Przykłady działań z zakresu wychowania komunikacyjnego w

krajach Unii Europejskiej

Posiedzenie Mazowieckiej Rady

Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego

Warszawa 11 czerwca 2008

Maria Dąbrowska-Loranc

Centrum Bezpieczeństwa Ruchu DrogowegoInstytut Transportu Samochodowego

Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd

wszystkie kraje UE• kto odpowiada• kto finansuje• kto realizuje• miejsca realizacji

Francja

• edukacja brd obowiązkowa (od 1950 r.) w szkołach podstawowych i średnich

• programy nauczania opracowywane są centralnie (treści z zakresu brd są realizowane na różnych przedmiotach)

• współpraca szkoła-instytut centralny• dla dzieci 12-14 lat możliwość nauki jazdy na rowerze

(organizuje szkoła niezależnie od zajęć lekcyjnych) i otrzymania „karty rowerowej” po zdaniu egzaminu w rzeczywistym ruchu drogowym

Holandia

• edukacja brd obowiązkowa w szkołach• programy nauczania opracowywane lokalnie• współpraca z rodzicami (przedstawiciel rady

rodziców ds. brd)• współpraca z władzami lokalnymi,

stowarzyszeniami

Austria

• 3-6 lat: dziecięce kluby brd dobrowolne• 6-18 lat: edukacja brd obowiązkowa w

szkołach w ramach przedmiotu żyć bezpiecznie

• Materiały edukacyjne dla nauczycieli i uczniów finansowane centralnie

• KFV określa programy nauczania, podręczniki

Finlandia

• edukacja brd dzieci obowiązkowa (od 1930 r.)• wychowanie komunikacyjne włączone w system

wychowania zdrowotnego• programy opracowywane lokalnie• współpraca szkoła – rodzice - władze lokalne• dofinansowanie przez towarzystwa

ubezpieczeniowe

Wielka Brytania

• edukacja komunikacyjna jest obowiązkowa (od 1974 r.)• władze centralne określają minimum programowe• władze lokalne:- określają programy i zakres nauczania- zapewniają środki finansowe na realizację programów• współpraca: szkoła – rodzice – władza lokalna

Zamawiany Projekt Komisji Europejskiej

Dobre praktyki w edukacji dzieci i młodzieży w zakresie

bezpieczeństwa ruchu drogowego

ROSE 25Czas realizacji: 2004-2005

Cele projektu ROSE 25– zebranie informacji o realizacji działań z zakresu

wychowania komunikacyjnego podejmowanych w poszczególnych krajach

– wybór najlepszych praktyk edukacyjnych

– sporządzenie europejskiego poradnika zawierającego opis najlepszych z tych działań

– przedstawienie wytycznych odnośnie skutecznych praktyk wychowania komunikacyjnego w UE

Założenia projektu

Grupy celowe edukacji:

• dzieci i młodzież od 3 do 18 roku życia

• rodzice dzieci młodszych

• realizatorzy wychowania komunikacyjnego

ROSE 25

Założenia projektu

Rozpatrywane działania:• przeprowadzane w szkole i poza szkołą

(bez szkoleń na kartę rowerową, motorowerową etc.)• media

- Internet- TV/radio- środki dydaktyczne

ROSE 25

Założenia projektuKLASYFIKACJA DZIAŁAŃ

Działania do uczestników ruchu

• piesi• rowerzyści• motorowerzyści• przyszli kierowcy• pasażerowie transportu

publicznego• pasażerowie autobusów

szkolnych• desko-, łyżwo-rolkarze

Działania na postawy uczestników ruchu

• praca w różnych grupach

ROSE 25

ROSE 25

W N I O S K I

Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd:

