remzije istrefi / iliriana islami / qerim qerimi tË
TRANSCRIPT
Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi
TEuml DREJTAT E NJERIUT SIPAS JURISPRUDENCEumlSSEuml GJYKATEumlS EVROPIANE PEumlR TEuml DREJTAT E NJERIUTPEumlRMBLEDHJE TEuml RASTEVE
TEuml DREJTAT E NJERIUT SIPAS
JURISPRUDENCEumlS SEuml GJYKATEumlS EVROPIANE
PEumlR TEuml DREJTAT E NJERIUT
PEumlRMBLEDHJE TEuml RASTEVE
2
I publikuar nga
Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls
Autoreumlt
Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi
Kontribuesit
Dafina Buccedilaj
copy 2018 Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml
Kosoveumls
Teuml gjitha teuml drejtat rezervohen Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls dhe Deutsche
Gesellschaft fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH nuk pranojneuml kurrfareuml
peumlrgjegjeumlsie peumlr peumlrmbajtjen e pasqyruar dhe nuk janeuml peumlrgjegjeumls peumlr aktualitetet
korrekteumlsineuml teumlreumlsineuml apo cileumlsineuml e informacioneve teuml paraqitura Prandaj do teuml
refuzohen teuml gjitha pretendimet rreth deumlmit teuml shkaktuar nga shfryteumlzimi i informatave
teuml dheumlna peumlrfshireuml edhe informatat teuml cilat janeuml teuml pakompletuara apo teuml pasakta
Informacion
Teuml drejtat e autorit peumlr materialet e krijuara nga autoreumlt dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml
Kosoveumls janeuml teuml rezervuara Nuk lejohet kopjimi shumeumlzimi i materialit apo
shfryteumlzimi i objekteve siccedil janeuml imazhet etj neuml publikimet e tjera pa peumllqimin
shprehimor nga Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls dhe autoreumlt
Neumlse ndonjeuml pjeseuml apo shprehje individuale neuml tekst nuk eumlshteuml e ligjshme apo korrekte
peumlrmbajtja apo vlefshmeumlria e pjeseumlve teuml tjera mbetet e paprekur nga ky fakt
Shtypur neuml Prishtineuml
Hartimi dhe botimi i keumlsaj Peumlrmbledhje eumlshteuml mundeumlsuar nga Deutsche Gesellschaft fuumlr
Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Projekti peumlr Reformeuml Ligjore dhe
Administrative neuml Kosoveuml neuml emeumlr teuml Ministriseuml Federale Gjermane peumlr Bashkeumlpunim
dhe Zhvillim Ekonomik (BMZ) dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls
3
Hyrje
Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNJ) eumlshteuml njeuml traktat ndeumlrkombeumltar i
miratuar meuml 1950 i cili hyri neuml fuqi neuml vitin 1953 KEDNJ peumlrfaqeumlson konventeumln e pareuml
teuml Keumlshillit teuml Evropeumls (KE) qeuml merret me mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml njeriut
Shtetet me rastin e aneumltareumlsimit neuml organizateuml duhet teuml ratifikojneuml Konventeumln dhe
njeumlkohesisht beumlhen paleuml praneuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj) eumlshteuml njeuml ndeumlr institucionet
gjyqeumlsore meuml teuml reumlndeumlsisme neuml Evropeuml dhe mekanizmi kryesor neuml zbatimin e
dispozitave teuml Konventeumls Peumlrgjateuml ekzistenceumls seuml vet Gjykata ka dheumlneuml meuml shumeuml se
10000 aktgjykime teuml cilat janeuml obligative peumlr shtetet paleuml dheuml qeuml kaneuml deumlrguar neuml
ndryshimin e legjislacionit dhe praktikave administrative neuml keumlto shtete Vendimet e
GJEDNJ obligojneuml shtetet kontratuese neuml tri modalitete detyrimi peumlr trsquoi dheumlneuml fund
shkeljes ekzistuese detyrimi peumlr teuml paguar shpeumlrblim teuml drejteuml (peumlr teuml eliminuar pasojat
e veprimeve teuml cilat kaneuml shkelur teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare) dhe detyrimi peumlr teuml
shmangur shkeljet e ngjashme neuml teuml ardhmen (peumlr teuml mos peumlrseumlritur shkeljen)
Peumlrderisa peumlr paleumlt kontraktuese detyrimi peumlr teuml ekzekutuar gjykimet lind nga
peumlrgjegjeumlsia e supozuar e njeuml shteti i cili ka deumlshtuar teuml peumlrmbusheuml detyrimin e tij
thelbeumlsor sipas Nenit 1 teuml Konventeumls neuml Kosoveuml ky detyrimi lind nga Kushtetuta e
Republikeumls seuml Kosoveumls Fillimisht Nenin 22 i Kushtetuteumls seuml Kosoveumls garanton
zbatueshmeumlrineuml e drejtpeumlrdrejteuml teuml seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare dhe disa instrumenteve dhe
konventave ndeumlrkombeumltare ndeumlr teuml tjera peumlrfshihet edhe Konventa Evropiane peumlr
Mbrojtjen e teuml Drejtave dhe Lirive Themelore teuml Njeriut dhe Protokollet e saj Si
rezultat KEDNJ dhe Protokollet kaneuml efekt ligjor teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml me
prioritet mbi ligjet e tjera Peumlr meuml tepeumlr neuml nenin 53 teuml Kushtetuteumls peumlrcaktohet qarteuml se
teuml drejtat e njeriut dhe liriteuml themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml do teuml
interpretohen neuml peumlrputhje me vendimet e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
Keumlshtu edhe pse Kosova akoma nuk eumlshteuml aneumltare e Keumlshillit teuml Evropeumls dhe nuk eumlshteuml
paleuml neumlnshkruese e KEDNJ-seuml ajo eumlshteuml drejtpeumlrdrejt e ndikuar nga jurisprudenca e
GjEDNj Neuml praktikeuml megjithateuml kjo beumlhet problematike pasi qeuml gjyqtareumlt kaneuml qasje teuml
limituar neuml jurisprudenceumln e GjEDNj-seuml peumlr shkak se burimet neuml gjuheumln shqipe janeuml teuml
limituara
Neuml keumlteuml prizeumlm Akademia e Drejteumlsiseuml neuml bashkeumlpunim me Deutsche Gesellschaft
fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) e ka pareuml teuml nevojshme peumlrpilimin e
keumltij veumlllimi teuml rasteve teuml peumlrmbledhura teuml disa nga vendimeve meuml teuml reumlndeumlsishme
teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut e teuml cilat janeuml neuml interes teuml
komunitetit ligjor neuml Kosoveuml
Veumlllimi neuml fjaleuml peumlrmban raste nga praktika gjyqeumlsore e GjEDNj qeuml ndeumlrlidhen me
zbatimin e teuml drejtave teuml njeriut peumlr teuml gjitha nenet respektive teuml KEDNJ duke filluar qeuml
nga e drejta neuml jeteuml e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare liria e
shprehjes e drejta peumlr teuml mos iu neumlnshtruar tortureumls apo trajtimit ccedilnjereumlzor e drejta peumlr
4
tubim teuml drejtat procedurale teuml personave teuml akuzuar apo teuml burgosur dhe njeuml numeumlr i
gjereuml teuml drejtash themelore dhe procedurale qeuml burojneuml nga Konventa Kjo
peumlrmbledhje megjithateuml nuk peumlrmban raste nga jurisprudenca e GjEDNJ bazuar neuml
protokollet shteseuml
Veumlllimi do teuml veumlhet neuml dispozicion teuml profesionisteumlve neuml fusheumln e drejteumlsiseuml neuml
Republikeumln e Kosoves duke peumlrfshireuml keumltu gjyqtareuml teuml gjykatave teuml teuml gjitha shkalleumlve
teuml gjyqeumlsorit avokateuml student dhe profesionisteuml teuml ndrysheumlm teuml drejteumlsiseuml aneumltareuml teuml
shoqeumlriseuml civile dhe teuml organizatave teuml teuml drejtave teuml njeriut Publikimi i keumltij veumlllimi ka
peumlr qeumlllim tu sheumlrbej aktereumlve teuml larteumlcektur neuml mbrojtjen dhe promovimin e teuml drejtave
teuml njeriut neuml Republikeumln e Kosoveumls dhe avancimin e meumltejsheumlm neuml keumlteuml sfereuml teuml seuml
drejteumls
Ky botim eumlshteuml realizuar neuml kuadeumlr teuml Projektit ldquoLegal and Administrative Reform
Projectrdquo (LARP) si njeuml cikeumll botimesh me tematika teuml ndryshme ligjore
Valon Kurtaj
Drejtor Ekzekutiv
Akademia e Drejteumlsiseuml
5
Mireumlnjohje
Akademia e Drejteumlsiseuml deumlshiron teuml shpreheuml mireumlnjohje dhe faleumlnderim zyrtareumlve
teuml Projektit Legal and Administrative Reform Project (LARP) teuml Deutsche
Gesellschaft fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) gjyqtareumlve dhe prokuroreumlve
teuml cileumlt moreumln pjeseuml dhe kontribuan neuml dy puneumltoriteuml e organizuara nga GIZ peumlr
harmonizimin dhe koordinimin e hartimit teuml keumlsaj peumlrmbledhjeje
Akademia e Drejteumlsiseuml shpreheuml mireumlnjohje dhe faleumlnderim teuml veccedilanteuml peumlr
peumlrgatitjen e keumltij volumi peumlr peumlrpiluesit
Remzije Istrefi
Iliriana Islami
Qerim Qerimi
Dafina Buccedilaj
6
7
Peumlrmbajtja
Neni 1 - Detyrimi peumlr teuml respektuar teuml drejtat e njeriut 17
Pisari kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml 18
Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls dhe Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml
dhe Norvegjiseuml 23
Issa dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 28
Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 33
Arlewin kundeumlr Suediseuml 36
Solomou dhe te tjeret kunder Turqiseuml 39
Neni 2 - E drejta peumlr jeteumln 43
Sašo Gorgiev kunder ldquoish Republikes Jugosllave te Maqedoniserdquo 44
Anderou kundeumlr Turqiseuml 49
Putinseva kundeumlr Rusiseuml 52
Gorovenky dhe Bugara kundeumlr Ukraineumls 56
Andreas Manitaras dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 60
Isayeva kundeumlr Rusis 64
Neni 3 - Ndalimi i tortureumls 69
Soering kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 70
Selmouni kundeumlr Franceumls 74
Peers kunder Greqis 78
Milić dhe Nikezić kundeumlr Malit teuml Zi 82
X dhe Y kundeumlr Holandeumls 87
Tali kundeumlr Estoniseuml 90
Neni 4 - Ndalimi i skllaveumlriseuml dhe i puneumls seuml detyruar 94
Zarb Adami kundeumlr Malteumls 95
Meier kundeumlr Zvicreumls 99
CN kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar 102
Chitos kundeumlr Greqiseuml 108
Graziani-Weiss kundeumlr Austriseuml 111
CN dhe V kundeumlr Franceumls 114
Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri 118
Schwabe dhe MG kundeumlr Gjermaniseuml 119
McKay kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar 123
Baranowski kundeumlr Poloniseuml 127
Velinov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml 130
Quinn kundeumlr Franceumls 134
Smirnova kundeumlr Rusiseuml 138
Neni 6 - E drejta peumlr njeuml proces teuml rregullt 143
Bellet kundeumlr Franceumls 144
Moroko kundeumlr Russiseuml 148
Salduz kundeumlr Turqiseuml 153
Philis kundeumlr Greqiseuml 157
Agrokompleks kundeumlr Ukraineumls 161
Masson dhe Van Zon kundeumlr Holandeumls 166
8
Neni 7 - Nuk ka deumlnim pa ligj 169
Dallas kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 170
Ruban kundeumlr Ukraineumls 175
CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 177
Varvara kundeumlr Italiseuml 180
Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml 185
Puhk kundeumlr Estoniseuml 189
Neni 8 - E drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare 192
Berrehab kundeumlr Holandeumls 193
Iglesias Gil dhe AUI Kundeumlr Spanjeumls 196
KU kundeumlr Finlandeumls 201
Gaskin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 204
Krasniqi kundeumlr Austriseuml 207
Kroon dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls 211
Neni 9 - Liria e mendimit e ndeumlrgjegjes dhe e feseuml 214
Hasan and Eylem Zengin kundeumlr Turqiseuml 215
Buscarini dhe teuml tjereumlt kundeumlr San Marinos 218
Bayatyan kundeumlr Armeniseuml - 221
Hasan dhe Chaush kundeumlr Bullgariseuml 226
Leela Forderkreis EV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Gjermaniseuml 230
Pavlides dhe Georgakis kundeumlr Turqiseuml 235
Neni 10 - Liria e shprehjes 240
Nagla kundeumlr Latviseuml 241
Tillack kundeumlr Belgjikeumls 245
Goodwin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 248
Butkevich kundeumlr Rusiseuml 251
Antović dhe Mirković kunder Malit te Zi 254
Egill Einarsson kundeumlr Islandeumls 257
Neni 11 - Liria e tubimit dhe e organizimit 260
Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 261
Partia Socialiste dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 267
Partia Kombeumltare Baske - Organizata Rajonale e Iparralde kundeumlr Franceumls 270
Partidul Comunistilor (Nepeceristi) dhe Ungureanu kundeumlr Rumaniseuml 273
Nurettin Aldemir dhe teuml tjereumlve kundeumlr Turqiseuml 278
Kasparov dhe teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml 281
Neni 12 - E drejta peumlr trsquou martuar 284
Christine Goodwin kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar 285
VK kundeumlr Kroaciseuml 288
B dhe L kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 291
F kundeumlr Zvicreumls 293
X Y dhe Z kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 296
Lashin kundeumlr Rusiseuml 298
Neni 13 - E drejta peumlr zgjidhje efektive 301
Oosterwijck kundeumlr Belgjikeumls 302
Iliev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml 305
9
Burdov kundeumlr Rusiseuml 310
Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 314
Shalyavski dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml 317
Horvat kundeumlr Kroaciseuml 321
Neni 14 - Ndalimi i diskriminimit 326
Thlimenos kundeumlr Greqiseuml 327
Hugh Jordan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 330
Leitner kundeumlr Austriseuml 334
Mazurek kuneumlr Franceumls 338
Di Trizio kundeumlr Zvicreumls 343
Ccedilam kundeumlr Turqiseuml 347
Neni 15 - Derogimi neuml rastet e gjendjes seuml jashteumlzakonshme 350
Lawless kundeumlr Irlandeumls 351
Aksoy kundeumlr Turqiseuml 354
Sakik dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 358
Demir dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 361
Nuray Şen kunder Turqise 364
Şahin Alpay kunder Turqise 367
Neni 16 - Kufizime ndaj veprimtariseuml politike teuml teuml huajve 371
Piermont kundeumlr Franceumls 372
Jevgenijs Jegorovs kundeumlr Letoniseuml 375
Perinccedilek kundeumlr Zvicreumls 380
Neni 17 - Ndalimi i shpeumlrdorimit teuml teuml drejtave 385
Vajnai kundeumlr Hungariseuml 386
Garaudy kundeumlr Franceumls 390
Lehideux dhe Isorni kundeumlr Franceumls 393
Ashingdane kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 398
Neni 18 - Kufiri i zbatueshmeumlriseuml seuml kufizimeve teuml teuml drejtave 401
Gusinskiy kundeumlr Rusiseuml 402
Cebotari kundeumlr Moldaviseuml 405
Ilgar Mammadov kundeumlr Azerbaixhanit 409
10
11
GLOSSARYFJALORTH
Ad hoc Judge - Gjyqtari ad hoc Gjyqtari ad hoc emeumlrohet nga Qeveria
peumlrkateumlse kur gjyqtari i zgjedhur neuml emeumlr teuml
asaj Pale Kontraktuese teuml Konventeumls
Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut nuk merr
pjeseuml neuml shqyrtimin e ccedileumlshtjes peumlr shkak teuml
pamundeumlsiseuml teumlrheqjes ose peumlrjashtimit
Applicant - AnkuesiAnkuesja Parashtruesi i keumlrkeseumls praneuml Gjykateumls
Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut qeuml
pretendon shkelje teuml teuml drejtave teuml garantuara
neuml Konventeumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut dhe Protokollet e saj Shteseuml
Attorney General -
Prokuror i peumlrgjithsheumlm
Zyrtari kryesor ligjor i cili peumlrfaqeumlson njeuml shtet
neuml procedurat ligjore dhe i jep keumlshilla juridike
qeveriseuml Kreu i Departamentit Amerikan teuml
Drejteumlsiseuml
Affirmative action -
Veprim afirmativ
Veprimi i ndeumlrmarreuml nga qeveria ose bizneset
private peumlr teuml kompensuar diskriminimin e
kaluar peumlr shembull arsimimin dhe puneumln
kundeumlr peumlr shembull grave atyre teuml racave teuml
veccedilanta grupeve etnike feve apo afteumlsive teuml
kufizuara
Arbitation - Arbitrazhi Njeuml proces me teuml cilin neuml vend qeuml teuml shkojneuml
neuml gjykateuml paleumlt kontestuese keumlrkojneuml nga njeuml
person i treteuml qeuml teuml deumlgjojneuml argumentet e tyre
dhe pastaj teuml marrin njeuml vendim teuml cilin ata
bien dakord peumlr teuml ndjekur
Battery - Sulm Krimi i keumlrceumlnimit teuml njeuml personi seuml bashku me
shtreumlngimin me kontakt fizik
Bail applications -
Aplikacionet e doreumlzaniseuml
Premtim me shkrim i njohur si njeuml ndeumlrmarrje
me kusht qeuml personi i akuzuar teuml paraqitej neuml
gjykateuml neuml njeuml dateuml teuml caktuar
Barrister - Avokat Avokat qeuml ka teuml drejteuml teuml ushtrojeuml profesionin e
avokatit veccedilaneumlrisht neuml gjykatat meuml teuml larta
12
Case awaiting classification -
Rasti neuml pritje teuml klasifikimit
Rast peumlr teuml cilin klasifikimi - neumln mbikeumlqyrje
standarde ose teuml zgjeruar - ende duhet teuml
vendoset nga Komiteti i Ministrave
Contempt of court -
peumlrccedilmimi i gjykateumls
Vepra e mosbindjes ose mosbindjes ndaj njeuml
gjykate dhe zyrtareumlve teuml saj neuml formeumln e
sjelljes qeuml kundeumlrshton autoritetin drejteumlsineuml
dhe dinjitetin e gjykateumls
Cursory review of a document -
meumlnyreuml e peumlrcipteuml e shqyrtimit
Meumlnyreuml sipeumlrfaqeumlsore e kontrollimit teuml njeuml
dokumenti e kryer me nxitim me veumlmendje teuml
vogeumll neuml detaje
Coroners and Justice Act 2009 -
Akti i Koronereumlve dhe i Drejteumlsiseuml
2009
Eumlshteuml njeuml akt i Parlamentit teuml Mbreteumlriseuml seuml
Bashkuar Ai ndryshoi ligjin peumlr gjykateumlsit dhe
drejteumlsineuml penale neuml Angli dhe Uells Ndeumlr
dispozitat e tij janeuml parandalimi i krimineleumlve
qeuml teuml peumlrfitojneuml nga publikimet peumlr krimet e
tyre
Debriefing - bisedeuml e strukturuar Njeuml bisedeuml e strukturuar ndeumlrmjet lehteumlsuesve
dhe pjeseumlmarreumlsve peumlr teuml rishikuar njeuml aktivitet
eksperimental dhe pjeseumlmarreumls peumlr teuml folur
peumlr ateuml qeuml ndodhi dhe si ndjenin njereumlzit
Qeumlllimi eumlshteuml teuml ndihmojeuml pjeseumlmarreumlsit teuml
sqarojneuml mendimet dhe ndjenjat e tyre neuml njeuml
ambient teuml sigurt
Derogation - derogim Veprim me aneuml teuml teuml cilit njeuml paleuml kontraktuese
mund teuml informojeuml Gjykateumln se peumlr shkak teuml
njeuml situte teuml jashteumlzakonshme nuk do ti
peumlrmbahet Konventeumls neuml teumlreumlsi apo pjeseumlrisht
peumlr zoneumln neuml fjaleuml
Deadline for the payment
of the just satisfaction -
Afati i fundit peumlr pageseumln
e ploteumlsimit teuml drejteuml
Kur Gjykata Evropiane i jep teuml drejteuml paditeumlsit
aplikuesit gjykata tregon neuml peumlrgjitheumlsi njeuml
afat brenda teuml cilit shteti i paditur duhet teuml
paguajeuml shumat e dheumlna normalisht afati
kohor eumlshteuml tre muaj nga data neuml teuml cileumln
aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml
Friendly settlement -
Zgjidhje miqeumlsore
Marreumlveshje ndeumlrmjet aplikantit dhe shtetit teuml
paditur qeuml ka peumlr qeumlllim teuml japeuml fund aplikimit
para Gjykateumls Gjykata miraton zgjidhjen neumlse
konstaton se respektimi i teuml drejtave teuml njeriut
13
nuk justifikon mbajtjen e keumlrkeseumls Vendimi
pasues i transmetohet Komitetit teuml Ministrave i
cili do teuml mbikeumlqyreuml ekzekutimin e kushteve teuml
zgjidhjes miqeumlsore siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml
vendim
Interim measures -
masat e peumlrkohshme
Pas marrjes seuml njeuml keumlrkese Gjykata mund trsquoi
keumlrkojeuml Shtetit teuml paditur qeuml teuml marreuml disa
masa teuml peumlrkohshme ndeumlrkoheuml qeuml veteuml
Gjykata vazhdon shqyrtimin e ccedileumlshtjes Kjo do
teuml thoteuml qeuml Shtetit peumlrkateumls i keumlrkohet qeuml teuml
mos ndeumlrmarreuml asnjeuml veprim deri neuml vendimin
e saj teuml radheumls
Interim solution -
Zgjidhje e peumlrkohshme
Forma e vendimit teuml miratuar nga Komiteti i
Ministrave qeuml ka peumlr qeumlllim tejkalimin e
situatave meuml komplekse qeuml keumlrkojneuml veumlmendje
teuml veccedilanteuml
Just Satisfaction -
shpeumlrblimi (satisfaksioni) i drejteuml
Kur Gjykata sipas nenit 41 teuml Konventeumls
konsideron se e drejta e brendshme e shtetit teuml
paditur nuk lejon kompensimin e ploteuml teuml
pasojave teuml keumlsaj shkelje teuml Konventeumls peumlr
aplikantin ai mund teuml japeuml shpeumlrblim teuml drejteuml
Keumlnaqeumlsia e drejteuml shpesh merr formeumln e
shumeumls seuml paraseuml qeuml mbulon deumlmet materiale
dhe ose morale si dhe kostot dhe shpenzimet
e beumlra
Leading case - Rasti kryesor Rast i cili eumlshteuml identifikuar si zbulimi i
problemeve teuml reja strukturore dhe ose
sistematike ose nga Gjykata drejtpeumlrdrejt neuml
gjykimin e saj ose nga Komiteti i Ministrave
gjateuml mbikeumlqyrjes seuml ekzekutimit
Order of committal -
urdhri i deumlrgimit
Term ligjor i peumlrdorur nga sistemet ligjore teuml
Kanadaseuml dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar e cila
lejon njeuml magjistrat ose gjyqtar teuml zbatojeuml njeuml
gjykim apo urdheumlr kundeumlr njeuml personi ose
korporate qeuml ka refuzuar ose leumlneuml pas dore teuml
veprojeuml neuml peumlrputhje me njeuml vendim ose
urdheumlr gjykate teuml njohur brenda njeuml periudheuml
kohore teuml caktuar
14
Principal State Counsel -
Keumlshilltar kryesor shteteumlror
Profesion ligjor i mandatuar me ligj dhe
peumlrfshineuml peumlrfaqeumlsimin e shtetit neuml teuml gjitha
gjykimet penale peumlr krimet qeuml kaneuml ndodhur neuml
juridiksionin gjeografik teuml avokatit teuml shtetit
Protocol to the Convention -
Protokoll i Konventeumls
Protokolli i Konventeumls eumlshteuml njeuml tekst qeuml i shton
njeuml ose meuml shumeuml teuml drejta Konventeumls fillestare
ose ndryshon disa dispozita teuml caktuara teuml saj
Protokollet janeuml teuml detyrueshme veteumlm peumlr ato
Shtete qeuml i kaneuml neumlnshkruar dhe ratifikuar ato
Pilot judgement - Gjykim pilot Kur Gjykata identifikon njeuml shkelje qeuml rrjedh
nga njeuml problem strukturor dhe ose sistemik i
cili ka ngritur ose mund teuml shkaktojeuml keumlrkesa
teuml ngjashme kundeumlr shtetit teuml paditur Gjykata
mund teuml vendoseuml teuml peumlrdoreuml procedureumln e
gjykimit pilot
Preliminary Objections -
Kundeumlrshtimet fillestare
Kundeumlrshtimet fillestare janeuml argumentet qeuml
paraqet qeveria e paditur neuml mbeumlshtetje teuml
pretendimeve teuml saj se ccedileumlshtja nuk duhet teuml
shqyrtohet neuml merita
Remand - paraburgim Kujdestariparaburgim eumlshteuml procesi i ndalimit
teuml njeuml personi i cili eumlshteuml arrestuar dhe akuzuar
peumlr njeuml vepeumlr penale deri neuml gjykimin e tijsaj
Repetitive case - Rasti peumlrseumlriteumls Ccedileumlshtja qeuml ka teuml beumljeuml me njeuml problem strukturor
dhe ose teuml peumlrgjithsheumlm teuml ngritur tashmeuml para
Komitetit neuml kontekstin e njeuml ose disa rasteve
kryesore rastet e peumlrseumlritura zakonisht grupohen
seuml bashku me rastin kryesor
Royal Assent - Peumllqim Mbreteumlror Miratimi ose sanksioni i Mbreteumlriseuml eumlshteuml
metoda me teuml cileumln monarku i njeuml vendi
zyrtarisht miraton njeuml akt teuml parlamentit teuml atij
vendi Neuml disa vende njeuml miratim i tilleuml e beumln
ligjin e aktit ndeumlrsa neuml miratimin e vendeve teuml
tjera eumlshteuml i ndrysheumlm nga shpallja
Standard supervision -
Mbikeumlqyrja standarde
Procedura e mbikeumlqyrjes aplikohet neuml teuml gjitha
rastet peumlrveccedil neumlse peumlr shkak teuml natyreumls seuml saj
specifike njeuml rast garanton konsiderateuml neumln
procedureumln e zgjeruar
15
Striking out of a case -
Ccedilrsquoregjistrim i rastit
Veprim me teuml cilin gjykata largon njeuml rast nga
lista e asteve neuml pritje peumlr shqyrtim si pasojeuml e
mos ploteumlsimit teuml kushteve paraprake peumlr
doreumlzim teuml keumlrkeseumls
The magistrate - gjyqtar Njeuml neumlpuneumls civil apo gjyqtar poroteuml qeuml
administron ligjin veccedilaneumlrisht ai qeuml kryen njeuml
gjykateuml qeuml merret me kundeumlrvajtje dhe mban
seanca paraprake peumlr ato meuml serioze
Unilateral Declaration -
Deklarimi i njeumlansheumlm
Deklarata e paraqitur nga shteti i paditur neuml
Gjykateuml duke pranuar shkeljen e Konventeumls
dhe duke marreuml peumlrsipeumlr teuml sigurojeuml
deumlmshpeumlrblim adekuat duke peumlrfshireuml edhe
aplikantin
Unanimous - Njeumlzeumlri Formeuml e vendimmarrjes seuml gjykateumls neuml teuml cilin
rast vendimi merret me miratimin e teuml gjitheuml
gjyqtareumlve pa ndonjeuml kundeumlrshtim
Writ of amparo -
ndihmeuml ligjore amparo
(recurso de amparo)
Mjet juridik qeuml perdoret neuml vendet ku flitet
gjuha spanjishte - mjet juridik neuml dispozicion
peumlr cilindo person teuml cilit e drejta peumlr jeteuml liri
dhe siguri i eumlshteuml shkelur ose keumlrceumlnuar me
shkelje nga njeuml veprim ose mosveprim i
paligjsheumlm i njeuml zyrtari ose punonjeumlsi publik
ose i njeuml individi ose subjekti privat
16
17
Konventa Evropiane peumlr Mbrojtjen e teuml Drejtave teuml Njeriut dhe Lirive Themelore
Neni 1
Detyrimi per te respektuar te drejtat e njeriut
Paleumlt e Larta Kontraktuese i sigurojneuml cdokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe
liriteuml e peumlrcaktuara neuml Seksionin I teuml keumlsaj Konvente
18
Pisari kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml - 4213912
21 prill 2015 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 1
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e vrasjes dhe deumlshtimit teuml ndjekjes efektive ndaj
kryesit teuml vepreumls ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile ekstraterrioterialitet juridiksion pika kontrolli mbrojtje e
domosdoshme vrasje peumlrgjegjeumlsi shteteumlrore status i viktimeumls qasje neuml procedura
Ankuesit z Simion Pisari dhe znj Oxana Pisari shtetas Moldavez
Faktet e rastit
Rasti ka teuml beumljeuml me vrasjen e djalit 18 vjeccedilar teuml ankuesve Vadim Pisari nga njeuml ushtar
rus VK neuml njeuml pikeuml kontrolli paqeruajteumls teuml vendosur neuml territorin e Moldaviseuml pas
konfliktit teuml armatosur Transdniestrian Faktet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me historikun e
ccedileumlshtjes duke peumlrfshireuml konfliktin e armatosur Transdniestrian i viteve 1991-92 dhe
ngjarjet e meumlvonshme janeuml vendosur neuml Ilaşcu Ivanţoc Leşco dhe Petrov-Popa
kundeumlr Moldaviseuml dhe Rusiseuml dhe neuml Catan dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Republikeumls seuml
Moldaviseuml dhe Rusiseuml 1
Djali i ankuesve Vadim Pisari jetonte neuml Pirita njeuml fshat qeuml ndodhej neuml bregun e majteuml
teuml lumit Dniesteumlr por teuml kontrolluar nga Autoritetet Kushtetuese Moldave Neuml
meumlngjesin e 1 janarit 2012 pas njeuml feste teuml Vitit teuml Ri neuml teuml cileumln pije alkoolike ishin
konsumuar Vadim Pisari i shoqeumlruar nga njeuml mik i tij mori njeuml makineuml qeuml i peumlrkiste
njeuml tjeteumlr miku teuml tyre dhe doli peumlr njeuml shetitje duke pasur nevojeuml peumlr karburante
vendoseumln teuml shkojneuml neuml njeuml stacion benzine teuml vendosur neuml bregun e djathteuml teuml lumit
Dniestrit neuml qytetin Vadul lui Vodă Peumlr teuml arritur stacionin e benzineumls ata duhej teuml
kalonin peumlrmes njeuml ure mbi lumin Dniesteumlr neuml teuml cileumln ishin teuml vendosura pikat e
kontrollit paqeruajteumls neuml teuml dy skajet e ureumls (pikeuml kontrolli i majteuml dhe pikeuml kontrolli
i djathteuml)
Pikat e kontrollit ishin teuml kontrolluara nga forcat ushtarake paqeruajteumlse qeuml i peumlrkasin
Federateumls Ruse Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Republikeumls seuml veteumlshpallur teuml
Transdnjestrit Neuml koheumln e ngjarjeve secila Pikeuml e kontrollit ishte e drejtuar nga teteuml
ushtareuml nga teuml cileumlt kateumlr ishin ruseuml dy Moldave dhe dy Transdnjestrit Komanda e
pikeumls seuml kontrollit teuml majteuml mbikeumlqyrej nga njeuml rreshter rus VK i cili ishte i vetmi
person i armatosur me njeuml armeuml neuml koheumln e ngjarjeve Komanda e Pikeumls seuml djathteuml teuml
kontrollit u sigurua gjithashtu nga njeuml rreshter rus Neuml ccedildo pikeuml kontrolli ishin teuml
vendosura blloqe betoni dhe barriera metalike neuml rrugeuml neuml njeuml meumlnyreuml teuml tilleuml qe
makinat do teuml detyroheshin teuml ngadaleumlsoheshin neuml meumlnyreuml qeuml teuml kalonin neumlpeumlr to
1 Ilaşcu Ivanţoc Leşco and Petrov-Popa kundeumlr Moldaviseuml dhe Rusiseuml ([DhM] nr 4878799
sectsect 28-183 GjEDNj 2004-VII) dhe neuml Catan dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml
nr 4337004 825205 dhe 1845406 sectsect 8-42 GjEDNj 2012
19
Distanca midis pikes seuml djathteuml teuml kontrollit dhe pikeumls seuml majteuml teuml kontrollit ishte rreth
600 metra
Makina e Vadim Pisarit arriti tek pika e kontrollit teuml majteuml diku neuml oreumln 0710 Tre
ushtareuml duke peumlrfshireuml edhe VK po ruanin rrugeumln e ushtareumlt tjere ishin brenda
kazermave Kur kaloi peumlrmes Pikeumls seuml kontrollit Vadim Pisari jo veteumlm qeuml nuk arriti teuml
ndalonte por goditi dhe kaloi shenjeumln Stop dhe teuml gjitha pengesat e vendosura
Pasagjeri i tij shpjegoi meuml voneuml se xhami i makineumls ishte pjeseumlrisht i mbuluar me akull
pasi qe sistemi i ngrohjes seuml makineumls nuk kishte funksionuar dhe pamja e shoferit
kishte qeneuml e kufizuar VK urdheumlroi shoferin teuml ndalonte makineumln por ky i fundit nuk
iu bind dhe vazhdoi rrugeumln e tij VK menjeumlhereuml kontaktoi pikeumln e djathteuml teuml kontrollit
dhe i keumlrkoi rreshterit rus neuml komandeuml teuml ndalone makineumln qeuml po afrohej Megjithateuml
makina nuk u ndal neuml pikat e tjera teuml kontrollit
Njeumlzet minuta meuml voneuml afeumlrsisht neuml oreumln 730 Vadim Pisari dhe pasagjeri i tij u kthyen
prapa neuml ureuml Njeuml ushtar meuml voneuml neuml deklaratat e tij peumlr policineuml moldave deklaroi se
askush nuk u peumlrpoq ta ndalte makineumln kur ajo kishte kaluar por qeuml ata menjeumlhereuml
kishin informuar pikeumln e kontrollit teuml majteuml peumlr afrimin e makineumls Neuml deklaratat e tij
dheumlneuml njeuml hetuesi rus neuml 6 janar 2012 VK paraqiti se peumlrveccedil dy pengesaveekzistuese
dy shirita tjereuml ishin vendosur neuml hyrje dhe dalje teuml majteuml teuml pikave teuml kontrollit
ndoneumlse nuk kishin koheuml teuml mjaftueshme peumlr teuml mbuluar teuml gjitheuml gjereumlsine e rrugeumls
Deklarata teuml njeumljta janeuml beumlreuml peumlr njeuml hetues rus nga ushtari Transdniestrian i peumlrmendur
meuml lart dhe nga njeuml ushtar tjeteumlr rus nga pikat e kontrollit teuml majteuml Kur Vadim Pisari iu
afrua pikeumls seuml kontrollit teuml majteuml neuml makineuml VK e urdheumlroi ateuml teuml ndalet Megjithateuml
ai peumlrshpejtoi dhe shmangu pengesat Sipas VK makina u veumlrsul neuml teuml dhe atij i ishte
dashur teuml keumlrcente peumlr teuml mos u goditur nga ai VK beumlri teuml njeumljteumln deklarateuml peumlr
hetuesit rus meuml 6 janar 2012 por jo neuml deklarateumln e tij peumlr policineuml moldave teuml dheumlneuml
menjeumlhereuml pas incidentit Neuml meumlnyreuml teuml ngjashme deklaratat e dy ushtareumlve teuml tjereuml qeuml
kishin qeneuml deumlshmitareuml teuml incidentit teuml dheumlna menjeumlhereuml pas incidenti ndaj policiseuml
moldave nuk peumlrmendes se VK ishte rrezikuar nga makina
VK pastaj i keumlrkoi voziteumlsit teuml makineumls qeuml teuml ndalej ose ai do teuml qeumlllojeuml dhe shtiu neuml
ajeumlr Vadim Pisari nuk u ndal por e peumlrshpejtoi makineumln keumlshtu qeuml VK gjuaji me tre
teuml shteumlna neuml drejtim teuml makineumls duke synuar gomat e saj dhe sipas tij nuk kishte peumlr
qeumlllim teuml qeumlllonte pasangjereumlt Sipas ankuesve dhe njeuml ushtrari teuml pranisheumlm nga
plumbat u rrezikua edhe njeuml ushtar qeuml gjendej neuml afeumlrsi ndeumlrsa Vadim Pisari ishte
qeumllluar dhe kishte vdekur nga plageumlt disa oreuml meuml voneuml
Autoritetet Moldovase filluan procedurat e hetimit menjeumlhereuml pas ngjarjes Personi i
akuzuar menjeumlhereuml u transferua tek institucionet e brendshme neuml Rusi ku sipas njeuml
njoftimi teuml Minstriseuml seuml Jashtme teuml Rusiseuml instutucionet peumlrkateumlse atje do teuml zhvillonin
njeuml hetim paralel Meuml 2 Janar 2012 u krijua njeuml komision i peumlrbashkeumlt tripatrit i peumlrbeumlreuml
nga forcat e Republikeumls Moldovase Ruse dhe teuml ashtuquajtureumls Republika
Transdnestriane Njeuml raport u doreumlzua nga Qeveria Ruse por siccedil pretendohet nga
Qeveria Moldave nuk ishte neumlnshkruar nga peumlrfaqeumlsuesi Moldav andaj nuk kishte
efekt Ndeumlr tjera neuml raport thuhej se viktima ishte peumlrgjegjeumls peumlr shkeljen e ligjit dhe
rrezikimin e jeteumlve teuml ushtareumlve dhe se nuk kishte masa ndaluese teuml duhura neuml pikeumln e
kontrollit Tutje meuml 14 Janar 2012 njeuml zyrtareuml i larteuml uhstarak Rus leumlshoi njeuml raport
20
sipas teuml cilit VK kishte vepruar neuml peumlrputhje me rregullat e aplikueshme neuml rrethana teuml
tilla me qeumlllim teuml ndalimit teuml Vadim Pisarit
Neuml aneumln tjeteumlr meuml 10 Janar 2014 Prokurori Gjeneral i Moldaviseuml kishte njohur statusin
e viktimeumls seuml z Vadim Pisari dhe kishte leumlshuar urdheumlrarrest peumlr vraseumlsin e tij Pas disa
keumlrkesave peumlr informata ankuesit ishin informuar se kryesi nuk mund teuml ekstradohej neuml
Moldavi sepse Rusia nuk ekstradonte qytetareumlt e vet Institucionet Ruse kishin
zhvilluar hetimet e tyre duke marreuml neuml pytje ushtrareumlt rus qeuml gjendeshin neuml pikeumln neuml
fjaleuml deklaratat e teuml cileumlve korrespondonin me ateuml teuml teuml akuzuarit Si rezulat meuml 24
Dhjetor 2012 insitucionet Moldave ishin njoftuar se i akuzuari VK ishte liruar nga teuml
gjitha aktakuzat Vendimi i institucioneve Ruse nuk iu doreumlzua familjes seuml viktimeumls
neumln arsyetimin se ata nuk kishin qeneuml paleuml neuml procedurat neuml Rusi e meuml teuml njeumljtin
arsyetim edhe ankesa e tyre ndaj vendimit ishte hedhur poshteuml
Meuml 22 gusht 2013 Zyra e Prokurorit neuml Moldavi pushoi teuml gjitha procedurat neuml rastin neuml
fjaleuml
Permbledhje e pretendimeve
Ankuesit pretenduan se djali i tyre Vadim Pisari ishte vrareuml nga agjenteumlt shteteumlroreuml
dhe se autoritetet vendase nuk kishin arritur teuml ndeumlrmarrin njeuml hetim efektiv peumlr
vdekjen e tij Ata u mbeumlshteteumln neuml Nenin 2 teuml Konventeumls Ata peumlrshkruan kontekstin neuml
teuml cilin ndodhi incidenti duke deklaruar se asnjeumlher paqeruajteumlsit nuk ishin neuml rrezik
nga qytetareumlt dhe se biri i tyre kishte qeneuml i pa-armatosur Meuml tutje ankuesit deklaruan
se pikat e kontrollit paqeruajteumls ishin neumln komandeumln e forcave ushtarake ruse keumlshtu qeuml
qeveria Ruse ishte peumlrgjegjeumlse peumlr veprimet e ushtareumlve Sipas ankuesve Federata Ruse
mban peumlrgjegjeumlsi peumlr veprimet e ushtarit rus VK Seuml fundi ankuesit argumentuan se
hetimi i kryer nga autoritetet ruse nuk kishin qeneuml efektiv Hetimi ishte fokusuar veteumlm
neuml ateuml neumlse udheumlzimet neuml lidhje me peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit ishin respektuar e jo
neumlse peumlrdorimi i njeuml arme ishte e nevojsheumlm neuml rrethanat neuml fjaleuml Peumlr meuml tepeumlr
autoritetet ruse kishin deumlshtuar teuml peumlrfshinin familjen e viktimeumls neuml procedurat
hetimore
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit Gjykata peumlrseumlriti se neuml keumlteuml kontekst neuml disa raste
rrethanat e peumlrdorimit te forceumls nga agjenteumlt e shtetit qeuml veprojneuml jashteuml territorit te saj
mund teuml sjelleuml ccedileumlshtjen e kontrollit teuml autoritetve teuml shtetit neuml kuadeumlr teuml juridiksionin e
Shtetit sipas Nenit 1 teuml Konventeumls2 Kjo mund teuml peumlrfshijeuml ushtrimin e juridiksionit
jashteuml territorial nga shteti kontraktues kur neuml pajtim me traktat apo marreumlveshje teuml
tjera autoritetet e saj kryejneuml funksione ekzekutive neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr Neuml
rastin neuml fjaleuml pika e kontrollit e vendosur neuml zoneumln e siguriseuml ishte e drejtuar dhe
komanduar nga ushtareumlt rus neuml peumlrputhje me Marreumlveshjen peumlr peumlrfundimin e konfliktit
ushtarak neuml rajonin Transdniestrian teuml Moldaviseuml Gjykata konsideron se neuml rrethanat e
keumltij rasti Vadim Pisari ishte neumln juridiksionin e Federateumls Ruse brenda kuptimit teuml
Nenit 1 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit kishin deklaruar se nuk e shihnin teuml
2 Al-Skeini dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 5572107 sect 136 GjEDNj 2011 Jaloud
kundeumlr Holandeumls [DhM] nr 4770808 sect 139 20 Neumlntor 2014
21
arsyeshme teuml parashtronin ankeseuml kundeumlr Qeveriseuml Moldave meqeumlnse ishte e qarteuml se
djali i tyre ishte vrareuml ngeuml njeuml ushtar rus Si pasoj Gjykata e konsideron teuml panevojshme
trajtimin e pretendimeve kundeumlr Moldaviseuml dhe e deklaron teuml pranueshme pjeseumln tjeteumlr
teuml pretendimeve
Lidhur me pretendimet e ankuesve peumlr shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls bazuar neuml faktet
e rastit neuml fjaleuml peumlr Gjykateumln nuk ka dyshime se Vadim Pisari u vra nga teuml shteumlnat me
armeuml automatike te gjuajtur nga VK Gjykata e ka parasysh qeuml qeumlllimi i teuml shteumlnave
ishte peumlr teuml kapur shoferin e makineumls Prandaj veprimi i ushtarit rus u mor peumlr qeumlllimin
e arrestimit teuml ligjsheumlm brenda kuptimi i Nenit 2 sect 2 (b) teuml Konventeumls Megjithateuml
Gjykata duhet teuml shqyrtoj neumlse forca e peumlrdorur peumlr arrestimin ishte absolutisht e
nevojshme neuml rrethanat e rastit Neuml lidhje me pohimet e autoriteteve ruse se arma e
zjarrit eumlshteuml peumlrdorur kundeumlr automjeti dhe jo kundeumlr njereumlzve neuml teuml Gjykata nuk sheh
asnjeuml arsye peumlr teuml dyshuar se VK kishte njeuml qeumlllim teuml tilleuml Megjithateuml Gjykata duhet
teuml peshojeuml shkalleumln e rrezikut teuml paraqitur nga peumlrdorimi i njeuml arme zjarri ndaj rrezikut
teuml paraqitur nga ikja e njeuml shoferi dhe nevoja urgjente peumlr ta ndaluar ateuml Gjykata veumlren
qeuml VK ka gjuajtur tre teuml shteumlna teuml vetme nga njeuml armeuml neuml drejtim teuml automjetit teuml
drejtuar nga Vadim Pisari Materialet e rastit nuk beumljneuml teuml qarteuml distanceumln nga e cila u
hodheumln teuml shteumlnat dhe ose mjeshteumlrineuml e VK neuml teuml shteumlnat me armeuml automatike
Megjithateuml pohimi se njeuml nga plumbat nga arma me teuml cileumln ka qeumllluar VK shpeumlrtheu
pallton e njeuml ushtari tjeteumlr neuml pikeumln e kontrollit qeuml nuk ishte larg nga makina nuk eumlshte
kontestuar Kjo eumlshteuml e mjaftueshme peumlr Gjykateumln teuml konstatojeuml se peumlrdorimi i armeumls
nga VK paraqet njeuml rrezik shumeuml serioz jo veteumlm peumlr jeteumln e Vadim Pisarit por edhe
peumlr ateuml teuml usheumltareumlve teuml tij dhe madje edhe peumlr ateuml teuml ushtarit i cili pothuajse u godit nga
njeuml prej plumbave Fakti qeuml veteumlm Vadim Pisari u godit nga njeuml plumb duket se ka qeneuml
njeuml ccedileumlshtje e rastit Njeuml shkalleuml e tilleuml e larteuml e rrezikut peumlr jeteumln mund teuml justifikohet
veteumlm neumlse arma e zjarrit u peumlrdor si maseuml e mjetit teuml fundit peumlr teuml shmangur njeuml situateuml
shumeuml teuml qarteuml dhe rrezikun e afeumlrt teuml paraqitur nga shoferi i makineumls
Neuml aneumln tjeteumlr Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se VK rrezikohej teuml goditet nga automjeti i
viktimeumls dhe prandaj nuk gjen ndonjeuml indikacion teuml duksheumlm teuml rrezikut teuml paraqitur
nga vozitesi i makineumls neumlse i njeumljti do teuml lejohej teuml arratisej Edhe duke supozuar se
veprimet e viktimeumls ishin potencialisht teuml rrezikshme Gjykata nuk e konsideron se
niveli i keumlrceumlnimit neuml keumlteuml rast keumlrkonte ndalimin e tij teuml menjeumlhereumlsheumlm me armeuml
zjarri Neuml teuml veumlrteteuml duket nga faktet e rastit se peumlrafeumlrsisht njeuml kilometeumlr larg pikeumls seuml
kontrollit teuml majteuml neuml rrugeumln qeuml ccedilon neuml fshat kishte njeuml pikeuml kontrolli policor qeuml mund teuml
ishte paralajmeumlruar nga VK Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se vrasja e Vadim Pisarit
peumlrbeumlnte peumlrdorimin e forceumls qeuml nuk ishte meuml shumeuml se absolutisht e domosdoshme peumlr
qeumlllim teuml kryerjes seuml njeuml arrestimi teuml ligjsheumlm brenda kuptimi i Nenit 2 sect 2 (b) teuml
Konventeumls Prandaj Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls neuml
aspektin substanciale nga ana Federateumls Ruse
Seuml fundi Gjykata veumlren se autoritetet ruse nuk peeumlfshineuml ankuesit neuml hetimin e
rrethanave teuml vrasjes seuml birit teuml tyre Ankueseve nuk u lejohej teuml ushtronin asnjeuml teuml
drejteuml procedurale dhe nuk ishin as teuml informuar peumlr ndeumlrprerjen e procedurave kundeumlr
VK Gjykata ka theksuar neuml shumeuml raste se peumlrfshirja e teuml afeumlrmeumlve sheumlrben si mjet peumlr
teuml siguruar peumlrgjegjeumlsineuml publike teuml autoriteteve dhe shqyrtimi publik i veprimeve teuml
22
tyre neuml situata teuml tilla3 Neuml keumlteuml rast ankuesit kishin njeuml interes teuml forteuml dhe teuml ligjsheumlm
peumlr sa i peumlrket hetimeve teuml kryera nga autoritetet ruse teuml cilat do teuml kishin sheumlrbyer
duke u dheumlneuml atyre statusin qeuml keumlrkonin neuml procedureumln penale kundeumlr VK Qeveria
Ruse nuk ka prezantuar asnjeuml argument qeuml shpjegon pse ankuesve iu ishte refuzuar
statusi i viktimave neuml procedurat penale dhe nuk u eumlshteuml lejuar qajse neuml keumlto procedura
Peumlr keumlteuml Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nga Federata Ruse
edhe neuml aspektet substanciale dhe procedurale
Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls duke patur parasysh gjetjen e shkeljeve peumlr sa i
peumlrket Nenit 2 teuml Konventeumls Gjykata konstaton se ankuesit kaneuml peumlsuar deumlme dhe peumlr
keumlteuml cakton deumlme jo-materiale neuml vlereuml prej 35000 EUR Gjykata gjithashtu u aprovon
keumlrkuesve shumeumln e keumlrkuar prej 5580 EUR peumlr shpenzimet dhe kostot procedurale
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata vendos se ka shkelje procedurale dhe substanciale teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nga
autoritetet Ruse dhe vendos teuml ccedilregjistroj pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls kundeumlr Moldaviseuml
[njeumlzeumlri]
3 Anguelova kundeumlr Bullgariseuml nr 3836197 sect 140 GjEDNj 2002-IV
23
Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls dhe Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml
dhe Norvegjiseuml - 71412017816601
2 maj 2007 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e deumlshtimit peumlr parandalim teuml vdekjes dhe
leumlndeumlimit teuml ankuesve nga KFOR-i (Rasti Behrami) e papranueshme
Nenet 1 5 6 dhe 13
Shkelje e teuml drejteumls peumlr liri dhe siguri dhe gjykim teuml drejteuml si pasojeuml e mbajtjes joligjore
neuml paraburgim nga KFOR-i dhe mungesa e mjeteve efektive si dhe deumlshtim teuml Franceumls
dhe Gjermaniseuml peumlr teuml respektuar teuml drejtat e njeriut (Rasti Saramati) ankesa kundeumlr
Gjermaniseuml hedhet poshteuml ankesa e mbetur e papranueshme
Fjaleumlt kyccedile deumlshtim peumlr teuml mbrojtur e drejta neuml jeteuml liri dhe siguri administrim
territori misione ndeumlrkombeumltare peumlrgjegjeumlsia e OKB-seuml paraburgim i paligjsheumlm
juridiksion UNMIK KFOR
Ankuesit Agim Behrami i lindur neuml vitin 1962 dhe i biri i tij Bekim Behrami i
lindur neuml vitin 1990 Qeuml teuml dy jetojneuml neuml komuneumln e Mitroviceumls Agim Behrami ka
paraqitur ankeseuml edhe neuml emeumlr teuml djalit tjeteumlr teuml tij Gadaf Behramit i lindur meuml 1988
qeuml tashmeuml ka ndeumlrruar jeteuml (Rasti Behrami) Neuml aneumln tjeteumlr Ruzhdi Saramati i lindur neuml
vitin 1950 Gjithashtu me origjineuml nga Kosova (Rasti Saramati)
Faktet e rastit
Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls
Neuml mars teuml vitit 2000 qeuml eumlshteuml koha kur janeuml zhvilluar ngjarjet relevante peumlr rastin
Mitrovica ka qeneuml pjeseuml e sektorit teuml siguriseuml brenda brigadeumls shumeumlkombeumlshe teuml
forcave teuml NATO-s neuml Kosoveuml (KFOR) teuml udheumlhequra nga Franca Kjo eumlshteuml njeuml prej
kateumlr brigadave shumeumlkombeumlshe teuml praniseuml seuml forcave ndeumlrkombeumltare teuml siguriseuml neuml
Kosoveuml teuml njohur si KFOR e mandatuar neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 teuml Keumlshillit teuml
Sigurimit teuml Kombeve teuml Bashkuara teuml dateumls 10 qershor 1999
Meuml 11 mars teuml vitit 2000 Gadaf dhe Bekim Behrami po luanin me feumlmijeuml teuml tjereuml neuml
kodreumln rreth fshatit Shipol teuml Mitroviceumls Ata kishin gjetur njeuml numeumlr bombash kasetore
teuml paeksploduara teuml cilat kishin mbetur nga bombardimet e NATO-s teuml vitit 1999 me
teuml cilat kishin filluar teuml luanin Njeumlri prej feumlmijeve e kishte hedhur njeuml bombeuml neuml ajeumlr
Kjo bombeuml kishte eksploduar dhe leumlneuml teuml vrareuml Gadaf Behramin Bekim Behrami
ndeumlrkaq kishte peumlsuar leumlndime serioze meuml voneuml u ishte neumlnshtruar njeuml seumlreuml
operacionesh neuml sy dhe kishte humbur shikimin
Misioni i UNMIK-ut neuml Kosoveuml gjithashtu i manduar neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 teuml KS
teuml OKB-seuml e kishte hetuar rastin Neuml raportin peumlr keumlteuml rast teuml dateumls 18 mars 2000 teuml
hartuar nga policia e UNMIK-ut thuhej se Gadaf Behrami ka vdekur nga leumlndimet e
shumta teuml marra pas eksplodimit teuml njeuml bombe kasetore dhe e kualifikoi incidentin si
24
ldquovrasje e paqeumlllimshme e kryer nga pakujdesiardquo Neuml maj teuml po keumltij viti Agim Behrami
prindi i feumlmijeumls ishte informuar nga UNMIK-u qeuml nuk do teuml keteuml procedim penal peumlr
rastin pasi bomba nuk ka eksploduar gjateuml sulmeve ajrore teuml NATO-s Ai ishte
informuar po ashtu se kishte teuml drejteuml teuml hapte rast penale brenda teteuml (8) diteumlsh
Meuml 25 tetor teuml vitit 2000 Agim Behrami u ankua te Zyra e Ankesave se Franca qeuml
kishte peumlrgjegjeumlsi si udheumlheqeumlse e brigadeumls shumeumlkombeumlshe nuk kishte respektuar
dispozitat e rezoluteumls 1244 neuml lidhje me ccedilmontimin e minave Pretendimi ishte hedhur
poshteuml me arsyetimin se pastrimi i minave ishte peumlrgjegjeumlsi e Kombeve teuml Bashkuara
qeuml nga data 5 korrik 1999
Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml dhe Norvegjiseuml
Neuml prill teuml vitit 2001 ankuesi Ruzhdi Saramati ishte arrestuar nga policia e UNMIK-ut
dhe meuml pas paraburgosur Me 23 maj 2001 njeuml prokuror kishte ngritur aktakuzeuml peumlr
veprat penale tentim vrasje shkaktim teuml leumlndimeve serioze trupore posedim teuml
paligjsheumlm teuml armeumlve ose eksplodim substancash qeuml kaneuml shkaktuar leumlndime teuml lehta
trupore dhe sjellje teuml dhunshme Apeli i tij kundeumlr njeuml urdheumlri tjeteumlr peumlr paraburgim
ishte i suksessheumlm dhe ai u lirua
Me 13 korrik 2001 ankuesi eumlshteuml arrestuar seumlrish nga dy zyrtareuml policoreuml teuml UNMIK-
ut Ai fillimisht kishte deklaruar se ishte njeuml zyrtar gjerman i KFOR-it qeuml kishte dheumlneuml
urdheumlr gojor peumlr arrestim dhe e kishte informuar ateuml se po arrestohej me njeuml urdheumlr teuml
Komandatit teuml KFOR-it qeuml neuml ateuml koheuml ishte njeuml ushtarak norvegjez Ai ishte
transportuar neuml njeuml kamp teuml KFOR-it dhe ishte peumlrcjelleuml nga ushtareuml amerikan teuml
KFOR-it Me 14 korrik 2001 Komandati i KFOR-it kishte autorizuar paraburgimin
edhe peumlr 30 diteuml teuml tjera
Peumlrfaqeumlsuesit ligjoreuml teuml z Saramati ndeumlrkoheuml kishin adresuar njeuml leteumlr me teuml cileumln e
veumlnin neuml dyshim ligjshmeumlrineuml e arrestimit dhe mbajtjes seuml tij neuml paraburgim Me 26
korrik 2001 keumlshilltari ligjor i KFOR-it ishte peumlrgjigjur se KFOR-i kishte autoritet peumlr
paraburgim neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 dhe sipas nevojeumls peumlr teuml ldquombajtur njeuml mjedis teuml
qeteuml dhe teuml sigurteumlrdquo neuml Kosoveuml dhe peumlr teuml mbrojtur trupat e KFOR-it Arsyetimi i
KFOR-it ishte se kishte informacion peumlr peumlrfshirjen e ankuesit neuml grupet e armatosura
qeuml operonin neuml rajonin kufitar ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Maqedoniseuml KFOR-i ishte
mjaftuar me keumlteuml peumlr teuml ardhur neuml peumlrfundimin se ankuesi paraqiste keumlrceumlnim peumlr
sigurineuml e KFOR-it dhe teuml atyre qeuml jetonin neuml Kosoveuml
Me 11 gusht 2001 ankuesit i ishte zgjatur seumlrish paraburgimi Me 6 shtator teuml po teuml
njeumljtit vit rasti i ankuesit ishte transferuar neuml gjykateumln e qarkut peumlr gjykim Gjateuml
secileumls seanceuml deumlgjimore nga 17 shtatori 2001 deri meuml 23 janar 2002 peumlrfaqeumlsuesit
ligjoreuml teuml ankuesit kishin keumlrkuar lirimin e tij Neuml teuml gjitha rastet gjykata ishte
peumlrgjigjur se paraburgimi i tij ishte peumlrgjegjeumlsi e KFOR-it Me 3 tetor 2001 njeuml
gjeneral francez ishte zgjedhur komandant i KFOR-it
Me 23 janar 2002 ankuesi ishte deumlnuar peumlr vepreumln tentim vrasje dhe tri diteuml meuml voneuml
me 26 janar 2002 ishte transferuar nga KFOR-i neuml qendreumln e paraburgimit teuml UNMIK-
ut neuml Prishtineuml Me 9 tetor 2002 Gjykata Supreme e Kosoveumls prishi deumlnimin e ankuesit
dhe e ktheu rastin e tij peumlr rigjykim neuml Gjykateumln e Qarkut teuml Prishtineumls Gjithashtu
Gjykata urdheumlroi lirimin e tij nga paraburgimi
25
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls
Ankuesit pretendonin se vdekja e Gadaf Behramit dhe leumlndimet e Bekim Behramit
ishin shkaktuar nga deumlshtimi i trupave franceze teuml KFOR-it peumlr teuml shenjeumlzuar dheose
detonuar bombat kasetore teuml paeksploduara peumlr teuml cilat KFOR-i e dinte se ndodheshin
neuml ateuml vend duke pretenduar keumlshtu teuml shkeljes seuml Nenit 2 teuml Konventeumls Evropiane peumlr
teuml Drejtat e Njeriut
Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml dhe Norvegjiseuml
Ankuesi ka paraqitur pretendimet e tij neuml bazeuml teuml Nenit 5 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls neuml
lidhje me paraburgimin nga ana e KFOR-it ndeumlrmjet periudheumls prej 13 korrikut 2001
deri me 26 janar 2002 Ai gjithashtu u ankua neuml bazeuml teuml Nenit 6 sect 1 peumlr ateuml se ai nuk
kishte qasje neuml gjykateuml dhe neuml bazeuml teuml Nenit 1 pasi Franca Gjermania dhe Norvegjia
kishin deumlshtuar trsquoua garantonin teuml drejtat e njohura me Konventeuml individeumlve qeuml jetonin
neuml Kosoveuml
Ankuesi fillimisht kishte deklaruar se njeuml oficer gjerman i KFOR-it kishte qeneuml i
peumlrfshireuml neuml arrestimin e tij Po ashtu ai i referohej faktit se Gjermania ishte shteti
udheumlheqeumls i forceumls shumeumlkombeumlshe neuml juglindje Qeveria Gjermane ishte peumlrgjigjur se
pavareumlsisht hetimeve teuml detajuara nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml veumlrtetonte peumlrfshirjen e
ndonjeuml zyrtari gjerman teuml KFOR-it neuml arrestimin e ankuesit
Ankuesi ka deklaruar se pohimet e tij janeuml beumlreuml neuml mireumlbesim porse nuk ka qeneuml neuml
gjendje teuml ofrojeuml ndonjeuml deumlshmi objektive mbeumlshteteumlse peumlr deklarateumln e tij Meuml tej ka
vlereumlsuar se kontrolli i KFOR-it gjerman neuml sektorin peumlrkateumls teuml siguriseuml ishte bazeuml e
pamjaftueshme peumlr ta veumlneuml ateuml brenda juridiksionit teuml Gjermaniseuml Keumlsisoji ankuesi ka
keumlrkuar teumlrheqjen e rastit teuml tij kundeumlr Gjermaniseuml Duke gjetur se respektimi i teuml
drejtave teuml njeriut nuk keumlrkonte shqyrtimin e meumltejmeuml teuml rastit teuml z Saramatit kundeumlr
Gjermaniseuml (Neni 37 sect 1) Gjykata vendosi qeuml ta crsquoregjistroj nga lista rastin neuml lidhje
me Gjermanineuml
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml rastin Behrami dhe Behrami Gjykata ka veumlrejtur se ankuesit kaneuml paraqitur ankeseuml
rreth mosveprimit teuml dyshuar teuml trupave teuml KFOR-it Ndeumlrsa z Saramati eumlshteuml ankuar
rreth paraburgimit nga dhe me urdheumlr teuml KFOR-it Kryetari i Gjykateumls eumlshteuml pajtuar qeuml
trsquoi bashkojeuml teuml dy rastet dhe teuml kufizohet neuml shqyrtimin e pranueshmeumlriseuml seuml tyre
Neuml vlereumlsimin e Gjykateumls ccedileumlshtja e ngritur nga teuml dy rastet nuk kishte teuml beumlnte me ateuml
neumlse shtetet e peumlrfshira ushtronin juridiksion ekstra-territorial neuml Kosoveuml aq sa me
pyetjen neumlse Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut ishte komepente qeuml teuml
shqyrtonte mbi bazeumln e Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut kontributin e
keumltyre shteteve ndaj praniseuml civile dhe ushtarake ndeumlrkombeumltare qeuml ushtronte kontroll
neuml Kosoveuml
Gjykata vlereumlsoi se leumlshimi i urdheumlrave peumlr paraburgim binte brenda mandatit teuml
siguriseuml seuml KFOR-it ndeumlrsa mbikeumlqyrja e de-minimit binte brenda mandatit teuml
UNMIK-ut Gjykata vazhdoi tutje me peumlrcaktimin neumlse veprimet e dyshuara teuml KFOR-
it (paraburgimi i z Saramatit) dhe mosveprimi i UNMIK-ut (deumlshtimi i pretenduar peumlr
de-minim neuml rastin Behrami) mund trsquou atribuoheshin (mvisheshin) Kombeve teuml
26
Bashkuara Neuml keumlteuml drejtim Gjykata seuml pari konstatoi se Kaptitulli VII i Karteumls seuml KB-
ve mund teuml lejojeuml delegimin e pushteteve teuml Keumlshillit teuml Sigurimit te KFOR-i neuml fusheumln
e siguriseuml dhe te UNMIK-u neuml fusheumln e administrimit civil Dhe sipas arsyetimit teuml
Gjykateumls pasi KFOR-i ushtronte neuml meumlnyreuml teuml ligjshme kompetencat e deleguara sipas
kapitullit VII teuml Karteumls nga ana e Keumlshillit teuml Sigurimit dhe pasi UNMIK-u ishte organ
ndihmeumls i KB-ve i krijuar neuml bazeuml teuml Kapitullit VII veprimi i dyshuar dhe mosveprimi
neuml parim i ldquoatribuohejrdquo Kombeve teuml Bashkuara teuml cilat kishin subjektivitet juridik teuml
ndareuml nga ai i shteteve aneumltare dhe qeuml gjithashtu nuk ishin paleuml kontraktuese e
Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
Pas peumlrcaktimit teuml meumlsipeumlrm Gjykata shqyrtoi ccedileumlshtjen e kompetenceumls seuml saj peumlr teuml
vlereumlsuar peumlrputhshmeumlrineuml me Konventeumln teuml veprimeve teuml shteteve teuml peumlrfshira
veprime keumlto teuml ushtruara neuml emeumlr teuml Kombeve teuml Bashkuara dhe neuml kontekst edhe meuml
teuml peumlrgjithsheumlm peumlr teuml vlereumlsuar marreumldhenien ndeumlrmjet Konventeumls dhe Kombeve teuml
Bashkuara teuml cilat ishin duke vepruar mbi bazeumln e Kapitullit VII teuml Karteumls
Gjykata rikujton se objektiv pareumlsor i Kombeve teuml Bashkuara eumlshteuml ruajtja e paqes dhe
siguriseuml ndeumlrkombeumltare Ndoneumlse eumlshteuml njeumllloj e qarteuml se sigurimi i respektit peumlr teuml
drejtat e njeriut peumlrbeumln kontribut teuml reumlndeumlsisheumlm neuml arritjen e paqes ndeumlrkombeumltare
fakti eumlshteuml se Keumlshilli i Sigurimit ka peumlrgjeumlgjeumlsi pareumlsore si dhe mundeumlsi teuml gjera neuml
dispozicion peumlr teuml peumlrmbushur keumlteuml objektiv peumlrfshireuml peumlrmes masave shtreumlnguese Neuml
rastin konkret sipas Gjykateumls Kapitulli VII i Karteumls ka lejuar Keumlshillin e Sigurimit qeuml
teuml miratojeuml masa konkrete si reagim ndaj njeuml konflikti teuml identifikuar qeuml eumlshteuml
konsideruar si keumlrceumlnim peumlr paqen pra rezoluteumln 1244 me teuml cileumln eumlshteuml themeluar
UNMIK-u dhe KFOR-i
Pasi veprimet e peumlrcaktuara neuml rezolutat e miratuara sipas Kapitullit VII teuml Karteumls ishin
themelore peumlr misionin e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml siguruar paqen dhe sigurineuml
ndeumlrkombeumltare dhe pasi keumlto rezoluta peumlr qeumlllime teuml zbatimit dhe efikasitetit
mbeumlshteteshin neuml ndihmeumln ose kontributin e shteteve aneumltare Konventa nuk mund teuml
interpretohet neuml njeuml meumlnyreuml qeuml i beumln veprimet ose mosveprimet e shteteve paleuml teuml cilat
mbuloheshin nga rezolutat e Keumlshillit teuml Sigurimit subjekt vlereumlsimi nga ana e
Gjykateumls Vlereumlsimi i peumlrputhshmeumlriseuml seuml keumltyre veprimeve ose mosveprimeve neuml
raport meuml Konventeumln sipas Gjykateumls do teuml paraqiste ndeumlrhyrje neuml zbatimin e misionit
kyccedil teuml KB-ve duke peumlrfshireuml keumltu edhe zhvillimin efektiv teuml operacioneve teuml misionit
Kjo gjithashtu do teuml ishte e barazvlershme me vendosjen e kushteve peumlr zbatimin e
rezoluteumls seuml Keumlshillit teuml Sigurimit teuml cilat nuk ishin peumlrcaktuar neuml veteuml tekstin e
rezoluteumls
Peumlrfundimisht Gjykata gjen se UNMIK-u ishte organ ndihmeumls i krijuar nga Kombet e
Bashkuara neuml bazeuml teuml Kapitullit VII teuml Karteumls dhe KFOR-i ushtronte komepetencat e
deleguara neuml meumlnyreuml teuml ligjshme nga ana e Keumlshillit teuml Sigurimit gjithashtu neuml bazeuml teuml
Kapitullit VII Keumlsisoji veprimet ose mosveprimet e UNMIK-ut dhe KFOR-it i
atribuoheshin drejtpeumlrdrejteuml Kombeve teuml Bashkuara organizateuml kjo me juridiksion
universal duke peumlrmbushur objektivin e saj madhor teuml siguriseuml kolektive Neuml keumlto
rrethana Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se ankesat e ankuesve duhen shpallur teuml
papajtueshme me juridiksionin ratione personae teuml Gjykateumls neuml bazeuml teuml dispozitave teuml
Konventeumls
27
Neuml vijim teuml keumltij peumlrfundimi Gjykata e vlereumlson teuml panevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml
pretendimet e mbetura teuml paleumlve rreth pranueshmeumlriseuml seuml ankeseumls peumlrfshireuml
kompetenceumln ratione loci teuml Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar ankesat kundeumlr shteteve teuml
peumlrfshira rreth veprimeve ose mosveprimeve teuml tyre ekstra-territoriale apo peumlr teuml
vlereumlsuar neumlse ankuesit kaneuml shterur mjetet efektive juridike qeuml kaneuml pas neuml dispozicion
sipas kuptimit teuml dheumlneuml neuml Nenin 35(1) teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata vendos teuml crsquoregjistroj nga lista e saj e rasteve ankeseumln e Saramatit kundeumlr
Gjermaniseuml [njeumlzeumlri] Gjykata vendoseuml gjithashtu ta shpalleuml teuml papranueshme ankeseumln
e Behramit dhe Behramit dhe pjeseumln e mbetur teuml ankeseumls seuml Saramatit kundeumlr Franceumls
dhe Norvegjiseuml [me shumiceuml]
28
Issa dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 3182196
16 neumlntor 2004 [Seksioni i Dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 1
Pretendim i shkeljes seuml teuml drejtave teuml garantuara me Konventeuml nga trupat turke teuml futura
neuml zoneumln e Irakut Verior nuk ka juridiksion - teuml papranueshme
Nenet 2 3 5 8 13 14 dhe 18
Shkelje e te drejtave teuml garantuara me Konventeuml si pasojeuml e vrasjes seuml teuml afeumlrmve nga
forcat turke teuml futura neuml zoneumln e Irakut verior e panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile autoritet jashteuml territorit juridiksion zoneuml jashteuml shtetit konflikt
barinjeuml vrasje mungeseuml e deumlshmive
Ankueset znj Halima Musa Issa znj Beebin Ahmad Omer znj Safia Shaeumlan
Ibrahim znj Fatime Dareumlish Murty Khan znj Fahima Salim Muran dhe znj Basna
Rashid Omer shtetase irakiane
Faktet e rastit
Ankueset gjashteuml baresha teuml Irakut verior solleumln ankeseumln neuml emeumlr teuml tyre dhe teuml
familjareumlve teuml tyre teuml ngushteuml teuml cileumlt kishin humbur jeteumln neuml meumlngjesin e 2 prillit teuml
vitit 1995
Me dateumln 1 prill ankueset kishin meumlsuar se ushtria Turke e cila kishte kaluar neuml aneumln
Irakiane meuml hereumlt ishte neuml rajonin e tyre Ato kishin pareuml aktivitete ushtarake dhe
helikoptereuml duke transportuar ushqim neuml rrafshin poshteuml fshatit te tyre
Neuml meumlngjesin e 2 prillit Ismail Hassan Sherif Ahmad Fatah Hassan Abdula Teli
Hussein Abdulkadir Izat Khan Hassan Abdulrahman Mohammad Sherriff Guli Zekri
Guli dhe Sarabast Abdulkadir Izatthe seuml bashku me ankuesen e pareuml teuml treteuml teuml kateumlrt
dhe teuml pesteuml kishin leumlneuml fshatin e tyre peumlr teuml deumlrguar delet qeuml kishin neuml male Ankuesja
e dyteuml dhe e gjashteuml kishin qeumlndruar neuml shteumlpi peumlr trsquou peumlrkujdesur peumlr feumlmijeumlt e tyre
Pasi ky grup i njeumlmbeumldhjeteuml personave kishin filluar te ecnin peumlr peseumlmbeumldhjeteuml minuta
neuml drejtim te Spna me kateumlr grateuml duke i prireuml grupit ata kishin hasur neuml ushtareumlt turq
Keumlta teuml fundit kishin filluar trsquoi sulmojneuml fizikisht qeuml teuml njeumlmbeumldhjeteuml barinjteuml irakianeuml
