Varfëria në Shqipëri ka karakter shumëdimensional e tashmë

të tejskajshëm. Po t’i referohemi shifrave statistikore, gjatë vitit 2016 në Shqipëri ... Vijon në faqen 21

Varfëria, si forma më e hapur e dhunës ndaj popullit

Nga ROVENA HOXHA Opinioni

Ditësi

(Në foto) Hatra e grupeve kriminale në ShqipëriNë faqen 8

Në faqen 12

MONUMENTET

Përmbytjet, uji nxirret me

pompë nga kishat e Voskopojës

Ja udhëzimi i Institutit të Sigurimeve

Çdo person duhet të paraqesë një herë Çdo person duhet të paraqesë një herë në vit deklaratën për gjendjen ekonomike në vit deklaratën për gjendjen ekonomike

Pensioni social, 5 kushtet për ta përfituar

dhe dokumentet

Instituti i Sigurimeve Shoqërore publikon kriteret e për-fi timit të pensionit social. Për t’u përfshirë në skemën e përfi timit personat duhet të jenë mbi moshën 70 vjeç, të qëndrojnë në Shqipëri, të paktën për 5 vitet e fundit, nuk ...

Në faqet 6-7

INTERVISTA

Vasilika Hysi: Reforma në drejtësi,

ishte si një universitet i dytë

Kryeredaktor: Erl MURATIZv/kryeredaktore - Rezarta DELISULA

Tel:(04)2359-104, Fax:(04) 2359-116 E-mail:gazetashqiptare@hotmail.com

Viti XXIII - Nr. 7372 E diel 3 Dhjetor 2017 Çmimi, 50 lekë (1.5 euro)

Në faqen 9

SHTOHEN KONTROLLET

Tatimet: Nisin gjobat në janar,

përfitoni nga amnistia

RAPORTI/ POLITIKA PENALE: ZBUTJE DENIMESH NE 10 VITET E FUNDIT

“HARTA” E FAMILJEVE KRIMINALE NE SHQIPERI

Nga XHEVAT MUSTAFA

Ka më shumë se 4 vjet që ekipi i “Ril-indjes” apo i Edi Ramës mburret

se ka marrë përsipër t’iu realizojë shqiptarëve atë që u ka munguar gjatë më shumë se një ...

Shteti pa mirëqenie, aspak ai “që duam”

Opinioni Ditësi

Vijon në faqen 22

Nga ORNELA MANJANI

Basha: Duhet ndërhyrje urgjente

nga qeveria

DEMET PAS SHIUT

Në faqen 5

pages

4 FAQE SPECIALE

Martin Camaj: Pse nuk pëlqehet

letërsia ime në Shqipëri?

Suplement

DOKUMENTI I 1990 Rama ia vë fajin qeverisë teknike: Përmbytjet, faji edhe i zjarreve të verës

Nga DARINA TANUSHI

Reshjet, 3250 shtëpi dhe biznese nën ujë

Në faqen 4

Moti i keq, presidenti Meta inspekton situatën në Fier dhe Berat në Vlorë, Rama tha se dëmet e shkaktuar erdhën edhe si pasojë e zjarreve që ranë gjatë verës. “Ne kemi fi lluar që tani të marrim masa për verën e ardhshme, do shtrëngojmë shumë fort edhe legjislacion-in dhe nuk do falim askënd që do luajë me këtë pasuri...

Kryeministri Edi Rama inspektoi dje, zonat e

përmbytura në jug të vendit, duke e nisur nga Fieri e më pas në Vlorë, shoqëruar nga ministrja e Mbrojtjes Olta Xhaçka e deputetët e zonave. Në takimin e fundit që pati

Fondacioni “Shoqëria e Hapur”: Organizatat kriminale investuan në biznese të ligjshme. 3 organizata kriminale në Tiranë, 1 në Durrës, 1 në Fier

Në faqen 11

EKSKLUZIVE

E diel 3 dhjetor 20172 - FAQJA E PARE

REDAKSIA: Redaktor i Suplementeve dhe Sociales: Rezarta Delisula, Redaktor i Rretheve: Trëndafile VISHA, Redaktor i Kulturës: Fatmira Nikolli, Art Designer: Nevila SAMARXHI.ADMINISTRATA: Përgjegjëse e Financës: Alma Smokthina 0682074397, Shpërndarja: Elvis Llaka Cel 0682074416, Marketingu: Cel:0682074415-email:marketing@gazetashqiptare.com, ADRESA: Ish-Drejtoria e Uzinës

së Autotraktorëve, Tiranë - Tel:(04) 2359-104 Tel&Fax:(04) 2359-116 Marketingu: Tel:(04) 2359-104/359-123. Tiranë, Internet: www.balkanweb.com, Email: gazetashqiptare@hotmail.com; redaksia@gazetashqiptare.com, SHTYPUR në “Klasik”Shpk

PERMBYTJETDEMET

Fushë-Kruja në gjendje "lufte". Ish-polici: As në 97-ën s'e kemi parë veten më keq

Çahet argjinatura, fshatrat e Fierit dheVlorës nën "thundrën" e lumit Vjosa

Situatë e rënduar në Shijak e Sukth të DurrësitSARANDËFryrja e shtratit tëPërroit të Gurrës, nëVergo ka sjellë shumëprobleme për zonën,veçanërisht nëfurnizimin me energjielektrike. SipasOSHEE-së, përroi kamarrë me vete 7shtylla së bashku melinjën elektrike. Përemergjencë ështëvendosur një linjë përtë furnizuar me energjifshatrat Fushë-Vërri,Kalasë e Tatzat.

VDEKJA E ELEKTRICISTITVdekja e një elektricisti në krye të detyrës ka vënë nëlëvizje policinë e Fierit, e cila ka ndaluar dy kolegë tëviktimës, të cilët akuzohen për "Shkelje të rregullave tëmbrojtjes në punë". Ata janë Tafil Çepele, 63 vjeç,banues në Kuman dhe Tajar Zhupani, 63 vjeç, banuesnë Marinëz, Roskovec. Ndalimi i këtyre shtetasve u bëpasi në datën 30.11.3017, në fshatin Kurjan dhekonkretisht në linjën e fidrit nr. 2 Drizë, gjatë kryerjes sëpunimeve, është goditur nga tensioni i lartë dhe përpasojë ka gjetur vdekjen elektricisti, shtetasi S.V..

Përmbytjet në autostradë, Petro Koçi: Duhet parë pjesa endërtimeve dhe kanalet kulluese

79

FIER/ TRE POLICËT VLORË/ E MOSHUARA URA E ZËMBLAKUT

Përmbytjet e shkaktuara nga rrebeshi eshirave dhe dalja nga

shtrati i lumenjve ka dëm-tuar më së shumti Vlorën,Fierin dhe Krujën. Niveli iujit në banesat e disa fsha-trave në Vlorë dhe Fier kaarritur deri në 1 m, ndërsanë Mallkuç të Fushë-Krujëska vijuar dhe gjatë ditës sëdjeshme evakuimi i ban-orëve. Mungesë energjie,segmente rrugore tëbllokuara, diku nga përm-bytjet, në vende të tjera ngarrëshqitja e dherave dhegurëve. Në këtë situatë janëzgjuar dje shumica e zonavenë jug të vendit, ndërsa nëveri kanë rinisur reshjet eborës. Ndërkaq, mësohet sesi pasojë e daljes nga shtra-ti të lumenjve Shkumbin eDevoll, ka pasur problemeedhe në Elbasan, ku ështëpërmbytur nënstacioni nëZëmblak, duke lënë kështupa energji zona të tëra. Pa-varësisht rënies së inten-sitetit të reshjeve, situatavijon të jetë e rënduar dhenë Shijak të Durrësit, kujanë përmbytur 80 banesadhe janë evakuuar 50 famil-je.VLORËVLORËVLORËVLORËVLORË

Ndonëse intensiteti ireshjeve që përfshiu vendintonë, ishte më i ulët, uji kavërshuar në orët e para tëmëngjesit të djeshëm nëpërshtëpi, në fshatrat: No-voselë, Vitore, Mifol, Ferrase Bishan, si pasojë e çarjessë argjinaturave të lumitVjosë. Në ndihmë të qyteta-rëve kanë shkuar Forcat eArmatosura, të cilët kanëevakuuar 20 banorë nga sh-tëpitë e tyre në fshatin Fer-ras. Pas një mbledhje të Sh-tabit të Emergjencës në No-voselë, ku mori pjesë edheministri Damian Gjiknuri, umor vendimi që banorët, sh-tëpitë e të cilëve janë pranëlumit, të evakuohen për tëshmangur ndonjë rrezik tëpamenduar. Pallati i Sportittë Vlorës u pajis me shtretërku mund të zhvendoseshinnjerëzit në nevojë. Mësohetse në 80 banesa ka depërtu-ar uji. Rrjedha e krijuar në

TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË - Zëvendësministri i Mbrojtjes, Petro Koçi,ka komentuar situatën me përmbytjet e dy ditëve tëfundit në vendin tonë. Duke u ndalur te rasti i regjis-truar në hyrje të autostradësTiranë-Durrës, ku disa au-tomjete mbetën të bllokuarapër shkak të nivelit të lartëtë ujit, Koçi tha se në këtësituatë ndikojnë edhe fak-torë të tjerë. Në emisionin"Kjo Javë" në "News24",zv.ministri deklaroi se duhetriparë "pjesa e ndërtimevepranë autostradës, po kësh-tu edhe rrjeti i kanaleve kullues". Ai shtoi se,"megjithatë duhet të themi se niveli i reshjeve ka qenëi lartë. Janë sasi të mëdha reshjesh".

rrugën lidhëse mes fshatitNovoselë, Fitore, Bishan etj.,pra 6 fshatra, janë të pakal-ueshme.FIERFIERFIERFIERFIER

Pas daljes së lumit Vjosanga shtrati, situata në Fierparaqitet problematike. Përshkak të vërshimit të ujëravetë lumit Vjosa, është përm-bytur nga uji aksi rrugorLevan-Tepelenë. Katër perso-na dje bënë apel për ndihmë,pasi u bllokuan brenda mak-

inës në fshatin Ferras të Fi-erit. Sakaq, burime ngaprefektura e Fierit bën medije se deri në orën 13:00 tëditës së djeshme janë përm-bytur 333 banesa, ndërsa rrez-ikohen 250 të tjera në të gjithëqarkun. Po sipas këtyre buri-meve janë evakuuar 70 famil-je nga Emergjencat Civile,ndërsa dy persona kanëkërkuar ndihmë mjekësore.Gjithashtu, në qarkun e Fi-erit janë përmbytur 3500 ha

tokë, ndërsa rrezikohen 5000ha të tjerë në orët në vijim,nëse situata do të agravohet.DURRËS/DURRËS/DURRËS/DURRËS/DURRËS/FUSHË-KRUJËFUSHË-KRUJËFUSHË-KRUJËFUSHË-KRUJËFUSHË-KRUJË

Moti i keq ka krijuar sit-uatë "lufte" në Fushë-Krujë,pasi çdo mobilie apo autom-jet i banorëve është shkatër-ruar. Një prej banorëve tëFushë-Krujës (ish-efektivpolicie në Shkodër) u shprehse "Jam i zhgënjyer, pasikam pësuar shumë dëme

materiale. Dy herë brendavitit u përmbytëm, edhe nëvitin 97' kur kam filluarpunë mes plumbave s'kamqenë më keq. Më është sh-katërruar çdo gjë. 15 mlnlekë dëm tani, 15 mln dëmherën e parë, plot 30 mln lekëkam humbur,"-u shpreh ai.DURRËS/ SHIJAKDURRËS/ SHIJAKDURRËS/ SHIJAKDURRËS/ SHIJAKDURRËS/ SHIJAK

Dalja e lumit Erzen ngashtrati ka shkaktuar dëmenë shumë banesa në Shijak,Sukth, Katund të Ri, Flakë e

fshatra të tjera. Nga përm-bytjet janë shembur 3 ura nëShijak, duke bllokuar qin-dra banorë të fshatrave: Gje-palaj, Çizmel dhe Shetel.Ndërsa probleme ka edhe nëBallias, pasi janë bllokuarrrugët. Mësohet se nga resh-jet janë përmbytur 80 bane-sa dhe janë evakuuar 50familje. Bashkia ka shpërn-darë grupet e punës në ter-ren për të bërë vlerësimin edëmeve.

Vërshimi i lumit Vjosëka rrezikuar jetën e trepunonjësve të policisënë Fier. Mbrëmjen e sëpremtes, një mjet ishërbimit të patrullëssë përgjithshme ështëbllokuar në segmentin"Kthesa e Qarrit" - "Urae Mifolit", aty ku niveli iujit arrin në 1 m lartësi,duke rrezikuar edhejetën e tre punonjësvetë policisë. FA, të cilëtkanë bërë të mundurshpëtimin e treefektivëve.

Policia e Vlorës kandihmuar dheshpëtuar një 70-vjeçare, e cila kishtembetur e bllokuar nëbanesën e saj prejdaljes së lumit Vjosë.E moshuara banontekrejt e vetme në Mifoltë Novoselës, ndërsanjë ekip me katërpolicë i kanë ardhurnë ndihmë, duke ezbritur me shkallënga ballkoni i katit tëdytë.

Ura e Zëmblakut nëfshatin Menkulas tëKorçës rrezikon tëshembet për shkak tëreshjeve të shumta.Mësohet se ura kapësuar deformim dhe përtë shmangur rrezikun përjetët e njerëzve, qarkullimiështë devijuar në rrugëndytësore. Sipas burimevenga policia e qytetitjuglindor, nuk lejohetkalimi i mjeteve tëtonazhit të lehtë dhe tërëndë.

Pamje nga përmbytjete djeshme

Përmbytjet nga Vjosa

E diel 3 Dhjetor 2017 - 3FAQJA E PARE

Komiteti i EC: U dëmtuan 40 biznese dhe 49 shkolla. IGJEUM: Mbetet problem, Vlora e Fieri nga lumi Vjosa

Moti i keq, 3233 banesa e biznese të përmbyturaMbi 7800 ha tokë janë zhytur nën ujë, u evakuuan 1594 persona

NDIHMATParalelisht me punën nëterren të ndërmarrjeve tëBashkisë së Tiranës përrehabilitimin e zonave tëprekura nga përmbytjet,rrjeti i vullnetarëve kandihmuar gjatë gjithë natës,duke përgatitur pakot meushqime dhe veshje që dot'iu shpërndahen familjevenë nevojë.

HARTA E RE EIGJEUMShenjat e alarmit përpërmbytje urbaneose nga përrenjtëdhe lumenjtë e vegjëljanë hequr ngatabela e qarqeve,sepse këto përmbytjee kanë kaluar pikënkritike. Mbeten aktiveparalajmërimet përvazhdimin epërmbytjes nga lumiVjosa në qarqet Fierdhe Vlorë. Ngallogaritjet e fundithidrologjike rezultonse, në pjesët fushoretë këtyre lumenjve dotë vazhdojëpërmbytja me prurjeshumë të lartanga lumi Vjosa.

TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË TIRANË - Ndërprerja ereshjeve të shiut si dhepuna e kryer nga special-istët e Ndërmarrjes sëUjësjellës-Kanalizimevetë Tiranës përgjatë 24orëve, ka bërë që situatanë liqenin e Bovillës tëpërmirësohet ndjeshëmdhe të rinisë furnizimime ujë i disa lagjeve tëkryeqytetit, të cilat dyditë më parë, për shkak tëturbullimit të ujëm-bledhësit, patën ndërpre-rje të ujit. Dje, kryebash-kiaku Erion Veliaj inspe-ktoi në terren situatën nëimpiantin e Bovillës,ndërsa bëri të ditur se karinisur furnizimi me ujëpër zonat që patën prob-leme gjatë 24 orëve të fun-dit. "Falë punës sëkolegëve, edhe ndihmësqë patëm nga kushtet at-mosferike ka dekantuarnjë pjesë e madhe e tur-bullirës dhe jemi në njësituatë ku praktikisht ky

është uji që hyn në Bovillëdhe ky është uji që del ngaBovilla dhe që sot ka cilës-inë optimale, që uji ka çdoditë në Tiranë",-pohoi Veliaj.Ndërkaq, ai bëri të ditur sembyllja e Bovillës ishte e pa-shmangshme për shkak të

nivelit të lartë të turbullirëssë ujit, si pasojë e prurjevetë mëdha të shiut. "Merritjen e turbullirave jemi tëdetyruar që të mbyllim im-piantin, sepse nuk mund tëçojmë ujë, që ka qenë disaherë më keq se sa cilësia që

ju shikoni në epruvetë. Nëmomentin që kemi pasurujin nga një normë 50 nënormën 13.000 NTU, pra 260herë më shumë se çfarë du-het të jetë norma, sigurishtqë do të shkaktonim ose njëepidemi në Tiranë ose një

bllokim total të filtrimit tëujit, që do të bënte që tëçonim në një remont disaditor, disa javor ndoshta,gjithë sistemin e filtrimitnë Bovillë",-tha kreu iBashkisë. Veliaj hodhiposhtë të gjitha keqin-formimet e bëra gjatë sëpremtes, duke theksuar seportat e ujëmbledhësit tëBovillës nuk janë hapurpër asnjë moment, pasi sh-karkimi i ujit nuk ka qenëi nevojshëm për faktin seende edhe sot (dje) niveli iliqenit mbetet shumë posh-të nivelit maksimal tëlejueshëm. Ndërkaq, mëso-het se paralelisht mepunën në terren të ndër-marrjeve të Bashkisë sëTiranës për rehabilitimine zonave të prekura ngapërmbytjet, rrjeti i vullne-tarëve ka ndihmuar gjatëgjithë natës duke përgati-tur pakot me ushqime dheveshje që do t'iu shpërnda-hen familjeve në nevojë.

"Shmangëm një epidemi ose bllokimin total të filtrimit të ujit"

Rivihet në punë impianti i Bovillës, kreu iBashkisë, Erion Veliaj: Nuk janë hapur portat

TIRANËTIRANËTIRANËTIRANËTIRANË

Komiteti i Koordinimit të EmergjencaveCivile dhe Krizave

pranë kryeministrit bëri djeme dije dëmet e shkaktuaranga moti i keq në të gjithëvendin tonë. Në njoftimin përmediat citohet se pavarësishtse intensiteti i reshjeve pobie, rreziku kryesor para-qitet në pellgun e lumitVjosë, sidomos në Vlorë dheFier. Në mbledhjen e këtijkomiteti ku morën pjesë min-istrat dhe kryeministrit EdiRama u dhanë shifrat nëlidhje me situatën e përm-bytjeve. Sandër Lleshi,këshilltar i kryeministritRama për sigurinë, bëri njëpërmbledhje të situatës. Aitha se ka rreth 3193 banesatë përmbytura, 40 biznese,7874 ha tokë e përmbytur sidhe 1594 persona të evak-uuar. Sipas Lleshit tani pru-rjet janë 2200 metër kub përsekondë në Vjosë. Në zonëne përmbytjeve dhe problem-atikës i është shtuar Korçadhe Përmeti. Ndërkaq, Insti-tuti i Gjeoshkencave, En-ergjisë, Ujit dhe Mjedisit (IG-JEUM), në buletinin e funditpër rreziqet që e presin ven-din, raportoi të dhëna alar-mante për situatën, me tëcilën pritet të përballet krye-sisht pjesa jugore e Sh-qipërisë. "Mbeten aktiveparalajmërimet për vazhdi-min e përmbytjes nga LumiVjosa në qarqet Fier dheVlorë. Nga llogaritjet e fun-dit hidrologjike rezulton se,

në pjesët fushore të këtyre lu-menjve do të vazhdojë përm-bytja me prurje shumë të lar-ta nga Lumi Vjosa. Efektetkryesore të përmbytjeve nëpjesët fushore në qarqetVlorë dhe Fier do të vazh-dojnë përgjatë ditës së sh-tunë", thuhet në buletinin eIGJEUM.DËMET NGADËMET NGADËMET NGADËMET NGADËMET NGAPËRMBYTJETPËRMBYTJETPËRMBYTJETPËRMBYTJETPËRMBYTJET

Sipas Komitetit të Koor-dinimit të EmergjencaveCivile dhe Krizave, Fierza

është nën nivelin kritik, porafër. "Komani dhe Vau Dejësjanë në këtë nivel dhe pobëjnë shkarkime. Kemirreth 507 familje të evak-uuara, 1594 persona të evak-uuar, tërheqje e njerëzve nërrezik për jetën. Ka pasurdhjetëra episode gjatë natësduke shpëtuar njerëz nëkushte ekstreme. Rrugëtkryesisht të lira. Arterietkryesore funksionale. En-ergjia elektrike ka kaluarnë zonën e verdhë, afër nor-

malitetit. Ka pasur disa prob-leme tek ujësjellësit, tek iBovillës, Krujës. Ka rreth3193 banesa të përmbytura,40 biznese, 7874 ha tokë epërmbytur. Shkolla të dëm-tuara 49. Masat e marra nëpërgjithësi: janë shtuar ka-pacitetet dhe operacionet nëkërkim shpëtim dhe eva-kuim. Janë 34 forca nga Ko-sova në Fier. Sot (dje)kanë filluar edhe operacio-net e rikuperimit, në rrethine Krujës dhe Tiranës. Ka fil-luar dhënia e ndihmave. Kafilluar pastrimi dhe rikthi-

mi në normalitet edhe nëjug. Janë shtuar zëratndërkombëtarë për të dhënëndihmë. 6406 forca të përf-shira, 1081 mjete. Jemi nëfazën e dytë të procesit, tëreagimit. Do të fillojë sëshpejti likuidimi i pasojavepër të kaluar te faza e fun-dit, për zgjidhjen. Sot (dje)jemi në përfundim të fazës sëdytë, që është reagimiemergjent",-bëri të diturkëshilltari i kryeministritRama. Ndërsa, drejtori iEmergjencave Civile, Shem-si Prençi tha se janë dëmtu-

ar në të gjithë vendin 13 uradhe theksoi se prurjet eVjosës janë më masive se nëvitin 2015. "E veçanta e kësajsituate është se kemi pasurnjë parashikim të saktë me-teorologjik. Janë dëmtuar 13ura në të gjithë territorin eRSH. Përmbytjet janë shtr-irë kryesisht në Krujë, Dur-rës, Shijak, Sukth, Frakull,Levan që janë problematikepër shkak të kapërcimit tëargjinaturës, jo shkatërrimtë argjinaturës si rezultat iprurjeve më masive se në2015",-tha Prençi.

Kryebashkiaku Erion Veliajdje në impiantin e Bovillës

Sandër Lleshi, këshilltar ikryeministrit për sigurinë

MINISTRIA E DREJTESISEDREJTORIA E PERGJITHSHME E PERMBARIMIT

ZYRA PERMBARIMORE TIRANE

Zyra e Permbarimit Tirane me permbarues gjyqesor Albert Fejzo, ne baze te vendimit nr.10484, date 30.11.2017 , shpall shitjen ne ankand te pasurise apartamentin te banimit me siperfaqe57 m2 te ndodhur ne Rrugen: “Irfan Tomini” , pallati 10/2/60 ne Zonen kadastrale 8260 te regjistruarZyra Vendore Regjistrimit Pasurise Paluajtshme Tirane me nr pasurie nr 2/54+4-60, volumi 6, faqe 82Tirane , ne vleren duke filluar nga 2.800,000 ( dy million e teteqind mije) Leke.

Ankandi zhvillohet me ambjentet e Zyres te Permbarimit Tirane , ne adresen : Sheshi MustafaAtaturk , Kryqezimi “ 21 Dhjetori”, Tirane diten e Premte , me date 15.12.2017 , ora 16.00.

Harta e përmbytjevenga IGJEUM

E diel 3 dhjetor 20174 - POLITIKE

PERMBYTJETPOLITIKA

Kryeministri e ministrja e Mbrojtjes vizitojnë zonat e përmbytura në Fier e Vlorë

Rama: Përmbytjet, edhe nga zjarret everës, përfituan nga qeveria teknike

"Do shtrëngojmë ligjet, nuk do falim askënd që luan me pasurinë"

Kryemadhi: Qeveria të shpallë gjendjene jashtëzakonshme, duhet shpejtësi

Taulant Balla: Saliu dhe Luli nëopozitë, fat i mirë për Shqipërinë

Lu e Xhaçka në sallën operative tëFA: Solidaritet për kapërcimin e situatës

Kryeministri EdiRama inspektoi dje,zonat e përmbytura

në jug të vendit, duke e nisurnga Fieri e më pas në Vlorë,shoqëruar nga ministrja eMbrojtjes Olta Xhaçka e de-putetët e zonave. Në takimine fundit që pati në Vlorë,Rama tha se dëmet e shkak-tuar erdhën edhe si pasojë ezjarreve që ranë gjatë verës."Ne kemi filluar që tani tëmarrim masa për verën eardhshme, do shtrëngojmëshumë fort edhe legjislacion-in dhe nuk do falim askëndqë do luaj me këtë pasuri,sepse përfituan nga qeveriateknike vjet",-u shprehRama. Duke u ndalur nëzonat kritike të Fierit, pas njënate të rënduar nga reshjet eprurjet e lumit, kryeministripa nga afër problematikën ekrijuar pas vërshimit tëujërave. "Është pozitive kësajradhe, që s'kemi asnjë humb-je në gjënë e gjallë të raportu-ar nga fermerët në gjithë këtozona", - u shpreh kryetari iBashkisë, Armando Subashi.Kryeministri vlerësoi maksi-malisht angazhimin dhebashkëpunimin e të gjithëstrukturave operacionale nëvend, për të përballuar këtëfatkeqësi, e cila, pavarësishtse ishte më e rëndë se ajo e2015, solli më pak dëme përshkak të masave të marraparaprakisht nga gjithëstrukturat e përballimit tësituatave të tilla. "Ishteshumë e frikshme situata,sepse faktikisht tejkaloi 2015-n në mënyrë shumë tejparashikimit dhe ishte njësprovë e madhe për të gjithëndërhyrjet që kemi bërë, porqë treguan dobishmërinë etyre. Tani, duke u nisur ngapikat e dobëta të kësaj situ-ate, duhet që të vazhdojmëndërhyrjet aty ku faktikishtidentifikohet domosdosh-mëria për krijimin e infras-trukturës së sigurisë dhe tëmbrojtjes, në mënyrë që tëkemi shumë më tepër imu-nitet kur të vijë tjetra, se tanikëto janë bërë ciklike për sh-kak edhe të gjithë ndryshi-meve të klimës",- u shprehkryeministri. Më tej, në No-voselë, kryeministri u për-shëndet me ushtarakët e përf-shirë në këto operacione,

duke i falënderuar përpërkushtimin e lartë profe-sional e njerëzor, duke qenënë vijën e parë të përpjekjevepër përballimin e situatës dheshpëtimin e jetës njerëzore."Keni bërë një punë shumëfantastike. Të gjithë e kanëparë dhe e gjithë Shqipëria uadi për nder. Jam shumë kre-nar për ju." Rama u ndal edhenë Pallatin e Sportit në qyte-tin e Vlorës, ku ishte ngriturqendra për të pritur qyteta-rë, shtëpitë e të cilëve mundtë rrezikohen nga përmbytjet.

Kryeministri Rama, i sho-qëruar nga ministrja eMbrojtjes Olta Xhaçka, kry-etari i Bashkisë Dritan Lelitha se, "Ajo që është më erëndësishme, është që jovetëm asnjë jetë njeriu, pornuk ka asnjë kokë bagëti tëhumbur, as në Vlorë, as nëFier, asgjëkund, si pasojë e or-ganizimit që bëmë prej javëshme forcat e armatosura, mepolicinë, me emergjencat, megrupe të pesëfishuara forcashnë krahasim me 2015, për tapërballuar situatën."

Darina Tanushi

Ambasadori amerikan, Donald Lu vlerësoi dje, punëne Forcave të Armatosura. Këtë diplomati amerikanë e

tha gjatë një takimi me ministren e Mbrojtjes, Olta Xhaç-ka, teksa vizituan sallën operative në Qendrën e Bash-kuar Operacionale të Forcave të Armatosura, ku u njo-hën me situatën aktuale pas përkeqësimit të motit në vend."Ambasadori amerikan vlerësoi punën dhe angazhimin ederitanishëm të FA dhe shprehu solidaritet dhe mbësh-tetje për Ministrinë e Mbrojtjes dhe FA për kapërcimin mesukses të situatës së ditëve të fundit",-thuhet në njoftiminpër mediat të Ministrisë së Mbrojtjes. "Salla operative nëQBO funksionon me shërbim 24/24 dhe koordinon të gjithaangazhimet e FA në terren në situata emergjencash. Gjatënatës puna për menaxhimin e situatës në këtë sallë u ndoqnga ministrja e Mbrojtjes Olta Xhaçka. Aktualisht FAkanë të angazhuar në terren 450 efektivë për evakuimin ebanorëve dhe ndërhyrjen ne argjinaturat e lumenjve",- bërime dije dje, ministria e Mbrojtjes.

Kryetarja e LSI-së, Monika Kryemadhi i kërkoi dje,qeverisë të mos humbasë më kohë, por të shpallë

gjendjen e jashtëzakonshme. Në një reagim të saj, Krye-madhi tha dje: "Jemi pranë të gjitha familjeve, të cilat popërballen me një vështirësi të jashtëzakonshme, të diktu-ar nga kjo fatkeqësi natyrore e rëndë. Solidaritet me tëgjithë të prekurit anë e mbanë vendit nga kjo fatkeqësi edimensioneve shumë të gjera". "Qeveria shqiptare duhettë mos humbasë më kohë, por në respekt të ligjit të shpallëgjendjen e jashtëzakonshme, të mobilizojë fonde financia-re, ndihma ushqimore, logjistikën e duhur që situata tëkalohet me sa më pak dhimbje për mijëra qytetarët e prekur.Koha nuk pret! Çdo hezitim mund të sjellë pasoja të pak-thyeshme në shëndetin e njerëzve, në banesat e tyre, nëmijëra biznese që dëmtohen, prandaj duhet vepruar meshpejtësi!",-tha ajo. Ndërsa deputeti Shezai Rrokaj kërkoidje, nxjerrjen e përgjegjësive për situatën e krijuar.

Kryetari i Grupit Parlamentar të PS-së, Taulant Balla,veç ndjekjes së situatës së krijuar nga përmbytjet në

qarkun e Elbasanit iu përgjigj akuzave të PD-së për keq-menaxhim të kaskadës së Drinit. "Falë një menaxhimi pro-fesional, u bë e mundur që në vetëm 4 ditë të rritej rezervaenergjetike e vendit me 116 Gwh dhe të ngrihej niveli i bas-enit të HEC Fierzës me rreth 5 metra",-u shpreh Balla. "Mosharroni se kjo formë menaxhimi profesional ka 4 vite qëndodh, pa krijuar asnjë fenomen përmbytjesh në qarqet eShkodrës dhe Lezhës",-u shpreh ai. Duke ironizuar kreun ePD-së, Balla tha se "Ata që dinë se 7 x 7 = 42 apo 36 + 49 = 95,nuk kanë pasur menaxhim tjetër, veçse të hapnin portat etë përmbysnin ç'të dilte përpara! Ai që paguan 1 miliondollarë në dëm të imazhit të Shqipërisë, nuk di të bëjë as njëpunë". "Saliu dhe Luli në opozitë janë fat i mirë dhe përShkodrën e Lezhën, e për gjithë Shqipërinë",-tha Balla.

