pt-2010 sudalgaa.pdf

25
Судалгааны үндэслэл Эрт үеэс өнөөг хүртэлх РТ - Дэлхий 1,2-р дайны нөлөө 1914-1918 он дэлхийн 1-р дайны талбараас шархдагсдыг эмчлэх, сэргээн засах явдал - Полимиэлит өвчний дэгдэлт 1920-1930 он Полимиэлит өвчний эмчилгээнд Анагаах ухаанд сэргээн засах гэсэн ойлголтыг оруулж ирэх хэрэгцээ, түүний эмчилгээний арга хэрэглүүр болгож бие бялдар хөдөлгөөн заслыг хэрэглэх, холбож өгөх шаардлага Бие бялдар хөдөлгөөн засал / РТ/ гэдэг нь: Бие махбодын эмгэгтэй, эсвэл эмгэг үүсэж болзошгүй хүмүүст, үйл ажиллагааг нь дэмжих, сайжруулах хийгээд эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хөдөлгөөн эмчилгээ, физик эмчилгээ, сургалт зэргийг явуулдаг бие бялдар хөдөлгөөний шинжлэх ухаан юм. –Бие бялдар хөдөлгөөн засал гэдэг бол өвчин, гэмтэл, хэвтэрт орсны улмаас бие махбодын бэрхшээлтэй болсон хүмүүст бие болон сэтгэцийн үйл ажиллагааг нь сэргээх хадгалах зорилго бүхий эмчилгээний нэг төрөл. Өвчтөний бодит байдлыг сайтар судлан тогтоож, зохистой эмчилгээний арга, зорилгыг тогтоосны дараа, эмчилгэээг явуулдаг. Мэргэжлийн бие бялдар хөдөлгөөн засалчаар дамжуулан, эмнэлэгт төвлөрч явагддаг. Мөн олон нийт, гэр бүлд нь зөвлөгөө өгөх сүүлийн үед урьдчилан сэргийлэх анагаах ухаанд хүрээгээ тэлсээр байгаа. –Бие бялдар хөдөлгөөн засал бол эмчилгээний чанартай хөдөлгөөн / хөдөлгөөн эмчилгээ/, заавар, дулаан , хүйтэн, гэрэл, ус, иллэг, цахилгаан зэргийг хэрэглэх бие махбодын эмчилгээний шинжлэх ухаан хийгэээд арга техникийг хэлнэ. Эмчилгээний зорилго нь бол өвдөлт намжаах эргэлтийг сайжруулах, эмгэгээс сэргийлэх, засах , булчингийн хүч, далайц, нэгдмэл чанарыг дээд зэргээр сэргээх явдал - Бие бялдар хөдөлгөөн засалд мэдрэлийн гэмтлийн хэмжээг тогтоох, булчингийн хүчийг хэмжих зорилго бүхий цахилгаан, гар заслын шалгуур , үйл ажиллагааг хэмжих шалгуур, үений далайц хэмжих, уушигны идэвхит ажиллагааг хэмжих гэх мэт эмчийн оношлогоонд туслах, мөн сэргээлтийн хэмжээг тэмдэглэх зорилгоор хэрэглэдэг аргууд багтана. Бие бялдар хөдөлгөөн засал - Эмгэгийн шалтгааныг олж тогтоох - Эмчилгээний чиглэл, зорилгыг тогтоох www.zaluu.com www.zaluu.com

Upload: nkhjn-gnbld

Post on 21-Apr-2015

775 views

Category:

Documents


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: PT-2010 sudalgaa.pdf

Судалгааны үндэслэл

Эрт үеэс өнөөг хүртэлх РТ

- Дэлхий 1,2-р дайны нөлөө 1914-1918 он дэлхийн 1-р дайны талбараас

шархдагсдыг эмчлэх, сэргээн засах явдал

- Полимиэлит өвчний дэгдэлт 1920-1930 он Полимиэлит өвчний эмчилгээнд

Анагаах ухаанд сэргээн засах гэсэн ойлголтыг оруулж ирэх хэрэгцээ,

түүний эмчилгээний арга хэрэглүүр болгож бие бялдар хөдөлгөөн заслыг

хэрэглэх, холбож өгөх шаардлага

Бие бялдар хөдөлгөөн засал / РТ/ гэдэг нь:

Бие махбодын эмгэгтэй, эсвэл эмгэг үүсэж болзошгүй хүмүүст, үйл ажиллагааг

нь дэмжих, сайжруулах хийгээд эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор

хөдөлгөөн эмчилгээ, физик эмчилгээ, сургалт зэргийг явуулдаг бие бялдар

хөдөлгөөний шинжлэх ухаан юм.

–Бие бялдар хөдөлгөөн засал гэдэг бол өвчин, гэмтэл, хэвтэрт орсны улмаас бие

махбодын бэрхшээлтэй болсон хүмүүст бие болон сэтгэцийн үйл ажиллагааг нь

сэргээх хадгалах зорилго бүхий эмчилгээний нэг төрөл.

– Өвчтөний бодит байдлыг сайтар судлан тогтоож, зохистой эмчилгээний арга,

зорилгыг тогтоосны дараа, эмчилгэээг явуулдаг.

– Мэргэжлийн бие бялдар хөдөлгөөн засалчаар дамжуулан, эмнэлэгт төвлөрч

явагддаг. Мөн олон нийт, гэр бүлд нь зөвлөгөө өгөх сүүлийн үед урьдчилан

сэргийлэх анагаах ухаанд хүрээгээ тэлсээр байгаа.

–Бие бялдар хөдөлгөөн засал бол эмчилгээний чанартай хөдөлгөөн / хөдөлгөөн

эмчилгээ/, заавар, дулаан , хүйтэн, гэрэл, ус, иллэг, цахилгаан зэргийг хэрэглэх

бие махбодын эмчилгээний шинжлэх ухаан хийгэээд арга техникийг хэлнэ.

– Эмчилгээний зорилго нь бол өвдөлт намжаах эргэлтийг сайжруулах, эмгэгээс

сэргийлэх, засах , булчингийн хүч, далайц, нэгдмэл чанарыг дээд зэргээр сэргээх

явдал

- Бие бялдар хөдөлгөөн засалд мэдрэлийн гэмтлийн хэмжээг тогтоох, булчингийн

хүчийг хэмжих зорилго бүхий цахилгаан, гар заслын шалгуур , үйл ажиллагааг

хэмжих шалгуур, үений далайц хэмжих, уушигны идэвхит ажиллагааг хэмжих гэх

мэт эмчийн оношлогоонд туслах, мөн сэргээлтийн хэмжээг тэмдэглэх зорилгоор

хэрэглэдэг аргууд багтана.

Бие бялдар хөдөлгөөн засал

- Эмгэгийн шалтгааныг олж тогтоох

- Эмчилгээний чиглэл, зорилгыг тогтоох

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 2: PT-2010 sudalgaa.pdf

- Эрсдэлт хүчин зүйлийн менежмент

- Эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх аргыг судлах

Хөдөлгөөн засалч хүнд ямар чадвар хэрэгтэй вэ?

- Хүнд анхаарал хандуулах / энэ хүн ямар зүйлийг хүсэж байна вэ? Тэр

талаар би ву хийж чадах вэ?