duke i urdheumlruar grateuml qeuml teuml kthehen neuml shteumlpi ndeumlrsa kishin ndaluar burrat
Gjateuml keumlsaj kohe ankuesja e dyteuml dhe e gjashteuml kishin deumlgjuar teuml shteumlna armeumlsh dhe
njeuml bashkeumlfshatar i kishte informuar se ushareumlt turk ndodheshin afeumlr fashtit teuml tyre
Keumlto dy gra seuml bashku me tri gra teuml tjera teuml fshatit nga brengosja kishin dalur teuml
keumlrkojneuml familjareumlt e tyre Kur keumlto i arriteumln ushtareumlt turq paneuml edhe barinjteuml me ta Neuml
ato momente ushtareumlt turq kishin filluar teuml shtinin me armeuml zjarri neuml drejtim teuml tyre peumlr
trsquoi larguar nga aty Keumlshtu grateuml duke u kthyer haseumln neuml njeuml grup tjeteumlr ushtareumlsh dhe
keumlrkuan leje qeuml teuml flasin me burrat e tyre Ushtareumlt kishin drejtuar armeumlt neuml drejtim teuml
tyre keumlshtu qeuml ato kishin vazhduar rrugeumln
29
Neuml vend se teuml ktheheshin neuml fshat ato kishin provuar teuml fshiheshin neuml rrafshin poshteuml
fshatit mireumlpo ishin zbuluar nga ushtareumlt teuml cileumlt i kishin keumlrceumlnuar se do trsquoi vrisnin
neumlse nuk largohen nga aty Neuml ateuml koheuml ato kishin pareuml nje helikopter duke ateruar
Grateuml prapeuml kishin keumlrkuar qeuml teuml bisedonin me burrat e tyre por ata kishin refuzuar
Keumlshtu pas njeuml keumlrkimi teuml pasuksessheumlm deri neuml oreumln 1300 ato ishin kthyer neuml fshat
dhe kishin ndareuml me bashkeumlfshatareumlt tjereuml teuml gjitha ato qeuml kishin pareuml dhe qeuml ju kishte
ndodhur
Disa nga burrat e fshatit teuml shoqeumlruar nga aneumltareuml te Partiseuml Demokratike Kurdistane
(KDP) kishin shkuar ne Anshki njeuml qytezeuml afeumlr fshatit ku ndodhej njeuml tog i madh i
ushtriseuml turke e cila shikonte te gjitha operacionet neuml rajon Burrat keumlrkuan disa hereuml
gjateuml diteumls qeuml teuml liroheshin barinjteuml sa meuml pareuml pasiqeuml ata ishin veteumlm civileuml teuml
pafajsheumlm Zyrtari i ushtriseuml neuml detyreuml neuml fillim kishte theumlneuml qeuml nuk ishte neuml dijeni peumlr
rastin e meuml voneuml kishte theumlneuml qeuml ata do teuml liroheshin Ai gjithashtu kishte dheumlneuml leje qeuml
burrat nga fshati te merrnin delet e barinjve peumlr trsquoi kthyer neuml fshat Kur burrat kishin
keumlrkuar prapeuml qeuml teuml liroheshin barinjteuml zyrtari ishte nervozuar dhe duke beumlrtitur u
kishte theumlneuml burrave teuml mos i keumlrkonin ata meuml Keumlshtu ata ishin larguar Kur burrat
kishin marreuml delet kishin keumlrkuar barinjteuml mireumlpo nuk i kishin gjetur
Meuml 3 prill 1995 ushtria turke ishte larguar nga rajoni rreth fshatit dhe keumlshtu burrat e
fshatit ishin nisur neuml drejtim te Spna peumlr teuml keumlrkuar barinjteuml e zhdukur Neuml njeuml zoneuml
afeumlr vendit ku ishin pareuml peumlr hereuml te fundit burrat kishin gjetur trupat e pajeteuml teuml Ismail
Hassan Sherif Ahmad Fatah Hassan Abdulkadir Izat Khan Hassan Sarabast
Abdulkadir Izat dhe Abdulrahman Mohammad Sherriff Trupat kishin marreuml shumeuml
plageuml nga plumbat si dhe shumeuml pjeseuml te trupit - veshteuml gjuheumlt dhe gjenitalet - ju
mungonin Trupat ishin deumlrguar peumlr autopsi ne spitalin e Dohuk
Me 4 prill Partia Demokratike Kurdistane (KDP) kishte mbajtur njeuml konferenceuml peumlr
shtyp dhe drejtuesi i rajonit Amedi Z SN kishte theumlneuml se sapo kishin pranuar
informacionin se disa barinjeuml ishin arrestuar nga ushtareumlt turq ai kishte vizituar
komandantin e ushtriseuml turke neuml rajonin e Kadish-it dhe kishte keumlrkuar lirimin e tyre
Komandanti kishte theumlneuml se barinjteuml do teuml lirohen mireumlpo ata nuk ishin liruar as pas
kateumlr ose peseuml vizitave te Z SN Pasiqeuml forcat turke ishin larguar nga rajoni gjateuml nateumls
SN ishte rikthyer te komandanti neuml meumlngjesin e radheumls Keumlteuml hereuml komandanti kishte
mohuar se barinjteuml ishin arrestuar Gjateuml konferenceumls peumlr shtyp SN kishte treguar listeumln
me emrat e shtateuml barinjeumlve teuml cileumln ia kishte dheumlneuml komandantit turk Neuml konferenceuml
ishin prezente edhe gjashteuml ankueset peumlr trsquou peumlrgjigjur pyetjeve Meuml 5 Prill 1995 ishin
gjetur edhe trupat e Abdula Teli Hussein dhe Guli Zekri Guli neuml njeuml gjendje teuml
ngjashme me trupat e peseuml barinjeumlve teuml tjereuml teuml gjetur meuml hereumlt
Meuml 7 Prill 1995 gjashteuml ankuesit dhe deumlshmitareumlt tjereuml ishin intervistuar nga Dr RA dhe
Z Kerim Yildiz neuml prezenceuml teuml muhtar-it teuml regjionit Tamim teuml provinceumls seuml Sarsang-
ut Gjashteuml ankueset qeuml nga ateumlhereuml kaneuml doreumlzuar disa peticione tek autoritetet e
regjionit duke keumlrkuar hetime peumlr vdekjet e familjareumlve teuml tyre Ato parashtruan ankeseuml
edhe te Guvernatori i Dokut-ut dhe dhaneuml deklarata ku ky i fundit kishte premtuar se
se vdekjet do teuml hetoheshin Sidoqofteuml ankueset nuk kaneuml pranuar ndonjeuml informacion
peumlr ndonjeuml veprim teuml Guvernatorit mbi rastin
30
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Qeveria turke neuml veumlrejtjet preliminare kishte ngritur ceumlshtjen e ldquojuridiksionitrdquo teuml
interpretuar neuml Nenin 1 teuml Konventeumls duke sfiduar pranimin e ankeseumls neuml bazat e Nenit
35 sect 1 teuml Konventeumls edhe pse ata asnjeumlhereuml nuk e kishin mohuar pranineuml e tyre neuml Irak
gjateuml asaj kohe duke potencuar se ushtareumlt turk nuk kaneuml qeneuml prezent neuml zoneumln qeuml
pretendohet nga ankuesit pra neuml zoneumln neuml teuml cileumln pretendohet se ka ndodheuml ngjarja
Prandaj peumlr Qeverineuml prezenca e trupave turke peumlr koheuml teuml kufizuar dhe peumlr qeumlllim teuml
kufizuar neuml Irakun verior nuk eumlshteuml sinonim i ldquojurisdiksionitrdquo Peumlr ankueset ky fakt
ishte i papranuesheumlm dhe se juridiksioni i Turqiseuml nuk kishte qeneuml asnjeumlhereuml neuml
pikeumlpyetje peumlr trsquou pranuar rasti Sido qeuml teuml jeteuml Qeveria peumlrfundoi se duke marreuml
parasysh interpretimin e Gjykateumls peumlr nocionin e ldquojuridiksionitrdquo neuml rastin Bankovic dhe
teuml tjereumlt4 juridiksioni i Turqiseuml nuk shtrihej deri neuml Irakun verior peumlr dhunimet e
pretenduara teuml Konventeumls dhe protokollit teuml saj si dhe peumlrgjegjeumlsia peumlr shkeljen e
Konventeumls peumlr rastin neuml fjaleuml nuk duhet trsquoi atribuohet Turqiseuml
Ankueset neuml aneumln tjeteumlr argumentuan se juridiksioni neuml keumlteuml rast nuk kishte ngjashmeumlri
me rastin Bankovic dhe teuml tjereumlt dhe duke ju referuar Konventeumls parashtruan se neuml
rastin neuml fjaleuml viktimat e rastit janeuml qarteuml viktima te Qeveriseuml turke dhe se ushtria e saj
kishte fuqi de facto mbi territorin e Irakut Verior neuml ateuml periudheuml kohore Ankueset
theksuan gjithashtu qeuml barinjteuml e vrareuml binin neuml kategorineuml e personave teuml mbrojtur
sipas Nenit 5 neuml Konventeumln e Kateumlrt teuml Gjeneveumls seuml vitit 1949
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me Nenin 1 teuml Konventeumls pavareumlsisht nga fakti se Qeveria nuk e kishte ngritur
neuml meumlnyreuml eksplicite ccedileumlshtjen e juridiksionit neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml Konventeumls peumlrpara
vendimit teuml pranueshmeumlriseuml sipas rregulleumls 55 teuml Rregullores seuml Gjykateumls Qeveriseuml
nuk mund trsquoi mohohej kjo e drejteuml neuml rastet kur kjo ishte njeuml ceumlshtje e drejtpeumlrdrejteuml dhe
e lidhur pashmangshmeumlrisht me faktet ku bazohen pretendimet e ankuesve Si i tilleuml
eumlshteuml leumlneuml teuml shqyrtohet meumlnyreuml implicite peumlr fazeumln e meritave
Nga Neni 1 i Konventeumls rrjedh qeuml shtetet paleuml duhet teuml peumlrgjigjen peumlr ccedildo shkelje teuml teuml
drejtave dhe lirive teuml mbrojtura nga Konventa kundeumlr individeumlve teuml vendosur neumln
juridiksionin e tyre E gjykateumls tregon se koncepti i juridiksionit peumlr qeumlllimet e
Nenit 1 teuml Konventeumls duhet teuml konsiderohet peumlr teuml pasqyruar kuptimin e termit neuml teuml
drejteumln ndeumlrkombeumltare publike sipas teuml cileumls kompetenca juridiksionale e shtetit ishte
kryesisht territoriale Megjithateuml koncepti i juridiksionit brenda kuptimit teuml Nenit 1
teuml Konventeumls nuk eumlshteuml domosdoshmeumlrisht i kufizuar neuml territorin kombeumltar teuml shteteve
paleuml Neuml rrethana teuml jashteumlzakonshme aktet e shteteve paleuml qeuml kryhen jashteuml territorit teuml
tyre ose qeuml kaneuml prodhuar efekte atje mund teuml arrijneuml teuml peumlrshihen brenda juridiksionit
teuml tyre neuml kuptimin e Nenit 1 teuml Konventeumls Keumlshtu shteti mund teuml thirret neuml peumlrgjegjeumlsi
kur si pasojeuml e veprimit ushtarak - qofteuml i ligjsheumlm apo i paligjsheumlm - ai shtet neuml
praktikeuml ushtron kontroll efektiv te njeuml zone qeuml ndodhet jashteuml territorit teuml saj kombeumltar
Peumlr meuml tepeumlr Gjykata meuml pareuml ka theksuar se njeuml shtet gjithashtu mund teuml jeteuml
peumlrgjegjeumls peumlr shkeljen e teuml drejtave dhe lirive teuml Konventeumls teuml personave qeuml ndodhen
4 Bankovic dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls dhe 16 Shteteve tjera kontraktuese (vend) [DhM] ankesa
nr 5220799 sectsect 14-27 GjENDNj 2001-XII
31
neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr por qeuml gjenden neumln autoritetin dhe kontrollin e shtetit teuml
meumlparsheumlm neumlpeumlrmjet agjenteumlve teuml saj qeuml veprojneuml - qofteuml neuml meumlnyreuml teuml ligjshme ose teuml
paligjshme - neuml keumlteuml shtet teuml fundit Peumlrgjegjegjeumlsia neuml situata teuml tilla rrjedh nga fakti se
Neni 1 i Konventeumls nuk mund teuml interpretohet ashtu qeuml teuml lejonte njeuml shtet paleuml teuml
kryejeuml shkelje teuml Konventeumls neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr teuml cilin nuk mund teuml kryejeuml
neuml territorin e vet
Duke aplikuar parimet si meuml larteuml neuml faktet e rastit neuml fjaleuml Gjykata fillimisht duhet teuml
konstatojeuml neumlse teuml afeumlrmit e ankuesve kishin qeneuml neumln autoritetin dhe ose kontrollin
efektiv dhe peumlr keumlteuml arsye brenda juridiksionit teuml shtetit teuml paditur si rezultat i
veprimeve jashteuml territoriale teuml keumltij teuml fundit Neuml lidhje me keumlteuml ishte e
padiskutueshme midis paleumlve se forcat e armatosura turke kishin kryer operacione
ushtarake neuml Irakun verior gjateuml njeuml periudhe gjashteuml javore midis 19 marsit dhe 16
prillit 1995
Megjithateuml pavareumlsisht nga numri i madh i trupave teuml peumlrfshireuml neuml keumlto operacione
ushtarake nuk duket se Turqia kishte ushtruar kontroll teuml peumlrgjithsheumlm neuml teuml gjitheuml
zoneumln e Irakut verior Ccedileumlshtja esenciale peumlr tu shqyrtuar peumlr Gjykateumln eumlshteuml pra neumlse
neuml koheumln peumlrkateumlse trupat turke kishin kryer operacione neuml zoneumln ku ndodheumln vrasjet
Standardi i proveumls i peumlrdorur nga Gjykata peumlr teuml peumlrcaktuar keumlteuml ccedileumlshtje duke pasur
parasysh dokumentet dhe provat e tjera eumlshteuml peumlrtej dyshimit teuml arsyesheumlm
Gjykata vuri neuml dukje ndeumlr teuml tjera se ankueset nuk kishin dheumlneuml ndonjeuml holleumlsi lidhur
me identitetin e komandantit ose teuml regjimentit teuml peumlrfshireuml neuml aktet e kontestuara apo
njeuml peumlrshkrim teuml holleumlsisheumlm teuml uniformave teuml ushtareumlve Peumlr meuml tepeumlr nuk kishte
ndonjeuml deumlshmi teuml pavarur teuml deumlshmitareumlve peumlr pranineuml e ushtareumlve turq neuml zoneumln neuml
fjaleuml apo ndalimin e barinjve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata nuk ishte neuml gjendje teuml peumlrcaktojeuml
neuml bazeuml teuml provave neuml dispozicion teuml vet neumlse vdekjet ishin shkaktuar nga armeumlt e
zjarrit teuml shkarkuara nga trupat turke Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml
shpeumlrfillte faktin se zona ku u vraneuml teuml afeumlrmit e ankuesve ishte skeneuml e luftimeve teuml
ashpra mes militanteumlve teuml PKK dhe peshmergave teuml KDP neuml koheumln peumlrkateumlse Peumlr meuml
shumeuml megjitheumlse raportet e lajmeve dhe teuml dheumlnat zyrtare konfirmuan kryerjen e
operacioneve ndeumlrkufitare dhe prezenceumln e ushtriseuml turke neuml Irakun verior neuml ateuml koheuml
keumlto materiale nuk mbeumlshteteumln peumlrfundimin me ndonjeuml siguri teuml madhe qeuml trupat turke
shkuan aq larg sa fshati Azadi neuml zoneumln e Spna
Seuml fundi pohimet e ankuesve se ato kishin beumlreuml prezentime ndaj oficereumlve teuml ushtriseuml
turke nuk mund teuml konstatohej se ishin teuml veumlrtetuara Ankueset nuk arriteumln teuml ofrojneuml
ndonjeuml proveuml bindeumlse dhe teuml forteuml peumlr teuml kundeumlrshtuar pretendimet e Qeveriseuml se njeuml
ankim i tilleuml nuk ishte beumlreuml kurreuml peumlr oficereumlt e ushtriseuml turke neuml Irakun e veriut
Neuml bazeuml teuml gjitheuml materialit neuml posedim teuml saj Gjykata konsideroi se nuk ishte veumlrtetuar
neuml standardin e keumlrkuar teuml provave se forcat e armatosura turke kishin kryer operacione
neuml zoneumln neuml fjaleuml dhe meuml sakteuml neuml kodrat mbi fshatin Azadi ku sipas deklaratave teuml
ankuesve viktimat ishin neuml ateuml koheuml Prandaj Gjykata nuk ishte e bindur se teuml afeumlrmit
e ankuesve kishin qeneuml brenda juridiksionit teuml shtetit teuml paditur (Turqiseuml) peumlr qeumlllimet
e Nenit 1 teuml Konventeumls
Ky konstatim e beumlri teuml panevojshme shqyrtimin e ankesave substanciale teuml ankuesve
sipas Neneve 2 3 5 8 13 14 dhe 18 teuml Konventeumls
32
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se veprimet e vrasjeve teuml teuml afeumlrmeumlve teuml ankuesve nuk bie brenda
juridiksionit teuml shtetit teuml paditur neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml Konventeumls dhe se peumlr keumlteuml nuk
eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen ankesat e ankuesve sipas Neneve 2 3 5 8 13 14 dhe
18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
33
Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3576397
21 neumlntor 2001 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 1 dhe 13
Deumlshtim neuml garantimin e mbrojtjes nga tortura si pasojeuml e akordimit teuml imunitetit ndaj
Qeveriseuml seuml Kuvajtit nuk ka shkelje
Neni 6 sect 1
Qasja neuml gjykateuml dhe hedhja poshteuml e procedurave ankimore peumlr shkak teuml imunitetit teuml
shtetitnuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile tortureuml deumlme psiqike kompensim padi civile imunitet shteteumlror
raporte miqeumlsore juridiksion
Ankuesi z Sulaiman Al-Adsani me shteteumlsi teuml dyfishteuml teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe
Kuvajtit
Faktet e rastit
Ankuesi sheumlrbeu si pilot neuml Kuvajt gjateuml Lufteumls seuml Gjirit dhe mbeti neuml Kuvajt pas
pushtimit teuml Irakut si pjestar i forcave rezistente Ai erdhi neuml posedim teuml video-kasetave
me peumlrmbajtje seksuale qeuml peumlrfshinin njeuml Sheik i cili ishte ngushteuml i lidhur me Emirin e
Kuvajtit person ky qeuml konsiderohej teuml keteuml njeuml poziteuml me ndikim neuml Kuvajt Sipas
ankuesit sheiku i cili keumlrkoi peumlrgjegjeumlsi nga ankuesi peumlr faktin se kasetat kishin dalur
neuml domenin publik me dateuml 2 Maj 1991 hyri neuml shteumlpineuml e tij seuml bashku me dy persona
tjereuml e rraheumln ateuml dhe e moreumln me armeuml neuml Burgun e Siguriseuml seuml shtetit ku u burgos peumlr
disa diteuml dhe u rrah neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme nga rojet Ai u mor meuml voneuml me armeuml
dhe u deumlrgua neuml njeuml pallat ku ai u mbajt neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neumln ujeuml neuml njeuml
pishineuml para se teuml deumlrgohej neuml njeuml dhomeuml teuml vogeumll ku Sheiku i vuri zjarrin dyshekeumlve teuml
lagur me benzineuml si rezultat i seuml cileumls ankuesi peumlsoi djegie teuml reumlnda Ai u lirua meuml 5 maj
1991 pasi u detyrua teuml neumlnshkruante njeuml teuml deklarateuml teuml rreme
Fillimisht ankuesi u trajtua neuml njeuml spital teuml Kuvajtit dhe meuml pas meuml 17 maj 1991 ai u
kthye neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar ku kaloi gjashteuml javeuml neuml spital duke u trajtuar peumlr
djegiet qeuml mbulonin 25 teuml sipeumlrfaqes teuml trupit teuml tij Ai gjithashtu peumlsoi deumlm
psikologjik dhe u diagnostifikua se vuan nga njeuml formeuml e reumlndeuml e ccedilrregullimit teuml stresit
post-traumatik i reumlnduar nga fakti se ai mori keumlrceumlnime duke e paralajmeumlruar ateuml qeuml teuml
mos veprojeuml dhe teuml mos beumlje publike gjendjen e tij teuml veumlshtireuml Autoriteti shteteumlror i
Kuvajti deklaroi se nuk ishte ne gjendje te vertetoje sakteumlsineuml e pretendimeve teuml
ankuesit
Pas kthimit neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar ankuesi kishte filluar procedurat civile kundeumlr
sheikut dhe Qeveriseuml seuml Kuvajtit Proceduart civile u inicuan bazuar neuml pretendimet e
ankuesit se ka pasur tre elemente qeuml tregojneuml peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit peumlr ngjarjet neuml
Kuvajt seuml pari ishte deumlrguar neuml njeuml burg teuml Shtetit seuml dyti transporti qeveritar ishte
peumlrdorur meuml 2 dhe 7 maj 1991 dhe seuml treti neuml burg ai ishte keqtrajtuar nga zyrtareumlt
34
publikeuml Megjithate gjykatat angleze refuzuan keumlrkeseumln e ankuesit ndaj shteti te
Kuvajtit peumlr shkak eumle imunitetit shteteumlror Edhe neuml ankeseumln praneuml Gjykateumls seuml Apelit u
hodh poshteuml neumln konlludimin se se qeveria e Kuvajtit ka teuml drejteuml peumlr imunitet shteteumlror
dhe gjithashtu u refuzua leja peumlr teuml apeluar neuml Dhomeumln e Lordeumlve
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon se gjykatat angleze duke i dheumlneuml Shtetit teuml Kuvajtit imunitet nga
padia deumlshtuan ti garantonin atij geumlzimin e seuml drejteumls peumlr mos tu torturuar teuml garantuar
me Nenin 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 1 dhe 13 teuml Konventeumls Ankuesi gjithashtu
pretendon se i eumlshteuml mohuar qasja neuml gjykateuml peumlr sa i peumlrket ankeseumls seuml tij kundeumlr
Shtetit teuml Kuvajtit neuml kundeumlrshtim me Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljen e Nenit 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 1
dhe Nenin 13 Gjykata peumlrseriti se megjitheumlse Nenet 1 dhe 3 teuml marra seuml bashku
vendosin njeuml numeumlr teuml detyrimeve pozitive ndaj Shteteve teuml dizajnuara peumlr teuml
parandaluar dhe siguruar deumlmshpeumlrblim peumlr tortura dhe keqtrajtime teuml tjera detyrimi
zbatohet veteumlm neuml lidhje me veprimet e pretenduara teuml kryera brenda juridiksionit teuml
Shtetit Neni 3 ka disa kufizime aplikimi jashteuml territorit teuml shtetit kontraktues
(aplikimi ekstraterritorial) vjen neuml shprehje peumlr aq sa peumlrgjegjeumlsia e shtetit mund teuml
ngritet neuml rastin e peumlrjashtimit ekstradimit teuml njeuml individi neuml njeuml vend ku ka arsye teuml
konsiderueshme se ekziston njeuml rrezik real i nenshtrimit ndaj tortureumls apo keqtrajtimit
Megjithateuml Gjykata veumlreumln se peumlrgjegjeumlsia e shtetit deumlbuesperjashtues do teuml lind neumlse
deumlshmohet se shtetit deumlbues ka ndeumlrmarreuml veprime qeuml kishin si pasojeuml teuml drejtpeumlrdrejteuml
ekspozimin e individit ndaj njeuml trajtimi teuml tilleuml Neuml rastin konkret pasi qeuml ankuesi nuk
pretendoi se tortura e supozuar u beuml brenda juridiksionit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar apo
se autoritetet Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kishin ndonjeuml lidhje shkakeumlsore me ndodhjen e
saj nuk mund teuml thuhej se Shteti ishte neumln njeuml detyrim peumlr teuml siguruar njeuml mjet juridik
civil neuml lidhje me tortureumln e pretenduar se ishte kryer nga autoritetet kuvajtiane Peumlr
keumlteuml Gjykata gjen se se nuk ka shkelje teuml Nenit 3
Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata peumlrseriti se
neumlse njeuml person ka njeuml keumlrkeseuml qeuml eumlshteuml e bazuar neuml ligjet nacionale realizimi i keumlsaj
keumlrkese varet jo veteumlm nga peumlrmbajtja substanciale e seuml drejteumls siccedil peumlrcaktohet neuml ligjin
kombeumltar por realizimi i keumlrkeseumls keumlrkon edhe deumlshmi peumlr ekzistenceumln e pengesve
procedurale Nuk do teuml ishte neuml peumlrputhje me rregullin e sundimit teuml ligji ose parimin
themelor teuml Nenit 6 sect 1 neumlse njeuml shtet mundet pa kontroll nga organet e Konventeumls teuml
beumlj largimin nga juridiksioni i gjykatave vendore teuml njeuml game teuml teumlreuml teuml keumlrkesave civile
ose teuml jap imunitete peumlr grupe apo kategori teuml caktuara teuml njereumlzve Neuml rastin aktual
Gjykata veumlren se procedurat teuml cilat ankuesi kishte peumlr qeumlllim teuml ndjekeuml kishin teuml beumlnin
me njeuml shkak teuml veprimit teuml njohur peumlrkateumlsisht deumlmet peumlr leumlndime personale dhe
dheumlnia e imunitetit nuk kualifikohej si njeuml e drejteuml thelbeumlsore por peumlrbeumlnte njeuml pengeseuml
procedurale neuml autoritetin e gjykatave peumlr teuml peumlrcaktuar teuml drejteumln Keumlshtu ekzistonte
njeuml mosmarreumlveshje serioze dhe e bazuar neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejtave civile dhe
aplikimin e Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas Gjykateumls e drejta e qasjes neuml gjykateuml mund tu
neumlnshtrohet kufizimeve me kusht qeuml ato teuml mos deumlmtojneuml thelbin e seuml drejteumls Kufizime
35
teuml tilla duhet teuml synojneuml qeuml teuml ndjekin njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm dhe teuml jeneuml proporcionale
Gjykata konsideron se dheumlnia e imunitetit sovran njeuml shteti neuml procedurat civile ka peumlr
qeumlllim qeuml teuml ndjekeuml qeumlllimin legjitim teuml respektimit teuml seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare dhe teuml
nxis kultivimin e marreumldheumlnieve teuml mira midis shteteve
Sa i peumlrket proporcionalitetit Gjykata veumlren se qeuml sa meuml shumeuml teuml jeteuml e mundur
Konventa duhet teuml interpretohet neuml harmoni me rregullat e tjera teuml seuml drejteumls
ndeumlrkombeumltare peumlrfshireuml ato qeuml kaneuml teuml beumljneuml me imunitetin e Shtetit Keumlshtu masat e
marra nga njeuml shtet i cili reflekton rregullat e pranuara ndeumlrkombeumltarisht siq eumlshteuml neuml
keumlteuml rast ligji peumlr imunitetin shteteumlror nuk mund teuml konsiderohet neuml parim si imponues
apo kufizim joproporcional neuml teuml drejteumln e qasjes neuml gjykateuml Neuml keumlteuml drejtim statusi
peumlrkateumls i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar eumlshteuml neuml peumlrputhje me Konventeumln e Bazelit teuml vitit
1972 Megjithateuml keumlrkuesi pretendonte se ndalimi i tortureumls kishte fituar statusin e
normeumls jus cogens duke marreuml peumlrpareumlsi mbi ligjet vendore traktatet dhe rregullat e
tjera teuml ligjeve ndeumlrkombetare Peumlr meuml shumeuml akuzat e tij kurreuml nuk ishin veumlrtetuar dhe
keqtrajtimi i supozuar mund teuml kategorizohej si tortureuml neuml kuptim teuml Nenit 3 teuml
Konventeumls Gjykata pranon argumentet e ankuesit se e drejta e garantuar neuml Nenin 3 teuml
Konventes eumlshteuml absolute edhe disa traktate tjera ndeumlrkombeumltare ndalojneuml gjithashtu
tortureumln peumlrveccedil keumlsaj shumeuml deklarata gjyqeumlsore janeuml beumlreuml dhe tashmeuml ndalimi i
tortureumls ka statusin e njeuml norme iperative ose jus cogens Megjithateuml sipas Gjykateumls
rasti aktual nuk ka teuml beumljeuml me peumlrgjegjeumlsineuml penale individuale por ka te bejeuml me
imunitetin e njeuml shteti neuml procedurat civile dhe nuk kishte asnjeuml bazeuml neuml instrumentet
ndeumlrkombeumltare autoritetet gjyqeumlsore ose materiale teuml tjera peumlr teuml konkluduar se si njeuml
ccedileumlshtje e teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare njeuml shtet nuk geumlzon meuml imunitet nga padia civile neuml
gjykatat e njeuml shteti tjeteumlr neuml lidhje me pretendimet peumlr tortureuml Rrjedhimisht statuti i
Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk ishte neuml kundeumlrshtim me ato kufizime teuml pranuara
peumlrgjitheumlsisht nga Kombet e Bashkuara si pjeseuml e doktrineumls seuml imunitetit teuml shtetit dhe
zbatimi i dispozitave teuml tij nuk mund teuml thuhej qeuml ka qeneuml njeuml kufizim i pajustifikuar i
qasjes seuml ankuesit neuml gjykateuml Peumlr keumlteuml Gjykata konsideron se nuk ka asnjeuml shkelje te
Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls dhe gjithashtu gjen se nuk
ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri me teteuml vota nga neumlnteuml]
36
Arlewin kundeumlr Suediseuml - 2230210
1 mars 2016 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 1
Pretendime se mungon juridiksioni ratione personae peumlr shkak teuml transmetimit teuml
programit jashteuml juridiksionit teuml suediseuml bashkohet me meritat
Neni 6
Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e refuzimit teuml kompetenceumls peumlr teuml
vendosur nga ana e gjykatave suedeze neuml bazeuml teuml seuml drejteumls suedeze ka shkelje
Nenet 8 dhe 13
Deumlshtim i shtetit peumlr ti ofruar mbrojtje teuml duhur teuml privateumlsise dhe ofrimit teuml mjeteve
efektive juridike nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras
Fjaleumlt kyccedile juridiksion ratione temporis mjete (jo) efektive e drejta neuml proces
gjyqeumlsor emision televiziv shpifje
Ankuesi z Raja Arlewin shtetas suedez i veteumlpuneumlsuar dhe udheumlheq njeuml biznes
Faktet e rastit
Neuml prill teuml viti 2004 njeuml televizion komercial Suedez kishte publikuar njeuml episodeuml teuml njeuml
emisioni ku peumlr qendeumlr kishte biznese dhe transaksione teuml dyshimta e ndeumlr tjera
portretizonte ankuesin si figureumln qeumlndrore teuml krimit teuml organizuar Programi neuml fjaleuml
moderohej nga personi X gjithashtu shtetas suedez dhe Drejtor Ekzekutiv i programi
televiz i cili e ka akuzuar ankuesin peumlr peumlrfshirje neuml veprimtari kriminale
Programi televiziv ishte prodhuar neuml Suedi shfaqur neuml Suedi krijuar peumlr njeuml audienceuml
suedeze dhe po ashtu ishte neuml gjuheumln suedeze Sidoqofteuml programi ishte deumlrguar nga
Suedia peumlrmes satelitit te njeuml kompani televizive neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar (Viasat
Broadcasting UK) Kompania britanike pastaj e kishte shfaqur ateuml neuml Suedi Ankuesi
ishte peumlrpjekur qeuml teuml ngriste padi kundeumlr X-it peumlr shpifje teuml reumlndeuml neuml lidhje me
pretendimet se ai ishte i peumlrfshireuml neuml krim teuml organizuar
Gjykata e Qarkut teuml Stokholmit kishte hedhur poshteuml padineuml pasi programi nuk kishte
prejardhjen nga Suedia Megjithateuml Gjykata e kishte rezervuar vendimin peumlr
pretendimin neuml lidhje me teuml drejteumln penale peumlr njeuml fazeuml teuml meumlvonshme pasi teuml kishte
deumlgjuar paleumlt Ankuesi kishte apeluar vendimin tek Gjykata e Apelite cila kishte
hedhur poshteuml ankeseumln duke e leumlneuml neuml fuqi vendimin e Gjykateumls seuml Qarkut Megjithateuml
kjo gjykateuml kishte veumlrejtur se ankuesi mund teuml ngriseuml padi neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar
Ankuesi e kishte apeluar edhe keumlteuml vendim tek Gjykata Supreme e Suediseuml e cila e
kishte refuzuar ankeseumln
Neuml ankeseumln e paraqitur praneuml Gjykateumls Supreme ankuesi kishte ngritur pretendimin se
qeumlndrimi i gjykatave suedeze ishte neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln e BE-seuml Neuml keumlteuml
drejtim ai kishte keumlrkuar qeuml ccedileumlshtja e intepretimit teuml Rregullores seuml njohur si Brukseli I
37
me numeumlr 442001 neuml lidhje me juridiksionin dhe njohjen e zbatimin e vendimeve
gjyqeumlsore neuml ceumlshtje civile dhe tregtare trsquoi referohej Gjykateumls seuml Drejteumlsiseuml teuml Bashkimit
Evropian peumlr vendim paraprak Sipas tij Rregullorja i jepte teuml drejteuml nje personi qeuml
ngriteuml pretendime peumlr deumlme jo-kontraktore teuml ndeumlrmarreuml veprime neuml territorin ku deumlmi
faktikisht ka ndodhur neuml keumlteuml rast neuml Suedi Gjykata Supreme kishte hedhur poshteuml
edhe keumlteuml keumlrkeseuml peumlr referim teuml pyetjes peumlr interpretim te Gjykata e Drejteumlsiseuml e BE-seuml
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon se gjykatat suedeze kaneuml refuzuar teuml shqyrtojneuml meritat e rastit teuml tij
peumlr shpifje teuml sjelleuml kundeumlr X keumlsisoji duke mos i ofruar atij mjete efektive peumlr
mbrojtjen e reputacionit Sipas ankuesit kompetenca e gjykatave suedeze ishte e
mbeumlshtetur neuml meritat e padiseuml
Qeveria e Suediseuml neuml aneumln tjeteumlr parashtroi argumentin se neuml pajtim me Direktiveumln e
Sheumlrbimeve teuml Mediave Audiovizuele 201013EU Viasat Broadcasting UK ishte
kompani e themeluar neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe se vendimet editoriale rreth
sheumlrbimit medial audiovizuel ishin marreuml neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe jo neuml Suedi
Keumlsisoji Mbreteumlria e Bashkuar peumlrmes Zyreumls seuml saj teuml Komunikimit (Ofcom) kishte
kompetenceuml mbikeumlqyreumlse ndaj programeve teuml kompaniseuml Sipas Qeveriseuml Suedeze rasti
binte jashteuml kompetenceumls seuml gjykatave suedeze pasi programi (qeuml ishte shfaqur neuml
Mbreteumlri teuml Bashkuar) kishte ccediluar te shkelja e mundshme dhe jo deklaratat brenda
programit teuml shfaqur
Ccedileumlshtja para Gjykateumls ishte qeuml teuml vendoseuml neumlse kishte shkelje teuml seuml drejteumls seuml ankuesit
peumlr qasje neuml gjykata duke hedhur poshteuml pretendimet e tij peumlr shpifje mbi bazeumln e
mungeseumls seuml kompetenceumls peumlr teuml vendosur
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml arsyetimin e vet Gjykata gjeti se ccedileumlshtja neumlse Suedia kishte juridiksion neuml keumlteuml rast
peumlrbrenda kuptimit teuml Nenit 1 teuml Konventeumls ishte aq ngushteuml e ndeumlrlidhur me meritat e
rastit sa asaj i duhej teuml shqyrtonte ccedileumlshtjen e kompetenceumls neuml ndeumlrlidhmeumlri me meritat
Neuml parashtrimet preliminare Qeveria Suedeze kishte argumentuar se ankuesi nuk ka
shterur mjetet e brendshme juridike peumlrpara se teuml paraqeseuml ccedileumlshtjen praneuml Gjykateumls
Qeveria ka deklaruar gjithashtu se ankuesi nuk kishte arritur teuml ngriste pretendime peumlr
deumlme nga ana e shtetit Veteuml ankuesi ka kundeumlr-argumentuar se veprimi ose padia
origjinale neuml keumlteuml rast peumlrfshinte njeuml paleuml teuml treteuml dhe jo shtetin njeuml karakteristikeuml kjo qeuml
e beumln rastin teuml veccedilanteuml
Gjykata ka hedhur peumlrfundimisht poshteuml argumentin e Qeveriseuml se ankuesi nuk kishte
shterur mjetet juridike duke gjetur se kjo ishte njeuml situateuml e veccedilanteuml dhe se Qeveria
gjithashtu nuk kishte identifikuar ldquonjeuml mjet qeuml do teuml mund trsquoi ofronte mbrojtje ankuesit
neuml lidhje me shkeljen e pretenduar dhe teuml cilin mjet do teuml ishteuml dashteuml ta ndiqterdquo5 Si
rezultat i keumlsaj Gjykata ka shpallur ankeseumln teuml pranueshme
Tutje ankuesi pretendoi shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls peumlr shkak se qasja e tij neuml
gjykata eumlshteuml ceumlnuar peumlrmes refuzimit nga ana e gjykatave suedeze peumlr teuml deumlgjuar
pretendimet e tij neuml lidhje me rastin sipas tij e vetmja gjeuml qeuml ka ndodhur neuml Mbreteumlrineuml
5 Arlewin kundeumlr Suediseuml Nr 2230210 para 48 (2016)
38
e Bashkuara pra jashteuml Suediseuml ka qeneuml transmetimi satelitor i programit Ndoneumlse
mund teuml kishte neuml dispozicion mjete efektive gjyqeumlsore neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar njeuml
gjeuml e tilleuml nuk ishte as ekonomike dhe as praktike peumlr ankuesin Nga ana e saj Qeveria
e Suediseuml ka argumentuar se kompetenca mbikeumlqyreumlse u ka takuar veteumlm gjykatave teuml
Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar pasi kompania televizive ka qeneuml e vendosur neuml ateuml shtet
Prandaj sipas Qeveriseuml mjetet e peumlrshtatshme juridike peumlr ankuesin ekzistonin neuml
gjykatat e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar
Neuml arsyetimin e vet sa i peumlrket ligjit teuml zbatuesheumlm Gjykata gjen se Rregullorja
Brukseli I eumlshteuml ligji i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast qeuml peumlrcakton ccedileumlshtjen e kompetenceumls
Sipas Neneve 2 dhe 5 teuml Rregullores teuml dy shtetet Mbreteumlria e Bashkuar dhe Suedia
kaneuml kompetenceuml oseuml juridiksion neuml rastin konkret Kjo peumlr arsyet si neuml vijim X ka
vendbanimin neuml Suedi derisa Viasat Broadcasting UK eumlshteuml e regjistruar dhe vendosur
neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe ngjarja deumlmtuese mund teuml argumentohet se ka ndodhur
neuml cilindo prej teuml dyja vendeve pasi programi televiziv eumlshteuml shfaqur nga Mbreteumlria e
Bashkuar dhe deumlmi i pretenduar i reputacionit teuml ankuesit eumlshteuml manifestuar neuml Suedi
Sipas Gjykateumls kjo eumlshteuml e mjaftueshme peumlr teuml krijuar ldquodetyrim prima facie peumlr shtetin
suedez qeuml teuml sigurojeuml teuml drejtat e ankuesit duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr qasje neuml
gjykatardquo6 Si rezultat i keumlsaj edhe pse ankuesi do teuml mund teuml kishte teuml drejteuml qasjeje neuml
gjykatat britanike kjo nuk i liron gjykatat suedeze nga detyrimi peumlr teuml ofruar teuml njeumljteumln
teuml drejteuml
Neuml keumlteuml rrethaneuml shteti suedez ka pasur detyrim sipas Nenit 6 paragrafi 1 qeuml trsquoi ofrojeuml
ankuesit qasje efektive neuml gjykateuml Neuml mungeseuml teuml keumlsaj qasjeje ai eumlshteuml veumlneuml neuml
pozicionin neuml teuml cilin nuk mund ta mbajeuml askend peumlrgjegjeumls sipas teuml drejteumls suedeze peumlr
pretendimet e tij peumlr shpifje dhe deumlmtim teuml reputacionit teuml tij Keumlrkesa peumlr teuml zhvilluar
procedurat neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar nuk mund teuml thuhet se ka qeneuml alternativeuml e
arsyeshme efektive dhe praktike Prandaj sipas neuml pikeumlpamjen e Gjykateumls kufizimet e
veumlna ndaj teuml drejteumls seuml ankuesit peumlr qasje neuml gjykateuml ka pasur efekte teuml gjera dhe nuk
mund teuml konsiderohet neuml rastin konkret se kaneuml qeneuml proporcionale
Lidhur me pretendimet e ankuesit bazuar neuml Nenet 8 dhe 13 peumlr deumlshtim teuml shtetit peumlr ti
ofruar mbrojtje teuml duhur teuml privateumlsise dhe ofrimit teuml mjeteve efektive juridike Gjykata
konstaton se teuml njeumljtat janeuml trajtuar neuml kuadeumlr teuml Nenit 6 dhe nuk ngriten si ccedileumlshtje teuml
ndara
Gjykata urdheumlron Suedineuml trsquoi paguajeuml ankuesit 12000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-
material dhe 20000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata ndeumlrkaq nuk gjen
ccedileumlshtje teuml ndara neuml bazeuml teuml Nenit 8 dhe 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
6 Id para 65
39
Solomou dhe te tjeret kunder Turqiseuml - 3683297
24 qershor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 1 neuml ndeumlrlidhje me nenin 2
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e vrasjes neuml territorin qeuml kontrollohej nga Turqia
dhe deumlshtim peumlr realizimin e hetimeve efektive ka shkelje
Nenet 3 8 dhe 14
Pretendim peumlr peumlrdorim teuml tortureumls dhe shkele teuml seuml drejteumls neuml shteumlpi dhe diskriminim
e panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile konflikt ndarje zoneuml e okupuar kalim i zoneumls vrasje forceuml e teumlpeumlrt
demonstrata hetime efektive
Ankuesi-ti Spyros Antonis Panayiotis Maria Costas Niki dhe Paraskevi Solomou
shtateuml shtetas qipriot
Faktet e rastit
Me 14 gusht 1966 Solomos Solomou djali respektivisht veumlllau i ankuesve ishte
pjeseumlmarreumls neuml njeuml funeral teuml njeuml personi i cili ishte vrareuml gjateuml demostratave kundeumlr
okupimit turk teuml pjeseumls seuml Qipros me crsquorast me disa persona teuml tjereuml teuml ndeumlrmarrin
veprim dhe hyneuml neuml zoneumln neutrale teuml kontrollit teuml Kombeve teuml Bashkuara afeumlr qendreumls
ku edhe vritet Neuml pjeseumln jugore peumlrgjateuml vijeumls seuml zoneumls neutrale deri neuml pikeumln e
kontrollit zona kontrollohej nga Garda Nacionale Qipriote peumlrderisa pjesa veriore
kontrollohej nga Trupat turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriore
Peumlrkundeumlr peumlrpjekjeve teuml Forcave teuml Kombeve teuml Bashkuara neuml Qipro si dhe Policiseuml
Civile teuml Kombeve teuml Bashkuara disa demostrues duke peumlrfshireuml edhe Solomos
Solomou hyneuml neuml zoneumln neutrale Solomos Solomou me disa demostrues teuml tjereuml
vrapuan neuml aneumln turke teuml zoneumls neutrale teuml cileumlt ndiqeshin nga ushtari britanez i
Kombeve teuml Bashkuara i cili beumlnteuml peumlrpjekje trsquoi teumlrhiqte nga zona Solomos Solomou
arriti teuml lirohej nga ustari britanez dhe kaloi telat turke teuml linjeumls seuml armeumlpushimit duke
hyreuml neuml zoneumln e okupuar
Meuml pas Solomos Solomoi filloi teuml ngjitej neuml shtylleumln ku flamuri turk valeumlvitej Ai ishte i
paarmatosur Gjersa arriti teuml ngjitej peumlrafeumlrsisht tre metra neuml shtylleuml ai u gjuajt me peseuml
teuml shteumlna nga peumlrafeumlrsisht tre persona nga pjesa turke dhe u plagos shumeuml reumlndeuml sa vdiq
neuml vend
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Qeveria Turke pretendoi se nuk ka juridiksion apo kontroll teuml lsquoTrupave Turke teuml
Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo prandaj sipas tyre ankuesve nuk mund trsquou jepet statusi
i viktimeumls pasi qeuml asnjeuml akt i autoriteteve nuk eumlshteuml drejtuar kundeumlr tyre personalisht
Sipas pretendimeve teuml Qeveriseuml vdekja e Solomos Solomout duhet teuml shihet neuml natyreumln
e zhvillimit historik teuml ndarjes seuml pjeseumls veriore nga pjesa jugore dhe duke krijuar
40
lsquoTrupat Turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo duke krijuar struktureuml teuml Qeveriseuml
Demokratike dhe teuml pavarur qeuml nuk mund teuml peumlrshkruhet si rsquoneumlnshtrim i administrimit
lokalrsquo nga Turqia Meuml tutje Qeveria konsideron se vdekja ishte rezultat i veprimeve teuml
papeumlrgjegjshme teuml demostruesve Greko-Qipriot me peumlrkrahje aktive teuml autoriteteve
Greko-Qipriote duke krijuar keumlshtu njeuml situateuml shumeuml teuml rrezikshme Sipas Qeveriseuml
veprimet arsyetohen sipas Nenit 2 paragrafit 2 teuml Konventeumls dhe se vrasja e Solomos
Solomout nuk ishte e qeumlllimshme
Sipas ankuesve neuml aneumln tjeteumlr faktet e paraqitura mund trsquoi mvishen autoriteteve Turke
sipas Konventeumls pasi qeuml veprimet janeuml beumlreuml direkt neuml pjeseumln veriore apo neumlpeumlrmes
autoriteteve teuml lsquoTrupave Turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo Sipas ankuesve edhe
neumlse qeumlllimi nuk ka qeneuml peumlr teuml vrareuml forca vdekjeprureumlse e peumlrdorur ishte
joproporcionale Ankuesit parashtruan se forcat Turke kaneuml gjuajtur neuml grupin e
civileumlve teuml paarmatosur duke protestuar neuml zoneumln neutrale Peumlr me tepeumlr nuk ka pasur
gjuajtje me armeuml si paralajmeumlrim por eumlshteuml gjuajtur direkt Tutje sipas tyre Solomos
Solomou nuk ka paraqitur keumlrceumlnim peumlr asnjeuml pasi qeuml nuk ka demostruar dhuneumlsjellje
teuml paligjshme Peumlr meuml tepeumlr situata neuml zoneumln neutrale nuk ka paraqitur rebelim sepse
demonstruesit kaneuml qeneuml teuml kontrolluar nga forcat e KB dhe nuk ka mund teuml jeteuml asnjeuml
keumlrceumlnim peumlr ushtareumlt dhe policeumlt turk teuml cileumlt ishin teuml armatosur shumeuml reumlndeuml Prandaj
peumlrdorimi i forceumls nuk ka qeneuml lsquoabsolutisht i domosdosheumlmrsquo neuml rrethanat e rastit
Sipas Qeverisiseuml seuml Qipros vdekja eumlshteuml shkaktuar pa ndonjeuml armeumlgjuajtje apo teuml shteumlneuml
neuml shenjeuml veumlrejtjeje paraprake Solomos Solomou eumlshteuml vrareuml nga seuml paku tre persona
turk dy nga teuml cileumlt kaneuml qeneuml neuml uniformeuml Solomou ishte i paarmatosur dhe i vetmi qeuml
ka kaluar linjeumln e armeumlpushimit dhe nuk ka paraqitur asnjeuml keumlrceumlnim peumlr poziteumln turke
neuml territorin e okupuar
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me vrasjen e z Solomou neuml arsyetimin e saj Gjykata fillimisht veumlren se Neni 2
i Konventeumls i cili garanton teuml drejteumln peumlr jeteuml dhe peumlrcakton rrethanat kur privimi nga
jeta mund teuml arsyetohet e paraqet njeumlrin nga Nenet meuml themelore teuml Konventeumls prej teuml
cilit nuk lejohet asnjeuml shmangie Sidoqofteuml Neni 2 duhet teuml interpretohet ashtu qeuml
garantimi i tij teuml jeteuml praktik dhe efektiv
Peumlrjashtimet e peumlrshkruara neuml paragrafin 2 tregojneuml se kjo dispoziteuml shtrihet por nuk
lidhet ekskluzivisht me vrasjen e qeumlllimshme Teksti i Nenit 2 i lexuar neuml teumlreumlsi tregon
se paragrafi 2 nuk peumlrcakton kryesisht rastet kur lejohet qeumlllimisht teuml vraseuml njeuml individ
por peumlrshkruan situatat kur lejohet teuml peumlrdoreuml forceumln qeuml mund teuml rezultojeuml si produkt
i padeumlshiruar privimin nga jeta Sidoqofteuml peumlrdorimi i forceumls nuk duhet teuml jeteuml meuml
shumeuml se absolutisht i domosdosheumlm peumlr arritjen e qeumlllimeve teuml peumlrcaktuara neuml
neumlnparagrafeumlt (a) (b) ose (c) Prandaj edhe Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta
neuml holleumlsiteuml meuml teuml meumldha jo veteumlm nga veprimet e agjenteumlve po edhe rrethanat e rastit
Gjykata gjithashtu vuri neuml dukje veumlshtireumlsiteuml peumlr ankuesit peumlr teuml pasur qasje neuml deumlshmiteuml
teuml nevojshme peumlr trsquoi mbeumlshtetur pretendimet neuml ato raste kur Qeveria e paditur ka
dokumentacionin peumlrkateumls dhe nuk ia doreumlzon Gjykateumls ato Andaj barra e provave bie
41
mbi Qeverineuml neumlse ajo deumlshton si pasojeuml trsquoi paraqes argumentet me crsquorast ceumlshtja
ngritet sipas Nenit 2 apo 37
Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlren se Solomou vullnetarisht ka hyreuml neuml zoneumln neutrale teuml
Kombeve teuml Bashkuara mireumlpo paleumlt nuk pajtohen rreth origjineumls seuml plumbave Sipas
ankuesve dhe paleumls qipriote plumbat u gjuajteumln nga dy persona neuml uniformeuml turke dhe
nga njeuml person tjeteumlr qeuml ishte turk neuml rroba civile dhe i cili ishte neuml terraceuml neuml poziteuml teuml
observatorit Neuml teuml kundeumlrteumln Qeveria pretendon se z Solomou ishte viktimeuml e
kryqeumlzimit teuml gjuajtjeve teuml cilat shpeumlrthyen kur demonstratat Greko-Qiriote u
shndeumlrruan neuml rebelim Njeuml version teuml tilleuml teuml pretendimeve Gjykata nuk mund ta
pranojeuml peumlr shkak se deklarimet e deumlshmitareumlve teuml paraqitura nga ankuesit dokumentet
duke peumlrfshireuml edhe video-filmin dhe fotografiteuml kundeumlrshtojneuml versionin e Qeveriseuml
dhe demostrojneuml qarteuml se ka paseuml kryqeumlzim gjuajtjesh Meuml neuml fund sipas Gjykateumls
duhet teuml peumlrmendet fakti se viktima eumlshteuml gjuajtur nga peseuml plumba gjeuml qeuml duhet teuml
trajtohet si ccedileumlshtje se a ka qeneuml gjuajtja e qeumlllimshme apo jo
Gjykata veumlren se nuk mund teuml pranohet se gjuajtja e ZSolomou mund teuml arsyetohet se
ka qeneuml lsquoneuml mbrojtje teuml dhuneumls seuml paligjshmersquo pasi qeuml i vdekuri ishte i paarmatosur dhe
nuk e kishte sulmuar asnjeumlrin ai ishte ngjitur neuml shtizeuml dhe tymoste cigare Po ashtu
nuk mund teuml argumentohet se forca e peumlrdorur ka qeneuml lsquoabsolutisht e domosdoshmersquo
apo se ishte lsquoefekt i arrestit teuml ligjsheumlmrsquo Po ashtu sipas Gjykateumls edhe neumlse supozohet
se ai e ka kaluar linjeumln e armeumlpushimit vrasja e tij nuk arsyetohet sepse eumlshteuml shumeuml e
qarteuml qeuml ai nuk do teuml mund teuml ikte nga vendi ku kaneuml ndodhur ngjarjet Peumlr meuml tepeumlr
nuk ka paseuml as teuml shteumlna si paralajmeumlrim
Paleumlt nuk pajtohen rreth shumiceumls seuml fakteve Peumlrderisa ankuesi dhe pala qipriote
pretendojneuml se demonstruesit ishin neumln kontroll teuml forcave teuml Kombeve teuml Bashkuara
Qeveria turke argumenton se ka paseuml eskalim teuml dhuneumls nga demonstruesit Greko-
Qipriot Sipas Gjykateumls faktori kryesor qeuml nuk eumlshteuml kontestuar eumlshteuml se i vdekuri ka
qeneuml i paarmatosur dhe teuml shteumlnat i janeuml drejtuar atij dhe jo demonstruesve Neuml keumlteuml
kontekst Gjykata peumlrseumlrit se peumlrdorimi i forceumls duhet teuml jeteuml absolutisht i
domosdosheumlm peumlr teuml ndjekur njeuml ose meuml shumeuml nga qeumlllimet e parashtruara neuml
paragrafin 2 teuml Nenit 2 dhe se njeuml veprim potencial i paligjsheumlm ose i dhunsheumlm i njeuml
grupi personash nuk mund si i tilleuml teuml justifikojneuml teuml shteumlnat e menjeumlhershme dhe
vrasjen e njeuml ose meuml shumeuml individeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt veteuml nuk paraqesin keumlrceumlnim
Prandaj Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls kur autoritetet
turke kaneuml gjuajtur mbi z Solomos Solomou i cili gjendej i veteumlm neuml zoneumln neutrale
Lidhur me pretendimin e ankuesve peumlr ccedileumlshtjen e mungeseumls seuml mbareumlvajtjes seuml
hetimeve Gjykata veumlren se ky nen keumlrkon qeuml teuml ekzistojeuml njeuml formeuml e hetimit zyrtar
efektiv kur individeumlt janeuml vrareuml si rezultat i peumlrdorimit teuml forceumls nga ana e autoriteteve
shteteumlrore Po ashtu konsideron se qeumlllim esencial eumlshteuml qeuml hetimi teuml sigurojeuml realizim
teuml ligjeve nacionale teuml cilat mbrojneuml teuml drejteumln peumlr jeteuml Peumlr teuml qeneuml njeuml hetim efektiv peumlr
vrasjen e supozuar teuml paligjshme nga ana e agjenteumlve shteteumlroreuml peumlrgjitheumlsisht sipas
Gjykateumls mund teuml konsiderohet si e nevojshme qeuml personat peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e
hetimeve teuml jeneuml teuml pavarur nga ata qeuml janeuml teuml peumlrfshireuml neuml ngjarje Kjo neumlnkupton jo
7 Toğcu kundeumlr Turqiseuml nr 2760195 sect 95 31 Maj 2005 Akkum dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml
nr 2189493 sect 211 GjEDNj 2005-II
42
veteumlm mungeseumln e lidhjes hierarkike apo institucionale por edhe njeuml pavareumlsi praktike
Autoritetet duhet teuml jeneuml po ashtu efektive neuml kuptimin qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml
peumlrcaktojneuml se forca e peumlrdorur eumlshteuml e justifikuar Autoritetet do teuml duhej teuml siguronin
teuml dheumlna peumlr incidentin qeuml peumlrcaktojneuml shkaqet e vdekjes si dhe peumlrgjegjeumlsineuml e
personit Njeuml shpejteumlsi dhe ekspeditim i arsyesheumlm eumlshteuml i neumlnkuptuar neuml keumlteuml kontekst
Duhet teuml pranohet se mund teuml keteuml pengesa ose veumlshtireumlsi qeuml pengojneuml peumlrparimin e njeuml
hetimi neuml njeuml situateuml teuml caktuar Megjithateuml Gjykata veumlren se njeuml peumlrgjigje e shpejteuml nga
autoritetet neuml hetimin e peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse mund teuml konsiderohet neuml
peumlrgjitheumlsi si thelbeumlsore neuml ruajtjen e besimit teuml publikut neuml ruajtjen e sundimit teuml ligjit
dhe neuml parandalimin e shfaqjes seuml fshehteumlsiseuml ose toleranceumls ndaj veprimeve teuml
paligjshme
Gjykata thekson se neuml rastin neuml fjaleuml Qeveria e paditur nuk ka paraqitur deumlshmi qeuml
tregojneuml se ishte kryer njeuml hetim peumlr rrethanat e vdekjes seuml Solomos Solomou As nuk
mund teuml pretendohet se meuml shumeuml se njeumlmbeumldhjeteuml vjet pas incidentit ata qeuml ishin
peumlrgjegjeumls peumlr vrasjen e tij do teuml mund teuml identifikoheshin dhe akuzohen para njeuml
gjykate vendase Neuml keumlteuml drejtim Gjykata gjen se autoritetet nuk arriteumln teuml kryenin njeuml
hetim penal efektiv neuml rrethanat qeuml kishin teuml beumlnin me vdekjen e Solomos Solomou
Prandaj Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 edhe neuml keumlteuml aspekt
Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml Konventeumls Gjykata
konsideron se peumlr shkak teuml peumlrfundimit teuml arritur neuml bazeuml teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nuk
eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet neumlse ka pasur shkelje teuml Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml
Konventeumln
Gjykata peumlrcaktoi shumeumln qeuml duhet ta paguajeuml Turqia si deumlmshpeumlrblim jo material prej
3500000 EUR peumlr ankuesin e pareuml si dhe shumeumln prej 1500000 EUR peumlr secilin nga
shtateuml viktimat (veumlllezeumlrit dhe motrat) si dhe 1200000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 neuml lidhje me vrasjen e keumlrkuesit dhe deumlshtimin e
shtetit teuml paditur peumlr teuml zhvilluar hetim efektiv mbi rrethanat e vdekjes ndeumlrsa
Gjithashtu konsideron se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet neumlse ka pasur shkelje teuml
Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
43
Seksioni I
Te drejtat dhe lirite
Neni 2
E drejta per jeten
1 E drejta e cdo njeriu peumlr jeteumln mbrohet me ligj Askujt nuk mund trsquoi privohet jeta
qeumlllimisht me peumlrjashtim teuml rastit kur zbatohet njeuml vendim gjykate pas deumlnimit peumlr
njeuml krim peumlr teuml cilin deumlnimi eumlshteuml parashikuar me ligj
2 Privimi nga jeta nuk konsiderohet teuml shkaktohet neuml kundeumlrshtim me keumlteuml Nen neuml
rastet kur ky privim vjen nga peumlrdorimi i forceumls qeuml eumlshteuml jo meuml shumeuml se
absolutisht i domosdosheumlm
a) neuml mbrojtje teuml cdo personi nga dhuna e paligjshme
b) peumlr teuml kryer njeuml arrestim teuml ligjsheumlm ose peumlr teuml parandaluar arratisjen e njeuml
personi teuml ndaluar ligjeumlrisht
c) peumlr teuml kundeumlrshtuar neuml peumlrputhje me ligjin njeuml trazireuml ose kryengritje
44
Sašo Gorgiev kunder ldquoish Republikes Jugosllave te Maqedoniserdquo - 4938206
19 prill 2012 [Seksioni i Pesteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e veprimit rrezikues peumlr jeteumln nga njeuml zyrtar
shteteumlror policie veprim ky i cili duhet trsquoi mvishet shtetit ka shkelje
Neni 6
Pretendim peumlr shkelje teuml procesit teuml rregull gjyqeumlsor si pasojeuml e procedurave teuml
tejzgjatura neuml meumlnyreuml teuml paarsyeshme nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile rrezikim i jeteumls plagosje me armeuml organ shteteumlror obligim i shtetit
polic peumlrgjegjeumlsi e shtetit
Ankuesi z Sašo Gorgiev shtetas maqedonas i lindur neuml Shkup neuml vitin 1972
Faktet e rastit
Ankuesi punonte si sheumlrbyes neuml njeuml kafene neuml Shkup Neuml oreumln 350 teuml meumlngjesit teuml
dateumls 6 janar 2002 RD njeuml polic rezerveuml ka shteumlneuml me armeuml duke qeumllluar ankuesin
neuml kraharor Sipas certifikateumls mjekeumlsore teuml leumlshuar nga Qendra Klinike e Shkupit
ankuesi ishte pranuar me urgjenceuml neuml njeuml ldquogjendje seriozerdquo Krahu i tij i djathteuml eumlshteuml i
paralizuar Peumlrfundimi ishte se ankuesi kishte peumlsuar leumlndime serioze trupore me
deumlmtime qeuml paraqisnin rrezik peumlr jeteumln dhe pasoja aftgjata Ai ishte operuar dy hereuml
Me 27 mars 2003 gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shkup e kishte deumlnuar RD neuml
mungeseuml peumlr ldquokrime serioze kundeumlr siguriseumlrdquo Ai ishte deumlnuar me dy vite burgim Pasi
kishte deumlgjuar deumlshmiteuml gojore teuml RD ankuesit dhe gjashteuml deumlshmitareumlve si dhe
kishte konsultuar deumlshmi teuml tjera materiale Gjykata kishte vendosur se RD neuml gjendje
teuml intoksikuar neuml meumlnyreuml teuml paqeumlllimshme kishte shkrepur armeumln e tij zyrtare dhe
qeumllluar ankuesin i cili kishte qeneuml neuml njeuml distanceuml prej njeuml metre largeumlsi Ankuesi ishte
udheumlzuar qeuml teuml ndiqte keumlrkeseumln e tij peumlr deumlmshpeumlrblim peumlrmes njeuml padie teuml veccedilanteuml
civile Vendimi mori formeumln e prereuml me 8 maj 2003 Pas fillimit teuml vuajtjes seuml deumlnimit
RD kishte keumlrkuar rihapjen e rastit por seumlrish ishte gjetur fajtor dhe deumlnuar me dy vite
burgim Nuk janeuml dheumlneuml informacione neumlse ky vendim i dateumls 12 mars 2009 ishte
apeluar apo kishte marreuml formeumln e prereuml
Me 11 neumlntor 2002 ankuesi kishte beumlreuml padi civile kundeumlr shtetitMinistriseuml seuml
Brendshme duke keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin material dhe jo-material teuml peumlsuar
si rezultat i deumlmtimeve teuml shkaktuara nga RD Ankuesi pretendoi se shteti duhej
mbajtur peumlrgjegjeumls marreuml parasysh faktin se RD neuml vend se teuml ishte neuml detyreuml neuml njeuml
stacion policie ai e kishte qeumllluar ateuml neuml njeuml kafene RD kishte peumlrdorur armeumln zyrtare
dhe ishte neuml uniformeuml Pas peseuml seancave teuml organizuara gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml
Shkup hodhi poshteuml padineuml e ankuesit me arsyetimin se Ministria nuk mund teuml paditej
sipas ligjit peumlr deumlmin e shkaktuar nga RD i cili duke qeneuml polic rezerveuml konsiderohej
si zyrtar shteteumlror RD ishte i ngarkuar me detyreumln peumlr teuml beumlreuml roje ndeumlrmjet mesnateumls
45
seuml 5 janarit 2002 dhe oreumls 0100 teuml meumlngjesit dhe ndeumlrmjet oreumls 0600 dhe 0700 teuml
meumlngjesit me 6 janar 2002 Pas oreumls 0100 me 6 janar 2002 neuml vend se teuml kthehej neuml
stacion teuml policiseuml RD kishte shkuar neuml njeuml kafene pa informuar eprorin e tij Ai ishte
neuml uniformeuml dhe kishte armeumln e tij zyrtare Neuml kafene neuml pranineuml e mysafireumlve teuml tjereuml
dhe neumln ndikimin e alkoolit e kishte shkrepur armeumln dhe qeumllluar ankuesin qeuml ishte
peumlrballeuml tij Neuml arsyetimin e gjykateumls seuml shkalleuml seuml pareuml teuml Shkupit peumlrveccedil tjerash
thuhej se ldquoFakti qeuml (RD) ishte neuml uniformeuml dhe e kishte peumlrdorur armeumln e tij zyrtare
nuk neumlnkupton vetpeumlrvete se ai ishte duke vepruar neuml kapacitet zyrtar RD nuk peumlrdori
armeumln neuml lidhje me ushtrimin e detyrave teuml tij por si mysafir neuml njeuml kafenerdquo Kjo
gjykateuml peumlrfundoi se ankuesi kishte megjithateuml teuml drejteuml teuml keumlrkonte deumlmshpeumlrblim nga
RD
Me 3 mars 2004 ankuesi e apeloi vendimin duke argumentuar seumlrish se Ministria e
Brendshme duhej mbajtur peumlrgjegjeumlse peumlr veprimet e RD pasi ai kishte vepruar duke
qeneuml neuml detyreuml ishte neuml uniformeuml dhe kishte shteumlneuml me armeumln e tij zyrtare Ankuesi e
mbeumlshteti peumlrgjegjeumlsineuml e Ministriseuml neuml Nenin 103 teuml Ligjit teuml Puneumls sipas teuml cilit
Ministria mund teuml keumlrkonte pagim nga RD Seuml fundmi ai paraqiti se kishte peumlsuar
deumlme teuml pariparueshme nga incidenti pasi krahu i tij i djathteuml ishte paralizuar
peumlrgjithmoneuml Me 27 prill 2004 Gjykata e Apelit teuml Shkupit hodhi poshteuml ankimimin e
ankuesit duke mos gjetur arsye peumlr teuml devijuar nga arsyetimi i gjykateumls meuml teuml uleumlt se
veprimet e RD neuml kafene nuk lidheshin me detyrat e tij zyrtare si oficer policie Dhe
pasi RD nuk po vepronte si zyrtar policie dhe nuk ishte duke ushtruar detyrat e tij
zyrtare sipas gjykateumls kjo neumlnkuptonte se Ministria nuk kishte peumlrgjegjeumlsi Gjykata meuml
tej konfirmoi teuml drejteumln e ankuesit peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrbim nga RD
Me 21 korrik 2004 ankuesi paraqiti ankeseuml neuml Gjykateumln Supreme duke argumentuar
peumlrveccedil tjerash se Gjykata e Apelit nuk kishte trajtuar argumentet e tij rreth
peumlrgjegjeumlsiseuml seuml Ministriseuml sipas Ligjit teuml Puneumls Me 31 maj 2006 Gjykata Supreme
hodhi poshteuml ankeseumln e ankuesit duke ripeumlrseumlritur arsyet e dheumlna nga gjykatat meuml teuml
uleumlta
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls me arsyetimin se ka qeneuml viktimeuml e
njeuml veprimi me rrezik peumlr jeteumln teuml ndeumlrmarreuml nga RD zyrtar shteteumlror Ai po ashtu ka
paraqitur ankeseuml sipas Nenit 6 me pretendimin se gjykatat vendore kaneuml deumlshtuar teuml
njohin ose pranojneuml peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit Fakti qeuml RD ishte mbajtur peumlrgjegjeumls sipas
teuml drejteumls penale nuk e liron shtetin nga peumlrgjegjeumlsia neuml lidhje me deumlmin qeuml RD ka
shkaktuar derisa ka qeneuml neuml detyreuml
Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se RD nuk ka pas peumlr qeumlllim teuml vraseuml ankuesin
Dhe se kjo eumlshteuml veumlrtetuar gjateuml procedurave penale kundeumlr tij Sipas Qeveriseuml
peumlrgjegjeumlsia e shtetit ka peumlrfunduar me procedurat penale si pasojeuml teuml cilave RD eumlshteuml
gjykuar dhe deumlnuar Qeveria gjithashtu pretendonte mos-shterimin e teuml gjitha mjeteve
efektive Neuml veccedilanti ankuesi nuk kishte keumlrkuar deumlmshpeumlrblim nga RD megjitheumlse
ishte keumlshilluar ta beumlnte keumlteuml nga gjykatat e shkalleumls seuml pareuml dhe teuml dyteuml Ankuesi nga
ana e tij ka kundeumlrshtuar keumlto argumente
Gjykata vlereumlson neuml keumlteuml rast se ccedileumlshtja e zbatimit teuml Nenit 2 teuml Konventeumls dhe
kundeumlrshtimet e ngritura nga Qeveria janeuml ngushteuml teuml lidhura me meritat e ankeseumls seuml
46
ankuesit Keumlsisoji shqyrtimi i keumltyre ccedileumlshtjeve do teuml bashkohet me vlereumlsimin e
meritave teuml ankeseumls Neuml keumlteuml drejtim Gjykata peumlrfundon se ankesa nuk eumlshteuml qartazi e
pabazuar neuml kuptimin e Nenit 35 paragrafi 3 (a) peumlr pasojeuml ajo duhet shpallur si e
pranueshme
Arsyetimi i Gjykateumls
Sipas praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls keqtrajtimi fizik nga ana e zyrtareumlve shteteumlroreuml
qeuml nuk rezulton neuml vdekje mund teuml shpaloseuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls veteumlm neuml
raste teuml jashteumlzakonshme
Neuml rastin konkret nga deumlshmiteuml e peumlrcaktuara prej gjykatave vendore eumlshteuml e qarteuml se
RD kishte qeumllluar ankuesin neuml aneumln e djathteuml teuml kraharorit Gjykata e pranon
deklarimin e Qeveriseuml se nuk eumlshteuml peumlrcaktuar asnjeuml lloj qeumlllimi peumlr vrasjen e ankuesit
nga ana e RD Megjithateuml ajo veumlren se fakti qeuml ankuesi nuk ishte vrareuml ishte rasteumlsi
Neuml keumlteuml kuptim Gjykata i jep vlereuml faktit qeuml RD ka shteumlneuml me armeuml drejt ankuesit neuml
distanceuml shumeuml teuml afeumlrt Ankuesi kishte peumlsuar leumlndime serioze teuml cilat ishin
identifikuar si leumlndime teuml natyreumls me rrezik peumlr jeteumln Kjo e ka leumlneuml ateuml me humbje
afatgjateuml teuml funksionimit Serioziteti i leumlndimeve teuml tij nuk eumlshteuml kundeumlrshtuar nga paleumlt
Neuml driteumln e keumltyre rrethanave Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se pavareumlsisht neumlse RD
kishte peumlr synim ta vriste ose jo ankuesi ishte viktimeuml e sjelljes e cila sipas veteuml
natyreumls seuml saj e kishte veumlneuml jeteumln e tij neuml rrezik pavareumlsisht qeuml neuml keumlteuml rast ai kishte
mbijetuar Neni 2 eumlshteuml pra i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast konkret
Gjykata rikujton se Neni 2 nuk ka teuml beumljeuml veteumlm me vdekjet qeuml vijneuml nga peumlrdorimi i
forceumls prej zyrtareumlve teuml shtetit por gjithashtu siccedil peumlrcaktohet neuml fjalineuml e pareuml teuml
paragrafit teuml pareuml peumlrcakton detyrime pozitive ndaj shteteve peumlr teuml marreuml hapa teuml
peumlrshtatsheumlm qeuml mbrojneuml jeteumlt e atyre qeuml janeuml brenda juridiksionit teuml tyre8 Ky detyrim
pozitiv peumlrfshineuml mbi teuml gjitha detyrimin e shtetit peumlr teuml krijuar njeuml kornizeuml ligjore dhe
administrative qeuml ka peumlr qeumlllim teuml ofrojeuml parandalim efikas Kjo kornizeuml duhet teuml
