rdu hospital คบ.สอ. ทับคล้อ ·...
TRANSCRIPT
การประชม เรอง การใชยาในกลมยาชวยชวต ยาทมความเสยงสง
RDU Hospital คบ.สอ. ทบคลอ
ยทธศาสตร ท1 PM 7
ยาชวยชวต ใน รพ.สต. และ High Alert Drug
ภก. พรวชญ วฒนกลชย ภบ. บรบาลเภสชกรรม
โรงพยาบาลทบคลอ
รายการยาชวยชวต Adrenaline 1 mg/ml inj Atropine sulfate 0.6 mg/ml inj Calcium gluconate 10% w/v, 10 ml Dexamethasone 4 mg inj Diazepam 10 mg/ 2 ml inj Furosemide 20 mg / ml inj Dextrose inj 50% in 50 ml 7.5% Sodium bicarbonate inj
รายการยา High Alert Drug Adenosine Amiodarone Adrenaline Atropine sulfate Calcium gluconate Clozapine Digoxin Dopamine
Magnesium sulfate Metoclopramide Morphine Potassium chloride Streptokinase
Adrenaline
Adrenaline 1 mg/ml inj
ขอบงใช Adrenaline 1. รกษาภาวะชอค, อาการแพอยางเฉยบพลน,
อาการหอบหดเฉยบพลน
2. Cardiopulmonary resuscitation
ขนาดและวธการใช Adrenaline 1. บรรเทาอาการหดเกรงของหลอดลมอยางเฉยบพลนในภาวะชอค หรอ Anaphylaxis
เดก ฉดเขาใตผวหนง 0.01 mg/kg ขนาดสงสดทใหได คอ 0.5 mg
ผใหญ ฉดเขาใตผวหนงหรอเขากลาม 0.2 – 0.5 mg อาจใหซ าไดทก 15 นาท
2. Cardiopulmonary resuscitation (CPR)
เดก ฉดเขาหลอดเลอดดา 0.01 mg/kg ขนาดสงสดทใหได คอ 1 mg ทก 3 – 5 นาท
ผใหญ ฉดเขาหลอดเลอดดา 1 mg ทก 3 – 5 นาท
การบรหาร Adrenaline
หามฉดยาเขาหลอดเลอดแดงโดยตรงและหามฉดยาเขากลามเน อบรเวณสะโพก
ควรบรหารยาผานหลอดเลอดเสนใหญ (central line) อตราเรวในการบรหารยาในเดกอายตากวาหรอเทากบ 17
ป ไมเกน 0.02-1 mcg/kg/min ยาสามารถให IV push ไดเมอเจอจางยาจนไดความเขมขน
ไมเกน 1 mg/10 ml ฉดนาน 1-3 นาท
การบรหาร Adrenaline
การใหยาโดย IV infusion อยางเรวอาจเปนสาเหตของการเสยชวตไดจาก cerebrovascular hemorrhage หรอ cardiac arrhythmia
การบรหารยาสามารถใหไดท งทาง SC, IM, IV หรอ intracardiac injection (เฉพาะบรเวณทไมสามารถใหทางอนได)
การฉดยาเขากลามเน อ (IM) ใหหลกเลยงการฉดเขาบรเวณตะโพก (buttocks)
การตดตามผลการใชยา Adrenaline
ในกรณ CPR ใหบนทก Vital signs ( Heart rate, BP) ทนท เมอผปวยเรมมชพจร
ในกรณ Anaphylaxis ใหบนทก Vital signs ( Heart rate, BP) ทก 10 นาท จนครบ 30 นาท
ในกรณ Hypotension ทมการใหยาแบบ IV drip ใหบนทก Vital signs ( Heart rate, BP) ทก 1ชวโมง ตลอดระยะเวลาทมการใหยา
การตดตามผลการใชยา Adrenaline
หากพบวาม BP>160/90 mmHg หรอ HR > 120 คร ง/นาทในผใหญ และ BP > 120/80 mmHg หรอ HR > 180 คร ง/นาท ในเดก ใหแจงแพทยทนท
ตรวจดตาแหนง IV site ทก 1 ชวโมง ตลอดระยะเวลาทมการใหยา
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช Adrenaline
1. หามใชในผปวยทแพยา หรอสวนประกอบของยาน 2. ใชยาอยางระมดระวงในผปวยสงอาย ทารก และเดก
ผปวยโรคหวใจ หลอดเลอด ความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคหดหลอดลม
3. ไมมรายงานความปลอดภยจากการใชยาในหญงมครรภ