- Ухаалаг мэдрэмж сайтай байх

- Асуудлыг шийдэх чадвар

- Эелдэг энэрэнгүй байх чадвар

- Бие сэтгэлийн хувьд эрүүл чийрэг / 1 хүнд ойролцоогоор 30 мин өдөрт 15

хүн /

Зорилго:

Сэргээн засах нь хөгжлийн бэрхшээл бүхий хүнийг, тэр хүний олж авч чадах

бие махбод, сэтгэл санаа, нийгэм, хөдөлмөр, эдийн засгийн чадварыг дээд

зэргээр сэргээх явдал юм. Мөн бие махбод, сэтгэл санаа болон нийгэмд

хамгийн илүү тохирсон үйл ажиллагааны түвшинд хүрэх боломжоор хангах,

тэгснээр хувь хүн бүр өөрөө амьдралаа өөрчлөх аргыг олгохыг зориход

оршино. Тийм учраас манай оронд энэ чиглэлээр мэргэжлийн түвшинд

ажиллах чадвартай мэргэжилтэн бэлдэх шаардлага их байгаа бөгөөд сэргээн

засах эмчилгээг жинхэнэ утгаар нь хөгжүүлэх хэрэгтэй байна. Тийм учраас

миний бие “Хөдөлгөөн засалч мэргэжилийн хэрэгцээ шаардлага” гэсэн энэ

сэдвийг сонгон авч судаллаа.

Судалгааны арга зүй: Судалгаанд тавьсан зорилгоос хамаарч судалгааны дараах

аргыг ашигласан болно. Үүнд: Шинжлэх ухааны тайлбар болон практик

нотолгоонуудыг ашиглан хүснэгт, зураглал, ажиглалт, таамаглал, анализ

статистик, харьцуулалтын арга гэх мэт.

Судалгааны ач холбогдол: Хөдөлгөөн засал эмчилгээг дэлгэрүүлсэнээр

-Ард түмний эрүүл мэнд, нийгмийн халамж, эрүүл мэндийн эдийн засагт үзүүлэх

нөлөө нь асар их.

-Сэргээн засах эмчилгээ болон бусад зохистой эмчилгээ үйлчилгээг цаг алдалгүй

хийх юм бол 70 орчим хувь нь алхаж чадах, өдөр тутмын амьдралын идэвхит үйл

ажиллагаа нь бие дааж явуулж чадна.

Эрүүл хүний байдлыг ч үнэлж болдгоороо ач холбогдолтой. РТ өвчтөнг хүлээж

аваад хөдөлгөөн идэвхи болон нийгэмд хэр оролцож байгааг үнэлээд эмчилгээний

төлөвлөгөө гаргаж ажиллана.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 3: PT-2010 sudalgaa.pdf

Сөрөг тал: Зохистой эмчилгээ үйлчилгээг явуулж чадахгүй бол сэтгэл бие

эрхтний үйл ажиллагаа улам доройтож халамж авах нь ихэснэ.

Тахир дутуу гэж? /эмгэг хөгжлийн бэрхшээл/

Ямар нэгэн эмгэгийн улмаас, бие махбод хийгээд сэтгэл мэдрэлийн, нийгмийн

амьдралын хэмжээнд бие дааж чадахгүй байгаа хүн. Тахир дутуу – Бие бялдарын

/ хөдөлгөөн, хараа, сонсгол, тэнцвэр, дотор эрхтэн /

-Сэтгэц мэдрэлийн / 1968 /

Бие бялдар хөдөлгөөн заслын өвчин

- Осол

Авто хэрэгслийн улмаас, нас, эрүүл мэндийн байдалд огт хамааралгүйгээр учирч

болох аюул. Тух: Мөч тайруулах, нугас гэмтэх, хугарал, тархины гэмтэл гэх мэт

- Амьдралын хэв маягын өвчин

Тархины харвалт, зүрхний шигдээс, хавдар гэх мэт нас баралт ихтэй, урт хугацаа,

өндөр мэргэжлийн эмчилгээ шаарддаг, эрсдэл хүчин зүйл ихтэй өвчин

- Насжилт

Нуруу өвдөгний өвдөлт, харвалт, тэнэгрэл, яс сийрэгжих, хугарах гэх мэт настай

хүмүүсийн хувьд эмчилгээ асаргаа хэрэгтэй бол

- Хүүхдийн өвчин

Тархины саа, булчингийн дистрофи гэх мэтийн тулгуур эрхтний эмгэг, сэтгэц-

хөдөлгөөний өсөлтийн хоцрогдол бүхий хүүхдүүд цөөн бус байдаг.

- Спортын эмгэг

Сургууль ажил амралтын хүрээнд спортоор хичээллэх хүн ам ихсэж, насны хүрээ

өргөжихийн хирээр спортын эмгэг ихсэх хандлагатай. /нуруу, өвдөг, мөр гэх мэт

илбэг/

- Бусад өвчин

Хэрх, паркинсоны өвчин гэх мэтийн урт хугацааны эмчилгээ шаардлагатай

өвчнүүд мөн цөөн бус байдаг.

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 4: PT-2010 sudalgaa.pdf

Хугарлын дараах сэргээн засалт:

Бие махбодийн үйл ажиллагаа бүтэц : -хугарлын улмаас ясны нийлмэл бэртэл –

өвдөлт, - булчингийн хүч суларах, - үе далайц хязгаарлагдах.

Идэвхи: - алхах бэрхшээл, - усанд орох, - шатаар өгсөх, - гүйх бэрхшээл.

Оролцоо: - гэртээ харих, - ажилд орход бэрх, - спортдоо буцах.

Орчны хүчин зүйл: - гэр нь 2 давхар, - ажил нь гадуур их явдаг, - багийн гол

тоглогч.

Хувь хүний хүчин зүйл: - өвдөлтөд мэдрэг, - эмчилгээ идэвхитэй

Ийм нөхцөлд РТ хүн энэ хүн өвдөлтөөс болоод үйл ажиллагаанд оролцож

чадахгүй байна гэдгийг тодорхойлоод өвдөлтийг яаж зүгээр болгох арга хэмжээ

авах нь эмчилгээний зорилго юм

1. Хэвийн болох үйл явц: Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнийг хэвийн бус хүн гэж

харах биш, харин байгаа тэр л төрхөөр нь, эрүүл хүнтэй адил тэгш эрх эдлэх

боломжоор хангах -эрүүл хүнтэй адил эрх эдэлж, хэрэглэх

2. Хамтран амьдрах: Хөгж. Бэрхшээлтэй хүмүүс болоод бусад эмзэг дорой /

настан, жирэмсэн, хүүхэд / хүмүүсийн амьдрах нийгэм нь угаасаа хэвийн нийгэм

байдаг –Нийгэмд хамтран амьдрахад дөхөмтэй тогтолцоо- орчныг бий болгох

Нийт даатгалын сангаас 2010.1-р сард 27,6 тэр бум төгрөгийн . Тэтгэвэр

олгогдсоноос өндөр настан 75%, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн 11,9%

тэжээгчээ алдсаных 6,8% тэтгэв.6,2%-г зарцуулжээ.

