qd 149 31.12.01 cmkt (d1)

BOÄ TAØI CHÍNH COÄNG HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM

---*--- Ñoäc laäp - Töï do - Haïnh phuùcSoá: 149/2001/QÑ-BTC -------------------------------------

Haø Noäi, ngaøy 31 thaùng 12 naêm 2001

QUYEÁT ÑÒNH CUÛA BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNHVeà vieäc ban haønh vaø coâng boá

boán (04) chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (ñôït 1)

BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNH

- Caên cöù Phaùp leänh Keá toaùn vaø Thoáng keâ coâng boá theo Leänh soá 06-LCT/HÑNN ngaøy 20/5/1988 cuûa Hoäi ñoàng Nhaø nöôùc vaø Ñieàu leä toå chöùc keá toaùn Nhaø nöôùc ban haønh theo Nghò ñònh soá 25-HÑBT ngaøy 18/3/1989 cuûa Hoäi ñoàng Boä tröôûng (nay laø Chính phuû);

- Caên cöù Nghò ñònh soá 15/CP ngaøy 2/3/1993 cuûa Chính phuû veà nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø traùch nhieäm quaûn lyù Nhaø nöôùc cuûa Boä, cô quan ngang Boä;

- Caên cöù Nghò ñònh soá 178/CP ngaøy 28/10/1994 cuûa Chính phuû veà nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø toå chöùc boä maùy Boä Taøi chính;

- Ñeå ñaùp öùng yeâu caàu ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá, taøi chính, naâng cao chaát löôïng thoâng tin keá toaùn cung caáp trong neàn kinh teá quoác daân vaø ñeå kieåm tra, kieåm soaùt chaát löôïng coâng taùc keá toaùn;

Theo ñeà nghò cuûa Vuï tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn vaø Chaùnh Vaên phoøng Boä Taøi chính,

QUYEÁT ÑÒNH:

Ñieàu 1: Ban haønh boán (04) chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam (ñôït 1) coù soá hieäu vaø teân goïi sau ñaây:

1- Chuaån möïc soá 02 - Haøng toàn kho;2- Chuaån möïc soá 03 - Taøi saûn coá ñònh höõu hình;3- Chuaån möïc soá 04 - Taøi saûn coá ñònh voâ hình;4- Chuaån möïc soá 14 - Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc.

Ñieàu 2: Boán (04) Chuaån möïc keá toaùn Vieät Nam ban haønh keøm theo Quyeát ñònh naøy ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi taát caû

caùc doanh nghieäp thuoäc caùc ngaønh, caùc thaønh phaàn kinh teá trong caû nöôùc.

Ñieàu 3: Quyeát ñònh naøy coù hieäu löïc thi haønh töø ngaøy 01/01/2002. Caùc cheá ñoä keá toaùn cuï theå phaûi caên cöù vaøo boán chuaån möïc keá toaùn ñöôïc ban haønh keøm theo Quyeát ñònh naøy ñeå söûa ñoåi, boå sung cho phuø hôïp.

Ñieàu 4: Vuï tröôûng Vuï Cheá ñoä keá toaùn, Chaùnh Vaên phoøng Boä vaø Thuû tröôûng caùc ñôn vò lieân quan thuoäc vaø tröïc thuoäc Boä Taøi chính chòu traùch nhieäm höôùng daãn, kieåm tra vaø thi haønh Quyeát ñònh naøy.

Nôi nhaän: BOÄ TRÖÔÛNG BOÄ TAØI CHÍNH- Thuû töôùng Chính phuû, caùc Phoù Thuû töôùng - Chính phuû (ñeå baùo caùo)- Vaên phoøng TW Ñaûng- Vaên phoøng Chuû tòch nöôùc- Vaên phoøng Quoác hoäi- Vaên phoøng Chính phuû- Toøa aùn Nhaân daân toái cao Nguyeãn Sinh Huøng- Vieän Kieåm saùt Nhaân daân toái cao- Caùc Boä, cô quan ngang Boä, cô quan thuoäc

Chính phuû- UBND caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc TW- Sôû Taøi chính vaät giaù, Cuïc Thueá caùc tænh,

thaønh phoá tröïc thuoäc TW- Caùc Toång coâng ty 91- Caùc ñôn vò thuoäc vaø tröïc thuoäc Boä Taøi chính- Coâng baùo- Löu VP, Ban QLUDTH, Vuï CÑKT.

HEÄ THOÁNG CHUAÅN MÖÏC KEÁ TOAÙN VIEÄT NAM

Chuaån möïc soá 02

HAØNG TOÀN KHO(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 149/2001/QÑ-

BTC ngaøy 31 thaùng 12 naêm 2001 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi

chính)

QUY ÑÒNH CHUNG

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn haøng toàn kho, goàm: Xaùc ñònh giaù trò vaø keá toaùn haøng toàn kho vaøo chi phí; Ghi giaûm giaù trò haøng toàn kho cho phuø hôïp vôùi giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc vaø phöông phaùp tính giaù trò haøng toàn kho laøm cô sôû ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho keá toaùn haøng toàn kho theo nguyeân taéc giaù goác tröø khi coù chuaån möïc keá toaùn khaùc quy ñònh cho pheùp aùp duïng phöông phaùp keá toaùn khaùc cho haøng toàn kho.

03. Caùc thuaät ngöõ trong chuaån möïc naøy ñöôïc hieåu nhö sau:

Haøng toàn kho: Laø nhöõng taøi saûn:

(a) Ñöôïc giöõ ñeå baùn trong kyø saûn xuaát, kinh doanh bình thöôøng;

(b) Ñang trong quaù trình saûn xuaát, kinh doanh dôû dang;(c) Nguyeân lieäu, vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï ñeå söû duïng

trong quaù trình saûn xuaát, kinh doanh hoaëc cung caáp dòch vuï.

Haøng toàn kho bao goàm:

- Haøng hoùa mua veà ñeå baùn: Haøng hoùa toàn kho, haøng mua ñang ñi treân ñöôøng, haøng göûi ñi baùn, haøng hoùa göûi ñi gia coâng cheá bieán;

- Thaønh phaåm toàn kho vaø thaønh phaåm göûi ñi baùn;- Saûn phaåm dôû dang: Saûn phaåm chöa hoaøn thaønh vaø saûn phaåm hoaøn thaønh chöa laøm thuû tuïc nhaäp kho thaønh phaåm;

- Nguyeân lieäu, vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï toàn kho, göûi ñi gia coâng cheá bieán vaø ñaõ mua ñang ñi treân ñöôøng;

- Chi phí dòch vuï dôû dang.

Giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc: Laø giaù baùn öôùc tính cuûa haøng toàn kho trong kyø saûn xuaát, kinh doanh bình thöôøng tröø (-) chi phí öôùc tính ñeå hoaøn thaønh saûn phaåm vaø chi phí öôùc tính caàn thieát cho vieäc tieâu thuï chuùng.

Giaù hieän haønh: Laø khoaûn tieàn phaûi traû ñeå mua moät loaïi haøng toàn kho töông töï taïi ngaøy laäp baûng caân ñoái keá toaùn.

NOÄI DUNG CHUAÅN MÖÏC

XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ HAØNG TOÀN KHO

04. Haøng toàn kho ñöôïc tính theo giaù goác. Tröôøng hôïp giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc thaáp hôn giaù goác thì phaûi tính theo giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc.

GIAÙ GOÁC HAØNG TOÀN KHO

05. Giaù goác haøng toàn kho bao goàm: Chi phí mua, chi phí cheá bieán vaø caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp khaùc phaùt sinh ñeå coù ñöôïc haøng toàn kho ôû ñòa ñieåm vaø traïng thaùi hieän taïi.

Chi phí mua

06. Chi phí mua cuûa haøng toàn kho bao goàm giaù mua, caùc loaïi thueá khoâng ñöôïc hoaøn laïi, chi phí vaän chuyeån, boác xeáp, baûo quaûn trong quaù trình mua haøng vaø caùc chi phí khaùc coù lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc mua haøng toàn kho. Caùc khoaûn chieát khaáu thöông maïi vaø giaûm giaù haøng mua do haøng mua khoâng ñuùng quy caùch, phaåm chaát ñöôïc tröø (-) khoûi chi phí mua.

Chi phí cheá bieán

07. Chi phí cheá bieán haøng toàn kho bao goàm nhöõng chi phí coù lieân quan tröïc tieáp ñeán saûn phaåm saûn xuaát, nhö chi phí nhaân coâng tröïc tieáp, chi phí saûn xuaát chung coá ñònh vaø chi phí saûn xuaát chung bieán ñoåi phaùt sinh trong quaù trình chuyeån hoùa nguyeân lieäu, vaät lieäu thaønh thaønh phaåm.

Chi phí saûn xuaát chung coá ñònh laø nhöõng chi phí saûn xuaát giaùn tieáp, thöôøng khoâng thay ñoåi theo soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát, nhö chi phí khaáu hao, chi phí baûo döôõng maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng… vaø chi phí quaûn lyù haønh chính ôû caùc phaân xöôûng saûn xuaát.

Chi phí saûn xuaát chung bieán ñoåi laø nhöõng chi phí saûn xuaát giaùn tieáp, thöôøng thay ñoåi tröïc tieáp hoaëc gaàn nhö tröïc

tieáp theo soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát, nhö chi phí nguyeân lieäu, vaät lieäu giaùn tieáp, chi phí nhaân coâng giaùn tieáp.

08. Chi phí saûn xuaát chung coá ñònh phaân boå vaøo chi phí cheá bieán cho moãi ñôn vò saûn phaåm ñöôïc döïa treân coâng suaát bình thöôøng cuûa maùy moùc saûn xuaát. Coâng suaát bình thöôøng laø soá löôïng saûn phaåm ñaït ñöôïc ôû möùc trung bình trong caùc ñieàu kieän saûn xuaát bình thöôøng.

- Tröôøng hôïp möùc saûn phaåm thöïc teá saûn xuaát ra cao hôn coâng suaát bình thöôøng thì chi phí saûn xuaát chung coá ñònh ñöôïc phaân boå cho moãi ñôn vò saûn phaåm theo chi phí thöïc teá phaùt sinh.

- Tröôøng hôïp möùc saûn phaåm thöïc teá saûn xuaát ra thaáp hôn coâng suaát bình thöôøng thì chi phí saûn xuaát chung coá ñònh chæ ñöôïc phaân boå vaøo chi phí cheá bieán cho moãi ñôn vò saûn phaåm theo möùc coâng suaát bình thöôøng. Khoaûn chi phí saûn xuaát chung khoâng phaân boå ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

Chi phí saûn xuaát chung bieán ñoåi ñöôïc phaân boå heát vaøo chi phí cheá bieán cho moãi ñôn vò saûn phaåm theo chi phí thöïc teá phaùt sinh.

09. Tröôøng hôïp moät quy trình saûn xuaát ra nhieàu loaïi saûn phaåm trong cuøng moät khoaûng thôøi gian maø chi phí cheá bieán cuûa moãi loaïi saûn phaåm khoâng ñöôïc phaûn aùnh moät caùch taùch bieät, thì chi phí cheá bieán ñöôïc phaân boå cho caùc loaïi saûn phaåm theo tieâu thöùc phuø hôïp vaø nhaát quaùn giöõa caùc kyø keá toaùn.

Tröôøng hôïp coù saûn phaåm phuï, thì giaù trò saûn phaåm phuï ñöôïc tính theo giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc vaø giaù trò naøy ñöôïc tröø (-) khoûi chi phí cheá bieán ñaõ taäp hôïp chung cho saûn phaåm chính.

Chi phí lieân quan tröïc tieáp khaùc

10. Chi phí lieân quan tröïc tieáp khaùc tính vaøo giaù goác haøng toàn kho bao goàm caùc khoaûn chi phí khaùc ngoaøi chi phí mua vaø chi phí cheá bieán haøng toàn kho. Ví duï, trong giaù goác thaønh phaåm coù theå bao goàm chi phí thieát keá saûn phaåm cho moät ñôn ñaët haøng cuï theå.

Chi phí khoâng tính vaøo giaù goác haøng toàn kho

11. Chi phí khoâng ñöôïc tính vaøo giaù goác haøng toàn kho, goàm:

(a) Chi phí nguyeân lieäu, vaät lieäu, chi phí nhaân coâng vaø caùc chi phí saûn xuaát, kinh doanh khaùc phaùt sinh treân möùc bình thöôøng;

(b) Chi phí baûo quaûn haøng toàn kho tröø caùc khoaûn chi phí baûo quaûn haøng toàn kho caàn thieát cho quaù trình saûn xuaát tieáp theo vaø chi phí baûo quaûn quy ñònh ôû ñoaïn 06;

(c) Chi phí baùn haøng;(d) Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp.

Chi phí cung caáp dòch vuï

12. Chi phí cung caáp dòch vuï bao goàm chi phí nhaân vieân vaø caùc chi phí khaùc lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc cung caáp dòch vuï, nhö chi phí giaùm saùt vaø caùc chi phí chung coù lieân quan.

Chi phí nhaân vieân, chi phí khaùc lieân quan ñeán baùn haøng vaø quaûn lyù doanh nghieäp khoâng ñöôïc tính vaøo chi phí cung caáp dòch vuï.

PHÖÔNG PHAÙP TÍNH GIAÙ TRÒ HAØNG TOÀN KHO

13. Vieäc tính giaù trò haøng toàn kho ñöôïc aùp duïng theo moät trong caùc phöông phaùp sau:

(a) Phöông phaùp tính theo giaù ñích danh;(b) Phöông phaùp bình quaân gia quyeàn;(c) Phöông phaùp nhaäp tröôùc, xuaát tröôùc;(d) Phöông phaùp nhaäp sau, xuaát tröôùc.

14. Phöông phaùp tính theo giaù ñích danh ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi doanh nghieäp coù ít loaïi maët haøng hoaëc maët haøng oån ñònh vaø nhaän dieän ñöôïc.

15. Theo phöông phaùp bình quaân gia quyeàn, giaù trò cuûa töøng loaïi haøng toàn kho ñöôïc tính theo giaù trò trung bình cuûa töøng loaïi haøng toàn kho töông töï ñaàu kyø vaø giaù trò töøng loaïi haøng toàn kho ñöôïc mua hoaëc saûn xuaát trong kyø. Giaù trò trung bình coù theå ñöôïc tính theo thôøi kyø hoaëc vaøo moãi khi nhaäp moät loâ haøng veà, phuï thuoäc vaøo tình hình cuûa doanh nghieäp.

16. Phöông phaùp nhaäp tröôùc, xuaát tröôùc aùp duïng döïa treân giaû ñònh laø haøng toàn kho ñöôïc mua tröôùc hoaëc saûn xuaát tröôùc thì ñöôïc xuaát tröôùc, vaø haøng toàn kho coøn laïi cuoái kyø laø haøng toàn kho ñöôïc mua hoaëc saûn xuaát gaàn thôøi ñieåm cuoái kyø. Theo phöông phaùp naøy thì giaù trò haøng xuaát kho ñöôïc tính theo giaù cuûa loâ haøng nhaäp kho ôû thôøi ñieåm ñaàu kyø hoaëc gaàn ñaàu kyø, giaù trò cuûa haøng toàn kho ñöôïc tính theo giaù cuûa haøng nhaäp kho ôû thôøi ñieåm cuoái kyø hoaëc gaàn cuoái kyø coøn toàn kho.

17. Phöông phaùp nhaäp sau, xuaát tröôùc aùp duïng döïa treân giaû ñònh laø haøng toàn kho ñöôïc mua sau hoaëc saûn xuaát sau thì ñöôïc xuaát tröôùc, vaø haøng toàn kho coøn laïi cuoái kyø laø haøng toàn kho ñöôïc mua hoaëc saûn xuaát tröôùc ñoù. Theo phöông phaùp naøy thì giaù trò haøng xuaát kho ñöôïc tính theo giaù cuûa loâ haøng nhaäp sau hoaëc gaàn sau cuøng, giaù trò cuûa haøng toàn kho ñöôïc tính theo giaù cuûa haøng nhaäp kho ñaàu kyø hoaëc gaàn ñaàu kyø coøn toàn kho.

GIAÙ TRÒ THUAÀN COÙ THEÅ THÖÏC HIEÄN ÑÖÔÏC VAØ LAÄP DÖÏ PHOØNG GIAÛM GIAÙ HAØNG TOÀN KHO

18. Giaù trò haøng toàn kho khoâng thu hoài ñuû khi haøng toàn kho bò hö hoûng, loãi thôøi, giaù baùn bò giaûm, hoaëc chi phí hoaøn thieän, chi phí ñeå baùn haøng taêng leân. Vieäc ghi giaûm giaù goác haøng toàn kho cho baèng vôùi giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc laø phuø hôïp vôùi nguyeân taéc taøi saûn khoâng ñöôïc phaûn aùnh lôùn hôn giaù trò thöïc hieän öôùc tính töø vieäc baùn hay söû duïng chuùng.

