1CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR NGUN NHN LCMc tiu:

Hiu c khi nim qun tr ngun nhn lc, gii thch cc mc tiu ca quntr ngun nhn lc.

M t c cc chc nng ca qun tr ngun nhn lc. Hiu c cc quan im qun tr ngun nhn lc

I. KHI NIM, VAI TR V MC TIU CA QUN TR NGUN NHN LC1.1. Cc khi nimNhn lcNhn lc c hiu l ngun lc ca mi con ngi, gm c th lc v tr lc

- Th lc: L sc khe ca nhn vin. Th lc, ph thuc vo tnh trng sc kheca tng ngi, mc sng, thu nhp, ch n ung, ch lm vic v nghngi, ch y t, tui, gii tnh, thi gian cng tc

- Tr lc: L sc suy ngh, s hiu bit, s tip thu kin thc, ti nng, nng khiucng nh quan im, long tin, nhn cch ca tng ngi.

Nhn lc ca mt t chc bao gm tt c ngi lao ng lm vic trong t chc .Ngun nhn lcNgun nhn lc c hiu l tt c cc tim nng ca con ngi trong mt t chc nh:phm cht, kinh nghim sng, kin thc, c sng to, nng lc v nhit huyt m h cng hin thnh lp. duy tr v pht trin t chc.Ngun nhn lc c 3 c im:

- Ngun nhn lc l ngun lc to ra li th cnh tranh cho doanh nghip. Trongiu kin x hi ang chuyn sang nn kinh t tri thc, th cc nhn t cng ngh,vn, nguyn vt liu ang gim dn vai tr ca n, nhn t tr thc ca con ngingy cng chim v tr quan trng, nh qun tr cn u t thch ng xy dngv pht trin mt ngun nhn lc c cht lng cao.

- Ngun nhn lc m bo cho mi ngun sng to ca t chc. Ch c con ngimi sng to ra cc hng ho, dch v v kim tra qu trnh sn xut kinh doanh. Mt d trang thit b, ti sn, ngun ti chnh l nhng ngun ti nguyn mcc t chc u cn phi c nhng trong , ti nguyn nhn lc li c bit quantrng. Khng c con ngi lm vic hiu qu th t chc khng th no tn mc tiu.

- Ngun nhn lc l ngun lc v tn. X hi khng ngng tin ln, doanh nghipngy cng pht trin v ngun lc con ngi l v tn. Nu bit khai thc ngunlc ny ng cch s to ra nhiu ca ci vt cht cho x hi, tho mn nhu cungy cng tng cao ca con ngi.

2Qun trQun tr l qu trnh lm vic vi con ngi v thng qua con ngi hon

thnh mc tiu chung ca t chc vi hiu qu cao, qun tr va c tnh khoa hc vamang tnh ngh thut.Qun tr ngun nhn lc

C nhiu cch hiu v qun tr ngun nhn lc (cn gi l qun l nhn s, quntr nhn lc, qun tr ti nguyn ngun nhn lc).

Qun tr ngun nhn lc l h thng cc trit l, chnh sch v hot ng chcnng v thu ht, o to pht trin v duy tr con ngi ca mt t chc nhm tc kt qa ti u cho cc t chc v nhn vin.

Qun tr ngun nhn lc l h thng cc quan im, chnh sch v hot ng thctin s dng trong qun tr con ngi ca mt t chc nhm t c kt qu ti u choc t chc v nhn vin.

Qun tr ngun nhn lc l vic hoch nh, t chc, ch huy v kim tra cc hotng nhm thu ht, s dng v pht trin con ngi c th t c cc mc tiu cat chc.

Qun tr ngun nhn lc l lnh vc theo di, hng dn, iu chnh, kim tra strao i cht (nng lng, thn kinh, bp tht) gia con ngi vi cc yu t vt chtca t nhin (cng c lao ng, i tng lao ng) trong qu trnh to ra ca ci vtcht v tinh thn tho mn nhu cu ca con ngi v x hi nhm duy tr, bo v vpht trin tim nng ca con ngi.

Tm li, qun tr ngun nhn lc vn l tt c cc hot ng ca mt t chc thu ht, xy dng, s dng v pht trin, nh gi, bo ton v gi gn mt lc lng laong ph hp vi yu cu cng vic ca mt t chc c v mt s lng v cht lng.

1.2. Vai tr ca qun tr ngun nhn lcBt k mt doanh nghip no khi tin hnh cc hot ng sn xut kinh doanh

cng u phi hi 2 yu t, l nhn lc v vt lc. Trong nhn lc ng vai trcc k quan trng, c tnh quyt nh n s tn ti v pht trin ca doanh nghip.

Yu t con ngi mang tnh quyt nh n s tn ti v pht trin ca t chc.Do s cnh tranh gay gt trn th trng nn cc doanh nghip mun tn ti v pht trinbuc phi ci tin t chc ca mnh theo hng tinh gin gn nh, nng ng trong yu t con ngi mang tnh quyt nh. Con ngi vi k nng v trnh ring camnh s dng cng c lao ng tc ng vo i tng lao ng to ra sn phm chox hi. Qu trnh ny cng c t chc v iu khin bi con ngi, con ngi thit kv sn xut ra sn phm, kim tra cht lng, a sn phm ra bn trn th trng, phnb ngun ti chnh, xc nh cc chin lc chung v cc mc tiu cho t chc.

Nghin cu qun tr ngun nhn lc gip cho nh qun tr t c mc ch, ktqu thng qua ngi khc. Mt nh qun tr c th lp k hoch hon chnh, xy dng s t chc r rng, c h thng kim tra hin i, chnh xc, v.v nhng nh qun tr

3 vn c th tht bi nu khng bit tuyn ng ngi cho ng vic, hoc khng bitcch khuyn khch nhn vin lm vic. qun tr c hiu qu, nh qun tr cn bitcch lm vic v ho hp vi ngi khc, bit cch li ko ngi khc lm vic theomnh.

Nghin cu qun tr ngun nhn lc gip cho cc nh qun tr hc c cch giaodch vi ngi khc, bit tm ra ngn ng chung v bit cch nhy cm vi nhu cu canhn vin, bit cch nh gi nhn vin chnh xc, bit li ko nhn vin say m vicng vic, trnh c cc sai lm trong tuyn chn, s dng nhn vin, bit cch phihp thc hin mc tiu ca t chc v mc tiu ca cc c nhn, nng cao hiu qu cat chc v dn dn c th a chin lc con ngi tr thnh mt b phn hu c trongchin lc kinh doanh ca doanh nghip.

1.3. Mc tiu v nguyn tc ca qun tr ngun nhn lcMc tiuQun tr ngun nhn lc nghin cu cc vn v qun tr con ngi trong cc t chc tm vi m v c cc mc tiu c bn sau:

- S dng c hiu qu ngun nhn lc nhm tng nng sut lao ng v nng caotnh hiu qu ca t chc.

- p ng nhu cu ngy cng cao ca nhn vin, to iu kin cho nhn vin phthuy ti a cc nng lc c nhn, c kch thch, ng vin nhiu nht ti ni lmvic v trung thnh, tn tm vi doanh nghip.

- m bo s lng ngi lao ng vi mc trnh v k nng ph hp, b trh vo ng cng vic v ng thi im t c cc mc tiu ca doanhnghip.

Nguyn tcQun tr ngun nhn lc c pht trin trn c s cc nguyn tc sau:

- Nhn vin cn c u t tho ng pht trin cc nng lc ring nhm thomn cc nhu cu c nhn, ng thi to ra nng sut lao ng, hiu qu lm viccao v ng gp tt nht cho t chc.

- Cc chnh sch, chng trnh v thc tin qun tr ngun nhn lc cn c thitlp v thc hin sao cho c th tho mn cc nhu cu vt cht ln tinh thn canhn vin.

- Mi trng lm vic cn c thit lp sao cho c th kch thch nhn vin phttrin v s dng ti a cc k nng ca mnh.

- Cc chc nng nhn s cn c thc hin phi hp v l mt b phn quantrng trong chin lc kinh doanh ca doanh nghip.

4II. CHC NNG C BN CA QUN TR NGUN NHN LC2.1. Nhm chc nng thu ht

Nhm chc nng thu ht ngun nhn lc, nhm chc nng ny ch trng vn m bo c s lng nhn vin vi cc phm cht ph hp cho cng vic ca doanhnghip. Nhm chc nng ny thng c cc hot ng nh: d bo v lp k hochngun nhn lc, m t cc yu cu cng vic, qung co, a ra cc tiu chun tuynchn, phng vn, trc nghim v chn ng vin tt nht cho cng vic.

2.2. Nhm chc nng o to v pht trinNhm chc nng ny ch trng vic nng cao nng lc ca nhn vin, m bo

cho nhn vin trong doanh nghip c cc k nng, trnh lnh ngh cn thit honthnh tt cng vic c giao v to iu kin cho nhn vin c pht trin ti a ccnng lc c nhn. Cc doanh nghip p dng chng trnh hng nghip v o to chonhn vin mi nhm xc nh nng lc thc t ca nhn vin v gip nhn vin lmquen vi cng vic ca doanh nghip. ng thi, cc doanh nghip cng thng lp cck hoch o to, hun luyn v o to nhn vin mi khi c thay i v nhu cu snxut kinh doanh hoc quy trnh cng ngh, k thut. Nhm chc nng o to, pht trinthng thc hin cc hot ng nh: hng nghip, hun luyn, o to k nng thchnh cho cng nhn; bi dng nng cao trnh lnh ngh v cp nht kin thc qunl, k thut cng ngh cho cn b qun l v cn b chuyn mn nghip v.

2.3. Nhm chc nng duy trNhm chc nng ny ch trng n vic duy tr v s dng hiu qu ngun nhn

lc trong doanh nghip.Chc nng kch thch, ng vin lin quan n cc chnh sch v cc hot ng

nhm khuyn khch, ng vin nhn vin trong doanh nghip lm vic hng say, tn tnh,c thc trch nhim v hon thnh cng vic vi cht lng cao. Giao cho nhn vinnhng cng vic mang tnh thch thc cao, cho nhn vin bit nh gi ca cn b lnho v mc hon thnh v ngha ca vic hon thnh cng vic ca nhn vin ivi hot ng ca doanh nghip, tr lng cao v cng bng, kp thi khen thng ccc nhn c sng kin, ci tin k thut, c ng gp lm tng hiu qu sn xut kinhdoanh v uy tn ca doanh nghip l nhng bin php hu hiu thu ht v duy trc i ng lao ng lnh ngh cho doanh nghip. Do , xy dng v qun l hthng thang bng lng, thit lp v p dng cc chnh sch lng bng, thng tin, klut, tin thng, phc li, ph cp, nh gi nng lc thc hin cng vic ca nhn vinl nhng hot ng quan trng nht ca chc nng kch thch ng vin.

5III. QUAN IM V M HNH QUN TR NGUN NHN LC3.1. Quan im qun tr ngun nhn lc v quan im qun tr nhn s

Qun tr ngun nhn lc c dn dn thay th cho qun tr nhn s vi quanim ch o: con ngi khng cn n thun ch l mt yu t ca qu trnh sn xutkinh doanh m l mt ngun ti sn qu bu ca t chc, cc t chc chuyn t tnhtrng tit kim chi ph lao ng gim gi thnh sang u t vo ngun nhn lc c li th cnh tranh cao hn, c li nhun cao hn v hiu qu cao hn.

T quan im ny, qun tr ngun nhn lc c pht trin trn c s ca ccnguyn tc ch yu sau:

- Nhn vin cng c u t tha ng pht trin cc nng lc ring nhm thamn cc nhu cu c nhn, ng thi to ra nng sut lao ng, hiu qu lm viccao ng gp tt nht cho t chc.

- Cc chnh sch, chng trnh vo thc tin qun tr cn c thit lp v thchin sao cho c th tha mn c nhu cu vt cht v tinh thn ca nhn vin.

- Mi trng lm vic cn c thit lp sao cho c th kch thch nhn vin phttrin v s dng ti a cc k nng ca mnh.

- Vn chc nng nhn s cn c thc hin phi hp v l mt b phn quantrng trong chin lc kinh doanh ca doanh nghip.

- Nhim v qun tr con ngi l ca tt c cc qun tr gia, khng cn n thunca trng phng nhn s hay t chc cn b.

S khc bit gia qun tr ngun nhn lc v qun tr nhn sChng ta khng phn tch ch trch hoc tn dng mt quan im no, mi quanim c th pht huy hiu qa trong mt s trng hp hay hon cnh c th.

6BNG 1.1: S KHC BIT GIA QUN TR NGUN NHN LC V QUN TR NHN SCc tiu ch so snh Qun tr nhn s Qun tr ngun nhn lc

Ti cc nc nn kinht k hoch ho tp trung

Ti cc nc khc

1. Quan im, trit l vnhn vin trong DN

Nhn vin l ch nhn cadoanh nghip

Lao ng l chi ph u vo Con ngi l vn qu, ngun nhn lccn c u t pht trin

2. Mc tiu quan tm hngu

ngha, li ch chnh trtrong cc hot ng snxut, dch v

Li ch ca t chc, doanhnghip

C li ch ca t chc ln li ch canhn vin

3. Quan h gia nhn vinv ch doanh nghip

Khng r rng Quan h thu mn Quan h hp tc bnh ng, hai bncng c li.

4. C s ca nng sut, chtlng

T chc + cng ngh, kthut

Cng ngh, k thut + quntr

Qun tr + cht lng ngun nhn lc +cng ngh, k thut

5. Li th cnh tranh Nh nc Th trng v cng ngh Cht lng ngun nhn lc6. nh hng hot ng Di hn Ngn hn v trung hn Di hn7. Mi quan h gia chinlc, chnh sch qun trcon ngi vi chin lc,chnh sch kinh doanh cat chc

Tch ri Phc v cho chin lc,chnh sch kinh doanh cat chc.

Phi hp vi chin lc, chnh schkinh doanh ca t chc.