• jest zagrożona marginalizacją i rutyną

• wymaga koordynacji na różnych poziomach

• wymaga stałej ewaluacji i kontroli jakości

• wymaga standaryzacji

Wg ekspertów dobra praktyka powinna:– zawierać elementy teoretyczne i praktyczne– skupiać się na wiedzy, umiejętnościach i kształtowaniu

postaw uczestników ruchu drogowego– być atrakcyjna i nowatorska dla grupy docelowej,

wzbudzać zainteresowanie oraz mieć ciekawą formę– mieścić się w systemie szkolnym w szerokim kontekście– opierać się na współpracy grup osób i instytucji– być łatwa do powtórzenia przez innych realizatorów– być nowatorska– mieć właściwy dobór treści, poprawność instrukcji– zawierać treści sformułowane w sposób przystępny dla

realizatorów i grupy docelowej– być realizowana w odpowiednim miejscu i czasie oraz

przy możliwie niewielkich nakładach finansowych

Przykłady dobrych praktyk

PIESI

Działalność „strażników szkolnych” w różnych krajach

• Austria – dorośli strażnicy – od lat 60-tych, uczniowskie patrole od 1994r.

• Belgia – 1987r. – „uprawniony strażnik” – osoba dorosła; dopuszcza się możliwość działania uczniowskich patroli.

• Dania – od lat 50-tych dorośli strażnicy, funkcjonują też uczniowskie patrole.

• Holandia – od 1947r. strażnikami byli chłopcy, potem dziewczynki, następnie dorośli.

• Niemcy – od 1953r. uczniowskie patrole.• Szwajcaria – od 1952r. _ pomocnicy ruchu drogowego – uczniowie i

dorośli• Wielka Brytania – od 1953r. – uczniowskie. patrole

Dobre praktykiProgram Kerbcraft – Wielka Brytania

• Cel: bezpieczne zachowania pieszych

• Zasięg: działania ogólnokrajowe

• Grupy celowe – dzieci 5 – 7 lat– rodzice– społeczności lokalne

Program KerbcraftCELE PROGRAMU

• DZIECI– rozpoznawanie niebezpiecznych miejsc na drogach– kształtowanie odpowiednich zachowań pieszych– uświadamianie ryzyka nawet w miejscach

„bezpiecznych”

• RODZICE– nauczanie rodziców jak przekazywać dzieciom

zasady brd

Program KerbcraftREALIZATORZY PROGRAMU

• lokalni urzędnicy brd odpowiedzialni za akcję, szkolą rodziców trenerów

• rodzice – trenerzy pracują z dziećmi w małych grupach w wyznaczonym obszarze

• nauczyciel koordynujący współpracuje z władzami lokalnymi i rodzicami

Program KerbcraftREALIZACJA PROGRAMU

• dzieci (grupy 3 osobowe)• trener• 3 moduł

– moduł (4 – 6 sesji)• sesja (30 minut)

– rozmowa o zasadach brd– rozpoznawanie miejsc

niebezpiecznych– przechodzenie z trenerem– sprawdzanie nowych umiejętności dzieci

ROWERZYŚCI

Bezpieczny Rower dobra praktyka ze Słowenii.

GRUPA CELOWA - dzieci w wieku 10-11 lat, ich rodzice. ZASIĘG - ogólnokrajowy.

CELE - promowanie rowerów wyposażonych w akcesoria brd oraz sprawnych technicznie.

ZADANIE - nauka właściwej konserwacji rowerów, przeprowadzenie prostych napraw oraz uświadomienie jak ważne dla bezpieczeństwa jest jego sprawne wyposażenie.

CZAS - jeden raz w roku, najczęściej wiosną.

MIEJSCE – szkoła

DZIAŁANIA - sprawdzenie roweru przez inspektorów technicznych.

ORGANIZATORZY - szkoła, władze lokalne i policja.

Rowery, które pomyślnie przechodzą kontrolę otrzymują naklejkę Bezpieczny Rower. Każdego roku naklejka ma inny kolor i jest ważna tylko tego roku. W roku następnym, aby ją otrzymać trzeba poddać rower kolejnej kontroli. Jeśli rower nie spełnia wymagań, rodzice dziecka są informowani o usterkach i o konieczności ich naprawy. Następnie rower poddawany jest kolejnej kontroli.