Kryeministri Edi Rama dje në Fier

NJOFTIM SHITJE ME ANKAND

Ne date 06.12.2017 ne oren 16:00 ne zyren e permbaruesit gjyqesor privatIrisa Tereziu PFMe adrese ne : Rruga Fadil Rada,Pallati Danjela,Kati Perdhe,njesia Tregtarenr ,10 Tirane, zhvillohet ankandi per shitjen e pasurise se paluajtshme te llojit“ Njesi “ me siperfaqe totale 87.2 m2 ,numer pasurie,15/231 –N1, vol.2014 –2016, ne zonen kadastrale 8551 me adrese Kavaje. Cmimi ne ankand te dyteeshte ne vleren 5,830,687.52 ( pese million e teteqind e tridhjete mije egjashteqind e tetedhjete e shtate oike pesedhjete e dy Lek )

Presidenti i Republikës,Ilir Meta ishte dje, në

mbrëmje në fshatin Ferras,të Fierit ku u takua meForcat e Armatosura, ato tëpolicisë dhe ekipet e emer-gjencave të Kosovës. Kreu ishtetit tha se është "kënaqë-si të falënderoja sot në Fer-ras Forcat e Armatosura,ato të Policisë dhe ekipet eemergjencave të Kosovës përmenaxhimin plot përkush-tim të përmbytjeve të Vjosësnë ndihmë të banorëve tërrezikuar". "Mirënjohje përsakrificat e tyre, sepse jeta eqytetarëve është e para",-thakreu i shtetit Ilir Meta, në njëpostim në "FB". Ndërkohëmë herët ai ka pasur njëbisedë me Presidentin koso-var Hashim Thaçi. IshtePresidenti i Kosovës HashimThaçi që i telefonoi dje, Pres-identit të Shqipërisë, IlirMeta. "Në emër të institucion-eve të Kosovës, shprehagatishmërinë që ta dërgojmëForcën e Sigurisë për t'i ndih-muar ekipet e tyre në menax-himin e krizave dhe emer-gjencave civile. Jemi të shqetë-suar për vëllezërit e motrattona atje dhe urojmë që situ-ata të mos përkeqësohet mëshumë",-njoftoi Thaçi. Pasipa nga afër situatën e kri-juar nga përmbytjet nëQarkun e Fierit, Presidentii Republikës, Ilir Meta ësh-të ndalur në qytetin e Be-ratit për të inspektuarzonën e përmbytur në pe-donalen e qytetit dhe u ta-kua me Prefektin e QarkutBerat, Harilla Dafa, ku unjoh me masat e marra përtë përballuar emergjencën.Gjithashtu, Presidenti Me-ta u takua edhe me banorëte prekur nga përmbytjetqë janë strehuar në kon-viktin e shkollës industri-ale të Beratit.

Meta vizitonzonat e përmbytura,shpreh mirënjohje

për ekipet e shpëtimit

E diel 3 Dhjetor 2017 - 5POLITIKE

KryeministriEdi Rama djenë zonat epërmbyturanë Vlorë

Kryetari i PD-së dhe deputetët shpërndahen në zonat e përmbytura

Basha në Fushë-Krujë: Duhetndërhyrje urgjente nga qeveria"Përgjegjësit do të dalin pas fazës së emergjencës"

FRPDKryetari i FRPD, Belind Këlliçi,së bashku me kryetarin eForumit Rinor të Paskuqanitdhe anëtarë të FRPD-së, ishtepranë familjeve të përmbyturanë zonën e Babrrusë, Kodër tëKuqe dhe Paskuqan. Të rinjtëdemokratë shpërndanë ndihmaushqimore për familjet eprekura nga përmbytjet për t'uardhur sado pak në ndihmë nëkëto ditë të vështira.

Kryetari i PartisëDemokratike, Lulzim Basha i kërkoi

dje, kryeministrit Edi Ramatë dërgojë ndihma në Fushë-Krujë. Kreu i PD-së, iu rik-thye banorëve të dëmtuarnga përmbytjet në zonën eFushë-Krujës, duke vizituardisa shtëpi. "Në Fushë-Krujësituata kërkon ndërhyrjeemergjente nga qeveria. Meqindra banorë të përmbyturnë fshatin Hasan nuk kanëushqim. Të njëjtin problemkishin banorët në Bilaj. Ataishin 24 orë pa ngrënë, sepseqeveria nuk u ka çuar asnjëndihmë. I bëj thirrje EdiRamës të mos e shohë situ-atën nga asfalti i au-tostradës, siç më thanë ban-orët se ka bërë me Fushë-Krujën, por të shkojë pranënjerëzve, t'i ndihmojë meushqime, me veshje dhe mestrehim",-u shpreh dje, pasvizitës në këtë qytet, Basha."Në Fushë-Krujë pata rastintë falënderoj dhe të shprehmirënjohjen për ushtarëtdhe policët që po sakri-fikojnë prej 3 ditësh për tëshpëtuar jetën e njerëzve.Më e keqja akoma nuk kakaluar. Do jemi në Fier dhenë Vlorë për t'u gjendurpranë qytetarëve të prekurnga përmbytjet",-njoftoi ai.Gjatë vizitës që pati nëFushë-Krujë, Basha u njohme shqetësimet e banorëve.Një prej tyre i tha se nuk ukishte ardhur askush t'ivizitonte. "Të mbarojë kjo

gjendje se andej nga juguështë akoma më e vështirë",-iu përgjigj Basha. Basha ish-te brenda në Fushë-Krujë,ku janë përmbytur dy lagje,në fshatin Bilaj dhe nëHasan, ku banorët kanë 24orë pa ushqime. "Kamardhur t'ju shoh dhe për tëndërgjegjësuar që t'ju

gjenden pranë e t'ju ndih-mojnë. Ju keni nevojë përndihmë",-u tha Basha, ban-orëve. Banorët në Fushë-Krujë i thanë Lulzim Bashësse mesnatën e së premteskryeministri qëndroi farepak minuta në autostradëdhe nuk i takoi të përmby-turit. Basha i kërkoi Ramës

të shkojë pranë njerëzve dhet'i ndihmojë ata me ush-qime, veshje dhe strehim.Por banorëve të përmbytur,dëmshpërblimi materialnuk u mjafton dhe i kërkuanBashës të kujdeset që të da-lin përgjegjësit. "Të bëjmëçdo përpjekje për të shpëtu-ar njerëzit. Kjo është e para.

Pastaj të gjithë përgjegjësitdo të mbajnë përgjegjësi",-iutha Basha. Ndërkohë edhedeputetët e PD-së janëshpërndarë këto dy ditënëpër zonat e tyre, për tëqenë më pranë qytetarëve tëprekur nga përmbytjet,veçanërisht në jug. Deputet-ja Dhurata Çupi ishte në fs-hatin Bruç, të Matit, ku disafamilje janë izoluar për sh-kak të përmbytjes së sh-tëpive, gjësë së gjallë dhetokave bujqësore. Ndërsadeputeti i qarkut të Durrësit,Oerd Bylykbashi ndoqi ngaafër situatën në këtë qytet,veçanërisht në Sukth dheKatund i Ri. Bylykbashi thase kryetari i Bashkisë sëkëtij qyteti, Vangjush Dako,ka sjellë pasoja të rënda nëpërmbytjen e këtij qarku,me abuzimet e fondeve përbetonizim.

Kryetari i Partisë Demokratike,Lulzim Basha dje në Fushë-Krujë

SHPALLJE E VENDEVE VAKANTE

Kolegji i Posaçëm i Apelimit (KPA) pranë Gjykatës Kushtetuese, bazuar në ligjin nr. 84/2016, “Për rivlerësimin kalimtartë Gjyqtarëve dhe Prokurorëve në Republikën e Shqipërisë” dhe Vendimin e Kuvendit nr.92/2017 “Për miratimin estrukturës organizative, organikës dhe klasifikimit të pagave të personelit të kolegjit të Posacëm të Apelimit”:

I - Shpall vendet vakante për pozicionet:

1. Drejtor në Drejtorinë e Menaxhimit të Cështjeve dhe Mardhënieve me Median dhe PublikunKandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:

a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor” për Drejtësi.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 5 vite përvojë pune në nivel drejtues e menaxherial.

2. Drejtor në Drejtorinë Ekonomike dhe Shërbimeve Mbështetëse

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor” për Ekonomi.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 5 vite përvojë pune në nivel drejtues e menaxherial.

3. Specialist Sekretarie Gjyqësore

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të arsimit të Lartë, në Drejtësi.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 3 vite përvojë pune në profesion.

4. Specialist për zbardhjen dhe redaktimin e vendimeve

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të arsimit të Lartë, në Degën Gjuhë -Letërsi.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 3 vite përvojë pune në profesion.

5. Përkthyes

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor” në Gjuhë të Huaja, Dega Anglisht ose Drejtësi dhe të ketë

minimum 5 vjet eksperiencë në përkthim Shqip- Anglisht – Shqip.b. Të ketë njohuri shumë të mira në terminologjinë ligjore në të dyja gjuhët.c. Kanë përparësi kandidatët me eksperiencë pune pranë organizatave ndërkombetare.

6. Koordinator për mediat dhe mardhëniet me jashtë

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të nivelit të arsimit të Lartë në Drejtësi/ Gazetari/Gjuhë-Letërsi etj.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 5 vite përvojë pune në fushën e mardhënieve me median/ mardhëniet me jashtë.

7. Specialist për pritjen me popullin

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të arsimit të Lartë në Drejtësi.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 3 vite përvojë pune në profesion.

II - Rishpall vendet vakante për pozicionet:

8. Specialist Financë/Buxhet

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor” në Ekonomi, Dega Financë.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 5 vite përvojë pune në profesion.d. Të ketë njohuri në programet financiare si: Alpha/Financa 5 etj.

9. Specialist i Burimeve Njerëzore

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor”.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.c. Të ketë të paktën 3 vite përvojë pune në fushën e burimeve njerëzore.

10. Specialist IT

Kandidati duhet të plotësojë kërkesat e posacme si vijon:a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor” në Inxhinieri Informatike, Informatike, Teknologji informacioni etj.b. Të ketë të paktën 3 vite eksperience pune në fushën e teknologjisë së informacionit.c. Të ketë njohuri shumë të mira në administrimin e sistemeve si Active Directory,Outlook Mail Clientd. Të ketë njohuri bazë mbi pajisjet e rrjetit dhe infrastukturën e rrjetit.e. Të ketë njohuri bazë për panelet e administrimit të faqeve ëeb (Ëordpress, Drupal, Joomla etj).f . Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës angleze.

11. Specialist Protokoll/Arkive

Kandidati duhet të plotësojë këto kritere:a. Të zotërojë diplomë të nivelit “Master Shkencor”.b. Të ketë njohuri shumë të mira të gjuhës anglezec. Të ketë të paktën 3 vite përvojë pune në profesion.

KUSHTE TË PËRGJITHSHME

Kandidatët duhet të sigurohen se plotësojnë kriteret për tu pajisur me Certifikate Sigurie, sipas Vendimit KëshillitMinistrave nr.188, datë 4.3.2015.

Kandidatët duhet të kenë aftësi për tu përshtatur e punuar në grup, nën presion si dhe në afate kohore të limituara.

Të gjithë aplikimet duhet të dorëzohen nga data 11 Dhjetor deri më 15 Dhjetor 2017 në një nga format e dhënamë poshtë:

Paraqitjes së Kërkesës nga aplikanti, së bashku me dokumentet përkatëse, pranë institucionit të KPA-së, nëadresën: Bulevardi “Dëshmorët e Kombit, Pallati i Kongreseve, Tiranë, nga e Hëna në të Premte, ora: 09:00-16:00. Dërgimin e kërkesës së bashku me dokumentet përkatëse, me anë të postës zyrtare pranë institucionit të KPA-sënë adresën: “Bulevardi “Dëshmorët e Kombit, Pallati i Kongreseve, Tiranë. Aplikimi në rrugë postare duhet tëkryhet brenda datës 15 Dhjetor 2017, i cili duhet të vërtetohet me fletë-mandatin e lëshuar nga institucioni përkatëspostar. KPA-ja do të konfirmojë nëpërmjet postës elektronike marrjen e aplikimit përkatës. Dërgimin e kërkesës së bashku me dokumentacionin përkatës me anë të postës elektronike nga data 11 Dhjetor derimë 15 Dhjetor 2017 në adresën: info@kpa.al. KPA konfirmon nëpërmjet postës elektronike marrjen e aplikimitpërkatës.

Në kërkesën që paraqet, kandidati përcakton vendin vakant, për të cilin është i interesuar të aplikojë. Bashkëlidhurme kërkesën, kandidati dorëzon 1 kopje të dokumenteve të mëposhtme:

1. Jetëshkrim profesional, përfshirë të dhënat e kontaktit, postën elektronike zyrtare dhe adresën postare;2. Kopje të dokumentave (diplomë, letërnjoftimi (ID), librezë pune) original ose të noterizuar. Diplomat qe janë marrë

jashtë vendit, duhet të jenë njohur paraprakisht pranë institucionit përgjegjës për njehësimin e diplomave, sipaslegjislacionit në fuqi.

3. Dokument që vërteton se në ngarkim të tij nuk është regjistruar një procedim penal;4. Dëshmi e gjendjes gjyqësore;5. Vërtetim nga Institucioni që nuk ka masë disiplinore ne fuqi;6. Vlerësimin e fundit nga Eprori Direkt;7. Cdo dokumentacion tjetër që vërteton plotësimin e kushteve të mësipërme, si dhe trajnime, kualifikime, arsimin

shtesë, vlerësimet positive apo të tjera të përmendura në jetëshkrim.

REPUBLIKA E SHQIPERISEGJYKATA KUSHTETUESEKOLEGJI I POSAÇEM I APELIMIT

E diel 3 dhjetor 20176 - POLITIKE

Permbaruesi gjyqesore Genti Bushati nxjerr per shitje ne ankand pasurine :

“Toke Are truall nr pasurie 222/11, vol 4 , faqe 83 ne Zonen Kadastrale 3652 ndodhur ne fshatin Trush, Njesia Administrative Berdice , bashkia Shkoder

Çmimi me të cilin do të fillojë shitja në Ankand për pasurinë e siperpershkruar , eshte në vleren 736,000 ( shtqateqind e tridhjete e gjashtemije) leke

Shitja e pasurise do te behet ( zhvillohet ) me date 07.12.2017 ora 16.16 ne Zyren e permbaruesitgjyqesore Genti Bushati me adrese Rruga Don Bosko , Perballe Gjykates se rrethit GjyqesoreShkoder. Personat e interesuar duhet te derdhin perpara fillimit te ankandit 10 % te vleres si garancine Banken BKT dega Shkoder me nr llogarie 41064051, ose ne Tirana Bank me nr IBAN AL74 20651017 0000 6003 1383 9100 .

Nënkryetarja socialiste e Kuvendit, Vasilika Hysi ka pran-

uar të flasë për herë të parë,në një intervistë për "GazetaShqiptare" për propozimin qëiu bë për të qenë numri "dy" iKuvendit. Ajo shprehet setashmë seancat parlamen-tare, nën drejtimin e GramozRuçit janë më të disiplinu-ara.

Znj. Hysi jeni prej gati treZnj. Hysi jeni prej gati treZnj. Hysi jeni prej gati treZnj. Hysi jeni prej gati treZnj. Hysi jeni prej gati tremuajsh në postin e nënkry-muajsh në postin e nënkry-muajsh në postin e nënkry-muajsh në postin e nënkry-muajsh në postin e nënkry-etaretaretaretaretares së Kes së Kes së Kes së Kes së Kuvuvuvuvuvendit. Si eendit. Si eendit. Si eendit. Si eendit. Si epritët kur jua propozuanpritët kur jua propozuanpritët kur jua propozuanpritët kur jua propozuanpritët kur jua propozuankëtë detyrë?këtë detyrë?këtë detyrë?këtë detyrë?këtë detyrë?

Propozimi u bë në mble-dhjen e kryesisë së PartisëSocialiste nga z. Gramoz Ruçidhe u miratua nga kryesia.E mirëprita, pasi së pari ësh-të vlerësim për kontributine dhënë, por edhe mundësipër të pasur një përvojë punenë drejtimin e Kuvendit tëShqipërisë. Isha kurioze tëpunoja me z. Ruçi. E kamvlerësuar si sekretar tëPërgjithshëm të partisë dhekryetar grupi. Gjithnjë ekam vlerësuar z. Ruçi përfaktin se nuk ka fjalë tëshumta, është i prerë në mar-rjen e vendimeve, i qartë, isaktë, vlerësues për punënqë bën, i jep drejtim shpejtdhe me pjekuri, pa lënduar,çështjeve paksa delikate,mbështetës për gratë në poli-tikë. Dhe një aspekt iveçantë, që shumë pak vetë enjohin, është natyra njerë-zore e tij, shpesh e palexuarnë pamjen e jashtme dhe mesekranit, por kush punon metë e vë re menjëherë. Mosharroj të them që është njënjeri që i gjendet pranënjerëzve në shqetësimet dhehallet e tyre. Besoj se do tëjetë një përvojë e bukur nëkarrierën time në politikë.

Ju, për disa kohë, në fundJu, për disa kohë, në fundJu, për disa kohë, në fundJu, për disa kohë, në fundJu, për disa kohë, në fundtë letë letë letë letë legjislagjislagjislagjislagjislaturës së shkuarturës së shkuarturës së shkuarturës së shkuarturës së shkuar,,,,,drejtuat Komisionin edrejtuat Komisionin edrejtuat Komisionin edrejtuat Komisionin edrejtuat Komisionin eLigjeve. A do të donit tëLigjeve. A do të donit tëLigjeve. A do të donit tëLigjeve. A do të donit tëLigjeve. A do të donit tëvazhdonit në këtë detyrë?vazhdonit në këtë detyrë?vazhdonit në këtë detyrë?vazhdonit në këtë detyrë?vazhdonit në këtë detyrë?

Unë vazhdoj të jemanëtare e Komisionit tëLigjeve dhe jam e kënaqur medetyrën e re që më është be-suar. Megjithatë, ishte një

përvojë e bukur dhe shumëprofesionale, ndonëse jo e le-htë, nëse mban parasysh qëzëvendësoja kolegun tim, z.Fatmir Xhafaj që kishte kri-juar profilin e vet të gjatë sikryetar komisioni dhe njerime kontribute dhe reputa-cion në parti dhe në drejtimine komisionit.

Përveç angazhimit poli-Përveç angazhimit poli-Përveç angazhimit poli-Përveç angazhimit poli-Përveç angazhimit poli-tik, ju jeni edhe pjesë e uni-tik, ju jeni edhe pjesë e uni-tik, ju jeni edhe pjesë e uni-tik, ju jeni edhe pjesë e uni-tik, ju jeni edhe pjesë e uni-versitetit. A do preferonitversitetit. A do preferonitversitetit. A do preferonitversitetit. A do preferonitversitetit. A do preferonittë riktheheshit me kohë tëtë riktheheshit me kohë tëtë riktheheshit me kohë tëtë riktheheshit me kohë tëtë riktheheshit me kohë tëplotë në auditore?plotë në auditore?plotë në auditore?plotë në auditore?plotë në auditore?

Nuk e përjashtoj simundësi në një moment tëkarrierës sime. Nuk jam sh-këputur nga jeta akademike,pasi ajo është shumë e bukurdhe aty unë fillovarrugëtimin e karrierës pro-fesionale, 32 vjet më parë. Prejvitit 2009, jam angazhuar mekohë të pjesshme dhe dy vitete fundit, më pak, për shkaktë angazhimeve me reformënnë drejtësi dhe punën si ezgjedhur. Përpiqem të gjejkohë nga koha ime privatedhe familjare, të ndjek zhvil-limet e fundit në fushë, të lex-oj, të shkruaj artikuj osekumtesa shkencore, të drej-toj ndonjë punim shkencortë studentëve në programine doktoraturës. Të qënit nëauditor me studentë/et dhe

diskutimet me ta për çështjetë caktuara profesionale ësh-të një adrenalinë e vërtetë.

Sa ka ndryshuar parla-Sa ka ndryshuar parla-Sa ka ndryshuar parla-Sa ka ndryshuar parla-Sa ka ndryshuar parla-menti nën drejtimin ementi nën drejtimin ementi nën drejtimin ementi nën drejtimin ementi nën drejtimin eGramoz Ruçit? A është bërëGramoz Ruçit? A është bërëGramoz Ruçit? A është bërëGramoz Ruçit? A është bërëGramoz Ruçit? A është bërëmë autoritar ky drejtim,më autoritar ky drejtim,më autoritar ky drejtim,më autoritar ky drejtim,më autoritar ky drejtim,krahasuar me drejtimin ekrahasuar me drejtimin ekrahasuar me drejtimin ekrahasuar me drejtimin ekrahasuar me drejtimin ezotit Meta, kur koha që izotit Meta, kur koha që izotit Meta, kur koha që izotit Meta, kur koha që izotit Meta, kur koha që ilinte për të folur ish-kryem-linte për të folur ish-kryem-linte për të folur ish-kryem-linte për të folur ish-kryem-linte për të folur ish-kryem-inistrit Sali Berisha ishteinistrit Sali Berisha ishteinistrit Sali Berisha ishteinistrit Sali Berisha ishteinistrit Sali Berisha ishtemë e gjatë?më e gjatë?më e gjatë?më e gjatë?më e gjatë?

Seancat plenare kanëndryshuar. Rregullorja e Ku-vendit zbatohet më mirë ndajcilitdo, ish- kryeministër osekryeministër, deputet imazhorancës apo i opozitës.Nuk mund të them se ështëme autoritar, por rregullor-ja respektohet dhe seancatjanë më të disiplinuara. Au-toritar ka kuptim shpeshnegativ dhe që përjashtondiskutimin dhe konsensusinnë vendimmarrje. Z Ruçidrejton Këshillin e Rreg-ullores dhe atë të Legjisla-cionit, mbledhjen e Konfer-encës së Kryetarëve, mbledh-jet e Byrosë. Shpesh është mëtolerant dhe krijon hapësirapër konsensus me shumësesa vetë anëtarët e këtyreorganeve. Pa dyshim, kjoështë edhe shprehje epjekurisë politike dhe për-vojës së gjatë të tij. Tashmë,

mund të thuhet se të gjithëjemi familjarizuar me zba-timin e Rregullores, më tëvetmin përjashtim që ka de-putetë që flasin për gjithçka,por jo për përmbajtjen e pro-jektligjit që është në rend tëditës. Besoj shumë shpejt dozbatohet edhe kjo pikë e rreg-ullores që për çështjet jashtërendit të ditës të flitet në ko-hën prej 60 minuta qëparashikon rregullorja eKuvendit.

Keni qenë një nga njerëz-Keni qenë një nga njerëz-Keni qenë një nga njerëz-Keni qenë një nga njerëz-Keni qenë një nga njerëz-it që e ndoqët nga afërit që e ndoqët nga afërit që e ndoqët nga afërit që e ndoqët nga afërit që e ndoqët nga afërhartimin e ligjeve të re-hartimin e ligjeve të re-hartimin e ligjeve të re-hartimin e ligjeve të re-hartimin e ligjeve të re-fffffororororormës në drmës në drmës në drmës në drmës në drejtësi. Sot qëejtësi. Sot qëejtësi. Sot qëejtësi. Sot qëejtësi. Sot qëka kaluar kohë, që prejka kaluar kohë, që prejka kaluar kohë, që prejka kaluar kohë, që prejka kaluar kohë, që prejnatës së 21-22 korrikut, kurnatës së 21-22 korrikut, kurnatës së 21-22 korrikut, kurnatës së 21-22 korrikut, kurnatës së 21-22 korrikut, kurkjo rkjo rkjo rkjo rkjo refefefefefororororormë u miramë u miramë u miramë u miramë u miratua, si jutua, si jutua, si jutua, si jutua, si juduket se po ecën?duket se po ecën?duket se po ecën?duket se po ecën?duket se po ecën?

Po më ktheni në një peri-udhë që nuk do ta harroj gjatëgjithë jetës sime. Në njëmoshë të pjekur dhe me për-vojë pune, mu desh të bëja njëuniversitet të dytë. Kohë tëbukura, mes njerëzve profe-sionistë, ekspertë vendasdhe të huaj, punë pa njohurditë pushimi dhe orare zyr-tare. Me stres, tensione, tëpapritura, diskutime dhenevoja për të gjetur konsen-sus herë pas here. Dhe gjithëkjo punë prodhoi shumëprodukte. U diskutuan dhe uhartuan shumë ligje që përm-bajnë risi. Kuptimi dhe zbati-mi i tyre do kohën e vet. Megjithë pengesat dhe vëniennë provë të reformës nëdrejtësi, herë me dërgimin eligjeve në Gjykatën Kush-tetuese dhe herë me rishpall-jen disa herë të thirrjeve përshprehje interesi nga kandi-

datët jogjyqtarë dhe jo-prokurorë për Këshillin eLartë Gjyqësor dhe Këshilline Lartë të Prokurorisë, më sëfundi procesi po ecën. Si çdogjë e re ka edhe vështirësi. Tëmos harrojmë që bojkoti iopozitës për më shumë se tremuaj e pezulloi procesi i ng-ritjes së organeve tëvetingut. Shpërndarja e par-lamentit për shkak tëzgjedhjeve pati ndikimin evet. Mund të them se zbatimii reformës është në rrugë tëmbarë.

Procesi i vetingut ështëProcesi i vetingut ështëProcesi i vetingut ështëProcesi i vetingut ështëProcesi i vetingut ështënjë nga kushtet që ka vënënjë nga kushtet që ka vënënjë nga kushtet që ka vënënjë nga kushtet që ka vënënjë nga kushtet që ka vënëedhe Bashkimi Evropianedhe Bashkimi Evropianedhe Bashkimi Evropianedhe Bashkimi Evropianedhe Bashkimi Evropianpër hapër hapër hapër hapër hapjen e nepjen e nepjen e nepjen e nepjen e negociagociagociagociagociatatatatatavvvvve mee mee mee mee meShqipërinë. KShqipërinë. KShqipërinë. KShqipërinë. KShqipërinë. Kur mund tëur mund tëur mund tëur mund tëur mund tëquhet ky proces i përfundu-quhet ky proces i përfundu-quhet ky proces i përfundu-quhet ky proces i përfundu-quhet ky proces i përfundu-ar?ar?ar?ar?ar?

Bashkimi Europian kavënë si kusht fillimin e pro-cesit dhe rezultatet e para.Unë jam optimiste se do kemirezultatet e para në fillimine vitit. Për sa ju thoni përpërfundimin e tij, mund tëthem se tashmë që ky proceska filluar, besoj se afatet epërcaktuara në Kushtetutëdhe në ligj do të mund të zba-tohen. Konkretisht, organete vetingut kanë disa përparë-si në fillimin e procesit. Kësh-tu, rivlerësohen me përparë-si kandidatët gjyqtarë dheprokurorë për Këshillat em-rat e të cilëve janë depozitu-ar, Prokurori i Përgjiths-hëm, Gjyqtarët e GjykatësKushtetuese, Gjykata sëLartë, Inspektori i Lartë iDrejtësisë.

Rrethi i personave që inënshtrohet vetingut ështëi gjerë, jo vetëm gjyqtarë dheprokurorë, por edhekëshilltarët ligjorë tëGjykatës së Lartë, tëGjykatës Kushtetuese, ndih-mësit ligjorë pranë gjykat-ave administrative, ndih-mësit ligjorë pranëProkurorisë së Përgjiths-hme dhe me kërkesë ish-

gjyqtarë, ish-prokurorë, ish-këshilltarët ligjorë tëGjykatës së Lartë, dhe tëGjykatës Kushtetuese qëkanë punuar në këto pozi-cione të paktën tre vjet.

Kushtetuta cakton dyafate për punën e organevetë rivlerësimit, 5 vjet për Ko-misionin e Pavarur të Kuali-fikimit dhe KomisionerëtPublikë dhe 9 vjet përKolegjin e Apelimit. Përmby-llja e procesit varet nga çësh-tjet që mund të dalin gjatërivlerësimit, kompleksiteti ityre, numri i ankimimeve etj.Nëse ky proces nuk përfun-don nga këto organe brendaafateve kushtetuese vazhdi-min e çështjeve të pa trajtu-ara e bëjnë respektivishtKëshilli i Lartë Gjyqësor përgjyqtarët, Këshilli i Lartë iProkurorisë për prokurorët,drejtuesi i Prokurorisë sëPosaçme do vazhdojë të ush-trojë kompetencat e komi-sionerëve publikë dhe Gjyka-ta Kushtetuese do të ndjekëankimet ndaj vendimeve tëKomisionit ende të papërfun-duara.

Ambasadori i SHBA-sëAmbasadori i SHBA-sëAmbasadori i SHBA-sëAmbasadori i SHBA-sëAmbasadori i SHBA-sëDonald Lu ka folur përDonald Lu ka folur përDonald Lu ka folur përDonald Lu ka folur përDonald Lu ka folur për"peshq të mëdhenj" që do të"peshq të mëdhenj" që do të"peshq të mëdhenj" që do të"peshq të mëdhenj" që do të"peshq të mëdhenj" që do tëkapen në fillim të vitit qëkapen në fillim të vitit qëkapen në fillim të vitit qëkapen në fillim të vitit qëkapen në fillim të vitit qëvjen. Cilët mund të jenëvjen. Cilët mund të jenëvjen. Cilët mund të jenëvjen. Cilët mund të jenëvjen. Cilët mund të jenëkëta?këta?këta?këta?këta?

Krimi i organizuar dhekorrupsioni kryhet nga"peshq të vegjël", por edhe "tëmëdhenj" ose me në bash-këpunim me njëri-tjetrin."Peshqit e mëdhenj" edhenëse nuk janë direkt të përf-shirë, ata me vendimet e tyre,mbështetjen mund të kri-jojnë lehtësira. Pa dashur tëinterpretoj fjalët e ambasa-dorit Lu, "peshqit e mëdhenj"janë ose kanë qenë jo vetëmnë administratë, në nivelepolitike dhe në sistemin edrejtësisë, polici etj., por edhenë sektorin privat dhemes njerëzve që drej-tojnë ose financojnë

SITUATA POLITIKEINTERVISTA

Nënkryetarja e Kuvendit rrëfen për reformën në drejtësi: Ishte universitet i dytë

Vetingu, Hysi: Jemi në rrugë të mbarë,rezultatet e para në fillim të vitit

"Seancat, më të disiplinuara nën drejtimin e Ruçit"JETAAKADEMIKE“Nuk jamshkëputuar nga jetaakademike, pasi ajoështë shumë ebukur dhe aty unëfillova rrugëtimin ekarrierësprofesionale, 32 vjetmë parë. Të qënitnë auditor mestudentë/et dhediskutimet me tapër çështje tëcaktuaraprofesionale ështënjë adrenalinë evërtetë”.

Darina Tanushi

Nënkryetarja socialistee Kuvendit, Vasilika Hysi

E diel 3 Dhjetor 2017 - 7POLITIKE

TENDER I HAPUR KOMBËTAR

REPUBLIKA E SHQIPERISEBANKA E SHQIPERISEDEPARTAMENTI I ADMINISTRIMITSEKTORI I PROKURIMIT

Banka e Shqipërisë kërkon të realizojë objektin e prokurimit: “Blerje programesh Software, përnevojat e Bankës së Shqipërisë”.

Banka e Shqipërisë fton kandidatët e interesuar, të marrin pjesë në procedurën e prokurimit “Tender ihapur kombëtar”, për realizimin e objektit të prokurimit si më sipër, me fond limit 11,400,500 Lekë”.

Dokumentet e tenderit mund të tërhiqen pranë Sektorit të Prokurimeve të Departamentit të Administrimit,të Bankës së Shqipërisë, me adresë: Rruga e Dibrës, Kompleksi “Halili”, Kulla A, Tiranë, Tel.042419411(ext.4251), çdo ditë nga ora 10.00 – 13.00 nga çdo person i autorizuar, me paraqitjen e njëkërkese me shkrim. Tërheqja e dokumenteve mund të bëhet vetëm pasi të keni bërë paraprakishtpagesën e pakthyeshme prej 500 Lekë, pranë një banke tregtare në llogarinë e Bankës së Shqipërisësipas detajeve të mëposhtme:

Përfituesi: Banka e ShqipërisëBIC: STANALTRIBAN: AL68 1011 1008 0000 0000 2222 222L; BIC

Përshkrimi: Blerje dokumente tenderi për tenderin me objekt: “Blerje programesh Software,për nevojat e Bankës së Shqipërisë”.

