qd 149_2001_4 cm dot 1
If you can't read please download the document
DESCRIPTION
Thông tư hướng dẫn thuế về hóa đơnTRANSCRIPT
quyt nh 36Trung tm o to k ton Nht Ngh - http://hocketoan.vno to chuyn su k ton tng hp thc hnh thc t ti TPHCMQUYT NH CA B TRNG B TI CHNH S149/2001/Q-BTC NGY 31 THNG 12 NM 2001 V VIC BAN HNH V CNG BBN (04) CHUN MC K TON VIT NAM (T 1)B TRNG B TI CHNH- Cn c Php lnh K ton v Thng k cng b theo Lnh s 06-LCT/HNN ngy 20/5/1988 ca Hi ng Nh nc v iu l t chc k ton Nh nc ban hnh theo Ngh nh s 25-HBT ngy 18/3/1989 ca Hi ng B trng (nay l Chnh ph);- Cn c Ngh nh s 15/CP ngy 2/3/1993 ca Chnh ph v nhim v, quyn hn v trch nhim qun l Nh nc ca B, c quan ngang B;- Cn c Ngh nh s 178/CP ngy 28/10/1994 ca Chnh ph v nhim v, quyn hn v t chc b my B Ti chnh;- p ng yu cu i mi c ch qun l kinh t, ti chnh, nng cao cht lng thng tin k ton cung cp trong nn kinh t quc dn v kim tra, kim sot cht lng cng tc k ton;Theo ngh ca V trng V Ch k ton v Chnh Vn phng B Ti chnh,QUYT NH:iu 1: Ban hnh bn (04) chun mc k ton Vit Nam (t 1) c s hiu v tn gi sau y:1 - Chun mc s 02 - Hng tn kho;2 - Chun mc s 03 - Ti sn c nh hu hnh;3 - Chun mc s 04 - Ti sn c nh v hnh;4 - Chun mc s 14 - Doanh thu v thu nhp khc.iu 2: Bn (04) Chun mc k ton Vit Nam ban hnh km theo Quyt nh ny c p dng i vi tt c cc doanh nghip thuc cc ngnh, cc thnh phn kinh t trong c nc.iu 3: Quyt nh ny c hiu lc thi hnh t ngy 01/01/2002. Cc ch k ton c th phi cn c vo bn chun mc k ton c ban hnh km theo Quyt nh ny sa i, b sung cho ph hp.iu 4: V trng V Ch k ton, Chnh Vn phng B v Th trng cc n v lin quan thuc v trc thuc B Ti chnh chu trch nhim hng dn, kim tra v thi hnh Quyt nh ny.H THNGCHUN MC K TON VIT NAM CHUN MC S 02HNG TN KHO(Ban hnh v cng b theo Quyt nh s 149/2001/Q-BTCngy 31 thng 12 nm 2001 ca B trng B Ti chnh)QUY NH CHUNG01. Mc ch ca chun mc ny l quy nh v hng dn cc nguyn tc v phng php k ton hng tn kho, gm: Xc nh gi tr v k ton hng tn kho vo chi ph; Ghi gim gi tr hng tn kho cho ph hp vi gi tr thun c th thc hin c v phng php tnh gi tr hng tn kho lm c s ghi s k ton v lp bo co ti chnh.02. Chun mc ny p dng cho k ton hng tn kho theo nguyn tc gi gc tr khi c chun mc k ton khc quy nh cho php p dng phng php k ton khc cho hng tn kho.03. Cc thut ng trong chun mc ny c hiu nh sau:Hng tn kho: L nhng ti sn:(a) c gi bn trong k sn xut, kinh doanh bnh thng;(b) ang trong qu trnh sn xut, kinh doanh d dang;(c) Nguyn liu, vt liu, cng c, dng c s dng trong qu trnh sn xut, kinh doanh hoc cung cp dch v.Hng tn kho bao gm:- Hng ha mua v bn: Hng ha tn kho, hng mua ang i trn ng, hng gi i bn, hng ha gi i gia cng ch bin;- Thnh phm tn kho v thnh phm gi i bn;- Sn phm d dang: Sn phm cha hon thnh v sn phm hon thnh cha lm th tc nhp kho thnh phm;- Nguyn liu, vt liu, cng c, dng c tn kho, gi i gia cng ch bin v mua ang i trn ng;- Chi ph dch v d dang.Gi tr thun c th thc hin c: L gi bn c tnh ca hng tn kho trong k sn xut, kinh doanh bnh thng tr (-) chi ph c tnh hon thnh sn phm v chi ph c tnh cn thit cho vic tiu th chng.Gi hin hnh: L khon tin phi tr mua mt loi hng tn kho tng t ti ngy lp bng cn i k ton.NI DUNG CHUN MCXC NH GI TR HNG TN KHO04. Hng tn kho c tnh theo gi gc. Trng hp gi tr thun c th thc hin c thp hn gi gc th phi tnh theo gi tr thun c th thc hin c.GI GC HNG TN KHO05. Gi gc hng tn kho bao gm: Chi ph mua, chi ph ch bin v cc chi ph lin quan trc tip khc pht sinh c c hng tn kho a im v trng thi hin ti.Chi ph mua06. Chi ph mua ca hng tn kho bao gm gi mua, cc loi thu khng c hon li, chi ph vn chuyn, bc xp, bo qun trong qu trnh mua hng v cc chi ph khc c lin quan trc tip n vic mua hng tn kho. Cc khon chit khu thng mi v gim gi hng mua do hng mua khng ng quy cch, phm cht c tr (-) khi chi ph mua.Chi ph ch bin07. Chi ph ch bin hng tn kho bao gm nhng chi ph c lin quan trc tip n sn phm sn xut, nh chi ph nhn cng trc tip, chi ph sn xut chung c nh v chi ph sn xut chung bin i pht sinh trong qu trnh chuyn ha nguyn liu, vt liu thnh thnh phm.Chi ph sn xut chung c nh l nhng chi ph sn xut gin tip, thng khng thay i theo s lng sn phm sn xut, nh chi ph khu hao, chi ph bo dng my mc thit b, nh xng,... v chi ph qun l hnh chnh cc phn xng sn xut.Chi ph sn xut chung bin i l nhng chi ph sn xut gin tip, thng thay i trc tip hoc gn nh trc tip theo s lng sn phm sn xut, nh chi ph nguyn liu, vt liu gin tip, chi ph nhn cng gin tip.08. Chi ph sn xut chung c nh phn b vo chi ph ch bin cho mi n v sn phm c da trn cng sut bnh thng ca my mc sn xut. Cng sut bnh thng l s lng sn phm t c mc trung bnh trong cc iu kin sn xut bnh thng.- Trng hp mc sn phm thc t sn xut ra cao hn cng sut bnh thng th chi ph sn xut chung c nh c phn b cho mi n v sn phm theo chi ph thc t pht sinh.- Trng hp mc sn phm thc t sn xut ra thp hn cng sut bnh thng th chi ph sn xut chung c nh ch c phn b vo chi ph ch bin cho mi n v sn phm theo mc cng sut bnh thng. Khon chi ph sn xut chung khng phn b c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k.Chi ph sn xut chung bin i c phn b ht vo chi ph ch bin cho mi n v sn phm theo chi ph thc t pht sinh.09. Trng hp mt quy trnh sn xut ra nhiu loi sn phm trong cng mt khong thi gian m chi ph ch bin ca mi loi sn phm khng c phn nh mt cch tch bit, th chi ph ch bin c phn b cho cc loi sn phm theo tiu thc ph hp v nht qun gia cc k k ton.Trng hp c sn phm ph, th gi tr sn phm ph c tnh theo gi tr thun c th thc hin c v gi tr ny c tr (-) khi chi ph ch bin tp hp chung cho sn phm chnh.Chi ph lin quan trc tip khc10. Chi ph lin quan trc tip khc tnh vo gi gc hng tn kho bao gm cc khon chi ph khc ngoi chi ph mua v chi ph ch bin hng tn kho. V d, trong gi gc thnh phm c th bao gm chi ph thit k sn phm cho mt n t hng c th.Chi ph khng tnh vo gi gc hng tn kho11. Chi ph khng c tnh vo gi gc hng tn kho, gm:(a) Chi ph nguyn liu, vt liu, chi ph nhn cng v cc chi ph sn xut, kinh doanh khc pht sinh trn mc bnh thng;(b) Chi ph bo qun hng tn kho tr cc khon chi ph bo qun hng tn kho cn thit cho qu trnh sn xut tip theo v chi ph bo qun quy nh on 06;(c) Chi ph bn hng;(d) Chi ph qun l doanh nghip.Chi ph cung cp dch v12. Chi ph cung cp dch v bao gm chi ph nhn vin v cc chi ph khc lin quan trc tip n vic cung cp dch v, nh chi ph gim st v cc chi ph chung c lin quan.Chi ph nhn vin, chi ph khc lin quan n bn hng v qun l doanh nghip khng c tnh vo chi ph cung cp dch v.PHNG PHP TNH GI TR HNG TN KHO13. Vic tnh gi tr hng tn kho c p dng theo mt trong cc phng php sau:(a) Phng php tnh theo gi ch danh;(b) Phng php bnh qun gia quyn;(c) Phng php nhp trc, xut trc;(d) Phng php nhp sau, xut trc.14. Phng php tnh theo gi ch danh c p dng i vi doanh nghip c t loi mt hng hoc mt hng n nh v nhn din c.15. Theo phng php bnh qun gia quyn, gi tr ca tng loi hng tn kho c tnh theo gi tr trung bnh ca tng loi hng tn kho tng t u k v gi tr tng loi hng tn kho c mua hoc sn xut trong k. Gi tr trung bnh c th c tnh theo thi k hoc vo mi khi nhp mt l hng v, ph thuc vo tnh hnh ca doanh nghip.16. Phng php nhp trc, xut trc p dng da trn gi nh l hng tn kho c mua trc hoc sn xut trc th c xut trc, v hng tn kho cn li cui k l hng tn kho c mua hoc sn xut gn thi im cui k. Theo phng php ny th gi tr hng xut kho c tnh theo gi ca l hng nhp kho thi im u k hoc gn u k, gi tr ca hng tn kho c tnh theo gi ca hng nhp kho thi im cui k hoc gn cui k cn tn kho.17. Phng php nhp sau, xut trc p dng da trn gi nh l hng tn kho c mua sau hoc sn xut sau th c xut trc, v hng tn kho cn li cui k l hng tn kho c mua hoc sn xut trc . Theo phng php ny th gi tr hng xut kho c tnh theo gi ca l hng nhp sau hoc gn sau cng, gi tr ca hng tn kho c tnh theo gi ca hng nhp kho u k hoc gn u k cn tn kho.GI TR THUN C TH THC HIN C V LP D PHNG GIM GI HNG TN KHO18. Gi tr hng tn kho khng thu hi khi hng tn kho b h hng, li thi, gi bn b gim, hoc chi ph hon thin, chi ph bn hng tng ln. Vic ghi gim gi gc hng tn kho cho bng vi gi tr thun c th thc hin c l ph hp vi nguyn tc ti sn khng c phn nh ln hn gi tr thc hin c tnh t vic bn hay s dng chng.19. Cui k k ton nm, khi gi tr thun c th thc hin c ca hng tn kho nh hn gi gc th phi lp d phng gim gi hng tn kho. S d phng gim gi hng tn kho c lp l s chnh lch gia gi gc ca hng tn kho ln hn gi tr thun c th thc hin c ca chng. Vic lp d phng gim gi hng tn kho c thc hin trn c s tng