2010.3.8 Монголын хүн ам 2.747.874

Нийт халамжийн тэтгэвэр тэтгэмж тусламжийг 140, 9 мян хүнд 3,6 тэрбум

төг зарцуулсан. 11.1% хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнийг асарч буй иргэний

тэтгэмжинд зарцуулжээ. /396.0 сая төг/

Нийт халамжийн үйлчилгээ хөнгөлөлтөнд 12,5 мян хүн хамрагдсан 18,8%

хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд байна. –www.nso.mn

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 5: PT-2010 sudalgaa.pdf

ГССҮТ-ийн хүлээн авах яаралтай тусламжийн үзлэг / насны бүтцээр /

Number of emergency care by age group, 2004-2008

Нас 1 нас

хүртэл

1-4 нас 5-15

нас

16-19

нас

20-44

нас

45-64

нас

65-с

дээш Бүгд

2005 297 2536 7745 4836 26741 6098 1341 49594

2006 322 2489 7654 4824 27316 6173 1346 50124

2007 402 3131 8138 5657 30571 7446 1573 56918

2008 584 3619 8260 5681 31028 7887 1662 58721

2009 671 4397 8586 5126 31638 8860 1859 61137

Дүн 2276 16172 40383 26124 147294 36464 7781 276494

хувь 0.82 5.85 14.61 9.45 53.27 13.19 2.81 100

ГССҮТ-ийн хүлээн авах яаралтай тусламжийн үзлэг

/насны бүтцээр/

2.1. Нийт хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь тогтоолгогчдын тоо сүүлийн таван жилд

дараах байдлаар нэмэгдсэн байна.

д/д Он Хүний тоо Бүгд Өмнөх оноос

өссөн хувь НДСангаас НХСангаас

1 2005 54515 32589 87104 6.27%

2 2006 55290 34048 89338 2.5%

3 2007 57914 34703 92617 3.6%

4 2008 58749 38452 97201 4.9%

5 2009 57439 42075 99514 2.3%

2.2. Нийгмийн даатгалын сангаас зарцуулж буй хөрөнгө. Сүүлийн 5 жилийн дүнгээр.

16172

40383

26124

147294

36464

7781

2276

0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 140000 160000

1 нас хүртэл

1-4 нас

5-15 нас

16-19 нас

20-44 нас

45-64 нас

65-с дээш

Chart Title

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 6: PT-2010 sudalgaa.pdf

д/д он Хүний тоо НДСангаас

ТДТэтгэвэр

авдаг

Тэтгэвэрт

зарцуулсан

хөрөнгө /сая/

1 2005 87104 54515 20746.4

2 2006 89338 55290 22134.9

3 2007 92617 57914 39825.2

4 2008 97201 58749 57030.1

5 2009 99514 57439 56965.4

2.3. Нийгмийн халамжийн сангаас зарцуулж буй хөрөнгө. Сүүлийн 5 жилийн дүнгээр.

д/д он Хүний тоо НХСангаас

ТДТэтгэвэр

авдаг

Тэтгэвэрт

зарцуулсан

хөрөнгө /сая/

1 2005 87104 32589 5297.8

2 2006 89338 34048 8083.9

3 2007 92617 22466 /34703/ 7611.3

4 2008 97201 38452 16092.7

5 2009 99514 42075 /41283/ 18630.7

-ХХҮГ-ын тайлангаар

-ЭХМК-ын тайлангаар

Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссоор хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь,

хугацаа тогтоолгоод Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн дагуу нийгмийн халамжийн

сангаас 41283 хүн тахир дутуугийн тэтгэвэр авч байгаа бөгөөд Эмнэлэг хөдөлмөрийн

магадлах комиссын тайлангаар 42075 хүн хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь

тогтоолгосоноор тайлагнагдсан байна.Энэ нь бүртгэл мэдээллийг боловсронгуй болгох

шаардлагатай байгааг харуулж байна.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний тэтгэвэрт зарцуулж буй хөрөнгийг сүүлийн 5 жилээр

үзүүлбэл:

д/д он Хүний

тоо

Зарцуулсан хөрөнгө

1 2005 87104 26044.2

2 2006 89338 30218.8

3 2007 92617 47436.5

4 2008 97201 73122.8

5 2009 99514 75596.1

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний тоо

Хүснэгт 1.14. 0-16 насны сэтгэцийн эмгэгтэй хүний тоо, аймаг нийслэл, хүйс, шалтгаанаар

2008 оны жилийн эцсийн байдлаар

Аймаг, нийслэл Бүгд Үүнээс:

эмэгтэй

Үүнээс: шалтгаанаар

Төрөлхийн

Олдмол

Өвчнөөр Осол гэмтлээр

Ердийн

өвчин МШӨ

Ахуйн

осол

Үйлдвэрийн

осол

А 1 2 3 4 5 6 7

Архангай 28 13 15 10 0 3 0

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 7: PT-2010 sudalgaa.pdf

Баян-Өлгий 27 11 14 12 0 1 0

Баянхонгор 42 17 17 24 0 1 0

Булган 33 16 21 10 0 2 0

Говь-Алтай 4 1 2 1 0 0 1

Дорноговь 23 8 12 5 0 6 0

Дорнод 68 18 40 26 1 1 0

Дундговь 5 1 4 1 0 0 0

Завхан 35 17 23 10 0 1 0

Өвөрхангай 29 13 13 16 0 0 0

Өмнөговь 14 5 2 12 0 0 0

Сүхбаатар 7 5 2 4 0 1 0

Сэлэнгэ 27 7 13 10 0 4 0

Төв 10

8 1 0 1

Увс 27 13 17 10

0 0

Ховд 49 25 33 16 0 0 0

Хөвсгөл 34 19 17 17 0 0 0

Хэнтий 18 6 11 6 0 1 0

Дархан-Уул 40 12 35 4 0 1 0

Улаанбаатар 233 101 153 67 0 13 0

Орхон 6 2 6 0 0 0 0

Говьсүмбэр 8 0 2 4 0 2 0

Улсын дүн 767 310 460 266 1 38 1

Нийгмийн Хамгаалал, Хөдөлмөрийн сайдын 2009 оны 1 сарын 30ны өдрийн 24 тоот

тушаалын хавсралт

Протез-ортопедийн хэрэгслийн жишиг үнийн жагсаалт

№ Протез-ортопедийн хэрэгслийн нэр Үнэ/төг

А. Протезийн хэрэгсэл

1 А-1. Доод мөчний протез

2 Шилбэ, тавхайн протез 350.000-400.000

3 Өвдөгний тулгууртай шилбэний протез 450.000-500.000

4 Дунд чөмөгний протез 450.000-500.000

5 Сүүж-түнхний протез 600.000-650.000

6

Тавхайн урд хэсгийн протез /башмачок/ 50.000-100.000

А-2. Дээд мөчний протез

7 Мөр бугалганы протез 350.000-400.000

8 Шууны протез 250.000-300.000

9 Сарвууны протез 100.000-150.000

10 Гарын хурууны протез 10.000-15.000

Б. Ортопедийн хэрэгсэл

Б-1. Согог засах гутлууд

11 Өвлийн гутал 60.000-65.000

12 Хавар, намрын гутал 50.000-55.000

13 Зуны гутал 40.000-50.000

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 8: PT-2010 sudalgaa.pdf

Б-2. Төрөл бүрийн улавчууд

14 Өндөрлөгтэй улавч 10.000-15.000

15 Пронатор, супинатор улавч 15.000-25.000

Б-3. Нурууны хамгаалалт

16 Нурууны ширэн хамгаалалт 60.000-65.000

17 Нурууны даавуун хамгаалалт 25.000-30.000

18 Нурууны хуванцар хамгаалалт 150.000-200.000

Б-4. Төрөл бүрийн чигүүд

19 Хөлийн аппарат, урт 150.000-200.000

20 Хөлийн аппарат богино 90.000-100.000

21 Гарын чиг 20.000-80.000

22 Хүзүүвч 15.000-25.000

Б-5. Ортопедийн бусад хэрэгслүүд

23 Павликийн дөрөөвч 10.000-15.000

24 Ивэрхийн даруулга 10.000-15.000

25 Бөөрний бандаж 10.000-15.000

В. Сэргээн засалтын туслах хэрэгслүүд

В-1. Төрөл бүрийн таягууд

26 Модон таяг /хос/ 10.000-15.000

27 Төмөр суга таяг /хос/ 30.000-40.000

28 Тохойн тулгууртай таяг 30.000-40.000

29 Гар таяг 8.000

Япон улс дахь бие бялдар хөдөлгөөн заслын хөгжил

1961 WHO техник туслалцааны хөтөлбөрөөр Америк Европын орнуудтай

харилцаа тогтоосон

1963 Эрүүл мэндийн салбар зөвлөл Эмчилгээний сэргээн засалтын мэргэжилтний

мэргэших тогтолцооны асуудлаар асуумж Японы Сэргээн засах анагаах ухааны

нийгэмлэг байгуулагдсан

1965 их хуралд хуулийн төсөл хэлцэгдэж, улмаар Бие бялдар Хөдөлгөөн, Ахуй

засалчийн тухай хууль / №137 /

1966 Анхны төгсөлт / РТ 14 хүн, ОТ 5 хүн / Японы Бие Бялдар Хөдөлгөөн заслын

нийгэмлэг байгуулагдаж нийгэмлэгийн анхны хурлыг зохион явуулсан

1967 WCPT дэд гишүүн

1968 Анхны хувийн сургууль байгуулагдсан

1970 Хуулийг / №137 / өргөн олонд тарааж суртачиласан

1973 Анхны оройн сургууль байгуулагдсан

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 9: PT-2010 sudalgaa.pdf

1974 WCPT албан ѐсны гишүүн орон

1980 ACPT анхны зөвөлгөөн / Япон, Өмнөд Солонгос, Тайван, Тайланд,

Филипин, Индонез /

1999 WCPT зөвөлгөөн Японд анх удаа зохиогдсон

Японы боловсролын тогтолцоо

- Сургалтын тогтолцоо / Н.20.4.17. /

Сургууль 238 / их дээд сургууль 71:Улс 13, Төр9, Хувь49 /

- Эмнэлзүйн дадлага

3,4 анга, Урт хагацааны эмнэл зүйн дадлага / сур. Гадуур /

Лиценз аваад 3-с дээш жил болсон РТ нар удирддаг

- Шаталсан сургалт

1996 Онд Магистрын сургалт / анх /

- Төгсөлтийн дараах сургалт / Тасралтгүй сургалт /

Шинэ төгсөгчийн сургалтын хөтөлбөр / 3 жилийн турш /

Багц сургалт / Мэргэжлийн РТ мэргэшсэн РТ

Японы бие бялдар хөдөлгөөн засалчийн хууль эрх зүй

Япон 1965 он “Бие бялдар хөдөлгөөн засалч хийгээд Ахуй засалчийн хууль”

1. Ерөнхий зүйл

2. Зөвшөөрөл

3. Шалгалт

4. Албан үүрэг

5. РТ, ОТ-ын шалгалтын зөвлөл

6. Шийтгэл ,хавсралт

Хөдөлгөөн заслын явц /Япон /

Эмч жор------- Гадаад:Хувиараа эрхлэх зөвшөөрөл ----эмчийн жор үгүй

Хөдөлгөөн засалч:

1. Эхлэх / жор хүлээж аваад/

2. Үнэлгээ хийх /өвчтөнтэй уулзснаар /

3. Мэдээлэл цуглуулах /үзлэг явуулах//

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 10: PT-2010 sudalgaa.pdf

4. Нэгтгэх ба тайлбар /яаж ойлгох вэ/

5. Эмч төлөвлөгөө /юу хийх вэ/

6. Эмчилгээ /яаж/

7. Дахин үнэлэх- өөрчлөх /явц харах/

8. Дүгнэлт /өвчнийг эргэж харах /

Эмчилгээний агуулга

- Хөдөлгөөн: Булчингийн хүч, үений далайц, тэнцвэр, өвдөлт намдаах,

зэргээр өдөр тутмын үйл ажиллагаа /босох, суух, зонсох/ хөдөлгөөний

чадварыг ихэсгэх

- Физик: Дулаан, усан засал, гэрэл-цахилгаан-татлага зэргээр өвдөлт намдааж

цусны эргэлтийг сайжруулах

- Өдөр тутмын үйл ажиллагааны дасгал: Өдөр тутмын ахуйд хэрэгцээтэй үйд

хөдлөл хийгээд заавар зөвөлгөө, дасгал зэрэг

Хөдөлгөөн эмчилгээ/Therapeutic Exercise/

Тодорхойлолт: Хөдөлгөөн эмчилгээ гэдэг нь хөдөлгөөний эмгэгийг хөдөлгөөн

өөрөөр нь эмчлэх явдал.