Oferta duhet të paraqitet në zyrën e Sektorit të Prokurimeve, pranë Departamentit të Administrimit, nëBankën e Shqipërisë, deri më datë 26 Dhjetor 2017, ora 11.00, kohë në të cilën do të hapet edhetenderi, ku ftohen të marrin pjesë kandidatët ose përfaqësuesit e autorizuar të tyre.

NJOFTIMI I PERGJITHSHEM PROKURIMI

Shteti: ShqipëriProjekti: Projekti i Mikrofinancës në ShqipëriSektori: MikrofinancëMënyra e financimit: Hua e IDB (ALB 0030), Hua e ISFD(ALB 0031) dhe Granti i Asistencës Teknike (ALB 0032)

Shoqëria e Parë Financiare e Zhvillimit FAF Sh.a ka marrë financim në shumën prej 5.30 milion USD, ekuivalentnga Banka Islamike për Zhvillim, në drejtim të kostos së Projektit Mikrofinanciar në Shqipëri dhe ka për qëllim tëzbatojë një pjesë të ardhurave për pagesat për mallrat , punimet, shërbimet e lidhura dhe shërbimet e konsulencësqë do të prokurohen në kuadër të këtij projekti. Ky projekt do të financohet bashkarisht nga Shoqëria e ParëFinanciare e Zhvillimit FAF Sh.a.

Projekti do të përfshijë komponentët e mëposhtëm:

I. Skema e MikrofinancësII. Ngritja e Kapaciteteve dhe TrajnimeIII. Auditimi FinanciarIV. Vlerësimi i mikrofinancësV. Hulumtimi i vlerësimit bazë / afatmesëm / përfundimtar

Prokurimi i kontratave të financuara nga Banka Islamike për Zhvillim do të bëhet përmes procedurave tëpërcaktuara në Udhëzimet për Prokurimin e Mallrave dhe Punimeve sipas financimit të Bankës Islamike tëZhvillimit (edicioni aktual) dhe është i hapur për të gjithë ofertuesit e kualifikuar siç përcaktohet në udhëzim.

Njoftimet specifike të prokurimit për kontratat do të ofrohen sipas procedurave kombëtare të blerjeve.Parakualifikimi i furnizuesve dhe kontraktorëve do të kërkohet për kontratat e mëposhtme:

I. Sistemi Qëndror i Bankës “MIS”

krimin e organizuar,janë koka e organizatave

ose rrjeteve kriminale.Statistikat e politikës penaletregojnë se shumica e të dënu-arve deri me sot, janë "peshqtë vegjël". Kam besim se pro-fili i personave të proceduardhe dënuar për korrupsiondhe krim të organizuar dondryshojë nga ai që kemi sot.

Sipas jush a bën pjesë nëSipas jush a bën pjesë nëSipas jush a bën pjesë nëSipas jush a bën pjesë nëSipas jush a bën pjesë nëkëtë terkëtë terkëtë terkëtë terkëtë term të përm të përm të përm të përm të përdordordordordorur ngur ngur ngur ngur ngaaaaaambasadori i SHBA-së edheambasadori i SHBA-së edheambasadori i SHBA-së edheambasadori i SHBA-së edheambasadori i SHBA-së edheish-miniish-miniish-miniish-miniish-ministri i Brendshëm?stri i Brendshëm?stri i Brendshëm?stri i Brendshëm?stri i Brendshëm?

Lidhur me çështjen nëfjalë nuk mund të pronon-cohem. Kjo çështje tashmëështë në proces hetimi dhetashmë fjalën e ka drejtësia.Le të presim çfarë do të re-zultojë nga hetimi.

Në media ka nisur debatiNë media ka nisur debatiNë media ka nisur debatiNë media ka nisur debatiNë media ka nisur debatipër Prokurorin e Përgji-për Prokurorin e Përgji-për Prokurorin e Përgji-për Prokurorin e Përgji-për Prokurorin e Përgji-thshëm. Ndërkohë ju, sithshëm. Ndërkohë ju, sithshëm. Ndërkohë ju, sithshëm. Ndërkohë ju, sithshëm. Ndërkohë ju, sideputetë të Komisionit tëdeputetë të Komisionit tëdeputetë të Komisionit tëdeputetë të Komisionit tëdeputetë të Komisionit tëLigjeLigjeLigjeLigjeLigjevvvvveeeee, k, k, k, k, keni pasur jaeni pasur jaeni pasur jaeni pasur jaeni pasur javënvënvënvënvën

që shkoi një takim meqë shkoi një takim meqë shkoi një takim meqë shkoi një takim meqë shkoi një takim mekryeministrin Edi Rama. Akryeministrin Edi Rama. Akryeministrin Edi Rama. Akryeministrin Edi Rama. Akryeministrin Edi Rama. Ado të nisë mazhoranca pro-do të nisë mazhoranca pro-do të nisë mazhoranca pro-do të nisë mazhoranca pro-do të nisë mazhoranca pro-cedurat e zgjedhjes së drej-cedurat e zgjedhjes së drej-cedurat e zgjedhjes së drej-cedurat e zgjedhjes së drej-cedurat e zgjedhjes së drej-tuesit të ri? Po diskutohentuesit të ri? Po diskutohentuesit të ri? Po diskutohentuesit të ri? Po diskutohentuesit të ri? Po diskutohenemra aktualisht?emra aktualisht?emra aktualisht?emra aktualisht?emra aktualisht?

Gjithnjë media nis debatepër çështje politike me shpe-jt sesa, në fakt, i vjen kohadiskutimit. Për sa i përkettakimit, po ka pasur njëtakim të anëtarëve të Komi-sionit të Ligjeve me ftesë tëkryeministrit. Unë nuk kamqenë për shkak të një an-gazhimi parlamentar jashtëvendit. Këto takime, kryem-inistri i zhvillon rregullisht,jo vetëm me Komisionin eLigjeve. Lidhur meProkurorin e Përgjithshëm,Komisioni i Ligjeve do tëmiratojë kalendarin 3-javortë tij dhe do ta shohin nësedo jetë parashikuar në kal-endarin e ri, që miratohet tëmartën, kjo çështje. Nuk

kam dijeni për diskutim tëemrave.

Opozita në deklaratat eOpozita në deklaratat eOpozita në deklaratat eOpozita në deklaratat eOpozita në deklaratat esaj ka ngsaj ka ngsaj ka ngsaj ka ngsaj ka ngritur alarritur alarritur alarritur alarritur alarmin përmin përmin përmin përmin përnjë përkeqësim të gjendjesnjë përkeqësim të gjendjesnjë përkeqësim të gjendjesnjë përkeqësim të gjendjesnjë përkeqësim të gjendjesekonomike në vend dhe njëekonomike në vend dhe njëekonomike në vend dhe njëekonomike në vend dhe njëekonomike në vend dhe njëreagim popullor që mund t'ireagim popullor që mund t'ireagim popullor që mund t'ireagim popullor që mund t'ireagim popullor që mund t'ivijë kësaj qeverie. A ivijë kësaj qeverie. A ivijë kësaj qeverie. A ivijë kësaj qeverie. A ivijë kësaj qeverie. A i"trembeni" një shpërthimi"trembeni" një shpërthimi"trembeni" një shpërthimi"trembeni" një shpërthimi"trembeni" një shpërthimitë mundshëm protestash?të mundshëm protestash?të mundshëm protestash?të mundshëm protestash?të mundshëm protestash?

Në çdo vend, opozita kavetëm fjalën dhe gjithnjëkritikon programin e qever-isë, sidomos atë pjesë që ësh-të me e ndjeshme për qyteta-rët: ekonominë, punësimin,shërbimet shëndetësore, ar-simin. Kuvendi sapo miratoinen për nen dhe në tërësibuxhetin për vitin 2018. Kybuxhet nuk është ai që dodëshiroja edhe unë, dhe qëmund të zgjidhte brendanjë viti gjithë problemet epazgjidhura në 25 vjet. Por,ky është buxheti më i mirëdhe më i madh në këto 25vjet që mundëson zhvil-limin e zona rurale, rritjenekonomike, lehtësi për bi-znesit, nxitje të investimevevendase dhe të huaja, uljetë borxhit etj. Lexova dhedëgjova me vëmendje pro-pozimet e opozitës lidhurme projektbuxhetin. Vlerë-soj faktin që opozita qëofroi disa alter nativa,ndonëse jo realiste, porshumë populiste, pa faturafinanciare dhe pa shpje-gime, se ku do t'i gjente le-kët, kur nga njëra anë, pro-pozonte taksën e sheshtëdhe nga ana tjetër, propo-

zonte rritje jorealiste të disatreguesve të buxhetit. Njëgjë duhet të kemi të qartë tëgjithë ne politikëbërësit: sotnuk ka njerëz që nuk kup-tojnë se çdo vend mbahetme taksa dhe se taksat du-het të rishpërndahen në tëmira publike sipas përparë-sive. Rëndësi ka të anali-zojnë nëse rishpërndarja etë ardhura dhe të miravepublike është në përputhjeme prioritetet që kanënjerëzit dhe me programine qeverisë që është miratu-ar në Kuvend dhe nëseshpenzimet janë transpar-ente dhe përdoren me efek-tivitet. Këtu, opozita mundtë flasë dhe të shprehë alter-nativat e saj. Lidhur me pro-testat, tashmë jemi mësuar.Opozita ka qeverisur 8 vjetdhe la aq shumë borxhe për

të paguar sa nuk mund tëflasë sot. Ato u paguan ngaqeveria "Rama 1". Të mosflasim për informalitetin nësektorin privat, pabarazinëdhe klimën jo të mirë biznes-it, për gjendjen e kopshtevedhe shkollave, për punën ezezë, nivelin e ulët të pagave,taksimin e njëjtë si atyre qëkishin paga të ulta dhe atyreqë kishin paga të larta etj.,gjendjen e sistemit energje-tik, ndërtimet pa leje, abuz-imet me pronat publike etj.Çfarë ka bërë opozita të zbusëkëto probleme të krijuaraose të mbartura dhe që i rën-doi më shumë gjatë qever-isjes së saj!? Asgjë. Kjomazhorancë dhe kjo opozitëkanë disa detyra dhepërgjegjësi përtej ndasivepolitike: kryerja e reformaveqë integrojnë shqiptarët në

familjen e madhe europiane;kryerjen e reformës zgjed-hore tani dhe jo pak para setë ofrohen zgjedhjet; bash-këpunimi për çështje me in-teres kombëtar. Nëse nukduan të kontribuojnë në këtoçështje me interes jopartiak,njerëzit nuk do t'i falin atadhe këdo tjetër që pengonprocese të tilla.

Uroj dhe shpresoj se opozi-ta do të jetë konstruktive dhedo ushtrojë detyrat e saj mesmekanizmave demokratikëdhe parlamentarë. Ky ështënjë shans që i është dhënëasaj dhe kryetarit të saj dheqë nuk duhet ta humbasë. Nëpushtet vihet mes zgje-dhjeve të lira dhe të nder-shme. Ndaj është koha përtë bashkëpunuar për refor-mat dhe në veçanti për re-formën zgjedhore.

“Opozita të bashkëpunojë për reformat, njerëzit nuk do ja falin”

Deputetja socialiste: Ju tregojpër “peshqit e mëdhenj”

Prokurori i Përgjithshëm? Nuk kam dijeni për diskutim emrashKRYEPROKURORI“Lidhur meProkurorin ePërgjithshëm,Komisioni i Ligjevedo të miratojëkalendarin 3 javortë tij dhe do tashohin nëse dojetë parashikuarnë kalendarin e riqë miratohet tëmartën kjoçështje. Nuk kamdijeni përdiskutim tëemrave”.

E diel 3 dhjetor 20178 - EKONOMI

Instituti i Sigurimeve Shoqërore publikon kriterete përfitimit të pensionit

social. Për t'u përfshirë nëskemën e përfitimit person-at duhet të jenë mbi moshën70 vjeç, të qëndrojnë në Sh-qipëri, të paktën për 5 vitet efundit, nuk plotësojnë kush-tet për asnjë pension ngaskema e detyrueshme dhenuk ka të ardhura ose janëmë të pakta se një pensionsocial. Kushtet bëhen të dit-ura në manualin e pub-likuar së fundmi nga Insti-tuti i Sigurimeve Shoqërorecitohet se pensioni socialështë një përfitim që i jepetçdo shtetasi shqiptar, i cilika mbushur moshën 70 vjeç,është me qëndrim të përher-shëm në Shqipëri të paktënpër pesë vitet e fundit, nukplotëson kushtet për asnjëlloj pensioni nga skema edetyrueshme e sigurimeveshoqërore dhe nuk ka tëardhura, ose të ardhurat qëpërfiton nga çdo burimtjetër, janë më të ulëta se tëardhurat që jep pensioni so-cial.DOKUMENTDOKUMENTDOKUMENTDOKUMENTDOKUMENTAAAAACIONICIONICIONICIONICIONI

Për t'u kualifikuar si për-fitues të pensionit socialpersonat duhet të plotësojnëdosjen me dokumentet. Si-pas manualit mësohet seduhet të dorëzohet fotoko-pje e kartës së identitetit;certifikatë familjare; dek-laratë për gjendjen social-ekonomike; vërtetim ngazyra e gjendjes civile që ësh-të banor në Shqipëri për tëpaktën 5 vite nga koha qëparaqet kërkesën; vërtetimnga organet tatimore, nëseushtron ose jo veprimtariekonomike; certifikatëpronësie dhe/ose akti i mar-rjes në pronësi/në përdorimtë tokës; vërtetim për ndih-mën ekonomike dhe dek-laratë nëse je aksionar apobashkëpronar në aktiviteteekonomike/ pasuri të pa-tundshme, që nxjerr tëardhura.MASA E PËRFITIMITMASA E PËRFITIMITMASA E PËRFITIMITMASA E PËRFITIMITMASA E PËRFITIMIT

Sipas ligjit në fuqi janë dykategori përfitimi. Masa epensionit social është e bara-bartë me të ardhurat mini-male që sigurohen nga pen-sioni i pjesshëm i pleqërisëme 15 vite të siguruara mepagë minimale, i llogariturnë datën 31.12.2014; Masa epensionit social për person-at që kanë të ardhura nga

Manuali i ISSH/ Trajtohen personat mbi 70 vjeç

Pensioni social, pesëkushte për përfituesit,dokumentet që duhen

Ornela Manjani

burime të tjera do të jetë sadiferenca e pensionit socialme të ardhurat e tjera që kapërfituesi. Në manualin eISSH-së saktësohet se kri-

DOKUMENTET

PËRFTIMI MUJORMasa e pensionit social është e barabartë me të

ardhurat minimale që sigurohen nga pensioni ipjesshëm i pleqërisë me 15 vite të siguruara mepagë minimale, i llogaritur në datën 31.12.2014.

Pagesa mujore arrin rreth 7 mijë lekë.

Pensionet

teret, procedurat dhe doku-mentacioni për pensioninsocial përcaktohen me Ven-dim të Këshillit të Minis-trave.

a) Përfituesi duhet të paraqesë një herë në vit

deklaratën për gjendjen social- ekonomike;

b) Pensioni social tërhiqet nga përfituesi çdo muaj;

c) Pagesa e pensionit social ndërpritet në rast se

nuk tërhiqet, në qendrat e përcaktuara të pagesës;

d) Pensioni social mbyllet kur konstatohet se ka të

dhëna jo të vërteta, lidhur me kushtet ligjore të

përfitimit;

e) Pensioni social nuk ndërpritet në rastet kur

përfituesi është për kurim në spital.

INTERNAL AND EXTERNAL VACANCY NOTICEALB/TIR/17/GS/03

Office of the United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) in Tirana, Albania is looking for qualified andhighly motivated candidates interested to apply for the following position:

Title of Position: Protection Associate, G6Position Number: 10008684Note: The position has a lien until 03rd June 2018. The selected

candidate will be deemed in replacement capacity untilthe lien is relinquished or until the regular incumbentreturns to the post.

Duty Station: Tirana, AlbaniaType of contract: Standard Position GS6 (General Service)Tentative starting date: 1 January 2018Duration: Initially 1 yearApplication Deadline: 16 December 2017, 17:30 CET

1. ORGANIZATIONAL CONTEXT Define the role of the position within the team, describing its leadership role, if any, it’s external/internalwork relationships or contacts, the contextual environment in which it operates and the scope of supervision received, and where applicable,exercised by the incumbent.

The Protection Associate normally reports to the Protection Officer or the Senior Protection Officer. He/she monitorsprotection standards, operational procedures and practices in protection delivery in line with international standardsand provides functional protection support to information management and programme staff.The Protection Associate is expected to coordinate quality, timely and effective protection responses to the needsof populations of concern and identify opportunities to mainstream protection methodologies and integrate protectionsafeguards in operational responses in all sectors. He/she contributes to designing a comprehensive protectionstrategy and liaises externally with authorities and partners on protection doctrine and policy as guided by thesupervisor.

The Protection Associate also ensures that persons of concern are involved with the Office in making decisions thataffect them, whether in accessing their rights or in identifying appropriate solutions to their problems. To achieve this,the incumbent will need to build and maintain effective interfaces with communities of concern, local authorities andprotection and assistance partners.The protection associate will have the overall supervision of border monitoring activities with the aim to enhanceaccess to the asylum procedures and access to the Albanian territory. He/she will strengthen strategic partners at thenational and local level in order to enhance UNHCR monitoring capacity, and facilitate coordination of governmentaland non-governmental institutions. He/she will actively engage with civil society organizations, INGOs and theOmbudsman’s’ office and explore synergies regarding protection monitoring and advocacy interventions. He/sheprovide technical support to Border and Migration Police (BMP) to ensure that persons in need of internationalprotection willing to present their requests/applications in Albania, are adequately informed of their rights andresponsibilities. Moreover, the protection associate will assist the Protection unit with capacity building initiatives tonational authorities, relevant institutions and NGOs to strengthen protection related policies and procedures.

2. FUNCTIONAL STATEMENT

Accountability (key results that will be achieved) The protection of populations of concern is met through the application of International and National Law, relevantUN/UNHCR protection standards and IASC principles. Protection activities are guided by the UNHCR country protection strategy. The participation of persons of concern is facilitated through continuous assessment and evaluation usingparticipatory, rights and community based approaches. Protection incidents are immediately identified and reported.

Responsibility (process and functions undertaken to achieve results) Stay abreast of political, social, economic and cultural developments that have an impact on the protectionenvironment. Consistently apply International and National Law and applicable UN/UNHCR and IASC policy, standards andcodes of conduct. Assist in providing comments on existing and draft legislation related to persons of concern. Provide advice on protection issues to persons of concern; liaise with competent authorities to ensure the issuanceof personal and other relevant documentation. Assist in conducting eligibility and status determination for persons of concern. Contribute to measures to identify, prevent and reduce statelessness. Contribute to a country-level child protection plan as part of the protection strategy. Contribute to a country-level education plan as part of the protection strategy. Monitor Standard Operating Procedures (SOPs) for all protection/solutions activities. Manage individual protection cases including those on SGBV and child protection. Monitor, and intervene in casesof refoulement, expulsion and other protection incidents. Assist in identifying durable solutions for the largest possible number of persons of concern through voluntaryrepatriation, local integration and where appropriate, resettlement. Contribute to the design, implementation and evaluation of protection related AGD based programming withimplementing and operational partners. Contribute to effective information management through the provision of disaggregated data on populations ofconcern and their problems. Participate in initiatives to capacitate authorities, relevant institutions and NGOs to strengthen national protectionrelated legislation and procedures.

Authority (decisions made in executing responsibilities and to achieve results) Prioritize persons of concern for interview, counselling and propose protection support for individual cases. Enforce compliance of local implementing partners with global protection policies and standards of professionalintegrity in the delivery of protection services. Enforce compliance with, and integrity of, all protection standard operating procedures. Submit individual payments request for persons of concern for approval.

3. MINIMUM REQUIRED COMPETENCIES Judgement and Decision Making Analytical Thinking Political Awareness Stakeholder Management

4. ESSENTIAL MINIMUM QUALIFICATIONS AND PROFESSIONAL EXPERIENCE REQUIRED Education: Completion of secondary school. Additional certificate/training in International Law, Political Science orrelated field is required. Job experience: Relevant to the function: 6 years. Fluency in English and working knowledge of another relevant UN language or local language.

(In offices where the working language is not English, excellent knowledge of UN working language of duty station andworking knowledge of English).

5. DESIRABLE QUALIFICATIONS & COMPETENCIES Good computer skills. Completed Protection Learning Programme.

IMPORTANT NOTE: Interested candidates should read the Terms of Reference carefully and apply if suitably qualified. Candidates are required to submit signed Motivation Letter and UNHCR P11 form. UNHCR P11 form and Supplement form are available: UNHCR Personal History Forms (open Hyperlink)Please note that any previous versions of the P11 will no longer be considered. Applications of father, mother, son, daughter, or siblings of a staff member of UNHCR cannot beconsidered; Applications will not be acknowledged. Only shortlisted candidates will be contacted and invited for thewritten test and the interview; Applicants with working experience in International Organizations, preferably United Nations, are highlyencouraged to apply; For any query please contact: albti@unhcr.org

Interested candidates should submit their applications (Completed UNHCR Personal History (P.11) form, P11Supplement form and Motivation Letter) electronically by e-mail to: albti@unhcr.org or in the sealed envelopeaddressed to: UNHCR Albania, Skenderbej Str., Gurten Building, 2nd floor, Tirana, Albania referring to theVacancy Notice reference UNHCR: ALB/TIR/17/GS/03.

Deadline for submitting applications is 16 December 2017, 17:30 CET. Late or incomplete applications receivedwithout the above specified documents will not be considered;

Tirana, 1 December 2017

E diel 3 Dhjetor 2017 - 9EKONOMI

Shoqëria përmbarimore “STRATI BAILIFFS SERVICE” Sh.p.k.,njofton shpalljen për shitjen në ankand të pasurive të paluajtshme:

-“Pyll”, me sipërfaqe 6000 m2, ndodhur në Qerret, Kavajë, me Nr. 1/422 Pasurie, ZonaKadastrale 3101, volumi 21, faqe 82, rregjistruar në pronësi të Shoqëria “Gjyzeli-BLB”sh.a, lënë si garanci hipotekore për Bankën me Kontratë Hipoteke Nr. 2167 Rep., Nr. 1405/2 Kol., datë 23.08.2010. Çmimi fillestar i ankandit është 15,120,000 Lekë.

-“Pyll” , me sipërfaqe 1000 m2 , ndodhur në Qerret, Kavajë, me Nr. 1/424 Pasurie, ZonaKadastrale 3101, volumi 21, faqe 81, regjistruar në pronësi të Ylli Braka dhe Ermira Braka,lënë si garanci hipotekore për Bankën me Kontratë Hipoteke Nr. 2167 Rep., Nr. 1405/2 Kol.,datë 23.08.2010. Çmimi fillestar i ankandit është 2,520,000 Lekë.

-“Truall”, me sipërfaqe 2497 m2, nga e cila 2497 m2 truall dhe 161 m2 ndërtesë ndodhur nëMetalurgji Elbasan, me Nr. 432/3 Pasurie, Zona Kadastrale 3965, volumi 4, faqe 247,rregjistruar në pronësi të Armand Shuaipi, lënë si garanci hipotekore për Bankën meKontratë Hipoteke Nr. 2173 Rep, Nr. 1409/2 Kol, datë 24.08.2010. Çmimi fillestar i ankandit është3,133,065.6 Lekë.

-“Arë+Truall”, me sipërfaqe 4,500 m2, nga e cila 400 m2 truall dhe 176 m2 ndërtesë, ndodhurnë Sallmone, Durrës, me Nr. 178/1 Pasurie, Zona Kadastrale 3255, volumi 6, faqe 135,rregjistruar në pronësi të Bujar Gjyzeli, lënë si garanci hipotekore për Bankën Tirana sh.ame Kontratë Hipoteke Nr. 657 Rep, Nr. 311/1 Kol., datë 11.08.2014 dhe Kontratë Hipoteke Nr.1512 Rep, Nr. 1356/3 Kol., datë 23.10.2010. Çmimi fillestar i ankandit është 9,534,672 Lekë.

Ankandi për pasuritë e mësipërme zhvillohet në datë 11.12.2017.

Ankandi për pasuritë e mësipërme zhvillohet në ora 16.00, në ambjentet e ShoqërisëPërmbarimore “Strati Bailiff’s Service”, Rruga “Jordan Misja”, Pall. 141/1, Shkalla 1, Ap. 7.Tiranë. Tel: 04 45 00 450, www.stratibailiff.com, info@stratibailiff.com

United Nations Development Programme

VACANCY ANNOUNCEMENT

The United Nations Development Programme in Albania is looking for qualified candi-dates who could fill the following vacancy.

Post Title: National Consultant on Ethnographic ResearchType of Contract: Individual Contract

Project: Promoting Inclusive Labour Market Solutions in theWestern Balkans

Duty Station: Tirana, AlbaniaDuration of Assignment: 15 working days during the period of December

2017 - January 2018

Deadline for Application: December 8, 2017Job Description: http://al.undp.org

Qualified and interested candidates are requested to apply online via UNDP Albaniawebsite: http://www.al.undp.org/content/albania/en/home/operations/jobs/.Interested applicants are advised to carefully study all sections of this ToRs and ensurethat they meet the general requirements as well as specific qualifications described.Incomplete applications will not be considered. Please make sure you have provided allrequested materials. Qualified women and members of social minorities are encouragedto apply.

Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve gjatëdy muajve ka ushtru-

ar kontrolle në 15 678 sub-jekte në kuadër të aksionitantiinformalitet. Ndërkohëqë u bën thirrje të gjithë bi-zneseve dhe individëve tëpërfitojnë nga fshirja e detyr-imeve deri në fund të vititpasi në janar do të nisinndëshkimet.KONTROLLETKONTROLLETKONTROLLETKONTROLLETKONTROLLET

Lidhur me subjektet, tëcilat kanë ndryshuarpërgjegjësinë tatimore, ngatë dhënat e DPT rezulton sejanë 1548 të tilla, të cila kanëkaluar nga biznes i vogël nëtë mesëm, apo kanë ndry-shuar, apo kanë ndryshuarkategori brenda biznesit tëvogël. Nga verifikimet e bëranë territor, janë verifikuar22 027 subjekte, ku 20.8% etyre janë pezulluar për sh-kak se kanë rezultuar nëshkelje. Sipas DPT, në këtody muaj janë futur nëskemën e sigurimeve sho-qërore 898 punonjës, janëmbyllur 523 subjekte të par-egjistruara dhe janë regjis-truar 4467 subjekte të reja.Ndërsa, sa i takon mbledhjessë detyrimeve të prapam-betura, kanë reaguar pozi-tivisht 2697 subjekte dhevlera ka arritur shifrën 1miliard e 928 milionë lekë.FALJAFALJAFALJAFALJAFALJA

Si rezultat i procesit tëfshirjes së detyrimeve përperiudhën para vitit 2010dhe atë 20111-2014, shuma edetyrimit të falur kap shi-frën 17 184 miliardë lekë.Ndërsa përdorimi i kredisëpër shlyerje të detyrimevenë nivel principali rezultontë jetë në vlerën 1 miliard e697 lekë. Ndërkohë që kambetur më pak se një muajkohë për të përfituar ngafshirja, e bizneset mund tëpërfitojnë fshirjen e detyri-meve për periudhat përparadhjetorit 2010, pra detyrimet

mbi 6 vjet te vjetruara. Këtodetyrime do të fshihen për tëgjithë individët, personat fiz-ikë dhe juridikë që kanëdetyrime të papaguara sipaskushteve të përcaktuara nëkëtë ligj. Sipas ligjit në fuqifshihen efektet tatimore përdetyrime si pasojë e lëshim-it jo brenda së njëjtës peri-

udhë tatimore të kryerjes sëfurnizimit, të dokumentit qëvërteton përjashtimin ngaTVSH, ose si pasojë emoslëshimit të këtij vërteti-mi, me kusht që në çdo rastaplikimi pranë AgjencisëKombëtare të BurimeveNatyrore të jetë paraqiturderi më 31.12.2014. Ligji i fal-

jes parashikon të fshihendetyrimet e pagueshme nëdoganë për TVSH-në e shtyrëdhe të papaguar për makin-eritë dhe pajisjet, importimii të cilave është përjashtuarnga tatimi mbi vlerën e sh-tuar, sipas listës përkatësenë fuqi deri në datë31.12.2016.

Aksioni antiinformalitet tatimet ushtrojnë 15 678 kontrolle në të gjithë vendin

Tatimet, përfitoni nga amnistia, nëjanar nisin gjobat dhe ndëshkimet

Në dy muaj regjistrohen 4467 biznese të reja, mbyllen 523 subjekte

Ornela Manjani

INDIVIDËT PËRFITOJNË

1.Heqja nga qarkullimi dhe çregjistrimi i mjeteve të transportit për të cilat nuk ështëkryer asnjë veprim deri më dhjetor 2011, si dhe shuarjen e çdo lloj detyrimi për këtomjete. Gjithashtu, për mjetet e transportit, të cilat nuk hiqen nga qarkullimiparashikohet shuarja e detyrimeve tatimore për periudhat 2010 e më parë dhefshirja e gjobave dhe kamatëvonesave për periudhat 2011-2014, me kusht pagesëne detyrimeve 2011 e në vijim. Efekti 11.9 miliard lekë2. Përdorimin të krediteve apo mbipagesave që mund të kenë subjektet për tëkompensuar fshirjen e detyrimeve tatimore, sipas parimit që, nëse ështënjëkohësisht debitor dhe kreditor, do të bëhet kompensimi i tyre dhe më pas nëseligji e parashikon si rast, do bëhet fshirja e detyrimit të mbetur.