mt hng tn kho. i vi dch v cung cp d dang, vic lp d phng gim gi hng tn kho c tnh theo tng loi dch v c mc gi ring bit.20. Vic c tnh gi tr thun c th thc hin c ca hng tn kho phi da trn bng chng tin cy thu thp c ti thi im c tnh. Vic c tnh ny phi tnh n s bin ng ca gi c hoc chi ph trc tip lin quan n cc s kin din ra sau ngy kt thc nm ti chnh, m cc s kin ny c xc nhn vi cc iu kin hin c thi im c tnh.21. Khi c tnh gi tr thun c th thc hin c phi tnh n mc ch ca vic d tr hng tn kho. V d, gi tr thun c th thc hin c ca lng hng tn kho d tr m bo cho cc hp ng bn hng hoc cung cp dch v khng th hy b phi da vo gi tr trong hp ng. Nu s hng ang tn kho ln hn s hng cn cho hp ng th gi tr thun c th thc hin c ca s chnh lch gia hng ang tn kho ln hn s hng cn cho hp ng c nh gi trn c s gi bn c tnh.22. Nguyn liu, vt liu v cng c, dng c d tr s dng cho mc ch sn xut sn phm khng c nh gi thp hn gi gc nu sn phm do chng gp phn cu to nn s c bn bng hoc cao hn gi thnh sn xut ca sn phm. Khi c s gim gi ca nguyn liu, vt liu, cng c, dng c m gi thnh sn xut sn phm cao hn gi tr thun c th thc hin c, th nguyn liu, vt liu, cng c, dng c tn kho c nh gi gim xung bng vi gi tr thun c th thc hin c ca chng.23. Cui k k ton nm tip theo phi thc hin nh gi mi v gi tr thun c th thc hin c ca hng tn kho cui nm . Trng hp cui k k ton nm nay, nu khon d phng gim gi hng tn kho phi lp thp hn khon d phng gim gi hng tn kho lp cui k k ton nm trc th s chnh lch ln hn phi c hon nhp (Theo quy nh on 24) m bo cho gi tr ca hng tn kho phn nh trn bo co ti chnh l theo gi gc (nu gi gc nh hn gi tr thun c th thc hin c) hoc theo gi tr thun c th thc hin c (nu gi gc ln hn gi tr thun c th thc hin c).GHI NHN CHI PH24. Khi bn hng tn kho, gi gc ca hng tn kho bn c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k ph hp vi doanh thu lin quan n chng c ghi nhn. Tt c cc khon chnh lch gia khon d phng gim gi hng tn kho phi lp cui nin k ton nm nay ln hn khon d phng gim gi hng tn kho lp cui nin k ton nm trc, cc khon hao ht, mt mt ca hng tn kho, sau khi tr (-) phn bi thng do trch nhim c nhn gy ra, v chi ph sn xut chung khng phn b, c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k. Trng hp khon d phng gim gi hng tn kho c lp cui nin k ton nm nay nh hn khon d phng gim gi hng tn kho lp cui nin k ton nm trc, th s chnh lch ln hn phi c hon nhp ghi gim chi ph sn xut, kinh doanh.25. Ghi nhn gi tr hng tn kho bn vo chi ph trong k phi m bo nguyn tc ph hp gia chi ph v doanh thu.26. Trng hp mt s loi hng tn kho c s dng sn xut ra ti sn c nh hoc s dng nh nh xng, my mc, thit b t sn xut th gi gc hng tn kho ny c hch ton vo gi tr ti sn c nh.TRNH BY BO CO TI CHNH27. Trong bo co ti chnh, doanh nghip phi trnh by:(a) Cc chnh sch k ton p dng trong vic nh gi hng tn kho, gm c phng php tnh gi tr hng tn kho;(b) Gi gc ca tng s hng tn kho v gi gc ca tng loi hng tn kho c phn loi ph hp vi doanh nghip;(c) Gi tr d phng gim gi hng tn kho;(d) Gi tr hon nhp d phng gim gi hng tn kho; (e) Nhng trng hp hay s kin dn n vic trch lp thm hoc hon nhp d phng gim gi hng tn kho;(f) Gi tr ghi s ca hng tn kho (Gi gc tr (-) d phng gim gi hng tn kho) dng th chp, cm c m bo cho cc khon n phi tr.28. Trng hp doanh nghip tnh gi tr hng tn kho theo phng php nhp sau, xut trc th bo co ti chnh phi phn nh s chnh lch gia gi tr hng tn kho trnh by trong bng cn i k ton vi:(a) Gi tr hng tn kho cui k c tnh theo phng php nhp trc, xut trc (nu gi tr hng tn kho cui k tnh theo phng php nhp trc, xut trc nh hn gi tr hng tn kho cui k tnh theo phng php bnh qun gia quyn v gi tr thun c th thc hin c); hocVi gi tr hng tn kho cui k c tnh theo phng php bnh qun gia quyn (nu gi tr hng tn kho cui k tnh theo phng php bnh qun gia quyn nh hn gi tr hng tn kho cui k tnh theo phng php nhp trc, xut trc v gi tr thun c th thc hin c); hocVi gi tr hng tn kho cui k c tnh theo gi tr thun c th thc hin c (nu gi tr hng tn kho cui k tnh theo gi tr thun c th thc hin c nh hn gi tr hng tn kho tnh theo phng php nhp trc, xut trc v phng php bnh qun gia quyn); hoc(b) Gi tr hin hnh ca hng tn kho cui k ti ngy lp bng cn i k ton (nu gi tr hin hnh ca hng tn kho ti ngy lp bng cn i k ton nh hn gi tr thun c th thc hin c); hoc vi gi tr thun c th thc hin c (nu gi tr hng tn kho cui k tnh theo gi tr thun c th thc hin c nh hn gi tr hng tn kho cui k tnh theo gi tr hin hnh ti ngy lp bng cn i k ton).29. Trnh by chi ph v hng tn kho trn bo co kt qu sn xut, kinh doanh c phn loi chi ph theo chc nng.Phn loi chi ph theo chc nng l hng tn kho c trnh by trong khon mc Gi vn hng bn trong bo co kt qu kinh doanh, gm gi gc ca hng tn kho bn, khon d phng gim gi hng tn kho, cc khon hao ht mt mt ca hng tn kho sau khi tr (-) phn bi thng do trch nhim c nhn gy ra, chi ph sn xut chung khng c phn b.H THNGCHUN MC K TON VIT NAM CHUN MC S 03TI SN C NH HU HNH(Ban hnh v cng b theo Quyt nh s 149/2001/Q-BTCngy 31 thng 12 nm 2001 ca B trng B Ti chnh)QUY NH CHUNG01. Mc ch ca chun mc ny l quy nh v hng dn cc nguyn tc v phng php k ton i vi ti sn c nh (TSC) hu hnh, gm: Tiu chun TSC hu hnh, thi im ghi nhn, xc nh gi tr ban u, chi ph pht sinh sau ghi nhn ban u, xc nh gi tr sau ghi nhn ban u, khu hao, thanh l TSC hu hnh v mt s quy nh khc lm c s ghi s k ton v lp bo co ti chnh.02. Chun mc ny p dng cho k ton TSC hu hnh, tr khi c chun mc k ton khc quy nh cho php p dng nguyn tc v phng php k ton khc cho TSC hu hnh.03. Trng hp chun mc k ton khc quy nh phng php xc nh v ghi nhn gi tr ban u ca TSC hu hnh khc vi phng php quy nh trong chun mc ny th cc ni dung khc ca k ton TSC hu hnh vn thc hin theo cc quy nh ca chun mc ny.04. Doanh nghip phi p dng chun mc ny ngay c khi c nh hng do thay i gi c, tr khi c quy nh lin quan n vic nh gi li TSC hu hnh theo quyt nh ca Nh nc.05. Cc thut ng trong chun mc ny c hiu nh sau:Ti sn c nh hu hnh: L nhng ti sn c hnh thi vt cht do doanh nghip nm gi s dng cho hot ng sn xut, kinh doanh ph hp vi tiu chun ghi nhn TSC hu hnh.Nguyn gi: L ton b cc chi ph m doanh nghip phi b ra c c TSC hu hnh tnh n thi im a ti sn vo trng thi sn sng s dng.Khu hao: L s phn b mt cch c h thng gi tr phi khu hao ca TSC hu hnh trong sut thi gian s dng hu ch ca ti sn .Gi tr phi khu hao: L nguyn gi ca TSC hu hnh ghi trn bo co ti chnh, tr (-) gi tr thanh l c tnh ca ti sn .Thi gian s dng hu ch: L thi gian m TSC hu hnh pht huy c tc dng cho sn xut, kinh doanh, c tnh bng:(a) Thi gian m doanh nghip d tnh s dng TSC hu hnh, hoc:(b) S lng sn phm, hoc cc n v tnh tng t m doanh nghip d tnh thu c t vic s dng ti sn.Gi tr thanh l: L gi tr c tnh thu c khi ht thi gian s dng hu ch ca ti sn, sau khi tr (-) chi ph thanh l c tnh.Gi tr hp l: L gi tr ti sn c th c trao i gia cc bn c y hiu bit trong s trao i ngang gi.Gi tr cn li: L nguyn gi ca TSC hu hnh sau khi tr (-) s khu hao lu k ca ti sn .Gi tr c th thu hi: L gi tr c tnh thu c trong tng lai t vic s dng ti sn, bao gm c gi tr thanh l ca chng.NI DUNG CHUN MCGHI NHN TSC HU HNH06. Tiu chun ghi nhn TSC hu hnh:Cc ti sn c ghi nhn l TSC hu hnh phi tha mn ng thi tt c bn (4) tiu chun ghi nhn sau:(a) Chc chn thu c li ch kinh t trong tng lai t vic s dng ti sn ;(b) Nguyn gi ti sn phi c xc nh mt cch ng tin cy;(c) Thi gian s dng c tnh trn 1 nm;(d) C tiu chun gi tr theo quy nh hin hnh.07. K ton TSC hu hnh c phn loi theo nhm ti sn c cng tnh cht v mc ch s dng trong hot ng sn xut, kinh doanh ca doanh nghip, gm:(a) Nh ca, vt kin trc;(b) My mc, thit b;(c) Phng tin vn ti, thit b truyn dn;(d) Thit b, dng c qun l;(e) Vn cy lu nm, sc vt lm vic v cho sn phm;(f) TSC hu hnh khc.08. TSC hu hnh thng l b phn ch yu trong tng s ti sn v ng vai tr quan trng trong vic th hin tnh hnh ti chnh ca doanh nghip, v vy, vic xc nh mt ti sn c c ghi nhn l TSC hu hnh hay l mt khon chi ph sn xut, kinh doanh trong k s c nh hng ng k n bo co kt qu hot ng kinh doanh ca doanh nghip.09. Khi xc nh tiu chun th nht (quy nh ti mc a on 06) ca mi TSC hu hnh, doanh nghip phi xc nh mc chc chn ca vic thu c li ch kinh t trong tng lai, da trn cc bng chng hin c ti thi im ghi nhn ban u v phi chu mi ri ro lin quan.Nhng ti sn s dng cho mc ch m bo an ton sn xut, kinh doanh hoc bo v mi trng mc d khng trc tip em li li ch kinh t nh cc TSC khc nhng chng li cn thit cho doanh nghip trong vic t c cc li ch kinh t nhiu hn t