rao-315.07.08 def eindrapportage quickscan jwl arbeidsmarktregio drechtsteden
TRANSCRIPT
Eindrapport
Quickscan Aanpak Jeugdwerkloosheid
Arbeidsmarktregio Drechtsteden
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 2
Uitgevoerd in opdracht van
Programma Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden
Rapportage RAO-315.07.08
Dordrecht, augustus 2015
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 3
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ................................................................................................................................... 3
1. Inleiding ..................................................................................................................................... 5
2. Doelstelling, uitgangspunten en onderzoeksopzet ...................................................................... 6
2.1 Doelstelling .................................................................................................................... 6
2.2 Uitgangspunten ............................................................................................................. 6
2.3 Onderzoeksopzet ........................................................................................................... 7
3. Context: jeugdwerkloosheid in de Drechtsteden ......................................................................... 9
3.1 Landelijke context .......................................................................................................... 9
3.2 Regionale context .......................................................................................................... 9
3.3 Jeugdwerkloosheid in de regio Drechtsteden in cijfers ................................................. 11
3.4 Bestuurlijke context en visie ........................................................................................ 11
4. Algemene bevindingen: lessen uit de geanalyseerde projecten ................................................ 13
4.1 Algemeen .................................................................................................................... 13
4.2 Doelstelling en activiteiten ........................................................................................... 14
4.3 Interventie.................................................................................................................... 14
4.4 Doelgroep/deelnemers ................................................................................................. 16
4.5 Opbrengsten en resultaten .......................................................................................... 16
4.6 Randvoorwaarden, succesfactoren en knelpunten ....................................................... 17
4.7 Blinde vlekken ............................................................................................................. 19
4.8 Tips en adviezen .......................................................................................................... 19
5. Conclusies en aanbevelingen ................................................................................................... 20
5.1 Conclusies ................................................................................................................... 20
5.2 Aanbevelingen ............................................................................................................. 21
Bijlage 1 Geraadpleegde literatuur ............................................................................................... 24
Bijlage 2 Codeboek ...................................................................................................................... 24
Bijlage 3 Gespreksleidraad telefonische interviews ...................................................................... 36
Bijlage 4 Overzicht geïnterviewde personen ................................................................................ 38
Bijlage 5 Overzicht deelnemers stakeholders-bijeenkomsten ....................................................... 39
Bijlage 6 Samenvatting Rapport ‘Buitenspel’ Inspectie SZW ......................................................... 40
Bijlage 7: Bevindingen projecten ....................................................................................................... 42
7.1 School Ex .................................................................................................................... 42
7.2 Helpende Handen ........................................................................................................ 43
7.3 Leerwerkloket/leerwerkmakelaar.................................................................................. 44
7.4 Maritieme kans op werk ............................................................................................... 45
7.5 Buzinezzclub Drechtsteden.......................................................................................... 45
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 4
7.6 Van wijk naar werk ....................................................................................................... 46
7.7 Dreamteam Drechtsteden ............................................................................................ 47
7.8 Actief naar Werk .......................................................................................................... 47
7.9 Matchmaker ................................................................................................................. 48
7.10 Startersbeurs ............................................................................................................... 49
7.11 Metalent ....................................................................................................................... 49
7.12 Bureau Stage en Werk ................................................................................................. 50
Bijlage 8: Projectsamenvattingen ...................................................................................................... 52
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 5
1. Inleiding Onder regie van het Programma Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden wordt de aanpak
jeugdwerkloosheid in de regio Drechtsteden uitgevoerd. Deze aanpak wordt zowel regionaal als
lokaal, binnen de betrokken gemeenten, uitgevoerd. In de afgelopen periode zijn er in de regio
Drechtsteden in het kader van deze aanpak diverse projecten uitgevoerd gericht op de aanpak van
jeugdwerkloosheid, onder andere met middelen uit het regionaal actieplan jeugdwerkloosheid. Deze
projecten maken deel uit van het regionaal actieplan "Drechtsteden benutten talent". Het Programma
Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden heeft Arbeid Opleidingen Consult gevraagd om voor de regio een
quickscan uit te voeren voor een selectie van projecten om inzicht te krijgen in (de opbrengsten van)
deze aanpak. Op basis van deze quickscan kan worden bezien hoe de huidige aanpak in de regio
wordt aangescherpt en/of verder geoptimaliseerd. Dit rapport beschrijft de bevindingen van de
quickscan en geeft aanbevelingen voor het actieplan jeugdwerkloosheid voor de komende periode.
Hierbij is het van belang om op te merken dat de reguliere dienstverlening in het kader van de
aanpak jeugdwerkloosheid door partijen als UWV WERKbedrijf, de SDD en overige intermediairs in
deze quickscan niet is meegenomen; dit valt buiten de kaders van de onderzoeksopdracht.
De kwantitatieve resultaten zijn in opdracht van het ministerie van SZW gemonitord door het bureau
Panteia. Over de monitor resultaten heeft het Programma Arbeidsmarktbeleid het
Drechtstedenbestuur periodiek geïnformeerd.
Opbouw rapport
Hoofdstuk 2 beschrijft de doelstelling, uitgangspunten en onderzoeksopzet van de quickscan.
Hoofdstuk 3 schetst relevante cijfers en de context in de arbeidsmarktregio Drechtsteden waarbinnen
de projecten zijn uitgevoerd. Hoofdstuk 4 gaat in op de overkoepelende bevindingen: welke lessen
kunnen worden geleerd uit de ervaringen en resultaten van de twaalf in deze quickscan
geanalyseerde projecten? Hoofdstuk 5 sluit af met de conclusies en aanbevelingen.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 6
2. Doelstelling, uitgangspunten en onderzoeksopzet
Dit hoofdstuk beschrijft achtereenvolgens de doelstelling, uitgangspunten en onderzoeksopzet van de
quickscan.
2.1 Doelstelling
De doelstelling van dit onderzoek luidde als volgt:
Het opzetten en uitvoeren van een quickscan van een selectie van twaalf projecten die in de
afgelopen periode zijn uitgevoerd met onder andere middelen uit het actieplan jeugdwerkloosheid
voor de regio Drechtsteden, waarin interventies zijn ontwikkeld en ingevoerd ter bestrijding van de
jeugdwerkloosheid. Middels deze quickscan wordt inzicht verkregen in:
• de gekozen aanpak van deze projecten;
• de opbrengsten, resultaten, werkzame elementen en succes- en faalfactoren van deze
projecten/interventies;
• de aandachtspunten en leerpunten voor de aanpak van de jeugdwerkloosheid in de regio
Drechtsteden in de komende periode.
Op basis van de resultaten van de quickscan zal onder regie van het Programma Arbeidsmarktbeleid
Drechtsteden een nieuw actieplan jeugdwerkloosheid worden ontwikkeld voor de regio Drechtsteden.
Daartoe komen binnenkort coördinatiemiddelen beschikbaar van het Rijk. De regio heeft daarvoor
eind maart 2015 een intentieverklaring getekend met het Ministerie van SZW en het Ministerie van
OCW.
2.2 Uitgangspunten
Bij de uitvoering van het onderzoek is rekening gehouden met de volgende uitgangspunten:
• Met de planning van het onderzoek is aangesloten op de planning van de ontwikkeling van het
nieuwe plan van aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden.
• De 12 projecten zijn gericht op één of meerdere van de drie doelstellingen zoals beschreven in
het eerste monitorrapport van Panteai (voorjaar 2014) in kader van de aanpak
jeugdwerkloosheid. In onderstaande tabel is te zien om welke projecten het gaat en op welke van
de drie doelstellingen het desbetreffende project zich (met name) richt:
Bevorderen uitstroom Buzinezzclub
Van wijk naar werk Matchmaker
Startersbeurs Metalent
Beperken instroom Actief naar Werk
School Ex Bureau Stage en Werk
Arbeidsfit houden/ Uitstroomkansen
vergroten Dreamteam
Helpende Handen Leerwerkloket
Maritieme kans naar werk
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 7
• De quickscan is uitgevoerd met behulp van de ‘codeboek methodiek’ (zie onderstaand kader).
• De resultaten van het onderzoek zijn op twee manieren gerapporteerd:
o via een onderzoeksrapportage (inclusief aanbevelingen) voor de gemeente (zie onderhavig
rapport);
o via een brochure die onder een bredere doelgroep kan worden verspreid.
• De cijfermatige ontwikkeling omtrent jeugdwerkloosheid in de regio is in kaart gebracht door het
Onderzoekcentrum Drechtsteden. Deze cijfers zijn opgenomen in de onderzoeksrapportage (zie
paragraaf 3.3).
Beleidsinterventie instrument: de ‘codeboek methodiek’ Een codeboek is vergelijkbaar met een gestructureerde vragenlijst, waarin kenmerken en
resultaten van interventies worden gecodeerd door de onderzoeker. Dit beleidsinterventie
instrument is ontwikkeld door Arbeid Opleidingen Consult en is onder andere ingezet voor het
analyseren van de effectiviteit van onderwijsinnovaties (zie www.impulsvo.nl, in opdracht van
ministerie OCW en Kennisnet) en interventies gericht op het verhogen van het aantal vrouwen in
topposities (zie www.vrouwenaandetop.nu, in opdracht van Instituut GAK en in samenwerking met
de Universiteit Utrecht). Middels dit instrument kan rijke informatie over interventies op een
gestructureerde en efficiëntie manier worden verzameld. Denk bijvoorbeeld aan informatie zoals
het type interventie, de doelstelling, kwantitatieve en kwalitatieve resultaten, succes- en
faalfactoren, randvoorwaarden en tips en adviezen. Ook wordt voor iedere interventie een korte
samenvatting opgesteld in het codeboek.
2.3 Onderzoeksopzet
Het onderzoek is uitgevoerd in de volgende stappen:
1. Deskresearch;
2. Ontwikkelen codeboek;
3. Invullen codeboeken op basis van beschikbaar materiaal (projectplannen,
voortgangsrapportages, producten / instrumenten);
4. Verzamelen aanvullende informatie via telefonische interviews;
5. Bijeenkomsten met stakeholders;
6. Rapportage.
Stap 1 – Deskresearch
In deze stap zijn relevante documenten en rapporten bestudeerd over de aanpak jeugdwerkloosheid
in de regio Drechtsteden en landelijk. In bijlage 1 is een lijst opgenomen van de geraadpleegde
literatuur. Ook is in deze stap de beschikbare informatie per project (globaal) bestudeerd met als doel
een zo optimaal mogelijk codeboek te ontwikkelen (zie stap 2).
Stap 2 – Ontwikkelen codeboek
Op basis van de analyse van relevante informatie in stap 1 is in deze stap een codeboek ontwikkeld
(zie bijlage 2).
Stap 3 – Invullen codeboeken op basis van beschikbaar materiaal
In deze stap zijn met behulp van het codeboek alle voor het onderzoek beschikbare documenten
(projectplannen, voortgangsrapportages, producten/instrumenten) over de twaalf geselecteerde
projecten gecodeerd; alle relevante informatie is genoteerd en gestructureerd in het codeboek.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 8
Stap 4 – Verzamelen aanvullende informatie via telefonische interviews
Omdat het deskresearch geen volledig beeld van alle projecten geeft, zijn via telefonische en face-to-
face interviews aanvullende gegevens over de projecten verzameld. Hiervoor is, op basis van het
codeboek, een gespreksleidraad ontwikkeld (zie bijlage 3). Tevens is middels deze telefonische
interviews ‘rijke’ informatie verzameld over bijvoorbeeld succes- en faalfactoren, resultaten,
opbrengsten, tips en adviezen. Voor alle projecten is één (telefonisch) interview afgenomen met de
projectleider (met uitzondering van het project Startersbeurs). Bijlage 4 geeft een overzicht van de
geïnterviewde personen.
Additioneel is op overkoepelend, op bestuurlijk niveau een diepte-interview gehouden met de
portefeuillehouder regionaal arbeidsmarktbeleid, de heer Bert van de Burgt (portefeuilles Onderwijs,
Arbeidsmarkt, Sociale Zaken) die tevens coördinerend wethouder jeugdwerkloosheid is namens de
Centrumgemeente. Het doel van dit interview was om de bestuurlijke context en de visie en aanpak
in de arbeidsmarktregio Drechtsteden scherp te krijgen (zie voor een beschrijving: paragraaf 3.4).
Stap 5 – Bijeenkomsten met stakeholders
In deze stap zijn de bevindingen uit de voorgaande stappen getoetst tijdens drie bijeenkomsten met
stakeholders (zie bijlage 5 voor het overzicht van de deelnemers):
• een bijeenkomst met projectleiders van de projecten (mei 2015);
• een bijeenkomst met vertegenwoordigers namens de gemeenten, RMC / DGJ en de Entree
opleidingen (juni 2015);
• een bijeenkomst met bestuurders namens overheid (gemeenten, UWV WERKbedrijf), onderwijs
(Da Vinci) en werkgevers (Werkgeversvereniging Drechtsteden, WGV Zorg & Welzijn en
Deltametaal, een samenwerkingsverband in de metalectro) (juli 2015).
Tijdens deze bijeenkomsten zijn met de stakeholders aanbevelingen geformuleerd voor toekomstig
beleid (zie hoofdstuk 5).
Stap 6 – Rapportage
In deze stap is gerapporteerd over de uitkomsten van de vorige stappen:
• Onderzoeksrapportage: onderhavig onderzoeksrapport waarin de resultaten van de diverse
projecten worden beschreven. Op basis van de bevindingen zijn aanbevelingen geformuleerd, die
kunnen worden benut bij de ontwikkeling van het plan van aanpak voor de komende periode (zie
hoofdstuk 5).
• Brochure: er is, naast onderhavig onderzoeksrapport, een brochure ontwikkeld, die voor een
breed publiek geschikt is. De brochure beschrijft de projecten/interventies, inclusief tips en
aanbevelingen, foto’s, quotes uit de telefonische interviews en dergelijke.
• Excel database: de onderzoeksresultaten zijn tevens opgeleverd in de vorm van een Excel
database, waarin per project/interventie de resultaten systematisch zijn opgenomen.
Overleg opdrachtgever
Tussentijds hebben de onderzoekers overlegd met de opdrachtgever, in de persoon van Stanley
Ramkhelawan, Programmamanager en tevens Projectleider aanpak jeugdwerkloosheid. De volgende
stukken zijn besproken met de opdrachtgever en ter goedkeuring voorgelegd: het codeboek, de
gespreksleidraad voor telefonische interviews, de opzet van de bijeenkomsten met stakeholders, het
rapport en de brochure.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 9
3. Context: jeugdwerkloosheid in de Drechtsteden
Dit hoofdstuk beschrijft de context waarin het onderzoek is uitgevoerd. Paragraaf 3.1 start met een
beknopte schets van de landelijke context. Vervolgens gaat paragraaf 3.2 in op de regionale context
in de arbeidsmarktregio Drechtsteden. Paragraaf 3.3 schets de jeugdwerkloosheid in de regio
Drechtsteden in cijfers. Tenslotte vat paragraaf 3.4 de bestuurlijke context en visie samen.
3.1 Landelijke context
Twee jaar geleden is het kabinet gestart met een speciale aanpak van jeugdwerkloosheid. Voor een
periode van twee jaar werd Mirjam Sterk aangesteld als ambassadeur om de aanpak aan te jagen en om
een vruchtbare samenwerking tussen overheden, sociale partners, onderwijsinstellingen en jongeren te
stimuleren. Nu er een eind is gekomen aan deze periode, is het tijd voor een volgende fase. In de agenda
‘Aanpak Jeugdwerkloosheid 2015 – 2016’ presenteert het kabinet haar ambities en de daarbij behorende
aanpak voor de komende twee jaar. Hierbij gaat extra aandacht uit naar de meest kwetsbare jongeren:
jongeren zonder startkwalificatie, jongeren met een uitkering en migrantenjongeren. Eén van die ambities
is het sluiten van meer werkakkoorden. Om de aanpak van jeugdwerkloosheid regionaal te continueren
heeft het ministerie van SZW samen met OCW op 31 maart 2015 een intentieverklaring getekend met de
35 arbeidsmarktregio's.
Werkakkoorden
Er zijn begin 2015 landelijk 75 werkakkoorden afgesloten tussen de ministeries van SZW en OCW en
bedrijven/instellingen, waarin afspraken zijn gemaakt om de kansen van jongeren op werk te
vergroten. In navolging hierop zullen regionale akkoorden worden afgesloten, als integraal onderdeel
van de regionale aanpak jeugdwerkloosheid.
Buitenspel: onderzoek uitvoering WWB en WW ten aanzien van jongeren
In april 2015 heeft de Inspectie SZW het rapport ‘Buitenspel’ gepubliceerd over de uitvoering van de
WWB en WW ten aanzien van jongeren (18 – 27 jaar). De belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek
zijn beschreven in bijlage 6. Geconcludeerd kan worden dat volgens de Inspectie SZW een meer
activerende en integrale uitvoering geboden is om de jeugdwerkloosheid succesvoller aan te pakken.
3.2 Regionale context
Voor de regionale context zijn de volgende documenten van belang:
• het Programma Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden;
• de regionale actieplannen jeugdwerkloosheid;
• de intentieverklaring regio Drechtsteden.
Deze worden hieronder achtereenvolgens kort toegelicht.
Programma Arbeidsmarktbeleid
In 2010 is het Regionaal Programma Arbeidsmarktbeleid van start gegaan, opgezet en gecoördineerd
door de gemeente Dordrecht. De missie is om een bijdrage te leveren aan het inspelen op de vraag
van het bedrijfsleven en om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen in de Drechtsteden aan de
slag zijn. Binnen het regionale arbeidsmarktbeleid staat het talent van mensen centraal. Dat is de
basis voor de insluiting op de arbeidsmarkt. In het regionale arbeidsmarktprogramma is sinds 2010
geïnvesteerd in alliantievorming met verschillende stakeholders in de regio.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 10
Uit onderzoek (verricht door Onderzoekcentrum Drechtsteden) blijkt dat het arbeidsmarktbeleid in de
afgelopen vier jaar gezorgd heeft voor:
• een betere samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijven;
• nieuwe samenwerkingsverbanden zoals Maritieme Delta en CIV Maritiem;
• Techniekdock op het Leerpark;
• een stevige aanpak van de jeugdwerkloosheid: 1.000 jongeren hebben een nieuwe kans op werk
gekregen, 3.600 jongeren hebben kennis gemaakt met techniek, er zijn 700 leerwerkplekken
gecreëerd en de instroom bij techniek in het beroepsonderwijs is toegenomen.
Het arbeidsmarktbeleid dat de gemeente Dordrecht in 2010 is gestart, wordt regionaal voortgezet en
uitgebreid met lokale werkgevers en onderwijsinstellingen onder de naam ‘Drechtsteden Werkt!’.
In het regionale arbeidsmarktbeleid 2015-2018 wordt samen met partners uit de drie O's ingezet op 4
thema's, te weten:
• Transitie van Onderwijs naar Werk;
• Transitie van Uitkering naar Werk;
• Duurzame Inzetbaarheid;
• Jongeren en Werk.