BIZNESET

1.Fshirjen e detyrimeve për periudhat përparadhjetorit 2010, pra detyrimet mbi 6 vjet të vjetruara.Këto detyrime do të fshihen për të gjithë individët,personat fizikë dhe juridikë që kanë detyrime tëpapaguara sipas kushteve të përcaktuara në këtëligj. Totali i detyrimeve që fshihen 29.4 miliardëlekë2.Pagimin e detyrimeve tatimore të viteve 2011,2012, 2013 dhe 2016, duke ofruar incentiven eheqjes se gjobave dhe kamatave nëse paguhettatimi brenda 6 muajsh. Totali i gjobave dhekamatave që falen 62.6 miliardë lekë. Totali i tatimittë pritshëm për t'u arkëtuar si rezultat i faljes sëpenaliteteve dhe kamatave 35 miliardë lekë3. Në lidhje me kontributet e sigurimeve shoqërore,do të fshihen vetëm gjobat dhe kamatat, jo detyrimipër kontributin.4. Fshirja me të njëjtat kushte e detyrimevetatimore të qeverisë qendrore dhe asaj vendore dhedetyrimeve të pagueshme në doganë.5. Fshihen gjobat automatike për deklarim tëvonuar (gjobë 10 mijë lekë për çdo deklaratë tëdorëzuar me vonesë). Efekti i përafërt i gjobave 250milionë lekë6. Fshihen gjobat referuar neneve të shfuqizuaranga Gjykata Kushtetuese. Efekti 15 milionë lekë7. Fshihen gjobat për kompanitë e kasave fiskale.8. Fshihen detyrimet e sektorit elektro-energjetikshtetëror për vitet 2011-2013 si rezultat ikontrolleve dhe penalizimeve nga administratafiskale. Efekti 8,1 miliardë lekë9. Fshihen detyrimet e pagueshme në doganë përTVSH-në e shtyrë dhe të papaguar për makineritëdhe pajisjet, importimi i të cilave është përjashtuarnga tatimi mbi vlerën e shtuar, sipas listëspërkatëse në fuqi deri në datë 31.12.2016. Efektirreth 1 miliard lekë

Drejtoria e Përgjitshmee Tatimeve

E diel 3 dhjetor 201710 - SPECIALE

TTTTTARARARARARGAGAGAGAGAT E MJETEVE QË KANË DETYRIME T E MJETEVE QË KANË DETYRIME T E MJETEVE QË KANË DETYRIME T E MJETEVE QË KANË DETYRIME T E MJETEVE QË KANË DETYRIME TË PTË PTË PTË PTË PASHLASHLASHLASHLASHLYERAYERAYERAYERAYERATTTTTARARARARARGAGAGAGAGA

TR5969HTR5969KTR5969RTR596FTR596GTR596HTR5970FTR5970GTR5970PTR5971JTR5971RTR5972MTR5972STR5973ATR5973DTR5973KTR5975CTR5975ITR5976TTR5977DTR5977MTR5978GTR5978ITR5978MTR5980LTR5980MTR5981FTR5983DTR5983ETR5983JTR5984ITR5984LTR5984NTR5986GTR5987CTR5987GTR5987HTR5987JTR5988CTR5989FTR5989GTR5989PTR598BTXTR598FTR598GTR598HTR5990FTR5990HTR5990RTR5991LTR5991MTR5992KTR5994JTR5994LTR5995FTR5996DTR5996JTR5996LTR5996MTR5997ITR5998BTR5999KTR599DTR6000ETR6000LTR6000RTR6001JTR6002MTR6003ETR6003FTR6003ITR6003JTR6005ETR6005FTR6005TTR6006GTR6006KTR6007FTR6008ETR6008HTR6009FTR6009ITR6009PTR600BTR6010GTR6010JTR6011NTR6012JTR6012LTR6013HTR6013MTR6013UTR6014GTR6015FTR6015ITR6015LTR6017JTR6018DTR6018N

TR6019ATR6019FTR6019KTR601GTR6020JTR6021DTR6021ETR6021NTR6021RTR6022HTR6023ITR6023KTR6024ETR6024KTR6024MTR6025DTR6025NTR6025RTR6026FTR6026JTR6027ITR6028ATR6028PTR6029FTR6029HTR6029NTR602DTR602FTR602GTR6030DTR6030FTR6030NTR6031BTR6031NTR6032HTR6033ETR6033UTR6034FTR6035CTR6035FTR6035GTR6035JTR6035STR6036JTR6036NTR6036PTR6037ATR6037GTR6037KTR6037STR6038JTR6038STR6039ETR6039FTR603ETR6040DTR6040JTR6040MTR6041DTR6041ITR6043HTR6043ITR6044FTR6046HTR6046JTR6048DTR6048ETR6049CTR604DTR604FTR6050ETR6050ITR6051JTR6052JTR6052RTR6053LTR6054NTR6055GTR6055KTR6056NTR6057MTR6058GTR6058KTR6058RTR605ETR605FTR6060JTR6060MTR6061DTR6061FTR6061LTR6061PTR6062GTR6062ITR6062TTR6063GTR6063JTR6063STR6064GTR6065GTR6065I

TR6065LTR6066ETR6066NTR6067CTR6067KTR6067LTR6068ITR6068KTR6068LTR6069GTR6069NTR606ETR6070ETR6070GTR6071ITR6071NTR6072NTR6073GTR6074CTR6074GTR6074RTR6075ETR6075ITR6075KTR6076CTR6077ATR6077NTR6077TTR6079GTR607GTR6080FTR6080GTR6080JTR6080KTR6081KTR6082GTR6082HTR6082RTR6082TTR6083JTR6084ATR6085FTR6085JTR6086HTR6088LTR6088MTR6089FTR6089MTR608BTXTR608HTR6090MTR6091FTR6091GTR6091JTR6091NTR6091PTR6092UTR6093JTR6093NTR6093PTR6094ITR6095NTR6095TTR6096MTR6096RTR6097GTR6097NTR6098HTR6098JTR6098TTR6099BTR6099JTR609DTR609ETR6100KTR6102PTR6102RTR6103DTR6105FTR6106ETR6106TTR6109ITR610GTR610HTR6110RTR6113RTR6114DTR6114TTR6116FTR6116ITR6119MTR611FTR6121HTR6122BTR6122JTR6122MTR6122RTR6123ATR6123CTR6123FTR6123P

TR6124FTR6124HTR6124PTR6125DTR6125ITR6127HTR6128ETR6128STR6129ETR6130HTR6130MTR6131GTR6132LTR6133ETR6133MTR6134DTR6134JTR6135FTR6135JTR6135LTR6136KTR6137ETR6138FTR6138HTR6138MTR6138STR613CTR613ETR613FTR613HTR6140DTR6140ITR6141ETR6142HTR6143HTR6143UTR6144ETR6144KTR6144MTR6145HTR6145MTR6146TTR6147ETR6148ETR6148KTR6148NTR6148PTR6148RTR6149BTR6149ETR6149JTR6149UTR614DTR614HTR6150ITR6150LTR6150TTR6151FTR6151UTR6152LTR6153DTR6153LTR6153RTR6154PTR6154STR6156JTR6157LTR6157PTR6158STR615FTR6160HTR6161LTR6162LTR6163FTR6163KTR6164ETR6164HTR6165ITR6165NTR6165UTR6166HTR6166RTR6167ETR6167GTR6168ETR6168LTR6169ITR6169JTR616BTXTR616FTR6171GTR6172JTR6173NTR6175RTR6176RTR6177LTR6178CTR6178GTR6178RTR6179FTR6179P

TR6179RTR617DTR617ETR6180ITR6180LTR6180MTR6181ITR6182ETR6183GTR6183TTR6184KTR6185ETR6185FTR6185GTR6185HTR6186ITR6186PTR6187GTR6188GTR6188JTR6189FTR6189HTR618DTR618ETR6191GTR6192ETR6192MTR6192NTR6193JTR6193NTR6194ATR6194FTR6194GTR6194KTR6195ETR6195GTR6195KTR6195LTR6196BTR6196CTR6196HTR6196KTR6196MTR6198FTR6198LTR6198TTR6199ETR6199KTR619DTR619ETR619FTR619GTR619HTR6202DTR6202LTR6202MTR6203GTR6204BTR6204DTR6204FTR6206MTR6206NTR6206PTR6207JTR6209FTR6211ETR6211FTR6211JTR6213FTR6213HTR6213RTR6214KTR6215DTR6215HTR6215JTR6216ETR6216FTR6216MTR6217BTR6217STR6218HTR6218NTR6219HTR621FTR6220LTR6220MTR6221CTR6222GTR6222HTR6223PTR6225JTR6225LTR6226GTR6227FTR6227KTR6227MTR6228ETR6228JTR6228KTR6229HTR6229M

TR6229STR622HTR6230DTR6230LTR6230MTR6230NTR6231UTR6232FTR6232MTR6233GTR6233JTR6234LTR6235GTR6235HTR6235KTR6235RTR6236ETR6236LTR6236RTR6237ETR6237HTR6237RTR6238PTR6239FTR623ETR623GTR6240NTR6241CTR6241ETR6241RTR6241UTR6242CTR6242GTR6242JTR6242LTR6242PTR6243KTR6243MTR6244HTR6246GTR6246HTR6246JTR6246NTR6247TTR6248ATR6248BTR6248LTR6248RTR6249ITR6249JTR6249LTR624ETR624FTR6250KTR6250MTR6252KTR6253JTR6254STR6255FTR6255GTR6255ITR6255JTR6255PTR6255STR6256GTR6256MTR6257DTR6257KTR6257PTR6259FTR6259JTR6259TTR625FTR6260FTR6260HTR6260MTR6261ETR6262FTR6262GTR6262KTR6263ETR6263HTR6263KTR6264DTR6264ETR6265KTR6266ITR6267ETR6267LTR6268CTR6268ETR6268FTR6268TTR6269ATR6269KTR626ETR626GTR6270ETR6270FTR6270JTR6272D

TR6272JTR6273DTR6273ETR6273FTR6274DTR6274GTR6275BTR6275JTR6276FTR6276ITR6277FTR6277PTR6278ETR6278JTR6278KTR6278LTR6279ETR6279LTR6279PTR627DTR627FTR6281ETR6281FTR6281GTR6281MTR6284FTR6284JTR6284NTR6284RTR6285DTR6285GTR6285HTR6286BTR6286ETR6286LTR6286RTR6287JTR6287MTR6288JTR6288RTR6289JTR6289STR628DTR6290MTR6291KTR6292ETR6293JTR6295ETR6295UTR6296FTR6297DTR6297LTR629GTR6300ATR6300CTR6300KTR6301BTR6301HTR6301RTR6302FTR6302MTR6303ETR6303FTR6303ITR6306CTR6306LTR6307ITR6308JTR6309ITR630DTR6312CTR6312JTR6312MTR6313STR6314FTR6314KTR6316FTR6316STR6318ETR6318PTR6318UTR631GTR6320ITR6320KTR6321JTR6321KTR6321NTR6322KTR6323ITR6323JTR6324ITR6325HTR6325KTR6327GTR6327STR6328KTR6328MTR6329STR632ETR6330ATR6330D

TR6332ETR6332ITR6332JTR6332PTR6334NTR6335FTR6335HTR6335ITR6336PTR6337JTR6337KTR6337MTR6339MTR633HTR6340JTR6340PTR6340RTR6341JTR6341LTR6341PTR6343GTR6343MTR6344FTR6344LTR6345JTR6346ATR6346CTR6346KTR6346LTR6346TTR6347CTR6347ITR6348FTR6348STR6348UTR6349FTR6349JTR634ETR634FTR6350FTR6352HTR6352ITR6352JTR6352NTR6352PTR6352STR6353KTR6353NTR6354KTR6354TTR6355KTR6356GTR6357NTR6357UTR6358FTR6359ITR6359JTR6359RTR635GTR6361ATR6361KTR6361NTR6364FTR6364JTR6365HTR6366RTR6367LTR6368LTR6369ETR6369FTR6369LTR636DTR6370HTR6372FTR6372GTR6372TTR6373FTR6374GTR6374UTR6375ITR6375NTR6375STR6376ETR6376FTR6376JTR6376MTR6377STR6378ATR6378FTR6378JTR6378NTR6379FTR637CTR637ETR637GTR6380DTR6380FTR6380NTR6381GTR6381JTR6382A

TR6382JTR6382KTR6382MTR6383FTR6384HTR6384NTR6384PTR6385FTR6386STR638DTR638ETR638HTR6390GTR6390PTR6390STR6390TTR6392GTR6392KTR6392MTR6393ITR6393RTR6394JTR6395FTR6395LTR6396KTR6396RTR6397DTR6397KTR6397RTR6398BTR6398ETR6398JTR6399MTR6400FTR6400STR6401PTR6402BTR6402FTR6403ETR6403KTR6403RTR6404DTR6404LTR6405JTR6406NTR6406RTR6408FTR6408UTR6409ETR640DTR640FTR6410GTR6410LTR6410MTR6411HTR6411MTR6412HTR6413FTR6414KTR6414LTR6415ETR6416FTR6417JTR6417NTR6419GTR641FTR6420DTR6421FTR6421KTR6422MTR6423HTR6423JTR6424CTR6424JTR6424NTR6424PTR6424TTR6425DTR6425KTR6426FTR6426HTR6426LTR6426PTR6427ATR6427DTR6427NTR6428KTR6428MTR6428RTR6429TTR642DTR642HTR6430LTR6431ATR6432GTR6433JTR6433NTR6433PTR6434ITR6434RTR6435B

TR6435LTR6435TTR6436DTR6436FTR6436JTR6436LTR6436MTR6436STR6438ITR6438LTR643DTR6440HTR6440TTR6441ETR6441JTR6442LTR6444FTR6444GTR6445LTR6445NTR6446KTR6447ETR6447FTR6447ITR6448ITR6448KTR6448MTR6449NTR644CTR644FTR6450GTR6450JTR6450LTR6451ITR6451LTR6452ITR6453JTR6454JTR6455ATR6455FTR6455KTR6455LTR6456FTR6456JTR6457FTR6458PTR6458RTR6459FTR6459GTR6459NTR645DTR645ETR6461LTR6463JTR6463LTR6465FTR6465PTR6465RTR6466FTR6467FTR6467HTR6467JTR6467KTR6467RTR6468CTR6468FTR6468GTR6469FTR6469GTR646DTR646ETR6470FTR6470JTR6470KTR6471ETR6471LTR6473KTR6473MTR6474FTR6475GTR6476ITR6477FTR6477ITR6477KTR6478KTR6478LTR6479FTR6479ITR6479JTR6479KTR647ETR6480HTR6480JTR6480LTR6481HTR6481RTR6482ETR6482GTR6482NTR6483NTR6483P

TR6484DTR6484RTR6485ETR6485ITR6485STR6485TTR6487CTR6487PTR6487STR6488MTR6488PTR6489ITR648DTR648ETR648HTR6490MTR6491ITR6491UTR6492ATR6492KTR6493JTR6494FTR6494RTR6496BTR6496KTR6496LTR6496NTR6496UTR6498FTR6499KTR649DTR649FTR6500FTR6501RTR6502HTR6503JTR6503MTR6504KTR6505FTR6505NTR6506ETR6508MTR6508STR6509CTR6509GTR6509JTR650DTR650ETR650GTR6510KTR6510STR6511HTR6511MTR6511STR6512DTR6512PTR6513KTR6513TTR6514JTR6514KTR6514LTR6515CTR6515FTR6515JTR6516FTR6516JTR6516LTR6517GTR6517MTR6518ETR6518JTR6518KTR6518LTR6519ITR6519JTR6519KTR6519RTR651DTR6520NTR6521JTR6521NTR6521RTR6522ETR6523HTR6523MTR6524HTR6525LTR6525NTR6526KTR6528JTR6530HTR6531GTR6531PTR6534BTR6534GTR6534HTR6534JTR6535ATR6535JTR6537FTR6537J

TR6538GTR6539ETR6539KTR653GTR6540FTR6540NTR6541ATR6541BTR6541JTR6542DTR6542FTR6543HTR6543MTR6545ETR6545PTR6545UTR6546GTR6546JTR6546NTR6547KTR6548ITR6548NTR6549KTR6549NTR654FTR654GTR6550JTR6550NTR6551DTR6552GTR6552KTR6552MTR6553NTR6553STR6554DTR6554HTR6554RTR6555KTR6556GTR6558ETR6558ITR6558TTR6559JTR6559MTR6560CTR6560LTR6561ITR6561LTR6561NTR6562MTR6563HTR6564FTR6564HTR6564KTR6566BTR6566JTR6567FTR6568ETR6568HTR6568ITR6568JTR6568KTR6568MTR6569FTR656HTR6570RTR6571CTR6571FTR6571KTR6571MTR6571RTR6572JTR6572KTR6572RTR6572STR6573ETR6573JTR6573KTR6574JTR6575PTR6576KTR6577DTR6578GTR6579BTR6579KTR657ETR6580JTR6580KTR6581ETR6581FTR6582LTR6583MTR6584KTR6584NTR6585ITR6585JTR6585KTR6585PTR6586KTR6586S

Drejtoria e Shërbimettë Transportit Rru-gor ju kujton drej-

tuesve të mjeteve që kanëdetyrime të pashlyera sekanë afat deri në 31 dhjetorpër të përfituar nga amnis-tia. Zbatimi i ligjit "Për pag-esën dhe fshirjen/ shuarjene detyrimeve tatimore,detyrimeve të pagueshme nëdoganë si dhe procedurën eheqjes nga qarkullimi tëmjeteve të transportit pasfshirjes/shuarjes së detyri-meve tatimore", ka hyrë nënjë fazë të rëndësishme.Kështu thotë në një njoftimtë fundit, Drejtoria ePërgjithshme e Shërbimit tëTransportit Rrugor, ku thek-son se procedurat mund të

ndiqen deri më datë 31 dhje-tor 2017. "Brenda datës31.12.2017, njoftohen të gjithëqytetarët që të përfitojnënga procedura e heqjes ngaqarkullimi të mjeteve tëtransportit pas fshirjes/

shuarjes së detyrimeve. Drej-toria e Përgjithshme e Shër-bimeve të TransportitRrugor ka publikuar dheazhurnuar listën e mjeteveobjekt i ligjit 33/2017, ku tëgjithë personat e interesuar

mund të bëjnë verifikimin etargës dhe karakteristikavetë tjera të mjetit në këtë listë.S u b j e k t e t / p e r s o n a tpërgjegjës të paraqitenpranë Drejtorive Rajonaletë Shërbimeve të Transpor-

DPSHTRR: Detyrimet që fshihen, si të kryeni verifikimin nga targat

Amnistia për makinat,afati deri në 31 dhjetor

Janë 140 mijë automjete që përftojnë nga falja

Ornela Manjani

tit Rrugor për të kryer papagesë, veprimet e heqjesnga qarkullimi të mjetit apopër të kërkuar moskryerjene procedurës së heqjes ngaqarkullimi dhe mbajtjen ak-tiv të tij.

FSHIRJA EDETYRIMEVESubjektet që duantë mbajnë mjetin nëqarkullim u fshihendetyrimet tatimorepër periudhat dhjetor2010 e më parë, mekusht që tëpaguajnë detyrimetpër periudhën janar2011 e në vijim, mepërjashtim tëgjobave përmospagesë sëtaksave të periudhësjanar 2011 deri nëdhjetor 2014, të cilatfshihen/shuhen mekushtin e pagesëssë të gjithadetyrimeve të plota",thuhet në njoftimDPSHTRR.

(vijon)(vijon)(vijon)(vijon)(vijon)

E diel 3 Dhjetor 2017 - 11SPECIALE

Gjatë dekadës së fundit, krimi i organizuar në Shqipëri është sofistikuarpërmes forcimit të lidhjeve me poli-

tikën dhe me institucionet ligjzbatuese.Paralelisht me këtë evoluim, studiuesit kanëgjetur se është aplikuar zbutje e dënimevepenale për krime si trafiku i narkotikëvedhe organizatat kriminale në të tri shkallëte gjyqësorit.

Këto janë gjetjet kryesore të dy studimevetë mbështetura nga Fondacioni Shoqëria eHapur për Shqipërinë, të cilat u prezantuanpër mediat të premten gjatë një konferencenë Tiranë nga bash-kautori FabianZhilla, studiues ikrimit të organi-zuar dhe terror-izmit.

Studiuesi Zhillaprezantoi studiminmbi "Evoluimin estrukturave të or-ganizuara krimi-nale në Shqipëri"dhe po ashtu atëmbi "Drejtësinë pe-nale në Shqipëri", tëcilët i ka realizuarnë bashkëpunimme Besfort Lamallarin, tani zv.ministër iBrendshëm dhe Nita Shalën, avokate dhekriminologe.

Autorët theksuan se gjetjet e studimit tëparë mbështeten në "84 intervista megjyqtarë dhe prokurorë të Gjykatës së Kri-meve të Rënda dhe rretheve gjyqësore, avoka-të, penalistë, ekspertë të policisë, gazetarëinvestigativë dhe përfaqësues të shoqërisëcivile". Ndërkohë që në studimin mbidrejtësinë penale, ata i janë referuarshqyrtimit të 225 vendimeve të dy shkallëvetë gjyqësorit për Krimet e Rënda dheGjykatës së Lartë.

Sipas studimeve, organizatat kriminalenë Shqipëri vijojnë të jenë kryesisht grupimefisnore, të cilat përdorin biznesin si fasadë.Megjithatë, në rajone të ndryshme të ven-dit, rivaliteti mes bandave të armatosurandonëse ka pasur si motiv kryesor kontrol-lin e territorit, "ka shfaqur shpesh ngjyrimetë anshme politike".

Drejtori ekzekutiv i Fondacionit për Sho-qëri të Hapur, Andi Dobrushi, tha gjatë pre-zantimit se qëllimi i këtyre studimeve nukishin vetëm gjetjet, por edhe prezantimi injë sërë rekomandimesh që do të ndihmo-nin në luftën kundër krimit të organizuar.

Disa nga rekomandimet janë ashpërsimii kodit penal në hetimin e "çdo forme sho-qërimi të llojit mafioz", ngritje të struk-turave të posaçme antimafia dhe krijimi injë databaze deri edhe te lidhjet fisnore tëorganizatave kriminale, për të mos lejuarinfiltrimin e tyre në strukturat ligjzbatuese.

Forcimi i lidhjeve me politikënZhvendosja territoriale e grupeve të or-

ganizuara kriminale prej viteve '90.Studimi që analizon evoluimin e krimit

të organizuar në Shqipëri është bazuar mbidosje konkrete gjyqësore dhe shpjegon se sistrukturat primitive dhe të dhunshme tëfillimeve të viteve '90 e deri në vitet 2004-2005,u kthyen në organizata të komplikuara, tëcilat investojnë në biznese të ligjshme, nëpastrimin e parave dhe po ashtu në promov-imin e njerëzve pranë tyre në politikë.

Sipas Zhillës, lidhjet e politikës me orga-nizatat kriminale janë bërë gjithmonë e mëtë forta, ndërsa vetë organizatat kriminalegjenden në "një limbo" mes aktiviteteve tëpaligjshme që i kanë pasuruar dhe atyre tëligjshme, përmes të cilave qarkullojnëparatë.

Duke iu referuar disa rasteve konkrete,Zhilla tha se përpos dekriminalizimit, një

proces që zbuloi se të zgjedhur në Kuvenddhe në qeverisjen vendore ishin të dënuarpër përfshirje në krim të organizuar, tash-më jemi në fazën kur fëmijët apo të afërm tëpersonave të implikuar janë përfshirë nëpolitikë apo edhe në sistemin e drejtësisë.

"Ata kishin paratë dhe lidhjet, investu-an në edukimin e fëmijëve jashtë vendit dhepo ashtu kanë investuar në vendosjen e tyrenë poste kyçe, në polici apo në administratatlokale",-tha Zhilla, duke shpjeguar se kjonuk ishte përfshirë në studim, por dilte sirezultat i punës kërkimore.

Ndërkohë, ndër gjetjet interesante të stu-dimit për evoluimin e krimit të organizuarishte ndërtimi i një harte të organizatavekriminale që veprojnë aktualisht në vend,që sipas studiuesve janë të fokusuara nëqytete port si Vlora apo Durrësi, në Fier, nëShkodër dhe në aksin Tiranë-Elbasan.

Studiuesit po ashtu janë përpjekur tëevidentojnë lidhjet politike të grupeve tëcaktuara. Ndërsa lokalisht ndarjet politikejanë të theksuara, në Tiranë dhe Durrësgrupet kriminale i ofronin shërbim ofer-tuesit më të mirë politik.

Zhilla tha se megjithëse bëhej fjalë përnjë studim, disa prej personave të intervis-

tuar dhe ekspertë që kanë dhënë ekspertizëpër studimin e kanë bërë këtë në mënyrëanonime për shkak të frikës prej grupeve tëndryshme. Ai përshkroi një situatë të rënd-

uar, ndërsa theksoi se "Nga kapja e shtetit,organizatat kriminale kanë kaluar te kap-ja e shoqërisë".

Duke shpjeguar këtë, ai shtoi se njëpjesë e këtyre grupeve kriminale kishintashmë aktivitet nga sporti deri në sipër-marrje me shumë të punësuar në vend.

"ZBUTJA" E DREJTËSISË"ZBUTJA" E DREJTËSISË"ZBUTJA" E DREJTËSISË"ZBUTJA" E DREJTËSISË"ZBUTJA" E DREJTËSISËKurba e zbutjes së dënimeve penale ndaj

anëtarëve të organizatave kriminale.Grafik: Nga studimi mbi "Drejtësinë Pe-nale"

Sa i përket studimit mbi "Drejtësinë Pe-nale", studiuesit gjetën se vendimet për gru-pet kriminale kishin ardhur në zbutje,ndërsa përdorimi i gjykimit të shkurtuarlinte pak hapësirë për shqyrtim të imtë-sishëm të dosjeve. Po ashtu, ndër gjetjettheksohet se ndryshimi i shpeshtë dhe ipastudiuar i Kodit Penal dhe atij të Proce-durës ka sjellë probleme në punën e gjyqë-sorit.

Studimi po ashtu vëren se Gjykata e Kri-meve të Rënda në shkallën e parë ështëgjithmonë më e ashpër në dënime se kolegëtnë Apel apo edhe në Gjykatën e Lartë.

"Nga ana tjetër, shikohet se gjykatat ekrimeve të rënda të nivelit të parë kanë njëqasje më të zgjeruar për sa i përket inter-pretimit të neneve përkatëse që lidhen meformat e veçanta të bashkëpunimit të kry-erjes së veprave penale. Ndërkohë që Gjyka-ta e Apelit dhe ajo e Lartë e interpretojnëligjin ngushtësisht duke e bërë më të vësh-tirë të provuarit e veçorive specifike të for-mave të ndryshme të bashkëpunimit tëveçantë të trafikut të narkotikëve dhe kri-meve të tjera të rënda, sidomos në rastin eorganizatës kriminale," -thuhet në studim.

Po ashtu theksohet se shpesh gjykatat,edhe pse kjo nuk kërkohet nga ligji, i japinshumë rëndësi strukturës organizative"për të bërë dallimin midis bashkëpunimittë veçantë kundrejt atij të thjeshtë", dukebërë që dënimet të jenë më të ulëta.

Statistikat e përpunuara nga studiues-it në këtë rast tregojnë se ka një trend tëzbutjes së dënimeve, i cili përfshinprokurorinë dhe më tej gjykatat e treniveleve. Sipas statistikave, në vitet e parapas krijimit të Gjykatës së Krimeve të Rën-da dhe Prokurorisë pranë saj dënimet ekërkuara nga prokuroria ishin të ashpradhe vendimet zbuteshin në shkallë të ndry-shme të gjyqësorit, vitet e fundit kërkesate akuzës për dënime janë gati po aq të ulë-ta sa dënimet që jep gjyqësori.

'Nga kapja e shtetit te kapja e shoqërisë', sofistikimi i krimit të organizuar në Shqipëri

Raporti: Ja harta e familjevemafioze e kriminale në ShqipëriPolitika penale ka shkuar drejt zbutjes së dënimeve në 10 vitet e fundit

Vladimir Karaj,Reporter.al

“Organizatatkriminale në

Shqipërivijojnë të jenë

kryesishtgrupime

fisnore, të cilatpërdorin

biznesin sifasadë".

E diel 3 Dhjetor 201712 - KULTURE

FATMIRA NIKOLLI

Imazhet që shihni janë tëKishës së KryeengjëjveMihal e Gabriel, në Vosk-

opojë. Kisha është përmby-tur nga reshjet e fundit dheuji prej saj nxirret mepompë. Imazhet janë të Fo-rumit të Trashëgimisë, poredhe vetë Ministria e Kul-turës ka publikuar një fotoqë shihet pompa që tërhequjin. Si rrallë herë, ështëvetë ministria që njofton përsituatën e monumenteve. Nëraste si ky i këtyre ditëve,janë mediat që raportojnë painformacione zyrtare. Këtëherë, Ministria e Kulturës,përmes një materiali të de-tajuar, raporton për monu-mentet që rrezikojnë, ngajugu në veri. Deri tani, ngaraportimet periodike nuk kaemergjenca në objektet etrashëgimisë, por situata tëkontrollueshme në disa pikaku janë paraqitur problemepër shkak të përmbytjevedhe reshjeve masive. Ështëduke u monitoruar mekujdes Ura e Golikut, e cilaështë nga më të rrezikuar-at. Një grup pune po inspek-ton dhe monitoron objektin.Në qarkun e Durrësit para-qiten problematika për dymonumente: Kisha e GjonPagëzorit në Derven tëKrujës Monument Kulture,është e përmbytur e gjithëzona dhe Forumi Bizantin(Macellum Forum), në Dur-rës për shkak të reshjeve karrëshqitje të dherave dhedisa gurëve të mbushjes sëtrotuarit. Sipas MK-së, janëmarrë masat e menjëher-shme për sistemimin dhepërforcimin e skarpatës ngapunonjësit tanë. DRKKGjirokastër nga monito-rimet dhe kontaktet nga ter-reni nuk njofton për dëm-time apo ngjarje në objektete trashëgimisë. Sa i takonVlorës, janë bërë inspektime

MONUMENTET

Përmbyten monumentet, uji nxirretme pompë nga kishat e Voskopojës

në: Manastiri i 40 Shenj-torëve, Manastiri i Mesopot-amit, Kisha e Shën PremtesLukovë, 3 Parqet Arke-ologjike (Orikum, Amantia,Finiq), Kullat e DervishAliut dhe kanë pasur komu-nikime me banorët e zonëspër monumentet Kisha eShën Thanasit Leshnicë,Ujësjellësi i Vranishtit, Urae Bratajt, Ura e Slapit, Ura eFrëngut duke bërë me dijese gjendja nuk shihet tëpërkeqësohet dhe është paprobleme. Në Shkodër nukshfaqen problematika nëobjektet e trashëgimisë përshkak të motit të keq. Pasinspektimit të bërë në objek-tet me risk me të madh situ-ata paraqitet normale. Nëxhaminë e Plumbit ka pakujëra, por ato vijnë si rezul-tat i ujërave nëntokësore

pasi xhamia është nën nive-lin e lumenjve Kir dhe Drin.Në kishën e Shirgjit situataparaqitet normale po ashtuedhe tek ura e Mesit prurjete lumit Kir nuk janë inten-

sive. Ministria bën me dijese janë duke u kryer moni-torime të vazhdueshme nëterren nga specialistët eDRKK Berat në “QendrënHistorike” të qytetit të Be-ratit, i cili nuk raportonprobleme në monumente,veç qytetit, që pas shiraveështë mbytur në baltë për

sistemimin dhe përforcimine skarpatës nga punonjësittanë.FIERI E KORÇA NËRREZIK

Në qarkun e Fierit, sipasMinistrisë së Kulturës, para-qiten problematika. Kisha eShën Kollit në Vanaj,paraqet probleme në çatinëe saj, pasi nga shirat e tepërtrrezikon. Të njëjtin problemme çatinë ka edhe Kisha eShën Gjergjit në Libofshë,sikundër edhe Kisha e ShënMarisë në Bishtqethëm.Ndërkaq, Kisha e ShënGjergjit në Suk Strum, rrez-ikon pasi ndodhet në fushë.Drejtoria Rajonale e Korçëspo monitoron Urën eGolikut, e cila është nga mëtë rrezikuarat, ndërsa nëkishën e Shën Gjergjit nëShipskë ka pasur lëvizje tërasave nga stuhia dhe MK,premton që do të sistemohensapo koha të jetë optimale.Po ashtu, në Vithkuq teKisha e Shën Mëhillit ka pa-sur lëvizje të rasave nëpjesën e hajatit ku po mer-ren masa për t’i sistemuar,

sikundër Kisha e ShënGjergjit, të cilën e kanëizoluar me mjete provizore.Në Kishën e Ristozit në Mbo-rje një pjesë e mbulesësprovizore është shkëputur,por pa asnjë dëmtin serioz.Butrinti deri më tani, qytetiantik i Butrintit nuk ka pa-sur probleme, sipas MK-së.E qetë dhe pa probleme para-qitet situata edhe në ParkunArkeologjik të Apolonisë, siedhe në Parkun e Bylisit.Raportohet se te Muzeu iPavarësisë në Vlorë, reshjete dendura të shiut kishinpërmbytur oborrin, por sirezultat i bashkëpunimit meBashkinë Vlorë gjendja taniështë normalizuar, ndërsauji është larguar. Bëhet medije se Ministria e Kulturës,Instituti i Monumentevedhe Drejtoritë Rajonale Ko-mbëtare në të gjithë vendinjanë duke monitoruar situ-atën e vështirë, shkaktuarnga reshje të dendura shiudhe, gjithashtu, duke nd-jekur orë pas ore situatën eobjekteve të trashëgimisënë të gjithë vendin.

Ministria nxjerr specialistët nëterren, ja objektet që rrezikohen

Një nga kishat e përmbytura

Red

akto

r: B

en A

ndon

i; G

rafi

ka A

rtan

Buc

a 31

3

Në këtë numër: Martin Camaj, Luan Rama, Majakovski përmes përkthimit të Faslli Halitit,Letrat e dashurisë së Ing. Gjovalin Gjadri përmes përkthimit të Ardian Ndrecës...