อาการไมพงประสงค Adrenaline 1. ทาใหเกดอาการวตกกงวล ปวดศรษะ ใจสน 2. การฉดยาซ าบรเวณเดม อาจทาใหเน อเยอบรเวณน นตาย
ได
Atropine
Atropine sulfate 0.6 mg/ml inj
ขอบงใช Atropine รกษาภาวะหวใจเตนผดจงหวะ ตานพษของสารฆาแมลงกลม organophosphates และ
carbamates ทเกดจากการกระตน muscarinic receptor ตานฤทธยาททาใหการเตนของหวใจชาลง ไดแก digitalis
หรอ beta blockers ตานฤทธสารทเปน cholinergic เชน เหดบางชนด
ขนาดและวธใช Atropine กรณภาวะเปนพษจากสารยาฆาแมลงกลม organophosphates และ
carbamates
ผใหญ 2-4 mg ซ าทก 5-10 นาท ทางเสนเลอดดา
เดก 0.03 - 0.05 mg/kg ทางเสนเลอดดา ใหซ าทก 10 ถง 20 นาท
ใหจนเหนฤทธ atropine ชดเจน ไดแก ปากแหง คอแหง หวใจเตนเรว ในรายทภาวะเปนพษรนแรงอาจตองใช atropine จ านวนหลายกรมในการแกพษ
หวใจเตนชา (sinus bradycardia)
ผใหญ 0.5-1 mg ทางเสนเลอดดาไมเกน 3 mg
เดก 0.02 mg/kg โดย ไมเกน 0.5 mg ทาง เสนเลอดดา ใหช าไดตามความจาเปน
การบรหารยา Atropine
rapid IV โดยไมตองเจอจาง อตราเรวในการบรหารยา 1 mg อยางนอย 1 นาท
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช Atropine ตอหน เนองจาก atropine จะเพมความดนในลกตา ผปวยความดนโลหตสงทาใหหวใจเตนเรว และมภาวะหวใจ
ลมเหลว มการอดก นในทางเดนปสสาวะจากการเกรงตวของ urinary
sphincter
การตดตามผลการใชยา Atropine
อตราการเตนของหวใจ ความดนเลอด mental status
Calcium gluconate
10 % Calcium gluconate in 10 ml amp
ขอบงใช Calcium gluconate
ใชเพอเพมระดบแคลเซยมในพลาสมา ภาวะโพแทสเซยมในเลอดสงจนสงผลตอคลนไฟฟาหวใจ
ขนาดและวธการใช Calcium gluconate
ภาวะ Hypocalcaemia Mild: 1-2 G IV ใน 2 ชวโมง Moderate to severe: 4 G IV ใน 4 ชวโมง
ภาวะ Hypocalcaemia tetany iv 1 – 2 g over 10 นาท อาจใหซ าทก 1
ชวโมง
ขนาดและวธการใช Calcium gluconate
ภาวะ K+ ในเลอดสง ทมการเปลยนแปลงของคลนไฟฟาหวใจ IV 1.5 – 3 G ใน 2 – 5 นาท
การบรหารยา Calcium gluconate
ควรแยกเสนการให Calcium กบยาอนๆ เพราะอาจเกดการตกตะกอนเมอผสมกบยาอนๆไดโดยเฉพาะ phosphate และ carbonate
ควรฉดชาๆ ประมาณ 15 นาท หรอ เจอจางเปน 1 mg/mL หยดเขาเสนเลอดดา
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช Calcium gluconate
อาจเกด เฉอยชา คลนไสอาเจยน และควรรกษาตามอาการ ไมแนะนาใหใชในขณะ CPR เปนประจาเนองจากไมมขอมล
วาทาใหคนไขรอดชวตมากข น ถาผปวยไดรบ digoxin อย อาจเพมฤทธของ digoxin จน
เกดพษได
อาการไมพงประสงค Calcium gluconate
หวใจเตนผดจงหวะ หากม Ca ++ สง อาจทาใหกลามเน อออนแรง ปวดบรเวณ
กระดก ถามยารวซมออกมานอกหลอดเลอด จะทาใหเกดเน อเยอ
ตายได
การตดตามผลการใชยา Calcium gluconate
กรณแกไข Hyper K+ อาจตองให Ca++ อยางเรว ควร monitor EKG ขณะฉด IV push ชาๆ
กรณแกไขภาวะ Hypocalcemia ควรมการตรวจตดตามระดบ Calcium หลงไดรบยา
ตรวจด IV site บอยๆ ทก 1 ชวโมง ตลอดระยะเวลาการใหยา
Dexamethasone
4 mg/ml inj
ขอบงใช Dexamethasone
ใชเปนยาตานอกเสบและแกแพ โรคภมแพทางผวหนง หรอกลมโรคออโตอมมน
ขนาดและวธใช Dexamethasone
