Les fables de Jean de la Fontaine

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf en Lisanne van Wijk Gymnasium Camphusianum Klas 5 2016

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 2

Index Introduction 3

Analyse 4

Carriegravere drsquoecrivain 4

Paris 4

Fables 5

Le Liegravevre et la Tortue 5

Le Lion et le Rat 6

Contes 6

Aesope 6

Phaedrus 7

Version drsquoAesope 8

Version de Jean de la Fontaine 9

Similitudes et diffeacuterences 9

Conclusion 11

Sources 12

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 3

Introduction De opdracht was duidelijk een literair essay schrijven over een Frans literair onderwerp Het zoeken naar een onderwerp was toch wel een stuk lastiger We hebben wel veel verschillende dingen in de les behandeld maar voor een verslag moet je wel echt een goed onderwerp hebben We hebben dan ook een aantal keer naar een goed onderwerp gezocht en uiteindelijk zijn we best tevreden met het onderwerp Eerst hebben we gevonden dat Jean de la Fontaine zijn fabels baseerde op verhalen uit de Griekse oudheid Dit leek ons gelijk al interessant omdat we zelf nieuwsgierig waren naar de verschillen en overeenkomsten Ook vonden we het een leuk detail dat het gebaseerd werd op verhalen uit de Griekse oudheid omdat wij op school natuurlijk ook Grieks hebben Later ontdekten we dat ook Latijn een invloed op de fabels heeft gehad wat het natuurlijk nog leuker maakt Lisanne heeft Grieks en Anne Latijn dus dat komt goed uit De fabels vinden we allebei erg leuk om te onderzoeken omdat ze meestal erg kort en krachtig zijn maar toch een goede boodschap mee kunnen geven We zullen natuurlijk ook wat algemeens over de fabels vertellen maar wij willen graag inzoomen op de relatie tussen de (Griekse) oudheid en de fabels en daarop dan vooral focussen We zullen eerst wat over Jean de la Fontaine en zijn werken vertellen Daarna willen we ons gaan focussen op de oudheid door eerst twee schrijvers te bespreken die veel invloed hebben gehad op de fabels in die tijd en op Jean de la Fontaine Als laatste willen we een fabel van Jean de la Fontaine gaan vergelijken met eacuteeacuten uit de oudheid en ontdekken wat de overeenkomsten en verschillen zijn We willen dit onderwerp gaan uitzoeken aan de hand van onze hoofdvraag wat voor invloed heeft de (Griekse) oudheid gehad op de fabels van Jean de la Fontaine

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 4

Analyse Op 8 juli 1621 werd de bekendste Franse fabelschrijver geboren Jean de la Fontaine Hij groeide op in Chacircteau-Thierry een gemeente in Aisne en ging daar ook naar school Erg ijverig was hij niet Hoewel zijn interesse meer bij het Latijn dan bij het Grieks lag maakte hij op latere leeftijd bij het schrijven van zijn fabels meer gebruik van het Grieks en haar mythes In 1643 gooide hij zijn leven om Twee jaar eerder was hij naar het Oratorium gegaan om van de rust en de stilte te genieten De kloosterachtige levensstijl bleek toch niet iets voor hem te zijn dus ging hij in 1643 rechten studeren Van 1652 tot 1671 nam hij de taak op zich van ldquoMaicirctre des Eaux et des Forecirctsrdquo De baan van inspecteur over wateren en bossen had hij overgenomen van zijn vader Toen Jean de la Fontaine 26 jaar was zorgde zijn vader voor een verstandshuwelijk tussen Jean en Marie Heacutericart een 14-jarig meisje Hoewel ze samen een kind kregen genaamd Charles liep het niet goed tussen Jean en Marie In 1658 vond er daarom een scheiding plaats

Carriegravere drsquoecrivain

Toen La Fontaine zijn werken had geschreven en had gepubliceerd was hij nog geen bekende schrijver Zijn fabels en sprookjes werden pas beroemd toen hij zelf al wat ouder was Marie de Rabutin-Chantal ook bekend als Madame de Seacutevigneacute beschreef de werken als lsquogoddelijkrsquo Madame de Seacutevigneacute was een schrijfster die bekend was geworden door haar classicistische brieven Deze brieven zijn erg beroemd geworden en hadden Madame de Seacutevigneacute tot een grote figuur in de Franse literatuur gemaakt Haar mening werd door velen gedeeld en daarom werd Jean de la Fontaine in 1684 toegelaten tot lrsquoAcadeacutemie franccedilaise een officieumlle Franse instelling op het gebied van de Franse taal

Paris

De hoofdstad van Frankrijk was de stad waarin het schrijverstalent van Jean de la Fontaine tot haar uiting kwam Zijn sprookjes verschenen in vier delen en zijn fabels in drie delen Parijs was ook de stad waar Jean de la Fontaine stierf in 1695 Hij werd begraven op Pegravere Lachaise

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 5

Fables Jean de la Fontaine heeft zoals velen verschillende werken geschreven Wij willen ons in dit essay gaan richten op Les Fables de fabels die door hem geschreven zijn Het eerste deel van zijn fabels werd uitgebracht in 1668 en opgedragen aan Lodewijk van Frankrijk Het tweede deel van zijn fabels is gepubliceerd in 1679 en droeg hij op aan Madame de Montespan een maicirctresse van de koning Het tweede deel van zijn fabels was nog populairder dan zijn eerste deel Maar wat zijn fabels dan precies Fabels zijn kleine komedies die geschreven zijn in een versvorm op rijm waarin de dieren de mensen symboliseren De dieren stellen de mensen voor en hebben meestal eacuteeacuten bepaalde eigenschap De moraal van het verhaal is meestal een alledaagse en praktische levensles Er kon mensen dingen geleerd worden zonder persoonlijk te worden zo werd er wel als het ware een spiegel voorgehouden Schrijvers konden zo hun mening uiten door middel van een fabel waardoor ze niet direct kritiek uitten Vaak komen er dan dus ook themarsquos ter sprake die kenmerkend zijn voor de maatschappelijke positie van de schrijver en een groot deel van de lezers Meestal gaat het over eenvoudige mensen en mensen van de hogere stand Jean de la Fontaine beschreef in zijn fabels de samenleving van zijn eigen tijd Vroeger waren de fabels dus bedoeld voor de hele samenleving maar tegenwoordig zijn ze eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden Dit komt omdat ze meestal makkelijk geschreven en erg kort zijn dit spreekt kinderen vooral aan De eerste fabels zijn niet door de Grieken bedacht maar door andere volken in andere landen Zo werden er in 2000 voor Christus al fabels verspreid in Indieuml Mesopotamieuml en Egypte Via de omringende landen zijn de fabels zo Europa in gekomen De West-Europese fabelcultuur is wel begonnen bij de Grieken Dit is voor ons nu relevant want La Fontaine heeft hier uit de Griekse fabelcultuur vooral zijn inspiratie gehaald Er waren twee belangrijke fabeldichters uit de Romeinse en Griekse oudheid die Jean de la Fontaine voorgingen namelijk Αἴσωπος Aesopus en Phaedrus Dit zijn niet de enige personen waar hij zijn fabels op gebaseerd heeft zo werd hij ook geiumlnspireerd door Horatius een Romeinse dichter en Babrius een Griekse dichter We zullen in het totaal drie fabels bespreken Twee fabels zullen kort toegelicht worden en het moraal zal worden uitgelegd bij de derde fabel zijn we er dieper op ingegaan en hebben we die fabel vergeleken met de versie van Aesopus

Le Liegravevre et la Tortue

In lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo wordt beschreven hoe een haas en een schildpad een hardloopwedstrijd houden De haas denkt van tevoren makkelijk te kunnen winnen omdat schildpadden nu eenmaal langzame dieren zijn Toch is de schildpad degene die aan het einde de wedstrijd wint De moraal van het verhaal wordt hiermee duidelijk gemaakt hardlopers zijn doodlopers alleen langzaam (maar goed) werk loont Er wordt gezegd dat de fabel lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo ook eacuteeacuten van Aesopusrsquo fabels is Over de invloeden van de Griekse schrijver op de werken van Jean de la Fontaine hebben we het later in het essay nog

