raporti pËr vlerËsimin e nevojave pËr trajnim tË …
TRANSCRIPT
Support to Sector Reform Contract on Public Administration Reform (PAR)
This project is funded by the European Union
RAPORTI PËR VLERËSIMIN E
NEVOJAVE PËR TRAJNIM TË
NËPUNËSVE CIVILË NË KOSOVË
Versioni: 2.0 Data: 25 Janar 2021
Përgatitur nga: Hamit Qeriqi dhe Aqim Emurli Ky raport është përgatitur nga konsulentët. Gjetjet, përfundimet dhe interpretimet e shprehura në këtë dokument janë
vetëm të autorit dhe në asnjë mënyrë nuk duhet të merren për të pasqyruar politikat ose mendimet e Zyrës së Bashkimit
Evropian në Kosovë.
2
SHKURTESA
AKK Asociacioni i komunave të Kosovës
AP Administratë publike
BE Bashkimi Evropian
DFG Diskutimi në fokus grupe
DMRAP Departamenti për menaxhimin e reformës së administratës publike
DMZP Departamenti për menaxhimin e zyrtarëve publikë
IKAP Instituti i Kosovës për administratë publike
IPA Instrumenti për ndihmën e para-anëtarësimit
KASH Korniza afatmesme e shpenzimeve
LPPA Ligji për procedurën e përgjithshme administrative
LZP Ligji për zyrtarët publikë
MF Ministria e financave
MFP Menaxhimit të financave publike
MPB Ministria e punëve të brendshme
MPL Ministria e pushtetit lokal
MSA Marrëveshja e stabilizim asociimit
NC Nepunës civilë
NJT Njësia e trajnimit
PKZMSA Programi kombëtar për zbatimin e marrëveshjes së stabilizim- asocimit
QeK Qeveria e Kosovës
RAP Reforma e administratës publike
SHCK Sherbimi civil i Kosovës
SMAP Strategjia për modernizimin e administratës publike
SPSS Statistical Package for the Social Sciences
STNC Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë
SVL Strategjia për vetëqeverisje lokale
TI Teknologji informative
VNT Vlerësimi i nevojave për trajnim
ZKM Zyra e Kryeministrit
ZPS Zyra për planifikim strategjik
3
Përmbajtja
SHKURTESA .................................................................................................................. 2
Lista e figurave ................................................................................................................ 4
Lista e tabelave ................................................................................................................ 4
HYRJE ............................................................................................................................ 5
I. METODOLOGJIA E VNT ...................................................................................... 6
II. REZULATET E VNT ........................................................................................... 10
1. Të gjeturat nga analiza e dokumenteve relevante .......................................................... 10 1.1. Korniza ligjore në shërbimin civil .............................................................................................. 10 1.2. Analiza e raporteve të ndryshme në fushën e AP ...................................................................... 14 1.3. Përmbledhje e të gjeturave nga analizimi i dokumenteve ........................................................ 15
2. Të gjeturat nga fokus grupi dhe intervistat .................................................................... 19 2.1. Fokus grupi .................................................................................................................................. 19 2.2. Intervistat me menaxhmentin e institucioneve relevante ......................................................... 20
3. Të gjeturat nga anketa me NC ...................................................................................... 24 3.1. Informatat e përgjithshme .......................................................................................................... 24 3.2. Vlerësimi i kompetencave të NC ................................................................................................ 25 3.3. Efektiviteti i vlerësimit të rezultateve në punë për të identifikuar nevojat për trajnim .......... 43 3.4. Trajnimet e ndjekura deri tani .................................................................................................... 44
4. Triangulimi i të dhënave dhe të gjeturave të VNT ......................................................... 51
III. KONKLUZIONET DHE REKOMANDIMET ................................................. 60
SHTOJCAT ................................................................................................................... 65
Shtojca 1. Pyetësori për diskutime në fokus grup ................................................................... 65
Shtojca 2: Pyetjet e intervistës ................................................................................................ 66
Shtojca 3: Pyetësori i anketës për VNT .................................................................................. 68
Shtojca 4. Nevojat tjera .......................................................................................................... 75
Shtojca 5: Mangësitë tjera të trajnimeve të organizuara nga IKAP ......................................... 80
4
Lista e figurave
Figura 1. Vështirësitë për kryerjen e aktiviteteve ditor.................................................................................................. 25 Figura 2.Nevoja për mbikëqyrje ........................................................................................................................................ 26 Figura 3. Hartimi dhe zbatimi e legjislacionit relevant në administratë publike ....................................................... 28 Figura 4. Kërkesa për trajnime në fushën e hartimit dhe zbatimit të legjislacionit sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit ........................................................................................................................................................................... 29 Figura 5. Planifikimin dhe zbatimin e strategjive ........................................................................................................... 30 Figura 6. Kërkesa për trajnime në fushën e planifikimi dhe zbatimit të strategjive sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit ........................................................................................................................................................................... 30 Figura 7. Integrimi në BE dhe fondet e BE ................................................................................................................... 31 Figura 8. Kërkesa për trajnime në fushën e integrimit dhe fondeve të sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit ................................................................................................................................................................................................ 32 Figura 9. Planifikimin dhe menaxhimin e financave publike dhe prokurimit publik ............................................... 33 Figura 10. Kërkesa për trajnime në fushën e planifikimit dhe menaxhimit të financave publike dhe prokurimit publik sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit ......................................................................................................... 33 Figura 11. Njohurit për Funksionimin e Administratës Publike ................................................................................. 34 Figura 12. Kërkesa për trajnime lidhur me njohuritë për funksionimin e AP, sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit ........................................................................................................................................................................... 35 Figura 13. Udhëheqje dhe menaxhim .............................................................................................................................. 36 Figure 14. Kërkesa për trajnime në fushën e udhëheqjes dhe menaxhimit sipas nivelit të institucionit .............. 36 Figura 15. Menaxhimi dhe zhvillimi i burimeve njerëzore ........................................................................................... 38 Figura 16. Kërkesa për trajnime në fushën e udhëheqjes dhe menaxhimit sipas nivelit të institucionit .............. 38 Figura 17. Njohurit për funksionimin e qeverisjes lokale ............................................................................................. 39 Figura 18. Kërkesa për trajnime në fushën e qeverisjes lokale sipas kategorisë së NC dhe nivelit të institucionit ................................................................................................................................................................................................ 39 Figura 19.Kompetencat për përdorimin e TI ................................................................................................................. 40 Figura 20. Kërkesa për trajnime në fushën e TI sipas kategorisë së NC dhe nivelit të institucioni ...................... 41 Figura 21. Njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme për punë administrative në zyre .............................................. 42 Figura 22. Kërkesa për trajnime për njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme sipas nivelit të institucioni ............ 42 Figura 23. Si do ta vlerësonit efektivitetin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë, për të identifikuar nevojat për trajnim .............................................................................................................................................................. 43 Figura 24. Sa here janë plotësuar nevojat /kërkesat tuaj për trajnime të cilët janë identifikuar gjatë vlerësimit vjetor të punë ....................................................................................................................................................................... 43 Figura 25. Sa herë keni qenë në trajnime gjatë 2 viteve të fundit ................................................................................ 44 Figura 26. Pengesa kryesore për të pas trajnime cilësore në Kosovë ......................................................................... 45 Figura 27. Trajnimet që keni marr pjesë në IKAP, a ju ka ndihmuar në përmirësimin e performancës suaj në punë? ..................................................................................................................................................................................... 46 Figura 28.Mangësitë e trajnimeve ..................................................................................................................................... 46 Figura 29. Si keni vendosur të shkoni në trajnimet e IKAP? ....................................................................................... 46 Figura 30. Sa janë efikas trajnimet online te organizuara nga IKAP? ........................................................................ 47 Figura 31. Cila mënyrë e trajnimit mendoni se ju përshtatet më mirë për punën tuaj? ........................................... 47 Figura 33. Triangulimi i të dhënave .................................................................................................................................. 51
Lista e tabelave Tabela 1: Gjetjet kryesore nga analizimi dokumenteve relevante në AP .......................................................... 16 Tabela 2. Intervistat me menaxhmentin e institucioneve relevante ................................................................... 20 Tabela 3. Karakteristikat e NC sipas raportit të MPB për vitin 2019 ................................................................ 24 Tabela 4. Karakteristikat e respondenteve (NC) ................................................................................................... 25 Tabela 6.Nevojat tjera ............................................................................................................................................... 42 Tabela 7. Trinagulimi i të dhenave , burimeve dhe rezultateve të VNT ........................................................... 55 Tabela 8. Nevojat për trajnime sipas prioriteteve ................................................................................................. 59
5
HYRJE
Vlerësimi i nevojave për trajnim (VNT) është një proces që mundëson identifikimin dhe vlerësimin e nevojave për trajnim dhe përcaktimin e trajnimeve të përshtatshme, të cilat do t'i mundësojnë nëpunësve civilë (NC) të kontribuojnë më mirë në arritjen e qëllimeve të institucionit në të cilën ata punojnë. Procesi i VNT i paraprinë përgatitjes së planit dhe programeve të trajnimit. Prandaj është thelbësore që gjatë procesit të VNT të mblidhen dhe analizohen informacione cilësore dhe të duhura, në mënyrë që programet e trajnimit të dedikuara për NC të i plotësojnë nevojat dhe kërkesat e tyre si dhe të kenë ndikim në zhvillimin e qëndrueshëm profesional të NC.
Qëllimi i këtij VNT ishte të identifikohen nevojat për zhvillim të kapaciteteve lidhur zbatimin kornizës strategjike dhe legjislative si dhe të vlerësohet nevojat për zhvillim të kompetencave (njohurive, aftësive, shkathtësive dhe qëndrimeve) të NC për kryerjen sa më të mire të detyrave dhe përgjegjësive të NC. Në mënyrë specifike ky VNT ka ndihmuar për të kuptuar nëse ekziston nevoja për zhvillim të kapaciteteve të NC dhe nëse ekziston, çfarë trajnimi kërkohet për të adresuar atë nevojë.
Kryerjes së këtij VNT i parapriu përgatitja e një metodologjie për VNT në bashkëpunim të ngusht me zyrtarët e IKAP të cilët kanë qenë vazhdimisht të involvuar në procesin e zhvillimit të metodologjisë. Metodologjia propozoj një qasje standarde për bërjen e VNT-së, e cila përdoret në shumë vende dhe shumë institucione, megjithatë, përshtatet në kontekstin lokal të administratës publike (AP) në Kosovë. Në këtë aspekt, metodologjia e cekur është një dokument pune e cila mund të përdoret për kryerjen e VNT në të ardhmen.
Ky raport ka për qëllim të paraqesë gjetjet nga procesi i VNT të cilat janë nxjerrë nga analizimi i të dhënave ekzistuese (dokumentet strategjike, raportet dhe ligjet) dhe nga analizimi i të dhënave të mbledhur përmes intervistave, fokus grupeve dhe anketës me NC.
Raporti i VNT përbëhet nga tre kapituj:
Kapitulli i pare përshkruan kornizën metodologjike të përdorur për procesin e vlerësimit dhe përshkruan të gjitha fazat dhe aktivitetet e ndërmarra në kuadër të procesit të VNT siç janë përgatitja e VNT, mbledhja dhe analizimi i të dhënave.
Kapitulli dytë përmban gjetjet e VNT, të paraqitura sipas metodave të përdorura për mbledhjen dhe analizimin e të dhënave. Ky kapitull ekzaminon nivelet ekzistues, rëndësinë kompetencave të përgjithshme dhe veçanta si dhe nevojat e NC për zhvillimin e këtyre kompetencave. Rezultate janë të paraqitura në formë grafike dhe të interpretuar në mënyrë narrative për secilën fushë të kompetencave. Në fund të këtij kapitulli paraqiten rezultatet e triangulimit të rezultateve dhe prioritizimit i nevojave për trajnim.
Kapitulli i tretë përmban konkluzionet dhe rekomandimet. Ky kapitull konkludon nevojat më prioritare për trajnimit dhe perceptimin e NC në lidhje me trajnimet e IKAP dhe trajnimet në përgjithësi. Raporti përfundon me një listë të rekomandimeve lidhur me veprimet që duhet ndërmarr nga institucionet përgjegjëse në të ardhmen për zhvillimin e kapaciteteve të NC.
Informatat tjera të rëndësishme janë të vendosura si shtojca në fund të raportit.
Është me rendësi të theksohet se ky VNT është bërë në kuadër të projektit “Mbështetje për Kontratën e Reformës Sektoriale mbi Reformën e Administratës Publike (RAP)”, i financuar nga BE i cili në mes tjerash synon edhe zhvillimin e kapaciteteve të IKAP për kryerjen e VNT.
Ne besojmë se ky raport do të shërbej IKAP gjatë hartimit të planit shumëvjeçar të trajnimit dhe zhvillimit të programeve të trajnimit për NC.
Ky raport është shkruar në gjuhën shqipe, pastaj është përkthyer në gjuhën angleze nga përkthyesi i angazhuar nga projekti.
6
I. METODOLOGJIA E VNT
Nevojat për trajnim lindin kryesisht nga mungesa e njohurive, aftësive dhe shkathtësive të stafit. Procesi i VNT ndihmon për të identifikuar boshllëkun midis njohurive, aftësive dhe shkathtësive ekzistuese dhe njohurive, aftësive dhe shkathtësive të cilat janë të kërkuara ose të dëshirueshme për arritjen e objektivave të institucionit.
Përgatitja dhe kryerja e VNT është bërë duke përdoru një metodologji të detajuar dhe të adaptuar për rrethanat e aktual në kontekstin e AP të Kosovës. Procesi i VNT ka kaluar në këto faza:
FAZA E PARË - Përgatitja e VNT në të cilën janë ndërmarr këto veprime:
1. Në fillim të procesit IKAP ka themeluar një ekip punues për VNT. Ky ekip përbehej prej katër anëtarëve dhe kishte qëllim për të mbështetur dy ekspertet e jashtëm të angazhuar në kryerjen VNT. Pas themelimit, ky ekipi nën udhëheqjen e eksperteve të projektit përcaktojë fushëveprimin e VNT.
2. Identifikimit të palëve / institucioneve të interesit në procesin e VNT, pasi që përfshirja e tyre është thelbësor për një VNT të suksesshëm. Gjatë këtij procesi si institucione me interes u identifikuan dhe u analizuan përgjegjësit e këtyre institucioneve si në vijim:
Zyra për planifikim strategjik dhe Zyra e Bashkëpunimit për Zhvillim ne kuadër të Zyrës së Kryeministrit,
Ministria e Punëve të Brendshme / Departamenti për menaxhimin e zyrtarëve publikë (DMZP) dhe Departamenti për menaxhimin e reformës në AP (DMRAP);
Ministria e Pushtetit lokal (MPL);
Ministria e Financave,
Komunat, dhe
Zyrat e personelit në të gjitha institucionet e AP. 3. Identifikimi dhe zgjedhja e niveleve të VNT dhe llojet e analizave për tu kryer. Për
llojin e VNT që u planifikua të kryhet u zgjodh modeli i VNT me disa nivele i cili u përshtat me kontekstin e AP në Kosovë:
Niveli strategjik
Niveli i institucionit
Niveli individual.
FAZA E DYTË - Dizajni i VNT në të cilën janë ndërmarr këto veprime:
1. Përzgjedhja e metodave dhe teknikave të mbledhjes së të dhënave për VNT është bërë duke marr në konsideratë se qëllimi i VNT nuk mund të arrihet pa kombinim e disa metodave të mbledhjes së të dhënave. Prandaj është vendosur se përdorimi i këtyre metodave dhe teknikave të llastuara më poshtë do të ndihmoj arritjen e qëllimit të VNT:
Analiza e dokumentet strategjike dhe ligjeve relevante ne fushën e AP
Diskutimi në fokus grupe (DFG)
Anketa online me NC
Intervistat me menaxhmentin e institucioneve relevante për VNT.
Themelimi i ekipit të VNT-së
Indetifikimi i institucioneve relevante
për procesin e VNT
Përcaktimi i niveleve të VNT dhe llojet e analizave
për tu kryer
Përzgjedhja e metodave dhe
teknikave
Përzgjedhja e mostrës për VNT
Përcaktimi i kompetencave të
nëpunësve civil që do të maten
Zhvillimi i pyetësorëve për intervista dhe
anketë
7
2. Përzgjedhja e mostrës për VNT. Para se të përcaktohet mostra është përgatitur korniza e mostrës bazuar në numrin e NC të punësuar në AP. Kjo kornizë është përgatitur duke u bazuar në të dhënat e raportit për gjendjen në shërbimin civil të Republikës së Kosovës për vitin 20191. Nga ky raport është nxjerr numri i përgjithshëm (18,903) i nëpunësve civilë të punësuar në fund të vitit 2019. Përcaktimi i madhësisë së mostrës është bërë duke u bazua në këto parametra:
Margjina e gabimit. Anketat sociale zakonisht kanë margjinë të gabimit nga 1% deri në 5%. Në rast të VNT kemi përcaktuar margjinën e gabimit prej 2.5% më qëllim të kemi rezultate sa më të sakta.
Niveli i besimit. Standardet e zakonshme të përdorura nga studiuesit janë 90%, 95% dhe 99%. Në rast të anketës për VNT, kemi përdorur nivelin e besimit prej 95%, me qëllim që mostra të përfaqëson sa më mirë tërë NC.
Duke përdorur këto parametra, përmes platformës online ROASOFT2, është përcaktuar madhësia mostrës për VNT, e cila ka rezultuar të jetë 1422 të anketuar, përkatësisht NC që duhet ta plotësojnë pyetësorin me qëllim që të identifikojmë nevojat për trajnim të cilat përfaqësojnë të gjithë 18,903 NC.
Tutje, duke pas parasysh karakteristikat e nëpunësve civilë siç janë: kategorinë funksionale të NC dhe nivelin e institucionit (qendror dhe lokal) është planifikuar përdorimi i metodës së shtresëzuar /stratifikuar për të nxjerr mostrën për VNT. Për të kryer procesin e marrjes së mostrës së shtresëzuar të rastit për studimin e VNT-së, fillimisht, DMZP do të duhej të sigurojë ekipit të VNT një listë me të dhënat për të gjithë NC, institucioni dhe niveli i institucionit (qendror/lokal) dhe kategorinë funksionale të NC.
3. Zhvillimi i pyetësorëve për intervistë dhe anketë. Për secilën metodë të mbledhjes së të dhënave u hartuan pyetësor të veçantë. Pyetësorët për diskutime në fokus grup dhe intervista u përgatiten duke përdorur qasjen kualitative të mbledhjes së të dhënave nga NC të caktuar. Këta pyetësor përbeheshin nga pyetjet e hapura dhe shërbyen si udhëzues për mbledhjen e të dhënave nga pjesëmarrësit në fokus grup dhe intervista. Ndërsa pyetësori për anketën me NC, ishte i formës kuantitative dhe kryesisht me pyetje të tipit të mbyllur. Pyetësori në total kishte 30 pyetej. Megjithatë këto pyetjet u kategorizuan për të marr përgjigje sipas kategorive funksionale të NC. Pra jo të gjithë NC duhej të përgjigjeshin të gjitha pyetjeve p.sh. pyetjet në lidhje me aftësitë udhëheqëse u dedikuan vetëm për NC të nivelit drejtues.
Pyetësori i anketës me NC është strukturuar në katër seksioni (pjesë):
Seksioni 1: 5 pyetje për aktivitetet kryesore që NC kryejnë çdo dite, vështirësitë që hasin dhe nevojën për mbikëqyrje gjatë kryerjes së këtyre aktiviteteve
Seksioni 2 dhe 3: 11 pyetje të ndara në 81 nën pyetje për rëndësinë e aktiviteteve që NC kryejnë çdo ditë dhe nevoja për zhvillim të kompetencave (njohuritë, aftësitë dhe shkathtësitë) e NC për kryerjen e këtyre aktiviteteve
Seksioni 4: 9 pyetje në lidhje me trajnimet e mëparshme dhe vlerësimi i tyre nga NC
Seksioni 5 : 5 pyetje për të dhënat e personale të NC
4. Krijimi i platformës për anketën online. Pyetësori për anketën online i cili ishte aprovuar nga grupi punues i IKAP u përdor për të u koduar dhe vendosur në platformën online (sureveymonkey). Përveç versionit në gjuhen shqipe, pyetësori online u kodua dhe ishte në dispozicion edhe në gjuhen serbe për NC të komunitetit serb.
5. Testimi paraprak i pyetjeve të hartuara. Bazuar në pyetësorin për anketë si dhe pyetjet për intervistë dhe DFG, është kryer pilotimi i pyetësorëve. Ky pilotim u krye me qëllim të
1 Raport për gjendjen në shërbimin civil të Republikës së Kosovës për vitin 2019 2 http://www.raosoft.com/samplesize.html
8
sigurohet se nuk është bërë ndonjë gabim gjatë hartimit të pyetjeve dhe se të gjitha pyetjet janë të kuptueshme dhe NC e anketuar do të mund u përgjigjen atyre pa ndonjë vështirësi. Gjithashtu, u bë edhe testimi i platformës online të duke u siguruar se në linku e pyetësorit online të kenë qasje pa kufizime të gjithë NC përmes email adresës zyrtare të tyre.
FAZA E TRETË – Mbledhja e të dhënave në të cilën janë ndërmarr këto veprime:
1. Kryerja e analizës së dokumenteve. Para se të filloj mbledhja e të dhënave janë analizuar dokumentet relevante siç janë strategjitë, ligjet dhe raportet përkatëse të përgatitur për fushën e AP dhe shërbimit civil. Kjo analizë u bë për të identifikuar se cilat aftësitë dhe njohuri kërkohen nga NC për zbatimin e këtyre strategjive dhe ligjeve.
2. Organizimi i diskutimit në fokus grup (DFG). Me 20 nëntor 2020, IKAP organizoj një diskutim në fokus grup ku të pranishëm ishin 8 pjesëmarrës, menaxher të personelit nga institucionet e ndryshme (MPB, Ministria e Zhvillimit Rajonal, Dogana e Kosovës dhe përfaqësues nga IKAP). Në këtë fokus grup u diskutua lidhur me nevojat për trajnim dhe zhvillimet që priten të jenë pjesë e agjendës për vitet në vazhdim dhe mënyrat e implementimit të trajnimeve për nëpunësit civilë.
3. Mbledhja e të dhënave përmes anketës online për të identifikuar nevojat për zhvillimin personal të NC, problemet dhe pritjet nga trajnimet që do të ofrohen. IKAP në bashkëpunim me divizionin e komunikimit në MPB kanë përgatitur dhe dërguar përmes email adresës ftesën dhe linkun për anketës online. Fillimisht ishte planifikuar të përdoret metoda e shtresëzuar e për të përzgjedhur rastësisht një numër te NC (të ndarë sipas kategorive funksionale dhe nivelit të institucionit). Në pamundësi teknik për të dërguar ftesat sipas metodës së propozuar, MPB me 2 dhjetor 2020, ftesën dhe linkun për të marr pjesë në anketë për VNT u ka dërguar të gjithë NC përmes komunikimit zyrtar me email adresën [email protected]. Linku i anketës ishte i hapur dhe i qasshëm deri me 16 dhjetor 2020, kur edhe përfundoj procesi i mbledhje së të dhënave përmes anketës.
4. Intervistat me menaxhmentin e lartë. Duke pas parasysh resurset e limituara për kryerjen e intervistave dhe kufizimeve që solli pandemia COVID-19, ishte planifikuar të mbahen intervista me pesë institucione relevante në fushën e ngritjes së kapaciteteve për NC. Institucionet e zgjedhura ishin: ZKM, MPB, MF, MPL dhe Asociacioni i Komunave të Kosovës. Qëllimi i këtyre intervistave ishte mbledhja e të dhënave në lidhje nevojat strategjike të institucionit që rezultojnë nga dokumentet strategjike, aftësitë e nevojshme të stafit për të përmbushur misionin dhe funksionet e institucionit si dhe nevojat specifike të trajnimit që rezultojnë nga procesi i vlerësimit të performancës.
FAZA E KATËRT –Analizimi i të dhënave dhe raportimi në të cilën janë ndërmarr këto veprime:
1. Analizimi i të dhënave kualitative. Të dhënat kualitative janë mbledhur nga procesi i analizimit të dokumenteve strategjike, transkripteve nga fokus grupi dhe intervistave. Fillimisht këto të dhëna janë grupuar në një matricë sipas ngjashmërisë dhe pikave të rëndësishme për VNT. Më tutje këto të dhëna janë analizuar dhe krahasuar në mënyrë të detajuar me qëllim që të mundësohet interpretimi i tyre dhe nxjerrja e konkluzioneve në lidhje
Kryerja e analizës së dokumenteve
Kryerja e DGF Kryerja e anketesKryerja e
Intervistave
Analizëimi i të dhënave
kualitative
Analizimi i të dhënave
kuantitative
Trekëndëzimit ( triangulimit) të të
dhënaveDraftimi i raportit
9
me problemet që ballafaqohen institucionet dhe NC si dhe nevojat tyre për tejkalimin e këtyre problemeve.
2. Analizimi i të dhënave kuantitative. Të dhënat nga anketa janë koduar, validuar dhe analizuar duke përdorur programin adekuat për statistika SPSS i cili ka mundësuar kryerjen e analizave të avancuar statistikore. Rezultatet e anketës janë paraqitur duke përdorur lloje të ndryshme të tabelave, diagrameve dhe grafikëve me qëllim që lexuesit e raportit që lexuesit t'i kuptojë më lehtë rezultate e VNT. Sipas nevojës të rezultatet janë krahasuar në mes të kategorive të ndryshme te NC dhe nivelit të institucionit (qendror dhe lokal).
3. Trekëndëzimi (triangulimi) i të dhënave u bë duke përdorur rezultatet e VNT nga burimet e ndryshme (analiza e dokumenteve, intervistat dhe anketa) për të:
Vërtetuar saktësinë e gjetjeve të VNT
Siguruar një pasqyrë më të qartë të nevojave për trajnim
Rritur besueshmërinë e gjetjeve të VNT
4. Draftimi i raportit të VNT. Veprimi i fundit në procesin e VNT ishte hartimi i raportit të VNT. Pas analizimit të të dhënave, trekëndëzimin të tyre, nxjerrjes së gjetjeve dhe përfundimeve të përbashkëta, është hartuar drafti i parë i raportit për VNT.
10
II. REZULATET E VNT Ky kapitull paraqet të gjeturat e procesit të VNT nga analizimi i dokumenteve relevante (ligjeve, strategjive dhe raporteve në fushën e AP), anketës me NC, fokus grupin dhe intervistat me përfaqësues të institucioneve relevante në procesin e VNT.
1. Të gjeturat nga analiza e dokumenteve relevante
Qëllimi i kësaj analize ishte të identifikohen (i) kapacitetet e nevojshme për të përmbushur kërkesat strategjik dhe legjislative në fushën e AP dhe (ii) nevojat specifike të trajnimit për zbatimin e strategjive, ligjeve dhe planeve të ndryshme në fushën e AP. Kjo analizë fokusohet në disa dokumente strategjike nga të cilat janë nxjerr informacione kryesisht lidhur me kërkesat dhe nevojat që këto dokumente paraqesin për zhvillim të kapaciteteve të institucioneve dhe stafit të tyre në disa fusha.
1.1. Korniza ligjore në shërbimin civil Qëllimi i kësaj analize është të shqyrtohen disa nga ligjet më të rëndësishme që zbatohen drejtpërdrejt nga institucionet e AP dhe NC e institucioneve përkatës. Përmes analizës se këtyre ligjeve identifikohen kërkesat ligjore dhe kapacitetet e nevojshme si dhe nevojat specifike për trajnime e domosdoshme për ti zbatuar këto ligje dhe aktet përkatës nën-ligjore. Ligji (06/L– 114) për zyrtarët publikë(LZP). Ky ligj ka për qëllim krijimin e bazës ligjore për punësim të zyrtarëve publikë. Zyrtarë publikë sipas LZP janë: nëpunësi i Shërbimit Civil ; nëpunësi i Shërbimit Publik; nëpunësi i Kabinetit; dhe nëpunësi administrativ dhe mbështetës. Ky ligj përcakton mekanizmat për menaxhimin dhe zhvillimin e NC siç janë:
Departamenti për Menaxhimin e Zyrtarëve Publikë (DMZP), përgjegjës për përgatitjen, mbikëqyrjen dhe zbatimin e politikave dhe legjislacionit për menaxhimin dhe zhvillimin e NC.