เดก 0.08-0.3 mg/kg/วน เขากลาม หรอเขาหลอดเลอดดา แบงใหทก 6-12 ชวโมง
ผใหญฉดวนละ 4 –20 mg เขากลาม หรอเขาหลอดเลอดดา แบงใหทก 6 –12 ชวโมง
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช Dexamethasone
หามใชในคนทเปนแผล โรคตดเช อรา โรคตดเช อไวรสบางชนด ตอหน หรอคนทแพยากลมน
ควรใชเทาทจาเปน ผปวยทใชสเตอรอยดตดตอกนนาน ๆ เมออาการดข น ตอง
คอย ๆ ลดขนาดของยาลง
ADR Dexamethasone
อาจทาใหเปนเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคแผลในกระเพาะอาหารกาเรบ บวม กระดกผ แผลหายชา ตดเช องาย
Diazepam
Diazepam 10 mg/ 2 ml
ขอบงใช Diazepam
ใชบรรเทาอาการวตกกงวล ประสาทตงเครยด กระวนกระวาย นอนไมหลบ
ใชระงบอาการชกแบบ Status epilepticus ใชคลายกลามเน อในระยะทมอาการชกกระตกขอกลามเน อ
เนองจากสาเหตจาก เชน กลามเน ออกเสบ หรอโรคบาดทะยก
ใชบรรเทาอาการกระวนกระวายหรอสนหรอการเกรงตวของกลามเน อ ในระยะทเลกดมสรา
ขนาดและวธการใช Diazepam 1. ลดอาการวตกกงวล IM หรอ IV ขนาด 2-10 มก. อาจซ าไดใน 3 หรอ 4 ชม. ตาม
ความจาเปน 2.ระงบชกในโรคลมชก IV ขนาดเรมตน 5-10 มก.ใหซ าไดใน 10-15 นาท ขนาดยาสงสด
ไมเกน 30 มก. ถาจาเปนอาจใหยาซ าไดใน 2-4 ชวโมง
ขนาดและวธการใช Diazepam 3. คลายกลามเนอ ฉดเขากลามเน อหรอหลอดเลอดดา ขนาดเรมตน 5-10 มก. อาจ
ซ าไดใน 3 หรอ 4 ชวโมงตามความจาเปน สาหรบโรคบาดทะยก อาจจาเปนตองใหขนาดยาสงไมเกน 20 มก.
ทก 2-8 ชวโมง 4. ใชบรรเทาอาการในระยะทเลกดมสรา IM หรอ IV ขนาดเรมตน 10 มก.จากน นตามดวยขนาด 5-10 มก.
ทก3หรอ4 ชม. ตามความจาเปน
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช
อาจเสพตดและใหโทษ ตองใชตามค าสงแพทยเทานน**
อาการไมพงประสงค Diazepam ผลจากการกดประสาทสวนกลาง อาจท าใหเกดอาการงวงนอน กลามเนอท างานไมประสานกน เมอยลา มนงง สบสน หรอมอาการประสาทหลอน
การฉดยาเขาทางหลอดเลอดด าเรวเกนไป อาจท าใหเกดการกดการหายใจ ความดนเลอดต า หรอหวใจหยดเตน โดยเฉพาะอยางยงในผสงอายหรอผ ปวยหนก
Furosemide
Furosemide 20 mg / ml inj
ขอบงใช Furosemide ขบปสสาวะเพอรกษาอาการบวมและคงของน า ซงเปนผลมาจากโรคหวใจ โรคตบ
รกษาโรคความดนโลหตสง
ขนาดและวธใช Furosemide เดก เขากลาม หรอเขาหลอดเลอดดา 1 mg/kg/dose ผใหญ เขากลาม หรอเขาหลอดเลอดดา 20-40 mg/dose ทก 6-
12 ชวโมง
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช
หามใชในคนทแพยา หรอสวนประกอบของยา ยาน อาจทาใหรางกายสญเสยธาตโพแทสเซยมได ดงน นแพทยอาจ
สงจายธาตโพแทสเซยมเสรม หรออาจแนะนาใหทานกนอาหารบางชนดทมธาตโพแทสเซยมในปรมาณสง เชน กลวย สม มะเขอเทศ เพมมากข น
ยาน อาจทาใหเวยนศรษะ อยาขบรถ ควบคมเครองจกร ปนทสง หรอทางานทเสยงอนตราย จนกวาจะแนใจยาไมมผลตอตวทานและควรหลกเลยงเครองดมทมแอลกอฮอล
ค าเตอน ขอควรระวง และขอหามใช เพอลดอาการเวยนศรษะ ควรหลกเลยงการเปลยนทาทางอยาง
รวดเรวโดยเฉพาะอยางยงในผสงอาย ยาน ทาใหผวไวตอแสงกวาปกต ควรหลกเลยงแสงแดดหรอสวม
เส อผาปองกนอยางมดชด และควรใชผลตภณฑกนแดด
