Przykładowe zadania otwarte i zamknięte z geografii do egzaminu gimnazjalnego 2008 Zadanie 1. (0–3) Uczniowie prowadzili obserwacje meteorologiczne. Wyniki obserwacji zapisali w tabeli:

Miesiące III IV V VI VII VIII IX

Temp. w oC

3,6 7,9 13,8 15,7 18,0 17,7 13,6

Opady w mm

35 42 50 63 76 70 30

Na podstawie danych z powyŜszej tabeli oblicz

a. średnią temperaturę obserwowanego okresu - ...................................................................

b. amplitudę temperatury - ....................................................................................................

c. całkowity opad w obserwowanym okresie - ........................................................................

Zadanie 2. (0–1) W trakcie wędrówki po krajach Europy uczniowie zaobserwowali przedstawicieli róŜnych ras ludzkich. Wielu z nich to mieszańcy rasy białej i czarnej. Nazywamy ich

A. Metysami. B. europeidami.

C. negroidami. D. Mulatami.

Zadanie 3. ( 0-2)

Na mapie Europy zaznaczono 15 państw naleŜących do Unii Europejskiej przed 1 maja 2004 roku.

Zadanie 3-1. (0–1) Siedzibą parlamentu Unii Europejskiej jest Bruksela. Współrzędne geograficzne Brukseli wynoszą

A. 4o N i 51o E C. 4o N i 51o W B. 51o N i 4o W D. 51o N i 4o E

Zadanie 3-2 (0–1) RóŜnica w czasie słonecznym między punktem A w Finlandii a punktem B w Irlandii wynosi

A. 40 min B. 1 godz. 20 min C. 2 godz. 40 min D. 2 godz

Zadanie 4. (0–2)

Większość krajów Unii Europejskiej to kraje z dostępem do morza. Na wybrzeŜach tworzą się wiatry zwane bryzami, których powstawanie jest związane z nierównomiernym nagrzewaniem się lądu i morza w dzień i w nocy. Na którym rysunku przedstawiono schemat powstawania bryzy morskiej, a na którym bryzy lądowej?

Obok nazwy bryzy wpisz właściwy numer rysunku.

Bryza morska Bryza lądowa Zadanie 5. ( 0-1) Ptakiem charakterystycznym dla polskich krajobrazów jest bocian biały. Jesienią ten piękny ptak opuszcza nasz kraj. Wybierz opis zaznaczonej na mapie trasy wędrówki bociana z Polski do Afryki.

trasa wędrówki

A. Północna i zachodnia Europa, część Azji, wschodnie wybrzeŜe Afryki. B. Północna część Europy, środkowa Azja, południowa część Afryki. C. Środkowa Europa, zachodnie wybrzeŜe Europy i Afryki. D. Środkowa Europa, zachodnia część Azji, wschodnia część Afryki.

Zadanie 6. (0-1) Codziennie, dokładnie w tym samym czasie, z Warszawy wylatują dwa samoloty pasaŜerskie: jeden do Aten, a drugi do Moskwy. Który podróŜny, po wylądowaniu na miejscu będzie musiał przestawić wskazówki zegarka?

A. PodróŜny lecący na wschód. B. PodróŜny lecący na południe. C. Jeden i drugi podróŜny. D. Ani jeden, ani drugi podróŜny.

Zadanie 7. (0-1) PodróŜnik chciał zagotować wodę na szczycie Mount Everestu. Odczytaj, w jakim przedziale temperatur woda zacznie wrzeć, jeŜeli ciśnienie atmosferyczne jest tam równe 330 hPa.

Ciśnienie (hPa) 23 74 199 473 1013 Temperatura wrzenia wody (0C)

20 40 60 80 100

A) 20 – 40 C B) 40 – 60 C C) 60 – 80 C D ) 80 - 100

Informacje do zadań 8 i 9

Satelita geostacjonarny to taki, który dla obserwatora na Ziemi

cały czas znajduje się w tym samym punkcie na niebie.

Zadanie 8. (0 – 1)

Ile czasu trwa pełne okrąŜenie Ziemi przez satelitę

geostacjonarnego?