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 6

Een zelfde soort verhaal wordt ook verteld door de Gebroeders Grimm het lijkt dus dat zij Aesopus ook als voorbeeld hebben gebruikt of ze hebben Jean de la Fontaine als bron gebruikt dat zou ook nog kunnen Dit verhaal is namelijk geschreven toen Jean de la Fontaine al overleden wasBij hen gaat het over een wedstrijd tussen een haas en een egel Hierbij wordt de haas in de maling genomen door de egel die met de hulp van zijn vrouw de wedstrijd wint Uit deze versie is ook een ander moraal op te maken je moet je niet laten verleiden om te spotten over anderen die van een lagere stand zijn dan jij

Le Lion et le Rat

In lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo wordt een leeuw gevangen genomen in een net De leeuw probeert van alles maar het lukt hem niet om weer vrij te komen Maar toen kwam er een rat aan die de touwen van het net doorknaagde De leeuw was weer vrij De levensles uit deze fabel wordt aan het einde van het verhaal genoemd ldquoPatience et longueur de temps Font plus que force ni que ragerdquo Oftewel geduld hebben loont meer dan kwaad worden Ook kan uit lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo worden gehaald hoe een kleine rat een grote woeste leeuw helpt Dit kan nog een tweede les zijn die beschreven wordt

Contes

Sprookjes horen bij het opgroeien Of het nu Roodkapje van de Gebroeders Grimm is of Belle en het Beest van Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve voor elk kind klinken ze bekend in de oren In een sprookje is alles mogelijk en wordt er gebruikt gemaakt van veel fantasie Net als bij een fabel is er vaak een levensles uit te halen Dit kan een simpele les zijn zoals die in Roodkapje luister naar je ouders Ga niet van het pad af want dat is gevaarlijk Maar soms kan de boodschap ook dieper liggen zoals bij Belle en het Beest Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat echte schoonheid diep van binnen zit Naast zijn fabels had Jean de la Fontaine ook nog sprookjes geschreven Zijn sprookjes zijn echter niet zo beroemd als de sprookjes die nu ook door Disney worden vertolkt Zijn fabels worden nog steeds gelezen vooral in kinderboeken terwijl zijn sprookjes naar de achtergrond zijn verdwenen

Aesope

Over het leven van Aesopus is niet zoveel bekend Ook zijn er eigenlijk geen werken van hem bewaard gebleven Het is niet zeker wanneer hij precies leefde maar men schat ongeveer van 620 tot 560 voor Christus Hij is eacuteeacuten van de eerste fabelschrijvers Volgens onder andere Aristoteles een Griekse filosoof werd hij geboren in Thracieuml aan de kust van de Zwarte Zee maar volgens andere leefde hij op Samos Hij was een lange tijd slaaf in Griekenland wat verklaart waarom

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 2

Index Introduction 3

Analyse 4

Carriegravere drsquoecrivain 4

Paris 4

Fables 5

Le Liegravevre et la Tortue 5

Le Lion et le Rat 6

Contes 6

Aesope 6

Phaedrus 7

Version drsquoAesope 8

Version de Jean de la Fontaine 9

Similitudes et diffeacuterences 9

Conclusion 11

Sources 12

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 3

Introduction De opdracht was duidelijk een literair essay schrijven over een Frans literair onderwerp Het zoeken naar een onderwerp was toch wel een stuk lastiger We hebben wel veel verschillende dingen in de les behandeld maar voor een verslag moet je wel echt een goed onderwerp hebben We hebben dan ook een aantal keer naar een goed onderwerp gezocht en uiteindelijk zijn we best tevreden met het onderwerp Eerst hebben we gevonden dat Jean de la Fontaine zijn fabels baseerde op verhalen uit de Griekse oudheid Dit leek ons gelijk al interessant omdat we zelf nieuwsgierig waren naar de verschillen en overeenkomsten Ook vonden we het een leuk detail dat het gebaseerd werd op verhalen uit de Griekse oudheid omdat wij op school natuurlijk ook Grieks hebben Later ontdekten we dat ook Latijn een invloed op de fabels heeft gehad wat het natuurlijk nog leuker maakt Lisanne heeft Grieks en Anne Latijn dus dat komt goed uit De fabels vinden we allebei erg leuk om te onderzoeken omdat ze meestal erg kort en krachtig zijn maar toch een goede boodschap mee kunnen geven We zullen natuurlijk ook wat algemeens over de fabels vertellen maar wij willen graag inzoomen op de relatie tussen de (Griekse) oudheid en de fabels en daarop dan vooral focussen We zullen eerst wat over Jean de la Fontaine en zijn werken vertellen Daarna willen we ons gaan focussen op de oudheid door eerst twee schrijvers te bespreken die veel invloed hebben gehad op de fabels in die tijd en op Jean de la Fontaine Als laatste willen we een fabel van Jean de la Fontaine gaan vergelijken met eacuteeacuten uit de oudheid en ontdekken wat de overeenkomsten en verschillen zijn We willen dit onderwerp gaan uitzoeken aan de hand van onze hoofdvraag wat voor invloed heeft de (Griekse) oudheid gehad op de fabels van Jean de la Fontaine

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 4

Analyse Op 8 juli 1621 werd de bekendste Franse fabelschrijver geboren Jean de la Fontaine Hij groeide op in Chacircteau-Thierry een gemeente in Aisne en ging daar ook naar school Erg ijverig was hij niet Hoewel zijn interesse meer bij het Latijn dan bij het Grieks lag maakte hij op latere leeftijd bij het schrijven van zijn fabels meer gebruik van het Grieks en haar mythes In 1643 gooide hij zijn leven om Twee jaar eerder was hij naar het Oratorium gegaan om van de rust en de stilte te genieten De kloosterachtige levensstijl bleek toch niet iets voor hem te zijn dus ging hij in 1643 rechten studeren Van 1652 tot 1671 nam hij de taak op zich van ldquoMaicirctre des Eaux et des Forecirctsrdquo De baan van inspecteur over wateren en bossen had hij overgenomen van zijn vader Toen Jean de la Fontaine 26 jaar was zorgde zijn vader voor een verstandshuwelijk tussen Jean en Marie Heacutericart een 14-jarig meisje Hoewel ze samen een kind kregen genaamd Charles liep het niet goed tussen Jean en Marie In 1658 vond er daarom een scheiding plaats

Carriegravere drsquoecrivain

Toen La Fontaine zijn werken had geschreven en had gepubliceerd was hij nog geen bekende schrijver Zijn fabels en sprookjes werden pas beroemd toen hij zelf al wat ouder was Marie de Rabutin-Chantal ook bekend als Madame de Seacutevigneacute beschreef de werken als lsquogoddelijkrsquo Madame de Seacutevigneacute was een schrijfster die bekend was geworden door haar classicistische brieven Deze brieven zijn erg beroemd geworden en hadden Madame de Seacutevigneacute tot een grote figuur in de Franse literatuur gemaakt Haar mening werd door velen gedeeld en daarom werd Jean de la Fontaine in 1684 toegelaten tot lrsquoAcadeacutemie franccedilaise een officieumlle Franse instelling op het gebied van de Franse taal

Paris

De hoofdstad van Frankrijk was de stad waarin het schrijverstalent van Jean de la Fontaine tot haar uiting kwam Zijn sprookjes verschenen in vier delen en zijn fabels in drie delen Parijs was ook de stad waar Jean de la Fontaine stierf in 1695 Hij werd begraven op Pegravere Lachaise