peumlrfshijeuml rregullore teuml krijuara enkas peumlr aktivitete teuml caktuara veccedilaneumlrisht neuml lidhje me
nivelin e rrezikut teuml tyre teuml mundsheumlm ndaj jeteumlve njereumlzore Shteti pra duhet teuml tregojeuml
kujdesin meuml teuml larteuml dhe teuml peumlrcaktojeuml rrethanat e kufizuara neuml teuml cilat zyrtareumlt peumlr
zbatimin e ligjit mund teuml peumlrdorin armeumlt e zjarrit Neuml pajtim teuml meumltejmeuml me praktikeumln
gjyqeumlsore teuml Gjykateumls detyra e shtetit peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln neuml jeteuml duhet teuml
peumlrfshijeuml edhe ndeumlrmarrjen e masave teuml arsyeshme peumlr teuml garantuar sigurineuml e
individeumlve neuml vende publike dhe neuml rast teuml leumlndimeve serioze ose vdekjes pasjen e njeuml
sistemi gjyqeumlsor teuml pavarur dhe efektiv qeuml siguron peumlrdorimin e mjeteve teuml nevojshme
ligjore peumlr teuml peumlrcaktuar faktet peumlr teuml mbajtur peumlrgjegjeumls ata qeuml janeuml fajtoreuml dhe peumlr teuml
ofruar zhdeumlmtim peumlr viktimat9 Sidoqofteuml detyrimi pozitiv sipas Gjykateumls duhet
interpretuar neuml ateuml meumlnyreuml qeuml nuk krijon njeuml barreuml teuml papeumlrballueshme peumlr autoritetet
marreuml parasysh neuml veccedilanti paparashikueshmeumlrineuml e sjelljes njereumlzore dhe zgjedhjet
operacionale qeuml duhen beumlreuml neuml kuptim teuml peumlrpareumlsive dhe burimeve10
8 Makaratzis kundeumlr Greqiseuml [DhM] nr 5038599 sectsect 49-55 GjEDNj 2004-XI 9 Ciechońska kunder Polonise nr 1977604 sect 67 14 Qershor 2011 10 Keenan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 2722995 sect 90 GjEDNj 2001-III dhe A dhe teuml Tjereumlt kundeumlr
Turqiseuml nr 3001596 sectsect 44-45 27 Korrik 2004
47
Duke marreuml parasysh parimet e meumlsipeumlrme teuml njohura neuml praktikeumln e saj peumlrkateumlse
gjyqeumlsore Gjykata fillon seuml pari me vlereumlsimin e rrethanave konkrete neuml teuml cilat RD
kishte qeumllluar ankuesin Neuml ndeumlrlidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se RD neuml koheumln
peumlrkateumlse ishte polic rezerveuml dhe peumlr pasojeuml zyrtar shteteumlror Kjo ishte konfirmuar nga
gjykatat civile teuml vendit Neuml koheumln kritike RD ishte neuml detyreuml neuml njeuml stacion policie
ku ishte ngarkuar qeuml teuml beumlnte roje neuml mesnateumln e 5 janarit dhe neuml oreumln 0600 teuml
mengjesit teuml 6 janarit secila detyreuml me nga njeuml oreuml koheumlzgjatje Neuml oreumln 0100 teuml
meumlngjesit teuml dateumls 6 janar 2002 pasi detyra e tij e rojeumls kishte peumlrfunduar dhe duke
mos i informuar eproreumlt e tij ai kishte leumlneuml stacionin e policiseuml peumlr teuml shkuar neuml njeuml
kafene Ai ishte neuml uniformeuml dhe kishte armeumln e tij zyrtare Neuml oreumln 0350 teuml meumlngjesit
teuml asaj dite ai kishte shteumlneuml me armeuml dhe qeumllluar ankuesin neuml kraharor RD vepeumlr peumlr
teuml cileumln ishte deumlnuar fillimisht neuml mungeseuml me dy vite burgim peumlr kryerjen nga
pakujdesia teuml njeuml krimi serioz kundeumlr siguriseuml Neuml procedureuml civile ankuesi kishte
keumlrkuar nga gjykatat vendore qeuml teuml veumlrtetonin peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit peumlr deumlmet qeuml
kishte peumlsuar Gjykatat e kishin hedhur poshteuml keumlteuml keumlrkeseuml pasi shteti nuk kishte
cileumlsiteuml e nevojshme peumlr trsquou paditur
Gjykata ka rikujtuar se neuml bazeuml teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore shteti eumlshteuml drejtpeumlrdrejt
peumlrgjegjeumls peumlr aktet e dhuneumls teuml kryera nga zyrtareumlt policoreuml neuml ushtrimin e detyrave teuml
tyre Rasti i tanisheumlm megjithateuml eumlshteuml i ndrysheumlm pasi ka teuml beumljeuml me veprim teuml
deumlmsheumlm teuml njeuml zyrtari shteteumlror teuml ndeumlrmarreuml jashteuml detyrave teuml tij Peumlr teuml peumlrcaktuar
neumlse shteti mund teuml mbahet peumlrgjegjeumls peumlr veprimet e paligjshme teuml zyrtareumlve teuml tij teuml
ndeumlrmarra jashteuml detyrave teuml tyre zyrtare Gjykata duhet teuml vlereumlsojeuml teumlreumlsineuml e
rrethanave dhe teuml shqyrtojeuml natyreumln dhe rrethanat e sjelljes neuml fjaleuml Neuml keumlteuml drejtim
Gjykata veumlren se incidenti ka ndodhur gjateuml oreumlve teuml puneumls seuml RD Nuk eumlshteuml neuml
dyshim qeuml RD neuml koheumln peumlrkateumlse pritej teuml ishte neuml detyreuml neuml stacion teuml policiseuml Ai
kishte leumlshuar vendin e tij teuml puneumls pa autorizimin e eproreumlve teuml tij dhe neuml gjendje
intoksikimi ishte peumlrfshireuml neuml sjellje teuml rrezikshme duke e veumlneuml jeteumln e ankuesit neuml
rrezik Paleumlt nuk e kaneuml kontestuar mospeumlrputhshmeumlrineuml flagrante me rregullat e puneumls
teuml cilat kaneuml ccediluar neuml incidentin neuml fjaleuml RD ishte neuml uniformeuml kur ka shteumlneuml neuml
ankuesin Neuml keumlto rrethana nuk eumlshteuml e paarsyeshme teuml thuhet se ai ishte perceptuar
nga publiku si zyrtar i zbatimit teuml ligjit Peumlr meuml tepeumlr ai kishte qeumllluar ankuesin duke
peumlrdorur armeumln e tij zyrtare e cila i ishte dheumlneuml atij nga autoritetet
Gjykata e pranon se autoritetet nuk kaneuml mundeumlsineuml qeuml objektivisht teuml parashohin
sjelljen e secilit zyrtar sidoqofteuml neumlnvizon faktin se shteti duhet teuml krijojeuml dhe zbatojeuml
neuml meumlnyreuml teuml rrepteuml njeuml sistem mbrojtjeje teuml peumlrshtatsheumlm dhe efektiv qeuml ka si qeumlllim teuml
parandalojeuml zyrtareumlt e veteuml sidomos rezervisteumlt e mobilizuar peumlrkoheumlsisht qeuml teuml
abuzojneuml me armeumlt zyrtare teuml cilat u jepen atyre neuml kontekst teuml kryerjes seuml detyrave
zyrtare Qeveria nuk kishte paraqitur informacion teuml ekzistimit teuml ndonjeuml rregulloreje neuml
fuqi neuml keumlteuml aspekt
Tutje Gjykata rithekson se shtetet keumlrkohet qeuml teuml peumlrcaktojneuml standarde teuml larta
profesionale brenda sistemeve teuml tyre teuml zbatimit teuml ligjit dhe teuml sigurojneuml se personat teuml
cileumlt sheumlrbejneuml neuml keumlto sisteme i ploteumlsojneuml kriteret e keumlrkuara Neuml veccedilanti kur shteti
pajiseuml forcat policore me armeuml zjarri jo veteumlm qeuml duhet ofruar trajnim teknik por
zgjedhja e zyrtareumlve qeuml u lejohet bartja e keumltyre armeumlve duhet gjithashtu trsquoi neumlnshtrohet
njeuml shqyrtimi teuml posaccedileumlm Neuml rastin konkret Qeveria nuk ka ofruar informacion neumlse
48
eumlshteuml beumlreuml ndonjeuml vlereumlsim nga ana e autoriteteve shteteumlrore neumlse RD ishte i
peumlrshtatsheumlm teuml rekrutohej dhe pajisej me armeuml gjeuml e cila ka ccediluar neuml incidentin neuml fjaleuml
Neuml keumlto rrethana Gjykata vlereumlson se veprimi i deumlmsheumlm qeuml RD ka ndeumlrmarreuml neuml
kafene duhet trsquoi atribuohet (mvishet) shtetit Si rezultat i keumlsaj Gjykata hedh poshteuml
kundeumlrshtimin e Qeveriseuml peumlr mos-shterje teuml mjeteve juridike dhe gjen se ka shkelje teuml
Nenit 2 teuml Konventeumls neuml pjeseumln peumlrmbajteumlsore teuml tij Ndeumlrkaq neuml mungeseuml teuml njeuml ankeseuml
shprehimore nga ankuesi Gjykata nuk ka nevojeuml teuml vlereumlsojeuml neumlse shteti ka vepruar neuml
peumlrputhshmeumlri me detyrimin procedural sipas Nenit 2 teuml Konventeumls
Ankuesi gjithashtu pretendon shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls duke argumentuar se
procedurat civile kaneuml qeneuml teuml tejzgjatura neuml meumlnyreuml teuml paarsyeshme Gjykata ka veumlneuml
re se procedurat neuml fjala kaneuml filluar me 11 neumlntor 2002 dhe kaneuml peumlrfunduar me 31
maj 2006 kur Gjykata Supreme ka hedhur poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit Pra neuml teumlreumlsi
kaneuml zgjatur tri vite e gjashteuml muaj dhe njeumlzet diteuml neuml teuml trija nivelet Gjykata ka
vlereumlsuar se rasti nuk ka qeneuml kompleks dhe dukeuml marreuml parasysh materialin peumlrpara
saj nuk vlereumlson se ankuesi ka kontribuar neuml zgjatjen e pocedurave Sa u peumlrket
autoriteteve ndeumlrkaq Gjykata ka vlereumlsuar se peumlrveccedil voneseumls prej dy vitesh neuml
procedurat para Gjykateumls Supreme qeuml ka qeneuml disi e gjateuml nuk ka pasur vonesa teuml tjera
qeuml mund trsquou atribuohen atyre Marreuml parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln e saj
gjyqeumlsore Gjykata vlereumlson se marreuml neuml teumlreumlsineuml e tyre procedurat neuml rastin konkret
ishin zhvilluar brenda njeuml kohe teuml arsyeshme dhe ankesa e ankuesit neuml lidhje me
zgjatjen e tyre eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe duhet refuzuar
Lidhur me deumlmet materiale bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata ka vendosur qeuml teuml
miratojeuml shumeumln e keumlrkuar nga ankuesi neuml vlereuml prej 3390 EUR si shumeuml peumlr deumlmin e
shkaktuar material qeuml ankuesi e ka peumlsuar si pasojeuml e drejtpeumlrdrejteuml e deumlmtimit teuml tij
nga RD dhe e shpenzimeve mjekeumlsore teuml deumlshmuara me aneuml teuml faturave Meuml tutje
Gjykata pranon se ankuesi ka peumlsuar deumlme jo-materiale teuml cilat nuk mund teuml
kompensohen veteumlm me gjetje teuml shkeljes seuml Nenit 2 teuml Konventeumls Duke e beumlreuml
peumlrcaktimin e saj neuml baza teuml drejtshmeumlriseuml Gjykata i keumlrkon shtetit qeuml trsquoi paguajeuml
ankuesit njeuml shumeuml prej 12000 EUR peumlrfshireuml taksat qeuml mund teuml zbatohen neuml keumlteuml rast
Ankuesi nuk ka keumlrkuar mbulim te kostove dhe shpenzimeve gjyqeumlsore Prandaj
Gjykata nuk peumlrcakton ndonjeuml shumeuml neuml keumlteuml aspekt
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme neuml lidhje me Nenin 2 teuml Konventeumls dhe pjeseumln
tjeteumlr teuml ankeseumls teuml papranueshme dhe gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls
[njeumlzeumlri]
49
Anderou kundeumlr Turqiseuml - 4565399
27 tetor 2009 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e plagosjes seuml keumlrkueses nga autoritetet shteteumlrore
ka shkelje
Neni 3 dhe 8
Pretendim seuml forca e peumlrdorur kishte rezultuar neuml tortureuml dhe shkelje teuml seuml drejteumls neuml
shteumlpi e panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile zoneuml neutrale plagosje demonstrata tejkalim i linjeumls neutrale dhuneuml
joproporcionale trajtim ccedilnjereumlzor
Ankuesja Georgia Anderou shtetase britanike 59 vjeccedilare Pas vdekjes seuml saj rasti ishte
vazhduar nga trasheumlgimtareuml e ankueses
Faktet e rastit
Me 14 gusht 1999 ankuesja u plagos nga autoritetet turke neuml zoneumln neutrale neuml mes teuml
Turqiseuml dhe Qipros Veriore Ngjarja kishte ndodhur kur njeuml grup i motoccediliklisteumlve ishin
nisur drejt zoneumls neutrale neuml shenjeuml revolte kundeumlr autoriteteveqeveriseuml Turke teuml cilat
kishin vrareuml njeuml shtetas Qipriot - Anastasios Isaak tri diteuml meuml hereumlt gjateuml njeuml
demonstrate teuml dhunshme Pas funeralit teuml tij njeuml grup i indinjuar i Greko-Qiprioteumlve
ishin nisur teuml paarmatosur drejt kufirit tek zona neutrale e monitoruar nga paqeumlruajteumls
te Kombeve te Bashkuara Situata kishte eskaluar kur njeumlri nga demonstruesit Solomos
Solomou kishte kaluar vijeumln kufitare dhe kishte kaluar nga ana Turke duke tentuar teuml
largonte flamurin turk nga shtylla Kur demonstruesi ishte tri metra lart i ngjitur neuml
shtylleuml tre persona teuml autoriteteve turke dy nga teuml cileumlt me uniformeuml turke dhe njeuml nga
ta nga njeuml ballkon i njeuml pike monitoruese turke kishin shteumlneuml me armeuml zjarri neuml drejtim
teuml tij duke shkaktuar direkt vdekjen e teuml riut
Menjeumlhereuml pas vrasjes se Z Solomou ankuesja kishte pareuml ushtareuml duke shteumlneuml me
armeuml zjarri nga zona e cila ishte neumln kontroll teuml forcave teuml armatosura Turke Si pasojeuml
njeuml numeumlr njereumlzish ishin plagosur duke peumlrfshireuml dy ushtareuml Britanikeuml teuml Kombeve te
Bashkuara ne Qipro (UNFICYP) dhe ankuesja e cila ishte goditur nga njeuml plumb neuml
abdomen Si pasojeuml e goditjes me plumb ajo ishte deumlrguar teuml operohej menjeumlhereuml dhe
peumlrveccedil largimit teuml njeumlreumls nga veshkat ajo kishte pasur edhe komplikime teuml tjera teuml
shumta sheumlndeteumlsore Ankuesja gjithashtu ishte diagnozuar me stres post-traumatik dhe
depresion Si pasojeuml e komplikimeve teuml shumta sheumlndeteumlsore pas plagosjes ankuesja
kishte ndeumlrruar jeteuml meuml 29 neumlntor 2005 Trasheumlgimtareumlt e saj me pranimin e keumlrkeseumls
nga Gjykata morreumln peumlrsipeumlr rastin neuml vend teuml seuml ndjereumls
50
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Qeveria turke deklaroi se peumlr incidentin qeuml i kishte ndodhur ankueses mban peumlrgjegjeumls
administrateumln greko-qipriote dhe Kisheumln Ortodokse Greke me pretendimin se kishin
inkurajuar demonstruesit teuml tejkalonin zoneumln neutrale neumln administrim teuml Kombeve teuml
Bashkuara Gjithashtu Qeveria turke kishte deklaruar se ankuesja do teuml duhej teuml kishte
marreuml parasysh se prania neuml demonstrata teuml tilla teuml dhunshme vinte me njeuml rrezik Peumlr
meuml tepeumlr ata shtuan se autoritetet turke kaneuml qeneuml totalisht teuml justifikuar peumlr veprimet e
marra duke marreuml parasysh Nenin 2 teuml Konventeumls i cili lejon gjitha masat mbrojteumlse teuml
ndeumlrmerren peumlr qeumlllim teuml evitimit teuml rrezikut apo peumlr mbrojtje teuml jeteumls seuml tjereumlve
Neuml aneumln tjeteumlr ankuesja deklaroi se versioni i fakteve nga ana e Qeverise turke nuk
ishte i sakteuml Ajo tha se nuk mund teuml argumentohej se njeuml demonstrateuml e dhunshme
kishte ndodhur ateuml diteuml dhe se nuk kishte faktoreuml teuml besuesheumlm se ndonjeuml maseuml
mbrojteumlse do teuml duhej teuml ndeumlrmirrej peumlr mbrojten e jeteumls seuml ndonjeuml personi Ajo shtoi se
para teuml shteumlnave UNFICYP kishte kontaktuar forcat e armatosura turke dhe kishte
keumlrkuar nga ata ldquoteuml peumlrmbaheshin dhe teuml mos reagonin neuml meumlnyreuml joproporcionale me
situateumlnrdquo Pasi qeuml ankuesja ishte veteumlm duke e shikuar demonstrateumln jashteuml zoneumls
neutrale ajo ishte shembulli tipik i njeuml ldquosoditeumlsi teuml pafajsheumlmrdquo Tutje sipas ankueses
gjuatja me armeuml zjarri kishte qeneuml totalisht e pajustifikueshme e panevojshme dhe aq
disproporcionale me situateumln saqeuml as demonstruesit e as ankuesja nuk kishin mundur ta
parashikonin Andaj ankuesja pretendonte se jeta e saj ishte rrezikuar neuml kundeumlrshtim
me Nenin 2 teuml Konventeumls dhe se peumlrdorimi i tepruar i forceumls ndaj saj respektivisht
plagosja peumlrbeumlnte trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues dhe kishte pasur pasoja teuml reumlnda
sheumlndeteumlsore neuml shkelje teuml Nenit 3 dhe 8 teuml Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata neuml keumlteuml rast duhet teuml vendoseuml neumlse forca e peumlrdorur kundeumlr ankueses ishte
potencialisht vdekjeprureumlse dhe ccedilfareuml sjellje kishin zyrtareumlt turk jo veteumlm neuml lidhje me
integritetin fizik teuml ankueses por edhe peumlr teuml drejteumln e saj peumlr jeteuml
Gjykata nuk kishte asnjeuml arsye peumlr teuml dyshuar peumlr pavareumlsineuml dhe besueshmeumlrineuml e
UNFICYP dhe Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml OKB-seuml peumlr meuml tepeumlr peumlrshkrimi i tyre i
ngjarjeve teuml 14 gushtit 1996 ishte bazuar neuml deklaratat e deumlshmitareumlve okulareuml
Sidocofteuml Gjykata veumlren se gjuajtja me armeuml pa dallim dhe neuml meumlnyreuml teuml pajustifikuar
mbi turmeumln qeuml po grumbullohej brenda dhe jashteuml zoneumls seuml amortizatoreumlve kishte veumlneuml
neuml rrezik jeteuml teuml shumta Fakti qeuml ankuesja nuk ishte vrareuml neuml vendngjarje ishte i
rasteumlsisheumlm dhe se serioziteti i leumlndimeve teuml saj teuml veumlrtetuara nga raportet mjekeumlsore
nuk ishte kontestuar nga paleumlt Prandaj Gjykata konsideroi se pavareumlsisht neumlse
ushtareumlt kishin pasur peumlr qeumlllim teuml vrisnin znj Andreou ajo kishte qeneuml viktimeuml e
sjelljes qeuml peumlr nga veteuml natyra e kishte rrezikuar jeteumln e saj megjitheumlse ajo kishte
mbijetuar Prandaj Neni 2 ishte i aplikuesheumlm neuml rastin e ankueses
Gjykata ishte e mendimit se qitja mbi turmeuml meuml 14 gusht 1996 kishte peumlrbeumlreuml njeuml
peumlrdorim jo proporcional teuml forceumls neuml rrethanat e asokohe dhe nuk mund teuml justifikohej
nga argumenti siccedil sugjerohet nga Qeveria se ishte e nevojshme qeuml teuml shuhej trazira
apo kryengritja Megjitheumlse demonstruesit teuml cileumlt kishin shkopinj dhe shufra hekuri
kishin hedhur gureuml neuml forcat turke njeuml qitje e tilleuml mund dhe shkaktonte leumlndime
serioze tek demonstruesit peumlrcjelleumlsit dhe aneumltareumlt e forcave teuml OKB-seuml Neuml teuml veumlrteteuml
51
sipas deumlshmitareumlve okulareuml hapja e zjarrit ishte krejteumlsisht e pajustifikuar dhe as e
paraprireuml nga njeuml goditje paralajmeumlruese Andaj Gjykata veumln neuml pah se njeuml veprim i tilleuml
ishte meuml shumeuml njeuml maseuml parandaluese e ndeumlrmarreuml peumlr teuml dekurajuar dhuneumln e
meumltejshme peumlrpara se turma teuml kishte koheuml peumlr teuml reaguar ndaj goditjes seuml z Solomou
Tutje Gjykata konsideron se peumlrdorimi i tepruar i forceumls ndaj ankueses nuk ishte
pasojeuml e domosdoshmeumlriseuml seuml shtetit peumlr ta shuar keumlteuml demonstrateuml e as nuk ishte
kundeumlrpeumlrgjigje ndaj sjelljes peumlrsonale teuml saj Ajo nuk ishte e armatosur as nuk ishte
sjellur neuml meumlnyreuml teuml dhunshme apo rezistuar policiseuml e as nuk paraqiste keumlrceumlnim peumlr
rendin publik Peumlr meuml tepeumlr ajo nuk e kishte shkelur as linjeumln e armeumlpushimit sjellje
kjo qeuml e beumlnte absolutisht teuml domosdosheumlm kryerjen e njeuml arrestimi teuml ligjsheumlm ajo
ishte goditur nga plumbi ndeumlrkoheuml qeuml qeumlndronte jashteuml zoneumls seuml OKB-seuml
Seuml fundi Gjykata veumlren se Turqia kishte deumlshtuar teuml tregonte neumlse forcave teuml saj teuml
siguriseuml i ishin dheumlneuml udheumlzime teuml qarta dhe trajnime teuml peumlrshtatshme peumlr teuml shmangur
peumlrdorimin arbitrar dhe ose abuziv teuml forceumls potencialisht vdekjeprureumlse Sipas
Gjykateumls neuml Nenin 2 teuml Konventeumls peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse nga zyrtareumlt
policor eumlshteuml i justifikuesheumlm neuml disa raste mireumlpo ai nuk garanton njeuml carte blanche
apo fuqi absolute Neuml keumlteuml rast peumlrdorimi i forceumls potencialisht vdekjeprureumlse ndaj
ankueses nuk ishte absolutisht i nevojsheumlm dhe nuk ishte i justifikuar nga asnjeuml nga
peumlrjashtimet e lejuara neuml Nenin 2 Prandaj Gjykata gjeti se kishte pasur shkelje teuml atij
Neni Duke pasur parasysh keumlteuml peumlrfundim Gjykata meuml tej e konstaton nuk ishte e
nevojshme teuml shqyrtonte ankesat e ankueses sipas Neneve 3 dhe 8 teuml Konventeumls
Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata vendosi se shteti turk do trsquou paguajeuml
trasheumlgimtareumlve e ankueses brenda tre muajsh nga gjykimi final shumat neuml vazhdim
58568 EUR (peseumlqind e teteumldhjeteuml e peseuml EUR e gjashteumldhjeteuml e teteuml cent) peumlr deumlme
materiale 4000000 EUR (kateumlrdhjeteumlmijeuml EUR) plus ccedildo takseuml peumlr deumlme jomateriale
si dhe 1000000 EUR (dhjeteumlmijeuml EUR) plus cdo takseuml qeuml mund trsquoi vendoset
trasheumlgimtareumlve teuml ankueses peumlr shpenzime Keumlto pagesa duhet teuml beumlhen ne Bankeumln
Qeumlndrore EURpiane pas tre muajsh nga vendimi final
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls ndeumlrsa konsideron si teuml
panevojshme peumlr shqyrtim pretendimet peumlr shkele teuml Neneve 3 dhe 8 teuml Konventeumls
[njeumlzeumlri]
52
Putinseva kundeumlr Rusiseuml - 3349804
10 maj 2012 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2 (a)
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e peumlrdorimit teuml forceumls peumlrtej kornizave teuml forceumls
absolutisht teuml domosdoshme dhe deumlshtimit teuml marrjes seuml masave peumlr parandalimin e
situateumls ka shkelje
Neni 2 (b)
Deumlshtim i autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml kryer hetime efektive nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile vrasje peumlrdorim i paarsyesheumlm i forceumls deumlshtim neuml parandalim ushtri
arratisje masa jo-adekuate hetim efektiv
Ankuesja znj Svetlana Putintseva shtetase ruse e lindur neuml vitin 1964 dhe jeton neuml
qytetin Beloyarskiy neuml rajonin Tyumen (Rusi)
Faktet e rastit
Gjateuml kryerjes seuml sheumlrbimit teuml detyruesheumlm ushtarak djali i ankueses Valeriy
Putintsev u largua nga njeumlsia ushtarake pa leje neuml shkurt teuml vitit 2002 Ai u arrestua tri
diteuml meuml voneuml dhe u vendos neuml njeuml qeli disiplinore si deumlnim peumlr mungeseuml pa leje Gjateuml
ndalimit teuml tij z Putintsev goditi rreshterin me gradeuml meuml teuml uleumlt L neuml kokeuml kur ky i
fundit po peumlrpiqej ta kontrollonte ateuml Pas incidentit u urdheumlrua njeuml ekzaminim
mjekeumlsor i rreshterit L dhe z Putintsev Ndeumlrsa shoqeumlronte z Putintsev nga spitali
ushtarak neuml njeumlsineuml e paraburgimit meuml 15 Shkurt 2002 rreshteri L neuml njeuml peumlrpjekje peumlr
ta parandaluar z Putintsev qeuml teuml ikte shtiu neuml teuml dhe e plagosi Meuml 27 shkurt 2002 z
Putintsev vdiq nga gjakderdhja e shkaktuar nga plaga e marreuml nga arma e zjarrit
Neuml diteumln e incidentit komandanti i garnizionit urdheumlroi hapjen e hetimit penal peumlr
rastin i cili ishte raportuar menjeumlhereuml neuml prokurorineuml ushtarake Neuml veccedilanti hetuesi
inspektoi skeneumln dhe morri si deumlshmi rrobat e z Putintsev armeumln dhe municionin e
rreshterit duke peumlrfshireuml dy fishekeuml teuml peumlrdorur teuml mbledhur nga njeuml oficer dhe njeuml
fishek teuml peumlrdorur neuml terrenin e spitalit dhe organizoi njeuml keumlrkim peumlr plumbin me teuml
cilin u qeumlllua zPutintsev Rreshteri L u mor neuml pyetje brenda disa oreumlsh nga incidenti
Njeuml raport i hartuar nga psikologu i njeumlsiseuml i urdheumlruar nga hetuesi peumlr teuml meumlsuar neuml
lidhje me arsyet prapa daljes seuml paautorizuar teuml z Putintsev dhe dosja e hetimit teuml
brendsheumlm teuml garnizonit peumlr daljen e tij te paautorizuar treguan se zPutintsev kishte
deklaruar se ndihej i vetmuar dhe i deumlshpeumlruar neuml ushtri dhe se jepte shenja se ishte
ngacmuar nga eproreumlt e tij Megjithateuml deklaratat e deumlshmitareumlve nuk e konfirmuan
keumlteuml teuml fundit Pas vdekjes seuml z Putintsev ishte kryer njeuml ekzaminim mjeko-ligjor (post
mortum) ku si shkaktare e vdekjes u identifikua njeuml plageuml shpuese
Neuml prill teuml vitit 2002 procedurat penale u mbylleumln dhe hetuesi arriti neuml peumlrfundimin se
nuk kishte pasur sjellje kriminale nga ana e rreshterit L pasi ai kishte ndjekur rregullat
qeuml rregullojneuml peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit peumlr teuml parandaluar ikjen e njeuml teuml arrestuari
53
Procedurat u rihapeumln dhe u mbylleumln meuml pas neuml tri situata pasi qeuml janeuml nderrmarreuml
hetime shteseuml duke peumlrfshireuml vlereumlsimin e cileumlsiseuml seuml ekspertizes mjekeumlsore te dheumlneuml
peumlr Z Putintsev neuml spital pas vrasjes e cila u gjet teuml jeteuml teknikisht korrekte dhe me
koheuml Tutje vendimi i prokurorit ushtarak teuml 7 majit 2003 zbuloi se peumlrdorimi i armeumlve
teuml zjarrit kundeumlr djalit teuml ankueses kishte qeneuml i ligjsheumlm
Peumlr meuml shumeuml Gjykata Ushatrake e Komandeumls seuml treteuml vuri neuml dukje se djali i ankueses
kishte qeneuml i veteumldijsheumlm se ishte i arrestuar dhe kishte kuptuar pasojat e peumlrpjekjes seuml
tij peumlr teuml ikur duke peumlrfshireuml peumlrdorimin e mundsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit dhe se
rreshter L nuk kishte zgjidhje tjeteumlr veccedilse teuml ndiqte rregullat mbi peumlrdorimin e armeumlve
teuml zjarrit teuml parashikuara nga Statuti i Sheumlrbimit teuml Garnizonit dhe sherbimit teuml armeumlve
Keumlrkesa e ankueses peumlr tu dheumlneuml statusin e viktimeumls ishte refuzuar Vendimi i fundit i
prokurorit peumlr mbylljen e hetimeve penale u mbeumlshtet nga Gjykata Ushatrake e
Komandeumls me vendimin e dateumls 3 neuml mars 2004
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml Konventeumls ankuesja pretenton se djali i saj ishte
vrareuml si pasojeuml e peumlrdorimit teuml panevojsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit nga njeuml agjent i shtetit
dhe se autoritetet nuk kishin arritur teuml ndeumlrmarrin njeuml hetim efektiv peumlr vdekjen e djalit
teuml saj Ankuesja argumentoi se nuk ishte absolutisht e nevojshme qe rreshteri L teuml
vriste djalin e saj njeuml person qeuml nuk kishte paraqitur ndonjeuml rrezik dhe nuk kishte kryer
ndonjeuml vepeumlr penale dhe se hetimi peumlr vrasjen nuk ishte kryer si duhej Ajo vuri neuml
dukje kateumlr defekte neuml hetim deumlshtimi peumlr teuml atribuuar pesheuml teuml veccedilanteuml peumlr faktin se
veteumlm njeuml fishek i peumlrdorur ishte gjetur neuml vendin e ngjarjes ndeumlrsa dy fishekeuml ishin
prodhuar nga rreshteri L veteuml se hetuesit nuk e kishin qarteumlsuar ccedileumlshtjen e ndalimit teuml
djalit teuml saj neuml njeumlsineuml disiplinore se ata nuk e kishin identifikuar shkakun e leumlndimeve
neuml trupin e djalit teuml saj dhe se ata nuk kishin urdheumlruar njeuml raport teuml eksperteumlve peumlr
veumlrteteumlsineuml e neumlnshkrimit teuml djalit teuml saj neuml njeuml deklarateuml me shkrim duke shpjeguar
arsyet peumlr pushimin e tij teuml paautorizuar Ankuesja meuml tej pohoi se asaj nuk i ishte
dheumlneuml statusi i viktimeumls neuml procedureumln penale duke u mohuar keumlshtu njeuml mundeumlsi
efektive peumlr teuml sfiduar sjelljen e hetuesit
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata peumlrseriti qeumlndrimin e peumlrbashket teuml paleumlve se vdekja e djalit teuml ankueses
rezultoi nga peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse nga rreshteri L Si rezultat Gjykata seuml pari
vlereumlson peumlrshtatshmeumlrineuml e hetimit peumlr vdekjen e djalit teuml ankueses e pastaj vlereumlsimin
e rrethanave neuml lidhje me peumlrdorimin e forceumls Gjykata veumlren se sa i peumlrket aspektit
substancial teuml Nenit 2 neumlnparagrafi (a) rezultatet e autoriteteve vendase nuk kishin
peumlrfshireuml vlereumlsimin e kornizeumls ligjore qeuml peumlrcaktonte rrethanat peumlr peumlrdorimin e forceumls
kundeumlr njeuml ushtari qeuml po ikte Konstatimi neumlse faktet zbuluan njeuml shkelje teuml Nenit 2
ishte njeuml pyetje e dallueshme nga vlereumlsimi neumlse kishte ndonjeuml peumlrgjegjeumlsi penale nga
ana e rreshterit L Gjykata konsideron se standardi i aplikuar nga autoritetet vendase
ishte neumlse peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse ishte legjitim neuml krahasim me ateuml se a ishte
absolutisht e domosdoshme standard ky i aplikuesheumlm sipas Nenit 2 sect 2 teuml
Konventeumls Tutje Gjykata veumlren se sipas ligjit peumlrkateumls vendas ishte e ligjshme peumlr
autoritetet peumlrkateumlse qeuml teuml qeumlllonin ndonjeuml teuml arratisur dhe se njeuml kornizeuml e tilleuml ligjore
54
ishte krejteumlsisht e mangeumlt dhe nuk peumlrfshinte nivelin e mbrojtjes me ligj teuml seuml drejteumls
peumlr jeteumln pasi nuk kishte hapeumlsireuml peumlr keumlrkeseumln e proporcionalitetit dhe nuk peumlrmbante
ndonjeuml mbrojtje tjeteumlr peumlr teuml parandaluar privimin arbitrar teuml jeteumls Prandaj Gjykata
gjen se kishte njeuml deumlshtim teuml peumlrgjithsheumlm nga shteti peumlrgjegjeumls peumlr teuml peumlrmbushur
detyrimin e vet sipas Nenit 2 teuml Konventeumls peumlr teuml siguruar teuml drejteumln peumlr jeteuml duke
vendosur njeuml kornizeuml ligjore dhe administrative teuml peumlrshtatshme peumlr peumlrdorimin e forceumls
dhe armeumlve teuml zjarrit nga ana e forcave ushtarake kundeumlr ushtareumlve qeuml iknin
Peumlrsa i peumlrket peumlrdorimit aktual teuml forceumls dhe sjelljes seuml autoriteteve para incidentit
Gjykata veumlreumln se djali i ankueses nuk ishte i armatosur dhe nuk paraqiste rrezik peumlr ata
qeuml e shoqeumlronin ateuml apo paleumlt e treta Neuml keumlto rrethana ccedildo lloj peumlrdorimi i forceumls
potencialisht vdekjeprureumlse ishte i ndaluar bazuar neuml Neni 2 teuml Konventeumls pavareumlsisht
nga ndonjeuml rrezik i mundsheumlm Peumlr meuml tepeumlr ishte evidente se ka pasur mjete teuml tjera neuml
dispozicion peumlr teuml parandaluar ikjen e tij Sipas Gjykateumls sjellja e tij ishte duksheumlm e
parashikueshme pasi ai ishte gjetur lehteumlsisht neuml njeuml incident teuml meumlparsheumlm dhe
zyrtareumlt e tij komandues ishin teuml veteumldijsheumlm se po peumlrjetonte probleme psikologjike neuml
peumlrshtatjen me jeteumln neuml ushtri dhe peumlr keteuml peumlrpiqej teuml arratisej Megjithateuml nuk kishte
asnjeuml tregues se rreshteri L qeuml e kishte qeumllluar kishte marreuml udheumlzime teuml qarta rreth
sasiseuml seuml forceumls qeuml ishte e nevojshme neuml rrethana teuml tilla ose ishte pajisur me udheumlzime
peumlr teuml minimizuar rrezikun e humbjes seuml jeteumls Gjykata e konsideron shqeteumlsuese faktin
se i njeumljti rreshter me teuml cilin djali i ankueses kishte pasur njeuml grindje fizike meuml pareuml
ishte ngarkuar me detyreumln e shoqeumlrimit teuml tij Shoqeumlrimi ishte organizuar neuml meumlnyreuml teuml
pakonsideruar dhe vendimi teuml komandantit peumlr tia besuar rreshterit detyreumln e
shoqeumlrimit teuml tij kishte nuk ishte beumlreuml neuml peumlrputhje me shkalleumln e duhur teuml kujdesit Si
pasojeuml Gjykata gjen se autoritetet nuk arriteumln teuml minimizojneuml neuml maseumln meuml teuml madhe
mundeumlsineuml e peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse dhe ccedildo rrezik peumlr jeteumln e djalit teuml
ankueses Neuml teuml shumteumln e rasteve korniza ligjor peumlrkateumlse peumlr peumlrdorimin e forceumls
kishte qeneuml neuml thelb e mangeumlt dhe djali i ankueses ishte vrareuml neuml rrethana neuml teuml cilat
peumlrdorimi i armeumlve teuml zjarrit peumlr teuml parandaluar ikjen e tij nuk ishte neuml papajtueshmeumlri
me Nenin 2 teuml Konventeumls Bazuar neuml teuml gjitha keumlto Gjykata gjen se ka shkelje te Nenit
2 (a) teuml Konventeumls
Sa i peumlrket aspektit procedural teuml Neni 2(b) Gjykata veumlren se hetimi ishte i pavarur dhe
u krye me njeuml shpejteumlsi teuml mjaftueshme Gjykata vuri neuml dukje se hetimet penale peumlr
vdekjen e z Putintsev kishin qeneuml teuml kryera nga njereumlz teuml pavarur nga personeli i
garnizonit si dhe prokuroria e ushtriseuml e cila nuk ishte e lidhur me garnizonin apo
njeumlsineuml ushtarake teuml viktimeumls Hetimet ishin hapur menjeumlhereuml pas vrasjes dhe hetimet
kryesore ishin marreuml teuml njeumljteumln diteuml ose pak koheuml pas Pas mbylljes dhe rihapjes seuml
hetimit hetuesit kishin ndjekur udheumlzimet nga prokurori i rangut meuml teuml larteuml dhe kishte
kryer njeuml numeumlr teuml ekzaminimeve shteseuml Autoritetet hetuese nuk kishin deumlshtuar teuml
keumlrkonin deumlshmi shtese Peumlr meuml shumeuml edhe pse ankueses nuk i ishte dheumlneuml statusi i
viktimeumls Gjykata vuri neuml dukje se ajo ishte intervistuar disa hereuml dhe gjateuml hetimeve
ajo neuml meumlnyreuml aktive ishte ankuar peumlr shkeljetdefektet e pretenduara Neuml keumlto rrethana
vendimi peumlr teuml mos dheumlneuml statusin e viktimeumls nuk e minimizoi efektivitetin e hetimit
Prandaj Gjykata konstaton se autoritetet kishin ndeumlrmarreuml hapa teuml arsyesheumlm peumlr teuml
siguruar provat lidhur me incidentin dhe teuml peumlrcaktojneuml rrethanat neuml teuml cileumln ajo kishte
ndodhur Hetimi ishte i pavarur dhe kishte qeneuml i kryer me shpejteumlsi teuml mjaftueshme Si
55
pasojeuml Gjykata gjen se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 2 (b) sa i peumlrket detyrimit te
autoriteti shteteror peumlr teuml kryer njeuml hetim efektiv
Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata vendosi qeuml Rusia trsquoi paguajeuml ankueses
vlereumln prej 45000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-material
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls peuml sa i peumlrket apekteve substanciale
ndeumlrsa nuk ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls bazuar neuml kerkesat procedurale [njeumlzeumlri]
56
Gorovenky dhe Bugara kundeumlr Ukraineumls - 3614605 4241805
12 janar 2012 [Seksioni i Pesteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e goditjes me armeuml nga njeuml zyrtar policie neuml drejtim
teuml dy personave duke peumlrdorur armeumln e tij zyrtare qeuml i ishte dheumlneuml neuml kundeumlrshtim me
rregulloret e brendshme ka shkelje
Neni 13
Deumlshtim neuml peumlrmbushjen e detyrimit teuml shtetit peumlr zhdeumlmtim e panevojshme peumlr
shqyrtim ndaras
Fjaleumlt kyccedile goditje me armeuml vrasje polic organ shteteumlror mospeumlrgjegjeumlsi
shteteumlrore mospeumlrmbyshje e obligimeve veprime teuml kundeumlrligjshme
Ankuesit peseuml shtetasit ukrainaseuml z Leonid Oleksandrovych Gorovenko (i ati i A
Gorovenko) znj Nadiya Vitaliyivna Gorovenko (e eumlma e A Gorovenko) znj Tetyana
Oleksandrivna Bugara z Oleksandr Volodymyrovych Bugar dhe znjsh Viktoriya
Volodymyrivna Bugara (bashkeumlshortja dhe feumlmijeumlt e V Bugara) parashtruan dy ankesa
teuml ndara (numeumlr 3614605 dhe 4241805) kundeumlr shtetit teuml Ukraineumls Marreuml parasysh
sfondin e peumlrbashkeumlt faktik dhe ligjor neuml pajtim me rregullin 42(1) teuml Rregullave teuml
Gjykateumls kjo e fundit kishte vendosur qeuml teuml bashkonte ankesat
Faktet e rastit
Teuml afeumlrmit e ankuesve ishin qeumllluar nga D njeuml zyrtar policor i cili nuk ishte neuml detyreuml
Ngjarja kishte ndodhur me 22 neumlntor 1999 pak pas mesnateumls D neuml ateuml koheuml
zeumlvendeumlsshef i departmentit peumlr hetime kriminale neuml zyreumln policore teuml qarkut
Pyatykhatky ishte duke u kthyer nga njeuml udheumltim privat me njeuml vetureuml qeuml vozitej nga i
njohur i tij z V Bugara Ankuesi i treteuml ishte gjithashtu neuml vetureuml Pas njeuml zeumlnke me
z V Bugara D i cili ishte i dehur kishte shteumlneuml dhe e kishte leumlneuml ateuml teuml vrareuml duke
peumlrdorur armeumln e tij policore teuml cileumln ai e bartte me vete gjateuml gjitheuml koheumls Meuml pas D
ka provuar teuml qeumlllojeuml edhe ankuesin e treteuml por duke mos pasur sukses Ankuesi i treteuml
kishte mundur teuml ikte
Pas ndodhiseuml seuml peumlrshkruar meuml sipeumlr D kishte beumlreuml peumlrpjekje qeuml teuml ndalonte veturat qeuml
kalonin Z A Gorovenko qeuml kishte rastiseuml teuml voziste neuml ateuml koheuml ishte ndalur dhe
kishte biseduar me D i cili kishte pretenduar se i eumlshteuml prishur makina dhe ka nevojeuml
peumlr ndihmeuml Sidoqofteuml z A Gorovenko ishte beumlreuml dyshues se diccedilka nuk kishte shkuar
neuml rregull dhe kishte beumlreuml peumlrpjekje teuml largohej D kishte qeumllluar z A Gorovenkon dhe
ishte peumlrpjekur qeuml teuml qeumlllonte edhe R qeuml po udheumltonte bashkeuml me z A Gorovenko
dhe e cila kishte peumlsuar leumlndime serioze Brenda njeuml koheuml teuml shkurteumlr D ishte kapur
nga kalimtareumlt dhe deumlrguar neuml stacion policor
Jo shumeuml koheuml pas incidentit policia kishte nisur njeuml hetim teuml brendsheumlm Raporti i cili
ishte neumlnshkruar me 23 neumlntor 1999 kishte veumlneuml neuml pah njeuml numeumlr ldquoshkaqesh dhe
57
parakushteshrdquo teuml cilat kishin rrjedheuml nga rregullativa e dobeumlt e qarkut Pyatykhatky dhe
zyrat policore rajonale teuml Dnipropetrovsk Raporti theksonte peumlrveccedil tjerash se eproreumlt
e larteuml kishin deumlshtuar teuml vlereumlsonin neuml meumlnyreuml teuml duhur karakterin e D kur e kishin
rekrutuar dhe meuml voneuml edhe promovuar ateuml Neuml veccedilanti Raporti u referohej disa
incidenteve qeuml deumlshmonin papeumlrshtatshmeumlrineuml e D peumlr sheumlrbim neuml departamentin
policor teuml sipeumlrtheksuar Gjateuml studimeve neuml kolegjin e policiseuml D ishte shkarkuar nga
pozita e komandantit teuml seksionit peumlr shkak teuml abuzimit me alokool Neuml vitin 1994 ai i
kishte shkaktuar leumlndime trupore njeuml personi me inicialin Sh dhe ishte sanksionuar neuml
tri raste teuml ndryshme peumlr shkelje disiplinore Raporti theksonte tutje se eproreumlt policoreuml
kishin deumlshtuar teuml zbatonin dhe ruanin disiplineumln ndaj varteumlsve teuml tyre
Me 22 neumlntor 1999 zyra e prokurorit lokal kishte paraqitur kalleumlzimin penal kundeumlr D
Neuml proces teuml zhvillimit teuml rastit gjyqeumlsor ankuesit kishin ngritur padi civile kundeumlr D-
seuml dhe njeumlkoheumlsisht Zyreumls Rajonale Policore teuml Dnipropetrovsk dhe kishin keumlrkuar
deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin material dhe jo-material
Me njeuml aktgjykim teuml dateumls 14 neumlntor 2000 Gjykata Rajonale e Dnipropetrovsk e kishte
shpallur D fajtor peumlr vrasje teuml shumeumlfishta peumlrveccedil veprave teuml tjera dhe e kishte deumlnuar
me burgim teuml peumlrjetsheumlm Gjykata gjithashtu kishte urdheumlruar deumlmshpeumlrblim monetar
peumlr teuml dy familjet e ankuesve shumeuml kjo qeuml do teuml paguhej nga D Gjykata tutje kishte
vendosur qeuml padia e ankuesve kundeumlr Zyreumls Rajonale Policore teuml Dnipropetrovsk teuml
shqyrtohej neuml procedureuml teuml ndareuml civile
Neuml shkurt teuml vitit 2003 ankuesit kishin ngritur padi kundeumlr Zyreumls Rajonale Policore teuml
Dnipropetrovsk dhe departamentit lokal teuml Thesarit Shteteumlror teuml Ukraineumls neuml Gjykateumln e
Qarkut teuml Dnipropetrovsk duke keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlm jo-material Neuml
mbeumlshtetje teuml pretendimeve teuml tyre ata u ishin referuar gjetjeve teuml aktgjykimit njeuml
vendimi teuml posaccedileumlm teuml dateumls 14 neumlntor 2000 dhe Raportit teuml 23 neumlntorit 1999 qeuml kishte
rezultuar nga hetimi i brendsheumlm Me 5 mars 2003 Gjykata kishte hedhur poshteuml
padineuml e ankuesve Peumlrfundimisht meuml 10 korrik 2003 dhe 4 prill 2005 Gjykata
Rajonale e Apelit peumlr rajonin e Dnipropetrovsk dhe Gjykata Supreme e Ukraineumls
respektivisht kishin hedhur poshteuml apelimet e beumlra nga ankuesit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Si fillim Qeveria e Ukraineumls nuk ka paraqitur pikeumlpamjet e saj neuml lidhje me
pranueshmeumlrineuml e ankeseumls Gjykata veumlren se ankesa nuk eumlshteuml qartazi e pabazuar
brenda kuptimit teuml Nenit 35(3) teuml Konventeumls Tutje veumlren se nuk eumlshteuml e
paparanueshme mbi bazeuml teuml ccedilfareumldo arsyeje tjeteumlr Keumlsisoji ankesa eumlshteuml shpallur e
pranueshme
Ankuesit pretendojneuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls me arsyetimin se duke deumlshtuar
teuml mbikeumlyreuml mbajtjen dhe peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit nga zyrtari policor D shteti
nuk ka peumlrmbushur detyrimet pozitive qeuml peumlrcaktohen neuml keumlteuml nen Ankuesit u janeuml
referuar incidenteve teuml shumta qofteuml nga njeuml e kaluar e largeumlt apo e afeumlrt kur zyrtari
policor D ka abuzuar me alkool dhe eumlshteuml sjelleuml neuml meumlnyreuml teuml dhunshme Pavareumlsisht
keumlsaj ai eumlshteuml lejuar teuml mbajeuml armeuml diteumln dhe nateumln Deumlshtimi i eproreumlve teuml tij peumlr teuml
mbikeumlqyrur peumlrputhshmeumlrineuml me rregullat peumlr peumlrdorim teuml armeumlve teuml zjarrit nga
varteumlsiteuml e tyre janeuml pranuar shprehimisht neuml hetimin e brendsheumlm policor dhe neuml
vendimet e gjykateumls teuml dateumls 14 neumlntor 2000 Peumlrkundeumlr keumlsaj ankuesit kaneuml pretenduar
58
se keumlto peumlrfundime janeuml injoruar nga gjykatat kombeumltare neuml procedurat civile peumlr
deumlmshpeumlrblim duke shkelur neuml keumlteuml meumlnyreuml Nenin 2 teuml Konventeumls
Nga ana e saj Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se shteti ka vepruar neuml peumlrputhje me
detyrimet procedurale teuml Nenit 2 teuml Konventeumls duke kryer hetim efektiv dhe deumlnuar D
peumlr veprimet e tij Qeveria meuml tej thekson se autoritetet shteteumlrore nuk kaneuml qeneuml neuml
dijeni teuml njeuml rreziku real dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr jeteumln e familjareumlve teuml ankuesve Peumlr
meuml tepeumlr D nuk ka qeneuml duke vepruar neuml kapacitetin e tij zyrtar
Ankuesit gjithashtu kaneuml ngritur pretendime se shteti i paditur ka refuzuar teuml marreuml
peumlrgjegjeumlsineuml peumlr vdekjen e A Gorovenko dhe V Bugara teuml shkaktuar nga peumlrfaqeumlsuesi
i tyre (zyrtari policor D) dhe si rezultat teuml zhdeumlmtojeuml ata peumlr deumlmin e shkaktuar ashtu
siccedil parashihet neuml Nenin 13 teuml Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata fillimisht thekson faktet vendimtare teuml rastit duke rikujtuar se familjareumlt e
ankuesve janeuml qeumllluar me armeuml nga njeuml zyrtar policor D i cili neuml koheumln peumlrkateumlse nuk
ka qeneuml neuml detyreuml se incidenti ka ndodhur gjateuml njeuml udheumltimi privat dhe qeuml nuk ka
peumlrfshireuml ndonjeuml operacion teuml planifikuar policor ose ndjekje teuml rastit Neuml keumlteuml meumlnyreuml
veprimet private teuml D-seuml teuml karakterit serioz penal neuml parim nuk angazhojneuml
peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit sa i peumlrket aneumls peumlrmbajteumlsore teuml Nenit 2 teuml Konventeumls veteumlm peumlr
faktin se ai ka qeumllluar teuml jeteuml peumlrfaqeumlsues i shtetit
Megjithateuml Gjykata ka ripeumlrseumlritur se Neni 2 e detyron shtetin jo veteumlm teuml peumlrmbahet
nga marrja e qeumlllimshme dhe e jashteumlligjshme e jeteumls por edhe qeuml teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml
peumlrshtatsheumlm peumlr teuml garantuar jeteumln e teuml gjitheuml personave neuml juridiksionin e vet Ky
detyrim mund teuml zbatohet neuml situatat qeuml lidhen me keumlrkeseumln peumlr mbrojtje personale teuml
njeuml apo meuml shumeuml individeumlve teuml identifikuar qeuml meuml pareuml si caqe teuml mundshme teuml
sulmeve vdekjeprureumlse dhe neuml rastet qeuml ngrisin detyrimin peumlr teuml ofruar mbrojtje teuml
peumlrgjithshme peumlr shoqeumlrineuml Neuml rastin e fundit ky detyrim pozitiv peumlrfshineuml njeuml gameuml teuml
gjereuml sektoreumlsh dhe neuml parim rrjedheuml neuml kontekstin e ccedilfareumldo aktiviteti qofteuml ai publik
ose jo neuml teuml cilin rast e drejta neuml jeteuml mund teuml vihet neuml pyetje
Sidoqofteuml detyrimi pozitiv duhet interpretuar neuml njeuml meumlnyreuml qeuml nuk krijon njeuml barreuml teuml
papeumlrballueshme peumlr autoritetet marreuml parasysh neuml veccedilanti paparashikueshmeumlrineuml e
sjelljes njereumlzore dhe zgjedhjet operacionale qeuml duhen beumlreuml neuml kuptim teuml peumlrpareumlsive
dhe burimeve Neuml veccedilanti zgjedhja e mjeteve peumlr teuml siguruar zbatimin e detyrimeve
pozitive sipas Nenit 2 neuml parim bie brenda hapeumlsireumls [margjineumls] seuml vlereumlsimit teuml shtetit
Gjykata ka rikujtuar se neuml bazeuml teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore detyrimi i shtetit peumlr teuml
mbrojtur teuml drejteumln neuml jeteuml duhet teuml peumlrfshijeuml ndeumlrmarrjen e masave teuml arsyeshme peumlr teuml
garantuar sigurineuml e individeumlve dhe neuml rastet e leumlndimeve serioze ose vdekjes pasjen e
njeuml sistemi gjyqeumlsor teuml pavarur dhe efektiv qeuml siguron peumlrdorimin e mjeteve teuml
nevojshme ligjore peumlr teuml peumlrcaktuar faktet peumlr teuml mbajtur peumlrgjegjeumls ata qeuml janeuml fajtoreuml
dhe peumlr teuml ofruar zhdeumlmtim peumlr viktimat Neuml keumlteuml kuptim Gjykata veumlren se ndoneumlse
fajeumlsia e D neuml vrasjen e dy personave nuk mund teuml mohohet neuml njeuml numeumlr rastesh
eumlshteuml pranuar nga autoritetet kombeumltare se eproreumlt e zyrtarit policor D kaneuml deumlshtuar qeuml
teuml vlereumlsojneuml neuml meumlnyreuml teuml duhur personalitetin e tij dhe pavareumlsisht incidenteve
shqeteumlsuese qeuml kaneuml peumlrfshireuml D-neuml neuml teuml kaluareumln e kaneuml lejuar ateuml teuml mbajeuml armeumln e
cila ka ccediluar te incidenti neuml fjaleuml Peumlr me tepeumlr ligji peumlrkateumls kombeumltar shprehimisht
59
ndalon dheumlnien e armeumlve zyrtareumlve policoreuml teuml cileumlt nuk posedojneuml pajisjet e duhura peumlr
ruajtjen e tyre teuml sigurteuml Dhe siccedil eumlshteuml pranuar nga hetimi i brendsheumlm D nuk eumlshteuml
kontrolluar asnjeumlhereuml neumlse ai e ka ruajtur armeumln e tij neuml shteumlpi Neuml veccedilanti mungesa e
njeuml vendi peumlr ruajtje teuml sigurteuml mund teuml jeteuml arsyeja qeuml D ka mbajtur armeumln me vete
gjateuml gjitheuml koheumls qofteuml neuml ose jashteuml detyreumls Sidoqofteuml Gjykata veumlren se neuml
procedurat civile peumlr deumlmshpeumlrblim gjykata vendore nuk ka marreuml parasysh gjetjet e
meumlsipeumlrme duke vlereumlsuar se nuk ka lidhje kauzale ndeumlrmjet deumlshtimit teuml zyrtareumlve
policoreuml peumlr trsquou sjelleuml neuml pajtim me ligjin dhe vlereumlsuar neuml meumlnyreuml teuml drejteuml rastin kur
trsquou lejohet varteumlsve teuml tyre bartja e armeumls neuml njeuml aneuml dhe incidentit vdekjeprureumls qeuml
peumlrfshineuml keumlteuml varteumls neuml aneumln tjeteumlr Peumlr autoritetet shteteumlrore fakti qeuml D nuk ishte neuml
detyreuml zyrtare neuml momentin e shteumlnies me armeuml ishte e mjaftueshme peumlr teuml peumlrjashtuar
ccedilfareumldo peumlrgjegjeumlsie teuml mundshme teuml eproreumlve teuml tij pavareumlsisht peumlrfundimeve qarteuml teuml
kundeumlrta neuml hetimin e brendsheumlm dhe materialet e lidhura me rastin penal
Gjykata rithekson se shtetet keumlrkohet qeuml teuml peumlrcaktojneuml standarde teuml larta profesionale
brenda sistemeve teuml tyre teuml zbatimit teuml ligjit dhe teuml sigurojneuml se personat teuml cileumlt
sheumlrbejneuml neuml keumlto sisteme i ploteumlsojneuml kriteret e keumlrkuara Neuml veccedilanti kur shteti pajiseuml
forcat policore me armeuml zjarri jo veteumlm qeuml duhet ofruar trajnim teknik por zgjedhja e
zyrtareumlve qeuml u lejohet bartja e keumltyre armeumlve duhet gjithashtu trsquoi neumlnshtrohet njeuml
shqyrtimi teuml posaccedileumlm Neuml rastin konkret rrjedheuml se zyrtarit policor i cili kishte qeumllluar
me qeumlllim dy persona me armeumln e tij policore i ishte dheumlneuml arma neuml kundeumlrshtim me
rregulloret ekzistuese pasi nuk ishte kontrolluar se ku ai e mbante armeumln kur nuk ishte
neuml detyreuml zyrtare dhe se gjithashtu personaliteti i tij nuk ishte vlereumlsuar neuml meumlnyreuml teuml
drejteuml marreuml parasysh historineuml e meumlparshme teuml shkeljeve disiplinore Neuml keumlto rrethana
teuml veccedilanta Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret ka shkelje teuml detyrimeve
teuml shtetit sipas Nenit 2 teuml Konventeumls
Bazuar neuml Nenin 13 ankuesit pretendojneuml se shteti ka deumlshtuar teuml peumlrmbush detyrimin e
vet peumlr zhdeumlmtim sipas Nenit 13 peumlr faktin se nuk ka marreuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlr vdekjen e
dy teuml afeumlrmve teuml tyre Gjykata vlereumlson se kjo ankeseuml ka teuml njeumljtin sfond faktik sikurse
ccedileumlshtjet e shqyrtuara neuml bazeuml teuml Nenit 2 teuml Konventeumls andaj nuk eumlshteuml e nevojshme peumlr
shqyrtim ndaras
Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata vendos qeuml mbi baza teuml drejtshmeumlriseuml trsquou ofrojeuml
individualisht ankuesit teuml pareuml teuml treteuml teuml kateumlrt dhe teuml pesteuml nga dymbeumldhjeteuml mijeuml
(12000) EUR neuml lidhje me deumlmin jo-material Ndeumlrkaq sa u peumlrket kostove dhe
shpenzimeve duke u mbeumlshtetur neuml dokumentet neuml posedim Gjykata e ka vlereumlsuar teuml
arsyeshme qeuml trsquou njoheuml shumat prej 150 EUR (ankuesit teuml pareuml) dhe 2099 EUR
(ankuesit teuml treteuml) peumlr teuml mbuluar kostot e procedurave para Gjykateumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme neuml lidhje me Nenet 2 dhe 13 teuml Konventeumls
dhe pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls teuml papranueshme dhe gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml
Konventeumls dhe konstaton si teuml panevojshme peumlr shqyrtim ankeseumln sipas Nenit 13 teuml
Konventeumls [njeumlzeumlri]
60
Andreas Manitaras dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 5459100
3 qershor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2
Shkelje e te drejteumls neuml jete si pasojeuml e vrasjes seuml pretenduar teuml Ioannis Manitaras e
pabazuar
Neni 3
Pretendim se vrasja dhe trajtimin pasues i trupit teuml viktimeumls dhe familjes seuml tij peumlrbeumlnin
trajtim ccedilnjereumlzor ose degradues e pabazuar
Neni 8 13 dhe 14
Shkelje teuml seuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml tyre familjare mungeseuml e hetimeve teuml
duhura peumlr vdekjen e pretenduar dhe diskriminim peumlr shkak teuml origjineumls greko-qipriote
e pabazuar
Fjaleumlt kyccedile vrasje e pretenduar vdekje natyrore hetim adekuat degradim trajtim
ccedilnjereumlzor e drejta neuml shteumlpi dhe familje diskriminim etnik mjete efektive
Ankuesit z Andreas Manitaras (ankuesi i pareuml) z Elias Elia (ankuesi i dyteuml) z
Panayiotis Elia (ankuesi i treteuml) ZnjAnna Manitara (ankuesja e kateumlrt) Zonja
Evangelia Manitara (ankuesja e pesteuml) zJohn Manitaras (ankuesi i gjashteuml) gjashteuml
shtetas qiprioteuml me origjineuml greko-qipriote Ankuesit paraqiteumln ankeseumln neuml emeumlr teuml tyre
dhe neuml emeumlr teuml Ioannis Manitaras njeuml shtetas qipriot me origjineuml greko-qipriote i
lindur neuml 1914 dhe kishte vdekur meuml 4 prill 1999 Ankuesi i pareuml dyteuml treteuml kateumlrt dhe
pesteuml janeuml feumlmijeumlt e Ioannis Manitaras dhe ankuesi i gjashteuml eumlshteuml nipi i tij
Faktet e rastit
Paraardheumlsi i ankuesve z Ioannis Manitaras kishte lindur dhe rritur neuml fshatin
Rizokarpaso neuml gadishullin Karpas neuml rrethin e Famagusta neuml Qipron veriore Ai
punoi atje si njeuml fermer dhe kishte njeuml shteumlpi me disa toka Pas ndeumlrhyrjes turke teuml vitit
1974 Ioannis Manitaras mbeti neuml Rizokarpaso bashkeuml me njeuml grup teuml vogeumll teuml banoreumlve
greko-qiprioteuml teuml gadishullit Karpas qeuml vazhdojneuml teuml jetojneuml atje neumln pushtimin turk e teuml
ldquoenklavuarrdquo Neuml shkurt 1998 ai deumlshmoi peumlr delegacionin e Komisionit Evropian peumlr teuml
Drejtat e Njeriut neuml rastin e Qipros kundeumlr Turqiseuml11 neuml njeuml seanceuml teuml mbajtur neuml hotelin
Ledra neuml Nikosia Meuml 4 prill 1999 Ioannis Manitaras u gjet i vdekur neuml shteumlpineuml e tij
Rizokarpaso Sipas raporti teuml njeuml mjekut teuml peumlrgjithsheumlm i autorizuar nga autoritetet
lokale peumlr teuml kryer autopsineuml Ioannis Manitaras kishte vdekur nga njeuml infeksion
miokardit Rrjedhimisht njeuml deklarateuml peumlr shtyp u leumlshua nga Ministria e Jashtme
Ccedileumlshtje teuml Republikeumls Turke teuml Qipros Veriore (TRNC) duke konfirmuar gjetjet e
keumltij raporti Njeuml oficer mjekeumlsor nga Forcat Paqeruajteumlse teuml OKB-se neuml Qipro
11 Qipro kundeumlr Turqiseuml [DhM] nr 2578194 GjEDNj 2001-IV
61
(UNFICYP) i cili ishte i pranisheumlm neuml ekzaminimi pas vdekjes gjithashtu peumlrgatiti njeuml
raport teuml shkurteumlr pa iu referuar shkakut teuml vdekjes
Ankuesit pretendojneuml se nuk ishin neuml gjendje teuml varrosnin teuml ndjerin neuml shteumlpineuml e tij
peumlr shkak teuml kufizimeve mbi lirineuml e adhurimit religjioz dhe peumlr shkak teuml vandalizmit teuml
vazhduesheumlm teuml varreve greko-qipriote Keumlshtu ata beumlneuml aranzhime qeuml i ndjeri teuml
varrosej neuml pjeseumln jugore teuml Qipros Ata pohojneuml se trupi iu doreumlzua atyre neuml njeuml
meumlnyreuml veccedilaneumlrisht shqeteumlsuese dhe mosrespektuese dhe se Autoritetet turke treguan
njeuml mungeseuml teuml ploteuml respekti peumlr familjen e viktimeumls Neuml veccedilanti ata deklarojneuml se kur
iu doreumlzua atyre trupi i teuml vdekurit u mbulua pjeseumlrisht neuml njeuml mbuleseuml teuml vjeteumlr dhe
nuk ishte neuml njeuml arkivol teuml peumlrkohsheumlm ose qese teuml trupit Meuml tej ankuesit teuml gjashteuml
nipit teuml teuml ndjerit i ishte refuzuar leja peumlr teuml shoqeumlruar ankuesit e pareuml teuml dyteuml dhe teuml
treteuml peumlr neuml fshatin Rizokarpaso meuml 5 prill 1999 peumlr njeuml viziteuml teuml shkurteumlr peumlr teuml marreuml
rrobat e Ioannis Manitaras dhe gjeumlra teuml tjera e nevojshme peumlr funeralin dhe varrimin
Neuml aneumln tjeteumlr pas vdekjes seuml Ioannis Manitaras neuml Spitalin e Peumlrgjithsheumlm neuml Nikosia
u ndeumlrmorreumln disa ekzaminime Fillimisht meuml 7 prill 1999 neuml spitalin e peumlrgjithsheumlm
neuml Nikosia u krye njeuml ekzaminim i dyteuml pas vdekjes nga dy specialisteuml (njeuml i emeumlruar
nga familja e teuml ndjerit dhe njeuml nga Qeveria e Republikeumls seuml Qipros) neuml prani teuml
veumlzhguesve teuml Kombeve teuml Bashkuara Peumlrfundimet e keumltyre ekzaminimeve ishin se
nuk kishte asnjeuml proveuml teuml trombozeumls seuml arteries koronare infarkt miokardi apo episode
teuml reumlndeumlsishme ishemike teuml meumlparshme dhe se shkaku i vdekjes ishte trauma e reumlndeuml
neuml vertebreumln e qafeumls seuml mitreumls peumlr shkak teuml zbatimit teuml forceumls seuml tepruar Me keumlrkeseuml teuml
Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Republikeumls seuml Qipros raportet e teuml dy ekzaminimeve post
mortem u shqyrtuan nga njeuml Patolog Shteteumlror Ligjor neuml Institutin e Mjekeumlsiseuml Ligjore
neuml Universitetin e Danimarkeumls Jugore Ai u pajtua me konkluzionet e raportit teuml dyteuml
post-mortem dhe kritikoi teuml parin se nuk i peumlrmbushte standardet ndeumlrkombeumltare
Meuml 20 maj 1999 dosja iu referua Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml TRNC i cili
rekomandoi hetimin tek njeuml mjek Mjeku mbrojteumls shqyrtoi dosjen dhe arriti neuml
peumlrfundimin se i vdekuri kishte vdekur nga vdekja e natyrshme peumlr shkak teuml infarktit teuml
miokardit dhe se nuk kishte asnjeuml indikacion se ai kishte qeneuml viktimeuml e njeuml akti dhune
Gjithashtu para Gjykateumls Qeveria paraqiti njeuml keumlrkeseumlpeumlr njeuml raport nga njeuml Patologu
dhe Ligjeumlrues o Larteuml neuml Departamentin e Mjekeumlsiseuml Ligjore teuml Dublin Trinity College
Me keumlrkeseumln e UNFICYP ky i fundit shqyrtoi dokumente teuml ndryshme raporte
shkencore video dhe fotografi neuml lidhje me vdekjen e Ioannis Manitaras dhe gjithashtu
intervistoi teuml gjitheuml personat qeuml mund teuml jepnin informata peumlr rastin duke peumlrfshireuml
edhe aneumltareumlt e familjes seuml teuml ndjerit Patologu erdhi neuml perfundim se vdekja ishte
shkaktuar neuml meumlnyre teuml natyrshme nga njeuml ldquosulm i mundsheumlm neuml zemerrdquo
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesit pretendojneuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls peumlr vrasjen e Ioannis Manitaras
si dhe shkelje teuml Nenit 13 teuml Komventeumls peumlr shkak teuml peumlr mungeseumls seuml hetimit teuml duhur
peumlr vdekjen e tij Ankuesit me tutje u ankuan se vrasja e Ioannis Manitaras dhe trajtimi
pasues i trupit teuml tij dhe i familjes seuml tij peumlrbeumlnin trajtim degradues dhe ose ccedilnjereumlzor
neuml kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls si dhe shkelje teuml drejteumls seuml tyre peumlr
respektimin e jeteumls seuml tyre familjare dhe teuml shteumlpiseuml bazuar ne Nenin 8 Duke u bazuar
62
neuml Nenin 14 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan peumlr shkeljen e teuml drejtave teuml tyre
themelore peumlr shkak teuml origjineumls se tyre greko-qipriote
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata fillimisht deklaroi se elementet qeuml peumlrmban dosja nuk mund teuml mbeumlshtesin
teorineuml se Ioannis Manitaras ishte vrareuml Rrjedhimisht ankesat lidhur me vrasjen e tij
nuk mund teuml konsiderohen si teuml tilla Duke u bazuar neuml rrethanat e rasti Gjykata vie neuml
peumlrfundim qeuml z Ioanis Manitras kishte vdekur nga shkaqet natyrore dhe se autoritetet
kishin ndeumlrmarreuml veprimet e duhura peumlr teuml trajtuar rastin neuml peumlrputhje me Nenin 13
Gjykata po ashtu nuk eumlshteuml neuml gjendje teuml gjejeuml ndonjeuml element teuml shkeljes seuml Nenit 3
dhe 8 neuml lidhje me kushtet e jeteseumls seuml Ioannis Manitaras neuml rajonin e enklavuar teuml
Karpas Keumlto kushte teuml jeteseumls nuk janeuml sjelleuml neuml veumlmendjen e Gjykateumls neuml kuadeumlr teuml
aplikacionit teuml tanisheumlm i cili u peumlrqendrua neuml vdekjen e z Manitaras dhe ngjarjet qeuml
pasojneuml ateuml
Sa i peumlrket kushteve neuml teuml cilat trupi i Ioannis Manitaras iu doreumlzua ankueseve -
sidomos fakti se trupi ishte mbuluar me njeuml mbuleseuml teuml vjeteumlr dhe jo neuml njeuml arkivol teuml
peumlrkohsheumlm - Gjykata i referohet rastit teuml Akpınar dhe Altun kunder Turqise12 ku kishte
konstatuar se gjymtimi i trupit teuml teuml afeumlrmve teuml ankueseve peumlrbeumln trajtim degradues
Megjithateuml Gjykata veumlren se rasti i tanisheumlm dallohet qarteuml nga ai i Akpınar dhe Altun
meqeumlnse nuk ka pretendime se trupi i zotit Manitaras peumlsoi ndonjeuml gjymtim Mbulimi i
trupit teuml vdekur nga njeuml material i papeumlrshtatsheumlm mund teuml keneuml provokuar vuajtje
psikologjike por Gjykata eumlshteuml e mendimit se vuajtja dhe dhimbja teuml cilat ankuesit
mund teuml keneuml ndjereuml nuk arriteumln nivelin minimal teuml ashpeumlrsiseuml qeuml do teuml binte brenda
fusheumlveprimit teuml Nenit 3 teuml Konventeumls E njeumljta vlen edhe peumlr refuzimin e lejimit teuml
ankuesit teuml gjashteuml peumlr teuml shoqeumlruar familjareumlt e tij neuml Rizokarpaso peumlr teuml marreuml gjeumlrat e
nevojshme peumlr funeralin dhe varrimin
Peumlr aq sa ankuesit peumlrmendin Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata i referohet ccedileumlshtjes seuml
Płoski kunder Polonise13 ku kishte gjetur se se refuzimi peumlr teuml lejuar njeuml teuml burgosur teuml
merrte pjeseuml neuml funeralet e prindeumlrve teuml tij peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje joproporcionale me teuml
drejteumln e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare Megjithateuml neuml rastin
aktual nuk eumlshteuml argumentuar se ankuesit ishin penguar neuml ndonjeuml meumlnyreuml peumlr teuml marreuml
pjeseuml neuml varrimin e Ioannis Manitaras Pretendimet e tyre lidhur me vandalizmin e
varreve teuml krishtera neuml rajonin e Karpas ose pamundeumlsineuml qeuml greko- qiprioteumlt teuml
vizitojneuml varret e teuml afeumlrmve teuml tyre nuk mbeumlshteten me deumlshmi faktike dhe neuml asnjeuml
rast nuk eumlshteuml veumlrtetuar se keumlto rrethana do teuml kishin ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml mbi
ankuesit Duhet teuml theksohet se vizita e ankuesve neuml shteumlpineuml e Ioannis Manitaras u
motivua ekskluzivisht nga qeumlllimi i marrjes seuml rrobave teuml teuml ndjerit dhe gjeumlrave teuml tjera
teuml nevojshme peumlr varrimin Nga kjo rrjedh se kjo ankeseuml eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe
duhet teuml refuzohet neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls
Tutje ankuesit pretenduan se shkeljet e teuml drejtave teuml tyre themelore ishin teuml motivuara
nga origjina e tyre greko-qipriote dhe se kjo peumlrbeumlnte diskriminim neuml kundeumlrshtim me
Nenin 14 teuml Konventeumls Praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls konstaton se diskriminimi
12 Akpınar dhe Altun kunder Turqise nr 5676000 sectsect 84-87 27 Shkurt 2007 13 Płoski kunder Polonise nr 2676195 sectsect 32-39 12 Neumlntor 2002
63
neumlnkupton trajtimin ndryshe pa ndonjeuml arsyetim objektiv dhe teuml arsyesheumlm personave
neuml situata relevante teuml ngjashme14 Megjithateuml jo ccedildo ndryshim neuml trajtim do teuml peumlrbeumljeuml