cc ti sn khc. Tuy nhin, cc ti sn ny ch c ghi nhn l TSC hu hnh nu nguyn gi ca chng v cc ti sn c lin quan khng vt qu tng gi tr c th thu hi t cc ti sn v cc ti sn khc c lin quan. V d, mt nh my ha cht c th phi lp t cc thit b v thc hin quy trnh cha v bo qun ha cht mi tun th yu cu v bo v mi trng i vi vic sn xut v lu tr ha cht c. Cc ti sn lp t lin quan i km ch c hch ton l TSC hu hnh nu khng c chng doanh nghip s khng th hot ng v bn sn phm ha cht ca mnh.10. Tiu chun th hai (quy nh ti mc b on 06) cho vic ghi nhn TSC hu hnh thng c tha mn v nguyn gi ti sn c xc nh thng qua mua sm, trao i, hoc t xy dng.11. Khi xc nh cc b phn cu thnh TSC hu hnh, doanh nghip phi p dng cc tiu chun TSC hu hnh cho tng trng hp c th. Doanh nghip c th hp nht cc b phn ring bit khng ch yu, nh khun c, cng c, khun dp v p dng cc tiu chun TSC hu hnh vo tng gi tr . Cc ph tng v thit b ph tr thng c coi l ti sn lu ng v c hch ton vo chi ph khi s dng. Cc ph tng ch yu v cc thit b bo tr c xc nh l TSC hu hnh khi doanh nghip c tnh thi gian s dng chng nhiu hn mt nm. Nu ph tng v thit b bo tr ch c dng gn lin vi TSC hu hnh v vic s dng chng l khng thng xuyn th chng c hch ton l TSC hu hnh ring bit v c khu hao trong thi gian t hn thi gian s dng hu ch ca TSC hu hnh lin quan.12. Trong tng trng hp c th, c th phn b tng chi ph ca ti sn cho cc b phn cu thnh ca n v hch ton ring bit cho mi b phn cu thnh. Trng hp ny c p dng khi tng b phn cu thnh ti sn c thi gian s dng hu ch khc nhau, hoc gp phn to ra li ch kinh t cho doanh nghip theo nhng tiu chun quy nh khc nhau nn c s dng cc t l v cc phng php khu hao khc nhau. V d, mt thn my bay v ng c ca n cn c hch ton thnh hai TSC hu hnh ring bit, c t l khu hao khc nhau, nu chng c thi gian s dng hu ch khc nhau.XC NH GI TR BAN U13. TSC hu hnh phi c xc nh gi tr ban u theo nguyn gi.XC NH NGUYN GI TSC HU HNH TRONG TNG TRNG HPTSC hu hnh mua sm14. Nguyn gi TSC hu hnh mua sm bao gm gi mua (tr (-) cc khon c chit khu thng mi hoc gim gi), cc khon thu (khng bao gm cc khon thu c hon li) v cc chi ph lin quan trc tip n vic a ti sn vo trng thi sn sng s dng, nh: Chi ph chun b mt bng; Chi ph vn chuyn v bc xp ban u; Chi ph lp t, chy th (tr (-) cc khon thu hi v sn phm, ph liu do chy th); Chi ph chuyn gia v cc chi ph lin quan trc tip khc.i vi TSC hu hnh hnh thnh do u t xy dng theo phng thc giao thu, nguyn gi l gi quyt ton cng trnh u t xy dng, cc chi ph lin quan trc tip khc v l ph trc b (nu c).15. Trng hp mua TSC hu hnh l nh ca, vt kin trc gn lin vi quyn s dng t th gi tr quyn s dng t phi c xc nh ring bit v ghi nhn l TSC v hnh.16. Trng hp TSC hu hnh mua sm c thanh ton theo phng thc tr chm, nguyn gi TSC c phn nh theo gi mua tr ngay ti thi im mua. Khon chnh lch gia tng s tin phi thanh ton v gi mua tr ngay c hch ton vo chi ph theo k hn thanh ton, tr khi s chnh lch c tnh vo nguyn gi TSC hu hnh (vn ha) theo quy nh ca chun mc k ton Chi ph i vay.17. Cc khon chi ph pht sinh, nh: Chi ph qun l hnh chnh, chi ph sn xut chung, chi ph chy th v cc chi ph khc... nu khng lin quan trc tip n vic mua sm v a TSC vo trng thi sn sng s dng th khng c tnh vo nguyn gi TSC hu hnh. Cc khon l ban u do my mc khng hot ng ng nh d tnh c hch ton vo chi ph sn xut, kinh doanh trong k.TSC hu hnh t xy dng hoc t ch18. Nguyn gi TSC hu hnh t xy dng hoc t ch l gi thnh thc t ca TSC t xy dng, hoc t ch cng (+) chi ph lp t, chy th. Trng hp doanh nghip dng sn phm do mnh sn xut ra chuyn thnh TSC th nguyn gi l chi ph sn xut sn phm cng (+) cc chi ph trc tip lin quan n vic a TSC vo trng thi sn sng s dng. Trong cc trng hp trn, mi khon li ni b khng c tnh vo nguyn gi ca cc ti sn . Cc chi ph khng hp l, nh nguyn liu, vt liu lng ph, lao ng hoc cc khon chi ph khc s dng vt qu mc bnh thng trong qu trnh t xy dng hoc t ch khng c tnh vo nguyn gi TSC hu hnh.TSC hu hnh thu ti chnh19. Trng hp i thu TSC hu hnh theo hnh thc thu ti chnh, nguyn gi TSC c xc nh theo quy nh ca chun mc k ton Thu ti sn.TSC hu hnh mua di hnh thc trao i20. Nguyn gi TSC hu hnh mua di hnh thc trao i vi mt TSC hu hnh khng tng t hoc ti sn khc c xc nh theo gi tr hp l ca TSC hu hnh nhn v, hoc gi tr hp l ca ti sn em trao i, sau khi iu chnh cc khon tin hoc tng ng tin tr thm hoc thu v.21. Nguyn gi TSC hu hnh mua di hnh thc trao i vi mt TSC hu hnh tng t, hoc c th hnh thnh do c bn i ly quyn s hu mt ti sn tng t (ti sn tng t l ti sn c cng dng tng t, trong cng lnh vc kinh doanh v c gi tr tng ng). Trong c hai trng hp khng c bt k khon li hay l no c ghi nhn trong qu trnh trao i. Nguyn gi TSC nhn v c tnh bng gi tr cn li ca TSC em trao i. V d: Vic trao i cc TSC hu hnh tng t nh trao i my mc, thit b, phng tin vn ti, cc c s dch v hoc TSC hu hnh khc.TSC hu hnh tng t cc ngun khc22. Nguyn gi TSC hu hnh c ti tr, c biu tng, c ghi nhn ban u theo gi tr hp l ban u. Trng hp khng ghi nhn theo gi tr hp l ban u th doanh nghip ghi nhn theo gi tr danh ngha cng (+) cc chi ph lin quan trc tip n vic a ti sn vo trng thi sn sng s dng.CHI PH PHT SINH SAU GHI NHN BAN U23. Cc chi ph pht sinh sau ghi nhn ban u TSC hu hnh c ghi tng nguyn gi ca ti sn nu cc chi ph ny chc chn lm tng li ch kinh t trong tng lai do s dng ti sn . Cc chi ph pht sinh khng tha mn iu kin trn phi c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k.24. Cc chi ph pht sinh sau ghi nhn ban u TSC hu hnh c ghi tng nguyn gi ca ti sn nu chng thc s ci thin trng thi hin ti so vi trng thi tiu chun ban u ca ti sn , nh:(a) Thay i b phn ca TSC hu hnh lm tng thi gian s dng hu ch, hoc lm tng cng sut s dng ca chng;(b) Ci tin b phn ca TSC hu hnh lm tng ng k cht lng sn phm sn xut ra;(c) p dng quy trnh cng ngh sn xut mi lm gim chi ph hot ng ca ti sn so vi trc.25. Chi ph v sa cha v bo dng TSC hu hnh nhm mc ch khi phc hoc duy tr kh nng em li li ch kinh t ca ti sn theo trng thi hot ng tiu chun ban u c tnh vo chi ph sn xut, kinh doanh trong k.26. Vic hch ton cc chi ph pht sinh sau ghi nhn ban u TSC hu hnh phi cn c vo tng trng hp c th v kh nng thu hi cc chi ph pht sinh sau. Khi gi tr cn li ca TSC hu hnh bao gm cc khon gim v li ch kinh t th cc chi ph pht sinh sau khi phc cc li ch kinh t t ti sn s c tnh vo nguyn gi TSC nu gi tr cn li ca TSC khng vt qu gi tr c th thu hi t ti sn . Trng hp trong gi mua TSC hu hnh bao gm ngha v ca doanh nghip phi b thm cc khon chi ph a ti sn vo trng thi sn sng s dng th vic vn ha cc chi ph pht sinh sau cng phi cn c vo kh nng thu hi chi ph. V d khi mua mt ngi nh i hi doanh nghip phi sa cha trc khi s dng th chi ph sa cha ngi nh c tnh vo nguyn gi ca ti sn nu gi tr c th thu hi c t vic s dng ngi nh trong tng lai.27. Trng hp mt s b phn ca TSC hu hnh i hi phi c thay th thng xuyn, c hch ton l cc TSC c lp nu cc b phn tha mn bn (4) tiu chun quy nh cho TSC hu hnh. V d my iu ha nhit trong mt ngi nh c th phi thay th nhiu ln trong sut thi gian s dng hu ch ca ngi nh th cc khon chi ph pht sinh trong vic thay th hay khi phc my iu ha c hch ton thnh mt ti sn c lp v gi tr my iu ho khi c thay th s c ghi gim.XC NH GI TR SAU GHI NHN BAN U28. Sau khi ghi nhn ban u, trong qu trnh s dng, TSC hu hnh c xc nh theo nguyn gi, khu hao lu k v gi tr cn li. Trng hp TSC hu hnh c nh gi li theo quy nh ca Nh nc th nguyn gi, khu hao lu k v gi tr cn li phi c iu chnh theo kt qu nh gi li. Chnh lch do nh gi li TSC hu hnh c x l v k ton theo quy nh ca Nh nc.KHU HAO29. Gi tr phi khu hao ca TSC hu hnh c phn b mt cch c h thng trong thi gian s dng hu ch ca chng. Phng php khu hao phi ph hp vi li ch kinh t m ti sn em li cho doanh nghip. S khu hao ca tng k c hch ton vo chi ph sn xut, kinh doanh trong k, tr khi chng c tnh vo gi tr ca cc ti sn khc, nh: Khu hao TSC hu hnh dng cho cc hot ng trong giai on trin khai l mt b phn chi ph cu thnh nguyn gi TSC v hnh (theo quy nh ca chun mc TSC v hnh), hoc chi ph khu hao TSC hu hnh dng cho qu trnh t xy dng hoc t ch cc ti sn khc.30. Li ch kinh t do TSC hu hnh em li c doanh nghip khai thc dn bng cch s dng cc ti sn . Tuy nhin, cc nhn t khc, nh: S lc hu v k thut, s hao mn ca ti sn do chng khng c s dng thng dn n s suy gim li ch kinh t m doanh nghip c tnh cc ti sn s em li. Do , khi xc nh thi gian s dng hu ch ca TSC hu hnh phi xem xt cc yu t sau:(a) Mc s dng c tnh ca doanh nghip i vi ti sn . Mc s dng c nh gi thng qua cng sut hoc sn