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 5

Fables Jean de la Fontaine heeft zoals velen verschillende werken geschreven Wij willen ons in dit essay gaan richten op Les Fables de fabels die door hem geschreven zijn Het eerste deel van zijn fabels werd uitgebracht in 1668 en opgedragen aan Lodewijk van Frankrijk Het tweede deel van zijn fabels is gepubliceerd in 1679 en droeg hij op aan Madame de Montespan een maicirctresse van de koning Het tweede deel van zijn fabels was nog populairder dan zijn eerste deel Maar wat zijn fabels dan precies Fabels zijn kleine komedies die geschreven zijn in een versvorm op rijm waarin de dieren de mensen symboliseren De dieren stellen de mensen voor en hebben meestal eacuteeacuten bepaalde eigenschap De moraal van het verhaal is meestal een alledaagse en praktische levensles Er kon mensen dingen geleerd worden zonder persoonlijk te worden zo werd er wel als het ware een spiegel voorgehouden Schrijvers konden zo hun mening uiten door middel van een fabel waardoor ze niet direct kritiek uitten Vaak komen er dan dus ook themarsquos ter sprake die kenmerkend zijn voor de maatschappelijke positie van de schrijver en een groot deel van de lezers Meestal gaat het over eenvoudige mensen en mensen van de hogere stand Jean de la Fontaine beschreef in zijn fabels de samenleving van zijn eigen tijd Vroeger waren de fabels dus bedoeld voor de hele samenleving maar tegenwoordig zijn ze eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden Dit komt omdat ze meestal makkelijk geschreven en erg kort zijn dit spreekt kinderen vooral aan De eerste fabels zijn niet door de Grieken bedacht maar door andere volken in andere landen Zo werden er in 2000 voor Christus al fabels verspreid in Indieuml Mesopotamieuml en Egypte Via de omringende landen zijn de fabels zo Europa in gekomen De West-Europese fabelcultuur is wel begonnen bij de Grieken Dit is voor ons nu relevant want La Fontaine heeft hier uit de Griekse fabelcultuur vooral zijn inspiratie gehaald Er waren twee belangrijke fabeldichters uit de Romeinse en Griekse oudheid die Jean de la Fontaine voorgingen namelijk Αἴσωπος Aesopus en Phaedrus Dit zijn niet de enige personen waar hij zijn fabels op gebaseerd heeft zo werd hij ook geiumlnspireerd door Horatius een Romeinse dichter en Babrius een Griekse dichter We zullen in het totaal drie fabels bespreken Twee fabels zullen kort toegelicht worden en het moraal zal worden uitgelegd bij de derde fabel zijn we er dieper op ingegaan en hebben we die fabel vergeleken met de versie van Aesopus

Le Liegravevre et la Tortue

In lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo wordt beschreven hoe een haas en een schildpad een hardloopwedstrijd houden De haas denkt van tevoren makkelijk te kunnen winnen omdat schildpadden nu eenmaal langzame dieren zijn Toch is de schildpad degene die aan het einde de wedstrijd wint De moraal van het verhaal wordt hiermee duidelijk gemaakt hardlopers zijn doodlopers alleen langzaam (maar goed) werk loont Er wordt gezegd dat de fabel lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo ook eacuteeacuten van Aesopusrsquo fabels is Over de invloeden van de Griekse schrijver op de werken van Jean de la Fontaine hebben we het later in het essay nog

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 6

Een zelfde soort verhaal wordt ook verteld door de Gebroeders Grimm het lijkt dus dat zij Aesopus ook als voorbeeld hebben gebruikt of ze hebben Jean de la Fontaine als bron gebruikt dat zou ook nog kunnen Dit verhaal is namelijk geschreven toen Jean de la Fontaine al overleden wasBij hen gaat het over een wedstrijd tussen een haas en een egel Hierbij wordt de haas in de maling genomen door de egel die met de hulp van zijn vrouw de wedstrijd wint Uit deze versie is ook een ander moraal op te maken je moet je niet laten verleiden om te spotten over anderen die van een lagere stand zijn dan jij

Le Lion et le Rat

In lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo wordt een leeuw gevangen genomen in een net De leeuw probeert van alles maar het lukt hem niet om weer vrij te komen Maar toen kwam er een rat aan die de touwen van het net doorknaagde De leeuw was weer vrij De levensles uit deze fabel wordt aan het einde van het verhaal genoemd ldquoPatience et longueur de temps Font plus que force ni que ragerdquo Oftewel geduld hebben loont meer dan kwaad worden Ook kan uit lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo worden gehaald hoe een kleine rat een grote woeste leeuw helpt Dit kan nog een tweede les zijn die beschreven wordt

Contes

Sprookjes horen bij het opgroeien Of het nu Roodkapje van de Gebroeders Grimm is of Belle en het Beest van Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve voor elk kind klinken ze bekend in de oren In een sprookje is alles mogelijk en wordt er gebruikt gemaakt van veel fantasie Net als bij een fabel is er vaak een levensles uit te halen Dit kan een simpele les zijn zoals die in Roodkapje luister naar je ouders Ga niet van het pad af want dat is gevaarlijk Maar soms kan de boodschap ook dieper liggen zoals bij Belle en het Beest Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat echte schoonheid diep van binnen zit Naast zijn fabels had Jean de la Fontaine ook nog sprookjes geschreven Zijn sprookjes zijn echter niet zo beroemd als de sprookjes die nu ook door Disney worden vertolkt Zijn fabels worden nog steeds gelezen vooral in kinderboeken terwijl zijn sprookjes naar de achtergrond zijn verdwenen

Aesope

Over het leven van Aesopus is niet zoveel bekend Ook zijn er eigenlijk geen werken van hem bewaard gebleven Het is niet zeker wanneer hij precies leefde maar men schat ongeveer van 620 tot 560 voor Christus Hij is eacuteeacuten van de eerste fabelschrijvers Volgens onder andere Aristoteles een Griekse filosoof werd hij geboren in Thracieuml aan de kust van de Zwarte Zee maar volgens andere leefde hij op Samos Hij was een lange tijd slaaf in Griekenland wat verklaart waarom

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 3

Introduction De opdracht was duidelijk een literair essay schrijven over een Frans literair onderwerp Het zoeken naar een onderwerp was toch wel een stuk lastiger We hebben wel veel verschillende dingen in de les behandeld maar voor een verslag moet je wel echt een goed onderwerp hebben We hebben dan ook een aantal keer naar een goed onderwerp gezocht en uiteindelijk zijn we best tevreden met het onderwerp Eerst hebben we gevonden dat Jean de la Fontaine zijn fabels baseerde op verhalen uit de Griekse oudheid Dit leek ons gelijk al interessant omdat we zelf nieuwsgierig waren naar de verschillen en overeenkomsten Ook vonden we het een leuk detail dat het gebaseerd werd op verhalen uit de Griekse oudheid omdat wij op school natuurlijk ook Grieks hebben Later ontdekten we dat ook Latijn een invloed op de fabels heeft gehad wat het natuurlijk nog leuker maakt Lisanne heeft Grieks en Anne Latijn dus dat komt goed uit De fabels vinden we allebei erg leuk om te onderzoeken omdat ze meestal erg kort en krachtig zijn maar toch een goede boodschap mee kunnen geven We zullen natuurlijk ook wat algemeens over de fabels vertellen maar wij willen graag inzoomen op de relatie tussen de (Griekse) oudheid en de fabels en daarop dan vooral focussen We zullen eerst wat over Jean de la Fontaine en zijn werken vertellen Daarna willen we ons gaan focussen op de oudheid door eerst twee schrijvers te bespreken die veel invloed hebben gehad op de fabels in die tijd en op Jean de la Fontaine Als laatste willen we een fabel van Jean de la Fontaine gaan vergelijken met eacuteeacuten uit de oudheid en ontdekken wat de overeenkomsten en verschillen zijn We willen dit onderwerp gaan uitzoeken aan de hand van onze hoofdvraag wat voor invloed heeft de (Griekse) oudheid gehad op de fabels van Jean de la Fontaine