njeuml shkelje teuml Nenit 14 Duhet teuml veumlrtetohet se personat e tjereuml neuml njeuml situateuml analoge ose
peumlrkateumlsisht teuml ngjashme geumlzojneuml trajtim te ndryshem dhe se ky dallim eumlshteuml
diskriminues Neuml rastin konkret ankuesit nuk arriteumln teuml deumlshmonin se ata ishin trajtuar
ndryshe nga persona teuml tjereuml - peumlrkateumlsisht nga qiprioteumlt me origjineuml turke - teuml cileumlt ishin
neuml njeuml situateuml teuml krahasueshme Gjykata gjithashtu i referohet perfundimit teuml saj se teuml
drejtat themelore teuml ankuesve sipas Neneve 2 3 dhe 8 teuml Konventeumls nuk janeuml shkelur
Rrjedhimisht Gjykata gjen se ankesa eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe duhet teuml hidhet
poshteuml neuml pajtim me Nenin 35 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ankesa eumlshteuml qartazi e pabazuar neuml teuml gjitha pikat e pretenduara dhe
shpall keumlrkeseumln teuml papranueshme [njeumlzeumlri]
14 Willis kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 3604297 sect 48 GjEDNj 2002-IV
64
Isayeva kundeumlr Rusise - 5795000
24 shkurt 2005 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 2
Deumlshtim peumlr mbrojtjen e jeteumls si pasojeuml e veprimeve ushtarake teuml peumlrdorura dhe
mungeseuml e hetimeve efektive ka shkelje
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr adresim teuml shkeljeve teuml pretenduara ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile ndeumlrluftim popullsi civile kalim i sigurteuml bombardime e drejta
ndeumlrkombeumltare mbrojtje e civileumlve mungeseuml hetimi
Ankuesja znj Zara Adamovna Isayeva shtetase ruse e lindur dhe me vendbanim neuml
Ccedileccedileni
Faktet e rastit
Neuml tetor teuml vitit 1999 forcat ushtarake teuml Federateumls Ruse filluan operacion ushtarak neuml
Ccedileccedileni Neuml dhjetor teuml vitit 1999 forcat rebele ishin bllokuar nga avancimi i forcave
federale neuml Grozni ku edhe u beumlneuml luftime shumeuml teuml reumlnda
Sipas ankueses gjateuml operacionit forcat Ruse iu kaneuml leumlneuml forcave rebele teuml besojneuml se
ekziston kalim i sigurteuml peumlr ikje neuml mal Po ashtu rebeleumlt kaneuml paguar edhe teuml holla peumlr
informacion peumlr dalje dhe peumlr kalim teuml sigurteuml Nateumln voneuml me 29 janar 2000 luftuesit e
kaneuml leumlneuml qytetin e rrethuar duke leumlneuml keumlshtu luftuesit qeuml ta leumlshojneuml qytetin Mireumlpo
posa e laneuml qytetin keumlta teuml fundit ishin zeumlneuml neuml fusheuml teuml minuar ndeumlrsa artileria dhe
forcat ajrore i kishin bombarduar gjateuml gjitheuml rrugeumls
Meuml pastaj njeuml numeumlr i konsideruesheumlm deri neuml 4000 i lufteumltareuml Ccedileccedilen hyneuml neuml fshatin
e Katyr-Yurt hereumlt neuml meumlngjes me 4 shkurt 2000 Sipas ankueses ardhja e lufteumltareumlve
ka qeneuml e papritur dhe fshatareumlt as nuk ka qeneuml neuml dijeni peumlr luftimin qeuml do teuml
zhvillohej apo peumlr ndonjeuml kalim teuml sigurteuml Ndeumlrsa peumlr meuml tepeumlr fshati ka qeneuml i
deklaruar lsquozoneuml e sigurteumlrsquo prandaj ka paseuml edhe shumeuml teuml ardhur neuml fshat nga zonat tjera
teuml luftimeve neuml Ccedileccedileni Sipas ankueses bombardimi filloi hereumlt neuml meumlngjes me 4 shkurt
2000 Ankuesja dhe familja e saj u fsheheumln neuml bodrum teuml shteumlpiseuml po kur bombardimet
pushuan diku nga ora 1530 duke pareuml se teuml gjitheuml fshatareumlt po beumlheshin gati peumlr ta
leumlshuar fshatin edhe familja e ankuesit moreumln njeuml minibus peumlr teuml daleuml nga fshati Neuml
rrugeumltim e sipeumlr aeroplaneumlt u riparaqiteumln dhe i bombarduan makinat neumlpeumlr rrugeuml Si
pasojeuml e gjuajtjes djali i ankueses (23 vjeccedil) vdes Gjateuml gjuajtjes tri mbesat e saj po
ashtu vdiqeumln (15 13 dhe 6 vjeccedile) ndeumlrsa nipi i saj iu plagos reumlndeuml dhe mbeti neuml
karroceuml qeuml nga ajo koheuml dhe tre personat tjereuml neuml makineuml po ashtu u plagoseumln
Ankuesja pohoi se armeumlt kaneuml qeneuml shumeuml teuml reumlnda dhe se 150 persona u vraneuml e
shumeuml teuml tjereuml u zhvendoseumln dhe se nuk ka paseuml njoftim peumlr zoneuml teuml sigurteuml
Sipas Qeveriseuml lufteumltareumlt Ccedileccedilen ishin teuml armatosur reumlndeuml dhe pushtuan Katyr-Yurt
Shumeuml shteumlpi i sheumlndrruan neuml barrikada ndeumlrsa popullateumln e mbanin si mburojeuml
65
njereumlzore Pas hyrjes seuml forcave federale iu mundeumlsua kalimi i sigurteuml peumlr popullateumln
qeuml u lajmeumlrua neuml administrateumln e fshatit mireumlpo lufteumltareumlt e penguan largimin e
fshatareumlve
Hetimi i ngjarjes u beuml mireumlpo pas njeuml kohe u ndeumlrpre neuml mungeseuml teuml corpus delicti
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Qeveria keumlrkoi nga Gjykata qeuml ta deklarojeuml keumlrkeseumln teuml papranueshme peumlr shkak se
ankuesja ka deumlshtuar qeuml teuml shfryteumlzojeuml mjetet efektive juridike Qeveria paraqiti fakte se
autoritetet relevante kaneuml udheumlhequr dhe vazhdojneuml teuml udheumlheqin hetime peumlr rastet e
vdekjes leumlndimeve dhe shkateumlrrimin e pasuriseuml neuml Ccedileccedileni neuml harmoni me ligjet e
brendshme Po ashtu Qeveria pohoi se gjykatat neuml Ccedileccedileni neuml teuml veumlrteteuml nuk
funksionojneuml nga viti 1996 mireumlpo mjetet civile janeuml teuml mundshme peumlr ata teuml cileumlt janeuml
larguar nga Ccedileccedilenia Sipas praktikeumls iu lejohet qeuml teuml aplikojneuml neuml Gjykateumln Supreme
apo neuml Gjykata neuml vendet e tyre teuml rezidente
Lidhur me meritat e rastit Qeveria pretendonte se sulmi ishte pasojeuml e legjitimuar sipas
Nenit 2 sect 2 (a) pasi peumlrdorimi i forceumls neuml rrethanat e tilla ka qeneuml proporcional dhe
absolutisht i domosdosheumlm Qeveria po ashtu argumenton se popullata ka qeneuml e
informuar se duhet ta leumlshojeuml fshatin
Sipas ankueses mjeteve qe iu referohet Qeveria janeuml iluzore jo teuml mjaftueshme dhe jo
efektive Po ashtu ankuesja pohoi se operacioni anti-terrorist neuml Ccedileccedileni i udheumlhequr
nga agjenteumlt e shtetit eumlshteuml bazuar neuml dispozitat e Ligjit peumlr Shtypje teuml Terrorizmit duke
mos i peumlrcaktuar limitet e teuml drejtave dhe nuk ka parapareuml mjete efektive peumlr viktimat
Po ashtu sipas ankueses ka qeneuml praktikeuml e gjateuml e deumlshtimit teuml keumlrkesave peumlr hetim
nga abuzimet teuml beumlra nga udheumlheqja dhe aneumltareumlt e policiseuml efektive si gjateuml koheumls seuml
lufteumls po edhe gjateuml paqes Sipas ankueses Qeveria nuk ka arriteuml teuml paraqeseuml deumlshmi se
mjetet qeuml ekzistojneuml neuml teori janeuml teuml mundshme dhe mundeumlsojneuml realizim teuml arsyesheumlm
Lidhur me meritat e rastit ankuesja pretendon se ka ceumlnim teuml Nenit 2 teuml Konventeumls dhe
se e drejta e saj peumlr jeteuml dhe e drejta peumlr jeteuml e djalit teuml saj eumlshteuml e ceumlnuar nga veprimet
ushtarake Sipas saj forcat Federale Ruse do teuml duhej teuml ishin teuml veteumldijshme peumlr rrugeumln
e kontrolluar nga forcat rebele ndeumlrsa peumlr meuml shumeuml ka fakte qeuml sugjerojneuml se neuml
meumlnyreuml teuml qeumlllimshme eumlshteuml organizuar vendkalim peumlr rebeleumlt me qeumlllim teuml ardhjes seuml
tyre neuml fshat duke peumlrfshireuml vendin Katyr-Yurt ku edhe janeuml gjuajtur me armeuml Asnjeuml
korridorkalim i sigurteuml nuk ishte beumlreuml peumlr civileumlt po popullata civile ishte mbajtur neuml
bllokim teuml rrugeumlve Po ashtu janeuml gjuajtur me artileri shumeuml teuml reumlndeuml duke konkluduar
se nuk i janeuml peumlrmbajtur rregullave relevante e teuml drejteumls humanitare ndeumlrkombeumltare qeuml
udheumlheqin peumlrdorimin e forceumls gjateuml operacioneve ushtarake teuml peumlrfshireuml edhe civileuml
gjateuml konfliktit teuml armatosur Ndeumlrsa Qeveria ka deumlshtuar teuml paraqeseuml dokumentet lidhur
me hetimin
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata nuk mori asnjeuml vendim lidhur me shterrjen e mjeteve
juridike vendase neuml fazeumln e pranueshmeumlriseuml duke gjetur se kjo pyetje ishte shumeuml e
lidhur ngushteuml me meritat E njeumljta veumlrejtje paraprake qeuml eumlshteuml ngritur nga ana e
Qeveriseuml neuml fazeumln e shqyrtimit teuml pranueshmeumlriseuml seuml rastit Gjykata eumlshteuml e detyruar teuml
66
vlereumlsojeuml argumentet e paleumlve neuml bazeuml teuml dispozitave teuml Konventeumls dhe praktikeumls
peumlrkateumlse
Lidhur me shterrjen e mjeteve juridike Gjykata veumlren se rregulli i shtjerrjes se mjetit
efektiv juridik eumlshteuml i obliguesheumlm neumlse eumlshteuml i mundsheumlm dhe i mjaftuesheumlm neuml
sistemin juridik teuml vendit qeuml mundeumlson deumlmshpeumlrblim peumlr ceumlnimet qeuml pretendohen
Gjykata thekson se aplikimi i rregulleumls seuml shtjerrjes seuml mjetit efektiv juridik po ashtu
jepet si mundeumlsi sepse aplikohet neuml kontekst teuml makineriseuml peumlr mbrojtjen e teuml drejtave
teuml njeriut qeuml Shtetet Kontraktuese janeuml pajtuar po qeuml duhet teuml aplikohet me njeuml dozeuml teuml
fleksibilitetit dhe pa formalizeumlm teuml tepruar Sipas Gjykateumls rregulli i shtjerrjes seuml mjetit
efektiv juridik nuk eumlshteuml absolut apo i mundsheumlm qeuml teuml aplikohet menjeumlhereuml prandaj
eumlshteuml esenciale qeuml teuml shikohet peumlr rrethanat e ccedildo rasti Prandaj Gjykata duhet teuml keteuml
parasysh jo veteumlm ekzistenceumln e mjeteve formale juridike neuml sistemin juridik teuml
Shteteve Kontraktuese po edhe kontekstin e peumlrgjithsheumlm se si operojneuml dhe rrethanat
personale teuml aplikuesit Peumlr meuml shumeuml duhet teuml vlereumlsohet neumlses neuml rrethanat e rastit
aplikuesi ka beumlreuml ccedildo gjeuml qeuml ka qeneuml e pritur e arsyeshme peumlr teuml shtjerrur mjetet
juridike teuml vendit
Lidhur me keumlteuml ccedileumlshtje Gjykata pajtohet me ankuesen se kaneuml ekzistuar rrethana teuml
veccedilanta teuml cilat kaneuml ndikuar neuml pamundeumlsineuml e kryerjes seuml obligimit peumlr shtjerrjen e
mjetit efektiv juridik prandaj ankuesja nuk ka qeneuml e obliguar teuml ndjekeuml mjetet civile teuml
cilat i janeuml sugjeruar nga Qeveria Ndeumlrsa lidhur me mjetet juridike neuml ccedileumlshtjet penale
Gjykata veumlren se ankuesja nuk ka qeneuml e informuar peumlr progresin neuml hetim dhe asnjeuml
akuzeuml nuk eumlshteuml beumlreuml kundeumlr ndonjeuml individi
Lidhur me deumlshtimin peumlr mbrojtjen e jeteumlse drejteuml e garantuar me Nenin 2 teuml
Konventeumls Gjykata konsideron se ky nen mbulon jo veteumlm vrasjen e qeumlllimshme po
edhe situatat neuml teuml cilat lejohet peumlrdorimi i forceumls qeuml deumlrgojneuml neuml pasojeuml teuml
paqeumlllimshme Mireumlpo sipas Gjykateumls peumlrdorimi i forceumls duhet teuml jeteuml veteumlm
lsquoabsolutisht i domosdosheumlmrsquo si dhe autoritetet duhet teuml marrin masa qeuml teuml sigurohet se
ccedildo rrezik i jeteumls teuml minimizohet
Sipas fakteve teuml paraqitura nga paleumlt Gjykata veumlren se operacioni ushtarak neuml Katyr-
Yurt nuk ka qeneuml spontan Operacioni ka paseuml peumlr qeumlllim shuarjen e lufteumltareumlve dhe
eumlshteuml planifikuar meuml hereumlt mireumlpo nuk ka teuml dheumlna se neuml fazeumln peumlrgatitore eumlshteuml beumlreuml
peumlrpjekje peumlr evakuimin e civileumlve apo informim teuml meumlhersheumlm Po ashtu Gjykata
konsideron se peumlrdorimi i armeumlve teuml tilla neuml zona teuml populluara pa lufteuml dhe pa
evakuim eumlshteuml e veumlshtireuml teuml pranohet neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj Gjykata gjen
se eumlshteuml ceumlnuar Neni 2 i Konventeumls sipas obligimit peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln peumlr jeteuml teuml
aplikueses peumlr djalin e saj dhe tri mbesave
Lidhur me ccedileumlshtjen e hetimit teuml garantuar me Nenin 2 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se
ky Nen keumlrkon qeuml teuml ekzistojeuml njeuml formeuml e hetimit zyrtar efektiv kur individeumlt janeuml vrareuml
si rezultat i peumlrdorimit teuml forceumls nga ana e autoriteteve shteteumlrore Po ashtu konsideron
se qeumlllim esencial eumlshteuml qeuml hetimi teuml sigurojeuml realizim teuml ligjeve nacionale teuml cilat
mbrojneuml teuml drejteumln peumlr jeteuml Peumlr teuml qeneuml njeuml hetim efektiv peumlr vrasjen e supozuar teuml
paligjshme nga ana e agjenteumlve shteteumlroreuml peumlrgjitheumlsisht mund teuml konsiderohet si e
nevojshme qeuml personat peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e hetimeve teuml jeneuml teuml pavarur nga ata qeuml
janeuml teuml peumlrfshireuml neuml ngjarje Kjo neumlnkupton jo veteumlm mungeseumln e lidhjes hierarkike apo
institucionale por edhe njeuml pavareumlsi praktike Autoritetet duhet teuml jeneuml po ashtu
67
efektive neuml kuptimin qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml peumlrcaktojneuml se forca e peumlrdorur eumlshteuml e
justifikuar Autoritetet do teuml duhej teuml siguronin teuml dheumlna peumlr incidentin qeuml peumlrcaktojneuml
shkaqet e vdekjes si dhe peumlrgjegjeumlsineuml e personit Njeuml shpejteumlsi dhe ekspeditim i
arsyesheumlm eumlshteuml i neumlnkuptuar neuml keumlteuml kontekst Po ashtu duhet teuml keteuml njeuml element teuml
mjaftuesheumlm teuml shqyrtimit publik teuml hetimit apo rezultateve teuml tij peumlr teuml siguruar
llogaridheumlnie si neuml teori edhe neuml praktikeuml Shkalla e shqyrtimit publik teuml keumlrkuar mund
teuml ndryshojeuml nga rasti neuml rast Sidoqofteuml neuml teuml gjitha rastet teuml afeumlrmit e ardhsheumlm teuml
viktimeumls duhet teuml peumlrfshihen neuml procedureuml neuml ateuml maseuml qeuml eumlshteuml e nevojshme peumlr teuml
mbrojtur interesat e tij ose teuml saj legjitim
Sipas fakteve teuml rastit hetimi ishte hapur veteumlm pas njoftimit teuml ankeseumls drejtuar
Qeveriseuml seuml paditur neuml shtator teuml vitit 2000 Gjykata veumlrejti disa teuml meta serioze neuml
pjeseumln e dosjes seuml hetimit teuml paraqitur siccedil eumlshteuml mungesa e informacionit teuml besuesheumlm
peumlr deklarimin e zoneumls seuml sigurteumlrdquo Asnjeuml person nuk ishte identifikuar neuml mesin e
autoriteteve ushtarake ose civile si peumlrgjegjeumls peumlr deklarimin e korridorit dhe peumlr
sigurineuml e atyre qeuml e peumlrdorin ateuml Nuk eumlshteuml dheumlneuml sqarim peumlr mungeseumln e koordinimit
ndeumlrmjet njoftimeve teuml njeuml daljejekalimi teuml sigurteuml dhe mungeseumls seuml dukshme teuml
konsiderateumls qeuml ushtria i ka dheumlneuml neuml planifikimin dhe ekzekutimin e misionit teuml tyre
Peumlr meuml shumeuml informacioni rreth vendimit me teuml cilin ishte mbyllur procedura dhe
vendimet peumlr dheumlnien e statusit teuml viktimeumls nuk u janeuml komunikuar drejtpeumlrdrejt
ankueses dhe viktimave teuml tjera siccedil parashihet me legjislacionin peumlrkateumls vendas
Prandaj Gjykata nuk ishte e bindur qeuml ankuesja ishte informuar siccedil duhet peumlr
procedurat dhe mund teuml kishte kundeumlrshtuar rezultatet e tij Prandaj autoritetet kishin
deumlshtuar peumlr teuml kryer njeuml hetim efektiv neuml rrethanat e operacionit ushtarak Si pasojeuml
kishte shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls neuml kteuml kontekst
Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls Gjykata rithekson qeuml ky nen garanton
disponueshmeumlrineuml neuml nivel kombeumltar teuml mjeteve juridike peumlr teuml zbatuar thelbin e teuml
drejtave dhe lirive teuml Konventeumls neuml ccedilfareumldo meumlnyre qeuml ato mund teuml ndodhin peumlr tu
siguruar neuml rendin juridik teuml brendsheumlm Efekti i Nenit 13 pra eumlshteuml teuml keumlrkojeuml
sigurimin e mjeteve juridike teuml brendshme peumlr tu marreuml me substanceumln e njeuml ankese teuml
diskutueshme sipas Konventeumls dhe peumlr trsquoi dheumlneuml satisfaksionin e duhur edhe pse
Shteteve Kontraktuese u jepet njeuml diskrecion peumlr meumlnyreumln se si do trsquoi peumlrmbushin
detyrimeve teuml tyre qeuml rrjedhin nga kjo dispoziteuml e Konventeumls
Sa i peumlrket fakteve ankesa e ankueses ishte qartazi e diskutueshme peumlr qeumlllimet e
Nenit 13 Ajo duhet pra teuml keteuml qeneuml neuml gjendje teuml peumlrfitojeuml nga mjetet juridike
efektive dhe praktike qeuml mund teuml ccedilojneuml neuml identifikimin dhe deumlnimin e atyre qeuml janeuml
peumlrgjegjeumls dhe neuml dheumlnien e njeuml deumlmshpeumlrblimi peumlr qeumlllimet e Nenit 13 Megjithateuml
hetimi penal ishte i paefektsheumlm neuml ateuml qeuml i mungonte objektiviteti dhe thelbeumlsia ashtu
qeuml edhe efektiviteti i ccedildo mjeti tjeteumlr peumlrfshireuml mjetet juridike civile ishte minuar
rrjedhimisht Andaj Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls
Neuml keumlto rrethana bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata i ndan ankueses shumat neuml
vijim 1871000 EUR neuml emeumlr teuml deumlmit material 2500000 EUR neuml emeumlr teuml deumlmit jo
material dhe 1200000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore duke zbritur shumeumln prej
107400 EUR peumlr ndihmeuml juridike teuml marreuml nga Keumlshilli i Evropeumls
68
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 si pasojeuml e deumlshtimit teuml shtetit teuml paditur qeuml teuml
mbrojeuml teuml drejteumln peumlr jeteuml teuml ankuesit deumlshtimin peumlr marrjen e hetime efektive dhe
gjithashtu se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
69
Neni 3
Ndalimi i tortures
Askush nuk mund trsquoi neumlnshtrohet tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve cnjereumlzore ose
degraduese
70
Soering kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1403888
7 korrik 1989 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Shkelje e detyrimit peumlr parandalim teuml tortureumls dhe trajtimit ccedilnjereumlzor neuml rast teuml lejimit teuml
ekstradimi teuml njeuml peumlrsoni neuml Shtetet e Bashkuara ku mund teuml deumlnohet me vdekje dhe teuml
detyrohet teuml preseuml neuml ldquorreshtin e vdekjesrdquo peumlrpara ekzekutimit ka shkelje
Neni 6 sect 1 dhe 3
Shkelje e gjykimit teuml drejteuml si pasojeuml e mungeseumls seuml ndihmeumls juridike falas dhe mos
trajtim i duhur i rastit nuk ngritet ccedileumlshtje e ndareuml sa i peumlrket Nenit 6 sect 1 dhe nuk ka
juridiksion peumlr ccedileumlshtjen neuml neuml bazeuml teuml Nenit 6 sect 3
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efektive juridike neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile ekstradim deumlnim me vdekje rreshti i vdekjes keumlrkesa konkuruese
tortureuml trajtim ccedilnjereumlzor paleuml jokontraktuese
Ankuesi z Jen Soering shtetas gjerman i lindur meuml 1 gusht 1966
Faktet e rastit
Ankuesi ishte zhvendosur neuml Shtetet e Bashkuara me prindeumlrit e tij neuml mosheumln 11
vjeccedilare Nga muaji prill i vitit 1986 mbahej neuml gjendje arresti neuml Mbreteumlrineuml e
Bashkuar neuml pritje teuml ekstradimit peumlr neuml Shtetet e Bashkuara ku do teuml gjykohej peumlr
vrasje neuml shtetin e Virxhinias Ai dyshohej se meuml 30 mars 1989 neuml mosheumln 18 vjeccedilare
kishte vrareuml prindeumlrit e teuml dashureumls seuml tij neuml Bedford County teuml shtetit teuml Virxhinias
Neuml gusht teuml vitit 1986 Shtetet e Bashkuara keumlrkuan ekstradimin e z Soering mbi bazeumln
e Traktatit teuml Ekstradimit teuml vitit 1972 ndeumlrmjet SHBA-ve dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar
Neuml tetor 1986 Ambasada Britanike u paraqiti njeuml keumlrkeseuml Shteteve teuml Bashkuara ku
keumlrkonte sigurime se neuml rast se ankuesi ekstradohej dhe deumlnohej peumlr krimet ai nuk do
teuml deumlnohej me vdekje ose deumlnimi me vdekje nuk do teuml zbatohej
Neuml mars teuml vitit 1987 Qeveria e Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml gjithashtu i
keumlrkoi Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar ekstradimin e ankuesit peumlr ta gjykuar neuml lidhje me
vrasjet e pretenduara Keumlteuml e beumlri mbi bazeumln e shteteumlsiseuml seuml ankuesit dhe mbeumlshtetur neuml
Traktatin e Ekstradimit teuml vitit 1872 ndeumlrmjet Gjermaniseuml dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar
Neuml maj 1987 Qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar e njoftoi Republikeumln Federale teuml
Gjermaniseuml se ka arritur neuml peumlrfundimin se duhet teuml vazhdonte teuml shqyrtonte keumlrkeseumln e
Shteteve teuml Bashkuara peumlr ekstradimin e ankuesit dhe se kishte marreuml sigurime nga
Prokurori i Bedford County se nuk kishte peumlr qeumlllim teuml keumlrkonte deumlnimin me vdekje
Neuml qershor 1987 procedura e ekstradimit u zhvillua neuml Gjykateumln e Magjistrateumlve neuml
Boeuml Street Neuml keumlteuml rast ankuesi i paraqiti gjykateumls njeuml raport psikiatrik qeuml thonte se neuml
koheumln kur ishte kryer krimi ai vuante nga njeuml ccedilrregullim psikik gjeuml e cila e shkarkonte
71
ateuml nga peumlrgjegjeumlsia Peumlrkundeumlr keumlsaj Gjykata e Magjistrateumlve gjeti se kishte prova teuml
mjaftueshme peumlr ta ekstraduar ateuml neuml Shtetet e Bashkuara dhe se ankuesi duhej teuml priste
urdheumlrin e Sekretarit Britanik teuml Shtetit peumlr ta ekstraduar ateuml Njeuml keumlrkeseuml e meumlpastajme
peumlr rigjykim teuml ccedileumlshtjes ishte refuzuar Pretendimet e ankuesit ishin se sigurimet e
ofruara nga SHBA-teuml ishin aq teuml padobishme sa asnjeuml Sekretar Shteti i arsyesheumlm nuk
do trsquoi konsideronte si teuml keumlnaqshme ose teuml mjaftueshme sipas Nenit IV teuml Traktatit peumlr
Ekstradim
Meuml 3 gusht 1998 Sekretari i Shtetit ka neumlnshkruar urdheumlrin qeuml ankuesi trsquoi doreumlzohej
autoriteteve teuml Shteteve teuml Bashkuara Megjithateuml si rezultat i ankeseumls seuml paraqitur neuml
Gjykateumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe masave teuml peumlrkohshme mbrojteumlse
fillimisht teuml Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe meuml pas teuml Gjykateumls deri
neuml dateumln e vendimit teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut z Soering nuk ishte
transferuar neuml Shtetet e Bashkuara
Neuml aneumln tjeteumlr Ligji i aplikuesheumlm neuml shtetin e Virxhinias e njeh deumlnimin me vdekje
dhe personat teuml cileumlt marrin njeuml deumlnim teuml tilleuml duhet teuml presin neuml teuml ashtuquajturin rreshti
ose korridori i vdekjes Koha mesatare qeuml njeuml i burgosur kalon peumlrpara ekzekutimit
eumlshteuml gjashteuml deri neuml teteuml vjet Vonesat kryesisht rrjedhin si rezultat i kundeumlrpadive teuml teuml
deumlnuarve si neuml gjykatat shteteumlrore ashtu dhe neuml ato federale Mjeti i peumlrdorur i
ekzekutimit eumlshteuml goditja me energji elektrike
Peumlrveccedil Qeveriseuml seuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kundeumlr teuml cileumls ishte paraqitur rasti Qeveria
e Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml gjithashtu ishte peumlrfaqeumlsuar Pretendimi i
Qeveriseuml Gjermane mbeumlshtetej neuml Nenin 48(b) teuml Konventeumls qeuml i jep teuml drejteumln shtetit
teuml mbrojeuml peumlrpara Gjykateumls shtetasin e tij i cili pretendohet teuml jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml
Konventeumls
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon se vendimi i Sekretarit Britanik teuml Shtetit qeuml teuml transferojeuml ateuml praneuml
autoriteteve teuml Shteteve teuml Bashkuara po teuml zbatohej do teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3
teuml Konventeumls qeuml thekson se ldquoaskush nuk mund trsquoi neumlnshtrohet tortureumls ose deumlnimeve
ose trajtimeve cnjereumlzore ose poshtrueserdquo Andaj ccedileumlshtja e pareuml e shqyrtuar kishte teuml
beumlnte me ateuml neumlse ekstradimi nga njeuml shtet paleuml i Konventeumls te njeuml paleuml e treteuml mund teuml
krijojeuml peumlrgjegjeumlsineuml e keumltij shteti neuml bazeuml teuml Nenit 3 peumlr shkak teuml keqtrajtimit qeuml
personi i ekstraduar mund teuml vuajeuml neuml shtetin ku ekstradohet
Peumlrveccedil pyetjes neumlse kishte rrezik real qeuml ankuesi teuml deumlnohej me deumlnim me vdekje neuml
Virxhinia ccedileumlshtja kyccedile qeuml do teuml pasonte keumlteuml deumlnim kishte teuml beumlnte me fenomenin e
korridorit teuml vdekjes Peumlr dallim nga ankuesi dhe Qeveria e Republikeumls Federale teuml
Gjermaniseuml Qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk konsideronte se rreziku i deumlnimit
me vdekje peumlrmbante njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme teuml mundeumlsiseuml peumlr teuml veumlneuml neuml lojeuml
zbatimin e Nenit 3 teuml Konventeumls
Ankuesi gjithashtu kishte ngritur pretendime neuml bazeuml teuml Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas
tij mungesa e ndihmeumls ligjore falas neuml Virxhinia peumlr teuml financuar kundeumlrpaditeuml para
gjykatave federale do trsquoja pamundeumlsonte peumlrfaqeumlsimin ligjor sic keumlrkohet neuml Nenin
6(3c)
72
Seuml fundmi ankuesi kishte pretenduar shkelje teuml Nenit 13 pasi sipas tij nuk kishte
mjete efektive juridike neuml lidhje me pretendimin e tij qeuml kishte teuml beumlnte me Nenin 3 teuml
Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata ka beumlreuml teuml qarteuml neuml keumlteuml rast se Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut nuk
rregullon sjelljet e shteteve teuml cilat nuk janeuml paleuml e Konventeumls dhe as nuk peumlrmban
detyrime peumlr shtetet paleuml qeuml trsquoua imponojneuml standardet e Konventeumls shteteve teuml tjera
Gjithashtu Gjykata veumlren se ekstradimi si mjet peumlr teuml parandaluar shmangien nga
drejteumlsia nuk mund teuml shpeumlrfillet dhe se Konventa nuk peumlrmban njeuml teuml drejteuml qeuml
parandalon ekstradimin Neuml aneumln tjeteumlr Gjykata thekson se ndalesa absoluta e tortureumls
dhe e deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore ose poshtruese tregon se Neni 3 i Konventeumls
paraqet njeumlreumln prej vlerave meuml themelore teuml njeuml shoqeumlrie demokratike
Neuml parim Gjykata ka vlereumlsuar se institucionet e Konventeumls nuk shprehen neuml lidhje me
ekzistenceumln e shkeljeve teuml mundshme teuml Konventeumls Megjithateuml neuml rastin konkret teuml
mbrojtjes seuml Nenit 3 Gjykata ka vlereumlsuar se ekstradimi i njeuml personi teuml arrestuar nga
njeuml shtet paleuml mund teuml angazhojeuml peumlrgjegjeumlsineuml e keumltij shteti neuml bazeuml teuml Konventeumls neuml
rast se ka bazeuml thelbeumlsore peumlr teuml besuar se personi i ekstraduar do teuml ishte neuml rrezik qeuml teuml
ishte subjekt i tortureumls ose do teuml peumlrballej me njeuml rrezik teuml veumlrteteuml peumlr trsquou trajtuar neuml
meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe poshtruese neuml shtetin priteumls Keumlsisoji vendimi i njeuml shteti paleuml
peumlr teuml ekstraduar mund teuml ngriseuml ccedileumlshtje qeuml lidhen me Nenin 3 teuml Konventeumls
Neuml vijim teuml keumltij peumlrcaktimi dhe pasi Gjykata gjeti se kishte arsye thelbeumlsore peumlr teuml
besuar se neumlse ankuesi do ekstradohej neuml Shtetet e Bashkuara mund teuml deumlnohej me
vdekje dhe si pasojeuml e keumltij deumlnimi do teuml ekspozohej ndaj ldquofenomenit teuml rreshtit teuml
vdekjesrdquo ajo pranoi se ky fenomen paraqiste burim teuml trajtimit ose ndeumlshkimit
ccedilnjereumlzor dhe poshtrues
Tutje Gjykata sqaron se neuml pajtim me praktikeumln e saj gjyqeumlsore trajtimi ose ndeumlshkimi
duhet teuml jeteuml i njeuml shkalle minimale teuml ashpeumlrsiseuml peumlr teuml hyreuml kuadeumlr teuml Nenit 3 teuml
Konventeumls Neuml meumlnyreuml qeuml njeuml ndeumlshkim ose trajtim teuml jeteuml ldquocnjereumlzorrdquo ose ldquoposhtruesrdquo
vuajtja ose poshteumlrimi neuml cileumlndo rrethaneuml duhet teuml shkojeuml peumlrtej ndeumlshkimit apo
trajtimit teuml lidhur me njeuml formeuml teuml ndeumlshkimit legjitim
Gjykata shqryton meuml tej rrethanat e veccedilanta teuml rastit dhe fillimisht veumlren se njeuml i
burgosur i deumlnuar duhet teuml kalojeuml vite teuml teumlra jetese neuml ankth dhe tensioni neuml rritje peumlr
shkak teuml procedurave komplekse teuml pas-deumlnimit neuml Virxhinia Seuml dyti kushtet neuml
regjimin e posaccedileumlm teuml rreshtit ose korridorit teuml vdekjes gjithashtu janeuml faktor neuml
ccedileumlshtjen e Nenit 3 teuml Konventeumls Seuml treti mosha e re e ankuesit neuml koheumln e kryerjes seuml
vepreumls dhe gjendja e tij mendore neuml ateuml koheuml priren qeuml teuml sjellin ccedileumlshtjen e trajtimit
brenda peumlrmbajtjes seuml Nenit 3 Seuml fundmi ishte mundeumlsia e ekstradimit teuml tij neuml
Gjermani qeuml do teuml shmangte si rrezikun e mosndeumlshkimit teuml njeuml krimineli teuml arratisur
ashtu dhe rrezikun e vuajtjes intensive neuml rrestin e pritjes peumlr ekzekutim Neuml peumlrfundim
Gjykata peumlrcaktoi se vendimi i Sekretarit teuml Shtetit peumlr teuml ekstraduar ankuesin po qe se
do teuml zbatohej do teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls
Neuml lidhje me pretendimin e ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls peumlr ateuml se neuml
shtetin e Virxhinias mungonte ndihma juridike falas peumlr teuml financuar apelimet e
ndryshme neuml gjykatat federale Gjykata gjen se faktet e rastit konkret nuk shpeumlrfaqin
73
njeuml rrezik teuml mohimit flagrant teuml seuml drejteumls peumlr gjykim teuml drejteuml andaj nuk ngritet ccedileumlshtje
e ndareuml bazuar neuml Nenin 6 sect 3 teuml konventeumls Ndeumlrsa lidhur me pretendimet bazuar neuml
Nenin 6 sect 1 dhe sect 3 (d) Gjykata konstaton se nuk ka juridiksion
Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls neuml lidhje me
ateuml se nuk kishte mjete efektive juridike neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar Gjykata vie neuml
peumlrfundimin se keumlrkesat e keumltij neni nuk ishin shkelur Peumlr teuml ardhur neuml keumlteuml peumlrfundim
Gjykata kishte shqyrtuar procedurat gjyqeumlsore teuml ndjekura neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar
Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata theksoi se gjetja neuml lidhje me Nenin 3 neuml vetvete
paraqet deumlmshpeumlrblim teuml drejteuml peumlr qeumlllime teuml Nenit 50 teuml Konventeumls Gjykata po ashtu
i njohur ankuesit teuml drejteuml peumlr trsquoju kompensuar teuml gjitha shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme dhe gjen se vendimi peumlr teuml ekstraduar
ankuesin neuml qofteuml se do teuml ishte zbatuar do teuml kishte shkelur Nenin 3 teuml Konventeumls
ndeumlrsa lidhur me pretendimet bazuar neuml Nenet 6 dhe 13 teuml Konventeumls Gjykata gjen se
nuk ka shkelje [njeumlzeumlri]
74
Selmouni kundeumlr Franceumls - 2580394
28 qershor 1999 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Trajtim ccedilnjereumlzor deri neuml shkalleumln e tortureumls gjateuml koheumls seuml qeumlndrimit neuml paraburgim
policor ka shkelje
Neni 6 sect 1
Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml proces teuml drejteuml gjyqeumlsor si pasojeuml e tejzgjatjes seuml
procedurave ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile paraburgim ushtrim i dhuneumls leumlndime fizike dhe psiqike tortureuml tej-
zgjatje e procedurave masa jo-efektive
Ankuesi z Ahmed Selmouni me shteteumlsi teuml dyfishteuml holandeze dhe marokiene
Faktet e rastit
Ankuesit iu caktua burgimi prej trembeumldhjeteuml vjet pasi u deumlnua peumlr vepra penale teuml
trafikimit teuml drogeumls neuml Franceuml Pasi u arrestua meuml 25 neumlntor 1991 ankuesi u mbajt neuml
paraburgim peumlr tri diteuml Gjateuml keumlsaj kohe ai pretendon se ishte subjekt i keqtrajtimit
serioz e teuml peumlrseumlritur qeuml peumlrfshinte dhuneuml teuml vazhdueshme fizike dhe seksuale dhe
fyerje teuml vazhdueshme neuml baza nacionale Ankuesi u ankua vazhdimisht gjateuml
ekzaminimeve mjekeumlsore se ai ishte duke iu neumlnshtruar keqtrajtimit Njeuml mjek i
praktikeumls seuml peumlrgjithshme mjekeumlsore ekzaminioi ankuesin neuml seuml paku peseuml raste teuml
veccedilanta gjateuml tre diteumlve qeuml ai ishte paraburgosur Njeuml raport mjekeumlsor i peumlrgatitur me
kerkeseuml teuml ankuesit neuml peumlrgjigje teuml pretendimeve te tij vuri neuml dukje teuml pakteumln 22
deumlmtime teuml veccedilanta duke konkluduar se veumlrehen deumlmtime shenja teuml traumeumls si dhe
lezione teuml njeuml origjine traumatike [] teuml shkaktuara neuml njeuml koheuml qeuml korrespondon me
periudheumln e mbajtjes neuml polici Oficereumlt e policiseuml teuml peumlrmendur neuml deklaratat e
ankuesit pretendonin se leumlndimet ishin shkaktuar si pasojeuml e kacafytjes gjateuml arrestimit
Megjithateuml njeuml doktor i rishikoi sheumlnimet mjekeumlsore teuml ankuesit dhe neuml njeuml raport teuml
ndareuml komentoi se edhe pse disa nga deumlmtimet mund ti atribuohen peumlrleshjes gjateuml
arrestimit deumlmtimet e tjera janeuml shkaktuar pas arrestimit duke mbeumlshtetur keumlshtu
versionin e ngjarjes seuml ankuesit
Teuml gjitha vizitat mjekesore dhe intervistat u regjistruan dhe u deumlrguan tek Prokurori
Publik neuml Bobigny meuml 2 dhjetor 1992 si pjeseuml e procedurave teuml depozituara Neuml aneumln
tjeteumlr njeuml aktgjykim teuml dateumls 7 dhjetor 1992 Divizioni i Trembeumldhjeteuml i Gjykateumls Penale
neuml Bobigny deumlnoi ankuesin me peseumlmbeumldhjeteuml vjet burgim dhe peumlrjashtim teuml
peumlrhersheumlm nga territori francez Ndeumlrsa neuml njeuml procedureuml civile nga autoritetet
doganore ankuesi u urdheumlrua teuml paguante njeuml shumeuml totale prej njeumlzet e kateumlr milioneuml
franga franceze
Njeuml hetim i ri penal dhe civil i akuzave teuml pretenduara nga ankuesi u inicuaa neuml shkurt
teuml vitit 1993 Njeuml rishqyrtim mjekeumlsor neuml qershor teuml vitit 1993 vuri neuml dukje se plageumlt e
75
mbetura po sheumlronin mireuml por nuk gjeti prova peumlr sulme seksuale kryesisht peumlr shkak
teuml koheumls qeuml kishte kaluar qeuml nga veprat e pretenduara Mjeku vuri neuml dukje se ankuesi
nuk e peumlrmendi sulmin seksual neuml ateuml koheuml sepse ndihej i turpeumlruar Ankuesi
gjithashtu kishte probleme me syrin tij teuml majteuml por mjeku ekzaminues arriti neuml
peumlrfundimin se do teuml keumlrkohej ekzaminimi i meumltejsheumlm peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse kishte
lidhje midis keumltij deumlmtimi dhe keqtrajtimit teuml dyshuar Neuml njeuml aktgjykim teuml dateumls 16
shtator 1993 Gjykata e Ankesave e Parisit i zvogeumlloi deumlnimin me burg neuml trembeumldhjeteuml
vjet dhe e miratoi pjeseumln tjeteumlr teuml aktgjykimit Meuml 27 qershor 1994 Gjykata e
Kasacionit hodhi poshteuml ankeseumln e ankuesit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon se trajtimi i tij gjateuml qendrimit neuml paraburgim e kaloi pragun e
ashpeumlrsiseuml teuml keumlrkuar peumlr tu konsideruar tortureuml sipas Nenit 3 teuml Konventeumls duke
pretenduar se motivimi i punonjeumlsve teuml policiseuml ishte teuml nxjerrin njeuml rreumlfimdeumlshmi nga
ai Gjithashtu ankuesi pretendoi se procedurat neuml lidhje me ankesat kundeumlr oficereumlve teuml
policiseuml nuk janeuml kryer brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm kohor siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1
i Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Sipas pretendimeve preliminare teuml Qeveriseuml ankesa e bazuar neuml Nenin 3 nuk mund teuml
shqyrtohej nga Gjykata pasi qeuml ankuesi nuk kishte shteruar mjetet juridike vendasore
Fillimisht Komisioni e meuml pas edhe Gjykata gjeti se ankuesi kishte ploteumlsuar keumlrkesat e
Nenit 35 teuml Konventeumls Gjykata verejti se duke pasur parasysh seriozitetin e
pretendimeve teuml ankuesit dhe koheumlzgjatjen e koheumls qeuml kishte kaluar qeuml kur kishin
ndodhur ngjarjet autoritetet nuk kishin marreuml teuml gjitha masat pozitive teuml keumlrkuara neuml
rrethanat e rastit neuml meumlnyreuml qeuml teuml sjellin hetimin neuml njeuml peumlrfundim teuml shpejteuml Gjykata
thekson se qeumlllimi i Nenit 35 eumlshteuml qeuml Shtetet Kontraktuese ta keneuml mundeumlsineuml e
parandalimit ose veumlnies seuml teuml drejteumls neuml rastet kur ka shkelje teuml pretenduara kundeumlr tyre
para se keumlto pretendime teuml doreumlzohen neuml Institucionet e Konventeumls15 Mjetet juridike qeuml
parashikohen neuml Nenin 35 teuml Konventeumls janeuml ato qeuml lidhen me shkeljet e pretenduara
dhe neuml teuml njeumljteumln koheuml janeuml neuml dispozicion dhe teuml mjaftueshme Sipas Gjykateumls
ekzistenca e keumltyre mjeteve juridike duhet teuml jeteuml e mjaftueshme teuml jeteuml e sigurt jo
veteumlm neuml teori por edhe neuml praktikeuml Neuml rastin aktual Gjykata thekson se sapo ankuesi
u lirua nga arrestimi i policiseuml meuml 29 neumlntor 1991 gjykateumlsi hetues qeuml u morr me
procedimet kundeumlr tij urdheumlroi teuml hartohet njeuml raport mjekeumlsor dhe gjithashtu teuml kryhet
njeuml hetim paraprak neumln autoritetin e prokurorit publik Megjithateuml Gjykata veumlren se neuml
rrjedheumln e atyre hetimeve asnjeuml deklarateuml nuk eumlshteuml marreuml nga ankuesi deri meuml shumeuml
se njeuml vit pas ngjarjeve neuml fjaleuml dhe se hapja e njeuml hetimi gjyqeumlsor nuk ishte keumlrkuar
deri pasi qeuml ankuesi paraqiti meuml 1 shkurt 1993 njeuml ankeseuml penale seuml bashku me njeuml
ankeseuml civile
Gjykata veumlren se rrethanat e rastit tregojneuml se ka pasur njeuml numeumlr teuml vonesave teuml tjera teuml
cilat duhet teuml merren parasysh Pothuajse njeuml vit ka kaluar midis ekzaminimit mjekeumlsor
15 Hentrich kundeumlr Franceumls i 22 shtatorit 1994 Seria A nr 296-A f 18 sect 33 dhe Remli kundeumlr Franceumls
Aktgjykimi i 23 prillit 1996 Raportet 1996-II f 571 sect 33
76
meuml 7 dhjetor 1991dhe intervistimit teuml ankuesit nga Inspektorati Policor pas keumlsaj
peumlrseumlri gati njeuml vit kaloi mes hapjes seuml njeuml hetimi gjyqeumlsor dhe dy vjet dhe mbi teteuml
muaj kaluan mes dateumls neuml teuml cileumln janeuml identifikuar dhe dateumln neuml teuml cileumln ishin teuml
vendosur neumln hetim policeumlt e akuzuar Gjykata meuml tutje veumlren se peseuml vite pas
ngjarjeve askush nuk ishte akuzuar peumlr veprat pavareumlsisht nga faktit se oficereumlt e
policiseuml teuml akuzuar nga ankuesi ishin identifikuar Peumlr meuml tepeumlr oficereumlt e policiseuml nuk
u paraqiteumln peumlrfundimisht para Gjykateumls Penale deri gati peseuml vjet pasi ata ishin
identifikuar Sipas mendimit teuml Gjykateumls ccedileumlshtja rrjedhimisht nuk eumlshteuml neumlse ka pasur
njeuml hetim pasi duket se ka pasur njeuml teuml tilleuml por ccedileshtja peumlr trajtim eumlshteuml neumlse hetimi
ishte efektiv Duke pasur parasysh si meuml sipeumlr Gjykata konsideron qeuml autoritetet nuk
kaneuml marreuml masat pozitive teuml keumlrkuara neuml rrethanat e rastit peumlr teuml siguruar qeuml mjeti
juridik i peumlrmendur nga Qeveria ishte efektiv Prandaj duke pasur parasysh mungeseumln
e shpjegimit bindeumls nga ana e Qeveriseuml neuml lidhje me efektivitetin dhe
peumlrshtatshmeumlrineuml e mjeteve juridike Gjykata konsideron se ankuesi nuk kishte neuml
dispozicion njeuml mjet juridik teuml mjaftueshme peumlr teuml realizuar teuml drejten e tij me keteuml
edhe deumlmshpeumlrblimin neuml lidhje me shkeljet qeuml ai pretendonte Gjykata hedh poshteuml
pretendimin e Qeverise se keumlrkesa e ankuestit duhet teuml hedhet poshteuml peumlr shkak teuml mos
shtjerrejes seuml mjeteve juridike vendore dhe shpall keumlrkeseumln teuml pranueshme
Ne lidhje me keqtrajtimin e ankuesti Gjykata veumlrejti se ankesat e tij peumlr meumlnyren e
keqtrajtimit ishin teuml njejta dhe asnjehereuml nuk ndryshuan Gjithashtu veumlrejti se
certifikatat mjekeumlsore dhe raportet e hartuara neuml pavareumlsi teuml ploteuml nga mjekeumlt veumlrtetuan
ekzistenceumln e njeuml numri teuml madh teuml goditjeve teuml shkaktuara ndaj ankuesit dhe
intensitetin e tyre Gjykata konsideron se kur njeuml individ merret neuml polici neuml sheumlndet teuml
mireuml por neuml koheumln e lirimit eumlshteuml evidente se ka peumlsuar leumlndime eumlshteuml detyreuml e Shtetit
teuml japeuml njeuml shpjegim teuml besuesheumlm se si u shkaktuan leumlndimet Deumlshtimi i shtetit peumlr teuml
beumlreuml keumlteuml paraqet shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls16 Prandaj autoritetet franceze kaneuml
qeneuml teuml obliguara teuml japin njeuml shpjegim teuml besuesheumlm se si u shkaktuan leumlndimet e
ankuesit Njeumlkoheumlsisht Gjykata verejti se nga raportet dhe dokumentet e rastit Qeveria
asnjeumlhereuml nuk kundeumlrshtoi faktet e pretenduara nga ankuesi neuml lidhje me ngjarjet
Gjykata thekson si njeuml argument ploteumlsues se ato fakte janeuml marreuml si teuml veumlrtetuara nga
Gjykata Penale dhe nga Gjykata e Apelit e Versajeumls - me peumlrjashtim teuml pohimeve peumlr
peumlrdhunimin seksual dhe humbjes seuml mprehteumlsiseuml pamore Prandaj Gjykata eumlshteuml e
mendimit se neuml lidhje me ankesat e paraqitura nga ankuesi keumlto fakte mund teuml
supozohen se kaneuml qeneuml teuml bazuara Gjykata konsideron megjithateuml se nuk eumlshteuml
veumlrtetuar se ankuesi u abuzua seksualisht pasi akuza ishte beumlreuml shumeuml voneuml peumlr trsquou
provuar ose mohuar me deumlshmi mjekeumlsore
Sa i peumlrket pesheumlsgravitetit teuml dhuneumls seuml pretenduar Gjykata merr parasysh vendimin e
Komisionit ku ishte konsideruar se nga goditjet e marra ankuesit i ishin shkaktuar
leumlndime dhe vuajtje akute fizike dhe mendore Peumlr meuml tepeumlr trajtimi duket se i ishte
shkaktuar atij qeumlllimisht dhe me qeumlllim teuml marrjes seuml njeuml rreumlfimi ose informacioni
Sipas Komisionit njeuml trajtim i tilleuml i shkaktuar nga njeuml ose meuml shumeuml zyrtareuml
shteteumlroreuml dhe peumlr teuml cilat certifikatat mjekeumlsore mbanin deumlshmi ishte i njeuml natyre
16 Tomasi kundeumlr Franceumls 27 gusht 1992 Seria A nr 241-A fq 40-41 sectsect 108-11 dhe Ribitsch kundeumlr
Austriseuml Aktgjykimi i 4 dhjetorit 1995 Seria A nr 336 f 25-26 sect 34
77
mizore dhe se ky trajtim mund teuml peumlrshkruhet veteumlm si tortureuml Peumlr keumlteuml Gjykata duke
marreuml parasysh teuml gjitha sjelljet e policiseuml ndaj ankuesit konsderon se dhuna fizike dhe
dhuna mendore neuml teumlresi e peumlrdorur kundeumlr ankuesit i shkaktoi atij dhimbje dhe vuajtje
teuml reumlnda dhe ishte veccedilaneumlrisht serioze dhe mizore Njeuml sjellje e tilleuml konsiderohet si
akt torture peumlr qeumlllimet e Nenit 3 teuml Konventeumls Si pasojeuml Gjykata gjen se ka shkelje teuml
Nenit 3 teuml Konventeumls
Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit se procedurat neuml lidhje me ankesat e tij kundeumlr
oficereumlve teuml policiseuml nuk ishin kryer brenda njeuml kohe teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga
Neni 6 sect 1 i Konventeumls Gjykata konsideron se periudha peumlr shqyrtimin e koheumlzgjatjes
seuml procedureumls e peumlrcaktuar neuml Nenin 6 sect 1 filloi teuml rrjedh neuml momentin kur ankuesi ka
paraqitur shprehimisht ankeseumln dhe u intervistua nga njeuml oficer i Inspektorati Kombeumltar
te Policiseuml dometheumlneuml meuml 1 dhjetor 1992 Gjykata veumlren se kjo formeuml e thjeshteuml e
ankeseumls penale eumlshteuml njeuml mjet i ofruar nga ligji francez dhe se prokurori publik u
informua peumlr ankeseumln e ankuesit qeuml meuml 2 dhjetor 1992 kur ishte hartuar procesverbali i
intervisteumls dhe i ishte doreumlzuar atij Duke pasur parasysh natyreumln dhe seriozitetin
ekstrem teuml pretenduar Gjykata nuk konsideron se ajo duhet teuml marreuml si pikeumlnisje dateumln 1
shkurt 1993 data neuml teuml cileumln ankuesi paraqiti padineuml penale peumlr tu bashkuar me
procedurat civile meuml pas Gjykata konsoderon se as kompleksiteti i rastit dhe sjellja e
ankuesit nuk e arsyetojne tej-zgjatjen e procedurave Gjykata veumlren se procedurat neuml
teumlresi kaneuml zgjatur meuml shumeuml se gjashteuml vjet e shtateuml muaj Duke pasur parasysh
seriozitetin e fakteve teuml supozuara koheumlzgjatja e peumlrgjithshme e procedureumls kishte
tejkaluar koheumln e arsyeshme teuml parashikuar nga Neni 6 sect 1 Rrjedhimisht ka pasur
shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 dhe Nenit 6 sect1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
78
Peers kunder Greqise - 2852495
19 prill 2001 [Seksioni i Dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Pretendim peumlr trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues neuml ambientet e paraburgimit ka shkelje
Neni 6 sect 2
Pretendim peumlr trajtim jo teuml duhur gjateuml qeumlndrimit neuml paraburgim nuk ka shkelje
Neni 8
Ceumlnim i teuml drejteumls neuml privateumlsi si pasojeuml e leximit te korrespondenceumls seuml tij ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile paraburgim zoneuml e segreguar trajtim ccedilnjeumlreumlzor qeli i ngushteuml kushte
jo teuml mira peumlrdorues droge korrespondenceuml
Ankuesi z Donald Peers shtetas britanik
Faktet e rastit
Ankuesi njeuml ish i varur droge u arrestuar neuml Aeroportin e Athineumls Greqi peumlr shkelje
qeuml kaneuml teuml beumljneuml me narkotikeuml meuml 19 Gusht 1994 ku nga stacioni qendror i policiseuml u
transferua neuml burgun Koridallos meuml 24 gusht 1994 Seuml pari ai u mbajt neuml spitalin
psikiatrik teuml burgut ndeumlrsa meuml pas neuml zoneumln e izoluar segreguese Delta qeuml ishte e
rezervuar peumlr teuml varurit nga droga dhe pastaj neuml krahun Alpha teuml burgut Meuml 28 korrik
1995 ankuesi u shpall fajtor peumlr vepeumlr penale me narkotikeuml dhe u deumlnua me 13 vite
burg dhe njeuml gjobeuml prej 5000000 drahmas Ankuesi apeloi keumlteuml vendim dhe neuml neumlntor
teuml vitit 1997 gjykata uli deumlnimin neuml 9 vite dhe urdheumlroi largimin e tij nga Greqia Meuml 2
qershor 1998 ankuesi aplikoi peumlr lirim me kusht dhe me 10 qershor 1998 irsquou pranua
kjo keumlrkeseuml
Peumlrgjateuml koheumls sa ankuesi ishte neuml burgun Koridallos ai deklaroi se neuml krahun Delta
ndante njeuml qeli shumeuml teuml vogeumll me njeuml teuml burgosur tjeteumlr me njeuml tualet teuml hapur qeuml
rralleumlhereuml punonte pa driteuml natyrore teuml mjaftueshme me veteumlm njeuml dritare teuml
pluhurosur dhe pa ajrosje Edhe neuml krahun Alfa kushtet ishin shumeuml teuml veumlshtira ku
ishte neuml njeuml qeli aq teuml vogeumll saqeuml shumiceumln e koheumls i duhej teuml qeumlndronte i shtrireuml neuml
shtrat si dhe i mungonin teuml gjitha mjete higjienike teuml nevojshme dhe nuk kishte
privateumlsi Ai nuk kishte qasje neuml kurse ose aktivitete profesionale ose neuml bibliotekeuml
Sa ishte neuml burgun e Koridallos e vetmja gjeuml qeuml ankuesit i ishte dheumlneuml ndonjeumlhereuml ishin
batanije Atij nuk iu dhaneuml rroba fleta jasteumlkeuml tualete (duke peumlrfshireuml sapun) ose leteumlr
higjienike Ai duhej teuml blinte tualete dhe leteumlr higjienike nga restoranti Hereuml pas here ai
nuk kishte para dhe duhej teuml keumlrkonte nga teuml burgosurit tjereuml Sheumlrbimet sociale dhe
disa organizata bamireumlse gjithashtu e ndihmonin Sidoqofteuml ka pasur raste kur ai u la
pa letra higjienike neuml veccedilanti kur duhej ta peumlrdorte tualetin shpesh peumlr shkak teuml
problemeve me stomakun e tij Peumlrkundeumlr gjitheuml keumlsaj ai arriti teuml mbajeuml veten teuml
pasteumlr Neuml keumlteuml burg kishte dhjeteuml dushe - teuml peumlrshkruara nga ankuesi si tuba - neuml
79
bodrum peumlr 250 deri 360 teuml burgosur teuml mbajtur neuml teuml njeumljtin krah teuml burgut Sipas
peumlrshkrimeve teuml ankuesit kishte ujeuml teuml nxehteuml peumlr dy oreuml neuml diteuml ose ndoshta pak meuml
gjateuml nuk kishte perde dhe asnjeuml dritare Ndeumlrsa pas trazirave qeuml kishin ndodhur nuk
kishte ujeuml teuml nxehteuml
Kushtet e veumlshtira teuml teuml burgosurve u konfirmuan edhe nga deumlshmitareumlt Spiros
Athanassopoulos (administrator i burgut Koridallos) Vasiliki Fragathula (puneumltore
sociale neuml krahun Delta teuml burgut) Petros Papadimitriou (i burgosur) komisioni
inspektues qeuml e vizitoi burgun dhe teuml gjeturat e Komitetit Evropian peumlr Parandalimin e
Tortureumls dhe Trajtimit ose Deumlnimit Ccedilnjereumlzor ose Poshteumlrues (CPT) kur e vizitoi
burgun me dateuml 29 neumlntor 1994
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi u ankua se trajtimi i tij neuml burgun Koridallos ishte ccedilnjereumlzor dhe degradues si
dhe kushtet e burgut ishin gjithashtu peumlruleumlse dhe degraduese Ankuesi deklaroi se ai
kurreuml nuk kishte keumlrkuar teuml vendosej neuml njeuml zoneuml teuml izoluar segreguese teuml burgut
edhepse Qeveria greke neuml fillim kishte deklaruar qeuml ankuesi kishte beumlreuml keumlrkeseuml teuml
mbahej neuml zoneumln e izoluar segreguar Ankuesi parashtron se atij nuk i ishin dheumlneuml
pajisjet bazike peumlr mbijeteseuml neuml burg si batanije leteumlr higjinike detergjenteuml etj kurse
Qeveria Greke kishte mohuar qeuml mbajtja e tij neuml burg peumlrkonte me ndonjeuml mungeseuml
respekti apo trajtimi ccedilnjereumlzor siccedil deklaronte ankuesi
Po ashtu ankuesi u ankua se pavareumlsisht nga fakti qeuml ai ishte i burgosur neuml
paraburgim ai i ishte neumlnshtruar teuml njeumljtit regjim si teuml deumlnuarit Ankuesi gjithashtu
kishte deklaruar se autoritetet neuml burgun Koridallos kishin hapur letrat e deumlrguara neuml
emeumlr teuml tij shpeshhereuml pa pranineuml e tij Qeveria Greke neuml aneumln tjeteumlr deklaroi se letrat e
deumlrguara peumlr teuml burgosurit gjithmoneuml hapen neuml pranineuml e tyre Ata gjithashtu pranuan se
edhe letrat nga Komisioni ishin hapur Me pak fjaleuml ankuesi ankohej se i ishte trajtuar
neuml meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe degraduese peumlr shkak teuml kusheve shumeuml teuml keumlqija neuml burg
duke pretenduar shkelje e Nenit 3) ishte trajtuar me teuml njejtin regjim si teuml gjitheuml teuml
burgosurit sa ishte neuml paraburgim qeuml paraqet shkelje e Nenit 6 sect 2 dhe se e drejta peumlr
privateumlsi i ishte ceumlnuar kur iu kishin lexuar letrat korrespodenca duke shkelur keumlshtu teuml
drejtat e tij teuml mbrojtura nga Neni 8 i konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me shkeljen e Nenit 3 teuml Konventeumls Gjykata rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj
gjyqeumlsore keqtrajtimi duhet teuml arrijeuml njeuml nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml neumlse duhet teuml
peumlrfshihet neuml sfereumln e Nenit 3 teuml Konventeumls Vlereumlsimi i keumltij niveli minimal teuml
ashpeumlrsiseuml eumlshteuml relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit teuml tilla si koheumlzgjatja e
trajtimit efektet e saj fizike dhe mendore dhe neuml disa raste gjinia mosha dhe gjendja
sheumlndeteumlsore e viktimeumls
Sa i peumlrket ccedileumlshtjes neuml fjaleuml Gjykata veumlren neuml radheuml teuml pareuml qeuml peumlrkundeumlr asaj qeuml
Qeveria argumenton ankuesi nuk ishte vendosur neuml njeumlsineuml e segregacionit e keumlrkeseumln
e tij Sipas deumlshmiseuml seuml znj Fragathula kjo ishte njeuml maseuml e vendosur nga
administratori i burgut dhe kujdestari kryesor lidhur me gjendjen sheumlndeteumlsore teuml
ankuesit meuml sakteumlsisht peumlr faktin se ai kishte vuajtur nga vareumlsia e drogeumls Sipas
deumlshmitarit teuml njeumljteuml sapo keumlrkuesi u njoh me kushtet e paraburgimit neuml njeumlsineuml e
80
segregacionit ai keumlrkoi njeuml transferim Meuml pas u ofrua mundeumlsia peumlr teuml shkuar neuml
krahun e Delta ku mhaheshin teuml varurit nga droga Edhe pse znj Fragathula nuk
pranonte shprehimisht se kishte droga neuml krahun e Delta ajo deklaroi se ky krah ishte
problematik peumlr dikeuml qeuml donte teuml heqte doreuml nga drogat Gjykata konsideron se kjo
neumlnkupton se ka pasur droga qeuml qarkullojneuml jashteumlligjsheumlm neuml krahun e Delteumls njeuml
shkak peumlr shqeteumlsim serioz Neuml keumlto rrethana Gjykata konsideron se ankuesi nuk mund
teuml akuzohet peumlr refuzimin peumlr tu zhvendosur nga njeumlsia e segregacionit Prandaj
Gjykata konsideron se ankuesi neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk pranoi teuml mbetej neuml njeumlsineuml e
segregacionit teuml krahut teuml Delta
Meuml pas Gjykata vlereumlsoi kushtet neuml burg siccedil janeuml madheumlsia e qeliseuml numri i personave
qeuml ankuesi e ndante qelineuml kushtet higjienike qasja neuml ujeuml dhe toalet temperatureumln e
qeliseuml teuml dheumlna qeuml u konfirmuan nga komisione teuml besueshme kombeumltare dhe
ndeumlrkombeumltare Neuml keumlteuml drejtim Gjykata konsideron se neuml rastin neuml fjaleuml nuk ka
deumlshmi se ka pasur qeumlllim teuml poshteumlrimit teuml ankuesit nga ana e autoriteteve teuml burgut
Megjithateuml Gjykata mori neuml konsiderateuml veccedilaneumlrisht se peumlr teuml pakteumln dy muaj ankuesi
duhej teuml kalonte njeuml pjeseuml teuml konsiderueshme 24 oreuml i izoluar praktikisht neuml shtratin e
tij teuml vogeumll neuml njeuml qeli pa ventilim dhe pa dritare ku ndonjeumlhereuml arrihej njeuml temperatureuml
shumeuml e larteuml dhe e padurueshme Ankuesi gjithashtu i duhej ta peumlrdorte tualetin neuml
prani teuml njeuml teuml burgosuri tjeteumlr dhe teuml jeteuml i pranisheumlm kur ai peumlrdorej nga shokeumlt e tij teuml
qeliseuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se keumlto kushte teuml burgut ndikuan neuml zvogeumllimin e
dinjitetit njereumlzor teuml ankuesit dhe i dhaneuml atij ndjenja teuml ankthit dhe inferioritetit ashtu
qeuml e poshteumlruan dhe degraduan ateuml duke shkelur rezistenceumln e tij fizike ose morale
Duke marreuml parasysh teuml gjitha faktet dhe pas inspektimit teuml burgut Gjykata konsideron
se kushtet e burgut neuml zoneumln e segregacionit teuml krahut Delta ishin degraduese dhe
poshteumlruese peumlr ankuesin dhe se ankuesi nuk kishte keumlrkuar asnjeumlhereuml teuml vendosej neuml
ateuml krah teuml burgut Keshtu qeuml Gjykata keumltu gjen shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls
Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata rikujtoi se
Konventa nuk peumlrmban asnjeuml nen qeuml parashikon trajtim teuml veccedilanteuml peumlr teuml paraburgosurit
neuml raport me teuml burgosurit e deumlnuar Andaj Gjykata konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml
Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls
Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Nenit 8 teuml Konventeumls Gjykata konsideron se nuk
eumlshteuml veumlrtetuar se letrat e Komisionit drejtuar ankuesit janeuml hapur neuml mungeseuml teuml tij
Megjithateuml Qeveria pranon se keumlto letra janeuml hapur neuml prani teuml teuml burgosurit neuml fjaleuml
Prandaj ka pasur ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr respektimin e korrespondenceumls
seuml tij sipas Nenit 8 teuml Konventeumls ndeumlrhyrje qeuml sipas Gjykateumls eumlshteuml e justifikueshme
veumlteumlm neumlse ploteumlsohen kushtet e paragrafit 2 teuml Nenit 8
Neuml veccedilanti neumlse nuk eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 sect 2 ndeumlrhyrja e tilleuml duhet teuml
jeteuml neuml peumlrputhje me ligjin teuml ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim dhe teuml jeteuml e nevojshme neuml
njeuml shoqeumlri demokratike peumlr teuml arritur keumlteuml qeumlllim Neuml keumlteuml rast ndeumlrhyrja kishte bazeuml
ligjore dometheumlneuml Nenin 51 sectsect 2 dhe 3 teuml Kodit teuml Burgjeve dhe Gjykata eumlshteuml e
bindur qeuml ajo ka ndjekur qeumlllimin legjitim teuml parandalimit teuml ccedilrregullimit teuml rendit apo
krimit Sa i peumlrket ldquodomosdoshmeumlriseuml seuml ndeumlrhyrjesrdquo Gjykata nuk gjen arsye teuml
domosdoshme peumlr monitorimin e korrespondenceumls peumlrkateumlse konfidencialiteti i teuml cileumls
eumlshteuml e reumlndeumlsishme peumlr tu respektuar Megjitheumlse qeveria ka aluduar neuml peumlrgjitheumlsi peumlr
mundeumlsineuml e kontrabandimit teuml materialevedrogave teuml ndaluara neuml burg peumlrmes
81
korrespodenceumls me zarfe Gjykata konsideron se ky rrezik eumlshteuml aq i papeumlrfillsheumlm sa
nuk duhet teuml merret parasysh Prandaj ndeumlrhyrja e ankuesit nuk ishte e nevojshme neuml
njeuml shoqeumlri demokratike neuml kuptim teuml Nenit 8 sect 2 teuml Konventeumls dhe rrjedhimisht ka
pasur shkelje teuml Nenit 8
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka ka shkelje teuml Nenit 3 dhe Nenit 8 teuml Konventeumls ndeumlrsa gjen se se
nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
82
Milić dhe Nikezić kunder Malit te Zi - 5499910 1060911
28 prill 2015 [Seksioni i Dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Keqtrajtim dhe tortureuml nga rojet e burgut gjateuml periudheumls seuml paraburgimit ka shkelje
Neni 13
Mungesa e njeuml hetimi efektiv neuml lidhje me ankeseumln peumlr tortureumln dhe keqtrajtimin e
ushtruar nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohet
Fjaleumlt kyccedile keqtrajtim rezistenceuml forceuml e tepruar roje burgu hetim joefektiv
maseuml e domosdoshme autoritet shteumlteumlror
Ankuesit z Igor Milić (ankuesi i pareuml) dhe z Dalibor Nikeziq (ankuesi i dyteuml) shtetas
malazezeuml
Faktet e rastit
Teuml ndaluar neuml Institucionin peumlr Ekzekutimin e Sanksioneve Penale ankuesit pohojneuml se
meuml 27 tetor 2009 kur qelia e tyre duhej teuml kontrollohej peumlr shkak teuml transferimit teuml
ardhsheumlm neuml njeuml njeumlsi disiplinore teuml z Milić disa roje hyneuml neuml qeli e kapeumln e
prangoseumln dhe e rraheumln ateuml me shkopinj gome dhe me grushte Ankuesi i pareuml
parashtroi se pas hyrjes neuml qelineuml e tij disa roje e kishin kapur dhe e kishin hedhur neuml
dyshemeneuml prej betoni neuml korridor jashteuml qelieuml dhe e kishin rrahur duke peumlrdorur
shkopinj dhe grushtat e tyre Peumlrveccedil keumlsaj dy rreshta teuml rojeve teuml pozicionuar peumlrgjateuml
korridorit e kishin rrahur ateuml ndeumlrsa ai ishte duke u larguar Ankuesi i dyteuml pohoi se
kishte protestuar kundeumlr keumltij abuzimi Neuml peumlrgjigje kateumlr roje kishin filluar teuml godisnin
dhe e kishin rrahur me grushta dhe shkopinj Pas keumlsaj ai ishte marreuml neuml korridor jashteuml
qeliseuml ku teteuml roje teuml tjera kishin vazhduar ta rrihnin dhe rrahja kishte vazhduar pasi ai
ishte kthyer neuml qeli Ankuesi i pareuml meuml pas refuzoi teuml shihte njeuml mjek por ankuesi i dyteuml
u ekzaminua nga njeuml mjek i jashteumlm i cili raportoi se kishte shenja neuml keumlmbeumln e tij teuml
majteuml dhe rreth syve teuml tij
Qeveria parashtroi njeuml verzion tjeteumlr teuml ngjarjeve duke argumentuar se se rojet e burgut
kishin qeneuml teuml detyruar teuml peumlrdorin forceumln kundeumlr ankueseve peumlr shkak te rezistenceumls se
tyre peumlr teuml hyreuml neuml qelineuml e ankuesve Sipas Qeveriseuml ankuesi i dyteuml neuml veccedilanti ka
sulmuar dhe plagosur njeuml nga rojet Neumlnat e ankuesve duke veumlneuml re se djemteuml e tyre u
plagoseumln parashtruan ankesa kriminale si pasojeuml dhe Prokurori i Shtetit keumlrkoi nga
gjykatat vendase qeuml teuml hetonin Gjykateumlsi hetues pastaj keumlrkoi qeuml rojet e burgut teuml
peumlrfshira ne incident teuml identifikoheshin qeuml ankuesit teuml keneuml njeuml ekzaminim mjekeumlsor
qeuml njeuml video-regjistrim teuml doreumlzohet dhe gjithashtu teuml deumlgjohen prova nga ankuesit
rojet e burgut dhe teuml paraburgosurit qeuml ndaneuml qelineuml me ankuesit Mbi bazeumln e atyre
gjetjeve Prokurori i Shtetit hodhi poshteuml ankesat penale neuml shkurt dhe meuml pas neuml Tetor
teuml vitit 2010 Ai arriti neuml peumlrfundimin se rojet e burgut peumlrdoreumln forceumln duke i goditur
83
ankuesit me shkopinj gome peumlr teuml kapeumlrcyer rezistenceumln e tyre dhe peumlr keumlteuml arsye
kishin vepruar brenda autoriteteve te tyre
Ndeumlrkoheuml neuml mars teuml vitit 2010 Zeumlvendeumls Avokati i Popullit i kishte vizituar ankuesit
neuml burg dhe bazuar neuml leumlndimet e veumlrejtura keumlrkoi nga administrata e burgut qeuml teuml
ndeumlrmerren hetime peumlr incidentin duke dyshuar se kishte pasur peumlrdorim teuml tepruar teuml
forceumls Neuml njeuml mendim teuml dateumls 29 mars 2010 Avokati i Popullit konstatoi se teuml drejtat
e ankuesve ishin shkelur meuml 27 tetor 2009 Neuml raport thuhej se te burgosurit nuk kishin