E DIEL3 dhjetor

2017

Vijon në faqen 15

NGA MARTIN CAMAJ

Tash afër një vjet kanisë dhe në Kosovënjë rëmim aporikqyrje qëndrimesh

e pratikash kundrejt kul-turës e letërsisë shqiptare.Plogshtia mendore trashëguenga struktura ideologjikestaliniste e të kaluemes po biesi perde e errët prej syve tënjerëzve. Shumicës së sh-krimtarëve posaçe të gjener-atës së re, si munda me e vre-jtë tash së fundi edhe nga viz-ita në Prishtinë, i duket sikurzgjohen nga një andërr ekeqe. Pyetnin veten e mue,përse u ndaluen veprat e miaderi sot? “Në to s’ka gjana tëkëqia!” Sikur të doshintërthoraz me përligjë qënd-rimet e Partisë, apo ku ta diunë se paskan pasë shkaqeetike të ndalohet kontakti mepopullin tim. Me fjalë të tjeranjerëzit arsyetojnë ende dhe patë keq mbas kategorive të vje-tra, si forcë plogështie. “As me

politikë nuk je marrë!”, më thonë.Ndalimi i veprave të mia letrare

e jo letrare në vendin tim nuk mëka befasue kurrë. Por së pari duetë sqaroj një pikë: e kam pohuegjithmonë se nuk jam njeri i poli-tikës, por nuk kam thanë se nukjam njeri politik. Me fjalë tjeranuk jam vu kurrë në shërbim tënjë rryme politike, si vetje kamqenë gjithmonë në luftë (natyrishtme mjete të mia) kundër padrejtë-

sisë së fatit të njeriut, sidomos iatij që vuen, më ka prekë. Për mueashtë e logjikshme që nga fillimi undaluen veprat e mia në Shqipni ema vonë dhe në Kosovë.

Të marrim një shkas tëposaçëm: në veprat e mia letraresi në lirikë, ashtu në prozë instik-tivisht, pa paragjykimeideologjike, kam marrë anën e in-dividit, e njeriut kall i vetëm.Përkundër letërsia e realizmit so-

Zbulohet dokumenti i Martin Camajt i vitit 1990

Pse nuk pëlqehet letërsiaime në Shqipëri,

çfarë i duhet vendit tonë?!cialist në Shqipni e hymnizon kole-ktivin dhe nga individi, përbamësi kolektivit, lyp nënshtrim, disi-plinë, vetmohim etj. Nëse lexohenme vëmendje shkrimet që traj-tojnë temën ‘kolektiv’ si në letërsiashtu në traktate propagande, kepërshtypjen se flitet për një ‘me-kanizëm’, jo për një tanësi njerëz-ish, që do përdorë si makinë për tëkrye një funksion prodhues për tëmirën e një kolektivi tjetër jo-

prodhues dhe shfrytëzues.Në letërsinë time ka edhe ele-

menta rrymash letrare që nukpëlqehen në Shqipni, ndër to dheliria e përdorimit të formave. Me‘formë’ nënkuptoj dhe gjuhënsepse edhe fjalët që duhet të për-dorë shkrimtari janë të caktuemenë Tiranë: ka fjalë e forma ‘social-iste’ apo ‘kombëtare’ asosh ‘reak-sionare’ të ndalueme.

Enkaspër “Milosao”

E diel 3 Dhjetor 201714 -STUDIM

AARGUMENT

Ç’dëshira e mendime do ta kenë shtyrë D. Agollin drejt hartimit të një vepre të tillë lirike gjithëpërfshirëse? Një arsyemund të ketë qenë patjetër përvjetori i tridhjetë i Çlirimit të vendit nga pushtimi nazifashist, me të gjithë ngarkesën qëmbartte ky përvjetor për jetën e vendit.

NGA SHPËTIM ÇUÇKA*

24.

Poema “Nënë Shqipëri”(1974) është vepra më egjatë në vargje e D. Agollit. Edhe vetëm kjo e

dhënë ka peshën e saj në përcak-timin e vendit që poema zë në kr-ijimtarinë e poetit, por edhe në his-torinë e letërsisë shqiptare në tërë-si.Dhjetë kapituj, një hyrje dhe njëmbyllje – vetë kjo ngrehinë e ve-prës flet shumë për rëndësinë dhevëmendjen e veçantë që i ka kush-tuar poeti kësaj teme, për men-dimet dhe përjetimet që ajo ka zg-juar në mendjen dhe vetëdijen e tijqë përpara se të ulej të shkruantevargjet e para dhe deri në çastin,kur ai i mbylli përfundimisht fletëte dorëshkrimit dhe e quajti vetentë plotësuar me atë që kishte nxjer-rë nga duart.Ç’dëshira e mendime do ta kenë sh-tyrë D. Agollin drejt hartimit të njëvepre të tillë lirike gjithëpërf-shirëse? Një arsye mund të ketëqenë patjetër përvjetori i tridhjetëi Çlirimit të vendit nga pushtiminazifashist, me të gjithë ngarkesënqë mbartte ky përvjetor për jetën evendit. Një arsye tjetër mund tëketë qenë edhe nevoja e poetit përtë bërë përgjithësimet e tij artis-tike jo vetëm të periudhës tridh-jetëvjeçare që kishte kaluar sho-qëria shqiptare pas çlirimit, poredhe të historisë së luftës dhepëpjekjeve shekullore të popullitpër një shoqëri të mbështetur mbibarazinë dhe drejtësinë reale tëqytetarëve. Pa dyshim një arsye kaqenë edhe nevoja e D. Agollit për tëparashtruar rritjen e tij si qytetarpas katër dhjetëvjeçarësh jetë dhesi krijues pas rreth dy dh-jetëvjeçarësh krijimtari, pra, përtë bërë në njëfarë kuptimi njëdhënie llogarie të ndershme e mezemër të hapur përpara lexuesve,përpara vetë popullit, bir të të cilite ndjeu kurdoherë veten, përparandërgjegjes së tij qytetare.Shkruan poeti:

Po hap në poemë fletën e parë,fletën e dytë,Si fletët e portës ku kurrë s’kamhyrë;Mbi supet e mi miliona yj çelin embyllin sytë;Pas shpinës sime treni i kohës gjë-mon duke shfryrë;……………………………………………………….Treni i kohës me yllin e kuq të Nën-toritBën dritë mbi portën e re të po-emës.

Dhe le të shikojmë se me ç’sy e meç’zemër e sheh ai vetë poemën, letë përpiqemi të kuptojmë se sa eshtrenjtë ishte poema në përgjithë-si, arti poetik, për poetin D. Agolli:

O mushkë xanxare, të dua xanx-are,S’të dua të butë si dele manare,Të dua të çiltër, të dua të pastër,S’të dua të fshehtë, s’të dua tëngathët.

Të dy do kalojmë në shtigje plotderte,Ti mbetu përherë xanxare e serte!

“Jeta është luftë, punë e parresh-tur, mund e përpjekje. Dhe poezianuk mund të jetë thjesht jastëk mepupla, por këngë dhe tinguj që sho-qërojnë këtë luftë e këtë punë,këngë dhe tinguj të vetë shpirtit”,- duket sikur thotë me anë të këty-re vargjeve poeti.Lexojmë më tej:

Mendimet më mblidhen si bletëtrreth nënës.Nënë Shqipëri, nënë Shqipëri!Trokasin rrokjet, trokasin varg-jet,Trokasin hapat në Jug e Veri,Trokasin pikat nën strehët e prag-jet:Nënë Shqipëri, nënë Shqipëri!

Përsëri të pranëvendosura dhe tëgërshetuara tema e rrugëtimit tëjetës dhe tema e këngës së jetës,përsëri dhe përsëri, si një mënyrë etë jetuarit dhe e të përjetuarit tëjetës. Dhe gjithçka, edhe rrugëtimiedhe vargëzimi, në ritmikën e zhvil-limit të tyre kanë një kumbim: men-dimin e mëmëdheut. Të gjitha këtopërjetime hyjnë te poema “Nënë Sh-qipëri” dhe njëkohësisht shërbejnësi hyrje në të, si hyrje e saj.Të ndalemi te vargjet, ku poeti na ehap zemrën, na rrëfehet:

Nga gjithë qeniet e gjalla poetiE do ledhatimin më shumë,Se vuan i varfri, se digjet i shkretiPër njerëzit natën pa gjumë.

Vargje që na kujtojnë të pavdeksh-men poezi të Naimit “Fjalët e qirir-it”:

Në mest tuaj kam qëndruarE jam duke përvëluar,Që t’u ap pakëzë dritë,Natënë t’ua bënj dritë.

Vargje që i bëjnë nder D. Agollit dhei bëjnë nder letërsisë sonë, kulturëssonë.Duke lexuar “Hyrjen” e duke shke-lur në plloçat-vargje të kreut të parë,duke u ndeshur menjëherë me çësh-tjen themelore të kësaj poeme tëmadhe, me dashurinë për mëmëdhe-un, lexuesi i vëmendshëm e kupton:pas tridhjetë vjetësh çlirim D. Agol-li e ndjeu moralisht të nevojshme tashprehte në një formë të re dhe nëpërmasa të reja kuptimin e madh tëjetës: dashurinë për mëmëdheun. Sevetëm kjo dashuri e bën njeriun tëpërpiqet e të luftojë çdo ditë. Të vetë-flijohet, në rast nevoje!

Qëndroj para teje,Ja tek më ke,Për ty falem,Për ty bëj be!…………….Jeton dashuria për ty,Se birin tënd s’e thau civilizimi,S’e thau shekulli i atomitDhe i zbritjes në Hënë;Në buzët e plasura s’iu vyshk belbëz-imi,Belbëzimi i foshnjës që përgjërohetpër nënë.……………………………………………….Çdo gjë që më dhe trashëgim e kammbajturKudo që kam shkuar,Kudo që kam vajtur.

Dashuria e poetit për mëmëdhenë,për nënën Shqipëri, është dashuriapër gjithë natyrën e vendit, ështëdashuria deri në entuziazëm përbukurinë e tokës amtare. Por kjobukuri nuk është thjesht njëkënaqje e syrit. Vendlindja, Sh-qipëria i duken të bukura jo kujt-do. Ato janë të bukura për syrin enjeriut që e do vendlindjen, që e doShqipërinë. Dhe shpesh te kjodashuri ndihen edhe nota të hidhu-ra: kur vendlindja shpërfillet e

shpërdoret, kur Shqipëria keqtraj-tohet nga vetë bijtë e saj, kur vendis’ka zot.Dashuria e poetit për mëmëdhenë,për nënën Shqipëri, është dashuriapër këngën popullore, për krijim-tarinë e popullit, për krijimtarinëqë ecën në gjurmët e krijimtarisëpopullore:

Mes dy malesh me dëborëRa një trim vetullahollë.…………………………O ju, korba, që po nxini,Sytë e zez, të zez m’i lini,Të shoh nënë, motër, grua,Të shoh pragun mos m’u shua!

Po kjo dashuri për krijimtarinëpopullore dhe ky vlerësim e kjonxitje për krijimtarinë që ecën nëgjurmët e krijimtarisë popullore eshtyjnë poetin t’i përjetojë pa toler-ancë tingujt dhe ritmet që vijnë asillen nga jashtë, modelet e njëprodukti, që vetëm art e krijimtarie shëndetshme nuk mund të quhendhe që ndotin kulturën e një popu-lli ashtu si e ndotin natyrën e këtijpopulli sjelljet e plehrave tëprodhuara në vende të tjera.Dashuria e poetit për mëmëdhenëpërmban dëshirën e shenjtë të poez-isë “Mëmëdheu” të Çajupit: ku rrojme gas e me shpresë,/ ku kamdëshirë të vdes. Ja si këndon D. Ag-olli:

O malet e mi,………………Kam marrë shumë nga ju e do marr!Një copë gur do më jepni kur sytëtë mbyll,Një copë gur do më vini mbi varr…………………………………..Dhe unë at’herë do jem me ju i pan-darëBiri juaj në gjirin tuaj do flerë,Dhe pylli këngës së tij do t’ia marrëDhe fyelli i përjetshëm do bjerë:Vëlla poet, këngëtar i gëzimeve dhehalleve,Çlodhu pakëz në hijen e maleve!Te koka në shekuj do rrjedhë buri-mi,Mbi gjoks do hedhë fletë të kuqeagimi.Vëlla poet, këngëtar i tokës e gru-rit,Çlodhu pakëz në hijen e gurit.

Dashuria e poetit për mëmëdhenëështë dashuria për historinë e ven-dit, për historinë e popullit, dashu-ria për agimet dhe perëndimet, përmitet e legjendat. Por në këtëdashuri nuk ka vend për poshtë-rimet dhe ndotjet që i bëhen his-torisë së vendit dhe të popullit,ashtu si nuk ka vend për mite dhelegjenda, ku njerëzit dhe popujtposhtërohen.Dashuria për mëmëdhenë buron

edhe nga kohërat e hidhura tëmërgimit. Këndojmë vargjet:

Dhe zogjtë e tu të mjerë, të shkretëBraktisnin të heshtur foletë;Kabaja qante në gryka e zallePër botën e ndrydhur në halle;Kabaja mbartte hidhërimin e ma-leve,Si zemra e vajzës së valëve,Që priste mbi gurin e zi anës detitMbetur si qyqja në mes të rrëmetit.

Dhe ja ç’thotë poeti me gojën emërgimtarëve:

Rruga jonë, dreq o rrugë,Zgjatet për një copë bukë,Shkon në fundin e dynjasë,Akujve të Kanadasë…

Dashuria e poetit për mëmëdhenëështë dashuria për Gjergj Kastri-otin dhe Naimin, për Rrapo Heka-lin, për Plaku e Vlorës dhe SelamSalarinë, për Avniun nga Libohovadhe Bajramin. Është për këta dhetë tjerë njerëz si këta..Dashuria e poetit për mëmëdhenëështë dashuria syhapët e njeriutqë nuk lejon copëtimin e vendit ngatë huajt, është dashuria e birit qëgërshetohet me urrejtjen e never-inë për ata, emrat e të cilëve janëdëgjuar në historinë e vendit, si-domos në periudha pushtimeshdhe në bashkëpunim me pushtues-it, ndërkohë që populli jetonte ikredhur në mjerim:

Xhambazët që e nxirrnin nënën nëpazarin e zi të Ballkanit,Bënin duva dhe kërcenin rrethkurorës së mbretit,Trullosur nga tingulli i lirës sëarit,Dehur nga era e temjanit në obor-rin e madh të dovletit…Po tutje Myzeqesë kalbej kallaminë baltë,Kalbej njeriu tok me kallamin emadh si zabel.Bujkut i vinte dimri mes vapës,Bujkut i shpinte dimrin mushkon-ja anofel…-*-*—*Dashuria e poetit për mëmëdhenëështë ndjenja e thellë e neverisë përjetën e shthurur dhe boshe të dis-ave në mes të mjerimit të gjithë tëtjerëve:

O jetë me myk nën qylaf, qostek,borsalinë,Në dhëmbë të krimbur e tru tëmpitë.Më mirë të ngordhja për bukë dikunë bujtinë,Sesa të kisha të bëja me ty qoftë enjë ditë!……………………………………………..Fshatarit që dinte të bënte çudira metokën e ngratë,Që mund të krijonte nga balta vetëAdaminMe sy, me veshë, me dhëmbë,Një hiç-bejlurçinë që kishte në vendin etruve bathë,I bëhej perëndi, i rrinte mbi kokë, e vintenën këmbë!...

Dashuria e poetit për mëmëdhenë e njehedhe ndjenjën e hakmarrjes:

Fshatari të gjitha i di pa letër e libër,Fshatari librin e tokës mësoi me durim:“Do vijë patjetër një ditëTë kërkojmë shpagim,Të kërkojmë shpagim!..”

VVVVVijonijonijonijonijon

Pse e shkroi Dritëroi “Nënë Shqipëri”

E diel 3 Dhjetor 2017 - 15LETERSIA

RRETROSPEKTIVË

Profesor Bardhyl Demiraj ka ofruar me dashëmirësi për “Milosaon” dokumentin e panjohur në dorëshkrim: Në arkivinpersonal të Martin Camajt (Lenggries/BRD) gjendet ndër të tjera edhe një material i lënë në dorëshkrim, si përpunimi shënimeve të dikurshme për një intervistë, dhënë “Zërit të Amerikës” në gjallje të vet. Materiali i padatuar rezulton tëjetë përfunduar si i tillë pas vizitës së fundit të autorit në Kosovë, në gusht të vitit 1990. Këto shënime përcjellin natyr-shëm jo vetëm kandin e stilit të thukët të shkrimtarit tonë të madh në rolin e kritikut letrar të spikatur, por edhe atëangazhim intensiv intelektual e social në vazhdimësi që karakterizoi mërgatën e tërë politike shqiptare përgjatë gjithëgjysmës së dytë të shekullit të kaluar. Po ia përcjellim lexuesit këtë material me lejën e zonjës Dr. med. Erika Camaj e medëshirën e mirë që ta ngjërojë këtë perlë të medimit kritik letrar shqiptar, duke përjetuar natyrshëm forcën e gjykimitdhe fuqinë sintetizuese të autorit në përsiatjen e atyre proceseve konvergues dhe divergues që përjeton letërsia sh-qiptare në kohë e hapësirë....

NGA MARTIN CAMAJ

FRIKË NGA MOSKUPTIMIFRIKË NGA MOSKUPTIMIFRIKË NGA MOSKUPTIMIFRIKË NGA MOSKUPTIMIFRIKË NGA MOSKUPTIMI

Mbetet e paharrueshmepër mue diskutimi meautorët kosovarë prej24-29 gusht 1990 në

Prishtinë, sidomos me autorë të rij,temperamentesh të ndryshme. Ko-sova ka edhe kritikë letrarë tëhollë; disa ndër ta janë përgatitënë Francë e Gjermani. Mbaslargimit, mbetet dyshimi: a jemikuptue? Nuk ashtë, e lehtë të jeshi kuptuem kur vjen prej një botetjetër, me përvoja fare të ndryshmejetësore e kulturore, me tjetër shijesidomos për sa i përket formës, tëgjykohesh si ‘pedant’, alergjikkundrejt çdo kakofonie...

Njerëzit e kulturës e të arteveshqiptare janë të ndamë tash 45vjet në tri degë: Shqipni, Kosovë dhePerëndim.

a) Në Shqipni sistemi stalinistia doli që mes këtyne tri grupevemos të ketë kontakt të natyrshëmkështu që secila degë autorësh uzhvillue në kushte specifike tëndryshme. Në Shqipni u pengueedhe ndërlidhja mes autorëve tëvjetër e të rij; bile u shkaktue ngambrendë dhe rivaliteti artificialmes të ‘rijve’ e të ‘vjetërve’: këtondër tjera kushte demokratike, tathomi gzhatjet mes të resë e sëvjetrës do të kishte qenë dhe fryt-dhanëse. Disa nga të rijtë që sotqëndrojnë në krye të grupit kalu-en do kohë dhe në Bashkimin Sov-jetik: do pranue, ky kontakt meletërsinë ruse me traditë ndikoipozitivisht sidomos në prozën sh-qiptare mbas 1960 në Tiranë. Mbaskësaj periudhe letërsia e realizmitsocialist në Shqipni u zhvillue nënjë situatë shtet-rrethimi apo ‘get-to’. Simbas pragmatikës stalinistenë art e letërsi u zhvillue një mod-el edukues e kontrollues mbrendatë cilit individualiteti i autorit nukdel në pah. Si pasojë e byrokratiz-imit të autorëve, bahet kronik‘stagnacioni’ dhe qet krye diletan-tizmi, mosdallimi i talentit ngaautorë të patalentuem, numri i tëcilëve shtohet prej pesëvjeçari nëpesëvjeçar.

b) Letërsia kosovare ka pasë njëzhvillim jashtzakonisht specifik:lindi në kushte jonormale, iudesht të çohet në kambë me fuqi tëveta fill mbas lindjes... Kjo ka pasëpërparësi, por dhe kushte të vësh-tira zhvillimi. Kritika letrare kanjë punë të madhe përpara të cilë-sojë si poezinë ashtu prozën nëKosovë. Sot, për ata që e kundrojnëpër, së largu me simpati e çmim(natyrisht kritikë të shquemletrarë), shohin një zjarm të madhqë ia përngjet ‘kaosit’. Sikur t’iaviten do të zbulojnë fije të ndry-shme aq sa janë letrarë që sosin nënjë pikë. Andaj letërsia kosovareka nevojë për studiues të hollë qëjam i bindun se i ka mbrendë, nëplangun e vet.

letërsi arbëreshe dhe e mërgatës)për një letërsi si kjo e jona që lindinë periudhën e Rilindjes ko-mbëtare pothuejse njëkohësisht nëtrajta e kategori përmbajtëse mod-erne. Pati një kohë kur autorët emërgimit ranë fare në heshtje;ndoshta as nuk do të kishte shk-rue kush ma nëse një pjesë e au-torëve të mos kish gjetë strehimndër disa universitete të Evropëse Amerikës Veriore, në një ambi-ent të ngritun, ku mund të lërvro-heshin edhe gjuha shqipe e kultu-ra kombëtare. Tek disa ma të rijndikuen dhe rrymat e letërsivemoderne ku vlerësoheshin këtorryma, d.m.th. ndër universitete.Specifike për letërsinë shqipe nëkëto kushte ashtë se një pjesë eautorëve janë profesora universi-

tarë, si shumë autorë emigrantë tëkombeve të Evropës Lindore, rusë,polakë, romanë etj. Ndër ta donëpërmendë, Ernest Koliqi, ArshiPipa, Bardhyl Pogoni etj. Këtu marrshkas t’u qes gjeneratave të rejandërmend edhe kontributin e al-banologëve tjerë që nuk ishin po-etë, Namik Resuli, Stavro Skendi,Jakob Marlekaj e sa tjerë, të cilëtgjithë së bashku dhanë një kon-tribut të madh për afirmimin e kul-turës shqiptare ndër universitetetë mëdha (në Romë, në ColumbiaUniversity, Mynih, Mineapolis), kugjuha e letërsia shqipe u ngrit silandë studimore universitare nënjë rangë me gjuhët e letërsitë bot-nore.

Letërsia shqiptare sotdhe autorët e saj

(Nga shënimet për një intervistë dhanë “Zërit të Amerikës”)

Pranimi i letërsisë së harruarKthimi i autorëve të ndaluemmbrenda letërsisë; në vendin qëu përkiste po kuptohet siimperativ i kohës. Ribotimi iklasikëve si i Fishtës, Konicës,Koliqit, Zef Sqiroit etj. etj. do tëbjerë freskim ndër lexues.Përmes leximit cilësor që ashtëakt i përjetimit artistik, pa tëcilën s’ka letërsi do të përtrihenedhe veprat e autorëve tëndaluem. Ky proces receptiminuk do të jetë i lehtë as përlexuesin shqiptar, por shqiptari –si e pata ndëgjue nga një letrar ivjetër para shumë kohe – ashtë isquet e di ta ndajë shapin prejsheqerit.

Autorët kosovarë, si vetje të pa-varuna, kanë kërkue gjithnjë kon-takte edhe me shkrimtarë sh-qiptarë në Perëndim; ndërsa ata sigrup zyrtarisht deri tash vonëkanë qëndrue larg autorëve tëmërgatës, por jo atyne arbëreshë,me të cilët u zhvillue një bash-këpunim i ngrohtë e frytdhanës,sidomos me shtypin e poezisë ar-bëreshe nga Shtëpia botuese “Ril-indja”.

c) Letërsia jonë, tue nisë te ajoma e vjetra, ka lindë në Perëndim.Edhe një pjesë e veprave letrare tëRilindjes u shtypën në mërgim. Nëkëtë traditë përfshihet edhe kriji-mi poetik arbëresh, i cili mbas vde-kjes së Zef Sqiroit pati, mbas 1930,një pauzë sa që u fol edhe për sosjetë kësaj letërsie. Kah fundi i vjeteve50’ letërsia arbëreshe pati një ring-jallje, tue nisë me poezitë etregimet e Dushko Vetmos në njëtribunë të përbashkët që ishte re-vista “Shêjzat” (1957-1974) meletërsinë e mërgatës. Ndërkohëhyni në përdorim një emërtim i ri“letërsia e diasporës”, nga i cili uhoq dorë ose nuk u theksue sepseneve s’na shkonte ndërmend tëpërdorej shumësi (letërsi koso-vare, letërsi e realizmit socialist,

Me emigracionin e ri të vjetit1990 e me daljen në mërgim të Is-mail Kadares nis një tjetër fazë eletërsisë shqipe në mërgim: për t’uqamë me lot puna se edhe në mba-rimin e këtij shekulli letërsia jonëpër të qenë e lirë merr rrugët emërgimit, në një kohë kur letrarëte mërguem nga Evropa Lindore eJuglindore kthejnë në vendlindjete tyne.TRI APO NJË LETËRSI?TRI APO NJË LETËRSI?TRI APO NJË LETËRSI?TRI APO NJË LETËRSI?TRI APO NJË LETËRSI?

Natyrisht, një!Në këtë syzim u fol për struktu-

rat e jashtme të letërsisë shqiptaregjatë pjesës së dytë të shekullittonë. Ndamja në tri degë nuk për-ligjet me ligjet e normat e mirëfill-ta të mbrendshme të artit letrar tëcilat janë në kundërshtim dhe i qes-in poshtë kriteret politike. Edhekufijtë politikë nuk mund t’i nda-jnë kulturat nacionale. Kusht përkapërcimin e ndasive apo dallimevepërçase ka me qenë ‘harmonizimi’i ndryshmënisë në përmbajtje e for-ma edhe në letërsi. Dijekëqijtë, sig-urisht edhe në të ardhmen kanë mei ra gjithnjë hafazit të vjetër, tuepërfitue nga plogshtia mendore enjerëzve, që ndryshmënitë etrashëgueme mes formave gjuhë-sore, për shembull, ose zakoneve ebesojmave, do t’i përdorin si mjetepërçase. Por s’do t’ia dalin sepseqysh tash gjeneratat e reja të sh-krimtarëve e kanë kuptue se eposaçmja e ndryshmënia në art enë jetë e pasunon njerinë dhe seushtrimi i një arti të tillë ashtë edrejtë njerëzore.PRANIMI I AUTORËVE TËPRANIMI I AUTORËVE TËPRANIMI I AUTORËVE TËPRANIMI I AUTORËVE TËPRANIMI I AUTORËVE TËNDNDNDNDNDALALALALALUEM NË LETËRSINËUEM NË LETËRSINËUEM NË LETËRSINËUEM NË LETËRSINËUEM NË LETËRSINËSHQIPESHQIPESHQIPESHQIPESHQIPE

Kthimi i autorëve të ndaluemmbrenda letërsisë; në vendin që upërkiste po kuptohet si imperativ ikohës. Ribotimi i klasikëve si i Fish-tës, Konicës, Koliqit, Zef Sqiroit etj.etj. do të bjerë freskim ndër lexues.Përmes leximit cilësor që ashtë akti përjetimit artistik, pa të cilën s’kaletërsi do të përtrihen edhe veprate autorëve të ndaluem. Ky procesreceptimi nuk do të jetë i lehtë aspër lexuesin shqiptar, por shqiptari– si e pata ndëgjue nga një letrar ivjetër para shumë kohe – ashtë isquet e di ta ndajë shapin prejsheqerit. Kuptimi i tanësisë letrareqë u përshkue nëpër faza të ndry-shme të historisë së popullit tonë,do të japë shkas ndër lexues të kup-tohet edhe periudha e 40 vjetëve tëfundit, koha e krijimeve të mitevetë rrejshëm që s’ka të bajë me real-izëm, skajim përcaktues i ‘realizmitsocialist’. Ky shpërpjestim në para-qitjen e letërsisë sonë në 40 vjetët efundit u shpjegue me saktësi në njëintervistë me Ismail Kadare, dhanë“Zërit të rinisë” pak muej ma parënë Tiranë.

E dija se vjen kjo kohë me shan-sën që shqiptari të gjejë vetveten sipjesëtar i shoqnisë së përparueme,por se edhe unë do ta përjetoja këtëkohë, këtë nuk e kam besue!

Martin Camaj

Martin Camaj dhe Ibraim Rugova

VVVVVijon ngijon ngijon ngijon ngijon nga fa fa fa fa faqja 1aqja 1aqja 1aqja 1aqja 1

E diel 3 Dhjetor 201716 -LETËRSIA SHQIPTARE

TTREGIM

Autori na sjell një kronikë shqiptare në kapërcyell të dy sistemeve, por gjithnjë të futur në një aspekt disi historik-filozofik, që i shkon shumë autorit…

NGA LUAN RAMA

Dy netë më parë ai i kishte tele-fonuar në orë të vonë duke mend-uar i shqetësuar se ndoshta atëçast ajo po flinte.

- Alo ?... Kejt ?... më fal që po jushqetësoj tani në këtë orë.

- Ah, jo, ende s’kam rënë… jeposhtë në restoranti ?... Unë mundtë zbres.

Në zërin e saj ai kishte ndjerënjë lloj dëshire që të ishte me të dhetë kalonin bashkë atë natë, edhepse vonë.

- Ah, jo… nuk jam aty… po jumarr nga shtëpia. Sapo mora veshse sonte në mesnatë do të heqinstatujën e Stalinit nga bazamenti,në bulevardin e madh.

- Ashtu, vërtetë? Si kështu?Duket e pabesueshme. Askush ngagazetarët këtu nuk di gjë për këtë.

- Jo, askush, duan ta heqin nëheshtje të plotë. Sapo më njoftoi njëmiku im. Besoj se është e vërtetë.

- Çudi, pse në mesnatë?- Kuptohet, s’duan zhurmë,

gazetarë, njerëz që të komen-tojnë… dëgjo, sapo njoftova dheAndrean dhe Hildën.

- Ah, çfarë skupi! - lëshoi njëpasthirmë ajo me një lloj gëzimi ehabie.

- Do jem përballë hotelit çerekore para mesnatës. Ti e di, statujaështë dy hapa përballë.

- A po, sigurisht… atëherë po jupres!

Ishte hera e parë që i tregontenjë afërsi të tillë. Kejt ishte njëbjonde e këndshme, me një trup tëderdhur si të një atleteje, por ajoqë e bënte të këndshme ishtebuzëqeshja e saj e përhershme, çkaçlironte një mirësi të pafund.

Atë mbrëmje fillim dimri të vitit1990, në Tiranë binte një llohëdëbore që vinte nga veriu, ku borakishte filluar shtruar. Nuk bënteftohtë, pasi dhe erë s’kishte. Njëzetminuta para mesnatës ai kaloipara kullës së vjetër të sahatit tëqytetit duke i hedhur një sy akre-pave të saj. Sheshi ishte bosh dhendonjë kalimtar shkonte tutje bu-levardit. Hodhi sytë në të djathtë,para “Galerisë së Arteve” dhe nëndritën e zbehtë të një neoni pikasifigurën bonxtë të Leninit. Ai qën-dronte aty, stoik, me një vështrimtë çuditshëm hedhur përballë tij,ku një turmë e vogël po mblidhejdhe një vinç po afrohej. U dëgjuanzhurmat e pistoletave të dy mina-torëve që mesa dukej po punonintë shkëpusnin statujën e Stalinitnga bazamenti i betontë.

Kur ata u afruan, një grup ivogël kureshtarësh, kalimtarë tëvonët, ishin mbledhur aty tëtërhequr nga zhurma e pistoletave.Të habitur, gazetarët pikasën seçuditërisht ata tre puntore, rre-thuar nga disa policë, po punonintë shkëpusnin statujën. Kur ai uafrua me gazetarët që e ndiqnin pasnjë polic e ndali :

- Ku shkoni ?... Eshtë e ndaluar…- Jam gazetar i Radios së Jasht-

me, - iu përgjigj ai dhe bëri përpara

duke i treguar kartën e tij. - Këtagazetarë të huaj janë me mua, - sh-toi ai duke treguar nga Kejt e TheIndependent, Andrea i «La Stam-pa»-s dhe Hilda e «Radio-Bremen».