lng d tnh;(b) Mc hao mn ph thuc vo cc nhn t lin quan trong qu trnh s dng ti sn, nh: S ca lm vic, vic sa cha v bo dng ca doanh nghip i vi ti sn, cng nh vic bo qun chng trong nhng thi k khng hot ng;(c) Hao mn v hnh pht sinh do vic thay i hay ci tin dy truyn cng ngh hay do s thay i nhu cu ca th trng v sn phm hoc dch v do ti sn sn xut ra;(d) Gii hn c tnh php l trong vic s dng ti sn, nh ngy ht hn hp ng ca ti sn thu ti chnh.31. Thi gian s dng hu ch ca TSC hu hnh do doanh nghip xc nh ch yu da trn mc s dng c tnh ca ti sn. Tuy nhin, do chnh sch qun l ti sn ca doanh nghip m thi gian s dng hu ch c tnh ca ti sn c th ngn hn thi gian s dng hu ch thc t ca n. V vy, vic c tnh thi gian s dng hu ch ca mt TSC hu hnh cn phi da trn kinh nghim ca doanh nghip i vi cc ti sn cng loi.32. Ba phng php khu hao TSC hu hnh, gm:- Phng php khu hao ng thng;- Phng php khu hao theo s d gim dn; v- Phng php khu hao theo s lng sn phm.Theo phng php khu hao ng thng, s khu hao hng nm khng thay i trong sut thi gian s dng hu ch ca ti sn. Theo phng php khu hao theo s d gim dn, s khu hao hng nm gim dn trong sut thi gian s dng hu ch ca ti sn. Phng php khu hao theo s lng sn phm da trn tng s n v sn phm c tnh ti sn c th to ra. Phng php khu hao do doanh nghip xc nh p dng cho tng TSC hu hnh phi c thc hin nht qun, tr khi c s thay i trong cch thc s dng ti sn .Doanh nghip khng c tip tc tnh khu hao i vi nhng TSC hu hnh khu hao ht gi tr nhng vn cn s dng vo hot ng sn xut, kinh doanh.XEM XT LI THI GIAN S DNG HU CH33. Thi gian s dng hu ch ca TSC hu hnh phi c xem xt li theo nh k, thng l cui nm ti chnh. Nu c s thay i ng k trong vic nh gi thi gian s dng hu ch ca ti sn th phi iu chnh mc khu hao.34. Trong qu trnh s dng TSC, khi xc nh chc chn l thi gian s dng hu ch khng cn ph hp th phi iu chnh thi gian s dng hu ch v t l khu hao cho nm hin hnh v cc nm tip theo v c thuyt minh trong bo co ti chnh. V d: Thi gian s dng hu ch c th c ko di thm do vic ci thin trng thi ca ti sn vt trn trng thi tiu chun ban u ca n, hoc cc thay i v k thut hay thay i nhu cu v sn phm do mt my mc sn xut ra c th lm gim thi gian s dng hu ch ca n.35. Ch sa cha v bo dng TSC hu hnh c th ko di thi gian s dng hu ch thc t hoc lm tng gi tr thanh l c tnh ca ti sn nhng doanh nghip khng c thay i mc khu hao ca ti sn.XEM XT LI PHNG PHP KHU HAO36. Phng php khu hao TSC hu hnh phi c xem xt li theo nh k, thng l cui nm ti chnh, nu c s thay i ng k trong cch thc s dng ti sn em li li ch cho doanh nghip th c thay i phng php khu hao v mc khu hao tnh cho nm hin hnh v cc nm tip theo.NHNG BN V THANH L TSC HU HNH37. TSC hu hnh c ghi gim khi thanh l, nhng bn.38. Li hay l pht sinh do thanh l, nhng bn TSC hu hnh c xc nh bng s chnh lch gia thu nhp vi chi ph thanh l, nhng bn cng (+) gi tr cn li ca TSC hu hnh. S li, l ny c ghi nhn l mt khon thu nhp hay chi ph trn bo co kt qu hot ng kinh doanh trong k.TRNH BY BO CO TI CHNH39. Trong bo co ti chnh, doanh nghip phi trnh by theo tng loi TSC hu hnh v nhng thng tin sau:(a) Phng php xc nh nguyn gi TSC hu hnh;(b) Phng php khu hao; Thi gian s dng hu ch hoc t l khu hao;(c) Nguyn gi, khu hao lu k v gi tr cn li vo u nm v cui k;(d) Bn Thuyt minh bo co ti chnh (Phn TSC hu hnh) phi trnh by cc thng tin:- Nguyn gi TSC hu hnh tng, gim trong k; - S khu hao trong k, tng, gim v lu k n cui k;- Gi tr cn li ca TSC hu hnh dng th chp, cm c cho cc khon vay;- Chi ph u t xy dng c bn d dang;- Cc cam kt v vic mua, bn TSC hu hnh c gi tr ln trong tng lai.- Gi tr cn li ca TSC hu hnh tm thi khng c s dng;- Nguyn gi ca TSC hu hnh khu hao ht nhng vn cn s dng;- Gi tr cn li ca TSC hu hnh ang ch thanh l;- Cc thay i khc v TSC hu hnh.40. Vic xc nh phng php khu hao v c tnh thi gian s dng hu ch ca TSC hu hnh l vn hon ton mang tnh cht xt on. V vy, vic trnh by cc phng php khu hao p dng v thi gian s dng hu ch c tnh ca TSC hu hnh cho php ngi s dng bo co ti chnh xem xt mc ng n ca cc chnh sch do ban lnh o doanh nghip ra v c c s so snh vi cc doanh nghip khc.41. Doanh nghip phi trnh by bn cht v nh hng ca s thay i c tnh k ton c nh hng trng yu ti k k ton hin hnh hoc cc k tip theo. Cc thng tin phi c trnh by khi c s thay i trong cc c tnh k ton lin quan ti gi tr TSC hu hnh thanh l hoc ang ch thanh l, thi gian s dng hu ch v phng php khu hao.H THNGCHUN MC K TON VIT NAM CHUN MC S 04TI SN C NH V HNH(Ban hnh v cng b theo Quyt nh s 149/2001/Q-BTCngy 31 thng 12 nm 2001 ca B trng B Ti chnh)QUY NH CHUNG01. Mc ch ca chun mc ny l quy nh v hng dn cc nguyn tc v phng php k ton ti sn c nh (TSC) v hnh, gm: Tiu chun TSC v hnh, thi im ghi nhn, xc nh gi tr ban u, chi ph pht sinh sau ghi nhn ban u, xc nh gi tr sau ghi nhn ban u, khu hao, thanh l TSC v hnh v mt s quy nh khc lm c s ghi s k ton v lp bo co ti chnh.02. Chun mc ny p dng cho k ton TSC v hnh, tr khi c chun mc k ton khc quy nh cho php p dng nguyn tc v phng php k ton khc cho TSC v hnh.03. Mt s TSC v hnh c th cha ng trong hoc trn thc th vt cht. V d nh a compact (trong trng hp phn mm my tnh c ghi trong a compact), vn bn php l (trong trng hp giy php hoc bng sng ch). quyt nh mt ti sn bao gm c yu t v hnh v hu hnh c hch ton theo quy nh ca chun mc TSC hu hnh hay chun mc TSC v hnh, doanh nghip phi cn c vo vic xc nh yu t no l quan trng. V d phn mm ca my vi tnh nu l mt b phn khng th tch ri vi phn cng ca my my c th hot ng c, th phn mm ny l mt b phn ca my v n c coi l mt b phn ca TSC hu hnh. Trng hp phn mm l b phn c th tch ri vi phn cng c lin quan th phn mm l mt TSC v hnh.04. Chun mc ny quy nh v cc chi ph lin quan n hot ng qung co, o to nhn vin, thnh lp doanh nghip, nghin cu v trin khai. Cc hot ng nghin cu v trin khai hng ti vic pht trin tri thc, c th to thnh mt ti sn thuc dng vt cht (v d vt mu), nhng yu t vt cht ch c vai tr th yu so vi thnh phn v hnh l tri thc n cha trong ti sn .05. TSC v hnh thu ti chnh sau khi c ghi nhn ban u, bn thu phi k ton TSC v hnh trong hp ng thu ti chnh theo chun mc ny. Cc quyn trong hp ng cp php i vi phim nh, chng trnh thu bng video, tc phm kch, bn tho, bng sng ch v bn quyn thuc phm vi ca chun mc ny.06. Cc thut ng trong chun mc ny c hiu nh sau:Ti sn: L mt ngun lc:(a) Doanh nghip kim sot c; v(b) D tnh em li li ch kinh t trong tng lai cho doanh nghip.Ti sn c nh v hnh: L ti sn khng c hnh thi vt cht nhng xc nh c gi tr v do doanh nghip nm gi, s dng trong sn xut, kinh doanh, cung cp dch v hoc cho cc i tng khc thu ph hp vi tiu chun ghi nhn TSC v hnh.Nghin cu: L hot ng tm kim ban u v c k hoch c tin hnh nhm t c s hiu bit v tri thc khoa hc hoc k thut mi.Trin khai: L hot ng ng dng nhng kt qu nghin cu hoc tri thc khoa hc vo mt k hoch hoc thit k sn xut sn phm mi hoc c ci tin mt cch c bn trc khi bt u sn xut hoc s dng mang tnh thng mi cc vt liu, dng c, sn phm, cc quy trnh, h thng hoc dch v mi.Nguyn gi: L ton b cc chi ph m doanh nghip phi b ra c c TSC v hnh tnh n thi im a ti sn vo s dng theo d tnh.Khu hao: L vic phn b c h thng gi tr phi khu hao ca TSC v hnh trong sut thi gian s dng hu ch ca ti sn .Gi tr phi khu hao: L nguyn gi ca TSC v hnh ghi trn bo co ti chnh, tr (-) gi tr thanh l c tnh ca ti sn .Thi gian s dng hu ch: L thi gian m TSC v hnh pht huy c tc dng cho sn xut, kinh doanh, c tnh bng:(a) Thi gian m doanh nghip d tnh s dng TSC v hnh; hoc(b) S lng sn phm, hoc cc n v tnh tng t m doanh nghip d tnh thu c t vic s dng ti sn.Gi tr thanh l: L gi tr c tnh thu c khi ht thi gian s dng hu ch ca ti sn, sau khi tr (-) chi ph thanh l c tnh.Gi tr cn li: L nguyn gi ca TSC v hnh sau khi tr (-) s khu hao lu k ca ti sn .Gi tr hp l: L gi tr ti sn c th c trao i gia cc bn c y hiu bit trong s trao i ngang gi.Th trng hot ng: L th trng tha mn ng thi ba (3) iu kin sau:(a) Cc sn phm c bn trn th trng c tnh tng ng;(b) Ngi mua v ngi bn c th tm thy nhau vo bt k lc no;(c) Gi c c cng khai.TI SN C NH V HNH07. Cc doanh nghip thng u t c cc ngun lc v hnh, nh: Quyn s dng t c thi hn, phn mm my vi tnh, bng sng ch, bn quyn, giy php khai thc thu sn, hn ngch xut khu, hn ngch nhp khu, giy php nhng quyn, quan h kinh doanh vi khch hng hoc nh cung cp, s trung thnh ca khch hng, th phn v quyn tip th...08. xc nh ngun lc v hnh quy nh trong on s 07 tha mn nh ngha TSC v hnh cn phi xem xt cc yu t: Tnh c th xc nh c, kh nng kim sot ngun lc v