beumlreuml rezistenceuml dhe se nuk kishte pasur asnjeuml justifikim peumlr peumlrdorimin e forceumls seuml
tepruar sidomos jo neuml maseumln dhe neuml meumlnyren e beumlreuml Neuml teuml njeumljteumln koheuml Avokati i
Popullit rekomandoi qeuml autoritetet e burgut teuml ndeumlrmarrin procedurat disiplinore kundeumlr
rojeve peumlrgjegjeumlse dhe teuml i raportojneuml Avokatit teuml Popullit brenda 20 diteumlve peumlr masat e
marra Meuml 1 prill 2010 janeuml ngritur procedura disiplinore kundeumlr tre rojeve teuml burgut
IM IB dhe RT ku si rezultat i teuml cilave ata u gjeteumln peumlrgjegjeumls dhe ishin gjobitur me
20 teuml pagave teuml tyre peumlr abuzimin poziteumls ose tejkalimin e autoritetit teuml tyre pasi qeuml
ata kishin peumlrdorur forceuml teuml tepruar joproporcionale ndaj rezistenceumls seuml ofruar nga
ankuesit meuml 27 tetor 2009 Familjet e ankuesve dhe Avokati i Popullit ishin teuml
informuar peumlr rezultatin e procedurave disiplinore dhe avokati i ankuesve mori pjeseuml neuml
seanceumln para komisionit disiplinor Ankuesit gjithashtu parashtruan keumlrkeseuml peumlr
kompensim neuml gjykatat civile Si rezultat i keumltyre procedurave neuml tetor 2014 Gjykata
Supreme gjeti qeuml peumlrdorimi i forces nga rojet nuk mund teuml justifikohej me rezistenceumln e
ankueseve dhe se ato veprime kishin degraduar dinjitetin njereumlzor neuml keteuml rast dinjitetin
e ankueseve dhe si rezultat keumlrkoi qeuml trsquoiu paguhen 1500 EUR seciliit ankues peumlr deumlmin
jo-material
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Duke u bazuar neuml Nenin 3 dhe Nenin 13 teuml Konventeumls ankuesit pretenduan se ishin
keqtrajtuar nga rojet e burgut meuml 27 Tetor 2009 dhe se hetimet pasuese neuml ankesat e
tyre kaneuml qeneuml joefektive Qeveria nuk kundeumlrshtoi qeuml rojet e burgut kishin peumlrdorur
forceuml teuml tepruar e cila nuk ishte proporcionale me masat qeuml duhej teuml ishin zbatuar
Megjithateuml ata pohonin se peumlrdorimi i forceumls ishte i justifikuar pasi qeumlllimi i saj ishte teuml
tejkalonte rezistenceumln e ankueseve dhe prandaj nuk peumlrbeumljneuml tortureuml ose trajtim
ccedilnjereumlzor dhe degradues Qeveria meuml tej parashtroi se ankuesve nuk u ishte mohuar
kurreuml ndihma mjekeumlsore dhe se veteuml ankuesi i pareuml ka refuzuar ndihmeuml mjekeumlsore
Andaj Qeveria pretendoi se nuk ka pasur shkelje neuml keumlteuml drejtim
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml se ankuesit kishin deumlshtuar teuml shteronin mjetet
juridike efektive teuml brendshme neuml veccedilanti procedurat civile qeuml kishin iniciuar dhe
neumlpeumlrmjet teuml cilave ata mund teuml merrnin kompensim peumlr shkeljet e mundshme teuml teuml
drejtave teuml tyre Gjykata peumlrseriti se qeumlllimi i Nenit 35 eumlshteuml trsquou ofrojeuml Shteteve
Kontraktuese mundeumlsineuml e parandalimit ose vendosjes seuml drejteumlsiseuml peumlr shkeljet e
pretenduara kundeumlr tyre para se keumlto pretendime teuml doreumlzohen neuml institucionet e
Konventeumls Duke u kthyer tek rasti neuml fjaleuml Gjykata veumlren se ankuesit parashtruan njeuml
keumlrkeseuml peumlr kompensim dhe se procedurat u peumlrfunduan neuml Tetor 2014 Ndeumlrkoheuml qeuml
keumlrkesa peumlr shterim teuml mjeteve juridike teuml brendshme normalisht peumlrcaktohen duke iu
84
referuar dateumls neuml teuml cileumln keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml porse faza e fundit e
mjeteve te tilla mund teuml arrihet edhe pas paraqitjes seuml keumlrkeseumls por para se Gjykata teuml
peumlrcaktojeuml ccedileumlshtjen e pranueshmeumlriseuml Andaj duke supozuar se njeuml keumlrkeseuml peumlr
kompensim neuml procedurat civile mund teuml konsiderohet mjet i brendsheumlm efektiv peumlr
ankesat neumln aspektin thelbeumlsor teuml Nenit 3 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit neuml
rastin aktual kaneuml shteruar mjetet juridike teuml propozuara nga Qeveria Prandaj
parashtrimi i Qeveriseuml neuml lidhje me mos shterrjen e mjeteve teuml mbrendhme juridike
hidhet poshteuml
Tutje neuml shqyrtimin neumlse ankuesit mund teuml pretendojneuml teuml jeneuml viktima teuml shkeljes seuml
supozuar Gjykata veumlren se gjykatat vendase kaneuml vendosur pjeseumlrisht neuml favor teuml
ankueseve duke i dheumlneuml atyre deumlmshpeumlrblim Sidoccedilofteuml Gjykata veumlren se edhe pse
Gjykata Supreme i referohej veprimeve teuml kundeumlrshtuara teuml rojeve si shkelje e dinjitetit
njereumlzor e trajtim degradues ajo nuk pranoi shkeljen e teuml drejtave teuml ankuesve neuml
meumlnyreuml teuml qarteuml si do teuml ishte e nevojshme neuml keumlteuml lloj teuml rasteve Andaj Gjykata eumlshteuml e
mendimit se kompensimi prej 1500 EUR i dheumlneuml ankueseve neuml lidhje me deumlmin
jomaterial nuk mund teuml konsiderohet njeuml zhdeumlmtim i duhur peumlr shkeljet e pretenduara
Duke pasur parasysh keumlto Gjykata konsideron se statusi i ankuesve si viktima brenda
kuptimit teuml Nenit 34 teuml Konventeumls eumlshteuml i paprekur
Neuml lidhje me shkeljen e pretenduara teuml Nenit 3 peumlrkateumlsisht lidhur me keqtrajtimin dhe
mungeseumln e hetimit teuml pretenduar nga ankuesit Gjykata fillimisht thekson se personat
neuml paraburgim janeuml neuml njeuml poziteuml teuml leumlndueshme dhe se autoritetet janeuml neumln njeuml detyreuml
peumlr teuml mbrojtur mireumlqenien e tyre fizike Peumlrderisa pranon se peumlrdorimi i forceumls mund teuml
jeteuml i nevojsheumlm me rastin e sigurimit teuml siguriseuml seuml burgjeve ruajtjes seuml rendit ose
parandalimit teuml krimit Gjykata thekson semforca e tilleuml mund teuml peumlrdoret veteumlm neumlse
eumlshteuml e domosdoshme dhe duhet teuml mos jeteuml e tepruar Ccedildo rekurs peumlr forceumln fizike qeuml
nuk eumlshteuml beumlreuml rrepteumlsisht nga rrethanat e nevojshme teuml shkaktuara nga veteuml sjellja e teuml
paraburgosurit zvogeumllon dinjitetin njereumlzor dhe neuml parim eumlshteuml njeuml shkelje e Nenit 3 teuml
Konventeumls17 Neuml rastin aktual Gjykata veumlren se organet e brendshme veumlrtetojneuml se rojet
e burgut kishin goditur ankuesit me njeuml shkop gome dhe se ankuesi i pareuml kishte
refuzuar teuml ekzaminohej nga njeuml mjek ndeumlrsa leumlndimet e ankuesit teuml dyteuml u konfirmuan
nga njeuml mjek i jashtm Peumlr meuml tepeumlr gjykatat vendase pranuan se peumlrdorimi i forceumls
kishte qeneuml i tepruar siccedil pranohet edhe nga Qeveria Duke marreuml parasysh veprimet
specifike teuml peumlrshkruara dhe teuml vendosur neuml procedurat e brendshme si dhe leumlndimet e
veumlrejtura neuml raportet mjekeumlsore Gjykata konstaton se pragu i Nenit 3 eumlshteuml arritur dhe
konsideron se ka pasur njeuml shkelje substanciale teuml Neni 3 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml
dy ankuesit
Sa i peumlrket aspektit procedural teuml Nenit 3 Qeveria pretendon se ankuesit nuk kaneuml
shteumlrur mjetet juridike teuml brendshme peumlrfshire keumltu edhe mos ngritjen e ankeseumls praneuml
Gjykateumls Kushtetuese Gjykata rikujton se aty ku keqtrajtimi i pretenduar eumlshteuml kryer
nga Zyrtari shteteumlror Neni 3 keumlrkon qeuml teuml kryhet njeuml hetim zyrtar andaj ankuesit nuk
janeuml teuml detyruar personalisht teuml fillojneuml njeuml ndjekje ploteumlsuese Tek rasti neuml fjaleuml
Gjykata veumlren se keqtrajtimi i supozuar ishte kryer nga rojet e burgut dometheumlneuml nga
zyrtareumlt shteterore Ankuesit nga ana e tyre kishin sjelleuml ankesa penale neuml lidhje me
17 Kopylov kundeumlr Rusiseuml nr 393304 sect 157 29 Dhjetor 2010
85
ngjarjet e ankimuara dhe keumlshtu i dhaneuml Shtetit njeuml mundeumlsi peumlr teuml zhdeumlmtuar deumlmin e
beumlreuml Prandaj ata nuk ishin teuml detyruar teuml iniciojneuml procedura te tjera Peumlrveccedil keumlsaj
Gjykata konisideroi se vendimet gjyqeumlsore teuml marra nga Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml
dhe Gjykata e Larteuml teuml dateumls 18 mars dhe 13 qershor 2011 deumlshmojneuml se ankuesti kaneuml
shterur mjetet juridike teuml mjaftueshme e peumlr keumlteuml ata nuk kishin asnjeuml detyrim peumlr teuml
parashtruar ankeseuml kushtetuese Si pasojeuml Gjykata konisderon se qendrimi i Qeverise
duhet te hidhet poshteuml
Lidhur me pretendimet e ankuesve peumlr mungeseumln e njeuml hetimi efektiv zyrtar teuml
incidentit Gjykata rikujtoi se praktiken gjyqeumlsore neuml lidhje me rastet kur njeuml individ
beumln njeuml pohim teuml besuesheumlm se ai ka peumlsuar keqtrajtim neuml duart e policiseuml ose agjenteumlve
teuml Shtetit qeuml shkelin Nenin 3 eumlshteuml detyra e autoriteteve kombeumltare teuml ndeumlrmarrin njeuml
hetim zyrtar efektiv18 Hetimi duhet teuml jeteuml i ploteuml i shpejteuml dhe i pavarur19 Neuml rastin
aktual Gjykata veumlren se neumlnat e ankueseve kishin parashtruar ankesa penale neuml lidhje
me ngjarjet e 29 tetorit 2009 si pasoj Prokurori i Shtetit keumlrkoi nga Gjykata e Shkalleumls
seuml Pareuml teuml hetojneuml ankesat Menjeumlhereuml pas keumlsaj Gjykata e Shkalleuml seuml Pareuml nga ana e
saj ndeumlrmori njeuml numeumlr veprimesh ajo keumlrkoi identifikimin e rojeve teuml burgut teuml
peumlrfshireuml ekzaminimi mjekeumlsor teuml ankueseve doreumlzimin e video-regjistrimit peumlrkateumls
dhe deumlgjoi prova nga njeuml numeumlr individeumlsh duke peumlrfshireuml edhe ankuesit rojet e burgut
dhe teuml paraburgosurit qeuml ndaneuml qelineuml me ankuesit Neuml bazeuml teuml gjetjeve teuml hetimit
prokurori i shtetit e hodhi poshteuml ankesat penale duke konkluduar se rojet e burgut
kishin peumlrdorur me teuml veumlrteteuml forceuml por e kishin beumlreuml keumlteuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml tejkalojneuml
rezistenceumln e ankueseve dhe kishin vepruar keumlshtu brenda kompetencave teuml tyre Sa i
peumlrket efektivitetit teuml hetimit penal Gjykata kujton se Qeveria nuk e ka kundeumlrshtuar
pretendimin e ankuesve se Prokurori i Shtetit nuk ka marreuml parasysh teuml gjitha deumlshmiteuml
relevante si video-regjistrimet e korridorit teuml burgut neuml koheumln neuml fjaleuml Peumlr meuml tepeumlr
shqyrtimi i rastit peumlr hereumln e dyteuml nga Prokurori i Shtetit meuml 19 tetor 2010 u beuml veteumlm
pasi Avokati i Popullit kishte dheumlneuml mendimin e tij peumlr keumlteuml ccedileumlshtje me 29 mars 2010
duke gjetur se kishte forceuml teuml tepruar Andaj Gjykata konsideron qeuml vendimet e
Prokurorit teuml Shtetit teuml qeuml teuml ndeumlrpres procedurat penale nuk janeuml bazuar neuml njeuml
vlereumlsimin adekuat teuml teuml gjitha elementeve relevante faktike duke marreuml parasysh gjetjet
e fakteve teuml peumlrcaktuara nga Avokati i Popullit dhe neuml procedurat disiplinore Duke
pasur parasysh keumlto te gjetura Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml aspektit
procedurale teuml Nenit 3 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml dy ankuesit
Ankuesit gjithashtu u ankuan sipas Nenit 13 teuml Konventeumls se nuk kishte pasur hetime
zyrtare efektive mbi ngjarjet e 27 tetorit 2009 Duke pasur parasysh konstatimin lidhur
me pretendimet sipas Nenit 3 neuml keumlteuml drejtim Gjykata konsideron se nuk eumlshteuml e
nevojshme teuml shqyrtohet pranueshmeumlria ose bazueshmeumlrineuml e teuml njeumljtitave sipas Nenit
13
Lidhur me deumlmeumlt e pretenduara Gjykata u shpreh se Mali i Zi do tu paguante
aplikuesve 4350 EUR peumlr deumlmet jo-materiale Meuml tej Gjykata keumlrkoi q peumlr shpenzimet
ankuesve tu paguheshin vlerat 3520 EUR peumlr ankuesin e pareuml dhe 1160 EUR peumlr
ankuesin e dyteuml
18 Labita kundeumlr Italiseuml [DhM] nr 2677295 sect 131 KEDNJ 2000-IV 19 Jasar kundeumlr ish-Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml nr 6990801 sectsect 56-57 15 shkurt 2007
86
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen shkelje teuml aspektit substancial dhe peumlrmbajteumlsore teuml Nenit 3 teuml Konventeumls
ndeumlrsa konsideron teuml panevojshme teuml shqyrtoj pretendimet peumlr shkelje teuml Nenin 13 teuml
Konventeumls [njeumlzeumlri]
87
X dhe Y kundeumlr Holandeumls - 897880
26 mars 1985 [Dhoma]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3 si i veteumlm dhe marreuml seuml bashku me Nenin 14
Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues i teuml mitureumls e panevojshme peumlr shqyrtim duke pasur
parasysh gjetjet peumlr sa i peumlrket Nenit 8
Neni 8
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml familjare nga pamundeumlsia e prindit peumlr teuml filluar ndjekje
penale kundeumlr autorit teuml dhuneumls seksuale ndaj njeuml minorene teuml mosheumls mbi
gjashteumlmbeumldhjeteuml vjeccedil dhe teuml seumlmureuml mendore ka shkelje
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efektive juridike e panevojshme peumlr shqyrtim duke pasur
parasysh gjetjet peumlr sa i peumlrket Nenit 8
Neni 14 marreuml seuml bashku me Nenin 8
Trajtim diskriminues nga legjislacioni peumlr disa kategori e panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile abuzim seksual paafteumlsi mendore e mitur mungeseuml zoteumlsie pamundeumlsi
e ushtrimit teuml padiseuml e drejta neuml jeteuml private familjare mbrojetje nga shteti
Ankuesit z X neuml emeumlr teuml tij dhe teuml seuml bijeumls seuml tij Y qeuml teuml dy shtetas holandez kaneuml
keumlrkuar qeuml identiteti i tyre teuml mos zbulohet
Faktet e rastit
Znj Y e lindur meuml 13 dhjetor 1961 duke qeneuml se vuante nga njeuml seumlmundje mendore
nga viti 1970 ka jetuar neuml njeuml shteumlpi private peumlr feumlmijeuml me teuml meta Gjateumls nateumls seuml 14
dhe 15 dhjetori 1977 zonjusha Y ishte zgjuar nga z B dheumlndeumlri i drejtorit teuml shteumlpiseuml
Ai jetonte me gruan e tij neuml godineumln e shteumlpiseuml ndoneumlse nuk ishte i puneumlsuar aty Z B
e kishte detyruar ateuml qeuml ta ndiqte peumlr neuml dhomeumln e tij dhe e kishte abuzuar seksualisht
Meuml 16 dhjetor 1977 X babai i zonjusheumls Y paraqitet neuml stacion policor peumlr teuml
denoncuar rastin dhe nisur procedurat penale z X e kishte beumlreuml keumlteuml duke peumlrdorur
autoritetin prindeumlror peumlr shkak se e bija peumlrveccedil se ishte e mosheumls 16 vjeccedile nuk kishte
afteumlsineuml mendore peumlr teuml vepruar neuml emeumlr teuml saj
Meuml 29 maj 1978 zyra e prokurorit publik vendoseuml qeuml teuml mos fillojeuml ndjekje penale ndaj
B neumlse ai nuk do teuml kryente njeuml vepeumlr teuml ngjashme brenda dy viteve neuml vijim Zyrtari
peumlrgjegjeumls i rastit e informon z X neuml njeuml takim meuml 27 shtator 1978
Meuml 4 dhjetor 1978 z X vendoseuml qeuml teuml apelojeuml vendimin e prokurorit publik neuml
Gjykateumln e Apelit teuml Arnhemit mbi bazeumln e Kodit teuml Procedureumls Penale ai kishte
keumlrkuar nga Gjykata qeuml teuml urdheumlronte fillimin e procedurave penale Meuml 12 korrik
1979 Gjykata e Apelit neuml Arnhem e hedh poshteuml ankeseumln e X kundeumlr vendimit teuml
prokurorit publik Kjo me arsyetimin se Neni 248 i Kodit Penal qeuml ndalonte aktet e
88
tilla nuk gjente zbatim peumlrveccedil neumlse keumlteuml e keumlrkonte veteuml viktima Neuml keumlteuml rast sipas
Gjykateumls seuml Apelit ankesa e prindit nuk e zeumlvendeumlsonte ateuml ccedilka Y do teuml duhej ta kishte
paraqitur neuml qofteuml se do teuml kishte mundur gjeuml teuml cileumln ajo nuk e ka beumlreuml Policia
gjithashtu e ka vlereumlsuar ateuml si teuml paafteuml peumlr ta beumlreuml njeuml teuml tilleuml Dhe pasi neuml rastin
konkret nuk kishte asnjeuml person ligjeumlrisht teuml autorizuar qeuml mund ta beumlnte keumlteuml mund teuml
thuhet qeuml neuml keumlteuml pikeuml ekzisonte njeuml zbrazeumlti neuml ligj
Neuml bazeuml teuml Nenit 445 teuml Kodit teuml Procedure Penale teuml Holandeumls nuk kishte mundeumlsi
apelimi peumlr ccedileumlshtje ligji praneuml Gjykateumls Supreme (Hoge Raad) kundeumlr keumltij vendimi
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Pretendimi i ankuesve ishte se pamundeumlsia peumlr teuml inicuar ndjekje penale kundeumlr z B
eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 teuml Konventeumls qeuml garanton teuml drejteumln e respektimit teuml
jeteumls seuml tyre private dhe familjare baneseumls dhe korrespondenceumls seuml tij teuml nen ky qeuml ndeumlr
teuml tjera parasheh se lsquoAutoriteti publik nuk mund teuml ndeumlrhyjeuml neuml ushtrimin e keumlsaj teuml
drejte peumlrveccedilse neuml shkalleumln e parashikuar nga ligji dhe kur eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml
shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit publik
sheumlndetit ose moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlverdquo
Qeveria ka kundeumlrshtuar keumlteuml pretendim Sipas ankuesve peumlr njeuml vajzeuml teuml re si zonjusha
Y shkalla e keumlrkuar e mbrojtjes kundeumlr keqbeumlrjes do teuml ishte ofruar veteumlm peumlrmes
mjeteve teuml seuml drejteumls penale Nga ana tjeteumlr sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml Konventa u
ka leumlneuml shteteve veccedil e veccedil qeuml teuml vendosin peumlr mjetet qeuml do teuml peumlrdoren dhe nuk e ndalon
ateuml qeuml teuml zgjedheuml dispozitat e teuml drejteumls civile
Ankuesit nga ana e tyre kaneuml vlereumlsuar se mjetet e teuml drejteumls civile janeuml teuml
papeumlrshtatshme peumlr rastin konkret Sipas Qeveriseuml ndeumlrkaq ka qeneuml natyra e
jashteumlzakonshme e fakteve qeuml ka shpalosur njeuml boshlleumlk neuml ligj dhe se nuk mund teuml
thuhet ka pas ndonjeuml deumlshtim nga ana e legjislativit Ankuesit gjithashtu kaneuml
pretenduar se dallimi neuml trajtim i peumlrcaktuar nga legjislativi ndeumlrmjet kategorive teuml
ndryshme teuml personave qeuml kaneuml nevojeuml peumlr kujdes teuml posaccedileumlm kundeumlr sulmeve seksuale
peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls
Meuml tej sipas ankuesve zonjushaY eumlshteuml trajtuar nga z B neuml meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe
poshteumlruese neuml kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls Ata kaneuml argumentuar se peumlr
qeumlllime teuml keumlsaj dispozite shteti ishte neuml rrethana teuml caktuara peumlrgjegjeumls peumlr veprimet e
paleumlve teuml treta dhe se trauma kronike psikologjike qeuml i ishte shkaktuar zonjusheumls Y
ishte e njeuml shkalle qeuml hynte neuml kuadeumlr teuml Nenit 3 Qeveria nga ana e saj neuml seancat
deumlgjimore ka paraqitur qeumlndrimin se nuk eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin qeuml i eumlshteuml
shkaktuar zonjusheumls Y
Tutje ankuesit pretendonin se nuk kaneuml pas mjete efektive juridike neuml Holandeuml teuml
keumlrkuara nga Nenit 13 peumlr ankesat e zonjusheumls Y
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata rikujton se ndoneumlse objekti i Nenit 8 teuml Konventeumls eumlshteuml neuml thelb mbrojtja e
individit nga ndeumlrhyrja arbitrare e autoriteteve publike kjo thjesht nuk e detyron shtetin
qeuml veteumlm teuml abstenojeuml nga kjo ndeumlrhyrje Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrmarrjeje neuml radheuml teuml pareuml
negative mund teuml keteuml edhe detyrime pozitive teuml pranishme neuml respektimin efektiv teuml
jeteumls private ose familjare Keumlto detyrime mund teuml peumlrfshijneuml miratimin e masave teuml
89
krijuara peumlr teuml siguruar respektimin e jeteumls private qofteuml edhe neuml sfereumln e
marreumldheumlnieve ndeumlrmjet veteuml individeumlve
Gjykata veumlren se zgjedhja e mjeteve teuml llogaritura peumlr teuml siguruar pajtueshmeumlri me
Nenin 8 neuml sfereumln e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet individeumlve neuml parim eumlshteuml ccedileumlshtje qeuml bie
brenda hapeumlsireumls seuml vlereumlsimit teuml shteteve kontraktuese teuml Konventeumls Neuml keumlteuml kuptim
ka meumlnyra teuml ndryshme teuml teuml siguruarit peumlr respektimin e jeteumls private dhe karakteri i
detyrimit teuml shtetit do teuml varej nga aspekti i posaccedileumlm i jeteumls private qeuml eumlshteuml neuml pyetje
Rregullimi peumlrmes teuml drejteumls penale nuk eumlshteuml patjeteumlr peumlrgjigjja e vetme
Sidoqofteuml neuml rastin konkret Gjykata gjen se mbrojtja e ofruar nga e drejta civile neuml
rastin e keqbeumlrjes seuml shkaktuar neuml rastin e zonjusheumls Y eumlshteuml e pamjaftueshme Ky
eumlshteuml njeuml rast ku janeuml neuml pyetje vlerat themelore dhe aspektet thelbeumlsore teuml jeteumls private
Frenimi efektiv eumlshteuml i patjeteumlrsuesheumlm neuml keumlteuml fusheuml dhe ky mund teuml arrihet veteumlm
peumlrmes dispozitave penale neuml teuml veumlrteteuml kjo ccedileumlshtje eumlshteuml normalisht e rregulluar me
dispozita teuml keumlsaj natyre Dhe neuml fakt kjo eumlshteuml njeuml fusheuml ku Holanda neuml peumlrgjitheumlsi ka
zgjedhur njeuml sistem teuml mbrojtjes teuml mbeumlshtetur neuml teuml drejteumln penale Boshlleumlku i veteumlm
peumlr aq sa Komisioni dhe meuml pas Gjykata janeuml neuml dijeni ka teuml beumljeuml me personat neuml teuml
njeumljteumln situateuml me ateuml teuml zonjusheumls Y Sipas Gjykateumls asnjeumlra prej dispozitave relevante
teuml Kodit Penal Holandez nuk i kaneuml ofruar zonjusheumls Y mbrojtje praktike dhe efektive
Keumlsisoji Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se marreuml parasysh natyreumln e keqbeumlrjes neuml keumlteuml
rast zonjusha Y ka qeneuml viktimeuml e shkeljes seuml Nenit 8 teuml Konventeumls Andaj Gjykata
gjen shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls
Ndryshe sa i peumlrket Nenit 14 marreuml seuml bashku me Nenin 8 Gjykata ka veumlrejtur se nuk
ka ekzistenceuml teuml pavarur peumlrbeumln njeuml element teuml veccedilanteuml (mos-diskriminimi) teuml secileumls
prej teuml drejtave teuml mbrojtura nga Konventa Dhe se shqyrtimi i rastit sipas Nenit 14
marreuml seuml bashku me Nenin 8 nuk eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht i keumlrkuar kur Gjykata gjen shkelje
teuml njeuml neni paraprakisht
Sa i peumlrket Nenit 3 Gjykata thekson se pasi ka gjetur tashmeuml shkelje teuml Nenit 8 nuk
konsideron qeuml eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml rastin edhe neuml bazeuml teuml keumlsaj dispozite
qofteuml si teuml ndareuml apo neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14
Neuml lidhje me pretendimet e ankuesve peumlr shkelje teuml Nenit 13 Gjykata duke qeneuml se
gjetja qeuml nuk kishte mjete teuml duhura efektive juridike ishte njeuml prej faktoreumlve teuml
peumlrcaktimit se ka shkelje teuml Nenit 8 nuk e pa teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ccedileumlshtjen mbi
bazeumln e Nenit 13
Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata i akordoi zonjusheumls Y tre mijeuml (3000) florinta
holandeze peumlr deumlm moral
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 neuml lidhje me zonjusheumln Y dhe nuk e sheh teuml
nevojshme qeuml teuml japeuml vendime teuml ndara neuml ankesat e tjera teuml saj dhe teuml z X [njeumlzeumlri]
90
Tali kundeumlr Estoniseuml - 6639310
13 maj 2014 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Trajtim degradues si pasojeuml e peumlrdorimit teuml forceumls seuml tepeumlrt dhe masave restriktive gjateuml
qeumlndrimit neuml burg ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile i burgosur rrezikshmeumlri rezistenceuml masa mbrojteumlse sprej forceuml e
tepeumlrt autoritete roje burgu burgim i peumlrjetsheumlm
Ankuesi z Andrei Tali shtetas Estonez
Faktet e rastit
Ankuesi ka lindur meuml 1977 neuml koheumln e procedurave para Gjykateumls Evropiane seuml teuml
Drejtave teuml Njeriut vuante deumlnimin e peumlrjetsheumlm neuml burg peumlr vrasjen e dy personave
dhe tentim teuml therrjes seuml njeuml personi tjeteumlr Po ashtu ai kishte njeuml varg akuzash peumlr sulm
ndaj oficereumlve teuml burgut dhe teuml burgosurve teuml tjereuml Peumlr meuml shumeuml njeuml numeumlr i madh i
masave disciplinore janeuml shqiptuar ndaj tij duke peumlrfshireuml mosbindjen ndaj urdheumlrave
dhe keumlrceumlnimin e zyrtareumlve teuml burgut Prandaj ankuesi eumlshteuml cileumlsuar si person i
rreziksheumlm
Me 3 korrik 2009 ankuesi eumlshteuml urdheumlruar nga roja e burgut me inicialet KA qeuml teuml
transferohet neuml qeli ateuml mbreumlmje ashtu qeuml teuml vuajeuml deumlnimin disiplinor Ankuesi kishte
refuzuar urdheumlrin neuml bazeuml teuml arsyetimit se priste vendimin e Ministrit teuml Drejteumlsiseuml
lidhur e ankeseumln e tij Roja KA e keumlrceumlnoi se neumlse nuk i bindet urdheumlrit do teuml deumlrgohet
me forceuml Neuml oreumln 1745 neuml po teuml njejteumln diteuml garda KA erdhi seumlrish me dy roje teuml tjera
neuml qelineuml e ankuesit dhe e morreumln me forceuml duke ushtruar shtypje mbi teuml me njeuml
mburojeuml plastike peumlrderisa kishin teuml veshura helmeta dhe xhaketa duke i shkaktuar
veumlshtireumlsi neuml frymeumlmarrje Teuml njeumljtit e kishin shtrireuml ankuesin neuml dysheme duke ia
vendosur prangat dhe shqelmuan aq fort neuml brinjeuml sa qeuml ankuesi kishte ndjereuml se si njeuml
bri i ishte thyer Sipas rojeve teuml burgut ankuesi u peumlrpoq ti godiste ata dhe ishte
peumlrleshur me KA gjateuml seuml cileumls peumlrleshje roja kishte peumlsur leumlndime teuml vogla Ata
mohuan se e kishin shqelmuar apo ngulfatur ankuesin dhe pohuan se ankuesi i kishte
keumlrceumlnuar se do ti vriste njeuml nga njeuml
Me 4 korrik 2009 neuml ora 0645 ankuesi u informua se duhet trsquoi beumlhej njeuml fotografim
me rreze X sepse sipas njeumlrit nga rojet e burgut njeuml bri i tij eumlshteuml thyer dhe se duhet teuml
lidhej neuml shtrat Neuml ora ora 830 gjashteuml roje erdheumln neuml qeli dy hyneuml brenda dhe kateumlr
teuml tjereuml qeumlndruan jashteuml Sipas ankuesit njeumlri nga rojet i shtreumlngoi njeumlreumln doreuml dhe duke
i theumlneuml se do trsquoia heqin dyshekun nga qelia si dhe papritur e speumlrkateumln neuml fytyreuml me
sprej djegeumls prandaj ankuesi vrapoi jashteuml qeliseuml duke e mbuluar fytyreumln me duar
Pastaj rojet e prangoseumln dhe e goditeumln neuml shpineuml me shkop teleskopik Sipas ankuesit
ai ishte alivanosur disa hereuml sepse brinja e cila i ishte thyer i shkaktonte dhimbje
jashteumlzakonisht teuml meumldha Pas prangosjes ankuesi u lidh peumlr shtrati me urdheumlr teuml njeumlrit
prej rojeve neuml detyreuml me justikimin se peumlrbeumlnte rrezik dhe ishte agresiv Sipas ankuesit
91
ai po ngulfatej nga spreji djegeumls kur rojet e lidheumln neuml shtrat dhe nuk e laneuml teuml
peumlshtyjneuml Meuml neuml fund iu lejua teuml peumlshtyj dhe ia dhaneuml ujin qeuml e kishte keumlrkuar
Sipas certifikatave mjekeumlsore teuml 4 korrikut 2009 ankuesi ishte ekzaminuar nga
asistentja medicionale neuml ora 0850 dhe 1220 pas lirimit teuml tij nga shtrati ku mbahej i
lidhur Neuml certifikateuml shkruhej se ankuesi nuk ka shenja teuml leumlndimeve teuml dukshme
prandaj nuk kishte nevojeuml peumlr asistenceuml me medikamente Meuml 4 korrik iu beuml edhe
ekzaminimi me rreze X i cili nuk zbuloi ndonjeuml ndryshim traumatik Sipas certifikateumls
ekzistonin tri hematome neuml shpineuml neuml doreuml dhe neuml bri
Meuml 7 korrik 2009 Departmenti i Burgut i Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml filloi hetimet penale
lidhur me pretendimet e ankuesit peumlr abuzim teuml autoritetit nga rojet e burgut Meuml 15
qershor 2010 hetuesi policor ndeumlrpreu procedurat penale duke konsideruar se
peumlrdorimi i forceumls nga gardat e burgut ka qeneuml forceuml e peumlrdorur neuml meumlnyreuml legjitime Po
ashtu edhe Zyra e Prokurorit teuml Shtetit refuzoi keumlrkeseumln e ankuesit pasi konsideroi se
peumlrdorimi i forceumls pajisjet e veccedilanta dhe mjetet peumlr ndalim janeuml peumlrdorur peumlr shkak teuml
sjelljes seuml ankuesit apo theumlneuml meuml mireuml deumlshtimit teuml tij qeuml teuml pajtohet me urdheumlrat qeuml i
janeuml dheumlneuml dhe peumlr shkak teuml agresivitetit fizik dhe verbal drejtuar zyrtareumlve teuml burgut
Po ashtu peumlrdorimi i sprejit djegeumls arsyetohet sepse ankuesi konsiderohet se ka qeneuml
pjeseuml e sulmit teuml paligjsheumlm ndeumlrsa vrapimi i tij jashteuml qeliseuml mundeuml teuml kishte shkaktuar
trazira tjera jashteuml kontrollit teuml burgut dhe ka paseuml arsye teuml besohet se aplikuesi do teuml
vazhdonte trsquoi sulmonte Meuml 21 tetor Gjykata e Apelit refuzoi ankeseumln e ankuesit
kundeumlr vendimit teuml Zyreumls seuml Prokurorit teuml Shtetit
Tutje meuml 6 gusht 2009 ankuesi paraqiti keumlrkeseuml peumlr zhdeumlmtim material peumlr trajtim
ccedilnjereumlzor dhe degradues neuml gjykateumln administrative Kjo gjykateuml gjeti se deumlshtimi i
ankuesit teuml bindet me rregullat e dheumlna ndaj tij kaneuml shkaktuar padyshim keumlrceumlnim peumlr
sigurineuml e peumlrgjithshme teuml burgut edhe pse prangosja nuk u arsyetua pasi qeuml nuk ka
paseuml deumlshmi se ankuesi ka qeneuml i pajisur me mjete teuml rrezikshme apo qeuml ka paseuml indicie
se ai do teuml arratiset nga burgu Megjithateuml ata peumlrjashtuan keumlrkeseumln e ankuesit peumlr
kompensim duke konsideruar se peumlrdorimi i mjeteve peumlr ndalim janeuml peumlrdorur
proporcinalisht me sjelljet e aplikuesit Po ashtu edhe Gjykata e Apelit e edhe ajo
Supreme konsideruan se nuk ekziston ndonjeuml shkelje peumlr shkak se ankuesi ka refuzuar
teuml sillet sipas rregullave dhe nuk u gjet se ka pasur jo propocionalitet neuml mes mjeteve teuml
peumlrdorura dhe sjelljeve teuml ankuesit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi argumenton se ka qeneuml i keqtrajtuar nga zyrtareumlt e burgut neuml shkalleuml teuml
tortureumls Sipas tij peumlrdorimi i prangosjes shkopit teleskopik sprejit teuml djegeumls dhe
shtratit shtreumlngues nga ana e zyrtareumlve teuml burgut si sanksion peumlr shkaktimin e njeuml
incidenti ka qeneuml i teumlri jo proporcional Ai po ashtu ka deklaruar se ka qeneuml i rrahur i
shqelmuar dhe si rezultat ai ka peumlsuar dhimbje intenzive Sipas ankuesit ai ka qeneuml i
traumatizuar nga kjo peumlrvojeuml dhe ka vuajtur nga ndjenja e pasiguriseuml dhe ndjenja e
pashpreseumls duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 3 teuml konventeumls
Sipas Qeveriseuml ankuesi ka refuzuar trsquoiu bindet urdheumlrave neuml meumlnyreuml qeuml ta doreumlzojeuml
dyshekun andaj edhe ka peumlrdoreuml forceuml fizike peumlr rezistenceuml Eumlshteuml konsideruar e
papranueshme teuml lejohet njeuml situateuml ku i burgosuri nuk i bindet zyrtarit kur ai jep urdheumlr
teuml ligjsheumlm Qeveria po ashtu konsideron se personaliteti sjellja paraprake dhe
92
rrezikshmeumlria e shprehur do teuml duhej teuml merreshin parasysh Qeveria argumenton se
ankuesi eumlshteuml i deumlnuar me burg teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje brutale teuml dy personave dhe
tentim vrasje teuml personit teuml treteuml Sipas tyre ankuesi ka vazhduar teuml kryejeuml krime ndaj
zyrtareumlve teuml burgut dhe teuml tjereumlve Prandaj sipas sjelljes seuml tij ankuesi konsiderohet i
burgosur i rrezikshmeumlriseuml seuml larteuml
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata e ka potencuar neuml shumeuml raste se Neni 3 i Konventeumls ngeumlrthen neuml vete njeuml nga
vlerat meuml themelore teuml shoqeumlriseuml demokratike Konventa e ndalon absolutisht tortureumln
trajtimin ccedilnjereumlzor dhe degradues apo edhe deumlnimin pavareumlsisht nga rrethanat e sjelljes
seuml viktimeumls Keqtrajtimi duhet teuml keteuml njeuml nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml ashtu qeuml teuml jeteuml
shkelje e Nenit 3 teuml Konventeumls Vlereumlsimi i keumltij niveli minimal teuml ashpeumlrsiseuml eumlshteuml
relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit siccedil eumlshteuml koha e zgjatjes seuml trajtimit efektet
fizike dhe psikologjike neuml disa raste edhe gjinia mosha dhe sheumlndeti i viktimeumls Sipas
Gjykateumls trajtimi konsiderohet si ldquocnjereumlzorrdquo neumlse eumlshteuml aplikuar peumlr oreuml teuml teumlra dhe ka
shkaktuar leumlndim aktual trupor apo vuajtje intensive fizike apo mentale kurse
ldquodegraduesrdquo neumlse ka nxitur teumlk viktima ndjenjeumln e frikeumls ankthin dhe kapacitetin
inferior peumlr zhvlefteumlsim dhe neumlnshtrim
Gjykata veumlren se normalisht prangosja apo peumlrdorimi i instrumenteve teuml shtreumlngimit bie
jashteuml sfereumls seuml Nenit 3 teuml Konventeumls kur masat merren neuml lidhje me mbajtjen ligjore
dhe nuk peumlrfshihet peumlrdorimi i forceumls apo ekspozimit publik qeuml tejkalon ateuml ccedilka
konsiderohet e domosdoshme Tutje Gjykata ka neuml konsiderateuml potencialin peumlr dhuneuml
qeuml ekziston neuml institucionet penale apo faktin e mos-deumlgjueshmeumlriseuml nga teuml burgosurit
qeuml mund teuml nxisin eskalimin e situateumls Sidoqofteuml forca e tilleuml mund teuml peumlrdoret veteumlm
neumlse eumlshteuml e pashmangshme dhe jo teuml teprohet Po ashtu Gjykata rithekson se
pretendimet peumlr keqtrajtim duhet teuml mbeumlshteten neuml deumlshmi Ndeumlrsa barra e provave do
duhej teuml mbetej neuml autoritetet qeuml teuml sjellin sqarim teuml bindsheumlm
Peumlr meuml shumeuml Gjykata eumlshteuml neuml dijeni se shtetet mund teuml keneuml veumlshtireumlsi neuml mbajtjen e
rregullit dhe disiplineumls neuml institucionet penitensiare e sidomos neuml rastet e teuml burgosurve
me rrezikshmeumlri teuml larteuml Kjo eumlshteuml veccedilaneumlrisht keumlshtu neuml rastet e sjelljeve teuml jo teuml mira
nga teuml burgosurit me rrezikshmeumlri teuml larteuml situateuml neuml teuml cileumln eumlshteuml e reumlndeumlsishme gjetja
e njeuml ekuilibri midis teuml drejtave teuml teuml burgosurve teuml ndrysheumlm ose midis teuml drejtave teuml teuml
burgosurve dhe siguriseuml seuml zyrtareumlve teuml burgjeve Neuml rastin konkret karakteri dhe
sjellja e meumlparshme e ankuesit iu kishte dheumlneuml arsye zyrtareumlve teuml burgut peumlr teuml qeneuml teuml
veumlmendsheumlm neuml lidhje me sigurineuml e tyre dhe peumlr marrjen e masave teuml menjeumlhershme
kur ai shfaqte mosbindje keumlrceumlnime dhe agresion ndaj tyre Peumlr meuml tepeumlr autoritetet
vendase kishin veumlrtetuar se ankuesi kishte vepruar neuml meumlnyreuml agresive dhe se peumlr keumlteuml
arsye ishte justifikuar teuml merrte masa peumlr teuml luftuar agresionin e tij
Lidhur me ngjarjet e 3 korrikut Gjykata e refuzoi keumlrkeseumln e ankuesit si teuml
papranueshme mbi bazeumln se ishte qartazi e pabazuar neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3
dhe 4 teuml Konventeumls Kjo peumlr shkak se zyrtareumlt e burgut mbeumlshteteshin veteumlm neuml
peumlrdorimin e njeuml mburojeje xhaketave dhe helmetave qeuml ishin masa teuml mbrojtjes
pasive Po ashtu Gjykata vlereumlsoi faktin se ankuesi kishte rezistuar duke qeneuml agresiv
kurse teknika e zyrtareumlve teuml burgut kishte teuml beumlnte meuml shumeuml me imobilizimin e
93
ankuesit se sa me rrahjen e tij Andaj qartazi peumlrdorimi i forceumls neuml keumlteuml rast nuk shkelte
Nenin 3 teuml Konventeumls
Lidhur me ngjarjet e 4 korrikut Gjykata veumlren se zyrtareumlt e burgut janeuml mbeumlshtetur neuml
teknikeumln e peumlrdorimit teuml forceumls dhe pajisjeve speciale prandaj peumlrpos prangosjes eumlshteuml
peumlrdorur spreji djegeumls dhe shkopi teleskopik Edhe pas shqyrtimit teuml deumlshmive gjykata
nuk ka mundur ta veumlrtetojeuml neumlse shhkopi eumlshteuml peumlrdorur ndaj ankuesit para apo pas
prangosjes
Sa i peumlrket legjitimitetit teuml peumlrdorimit teuml sprejit djegeumls sipas shqeteumlsimeve teuml shprehura
nga Komiteti Evropian peumlr Parandalimin e Tortureumls dhe Trajtimit ose Ndeumlshkimit
Ccedilnjereumlzor ose Poshteumlrues (CPT) ky lloj spreji eumlshteuml njeuml substanceuml potencialisht e
rrezikshme qeuml nuk duhet teuml peumlrdoret neuml hapeumlsira teuml mbyllura Neumlse peumlrjashtimisht duhet
teuml peumlrdoret neuml hapeumlsira teuml hapura duhet teuml ekzistojneuml masa mbrojteumlse teuml peumlrcaktuara
qarteuml Spreji djegeumls nuk duhet teuml peumlrdoret kurreuml kundeumlr njeuml teuml burgosuri i cili tashmeuml
ishte neumln kontroll Edhe pse spreji djegeumls nuk konsiderohet si armeuml kimike dhe
peumlrdorimi i saj eumlshteuml i autorizuar me qeumlllim teuml zbatimit teuml ligjit ky sprej prodhon efekte
teuml tilla si problemet e frymeumlmarrjes vjellja acarimi i traktit respirator acarimi i kanalit
teuml derdhjes dhe syve spazma dhimbje gjoksi pezmatim i leumlkureumls dhe alergji Neuml doza
teuml forta mund teuml shkaktojeuml nekrozeuml teuml indeve neuml traktin respirator ose treteumls edemeuml
pulmonare ose hemorragji teuml brendshme Duke pasur parasysh ato efekte potencialisht
serioze nga njeumlra aneuml dhe pajisjet alternative neuml dispozicion teuml rojeve teuml burgut nga ana
tjeteumlr Gjykata konsideron se rrethanat nuk e kishin justifikuar peumlrdorimin e saj neuml keumlteuml
rast
Sa i peumlrket lidhjes neuml shtrat Gjykata veumlren se periudha peumlr teuml cileumln ankuesi kishte qeneuml
i lidhur (tre oreuml e dyzet minuta) ishte meuml i shkurteumlr se neuml rastin e Julin kundeumlr
Estoniseuml20 (neumlnteuml oreuml) ku kishte gjetur shkelje dhe se situata e tij ishte vlereumlsuar ccedildo
oreuml kur ishte kontrolluar nga stafi mjekeumlsor Po ashtu gjykata eumlshteuml neuml dijeni teuml faktit se
gjateuml teumlreuml koheumls sa ka qeneuml ankuesi i lidhur ka qeneuml agresiv Megjithateuml Gykata
konsideron keumlta faktoreuml nuk e justifikojneuml peumlrdorimin e maseumls seuml tilleuml neuml rrethanat e
rastit neuml fjaleuml Masat si lidhja neuml shtrat nuk duhet teuml peumlrdoren kurreuml si mjet sanksionimi
disiplinor por peumlrkundrazi duhet teuml peumlrdoren veteumlm peumlr teuml shmangur veteumlleumlndim ose
rrezik serioz peumlr individeumlt e tjereuml ose peumlr sigurineuml e burgjeve
Neuml bazeuml teuml deumlshmive teuml mbledhura Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se pas peumlrfundimit teuml
ballafaqimit me zyrtareumlt e policiseuml ankuesi i cili ishte i mbyllur neuml njeuml qeli disiplinore
neuml vetmi kishte paraqitur keumlrceumlnim peumlr veten ose peumlr teuml tjereumlt Peumlr meuml tepeumlr periudha
peumlr teuml cileumln ai kishte qeneuml i lidhur neuml shtrat nuk ishte aspak peumlr trsquou neglizhuar dhe
imobilizimi i tij i gjateuml duhet ti kishte shkaktuar shqeteumlsime fizike dhe stres Duke
marreuml parasysh efektin kumulativ teuml keumltyre masave ankuesi i ishte neumlnshtruar trajtimit
ccedilnjereumlzor dhe degradues gjeuml qeuml peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls bazuar neuml keqtrajtim teuml ankuesit meuml
4 Korrik 2009 [njeumlzeumlri]
20 Julin kundeumlr Estoniseuml nr 1656308 4084108 819210 dhe 1865610 sectsect 84-90 dhe 94 29 Maj 2012
94
Neni 4
Ndalimi i skllaverise dhe i punes se detyruar
1 Askush nuk do teuml mbahet neuml skllaveumlri ose neuml robeumlri
2 Askush nuk do teuml shtreumlngohet teuml kryejeuml njeuml puneuml me dhuneuml ose teuml detyruar
3 Peumlr qeumlllim teuml keumltij Neni termi ldquopuneuml e kryer me dhuneuml ose e detyruarrdquo nuk
peumlrfshin
a) cdo lloj pune qeuml i keumlrkohet teuml kryejeuml zakonisht njeuml personi teuml ndaluar neuml
kushtet e parashikuara nga Neni 5 i keumlsaj Konvente ose gjateuml lirimit teuml tij me
kusht
b) cdo lloj sheumlrbimi i karakterit ushtarak ose neuml rastin e kundeumlrshtareumlve teuml
ndeumlrgjegjes neuml vendet ku kundeumlrshtimi i ndeumlrgjegjes eumlshteuml i njohur me ligj
sheumlrbimi qeuml kryhet neuml vend teuml sheumlrbimit ushtarak teuml detyruesheumlm
c) cdo lloj sheumlrbimi qeuml keumlrkohet neuml rast krizash ose fatkeqeumlsish qeuml keumlrceumlnojneuml
jeteumln ose mireumlqenien e komunitetit
d) cdo lloj pune ose sheumlrbimi qeuml eumlshteuml pjeseuml e detyrimeve normale qytetare
95
Zarb Adami kundeumlr Malteumls - 1720902
20 qershor 2006 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 4 sect 3 (d) neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14
Diskriminim neuml baza gjinore si pasojeuml e detyrimit peumlr teuml sheumlrbyer neuml juri teuml gjykimeve
penale teuml zbatuar kryesisht ndaj personave teuml gjiniseuml mashkullore ka shkelje
Neni 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6
Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si rezultat i njeuml norme diskriminuese e
panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile aneumltar jurie detyrim qytetar diskriminim gjinor gjobitje peumlr mungeseuml
obligim peumlr meshkujt diskriminim de fakto
Ankuesi z Maurice Zarb Adami shtetas i Malteumls qeuml jeton neuml Attard teuml shtetit maltez
Faktet e rastit
Ankuesi me profesion farmacist nga viti 1971 eumlshteuml peumlrfshireuml neuml listeumln e aneumltareumlve teuml
jurive peumlr gjykime penale neuml Malteuml dhe ka qeneuml neuml keumlteuml listeuml deri seuml paku neuml vitin 2002
Ndeumlrmjet vitit 1971 dhe 1997 ai ka sheumlrbyer edhe si aneumltar jurie por edhe si kryetar neuml
tri raste teuml ndryshme teuml procedimeve penale Neuml vitin 1997 ankuesi ishte ftuar qeuml teuml
sheumlrbente seumlrish si aneumltar jurie por nuk ishte paraqitur dhe si rezultat i ishte shqiptuar
njeuml gjobeuml prej afeumlrsisht 240 EUR
Pasi ankuesi nuk kishte paguar shumeumln e gjobeumls ai ishte ftuar teuml paraqitej neuml gjykateumln
penale Neuml keumlteuml rast ai ka argumentuar se gjoba e caktuar ndaj tij ishte diskriminuese
neuml kuptim teuml Nenit 45 teuml Kushtetuteumls seuml Malteumls dhe Nenit 14 teuml Konventeumls i lexuar neuml
bashkeumllidhje me Nenin 4(3)(d) pasi personat e tjereuml neuml teuml njeumljtin pozicion nuk ishin
veumlneuml para barreumls dhe detyrave teuml sheumlrbimit neuml juri gjyqeumlsore dheose praktika vendore i
lironte personat e gjiniseuml femeumlrore nga sheumlrbimi neuml juri por jo edhe meshkujt
Rasti i tij i ishte referuar gjykateumls civile para teuml cileumls ankuesi kishte ngritur pretendimin
se sistemi maltez i penalizonte personat e gjiniseuml mashkullore dhe i favorizonte ato teuml
gjiniseuml femeumlrore gjateuml peseuml viteve paraprake veteumlm 305 e femrave kishin sheumlrbyer
si aneumltare teuml juriseuml peumlr dallim nga 9695 qeuml ishin meshkuj Peumlr meuml tepeumlr sipas tij
barra e sheumlrbimit neuml juri nuk shpeumlrndahej neuml meumlnyreuml teuml barabarteuml Keumlshtu neuml vitin
1997 lista e aneumltareumlve teuml juriseuml peumlrfaqeumlsonte veteumlm 34 teuml listeumls seuml votuesve Meuml 5
shkurt 1999 gjykata vendore peumlr ccedileumlshtje civile hodhi poshteuml pretendimet e ankuesit Ai
e kishte apeluar keumlteuml vendim duke theksuar se sheumlrbimi neuml juri paraqiste njeuml barreuml apo
ngarkeseuml teuml veccedilanteuml pasi aneumltareumlt e jurive duhej teuml linin puneumln e tyre peumlr teuml ndjekur
rregullisht seancat deumlgjimore Gjithashtu kjo detyreuml paraqiste njeuml ngarkeseuml morale peumlr
teuml gjykuar pafajeumlsineuml ose fajeumlsineuml e njeuml personi Apeli i tij ishte hedhur gjithashtu
poshteuml
Neuml vitin 2003 si ligjeumlrues neuml Universitetin e Malteumls ankuesi neuml meumlnyreuml teuml
pasuksesshme kishte keumlrkuar qeuml teuml lirohej nga sheumlrbimi neuml juri neuml pajtim me Nenin
96
604(1) teuml Kodit Penal teuml Malteumls I ftuar qeuml teuml sheumlrbente seumlrish si aneumltar jurie neuml njeuml
gjykim tjeteumlr neuml vitin 2004 ankuesi kishte keumlrkuar qeuml teuml lirohej nga sheumlrbimi neuml juri
sipas Nenit 607 teuml Kodit Penal Keumlrkesa e tij ishte refuzuar Meuml 18 prill 2005 ankuesi
seumlrish kishte keumlrkuar lirim nga sheumlrbim neuml juri duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 604(1) teuml
Kodit Penal qeuml parasheh lirimin peumlr ligjeumlruesit e rregullt neuml Universitet Meuml 25 prill
2005 keumlrkesa e tij ishte pranuar
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Para Gjykateumls Qeveria e Malteumls ka deklaruar se Neni 14 i vlereumlsuar neuml ndeumlrlidhje me
Nenin 4 sect 3 (d) nuk ishte i zbatuesheumlm ndaj fakteve teuml rastit konkret Sipas Qeveriseuml
sheumlrbimi neuml juri ishte pa dyshim ldquodetyrim qytetar normalrdquo i mbeumlshtetur neuml solidaritet
shoqeumlror qeuml u ishte caktuar qytetareumlve me qeumlllim peumlr teuml siguruar demokratizimin e
procesit teuml administrimit teuml drejteumlsiseuml penale Sipas Qeverieumls kjo nuk ishte kontestuar
nga ankuesi Si pasojeuml sheumlrbimi si aneumltar jurie nuk mund teuml paraqeseuml ldquopuneuml teuml kryer me
forceuml ose teuml detyruarrdquo neuml kuptimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Aplikimi i keumlsaj
dispozite eumlshteuml peumlrjashtuar nga paragrafi 3(d) i keumltij neni
Qeveria meuml tej ka theksuar se ankuesi qeuml ishte ftuar teuml sheumlrbente si aneumltar jurie veteumlm
tri hereuml brenda shtateumlmbeumldhjeteuml vitesh eumlshteuml ankuar veteumlm rreth procedurave qeuml kaneuml
ccediluar neuml krijimin e listave se kush do teuml ishte i pranuesheumlm teuml sheumlrbente si aneumltareuml jurie
dhe jo rreth procesit teuml meumlpastajmeuml teuml zgjedhjes seuml personave qeuml peumlrfundimisht do teuml
sheumlrbenin si aneumltareuml jurie Sidoqofteuml sipas Qeveriseuml peumlrcaktimi i listave nuk ka
rezultuar neuml ldquopuneuml teuml detyruarrdquo pasi asnjeuml lloj sheumlrbimi nuk eumlshteuml neumlnkuptuar nga fakti
i thjeshteuml qeuml emri i njeuml personi eumlshteuml paraqitur neuml listeuml Neuml fakt ishte e mundur qeuml
keumlrkesa peumlr peumlrjashtim teuml lejohej personi do teuml mund teuml sfidohej ose refuzohej ose do teuml
mund teuml ndodhte qeuml emri i tij ose i saj asnjeumlhereuml nuk do teuml zgjidhej Si rezultat sipas
Qeveriseuml faktet qeuml karakterizojneuml rastin e ankuesit bien jashteuml kuadrit teuml Nenit 4 teuml
Konventeumls ndeumlrsa Neni 14 nuk ishte i zbatuesheumlm
Nga ana e tij ankuesi ka theksuar se Gjykata Kushtetuese e ka pranuar neuml meumlnyreuml teuml
qarteuml se sheumlrbimi neuml juri paraqet njeuml ldquodetyrim normal qytetarrdquo Ky mendim eumlshteuml
konfirmuar edhe nga parimet e peumlrcaktuara nga Gjykata neuml rastin Karlheinz Schmidt
kundeuml Gjermaniseuml21 dhe Van der Mussele kundeumlr Belgjikeumls22 Neuml atgjykimin e fundit
Gjykata ka theksuar se koncepti i ldquodetyrimit normal qytetarrdquo i referohet ldquoteuml gjitheuml
puneumls ose sheumlrbimit qeuml keumlrkohet nga njeuml person neumln keumlrceumlnimin e ndonjeuml deumlnimi dhe
peumlr teuml cileumln puneuml apo sheumlrbim ky person nuk eumlshteuml ofruar vullnetarishtrdquo
Ankuesi ka neumlnvizuar faktin se atij nuk i eumlshteuml ofruar vullnetarisht qeuml teuml sheumlrbejeuml si
aneumltar jurie Ka qeneuml neuml teuml veumlrteteuml e kundeumlrta ky sheumlrbim i eumlshteuml keumlrkuar atij neumln
keumlrceumlnim teuml gjobeumls qeuml do teuml mund teuml konvertohej neuml burgim Ankuesi gjithashtu u
eumlshteuml referuar disa vendimeve teuml Gjykateumls Supreme teuml Shteteve teuml Bashkuara neuml lidhje
me sheumlrbimin neuml juri dhe diskriminimin neuml peumlrzgjedhjen e aneumltareumlve teuml juriseuml Sipas
pikeumlpamjes seuml ankuesit pasi sheumlrbimi neuml juri eumlshteuml mbuluar nga paragrafi 3(d) i Nenit 4
teuml Konventeumls peumlrfundimi i veteumlm logjik ishte se faktet e rastit teuml tij ishin brenda kuadrit
teuml Nenit 4 Si rezultat Neni 14 mdash njeuml dispoziteuml qeuml nuk keumlrkon shkelje teuml njeuml dispozite
21 Karlheinz Schmidt kundeumlr Gjermaniseuml 18 korrik 1994 Seria A nr 291-B 22 Van der Mussele kundeumlr Belgjikeumls 23 neumlntor 1983 Seriea A nr 70
97
peumlrmbajteumlsore teuml Konventeumls por veteumlm njeuml ndeumlrlidhje me teuml mdash ishte gjithashtu i
zbatuesheumlm neuml rastin e tij Neuml keumlteuml drejtim ankuesi ka pretenduar se ka qeneuml viktimeuml e
diskriminimit mbi bazeuml gjinore pasi peumlrqindja e personave teuml gjiniseuml femeumlrore qeuml
keumlrkohej teuml sheumlrbenin neuml juri ishte e papeumlrfillshme dhe se ai ishte detyruar qeuml teuml
peumlrballej me ndjekje penale neuml lidhje me njeuml detyrim civil diskriminues Pra ai eumlshteuml
mbeumlshtetur ne Nenin 14 teuml Konventeumls neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4(3) dhe Nenin 6 teuml
Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata ka vlereumlsuar si fillim se sheumlrbimi i detyruesheumlm neuml juri siccedil ai ekziston neuml Malteuml
eumlshteuml njeuml prej ldquodetyrimeve normale qytetarerdquo teuml parashikuar neuml Nenin 4 sect 3(d) teuml
Konventeumls Meuml tej Gjykata ka veumlrejtur se ankuesi nuk eumlshteuml ofruar vullnetarisht peumlr
sheumlrbim si aneumltar jurie dhe se mosparaqitja e tij neuml juri ka ccediluar neuml shqiptimin e njeuml
gjobe e cila mund teuml konvertohet neuml burgim Marreuml parasysh lidhjen e ngushteuml me
detyrimin peumlr teuml sheumlrbyer detyrimi peumlr teuml paguar gjobeumln gjithashtu bie brenda Nenit 4 sect
3(d) Peumlr rrjedhojeuml faktet e rastit hyjneuml brenda kuadrit teuml Nenit 4 dhe keumlsisoji Neni 14
eumlshteuml gjithashtu i zbatuesheumlm
Gjykata ka veumlneuml re se ankuesi e ka pranuar qeuml dallimi neuml trajtim peumlr teuml cilin eumlshteuml
ankuar nuk eumlshteuml varur nga gjuha e ligjit teuml Malteumls neuml fuqi neuml koheumln relevante i cili nuk
ka beumlreuml dallime ndeumlrmjet gjinive pra si meshkujt ashtu edhe femrat janeuml njeumllloj teuml
kualifikuar dhe teuml pranuesheumlm teuml sheumlrbejneuml Diskriminimi neuml fjaleuml ishte i mbeumlshtetur neuml
ateuml qeuml ankuesi e ka peumlrshkruar si praktikeuml teuml mireuml-krijuar e karakterizuar nga njeuml numeumlr
faktoreumlsh si meumlnyra neuml teuml cileumln lista e aneumltareumlve teuml juriseuml eumlshteuml hartuar dhe kriteret peumlr
lirimin e dikujt peumlr sheumlrbim neuml juri Si rezultat veteumlm njeuml numeumlr i papeumlrfillsheumlm i
femrave ishin ftuar teuml sheumlrbenin si aneumltare teuml jurive
Gjykata ka ripeumlrseumlritur se statistikat neuml vetvete nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml
shpeumlrfaqur njeuml praktikeuml qeuml mund teuml klasifikohet si diskriminuese Neuml teuml njeumljteumln koheuml
Gjykata ka vlereumlsuar se diskriminimi i mundsheumlm neuml kundeumlrshtim me Konventeumln mund
teuml vie jo veteumlm nga masat legjislative por edhe nga njeuml situateuml de facto Gjykata kaneuml
veumlrejtur se neuml vitin 1997mdashvit kur ankuesi ishin ftuar teuml sheumlrbente si aneumltar jurie dhe
nuk ishte paraqitur neuml takimin e gjykateumlsmdashnumri i meshkujve (7503) qeuml ishin
regjistruar neuml listeumln e aneumltareumlve teuml juriseuml ishin tri hereuml meuml i madh se numri i femrave
(2494) Neuml vitin paraprak dallimi ishte edhe meuml i theksuar ku veteumlm 147 femra ishin
peumlrfshireuml neuml listat e aneumltareumlve teuml jurive peumlr dallim prej 4298 meshkujve Peumlr meuml tepeumlr
Gjykata kishte veumlrejtur se neuml vitin 1996 peseuml femra dhe 175 meshkuj kishin sheumlrbyer si
aneumltareuml jurie Gjykata ka vlereumlsuar se keumlto teuml dheumlna tregojneuml se detyrimi qytetar peumlr
sheumlrbim neuml juri eumlshteuml zbatuar kryesisht ndaj meshkujve Peumlr pasojeuml ka pas dallim neuml
trajtim ndeumlrmjet dy grupevemdashmeshkujve dhe femravemdashteuml cileumlt neuml lidhje me
sheumlrbimin neuml juri ishin neuml situateuml teuml ngjashme
Gjykata ka rikujtuar se neumlse njeuml politikeuml ose maseuml e peumlrgjithshme ka efekte
paragjykuese jopeumlrpjestimore ndaj njeuml grupi teuml personave mundeumlsia qeuml kjo teuml cileumlsohet
diskriminuese nuk mund teuml peumlrjashtohet qofteuml edhe neumlse neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml nuk ka
pas si qeumlllim ose nuk eumlshteuml drejtuar ndaj atij grupi Peumlrfundimisht Gjykata ka vlereumlsuar
se Qeveria nuk ka arritur teuml deumlshmojeuml se dallimi neuml trajtim ka ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim
dhe se ka pas njeuml marreumldheumlnie teuml arsyeshme teuml peumlrpjestueshmeumlriseuml (proporcionalitetit)
98
ndeumlrmjet mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml eumlshteuml synuar teuml realizohet Neuml keumlteuml
meumlnyreuml Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 14 i lexuar neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4 sect 3(d)
teuml Konventeumls
Ky peumlrfundim e ka liruar Gjykateumln nga vlereumlsimi i ccedileumlshtjes tjeteumlr neumlse ankuesi eumlshteuml
diskriminuar neuml raport me meshkujt tjereuml teuml cileumlt edhe pse teuml kualifikuar peumlr sheumlrbim neuml
juri nuk ishin ftuar asnjeumlhereuml teuml sheumlrbenin si aneumltareuml jurie
Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 Gjykata ka
vlereumlsuar se ankuesi nuk ka pretenduar qeuml procedurat e ndjekura ndaj tij kaneuml qeneuml neuml
ndonjeuml meumlnyreuml teuml padrejta ose se ndonjeumlra prej teuml drejtave teuml garantuara me Nenin 6
eumlshteuml shkelur Neuml cilindo rast Gjykata ka veumlrejtur se procedurat penale kaneuml qeneuml
pasojeuml e thjeshteuml e ekzistenceumls seuml njeuml detyrimi qytetar diskriminues Duke qeneuml se ajo
ka gjeteuml tashmeuml shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4 sect 3(d) Gjykata nuk e ka
vlereumlsuar teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ccedileumlshtjen neumlse ka pas edhe shkelje teuml Nenit 14 neuml
ndeumlrlidhje me Nenin 6
Gjykata ka urdheumlruar shtetin maltez qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit shumeumln neuml vlereuml prej 7752
EUR peumlr kostot dhe shpenzimet Sa i peumlrket deumlmit ankuesi ka theksuar se sheumlrbimi i tij
si aneumltar jurie i ka kushtuar atij me mungeseuml neuml puneuml peumlr disa diteuml Megjithateuml pasi
humbja financiare ka qeneuml e veumlshtireuml teuml kuantifikohet ai nuk ka paraqitur ndonjeuml
pretendim neuml keumlteuml aspekt
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me me Nenin 4 sect 3(d) teuml
Konventeumls [me shumiceuml prej gjashteuml me njeuml] ndeumlrsa nuk e vlereumlson teuml nevojshme qeuml teuml
shqyrtojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 teuml Konventeumls
[njeumlzeumlri]
99
Meier kundeumlr Zvicreumls - 1010914
9 shkurt 2016 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 4 sect 2
Pretendim i shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr teuml mos kryer puneuml teuml detyrueshme neuml burg peumlrtej
mosheumls seuml pensionit nuk ka shkelje
Neni 14
Pretendim peumlr diskriminim si pasojeuml e detyrimit peumlr puneuml pas pensionimit hedhet
poshteuml
Fjaleumlt kyccedile puneuml e detyrur vuajtje deumlnimi pensionim kompensim diskriminim
Ankuesi z Beat Meier shtetas zviceran i lindur neuml vitin 1946 dhe aktualisht eumlshteuml i
ndaluar neuml Regensdorf
Faktet e rastit
Me njeuml aktgjykim teuml dateumls 4 korrik 2003 Gjykata e Apelit e Kantonit teuml Zuumlrich deumlnoi
ankuesin me kateumlr vjet e kateumlr muaj burgim peumlr disa vepra seksuale me teuml mitur Neuml
mars teuml vitit 2010 Gjykata e Apelit pezulloi ekzekutimin e paraburgimit duke e
zeumlvendeumlsuar ateuml me paraburgim parandalues (Vereumlahrung) Meuml 6 dhjetor 2011 ankuesi
keumlrkoi peumlrjashtimin nga puna e detyruar gjateuml mbajtjes seuml deumlnimit por keumlrkesa e tij u
mohua Autoriteti kompetent i burgjeve i shqiptoi njeuml rregjim meuml teuml rrepteuml burgu peumlr
shkak teuml refuzimit peumlr teuml punuar vendim ky qeuml u revokua meuml voneuml pas njeuml ankese nga
ankuesi
Meuml 15 shkurt 2003 ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Federale duke argumentuar se kishte
pasur njeuml aplikim jo korrekt teuml Kodit Penal dhe shkelje teuml dinjitetit njereumlzor dhe liriseuml
individuale teuml mbrojtur me Kushtetuteumln Federale Gjykata Federale e hodhi poshteuml
ankeseumln e tij duke konsideruar se puna e detyruar peumlr teuml burgosurit nuk ishte neuml vetvete
shkelje e teuml drejtave teuml njeriut me kusht qeuml puna e ofruar teuml ishte e peumlrshtatur me
afteumlsiteuml steumlrvitjen dhe interesat e ccedildo teuml burgosuri Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls
Federale keumlrkesa peumlr puneuml kontribuon neuml ekzekutimin e deumlnimeve dhe nxit sjelljen e
duhur shoqeumlrore dhe afteumlsineuml peumlr teuml shmangur recedivizmin Puna eumlshteuml dizajnuar ashtu
qeuml trsquoi mbajeuml teuml zeumlneuml teuml burgosurit peumlr ti dheumlneuml struktureuml jeteumls seuml peumlrditshme dhe peumlr teuml
ruajtur rendin neuml institucion
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Duke u bazuar neuml Nenin 4 sect 2 teuml Konventeumls ankuesi pretendon se kishte shkelje teuml seuml
drejteumls seuml tij peumlr teuml mos kryer puneuml teuml detyruar duke theksuar se ai ishte neuml mosheumln e
pensionit Po ashtu ankuesi shtoi se ai kishte kontribuar neuml skemeumln e sigurimeve
pensionale peumlrderisa ishte neuml burgun Poumlscheumlies Neumlse atij i keumlrkohej teuml punonte edhe
pas arritjes seuml mosheumls seuml pensionit nuk kishte garanci se njeuml diteuml do teuml ishte neuml gjendje
teuml korrte peumlrfitimet e atij sigurimi Tutje ankuesi shtoi se detyrimi peumlr teuml kontribuar neuml
100
skemeumln e sigurimeve pensionale do teuml binte neuml konflikt me keumlrkeseumln peumlr teuml vazhduar
puneumln peumlrtej mosheumls seuml pensionit
Duke u bazuar neuml Nenin 14 ai gjithashtu u ankua peumlr diskriminim kundeumlr tij si i
burgosur i cili kishte arritur mosheumln e daljes neuml pension neuml krahasim me njeuml person neuml
liri qeuml nuk duhej teuml punonte meuml
Arsyetimi i Gjykateumls
Ky ishte rasti i pareuml neuml teuml cilin Gjykata duhej teuml merrej me ccedileumlshtjen e puneumls seuml
detyrueshme neuml burg peumlrtej mosheumls seuml pensionit Gjykata duhej teuml vlereumlsonte neumlse ky
detyrim kishte peumlrfshireuml ndonjeuml puneuml teuml detyruar neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 sect 2 teuml
Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se ankuesit i ishte keumlrkuar teuml punonte sipas Nenit 81
teuml Kodit Penal Sipas teuml njejtit legjislacion neumlse ankuesi do teuml kishte refuzuar teuml kryente
puneumln qeuml i ishte caktuar ai do teuml kishte kryer njeuml vepeumlr penale dhe do teuml duhej teuml
peumlrballonte pasojat Duke peumlrdorur peumlrkufizimin e puneumls seuml detyruar teuml peumlrcaktuar neuml
Konventeumln nr 29 teuml Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls (ILO) si bazeuml peumlr
interpretimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls nuk mund teuml keteuml dyshim se ankuesi kishte
kryer puneumln neumln keumlrceumlnimin e njeuml deumlnimi dhe peumlr teuml cilin [ai nuk e kishte ofruar veten
vullnetarisht]rdquo
Gjykata u shpreh se pyetja neumlse Neni 4 sect 3 (a) i Konventeumls zbatohet neuml keumlteuml situateuml
duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e qeumlllimit natyreumls dhe shkalleumls seuml puneumls seuml detyrueshme
dhe meumlnyreumls neuml teuml cileumln duhet teuml kryhet
Sa i peumlrket qeumlllimit teuml puneumls seuml detyrueshme Gjykata pranoi argumentin e Qeveriseuml se
obligimi i teuml burgosurve peumlr teuml vazhduar puneumln edhe peumlrtej mosheumls seuml pensionit ishte
pjeseuml e peumlrpjekjes peumlr teuml zvogeumlluar efektet e deumlmshme teuml burgosjes Puna e
peumlrshtatshme e arsyeshme mund teuml ndihmojeuml neuml strukturimin e jeteumls seuml peumlrditshme teuml
teuml burgosurve dhe ti mbajeuml ato aktive teuml cilat ishin objektiva teuml reumlndeumlsishme peumlr
mireumlqenien e njeuml teuml burgosuri afatgjateuml
Sa i peumlrket natyreumls seuml puneumls seuml kryer nga teuml burgosurit qeuml kishin arritur mosheumln e daljes
neuml pension veumlzhgimet e nxjerra nga Keumlshilli Federal neuml tetor teuml vitit 2012 neuml peumlrgjigje
teuml raportit teuml Komitetit peumlr Parandalimin e Tortureumls neuml viziteumln e tyre neuml Zviceumlr neuml tetor
teuml vitit 2013 treguan se puna e detyrueshme nuk zbatohej peumlr teuml gjitheuml teuml burgosurit neuml
teuml njeumljteumln maseuml dhe se duhej teuml peumlrshtatej neuml vareumlsi teuml rrethanave afteumlsive teuml teuml
burgosurit peumlrshtatshmeumlriseuml peumlr puneuml dhe gjendjes sheumlndeteumlsore
Gjykata gjithashtu veumlrejti se shkalla e detyrimit peumlr puneuml ishte peumlrshtatur gjithashtu me
rrethanat e ankuesit dhe situateumln personale peumlr shkak se ai punonte veteumlm tre oreuml neuml