Polici deshi ta ndalonte por aikishte kaluar tashmë duketërhequr me vete dhe tre gazetarëtqë e ndiqnin me një kureshtje tëjashtzakonshme. Polici shikonte ehabitur pa ditur se ç’të bënte, t’ikthente apo t’i linte. Një vështrimqë më së fundi dukej sikur thoshte: «E ç’më duhet mua të ngatërro-hem me këta të huaj, kushedi ç’mëndodh nesër…».

Atë mesnatë heqja e statujës ubë shpejt. Mjaftuan prerja e shu-frave të hekurit që e mbanin tëlidhur pas bazamentit që vinçi tëhynte në veprim. Andrea fo-tografonte me shpejtësi ; Kejtkërkonte emrat e dy minatorëveme pistoletat në duar duke fo-tografuar njëkohësisht, Hilda memikrofonin e saj të vogël i ishteafruar puntorit me pistoletë dhekërkonte t’i thoshte se çfarë nd-jente për këtë çast historik. Pun-tori qeshi, vështroi nga ai, pastajnga policët, mërmëriti diçka nëpërdhëmbë dhe në fund shtoi : «Sigur-isht që duhej hequr… mjaft më! »dhe duke rrëmbyer përsëri pisto-letën deshi t’i largohej kësaj inter-viste.

Kur ai ngriti sytë, vinçi, qëmbante nderur monumentin erëndë prej bronxi tundej lehtë nënjë pozicion të pjerët, gjysmë ipërkulur. Sikur po e ngrinin ngavarri. Lumturisht diktatori sh-qiptar, nxënësi më i zellshëm i tij,kishte vdekur dhe nën presionin ePerëndimit vazhduesi i tij, që deriatëherë nuk kishte guxuar taprekte idhullin e klasikut të“katërt”, pra pas atij të Marksit,Engelsit dhe Leninit, tani potërhiqej. Udhëheqësi suprem nuk

e kishte ndarë nga tavolina e tij epunës, nga koka krevatit dhe shtë-pia e tij deri sa vdiq. Ishte një llojMesie. Portreti Stalinit shfaqej nga-do në pankartat e mëdha, nëpërrrugë, plazhe, fusha e male, krahasportretit të tij. Madje emrin e Sta-linit ia kishte vënë dhe një qytetinaftëtarësh.

Para se të largoheshin, Andreae drejtoi edhe njëherë objektivin eaparatit drejt statujës e cila tash-më po zhvendosej mbi karrocerinëe kamionit që priste me motorr tëndezur. Pastaj e drejtoi objektivinnga bulevardi përballë ku shquhejzbehtë përmendorja e Leninit, i cilishikonte në një heshtje të madhelargimin e pinjollit të tij që asn-jëherë nuk e kishte dashur, dhe aqmë tepër që shqiptarët e kishin ven-dosur përballë tij. Ç’ide absurde!...

Më së fundi statujën e rëndë prejbronxi e shtrinë mbi karrocerinë ekamionit. Shkonin ta « varrosnin» sërrish, s’dihej ku, ndoshta nëndonjë fonderi. Atë mesnatë tëvonë ai përshëndeti gazetarët që ishoqëroi deri në hyrjen e hotelitdhe u largua me nxitim për në sh-tëpinë e tij. Ndjehej i gëzuar. Në“Hotel Dajti”, tre gazetarët jepninlajmet e para të një ngjarje qëPerëndimi e priste: heqjen estatujës së Stalinit. Një simbolbinte. Tashmë kishte mbetur veçmonumenti gjigand i diktatorit nëshesh të qytetit. Atë natë, nëpëreterin e qiellit shqiptar, shpërnda-hej lajmi i jashtëzakonshëm.

Po kthehej. Kishte një llojngazëllimi, mbase ngaqë ishte njënga dëshmitarët e rrallë të atij mo-ment historik. Papritur u kujtuase ishte pikërisht datëlindja e Sta-linit. Koinçidencë apo e qëllimtë ?Në fakt, para një vit datëlindja eStalinit nuk ishte festuar si mëparë. Nxitonte dhe kur mbërriti asvetë nuk e kuptoi si mbërriti aq

vonë. Të gjithë flinin. Mbas disaorësh, në mëngjes qytetarët e Ti-ranës që do të kalonin nga bulevar-di do të konstatonin largimin easaj statuje, e atij njeriu që i solliaq fatkeqësi gjysmës së Europës.Të nesërmen, në disa gazeta ishtebotuar fotografia e qeshur e mina-torit që jepte intervistë megazetaren e The Independent, nëgazetën La Stampa, si dhe statujae varur në ajër e Stalinit që mezimbahej nga vinçi.

Atë mëngjes shumë studentë qëshkonin në universitetin e Tiranësdhe kalonin nga bulevardi, nuk epikasën fillimthi se bazamenti istatujës ishte bosh. « Radio Tirana» s’kishte transmetuar asgjë përnjë ngjarje të tillë, madje as Radio-Televizioni Shqiptar e gazetat editës. Dikush papritur e kishtepikasur dhe njerëzit kishin ndalur.Të tjerë që erdhën më pas shikonintë habitur atë bazament pa të zo-tin e tij. Fytyrat e tyre ishin të qe-shura : pëshpërima, të qeshura,thirrje të vogla dhe hapa që nxito-nin drejt bazamentit në atëmëngjes të dielltë. Një kohë tjetërafronte dhe kjo ndjehej në fytyrate njerëzve që ndalonin, të cilëtpothuaj instinktivisht ktheninkokën nga krahu tjetër i bulevard-it ku spikaste Lenini, krahëhapur,me pallton e tij në dorë. «Po ky, kurdo të hiqet?» - tha dikush mes tur-mës...

Lloha e borës s’kishte lënë asn-jë gjurmë dhe dielli që ishte ngri-tur disi tregonte se do të bënte njëkohë e bukur. Një ditë më vonë,bashkë me gazetarët, sipas pro-gramit, ata ishin nisur drejt jugut.Thjesht një vështrim i shpejtë rrethpeizazhit shqiptar, njerëzve,qyteteve të jugut, jetës të «planetitshqiptar» siç shkruhej shpesh nështypin e huaj, meqë hyrja egazetarëve, deri para pak muajsh

ishte pothuaj gjithnjë e kontrollu-ar. Një dritë e bardhë diellore mbu-lonte gjithçka. Ata u nisën me dyvetura të Parkut të Delegacioneve,siç përdoreshin përgjithësisht përgazetarët apo miqtë e Shqipërisë.Gjatë gjithë rrugës, në sediljen epasme, ashtu me lirshmërinë e sajtë një çupëline ajo i ishte ngjeshurafër dhe vazhdimisht e pyeste rrethqytezave që shfaqeshin, fshatarëve,ndonjë fabrike buzë rrugës, jetëssë fshatarëve, efektit që kishte bërëheqja e Stalinit në popullsinë sh-qiptare, etj. Ndërkohë ai përgjigjejme një qeshje të lehtë që e bënteakoma më simpatik. Ishte i çliru-ar, pasi ishin vetëm dhe nuk kishtenjerëz të tjerë përreth që mund tëpëshpërisnin në veshët e «Sigurim-it». Shoferi dinte veç dy fjalë an-glisht si «Mirëmbrëma»,«Mirëmëngjes», « Faleminderit »dhe kaq. Pasi kaluan Fierin, ajonisi t’i tregonte rreth jetës së saj,studimeve në Oksford dhe pastajnisjen e karrierës në gazetari, filli-misht në një agjenci lajmesh. Dukeqeshur i pëshpëriti afër veshit ses’kishte patur fat në dashuri, edhepse ajo i kishte dashur me gjithëforcë ata që kishte njohur. Tani duatë bëj një fëmijë, i ishte shprehurajo. Eshtë shansi im i fundit. Tash-më i kam kaluar dyzet vjet të jetëstime. Dhe pastaj kishte shpërthy-er në të qeshura.

- Po ti? i ishte afruar ajo duke eparë drejt e në sy, për të dëgjuarsekretet e tij. Je i dashuruar?... Mekë? Me gruan tuaj apo dikë tjetër!

Ai qeshi dhe ngriti supet. S’dintesi t’i përgjigjej kësaj pyetje të ko-mplikuar.

- Ah, e di, kjo është një pyetje evështirë për ju burrat.

- Jo, por… - donte të justifikohejai, - por ndërkohë ajo kishtehedhur sytë drejt atij imazhi mah-nitës që shfaqej, sapo kaloje qafëne Llogarasë dhe ku që lart, si ngadritarja e një avioni pikasje poshtëbregun e një deti blu me një plazhrëre.

- Ç’mrekulli?! - tha ajo dhe kërkoitë ndalonin makinën.

Ata zbritën dhe filluan të vësh-trojnë atë pamje të jashtëzakon-shme dhe në të majtë, tutje, majate larta të malit të Pikëllimës. Mak-ina e gazetarëve të tjerë u shfaq dhendaloi pranë tyre. Gazetarët dolënduke marrë me vete aparatet e tyre.Herë pas here Kejt hapte krahëtduke u mbushur me frymë, sikurtë ishte në majat e Himalajeve.

Drekën atë ditë e hëngrën nëBorsh, nën rrepet plot gurgullimatë ujrave të burimit që zbrisnin ngalart. Pastaj shkuan në breg.

- Doni të laheni? - e kishte ngac-muar ai.

- E pse jo?... Megjithëse mendojse duhet të jetë ftohtë, - ishtepërgjigjur Kejt dhe duke ngriturpantallonat shkoi këmbëzbathurdrejt ujit. - Me këtë det të bukurdhe me këtë diell Shqipëria duhejtë kishte fytyrën e një vajze tëbukur...

Ai harroi se ata vinin nga detete veriut dhe se një kohë e tillë këtupër ta ishte si një vjeshtë e ngrohtë.

Në perëndim ata mbërritën nëSarandë. Edhe pse dimër, dukej sinjë ditë pranvere. Bënte ngrohtë.Moti çuditërisht ndryshonteshumë me veriun shqiptar. Pasi

Syri i qiklopit

E diel 3 Dhjetor 2017 - 17BOTIME

RREVIEW

Në një farë mase, e mendojmë se ky libër shërben edhe si një homazh për intelektualët shqiptarë dhe ndjenjat e tyre, poredhe atë shkallë të lartë emancipimi dhe kultivimi ndjenjash që arritën të kishin paralufte. Inxhinieri i shquar shqiptar kanjë prekje të lartë humane dhe koncepte mirëfilli estetike dhe filozofike, që i dalin thjesht edhe pa asnjë sforcim nga pena etij e dhimbur drejtuar të ndjerës bashkëshortes së tij...

lanë valixhet, nga taraca e hotelitata vështruan një çast nga deti dhekonturet mjaft të dukshme të ish-ullit të Korfuzit përballë. Ulur nëbarin e hotelit, vera me një etiketëme kokën e Dea-s së Butrintit an-tik, një e kuqe me një ngjyrë veluritë errët, u pëlqeu shumë. Pastaj ufutën brenda për të ngrënë dark-ën. Si gjithnjë ajo bënte kujdes tëulej afër tij. Gjatë bisedës, lidhurme problemet e shumta dhevarfërinë që kalonte Shqipëria nëvitet e fundit, triskëtimi i ushqim-it, papunësia, veshtirësitë e mëdhanë fshatra ku prodhimi bujqësornuk arrinte të mbushte barkun eshqiptarëve, etj, në një çast pauze,ajo e pyeti :

- Po ti ke udhëtuar jashtë?- Ku?- Nëpër Europë!- Ah, jo, sikur... Udhëtimet jash-

të kanë qenë tepër të kufizuara. Joçdo kush mund të lëvizë. Prandajdhe njerëzit, së fundi, tentojnë tëlargohen nga kufijtë në mënyra tëndryshme.

- Do kishit dëshirë të udhëtonit?- Sigurisht… çdo kush do të kish-

te dëshirë… Gjithë këto vite kemijetuar të mbyllur, duke ëndërru-

ar…Ajo e vështroi me një vështrim

të çuditshëm, disi keqardhës emegjithatë me dashuri.

Ai e kuptoi se po të ishin vetëm,ajo do të donte ta puthte… Gjthç-ka shfaqej në sytë e saj që shndris-nin.

Pas darke ata po shëtisnin nëshëtitoren e qytetit. Ishte njëmbrëmje e bukur. Andrea dhe Hil-da ecnin përpara duke biseduardhe ata shkonin pas tyre, me haptë ngadalë dhe me një ndjesikënaqësie që ishin bashkë.

Ndërkohë, një dritë e fuqishmenga cepi i shkëmbit filloi të lëvizëmbi sipërfaqen e detit.

- Po kjo? - u çudit ajo duke vësh-truar me një lloj habije shfaqjen easaj drite të fuqishme, të asajfashoje drite që lëvizte ngadalë mbidet, nga njëri cep i bregut në tjetrin.Ai vetëm qeshi.

- Vërtet, ç’është kjo dritë e çu-ditshme kështu papritur? - këmbën-guli ajo.

Ai heshti një çast e pastaj tha:- Për të ruajtur bregun.- Ashtu?... Nga kush?...- Për të ndaluar ata që duan të

ikin, - dhe ai e pa drejt e në sy me

një ndjesi dhimbjeje.- Përse… për të shkuar në Kor-

fuz?... Me çfarë?- Me gjithçka, me barkë, komar-

dare, gomë makine… dhe me not!- O Zot, ç’dritë e frikshme… - dhe

ajo ndaloi e shtangur nga ajo pikeqë hidhte atë dritë të forte. - Si njësy qiklopi!

Ajo e tha atë shprehje ashtu pau menduar, siç i erdhi në mendje,por ishte një fjalë që të çonte në pre-histori. Kush ishte qiklopi? Ai që embante në gjunjë këtë popull… Mesiguri, mendoi ai, ka kujtuar aven-turën e Odiseut me qiklopin dhe qëashtu i verbuar e kërkonte atë drejtbregut duke hedhur kuturu sh-këmbenjtë mbi det.

Pas një heshtje të gjatë, duke nd-jekur fashon e gjërë të dritës qëbënte të shihje gjithçka mbi breg,ai nisi t’i tregojë historinë e dymotrave me vëllain e tyre. Meqë do-nin të arratiseshin, një mbrëmjeishin nisur me not pikërisht ngaai breg dhe rrugës, vëllai i tyre kish-te mbetur rrugës. Të nesërmen nëmëngjes, marina greke kishte gje-tur në det veç dy vajzat, ndërkohëqë vëllai i tyre ishte zhdukur nëhumbëtirat e detit.

- Oh, ç’tmerr!... E paimagjin-ueshme! - tha ajo me një zë gati tëmekur.

Ndërkohë drita e prozhektoritgjigand, ngritur mbi majën e atijshkëmbi në të majtë të qytetit ushua. Errësira e natës u bë akomamë e dukshme edhe pse aty-këtudritat e neonëve ndriçonin zbehtëshëtitoren buzë detit.

- Domethënë vëzhgojnë mbigjithçka që mund të lëvizë nëbreg!... Të duket si në skenën e njëteatri të frikshëm e absurd…

Ndërkohë pranë tyre kaloninqytetarët, përgjithësisht familjarëapo njerëz të moshuar që ishin më-suar prej kohësh nga drita eprozhektorit ndaj të cilit ishin in-diferent. E si mund të habiteshinme një rit të tillë të përnatshëm.Ata ishin mësuar tashmë me ver-bimin…

Pothuaj instinktivisht ai ktheukokën prapa se mos shikonte ndon-jë nga ata që zakonisht ndiqninnga pas gazetarët e huaj apo çdo tëhuaj që shkelte në territorin e Re-publikës shqiptare. “Lumi flë, has-mi nuk flë”, shkruhej në një ngaparullat që ndriçohej nga neoni irrugës. Vallë e ndiqnin?... Ku janë

ata dy tipat që kishte parë kur kish-in lënë valizhet dhe ishin shfaqurnë bar përsëri?...

Darka e asaj mbrëmje kaloishpejt pasi rruga i kishte lodhur.Qytetarët e Sarandës i kishin habi-tur me qetësinë e tyre, ndërkohëqë një lloj trishti kishin ndjerëgjatë gjithë rrugës, veçanërisht nëkalimin e Kavajës, Lushnjës, Fier-it dhe Vlorës. Fytyra të ngrysuraqë i vëzhgonin me indiferencë. Nefillim u ngritën Hilda dhe Andrea iLa Stampa-s. Por shpejt u ngritëndhe ata. Në holl, një ekran televiz-ioni tregonte imazhet e një vizitetë një prej drejtuesve të vendit nëzonën e veriut, ku entusiazmi injerëzve dukej artificial dhe i sh-tirë. Vrasja e Çausheskut qënjerëzit kishin parë nga ekranet etelevizioneve italiane apo ngatelevizioni jugosllav e kishte tron-ditur ndërgjegjen jo vetëm të botëspor dhe atë të klasës politike sh-qiptare ende në pushtet. Atangjitën shkallët dhe në një kat mëpas ai u ndal.

- Po shkoni?... - tha ajo me njëton të habitur. - Ejani, është endeherët. Kam marrë me vete një uis-

NGA BEN ANDONI

Një tufë letrash të ruajturnga autori dhe befas atoshpërthejnë në një botim për publikun në vitin

e largët 1943. G. Maranaj, siç e ven-dos pseudonimin autori i tyre, përshumë njerëz të letrave nuk thotëasgjë , derisa zbulohet për ata qënjohin historinë e tij private. Ajoështë kujtesa e një dhimbje, që egrihnon kohën e mbushur meshqetësim, ku Evropa po përjetonnjë Luftë të Dytë. Autori është njëinxhinier që e njohin mirë nëkryeqytet, kurse e shoqja që“merr” letrat postmortum, njënga gratë më të njohura tëkryeqytetit. Një qytet si Tirana, qëka pak më shumë se dy dekada qëpo ndërton jetën e vet si qendra eparë e Shqipërisë ka nevojë përhistori. Por, historia e dhimbjes,sadoqë i shton kujtimet Tiranës,të shkakton edhe sot shumë trish-tim. Prej fatit, kohës, dashurisë sëpamundur.

Autori Gjovalin Gjadri i ka tëgjitha këto ndjesi në shpirtin e tij,ngaqë është i helmuar prej ikjessë parakohshme të së shoqes, qëai i drejtohet ende si të jetë ajo edashura e dikurshme, ku sapojanë njohur. Zejnep Toptani, pin-jolle e familjes patriotike të AbdiToptanit, që përbën personazhin edytë të epistolarit të dhimbur, nukështë më. Ajo bëhet e gjallë në ret-rospektivë prej autorit, pasi ai idrejtohet sikur të jetë diku me ref-erenca të qarta. Në fakt, ai i fleteterit, nga ku beson se do tëpërcjellë kah ajo. Ajo vetë zbulo-het pak nga pak, në një formë tëkëndshme, që i ka dhënë veprës sëvet autori. Së pari nga letrat e sajtë dikurshme dhe pastaj në ato qëai i dërgon asaj përmes rrëfimit tëdhimbsur.

Duhet ndërprerë një dekik kyepistolar dhe i duhet dhënë njëfalënderim përkthyesit të saj. Ar-dian Ndreca me gegnishten e tijorganike na e sjell autorin në njëformë, që ai vetë do e kish ëndër-ruar. Më shumë se kaq, ai i ka bërënjë shërbim të këndshëm këtij di-alekti duke treguar fuqinë dhemundësitë shprehëse. Esejapararendëse na ka futur shumëmë tepër në hullinë e atij rrëfimitë bukur që lexojmë, por na sjellsërish edhe Ndrecën me kulturëne bukur dhe përpjekjen e tij të pan-dalë për formim.

Libri i inxhinierit GjovalinGjadri: “Letra grues seme të vde-kun”, dalë nga shtëpia botuese“Onufri” tregon një dashuri tëbukur, të ndodhur gati 90 vite mëparë, kur një i ri shkodran nga njëfamilje e thjeshtë e besimit kato-lik, dashurohet me një vajzë të retë pasur, që është e besimit mysli-man. Të dy janë të arsimuar nëVjenë. Kjo urë e bukur i mban tëgjitha kalimet e argumenteve qështjellohen në vepër. Gruaja vdesfare e re në Itali dhe që atëherë përburrin s’ka më jetë. Ai i drejtohetasaj me mëndje, e mban në shpirtdhe vendos ta kujtoj me këtë epis-tolar virtual, që nuk ka pritës.

“Jeta jeme asht bjerrë. Kam ar-sye të mjaftueshme me vra veten,por ngurroj, pse nji dorë, një fuqimistike më ndalë. Në vragën ehumbjes tande të pamatë jeta jemeshpirtnore ka pësue shndrrime tëthella. Në lojën e mshehtë mesligështisë dhe guximit, mes dy-shimit dhe besimit në Zotin, e njohveten ma pak, por nji gja e di mesiguri, lakmoj i zhuritun vdekjen.Të lutem e dashun, më merr mevete!

Në një farë mase, e mendojmëse ky libër shërben edhe si njëhomazh për intelektualët sh-qiptarë dhe ndjenjat e tyre, poredhe atë shkallë të lartë emancip-imi dhe kultivimi ndjenjash kish-te një brez i asokohe. Inxhinieri ishquar shqiptar ka një prekje tëlartë humane dhe koncepte mirë-filli estetike dhe filozofike, që idalin thjesht edhe pa asnjë sforcimnga pena e tij e dhimbur. Ato janëpjesë e një formimi të mirë poredhe kultivimit të bukur të au-torit. Njësoj na vjen dhe vajza-grua, që derdh në këto letra me njëçiltërsi të pamatë të gjithë brish-tësinë natyrale, por edhe ndjenjate pastra. Kur lexon këtë “episto-lar” bindesh se neo-shqiptarizmidhe qarqet kulturore të atyreviteve realisht kishin njëbërthamë të bukur nga ku po zh-villoheshin. Nga kjo marrëdhëniedo kuptosh edhe dhimbjen ko-mbëtare për zhdukjen e një brezi,

që mund ta ndryshonte Shqipërinëshumë më herët dhe ta përcilltevendin në udhët normale. Bashkëme të shoqen, të dy personazhet ekëtij libri, shfaqen si dy njerëz mekërkesa të larta, që shqyrtojnë nëelementët historikë ku jetojnëedhe deri fatin e trishtë të vendit.Okupimi i vendit prej pushtuesitfashist është një plagë, që uashpërthen zemrat dhe të dy je-tojnë kokulur atë pabesi të fqinjitagresiv, Italisë. Ndaj kësaj të fun-dit, autori do të derdhë kritika-anatema, ku bashkohet dhimbjapër ikjen e të shoqes, por edhe tëgjithë zhvillimin social-kulturoro-politik të një vendi si Italia, që ai eshikon inferior përkundrejtvendeve gjermanike ku ka mësuardhe racës së tij shqiptare...

Por, kaq, autori vishet men-jëherë e mbetet në një botë trishti-mi. “Ndihesha i plaçkitun, porlotët më thonin se Ai që më dha aqshumë të mira nuk mundet më mimarrë rishtas përgjithmonë. Tiishe për mue nji dhanti e jetës eun due që dhantija jeme të kthe-het prapë prej Dhuruesit tëmadh”. Monologu, që në faktmund të konsiderohet si një aktmeditimi i autorit, nxjerr zbuluartë gjithë kulturën e autorit dheindirekt dhe bashkëshortes së tij.Autori nuk i shmanget qoftë edhedetajeve më të vogla, duke treguaredhe dobësitë e tij dhe të ndjerës,që asokohe mund të konsidero-

heshin si sakrilegj, në shoqërinëmaskiliste dhe tejet të prapambe-tur. Ai përcjell jo thjesht të gjithëkulturën por na përball natyr-shëm me konceptet e të bukurës,dhimbjes, dashurisë...Ndikimi ishkollave gjermanike duket thellëdhe këtë e shpreh ngado:”Lumnijaasht gjithmonë e mangët, nukmjafton kurrë dhe nuk ka fund.Vetëm vuejtja ka nji natyrë të për-caktueme”.

A është disi i dorëzuar autori?!Në dukje është i rrënuar, por nëbrendësi e mban i biri, pjesa më edashur e familjes, tashmë gati tëgjysmuar.

Autori kur e shkruan këtë libërështë 43 vjeç, një moshë që asoko-he konsiderohej, si e vjetër, porasesi për shpirtin e tij, që tashmëduket i mbaruar. E në këtë ai bënpërballjen e tij të re me Zotin. Mejetën. Pse? Pse duhet të marrënjerëzit e mirë? Pse pikërisht atij?Dhe, këtu mban fabulën e vet, kumetafizika përballet me realitetin.Autori, njohuritë që na shpalosveçse i ka të mësuara i ka shumë tëndërfutura dhe të eksperimentu-ara me eksperiencat e tij në një jetëvërtetë aktive. Por, mërzitia nuk endihmon. “Kam dashunue gjith-monë të bukurën dhe kam dashtëtë mirën”, përfundon meditiminkrejt i vetmuar, duke na dhënë njëmodel të bukur dashurie por dukena e ndarë një dhimbje, mu nga atoqë të lenë shi shkrime të tilla.

Nëse e lexon me kujdes librin,do e vlerësosh shumë edhe ArdianNdrecën sepse ka ditur të futet nëbotën e autorit në një mënyrë tëtillë, saqë padyshim Ing. Gjadri dot’i ishte mirënjohës, bash njeriutqë foli shqip në vend të tij, po aqbukur sa edhe në gjermanisht.

SkedaTitulli: Letra grues seme të vdekunAutor: Gjovalin GjadriBotues:OnufriPërkthyes: Ardian NdrecaÇmimi: 1000LekFaqe: 125

Vijon në faqen 20

T’i shkruash dhimbjes me dashuri

E diel 3 Dhjetor 201718 - LETËRSIA KLASIKE

PPOEMA

Vladímir Vladímiroviç Majakóvskij është një nga autorët më të njohur rusë të dekadave të para të shekullit XX. Ai ishtepoet, dramaturg, regjisor teatri, aktor, artist e gazetar sovjetik, bardi i Revolucionit të madh Rus...

NGA VLADIMIR MAJAKOVSKI*

Ju jeni mirë!Për të vdekurit nuk ka çnderim.Mbyt urrejtjenpër vrasësit e vdekur!E lan uji më i pastërmëkatin e shpirtit që ngrihet fluturim.

Ju jeni mirë!Po unë,mes mizërisë,mes rropamës,si do t’ia çoj të gjallit dashurinë?Do të pengohem:dhe thërrimja e dashurisë së funditpërgjithmonë ajo do të shkrijë në një shtjellëtymi që nxin.

Ç’iu intereson atyre,atij që u kthye,nga trishtimet tuaja?Ç’iu intereson atyre,një thek me vargje?Atambi një palë këmbë drurido t’u duhet të çapiten çdo ditë.

Ke frikë!Frikacak!

Do të të vrasin!Dhe kështu,për pesë vite të tjera, skllav, do mund të vegje-tosh.Gënjeshtër!E di,në llavën e mësymjeve,do të jem i paripër heroizëmdhe guxim.

Oh! por kushpara thirrjes së kambanës me çekantë viteve të ardhshëms’do të dojë të bëhet i gjallë?Të gjithë!Dhe unëmbi tokëdo të jemi vetmi lajmëtar i së vërtetave të ardhshme.

Sot gëzoj!Pa e cirkosurshpirtinkam ditur,kam ditur ta çoj deri në fund.Njerëzori i vetëm,mes britmave,klithjeve,unë ngre tanizërin.

Dhe pastajpushkatomëni,lidhmëni në shtyllë!S’do të jem unë ai që ta çngjyros!Doniqë një astë më godasë në ballë,që më e kthjellët të shndrisë shënja?

Kushtuar Lilias

1915.

Datate kohës,që ka parë ritine konsakrimit tim ushtar.

«Dëgjoni!Cilido,që është i padobishëm, madje,duhet të jetojë;por nuk munde,s’mundetnë varret e transheve dhe strehimeveta varrosim të gjallë:vrasës! ».

Nuk dëgjojnë.Një nënoficer njëqind kilësh shtyp si një shtry-dhëse.Nga një vesh në tjetrin më qethën me kujdes.Si shenjë,në ballëfiksuan kryqine rekrutit.

Edhe unë tani do duhet të shkoj në perëndim!Do të vazhdoj të eci atje poshtë,gjersa sytë e tu do të më qajnënë rubrikëne të «vdekurve»,i përbërë je në trup.

1.

Dhe jaMbi skenë,i tronditur nga zjarr’i madh i orkestrës,kërceu një bark.Dhe filloi!U rrit në sytë, si në mijëra lente.Gjarpëroi.Shkëlqente djersa si llak.Befasu ndal kërthiza dridhëse,duke fërfëllirë si një fugë.

Ç’ndodh!Kokat tullace u shkrinë në një hënë të vetme.Dhe sytë, duke u shqyer, u lyrosën.Deri dhe plazhi,Duke çarë shkumën e kripur,hapi nofullën mbushur me shtëpi.

Gumëzhinte.Gojët,si korrent elektik,përdrodhi një «bravo».Bravo!Bra-vo!Br-a-vo!Bra-a-a-vo!Bra-a-a-a-avo!Kush është,kush?Kjo fundërrinë me turinj buallikjo masë mishi?

Nuk do të fusësh bashkë me vargjet në volumetë qetabritmën e inatit.Këta janë nipat e Kolombit,pasardhësit e Galileut,që hingëllijnë të ngatërruar në rrjetën e mete-orëve!

Por atje poshtë,duke murmuritur në mbrëmjen elegante,gratëdallgëzonin në një kapele të madhe me njëqindpuplaDhe burrat trokisnin mbi tastat e trotuareve,pianistë të dërrmuar nga epshi trivial.

Djathtas,majtas,tërthoraz,vëngërduke ngushtuar prehrin e fushave ,rrotulloheshin ngjitur në boshtin e tokëskaruzelëBabilonikëBabilonietësh,Babiloni.

Sipër tyredamixhanëme gjatësi magjepsëse.Nën tokrikëllasi një gropë e dehur.Njerëzitkridheshin,si një Noe xurxull,ose në të qeshura ulëritëseme turi prej mijëra Kamëve

Do të mbushen,dhe pastaj,brenda natës së verbër,do të hedhin mishrat e tyre mbi pupla dhe pam-buk,do të zvarriten njeri mbi tjetrin me djersëduke bërë që të dridhen qytetet me kërcitjen ekrevateve.

Toka rrënohetdritat e fenerëveju gërryejnë lëkurën me një mori puçrrash,duke u dridhur nga agonia e qyteteve,njerëzit gulçojnënë një zgavër guri.Mjekëtnjërin prej tyree hoqën nga arkivoli,

për të kuptuar pakësimin e jashtëzakonshëm tënjerëzve:rubla sillejnë shpirtin e brejtur,si një mikrob me putra ari.

Nga të gjitha anëtpër të pezmatuar më shpejtvdekjen,duke bërë njerëzit të zienin gjer në buzë të ça-tive,zemrat, Diesel të fuqishëm të kapitaleve,fusnin vagona gjaku të kontaminuar.

Dhe ju të qetët,nuk mbetët për shumë kohë.Shpejtshina hekurudhore nëpër vena filtroiinfeksionin e qyteteve në rrezitje të fshatrave.Ku zogjtë këndonin tani dhe sheshet zhurmonin.Aty ku ishte pylli ka një shesh,me një skëterrë me njëqind shtëpi.Si faunë në gjashtë kate u hodhën në vallenjë bordello, njëra pas tjetrës.

Dielli ngrinte kokën e kuqërremtë,me shulin mpiksur mbi buzët e fryra,dhe s’ka forcë të ngrejë kokën:gati, gatikthehet në furrikun e netëve.

Dhe ende s’arrin në kohënata e zezë,e shitur,të shtrihet,të pushojë,në gjysmë hije,kur mbi tëka hedhur skeletin përvëluesnjë ditë e re e pangopur, e uritur.