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 4

Analyse Op 8 juli 1621 werd de bekendste Franse fabelschrijver geboren Jean de la Fontaine Hij groeide op in Chacircteau-Thierry een gemeente in Aisne en ging daar ook naar school Erg ijverig was hij niet Hoewel zijn interesse meer bij het Latijn dan bij het Grieks lag maakte hij op latere leeftijd bij het schrijven van zijn fabels meer gebruik van het Grieks en haar mythes In 1643 gooide hij zijn leven om Twee jaar eerder was hij naar het Oratorium gegaan om van de rust en de stilte te genieten De kloosterachtige levensstijl bleek toch niet iets voor hem te zijn dus ging hij in 1643 rechten studeren Van 1652 tot 1671 nam hij de taak op zich van ldquoMaicirctre des Eaux et des Forecirctsrdquo De baan van inspecteur over wateren en bossen had hij overgenomen van zijn vader Toen Jean de la Fontaine 26 jaar was zorgde zijn vader voor een verstandshuwelijk tussen Jean en Marie Heacutericart een 14-jarig meisje Hoewel ze samen een kind kregen genaamd Charles liep het niet goed tussen Jean en Marie In 1658 vond er daarom een scheiding plaats

Carriegravere drsquoecrivain

Toen La Fontaine zijn werken had geschreven en had gepubliceerd was hij nog geen bekende schrijver Zijn fabels en sprookjes werden pas beroemd toen hij zelf al wat ouder was Marie de Rabutin-Chantal ook bekend als Madame de Seacutevigneacute beschreef de werken als lsquogoddelijkrsquo Madame de Seacutevigneacute was een schrijfster die bekend was geworden door haar classicistische brieven Deze brieven zijn erg beroemd geworden en hadden Madame de Seacutevigneacute tot een grote figuur in de Franse literatuur gemaakt Haar mening werd door velen gedeeld en daarom werd Jean de la Fontaine in 1684 toegelaten tot lrsquoAcadeacutemie franccedilaise een officieumlle Franse instelling op het gebied van de Franse taal

Paris

De hoofdstad van Frankrijk was de stad waarin het schrijverstalent van Jean de la Fontaine tot haar uiting kwam Zijn sprookjes verschenen in vier delen en zijn fabels in drie delen Parijs was ook de stad waar Jean de la Fontaine stierf in 1695 Hij werd begraven op Pegravere Lachaise

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 5

Fables Jean de la Fontaine heeft zoals velen verschillende werken geschreven Wij willen ons in dit essay gaan richten op Les Fables de fabels die door hem geschreven zijn Het eerste deel van zijn fabels werd uitgebracht in 1668 en opgedragen aan Lodewijk van Frankrijk Het tweede deel van zijn fabels is gepubliceerd in 1679 en droeg hij op aan Madame de Montespan een maicirctresse van de koning Het tweede deel van zijn fabels was nog populairder dan zijn eerste deel Maar wat zijn fabels dan precies Fabels zijn kleine komedies die geschreven zijn in een versvorm op rijm waarin de dieren de mensen symboliseren De dieren stellen de mensen voor en hebben meestal eacuteeacuten bepaalde eigenschap De moraal van het verhaal is meestal een alledaagse en praktische levensles Er kon mensen dingen geleerd worden zonder persoonlijk te worden zo werd er wel als het ware een spiegel voorgehouden Schrijvers konden zo hun mening uiten door middel van een fabel waardoor ze niet direct kritiek uitten Vaak komen er dan dus ook themarsquos ter sprake die kenmerkend zijn voor de maatschappelijke positie van de schrijver en een groot deel van de lezers Meestal gaat het over eenvoudige mensen en mensen van de hogere stand Jean de la Fontaine beschreef in zijn fabels de samenleving van zijn eigen tijd Vroeger waren de fabels dus bedoeld voor de hele samenleving maar tegenwoordig zijn ze eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden Dit komt omdat ze meestal makkelijk geschreven en erg kort zijn dit spreekt kinderen vooral aan De eerste fabels zijn niet door de Grieken bedacht maar door andere volken in andere landen Zo werden er in 2000 voor Christus al fabels verspreid in Indieuml Mesopotamieuml en Egypte Via de omringende landen zijn de fabels zo Europa in gekomen De West-Europese fabelcultuur is wel begonnen bij de Grieken Dit is voor ons nu relevant want La Fontaine heeft hier uit de Griekse fabelcultuur vooral zijn inspiratie gehaald Er waren twee belangrijke fabeldichters uit de Romeinse en Griekse oudheid die Jean de la Fontaine voorgingen namelijk Αἴσωπος Aesopus en Phaedrus Dit zijn niet de enige personen waar hij zijn fabels op gebaseerd heeft zo werd hij ook geiumlnspireerd door Horatius een Romeinse dichter en Babrius een Griekse dichter We zullen in het totaal drie fabels bespreken Twee fabels zullen kort toegelicht worden en het moraal zal worden uitgelegd bij de derde fabel zijn we er dieper op ingegaan en hebben we die fabel vergeleken met de versie van Aesopus

Le Liegravevre et la Tortue

In lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo wordt beschreven hoe een haas en een schildpad een hardloopwedstrijd houden De haas denkt van tevoren makkelijk te kunnen winnen omdat schildpadden nu eenmaal langzame dieren zijn Toch is de schildpad degene die aan het einde de wedstrijd wint De moraal van het verhaal wordt hiermee duidelijk gemaakt hardlopers zijn doodlopers alleen langzaam (maar goed) werk loont Er wordt gezegd dat de fabel lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo ook eacuteeacuten van Aesopusrsquo fabels is Over de invloeden van de Griekse schrijver op de werken van Jean de la Fontaine hebben we het later in het essay nog

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 6

Een zelfde soort verhaal wordt ook verteld door de Gebroeders Grimm het lijkt dus dat zij Aesopus ook als voorbeeld hebben gebruikt of ze hebben Jean de la Fontaine als bron gebruikt dat zou ook nog kunnen Dit verhaal is namelijk geschreven toen Jean de la Fontaine al overleden wasBij hen gaat het over een wedstrijd tussen een haas en een egel Hierbij wordt de haas in de maling genomen door de egel die met de hulp van zijn vrouw de wedstrijd wint Uit deze versie is ook een ander moraal op te maken je moet je niet laten verleiden om te spotten over anderen die van een lagere stand zijn dan jij

Le Lion et le Rat

In lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo wordt een leeuw gevangen genomen in een net De leeuw probeert van alles maar het lukt hem niet om weer vrij te komen Maar toen kwam er een rat aan die de touwen van het net doorknaagde De leeuw was weer vrij De levensles uit deze fabel wordt aan het einde van het verhaal genoemd ldquoPatience et longueur de temps Font plus que force ni que ragerdquo Oftewel geduld hebben loont meer dan kwaad worden Ook kan uit lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo worden gehaald hoe een kleine rat een grote woeste leeuw helpt Dit kan nog een tweede les zijn die beschreven wordt

Contes

Sprookjes horen bij het opgroeien Of het nu Roodkapje van de Gebroeders Grimm is of Belle en het Beest van Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve voor elk kind klinken ze bekend in de oren In een sprookje is alles mogelijk en wordt er gebruikt gemaakt van veel fantasie Net als bij een fabel is er vaak een levensles uit te halen Dit kan een simpele les zijn zoals die in Roodkapje luister naar je ouders Ga niet van het pad af want dat is gevaarlijk Maar soms kan de boodschap ook dieper liggen zoals bij Belle en het Beest Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat echte schoonheid diep van binnen zit Naast zijn fabels had Jean de la Fontaine ook nog sprookjes geschreven Zijn sprookjes zijn echter niet zo beroemd als de sprookjes die nu ook door Disney worden vertolkt Zijn fabels worden nog steeds gelezen vooral in kinderboeken terwijl zijn sprookjes naar de achtergrond zijn verdwenen

Aesope

Over het leven van Aesopus is niet zoveel bekend Ook zijn er eigenlijk geen werken van hem bewaard gebleven Het is niet zeker wanneer hij precies leefde maar men schat ongeveer van 620 tot 560 voor Christus Hij is eacuteeacuten van de eerste fabelschrijvers Volgens onder andere Aristoteles een Griekse filosoof werd hij geboren in Thracieuml aan de kust van de Zwarte Zee maar volgens andere leefde hij op Samos Hij was een lange tijd slaaf in Griekenland wat verklaart waarom