8. Cc yu t ng vin Tin v thng tin nghnghip

Tin v thng tin nghnghip

Tnh cht cng vic + tin + thng tinngh nghip

9. Thi i vi s thayi

Nhn vin thng chngli s thay i

Nhn vin thng chng lis thay i

Nhn vin c th thch ng, i mt vis thay i

73.2. M hnh qun tr ngun nhn lcM hnh th k

Trong m hnh ny, chc nng qun tr ngun nhn lc lin quan ch yu tivic thu thp cc bo co, d liu thng tin v thc hin cc nhim v hnh chnhthng ngy trong doanh nghip. Phng qun tr ngun nhn lc thc hin cc cngvic giy t, thc hin cc quy nh v cc nhim v thng nht lin quan n cngvic ca nhn vin theo lnh ca cc lnh o trc tuyn hoc theo cc quy nh cadoanh nghip. Vai tr ca phng qun tr ngun nhn lc mang tnh cht th ng vrt m nht trong doanh nghip. Cn b phng qun tr ngun nhn lc thng khngc trnh cao. Nhng cng vic phc tp v yu cu cao lin quan n cc chc nngqun l con ngi s do cc qun tr trc tuyn thc hin hoc c th l n thun b bqua, khng c ai thc hin c. y chnh l cch qun tr kiu hnh chnh nhn vin,thng c p dng trong cc doanh nghip nhiu nm trc y. Tuy nhin trongnhiu doanh nghip nh hin nay, m hnh qun tr ny vn cn tng i ph bin.Trong tng lai, m hnh ny s t c p dng do vic p dng cc thnh tu cacuc cch mng thng tin vo vic thu thp, x l cc thng tin trong doanh nghip vdo nhu cu ca cc doanh nghip cn phi s dng c hiu qu v pht huy ti a cctim nng pht trin ca ngun nhn lc trong doanh nghip ngy cng tng.M hnh lut php

Trong loi m hnh ny, cc chc nng qun tr ngun nhn lc ch trng cbit ln s hiu bit cc vn lut php nhm gip cho cc doanh nghip trnh ccc tranh chp lao ng, cc rc ri lin quan n php lut nh vi phm ni quy v anton v sinh lao ng, v cc ch v th lao, v tuyn dng, sa thi, cho ngh vic,M hnh ti chnh

Kha cnh ti chnh trong qun tr ngun nhn lc c tm quan trng ngy cngtng do cc chi ph lin quan n con ngi trong t chc nh lng bng, tuyn dng,o to, bo him y t, bo him x hi, phc li, v.v... ngy cng tng. M hnh tichnh ch trng n vic gii quyt hi ho cc mi quan h v thu nhp gia cc nhnvin, to ra c cu hp l gia tin lng, ph cp, thng, phc li trong thu nhp cangi lao ng v s dng cc chi ph lin quan n nhn vin sao cho c hiu qu caonht. cc nc ang pht trin, ni i b phn ngi lao ng c thu nhp rt thp,m hnh ti chnh c pht huy tc dng rt tt.M hnh qun tr

M hnh qun tr c hai kiu p dng. kiu th nht, cc cn b qun tr ngunnhn lc hiu v chia s cc mc tiu, gi tr, quan im v lm vic vi cc qun tr giatrc tuyn cng a ra cc gii php cho cc vn ca doanh nghip. Trong kiuth hai, cn b phng qun tr ngun nhn lc s gi vai tr ca ngi hun luyn cck nng qun tr ngun nhn lc cho cc qun tr gia trc tuyn. Cc qun tr gia trc

8tuyn s t thc hin cc chc nng qun tr ngun nhn lc nh tuyn dng, tr lng,khen thng, nh gi nhn vin.M hnh nhn vn

T tng ch o trong m hnh ny l qun tr ngun nhn lc tn ti phttrin v thc y cc gi tr v tim nng con ngi trong t chc. Cn b phng nhnlc c s ng cm su sc vi cc c nhn trong t chc v to iu kin gip h tpht trin c nhn v thng tin trong ngh nghip. M hnh ny c gii thiu trongthuyt Y ca McGregor v phn nh cc quan tm ca t chc i vi vn o topht trin nhn vin. Phng qun tr ngun nhn lc gi vai tr tch cc trong vic thchin cc chng trnh nng cao cht lng i sng ti ni lm vic v khuyn khchcc nhm t qun, cc nhm cht lng trong doanh nghip. S thnh cng huyndiu trong m hnh qun l ca Nht Bn v s ph bin rng ri thuyt Z ca Ouchi lm cho m hnh nhn vn c tnh hin thc cao.M hnh khoa hc hnh vi

M hnh khoa hc hnh vi cho rng, tm l v hnh vi t chc l c s ca cchot ng qun tr ngun nhn lc. Mc tiu v cch tip cn khoa hc i vi hnh vicon ngi trong t chc c th p dng gii quyt i vi hu ht cc vn caqun tr ngun nhn lc. Khi u, vo nhng nm 1930 m hnh ny ch th hin tronglnh vc tuyn chn v trc nghim nhn vin. Gn y, m hnh khoa hc hnh vic p dng rng ri trong cc lnh vc: nh gi, khen thng, thit k mu cngvic v o to pht trin nhn vin.

Vic la chn p dng m hnh qun tr ngun nhn lc no ph hp i vidoanh nghip thng ph thuc vo nhng iu kin c th ca doanh nghip nh trnh, nng lc, yu cu c th ca nhn vin, cc gi tr vn ho tinh thn trong doanhnghip, nh hng ca mi trng v.v

IV. BI HC KINH NGHIM V QUN TR NGUN NHN LC4.1. c im qun tr ngun nhn lc ca Nht v MSo snh c im qun tr ngun nhn lc ca Nht v MC IM NHT MTuyn dng Sut i Ngn hno to a k nng Chuyn mn ha hpRa quyt nh Tp th C nhnLng thng Bnh qun, theo thm

ninTheo kt qu thc hincng vic

Cng on Cng on x nghip Nhiu t chc cng on

4.2. Kinh nghim qun tr ngun nhn lc Singapore- S dng cc th tc h thng ngun nhn lc phi chnh ph

9- Pha trn gia cc t chc nho gio v phng ty- Duy tr mi quan h gia trng- T chc cc nhm o to ti ch

4.3. Nhng bi hc kinh nghim qun tr ngun nhn lc ca cc nc- Cn coi trng ngun nhn lc v nay l ngun lc c bn tng trng vpht trin kinh t.- C ch kinh doanh gi vai tr c bit quan trng i vi hot ng qun trngun nhn lc- M, Nht, Singapore quyn qun l con ngi thuc v t chc- Cc t chc u ch trng n cng tc o to ngun nhn lc, c s phi hpgia Chnh ph v t chc- Cc t chc c xu hng gim bt t l nhn vin chnh thc, tng t l nhnvin khng thng xuyn nhm to s quan tm c bit i vi i ng nhnvin chnh thc, nhng ngi c trnh tay ngh cao- Cc t chc u p dung bin php nng cao quyn t ch.

4.4. Kinh nghim qun tr ngun nhn lc Vit NamSo snh c im qun tr ngun nhn lc Vit Nam cc giai on khc nhau

THI K BAO CP

- Ch tuyn dung sut i, cc chnhsch phc li x hi nh nh , y tcng cng, gio dc min ph

- o to c coi nh l mt quyn ling nhin ca ngi lao ng.

- H thng tin lng mang tnh chtbnh qun, da vo thm nin.

- Quan h lao ng bnh ng thn thit.

THI K I MI

- Ch tuyn dung sut i,chuynsang ch lao ng hp ng.

- o to v pht trin nh l mtquyn li ng nhin chuyn sang dut c nhn.

- Ch lng do nh nc chi trchuyn sang do doanh nghip chu trchnhim.

- T can thip v kim tra nghim ngtca nh nc chuyn sang quyn t chca doanh nghip.

10

V. B PHN NGUN NHN LC5.1. Chc nng ca b phn ngun nhn lc

S 1.1. Chc nng ca b phn ngun nhn lcTm chc nng nu trn s 1.1. v c tnh cch bao qut chung - ngha l

trng b phn ngun nhn lc c chc nng nghin cu, hoch nh chin lc ngunnhn lc, tuyn dng, o to v pht trin, qun tr lng bng, quan h lao ng, dchv v qu phc li, y t v an ton lao ng trong ton t chc. Tuy nhin cc nh quntr tt c cc cp, cc b phn u phi phi hp thc hin tm chc nng ny mtcc c hiu qu.

Qun tr ngun nhn lc l cng vic v cng phc tp v nhn vin trong tchc c rt nhiu im khc nhau v: vn ha, kin thc, kinh nghim thc t hkhng chu ng yn m lun phn u vn ln, khng ngng sng to, u tranh chonhng quan h t do, bnh ng gia con ngi. i hi ngi lm cng tc qun trngun nhn lc phi c kin thc nhiu lnh vc v sng to nhng hnh thc,phng php, c ch qun l mi nhm em li hiu qua cao trong qun tr ngun nhnlc.

5.2. Nhim v v trch nhim ca trng b phn ngun nhn lcMi t chc u c chnh sch ring, chin lc kinh doanh khc nhau, v v th

trch nhim ca trng b phn ngun nhn lc cng khc nhau. Tuy nhin, nhim vv trch nhim ca h vn c nhng nt c bn ging nhau ti cc nc pht trin.

Nghincungunnhnlc

Hochnhchinlcngunnhn lc

Tuyndng

o tov phttrin

Quntr tinlng

Quanh laong

Dchv vphcli

Y t van tonlaong

TRNG B PHNNGUN NHN LC

11

Bn cht cng vicTrng b phn ngun nhn lc c trch nhim s dng ngun nhn lc trong t

chc mt cch c hiu qu, ch trng n vic ng vin nhn vin, n nhn quyn,ti o to v hun luyn nhn vin, v sp xp cng vic sao cho uyn chuyn. Htham gia ra cc chnh sch v ngun nhn lc, iu hnh vic tuyn chn, o to, vnh gi nhn vin, qun tr cc k hoch phc li, thit lp ra k hoch lng bng, vtham gia vo vic tho lun vi tp th hoc cng on.Trnh v tay ngh

y l mt ngh nghip i hi phi c mt trnh hc vn, c o to, vc nhiu nm kinh nghim. Nh qun tr ny phi c trnh c nhn hoc thc s vkinh t, kinh doanh, tm l hc hoc x hi hc. V yu cu h phi c kin thc v cch thng x l thng tin theo xu hng tin hc ho trong lnh vc ny. hi iukin, cc nh qun tr ny phi c k nng thng t bng ch vit v bng li ni, phic k nng phn tch gii, phi kin nhn i ph vi cc quan nim xung t, muthun nhau v kh nng iu hnh cng vic khi b sc p. Ngoi ra h phi c khnng tng hp, thch nghi hay uyn chuyn, c u c cng bng v bit cch thuytphc.

5.3. Vai tr ca b phn ngun nhn lci vi cc vn lin quan n ngun nhn lc trong ton t chc, trng b

phn ngun nhn lc ch ng vai tr lm chnh sch, c vn, cung cp dch v, vkim tra. ra chnh sch ngun nhn lc

B phn ngun nhn lc gi vai tr ch yu trong vic ra cc chnh sch linquan n ngun nhn lc trong ton c quan, v m bo rng cc chnh sch cthi hnh trong ton c quan. Cc chnh sch ny phi c kh nng gii quyt cc vn kh khn v gip c quan thc hin c cc mc tiu ca t chc. Ngy nay cngngy cng c khuynh hng giao cho b phn ngun nhn lc ra chinh sch hoc cvn cho lnh o cp cao ra chnh sch lin quan n ngun nhn lc trong t chc.Cc chnh sch ngun nhn lc c m t c th v chi tit trong cun s tay nhnvin.C vn

B phn ngun nhn lc ng vai tr t vn v c vn cho cc cp qun tr khc.Chng hn nh mt b phn no c th c vn cng nhn b vic, b phn khcc t l s ngi vng mt cao, b phn khc gp vn lin quan n s kin cngnhn phn hi hay than phin v gi ph tri. Thm ch cc b phn c th c vn kh khn v an ton lao ng v y t hoc vn k lut. Trong tt c cc vn nycng nh vn khc gim c ngun nhn lc v nhn vin ca mnh phi nm vngcc chnh sch ngun nhn lc ca cng ty, v theo kh nng chuyn mn ca mnh h

12

c th m nhn gii quyt cc vn kh khn qua cc chng trnh c th v thchng vi tnh cch c vn.

Do , ngi ta o lng kh nng ca b phn ngun nhn lc qua kh nnga ra cc li khuyn hoc khuyn co thch hp vi vn ny sinh mt cch c hiuqa.Dch v

Vai tr cung cp cc dch v nh tuyn dng, o to v phc li cho cc bphn khc cng l nhim v ca b phn ngun nhn lc. Chng hn nh b phnngun nhn lc gip cc b phn khc trong vic tuyn m, trc nghim v tuynchn nhn vin. V y l lnh vc chuyn mn c tnh cch chuyn nghip, nn bphn ngun nhn lc thc hin hay c vn hoc m trch phn ln cng vic chiu qu hn l cc b phn khc t m trch. t c trng hp cc b phn khc mnhn cc cng vic ny t A n Z m khng tham kho kin b phn ngun nhn lccung cp cc dch v lin quan n vic tuyn chn v tuyn m nhn vin.Kim tra

B phn ngun nhn lc m nhn cc chc nng kim tra bng cch gim stcc b phn khc c m bo thc hin cc chnh sch, cc chng trnh thuc vngun nhn lc ra hay khng. Cc th d di y s gip chng ta hiu vai trny hn.

Chng hn nh nu chnh sch ca cng ty l hng nm tt c cc nhn vin lnhlng thng u c cc b phn nh gi thnh tch cng tc vy th mt b phn no khng np bn tng trnh nh gi ny cho b phn ngun nhn lc, b phn sb khuyn co ngay. Vic theo di ny nhm bo m rng hot ng nh gi thnhtch nhn vin thc hin theo chnh sch v theo thc t ca cng ty.

Mt loi kim tra thng thng khc l kim tra cc th tc. Chng hn nhkim tra xem cc b phn nh gi thnh tch nhn vin c ng khng hay c b stmt phn thnh tch no khng.

Ngoi ra cn mt loi kim tra khc c gi l kim tra mc . B phn nhnvin phi o lng nh gi phn tch cc n khiu ni, cc tai nn lao ng, cc hnk chm dt hp ng lao ng, l do vng mt ca nhn vin v cc bin php k lut.H phi thc y cc b phn khc qun tr ngun nhn lc mt cch c hiu qu hn.Cc cuc kim tra ny phi c vit thnh bng tng trnh v khng nhng gi chob phn lin h, m cn gi cho cp qun tr cao hn.nh gi

Trch nhim chnh trong vic xc nh lch trnh v thc hin cc hot ngnh gi l thuc v ngi lnh o trc tip hoc ngi c giao trch nhim thchin cuc phng vn nh gi. Tuy nhin, trong s phi hp vi ngi qun l khc,phng qun tr ngun nhn lc ng vai tr rt quan trng trong vic thit k v t chcthc hin chng trnh, bao gm cc cng vic nh: xc nh ngi nh gi v la

13

chn phng php nh gi ph hp, tin hnh cc hot ng o to, kim tra cc hotng nh gi tt c cc phng ban, b phn trong t chc, t hp cc kt qu nhgi v ra cc bin php khc phc cc li sai.

Cu hi n tp chng 11. Gii thch vai tr v mc tiu ca qun tr ngun nhn lc ?2. Xc nh nhng ai tham gia vo qun tr ngun nhn lc v vai tr ca h ?3. M t cc chc nng ca qun tr ngun nhn lc theo mt qu trnh to dng v

quy tr ngun nhn lc c cht lng cao cho doanh nghip4. Thch thc i vi qun tr ngun nhn lc trong cc doanh nghip hin nay l

g?5. Cc vn qun tr ngun nhn lc thng gp doanh nghip, cng vi nhng

nguyn nhn v xut gii php ?

14

CHNG 2: PHN TCH CNG VICMc tiu:- Hiu c phn tch cng vic l g v l do ca phn tch cng vic.- Hiu c cc phng php phn tch cng vic- Hiu c tin trnh phn tch cng vic- Thit k c bng m t cng vic v bng tiu chun cng vic.