19. Cuoái kyø keá toaùn naêm, khi giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa haøng toàn kho nhoû hôn giaù goác thì phaûi laäp döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho. Soá döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñöôïc laäp laø soá cheânh leäch giöõa giaù goác cuûa haøng toàn kho lôùn hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa chuùng. Vieäc laäp döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû töøng maët haøng toàn kho. Ñoái vôùi dòch vuï cung caáp dôû dang, vieäc laäp döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñöôïc tính theo töøng loaïi dòch vuï coù möùc giaù rieâng bieät.

20. Vieäc öôùc tính giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa haøng toàn kho phaûi döïa treân baèng chöùng tin caäy thu thaäp ñöôïc taïi thôøi ñieåm öôùc tính. Vieäc öôùc tính naøy phaûi tính ñeán söï bieán ñoäng cuûa giaù caû hoaëc chi phí tröïc tieáp lieân quan ñeán caùc söï kieän dieãn ra sau ngaøy keát thuùc naêm taøi chính, maø caùc söï kieän naøy ñöôïc xaùc nhaän vôùi caùc ñieàu kieän hieän coù ôû thôøi ñieåm öôùc tính.

21. Khi öôùc tính giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc phaûi tính ñeán muïc ñích cuûa vieäc döï tröõ haøng toàn kho. Ví duï, giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa löôïng haøng toàn kho döï tröõ ñeå ñaûm baûo cho caùc hôïp ñoàng baùn haøng hoaëc cung caáp dòch vuï khoâng theå huûy boû phaûi döïa vaøo giaù trò trong hôïp ñoàng. Neáu soá haøng ñang toàn kho lôùn hôn soá haøng caàn cho hôïp ñoàng thì giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa soá cheânh leäch giöõa haøng ñang toàn kho lôùn hôn soá haøng caàn cho hôïp ñoàng ñöôïc ñaùnh giaù treân cô sôû giaù baùn öôùc tính.

22. Nguyeân lieäu, vaät lieäu vaø coâng cuï, duïng cuï döï tröõ ñeå söû duïng cho muïc ñích saûn xuaát saûn phaåm khoâng ñöôïc ñaùnh giaù thaáp hôn giaù goác neáu saûn phaåm do chuùng goùp phaàn caáu taïo neân seõ ñöôïc baùn baèng hoaëc cao hôn giaù thaønh saûn xuaát cuûa saûn phaåm. Khi coù söï giaûm giaù cuûa nguyeân lieäu, vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï maø giaù thaønh saûn xuaát saûn phaåm cao hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc, thì nguyeân lieäu, vaät lieäu, coâng cuï, duïng cuï toàn kho ñöôïc ñaùnh giaù giaûm xuoáng baèng vôùi giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa chuùng.

23. Cuoái kyø keá toaùn naêm tieáp theo phaûi thöïc hieän ñaùnh giaù môùi veà giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc cuûa haøng toàn kho cuoán naêm ñoù. Tröôøng hôïp cuoái kyø keá toaùn naêm nay, neáu khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho phaûi laäp thaáp hôn khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñaõ laäp ôû cuoái kyø keá toaùn naêm tröôùc thì soá cheânh leäch lôùn hôn phaûi ñöôïc hoaøn nhaäp (Theo quy ñònh ôû ñoaïn 24) ñeå ñaûm baûo cho giaù trò cuûa haøng toàn kho phaûn aùnh treân baùo caùo taøi chính laø theo giaù goác (neáu giaù goác nhoû hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc) hoaëc theo giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc (neáu giaù goác lôùn hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc).

GHI NHAÄN CHI PHÍ

24. Khi baùn haøng toàn kho, giaù goác cuûa haøng toàn kho ñaõ baùn ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø phuø hôïp vôùi doanh thu lieân quan ñeán chuùng ñöôïc ghi nhaän. Taát caû caùc khoaûn cheânh leäch giöõa khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho phaûi laäp ôû cuoái nieân ñoä keá toaùn naên nay lôùn hôn khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñaõ laäp ôû cuoái nieân ñoä keá toaùn naêm tröôùc, caùc khoaûn hao huït, maát maùt cuûa haøng toàn kho, sau khi tröø (-) phaàn boài thöôøng do traùch nhieäm caù nhaân gaây ra, vaø chi phí saûn xuaát chung khoâng phaân boå, ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø. Tröôøng hôïp khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñöôïc laäp ôû cuoái nieân ñoä keá toaùn naêm nay nhoû hôn khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho ñaõ laäp ôû cuoái nieân ñoä keá toaùn naêm tröôùc, thì soá cheânh leäch lôùn hôn phaûi ñöôïc hoaøn nhaäp ghi giaûm chi phí saûn xuaát, kinh doanh.

25. Ghi nhaän giaù trò haøng toàn kho ñaõ baùn vaøo chi phí trong kyø phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc phuø hôïp giöõa chi phí vaø doanh thu.

26. Tröôøng hôïp moät soá loaïi haøng toàn kho ñöôïc söû duïng ñeå saûn xuaát ra taøi saûn coá ñònh hoaëc söû duïng nhö nhaø

xöôûng, maùy moùc, thieát bò töï saûn xuaát thì giaù goác haøng toàn kho naøy ñöôïc haïch toaùn vaøo giaù trò taøi saûn coá ñònh.

TRÌNH BAØY BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH

27. Trong baùo caùo taøi chính, doanh nghieäp phaûi trình baøy:

(a) Caùc chính saùch keá toaùn aùp duïng trong vieäc ñaùnh giaù haøng toàn kho, goàm caû phöông phaùp tính giaù trò haøng toàn kho;

(b) Giaù goác cuûa toång soá haøng toàn kho vaø giaù goác cuûa töøng loaïi haøng toàn kho ñöôïc phaân loaïi phuø hôïp vôùi doanh nghieäp;

(c) Giaù trò döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho;(d) Giaù trò hoaøn nhaäp döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho;(e) Nhöõng tröôøng hôïp hay söï kieän daãn ñeán vieäc trích laäp

theâm hoaëc hoaøn nhaäp döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho;

(f) Giaù trò ghi soå cuûa haøng toàn kho (Giaù goác tröø (-) döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho) ñaõ duøng ñeå theá chaáp, caàm coá ñaûm baûo cho caùc khoaûn nôï phaûi traû.

28. Tröôøng hôïp doanh nghieäp tính giaù trò haøng toàn kho theo phöông phaùp nhaäp sau, xuaát tröôùc thì baùo caùo taøi chính phaûi phaûn aùnh soá cheânh leäch giöõa giaù trò haøng toàn kho trình baøy trong baûng caân ñoái keá toaùn vôùi:

(a) Giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø ñöôïc tính theo phöông phaùp nhaäp tröôùc, xuaát tröôùc (neáu giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo phöông phaùp nhaäp tröôùc, xuaát tröôùc nhoû hôn giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo phöông phaùp bình quaân gia quyeàn vaø giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc); hoaëcVôùi giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø ñöôïc tính theo phöông phaùp bình quaân gia quyeàn (neáu giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo phöông phaùp bình quaân gia quyeàn nhoû hôn giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo phöông phaùp nhaäp tröôùc, xuaát tröôùc vaø giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc); hoaëcVôùi giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø ñöôïc tính theo giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc (neáu giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc nhoû hôn giaù trò haøng toàn kho tính theo phöông phaùp nhaäp tröôùc, xuaát tröôùc vaø phöông phaùp bình quaân gia quyeàn); hoaëc

(b) Giaù trò hieän haønh cuûa haøng toàn kho cuoái kyø taïi ngaøy laäp baûng caân ñoái keá toaùn (neáu giaù trò hieän haønh cuûa haøng toàn kho taïi ngaøy laäp baûng caân ñoái keá toaùn nhoû hôn giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän

ñöôïc); hoaëc vôùi giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc (neáu giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo giaù trò thuaàn coù theå thöïc hieän ñöôïc nhoû hôn giaù trò haøng toàn kho cuoái kyø tính theo giaù trò hieän haønh taïi ngaøy laäp baûng caân ñoái keá toaùn).

29. Trình baøy chi phí veà haøng toàn kho treân baùo caùo keát quaû saûn xuaát, kinh doanh ñöôïc phaân loaïi chi phí theo chöùc naêng.

30. Phaân loaïi chi phí theo chöùc naêng laø haøng toàn kho ñöôïc trình baøy trong khoaûn muïc “Giaù voán haøng baùn” trong baùo caùo keát quaû kinh doanh, goàm giaù goác cuûa haøng toàn kho ñaõ baùn, khoaûn döï phoøng giaûm giaù haøng toàn kho, caùc khoaûn hao huït maát maùt cuûa haøng toàn kho sau khi tröø (-) phaàn boài thöôøng do traùch nhieäm caù nhaân gaây ra, chi phí saûn xuaát chung khoâng ñöôïc phaân boå.

** *



TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH HÖÕU HÌNH(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 149/2001/QÑ-

BTCngaøy 31 thaùng 12 naêm 2001 cuûa Boä tröôûng Boä Taø

chính)

QUY ÑÒNH CHUNG

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn ñoái vôùi taøi saûn coá ñònh (TSCÑ) höõu hình, goàm: Tieâu chuaån TSCÑ höõu hình, thôøi ñieåm ghi nhaän, xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu, chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu, xaùc ñònh giaù trò sau ghi nhaän ban ñaàu, khaáu hao, thanh lyù TSCÑ höõu hình vaø moät soá quy ñònh khaùc laøm cô sôû ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho keá toaùn TSCÑ höõu hình, tröø khi coù chuaån möïc keá toaùn khaùc quy ñònh cho pheùp aùp duïng nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn khaùc cho TSCÑ höõu hình.

03. Tröôøng hôïp chuaån möïc keá toaùn khaùc quy ñònh phöông phaùp xaùc ñònh vaø ghi nhaän giaù trò ban ñaàu cuûa TSCÑ höõu hình khaùc vôùi phöông phaùp quy ñònh trong chuaån möïc naøy thì caùc noäi dung khaùc cuûa keá toaùn TSCÑ höõu hình vaãn thöïc hieän theo caùc quy ñònh cuûa chuaån möïc naøy.

04. Doanh nghieäp phaûi aùp duïng chuaån möïc naøy ngay caû khi coù aûnh höôûng do thay ñoåi giaù caû, tröø khi coù quy ñònh lieân quan ñeán vieäc ñaùnh giaù laïi TSCÑ höõu hình theo quyeát ñònh cuûa Nhaø nöôùc.


Taøi saûn coá ñònh höõu hình: Laø nhöõng taøi saûn coù hình thaùi vaät chaát do doanh nghieäp naém giöõ ñeå söû duïng cho hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh phuø hôïp vôùi tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ höõu hình.

Nguyeân giaù: Laø toaøn boä caùc chi phí maø doanh nghieäp phaûi boû ra ñeå coù ñöôïc TSCÑ höõu hình tính ñeán thôøi ñieåm ñöa taøi saûn ñoù vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng.

Khaáu hao: Laø söï phaân boå moät caùch coù heä thoáng giaù trò phaûi khaáu hao cuûa TSCÑ höõu hình trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn ñoù.

Giaù trò phaûi khaáu hao: Laø nguyeân giaù cuûa TSCÑ höõu hình ghi treân baùo caùo taøi chính, tröø (-) giaù trò thanh lyù öôùc tính cuûa taøi saûn ñoù.

Thôøi gian söû duïng höõu ích: Laø thôøi gian maø TSCÑ höõu hình phaùt huy ñöôïc taùc duïng cho saûn xuaát, kinh doanh, ñöôïc tính baèng:

(a) Thôøi gian maø doanh nghieäp döï tính söû duïn g TSCÑ höõu hình, hoaëc:

(b) Soá löôïng saûn phaåm, hoaëc caùc ñôn vò tính töông töï maø doanh nghieäp döï tính thu ñöôïc töø vieäc söû duïng taøi saûn.

Giaù trò thanh lyù: Laø giaù trò öôùc tính thu ñöôïc khi heát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn, sau khi tröø (-) chi phí thanh lyù öôùc tính.

Giaù trò hôïp lyù: Laø giaù trò taøi saûn coù theå ñöôïc trao ñoåi giöõa caùc beân coù ñaày ñuû hieåu bieát trong söï trao ñoåi ngang giaù.

Giaù trò coøn laïi: Laø nguyeân giaù cuûa TSCÑ höõu hình sau khi tröø (-) soá khaáu hao luõy keá cuûa taøi saûn ñoù.

Giaù trò coù theå thu hoài: Laø giaù trò öôùc tính thu ñöôïc trong töông lai töø vieäc söû duïng taøi saûn, bao goàm caû giaù trò thanh lyù cuûa chuùng.


GHI NHAÄN TSCÑ HÖÕU HÌNH

06. Tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ höõu hình:

Caùc taøi saûn ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ höõu hình phaûi thoûa maõn ñoàng thôøi taát caû boán (4) tieâu chuaån ghi nhaän sau:

(a) Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai töø vieäc söû duïng taøi saûn ñoù;

(b) Nguyeân giaù taøi saûn phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch ñaùng tin caäy;

(c) Thôøi gian söû duïng öôùc tính treân 1 naêm;(d) Coù ñuû tieâu chuaån giaù trò theo quy ñònh hieän haønh.

07. Keá toaùn TSCÑ höõu hình ñöôïc phaân loaïi theo nhoùm taøi saûn coù cuøng tính chaát vaø muïc ñích söû duïng trong hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh cuûa doanh nghieäp, goàm:

(a) Nhaø cöûa, vaät kieán truùc;(b) Maùy moùc, thieát bò;(c) Phöông tieän vaän taûi, thieát bò truyeàn daãn;(d) Thieát bò, duïng cuï quaûn lyù;(e) Vöôøn caây laâu naêm, suùc vaät laøm vieäc vaø cho saûn

phaåm;(f) TSCÑ höõu hình khaùc.

08. TSCÑ höõu hình thöôøng laø boä phaän chuû yeáu trong toång soá taøi saûn vaø ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc theå hieän tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp, vì vaäy, vieäc xaùc ñònh moät taøi saûn coù ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ höõu hình hay laø moät khoaûn chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø seõ coù aûnh höôûng ñaùng keå ñeán baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp.

09. Khi xaùc ñònh tieâu chuaån thöù nhaát (quy ñònh taïi muïc a ñoaïn 06) cuûa moãi TSCÑ höõu hình, doanh nghieäp phaûi xaùc ñònh möùc ñoä chaéc chaén cuûa vieäc thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai, döïa treân caùc baèng chöùng hieän coù taïi thôøi ñieåm ghi nhaän ban ñaàu vaø phaûi chòu moïi ruûi ro lieân quan.

Nhöõng taøi saûn söû duïng cho muïc ñích ñaûm baûo an toaøn saûn xuaát, kinh doanh hoaëc baûo veä moâi tröôøng maëc duø khoâng tröïc tieáp ñem laïi lôïi ích kinh teá nhö caùc TSCÑ khaùc nhöng chuùng laïi caàn thieát cho doanh nghieäp trong vieäc ñaït ñöôïc caùc lôïi ích kinh teá nhieàu hôn töø caùc taøi saûn khaùc. Tuy nhieân, caùc taøi saûn naøy chæ ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ höõu hình neáu nguyeân giaù cuûa chuùng vaø caùc taøi saûn coù lieân quan khoâng vöôït quaù toång giaù trò coù theå thu hoài töø caùc taøi saûn ñoù vaø caùc taøi saûn khaùc coù lieân quan. Ví duï, moät nhaø maùy hoùa chaát coù theå phaûi laép ñaët caùc thieát bò vaø thöïc hieän quy trình chöùa vaø baûo quaûn hoùa chaát môùi ñeå tuaân thuû yeâu caàu veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc saûn xuaát vaø löu tröõ hoùa chaát ñoäc. Caùc taøi saûn laép ñaët lieân quan ñi keøm chæ ñöôïc haïch toaùn laø TSCÑ höõu hình neáu khoâng coù chuùng doanh nghieäp seõ khoâng theå hoaït ñoäng vaø baùn saûn phaåm hoùa chaát cuûa mình.