- Category

1. Building muscular strenght

2. Improvement Range of motion

3. Relaxation

4. Postural control

5. Improvement coordination

6. Combined basic motion

7. Activity of daily living

Монгол дахь сэргээн засах тусламжийн онцлог

- Хуучин зөвлөлт холбоот улсаар дамжиж орж ирсэн анагаах ухааны салбар

- Монголд эмнэлгүүд гол гол өвчнүүдээр төрөлжсөн байдаг

- Гэмтэл согог засал чиглэл мэдрэлийн дотрын чиглэлээр түлхүү хөгжсөн

- Сүүлийн үед уламжлалт анагаах ухаантай холбож ойлгодог, хавсарч

эмчилгээ үйлчилгээ явуулдаг газар элбэг болсон

Сэргээн засах анагаах ухааны талаар нийгэм дэх буруу ойлголт

- Сэргээн засах эмчилгээ бол хүнд өвчнөөр өвдсөний дараа хийлгэдэг

- Зөвхөн тахир дутуу хүн эмчилдэг

- Физик эмчилгээ

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 11: PT-2010 sudalgaa.pdf

Монгол улс дахь сэргээн засах эмнэлгийн тусламж, анагаах ухааны

боловсролын өнөөгийн байдал, тулгамдсан асуудал

Судалгааны үндэслэл

- Нотолгоо бүхий судалгааны ажил, мэдээ мэдээлэл маш хомс

- Эмчилгээний арга барилын хоцрогдол, мэргэжлийн эмнэлэг, мэргэжилтэй

боловсон хүчний хомсдол

Сэргээн засах эмнэлгийн тусламж болоод анагаах ухааны боловсролын

өнөөгийн бодит байдлыг дэлгэрэнгүй судлаж тогтоох шаардлага

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 12: PT-2010 sudalgaa.pdf

ГССҮТөвд яаралтай тусламж авсан хүмүүсийн осол гэмтлийн шалтгаан

Number of emergency care by reason group, 2005-2009

Он

эрэг

тэй

эмэг

тэй

0-1

5 н

асн

ы х

үүхэд

Зам

тээ

ври

йн

осо

л Ү

00

-V99

Ун

алт

W00-W

19

Ам

ьгү

й м

еан

ик х

үчи

нд

өртө

х

W20

-W49

Ам

ьта

й м

ехан

ик х

үчи

нд

өртө

х

W50

-W64 /

нохой

д х

азуулах

Уса

нд

шун

гах б

а ж

ивэх

W65

-

W74

Ам

ьсг

аа б

оох б

а б

уса

д о

сол

W75

-W84

Ута

а то

рто

г, г

ал д

өл

д ө

ртө

х

W85

-X09

Хал

уун

дулаа

н б

од

ист

өртө

х

X10-X

19

Хорт

амьта

н, урга

мал

д ө

ртө

х

X20-X

29

Бай

гали

йн

хүчи

нд

өртө

х /

хөлд

өх, осг

ох /

X30-X

39

Сан

аата

йга

ар ө

өртө

ө г

эмтэ

л

учруулах

X60-X

84

Хүчи

рхи

йлэл

X

85-V

09

Тод

орхой

лж

болом

гүй

шал

тгаа

нт

осо

л

V10-V

34

Ни

йт о

сол

гэм

тэл

Үүн

ээс

согт

ууга

ар

2005 33519

16075 10578 8121 14866 7919 2950 221 1872 387 332 11299 1627 49594 5815

2006 33264

16855 10465 8564 14539 7583 3142 218 1858 4 241 361 11661 1953 50124 6101

2007 37855

19063 11671 9577 16706 8552 3584 1 200 2264 139 439 13265 2191 56918 5712

2008 38223

20498 12462 9576 18559 8605 3672 5 2 234 2807 221 277 13163 1600 58721 8753

2009 38837

22300 13689 9318 21447 8489 3742 239 3044 279 302 12412 1865 61137 11088

Нийт дүн 181698

94791 58865 45156 86117 41148 17090 5 3 1112 11845 4 1267 1711 61800 9236 276494 37469

5 жилийн

дундаж 36339.6 18958.2 11773 9031.2 17223.4 8229.6 3418 1 0.6 222.4 2369 0.8 253.4 342.2 12360 1847.2 55298.8 7493.8

Дундажын

хувь % 65.71 34.28 21.29 16.33 31.15 14.88 6.18 0.002 0.0011 0.40 4.28 0.0014 0.46 0.62 22.35 3.34 100 13.55

Байр

эзлүүлбэл III I IV V XI XII X VI XIII IX VIII II VII

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 13: PT-2010 sudalgaa.pdf

Сэргээн засалтын үндэсний төвөөс авсан судалгаа

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн 2008 оны судалгаа

Аймаг, дүүргүүдийн нийт хүн ам- 2219511

1. Нийт хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс

Хөгжлийн

бэрхшээлийн

хэлбэр

Хүүхэд Залуус Насанд хүрэгчид Бүгд Нийт

дүн 0-5 нас 6-15 нас 16-35 нас 36-аас дээш

эр эм эр эм эр эм эр эм эр эм

Хараа 107 90

470 490 1302 2101 3179 2813 5058 5494 10552

Сонсгол, хэл яриа 157 138

547 465 1483 1453 2735 2683 4922 4739 9661

Хөдөлгөөн 222 173

616 518 1950 1600 4391 3578 7179 5869 13048

Уяман 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

Унадаг татдаг 54 65

297 307 768 839 1248 1100 2367 2311 4678

Сэтгэцийн өвчин 40 34

168 172 984 781 1590 1746 2782 2733 5515

Оюун ухаан 95 79

544 502 1464 1447 1459 1630 3562 3658 7220

Хавсарсан,бусад 119 110

452 459 2568 2342 6729 6758 9868 9669 19537

Нийт 794 689

3094 2913 10519 10563 21331 20308 35738 34473 70211

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 14: PT-2010 sudalgaa.pdf

Нийт илэрсэн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөгжлийн бэрхшээлтэй болсон шалтгаан / хөгжлийн

бэрхшээлийн хэлбэрээр

Шалтгаан Харааны Сонсгол ,

хэл ярианы

Бие

бялдрын

Уналт,

таталтын

Сэтгэцийн

эмгэгтэй

Оюуны

хомсдолтой

Хавсарсан,

бусад

Бүгд

Өвчний улмаас 4059 3933 3103 1352 2037 831 10878 26193

Төрөлхийн гажиг 1548 1971 1653 535 886 2931 1135 10659

Осол гэмтлээс 1216 785 1876 917 583 196 1547 7120

бүгд 6823 6689 6632 2804 3506 3958 13560 43972

3а. Мөч тайралттай иргэдийн тоо 3б. Мөч тайралттай иргэдийн Протез

хийлгэсэн байдал

Тайралтын

байрлал баруун зүүн Бүгд

Протез

хийлгэсэн хүний

тоо

617

Өвдөгнөөс

доогуур 139 159 298

Протез

хийлгээгүй

хүний тоо

282

Өвдөгнөөс

дээгүүр 151 117 268

Протез

хийлгээгүйн

шалтгаан

/тоогоор /

Тохойноос

дээгүүр 81 64 145

Хаана хандахаа

мэдэхгүй

Тохойноос

доогуур 84 95 179

Төлж чадахгүй

Бусад/тодруулж

бич/ 101 125 226

Протез хийх

заалтанд

тохироогүй

Бүгд 556 560 1116 Өөрөө хүсээгүй

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 15: PT-2010 sudalgaa.pdf

Дүгнэлт

Хөдөлгөөн засалч хүн нь : 1. Хүнийг ажиглаж сурах соргог хараатай байх нь

хамгийн чухал. Өөрөөр хэлбэл өвчтөний эмгэгийг алдалгүйгээр харж ажиглаж

чаддаг байх

2. Өвчтөнтэй тулж хүрч мэдэрч ажигладаг.

3. Ингэж харж ажиглаж мэдэрч хүрэлцсэнийхээ үр дүнд ямар эмчилгээ хийхээ

тодорхойлох нь чухал байдаг. Хийсэн зүйлийнхээ үндэслэл шалтгааныг нь заавал

бодолцож хийх ѐстой. Өвчтөнд дасгал хийлгэхээсээ өмнө сайн тайлбарлаж өөрөө

хийж үзүүлэх хэрэгтэй байдаг ба өөрөө тэр дасгалаа маш сайн хийдэг

механизмыг нь мэдэрцэн байх, тухайн хүний ажил амьдралаас нь шалтгаалж тэр

хүндээ яаж хүчээ зөв гамнаж хөдөлгөөн хийх талаар зөвлөгөө өгж чаддаг байх. РТ

хүн нь өөрийн гараар хүн эмчилдэг тийм учраас гарын доорх энгийн материалаар

юм хийх ур чадвар, арга барил дадалд маш сайн суралцах ѐстой байдаг.