De lange termijn focus is om te werken aan een economisch vitale regio die zich onderscheidt van
andere regio's door een maritieme topregio te zijn.
Regionale actieplannen jeugdwerkloosheid
Binnen de context van het regionaal arbeidsmarktprogramma heeft de arbeidsmarktregio
Drechtsteden de afgelopen jaren twee regionale actieplannen jeugdwerkloosheid opgezet en
uitgevoerd, namelijk ‘Geef jongeren een kans’ (looptijd 2009-2011) en ‘Drechtsteden benutten talent!’
(looptijd 2013-2015). Hieronder worden de resultaten van beide actieplannen kort toegelicht:
1. ‘Geef jongeren een kans’
De resultaten hiervan laten zien dat veel jongeren zijn bereikt met de verschillende projecten die in
kader van dit actieplan in de regio zijn uitgerold. Er werd daarbij aandacht besteed aan groepen
jongeren met een diversiteit aan wensen, behoeften, mogelijkheden, capaciteiten en achtergronden.
Dit alles met één gemeenschappelijk hoofddoel: het begeleiden en plaatsen van jongeren naar werk
of scholing. Onder meer door de inzet van deze actieplanmiddelen en trajecten is de
jeugdwerkloosheid in de regio afgenomen van circa 1.250 in 2010 naar iets meer dan 1.000 jongeren
(tot 27 jaar) in 2011. Ook de opgebouwde netwerken en samenwerkingsverbanden zijn een winstpunt
van het actieplan. Dit blijkt het evaluatierapport ''Lessons learned''.
2. ‘Drechtsteden benutten talent!’
Er is in de regio een aantal grotere initiatieven opgezet ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid,
namelijk het ‘Leerpark’ en de ‘Duurzaamheidsfabriek’. Daarnaast is in de regio geïnvesteerd in
branche gerichte allianties, in de aanpak van voortijdig schoolverlaters (VSV) en bijvoorbeeld de
Startersbeurs. De focus ligt daarbij op zowel de jongeren, het werk als de werkgevers.
De doelstelling van het regionaal actieplan is om 1.000 jongeren te bereiken middels 500
leerwerkbanen, 250 stages of vrijwilligersbanen en 250 reguliere vacatures. Het 3e Monitorverslag
van Panteia laat zien dat deze doelstelling om 1000 jongeren te bereiken ruimschoots is gehaald.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 11
Intentieverklaring regio Drechtsteden
Op 31 maart 2015 heeft de wethouder Bert van de Burgt namens de arbeidsmarktregio Drechtsteden
een intentieverklaring getekend met de ministeries van SZW en OCW om de regionale aanpak van
de jeugdwerkloosheid de komende twee jaar voort te zetten, samen met de (regionale) stakeholders.
De belangrijkste afspraken in deze intentieverklaring zijn:
• De coördinerende wethouders en UWV WERKbedrijf committeren zich voor de komende twee
jaar aan het actief bemiddelen naar werk van jongeren met een kwetsbare positie op de
arbeidsmarkt, o.a. door het maken van afspraken met werkgevers die een landelijk werkakkoord
hebben afgesloten/afsluiten en ook in de regio Drechtsteden opereren en deels door het afsluiten
van regionale werkakkoorden met ‘nieuwe’ bedrijven in de regio.
• Het ontwikkelen van een regionaal plan van aanpak jeugdwerkloosheid voor de komende twee
jaar met concretisering van ambities:
• Doelgroep en aantal te plaatsen jongeren;
• Werkgevers waarmee afspraken worden gemaakt over de doelgroep;
• Benodigde nieuwe/bestaande samenwerkingspartners / -structuren.
De afspraken in de intentieverklaring moeten regionaal uitgewerkt worden in de vorm van een nieuw
actieplan jeugdwerkloosheid voor de komende twee jaar.
3.3 Jeugdwerkloosheid in de regio Drechtsteden in cijfers
Het aantal jongeren met een WW-uitkering in de Drechtsteden is sinds 2013 met 6,5 procent
gedaald, terwijl het aantal jongeren met een WW-uitkering landelijk gezien met 4,5 procent is
gestegen. De WW-dichtheid van de Drechtsteden ligt nagenoeg op het landelijk gemiddelde. Op 1
januari 2015 kregen 476 jongeren (1,3% van de bevolking 15-26 jaar) in de Drechtsteden een
werkloosheiduitkering. Als het gaat om het aantal jongeren in de bijstand doen de Drechtsteden het
slechter dan het landelijke gemiddelde. Sinds 2013 zijn er in de Drechtsteden 25 procent meer
jongeren bijgekomen die in de bijstand zitten, terwijl dit aantal landelijk gelijk is gebleven. De WWB-
dichtheid ligt wel onder het landelijk gemiddelde. Op 1 januari 2015 zaten 397 jongeren (1,0% van de
bevolking 15-26 jaar) in de bijstand. De cijfers omtrent niet-werkende werkzoekenden zijn minder
betrouwbaar dan de eerdergenoemde cijfers, maar een schatting van niet-werkende jongeren die niet
bij UWV WERKbedrijf / SDD geregistreerd zijn, is op basis van landelijke ramingen enkele
honderden.
3.4 Bestuurlijke context en visie
De regionale aanpak van de jeugdwerkloosheid in de Drechtsteden maakt integraal onderdeel uit van
het regionaal arbeidsmarktbeleid. Het projectmanagement is onderdeel van het Programma
Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden en de bestuurlijke verantwoordelijkheid valt onder de
portefeuillehouder regionaal arbeidsmarktbeleid. Deze integrale aanpak betreft, naast
jeugdwerkloosheid, meerdere gebieden. Denk ook aan de aansluiting beroepsonderwijs–
arbeidsmarkt, de aanpak VSV en het Zorg-Onderwijs-Werk overleg (ZOW). In deze integrale aanpak
werken de drie O’s in de regio (onderwijs, ondernemers/bedrijfsleven en overheid) rondom
verschillende thema’s intensief samen. De integrale aanpak betekent ook dat financiële middelen
worden verknoopt om projecten voor jongeren te initiëren (Rijksmiddelen, ESF-J, VSV-gelden, O&O
gelden etc.).
Deze integrale aanpak, waarbij één bestuurder zes gemeenten vertegenwoordigt met één plan
waarin alles is opgenomen, is uniek en succesvol en zorgt voor veel beweging. De rolneming van de
gemeente is hierin faciliterend: de stakeholders worden gefaciliteerd in de aanpak van
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 12
jeugdwerkloosheid. Deze lijn kan in de toekomst voortgezet en uitgebouwd worden tot
‘overheidsparticipatie’, waarbij de overheid meer in de samenleving staat en participeert in wat de
regionale stakeholders goed doen, door te luisteren, te presenteren, te faciliteren en te stimuleren.
Samenwerking tussen de Sociale Dienst (Baanbrekend Drechtsteden), het UWV WERKbedrijf en het
onderwijs is belangrijk voor een succesvolle arbeidsmarktbenadering. Momenteel wordt in de regio
gewerkt aan één werkgeversbenadering, wat nodig is om de werkgevers in de regio in positie te
brengen. Bij voorkeur hebben werkgevers één accountmanager die bij hen langskomt met alle
instrumenten en voorzieningen om mensen te kunnen plaatsen.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 13
4. Algemene bevindingen: lessen uit de geanalyseerde
projecten
Dit hoofdstuk gaat in op de overkoepelende bevindingen: welke lessen kunnen worden geleerd uit de
ervaringen en resultaten van de twaalf in deze quickscan geanalyseerde projecten? Voor dit
hoofdstuk zijn de ingevulde codeboeken voor de selectie van 12 projecten geanalyseerd (de
bevindingen per project zijn opgenomen in bijlage 6). De bevindingen uit de bijeenkomst met de
projectleiders zijn ook in dit hoofdstuk verwerkt. De bevindingen zijn in dit hoofdstuk geordend naar
de onderdelen in het codeboek.
4.1 Algemeen
Door middel van de quickscan is een selectie van twaalf projecten, waarin interventies zijn ontwikkeld
en ingezet voor een effectieve bestrijding van de jeugdwerkloosheid in de regio Drechtsteden, in
kaart gebracht. Het betreft twee projecten die reeds zijn afgerond en 10 projecten die nog lopen. De
starttijd van de projecten varieert van 2009 tot en met 2015. Bij de meeste projecten wordt er
samengewerkt met diverse partijen en met andere projecten zoals Metalent, Matchmaker en
Leerwerkloket. Het merendeel van de projecten wordt Drechtsteden breed uitgevoerd, enkele
projecten richten zich op een specifieke gemeente en bij een aantal projecten gaat het om een
landelijk initiatief.
De samenwerkingspartners binnen de projecten laten zich als volgt typeren:
De projecten hebben vaak meerdere focussen en over het algemeen is de insteek zowel curatief als
preventief. De volgende tabel geeft de focus van de verschillende projecten weer:
11
9
8
4
3
Samenwerkingspartners
Onderwijs (11)
Ondernemers (9)
Overheid (8)
Zorg/Schuldhulpverlening (4)
Overig, bijvoorbeeld
vrijwilligersorganisaties (3)
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 14
Focus Aantal projecten
Focus op werk en werkgevers 9
Focus op leren en werken 8
Focus op kwetsbare jongeren 8
Focus op onderwijs 4
Focus op samenwerking tussen de drie O’s
(onderwijs, overheid, ondernemers)
2
De meeste projecten zijn gefocust op werk en werkgevers, leren en werken en kwetsbare jongeren.
Dit past binnen de gekozen lijn in de regionale actieplannen jeugdwerkloosheid. Projecten zijn relatief
minder gericht op het onderwijs of de samenwerking tussen de drie O’s. De reden hiervan is dat door
het programma Arbeidsmarktbeleid al flink is geïnvesteerd in samenwerkingsstructuren tussen de 3
O's; dit blijkt uit het eerder aangehaalde onderzoek van het OCD.
In het codeboek is voor alle projecten aangegeven of het project zich richt op één of meerdere
specifieke sectoren. Hierbij werd onderscheid gemaakt tussen de sectoren ‘Techniek/maritieme
maakindustrie’, ‘zorg’, ‘educatie’, ‘logistiek’ of ‘anders’. Uit de resultaten blijkt dat zeven van de twaalf
geanalyseerde projecten zich niet op een specifieke sector richten. Drie projecten richten zich
specifiek op de sector techniek, één project op de sector zorg en één project richt zich op de
techniek, logistiek en toerisme en recreatie. De projecten worden veelal gefinancierd door een
combinatie van Europese subsidiegelden en Rijksbijdragen/Sectorplanmiddelen. Enkele projecten
zijn bijna volledig zelfonderhoudend.
4.2 Doelstelling en activiteiten
Elk project heeft een eigen doelstelling en unieke werkwijze met bijbehorende projectactiviteiten,
passend bij de wensen en mogelijkheden van de specifieke doelgroep waar het project zich op richt.
De resultaten laten zien dat door de verschillende projecten wordt gewerkt aan één overkoepelend,
gemeenschappelijk doel, namelijk het begeleiden en plaatsen van jongeren naar werk of scholing.
Opvallend is dat bij drie projecten de kwantitatieve doelstelling in de loop der tijd is aangepast. Bij
twee van de drie projecten bleek het project zo succesvol dat de doelstelling tussentijds naar boven
is bijgesteld. Bij één project ging het om een aanpassing wat als doelstelling gemeten werd (aantal
bereikte deelnemers in plaats van het aantal gevoerde gesprekken). Bij twee projecten zijn de
geplande projectactiviteiten in de loop der tijd aangepast. Hierbij ging het, eveneens vanwege het
succes van het project, om een uitbreiding van activiteiten.
4.3 Interventie
Een project zet vaak meerdere typen interventies in om de boogde doelstelling te behalen.
Onderstaande figuur laat zien welke interventies binnen de projecten het meest worden ingezet:
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 15
Zoals de bovenstaand staafdiagram laat zien, worden de volgende type interventies het meeste
ingezet in de 12 onderzochte projecten:
• actieve bemiddeling / matching;
• begeleiding/coaching naar werk;
• ervaringsplaatsen op de arbeidsmarkt.
Opvallend is dat slechts één project zich richt op incentives voor werkgevers om jongeren aan te
nemen. Hierbij is het van belang om op te merken dat dergelijke incentives voor werkgevers
regionaal geregeld zijn vanuit het UWV WERKbedrijf (regeling Premiekorting voor jonge werknemers)
of Baanbrekend Drechtsteden, dus niet op projectniveau. Uiteraard kunnen projecten werkgevers wel
voorlichten over de beschikbare incentives.
Sommige projecten zetten interventies in die getypeerd zijn als ‘anders’. Hieronder wordt
bijvoorbeeld verstaan:
• het stimuleren van jongeren om scholing weer op te pakken;
• het ondersteunen van werkgevers.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Type Interventie
Aantal projecten
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 16
4.4 Doelgroep/deelnemers
Het totaal aantal deelnemers binnen de projecten varieert van 19 tot 295. Bij 10 projecten worden
deelnemers gescreend op basis van selectie-eisen, alvorens zij kunnen instromen. Op deze manier
zorgen de projecten ervoor dat de juiste categorieën jongeren instromen in het juiste project.
Overigens heeft dit ook als consequentie dat sommige jongeren niet in projecten kunnen instromen,
omdat zij niet aan de eisen voldoen. Hierdoor vallen sommige jongeren in de regio nog te veel buiten
de boot (zie ook paragraaf 4.7: blinde vlekken). Er wordt in de geanalyseerde projecten bijvoorbeeld
geselecteerd op woonplaats, leeftijd, behaald diploma, werkhouding, beheersing van de Nederlandse
taal en wel of geen uitkering. Alle projecten richten zich op zowel allochtonen als autochtonen en op
zowel jongens als meisjes.
De analyses van de ingevulde codeboeken laten zien dat de projecten zich daarbij richten op de
volgende doelgroepen:
Doelgroep Aantal projecten
Jongeren die voortijdig school hebben verlaten zonder startkwalificatie 9
Jongeren die dreigen voortijdig school te verlaten zonder startkwalificatie 5
Jongeren met een start- of hogere kwalificatie die geen baan kunnen vinden 8
Jongeren die hun baan zijn kwijt geraakt (zonder startkwalificatie) 6
Jongeren die hun baan zijn kwijt geraakt (met startkwalificatie) 8
Praktijkschoolleerlingen 2
Anders 8
Onder anders wordt bijvoorbeeld verstaan:
• bedoeld voor jongeren met een bepaald mbo niveau;
• werkgevers;
• niet speciaal voor jongeren.
Opvallend is dat in slechts twee projecten de praktijkschoolleerlingen tot de doelgroep behoren. Dit
wordt bevestigd door de stakeholders tijdens de stakeholdersbijeenkomst. Hierin werd aangegeven
dat met name de zeer kwetsbare jongeren, zoals praktijkschoolleerlingen, leerlingen van de
entreeopleidingen en thuisloze jongeren, nog relatief onderbelicht zijn in de aanpak
jeugdwerkloosheid in de regio Drechtsteden. Deze jongeren staan vaak op grote afstand tot de
arbeidsmarkt en hebben extra begeleiding en ondersteuning nodig, zeker in het licht van de invoering
van de Participatiewet. Tijdens de stakeholdersbijeenkomst werd ook aangegeven dat er in de regio
een relatief grote groep jongeren zonder uitkering is, de ‘nuggers’. Ook dit lijkt een onderbelichte
doelgroep in de projecten. Omdat er geen middelen voor deze jongeren beschikbaar zijn, is het voor
hen lastiger om deel te nemen aan trajecten.
4.5 Opbrengsten en resultaten
Over het algemeen zijn de ingezette activiteiten succesvol gebleken. Binnen de projecten zijn diverse
producten en instrumenten ontwikkeld die bijdragen aan het behalen van de beoogde doelstellingen
in het kader van de aanpak jeugdwerkloosheid. Bij vrijwel alle projecten wordt er tussentijds
gemonitord.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 17
Voorbeeld projectresultaten kwalitatief
Verbetering zelfvertrouwen en identiteit deelnemers
Geen uitkering benodigd voor jongeren
Jongeren gaan niet hangen in de stad
Voorkomen/verlagen voortijdige schoolverlaters
Positief effect op de omgeving (rolmodel)
Voorbeeld projectresultaten kwantitatief
Aantal en aandeel deelnemers die succesvol zijn binnen het project (variërend van 45% tot 100%)
Daarnaast kennen de projecten een diversiteit aan bijvangst zoals:
• meer leerlingen;
• meer en beter contact met werkgevers;
• brede maatschappelijke effecten (sociale cohesie);
• beter inzicht in problematiek van de doelgroep.
Binnen de meeste projecten neemt de gemeente een duidelijke rol in en wordt er naar tevredenheid
op diverse niveaus met de gemeente samengewerkt. Financiering speelt een belangrijke rol in de
borging van de meeste projecten, evenals de samenwerking met diverse partners (gezamenlijk actie
voeren) en een solide projectmanagementstructuur.
De projecten verzorgen zelf, al dan niet in combinatie met de gemeente, de communicatie rondom
het project. Daartoe wordt er gebruik gemaakt van diverse communicatiemiddelen zoals websites,
nieuwsbrieven, social media en informatie- en netwerkbijeenkomsten.
Voor het creëren van draagvlak worden uiteenlopende acties ingezet, zoals:
• aantoonbaar maken van succes;
• instellen van een raad van advies;
• goede openbare activiteiten;
• samenwerking met andere partijen;
• inspelen op vraag en aanbod.
4.6 Randvoorwaarden, succesfactoren en knelpunten
De randvoorwaarden, succesfactoren en knelpunten zijn door alle afzonderlijke projecten specifiek
benoemd (zie hiervoor de projectsamenvattingen in bijlage 5). Hieronder worden de punten benoemd
die door meerdere projecten aangedragen of opvallend zijn:
Randvoorwaarden
• Voldoende financiering • Brede kennis van de regio • Draagvlak partners • Flexibel activiteitenaanbod • Kennis en ervaring met doelgroep • Goede en praktische invulling
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 18
Tijdens de bijeenkomst met projectleiders werden de meeste van de genoemde knelpunten herkend.
Daarnaast werden in de discussie aanvullend de volgende knelpunten in de aanpak
jeugdwerkloosheid in de regio genoemd:
• Miscommunicatie tussen mbo en bedrijfsleven over inschrijving voor bbl-trajecten, waardoor
het veel jongeren niet lukt om een bbl-plek te vinden. Het ROC schrijft jongeren pas in als zij
een bbl-plaats hebben gevonden, terwijl bedrijven jongeren pas een bbl-plek willen geven als
zij zich hebben ingeschreven bij het ROC. Dit is een groot maar ongeregistreerd knelpunt in
de regio.
• Onbekendheid onder werkgevers over de mogelijkheden en financiële ondersteuning voor het
aannemen van jeugdwerklozen.
• Voor sommige jongeren ontbreekt het aan mogelijkheden om in te stromen in projecten en
trajecten, omdat in hun basisbehoeften niet is voldaan. Zij leven op straat of gaan van adres
naar adres. Het ontbreekt aan zorg voor deze groep jongeren.