tnh chc chn ca li ch kinh t trong tng lai. Nu mt ngun lc v hnh khng tho mn nh ngha TSC v hnh th chi ph pht sinh to ra ngun lc v hnh phi ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k hoc chi ph tr trc. Ring ngun lc v hnh doanh nghip c c thng qua vic sp nhp doanh nghip c tnh cht mua li c ghi nhn l li th thng mi vo ngy pht sinh nghip v mua (Theo quy nh ti on 46).Tnh c th xc nh c09. TSC v hnh phi l ti sn c th xc nh c c th phn bit mt cch r rng ti sn vi li th thng mi. Li th thng mi pht sinh t vic sp nhp doanh nghip c tnh cht mua li c th hin bng mt khon thanh ton do bn i mua ti sn thc hin c th thu c li ch kinh t trong tng lai.10. Mt TSC v hnh c th xc nh ring bit khi doanh nghip c th em TSC v hnh cho thu, bn, trao i hoc thu c li ch kinh t c th t ti sn trong tng lai. Nhng ti sn ch to ra li ch kinh t trong tng lai khi kt hp vi cc ti sn khc nhng vn c coi l ti sn c th xc nh ring bit nu doanh nghip xc nh c chc chn li ch kinh t trong tng lai do ti sn em li. Kh nng kim sot11. Doanh nghip nm quyn kim sot mt ti sn nu doanh nghip c quyn thu li ch kinh t trong tng lai m ti sn em li, ng thi cng c kh nng hn ch s tip cn ca cc i tng khc i vi li ch . Kh nng kim sot ca doanh nghip i vi li ch kinh t trong tng lai t TSC v hnh, thng thng c ngun gc t quyn php l.12. Tri thc v th trng v hiu bit chuyn mn c th mang li li kinh t trong tng lai. Doanh nghip c th kim sot li ch khi c rng buc bng quyn php l, v d: Bn quyn, giy php khai thc thu sn.13. Doanh nghip c i ng nhn vin lnh ngh v thng qua vic o to, doanh nghip c th xc nh c s nng cao kin thc ca nhn vin s mang li li ch kinh t trong tng lai, nhng doanh nghip khng kh nng kim sot li ch kinh t , v vy khng c ghi nhn l TSC v hnh. Ti nng lnh o v k thut chuyn mn cng khng c ghi nhn l TSC v hnh tr khi ti sn ny c bo m bng cc quyn php l s dng n v thu c li ch kinh t trong tng lai ng thi tho mn cc quy nh v nh ngha TSC v hnh v tiu chun ghi nhn TSC v hnh.14. Doanh nghip c danh sch khch hng hoc th phn nhng do khng c quyn php l hoc bin php khc bo v hoc kim sot cc li ch kinh t t cc mi quan h vi khch hng v s trung thnh ca h, v vy khng c ghi nhn l TSC v hnh.Li ch kinh t trong tng lai15. Li ch kinh t trong tng lai m TSC v hnh em li cho doanh nghip c th bao gm: Tng doanh thu, tit kim chi ph, hoc li ch khc xut pht t vic s dng TSC v hnh.NI DUNG CA CHUN MCGHI NHN V XC NH GI TR BAN U16. Mt ti sn v hnh c ghi nhn l TSC v hnh phi tha mn ng thi:- nh ngha v TSC v hnh; v- Bn (4) tiu chun ghi nhn sau:+ Chc chn thu c li ch kinh t trong tng lai do ti sn mang li;+ Nguyn gi ti sn phi c xc nh mt cch ng tin cy;+ Thi gian s dng c tnh trn 1 nm;+ C tiu chun gi tr theo quy nh hin hnh.17. Doanh nghip phi xc nh c mc chc chn kh nng thu c li ch kinh t trong tng lai bng vic s dng cc gi nh hp l v c c s v cc iu kin kinh t tn ti trong sut thi gian s dng hu ch ca ti sn .18. TSC v hnh phi c xc nh gi tr ban u theo nguyn gi.XC NH NGUYN GI TSC V HNH TRONG TNG TRNG HPMUA TSC V HNH RING BIT19. Nguyn gi TSC v hnh mua ring bit, bao gm gi mua (tr (-) cc khon c chit khu thng mi hoc gim gi), cc khon thu (khng bao gm cc khon thu c hon li) v cc chi ph lin quan trc tip n vic a ti sn vo s dng theo d tnh.20. Trng hp quyn s dng t c mua cng vi mua nh ca, vt kin trc trn t th gi tr quyn s dng t phi c xc nh ring bit v ghi nhn l TSC v hnh.21. Trng hp TSC v hnh mua sm c thanh ton theo phng thc tr chm, nguyn gi ca TSC v hnh c phn nh theo gi mua tr ngay ti thi im mua. Khon chnh lch gia tng s tin phi thanh ton v gi mua tr ngay c hch ton vo chi ph sn xut, kinh doanh theo k hn thanh ton, tr khi s chnh lch c tnh vo nguyn gi TSC v hnh (vn ha) theo quy nh ca chun mc k ton Chi ph i vay.22. Nu TSC v hnh hnh thnh t vic trao i thanh ton bng chng t lin quan n quyn s hu vn ca n v, nguyn gi TSC v hnh l gi tr hp l ca cc chng t c pht hnh lin quan n quyn s hu vn.MUA TSC V HNH T VIC SP NHP DOANH NGHIP23. Nguyn gi TSC v hnh hnh thnh trong qu trnh sp nhp doanh nghip c tnh cht mua li l gi tr hp l ca ti sn vo ngy mua (ngy sp nhp doanh nghip).24. Doanh nghip phi xc nh nguyn gi TSC v hnh mt cch ng tin cy ghi nhn ti sn mt cch ring bit.Gi tr hp l c th l:- Gi nim yt ti th trng hot ng;- Gi ca nghip v mua bn TSC v hnh tng t.25. Nu khng c th trng hot ng cho ti sn th nguyn gi ca TSC v hnh c xc nh bng khon tin m doanh nghip l ra phi tr vo ngy mua ti sn trong iu kin nghip v c thc hin trn c s khch quan da trn cc thng tin tin cy hin c. Trng hp ny doanh nghip cn cn nhc kt qu ca cc nghip v trong mi quan h tng quan vi cc ti sn tng t.26. Khi sp nhp doanh nghip, TSC v hnh c ghi nhn nh sau:(a) Bn mua ti sn ghi nhn l TSC v hnh nu ti sn p ng c nh ngha v TSC v hnh v tiu chun ghi nhn quy nh trong on 16, 17, k c trng hp TSC v hnh khng c ghi nhn trong bo co ti chnh ca bn bn ti sn;(b) Nu TSC v hnh c mua thng qua vic sp nhp doanh nghip c tnh cht mua li, nhng khng th xc nh c nguyn gi mt cch ng tin cy th ti sn khng c ghi nhn l mt TSC v hnh ring bit, m c hch ton vo li th thng mi (Theo quy nh ti on 46).27. Khi khng c th trng hot ng cho TSC v hnh c mua thng qua vic sp nhp doanh nghip c tnh cht mua li, th nguyn gi TSC v hnh l gi tr m ti n khng to ra li th thng mi c gi tr m pht sinh vo ngy sp nhp doanh nghip.TSC V HNH L QUYN S DNG T C THI HN28. Nguyn gi TSC v hnh l quyn s dng t c thi hn khi c giao t hoc s tin tr khi nhn chuyn nhng quyn s dng t hp php t ngi khc, hoc gi tr quyn s dng t nhn gp vn lin doanh.29. Trng hp quyn s dng t c chuyn nhng cng vi mua nh ca, vt kin trc trn t th gi tr ca nh ca, vt kin trc phi c xc nh ring bit v ghi nhn l TSC hu hnh.TSC V HNH C NH NC CP HOC C TNG, BIU30. Nguyn gi TSC v hnh c nh nc cp hoc c tng, biu, c xc nh theo gi tr hp l ban u cng (+) cc chi ph lin quan trc tip n vic a ti sn vo s dng theo d tnh.TSC V HNH MUA DI HNH THC TRAO I31. Nguyn gi TSC v hnh mua di hnh thc trao i vi mt TSC v hnh khng tng t hoc ti sn khc c xc nh theo gi tr hp l ca TSC v hnh nhn v hoc bng vi gi tr hp l ca ti sn em trao i, sau khi iu chnh cc khon tin hoc tng ng tin tr thm hoc thu v.32. Nguyn gi TSC v hnh mua di hnh thc trao i vi mt TSC v hnh tng t, hoc c th hnh thnh do c bn i ly quyn s hu mt ti sn tng t (ti sn tng t l ti sn c cng dng tng t, trong cng lnh vc kinh doanh v c gi tr tng ng). Trong c hai trng hp khng c bt k khon li hay l no c ghi nhn trong qu trnh trao i. Nguyn gi TSC v hnh nhn v c tnh bng gi tr cn li ca TSC v hnh em trao i.LI TH THNG MI C TO RA T NI B DOANH NGHIP33. Li th thng mi c to ra t ni b doanh nghip khng c ghi nhn l ti sn.34. Chi ph pht sinh to ra li ch kinh t trong tng lai nhng khng hnh thnh TSC v hnh v khng p ng c nh ngha v tiu chun ghi nhn trong chun mc ny, m to nn li th thng mi t ni b doanh nghip. Li th thng mi c to ra t ni b doanh nghip khng c ghi nhn l ti sn v n khng phi l ngun lc c th xc nh, khng nh gi c mt cch ng tin cy v doanh nghip khng kim sot c.35. Khon chnh lch gia gi tr th trng ca doanh nghip vi gi tr ti sn thun ca doanh nghip ghi trn bo co ti chnh c xc nh ti mt thi im khng c ghi nhn l TSC v hnh do doanh nghip kim sot.TSC V HNH C TO RA T NI B DOANH NGHIP36. nh gi mt ti sn v hnh c to ra t ni b doanh nghip c ghi nhn vo ngy pht sinh nghip v p ng c nh ngha v tiu chun ghi nhn TSC v hnh, doanh nghip phi phn chia qu trnh hnh thnh ti sn theo:(a) Giai on nghin cu; v(b) Giai on trin khai.37. Nu doanh nghip khng th phn bit giai on nghin cu vi giai on trin khai ca mt d n ni b to ra TSC v hnh, doanh nghip phi hch ton vo chi ph xc nh kt qu kinh doanh trong k ton b chi ph pht sinh lin quan n d n .Giai on nghin cu38. Ton b chi ph pht sinh trong giai on nghin cu khng c ghi nhn l TSC v hnh m c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k.39. V d v cc hot ng trong giai on nghin cu:(a) Cc hot ng nghin cu, pht trin tri thc mi v hot ng tm kim, nh gi v la chn cc phng n cui cng;(b) Vic ng dng cc kt qu nghin cu, hoc cc tri thc khc;(c) Vic tm kim cc phng php thay th i vi cc vt liu, dng c, sn phm, quy trnh, dch v;(d) Cng thc, thit k, nh gi v la chn cui cng cc phng php thay th i vi cc vt liu, dng c, sn phm, quy trnh, h thng, dch v mi hoc ci tin hn.Giai on trin khai40. Ti sn v hnh to ra trong giai on trin khai c ghi nhn l TSC v hnh nu tha mn c by (7) iu kin sau:(a) Tnh kh thi v mt k