Akcja jest łatwa do realizacji. Program nie jest realizowany w ramach żadnego szkolnego przedmiotu, choć jest przez te szkoły podejmowany.

Badanie rowerów w miejscowych szkołach jest corocznym wydarzeniem; do szkół zapraszani są rodzice, miejscowe władze i przedstawiciele policji. Akcja jest łatwa do powtórzenia, a jej przeprowadzenie jest tanie.

PASAŻEROWIE SAMOCHODÓW

KAMPANIA EUCHIRES W EUROPIE

realizowana w latach 2005 - 2008 jednocześnie w kilkunastu krajach UE

wspólny element kampanii: gadżet – zabawka – pancernik

cel – bezpieczne przewożenie dzieci w pojazdach - wychowanie młodego uczestnika ruchu jako obywatela Unii Europejskiej

EUCHIRES - European public awareness campaign on the use of seat belts and child restraint systems

KAMPANIA W POLSCEKLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH

NADAWCY KAMPANII:

Organizatorzy: Instytut Transportu Samochodowego Komisja EuropejskaInstytucje wspierające Ministerstwo Edukacji Policja

oraz Rejonowe Komendy Policji Władze lokalne Szkoły

TV spot – „PANCERNIK” (kino, radio) Pancernik pokazuje prawidłowy sposób zapinania dziecka na tylnym

siedzeniu samochodu: najpierw z zewnątrz, potem sam siada na podwyższeniu obok dziecka, które siedzi już przypięte w foteliku. Pancernik demonstruje na sobie sposób właściwego przypinania,

śpiewając piosenkę na melodię „Czterech Pancernych”. 

Siedzimy spokojnie, podziwiamy światI jest bardzo fajniesiedzieć sobie tak

 do wozu wchodzimy, w siodełku siadamy,

zapinamy pas,

W klubie pancernikaJeździsz w fotelikach, A nie jeździsz bez.

PRODUKTY KAMPANII

Ulotki – Gry planszowe

PRODUKTY KAMPANIIInternet www.klubpancernika.pl (materiały dla dzieci, rodziców, nauczycieli, dziennikarzy, linki do innych kampanii)

Naklejka w miesięczniku

DZIECKO

MATERIAŁY EDUKACYJNE Klubu pancernika

• Scenariusz zajęć do realizacji w przedszkolach

• Scenariusz zajęć do realizacji w klasach I-III szkoły podstawowej

• Scenariusz zajęć do realizacji w klasach IV – VI szkoły podstawowej

AKCJE LOKALNE w ramach Klubu pancernika

• Kontrola przewożenia dzieci pod szkołami• Obserwacja sposobu dojścia dzieci z samochodu

do budynku szkoły• Przeprowadzenie ankiet• Analiza sytuacji• Przedstawienie wyników

Organizatorzy: szkoła, władze lokalne, policja, dzieci starsze,

PASAŻEROWIE AUTOBUSÓWSZKOLNYCH

VII Ramowy Program Badań Unii Europejskiej

Zintegrowany system bezpiecznego przewożenia dzieci do szkoły

SAFEWAY2SCHOOL

2009 - 2011

PROJEKT SAFEWAY2SCHOOL

• Cel: opracowanie systemów zapewnienia bezpieczeństwa dzieci w drodze do szkoły

• Metoda: wykorzystanie technologii its, planowanie tras, lokalizacja, systemy pokładowe w autobusach

• Zadania: zaprojektowanie monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły, pilotaż

• Wynik: zalecenia i wytyczne wprowadzające metody organizacji i monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły w życie

Edukacja na rzecz BRD, aby była skuteczna musi

– mieć charakter długofalowy

– odbywać się przy współpracy wielu środowisk - szkół, rodziców, władz lokalnych, policji, urzędników BRD itd.

– mieć charakter praktyczny i odbywać się w rzeczywistym ruchu drogowym

– mieć charakter prewencyjny

– być poddawane ewaluacji

RZESZÓW 27- 30 maja 2007 r.

Dziękuję za uwagęcbr@its.waw.pl