• Samenwerking wordt soms bemoeilijkt doordat organisaties soms hun eigen belang voorop
stellen op het grotere belang en doel; dit wordt ook in de hand gewerkt door de wijze waarop
de financieringsstromen lopen.
• Het ontbreekt aan een totaaloverzicht en ‘warme overdracht’ van jongeren tussen de
verschillende projecten, waardoor jongeren niet altijd de voor hen optimale route kunnen
doorlopen. Het leerwerkloket Drechtsteden bouwt een digitaal overzicht (‘Wegwijzer voor
scholing en arbeidsmarktprojecten’) zodat alle professionals in de regio makkelijk toegang
krijgen tot het aanbod van mogelijkheden om jongeren sneller en beter op de juiste route te
plaatsen.
Knelpunten • Garanderen continuïteit • Rondkrijgen duurzame financiering • Samenwerking met diverse partijen • Beheersing Nederlandse taal en
omgangsvormen • Beperkt beschikbare werk- en
opleidingsplaatsen • Beperkt beschikbare capaciteit en tijd
Succesfactoren • Breed netwerk • Goede financiering • Persoonlijke, individuele aanpak • Gemotiveerde jongeren • Gestructureerde, duidelijke begeleiding • Goede nazorg
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 19
4.7 Blinde vlekken
Op basis van de bevindingen vanuit de geanalyseerde projecten, de bijeenkomst met projectleiders
en het interview met de wethouder zijn de volgende ‘blinde vlekken’ in de aanpak jeugdwerkloosheid
in de arbeidsmarktregio Drechtsteden gesignaleerd:
Doelgroep
In de aanpak jeugdwerkloosheid wordt de groep jongeren met een zeer grote afstand tot de
arbeidsmarkt nog relatief weinig betrokken en/of bereikt. Het gaat hierbij meer in het bijzonder om de
volgende groepen jongeren:
• Jongeren die geen uitkering ontvangen (‘nuggers’). Het is voor hen lastiger om deel te nemen
aan bepaalde trajecten omdat er geen middelen voor deze groep beschikbaar zijn.
• Leerlingen van het praktijkonderwijs/Voortgezet Speciaal Onderwijs. Dit zijn kwetsbare
jongeren die extra aandacht vragen in de aanpak.
• Leerlingen van entreeopleidingen (mbo niveau 1). Deze groep leerlingen wordt door de
verschillende projecten wel voorgelicht maar nog nauwelijks bereikt. Het gaat om leerlingen
die minder goed kunnen leren en waarvoor extra begeleiding en ondersteuning dient te
worden ingezet.
• Jongeren die niet in hun basisbehoeften (bed, bad, brood) kunnen voorzien en daardoor de
stap naar opleiding of werk niet kunnen maken.
Focus
Wanneer we kijken naar waar de projecten binnen de aanpak jeugdwerkloosheid zich op richten, valt
het volgende op:
• Iets meer dan de helft van de projecten richt zich niet specifiek op één sector of op specifieke
beroepen of functies binnen een sector in de regio Drechtsteden.
• Relatief weinig projecten richten zich op het geven van voorlichting en het bieden van
incentives aan werkgevers om hen te stimuleren om jeugdwerklozen aan te nemen.
• De focus van de projecten ligt op het helpen van jongeren aan opleiding en werk. Er wordt in
de projecten relatief weinig aandacht besteed aan zorg en begeleiding op het gebied van het
voorzien in basisbehoeften.
4.8 Tips en adviezen
In de telefonische interviews met de projectleiders is gevraagd naar tips en adviezen voor andere
projecten en voor het Programma Arbeidsmarktbeleid Drechtsteden. In bijlage 5 vindt u een overzicht
van deze tips en adviezen per project. Over het algemeen wordt als advies gegeven:
• zorg voor duidelijkheid;
• pas een individuele benadering toe;
• zorg voor kennis van de doelgroep;
• besteed aandacht aan taalachterstand bij jongeren;
• versterk het netwerk;
• zorg voor verbinding tussen projecten en met andere beleidsterreinen;
• kies voor een sectoraanpak;
• laat de vraag op arbeidsmarkt leidend zijn.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 20
5. Conclusies en aanbevelingen
Het doel van deze quickscan was om inzicht te verkrijgen in:
• de gekozen aanpak van de selectie van 12 onderzochte projecten;
• de opbrengsten, resultaten, werkzame elementen en succes- en faalfactoren van deze projecten;
• de aandachtspunten en leerpunten voor de aanpak van de jeugdwerkloosheid in de regio
Drechtsteden in de komende periode.
Op basis van de resultaten van het onderzoek en de drie bijeenkomsten met stakeholders in mei –
juli 2015 is een aantal conclusies en aanbevelingen geformuleerd. Paragraaf 6.1 vat de belangrijkste
conclusies van het onderzoek samen; paragraaf 6.2 presenteert de aanbevelingen voor het plan van
aanpak jeugdwerkloosheid voor de komende periode.
5.1 Conclusies
Hieronder worden puntsgewijs de belangrijkste conclusies samengevat wat betreft de gekozen
aanpak en wat betreft de opbrengsten, resultaten, werkzame elementen en succes- en faalfactoren
van de selectie van 12 in dit onderzoek geanalyseerde projecten.
Aanpak projecten
• Elk project heeft een eigen doelstelling en unieke werkwijze met bijbehorende projectactiviteiten,
passend bij de wensen en mogelijkheden van de categorie jongeren waar het project zich op
richt. De groep werkloze jongeren in de regio Drechtsteden kenmerkt zich immers door een grote
diversiteit: de projecten richten zich op specifieke categorieën jongeren en spelen hiermee in op
de diversiteit van de groep werkloze jongeren. De resultaten laten zien dat door de verschillende
projecten wordt gewerkt aan één overkoepelend, gemeenschappelijk doel, namelijk het
begeleiden en plaatsen van jongeren naar werk of scholing.
• Bij enkele projecten is de kwantitatieve doelstelling tussentijds, vanwege het succes, naar boven
bijgesteld.
• De projecten richten zich veelal op een combinatie van verschillende typen interventies. De
volgende typen interventies worden het meest ingezet in de 12 onderzochte projecten: actieve
bemiddeling / matching, begeleiding / coaching naar werk en ervaringsplaatsen op de
arbeidsmarkt.
• De meeste projecten screenen jongeren op basis van selectie-eisen, alvorens zij kunnen
instromen, zodat de jongeren instromen in een project dat past bij hun mogelijkheden, wensen en
behoeften. Hierdoor vallen sommige jongeren echter nog te veel buiten de boot, omdat er voor
bepaalde categorieën jongeren nog relatief weinig interventies worden aangeboden.
• Relatief weinig projecten richten zich op de volgende categorieën jongeren:
o Jongeren die geen uitkering ontvangen (‘nuggers’).
o Leerlingen praktijkonderwijs/Voortgezet Speciaal Onderwijs.
o Leerlingen entreeopleidingen (mbo niveau 1).
o Jongeren die niet in hun basisbehoeften (bed, bad, brood) kunnen voorzien en
daardoor de stap naar opleiding of werk niet kunnen maken.
• De meeste projecten hanteren een aanpak waarbij geen onderscheid wordt gemaakt in doelgroep
op basis van etniciteit of geslacht.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 21
Opbrengsten, resultaten, werkzame elementen en succes- en faalfactoren
Over het algemeen zijn de ingezette activiteiten succesvol gebleken. Het aandeel deelnemers dat
een traject succesvol afrondt varieert tussen de projecten tussen de 45 en 100%. Binnen de
projecten zijn diverse producten en instrumenten ontwikkeld die bijdragen aan het behalen van de
beoogde doelstellingen. Bij vrijwel alle projecten wordt er tussentijds gemonitord. Voorbeelden van
projectresultaten zijn verbetering zelfvertrouwen en identiteit deelnemers, geen uitkering benodigd
voor jongeren, jongeren gaan niet hangen in de stad, voorkomen/verlagen voortijdige schoolverlaters
en positief effect op de omgeving (rolmodel). Projecten slagen onder meer vanwege een breed
netwerk, goede financiering, persoonlijke aanpak, gemotiveerde jongeren, een gestructureerde
begeleiding en goede nazorg. De belangrijkste knelpunten waar de projecten tegenaan lopen zijn de
continuïteit vanwege een gebrek aan duurzame financiering, onvoldoende coördinatie en afstemming
in de keten, onbekendheid over regelingen voor jongeren bij werkgevers, het gebrek aan
beschikbare werk- en opleidingsplaatsen en de beperkingen van jongeren (op het gebied van taal,
omgangsvormen en basisbehoeften).
5.2 Aanbevelingen
Op basis van het onderzoek zijn aanbevelingen geformuleerd om de aanpak jeugdwerkloosheid in de
regio Drechtsteden nog verder te versterken. Deze aanbevelingen zijn getoetst en aangevuld tijdens
de drie bijeenkomsten met stakeholders. Deze paragraaf beschrijft de aanbevelingen.
Aanbeveling 1 Specificeer de doelgroepen binnen de aanpak jeugdwerkloosheid
� Zorg ervoor dat de divers samengestelde groep werkloze jongeren zo optimaal mogelijk wordt
bediend:
- stimuleer lokale initiatieven, dichtbij de jongeren.
- zet succesvolle initiatieven en projecten (zoals startersbeurs, matchmaker, metalent) voort.
- bied meer maatregelen en voorzieningen voor leerlingen van de entree opleidingen: deze
leerlingen hebben extra begeleiding, ondersteuning en structuur nodig. Benut ook de
infrastructuur en voorzieningen in de regio voor deze doelgroep. Ook leerlingen van entree
opleidingen zouden bijvoorbeeld in de duurzaamheidsfabriek ervaring kunnen opdoen.
- bied meer maatregelen en voorzieningen gericht op leerlingen van het
praktijkonderwijs/Voortgezet Speciaal Onderwijs, voor wie de overstap naar werk kan worden
vergroot door al vroeg extra te investeren, bijvoorbeeld via externe stages bij bedrijven, in het
vrijwilligerswerk of door het opdoen van werkervaring in projecten.
- zorg voor meer financiële mogelijkheden voor de groep ‘nuggers’ om trajecten te volgen.
Deze groep kan nu vaak niet participeren in trajecten, omdat er geen financiële voorzieningen
zijn vanuit de uitkerende instanties. Zoek hiervoor naar financiële middelen, bijvoorbeeld
vanuit de regionale sectorplannen.
- zorg ervoor dat jongeren voor wie de basis (bed, bad, brood) ontbreekt beter in hun
basisbehoeften kunnen voorzien. Dit vraagt een integrale aanpak voor de volledige breedte
van de problematiek (wonen, welzijn, werk).
- besteed extra aandacht en bied ondersteuning aan de kwetsbare groep Wajongers.
� Zorg voor aanvullende voorzieningen om jongeren te helpen in hun ontwikkeling wat betreft taal
en soft skills zodat jongeren trajecten succesvoller kunnen doorlopen.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 22
Aanbeveling 2 Meer aandacht voor werkgevers
Vergroot de kansen op werk
� Vergroot de kansen van jongeren op werk bij werkgevers in de regio door:
- de behoeften van werkgevers aan de onderkant van de arbeidsmarkt voor de prioritaire
sectoren in kaart te brengen: welke beroepen/functies zijn het meest kansrijk en wat vragen
deze beroepen/functies aan competenties van jongeren? Ontwikkel profielen voor de meest
kansrijke beroepen/functies en stem hier de trajecten in de regio op af.
- intersectorale oriëntatieprogramma’s te ontwikkelen waarin jongeren kennis kunnen maken
met/zich kunnen oriënteren op de in deze regio meest kansrijke beroepen en functies.
Jongeren kunnen vervolgens worden doorgeleid naar gerichte (opleidings)trajecten voor deze
beroepen en functies.
- jongeren kansen te bieden om arbeidsmarktrelevante certificaten en deelkwalificaties voor
bovengenoemde kansrijke beroepen/functies te behalen en externe stages bij bedrijven te
kunnen lopen.
- werkgevers te ontzorgen door praktische instrumenten te bieden, zoals een no-risk polis of
job coaching van jongeren. Voorzie in ondersteuning aan de bedrijven, bijvoorbeeld door
bedrijven die jongeren plaatsen te trainen in sociaal pedagogische vaardigheden.
Voorlichting en communicatie
� Geef voorlichting aan werkgevers:
- stroomlijn de communicatie richting werkgevers; zorg voor een duidelijk aanspreekpunt voor
werkgevers (centrale werkgeversbenadering).
- informeer werkgevers over de incentives om jongeren een stageplaats, leerwerkbaan en/of
werk te bieden.
- organiseer inspiratiesessies voor P&O en HR managers om hen te laten ervaren wat de
mogelijkheden zijn en hoe verrijkend het is om de doelgroep ‘in huis’ te hebben.
- informeer bedrijven over het belang van het creëren van draagvlak binnen het bedrijf voor het
plaatsen jongeren uit de doelgroep om te voorkomen dat mensen met beperking of jongeren
met problematiek weer snel buiten de deur komen te staan. Licht bedrijven hierover voor en
bied bijvoorbeeld een ‘train-de-trainer’ cursus aan.
- benut bijeenkomsten voor bedrijven in de regio om werkgevers voor te lichten en te
stimuleren om jeugdwerklozen kansen op stage, een leerwerkbaan en/of werk te bieden.
Netwerkvorming
� Bouw aan en leg verbindingen met (netwerken van) werkgevers en werk hierin samen met de
verschillende stakeholders:
- breng de bestaande contacten en netwerken met bedrijven in beeld, deel deze met elkaar en
bouw deze verder uit.
- maak concrete afspraken met bedrijven en betrek hen actief in de (ontwikkeling en uitvoering
van) projecten en trajecten.
- besteed speciale aandacht aan het MKB; daar liggen volgens de geraadpleegde stakeholders
in deze regio de grootste kansen voor jeugdwerklozen. Zoek het MKB op daar waar ze elkaar
treffen in de regio (beurzen, bijeenkomsten e.d.).
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 23
Aanbeveling 3 Doe het samen: versterk de ketenaanpak in de regio
De ketenaanpak kan verder worden versterkt om jongeren beter te bereiken en succesvoller toe te
leiden naar werk. Dit vraagt van de partijen bereidheid om op alle domeinen samen te werken en uit
te wisselen.
� Ontwikkel publiek-private arrangementen met enkele werkgevers in de kansrijke sectoren voor de
aanpak van jeugdwerkloosheid, bijvoorbeeld in de (maritieme) techniek en de zorg. Binnen deze
arrangementen maken individuele werkgevers met onderwijs en overheid concrete afspraken
over hun bijdrage aan de aanpak jeugdwerkloosheid (inzet, baangaranties, stageplaatsen etc.) en
de uitvoering van deze arrangementen. Benut bij de ontwikkeling van deze arrangementen de
relevante regionale structuren in de kansrijke sectoren en landelijke initiatieven.
� Verbind succesvolle projecten en initiatieven:
- ontwikkel ‘stroomschema’s’ voor verschillende categorieën jongeren binnen de
jeugdwerkloosheid. Er is veel diversiteit binnen de doelgroep jeugdwerklozen en er zijn veel
trajecten waar verschillende typen jongeren in kunnen stromen, maar het ontbreekt aan een
totaaloverzicht en ‘warme overdracht’ van jongeren tussen de verschillende projecten,
waardoor jongeren niet altijd de voor hen optimale route kunnen doorlopen.
- deel goede praktijkvoorbeelden in de regio om een olievlekwerking te realiseren. Verzamel
gegevens over lopende en nieuwe projecten jeugdwerkloosheid, maak hierbij eventueel
gebruik van het in het kader van deze quickscan ontwikkelde codeboek. Maak de informatie
over de projecten breed toegankelijk, bijvoorbeeld door een website te ontwikkelen waarin
alle informatie over projecten te vinden is.
- verbind succesvolle initiatieven en projecten: zorg ervoor dat projecten zowel regionaal als
lokaal elkaars kracht weten te vinden.
Aanbeveling 4 Onderzoek de mogelijkheden voor een ‘warehousemodel’
Om de ketenaanpak te versterken is het van belang om verschillende instrumenten te verbinden.
Projecten en organisaties kunnen bijvoorbeeld worden samengebracht in een ‘warehousemodel’.
� Onderzoek de mogelijkheden om projecten en organisaties in een ‘warehousemodel’ samen te
brengen, zowel digitaal als fysiek. Hierin kunnen jongeren worden bereikt en doorgeleid naar de
voor hen meest kansrijke route voor opleiding en werk. In een dergelijk model kan een integrale
case aanpak worden geboden, waarbij de krachten van de verschillende partijen optimaal worden
benut. In dit warehousemodel kunnen ook ervaringen van projecten en netwerken met bedrijven
met elkaar worden gedeeld.
� De middelen zijn momenteel nog te veel verdeeld over verschillende partijen en projecten. Om
een ketenaanpak en het warehousemodel te kunnen organiseren is inzicht in de financiële
stromen van belang. De verschillende stromen kunnen met elkaar worden verbonden om
gezamenlijk nog meer resultaat te behalen. Breng deze financiële stromen in kaart en zoek,
middels ‘financial engineering’, naar mogelijkheden om deze stromen met elkaar te verbinden.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 24
Bijlage 1 Geraadpleegde literatuur • Drechtsteden benutten talent! Regionaal actieplan jeugdwerkloosheid Drechtsteden
(Programma Regionaal Arbeidsmarktbeleid, september 2013).
• Evaluatie actieplan jeugdwerkloosheid Zuid-Holland Zuid. Lessons Learned (RadarAdvies,
november 2011).
• Op weg naar een vitale arbeidsmarkt: tussenevaluatie programma regionaal
arbeidsmarktbeleid, Onderzoekcentrum Drechtsteden (januari 2014)
• Regionaal Uitvoeringsprogramma Arbeidsmarktbeleid 2015 – 2018. Kansen zien en kansen
grijpen (Programma Regionaal Arbeidsmarktbeleid, maart 2015).
• Persbericht Drechtsteden, onderwijs en werkgevers in Drechtsteden werkt! (Programma
Regionaal Arbeidsmarktbeleid, maart 2015).
• Presentatie SZW-Leercirkel Aanpak jeugdwerkloosheid: Brainstorm Verduurzamen:
toelichting aanpak Drechtsteden (Programma Regionaal Arbeidsmarktbeleid, januari 2015).
• Intentieverklaring met de ministeries van SZW en OCW (maart, 2015).
• Landelijke werkakkoorden (Ministeries SZW en OCW, maart 2015).
• Buitenspel: onderzoek uitvoering WWB en WW ten aanzien van jongeren (Inspectie SZW,
april 2015).