thut m bo cho vic hon thnh v a ti sn v hnh vo s dng theo d tnh hoc bn;(b) Doanh nghip d nh hon thnh ti sn v hnh s dng hoc bn;(c) Doanh nghip c kh nng s dng hoc bn ti sn v hnh ;(d) Ti sn v hnh phi to ra c li ch kinh t trong tng lai;(e) C y cc ngun lc v k thut, ti chnh v cc ngun lc khc hon tt cc giai on trin khai, bn hoc s dng ti sn v hnh ;(g) C kh nng xc nh mt cch chc chn ton b chi ph trong giai on trin khai to ra ti sn v hnh ;(f) c tnh c tiu chun v thi gian s dng v gi tr theo quy nh cho TSC v hnh.41. V d v cc hot ng trin khai:(a) Thit k, xy dng v th nghim cc vt mu hoc kiu mu trc khi a vo sn xut hoc s dng;(b) Thit k cc dng c, khun mu, khun dn v khun dp lin quan n cng ngh mi;(c) Thit k, xy dng v vn hnh xng th nghim khng c tnh kh thi v mt kinh t cho hot ng sn xut mang tnh thng mi;(d) Thit k, xy dng v sn xut th nghim mt phng php thay th cc vt liu, dng c, sn phm, quy trnh, h thng v dch v mi hoc c ci tin.42. Cc nhn hiu hng ha, quyn pht hnh, danh sch khch hng v cc khon mc tng t c hnh thnh trong ni b doanh nghip khng c ghi nhn l TSC v hnh.Nguyn gi TSC v hnh c to ra t ni b doanh nghip43. TSC v hnh c to ra t ni b doanh nghip c nh gi ban u theo nguyn gi l ton b chi ph pht sinh t thi im m ti sn v hnh p ng c nh ngha v tiu chun ghi nhn TSC v hnh quy nh trong cc on 16, 17 v 40 n khi TSC v hnh c a vo s dng. Cc chi ph pht sinh trc thi im ny phi tnh vo chi ph sn xut, kinh doanh trong k.44. Nguyn gi TSC v hnh c to ra t ni b doanh nghip bao gm tt c cc chi ph lin quan trc tip hoc c phn b theo tiu thc hp l v nht qun t cc khu thit k, xy dng, sn xut th nghim n chun b a ti sn vo s dng theo d tnh. Nguyn gi TSC v hnh c to ra t ni b doanh nghip bao gm:(a) Chi ph nguyn liu, vt liu hoc dch v s dng trong vic to ra TSC v hnh; (b) Tin lng, tin cng v cc chi ph khc lin quan n vic thu nhn vin trc tip tham gia vo vic to ra ti sn ;(c) Cc chi ph khc lin quan trc tip n vic to ra ti sn, nh chi ph ng k quyn php l, khu hao bng sng ch pht minh v giy php c s dng to ra ti sn ;(d) Chi ph sn xut chung c phn b theo tiu thc hp l v nht qun vo ti sn (V d: phn b khu hao nh xng, my mc thit b, ph bo him, tin thu nh xng, thit b). 45. Cc chi ph sau y khng c tnh vo nguyn gi TSC v hnh c to ra t ni b doanh nghip: (a) Chi ph bn hng, chi ph qun l doanh nghip v ch ph sn xut chung khng lin quan trc tip n vic a ti sn vo s dng; (b) Cc chi ph khng hp l nh: nguyn liu, vt liu lng ph, chi ph lao ng, cc khon chi ph khc s dng vt qu mc bnh thng;(c) Chi ph o to nhn vin vn hnh ti sn. GHI NHN CHI PH46. Chi ph lin quan n ti sn v hnh phi c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k hoc chi ph tr trc, tr trng hp:(a) Chi ph hnh thnh mt phn nguyn gi TSC v hnh v tha mn nh ngha v tiu chun ghi nhn TSC v hnh (Quy nh t on 16 n on 44).(b) Ti sn v hnh hnh thnh trong qu trnh sp nhp doanh nghip c tnh cht mua li nhng khng p ng c nh ngha v tiu chun ghi nhn l TSC v hnh th nhng chi ph (nm trong chi ph mua ti sn) hnh thnh mt b phn ca li th thng mi (k c trng hp li th thng mi c gi tr m) vo ngy quyt nh sp nhp doanh nghip.47. Chi ph pht sinh em li li ch kinh t trong tng lai cho doanh nghip nhng khng c ghi nhn l TSC v hnh th c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k, tr cc chi ph c quy nh trong on 48.48. Chi ph pht sinh em li li ch kinh t trong tng lai cho doanh nghip gm chi ph thnh lp doanh nghip, chi ph o to nhn vin v chi ph qung co pht sinh trong giai on trc hot ng ca doanh nghip mi thnh lp, chi ph cho giai on nghin cu, chi ph chuyn dch a im c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k hoc c phn b dn vo chi ph sn xut, kinh doanh trong thi gian ti a khng qu 3 nm.49. Chi ph lin quan n ti sn v hnh c doanh nghip ghi nhn l chi ph xc nh kt qu hot ng kinh doanh trong k trc th khng c ti ghi nhn vo nguyn gi TSC v hnh.CHI PH PHT SINH SAU GHI NHN BAN U50. Chi ph lin quan n TSC v hnh pht sinh sau khi ghi nhn ban u phi c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k, tr khi tha mn ng thi 2 iu kin sau th c tnh vo nguyn gi TSC v hnh:(a) Chi ph ny c kh nng lm cho TSC v hnh to ra li ch kinh t trong tng lai nhiu hn mc hot ng c nh gi ban u;(b) Chi ph c nh gi mt cch chc chn v gn lin vi mt TSC v hnh c th. 51. Chi ph lin quan n TSC v hnh pht sinh sau khi ghi nhn ban u c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k, tr khi cc chi ph ny gn lin vi mt TSC v hnh c th v lm tng li ch kinh t t cc ti sn ny.52. Chi ph pht sinh sau khi ghi nhn ban u lin quan n nhn hiu hng ha, quyn pht hnh, danh sch khch hng v cc khon mc tng t v bn cht (k c trng hp mua t bn ngoi hoc to ra t ni b doanh nghip) lun c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k.XC NH GI TR SAU GHI NHN BAN U53. Sau khi ghi nhn ban u, trong qu trnh s dng, TSC v hnh c xc nh theo nguyn gi, khu hao lu k v gi tr cn li.KHU HAOTHI GIAN TNH KHU HAO54. Gi tr phi khu hao ca TSC v hnh c phn b mt cch c h thng trong sut thi gian s dng hu ch c tnh hp l ca n. Thi gian tnh khu hao ca TSC v hnh ti a l 20 nm. Vic trch khu hao c bt u t khi a TSC v hnh vo s dng.55. Khi xc nh thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh lm cn c tnh khu hao cn phi xem xt cc yu t sau:(a) Kh nng s dng d tnh ca ti sn;(b) Vng i ca sn phm v cc thng tin chung v cc c tnh lin quan n thi gian s dng hu ch ca cc loi ti sn ging nhau c s dng trong iu kin tng t;(c) S lc hu v k thut, cng ngh;(d) Tnh n nh ca ngnh s dng ti sn v s thay i v nhu cu th trng i vi cc sn phm hoc vic cung cp dch v m ti sn em li;(e) Hot ng d tnh ca cc i th cnh tranh hin ti hoc tim tng;(f) Mc chi ph cn thit duy tr, bo dng;(g) Thi gian kim sot ti sn, nhng hn ch v mt php l v nhng hn ch khc v qu trnh s dng ti sn;(h) S ph thuc thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh vi cc ti sn khc trong doanh nghip.56. Phn mm my vi tnh v cc TSC v hnh khc c th nhanh chng b lc hu v k thut th thi gian s dng hu ch ca cc ti sn ny thng l ngn hn.57. Trong mt s trng hp, thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh c th vt qu 20 nm khi c nhng bng chng tin cy, nhng phi xc nh c c th. Trong trng hp ny, doanh nghip phi:(a) Khu hao TSC v hnh theo thi gian s dng hu ch c tnh chnh xc nht; v(b) Trnh by cc l do c tnh thi gian s dng hu ch ca ti sn trn bo co ti chnh.58. Nu vic kim sot i vi cc li ch kinh t trong tng lai t TSC v hnh t c bng quyn php l c cp trong mt khong thi gian xc nh th thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh khng vt qu thi gian c hiu lc ca quyn php l, tr khi quyn php l c gia hn.59. Cc nhn t kinh t v php l nh hng n thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh, gm: (1) Cc nhn t kinh t quyt nh khong thi gian thu c li ch kinh t trong tng lai; (2) Cc nhn t php l gii hn khong thi gian doanh nghip kim sot c li ch kinh t ny. Thi gian s dng hu ch l thi gian ngn hn trong s cc khong thi gian trn.PHNG PHP KHU HAO60. Phng php khu hao TSC v hnh c s dng phi phn nh cch thc thu hi li ch kinh t t ti sn ca doanh nghip. Phng php khu hao c s dng cho tng TSC v hnh c p dng thng nht qua nhiu thi k v c th c thay i khi c s thay i ng k cch thc thu hi li ch kinh t ca doanh nghip. Chi ph khu hao cho tng thi k phi c ghi nhn l chi ph hot ng sn xut, kinh doanh, tr khi chi ph c tnh vo gi tr ca ti sn khc.61. C ba (3) phng php khu hao TSC v hnh, gm: Phng php khu hao ng thng;Phng php khu hao theo s d gim dn;Phng php khu hao theo s lng sn phm.- Theo phng php khu hao ng thng, s khu hao hng nm khng i trong sut thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh.- Theo phng php khu hao theo s d gim dn, s khu hao hng nm gim dn trong sut thi gian s dng hu ch ca ti sn.