Instituti i Kosovës për Administratën Publike (IKAP), përgjegjës për zbatimin e politikave të trajnimit, hulumtimit, aftësimit profesional dhe zhvillimit të kapaciteteve për NC.
LZP përcakton se çdo institucion, që merr në punë zyrtarë publikë, është i obliguar të përgatisë planin vjetor dhe afatmesëm të zhvillimit të personelit. Ky plan bëhet me qëllim që të sigurohet personel adekuat, me njohuri, aftësi dhe cilësi të nevojshme dhe të domosdoshme për funksionimin e vazhdueshëm të institucionit dhe ofrimin e shërbimeve me cilësi të lartë.
LZP po ashtu e përcakton të drejtën e formimit dhe aftësimit profesional, “NC kanë të drejtën të përmirësojnë aftësitë profesionale për vendin e punës nëpërmjet formimit profesional dhe trajnimeve të vazhdueshme….” Në të njëjtën kohë LZP zhvillimin personal të NC e benë të detyrueshëm “NC ka obligimin të përmirësojë aftësitë profesionale nëpërmjet formimit profesional dhe trajnimeve të vazhdueshme të financuara nga fondet publike.”
Sipas LZP Qeveria e Kosovës (QeK) me propozimin e ministrisë përgjegjëse për shërbimin përkatës publik, me akt nënligjor, miraton modulet e detyrueshme të trajnimit për çdo kategori, klasë dhe grup të pozitave të Shërbimit Civil.
Ligji (06/L-113) për organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore. Qëllimi i këtij ligji është të krijojë një kuadër ligjor për themelimin, organizimin, funksionimin, përgjegjshmërinë dhe performancën e institucioneve të administratës shtetërore dhe të agjencive të pavarura.
Ligji (05/L-031) për procedurën e përgjithshme administrative. Ky Ligj ka për qëllim të sigurojë realizimin efektiv të autoritetit publik në shërbim të interesit publik, duke garantuar në të
11
njëjtën kohë mbrojtjen e të drejtave dhe të interesave juridike të personave. Ky ligj zbatohet në çdo rast kur një organ publik në realizimin e autoritetit publik:
vendos për të drejtat, detyrimet dhe interesat juridike të personave, si dhe çdo rast tjetër kur ligji parashikon shprehimisht nxjerrjen e një akti administrativ, ose lidh një kontratë administrative, ose
zbaton kompetencat e veta përmes akteve reale, që kanë të bëjnë me të drejtat, detyrimet dhe interesat juridike të personave.
Ligji (04/L-221) për IKAP. Ky ligj ka për qëllim rregullimin e organizimit, funksionimit dhe përgjegjësitë e IKAP. Gjithashtu, ky përcakton llojet e programeve të aftësimit që IKAP përgatit dhe zbaton
trajnimi hyrës gjatë periudhës provuese
trajnimi për zhvillimin e karrierë
trajnimi për përshtatje profesionale, në rastet e ndryshimit të kërkesave të vendit të punës
trajnimi me karakter të posaçëm për kryerjen e detyrave të veçanta
trajnimi për zhvillimin e njohurive profesionale
trajnimi për trajner
trajnimet dhe testimet e obligueshme të cilat janë paraparë me legjislacionin në fuqi.
Ligji (03/L-040) për vetëqeverisjen lokale. Ky ligj përkufizon statusin ligjor të komunave, kompetencat dhe parimet e përgjithshme të financave komunale organizimin dhe funksionimin e organeve komunale, marrëdhëniet brenda komunale dhe bashkëpunimin ndër komunal, duke përfshirë bashkëpunimin ndërkufitar dhe marrëdhëniet ndërmjet komunave dhe pushtetit qendror. Komunat i ushtrojnë kompetencat vetanake, të deleguara dhe të zgjeruara në përputhje me ligjin.
Analiza e kornizës strategjike
Strategjia Kombëtare për Zhvillim (2016-2021)- është një dokument i cili ka për synim që t’i adresojë pengesat kryesore për zhvillimin e Kosovës. Shtylla “sundimi i ligjit dhe qeverisja e mirë” është një ndër shtyllat kryesore dhe e vlerësuar me rendësi për qëllimin e VNT. Disa nga masat me të cilat kjo strategji planifikon ti ndërmarr si intervenim në kuadër të kësaj shtylle me qëllim të përmirësimit të qeverisjes së mire, e që janë të dedikuara kryesisht për institucionet e AP janë:
Mbyllja e hapësirave për abuzime në sistemin e prokurimit publik
Përmirësimi i mëtutjeshëm i ofrimit të shërbimeve
Zvogëlimi i pengesave administrative për dhënien e licencave dhe lejeve
Përmirësimi I koordinimit i të inspektimeve shtetërore.
Vlerësimi i rregullt i politikave dhe masave rregulluese
Programi Qeverisë 2020-2023- ka vendosur një sërë prioritetesh. Prioriteti me rendësi për qëllimin e këtij raporti është, prioriteti 4 “Qeverisja, reforma institucionale dhe kohezioni shoqëror.” Në kuadër të këtij prioriteti, QeK ka planifikuar këto masa:
Të ndërtojë një administratë optimale për nga madhësia, duke eliminuar struktura të panevojshme, përfshirë rishikimin funksional
Avancimi i RAP, në funksion të përafrimit të qeverisjes me qytetarin
Zbatimin e plotë të pakos së RAP
Zbatimin e obligimeve që burojnë nga MSA-ja.
Strategjia për Përmirësimin e Planifikimit dhe Koordinimit të Politikave në Kosovë 2017-2021- synon që të përmirësoj sistemin e planifikimit, duke evituar fragmentimet dhe dyfishimet ndërmjet proceseve qendrore të planifikimit të politikave dhe atyre financiare. Objektivi i katërt
12
strategjik ka të bëjë me “Ngritjen e kapaciteteve të administratës për planifikim dhe koordinim të politikave si dhe përmirësimi i funksionimit të mekanizmave koordinues në aspektin e planifikimit dhe ekzekutimit” Ky objektiv synohet të arrihet përmes rritjes së kapaciteteve për zhvillim të politikave në kuadër të institucioneve të qendrës së qeverisë dhe të gjitha ministritë e linjës përmes programeve trajnuese:
për trajner për planifikimin dhe zbatimin e MSA-së dhe për zhvillim të politikave
për proceset e sistemit të planifikimit të integruar dhe fuqizimin e koordinimit dhe strukturave vendimmarrëse
për ngritjen e kapaciteteve të administratës për menaxhimin e ndihmës së jashtme
për zyrtarë për monitorim, raportim dhe vlerësim të integruar të politikave.
Strategjia për Rregullim më të Mirë 2.0 për Kosovën 2017-2021- synon përmirësimin e hartimit të politikave dhe legjislacionit duke u siguruar që ato të jenë të bazuara në dëshmi dhe që i kontribuojnë rritjes gjithëpërfshirëse. Kjo strategji i ka dy objektiva të përgjithshme: përmirësimin e sistemit rregullator lehtësues dhe komunikimit dhe konsultimit efektiv publik. Këto objektiva dhe nën-objektiva përqendrohen në avancimin e mëtejmë të sistemit të Kosovës për zhvillimin e politikave dhe planifikimin e punës.
Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike (MFP) të Kosovës 2016-2020 (Rishikimi afatmesëm i bërë drejtpërdrejtë në dokumentin e Strategjisë për Reformën e MFP-së 2016-2020)- paraqet planet kryesore të Kosovës për reformë në menaxhimin e procesit të buxhetit përfshirë ;planifikimin strategjik dhe përgatitjen e buxhetit, ekzekutimin e buxhetit, kontabilitetin dhe raportimin si dhe auditimin dhe mbikëqyrjen. Në këtë strategji janë propozuar aktivitetet në vijim për t’i adresuar mangësitë në fushën MFP:
Trajnimi për fuqizimin e vlerësimit të ndikimit buxhetor
Trajnimin e zyrtarëve financiarë në zbatimin ligjin për kontrollin e brendshëm të financave publike (KBFP)
Trajnimi i stafit të organizatave buxhetore për përdorimin e dy sistemeve për planifikim të buxhetit (Sistemi i Zhvillimit për Menaxhimin e Buxhetit- SZHMB dhe Programi për investime publike -PIP)
Duhet të mbahen trajnime bazike si dhe të avancuara për zyrtarët e prokurimit, përfshirë trajnime rreth e-prokurimit
Trajnimi i auditorëve të brendshëm për auditimin e projekteve të financuara/bashkë-financuara nga BE-ja.
Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike 2015-2020-përcakton qëllimet dhe politikat strategjike që QeK synon t’i arrij për të përmirësuar funksionimin dhe modernizimin e AP, përmbushjes së obligimeve të saj ligjore dhe përmirësimin e ofrimit të shërbimeve si dhe llogaridhënien në AP. Kjo strategji përmend mungesën e një qasje strategjike në zhvillimin e trajnimeve pa u bazuar në nevojat e shërbimit civil, si një ndër sfidat kryesore për zbatimin e ligjeve dhe akteve nën ligjore.
Në kuadër të objektivit strategjik 1, janë dy objektiva specifike që ndërlidhen me zhvillim e kapaciteteve të NC për zbatimin e reformave të planifikuara:
Objektivi specifik 1.3- Organizimi dhe funksionimi i shërbimit civil profesional dhe te bazuar në meritë”, është planifikuar trajnime për ndryshimet në legjislacionin e SHCK-së, në këtë rast për Ligjin për zyrtarët publik.
Në kuadër të Objektivi strategjik 2, është një objektiva specifike që ndërlidhet me zhvillim e kapaciteteve të nëpunësve civilë
13
Objektivi specifik 2.1 “Mekanizma institucional dhe kapacitetet e ngritura për udhëheqjen, planifikimin, monitorimin, vlerësimin dhe zbatimin e shërbimeve publike-administrative” përfshinë disa aktivitetet lidhur me trajnimin e NC lidhur me LPPA.
Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë (STNC) 2016-2020- qëllimi kryesor i STNC është që krijimi i një shërbimi civil profesional. Arritjen e këtij synimi, STNC parasheh ta arrijë përmes pesë objektivat strategjike. Në secilën nga këto objektiva, SNTC ka përcaktuar objektiva specifike dhe masa për zhvillimin e kapaciteteve te nëpunësve civilë në këto fusha:
Hartimin dhe koordinimin e politikave publike
Hartim te ligjeve dhe akteve nën-ligjore
Menaxhim të AP dhe shërbim civil
Llogaridhënia dhe transparenca ndaj publikut
Menaxhimit të financave publike (kontroll i brendshëm dhe auditimin)
Prokurimit publik dhe partneriteti publiko-privat
Ofrimi i shërbimeve dhe zbatimi i procedurave administrative
Qeverisje Lokale
Integrim evropian dhe politikat sektoriale e BE-së
Fondet e BE dhe monitorimi i tyre.
Përdorimi i teknologjisë informative
Programi Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim- Asocimit (PKZMSA) 2020 – 2024- paraqet një kornizë gjithëpërfshirëse të reformave për zbatimin e MSA-së, përmes përfarimit të legjislacionit kombëtar me atë të BE -së dhe zbatimit të legjislacionit të përafruar. Ne kuadër të bllokut të kritereve politike përfshihet, kriteret nga fusha e AP që duhet plotësuar nga QeK janë konsolidimi i plotë i kornizës ligjore (miratimi i legjislacionit sekondar pas miratimit të pakos ligjore për RAP nga Kuvendi) si dhe zbatimi i politikave dhe legjislacionit në tërësi.
Agjenda për Reforma Evropiane -Kosovë (ERA2), -në kuadër të shtyllës së pare “Qeverisja e mirë dhe sundimi i ligjit “ të prioriteteve të ERA2, specifikohen disa prioritet në lidhje me forcimin e mëtejshëm të performancës në zbatimin e reformës së AP, duke u bazuar në kornizën e re ligjore në fuqi:
Zbatimi i legjislacionit të ri kornizë për RAP që përfshinë LZP, dhe hartimin e akteve përkatëse nënligjore
Zbatimi i menaxhimit të performancës dhe përmirësimi i llogaridhënies menaxheriale në shërbimin civil
Vazhdimi i procesit të racionalizimit të institucioneve dhe agjencive të pavarura
Harmonizimi i legjislacionit me Ligjin për Procedurat e Përgjithshme Administrative, si dhe fokusimi në reduktimin e barrës administrative përmes masave gjithëpërfshirëse, përfshirë atyre legjislative dhe atyre që ndërlidhen me Teknologjinë Informative (TI).
Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik (SKPP) 2017-2021 ka për qëllim përmirësimin dhe modernizimin e mëtejshëm të sistemit të integruar të prokurimit publik që mundëson përdorimin më efikas të fondeve publike. SKPP është e fokusuar në pesë objektiva specifike. Objektivi i tretë specifik parasheh “ të trajnoj dhe të zhvillojë kuadro profesionale të prokurimit në sektorin e prokurimit publik për tu përballuar me një treg në rritje të prokurimit dhe rolin e tij të pritur në zhvillimin ekonomik kombëtar” Për të arritur këtë objektiv duhet ndërmarrë masat si në vijim:
Të nxisë përpjekjet për të zhvilluar një kuadër të prokurimit publik profesional në vend përmes trajnimit dhe certifikimit
14
Filloj me programet e trajnimit për të ndërtuar kapacitetet tek zyrtarët e prokurimit për tu ballafaquar me kërkesat e e-prokurimit.
Ofrojë trajnimin specifik për kategori të veçanta dhe palët e interesuara (si për prokurimin elektronik, prokurimin me përgjegjësi sociale, prokurimin e gjelbër dhe këtu do të përshihen institucionet, operatorët ekonomik, NVM, sistemin gjyqësor dhe prokurorial, si dhe organizatat e shoqërisë civile)
Strategjia për vetëqeverisje lokale (SVL) 2016 ‐ 2026- synon të rritet autonomia lokale dhe të forcohet aftësia e Komunave, që nëpërmjet pjesëmarrjes aktive të qytetarëve dhe përfaqësimit demokratik, të ofrohen shërbime me kosto efektive për të rritur cilësinë e jetës, sigurinë dhe ekonominë lokale. Forcimi i kapaciteteve profesionale dhe institucionale të komunave për të arritur përmirësim të qëndrueshëm në shërbimet komunale për qytetarët është objektivi numër tre i kësaj strategjie. Sipas SVL zhvillimi i kapacitetit të stafit të komunave kapaciteteve do të fokusohet në këto fusha:
Planifikim dhe menaxhim për financat lokale
Përdorim të TI dhe digjitalizimin e shërbimeve administrative
Hartimin politikave dhe planifikimin strategjik
Menaxhimin dhe përdorimin e tokës dhe pronës komunale
Menaxhim të burimeve njerëzore
Prokurim publik, menaxhimin e projekteve dhe kontratave
Nxitje dhe komunikim me qytetarët dhe për të rritur pjesëmarrjen e tyre në jetën publike.
1.2. Analiza e raporteve të ndryshme në fushën e AP
Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020.
Në qershor të vitit 20120, Komisioni Evropian publikoi këtë raport mbi Kosovës, i cili është pjesë e monitorimit të rregullt të përparimit të Kosovës në procesin e pranimit në BE. Raporti paraqet gjendjen aktuale të vendit, masën në të cilën janë arritur qëllimet e reformës dhe rekomandimet dhe masat për hapat e mëtejshëm. Një pjesë e veçantë e raportit i referohet gjendjes së reformës në AP, brenda së cilës theksohet veçanërisht menaxhimi i burimeve njerëzore.
Më poshtë janë gjetjet, sfidat dhe konkluzionet kryesore që ky raport i identifikon në fushën e AP:
Korniza strategjike për reformën e AP o Mungon përparimi në zbatimin e tre strategjive të RAP o Monitorimi i strategjive RAP i përqendruar kryesisht në zbatimin e aktiviteteve
individuale pa një analizë të duhur të rezultateve specifike.
Zhvillimi dhe koordinimi i politikave o Përmirësimi i vlerësimit të ndikimit rregullator dhe buxhetor o Përmirësimi i mbledhjes së të dhënave administrative dhe përdorimi i tyre sistematik
për hartimin e politikave mbeten të domosdoshme në të gjithë administratën.
Menaxhimi i financave publike o Zbatimi i kontratave mbetet i prirur për parregullsi dhe i cenueshëm nga korrupsioni
Shërbimi publik dhe menaxhimi i burimeve njerëzore o Duhet të bëhet zbatimi i LZP dhe i legjislacionit sekondar për LZP o Kapaciteti i IKAP mbetet i dobët, gjë që vazhdon të pengojë procesin zhvillimit
profesional të nëpunësve civilë o Njësitë e menaxhimit të burimeve njerëzore të institucioneve të linjës duhet të
përmirësohen o Zbatimi i Ligjit për konfliktin e interesit mbetet i papërfillshëm
15
o Zbatimi i Ligjit për organizimin dhe funksionimin e AP dhe të agjencive të pavarura aktualisht pengohet nga mungesa e legjislacionit të miratuar zbatues.
o Duhet të bërë përpjekje të mëtejshme për të zbatuar llogaridhënien menaxheriale o Duhet vendosur mekanizma më të mirë të menaxhimit të performancës dhe për të
deleguar përgjegjësitë e vendimmarrjes brenda AP
Parimet e Administratës Publike-Raporti i monitorimit për Kosovën-2019. SIGMA zhvilloi Parimet e Administratës Publike në 2014 për të mbështetur qasjen e përforcuar të Komisionit Evropian në reformën e administratës publike (PAR) në procesin e zgjerimit të Bashkimit Evropian (BE). Raportet e Monitorimi, mbulojnë gjashtë fushat kryesore të reformës: korniza strategjike për RAP, zhvillimi dhe bashkërendimi i politikave, zhvillimi i shërbimit publik dhe burimeve njerëzore, llogaridhënia, ofrimi i shërbimeve dhe financa publike menaxhimi, përfshirë prokurimin publik dhe auditimin e jashtëm.
Raporti i fundit i monitorimit është hartuar në vitin 2019, por ky raport mbulon vetëm fushën e ofrimit të shërbimeve. Sipas këtij raporti, harmonizimi i ligjeve speciale me LPPA është duke vazhduar, por progresi ka qenë i ngadaltë. Aktivitetet e trajnimit dhe ndërgjegjësimit mbi LPPA janë siguruar, por jo në nivelin që një ndryshim i tillë themelor në parimet administrative do të meritonte.
Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020. Ky plan hartohet nga DMZP pas grumbullimit të planeve të nevojave për trajnim te të gjithë institucioneve të AP. Këto nevoja mblidhen për secilin NC në kuadër të procesit të vlerësimit të rezultateve në punë. Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim për vitin 2020 është hartuar duke u bazuar në 117 plane institucionale për vlerësimin e nevojave për trajnimin e NC. Në këtë plan janë të listuar një numër programesh trajnimi të planifikuara për kategori të ndryshme të NC si më poshtë:
Programi i trajnimit për aftësitë udhëheqëse dhe menaxhuese për nivelin drejtues të NC
Programi i vazhdueshëm i trajnimit profesional për nëpunësit civilë në institucionet shtetërore
Zhvillimi i aftësive sociale në mjedisin e punës, i dedikuar për të gjithë kategoritë e NC
Programi i trajnimit për NC të sapo emëruar në shërbim civil
Trajnime specifike për të gjithë kategoritë e NC në fushën e: o Legjislacionit o Financave publike o Marrëdhëniet me publikun o Teknologji informative, etj.
1.3. Përmbledhje e të gjeturave nga analizimi i dokumenteve
Në tabelën në vijim janë prezantuar kërkesat dhe nevojat për intervenim përmes ngritjes së kapaciteteve të institucioneve dhe ngritjen e kapaciteteve njerëzore të NC për zbatimin e masave dhe aktiviteteve të planifikuar në këto dokumente strategjike.
16
Tabela 1: Gjetjet kryesore nga analizimi dokumenteve relevante në AP
FUSHA PËR INTERVENIM
Nën-fusha për intervenim Dokumenti
HARTIMI DHE ZBATIMI I
LEGJISLACIONIT
Pako ligjore për RAP dhe legjislacionit sekondar (në ketë rast Ligji për organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore dhe të agjencive të pavarura dhe Ligji për zyrtarët publik)
Programi Kombëtar për Zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim- Asocimit Programi Qeverisë Agjenda për Reforma Evropiane (ERA2) Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020 Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Ligjin për Procedurat e Përgjithshme Administrative (LPPA) Strategjia Kombëtare për Zhvillim Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Harmonizimi i legjislacionit me LPPA Agjenda për Reforma Evropiane (ERA2) Parimet e Administratës Publike-Raporti i monitorimit për Kosovën-2019
Hartim te ligjeve dhe akteve nën-ligjore Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Agjenda për Reforma Evropiane (ERA2)
Përmirësimin e sistemit rregullator lehtësues Strategjia për Rregullim më të Mirë 2.0 për Kosovën
Ligjin për Kontrollin e Brendshëm të Financave Publike Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike
HARTIMI DHE ZBATIMI I
POLITIKAVE PUBLIKE
Hartimit të politikave dhe legjislacionit Strategjia për Rregullim më të Mirë 2.0 për Kosovën
Sistemit të planifikimit të integruar dhe fuqizimin e koordinimit dhe strukturave vendimmarrëse
Strategjia për Përmirësimin e Planifikimit dhe Koordinimit të Politikave Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020
Planifikimi monitorim, raportim dhe vlerësim të integruar të politikave.
Strategjia për Përmirësimin e Planifikimit dhe Koordinimit të Politikave Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020
Komunikimi dhe konsultimi efektiv për politikat publike Strategjia për Rregullim më të Mirë 2.0 për Kosovën
Zhvillimin e politikave dhe planifikimin e punës. Strategjia për Rregullim më të Mirë 2.0 për Kosovën
Planifikimin strategjik Strategjia për vetëqeverisje lokale
Hartimi, planifikim dhe koordinimi i politikave publike Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Strategjia për vetëqeverisje lokale Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020
Vlerësimi i rregullt i politikave dhe masave rregulluese Strategjia Kombëtare për Zhvillim Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020
PROKURIM PUBLIK
e-prokurim Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik
Trajnim specifik për prokurim publik për kategori të veçanta dhe palët e interesuara
Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik
Prokurim publik Strategjia Kombëtare e Prokurimit Publik
17
Strategjia për vetëqeverisje lokale Strategjia Kombëtare për Zhvillim Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020
Prokurimit publik dhe partneriteti publiko-privat Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë
FINANCA PUBLIKE
Trajnimi i auditorëve të brendshëm rreth auditimit të fondeve të BE-së dhe projekteve të bashkë-financuara nga BE-ja
Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike
Menaxhimit të financave publike (kontroll i brendshëm dhe auditim) Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Financa-planifikim dhe menaxhim për financat lokale Strategjia për vetëqeverisje lokale
Sistemeve për planifikim të buxhetit (BDMS dhe PIP) Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Sistemit PIP në fushën e planifikimit të projekteve kapitale Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Vlerësimit të ndikimit buxhetor Strategjia për Reformën e Menaxhimit të Financave Publike Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
MENAXHIM
Menaxhim të administratës publike dhe shërbim civil Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020 Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Menaxhim të burimeve njerëzore Strategjia për vetëqeverisje lokale Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020 Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Menaxhimin e ndihmës së jashtme Strategjia për Përmirësimin e Planifikimit dhe Koordinimit të Politikave
Menaxhimin e projekteve dhe kontratave Strategjia për vetëqeverisje lokale Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020
Menaxhimit të performancës dhe përmirësimi i llogaridhënies Agjenda për Reforma Evropiane (ERA2) Dokument pune i personelit të Komisionit Evropian -Raporti për Kosovën 2020 Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
ÇESHTJET E INTEGRIMIT NE
BE
Planifikimin dhe zbatimin e MSA-së dhe për zhvillim të politikave Strategjia për Përmirësimin e Planifikimit dhe Koordinimit të Politikave Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Fondet e BE dhe monitorimi i tyre Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë
Integrim evropian dhe politikat sektoriale e BE-së Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
MSA zbatimin e obligimeve që burojnë nga MSA-ja. Programi Qeverisë
OFRIM I SHERBIMEVE
Ofrimi i shërbimeve dhe zbatimi i procedurave administrative Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Shërbime përdorim të teknologjisë së informacionit dhe digjitalizimin e shërbimeve administrative
Strategjia për vetëqeverisje lokale Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
18
Ofrimin i shërbimeve publike Strategjia për Modernizimin e Administratës Publike Strategjia Kombëtare për Zhvillim Parimet e Administratës Publike-Raporti i monitorimit për Kosovën-2019 OECD/SIGMA
QEVERISJE LOKALE
Menaxhimin dhe përdorimin e tokës dhe pronës komunale Strategjia për vetëqeverisje lokale
Menaxhimin e burimeve natyrore dhe qëndrueshmërinë e mjedisit Strategjia për vetëqeverisje lokale
Qeverisje Lokale Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë
QEVERISJE E MIRE
Llogaridhënia dhe transparenca ndaj publikut Strategjia për trajnime të nëpunësve civilë Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
Komunikim me qytetarët dhe për të rritur pjesëmarrjen e tyre në jetën publike
Strategjia për vetëqeverisje lokale Plani i përgjithshëm i nevojave për trajnim në nivel të shërbimit civil të Kosovës për vitin 2020
19
2. Të gjeturat nga fokus grupi dhe intervistat 2.1. Fokus grupi
Fokus grupi i mbajtur me menaxher të personelit të institucioneve te AP dhe stafin e IKAP ka shërbyer si mundësi e mire për diskutuar dhe mbledh informata nga menaxherët e personelit në lidhje me nevojat për trajnim dhe zhvillimet që priten të jenë pjesë e agjendës për vitet në vazhdim dhe mënyrat e implementimit të trajnimeve për nëpunësit civilë. Diskutimi u fokusua në temat si:
efektiviteti i procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë, për të identifikuar nevojat për trajnim
dokumentet strategjike dhe legjislacioni kryesorë ne AP për të cilat, NC do të kenë nevojë për tu trajnuar në të ardhmen si dhe
llojet e trajnimeve që duhet mbajtur dhe implikimet që sjell LZP.
Seksioni në vijim paraqet një përmbledhje të opinioneve dhe kërkesave të pjesëmarrësve që u prezantuan gjatë diskutimit në fokus grup:
Opinioni i përgjithshëm i pjesëmarrësve ishte se procesi i vlerësimit të rezultateve të punës shpeshherë nuk bëhet ashtu siç është e përcaktuar në rregullore pasi që bëhet vetëm si formalitet në fund të çdo viti. Në këtë proces bëhet edhe vlerësimi i nevojave individuale të NC për trajnim. Megjithatë, opinion i pjesëmarrësve ishte se shumë pak arrihet të plotësohen nevojat / kërkesat për trajnime të cilët janë identifikuar gjatë vlerësimit vjetor të punës. Kjo kryesisht ndodhë për shkak se nevojat e NC nganjëherë janë shumë specifike dhe ka mungesë të mundësive për trajnim, pasi që IKAP nuk mund të ofrojë më shumë trajnime brenda një viti për një numër kaq të madh të NC.
Trajnimet e ofruara ne shumicën e rasteve janë të bazike. Kërkesa për trajnime që ofrojnë njohuri edhe shkathtësi specifike (bazuar në nevojat e institucionit dhe kërkesave të pozitave të ndryshme të NC) është në rritje çdo ditë e më shumë dhe dominon në krahasim me trajnimet që ofrojnë njohuri të përgjithshme.
Bazuar në diskutimet e zhvilluar ne fokus grup, fushat në të cilat duhet të ofrohen trajnime në të ardhmen për NC janë:
Zbatimi i strategjive sektoriale
Zbatimi i ligjeve në theks të veçanta për LZP, LPAA dhe ligjet specifike me të cilat institucionet e AP funksionojnë.