ADR Furosemide ความดนเลอดตารนแรง หวใจเตนชา เวยนศรษะรนแรงคลายจะหมดสต เปนพษตอห มอาการทอาจบงช วามปญหาเกยวกบไต
Dextrose
Dextrose inj 50% in 50 ml
ขอบงใช Dextrose ใชในกรณทตองการพลงงานอยางรวดเรว เชน ในผ ปวยเมาสรา
ขนาดและวธใช Dextrose ใชฉดเขาเสนเลอดด าอยางชาๆ
คาเตอนและขอหามใช Dextrose การใหแบบ IV Infusion ตองใหชาๆ ผานทางเสนเลอดขนาดใหญ
ไมควรผสมรวมกบ Whole Blood อาจทาใหรสกรอนในตว เนองจากมความเขมขนสง ถาเครองมอฉดยาไมสะอาด หรอหลอดเลอดดาอกเสบได หามใชในผปวยทไมถายปสสาวะ (Anuria) เลอดออกในสมอง
(Intracranial Hemorrhage) เลอดออกไขสนหลง (Intraspinal Hemorrhage)
Hypertonic Solution มกทาใหเกดการระคายเคองและอาจเกดภาวะน าตาลในเลอดสง
Sodium bicarbonate
Sodium bicarbonate inj 7.5% in 50 ml (44.6 mEQ)
ขอบงใช Sodium bicarbonate Metabolic acidosis cardiac arrest จากภาวะ Hyperkalemia
ขนาดและวธใช Sodium bicarbonate cardiac arrest จากภาวะ Hyperkalemia 1 mEq /kg/dose IV. bolus Metabolic acidosis 2-5 mEq/kg IV infusion over 4 – 6 hr
ค าเตอน ขอหามใช และขอควรระวง ไมใชทางเลอกแรกในการชวยชวต อาจทาใหโพแทสเซยมตา หามใหพรอมกบ Calcium เพราะจะเกดปฏกรยาทา
ใหตกตะกอนได ระวง Extravasation
Adenosine
6 mg/2 ml
ขอบงใช Adenosine
Supraventricular tachycardia Woff-parkinson-white syndrome
ขอหามใชAdenosine
• ไมใหในผปวยทม second or third degree IV block
อาการไมพงประสงคทส าคญ Adenosine
Hypotension Palpitation dyspnea facial flushing chest pain bronchospasm
ขนาดยา Adenosine
Supraventricular tachycardia IV rapid push 6 mg ภายใน 1-3 วนาท , ถาไม
ตอบสนองใน 1-2 นาท ให 12 mg อก 2 คร ง
การบรหารยา Adenosine
กอนใหยาจดผปวยใหอยในทานอนหงายราบ (ไมหนนหมอน)
ใหยาโดยการฉด IV rapid push ภายใน 1-3 วนาท หลงฉดยา ยกแขนขางทฉดยาใหสงข น เพอใหยาออก
ฤทธทหวใจไดเตมท
การตดตามผลการใชยา Adenosine
Heart rate, BP หลงใหยาแลวบนทกทนท และทก 2 นาท 3 รอบ
EKG ระหวางการใหยา ***ใหรายงานแพทย : Heart rate < 60 /min BP
< 90/60 mmHg***
Amiodarone
150 mg/ 3 ml
ขอบงใช Amiodarone
Ventricular fibrillation ventricular tachycardia
ขอหามใช Amiodarone
ผทแพยา amiodarone, iodine severe sinus -node dysfunction bradycardia cause syncope
ขนาดยา Amiodarone
1. เรมใหในขนาด 150 mg IV นานกวา 10 นาท 2. ตามดวย 360 mg (1 mg/min) IV infusion ใน 6
ชวโมงถดไป 3. ตามดวย 540 mg (0.5 mg/min) IV infusion ใน 18
ชวโมงถดไป (MAX: 2.2 g/24 hr) 4. หลงจาก 24 ชวโมงแรก maintenance infusion
rate 0.5 mg/min (720 mg/24hr)
Ventricular arrhythmias
การเตรยมยา Amiodarone
Step 1 Amiodarone (150 mg/3 ml) 1 amp เจอจาง
ในสารละลาย D5W 100 ml
Step
2+3
Amiodarone (150 mg/3 ml) 6 amp เจอจาง
ในสารละลาย D5W 500 ml
- drip สารละลาย 200 ml ใน 6 ชวโมง (step 2)
- drip สารละลายทเหลอ ใน 18 ชวโมง (step 3)
การเตรยมยา Amiodarone