Энэ бүгдээс РТ мэргэжил нь маш их авьяас, мэдлэг, ур чадвар шаардсан мэргэжил

гэдгийг ойлгож авсан. Тэр тусмйй хүнтэй харилцах харьцаа маш чухал байдгийг

ойлгож авсан

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 16: PT-2010 sudalgaa.pdf

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 17: PT-2010 sudalgaa.pdf

ХӨДӨЛГӨӨН ЗАСАЛЧ МЭРГЭЖИЛТНИЙ НИЙГМИЙН ХЭРЭГЦЭЭГ

СУДАЛСАН ДҮН

Л.Лхагвасүрэн , Б.Баасанхүү, Ж.Дамбажанцан

ЭМШУИС СС 3р дамжааны оюутан, ЭМШУИС СС багш, АУ-ны магистр

Сэргээн засалтын үндэсний төв

Товч утга /зорилго, таамаглал, арга аргачлал, үр дүн, дүгнэлт /

Бие махбодын эмгэгтэй, эсвэл эмгэг үүсэж болзошгүй хүмүүст, үйл ажиллагааг

нь дэмжих, сайжруулах хийгээд эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор

хөдөлгөөн эмчилгээ, физик эмчилгээ, сургалт зэргийг явуулдаг бие бялдар

хөдөлгөөний шинжлэх ухаан юм. Бие бялдар хөдөлгөөн засал гэдэг бол

өвчин, гэмтэл, хэвтэрт орсны улмаас бие махбодын бэрхшээлтэй болсон

хүмүүст бие болон сэтгэцийн үйл ажиллагааг нь сэргээх хадгалах зорилго

бүхий эмчилгээний нэг төрөл. – Өвчтөний

бодит байдлыг сайтар судлан тогтоож, зохистой эмчилгээний арга, зорилгыг

тогтоосны дараа, эмчилгэээг явуулдаг. Сэргээн засах нь хөгжлийн бэрхшээл

бүхий хүнийг, тэр хүний олж авч чадах бие махбод, сэтгэл санаа, нийгэм,

хөдөлмөр, эдийн засгийн чадварыг дээд зэргээр сэргээх явдал юм. Мөн бие

махбод, сэтгэл санаа болон нийгэмд хамгийн илүү тохирсон үйл ажиллагааны

түвшинд хүрэх боломжоор хангах, тэгснээр хувь хүн бүр өөрөө амьдралаа

өөрчлөх аргыг олгохыг зориход оршино. Тийм учраас манай оронд энэ

чиглэлээр мэргэжлийн түвшинд ажиллах чадвартай мэргэжилтэн бэлдэх

шаардлага их байгаа бөгөөд сэргээн засах эмчилгээг жинхэнэ утгаар нь

хөгжүүлэх хэрэгтэй байна. Тийм учраас миний бие “Хөдөлгөөн засалч

мэргэжилийн хэрэгцээ шаардлага” гэсэн энэ сэдвийг сонгон авч судаллаа.

- Дэлхий 1,2-р дайны нөлөө 1914-1918 он дэлхийн 1-р дайны талбараас

шархдагсдыг эмчлэх, сэргээн засах явдал

- Полимиэлит өвчний дэгдэлт 1920-1930 он Полимиэлит өвчний эмчилгээнд

Анагаах ухаанд сэргээн засах гэсэн ойлголтыг оруулж ирэх хэрэгцээ,

түүний эмчилгээний арга хэрэглүүр болгож бие бялдар хөдөлгөөн заслыг

хэрэглэх, холбож өгөх шаардлага

– Мэргэжлийн бие бялдар хөдөлгөөн засалчаар дамжуулан, эмнэлэгт төвлөрч

явагддаг. Мөн олон нийт, гэр бүлд нь зөвлөгөө өгөх сүүлийн үед урьдчилан

сэргийлэх анагаах ухаанд хүрээгээ тэлсээр байгаа. Сэргээн засах нь

хөгжлийн бэрхшээл бүхий хүнийг, тэр хүний олж авч чадах бие махбод, сэтгэл

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 18: PT-2010 sudalgaa.pdf

санаа, нийгэм, хөдөлмөр, эдийн засгийн чадварыг дээд зэргээр сэргээх явдал

юм. Мөн бие махбод, сэтгэл санаа болон нийгэмд хамгийн илүү тохирсон үйл

ажиллагааны түвшинд хүрэх боломжоор хангах, тэгснээр хувь хүн бүр өөрөө

амьдралаа өөрчлөх аргыг олгохыг зориход оршино. Тийм учраас манай оронд

энэ чиглэлээр мэргэжлийн түвшинд ажиллах чадвартай мэргэжилтэн бэлдэх

шаардлага их байгаа бөгөөд сэргээн засах эмчилгээг жинхэнэ утгаар нь

хөгжүүлэх хэрэгтэй байна. Тийм учраас миний бие “Хөдөлгөөн засалч

мэргэжилийн хэрэгцээ шаардлага” гэсэн энэ сэдвийг сонгон авч судаллаа.

Судалгааны арга зүй: Судалгаанд тавьсан зорилгоос хамаарч судалгааны дараах

аргыг ашигласан болно. Үүнд: Шинжлэх ухааны тайлбар болон практик

нотолгоонуудыг ашиглан хүснэгт, зураглал, ажиглалт, таамаглал, анализ

статистик, харьцуулалтын арга гэх мэт.

Судалгааны ач холбогдол: Хөдөлгөөн засал эмчилгээг дэлгэрүүлсэнээр

-Ард түмний эрүүл мэнд, нийгмийн халамж, эрүүл мэндийн эдийн засагт үзүүлэх

нөлөө нь асар их.

-Сэргээн засах эмчилгээ болон бусад зохистой эмчилгээ үйлчилгээг цаг

алдалгүй хийх юм бол 70 орчим хувь нь алхаж чадах, өдөр тутмын

амьдралын идэвхит үйл ажиллагаа нь бие дааж явуулж чадна. Нийт

даатгалын сангаас 2010.1-р сард 27,6 тэр бум төгрөгийн . Тэтгэвэр

олгогдсоноос өндөр настан 75%, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн 11,9%

тэжээгчээ алдсаных 6,8% тэтгэв.6,2%-г зарцуулжээ.

2010.3.8 Монголын хүн ам 2.747.874

Нийт халамжийн тэтгэвэр тэтгэмж тусламжийг 140, 9 мян хүнд 3,6 тэрбум

төг зарцуулсан. 11.1% хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнийг асарч буй иргэний

тэтгэмжинд зарцуулжээ. /396.0 сая төг/

Нийт халамжийн үйлчилгээ хөнгөлөлтөнд 12,5 мян хүн хамрагдсан 18,8%

хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд байна. –www.nso.mn

Хөгжлийн бэрхшээл:

Сэтгэц мэдрэлийн

Осол

Амьдралын хэв маягын өвчин

Насжилт

Хүүхдийн өвчин

Спортын эмгэг

Бусад өвчин

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 19: PT-2010 sudalgaa.pdf

Түлхүүр үг /өгүүллийн санааг илэрхийлэхүйц 5 үг/

Бие бялдар хөдөлгөөн засалч, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн, сэргээн засах эмчилгээ,

нийгмийн халамжийн сан, эдийн засаг

Удиртгал Судалгааны хэрэглэгдэхүүн, арга зүй /сонгосон судалгааны хэрэглэгдэхүүн,

хэрэглэсэн аргын нэр, товч тайлбар, статистик боловсруулалт, ямар аргаар хийгдсэн/