A. 12 godzin B. 28 dni C. 24 godziny D. 1 rok

Zadanie 9. (0 – 1)

Państwo Kowalscy, mieszkający na Śląsku, postanowili zamontować na swoim domu antenę satelitarną, tzw.

talerz. Satelita geostacjonarny znajduje się nad równikiem na tym samym południku co dom państwa

Kowalskich. W którym kierunku naleŜy ustawić antenę satelitarną, aby uzyskać jak najlepszy odbiór?

A. Wschodnim.

B. Zachodnim.

C. Północnym.

D. Południowym.

Informacje do zadań 10 - 11

Na fragmencie poziomicowej mapy terenu górskiego zaznaczone są punkty: D, G,

K, S i W

Skala 1 : 25000

G – szczyt K – szczyt

S – szałas

ścieŜka

D - drogowskaz W - miejsce odpoczynku

Zadanie 10. (0 – 1)

Jaką wysokość względną ma punkt oznaczony literą

K (szczyt) w odniesieniu do punktu oznaczonego literą

S (szałas)?

A. 300 m B. 1010 m C. 1310 m D. 710 m

Zadanie 12. (0 – 1)

Na jakiej wysokości bezwzględnej znajduje się drogowskaz

oznaczony na mapie literą D?

A. Mniejszej niŜ 600 m n.p.m.

B. Co najmniej 600 m n.p.m. i mniejszej niŜ 700 m n.p.m.

C. Co najmniej 700 m n.p.m. i mniejszej niŜ 800 m n.p.m.

D. Większej niŜ 800 m n.p.m.

Zadanie 13. (0 – 1) Drogowskaz oznaczony na mapie literą D stoi

A. na przełęczy.

B. w kotlinie.

C. na szczycie.

D. w dolinie.

Zadanie 14. (0 – 1) Szałas oznaczony na mapie literą S znajduje się

A. na przełęczy.

B. na grzbiecie.

C. na szczycie.

D. w dolinie.

E.

Zadanie 15 ( 0-1) Na podstawie mapy wskaŜ państwa, które mają dostęp do Morza Bałtyckiego.

A. □ Polska, Finlandia, Litwa, Łotwa, Estonia, Rosja, Szwecja, Niemcy, Dania.

B. □ Polska, Białoruś, Litwa, Łotwa, Rosja, Finlandia, Szwecja, Niemcy, Dania.

C. □ Polska, Niemcy, Dania, Szwecja, Francja, Rosja, Finlandia, Litwa, Łotwa.

D. □ Polska, Rosja, Litwa,

Łotwa, Estonia, Finlandia, Norwegia, Szwecja, Dania

1 cm – 100 km

Zadanie 16 ( 0-1) W legendzie mapy zapisano „1 cm - 100 km”. WskaŜ skalę liczbową tej mapy.

A. □ 1:100 B. □ 1:1 000 C. □ 1:100 000 D. □ 1:10 000 000

Zadanie 17 (0-1) Południowe wybrzeŜa Morza Bałtyckiego leŜą w strefie klimatu

A. □ podzwrotnikowego. B. □ umiarkowanego. C. □ zwrotnikowego. D. □ równikowego.

Zadanie 18 ( 0-1) Jedną z cech klimatu umiarkowanego ciepłego jest występowanie

A. □ wyraźnej pory suchej i pory deszczowej. B. □ czterech pór roku. C. □ krótkiego, chłodnego lata i mroźnej zimy. D. □ ciepłego i wilgotnego lata przez większość roku.

Zadanie 19 ( 0-1) Na podstawie danych z tabeli wykonaj polecenia.

Nazwa planety Czas obiegu wokół Słońca (w latach)

Czas obrotu wokół własnej osi (w dobach)

Merkury 0,24 58,65

Wenus 0,62 243,00

Ziemia 1,00 1,00

Mars 1,88 1,03

Jowisz 11,86 0,41

Saturn 29,46 0,44

Uran 84,07 0,65

Neptun 164,82 0,76

Pluton 248,60 6,39

a. Podaj nazwy planet, których czas obiegu wokół Słońca jest krótszy od czasu obiegu Ziemi wokół Słońca.

b. Podaj nazwy planet, których okres obrotu wokół własnej osi jest dłuŜszy od obrotu Ziemi wokół własnej osi.

