quan tri hoc -ch5 ra quyet dinh

11/2005 Khoa Quản trị kinh doanh 1

Chương 5

Ra quyết địnhRa quyết định


Mục đích nghiên cứu

Tiến trình ra quyết định Ra quyết định trong các điều kiện Sự khác nhau giữa các vấn đề Các mô hình ra quyết định Phương pháp ra quyết định cá nhân và nhóm


Tiến trình ra quyết đinh

Quyết định Là sự lựa chọn một phương án trong số các

phương án để giải quyết một vấn đề nào đó


Vấn đề là gì?

Vấn đề là sự khác biệt giữa tình trạng hiện tại và ước muốn trong tương lai

Vấn đề chín muồi cần phải hành động như là Những thách thức hoặc khó khăn Cơ hội


Ví dụ về các quyết định đã đưa ra trong chức năng hoạch định Mục tiêu dài hạn của tổ chức là gì? Các chiến lược tốt nhất để đạt được mục tiêu này. Mục tiêu ngắn hạn của tổ chức Những phương thức hiệu quả để hoàn thành nhiệm

vụ Đối thủ cạnh tranh nào đang được xem xét Ngân sách nào cần thiết để hoàn thành các nhiệm vụ

trong đơn vị Mục tiêu cá nhân như thế nào?


Tiến trình ra quyết định

Một khuôn khổ trình bày cách thức chúng ta suy nghĩ và ra quyết định



Ra quyết định là một tiến trình, gồm các bước: Xác định vấn đề Lựa chọn giải pháp, giải quyết vấn đề Đánh giá thực hiện giải pháp đã chọn



Xác định vấn đề

Xác định các tiêu chuẩn quyết định

Phân bổ trọng số cho các tiêu

chuẩn

Phát triển các giải

pháp

Phân tích các giải

pháp

Lựa chọn một giải

pháp

Thực thi giải pháp

Đánh giá tính hữu hiệu của quyết định



1) Xác định vấn đề: liên quan đến năng lực của nhà quản trị nhất là năng lực hoạch định và điều hành Nhận biết trước

Nhận thức và kiểm soát được những tác động của môi trường bên trong và bên ngoài tổ chức

Giải thích rõ Đánh giá được các yếu tố và xác định được nguyên

nhân của vấn đề Sự liên kết

Giữa thực trạng hiện tại và kỳ vọng trong tương lai



2) Xác định các tiêu chuẩn của quyết định Cần định rõ các tiêu chuẩn quan trọng trong

việc giải quyết vấn đề Các tiêu chuẩn có thể được định lượng hoặc

định tính

3) Xác định trọng số cho các tiêu chuẩn Các tiêu chuẩn có tầm quan trọng khác nhau

nên cần ấn định trọng số cho từng tiêu chuẩn đánh giá



4) Phát triển các phương án Liệt kê các giải pháp có thể giải quyết vấn đề

một cách thành công

5) Phân tích các phương án Đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của mỗi

phương án Đánh giá so với tiêu chuẩn đã xác định



6) Lựa chọn phương án Cần tính đến các khía

cạnh đạo đức, pháp lý, kinh tế và thực tế

Håüp phaïpHåüp phaïp

Âaûo âæïcÂaûo âæïc

Kinh tãúKinh tãú

Thæûc tãú



7) Thực thi quyết định Chuyển quyết định đến những người liên

quan Làm cho mọi người cam kết thực hiện

8) Đánh giá kết quả thực hiện phương án Có hiệu chỉnh được vấn đề không? Có đạt được kết quả mong muốn không?


Những điều kiện ra quyết định

Chắc chắn Vấn đề và phương án đều hoàn toàn được biết và định

dạng rõ Rủi ro

Phản ánh khả năng xảy ra một sự kiện nào đó và nằm giữa một đầu là chắc chắn và đầu kia là không chắc chắn, mơ hồ.

Không chắc chắn Không có đủ thông tin cần thiết để chẩn đoán kết quả

các giải pháp Có thể nhà quản trị không đủ sức để xác định vấn đề

hoặc phương án và kết quả dự đoán là ít có cơ sở


Các loại vấn đề và quyết định

Cấu trúc chặt

Cấp trúc lỏng

Loại vấn đề

Các quyết định phi chương trình

Các quyết định chương trình

Cấp cao

Cấp thấp hơn

Cấp bậc trong tổ chức


Mô hình ra quyết định hợp lý

Ra quyết định hợp lý

Dẫn đến

Vấn đề là rõ ràng

và không mơ hồ

Mục tiêu đơn và

rành mạch

phải đạt được

Tất cả các giải pháp và kết quả

được biết

Sự ưu tiên là rõ

ràng

Sự ưu tiên là bất

biến và ổn định

Không có ràng

buộc về thời gian và chi phí

Lựa chọn cuối cùng sẽ tối đa hoá lợi ích kinh

tế


Mô hình ra quyết định hợp lý giới hạn

Tiến trình ra quyết định mà chỉ xem xét những dữ liệu chính thay vì xem xét tất cả tránh làm cho vấn đề phức tạp hơn – sự hợp lý giới hạn.