10. Tieâu chuaån thöù hai (quy ñònh taïi muïc b ñoaïn 06) cho vieäc ghi nhaän TSCÑ höõu hình thöôøng ñaõ ñöôïc thoûa maõn vì nguyeân giaù taøi saûn ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua mua saém, trao ñoåi, hoaëc töï xaây döïng.

11. Khi xaùc ñònh caùc boä phaän caáu thaønh TSCÑ höõu hình, doanh nghieäp phaûi aùp duïng caùc tieâu chuaån TSCÑ höõu hình cho

töøng tröôøng hôïp cuï theå. Doanh nghieäp coù theå hôïp nhaát caùc boä phaän rieâng bieät khoâng chuû yeáu, nhö khuoân ñuùc, coâng cuï, khuoân daäp vaø aùp duïng caùc tieâu chuaån TSCÑ höõu hình vaøo toång giaù trò ñoù. Caùc phuï tuøng vaø thieát bò phuï trôï thöôøng ñöôïc coi laø taøi saûn löu ñoäng vaø ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí khi söû duïng. Caùc phuï tuøng chuû yeáu vaø caùc thieát bò baûo trì ñöôïc xaùc ñònh laø TSCÑ höõu hình khi doanh nghieäp öôùc tính thôøi gian söû duïng chuùng nhieàu hôn moät naêm. Neáu phuï tuøng vaø thieát bò baûo trì chæ ñöôïc duøng gaén lieàn vôùi TSCÑ höõu hình vaø vieäc söû duïng chuùng laø khoâng thöôøng xuyeân thì chuùng ñöôïc haïch toaùn laø TSCÑ höõu hình rieâng bieät vaø ñöôïc khaáu hao trong thôøi gian ít hôn thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ höõu hình lieân quan.

12. Trong töøng tröôøng hôïp cuï theå, coù theå phaân boå toång chi phí cuûa taøi saûn cho caùc boä phaän caáu thaønh cuûa noù vaø haïch toaùn rieâng bieät cho moãi boä phaän caáu thaønh. Tröôøng hôïp naøy ñöôïc aùp duïng khi töøng boä phaän caáu thaønh taøi saûn coù thôøi gian söû duïng höõu ích khaùc nhau, hoaëc goùp phaàn taïo ra lôïi ích kinh teá cho doanh nghieäp theo nhöõng tieâu chuaån quy ñònh khaùc nhau neân ñöôïc söû duïng caùc tyû leä vaø caùc phöông phaùp khaáu hao khaùc nhau. Ví duï, moät thaân maùy bay vaø ñoäng cô cuûa noù caàn ñöôïc haïch toaùn thaønh hai TSCÑ höõu hình rieâng bieät, coù tyû leä khaáu hao khaùc nhau, neáu chuùng coù thôøi gian söû duïng höõu ích khaùc nhau.

XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ BAN ÑAÀU

13. TSCÑ höõu hình phaûi ñöôïc xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu theo nguyeân giaù.

XAÙC ÑÒNH NGUYEÂN GIAÙ TSCÑ HÖÕU HÌNH TRONG TÖØNG TRÖÔØNG HÔÏP

TSCÑ höõu hình mua saém

14. Nguyeân giaù TSCÑ höõu hình mua saém bao goàm giaù mua (tröø (-) caùc khoaûn ñöôïc chieát khaáu thöông maïi hoaëc giaûm giaù), caùc khoaûn thueá (khoâng bao goàm caùc khoaûn thueá ñöôïc hoaøn laïi) vaø caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc ñöa taøi saûn vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng, nhö: Chi phí chuaån bò maët baèng; Chi phí vaän chuyeån vaø boác xeáp ban ñaàu; Chi phí laép ñaët, chaïy thöû (tröø (-) caùc khoaûn thu hoài veà saûn phaåm, pheá lieäu do chaïy thöû); Chi phí chuyeân gia vaø caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp khaùc.

Ñoái vôùi TSCÑ höõu hình hình thaønh do ñaàu tö xaây döïng theo phöông thöùc giao thaàu, nguyeân giaù laø giaù quyeát toaùn coâng trình ñaàu tö xaây döïng, caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp khaùc vaø leä phí tröôùc baï (neáu coù).

15. Tröôøng hôïp mua TSCÑ höõu hình laø nhaø cöûa, vaät kieán truùc gaén lieàn vôùi quyeàn söû duïng ñaát thì giaù trò quyeàn söû duïng ñaát phaûi ñöôïc xaùc ñònh rieâng bieät vaø ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình.

16. Tröôøng hôïp TSCÑ höõu hình mua saém ñöôïc thanh toaùn theo phöông thöùc traû chaäm, nguyeân giaù TSCÑ ñoù ñöôïc phaûn aùnh theo giaù mua traû ngay taïi thôøi ñieåm mua. Khoaûn cheânh leäch giöõa toång soá tieàn phaûi thanh toaùn vaø giaù mua traû ngay ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí theo kyø haïn thanh toaùn, tröø khi soá cheânh leäch ñoù ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ höõu hình (voán hoùa) theo quy ñònh cuûa chuaån möïc keá toaùn “Chi phí ñi vay”.

17. Caùc khoaûn chi phí phaùt sinh, nhö: Chi phí quaûn lyù haønh chính, chi phí saûn xuaát chung, chi phí chaïy thöû vaø caùc chi phí khaùc… neáu khoâng lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc mua saém vaø ñöa TSCÑ vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng thì khoâng ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ höõu hình. Caùc khoaûn loã ban ñaàu do maùy moùc khoâng hoaït ñoäng ñuùng nhö döï tính ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

TSCÑ höõu hình töï xaây döïng hoaëc töï cheá

18. Nguyeân giaù TSCÑ höõu hình töï xaây döïng hoaëc töï cheá laø giaù thaønh thöïc teá cuûa TSCÑ töï xaây döïng, hoaëc töï cheá coäng (+) chi phí laép ñaët, chaïy thöû. Tröôøng hôïp doanh nghieäp duøng saûn phaåm do mình saûn xuaát ra ñeå chuyeån thaønh TSCÑ thì nguyeân giaù laø chi phí saûn xuaát saûn phaåm ñoù coäng (+) caùc chi phí tröïc tieáp lieân quan ñeán vieäc ñöa TSCÑ vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng. Trong caùc tröôøng hôïp treân, moïi khoaûn laõi noäi boä khoâng ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù cuûa caùc taøi saûn ñoù. Caùc chi phí khoâng hôïp lyù, nhö nguyeân lieäu, vaät lieäu laõng phí, lao ñoäng hoaëc caùc khoaûn chi phí khaùc söû duïng vöôït quaù möùc bình thöôøng trong quaù trình töï xaây döïng hoaëc töï cheá khoâng ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ höõu hình.

TSCÑ höõu hình thueâ taøi chính

19. Tröôøng hôïp ñi thueâ TSCÑ höõu hình theo hình thöùc thueâ taøi chính, nguyeân giaù TSCÑ ñöôïc xaùc ñònh theo quy ñònh cuûa chuaån möïc keá toaùn “Thueâ taøi saûn”.

TSCÑ höõu hình mua döôùi hình thöùc trao ñoåi

20. Nguyeân giaù TSCÑ höõu hình mua döôùi hình thöùc trao ñoåi vôùi moät TSCÑ höõu hình khoâng töông töï hoaëc taøi saûn khaùc ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò hôïp lyù cuûa TSCÑ höõu hình nhaän

veà, hoaëc giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn ñem trao ñoåi, sau khi ñieàu chænh caùc khoaûn tieàn hoaëc töông ñöông tieàn traû theâm hoaëc thu veà.

21. Nguyeân giaù TSCÑ höõu hình mua döôùi hình thöùc trao ñoåi vôùi moät TSCÑ höõu hình töông töï, hoaëc coù theå hình thaønh do ñöôïc baùn ñeå ñoåi laáy quyeàn sôû höõu moät taøi saûn töông töï (taøi saûn töông töï laø taøi saûn coù coâng duïng töông töï, trong cuøng lónh vöïc kinh doanh vaø coù giaù trò töông ñöông). Trong caû hai tröôøng hôïp khoâng coù baát kyø khoaûn laõi hay loã naøo ñöôïc ghi nhaän trong quaù trình trao ñoåi. Nguyeân giaù TSCÑ nhaän veà ñöôïc tính baèng giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ ñem trao ñoåi. Ví duï: Vieäc trao ñoåi caùc TSCÑ höõu hình töông töï nhö trao ñoåi maùy moùc, thieát bò, phöông tieän vaän taûi, caùc cô sôû dòch vuï hoaëc TSCÑ höõu hình khaùc.

TSCÑ höõu hình taêng töø caùc nguoàn khaùc

22. Nguyeân giaù TSCÑ höõu hình ñöôïc taøi trôï, ñöôïc bieáu taëng, ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu theo giaù trò hôïp lyù ban ñaàu. Tröôøng hôïp khoâng ghi nhaän theo giaù trò hôïp lyù ban ñaàu thì doanh nghieäp ghi nhaän theo giaù trò danh nghóa coäng (+) caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc ñöa taøi saûn vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng.

CHI PHÍ PHAÙT SINH SAU GHI NHAÄN BAN ÑAÀU

23. Caùc chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu TSCÑ höõu hình ñöôïc ghi taêng nguyeân giaù cuûa taøi saûn neáu caùc chi phí naøy chaéc chaén laøm taêng lôïi ích kinh teá trong töông lai do söû duïng taøi saûn ñoù. Caùc chi phí phaùt sinh khoâng thoûa maõn ñieàu kieän treân phaûi ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

24. Caùc chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu TSCÑ höõu hình ñöôïc ghi taêng nguyeân giaù cuûa taøi saûn neáu chuùng thöïc söï caûi thieän traïng thaùi hieän taïi so vôùi traïng thaùi tieâu chuaån ban ñaàu cuûa taøi saûn ñoù, nhö:

(a) Thay ñoåi boä phaän cuûa TSCÑ höõu hình laøm taêng thôøi gian söû duïng höõu ích, hoaëc laøm taêng coâng suaát söû duïng cuûa chuùng;

(b) Caûi tieán boä phaän cuûa TSCÑ höõu hình laøm taêng ñaùng keå chaát löôïng saûn phaåm saûn xuaát ra;

(c) AÙp duïng quy trình coâng ngheä saûn xuaát môùi laøm giaûm chi phí hoaït ñoäng cuûa taøi saûn so vôùi tröôùc.

25. Chi phí veà söûa chöõa vaø baûo döôõng TSCÑ höõu hình nhaèm muïc ñích khoâi phuïc hoaëc duy trì khaû naêng ñem laïi lôïi ích

kinh teá cuûa taøi saûn theo traïng thaùi hoaït ñoäng tieâu chuaån ban ñaàu ñöôïc tính vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

26. Vieäc haïch toaùn caùc chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu TSCÑ höõu hình phaûi caên cöù vaøo töøng tröôøng hôïp cuï theå vaø khaû naêng thu hoài caùc chi phí phaùt sinh sau. Khi giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ höõu hình ñaõ bao goàm caùc khoaûn giaûm veà lôïi ích kinh teá thì caùc chi phí phaùt sinh sau ñeå khoâi phuïc caùc lôïi ích kinh teá töø taøi saûn ñoù seõ ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ neáu giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ khoâng vöôït quaù giaù trò coù theå thu hoài töø taøi saûn ñoù. Tröôøng hôïp trong giaù mua TSCÑ höõu hình ñaõ bao goàm nghóa vuï cuûa doanh nghieäp phaûi boû theâm caùc khoaûn chi phí ñeå ñöa taøi saûn vaøo traïng thaùi saün saøng söû duïng thì vieäc voán hoùa caùc chi phí phaùt sinh sau cuõng phaûi caên cöù vaøo khaû naêng thu hoài chi phí. Ví duï khi mua moät ngoâi nhaø ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi söûa chöõa tröôùc khi söû duïng thì chi phí söûa chöõa ngoâi nhaø ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù cuûa taøi saûn neáu giaù trò ñoù coù theå thu hoài ñöôïc töø vieäc söû duïng ngoâi nhaø trong töông lai.

27. Tröôøng hôïp moät soá boä phaän cuûa TSCÑ höõu hình ñoøi hoûi phaûi ñöôïc thay theá thöôøng xuyeân, ñöôïc haïch toaùn laø caùc TSCÑ ñoäc laäp neáu caùc boä phaän ñoù thoûa maõn ñuû boán (4) tieâu chuaån quy ñònh cho TSCÑ höõu hình. Ví duï maùy ñieàu hoøa nhieät ñoä trong moät ngoâi nhaø coù theå phaûi thay theá nhieàu laàn trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa ngoâi nhaø ñoù thì caùc khoaûn chi phí phaùt sinh trong vieäc thay theá hay khoâi phuïc maùy ñieàu hoøa ñöôïc haïch toaùn thaønh moät taøi saûn ñoäc laäp vaø giaù trò maùy ñieàu hoøa khi ñöôïc thay theá seõ ñöôïc ghi giaûm.

XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ SAU GHI NHAÄN BAN ÑAÀU

28. Sau khi ghi nhaän ban ñaàu, trong quaù trình söû duïng, TSCÑ höõu hình ñöôïc xaùc ñònh theo nguyeân giaù, khaáu hao luõy keá vaø giaù trò coøn laïi. Tröôøng hôïp TSCÑ höõu hình ñöôïc ñaùnh giaù laïi theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc thì nguyeân giaù, khaáu hao luõy keá vaø giaù trò coøn laïi phaûi ñöôïc ñieàu chænh theo keát quaû ñaùnh giaù laïi. Cheânh leäch do ñaùnh giaù laïi TSCÑ höõu hình ñöôïc xöû lyù vaø keá toaùn theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc.

KHAÁU HAO

29. Giaù trò phaûi khaáu hao cuûa TSCÑ höõu hình ñöôïc phaân boå moät caùch coù heä thoáng trong thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa chuùng. Phöông phaùp khaáu hao phaûi phuø hôïp vôùi lôïi ích kinh teá maø taøi saûn ñem laïi cho doanh nghieäp. Soá khaáu hao cuûa töøng kyø ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí saûn xuaát, kinh

doanh trong kyø, tröø khi chuùng ñöôïc tính vaøo giaù trò cuûa caùc taøi saûn khaùc, nhö: Khaáu hao TSCÑ höõu hình duøng cho caùc hoaït ñoäng trong giai ñoaïn trieån khai laø moät boä phaän chi phí caáu thaønh nguyeân giaù TSCÑ voâ hình (theo quy ñònh cuûa chuaån möïc TSCÑ voâ hình), hoaëc chi phí khaáu hao TSCÑ höõu hình duøng cho quaù trình töï xaây döïng hoaëc töï cheá caùc taøi saûn khaùc.

30. Lôïi ích kinh teá do TSCÑ höõu hình ñem laïi ñöôïc doanh nghieäp khai thaùc daàn baèng caùch söû duïng caùc taøi saûn ñoù. Tuy nhieân, caùc nhaân toá khaùc, nhö: Söï laïc haäu veà kyõ thuaät, söï hao moøn cuûa taøi saûn do chuùng khoâng ñöôïc söû duïng thöôøng daãn ñeán söï suy giaûm lôïi ích kinh teá maø doanh nghieäp öôùc tính caùc taøi saûn ñoù seõ ñem laïi. Do ñoù, khi xaùc ñònh thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ höõu hình phaûi xem xeùt caùc yeáu toá sau:

(a) Möùc ñoä söû duïng öôùc tính cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi taøi saûn ñoù. Möùc ñoä söû duïng ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua coâng suaát hoaëc saûn löôïng döï tính;

(b) Möùc ñoä hao moøn phuï thuoäc vaøo caùc nhaân toá lieân quan trong quaù trình söû duïng taøi saûn, nhö: Soá ca laøm vieäc, vieäc söûa chöõa vaø baûo döôõng cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi taøi saûn, cuõng nhö vieäc baûo quaûn chuùng trong nhöõng thôøi kyø khoâng hoaït ñoäng;

(c) Hao moøn voâ hình phaùt sinh do vieäc thay ñoåi hay caûi tieán daây truyeàn coâng ngheä hay do söï thay ñoåi nhu caàu cuûa thò tröôøng veà saûn phaåm hoaëc dòch vuï do taøi saûn ñoù saûn xuaát ra;

(d) Giôùi haïn coù tính phaùp lyù trong vieäc söû duïng taøi saûn, nhö ngaøy heát haïn hôïp ñoàng cuûa taøi saûn thueâ taøi chính.

31. Thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ höõu hình do doanh nghieäp xaùc ñònh chuû yeáu döïa treân möùc ñoä söû duïng öôùc tính cuûa taøi saûn. Tuy nhieân, do chính saùch quaûn lyù taøi saûn cuûa doanh nghieäp maø thôøi gian söû duïng höõu ích öôùc tính cuûa taøi saûn coù theå ngaén hôn thôøi gian söû duïng höõu ích thöïc teá cuûa noù. Vì vaäy, vieäc öôùc tính thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa moät TSCÑ höõu hình coøn phaûi döïa treân kinh nghieäp cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi caùc taøi saûn cuøng loaïi.

32. Ba phöông phaùp khaáu hao TSCÑ höõu hình, goàm:

- Phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng;- Phöông phaùp khaáu hao theo soá dö giaûm daàn; vaø- Phöông phaùp khaáu hao theo soá löôïng saûn phaåm.

Theo phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng, soá khaáu hao haøng naêm khoâng thay ñoåi trong suoát thôøi gian söû duïng

höõu ích cuûa taøi saûn. Theo phöông phaùp khaáu hao theo soá dö giaûm daàn, soá khaáu hao haøng naêm giaûm daàn trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn. Phöông phaùp khaáu hao theo soá löôïng saûn phaåm döïa treân toång soá ñôn vò saûn phaåm öôùc tính taøi saûn coù theå taïo ra. Phöông phaùp khaáu hao do doanh nghieäp xaùc ñònh ñeå aùp duïng cho töøng TSCÑ höõu hình phaûi ñöôïc thöïc hieän nhaát quaùn, tröø khi coù söï thay ñoåi trong caùch thöùc söû duïng taøi saûn ñoù.

Doanh nghieäp khoâng ñöôïc tieáp tuïc tính khaáu hao ñoái vôùi nhöõng TSCÑ höõu hình ñaõ khaáu hao heát giaù trò nhöng vaãn coøn söû duïng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh.

XEM XEÙT LAÏI THÔØI GIAN SÖÛ DUÏNG HÖÕU ÍCH

33. Thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ höõu hình phaûi ñöôïc xem xeùt laïi theo ñònh kyø, thöôøng laø cuoái naêm taøi chính. Neáu coù söï thay ñoåi ñaùng keå trong vieäc ñaùnh giaù thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn thì phaûi ñieàu chænh möùc khaáu hao.

34. Trong quaù trình söû duïng TSCÑ, khi ñaõ xaùc ñònh chaéc chaén laø thôøi gian söû duïng höõu ích khoâng coøn phuø hôïp thì phaûi ñieàu chænh thôøi gian söû duïng höõu ích vaø tyû leä khaáu hao cho naêm hieän haønh vaø caùc naêm tieáp theo vaø ñöôïc thuyeát minh trong baùo caùo taøi chính. Ví duï: Thôøi gian söû duïng höõu ích coù theå ñöôïc keùo daøi theâm do vieäc caûi thieän traïng thaùi cuûa taøi saûn vöôït treân traïng thaùi tieâu chuaån ban ñaàu cuûa noù, hoaëc caùc thay ñoåi veà kyõ thuaät hay thay ñoåi nhu caàu veà saûn phaåm do moät maùy moùc saûn xuaát ra coù theå laøm giaûm thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa noù.

35. Cheá ñoä söûa chöõa vaø baûo döôõng TSCÑ höõu hình coù theå keùo daøi thôøi gian söû duïng höõu ích thöïc teá hoaëc laøm taêng giaù trò thanh lyù öôùc tính cuûa taøi saûn nhöng doanh nghieäp khoâng ñöôïc thay ñoåi möùc khaáu hao cuûa taøi saûn.

XEM XEÙT LAÏI PHÖÔNG PHAÙP KHAÁU HAO

36. Phöông phaùp khaáu hao TSCÑ höõu hình phaûi ñöôïc xem xeùt laïi theo ñònh kyø, thöôøng laø cuoái naêm taøi chính, neáu coù söï thay ñoåi ñaùng keå trong caùch thöùc söû duïng taøi saûn ñeå ñem laïi lôïi ích cho doanh nghieäp thì ñöôïc thay ñoåi phöông phaùp khaáu hao vaø möùc khaáu hao tính cho naêm hieän haønh vaø caùc naêm tieáp theo.

NHÖÔÏNG BAÙN VAØ THANH LYÙ TSCÑ HÖÕU HÌNH

37. TSCÑ höõu hình ñöôïc ghi giaûm khi thanh lyù, nhöôïng baùn.

38. Laõi hay loã phaùt sinh do thanh lyù, nhöôïng baùn TSCÑ höõu hình ñöôïc xaùc ñònh baèng soá cheânh leäch giöõa thu nhaäp vôùi chi phí thanh lyù, nhöôïng baùn coäng (+) giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ höõu hình. Soá laõi, loã naøy ñöôïc ghi nhaän laø moät khoaûn thu nhaäp hay chi phí treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh trong kyø.


39. Trong baùo caùo taøi chính, doanh nghieäp phaûi trình baøy theo töøng loaïi TSCÑ höõu hình veà nhöõng thoâng tin sau:

(a) Phöông phaùp xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ höõu hình;(b) Phöông phaùp khaáu hao; Thôøi gian söû duïng höõu ích

hoaëc tyû leä khaáu hao;(c) Nguyeân giaù, khaáu hao luõy keá vaø giaù trò coøn laïi vaøo

ñaàu naêm vaø cuoái kyø;(d) Baûn Thuyeát minh baùo caùo taøi chính (Phaàn TSCÑ höõu

hình) phaûi trình baøy caùc thoâng tin:- Nguyeân giaù TSCÑ höõu hình taêng, giaûm trong kyø;- Soá khaáu hao trong kyø, taêng, giaûm vaø luõy keá ñeán

cuoái kyø;- Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ höõu hình ñaõ duøng ñeå theá chaáp, caàm coá cho caùc khoaûn vay;

- Chi phí ñaàu tö xaây döïng cô baûn dôû dang;- Caùc cam keát veà vieäc mua, baùn TSCÑ höõu hình coù giaù trò lôùn trong töông lai;

- Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ höõu hình taïm thôøi khoâng ñöôïc söû duïng;

- Nguyeân giaù cuûa TSCÑ höõu hình ñaõ khaáu hao heát nhöng vaãn coøn söû duïng;

- Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ höõu hình ñang chôø thanh lyù;

- Caùc thay ñoåi khaùc veà TSCÑ höõu hình.

40. Vieäc xaùc ñònh phöông phaùp khaáu hao vaø öôùc tính thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ höõu hình laø vaán ñeà hoaøn toaøn mang tính chaát xeùt ñoaùn. Vì vaäy, vieäc trình baøy caùc phöông phaùp khaáu hao aùp duïng vaø thôøi gian söû duïng höõu ích öôùc tính cuûa TSCÑ höõu hình cho pheùp ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính xem xeùt möùc ñoä ñuùng ñaén cuûa caùc chính saùch do ban laõnh ñaïo doanh nghieäp ñeà ra vaø coù cô sôû ñeå so saùnh vôùi caùc doanh nghieäp khaùc.

41. Doanh nghieäp phaûi trình baøy baûn chaát vaø aûnh höôûng cuûa söï thay ñoåi öôùc tính keá toaùn coù aûnh höôûng troïng yeáu tôùi kyø keá toaùn hieän haønh hoaëc caùc kyø tieáp theo. Caùc thoâng tin phaûi ñöôïc trình baøy khi coù söï thay ñoåi trong caùc öôùc tính keá toaùn lieân quan tôùi giaù trò TSCÑ höõu hình ñaõ thay lyù

hoaëc ñang chôø thanh lyù, thôøi gian söû duïng höõu ích vaø phöông phaùp khaáu hao.

** *



TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH VOÂ HÌNH(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 149/2001/QÑ-

BTCngaøy 31 thaùng 12 naêm 2001 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi

chính)

QUY ÑÒNH CHUNG

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn taøi saûn coá ñònh (TSCÑ) voâ hình, goàm: Tieâu chuaån TSCÑ voâ hình, thôøi ñieåm ghi nhaän, xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu, chi phí phaùt sinh sau ghi nhaän ban ñaàu, xaùc ñònh giaù trò sau ghi nhaän ban ñaàu, khaáu hao, thanh lyù TSCÑ voâ hình vaø moät soá quy ñònh khaùc laøm cô sôû ghi soá keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng cho keá toaùn TSCÑ voâ hình, trì khi coù chuaån möïc keá toaùn khaùc quy ñònh cho pheùp aùp duïng nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn khaùc cho TSCÑ voâ hình.

03. Moät soá TSCÑ voâ hình coù theå chöùa ñöïng trong hoaëc treân thöïc theå vaät chaát. Ví duï nhö ñóa compact (trong tröôøng hôïp phaàn meàm maùy tính ñöôïc ghi trong ñóa compact), vaên baûn phaùp lyù (trong tröôøng hôïp giaáy pheùp hoaëc baèng saùng cheá). Ñeå quyeát ñònh moät taøi saûn bao goàm caû yeáu toá voâ hình vaø höõu hình ñöôïc haïch toaùn theo quy ñònh cuûa chuaån möïc TSCÑ höõu hình hay chuaån möïc TSCÑ voâ hình, doanh nghieäp phaûi caên cöù vaøo vieäc xaùc ñònh yeáu toá naøo laø quan troïng. Ví duï phaàn meàm cuûa maùy vi tính neáu laø moät boä phaän khoâng theå taùch rôøi vôùi phaàn cöùng cuûa maùy ñoù ñeå maùy coù theå hoaït ñoäng ñöôïc, thì phaàn meàm naøy laø moät boä phaän cuûa maùy vaø noù ñöôïc coi laø moät boä phaän cuûa TSCÑ höõu hình. Tröôøng hôïp phaàn meàm laø boä phaän coù theå taùch rôøi vôùi phaàn cöùng coù lieân quan thì phaàn meàm ñoù laø moät TSCÑ voâ hình.

04. Chuaån möïc naøy quy ñònh veà caùc chi phí lieân quan ñeán hoaït ñoäng quaûng caùo, ñaøo taïo nhaân vieân, thaønh laäp doanh nghieäp, nghieân cöùu vaø trieån khai. Caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu vaø trieån khai höôùng tôùi vieäc phaùt trieån tri thöùc, coù theå taïo thaønh moät taøi saûn thuoäc daïng vaät chaát (ví duï vaät maãu), nhöng yeáu toá vaät chaát chæ coù vai troø thöù yeáu

so vôùi thaønh phaàn voâ hình laø tri thöùc aån chöùa trong taøi saûn ñoù.

05. TSCÑ voâ hình thueâ taøi chính sau khi ñöôïc ghi nhaän ban ñaàu, beân thueâ phaûi keá toaùn TSCÑ voâ hình trong hôïp ñoàng thueâ taøi chính theo chuaån möïc naøy. Caùc quyeàn trong hôïp ñoàng caáp pheùp ñoái vôùi phim aûnh, chöông trình thu baêng video, taùc phaåm kòch, baûn thaûo, baèng saùng cheá vaø baûn quyeàn thuoäc phaïm vi cuûa chuaån möïc naøy.


Taøi saûn: Laø moät nguoàn löïc:(a) Doanh nghieäp kieåm soaùt ñöôïc; vaø(b) Döï tính ñem laïi lôïi ích kinh teá trong töông lai cho doanh

nghieäp.

Taøi saûn coá ñònh voâ hình: Laø taøi saûn khoâng coù hình thaùi vaät chaát nhöng xaùc ñònh ñöôïc giaù trò vaø do doanh nghieäp naém giöõ, söû duïng trong saûn xuaát, kinh doanh, cung caáp dòch vuï hoaëc cho caùc ñoái töôïng khaùc thueâ phuø hôïp vôùi tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ voâ hình.

Nghieân cöùu: Laø hoaït ñoäng tìm kieám ban ñaàu vaø coù keá hoaïch ñöôïc tieán haønh nhaèm ñaït ñöôïc söï hieåu bieát vaø tri thöùc khoa hoïc hoaëc kyõ thuaät môùi.

Trieån khai: Laø hoaït ñoäng öùng duïng nhöõng keát quaû nghieân cöùu hoaëc tri thöùc khoa hoïc vaøo moät keá hoaïch hoaëc thieát keá ñeå saûn xuaát saûn phaåm môùi hoaëc ñöôïc caûi tieán moät caùch cô baûn tröôùc khi baét ñaàu saûn xuaát hoaëc söû duïng mang tính thöông maïi caùc vaät lieäu, duïng cuï, saûn phaåm, caùc quy trình, heä thoáng hoaëc dòch vuï môùi.

Nguyeân giaù: Laø toaøn boä caùc chi phí maø doanh nghieäp phaûi boû ra ñeå coù ñöôïc TSCÑ voâ hình tính ñeán thôøi ñieåm ñöa taøi saûn ñoù vaøo söû duïng theo döï tính.

Khaáu hao: Laø vieäc phaân boå coù heä thoáng giaù trò phaûi khaáu hao cuûa TSCÑ voâ hình trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn ñoù.

Giaù trò phaûi khaáu hao: Laø nguyeân giaù cuûa TSCÑ voâ hình ghi treân baùo caùo taøi chính, tröø (-) giaù trò thanh lyù öôùc tính cuûa taøi saûn ñoù.

Thôøi gian söû duïng höõu ích: Laø thôøi gian maø TSCÑ voâ hình phaùt huy ñöôïc taùc duïng cho saûn xuaát, kinh doanh, ñöôïc tính baèng:

(a) Thôøi gian maø doanh nghieäp döï tính söû duïng TSCÑ voâ hình; hoaëc

(b) Soá löôïng saûn phaåm, hoaëc caùc ñôn vò tính töông töï maø doanh nghieäp döï tính thu ñöôïc töø vieäc söû duïng taøi saûn.

Giaù trò thanh lyù: Laø giaù trò öôùc tính thu ñöôïc khi heát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn, sau khi tröø (-) chi phí thanh lyù öôùc tính.

Giaù trò coøn laïi: Laø nguyeân giaù cuûa TSCÑ voâ hình sau khi tröø (-) soá khaáu hao luõy keá cuûa taøi saûn ñoù.

Giaù trò hôïp lyù: Laø giaù trò taøi saûn coù theå ñöôïc trao ñoåi giöõa caùc beân coù ñaày ñuû hieåu bieát trong söï trao ñoåi ngang giaù.

Thò tröôøng hoaït ñoäng: Laø thò tröôøng thoûa maõn ñoàng thôøi ba (3) ñieàu kieän sau:

(a) Caùc saûn phaåm ñöôïc baùn treân thò tröôøng coù tính töông ñoàng;

(b) Ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn coù theå tìm thaáy nhau vaøo baát kyø luùc naøo;

(c) Giaù caû ñöôïc coâng khai.

TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH VOÂ HÌNH

07. Caùc doanh nghieäp thöôøng ñaàu tö ñeå coù caùc nguoàn löïc voâ hình, nhö: Quyeàn söû duïng ñaát coù thôøi haïn, phaàn meàm maùy vi tính, baèng saùng cheá, baûn quyeàn, giaáy pheùp khai thaùc thuûy saûn, haïn ngaïch xuaát khaåu, haïn ngaïch nhaäp khaåu, giaáy pheùp nhöôïng quyeàn, quan heä kinh doanh vôùi khaùch haøng hoaëc nhaø cung caáp, söï trung thaønh cuûa khaùch haøng, thò phaàn vaø quyeàn tieáp thò…

08. Ñeå xaùc ñònh nguoàn löïc voâ hình quy ñònh trong ñoaïn soá 07 thoûa maõn ñònh nghóa TSCÑ voâ hình caàn phaûi xem xeùt caùc yeáu toá: Tính coù theå xaùc ñònh ñöôïc, khaû naêng kieåm soaùt nguoàn löïc vaø tính chaéc chaén cuûa lôïi ích kinh teá trong töông lai. Neáu moät nguoàn löïc voâ hình khoâng thoûa maõn ñònh nghóa TSCÑ voâ hình thì chi phí phaùt sinh ñeå taïo ra nguoàn löïc voâ hình ñoù phaûi ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø hoaëc chi phí traû tröôùc. Rieâng nguoàn löïc voâ hình doanh nghieäp coù ñöôïc thoâng qua vieäc saùp nhaäp doanh nghieäp coù tính chaát mua laïi ñöôïc ghi nhaän laø lôïi theá thöông maïi vaøo ngaøy phaùt sinh nghieäp vuï mua (Theo quy ñònh taïi Ñoaïn 46).