Informacje do zadań 20 i 21 Tabela przedstawia liczbę parków narodowych w układzie pasowym ukształtowania powierzchni Polski.

Pas ukształtowania powierzchni Polski

Liczba parków narodowych

nadmorski 2 pojezierzy 5 nizin 5 wyŜyn 3 gór 8

Na podstawie: Gimnazjalny Atlas Geograficzny, Warszawa 2001.

Zadanie 20 (0-1)

Na podstawie danych z tabeli zaznacz liczbę parków narodowych w Polsce.

A. 21

B. 22 C. 23 D. 24

[Zadanie 21( 0-1)

Na podstawie tabeli uzupełnij poniŜszy wykres. Narysuj słupek ilustrujący liczbę parków narodowych połoŜonych w pasie nizin. W miejsce kropek wpisz odpowiednią nazwę pasa ukształtowania powierzchni.

8 ---------------------------------------------------------------------------------------------

7 -------------------------------------------------------------------------------- ---- 6 -------------------------------------------------------------------------------- 5 -------------------------------------------------------------------------------- ---- 4 -------------------------------------------------------------------------------- ------

3 -------------------------------------------------------------------------------- ------

2 -------------------------- ------------------------------ ----------- ------ 1 ------------------------- ------------------------------ ----------- ------ 0 \ -------------------1 ---------------------------------- 1 ---------------- 1 ----------------

nadmorski pojezierzy nizin ............................... gór

nazwa pasa ukształtowania powierzchni

Zadanie 22 (0-1)

Wiadomo, Ŝe znaczna część Tatr zbudowana jest z granitów.

Zaznacz TAK, jeśli zdanie jest prawdziwe, a NIE, jeśli jest fałszywe.

Granit to skała, z której moŜna wykonywać schody, pomniki, filary mostów.

TAK NIE

Piasek i Ŝwir to skały, które powstają w wyniku wietrzenia granitu. TAK NIE Zadanie 23 (0-1)

Zaznacz TAK, jeśli zdanie jest prawdziwe, a NIE, jeśli jest fałszywe.

W polskich parkach narodowych występują bizony. TAK NIE

We wszystkich polskich parkach narodowych Ŝyją niedźwiedzie. TAK NIE

Kozice moŜna spotkać w Tatrzańskim Parku Narodowym. TAK NIE

Zadanie 24. (0 – 1) Uczniowie oglądali makietę Alp – najwyŜszych gór Europy. Znaleźli na niej najwyŜszy szczyt Austrii – Grossglockner (3797 m n.p.m.) i najwyŜszy szczyt Europy – Mont Blanc (4807 m n.p.m.). Wysokość względna Mont Blanc w stosunku do Grossglockner wynosi

A 1010 m n.p.m. B. 1010 m C. 4807 m n.p.m D. 8604 m

Zadanie 25. (0 – 1) Na obszarze Alp panują odmienne warunki klimatyczne niŜ na nizinach. WskaŜ cechy klimatu wysokogórskiego.

A. Spadek temperatury i ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, duŜe sumy opadów, silne wiatry.

B. Spadek temperatury i ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, długie zimy, małe sumy opadów.

C. Długa zima, spadek temperatury i wzrost ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, małe sumy opadów.

D. Silne wiatry, wzrost temperatury i spadek ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, duŜe sumy opadów.

Zadanie 26. (0 – 3) Zwiedzając wystawy państw, uczniowie rozpoznawali występujące w tych krajach w stanie naturalnym ro śliny i zwierzęta. Spośród podanych przykładów flory i fauny wybierz te, które występują w formacji ro ślinnej wymienionych w tabeli państw i uzupełnij tabelę.

buk, leniwiec, niedźwiedź grizli, palma daktylowa, renifer, sarna, świerk, wielbłąd

państwo i formacja roślinna flora fauna

Szwecja – tajga

Niemcy – lasy liściaste

Egipt - pustynia

Zadanie 27. (0 – 3) Uzupełnij tabelę, przyporządkowując nazwy państw do odpowiedniego połoŜenia geograficznego.

