regulacija na nivo

ПРАКТИЧНА НАСТАВА : ОСНОВНА ОБУКА ПО ИНДУСТРИСКИ ИНСТАЛАЦИИ

1

ПРАКТИЧНА НАСТАВА

ЕЛЕКТРОТЕХНИЧКА СТРУКА

ЕЛЕКТРОМЕХАНИЧАР

ОСНОВНА ОБУКА ПО

ИНДУСТРИСКИ ИНСТАЛАЦИИ

СО КОНТАКТОРСКИ КОЛА

АВТОМАТСКО УПРАВУВАЊЕ СО КОНТАКТОРСКИ КОЛА

ЕЛ

ЕК

ТР

ОМ

ЕХ

АН

ИЧ

АР


2

Цели на основната обука по индустриски инсталации со

контакторски кола

Цели на обуката се:

- Ученикот да може да работи на проектни задачи,

- Да ја согледа проектната задача,

- Да ја разбира проектната документација,

- Да го планира редоследот на работните операции,

- Да ги чита различните видови електрични шеми,

- Да го планира-дизајнира распоредот на индустриските електрични инсталации,

- Да го анализира функционирањето на прекинувачите и контакторите,

- Да разликува управувачко коло, главно струјно коло, контактен напон и напон на

главното струјно коло,

- Да го анализира принципот на функционирање на контакторите со NO и NC

контакти,

- Да врши избор на соодветни електрични елементи,

- Да реализира различни струјни кола за пуштање на трифазен асинхрон

електромотор,

- Да врши поврзување на кола за сигнализација,

- Да може да го избере соодветниот алат за изработка на проектната задача,

- Да ги користи правилно алатите за монтажа на индустриска електрична

инсталација,

- Да врши планирање и димензионирање на проводници и кабли, обработка и

прицврстување на истите, поврзување на разводни кутии, разводни табли и др.

- Да изведува мерење на основните електрични големини,

- Да врши контрола со мерен инструмент на поставените галвански врски,

- Да врши функционална контрола на изработената инсталација,

- Да врши контрола на ефикасноста на заштитните мерки,

- Да открива дефекти на индустриските електрични инсталации


3

1. Дефинирање на проектната задача

Вештини и знаења ученикот да:

Се запознае со условите и можностите на работилницата за електрични инсталации

и лабараторијата за електрични мерења,

Го свати принципот на функционирање на работниот процес за реализирање на

проектната задача,

Ги согледа операциите што треба да ги опфати проектната задача,

Изврши избор на една од понудените проектни задачи

2. Изработка на проектната задача Вештини и знаења ученикот да:

Ги примени сите фази потребни за изработка на техничката документација,

Користи стандардна терминологија,

Изработи електрична шема на индустриската инсталација според проектната

задача,

Изработи еднополна шема и шема на дејствување на електричната инсталација,

Да изврши дизајнирање (распоред на елементите),

Изврши избор на елементите потребни за извршување на проектната задача,

Ги специфицира потребните проводници и кабли (ознаки, боја, пресек, должина и

др)