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 4

Analyse Op 8 juli 1621 werd de bekendste Franse fabelschrijver geboren Jean de la Fontaine Hij groeide op in Chacircteau-Thierry een gemeente in Aisne en ging daar ook naar school Erg ijverig was hij niet Hoewel zijn interesse meer bij het Latijn dan bij het Grieks lag maakte hij op latere leeftijd bij het schrijven van zijn fabels meer gebruik van het Grieks en haar mythes In 1643 gooide hij zijn leven om Twee jaar eerder was hij naar het Oratorium gegaan om van de rust en de stilte te genieten De kloosterachtige levensstijl bleek toch niet iets voor hem te zijn dus ging hij in 1643 rechten studeren Van 1652 tot 1671 nam hij de taak op zich van ldquoMaicirctre des Eaux et des Forecirctsrdquo De baan van inspecteur over wateren en bossen had hij overgenomen van zijn vader Toen Jean de la Fontaine 26 jaar was zorgde zijn vader voor een verstandshuwelijk tussen Jean en Marie Heacutericart een 14-jarig meisje Hoewel ze samen een kind kregen genaamd Charles liep het niet goed tussen Jean en Marie In 1658 vond er daarom een scheiding plaats

Carriegravere drsquoecrivain

Toen La Fontaine zijn werken had geschreven en had gepubliceerd was hij nog geen bekende schrijver Zijn fabels en sprookjes werden pas beroemd toen hij zelf al wat ouder was Marie de Rabutin-Chantal ook bekend als Madame de Seacutevigneacute beschreef de werken als lsquogoddelijkrsquo Madame de Seacutevigneacute was een schrijfster die bekend was geworden door haar classicistische brieven Deze brieven zijn erg beroemd geworden en hadden Madame de Seacutevigneacute tot een grote figuur in de Franse literatuur gemaakt Haar mening werd door velen gedeeld en daarom werd Jean de la Fontaine in 1684 toegelaten tot lrsquoAcadeacutemie franccedilaise een officieumlle Franse instelling op het gebied van de Franse taal

Paris

De hoofdstad van Frankrijk was de stad waarin het schrijverstalent van Jean de la Fontaine tot haar uiting kwam Zijn sprookjes verschenen in vier delen en zijn fabels in drie delen Parijs was ook de stad waar Jean de la Fontaine stierf in 1695 Hij werd begraven op Pegravere Lachaise

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 5

Fables Jean de la Fontaine heeft zoals velen verschillende werken geschreven Wij willen ons in dit essay gaan richten op Les Fables de fabels die door hem geschreven zijn Het eerste deel van zijn fabels werd uitgebracht in 1668 en opgedragen aan Lodewijk van Frankrijk Het tweede deel van zijn fabels is gepubliceerd in 1679 en droeg hij op aan Madame de Montespan een maicirctresse van de koning Het tweede deel van zijn fabels was nog populairder dan zijn eerste deel Maar wat zijn fabels dan precies Fabels zijn kleine komedies die geschreven zijn in een versvorm op rijm waarin de dieren de mensen symboliseren De dieren stellen de mensen voor en hebben meestal eacuteeacuten bepaalde eigenschap De moraal van het verhaal is meestal een alledaagse en praktische levensles Er kon mensen dingen geleerd worden zonder persoonlijk te worden zo werd er wel als het ware een spiegel voorgehouden Schrijvers konden zo hun mening uiten door middel van een fabel waardoor ze niet direct kritiek uitten Vaak komen er dan dus ook themarsquos ter sprake die kenmerkend zijn voor de maatschappelijke positie van de schrijver en een groot deel van de lezers Meestal gaat het over eenvoudige mensen en mensen van de hogere stand Jean de la Fontaine beschreef in zijn fabels de samenleving van zijn eigen tijd Vroeger waren de fabels dus bedoeld voor de hele samenleving maar tegenwoordig zijn ze eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden Dit komt omdat ze meestal makkelijk geschreven en erg kort zijn dit spreekt kinderen vooral aan De eerste fabels zijn niet door de Grieken bedacht maar door andere volken in andere landen Zo werden er in 2000 voor Christus al fabels verspreid in Indieuml Mesopotamieuml en Egypte Via de omringende landen zijn de fabels zo Europa in gekomen De West-Europese fabelcultuur is wel begonnen bij de Grieken Dit is voor ons nu relevant want La Fontaine heeft hier uit de Griekse fabelcultuur vooral zijn inspiratie gehaald Er waren twee belangrijke fabeldichters uit de Romeinse en Griekse oudheid die Jean de la Fontaine voorgingen namelijk Αἴσωπος Aesopus en Phaedrus Dit zijn niet de enige personen waar hij zijn fabels op gebaseerd heeft zo werd hij ook geiumlnspireerd door Horatius een Romeinse dichter en Babrius een Griekse dichter We zullen in het totaal drie fabels bespreken Twee fabels zullen kort toegelicht worden en het moraal zal worden uitgelegd bij de derde fabel zijn we er dieper op ingegaan en hebben we die fabel vergeleken met de versie van Aesopus

Le Liegravevre et la Tortue

In lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo wordt beschreven hoe een haas en een schildpad een hardloopwedstrijd houden De haas denkt van tevoren makkelijk te kunnen winnen omdat schildpadden nu eenmaal langzame dieren zijn Toch is de schildpad degene die aan het einde de wedstrijd wint De moraal van het verhaal wordt hiermee duidelijk gemaakt hardlopers zijn doodlopers alleen langzaam (maar goed) werk loont Er wordt gezegd dat de fabel lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo ook eacuteeacuten van Aesopusrsquo fabels is Over de invloeden van de Griekse schrijver op de werken van Jean de la Fontaine hebben we het later in het essay nog

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 6

Een zelfde soort verhaal wordt ook verteld door de Gebroeders Grimm het lijkt dus dat zij Aesopus ook als voorbeeld hebben gebruikt of ze hebben Jean de la Fontaine als bron gebruikt dat zou ook nog kunnen Dit verhaal is namelijk geschreven toen Jean de la Fontaine al overleden wasBij hen gaat het over een wedstrijd tussen een haas en een egel Hierbij wordt de haas in de maling genomen door de egel die met de hulp van zijn vrouw de wedstrijd wint Uit deze versie is ook een ander moraal op te maken je moet je niet laten verleiden om te spotten over anderen die van een lagere stand zijn dan jij

Le Lion et le Rat

In lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo wordt een leeuw gevangen genomen in een net De leeuw probeert van alles maar het lukt hem niet om weer vrij te komen Maar toen kwam er een rat aan die de touwen van het net doorknaagde De leeuw was weer vrij De levensles uit deze fabel wordt aan het einde van het verhaal genoemd ldquoPatience et longueur de temps Font plus que force ni que ragerdquo Oftewel geduld hebben loont meer dan kwaad worden Ook kan uit lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo worden gehaald hoe een kleine rat een grote woeste leeuw helpt Dit kan nog een tweede les zijn die beschreven wordt

Contes

Sprookjes horen bij het opgroeien Of het nu Roodkapje van de Gebroeders Grimm is of Belle en het Beest van Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve voor elk kind klinken ze bekend in de oren In een sprookje is alles mogelijk en wordt er gebruikt gemaakt van veel fantasie Net als bij een fabel is er vaak een levensles uit te halen Dit kan een simpele les zijn zoals die in Roodkapje luister naar je ouders Ga niet van het pad af want dat is gevaarlijk Maar soms kan de boodschap ook dieper liggen zoals bij Belle en het Beest Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat echte schoonheid diep van binnen zit Naast zijn fabels had Jean de la Fontaine ook nog sprookjes geschreven Zijn sprookjes zijn echter niet zo beroemd als de sprookjes die nu ook door Disney worden vertolkt Zijn fabels worden nog steeds gelezen vooral in kinderboeken terwijl zijn sprookjes naar de achtergrond zijn verdwenen