• De website www.dordtwerkt.nl.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 25
Bijlage 2 Codeboek
Codeboek
Quickscan Projecten Jeugdwerkloosheid
Arbeidsmarktregio Drechtsteden
Codeboek ontwikkeld
in opdracht van de
Gemeente Dordrecht /
Programma Arbeidsmarkt Drechtsteden
Maart 2015
Arbeid Opleidingen Consult BV
Dordrecht
Dr. J. de Ruijter
MSc. M. Zijlstra
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 26
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 27
Algemeen
1. Projectnummer:
2. Naam van het project:
3. Projectleider: (Naam + rol/functie)
4. Contactgegevens projectleider:
5. Hoofdaanvrager van het project:
6. Website project (indien beschikbaar):
7. Samenwerkingspartners in het project [naam + plaats]
1RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
2RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
3RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
4RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
5RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
6RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
7RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
8RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
8. Typering samenwerkende partijen [meerdere antwoorden mogelijk]
Onderwijs □
Ondernemers □
Overheid □
Zorg/schuldhulpverlening □
Overig1 □
9. Looptijd van het project (van [maand] [jaar] tot en met [maand] [jaar])
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
10. Gemeenten waarin dit project is uitgevoerd [Meerdere antwoorden mogelijk)
Dordrecht □
Zwijndrecht □
Papendrecht □
Hendrik-Ido Ambacht □
Sliedrecht □
Alblasserdam □
Drechtsteden (alle gemeentes) □
Anders □
11. [Indien 10, anders] Welke andere gemeenten/regio’s?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
1 Bijvoorbeeld: vrijwilligersorganisaties, welzijnsorganisaties etc.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 28
12. Samenwerking/verbinding met andere projecten in de arbeidsmarktregio
Drechtsteden?
Ja □
Nee □
13. [Indien 12 ja] Welke projecten/programma’s/initiatieven?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
14. Focus van het project: waarop is het project gericht?2 [Meerdere antwoorden mogelijk]
Focus op onderwijs □
Focus op leren en werken □
Focus op werk en werkgevers □
Focus op kwetsbare jongeren □
Focus op samenwerking tussen de drie O’s
(onderwijs, overheid, ondernemers)
□
15. Insteek curatief of preventief?
Curatief (‘genezen’) □
Preventief (‘voorkomen’) □
Zowel curatief als preventief □
16. Gericht op specifieke sector?
Ja □
Nee □
17. [Indien 16, ja] Op welke sector?
Techniek / maritieme maakindustrie □
Zorg □
Educatie □
Logistiek □
Anders □
18. [Indien 17, anders] Welke sector?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
19. Status project
□ Project loopt nog, resultaten deels bekend
□ Project loopt nog, resultaten niet bekend
□ Project is afgerond, resultaten zijn bekend
□ Project is afgerond, resultaten zijn niet
bekend
20. Financiering project [meerdere antwoorden mogelijk]
2 De focus van een project gaat meer over het bredere doel van de interventie. Terwijl de typering meer specifiek is, en
concreter aangeeft wat er in het project is gedaan.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 29
□ Subsidie uit regionaal actieplan
jeugdwerkloosheid
□ Middelen sociale dienst Drechtsteden
□ Europese subsidie
□ Anders3
21. [Indien 20, anders] Welke financiering?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Doelstelling
22. Doel van het project
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
23. Werkwijze/aanpak van het project4
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Activiteiten
24. Projectactiviteiten [activiteiten die in het kader van het project zijn uitgevoerd,
bijvoorbeeld: verkenning, ontwikkelen interventie, evaluatie5]
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
25. Is de doelstelling van het project in de loop der tijd aangepast?
□ Ja
□ Nee
□ Niet duidelijk
3 Bijvoorbeeld: Instituut Gak, Startfoundation, O&O gelden
4 Hier globaal beschrijven wat de aanpak binnen het project is geweest. Later bij activiteiten en interventies binnen het traject
meer details opschrijven over de werkwijze. 5 Dit is ter illustratie, de beschrijving van de activiteiten is uitgebreider, hierbij wordt de bewoording van de projectleider en/of
projectdocumenten gebruikt.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 30
26. Zijn de geplande activiteiten van het project in de loop der tijd aangepast?
□ Ja
□ Nee
□ Niet duidelijk
27. Toelichting op aanpassing project6 [zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Interventie
28. Geef een korte omschrijving van de interventie(s) die in het project is/zijn ingezet [zo
concreet mogelijk, bijvoorbeeld: ‘een instroomtraject gericht op instroom in een
zorgopleiding op mbo-niveau 2’; ‘bieden van stage-mogelijkheden voor jongeren die
dreigen uit te vallen uit school’’.]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
29. Typering van de interventie [meerdere antwoorden mogelijk]
□ Communicatie en voorlichting □ Beroepenoriëntatie □ Betere aansluiting VO -MBO □ Scholing (zonder werkcomponent) □ Scholing (inclusief stage / werkcomponent) □ Informatie en advies over leren en werken □ Arbeidsbemiddeling □ Begeleiding/coaching tijdens de
schoolloopbaan
□ Begeleiding/coaching naar werk □ Ervaringsplaatsen op de arbeidsmarkt (bijv.
startersbeurs)
□ Stimuleren ondernemerschap □ Incentives voor werkgevers om jongeren
aan te nemen
□ Anders
30. [Indien 29, anders] Welk type interventie?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
6 Hier zowel aangepast doelstellingen als activiteiten beschrijven
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 31
Doelgroep / deelnemers
31. Typering A: doelgroep van het project [Meerdere
antwoorden mogelijk]
Jongeren die voortijdig school hebben
verlaten zonder startkwalificatie
□
Jongeren die dreigen voortijdig school te
verlaten zonder startkwalificatie
□
Jongeren met een start- of hogere kwalificatie
die geen baan kunnen vinden
□
Jongeren die hun baan zijn kwijt geraakt
(zonder startkwalificatie)
□
Jongeren die hun baan zijn kwijt geraakt (met
startkwalificatie)
□
Praktijkschoolleerlingen □
Niet bekend □
Anders □
32. [Indien 31, anders] Welke doelgroep dan?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
33. Typering B: uitkering doelgroep [Meerdere antwoorden mogelijk]
Jongeren zonder uitkering □
Jongeren met WW (werkloosheidsuitkering) □
Jongeren met WWB (bijstandsuitkering) □
Jongeren met Wajong (arbeidsondersteuning
jonggehandicapten)
□
Niet bekend □
Anders □
34. [Indien 33, anders] Welke uitkering dan?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
35. Is het project specifiek gericht op allochtone deelnemers?
Ja □
Nee □
36. [Indien 35, ja] Toelichting?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 32
37. Selectie-eisen deelnemers?
Ja □
Nee □
38. [Indien 37, ja] Welke selectie-eisen?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
39. Totaal aantal deelnemers (jeugdwerklozen) aan de interventie/het project
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
40. Aantal ‘succesvolle’ deelnemers (die de interventie/het project volledig en met succes
hebben doorlopen)
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Opbrengsten / resultaten
41. Is de oorspronkelijke doelstelling van het project behaald?
□ Ja
□ Deels
□ Nee
□ Niet duidelijk
42. Toelichting op behalen oorspronkelijke doelstelling project [zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
43. [Indien 25, ja] Is de bijgestelde doelstelling van het project behaald?
□ Ja
□ Deels
□ Nee
□ Niet duidelijk
44. Toelichting op behalen bijgestelde doelstelling project [zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 33
45. In het project ontwikkelde producten en instrumenten
1RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
2RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
3RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
4RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
5RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
46. Projectresultaten [kwalitatief en kwantitatief]
Kwalitatief:
1.
2.
3.
4.
Kwantitatief:
1.
2.
3.
4.
47. Tussentijdse monitoring/evaluatie
□ Ja
□ Nee
48. Rolneming gemeente7 [zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
49. Borging project [zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
50. Bijvangst van het project [zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
51. Wie communiceert er over het project
□ Programma arbeidsmarkt Drechtsteden
□ Het project zelf
□ Anders
52. [Indien 51, anders] Wie communiceert er voornamelijk?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
53. Interne en/of externe communicatie over het project
7 Rolneming gemeente is de manier waarop de gemeente bij het project betrokken is/was.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 34
□ Nee
□ Ja, alleen intern8
□ Ja, alleen extern9
□ Ja, zowel intern als extern
54. [Indien 53, ja] Communicatiemiddelen [meerdere antwoorden mogelijk]
□ Geen
□ Nieuwsbrief
□ Brochure
□ Diverse publicaties (vakblad, krant,
tijdschrift)
□ Website
□ Conferentie
□ Voorlichtingsbijeenkomst
□ Anders
55. [Indien 54, anders] Welke communicatiemiddelen?
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
56. Hoe is voorzien in draagvlak10
? [Zo concreet mogelijk]
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Randvoorwaarden, succesfactoren en knelpunten
57. Randvoorwaarden11
, succesfactoren en knelpunten
Randvoorwaarden
1.
2.
3.
4.
Succesfactoren:
1.
2.
3.
4.
Knelpunten:
1.
2.
3.
4.
8 Draagvlak onder achterban, motiveren om mee te doen 9 Betrokkenen informeren over successen en mee te laten doen 10
Zowel extern (in de regio) als intern (bij de samenwerkingspartners) 11
Zoals achteraf geïnterpreteerd door de projectleider
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 35
58. Tips en adviezen voor andere projecten
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
59. Adviezen voor Programma Arbeidsmarkt Drechtsteden
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
60. Adviezen voor communicatie Programma Arbeidsmarkt Drechtsteden
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
61. Foto’s en documenten die we kunnen gebruiken voor het rapport of de brochure
1RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
2RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
3RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
4RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
5RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
6RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
7RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
8RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
62. Projectsamenvatting (ca. 1 A4)
Projectsamenvatting “[Projectnaam]”
[Inleiding]
Wat houdt het project in?
[Doel; doelgroep; werkwijze van het project; welke interventie is ingezet; rolneming gemeente]
Resultaten
[Is de doelstelling behaald en waarom wel/niet; welke producten en instrumenten zijn ontwikkeld; wat zijn
de belangrijkste resultaten/opbrengsten van het project]
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
[Waar moet aan voldaan worden om het project te laten slagen? Wat ging goed? Waar liep men tegen aan
in het project, wat had men anders gewild?]
Tips en adviezen
[Tips en adviezen voor andere projecten]
Meer informatie
[Bijvoorbeeld een website met extra informatie]
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 36
Bijlage 3 Gespreksleidraad telefonische interviews
Gespreksleidraad Quickscan Projecten Jeugdwerkloosheid Arbeidsmarktregio Drechtsteden
NB Voor de informatie die al is gehaald uit de documenten van het project wordt in het interview
gecheckt of de informatie juist en volledig is. Voor de onderdelen waarvoor nog geen informatie
beschikbaar is wordt de informatie via het interview verkregen.
1. Wat was het belangrijkste doel van het project?
2. Wat was de doelgroep van het project (evt. zie codeboek voor indeling)? Was het project ook
specifiek gericht op de doelgroep allochtonen?
3. In welke periode hebben jullie het project uitgevoerd?
4. Welke gemeenten waren in het project betrokken?
5. Wie werkten in het project samen? Hoe waren de rollen verdeeld in het project?
6. Hoe (met welke middelen) is het project gefinancierd?
7. Is er in het project verbinding gelegd/samenwerking gezocht met andere projecten, programma’s,
en/of initiatieven in de arbeidsmarktregio Drechtsteden? Zo ja, welke?
8. Wat was de rolneming van de gemeente in het project? Bent u hier tevreden over?
9. Hoe ervaart u de samenwerking met de projectleider jeugdwerkloosheid van de gemeente?
10. Hoe is er draagvlak gecreëerd voor het project? (in de regio/tussen samenwerkingspartners?)
11. Kunt u wat meer vertellen over het project? Hoe hebben jullie e.e.a. aangepakt/wat was de
werkwijze? Welke activiteiten zijn uitgevoerd?
12. Hoe is het project gefinancierd?
13. Was het project gericht op een specifieke sector? Zo ja, welke?
14. Welke interventie(s) hebben jullie in het project ingezet om de jeugdwerkloosheid in de
Drechtsteden aan te pakken?
15. Zijn er selectie-eisen gesteld aan de deelnemers aan het project? Zo ja, welke?
16. Hoeveel deelnemers (jeugdwerklozen) hebben aan de interventie/het project meegedaan?
17. Hoeveel deelnemers (jeugdwerklozen) hebben de interventie/het project volledig en met succes
doorlopen?
18. Is het project tussentijds gemonitord en/of geëvalueerd? Zo ja: intern en/of extern?
19. Is het project in de loop der tijd bijgesteld? Zo ja, waarom?
20. Is de doelstelling (zowel oorspronkelijk als aangepast – indien van toepassing) van het project
behaald? Waarom wel/niet?
21. Welke producten en/of instrumenten hebben jullie in het project ontwikkeld?
22. Wat zijn de belangrijkste opbrengsten en resultaten van het project (kwalitatief en kwantitatief)?
23. Heeft het project ook bijvangst opgeleverd? Zo ja, welke?
24. Hoe hebben jullie over het project gecommuniceerd (intern en/of extern)? Wat was hierin de rol
van de gemeente/programma arbeidsmarkt Drechtsteden?
25. Aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een project zoals dit project te kunnen laten
slagen?
26. Wat ging goed in het project? Wat waren de belangrijkste succesfactoren?
27. Wat verliep minder goed? Wat waren de belangrijkste knelpunten?
28. Hoe wordt het project geborgd?
29. Wat voor tips en adviezen zou u geven aan andere projecten gericht op de aanpak van
jeugdwerkloosheid?
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 37
30. Wat voor tips en adviezen zou u geven aan het Programma Arbeidsmarkt Drechtsteden voor de
aanpak van jeugdwerkloosheid in de komende jaren? (Specifiek ook vragen naar tips en
adviezen omtrent communicatie over projecten door de gemeente/programma arbeidsmarkt
Drechtsteden)
31. Heeft u foto’s en documenten die we kunnen gebruiken voor het rapport of de brochure? Zo ja,
zou u deze naar ons kunnen mailen?
Aan het eind van het interview:
Graag willen we u vragen of de volgende informatie correct is:
� Check vervolgens voor de informatie die we op basis van de projectanalyse in het codeboek
verwerkt hebben of deze informatie juist en volledig is. NB dit hoef je niet voor alles te doen,
alleen voor de onderdelen waar nog een check voor nodig is. Je kan ook afspreken om het
ingevulde codeboek per mail toe te sturen met verzoek om te controleren.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 38
Bijlage 4 Overzicht geïnterviewde personen
Project Geïnterviewde School Ex Sjoerd Visser Helpende Handen Femke Spruit Leerwerkloket/leerwerkmakelaar Loud Mommersteeg Maritieme kans op werk Michel de Man Buzinezzclub Drechtsteden Brian Amjahad Van wijk naar werk Ivan Smitter Dreamteam Drechtsteden Kenneth Adboelhafiezkhan Actief naar Werk Angelique Nelen Matchmaker Daphne Richardson Startersbeurs n.v.t. Metalent Marco de Korte Bureau Stage en Werk Louske Cazemier en Ria de Wit
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 39
Bijlage 5 Overzicht deelnemers stakeholders-
bijeenkomsten Bijeenkomst 7 mei 2015: projectleiders Project/Organisatie Aanwezig
Maritieme kans op werk Michel de Man Stichting Behouden Vaart Rudy-Jan van Zenderen Bureau stage en werk/ Da Vinci College Mohamed Alfounti Metalent/Deltametaal Chris Plaat Matchmaker Daphne Richardson Leerwerkloket Ricardo Choenni Actief naar Werk Angelique Neelen Van wijk naar werk Mayhar Zarrinphaker Buzinezzclub Drechtsteden Brian Amjahad Dreamteam Drechsteden Kenneth Adboelhafiezkhan Gemeente Dordrecht Stanley Ramkhelawan Gemeente Dordrecht Katarina Sledz Gemeente Dordrecht Fiona van hetzelfde AO Consult Judith de Ruijter AO Consult Mieke Zijlstra
Bijeenkomst 24 juni 2015: vertegenwoordigers namens de gemeenten, RMC / DGJ en de
Entree opleidingen Project/Organisatie Aanwezig
Gemeente Papendrecht Rob Kok Gemeente Sliedrecht Diana Vonk Gemeente Alblasserdam Gerard van Andel Gemeente Dordrecht Maaike van der Wiel Gemeente Zwijndrecht Rob van der Sluijs SBB Marijke Heine Dienst Jeugd en Gezondheid Erwin Keuskamp Da Vinci College Louske Cazemier Da Vinci College Ria de Wit Leerwerkloket Loud Mommersteeg Gemeente Dordrecht Stanley Ramkhelawan Gemeente Dordrecht Katarina Sledz Gemeente Dordrecht Fiona van hetzelfde AO Consult Inge Hansen AO Consult Mieke Zijlstra
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 40
Bijeenkomst 3 juli 2015: bestuurders namens overheid (gemeenten, UWV WERKbedrijf),
onderwijs (Da Vinci) en werkgevers zorg, techniek, Werkgevers Drechtsteden Project/Organisatie Aanwezig
UWV Gerard Jellema UWV Marleen van Veldhoven Da Vinci College Nicolette Visser Werkgeversvereniging Zorg Wim Both Deltametaal Marco de Korte Werkgevers Drechtsteden Arie van den Herik Gemeente Dordrecht Bert van de Burgt Gemeente Dordrecht Thea van Biemen Gemeente Dordrecht Stanley Ramkhelawan AO Consult Inge Hansen AO Consult Mieke Zijlstra
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 41
Bijlage 6 Rapport ‘Buitenspel’ Inspectie SZW
In april 2015 heeft de Inspectie SZW het rapport ‘Buitenspel’ gepubliceerd over de uitvoering van de
WWB en WW ten aanzien van jongeren (18 – 27 jaar). De belangrijkste uitkomsten van dit onderzoek
zijn:
• Diversiteit jongeren: er is binnen de groep jongeren die een WWB uitkering ontvangt sprake
van een grote diversiteit. Hier dient in de aanpak jeugdwerkloosheid rekening mee te worden
gehouden.
• Diversiteit van dienstverlening: jongeren zijn gebaat bij verschillende
dienstverleningsvormen. Het gaat dan om een integraal pakket van zowel vraag- als
aanbodgerichte dienstverlening. Met name de intensievere vormen van vraaggerichte
dienstverlening zijn effectief voor het bevorderen van arbeidsparticipatie.
• Een goede samenwerking met werkgevers is hierbij cruciaal. Directe bemiddeling naar
werk functioneert goed met inzet van (financiële) instrumenten voor plaatsing, zoals de
premiekortingsregeling, loonkostensubsidies en werken met behoud van uitkering.
Werkgevers worden nog niet altijd goed voorgelicht over (de mogelijkheden van) deze
instrumenten.
• Plan van aanpak: het is van belang dat gemeente en jongere gezamenlijk afspraken maken
over het zoeken naar werk, verplichtingen die gelden en eventuele ondersteuning.
• Persoonlijke aandacht: persoonlijke aandacht voor de persoonlijke situatie van jongeren is
van belang om jongeren te motiveren.
• Integrale dienstverlening en ketensamenwerking: De kansen van jongeren op de
arbeidsmarkt verbeteren indien sociale diensten intensief samenwerken met onderwijs,
welzijn- en zorginstellingen en bijvoorbeeld zorgen voor warme overdracht, regelmatige
terugkoppeling, afstemming over trajecten etc. Deze intensieve vormen van samenwerking
komen nog relatief weinig voor.