• ยาผสมไดใน D5W เทาน น • การผสมใน NSS อาจตกตะกอน • หลงผสมเกบได 5 วนในตเยน และ 24 ชวโมงใน
อณหภมหอง • หามผสมในสารละลายทเปนดาง เชน NaHCO3
การบรหารยา Amiodarone
กรณทใชความเขมขน มากกวา 2 mg/ml ตองใหผานทาง central venous catheter
ใช infusion pump เสมอ ไมวาจะใหยาทาง central line หรอ peripheral line
ไมควรฉดยาเขาหลอดเลอดดาโดยตรง ถาเปนไปไดควรใหยาโดย IV infusion อยางชาๆ
การตดตามผลการใชยา Amiodarone
Thyroid function test ความดนโลหต, EKG, อตราการหายใจ, อตราการเตน
ของหวใจ Serum electrolyte
Clozapine
tablet 100 mg
ขอบงใช Clozapine
treatment resistant schizophrenia ลดความเสยงของการฆาตวตายซ าในผปวย
schizophrenia หรอ schizoaffective disorder
อาการขางเคยงทอนตราย Clozapine
Agranulocytosis รวมท ง flu-like symptoms หรออาการแสดงของการตดเช อ
ชก ความเสยงเพมข นตามขนาดยาทมากข น เนองจากลดseizure threshold
neuroleptic malignant syndrome myocarditis
การตดตามผลการใชยา Clozapine
CBC อยางนอยทก 1 เดอนในชวง 1 ปแรกของการกนยา,หรอหางสดทก 3 เดอนกรณกนยานานกวา 1 ป และทกคร งเมอมอาการของการตดเช อ เชน ไข ไอ เจบคอ ฯลฯ หาก WBC > 3500 หรอลดลงไมเกน รอยละ 30 เมอเทยบกบคร งลาสด จงสามารถใหยาตอได
BP,FBS , Lipid profile ในชวง 3 เดอนแรกหลงไดรบยาจากน น 1 คร ง/ป
LFT หากผปวยมอาการคลนไส อาเจยนหรอเบออาหาร EKG เพอประเมนภาวะ myocarditis หากมอาการหายใจขด
หรอเจบหนาอก
Digoxin
0.5 mg / 2 ml injection, 0.25 mg tablet
ขนาดยา Digoxin
Oral: 0.25-0.5mg แลวตดตามผลการรกษา หากไมดข นสามารถ เพมขนาดยาข นอก 0.125-0.375 mg ทก 6-8 ชวโมง
IV: ใหใชขนาด 0.5 mg และสามารถเพมขนาดยาข นอก 0.125-0.25 mg ทก 6-8 ชวโมง ไมเกน 1 mg ใน 24 ชวโมง
CHF: Rapid digitalization
ขนาดยา Digoxin
Oral: ใหเรมดวยขนาด 0.25 mg วนละ 1 คร ง maintenance ตอดวยขนาด 0.125-0.5 mg วนละ 1
คร ง ควร titrate dose ทก 2 สปดาห
CHF: หลงจาก stable แลว
ขนาดยา Digoxin Supraventricular arrhythmia
อาย
Total Digitalizing Dose
(mcg/kg)
Daily Maintenance Dose
(mcg/kg)
รบประทาน IV หรอ IM รบประทาน IV หรอ IM
Preterm
infant 20-30 15-25 5-7.5 4-6
Full-term
infant 25-35 20-30 6-10 5-8
1เดอน – 2 ป 35-60 30-50 10-15 7.5-12
2-5 ป 30-40 25-35 7.5-10 6-9
5-10 ป 20-35 15-30 5-10 4-8
>10ป 10-15 8-12 2.5-5 2-3
ผใหญ 0.75-1.5 mg 0.5-1mg 0.125-0.5 mg 0.1-0.4 mg
ขอหามใช Digoxin
ผทแพ digoxin, cardiac glycosides หรอองคประกอบในยาฉด
Ventricular fibrillation Idiopathic hypertrophic subaortic stenosis Constrictive pericarditis Amyloid disease
การบรหารยา Digoxin
สารน าทเขากนได: SWFI, NSS, D5W, D5N/2 การใหยาแบบ IV สามารถใหได โดยไมตอง dilute หรอ
อาจ dilute ยาดวย SWFI, NSS หรอ D5W ใหมปรมาตรเพมข น 4 เทาหรอมากกวาน น เพอปองกนไมใหยาตกตะกอน และควรใชทนทหลงผสม
ควรฉดชาๆ อยางนอย 15 นาท เพอหลกเลยงไมใหเกดการหดรดตวของหลอดเลอดจากการฉดยาเรวเกนไป