diteuml dometheumlneuml 18 oreuml e 20 minuta neuml javeuml
Sa i peumlrket meumlnyreumls neuml teuml cileumln Ankuesi duhej teuml kryente puneumln e tij Gjykata theksoi se
ai ishte i vendosur seuml bashku me teuml burgosurit e tjereuml qeuml kishin arritur mosheumln e
pensionimit neuml njeuml krah teuml posaccedileumlm teuml burgut Seuml fundi duhet teuml theksohet se ankuesi
ishte paguar peumlr puneumln e tij
Neuml lidhje me praktikeumln neuml shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls Gjykata vuri neuml dukje
se ajo qeuml doli nga njeuml studim krahasues qeuml mbulonte 28 vende teuml burgosurve nuk u
keumlrkohej teuml punonin pas mosheumls seuml daljes neuml pension neuml 16 shtete aneumltare Neuml 12 vendet
e tjera aneumltare teuml anketuara ccedileumlshtja nuk ishte e rregulluar neuml meumlnyreuml eksplicite neuml ligjin
101
vendas por keumlto vende lejuan peumlrjashtime nga puna e detyrueshme neuml burgje neuml vareumlsi
teuml kapaciteteve dhe mosheumls seuml teuml burgosurve
Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se neuml mungeseuml teuml njeuml konsensusi teuml mjaftuesheumlm midis
shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls neuml lidhje me ccedileumlshtjen e puneumls seuml detyrueshme
neuml burg peumlrtej mosheumls seuml pensionit duhet teuml theksohet seuml pari se autoritetet zvicerane
geumlzuan njeuml hapeumlsireuml teuml konsiderueshme teuml vlereumlsimit dhe seuml dyti se nuk mund teuml keteuml
ndalim absolut teuml njeuml pune teuml tilleuml teuml nxjerreuml nga Neni 4 i Konventeumls Puna e detyruar e
kryer nga Ankuesi gjateuml koheumls seuml ndalimit teuml tij mund teuml konsiderohet si puneuml e
keumlrkuar peumlr tu beumlreuml gjateuml rrjedheumls normale teuml paraburgimit peumlr qeumlllimin e Nenit 4 teuml
Konventeumls Rrjedhimisht ajo nuk peumlrbeumlnte puneuml teuml detyruar ose teuml detyrueshme
brenda kuptimit teuml keumltij Neni Duke veumlneuml neuml dukje se ankuesi kishte sfiduar thjesht
parimin aktual teuml puneumls seuml detyrueshme peumlr teuml burgosurit teuml cileumlt kishin arritur mosheumln
e daljes neuml pension dhe nuk ishin ankuar peumlr meumlnyreumln neuml teuml cileumln puna teuml caktuar nga
autoritetet zvicerane duhej teuml kryheshin Gjykata gjeti se nuk kishte pasur shkelje teuml
Nenit 4 teuml Konventeumls
Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 teuml KonventeumlsGjykata vuri neuml dukje se
ankuesi nuk kishte pretenduar para Gjykateumls Federale se ai kishte peumlsuar trajtim
diskriminues Prandaj kjo ankeseuml duhej teuml hidhej poshteuml peumlr mos shterje teuml mjeteve teuml
brendshme juridike
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk ka shlelje peumlr sa i peumlrket Nenit 4 teuml Konveteumls ndeumlrsa hedh poshteuml
pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 [njeumlzeumlri]
102
CN kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar - 423908
13 shkurt 2013 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 4
Shkelje e detyrimeve pozitive nga ana e Qeveriseuml peumlr teuml vendosur ligje penale qeuml
ndeumlshkojneuml puneumln dhe servitutin e detyruar ka shkelje
Neni 8
Shkelje teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml private dhe familjare peumlr shkak teuml trajtimit
qeuml i ishte neumlnshtruar ndeumlrmjet viteve 2002 dhe 2006 nuk ngritet si ccedileumlshtje e veccedilanteuml
Neni 13
Mungeseuml e mjetefe efektive peumlr teuml adresuar mos cileumlsimin teuml vepreumls penale specifike teuml
robeumlriseuml seuml brendshme ose teuml puneumls seuml detyruar si e kundeumlrligjshme nuk ngritet si
ccedileumlshtje e veccedilanteuml
Fjaleumlt kyccedile trafikim servitut puneuml e detyrueshme imigrant keumlrceumlnim ndalje e
pagave kufizim i leumlvizjes
Ankuesja CN shtetase e Ugandeumls
Faktet e Rastit
Ankuesja kishte udheumltuar peumlr neuml Mreteumlrineuml e Bashkuar peumlr teuml shpeumltuar nga dhuna
seksuale dhe fizike Teuml afeumlrmit S dhe A e ndihmuan ateuml teuml arrinte neuml Mreteumlrineuml e
Bashkuar por me teuml mbeumlrritur S ia mori pasaporteumln dhe dokumentet e udheumltimit
Fillimisht ankuesja ka jetuar peumlr disa muaj neuml shteumlpi teuml ndryshme qeuml i peumlrkasin S neuml
Londeumlr Ajo pretendoi se gjateuml keumlsaj kohe S vazhdimisht e paralajmeumlroi ateuml se ajo nuk
duhet teuml flaseuml me njereumlzit dhe se ajo lehteuml mund teuml arrestohet ose peumlrndryshe do teuml
deumlmtohet neuml Londeumlr Neuml janar teuml vitit 2003 S e njoftoi ankuesen me njeuml burreuml teuml
quajtur M i cili drejtonte njeuml biznes qeuml ofronte sheumlrbime kujdestarie dhe sigurimit
Ankuesja ndoqi njeuml kurs trajnimi teuml shkurteumlr peumlr kujdestareumlt dhe meuml pas beumlri disa
ndeumlrrime gjateuml nateumls si kujdestare dhe si roje sigurie neuml disa vende Ankuesja pohoi se
neuml ccedildo rast pagesa ishte beumlreuml nga klienti direkt tek burri M i cili transferoi njeuml pjeseuml teuml
parave neuml llogarineuml bankare teuml S-seuml duke besuar se ajo do tia kalonte asaj Megjithateuml
ajo pretendonte se ajo nuk kishte marreuml ndonjeuml pageseuml peumlr puneumln qeuml ajo beumlnte
Ankuesja filloi teuml punonte peumlr njeuml ccedilift teuml moshuar z dhe znj K duke punuar diteuml e nateuml
dhe duke marreuml veteumlm njeuml pasdite teuml lire neuml muaj Neuml diteumln e saj teuml lireuml ajo zakonisht
shoqeumlrohej nga M I cili e dergonte neuml shteumlpineuml e S peumlr pasdite Ankuesja pranoi qeuml pas
disa vitesh i lejohej teuml merrte transport publik por tha se ajo ishte paralajmeumlruar se nuk
ishte e sigurt dhe se ajo nuk duhet teuml fliste me askeumlnd Gjateuml gjitheuml koheumls sa punonte
pagat e saj i janeuml paguar S i cili i mbajti ato duke ia dheumlneuml ankueses veteumlm njeuml shumeuml
teuml vogeumll parash
103
Pas tre vite e gjysmeuml neuml gusht teuml vitit 2006 ankuesja u rreumlzua gjateuml njeuml vizite neuml njeuml
bankeuml Ajo u deumlrgua neuml njeuml spital dhe u diagnostifikua me HIV-pozitiv Ajo po vuante
gjithashtu nga psikoza duke peumlrfshireuml halucinacione auditive Meuml pas u strehua nga
autoritetet lokale ku edhe aplikoi peumlr azil por u refuzua Avokati i saj keumlrkoi nga
policia qeuml teuml hetonte situateumln e saj Njeuml njeumlsi policore e specializuar peumlr trafikimin e
qenieve njereumlzore e hetoi rastin dhe arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte prova peumlr
trafikim
Meuml 5 dhjetor 2008 avokati i ankueses i kishte shkruar policiseuml peumlr tu keumlrkuar atyre qeuml
teuml marrin neuml konsiderateuml ndjekjet penale peumlr vepra teuml tjera duke peumlrfshireuml vepeumlren
penale jus cogens teuml skllaveumlriseuml ose teuml puneumls seuml detyruar Meuml 18 dhjetor 2008 ankuesja
irsquou neumlnshtrua njeuml vlereumlsimi nga Projekti POPPY projekt i financuar nga qeveria qeuml
ofron strehim dhe mbeumlshtetje peumlr viktimat e trafikimit Projekti POPPY arriti neuml
peumlrfundimin se ajo i ishte neumlnshtruar peseuml nga gjashteuml treguesve teuml puneumls seuml detyruar
(siccedil eumlshteuml identifikuar nga ILO) Neuml veccedilanti leumlvizja e saj kishte qeneuml e kufizuar neuml
vendin e puneumls pagat e saj i ishin ndalur peumlr teuml paguar njeuml borxh peumlr teuml cilin ajo nuk e
dinte paga e saj ishte ndalur peumlr kateumlr vjet pasaporta e saj ishte ruajtur dhe ajo ishte
neumln keumlrceumlnimin e denoncimit teuml autoriteteve
Neuml 5 janar 2009 policia filloi teuml kryejeuml hetime teuml meumltejshme duke marreuml fillimisht njeuml
deklarateuml nga agjenti i cili e rregullonte puneumln e ankueses me z dhe znj K (me sa
duket njeriu i identifikuar meuml pareuml si M) Ky i fundit deklaroi se i ishte njoftuar me
ankuesen nga njeuml person qeuml besonte se ishte i afeumlrmi i saj dhe se ankuesja kishte
marreumlveshje me teuml afeumlrmin e saj se pagat e saj do ti paguheshin atij Agjenti gjithashtu
deklaroi se kishte frikeuml nga i afeumlrmi i ankueses i cili ishte njeuml njeri i pasur dhe i
fuqisheumlm i lidhur mireuml me qeverineuml e Ugandeumls Policia nuk ishte neuml gjendje teuml
kontaktojeuml me z dhe znj K Meuml 25 shkurt 2009 policia informoi avokatin e ankueses
se deumlshmiteuml nuk kaneuml treguar egzistimin e vepeumlres penale teuml trafikimit Ata vuneuml neuml
dukje se neuml keumlteuml fazeuml nuk ka prova qeuml do teuml mbeumlshtesin shfryteumlzimin e ccedilfareumldo lloji
Sipas pohimit teuml meumlvonsheumlm teuml Avokatit teuml ankuese neuml njeuml takim neuml mes teuml oficereumlve
teuml policiseuml me ankuesen dhe peumlrfaqeumlsuesin e saj njeuml oficer policie tregoi se ishte
pikeumlpamja e peumlrkohshme e Policiseuml Metropolitane e dheumlneuml shprehimisht pa autorizim
formal qeuml nuk kishte shkelje teuml ligjit penal qeuml zbatohet peumlr faktet e rastit Avokati meuml
tej pohoi se policia keumlrkoi falje peumlr meumlnyreumln e jo teuml duhur neuml teuml cileumln rasti ishte trajtuar
meuml pareuml dhe konfirmoi se deumlshmiteuml e ankueses do teuml shqyrtoheshin prapeuml
Tutje ankuesja u vlereumlsua nga njeuml psikolog klinik i specializuar neuml dhuneumln kundeumlr
grave ku sipas raportit teuml peumlrgatitur ankuesja ishte duke vuajtur neuml njeuml maseuml teuml ashpeumlr
nga njeuml formeuml komplekse e ccedilrregullimeve kronike teuml stresit post traumatik (PTSD) neuml
lidhje me njeuml ccedilrregullim teuml madh depresiv dhe ajo paraqiste njeuml rrezik teuml moderuar teuml
veteumlvrasjes Neuml veccedilanti raporti vuri neuml dukje se ankuesja paraqiste pervoja jetesore qeuml
peumlrputheshin me njeuml viktimeuml teuml trafikimit dhe teuml puneumls seuml detyruar neuml kontekstin e njeuml
historie teuml sulmeve seksuale Meuml 11 gusht 2009 policia informoi avokatin e ankueses
se ky rast i veccedilanteuml nuk i ploteumlson keumlrkesat e trafikimit teuml qenieve njereumlzore sipas
legjislacionit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe se legjislacioni nuk ekziston neuml lidhje me
pretendimet e vetme dhe specifike teuml robeumlriseuml shteumlpiake ku trafikimi nuk eumlshteuml njeuml
faktor
104
Neuml ateuml koheuml (2007 -2009) nuk kishte ligj neuml Britani teuml Madhe qeuml posaccedileumlrisht
kriminalizonte puneumln e detyruar apo servitutit Kjo ka ndryshuar qeuml nga viti 2009 me
miratimin e Nenit 71 teuml Ligjit mbi Miratimin dhe Drejteumlsineuml Neni 71 i Ligjit mbi
Miratimin dhe Drejteumlsineuml 2009 peumlrcakton se skllaveumlria puna e detyruesheme eumlshte e
deumlnueshme me burgim gjer neuml kateumlrmbeumldhjeteuml vjet Neni 71 hyri neuml fuqi meuml 6 prill
2010 por nuk kishte efekt retroaktiv
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesja pretendoi se gjateuml koheumls sa ajo ishte keqtrajtuar Qeveria kishte deumlshtuar teuml
peumlrmbushte detyrimet e detyrimet e veta pozitive sipas Nenit 4 teuml Konventeumls peumlr teuml
miratuar ligje penale qeuml ndeumlshkonin puneumln dhe servitutin e detyruar dhe nuk arriti teuml
miratoj dispozita teuml tilla deri neuml vitin 2009 Tutje ankuesja argumentoi se edhe pasi qeuml
kishte beumlreuml njeuml pohim teuml besuesheumlm peumlr keqtrajtim neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml
Konventeumls neuml vitin 2006 ccedildo hetim mbi ankesat e saj ishte joefektive pasi nuk ishte i
drejtuar peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ajo kishte qeneuml viktimeuml e trajtimit neuml kundeumlrshtim me
Nenin 4 dhe prandaj nuk rezultuan neuml ndjekje penale Peumlrfundimisht ankuesja
parashtroi se neuml paraqitjen e Nenit 71 teuml Ligjit mbi Miratimin dhe Drejteumlsineuml i cili
krijoi vepra specifike teuml skllaveumlriseuml robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar ose teuml detyruar
Qeveria kishte pranuar se kishte njeuml zbrazeumlti neuml ligj e qeuml duhet ploteumlsuar
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata konsideron se Neni 4 i Konventeumls peumlrfshin obligimin procedural nga ana e
shteteve aneumltare peumlr teuml hetuar aty ku ekziston njeuml dyshim i besuesheumlm se teuml drejtat e
njeuml individi sipas atij Neni janeuml shkelur Autoritetet britanike hapeumln njeuml hetim neuml keumlteuml
rast por ky hetim ishte i drejtuar ndaj vepreumls penale teuml trafikimit dhe jo ndaj puneumls seuml
detyruar ose robeumlriseuml sepse legjislacioni i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar neuml fuqi neuml ateuml koheuml
veteumlm neuml meumlnyreuml specifike ndalonte trafikimin Ankuesja argumenton se kjo e beumlri
hetimin teuml papeumlrshtatsheumlm Gjykata rikujton se neuml rastin Rantsev neuml kontekstin e
trafikimit konstatoi se neuml meumlnyreuml qeuml njeuml detyrim peumlr teuml hetuar teuml kishte lindur rrethanat
duhet teuml kishin shkaktuar njeuml dyshim teuml besuesheumlm se ankuesija ishte trafikuar
Gjithashtu konsideron se peumlr njeuml detyrim qeuml ka lindur neuml rastin neuml fjaleuml duhet teuml bindet
se ankesat e ankueses ndaj autoriteteve vendase kaneuml shkaktuar njeuml dyshim teuml
besuesheumlm se ajo ishte mbajtur neuml robeumlri shteumlpiake
Neuml mbeumlshtetje teuml pretendimeve teuml saj ankuesja kishte argumentuar se neuml Siliadin kundeumlr
Franceumls23 Gjykata definoi skllaveumlrineuml si njeuml formeuml veccedilaneumlrisht serioze teuml mohimit teuml
liriseuml e cila peumlrfshinte peumlrveccedil detyrimit peumlr teuml kryer sheumlrbime teuml caktuara peumlr teuml
tjereumlt detyrimin peumlr teuml jetuar neuml proneumln e njeuml personi tjeteumlr dhe pamundeumlsineuml peumlr teuml
ndryshuar gjendjen e tij Ankuesja parashtroi se ishte e detyruar qeuml teuml jetonte me Z
dhe Znj K teuml cileumlt keumlrkonin kujdes teuml veumlshtireuml dhe kishin nevojeuml qeuml ajo teuml ishte neuml
thirrje njeumlzet e kateumlr oreuml neuml diteuml Ajo e beumlri keumlteuml neumln shtreumlngim nga S dhe M dhe ajo
nuk mori asnjeuml shpeumlrblim teuml duksheumlm Orari i puneumls dhe kushtet e tij si dhe marrja e
dokumenteve teuml udheumltimit teuml saj ishin teuml tilla qeuml ta beumlnin ateuml teuml paafteuml peumlr teuml ndryshuar
situateumln e saj Duhet teuml theksohet se neuml Siliadin Gjykata peumlrcaktoi puneumln e detyruar ose
23 Siliadin kundeumlr Franceumls nr 7331601 sect 123 GjEDNj 2005-VII
105
teuml detyrueshme e cila peumlrfshinte teuml gjitheuml puneumln ose sheumlrbimet qeuml keumlrkohen nga ccedildo
person neumln keumlrceumlnimin e ndonjeuml ndeumlshkimi dhe peumlr teuml cilin personi neuml fjaleuml nuk i ka
ofruar veteuml vullnetarisht Veteuml Gjykata vuri neuml dukje se termi solli neuml mend ideneuml e
kufizimit fizik apo mendor Neuml Siliadin Gjykata gjeti keumlteuml element teuml pranisheumlm kur
ankuejsa ishte njeuml vajzeuml adoleshente pranishme neuml njeuml vend teuml huaj neuml meumlnyreuml teuml
paligjshme dhe qeuml jetonte neuml frikeumln e arrestimit nga policia Ankuesja ka parashtruar qeuml
dispozitat peumlrkateumlse teuml brendshme nuk kaneuml peumlrfshireuml neuml koheumln peumlrkateumlse vepreumln
penale teuml puneumls seuml detyruar ose servitutit Neuml teuml veumlrteteuml policia i konfirmoi ankueses
me shkrim se nuk kishte ndonjeuml dispozite ligjore qeuml peumlrkufizonte situateumln e saj Si
rezultat pavareumlsisht deumlshmive teuml forta teuml trajtimit qeuml bien neuml kuadeumlr teuml Nenit 4 teuml
Konventeumls nuk ka mundur teuml beumlhet hetim efektiv neuml trajtimin e saj dhe asnjeuml person
nuk eumlshteuml arrestuar ose ndjekur penalisht neuml lidhje me teuml Masa kryesore qe qeveria
britanike mund teuml iniconte peumlr rastin neuml fjaleuml ishin shkelje teuml peumlrgjithshme si rreumlmbimi
mashtrimi ose sulmi psikologjik asnjeuml nga teuml cilat nuk peumlrmbusheumln detyrimin pozitiv
sipas Nenit 4 teuml Konventeumls Ankuesja peumlrfundimisht ka parashtruar qeuml vendimi i
Gjykateumls neuml Siliadin ka beumlreuml teuml qarteuml se ajo qeuml keumlrkohej ishte legjislacioni qeuml neuml meumlnyreuml
specifike kriminalizon sjelljet qeuml peumlrfshihen neuml objektin e Nenit 4 teuml Knventeumls
Gjykata nuk konsideron qeuml ankesat e ankueses lidhur me trajtimin e saj nga S dhe M
ishin neuml thelb teuml padukshme Neuml teuml veumlrteteuml ajo veuml neuml dukje se rrethanat qeuml ajo peumlrshkroi
ishin shumeuml teuml ngjashme me faktet e rastit Siliadin veteumlm dallimet e dukshme ishin se
ankuesja ishte meuml e vjeteumlr se ankuesja neuml Siliadin dhe se ishte agjenti - dhe jo
puneumldheumlneumlsit e saj - teuml cileumlt ajo pretendonte se ishin peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin neuml
kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls Rrjedhimisht Gjykata konsideron qeuml ankesat e
ankueses kaneuml shkaktuar dyshim teuml besuesheumlm se ajo ishte mbajtur neuml kushte teuml
servitutit teuml brendsheumlm i cili meuml pas i vendosi autoritetet vendase njeuml detyrim peumlr teuml
hetuar ato ankesa Gjykata veumlren se eumlshteuml e qarteuml se autoritetet vendase kaneuml hetuar
ankesat e ankueses Megjithateuml ankuesja pohon se hetimi ishte i mangeumlt sepse
mungesa e njeuml legjislacioni teuml posaccedileumlm qeuml kriminalizonte sheumlrbimin shteumlpiak
neumlnkuptonte qeuml nuk ishte predisponuar peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ajo kishte qeneuml viktimeuml e
trajtimit neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls
Eumlshte i pakontestuesheumlm fakti se neuml koheumln kur ankuesja pretendonte se ajo i ishte
neumlnshtruar njeuml trajtimi qeuml binte neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls sjellja e tilleuml
nuk ishte e kriminalizuar neuml meumlnyreuml specifike sipas ligjit teuml brendsheumlm Kishte
megjithateuml njeuml numeumlr veprash penale qeuml kriminalizonin disa aspekte teuml skllaveumlriseuml
robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar Neuml veccedilanti Qeveria i drejtoi veumlmendjen Gjykateumls ndaj
veprave penale teuml trafikimit burgosjes seuml rreme rreumlmbimeve deumlmtimeve teuml reumlnda
trupore sulmit shantazhit dhe ngacmimit Duke pasur parasysh teuml gjeturat e Gjykateumls
neuml Siliadin nuk mund teuml konstatohet se dispozitat legjislative neuml fuqi neuml Mbreteumlrineuml e
Bashkuar neuml koheumln peumlrkateumlse ishin teuml pamjaftueshme peumlr teuml ofruar mbrojtje praktike
dhe efektive kundeumlr trajtimit qeuml peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 teuml Konventeumls24 Neuml
vend qeuml tu mundeumlsonte autoriteteve teuml hetojneuml dhe penalizojneuml njeuml trajtim teuml tilleuml
autoritetet u kufizuan neuml hetimin dhe penalizimin e veprave penale teuml cilat shpesh - por
jo domosdoshmeumlrisht - shoqeumlrojneuml shkeljet e skllaveumlriseuml robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar
24 MC kundeumlr Bullgariseuml nr 3927298 sect 179 KEDNJ 2003-XII
106
ose teuml detyruar Viktimat e njeuml trajtimi teuml tilleuml teuml cileumlt gjithashtu nuk ishin viktima teuml
njeuml prej keumltyre veprave penale kaneuml mbetur pa ndonjeuml zgjidhje Rrjedhimisht Gjykata
konsideron se ligji penal neuml fuqi neuml koheumln e ngjarjeve nuk siguroi mbrojtje praktike dhe
efektive kundeumlr trajtimit qeuml peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 teuml Konventeumls
Megjithateuml Qeveria ka parashtruar se arsyeja qeuml asnjeuml veprim nuk eumlshteuml ndeumlrmarreuml pas
hetimit teuml ankesave teuml ankueses ishte jo mungesa e legjislacionit peumlrkateumls por mungesa
e provave peumlr teuml mbeumlshtetur faktet e pretenduara anga ankuesja Prandaj Gjykata duhet
teuml shqyrtojeuml neumlse mungesa e njeuml legjislacioni teuml posaccedileumlm qeuml kriminalizon sheumlrbimin
shteumlpiak i pengoi autoritetet vendore teuml hetojneuml neuml meumlnyreuml teuml duhur pretendimet e
ankueses ose neumlse ankesat e saj janeuml hetuar siccedil duhet por nuk eumlshteuml gjetur prova peumlr ti
mbeumlshtetur ato Gjateuml kryerjes seuml keumltij vlereumlsimi Gjykata peumlrseumlrit se nuk eumlshteuml detyreuml e
saj teuml zeumlvendeumlsojeuml autoritetet vendase neuml vlereumlsimin e fakteve teuml rastit Gjykata rikujton
se hetimi mbi ankesat e ankuesit filloi nga ekipi i Policiseuml Metropolitane i Trafikimit teuml
Qenieve Njereumlzore njeuml njeumlsi policore e specializuar neuml hetimin e veprave penale teuml
trafikimit teuml qenieve njereumlzore Me pas hetimi lidhur me ankesat eumlshteuml kryer nga njeuml
njeumlsi e specializuar e trafikimit dhe ndeumlrsa hetuesit hereuml pas here i referohen
skllaveumlriseuml puneumls seuml detyruar dhe servitutit teuml brendsheumlm eumlshteuml e qarteuml se neuml ccedildo koheuml
fokusi i tyre ishte neuml vepreumln e misheumlruar neuml seksionin 4 teuml ligjit teuml vitit 2004 Servituti i
brendsheumlm eumlshteuml njeuml vepeumlr e veccedilanteuml e dallueshme nga trafikimi dhe shfryteumlzimi qeuml
peumlrfshin njeuml dinamikeuml komplekse qeuml peumlrfshin format e forta dhe meuml delikate teuml
shtreumlngimit peumlr teuml detyruar pajtueshmeumlrineuml Njeuml hetim i ploteuml peumlr ankesat peumlr njeuml sjellje
teuml tilleuml keumlrkon pra njeuml kuptim teuml shumeuml meumlnyrave delikate qeuml njeuml individ mund teuml bjereuml
neumln kontrollin e njeuml tjetri Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata konsideron se peumlr shkak teuml
mungeseumls seuml njeuml vepre teuml posaccedilme teuml servitutit teuml brendsheumlm autoritetet vendase nuk
ishin neuml gjendje teuml japin pesheuml teuml duhur keumltyre faktoreumlve Neuml veccedilanti Gjykata eumlshteuml e
shqeteumlsuar nga fakti se gjateuml hetimit teuml pretendimeve teuml ankueses duket se nuk eumlshteuml
beumlreuml asnjeuml peumlrpjekje peumlr teuml intervistuar S pavareumlsisht nga reumlndeumlsia e vepreumls qeuml ai
pretendohej se kishte kryer Peumlr Gjykateumln mungesat neuml legjislacionin vendas neuml ateuml
koheuml mund teuml shpjegojneuml keumlteuml mosveprim seuml bashku me faktin se asnjeuml pesheuml e
dukshme nuk i atribuohet pretendimeve teuml ankueses se pasaporta e saj ishte marreuml nga
S nuk i kishte mbajtur pagat e saj peumlr teuml siccedil ishte reumlneuml dakord dhe se ajo ishte
keumlrceumlnuar neuml meumlnyreuml eksplicite dhe implicite ndaj denoncimit teuml autoriteteve teuml
imigracionit edhe pse keumlta faktoreuml ishin ndeumlr ato teuml identifikuara nga ILO si tregues teuml
puneumls seuml detyruar Rrjedhimisht Gjykata konstaton se hetimi mbi pretendimet e
ankueses peumlr servitutin e brendsheumlm ishte i paefektsheumlm peumlr shkak teuml mungeseumls seuml
legjislacionit specifik qeuml e penalizon trajtimin e tilleuml Si rezultat Gjykata gjen se ka
pasur shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls
Gjykata konsideron se pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 8 dhe 13 janeuml teuml pranueshme
sidocofteuml duke pasur parasysh gjetjet neuml raport ne nenin 4 konsideron qeuml nuk ngritet
ndonjeuml ccedileumlshtje e ndareuml peumlr sa i peumlrket neneve neuml fjaleuml
Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata tutje peumlrcakton se Shteti i paditur duhet teuml
paguajeuml brenda tre muajve nga data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml
shumat prej 8000 EUR plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e ngarkueshme neuml lidhje me
deumlmin jomaterial si dhe shumeumln 20000 EUR plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e
ngarkueshme peumlr ankuesen neuml lidhje me shpenzimet
107
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata dhe gjen se ka shkelje te Nenit 4 teuml Konventeumls dhe se se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml
nuk ngritet ccedileumlshtje e veccedilanteuml neuml lidhje me Neni 8 dhe Neni 13 i Konventeumls
108
Chitos kundeumlr Greqiseuml - 5163712
4 qershor 2015 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 4 (2)
Shkeljee teuml drejteumls peumlr ndalimin e puneumls seuml detyruar si rezultat i detyrimit teuml veumlneuml ndaj
njeuml oficeri ushtarak qeuml teuml paguajeuml njeuml shumeuml teuml hollash neuml keumlmbim teuml doreumlheqjes
peumlrpara peumlrfundimit teuml periudheumls seuml sheumlrbimit ushtarak ka shkelje
Neni 4 (2) neuml kombinim me Nenin 14
Pretendim peumlr diskriminim neuml raport me ushtareumlt neuml gradat dhe divizionet tjera nuk ka
shkelje
Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak profesion mjekeumlsor studime obligim peumlr puneuml
kompensim peumlr mospuneuml interes zbritje e shumeumls
Ankuesi z Georgios Chitos shtetas grek i lindur neuml vitin 1968 dhe qeuml jeton neuml
Selanik
Faktet e rastit
Neuml vitin 1986 ankuesi ishte pranuar neuml Akademineuml Ushtarake (seksioni mjekeumlsor) Ai
kishte marreuml pageuml peumlr keumlteuml dhe gjithashtu kishte teuml drejteuml neuml peumlrfitime sociale Peumlr njeuml
periudheuml prej gjashteuml vitesh ai kishte vijuar studimet akademike falas neuml Fakultetin e
Mjekeumlsiseuml teuml Universitetin e Selanikut Me teuml diplomuar neuml vitin 1993 ai ishte
promovuar neuml detyreumln e togerit teuml dyteuml neuml trupeumln mjekeumlsore teuml ushtriseuml Sipas ligjit ai
keumlrkohej teuml sheumlrbente peumlr forcat e armatosura peumlr njeuml periudheuml qeuml korrespondonte me
dyfishin e koheumlgjateumlsiseuml seuml studimeve teuml tij qeuml i binte teuml ishte 12 vite (neuml teuml veumlrteteuml ligji
qeuml ishte neuml fuqi neuml koheumln e regjistrimit neuml studime por qeuml ishte ndryshuar meuml voneuml
parashihte trefishin e koheumls sa zgjasnin studimet)
Neuml vitin 1996 ishte organizuar njeuml provim konkurrues peumlr pranim teuml specialisteumlve
mjekeumlsoreuml Oficereumlt e trupeumls mjekeumlsore peumlrfshireuml ankuesin ishte ftuar teuml aplikonin peumlr
teuml marreuml kualifikime teuml specializuara Pas peumlrfundimit teuml trajnimit teuml specializuar qeuml
kishte zgjatuar afeumlrsisht peseuml vite ankuesi ishte zotuar neuml pajtim me ligjin neuml fuqi qeuml teuml
sheumlrbente neuml ushtri edhe peumlr peseuml vite teuml tjera Ai kishte beumlreuml njeuml deklarateuml neumln betim
peumlr keumlteuml qeumlllim ashtu siccedil e keumlrkonte ligji
Ankuesi kishte sheumlrbyer neuml forcat e armatosura deri meuml 22 janar 2006 kur paraqiti
doreumlheqjen neuml mosheumln 37 vjeccedilare si mjek anestezolog neuml gradeumln ushtarake teuml kolonelit
Neuml shtator 2006 ai ishte informuar nga Stafi i Shtabit teuml Peumlrgjithsheumlm se duhej teuml
sheumlrbente edhe neumlnteuml vite e kateumlr muaj dhe dymbeumldhjeteuml diteuml ose ndryshe i duhej
paguar shtetit njeuml takseuml qeuml kalkulohej mbi bazeumln e periudheumls seuml mbetur teuml sheumlrbimit Meuml
26 maj 2007 Departamenti i financave i Stafit teuml Shtabit teuml Peumlrgjithsheumlm kishte
vlereumlsuar se kjo shumeuml kapeuml vlereumln prej 106960 EUR Vendimi keumlshillonte se ankuesi
mund teuml ankohet neuml Gjykateumln e Auditoreumlve peumlr rishikim gjyqeumlsor ndoneumlse kjo ankeseuml
nuk do teuml kishte efekt pezullues peumlr sa i peumlrket procedureumls seuml pageseumls
109
Ankuesi kishte paraqitur ankeseuml neuml Gjykateumln e Auditoreumlve e cila e kishte pezulluar
zbatimin e keumltij vendimi Peumlrkundeumlr keumltij vendimi teuml Gjykateumls seuml Auditoreumlve Zyra
Tatimore e Selanikut e kishte urdheumlruar ankuesin qeuml teuml paguante shumeumln prej 106960
EUR plus 213920 EUR taksa peumlr dokumenta dhe 42784 EUR peumlr fondin peumlr sigurineuml
bujqeumlsore Meuml 10 maj 2010 autoritetet tatimore teuml Ministriseuml seuml Financave e kishin
njoftuar ankuesin se pasi shuma e keumlrkuar nuk ishte paguar deri neuml fund teuml vitit
paraprak njeuml normeuml interesi prej 1314324 EUR do teuml zbatohej peumlr pageseuml teuml vonuar
Ai ishte informuar gjithashtu se neumlse do teuml paguante shumeumln e keumlrkuar deri meuml 31 maj
2010 atij do trsquoi reduktohej norma e interesit neuml vlereumln prej 80 peumlr qind Meuml 26 maj
2010 ankuesi kishte depozituar shumeumln neuml vlereuml prej 11215569 EUR praneuml Zyreumls
Tatimore teuml Selanikut
Neuml njeuml vendim teuml 12 dhjetorit 2013 Gjykata e Auditoreumlve kishte vendosur se trajnimi i
specializuar prej peseuml vitesh i ankuesi duhej llogaritur si pjeseuml e periudheumls seuml
gjithmbarshme qeuml peumlrfshineuml sheumlrbimin e detyruar dhe si rezultat kishte ulur shumeumln e
keumlrkuar peumlr pageseuml neuml 4997833 EUR Pas keumltij vendimi shteti ia kishte rikthyer
shumeumln tjeteumlr neuml vlereumln prej 5974961 EUR
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 4 sect 2 duke argumentuar se keumlrkesa e peumlrcaktuar
nga ligji i aplikuesheumlm qeuml teuml mbetej neuml forcat e armatosura peumlr ccedilfareuml ai e ka konsideruar
njeuml periudheuml shumeuml teuml gjateuml ose peumlr trsquoi paguar shtetit si kompensim njeuml shumeuml tepeumlr teuml
larteuml paraqet puneuml teuml kryer me dhuneuml ose teuml detyruar Kjo pasi neuml keumlteuml meumlnyreuml vendoset
njeuml barreuml jopeumlrpjestimore dhe kufizim i panevojsheumlm i liriseuml seuml tij teuml puneumlsimit
Ankuesi gjithashtu eumlshteuml ankuar mbi bazeumln e Nenit 4 sect 2 teuml lexuar bashkeumlrsisht me
Nenin 14 pasi sipas tij veteumlm oficereumlt mjekeumlsoreuml teuml trupave tokeumlsore keumlrkohej teuml
specializoheshin neuml keumlteuml meumlnyreuml duke u zotuar teuml sheumlrbenin neuml forcat e armatosura
edhe peumlr peseuml vite teuml tjera
Qeveria nga ana e saj kishte deklaruar se rasti peumlr teuml cilin ishte paraqitur ankesa nuk
peumlrbeumln puneuml teuml detyruar neuml kuptimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml
Qeveriseuml pas ndjekjes dhe peumlrfundimit teuml studimeve neuml Akademineuml Ushtarake nga ana
e ankuesit emeumlrimin neuml poziteumln e togerit teuml dyteuml dhe vijimin e trajnimit teuml specializuar
ai neuml meumlnyreuml teuml lireuml dhe vullnetare kishte zgjedhur teuml sheumlrbente neuml forcat e armatosura
peumlr njeuml periudheuml prej dymbeumldhjeteuml vitesh plus peseuml vite teuml tjera Sipas Qeveriseuml
ankuesi ka qeneuml neuml dijeni peumlr keumlteuml detyrim i peumlrcaktuar shprehimisht me ligj Qeveria
tutje ka paraqitur se pretendimi i ankuesit se atij i eumlshteuml dashur qeuml teuml pajiset me njeuml
kualifikim teuml specializuar eumlshteuml i pathemelteuml Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml Qeveriseuml njeuml
detyrim i tilleuml nuk ka ekzistuar dhe kjo ka qeneuml ccedileumlshtje e reumlndeumlsishme veteumlm peumlr
karriereumln e ankuesit
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata si fillim ka theksuar se ankuesi nuk mund teuml pretendojeuml neuml meumlnyreuml legjitime se
nuk ka qeneuml neuml dijeni se peumlr studimet falas dhe pageumln e benefitet e tjera sociale qeuml ai i
ka geumlzuar si pjeseuml e forcave teuml armatosura ai ka ndeumlrmarreuml qeuml teuml sheumlrbejeuml peumlr njeuml numeumlr
teuml caktuar vitesh pas diplomimit Gjykata ka veumlrejtur se shuma qeuml duhej paguar nga
ankuesi eumlshteuml llogaritur neuml bazeuml teuml Ligjit Nr 32572004
110
Gjykata ka vlereumlsuar se detyrimi peumlr oficereumlt ushtarakeuml qeuml teuml sheumlrbejneuml peumlr njeuml periudheuml
teuml caktuar pas peumlrfundimit teuml trajnimit eumlshteuml pjeseuml e qeneumlsishme e misionit teuml tyre dhe
se koheumlgjateumlsia e keumlsaj periudhe eumlshteuml ccedileumlshtje qeuml leuml hapeumlsireuml peumlr vlereumlsim ana e shteteve
peumlr teuml siguruar kthimin e investimit teuml shtetit teuml beumlreuml neuml trajnimin e oficereumlve ushtarakeuml
dhe teuml oficereumlve mjekeumlsor ushtarakeuml
Gjykata meuml pas ka rikujtuar se ankuesi ka studiuar mjekeumlsineuml dhe gjithashtu ka arritur
kualifikim teuml specializuar si anasteziolog peumlrmes teuml qenurit pjeseuml e ushtriseuml dhe se ai ka
pasur mundeumlsineuml qeuml teuml ushtrojeuml profesionin neuml praktikeumln private pas oreumlve teuml tij teuml
puneumls Peumlr meuml tepeumlr gjateuml studimeve teuml tyre dhe trajnimit teuml specializuar oficereumlt
ushtarakeuml mjekeumlsoreuml geumlzojneuml privilegje qeuml nuk janeuml teuml mundshme peumlr studenteumlt civileuml teuml
mjekeumlsiseuml peumlrfshireuml sigurineuml neuml puneuml dhe puneumln me pageseuml
Peumlrkundrejt keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata vlereumlsoi se procedura e blerjes seuml viteve teuml mbetura
teuml sheumlrbimit neuml ushtri ka deumlshtuar teuml krijojeuml njeuml ekuilibeumlr teuml drejteuml ndeumlrmjet mbrojtjes seuml
teuml drejteumls individuale teuml ankuesit dhe interesave teuml komunitetit neuml peumlrgjitheumlsi Shuma
prej 4997833 EUR qeuml i ishte keumlrkuar ankuesit ta paguante peumlrfundimisht nuk ishte e
paarsyeshmemdashduke qeneuml qeuml paraqiste meuml pak se dy teuml treteumln e shumeumls seuml peumlrgjithshme
qeuml ankuesi kishte marreuml gjateuml periudheumls neuml diskutim Sidocofteuml ai ishte urdheumlruar teuml
paguante 109527 EUR pavareumlsisht pezullimit nga ana e gjykateumls teuml vendimit peumlr
ekzekutim dhe pavareumlsisht se procedura para Gjykateumls seuml Auditoreumlve thuajse nuk kishte
filluar me rrezikun qeuml kjo shumeuml mund teuml rritej tutje si pasojeuml e normeumls seuml interesit peumlr
pageseuml teuml vonuar si rezultat i koheumls qeuml keumlrkohej nga Gjykata e Auditoreumlve peumlr teuml marreuml
vendimin Peumlr meuml tepeumlr Gjykata ka veumlrejtur se vendimi i 26 majit 2007 nuk e kishte
peumlrmendur mundeumlsineuml se ankuesi do teuml mund teuml paguante shumeumln e detyrimit neuml keumlste
Duke e detyruar ankuesin qeuml menjeumlhereuml teuml paguante shumeumln prej 109527 EUR teuml
rritur meuml pastaj neuml 11215569 EUR autoritetet tatimore kaneuml vendosur njeuml barreuml
jopeumlrpjestimore ndaj ankuesit neuml shkelje teuml Nenit 4 sect 2
Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 4 sect 2 neuml kombinim me Nenin 14
(Gjykata ka veumlrejtur se detyrimi peumlr sheumlrbim peumlr peseuml vite shteseuml neuml rastin e ndjekjes seuml
trajnimit teuml specializuar ka vlejtur peumlr oficereumlt mjekeumlsoreuml neuml teuml tri degeumlt e forcave teuml
armatosura (dhe jo veteumlm ndaj atyre tokeumlsore) dhe se ligji ka parashikuar qeuml ata
persona qeuml duan teuml ndjekin njeuml kualifikim teuml specializuar mund ta beumljneuml keumlteuml veteumlm
neumlpeumlrmes ushtriseuml Si rezultat Gjykata e ka shpallur keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls teuml
papranueshme si qartazi teuml pabazuar
Gjykata ka urdheumlruar Greqineuml trsquoi paguajeuml ankuesit 5000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-
material dhe 5000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata ndeumlrkaq e shpalleuml teuml
papranuesheumlm pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 4 sect 2 neuml kombinim me Nenin 14
[njeumlzeumlri]
111
Graziani-Weiss kundeumlr Austriseuml - 3195006
18 janar 2012 [Seksioni i Dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 4
Obligim peumlr teuml beumlreuml puneuml teuml detyruar si pasojeuml e caktimit si kujdestareuml i njeuml personi me
seumlmundje mendore nuk ka shkelje
Neni 14
Diskriminim neuml bazeuml teuml profesionit neuml raport me profesionet tjera ligjore nuk ka
shkelje
Fjaleumlt kyccedile kujdestari obligim ligjoreuml avokat notereuml profesione ligjore caktim i
detyruesheumlm puneuml e detyrueshme pa kompensim
Ankuesi z Wolfgang Graziani-Weiss shtetas austriak i lindur meuml 1963 dhe jeton neuml
Linz (Austri) me profesion avokat
Faktet e rastit
Neuml korrik teuml vitit 2005 ankuesi u informua se Gjykata e Qarkut neuml Linz planifikonte ta
emeumlrojeuml ateuml si kujdestar ligjor peumlr njeuml person te seumlmureuml mendeumlrisht K dhe i keumlrkoi atij
teuml komentonte mbi propozimin Me vendim teuml Gjykateumls seuml Rrethit teuml Linz teuml dateumls 15
shtator 2005 ankuesi u caktua kujdestar ligjor pasi qeuml sipas gjykateumls as asociacioni e
kujdestareumlve e as ndonjeuml familijareuml i njohur nuk mund teuml merrte peumlrsipeumlr kujdestarineuml e
K Ankuesi kundeumlrshtoi emeumlrimin neuml bazeuml teuml asaj qeuml ky emeumlrim do teuml shqeteumlsonte jeteumln
e tij familjare me gruan dhe dy feumlmijeumlt e tij dhe se duke pasur parasysh peumlrfshirje e tij
neuml udheumlheqjen e njeuml korit teuml kisheumls ai nuk kishte koheuml peumlr teuml marreuml peumlrsipeumlr njeuml detyreuml
teuml tilleuml Ai meuml tej argumentoi se ai nuk ishte i trajnuar peumlr tu marreuml me persona qeuml kaneuml
seumlmundje mendore dhe se ai do teuml duhej teuml paguante peumlr njeuml sigurim teuml veccedilanteumlshteseuml
qeuml K nuk kishte para peumlr teuml paguar Gjykata e Rrethit neuml aneumln tjeteumlr gjeti se arsyet e
parashtruara nga ankuesi nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar refuzimin e tij
duke shtuar se feumlmijeumlt dhe udheumlheqja e korit teuml kisheumls nuk peumlrbeumlnin njeuml arsye teuml
vlefshme se pse ai duhet teuml shpallet i papeumlrshtatsheumlm peumlr detyreumln Kjo Gjykateuml
gjithashtu konsideroi se detyra e avokateumlve peumlr teuml vepruar si kujdestareuml ligjoreuml nuk
peumlrbeumlnte puneuml teuml detyruar pasi qeuml ndihmat ndaj aneumltareumlve meuml teuml dobeumlt teuml shoqeumlriseuml
ishte detyreuml qytetare dhe peumlr praktikimin e avokateumlve dheumlnia e ndihmeumls neuml ccedileumlshtjet
ligjore ishte pjeseuml e detyrave kryesore teuml tyre profesionale dhe ishte e krahasueshme me
njeuml obligim normal qytetar neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Duke gjetur arsyet
peumlr refuzimin e tij teuml pamjaftuesheumlme gjykatat vendore caktuan ankuesin si mbrojteumls
ligjor i K neuml shtator 2005 ku ndeumlr tjera ai duhej teuml merrej me ccedileumlshtje teuml tilla si
menaxhimin e teuml ardhurave teuml K dhe peumlrfaqeumlsimin e tij para gjykatave dhe autoriteteve
teuml tjera
Ankuesi parashtroi kundeumlrshtime duke argumentuar se ishte diskriminuese qeuml teuml
detyroheshin avokateumlt dhe notereumlt peumlr teuml vepruar si kujdestareuml ndeumlrsa jo njereumlz teuml tjereuml
112
qeuml kaneuml studiuar drejtesineuml - si gjykateumlsit dhe zyrtareumlt publik - qeuml kaneuml teuml njeumljteumln
njohuri ligjore por nuk janeuml neumln ndonjeuml detyrim teuml tilleuml Kjo ankeseuml u hodh poshteuml dhe
meuml 15 dhjetor 2005 Gjykata Rajonale e Linzit mbeumlshteti vendimin e Gjykateumls seuml
Rrethit Linz duke konsideruar se kishte teuml pakteumln njeuml gjykim qeuml peumlrfshinte K neuml pritje
dhe se ccedildo detyreuml tjeteumlr qeuml keumlrkuesi do teuml duhej teuml kryente neuml rastin konkret ishte e
kufizuar dhe nuk vendoste njeuml barreuml teuml tepruar mbi teuml Ankuesi parashtroi ankeseuml teuml
jashteumlzakonshme neuml gjykateumln Supreme duke pretenduar shkelje teuml Nenit 14 neuml lidhje
me Nenin 4 teuml Konventeumls pasi qeuml veteumlm avokateumlt dhe notereumlt dhe bashkeumlpuneumltoreumlt e
tyre por asnjeuml person tjeteumlr qeuml kishte studiuar ligjin nuk ishte vendosur neuml listeumln e
kujdestareumlve teuml mundsheumlm Ai gjithashtu u ankua se avokateumlt neuml parim kaneuml teuml drejteumln e
shpeumlrblimit peumlr sheumlrbimet e tyre por kjo aplikohet veteumlm peumlr aq sa kjo nuk do teuml
rrezikonte peumlrmbushjen e nevojave bazeuml teuml personit teuml vendosur neumln kujdestari Me njeuml
vendim teuml dateumls 7 mars 2006 Gjykata Supreme refuzoi teuml trajtojeuml ccedileumlshtjen duke gjetur
se nuk ngriste njeuml ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme teuml ligjit dhe peumlrfundimisht ankesa e tij u hodh
poshteuml neuml mars teuml vitit 2006
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 4 teuml Konventeumls ankuesi pretendon se ishte i detyruar teuml
vepronte si kujdestar ligjor dhe ky emerim rezultoi neuml puneuml teuml detyrueshme Ankuesi
gjithashtu pohoi mbeumlshtetur neuml Nenin 14 se emeumlrimi vetem i avokateumlve teuml praktikeumls
ose notereumlve publikeuml si kujdestareuml ligjore por jo kategoriteuml e tjera teuml personave me
edukim ligjor ishte diskriminues Qeveria kundeumlrshtoi keto argumente duke theksuar
se ankesa neuml trajtim teuml ndrysheumlm pa arsyetime faktike dhe teuml arsyeshme nuk ccediloi neuml
shkelje teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr Konventa i jep Shteteve njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar
vlereumlsimi peumlr teuml peumlrcaktuar se cilat situata justifikonin trajtimin e ndrysheumlm Qeveria
pranoi se avokateumlt e praktikese dhe notereumlt publikeuml u emeumlruan si kujdestareuml meuml shpesh
sesa personat e tjereuml teuml trajnuar ligjeumlrisht Eumlshteuml parashikuar gjithashtu me ligj qeuml grupe
profesionale teuml tilla duhet teuml emeumlrohen si kujdestareuml neumlse ccedileumlshtjet qeuml menaxhohen nga
kujdestari kryesisht keumlrkojneuml njohuri ligjore Preferenca e dheumlneuml ndaj keumltyre grupeve
profesionale nuk ishte arbitrare dhe keumlshtu nuk ishte diskriminuese por bazohet neuml
faktin se keumlto grupe profesionale ishin veccedilaneumlrisht teuml peumlrshtatshme peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar
persona para zyrave gjykatave dhe autoriteteve teuml tjera publike Gjithsesi Qeveria
parashtroi se avokateumlt dhe notereumlt publikeuml ishin teuml trajnuar dhe me peumlrvojeuml teuml veccedilanteuml neuml
trajtimin e gjykatave dhe autoriteteve Grupet profesionale teuml juristeumlve dhe notereumlve
publikeuml gjithashtu geumlzonin privilegje dhe teuml drejta teuml veccedilanta neuml lidhje me peumlrfaqeumlsimin
e personave para gjykatave dhe autoriteteve njeuml person duhet teuml peumlrfaqeumlsohet nga
avokateumlt para gjykatave teuml qarkut neumlse vlera e keumlrkesave neuml mosmarreumlveshje tejkalon
njeuml shumeuml teuml caktuar (neuml ateuml koheuml e fakteve pragu ishte 4000 EUR (EUR)) dhe
peumlrfaqeumlsimi nga avokati ishte gjithashtu i detyruesheumlm para gjykatave meuml teuml larta
Profesionisteuml teuml tjereuml teuml trajnuar ligjeumlrisht nuk geumlzonin privilegje teuml tilla Peumlr meuml tepeumlr
avokateumlt e praktikuar dhe notereumlt publikeuml ishin subjekt i ligjit disiplinor Qeveria
gjithashtu theksoi se rregulli 86 sect 2 i Rregullores seuml Puneumls seuml Gjykatave teuml Shkalleumls seuml
Pareuml dhe teuml Dyteuml peumlrcaktonte se duhet teuml keteuml njeuml ndryshim teuml arsyesheumlm midis
personave teuml emeumlruar si kujdestareuml sa i peumlrket avokateumlve dhe notereumlve publikeuml Peumlr meuml
tepeumlr sipas Nenit 189 sect 2 teuml Kodit Civil avokati praktikues apo noteri i cili do teuml
113
emeumlrohej si kujdestar mund teuml refuzojeuml emeumlrimin neumlse ai ose ajo nuk mund teuml pritej me
arsye qeuml teuml vepronte neuml ateuml cileumlsi
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata vuri neuml dukje se ankuesi duhej teuml kishte qeneuml i veteumldijsheumlm se ai mund teuml ishte
i detyruar teuml veprojeuml si kujdestar kur vendosi teuml beumlhej avokat dhe kjo peumlrbente njeuml
element teuml peumllqimit paraprak Neuml teuml veumlrteteuml peumlrfaqeumlsimi i dikujt para gjykatave dhe
autoriteteve dhe menaxhimi i proneumls seuml tyre nuk ishte veprimtari jashteuml spektrit te
aktiviteteve te njeuml avokati dhe se keumlto aktivitete ishin normale peumlr njeuml avokat Lidhur
me pretendimevt e ankuesit se veprimtaria e tij neuml cileumlsi teuml kujdestart teuml K-seuml paraqiste
njeuml barreuml teuml tepruar ndaj tij Gjykata veumlren se numri i rasteve neuml teuml cilat ai duhej teuml
vepronte si kujdestari i K-seuml nuk ishin as shumeuml dometheumlneumlse e as nuk keumlrkonin koheuml
teuml shtuar e as nuk ishin veprimtari komplekse Peumlr meuml tepeumlr tanimeuml ishte e pranueshme
qeuml neuml rrethana teuml caktuara ku personat neuml fjaleuml nuk kishin mjaftuesheumlm te hollamjete
kujdestareumlt nuk kaneuml marreuml fare shpeumlrblim Neuml keumlteuml kontekst gjykata rikujtoi se
avokateumlt dhe notereumlt publikeuml kishin privilegj ndaj profesionisteumlve teuml tjereuml neuml ateuml se
kishin teuml drejteumln peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar paleumlt neuml lloje teuml caktuara teuml procedurave gjyqeumlsore
Andaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se sheumlrbimet qeuml i ishin keumlrkuar ankuesit nuk
peumlrbeumlnin puneuml teuml detyruar ose teuml detyrueshme Prandaj nuk kishte pasur shkelje e Nenit
4 teuml Konventeumls
Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit se kishte shkelje te Nenit 14 neuml kombinim me
Nenin 4 Gjykata peumlrseumlriti se diskriminimi neumlnkuptonte trajtimin e njereumlzve neuml meumlnyreuml
teuml ndryshme neuml situata teuml ngjashme pa njeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm
Gjykata ritheksoi se praktika e emeumlrimit teuml avokateumlve dhe notereumlve publikeuml si
kujdestareuml por jo edha kategorive teuml tjera qeuml kishin edukim ligjor nuk arrineuml shkalleumln e
njeuml diference neuml trajtim Megjithateuml ka pasur njeuml diferenceuml teuml ndjeshme midis grupeve
profesionale teuml avokateumlve dhe kategorive teuml tjera teuml personave qeuml kishin studiuar
drejteumlsineuml ose kishin trajnim ligjor por nuk ishin duke punuar si avokateuml Peumlr meuml shume
Gjykata veumlren se avokateumlt kaneuml teuml drejta dhe detyra teuml cilat janeuml teuml qeverisura nga ligje
dhe rregulla specifike siccedil eumlshteuml dheumlnia e provimit dhe marrja e sigurimit kundeumlr
deumlmeve para se teuml praktikonin Ata gjithashtu u neumlnshtrohen kriterve disiplinore dhe
mbi teuml gjitha kishin teuml drejteuml peumlrfaqeumlsohen qeuml teuml peumlrfaqeumlsojneuml paleumlt para gjykatave ku
peumlrfaqeumlsimi eumlshteuml normalisht i detyruesheumlm peumlr dallim nga kategoriteuml tjera ligjore qeuml
nuk kaneuml keumlteuml teuml drejteuml Si peumlrfundim Gjykata veumlre se kufizimi i detyreumls peumlr teuml vepruar
si kujdestar ligjor peumlr notereumlt publikeuml dhe avokateumlt nuk ishte diskriminues pasi q ishin
jo neuml njeuml situateuml teuml ngjashme me personat e tjereuml me afteumlsim ligjor Prandaj Gjykata
gjen se nuk ka shkelje e Nenit 14 neuml lidhje me Nenin 4
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se se nuk ka shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls dhe gjithashtu gjen se nuk
ka asnjeuml shkelje e Nenit 14 i marreuml seuml bashku me Nenin 4 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
114
CN dhe V kundeumlr Franceumls - 677249
11 tetor 2012 [Seksioni i Pesteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Pretendim peumlr trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues si pasojeuml e keqtrajtimit e
papranueshme peumlr keumlrkuesen e dyteuml
Neni 4 sect 2
Pretendim peumlr mbajtje neuml robeumlri dhe detyrim peumlr kryerjen e puneumlve teuml detyrueshme ka
shkelje veteumlm peumlr ankuesen e pareuml
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efektive e panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile mbajtje neuml robeumlri puneuml e detyrueshme imigranteuml keumlrceumlnim trajtim
ccedilnjereumlzor frikeuml nga deportimi
Ankueset CN (ankuesja e pareuml) dhe V (ankuesja e dyteuml) shtetase franceze
Faktet e rastit
Ankueset dy motrat teuml cileumlt kaneuml lindur neuml vitin 1978 dhe 1984 neuml Burundi u larguan
nga Burundi pas lufteumls civile teuml vitit 1993 gjateuml seuml cileumls prindeumlrit e tyre u vraneuml Ato
arriteumln neuml Franceuml neuml vitin 1994 dhe 1995 me ndeumlrmjeteumlsimin e xhaxhait dhe gruas seuml
tij (z dhe znj M) shtetas teuml Burundit qeuml jetonin neuml Franceuml Keumltyre teuml fundit iu eumlshteuml
besuar kujdestaria e ankuesve dhe motrave teuml tyre meuml teuml reja neuml njeuml takim familjar neuml
Burundi Z dhe znj M jetonin neuml njeuml shteumlpi neuml Ville dAvray me shtateuml feumlmijeumlt e tyre
njeuml prej teuml cileumlve ishte me afteumlsi teuml kufizuara
Ankueset u vendoseumln neuml bodrumin e shteumlpiseuml dhe pretendonin se ishin detyruar teuml
kryenin teuml gjitha puneumlt e shteumlpiseuml pa ndonjeuml shpeumlrblim ose pa ndonjeuml diteuml pushimi
Ankuesja e pareuml pretendoi se i ishte keumlrkuar gjithashtu qeuml teuml kujdeset peumlr djalin me
afteumlsi teuml kufizuara teuml z dhe znj M duke peumlrfshireuml edhe gjateuml nateumls Ankueset pohonin
se ato jetonin neuml kushte jo teuml higjienike (pa banjeuml tualete teuml improvizuara) nuk iu ishte
lejuar teuml ndanin ushqimet familjare dhe iu ishin neumlnshtruar ngacmimeve teuml peumlrditshme
fizike dhe verbale
Meuml 19 dhjetor 1995 departamenti i veprimit shoqeumlror peumlr Departamentin e Hauts de
Seine paraqiti njeuml raport mbi feumlmijeumlt neuml rrezik peumlr prokurorin publik teuml Nantesit por
pas njeuml hetimi nga ekipi policor i mbrojtjes seuml feumlmijeumlve u vendos qeuml teuml mos ndeumlrmarreuml
ndonjeuml veprim tjeteumlr
Ankuesja e dyteuml ishte nxeumlneumlse neuml shkolleumln fillore Ville dAvray nga viti 1995 pastaj
neuml departamentin e meumlsimit teuml peumlrgjithsheumlm dhe profesional (Segpa) teuml njeuml shkolle teuml
mesme teuml Versajeumls nga viti 1997 Peumlrkundeumlr veumlshtireumlsive neuml integrimin dhe meumlsimin e
gjuheumls freumlnge ajo pati rezultate teuml mira shkollore Kur kthehej nga shkolla ajo beumlnte
detyrat e shteumlpiseuml pastaj ndihmonte motreumln e saj me puneumlt e shteumlpiseuml Ankueset
115
pohonin se ato ishin ngacmuar fizikisht dhe gojarisht neuml baza ditore nga znj M duke i
keumlrceumlnuar rregullisht se do ti kthente neuml Burundi Po ashtu znj M kishte ndaluar seuml
paguari tarifeumln mujore teuml transportit teuml shkolleumls peumlr ankuesen e dyteuml Disa hereuml z M pa
dijenineuml e seuml shoqes kishte paguar peumlr transportin e V gjeuml qeuml kishte nevrikosur znj M
Meuml 4 janar 1999 asociacioni Enfance et Partage teumlrhoqi veumlmendjen e zyreumls seuml
prokurorit publik Nanterre peumlr situateumln e ankueseve andaj teuml neseumlrmen ankueset u
larguan nga shteumlpia e z dhe znj M dhe u moreumln neumln kujdesin e shoqateumls
Imuniteti diplomatik qeuml geumlzonte zoti M peumlr shkak se kishte qeneuml ministeumlr i qeveriseuml seuml
Burundit dhe punonjeumls i UNESCO-s u hoq ashtu siccedil u hoq edhe imuniteti i gruas seuml
tij Gjateuml hetimeve paraprake ankuesja e dyteuml tha se ajo nuk kishte guxuar teuml jepte
deklarateuml neuml polici neuml vitin 1995 peumlr shkak teuml frikeumls nga hakmarrja Neuml kontekstin e
hetimit gjyqeumlsor qeuml u hap meuml pas ankueset konfirmuan se gjendja e tyre ishte
peumlrkeqeumlsuar gradualisht qeuml nga viti 1995 njeuml pikeuml kur gjeumlrat nuk ishin (ende) duke
shkuar shumeuml keq me znj M Njeuml raport mjekeumlsor-psikologjik peumlr aplikueset gjeti
ndeumlr teuml tjera se ndikimi psikologjik i akteve ndaj teuml cilave ishin neumlnshtruar
karakterizohej nga vuajtja mentale dhe neuml rastin e ankueses seuml pareuml nga njeuml peumlrvojeuml e
frikeumls dhe ndjenjeumls seuml braktisjes pasi keumlrceumlnimi peumlr tu kthyer neuml Burundi ishte sinonim
me mendimin e saj peumlr keumlrceumlnimin me vdekje dhe braktisje teuml motrave teuml saj meuml teuml reja
Me njeuml aktgjykim teuml 17 shtatorit 2007 Gjykata Penale Nanterre gjeti z dhe znj M
fajtoreuml peumlr teuml gjitha akuzat e ngritura kundeumlr tyre (peumlr teuml dy bashkeumlshorteumlt neumlnshtrimi i
individeumlve neuml kushte pune dhe jetese teuml papeumlrputhshme me dinjitetin njereumlzor duke
peumlrfituar nga cenueshmeumlria ose gjendja e vareumlsiseuml dhe peumlr znj M sulm i reumlndeuml)
Megjithateuml pas aktgjykimit teuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Versajeuml meuml 29 qershor 2009 u
konfirmua veteumlm deumlnimi i znj M peumlr sulm teuml qeumlllimsheumlm dhe teuml reumlndeuml kundeumlr
ankueses seuml dyteuml Znj M u urdheumlrua teuml paguajeuml njeuml gjobeuml penale prej 1500 EUR dhe
trsquoi paguajeuml ankueses shumeumln prej njeuml EUR si kompensim peumlr deumlmin jo-material neuml
peumlrputhje me keumlrkeseumln e saj Prokurori publik nuk ka apeluar pikatccedileumlshtjet e ligjit
kundeumlr atij aktgjykimi Ankesat neuml pikat e ligjit teuml parashtruara nga ankuesit dhe nga
znj M u hodheumln poshteuml meuml 23 qershor 2010 nga Divizioni Penal i Gjykateumls seuml
Kasacionit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Duke u bazuar neuml Nenin 3 ankuesja e dyteuml pretendonte se ajo i ishte neumlnshtruar
keqtrajtimit Ankueset gjithashtu parashtruan se ishin mbajtur neuml robeumlri dhe ishin
detyruar teuml kryenin puneuml teuml detyrueshme duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 4 teuml
Konventeumls Seuml fundmi duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 13 ato pohonin gjithashtu se nuk
ishte kryer asnjeuml hetim efektiv neuml peumlrgjigje teuml pretendimeve teuml tyre
Arsyetimi i Gjykateumls
Peumlr sa i peumlrket Nenit 3 teuml Konventeumls meqeuml znj M ishte deumlnuar me aktgjykim final nga
gjykatat e vendit peumlr aktakuzeumln peumlr sulm teuml reumlndeuml dhe ankuesja e dyteuml kishte marreuml
kompensim qeuml korrespondonte me shumeumln e keumlrkuar nga ajo ankuesja nuk mund teuml
pretendonte meuml si viktimeuml neuml kuptim teuml Nenit 34 teuml Konventeumls Si rrjedhojeuml Gjykata
e hodhi poshteuml keumlteuml ankeseuml si qartazi teuml pabazuar
116
Lidhur me pretendimet e ankueseve peumlr shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls Gjykata
peumlrseumlriti se ky nen ruan njeuml nga vlerat themelore teuml shoqeumlrive demokratike Paragrafi i
pareuml i keumltij neni nuk ka parashikuar peumlrjashtime dhe asnjeuml peumlrjashtim nuk eumlshteuml i
lejuesheumlm madje as neuml rast lufte apo teuml ndonjeuml emergjence tjeteumlr publike qeuml keumlrceumlnon
jeteumln e kombit neuml kuptimin e Nenit 15 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata meuml tej peumlrseumlriti se
puna e detyruar neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 2 neumlnkuptonte puneumln e kryer neumln keumlrceumlnimin
e ndeumlshkimit dhe teuml kryer kundeumlr vullnetit teuml personit neuml fjaleuml Ishte e nevojshme teuml
dallonim puneumln e detyruar nga puna e arsyeshme qeuml mund teuml keumlrkohej neuml lidhje me
ndihmeumln e ndeumlrsjelleuml familjare ose bashkeumljeteseumln duke marreuml parasysh ndeumlr teuml tjera
natyreumln dhe sasineuml e puneumls neuml fjaleuml Neuml keumlteuml rast Gjykata veumlren se ankuesja e pars me
teuml veumlrteteuml ishte detyruar teuml punonte jo-vullnetarisht Peumlrveccedil keumlsaj ajo kishte qeneuml e
detyruar teuml kryente aq shumeuml puneuml qeuml pa ndihmeumln e saj z dhe znj M do teuml kishin
qeneuml teuml detyruar teuml puneumlsonin njeuml punonjeumls profesional me pageseuml Gjykata nuk arriti
njeuml peumlrfundim teuml tilleuml neuml lidhje me ankuesen e dyteuml e cila nuk ofroi deumlshmi se ajo kishte
kontribuar disproporcionalisht neuml mireumlmbajtjen dhe pastrimin e shteumlpiseuml seuml z dhe znj
M
Sa i peumlrket keumlrceumlnimit peumlr ndeumlshkim Gjykata vuri neuml dukje se znj M keumlrceumlnoi
rregullisht ti deumlrgonte ankueset peumlrseumlri neuml Burundi njeuml vend qeuml peumlr ankuesen e pareuml
ishte sinonim me vdekjen dhe braktisjen e motrave teuml saj meuml teuml reja Prandaj Gjykata
arriti neuml peumlrfundimin se ajo i ishte neumlnshtruar puneumls seuml detyruar neuml kuptim teuml Nenit 4
sect 2 ndryshe nga ankuesja e dyteuml peumlr teuml cileumln Gjykata vlereumlsoi se puna e kryer nuk
peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 sect 2 Peumlr meuml tepeumlr nuk ishte veumlrtetuar se keqtrajtimi i
peumlrjetuar nga ankuesja e dyteuml ishte i lidhur drejtpeumlrdrejt me shfryteumlzimin e supozuar as
nuk hyneuml brenda fusheumlveprimit teuml Nenit 4
Gjykata meuml pas e konsideroi ekzistenceumln e robeumlriseuml neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 1
fillimisht duke theksuar se robeumlria ishte puneuml e detyruar e reumlnduar bazuar neuml faktin
se ishte e pamundur peumlr individin neuml fjaleuml qeuml teuml ndryshonte situateumln e tij Neuml rastin
konkret karakteristika thelbeumlsore qeuml veccedilonte robeumlrineuml nga puna e detyruar ishte ndjenja
e viktimave qeuml gjendja e tyre nuk mund teuml ndryshohej dhe se nuk kishte asnjeuml mundeumlsi
peumlr ndryshim neuml veccedilanti besimi i ankueses seuml pareuml se ajo nuk mund teuml shpeumltojeuml nga
kujdestaria e z dhe znj M pa gjetur veten neuml njeuml situateuml teuml paligjshme dhe rezonimit
teuml saj se pa ndonjeuml trajnim profesional ajo nuk do teuml ishte neuml gjendje teuml gjejeuml puneuml
jashteuml asaj shteumlpie Pasi qeuml kjo situateuml ka zgjatur peumlr kateumlr vjet Gjykata konsideroi se
ankuesja e pareuml ishte mbajtur neuml gjendje teuml robeumlriseuml nga z dhe znj M Ky nuk ishte
rasti peumlr ankuesen e dyteuml e cila duke marreuml parasysh se ajo kishte shkuar neuml shkolleuml
ajo eumlshteuml zhvilluar neuml njeuml atmosfereuml tjeteumlr dhe meuml pak teuml izoluar Po ashtu ajo kishte
pasur koheuml peumlr teuml beumlreuml detyrat e shteumlpiseuml pas shkolleumls
Neuml fund Gjykata shqyrtoi ccedileumlshtjen e detyrimeve pozitive teuml Franceumls sipas Nenit 4 teuml
Konventeumls Gjykata fillimisht rikujton praktikeumln e vet gjyqeumlsore peumlrkateumlsisht neuml rastin
Siliadin25 ku kishte trajtuar njeuml situateuml teuml ngjashme dhe thekson se nga njeumlra aneuml
dispozitat peumlrkateumlse penale dhe interpretimi i tyre nuk i kishin ofruar viktimeumls mbrojtje
praktike dhe efektive dhe nga ana tjeteumlr ankesa neuml Gjykateumln e Kasacionit kishte teuml
beumlnte veteumlm me aspektin civil teuml ccedileumlshtjes meqeuml prokurori publik nuk kishte apeluar
25 Siliadin kundeumlr Franceumls nr 7331601 GjEDNj 2005-VII
117
ccedileumlshtjet ligjore neuml aktgjykimin e Gjykateumls seuml Apelit meuml 29 qershor 2009 Prandaj
Gjykata konstaton se ka shkelte teuml Nenit 4 neuml lidhje me ankuesen e pareuml sa i peumlrket
obligimit pozitiv teuml shtetit peumlr teuml krijuar njeuml kornizeuml adekuate legjislative dhe
administrative peumlr teuml luftuar efektivisht robeumlrineuml dhe puneumln e detyruar Sa i peumlrket
detyrimit teuml shtetit peumlr teuml hetuar situatat e shfryteumlzimit teuml mundsheumlm Gjykata gjeti se
nuk kishte arsye peumlr teuml veumlneuml neuml pikeumlpyetje peumlrfundimet e hetimit teuml kryer nga ekipi peumlr
mbrojtjen e feumlmijeumlve neuml vitin 1995 Gjykata theksoi gjithashtu se ankueset kishin
pranuar se situata nuk ishte peumlrkeqeumlsuar ende neuml ateuml koheuml Si pasojeuml Gjykata arriti neuml
peumlrfundimin se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 4 lidhur me detyrimin e shtetit peumlr teuml
kryer njeuml hetim efektiv neuml rastet e robeumlriseuml dhe teuml puneumls seuml detyruar Duke pasur
parasysh keumlteuml peumlrfundim nuk e ka konsideruar teuml nevojshme teuml shqyrtojeuml veccedilmas
ankeseumln e ankuesve sipas Nenit 13 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls neuml lidhje me ankueseumln e dyteuml
ndeumlrsa peumlr ankuesen e pareuml ka shkelje neuml aspektin substancial por jo edhe ateuml
procedural ndeumlrsa shpalli si teuml panevojshme peumlr shqyrtim pretendimet peumlr Nenin 13
lidhur [njeumlzeumlri]
118
Neni 5
E drejta per liri dhe siguri
1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml e teuml siguriseuml personale Askujt nuk mund trsquoi hiqet
liria me peumlrjashtim teuml rasteve qeuml vijojneuml dhe neuml peumlrputhje me procedureumln e
parashikuar me ligj
a) kur burgoset ligjeumlrisht pas njeuml deumlnimi teuml dheumlneuml nga njeuml gjykateuml kompetente
b) kur arrestohet ose burgoset ligjeumlrisht peumlr moszbatim teuml njeuml urdhri teuml dheumlneuml nga
gjykata neuml peumlrputhje me ligjin ose peumlr teuml garantuar peumlrmbushjen e njeuml detyrimi
teuml parashikuar nga ligji
c) kur eumlshteuml arrestuar dhe paraburgosur peumlr trsquou cuar peumlrpara autoritetit gjyqeumlsor
kompetent kur ka arsye teuml besueshme peumlr teuml dyshuar se ai ka kryer njeuml vepeumlr
penale ose kur ka motive teuml arsyeshme peumlr teuml besuar se eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml
pengohet teuml kryejeuml njeuml vepeumlr penale ose teuml largohet pas kryerjes seuml saj
d) kur njeuml i mitur ndalohet ligjeumlrisht peumlr qeumlllim edukimi teuml mbikeumlqyrur ose peumlr
ndalimin e tij teuml ligjsheumlm me qeumlllim qeuml teuml cohet peumlrpara autoritetit kompetent
ligjor