I. KHI NIM.1.1. Cc khi nim c bn

Trong t chc, do chuyn mn ho lao ng m cc ngh c chia ra thnh cccng vic. Mi mt cng vic li c to thnh t nhiu nhim v c th v c thchin bi mt hoc mt s ngi lao ng ti mt hoc mt s v tr vic lm. Trc tinchng ta lm r cc khi nim c bn:

Cng vic: Cng vic bao gm nhng cng tc c th phi hon thnh nu mtt chc mun t c cc mc tiu ca mnh. Thc hin cng vic chnh l phngtin ngi lao ng c th ng gp sc mnh vo vic thc hin cc mc tiu ca tchc. ng thi, cng vic l c s mt t chc thc hin cc hot ng qun lnhn lc i vi ngi lao ng nh: b tr cng vic, k hoch ho lao ng, nh githc hin cng vic, th lao v o to Mt khc, cng vic cn c nhng tc ngrt quan trng ti c nhn ngi lao ng nh nh hng ti vai tr, cng v ca htrong t chc, cng nh tin lng, s tho mn v thi ca h trong lao ng.

Ngh: L tp hp nhng cng vic tng t v ni dung v c lin quan vinhau mc nht nh vi nhng c tnh vn c, i hi ngi lao ng c nhnghiu bit ng b v chuyn mn nghip v, c nhng k nng, k xo v kinh nghimcn thit thc hin. V d: Cc cng vic k ton, kim ton v th qu u thucngh ti chnh.

1.2. Khi nim v ngha ca phn tch cng vicKhi nim phn tch cng vic

C nhiu cch hiu khc nhau v phn tch cng vic, phn tch cng vic l mtqu trnh x l cc thng tin c lin quan n cng vic hoc phn tch cng vic l tintrnh xc nh c tnh ca cng vic v nhng iu kin m cng vic c hon thnh.Hay, phn tch cng vic l mt qu trnh thu thp v x l cc thng tin v cng vicmt cch c h thng. Tuy nhin, chng ta thng nht khi nim.

Phn tch cng vic l qu trnh tm hiu, nghin cu nhng cng vic c thtrong t chc, doanh nghip xy dng bn m t cng vic v bn tiu chun cngvic.

15

Khi nim bn m t cng vic: L bn thng tin c lin quan n quyn hn,trch nhim, quyn li, ngha v ca ngi thc hin cng vic, cc mi quan h cnthit, kt qu cng vic khi hon thnh.

Khi nim bn tiu chun cng vic: L bn thng tin lin quan n ngi thchin cng vic nh: tui, gii tnh, trnh hc vn, chuyn mn, cc k nng c nhn,ngoi hnh, ngoi ng ... ngha phn tch cng vic

Phn tch cng vic l mt cng c qun tr ngun nhn lc c bn nht, cungcp y thng tin v cng vic v ngi thc hin cng vic. Khi phn tch cngvic phi xy dng hai ti liu c bn l bn m t cng vic v bn tiu chun cngvic. Hai bn ny l c s thc hin cc cng tc qun tr ngun nhn lc.

16

M TCNGVIC

PHNTCHCNGVIC

HOCH NH CLNNL

TUYN M

TUYN CHN

O TO V PHTTRIN

NH GI CNG TC

LNG BNG VPHC LI

AN TON V Y T

GIAO T NHN S &QUAN H LAO NG

NGHIN CU NHN S

TUYN DNG BNHNG

M TTIUCHUNCNGVIC

KINTHC

KNNG

KHNNG

NHIMV

TRCHNHIM

CNG TCC TH

S 2.2. S phn tch cng vic, cng c qun tr ngun nhn lc c bn nht.Ngun: Qun tr nhn s, TS. Nguyn Hu Thn, H M Bn Cng TP.HCM.2006i vi nh qun tr

- Phn tch cc c im k thut ca cng vic v ch ra loi nhn cng cn thit thc hin cng vic mt cch hon ho.

- Bn m t cng vic, bn tiu chun cng vic to c s cho cc chc nng quntr ngun nhn lc. nh hng cho qu trnh tuyn dng, la chn ng ngicho cc cng vic im hin ti v trong tng lai di hn. La chn v hon

17

thin vic b tr nhn vin. Xc nh nhu cu o to nhn vin v lp k hochcho cc chng trnh o to, ln k hoch b nhim v thuyn chuyn cng tccho nhn vin.

- Xy dng h thng nh gi cng vic, xp hng cng vic lm c s cho vicxc nh h thng tin lng v mc th lao cn thit cho mi cng vic.

- Qua m t cng vic c th ch ra nhng yu t c hi cho sc kho v an tonca ngi lao ng. Nu nhng yu t c hi ny khng th khc phc c thcn thit phi thit k li cng vic loi tr chng.

- Bo m thnh cng hn trong vic sp xp, thuyn chuyn, thng chc vthng pht nhn vin.

- Loi b nhiu bt bnh ng v mc lng qua vic xc nh r nhim v vtrch nhim ca cng vic.

- To kch thch lao ng nhiu hn qua vic sp xp cc mc thng.- Tit kim thi gian v sc lc qua vic tiu chun ho cng vic v t gip

cho nh qun tr c c s lm k hoch v phn chia thi biu cng tc.- Gim bt s ngi cn phi thay th do thiu hiu bit v cng vic hoc trnh

ca h.- To c s cp qun tr v nhn vin hiu nhau nhiu hn.

Tm li, khng bit phn tch cng vic, nh qun tr s khng th to ra s phi hpng b gia cc b phn c cu trong doanh nghip, khng th nh gi chnh xcc cc yu cu ca cc cng vic, khng th kch thch nhn vin kp thi, chnh xc.i vi nhn vin

Bn m t cng vic gip cho nhn vin hiu c ni dung yu cu ca cngvic v hiu c quyn hn, trch nhim ca cng vic to iu kin cho nhn vinphn u vo chc danh h mong mun.

Bn tiu chun cng vic gip nhn vin hiu c doanh nghip cn loi nhnvin nh th no thc hin cng vic tt nht.Khi no cn phn tch cng vic?

- Khi t chc c thnh lp v chng trnh phn tch cng vic c tin hnhln u tin, gip cc t chc ci t hoc thay i v c cu t chc, tinh ginbin ch nhm nng cao hiu qu.- Khi cn c thm mt s cng vic mi.- Khi cng vic phi thay i do ci tin cng tc qun l, ng dng khoa hc kthut mi.

Thng tin cn thu thp phn tch cng vicThng tin v cc yu t ca iu kin lm vic nh iu kin t chc hot ng

ca doanh nghip, ch lng bng khen thng, tm quan trng ca doanh nghip,cc yu t ca doanh nghip, s c gng v th lc, nhng ri ro kh trnh, s tiu haonng lng trong qu trnh lm vic.

18

Thng tin v cc hot ng thc t ca nhn vin tin hnh ti ni lm vic nhcc phng php lm vic, cc quan h trong cng vic, cch thc lm vic vi khchhng, thu thp x l cc loi s liu, cc loi my mc thit b cn thit.

Thng tin v nhng phm cht m nhn vin thc hin cng vic cn c nhtrnh hc vn, kinh nghim, k nng thc hin cng vic, tui i, ngoi hnh, sckho, tham vng, cc c im c nhn cn c khi thc hin cng vic.

Thng tin v cc loi my mc thit b ti ni lm vic nh s lng, chng loi,quy trnh k thut, tnh nng, tc dng ca cc trang b k thut, cch thc s dng boqun ti ni lm vic.

Thng tin v cc tiu chun mu trong thc hin cng vic i vi nhn vin baogm c cc quy nh i vi nhn vin v tiu chun kt qu thc hin cng vic ivi nhn vin.

Thng tin v cc tiu chun mu thc hin cng vic i vi nhn vin, bao gmcc quy nh v tiu chun hnh vi v tiu chun kt qu thc hin cng vic.Tin trnh phn tch cng vic

Tin trnh phn tch cng vic thng c tin hnh theo su bc sau y:

Thu thp thng tin cn thit phn tch cng vic

Thu thp thng tin c bn c sn

X l thng tin

Son tho bn m t cng vic v bnm t tiu chun cng vic

La chn cc cng vic tiu biu

Xc nh mc chca phn tch cng vic

19

S 2.1. Tin trnh phn tch cng vicLu : Thnh phn tham gia vo phn tch cng vic ti thiu phi c cc nh phn tch(gm nh qun tr cc cp, chuyn gia phn tch, chuyn vin t vn) v cng nhn vin.Trc khi thc hin phn tch cng vic, nh phn tch phi nghin cu k cng viccng nhiu cng tt bng cch xem li s t chc, ni chuyn vi cc c nhn quenthuc vi cng vic . Nn gii thiu chuyn gia phn tch vi cng nhn v gii thchl do ca phn tch cng vic. Mc du thi ca cng nhn khng nh hng g nhphn tch, nhng nh phn tch phi c gng to mi tin tng vi cng nhn. Tht bitrong vic ny d lm tr tr cng vic.

Bc 1: Xc nh mc ch s dng thng tin phn tch phn cng cng vic.Cn phi xc nh mc ch s dng thng tin chng ta mi n nh phng php thuthp thng tin.

Bc 2: Thu thp thng tin c bn. Bc k tip nh phn tch xem li thng tinc bn nh s t chc, s tin trnh cng vic v bng m t cng vic hin c,nu c. S t chc cho ta bit cng vic ny c lin h vi cc cng vic khc nhth no, chc v v tuyn quyn hn. S tin trnh cng vic hay cn c gi l s lung cng vic hoc lu chuyn gip nh phn tch hiu r v chi tit t u von u ra. Sau cng bng m t cng vic hin thi, nu c, s gip chng ta xy dngli mt bng m t cng vic hon chnh hn.

Bc 3: La chn cc cng vic tiu biu. y l vic cn thit khi c nhiucng vic tng t nhau. iu ny gip tit kim thi gian phn tch cc cng victrong dy chuyn sn xut chng hn.

Bc 4: Thu thp thng tin phn tch cng vic. Dng cc phng php nu thu thp thng tin lin quan n cc hot ng, thi ng x, iu kin lm vic,c tnh v kh nng

Bc 5: Kim tra li thng tin vi cc thnh vin. Cn kim tra li thng tin thu thp c vi cc cng nhn m nhn cng vic v cp qun tr trc tip cang s. iu ny gip c s ng tnh ca ng s v bng phn tch cng vicbi v h c c hi duyt xt li chnh cng vic m h thc hin.

Bc 6: Trin khai bng m t cng vic v bng m t tiu chun cng vic.Sau khi hon thnh bng m t phn tch cng vic, nh qun tr phi son tho hai tiliu c bn- l bng m t cng vic v bng m t tiu chun cng vic.

II. NI DUNG CA BN M T CNG VIC V BN TIU CHUN CNGVIC2.1. Bn m t cng vicBn m t cng vic phi c vit bng ngn ng n gin, to ra s so snh vi cccng vic khc v d hiu i vi nh qun tr cng nh nhn vin.

20

nh ra mc tiu v tiu chun cho ngi lm nhim v Cng vic khng b lp li do ngi khc lm Trnh c cc tnh hung va chm Mi ngi bit ai lm v lm nhim v g

Bn m t cng vic c cho l hiu qu u gm cc thng tin sau:1) Tn cng vic ca ngi c tuyn cho vic , v tr trong s t chc,

thnh ph no, nh my no, phng no, my mc g...2) Cng vic cn thc hin. Ai l ngi thc hin cng vic , ngi s tin

hnh ra sao, xc nh phm vi v mc ch cng vic. Nhng hng dn chitit bao gm, nhim v c th, trch nhim, quyn hn, mi quan h, phngphp...

3) Ch dn chi tit v cng vic, nhng k nng, tinh thn v nhng k nng thcht, iu kin lm vic l nhng yu t quan trng trong bn m t cngvic.

Tiu chun thc hin cng vic, hu ht nhng bn m t cng vic u nu r nhimv c th nhng khng yu cu thc hin tt cng vic mc no. Nhng tiuchun i vi cng vic thc hin vic loi b yu t ny.

2.2. Tin trnh xy dng bn m t cng vicBng m t cng vic c th tin hnh theo bn bc.

Bc 1: Lp k hoch. Vic chun b tt dn n kt qu tt. Giai on chun bcn phi xc nh cc trch nhim chnh v cng tc kim tra, nh gi. Cng vic nhm t c ci g, ngi m ng cng vic cn n lc nh th no, trchnhim. Kt qu cng vic c nh gi nh th no ?

Bc 2: Thu thp thng tin. iu quan trng l thu thp thng tin y tcng vic vo h thng cng vic khc trong c cu t chc mi quan h c lin quan,v tr cng vic c miu t r nht bng s .

Bc 3: Pht huy bn m t cng vic ngha l chuyn nhng thng tin thuthp thnh bn m t cng vic nhm mc ch gip ngi lm cng vic v ngiqun l c th hnh dung cng mt bc tranh ging nhau v bao qut c phm vicng vic, bn m t cng vic c th do ngi lm cng vic hoc do ngi qun lson bng tho sau khi tho lun vi ngi m ng vic .

Bc 4: Ph chun bn m t cng vic.Ngi lm cng vic v ngi qun l gim st hoc ngi qun l phi cng

thng nht xem nn gii quyt nh th no khi cng vic gp vn cng gii quyt.Ngi qun l cn ch o cp di sao cho cng thng nht bn m t cng

vic m bo cng vic tin hnh thun li m khng c s chng cho ln nhau.Bn m t cng vic l mt ti liu cung cp thng tin lin quan n cc cng

vic c th, cc nhim v, trch nhim ca cng vic. Nh vy, bn m t cng vic

21

cho chng ta bit chnh xc v xc tch nhng iu m nhn vin phi thc hin, cngvic c th l g, trch nhim ra sao, nhim v c th l g v cc iu kin thc thi ccnhim v .

III. CC PHNG PHP PHN TCH CNG VIC3.1. Bng cu hi

Theo phng php lm bng cu hi cn gi l bng vn lc cp qun tr gicho tt c cc cng nhn vin nhng bng cu hi, ngoi tr cp iu hnh. Trong bngcu hi ny, ngoi nhng chi tit c bn nh tn tui, phng ban, chc v, cng nhnphi m t ton b cc nhim v hoc mc ch ca cng vic, khi lng cng vichoc s sn phm Tuy nhin phng php ny c nhiu tr ngi v hn ch. Cngnhn khng thch in vo nhng bng cu hi mt cch chi tit v v th s khng trli cu hi y . Ngoi ra, c cng nhn ln cp iu hnh khng c nhiu thi gian x l bng cu hi.3.2. Quan st

Ngoi ra, cc nh qun tr cn p dng phng php quan st. Phng php nyc s dng ch yu i vi cc cng vic i hi k nng bng tay chn, nh cccng nhn trc tip sn xut chng hn. i vi cc cng vic bng tr c th phngphp ny khng .3.3. Phng vn

Chng ta c th dng phng php phng vn c nhn ly thng tin v cngvic. Nh phn tch s phng vn c cng nhn ln qun c. Thng thng th h sphng vn cng nhn trc, gip cng nhn m t cc nhim v m h phi hon thnh.Sau nh phn tch s phng vn qun c thm thng tin, ng thi kim tra lixem thng tin do cng nhn cung cp c chnh xc khng, v lm sng t mt s imno . Chng ta cng c th tin hnh phng vn nhm ngha l phng vn mt nhmcng nhn hoc phi hp phng vn mt nhm qun c.3.4. Ghi chp li trong nht k

Trong mt s trng hp, nh phn tch thu thp thng tin bng cch yu cucng nhn ghi li, m t li hot ng hng ngy trong mt cun s. Nh phng phpny m vn cng nhn vin phng i tm quan trng ca cng vic trong ccphng php trc khng cn l vn khng gii quyt c.3.5. Bng danh sch kim tra

y l danh sch cc mc lin quan ti cng vic. Thng l c nhn ngi mnhn cng vic hoc cp qun tr trc tip ca ng s c yu cu kim tra xemmi mc c p dng cho cng vic ang cn kim tra khng. Danh sch kim tra rthu dng bi v cc c nhn d tr li.