- Phng php khu hao theo s lng sn phm da trn tng s n v sn phm c tnh ti sn c th to ra.GI TR THANH L62. TSC v hnh c gi tr thanh l khi:(a) C bn th ba tha thun mua li ti sn vo cui thi gian s dng hu ch ca ti sn; hoc(b) C th trng hot ng vo cui thi gian s dng hu ch ca ti sn v gi tr thanh l c th c xc nh thng qua gi th trng.Khi khng c mt trong hai iu kin ni trn th gi tr thanh l ca TSC v hnh c xc nh bng khng (0).63. Gi tr phi khu hao c xc nh bng nguyn gi tr (-) gi tr thanh l c tnh ca ti sn.64. Gi tr thanh l c c tnh khi TSC v hnh c hnh thnh a vo s dng bng cch da trn gi bn ph bin cui thi gian s dng hu ch c tnh ca mt ti sn tng t v hot ng trong cc iu kin tng t. Gi tr thanh l c tnh khng tng ln khi c thay i v gi c hoc gi tr.XEM XT LI THI GIAN KHU HAO V PHNG PHP KHU HAO65. Thi gian khu hao v phng php khu hao TSC v hnh phi c xem xt li t nht l vo cui mi nm ti chnh. Nu thi gian s dng hu ch c tnh ca ti sn khc bit ln so vi cc c tnh trc th thi gian khu hao phi c thay i tng ng. Phng php khu hao TSC v hnh c thay i khi c thay i ng k cch thc c tnh thu hi li ch kinh t cho doanh nghip. Trng hp ny, phi iu chnh chi ph khu hao cho nm hin hnh v cc nm tip theo, v c thuyt minh trong bo co ti chnh.66. Trong sut thi gian s dng TSC v hnh, khi xt thy vic c tnh thi gian s dng hu ch ca ti sn khng cn ph hp th thi gian khu hao cn phi thay i. V d: Thi gian s dng hu ch c th tng ln do u t thm chi ph lm tng nng lc ca ti sn so vi nng lc hot ng c nh gi ban u.67. Trong sut thi gian s dng hu ch ca TSC v hnh, c th thay i cch thc c tnh v li ch kinh t trong tng lai m doanh nghip d tnh thu c, do c th thay i phng php khu hao. V d: Phng php khu hao theo s d gim dn ph hp hn phng php khu hao ng thng.NHNG BN V THANH L TSC V HNH68. TSC v hnh c ghi gim khi thanh l, nhng bn hoc khi xt thy khng thu c li ch kinh t t vic s dng tip sau.69. Li hay l pht sinh do thanh l, nhng bn TSC v hnh c xc nh bng s chnh lch gia thu nhp vi chi ph thanh l, nhng bn cng (+) gi tr cn li ca TSC v hnh. S li, l ny c ghi nhn l mt khon thu nhp hoc chi ph trn bo co kt qu hot ng kinh doanh trong k.TRNH BY BO CO TI CHNH70. Trong bo co ti chnh, doanh nghip phi trnh by theo tng loi TSC v hnh c to ra t ni b doanh nghip v TSC v hnh c hnh thnh t cc ngun khc, v nhng thng tin sau:(a) Phng php xc nh nguyn gi TSC v hnh;(b) Phng php khu hao; Thi gian s dng hu ch hoc t l khu hao;(c) Nguyn gi, khu hao lu k v gi tr cn li vo u nm v cui k;(d) Bn Thuyt minh bo co ti chnh (Phn TSC v hnh) phi trnh by cc thng tin:- Nguyn gi TSC v hnh tng, trong gi tr TSC tng t hot ng trong giai on trin khai hoc do sp nhp doanh nghip;- Nguyn gi TSC v hnh gim;- S khu hao trong k, tng, gim v lu k n cui k;- L do khi mt TSC v hnh c khu hao trn 20 nm (Khi a ra cc l do ny, doanh nghip phi ch ra cc nhn t ng vai tr quan trng trong vic xc nh thi gian s dng hu ch ca ti sn);- Nguyn gi, s khu hao lu k, gi tr cn li v thi gian khu hao cn li ca tng TSC v hnh c v tr quan trng, chim t trng ln trong ti sn ca doanh nghip;- Gi tr hp l ca TSC v hnh do Nh nc cp (Quy nh ti on 30), trong ghi r: Gi tr hp l khi ghi nhn ban u; Gi tr khu hao lu k; Gi tr cn li ca ti sn.- Gi tr cn li ca TSC v hnh dng th chp cho cc khon n phi tr;- Cc cam kt v mua, bn TSC v hnh c gi tr ln trong tng lai.- Gi tr cn li ca TSC v hnh tm thi khng s dng;- Nguyn gi TSC v hnh khu hao ht nhng vn cn s dng;- Gi tr cn li ca TSC v hnh ang ch thanh l.- Gii trnh khon chi ph trong giai on nghin cu v chi ph trong giai on trin khai c ghi nhn l chi ph sn xut, kinh doanh trong k.- Cc thay i khc v TSC v hnh.71. K ton TSC v hnh c phn loi theo nhm ti sn c cng tnh cht v mc ch s dng trong cc hot ng ca doanh nghip, gm:(a) Quyn s dng t c thi hn;(b) Nhn hiu hng ha;(c) Quyn pht hnh;(d) Phn mm my vi tnh;(e) Giy php v giy php nhng quyn;(f) Bn quyn, bng sng ch;(g) Cng thc v cch thc pha ch, kiu mu, thit k v vt mu;(h) TSC v hnh ang trin khai.H THNGCHUN MC K TON VIT NAM CHUN MC S 14DOANH THU V THU NHP KHC(Ban hnh v cng b theo Quyt nh s 149/2001/Q-BTCngy 31 thng 12 nm 2001 ca B trng B Ti chnh)QUY NH CHUNG01. Mc ch ca chun mc ny l quy nh v hng dn cc nguyn tc v phng php k ton doanh thu v thu nhp khc, gm: Cc loi doanh thu, thi im ghi nhn doanh thu, phng php k ton doanh thu v thu nhp khc lm c s ghi s k ton v lp bo co ti chnh.02. Chun mc ny p dng trong k ton cc khon doanh thu v thu nhp khc pht sinh t cc giao dch v nghip v sau:(a) Bn hng: Bn sn phm do doanh nghip sn xut ra v bn hng ha mua vo;(b) Cung cp dch v: Thc hin cng vic tha thun theo hp ng trong mt hoc nhiu k k ton;(c) Tin li, tin bn quyn, c tc v li nhun c chia. Tin li: L s tin thu c pht sinh t vic cho ngi khc s dng tin, cc khon tng ng tin hoc cc khon cn n doanh nghip, nh: Li cho vay, li tin gi, li u t tri phiu, tn phiu, chit khu thanh ton...;Tin bn quyn: L s tin thu c pht sinh t vic cho ngi khc s dng ti sn, nh: Bng sng ch, nhn hiu thng mi, bn quyn tc gi, phn mm my vi tnh...; C tc v li nhun c chia: L s tin li nhun c chia t vic nm gi c phiu hoc gp vn.(d) Cc khon thu nhp khc ngoi cc giao dch v nghip v to ra doanh thu k trn (Ni dung cc khon thu nhp khc quy nh ti on 30).Chun mc ny khng p dng cho k ton cc khon doanh thu v thu nhp khc c quy nh cc chun mc k ton khc.03. Cc thut ng trong chun mc ny c hiu nh sau:Doanh thu: L tng gi tr cc li ch kinh t doanh nghip thu c trong k k ton, pht sinh t cc hot ng sn xut, kinh doanh thng thng ca doanh nghip, gp phn lm tng vn ch s hu.Chit khu thng mi: L khon doanh nghip bn gim gi nim yt cho khch hng mua hng vi khi lng ln.Gim gi hng bn: L khon gim tr cho ngi mua do hng ha km phm cht, sai quy cch hoc lc hu th hiu.Gi tr hng bn b tr li: L gi tr khi lng hng bn xc nh l tiu th b khch hng tr li v t chi thanh ton.Chit khu thanh ton: L khon tin ngi bn gim tr cho ngi mua, do ngi mua thanh ton tin mua hng trc thi hn theo hp ng.Thu nhp khc: L khon thu gp phn lm tng vn ch s hu t hot ng ngoi cc hot ng to ra doanh thu.Gi tr hp l: L gi tr ti sn c th trao i hoc gi tr mt khon n c thanh ton mt cch t nguyn gia cc bn c y hiu bit trong s trao i ngang gi.NI DUNG CHUN MC04. Doanh thu ch bao gm tng gi tr ca cc li ch kinh t doanh nghip thu c hoc s thu c. Cc khon thu h bn th ba khng phi l ngun li ch kinh t, khng lm tng vn ch s hu ca doanh nghip s khng c coi l doanh thu (V d: Khi ngi nhn i l thu h tin bn hng cho n v ch hng, th doanh thu ca ngi nhn i l ch l tin hoa hng c hng). Cc khon gp vn ca c ng hoc ch s hu lm tng vn ch s hu nhng khng l doanh thu.XC NH DOANH THU05. Doanh thu c xc nh theo gi tr hp l ca cc khon thu hoc s thu c.06. Doanh thu pht sinh t giao dch c xc nh bi tha thun gia doanh nghip vi bn mua hoc bn s dng ti sn. N c xc nh bng gi tr hp l ca cc khon thu c hoc s thu c sau khi tr (-) cc khon chit khu thng mi, chit khu thanh ton, gim gi hng bn v gi tr hng bn b tr li.07. i vi cc khon tin hoc tng ng tin khng c nhn ngay th doanh thu c xc nh bng cch quy i gi tr danh ngha ca cc khon s thu c trong tng lai v gi tr thc t ti thi im ghi nhn doanh thu theo t l li sut hin hnh. Gi tr thc t ti thi im ghi nhn doanh thu c th nh hn gi tr danh ngha s thu c trong tng lai.08. Khi hng ha hoc dch v c trao i ly hng ha hoc dch v tng t v bn cht v gi tr th vic trao i khng c coi l mt giao dch to ra doanh thu.Khi hng ha hoc dch v c trao i ly hng ha hoc dch v khc khng tng t th vic trao i c coi l mt giao dch to ra doanh thu. Trng hp ny doanh thu c xc nh bng gi tr hp l ca hng ha hoc dch v nhn v, sau khi iu chnh cc khon tin hoc tng ng tin tr thm hoc thu thm. Khi khng xc nh c gi tr hp l ca hng ha hoc dch v nhn v th doanh thu c xc nh bng gi tr hp l ca hng ha hoc dch v em trao i, sau khi iu chnh cc khon tin hoc tng ng tin tr thm hoc thu thm.NHN BIT GIAO DCH09. Tiu chun nhn bit giao dch trong chun mc ny c p dng ring bit cho tng giao dch. Trong mt s trng hp, cc tiu chun nhn bit giao dch cn p dng tch bit cho tng b phn ca mt giao dch n l phn nh bn cht ca giao dch . V d, khi trong gi bn mt sn phm c mt khon nh trc cho vic cung cp dch v sau bn hng th khon doanh thu t vic cung cp dch v sau bn hng s c di li cho n khi doanh nghip thc hin dch v . Tiu chun nhn bit giao dch cn c p dng cho hai hay nhiu giao dch ng thi c quan h vi nhau v mt thng mi. Trng hp ny phi xem xt chng trong mi quan h tng th. V d, doanh nghip thc hin vic bn hng v ng thi k mt hp ng khc mua li chnh cc hng ha sau mt thi gian th phi ng thi xem xt c hai hp ng v doanh thu khng c ghi nhn.DOANH THU BN HNG10. Doanh thu bn hng c ghi nhn khi ng thi tha mn tt c nm (5) iu kin sau:(a) Doanh nghip chuyn giao phn ln ri ro v li ch gn lin vi quyn s hu sn phm hoc hng ha cho ngi mua;(b) Doanh nghip khng cn nm gi quyn qun l hng ha nh ngi s hu hng ha hoc quyn kim sot hng ha;(c) Doanh thu c xc nh tng i chc chn;(d) Doanh nghip thu c hoc s thu c li ch kinh t t giao dch bn hng;(e) Xc nh c chi ph lin quan n giao dch bn hng.11. Doanh nghip phi xc nh thi im