• Jongeren buiten beeld: er zijn jongeren zonder uitkering die geen beroep doen op de
dienstverlening van gemeenten, terwijl ze ook geen werk hebben of een opleiding volgen. Het
gaat deels om kwetsbare jongeren, zoals zwerfjongeren. Deze jongeren maken geen gebruik
van (inkomens)-ondersteuning van gemeenten, omdat ze bijvoorbeeld niet op de hoogte zijn
van regelingen of de procedures te complex vinden of een leven buiten het zicht van de
gemeenten prefereren. Gemeentelijke sociale diensten hebben beperkt aandacht voor deze
jongeren.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 42
Bijlage 7 Bevindingen projecten
Deze bijlage vat de bevindingen per project samen. Per project wordt kort beschreven:
• Wat de gekozen aanpak van het project is;
• Wat de resultaten van het project zijn;
• Wat de succesfactoren en knelpunten zijn die door de projectleider zijn benoemd;
• Welke tips en adviezen aan de regio Drechtsteden ten aanzien van de aanpak jeugdwerkloosheid
het project heeft.
Achtereenvolgens komen in dit hoofdstuk de volgende projecten aan de orde:
1. School Ex;
2. Helpende Handen;
3. Leerwerkloket / leerwerkmakelaar;
4. Maritieme kans naar werk;
5. Buzinezzclub;
6. Van wijk naar werk;
7. Dreamteam;
8. Actief naar Werk;
9. Matchmaker;
10. Startersbeurs;
11. Metalent;
12. Bureau stage en werk.
De keuze voor deze projecten heeft zoals eerder vermeld te maken met het feit dat deze projecten
gefinancierd zijn met actieplangelden van het Rijk, als dan niet in combinatie met ESF-J of
participatiebudget. Een uitgebreidere projectsamenvatting van alle projecten is opgenomen in bijlage
8. Tevens worden alle projecten gepresenteerd in een brochure, die in aanvulling op dit
onderzoeksrapport is ontwikkeld. Met deze projecten is in het kader van de aanpak
jeugdwerkloosheid in de regio Drechtsteden ingespeeld op de wensen en behoeften van
verschillende categorieën werkzoekende jongeren.
7.1 School Ex
Het School ex-programma maakt deel uit van het Actieplan
Jeugdwerkloosheid dat de ministers van OCW en Sociale Zaken in
maart 2013 lanceerden. De Drechtstedelijke uitvoering van het
School-Ex programma is als volgt. Binnen het Da Vinci College
worden vragenlijsten uitgedeeld aan alle mbo-studenten tijdens de
diplomering. Hierin geven zij aan wat ze na hun opleiding gaan doen,
en of het Da Vinci College ze hierbij kan ondersteunen. Indien dit het geval is, gaat het Da Vinci
College hiermee aan de slag.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Alle leerlingen die hebben aangegeven dat ze begeleiding nodig hebben, worden gebeld door de
loopbaanadviseurs. Niet alle leerlingen worden bereikt, bijvoorbeeld doordat de leerling is verhuisd of
simpelweg de telefoon niet opneemt. Een belangrijke succesfactor is dat het verassend is dat
studenten zich niet realiseren dat het Da Vinci College deze taak op zich neemt, dit levert
enthousiaste reacties op. Twee belangrijke uitdagingen bij het School Ex project zijn:
1.771 leerlingen
ontvangen de
vragenlijst van het Da
Vinci College
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 43
• Een medewerker binnen Da Vinci College vinden die het School Ex project erbij wil doen, in
een toch al drukke periode (september).
• Ongelukkige timing: inschrijving moet voor 1 oktober, daarna zou het beter uitkomen maar dan
kan student zich niet meer inschrijven mochten ze door willen studeren. Eerder is het vakantie.
Tips voor regio Drechtsteden
• Netwerkaanpak blijven stimuleren: de gemeente moet zorgen voor een structurele
samenwerking tussen projecten. • Zorg ervoor dat er met name voor arbeidsplekken voor entreestudenten stimulansen komen,
dat kan het Da Vinci niet alleen. Hiervoor moet je de handen ineenslaan.
7.2 Helpende Handen
Helpende Handen is een project waarbij studenten (Helpende) Zorg & Welzijn, variërend van
entreestudenten tot studenten op mbo niveau 4, de wijk in gaan om
bewoners te helpen met licht huishoudelijk werk, maar ook met het
lezen van de krant of het doen van boodschappen. De studenten
kunnen ook op een cliënt letten zodat de mantelzorger even een
ochtendje het huis uit kan. Helpende Handen biedt ook stageplekken
aan hbo studenten toegepaste psychologie. Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Helpende handen is begonnen met een streven van 800 hulpvragen die werden verricht door 10
stagiaires op één locatie. Onlangs is er een nieuwe locatie geopend, waar nu 10 tot 12 stagiaires
actief zijn en zo’n 50 tot 60 hulpvragen per week worden verwerkt. Op de andere locatie werken zo’n
28 stagiaires, die samen 10.000 hulpvragen per jaar oplossen. Naast meetbare resultaten leidt
Helpende Handen er o.a. ook toe dat de maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid van
bewoners in de wijk wordt bevorderd. Twee knelpunten voor Helpende Handen zijn het feit dat er
binnen de gemeente niet altijd goed wordt samengewerkt tussen verschillende afdelingen. De
financiering blijft een punt van zorg. De volgende factoren zorgen er voor dat Helpende Handen een
succes is:
• Goed en bevlogen personeel dat is gekneed door visie.
• Studenten krijgen het gevoel dat ze er toe doen omdat ze zelfstandig naar de wijkbewoners
toe mogen, hierdoor voelen ze zich meer verantwoordelijk voor hun werk.
• Studenten krijgen vertrouwen en dat geven ze dan ook terug.
• Strenge maar heldere begeleiding, de jongeren krijgen een duidelijke structuur geboden.
Tips voor regio Drechtsteden
• De gemeente moet zoveel mogelijk in verbinding doen met andere beleidsterreinen
(bijvoorbeeld VSV). Dit kan de gemeente innovatiever aanpakken. • De participatie van Wajongers moet wat meer schwung krijgen, vooral de toestroom en daar
over een drempel stappen.
Zo’n 28 stagiaires van
Helpende Handen
verzorgen 10.000
hulpvragen per jaar in
de wijk Sterrenburg
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 44
7.3 Leerwerkloket/leerwerkmakelaar
Het leerwerkloket is een initiatief van de
Drechtsteden, het UWV WERKbedrijf en het ROC
Da Vinci College. Het leerwerkloket is bedoeld
om iedereen die vragen heeft over leren en
werken te helpen. Daarnaast wil het leerwerkloket
ook midden- en kleinbedrijf ondersteunen bij het
creëren van leerwerkplekken. Er zijn twee fysieke loketten waar mensen terecht kunnen, namelijk het
Werkplein en het Leerpark. Het leerwerkloket probeert door middel van individuele gesprekken met
kandidaten de vraag helder te krijgen en mensen de weg te wijzen. Het leerwerkloket vervult een
informatie-, advies- en doorverwijsfunctie voor werkzoekenden, werknemers en werkgevers op het
brede terrein van leren en werken.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
De resultaten van het leerwerkloket zijn in de volgende cijfers uit te drukken: 295 gesprekken met
nieuwe kandidaten, 50 competentie- en andere testen aangevraagd, 26 leerwerkbanen, 12
bedrijfsbezoeken in verband met leerwerkbanen en 13 voorlichtingsbijeenkomsten. Het Leerwerkloket
heeft ook een concept ontwikkeld voor zogenaamde BBL-markten. Dit is tot nu toe twee keer
succesvol uitgevoerd en heeft ook landelijk aandacht getrokken van het ministerie van OCW en SZW.
Via de BBL-markt worden jongeren direct gekoppeld aan Leerwerkplekken van bedrijven uit de regio.
Daarnaast is in de afgelopen jaren het netwerk om kandidaten te informeren over de mogelijkheden
van het leerwerkloket uitgebreid. Er is gebleken dat kleine bedrijven op een simpele manier geholpen
kunnen worden, waardoor er meer leerwerkplekken ontstaan. Het succes van het leerwerkloket zit in
de individuele gesprekken die met mensen worden gevoerd; de persoonlijke aandacht voor iemand.
Daarnaast is het leerwerkloket onafhankelijk; het bezoeken van het leerwerkloket heeft geen
gevolgen voor de uitkering. Het leerwerkloket heeft een brede netwerkkring in de regio en organiseert
hiervoor netwerkbijeenkomsten. Ook dit maakt het leerwerkloket succesvol. De uitdagingen voor het
leerwerkloket die door de projectleider zijn benoemd:
• Het bereiken van de bedrijven is een uitdaging; in het kader van één integrale
werkgeversdienstverlening is afgesproken dat het Leerwerkloket niet zelfstandig bedrijven
bezoekt, maar het is nog geen automatisme dat de diensten van het leerwerkloket ook door
de werkgeversadviseurs mee worden genomen.
• Er is sprake van projectfinanciering. Dit levert een concreet afbreukrisico op. Als
medewerkers weggaan nemen ze niet alleen expertise maar ook een deel van hun netwerk
mee.
Tips voor regio Drechtsteden
• De administratie van ESF kost veel energie en ESF kan beperkend werken. Natuurlijk zijn dit
middelen die goed gebruikt kunnen worden, maar het is altijd ingewikkelder of beperkter dan
vooraf verwacht.
• Door de financiële beperkingen (geen financiële voorzieningen zijn vanuit de uitkerende
instanties) wordt er weinig geïnvesteerd in de ‘nuggers’. Het is juist van belang om ook deze
doelgroep te bereiken in verband met lange termijn effecten.
• Probeer om SROI (Social Return On Investment) anders in te richten.
• 295 gesprekken • 50 competentie – en andere testen • 26 leerwerkbanen • 12 bedrijfsbezoeken • 13 voorlichtingsbijeenkomsten
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 45
7.4 Maritieme kans op werk
Maritieme kans op werk is een project van Trivium Lindenhof
waarbij werklozen een kans krijgen om aan de slag te gaan
met hun competenties en interesses binnen de maritieme
sector. Bestaande projecten die in de sector en binnen regio
ontwikkeld zijn, zoals ‘Behouden vaart’, stichting Bundung en
stichting Dordtse wateren, worden gebruikt om activiteiten te
ontwikkelen. ‘Aanpak op maat’ is de kern van het project ‘Maritieme kans op werk’. Er wordt gekeken
naar de competenties en interesses van de deelnemer, vervolgens kunnen zij binnen een project aan
de slag met activiteiten die passen bij deze competenties en interesses. Vervolgens komt er vanuit
de werkgever een vacature vrij, en wordt er vanuit de deelnemers geselecteerd wie er het beste past
bij de vacature.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Het project ‘Maritieme kans op werk’ is in Dordrecht pas in januari 2015 gestart. Er zijn inmiddels wel
laagdrempelige activiteiten ontwikkeld bij de aangesloten partijen. Sinds de start in januari 2015
hebben twee van de twaalf deelnemers een vaste baan gevonden. In een vergelijkbaar project in
Gorinchem, dat eveneens met actieplan middelen is opgezet, is 55 procent van de deelnemers
succesvol. Op dit moment zijn er binnen het project geen knelpunten, wel zijn de volgende
succesfactoren benoemd: er is sprake van ‘mogen’, niet ‘moeten’. Daarnaast is er sprake van een
contextuele aanpak. Binnen het project werken mensen met veel hart en passie. De ‘aanpak op
maat’ is succesvol.
Tips voor regio Drechtsteden
• Profielen van de arbeidsmarkt (wat heeft de arbeidsmarkt nodig) moeten leidend zijn. Je kunt
met elkaar bediscussiëren hoe je dat dynamische vraagstuk aanpakt. Aan de onderkant van
de arbeidsmarkt speelt het onderwijs een bedenkelijke rol, dit kan verklaard worden door de
huidige onderwijsfinanciering. Deze jongeren vertonen ook problematisch schoolgedrag
(vooral met betrekking tot verzuim). Het zijn jongeren die al vroeg hebben aangegeven dat ze
liever werken, laat ze dan ook werken. De arbeidsmarkt geeft aan dat voor bepaalde
beroepen, zeker aan de onderkant van de arbeidsmarkt, een startkwalificatie helemaal niet
nodig is.
7.5 Buzinezzclub Drechtsteden
Bij de Buzinezzclub Drechtsteden krijgen jongeren een intensief
trainings- en coachingsprogramma aangeboden, waarin zij hun
dromen ontdekken en deze omzetten in plannen voor scholing, werk
of een eigen onderneming. Als de jongeren na het intensieve
programma de stap naar scholing, werk of ondernemerschap maken
worden zij gedurende twee jaar begeleid door vrijwilligers (coaches:
professionals en ondernemers uit het werkveld). De buzinezzclub
ontvangt landelijke financiering vanuit verschillende partners zoals
Het Oranjefonds, Fonds 21, stichting Levi Lassen. Daarnaast dragen lokale gemeentes ook hun
financiële steentje bij.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Deelnemers gaan actiever
meedoen aan de
maatschappij, mensen gaan
in zichzelf geloven. Ze
kunnen en willen weer wat!
Samen met jongeren,
professionals uit het
bedrijfsleven,
ondernemers en
gemeenten maakt de
Buzinezzclub dromen
waar.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 46
Het project is in februari 2015 gestart, het doel is om in 2015 120 jongeren te begeleiden. In de
eerste ronde zijn er 36 deelnemers ingestroomd, waarvan 27 aan het programma hebben
deelgenomen. Inmiddels heeft één deelnemer een eigen onderneming gestart, drie zijn er aan het
werk en drie volgen scholing. De overige deelnemers zitten nog in het traject. Sommigen lopen
stage. Inmiddels is de tweede ronde ook gestart en op dit moment zijn er 35 deelnemers
ingestroomd, maar er komen nog steeds deelnemers bij. Het streven is 40 nieuwe deelnemers in
deze ronde.
Gemiddeld weet 60% van de jongeren - met de begeleiding van de Buzinezzclub - de uitkering te
verlaten. Voorwaarden voor succes zijn actieve ‘members’; de jongeren moeten zelf in actie komen.
Belangrijk is goed luisteren, kijken wat er gebeurt en snel ingrijpen als iets niet goed gaat. Maar ook
eerlijk zijn naar de jongeren over de haalbaarheid van hun plannen.
• Knelpunt is op dit moment de instroom; de Buzinezzclub is afhankelijk van jongeren die door
de Sociale Dienst worden aangeleverd.
• Een ander knelpunt is taal. Met name de schrijfvaardigheid is van een dusdanig laag niveau
dat nagedacht wordt over een voorschakelprogramma waarin de focus ligt op taal. Dit
programma moet nog ontwikkeld worden.
Tips voor regio Drechtsteden
• Taal is een probleem voor de jongeren bij de Buzinezzclub Drechtsteden. Dan gaat het om
correct Nederlands (vooral schrijven, brief maken). Aandacht hiervoor is gewenst.
• Het doel is 120 jongeren begeleiden, maar Buzinezzclub Drechtsteden is afhankelijk van de
instroom via de Sociale Dienst. De Buzinezzclub wil in juni met een grotere groep jongeren,
ten opzichte van de pilotgroep, kunnen starten.
• Vraag ook hoe jongeren over de projecten denken.
7.6 Van wijk naar werk
Van wijk naar werk is een project dat jongeren met multi-problematiek toeleidt naar een (tijdelijke)
baan in de techniek (asbestverwijderaars en steigerbouwers). Er worden korte opleidingstrajecten
aangeboden, waarna de jongeren in een reguliere baan werken. Hierbij is het essentieel dat de
jongeren nazorg krijgen. De jongeren krijgen gedurende het project ook extra begeleiding waarin hun
multi-problematiek wordt aangepakt.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Concreet kan gezegd worden dat 90% van de jongeren in het project een baan vindt. Daarnaast leidt
het project er toe dat andere jongeren uit het ‘milieu’ kiezen om ook het milieu achter zich te laten en
kiezen voor de opleiding. Jongeren kunnen weer leuke dingen gaan doen met hun gezin, ouders van
jongeren zijn blij met de positieve verandering. Daarnaast is er een duidelijke gedragsverandering
zichtbaar bij de jongeren. De volgende succesfactoren zijn door de projectleider benoemd: er wordt
gewerkt volgens het principe ‘afspraak is afspraak’, er wordt respect naar elkaar getoond, de
jongeren krijgen een duidelijke structuur geboden. De kandidaat moet willen, en als opleider moet je
kandidaten weten te motiveren en te coachen. Daarnaast is het belangrijk dat je durft te stoppen
wanneer de motivatie van de kandidaat er niet is. De projectleider is bijna 24 uur per dag bereikbaar
voor de jongeren. De grootste succesfactor van Wijk naar werk is de nazorg die de jongeren krijgen
wanneer ze aan het werk zijn. Het netwerk dat het project heeft met de verschillende zorginstanties
maakt het project ook succesvol. De laatste twee succesfactoren zijn dat er geen enkel
scholingstraject wordt gestart zonder dat er werk is en er wordt voornamelijk samengewerkt met
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 47
werkgevers die ervaring hebben met de doelgroep. Door de projectleider zijn de volgende knelpunten
benoemd:
• De communicatie met jongeren kan lastig zijn, ze kunnen
niet allemaal doorgestuurd worden of een opleiding volgen.
Het was soms onduidelijk waarom de een wel werd
toegelaten en de ander niet.
• Er is soms onbegrip, mensen snappen niet wat het project precies inhoudt. Jongeren
verwachten direct na hun opleiding een baan van zes maanden, dat is niet altijd het geval.
Tips voor regio Drechtsteden
• Communiceer de successen.
7.7 Dreamteam Drechtsteden
Het project DreamTeam Drechtsteden is uitgevoerd door IZI Solutions in nauwe samenwerking met
de gemeente Dordrecht. De jongeren in het DreamTeam krijgen ondersteuning, gericht op het
voorkomen van uitval en het faciliteren van stappen in leren en werken. Dat gebeurt aan de hand van
de door IZI Solutions ontwikkelde Hi5-methodiek. Binnen de Hi5 methodiek© staat bewustwording
van persoonlijke ontwikkeling centraal.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
De Dreamteams in Alblasserdam, Dordrecht en Papendrecht zijn succesvol opgezet en uitgerold (19
deelnemers). In Zwijndrecht/Hendrik-Ido-Ambacht is een bescheiden DreamTeam van twee personen
opgezet. Door de Dreamteams zijn verschillende activiteiten geïnitieerd zoals: de Meet & Greet
tijdens de werkweek van het SterkTeam, het politiekcafé over jeugdwerkloosheid en Drechtsteden On
Tour (een bedrijven tour georganiseerd voor de MBO
Logistiek studenten van het Da Vinci College). In een
dergelijk project is nauwe samenwerking met de
gemeente onontbeerlijk. Daarnaast is het belangrijk
dat je kennis van en ervaring hebt met de doelgroep.