e) kur individeumlt ndalohen ligjeumlrisht peumlr teuml parandaluar peumlrhapjen e seumlmundjeve
infektive teuml personave teuml seumlmureuml mendeumlrisht alkoolisteumlve narkomaneumlve ose
endacakeumlve
f) kur njeuml person arrestohet ose ndalohet ligjeumlrisht me qeumlllim qeuml teuml ndalohet
hyrja e tij e paautorizuar neuml ateuml vend ose peumlr njeuml person kundeumlr teuml cilit eumlshteuml
duke u kryer njeuml procedureuml deumlbimi ose ekstradimi
2 Cdo person i arrestuar duhet teuml informohet brenda njeuml afati sa meuml teuml shkurteumlr dhe
neuml njeuml gjuheuml qeuml ai e kupton peumlr arsyet e arrestimit teuml tij dhe neuml lidhje me cdo akuzeuml
qeuml i beumlhet
3 Cdo person i arrestuar ose i paraburgosur neuml rrethanat e parashikuara neuml paragrafin
1c teuml keumltij Neni duhet teuml cohet menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjykateumlsi ose njeuml zyrtari
tjeteumlr teuml autorizuar me ligj peumlr teuml ushtruar funksione gjyqeumlsore dhe ka teuml drejteuml teuml
gjykohet brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm ose teuml lirohet neuml gjykim e sipeumlr Lirimi
mund teuml kushteumlzohet nga garanci peumlr trsquou paraqitur para gjykateumls
4 Cdo person teuml cilit i eumlshteuml hequr liria me arrestim ose me burgim ka teuml drejteuml teuml
beumljeuml ankim neuml gjykateuml me qeumlllim qeuml kjo e fundit teuml vendoseuml brenda njeuml afati teuml
shkurteumlr peumlr ligjshmeumlrineuml e burgimit teuml tij dhe teuml urdheumlrojeuml lirimin neuml qofteuml se
burgimi eumlshteuml i paligjsheumlm
5 Cdo person qeuml arrestohet ose burgoset neuml kundeumlrshtim me dispozitat e keumltij Neni
ka teuml drejteumln e zbatueshme teuml deumlmshpeumlrblimit
119
Schwabe dhe MG kundeumlr Gjermaniseuml - 808008 857708
1 dhjetor 2011 [Seksioni i Pesteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 5(1)
Ceumlnim i liriseuml personale si rezultat i paraburgimit me qeumlllimin teuml parandalimit teuml
pjeseumlmarrjes neuml protestat ka shkelje
Neni 11
Privim nga liria e tubimit paqesor si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim gjateuml gjitheuml koheuml
seuml mbajtjes seuml protesteumls ka shkelje
Neni 10
Ceumlnim i liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim dhe pamundeumlsismit teuml
pjeseumlmarrjes neuml protesteuml nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile protesta G8 parulla demonstrues parandalim paraburgim ndalim i
tubimit mospjeseumlmarrje neuml protesta nxitje e protestave
Ankuesit z Sven Schwabe dhe MG shtetaseuml gjerman teuml lindur neuml vitin 1985 dhe qeuml
jetojneuml neuml Bad Bevensen dhe Berlin respektivisht Ankuesit parashtruan ankesa teuml
ndara teuml cilat Gjykata kishte vendosur qeuml trsquoi bashkonte pasi kishin teuml beumlnin me teuml
njeumljteumln ccedileumlshtje
Faktet e rastit
Neuml qershor teuml vitit 2007 ankuesit udheumltuan peumlr neuml Rostok me qeumlllimin qeuml teuml merrnin
pjeseuml neuml protestat kundeumlr samitit teuml grupit teuml teteuml shteteve teuml njohur si G8 Samiti i G8-
teumls ishte planifikuar neuml mbahej neuml datat 6 deri meuml 8 qershor 2007 neuml Heiligendamm neuml
periferi teuml Rostokut neuml Gjermani Policia kishte vlereumlsuar se kishte njeuml keumlrceumlnim peumlr
sulme terroriste gjateuml samitit sidomos nga grupet islamiste Peumlr meuml tepeumlr marreuml
parasysh peumlrvojat e samiteve teuml tilla teuml meumlparshme ata vlereumlsuan se kishte gjithashtu
rreziqe peumlr deumlmtim teuml proneumls nga ekstremisteumlt e majteuml Sipas policiseuml keumlta teuml fundit
kishin planifikuar qeuml teuml protestojneuml kundeumlr samitit ta bllokojneuml dhe sabotojneuml ateuml
Sipas vlereumlsimeve teuml policiseuml pritej teuml kishte rreth 25 mijeuml protestues neuml protesteumln e 2
qershorit 2007 prej teuml cileumlve rreth dy mijeuml e peseumlqind teuml gatsheumlm peumlr teuml peumlrdorur dhuneuml
si dhe rreth 15 mijeuml protestues teuml pranisheumlm gjateuml samitit njeuml mijeuml e peseumlqind prej teuml
cileumlve do teuml ishin teuml gatsheumlm teuml peumlrdornin dhuneuml Siccedil edhe ishte pritur trazira serioze
kishin shpeumlrthyer neuml qendeumlr teuml qytetit Rostok meuml 2 qershor 2018 ku rreth 400 policeuml
ishin leumlnduar
Neuml qershor teuml vitit 2007 ankuesit udheumltuan peumlr neuml Rostok me qeumlllim pjeseumlmarrjeje neuml
protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls Neuml mbreumlmjen e 3 qershorit ata ishin ndaluar nga
policia peumlr verifikim teuml identitetit neuml njeuml parking automjetesh peumlrpara burgut neuml afeumlrsi teuml
Rostokut Sipas policiseuml njeumlri prej ankuesve kishte rezistuar fizikisht kundeumlr
120
verifikimit teuml identitetit Policia kishte gjetur neuml automjet parulla me mbishkrimin ldquoliri
peumlr teuml gjitheuml teuml burgosuritrdquo dhe ldquolironi teuml gjitheuml tashrdquo Ankuesit ishin arrestuar
Neuml meumlngjesin e hersheumlm teuml dateumls 4 qershor 2007 Gjykata e Qarkut teuml Rostokut kishte
urdheumlruar paraburgimin e ankuesve deri meuml seuml voni neuml mesditeumln e dateumls 9 qershor
2007 Neuml arsyetimin e saj Gjykata kishte gjetur se paraburgimi i ankuesve ishte i
ligjsheumlm pasi ishte beumlreuml me qeumlllimin teuml parandalimit teuml kryerjes seuml vepreumls penale Pasi
neuml vetureuml u ishin gjetur parulla qeuml beumlnin thirrje peumlr lirimin e teuml gjitheuml teuml burgosurve
ishte supozuar qeuml ata do teuml kryenin ndihmonin ose bashkeumlpunonin neuml kryerjen e njeuml
vepre penale Teuml njeumljteumln diteuml Gjykata Rajonale e Rostokut kishte hedhur poshteuml
ankeseumln e ankuesve Kjo gjykateuml erdhi neuml peumlrfundimin se nga parullat dilte se ankuesit
kishin peumlr qeumlllim trsquoi nxisnin teuml tjereumlt qeuml teuml lironin teuml burgosurit dicka qeuml peumlrbeumlnte
shkelje ligjore
Ankesat e meumlpastajme teuml ankuesvemdashqeuml argumentonin se slloganet e tyre u drejtoheshin
policeumlve duke i nxitur ata qeuml trsquou jepnin fund arrestimeve teuml panumeumlrta dhe burgosjes seuml
protestuesve dhe nuk ishin menduar si thirrje e teuml tjereumlve peumlr teuml liruar teuml burgosurit me
forceumlmdashishin hedhur poshteuml edhe nga Gjykata e Apelit teuml Rostokut meuml 7 qershor 2007
Gjykata e Apelit kishte deklaruar se edhe pse slloganet mund teuml kuptoheshin neuml
meumlnyra teuml ndryshme policia ishte e autorizuar neuml driteumln e gjendjes seuml siguriseuml neuml
Rostok peumlrpara samitit teuml G8-teumls qeuml teuml parandalonte deklarimet e mjegullta qeuml mund teuml
paraqisnin rrezik peumlr sigurineuml publike
Derisa ndodheshin neuml paraburgim ankuesit gjithashtu kishin paraqitur ankesat e tyre neuml
Gjykateumln Federale Kushtetuese dhe kishin keumlrkuar si maseuml mbrojteumlse teuml peumlrkohshme
lirimin e tyre teuml menjeumlhersheumlm Meuml 8 qershor ata ishin njoftuar se Gjykata Kushtetuese
nuk do teuml merrte vendim ndaj keumlrkeseumls peumlr maseuml teuml peumlrkohshme Meuml 9 qershor neuml
mesditeuml ata u liruan Gjykata Kushtetuese kishte refuzuar shqyrtimin e ankeseumls seuml tyre
kushtetuese meuml 6 gusht 2007 Ndeumlrsa procedurat penale qeuml kishin nisur kundeumlr
ankuesve peumlr pengim teuml zyrtareumlve publikeuml neuml ushtrimin e detyrave teuml tyre ishin
ndeumlrprereuml meuml voneuml
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Qeveria neuml kundeumlrshtimet preliminare kishte paraqitur pikeumlpamjen se ankuesit nuk
kishin shterur mjetet e brendshme juridike pasi ata nuk kishin ndeumlrmarreuml veprime peumlr
deumlmshpeumlrblim peumlr paraburgimin e pretenduar si teuml kundeumlrligjsheumlm neuml gjykatat gjermane
peumlrpara se teuml sillnin rastin neuml Gjykateuml Ndryshe Qeveria ishte pajtuar qeuml ankuesit kishin
peumlrdorur teuml gjitha mjetet ekzistuese neuml lidhje me paraburgimin e tyre Ankuesit nga ana
e tyre kishin kontestuar keumlteuml pikeumlpamje duke pohuar se ata janeuml ankuar neuml lidhje me
ateuml se mbajtja neuml paraburgim ka shkelur teuml drejtat e tyre themelore Procedurat peumlr
zhdeumlmtim neuml gjykatat civile nuk do teuml kishin mundeumlsineuml e njeuml veprimi meuml teuml gjereuml dhe
nuk do teuml sheumlrbenin si mjet efektiv peumlr teuml sjelleuml njeuml vendim teuml shpejteuml neuml lidhje me
ligjshmeumlrineuml e paraburgimit dhe lirimin e tyre neumlse mbajtja neuml paraburgim do teuml
vlereumlsohej si e kundeumlrligjshme Peumlr meuml tepeumlr fillimi i njeuml rasti teuml ri peumlr deumlmshpeumlrblim
pasi vendimi peumlr paraburgim nga gjykatat e Rostokut ishte konsideruar i ligjsheumlm nuk
do teuml kishte perspektiveuml suksesi
Peumlr sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesit kaneuml pretenduar se mbajtja e tyre neuml
paraburgim ndeumlrmjet dateumls 3 dhe 9 qershor 2007 ka ceumlnuar teuml drejteumln e tyre sipas Nenit
121
5 sect 1 teuml Konventeumls Sipas tyre ky veprim nuk eumlshteuml justifikuar sipas asnjeumlreumls prej
bazave teuml listuara neuml neumln-paragrafeumlt e keumlsaj dispozite Meuml konkretisht ankuesit kaneuml
argumentuar se ata nuk ishin paraburgosur neuml ndeumlrlidhje me procedura penale siccedil
keumlrkohet nga neumln-paragrafi (c) i Nenit 5 sect 1 dhe siccedil eumlshteuml interpretuar neuml praktikeumln
gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Sipas tyre kjo eumlshteuml deumlshmuar edhe nga fakti se paraburgimi i
tyre nuk eumlshteuml mbeumlshtetur neuml seksionin 112 teuml Kodit teuml Procedureumls Penale por
peumlrkundrazi neuml seksionet 55 dhe 56 teuml Aktit peumlr Rendin dhe Sigurineuml Publike qeuml
rregullojneuml paraburgimin peumlr qeumlllime parandalimi pa ndonjeuml lidhje me procedurat
penale Peumlrveccedil tjerash ankuesit kaneuml pretenduar se paraburgimi i tyre ka qeneuml arbitrar
peumlr ateuml se nuk ka qeneuml i nevojsheumlm peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Policia thjesht do teuml
mund teuml urdheumlronte ankuesit qeuml teuml mos hynin neuml zoneumln ku ishin zhvilluar protestat
kundeumlr samitit teuml G8-teumls ose si alternativeuml do teuml mund trsquoua konfiskonin parullat
Qeveria nga ana e saj ka paraqitur pikeumlpamjen se paraburgimi i ankuesve eumlshteuml beumlreuml
neuml pajtim me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml ky veprim eumlshteuml justifikuar
mbi bazeumln e alternativeumls seuml dyteuml teuml neumln-paragrafit (c) teuml Nenit 5 sect 1 pasi paraburgimi
neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme ishte vlereumlsuar i nevojsheumlm peumlr teuml parandaluar ankuesit nga
kryerja e njeuml vepre penale Peumlrveccedil tjerash Qeveria gjithashtu ka argumentuar se
paraburgimi ka qeneuml i ligjsheumlm dhe neuml pajtim me procedureumln e peumlrcaktuar nga ligji
Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml paraburgimi i ankuesve gjithashtu ka qeneuml i
peumlrpjestuesheumlm dhe jo-arbitrar
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata seuml pari ka vlereumlsuar ccedileumlshtjen pranueshmeumlriseuml respektivisht pretendimet e
paleumlve neuml lidhje me shterimin ose jo teuml mjeteve teuml brendshme juridike Neuml keumlteuml drejtim
Gjykata ka theksuar se ankuesit janeuml ankuar neuml lidhje me paraburgimin e tyre peumlr
qeumlllime parandalimi gjateuml samitit teuml G8-teumls dhe se ata meuml pareuml kaneuml kontestuar
ligjshmeumlrineuml e urdheumlrit peumlr paraburgim para teuml gjitha gjykatave vendore kompetente
Duke ju referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls neuml keumlteuml meumlnyreuml ata kaneuml shterur
mjetet e brendshme juridike peumlr qeumlllime teuml ankeseumls seuml tyre neuml lidhje me Nenin 5 sect 1 Si
rezultat kundeumlrshtimi i Qeveriseuml peumlr mos-shterje duhet hedhur poshteuml Meuml tej Gjykata
vlereumlson se nuk ka arsye teuml tjera peumlr teuml cilat rasti do teuml mund teuml shpallej i papranuesheumlm
dhe keumlsisoji Gjykata e shpalleuml rastin teuml pranuesheumlm
Meuml tej Gjykata ka rikujtuar se Neni 5 sect 1 neumln-paragrafeumlt (a) deri te (f) peumlrmbajneuml njeuml
listeuml shteruese teuml bazave teuml lejueshme peumlr privimin e liriseuml dhe se asnjeuml privim i liriseuml
nuk do teuml ishte i ligjsheumlm neumlse nuk bie brenda njeumlreumls prej keumltyre kategorive
Seuml pari Gjykata ka shqyrtuar ccedileumlshtjen neumlse paraburgimi ka qeneuml i justifikuar neuml bazeuml teuml
Nenit 5sect1(c) si maseuml e arsyeshme peumlr teuml parandaluar ata nga kryerja e njeuml vepre penale
Gjykata ka veumlrejtur se gjykatat gjermane kaneuml dalluar mes vete sa i peumlrket vepreumls
specifike qeuml ata do teuml kryenin Derisa Gjykata e Qarkut dhe ajo Rajonale kaneuml vlereumlsuar
se ata kaneuml pas si qeumlllim teuml nxisin teuml tjereumlt peumlr teuml liruar teuml burgosurit me forceuml peumlr ccedilfareuml
arsye edhe janeuml arrestuar Gjykata e Apelit ka vlereumlsuar se qeumlllimi i tyre ka qeneuml qeuml teuml
udheumltojneuml neuml Rostok dhe teuml nxisin maseumln neuml protesta duke shpalosur parullat
Sipas Gjykateumls ankuesit janeuml mbajtur neuml ndalim peumlr njeuml njeuml koheuml teuml konsiderueshme
prej peseuml diteuml e gjysmeuml Peumlr meuml tepeumlr mbishkrimet neuml parulla do teuml mund teuml
kuptoheshin neuml meumlnyra teuml ndryshme siccedil e ka pranuar edhe Gjykata e Apelit Ka qeneuml e
122
pakontestueshme qeuml ankuesit nuk kaneuml qeneuml neuml posedim teuml ndonjeuml instrumenti qeuml do teuml
mund trsquou sheumlrbente atyre peumlr teuml liruar teuml burgosurit neuml meumlnyreuml teuml dhunshme Andaj
Gjykata nuk mundi teuml bindej se vazhdimi i mbajtjes seuml tyre neuml paraburgim do teuml mund
teuml konsiderohej neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme si maseuml e nevojshme peumlr teuml parandaluar ata nga
kryerja e njeuml vepre penale mjaftuesheumlm konkrete dhe specifike Peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml
bindur se paraburgimi i tyre neuml radheuml teuml pareuml ka qeneuml i nevojsheumlm pasi qeuml do teuml ishte e
mjaftueshme qeuml trsquou konfiskoheshin parullat me qeumlllimin peumlr trsquoi parandaluar ata nga
nxitja e teuml tjereumlve peumlr teuml liruar teuml burgosurit
Gjykata ka marreuml neuml shqyrtim argumentin e Qeveriseuml se pa mundeumlsineuml e ndalimit ose
paraburgimit teuml individeumlve peumlr qeumlllime parandalimi shteti nuk mund teuml zbatojeuml
detyrimet e veta peumlr mbrojtjen e qytetareumlve nga veprat e pashmangshme penale Neuml
rastin konkret sidoqofteuml madje duke marreuml peumlr bazeuml edhe situateumln e peumlrgjithshme para
dhe gjateuml samitit teuml G8-teumls nuk eumlshteuml deumlshmuar mjaftuesheumlm se lirimi i teuml burgosurve
ka qeneuml i afeumlrt ose i menjeumlhersheumlm Si rezultat kryerja e keumlsaj vepre nuk justifikon
ndeumlrhyrjen neuml teuml drejteumln e liriseuml veccedilaneumlrisht kur ka qeneuml e mundur teuml merreshin masa
meuml pak teuml ashpeumlra Keumlsisoji Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls
Sa i peumlrket ankesave neuml lidhje me Nenet 10 dhe 11 ato kryeshit kishin teuml beumlnin me teuml
drejteumln peumlr liri teuml tubimit Peumlr keumlteuml arsye Gjykata ka vendosur qeuml teuml shqyrtojeuml keumlteuml pjeseuml
teuml ankeseumls veteumlm mbi bazeumln e Nenit 11 (liria e tubimit dhe e organizimit) Neuml lidhje me
keumlteuml pretendim nuk eumlshteuml kontestuar nga paleumlt se mbajtja neuml ndalim e ankuesve ka
ndeumlrhyreuml neuml teuml drejteumln e tyre teuml liriseuml seuml tubimit paqeumlsor pasi ata janeuml parandaluar nga
pjeseumlmarrja neuml protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls Gjykata ka gjetur qeuml qeumlllimi i
autoriteteve peumlr teuml paraburgosur ankuesit me qeumlllimin peumlr teuml parandaluar ata nga
kyrerja e njeuml krimi si i tilleuml ka qeneuml legjitim Megjithateuml siccedil ka theksuar Gjykata neuml
lidhje me Nenin 5 nuk eumlshteuml konstatuar se ankuesit kishin si qeumlllim qeuml peumlrmes
shpalosjes seuml parullave neuml meumlnyreuml teuml qeumlllimshme teuml nxisnin protestuesit e tjereuml qeuml teuml
peumlrdornin forceumln peumlr lirimin e teuml burgosurve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata gjeti se duke marreuml
pjeseuml neuml protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls ankuesit kishin si qeumlllim teuml merrnin pjeseuml neuml
njeuml debat peumlr ccedileumlshtje teuml interesit publik meuml konkretisht neuml lidhje me efektet e
globalizimit neuml jeteumlt e njereumlzve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata nuk ishte e bindur se nuk mund
teuml gjendeshin masa meuml pak teuml ashpeumlra peumlr teuml arritur qeumlllimet neuml meumlnyreuml teuml
peumlrpjestueshme siccedil do teuml ishte konfiskimi i parullave Peumlr keumlto arsye Gjykata
konstaton se ka pas shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls
Gjykata ka urdheumlruar shtetin gjerman qeuml trsquoi paguajeuml secilit ankues individualisht
shumeumln neuml vlereuml prej 3000 EUR peumlr deumlme jo-materiale si dhe 423335 EUR ankuesit
teuml pareuml dhe 445315 EUR ankuesit teuml dyteuml peumlr kostot dhe shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5(1) dhe Nenit 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
123
McKay kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar - 54303
3 tetor 2006 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 5 sect 3
Shkelje e teuml drejteumls neuml liri si pamundeumlsi e paraqitjes para njeuml gjyqtari qeuml kishte
kompetenceuml ligjore teuml aprovonte lirimin nga paraburgimmi nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile teuml drejtat e njeriut teuml drejtat civile dhe politike e drejta peumlr gjykim teuml
drejteuml e drejta peumlr liri dhe sigurineuml e personit
Ankuesi z Mark McKay shtetas Britanik
Faktet e rastit
Meuml 6 janar 2001 neuml ora 1000 ankuesi i u arrestua me dyshimin peumlr kryerjen e njeuml
grabitje teuml njeuml stacioni teuml benzineumls neuml Bangor Qarku Down Meuml 7 janar 2001 ai pranoi
se ishte peumlrgjegjeumls peumlr grabitjen peumlr teuml cileumln u akuzua meuml pas diteumln e neseumlrme Meuml 8
janar 2001 neuml oreumln 1000 ankuesi beumlri paraqitjen e tij teuml pareuml neuml gjykateumln e
magjistratureumls ku ai i udheumlzoi avokateumlt e tij qeuml teuml beumlnin njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim me kusht
Oficeri i policiseuml i dha deumlshmi gjykateumls duke deklaruar se vjedhja nuk ishte e lidhur me
terrorizmin dhe se sipas kushteve teuml duhura ndaj tij nuk duhet teuml kishte asnjeuml
kundeumlrshtim peumlr lirimin me kusht Gjyqtari rezident e refuzoi keumlrkeseumln duke treguar se
vepra penale ishte njeuml vepeumlr e caktuar dhe se neuml bazeuml teuml legjislacionit neuml fuqi ai nuk
kishte fuqineuml peumlr teuml urdheumlruar lirimin Meuml 8 janar 2001 ankuesi aplikoi neuml Gjykateumln e
Larteuml peumlr lirim me kusht Ku kjo e fundit ndeumlgjoi keumlrkeseumln e tij meuml Meuml 9 janar 2001
dhe aprovoi ateuml
Meuml 12 prill 2001 praneuml Gjykateumls seuml Kuroreumls ankuesi u deklarua fajtor neuml peumlr njeuml vepeumlr
teuml vjedhjes dhe u deumlnua me dy vjet burgim neuml njeuml institucion teuml korektues teuml kryesve teuml
veprave penale teuml rinj pasuar me njeuml vit i sprovues Ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml peumlr
shqyrtim gjyqeumlsor qeuml keumlrkonte njeuml deklarateuml teuml papajtueshmeumlriseuml seuml legjislacionit me
Nenet 5 dhe 14 teuml Konventeumls Meuml 3 maj 2002 Gjykata e Larteuml hodhi poshteuml keumlrkeseumln e
ankuesit Gjykateumlsi hodhi poshteuml gjithashtu argumentet sipas Nenit 14 qeuml akuzat se
pjeseumltareumlt e forcave teuml siguriseuml u trajtuan meuml mireuml neuml lidhje me lirimin me kusht se teuml
akuzuarit e tjereuml dhe refuzuan lejen peumlr tu ankuar Meuml 16 maj 2002 Gjykata e
Divizionit refuzoi lejen peumlr teuml apeluar neuml Dhomeumln e Lordeumlve edhe pse e veumlrtetuar si
pikeuml teuml ligjit me reumlndeumlsi teuml peumlrgjithshme publike neumlse legjislacioni ishte neuml peumlrputhje
me Konventeumln dhe neumlse Neni 5 keumlrkoi qeuml gjykata para seuml cileumls teuml sillet njeuml i akuzuar neuml
pajtim me Nenin 5 sect 3 ka fuqineuml ta vendoseuml peumlr lirim me kusht Meuml 4 dhjetor 2002 e
drejta peumlr apelim u refuzua nga Dhoma e Lordeumlve
Ligji dhe praktika peumlrkateumlse vendase qe rregullon ccedileumlshtjen neuml fjaleuml bazohet neuml Nenin 67
(2) teuml Aktit teuml Terrorizmit 2000 (i cili hyri neuml fuqi meuml 19 shkurt 2001 eumlshteuml neuml thelb i
njeumljteuml me Nenin 3 (2) teuml Aktit 1996 teuml Irlandeumls seuml Veriut (Dispozitat Emergjente) neuml
fuqi neuml koheumln e paraqitjes seuml ankuesit) i cili ndeuml tjera parasheh se
124
Duke iu neumlnshtruar neumlnseksioneve (6) dhe (7) njeuml person peumlr teuml cilin zbatohet ky
seksion nuk do teuml lirohet me kusht peumlrveccedil
(a) nga njeuml gjyqtar i Gjykateumls seuml Larteuml ose i Gjykateumls seuml Apelit ose
(b) nga gjyqtari i gjykateumls seuml gjykimit peumlr shtyrjen e gjykimit teuml njeuml personi teuml
akuzuar peumlr vepeumlr penale teuml caktuar
Juridiksioni i veteumlm i Gjykateumls seuml Larteuml Gjykateumls seuml Apelit dhe Gjyqtarit teuml Gjyqit peumlr
dheumlnien e lirimit me kusht neuml rast teuml veprave penale teuml planifikuara daton nga viti 1973
dhe bazohet neuml dispozitat origjinale teuml Ligjit teuml Irlandeumls seuml Veriut (Dispozitat
Emergjente) 1973 Arsyetimi rrjedh nga Raporti Diplock (Raporti i Komisionit peumlr teuml
shqyrtuar procedurat ligjore peumlr teuml trajtuar veprimtariteuml terroriste neuml Irlandeumln e Veriut
(1972 Cmst 5185) i cili konkludoi se magjistrateumlt rezidenteuml qeuml deumlgjuan keumlrkesat peumlr
doreumlzanineuml ishin veccedilaneumlrisht teuml ndjesheumlm ndaj keumlrceumlnimeve Akti i vitit 2000 parasheh
poziteumln qeuml do teuml shqyrtohet ccedildo vit nga Parlamenti dhe deri meuml tani eumlshteuml ripertrire peumlr
12 muaj teuml tjereuml Neuml raportin e vitit 2002 teuml Rishikuesit teuml Pavarur Lordi Carlile i
Berrieeuml QC rekomandoi kthimin e keumlrkesave peumlr doreumlzani neuml gjykateumln e
magjistratureumls Ai rekomandoi qeuml pushteti ti jepej njeuml numri teuml vogeumll teuml magjistrateumlve
teuml trajnuar posaccedileumlrisht Megjithateuml neuml raportin e tij teuml vitit 2004 ai vuri neuml dukje njeuml
rrezik teuml vazhduesheumlm nga krimi i sofistikuar terrorist dhe shumeuml vepra teuml reumlnda penale
me njeuml lidhje teuml forteuml terroriste me krimin e bashkuar me njeuml lidhje paraushtarake neuml
rritje dhe me nivele teuml konsiderueshme teuml frikeumlsimit Gjateuml marrjes neuml konsiderateuml peumlr
dheumlnien apo jo teuml magjistrateumlve rezidenteuml peumlr tu marreuml me keumlrkesat peumlr doreumlzanineuml ai
nuk e peumlrseumlriti rekomandimin e tij teuml meumlparsheumlm duke veumlrejtur se vlereumlsimi i siguriseuml
ishte se do teuml kishte njeuml keumlrceumlnim teuml madh teuml frikeumlsimit dhe dhuneumls ndaj tyre dhe atyre
afeumlr tyre Ai megjithateuml pajtohet qeuml seancat e lirimit me kusht duhet teuml jeneuml neuml
dispozicion gjateuml fundjavave dhe ky ndryshim eumlshteuml sjelleuml menjeumlhereuml neuml fuqi
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi u ankua peumlr faktin se personat e akuzuar peumlr vepra penale teuml planifikuara nuk
mund teuml aplikojneuml peumlr doreumlzani peumlrpara gjykateumls seuml magjistratureumls Atyre u keumlrkohet teuml
beumljneuml njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln e Larteuml dhe mund teuml jeteuml deri neuml kateumlr diteuml meuml voneuml para
se teuml deumlgjohet keumlrkesa gjeuml qeuml sipas tij eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 teuml Konventeumls
pasi ndan kompetenceumln peumlr dheumlnien e lirimit me kusht nga gjykata para seuml cileumls njeuml i
akuzuar eumlshteuml sjelleuml neuml pajtim me Nenin 5 sect 3 dhe e leuml teuml akuzuarin teuml keumlrkojeuml me kusht
diku tjeteumlr nga propozimi i tij
Qeveria parashtroi se qeumlllimi i Nenit 5 sect 3 ishte teuml siguronte njeuml mbrojtje kundeumlr
paraburgimit arbitrar duke ofruar njeuml shqyrtim teuml pavarur peumlr arsyet e ndalimit teuml njeuml teuml
akuzuari dhe peumlr teuml siguruar lirimin neumlse vazhdimi i paraburgimit nuk ishte i
justifikuar Zyrtari gjyqeumlsor neuml fjaleuml duhej teuml ishte i pavarur me fuqineuml peumlr teuml urdheumlruar
lirimin Megjithateuml sipas Qeveriseuml asgjeuml neuml tekstin e Nenit 5 ose neuml jurisprudenceumln e
Gjykateumls nuk keumlrkon qeuml gjykata para seuml cileumls duhet teuml sillet njeuml person i arrestuar duhet
teuml jeteuml e njeumljta gjykateuml qeuml ka fuqineuml teuml vendos mbi doreumlzanine dhe lirimin e kusht Sipas
Qeveriseuml personi i ndaluar duhet teuml sillet menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjykate ose zyrtari teuml
autorizuar peumlr teuml ushtruar pushtetin gjyqeumlsor ai duhet gjithashtu teuml keteuml mundeumlsineuml peumlr
teuml aplikuar peumlr lirim me kusht Veteumlm e para keumlrkohet teuml jeteuml automatike e dyta -
ccedileumlshtja e lirimit me kusht beumlhet relevante veteumlm kur arrestimi dhe paraburgimi teuml
125
konsiderohen teuml ligjshme dhe nuk peumlrbeumlnin domosdoshmeumlrisht pjeseuml teuml rishikimit
automatik teuml meritave
Qeveria parashtroi se Neni 5 sect 3 u respektua neuml rastin e ankuesit Gjyqtari kujdestar
magjistrati ishte neuml gjendje teuml rishikonte bazeumln ligjore neuml teuml cileumln keumlrkuesi ishte i
ndaluar dhe duhej teuml bindte se arrestimi dhe paraburgimi ishin teuml ligjsheumlm dhe si
rrjedhojeuml nuk ishin arbitrare neumlse ai nuk do teuml ishte aq i keumlnaqur ai do teuml ishte i
detyruar teuml urdheumlronte lirimin e ankuesit Keumlshtu parashtruesi i keumlrkeseumls mori njeuml
shqyrtim teuml shpejteuml nga njeuml gjyqtar i bazeumls ligjore teuml arrestimit dhe vazhdimit teuml
paraburgimit teuml tij Ai gjithashtu kishte teuml drejteuml dhe mori njeuml shqyrtim teuml shpejteuml nga
njeuml gjyqtar i Gjykateumls seuml Larteuml peumlr teuml drejteumln e tij peumlr lirimin me kusht Duke iu referuar
kufijve teuml vlereumlsimit peumlrfaqeumlsuesit e Qeveriseuml konkluduan se legjislacioni peumlrfaqeumlsonte
njeuml ekuilibeumlr teuml drejteuml midis teuml drejtave individuale dhe keumlrkesave teuml mbrojtjes seuml
shoqeumlriseuml kundeumlr njeuml rreziku teuml vazhduesheumlm nga krimi terrorist dhe njeuml shkalleuml teuml larteuml
keumlrceumlnimi dhe ishte ploteumlsisht neuml peumlrputhje me qeumlllimet dhe objektivat e Konventeumls neuml
promovimin e sundimit teuml ligjit
Ankuesi neuml aneumln tjeteumlr pohoi se regjimi i veprave penale teuml planifikuara mbulonte
shumeuml raste teuml tilla si rasti i tij ku nuk kishte as dyshim teuml bazuar peumlr lidhje me
terrorizmin dhe rrjedhimisht arsyetimi i Qeveriseuml nuk kishte bazeuml neuml fakt apo neuml
politikeuml Mbeumlshtetja neuml keumlrceumlnimet e mundshme teuml gjyqtarqvemagjistrateumlve neuml rastet
terroriste nuk mund teuml justifikonte logjikisht heqjen e juridiksionit teuml tyre peumlr teuml
vendosur lidhur me ccedileumlshtjet e lirimit me kusht Ankuesi argumentoi se gjyqtari para teuml
cilit shfaqet njeuml i akuzuar duhej teuml ushtronte njeuml autoritet gjyqeumlsor jo thjesht
juridiksionin peumlr teuml vendosur lidhur me ligjshmeumlrineuml e paraburgimit por gjithashtu neumlse
paraburgimi eumlshteuml i justifikuar objektivisht neuml bazeuml teuml meritave Tutje sipas tij praktika
gjyqeumlsore e Gjykateumls tregoi se rishikimi duhej teuml ishte mjaft i gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml
rrethanat e ndryshme qeuml ishin neuml favor teuml dhe kundeumlr ndalimit Edhe neumlse hetimi mbi
ligjshmeumlrineuml formale i parapriu logjikisht njeuml hetim mbi peumlrshtatshmeumlrineuml e lirimit me
kusht ishte jo duhur interpretimi i jurisprudenceumls duke lejuar heqjen e juridiksionit peumlr
teuml konsideruar lirimin me kusht Sipas ankuesit detyrimi i pakushteumlzuar qeuml njeuml person i
ndaluar teuml shfaqet peumlrpara njeuml zyrtari teuml tilleuml bie mbi shtetin dhe duhej teuml ndodhte
menjeumlhereuml dhe automatikisht
Prandaj ankuesi parashtroi se neuml rastin e tij kishte shkelje teuml Nenit 5 sect 3 qeuml
gjyqtarimagjistrati nuk kishte fuqi teuml merrte parasysh lirimin me kusht dhe se atij i
keumlrkohej me propozimin e tij teuml beumlnte njeuml keumlrkeseuml peumlr doreumlzani Njeuml keumlrkeseuml e tilleuml
mund teuml ndikojeuml veccedilaneumlrisht tek personat meuml teuml brishteuml siccedil janeuml teuml dobeumltit apo teuml
seumlmureumlt mendoreuml ata qeuml i neumlnshtrohen keqtrajtimit neuml paraburgim ose qeuml nuk janeuml neuml
gjendje teuml flasin gjuheumln e gjykateumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Duke pasur parasysh ankesat e ankuesit dhe parashtrimet e paleumlve Gjykata gjen se
lindin pyetje serioze teuml fakteve dhe teuml ligjit peumlrcaktimi i teuml cilave duhet teuml varet nga
shqyrtimi i bazueshmeumlriseuml Ankesa nuk mund teuml konsiderohet si e pabazuar neuml kuptim
teuml Nenit 35 sect 3 teuml Konventeumls meqeumlnse asnjeuml arsye tjeteumlr peumlr shpalljen e saj teuml
papranueshme nuk eumlshteuml peumlrcaktuar
126
Gjykata veumlren se ankuesi u arrestua meuml 6 janar 2001 neuml oreumln 1000 me dyshimin peumlr
kryerjen e njeuml vjedhje teuml njeuml stacioni teuml benzineumls ndeumlrsa u akuzua neuml oreumln 1237 teuml
meumlngjesit diteumln pasuese Meuml 8 janar 2001 neuml oreumln 1000 ankuesi beumlri paraqitjen e tij
teuml pareuml neuml gjykateumln e magjistratureumls e cila e ktheu neuml paraburgim Peumlr Gjykateumln nuk
eumlshteuml ccedileumlshtje diskutabile se magjistrati kishte kompetenceumln peumlr teuml shqyrtuar
ligjshmeumlrineuml e arrestimit dhe paraburgimit dhe neumlse kishte baza teuml arsyeshme peumlr
dyshim dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml ai kishte fuqineuml teuml urdheumlronte lirimin neumlse keumlto keumlrkesa nuk
ishin respektuar Kjo veteumlm siguroi garanci teuml keumlnaqshme kundeumlr keqpeumlrdorimit teuml
pushtetit nga ana e autoriteteve dhe siguroi peumlrputhjen me pjeseumln e pareuml teuml Nenit 5 sect 3
si teuml menjeumlhershme automatike dhe duke u zhvilluar para njeuml zyrtari gjyqeumlsor teuml
autorizuar neuml meumlnyreuml teuml rregullt
Ccedileumlshtja e lirimit neuml pritje teuml gjykimit ishte njeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml e cila logjikisht u beuml e
reumlndeumlsishme veteumlm pas themelimit teuml ekzistenceumls seuml njeuml baze teuml ligjshme dhe njeuml baze
teuml konventeumls peumlr paraburgim Neuml rastin e ankuesit ccedileumlshtja u trajtua rreth njeumlzet e kateumlr
oreuml meuml voneuml meuml 9 janar 2001 nga Gjykata e Larteuml e cila urdheumlroi lirimin e tij Asnjeuml
element i abuzimit ose arbitraritetit teuml mundsheumlm nuk vjen nga fakti se ishte njeuml
gjykateumls tjeteumlr apo gjykateumls qeuml e beumlri keumlteuml as nga fakti qeuml shqyrtimi ishte i varur nga
keumlrkesa e tij Avokati i ankuesit paraqiti njeuml keumlrkeseuml teuml tilleuml pa ndonjeuml pengeseuml ose
veumlshtireumlsi nuk eumlshteuml e dukshme dhe as nuk duhet teuml vendoset neuml keumlteuml rast se sistemi neuml
veprim do teuml parandalonte teuml dobeumltit ose teuml pambrojturit qeuml ta shfryteumlzonin keumlteuml
mundeumlsi
Ndoneumlse eumlshteuml e veumlrteteuml se policia nuk kishte asnjeuml kundeumlrshtim peumlr lirimin me kusht
dhe se neumlse magjistrati kishte pasur teuml drejteumln teuml liroj me kusht ankuesi do teuml lirohej njeuml
diteuml meuml pareuml megjithateuml Gjykata konsideron se procedura neuml keumlteuml rast eumlshteuml kryer me
shpejtesine e duhur qeuml ccediloi neuml lirimin e tij tri diteuml pas arrestimit teuml tij Rrjedhimisht nuk
ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls [gjashteumlmbeumldhjeteuml vota pronjeuml
kundeumlr]
127
Baranowski kundeumlr Poloniseuml - 2835895
28 mars 2000 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 5 sectsect 1 dhe 4
Shkelje e teuml drejteumls neuml liri si pasojeuml e vazhdimit teuml paraburgimit neuml meumlnyreuml teuml
jashteumlligjshme pa vendim teuml gjykateumls ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile paraburgim vazhdim i paraburgimit pa vendim jo ligjoreuml mos-
efikasitet
Ankuesi z Janusz Baranowski shtetas polak i lindur neuml vitin 1943 dhe qeuml jetonte neuml
Lodz (Poloni)
Faktet e rastit
Ankuesi ishte themelues dhe president i proneumls seuml pareuml polake neuml proneumlsi private
kompania e sigurimeve Westa (e deklaruar insolvente neuml vitin 1993) Ai ishte
gjithashtu njeuml politikan i mireumlnjohur dhe neuml fillim teuml viteve 1990 ishte senator (aneumltar i
Dhomeumls seuml Sipeumlrme teuml Parlamentit Polak) Meuml 2 qershor 1993 Prokurori Rajonal i
Lodzit e akuzoi aplikuesin peumlr mashtrim dhe e futi neuml paraburgim Meuml 30 dhjetor 1993
Gjykata Rajonale e Lodzit me keumlrkeseuml teuml prokurorit e zgjati paraburgimin e ankuesit
deri meuml 31 janar 1994 Meuml 7 janar 1994 ankuesi paraqiti ankeseuml kundeumlr keumltij vendimi
Neuml procedurat pasuese gjykata e apelit vendosi qeuml ishte e pakuptimteuml teuml shqyrtojeuml
ankeseumln dhe vendosi qeuml ajo teuml konsiderohej si njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim Ai e deumlrgoi
ankeseumln neuml Gjykateumln Rajonale teuml Lodzit Megjithateuml Gjykata Rajonale nuk e shqyrtoi
ankeseumln neuml fjaleuml as si njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim ose neumln ndonjeuml arsye tjeteumlr
Meuml 11 janar 1994 Prokurori Rajonal Lodz paraqiti njeuml aktakuzeuml neuml Gjykateumln Rajonale
teuml Lodzit Meuml 1 shkurt 1994 ankuesi paraqiti njeuml peticion formal ndaj Prokurorit teuml
Qarkut duke e informuar ateuml se urdhri peumlr paraburgimin e tij kishte skaduar meuml 31
janar 1994 dhe andaj paraburgimi i tij i vazhduesheumlm ishte beumlreuml i paligjsheumlm Neuml fazeumln
e meumlvonshme teuml procedureumls ankuesi u informua nga autoritetet qeuml paraburgimi i tij
vazhdoi neumln teuml njejteumln aktakuzeuml dhe se sipas praktikeumls seuml brendshme ndalimi i tij ishte
ende i ligjsheumlm sepse pas ngritjes seuml aktakuzeumls neuml gjykateuml nuk kishte nevojeuml teuml nxirrej
njeuml vendim i veccedilanteuml peumlr zgjatjen e paraburgimit
Meuml 7 shkurt dhe 28 mars 1994 ankuesi paraqiti dy keumlrkesa peumlr lirim neuml Gjykateumln
Rajonale Lodz duke argumentuar neuml veccedilanti se ai duhet teuml lirohet peumlr arsye
sheumlndeteumlsore Gjykata konsideroi se duhen prova nga eksperteuml mjekeumlsore Peumlr teuml marreuml
keumlto prova ajo shtyu shqyrtimin e keumlrkesave neuml peseuml raste Peumlrfundimisht keumlto dy
keumlrkesa u shqyrtuan bashkeumlrisht meuml 24 maj 1994 neuml shkalleumln e pareuml dhe meuml 5 korrik
1994 neuml apel Meuml 22 tetor 1996 ankuesi u lirua neumln mbikeumlqyrjen e policiseuml Procedurat
penale kundeumlr tij ende janeuml neuml pritje neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml
128
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi u ankua se paraburgimi i tij neuml maseumln qeuml ishte kryer neumln aktakuzeuml dhe pas
skadimit teuml urdhrit teuml paraburgimit teuml 30 dhjetorit 1993 nuk ishte i ligjsheumlm brenda
kuptimit teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls Ai gjithashtu u ankua se gjykatat polake nuk
kishin shqyrtuar shpejteuml ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij sipas aktakuzeumls dhe prandaj
kishin shkelur Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata fillimisht i referohet jurisprudenceumls seuml
saj mbi standardin e ligjshmeumlriseuml teuml peumlrcaktuar nga Konventa duke theksuar neuml
veccedilanti se eumlshteuml thelbeumlsore qeuml kushtet peumlr heqjen e liriseuml sipas legjislacionit teuml
brendsheumlm duhet teuml peumlrcaktohen qarteuml dhe veteuml ligji duhet teuml jeteuml i parashikuesheumlm neuml
zbatimin e tij26
Sa i peumlrket rastit teuml ankuesit Gjykata veumlrejti se ndeumlrmjet 31 janarit dhe 24 majit 1994
nuk kishte pasur vendim gjyqeumlsor qeuml autorizonte ndalimin e tij dhe se ai ishte mbajtur
neuml paraburgim veteumlm neuml bazeuml teuml faktit se njeuml aktakuzeuml ishte doreumlzuar neuml gjykateumln
peumlrkateumlse Meuml tutje Gjykata veumlrejti se praktika e mbajtjes seuml njeuml personi neuml paraburgim
sipas aktakuzeumls nuk ishte bazuar neuml ndonjeuml dispoziteuml specifike legjislative ose
jurisprudenceuml por rrjedh nga fakti qeuml legjislacioni penal polak neuml ateuml koheuml kishte
mungeseuml teuml rregullave teuml qarta teuml peumlrcaktimit teuml gjendjes seuml njeuml teuml paraburgosuri neuml
procedurat gjyqeumlsore pas skadimit teuml njeuml urdhri teuml paraburgimit teuml beumlreuml neuml fazeumln e
hetimit
Gjykata konsideroi se legjislacioni peumlrkateumls peumlr shkak teuml keumlsaj gjendjeje ligjore nuk e
ploteumlsonte proveumln e parashikueshmeumlriseuml seuml njeuml ligji peumlr qeumlllimet e Nenit 5 sect 1 teuml
Konventeumls Ajo gjithashtu konsideroi se praktika e zhvilluar neuml peumlrgjigje teuml
zbrazeumltirave ligjore ku njeuml person arrestohej peumlr koheuml teuml pakufizuar dhe teuml
paparashikueshme dhe pa e bazuar ndalimin e tijsaj neuml dispoziteuml ligjore konkrete ose
ndonjeuml vendim gjyqeumlsor ishte neuml kundeumlrshtim me parimin e siguriseuml juridike
Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se peumlr qeumlllimet e Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls paraburgimi i
cili zgjati disa muaj dhe qeuml nuk ishte urdheumlruar nga njeuml gjykateuml ose nga njeuml gjyqtar ose
ndonjeuml person tjeteumlr i autorizuar peumlr teuml ushtruar pushtetin gjyqeumlsor nuk mund teuml
konsiderohej teuml jeteuml e ligjshme Gjykata e konsideroi se kjo keumlrkeseuml megjitheumlse nuk
eumlshteuml e peumlrcaktuar shprehimisht neuml paragrafin 1 teuml Nenit 5 mund teuml nxjerret nga Neni 5
duke e lexuar si teumlreumlsi Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur shkelje teuml
Nenit 5 sect 1
Lidhur me Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls sa i peumlrket procedurave teuml cilat ishin vendosur neuml
leumlvizje nga keumlrkesat e ankuesit peumlr lirim meuml 7 shkurt 1994 dhe 28 mars 1994 Gjykata
konsideroi se koheumlzgjatja e tyre (peumlrafeumlrsisht 5 muaj neuml lidhje me keumlrkeseumln e pareuml dhe
pak meuml shumeuml se 3 muaj neuml lidhje me teuml dyteumln) nuk ishte neuml papajtueshmeumlri me
nocionin e shpejteumlsiseuml teuml peumlrcaktuar neuml Nenin 5 sect 4 Gjykata hodhi poshteuml argumentin
e Qeveriseuml se nevoja peumlr teuml marreuml deumlshmi mjekeumlsore shpjegoi gjateumlsineuml e peumlrgjithshme
26 Steel dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykim i 23 Shtator 1998 Raportet 1998-VII p
2735 sect 54
129
teuml procedurave duke pasur parasysh se ka pasur intervale shumeuml teuml gjata neuml mes teuml
vendimeve teuml gjykateumls vendase peumlr teuml marreuml deumlshmi
Duke iu referuar ankeseumls seuml ankuesit teuml dateumls 7 janar 1994 teuml cileumln e kishte parashtruar
kundeumlr urdhrit teuml paraburgimit teuml 30 dhjetorit 1993 Gjykata vuri neuml dukje se kjo ankeseuml
nuk ishte shqyrtuar Megjithateuml konsideroi se meqeuml teuml gjitha ccedileumlshtjet qeuml kishin teuml beumlnin
me ligjshmeumlrineuml e ndalimit teuml tij neuml fakt ishin peumlrcaktuar me vendimin e Gjykateumls seuml
Apelit meuml 5 korrik 1994 ky vendim mund teuml shihej si peumlrgjigje drejtuar argumenteve teuml
beumlra nga aplikuesi neuml ateuml ankeseuml
Rrjedhimisht Gjykata gjeti se peumlrcaktimi i zgjatjes seuml paraburgimit teuml ankuesit deri meuml
31 janar 1994 zgjati nga 7 janari deri meuml 5 korrik 1994 (afro 6 muaj) dhe se njeuml voneseuml
kaq e gjateuml kishte rezultuar qeuml ankesa teuml mos keteuml efekt juridik ose praktik Gjykata neuml
peumlrputhje me rrethanat arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml
Nenit 5 sect 4
Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata nuk e ka gjetur teuml peumlrshtatshme peumlr teuml beumlreuml
ndonjeuml shpeumlrblim peumlr deumlmin material neuml keumlteuml rast pasi qeuml konsideroi se nuk kishte
lidhje kauzale midis shkeljes seuml vendosur dhe humbjes seuml supozuar financiare Pasi
konsideroi deumlmin jo-material Gjykata vendosi deumlmshpeumlrblim neuml vlereuml 30000 zlotys
(PLN) Peumlr shpenzimet gjyqeumlsore gjykata caktoi shumeumln prej 10000 PLN
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sectsect 1 dhe 4 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
130
Velinov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml - 1688008
19 shtator 2013 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 5
Privim joligjor nga liria si pasojeuml e konvertimit teuml kundeumlrvajtjes seuml papaguar neuml deumlnim
me burgim gabimisht neuml mungeseuml teuml njeuml sistemi automatik ka shkelje
Neni 6
Tejzgjatje e pararsyeshme e prcedurave teuml kompensimit qeuml tejkalojneuml koheumln e
arsyeshme ka shkelje
Neni 13 neuml lidhje me Nenin 6
Shkelje si rezultat i mungeseumls seuml mjetit efektit efektiv neuml lidhje me zgjatjen e
procedurave ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile kundeumlrvajtje gjobeuml voneseuml konvertim deumlnim me burgim mungeseuml
sistemi kompensim mjet efektiv
Ankuesi z Pančo Velinov shtetas maqedon i lindur neuml vitin 1952
Faktet e rastit
Neuml qershor teuml vitit 2000 Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kishte nisur procedurat e
kundeumlrvajtjes ndaj ankuesit peumlr vozitje teuml njeuml autobusi qeuml nuk ishte neuml gjendje teuml
rregullt Ankuesi ishte voziteumls i kompaniseuml BE Procedurat gjithashtu peumlrfshinin
kompanineuml dhe njeuml zyrtar peumlrgjegjeumls teuml kompaniseuml
Meuml 22 shtator 2000 Gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shtip e deumlnoi ankuesin peumlr
kundeumlrvajtje dhe e kishte urdheumlruar ateuml qeuml teuml paguante gjobeuml neuml vlereumln prej dy mijeuml
denareumlve maqedonas (shumeuml e barasvlershme me 33 EUR) Ankuesi ishte urdheumlruar qeuml
teuml paguante gjobeumln brenda peseumlmbeumldhjeteuml diteumlve pasi vendimi teuml kishte marreuml formeumln e
prereuml Vendimi i gjykateumls sakteumlsonte gjithashtu llogarineuml bankare ku duhej beumlreuml pagesa
e gjobeumls Gjykata po ashtu i ishte referuar Aktit teuml Kundeumlrvajtjes teuml vitit 1997 ku
thuhej se neumlse ankuesi nuk e paguan gjobeumln brenda koheumls seuml peumlrcaktuar gjykata do teuml
zbatojeuml vendimin duke e konvertuar gjobeumln neuml deumlnim me burgim mbi bazeumln e njeuml dite
burg peumlr ccedildo njeuml mijeuml (1000) denareuml
Vendimi i gjykateumls kishte marreuml formeumln e prereuml meuml 27 shtator 2001 Meuml 14 neumlntor
2001 gjykata e kishte urdheumlruar ankuesin qeuml teuml paguante gjobeumln dhe teuml paraqitej neuml
gjykateuml meuml 26 neumlntor 2001 peumlr teuml sjelleuml deumlshmineuml e pageseumls Siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml
proces teuml procedurave teuml deumlmshpeumlrblimit teuml nisura nga ankuesi letra ku ai njoftohej peumlr
urdheumlrin e gjykateumls i ishte deumlrguar djalit teuml tij
Meuml 7 shkurt 2002 njeuml gjyqtar i gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml me peumlrgjegjeumlsi peumlr zbatimin
e sanksioneve e kishte konvertuar gjobeumln neuml deumlnim me burgim prej dy diteumlsh Vendimi
theksonte se ankuesi nuk e kishte paguar gjobeumln qofteuml brenda afatit teuml peumlrcaktuar ose
pasi gjykata e kishte urdheumlruar dhe paralajmeumlruar ateuml Vendimi i gjykateumls peumlr burgim i
131
ishte doreumlzuar ankuesit personalisht meuml 12 shkurt 2002 Ai ishte njoftuar meuml tej se do
teuml vuante burgun duke filluar nga data 15 mars 2002 neuml burgun e Shtipit Burgu
gjithashtu ishte njoftuar me dateumln e fillimit teuml vuajtjes seuml burgimit Meuml 13 shkurt 2002
ankuesi kishte paguar gjobeumln Ai kishte sheumlnuar numrin e rastit peumlr teuml cilin ishte beumlreuml
pagesa Kopja nuk i ishte doreumlzuar gjykateumls
Meuml 28 tetor 2002 ankuesi ishte arrestuar neuml shteumlpineuml e tij Ai nuk ishte informuar peumlr
arsyet e arrestimit Neuml bazeuml teuml ankuesit ai ishte njoftuar peumlr arsyet veteumlm pasditen e 29
tetorit 2002 Meuml 29 tetor dhe pasi kishte doreumlzuar njeuml kopje teuml pageseumls ankuesi ishte
liruar nga burgu Urdheumlri peumlr lirim nga Burgu i Shtipit theksonte se ai ishte liruar meuml 29
tetor 2002 mbi bazeumln e njeuml njoftimi teuml marreuml nga gjykata se gjoba ishte paguar
Ankuesi meuml pas e kishte kontaktuar Ministrineuml e Drejteumlsiseuml me qeumlllim peumlr teuml gjetur njeuml
zgjidhje jashteumlgjyqeumlsore dhe pageseuml deumlmi jo-material neuml vlereumln prej 310000 denareumlve
(ose 5060 EUR) peumlr siccedil ka pretenduar ankuesi privimin e tij teuml paligjsheumlm nga liria
Ministria kishte refuzuar keumlrkeseumln duke theksuar se ai nuk kishte paraqitur deumlshmi se
ishte deumlnuar ose burgosur neuml meumlnyreuml teuml gabuar Meuml 17 janar 2013 kishte ngritur padi
civile kundeumlr shtetit duke keumlrkuar shumeumln e njeumljteuml teuml teuml hollave peumlr deumlmin jo-material
qeuml kishte peumlsuar si rezultat i privimit teuml paligjsheumlm teuml liriseuml teuml pretenduar nga ana e tij
Gjykata kishte vendosur se asnjeuml lloj peumlrgjegjeumlsie nuk mund trsquoi mvishej organeve teuml
shtetit qeuml sipas gjykateumls kaneuml vepruar neuml pajtim me ligjin
Ankuesi e kishte apeluar keumlteuml vendim duke argumentuar peumlrveccedil tjerash se pasi ka
paguar gjobeumln ai ka shlyer detyrimin e tij dhe se ka qeneuml peumlrgjegjeumlsi e shtetit qeuml teuml
krijojeuml njeuml sistem teuml regjistrimit teuml pagesave Urdheumlri peumlr burgim qeuml i ishte doreumlzuar meuml
12 shkurt 2002 nuk ka peumlrmbajtur ndonjeuml udheumlzim qeuml i ka keumlrkuar atij teuml doreumlzojeuml
deumlshmi teuml pageseumls Ai meuml tej ka kontestuar gjetjen e gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml se
urdheumlri i gjykateumls i dateumls 14 neumlntor 2001 i eumlshteuml doreumlzuar djalit teuml tij Neuml keumlteuml drejtim ai
ka theksuar se nuk eumlshteuml beumlreuml ekzaminimi i ekspertit peumlr teuml verifikuar neumlnshkrimin neuml
letreumln e doreumlzim-pranimit Meuml 10 shtator 2007 Gjykata e Apelit neuml Shtip kishte hedhur
poshteuml ankeseumln duke mos gjetur arsye peumlr teuml leumlvizur nga faktet e peumlrcaktuara dhe arsyet
e dheumlna nga gjykata e shkalleumls seuml pareuml Ajo kishte vendosur se ankuesi ishte peumlrgjegjeumls
peumlr ngjarjet e lidhura me burgimin e tij pasi ai as nuk e kishte paguar gjobeumln brenda
afatit teuml peumlrcaktuar dhe as nuk e kishte njoftuar gjykateumln peumlr pageseumln pasi e kishte beumlreuml
ateuml Vendimi i ishte doreumlzuar ankuesit meuml 21 shtator 2007
Qeveria nuk ka paraqitur ndonjeuml kundeumlrshti neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml e ankeseumls neuml
Gjykateumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Gjykata gjithashtu nuk kishte gjetur
ndonjeuml arsye qeuml rasti ishte qartazi i pabazuar ose i paparanuesheumlm mbi bazeumln e ndonjeuml
arsyeje tjeteumlr Prandaj e ka shpallur keumlteuml rast teuml pranuesheumlm
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi ka ripeumlrseumlritur se ai eumlshteuml burgosur neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 teuml
Konventeumls Neuml keumlteuml drejtim ai ka argumentuar se shteti do teuml duhej teuml kishte njeuml sistem
efikas teuml regjistrimit dhe peumlrcjelljes seuml pagesave teuml gjobave gjyqeumlsore Ai nuk ka qeneuml i
detyruar qeuml trsquoi ofrojeuml gjykateumls njeuml kopje teuml deumlshmiseuml seuml pageseumls Ai tutje ka mohuar qeuml
letra paralajmeumlruese e 14 neumlntorit 2001 i eumlshteuml doreumlzuar neuml meumlnyreuml teuml duhur Nuk ka
deumlshmi se ajo i eumlshteuml doreumlzuar djalit teuml tij
132
Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se ankuesi eumlshteuml burgosur neuml meumlnyreuml teuml
ligjshme si rezultat i mospeumlrmbushjes seuml njeuml urdheumlri gjyqeumlsor Sipas Qeveriseuml ai nuk
ka paguar gjobeumln brenda afatit teuml peumlrcaktuar dhe as brenda afatit shteseuml qeuml ka
urdheumlruar gjykata neuml letreumln e 14 neumlntorit 2001 Peumlr meuml tepeumlr ankuesi nuk e ka njoftuar
gjykateumln se ai e ka paguar gjobeumln pavareumlsisht keumlrkeseumls shprehimore neuml keumlteuml drejtim
Qeveria ka sqaruar se gjobat gjyqeumlsore i paguhen dhe regjistrohen nga Ministria e
Financave Deklaratat neuml lidhje me pagesat e pranuara nga Ministria e Financave nuk u
transferohen gjykatave Peumlr teuml peumlrcjelleuml pagesat personat e deumlnuar qeuml kaneuml paguar
gjobeumln keumlrkohet qeuml veteuml trsquoi ofrojneuml gjykateumls kopjen e deumlshmiseuml seuml pageseumls Neuml cilindo
rast sipas Qeveriseuml ankuesi ishte burgosur neuml bazeumln e urdheumlrit peumlr burgim teuml 7 shkurtit
2002 neuml bazeuml teuml teuml cilit gjoba i ishte konvertuar neuml deumlnim me burg dhe se eumlshteuml e
pareumlndeumlsishme qeuml ai e ka paguar gjobeumln pas atij vendimi Neuml keumlto rrethana Qeveria e
ka mohuar se burgosja e ankuesit ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me pjeseumln relevante teuml Nenit
5 sect 1(b) teuml Konventeumls
Ankuesi gjithashtu ishte ankuar se zgjatja e procedurave teuml deumlmshpeumlrblimit
(kompensimit) ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me keumlrkeseumln peumlr ldquokoheuml teuml arsyeshmerdquo sipas
Nenit 6 teuml Konventeumls Qeveria nuk ka ngritur ndonjeuml kundeumlrshtim rreth pranueshmeumlriseuml
seuml ankeseumls mbi bazeumln e Nenit 6 Po ashtu Qeveria ka pranuar se procedurat janeuml
zgjatur padrejteumlsisht marreuml parasysh faktin se kaneuml kaluar meuml tepeumlr se kateumlr (4) vite
nga paraqitja e rastit prej ankuesit deri te veprimi i pareuml i ndeumlrmarreuml nga gjykata e
shkalleumls seuml pareuml
Ankuesi eumlshteuml ankuar edhe sa i peumlrket mungeseumls seuml mjeteve efektive ku ai do teuml mund
teuml ngriste ccedileumlshtjen e zgjatjes seuml tepeumlrt teuml procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim Prandaj ai ka
pretenduar shkelje teuml Nenit 13 Qeveria nuk ka paraqitur ndonjeuml kundeumlrshtim rreth
pranueshmeumlriseuml seuml ankeseumls neuml lidhje me Nenin 13 Sa i peumlrket meritave teuml pretendimeve
neuml lidhje me keumlteuml Nen Qeveria ka argumentuar se zgjidhja sa i peumlrket koheumlzgjatjes siccedil
sakteumlsohet neuml Aktin e vitit 2006 do teuml mund teuml ishte efektive neuml rastin e tij pavareumlsisht
qeuml nuk eumlshteuml konsideruar e tilleuml neuml koheumln relevante27 Neuml keumlteuml aspekt ankuesi ka
deklaruar se mjeti neuml veprim neuml koheumln relevante nuk ka qeneuml efektiv ashtu siccedil eumlshteuml
konfirmuar neuml praktikeumln e Gjykateumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata ka shqyrtuar dy ccedileumlshtje kryesore neuml lidhje me pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit
5 neuml rastin konkret seuml pari neumlse fakti qeuml gjoba eumlshteuml paguar pasi ajo ishte konvertuar
neuml deumlnim me burg e ka beumlreuml burgimin e meumlpastajmeuml teuml ankuesit teuml jashteumlligjsheumlm dhe
seuml dyti neumlse deumlshtimi i ankuesit peumlr teuml njoftuar gjykateumln se ai ka paguar gjobeumln e
justifikon burgimin e tij
Neuml lidhje me ccedileumlshtjen e pareuml peumlr dallim nga rasti i pageseumls seuml pjesshme teuml gjobeumls nuk
ekzistonin rregulla neuml legjislacionin vendor neuml lidhje me pageseumln e ploteuml teuml gjobeumls pra
kur ajo eumlshteuml paguar pasi gjoba eumlshteuml konvertuar neuml deumlnim me burg Sipas legjislacionit
neuml lidhje me pageseumln e pjeseumlrishme pjesa e papaguar e gjobeumls do teuml konvertohej neuml
burgim por deumlnimi do teuml peumlrfundonte neumlse gjoba do teuml paguhej Sipas Gjykateumls nuk ka
arsye se pse i njeumljti rregull nuk do teuml mund teuml aplikohej edhe neuml rastin e ankuesit siccedil
27 Parizov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml nr 1425803 7 shkurt 2008
133
eumlshteuml e dukshme nga urdheumlri peumlr lirim ku thuhej se ai ishte liruar mbi bazeumln e deumlshmiseuml
seuml pageseumls Neuml keumlto rrethana baza peumlr burgimin e ankuesit sipas Nenit 5 sect 1 teuml
Konventeumls kishte pushuar seuml ekzistuari sapo ai e kishte zbatuar urdheumlrin e pageseumls
Ndeumlrkaq sa i peumlrket ccedileumlshtjes seuml dyteuml ankuesi nuk e kishte njoftuar gjykateumln neuml lidhje
me pageseumln e beumlreuml Marreuml parasysh keumlteuml gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shtip kishte
ardheuml neuml peumlrfundimin se asnjeuml peumlrgjegjeumlsi nuk mund trsquoi mvishej shtetit peumlr arrestimin
dhe burgosjen e tij teuml meumlpastajme Sidoqofteuml nuk ekzistonte asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml i
keumlrkonte ankuesit ta njoftonte gjykateumln neuml lidhje me pageseumln Peumlr meuml tepeumlr ai ishte
arrestuar dhe burgosur pas meuml shumeuml se teteuml muajve nga data kur ishte leumlshuar urdheumlri i
burgimit dhe koha kur e kishte paguar gjobeumln por Ministria e Financave nuk e kishte
njoftuar gjykateumln neuml lidhje me pageseumln e beumlreuml Gjykata thekson se deumlshtimi i ankuesit
peumlr ta njoftuar gjykateumln neuml lidhje me kryerjen e pageseumls nuk e liron shtetin nga
peumlrgjegjeumlsia peumlr teuml krijuar njeuml sistem efikas teuml regjistrimit teuml pagesave teuml gjobave
Procesi i vendimmarrjes neuml ccedileumlshtje kur liria e njeuml personi eumlshteuml neuml pyetje do teuml duhej teuml
merrte neuml konsiderateuml teuml gjitha rrethanat e rastit Reumlndeumlsia e teuml drejteumls seuml ankuesit neuml liri
keumlrkon qeuml shteti teuml marreuml teuml gjitha masat e nevojshme neuml meumlnyreuml qeuml teuml shmangeuml
kufizimin e padrejteuml teuml liriseuml Si rezultat i keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata gjen se burgosja e
ankuesit ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 (b)
Sa i peumlrketet Nenit 6 Gjykata ka veumlrejtur se procedurat e deumlmshpeumlrblimit kaneuml zgjatur
prej 17 janarit 2003 deri meuml 21 shtator 2007 kur aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit i eumlshteuml
doreumlzuar ankuesit Procedurat keumlsisoji kaneuml zgjatur rreth kateumlr vite e teteuml muaj neuml teuml dy
nivelet e juridiksionit Gjykata ka rikujtuar neuml keumlteuml drejtim se arsyeshmeumlria e zgjatjes seuml
procedurave duhet vlereumlsuar neuml kontekst teuml rastit dhe duke pas parasysh kriteret neuml
vijim kompleksiteti i rastit sjellja e ankuesit dhe e autoriteteve relevante dhe ccedilfareuml
reumlndeumlsie ka peumlr ankuesin zgjidhja e mosmarreumlveshjes Neuml rastin konkret Gjykata ka
vlereumlsuar se rasti nuk ka keumlrkuar shqyrtim teuml ccedileumlshtjeve komplekse Gjithashtu gjen as
vonesat nuk janeuml shkaktuar nga ankuesi Peumlrfundimisht Gjykata vlereumlson se
koheumlzgjatja e procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim ka qeneuml e tepeumlrt dhe nuk ploteumlson
keumlrkeseumln e Nenit 6(1) peumlr koheuml teuml arsyeshme
Neuml lidhje me Nenin 13 Gjykata nuk gjen arsye qeuml teuml leumlvizeuml nga praktika gjyqeumlsore e
meumlparshme ku kishte gjetur shkelje teuml Nenit 13 neuml lidhje me Nenin 6 si rezultat i
mungeseumls seuml mjetit efektiv neuml lidhje me zgjatjen e procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim
Gjykata ka urdheumlruar shtetin maqedon qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit shumeumln neuml vlereuml prej
1500 EUR peumlr deumlmin jo-material dhe 1260 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 Nenit 6 dhe Nenit 13 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 teuml
Konventeumls [njeumlzeumlri]
134
Quinn kundeumlr Franceumls - 1858091
22 Mars 1995 [Gjykata]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 5 sect 1
Pretendimi peumlr shkelje teuml drejteumls neuml liri si pasojeuml e vazhdimit teuml ndalimit dhe burgosja e
tij pasuese me qeumlllim ekstradimit peumlrkundeumlr vendimit ekzistues peumlr lirim dhe
koheumlzgjatjes seuml paraburgimit ka shkelje
Neni 5 sect 3
Pretendimet se mbajtja e tejzgjatur ne paraburgim kishte shkelur te drejten e tij qe te
sillet shpejteuml para njeuml gjyqtari nuk ka shkelje
Neni 18
Pretendim se eumlshte abuzuar me procedureumln e ekstradimit duke e peumlrdorur ateuml peumlr njeuml
qeumlllim tjeteumlr nga ai peumlr teuml cilin ajo ishte menduar nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohet
Fjaleumlt kyccedile arrestim ndalim paraburgim procedureuml ekstradimi vazhdim
paraburgimi tejzgjatje
Ankuesi Z Thomas Quinn i lindur neuml Nju Jork neuml vitin 1937 me shtetesi amerikane
dhe jetonte neuml Paris
Faktet e rastit
Ankuesi u arrestua meuml 1 gusht 1988 neuml posedim teuml dy Pasaportave greke teuml rreme dhe u
akuzua neuml teuml njeumljteumln diteuml me vepra penale sipas legjislacionit peumlr leumlshimin e letrave me
vlereuml dhe falsifikimit teuml dokumenteve administrative Meuml 29 neumlntor gjyqtari hetues i
shtoi akuzave fillestare rrethaneumln reumlnduese teuml mashtrimit teuml publikut peumlr njeuml skemeuml
kursimi Neuml diteumln e arrestimit ankuesi ishte deumlguar neuml burgu Santeacute neuml Paris Neuml tri
raste 30 neumlntor 1988 23 mars dhe 20 korrik 1989 gjykateumlsi hetues zgjati ndalimin me
kateumlr muaj bazuar neuml mendimin se ndalimi ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml siguruar
prezenceumln peumlr gjykimin e njeuml teuml akuzuari i cili ishte njeuml shtetas i huaj i cili ishte
arrestuar neuml posedim teuml pasaportave teuml rreme dhe i cili kishte disa banesa jashteuml Franceumls
dhe njeuml numeumlr teuml madh teuml bashkeumlpuneumltoreumlve Ankuesi parashtoroi njeuml ankeseuml neuml
Divizionin e Aktakuzeumls seuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Parisit kundeumlr urdhrit teuml 20 korrikut
1989 qeuml zgjati paraburgimin e tij Pas mbajtjes seuml seanceumls deumlgjimore meuml 2 gusht 1989
Divizioni i Aktakuzeumls vendosi se ai duhet teuml lirohet menjeumlhereuml pasi qeuml ai [nuk] u ndalua
neuml baza teuml tjera Ky vendim ishte menjeumlhereuml i ekzekutuesheumlm dhe nuk ishte paraqitur
asnjeuml ankeseuml kundeumlr tij Megjithateuml ankuesi nuk u lirua Lirimi i tij ishte subjekt i
vendimit peumlr teuml njoftuar prokurorin publik i cili ishte peumlrgjegjeumls peumlr ekzekutimin dhe
peumlrfundimin e formaliteteve peumlrkateumlse
Meuml pas Ankuesi u paraqit para Gjykateumls Penale teuml Parisit derisa ishte neuml paraburgim
lidhur me keumlrkeseumln peumlr ekstradim (e cila eumlshteuml elaboruar meuml poshteuml) Me 10 korrik
1991 ai u gjet fajtor peumlr mashtrim neuml deumlm teuml neumlnteumldhjeteuml e tre personave dhe peumlr
135
organizimin e njeuml fushateuml mashtrimi neuml lidhje me transaksione qeuml peumlrfshijneuml letrat me
vlereuml teuml huaja neuml Franceuml Ai u deumlnua me kateumlr vjet burg dhe u gjobit me 300000 franga
franceze (FRF) Gjykata urdheumlroi ndalimin e tij Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln e Apelit
ne Paris kundeumlr keumltij ndalimi Neuml njeuml aktgjykim teuml 23 prillit 1992 gjykata gjeti se
ankesa neuml lidhje me rrethanat reumlnduese peumlr njeuml skemeuml kursimi nuk eumlshteuml beumlreuml dhe me
keumlteuml e zvogeumllon deumlnimin peumlr kateumlr vjet burgim njeuml viti i teuml cilit u pezullua Gjykata
urdheumlroi qeuml ankuesi teuml qeumlndronte neuml paraburgim Ankuesi i cili ishte neuml paraburgim
nga 1 gushti 1988 deri meuml 4 gusht 1989 qendroi - njeuml total prej rreth njeuml viti dhe dhjeteuml
muaj e me pas u ekstradua neuml Zviceumlr meuml 24 shtator 1992
Lidhur me procedurat e ekstradimit - Meuml 4 gusht 1989 njeuml gjykateumls hetues i Gjeneveumls
deumlrgoi me faks neuml zyreumln e prokurorit publik teuml Parisit njeuml keumlrkeseuml peumlr arrestimin e
peumlrkohsheumlm teuml ankuesit me qeumlllim teuml ekstradimit teuml tij E njeumljta keumlrkese u transmetua
neumlpeumlrmjet Organizateumls Nderkombeumltare teuml Policiseuml Kriminale (Interpol) meuml 5 gusht dhe
peumlrmes kanaleve diplomatike meuml 16 gusht Prokurori publik i Parisit urdheumlroi
arrestimin e perkohsheumlm teuml tij Ankuesi i cili ishte ende neuml burgun Santeacute u morr neuml
