raport kierunki 2017 zewnętrznych, - dnb · raport kierunki 2017 koncentruje się na wydarzeniach...
TRANSCRIPT
Raport Kierunki 2017 koncentruje się na wydarzeniach zewnętrznych, z kilku
kluczowych powodów:
1. Długookresowe perspektywy polskiej gospodarki omówiliśmy w zeszłorocznym
raporcie Kierunki 2016, a prognozy sektorowe – w raportach wykonanych
w latach 2014-16
2. Wewnętrzna sytuacja ekonomiczna Polski jest relatywnie dobra w porównaniu
z innymi krajami UE
3. Skala wyzwań i globalnych ryzyk jest bezprecedensowa w historii
4. Polskie firmy są coraz bardziej wrażliwe na ryzyka zewnętrzne z powodu
ich ekspansji regionalnej i globalnej
Struktura raportu Kierunki 2017 jest następująca:
1. Oceniamy ryzyka polityczne w skali regionalnej i globalnej (część 1)
2. Analizujemy sytuację ekonomiczną i tłumaczymy kanały transmisji kryzysów
finansowych (część 2)
3. Przedstawiamy model wrażliwość polskiej gospodarki na szoki zewnętrzne, w tym dla
wybranych sektorów (część 3)
4. Poddajemy weryfikacji wszystkie nasze wcześniejsze prognozy sektorowe (Załącznik)
Ryzyka polityczne:
• 10 lat od globalnego kryzysu finansowego 2007/08
sytuacja gospodarcza, społeczna i polityczna jest
coraz mniej przewidywalna
• Nierozwiązane problemy ekonomiczne powodują
wzrost politycznych napięć • W krajach demokratycznych poczucie deficytu demokracji
(USA, kraje UE)
• Kraje quasi-demokratyczne i autorytarne eksportują
problemy do krajów demokratycznych, próbując relatywnie
wzmacniać swoją pozycję w polityce wewnętrznej
i zewnętrznej
• Problemy UE wynikają po pierwsze z problemów
największych krajów (BIG6), oprócz Polski: • Wielka Brytania – Brexit
• Niemcy – za duże na Europę i za małe na świat
• Francja, Włochy, Hiszpania – klincz polityki, ekonomii
i biznesu
• Problemy UE wynikają po drugie z braku
legitymizacji, akceptowalnej powszechnie wizji
i złego zarządzania kryzysami.
UE z problem solver stała się EU-problem maker
Strefa euro na zakręcie
• Turcja, w poszukiwaniu minionej świetności
• Niepewność członkostwa w UE i kryzys migracyjny
• Próba usamodzielnienia się prezydenta Erdogana wewnętrznie (przejście na system
prezydencki) i zewnętrznie (flirt z Rosją przeciw USA i NATO)
• Rosja, implozja czy eksplozja imperium
• Cele: podważenie globalnego przywództwa USA i zakwestionowanie wiarygodności
NATO oraz rozbicie zjednoczonej Europy i „koncert mocarstw”
• Kompensowanie ekonomicznej słabości Rosji poprzez jej militaryzację
• Konkurencja pomiędzy USA i Chinami
• Zmiana dogmatu w chińskiej polityce z ekspansji wewnętrznej na zewnętrzną
• Konkurencja systemowa z Zachodem
Zagrożenia globalne
• Średnia dynamika PKB w latach
2008-2015 w porównaniu z okresem
1998-2007 • Włochy, Hiszpania, Ukraina: ujemna
w latach 2008-2015
• duże gospodarki UE: 2-3-krotnie
niższa
• Chiny, Turcja i Polska: nieznacznie
niższa
• Kryzys finansowy uważa się za
zakończony dopiero, gdy podwyżki
stóp procentowych nie wywołają
kolejnego
• Rozpoczęcie podwyżek stóp przez
Fed będzie testem dla wszystkich
gospodarek już w 2017 r.
Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (1) Rachityczne tempo wzrostu PKB
• Wzrost bezrobocia (Hiszpania, Włochy, Francja)
• W wielu krajach brak dostosowania w kosztach pracy w stosunku do tempa
PKB/capita (tzw. wewnętrznej dewaluacji w krajach strefy euro), co oznacza
trwały spadek konkurencyjności
Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (2) Spadek konkurencyjności
• Wzrost deficytów i długu publicznego oraz ryzyko błędnego koła deficyt-dług
w krajach UE w wyniku: • bezprecedensowego finansowania budżetów, gospodarek i banków przez banki
centralne
• zbyt optymistycznych prognoz makroekonomicznych
Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (3) Wzrost deficytów budżetowych i długu publicznego
• Delewaryzacja, czyli spadek kredytowania podmiotów gospodarczych i znaczne różnice
w poziomie zadłużenia:
• Zadłużenie gospodarstw domowych / dochód do dyspozycji netto: WB (150%),
Hiszpania, USA, Francja (>100%), Niemcy i Włochy (poniżej 100%), Polska
(ponad 60%)
• Zadłużenie firm jako n-krotność zysku: WB, USA i Francja (ok. 7 razy), Hiszpania,
Włochy (ok.5 razy), Niemcy (3 razy), Polska (2,6 razy)
• Duże różnice w poziomie kredytów nieregularnych: Włochy, Ukraina, Hiszpania – wzrost,
USA i Chiny – spadek
• Wysoka ekspozycja banków na sektor rządowy w krajach z problemami fiskalnymi
Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (4) Ryzyko sektora bankowego
• Implozja w większości krajów rozwiniętych versus eksplozja demograficzna
w krajach rozwijających się
• Szokowe zmiany na rynku pracy, w finansach publicznych, w wycenach
nieruchomości
• Ruchy migracyjne a sytuacja polityczna w krajach rozwiniętych (USA i UE)
Ekonomia u podłoża polityki, czyli ekonomiczne punkty zapalne (5) Demografia
• Dla sektora motoryzacyjnego szczególnie dotkliwy byłby kryzys w Niemczech
(X=5,8 mld EUR), Włoszech (1,8 mld EUR) i we Francji (1,2 mld EUR)
• Dla branż związanych z produkcją żywności – kryzys w Niemczech (X=4,8 mld
EUR) i WB (2,0 mld EUR), a także Francji i we Włoszech (1,4-1,5 mld EUR)
Kanały transmisji kryzysów (1) Handel zagraniczny
• W przypadku kolejnego globalnego kryzysu wstrzymanie dopływu i/lub odpływ
kapitału zagranicznego w największym stopniu spośród analizowanych mogłaby
odczuć branża motoryzacyjna oraz handel
Kanały transmisji kryzysów (2) FDI
• Z kursem USD/PLN najsilniej skorelowany jest kurs USD/EUR, USD/GBP; gdy dolar
zyskuje względem euro lub funta, złoty traci wobec dolara
• Rentowności polskich obligacji dodatnio skorelowane ze wszystkimi analizowanymi
krajami, za wyjątkiem Rosji: jeśli rośnie rentowność rządowego długu w Niemczech,
rośnie także w Polsce
• WIG silnie skorelowany z analizowanymi giełdami: jeśli zagraniczne giełdy tracą, traci
również indeks WIG
Kanały transmisji kryzysów (3) Rynki finansowe
• W perspektywie 7 lat najbardziej dotkliwe dla polskiej gospodarki negatywne
impulsy z USA i Chin
• Szybkie odreagowywanie impulsu z Niemiec i Francji
• Skumulowany 7-letni efekt impulsu z Rosji i Ukrainy – dodatni
Model: wrażliwość polskiej gospodarki na szoki zewnętrzne
Ranking zewnętrznego ryzyka ekonomicznego dla Polski na
rok 2017
• w roku 2017 ryzyko wystąpienia kryzysu • najmniejsze: USA, Rosja, Turcja i Chiny
• największe: Hiszpania, Włochy i Ukraina