Nhn xt: Thng thng th cc nh phn tch khng dng mt phng php nthun na. H thng phi hp cc phng php khc nhau. Chng hn nh mun

22

phn tch cng vic ca nhn vin hnh chnh vn phng, h c th s dng bng cuhi, phi hp vi phng vn v quan st thm. Khi nghin cu cc cng vic sn xut,h dng phng php phng vn phi hp vi phng php quan st.

IV. THIT K CNG VIC4.1. Khi nim v ni dung ca thit k cng vic.

Thit k cng vic l qu trnh xc nh cc nhim v, cc trch nhim c thc thc hin bi tng ngi lao ng trong t chc cng nh cc iu kin c th thc hin cc nhim v, trch nhim .

Thit k cng vic c hiu qu l mt qu trnh tng th cn c xem xt tnhiu gc . Kt hp cc cng vic vi cc mc tiu ca t chc, to ng lc ti mcti a cho ngi lao ng, t c cc tiu chun thc hin cng vic, ph hp giacc kh nng v k nng ca ngi lao ng vi cc i hi ca cng vic u l nhngnhn nhn c bn trong thit k cng vic. S b qua mt trong nhng kha cnh uc th dn n gim hiu qu v hiu sut hot ng ca t chc cng nh s tho mnca ngi lao ng.Khi thit k cng vic cn phi xc nh ba yu t thuc v cng vic nh sau:

- Yu t ni dung cng vic: bao gm tng th cc hot ng, cc ngha v, ccnhim v, cc trch nhim thuc v cng vic cn phi thc hin, cc my mc, cctrang thit b, dng c cn phi s dng v cc quan h cn phi thc hin. C nm ctrng c bn to nn ni dung cng vic:

+ Tp hp cc k nng: l mc yu cu ca cng vic v mt tp hp cc hotng khc nhau cn c thc hin hon thnh cng vic, i hi s dng mt lotcc k nng v s kho lo ca con ngi.

+ Tnh xc nh ca nhim v: l mc yu cu ca cng vic v s hon thnhton b hay mt phn xc nh cc hot ng lao ng thc hin cng vic t btu cho n kt thc vi mt kt qu c th.

+ Tm quan trng ca nhim v: l mc nh hng ca cng vic ti nhngngi khc, ti t chc ni chung hay ti ton x hi.

+ Mc t qun: l mc t do v lm vic c lp ca ngi lao ng khithc hin vic nh: sp xp lch lm vic, la chn cch thc thc hin cng vic

+ S phn hi: l mc m s thc hin cc hot ng lao ng c i hibi vic cung cp cho ngi lao ng cc thng tin v tnh hiu qu ca cc hot ngca h.

tng cng vic c th, cc c trng c bn ca cng vic s c kt cu theonhng t l khc nhau v chng dn n nhng kt qu nht nh i vi c nhn ngilao ng hoc i vi t chc. S dng nm c trng c bn ca cng vic phntch cc cng vic c th gip cc t chc thit k v thit k li cc cng vic nhm tora nhng cng vic c thit k hp l. Cc cng vic c thit k hp l l cc cng

23

vic c thit k theo hng c cc i hi hp l i vi con ngi c v mt th lcv tr lc nhm to iu kin cho ngi lao ng lm vic vi nng sut cao, s dnghp l qu thi gian lm vic v c tnh hp dn, thch thc i vi con ngi nhm tia ho ng lc lm vic.

- Yu t trch nhim i vi t chc: bao gm tng th cc trch nhim c linquan ti t chc ni chung m mi ngi lao ng phi thc hin; cc my mc, cctrang thit b, dng c cn phi s dng v cc quan h cn phi thc hin.

- Yu t iu kin lao ng: bao gm mt tp hp cc yu t thuc mi trng vtcht ca cng vic nh nhit , chiu sng, cc iu kin an ton.v.v.

Trong ba yu t thnh phn th ni dung cng vic l yu t ch yu ca cngvic v l yu t trung tm ca thit k cng vic.

4.2. Cc phng php thit k v thit k li cng vicKhi c yu cu thit k v thit k li cng vic, cc t chc c th la chn thc

hin theo nhng phng php sau y:- Phng php truyn thng: l phng php xc nh nhim v v trch nhim

thuc cng vic da trn cc yu t chung hoc ging nhau ca tng cng vic cthc hin cc t chc khc nhau. Phng php ny tn ti nhiu nm v c chpnhn nhiu doanh nghip.

- Nghin cu hao ph thi gian v chuyn ng: l phng php nghin cu vphng php chuyn ng ca bn tay, cnh tay, chuyn ng thn th ca ngi laong trong qu trnh lm vic, trong mi quan h vi cc cng c lm vic v ccnguyn vt liu xy dng v tiu chun ho mt chu trnh hot ng hp l nhm tia ho hiu sut ca qu trnh lao ng thc cht chnh l vic tiu chun ho cngvic v cch thc thc hin cng vic mi ngi c th thc hin c cng vic theo ng yu cu ca sn xut. Phng php ny thng c thc hin bi cc k sk thut v p dng thit k cc cng vic sn xut, mang tnh th cng v lp i lpli.

- M rng cng vic: l phng php thit k cng vic bng cch tng thm slng cc nhim v v trch nhim thuc cng vic. Cc nhim v hay trch nhimc tng thm thng ging hoc tng t hoc c qua h gn gi vi ni dung cngvic trc , khng i hi phi hc thm cc k nng mi.

Phng php ny c tc dng vi vic thit k li cng vic c ni dung v phmvi hot ng ngho nn, cha s dng tt thi gian lm vic ca ngi lao ng nhngkhng c tc dng i vi vic khc phc tnh n iu ca cng vic.

- Lun chuyn cng vic: l phng php thit k cng vic trong ngi lao ngthc hin mt s cng vic khc nhau nhng tng t nh nhau. phng php ny ctc dng chng tnh n iu ca cng vic nhng rt hn ch v tnh tng t nhnhau ca cc cng vic.

24

- Lm giu cng vic: l phng php thit k cng vic da trn s lm giu thmni dung cng vic bng cch tng thm cc yu t hp dn v tho mn bn trong cngvic. Thc cht ca phng php ny l thay i quan h gia con ngi v cng victheo chiu dc, tc l cng thm vo ni dung cng vic cc yu t m trc thucv cng vic ca cp qun l cao hn.

Phng php lm giu cng vic c th hng vo cng vic ca c nhn haycng vic ca tng t nhm. Hnh thc t chc cng vic ny c tc dng rt ln trongvic to ng lc cho ngi lao ng v nng cao nng sut ca h.

Mc d thit k cng vic nh hng hu ht cc mt ca cng tc qun l ngunnhn lc, phng qun l ngun nhn lc lun lun gi mt vai tr gin tip trong victhit k v thit k li cng vic trong doanh nghip nh nghin cu pht trin vn v nhu cu thit k v thit k li cc cng vic ti cc b phn; t chc cc hot ngo to cn thit tr gip lnh o trong vic k hoch ho v thc hin chng trnhthit k li cng vic m bo c chnh sch tho ng i vi nhng ngi c linquan; sa li v iu chnh li cc bng m t cng vic v bng xc nh yu cu cacng vic vi ngi thc hin, yu cu tuyn m k c thang bng lng ca doanhnghip nu cn thit i vi cc cng vic c thit k li.

Cu hi n tp chng 21. S khc bit trong yu cu tuyn chn i vi sinh vin khoa qun tr kinh

doanh v sinh vin khoa k ton, khoa ti chnh l g?2. ng vin cho mi loi cng vic: tr l gim c, trng phng kinh doanh,

nhn vin kinh doanh cn c cc tiu chun g ?

25

Chng 3: HOCH NH NGUN NHN LCMc tiu:- Hiu c hoch nh ngun nhn lc l g- Gii thch v m t tin trnh hoch nh ngun nhn lc- Hiu c cc d bo nhn s v ni c cch gii quyt khi mt t chc d

tha hoc thiu nhn vin.

I. KHI NIM, VAI TR HOCH NH NGUN NHN LC1.1. Khi nim

Hoch nh l chc nng u tin v l chc nng quan trng nht trong tintrnh qun tr doanh nghip ni chung v qun tr ngun nhn lc ni ring. C nhiukhi nim khc nhau v hoch nh ngun nhn lc trong doanh nghip, mi khi nimc mt s ni dung khc nhau nhng chng u c im chung l phn tch v xc nhnhu cu lao ng trong doanh nghip t doanh nghip ch ng xy dng cc khoch c th v ngun nhn lc nhm p ng nhu cu ca doanh nghip trong nhngthi gian nht nh.

Hoch nh ngun nhn lc l qu trnh d on, xc nh nhu cu v nhn s, ra cc chnh sch v trin khai thc hin nhm m bo cho doanh nghip lun c s lng nhn s cng cc k nng, phm cht cn thit ph hp vi tng giai onhot ng v em li hiu qu cao cho t chc.1.2. Vai tr ca hoch nh ngun nhn lc

To cho doanh nghip lun th ch ng v nhn s m bo cho doanh nghip lun c s lng nhn vin vi nhng k nng

cn thit vo ng thi im Trnh ri ro trong s dng lao ng Gip cc qun tr gia xc nh c r rng phng hng hot ng ca t

chc.

II. QA TRNH HOCH NH NGUN NHN LCDa vo chin lc v k hoch kinh doanh ca doanh nghip c xc nh,

b phn chuyn trch qun tr ngun nhn lc son tho, ly kin cc cp qun l sau Gim c doanh nghip xt duyt v ch o thc hin thng nht. Qu trnh hochnh ngun nhn lc cn c thc hin trong mi quan h mt thit vi cc chin lckinh doanh ca doanh nghip. V ngun nhn lc c coi l mt li th cnh tranhthen cht ca doanh nghip, khng phi n thun ch l phng tin thc hin ccchin lc, chnh sch kinh doanh. Qu trnh hoch nh ngun nhn lc c thchin theo s sau:

26

Phn tchmitrng,xc nhmc tiu,la chnchinlc nhns

Dbo/phntchcngvic

Phntch thctrngqun trngunnhn lc

D bo/xc nhnhu cunhn lc

Phn tchcung cu,kh nngiuchnh

Chnhsch

Khoch/chng

trnh

Thc hin-Thu ht- o to

v PT- Tr cng

v kchthch

-Quan hlao ng

S 3.1: Qu trnh hoch nh ngun nhn lcNgun: Qun tr ngun nhn lc, TS. Trn Kim Dung, Nxb Thng k, 2006.

2.1. Phn tch yu t mi trng, xc nh mc tiu v chin lc nhn s chodoanh nghip.

Mi mt doanh nghip khng th tn ti mt cch c lp m khng c s tcng qua li vi mi trng. S tc ng ca mi trng i vi doanh nghip theo haihng tch cc hoc tiu cc, to ra c hi hoc nguy c. i vi nh qun tr nichung, nh qun tr ngun nhn lc ni ring, iu quan trng khng phi l qun trcc ngun lc tt trong ni b doanh nghip m phi bit phn tch, nh gi s tcng qua li ca mi trng mt cch thng xuyn lin tc. Vic phn tch mi trngl c s cho vic xc nh mc tiu, chin lc cho doanh nghip ni chung v hochnh ngun nhn lc ni ring. Mi trng kinh doanh ca doanh nghip c chiathnh 3 nhm: Mi trng v m, mi trng vi m (xc nh cu ngun nhn lc) vcc yu t ni b (nh gi kh nng cung ngun nhn lc).

Mi trng v m l cc yu t bn ngoi doanh nghip tc ng mt cch gintip ti hot ng, kt qu hot ng ca doanh nghip m nh qun tr kh kim sotc. Yu t ny c nh hng n cc yu t thuc mi trng vi m v ni b, to rac hi hoc nguy c i vi doanh nghip. Mi trng v m bao gm cc yu t:Chnh sch ca Chnh ph; Cc yu t chnh tr-lut php; Cc yu t vn ha- x hi;Trnh pht trin k thut cng ngh

Mi trng vi m l cc yu t bn ngoi doanh nghip tc ng mt cch trctip ti hot ng, kt qu hot ng ca doanh nghip m nh qun tr kh kim sot

Kimtra,nhgitnhhnhthchin

27

c. Mi trng vi m nh hng ti vic pht trin cng nh nh hng cnh tranhtrong ngnh. Cc yu t l: i th cnh tranh; Khch hng; Nh cung ng; Cc ith tim n; Tnh cht thay th ca sn phm

Cc yu t ni b l cc yu t thuc v cc ngun lc bn trong doanh nghipnh: ngun nhn lc, ti chnh, trnh trang thit b cng ngh- k thut, kh nngnghin cu v pht trin, vn ha doanh nghip, quy ch, chnh sch ca doanhnghip

Xc nh mc tiu l vic xc nh cc tiu ch m doanh nghip mun t c,n c s dng nh l nh hng gip nh qun tr ra quyt nh. Vic phn tch vla chn chin lc da trn phn tch mi trng. ng trn phng din hoch nhngun nhn lc, cc mc tiu v chin lc s ch trng n ton b qu trnh thu ht-o to- pht trin v duy tr ngun nhn lc ca doanh nghip bo m cc yu cunhn lc ca doanh nghip. Cc mc tiu ngn hn c xy dng trn c s cc mctiu di hn ca doanh nghip.

2.2. Phn tch thc trng qun tr ngun nhn lcNu nh phn tch cc yu t thuc mi trng bn ngoi nhm xc nh c hi

v nguy c tc ng v pha doanh nghip th vic phn tch thc trng ngun nhn lcca doanh nghip nhm xc nh im mnh, im yu, kh khn v thun li cadoanh nghip. Qun tr ngun nhn lc trong doanh nghip va c tnh h thng va ctnh cht qu trnh. V phng din h thng, qun tr ngun nhn lc trong doanhnghip bao gm cc yu t:

Ngun nhn lc: s lng, c cu, trnh , k nng ngh nghip, kh nng honthnh nhim v, kinh nghim, cc phm cht c nhn khc.

C cu t chc: loi hnh t chc, phn cng chc nng, quyn hn gia cc bphn trong doanh nghip.

Cc chnh sch: h thng cc chnh sch tuyn dng, o to, i ng, khenthng, k lut

Vic phn tch thc trng qun tr ngun nhn lc i hi phi t cc yu t hthng v qu trnh vo hon cnh thc t ca doanh nghip. Kt qu hot ng caqun tr ngun nhn lc cn phi c phn nh c hiu qu lm vic ca doanhnghip ln hiu qu lm vic ca cc c nhn trong doanh nghip. Qu trnh phn tchny c th thc hin thng qua vic t cu hi, thu thp thng tin v nh gi ca nhnvin v nhng vn : mc ng vin, khch l nhn vin, s tha mn ca nhnvin vi mi trng lm vic, mi trng vn ha ca doanh nghip, s cam kt thchin cng vic ca lnh o, nhng kh khn ca doanh nghip v cch thc gii quytnhng kh khn

28

2.3. D bo khi lng cng vicD bo khi lng cng vic (i vi cc mc tiu, k hoch nhn lc di hn

v trung hn) hoc xc nh khi lng cng vic v tin hnh phn tch cng vic (ivi cc mc tiu, k hoch nhn lc ngn hn)

Sau khi phn tch thc trng ngun nhn lc ca doanh nghip ang c, kt hpvi cc mc tiu kinh doanh ca doanh nghip, xc nh khi lng cng vic cn phithc hin.