Эрт үеэс өнөөг хүртэлх РТ

- Дэлхий 1,2-р дайны нөлөө 1914-1918 он дэлхийн 1-р дайны талбараас

шархдагсдыг эмчлэх, сэргээн засах явдал

- Полимиэлит өвчний дэгдэлт 1920-1930 он Полимиэлит өвчний эмчилгээнд

Анагаах ухаанд сэргээн засах гэсэн ойлголтыг оруулж ирэх хэрэгцээ,

түүний эмчилгээний арга хэрэглүүр болгож бие бялдар хөдөлгөөн заслыг

хэрэглэх, холбож өгөх шаардлага

Япон улс дахь бие бялдар хөдөлгөөн заслын хөгжил

1961 WHO техник туслалцааны хөтөлбөрөөр Америк Европын орнуудтай

харилцаа тогтоосон

1963 Эрүүл мэндийн салбар зөвлөл Эмчилгээний сэргээн засалтын мэргэжилтний

мэргэших тогтолцооны асуудлаар асуумж Японы Сэргээн засах анагаах ухааны

нийгэмлэг байгуулагдсан

1965 их хуралд хуулийн төсөл хэлцэгдэж, улмаар Бие бялдар Хөдөлгөөн, Ахуй

засалчийн тухай хууль / №137 /

1966 Анхны төгсөлт / РТ 14 хүн, ОТ 5 хүн / Японы Бие Бялдар Хөдөлгөөн заслын

нийгэмлэг байгуулагдаж нийгэмлэгийн анхны хурлыг зохион явуулсан

1967 WCPT дэд гишүүн

1968 Анхны хувийн сургууль байгуулагдсан

1970 Хуулийг / №137 / өргөн олонд тарааж суртачиласан

1973 Анхны оройн сургууль байгуулагдсан

1974 WCPT албан ѐсны гишүүн орон

1980 ACPT анхны зөвөлгөөн / Япон, Өмнөд Солонгос, Тайван, Тайланд,

Филипин, Индонез /

1999 WCPT зөвөлгөөн Японд анх удаа зохиогдсон

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 20: PT-2010 sudalgaa.pdf

Японы боловсролын тогтолцоо

- Сургалтын тогтолцоо / Н.20.4.17. /

Сургууль 238 / их дээд сургууль 71:Улс 13, Төр9, Хувь49 /

- Эмнэлзүйн дадлага

3,4 анга, Урт хагацааны эмнэл зүйн дадлага / сур. Гадуур /

Лиценз аваад 3-с дээш жил болсон РТ нар удирддаг

- Шаталсан сургалт

1997 Онд Магистрын сургалт / анх /

- Төгсөлтийн дараах сургалт / Тасралтгүй сургалт /

Шинэ төгсөгчийн сургалтын хөтөлбөр / 3 жилийн турш /

Багц сургалт / Мэргэжлийн РТ мэргэшсэн РТ

Японы бие бялдар хөдөлгөөн засалчийн хууль эрх зүй

Япон 1965 он “Бие бялдар хөдөлгөөн засалч хийгээд Ахуй засалчийн хууль”

7. Ерөнхий зүйл

8. Зөвшөөрөл

9. Шалгалт

10. Албан үүрэг

11. РТ, ОТ-ын шалгалтын зөвлөл

12. Шийтгэл ,хавсралт

Хөдөлгөөн заслын явц /Япон /

Эмч жор------- Гадаад:Хувиараа эрхлэх зөвшөөрөл ----эмчийн жор үгүй

Хөдөлгөөн засалч:

9. Эхлэх / жор хүлээж аваад/

10. Үнэлгээ хийх /өвчтөнтэй уулзснаар /

11. Мэдээлэл цуглуулах /үзлэг явуулах//

12. Нэгтгэх ба тайлбар /яаж ойлгох вэ/

13. Эмч төлөвлөгөө /юу хийх вэ/

14. Эмчилгээ /яаж/

15. Дахин үнэлэх- өөрчлөх /явц харах/

16. Дүгнэлт /өвчнийг эргэж харах /

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 21: PT-2010 sudalgaa.pdf

Эмчилгээний агуулга

- Хөдөлгөөн: Булчингийн хүч, үений далайц, тэнцвэр, өвдөлт намдаах,

зэргээр өдөр тутмын үйл ажиллагаа /босох, суух, зонсох/ хөдөлгөөний

чадварыг ихэсгэх

- Физик: Дулаан, усан засал, гэрэл-цахилгаан-татлага зэргээр өвдөлт намдааж

цусны эргэлтийг сайжруулах

- Өдөр тутмын үйл ажиллагааны дасгал: Өдөр тутмын ахуйд хэрэгцээтэй үйд

хөдлөл хийгээд заавар зөвөлгөө, дасгал зэрэг

Хөдөлгөөн эмчилгээ/Therapeutic Exercise/

Тодорхойлолт: Хөдөлгөөн эмчилгээ гэдэг нь хөдөлгөөний эмгэгийг хөдөлгөөн

өөрөөр нь эмчлэх явдал.

- Category

8. Building muscular strenght

9. Improvement Range of motion

10. Relaxation

11. Postural control

12. Improvement coordination

13. Combined basic motion

14. Activity of daily living

Монгол дахь сэргээн засах тусламжийн онцлог

- Хуучин зөвлөлт холбоот улсаар дамжиж орж ирсэн анагаах ухааны салбар

- Монголд эмнэлгүүд гол гол өвчнүүдээр төрөлжсөн байдаг

- Гэмтэл согог засал чиглэл мэдрэлийн дотрын чиглэлээр түлхүү хөгжсөн

- Сүүлийн үед уламжлалт анагаах ухаантай холбож ойлгодог, хавсарч

эмчилгээ үйлчилгээ явуулдаг газар элбэг болсон

Сэргээн засах анагаах ухааны талаар нийгэм дэх буруу ойлголт

- Сэргээн засах эмчилгээ бол хүнд өвчнөөр өвдсөний дараа хийлгэдэг

- Зөвхөн тахир дутуу хүн эмчилдэг

- Физик эмчилгээ

Монгол улс дахь сэргээн засах эмнэлгийн тусламж, анагаах ухааны

боловсролын өнөөгийн байдал, тулгамдсан асуудал

Судалгааны үндэслэл

- Нотолгоо бүхий судалгааны ажил, мэдээ мэдээлэл маш хомс

- Эмчилгээний арга барилын хоцрогдол, мэргэжлийн эмнэлэг, мэргэжилтэй

боловсон хүчний хомсдол

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 22: PT-2010 sudalgaa.pdf

Сэргээн засах эмнэлгийн тусламж болоод анагаах ухааны боловсролын

өнөөгийн бодит байдлыг дэлгэрэнгүй судлаж тогтоох шаардлага

2000-2009 онуудад ЭМШУИС-ийн МДИ-д 265 /20.3%/ эмнэлгийн

мэргэжилтэн “сэргээн засах эмчилгээний сувилагч-бага эмч” мэргэжил

эзэмшсэн бөгөөд энэхүү мэргэжил нь Эрүүл мэнд нийгмийн хамгааллын

сайдын 156 тоот /2000 он/ тушаалын жагсаалтанд ороогүй боловч

нийгмийн хэрэгцээ шаардлагын улмаас бэлтгэгджээ. Иймээс сэргээн засах

у/с чиглэлээр эмнэлгийн мэргэжилтэн бэлтгэх нь эрүүл мэндийн салбарын

бодлого зохицуулалт шаардлагатай байгааг илтгэж байна.

Үр дүн /Судалгаанаас гарсан үр дүн хүснэгт, зураг/

2.1. Нийт хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь тогтоолгогчдын тоо сүүлийн таван жилд

дараах байдлаар нэмэгдсэн байна.

д/д Он Хүний тоо Бүгд Өмнөх оноос

өссөн хувь НДСангаас НХСангаас

1 2005 54515 32589 87104 6.27%

2 2006 55290 34048 89338 2.5%

3 2007 57914 34703 92617 3.6%

4 2008 58749 38452 97201 4.9%

5 2009 57439 42075 99514 2.3%

2.2. Нийгмийн даатгалын сангаас зарцуулж буй хөрөнгө. Сүүлийн 5 жилийн дүнгээр.