ดระดบ K+ กอนใหยา Digoxin ถา K+ ตากวา 3.5 mEq/L ตองแจงแพทยเพอยนยน
การตดตามหลงจากใช Digoxin
Digoxin ฉด ใหบนทก HR ทก 15 นาท ตดตอกน 2 คร ง ตอไปทก 30 นาท ตดตอกน 3 คร ง ตอไปทก 1 ชวโมง จนครบ 5 ชวโมง ถาผดปกตใหแจงแพทย
กรณทเปนผปวยในใหซกถาม และสงเกตอาการของภาวะ Digitalis Intoxication ทกวน
ควรตรวจระดบ K+ สปดาหละคร ง กรณเปนผปวยใน เมอผปวยมอาการออนเพลย คลนไส อาเจยน ปวดศรษะ
การมองเหนผดปกตและใจสน อาจเกดอาการพษของยาได
Dopamine
injection 250 mg/ 10mL (25 mg/mL)
ขอบงใช Dopamine
Low cardiac output Hypotension Poor perfusion of vital organs
ขนาดใชยา Dopamine
ขนาดตา: 2-5 mcg/kg/min เพม renal blood flow, urine output
ขนาดกลาง: 5-15 mcg/kg/min เพม cardiac output
ขนาดสง: > 20 mcg/kg/min เพม total peripheral resistance, pulmonary pressure (max dose 50 mcg/kg/min)
ขอหามใชและขอควรระวง
กอนเรมยา ควรแกไขภาวะ acidosis, hypercapnia, hypovolemia, hypoxia ของผปวยกอน (ถาม)
ตองเฝาระวงหากใชรวมกบ Dilantin (Phenytoin) เพราะจะเกดความดนตาหวใจเตนชาลง ผปวยอาจชอคได
อาการไมพงประสงค
หวใจเตนเรว หวใจเตนผดจงหวะ ความดนโลหตสง ปลายมอ ปลายเทาเขยว หากมการรวออกนอกหลอดเลอด อาจท าใหเกด
เนอเยอตายได
การเตรยมยา รวมถงการผสมยา
สารน าทเขากนได ไดแก D5W,D5S, NSS, D5S/2 หามให Sodium bicarbonate หรอสารละลายทเปนดาง
ทางสายเดยวกน เพราะทาให Dopamine หมดฤทธได ความเขมขนสงสด (Maximum concentration) : 3.2
mg/mL ยาทผสมแลวใชไดภายใน 24 ชวโมง ถาสารละลายเปลยนสจากสเหลองออนๆเปนสเขมขน
หรอเปลยนเปนสชมพตองทงทนท
การบรหารยา
ควรใหทางเสนเลอดใหญ (central vein) ยกเวนในผปวยทไมสามารถใหทาง central line ไดจงตองใหทาง peripheral line
ควรใช Infusion pump อตราเรวสงสดในการใหยา (Max rate) 20
mcg/Kg/min หามหยดยากะทนหนเพราะความดนจะตกทนท
การตดตามผลการใชยา
บนทก BP, HR ทก 1 ชวโมงขณะใหยา ตรวจสอบ infusion pump เสมอ อยางนอยทก 1 ชวโมง ตรวจดตาแหนง IV site ทก 1 ชวโมง ตลอดระยะเวลาทม
การใหยา หากพบวาม BP>160/90 mmHg หรอ HR > 120 ครง/นาท
ในผใหญ และ BP > 120/80 mmHg หรอ HR > 180 ครง/นาท ในเดก ใหแจงแพทยทนท หรอตามแพทยสง
Magnesium sulfate
10% ใน 10 ml และ 50% ใน 2 ml มตวยา MgSo4 1 g (8.1 mEq)
ขอบงใช
ใชในการรกษาและปองกนภาวะแมกนเซยมในเลอดตา อาการชกเนองจากภาวะครรภเปนพษ (preeclamsia or
eclampsia) ภาวะหวใจเตนผดจงหวะเนองจากภาวะแมกนเซยมในเลอด
ตา
ขนาดยา
Neonate: IV 25-50 mg/kg/dose (0.2-0.4 mEq/kg/dose) ทก 8-12 hr 2-3 dose
Children: IM,IV 25-50 mg/kg/dose (0.2-0.4 mEq/kg/dose) ทก 4-6 hr 3-4 dose
Maximum single dose: 2 G (16 mEq) อาจใชซ าไดถายงพบวามภาวะ hypomagnesemia
Hypomagnesemia
ขนาดยา
Maintenance IV: 30-60 mg/kg/day (0.25-0.5 mEq/kg/day)
Adults: IM,IV: 1 g ทก 6 ชวโมง เปนจานวน 4 dose กรณ severe - Maintenance IV: 30-60 mg/kg/day (0.25-0.5 mEq/kg/day)
Hypomagnesemia
ขนาดยา