Aesope

Over het leven van Aesopus is niet zoveel bekend Ook zijn er eigenlijk geen werken van hem bewaard gebleven Het is niet zeker wanneer hij precies leefde maar men schat ongeveer van 620 tot 560 voor Christus Hij is eacuteeacuten van de eerste fabelschrijvers Volgens onder andere Aristoteles een Griekse filosoof werd hij geboren in Thracieuml aan de kust van de Zwarte Zee maar volgens andere leefde hij op Samos Hij was een lange tijd slaaf in Griekenland wat verklaart waarom

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 5

Fables Jean de la Fontaine heeft zoals velen verschillende werken geschreven Wij willen ons in dit essay gaan richten op Les Fables de fabels die door hem geschreven zijn Het eerste deel van zijn fabels werd uitgebracht in 1668 en opgedragen aan Lodewijk van Frankrijk Het tweede deel van zijn fabels is gepubliceerd in 1679 en droeg hij op aan Madame de Montespan een maicirctresse van de koning Het tweede deel van zijn fabels was nog populairder dan zijn eerste deel Maar wat zijn fabels dan precies Fabels zijn kleine komedies die geschreven zijn in een versvorm op rijm waarin de dieren de mensen symboliseren De dieren stellen de mensen voor en hebben meestal eacuteeacuten bepaalde eigenschap De moraal van het verhaal is meestal een alledaagse en praktische levensles Er kon mensen dingen geleerd worden zonder persoonlijk te worden zo werd er wel als het ware een spiegel voorgehouden Schrijvers konden zo hun mening uiten door middel van een fabel waardoor ze niet direct kritiek uitten Vaak komen er dan dus ook themarsquos ter sprake die kenmerkend zijn voor de maatschappelijke positie van de schrijver en een groot deel van de lezers Meestal gaat het over eenvoudige mensen en mensen van de hogere stand Jean de la Fontaine beschreef in zijn fabels de samenleving van zijn eigen tijd Vroeger waren de fabels dus bedoeld voor de hele samenleving maar tegenwoordig zijn ze eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden Dit komt omdat ze meestal makkelijk geschreven en erg kort zijn dit spreekt kinderen vooral aan De eerste fabels zijn niet door de Grieken bedacht maar door andere volken in andere landen Zo werden er in 2000 voor Christus al fabels verspreid in Indieuml Mesopotamieuml en Egypte Via de omringende landen zijn de fabels zo Europa in gekomen De West-Europese fabelcultuur is wel begonnen bij de Grieken Dit is voor ons nu relevant want La Fontaine heeft hier uit de Griekse fabelcultuur vooral zijn inspiratie gehaald Er waren twee belangrijke fabeldichters uit de Romeinse en Griekse oudheid die Jean de la Fontaine voorgingen namelijk Αἴσωπος Aesopus en Phaedrus Dit zijn niet de enige personen waar hij zijn fabels op gebaseerd heeft zo werd hij ook geiumlnspireerd door Horatius een Romeinse dichter en Babrius een Griekse dichter We zullen in het totaal drie fabels bespreken Twee fabels zullen kort toegelicht worden en het moraal zal worden uitgelegd bij de derde fabel zijn we er dieper op ingegaan en hebben we die fabel vergeleken met de versie van Aesopus

Le Liegravevre et la Tortue

In lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo wordt beschreven hoe een haas en een schildpad een hardloopwedstrijd houden De haas denkt van tevoren makkelijk te kunnen winnen omdat schildpadden nu eenmaal langzame dieren zijn Toch is de schildpad degene die aan het einde de wedstrijd wint De moraal van het verhaal wordt hiermee duidelijk gemaakt hardlopers zijn doodlopers alleen langzaam (maar goed) werk loont Er wordt gezegd dat de fabel lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo ook eacuteeacuten van Aesopusrsquo fabels is Over de invloeden van de Griekse schrijver op de werken van Jean de la Fontaine hebben we het later in het essay nog

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 6

Een zelfde soort verhaal wordt ook verteld door de Gebroeders Grimm het lijkt dus dat zij Aesopus ook als voorbeeld hebben gebruikt of ze hebben Jean de la Fontaine als bron gebruikt dat zou ook nog kunnen Dit verhaal is namelijk geschreven toen Jean de la Fontaine al overleden wasBij hen gaat het over een wedstrijd tussen een haas en een egel Hierbij wordt de haas in de maling genomen door de egel die met de hulp van zijn vrouw de wedstrijd wint Uit deze versie is ook een ander moraal op te maken je moet je niet laten verleiden om te spotten over anderen die van een lagere stand zijn dan jij

Le Lion et le Rat

In lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo wordt een leeuw gevangen genomen in een net De leeuw probeert van alles maar het lukt hem niet om weer vrij te komen Maar toen kwam er een rat aan die de touwen van het net doorknaagde De leeuw was weer vrij De levensles uit deze fabel wordt aan het einde van het verhaal genoemd ldquoPatience et longueur de temps Font plus que force ni que ragerdquo Oftewel geduld hebben loont meer dan kwaad worden Ook kan uit lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo worden gehaald hoe een kleine rat een grote woeste leeuw helpt Dit kan nog een tweede les zijn die beschreven wordt

Contes

Sprookjes horen bij het opgroeien Of het nu Roodkapje van de Gebroeders Grimm is of Belle en het Beest van Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve voor elk kind klinken ze bekend in de oren In een sprookje is alles mogelijk en wordt er gebruikt gemaakt van veel fantasie Net als bij een fabel is er vaak een levensles uit te halen Dit kan een simpele les zijn zoals die in Roodkapje luister naar je ouders Ga niet van het pad af want dat is gevaarlijk Maar soms kan de boodschap ook dieper liggen zoals bij Belle en het Beest Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat echte schoonheid diep van binnen zit Naast zijn fabels had Jean de la Fontaine ook nog sprookjes geschreven Zijn sprookjes zijn echter niet zo beroemd als de sprookjes die nu ook door Disney worden vertolkt Zijn fabels worden nog steeds gelezen vooral in kinderboeken terwijl zijn sprookjes naar de achtergrond zijn verdwenen

Aesope

Over het leven van Aesopus is niet zoveel bekend Ook zijn er eigenlijk geen werken van hem bewaard gebleven Het is niet zeker wanneer hij precies leefde maar men schat ongeveer van 620 tot 560 voor Christus Hij is eacuteeacuten van de eerste fabelschrijvers Volgens onder andere Aristoteles een Griekse filosoof werd hij geboren in Thracieuml aan de kust van de Zwarte Zee maar volgens andere leefde hij op Samos Hij was een lange tijd slaaf in Griekenland wat verklaart waarom

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 6

Een zelfde soort verhaal wordt ook verteld door de Gebroeders Grimm het lijkt dus dat zij Aesopus ook als voorbeeld hebben gebruikt of ze hebben Jean de la Fontaine als bron gebruikt dat zou ook nog kunnen Dit verhaal is namelijk geschreven toen Jean de la Fontaine al overleden wasBij hen gaat het over een wedstrijd tussen een haas en een egel Hierbij wordt de haas in de maling genomen door de egel die met de hulp van zijn vrouw de wedstrijd wint Uit deze versie is ook een ander moraal op te maken je moet je niet laten verleiden om te spotten over anderen die van een lagere stand zijn dan jij

Le Lion et le Rat

In lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo wordt een leeuw gevangen genomen in een net De leeuw probeert van alles maar het lukt hem niet om weer vrij te komen Maar toen kwam er een rat aan die de touwen van het net doorknaagde De leeuw was weer vrij De levensles uit deze fabel wordt aan het einde van het verhaal genoemd ldquoPatience et longueur de temps Font plus que force ni que ragerdquo Oftewel geduld hebben loont meer dan kwaad worden Ook kan uit lsquoDe Leeuw en de Ratrsquo worden gehaald hoe een kleine rat een grote woeste leeuw helpt Dit kan nog een tweede les zijn die beschreven wordt