д/д он Хүний тоо НДСангаас

ТДТэтгэвэр

авдаг

Тэтгэвэрт

зарцуулсан

хөрөнгө /сая/

1 2005 87104 54515 20746.4

2 2006 89338 55290 22134.9

3 2007 92617 57914 39825.2

4 2008 97201 58749 57030.1

5 2009 99514 57439 56965.4

2.3. Нийгмийн халамжийн сангаас зарцуулж буй хөрөнгө. Сүүлийн 5 жилийн дүнгээр.

ГРАФИК

д/д он Хүний тоо НХСангаас

ТДТэтгэвэр

авдаг

Тэтгэвэрт

зарцуулсан

хөрөнгө /сая/

1 2005 87104 32589 5297.8

2 2006 89338 34048 8083.9

3 2007 92617 22466 /34703/ 7611.3

4 2008 97201 38452 16092.7

5 2009 99514 42075 /41283/ 18630.7

-ХХҮГ-ын тайлангаар

-ЭХМК-ын тайлангаар

Эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссоор хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь,

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 23: PT-2010 sudalgaa.pdf

хугацаа тогтоолгоод Нийгмийн халамжийн тухай хуулийн дагуу нийгмийн халамжийн

сангаас 41283 хүн тахир дутуугийн тэтгэвэр авч байгаа бөгөөд Эмнэлэг хөдөлмөрийн

магадлах комиссын тайлангаар 42075 хүн хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь

тогтоолгосоноор тайлагнагдсан байна.Энэ нь бүртгэл мэдээллийг боловсронгуй болгох

шаардлагатай байгааг харуулж байна.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний тэтгэвэрт зарцуулж буй хөрөнгийг сүүлийн 5 жилээр

үзүүлбэл:

ГРАФИК

д/д он Хүний

тоо

Зарцуулсан хөрөнгө

1 2005 87104 26044.2

2 2006 89338 30218.8

3 2007 92617 47436.5

4 2008 97201 73122.8

5 2009 99514 75596.1

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний тоо

Хүснэгт 1.14. 0-16 насны сэтгэцийн эмгэгтэй хүний тоо, аймаг нийслэл, хүйс, шалтгаанаар

2008 оны жилийн эцсийн байдлаар

Аймаг, нийслэл Бүгд Үүнээс:

эмэгтэй

Үүнээс: шалтгаанаар

Төрөлхийн

Олдмол

Өвчнөөр Осол гэмтлээр

Ердийн

өвчин МШӨ

Ахуйн

осол

Үйлдвэрийн

осол

А 1 2 3 4 5 6 7

Архангай 28 13 15 10 0 3 0

Баян-Өлгий 27 11 14 12 0 1 0

Баянхонгор 42 17 17 24 0 1 0

Булган 33 16 21 10 0 2 0

Говь-Алтай 4 1 2 1 0 0 1

Дорноговь 23 8 12 5 0 6 0

Дорнод 68 18 40 26 1 1 0

Дундговь 5 1 4 1 0 0 0

Завхан 35 17 23 10 0 1 0

Өвөрхангай 29 13 13 16 0 0 0

Өмнөговь 14 5 2 12 0 0 0

Сүхбаатар 7 5 2 4 0 1 0

Сэлэнгэ 27 7 13 10 0 4 0

Төв 10

8 1 0 1

Увс 27 13 17 10

0 0

Ховд 49 25 33 16 0 0 0

Хөвсгөл 34 19 17 17 0 0 0

Хэнтий 18 6 11 6 0 1 0

Дархан-Уул 40 12 35 4 0 1 0

Улаанбаатар 233 101 153 67 0 13 0

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 24: PT-2010 sudalgaa.pdf

Орхон 6 2 6 0 0 0 0

Говьсүмбэр 8 0 2 4 0 2 0

Улсын дүн 767 310 460 266 1 38 1

Нийгмийн Хамгаалал, Хөдөлмөрийн сайдын 2009 оны 1 сарын 30ны өдрийн 24 тоот

тушаалын хавсралт

Протез-ортопедийн хэрэгслийн жишиг үнийн жагсаалт

№ Протез-ортопедийн хэрэгслийн нэр Үнэ/төг

А. Протезийн хэрэгсэл

1 А-1. Доод мөчний протез

2 Шилбэ, тавхайн протез 350.000-400.000

3 Өвдөгний тулгууртай шилбэний протез 450.000-500.000

4 Дунд чөмөгний протез 450.000-500.000

5 Сүүж-түнхний протез 600.000-650.000

6

Тавхайн урд хэсгийн протез /башмачок/ 50.000-100.000

А-2. Дээд мөчний протез

7 Мөр бугалганы протез 350.000-400.000

8 Шууны протез 250.000-300.000

9 Сарвууны протез 100.000-150.000

10 Гарын хурууны протез 10.000-15.000

Б. Ортопедийн хэрэгсэл

Б-1. Согог засах гутлууд

11 Өвлийн гутал 60.000-65.000

12 Хавар, намрын гутал 50.000-55.000

13 Зуны гутал 40.000-50.000

Б-2. Төрөл бүрийн улавчууд

14 Өндөрлөгтэй улавч 10.000-15.000

15 Пронатор, супинатор улавч 15.000-25.000

Б-3. Нурууны хамгаалалт

16 Нурууны ширэн хамгаалалт 60.000-65.000

17 Нурууны даавуун хамгаалалт 25.000-30.000

18 Нурууны хуванцар хамгаалалт 150.000-200.000

Б-4. Төрөл бүрийн чигүүд

19 Хөлийн аппарат, урт 150.000-200.000

20 Хөлийн аппарат богино 90.000-100.000

21 Гарын чиг 20.000-80.000

22 Хүзүүвч 15.000-25.000

Б-5. Ортопедийн бусад хэрэгслүүд

23 Павликийн дөрөөвч 10.000-15.000

24 Ивэрхийн даруулга 10.000-15.000

25 Бөөрний бандаж 10.000-15.000

В. Сэргээн засалтын туслах хэрэгслүүд

В-1. Төрөл бүрийн таягууд

26 Модон таяг /хос/ 10.000-15.000

27 Төмөр суга таяг /хос/ 30.000-40.000

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Page 25: PT-2010 sudalgaa.pdf

28 Тохойн тулгууртай таяг 30.000-40.000

29 Гар таяг 8.000

Хэлцэмж /бусад судлаачдынхтай харьцуулсан/

Дүгнэлт /үр дүнд тулгуурласан товч тодорхой байх/

1. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн нийгмийн хамгаалал, халамжинд улсаас

маш их хэмжээний хөрөнгө зарцуулагддаг. 2. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн сэргээн засах, урьдчилан сэргийлэх үйл

ажиллагаа муу

3. Бие бялдар сэргээн засах, хөдөлгөөн засалч чиглэлээр мэргэжлийн түвшинд

ажиллах эмнэлгийн мэргэжилтэн бэлтгэхэд эрүүл мэндийн салбарын

бодлого зохицуулалт шаардлагатай .

Талархал

Ашигласан хэвлэл / зохиогчийн нэр, овгийн эхний үсгүүд, он, ашигласан материал, ном

сэтгүүлийн нэр, дугаар/

1. Энхтуяа Д нарын Сувилахуйн төгсөлтийн дараахи мэргэжил олгох асуудалд илтгэл.

Анагаах ухааны боловсрол судлал, сувилахуйн ухаан 2010 он хуу 64-71

Англи товчлол / өгүүллийн нэр, зохиогчийн нэр, албан газар, товч утгыг англи хэлээр бичсэн

байх/

www.zaluu.comwww.zaluu.com