Tính coù theå xaùc ñònh ñöôïc

09. TSCÑ voâ hình phaûi laø taøi saûn coù theå xaùc ñònh ñöôïc ñeå coù theå phaân bieät moät caùch roõ raøng taøi saûn ñoù vôùi lôïi theá thöông maïi. Lôïi theá thöông maïi phaùt sinh töø vieäc saùp nhaäp doanh nghieäp coù tính chaát mua laïi ñöôïc theå hieän baèng moät khoaûn thanh toaùn do beân ñi mua taøi saûn thöïc hieän ñeå coù theå thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai.

10. Moät TSCÑ voâ hình coù theå xaùc ñònh rieâng bieät khi doanh nghieäp coù theå ñem TSCÑ voâ hình ñoù cho thueâ, baùn, trao ñoåi hoaëc thu ñöôïc lôïi ích kinh teá cuï theå töø taøi saûn ñoù trong töông lai. Nhöõng taøi saûn chæ taïo ra lôïi ích kinh teá trong töông lai khi keát hôïp vôùi caùc taøi saûn khaùc nhöng vaãn ñöôïc coi laø taøi saûn coù theå xaùc ñònh rieâng bieät neáu doanh nghieäp xaùc ñònh ñöôïc chaéc chaén lôïi ích kinh teá trong töông lai do taøi saûn ñoù ñem laïi.

Khaû naêng kieåm soaùt

11. Doanh nghieäp naém quyeàn kieåm soaùt moät taøi saûn neáu doanh nghieäp coù quyeàn thu lôïi ích kinh teá trong töông lai maø taøi saûn ñoù ñem laïi, ñoàng thôøi cuõng coù khaû naêng haïn cheá söï tieáp caän cuûa caùc ñoái töôïng khaùc ñoái vôùi lôïi ích ñoù. Khaû naêng kieåm soaùt cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi lôïi ích kinh teá trong töông lai töø TSCÑ voâ hình, thoâng thöôøng coù nguoàn goác töø quyeàn phaùp lyù.

12. Tri thöùc veà thò tröôøng vaø hieåu bieát chuyeân moân coù theå mang laïi lôïi ích kinh teá trong töông lai. Doanh nghieäp coù theå kieåm soaùt lôïi ích ñoù khi coù raøng buoäc baèng quyeàn phaùp lyù, ví duï: Baûn quyeàn, giaáy pheùp khai thaùc thuûy saûn.

13. Doanh nghieäp coù ñoäi nguõ nhaân vieân laønh ngheà vaø thoâng qua vieäc ñaøo taïo, doanh nghieäp coù theå xaùc ñònh ñöôïc söï naâng cao kieán thöùc cuûa nhaân vieân seõ mang laïi lôïi ích kinh teá trong töông lai, nhöng doanh nghieäp khoâng ñuû khaû naêng kieåm soaùt lôïi ích kinh teá ñoù, vì vaäy khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình. Taøi naêng laõnh ñaïo vaø kyõ thuaät chuyeân moân cuõng khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình tröø khi taøi saûn naøy ñöôïc baûo ñaûm baèng caùc quyeàn phaùp lyù ñeå söû duïng noù vaø ñeå thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai ñoàng thôøi thoûa maõn caùc quy ñònh veà ñònh nghóa TSCÑ voâ hình vaø tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ voâ hình.

14. Doanh nghieäp coù danh saùch khaùch haøng hoaëc thò phaàn nhöng do khoâng coù quyeàn phaùp lyù hoaëc bieän phaùp khaùc ñeå baûo veä hoaëc kieåm soaùt caùc lôïi ích kinh teá töø caùc moái quan heä vôùi khaùch haøng vaø söï trung thaønh cuûa hoï, vì vaäy khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình.

Lôïi ích kinh teá trong töông lai

15. Lôïi ích kinh teá trong töông lai maø TSCÑ voâ hình ñem laïi cho doanh nghieäp coù theå bao goàm: Taêng doanh thu, tieát kieäm chi phí, hoaëc lôïi ích khaùc xuaát phaùt töø vieäc söû duïng TSCÑ voâ hình.

NOÄI DUNG CUÛA CHUAÅN MÖÏC

GHI NHAÄN VAØ XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ BAN ÑAÀU

16. Moät taøi saûn voâ hình ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình phaûi thoûa maõn ñoàng thôøi:

- Ñònh nghóa veà TSCÑ voâ hình; vaø- Boán (4) tieâu chuaån ghi nhaän sau:

+ Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai do taøi saûn ñoù mang laïi;

+ Nguyeân giaù taøi saûn phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch ñaùng tin caäy;

+ Thôøi gian söû duïng öôùc tính treân 1 naêm;+ Coù ñuû tieâu chuaån giaù trò theo quy ñònh hieän haønh.

17. Doanh nghieäp phaûi xaùc ñònh ñöôïc möùc ñoä chaéc chaén khaû naêng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai baèng vieäc söû duïng caùc giaû ñònh hôïp lyù vaø coù cô sôû veà caùc ñieàu kieän kinh teá toàn taïi trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn ñoù.

18. TSCÑ voâ hình phaûi ñöôïc xaùc ñònh giaù trò ban ñaàu theo nguyeân giaù.

XAÙC ÑÒNH NGUYEÂN GIAÙ TSCÑ VOÂ HÌNH TRONG TÖØNG TRÖÔØNG HÔÏP

MUA TSCÑ VOÂ HÌNH RIEÂNG BIEÄT

19. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình mua rieâng bieät, bao goàm giaù mua (-) caùc khoaûn ñöôïc chieát khaáu thöông maïi hoaëc giaûm giaù), caùc khoaûn thueá (khoâng bao goàm caùc khoaûn thueá ñöôïc hoaøn laïi) vaø caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc ñöa taøi saûn vaøo söû duïng theo döï tính.

20. Tröôøng hôïp quyeàn söû duïng ñaát ñöôïc mua cuøng vôùi mua nhaø cöûa, vaät kieán truùc treân ñaát thì giaù trò quyeàn söû duïng ñaát phaûi ñöôïc xaùc ñònh rieâng bieät vaø ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình.

21. Tröôøng hôïp TSCÑ voâ hình mua saém ñöôïc thanh toaùn theo phöông thöùc traû chaäm, nguyeân giaù cuûa TSCÑ voâ hình ñöôïc phaûn aùnh theo giaù mua traû ngay taïi thôøi ñieåm mua. Khoaûn

cheânh leäch giöõa toång soá tieàn phaûi thanh toaùn vaø giaù mua traû ngay ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh theo kyø haïn thanh toaùn, tröø khi soá cheânh leäch ñoù ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ voâ hình (voán hoùa) theo quy ñònh cuûa chuaån möïc keá toaùn “Chi phí ñi vay”.

22. Neáu TSCÑ voâ hình hình thaønh töø vieäc trao ñoåi thanh toaùn baèng chöùng töø lieân quan ñeán quyeàn sôû höõu voán cuûa ñôn vò, nguyeân giaù TSCÑ voâ hình laø giaù trò hôïp lyù cuûa caùc chöùng töø ñöôïc phaùt haønh lieân quan ñeán quyeàn sôû höõu voán.

MUA TSCÑ VOÂ HÌNH TÖØ VIEÄC SAÙP NHAÄP DOANH NGHIEÄP

23. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình hình thaønh trong quaù trình saùp nhaäp doanh nghieäp coù tính chaát mua laïi laø giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn ñoù vaøo ngaøy mua (ngaøy saùp nhaäp doanh nghieäp).

24. Doanh nghieäp phaûi xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ voâ hình moät caùch ñaùng tin caäy ñeå ghi nhaän taøi saûn ñoù moät caùch rieâng bieät.

Giaù trò hôïp lyù coù theå laø:- Giaù nieâm yeát taïi thò tröôøng hoaït ñoäng;- Giaù cuûa nghieäp vuï mua baùn TSCÑ voâ hình töông töï.

25. Neáu khoâng coù thò tröôøng hoaït ñoäng cho taøi saûn thì nguyeân giaù cuûa TSCÑ voâ hình ñöôïc xaùc ñònh baèng khoaûn tieàn maø doanh nghieäp leõ ra phaûi traû vaøo ngaøy mua taøi saûn trong ñieàu kieän nghieäp vuï ñoù ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû khaùch quan döïa treân caùc thoâng tin tin caäy hieän coù. Tröôøng hôïp naøy doanh nghieäp caàn caân nhaéc keát quaû cuûa caùc nghieäp vuï ñoù trong moái quan heä töông quan vôùi caùc taøi saûn töông töï.

26. Khi saùp nhaäp doanh nghieäp, TSCÑ voâ hình ñöôïc ghi nhaän nhö sau:

(a) Beân mua taøi saûn ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình neáu taøi saûn ñoù ñaùp öùng ñöôïc ñònh nghóa veà TSCÑ voâ hình vaø tieâu chuaån ghi nhaän quy ñònh trong ñoaïn 16, 17, keå caû tröôøng hôïp TSCÑ voâ hình ñoù khoâng ñöôïc ghi nhaän trong baùo caùo taøi chính cuûa beân baùn taøi saûn;

(b) Neáu TSCÑ voâ hình ñöôïc mua thoâng qua vieäc saùp nhaäp doanh nghieäp coù tính chaát mua laïi, nhöng khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc nguyeân giaù moät caùch ñaùng tin caäy thì taøi saûn ñoù khoâng ñöôïc ghi nhaän laø moät TSCÑ voâ hình rieâng bieät, maø ñöôïc haïch toaùn vaøo lôïi theá thöông maïi (Theo quy ñònh taïi Ñoaïn 46).

27. Khi khoâng coù thò tröôøng hoaït ñoäng cho TSCÑ voâ hình ñöôïc mua thoâng qua vieäc saùp nhaäp doanh nghieäp coù tính chaát mua laïi, thì nguyeân giaù TSCÑ voâ hình laø giaù trò maø taïi ñoù noù khoâng taïo ra lôïi theá thöông maïi coù giaù trò phaùt sinh vaøo ngaøy saùp nhaäp doanh nghieäp.

TSCÑ VOÂ HÌNH LAØ QUYEÀN SÖÛ DUÏNG ÑAÁT COÙ THÔØI HAÏN

28. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình laø quyeàn chuyeån nhöôïng ñaát coù thôøi haïn khi ñöôïc giao ñaát hoaëc soá tieàn traû khi nhaän chuyeån nhöôïng söû duïng ñaát hôïp phaùp töø ngöôøi khaùc, hoaëc giaù trò quyeàn söû duïng ñaát nhaän goùp voán lieân doanh.

29. Tröôøng hôïp quyeàn söû duïng ñaát ñöôïc chuyeån nhöôïng cuøng vôùi mua nhaø cöûa, vaät kieán truùc treân ñaát thì giaù trò cuûa nhaø cöûa, vaät kieán truùc phaûi ñöôïc xaùc ñònh rieâng bieät vaø ghi nhaän laø TSCÑ höõu hình.

TSCÑ VOÂ HÌNH ÑÖÔÏC NHAØ NÖÔÙC CAÁP HOAËC ÑÖÔÏC TAËNG, BIEÁU

30. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình ñöôïc nhaø nöôùc caáp hoaëc ñöôïc taëng, bieáu, ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò hôïp lyù ban ñaàu coäng (+) caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc ñöa taøi saûn vaøo söû duïng theo döï tính.

TSCÑ VOÂ HÌNH MUA DÖÔÙI HÌNH THÖÙC TRAO ÑOÅI

31. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình mua döôùi hình thöùc trao ñoåi vôùi moät TSCÑ voâ hình khoâng töông töï hoaëc taøi saûn khaùc ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò hôïp lyù cuûa TSCÑ voâ hình nhaän veà hoaëc baèng giaù trò hôïp lyù cuûa taøi saûn ñem trao ñoåi, sau khi ñieàu chænh caùc khoaûn tieàn hoaëc töông ñöông tieàn traû theâm hoaëc thu veà.

32. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình mua döôùi hình thöùc trao ñoåi vôùi moät TSCÑ voâ hình töông töï, hoaëc coù theå hình thaønh do ñöôïc baùn ñeå ñoåi laáy quyeàn sôû höõu moät taøi saûn töông töï (taøi saûn töông töï laø taøi saûn coù coâng duïng töông töï, trongcuøng lónh vöïc kinh doanh vaø coù giaù trò töông ñöông). Trong caû hai tröôøng hôïp khoâng coù baát kyø khoaûn laõi hay loã naøo ñöôïc ghi nhaän trong quaù trình trao ñoåi. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình nhaän veà ñöôïc tính baèng giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ voâ hình ñem trao ñoåi.

LÔÏI THEÁ THÖÔNG MAÏI ÑÖÔÏC TAÏO RA TÖØ NOÄI BOÄ DOANH NGHIEÄP

33. Lôïi theá thöông maïi ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp khoâng ñöôïc ghi nhaän laø taøi saûn.

34. Chi phí phaùt sinh ñeå taïo ra lôïi ích kinh teá trong töông lai nhöng khoâng hình thaønh TSCÑ voâ hình vì khoâng ñaùp öùng ñöôïc ñònh nghóa vaø tieâu chuaån ghi nhaän trong chuaån möïc naøy, maø taïo neân lôïi theá thöông maïi töø noäi boä doanh nghieäp. Lôïi theá thöông maïi ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp khoâng ñöôïc ghi nhaän laø taøi saûn vì noù khoâng phaûi laø nguoàn löïc ñeå xaùc ñònh, khoâng ñaùnh giaù ñöôïc moät caùch ñaùng tin caäy vaø doanh nghieäp khoâng kieåm soaùt ñöôïc.

35. Khoaûn cheânh leäch giöõa giaù trò thò tröôøng cuûa doanh nghieäp vôùi giaù trò taøi saûn thuaàn cuûa doanh nghieäp ghi treân baùo caùo taøi chính ñöôïc xaùc ñònh taïi moät thôøi ñieåm khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình do doanh nghieäp kieåm soaùt.

TSCÑ VOÂ HÌNH ÑÖÔÏC TAÏO RA TÖØ NOÄI BOÄ DOANH NGHIEÄP

36. Ñeå ñaùnh giaù moät taøi saûn voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp ñöôïc ghi nhaän vaøo ngaøy phaùt sinh nghieäp vuï ñaùp öùng ñöôïc ñònh nghóa vaø tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ voâ hình, doanh nghieäp phaûi phaân chia quaù trình hình thaønh taøi saûn theo:

(a)Giai ñoaïn nghieân cöùu; vaø (b)Giai ñoaïn trieån khai.

37. Neáu doanh nghieäp khoâng phaân bieät giai ñoaïn nghieân cöùu vôùi giai ñoaïn trieån khai cuûa moät döï aùn noäi boä ñeå taïo ra TSCÑ voâ hình, doanh nghieäp phaûi haïch toaùn vaøo chi phí ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh trong kyø toaøn boä chi phí phaùt sinh lieân quan ñeán döï aùn ñoù.

Giai ñoaïn nghieân cöùu

38. Toaøn boä chi phí phaùt sinh trong giai ñoaïn nghieân cöùu khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình maø ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

39. Ví duï veà caùc hoaït ñoäng trong giai ñoaïn nghieân cöùu:(a)Caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu, phaùt trieån tri thöùc môùi

vaø hoaït ñoäng tìm kieám, ñaùnh giaù vaø löïa choïn caùc phöông aùn cuoái cuøng;

(b)Vieäc öùng duïng caùc keát quaû nghieân cöùu, hoaëc caùc tri thöùc khaùc;

(c) Vieäc tìm kieám caùc phöông phaùp thay theá ñoái vôùi caùc vaät lieäu, duïng cuï, saûn phaåm, quy trình, dòch vuï;

(d)Coâng thöùc, thieát keá, ñaùnh giaù vaø löïa choïn cuoái cuøng caùc phöông aùn thay theá ñoái vôùi caùc vaät lieäu, duïng cuï, saûn phaåm, quy trình, heä thoáng, dòch vuï môùi hoaëc caûi tieán hôn.

Giai ñoaïn trieån khai

40. Taøi saûn voâ hình ñöôïc taïo ra trong giai ñoaïn trieån khai ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình neáu thoûa maõn ñöôïc baûy (7) ñieàu kieän sau:

(a) Tính khaû thi veà maët kyõ thuaät ñaûm baûo cho vieäc hoaøn thaønh vaø ñöa taøi saûn voâ hình vaøo söû duïng theo döï tính hoaëc ñeå baùn;

(b) Doanh nghieäp döï ñònh hoaøn thaønh taøi saûn voâ hình ñeå söû duïng hoaëc ñeå baùn;

(c) Doanh nghieäp coù khaû naêng söû duïng hoaëc baùn taøi saûn voâ hình ñoù; (d) Taøi saûn voâ hình ñoù phaûi taïo ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai; (e) Coù ñaày ñuû caùc nguoàn löïc veà kyõ thuaät, taøi chính

vaø caùc nguoàn löïc khaùc ñeå hoaøn taát caùc giai ñoaïn trieån khai, baùn hoaëc söû duïng taøi saûn voâ hình ñoù;

(g) Coù khaû naêng xaùc ñònh moät caùch chaéc chaén toaøn boä chi phí trong giai ñoaïn trieån khai ñeå taïo ra taøi saûn voâ hình ñoù;

(f) Öôùc tính coù ñuû tieâu chuaån veà thôøi gian söû duïng vaø giaù trò theo quy ñònh cho TSCÑ voâ hình.