7.8 Actief naar Werk
Actief naar Werk is een project van Vluchtelingenwerk Zuidvleugel dat erop gericht is om jongeren
vaardigheden en attitudes te laten ontwikkelen zodat zij succesvol door kunnen stromen naar
opleidingstrajecten of werk. Door het vergroten van het netwerk en het leren van de juiste culturele
en werknemersvaardigheden wil dit project jongeren
ondersteunen om effectief en succesvol te kunnen
functioneren op de arbeidsmarkt. Het traject is zowel
bedoeld voor vluchtelingen, als voor andere jongeren met
een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Het doel van het project is om in 2015 50 jongeren te begeleiden en 50 coaches op te leiden.
Inmiddels zijn 41 jongeren ingestroomd. Daarvan zijn er 11 uitgestroomd naar scholing of werk.
De projectleider geeft de volgende succesfactoren en knelpunten mee:
• Je hebt geduld nodig om een dergelijk project te laten slagen. Het kost tijd voordat je een
netwerk in de regio hebt waarbinnen je optimaal kunt werken.
Nazorg is de grootste
succesfactor
Tip voor regio Drechtsteden
Ga zo door. Hoe Drechtsteden het
Dreamteam op de kaart heeft gezet
loopt ver voor op andere
gemeenten.
Het is belangrijk om oog te hebben
en te houden voor ‘kleine’
resultaten.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 48
• Het is belangrijk om oog te hebben en te houden voor ‘kleine’ resultaten. Voor sommige
mensen is de afstand tot de arbeidsmarkt heel groot; in het project kun je die afstand iets
verkleinen, maar dat is niet altijd in uitstroomaantallen uit te drukken.
• Het blijkt lastiger dan gedacht om mensen te laten uitstromen naar vrijwilligerswerk.
Tips voor regio Drechtsteden
• Sommige trajecten hebben wat langer de tijd nodig om op te starten, verwacht niet alleen
snelle successen. Het feit dat het project dan een bepaalde looptijd heeft, maakt het best
ingewikkeld. Net als alles goed loopt, stopt het, om vervolgens soms elders weer opnieuw
opgezet te worden. Het advies aan de gemeente is om hierover met projecten in gesprek te
gaan.
• Er worden wel bijeenkomsten georganiseerd door de gemeente om verschillende projecten met
elkaar in contact te brengen, maar dit kan nog veel beter. Projecten zouden elkaar nog veel
beter kunnen vinden en benutten.
• Doel en regelingen zijn niet altijd goed op elkaar afgestemd. Als voorbeeld wordt genoemd
iemand die over een half jaar een opleiding start, maar voor die tijd nog wil werken, wordt door
het project overgedragen aan Baanbrekend. Deze persoon wil graag nog een paar maanden
werken voordat de opleiding start. De Sociale Dienst keurt het traject af in verband met ‘start
opleiding’.
7.9 Matchmaker
Matchmaker is een bemiddelingsmethodiek van
TempoTeam Uitzendbureau, waarbij Matchmakers
jongeren verder helpen bijvoorbeeld aan een baan,
een leerwerkplek of een opleiding. Er is een lijst
opgesteld met jongeren in de regio die geen werk
hebben. Deze lijst is samengesteld op basis van de werkzoekende jongeren die bekend zijn bij
TempoTeam, gegevens van het Leerwerkloket, Baanbrekend en de Dienst Gezondheid en Jeugd. Alle
jongeren zijn uitgenodigd voor een individueel gesprek, waarbij vooral gekeken is naar de behoefte
van de jongeren. Vervolgens zijn de jongeren op basis van het gesprek verder geholpen. Binnen het
project zijn ook ‘Matchmakers’ opgeleid die werkzaam zijn bij verschillende instellingen in de
Drechtsteden.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Het project is een groot succes. De eerste doelstelling (25 jongeren succesvol begeleiden) is behaald
voor het project was afgerond. Ook de doelstelling van de verlenging (i.e. 50 jongeren) is
ruimschoots gehaald. De Matchmakers hebben momenteel van de 140 deelnemende jongeren, 68
jongeren succesvol geplaatst. De bekendheid binnen de netwerken van de Drechtsteden wordt ook
als een mooi resultaat gezien. Succesfactoren in dit project waren het netwerk dat Matchmakers tot
haar beschikking had en ook de kennis over andere projecten. De samenwerking daarmee is erg
belangrijk. Ook de samenwerking met de gemeente was belangrijk in verband met de introductie bij
bestaande netwerken. De projectleider heeft de volgende knelpunten benoemd:
• Er was geen lijst aanwezig met jongeren die werk zoeken, deze moest nog worden gemaakt;
dit heeft veel tijd gekost.
• Er waren helemaal geen documenten beschikbaar. Alles moest nog ontwikkeld worden,
bijvoorbeeld de formats voor gesprekken en een document voor het tekenen met ESF. Het zou
De Matchmakers hebben momenteel
van de 140 deelnemende jongeren,
68 jongeren succesvol geplaatst
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 49
fijn zijn geweest als dat van te voren beschikbaar was geweest, dat was gezien de korte
looptijd van het project functioneler en effectiever geweest.
Tips voor regio Drechtsteden
• Het zou makkelijker zijn geweest als er al een opzet zou zijn geweest, dat had de gemeente
vooraf kunnen communiceren. Dat was, gezien de korte loop van het project, functioneler en
effectiever geweest.
7.10 Startersbeurs
De startersbeurs is een betaald werkervaringstraject van maximaal 6 maanden gedurende 32 uur per
week, waarin jongeren in de gelegenheid worden gesteld om relevante werkervaring op te doen en
daarnaast te werken aan hun professionele netwerk en competenties. Het leerbedrijf krijgt een
vergoeding van 400 euro van de gemeente. Dit bedrag wordt door het leerbedrijf aangevuld met 100
euro zodat de jongere 500 euro vergoeding krijgt. De startersbeurs is een landelijk instrument; in de
Drechtsteden zijn voor 100 jongeren zogenaamde Startersbeursen door de SDD gefinancierd.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Uit landelijk onderzoek blijkt dat een deel van de
deelnemers betaald werk heeft gevonden (52,3%). In de
Drechtsteden hebben 37 van de 91 deelnemers de
startersbeurs succesvol afgerond. 17 jongeren hebben
een baan gevonden met behulp van de startersbeurs.
Daarnaast geven deelnemers aan dat zij door de startersbeurs een betere positie op de arbeidsmarkt
hebben gekregen en dat ze aan het einde van het traject een hogere competentiescore hebben. Er
zijn twee succesfactoren geïdentificeerd: de bekostiging van de startersbeurs; de bedrijven krijgen
een vergoeding van de begeleidings- en re-integratiekosten van de gemeente (400 euro gemeente,
aangevuld met 100 euro door het leerbedrijf). Daarnaast is er een web applicatie ontwikkeld
waardoor alles digitaal kan worden geregeld.
7.11 Metalent
Metalent helpt jongeren bij het ontdekken en ontwikkelen
van hun talenten in de metaal. Ze bieden een opleiding
aan, leerwerkplekken en stages bij ruim 150
metaalbedrijven in Zuid-Holland Zuid. Ze betalen de
opleiding en het salaris en ze bieden persoonlijke
begeleiding en coaching. De jongeren gaan 3 dagen
naar het werk, 1 dag krijgen ze theorie en 1 dag
praktijktraining op een bedrijfsschool of ROC. Aan het einde van de opleiding zijn de jongeren
verzekerd van een baan. Metalent draagt er aan bij dat er goed opgeleide beginnende
beroepsbeoefenaren worden afgeleverd in de metaalsector.
Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Het doel om een instroom te hebben van 80 nieuwe kandidaten en een scholingspool van 150
kandidaten wordt zeker behaald in september 2015. Metalent heeft een uitvalpercentage van 15
procent, dit is lager dan gemiddeld in het onderwijs. Dit komt mede door de goede selectie aan het
begin van het traject met een procedure waarin een test wordt gemaakt en er een gesprek
De jongeren gaan drie dagen per
week aan het werk, één dag krijgen
ze theorie en één dag
praktijktraining. Aan het einde van
de opleiding zijn de jongeren
verzekerd van een baan.
Het leerbedrijf krijgt een vergoeding
krijgt van 400 euro van de
gemeente. Dit bedrag wordt door
het leerbedrijf aangevuld met 100
euro zodat de jongere 500 euro
vergoeding krijgt.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 50
plaatsvindt. Daarnaast krijgen de jongeren begeleiding van een consulent gedurende de 2 of 3 jaar
dat de opleiding duurt. Op het moment dat er iets niet goed gaat springt de consulent van Metalent
daarop in. Een knelpunt is het beperkt aantal beschikbare opleidings- en werkplaatsen. Daar moet
veel energie in gestoken worden. Ook het uitzoeken van goede kandidaten uit de grote aantallen die
worden aangemeld vanuit de Sociale Dienst en het UWV WERKbedrijf is lastig.
• Metalent heeft een fors team dat bezig is om het doel te realiseren en dat kan alleen met
voorinvestering. Er moet iemand zijn die dat aandurft en partner wil worden. In het geval van
Metalent is dat de overheid. Zij geven stevige bedragen waardoor bijvoorbeeld mensen
aangenomen kunnen worden die het handwerk doen.
• Een goed team is belangrijk.
• De samenwerking met ondernemers, overheid en onderwijs is belangrijk om een goed netwerk
aan te leggen.
Tips voor regio Drechtsteden
• De sectorale aanpak van Metalent kan ook in andere sectoren worden overgenomen als ze
maar zorg dragen voor een goed samenwerkingsverband tussen ondernemers, overheid en
onderwijs zodat jongeren de kans krijgen op een opleiding en een baan.
7.12 Bureau Stage en Werk
Bureau stage en werk is een bestaand onderdeel van het mbo. Dit bureau bemiddelt tussen
stagebedrijven en studenten. Met de subsidie van ESF-j is het mogelijk om studenten die het lastig
hebben op school extra begeleiding te bieden, bijvoorbeeld door middel van extra gesprekken, het
organiseren van extra begeleide stages of voorstages. Het doel van Bureau stage en werk is om
entreejongeren toe te leiden naar mbo niveau 2. Dit is niet voor alle jongeren mogelijk. In dit geval
helpt Bureau stage en werk de jongeren bij het vinden van een baan of bbl-plek. Resultaten, succesfactoren en knelpunten
Bureau stage en werk zorgt ervoor dat meer dan de helft van de studenten succesvol wordt begeleid
naar een opleiding op mbo niveau 2. Dit zijn leerlingen die een grote kans hebben om zonder extra
begeleiding uit te vallen. Het uitvalpercentage is lager dan het landelijke gemiddelde in deze
doelgroep. Daarnaast komen jongeren minder vaak in een uitkering, en/of gaan ze op zoek naar
andere manieren om hun geld te verdienen of gaan ze
minder rondhangen. Een knelpunt voor Bureau stage en
werk is de samenwerking met het UWV WERKbedrijf.
Daarnaast is de opdracht van de Sociale Dienst om
jongeren terug te sturen naar een opleiding, terwijl het voor
sommige jongeren echt niet mogelijk is om een
startkwalificatie te sturen, dan verwijst Bureau stage en werk hen juist naar de Sociale Dienst. Dit is
tegenstrijdig. Er zijn ook weinig aansluitende projecten voor de doelgroep Entreestudenten. Tijdens
het interview zijn de volgende succesfactoren benoemd:
• De extra aandacht voor de leerlingen, ze hebben een steunpunt, voelen zich gehoord en
binnen de school voelen ze zich veilig.
• De extra begeleiding zorgt voor een duidelijke structuur; wanneer de leerlingen afspraken niet
nakomen zijn er consequenties. De leerling wordt dus op de huid gezeten.
• Het Da Vinci College heeft veel relaties met stagebedrijven en werkgevers en deze worden zo
benut dat er mogelijkheden ontstaan voor de leerlingen
Met de subsidie van ESF-j is het
mogelijk om studenten die het
lastig hebben op school extra
begeleiding te bieden
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 51
• Op het moment dat de student een baan vindt, wordt de werkgever ontzorgd en krijgen de
leerlingen nazorg.
Tips voor regio Drechtsteden
• Zorg voor meer samenhang tussen de projecten.
• Kijk ook naar mogelijkheden van mbo niveau 1 studenten. Er is behoefte aan heel duidelijk
beleid, dat inzicht geeft per doelgroep wat er beschikbaar is.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 52
Bijlage 8 Projectsamenvattingen Projectsamenvatting “School-Ex”
Het School ex-programma maakt deel uit van het Actieplan Jeugdwerkloosheid dat de ministers van
OCW en Sociale Zaken in maart 2013 lanceerden. Binnen het Da Vinci College worden vragenlijsten
uitgedeeld aan alle mbo-studenten van niveau één tot en met vier tijdens de diplomering. Hierin geven
zij aan wat ze na hun opleiding gaan doen (werken of doorleren) en of het Da Vinci College ze hierbij
kan ondersteunen. Indien de student aangeeft ondersteuning of extra begeleiding nodig te hebben,
dan gaan de studieadviseurs van het Da Vinci College hiermee aan de slag.
Wat houdt het project in?
School-Ex heeft twee verschillende doelen. Ten eerste is het voor het Da Vinci College belangrijk dat
de studenten tevreden zijn. Het geven van nazorg aan studenten die daar behoefte aan hebben
draagt hier aan bij. Daarnaast is het ook belangrijk dat studenten doorleren op het moment dat er voor
hen geen plek op de arbeidsmarkt is of dat studenten begeleid worden bij het vinden van werk zodat
ze niet in een uitkering terecht komen. De doelstelling is om alle studenten die aangeven behoefte te
hebben aan ondersteuning te bereiken en te begeleiden indien gewenst.
De werkwijze van School- Ex is als volgt:
• Alle studenten die rond mei/juni een mbo diploma halen wordt gevraagd een vragenlijst in te
vullen, hierin wordt gevraagd wat de studenten na het halen van hun diploma willen gaan doen:
werken of doorleren? Er wordt ook gevraagd of de studenten begeleiding nodig hebben bij het
zoeken naar werk of het zoeken van een vervolgopleiding. Deze vragenlijst wordt door het Da
Vinci College zelf ontwikkeld.
• Als de student aangeeft dat hij of zij begeleiding nodig heeft wordt de student in september
gebeld door de loopbaanadviseur van het studenten service centrum (SSC) met de vraag of de
begeleiding nog nodig is en wat de school voor de student kan doen. Hierbij kunnen de
studenten gebruik maken van het reguliere aanbod van het SSC zoals capaciteitstesten,
interessetesten, gesprekken met de loopbaanadviseurs.
• De laatste stap is het begeleiden van de jongeren met een mbo-diploma naar werk of naar een
vervolgopleiding.
Resultaten
De doelstelling om alle leerlingen te bereiken die aangeven begeleiding nodig te hebben wordt niet
gehaald. Ze worden wel allemaal gebeld, maar sommige leerlingen zijn bijvoorbeeld verhuisd of nemen
simpelweg de telefoon niet op. De vragenlijst is door het Da Vinci College zelf ontwikkeld. In 2014
kregen 1771 leerlingen een vragenlijst, het is voor de onderzoeker onduidelijk hoeveel hiervan
begeleiding willen, en hoeveel die dan daadwerkelijk krijgen. Het is wel bekend dat de ex-studenten blij
verrast zijn als de school belt, en ze dankbaar gebruik maken van de mogelijkheid tot begeleiding.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Een belangrijke randvoorwaarde voor School-Ex is de blijvende externe financiering, op het moment
dat het geld niet naar het primaire proces gaat moet dit goed verantwoord worden. Het primaire proces
binnen een school is het begeleiden van studenten naar een diploma. Een belangrijke succesfactor is
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 53
dat het verassend is dat studenten zich niet realiseren dat Da Vinci College deze taak op zich neemt,
dit levert enthousiast reacties op. Twee belangrijke uitdagingen bij het School Ex project zijn:
• Capaciteit: iemand vinden die School Ex project er bij wil doen, in een toch al drukke
periode (september)
• Ongelukkige timing: de inschrijving van de studenten moet voor 1 oktober, daarna zou
beter uitkomen maar dan kan student zich niet meer inschrijven mochten ze door willen
studeren. Daarvoor zijn zowel studenten als staff op vakantie.
Tips en adviezen
Da Vinci College is al samenwerkingspartner met veel van de andere projecten, via de normale
contacten worden al adviezen, tips en ideeën uitgewisseld.
Meer informatie
http://www.mboraad.nl/?page/1704312/School+ex+programma+2.0.aspx
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 54
Projectsamenvatting “Helpende Handen”
Helpende Handen is een project waarbij studenten (Helpende) Zorg & Welzijn hun stage volgens en
hiervoor de wijk in gaan om bewoners te helpen met licht huishoudelijk werk, maar ook met het lezen
van de krant of het doen van boodschappen. De studenten kunnen ook op een cliënt letten zodat de
mantelzorger even een ochtendje het huis uit kan. Helpende Handen is bedacht en ontwikkelt door
Femke Spruit in 2011, eigenlijk in het kader van een pilot rondom AWBZ/WMO.
Wat houdt het project in?
Helpende Handen heeft een tweeledig doel. Ten eerste worden er producten, diensten en activiteiten
geleverd aan mensen die door hun leeftijd, beperking of psychosociale omstandigheden onvoldoende
slagen om zelfstandig te functioneren en te participeren in de samenleving. Ten tweede krijgen de
stagiaires Entree Zorg & Welzijn en Helpende Zorg & Welzijn en andere mbo stagiaires een zinvolle
invulling van hun BPV periodes, daarnaast worden er meer stageplaatsen voor hen gecreëerd. Het
idee is van origine ontstaan om wijkbewoners te helpen, maar ook toen was het tweeledige doel al
heel erg helder. De concrete doelstelling is om 8000 zorgaanvragen per jaar te vervullen en gemiddeld
per dag 24 stagiaires een stageplaats te bieden. De doelgroep was in eerste instantie voornamelijk
Studenten Entree Zorg & Welzijn en Helpende Zorg & Welzijn en andere mbo stagiaires (vooral niveau
1 en 2). Inmiddels zijn ook de hogere mbo niveaus betrokken bij Helpende Handen, en kunnen zelfs
hbo studenten toegepaste psychologie stage lopen bij Helpende Handen. Het project is ook voor
herintreders erg geschikt.
Helpende Handen heeft kantoor in de wijk Sterrenburg en sinds kort ook één in Dubbeldam. Hier
komen de zorgaanvragen vanuit de wijk terecht, vervolgens worden de stagiaires verdeeld over de
verschillende zorgaanvragen. De visie achter Helpende Handen is dat studenten in hun kracht worden
gezet door een goede begeleiding en zij daardoor verantwoordelijkheid (kunnen) nemen voor hun
taken. Studenten worden niet behandeld op basis van etiketten maar als individuen. De begeleiding is
professioneel en heeft ervaring met de doelgroep. Er wordt gezorgd voor een duidelijke structuur voor
de studenten. “De studenten krijgen het vertrouwen dat ze zelfstandig de wijk in kunnen om cliënten te
helpen, wanneer zij dit vertrouwen krijgen, zullen ze het ook teruggeven” aldus Femke Spruit.