Zbatimi i legjislacionit për financat publike duke përfshire prokurimin publik
Aftësitë udhëheqëse dhe menaxheriale duke përfshirë aftësitë planifikues dhe monitoruese, menaxhimin e performancës si dhe një listë të aftësive të buta.
Sipas pjesëmarrësve, sa i përket cilësisë së trajnimeve ka shumë vend për të u përmirësuar, duke filluar nga metodologjia e trajnimit, aftësitë e trajnerit e deri te mënyra e përzgjedhje së pjesëmarrësve për trajnim. Secili program trajnimi duhet të synoj një kategori të caktuar të NC, prandaj të gjithë institucionet e AP dhe IKAP duhet të bëjnë përpjekje që audienca /pjesëmarrësit në trajnim të jenë ata për të cilët është hartuar dhe planifikuar program trajnimi
Pasi që LZP parasheh që trajnimet të jenë të obligueshme, programet e trajnimit të obligueshme në përmbajtjen e vetë, përveç njohuri dhe aftësi të përgjithshme, do të duhej të ofronin mundësi edhe për rritjen e aftësive dhe shkathtësive specifike sipas kërkesave të secilit institucion të AP.
Sipas pjesëmarësve në fokus grup, shumica e trajnimeve janë shumë teorikë dhe është i fokusuar në përcjelljen e informatave nga trajnuesi tek pjesëmarrësi dhe nuk ofron zhvillim të shkathësive të NC.
20
2.2. Intervistat me menaxhmentin e institucioneve relevante
Nga 3 deri me 15 dhjetor ekipi për VNT nën udhëheqjen e eksperteve të projektit kanë zhvilluar një seri takimesh / intervistash me institucionet përkatëse si pjesë e procesit të VNT. Duke pas parasysh resurset e limituara për kryerjen e intervistave dhe kufizimeve që solli pandemia COVID-19, ishte planifikuar të mbahen takime / intervista me pesë institucione relevante në fushën e ngritjes së kapaciteteve për NC. Institucionet e zgjedhura ishin: ZKM, MPB, MF, MPL dhe Asociacioni i Komunave të Kosovës (AKK). Intervistat e planifikuara dhe mbajtura janë paraqitur në tabelën në vijim:
Institucioni Pjesëmarrës Pozita
ZKM Vedat Sogonjeva Drejtor i Zyrë për Planifikim Strategjik
Vera Rexhepi Zyrtare e Lartë për Planifikim Strategjik
Nexhmije Xani Udhëheqëse e Departamentit te Burimeve Njerëzore në ZKM
MPL Trim Berisha U.D. Sekretar i Përgjithshëm në MPL
Ganimete Salihu Udhëheqëse e Divizionit për Avancim të Kapaciteteve të Komunave
Ardian Haxhaj Zyrtar i lartë
AKK Edona Peci
Menaxher i qendrës se trajnimit
Arsim Osmani Menaxher për projekte
Ylber Reçica Koordinator për trajnime
Intervistat e planifikuara por që IKAP nuk arriti ti aranzhojë përkundër dërgimit disa here të kërkesës për takim/intervistë
MPB Lulzim Ejupi Sekretar i Përgjithshëm në MPB
MF Enis Spahiu UD. Sekretar i Përgjithshëm në MF
Tabela 2. Intervistat me menaxhmentin e institucioneve relevante
Qëllimi i këtyre intervistave ishte mbledhja e të dhënave në lidhje nevojat strategjike të institucionit që rezultojnë nga dokumentet strategjike, aftësitë e nevojshme të stafit për të përmbushur misionin dhe funksionet e institucionit si dhe nevojat specifike të trajnimit që rezultojnë nga procesi i vlerësimit të performancës.
Zyra për Planifikim Strategjik (ZPS), kujdeset që dokumentet strategjike dhe planifikuese të zhvilluara nga QeK të jenë në pajtim me prioritete e përgjithshme të Qeverisë, përfshirë edhe obligimet që dalin nga procesi i integrimit evropian dhe obligimet tjera ndërkombëtare. Përveç kësaj ZPS siguron që dokumentet strategjike janë hartuar në pajtim me standardet dhe procedurat e përcaktuara, dhe prioritetet qeveritare të pasqyrohen në këto dokumente dhe në planifikimin buxhetor të Qeverisë.
ZPS do të vendosë e një Kornizë Kombëtare për Menaxhimin Strategjik e cila do të mundësojë avancimin e planifikimit strategjik, vendosjen e objektivave, indikatorëve, etj. Pas miratimit të kësaj kornize, ZPS vlerëson se do të ketë shumë nevojë për ngritje e kapaciteteve nëpër institucione për zbatimin e kësaj kornize.
ZPS do të iniciojë diskutimet dhe ka kërkuar nga MPB që në kuadër të reformës të administratës publike (RAP) të jetë vetëm një strategji për RAP, dhe jo sikur tani që është e shpërndarë në tri shtylla dhe strategji të ndryshme. Kjo do të sjell risi në fushën RAP dhe pas integrimit të këtyre strategjive, do të mund edhe të identifikojmë nevojat për ngritjen e kapaciteteve të institucioneve dhe NC për zbatimin e kësaj strategjie.
ZPS së bashku me IKAP, me mbështetjet të GIZ dhe SIDA kanë ofruar një numër trajnimesh në lidhje me zhvillimin dhe zbatimin e politikave publike, që kanë qenë të planifikuara në kuadër të
21
Strategjisë për Planifikimin dhe Koordinimit të Politikave. ZPS ka planifikuar të bëjë azhurnimin e kësaj strategjie. Pas azhurnimit dhe aprovimit, ZPS do të kërkojë nga IKAP të zhvillojë module trajnimi për planifikim dhe zbatim të strategjive sipas standardeve dhe metodologjisë për planifikim strategjike. Modulet e trajnimit duhet të jene interaktive dhe praktike. Këto trajnime të organizohen nga IKAP në të ardhmen për një numër më të madh të NC. Sipas ZPS target i këtyre trajnimeve do të duhej të jene stafi i departamentit për integrim evropian dhe koordinim të politikave dhe departamentet funksionale të ministrive të linjës.
Problemi i trajnimeve të IKAP është sepse nganjëherë pjesëmarrësit nuk janë personat përgjegjës për zhvillim dhe zbatim të politikave. Kur të përgatiten trajnimet duhet shume qartë të profilizohen për targetin/pozitat që këto trajnime synojnë. Në këtë aspekt, roli i IKAP është domethënës që të evitoj situata kur institucionet dërgojnë NC që nuk i plotësojnë kriteret e përcaktuara dhe në këto raste ndoshta IKAP duhet të mendoj hollësisht në përzgjedhjen e targetit për secilin trajnim.
Ministria e Pushtetit Lokal (MPL) është institucioni kryesorë përgjegjës për zbatimin e strategjisë për vetëqeverisje lokale (SVL). Në nivel të komunave janë themeluar ekipet komunal për zbatimin e SVL. Gjatë intervistave me përfaqësuesit e MPL u theksua se kjo strategji nuk është zbatuar ashtu siç është planifikuar, por janë zbatuar disa aktivitetet edhe ato kryesisht në bashkëpunim me donator (USAID, DEMOS, etj.). Në kuadër të bashkëpunimit me DEMOS, MPL është duke bërë një studim te fizibilitetit për vetëqeverisje lokale. MPL pret që nga ky studim do të dalin edhe nevojat për ngritje te kapaciteteve të NC në nivel komunal.
MPL përmes divizionit për avancim të kapaciteteve komunale çdo dy vite bënë vlerësimin e nevojave të stafit komunal. Fokusi i këtij vlerësimi është tek zbatimi i kompetencave të MPL dhe Komunave. Në bazë të këtij vlerësimi MPL identifikon temat e trajnimit për të cilat NC e Komunave kanë nevojë për tu trajnuar. Një ndër temat e cila u veçua në takim ishte trajnim për menaxhimin e pronës publike nëpër komuna dhe trajnimi për vlerësimin e vlefshmërisë se akteve komunale.
Trajnimi i NC nga niveli komunal bëhet nga shumë akter, IKAP, projektet e ndryshme që e mbështesin MPL, AKK dhe nga vetë komunat, Duhet theksuar se as komunat dhe as MPL nuk kanë ndonjë të dhënë saktë për trajnimet që mbahen për NC të nivelit lokal. Bashkëpunimi me IKAP vlerësohet i kënaqshëm, por për ofrimin e trajnimeve për stafin e komunave MPL sugjeron qe të ketë koordinim më të mirë e mes të IKAP dhe MPL me qëllim që të eliminohet dyfishimi dhe mbivendosja e trajnimeve për NC të nivelit komunal.
Asociacioni i Komunave të Kosovës (AKK) / Njësia e Trajnimit (NJT) në kuadër të AKK, është themeluar një qendër trajnimi që ka për qëllim të nxisë krijimin e njohurive dhe inovacionit, të përmirësojë shkathtësitë dhe të promovojë efektivitetin e zyrtarëve të zgjedhur lokal duke zhvilluar dhe ofruar një sërë trajnimesh. Grupi primar i synuar i NJT janë zyrtarët e zgjedhur lokal (kryetarët, zëvendës kryetarët e komunave dhe stafi i kabinetit të tyre, drejtorët e drejtorive komunale, anëtarët e Kuvendit Komunal). Përveç këtyre, NJT si grup të synuar sekondar i konsideron edhe NC të cilët janë të punësuar në departamentet e ndryshme të komunave. Megjithatë, këtij target grupi, trajnimet i ofrohen vetëm në bazë të kërkesave të tij dhe në bashkëpunim të ngushtë me ofruesit e caktuar të trajnimeve, p.sh. IKAP dhe ministritë e linjës (si dhe projektet e donatorëve).
Sipas përfaqësuesve të NJT, IKAP nuk është duke bërë mjaftueshëm përpjekje për dizajnimin e trajnimeve dhe ofrimin e trajnimeve për NC në nivel komunal. Komunat ankohen se kanë bërë shumë kërkesa për trajnime por nuk kanë marr përgjigje. Për më tepër mungon edhe koordinimi në mes të IKAP dhe AKK/NJT për harmonizimin e përpjekjeve në ofrimin e trajnimeve për NC të komunave. Propozohet që në fillim të çdo viti duhet të organizohen takime koordinuese në mes të IKAP dhe AKK/NJT dhe MPL për ti shmangur duplifikimet dhe për te koordinuar aktivitetet.
22
Në fillim të çdo vitit NJT bënë VNT të stafit komunal përmes pyetësorëve dhe përmes analizimit të agjendës së legjislacionit. Duke e bazuar ne këtë NJT bënë planin vjetor të trajnimit. Të gjithë këto dokumente (VNT dhe plan i trajnimit) nuk janë të publikuara askund. Arsyeja e mos publikimit është mjaft e pa qartë. Pas insistimit tone gjatë intervistave për të kuptuar arsyen, përfaqësuesit e NJT potencuan se këto janë dokumente vetëm për AKK dhe komunat dhe jo për të tjerët. Kjo arsye bie ndesh me kërkesat e tyre për harmonizim të aktiviteteve me IKAP dhe MPL.
Konkluzione e përgjithshme nga të intervistuarit:
Trajnimet e IKAP duhet të përshtatur për grupet specifike të synuara dhe mos të jenë trajnime që ofrojnë njohuri të përgjithshme. Ndoshta edhe trajnimet te bëhen specifike për secilën ministri, nëse kjo është e mundur
Trajnimet nuk do të jenë teorike dhe të bazuara vetëm në njohuri, por ato duhet të përqendrohen në studime të rastit, të përmbajnë më shumë punë praktike dhe ushtrime individuale dhe grupore
dhe aspekte se si ligji mund të jetë më i ulët për t'u duruar dhe më pas zbatuar më mirë. Pjesëmarrësit do të vijnë të përgatitur për trajnimin dhe mundësisht të sjellin çështjet që duhet të zgjidhin me ndihmën e ekspertëve / trajnerëve.
IKAP duhet të formulojë në detaje se kush duhet të jetë pjesëmarrës në trajnim dhe të kërkojë saktësisht nga institucionet që të dërgojnë pjesëmarrës (të kategorisë, nivelit apo pozitës) për të cilët është dizajnuar trajnimi.
Trajnimet online të IKAP nuk janë shumë efikase, pasi që mungon interaktiviteti dhe puna në grupe apo ushtrimet.
Përmbledhje e nevojave për ngritjen e kapaciteteve të kërkuara nga përfaqësuesit e institucioneve që janë intervistuar:
Trajnime për zbatimin e Kornizën Kombëtare për Menaxhimin Strategjik (pas aprovimit të saj)
Trajnimi për planifikim, zhvillimin dhe analizimin e politikave, duke përfshirë standardet e kostimit të strategjive, përgatitjen e koncept dokumenteve, vlerësimit të ndikimit të politikave
Monitorimi dhe vlerësimi i strategjive duhet të trajtohet si modul i veçantë e jo si pjese e modulit për planifikim dhe zhvillimi të strategjive. Kërkesat e janë të mëdha nga ministritë për te monitoruar dhe raportuar në baza vjetore për zbatimin e dokumenteve strategjike të cilat duhet të dorëzohen tek ZPS. Këto raporte nuk janë të hartuara mire dhe shihet se stafi i institucioneve qeveritare nuk kanë kapacitetet të mjaftueshëm për përgatitjen e këtyre raporteve. Prandaj edhe trajnimet e tilla janë shumë të nevojshme dhe të rëndësishme që të zhvillohen në të ardhmen.
Trajnimi për zbatimin e LZP. Trajnimi duhet të jetë i detajuar dhe të behet për secilin kapitull të LZP. Përmes këtyre trajnimeve të trajnohen jo vetëm zyrtaret e burimeve njerëzore por te gjithë NC që merren me zbatimin e këtij ligji.
Edhe pse ka pas trajnime për LPPA, zbatimi i tij ka has në vështirësi pasi që jo të gjithë NC e kanë kuptuar fushëveprimin dhe specifikat e këtij ligji, prandaj duhet të ofrohen trajnime për këtë ligj
Trajnime për sistemin e menaxhimit të burimeve njerëzore (SIMBNJ) pasi te gjitha procedurat e rekrutimit, transferimit dhe ngritjes në detyre do të bëhen përmes SIMBNJ.
Njohuritë për integrimet evropiane , për NC në nivel komunal që punojnë në sektorin e integrimeve evropiane por edhe për NC nga drejtori tjera
Trajnim për vlerësimin e vlefshmërisë se akteve komunale. Ky trajnim të synojë stafin komunal por edhe stafin e MPL që bënë vlerësimin e akterëve të Komunave,
23
Trajnim për njohuritë lidhur dhënien në shfrytëzim të pronës së komunave, e posaçërisht për rregulloren e re që e rregullon këtë çështje, e cila do të miratohet së shpejti.
Dhënia ne shfrytëzim te pronës se komunave. Është rregullorja e re dhe stafi ka nevoje për trajnim për këtë rregullore
Njohuri dhe shkathtësitë për menaxhim të projekteve dhe kontratave, për NC nga niveli komunal pavarësisht sektorit dhe për të gjithë NC të emëruar si menaxher të kontratave.
Trajnim për zbatimin e LZP dhe rregulloreve që dalin nga LZP
Trajnimet e obligueshme: o Trajnime për ngritjen në detyrë në një pozitë të kategorisë së mesme dhe të ulët
drejtuese të cilat duhet të përmbajnë module te përgjithshme / standarde për aftësitë për menaxhim (planifikim, kontrollim, udhëheqje, organizimin) rolin dhe përgjegjësit e udhëheqësit, vlerësimin e stafit dhe module specifike për institucionin dhe departamentin
o Trajnime për NC fillestar (të sapo emëruar) duhet të përmbajnë module të trajnimit funksionimin e AP, ligjet relevante në AP , llogaridhënia në AP, kodi etik, komunikim, mandatin e institucionin dhe hartim të shkresave dhe module specifike për institucionin dhe pozitën ku punon NC
24
3. Të gjeturat nga anketa me NC 3.1. Informatat e përgjithshme Sipas raportit të fundit të MBP për gjendjen në shërbimin civil, numri i përgjithshëm i NC në shërbimin civil (nivel qendror dhe lokal) në fund të vitit 2019 ishte 189033 NC të kategorizuar në si më poshtë:
Totali i
NC
Institucioni Kategoria funksionale e NC Gjinia e NC
Niveli qendror
Niveli lokal
Nivel i lartë drejtues
Niveli drejtues
Niveli profesional
Nivel teknik
Mashkull
Femer
18,903 12,433 6,470 123 3,132 10,656 4,992 11,291 7,612
100% 66% 34% 0.7% 16.6% 56.4% 26.4% 59.7% 40.3%
Tabela 3. Karakteristikat e NC sipas raportit të MPB për vitin 2019
Siç është shpjeguar në kapitullin II “Metodologjia e VNT” të këtij raporti, gjatë dizjanimit të VNT dhe përzgjedhjes së mostrës është bërë përpjekje që karakteristikat e respondenteve të zgjedhur (mostrës) të anketës të janë sa më të përafërta me karakteristikat e NC sipas të dhënave të MPB. Përcaktimi i madhësisë së mostrës është bërë duke përcaktuar margjinën e gabimit prej ± 2.5% dhe nivelin e besimit prej 95%. Kjo ka rezultuar në përcaktimin e madhësisë së mostrës prej 1422 NC. Sipas parametrave të përcaktuar, mostra prej 1,422 NC konsiderohet mostër reprezentative për të gjithë 18,903 NC.
Shpërndarja e mostrës sipas karakteristikave të NC, është planifikuar të bëhet përmes përdorimit të metodës së shtresëzuar /stratifikuar, ku karakteristikat e NC siç janë kategoria funksionale, dhe nivelin e institucionit (qendror dhe lokal) do të përdoreshin si shtresa (strata) për shpërndarjen e mostrës prej 1,422 NC.
Mbledhja e të dhënave duke u bazuar në këtë metodë kërkon posedim të informatave të detajuara për secilin NC në mënyrë që përzgjedhja e NC për të qenë pjesë e mostrës dhe dërgimi pyetësorit të bëhet me metodën e rastit. MPB nuk arriti të i siguroj ekipit te VNT një listë me të gjithë nëpunësve civilë sipas karakteristikave të lart përmendur. Në mungesë të një liste me informata të tillë, shpërndarja e pyetësorit u bë tek të gjithë NC, duke përdor emailin zyrtar të MBP për komunikim me të gjithë NC.
Në total 1,523 NC morën pjesë në anketën online për VNT. Pas kontrollit dhe validimit të të dhënave, u vërejte se 186 përgjigje nga NC nuk ishin valide për shkak të plotësimit të pjesshëm të pyetësorit. Pas procesit të validimit u ruajtën dhe analizuan përgjigjet e 1,337 NC. Duke e llogaritur numrin e përgjigjeve valide rezulton se margjina e gabimit është ±2.58 nga ±2.5 sa ishte planifikuar në fillim.
Sa i përket marrjes së përgjigjeve nga NC të nivelit lokal dhe qendror, kategorive të ndryshme funksionale dhe gjinisë, mund të konkludojmë se mbulueshmëria e përgjigjeve të marra dhe rezultateve të tyre është e kënaqshme dhe pranueshme. Sa i përket numrit të insitucioneve që janë përfshirë në anketë, pothuajse NC nga të gjithë insititucionet e nivelit qendror dhe local janë përgjigjur anketës. Në nivel qendror kemi 34 insitucione qendrore që kanë marrë pjesë në anketë: nga zyra e presidentit të Kosoves, Zyra e Kryeministriti të Kosovës ministritë e linjës ( përfshirë agjencit ekzekutive të këtyre ministrive) agjenci të pavaruar dhe kushtetuse. Nga niveli lokal NC nga 38 Komuna janë përgjigjir ne anketë. Shtojca 6 paraqet lista e institucioneve NC e të cilave kanë marrë pjesë në anketen për VNT.
Tabela në vijim paraqet shpërndarjen e përgjigjeve të marra nga anketa me NC sipas karakteristikave /shtresave të përcaktuar më lartë (kategoria, niveli dhe gjinia):
3 Raport për gjendjen në shërbimin civil të Republikës së Kosovës për vitin 2019, MPB, Prill 2020.
25
Mostra
Institucioni Kategoria funksionale e NC Gjinia e NC
Niveli qendror
Niveli lokal
Nivel i lartë drejtues
Niveli drejtues
Niveli profesional
Nivel teknik
Mashkull
Femër
1337 728 609 3 399 809 126 833 504
100% 54.5% 45.5 0.2% 29.9% 60.5% 9.4% 62.3% 37.6%
Tabela 4. Karakteristikat e respondenteve (NC)
Sa i përket numrit të ulet respondenteve në nivelin e lartë drejtues nga ekipi i VNT është vlerësuar se numri i NC nga niveli i lartë drejtues që do të përgjigjen në anketën online do të jetë shumë i ulët. Për shkak të numrit të ulët të përgjigjeve të pranuara nga kjo kategori, të dhënat për nivelin e lartë drejtues nuk janë analizuar dhe përfshirë në këtë raport.
Siç shihet nga dy tabelat e prezantuar më lartë, vërehet një ndryshim cili është mjaftueshëm i pranueshëm në hulumtime të tilla. Prandaj në aspektin shkencor dhe statistikor mund të konkludohet se të dhënat dhe rezultatet e 1,337 NC (përjashtuar 3 respondentet nga niveli i lartë drejtues) konsiderohen reprezentative dhe përfaqësojnë nevojën për trajnim për të gjithë (18,903) NC.
3.2. Vlerësimi i kompetencave të NC
Vështirësitë për kryerjen e aktiviteteve
Para se të vlerësohen kompetencat e NC, u kërkuar nga ata që të vlerësojnë se “sa vështirë është për NC të i kryejnë aktivitetet ditore”. Figura 1 më poshtë paraqet rezultatet për këtë vlerësim. Nga rezultatet kuptohet se shumica e NC nuk ballafaqohen me vështirësi gjatë kryerjes se aktiviteteve. Megjithatë 32.5% tyre vlerësojnë se mesatarisht e kanë vështirë kryerjen e aktiviteteve ditor kurse mbi 15% e tyre e kanë vështirë apo shumë vështirë kryerjen e aktiviteteve ditor.
Duke i krahasuar NC sipas kategorive funksionale shihet se niveli tekniko-administrativ kanë më pak vështirësi në krahasim me nivelin profesional dhe nivelin drejtues. 16% e NC të nivelit drejtues e kanë vështirë apo shumë vështirë kryerjen e aktiviteteve ditor, të përcjellur nga NC të nivelit profesional me 15.7% (3.5% shumë vështirë dhe 12.2% vështirë).
Figura 1. Vështirësitë për kryerjen e aktiviteteve ditor
Nevoja për mbikëqyrje nga menaxheri
Mbikëqyrja nga menaxheri gjatë kryerjes së detyrave dhe përgjegjësive së stafit është funksion i zakonshëm i menaxhmentit në çdo organizatë. Megjithatë në rastet kur kërkohet nivel i lartë i mbikëqyrjes le të kuptohet se stafi ka pasiguri në kryerjen e detyrave dhe ka nevojë për përmirësimin e aftësive dhe shkathtësive për kryerjen sa më të mire të detyrave.
3.8
11.4
32.5 32.5
19.9
Shumë evështirë
E vështirë Mesatarisht evështirë
Jo shumë evështirë
Aspak evështirë
4.5 3.5 4
11.5 12.2
5.6
40.4
30.9
16.9
31.3 32.1
37.9
12.3
21.3
35.5
Nivelit drejtues Nivelit profesional Nivelit tekniko –administrativ
Shumë e vështirë E vështirë Mesatarisht e vështirë
Jo shumë e vështirë Aspak e vështirë
26
Në pyetjen se “sa keni nevojë për mbikëqyrje nga menaxheri për ti kryer punët tuaj” rreth 27.7% e të anketuarve deklaruan se nuk kanë nevoje, kurse 41.6% kane4 shumë pak kanë nevojë për mbikëqyrje nga menaxheri. Siç paraqitet në figurën 2, rreth një e treta e NC të nivelit profesional dhe nivelit drejtues kanë nevojë apo mesatarisht kanë nevoje për mbikëqyrje nga menaxheri për ti kryer punët tyre.
Figura 2.Nevoja për mbikëqyrje
Rëndësia e aktiviteteve dhe nevojat për përmirësimin e aftësive dhe shkathtësive
Shumica e VNT përqendrohen në identifikimin dhe vlerësimin e kompetencave të NC. Kjo bëhet sepse kompetencat kontribuojnë në arritjen e suksesshme të detyrave të kryera nga secili NC. Një kornizë e kompetencave nuk është zhvilluar dhe miratuar ende në Kosovë. Aktualisht, MPB është duke përgatitur një projekt rregullore për klasifikimin e vendeve të punës në shërbimin civil e cila do të përfshijë edhe kompetencat e përgjithshme të kërkuara (njohuritë, aftësitë, shkathtësitë dhe atributet) për secilën klasë të pozicioneve në shërbim civil.
Në mungesë të një definimi zyrtar për kompetencat e secilit nivel të NC, gjatë procesit të hartimit të pyetësorit janë analizuar praktikat më të mira të kryerjes se VNT në AP, përfshirë modelin e “Hennessy-Hicks4” . Duke i adaptuar këtë model me detyrat dhe përgjegjësin e NC (në nivel qendror dhe lokal) për kryerjen e aktiviteteve ditor, ekipi i VNT ka listuar një numër aktivitetesh të kategorizuara në fusha të përbashkëta sipas ngjashmërisë së tyre. Për ti kryer këto aktivitete kërkohet nga NC të kenë kompetenca (njohuritë, aftësitë dhe shkathtësitë) të ndryshme. Vlerësimi gjatë procesit të VNT është fokusuar në kompetencat si më poshtë:
Kompetencat e përgjithshme funksionale Kompetencat e veçanta funksionale
Udhëheqje dhe menaxhim
Funksionimi i administratës publike dhe shërbimit civil në Kosovë
Teknologji informative
Aftësi dhe njohuri të përgjithshme për punë në zyre
Hartimi dhe zbatimi e legjislacionit relevant në administrate publike
Planifikim dhe zbatim të politikave publike dhe strategjive
Planifikim, menaxhim të financave publike dhe prokurimit publik
Menaxhim dhe zhvillim të burimeve njerëzore
Funksionimi i qeverisjes lokale
Integrimi në BE dhe fondet e BE
Tabela 1. Ndarja e kompetencave
4 Hennessy-Hicks training needs analysis questionnaire and manual-Training Assessment Tool: Hennessy, D.A.
and Hicks, C.M. (University ofBbirmingham, UK), WHO, 2011.
3.3
27.5
41.6
27.7
Kam shumënevojë
Mesatarisht Shumë pak kamnevojë
Aspak nuk kamnevojë
3.6 3.1 3.2
26.629.3
19.4
45.4
39.541.9
24.428.1
35.5
Nivelit drejtues Nivelit profesional Nivelit tekniko – administrativ
Kam shumë nevojë Mesatarisht
Shumë pak kam nevojë Aspak nuk kam nevojë
27
Duke u bazuar ne modelin e “Hennessy-Hicks” nga NC është kërkuar vlerësimi kompetencave për aktivitetet kryesore që NC i kryejnë në pozitën e tyre. Ky vlerësim u bë në dy nivele:
1. Niveli i parë: SA TË RËNDËSISHME janë këto aktivitete për pozitën që NC mban tani dhe për kryerjen e suksesshme të punës. Vlerësimi është bërë në shkallë prej 1 deri 5, ku 1 është tregues se aktiviteti është aspak i rëndësishëm dhe 5 aktiviteti është shumë i rëndësishëm për pozitën që tani mban NC:
2. Niveli dytë: SA I NEVOJSHËM është një trajnim për përmirësimin e aftësive të NC për kryerjen e këtyre aktiviteteve. Vlerësimi është bërë në shkallë prej 1 deri në 5, ku 1 është tregues se NC nuk ka aspak nevojë dhe 5 është tregues se për NC një trajnim për përmirësimin e aftësive të tij është shumë i nevojshëm për kryerjen e suksesshme të punës:
Përpunimi dhe analizimi i rezultateve për vlerësimin e rëndësisë së aktiviteteve dhe nevojës për
trajnim është bërë duke llogaritur e mesataren aritmetike (𝒙) ndaras për rendësin e aktiviteti dhe nevojën për trajnim duke përdorur shkallën e vlerësimit 1 deri në 5 të shpjeguar më lartë.