• Hiszpania czy Włochy: relatywnie dotkliwy
szok dość wysoce prawdopodobny
• Niemcy i Francja: kryzys o średnim
prawdopodobieństwie wystąpienia nie ma
silnie negatywnego wpływu na Polskę
• WB: kryzys ma dla Polski dużo większe
znaczenie niż w Niemczech czy Francji,
przy podobnym ryzyku wystąpienia
• Ukraina: kryzys wysoce prawdopodobny,
ale pozytywny szok dla Polski
Model: wpływ ewentualnego kryzysu na wybrane sektory
gospodarki
• Przy obecnej strukturze gospodarki – mniejsze spadki dynamiki przychodów (poza branżą
spożywczą i handlem detalicznym). Modele ekonometryczne ukazują efekt uczenia się przez
podmioty gospodarcze reakcji na kryzys
• Branża motoryzacyjna, handel hurtowy oraz telekomunikacja i informatyka: dopiero impuls
kryzysowy ze strony agregatów makroekonomicznych „2 x 2009” wywołałby osłabienie
dynamiki przychodów zbliżone do osłabienia z 2009 r.
• Opieka zdrowotna: obecnie dużo bardziej odporna na pogorszenie się sytuacji
makroekonomicznej
• Handel detaliczny: największe osłabienie dynamiki przychodów
Podsumowanie
• Stress–testy wybranych sektorów polskiej gospodarki pokazują, że są one bardziej
odporne na ewentualny kryzys zewnętrzny – większość z nich (motoryzacja, handel
hurtowy, telekomunikacja i informatyka czy opieka zdrowotna) odczułaby mniejsze spadki
dynamiki przychodów niż te, jakie miały miejsce w kryzysowym 2009 r. Sektorem, który
obecnie straciłby najwięcej w sytuacji ewentualnego kryzysu, jest handel detaliczny.
*wnioski te nie uwzględniają czynników politycznych, opisanych w raporcie, gdyż nie podlegają one
kwantyfikacji w modelach
• Najważniejszymi kanałami przepływu szoków zewnętrznych w sferze realnej są: handel
zagraniczny i bezpośrednie inwestycje zagraniczne (FDI), a także rynki kapitałowe
• Polska gospodarka w największym stopniu odczułaby negatywny impuls z USA i Chin
(rozumiany jako najsilniejszy i najdłużej trwający spadek dynamiki PKB w stosunku do
ścieżki bazowej)*. Jednocześnie jego ryzyko jest relatywnie najmniejsze
• Spośród gospodarek UE najsilniejszy byłby spadek dynamiki polskiego PKB
w odpowiedzi na kryzys we Włoszech, ale i Hiszpanii czy Wielkiej Brytanii*. Spośród
analizowanych gospodarek kryzys w Hiszpanii i we Włoszech jest najbardziej
prawdopodobny
• Spośród analizowanych w raporcie, branże najbardziej narażone na wstrzymanie dopływu
i/lub odpływ kapitału zagranicznego w efekcie wystąpienia zewnętrznego kryzysu to:
motoryzacja, handel hurtowy i handel detaliczny
Podsumowanie wyników prognozowania Produkcja artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych
– dynamika przychodów ze sprzedaży
Podsumowanie wyników prognozowania Produkcja pojazdów samochodowych i części
– dynamika przychodów ze sprzedaży
Podsumowanie wyników prognozowania Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
– dynamika przychodów ze sprzedaży
Podsumowanie wyników prognozowania Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
– dynamika przychodów ze sprzedaży
Podsumowanie wyników prognozowania Telekomunikacja i informatyka – dynamika przychodów ze sprzedaży
Podsumowanie wyników prognozowania Opieka zdrowotna – dynamika przychodów ze sprzedaży
Podsumowanie wyników prognozowania Sektor energetyczny – energochłonność gospodarki