IV เรมใหในขนาด 4-5 g ใน D5W หรอ NSS 250 mL เปลยนเปน IM หรอ continuous infusion 1-4 g/hours (max dose: 30-40 g/day, max rate of infusion 1-2 g/hour)
IM 1-4 g ทก 4 ชวโมง
preeclamsia or eclampsia
อาการไมพงประสงค
คลนไส อาเจยน หนาแดง เหงอออก กระหายน า ทองเสย ความดนตา กดการทางานของระบบกลามเน อ (neuromuscular
blockade) กลามเน อออนแรง อมพาต กดระบบประสาทสวนกลาง มนงง สบสน งวงหลบ กดการ
หายใจ กดการทางานของหวใจ เกด heart block ได
ระดบ Mg สงมากกวาปกต
การบรหารยา
สามารถผสม D5W, NSS, RLS หลงผสมแลวคงตวไมเกน 24 ชวโมง
I.M. ในผใหญใหเจอจางเปน 25% หรอ 50% I.V. infusion ควรจะเจอจางลงใหมความเขมขน ≤ 20% I.V. push จะตองเจอจางกอนและตองใหไดเรวไมเกน 150
mg/min (ใหเรวอาจพบความดนตา และหวใจหยดเตนได)
Metoclopramide
10 mg/2 ml injection
ขอบงใช
รกษา หรอ ปองกนการคลนไสอาเจยน เพมการเคลอนตวของลาไส
ขนาดยา
ผใหญ : 10 - 20 mg IV/IM ทก 4 - 6 ชวโมง PRN เดก : 0.25 mg/kg/dose IV ทก 4 - 6 ชวโมง PRN
การบรหารยา
สามารถฉด IM หรอ IV ได โดยไมตองเจอจางยากอนฉด การฉดยา IV ทมความแรง 10 mg ควรบรหารยาชาๆ นาน
1-2 นาท
อาการไมพงประสงคส าคญ
extrapyramidal reaction: พบไดบอยในผปวยเดก หรอวยรน ทไดรบยาในขนาดสง อาการจะเกดภายหลงการฉดยา 24-48 ชวโมง และหากหยดการใชยา อาการจะเขาสภาวะปกตภายใน 24 ชวโมง
แกไข โดยการให diphenhydramine (BENADRYL® 12.5 mg/ 5 ml) รบประทาน คร งละ 2 ชอนชา ทก 8 ชวโมง
อาการไมพงประสงคส าคญ
ยาน เสรมฤทธยากลอมประสาท ยานอนหลบ และแอลกอฮอล
ระมดระวงการใชในผปวยเบาหวาน โรคซมเศรา เดกเลก หญงต งครรภ หญงใหนมบตร
Morphine
injection 10 mg/mL (1 ml)
ขอบงใช
บรรเทาอาการปวดชนดปานกลางถงรนแรง Pre-anesthetic medication
ขนาดใชยา
เดก (อาย > 6 เดอน และน าหนก < 50 กโลกรม) IM, IV, SC: 0.1-0.2 mg/kg/dose ทก 2-4 ชวโมง ถา
จาเปนอาจเรมตนทขนาดยา 0.05 mg/kg/dose (max dose 15 mg)
ผใหญ IV 3-4 mg ซ าไดทก 5 นาท ถาจาเปน
Sedation, pain relief
ขนาดใชยา
IM/SC: เรม 5 – 10 mg ทก 3-4 ชวโมง usual dose 5-20 mg ทก 24 ชวโมง
IV: เรมท 2.5-5 mg ทก 3-4 ชวโมง โดยผปวยทเคยไดรบยามากอน อาจใหยาซ าทก 5 นาท
Acute pain; moderate to severe
ขอหามใชและขอควรระวง
หามใชในผปวยหอบหดรนแรงและเฉยบพลน (acute severe asthma) ความดนในสมองสง ผปวยชอค ผปวยไตวาย
ระมดระวงการใชในหญงใหนมใหระมดระวงการใชกบผใหญทปสสาวะนอยกวาวนละ 600 ซซ หรอผทไตบกพรองหรอเสย เพราะยาอาจสะสมได
ระมดระวงพเศษในผปวยสงอาย เดก ผปวยโรคหวใจ ไต
การเตรยมยา และการผสมยา
สารน าทเขาได NSS, D5W, D10W ความคงตวหลงผสม ยาจะคงตวอยไดหลายวน แตไม
แนะนาใหผสมยาท งไวนานกวา 24 ชวโมง IV push: เจอจางยาดวย SWFI 4-5 ml และควรฉดชาๆ ไมตากวา 5-10 นาท
Continuous IV infusion: จะตองบรหารผาน infusion pump โดยเจอจางใน D5W ใหมความเขมขน 0.1-1mg/ml
การตดตามผลการใชยา
IV push = monitor HR, RR, pain score, sedation score ทก 5 นาท รวม 4 คร ง จากน น ทก 30 นาท รวม 2 คร ง การ monitor หลงจากน ข นกบภาวะของผปวยและคาสงแพทย