Contes

Sprookjes horen bij het opgroeien Of het nu Roodkapje van de Gebroeders Grimm is of Belle en het Beest van Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve voor elk kind klinken ze bekend in de oren In een sprookje is alles mogelijk en wordt er gebruikt gemaakt van veel fantasie Net als bij een fabel is er vaak een levensles uit te halen Dit kan een simpele les zijn zoals die in Roodkapje luister naar je ouders Ga niet van het pad af want dat is gevaarlijk Maar soms kan de boodschap ook dieper liggen zoals bij Belle en het Beest Hierbij wordt duidelijk gemaakt dat echte schoonheid diep van binnen zit Naast zijn fabels had Jean de la Fontaine ook nog sprookjes geschreven Zijn sprookjes zijn echter niet zo beroemd als de sprookjes die nu ook door Disney worden vertolkt Zijn fabels worden nog steeds gelezen vooral in kinderboeken terwijl zijn sprookjes naar de achtergrond zijn verdwenen

Aesope

Over het leven van Aesopus is niet zoveel bekend Ook zijn er eigenlijk geen werken van hem bewaard gebleven Het is niet zeker wanneer hij precies leefde maar men schat ongeveer van 620 tot 560 voor Christus Hij is eacuteeacuten van de eerste fabelschrijvers Volgens onder andere Aristoteles een Griekse filosoof werd hij geboren in Thracieuml aan de kust van de Zwarte Zee maar volgens andere leefde hij op Samos Hij was een lange tijd slaaf in Griekenland wat verklaart waarom

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 7

hij de fabels geschreven zou hebben Hij was het niet eens met zijn bescheiden plaats in de samenleving en wilde zo proberen zijn mening te uiten zonder dat direct te doen Hij verpakte zijn standpunten als het ware in een fabel Volgens Herodotus een Griekse historicus is hij vermoord en zo zou zijn leven dan dus ook beeumlindigd zijn Er zijn veel speculaties van verschillende Griekse schrijvers over zijn leven maar niemand is er zeker van wat nou waar is Het is zelfs niet eens zeker dat hij echt bestaan heeft In Griekenland was het vroeger namelijk gebruikelijk om ieder (nieuw) literair genre een wel of niet bestaande uitvinder te geven Volgens Herodotus zou Aesopus dit zijn voor de fabels Er wordt dan ook aangenomen dat de fabels die met zijn naam verbonden zijn afkomstig zijn van voor en na zijn tijd en dat niet alle fabels van Griekse oorsprong zijn Dit vonden wij toch wel een heel interessant feitje Zorsquon grote dichter die niet bestaan zou hebben Dat is best apart We wilden graag weten of dit wel echt waar kon zijn dus daarom hebben wij een klassieke-talenleraar bij ons op school gevraagd wat hij ervan vond Volgens hem is geloven in Aesopus net zoiets als geloven in Homerus het is niet zeker te bewijzen dat hij echt bestaan heeft Toch geloven veel mensen dat Homerus ook gewoon bestaan heeft Het is wel zeker dat sommige fabels die nu onder de naam Aesopus staan in verschillende tijden geschreven zijn Dat kan nooit allemaal tijdens zijn leven zijn geweest volgens hem Toch staat hij nu nog bekend als een belangrijke dichter van fabels en geloven veel mensen dat hij wel echt bestaan heeft Er wordt volgens hen in andere Griekse bronnen daarnaar verwezen Bij een paar fabels is het niet gebleven want Aesopus heeft meer dan 350 verschillende fabels verzonnen allemaal in het Grieks Een deel van die fabels verwijst naar Thracieuml wat nog geloofwaardiger maakt dat hij daar echt vandaan kwam Dat hij vroeger ook al belangrijk was wordt duidelijk door het feit dat hij een aantal keer door Aristophanes een Griekse dichter van blijspelen en komedies die erg bekend waren vermeld werd in zijn werken In de tijd van Aesopus werden alle verhalen trouwens alleen op de orale manier dus door het door te vertellen overgebracht In 1703 is de eerste vertaling van zijn werk uitgebracht

Phaedrus

De fabels werden eerst dus vooral door redenaars verteld en mondeling doorgegeven maar vanaf de eerste eeuw na Christus werd het tot de literatuur beschouwd De fabels werden toen namelijk door Phaedrus in Latijnse verzen opgeschreven en door Babrius in Griekse Vanaf dit moment stonden ze dus echt op papier eerder nog niet Phaedrus (15 voor Christus ndash 50 na Christus) slaaf aan het keizerlijk hof in Rome heeft de fabels van Aesopus en de andere Grieken opgeschreven en heeft er zelf nog een groot aantal bijbedacht Door zijn werk werd het begrip fabels ook in Rome geiumlntroduceerd Hij heeft vijf verschillende boeken met fabels geschreven Hij was een slaaf aan het hof van Augustus en later onder keizer Tiberius is hij begonnen met het schrijven van de fabels Phaedrus heeft ook het promythium en epimythium het voorwoord en het nawoord van de fabels bedacht Hierdoor krijgt elke fabel een degelijke structuur De promythia was een eerste zin meestal gebruikt als index om te kijken naar een goed onderwerp Later kwam daar ook de epimythia bij een afrondende slotzin die de uitkomst van de fabel nog niet helemaal moest

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 8

verraden Een verschil tussen Phaedrus en Aesopus is dat Phaedrus zijn fabels in dichtvorm begon te schrijven terwijl Aesopus dat in proza deed Ook waren de teksten van Phaedrus wat levendiger Het begon dus allemaal bij Aesopus en Phaedrus heeft dat later weer bewerkt opgeschreven en dingen bijbedacht Jean de la Fontaine haalde zijn inspiratie en verhalen ook uit de fabels van Aesopus lsquoLes fables de Jean de la Fontainersquo slaat dus eigenlijk nergens op hij heeft waarschijnlijk maar echt 10 zelf geschreven Eigenlijk deed Phaedrus hetzelfde wat Jean de la Fontaine ongeveer 1600 jaar later deed zij gebruikten beiden Aesopus als inspiratiebron We weten nu dus meer over Jean de la Fontaine over zijn werken de fabels en over zijn voorgangers in de oudheid We weacuteten nu wel dat Aesopus en Phaedrus hem voorgingen maar kunnen we dat ook nog terugzien in de werken En wat zijn de overeenkomsten en verschillen Dat willen we nu gaan uitzoeken We nemen hiervoor een fabel leggen de twee vertalingen bij elkaar en gaan deze vergelijken met elkaar We hopen zo een paar belangrijke verschillen te vinden We weten ook dat die verschillen voor elke fabel anders zullen zijn maar toch lijkt het ons interessant dit te gaan onderzoeken Aesope vs Jean de la Fontaine Eeacuten van de fabels van de la Fontaine is Le Corbeau et le Renard de raaf en de vos Deze fabel gaat over een vos die de raaf verteld dat hij mooi kan zingen en zelf ook mooi is De vos vleit als het ware de raaf De raaf heeft op dat moment een stuk kaas in zijn mond en wil gelijk laten horen hoe goed hij kan zingen Hierdoor valt de kaas uit zijn bek en pakt de vos het stuk kaas af De moraal van deze fabel is dat je op moet passen voor vleiers