chuyn giao phn ln ri ro v li ch gn lin vi quyn s hu hng ha cho ngi mua trong tng trng hp c th. Trong hu ht cc trng hp, thi im chuyn giao phn ln ri ro trng vi thi im chuyn giao li ch gn lin vi quyn s hu hp php hoc quyn kim sot hng ha cho ngi mua.Trng hp doanh nghip vn cn chu phn ln ri ro gn lin vi quyn s hu hng ha th giao dch khng c coi l hot ng bn hng v doanh thu khng c ghi nhn. Doanh nghip cn phi chu ri ro gn lin vi quyn s hu hng ha di nhiu hnh thc khc nhau, nh:(a) Doanh nghip cn phi chu trch nhim m bo cho ti sn c hot ng bnh thng m vic ny khng nm trong cc iu khon bo hnh thng thng;(b) Khi vic thanh ton tin bn hng cn cha chc chn v ph thuc vo ngi mua hng ha ;(c) Khi hng ha c giao cn ch lp t v vic lp t l mt phn quan trng ca hp ng m doanh nghip cha hon thnh;(d) Khi ngi mua c quyn hu b vic mua hng v mt l do no c nu trong hp ng mua bn v doanh nghip cha chc chn v kh nng hng bn c b tr li hay khng.13. Nu doanh nghip ch cn phi chu mt phn nh ri ro gn lin vi quyn s hu hng ha th vic bn hng c xc nh v doanh thu c ghi nhn. V d doanh nghip cn nm gi giy t v quyn s hu hng ha ch m bo s nhn c cc khon thanh ton.14. Doanh thu bn hng c ghi nhn ch khi m bo l doanh nghip nhn c li ch kinh t t giao dch. Trng hp li ch kinh t t giao dch bn hng cn ph thuc yu t khng chc chn th ch ghi nhn doanh thu khi yu t khng chc chn ny x l xong (v d, khi doanh nghip khng chc chn l Chnh ph nc s ti c chp nhn chuyn tin bn hng nc ngoi v hay khng). Nu doanh thu c ghi nhn trong trng hp cha thu c tin th khi xc nh khon tin n phi thu ny l khng thu c th phi hch ton vo chi ph sn xut, kinh doanh trong k m khng c ghi gim doanh thu. Khi xc nh khon phi thu l khng chc chn thu c (N phi thu kh i) th phi lp d phng n phi thu kh i m khng ghi gim doanh thu. Cc khon n phi thu kh i khi xc nh thc s l khng i c th c b p bng ngun d phng n phi thu kh i.15. Doanh thu v chi ph lin quan ti cng mt giao dch phi c ghi nhn ng thi theo nguyn tc ph hp. Cc chi ph, bao gm c chi ph pht sinh sau ngy giao hng (nh chi ph bo hnh v chi ph khc), thng c xc nh chc chn khi cc iu kin ghi nhn doanh thu c tha mn. Cc khon tin nhn trc ca khch hng khng c ghi nhn l doanh thu m c ghi nhn l mt khon n phi tr ti thi im nhn tin trc ca khch hng. Khon n phi tr v s tin nhn trc ca khch hng ch c ghi nhn l doanh thu khi ng thi tha mn nm (5) iu kin quy nh on 10.DOANH THU CUNG CP DCH V16. Doanh thu ca giao dch v cung cp dch v c ghi nhn khi kt qu ca giao dch c xc nh mt cch ng tin cy. Trng hp giao dch v cung cp dch v lin quan n nhiu k th doanh thu c ghi nhn trong k theo kt qu phn cng vic hon thnh vo ngy lp Bng Cn i k ton ca k . Kt qu ca giao dch cung cp dch v c xc nh khi tha mn tt c bn (4) iu kin sau:(a) Doanh thu c xc nh tng i chc chn;(b) C kh nng thu c li ch kinh t t giao dch cung cp dch v ;(c) Xc nh c phn cng vic hon thnh vo ngy lp Bng Cn i k ton;(d) Xc nh c chi ph pht sinh cho giao dch v chi ph hon thnh giao dch cung cp dch v .17. Trng hp giao dch v cung cp dch v thc hin trong nhiu k k ton th vic xc nh doanh thu ca dch v trong tng k thng c thc hin theo phng php t l hon thnh. Theo phng php ny, doanh thu c ghi nhn trong k k ton c xc nh theo t l phn cng vic hon thnh.18. Doanh thu cung cp dch v ch c ghi nhn khi m bo l doanh nghip nhn c li ch kinh t t giao dch. Khi khng th thu hi c khon doanh thu ghi nhn th phi hch ton vo chi ph m khng c ghi gim doanh thu. Khi khng chc chn thu hi c mt khon m trc ghi vo doanh thu (N phi thu kh i) th phi lp d phng n phi thu kh i m khng ghi gim doanh thu. Khon n phi thu kh i khi xc nh thc s l khng i c th c b p bng ngun d phng n phi thu kh i.19. Doanh nghip c th c tnh doanh thu cung cp dch v khi tha thun c vi bn i tc giao dch nhng iu kin sau:(a) Trch nhim v quyn ca mi bn trong vic cung cp hoc nhn dch v;(b) Gi thanh ton;(c) Thi hn v phng thc thanh ton. c tnh doanh thu cung cp dch v, doanh nghip phi c h thng k hoch ti chnh v k ton ph hp. Khi cn thit, doanh nghip c quyn xem xt v sa i cch c tnh doanh thu trong qu trnh cung cp dch v.20. Phn cng vic hon thnh c xc nh theo mt trong ba phng php sau, tu thuc vo bn cht ca dch v:(a) nh gi phn cng vic hon thnh;(b) So snh t l (%) gia khi lng cng vic hon thnh vi tng khi lng cng vic phi hon thnh;(c) T l (%) chi ph pht sinh so vi tng chi ph c tnh hon thnh ton b giao dch cung cp dch v.Phn cng vic hon thnh khng ph thuc vo cc khon thanh ton nh k hay cc khon ng trc ca khch hng.21. Trng hp dch v c thc hin bng nhiu hot ng khc nhau m khng tch bit c, v c thc hin trong nhiu k k ton nht nh th doanh thu tng k c ghi nhn theo phng php bnh qun. Khi c mt hot ng c bn so vi cc hot ng khc th vic ghi nhn doanh thu c thc hin theo hot ng c bn .22. Khi kt qu ca mt giao dch v cung cp dch v khng th xc nh c chc chn th doanh thu c ghi nhn tng ng vi chi ph ghi nhn v c th thu hi.23. Trong giai on u ca mt giao dch v cung cp dch v, khi cha xc nh c kt qu mt cch chc chn th doanh thu c ghi nhn bng chi ph ghi nhn v c th thu hi c. Nu chi ph lin quan n dch v chc chn khng thu hi c th khng ghi nhn doanh thu, v chi ph pht sinh c hch ton vo chi ph xc nh kt qu kinh doanh trong k. Khi c bng chng tin cy v cc chi ph pht sinh s thu hi c th doanh thu c ghi nhn theo quy nh ti on 16.DOANH THU T TIN LI, TIN BN QUYN, C TC V LI NHUN C CHIA24. Doanh thu pht sinh t tin li, tin bn quyn, c tc v li nhun c chia ca doanh nghip c ghi nhn khi tha mn ng thi hai (2) iu kin sau:(a) C kh nng thu c li ch kinh t t giao dch ;(b) Doanh thu c xc nh tng i chc chn.25. Doanh thu t tin li, tin bn quyn, c tc v li nhun c chia c ghi nhn trn c s:(a) Tin li c ghi nhn trn c s thi gian v li sut thc t tng k;(b) Tin bn quyn c ghi nhn trn c s dn tch ph hp vi hp ng;(c) C tc v li nhun c chia c ghi nhn khi c ng c quyn nhn c tc hoc cc bn tham gia gp vn c quyn nhn li nhun t vic gp vn.26. Li sut thc t l t l li dng quy i cc khon tin nhn c trong tng lai trong sut thi gian cho bn khc s dng ti sn v gi tr ghi nhn ban u ti thi im chuyn giao ti sn cho bn s dng. Doanh thu tin li bao gm s phn b cc khon chit khu, ph tri, cc khon li nhn trc hoc cc khon chnh lch gia gi tr ghi s ban u ca cng c n v gi tr ca n khi o hn.27. Khi tin li cha thu ca mt khon u t c dn tch trc khi doanh nghip mua li khon u t , th khi thu c tin li t khon u t, doanh nghip phi phn b vo c cc k trc khi n c mua. Ch c phn tin li ca cc k sau khi khon u t c mua mi c ghi nhn l doanh thu ca doanh nghip. Phn tin li ca cc k trc khi khon u t c mua c hch ton gim gi tr ca chnh khon u t .28. Tin bn quyn c tnh dn tch cn c vo cc iu khon ca hp ng (v d nh tin bn quyn ca mt cun sch c tnh dn tch trn c s s lng sch xut bn tng ln v theo tng ln xut bn) hoc tnh trn c s hp ng tng ln.29. Doanh thu c ghi nhn khi m bo l doanh nghip nhn c li ch kinh t t giao dch. Khi khng th thu hi mt khon m trc ghi vo doanh thu th khon c kh nng khng thu hi c hoc khng chc chn thu hi c phi hch ton vo chi ph pht sinh trong k, khng ghi gim doanh thu.THU NHP KHC30. Thu nhp khc quy nh trong chun mc ny bao gm cc khon thu t cc hot ng xy ra khng thng xuyn, ngoi cc hot ng to ra doanh thu, gm:- Thu v thanh l TSC, nhng bn TSC;- Thu tin pht khch hng do vi phm hp ng;- Thu tin bo him c bi thng;- Thu c cc khon n phi thu xa s tnh vo chi ph k trc;- Khon n phi tr nay mt ch c ghi tng thu nhp; - Thu cc khon thu c gim, c hon li;- Cc khon thu khc.31. Khon thu v thanh l TSC, nhng bn TSC l tng s tin thu v s thu c ca ngi mua t hot ng thanh l, nhng bn TSC. Cc chi ph v thanh l, nhng bn TSC c ghi nhn l chi ph xc nh kt qu kinh doanh trong k.32. Thu c cc khon n phi thu xa s tnh vo chi ph ca k trc l khon n phi thu kh i, xc nh l khng thu hi c, c x l xa s v tnh vo chi ph xc nh kt qu kinh doanh trong cc k trc nay thu hi c.33. Khon n phi tr nay mt ch l khon n phi tr khng xc nh c ch n hoc ch n khng cn tn ti.TRNH BY BO CO TI CHNH34. Trong bo co ti chnh, doanh nghip phi trnh by: (a) Chnh sch k ton c p dng trong vic ghi nhn doanh thu bao gm phng php xc nh phn cng vic hon thnh ca cc giao dch v cung cp dch v;(b) Doanh thu ca tng loi giao dch v s kin:- Doanh thu bn hng;- Doanh thu cung cp dch v;- Tin li, tin bn quyn, c tc v li nhun c chia.(c) Doanh thu t vic trao i hng ha hoc dch v theo tng loi hot ng trn.(d) Thu nhp khc, trong trnh by c th cc khon thu nhp bt thng.