Sipër çative të mbyllura!

Grusht yjesh,uluri !Vrapo e trembur, mbrëmje - murgeshë!Shkojmë!Mbi femrat fryhenflegrat,të brejtura nga dhëmbët e kokainës!

2.

Kjo ndodhi në një nga vjeshtat;ishinkova përvëluesetë gjitha.Dielli trazohej,bojaxhi i çmendur,

duke njollosur pluhurin me një ngjyrë portokalli.S’ka rëndësi se dikumbi tokërrodhën zëra.Të dobët.Lëvizën në majë të gishtave.

Pëshpëritja e tyre largoi ankthin nga gjoksi,por frikanën kafkën,me dorë të kuqezgjidhi, zgjidhi, zgjidhi mendimet,dhe bëripadurimisht të qartëqë nëse nuk mblidheshinnjerëzit në tufa kompanish,nëse nuk hapeshin venat e atyre,vetë toka, e infektuar,do të vdistedo të vdisnin ParisëtBerlinët,Vjenat!

Përse u mallëngjyet?Është vonë për t’u qaravitur!

LUFTA DHE UNIVERSI

E diel 3 Dhjetor 2017 - 19LETËRSIA KLASIKE

Në fillim, duhej të mendonit pendimin!Mijëra duarve të mjekëveu shpërndahetarma e bisturisë nga magazinat.

Italia!Është e qartëpër mbretin,për berberin, mbase,që nuk ka ku të përplas kokën!Ende sot gjermanëtFluturoninmbi Venecie!

Gjermania!Mendime,libra,muzeratë zhdukurnë gojët e hapura të armëve!Grykë të zjarreve kërcëllini dhëmbët !Studentë,galoponi me kalin e Kantit!Thikën midis dhëmbëve!Shpatat zhveshni !

Rusi!Mos ka ngrirë vallë Azia kusare?Në gjak dëshirat valojnë si një hordhi.Zvarritini jashtë Tolstotë e përkulur nën Ungjill!Për këmbët hollake !Mjekra mbi gurë!Francë !Pusho pëshpëritjen e ëmbël nëpër rrugët!Të rinjtë duhet t’i hedhësh në valle të reja!Dëgjon, e dashur?Është bukurnë zhurmën e mitralozit të djegësh e të përdhun-osh!

Angli!Turqi!T-r-a-a-k !Ç’ishte ?Më duket se dëgjoj!Mos u trembni!Një marrëzi!Tokë!Shikoni,Çfarë ka mbi flokë!Iu shtrinë mbi ballë rrudha llogoresh!T-s-s-s-s-s-s-s-s...Një rropamë.Tambure, muzikë?Është e mundur vallë?Është ajo,pikërisht ajo?Po!Filloi.

3.

Neron!Përshëndetje!Të pëlqen?Spektakli i teatrit më të madh.Sotkacafyten,Shtet kundër Shtetit,gjashtëmbëdhjetë gladiatorë të zgjedhur.

Ç’janë legjendat mbi masakrat e Cezarëvepara historisëqë është zhvilluar gjer tani!Si një agim mbi një fytyrë fëminore,është e ëmbël për atëhiperbola më monstruoze.

Do të rrotullohesh si një ketër në rrotën e sëqeshurës,kur hiri yt do të dijëse sotbotaështë e tëra një Kolose,dhe dallgët e të gjitha deteve të sajjanë mbuluar me vello.

Tribuna janë shkëmbinjtë,dhe mbi shkëmb atje,sikur beteja t’i kishte thyer dhëmbët,qiejt e katedraleve, skelet pas skeleti,u ndezën,duke u qarkuar nga kangjelat.

Sotsi një blic mbi tullacërinë tokësore,duke përgjakur trazimin e turmave,

e tërë Evropa është në flakëvarur në qiellsi një llambadar.

Erdhën,për të bujtur në luginat tokësore,miqme pamje të tmerrshme.mbi qafat e gjata shkëndijojnë zymtësishtgjerdanë topash prej hekuri.

Ari i sllavëve.Mustaqet e zeza të maxharëve.

Njollat e zeza të zezakëve.Radhët e të gjitha lartësive tokësoreajo i ka mbledhur nga koka te këmbët.Dhe atje,ku Alpet,duke e ngrohur në perëndim,përkëdhelnin në qiell faqen prej akulli,aviatorët depertues ngritën kreshtëne galerive të reve.

Dhe kur mbi arenëluftëraterdhënnë çifte festive,duke çuar me kilometra rropamën e dyfishuarnga teatri,dhe gjëmimi i ushtrive prej miliona njerëzish,globi tokësorshtrëngoi poletdhe u mpi në pritje.Oqeanet e thinjurzbritën nga brigjet,duke futur në rërë sytë e turbullt.Për pasarelat flakëruesedielli perëndoi,arbitër i rreptëetern.Duke u djegur prej kuriozitetitzvarritën nga orbitat sytë e yjeve.

Por çasti nguron.Është dembel.

Në fillim të lojërave të përgjakshme,tendosur si një shoqërim,

çasti ndalet pa frymë.

Befasçasti thyhet në mijëra copa.Arena fundoset në një zgavër me tym.Në qiell është errësirë e plotë.Dhe çastet u ngutën, u ngutën:gërmuan,bërtitën,shqyen.Si shkumë njera pas tjetrës të shtënatështë në flakë në bastionin e përgjakshëm.

Përpara!

Nga britma u dridh gjoksi i divizioneve,Përpara!Shkuma në gojë.Shën Gjergji që tronditet në lëvizjen e flamujve,tambureve:

Mashtrues!Përgatit katafalkun!Vejusha në turmë.Por janë ende pak.Dhe në qiellngrihetfishekzjarri i fakteve,njëri më monstruoz se tjetriMe sy të shqyer,fariprapa malevepërmes oqeaneve qante;dhe në oqeaneskuadrat përdridheshintë ngulura në shtyllën e minierës.

Në një makth më të laturisur nga ferri dantesk,tingujt e bronztë, rraskapitur me uturimën ehingëllimaveduke u dridhur për Paris,Joffrembi Marnambrohet me çetën e fundit.

Në jugKonstandinopojë,xhamitë duke kërcëllitur,vollitë masakruaritnë Bosfor.

Dallgë,hidhini, me dhëmbë të futurnë mbeturinat e fundit të bukës së konsakruar.

Pylli.As edhe një zë.Një heshtjeqë duket gjer e rreme.Të tyrët dhe tanët u përzienë.Dhe vetëmkorbat dhe netët kalojnë,duke u veshur me të zeza, si një rresht murgjish.

Dhe rishmëzi,gjoksi prej goditjeve duke u zhveshur,duke pluskuar mbi pranverat,duke kaluar nëpërmjet dimrit,armatë pas armaterresht pas rreshti,përmbytin milje tokë.

Ndizet.Një rresht me lisa të rinj.Një pentagram zjarri mbi prag të livadhit.Nga vetëtimat disa tela me gjembau copëtuan e u karbonizuan.

Bateritë e bënë inkandeshent zhegun.Hidhen mbi kadavrat e qyteteve dhe fshatrave.Me turinj të bronztë shqyejnëgjithçka.

Zjarr shkatërrues!Ku nuk do përplasesh, duke ndëshkuar!Do të futem në një raketë,në qiell do të arratisem duke vrapuar:nga qielli,i kuq,mbi tokë duke u djegur,gjaku i Pegut.

Dhe tokëdhe ujë,dhe ajër gërmonKu do ta drejtojë hapin e rrëmbyer ?Tashmë i çmendur,tashmë duke qarë me furishpirti lutet duke vrapuar:

«Luftë !Mjaft!Qetësoi!Është lakuriqe toka tashmë ».Të vrarët u derdhën të yshtur nga hovidhe endepër një çastvrapojnë pa koka.

Por mbi krejt këtëdjallinxjerr një shkëlqim gogësimash.Në konstelacionin e hekurudhaveështëqielli i Berlinit,i shndritur nga fabrika e eksplozivit.

Askush s’e dinëse cikleapo vitekanë kaluar që kur mbi fushën e luftësgjakun e parë kanë dhënë në luftëduke e pikuar pikë pikë në kupën e tokës.

Njëlloj:dhe gurindhe moçalindhe fushënkanë larë me gjak njerëzor.Gjithandejhapatnjëlloj kanë spërkaturduke trazuar baltën tymosëse të botës.

Në Rostovnjë punëtornë pushim festivdeshitë shtrydhë ujin për samovar,dhe bëri një kërcim prapa:nga gjithë tubat pikontee njëjta çorbë e kuqërremtë.

Ndër telegraf rropateshin makinat MorsFlisnin duke bërtitur disa të rinj qytetit.Në ndonjë vend,në Vagankov,

varrmihësi nisi të tundej.U gjallëruan mbajtësit e pishtarëve në Monakone trishtuar.Në plagën e madhe të disfatës së regjimentit.reflektorët futën putrën e skuqur.Ngritën një prej tyre,dhe e hodhën në transheatëqë ishte mbi thikë!Biblikë në fytyrë,nga gropanjë zhgun.«Kujtoni!Me ne!Jam Ponc Pilati!»

Por era e predhavenë copa shqeumish dhe veshje.

U shqit nga tymi një skuadron kokash.Hiç sy lotues!U veshënnga gazi.

Krahë të bardhë u rritën në shpirt;grahma e ushtarëve arrin në fushqetë.« Ti që fluturon në qiell,mbyt,mbytefitimtarin».

Gjoksi rreh jo rregullisht...Një shaka?Në shtëpinë e Zotit?Portën e parajsës së blinduar prej reve,çaj me një shqelm.

Tranden engjëjt.Kam deri mëshirë për ta.Ovalen e fytyrës e kanë më të bardhë se pu-plat.Ku janë,zotat!«Ia kanë mbathur,ia mbathën të gjithë:Sabaoth,Bud,Allah,Jehova»

Një gjëmim.Një ah!Një uh!Por kaloi rrahja me top: smorzatavetëm psherëtitidhe u shua.E u zvarritën jashtë me të bardhë.U lutën:«Nuk duhet!»

Askush nuk kërkoiqë fitorjat’i atribuohej atdheut.Por ç’djall shërbeneshtra pa krahë e drekës së gjakut?I fundit u ngul mbi bajonetë.Tanët shuhen në Kovnol .në dy metramish njerëzor i copëtuar.

Dhe kur u qetësuantë gjitha ato që ngjanë,duke u shtrirëbatalion pas batalionivrapoi vdekja jashtëdhe mbi kufoma filloi të vallëzojë,Taglioni pa hundë i baletit të skeleteve.

Kërcim.Era nën majë të këmbës.Shpupurisi qimet e kolbakeve,Përkëdheli dy fije floku mbi një të vdekur.dhe kaloi përtej,duke fryrë lehtë.

Të pestën ditënë kokën e shpuari zbërthyen trenat udhëtim pas udhëtimi.Në vagonin që kalbetmbi dyzetë njerëzkatër këmbë.

vijon

*Përktheu Faslli Haliti

E diel 3 Dhjetor 201720 -MEA CULPA

ki… sikur s’më flihet sonte, - qeshiajo.

Ai u zu ngushtë dhe diçkamërmëriti pa e kuptuar dhe vetëse çfarë tha.

- Atëherë? - shtoi ajo gjithnjëduke qeshur.

- Sot jemi lodhur dhe nesër jemipërsëri për rrugë, - shtoi ai dhe ulisytë që ajo mos ta spikaste se kish-te turp që po i thoshte një gënjesh-tër të tillë.

Ajo diçka donte të thoshte endepor pastaj duke qeshur, ngriti dorëndhe e përshëndeti.

- E po mirë! Natën e mirë ! Shi-hemi nesër !...

Ai përsëri donte të thoshte diç-ka por fjalët i mbetën në gojë. E ç’tëthoshte ?... Vallë të justifikohej sekishte frikë të shkonte me të ? Porajo ndërkohë po ngjiste shkallët epara të katit të dytë. Në çast ndjeunjë lloj trishti, apo më mirë përbuzjepër veten, pasi e kuptoi se gjithçkae tij ishte shprehje e një frike. Dhevërtet kishte shumë dëshirë të sh-konte dhe të vazhdonte bisedën metë. Ajo i kishte folur shumë për ng-jarjet në Lindje. Një ditë më parë ikishte treguar për reportazhet e sajnë Murin e shëmbur të Berlinit, përngjarjet në hapjen e kufirit hun-garez, në Timishoara ku filloi lëviz-ja kundër Çausheskut apo nëBukuresht një ditë pas largimit tëdiktatorit. Gjithçka ishte e bukurtek ajo, tronditëse dhe joshëse gjith-ashtu. Ajo i thoshte gjërat në njëmënyrë të natyrshme dhe bukur.

Ai qëndroi një çast ashtu në hesh-tje dhe pastaj u drejtua drejt korri-dorit duke kërkuar numrin edhomës. Ecte ngadalë, duke mend-uar njëkohësisht se përse e kishtekapur ajo frikë e madhe. Ndoshtanga ata të dy që ishin jashtë dhekontrollonin gjithçka. E megjithatëai e dinte se gjërat po ndryshoninme shpejtësi, por përsëri kishte frikëashtu si shumë të tjerë. E ku i di-hej?...

Ndaloi para portës, e hapi dhehyri brenda. Hoqi xhaketën dhe eflaku tutje. Vështroi nga dritarjadhe përsëri filloi të lëvizte nëpërdhomë ashtu kot. Pastaj u ndal.Vërtet, pse mos të shkonte. Aithjesht do të shkonte ta shoqëron-te. Edhe ai kishte dëshirë të rrinteme të, të ndjente nga afër aromën elehtë të parfumit të saj, të shikonteatë qafë të gjatë e të bardhë si njëqafë nga ato të tablove të Modilian-it, ta përqafonte e pse jo, miqësisht,dashurisht, edhe pse bashkë kish-in veçse katër ditë që njiheshin. Nëfakt, ai kishte shoqëruar dhe disagazetare të tjera, por Kejt ishte eveçantë, ndryshe nga të tjerat që

mbanin një lloj distance me sho-qëruesit e tyre. «Frikacak !» - i thavetes dhe u përplas ashtu i veshurnë krevat dhe qëndroi një çast tëgjatë me sytë nga tavani. Pastajktheu sytë nga dritarja ku tutjedukej ai qiell i bukur plot yje. Gjithç-ka ishte poetike. Mbylli sytë. E paveten në nje errësirë të plotë. Njëerrësirë që kumbonte me të qe-shurën e Kejt. « Frika, frika » men-doi dhe i erdhi keq për veten e tij. Iuduk vetja si një burrë i vockël, iposhtër, i transformuar në një qe-nie të kontrolluar, nën diktat, qënga lindja e tij. “Deri kurrë do tëjetojmë me këtë frikë?”… Papriturndjeu një forcë e çuditshme që engriti vërtik dhe e bëri ti sulej derës.Çfarë po ndodhte kështu? Madjederën nuk e mbylli me çelës. Ecishpejt dhe u nis drejt korridorit,mori shkallët, i ngjiti me këmbë, ar-riti në katin e sipërm dhe nxitoi tekporta e dhomës së Kejt, në numrin332. Dukej se dikush tjetër po e ko-mandonte, sikur nuk ishte ai, pornjë i ngjashëm. Hezitoi një çast,tepër të shkurtër dhe trokiti. Perteju dëgjua një lëvizje dhe ja ku portau hap. Kejt po e shikonte me një habidhe gëzim të natyrshëm:

- Ah, më së fundi, pra ju pëlqennjë uski!

Ajo sapo kishte dalë nga dushidhe ishte me penjuarin e saj. Flokëti kishte ende të lagura. Ajo e la pen-juarin të lirë dhe para tij u shfaq disitrupi nudo i saj. Ajo e pa hutimin etij dhe e kuptoi se kishte ardhur përtë. Iu afrua dhe ashtu me penjuarine hapur, me gjinjtë e lëshuar, ajo epërqafoi dhe e mbuloi me të puthu-ra.

O Zot, ç’po ndodh kështu, men-doi ai dhe gjithnjë duke e puthur nisitë flakë rrobat e tij, këpucët,këmishën, pantallonat dhe mbath-jet, gjithnjë duke e pushtuar me forcëgjersa ranë në shtrat. Çuditërishtata nuk folën fare. Ishte një tërheqjee habitshme, një kërleshje ku ndi-hej veç dihatja e tyre, pëshpërimat,fjalë të copëzuara, të pakuptimta,shqip dhe anglisht, rënkime. Një çastai ndaloi dhe ashtu nën dritën e aba-zhurit kërkoi të shohë fytyrën e saj.I puthi sytë, buzët, gushën, gjinjtë.Ajo veç rënkonte lehtë, qeshte nganjë kënaqësi e madhe, shtrënguarnga ato duar të fuqishme burri kuforca dhe përkëdhelja ishin bash-kuar njësh. Ajo e ndjente veten nëqiell. U drithërua nga një orgazëm eparë. Tani ai s’po rëndonte fare mbi

të. Me buzët e tij ai përshkonte tash-më kurrizin e saj, ijet, shpatullat,duke u ngjitur drejt supeve dhezverkut, aq sa ajo u lëshua plotë-sisht në atë dehje sublime. Tashmëishte poshtë tij, me seksin e tij, meatë fund barku që lëngështohej, menjë përpëlitje që i vinte nga thellësiae qenies. Ishte përsëri në orgazëm esipër kur papritur ai ndaloi. Oh,përse, ç’po ndodhte kështu ?... Ajohapi sytë dhe pa profilin e tij qëshikonte nga dritarja me një ndjesifrike. E kuptoi, ishte drita, syri i qik-lopit që sapo ishte ndezur përsëri përtë përgjuar sërrish tutje bregut, kudrita mesa dukej reflektohej deri nëdritaren e tyre. Ishte si një dritë vetë-time, e zgjatur. Ai pati një çast hezit-imi dhe pastaj, papritmas, u ngritdhe nisi të vishej me shpejtësi.

- Cfarë ke ? - e pyeti ajo e shqetë-suar duke ndenjur ulur në shtrat,pa e kuptuar se ç’po ndodhte me të.Një habi e shqetësuar qe e kishtepushtuar të tërën.

- Më fal Kejt, duhet të shkoj…- dhendërkohë iu afrua dritares dukeparë poshtë dhe pastaj tutje nga dri-ta e prozhektorit që u shfaq përsëri.

- Përse kështu ? - i tha ajo me atëvështrim të dëshpëruar.

- Duhet…- mërmëriti ai dhe dolime shpejteësi. - Natën e mirë !

Dera u mbyll dhe ajo për një çastmbeti pa frymë. Si kështu ?... Ngada-lë ajo iu afrua dritares. Vështroinatën dhe pastaj dritën e prozhek-torit që hetonte nëpër det, si tëkërkonte dikë. Iu kujtua përsëri ajohistori që sapo kishte dëgjuar ngagoja e tij për mbytjen e atij djaloshiqë s’kishte arritur deri në bregun e

lirisë, atë kufomë që ishte endursipër dallgëve pa jetë gjersa më nëfund ishte zhytur ngadalë në detin eerrët drejt thellësive të pafund.

Ai ndërkohë po nxitonte tani tëkapërcente me një frymë atë korri-dor të shtruar me tapet të kuq. Ekuqja mbizotëronte ende ngado, sim-bolikë kombëtare. Tek kthesa e sh-kallëve nga ku do zbriste ktheu dhenjë herë kokën për tu siguruar senuk ishte hapur ndonjë nga dyert edhomave të hotelit dhe u habit që nëderën e saj pikasi figurën e Kejtit,dalë përgjysmë nga dera, disi e anu-ar, me penjuarin e saj të natës që povështronte me një lloj habie të pak-uptueshme, si ti thoshte : « Si kësh-tu? Vërtet ike ? »... Ai thjesht, nëmënyrë instinktive ngriti dorën sita përshëndeste, apo t’i kërkonte fal-je për atë ikje të shpejtë, harbute…

Shkallët i zbriti dy e nga dy, gatime një vrap të çmendur dhe shtyume forcë derën e dhomës duke e mby-llur nga brenda dhe duke u pështe-tur menjëherë pas saj. Një çast tëgjatë qëndroi pa lëvizur, duke përg-juar heshtjen dhe ndonjë lëvizje semos vallë këmbë të rënda afroheshinpapritmas për ta marrë. Imagjinoiçastin që këmbët që do vinin nga fun-di i korridorit do të ndalonin paraderës së tij, një dorë do trokiste treherë, ai do ta hapte dhe fytyra e njëritprej tyre, ajo e atij me kasketë dhenjë kostum të rëndomtë do t’i nën-qeshte lehtë duke i folur rëndë :

- A mund të vini pak me ne ?...Duam të sqarojmë diçka me ju !

Ai mbylli sytë. Jo, asgjë e tillë nukpo ndodhte. As këmbë të rënda s’poafroheshin, as dora nuk trokiti.Mbylli sytë një çast të gjatë. E pikër-isht në atë errësirë që e rrethonte,dëgjoi zërin e njeriut me kasketë qëi thoshte me një të qeshur disi tëegërsuar:

- Hë borgjez i vogël… do p… ti, pone ç’jemi, kush na ka pjellë ne,lopa?... Hë klysh i vogël, do p… tëhuaj, të kremosur dhe të parfumo-sur!

U përpoq të mbushej me frymë.Ndjeu që balli iu mbush me djersë.O Zot, mendoi mos më kanë filmuartfshehurazi, mos më kanë inçi-zuar?... një shok i tij dy vite më parëi kishte lënë të kuptonte se poshtëtavolinave dhe rrëzë kanapevemeshini të barit të “Hotel Dajtit”,ishin instaluar mikrofona përg-juese. U përpoq të sillte në mendjebisedat që kishte zhvilluar megazetarët dy-tri ditë më parë. Kujtoi

atë mbrëmje kur Hilda e “RadioBremen” e kishte pyetur seç’mendonte për Stalinin dhe ai i kish-te thënë se Stalini kishte patur mer-ita për kohën e Luftës së DytëBotërore dhe të paktën kjo nuk iduhej mohuar. Por ajo i kishte ndë-rhyrë duke i folur për proçeset poli-tike, burgimet e intelektualëve, përPastërnakun, Jevtushenkon, përopozitarët dhe vrasjet e tyre, përgulagun e Solzhenicinit. Ai vetëmkishte tundur kokën në një mënyrëtë dyshimtë që mund të merrej dhesi një pohim apo si diçka e disku-tueshme. Por menjëherë sapo kish-in dalë në boulevard ishte ai vetë qëkishte hapur përsëri bisedën për tëmbështetur mendimin e saj. Tash-më s’mund të kishte frikë se natyranuk dinte të përgjonte. Madje i kish-te folur dhe për romanin e Oruellit“Viti 84” të cilin e kishte lexuar fshe-hurazi duke e përpirë brenda njënate. Dhe ja tani ku iu shfaqënpërsëri ato labirinthe të errta qëkishte imagjinuar, ato kamera,syrin vëzhgues që survejonteçdokënd i cili do të tentonte të diltenga kuadrati uniform e totalitar.

Atë çast u përpoq të vëzhgonteorën por e kuptoi se ishte një lëvizjemekanike që s’kishte të bënte mekohën. Papritur, menjëherë, me njëlëvizje të pavullnetshme, shkoi drejtdritares që binte mbi hyrjen e ho-telit për të parë nëse ata dy “opera-tivë”, siç quheshin zakonisht, ish-in aty apo ndërkohë po zhbironinnëpër korridoret dhe dhomat kustrehoheshin të huajt. Por jo, ataishin aty, duke pirë cigare, duke qe-shur me njëri-tjetrin, ashtu nëmënyrë trashanike dhe brutale,duke vëzhguar nga rruga, ku kal-imtarë të rrallë kalonin. Mbyllisytë. Një çast, vetëm një çast. Do tëdonte të ishte në atë errësirë të kri-juar nga mbyllja e qepallave, sikurato të ishin porta të mëdha e të rën-da që vetëm kështu mund ta mbro-nin. Por në errësirën e plotë, iushfaqën papritur dy sytë e shkëlqy-er të Kejt me një habi të skajshme.Po, atë çast ata ishin në kulmin enjë ngazëllimi të madh, pothuaj enjë deliri, por papritur, sapo kish-te ndjerë dritën e atij prozhek-tori, kjo i kishte sjellë një zhbërjetë çuditshme, një ndalim frymë-marrjeje, ku seksi i tij ishte flash-kur me një shpejtësi të llahtar-shme…

Hapi sytë përsëri. Për herë tëfundit syri i qiklopit vëzhgoi mbidet me dritën e tij të fuqishme.Ende nuk ishte verbuar. Më sëfundi u tërhoq nga dritarja dhe ulëshua gjithë dëshpërim në shtratme një raskapitje të madhe. Dontetë mbyllte sytë dhe të strukej në er-rësirën e thellë.

Ishin ditët e fundit të qiklopit…

...NGA NUMRI I SHKUAR“Milosao” e numrit të kaluar ishte

jo e nivelit të numrave të më-parshëm. Kishim një shkrim tëstërgjatë për vëllezërit Gazulli. GjonMarku, aktivisti dhe njeriu i përkush-tuar i kulturës mirditore, njëkohësishtautor me shumë botime publicistikedhe më gjerë na kish sjellë një temëpër ta. Autori nuk i ishte shmangurdot patetizmit, kur është fala për per-sonazhe të tilla, që për hir të sëvërtetës u mungojnë referencatlokale, por jo ato ndërkombëtare...

Me rastin e 25 vjetorit të vdekjessë Martin Camajt, Silvana Leka nakish përcjellë një argument lidhur meromanin “Dranja” dhe përballjen ekësaj vepre me detin. Asimetria meprejardhje nga metamorfozat zoo-morfike të motiveve detare, ështëshndërrimi i gruas në breshkën kton-

ike, një krijesë tripërmasore për ngasimbolikat. Këtë modelim metamor-fozash e ndeshim edhe te shndër-rimet e “së Bukurës së Detit” apo“Hyrisë së detit” të përrallave sh-qiptare..., shkroi ajo.

Vetë redaktori shkoi diçka lidhurme letërsinë e komunizmit dhe de-formimin që i ka bërë ngjarjeve tëkohës, duke marrë shkas nga ro-mani “Këneta”. Letërsia dhe arti ipasluftës të gjithë këtë kalvar, qëpësuan njerëzit e procesit të“Kënetës së Maliqit”, e ndihmoi nëfavor të propagandës së kohës,duke i dhënë një dënim të dytë edhemë të ashpër me anë të krijimtarisëletrare. Një dënim, që sot nuk kaçmim, sepse mori jetë njerëzish,teksa paradoksalisht arti i dënoiedhe njëherë tjetër viktimat e vde-kura... me turp. Ndaj tragjedia e tyre

duhet filluar duke e zhbërë që ngaarti, shkroi ai.

Kostandin Dhamo, na kishpërcjellë krijimtarinë e vet, që sh-konte për kujtesën. Një gjetje ebukur e autorit që mund të ekrani-zohet bukur për film të shkurtër. Nëkohët e fundit, që i kushtohenkujtesës, ky tregim sjell një percep-tim të sotëm të së keqes dhe për-balljes së natyrshme me të. Autoriduhet vlerësuar edhe për përpjekjene këndshme që i jep personazhit tëvet për të hedhur dritë në zgafellet emendjes...

Vazhdon përballja e argumentevetë Shpëtim Çuçkës për Dritëro Ag-ollin dhe librin e tij.

Kurse nga Ilir Kalemaj patëm kr-ijimtarinë e vet në poezi. Autori nuk ishkëputet dot filozofimit në poezinëe vet. Mënyra sesi e përcjell filozo-

finë në këtë hulli e tregon vërtetautor më shumë pretendime, sh-kroi redaktori.

Dhe, një shkrim i këndshëmishte shkrimi i Besim Tulas. Ai lid-hej me paraqiten e Ekspozitësvjetore të pikturës “Nëntori”, qëkëtë vit plotësoi numrin njëzetë. Ajou ideua dhe u realizua nga artistëtLlambi Blido, Stefan Taçi dhe Be-sim Tula, si thyerje e heshtjes ar-tistike të vitit të ngurtë ’97, si dhenjë kundërqëndrim ndaj frymësmodiste të rreptë në art të asajperiudhe, ku piktura quhej një gjëdisi e kaluar. Me kalimin e kohës,kjo u pa që nuk ishte e vërtetë dheishte një keqkuptim i nxituar i tyre.

Një numër jo aq i mirë, por qëgjithsesi duhet quajtur ogur i mirëqë jemi në këtë stad, ku mund tëbëjmë dhe dallime...

Vijon nga faqja 17 Syri i qiklopit

E diel 3 Dhjetor 2017 - 21OPINION

Varfëria, si forma më ehapur e dhunës ndaj popullit

Opinioni i Ditës

Nga Rovena Hoxha

(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)(vijon nga faqja 1)

... janë shtuar dukshëm tëvarfrit, kurse mbi 60% e pasurisënë vend është gllabëruar vetëm nga4% e njerëzve të pasur. A ka njeriqë nuk e kupton këtë hendek sh-tresor?

Është e vështirë të japësh njëpërkufizim për varfërinë, sepse ajondryshon nga një periudhë nëtjetrën dhe nga një vend në tjetrin.Përveç kësaj, varfëria mund tëmatet dhe vlerësohet në mënyra tëndryshme. Kështu, ndryshe ngagjitha vendet europiane, në Sh-qipëri vetëm 7% e të varfërve asis-tohen me bonus ekonomik ngaqeveria shqiptare; kjo shifër do tëthotë se, shteti ynë nuk ështëaspak një shtet social me qyteta-rët e vet në nevojë. Përkundrazi,në vendin tonë varfëria evoluonfrikshëm dita-ditës.

Varfëria është një dukuri ko-mplekse, që përfshin dimensione tëndryshme të mangësive, ndër tëcilat pamjaftueshmëria e produk-teve utilitare dhe e shërbimeve ësh-të vetëm njëra anë e shfaqjes.Varfëria fillon me uri mbi të gjithapër ata që e provojnë realisht, dhembaron me poshtërimin që ndjennga jeta dhe nga të tjerët. Sepse,ashtu pa e kuptuar fare, një ditështresëzohesh lehtë fare në “një tëvarfër”.

Tek ne, ajo nuk identifikohetvetëm me të papunët apo me famil-jet që jetojnë në varfëri ekonomike,por përfaqësohet, gjithashtu, mekategori, të cilat janë të përjash-tuara nga të drejta themelore përtë pasur një banesë, ushqim të mjaf-tueshëm, ngrohje dhe veshje nëdimër, punë në përputhje me af-tësitë fizike dhe nivelin arsimor,shkollë afër shtëpisë dhe mundësipër ta ndjekur atë, akses në shër-bim shëndetësor, mbrojtje nga gra-bitja dhe dhuna, të drejtë dhe zëpër të kërkuar të drejtat.Megjithëse varfëria është identi-fikuar si një pabarazi në shpërn-darjen e të mirave materiale midisshtresave të ndryshme te popull-sisë, «të ardhurat» është aktual-isht, indikatori më i rëndësishëmdhe më përfaqësuesi i pabarazisëdhe varfërisë. Realisht sot, njëndër 5 pensionistë në Shqipëri nukpërfiton pension pleqërie. Atëherë,po çfarë ndodh realisht me ta??!?Si mbijetojnë ata vallë?

Të jesh i varfër do të thotë tëmos kesh strehë, të jesh i sëmurëdhe të mos kesh mundësi të vizito-hesh te mjeku; do të thotë të jesh ipapunë dhe të mos kesh një tëardhme të sigurtë; madje të jeshanalfabet, të mos kesh mundësi përkushte shëndetësore dhe të të mu-ngojnë shumë shërbime e mjetepër jetën e përditshme. E mbi tegjitha ndjehesh i dhunuar nga sh-teti yt, e nuk ngrihesh dot kurrë

më.Por, ndërsa Shqipëria para 1990

i përkiste realizmit socialist të asajkohe, në të vërtetë ajo ishte krejt eizoluar, vendi më i panjohur nëEuropë si dhe një ndër vendet mëtë panjohura në botë. Pikërisht kyizolim pengoi zhvillimin e venditdhe favorizoi varfërinë midis pop-ullit. Ai sot ka prekur fundin dhepërqafuar varfërinë, i lodhur tash-më nga 27 vite tranzicion të pafundende.