3. План за изведба на проектната задача


Ги определи сите операции потребни за реализација на проектната задача,

Го дефинира распоредот на операциите потребни за реализација на проектната

задача

Го избере алатот , помагалата и средствата за работа,

Го одреди местото за изработка на проектната задача,

Ја одреди патеката на водење на каблите на инсталацијата


4

4. Изведба на проектната задача


Изврши означување и маркирање на местоположбата на електричните елементи

од проектната задача,

Ги избере потребните електрични елементикако и целиот инсталационен материјал

за изведба на индустриската електрична инсталација,

Ги избере потребните проводници и кабли за воспоставување на врски помеѓу

електричните елементи (пресекот на проводниците се избира со помош на табели),

Изврши подготовка за полaгање на енергетските и сигналните кабли,

Ги постави енергетските кабли и инсталационите елементи,

Изврши поврзување на разводните кутии,

Ги подготви електричните елементи за монтажа,

Изврши монтажа на електричните елементи,

Го избере алатот за монтирање,

Изврши монтирање на електричните елементи,

Изврши согласно МКС стандардите заштита од директен напон и напон на допир на

елементите во командно - разводната табла,

Изврши поврзување на сигналната инсталација

5. Контрола и мерење


Изврши визуелна контрола на изведената електрична инсталација согласно

барањата и МКС стандардите и прописи,

Изврши мерења дефинирани со МКС стандардите за оценка на квалитетот и

својствата на изведената индустриска инсталација (непрекинатост на заштитен

проводник, отпор на изолација, импенданса на јамка, отпор на заземјување и др.),

Изврши проверка на функционалната исправност на индустриската електрична

инсталација


5

КОНКРЕТНИ ПРИМЕРИ ЗА РЕАЛИЗАЦИЈА НА НАСТАВНАТА ПРОГРАМА

ПРАКТИЧНА НАСТАВА

ВО ДЕЛОТ

ОСНОВНА ОБУКА ПО АВТОМАТСКО УПРАВУВАЊЕ НА ИНДУСТРИСКИ ИНСТАЛАЦИИ СО

КОНТАКТОРСКИ КОЛА

КОНКРЕТНИ ПРИМЕРИ

1. АВТОМАТСКО УПРАВУВАЊЕ НА ПОМПНА ПОСТРОЈКА

2. АВТОМАТСКО УПРАВУВАЊЕ НА ПЕРАЛНА ЗА АВТОМОБИЛИ

3. АВТОМАТСКО УПРАВУВАЊЕ НА ВЛЕЗНА ВРАТА ВО ДАДЕН ОБЈЕКТ


6

Технички опис на вежбите

Со претходно подготвено барање за материјал според изработените електрични шеми

за главниот и управувачкиот струен круг и монтажна шема на демонстрациона табла да се

изврши поврзување на елементите , проверка на исправноста со вклучување на

електричните кола и проверка на заштитните мерки.

Напомена : Пред вклучувањето да се провери вредноста на управувачкиот напон

според карактеристиките на контакторот и временското реле.

Цел на вежбите

Со изработка на проектната задача ученикот да стекне вештини и знаења за :

Работа според зададена проектна задача

Функционалноста на контакторите и контактите NO и NC

Избор и правилно користење

Поврзување на главното струјно коло

Поврзување на управувачкото струјно коло

Улогата на сигнализацијата

Контрола на заштитните мерки

Откривање на дефекти во индустриските електрични инсталации

План за работни операции

1. Да се согледа проектната задача

2. Да се подготват електрични шеми

3. Да се подготви барање за материјал, алат и прибор

4. Да се измери и обележи

5. Да се постави материјалот според монтажната шема

6. Да се подготви кабли и проводници

7. Да се монтират каблите

8. Да се поврзат електричните елементи според шемите

9. Да се изврши мерење во безнапонска состојба

10. Да се вклучи и тестира исправноста и функционалноста

11. Да се изврши мерeње во напонска состојба

12. Да се исклучи и да се демонтират елементите

13. Да се среди работното место


7

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА 1

Автоматско управување на пoмпна постројка

За дадена пoмпна постројка да се изработи систем за регулација на нивото на водата

во резервоар за снабдување на со вода на една населба . Системот треба да обезбеди

доволно вода во резервоарот при што да се внимава водата да не го преполни

резервоарот. Системот да ги задоволува следните барања:

Вклучувањето на помпата за полнење на резервоарот да може да се врши рачно и

автоматски

Автоматската регулација се врши преку сондите S1 и S2 при што кога работи

помпата да свети сигнална сијалица

Моторот на помпата да се заштити од работа без вода преку сондата S3 при што да

се изведе сигнализација за ниско ниво на водата

Да се заштити моторот од преоптеретување со биметална заштита

Рачното пуштање да се изведе со тастери старт и стоп

Изборот за пуштање на помпата да се изврши со гребенаст прекинувач

рачно/автоматски

Да се изврши заштита на системот согласно МКС стандардите


8

РАСПОРЕД НА ЕЛЕМЕНТИТЕ НА ОБЈЕКТОТ

hkr

s3

M3

P

h max

h min

izvor pompa

rezervoar za voda

s2

kon potro{uva~ite

bv

s1

Функционалност на автоматскиот процес

Со реализирањето на електричните шеми се добива автоматско регулирање на нивото на

вода во резервоарот и заштита на помпата од работа без вода.

Функционирање на елементите :

Ако помпата има доволно вода за работа (сондата S3 е потопена во вода) , релето Re3 се

вклучува и преку гребенастиот прекинувач овозможува системот да работи

Ако нивото на вода во резервоарот е под минималното (сондите S1 и S2 не се во вода)

контактите NC на релињата Re1 и Re2 се затворени и контакторот K1 се вклучува и

помпата почнува да го полни резервоарот

Кога се достигне максималното ниво (сондите S1 и S2 се во вода) контактите NC се

отварат и се исклучува помпата

Кога работи помпата свети зелена сигнална сијалица а кога помпата нема вода свети

црвена сигнална сијалица “ниско ниво на водата“


9

ЕЛЕКТРИЧНА ШЕМА НА РЕГУЛАТОРОТ

. ..

Tr grecov spoj

C

T1

T2

R1R2

R3

Re1220 V 12 V

So1

. ..

T1

T2

R1R2

R3

So2

. ..

T1

T2

R1R2

R3

So3

Re2

Re3

F1

C

NCNO

C

C

NO

NO

NC

NC

bv

Легенда :

R1 = 2K2

R2 = 2K2

R3 = 10K

C = 470 µF

T1 => BC 107

T2 => BC 141


10

ИЗГЛЕД НА ПЛОЧКАТА ОД ДОЛНА СТРАНА

5

bv

ИЗГЛЕД НА ПЛОЧКАТА ОД ГОРНА СТРАНА

Tr

22

0 / 1

2 V

2w

47

0 Os+-

C

- +

Gre

c

Re

leR

ele

Re

le

BC

10

7

BC

14

1

BC

10

7B

C 1

07

BC

14

1B

C 1

41

2 k

2

2 k

2

2 k

22

k 2

2 k

22

k 2

10 K

10 K

10 K

μF

Kle

mi

Kle

mi

bv


11

ИЗГЛЕД НА ЕЛЕКТРОНСКИТЕ ЕЛЕМЕНТИ И НИВНОТО ПОВРЗУВАЊЕ ОД ДОЛНА СТРАНА

МАТЕРИЈАЛ ПОТРЕБЕН ЗА ИЗРАБОТКА НА РЕГУЛАТОРОТ

1. Плочка за печатење 150х100 мм ___________ 1

2. Трансформатор 12 V , 6 W ________________ 1

3. Кукиште за осигурувач ZH1 6H 20 mm _______ 1

4. Осигурувач стаклен ZKT 0,5 A_______________ 1

5. Грецов спој B1000C1500R___________________ 1 6. Кондензатор 470 μF/25 V PHT _______________ 1

7. Реле REL - 11202 2x1A mir.+rab______________ 3

8. Отпорник 1/4W 2K2 ________________________ 6

9. Отпорник 1/4W 10K_________________________ 3

10. Транзистор BC 107 ( BC 109C-MBR)___________ 3 11. Транзистор BC 141 ( BC 141-16-MBR)_________ 3

12. Клеми _____________________________________ 15

Легенда :