Sipas modelit të “Hennessy-Hicks”, prioritizimi i nevojave duhet të bëhet duke krahasuar mesataren aritmetike për rëndësinë e secilit aktivitet me mesataren aritmetike të nevojës për trajnim. Për shembull:
një aktiviteti mund të ketë mesatare aritmetik prej 4.00 sa i përket nevojës për trajnim, por mesatarja aritmetike për rëndësinë e aktiviteti rezulton të jetë vetëm 1.50. Kjo në shikim të parë do të tregonte një nevojë për trajnim, por jo një nevojë urgjente, pasi që aktiviteti i vlerësuar perceptohet të ketë rëndësi të ulët për pozitën që NC mban dhe për kryerjen e suksesshme të punës.
kur një aktivitet ka shumë rendësi (p.sh. mesatarja për rëndësinë= 4.20) dhe në të njëjtën kohë vlerësimi i NC se kanë shumë nevojë (p.sh. mesatarja për nevojën = 4.15) për përmirësimin e aftësive për kryerjen e këtij aktiviteti, kjo paraqet nevojë për trajnim dhe duhet të konsiderohet prioritare.
Pra, aktivitet që rezultojnë me mesatare më të lartë aritmetike për kah rëndësia dhe nevoja konsiderohen se janë aktivitete për të cilat ekziston nevojë reale dhe e menjëhershme për trajnimin e NC. Prandaj, edhe rezultatet e paraqitura më poshtë duhet të kuptuar në këtë mënyrë.
Në fund për secilën fushë të kompetencave prezantuar numri i nevojave / kërkesave nga NC, si dhe është përllogaritur mesatarja aritmetike e nevojës për trajnim duke u bazuar në vlerësimin individuale të nevojës për trajnim për secilin aktivitet (nga 1 aspak e nevojshme deri në 5 shumë e nevojshme. Në secilën figurë / diagram është shënuar kjo mesatare duke e paraqitur në një drejtëze si më poshtë:
Ne vijim janë të paraqitura rezultate për vlerësimin e rëndësisë dhe nevojës në secilën fushë të kompetencave.
1
Aspak i rëndësishëm
2
Pak i rëndësishëm
3
Mesatarisht i rëndësishëm
4
I rëndësishëm
5
Shumë i rëndësishëm
1
Aspak i nevojshëm
2
Pak i nevojshëm
3
Mesatarisht i nevojshëm
4
I nevojshëm
5
Shumë i nevojshëm
Mesatarja e
fushës=
28
2.1.1. Hartimi dhe zbatimi e legjislacionit relevant në administratë publike
Në kuadër të kompetencave të veçanta funksionale përfshihen edhe njohuritë dhe aftësitë që NC duhet ti zotërojnë për hartimin, zbatimin dhe interpretimin e kornizës ligjore relevante për AP. Rezultatet tregojnë se NC i vlerësojnë të rëndësishme aktivitetet në këtë fushë dhe nevojat për ngritje të kapaciteteve në këtë fushë janë evidente. Kjo fushë përmban gjithsej 8 aktivitet që janë vlerësuar. Vlerësimi mesatar (prej 1 deri 5) për këtë fushë është si më poshtë:
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Hartimin dhe zbatimin e legjislacionit relevant ne Administratë Publike
1085 3.80
Në figurën 3, janë prezantuar rezultatet për rendësin dhe nevojën për secilin aktivitet në fushën e hartimit dhe zbatimit të legjislacionit relevant në AP. Vija e gjelbër ndarëse në mes të figurës 3 paraqet mesataren aritmetike (3.80) të nevojës për ngritjen e kompetencave të NC për hartim dhe zbatim të legjislacionit relevant në AP.
Figura 3. Hartimi dhe zbatimi e legjislacionit relevant në administratë publike
Figura 3 tregon rëndësia dhe nevoja për trajnim në të gjitha aktivitetet e listuara janë në proporcion me njëra tjetrën. Siç shihet rëndësia dhe nevoja për trajnim është më e theksuar tek:
1. Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjera nën ligjore të këtij ligji
2. Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Procedurën e Përgjithshme Administrative dhe akteve tjera nën ligjore
3. Hartimin e shkresave në administrate publike
Aktivitetet tjera janë të vlerësuara nën mesataren e fushës dhe duket se janë më pak të rëndësishme dhe nevoja për trajnim për këto është më ulët.
3.27
3.19
3.39
3.60
3.73
4.01
4.52
4.81
3.16
3.19
3.35
3.57
3.75
3.98
4.54
4.85
1 2 3 4 5
Zbatimin dhe interpretimin e legjislacionit për pushtetin lokal dhe aakteve tjera nën ligjore
Njohuri për shkrimin dhe interpretimin ligjor të rregulloreve në fuqi
Hartimin e ligjeve dhe akteve nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për menaxhimin e financavepublike dhe përgjegjësitë, dhe akteve tjera nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e ligjit për organizimin dhe funksionimin eadministratës shtetërore dhe të agjencive të pavarura si dhe akteve tjera
nën ligjore
Hartimin e shkresave në administrate publike
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Procedurën e PërgjithshmeAdministrative dhe akteve tjera nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjeranën ligjore
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Hartimin dhe zbatimin e legjislacionit relevant në Administratë Publike
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës =3.80
29
Për zhvillimin dhe ofrimin e trajnimeve sipas kërkesës dhe nevojës se NC, është më rendësi të identifikohet se kush do të jenë pjesëmarrësit në trajnim dhe çfarë kategorie e NC duhet të synohet. Në vijim do të paraqesim nevojën për trajnim sipas kategorisë së NC dhe nivelit të institucionit në të cilin NC punojnë të paraqitur në bazë të numrit të NC që kanë deklaruar se kanë nevojë për trajnime të tilla.
Figura 4. Kërkesa për trajnime në fushën e hartimit dhe zbatimit të legjislacionit sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit
NC të nivelit profesional nga institucionet e AP të nivelit qendror (ministri, agjenci, etj.) duket të kenë nevojë më shumë për përmirësimin e aftësive të tyre për kryerjen e aktiviteteve në fushën e hartimit dhe zbatimit të legjislacionit relevant në AP. Mesatarja e nevojës për trajnim nga ky nivel rezulton të jetë 3.82. Megjithatë edhe NC të nivelit lokal kanë po thuajse po aq nevojë për trajnime të tilla. Duke analizuar mesataren e nevojave për trajnim të NC nga niveli lokal, shohim se nga 1-5 mesatarja e tyre është 3.78, pra në këtë fushë kërkesa për trajnime duket të jetë mjaft e lartë në dy nivelet (qendror dhe lokal).
2.1.2. Planifikimi dhe zbatimi e strategjive
Kompetenca për planifikim dhe zbatim të strategjive hynë në kuadër të kompetencave të veçanta funksionale. Këto kompetenca përfshinë njohurit dhe aftësitë e nevojshme të dhe metodologjike në fushën e politikave publike, për procesin e hartimit, menaxhimit, monitorimit të strategjive, për metodologjinë e përgatitjes së strategjive si dhe procedura zyrtare për miratimin e tyre.
Kjo fushë e kompetencave përmban gjithsej 6 aktivitet që janë vlerësuar. Vlerësimi mesatar (prej 1 deri 5) për këtë fushë është si më poshtë:
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Planifikimin dhe zbatimin e strategjive 979 3.40
Të gjeturat nga analizimi i të dhënave të grumbulluara për këtë fushë përmes anketës tregojnë se NC në masë të madhe kanë paraqitur vlerësimin e tyre se planifikimi dhe zbatimin e strategjive është shumë i rëndësishëm dhe ekziston nevoja mesatare për ngritje të kapaciteteve në këtë fushë.
Duke analizuar nevojat për ngritje të kapaciteteve te NC në këtë fushë, nga figura 5 shihet se NC kanë renditur si më të rëndësishme dhe të nevojshme këto tri aktivitet:
1. Hartimin e raporteve të monitorimit të strategjive 2. Hartimi dhe zbatimi e strategjive 3. Monitorimi dhe vlerësimi e strategjive.
Aktivitetet që janë të lidhura me zbatimin e strategjive rezultojnë të jenë më të rëndësishme dhe më të nevojshme për ti ngritur kapacitetet e NC, në krahasim me aktivitetet që kanë të bëjnë me përgatitjen e strategjive siç janë kostimi i strategjive, vlerësimi i ndikimit rregullativ etj. Arsye për
398 687
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional
595 490
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
30
këtë mund të jetë numri më i madh i NC të përfshirë në fazën e zbatimit dhe monitorimit të strategjive se sa në fazën përgatitore të tyre.
Figura 5. Planifikimin dhe zbatimin e strategjive
Kërkesa për trajnime për ngritjen e kompetencave në planifikim dhe zbatim të strategjive, në masë të madhe vije nga NC të nivelit profesional. Megjithatë, siç shihet në figurën 6, edhe niveli drejtues ka raportuar nevojë të konsiderueshme për ngritje të kapaciteteve. Mesatarja e nevojës për trajnim në nivelin drejtues në shkallën nga 1 deri në 5 është 3.50, kurse në nivelin profesional 3.30.
Figura 6. Kërkesa për trajnime në fushën e planifikimi dhe zbatimit të strategjive sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit
Duke i analizuar dhe krahasuar të dhënat për NC të niveli qendror dhe lokal del se nevoja për ngritjen e kapaciteteve te NC është me e koncentruar ne niveli qendror, ministri dhe agjenci dhe shumë më pak të NC të niveli lokal.
2.1.3. Integrimi në BE dhe fondet e BE
Njohuritë rreth çështjeve të politikave të Bashkimit Evropian (BE), integrimit dhe fondeve të BE kanë qenë pjesë e pyetësorit të anketës. Këto kompetenca kategorizohen në kuadër të kompetencave të veçanta funksionale dhe janë mjaft specifike. Gjatë fazës së përgatitjes së VNT
2.51
2.92
2.92
3.67
4.15
4.24
2.49
2.91
2.89
3.76
4.17
4.21
1 2 3 4 5
Analizimin e ndikimit të strategjive
Kostimi i strategjive
Vlerësimin e ndikimit rregullativ
Monitorimin dhe vlersësimin e strategjive
Hartimin dhe zbatimin e strategjive
Hartimin e raporteve të monitorimit dhe vlersësimit të stratetegjive
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Planifikimin dhe zbatimin e strategjive
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës =3.40
323 656
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional
701 278
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
31
u konsiderua e dobishme të përqendrohemi në një grup specifik të synuar, veçanërisht ata NC që punojnë direkt apo indirekt në fushën e integrimit evropian.
Pothuajse gjysma (656) e NC që morën pjesë në anketë raportuan se njohuritë për çështjet e integrimit dhe fondeve të BE është e nevojshme të përmirësohen dhe të ofrohen trajnime në këtë fushë. Mesatarja e nevojave për trajnim rezulton të jetë 3.70 në shkallën nga 1 (nuk ka aspak nevojë për trajnim) në 5 (trajnimi është shumë i nevojshëm).
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Integrimi në BE dhe fondet e BE-së 656 3.70
Vlerësimi për nevojën për trajnime nga kjo fushë mbetet mjaft i lartë. Fusha e njohurive për integrim në BE përfshinte 8 njohuri dhe aktivitetet më të zakonshme të kësaj fushe. Vetëm gjysma e tyre (4) renditen mbi mesataren e fushës:
1. Harmonizimin legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE 2. Njohuri për programimin dhe aplikimin në fondet e IPA 3. Kuptimi dhe interpretimi i politikave sektoriale të BE-së 4. Njohuri për menaxhimin e Ciklit të projektit në këndvështrimin e fondeve IPA.
Figura 7. Integrimi në BE dhe fondet e BE
Sipas figurës 7, njohurit për harmonizimin e legjislacionit, aplikimin ne fonde te BE dhe kuptimin e politikave sektoriale të BE, kanë rezultuar të jenë të rëndësishme me një mesatare prej 4.26-4.35. Ndërsa, ashtu siç u cek më lartë, nevoja për ngritjen e kapaciteteve përmes trajnimeve dominon pasi që mesatarja e nevojës për trajnim është më e lartë dhe sillet nga 4.35-4.45.
Sa i përket grupit të NC që kanë kërkesë dhe nevojë më të theksuar për trajnimi rezultate tregojnë se niveli profesional i NC në masë më të madhe ka shprehur se kanë nevojë për trajnime nga fusha e integrimit në BE dhe fondeve të BE (shih figurën 8). Ngjashëm paraqitet nevoja për trajnim kur i krahasojmë nevojën për trajnime të tilla në mes të NC nga niveli qendror dhe atij lokal. Megjithatë
2.27
3.06
3.23
3.60
3.83
4.29
4.26
4.45
2.30
3.20
3.21
3.67
3.90
4.35
4.37
4.54
1 2 3 4 5
Monitorimin dhe vlerësimi i asistencës financiare të BE-së
Njohuri marrëveshjen e stabilizim Asociimit (MSA)
Monitorimin dhe zbatimin e politikave për përmbushjen e detyrimevenga MSA
Njohuri për Fondet e Asistencës Financiare të BE-së
Njohuri për menaxhimin e Ciklit të projektit në këndvështrimin efondeve IPA
Kuptimi dhe interpretimi i politikave sektoriale të BE-së
Njohuri për programimin dhe aplikimin në fondet e IPA
Harmonizimin legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE-së
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Integrimi në BE dhe fondet e BE-së
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.70
32
sa i përketë vlerësimit të rëndësisë dhe nevojës për trajnim, NC e nivelit drejtues kanë një tendencë të vlerësojnë më lartë rëndësinë e këtyre njohurive se sa niveli profesional.
Figura 8. Kërkesa për trajnime në fushën e integrimit dhe fondeve të sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit
2.1.4. Planifikimin dhe menaxhimin e financave publike dhe prokurimit publik
Njohuritë, aftësitë dhe shkathtësitë për sistemin buxhetor, legjislacionin, metodat dhe procedurat e planifikimit dhe ekzekutimit të buxhetit, prokurim publik dhe përdorimin e programeve (softuerëve) përkatëse përfshihen në kuadër të kompetencave të veçantë funksionale për planifikim dhe menaxhim të financave publike.
Është konsideruar se kompetencat në këtë fushë janë të nevojshme për NC që mbajnë pozita të ndryshme në fushën e buxhetit, financave dhe prokurimit. Por kjo nuk përjashton nevojën për trajnime të NC të tjerë që nuk janë drejtpërdrejt të përfshira në planifikimin dhe menaxhimin e buxhetit dhe aktiviteteve të prokurimit. Në total numri i NC që kanë raportuar se kanë nevojë për trajnime në këtë fushë është 817 NC nga niveli qendror dhe lokal. Ndërsa mesatarja e nevojës për trajnim për zhvillimin e kompetencave në këtë fushë nga 1 (aspak i nevojshëm deri ne 5 (shumë i nevojshëm) rezulton të jetë 3.36.
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Planifikimin dhe menaxhimin e financave publike dhe prokurimit publik
817 3.36
Në këtë fushë përfshihen një numër më i madh i aktiviteteve specifike për fushën e financave publike me të cilët merren çdo ditë një grup i caktuar i NC nga niveli drejtues dhe profesional të punësuar në pozitat e ndryshme lidhur me financat, buxhetin dhe prokurimin. Aktivitet e vlerësuara si më të rëndësishme dhe për të cilat është gjetur se NC kanë nevojë më të madhe për ti ngritur kompetencat e tyre janë:
1. Zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik 2. Planifikimin financiar 3. Kryerja e procedurave te tenderimit për prokurimi të mallrave/ shërbimeve /
punëve. 4. Hartimin e raporteve dhe pasqyrave financiare 5. Përdorimin e prokurimi elektronik 6. Menaxhimin e kontratave
Zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik si aktivitet rezulton të jetë shumë i rëndësishëm. Sa i përket nevojës për ngritjen e kapaciteteve për zbatimin e ligjit të prokurimit publik duket se NC kanë një nevojë të konsiderueshëm pasi që mesatarja në shkallën e vlerësimit nga 1 (aspak i nevojshëm) deri ne 5 (shumë i nevojshëm) rezulton të jetë 4.15, i përcjellur
242 414
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional
435 221
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
33
nga nevoja për trajnim në planifikim financiar (4.10) i cili përshinë planifikimin dhe draftimin e kornizës afat-mesme të shpenzimeve dhe buxhetin vjetor të secilit institucion.
Figura 9. Planifikimin dhe menaxhimin e financave publike dhe prokurimit publik
Në krahasim me fushat tjera, siç paraqitet në figurën 10, NC të nivelit drejtues në masë më të madhe rreth 42% e gjithsej 817 NC kanë vlerësuar se kanë nevojë për ngritjen e kapaciteteve të tyre në fushën e financave dhe prokurimit. Rreth 42% e gjithsej 817 NC që kanë deklaruar se kanë nevojë për ngritjen e kapaciteteve në fushën e financave dhe prokurimit, janë nga niveli drejtues, të tjerët janë NC të niveli profesional.
Figura 10. Kërkesa për trajnime në fushën e planifikimit dhe menaxhimit të financave publike dhe prokurimit publik sipas kategorisë
dhe nivelit të institucionit
Ndërsa s ai përket niveli të institucionit, NC nga niveli qendror janë më të shumtë ata që kërkojnë apo paraqesin nevojat e tyre për trajnime të tilla në krahasim me NC nga niveli lokal. Megjithëse, duke i krahasuar vlerën e mesatares e nevojës për trajnim, rezulton se mesatarja e nevojës për trajnim e NC nga niveli lokal është dukshëm më e lartë (3.42) në krahasim me NC nga niveli qendror (3.11). Ky është një tregues mjaftë i rëndësishëm që të merret parasysh nga IKAP gjatë përcaktimit të grupit të synuar për trajnimet e fushës se planifikimit dhe menaxhimit të financave dhe prokurimit publik.
2.67
2.90
2.93
2.94
2.99
3.38
3.52
3.50
3.65
3.87
4.12
4.05
2.69
2.87
2.88
2.96
3.03
3.35
3.54
3.60
3.60
3.97
4.10
4.15
1 2 3 4 5
Menaxhimin e investimeve e publike
Kryerjen e zotimeve dhe certifikimin e shpenzimeve buxhetore
Regjistrimin e pasurisë
Kryerjen procedurave të partneriteti Publik-Privat
Kryerjen e auditimit te brendshëm (financiar, performancës dherregullsisë)
Perdorimin e sistemeve në financat publike (BDMS, PIP, SIMFK)
Perdorimin e prokurimi elektronik
Menaxhimin e kontratave
Hartimin e raporteve dhe pasqyrave financiare
Kryerja e procedurave te tenderimit për prokurimi të mallrave/shërbimeve / punëve.
Planifikimin financiar (KASH, Buxhetin)
Zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurimpublik
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësiv
Planifikimin dhe menaxhimin e financave publike dhe prokurimit publik
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.40
344 473
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional
519 298
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
34
2.1.5. Njohurit për Funksionimin e Administratës Publike Njohuritë për funksionimin, organizimin dhe punën në AP hynë në kategorinë e kompetencave të përgjithshme funksionale që secili NC duhet ti posedojë. Këto kompetenca i referohen zotërimit të njohurive për funksionimin AP, legjislacionit relevant, parimeve të punës, organizimit të brendshëm të AP, etj. Gjatë përgatitjes së pyetësorit për vlerësimin e njohurive në këtë fushë, janë identifikuar një numër i madh njohurive që secili NC, pavarësisht kategorisë dhe pozitës, duhet ti posedojë. Për këtë fushë të kompetencave, rreth 75% e NC që kanë qenë pjesë e anketës kanë vlerësuar si të nevojshme ngritjen e njohurive në këtë fushë. Edhe mesatarja e nevojës për trajnim rezulton të jetë relativisht e lartë, 3.66 nga vlerësimi 1 (aspak i nevojshëm) deri në 5 (shumë i nevojshëm).
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Njohurit për Funksionimin e Administratës Publike 1002 3.66
Edhe pse lista e njohurive që përfshinë kjo fushë është mjaft e gjatë, është vendosur që vetëm 6 lloje të njohurive kryesore do të vlerësohen për kah rëndësia e këtyre njohurive për kryerjen e suksesshme të punës dhe sa është i nevojshëm një trajnim për përmirësimin e njohurive të tilla. Mbi mesataren prej 3.66 janë vlerësuar vetëm tri lloje të njohurive:
1. Njohuri për procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve 2. Njohuri për funksionimin dhe legjislacionin në AP 3. Njohuri për konfliktin e interesit në AP
Figura 11. Njohurit për Funksionimin e Administratës Publike
Më poshtë kemi prezantuar numrin e NC që kanë kërkuar trajnim në këtë fushë për secilën kategori dhe nivel në të cilin NC janë të punësuar. Për dallim nga fushat tjera, pyetjet për vlerësimin e njohurive për funksionimin e AP u janë shtruar edhe NC të kategorisë tekniko-administrative.
3.47
3.14
3.61
3.72
3.87
3.98
3.35
3.37
3.58
3.72
3.92
4.03
1 2 3 4 5
Njohuri për politikat kryesore në Administrate Publike
Njohuri për Menaxhimin e cilësisë në Administratën Publike
Njohuri për e kodin etik dhe integritetit në Administratën Publike
Njohuri për konfliktin e interesit në Administratën publike
Njohuri për funksionimin dhe legjislacionin në Administratë Publike
Njohuri për procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Njohuri për Funksionimi i Administratës Publike në Kosovë
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.66
35
Figura 12. Kërkesa për trajnime lidhur me njohuritë për funksionimin e AP, sipas kategorisë dhe nivelit të institucionit
Siç shihet në shpërndarja e kërkesës / nevojës për trajnim për njohuri në këtë fushë është mjaft proporcionale dhe e balancuar në raport me numrin e përgjithshëm të NC nëpër kategori funksionale dhe nivele të institucionit (qendror dhe lokal).
Sa i përket mesatares aritmetike për nevojën për trajnim në këtë fushë NC nga niveli lokal kanë vlerësuar si më të nevojshme ofrimin e trajnimeve pasi që mesatarja e tyre është 3.78 e vlerësuar në shkallën 1 (aspak i nevojshëm) deri në 5 (shumë i nevojshëm). Ndërsa sipas kategorive funksionale, NC të nivelit profesional rezultojnë të kenë mesatare më të lartë (3.70) në krahasim me NC të nivelit drejtues dhe nivelit tekniko-administrativ. Prandaj, duke marr parasysh numrin e madh të NC (1002) të cilët kanë vlerësuar si të rëndësishme dhe të nevojshme përmirësimin apo ngritjen e njohurive lidhur me për funksionimin e AP, IKAP duhet të vendos prioritet ofrimin e trajnimeve për këtë fushë. Trajnimet duhet të përgatiten dhe organizohen sipas nevojës të kategorive të NC të cekura më lartë.
2.1.6. Udhëheqje dhe menaxhim
Kompetencat e përgjithshme funksionale për udhëheqje dhe menaxhim janë njohuri, aftësi dhe sjellje të nevojshme për të kryer funksionet dhe proceset e menaxhimit / udhëheqjes. Këto kompetenca pritet të përdoren nga NC të nivelit drejtues që udhëheqin dhe motivojnë stafin (NC tjerë) për të arritur performancën të lartë në punën dhe për arrite qëllimet e institucionit që punojnë.
Vlerësimi i nevojave në këtë fushë është planifikuar të bëhet vetëm për kategorinë i NC të niveli drejtues. Rezultatet tregojnë se NC të nivelit drejtues i vlerësojnë të rëndësishme aktivitetet në këtë fushë dhe nevojat për ngritje të kapaciteteve në këtë fushë janë evidente. Kjo fushë përmban gjithsej 10 aktivitet që janë vlerësuar. Vlerësimi mesatar (prej 1 deri 5) për këtë fushë të kompetencave është 3.52 nga gjithsej 385 NC të nivelit drejtues që kanë deklaruar nevojat e tyre.
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Udhëheqje dhe menaxhim 385 3.60
Rezultate nga vlerësimi i nevojave për trajnim tregojnë se aktivitetet më të rëndësishme që NC të nivelit drejtues kryejnë për menaxhimin e stafit dhe punës në institucion paraqesin po ashtu nevojë për ngritjen dhe zhvillimin e aftësive dhe shkathtësive menaxheriale. Planifikimi dhe menaxhimi strategjik është vlerësuar si një ndër aktivitetet më të rëndësishme menaxheriale. Edhe nevoja për ngritjen e kapaciteteve dhe ofrimin e trajnimeve për planifikim dhe menaxhim strategjikë rezulton të jetë mjaftë e lartë. Duke analizuar vlerësimin e nevojës për trajnim në shkallë 1 (aspak i nevojshëm) dhe 5 (shumë i nevojshëm), siç shihet në figurën 13, mesatarja aritmetike e nevojës për trajnim lidhur me planifikimin dhe menaxhimin strategjik, është 4.20.
259 622 121
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional NC të nivelit teknik
589 413
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
36
Nevojat për trajnime të vlerësuara mbi mesataren e fushës së udhëheqjes dhe menaxhimit janë:
1. Planifikimi dhe menaxhimi strategjik i institucionit 2. Motivimi i stafit 3. Kontrolli dhe matja e performancës se institucionit dhe stafit 4. Përgatitja, menaxhimi dhe monitorimi i projekteve 5. Zgjidhja e problemeve dhe vendimmarrja menaxheriale 6. Menaxhimin e kohës dhe delegimin e përgjegjësive
Figura 13. Udhëheqje dhe menaxhim
Ashtu siç u prezantua më lartë vlerësimi i nevojave për trajnim për kompetencat për udhëheqje dhe menaxhim u bë vetëm për NC të nivelit drejtues. Sa i përket nevojës për trajnime sipas nivelit të institucionit, 214 NC nga niveli qendror dhe 171 NC nga niveli drejtues kanë kërkuar apo kanë deklaruar se kanë nevojë për ngritjen e kapaciteteve në këtë fushë të kompetencave.
Duke krahasuar mesataren e nevojës për trajnim, NC nga niveli lokal kanë vlerësuar më lartë nevojën për trajnime të tilla (3.72) në krahasim me NC nga niveli qendror të cilët kanë vlerësuar mesatarisht (3.32) nevojën për trajnime në fushën e udhëheqjes dhe menaxhimit.
Figure 14. Kërkesa për trajnime në fushën e udhëheqjes dhe menaxhimit sipas nivelit të institucionit
Duke marr parasysh numrin e NC nga niveli qendror dhe lokal që kanë kërkuar trajnime në këtë fushë dhe mesataren e nevojës për trajnime të tilla nga NC të dy niveleve, mund të thuhet se nevoja për trajnime për zhvillimin e kompetencave për udhëheqje dhe menaxhim është evidente në dy
3.49
3.58
3.74
4.07
3.94
4.08
3.90
4.25
4.01
4.18
2.94
3.13
3.23
3.43
3.62
3.71
3.73
3.98
4.07
4.20
1 2 3 4 5
Negocimin dhe ndërmjetësimin
Menaxhimin e konfliktit dhe sjelljeve në organizate
Përgatitjen e raporteve menaxheriale
Menaxhimin e punës ekipore
Menaxhimin e kohës dhe delegimin e përgjegjësive
Zgjidhjen e problemeve dhe vendimmarrjen menaxheriale
Përgatitjen, menaxhimin dhe monitorimin e projekteve
Kontrollin dhe matjen e performancës se institucionit dhe stafit
Motivimin e stafit
Planifikimin dhe menaxhimin strategjik të institucionit
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Udhëheqje dhe menaxhim
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.60
214 171
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
37
nivelet. IKAP duhet të synojë plotësimin e këtyre nevojave dhe të vendosë si prioritet në planin e trajnimeve për vitet e ardhshme.