Austria, Indie, Japonia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy

połoŜenie geograficzne nazwa państwa

wyspiarskie

na półwyspie

śródlądowe

Zadanie 31. (0 – 2) Zwiedzanie Brukseli (52°N, 4°E) zakończyło się o godzinie 1800 czasu słonecznego. Która godzina czasu słonecznego była wówczas w Warszawie (52°N, 21°E)? Zapisz obliczenia.

Informacje do zadań 32- 34 Na mapie zaznaczono granice pasów krajobrazowych w Polsce oraz połoŜenie czterech miast: Lublina, Olsztyna, Szczecina i Wrocławia.

Zadanie 32. (0-1) Które miasto leŜy w tym samym pasie krajobrazowym co punkt o współrzędnych 53ºN, 21ºE?

A. Lublin B. Olsztyn C. Szczecin D. Wrocław

Zadanie 33. (0-1) Warta jest trzecią co do długości rzeką w Polsce (808 km) i przepływa przez trzy pasy krajobrazowe:

A. pas wyŜyn, pas nizin środkowopolskich, pas pojezierzy. B. pas młodych gór, pas wyŜyn, pas nizin środkowopolskich. C. pas nizin środkowopolskich, pas pojezierzy, pas nizin nadmorskich. D. pas wyŜyn, pas młodych gór, pas pojezierzy.

Zadanie 34. (0-1)

W którym z miast zaznaczonych na mapie Słońce góruje najwcześniej?

A. W Lublinie. B. W Olsztynie. C. W Szczecinie. D. We Wrocławiu.

Zadanie 35. (0-1) Łuk południka, któremu odpowiada 1°, ma długość równą 111 km. Długość łuku południka 19°E na terenie Polski to

A. mniej niŜ 3 · 111 km. B. około 19 · 111 km. C. około 5 · 111 km. D. więcej niŜ 6 · 111 km.

ZADANIE 36. (0-1)

RóŜnica czasu słonecznego między punktami X i Y wynosi

A. 4 godziny. B. 6 godzin. C. 8 godzin. D. 10 godzin.

ZADANIE 37. (0-1)

Tomek, obserwując z okna swojego domu most łączący brzegi rzeki, patrzy w kierunku

A. północno-zachodnim. B. północno-wschodnim. C. południowo-zachodnim. D. południowo-wschodnim.

ZADANIE 38. (0-1)

Zmierzona na mapie odległość w linii prostej mi ędzy domem Tomka a mostem wynosi 3 cm. W terenie odległość między tymi obiektami w linii prostej, mierzona w jednym poziomie, wynosi

A. 0,3 km B. 0,9 km C. 3 km D. 9 km

ZADANIE 39. (0-1)

RóŜnica wysokości między szczytem wzgórza a domem Tomka wynosi

A. 45 m B. 85 m C. 125 m D. 165 m

ZADANIE 40. (0-1)

KsięŜyc to naturalny satelita Ziemi. Nieprawdą jest, Ŝe

A. jego powierzchnia pokryta jest kraterami.

B. wylądował na nim statek kosmiczny z załogą.

C. z Ziemi moŜemy oglądać tylko jedną jego stronę.

D. świeci dzięki reakcjom jądrowym zachodzącym w jego wnętrzu.

ZADANIE 41. (0-1)

RóŜnica wysokości pomiędzy wjazdem do tunelu a najwyŜszym wzniesieniem wynosi 1800 m. RóŜnica temperatur wynosi średnio 0,6 C na kaŜde 100 metrów róŜnicy wysokości. Ile wynosi temperatura powietrza przy wjeździe do tunelu, jeŜeli na szczycie jest –10 C?

A. około - 21C B. około - 6C C. około 1 C D. około 6C

ZADANIE 30. (0-3)

Przerywaną linią zaznacz na mapie w południowo-zachodniej części jeziora bezpieczne kąpielisko dla dorosłych - o głębokości do 1,5 m.

Jaka jest największa głębokość tego jeziora?

Informacje do zadań 31 – 32.

Powierzchnia i liczba ludności wybranych krajów afrykańskich (1998 r.)

KRAJ Powierzchnia w tys. km2 Liczba ludności w tys. Angola 1246,7 11 569 Czad 1284,0 6 702 Mali 1240,2 11 480 Niger 1267,0 9 788

Zadanie 31. (0–1) Które zdanie o krajach z tabeli jest prawdziwe? A. Liczba ludności jest wprost proporcjonalna do powierzchni kraju.