R1 = 2K2

R2 = 2K2

R3 = 10K

C = 470 µF

T1 => BC 107

T2 => BC 141

Tr

22

0/1

2 V

OsG

rec

R2

R1

Тр

анзи

сто

ри

Re

1R

e2

Re

3

Со

нд

a 1

22

0 V

No

No

No

Nc

Nc

Nc

+

-R

2R

2

R3

R3

R3

R1

R1

C

T1

T1

T1

T2

T2

T2

CC

C

CC

CE

EE

BB

B

BB

B

EE

EC

CC

+

Тр

аф

о

Оси

гур

ува

ч

Реле

Реле

Реле

Тр

анзи

сто

ри

Тр

анзи

сто

ри

Ко

нд

енза

тор

Исправувач

Со

нд

a 2

Со

нд

a 3

bv


12

МОНТАЖНА ШЕМА

220V-16A

ELWE

L1-L2-L3

F3 F1

220V-16A

M3~

F2

H1

H2

1 0 2

GP 1 0 2

K

signalni

sijalicimotor

prekinuva~

ниво

регулатор

H3

S1

S0

VS клеми

напојување

sondi


13

УПРАВУВАЧКИ СТРУЕН КРУГ

F1

L1

N

Re 3

Re 1

Re 2

K1

K1 K1

S0

S1start

stop

F2 F295

96

97

98

1

2

3

4

13

14

43

44

A 1

A 2

pumpa za voda nisko nivobimetal

H2 H3

1 - ra~no

2 - avtomatski 0 - isklu~eno

1 2

0

Gp 1 0 2

c

nc

no

c

c

nc

nc

H1

1 2 3 4 5 6 7

pogon

X

X

X

X

X

X X X220 V

Печатена

плочка

bv

S1

S3

S2


14

ШЕМА НА ГЛАВЕН СТРУЕН КРУГ

2 4 6

I > I >I >

Q1(F3)

L1

L2

L3

N

PE

220/380 V, 3 / N / PE ~ 50 Hz

F2

31 5

31 5

4 62

4 62

1 3 5

U1 V1 W1

M1

M

3~

K1

PE

X6 X7 X8 X9

bv


15

ПОДГОТВИТЕЛЕН ЛИСТ ЗА ВЕЖБАТА

За изработка на проектната задача потребен е следниот материјал :

1. Трифазен асинхрон мотор_________________ 1

2. Трополен осигурувач_____________________ 1

3. Еднополен осигурувач____________________ 1

4. Командна табла__________________________ 1

5. PVC канали _____________________________

6. VS – клеми 2,5 mm2 ______________________ 30

7. Метални шини___________________________ 3 8. Гребенаста склопка 1-0-2__________________ 1

9. Контактор______________________________ 1

10. Биметал ________________________________ 1

11. Тастери_________________________________ 2

12. Сигнални сијалици_______________________ 3

13. Сонди__________________________________ 3

14. Опфатници_____________________________

15. Проводник P/F 1,5 mm2 ____________________

16. Кабел PP/Y 3x1,5 mm2 ______________________

Алат и помагала :

1. Клешта за сечење_____________________________ 1

2. Клешта за симнување на изолација______________ 1

3. Комплет одвртувачи___________________________ 1

4. Електричарски нож____________________________ 1

5. Лемило______________________________________ 1

6. Метро_______________________________________ 1

7. Универзален инструмент (мултимер)____________ 1


16

ЛИСТА НА ПОТРЕБНИОТ АЛАТ

Р.БР. АЛАТ / ПОМАГАЛА / МЕРНИ ИНСТРУМЕНТИ ТИП КОЛИЧИНА

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

ЛИСТА НА ПОТРЕБНИТЕ ЕЛЕМЕНТИ

Р.Б. ЕЛЕКТРИЧНИ ЕЛЕМЕНТИ ТИП КОЛИЧИНА

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15


17

ЛИСТА НА МАТЕРИЈАЛИ

р.бр количина назив тип

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20


18

ЛИСТА НА АЛАТИ И ПРИБОР ЗА РАБОТА

р.бр количина назив тип

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20


19

ШЕМА НА ВРСКИТЕ НА VS КЛЕМИТЕ

(дополни)