Mô hình ra quyết định hợp lý cho rằng khả năng nhận thức thông tin của con người là có giới hạn Nhà quản trị chỉ tư duy trong giới hạn khả

năng nhận thức của họ về tình huống.



Hạn chế về tư duy Con người không thể biết hết mọi thứ, bởi

Giới hạn về thời gian Thông tin, Nguồn lực và khả năng trí tuệ

Không thể nghiên cứu được tất cả mọi phương án, để sau đó lựa chọn phương án tốt nhất

Chỉ nhận diện và đánh giá một phương án tốt nhất trong những cái có sẵn được tìm thấy



Trực giác Trực giác dựa trên quá trình thực hành và kinh nghiệm

sống của từng cá nhân. Trực giác được sử dụng để nhanh chóng thấu hiểu

tình huống và đưa ra giải pháp mà không cần phải phân tích

Giới hạn tìm kiếm Con người có khuynh hướng xem xét các phương án

cho đến khi họ tìm được một cái có vẻ là tương xứng. Giới hạn thông tin

Không có đầy đủ thông tin cần thiết



Những trở ngại của tiến trình xử lý thông tin

Tìm kiếm giới hạn

Hạn chế thông tin

Nút vàoNhận thức vấn đề

Quyết địnhDẫn đến


Mô hình quyết định chính trị

Là tiến trình ra quyết định cân nhắc đến ảnh hưởng quyền lực của các giới hữu quan

Sự khác nhau trong việc định dạng vấn đề

Sự khác nhau về mục tiêu

Sự khác nhau về giải pháp

Nút vào

Nhiều giới hữu quan có quyền

lực

Ra quyết định chính trị Dẫn đến


Ba thành tố của sự sáng tạo

Sự tinh thông

Kỹ năng sáng tạo

Động viêncông việc

Sáng tạo


Các kiểu ra quyết định cá nhân(Decision making Style)

Khái niệmPhân tích

Chỉ huy Hành vi

Cao

Thấp

Lý trí Trực giác

Mứ

c đ

ộ k

hôn

g c

hắ

c

ch

ắn

Lối suy nghĩ


Các kiểu ra quyết định cá nhân

Kiểu chỉ huy đại diện Những cá nhân suy nghĩ theo logic và hiệu quả và

thường ra quyết định nhanh chóng mà QĐ tập trung vào ngắn hạn

Kiểu phân tích Các cá nhân thích có đầy đủ thông tin trước khi ra

quyết định cân nhắc kỹ tất cả các giải pháp Kiểu khái niệm

Thường có khuynh hướng tập trung vào dài hạn và tìm kiếm giải pháp sáng tạo

Kiểu hành vi Các cá nhân này dễ hợp tác, quan tâm đến người

khác và cởi mở với đề nghị của họ


Ra quyết định nhóm

Lợi ích Ra quyết định chính

xác Có nhiều thông tin hơn Đa dạng kinh nghiệm

và nhận thức Nhiều phương án hơn Gia tăng sự thừa nhận

của một phương án Các thành viên thỏa

mãn Tăng sự chấp nhận và

cam kết

Bất lợi Cần nhiều thời gian và

ít hiệu quả Sự thống trị của một

nhóm nhỏ có thể ảnh hưởng đến tiến trình ra quyết định

Áp lực để thích nghi và sự suy nghĩ của nhóm

Trách nhiệm không rõ ràng về kết quả của các quyết định


Cải thiện việc ra quyết định nhóm

Brainstorming Là tiến trình tìm kiếm những ý tưởng mới và trong tiến

trình này không có sự phê bình, chỉ trích Kỹ thuật nhóm danh nghĩa

Các thành viên trong nhóm tự viết ra các ý kiến của mình trên giấy

Ghi nhận các ý kiến Bàn bạc, xem xét các ý kiến Các thành viên bỏ phiếu và kết quả dựa vào cuộc bỏ

phiếu Kỹ thuật Delphi

Là một kiểu của kỹ thuật nhóm danh nghĩa nhưng các thành viên không gặp nhau trực diện mà liên hệ bằng máy tính


Bài tập về ra quyết định

Một công ty kinh doanh về đồng hồ, một mẫu đồng hồ mới vừa đưa ra đã được sự chấp nhận của giới trẻ trong mùa Giáng sinh năm 2005, liên tiếp công ty nhận được các đơn hàng từ khắp nơi chuyển đến vượt quá khả năng sản xuất hiện tại của công ty.

Công ty làm gì để đáp ứng hoàn cảnh này

quan tri hoc -ch5 ra quyet dinh

Education