Resultaten
Op dit moment verricht helpende handen bijna 10.000 hulpvragen, met 28 stagiaires op een dag. Dit is
het maximale wat de locatie Sterrenburg kan verrichten. Op de nieuwe locatie in Dubbeldam zijn nu
zo’n 10 – 12 stagiaires per dag actief en die verwerken zo’n 50 a 60 hulpvragen per week. In de
beginjaren (2011) was het streven 800 hulpvragen die verricht werden door zo’n 10 stagiaires. Dit is
inmiddels dus vertienvoudigd. Naast de resultaten die in cijfers uit te drukken zijn, heeft Helpende
Handen ook nog kwalitatieve resultaten:
• De maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid van mensen die dat nodig hebben wordt
bevorderd.
• Helpende handen geeft een zinvolle invulling aan de BPV van stagiaires op mbo niveau één en
twee.
• Voor sommige studenten geldt dat ze inzien dat niveau drie toch haalbaar is.
• Studenten die bij een reguliere stageplaats misschien wel uitgevallen zouden zijn, blijven bij
Helpende Handen behouden, door professionele begeleiding en duidelijke structuur.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 55
• Studenten die normaalgesproken meer moeite hebben om een stageplek te vinden, kunnen bij
Helpende Handen goed terecht.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Een belangrijke randvoorwaarde is dat de ruimte waar de studenten ’s ochtends de dag starten of
tussen de cliënten door samenkomen er goed uit moet zien, geen afgedankte tafels en stoelen; de
studenten moeten zich gewaardeerd voelen. De volgende succesfactoren zijn genoemd door de
projectleider:
• Goed en bevlogen personeel dat is gekneed door visie.
• Studenten krijgen binnen het project het gevoel dat ze er toe doen omdat ze zelfstandig naar
de wijkbewoners toe mogen.
• Studenten krijgen vertrouwen van de begeleiding en dat geven ze ook terug.
Twee knelpunten voor Helpende Handen zijn het feit dat er binnen de gemeente niet altijd goed wordt
samengewerkt tussen verschillende afdelingen. De financiering blijft een punt van zorg.
Tips en adviezen
Laat alle etiketten die er zijn rondom de doelgroep varen, en bedenk dat er mens voor je zit met
kwaliteiten. Het is niet goed om mensen te bestempelen als “doelgroep”, soms zit er wel meer in een
student maar komt het er door verschillende redenen niet uit. Daarnaast moet je de studenten
aanspreken wat jij verwacht.
Meer informatie
www.helpendehandendordrecht.nl
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 56
Projectsamenvatting “Leerwerkloket”
Het leerwerkloket is een initiatief van het UWV WERKbedrijf en is bedoeld om iedereen (jong, oud, met
een baan, zonder een baan, met een uitkering, zonder een uitkering) die vragen heeft over leren en
werken te helpen. Het leerwerkloket probeert d.m.v. individuele gesprekken met kandidaten de vraag
helder te krijgen en mensen de weg te wijzen. Er zijn twee fysieke loketten in de gemeente Dordrecht
waar mensen terecht kunnen. Daarnaast heeft het leerwerkloket ook de ambitie om midden- en
kleinbedrijf ondersteunen bij het creëren van leerwerkplekken.
Wat houdt het project in?
Het leerwerkloket beantwoordt vragen op het gebied van werken en leren voor zowel werk- en
opleidingzoekenden als werkgevers. Het leerwerkloket wijst mensen de weg op het gebied van werken
en leren. Iedereen die vragen heeft over leren en werken kan dus naar het leerwerkloket. Het
leerwerkloket probeert met behulp van individuele gesprekken met kandidaten de vraag helder te
krijgen en mensen de weg te wijzen. Het leerwerkloket heeft in principe geen banen en opleidingen op
de plank. Soms geeft het leerwerkloket meer ondersteuning maar dat hangt af van capaciteit van het
leerwerkloket. Het leerwerkloket maakt transparant wat er al is, er wordt niet iets nieuws bedacht. Als
er iets ontbreekt wordt wel gekeken waar en of dat geïntegreerd kan worden. Daarnaast ondersteunt
het leerwerkloket werkgevers op het gebied van leren en werken. De doelgroep is dus tweeledig:
• Werkgevers: vooral midden- en kleinbedrijf, de grotere bedrijven weten zelf wel goed wat er
speelt. Midden- en kleinbedrijf weten minder goed van de mogelijkheden van leren en
werken.
• Iedereen: leerlingen, (voortijdig) schoolverlaters, werkzoekenden, werknemers
Resultaten
Binnen het project waren op meerdere aspecten doelstellingen gezet. De volgende doelen zijn wel
gehaald: 50 aangevraagde testen, 13 voorlichtingsbijeenkomsten, het aantal gesprekken met
kandidaten. Hierbij is het belangrijk om op te merken dat de doelstelling vanaf nu niet meer zal gaan
om het aantal gesprekken maar om het aantal bereikte kandidaten. Niet gehaald: geen 30
leerwerkbanen, geen 30 bedrijfsbezoeken. Het project heeft er toe geleid dat het netwerk om
kandidaten te informeren over de mogelijkheden wat het leerwerkloket is uitgebreid. Daarnaast werken
de individuele gesprekken motiverend voor de mensen omdat iemand de tijd neemt om met hen over
hun probleem te praten. Er is ook gebleken dat kleine bedrijven op een simpele manier geholpen
kunnen worden, hierdoor ontstaan weer meer leerwerkplekken. In cijfers heeft het leerwerkloket de
volgende resultaten gehaald: 295 gesprekken met nieuwe kandidaten, 50 competentie- en andere
testen aangevraagd, 26 leerwerkbanen gecreëerd, 12 bedrijfsbezoeken i.v.m. leerwerkbanen en 13
voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Belangrijk voor het slagen van het leerwerkloket is het hebben van draagvlak bij een aantal belangrijke
partijen, het leerwerkloket voegt iets toe aan wat er al bestaat. Daarnaast is het ook belangrijk om de
meerwaarde waar te maken en te laten zien wat je te bieden hebt. Als laatste is een brede kennis van
de regio genoemd als belangrijke randvoorwaarde. Het succes van het leerwerkloket zit in de
individuele gesprekken die met mensen worden gevoerd, de persoonlijke aandacht voor een
kandidaat. Daarnaast is het leerwerkloket onafhankelijk, het heeft geen gevolgen voor de uitkering. Het
leerwerkloket heeft een breed netwerk in de regio en organiseert hiervoor netwerkbijeenkomsten, dat
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 57
maakt het leerwerkloket ook succesvol. De uitdaging ligt in het bereiken van de bedrijven, het
leerwerkloket mag niet zelf bedrijven benaderen ze zijn afhankelijk van anderen, maar dit werkt nog
niet optimaal. De continuïteit in financiering is een uitdaging. Daarnaast wordt er gewerkt met tijdelijke
contracten, dit leidt tot een afbreukrisico. Als medewerkers weggaan nemen ze niet alleen expertise
maar ook een deel van hun netwerk mee.
Tips en adviezen
Kleine projecten ontstaan vaak uit een enorme motivatie en een enorme kennis van de doelgroep en
de sector, dit is erg belangrijk en succesvol. Er zijn ook kanttekeningen te plaatsen bij kleine
projecten: te veel kleine projecten verwarrend kan werken, daarnaast kan de specifieke doelgroep
beperkend werken (wat als iemand er net buiten valt?).
Meer informatie
http://drechtsteden.lerenenwerken.nl/
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 58
Projectsamenvatting “Maritieme kans op werk”
Maritieme kans op werk is een project van Trivium Lindenhof waarbij werklozen een kans krijgen om
aan de slag te gaan met hun competenties en interesses binnen de maritieme sector. Hierbij maakt het
project gebruik van andere projecten die al in de gemeente Dordrecht ontwikkeld zijn. “Aanpak op
maat” is de kern van het project ‘Maritieme kans op werk’.
Wat houdt het project in?
Maritieme kans op werk is opgezet om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op te leiden naar
een baan in de maritieme sector. Bestaande projecten in de sector (nu alleen nog Behouden Vaart,
later ook stichting Bundung en Dordtse Wateren) worden gebruikt om activiteiten te ontwikkelen voor
de doelgroep, waar ze met hun interesses en competenties aan de slag kunnen. Er wordt gekeken
naar de competenties en interesses van de deelnemer, vervolgens kunnen zij binnen een project aan
de slag met activiteiten die passen bij deze competenties en interesses. Dit gebeurt in een vertrouwde
omgeving, op niveau en binnen eigen referentiegroepen. Vervolgens komt er vanuit de werkgever een
vacature vrij, en wordt er een deelnemer geselecteerd die het meest past bij de vacature. Er zij in
Dordrecht op jaarbasis 96 capaciteitsplaatsen op dit moment. In de toekomst sluiten ook stichting
‘Bundung’ en stichting ‘Dordtse Wateren’ aan, dan komen er 250 capaciteitsplaatsen per jaar. Het
project is niet specifiek bedoeld voor jongeren. Het project zorgt er voor dat de afstand tot de
arbeidsmarkt wordt verkleind voor deelnemers, dat hen gevoel van eigenwaarde wordt vergroot, dat de
deelnemers talenten en competenties ontwikkelen en dat er sollicitatieobstakels worden weggenomen
bij de deelnemers.
Resultaten
Het is lastig om nu al iets te zeggen over de resultaten, in Dordrecht is men pas gestart in januari
2015. Wel zijn er al laagdrempelige activiteiten ontwikkeld bij de aangesloten projecten. Daarnaast ziet
de projectleider nu al dat de deelnemers actiever gaan deelnemen aan de maatschappij, dat mensen
weer meer in zichzelf gaan geloven “ze willen en kunnen weer wat”. Sinds de start in januari 2015
hebben twee van de twaalf deelnemers een vaste baan gevonden. In Gorinchem, waar dit project al
langer draait, blijkt dat 55% van de deelnemers succesvol is.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Wat noodzakelijk is voor een project als ‘Maritieme kans op werk’ is dat er kennis is van de
arbeidsmarkt en dat er toegang tot de arbeidsmarkt wordt gecreëerd voor de deelnemers. Het
activiteitenaanbod moet flexibel zijn, dit sluit aan bij het idee van ‘aanpak op maat’. De financiering
komt nu vanuit betaalde trajecten UWV WERKbedrijf / sociale dienst. Als dit zou stoppen dan moet het
project op zoek naar andere financiering. Daarnaast is ook de behoefte van de opdrachtgevers om de
doelgroep te bestendigen een randvoorwaarde voor het project. Het project is mede succesvol dankzij
de volgende factoren.
• Er zijn goede contacten met de werkgevers
• Voor de deelnemers is er sprake van mogen en niet van moeten
• De aanpak is contextueel
• De projectmedewerkers werken met heel hun hart en veel passie
• Het project is doorleeft van de ‘aanpak op maat’.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 59
Tips en adviezen
De profielen voor de arbeidsmarkt moeten leidend zijn voor projecten. Hier moet goed naar gekeken
worden, en op basis daarvan moeten voorschakelprogramma’s/opleidingsprogramma’s ontwikkeld
worden. Laat startkwalificaties niet leidend zijn. Luister voor deze doelgroep vooral naar de
arbeidsmarkt. Ga programmeren op basis van de behoefte van de arbeidsmarkt.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 60
Projectsamenvatting “Buzinezzclub Drechtsteden”
Van vangnet naar succesverhaal, dát is de Buzinezzclub. De BuzinezzClub ziet geen jongere in een
uitkering, maar een member met potentie en ambitie. Samen met jongeren, professionals uit het
bedrijfsleven, ondernemers en gemeenten maakt de Buzinezzclub dromen waar.
Wat houdt het project in?
Bij de Buzinezzclub Drechtsteden krijgen jongeren een intensief trainings- en coachingsprogramma
aangeboden, waarin zij hun dromen ontdekken en omzetten in plannen voor scholing, werk of een
eigen onderneming. De jongeren zijn tot 27 jaar oud en hebben een uitkering en een grote afstand tot
de arbeidsmarkt. Als de jongeren na het intensieve programma de stap naar scholing, werk of
ondernemerschap maken worden zij gedurende twee jaar begeleid door vrijwilligers (coaches:
professionals en ondernemers uit het werkveld). De Buzinezzclub vormt voor de jongeren en netwerk
met een ‘lifelong membership’. “De Buzinezzclub laat de jongere weer dromen”, aldus Bryan Amjahad,
hoofdtrainer van Buzinezzclub Drechtsteden. “De jongeren komen uit kansarme wijken en hebben altijd
gehoord dat ze niks kunnen of gaan bereiken. Vaak zijn ze vanuit de uitkering in trajecten ‘geduwd’ die
helemaal niet bij ze pasten, of waarin ze gedwongen keuzes hebben moeten maken. Wij vragen ze wat
ze zelf willen en waar hun passie ligt, we luisteren echt naar ze en geloven in de jongeren. Maar we
zijn ook eerlijk over de haalbaarheid van hun plannen en maken ze verantwoordelijk voor hun eigen
succes.”
Resultaten
Het project is in februari 2015 gestart. Het doel is om in 2015 120 jongeren te begeleiden. Er zijn nu
(half april) 36 deelnemers ingestroomd, waarvan 26 aan het programma hebben deelgenomen.
Inmiddels heeft één deelnemer een eigen onderneming gestart, drie zijn er aan het werk en drie volgen
scholing. De overige deelnemers zitten nog in het traject. Sommigen lopen stage. Binnenkort start een
nieuwe groep deelnemers. Gemiddeld weet 60% van de jongeren -met de begeleiding van de
Buzinezzclub- de uitkering te verlaten.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
De Buzinezzclub werkt op basis van no cure-no pay voor gemeenten. Voorwaarden voor succes zijn
actieve members; de jongeren moeten zelf in actie komen. Belangrijk is goed luisteren, kijken wat er
gebeurt en snel ingrijpen als iets niet goed gaat. Maar ook eerlijk zijn naar de jongeren over de
haalbaarheid van hun plannen. Knelpunt is op dit moment de instroom; de Buzinezzclub is afhankelijk
van jongeren die door de Sociale Dienst worden aangeleverd. Een ander knelpunt is taal. Met name
schrijfvaardigheid is van een dusdanig laag niveau dat nagedacht wordt over een
voorschakelprogramma waarin de focus ligt op taal. Dit programma moet nog ontwikkeld worden.
Tips en adviezen
Luister naar de jongeren, vraag wat ze willen en wat je voor ze kunt betekenen, maar geef ze
tegelijkertijd verantwoordelijkheid voor hun eigen initiatieven en successen.
Meer informatie
www.buzinezzclub.nl
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 61
Projectsamenvatting “Van Wijk naar Werk”
Van wijk naar werk is een project dat jongeren toeleidt naar een (tijdelijke) baan in de techniek. Er
worden korte opleidingstrajecten aangeboden, waarop de jongeren vervolgens in een reguliere baan
aan de slag kunnen. Hierbij is het essentieel dat de jongeren nazorg krijgen. De jongeren krijgen
gedurende het project ook extra begeleiding waarin hun multi-problematiek wordt aangepakt.
Wat houdt het project in?
Van Wijk naar Werk is een project dat zich voornamelijk bezig houdt met jongeren met een grote
afstand tot de arbeidsmarkt en een crimineel verleden. Binnen het project wordt hard gewerkt om
deze jongeren weer aan het werk te krijgen, maar ook om ze begeleiding te bieden bij hun
(multi)problematiek.
De jongeren krijgen een opleiding van drie of vier weken aangeboden, vervolgens mogen ze in een
reguliere baan gaan werken, en krijgen ze nazorg voor zo lang dat nodig is. De instroom komt vooral
vanuit bekenden die al eerder door de projectleider zijn geholpen. Naast een opleiding krijgen de
jongeren ook extra begeleiding, soms vanuit de opleiders maar vaak ook van externe instanties. De
nazorg is vaak het belangrijkst, hier gaat ook het meeste tijd en energie in zitten. De projectleider is
een belangrijke drager van het project, Ivan is ongeveer 24/7 beschikbaar voor de jongeren.
Resultaten
Negentig procent van de jongeren in het project vindt een baan. Daarnaast leidt ‘Van Wijk naar Werk’
er toe dat andere jongeren uit het ‘milieu’ kiezen om ook dit achter zich te laten en kiezen voor de
opleiding. Jongeren kunnen weer leuke dingen gaan doen met hun gezin en ouders van jongeren zijn
blij met de positieve verandering. Er is duidelijk een gedragsverandering zichtbaar! Binnen ‘Van wijk
naar werk’ is een zelfredzaamheidsmatrix ontwikkelt om te kijken hoe de jongeren zich ontwikkelen.
Daarnaast heeft het project geleidt tot een groot netwerk van hulpverlenende instanties en werkgevers.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Belangrijke randvoorwaarden voor ‘Van Wijk naar Werk’ zijn de vergoeding van de opleidingskosten
voor jongeren, maar ook meer praktische vragen zoals: wie gaan de opleiding verzorgen? In welke
ruimte? Hoe zit het met vervoer? Eten? Het project heeft een groot aantal succesfactoren deze zijn
hieronder opgesomd:
• Afspraak is afspraak. Er zijn voor de kandidaat als je zeggen dat je er bent.
• Respect tonen aan elkaar.
• Duidelijk zijn naar de kandidaat toe.
• De kandidaat moet willen, als begeleider moet je die motivatie kunnen geven maar je moet ook
durven stoppen als de kandidaat niet gemotiveerd is.
• Het is belangrijk om bijna 24 uur per dag beschikbaar te zijn.
• Nazorg is de grootste succesfactor, dat je er ook voor de kandidaten bent als ze aan het werk
zijn.
• Het netwerk dat is opgebouwd met de verschillende zorginstanties maakt dat de jongeren ook
goede ondersteuning krijgen bij hun problematiek.
• Binnen het project wordt geen enkele opleiding gestart zonder dat er werk is.
• De jongeren worden geplaatst bij werkgevers met ervaring met de doelgroep, die begrip
hebben voor de situatie van de jongeren en geduldig hiermee zijn.
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 62
Binnen het project zijn er ook knelpunten. De communicatie met jongeren kan lastig zijn, ze kunnen
niet allemaal doorgestuurd worden of een opleiding volgen. Het was soms onduidelijk waarom de ene
jongere wel werd geholpen en de andere niet. Daarnaast is er ook onbegrip, mensen snappen niet wat
het project precies inhoudt. Sommige jongeren verwachten direct na hun opleiding een baan van zes
maanden, dat is niet altijd het geval.
Tips en adviezen
De volgende drie adviezen zijn gegeven door de projectleider:
• Geef duidelijk aan waar het project naar toe leidt, het heeft de voorkeur als een project
jongeren begeleidt naar een baan.
• Goed contact onderhouden met werkgevers en een netwerk opbouwen voordat je jongeren
werk beloofd.
Meer informatie
www.dewerkshop.info
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 63
Projectsamenvatting “Dreamteam Drechtsteden”
Een DreamTeam bestaat uit vijf jongeren die boven de rest uitsteken, sneller dan een gemiddeld
persoon willen groeien in hun loopbaan en die wat willen betekenen bij het oplossen van problemen
onder jongeren in hun eigen wijk. Door ze te ondersteunen en te faciliteren vervullen ze een
voorbeeldfunctie naar anderen en een schakel naar de gemeente als het gaat om kennis over en
inzicht in de problematiek die jongeren ondervinden bij scholing en (zoeken naar) werk.