41. Ví duï veà caùc hoaït ñoäng trieån khai: (a) Thieát keá, xaây döïng vaø thöû nghieäm caùc vaät maãu

hoaëc kieåu maãu tröôùc khi ñöa vaøo saûn xuaát hoaëc söû duïng;

(b) Thieát keá caùc duïng cuï, khuoân maãu, khuoân daãn vaø khuoân daäp lieân quan ñeán coâng ngheä môùi;

(c) Thieát keá, xaây döïng vaø vaän haønh xöôûng thöû nghieäm khoâng coù tính khaû thi veà maët kinh teá cho hoaït ñoäng saûn xuaát mang tính thöông maïi;

(d) Thieát keá, xaây döïng vaø saûn xuaát thöû nghieäm moät phöông phaùp thay theá caùc vaät lieäu, duïng cuï, saûn phaåm, quy trình, heä thoáng vaø dòch vuï môùi hoaëc ñöôïc caûi tieán.

42. Caùc nhaõn hieäu haøng hoùa, quyeàn phaùt haønh, danh saùch khaùch haøng vaø caùc khoaûn muïc töông töï ñöôïc hình thaønh trong noäi boä doanh nghieäp khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình.

Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp

43. TSCÑ voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp ñöôïc ñaùnh giaù ban ñaàu theo nguyeân giaù laø toaøn boä chi phí phaùt sinh töø thôøi ñieåm maø taøi saûn voâ hình ñaùp öùng ñöôïc ñònh nghóa vaø tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ voâ hình quy ñònh cuï theå trong caùc ñoaïn 16, 17 vaø 40 ñeán khi TSCÑ voâ hình ñöôïc ñöa vaøo söû duïng. Caùc chi phí phaùt sinh tröôùc thôøi ñieåm naøy phaûi tính vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

44. Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp bao goàm taát caû caùc chi phí lieân quan tröïc tieáp hoaëc ñöôïc phaân boå theo tieâu thöùc hôïp lyù vaø nhaát quaùn töø caùc khaâu thieát keá, xaây döïng, saûn xuaát thöû nghieäm ñeán chuaån bò ñöa taøi saûn ñoù vaøo söû duïng theo döï tính.

Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp bao goàm:

(a) Chi phí nguyeân lieäu, vaät lieäu hoaëc dòch vuï ñaõ söû duïng trong vieäc taïo ra TSCÑ voâ hình;

(b) Tieàn löông, tieàn coâng vaø caùc chi phí khaùc lieân quan ñeán vieäc thueâ nhaân vieân tröïc tieáp tham gia vaøo vieäc taïo ra taøi saûn ñoù;

(c) Caùc chi phí khaùc lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc taïo ra taøi saûn, nhö chi phí ñaêng kyù quyeàn phaùp lyù, khaáu hao baèng saùng cheá phaùt minh vaø giaáy pheùp ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra taøi saûn ñoù;

(d) Chi phí saûn xuaát chung ñöôïc phaân boå theo tieâu thöùc hôïp lyù vaø nhaát quaùn vaøo taøi saûn (Ví duï: phaân boå khaáu hao nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò, phí baûo hieåm, tieàn thueâ nhaø xöôûng, thieát bò).

45. Caùc chi phí sau ñaây khoâng ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp:

(a) Chi phí baùn haøng, chi phí quaûn lyù doanh nghieäp vaø chi phí saûn xuaát chung khoâng lieân quan tröïc tieáp ñeán vieäc ñöa taøi saûn vaøo söû duïng;

(b) Caùc chi phí khoâng hôïp lyù nhö: nguyeân lieäu, vaät lieäu laõng phí, chi phí lao ñoäng, caùc khoaûn chi phí khaùc söû duïng vöôït quaù möùc bình thöôøng;

(c) Chi phí ñaøo taïo nhaân vieân ñeå vaän haønh taøi saûn.

GHI NHAÄN CHI PHÍ

46. Chi phí lieân quan ñeán taøi saûn voâ hình phaûi ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø hoaëc chi phí traû tröôùc, tröø tröôøng hôïp:

(a) Chi phí hình thaønh moät phaàn nguyeân giaù TSCÑ voâ hình vaø thoûa maõn ñònh nghóa vaø tieâu chuaån ghi nhaän TSCÑ voâ hình (Quy ñònh töø ñoaïn 16 ñeán ñoaïn 44)

(b) Taøi saûn voâ hình hình thaønh trong quaù trình saùp nhaäp doanh nghieäp coù tính chaát mua laïi nhöng khoâng ñaùp öùng ñöôïc ñònh nghóa vaø tieâu chuaån ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình thì nhöõng chi phí ñoù (naèm trong chi phí mua taøi saûn) hình thaønh moät boä phaän cuûa lôïi theá thöông maïi (keå caû tröôøng hôïp lôïi theá thöông maïi coù giaù trò aâm) vaøo ngaøy quyeát ñònh saùp nhaäp doanh nghieäp.

47. Chi phí phaùt sinh ñem laïi lôïi ích kinh teá trong töông lai cho doanh nghieäp nhöng khoâng ñöôïc ghi nhaän laø TSCÑ voâ hình thì ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø, tröø caùc chi phí ñöôïc quy ñònh trong ñoaïn 48.

48. Chi phí phaùt sinh ñem laïi lôïi ích kinh teá trong töông lai cho doanh nghieäp goàm chi phí thaønh laäp doanh nghieäp, chi phí ñaøo taïo nhaân vieân vaø chi phí quaûng caùo phaùt sinh trong giai ñoaïn tröôùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp môùi thaønh laäp, chi phí cho giai ñoaïn nghieân cöùu, chi phí chuyeån dòch ñòa ñieåm ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø hoaëc ñöôïc phaân boå daàn vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong thôøi gian toái ña khoâng quaù 3 naêm.

49. Chi phí lieân quan ñeán taøi saûn voâ hình ñaõ ñöôïc doanh nghieäp ghi nhaän laø chi phí ñeå xaùc ñònh keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh trong kyø tröôùc ñoù thì khoâng ñöôïc taùi ghi nhaän vaøo nguyeân giaù TSCÑ voâ hình.

CHI PHÍ PHAÙT SINH SAU GHI NHAÄN BAN ÑAÀU

50. Chi phí lieân quan ñeán TSCÑ voâ hình phaùt sinh sau khi ghi nhaän ban ñaàu phaûi ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø, tröø khi thoûa maõn ñoàng thôøi 2 ñieàu kieän sau thì ñöôïc tính vaøo nguyeân giaù TSCÑ voâ hình:

(a) Chi phí naøy coù khaû naêng laøm cho TSCÑ voâ hình taïo ra lôïi ích kinh teá trong töông lai nhieàu hôn möùc hoaït ñoäng ñöôïc ñaùnh giaù ban ñaàu;

(b) Chi phí ñöôïc ñaùnh giaù moät caùch chaéc chaén vaø gaén lieàn vôùi moät TSCÑ voâ hình cuï theå.

51. Chi phí lieân quan ñeán TSCÑ voâ hình phaùt sinh sau khi ghi nhaän ban ñaàu ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø, tröø khi caùc chi phí naøy gaén lieàn vôùi moät TSCÑ voâ hình cuï theå vaø laøm taêng lôïi ích kinh teá töø caùc taøi saûn naøy.

52. Chi phí phaùt sinh sau khi ghi nhaän ban ñaàu lieân quan ñeán nhaõn hieäu haøng hoùa, quyeàn phaùt haønh, danh saùch khaùch haøng vaø caùc khoaûn muïc töông töï veà baûn chaát (keå caû tröôøng hôïp mua töø beân ngoaøi hoaëc taïo ra töø noäi boä

doanh nghieäp) luoân ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

XAÙC ÑÒNH GIAÙ TRÒ SAU GHI NHAÄN BAN ÑAÀU

53. Sau khi ghi nhaän ban ñaàu, trong quaù trình söû duïng, TSCÑ voâ hình ñöôïc xaùc ñònh theo nguyeân giaù, khaáu hao luõy keá vaø giaù trò coøn laïi.

KHAÁU HAO

THÔØI GIAN TÍNH KHAÁU HAO

54. Giaù trò phaûi khaáu hao cuûa TSCÑ voâ hình ñöôïc phaân boå moät caùch coù heä thoáng trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích öôùc tính hôïp lyù cuûa noù. Thôøi gian tính khaáu hao cuûa TSCÑ voâ hình toái ña laø 20 naêm. Vieäc trích khaáu hao ñöôïc baét ñaàu töø khi ñöa TSCÑ voâ hình vaøo söû duïng.

55. Khi xaùc ñònh thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình laøm caên cöù tính khaáu hao caàn phaûi xem xeùt caùc yeáu toá sau:

(a) Khaû naêng söû duïng döï tính cuûa taøi saûn; (b) Voøng ñôøi cuûa saûn phaåm vaø caùc thoâng tin chung veà

caùc öôùc tính lieân quan ñeán thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa caùc loaïi taøi saûn gioáng nhau ñöôïc söû duïng trong ñieàu kieän töông töï;

(c) Söï laïc haäu veà kyõ thuaät, coâng ngheä; (d) Tính oån ñònh cuûa ngaønh söû duïng taøi saûn ñoù vaø söï

thay ñoåi veà nhu caàu thò tröôøng ñoái vôùi caùc saûn phaåm hoaëc vieäc cung caáp dòch vuï maø taøi saûn ñoù ñem laïi;

(e) Hoaït ñoäng döï tính cuûa caùc ñoái thuû caïnh tranh hieän taïi hoaëc tieàm taøng;

(f) Möùc chi phí caàn thieát ñeå duy trì, baûo döôõng;(g) Thôøi gian kieåm soaùt taøi saûn, nhöõng haïn cheá veà maët

phaùp lyù vaø nhöõng haïn cheá khaùc veà quaù trình söû duïng taøi saûn;

(h) Söï phuï thuoäc thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình vôùi caùc taøi saûn khaùc trong doanh nghieäp.

56. Phaàn meàm maùy vi tính vaø caùc TSCÑ voâ hình khaùc coù theå nhanh choùng bò laïc haäu veà kyõ thuaät thì thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa caùc taøi saûn naøy thöôøng laø ngaén hôn.

57. Trong moät soá tröôøng hôïp, thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình coù theå vöôït quaù 20 naêm khi coù nhöõng baèng chöùng tin caäy, nhöng phaûi xaùc ñònh ñöôïc cuï theå. Trong tröôøng hôïp naøy, doanh nghieäp phaûi:

(a) Khaáu hao TSCÑ voâ hình theo thôøi gian söû duïng höõu ích öôùc tính chính xaùc nhaát; vaø

(b) Trình baøy caùc lyù do öôùc tính thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn treân baùo caùo taøi chính.

58. Neáu vieäc kieåm soaùt ñoái vôùi caùc lôïi ích kinh teá trong töông lai töø TSCÑ voâ hình ñaït ñöôïc baèng quyeàn phaùp lyù ñöôïc caáp trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh thì thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình khoâng vöôït quaù thôøi gian coù hieäu löïc cuûa quyeàn phaùp lyù, tröø khi quyeàn phaùp lyù ñöôïc gia haïn.

59. Caùc nhaân toá kinh teá vaø phaùp lyù aûnh höôûng ñeán thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình, goàm: (1) Caùc nhaân toá kinh teá quyeát ñònh khoaûng thôøi gian thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai; (2) Caùc nhaân toá phaùp lyù giôùi haïn khoaûng thôøi gian doanh nghieäp kieåm soaùt ñöôïc lôïi ích kinh teá naøy. Thôøi gian söû duïng höõu ích laø thôøi gian ngaén hôn trong soá caùc khoaûng thôøi gian treân.

PHÖÔNG PHAÙP KHAÁU HAO

60. Phöông phaùp khaáu hao TSCÑ voâ hình ñöôïc söû duïng phaûi phaûn aùnh caùch thöùc thu hoài lôïi ích kinh teá töø taøi saûn ñoù cuûa doanh nghieäp. Phöông phaùp khaáu hao ñöôïc söû duïng cho töøng TSCÑ voâ hình ñöôïc aùp duïng thoáng nhaát qua nhieàu thôøi kyø vaø coù theå ñöôïc thay ñoåi khi coù söï thay ñoåi ñaùng keå caùch thöùc thu hoài lôïi ích kinh teá cuûa doanh nghieäp. Chi phí khaáu hao cho töøng thôøi kyø phaûi ñöôïc ghi nhaän laø chi phí hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh, tröø khi chi phí ñoù ñöôïc tính vaøo giaù trò cuûa taøi saûn khaùc.

61. Coù ba (3) phöông phaùp khaáu hao TSCÑ voâ hình, goàm:

Phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng;Phöông phaùp khaáu hao theo soá dö giaûm daàn; Phöông phaùp khaáu hao theo soá löôïng saûn phaåm.

- Theo phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng, soá khaáu hao haøng naêm khoâng ñoåi trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình.

- Theo phöông phaùp khaáu hao theo soá dö giaûm daàn, soá khaáu hao haøng naêm giaûm daàn trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn.

- Phöông phaùp khaáu hao theo soá löôïng saûn phaåm döïa treân toång soá ñôn vò saûn phaåm öôùc tính taøi saûn coù theå taïo ra.

GIAÙ TRÒ THANH LYÙ

62. TSCÑ voâ hình coù giaù trò thanh lyù khi:(a) Coù beân thöù ba thoûa thuaän mua laïi taøi saûn ñoù vaøo

cuoái thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn; hoaëc(b) Coù thò tröôøng hoaït ñoäng vaøo cuoái thôøi gian söû duïng

höõu ích cuûa taøi saûn vaø giaù trò thanh lyù coù theå ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua giaù thò tröôøng.

Khi khoâng coù moät trong hai ñieàu kieän noùi treân thì giaù trò thanh lyù TSCÑ voâ hình ñöôïc xaùc ñònh baèng khoâng (0).

63. Giaù trò phaûi khaáu hao ñöôïc xaùc ñònh baèng nguyeân giaù tröø (-) giaù trò thanh lyù öôùc tính cuûa taøi saûn.

64. Giaù trò thanh lyù ñöôïc öôùc tính khi TSCÑ voâ hình ñöôïc hình thaønh ñöa vaøo söû duïng baèng caùch döïa treân giaù baùn phoå bieán ôû cuoái thôøi gian söû duïng höõu ích öôùc tính cuûa moät taøi saûn töông töï vaø ñaõ hoaït ñoäng trong caùc ñieàu kieän töông töï. Giaù trò thanh lyù öôùc tính khoâng taêng leân khi coù thay ñoåi veà giaù caû hoaëc giaù trò.

XEM XEÙT LAÏI THÔØI GIAN KHAÁU HAO VAØ PHÖÔNG PHAÙP KHAÁU HAO

65. Thôøi gian khaáu hao vaø phöông phaùp khaáu hao TSCÑ voâ hình phaûi ñöôïc xem xeùt laïi ít nhaát laø vaøo cuoái moãi naêm taøi chính. Neáu thôøi gian söû duïng höõu ích öôùc tính cuûa taøi saûn khaùc bieät lôùn so vôùi caùc öôùc tính tröôùc ñoù thì thôøi gian khaáu hao phaûi ñöôïc thay ñoåi töông öùng. Phöông phaùp khaáu hao TSCÑ voâ hình ñöôïc thay ñoåi khi coù thay ñoåi ñaùng keå caùch thöùc öôùc tính thu hoài lôïi ích kinh teá cho doanh nghieäp. Tröôøng hôïp naøy, phaûi ñieàu chænh chi phí khaáu hao cho naêm hieän haønh vaø caùc naêm tieáp theo, vaø ñöôïc thuyeát minh trong baùo caùo taøi chính.

66. Trong suoát thôøi gian söû duïng TSCÑ voâ hình, khi xeùt thaáy vieäc öôùc tính thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn khoâng coøn phuø hôïp thì thôøi gian khaáu hao caàn phaûi thay ñoåi. Ví duï: Thôøi gian söû duïng höõu ích coù theå taêng leân do ñaàu tö theâm chi phí laøm taêng naêng löïc cuûa taøi saûn so vôùi naêng löïc hoaït ñoäng ñöôïc ñaùnh giaù ban ñaàu.