Faktikisht, kalimi në rrugën eekonomisë së tregut, në vitet ‘90,u shoqërua me mbylljen e indus-trive dhe aktiviteteve jorentabël,rritjen e nivelit të papunësisë,varfërisë dhe emigracionit. Zhvil-limet e reja u shoqëruan edhe methellimin e pabaraziveekonomike dhe sociale dhe kr-ijimin e grupeve dhe individëvetë ekspozuar ndaj rrezikut të për-jashtimit social. Por, ajo që trish-ton sot, është se varfëria në këtëfillim shekulli në Shqipëri kaprekur edhe moshën e re.

Sipas statistikave vetëm 10 %e popullsisë së varfër janë tëmoshës 60 vjeç e lart. Në tëkundërt me popullsinë e të rin-jve, që ose është e papunë, osevaret prej familjes, pensionistëtkanë të paktën një të ardhur min-imale (pension të garantuar ngashteti), që vjen si rrjedhim i poli-tikës së punësimit të plotë gjatëviteve të kaluara të komunizmitpër të dyja gjinitë. Ndonëse këtopensione nuk janë të larta,përsëri në shumicën e rastevepensionistë të tillë mbijetojnëdisi.

Dhe, si për ironi, Shqipëria ësh-

të sot anëtare e shumë institu-cioneve dhe organizmave ndërko-mbëtare si p.sh: Banka Botërore,Fondi Ndërkombëtar Monetar,Banka Europiane për Rindërtimdhe Zhvillim, Programi i Zhvil-limit të Kombeve të Bashkuara(UNDP), UNICEF, PNUD, Këshillii Europës, OSBE etj. Ndihma ehuaj është përkufizuar si granteose kredi, po ku shkojnë gjithëkëto donacione? A kanë shkuarato në rritjen e mirëqenies sëkëtij populli fukara? Jo!

Që nga ndryshimi i pushtetevevendi ynë ka përfituar shumëgrante e ndihmë nga qeveritë evendeve të huaja, si dhe nga in-stitucione e organizata jofitim-prurëse të këtyre vendeve. Sigur-isht, Shqipëria duke qenë njëvend në zhvillim, nëpërmjet pro-grameve dhe projekteve të ndry-shme, këto vende e organizatakanë investuar shumë për tëndikuar në zhvillimin e vendit dhezbutjen e varfërisë. A është ulurvarfëria në vend apo është shtuarkorrupsioni?

Të gjithë e dimë tashmë, se çfarëka ndodhur. Varfëria duhet të mbe-tet shqetësimi i politikës sh-qiptare, sepse shkalla e varfërisëështë nga më të lartat në Europë.Dhe, besoj se problemi i njerëzvetë varfër dhe raporti ndërmjet tyredhe të pasurve nuk është thjeshtçështje ekonomike, apo problemteknik, që mund të zgjidhet men-jëherë apo që duhet trajtuar vetëmduke hartuar plane të ndryshmeveprimi në luftën kundër varfërisë.Ky problem kërkon seriozitet dhepolitika strategjike afatgjata përt’i dhënë frymëmarrje vendit e

çliruar qytetarët e shumtë ngavarfëria e përditshme.

A ekziston një lidhje e ngushtëmidis politikave të qeverisë së ven-dit dhe niveleve të varfërisë së tij?A është realisht kaq e rëndësishmepolitika që ndiqet dhe, a ka kjo njëndikim të drejtpërdrejtë mbivarfërinë? Sigurisht që po! Qever-ia është aktori kryesor që kandikimin më të madh në zbutjen evarfërisë me anë të politikave so-ciale. Politikat e saj ndikojnë drejt-përdrejtë si dhe tërthorazi mbijetën e çdo qytetari të venditsistematikisht.

Nga shifrat statistikore, gjatëvitit 2016 në Shqipëri janë shtuardukshëm të varfrit, kurse mbi 60%e pasurisë në vend është gllabëru-ar vetëm nga 4% e njerëzve të pa-sur. Ky është një polarizim i madhqë sjell çekuilibra e tensione so-ciale. Ky polarizim i shoqërisë sh-qiptare po shthur lehtë familjetdhe lidhjet e gjakut, aq bukur tëstrukturuara në dekada me radhë.

Prandaj, koha kërkon që tëmund të rishikohen dhe të ridimen-sionohet roli i qeverisë, raportet ekëtij ndikimi shtetëror me vep-rimin e tregut, sepse, siç duket,varfëria ka marrë trajta dhe for-ma më dinamike, të papërcak-tueshme, saqë ndonjëherë, në me-dia investigative me shqetësimkemi ndjekur “life” pamje “migje-niane” në disa zona të largëta tëvendit tonë. Kjo na frikëson pamasë…

Brezat po ndihen çdo ditë e mëtë pasigurtë, ndaj dhe preferojnëtë largohen nga Shqipëria, e cilapo plaket nga dhimbja e varfërianë rritje.

E diel e qetë. Shumë gjëra të reja mundtë lulëzojnë, nga fotografia te puna vull-netare, nga recit imi te kënga. Vetëmzemra është pak e shqetësuar.....Lërenitë l irë partnerin, mos e shkëputni ngamiqtë e t i j . Rrini të qetë, nuk do arrat-iset !

DEMI

Një forcë e bukur ju bën të zgjoheni eu-forikë dhe të guximshëm, sot që Hënakalon te Binjakët! Ide të shpejta të nd-jekura nga veprime po aq të shpejta.Dikush do tentojë të japë urdhra, por kjogjë nuk ju frikëson: do vazhdoni memënyrën tuaj pa asnjë hezitim.

UJORI

BRICJAPI

SHIGJETARI

AKREPI

PESHORJA

LUANI

V I R G J E R E S H A

GAFORJA

BINJAKET

DASHI

PESHQIT

Nëse është e mundur, mos e mërzitniveten me pyetje të kota. Me Hënën jonë harmoni me Venusin dhe Neptunin,ka r rez ik të bën i ndon jë gab im. Tëshqetësuar nga pakënaqësitë dhe ank-thi, keni tendencën të debatoni për çdogjë me partnerin tuaj.

A n g a z h o h u n i d e r i n ë f u n d p ë r t ’ id h ë n ë f u n d n j ë s i t u a t e k o n f l i k t iq ë k a s h k a k t u a r s h u m ë p a -k ë n a q ë s i n ë f a m i l j e . D u h e t t ëj e n i t ë d u r u a r m e a t a q ë j u r r e -t h o j n ë , p a d u r i m i n u k j u n d i h m o np ë r a s g j ë .

Sot nuk keni asnjë arsye të ndaloni ak-tivitetet që keni planifikuar prej kohësh.Nëse keni dëshirë të tërhiqni vëmend-jen, bisedoni me miqtë tuaj. Jepni vlerëne duhur miqësisë së një personi. Trego-ni besnikërinë tuaj legjendare për të fituarbesimin e tij.

Nëse nuk jeni me humor të mirë, njëpjesë e përgjegjësisë i shkon Hënës teBin jakët . Pavarësisht mot iv i t , mos eekzagjeroni duke humbur sensin e re-al i tet i t . Përpiquni t ’ i jepni zgj idhje njëçështje të rëndësishme famil jare që kakohë që ju mundon.

N d j e h e n i o p t i m i s t d h e m e h u m o r t ëm i r ë : h i d h n i p a s k r a h ë s h p r o b l e m e te v o g l a d h e p ë r p i q u n i t ë s h i j o n i t ëd i e l ë n . P r a n o n i n d i h m ë n e a t y r e q ëj u n j o h i n m i r ë . N d o s h t a k o m u n i k i m in u k ë s h t ë i s h k ë l q y e r , p o r j o ç d og j ë d u h e t t ë j e t ë e p ë r k r y e r s o t .

G j ë r a t v a z h d o j n ë t ë r r o t u l l o h e n .Ndosh ta nuk ken i zg j i dhu r çdo g jënë mënyrën që dësh i ron i , por me pakdur im dhe opt imizëm do ja d i ln i . Fazaz g j e r i m i . P r o j e k t e t ë v l e f s h m e ,z g j e r i m h o r i z o n t e s h d h e f a t . K e n ika r t a t f i t uese so t !

Me keqardhje të madhe do ta kuptoni që, sikolegët, ashtu edhe partneri nuk kanë ndonjëkonsideratë të madhe për ndërhyrjet tuaja vende pa vend. Disa qëndrime nga ana e të dashurittuaj ju shqetësojnë, ndoshta ka ardhur momentitë sqaroheni me të.

Jeni të angazhuar më shumë se kurrë në punë.Nëse sot që është e diel keni mundësinë tëbëni pak pushim, përpiquni të shkëputeni ngaçështjet e punës! Yjet ju shtyjnë të bëni mëshumë për të përmbushur nevojat e partnerittë dashur.

Një ditë dinamike e ndihmuar nga Hëna teBinjakët. Sot do ju shoqërojnë stimuj tëshumtë, kurioziteti dhe lajmet e mira. Kenitendencën të përshtateni dhe të vlerësoniidetë e të tjerëve: kjo gjë do ju ndihmojëshumë në profesion.

Kur vjen momenti të përbal leni me re-al i tet in, gj i thmonë e kuptoni se gjëratnuk janë ash tu s iç duhen. N jë ner -vozizëm i lehtë mund t ’ ju nxisë të ve-proni , por është mirë të mos lëv izninëse nuk e nj ihni dinamikën e lojës.

E diel 3 Dhjetor 201722 - OPINION

Shteti pa mirëqenie,aspak ai “që duam”

Opinioni i Ditës

Nga Xhevat MUSTAFA

... shekull pavarësi dhe gjasme sh-tet. Fjala është për premtimin aposloganin “shteti që duam”. Sigjetje dhe si formulim nuk mundtë kritikohet. Në fund të funditpërbën një nga ëndrrat dhedëshirat më të hershme e më tëmëdha të shqiptarëve. Por, koncep-timi, strategjia dhe realizimikonkret kanë shumë degë nga tëcilat mund të kapesh lehtë e fortpër të diskutuar. Të paktën, për aqsa është bërë konkretisht në man-datin e parë për realizimin apokonkretizimin e këtij objektivi,mund të thuhet se deri më sot jeminë fazën e një premtimi elektoral,shumë larg modelit normal dheakoma shumë larg atij ideal, qëështë funksional dhe i suksesshëmnë vendet më të përparuara në BEdhe në botë. Konceptimi, mentali-teti, strategjia, praktikat apo for-mat që po zbatohen, i pakësojnëdhe zvogëlojnë arsyet, argument-et, faktet për të besuar dhe pranu-ar se po ecim me të vërtetë, me sin-qeritet dhe seriozitet drejt “shtetitqë duam”. Shumica e shqiptarëve,që i kanë të pafshihme në kujtesëabsurditetet dhe tmerret e përjet-uara gjatë 47 viteve të diktaturëskomuniste, nuk mund të harrojnëse Enver Hoxha dhe Ramiz Alia kr-ijuan dhe mbajtën fort në duar njështet të fortë diktatorial, klanorapo personal, që të nxinte apo mer-rte jetën edhe për një fjalë goje,edhe për një ankesë të pëshpëriturpër mungesat e shumta jetësoredhe demokratike. Në të vërtetë, aiishte vetëm shteti i tyre dhe jo ishumicës së qytetarëve, edhe psekëta e votonin në farsat zgjedhoreme rezultatet qesharake 99.99%.Nuk mund ta donin shumica eqytetarëve për deri sa ai nuk u sig-uronte as demokraci, as mirëqeniedhe as jetë normale. Rezultatetkonkrete apo faktet e mandatit tëparë të qeverisjes nga “Rilindja”dhe personalisht nga Edi Rama,shprehin dhe përcjellin mesazhinse edhe shteti që premtojnë qever-itarët e sotëm, prej më shumë se 4viteve, është qartësisht dhe frik-shëm shteti i tyre dhe jo ai “qëduam” ne si qytetarë. Ky mesazh ushpreh edhe në votimin e “Ril-indjes” nga 1 në 4 qytetarë më 25qershor 2017. U shpreh edhe nëftohtësinë apo indiferencën e shu-micës së popullit për të festuar mezemër 28 dhe 29 Nëntorin 2017. Ësh-të e vetëkuptueshme. Nuk mundta duash një shtet që e ndjen ngashumëçka se nuk është i yti. Nukmund të ndiesh dëshirë dhekënaqësi t’i festosh ditëlindjet e tij,kur për 105 vjet ai nuk të ka sigu-ruar mirëqenie, kushte e mundësipër një jetë normale në standar-din shqiptar e ballkanik dhe jo nëatë të përparuar evropianoperën-dimor. Shprehur edhe më shkurt emë shqip: nuk ka festë masive e tësinqertë në një shtet dhe për njëpopull pa mirëqenie. Shteti i “Ril-indjes” apo personalisht i EdiRamës është bërë po nga ata vetë ihuaj për shumicën e qytetarëve apoai “që nuk duam” edhe nga faktise prej 4 vjetësh rreth 300 mijëqytetarëve, nuk u ka siguruarpunë dhe jetesë në Shqipëri dhe ika detyruar të ikin me çdo rrugë efaturë si azilantë dhe emigrantë nëGjermani, Britani të Madhe,

Francë, Zvicër, Belgjikë, Holandë,Suedi, Itali, Greqi, SHBA,Kanada…Apo mijëra të tjerë të gje-jnë alternativë mbijetese te përf-shirja në rrjetet kriminale të kul-tivimit dhe tregtimit të drogave, tëprostitucionit, të shitjes sëarmëve, terrorizmit, vjedhjeve…Ndërsa bëhej dita-ditës ferr përshumicën e qytetarëve të thjeshtështeti i “Rilindjes” ishte parajsëpër bosë të trafiqeve kriminale meshumë dosje dhe emra nëpërgjykatat dhe burgjet e botës. Jopak prej tyre nuk e patën të vësh-tirë të hynin edhe në preferencatapo zemrën e Edi Ramës dhe nëpërbërje të grupit të deputetëve tëPS-së, të bëheshin kryebashkiakë,prefektë, komisarë policie, drej-torë të përgjithshëm. Për të qenësa më konkret dhe më bindës do tërendis në vijim disa shifra apofakte të freskëta, të publikuara jonga “kazani mediatik” shqiptar,por nga burime zyrtare shqiptaree ndërkombëtare. Më 30 nëntor2017, sipas Institutit të Statistikave(INSTAT), për vitin 2016 rezultonse 90% e familjeve shqiptare, me3.9 anëtarë, shpenzuan mesatar-isht 63,609 lekë në muaj, saktësisht544 lekë në ditë, ose 4 euro në ditëpër frymë.Sipas të dhënave të FMN-së,Bankës Botërore dhe INSTAT-itzyrtar shqiptar, publikuar ngamediat shqiptare më 29 nëntor2017, Shqipëria ka pagën më të ulëtmesatare në Europë. Në tremujor-in e parë 2017 në Shqipëri pagamesatare neto ishte 347 euro nëmuaj, më e ulëta në Europë, madjeedhe se në Kosovë, ku aktualishtështë rreth 405 euro.38% e të moshuarve në Shqipërijetojnë në varfëri, me ndihmë so-ciale dhe pensione nga 6.500-15.000lekë, me të cilat duhet të paguajnëfaturat e dritave dhe të ujit, ilaçet…Duke llogaritur çmimet e larta enë rritje për shumicën e artikujve

në Shqipëri merret me mend seçfarë u mbetet nga pensioni për tëkaluar muajin…Duke qëndruar ponë këtë fushë, sipas të dhënave zyr-tare të Institutit të SigurimeveShoqërore, (ISSH), publikuar më 11gusht 2017, pensioni mesatar nërang vendi ishte 11,714 lekë, ose 86euro më 2016, kur në rajon (Serbi,Mali i Zi, Maqedoni) ishte 240 euronë fillim të 2012, shifër kjo 2.5 herëmë e lartë se e Shqipërisë. Kupto-het se standardet e BE-së duken tëpakapshme nga ne. Më 14 dhjetor2016, po sipas “Eurostat”-it, Sh-qipëria ishte vendi i dytë më ivarfër në Europë, me të ardhurapër frymë rreth 30 për qind e mesa-tares së vendeve të Bashkimit Eu-ropian. Në vitin 2015, nivel më tëulët mirëqenieje sesa ne kishtevetëm Bosnja, ku të ardhurat ish-in sa 28 për qind e mesatares së BE-së. Ndërsa vendi zhytej në një krizëtë thellë ekonomike dhe rritje tëpapunësisë, shprehur edhe nërritjen e ushtrisë së të varfërve,ndërsa pritej që të kishte shtet so-cial më human e më të ndjeshëm,qeverisja e majtë ka shkurtuar nëmënyrë drastike numrin e famil-jeve që përfitojnë ndihmëekonomike. Sipas të dhënave zyr-tare nga INSTAT, në vitin 2013,qeveria jepte ndihmë ekonomikepër gati 102 mijë familje në shkallëvendi. Por në tremujorin e dytë tëvitit 2017 janë vetëm 72 mijë famil-je që asistohen më ndihmëekonomike, duke u hequr nga ske-ma mbi 30 mijë familje të varfra.Për paradoks apo mosfshehje tëpandjeshmërisë sociale gjatëviteve të fundit u janë dhuruarqindra milionë euro në vit ngaparatë publike, nga buxheti i sh-tetit, bizneseve të mëdha dhe kon-cesionarëve. Ndërkohë që të varfritsakrifikohen për të ruajtur defic-itin janë shpenzuar qindra milionëeuro për fasada, palma, beton, plla-ka, mobilim të zyrave të adminis-

tratës… Të dhënat e mësipërme i kundër-shtojnë fort mburrjet e qeveri-tarëve dhe politikanëve të “Ril-indjes” për “rritje ekonomike” dheshprehin thellim, masivizim apolakuriqësim të pandalshëm tëvarfërisë. Format e saj i shikonkudo dhe vazhdimisht. I shikondhe kupton te shtimi i fytyrave tëreja që gërmojnë në kazanët e ple-hrave; i lypsave, peshëmatësve,shitësve të misrave dhe gështen-jave, të veshjeve dhe librave të për-dorur nëpër trotuare; te dyqanet ebizneseve të vegjël dhe të mesëm,ku shitëset harxhojnë më shumëorë me celularët se sa me blerës…Ishikon nëpër kafene, ku njerëzitshtyjnë ditën me një filxhan kafe50-70 lekë dhe me lajmet, fjalëkryqetdhe bastet sportive të gazetave;nëpër rrugë ku shikon shtim tënjerëzve që flasin me veten, që poagresivizohen dhe çmenden ngamijëra hallet e përditshme tëmbijetesës…I shikon dhe ndien nëshumë shtëpi e familje, në sherrete dhunshme mes bashkëshortëvedhe prindër-fëmijë; në shtimin frik-shëm dhe alarmues të shifrave tëkriminalitetit, prostitucionit, di-vorcit; të vjedhjeve të objektevetregtare, bankare, të banesaveqytetare; të përdoruesve të dro-gave, alkoolit, lojërave të fatit…Ikupton edhe nga rritja e numrit tëvetëvrasjeve...Varfërimi u pa dhekuptua edhe në Panairin e Libritmë 15-19 nëntor 2017, ku me shumëgjasa 1 në 10 vizitorë guxoi të blintelibra, duke i nxjerrë jo pak botuesme humbje, për shkak edhe tëfaturës së lartë për një metër ka-tror vend. Format dhe përmasat evarfërimit u vunë re edhe në Panai-rin e Agrobiznesit “Shqipëriapunon tokën”, më 29 nëntor 2017,ku kishte më shumë shitës se sablerës, me shumë gjasa duke mosu kompensuar tregtarëve asshpenzimet e transportit dhe të

vendit të zënë në sheshin “NënëTereza”. Në këto kushte, në mijërafamilje të përmbytura ngavarfëria, që nuk u ndahet nga lind-ja në vdekje, mund të gjesh jo pakfëmijë që mallkojnë prindëritpërse i lindën dhe prindër qëmallkojnë njeri-tjetrin, po për tënjëjtën arsye. Pas këtyre tëdhënave apo pas kësaj panoramavarfërie masive, mund të rishtro-het pyetja: Në këto kushte dhe nëkëtë realitet a mund të jetë “shtetiqë duam” ky lloj apo biçim shtetiqë na premton “Rilindja” dhe EdiRama? Të mos arrihet për 105 vjettë krijohet shtet i vërtetë ligjor,demokratik dhe funksional; meindustri, bujqësi dhe ekonomimoderne, të fuqishme dhe konkur-ruese në rajon e përtej tij; memirëqenie të lartë në një vend mepasuri të mëdha nën e mbi tokë;me resurse të mëdha për turizëmgjithëvjetor, shpreh apo nënkup-ton shumë. Duke kërkuar arsyetmund të arrish deri në përfundi-min se më shumë se mosdije dhepaaftësi, mund të ketë mosdashjedhe papërgjegjshmëri, deri nëcaqet e tradhtisë, për t’i djegur memendje dhe duar shqiptare këtopasuri kombëtare natyrore, këtoshanse e mundësi apo për të mos ishfrytëzuar në dobi dhe interes tëzhvillimit, përparimit dhe fuqizim-it të vendit dhe të rritjes sëndjeshme e të vazhdueshme tëmirëqenies së qytetarëve. EdiRama mund të mbrohet dhe justi-fikohet se në strategjinë e tij ështëpërparësor “shteti ligjor”, vetingugjërëpërfshirës. Por, kjo nuk e për-jashton dyshimin dhe frikën seshtetin social, të mirëqenies sëmesatare, ai mund ta ketë plani-fikuar apo shtyrë për në “kalen-dat greke”. Përvoja pozitive e Zvi-crës, Suedisë, Danimarkës, Nor-vegjisë, Finlandës, Islandës, Kan-adasë, Australisë, Zelandës së Re,etj, etj., tregon se shteti ligjordemokratik dhe ekonomia mod-erne, e fuqishme dhe konkurruesenë botë e rrjedhimisht mirëqenia elartë, mund të arrihen edheparalelisht. Gjithashtu, mund tëmerret në konsideratë se punësi-mi masiv, pagat dhe pensionet elarta, mirëqenia e lartë sjellinndërgjegjësim të qytetarëve për t’irespektuar dhe zbatuar ligjet erregullat, detyrimet dhepërgjegjësitë, sjellin njëkohësishtulje të kriminalitetit shumë-formësh, të korrupsionit,informalitetit…Në të kundërt, për-voja e disa vendeve të AmerikësQendrore dhe asaj Latine, e Filipin-eve, Tajlandës, Afganistanit, Tur-qisë, etj., ka treguar se qeverisjetdhe shtetet e ndërtuara mbithemelet e kultivimit të gjerë dhetregtisë së drogave; të ortakllëkutme bosët e krimit dhe të trafiqevetë paligjshme; të industrisë sëpastrimit të parave apo edhe tëparajsave fiskale; nuk sigurojnë aszhvillim modern e të qëndrueshëm,as ekonomi të fuqishme dhekonkurruese, as mirëqenie tëlartë, as shtet ligjor dhe demokra-ci të vërtetë.

Rezultatet konkrete apo faktet e mandatit të parë të qeverisjesnga “Rilindja” dhe personalisht nga Edi Rama shprehin dhepërcjellin mesazhin se edhe shteti që premtojnë qeveritarët e

sotëm, prej më shumë se 4 viteve, është qartësisht dhe frikshëmshteti i tyre dhe jo ai “që duam” ne si qytetarë.

E diel 3 Dhjetor 2017 - 23

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

AAAA Argët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikrgët

im filoz

ofikFJ

ALEK

RYQI

(1)

FJAL

EKRY

QI (2

)

PËRG

JIGJ

ET E

FJA

LËKR

YQEV

E TË

NUM

RIT

TË K

ALUA

R

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

SUDOK Përgjigje e sudokut të numrit të kaluar

AAAAArgëtimrgëtimrgëtimrgëtimrgëtimfilozofikfilozofikfilozofikfilozofikfilozofik

KRIPTOSKEMEPërgjigja e numrit të djeshëmKRIPTOSKEME

Fjalëkryqi (1) Fjalëkryqi (2)HORIZONTAL1. Satelit i Uranit.6. Eshtë edhe ai i Pallës.11. Tiran pa kufij12. Në krye të armatës.13. Një Ibrahim violinist.14. Qendër ditore.15. Mund të jenë fotografikë.17. Inicialet e Einstein.18. Një mbishkrim në kryq.20. Janë si vite.21. Thurman aktore.22. Të parat në irritim.23. I preu Seneka.25. Fillojnë ilustrimet26. Isaac Asimov.27. Një Vladimir kompozitor.28. Janë në modë.30. Janë zyrat... qeveritare32. Me të nxjerrin trarë.35. Një shkop, thupër.37. Eshtë Shqipëria e madhe.

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo kolonë të ketë numrat nga 1-9

Gjeni ndryshimin

Dy figurat kanë ndryshime nga njëra-tjetra

Përgjigja, ja cilat janë ndryshimet e figurave

- Gëlltite zemërimin, sepse, sa i përketpërfundimit, nuk ka asgjë më të ëmbël dhe mëtë lezetshëm sesa ky veprim.

- Kur ti je i suksesshëm dashamirët e tu tëvërtetë e dinë se kush je, por kur je ipasuksesshëm ti din cilët janë dashamirët e tu.

- Një njeri s’mund të ndihet realisht mirë,në rast se nuk aprovon vetveten.

(Mark Tuein)- Bota është një anije mbi të cilën jemi

të gjithë pasagjerë: nuk duhet të lejojmëqë ajo të mbytet. (Mikhail Gorbaçov)

MJESHTRI MAGJIK, DA VINÇI

- Kam vënë re se njerëzit rrallëpërpiqen të arrijnë diçka. Ata mëtepër rehatohen dhe i lënë gjërat t’undodhin. Në fakt, ata i dolënpërpara rastësisë dhe u ndodhën tegjërat.

- Arti nuk mbaron kurrë, vetëmbraktiset.

- Lotët vijnë nga zemra dhe jo ngatruri.

- Ku ka të bërtitura, nuk ka dije tëvërtetë.

HORIZONTAL1. Eshtë babëzia.8. Burton regjisor.11. Skllavja e Abrahamit.12. Një dite në mbledhje.14. Tyson i boksit.15. Rrethojnë ringun.17. Beson pa kufij.19. Zola që shkroi Nana.20. Eshtë ankimim.23. Pak elementared24. Janë me para në bankë.26. Matet pa kufij.27. Janë ngrehina për reparte fabrikash.28. Një zog i verdhë.29. Inicialet e Moravia-s.31. Qytet gjerman.34. Një zonjë që ha gurë.35. Pak analogji.36. I ka plasur të paturpit.37. Janë legjendat.38. Nuk ka akoma një bebe.

39. Fillojnë mirë.40. Janë brinjë në skuadër.42. Shkruhet i shtati.44. Nget edhe ajo e mirë47. Mbahet në gisht.48. Janë numrat 1, 3, 3...

VERTIKAL1. Kanë shpate të tilla.2. Janë edhe ato polare.3. Janë mizorët.4. Janë male në Rusi të tilla5. Eshtë nusja me vello.6. Një rreth pa ekstreme.7. Mbyllin kuvendin.8. Në kryr të titujve9. Diku në qendër.10. Markë cigaresh.13. Janë rrëfimet e të pandehurit.14. Janë penjtë për gjergjef.

16. Mbarojnë fare.18. Janë stitët e... provimëeve.20. Mund të jenë fotografikë të tillë.21. Vitet pa kufij.22. Një fjalë për tutje.24. Brown i Kodi i Da Vinci-t.25. Eshtë e akuzuara... injorante26. Baldwin aktor27. Një pjesë e kandidatëve.28. Krenar pa çift.30. Grazia Cucinotta.32. Paul këngëtar.33. Janë pështjellat.35. Inicialet e Moravia-s.37. Pak makinacione.38. Samuel bomber kamerunas.40. Markë makine koreane.41. Ente Kombëtare Durrës.42. Fillojnë kurat.43. Inicialet e Zemeckis regjisor.45. Ekstreme në litar.46. Fillojnë lejen.

TTTTThëniehëniehëniehëniehënietë mençuratë mençuratë mençuratë mençuratë mençura

39. U thyen në Salamina.40. Një raport shumë i ngushtë.41. Nota e diapzonit.42. Fund heroi.43. Një top në rrjetë.45. Gjysma alarmi.46. Herët pa zë.47. Sampras i tenisit.48. Me to bëjnë triko.49. Një gjuajtje fluturimthi në tenis.50. Janë kokrrat e lisit.

VERTIKAL

1. I famshëm ai i Sizifit.2. Mund të jetë e hollë dhe therëse.3. Fillojnë rastësisht.4. Një pjesë e napolitanëve.5. Janë situatat e rrezikshme para portave.6. Mund të jenë kundërajrore.7. Lindin në kokë.8. Gjysmë shtegu.

9. Hidhen të parat.10. Eshtë njeriu i përsosur.13. Një fjalë për tutje.15. Fundi i një samurai.16. Mbyllen me epilog.17. Bel i maupassant.19. Inicialet e Redford.23. I manifeston nxënësi i papërgatitur.24. Në hyrje të tokës.26. Pak impresioniste.27. Janë metrat në sipërfaqe29. Hapet një për ajër.30. Gjysmë krenar.31. Një hidrokarbur.33. Vrau Hektorin.34. Një film i rixhiruar.36. Kupat pa kufij.38. Inicialet e Nolte aktor.41. Ullmann aktore.43. Një brilantinë moderne44. Hotel pa kufij.46. Ekstremë në hall.

ZBAVITJE

K A F E T A L E N T

A D A M P A F T E R

T E T H E P A T I T I

E T H E R E T I K E

G K O M I T E T E T

O E K I P E T T F

R I K N E T T A P A

I O G C S T I L

K P S W I N G S L

E O P A T E N T A T

N A Y E U R A T

T Y M I P I R A T I

C L A U D E K N G O LS A G A N G A N I M E D I

O K A M I K A Z EL A R P A G A N I N I AO K A K L A S I O M A RK E F A K U V L I K AA R O S A K T E E T ML O B T N R T E A

N I C O T A H E R O IS T A U I P O N KP I S T A M O S T I EY A R D E M E T R A

S A R A B A D P L AA D D E S I D E R I U ST E B U R I D A N I I KR R A H A R A K I R I EA B A T E S S J V TP I T O N I H D A N A E

H A S I M U R I A L TS U S P A R I D I L

A I F A R I S E J T EG J A K U Y R EK I N I N A P R O T E U

T D E D I T H S A

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14

15 16 17 18

19 20 21 22

23 24 25

26 27

28 29 30

31 32 33 34 35

36 37 38

39 40 41

42 43 44 45 46

47 48

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13

14 15 16 17

18 19 20 21

22 23 24 25

26 27 28 29

30 31 32 33 34

35 36 37 38

39 40

41 42 43 44 45

46 47 48

49 50

1 K 3 U 7 L 2 T 14 4 9 7 4 19

8 10 5 1 4 12 2 6 7 5 10

10 4 7 4 1 2 8 10 6 4 7 5

18 7 1 7 5 8 9 4 2 10 4

6 5 1 6 2 10 5 2 5 12

7 1 11 17 5 1 5 10 17 4 2

2 5 10 17 4 2 4 10 14 6 15 5

8 2 8 12 15 6 10 17 5

18 10 5 16 19 10 6 4 8 10 1

6 3 7 5 6 11 5 9 19 6 7

4 11 4 7 6 2 6 1 5 7 17 6

12 5 2 5 12 1 6 15 4 2 8

REKLAME E diel 3 Dhjetor 201724 -