ถาเปน SC or IM = monitor HR, RR, pain score, sedation score ทก 15 นาท รวม 4 คร ง จากน น ทก 30 นาท รวม 2 คร ง
การตดตามผลการใชยา
**หาก RR < 10/min , HR< 60 bpm, BP < 90/60 mmHg, O2 sat < 92, Pupil pinpoint ใหแจงแพทยทนท**
Potassium chloride
20 mEq/10 ml
ขอบงใช
รกษา และปองกนการเกดภาวะ hypokalemia
ขอหามใช
ผปวยทแพยาหรอสวนประกอบของยา hyperkalemia
ขนาดยา
สารน าทเขากนได
:NSS, D5/LR, D5S/4, D5S/2, D5S, D5W D10W, D20W, LR, NSS/2
ควรหลกเลยงสารละลายทม glucose เปนสวนประกอบ เนองจากน าตาลมผลตอระดบ serum K
การบรหารยา
Double check ชอผปวย ชนดและขนาดยา หามให IV push (ประหารชวตผปวย) หามให IV ทผสม K+ ในการ loading หามผสม K+ ลงไปในถงหรอขวดสารน าทกาลงแขวนใหผปวยอย Max infusion rate 5 mEq/hr (ถาความเขมขน > 10 mEq/l
ตอง mornitor EKG) Max concentration (peripheral line) 80 mEq/L ยาทผสมแลวมความคงตว 24 ชวโมง เกบทอณหภมหอง
การตดตามผลการใชยา
ถาใหในอตราเรว 10-20 mEq/hr ตองวด HR, BP และ ตดตาม EKG
ถาให 40-60 mEq/L ในอตราเรว 8-12 ชวโมง ใหวด HR และ BP ตรวจตดตามคา K+ (3.5-5.5 mEq/L) ตดตามอาการของ K+ สง ไดแก คลนไส ใจสน หวใจเตนชา
กลามเน อออนแรง อดอด แนนหนาอก ชาตามปลายมอปลายเทา แกไขภาวะ hyperkalemia ตามอาการและความรนแรง
อาการไมพงประสงค
อาการผปวยม K+ สง ไดแก คลนไส ใจสน หวใจเตนชา กลามเน อออนแรง อดอดแนนหนาอก ชาตามปลายมอปลายเทา
หากมการรวออกนอกเสนเลอด อาจท าใหเกดเนอเยอตายได
***หามเกบ Stock ยาไวทหอผปวย***
Streptokinase
1,500,000 IU
ขอบงใช
ผปวยทมอาการเจบแนนหนาอกทไดรบการวนจฉยวาเปนโรคกลามเน อหวใจตายเฉยบพลน (STEMI) ภายใน 12 ชวโมงหลงจากมอาการ (แตไมควรเกน 24 ชวโมง)
การเตรยมยา
ละลายยาดวย 0.9% NSS หรอ D5W 5 ml ควรฉดสารละลายอยางชาๆ ดานในบรเวณขางขวดยา
กล งขวดยาอยางชาๆเพอใหยาผสมเขากน หามเขยา เนองจากทาใหเกดฟองได
นาสารละลายทไดเจอจางผสมใน 0.9% NSS 100 ml
การเตรยมยา
ตรวจสอบดวามอนภาคหรอการเปลยนสกอนใหยากบผปวย หามผสมยาอนในภาชนะเดยวกน ควรใชสารละลายหลงผสมทนท เนองจากยาไมมสวนผสมของสาร
กนเสย และเกบไดนาน 8 ชวโมงเทาน น
การบรหารยา
หยดเขาทางหลอดเลอดดา 1,500,000 unit เปนเวลา 60 นาท 10 นาทแรก ใหดวยอตราเรว 50ml/hr จากน นให 100ml/hr อาจให dexamethasone และ cpm กอนใหยา SK เพอปองกน
อาการไมพงประสงค เชน ไข หนาวสน
การตดตามและเฝาระวง
สงเกตอาการเจบหนาอก อาการเหนอยของผปวยและอาการทวไป ตลอดจนตดตาม V/S และ Monitor EKG อยางใกลชด
ตดตามภาวะเลอดออกทก 15 นาท หลงจากใหยาเปนเวลา 1 ชวโมง
ตดตาม EKG ทก 30 นาท เพอประเมนการเปดหลอดเลอดหวใจ (reperfusion)
***อาการทตองแจงแพทยทนท***
พบอาการแพยา BP < 90/60 mmHg หากมอาการหด (asthmatic symptom) ใหหยดยา พบภาวะเลอดออก
ขอหามใช
แพยา Streptokinase ผปวยความดนโลหตสงอยางรนแรง และยงคมความดนไมได ผปวยทมภาวะเลอดออก มประวตผาตดสมองหรอไขสนหลง ภายใน 2 เดอน มอาการทางหลอดเลอดสมอง ภายใน 2 เดอน