2.1.7. Menaxhimi dhe zhvillimi i burimeve njerëzore
Kompetencat për menaxhimin dhe zhvillimin e burimeve njerëzore klasifikohen si kompetenca të veçanta funksionale. Në këtë fushë të kompetencave përfshihen njohuritë dhe aftësitë për:
marrëdhëniet e punës në AP
zbatimi legjislacionit relevant për planifikimi, rekrutimi të personelit
vlerësim të performancës
zhvillimi profesional dhe të karrierës
përdorimin e sistemit të informacionit për menaxhimin e burimeve njerëzore, etj.
Siç shihet në tabelën më poshtë, një numër mjaft i madh prej 820 NC, nga totali 1337 NC sa kanë i marrë pjesë në anketën e VNT, kanë paraqitur nevojën për trajnime në fushën e menaxhimit dhe zhvillimit të burimeve njerëzore. Në tersi nevoja për trajnime në këtë fushë duket mesatarisht e nevojshme pasi që edhe mesatarja aritmetike e nevojës për trajnime të kësaj fushe rezulton të jetë 3.53 nga vlerësimi sipas shkallës 1 deri në 5.
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Menaxhimin dhe zhvillimin e burimeve njerëzore 820 3.53
Ndërsa sa i përket nevojave specifike në këtë fushë, duket se zbatimi i LZP dhe akteve nën ligjore për të zbatuar këtë ligj, paraqesin një ndër nevojat kryesore të NC në fushën e burimeve njerëzore. Kjo edhe një here i konfirmon rezultatet nga analizimin i nevojave për trajnim në kuadër të kompetencave për zbatimin e legjislacionit në AP që janë paraqitur më herët në figurën 3.
Në kuadër të kësaj fushë të kompetencave, bazuar në vlerësimin e NC, nevoja për trajnim renditet si më poshtë:
1. Zbatimi i dispozitave të Ligjit për zyrtar publik dhe rregulloreve qe dalin nga ky ligj
2. Marrëdhëniet e punës në shërbimin civil 3. Menaxhim i procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë 4. Planifikimi dhe zbatimi i procedurave të rekrutimit dhe avancimit në karrierë 5. Përdorimin e Sistemit të Informatave për Menaxhimin e Burimeve Njerëzore
38
Figura 15. Menaxhimi dhe zhvillimi i burimeve njerëzore
Nga figura 15 kuptojmë se vlerësimi i nevojave për trajnim dhe hartimi i planeve për trajnim, është aktivitet jo shumë i rëndësishëm dhe nevoja për ngritjen e kapaciteteve për kryerjen e këtyre aktiviteteve është mjaft e vogël. Arsyeja pas kësaj mund të jetë se vetëm një numër i kufizuar i NC janë përgjegjës për kryerjen e këtyre aktiviteteve, apo ndoshta në përgjithësi NC nuk i vlerësojnë si aktivitetet shumë të rëndësishëm në kuadër të detyrave të tyre.
Kërkesa për trajnim vije më së shumti nga NC të nivelit profesional dhe nga niveli qendror. Mirëpo, duke analizuar mesataren e nevojës për trajnim për këtë fushë, mund të shihet se niveli drejtues kanë paraqitur mesatare më të lartë (3.59) se sa NC të nivelit drejtues (3.47) për trajnime nga kjo fushë. Ngjashëm edhe NC nga niveli lokal nga mesatarja e tyre e nevojës për trajnim (3.62) rezulton se ky grup kanë nevojë disi më të lartë se NC nga niveli qendror (3.44)
Figura 16. Kërkesa për trajnime në fushën e udhëheqjes dhe menaxhimit sipas nivelit të institucionit
2.1.8. Njohuri për funksionimin e qeverisjes lokale Njohuritë për funksionimin e qeverisjes lokale janë sërë njohurish lidhur me rolin dhe funksionet e qeverisjes lokale, legjislacionin dhe politikat që e rregullojnë sistemin e qeverisjes lokale, kompetencat vetanake dhe të deleguar, etj. Vlerësimi i këtyre njohurive u bë pasi që fokusi dhe shtrirja e VNT përfshinte edhe NC nga niveli lokal, andaj edhe nevoja për ngritjen e kapaciteteve të këtyre nëpunësve është prioritare dhe e rëndësishme për IKAP. Një numër i madh i NC që morën pjesë ne anketën për VNT, deklaruan rëndësinë dhe nevojën edhe për njohuri në lidhje me qeverisjen lokale. Siç shihet në tabelën më
2.46
2.73
3.36
3.59
3.75
3.69
3.91
4.20
2.64
2.68
3.47
3.68
3.75
3.78
3.98
4.25
1 2 3 4 5
Hartimin i planeve të trajnimit
Identifikimin dhe vlerësimi nevojave për trajnim
Planet e personelit dhe sistemi i menaxhimit të burimeve njerëzore
Përdorimin e Sistemit të Informatave për Menaxhimin e BurimeveNjerëzore
Planifikimin dhe zbatimin e procedurave të rekrutimit dhe avancimit nëkarrierë
Menaxhimin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë
Marrëdhëniet e punës në shërbimin civil
Zbatimi i dispozitave të Ligjit për zyrtar publik dhe rregulloreve qedalin nga ky ligj
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Menaxhimin dhe zhvillimin e burimeve njerëzore
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.53
289 534
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional
486 334
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
39
poshtë 665 NC nga gjithsej 1337 që morën pjesë në anketë kanë vlerësuar si të nevojshme trajnimet në çështjet që lidhen me qeverisjen lokale.
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Qeverisjen lokale 657 3.43
Duke analizuar nevojat për ngritje të kapaciteteve te NC në këtë fushë, nga figura 17 shihet se NC kanë renditur si më të rëndësishme dhe të nevojshme këto katër njohuri:
1. Hartimin e akteve te brendshme komunale si dhe shkresave tjera zyrtare 2. Aplikimin e legjislacionit për qeverisjen lokale 3. Njohuri për zhvillimin ekonomik lokal 4. Hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale
Figura 17. Njohurit për funksionimin e qeverisjes lokale
Sa i përket se cila kategori e NC ka kërkuar më shumë trajnime në lidhje me çështjet rreth funksionimit të qeverisje lokale, sipas të dhënave në figurën 18, niveli profesional prin me kërkesa për trajnime në këtë fushë. Edhe pse në numër të vogël , NC të nivelit tekniko-administrativ, mesatarja e nevojave për trajnime në këtë fushë është mjaft e lartë (3.97).
Ashtu edhe siç pritej rreth 92% e kërkesave për trajnim në këtë fushë janë paraqitur nga NC të nivelit lokal. Vetëm një numër i vogël i NC nga niveli qendror, qe kryesisht janë nga NC të punësuar në MPL, MPB dhe agjenci ekzekutive që kanë degë edhe nëpër komuna.
Figura 18. Kërkesa për trajnime në fushën e qeverisjes lokale sipas kategorisë së NC dhe nivelit të institucionit
2.89
3.34
3.38
3.55
3.67
3.90
4.01
2.81
3.19
3.19
3.50
3.60
3.70
4.06
1 2 3 4 5
Menaxhimin pronës komunale
Menaxhimin e Financave të pushtetit lokale
Njohuri per veteqeverisjen Lokale
Hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale
Njohuri për zhvillimin ekonomik lokal
Aplikimin e legjislacionit për qeverisjen lokale
Hartimin e akteve te brendshme komunale si dhe shkresave tjerazyrtare
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Funksionimin e qeverisjes lokale
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.43
178 425 54
NC të nivelit drejtues NC të nivelit profesional NC të nivelit teknik
54 603
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
40
2.1.9. Teknologji Informative
Kompetenca e teknologjisë informative (TI) përfshinë aftësitë dhe shkathtësitë për përdorim cilësor dhe të besueshëm të teknologjisë së informacionit në punë siç janë; aplikacionet / programet (Word, excel, bazat e të dhënave, interneti dhe email), sistemet operative, harduerëve, përdorimi dhe menaxhimi i rrjeteve dhe web faqeve, etj.
Pothuajse se 50% e NC që morën pjesë në anketë raportuan se kompetencat në fushën e TI është e nevojshme të përmirësohen dhe të ofrohen trajnime në këtë fushë. Mesatarja e nevojave për trajnim rezulton të jetë 3.37 në shkallën nga 1 (nuk ka aspak nevojë për trajnim) deri në 5 (trajnimi është shumë i nevojshëm).
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Përdorimin e teknologjisë informative 667 3.40
Përdorimi i aplikacioneve të Microsoft Office siç janë: word, excel, access, powerpoint,etj renditen si të e parat sa ai përket nevojës për ngritje të kapaciteteve të NC për përdorimin e tyre. Nga figura më poshtë kuptohet se përdorimi i Microsoft Office paraqet rëndësi shumë të madhe në kryerjen e aktiviteteve ditore. Në të njëjtën kohë edhe nevoja për ofrimin e trajnimeve rezulton të jetë mjaft e madhe pasi që mesatarja e nevojës për trajnime të tillë është 3.89 e vlerësuar në shkallën nga 1 (aspak i nevojshëm) deri ne 5 (shumë i nevojshëm).
Nevojat për trajnime të vlerësuara mbi mesataren (3.37) për fushën e kompetencave për TI janë:
1. Përdorimin e Microsoft office 2. Krijimin dhe përdorimin bazave të të dhënave 3. Qeverisja elektronike (e-qeverisja)
Figura 19.Kompetencat për përdorimin e TI
Nga gjithsej 667 NC që deklaruan nevojën për ngritje të kapaciteteve për përdorimin e TI, mbi 80% e tyre janë NC nga niveli profesional. Ndërsa nga niveli tekniko-administrativ janë 124 NC.
2.98
3.07
3.12
3.54
3.51
3.79
4.02
3.01
3.10
3.31
3.35
3.41
3.79
3.89
1 2 3 4 5
Mirembajtjen e servereve
Menaxhimin e rrjeteve
Planifikimin dhe menaxhimin e projekteve me MS Projekt
Menaxhimin e web faqeve dhe i mediave sociale
Qeverisje elektronike (e-qeviersje)
Krijimin dhe përdorimin bazave të të dhënave
Përdorimin e Microsoft office
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Teknologji Informative
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.37
41
Edhe pse numri i NC nga ky nivel duket i ulët në krahasim me niveli profesional, duhet të ceket se në anketën për VNT kanë marrë pjesë gjithsej 126 NC nga niveli tekniko-administrativ. Pra, në parim nevoja për trajnime në fushën e TI tek ky nivel duket të jetë mjaft e lartë pasi që mbi 98% (124 e 126 NC) e të anketuarve nga kjo kategori kanë vlerësuar të nevojshme ofrimin e trajnimeve për zhvillimin e kompetencave për përdorim të TI. Sa i përket nivelit të institucionit, kërkesat për trajnime në këtë fushë është e balancuar në të dy nivelet (qendror dhe lokal). Mesatarja e nevojës për trajnime në përdorimin e TI është më e lartë te NC nga niveli lokal (3.59) se sa te NC të niveli qendror (3.15)
Figura 20. Kërkesa për trajnime në fushën e TI sipas kategorisë së NC dhe nivelit të institucioni
2.1.10. Njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme
Këto njohuri dhe shkathtësi kategorizohen si kompetenca të përgjithshme funksionale për punë administrative. Këtu përfshihen njohuritë dhe aftësitë për: punë në zyre, metodat dhe teknikat e mbledhjes, regjistrimit dhe raportimit të të dhënave, përgatitjen e materialeve dhe mbajtja e procesverbalit të takimeve, metodat e mbajtjes së arkivimit të dokumenteve zyrtare, mbajtjen e korrespodencës, komunikimi, ofrimi i shërbimeve ,etj. Vlerësimi i këtyre kompetencave u bë vetëm për kategorinë e NC të nivelit tekniko-administrativ. Vetëm 62% e NC të anketuarve nga niveli tekniko-administrativ kanë raportuar nevojë për trajnime në këtë fushë të kompetencave.
Kompetencat për: Nr. i kërkesave nga NC
Nevoja për trajnim 1=aspak i nevojshëm
5= shumë i nevojshëm
Njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme 79 3.04
Sa i përket nevojave specifike në këtë fushë, duket se përgatitja e raporteve dhe shkresave zyrtare paraqesin një ndër nevojat kryesore të NC në fushën e e njohurive të përgjithshme për punë në zyre. Në kuadër të kësaj fushë të kompetencave, bazuar në vlerësimin e NC, nevoja për trajnim renditet si më poshtë:
1. Përgatitjen e raporteve dhe shkresave zyrtare 2. Arkivimin e dokumenteve zyrtare, përfshirë arkivimin elektronik 3. Administrimin dhe koordinimin e punëve në zyrë
543 124
NC të nivelit profesional NC të nivelit teknik
331 336
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
42
Figura 21. Njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme për punë administrative në zyre
Shumica e NC që kanë nevojë për trajnime për zhvillimin e njohurive dhe shkathtësive të përgjithshme për punë administrative në zyre, janë NC nga niveli lokal.
Figura 22. Kërkesa për trajnime për njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme sipas nivelit të institucioni
2.1.11. Nevojat tjera
Pyetësori për anketën në fund të seksionit për vlerësimin e nevojave për trajnim ju ka mundësuar të anketuarve të deklarojnë nevojat tjera për trajnim përveç atyre të listuara dhe kategorizuar sipas kompetencave. Kjo pjesë e pyetësorit përmes një pyetje të hapur ka lejuar që NC të deklarojnë nevojat tjera specifike për institucionin ku punojnë dhe pozitën e tyre.
Nga analizimi i përgjigjeve të dhëna në këtë pyetje, rezulton se NC kanë edhe nevoja tjera specifike për trajnim përveç atyre të vendosura në pyetësor. Në tabelën në vijim janë prezantuar nevojat tjera të strukturuara sipas fushave dhe ngjashmërisë së nevojave. Sipas të dhënave të prezantuara në tabelën 5, nevojat për trajnim në fushën e zbatimit të legjislacionit specifik dhe nevojave për trajnime specifike në fushën teknologjisë informative dominojnë në kuadër të nevojave tjera për trajnim. Ne shtojcën 4, janë paraqitur më në detaje nevojat tjera për trajnim.
FUSHA Numri i kërkesave
Zbatimi i legjislacionit specifik 41
Teknologji informative 35
Udhëheqje dhe Menaxhim (përfshirë aftësitë e buta, hartimin dhe menaxhimin e projekteve)
29
Çështje specifike për qeverisjen lokal 10
Çështje specifike për menaxhimin e personelit 10
Komunikim dhe punë me palë 9
Etika dhe anti-korrupsion në AP 7
Auditim financiar dhe të performancës 7
Tabela 5.Nevojat tjera
3.78
3.89
3.84
3.67
3.70
3.75
3.98
3.97
3.97
2.64
2.72
2.76
2.82
2.82
3.00
3.35
3.55
3.66
1 2 3 4 5
Komunikimin me palë
Menaxhimin e kohës
Ofrimin e shërbimeve ndaj qytetarëve
Komunikimin ndërpersonale me koleget
Kryerjen aktiviteteve përmes punës ekipore
Planifikimin dhe mbajtjen e takimeve
Administrimin dhe koordinimin e punëve në zyrë
Arkivimin e dokumenteve zyrtare, përfshirë arkivimin elektronik
Përgatitjen e raporteve dhe shkresave zyrtare
Mesatarja e rëndësisë së aktivitetit dhe nevojës për përmirësim të aftësive
Njohuri dhe shkathtësi të përgjithshme
NEVOJA PËR TRAJNIM
RËNDËSIA E AKTIVITETIT
Mesatarja e fushës = 3.04
29 50
NC nga nivel qendror NC nga niveli lokal
43
3.3. Efektiviteti i vlerësimit të rezultateve në punë për të identifikuar
nevojat për trajnim
Identifikimi nevojave për trajnim deri tani është dashtë të bëhet sipas rregullores nr. 19/2012 për vlerësimin e rezultateve në punë të NC. Sipas kësaj procedure, NC vlerësohet nga udhëheqësi në bazë aftësive të treguara për kryerjen e detyrave dhe përgjegjësive të tij. Në rast se menaxheri vlerëson nevojën për ngritjen e aftësive të NC, ai duhet ti paraqet ato nevojë për trajnime në formularin e vlerësimit të rezultateve të punës. Në fund njësia e personelit, mbledh të gjitha të dhënat për nevojat për trajnim të stafit të institucionit. Bazuar në nevojat e identifikuara në formularët e vlerësimit hartohet planin e nevojave për trajnim të institucionit i cili dërgohet në MPB/DMZP i cili harton planit të nevojave për trajnim në nivel të Shërbimit Civil.
Gjatë hartimit të pyetjeve për anketën për VNT është planifikuar të mblidhen të dhëna për opinionin dhe qëndrimin e NC në lidhje me identifikimin e nevojave për trajnim sipas kësaj procedure. Në pyetjen “Si do ta vlerësonit efektivitetin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë, për të identifikuar nevojat tuaja për trajnim? “, shumica e NC që morën pjesë në anketë vlerësojnë se kjo procedure është plotësisht joefektive (24.5%) apo joefektive në shumicën e aspekteve (30.5%) për të identifikuar nevojat për trajnim të NC.
Figura 23. Si do ta vlerësonit efektivitetin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë, për të identifikuar nevojat për trajnim
Tutje, NC janë pyetur se pas vlerësimit të rezultateve të punës “Sa here janë plotësuar nevojat /kërkesat tuaj për trajnime të cilët janë identifikuar gjatë vlerësimit vjetor të punës?”. Rezultatet e paraqitura në figurën 24 tregojnë se shumica e NC të anketuar deklarojnë se rrallë here plotësohen nevojat e tyre për trajnim të identifikuar gjatë vlerësimit vjetor të punës.
Figura 24. Sa here janë plotësuar nevojat /kërkesat tuaj për trajnime të cilët janë identifikuar gjatë vlerësimit vjetor të punë
24.5
30.5 31.3
12.6
1.1
Plotësisht joefektive Joefektive nëshumicën e aspekteve
Mesatarisht efektive Efektive në shumicëne aspekteve
Plotësisht efektive
20.8
39.6
29.7
9.2
0.7
Asnjëherë Shumë rallë Herë pas here Shumë shpesh Gjithmonë
44
Rezultatet e paraqitura në figurën më lartë, nuk duhet kuptuar si tregues se NC marrin pjesë shumë pak në trajnime, por se trajnimet në të cilat ata marrin pjesë jo domosdoshmërishtë janë trajnime për të cilat ata kanë më së shumti nevojë. Në fund, pjesëmarrja e NC në trajnime varet edhe nga procesi i menaxhimit të mundësive / ofertave për trajnimeve nga vetë institucioni. Supozohet se vendimmarrja për pjesëmarrjen e NC në trajnime bëhet nga udhëheqësi, dhe jo çdo herë merr pjesë në trajnim NC që ka më së shumti nevojë për atë trajnim. Çështjen e vendimmarrjes për pjesëmarrje në trajnim do e trajtojmë në seksionin më poshtë.
3.4. Trajnimet e ndjekura deri tani
Qëllimi i këtij seksioni të pyetjeve ishte që të mblidhen dhe analizohen të dhënat nga NC për përvojën e tyre lidhur me pjesëmarrjen në trajnimet e mbajtura në të kaluarën, duke përfshirë trajnimet e mbajtura në IKAP. Gjithashtu të anketuarit janë pyetur edhe për opinionin dhe përvojën e tyre në lidhje me përfitimin nga pjesëmarrësve nga trajnimet, efikasitetin, mangësitë e trajnimeve si dhe pengesat që ndikojnë në cilësinë e trajnimeve.
Në pyetjen se “sa herë keni qenë në trajnime gjatë 2 viteve të fundit”, pothuajse çdo i katërti NC (ose 24.4%) nuk kanë marrë pjesë në ndonjë trajnim gjatë dy viteve të fundit. Ndërsa 30.1% e NC të anketuar kanë deklaruar së gjatë kësaj periudhe në trajnime kanë marrë pjesë 2 deri në 3 herë. Në figurën 25 paraqitën më shumë informatë për nivelin e pjesëmarrjes së NC në trajnime.
Figura 25. Sa herë keni qenë në trajnime gjatë 2 viteve të fundit
Për kuptuar perceptimin e NC në lidhje me pengesat kryesore që ndikojnë në cilësinë e trajnimeve në Kosovë, përmes një pyetje me shumë zgjedhje (multiple choice) nga të anketuarit është kërkuar që të i vlerësojnë se cila është pengesa kryesore për të pas trajnime cilësore në Kosovë. Pak më shumë se 20% e të anketuarve mendojnë se mungesa e motivimit të stafit për pjesëmarrje në trajnime është pengesë kryesor për trajnimet cilësore, i përcjellur nga mungesa e vlerësimit adekuat të nevojave për trajnim (17.5%). Kjo e gjetur në lidhje me mungesën e motivimit për pjesëmarrje në trajnime është një çështje të cilën MBP (DMZP dhe IKAP) duhet ta trajtojnë dhe të identifikojnë faktorët de-motivues.
24.4%26.5%
30.1%
11.2%7.8%
Asnjëherë Një herë 2 deri në 3 herë 4 deri në 5 herë Më shumë se 5herë
45
Figura 26. Pengesa kryesore për të pas trajnime cilësore në Kosovë
Ndërsa si pengesa tjera që nuk ishin të listuara në pyetësor, shumica rezultojnë të jenë rreth mënyrës së përzgjedhjes së pjesëmarrëseve nga menaxhmenti i institucionit për të marr pjesë në trajnime. Lista më poshtë është shkëputur si citat nga përgjigjet e disa të anketuarve, në të cilat nuk është ndërhyrë nga autoret e këtij raporti.
Zyrtaret qe dërgohen ne trajnime nuk janë adekuat, dërgohen vetëm sa për te plotësuar numrin dhe hequr obligimin prej vetes nga ana e menaxhmentit.
Në trajnime si zakonisht dërgohen njerëzit jo profesional, jo të duhurit për lamije te caktuar.
Përzgjedhja e gabuar e personave për trajnime sepse adminsitrata publike dërgon punonjës të një fushe të cakutar në një fush tjetër do të thot për dikaster që kërkohet personi dërgojnë punonjës të dikasterit tjetër
perzgjedhja e personave jo te duhur per trajnimet te cilat nuk kan te bejne me vendin e tyre te punes
Trajnimet nuk ndiqen nga zyrtaret adekuat pershkak te favoreve politike,grupeve te caktuara te interesit mbrenda institucionit etj
Zakonisht njoftimet per trajnim qe i marrin niveli drejtues i ndajne vetem me stafin e afert
Përsëritja e temave të njejta
Mungesa e praktikes gjat trajnimeve
Moskoordinimi i trajnimeve ne mes Organizatave Buxhetore dhe ofruesit te trajnimeve (IKAP),
Mungesa e buxhetit nga organizata / institucioni
Mungese te buxhetit per te organizuar edhe trajnime te tjera shtese
Mungesa e mbikqyrjes, se si dhe sa po zbatohen/aplikohen shkathtesite e perfituara ne vendin e punes,
2.1.12. Vlerësimi i trajnimeve të IKAP
Shumica (51.9%) e të ajkëtuarve që janë përgjigjur në pyetjen në lidhje me efikasitetin e trajnimeve të IKAP, kanë marr pjesë në trajnimet e IKAP në të kaluarën. Në pyetjen “Trajnimet që keni marr pjesë në IKAP, a ju ka ndihmuar në përmirësimin e performancës suaj në punë”, 29.6% e atyre që kanë marr pjesë në trajnime, pranojnë se trajnimet ju kanë ndihmuar shumë në përmirësimin e performancës, 27.9% deri diku dhe 32.5% mesatarisht.
5.3%
5.9%
7.6%
9.7%
9.2%
11.8%
12.8%
17.5%
20.1%
Të tjera
Metoda jo e duhur e mbajtjes së trajnimeve
Mungesa e ofruesve cilësore të trajnimeve
Mungesa e trajnereve profesional
Mungesa e kohës për të marr pjesë në trajnime
Mungesa e pjesës praktike gjatë trajnimit
Mungesa e programeve të trajnimeve të duhura për vendin tim të punës
Mungesa e vlerësimit të nevojave për trajnim
Mungese e motivimit të stafit për të marr pjesë në trajnime
46
Figura 27. Trajnimet që keni marr pjesë në IKAP, a ju ka ndihmuar në përmirësimin e performancës suaj në punë?
Në vazhdim, NC që kanë marrë pjesë në trajnime të IKAP përmes një pyetje me shumë zgjedhje janë pyetur për të vlerësuar mangësitë e këtyre trajnimeve. Figura në vijim paraqet perceptimin e NC për mangësitë e trajnimeve të organizuara nga IKAP, në të cilët ata kanë marr pjesë.
Figura 28.Mangësitë e trajnimeve
Një numër i NC kanë listuar edhe shumë mangësi në kuadër të opsionit “të tjera”. Për shkak të gjatësisë së listës, mangësitë tjera janë vendosur në shtojcën 5. Në lidhje me atë se si vendoset për pjesëmarrjen e NC në trajnimet e IKAP, vetëm 32.1% e të anketuarve janë përgjigjur se pjesëmarrja në trajnim është bërë pasi që trajnimi ka qenë i planifikuar për pozitën time. Kjo mund të nënkuptoj se vetëm rreth një e treta e pjesëmarrësve në trajnimet e IKAP marrin pjesë në trajnimet që janë të dedikuara për pozitën, përgjegjësit dhe rolin e tyre. Rreth 40% e te anketuarve kanë deklaruar se propozimi apo vendimi për të marr pjesë në trajnimet e IKAP është bërë nga mbikëqyrësi. Duhet të ceket se 10.9% e të anketuarve kanë deklaruar se “ nuk kam pasur trajnime sepse kolegët e mi janë favorizuar nga mbikëqyrësi im dhe kolegët e mi”.
Figura 29. Si keni vendosur të shkoni në trajnimet e IKAP?
29.6%27.9%
32.5%
8.6%
1.5%
Shumë Deri diku Mesatarisht Shumë pak Aspak
9.2%
16.5%
21.1%
25.4%
27.7%
Të panevojshme
Të paplanifikuara
Të stërngarkuara
Jo në nivelin e duhur
Të përsëritura
10.9%
14.0%
14.4%
32.1%
39.5%
Nuk kam pasur trajnime sepse kolegët e mi janë favorizuar ngambikëqyrësi im dhe kolegët e mi
Ma ka propozuar kolegu im
E kam gjetur trajnimin vetë
Trajnimi ka qenë tashmë i planifikuar për vendin tim të punës
Ma ka propozuar mbikëqyrësi im
47
Prej rezultateve të prezantuara në figurën lartë, IKAP duhet të marr masa për përmirësimin e procesit të menaxhimit të trajnimeve, e me theks të veçantë në rritjen e koordinimin me institucionet e AP gjatë fazës së njoftimit dhe përzgjedhjes së pjesëmarrësve në trajnim.
Gjatë vitit 2020 për shkak të masave të ndërmarra nga QeK kundër përhapjes së pandemisë COVID-19, IKAP pjesën më të madhe të trajnimeve të planifikuara për 2020 i organizojë në formën online përmes platformës “Skype për biznes”. Dihet se trajnimet online, përveç disa përparësive kanë edhe mangësitë e tyre. Një prej këtyre mangësive është interaktiviteti gjatë trajnimit dhe efikasiteti i metodës online krahasuar me metodën e trajnimit në sallë. Për të vlerësuar efikasitetin e trajnimeve online të organizuara gjatë vitit 2020, nga të anketuarit që ishin pjesë e trajnimeve online u kërkua të vlerësojnë se “Sa janë efikas trajnimet online te organizuara nga IKAP”
Figura 30. Sa janë efikas trajnimet online te organizuara nga IKAP?
Nga analizimi i të dhënave shihet se vlerësimi i mbi 50% e pjesëmarrësve për trajnimet e ndjekura online është mesatarisht pozitiv apo deri diku pozitiv. Pra, 35.7% e tyre vlerësojnë se trajnimet online ishin mesatarisht efikas dhe 15.4% deri diku efikas. Pasi që pandemia COVID-19 pritet të vazhdojë, së paku edhe në pjesën e pare ti vitit 2021, IKAP do të detyrohet të vazhdojë ofrimin e trajnimeve online edhe për një kohë. Prandaj, IKAP duhet të planifikojë rritjen e kapaciteteve të brendshme dhe të trajnerëve për ofrimin e trajnimeve online dhe për përdorimin e platformave dhe mjeteve tjera online që mundësojnë interaktivitet gjatë trajnimit dhe rrisin efikasitetin e trajnimeve online.