2.4. D bo nhu cu ngun nhn lcD bo nhu cu ngun nhn lc c thc hin sau khi phn tch k thc

trng ngun nhn lc kt hp vi cc mc tiu kinh doanh m doanh nghip xcnh. Cc nh qun tr ngun nhn lc phi c tnh c s lng nhn vin cn phic thc hin khi lng cng vic m doanh nghip cn phi thc hin p ngmc tiu. tin hnh d bo nhu cu ngun nhn lc chnh xc cn da trn kh nngthc t ca doanh nghip, nh qun tr phi a ra nh hng, nh gi v nhn lcca doanh nghip mt cch tng th v chnh xc.

D bo ngun nhn lc s c thc hin trn c s d bao v: Khi lng cng vic cn c thc hin Trnh trang thit b k thut v kh nng thay i cng ngh k thut S thay i v t chc hnh chnh C cu ngnh ngh theo yu cu ca cng vic Kh nng nng cao cht lng ca nhn vin T l ngh vic ca nhn vin Yu cu nng cao cht lng sn phm, dch v.. Kh nng ti chnh ca doanh nghip c th thu ht lao ng lnh ngh

trn th trng.

2.5. Phn tch quan h cung cu v kh nng iu chnh h thng qun tr ngunnhn lc

Trn c s d bo ngun nhn lc trong k hoch di hn v ngun nhn lc snc, doanh nghip s a ra cc chnh sch, mt s chng trnh, k hoch nhm gipcho doanh nghip iu chnh, thch ng vi nhu cu mi v nng cao hiu qu s dngngun nhn lc. V d theo d bo, doanh nghip s c nhu cu rt cao v lao ng kthut ngnh c kh nhng ti a phng, lao ng lnh ngh trong lnh vc rt thiu.Khi , doanh nghip cn p dng chnh sch thu ht, duy tr c th bo m sngi cn lm vic hoc tin hnh o to, o to li mt s nhn vin ca doanh

29

nghip. ng thi c chnh sch kt hp gia o to, tuyn dng, lng bng, ing

i vi mc tiu v k hoch ngn hn, sau khi xc nh c khi lng cngvic, doanh nghip cn phi tin hnh phn tch cng vic nhm p ng yu cu nhnlc. Phn tch kh nng cung cu cho cc k hoch ngn hn s gip cho doanh nghip ra cc chnh sch, k hoch v chng trnh c th v nhn lc. Cc doanh nghipcn xem xt k t l thuyn chuyn, ngh vic khi xc nh nhu cu tuyn dng theocng thc:

2.6. Thc hin cc chnh sch, k hoch, chng trnh qun tr ngun nhn lcMc ch ca vic hoch nh ngun nhn lc l nhm m bo cho doanh

nghip lun s lng v cht lng ngun nhn lc. Tuy nhin m bo chodoanh nghip lun c s lng v cht lng lao ng cn thit ngoi vic tin hnhcc hot ng tuyn dng, tinh gin bin ch cn phi ch n cc cng vic khcnh cc hot ng khuyn khch bng cc ch tr lng, thng, o to pht trinngun nhn lc, xy dng vn ha doanh nghipHoch nh ngun nhn lc l vicdoanh nghip s phi i mt vi cc tnh trng:

- Cung vt qu cu: c ngha l doanh nghip trong tnh trng d tha nhnvin. Trng hp ny do doanh nghip thu hp sn xut, chuyn i sn xut haychuyn i chc nng kinh doanh, ngi lao ng khng c li g c. Vn y ldoanh nghip s cho ai ngh vic? Gii php l tinh gin bin ch: gim gi lm, vnng ngh php, gi lao ng qua doanh nghip bn, ngh ch vic ch l nhng giiphp mang tnh tm thi; vn ng ngh hu sm hay cho ngh vic mi l gii phpmang tnh lu di.

- Cu vt qu cung: c ngha l doanh nghip ang phi i mt vi tnh trngnhn vin khng p ng nhu cu pht trin ca doanh nghip. Doanh nghip sdng gii php tm thi: vn ng khng ngh php, vn ng ko di hp ng, tngthi gian lm vic, k kt hp ng vi cc cng ty v tinh, thu lao ng tm thi. Vlu di phi tuyn dng lao ng b sung cho nhu cu ca doanh nghip.

- Tnh trng va tha va thiu: hin nay Vit Nam v mt s nc ang phttrin tnh trng ny l ph bin v kh nng qun l yu km.

2.7. Kim tra, nh gi tnh hnh thc hinMc ch ca kim tra nh gi l hng dn cc hot ng hoch nh ngun

nhn lc, xc nh cc sai lch gia hoch nh v thc t c bin php iu chnh.Cc nh gi nh lng thng c tnh khch quan hn v gip cho doanh nghip thy

Nhu cu tuyn dng = S l cn c S l hin c +(% ngh vic* S l hin c )

30

c ci sai lch gia hoch nh v thc thin mt cch r rng hn trong cc lnh vcsau: s lng v cht lng nhn vin; nng sut lao ng; t l thuyn chuyn nhnvin, c bit l nhng nhn vin mi tuyn; chi ph tuyn dng i vi mt nhn vin;s hi lng ca nhn vin i vi cng vic

III. CC PHNG PHP HOCH NH NGUN NHN LC3.1. Phng php nh lngPhng php phn tch xu hng

Trm mt trc ta l thi gian, mt trc ta khc l s lng nhn vin cnthit. Da vo nhu cu nhn vin trong qu kh, hin ti xc nh nhu cu nhn vintrong tng lai. Phng php ny mang tnh nh hng, km chnh xc do d bo chda vo hai yu t l thi gian v xu hng pht trin chung, thng ch p dng nhng ni c tnh hnh sn xut kinh doanh tng i n nh.

V d: Nm 2008 doanh nghip c 200 CNV; Nm 2009 tng 10%. Vy nhu cucng nhn vin nm 2009 l:

200 x 110% = 220 CNVPhng php phn tch tng quan

D bo nhu cu nhn vin bng cch s dng h s gia mt i lng v quym sn xut kinh doanh nh khi lng sn phm, hng ha, doanh s bn hng vs lng nhn vin cn thit tng ng. Phng php ny t chnh xc do khng tnhn s thay i v c cu v cht lng nhn vin cng nh s thay i v quy trnhcng ngh ca doanh nghip. Phng php ny p dng cho cc doanh nghip c nngsut t thay i l ph hp.

V d: sn xut 20.000 sn phm/ thng cn 200 cng nhn. Khi sn xut30.000 sn phm/ thng, s lng cng nhn s l:

30.000 x 200= 300 CN

20.000Phng php hi quy

D bo nhu cu nhn vin bng cch s dng cng thc ton hc trong mitng quan gia nhu cu nhn vin v cc bin s c bn ca qu trnh hot ng.Phng php ny c tnh theo cng thc sau:

Trong : - NCNV: nhu cu nhn vin- Mti: hao ph thi gian sn xut 1 n v sn phm th i- Qi: s lng sn phm i

Mti x QiNCNV =

Qcn x Hm

31

- Qcn: qu thi gian quy nh cho 1 cng nhn- Hm: h s hon thnh cng vic

Hm = sn phm thc t/ sn phm nh mc+ Hm = 1 (Khi sp thc t = sp nh mc)+ Hm>1 (Khi sp thc t > sp nh mc)+ Hm

32

Tinh gin bin ch l vic lm cn thit lin quan mt thit vi hoch nh ngunnhn lc, c th din ra trong bt c thi gian no ca qu trnh hot ng doanhnghip. Hoch nh ngun nhn lc ngoi vic d bo nhu cu nhn lc hng nm, ccnhn t nh hng n nhu cu nhn lc cn phi tnh n s cn thit phi tinh ginbin ch hng nm ca doanh nghip. C cc hnh thc tinh gin bin ch sau:

4.1. Cho ngh vicCho ngh vic c hai loi: ngh tm thi v ngh vnh vinNgh tm thi: xy ra khi khi lng cng vic gim xung, khng m bo

vic cho mi nhn vin, doanh nghip phi cho nhn vin ngh vic tm thi i vi snhn vin khng b tr c cng vic, ngay khi khi lng cng vic tr li bnhthng s nhn vin s c thng bo i lm li.

Hnh thc ny thng c p dng i vi nhng doanh nghip, cng vicmang tnh thi v hoc doanh nghip trong thi k chuyn i. Tuy nhin ngh victm thi cng c nh hng nht nh i vi doanh nghip gy ra tm l khng nnh i vi ngi lao ng.

Ngh vnh vin: l hnh thc m nhn vin s khng c c hi quay tr li lmvic cho doanh nghip na. iu ny xy ra vi hai trng hp l khi khi lng cngvic gim xung v khng c kh nng phc hi li v khi doanh nghip p dng cngngh mi nhm nng cao nng sut lao ng v cht lng sn phm hoc thay i mthng i hi ngi lao ng phi c trnh k thut tt hn nhng h li khng png. y l bin php tch cc trong c ch hin nay gim bt gnh nng v nhnlc cho doanh nghip, c bit l i vi cc doanh nghip nh nc c sp xp lihoc chuyn i hnh thc s hu. Khi cho lao ng ngh vnh vin doanh nghip cnc s h tr v mt ti chnh v tinh thn khng gy ra s thay i qu ln i vibn thn v gia nh h.

4.2. Ngh khng n lngy l bin php nhm p ng yu cu ca ngi lao ng v gim chi ph lao

ng cho doanh nghip. Bin php ny thng p dng cho nhng ngi khng khkhn v kinh t nhng cn thi gian gii quyt cc cng vic c nhn, nhng ngimun th sc mnh nhng ni khc mong tm kim c hi tt hn nhng cha cquyt nh cui cng cng vic hin ti. Ngoi ra hnh thc ngh vic ny cn pdng cho nhng ngi khng k nng i vi yu cu ca cng vic, doanh nghipc th cho i hc gip nng cao k nng tip tc lm vic hoc to c hi tm kimcng vic mi.

33

4.3. Cho thu nhn lcL hnh thc a lao ng ca doanh nghip i lm thu cho doanh nghip (t

chc) khc nhng vn gi tn h trong s lng ca doanh nghip to s n nh vtm l cho ngi lao ng. Doanh nghip (t chc) thu lao ng tr lng cho ngilao ng thng qua doanh nghip co thu lao ng. Hnh thc ny thng p dng ivi nhng lao ng lnh ngh m doanh nghip cn gi trong lc ang gp kh khntm thi.

4.4. Ngh hu smThng p dng i vi nhng nhn vin gn n tui v hu, i tng p

dng thng l nhng ngi v tr qun l v phc v trong doanh nghip. Hnh thcny c th c thc hin bng hai phng thc: (a) Doanh nghip ngh nhn vinnhn lng thp hn cho n khi nhn vin tui v iu kin ngh hu theo ch; (b) C chnh sch khuyn khch bng cch thanh ton cho nhn vin khon tintng ng tin lng s nhn c cho n khi iu kin v hu theo chnh sch.

4.5. Gim gi lm hoc lm chung vicThng p dng trong trng hp khi lng cng vic khng cho nhn vin

lm ht thi gian quy nh, nhng doanh nghip khng mun sa thi nhn vin. Ngiqun l v nhn vin phi tha thun hnh thc no l ph hp vi h khi gim gi lmhoc chia s cng vic v thu nhp gia cc nhn vin trong cng mt b phn. Hnhthc ny s to c lng trung thnh ca nhn vin, lm cho nhn vin tin tng vgn b vi doanh nghip k c nhng lc kh khn.

34

Chng 4: THU HT V TM KIM NGUN NHN LCMc tiu:- Hiu c tuyn dng ngun nhn lc l g- Gii thch v m t tin trnh tuyn ngun nhn lc- Hiu c tm quan trng ca phng vn v nm c cc k nng trc nghim

v phng vn khi xin vic.

I. CNG TC THU HT NGUN NHN LC1.1. Khi nim

Thu ht ngun nhn lc l qu trnh tm kim, tuyn dng nhng ngi c xeml c nng lc, tnh nguyn ng tuyn vo lm vic cho t chc gip cho t chc c pht trin bn vng.

1.2. Ngun thu ht ng vinNgun ng vin t trong ni b doanh nghip

C nhiu ngun cung cp ng vin vo cc chc v hoc cng vic cn trngca doanh nghip nh tuyn trc tip t cc nhn vin ang lm vic cho doanh nghip;tuyn ngi theo cc hnh thc qung co; tuyn ngi thng qua cc trung tm dch vlao ng, Trong , hnh thc tuyn cc nhn vin t trong ni b doanh nghipthng c u tin hng u do c cc u im sau y so vi vic tuyn ng vin tbn ngoi:

- Nhn vin ca doanh nghip c th thch v lng trung thnh, thi nghim tc, trung thc, tinh thn trch nhim v t b vic.- Nhn vin ca doanh nghip s d dng, thun li hn trong vic thc hin cngvic, nht l trong thi gian u cng v trch nhim mi. H lm quen,hiu c mc tiu ca doanh nghip, do mau chng thch nghi vi iu kinlm vic mi v bit tm ra cch thc t c mc tiu .- Hnh thc tuyn trc tip t cc nhn vin ang lm vic cho doanh nghipcng s to ra s thi ua rng ri gia cc nhn vin ang lm vic, kch thch hlm vic tch cc, sng to v to ra hiu sut cao hn.

Tuy nhin, hnh thc tuyn trc tip t cc nhn vin ang lm vic cho doanh nghipcng c th gy ra mt s kh khn nh:

+ Vic tuyn nhn vin vo mt chc v trng trong doanh nghip theo kiuthng chc ni b c th gy hin tng chai l, x cng do cc nhn vin c thngchc quen vi cch lm vic ca cp trn trc y v h s rp khun li theo cchlm vic , thiu sng to, khng dy ln c bu khng kh thi ua mi. iu nyrt nguy him nu doanh nghip ang trong tnh trng tr tr, hot ng km hiu qu.

35

+ Trong doanh nghip d hnh thnh cc nhm ng vin khng thnh cng, hl nhng ngi ng c vo mt chc v no cn trng nhng khng c tuynchn, t c tm l khng phc lnh o, bt hp tc vi lnh o mi, d chia bphi, mt on kt, kh lm vic.

+ c th xc nh c bao nhiu ng vin t trong ni b, cc doanh nghipnn c nhng thng tin v s lng, cht lng v cc c im c nhn ca nhn vinthng qua vic thu thp v xy dng h s nhn vin, biu thuyn chuyn nhn vinv phiu thng chc.