67. Trong suoát thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa TSCÑ voâ hình, coù theå thay ñoåi caùch thöùc öôùc tính veà lôïi ích kinh teá trong töông lai maø doanh nghieäp döï tính thu ñöôïc, do ñoù coù theå thay ñoåi phöông phaùp khaáu hao. Ví duï: Phöông phaùp khaáu hao theo soá dö giaûm daàn phuø hôïp hôn phöông phaùp khaáu hao ñöôøng thaúng.

NHÖÔÏNG BAÙN VAØ THANH LYÙ TSCÑ VOÂ HÌNH

68. TSCÑ voâ hình ñöôïc ghi gæam khi thanh lyù, nhöôïng baùn hoaëc khi xeùt thaáy khoâng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø vieäc söû duïng tieáp sau.

69. Laõi hay loã phaùt sinh do thanh lyù, nhöôïng baùn TSCÑ voâ hình ñöôïc xaùc ñònh baèng soá cheânh leäch giöõa thu nhaäp vôùi chi phí thanh lyù, nhöôïng baùn coäng (+) giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ voâ hình. Soá laõi, loã naøy ñöôïc ghi nhaän laø moät khoaûn thu nhaäp hoaëc chi phí treân baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh trong kyø.


70. Trong baùo caùo taøi chính, doanh nghieäp phaûi trình baøy theo töøng loaïi TSCÑ voâ hình ñöôïc taïo ra töø noäi boä doanh nghieäp vaø TSCÑ voâ hình ñöôïc hình thaønh töø caùc nguoàn khaùc, veà nhöõng thoâng tin sau:

(a) Phöông phaùp xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ voâ hình;(b) Phöông phaùp khaáu hao; Thôøi gian söû duïng höõu ích

hoaëc tyû leä khaáu hao; (c) Nguyeân giaù, khaáu hao luõy keá vaø giaù trò coøn laïi vaøo

ñaàu naêm vaø cuoái kyø; (d) Baûn Thuyeát minh baùo caùo taøi chính (Phaàn TSCÑ voâ

hình) phaûi trình baøy caùc thoâng tin: - Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình taêng, trong ñoù giaù trò TSCÑ taêng töø hoaït ñoäng trong giai ñoaïn trieån khai hoaëc do saùp nhaäp doanh nghieäp;

- Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình giaûm; - Soá khaáu hao trong kyø, taêng, giaûm vaø luõy keá ñeán

cuoái kyø;- Lyù do khi moät TSCÑ voâ hình ñöôïc khaáu hao treân 20 naêm (Khi ñöa ra caùc lyù do naøy, doanh nghieäp phaûi chæ ra caùc nhaân toá ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc xaùc ñònh thôøi gian söû duïng höõu ích cuûa taøi saûn);

- Nguyeân giaù, soá khaáu hao luõy keá, giaù trò coøn laïi vaø thôøi gian khaáu hao coøn laïi cuûa töøng TSCÑ voâ hình coù vò trí quan troïng, chieám tyû troïng lôùn trong taøi saûn cuûa doanh nghieäp;

- Giaù trò hôïp lyù cuûa TSCÑ voâ hình do Nhaø nöôùc caáp (Quy ñònh taïi Ñoaïn 30), trong ñoù ghi roõ: Giaù trò hôïp lyù khi ghi nhaän ban ñaàu; Giaù trò khaáu hao luõy keá; Giaù trò coøn laïi cuûa taøi saûn.

- Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ voâ hình ñaõ duøng ñeå theá chaáp cho caùc khoaûn nôï phaûi traû;

- Caùc cam keát veà mua, baùn TSCÑ voâ hình coù giaù trò lôùn trong töông lai.

- Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ voâ hình taïm thôøi khoâng söû duïng;

- Nguyeân giaù TSCÑ voâ hình ñaõ khaáu hao heát nhöng vaãn coøn söû duïng;

- Giaù trò coøn laïi cuûa TSCÑ voâ hình ñang chôø thanh lyù.- Giaûi trình khoaûn chi phí trong giai ñoaïn nghieân cöùu vaø chi phí trong giai ñoaïn trieån khai ñaõ ñöôïc ghi nhaän laø chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø.

- Caùc thay ñoåi khaùc veà TSCÑ voâ hình.

71. Keá toaùn TSCÑ voâ hình ñöôïc phaân loaïi theo nhoùm taøi saûn coù cuøng tính chaát vaø muïc ñích söû duïng trong caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp, goàm:

(a) Quyeàn söû duïng ñaát coù thôøi haïn;(b) Nhaõn hieäu haøng hoùa;(c) Quyeàn phaùt haønh;(d) Phaàn meàm maùy vi tính;(e) Giaáy pheùp vaø giaáy pheùp nhöôïng quyeàn;(f) Baûn quyeàn, baèng saùng cheá;(g) Coâng thöùc vaø caùch thöùc pha cheá, kieåu maãu, thieát

keá vaø vaät maãu; (h) TSCÑ voâ hình ñang trieån khai.

** *



DOANH THU VAØ THU NHAÄP KHAÙC(Ban haønh vaø coâng boá theo Quyeát ñònh soá 149/2001/QÑ-

BTC ngaøy 31 thaùng 12 naêm 2001 cuûa Boä tröôûng Boä Taøi

chính)

QUY ÑÒNH CHUNG

01. Muïc ñích cuûa chuaån möïc naøy laø quy ñònh vaø höôùng daãn caùc nguyeân taéc vaø phöông phaùp keá toaùn doanh thu vaø thu nhaäp khaùc, goàm: Caùc loaïi doanh thu, thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu, phöông phaùp keá toaùn doanh thu vaø thu nhaäp khaùc laøm cô sôû ghi soå keá toaùn vaø laäp baùo caùo taøi chính.

02. Chuaån möïc naøy aùp duïng trong keá toaùn caùc khoaûn doanh thu vaø thu nhaäp khaùc phaùt sinh töø caùc giao dòch vaø nghieäp vuï sau:

(a) Baùn haøng: Baùn saûn phaåm do doanh nghieäp saûn xuaát ra vaø baùn haøng hoùa mua vaøo;

(b) Cung caáp dòch vuï: Thöïc hieän coâng vieäc ñaõ thoûa thuaän theo hôïp ñoàng trong moät hoaëc nhieàu kyø keá toaùn;

(c) Tieàn laõi, tieàn baûn quyeàn, coå töùc vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia.

Tieàn laõi: Laø soá tieàn thu ñöôïc phaùt sinh töø vieäc cho ngöôøi khaùc söû duïng tieàn, caùc khoaûn töông ñöông tieàn hoaëc caùc khoaûn coøn nôï doanh nghieäp, nhö: Laõi cho vay, laõi tieàn göûi, laõi ñaàu tö traùi phieáu, tín phieáu, chieát khaáu thanh toaùn …;

Tieàn baûn quyeàn: Laø soá tieàn thu ñöôïc phaùt sinh töø vieäc cho ngöôøi khaùc söû duïng taøi saûn nhö: Baèng saùng cheá, nhaõn hieäu thöông maïi, baûn quyeàn taùc giaû, phaàn meàm maùy vi tính ….;

Coå töùc vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia: Laø soá tieàn lôïi nhuaän ñöôïc chia töø vieäc naém giöõ coå phieáu hoaëc goùp voán.

(d) Caùc khoaûn thu nhaäp khaùc ngoaøi caùc giao dòch vaø nghieäp vuï taïo ra doanh thu keå treân (Noäi dung caùc khoaûn thu nhaäp khaùc quy ñònh taïi ñoaïn 30).

Chuaån möïc naøy khoâng aùp duïng cho keá toaùn caùc khoaûn doanh thu vaø thu nhaäp khaùc ñöôïc quy ñònh ôû caùc chuaån möïc keá toaùn khaùc.


Doanh thu: Laø toång giaù trò caùc lôïi ích kinh teá doanh nghieäp thu ñöôïc trong kyø keá toaùn, phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, kinh doanh thoâng thöôøng cuûa doanh nghieäp, goùp phaàn laøm taêng voán chuû sôû höõu.

Chieát khaáu thöông maïi: Laø khoaûn doanh nghieäp baùn giaûm giaù nieâm yeát cho khaùch haøng mua haøng vôùi khoái löôïng lôùn.

Giaûm giaù haøng baùn: Laø khoaûn giaûm tröø cho ngöôøi mua do haøng hoùa keùm phaåm chaát, sai quy caùch hoaëc laïc haäu thò hieáu.

Giaù trò haøng baùn bò traû laïi: Laø giaù trò khoái löôïng haøng baùn ñaõ xaùc ñònh laø tieâu thuï bò khaùch haøng traû laïi vaø töø choái thanh toaùn.

Chieát khaáu thanh toaùn: Laø khoaûn tieàn ngöôøi baùn giaûm tieàn cho ngöôøi mua, do ngöôøi mua thanh toaùn tieàn mua haøng tröôùc thôøi haïn theo hôïp ñoàng.

Thu nhaäp khaùc: Laø khoaûn thu goùp phaàn laøm taêng voán chuû sôû höõu töø hoaït ñoäng ngoaøi caùc hoaït ñoäng taïo ra doanh thu.

Giaù trò hôïp lyù: Laø giaù trò taøi saûn coù theå trao ñoåi hoaëc giaù trò moät khoaûn nôï ñöôïc thanh toaùn moät caùch töï nguyeän giöõa caùc beân coù ñaày ñuû hieåu bieát trong söï trao ñoåi ngang giaù.


04. Doanh thu chæ bao goàm toång giaù trò cuûa caùc lôïi ích kinh teá doanh nghieäp ñaõ thu ñöôïc hoaëc seõ thu ñöôïc. Caùc khoaûn thu hoä beân thöù ba khoâng phaûi laø nguoàn lôïi ích kinh teá, khoâng laøm taêng voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp seõ khoâng ñöôïc coi laø doanh thu (Ví duï: Khi ngöôøi nhaän ñaïi lyù thu hoä tieàn baùn haøng cho ñôn vò chuû haøng, thì doanh thu cuûa ngöôøi nhaän ñaïi lyù chæ laø tieàn hoa hoàng ñöôïc höôûng). Caùc khoaûn goùp voán cuûa coå ñoâng hoaëc chuû sôû höõu laøm taêng voán chuû sôû höõu nhöng khoâng laø doanh thu.

XAÙC ÑÒNH DOANH THU

05. Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò hôïp lyù cuûa caùc khoaûn thu ñaõ thu hoaëc seõ thu ñöôïc.

06. Doanh thu phaùt sinh töø giao dòch ñöôïc xaùc ñònh bôûi thoûa thuaän giöõa doanh nghieäp vôùi beân mua hoaëc beân söû duïng taøi saûn. Noù ñöôïc xaùc ñònh baèng giaù trò hôïp lyù cuûa caùc khoaûn thu hoaëc seõ thu ñöôïc sau khi tröø (-) caùc khoaûn chieát khaáu thöông maïi, chieát khaáu thanh toaùn, giaûm giaù haøng baùn vaø giaù trò haøng baùn bò traû laïi.

07. Ñoái vôùi caùc khoaûn tieàn hoaëc töông ñöông tieàn khoâng ñöôïc nhaän ngay thì doanh thu ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch quy ñoåi giaù trò danh nghóa cuûa caùc khoaûn seõ thu ñöôïc trong töông lai veà giaù trò thöïc teá taïi thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu theo tyû leä laõi suaát hieän haønh. Giaù trò thöïc teá taïi thôøi ñieåm ghi nhaän doanh thu coù theå nhoû hôn giaù trò danh nghóa seõ thu ñöôïc trong töông lai.

08. Khi haøng hoùa hoaëc dòch vuï ñöôïc trao ñoåi ñeå laáy haøng hoùa hoaëc dòch vuï töông töï veà baûn chaát vaø giaù trò thì vieäc trao ñoåi ñoù khoâng ñöôïc coi laø moät giao dòch taïo ra doanh thu.

Khi haøng hoùa hoaëc dòch vuï ñöôïc trao ñoåi ñeá laáy haøng hoùa hoaëc dòch vuï khaùc khoâng töông töï thì vieäc trao ñoåi ñoù ñöôïc coi laø moät giao dòch taïo ra doanh thu. Tröôøng hôïp naøy doanh thu ñöôïc xaùc ñònh baèng giaù trò hôïp lyù cuûa haøng hoùa hoaëc dòch vuï nhaän veà, sau khi ñieàu chænh caùc khoaûn tieàn hoaëc töông ñöông tieàn traû theâm hoaëc thu theâm. Khi khoâng xaùc ñònh ñöôïc giaù trò hôïp lyù cuûa haøng hoùa hoaëc dòch vuï nhaän veà thì doanh thu ñöôïc xaùc ñònh baèng giaù trò hôïp lyù cuûa haøng hoùa hoaëc dòch vuï ñem trao ñoåi, sau khi ñieàu chænh caùc khoaûn tieàn hoaëc töông ñöông tieàn traû theâm hoaëc thu theâm.

NHAÄN BIEÁT GIAO DÒCH

09. Tieâu chuaån nhaän bieát giao dòch trong chuaån möïc naøy ñöôïc aùp duïng rieâng bieät cho töøng giao dòch. Trong moät soá tröôøng hôïp, caùc tieâu chuaån nhaän bieát giao dòch caàn aùp duïng taùch bieät cho töøng boä phaän cuûa moät giao dòch ñôn leû ñeå phaûn aùnh baûn chaát cuûa giao dòch ñoù. Ví duï: khi trong giaù baùn moät saûn phaåm coù moät khoaûn ñaõ ñònh tröôùc cho vieäc cung caáp dòch vuï sau baùn haøng thì khoaûn doanh thu töø vieäc cung caáp dòch vuï sau baùn haøng seõ ñöôïc dôøi laïi cho ñeán khi doanh nghieäp thöïc hieän dòch vuï ñoù. Tieâu chuaån nhaän bieát giao dòch coøn ñöôïc aùp duïng cho hai hay nhieàu giao dòch ñoàng thôøi coù quan heä vôùi nhau veà maët thöông maïi. Tröôøng hôïp naøy phaûi xem xeùt chuùng trong moái quan heä toång theå. Ví duï, doanh nghieäp thöïc hieän vieäc

baùn haøng vaø ñoàng thôøi kyù moät hôïp ñoàng khaùc ñeå mua laïi chính caùc haøng hoùa ñoù sau moät thôøi gian thì phaûi ñoàng thôøi xem xeùt caû hai hôïp ñoàng vaø doanh thu khoâng ñöôïc ghi nhaän.

DOANH THU BAÙN HAØNG

10. Doanh thu baùn haøng ñöôïc ghi nhaän khi ñoàng thôøi thoûa maõn taát caû naêm (5) ñieàu kieän sau:

(a) Doanh nghieäp ñaõ chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu saûn phaåm hoaëc haøng hoùa cho ngöôøi mua;

(b) Doanh nghieäp khoâng coøn naém giöõ quyeàn quaûn lyù haøng hoùa nhö ngöôøi sôû höõu haøng hoùa hoaëc quyeàn kieåm soaùt haøng hoùa;

(c) Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén; (d) Doanh nghieäp ñaõ thu ñöôïc hoaëc seõ thu ñöôïc lôïi ích kinh

teá töø giao dòch baùn haøng;(e) Xaùc ñònh ñöôïc chi phí lieân quan ñeán giao dòch baùn

haøng.

11. Doanh nghieäp phaûi xaùc ñònh thôøi ñieåm chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro vaø lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu haøng hoùa cho ngöôøi mua trong töøng tröôøng hôïp cuï theå. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp, thôøi ñieåm chuyeån giao phaàn lôùn ruûi ro truøng vôùi thôøi ñieåm chuyeån giao lôïi ích gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu hôïp phaùp hoaëc quyeàn kieåm soaùt haøng hoùa cho ngöôøi mua.