Wat houdt het project in?
Het project DreamTeam Drechtsteden is uitgevoerd door IZI Solutions in nauwe samenwerking met de
gemeente Dordrecht. De jongeren in het DreamTeam krijgen ondersteuning, gericht op het voorkomen
van uitval en het faciliteren van stappen in leren en werken. Dat gebeurt aan de hand van de door IZI
Solutions ontwikkelde Hi5-methodiek. Binnen de Hi5 methodiek© staat bewustwording van persoonlijke
ontwikkeling centraal. De Hi5 methodiek is een ontwikkeltraject om een ieder te laten excelleren in
datgene waar hun talent ligt. Naast de Hi5-workshops krijgen de jongeren individuele coaching.
Jongeren krijgen hierdoor een veel beter beeld van wie ze zijn en wat ze kunnen. Dat geeft een boost
aan hun zelfvertrouwen. Door ze in te zetten als rolmodel voor andere jongeren heeft dit ook een
positief effect op hun omgeving. Omdat het DreamTeam ook dient als klankbord voor vraagstukken met
betrekking tot de arbeidsmarkt versus jongeren voor desbetreffende gemeentes, levert het voor de
gemeente inzicht op in de behoeften/wensen van jongeren uit de Drechtsteden.
Resultaten
De Dreamteams in Alblasserdam, Dordrecht en Papendrecht zijn succesvol opgezet en uitgerold (19
deelnemers). In Zwijndrecht/Hendrik-Ido-Ambacht is een bescheiden DreamTeam van twee personen
opgezet. Door de Dreamteams zijn verschillende activiteiten geïnitieerd zoals: de Meet & Greet tijdens
de werkweek van het SterkTeam, het politiekcafé over jeugdwerkloosheid en Drechtsteden On Tour
(een bedrijventour georganiseerd voor de MBO Logistiek studenten van het Da Vinci College). De tour
startte met een masterclass netwerken door Kenneth Abdoelhafiezkhan (IZI Solutions). Zodoende
konden de jongeren/studenten zich maximaal voorbereiden op de bedrijventocht. Tijdens deze tour
kregen studenten de mogelijkheid om een kijkje te nemen in de praktijk en om te netwerken met
directeuren.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
In een dergelijk project is nauwe samenwerking met de gemeente onontbeerlijk. Daarnaast is het
belangrijk dat je kennis van en ervaring hebt met de doelgroep.
Tips en adviezen
Zorg dat je je (ESF-)administratie op orde hebt en je daar geen zorgen over hoeft te maken!
Meer informatie
http://www.izi-solutions.com/
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 64
Projectsamenvatting “Actief naar werk”
Actief naar Werk is een initiatief wat opgezet is voor jongeren tussen 18 en 27 jaar uit de Drechtsteden
en heeft als doel hen te begeleiden richting de arbeidsmarkt door middel van trainingen, (sportieve)
groepsactiviteiten en individuele begeleiding door een jobcoach. Actief naar werk is een project van
VluchtelingenWerk Zuidvleugel in samenwerking met de gemeente Dordrecht.
Wat houdt het project in?
Actief naar Werk is gericht op de ontwikkeling van die vaardigheden en attitudes bij jongeren die nodig
zijn om succesvol door te kunnen stromen naar opleidingstrajecten of werk. Door het vergroten van het
netwerk en het aanleren van de juiste culturele- en werknemersvaardigheden worden jongeren
ondersteund in het effectief functioneren op de arbeidsmarkt. Het traject is zowel bedoeld voor jonge
vluchtelingen als voor andere jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Na intake wordt
elke jongere gekoppeld aan een vrijwillige coach die hen tijdens het traject ondersteunt en begeleidt.
Het toewerken naar vrijwilligerswerk, een stageplaats, een opleiding, een leerwerk-traject of werk
wordt vanuit het project daarnaast ondersteund door middel van workshops en trainingen. In deze
workshops en trainingen leren de jongeren vaardigheden op het gebied van solliciteren, het leggen of
onderhouden van contacten met potentiële werkgevers en wordt hen geleerd om bijvoorbeeld meer
zelfverzekerd over te komen. Voor de jobcoaching wordt gebruik gemaakt van het landelijke
instrumentarium van VluchtelingenWerk.
Resultaten
Het doel van dit project is om in 2015 50 jongeren te begeleiden en 50 coaches op te leiden. Inmiddels
zijn 41 jongeren ingestroomd. Daarvan zijn 11 uitgestroomd naar scholing of werk. Het project loopt
nog.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Je hebt geduld nodig om een dergelijk project te laten slagen. Het kost tijd voordat je een netwerk in
de regio hebt waarbinnen je optimaal kunt werken. Daarnaast is het belangrijk om oog te hebben en te
houden voor ‘kleine’ resultaten. Voor sommige mensen is de afstand tot de arbeidsmarkt heel groot. In
het project kun je die afstand iets verkleinen. Maar dat is niet altijd in uitstroomaantallen uit te drukken.
Verder blijkt het lastiger dan gedacht om mensen te laten uitstromen naar vrijwilligerswerk.
Tips en adviezen
-
Meer informatie
http://www.vluchtelingenwerk.nl/zuidvleugel/wat-wij-doen/projecten/arbeidsparticipatie
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 65
Projectsamenvatting “Matchmaker”
Bij de aanpak Jeugdwerkloosheid in de Drechtsteden ligt de focus op het activeren en toeleiden van
jongeren naar een baan, leer-werkplek of stage. Het is ook mogelijk ze te begeleiden bij het halen van
een startkwalificatie, dus terug naar school. Om dit te realiseren worden Matchmakers ingezet.
Matchmakers zijn professionals die zorgen voor de focus op werk, werkgevers en jongeren. Ze
screenen de kandidaten op basis van hun CV, hebben een intakegesprek met deze jongeren en
begeleiden ze naar een passend traject met als einddoel een baan.
Wat houdt het project in?
Er is ten behoeve van het project Matchmaker een lijst opgesteld met jongeren in de regio die geen
werk hebben. Deze lijst is samengesteld op basis van de werkzoekende jongeren die bekend zijn bij
TempoTeam, gegevens van het Leerwerkloket, Baanbrekend en de Dienst Gezondheid en Jeugd. Alle
jongeren tussen de 18 en 27 zijn uitgenodigd voor een individueel gesprek, waarbij vooral gekeken is
naar de behoefte van de jongeren. Vervolgens zijn de jongeren op basis van dit gesprek verder
geholpen richting een passend traject. Binnen het project zijn ook ‘Matchmakers’ opgeleid. De
gemeente heeft een rol gespeeld in het project door Matchmaker te introduceren bij
netwerkbijeenkomsten en projectbijeenkomsten.
Resultaten
Het project is een groot succes. De eerste doelstelling (25 jongeren aan het werk helpen) is behaald
voor het project was afgerond en ook de doelstelling van de verlenging (50 jongeren) is ruimschoots
gehaald. Momenteel zijn 68 van de 140 deelnemende jongeren succesvol geplaatst.
De bekendheid binnen de netwerken van de Drechtsteden wordt ook als een mooi resultaat gezien.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Succesfactoren in dit project waren het netwerk dat Matchmakers tot haar beschikking had en ook de
kennis over andere projecten. De samenwerking daarmee is erg belangrijk. Ook de samenwerking met
de gemeente was belangrijk in verband met de introductie bij bestaande netwerken. Knelpunten waren
dat er geen lijst aanwezig was met jongeren die werk zochten. Deze lijst moest worden gemaakt wat
veel tijd heeft gekost. Er waren daarnaast geen documenten beschikbaar waardoor alles nog
ontwikkeld moest worden. Hierbij ging het om formats voor gesprekken en een document voor het
tekenen ten behoeve van ESF. Gezien de korte looptijd van het project was het functioneler en
effectiever geweest wanneer deze documenten bij de start voorhanden waren.
Tips en adviezen
• Zorg voor een goed netwerk en gebruik bestaande netwerken.
• Werk samen met andere projecten.
• Opvolging van de kandidaten als ze zijn geplaatst middels telefonisch contact geeft blijk van
interesse in de jongere.
• Kijk naar de individuen en niet naar de doelgroep als geheel.
• Benadruk wat de kandidaten wel kunnen in plaats van wat ze niet kunnen.
Meer informatie
-
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 66
Projectsamenvatting “Startersbeurs”
De startersbeurs is een betaald werkervaringstraject van maximaal 6 maanden gedurende 32 uur per
week, waarin jongeren in de gelegenheid worden gesteld om relevante werkervaring op te doen en
daarnaast te werken aan hun professionele netwerk en competenties.
Wat houdt het project in?
Het doel van het project is voorkomen dat jongeren in een uitkeringssituatie belanden door het
aanbieden van een leer/werkervaringsplaats gedurende 6 maanden bij een werkgever, met als
resultaat betere mogelijkheden voor duurzame arbeidsinspanning. De doelstelling van het project was
om 100 jongeren een startersbeurs te geven zodat ze een betere uitgangspositie zouden krijgen op de
arbeidsmarkt.
Binnen dit project krijgen de jongeren een werkervaringsplaats aangeboden, waarbij het leerbedrijf een
vergoeding van 400 euro krijgt van de gemeente. Dit bedrag wordt door het leerbedrijf aangevuld met
100 euro zodat de jongere 500 euro vergoeding krijgt. Naast het opdoen van werkervaring werken de
jongeren aan competenties die niet gebonden zijn aan een specifieke functie of opleidingsrichting,
zoals presenteren en leiding geven. Verondersteld wordt dat dit de aantrekkelijkheid van de jongeren
voor werkgevers vergroot doordat ze een breder scala aan competenties beheersen die zich niet
beperken tot vakspecifieke vaardigheden.
De gemeente heeft vooral de rol om de beurzen toe te wijzen en de selectie van de deelnemers te
doen. Tevens dragen ze financieel bij als incentive naar de deelnemende bedrijven toe om ze zo te
stimuleren om jongeren aan te nemen.
Resultaten
De doelstelling om 100 beschikbare startersbeurzen uit te delen is behaald. Van de uitgedeelde
beurzen zijn er 37 succesvol afgerond, 19 beurzen zijn voortijdig beëindigd. Het doel om te voorkomen
dat jongeren in een uitkeringsinstantie belanden is deels behaald. Landelijk onderzoek wijst uit dat
52.3% van de deelnemers na de startersbeurs betaald werk heeft gevonden. Een groot deel daarvan
(36.7%) is werkzaam bij het leerbedrijf.
De deelnemers zelf zijn over het algemeen positief over de startersbeurs, het wordt beoordeeld met
een 7.1 op een 10-puntsschaal. Ze geven aan uitgedaagd en tevreden te zijn met de werkzaamheden,
en de opgedane contacten. Ze geven aan dat de startersbeurs hen heeft geholpen een betere positie
te krijgen op de arbeidsmarkt.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
De vergoeding die een leerbedrijf ontvangt ten behoeve van de begeleiding van de jongere, heeft
bijgedragen aan het succes van dit project. Een andere succesfactor is dat er een webapplicatie is
ontwikkeld waardoor alles digitaal kan worden geregeld.
Tips en adviezen
Er zijn geen tips en adviezen benoemd voor dit project.
Meer informatie
https://www.startersbeurs.nu
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 67
Projectsamenvatting “Metalent”
Metalent helpt jongeren bij het ontdekken en ontwikkelen van hun talenten in de metaalbranche. Ze
bieden een opleiding aan, leerwerkplekken en stages bij ruim 150 metaalbedrijven in Zuid-Holland
Zuid. Ze betalen de opleiding en het salaris en ze bieden persoonlijke begeleiding en coaching. De
jongeren gaan 3 dagen naar het werk, 1 dag krijgen ze theorie en 1 dag praktijktraining. Aan het einde
van de opleiding zijn de jongeren verzekerd van een baan.
Wat houdt het project in?
Metalent is onderdeel van Deltametaal en is specifiek voor jongeren opgericht. Verschillende
branchegerichte leerwerkbedrijven zijn een samenwerking aangegaan om jongeren te interesseren, op
te leiden en te plaatsen bij de aangesloten bedrijven om zo jongeren voor de sector enthousiast te
maken en te behouden. Het project is self-supporting doordat de samenwerkende bedrijven en de
branche de kosten dragen. Extra geld wordt ingezet voor de ontwikkeling van nieuwe dingen of voor de
extra begeleiding van lastige doelgroepen, bijvoorbeeld mensen die vanuit werkloosheid of bijstand
komen. Het doel van Metalent is om vraagstukken op te lossen van de arbeidsmarkt en om de
vergrijzing in de sector op te vangen. De doelgroep bestaat uit jongeren die momenteel een VMBO of
HAVO opleiding volgen die de potentie hebben om minimaal een MBO 2 opleiding af te ronden.
Ze willen de jongeren al voordat zij starten met een vervolgopleiding motiveren voor werken in de
metaalsector. Dit doen ze onder andere door al op basisschoolniveau samen te werken met
bijvoorbeeld het Techniekhok in Dordrecht, door mee te helpen bij de sectordagen in het 2e jaar van
het VMBO en door aanwezig te zijn op beurzen en open dagen. Ze geven gedurende de opleiding
begeleiding aan de jongeren middels een consulent. Metalent neemt deel aan diverse platforms en
bestuurlijke overleggen, er is sprake van samenwerking met de gemeente op
beleidsniveau/wethoudersniveau. Ook is er samenwerking met de uitvoerende instanties zoals de
sociale dienst en het UWV WERKbedrijf.
Resultaten
Het doel van 80 nieuwe kandidaten en een scholingspool van 150 kandidaten wordt zeker behaald in
september 2015. Er zijn momenteel 120 jongeren in de scholingspool. Het uitval percentage is laag
(15%). Dit komt door de goede selectie aan het begin van het traject met een procedure waarin een
test wordt gemaakt en er een gesprek plaatsvindt. Daarnaast krijgen de jongeren begeleiding van een
consulent gedurende de 2 of 3 jaar dat de opleiding duurt.
Metalent heeft bedrijfsopleidingen ontwikkeld voor de metaalsector op MBO niveau 2 niveau. Ook
hebben ze duale opleidingen ontwikkeld op MBO 3 en MBO 4 niveau en zelfs een opleiding op HBO
niveau.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
Belangrijk is dat er voldoende leerlingen worden aangemeld en dat er voldoende opleidingsplaatsen
zijn. Daarnaast is het belangrijk dat er voldoende uitvoeringcapaciteit is, met een goede organisatie.
Voorinvestering is benodigd, er moet iemand zijn die het aandurft en partner wil worden. In het geval
van Metalent is dat de overheid.
De samenwerking met Ondernemers, Overheid en Onderwijs is belangrijk voor een goed netwerk.
Knelpunt is het aantal beschikbare opleidings- en werkplaatsen en het selecteren van geschikte
kandidaten uit de grote aantallen die worden aangemeld via de sociale dienst en het UWV
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 68
WERKbedrijf. Daarnaast is het zorg dragen voor een goede kwaliteit van onderwijs van de ROC’s een
belangrijk aspect, Metalent ondersteunt daarbij.
Tips en adviezen
Zorg dat je branchegericht projecten organiseert, dan weet je precies wat er speelt in de branche en dit
biedt de mogelijkheid om daar gericht op in te spelen.
Het opzetten van een samenwerkingsverband tussen Ondernemers, Overheid en Onderwijs kan ook
werken in andere branches. Het zorgt ervoor dat jongeren een goede opleiding krijgen en baangarantie
hebben.
Meer informatie
www.metalent.nl
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 69
Projectsamenvatting “Bureau stage en werk”
Bureau stage en werk is een bestaand onderdeel van het MBO, dit bureau bemiddelt tussen
stagebedrijven en studenten. Met de subsidie van ESF-j is het mogelijk om studenten die het lastig
hebben op school extra begeleiding te bieden, bijvoorbeeld door middel van extra gesprekken , het
organiseren van extra begeleide stages of voorstages. Het doel van Bureau stage en werk is om
entreejongeren toe te leiden naar MBO niveau 2. Voor de jongeren waarvoor dit niet mogelijk is, gaat
Bureau stage en werk de jongeren helpen bij het vinden van een baan of BBL-plek.
Wat houdt het project in?
Het doel van de ESF-j ‘tak’ van Bureau stage en werk is om meer studenten een startkwalificatie te
laten behalen (minimaal MBO niveau 2) en als dit niet gaat, dan wordt er gekeken naar de
mogelijkheid om de student toe te leiden naar werk. Het project is speciaal bedoel voor
entreestudenten (MBO niveau 1) die moeite hebben met hun opleiding. Er zijn leerlingen waarbij het
niet mogelijk is om ze (direct) op reguliere stage te sturen en die extra begeleiding nodig hebben
tijdens hun opleiding. Dit wordt geboden door Bureau stage en werk, dankzij ESF-j. Bureau stage en
werk biedt o.a. intensieve wekelijkse begeleiding, voorstages, BBL voor leerlingen, stage-
mogelijkheden, extra begeleiding en loopbaanadvies.
Resultaten
Bureau stage en werk heeft aangepast toetsingsmogelijkheden ontwikkeld. Een voorbeeld hiervan is
een voorleestoets waardoor de studenten hun VCA kunnen behalen. Een mooi resultaat van deze
activiteiten van Bureau stage en werk is dat jongeren minder vaak in een uitkering komen en/of op
zoek gaan naar andere manieren om hun geld te verdienen en dat zij minder gaan hangen ‘op het
vogelplein’. Meetbare resultaten zijn dat meer dan de helft van de studenten succesvol wordt begeleid
naar een opleiding op niveau 2. Het uitvalpercentage is lager dan het landelijke gemiddelde onder
deze doelgroep. Het project leidt tot minder voortijdig schoolverlaten.
Randvoorwaarden, successen en knelpunten
De extra activiteiten van Bureau stage en werk kunnen niet uitgevoerd worden als er geen subsidie
voor is. Hierbij is de betrokkenheid en het partnerschap van de gemeente ook van belang. Entree
onderwijs is een gemeenschappelijke uitdaging geworden. Het succes van dit project kan verklaard
worden door de extra aandacht voor de leerlingen, ze hebben een steunpunt, voelen zich gehoord en
binnen de school voelen ze zich veilig. Daarnaast zorgt de extra begeleiding voor een duidelijke
structuur en worden er consequenties gekoppeld aan afspraken. Het Da Vinci College heeft veel
relaties met stagebedrijven en werkgevers en deze worden zo benut dat er mogelijkheden ontstaan
voor de leerlingen. De werkgevers worden ontzorgd en leerlingen krijgen nazorg. De samenwerking
met UWV kan nog beter, de opdracht voor de sociale dienst is anders dan die voor het onderwijs dat
maakt samenwerking ook lastig. Daarnaast zijn er weinig aansluitende projecten voor de doelgroep
(MBO niveau 1).
Tips en adviezen
‘Geen woorden maar daden’, gewoon aan de slag gaan!
Meer informatie
-
Eindrapportage Quickscan aanpak jeugdwerkloosheid Drechtsteden, augustus 2015 pagina 70