Version drsquoAesope

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 9

Κόραξ καὶ Ἀλώπηξ Κόραξ κρέας ἁρπάσας ἐπί τινος δένδρου ἐκάθισεν ἀλώπηξ δὲ θεασαμένη αὐτὸν καὶ βουλομένη τοῦ κρέως περιγενέσθαι στᾶσα ἐπῄνει αὐτὸν ὡς εὐμεγέθη τε καὶ καλὸν λέγουσα καὶ ὡς πρέπει αὐτῷ μάλιστα τῶν ὀρνέων βασιλεύειν καὶ τοῦτο πάντως ἂν γένοιτο εἰ φωνὴν εἶχεν Ὁ δὲ παραστῆσαι αὐτῇ βουλόμενος ὅτι καὶ φωνὴν ἔχει βαλὼν τὸ κρέας μεγάλως ἐκεκράγει ἐκείνη δὲ προσδραμοῦσα καὶ τὸ κρέας ἁρπάσασα ἔφη laquoὦ κόραξ ἔχεις τὰ πάντα νοῦν μόνον κτῆσαιraquo Πρὸς ἄνδρα ἀνόητον ὁ λόγος εὔκαιρος Raaf en vos (letterlijk vertaling uit het Grieks waarschijnlijk bewerkt en ingekort maar het geeft wel een goed beeld van hoe Aesopus het geschreven heeft) Nadat een raaf vlees had geroofd ging hij opin een of andere boom zitten En nadat een vos hem had gezien en omdat zij het vlees te pakken wilde krijgen prees zij hem nadat ze (bij hem) was gaan staan als was hij gewichtig en mooi terwijlwaarbij ze ook zei dat het voor hem het meest gepast was koning te zijn over de vogels en dat dit ongetwijfeld gebeurd zou zijn als hij een stem zou hebben En terwijlomdat hij haar wilde bewijzen dat hij ook een stem had krijste hij luid nadat hij het vlees had weggeworpen En nadat zij naderbij was gerend en het vlees had geroofd zei ze Raaf als je ook verstand zou hebben zou je er geenszins ver van zijn gebleven dat je koning werd over allen (of dan zou het beslist nodig zijn dat je koning werd over allen) De fabel is van toepassing op een onverstandig man

Version de Jean de la Fontaine

Deze vertaling is iets vrijer omdat deze ook op rijm geschreven is We proberen daarom vooral veel naar het Frans te kijken

Similitudes et diffeacuterences

Het allereerste verschil dat opvalt tussen deze twee fabels is dat bij Aesopus de raaf een stukje vlees heeft geroofd terwijl dat bij la Fontaine een stuk kaas is Het is een klein verschil maar toch wel opmerkelijk Naar onze mening lijkt een stuk vlees logischer omdat het dan logischer is dat de vos het stuk wil afpakken Het blijkt dat een vos een omnivoor is dus het zou zowel een stuk vlees als een stuk kaas kunnen zijn Het tweede verschil wat opvalt is dat Jean de la Fontaine zijn fabel op rijm geschreven heeft maar Aesopus niet Aesopus vertelt het meer als een echt verhaaltje in proza La Fontaine vertelt het alsof het een gedichtje is Het rijmschema is niet erg moeilijk ABAB in de eerste alinea en daarna vooral AABB We weten nu ook waarom de fabels

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 10

eigenlijk alleen nog maar in kinderboeken terug te vinden zijn want op het eerste gezicht is het een simpel gedichtje Kindergedichtjes worden gekenmerkt door eindrijm en dat heeft deze fabel ook De moraal van het verhaal wordt in beide fabels wel door dezelfde persoon verteld want de vos zegt dit in beide fabels De moraal zelf wordt alleen anders verwoord in beide fabels In de fabel van Aesopus wordt het verwoord doordat de raaf de koning van alle vogels zou zijn als hij ook nog verstand zou hebben Dit geeft weinig weg over de moraal die moet je zelf verzinnen In die van la Fontaine zegt de vos eigenlijk gelijk dat hij op moet passen voor vleiers In deze fabel is het dus ook iets duidelijker wat het doel is van de geschreven fabels dat is bij Aesopus wat minder In die van la Fontaine wordt het meer uitgelegd In het Grieks wordt het aan het einde gezegd voor wie het van toepassing is maar in het Frans wordt dat al gezegd in het stuk zelf Ook dat is dus verschillend Nog een verschil is de manier waarop het verhaal gebracht wordt De fabel van Aesopus is vooral geschreven in de indirecte rede waardoor je echt het idee hebt dat het naverteld wordt Dit leest niet zo heel erg makkelijk het blijft een beetje eentonig Jean de la Fontaine echter heeft juist het verhaal als het ware lsquoomgezetrsquo naar de directe rede Hierdoor is het leuker en makkelijker om te lezen De fabel van la Fontaine komt hierdoor wel veel levendiger en directer over Allebei de fabels zijn geschreven uit dezelfde vertelsituatie Beide zijn niet geschreven uit het standpunt van eacuteeacuten van de twee dieren Allebei de fabels worden dus verteld door een auctoriale verteller een verteller die niet meedoet in het verhaal De verhaallijn is bijna hetzelfde met de raaf en de vos en het laten vallen van het stukje vleeskaas en dezelfde dieren zijn dus ook gebruikt Dit klinkt voor de hand liggend maar Imme Dros heeft ook een vertaling gemaakt van de fabels van Aesopus een kinderboek en hierin gebruikt ze een vos en een kraai Waarom ze dat gedaan heeft weten we niet misschien omdat kleine kinderen een kraai wel kennen en een raaf niet Dit laat zien dat Jean de la Fontaine ook andere dieren had kunnen gebruiken maar dat heeft hij niet gedaan

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 11

Conclusion Door de overeenkomsten maar ook vooral door de verschillen die we gevonden hebben kunnen we concluderen dat Jean de la Fontaine Aesopus inderdaad als bron heeft gebruikt de verhaallijn en het moraal van het verhaal zijn ongeveer hetzelfde Wat we wel kunnen zien is dat Jean de la Fontaine er echt nog wel zijn eigen draai aan gegeven heeft en niet alles helemaal heeft overgenomen Of het nu gaat om een stukje kaas of een stukje vlees of dat de vertelvorm iets is aangepast de levensles blijft eigenlijk hetzelfde De verschillen zijn wel te zien dus letterlijk gekopieerd heeft hij het niet De invloed van de oudheid was er dus zeker veel invloed van de oudheid op de fabels zelfs Jean de la Fontaine heeft vele fabels uit het verleden als inspiratie gebruikt Verhalen zoals die van van lsquoDe Raaf en de Vosrsquo en lsquoDe Haas en de Schildpadrsquo zijn ook door andere schrijvers naverteld en ze zijn allemaal terug te linken naar de versie van Aesopus Of Aesopus nu wel of niet echt bestaan heeft daar kan men naar blijven gissen Wat wel zeker is is dat niet alle fabels die aan hem zijn gekoppeld ook echt door hem geschreven zijn Toch geloven de meeste mensen dat hij wel bestaan heeft omdat hij ook in werken van andere Griekse schrijvers is genoemd

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf

Essai litteacuteraire Anne Molegraaf amp Lisanne van Wijk 12

Sources - httpwwwbelevenorgverhaalde_haas_en_de_schildpad - httpwwwbelevenorgverhaalde_leeuw_en_de_rat - httpwwwbritannicacombiographyJean-de-La-Fontaine - httpwwwdbnlorgtekstdela012alge01_01dela012alge01_01_00864php - httpwwwdbnlorgtekstleeu002hyst02_01leeu002hyst02_01_0004php

wwwnedphilnlstudieME1Reynaertfabelsdoc - httpsenwikipediaorgwikiMarie_de_Rabutin-

Chantal_marquise_de_SC3A9vignC3A9 - Fabels van Aesopus Imme Dros - httphomekpnnlherakleitosGrieksAisoposDe20raaf20en20de20vo

s20Werkvertalinghtm - httpwwwisgeschiedenisnlcitaat-uit-het-nieuwsleven-van-fabelverteller-

aesopus - httpwwwjdlfcomjeandelafontaine - Lesboek literatuur classicisme - httpwwwnikibarcompublicationsjean-de-la-fontainehtml - httpsnlwikipediaorgwikiAesopus - httpsnlwikipediaorgwikiFabels_van_Jean_de_La_Fontaine - httpsnlwikipediaorgwikiPhaedrus_(schrijver)

emosburgersweeblycomgoede_versie__fabels_en_parabels__embd - httppoesiewebnetfrlesgrandsclassiquespoemesjean_de_la_fontainele_li

on_et_le_rathtml - httpstaticdigischoolnlckv1literatuurfabelshtm - httpwwwstilusnloudheidwdogriekenAUTAESOPUShtml - httpwimspapensdyndnsorgwimspapenswebshopmediaJEAN20DE20

LA20FONTAINEpdf