12. Tröôøng hôïp doanh nghieäp vaãn coøn chòu phaàn lôùn ruûi ro gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu haøng hoùa thì giao dòch khoâng ñöôïc coi laø hoaït ñoäng baùn haøng vaø doanh thu khoâng ñöôïc ghi nhaän. Doanh nghieäp coøn phaûi chòu ruûi ro gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu haøng hoùa döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, nhö:

(a) Doanh nghieäp coøn phaûi chòu traùch nhieäm ñeå ñaûm baûo cho taøi saûn ñöôïc hoaït ñoäng bình thöôøng maø vieäc naøy khoâng naèm trong caùc ñieàu khoaûn baûo haønh thoâng thöôøng;

(b) Khi vieäc thanh toaùn tieàn baùn haøng coøn chöa chaéc chaén vì phuï thuoäc vaøo ngöôøi mua haøng hoùa ñoù;

(c) Khi haøng hoùa ñöôïc giao coøn chôø laép ñaët vaø vieäc laép ñaët ñoù laø moät phaàn quan troïng cuûa hôïp ñoàng maø doanh nghieäp chöa hoaøn thaønh;

(d) Khi ngöôøi mua coù quyeàn huûy boû vieäc mua haøng vì moät lyù do naøo ñoù ñöôïc neâu trong hôïp ñoàng mua baùn vaø doanh nghieäp chöa chaéc chaén veà khaû naêng haøng baùn coù bò traû laïi hay khoâng.

13. Neáu doanh nghieäp chæ coøn phaûi chòu moät phaàn nhoû ruûi ro gaén lieàn vôùi quyeàn sôû höõu haøng hoùa thì vieäc baùn haøng ñöôïc xaùc ñònh vaø doanh thu ñöôïc ghi nhaän. Ví duï: doanh nghieäp coøn naém giöõ giaáy tôø veà quyeàn sôû höõu haøng hoùa chæ ñeå ñaûm baûo seõ nhaän ñöôïc ñuû caùc khoaûn thanh toaùn.

14. Doanh thu baùn haøng ñöôïc ghi nhaän chæ khi ñaûm baûo laø doanh nghieäp nhaän ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch. Tröôøng hôïp lôïi ích kinh teá töø giao dòch baùn haøng coøn phuï thuoäc yeáu toá khoâng chaéc chaén thì chæ ghi nhaän doanh thu khi yeáu toá khoâng chaéc chaén naøy ñaõ xöû lyù xong (ví duï, khi doanh nghieäp khoâng chaéc chaén laø Chính phuû nöôùc sôû taïi coù chaáp nhaän chuyeån tieàn baùn haøng ôû nöôùc ngoaøi veà hay khoâng). Neáu doanh thu ñaõ ñöôïc ghi nhaän trong tröôøng hôïp chöa thu ñöôïc tieàn thì khi xaùc ñònh khoaûn tieàn nôï phaûi thu naøy laø khoâng thu ñöôïc thì phaûi haïch toaùn vaøo chi phí saûn xuaát, kinh doanh trong kyø maø khoâng ñöôïc ghi giaûm doanh thu. Khi xaùc ñònh khoaûn phaûi thu laø khoâng chaéc chaén thu ñöôïc (Nôï phaûi thu khoù ñoøi) thì phaûi laäp döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi maø khoâng ghi giaûm doanh thu. Caùc khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi khi xaùc ñònh thöïc söï laø khoâng ñoøi ñöôïc thì ñöôïc buø ñaép baèng nguoàn döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi.

15. Doanh thu vaø chi phí lieân quan tôùi cuøng moät giao dòch phaûi ñöôïc ghi nhaän ñoàng thôøi theo nguyeân taéc phuø hôïp. Caùc chi phí, bao goàm caû chi phí phaùt sinh sau ngaøy giao haøng (nhö chi phí baûo haønh vaø caùc chi phí khaùc), thöôøng ñöôïc xaùc ñònh chaéc chaén khi caùc ñieàu kieän ghi nhaän doanh thu ñöôïc thoûa maõn. Caùc khoaûn tieàn nhaän tröôùc cuûa khaùch haøng khoâng ñöôïc ghi nhaän laø doanh thu maø ñöôïc ghi nhaän laø moät khoaûn nôï phaûi traû taïi thôøi ñieåm nhaän tieàn tröôùc cuûa khaùch haøng. Khoaûn nôï phaûi traû veà soá tieàn nhaän tröôùc cuûa khaùch haøng chæ ñöôïc ghi nhaän laø doanh thu khi ñoàng thôøi thoûa maõn naêm (5) ñieàu kieän quy ñònh ôû ñoaïn 10.

DOANH THU CUNG CAÁP DÒCH VUÏ

16. Doanh thu cuûa giao dòch cung caáp dòch vuï ñöôïc ghi nhaän khi keát quaû cuûa giao dòch ñoù ñöôïc xaùc ñònh moät caùch ñaùng tin caäy. Tröôøng hôïp giao dòch veà cung caáp dòch vuï lieân quan ñeán nhieàu kyø thì doanh thu ñöôïc ghi nhaän trong kyø theo keát quaû phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh vaøo ngaøy laäp Baûng Caân ñoái keá toaùn cuûa kyø ñoù. Keát quaû cuûa giao dòch cung caáp dòch vuï ñöôïc xaùc ñònh khi thoûa maõn taát caû boán (4) ñieàu kieän sau:

(a) Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén;

(b) Coù khaû naêng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch cung caáp dòch vuï ñoù;

(c) Xaùc ñònh ñöôïc phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh vaøo ngaøy laäp Baûng Caân ñoái keá toaùn;

(d) Xaùc ñònh ñöôïc chi phí phaùt sinh cho giao dòch vaø chi phí ñeå hoaøn thaønh giao dòch cung caáp dòch vuï ñoù.

17. Tröôøng hôïp giao dòch veà cung caáp dòch vuï thöïc hieän trong nhieàu kyø keá toaùn thì vieäc xaùc ñònh doanh thu cuûa dòch vuï trong töøng thôøi kyø thöôøng ñöôïc thöïc hieän theo phöông phaùp tyû leä hoaøn thaønh. Theo phöông phaùp naøy, doanh thu ñöôïc ghi nhaän trong kyø keá toaùn ñöôïc xaùc ñònh theo tyû leä phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh.

18. Doanh thu cung caáp dòch vuï chæ ñöôïc ghi nhaän khi ñaûm baûo laø doanh nghieäp nhaän ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch. Khi khoâng theå thu hoài ñöôïc khoaûn doanh thu ñaõ ghi nhaän thì phaûi haïch toaùn vaøo chi phí maø khoâng ñöôïc ghi giaûm doanh thu. Khi khoâng chaéc chaén thu hoài ñöôïc moät khoaûn maø tröôùc ñoù ñaõ ghi vaøo doanh thu (Nôï phaûi thu khoù ñoøi) thì phaûi laäp döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi maø khoâng ghi giaûm doanh thu. Khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi khi xaùc ñònh thöïc söï laø khoâng ñoøi ñöôïc thì ñöôïc buø ñaép baèng nguoàn döï phoøng nôï phaûi thu khoù ñoøi.

19. Doanh nghieäp coù theå öôùc tính doanh thu cung caáp dòch vuï khi thoûa thuaän ñöôïc vôùi beân ñoái taùc giao dòch nhöõng ñieàu kieän sau:

(a) Traùch nhieäm vaø quyeàn cuûa moãi beân trong vieäc cung caáp hoaëc nhaän dòch vuï;

(b) Giaù thanh toaùn; (c) Thôøi haïn vaø phöông thöùc thanh toaùn.

Ñeå öôùc tính doanh thu cung caáp dòch vuï, doanh nghieäp phaûi coù heä thoáng keá hoaïch taøi chính vaø keá toaùn phuø hôïp. Khi caàn thieát, doanh nghieäp coù quyeàn xem xeùt vaø söûa ñoåi caùch öôùc tính doanh thu trong quaù trình cung caáp dòch vuï.

20. Phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh ñöôïc xaùc ñònh theo moät trong ba phöông phaùp sau, tuøy thuoäc vaøo baûn chaát cuûa dòch vuï:

(a) Ñaùnh giaù phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh; (b) So saùnh tyû leä (%) giöõa khoái löôïng coâng vieäc ñaõ

hoaøn thaønh vôùi toång khoái löôïng coâng vieäc phaûi hoaøn thaønh;

(c) Tyû leä (%) chi phí ñaõ phaùt sinh so vôùi toång chi phí öôùc tính ñeå hoaøn thaønh toaøn boä giao dòch cung caáp dòch vuï.

Phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh khoâng phuï thuoäc vaøo caùc khoaûn thanh toaùn ñònh kyø hay caùc khoaûn öùng tröôùc cuûa khaùch haøng.

21. Tröôøng hôïp dòch vuï ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu hoaït ñoäng khaùc nhau maø khoâng taùch bieät ñöôïc, vaø ñöôïc thöïc hieän trong nhieàu kyø keá toaùn nhaát ñònh thì doanh thu töøng kyø ñöôïc ghi nhaän theo phöông phaùp bình quaân. Khi coù moät hoaït ñoäng cô baûn so vôùi caùc hoaït ñoäng khaùc thì vieäc ghi nhaän doanh thu ñöôïc thöïc hieän theo hoaït ñoäng cô baûn ñoù.

22. Khi keát quaû cuûa moät giao dòch veà cung caáp dòch vuï khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc chaéc chaén thì doanh thu ñöôïc ghi nhaän töông öùng vôùi chi phí ñaõ ghi nhaän vaø coù theå thu hoài.

23. Trong giai ñoaïn ñaàu cuûa moät giao dòch veà cung caáp dòch vuï, khi chöa xaùc ñònh ñöôïc keát quaû moät caùch chaéc chaén thì doanh thu ñöôïc ghi nhaän baèng chi phí ñaõ ghi nhaän vaø coù theå thu hoài ñöôïc. Neáu chi phí lieân quan ñeán dòch vuï ñoù chaéc chaén khoâng thu hoài ñöôïc thì khoâng ghi nhaän doanh thu, vaø chi phí ñaõ phaùt sinh ñöôïc haïch toaùn vaøo chi phí ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh trong kyø. Khi coù baèng chöùng tin caäy veà caùc chi phí ñaõ phaùt sinh seõ thu hoài ñöôïc thì doanh thu ñöôïc ghi nhaän theo quy ñònh taïi ñoaïn 16.

DOANH THU TÖØ TIEÀN LAÕI, TIEÀN BAÛN QUYEÀN, COÅ TÖÙC VAØ LÔÏI NHUAÄN ÑÖÔÏC CHIA

24. Doanh thu phaùt sinh töø tieàn laõi, tieàn baûn quyeàn, coå töùc vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia cuûa doanh nghieäp ñöôïc ghi nhaän khi thoûa maõn ñoàng thôøi hai (2) ñieàu kieän sau:

(a) Coù khaû naêng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch ñoù; (b) Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén.

25. Doanh thu töø tieàn laõi, tieàn baûn quyeàn, coå töùc vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia ñöôïc ghi nhaän treân cô sôû:

(a) Tieàn laõi ñöôïc ghi nhaän treân cô sôû thôøi gian vaø laõi suaát thöïc teá töøng kyø;

(b) Tieàn baûn quyeàn ñöôïc ghi nhaän treân cô sôû doàn tích phuø hôïp vôùi hôïp ñoàng;

(c) Coå töùc vaø lôïi nhuaän ñöôïc chia ñöôïc ghi nhaän khi coå ñoâng ñöôïc quyeàn nhaän coå töùc hoaëc caùc beân tham gia goùp voán ñöôïc quyeàn nhaän lôïi nhuaän töø vieäc goùp voán.

26. Laõi suaát thöïc teá laø tyû leä laõi duøng ñeå quy ñoåi caùc khoaûn tieàn nhaän ñöôïc trong töông lai trong suoát thôøi gian cho beân khaùc söû duïng taøi saûn veà giaù trò ghi nhaän ban ñaàu taïi thôøi ñieåm chuyeån giao taøi saûn cho beân söû duïng. Doanh thu tieàn laõi bao goàm soá phaân boå caùc khoaûn chieát khaáu,

phuï troäi, caùc khoaûn laõi nhaän tröôùc hoaëc caùc khoaûn cheânh leäch giöõa giaù trò ghi soå ban ñaàu cuûa coâng cuï nôï vaø giaù trò cuûa noù khi ñaùo haïn.

27. Khi tieàn laõi chöa thu cuûa moät khoaûn ñaàu tö ñaõ ñöôïc doàn tích tröôùc khi doanh nghieäp mua laïi khoaûn ñaàu tö ñoù, thì khi thu ñöôïc tieàn laõi töø khoaûn ñaàu tö, doanh nghieäp phaûi phaân boå vaøo caùc kyø tröôùc khi noù ñöôïc mua. Chæ coù phaàn tieàn laõi cuûa caùc kyø sau khi khoaûn ñaàu tö ñöôïc mua môùi ñöôïc ghi nhaän laø doanh thu cuûa doanh nghieäp. Phaàn tieàn laõi cuûa caùc kyø tröôùc khi khoaûn ñaàu tö ñöôïc mua ñöôïc haïch toaùn giaûm giaù trò cuûa chính khoaûn ñaàu tö ñoù.

28. Tieàn baûn quyeàn ñöôïc tính doàn caên cöù vaøo caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng (ví duï nhö tieàn baûn quyeàn cuûa moät cuoán saùch ñöôïc doàn tính treân cô sôû soá löôïng saùch xuaát baûn töøng laàn vaø theo töøng laàn xuaát baûn) hoaëc tính treân cô sôû hôïp ñoàng töøng laàn.

29. Doanh thu ñöôïc ghi nhaän khi ñaûm baûo laø doanh nghieäp nhaän ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch. Khi khoâng theå thu hoài moät khoaûn maø tröôùc ñoù ñaõ ghi vaøo doanh thu thì khoaûn coù khaû naêng khoâng thu hoài ñöôïc hoaëc khoâng chaéc chaén thu hoài ñöôïc ñoù phaûi haïch toaùn vaøo chi phí phaùt sinh trong kyø, khoâng ghi giaûm doanh thu.

THU NHAÄP KHAÙC

30. Thu nhaäp khaùc quy ñònh trong chuaån möïc naøy bao goàm caùc khoaûn thu töø caùc hoaït ñoäng xaûy ra khoâng thöôøng xuyeân, ngoaøi caùc hoaït ñoäng taïo ra doanh thu, goàm:

- Thu veà thanh lyù TSCÑ, nhöôïng baùn TSCÑ;- Thu tieàn phaït khaùch haøng do vi phaïm hôïp ñoàng;- Thu tieàn baûo hieåm ñöôïc boài thöôøng;- Thu ñöôïc caùc khoaûn nôï phaûi thu ñaõ xoùa soå tính vaøo chi

phí kyø tröôùc;- Khoaûn nôï phaûi traû nay maát chuû ñöôïc ghi taêng thu

nhaäp;- Thu caùc khoaûn thueá ñöôïc giaûm, ñöôïc hoaøn laïi;- Caùc khoaûn thu khaùc.

31. Khoaûn thu veà thanh lyù TSCÑ, nhöôïng baùn TSCÑ laø toång soá tieàn ñaõ thu vaø seõ thu ñöôïc cuûa ngöôøi mua töø hoaït ñoäng thanh lyù, nhöôïng baùn TSCÑ. Caùc chi phí veà thanh lyù, nhöôïng baùn TSCÑ ñöôïc ghi nhaän laø chi phí ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh trong kyø.

32. Thu ñöôïc caùc khoaûn nôï phaûi thu ñaõ xoùa soå tính vaøo chi phí cuûa kyø tröôùc laø khoaûn nôï phaûi thu khoù ñoøi, xaùc ñònh laø khoâng thu hoài ñöôïc, ñaõ ñöôïc xöû lyù xoùa soå vaø tính

vaøo chi phí ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh trong caùc kyø tröôùc nay thu hoài ñöôïc.

33. Khoaûn nôï phaûi traû nay maát chuû laø khoaûn nôï phaûi traû khoâng xaùc ñònh ñöôïc chuû nôï hoaëc chuû nôï khoâng coøn toàn taïi.


34. Trong baùo caùo taøi chính, doanh nghieäp phaûi trình baøy: (a) Chính saùch keá toaùn ñöôïc aùp duïng trong vieäc ghi nhaän

doanh thu bao goàm phöông phaùp xaùc ñònh phaàn coâng vieäc ñaõ hoaøn thaønh cuûa caùc giao dòch veà cung caáp dòch vuï;

(b) Doanh thu cuûa töøng loaïi giao dòch vaø söï kieän:

- Doanh thu baùn haøng;- Doanh thu cung caáp dòch vuï;- Tieàn laõi, tieàn baûn quyeàn, coå töùc vaø lôïi nhuaän

ñöôïc chia.

(c) Doanh thu töø vieäc trao ñoåi haøng hoùa hoaëc dòch vuï theo töøng loaïi hoaït ñoäng treân.

(d) Thu nhaäp khaùc, trong ñoù trình baøy cuï theå caùc khoaûn thu nhaäp baát thöôøng.

** *

qd 149 31.12.01 cmkt (d1)

Documents