Krejt në fund të anketës, NC kishin mundësinë të vlerësojnë se cila është metoda apo mënyra për mbajtjen e trajnimeve në të ardhmen. Duket se një pjesë e madhe (37.1%) e NC janë në favor të trajnimit në sallë dhe trajnimi në vendin e punës (27.1). Në të njëjtën kohë metodë e preferuar është edhe mentorimi. Ndërsa mësimi online duket se nuk është forma më e preferuar e trajnimit.
Figura 31. Cila mënyrë e trajnimit mendoni se ju përshtatet më mirë për punën tuaj?
11.0%
15.4%
35.7%
24.7%
13.2%
Shumë Deri diku Mesatarisht Shumë pak Aspak
2.6%
7.6%
9.2%
16.5%
27.1%
37.1%
Të tjera
Trajnimi online
Trajnimi jashtë vendit
Mentorimi
Trajnimi në vendin e punës
Trajnim në salla trajnimesh
48
2.1.13. Përmbledhje e nevojave për trajnim të identifikuara nga anketa me NC Në tabelën në vijim do ti paraqesim një përmbledhje të fushave dhe trajnimeve më të rëndësishme dhe të nevojshme të vlerësuara nga NC përmes anketës online për VNT. Kategorizimi i trajnimeve të identifikuara është bërë sipas fushave të kompetencave, ndërsa renditja e trajnimeve të identifikuara është bërë në bazë të mesatares aritmetike për secilin trajnim pas vlerësimit nga NC përmes shkallës: 1= Aspak i nevojshëm; 2= Pak i nevojshëm; 3= Mesatarisht i nevojshëm; 4= I nevojshëm dhe 5= Shumë i nevojshëm.
Fusha dhe Tema e trajnimit
Numri i NC që kanë deklaruar se kanë nevojë për trajnime
SA I NEVOJSHËM ËSHTË TRAJNIMI Paraqitur përmes mesatares aritmetike bazuar në shkallën e vlerësimit:
1= Aspak i nevojshëm 2= Pak i nevojshëm 3= Mesatarisht i nevojshëm 4= I nevojshëm 5= Shumë i nevojshëm
Hartimin dhe zbatimin e legjislacionit relevant ne Administratë Publike
1 Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjera nën ligjore të këtij ligji
1148 4.85
2 Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Procedurën e Përgjithshme Administrative dhe akteve tjera nën ligjore
1109 4.54
3 Hartimin e shkresave në administrate publike 998 3.98
Integrimi në BE dhe fondet e BE-së
1 Harmonizimin legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE 659 4.54
2 Njohuri për programimin dhe aplikimin në fondet e IPA 656 4.37
3 Kuptimi dhe interpretimi i politikave sektoriale të BE-së 655 4.35
4 Njohuri për menaxhimin e Ciklit të projektit në këndvështrimin e fondeve IPA 654 3.9
Planifikimin dhe zbatimin e politikave publike dhe strategjive
1 Hartimin e raporteve të monitorimit të strategjive 997 4.21
2 Hartimi dhe zbatimi e strategjive 972 4.17
3 Monitorimi dhe vlerësimi e strategjive. 968 3.76
49
Njohuri për Funksionimi i Administratës Publike dhe Shërbimit Civil në Kosovë
1 Njohuri për procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve 1006 4.03
2 Njohuri për funksionimin dhe legjislacionin në AP 1002 3.92
3 Njohuri për konfliktin e interesit në AP 998 3.72
Udhëheqje dhe menaxhim
1 Planifikimi dhe menaxhimi strategjik 418 4.2
2 Motivimi i stafit 393 4.07
3 Kontrolli dhe matja e performancës se institucionit dhe stafit 385 3.98
4 Përgatitja, menaxhimi dhe monitorimi i projekteve 381 3.73
5 Zgjidhja e problemeve dhe vendimmarrja menaxheriale 378 3.71
6 Menaxhimin e kohës dhe delegimin e përgjegjësive 355 3.62
Menaxhimin dhe zhvillimin e burimeve njerëzore
1 Zbatimi i dispozitave të Ligjit për zyrtar publik dhe rregulloreve qe dalin nga ky ligj 905 4.25
2 Marrëdhëniet e punës në shërbimin civil 831 3.89
3 Menaxhim i procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë 822 3.78
4 Planifikimi dhe zbatimi i procedurave të rekrutimit dhe avancimit në karrierë 819 3.75
5 Përdorimin e Sistemit të Informatave për Menaxhimin e Burimeve Njerëzore 723 3.68
Planifikimin dhe menaxhimin e financave publike dhe prokurimit publik
1 Zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik 855 4.15
2 Planifikimin financiar 827 4.1
3 Kryerja e procedurave te tenderimit për prokurimi të mallrave/ shërbimeve / punëve. 824 3.97
4 Hartimin e raporteve dhe pasqyrave financiare 809 3.6
5 Menaxhimin e kontratave 794 3.6
6 Përdorimin e prokurimi elektronik 793 3.54
50
Njohuri për qeverisjen lokale
1 Hartimin e akteve te brendshme komunale si dhe shkresave tjera zyrtare 705 4.06
2 Aplikimin e legjislacionit për qeverisjen lokale 681 3.7
3 Njohuri për zhvillimin ekonomik lokal 652 3.6
4 Hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale 590 3.5
Teknologji Informative
1 Përdorimin e Microsoft office 722 3.89
2 Krijimin dhe përdorimin bazave të të dhënave 686 3.79
3 Qeverisja elektronike (e-qeverisja) 593 3.41
Aftësi dhe njohuri të përgjithshme
1 Përgatitjen e raporteve dhe shkresave zyrtare 108 3.66
2 Arkivimin e dokumenteve zyrtare, përfshirë arkivimin elektronik 76 3.55
3 Administrimin dhe koordinimin e punëve në zyrë 53 3.35
Tabela 2. Përmbledhje e nevojave për trajnim të identifikuara nga anketa me NC
51
4. Triangulimi i të dhënave dhe të gjeturave të VNT
Metoda më e përshtatshme për të vërtetuar të dhënat, kontrolluar saktësinë dhe rritur besueshmërinë e gjetjeve të VNT-së, është trekëndëzimi i të dhënave. Termi “triangulation” (trekëndëzimi) i referohet praktikës së përdorimit të burimeve të shumta të të dhënave ose metodave të ndryshme për të krahasuar të rezultatet (të gjeturat) ashtu që të rritet besueshmëria e një studimi.
Triangulimi metodologjike është lloji më i zakonshëm i triangulimit të të dhënave dhe rezultateve. Studimet që përdorin triangulimi metodologjik mund të përfshijnë dy ose më shumë metoda të mbledhjes së të dhënave, p.sh. të dhënat kualitative dhe e ato kuantitative.
Në rastin e VNT për institucionin e AP në nivelin lokal dhe qendror në Kosovë, triangulimi është bërë duke përdorur metodat dhe burimet për mbledhjen e të dhënave dhe krahasimin e të gjeturave nga tri metodat si më poshtë:
Figura 32. Triangulimi i të dhënave
Siç shihe nga figura më lartë gjatë traingulimit për VNT janë përdorur tre burime të të dhënave dhe dy metoda të mbledhjes së të dhënave, kualitative (analizimi i dokumenteve, intervistat dhe fokus grupet) dhe kuantitative (anketa).Triangulimi i të dhënave dhe të gjeturave nga VNT ka rezultuar në dy konkludojmë si më poshtë:
1. Rezultatet / të gjeturat pas triangulimit përputhen (janë konvergjente) në shumë aspekte dhe të çojnë në të njëjtat përfundime
2. Rezultatet / të gjeturat pas triangulimit konsiderohen komplementare me njëra-tjetrën dhe të përdoren për të plotësuar rezultatet individuale.
Në vijim do të paraqesim në formë tabelore tringulimin e gjetjeve / rezultateve nga përdorimi i tre burimeve për mbledhjen e të dhënave në lidhje me nevojat për ngritje të kapaciteteve , dizajnimin dhe ofrimin e trajnimeve për NC të nivelit qendror dhe lokal.
Të gjeturat nga analizimi i
dokumenteve
Të gjeturat nga intervistave dhe diskutimet në fokus grupe
TRIANGULIMI I
TË
DHËNAVE
Të gjeturat nga anketa
52
Identifikimi dhe vlerësimi i nevojave për ngritje të kapaciteteve të NC sipas fushave të kompetencave (njohurive, aftësive dhe shkathësive) më të kërkruara
KOMPETENCAT E NEVOJSHME
BURIMI 1
Të gjeturat nga Analiza e dokumenteve
BURIMI 2
Të gjeturat nga anketa
BURIMI 3
Të gjeturat nga intervistat dhe fokus grupi
HARTIMI DHE ZBATIMI E LEGJISLACIONIT RELEVANT NË AP
Pako ligjore për RAP dhe legjislacionit sekondar (Ligji për zyrtarët publik dhe Ligji për organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore dhe të agjencive të pavarura )
LPPA dhe harmonizimi i legjislacionit me LPPA
Hartim te ligjeve dhe akteve nën-ligjore
Përmirësimin e sistemit rregullativ lehtësues
Ligjin për Kontrollin e Brendshëm të Financave Publike
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjera nën ligjore të këtij ligji
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Procedurën e Përgjithshme Administrative dhe akteve tjera nën ligjore
Hartimin e shkresave në administrate publike
Trajnimi për zbatimin e LZP
Trajnime për zbatimin e LPPA
PLANIFIKIM DHE ZBATIM TË POLITIKAVE PUBLIKE DHE STRATEGJIVE
Hartimit të politikave dhe legjislacionit
Sistemit të planifikimit të integruar dhe fuqizimin e koordinimit dhe strukturave vendimmarrëse
Planifikimi monitorim, raportim dhe vlerësim të integruar të politikave.
Komunikimi dhe konsultimi efektiv për politikat publike
Zhvillimin e politikave dhe planifikimin e punës.
Planifikimin strategjik
Hartimi, planifikim dhe koordinimi i politikave publike
Vlerësimi i rregullt i politikave dhe masave rregulluese
Hartimin e raporteve të monitorimit të strategjive
Hartimi dhe zbatimi e strategjive
Monitorimi dhe vlerësimi e strategjive.
Trajnime për zbatimin e Kornizën Kombëtare për Menaxhimin Strategjik (pas aprovimit të saj)
Trajnimi për planifikim, zhvillimin dhe analizimin e politikave, duke përfshirë standardet e kostimit të strategjive, përgatitjen e koncept dokumenteve, vlerësimit të ndikimit të politikave
Monitorimi dhe vlerësimi i strategjive
53
INTEGRIMI NË BE DHE FONDET E BE
Planifikimin dhe zbatimin e MSA-së dhe për zhvillim të politikave
Fondet e BE dhe monitorimi i tyre
Integrim evropian dhe politikat sektoriale e BE-së
MSA zbatimin e obligimeve që burojnë nga MSA-ja.
Harmonizimin legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE
Njohuri për programimin dhe aplikimin në fondet e IPA
Kuptimi dhe interpretimi i politikave sektoriale të BE-së
Njohuri për menaxhimin e Ciklit të projektit në këndvështrimin e fondeve IPA
Njohuritë për integrimet evropiane , për NC në nivel komunal që punojnë në sektorin e integrimeve evropiane por edhe për NC nga drejtori tjera
QEVERISJE LOKALE Menaxhimin dhe përdorimin e tokës dhe pronës komunale
Menaxhimin e burimeve natyrore dhe qëndrueshmërinë e mjedisit
Njhuri për qeverisje Lokale
Hartimin e akteve te brendshme komunale si dhe shkresave tjera zyrtare
Aplikimin e legjislacionit për qeverisjen lokale
Njohuri për zhvillimin ekonomik lokal
Hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale
Trajnim për vlerësimin e vlefshmërisë se akteve komunale
Trajnim për njohuritë lidhur dhënien në shfrytëzim të pronës së komunave, e posaçërisht për rregulloren e re që e rregullon këtë çështje, e cila do të miratohet së shpejti.
UDHËHEQJE DHE MENAXHIM
Menaxhim i institucioneve në administratës publike
Menaxhimin e projekteve dhe kontratave
Menaxhimit të performancës dhe përmirësimi i llogaridhënies
Planifikimi dhe menaxhimi strategjik
Motivimi i stafit
Kontrolli dhe matja e performancës se institucionit dhe stafit
Përgatitja, menaxhimi dhe monitorimi i projekteve
Zgjidhja e problemeve dhe vendimmarrja menaxheriale
Menaxhimin e kohës dhe delegimin e përgjegjësive
Trajnime për ngritjen në detyrë në një pozitë të kategorisë së mesme dhe të ulët drejtuese të cilat duhet të përmbajnë module te përgjithshme / standarde për aftësitë për menaxhim (planifikim, kontrollim, udhëheqje, organizimin) rolin dhe përgjegjësit e udhëheqësit, vlerësimin e stafit dhe module specifike për institucionin dhe departamentin
FUNKSIONIMI I AP NË KOSOVË
Menaxhim të administratës publike dhe shërbim civil
Njohuri për procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve
Njohuri për funksionimin dhe legjislacionin në AP
Njohuri për konfliktin e interesit në AP
Trajnime për NC fillestar (të sapo emëruar) duhet të përmbajnë module të trajnimit funksionimin e AP, ligjet relevante në AP , llogaridhënia në AP, kodi etik, komunikim, mandatin e institucionin dhe hartim të shkresave dhe module
54
specifike për institucionin dhe pozitën ku punon NC
MENAXHIM DHE ZHVILLIM TË BURIMEVE NJERËZORE
Menaxhim të burimeve njerëzore
Menaxhimit të performancës
Zbatimi i dispozitave të Ligjit për zyrtar publik dhe rregulloreve qe dalin nga ky ligj
Marrëdhëniet e punës në shërbimin civil
Menaxhim i procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë
Planifikimi dhe zbatimi i procedurave të rekrutimit dhe avancimit në karrierë
Përdorimin e Sistemit të Informatave për Menaxhimin e Burimeve Njerëzore
Trajnimi për rregulloret e LZP
Trajnime për sistemin e menaxhimit të burimeve njerëzore (SIMBNJ)
PLANIFIKIM, MENAXHIM TË FINANCAVE PUBLIKE DHE PROKURIMIT PUBLIK
Trajnimi i auditorëve të brendshëm rreth auditimit të fondeve të BE-së dhe projekteve të bashkë-financuara nga BE-ja
Menaxhimit të financave publike (kontroll I brendshëm dhe auditim)
e-prokurim
Trajnim specifik për prokurim publik për kategori të veçanta dhe palët e interesuara
Prokurim publik
Prokurimit publik dhe partneriteti publiko-privat
Financa-planifikim dhe menaxhim për financat lokale
Sistemeve për planifikim të buxhetit (BDMS dhe PIP)
Sistemit PIP në fushën e planifikimit të projekteve kapitale
Vlerësimit të ndikimit buxhetor
Zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik
Planifikimin financiar
Kryerja e procedurave te tenderimit për prokurimi të mallrave/ shërbimeve / punëve.
Hartimin e raporteve dhe pasqyrave financiare
Menaxhimin e kontratave
Përdorimin e prokurimi elektronik
TEKNOLOGJI INFORMATIVE
Përdorim të TI dhe digjitalizimin e shërbimeve administrative
Përdorimin e Microsoft office
Krijimin dhe përdorimin bazave të të dhënave
Qeverisja elektronike (e-qeverisja)
55
Shkathtësi specifike në fushën e TI AFTËSI DHE NJOHURI TË PËRGJITHSHME PËR PUNË NË ZYRE
Përgatitjen e raporteve dhe shkresave zyrtare
Arkivimin e dokumenteve zyrtare, përfshirë arkivimin elektronik
Administrimin dhe koordinimin e punëve në zyrë
QEVERISJE E MIRË Llogaridhënia dhe transparenca ndaj publikut
Komunikim me qytetarët dhe për të rritur pjesëmarrjen e tyre në jetën publike
OFRIM I SHËRBIMEVE
Ofrimi i shërbimeve dhe zbatimi i procedurave administrative
Shërbime përdorim të teknologjisë së informacionit dhe digjitalizimin e shërbimeve administrative
Ofrimin i shërbimeve publike
Tabela 6. Trinagulimi i të dhenave , burimeve dhe rezultateve të VNT
56
Përcaktimi i prioriteteve të nevojave për trajnim
Mbledhja e informatave gjatë procesit të VNT mund të rezultojë në një listë të gjatë të nevojave për trajnim. Në mungesë të resurseve është e pa mundur të plotësohen të gjitha nevojat e identifikuara, prandaj është e rëndësishme të tregohet se cilat nevoja janë me të rëndësishme dhe më prioritare.
Duke bërë këtë prioritizimi IKAP do të kenë më të lehtë të përfshinë këto nevoja në planin e trajnimit. Çfarë do kritere të përdorën, është me rendësi të dihet se “kush duhet to përcaktojë këto prioritetet. A do të përcaktohen këto prioritet nga ekipi për VNT apo nga menaxhmenti i IKAP.
Në këtë rast, ne do të i vendosim këto prioritetet në këtë raport dhe pastaj menaxhmenti i IKAP të ketë mundësi ti rishikojë në të ardhmen. Në vijim do të shpjegohen se si janë përcaktuar prioritetet. Përmes kësaj menaxhmenti i IKAP do të ketë një arsyeshmëri për vendimmarrje për të pranuar ose jo kriteret e përcaktuara dhe prioritetet e zgjedhura.
Kriteret specifike të cilat janë përdorur për të përcaktuar nevojat prioritare për trajnim të NC janë:
Ndërlidhja me strategjitë relevante ne AP – Në këtë kriter kemi marr parasysh nëse nevoja për një trajnim të caktuar është e gjetur apo ka dal si rezultat nga dokumentet strategjike të analizuara, fokus grupi dhe intervistat.
Burimet që kanë identifikuar këtë nevojë. Në sa burime dhe analiza është gjetur se kjo është nevojë për trajnim? Nevojat për trajnim që janë identifikuar përmes dy ose më shume metodave dhe burimeve janë konsideruar si më të rëndësishme në krahasim me ato trajnime që janë identifikuar vetëm nga një metodë apo burim. Të dhënat janë marr nga triangulimi i burimeve dhe rezultateve.
Mesatarja aritmetike. Sa i rëndësishëm dhe sa i nevojshëm është vlerësuar të jete një trajnim i tillë nga NC? Për këtë kriter janë përdorur rezultate nga anketa me NC. Ashtu siç kemi shpjeguar më herët, për të matur rëndësinë dhe nevojën është llogaritur mesatarja aritmetike duke përdor vlerësimin nga 1 deri në 5. Sa më e lartë mesatarja e rëndësisë dhe e nevojës, prioriteti i trajnimit është vendos më i lartë.
Masa e nevojës: Sa NC kanë nevojë për trajnime të tilla.? A është nevojë e përbashkët? Sa ma i madhe numri i NC që kërkojnë trajnim të tilla, më me prioritet të lartë është konsideruar ai trajnim. Të dhënat janë marr nga rezultatet e anketës me NC.
Në fund të gjithë këto kritere janë peshuar dhe prioriteti i nevojave për trajnim është kategorizuar në tabelën në vijim sipas këtij kategorizimi dhe shenjëzimi::
3 = Prioritet i lartë
2 = Prioritet i mesëm
1 = Prioritet i ulët
Duke u bazuar në të dhënat statistikore të analizuara nga anketa me NC në këtë tabele kemi vendosur edhe tregues se për cilën kategori të NC duhet të zhvillohen dhe mbahen trajnimet e prioritizuara. Shënimi i kategorive apo targetit të trajnimit është bërë si në vijim:
ND= NC të nivelit drejtues
NP= NC të niveli profesional
NTA= NC të nivelit tekniko-administrativ
57
Fushat dhe trajnimet
Prioriteti 3 = I lartë 2= I mesëm 1 = I ulët
Kategoria e NC per te cilet duhet te ofrohet trajnimi
HARTIMI DHE ZBATIMI E LEGJISLACIONIT RELEVANT NË AP
Zbatimi dhe interpretimi i Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjera nën ligjore të këtij ligji 3
ND
NP
Zbatimi dhe interpretimi i Ligjit për Procedurën e Përgjithshme Administrative dhe akteve tjera nën ligjore
3 ND
NP
Hartimin e shkresave në administrate publike 3 ND
NP
Zbatimi dhe interpretimi i Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë, dhe akteve tjera nën ligjore 2
ND
NP
Zbatimi dhe interpretimi i ligjit për organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore dhe të agjencive të pavarura si dhe akteve tjera nën ligjore
1
Zbatimi dhe interpretimi i Ligji për Kontrollin e Brendshëm të Financave Publike 1
PLANIFIKIM DHE ZBATIM TË POLITIKAVE PUBLIKE DHE STRATEGJIVE
Hartimi i raporteve të monitorimit të strategjive 3 ND
NP
Hartimi dhe zbatimi e strategjive 3 ND
NP
Monitorimi dhe vlerësimi e strategjive. 3 ND
NP
Komunikimi dhe konsultimi efektiv për politikat publike 2 ND
NP
Vlerësimin e ndikimit rregullativ 2 ND
NP
Kostimi i strategjive 1
INTEGRIMI NË BE DHE FONDET E BE
Harmonizimi i legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE 3 ND
NP
Njohuri për programimin dhe aplikimin në fondet e IPA 3 ND
NP
Kuptimi dhe interpretimi i politikave sektoriale të BE-së 3 ND
NP
Njohuri për menaxhimin e Ciklit të projektit në këndvështrimin e fondeve IPA
2 ND
NP
Njohuri për marrëveshjen e stabilizim Asociimit (MSA) 2 ND
NP
Monitorimin dhe zbatimin e politikave për përmbushjen e detyrimeve nga MSA
2 ND
NP
QEVERISJE LOKALE
Hartimi i akteve te brendshme komunale si dhe shkresave tjera zyrtare 3 ND
NP NTA
Aplikimi i legjislacionit për qeverisjen lokale 3 ND
NP NTA
Njohuri për zhvillimin ekonomik lokal 2 ND
NP
58
NTA
Menaxhimin dhe pronës komunale 2 ND
NP NTA
Trajnim për vlerësimin e vlefshmërisë se akteve komunale 2 ND
NP NTA
Hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale 1
Menaxhimin e Financave të pushtetit lokale 1
UDHËHEQJE DHE MENAXHIM
Planifikimi dhe menaxhimi strategjik 3 ND
Motivimi i stafit 3 ND
Kontrolli dhe matja e performancës se institucionit dhe stafit 3 ND
Përgatitja, menaxhimi dhe monitorimi i projekteve 2 ND
Zgjidhja e problemeve dhe vendimmarrja menaxheriale 2 ND
Menaxhimi i kohës dhe delegimi i përgjegjësive 2 ND
Menaxhimit të performancës dhe përmirësimi i llogaridhënies 2 ND
Menaxhimin e konfliktit dhe sjelljeve në organizate 2 ND
Përgatitjen e raporteve menaxheriale 1
Menaxhimin e punës ekipore 1
FUNKSIONIMI I AP NË KOSOVË
Njohuri për procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve 3 ND
NP NTA
Njohuri për funksionimin dhe legjislacionin në AP 3 ND
NP NTA
Njohuri për konfliktin e interesit në AP 3 ND
NP NTA
Njohuri për e kodin etik dhe integritetit në Administratën Publike 2 ND
NP NTA
Njohuri për Menaxhimin e cilësisë në Administratën Publike 1
MENAXHIM DHE ZHVILLIM TË BURIMEVE NJERËZORE
Zbatimi i dispozitave të Ligjit për zyrtar publik dhe rregulloreve qe dalin nga ky ligj
3 ND
NP
Marrëdhëniet e punës në shërbimin civil 3 ND
NP
Planifikimi dhe zbatimi i procedurave të rekrutimit dhe avancimit në karrierë
3 ND
NP
Menaxhim i procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë 2 ND
NP
Përdorimin e Sistemit të Informatave për Menaxhimin e Burimeve Njerëzore 2
ND
NP
Planet e personelit 1
PLANIFIKIM, MENAXHIM TË FINANCAVE PUBLIKE DHE PROKURIMIT PUBLIK
59
Zbatimi i ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik 3 ND
NP
Planifikimi financiar 3 ND
NP
Kryerja e procedurave te tenderimit për prokurimi të mallrave/ shërbimeve / punëve.
3 ND
NP
Hartimi i raporteve dhe pasqyrave financiare 2 ND
NP
Menaxhimi i kontratave 2 ND
NP
Përdorimi i prokurimi elektronik 2 ND
NP
Perdorimi i sistemeve në financat publike (BDMS, PIP, SIMFK) 1
Vlerësimi i ndikimit buxhetor 1
Kryerja e auditimit te brendshëm (financiar, performancës dhe rregullsisë) 1
TEKNOLOGJI INFORMATIVE
Përdorimi i Microsoft office 3 NP
NTA
Krijimi dhe përdorimi i bazave të të dhënave 3 NP
NTA
Planifikimi dhe menaxhimi i projekteve me MS Projekt 2 NP
NTA
Qeverisja elektronike (e-qeverisja) 2 NP
NTA
Përdorimi TI per digjitalizimin e shërbimeve administrative 1
Menaxhimi i web faqeve dhe i mediave sociale 1
AFTËSI DHE NJOHURI TË PËRGJITHSHME PËR PUNË NË ZYRE
Administrimi dhe koordinimin e punëve në zyrë 2 NTA
Përgatitja e raporteve dhe shkresave zyrtare 2 NTA
Arkivimi e dokumenteve zyrtare, përfshirë arkivimin elektronik 2 NTA
Planifikimi dhe mbajtja e takimeve 1
Komunikimi me palë 1
QEVERISJE E MIRË
Llogaridhënia dhe transparenca ndaj publikut 2 ND NP
Komunikim me qytetarët dhe për të rritur pjesëmarrjen e tyre në jetën publike
2 ND NP
Çështjet lidhur me antikorrupcioni 2 ND NP
OFRIM I SHËRBIMEVE
Ofrimi i shërbimeve ndaj qytetarit 2 ND
NP NTA
Shërbime përdorim të teknologjisë së informacionit dhe digjitalizimin e shërbimeve administrative
1
Tabela 7. Nevojat për trajnime sipas prioriteteve
60
III. KONKLUZIONET DHE REKOMANDIMET Raporti paraqet nevojat për zhvillimi të kapaciteteve që ishin të zakonshme dhe të kërkuara nga shumica e NC të anketuara si dhe të informatave të mbledhura përmes intervistave dhe dokumenteve te analizuara. Bazuar në metodologjinë e përdorur për mbledhjen e të dhënave, ne besojmë se të njëjtat nevoja përfaqësojnë të gjithë NC në nivel qendror dhe lokal. Rezultatet e VNT përfaqësojnë një kontekst më të gjerë të asaj që duhet të bëhet në përgjithësi për zhvillimin e kapaciteteve të NC për t'iu përgjigjur më mirë kërkesave për një AP profesionale dhe që ofron shërbime efikase dhe cilësore për qytetarët dhe bizneset. Konkluzionet dhe rekomandimet e paraqitura në seksionin vijues janë rezultat i një procesi të vlerësimit nevojave për trajnim në nivel qendror dhe lokal. Konkluzionet:
Disa nga strategjitë relevante të pakos strategjike për RAP të cilat janë analizuar në kuadër të VNT janë në vitin e fundit të validitetit dhe pritet shumë shpejtë që ato të rishikohen apo të hartohen strategji të reja. Kjo paraqet moment për vendosjen e prioriteteve të reja nga QeK, rrjedhimisht edhe nevoja të reja për ngritjen e kapaciteteve të NC.
Pas procesit të tringulimit, rezultatet / të gjeturat nga të gjitha burimet përputhen dhe sjellin të njëjtat përfundime se ekziston nevojë signifikante për ngritjen e kapaciteteve dhe përmirësimin e kompetencave të përgjithshme dhe të veçanta funksionale të NC. Megjithatë, kërkesa për rritjen e kompetencave të veçanta funksionale të NC është më e madhe në krahasim me ato për kompetencat e përgjithshme.