Trong h s nhn vin cn c thng tin v tui tc, sc khe, thi gian cn cth lm vic cho doanh nghip, trnh hc vn, chuyn mn, cc lp o to qua,cc kh nng c bit, mc lng, mc hon thnh cng vic hin ti, kh nngthng tin, v.v Nhng thng tin ny c th c lu tr v x l trn my tnh hocbng tay, thng c s dng xc nh ai trong s cc nhn vin hin ti c thc thng cp hoc ph hp vi cc v tr cng tc mi.Ngun bn ngoi doanh nghip

Trong thc t, ivicc doanh nghip ln, vic d bongun cung cp ngvin t th trng sc laong thng phidatrn c s d botnh hnh kinh t nichung, iukin th trng aphng v th trng ngh nghip. Thng thng t llaong tht nghip cng caoth ngun cung cp ng vin cng nhiuv doanh nghipcng d tuyn nhn vin.

C rt nhiu ngun nhn lc c th tuyn dng t bn ngoi, sau y l mt sngun chnh:

T cc c s o toCc c s o to (cc Trng, vin, trung tm o to) ngycng tr thnh

ngun nhn lc quan trng ivihuht cc t chc, biv nhng nginyvn cngi c thiquen hc tp, tm hn cn trong sng, d oto, c sc bt vn ln, cnhiusng kin. Huht cc cng tyln trn th giiuxc tin vic tuyn chn nytrc khihc vin ratrng. Khi, cc doanh nghip thc hin vic treogiithng,qu tng, titr chomt s d n, chng trnh nghin cukhoahc, th thao, s dngmt s cuhc vin catrng tham giagip t chc cc phong trosinh vin. Cchot ng nyc tc dng lm chouytn, sn phm cadoanh nghip tr nn quenthuc vihc vin trong trng. ng thidoanh nghip cng cung cp cc thng tinv nhucucn tuyn nhn vin mi, cc bng m t cng vic v tiuchun cng vicgip chovic tuyn chn nhng hc vin tt nghip t kt qu tt.

Bn b ca nhn vinCc nhn vin ang lm vic trong t chc thng bit r bn b ca mnh ang

cn vic lm v h thng gii thiu cho c quan nhng ngi c kh nng v c tcch o c tt. V h phi chu trch nhim i vi ngi m h gii thiu, ng thih cng mun c lm vic chung vi nhng ngi ng tin cy.

36

Nhn vin c l nhng nhn vin c v mt l do no ri b t chc i ni khc

nhng nay li mun quay li vi t chc. y l nhng ngi thng c cho lng ni ny trng ni n, l thiu thy chung, khng ng tin cy. Tuy nhin, ngita khm ph ra rng nhng ngi tr v lm vic li s lm vic tt hn, vui v hnv c tinh thn trung thc hn l trc kia h lm vic ti y.

Tuy nhin khi nhn li nhng nhn vin c cn thn trng trnh tc ng ncc nhn vin c tng l h c th ri t chc bt c lc no h mun v mt khi trli h khng b mt mt g.

ng vin t np n xin vicL nhng ngi t n vn phng c quan np n xin vic. Loi h s nh

th c th tit kim c tin bc v thi gian cho c quan khi c c hi tuyn ngihoc khi c quan ang gp rt tm ngi. Tuy nhin khng phi tt c cc ng vin tnguyn l loi ngi m c quan cn tuyn.

Nhn vin ca cc c quan khcTuyn dng nhn vin c sn tay ngh ca mt c quan khc l con ng ngn

nht v c hiu qu nht v khng phi chi ph cho o to nghip v v khng phi quathi k tp s. y l phng php ph bin phng Ty, nht l ti M v cng nhnvin thng c tuyn dng theo hp ng ngn hn, trung hn hoc di hn, khngc vn tuyn dng sut i nh Nht. Cch tuyn dng ny b ngi Nht coi ltri quy tc thm ch b coi l tri o l.

1.3. Cc hnh thc thu ht ng vinDoanh nghip c th p dng mt hoc kt hp mt s hnh thc thuht ng

vin t bn ngoisau: (1) Thng quaqung co, (2) Thng quavn phng dch v laong, (3) Tuyn hc vin tt nghip t cc c s oto, (4) Cc hnh thc khc nh ts giithiu, dong vin t n xin vic lm hoc quaInternet.Thng qua qung coyl phng tin thuht ng vin rt huhiu, c bit l ivicc doanh nghipln. nng caocht lng qung conn ch 2 vn :

- Mc qung co: s ln xut hin, thi im xut hin qung co v hnh thcqung co phi cn c vo s lng ng vin cn tuyn, chc v v loi cngvic yu cu cn tuyn ng vin.- Ni dung qung co: nn nhn mnh vo ni dung, yu cu ca cng vic vtiu chun ngh nghip, s hp dn ca cng vic v kh nng c th tho mncc yu cu ca ng vin nh cp hc bng, cho o to tip, kh nng thng tintrong ngh nghip,v.v Cui cng trong qung co nn c nhng cu khuynkhch ngi nghe hoc c qung co mau chng c hnh ng lin lc vi tchc doanh nghip bng th tn hoc in thoi

37

Thng qua vn phng dch v lao ngThng qua vn phng dch v lao ng c ch li l gim c thi gian tm kim,phng vn, chn la ng vin v thng c p dng trong cc trng hp sau:

- Doanh nghip khng c phng qun l ngun nhn lc ring, do gp khkhn trong vic tuyn nhn vin mi.- Doanh nghip gp kh khn hoc thc hin khng c hiu qu vic tuyn nhnvin mi hoc c nhng yu cu bt thng i vi ng vin.- Doanh nghip cn tuyn gp s lng ng lao ng l ph n, lao ng chac trnh lnh ngh.- Doanh nghip mun thu ht mt s lao ng ang lm vic cho doanh nghip li th cnh tranh trn th trng.

Vit Nam, cc trung tm dch v lao ng c thnh lp u tin h tr cho bi xut ng, cho thanh nin c trnh lnh ngh thp, sau c m rng cho ccsinh vin tt nghip. Hin nay, cc thnh ph ln c cc trung tm dch v laong ginh cho cc cn b chuyn mn, k thut. Tuy nhin, t l sinh vin tt nghipc vic lm thng qua cc trung tm dch v lao ng cng cn rt thp.Tuyn hc vin tt nghip t cc c s o to

Cc t chc, doanh nghip thng chn mt s c s otoc chol nithch hp cung cp cc ng vin ph hp vit chc mnh. Khi, cc doanhnghip thc hin vic traogiithng, qu tng, titr chomt s d n, chng trnhnghin cukhoahc, th thao, s dng mt s cuhc vin catrng tham giagip t chc cc phong trosinh vin. Cc hot ng nyc tc dng lm chouytn,sn phm cadoanh nghip tr nn quen thuc vihc vin trong trng. ng thidoanh nghip cng cung cp cc thng tin v nhucucn tuyn nhn vin mi, ccbng m t cng vic v tiuchun cng vic gip chovic tuyn chn nhng hc vintt nghip t kt qu tt.

II. CNG TC TUYN DNG2.1. Khi nim v mc tiu ca tuyn dngKhi nim tuyn dng

Tuyn dng lao ng l hot ng tt yu ca s pht trin. Mi doanh nghipu phi tin hnh tuyn dng lao ng khi doanh nghip m rng sn xut kinh doanh,nhn vin ngh hu, nhn vin i o to, nhn vin buc thi vic Hin nay ccdoanh nghip ang gp kh khn trong tuyn dng c nhng nhn vin c nnglc, gii chuyn mn, giu nhit huyt v ph hp vi vn ha doanh nghip. Ccdoanh nghip Vit Nam hin nay ang cnh tranh khc lit ginh c ngun nhnlc c cht lng. tm c nhng ngun nhn lc nh th i hi doanh nghipphi c k nng tuyn dng mang tnh chuyn nghip hn. Cng tc tuyn dng i hi

38

phi tn kinh ph, thi gian, cng sc v yu cu cc nh qun tr phi hoch nh nhnlc mt cch chnh xc, c th v thng xuyn.

C nhiu khi nim khc nhau v tuyn dng ty thuc vo cch tip cn vn .Tuy nhin d tip cn vn theo cch no th khi nim tuyn dng cng bao gm nidung sau:Tuyn dng l qu trnh phn loi, nh gi ng vin chn ra nhng ngic kh nng b sung hoc thay th lc lng lao ng cn thiu hoc khng phhp ca doanh nghip.Mc tiu

Mc tiu ca qu trnh tuyn dng l sng lc cc ng vin v tuyn c nhngnhn vin mi c nng lc v ng c ph hp vi i hi ca cng vic.

Nhn vin ph hp l ngi c kinh nghim, k nng, thi v tnh cch clit k trong bn tiu chun cng vic

2.2. Chnh sch tuyn dngChnh sch tuyn dng lao ng th hin nhng quy nh ca doanh nghip

c bit l cc doanh nghip ln. Bn cht ca nhng quy nh ph thuc vo tnggiai on pht trin ca doanh nghip. Chng hn nh yu t kinh nghim l quan trngnht i vi doanh nghip hin nay; u tin tuyn dng ni b; u tin nhng ngicha c kinh nghim; ngi quen; kh nng chuyn mm; mc lng cho php

i vi cac doanh nghip nh th linh hot hn, n gin hn khi tuyn dng.C th h s dng cc mi quan h c nhn tm ra nhng ngi c k nng v phmcht ph hp vi doanh nghip mnh. Tuy nhin, d p dng chnh sch tuyn dng linhhot hay cng nhc th cc doanh nghip vn phi m bo tun th cc quy nh caphp lut v tuyn dng.

Tm li, quan im tuyn dng phi c th hin bng chnh sch tuyn dngv phi c th hin bng vn bn m mi ngi phi tun theo. Trng phng nhns s phi chu trch nhim v kt qu tuyn dng. Chnh sch tuyn dng phi xcnh r:

- Yu t no l quan trng nht trong vic thu ht ng vin (kinh nghim, knng chuyn mn, mc lng yu cu, quan im v thi ph hp vi vn hadoanh nghip...)

- C u tin tuyn dng ni b hoc cho php tuyn dng ngi thn ca nhnvin hay khng.

- Cung cp nhng iu kin v phng tin lm vic cho nhn vin mc no.

- iu kin k hp ng lao ng chnh thc sau thi gian th vic l gHin nay cc nc pht trin, m bo mi ngi u c quyn bnh ng trc ccc hi vic lm khng phn bit i x trong tuyn dng lao ng. Vit Nam, do th

39

trng lao ng cha pht trin nn lut php cha c nhng ch ti c th v vn ny.

2.3. Trnh t tuyn dngBc 1. Chun b tuyn dngTrong bc chun b cn thc hin cc cng vic sau:Thnh lp Hi ng tuyn dng, quy nh r v s lng, thnh phn v quyn hn caHi ng tuyn dng.

Nghin cu k cc loi vn bn, quy nh ca nh nc v t chc, doanhnghip lin quan n tuyn dng. Hin nay Vit Nam, mt s ti liu quan trng canh nc lin quan n tuyn dng gm c:

- B Lut Lao ng.- Cc vn bn quyphm php lut hin hnh v tuyn dng lao

ng.- Tiu chun nghip v cc ngch cng thc, vin chc nh nc.

Vn bn ny lin quan n cc tiu chun cn c i vi nhn vin sc tuyn lm cng chc, vin chc nh nc.

Xc nh tiu chun tuyn chn.Theo Lewis, tiu chun tuyn chn cn c hiu ba kha cnh: tiu chun

chung i vi t chc, doanh nghip; tiu chun ca phng ban hoc b phn c s; vtiu chun i vi c nhn thc hin cng vic. Tiu chun i vi c nhn thc hincng vic l nhng tiu chun lit k trong bn tiu chun cng vic.

Thng thng tiu chun c nhn l nhng tiu chun cn thit nhng cha c tuyn chn vo trong doanh nghip. c tuyn, ng vin phi p ng ccyu cu tiu chun ca t chc, doanh nghip v tiu chun ca phng ban. Tiu chunca t chc, doanh nghip thng lin quan n cc phm cht gi tr ca nhn vin mt chc, doanh nghip cho l c kh nng hon thnh tt cng vic nh tnh linhhot, thng minh, v.v Mi phng ban, b phn ca t chc, doanh nghip cng c thc thm cc tiu chun ring i vi cc nhn vin, c th cho b phn ca mnh. Vd, nhiu phng ban mun cc nhn vin phi ci m, chan ho, thn thin, bit quantm, gip ngi khc v.v Nhng tiu chun ny thng c hiu ngm, khngvit thnh vn bn v thng ch th hin r thng qua ni dung, cch thc nh ging vin trong phng vn tuyn chn. Cc ng vin p ng cc tiu chun c nhn vtiu chun ca doanh nghip s c gii thiu vi cc v lnh o ph trch b phnng vin xin vic. ng vin s c tuyn nu h p ng cc yu cu tiu chun cab phn .Bc 2. Thng bo tuyn dngCc t chc, doanh nghip c th p dng mt hoc kt hp cc hnh thc thng botuyn dng sau y:

40

- Qung co (trn bo, i pht thanh, truyn hnh);- Thng qua cc trung tm dch v vic lm, cng ty sn u ngi;- Nim yt trc cng c quan, doanh nghip.Thng bo nn ngn gn nhng r rng, chi tit v y nhng thng tin c bn

cho ng vin (v d yu cu v trnh vn ho, ngoi ng, kh nng s dng my vitnh, tui i, sc kho, v.v)Bc 3. Thu nhn, nghin cu h s

Tt c mi h s xin vic phi ghi vo s xin vic, c phn loi chi tit tincho vic s dng sau ny. ng vin phi np cho t chc, doanh nghip nhng giy tsau y theo mu thng nht ca nh nc:

a. n xin tuyn dng;b. Bn khai l lch c chng thc ca y ban nhn dn x (phng, th trn);c. Giy chng nhn sc kho do c quan y t c thm quyn cp;d. Giy chng nhn trnh chuyn mn, nghip v k thut.Hin nay, nhiut chc, doanh nghip thng c yucutrnh bychitit trong

n xin vic v: Cc cng vic, kinh nghim cng tc, cc chc v v thnh tch tc trc y; Cc kho oto, hun luyn tham gia, nidung, kt qu oto.ng thi, mit chc, doanh nghip nythng c b muh s ring chotng loing vin vocc chc v, cng vic khc nhau: cng nhn trc tip sn xut, nhn vinhnh chnh v cn b chuyn mn, qun l. Saukhikim tra, phng vn v khm sckhecc kt qu tng ng s c b sung voh s.