L 1

L 2

L 3

N

PE

NN

PE

U 1

V 1

W 1

PE

XN

12

31

11

21

31

41

51

61

71

81

92

02

12

28

91

0

PE

bv


20

МЕРЕЊЕ НА НЕПРЕКИНАТОСТ НА ВРСКИТЕ И ЗАШТИТНИОТ ПРОВОДНИК

ВО БЕЗНАПОНСКА СОСТОЈБА

Ред.бр. Место на мерење Измерена вредност Коментар

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

МЕРЕЊЕ ВО НАПОНСКА СОСТОЈБА

Ред.бр. Место на мерење Измерена вредност Коментар

1 L1 - L2

2 L1 - L3

3 L1 - N

4 L1 - PE

5 N - PE

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20


21

Дијагностика на дефект

За дадениот дефект :

да се опише постапката за откривање и отстранување на истиот


22

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА 2

ПЕРАЛНА ЗА АВТОМОБИЛИ

За дадена перална за автомобили да се изработи електричен проект кој ги задоволува

следните барања :

- Преку регулационен термостат да се одржува подесената температура на водата за перење

со вклучување и исклучување на грејачите

- Во случај на грешка (ако регулациониот термостат не исклучи) да исклучи заштитен

термостат

- Греачите не смеат да се вклучат ако го нема потребното ниво на вода во резервоарот

- Нивото на вода да се одржува со сонди и регулатор на ниво

- Помпата за притисок на водата да се вклучува преку пресостат кој се наоѓа на

распрскувачот

- Да се заштити моторот од преоптоварување со биметал

- Изборот на режим на работа (топла /ладна вода) се врши преку гребенаст прекинувач

GP 1-0-2

ИЗГЛЕД НА ЕЛЕМЕНТИТЕ

електро вентил за вода

термостати

p

рачен вентил

пресостат

M

3

пумпа за притисок

h min

h max

h kr

P

s2s1 s3

грејачи

сонди за ниво

t

t

bv


23

Електрична шема на главниот струен круг

2 4 6

I > I >I >

F1

L1

L2

L3

N

PE

240 V, 3 / N / PE ~ 50 Hz

K1

F2

31 5

31 5

4 62

4 62

1 3 5

U1 V1 W1

M1

M

3~

F4

X

pompa za pritisok

greja~i

ventil za voda

K2

K3

F5

1 3 5

42 6

1

2

3

4


24

Струјно управувачка шема

T( C)

T( C)

20-80( C)

105( C)

A1

A2

Re1

(S1)

K2

T1

T2

GP 102

220V 50HzL1

F3

Re2

(S2)

(bar)

p

A2

A1

K1

F2

A1

A2

K3

Re3

(S3) K2

13

14

96

95

N

greja~i ventil za voda pompa za pritisok

1 1 100 02 2 2

c

no

c

nc

c

nc

11

13

1

2

1

2

K1 K2

97

98

13 43

14 44

greja~ibimetal ventil za voda

1 - toplo

2 - ladno

0 - isklu~eno

1 2 3 4 5 6 7

H1 H2 H3


25

ПРОЕКТНА ЗАДАЧА БР. 3

ЗА ДАДЕНАТА ВРАТА ДА СЕ НАПРАВИ ЕЛЕКТРИЧНА ШЕМА ЗА АВТОМАТСКО

ОТВАРАЊЕ И ЗАТВАРАЊЕ СО ПОМОШ НА ФОТОСЕНЗОР И СЕРВОМОТОР

vrata

senzor

p1p2

K (servomotor)

УПРАВУВАЧКА ШЕМА

F3

220 V 50 HzL1

Re 1

p1 p2

K2 K1

A1A1

A2 A20

G 0 1

23 23

24 24

K2K1

c

nc no

лево десно

regulacija na nivo

Documents