B. Im większa powierzchnia kraju, tym większa liczba ludności. C. Kraj o największej powierzchni ma najmniejszą liczbę ludności. D. Kraj o największej liczbie ludności ma najmniejszą powierzchnię. Zadanie 32. (0–1) W którym z wymienionych w tabeli krajów gęstość zaludnienia (na 1 km2) jest najmniejsza? A. w Angoli B. w Czadzie C. w Mali D. w Nigrze Zadanie 33. (0–4) Na mapie zaznaczono punkty obserwacyjne R, X, Y, W, w których dokonano pomiaru wysokości Słońca w momencie górowania, w dniu zrównania dnia z nocą.

a) W którym z zaznaczonych punktów Słońce górowało najwcześniej? Odpowiedź: ..................................................

b) Zaznacz na mapie kropką i podpisz literą Z jeden z punktów, w którym górowanie Słońca nastąpiło w tym samym momencie co w punkcie X.

c) Zaznacz na mapie kropką i podpisz literą K punkt o współrzędnych 20°N, 10°E.

d) Napisz nazwę morza, do którego wpada afrykańska rzeka Nil.

Odpowiedź: ............................................................

ZADANIE 34. (0 - 1) Dwa zastępy harcerzy biorące udział w marszach przełajowych wyruszyły jednocześnie z obozu. Zastęp Kruków wyruszył na północ i szedł z prędkością 6 km/h, a zastęp Bobrów na zachód z prędkością 8 km/h. Po półgodzinie zastęp Bobrów wystrzelił rakietę, prosząc o pomoc.

W jakim kierunku od zastępu Kruków znajdował się proszący o pomoc zastęp Bobrów?

A. południowo-zachodnim

B. południowo-wschodnim

C. północno-zachodnim

D. północno-wschodnim

ZADANIE 35 ( 0-1)

Mi ędzy Ziemią a KsięŜycem jest takie miejsce, gdzie oba ciała niebieskie jednakowo mocno przyciągają astronautę. To miejsce znajduje się:

A. w równej odległości od Ziemi i od KsięŜyca

B. bliŜej KsięŜyca niŜ Ziemi

C. bliŜej Ziemi niŜ KsięŜyca

D. na powierzchni KsięŜyca

ZADANIE 36 (0-1)

W którym z podanych dni do półkuli południowej dociera więcej energii słonecznej niŜ do półkuli północnej?

A. w dniu równonocy wiosennej

B. w dniu równonocy jesiennej

C. w Dniu Dziecka

D. w Nowy Rok

ZADANIE 37 (0-1)

Basia zaobserwowała, Ŝe w jej miejscowości, począwszy od 23 kwietnia, dni trwają dłuŜej niŜ 14 godzin. W którym miesiącu dni znowu stają się krótsze niŜ 14 godzin?

A. w czerwcu

B. w lipcu

C. w sierpniu

D. we wrześniu

ZADANIE 38 (0-1)

W której z czterech krain Polski potencjalne warunki do uprawy typowych roślin strefy umiarkowanej są najkorzystniejsze?

A. na Nizinie Śląskiej

B. na Pojezierzu Suwalskim

C. w Beskidzie Wschodnim

D. na Pogórzu Karpackim

ZADANIE 39 (0-1) Dwie miejscowości oddalone są od siebie o 5 km. Ich odległość na mapie wynosi 10 cm. Jaka jest skala tej mapy? A. 1 : 100.000 B. 1 cm — 1,5 km C. 1 : 50.000

ZADANIE 40 (0-1) Działka, na której stoi dom państwa Kowalskich, ma kształt prostokąta o wymiarach 40 m × 50 m. 12% tej działki zajmuje dom, a reszta stanowi ogródek. Sporządzono plan tej działki. Na tym planie powierzchnia ogródka wynosi 1760 cm². Jaka jest skala planu?

ZADANIE 41 (0-1) W Warszawie (21°E) jest godzina 6.00 czasu miejscowego. Która godzina czasu miejscowego jest w Nowym Jorku (74°W)?