Nghin cu h s nhm ghi li cc thng tin ch yu v ng vin, bao gm:- Hc vn, kinh nghim, cc qu trnh cng tc;- Kh nng tri thc;- Sc kho;- Mc lnh ngh, s kho leo v tay chn;- Tnh tnh, o c, tnh cm, nguyn vng

Nghin cu h s c th loi bt mt s ng vin hon ton khng p ng tiuchun cng vic, khng cn phi lm tip cc th tc khc trong tuyn dng, do , cth gim bt chi ph tuyn dng cho doanh nghip.Bc 4. Phng vn s b:

Phng vn s b thng ch ko di t 5-10 pht, c s dng nhm loi bngay nhng ng vin khng t tiu chun hoc yu km r rt hn nhng ng vinkhc m khi nghin cu h s cha pht hin ra.Bc 5. Kim tra, trc nghim

p dng cc hnh thc kim tra, trc nghim v phng vn ng vin nhm chnc cc ng vin xut sc nht. Cc bi kim tra, st hch thng c s dng nh gi ng vin v cc kin thc c bn, kh nng thc hnh. p dng cc hnh thc

41

trc nghim cng c th c s dng nh gi ng vin v mt s kh nng cbit nh tr nh, mc kho lo ca bn tay, v.vBc 6. Phng vn ln hai

Phng vn c s dng tm hiu, nh gi ng vin v nhiu phng din nhkinh nghim, trnh , cc c im c nhn nh tnh cch, kh cht, kh nng ha ngv nhng phm cht c nhn thch hp cho t chc, doanh nghip, v.vBc 7. Xc minh, iu tra

Xc minh, iu tral qu trnh lm sng t thm nhng iuchar ivinhng ng vin c trin vng tt. Thng quatip xc ving nghip c, bn b, thyc giohoc vilnh oc cang vin. ivinhng cng vic ihitnh anninh caonh cn b t chc, th qu, tip vin hng khng,v.v cng tc xc minh cth c yucucn tm hiuv ngun gc, l lch gianh cang vin.Bc 8. Khm sc kho

D c p ng y cc yu t v hc vn, hiu bit, thng minh, t cch tt,nhng nu sc kho khng m bo cng khng nn tuyn dng. Nhn mt ngi bnhvo lm vic, khng nhng khng c li v mt cht lng thc hin cng vic v hiuqu kinh t m cn gy ra nhiu phin phc v mt php l cho t chc, doanh nghip.Bc 9. Ra quyt nh tuyn dng

Cc bc trong qu trnh tuyn chn u quan trng nhng bc quan trng nhtvn l ra quyt nh tuyn chn hoc loi b ng vin. nng cao mc chnh xcca cc quyt nh tuyn chn, cn xem xt mt cch h thng cc thng tin v ngvin, pht trin bn tm tt v ng vin. Cc t chc, doanh nghip thng quan tmn kh nng ng vin c th lm c g v mun lm nh th no. Theo Sherman &Bohlander, kh nng thc hin cng vic ca ng vin c th hin trong s

S 5: Cc yu t c th lm v mun lm trong tuyn chn ng vin

Yu t nh hngn kh nng c

th lm

Kin thcK nngNng khiu

Yu t nh hng nkh nng mun lm

Kch thch, ng vinS thchc im c nhn

Kt qu thchin cng vicx =

Theo tc gi, c hai nhm yu t ny u nh hng quan trng n kt qu thchin cng vic ca nhn vin. Nhng ng vin c th lm vic tt nhng thiu yu tmun lm tt cng s thc hin cng vic khng tt.

Ngoi ra, cch thc ra quyt nh tuyn chn cng nh hng ti mc chnhxc ca tuyn chn. Do , Hi ng tuyn chn nn c s thng nht trc v cch

42

thc ra quyt nh tuyn chn. cch ra quyt nh kiu n gin, hi ng (hoc cnhn c thm quyn) tuyn chn s thu thp, xem xt li cc thng tin v ng vin. Sau, da trn hiu bit v cng vic cn tuyn v nhng phm cht, k nng ca ccnhn vin thc hin cng vic tt, hi ng (hoc c nhn c thm quyn) tuyn chns ra quyt nh. Trong thc t, do cc c nhn c quan im, s thch, vn ch trngkhc nhau, c th s c nhiu kin nh gi ca cc thnh vin Hi ng tuyn chnhon ton tri ngc nhau v mt ng vin. Cch ra quyt nh tuyn chn kiu nythng khng khch quan, t chnh xc nhng li hay c p dng trong thc t.Ngc li, cch thc ra quyt nh kiu thng k s m bo tnh chnh xc cao. Khi ,hi ng (hoc c nhn c thm quyn) tuyn chn s xc nh cc tiu thc, yu tquan trng nht i vi tng cng vic v nh gi tm quan trng ca tng tiu thc.Tt c cc im nh gi v ng vin trong qu trnh tuyn chn nh im kim tra,trc nghim, im phng vn, ngi gii thiu, v.v s c tng hp li, ng vin tc tng s im cao nht s c tuyn chn.

Tuy nhin, khng phi tt c ng vin p ng yu cu tuyn chn ca doanhnghip trong cc bc trn y u s k hp ng lm vic cho doanh nghip. Vnhng l do khc nhau, ng vin c th thay i nh hoc nu cc mong i ca hkhng c p ng, h cng s khng i lm cho t chc, doanh nghip mi. Do ,trong mt s doanh nghip c th cn c bc ngh tuyn trc khi ra quyt nhtuyn dng nhm gim bt cc trng hp b vic ca nhn vin mi. Khi , i vinhng ng vin p ng cc tiu chun tuyn dng trn y, doanh nghip s a ra ngh tuyn vi cc iu kin lm vic c th v cng vic, yu cu, thi gian lmvic, lng bng, o to, hun luyn. ng vin c th trnh by thm nguyn vng cnhn ca mnh i vi doanh nghip. Nu hai bn cng nht tr, s a n bc tiptheo l doanh nghip ra quyt nh tuyn dng v hai bn s k hp ng lao ng.Trng phng ngun nhn lc ngh, gim c ra quyt nh tuyn dng hoc k hpng lao ng. Trong quyt nh tuyn dng hoc hp ng lao ng cn ghi r vchc v, mc lng, thi gian th vic, v.v

Khi c nhn vo lm vic trong t chc, doanh nghip, nhn vin mi s cgii thiu vi ngi ph trch v cc ng nghip khc. Doanh nghip s thc hinhnh thc hng dn v cng vic v gii thiu v doanh nghip cho nhn vin bngcch gii thiu cho nhn vin mi v lch s hnh thnh, v qu trnh pht trin, cc gitr vn ho tinh thn, cc truyn thng tt p, cc c s hot ng, cc chnh sch vni quy chung, cc yu t v iu kin lm vic, cc ch khen thng, k lut laong,v.v nhm kch thch nhn vin mi v lng t ho v doanh nghip v gip hmau chng lm quen vi cng vic.

Thng thng nhng ngy u ni lm vic, cc nhn vin mi thng ngingn, lo s, thm ch c th chn nn, tht vng do cc nguyn nhn:

43

- Nhn vin mi thng c nhiu mong i khng thc t, mong c ca hthng cao hn so vi nhng im thun li trong cng vic, v do c th h s btht vng v cng vic mi.

- Nhn vin mi thng lo lng, hi hp do cha quen vi cng vic mi, vi iukin mi trng lm vic mi, vi phong cch sinh hot mi, cc mi quan h mi tini lm vic,v.v

Do , s quan tm, gip ca ngi ph trch v cc ng nghip i vingi mi n l rt cn thit, gip h mau chng thch nghi v cm thy tin tng,thoi mi vi mi trng lm vic mi.

Lu , trong thc t, cc bc v ni dung trnh t ca tuyn dng c th thay ilinh hot (thm ch c th thm hoc bt mt vi bc). iu ny ph thuc vo yucu ca cng vic, c im ca doanh nghip, trnh ca hi ng tuyn chn.

2.4. Phn bit trch nhim ca Phng ngun nhn lc v cc nh qun l chcnng trong cng tc tuyn dng

C kin cho rng cng tc tuyn dng lao ng l trch nhim ca Phng Nhns. Thc t tuyn dng l trch nhim chnh ca tt c cc cp qun l chc nng trongdoanh nghip bi v h l ngi s dng v qun l nhn lc sau khi tuyn dng.

Gi s khi doanh nghip cn tuyn dng mt k s xy dng th ai ph trch cngvic ny? Gim c cng ty? Trng phng Nhn s? Trng phng K thut hayThu dch v? Cu hi qu l rt kh tr li. Vy chng ta cn phn bit trch nhimca cc cp qun l trong tuyn dng nh sau:

TRCH NHIM CAPHNG NGUN NHN LC

TRCH NHIM CA CPQUN L CHC NNG

Thit k chnh sch v quy trnh tuyn dng. Chun b cc phng tin v cng c tuyn dng

(cc biu mu, th tc, bi kim tra) Thc hin cc hot ng h tr (tm kim ng

vin, thng bo tuyn dng, tip nhn h s ngvin, sp xp cc cuc phng vn, kim tra trcnghim ng vin)

Tham gia nh gi ng vin qua h s, phngvn.

T vn cho cc nh qun l v Lut lao ng,chnh sch v quy trnh tuyn, k thut phngvn

Chun b th tc hnh chnh cho nhn vin mi.

Xc nh nhu cu tuyn dng Xc nh yu cu i vi ng

vin Xy dng cc bi kim tra kin

thc chuyn mn ca ng vin nh gi ng vin thng qua

sng lc h s, phng vn vkim tra trc nghim

La chn ng vin ph hp Hng dn nhn vin mi hi

nhp

44

III. TRC NGHIMPhng php trc nghim raivocuith k th 19, utin c p dng

trong qun i, sau cc ngnh k ngh cng s dng trong vic tuyn dng nhnvin. Tuynhin giaion ucng cn gp nhiukh khn nht l trc nghim v khnng tm sinh l v khicn trc nghim chocc nhm ng ngi. Vokhong nm1948, cc k thut trc nghim c saiv bt uc s dng rng ri. Cc kthut nynhanh chng tr thnh mt phn quan trng trong cng tc tuyn dng nhnvin. Kim tra, trc nghim l mt trong nhng phng php tuyn chn rt huhiu,c th gip cc nh qun tr chn c ng ngiv b tr chong vic. Quacc bikim tra, trc nghim chophp nh gi nhiuvn khc nhaunh trithc, tayngh,kh nng ng x, s kholo, v.v do s thun li, d dng chovic sosnh mtngivitiuchun muhoc sosnh vinhng ngikhc trong qu trnh tuynchn.

3.1. Phng php trc nghimThi vit: ng vin s tr li cc cu hi bng cch chn cu tr li vo bng tr

li trong mt thi gian nht nh c quy nh trc. Cch ny c th gip tm hiuc tnh ca ng vin nh thnh tht hay di tr, yu ui hay tranh chp

Thi tr li ming:ng vin s tr li cc cu hi theo hnh thc phng vn.Phng php ny s gip nh gi c thi , t cch, c tnhca ng vin. Tuynhin cch ny c th a n nhng kt qu mang tnh ch quan, th thc t chcphc tp hn hnh thc thi vit.

3.2. Phn loi trc nghim.Hin nay nh gi ng vin trong vic tuyn dng nhn vin, cc t chc

thng p dng cc loi trc nghim sau y:Trc nghim v kin thc tng qut

Loi trc nghim ny c s dng nh gi ng vin v cc kin thc hiubit chung v cc lnh vc ph thng hoc c s chuyn ngnh nh ton, vn, sinh vt,a l, lch s, trit hc, kinh t hc, qun tr hc

Loi trc nghim ny c p dng khi cn tuyn chn nhng ng vin vo cccp bc qun tr.Trc nghim tr thng minh

Loi trc nghim ny c p dng nhm chn la nhng ng vin thng minhcho cc chc v quan trng hoc tip tc o to chun b cho cc chc v quantrng sau ny. Tr thng minh ca ng vin thng c nh gi thng qua ch s IQ(Intelligence Quotient), th hin mc hiu bit v x hi, t nhin, kh nng t duyton hc, l lun logic, c phn on, s nhanh nhy tm ra vn ,.v.v Bi trc

45

nghim thng bao gm nhiu cu hi thuc nhiu lnh vc khc nhau v i sng xhi, t nhin, v s logic ca vn ,.v.v

V d: Trong lot s ny, s k tip l s no?5; 6; 8; 11; 15;

Trc nghim cc kh nng c bit ca ng viny l loi trc nghim c s dng tm hiu cc kh nng c bit khc ca

ng vin nh kh nng suy lun, quy np, phn tch, hng bin, tr nh hay kh nngtnh ton.

V d trong trc nghim tm hiu v tr nh, ng vin c yu cu nhc li mtlot con s hoc cc t ri rc sau khi nghe qua mt ln; hoc nghe mt cu chuyn ritm tt li ton b ni dung.

Cc kh nng hiu bit c bit nh hng rt ln n kh nng thnh cng trongs nghip, v khi c nng khiu, con ngi thng say m v d dng thc hin cngvic hn nhng ngi khc.Trc nghim v s kho lo v th lc ca ng vin

nh gi s kho lo ca ng vin c th hin qua cc bi tp tm hiu v skho lo, chnh xc ca bn tay, s thun thc v mm mi ca cc chuyn ng, sphi hp thc hin cc b phn trn c th con ngi, v.v V d ng vin c yucu xp cc vt nh bng mt hoc hai tay vo cc hnh mu sn.

Kim tra, trc nghim nh gi s kho lo ca nhn vin thng c p dng tuyn chn nhn vin thc hin cc cng vic dy chuyn lp rp thit b in t,cc cng vic ca th th cng, v.v

nh gi th lc ca ng vin c thc hin qua cc bi tp v kh nng chung, mc do dai, trng lng ti a c th di chuyn, v.v. Loi kim tra, trcnghim ny thng p dng tuyn nhn vin vo lm cc cng vic c yu cu sckhe rt tt nh li xe, phi cng, v.vTrc nghim v tm l

tm hiu ng lc c nhn, thi ng x, c tnh v.vca ng vin thngc nh gi thng qua cc trc nghim tm l. C nhiu dng trc nghim tm lkhc nhau. Nhiu doanh nghip thng s dng loi trc nghim tm l nh ging vin v nhu cu, kh cht, tnh cch, mc t tin, s linh hot, trung thc, cnthn trong cng vic,v.v c bit trc nghim xc cm (EQ: Emotional Quotient)c s dng kh ph bin nhm nh gi trng thi tnh cm v kh nng x l vn trong nhng hon cnh khc nhau ca ng vin.

V d v cc cu hi trong trc nghim EQ:- Bn l idin dch v chm sc khch hng cacng ty, trc mt khch hng

ang v cng gin d v cht lng sn phm cacng ty, bn s lm g?- Bn s c phn ng nh th no khi pht hin ra ng nghip thn thit nht

la di tranh c hi thng tin ca bn?

46

Tuy nhin cng cn lu rng loi trc nghim ny c th c tin cy khngcao, kt qu ca bi trc nghim c th khng lin h cht ch vi kt qu thc hincng vic ca ng vin. c kt qu chnh xc hn, ngi ta thng cho ng vintham d mt k thi trc nghim c nhn; ri sau chn mt s ngi c nhng cim tng t vo mt nhm v cho nhm d mt k thi trc nghim th hai, gi ltrc nghim nhm. Mt bi trc nghim tm l c coi l ng tin cy, nu s imca ng vin trong k thi trc nghim nhm khng b sai lch nhiu so vi kt qu bithi trc nghim c nhn.