Bazuar në numrin e kërkesave për trajnime të NC të nivelit profesional dhe drejtues janë prioritare. Sa i përket nivelit të institucionit në të cilin punojnë NC, nuk ka ndonjë dallim signifikant në lidhje me kërkesën (apo nevojën) për trajnim në mes të NC të nivelit qendror dhe atij lokal.
Zbatimi i kornizës ligjore dhe strategjike për Reformën e Administratës Publike (RAP) rezulton të jetë një ndër sferat ku kërkohet në masë të madhe ngritje të kapaciteteve përmes trajnimit të NC për zbatimin me sukses të kornizës ligjore dhe strategjike për RAP.
Meqenëse LZP si pjesë e reformës ligjore brenda RAP ka sjell ndryshime të mëdha. Nevojat për trajnime për zbatimit e LZP dhe akteve nën ligjore janë mjaft evidente. Trajnimi për LZP kërkohen të jenë të detajuar dhe të behet për secilin kapitull të LZP.
Trajnimet lidhura me zbatimin e strategjive rezultojnë të jenë më të nevojshme, në krahasim me trajnimet që kanë të bëjnë me përgatitjen e strategjive siç janë kostimi i strategjive, vlerësimi i ndikimit rregullativ etj. Arsye për këtë mund të jetë numri më i madh i NC të përfshirë në fazën e zbatimit dhe monitorimit të strategjive se sa në fazën përgatitore të tyre.
Në fushën e njohurive rreth çështjeve të integrimit në BE, nevojat më të mëdha për trajnime janë për temat rreth harmonizimit legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE dhe për programimin dhe aplikimin në fondet e BE (fondet e IPA)
Njohuritë rreth zbatimi të legjislacionit relevant në fushën e qeverisjes lokale, hartimi dhe vlerësimi e vlefshmërisë e akteve te brendshme komunale, dhe menaxhimi i pronës komunale janë disa nga njohuritë dhe aftësitë për të cilat më së shumit kanë nevoje trajnime NC të punësuar në komuna
61
Nevoja për trajnime për zhvillimin e kompetencave për udhëheqje dhe menaxhim është evidente në dy nivelet, dhe kryesisht fokusohet ne ngritjen e njohurive dhe shkathtësive për planifikimi dhe menaxhimi strategjik, menaxhim të performancës se institucionit dhe stafit dhe aftësi të buta menaxheriale
Kompetencat e përgjithshme në lidhje me funksionimin e AP në Kosovë janë vlerësuar si mjaft të rëndësishme dhe të nevojshme. Nevojat për ngritjen e kapaciteteve të NC në këtë fushë lidhen me njohuritë për sistemin dhe legjislacionin relevant në AP, procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve, konfliktin e interesit në AP si dhe kodin etik dhe integritetin në AP.
Nevojat për trajnim në fushën menaxhimit dhe zhvillim të burimeve njerëzore kryesisht kanë të bëjnë me zbatimin e obligimeve që dalin nga LZP lidhur me marrëdhëniet e punës, rekrutimin, avancimin, vlerësimin e punës dhe përdorimin e SIMBNJ
Nevojat për trajnime në fushën e menaxhimit të financave publike dhe prokurimit dominohet nga trajnimet që duhet të synojnë ngritjen e kapaciteteve për zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik dhe planifikim dhe raportim financiar
Nevojat për zhvillimin e kompetencave për përdorimin e teknologjisë informative sipas rezultateve të VNT, sugjerojnë që tre temat e mëposhtme prioritare të synohen nga trajnimet e ardhme : përdorimin e microsoft office dhe krijimin dhe përdorimin bazave të të dhënave
Të gjeturat e VNT tregojnë se NC kanë edhe nevoja tjera specifike për trajnim përveç këtyre të listuara. Nevojat për trajnim në fushën e zbatimit të legjislacionit specifik dhe nevojave për trajnime specifike në fushën teknologjisë informative dominojnë në kuadër të nevojave tjera për trajnim.
Shumica e NC vlerësojnë se identifikimi i nevojave përmes vlerësimit të rezultateve të punës është joefektive. Procesi i vlerësimit të rezultateve të punës nuk rezulton me identifikimin e duhur nevojave për trajnim. Ky proces vlerësohet se shpesh bëhet vetëm si formalitet. Edhe ato nevoja për trajnim që identifikohen nga ky proces shumë pak arrihet të plotësohen apo të konkretizohen me trajnime. Për më shumë kjo mund të ndodhë për shkak se nevojat e NC nganjëherë janë shumë specifike dhe ka mungesë të mundësive për trajnim, pasi që IKAP nuk mund të ofrojë më shumë trajnime brenda një viti për një numër kaq të madh të NC.
Nuk ka ndonjë definimi dhe kuptim të qartë se cilat do të jenë trajnimet e obligueshme /detyrueshme siç janë përcaktuar me LZP. Si pasojë edhe përmbajtja e tyre nuk dihet.
Bashkëpunimi me IKAP vlerësohet i kënaqshëm. Megjithatë, sa i përket trajnimeve për pjesëmarrësit nga niveli lokal, nuk ka koordinim të mjaftueshëm në mes të IKAP, MPL dhe AKK e për harmonizimin e përpjekjeve në ofrimin e trajnimeve për NC të komunave.
Vetëm një e treta e NC marrin pjesë në trajnim të cilat janë planifikuara dhe dedikuar për pozitat e tyre. Gati gjysma e NC që marrin pjesë në trajnime e IKAP janë propozuar apo vendimi për të marr pjesë në trajnime është bërë nga mbikëqyrësi
Sa i përket cilësisë së trajnimeve raporti tregon se ka vend për të u përmirësuar, duke filluar nga metodologjia e trajnimit, aftësitë e trajnerit e deri te mënyra e përzgjedhje së pjesëmarrësve për trajnim.
Trajnimet e ofruara ne shumicën e rasteve janë të bazike dhe shoqërohen me mungesë interaktiviteti. Trajnimet vlerësohen se janë shumë teorikë dhe kryesisht janë të fokusuar në përcjelljen e informatave nga trajnuesi tek pjesëmarrësi dhe nuk ofron mjaftueshëm
62
zhvillim të shkathtësive të NC. Pengesë tjetër për trajnime cilësore vlerësohet të jetë edhe mungesa e motivimit të stafit për pjesëmarrje në trajnime, mungesa e vlerësimit adekuat të nevojave për trajnim dhe mënyra e përzgjedhjes së pjesëmarrëseve nga menaxhmenti i institucionit për të marr pjesë në trajnime.
Afërsisht 75% e të anketuarve kanë marrë pjesë së paku një herë në ndonjë trajnim gjatë dy viteve të fundit. Prej tyre më shumë se gjysma vlerësojnë se trajnimet e IKAP ju kanë ndihmuar në përmirësimin e performancës.
Tek më shumë se gjysma e NC të anketuar dominon perceptimi se trajnimet të organizuara nga IKAP janë te përsëritura dhe jo ne nivel te duhur.
Rezultatet e VNT tregojnë se NC e shohin mungesën e trajnimit praktik si një nga pengesat kryesore për ndërtimin e kapaciteteve cilësore, duke kërkuar një ri-dizajnim të metodologjive të trajnimit që aktualisht IKAP përdor.
Trajnimet online të IKAP vlerësohet se janë deri diku efikase puna në grupe apo ushtrimet. Një prej mangësive të evidentuara është se interaktiviteti dhe efikasiteti i metodës online është më i ulët krahasuar me metodën e trajnimit në sallë.
Në lidhje me atë se cila është metoda apo mënyra për mbajtjen e trajnimeve në të ardhmen, duket se një pjesë e madhe e NC janë në favor të trajnimit në sallë, trajnimit në vend të punës dhe mentorimit. Ndërsa mësimi online duket se nuk është forma më e preferuar e trajnimit.
Rekomandimet
IKAP duhet të i përcjell ndryshimet në kornizën strategjike dhe pas analizimit këtyre strategjive, duhet të bëje revidimin e këtij raporti dhe planit të trajnimit me ndryshimet dhe kërkesat e reja që mund të dalin nga orientimi i ri strategjik i QeK, përfshirë edhe nevojat për trajnim të NC.
IKAP duhet të forcojë rolin e tij gjatë hartimit të strategjisë për trajnim të NC si dhe në zbatimin, monitorimin dhe koordinimin e saj.
Nevojat e identifikuara dhe vlerësuara si më prioritare të prezantuara në tabelën numër 8, duhet të shërbejnë si input për hartimin e planit shumëvjeçar të trajnimeve për NC dhe për zhvillimin e kurrikulave për programet e trajnimit.
Trajnimet të zhvillohen dhe përgatiten duke u fokusuar në rritjen dhe zhvillimin e kompetencave të veçanta funksionale që ofrojnë njohuri edhe shkathtësi specifike bazuar në nevojat e institucionit dhe nevojave specifike për grupin e pozitave të ndryshme të NC.
Trajnimet duhet të fokusohen kryesisht në ngritjen dhe zhvillimin e kompetencave të për kategorinë e NC profesional dhe të drejtues nga niveli qendror dhe lokal. Trajnimet e IKAP duhet të përshtatur për grupet specifike të synuara dhe mos të jenë trajnime që ofrojnë njohuri të përgjithshme. Trajnimet duhet të personalizohen bazuar në nevojat e NC
Pasi që LZP parasheh që trajnimet të jenë të obligueshme, programet e trajnimit të obligueshme në përmbajtjen e vetë, përveç njohuri dhe aftësi të përgjithshme, do të duhej të ofronin mundësi edhe për rritjen e aftësive dhe shkathtësive specifike.
MPB duhet të përcaktojnë kushtet dhe mënyrën e menaxhimit të trajnimeve të detyrueshme / obligueshme, grupet e synuara, përmbajtjen dhe rezultatet që duhet sjellin
63
këto trajnime. Këto trajnime duhet të përgatiten duke përdorur qasjen modulare për zhvillimin dhe mbajtjen e trajnimeve.
IKAP duhet të marr masa për përmirësimin e procesit të menaxhimit të trajnimeve, e me theks të veçantë në rritjen e koordinimin me institucionet e AP gjatë fazës së njoftimit dhe përzgjedhjes së pjesëmarrësve në trajnim.
Për ofrimin e trajnimeve për stafin e komunave të ketë koordinim më të mirë e mes të IKAP dhe MPL dhe AKK me qëllim që të eliminohet dyfishimi dhe mbivendosja e trajnimeve për NC të nivelit komunal. Për këtë qëllim në fillim të çdo viti duhet të organizohen takime koordinuese në mes të IKAP dhe AKK dhe MPL për ti shmangur duplifikimet dhe për te koordinuar aktivitetet.
IKAP duhet të formulojë në detaje se kush duhet të jetë pjesëmarrës në trajnim dhe të kërkojë saktësisht nga institucionet që të dërgojnë pjesëmarrës (të kategorisë, nivelit apo pozitës) për të cilët është dizajnuar trajnimi. Në këtë aspekt, roli i IKAP është domethënës që të evitoj situata kur institucionet dërgojnë NC që nuk i plotësojnë kriteret e përcaktuara dhe në këto raste ndoshta IKAP duhet të mendoj hollësisht në përzgjedhjen e targetit për secilin trajnim.
Secili program trajnimi duhet të synoj një kategori të caktuar të NC, prandaj të gjithë institucionet e AP duhet të bëjnë përpjekje që audienca /pjesëmarrësit në trajnim të jenë ata për të cilët është hartuar dhe planifikuar program trajnimi.
Trajnimet nuk do të jenë teorike dhe të bazuara vetëm në njohuri, por ato duhet të përqendrohen në studime të rastit, të përmbajnë më shumë punë praktike dhe ushtrime individuale dhe grupore
IKAP duhet të organizoj trajnim për trajner në mënyrë të vazhdueshme me qëllim që trajnerët të kenë aftësitë e duhura jo vetëm për transmetimin e njohurive por edhe për të bërë trajnimi sa më interaktiv dhe më praktik.
Pasi që pandemia COVID-19 pritet të vazhdojë, së paku edhe në pjesën e pare ti vitit 2021, IKAP do të detyrohet të vazhdojë ofrimin e trajnimeve online edhe për një kohë. Prandaj, IKAP duhet të planifikojë rritjen e kapaciteteve të brendshme dhe të trajnerëve për ofrimin e trajnimeve online dhe për përdorimin e platformave dhe mjeteve tjera online që mundësojnë interaktivitet gjatë trajnimit dhe rrisin efikasitetin e trajnimeve online.
Bazuar në rezultatet të këtij vlerësimi dhe prioritizimit të nevojave për trajnim, rekomandohet që fillimisht të përgatiten programet e trajnimit për zhvillmin e kompetencave të NC për:
1. Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjera nën
ligjore të këtij ligji
2. Marrëdhëniet e punës në shërbimin civil
3. Planifikimi dhe zbatimi i procedurave të rekrutimit dhe avancimit në karrierë
4. Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Procedurën e Përgjithshme
Administrative dhe akteve tjera nën ligjore
5. Hartimin e shkresave në administrate publike
6. Hartimn dhe zbatimin e strategjive
7. Monitorimi dhe vlerësimi e strategjive
8. Hartimin e raporteve të monitorimit të strategjive
9. Zbatimin i ligjit, rregullave dhe procedurave në prokurim publik
10. Planifikimin financiar
11. Harmonizimin e legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE
64
12. Programimin dhe aplikimin në fondet e IPA
13. Kuptimin dhe interpretimin e politikave sektoriale të BE-së
14. Planifikimin dhe menaxhimin strategjik të institucionit
15. Kontrollin dhe matjen e performancës se institucionit dhe stafit
16. Procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve
17. Funksionimin dhe legjislacionin në AP
18. Konfliktin e interesit në AP
19. Hartimin e akteve të brendshme komunale si dhe shkresave tjera zyrtare
20. Krijimin dhe përdorimi i bazave të të dhënave
65
SHTOJCAT
Shtojca 1. Pyetësori për diskutime në fokus grup
1. Si do ta vlerësonit efektivitetin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë, për të identifikuar nevojat për trajnim te stafit te institucionit tuaj?
2. Sa arrihet të plotësohen nevojat / kërkesat për trajnime të cilët janë identifikuar gjatë vlerësimit vjetor të punës?
3. Sipas mendimit tuaj, cila është pengesa kryesore për të pas trajnime cilësore në Kosovë?
4. Cilat janë dokumentet strategjike dhe legjislacioni kryesorë ne AP për të cilat, NC do të kenë nevojë për tu trajnuar në të ardhmen?
4.1. Reformat që janë duke ndodh apo që pritet të ndodhin? A kërkojnë këto reforma intervenime edhe në ngritjen e kapaciteteve të NC? Pse dhe si?
LEXO: Ligji për zyrtaret publik parasheh TRAJNIMET E DETYRUESHME. Facilitaroti lexon “ Sipas nenit 31 te LZP:
- Nëpunësi i shërbimeve publike ka obligimin të përmirësojë aftësitë profesionale nëpërmjet formimit profesional dhe trajnimeve të vazhdueshme - “qeveria, me propozim te MPB, miraton modulet e detyrueshme të trajnimit për çdo kategori, klasë dhe grup të pozitave në SHC”.
5. Sipas mendimit tuaj, cila do te duhej te ishte përmbajtja e trajnimeve te detyrueshme?
5.1. Kush do te duhej te ishte target i këtyre trajnimeve?
5.2. A e vlerësoni të nevojshëm dhe të mundshëm organizmin e trajnimeve për të gjitha kategoritë në rastet kur kemi ngritje nga një pozitë më e ulet në një pozitë më të lart
LEXO: Sipas nenit 12 te LZP, -IKAP siguron trajnimin dhe AFTËSIMIN PROFESIONAL FILLESTAR, të vazhdueshëm, si dhe atë të detyrueshëm dhe fakultativ, për të gjithë NC.
6. A mendoni se trajnimet për fillestar në shërbim civilë mund të aplikohen? 6.1. Cila do te duhej te ishte përmbajtja e këtij trajnimit? 6.2. Çfarë aftësi dhe njohuri do te duhej te përmirësonte ky trajnim?
LEXO: Sipas nenit 39 te LZP, Çdo nëpunës i ngritur në detyrë në një pozitë të kategorisë së mesme dhe të ulët drejtuese është i obliguar që brenda 1 (një) viti nga ngritja në detyrë të ndjekë modulet e trajnimit të obligueshëm për atë kategori nga IKAP.
7. Sipas këtij neni te LZP , a mendoni se trajnimet të tilla mund të aplikohet? 7.1. Cila do te duhej te ishte përmbajtja e këtij trajnimit? 7.2. Çfarë aftësi dhe njohuri do te duhej te përmirësonte ky program trajnimi?
8. Ju lutem na thuani nevojat për trajnim që janë specifike vetëm për personelin e institucionit të juaj?
9. Cilat janë nevojat më kritike për trajnim, trajnimet për LIDERSHIP / MENAXHIMI apo trajnimet teknike / profesionale dhe pse?
10. Nëse do të duhej të jepnit përparësi midis trajnimeve teknike/profesionale dhe atyre për MENAXHIM, cili lloj trajnimi do të ishte më i rëndësishmi për stafin e institucionit tuaj dhe pse?
11. Çfarë sugjerimesh keni për IKAP-in lidhur me trajnimet specifikë, për trajnerët e ftuar dhe për vendin e mbajtjes së trajnimit?
66
Shtojca 2: Pyetjet e intervistës PYETJET INTERVISTË PËR VLERËSIMIN E NEVOJAVE TË TRAJNIMIT(VNT) TË SHËRBYESVE CIVILË TË KOSOVËS Projekti: Mbështetje kontratës e Reformës Sektoriale mbi Reformën e Administratës Publike (RAP) Metodologjia: Intervistë për vlerësimin e nevojave për trajnim Përsoni i intervistuar:__________________________________________________Institucioni:__________________ Vendi:__________________________ Data:_______________________________Koha___________________________________
Qëllimi: Kjo intervistë ka për synim vlerësimin e nevojave për trajnim të nëpunësve civilë në Republikën e Kosovës. Të gjeturat nga kjo intervistë si dhe burimet e tjera relevante do jenë bazë për hartimin e Raportit per VNT. Ky raport pastaj do te shërbej për hartimin e Planit shumë-vjecar për trajnimin e sherbyesve civil dhe zhvillimin e kurrikualve te programeve trajnimit për sherbyesit civil.
A. Përcaktimi i nevojave strategjike të qeverisë lidhur me trajnimin dhe ndërtimin e kapaciteteve (ky bllok i pyetjeve është hartuar sipas udhëzimeve te udhëzimit te lartcekur, faqe 6-8)
Nr Pyetjet Statusi i vështirësive në ne zbatim Veprimi i kërkuar përmes trajnimit Cilat janë sektorët dhe pozitat prioritet dhe me nevojë për tu përfshirë ne trajnim?
Trajnimet e duhet te jenë te: shkurtra, të gjata, online etj.
1 Ju lutem na thuani se cilat janë ato ligje të cilat janë hartuar mbështetur në përgjegjësin e institucionit të juaj dhe që duhet të zbatohen nga të gjithë nëpunësit civilë?
2 A mund të i shpjegoni reformat (dhe strategjite) sektoriale që kanë ndikim të theksuar tek qytetarët, që janë ndërmarrë nga institucioni juaj e të cilat e paraqiten me vështirësi ne zbatim?
B. Vlerësimi i nevojave të trajnimit për trajnimin e detyrueshëm(ky bllok i pyetjeve është hartuar sipas udhëzimeve te udhëzimit te lartcekur, faqe 6-8)
Nr Pyetjet Statusi vështirësisë ne zbatim Veprimi i Kërkuar përmes trajnimit Cilat janë rekomandimet e juaj për mënyrën zbatimit?
1 Ligji për zyrtaret publik parasheh trajnimet e detyrueshme. Sipas nenit 31 te LZP: - Nëpunësi i shërbimeve publike ka obligimin të përmirësojë aftësitë profesionale nëpërmjet formimit profesional dhe trajnimeve të vazhdueshme - “qeveria, me propozim te MPB, miraton modulet e detyrueshme të trajnimit për çdo kategori, klasë dhe grup të pozitave në SHC”. -Sipas mendimit tuaj, cila do te duhej te ishte permbajtja e trajnimeve te detyrueshme? -Kush do te duhej te ishte target i këtyre trajnimeve? Sipas nenit 12 te LZP, - IKAP siguron trajnimin dhe aftësimin profesional fillestar, të vazhdueshëm, si dhe atë të detyrueshëm dhe fakultativ, për të gjithë NC. -Deri me tani ky trajnim nuk është mbajtur. A mendoni se ky trajnim mund të aplikohet? -Cila do te duhej te ishte permbajtja e ketij trajnimit? -Çfarë aftësi dhe njohuri do te duhej te permiresonte ky program trajnimi?
67
2 Shërbimi i civil i Kosovës është bazuar në sistemin e karrierës. Sipas nenit 39, Çdo nëpunës i ngritur në detyrë në një pozitë të kategorisë së mesme dhe të ulët drejtuese është i obliguar që brenda 1 (një) viti nga ngritja në detyrë të ndjekë modulet e trajnimit të obligueshëm për atë kategori nga IKAP. -Sipas mendimit tuaj, cila do te duhej te ishte permbajtja e trajnimeve te detyrueshme? -Kush do te duhej te ishte target i këtyre trajnimeve? A e vlerësoni të nevojshëm dhë të mundshëm organizmin e trajnimeve për të gjitha kategoritë në rastet kur kemi ngritje nga një pozitë më e ulet në një pozitë më të lart?
3 Si e shiheni të ardhmen trajnimve që janë të rregulluara më akte ligjore si: Trajnimet në prokurimin publik, trajnimin për sistemin e menaxhimit të financave publike, programi i certifikimit të auditorëve të brendshëm, programi i certifikimit të zyrtarëve të gjendjes civile?.
C. Vlerësimi i nevojave të trajnimit të institucionit: nevojat e përgjithshme dhe nevojat specifike institucionit(ky bllok i pyetjeve është hartuar sipas udhëzimeve te udhëzimit te lartcekur, faqe 8-10)
Nr Pyetjet Statusi vështirësisë ne zbatim Veprimi i kërkuar përmes trajnimit Cilët janë sektorët dhe pozitat prioritet dhe me nevojë për tu përfshirë ne trajnim?
1 Ju lutem na thuani nevojat nevojat për trajnim që janë specifike vetëm për personelin e institucionit të juaj?
2 Cili është numri i të trajnuarve ne vitet e fundit në IKAP dhe jashtë IKAP dhe a e vlerësoni te realizueshëm propozimin që në dy vitet në vazhdim të trajnoni 30%-31% të stafit tuaj në IKAP për secilin vit ndërkohë që pjesën e nevojave të tjera të adresohet të mekanizmat tjerë? Ne rast se eshte prezen ne intervite edhe menaxheri i personelit, te diskutohet edhe per te dhenat nga SIMBNJ per trajnimet e stafit -Trajnimet e përfunduara nga NC në dy vitet e fundit; -Trajnimet e detyrueshme të përfunduara nga NC -Rezultatet e vlerësimit të performancës (fushat e përmirësimit, preferencat e shprehura për trajnim).
D. Aspektet organizative dhe Metodologjia
1. Çfarë sugjerimesh keni për DASHC dhe IKAP-in lidhur me trajnimet specifikë, për trajnerët e ftuar dhe për vendin e mbajtjes së trajnimit?
2. A keni ndonjë propozim se cilat trajnime munden me u zbatu përmes formës online?
3. Cili është mendimi i juaj për mënyrën e përmirësimit të pjesëmarrjes në trajnime pasi e vërejmë se ka disa kategori të nëpunësve civilë që nuk vijojnë fare trajnimet në IKAP psh inspektoret dhe që janë prezentë jo mjaftueshëm si psh, pozitat drejtues?
68
Shtojca 3: Pyetësori i anketës për VNT PYETËSORI PËR VLERËSIMIN E NEVOJAVE TË TRAJNIMIT(VNT) PËR NËPUNËSIT CIVILË
Ky pyetësor është hartuar në kuadër të projektit të financuar nga BE- Mbështetje kontratës e Reformës Sektoriale
mbi Reformën e Administratës Publike (RAP) .
Me anë të këtij pyetësori IKAP synon të mbledh informata në lidhje me kompetencat tuaja për të kryer detyrat dhe përgjegjësit tuaj dhe nevojat për ngritjen e kapaciteteve tuaja në të ardhmen. Te dhënat e mbledhura do te analizohen dhe do te përfshihen ne “Raportin për VNT”. Ky raport pastaj do te shërbej për hartimin e “Planit shumë-vjeçar për trajnimin e shërbyesve civil” dhe zhvillimin e kurrikualve te programeve trajnimit për shërbyesit civil. RUAJTJA E FSHEHTËSISË Përgjigjet tuaja në pyetjet e mëposhtme do të jenë anonime. Asnjë informatë që lidhet me ju apo me përgjigjet tuaja në këtë pyetësor nuk do të shpërndahet. Të gjitha përgjigjet do te përdoren vetëm për arsye të vlerësimit të nevojave për trajnim. UDHZIME PER PLOTESIMIN E PYETESORIT Ky pyetësor përmban 4 pjesë që kanë të bëjnë me nevojat tuaja të trajnimit. Ju lutemi përgjigjuni të gjitha pyetjeve sa më sakte që të jetë e mundur për të na mundësuar që të kemi një informatë të plotë të nevojave tuaja të trajnimit.
PJESA 1- HYRJE
P1. Ju lutem shënoni institucionin në të cilin punoni tani
_________________________________
P2. Cilit nivel i përket pozita që ju keni momentalisht:
a. Nivelit të lartë drejtues
b. Nivelit drejtues
c. Nivelit profesional
d. Nivelit tekniko – administrativ
P3. Ju lutemi, listoni se paku 4 (katër) aktivitet kryesore që kryeni rregullisht dhe janë të domosdoshme për kryerjen
në mënyrë efektive të punës suaj. (Ju lutem shkruani së pari ato që bëni më shpesh)
a. _____________________________________
b. _____________________________________
c. _____________________________________
d. _____________________________________
P4. Sa vështirë është për ju të i kryeni aktivitetet e listuara më lartë??
a. Shumë e vështirë
b. E vështirë
c. Mesatarisht e vështirë
d. Jo shumë e vështirë
e. Aspak e vështirë
P5. Sa keni nevojë për mbikëqyrje nga menaxheri i juaj për ti kryer punët tuaj?
a. Kam shumë nevojë
b. Mesatarisht
c. Shumë pak kam nevojë
d. Aspak nuk kam nevojë
69
PJESA 2-AFTËSITË DHE NJOHURITË PJESA 3-NEVOJAT PËR TRAJNIM
Më poshtë ju do të shihni të renditura një sërë aktivitetesh, shumë prej të cilave i kryeni ju. Lexoni secilën nga këto aktivitete, pastaj vlerësoni ato që mendoni se janë të aplikueshme për pozitën tuaj.
Fillimisht bëjeni vlerësimin, SA TË RËNDËSISHME janë këto aktivitete për pozitën tuaj që mbani tani, sipas kategorive më poshtë 1-E pa rëndësishme 2-Pak e rëndësishme 3-Mesatarisht e rëndësishme 4-E rëndësishme 5-Shumë e rëndësishme Pastaj, bëjeni vlerësimin, SA I NEVOJSHËM është një trajnim për përmirësimin e aftësive tuaj për kryerjen e këtyre aktiviteteve sipas kategorive më poshtë: 1-Aspak i nevojshëm 2-Pak i nevojshëm 3-Mesatarisht 4-I nevojshëm 5-Shumë i nevojshëm
Shikoni secilën nga këto aktivitete, pastaj vlerësoni ato që
mendoni se janë të aplikueshme për pozitën tuaj, sipas
kategorizimit me poshtë
1 2 3 4 5
Sa i RËNDËSISHËM është ky aktivitet për kryerjen me sukses të punës tuaj?
Sa i NEVOJSHËM është një trajnim për përmirësimin e aftësive tuaj për kryerjen e këtyre aktiviteteve?