Zadanie 42. (0-1) Ustal, w jakiej kolejności są ustawione Słońce, Ziemia i KsięŜyc w czasie zaćmienia Słońca. A. Słońce, KsięŜyc, Ziemia B. Ziemia, Słońce, KsięŜyc C. KsięŜyc, Słońce, Ziemia D. Słońce, Ziemia, KsięŜyc Zadanie 43. (0-1) Stan atmosfery w danym miejscu i w danej chwili to: A. meteorologia B. klimat C. pogoda D. synoptyka Zadanie 44. (0-1) Średnia temperatura powietrza od poniedziałku do środy wynosiła 15 0C. Natomiast od tego samego poniedziałku do czwartku 17 0C. Jaka była temperatura w czwartek ? A. 17 0C

B. 19 0C

C. 20 0C

D. 23 0C

Zadanie 45. (0-1) Gdzie produkuje się najlepsze gatunki herbaty? A. w Chinach B. w Indiach C. na Cejlonie D. w Indonezji Zadanie 46. (0-1) WskaŜ klimaty najkorzystniejsze do uprawy herbaty. A. umiarkowany i równikowy B. umiarkowany i zwrotnikowy C. równikowy i śródziemnomorski D. zwrotnikowy i równikowy

Zadanie 47. (0-1) Który diagram ilustruje temperatur ę powietrza i opady w ciągu roku odpowiednie do uprawy herbaty? Zadanie 48. (0-1) Li ściaste herbaty Yunan, Asam i Madras zmieszano w stosunku 1:2:5 i otrzymano 40 gramów mieszanki herbacianej. Ile gramów herbaty Asam jest w tej mieszance? A. 5g B. 8g C. 10 g D. 20g PoniŜsza tabela posłuŜy do rozwiązania

Powierzchnia upraw i zbiory herbaty w wybranych krajach

Kraje Powierzchnia

w tys. ha Zbiory

w tys. ton na jednego mieszkańca w kg m n p Świat 2331 2734 0,5 Chiny 900 633 0,5 Indie 440 785 0,8 Sri Lanka 188 277 14,9 Kenia 110 221 6,7 Indonezja 117 162 0,8 Turcja 77 121 1,9

A. B.

C. D.

Zadanie 49. (0-1) Który kraj jest najwi ększym producentem herbaty? A. Chiny B. Indie C. Sri Lanka D.Turcja Zadanie 50. (0-1) Jaki jest udział procentowy herbaty indyjskiej w zbiorach światowych? A. 28,7%

B. 22,1%

C. 18,9%

D. 8,1%

Zadanie 51. (0-1) Ile tysięcy hektarów zajmują plantacje herbaty w innych krajach niŜ wymienione w tabeli? A. 499 ha

B. 599 ha

C. 1499 ha

D. 1599 ha

Zadanie 52 ( 0-1)

Spośród wymienionych skal wybierz największą. A) 1 : 3 000 000; B) 1 : 500 000; C) 1 : 20 000; D) 1 : 25 000 000.

Zadanie 53( 0 – 4pkt ) Połącz liniami terminy i pojęcia z właściwymi określeniami.

Pogoda „Olbrzymie rzeki” płynące w oceanach. Mogą być

ciepłe i zimne.

Wiatr Nauka badająca pogodę.

Prądy morskie Chwilowy stan atmosfery na danym obszarze.

Meteorologia Poziomy ruch powietrza przy powierzchni Ziemi.

ZADANIE 54. (0-1)

KsięŜyc to naturalny satelita Ziemi. Nieprawdą jest, Ŝe

A. jego powierzchnia pokryta jest kraterami.

B. wylądował na nim statek kosmiczny z załogą.

C. z Ziemi moŜemy oglądać tylko jedną jego stronę.

D. świeci dzięki reakcjom jądrowym zachodzącym w jego wnętrzu.

ZADANIE 55.

Mi ędzy Ziemią a KsięŜycem jest takie miejsce, gdzie oba ciała niebieskie jednakowo mocno przyciągają astronautę. To miejsce znajduje się:

A. w równej odległości od Ziemi i od KsięŜyca

B. bliŜej KsięŜyca niŜ Ziemi

C. bliŜej Ziemi niŜ KsięŜyca

D. na powierzchni KsięŜyca