3.3. Quy trnh xy dng bi trc nghimVi cc loi trc nghim khc nhau thng c gi tr v mc tin cy khc

nhau trong vic nh gi tnh cch, nng lc ca ng vin. Nhng bi trc nghim v trthng minh ca ng vin, v kh nng thc hnh ca ng vin nh: son tho vn bntrn my vi tnh, thc hnh sa cha trn my s thng c chnh xc cao hn sovi nhng bi trc nghim nh gi tnh cch ca ng vin thng qua vic tr li mt scu hi hoc pht biu cm tng sau khi xem qua mt on phim. c nhng bitrc nghim c gi tr, ng tin cy, nh gi ng vn cn tm hiu ng vin vnh gi chnh xc v ng vin, quy trnh xy dng bi trc nghim cn theo ni dung,trnh t sau:Bc 1: Phn tch cng vic

Bc phn tch cng vic rt cn thit xy dng bng m t cng vic vbng tiu chun cng vic. Cn c vo bng m t cng vic bng tiu chun cng vic a ra nhng c im c nhn v nhng k nng ngh nghip ng vin cn c thc hin cng vic tt nht. V d, cng nhn trong cc dy chuyn lp rp in thoc th mc cn phi c s kho lo ca i tay v tnh kin nhn; cn nhn vin bnhng cn c kh nng giao tip tt, vui v, linh hot, tnh ton v tin bc nhanh chngv tnh trung thc, ng tin cy.Bc 2: La chn bi trc nghim

La chn cc bi trc nghim c cc ni dung yu cu nh gi nhn vin theocc tiu chun a ra c xem l ph hp v cn thit nht i vi vic thc hin cngvic. Vic la chn ny phi da trn c s kinh nghim thc tin; cc nghin cu vnhng d on tt nht. Thng thng, cc bi trc nghim khng thc hin theo kiuring l, m c phi hp li thnh mt bi tng hp nhm nh gi ng vin v nhiumt theo yu cu ca cng vic.Bc 3: T chc thc hin bi trc nghim

Trong thc tin c th p dng hai cch t chc thc hin bi trc nghim:- p dng i vi cc nhn vin ang thc hin cng vic v i chiu kt qu

thc hin cng vic hng ngy ca nhn vin vi kt qu trc nghim. Hnh thc ny dthc hin nhng kt qu c th khng chnh xc do cc nhn vin ang lm vic c th

47

khng c trng cho cc ng vin mi v h c tuyn dng, o to v lm vicmt thi gian trong doanh nghip, thch ng vi cc iu kin lm vic v cchn lc, nh gi theo cch chn lc ca doanh nghip.

- p dng i vi cc ng vin trc khi tuyn chn chnh thc. Sau khi tc kt qu tt trong cc bi trc nghim, ng vin s lm vic th mt thi gian trongdoanh nghip. Khi , i chiu kt qu trc nghim vi kt qu thc hin cng vicchng ta s rt ra c nhng kt lun cn thit cho bi trc nghim.Bc 4: Rt kinh nghim, hon chnh

Trc khi a cc bi trc nghim vo p dng tuyn ng vin, cn p dngth nh trong bc ba (t chc thc hin bi trc nghim), t rt kinh nghim iu chnh bi trc nghim cho hp l, ng tin cy hn.IV. PHNG VN

Phng vn l mt phng php thng dng nht v c p dng rng ri lm sng t v ng vin trong qu trnh tuyn chn cho mt cng vic t cp thp nhttrong t chc cho n cp ch huy. Phng vn cho php tm hiu v nh gi ng vinv nhiu phng din nh tng mo, tc phong, tnh tnh, kh nng ha ng, mc ng tin cy, v.v m cc chng ch tt nghip, cc bi trc nghim khng th nhgi c hoc khng th nh gi mt cch r rng.4.1. Cc hnh thc phng vnPhng vn khng theo mu

y l hnh thc phng vn kiu ni chuyn, khng c bng cu hi km theo.Sau khi nghin cu bn m t cng vic v bn tiu chun cng vic v h s ca ngvin, ngi phng vn s ghi li nhng im mnh, im yu ca ng vin v nhngim cha r, cn c lm sng t trong phng vn. Phng vn vin c th hi nhngcu chung chung nh: Ti sao anh (ch) mun thay i ch lm?, Hy k cho tinghe v cng vic ca anh (ch) c quan c, Anh (ch) c nhiu bn b khng?.ng vin c php trnh by t do, khng b gin on, ngt qung, phng vn vinthng lng nghe chm ch, khng tranh lun, t thay i ti mt cch t ngt vthng khuyn khch ng vin ni thm bng nhng cu hi nh: S vic nh thno?, Hon cnh lc ra sao?, Th anh (ch) gii quyt vn nh th no?v.v Ngi phng vn thng cn c vo cu tr li trc ca ng vin t cu hitip theo nn ni dung cc cu hi c th thay i theo nhiu hng khc nhau. Phngvn vin c th t ra nhng cu hi hon ton khc nhau cho nhng ng vin khcnhau ca cng mt cng vic. Hnh thc phng vn ny thng tn nhiu thi gian,mc tin cy v chnh xc khng cao do chu nh hng tnh ch quan ca ngiphng vn v thng p dng phng vn cc ng vin vo cc chc v cao trong cct chc, doanh nghip.

48

Phng vn theo muy l hnh thc phng vn c s dng bng cu hi mu c son sn

trong qu trnh phng vn cho mi ng vin vo cng mt cng vic. Cc cu hithng c xy dng trn c s nghin cu k lng cc yu cu ca cng vic, tiuchun cn c ca ng vin v thng bao gm tt c nhng vn quan trng nht cntm hiu v ng vin nh: thi , nng lc, kh nng giao tip, v.v. nng caohiu qu ca phng vn, i vi tng cu hi s c nhng hng dn cn tm hiu hoccc thng tin cn bit v ng vin. V d vi cu hi: Ti sao anh (ch) li np n vov tr ny? trong bng cu hi s c th s c cc gi :

(a) Do mun c hc hi, thng tin trong ngh nghip.(b) Do c mun danh ting, a v.(c) Do tin lng v cc khon thu nhp vt cht khc(d) Do cn mt vic lm n nh.

Phng vn vin cn c hun luyn bit cch in vo mu cu tr li theogi trn cho chnh xc. Hnh thc phng vn ny t tn thi gian v c mc chnh xc, tin cy cao hn so vi hnh thc phng vn khng theo mu.Phng vn tnh hung

y l hnh thc phng vn, trong ngi phng vn a ra nhng tnh hungging nh trong thc t ngi thc hin cng vic thng gp v yu cu ng vin phitrnh by cch thc gii quyt vn . Cc tnh hung c xy dng cn c vo quynhn, trch nhim, iu kin lm vic, cc mi quan h trong cng vic thc t.

Cng vic cng i hi trch nhim cao v c tnh th thch cao, iu kin lmvic cng a dng th cc tnh hung trong phng vn cng phong ph. c bit, do tnhcht th thch, phc tp trong cng vic ca nh qun tr, ng vin vo cc chc vgim c thng c yu cu gii thch rt nhiu tnh hung nan gii trong iu kinrt hn hp v thi gian.

4.2. Phng php phng vnPhng vn lin tc

y l phng php phng vn m trong , ng vin b nhiu ngi phng vnhi lin tc, ring bit v khng chnh thc. ng vin thng khng bit l mnh angb phng vn, nn hnh vi, cch ni nng d bc l tnh cch ca ng vin mt cchchn thc nht.Phng vn nhm

Phng vn nhm l phng php mt ngi cng lc phng vn nhiu ngi.Phng vn vin s t cng mt cu hi cho cc ng vin ln lt tr li hoc cc ngvin s cng tho lun v mt vn no do phng vn vin a ra, khi phngvn vin s quan st nhn xt tng ng vin. Loi phng vn ny gip phng vnvin thu thp c nhiu thng tin hoc trnh c nhng thng tin trng lp m ng

49

vin no cng c; mt khc cc ng vin s cm thy t nhin hn, mnh dn a ranhng quan im, nhng tng cng nhn xt ca h. y l dp phng vn vincng c li nhng nhn xt ca mnh, ng thi c th so snh, i chiu xem ai lngi c kh nng hn.Phng vn h*i ng

Trong phng php ny hi ng phng vn hoc nhm phng vn vin cnghi ng vin, cch thc thc hin ging nh mt cuc hp bo. Trong phng vn hing thng s c nhiu cu hi sc so, v nhiu vn khc nhau. Mi phng vnvin u nghe c cu tr li ca ng vin i vi cc phng vn vin khc, do ,cc phng vn vin c iu kin tm hiu v nh gi v ng vin chnh xc hn. Nhmphng vn vin thng c nhiu quan im khc nhau trong vic nh gi, gii quytvn , do phng vn hi ng thng c tnh khch quan hn. Tuy nhin phngphp phng vn hi ng c th gy ra tm l cng thng ng vin. lm gim bts cng thng ny, c th p dng cch phng vn cng lc mt nhm ng vin. Khi, hi ng phng vn s t cu hi v quan st cch thc tng ng vin tham giathc hin cc cu tr li.Phng vn cng thng

Phng vn cng thng l phng php phng vn lm cho ng vin cm thykhng c thoi mi, b cng thng v tm l v nhng cu hi c tnh cht nng n,th bo hoc nhng cu hi xoy mnh vo nhng im yu ca ng vin. Loi phngvn ny c s dng nhm nh gi mc nhy cm tm l, s trm tnh, cch thcphn ng, gii quyt vn ca ng vin khi b cng thng trong cng vic. Tuy nhin,nu thc hin phng php phng vn ny khng kho c th dn ti tnh trng xcphm ng vin qu ng, hoc gy ra nhng s gin d, xung t khng kim sotc. Do , ch trong nhng trng hp tht cn thit theo yu cu ca cng vic(thng p dng i vi cc ngnh trong qun i, cng an, ngnh lut) v phng vnvin phi c nhiu kinh nghim mi nn thc hin phng php phng vn ny.

4.3. Qu trnh phng vn. Thng c thc hin theo nm bc sau y:Bc 1: Chun b phng vn

phng vn c hiu qu tt,cn thc hin cc cng vic sau y:- Xem xt li nhu cu cng vic, nghin cu bng m t cng vic v bng tiu

chun cng vic hiu r nhng yu cu, c im ca cng vic v tiu chun cnthit thc hin cng vic.

- Nghin cu k h s ca ng vin, ghi li nhng im mnh, im yu vnhng im cn lm sng t trong phng vn.

- Xc nh a im v thi gian phng vn thch hp. Bo cho ng vin bittrc t nht mt tun v cuc phng vn.Bc 2: Chun b cu hi phng vn

50

Cu hi phng vn c th phn thnh ba loi:- Cu hi chung: l nhng cu hi c s dng nhm tm hiu ng c, quan

im, s thch, kh nng ho ng, v.v ca ng vin. Loi cu hi phng vn nyc s dng phng vn tuyn ng vin cho nhiu loi cng vic khc nhau trong tchc.

- Cu hi c trng cho tng loi cng vic: Mi loi cng vic thng c mts yu cu c bit hn so vi cc cng vic khc. Loi cu hi phng vn ny c sdng phng vn tuyn ng vin cho mt loi cng vic s gip hi ng phng vnxc nh xem nng lc, s trng, c im ca ng vin c thc s ph hp cho loicng vic cn tuyn khng?

- Cu hi ring bit: sau khi nghin cu h s ca ng vin, phng vn vin st mt s cu hi ring bit, lin quan n nhng im mnh, im yu, nhng imc bit trong cuc i ngh nghip hoc c im c nhn ca ng vin. Do , ccng vin khc nhau thng phi tr li nhiu cu hi ring bit khc nhau. Loi cu hiny thng c s dng trong cc cuc phng vn khng theo mu.Bc 3: Xy dng h thng thang im nh gi cc cu tr li

Mi cu hi phng vn cn d on c cc phng n c th tr li, xc nhnhng cu tr li nh th no s c nh gi tt, kh, trung bnh, yu v km hoctheo thang im 10. Vic xy dng thang im nh gi cc cu tr li lin quan ncc c im tm l c nhn thng cn c vo quan im, trit l ca cc lnh o caonht i vi nhn vin v cc gi tr, vn ho, tinh thn c duy tr trong t chc. Do, cng mt cu tr li c th c nh gi rt tt t chc ny nhng li c th bnh gi rt km t chc khc.Bc 4: Thc hin phng vn

Tt c nhng thnh vin ca Hi ng phng vn nn c s thng nht v bngcu hi v cch nh gi cc cu tr li ca ng vin trc khi bt u phng vn. Mtthnh vin trong hi ng phng vn s gii thiu tm tt v ng vin vi cc thnhvin khc trong hi ng. Phng vn vin nn ch hi ht cc cu hi v trc khi ktthc phng vn nn dnh thi gian tr li cc cu hi ca ng vin. Hi ngphng vn nn kt thc phng vn bng mt nhn xt tch cc nhm khch l ng vinv thng bo cho ng vin bit v thi gian, ia im v cch thc gp g, tip xctrong ln sau.Bc 5: nh gi kt qu

Sau khi phng vn ht cc ng vin trong ngy, cc thnh vin ca hi ngphng vn s thn trng xem xt li nhn xt v im nh gi i vi tng ng vin c th c nhng iu chnh li cho chnh xc hn sau khi cn nhc nhng hn, kmnhau gia cc ng vin.

51

Cu hi n tp Chng 4:1. Phn tch u nhc im ca cc ngun tuyn dng.2. nh gi tnh hu dng ca cc hnh thc tuyn nhn vin t bn ngoi t chc,

doanh nghip.3. Trnh by ni dung, trnh t ca qu trnh tuyn dng nhn vin.4. Trnh by cch thc nh gi hiu qu ca cng tc tuyn dng.5. Phn tch u nhc im ca cc hnh thc kim tra, trc nghim.6. Phn tch u nhc im ca cc hnh thc phng vn.Trnh by tm tt cc loi

trc nghim.

CHNG 5: O TO V PHT TRINMc tiu

- Xc nh c mc ch ca o to v pht trin- ngha v s khc bit gia o to v pht trin- Phn loi cc hnh thc o to- Cc phng php xc nh nhu cu o to- Vn o to nng cao nng lc k thut v nng lc qun tr ca t chc- Vic nh gi kt qu o to.

I. O TO V PHT TRIN NGUN NHN LC1.1. Khi nim o to v pht trin

Cc khi nim gio dc, o to, pht trin u cp n mt qu trnh chophp con ngi tip thu cc kin thc, hc cc k nng mi v thay i cc quan imhay hnh vi v nng cao kh nng thc hin cng vic ca cc c nhn. iu cngc ngha l o to, pht trin c p dng lm thay i vic nhn vin bit g, lmnh no v quan im ca h i vi cng vic, hoc mi quan h vi cc ng nghipv cc nh qun l.

Gio dc: Nhm cung cp cc kin thc c bn chung nht c th s dng vocc lnh vc khc nhau, chun b cho con ngi bc vo mt ngh nghip mithch hp trong tng lai.

o to: c hiu l hot ng hc tp nhm gip cho ngi lao ng c ththc hin c hiu qu hn cc chc nng, nhim v ca mnh. Ni mt cch c th, oto lin quan n vic tip thu cc kin thc, k nng c bit, nhm thc hin nhngcng vic trong hin ti mt cch hon ho hn.

52

Pht trin: l hot ng hc tp vt ra khi phm vi cng vic trc mt, linquan ti vic nng cao kin thc v nng lc cn thit thc hin cc cng vic tthn hoc m ra cho h nhng cng vic mi da trn c s nhng nh hng tnglai ca t chc.

1.2. Mc ch v vai tr ca o to, pht trinMc tiu chung ca vic o to v pht trin nhn lc l nhm s dng ti a

ngun nhn lc hin c v nng cao tnh hiu qu ca doanh nghip, thng qua vicgip ngi lao ng hiu r hn v cng vic, nm vng hn ngh nghip ca mnh vthc hin cc chc nng, nhim v ca mnh mt cch t gic hn, ng c lm vic tthn, cng nh nng cao kh nng thch ng ca h trong tng lai.

Trong cc doanh n