Ju lutëm bëjeni vlerësimin nga 1 deri në 5, ku
P6. Aftësi dhe njohuri të përgjithshme 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Administrimin dhe koordinimin e punëve në zyrë
Përgatitjen e raporteve dhe shkresave zyrtare
Arkivimin e dokumenteve zyrtare, përfshirë arkivimin elektronik
Kryerjen aktiviteteve përmes punës ekipore
Komunikimin nder personale me koleget
Planifikimin dhe mbajtjen e takimeve
Menaxhimin e kohës
Komunikimin me palë
Ofrimin e shërbimeve ndaj qytetarëve
P7. Njohuri për Funksionimi i Administratës Publike dhe Shërbimit Civil në Kosovë
1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Njohuri për funksionimin dhe legjislacionin në Administratë Publike
70
Njohuri për politikat dhe legjislacionin kryesor në Administrate Publike
Njohuri për e kodin etik dhe integritetit në Administratën Publike
Njohuri për konfliktin e interesit në Administratën publike
Njohuri për procedurat e ankimimit dhe zgjedhjeve te kontesteve
Njohuri për Menaxhimin e cilësisë në Administratën Publike
P8. Hartimi dhe zbatimi i legjislacionit relevant ne Administratë Publike
1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Hartimin e ligjeve dhe akteve nën ligjore
Hartimin e shkresave në administrate publike
Shkrimin dhe interpretimin ligjor të rregulloreve në fuqi
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Zyrtarët Publik dhe akteve tjera nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për Procedurën e Përgjithshme Administrative dhe akteve tjera nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e ligjit për organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore dhe të agjencive të pavarura si dhe akteve tjera nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë, dhe akteve tjera nën ligjore
Zbatimin dhe interpretimin e legjislacionit për pushtetin lokal dhe a akteve tjera nën ligjore
P9. Udhëheqje dhe menaxhim 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Planifikimin dhe menaxhimin strategjik të institucionit
Menaxhimin e kohës dhe delegimin e përgjegjësive
Motivimin e stafit
Kontrollin dhe matjen e performancës se institucionit dhe stafit
Përgatitjen, menaxhimin dhe monitorimin e projekteve
Zgjidhjen e problemeve dhe vendimmarrjen menaxheriale
Përgatitjen e raporteve menaxheriale
Menaxhimin e punës ekipore
Menaxhimin e konfliktit dhe sjelljeve në organizate
Negocimin dhe ndërmjetësimin
P10. Planifikimi dhe zbatimi i politikave publike dhe strategjive
1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Hartimin dhe zbatimin e politikave dhe strategjive
Kostimi i strategjive
Analizimin e ndikimit të politikave
Vlerësimin e ndikimit rregullativ
Monitorimin dhe vlerësimin e politikave dhe strategjive
Hartimin e raporteve të monitorimit dhe vlerësimit të politikave dhe strategjive
71
P11 Planifikimi dhe menaxhimi i financave publike dhe prokurimit publik
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Planifikimin financiar (KASH, Buxhetin)
Hartimin e raporteve dhe pasqyrave financiare
Kryerjen e auditimit te brendshëm (financiar, performancës dhe rregullsisë)
Menaxhimin e investimeve e publike
Kryerjen procedurave të partneriteti Publik-Privat
Përdorimin e sistemeve në financat publike (BDMS, PIP, SIMFK)
Kryerjen e zotimeve dhe certifikimin e shpenzimeve buxhetore
Regjistrimin e pasurisë
Zbatimin e ligjit, rregullave dhe procedurat e aplikuara në prokurim publik
Përdorimin e prokurimi elektronik
Kryerja e procedurave te tenderimit për prokurimi të mallrave/ shërbimeve / punëve.
Menaxhimin e kontratave
P12. Menaxhimi dhe zhvillimi i burimeve njerëzore 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Zbatimi i dispozitave të Ligjit për zyrtar publik dhe rregulloreve qe dalin nga ky ligj
Planet e personelit dhe sistemi i menaxhimit të burimeve njerëzore
Marrëdhënies së punës në shërbimin civil
Planifikimin dhe zbatimin e procedurave të rekrutimit dhe avancimit në karrierë
Përdorimin e Sistemit të Informatave për Menaxhimin e Burimeve Njerëzore
Menaxhimin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë
Identifikimin dhe vlerësimi nevojave për trajnim
Hartimin i planeve të trajnimit
P13. Integrimi në BE dhe fondet e BE-së 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Kuptimi dhe interpretimi i politikave sektoriale të BE-së
Harmonizimin legjislacionit kombëtar me legjislacionin BE-së
Njohuri marrëveshjen e stabilizim Asocimit (MSA)
Monitorimin dhe zbatimin e politikave për përmbushjen e detyrimeve nga MSA
Njohuri për Fondet e Asistencës Financiare të BE-së
Njohuri për programimin dhe aplikimin në fondet e IPA
Njohuri për menaxhimin e Ciklit të projektit në këndvështrimin e fondeve IPA
Monitorimin dhe vlerësimi i asistencës financiare të BE-së
72
P14. Funksionimi i qeverisjes lokale 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Njohuri për vetëqeverisjen Lokale
Njohuri për zhvillimin ekonomik lokal
Hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale
Aplikimin e legjislacionit për qeverisjen lokale
Hartimin e akteve te brendshme komunale si dhe shkresave tjera zyrtare
Menaxhimin e Financave të pushtetit lokale
Menaxhimin pronës komunale
P15. Teknologji Informative 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
Përdorimin e Microsoft office
Krijimin dhe përdorimin bazave të të dhënave
Menaxhimin e web faqeve dhe i mediave sociale
Mirëmbajtjen e servereve
Qeverisje elektronike (e-qeverisje)
Menaxhimin e rrjeteve
Planifikimin dhe menaxhimin e projekteve me MS Projekt
P16 Të tjera (ju lutem shënoni) 1 = aspak e rëndësishme 5= shumë e rëndësishme
1 = aspak e nevojshme 5= shumë e nevojshme
PJESA 4-TRAJNIMET E MËPARSHME
P17. Si do ta vlerësonit efektivitetin e procedurës së vlerësimit të rezultateve në punë, për të identifikuar
nevojat tuaja për trajnim?
a. plotësisht joefektive
b. joefektive në shumicën e aspekteve
c. mesatarisht efektive
d. efektive në shumicën e aspekteve
e. plotësisht efektive
P18. Sa here janë plotësuar nevojat /kërkesat tuaj për trajnime të cilët janë identifikuar gjatë vlerësimit vjetor
të punës?
a. Asnjëherë
b. Shume rrallë
c. Herë pas here
d. Shumë shpesh
e. Gjithmonë
73
P19. Sa herë keni qenë në trajnime gjatë 2 viteve të fundit?
a. Asnjëherë
b. Një herë
c. 2 deri në 3 herë.
d. 4 deri në 5 herë.
e. Më shumë se 5 herë.
P20. Sa janë efikas trajnimet online te organizuara nga IKAP?
a. Shumë
b. Deri diku
c. Mesatarisht
d. Shumë pak
e. Aspak
f. Nuk kam marr pjesë në trajnimet online te organizuara nga IKAP
P21. Trajnimet që keni marr pjesë në IKAP, ju ka ndihmuar në përmirësimin e performancës suaj në punë.
a. Shumë
b. Deri diku
c. Mesatarisht
d. Shumë pak
e. Aspak
f. Nuk kam marr pjesë në trajnimet e IKAP
P22. Mangësitë e këtyre trajnimeve?
a. Të stërngarkuara
b. Të paplanifikuara
c. Të përsëritura
d. Të panevojshme
e. Jo në nivelin e duhur
f. Tjera (ju lutem shëno)_________
g. Nuk kam marr pjesë në trajnimet e IKAP
P23. Në përgjithësi, si keni vendosur të shkoni në trajnimet e IKAP?
a. Ma ka propozuar mbikëqyrësi im
b. Ma ka propozuar kolegu im
c. E kam gjetur trajnimin vetë
d. Trajnimi ka qenë tashmë i planifikuar për vendin tim të punës në planin e trajnimit të vendit të punës
e. Nuk kam pasur trajnime sepse kolegët e mi janë favorizuar nga mbikëqyrësi im dhe kolegët e mi
f. Nuk kam marr pjesë në trajnimet e IKAP
P24. Sipas mendimit tuaj, cila është pengesa kryesore për të pas trajnime cilësore në Kosovë? ( zgjedh disa
opsione)
a. Mungese e motivimit të stafit për të marr pjesë në trajnime
b. Mungesa e kohës për të marr pjesë në trajnime
c. Mungesa e vlerësimit të nevojave për trajnim
d. Metoda jo e duhur e mbajtjes së trajnimeve
e. Mungesa e pjesës praktike gjatë trajnimit
f. Mungesa e ofruesve cilësore të trajnimeve
g. Mungesa e programeve të trajnimeve të duhura për vendin tim të punës
h. Mungesa e trajnerëve profesional
i. Kushtet e tjera per mbajtjen e trajnimeve
j. Te tjera ( ju lutem shënoni)
P25. Cila mënyrë e trajnimit mendoni se ju përshtatet më mirë për punën tuaj? (zgjidhni dy përgjigje)
74
a. Trajnim në salla trajnimesh
b. Trajnimi në vendin e punës
c. Mentorimi
d. Trajnimi online
e. Trajnimi jashtë vendit
f. Tjetër ______________________
PJESA 5 - TË DHËNAT PËRSONALE Informacioni i marrë do të përdoret në mënyrë të përgjithësuar statistikore. Këto të dhëna do të na lejojnë të analizojmë rezultatet sipas
grupeve dhe kritereve të ndryshme.
P26 Grup mosha juaj:
a. nën 20
b. 20 -30
c. 31 -40
d. 41 -50
e. mbi 51
P27. Gjinia:
a. Mashkull
b. Femër
P28. Arsimi:
a. Më pak se shkolla e mesme
b. Shkolla e mesme
c. Bachelor
d. Master
e. Ph.D.
P29. Kohëzgjatja e shërbimit në administratën publike:
Shëno vitet e shërbimit: ………….
P30. Kohëzgjatja e shërbimit në pozitën tuaj aktuale:
Shëno vitet e shërbimit: ………….
Faleminderit!
75
Shtojca 4. Nevojat tjera (të dhënat janë marre nga data baza e anketës dhe janë të pa edituar nga autoret e raportit)
Nr.i kërkesave
Fusha dhe trajnimi i kërkuar
AFTËSI PËR ZBATIMI I LEGJISLACIONIT SPECIFIK
1 Aftësimi në aspektin juridik profesional
2 Aftesimi në hartimin e akteve të nevojshme për detyrat e punës
3 Aktet ligjore te ligjit te punes
4 Harmonizimi i legjislacionit ne fuqi
5 harmonizimi legjislacionit
6 Interpetimi i ligjit dhe udhëzimeve/rregulloreve në fushën e këmbimit të prona të paluajtshme
7 Interpretimi i duhur i ligjit per dhenje ne shfrytezim te prones komunale, perparesit dhe mangesit e ligjit
8 Interpretimi i Ligjit dhe udhëzimeve ne fushën e shpronësimit të pronave të paluajtshme
9 Kodi i Procedurës Penale
10 Kodi Penal
11 Kodi Penal
12 Kodi Procedures penale
13 legjilacioni per sherbimin korrektues
14 Ligji i pagave
15 LIGJI I PROKURIMIT
16 Ligji i punes
17 Ligji për zyrtarët publik
18 Mbikqyrja dhe zbatimi i dispozitave ligjore
19 Ndryshimi i rregullores per vleresimin e stafit
20 Per nje fushe ligjet specifike jane bazike se ato te pergjithshme
21 Përgaditja e provimit të jurispodencës
22 Procedurat e ankimit
23 rregullimi i marredhenies se punes me Ligj te Punes dhe Ligj per zyrtaret publik
24 te drejtat themelore ne punen e gjyqesorit
25 Te drejten per shance te barabarte dhe levizje paralele ne karrier.
26 Te drejten per tu zgjedhur dhe e drejta per konkurrenc pozitive.
27 Trajnim lidhur me funskionimin e Gjykates Evropiane per te Drejtat e Njeriurt dhe Gjykates Kushtetuese.
28 Trajnim lidhur me te drejtat e personave te privuar lirije
29 Trajnim lidhur me zbatimin e Ligjit për Konfliktin Administrativ
76
30 Trajnim në interpretimin e dispozitave ligjore të Ligjit Punës dhe LPPA - së
31 Trajnim për Ligjin për Zyrtar Publik
32 Trajnim per proceduren e pergjithshme administrative
33 trajnime per ligjin e marreveshjeve nderkombetare
34 trajnime per te drejtat e njer
35 Trajnime per te drejten penale materiale dhe procedurale
36 Trajnime qe kane te bejne me Sistemin e Drejtesise ne Kosove
37 Trajnime te vecanta ne fushen e zbatimit te ligjit per organet ndjekese
38 Trajnimi për trajner në fushën e sudimit të ligjit
39 Trajnimi rreth Ligjit te Zyrtareve Publikë
40 Unifikim në hartimin dhe zbatimin e rregullatives ligjore në fushen e planifikimit hapsinor
41 Zbatushmeria e ligjeve ne praktike
TEKNOLOGJI INFORMATIVE
1 3d Max
2 Trajnime për databaza si: SQL Server"
3 ArcGIS & ArcHYDRO
4 Archicad
5 Aurocad,
6 AutoCAD,ArchiCAD,Autodesk 3Ds Max,Autodesk Revit
7 Avancimin e nivelit të përdorimit të aplikacioneve koherente me GIS-in
8 Avancimin e nivelit të përdorimit të aplikacionit GIS-it
9 Trajnim profesionale ne fushen e TI-së si CISCO, CCNA1, CCNA 2"
10 Datawarehouse, PowerBI
11 e-qeverisja dhe dixhitalizimi i administratës publike
12 ECDL
13 Hartimi i databazave dhe futja e te dhenave
14 Help desk dhe specialist te lemive te ndryshme te TI
15 Intraneti
16 Krijimi i tabelave të përputhshmërisë me anë të softwerit screen reader.
17 Krijimi i databazave elektronike per financat publike
18 Përdorimin e programit GIS,
19 Photoshop
20 PHP,
21 Java, .NET
22 Power Point
23 Skanimin dhe ruajtjen ne Data baza
24 SQL, Oracle
25 Trajnim dhe paisje të sistemit operativ-GIS
26 Trajnim ne softveret per Efiçiencë të Energjisë
77
27 Trajnim rreth MSS - Access
28 Trajnime per data baza
29 Trajnime per perdorimin me efikas te outlook 2013
30 Trajnime per Programe Profesionale :Autocad civil 3d
31 Trajnimi në platformën e Geographic Information System (GIS)
32 WEAP, HEC-RAS
33 Web Development
34 Web Design
35 Web Photoshop
UDHËHEQJE DHE MENAXHIM (PËRFSHIRË AFTËSITË E BUTA, HARTIM DHE MENAXHIM I PROJEKTEVE)
1 Menaxhim , udhëheqje, planifikim , kordinim,etj.
2 Menaxhim dhe udheheqje
3 Menaxhimi i kohes,stresit
4 Menaxhimi i trajnimeve
5 menaxhimi kontratave
6 Menaxhimi kontratave,vleresimi
7 Menaxhimin e efiqences
8 Menaxhimin e mbeturinave
9 Menaxhimin e punes ekipore.
10 Menaxhimin e Punes me pale
11 Menaxhimin e Riskut
12 Menaxhimi i depove
13 Menxhimin e stresit
14 Motivimi
15 Paraqitja publike dhe menaxhimi i stresit
16 Planfikimi i kohes dhe menaxhimi i strsit
17 Shkathtësi të buta
18 Trajnime të veqanta në fushën e menaxhimit.
19 Udhëheqëja në situatave emergjente apo ato eventuale
20 Udhëheqëja,
21 Udhëheqja, mendimi kritik dhe vlerësimi
22 Hartimin e projekteve
23 Menaxhim te projekteve
24 Perdorimin e programve aplikative per projekte
25 Trajnimi dhe përgatitja me njohuri dhe përvojë të mjaftueshme në hartimin e projekteve për fondet e Bashkimit Evropian
26 Zbatimi i softwerve elektronik per perpilimin e projekteve
27 Menaxhimin e projekteve
28 Menaxhimin e kontratave te projekteve te ndryshme kapitale
78
29 Menaxhimi i projekteve
ÇËSHTJE SPECIFIKE PER QEVERISJEN LOKAL
1 Forma e pjesëmarrjes aktive të qytetarit në hartimin dhe zbatimin e politikave, strategjive dhe planeve komunale
2 Hartimi i politikave zhvillimore strategjike lokale
3 Hartimin e strategjive komunale
4 Njohuri per menaxhimin e ndermarrjeve publike lokale
5 Procedurat e konkursit publik në bazë të Ligjit për dhënien në shfrytëzim të prones komunale
6 Procedurat e shpronësimit të pronave komunale
7 Qeverisja e suksesëshme në komuna
8 Shfrytezimin e prones komunale ne inters te qytetarve
9 Shkëmbimi i përvojave me komunat tjera,
10 Trajnime në fushën e vlerësimit të pronave të paluajtshme
ÇËSHTJE SPECIFIKE PËR MENAXHIMIN E PERSONELIT
1 Gradimi, vlersimi, denimi, kompenzimi, per rezultatet e punës
2 Roli dhe rendesia e vleresimeve periodike te personelit (stafit) profesional:
3 Trajnimi per rregulloren e klasifikimit te vendeve te punes
4 Trajnim rreth Rregulloreve te reja ne menaxhimin e personelit
5 Trajnime lidhur me zhvillimin dhe avancimin e burimeve Njerëzore
6 Trajnime per rekrutime profesionale
7 Trajnimi per procedurat disiplinor, vendimet
8 Trajnimi per rregulloren e vinushmerise ne pune dhe pushimet
9 Zbatimi i rregulloreve, per deklarimin e statusit dhe planit vjetor te burimeve njerezore
10 Sistemi i menaxhimit te performances
KOMUNIKIM DHE PUNA ME PALË
1 Aftësi për komunikime në pune
2 Komunikimi me media
3 Komunikimi me publikun
4 Komunikimi ne raste krizash
5 Nevoja e trajnimit në komunikimin zyrtar ( qasja ne inspektim)
6 Puna me Palë
7 Sjellja me pale
8 Sjellja me pale
9 Te folurit ne publik
ETIKA DHE ANTIKORRUPCION NË AP
1 Etika dhe korrupsioni
2 Etika ne pune
3 Etika ne AP
79
4 Kodi i Etikes, protokolli
5 Ngritja e integritetit moral dhe etik ne Administrate Publike
6 Organizimi i trajnimeve dhe testimi (provimi) i nenpunsve per etiken dhe profesionin
7 Protokoli dhe etika e sjelljes
AUDITIM FINANCIAR DHE TË PËRFORMANCES
1 Auditim
2 Auditim financiar
3 Auditimi i Performances
4 Hartimi i raporteve te auditimit sipas praktikave te BE-se
5 Sigurimi i cilesise se raporteve te auditimit te brendshem
6 Trajnim dhe certifikim per auditim te brendshem
7 Trajnimi i Auditoreve per EVP te nevojshme vjetore
80
Shtojca 5: Mangësitë tjera të trajnimeve të organizuara nga IKAP (të dhënat janë marre nga data baza e anketës dhe janë të pa edituar nga autoret e raportit)
kam verejtur qe trainimet nuk jane duke ndjekur ndryshimet qe behen ne legjslacion
Disa here kanë qenë të stërngarkuara, shume tema per tri ditë....
Disi nga te gjitha ngapak si me larte te cekura por me teper si te motivuar nga te dy anet (institucioni dergues dhe organizues/trajnues)!
Ne shumicen e rastevesa kam pare dhe kam ndegjuar pastaj, po mungon ai elani, energjia per interesimin konkret per marrjen e njohurive nga pjesemarresit si dhe dhenien e njohurive konkrete nga organizuesit/trajnuesit! Mungon sinergjia!!!
Dy dite kam tentuar te kyçem ne nje trajnim qe e kenu organizuar ka qene pa sukses per ndryshe teme ka qen super e mire!
Dy here kam marr pjes ne trajnime nga IKAP dhe kushtet ku eshte mbajtur trajnimi nuk kane qene te mira, si psh gjate ditve te ftofta nuk ka qen ambient i pershtatshem per trajnim.
Fillimisht me lejoni te theksoj se trajnimet në IKAP kanë një qëllim fisnik në ngritjen e shkathtesive dhe arritjes se kompetences ne fushat gjegjese, besoj se Institucioni/pala kerkuese gjate planfikimit dhe caktimit te pjesemarresve nuk arrin te profiloj nevojat e duhura dhe ne disa raste nuk arrine te ofroj apo te obligon palen bazuar ne ANT vjetore.
Fondi i vogël i trajnerëve për disa trajnime (kryesisht specifike); mosdefinimi i qartë i kompetencave të institucioneve të tjera partnere në trajnime me IKAP-in (psh. KRrPP)
Janë të planifikura dhe organizuara vetëm për një pjesë të administratës dhe për fusha të caktura dhe të pësëritura. Disa fusha më specifike e sidomos ato të politikave të sigurisë dhe mbrotjes nuk janë të përfshira fare në Strategjinë e trajnimeve dhe Planin e Veprimit për trajnim!
Jo mire te organizuar, temat jo adekuate si dhe mungesa e profesionalizimit tek trajneret qe angazhohen
Jo të dizajnuara në bazë të kërkesave specifike.
Koha e shkurtër e elaborimit të materialit në tërësi!
Koha e shkurter e trajnimeve
Koha me qene ma e gjate,jo 2 dite
Mangësia e ketyre trajnimve kan qene se cdoher ne qe kemi marre pejse ne trajnime nuk jemi certifikuar jan certifikuar zyrtar ose udheheqes tjer qe skan qen pjesemarres aspka ne ate trajnim sa i perket trajnimeve jan shume fikase dhe te mirseardhuna
Me e duhur menyra prezente e ndjekjes se trajnimit ne IKAP
Me shume praktike
mendoj se duhet te jene me te shpeshta ne aspektin kohor dhe jo te sterzgjatura e te rralla
mungesa e paisjeve elektronike adekuate (kamera, mikrofona)
Mungesa e perkushtimit nga pjesemarresit edhe perkunder pershtatjeve te programit nga ana e trajnerit.
nganjehere jane siperfaqesore dhe nuk arrijne te shtjellojne mire temen dhe fushen e trajnimit
Nuk ka kohe te mjaftueshme per tu shtjelluar temat aq sa eshte e nevojshme.
nuk merren mjaft seriozisht sa i perket permbajtjes se orarit, pjesmarrjes, percjelljes se tyre etj.
nuk njoftohet stafi nga burimet njerezore per trajnime te IKAP-it
pak te ngarkuar, sistemi online nuk eshte ne nivein e duhur, ndoshta IT duhet te angazhohet më shumë.
Pak zbatim ne praktikë, me shume teori.
Probleme teknike gjate kohes sa jane online, dhe trajnuesit shpesh shume te pakualifikuar.
Problemet me rrjet dhe me paisje kompjuterike.
81
Produktiviteti i trajnimeve online, nuk është i njëjtë me produktivitetin e trajnimeve me pjesëmarrje fizike! Përndryshe, ju përgëzoj për organizimin e mirë!
Shpesh herë të vonuara nga momenti i nxjerrjes së rregulloreve
shumë të gjata në kohë
Shumica nga trajnimet e organizuara jane "shabllone" pa u marre parasysh nevojate e zyrtareve ne institucione, p.sh. trajnimet ne fushen e TI-se qe organizohen jane trajnime shabllone, te cilat nuk jane ne hap me kohen rreth zhvillime te TI-se ne nivel vendi.
sistemi online nuk eshte i pershtatshem per shume arsye
Të jenë lidhur me vendin e punës.
te ket trjanime me te avancuera sidomos me zyrtaret e lartë
Te kete koordinim me te mire me institucione per VNT
Te mira, kujdes ne perzgjedhje te ligjeruesit
Te nevojshme sipas vleresimit dhe nevojave
Te sterngarkuara me kandidate/trajnimet dihet te behem me radhe te institucioneve
Temat po jane shume te nevojshme, mirepo per nje dite dhe max dy dite trajnim po jane shume te sterngarkuara dhe nuk ka mundesi te ceken te gjitha temat adekuate te atyre trajnimeve.
Trajneret ligjerojne vetem pjesen teorike (shabllonike), ndersa praktika dhe pervojat e te tjereve ne baze te legjislacionit ne fuqi mungojne (secili flet per deshiren e vet)
Trajnimet duhet te jen shum me spscifike dhe te keni synim nje proces te caktuar te punes
Trajnimet e sektorit te Menaxhimit me Emergjenca dhe Mbrojtje Civile , kryesisht disajnohen nga vete autoriteti pergjegjes, bashkpunimi rajonal dhe nderkobmetarë.
Vendi ku mbahen trajnimet nuk I ploteson kushtet elementare, poashtu mvaret se cili trajner mban trajnimin sepse ka te ndryshem disa prej tyre shume te pergatitur e disa jo.
82
Shtojca 5: Lista e institucioneve NC e të cilave kanë marrë pjesë në anketën për VNT
Nr Niveli Qendror
Nr Niveli lokal
Institucioni Nr. i respondenteve
Komuna Nr. i respondenteve
1 Ministria e Punevë te Brendshme 109 1 Prishtine 39 2 Ministria e Drejtesise 73 2 Mitrovice 28 3 Ministria e ekonomise dhe Ambientit 50 3 Prizren 27 4 Ministria e Bujqesise Pylltarise dhe
zhvillmit rural 50 4 Podujeve 26
5 Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale
42 5 Gjilan 26
6 Zyra e kryeministrit te Kosoves 42 6 Lipjan 26 7 Ministria e Shëndetësisë 37 7 Ferizaj 24 8 Ministria e Infrastrukturës dhe
Transportit 34 8 Peje 24
9 Ministria e Financave 29 9 Gjakove 24 10 Ministria e Mbrojtjes 28 10 Rahovec 20 11 Ministria e Kultures, Rinise dhe Sportit 26 11 Vushtrri 20 12 Ministria e Arsimit dhe Shkences 26 12 Istog 19 13 Ministria e Tregtisë dhe Industrisë 25 13 Fushe Kosove 18 14 Ministria e Pushtetit Lokal 19 14 Kacanik 17 15 Prokurori 19 15 Suhareke 17 16 Ministria e Punevë te Jashtme dhe
Diaspores 16 16 Viti 17
17 Ministria per Komunitete dhe Kthim 15 17 Drenas 17 18 Keshilli prokurorial i Kosoves 15 18 Dragash 17 19 Autoriteti i Aviacionit Civil 10 19 Obiliq 16 20 Institucioni i Avokatit të popullit 10 20 Malisheve 16 21 Ministria e zhvillimit rajonal 7 21 Kamenice 15 22 Organi shqyrtues i prokurimit publik 7 22 Kline 14 23 Fondi i Sigurimeve Shendetesore 5 23 Zvecan 14 24 Keshilli Gjyqesor i Kosoves 5 24 Hani i elezit 13 25 Gjykata Kushtetuese 4 25 Mamushe 13 26 Komisioni Rregullative për prokurim
publik 4 26 Skenderaj 13
27 Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale të Kosovës
3 27 Gracanice 12
28 Paneli Zgjedhor per Ankesa dhe Parashtresa
3 28 Decan 11
29 Zyra e Presidentit 3 29 Junik 10 30 Agjencioni kunder korrupcion 3 30 Novoberde 10 31 Agjencia Kosovare e Privatizimit 3 31 Shtime 10 32 Këshilli i Pavarur Mbikqyrës për
Shërbimin Civil të Kosovës 2 32 Mitrovice e veriut 10
33 Shërbimi Gjeologjik i Kosovës 2 33 Leposavic 7 34 Komisioni Qendror zgjedhor 2 34 Partesh 6
35 Shterpca 5 36 Kllokot 3 37 Ranilluge 3 38 Zubinpotok 2
NEN-TOTAL 728 NEN-TOTAL 609 TOTAL 1337