pyetje nga prokurori rreth oreumls 8 teuml meumlngjesit e ms pas vendoset neuml paraburgim me
qeumlllim teuml ekstradimit Gjateuml rrjedheumls seuml procedurave teuml ekstradimit teuml ngritura kundeumlr
tij ankuesi aplikoi tri hereuml peumlr lirimin e tij duke u mbeumlshtetur neuml ccedildo rast neuml Nenin 5 teuml
Konventeumls duke u ankuar peumlr rrethanat neuml teuml cilat ai ishte arrestuar Neuml tre vendimet e
tij dheumlneuml meuml 23 gusht 1989 2 neumlntor 1989 dhe 19 dhjetor 1990 Divizioni i Aktakuzeumls
i hodhi poshteuml tre keumlrkesat duke gjetur se ndalimi ishte urdheumlruar neuml peumlrputhje me
dispozitat e Konventeumls Evropiane peumlr Ekstradimin Neuml ndalimin e tij justifikohej
refuzimi peumlr lirimin e ankuesit peumlr shkak teuml rrezikut teuml arratisjes seuml tij dhe mungesa e
garancive peumlr teuml siguruar pranineuml e tij neuml lidhje me procedura teuml tjera Perkundeumlr tri
anesave teuml tjera meuml 14 mars 1990 Divizioni i Aktakuzeumls seuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Paris
vendosi neuml favor teuml ekstradimit teuml ankuesit Meuml 24 korrik 1990 Gjykata e Kasacionit e
hodhi poshteuml si teuml papranueshme ankesen e tij mbi pikat e ligjit kundeumlr mendimit teuml
Divizionit teuml Aktakuzeumls Meuml 24 janar 1991 Kryeministri i aprovoi keumlrkesen autoriteteve
Zvicerane peumlr ekstradimin e ankuesit Meuml pas ankuesi aplikoi neuml Conseil dEtat peumlr
anulimin e ekzekutimit teuml vendimit peumlr ekstradim dhe peumlr shqyrtimin e urdhrit por
keumlrkesa e tij u hodh poshteuml meuml 31 janar 1992 Ankuesi i cili ishte neuml paraburgim me
qeumlllim ekstradimi nga 4 gushti 1989 deri meuml 10 korrik 1991 - njeuml periudheuml prej njeuml viti
njeumlmbeumldhjeteuml muaj dhe gjashteuml diteuml - iu doreumlzua autoriteteve zvicerane meuml 24 shtator
1992
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi parashtroi argumente lidhur me paligjshmeumlrineuml dhe koheumlzgjatjen e
paraburgimit teuml tij Ankuesi pohoi se ai ishte mbajtur arbitrarisht neuml paraburgim meuml 4
gusht 1989 neuml meumlnyreuml qeuml ti ipej koheuml Zyreumls seuml prokurorit publik teuml Parisit peumlr teuml
inicimin e proceduarve teuml ekstradimit duke penguar keumlshtu zbatimin e vendimit qeuml
urdheumlron lirimin e menjeumlhersheumlm teuml ankuesit Duke u bazuar neuml Nenin 5 sectsect 1 dhe 3 teuml
veteumlm dhe marreuml seuml bashku me Nenin 18 teuml Konventeumls ankuesi pretendonte njeuml abuzim
me procedurat e ekstradimit peumlr qeumlllime qeuml lidhen me hetimin neuml Franceuml dhe u ankua
peumlr paligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij neuml lidhje me keumlteuml procedureuml si dhe koheumlzgjatjen
e paraburgimit teuml tij Ankuesi pohoi se ai duhet teuml ishte liruar menjeumlhereumlneuml zbatim teuml
136
vendimit teuml dheumlneuml prandaj u mbajt neuml meumlnyreuml arbitrare neuml paraburgim neuml meumlnyreuml qeuml ai
teuml mund teuml rikthehej neuml burg me keumlrkeseumln e autoriteteve zvicerane Kjo ishte gjithashtu
pikeumlpamja e Komisionit
Qeveria shpjegoi se kishte patur neuml meumlnyreuml teuml pashmangshme disa vonesa neuml lirimin e
ankuesit peumlr shkak teuml formaliteteve teuml cilat moreumln njeuml koheuml meuml teuml gjateuml peumlr teuml
peumlrfunduar peumlr shkak teuml pushimeve gjyqeumlsore Ankuesi gjithashtu kontestoi
ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij neuml pritje teuml ekstradimit duke pasur parasysh jo veteumlm
rrethanat e arrestimit teuml tij neuml mbreumlmjen e 4 gushtit teuml vitit 1989 por edhe neuml
koheumlzgjatjen e privimit teuml tij nga liria Qeveria e kundeumlrshtoi ateuml duke u arsyetuar se
shteti Francez ka obligim bazuar neuml Konventeumln mbi Ekstradimin si shtet Paleuml dhe neuml
rastin neuml flajeuml kishte pasur detyrimin peumlr teuml ekstraduar Ata pohuan se paraburgimi ishte
neuml pritje teuml ekstradimit dhe kishte ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml siguruar qeuml do teuml ishte e
mundur qeuml ankuesi ti doreumlzohej shtetit keumlrkues dhe se urdheumlri neuml rastin neuml fjaleuml ishte
konform me rregullat qeuml qeverisin ekstradimin Qeumlllimi i veteumlm i atij ndalimi ishte
doreumlzimi i ankuesit tek autoritetet gjyqeumlsore teuml shtetit keumlrkues
Ankuesi u ankua gjithashtu peumlr koheumlzgjatjen totale teuml paraburgimit teuml tij e cila sipas tij
kishte shkelur Nenin 5 sectsect 1 dhe 3 teuml Konventeumls dhe teuml drejteumln e tij peumlr tu sjell para njeuml
gjyqtari apo zyrtari ligjor nq afat tq arsyeshqm kohor Ankuesi gjithashtu akuzoi
autoritetet franceze se kishin abuzuar me procedureumln e ekstradimit duke e peumlrdorur ateuml
peumlr njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai peumlr teuml cilin ajo ishte menduar Objektivi kryesor i tyre ishte
teuml pengonte lirimin e tij dhe qeuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 18 teuml Konventeumls
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljen e Nenit 5 sect 1 Gjykata rithekson se
peumlrjashtimet nga e drejta e liriseuml e siguruara nga ky nen duhet te jeneuml ne peumlrputhje me
qeumlllimin teuml sigurojeuml qeuml askush nuk eumlshteuml privuar arbitrarisht nga e drejta e liriseuml seuml tij
ose teuml saj Gjykata pranon se ka pasur vonesa neuml ekzekutimin e vendimit peumlr urdheumlrimi
e lirimit teuml paraburgosuri qeuml neuml rrethana teuml caktuara eumlshteuml e kuptueshme Megjithateuml
Gjykata veumlren se neuml rastin konkret ankuesi mbeti neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml oreuml
pas vendimit te Divizionit teuml Aktakuzeumls qeuml parasheh qeuml ai teuml lirohet menjeumlhereuml
Rrjedhimisht konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 neuml keumlteuml respekt
Neuml lidhje me zgjatjen e paraburgmit teuml ankuesit Gjykata konsideron se paraburgimi me
qeumlllim ekstradimin ishte neuml parim i justifikuar sipas neumlnparagrafit (f) teuml Nenit 5 sect 1
Kjo dispoziteuml keumlrkon neuml radheuml teuml pareuml qeuml paraburgimi teuml jeteuml i ligjsheumlm i cili peumlrfshin
kushtet e pajtueshmeumlriseuml me njeuml procedureuml teuml peumlrcaktuara me ligj Konventa keumltu i
referohet neuml teumlresi ligjit nacional por gjithashtu keumlrkon qeuml ccedildo heqje lirie teuml jeteuml neuml
peumlrputhje me qeumlllimin e Nenit 5 peumlrkateumlsisht peumlr teuml mbrojtur individeumlt nga arbitrariteti
Gjykatat kombeumltare teuml cilat janeuml neuml njeuml poziteuml meuml teuml mireuml se Institucionet e Konventeumls
peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse arsyeshmeria e paraburgimit ka qeneuml e ligjeshme ka konstatuar
se paraburgimi i kontestuar ishte i ligjsheumlm neuml fillim dhe neuml lidhje me qeumlllimin e saj
Megjithateuml Gjykata veumlren se paraburgimi i ankuesit peumlr qeumlllime teuml ekstradimit ishte
jashteumlzakonisht i gjateuml Ai u arrestua neuml lidhje me procedurat e ekstradimit nga 4 gusht
1989 deri meuml 10 korrik 1991 pothuajse dy vite Pas keumlsaj ai sheumlrbeu deumlnimin e
shqiptuar nga Gjykata e Apelit neuml Paris deri meuml 24 shtator 1992 neuml cileumln dateuml ai u
doreumlzua tek autoritetet zvicerane sipas urdheumlrit teuml 24 janarit 1991 Paraburgimi me
137
qeumlllim ekstradimin vazhdoi deri meuml 10 korrik 1991 edhe pas miratimit teuml urdhrit peumlr
ekstradim Doreumlzimi i ankuesit te autoritetet zvicerane u shty neuml peumlrputhje me Nenin
19 para 1 teuml Konventeumls Evropiane peumlr Ekstradim peumlr shkak teuml procedimeve neuml lidhje
me krimet e kryera neuml teuml njeumljteumln koheuml neuml Franceuml Nuk eumlshteuml roli i Gjykateumls peumlr teuml
peumlrcaktuar se ccedilfareuml masash duhet teuml kishin marreuml autoritetet kombeumltare keumlto rrethana
peumlr teuml siguruar qeuml paraburgimi neuml pritje teuml ekstradimit por Gjykata veumlren se ky
paraburgim kishte tejkaluar njeuml koheuml teuml arsyeshme deri meuml 24 janar 1991
Rrjedhimisht Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls edhe neuml keumlteuml
pikeuml Ndeumlrsa lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 5 sect 3 Gjykata konsideron se
nuk ka pasur vonesa teuml konsiderueshme apo neglizhenceuml nga ana e autoriteteve andaj
nuk ka shkelje neuml keumlteuml pikeuml
Neuml lidhje me pretendimet se ka shkelje te Nenit 18 Gjykata veumlren se kjo dispoziteuml
siguron mbrojtje specifike dhe mund teuml ishte i thirrur neuml vetvete pa u referuar neuml lidhje
me Nenet e tjera teuml Konventes Pasi qeuml gjykata tashmeuml ka gjetur se nuk ka prova peumlr teuml
veumlrtetuar pretendimi e njeuml abuzimi teuml procedureumls Gjykata nuk e konsideron teuml
nevojshme teuml shqyrtojeuml teuml njeumljtat fakte nga pikeumlpamja e Nenit 18
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventes dhe se nuk ka pasur
shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventes Ndeumlrsa konstaton se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml
shqyrtohet ccedileumlshtja nga pikeumlpamja teuml Nenit 18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
138
Smirnova kundeumlr Rusiseuml - 4613399 4818399
24 korrik 2003 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni Nenit 5 sectsect 1 dhe 3
Shkelje e mbi teuml drejteumln peumlr liri dhe siguri si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim teuml
peumlrseumlritur teuml pabazeuml ka shkelje
Neni 6 sect1
Shkelje e teuml drejteumls peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml si pasojeuml e tejzgjatjes seuml procedurave ka
shkelje
Neni 8
Shkelje e teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare peumlr ankuesen e pareuml si
pasojeuml e mbajtjes seuml pasaporteumls ka shkelje peumlr ankuesen e pareuml
Fjaleumlt kyccedile paraburgim vazhdim i paraburgimit rrezikshmeumlri ndalim i pasaporteumls
tej-zgjatje e procedurave ndeumlrhyrje neuml jeteuml
Ankueset znj Yelena Pavlovna Smirnova (ankuesja e pareuml) dhe znj Irina Pavlovna
Smirnova (ankuesja e dyteuml) motra binjake teuml lindura neuml vitin 1967 shtetase ruse
Faktet e rastit
Meuml 5 shkurt 1993 ka filluar ndjekja penale ndaj ankuesve me dyshimin se kishin
mashtruar njeuml bankeuml teuml Moskeumls duke marreuml njeuml hua me pretendime teuml rreme
peumlrkateumlsisht leumlneuml neumln hipotekeuml njeuml baneseuml qeuml nuk e kishin neuml proneumlsi Gjateuml hetimeve
penale ato janeuml arrestuar kateumlr hereuml
Fillimisht Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy ka arrestuar veteumlm ankuesen e pareuml kurse nuk
ka vazhduar hetimet ndaj ankueses seuml dyteuml Me 21 mars 197 e njejta gjykateuml ka gjetur
qeuml hetimet ndaj ankueses seuml dyteuml nuk do teuml duhej teuml ndalohen andaj me veteuml-mocion ka
ri-filluar hetimet ndaj saj dhe bashkuar ato me rastin ndaj ankueses seuml pareuml
Peumlrgjateuml procedureumls penale ankuesja e pareuml ishte liruar me 9 dhjetor 1997 nga Gjykata
e Rrethit teuml Lyublinsky-it por ishte arrestuar seumlrish pas ekzaminimit teuml dyteuml teuml rastit teuml
saj me 31 mars 1997 nga Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy Me 30 mars 1999 Ankuesja e
pareuml ishte arrestuar peumlr hereuml teuml pareuml dhe mbeti neuml paraburgim deri me 29 prill 1999 kur
ishte liruar nga Gjykata e Rrethit teuml Lyublinsky-it Me 9 shtator 1999 ajo u arrestua
seumlrish dhe u deumlrgua neuml mbajtje
Me 2 dhe 7 tetor 1999 ankueset u liruan nga paraburgimi peumlr shkak se koha e mbajtjes
kishte skaduar Megjithateuml ato u paraburgoseumln seumlrish me 10 neumlntor 1999 deri sa teuml
kryhet gjykimi peumlr shkak teuml gravitetit teuml akuzave dhe karakterit teuml ldquoankuesverdquo
Ankuesja e dyteuml kishte paraqitur rastin e saj edhe neuml Gjykateumln Kushtetuse e cila
vendosi se Neni 256 i Kodit teuml Procedureumls Penale ishte jo-kushtetues peumlr shkak se i ka
veshur gjykatat penale me njeuml funksion qeuml neuml esenceuml eumlshteuml i prokuroriseuml ai i ndjekjes
penale neuml momentin kur ka nisur procedureumln penale kundeumlr ankueses seuml dyteuml Pas keumltij
139
vendimi aktvendimet e marra nga gjykatat respektive u anuluan sa i peumlrket asaj dhe
rasti u deumlrgu peumlr hetime teuml meumltutjeshme Ankuesja e dyteuml u lirua por motra e saj mbeti
neuml paraburgim Me 25 prill 2000 ankuesja e pareuml u lirua nga paraburgimi peumlr shkak seuml
koha e paraburgimit kishte skaduar Pas lirimit teuml teuml dyja ankuesve seancat deumlgjimore
peumlr rastin e tyre deumlshtuan njeuml pas njeuml pasi ato nuk u paraqiteumln neuml gjykateuml Si rezultat
me 28 gusht 2000 Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy urdheumlroi arrestin e tyre i cili u
realizua me 12 mars 2001 Ato u mbajteumln neuml paraburgim deri kur eumlshteuml dheumlneuml
aktgjykimi i shkalleumls seuml pareuml
Me 9 janar 2002 ankueset u deumlnuan peumlr mashtrime neuml shkalleuml teuml gjereuml dhe u deumlnuan
respektivisht me teteuml vjet burgim peumlr ankuesen e pareuml dhe gjashteuml vjet burgim peumlr
ankuesen e dyteuml si dhe me konfiskimin e proneumls seuml tyre Meuml 9 prill 2002 Gjykata e
Rrethit teuml Moskeumls anuloi aktgjykimin e shkalleumls seuml pareuml dhe i liroi ato nga deumlnimi i
dheumlneuml pasi qeuml afati peumlr veumlrtetimin e peumlrgjegjeumlsiseuml seuml tyre penale kishte skaduar
Faktet rreth pasaporteumls Pasaporta e ankueses seuml pareuml (pasaporta e brendshme) ishte
marreuml nga ajo kur u arrestua meuml 26 gusht 1995 dhe u ndal deri meuml 6 tetor 1999 Neuml
dhjetor 1997 dhe prill 1998 Sheumlrbimi i Sigurimeve Shoqeumlrore teuml Moskeumls dhe njeuml firmeuml
ligjore kishin refuzuar ta puneumlsonin sepse ajo nuk kishte pasaporteuml Tutje neuml dhjetor
1997 njeuml klinikeuml e Moskeumls e kishte njoftuar ateuml se kujdesi mjekeumlsor i lireuml mund teuml
sigurohej veteumlm neumlse ajo paraqiste njeuml ccedilertifikateuml sigurimi dhe pasaporteuml teuml saj Peumlr teuml
njeumljteumln arsye neuml prill 1998 kompania telefonike e Moskeumls kishte refuzuar teuml instalonte
linjeumln telefonike neuml shteumlpineuml e saj Meuml 2 qershor 1998 Zyra e Notereumlve teuml Qytetit teuml
Moskeumls e kishte njoftuar ateuml se ajo kishte nevojeuml teuml provonte identitetin e saj peumlr
shembull me ldquopasaporteumlrdquo neumlse deumlshironte teuml merrte veprime noteriale Meuml 10 dhjetor
1998 asaj i eumlshteuml refuzuar regjistrimi i marteseumls seuml saj Meuml 19 mars 1999 ajo ishte
ndaluar nga njeuml patrulleuml policore peumlr njeuml kontrolleuml teuml identitetit Pasi qeuml nuk kishte
mundur teuml paraqiste pasaporteumln ajo ishte deumlrguar neuml njeuml stacion policie dhe kishte
paguar gjobeuml administrative
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankueset kaneuml parashtruar se nuk ka pasur arsye teuml mira peumlr teuml justifikuar paraburgimin
e peumlrseumlritur teuml tyre duke pretenduar shkeljen e Nenit 5 sectsect1 dhe 3 teuml Konventeumls E para
nuk ka pasur rrezik qeuml kaneuml mundur teuml arratisen peumlr shkak se vendqeumlndrimin e veteumlm e
kaneuml pasur neuml Moskeuml ku kaneuml pranuar korrespodenceumln nga autoritetet ruse dhe
organizatat ndeumlrkombeumltare Kaneuml qeneuml qytetare teuml devotshme dhe kaneuml pasur
reputacion teuml mireuml si avokate Ankuesja e pareuml ka leumlnguar nga njeuml seumlmundje serioze-
Schonlein Henoch E dyta nuk ka pasur rrezik qeuml ankueset kaneuml mundur teuml ndikojneuml neuml
dheumlnien e drejteumlsiseumlm sepse srsquokaneuml shkateumlrrur dokumente apo deumlshmi apo beumlreuml presion
neuml viktimat E treta paraburgimi nuk ka qeneuml i nevojsheumlm peumlr parandalimin e krimeve
teuml tjera sepse nuk kaneuml pasur teuml kaluar kriminale E kateumlrta nuk ka pasur dyshim teuml
bazuar se lirimi i ankuesve do teuml prishte rendin publik Po ashtu ankueset pretendojneuml
se paraburgimi eumlshteuml reprezaljehakmarrje nga Shteti peumlr ankesat e tyre tek organizatat
ndeumlrkombeumltare peumlr kushtet e jeteseumls neuml qendreumln e paraburgimit
Qeveria ruse ka theksuar se ankesa bie pjeseumlrisht jashteuml juridiksionit kohor ratione
temporis teuml Gjykateumls peumlr shkak se i peumlrket paraburgimit teuml filluar para 5 majit 1998 -
dateuml kur ka hyreuml neuml fuqi Konventa peumlr Rusineuml Qeveria meuml tej ka pohuar se autoritetet
140
duhej ti ndalonin ankueset sepse ato ikeumln nga drejteumlsia dhe shkeleumln kushtet e
doreumlzaniseuml neuml ateuml qeuml ata nuk i njoftonin autoritetet hetimore peumlr leumlvizjet e tyre dhe u
paraqiteumln peumlr gjykim Ky veprim ishte justifikuar kryesisht nga rreziku qeuml ankuesit teuml
arratiseshin peumlr shembull jashteuml vendit Peumlrveccedil keumlsaj me vendimin e saj teuml dateumls 9
prill 2002 Gjykata e Rrethit teuml Moskeumls shkarkoi ankuesit nga kryerja e deumlnimit dhe ky
vendim ishte neuml vetvete satisfaksion i drejteuml peumlr koheumln e kaluar neuml burg
Lidhur me shkeljen e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls ankueset pretendojneuml se procedura
penale ndaj tyre ka zgjatur pa arsye Seuml pari sipas tyre as faktet e as aspektet ligjore teuml
rastit teuml tyre nuk kaneuml qeneuml komplekse Seuml dyti ato kaneuml dheumlneuml meuml teuml mireumln e tyre peumlr
teuml peumlrshpejtuar procedurat duke parashtruar meuml shumeuml se 100 keumlrkesa peumlr zgjidhjen meuml
teuml shpejteuml teuml rastit teuml tyre Peumlrkundeumlr keumltij zelli sipas tyre shteti ka vepruar neuml meumlnyreuml
neglizhente duke leumlneuml rastin statik peumlr neumlnteuml vite fillimisht duke zarritur hetimet e meuml
pas shtyreuml seancat peumlr teuml deumlgjuar meritat e rastit
Qeveria pretendon se procedurat duhej teuml shtyhen derisa ankuesit po fshiheshin
Gjykata duhej ta kalonte koheumln e saj neuml vendimin peumlr teuml mbajtur ankuesit neuml vend qeuml teuml
merrte parasysh meritat e akuzeumls Neuml teuml shumteumln ankuesja e pareuml ishte neuml listeumln e teuml
arratisurve teuml keumlrkuar peumlr 2 vjet 2 muaj dhe 6 diteuml ndeumlrsa motra saj - peumlr 2 vjet 9 muaj
dhe 15 diteuml Po ashtu kur neuml mars 2001 Gjykata e Rrethit Tverskoy mori rastin peumlr
gjykim nuk mund teuml vazhdonte sepse ankuesja e pareuml disa hereuml keumlrkoi koheuml shteseuml peumlr
teuml studiuar dosjen e ccedileumlshtjeve Avokati i saj nuk eumlshteuml paraqitur neuml seanca deumlgjimore
dhe se ajo e ka mbytur gjykateumln me ankesat dhe mocionet e saj teuml shumta shpesh teuml
pabazuara Qeveria arriti neuml peumlrfundimin se koheumlzgjatja e procedurave u shkaktua
kryesisht nga mungesa e vullnetit teuml ankuesve peumlr tu neumlnshtruar drejteumlsiseuml
Lidhur me shkeljen e Nenit 8 teuml Konventeumls ankuesja e pareuml parashtroi se njeuml qytetar
rus qeuml nuk mban pasaporteumln e tij eumlshteuml deumlmtuar neuml teuml drejtat e tij neuml njeuml shkalleuml qeuml
peumlrbeumln njeuml ndeumlrhyrje neuml jeteumln e tij private Ligji rus keumlrkon qeuml personi qeuml deumlshiron teuml
gjejeuml puneuml teuml marreuml kujdes mjekeumlsor falas teuml marreuml posteumln teuml martohet teuml votojeuml teuml
peumlrdoreuml sheumlrbime noteriale teuml instalojeuml njeuml linjeuml telefonike teuml kursejeuml para duke blereuml
valuteuml teuml huaj ose teuml udheumltojeuml me tren ose aeroplan duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml paraqes
pasaporteumln Peumlr meuml tepeumlr mos-pasja e pasaporteumls eumlshteuml neuml vetvete njeuml kundeumlrvajtje
administrative Sipas ankueses marrja e pasaporteumls nuk i ka sheumlrbyer interesave
kombeumltare e as nuk ka paraqitur keumlrceumlnim teuml rendit publik nuk i kasheumlrbyer mbrojtjes
seuml sheumlndeti apo moralit teuml personave teuml tjereuml e as nuk ka qeneuml e nevojshme peumlr njeuml
shoqeumlri demokratike Peumlr meuml tepeumlr nuk ka qeneuml neuml peumlrputhje me ligjin rus sipas teuml cilit
qeuml pasaporta merret veteumlm pas deumlnimit peumlrfundimtar Peumlrjashtimisht gjateuml paraburgimit
pasaporta mundet teuml merret sipas legjislacionit sekondar dhe neuml ato raste duhet teuml
kthehet sa meuml pareuml tek qytetari
Qeveria ruse ka parashtruar se Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy ka mbajtur pasparteumln e
ankueses peumlr shkak se nuk ka mundur teuml dallojeuml motrat binjake dhe se disa hereuml ato
kaneuml shfryteumlzuar pamjen e tyre fizike neuml keumlteuml drejtim Po ashtu pohon se pasaporta i
eumlshteuml beumlreuml e qasshme ankueses peumlr disa qeumlllime kruciale por ankuesja nuk ka shkuar
asnjeumlhereuml ta marreuml ateuml
141
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata rithekson se Neni 5 sect1 (c) i Konventeumls duhet teuml lexohet neuml lidhshmeumlri me
Nenin 5 sect3 Personi i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale duhet teuml lirohet gjithmoneuml neuml pritje
teuml gjykimit peumlrveccedil neumlse shteti mund teuml tregojeuml se ka arsye teuml peumlrshtatshme dhe teuml
mjaftueshme peumlr teuml justifikuar ndalimin e vazhduesheumlm Praktika gjyqeumlsore e
Konventeumls ka zhvilluar kateumlr arsye themelore teuml pranueshme peumlr refuzimin e lirimit me
kusht ldquorreziku qeuml i akuzuari teuml mos daleuml neuml gjyq (arratisja) rreziku qeuml i akuzuari neumlse
lirohet do teuml ndeumlrmarreuml veprime peumlr teuml penguar administrimin e drejteumlsiseuml ose teuml kryejeuml
vepra teuml meumltutjeshme ose teuml shkaktojeuml prishjen e rendit publikrdquo Rreziku i arratisjes nuk
mund teuml bazohet veteumlm neuml ashpeumlrsineuml e deumlnimit potencial por duhet teuml vlereumlsohet neuml
raport me faktoreuml teuml tjereuml siccedil eumlshteuml karakteri i personit teuml peumlrfshireuml morali asetet
lidhjet me shtetin peumlrndjekeumls dhe kontaktet ndeumlrkombeumltare Periudha e paraburgimit
nuk mund teuml vlereumlsohet neuml meumlnyreuml abstrakte Argumentet ldquoprordquo dhe ldquokontrardquo lirimit
nuk duhet teuml jeneuml teuml ldquopeumlrgjithshmerdquo dhe ldquoabstrakterdquo
Neuml rastin konkret Gjykata shqyrton jo veteumlm neumlse periudha e peumlrgjithshme e
paraburgimit ishte e arsyeshme por edhe neumlse ripeumlrseumlritshmeumlria e saj ishte neuml peumlrputhje
me Nenin 5 teuml Konventeumls Arsyet e dheumlna nga autoritetet vendase ishin jashteumlzakonisht
teuml dendura dhe nuk kaneuml arritur teuml peumlrshkruanin holleumlsisht situateumln e motrave Andaj
Gjykata veumln neuml pah jo veteumlm neuml ashpeumlrsineuml e deumlnimit dhe por edhe karakterin e
ankuesve pa detaje teuml tjera psh ccedilfareuml ishte karakteri i tyre Andaj sipas Gjykateumls
paraburgimi i peumlrseumlritur gjateuml njeuml hetimi penal - neuml bazeuml teuml arsyeve teuml pamjaftueshme -
ka peumlrbeumlreuml shkelje teuml Nenit 5 sectsect 1 dhe 3
Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata ka ritheksuar se arsyeshmeumlria e
koheumlzgjatjes seuml procedureumls duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml veccedilanta teuml
rastit duke pasur parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls neuml
veccedilanti kompleksitetin e ccedileumlshtjes sjelljen e ankuesit dhe sjelljen e autoriteteve
kompetente Neuml rastin konkret Gjykata konstaton se periudha e procedureumls qeuml mund ta
merrte parasysh pra qeuml bie neuml ratione temporis teuml saj eumlshteuml 3 vite 4 muaj dhe 19 diteuml
neuml lidhje me ankuesen e pareuml (totali 9 vite 2 muaj 4 diteuml) dhe 2 vjet 5 muaj dhe 27
diteuml neuml lidhje me ankuesen e dyteuml (totali 7 vite 6 muaj 23 diteuml) Gjykata konsideroi se
akuzat nuk ishin veccedilaneumlrisht komplekse dhe se hetimi nuk duhet teuml kishte marreuml vite
Sa i peumlrket sjelljes seuml ankuesve Gjykata nuk ishte e bindur peumlr vullnetin e tyre
bashkeumlpunues sidomos peumlr shkak teuml parashtrimit teuml shumeuml mocioneve edhe pse disa
ishin teuml bazuara mireuml
Sa i peumlrket sjelljes seuml autoriteteve Gjykata gjen se ka pasur periudha teuml
konsiderueshme teuml pasivitetit nga ana e tyre pa ndonjeuml arsye bindeumlse Hetimi fillestar
zgjati tri vite Shqyrtimi i pareuml i ccedileumlshtjes u zhvillua gati njeuml vit pas peumlrfundimit teuml
hetimit Ekzaminimi i dyteuml i ccedileumlshtjes u zhvillua dy vjet pas asaj teuml pareumls Gjyqi
peumlrfundimtar u zhvillua pothuajse tre vjet pas ekzaminimit teuml dyteuml Vendimi i Gjykateumls
Kushtetuese nga njeumlra aneuml e korrigjoi situateumln neuml lidhje me akuzeumln e paligjshme
kundeumlr ankueses seuml dyteuml por nga ana tjeteumlr shkaktoi njeuml voneseuml tjeteumlr neuml procedureuml
Peumlr meuml tepeumlr duke dheumlneuml vendime periodike mbi lirimin ose arrestimin autoritetet
ngriteumln neuml to njeuml ndjenjeuml teuml pasiguriseuml dhe mosbesimit ndaj drejteumlsiseuml duke i nxitur neuml
keumlteuml meumlnyreuml teuml ikin Andaj kjo steumlrgjatje e procedureumls peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 6 sect1 teuml
Konventeumls
142
Lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata ka vendosur disa hereuml se jeta private eumlshteuml
njeuml nocion i gjereuml qeuml nuk mund teuml peumlrkufizohet neuml meumlnyreuml teuml shtershme Sidoqofteuml
eumlshteuml theksuar se ajo mbron integritetin moral dhe fizik teuml individit Ndeumlrhyrja e vetme
neuml keumlteuml teuml drejteuml nga shteti lejohet neuml ldquopeumlrputhje me ligjinrdquo dhe kur ldquoeumlshteuml e nevojshme
peumlr njeuml shoqeumlri demokratikerdquo Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata vuri neuml dukje se ndeumlrhyrja neuml
jeteumln private teuml ankueses seuml pareuml ishte e veccedilanteuml neuml ateuml qeuml pretendohet se nuk rrjedh nga
njeuml akt i menjeumlhersheumlm por nga njeuml numeumlr shqeteumlsimesh teuml peumlrditshme teuml marra neuml
teumlreumlsineuml e tyre teuml cilat kishin zgjatur deri neuml tetor 1999 Neuml lidhje me keumlteuml ndeumlrhyrja ka
reumlneuml brenda juridiksionit kohor teuml gjykateumls Gjykata konstatoi se neuml jeteumln e peumlrditshme
qytetareumlt ruseuml shpesh kishin obligim teuml deumlshmonin identitetin e tyre madje edhe kur
kryenin detyra teuml caktuara teuml zakonshme Peumlr meuml tepeumlr pasaporta ishte e nevojshme peumlr
nevojat meuml thelbeumlsore si gjetja e puneumlsimit dhe marrja e kujdesit mjekeumlsor Prandaj
kishte pasur njeuml ndeumlrhyrje teuml vazhdueshme neuml jeteumln private teuml ankueses
Tutje Gjykata veumlren se legjislacioni rus parashikonte qeuml pasaporta duhej teuml kthehej kur
njeuml individ ishte liruar nga paraburgimi Qeveria kishte deumlshtuar teuml provonte se mos-
kthimi i pasaporteumls pas lirimit teuml ankueses kishte pasur ndonjeuml bazeuml neuml ligj
Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls
Po ashtu gjykata ka vendosur qeuml shteti rus trsquoi paguajeuml ankueses seuml pareuml deumlmshpeumlrblim
jo-material prej 3500 EUR kurse ankueses seuml dyteuml IS 2000 EUR Neuml rastin neuml fjaleuml
eumlshteuml e arsyeshme teuml supozohet se ankueset kaneuml peumlsuar ankth dhe zhgeumlnjim teuml
peumlrkeqeumlsuar nga paraburgimi i peumlrseumlritur dhe koheumlzgjatja e paarsyeshme e procedureumls
Peumlr meuml tepeumlr YS peumlsoi zhgeumlnjim peumlr moszbatimin e ploteuml teuml jeteumls seuml peumlrditshme peumlr
shkak teuml konfiskimit teuml pasaporteumls seuml saj Gjithashtu shteti rus duhet trsquou paguajeuml
bashkarisht teuml dyja ankuesve 1000 EUR neuml emeumlr teuml shpenzimeve teuml procedureumls
Gjykata ka refuzuar keumlrkeseumln e ankuesve peumlr deumlmshpeumlrblim material peumlr shkak se ato
kaneuml deumlshtuar qeuml teuml provojneuml se deumlmi material iu eumlshteuml shkaktuar pikeumlrisht nga
koheumlzgjatja e paraburgimit dhe gjykimit
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sectsect1 dhe 3 teuml Koventeumls peumlr teuml dyja ankueset
shkelje teuml Nenit 6 sect1 teuml Koventeumlspeumlr teuml dyja ankueset dhe shkelje e Nenit 8 teuml
Koventeumls mbi teuml drejteumln e respektimit teuml jeteumls private dhe familjare peumlr ankuesen e
pareuml YS [njeumlzeumlri]
143
Neni 6
E drejta per nje proces te rregullt
1 Neuml peumlrcaktimin e teuml drejtave dhe detyrimeve teuml tij civile ose teuml cdo akuze penale
kundeumlr tij cdo person ka teuml drejteuml qeuml ceumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht
dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme
Vendimi duhet teuml jepet publikisht por prania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet
shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml
moralit teuml rendit publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo
keumlrkohet nga interesat e teuml miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces
ose neuml shkalleumln qeuml cmohet tepeumlr e nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml
vecanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e drejteumlsiseuml
2 Cdo person i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale prezumohet i pafajsheumlm derisa fajeumlsia e
tij teuml provohet ligjeumlrisht
3 Cdo i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale ka teuml drejtat minimale teuml meumlposhtme
a) teuml informohet brenda njeuml afati sa meuml teuml shkurteumlr neuml njeuml gjuheuml qeuml ai e kupton
dhe neuml meumlnyreuml teuml holleumlsishme peumlr natyreumln dhe peumlr shkakun e akuzeumls qeuml ngrihet
ndaj tij
b) trsquoi jepet koha dhe lehteumlsiteuml e peumlrshtatshme peumlr peumlrgatitjen e mbrojtjes
c) teuml mbrohet veteuml ose teuml ndihmohet nga njeuml mbrojteumls i zgjedhur prej tij ose neuml
qofteuml se ai nuk ka mjete teuml mjaftueshme peumlr teuml shpeumlrblyer mbrojteumlsin trsquoi
mundeumlsohet ndihma ligjore falas kur keumlteuml e keumlrkojneuml interesat e drejteumlsiseuml
d) teuml pyeseuml ose teuml keumlrkojeuml qeuml teuml merren neuml pyetje deumlshmitareumlt e akuzeumls dhe teuml keteuml
teuml drejteumln e thirrjes dhe teuml pyetjes teuml deumlshmitareumlve neuml favor teuml tij neuml kushte teuml
njeumljta me deumlshmitareumlt e akuzeumls
e) teuml ndihmohet falas nga njeuml peumlrkthyes neuml qofteuml se nuk kupton ose nuk flet
gjuheumln e peumlrdorur neuml gjyq
144
Bellet kundeumlr Franceumls - 2380594
4 dhjetor 1995 [Seksioni i Treteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sect1
Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e refuzimit teuml ankeseumls bazuar neuml
faktin se ccedileumlshtja ishte trajtuar neuml instanca tjera ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile transfuzion gjau infektim virusi HIV obligim i shtetit neglizhenceuml
kompensim qasje neuml gjykateuml mjete ligjore
Ankuesi z Daniel Bellet njeuml shtetas francez i lindur neuml 1944
Faktet e rastit
Ankuesi ishte zyrtar i qeverisjes lokale teuml Qytetit teuml Parisit dhe ishte neuml pushim
mjekeumlsor teuml zgjatur Si njeuml i seumlmureuml nga hemofilia A simptomat e seuml cileumls iu shfaqeumln seuml
pari neuml vitin 1948 ai shpesh ka kryer transfuzione gjaku Sidomos neuml mes teuml viteve
1983 dhe 1984 neuml ankuesi janeuml kryer njeuml numeumlr i madh i transfuzioneve teuml gjakut Meuml
26 tetor 1983 ai u diagnostikua se ishte i infektuar me virusin e mungeseumls seuml imunitetit
teuml njeriut (HIV)
Meuml 19 maj 1990 ankuesi parashtroi neuml Gjykateumln Administrative teuml Parisit njeuml keumlrkeseuml
peumlr deumlmshpeumlrblim nga shteti peumlr shkak teuml infeksionit teuml tij Neuml aktgjykimin e dateumls 8
prill 1992 gjykata e hodhi poshteuml keumlrkeseumln e tij me arsyetimin se ai ishte
diagnostifikuar HIV-pozitiv jashteuml periudheumls seuml peumlrgjegjeumlsiseuml seuml shtetit peumlr mosveprim
nga neglizhenca i cili filloi meuml 12 mars 1985 kur autoritetet ministrore ishin ploteumlsisht
teuml informuar se produktet e gjakut teuml peumlrgatitura nga grupet e donatoreumlve neuml Paris ishin
teuml rrezikshme
Paralelisht neuml dhjetor teuml vitit 1991 ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml urgjente tek kryetari i
Gjykateumls seuml Parisit peumlr njeuml urdheumlr teuml peumlrkohsheumlm qeuml Fondacioni Kombeumltar i
Transfuzionit teuml Gjakut (FNTS) duhet ti paguajneuml atij shumeumln prej 3000000 franga
franceze (FRF) neuml lidhje me deumlmet e peumlsuara Ekpertiza e porositur nga gjykata neuml prill
teuml vitit 1992 arriti neuml peumlrfundimin se infeksioni i ankuesit ishte i mundsheumlm nga
produktet e gjakut teuml furnizuara nga FNTS Meuml 19 maj 1992 mbrojteumlsi i ankuesit pa e
informuar gjykateumln peumlr keumlrkeseumln e parashtruar praneuml Fondit teuml Kompensimit solli njeuml
keumlrkeseuml teuml dyteuml kundeumlr FNTS neuml shumeumln prej 3000000 FRF
Neuml aktgjykimin e 14 shtatorit 1992 gjykata urdheumlroi FNTS-neuml teuml paguante
kompensimin e ankuesit neuml shumeumln prej 1500000 FRF dhe vendosi qeuml aktgjykimi teuml
jeteuml i ekzekutuesheumlm menjeumlhereuml Me 9 prill 1992 peumlrderisa padia e tij civile ishte duke
u peumlrgatitur peumlr gjykim dhe pa vepruar peumlrmes avokatit teuml tij ankuesi kishte paraqitur
njeuml keumlrkeseuml neuml Fondin e Kompensimit peumlr Pacienteumlt dhe Hemofilikeumlt e Transfuzionit
qeuml ishin themeluar me Aktin e 31 Dhjetorit 1991 Meuml 21 maj Fondi i ofroi atij si
kompensim neuml shumeumln prej 993750 FRF qeuml do teuml pagueshme neuml tre keumlste gjateuml njeuml
periudhe prej dy vjeteumlsh
145
Me 16 tetor 1992 FNTS e cila kishte meumlsuar peumlr kompensimin e paguar nga Fondi
kishte aplikuar peumlr pezullim teuml ekzekutimit teuml vendimit Peumlr shkak se ankuesi kishte
pranuar keumlteuml kompensim Gjykata e Apelit neuml Paris refuzoi vendimin e gjykateumls peumlr
rritjen e kompensimit dhe vendosi qeuml padia e ankuesi qeuml shuma teuml rritet neuml 3000000
FRF teuml ishte e papranueshme Ky vendim u konfirmua edhe nga Gjykata e Kasacionit
me 26 janar 1994
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi argumentoi se aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit Paris teuml dateumls 12 mars 1993 neuml
teuml cileumln gjykata vendosi qeuml padia e tij ishte e papranueshme sikurse u konfirmua nga
Gjykata e Kasacionit meuml 26 janar 1994 ai aktgjykim kishte privuar ateuml nga e drejta e tij
peumlr qasje neuml gjykateuml e drejteuml kjo e garantuar nga Neni 6 sect 1 i Konventeumls Megjitheumlse
kishte pranuar oferteumln nga Fondi pasi kishte nevojeuml urgjente peumlr para neuml prag teuml
vdekjes e cila ishte e pashmangshme ankuesi kishte menduar se ai kishte teuml drejteuml teuml
padiseuml paleumln peumlrgjegjeumlse peumlr infeksionin e tij Ai nuk kishte asnjeuml arsye teuml dyshonte peumlr
rezultatin e veprimit teuml tij gjyqeumlsor duke pasur parasysh neuml veccedilanti kushtet e Nenit 47
(IX) teuml Aktit teuml 31 dhjetorit 1991 qeuml parasheh se ldquopranimi i njeuml oferte nga Fondi nuk
kishte efekt neuml vazhdimin e veprimeve gjyqeumlsorerdquo Peumlr meuml tepeumlr aplikuesi thekson se
kishte neumlnshkruar formeumln standarde teuml pranimit teuml fondit ku thuhet se personi informon
Fondin neumlse nis procedureuml gjyqeumlsore pas pranimit teuml deumlmshpeumlrblimit
Para Gjykateumls Qeveria franceze ka ngritur argumente disi teuml ndryshme nga ato teuml
parashtruara para Komisionit pasi ai kishte vendosur se pranimi i oferteumls nuk pengonte
nisjen e procedureumls gjyqeumlsore Qeveria argumentoi se ankuesi kishte pasur qasje teuml lireuml
neuml gjykateuml Pavareumlsisht nga procedurat penale neuml teuml cilat ankuesi mund teuml kishte qeneuml
paleuml civile tre lloje teuml veprimeve peumlr deumlmshpeumlrblim kishin qeneuml neuml dispozicion teuml tij
Seuml pari keumlrkesa neuml teuml drejteumln administrative neuml keumlteuml rast Gjykata Administrative
kishte shqyrtuar ccedileumlshtjen dhe ka hudhur poshteuml keumlrkeseumln me njeuml vendim teuml arsyesheumlm
Seuml dyti njeuml padi e zakonshme civile peumlr kompensim teuml deumlmit rasti i ankuesit ishte
shpallur i papranuesheumlm peumlr shkak teuml mungeseumls seuml ndonjeuml interesi qeuml i mundeumlsonte atij
teuml ngrinte procedureumln vendim i afirmuar nga Gjykata e Kasacionit njeuml vendim i tilleuml i
marreuml sipas Qeveriseuml pasi gjykata kishte konsideruar meritat e ccedileumlshtjes si neuml fakt dhe
neuml ligj nuk e kishte privuar keumlrkuesin nga e drejta e tij peumlr zgjidhje efektive Seuml fundi
ankesa e veccedilanteuml neuml Gjykateumln e Apelit teuml Parisit e parapareuml neuml Aktin e vitit 1991 pasi
qeuml nuk keumlrkohej as nga dy peumlrfaqeumlsuesit e zakonsheumlm ligjoreuml kjo procedureuml ishte e
shpejteuml dhe e lireuml
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata rithekson se e drejta e qasjes neuml gjykata e siguruar neuml Nenin 6 teuml Konventeumls
nuk eumlshteuml absolute por mund teuml jeteuml subjekt i kufizimeve Kjo e drejteuml beumln thirrje peumlr
rregullim nga shteti rregullim i cili mund teuml ndryshojeuml neuml koheuml dhe neuml vend sipas
nevojave dhe burimeve teuml komunitetit dhe teuml individeumlve Duke vendosur njeuml rregull teuml
tilleuml shtetet kontraktuese geumlzojneuml njeuml margjineuml teuml caktuar vlereumlsimi por vendimi
peumlrfundimtar peumlr respektimin e keumlrkesave teuml Konventeumls i takon Gjykateumls Kufizimi nuk
mund teuml zvogeumllojeuml qasjen e individit neuml ateuml teuml drejteuml neuml ateuml meumlnyreuml qeuml veteuml thelbi i seuml
146
drejteumls teuml deumlmtohet Duhet teuml keteuml njeuml marreumldheumlnie teuml arsyeshme teuml proporcionalitetit
midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml keumlrkohet teuml arrihet
Lidhur me rastin konkret Gjykata pranoi se ankuesi nuk e ka shfryteumlzuar ankeseumln e
veccedilanteuml neuml Gjykateumln e Apelit teuml Parisit teuml parapareuml neuml Nenin 47 (VIII) teuml Aktit teuml 31
dhjetorit 1991 ashtu siccedil e ka cekur Qeveria Megjithateuml edhe pse pas pranimit teuml oferteumls
nga Fondi i Kompensimit Gjykata e Apelit ka lejuar disa ankesa teuml keumltij lloji ato raste
nuk mund teuml merren parasysh peumlr shkak se janeuml shumeuml teuml reja dhe kontraverze Gjykata
theksoi se krijimi i njeuml skeme teuml veccedilanteuml nga shteti francez peumlr kompensimin e
hemofilikeumlve dhe pacienteumlve teuml transfuzionit teuml infektuar me AIDS shfaq njeuml frymeuml teuml
shquar solidariteti Por nuk duhet qeuml Gjykata teuml vlereumlsojeuml sistemin francez teuml
kompensimit si teuml tilleuml
Gjykata duhet teuml kufizohet sa meuml shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur peumlr teuml shqyrtuar ccedileumlshtjet
specifike para saj Neuml keumlteuml drejtim detyreuml e Gjykateumls eumlshteuml teuml vendoseuml neumlse shpallja e
padiseuml seuml ankuesit si e ldquopapranueshmerdquo nga Gjykata e Apelit neuml Paris peumlrbeumln shkelje
ose jo teuml seuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykata Sipas gjykateumls sistemi nuk ishte mjaft i qarteuml
ose nuk kishte mjaftuesheumlm masa mbrojteumlse peumlr teuml parandaluar keqkuptimin lidhur me
procedurat peumlr peumlrdorimin e mjeteve juridike neuml dispozicion dhe kufizimet qeuml rrjedhin
nga peumlrdorimi i njeumlkohsheumlm i tyre Andaj duke pasur parasysh teuml gjitha rrethanat e
rastit sidomos qeumlllimin e ligjveumlneumlsit peumlr teuml kompensuar teuml gjitha viktimat e keumltyre
transfuzioneve teuml gjakut e cila reflektohet neuml historikun e procedimit neuml parlament teuml
keumltij ligji Gjykata konstaton se ankuesit nuk irsquou ishte ofruar njeuml e drejteuml praktike dhe
efektive peumlr qasje neuml gjykata neuml procedurat para Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit
Rrjedhimisht Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls [8 vota peumlr dhe njeuml kundeumlr]
Shtojceuml e akgjykimit janeuml mendimi mospajtues i gjykateumlsit z Pettiti mendimi
pajtues i gjykateumlsit z Walsh dhe mendimi pajtues i gjykateumlsve z PekkaNen and
z Jambrek
Gjykateumlsi Pettit ka votuar kundeumlr keumlrkeseumls seuml ankuesit dhe nuk eumlshteuml pajtuar me
rezonimin e gjykateumls peumlr shkak se sipas tij ligji peumlr kompensimin e viktimave teuml
transfuzioneve teuml gjakut ishte i qarteuml dhe efektet e tij ishin proporcionale Sigurishtse
cfareumldo skeme teuml kompensimi mund trsquoi jepet njeuml lexim humanitar por Konventa nuk e
lejon gjykateumln teuml vendoseuml veteumlm mbi bazeumln e peumlrshtypjeve subjektive teuml aplikuesit
pavareumlsisht rrethanave tragjike teuml viktimeumls
Gjykateumlsi Walsh pajtohet me teuml gjitha aspektet e akgjykimit
Gjykateumlsit PekkaNen dhe Jambrek pajtohen me peumlrfundimin e gjykateumls por deri tek ky
rezultat kaneuml ardhur peumlrmes njeuml rezonimi tjeteumlr Sipas tyre sistemi francez i
ndeumlrmarrjes seuml veprimeve gjyqesore eumlshteuml pamjaftuesheumlm i qarteuml peumlr parandalimin e
keqkuptimit teuml peumlrdorimit teuml mjeteve juridike peumlr marrjen e kompensimit peumlr deumlmin
specifik teuml shkaktuar Megjithateuml tek i njejti peumlrfundim kaneuml arritur kryesisht peumlr shkak
teuml mendimeve teuml ndryshme teuml gjykatave supreme franceze dhe jo peumlr shkak teuml
qeumlllimeve teuml ligjveumlneumlsit siccedil shpaloset neuml procedurat parlamentare teuml ligjit konkret Duke
147
marreuml parasysh ndryshimin e mendimeve neuml mes teuml gjykatave meuml teuml larta franceze dhe
ekzistenceumln e procedureumls seuml veccedilanteuml peumlr trajtimin e fatkeqeumlsiseuml neuml teuml cileumln ankuesi ishte
viktimeuml keumlta gjyqtareuml arriteumln neuml peumlrfundimin se ankuesi kishte arsye adekuate peumlr teuml
supozuar se ai duhet teuml peumlrdorte procedureumln e krijuar posaceumlrisht peumlr trsquoiu peumlrshtatur
situateumls seuml tij
148
Moroko kundeumlr Russiseuml - 2093707
1 dhjetor 2008 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sect 1 dhe Neni 1 i Protokolit Nr 1
Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykateuml dhe teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e mos ekzekutimit teuml
aktgjykimit neuml teuml mireuml teuml ankuesit nuk ka shkelje
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efektive teuml brendshme peumlr adresimin e moszbatimit teuml aktgjykimit
ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile procedura gjyqeumlsore vendim lirues kompensim ekzekutim vonesa
mjete efektive
Ankuesi Zt Andrey Vladimirovich Moroko i lindur neuml vitin 1979 dhe jeton neuml
Krasnoyarsk
Faktet e rastit
Neuml vitin 2001-02 ankuesi ai u paraqit peumlr gjykim peumlr njeuml vepeumlr drogeuml peumlr teuml cileumln dhe u
lirua Ai e paditi Shtetin peumlr kompensim peumlr ndjekjen penale teuml pabazuar dhe
paraburgimin Rasti u trajtua nga Gjykat e Qarkut Leninskiy teuml Krasnoyarsk e cila me
aktgjykimet e 5 dhjetorit 2003 dhe 21 shtator 2006 urdheumlroi Ministrineuml e Financave teuml
kompensojeuml deumlmin jomaterial dhe ateuml monetar teuml ankuesit Aktgjykimet u beumlneuml teuml
detyrueshme meuml 2 shkurt 2004 dhe 16 neumlntor 2006 por nuk u zbatuan menjeumlhereuml
Aktgjykimi i 5 dhjetorit 2003 ishte zbatuar meuml 21 tetor 2005 kur Ministria e krediton
borxhin e aktgjykimit neuml llogarineuml bankare teuml ankuesit Aktgjykimi i 21 shtatorit 2006 i
cili ishte i ekzekutuesheumlm meuml 16 neumlntor 2006 nuk ishte zbatuar menjeumlhereuml Urdhri i
peumlrmbarimit u deumlrgua nga gjykata neuml sheumlrbimin peumlrmbarimor dy muaj dhe shtateuml diteuml
pas vendimit peumlrfundimtar Neuml teuml njeumljteumln dateuml sheumlrbimi peumlrmbarimor e ktheu shkreseumln
neuml gjykateuml pasi nuk kishte kompetenceuml peumlr teuml zbatuar keumlteuml aktgjykim sipas dispozitave
peumlrkateumlse teuml Kodit Buxhetor Meuml 27 mars 2007 ankuesi i deumlrgoi dokumentet peumlrkateumlse
Thesarit Federal dhe meuml 15 gusht 2007 borxhi i aktgjykimit u kreditua neuml llogarineuml
bankare teuml ankuesit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi u ankua se moszbatimi i gjateuml i aktgjykimeve shkeli Nenin 6sect1 teuml Konventeumls
dhe Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1
Qeveria argumentoi se ankuesi kishte deumlshtuar teuml shteronte mjetet juridike vendore neuml
shkelje teuml Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls Ai kishte pasur neuml dispozicion tre mjete juridike
por nuk kishte peumlrdorur asnjeuml prej tyre Mjeti i pareuml kishte qeneuml njeuml ankeseuml gjyqeumlsore
lidhur me neglizhenceumln e Ministriseuml sipas Kapitullit 25 teuml Kodit teuml Procedureumls Civile
Mjeti i dyteuml ishte njeuml keumlrkeseuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar borxhin e gjykimit sipas Nenit 208 teuml
Kodit teuml Procedureumls Civile Mjeti i treteuml ishte njeuml keumlrkeseuml peumlr deumlm jo-material sipas
149
Kreut 59 sect 4 teuml Kodit Civil Neuml peumlrputhje me keumlteuml kapitull mund teuml jepet deumlm jo-
material peumlr moszbatimin e aktgjykimeve vendore neumlse neuml procedurat gjyqeumlsore
veumlrtetohet fakti i vuajtjes morale fajit teuml debitorit dhe lidhjes shkakeumlsore midis
veprimeve teuml tij dhe pasojave negative peumlr ankuesin Sipas mendimit teuml Qeveriseuml ky
mjet ka provuar efektivitetin e saj neuml praktikeuml
Neuml lidhje me keumlteuml ankuesi u peumlrgjigj se nuk kishte mjete vendore per tu shtejerruar
Mjeti i pareuml i peumlrmendur nga Qeveria do teuml kishte rishikuar veteumlm detyrimin origjinal teuml
pageseumls qeuml peumlrmbahet neuml aktgjykimin e pareuml Sa i peumlrket mjetit teuml dyteuml teuml cituar nga
Qeveria thjesht ekzistenca e dispoziteumls qeuml lejon teuml peumlrmireumlsojeuml ccedilmimet gjyqeumlsore nuk
ishte e mjaftueshme peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e Neneve 6 dhe 13 Mjeti i treteuml nuk
kishte ekzistuar realisht sepse Kodi Civil deklaroi se deumlmi jo-material mund teuml jepej
veteumlm neuml rastet e parashikuara nga ligji (Neni 1099) Ligji megjithateuml nuk
parashikonte neuml meumlnyreuml specifike kompensimin e deumlmit jo-material neuml rast teuml zbatimit
me voneseuml teuml aktgjykimit
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata fillimisht veumlren se mjetet juridike efektive dhe teuml disponueshme janeuml ato qeuml
janeuml teuml arritshme teuml afta peumlr teuml siguruar deumlmshpeumlrblim neuml lidhje me ankesat e ankuesit
dhe ofrojneuml perspektiva teuml arsyeshme peumlr sukses Tre mjetet juridike teuml sugjeruara nga
Qeveria nuk kaneuml keumlteuml cileumlsi Njeuml ankeseuml kundeumlr neglizhenceumls seuml Ministriseuml do teuml jepte
njeuml gjykim deklarues qeuml do teuml peumlrseumlriste ateuml qeuml neuml ccedildo rast ishte e dukshme nga vendimi
origjinal Shteti duhet teuml nderonte borxhin e saj Ky aktgjykim i ri nuk do teuml sillte
ankuesin meuml afeumlr qeumlllimit teuml tij teuml deumlshiruar dometheumlneuml pageseumln aktuale teuml vendimit
gjyqeumlsor ose neumlse eumlshteuml e peumlrshtatshme kompensimin peumlr pagesat e vonuara28 Sa i
peumlrket mundeumlsiseuml seuml peumlrmireumlsimit teuml borxhit teuml gjykimit Gjykata kishte veumlrejtur neuml
raste teuml caktuara teuml peumlrmendura nga Qeveria se peumlrmireumlsimi i shpeumlrblimeve gjyqeumlsore
ishte kompensuar neuml meumlnyreuml efektive peumlr ankuesit peumlr humbje inflacioniste Gjykata u
shpreh lidhur me ato raste se pagesa pa vonesa teuml panevojshme teuml njeuml kompensimi teuml
tilleuml seuml bashku me njohjen e shkeljeve nga ana e autoriteteve i kishte hequr ankuesve
statusin e tyre teuml viktimeumls Megjithateuml keumlto vendime nuk peumlrcaktojneuml asnjeuml parim teuml
peumlrgjithsheumlm se kompensimi i thjeshteuml peumlr humbjet e inflacionit eumlshteuml i mjaftuesheumlm
peumlr teuml siguruar korrigjimin e keumlrkuar nga Konventa peumlr zbatimin e vonuar teuml
aktgjykimit Neuml teuml gjitha rastet e lartpeumlrmendura Gjykata arriti konkluzionet e saj neuml
rrethanat specifike ku pretendimet e ankuesve peumlr kompensim ishin teuml kufizuara neuml
humbjet monetare qeuml rezultojneuml nga inflacioni ose pozicioni i ankuesve neuml procedurat e
brendshme u konsiderua si njeuml heqje e neumlnkuptuar peumlr teuml keumlrkuar kompensim peumlr mjete
teuml meumltejshme ose deumlm jo-financiar Gjykata pajtohet neuml parim me ankuesin se thjesht
peumlrmireumlsimi i shpeumlrblimeve gjyqeumlsore neuml pajtim me Nenin 208 teuml Kodit teuml Procedureumls
Civile nuk mjafton peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e Konventeumls peumlr efektivitetin pasi qeuml do
teuml kompensonte veteumlm humbjet e mundshme teuml inflacionit dhe jo meuml tej deumlmet qofteuml
financiare ose jomateriale Ky mjet peumlrmireumlsimi megjithateuml i arritsheumlm dhe efektiv neuml
28 Jasiūnienė kunder Lituanise (vendim) nr 4151098 24 Tetor 2000 Plotnikovy kundeumlr Rusiseuml nr 44883
02 sect 16 24 shkurt 2005
150
ligj dhe neuml praktikeuml nuk eumlshteuml i afteuml neuml peumlrgjitheumlsi teuml sigurojeuml njeuml korrigjim adekuat dhe
teuml ploteuml peumlr moszbatimin ose zbatimin me voneseuml teuml aktgjykimeve vendore
Sa i peumlrket mundeumlsiseuml peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin jomaterial sipas
kapitullit 59 teuml Kodit Civil Gjykata veumlren siccedil theksohet nga ankuesi se ligji rus nuk
parashikon neuml meumlnyreuml specifike kompensimin e deumlmit jo-material qeuml rrjedh nga zbatimi
me voneseuml i aktgjykimeve vendore Duke pranuar mendimin e Qeveriseuml se mundeumlsia e
njeuml kompensimi teuml tilleuml nuk eumlshteuml peumlrjashtuar neuml parim sipas dispozitave ekzistuese teuml
peumlrgjithshme teuml Kodit Civil Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se kjo mundeumlsi eumlshteuml mjaft e
sigurt neuml praktikeuml neuml meumlnyreuml qeuml ti ofrojeuml ankuesit mundeumlsi teuml arsyeshme suksesi siccedil
keumlrkohet nga Konventa Me peumlrjashtim teuml njeuml numri teuml kufizuar teuml rasteve teuml renditura
neuml seksionet 1070 dhe 1100 kompensimi i deumlmit jomonetar i neumlnshtrohet krijimit teuml
fajit teuml autoriteteve Gjykata veumlren se kjo gjendje veumlshtireuml se mund teuml jeteuml e keumlnaqur neuml
meumlnyreuml sistematike neuml rastet e mos zbatimit duke pasur parasysh kompleksitetin e
procedurave teuml peumlrmbarimit dhe rrethanat e mundshme objektive qeuml parandalojneuml
zbatimin siccedil eumlshteuml mungesa e fondeve neuml llogarineuml e debitorit Dyshimet neuml lidhje me
efektivitetin e keumltij mjeti janeuml veumlrtetuar nga deumlshtimi i Qeveriseuml peumlr teuml demonstruar para
Gjykateumls ekzistenceumln e njeuml jurisprudence teuml mjaftueshme dhe teuml qeumlndrueshme qeuml
provon se ky mjet eumlshteuml efektiv si neuml teori ashtu edhe neuml praktikeuml Gjykimi vendas i
cituar nga Qeveria si dheumlnia e deumlmit jo-material neuml bazeuml teuml dispozitave ekzistuese nuk
lejon qeuml Gjykata teuml largohet nga peumlrfundimi i saj29 Prandaj Gjykata refuzon
argumentin e Qeveriseuml peumlr mos shterimin e mjeteve juridike vendase
Tutje peumlr sa i peumlrket afatit teuml parashtrimi teuml ankeseumls Gjykata veumlren se kur nuk ka mjet
efektiv juridik periudha gjashteuml mujore shkon nga data e mosveprimit teuml ankuesit ose
nga data kur ankuesi meumlsoi peumlr mosveprimin30 Neuml raport me mos-ekzekutimin ky
rregull do teuml thoteuml qeuml gjashteuml muaj teuml mbarojneuml nga data e ekzekutimit Neuml rasin neuml fjaleuml
aktvendimi i 5 dhjetorit 2003 u zbatua meuml 21 tetor 2005 qeuml eumlshteuml meuml shumeuml se gjashteuml
muaj para dateumls seuml ankeseumls Nga njeumlra aneuml ankuesi pohon se ai ka meumlsuar peumlr
transferimin e fondeve neuml llogarineuml e tij veteumlm neuml vitin 2007 Por nga ana tjeteumlr ai
mund teuml pritet me arsye qeuml teuml keteuml meumlsuar peumlr transferin neuml vitin 2005 sepse ky veprim
ishte i sheumlnuar neuml deklarateumln e tij bankare Nga kjo del se kjo pjeseuml e ankeseumls eumlshteuml
futur jashteuml afatit dhe duhet teuml hidhet poshteuml neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 1 dhe 4 teuml
Konventeumls
Sa i peumlrket gjykimit teuml 21 shtatorit 2006 Qeveria argumentoi se ankesa ishte qartazi e
pabazuar Zbatimi kishte zgjatur njeuml koheuml teuml shkurteumlr Ankuesi kishte deumlrguar shkreseumln
e peumlrmbarimit neuml autoritetin e gabuar Ai kishte vepruar neuml keqbesim sepse neuml vend qeuml
teuml deumlrgonte shkreseumln neuml autoritetin e duhur ai kishte aplikuar neuml Gjykateuml Ankuesi nuk
beumlri asnjeuml veumlrejtje peumlr keumlteuml pikeuml Gjykata i referohet gjetjeve teuml saj teuml shumta teuml
shkeljeve peumlr shkak teuml zbatimit teuml gjeumlreuml teuml vendimeve gjyqeumlsore vendase neuml Rusi dhe veuml
neuml dukje se kjo pjeseuml e keumlrkeseumls nuk eumlshteuml qartazi e pabazuar neuml kuptim teuml Nenit 35 sect 3
teuml Konventeumls prandaj duhet teuml deklarohet e pranueshme
29 Wasserman kundeumlr Rusiseuml (nr 2) nr 2107105 10 Prill 2008 30 Hilton kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 1201586 Vendimi i Komisionit teuml 6 korrik 1988 DR 57 fq
108
151
Lidhur me meritat e rastit Gjykata veumlren se zbatimi i aktgjykimit teuml 21 shtatorit 2006
zgjati nga 16 neumlntori 2006 deri meuml 15 gusht 2007 pra neumlnteuml muaj Qeveria parashtroi
se kjo periudheuml ishte e arsyeshme dhe se teuml gjitha autoritetet e peumlrfshira neuml ekzekutimin
e keumltij aktgjykimi kishin shfaqur kujdesin e duhur duke shmangur vonesat e
panevojshme Ankuesi pretendoi teuml kundeumlrteumln Peumlr teuml vendosur neumlse vonesa ishte e
arsyeshme Gjykata shqyrtoi se sa komplekse ishin procedurat e ekzekutimit si u
solleumln ankuesi dhe autoritetet dhe cila ishte natyra e shpeumlrblimit Neumlkeumlteuml aspekt
Gjykata veumlren se nga njeumlra aneuml gjykimi ishte i lehteuml peumlr tu zbatuar sepse keumlrkonte
veteumlm transferimin e shumeumls seuml parave dhe ishte shteti jo ankuesi i cili duhej teuml merrte
iniciativeumln e zbatimit teuml tij31 Nga ana tjeteumlr koha e peumlrgjithshme e marreuml nga
autoritetet peumlr teuml zbatuar aktgjykimin nuk duket prima facie e paarsyeshme dhe eumlshteuml
neuml ccedildo rast meuml pak se koha e gjetur teuml jeteuml e tepruar neuml rastet e tjera teuml ngjashme neuml
lidhje me Rusineuml ku Gjykata gjeti shkelje teuml Konventeumls peumlr shkak teuml mosekzekutimit
ose peumlrmbarimit teuml vonuar Gjykata meuml tej veumlren se autoritetet kishin vepruar me
kujdesin e duhur Urdhri peumlr peumlrmbarim u deumlrgua nga gjykata kompetente neuml sheumlrbimin
peumlrmbarimor dy muaj dhe shtateuml diteuml pasi qeuml aktgjykimi teuml ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml
Neuml teuml njeumljteumln dateuml sheumlrbimi peumlrmbarimor e ktheu shkreseumln neuml gjykateuml pasi nuk kishte
kompetenceuml peumlr teuml zbatuar keumlteuml aktgjykim sipas dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit
Buxhetor Dy muaj meuml voneuml ankuesi i deumlrgoi dokumentet peumlrkateumlse Thesarit Federal
dhe aktgjykimi u zbatuar peseuml muaj pas asaj date Duke veumlneuml neuml dukje se Ministria e
Financave nuk ka respektuar afatin tre mujor teuml peumlrcaktuar nga Kodi i Buxhetit peumlr
ekzekutimin e aktgjykimit Gjykata nuk konsideron se kalimi i koheumls qeuml ka ndodhur ka
shkelur keumlrkeseumln e arsyeshme kohore teuml sanksionuar neuml Konventeuml Duke pasur
parasysh sa meuml sipeumlr dhe duke pasur parasysh faktin se vendimi nuk lidhej me burimin
kryesor teuml teuml ardhurave teuml ankuesit por peumlrbeumlnte veteumlm njeuml sasi teuml kufizuar
deumlmshpeumlrblimi peumlr njeuml gabim neuml teuml teuml kaluareumln Gjykata konstaton se nuk ka pasur
shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1
Ne lidhje me ankesen e ankuesit neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls se nuk kishte mjete
juridike teuml brendshme kundeumlr moszbatimit Gjykata rikujton qeuml Neni 13 eumlshteuml
interpretuar neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme nga Gjykata duke keumlrkuar qeuml njeuml mjet juridik
neuml ligjin vendas teuml zbatohet veteumlm neuml lidhje me ankesat qeuml mund teuml konsiderohen si teuml
diskutueshme neuml lidhje me Konventeumln32 Duke iu referuar vendimit teuml vet mbi
pranueshmeumlrineuml e meumlsipeumlrme Gjykata konsideron se keumlrkesa e ankuesit sipas keumltyre
neneve ishte e diskutueshme Duke marreuml parasysh kundeumlrshtimin paraprak teuml
Qeveriseuml Gjykata gjen se ankuesi nuk kishte asnjeuml mjet juridik peumlr ta shteruar pasi
asnjeuml nga mjetet qeuml u peumlrmenden nga Qeveria nuk ishte neuml peumlrputhje me keumlrkesat e
Konventeumls peumlr efektivitetin Duke pasur parasysh mangeumlsiteuml e ndryshme teuml mjeteve teuml
brendshme teuml identifikuara meuml lart Gjykata vie neuml konkludim se ankuesi ishte i privuar
nga njeuml mjet efektiv neuml lidhje me keumlrkeseumln e tij teuml diskutueshme peumlr kompensim peumlr
peumlrmbarimin e vonuar teuml vendimit teuml brendsheumlm neuml favor teuml tij Rrjedhimisht Gjykata
gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls
31 Metaxas kundeumlr Greqiseuml nr 841502 sect 19 27 maj 2004 32 Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar vendimi i 27 prillit 1988 Seria A nr 131 f 23-24 sect 54
152
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 teuml Protokollit nr 1
gjithashtu gjen se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
153
Salduz kundeumlr Turqiseuml - 3639102
27 neumlntor 2008 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sect 3 neuml kombinim me Nenin 6 sect 1
Peumlrdorimi si deumlshmi i njeuml rreumlfimi teuml beumlreuml neuml polici nga njeuml i mitur teuml cilit i eumlshteuml mohuar
qasja peumlr avokat mbrojteumls peumlrbeumln shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykim teuml drejteuml ka shkelje
Neni 6 sect 1
Mos-komunikimi (ankuesit) i opinionit me shkrim teuml Kryeprokurorit Publik praneuml
Gjykateumls seuml Kasacionit paraqet shkelje teuml teuml drejteumls neuml gjykateuml ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile arrestim deklarateuml polici [mos]prani e avokatit neumln shtreumlngim
gjykim i drejteuml mos komunikim mitur
Ankuesi z Jusuf Salduz shtetas turk
Aspektet procedurale
Ankuesi eumlshteuml ankuar neuml veccedilanti se teuml drejtat e tij teuml mbrojtjes i janeuml ceumlnuar peumlr faktin
qeuml opinioni me shkrim i Kryeprokurorit Publik praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk i
eumlshteuml komunikuar atij dhe se atij i eumlshteuml mohuar e drejta neuml mbrojtje ligjore gjateuml koheumls
sa ka qeneuml neuml mbajtje policore Neuml keumlto aspekte ai eumlshteuml mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 1 dhe
6 sect3 (c) teuml Konventeumls
Ankesa i ishte caktuar Seksionit teuml Dyteuml teuml Gjykateumls Neuml mars teuml vitit 2006 njeuml dhomeuml
e keumltij seksioni e kishte shpallur rastin pjeseumlrisht teuml pranuesheumlm Neuml njeuml vendim teuml 26
prillit 2007 dhoma e Gjykateumls kishte vendosur njeumlzeumlri se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml
lidhje me mos-komunikimin e opinionit me shkrim teuml Kryeprokurorit Publik dhe tuje
kishte vendosur me peseuml vota kundeumlr dyve se nuk kishte shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) neuml
pikeumln qeuml ka teuml beumljeuml me mungeseumln e ndihmeumls ligjore teuml ankuesit gjateuml koheumls sa ndodhej
neuml mbajtje policore Meuml 20 gusht 2007 ankuesi kishte keumlrkuar qeuml rasti trsquoi referohej
Dhomeumls seuml Madhe (Neni 43 i Konventeumls)
Meuml 24 shtator 2007 njeuml panel i Dhomeumls seuml Madhe mori vendim qeuml teuml pranonte
keumlrkeseumln e ankuesit peumlr shqyrtim teuml rastit nga Dhoma e Madhe Meuml pas ankuesi dhe
Qeveria kishin doreumlzuar pikeumlpamjet e tyre me shkrim sa i peumlrket meritave teuml rastit
Faktet e rastit
Meuml 29 maj 2001 rreth ores 2215 ankuesi ishte marreuml neuml mbajtje nga zyrtareuml policoreuml
teuml Degeumls seuml Kundeumlr-terrorizmit teuml Drejtoratit teuml Siguriseuml seuml Izmirit neumln dyshimin e
pjeseumlmarrjes neuml njeuml protesteuml teuml jashteumlligjshme neuml mbeumlshtetje teuml njeuml organizate qeuml nga
shteti konsiderohet si ilegale pra Partiseuml Popullore Kurde (PPK) Ankuesi ishte
akuzuar gjithashtu se kishte varur njeuml pankarteuml (parulleuml) teuml jashteumlligjshme neuml njeuml ureuml neuml
dateumln 26 prill 2001 Rreth oreumls 0030 teuml mengjesit teuml dateumls 30 maj 2001 ankuesi ishte
deumlrguar neuml njeuml spital ku ishte kontrolluar nga njeuml doktor Raporti mjekeumlsor theksonte se
nuk kishte shenja teuml keqtrajtimit neuml trupin e tij Meuml pas rreth oreumls 1 teuml mengjesit
154
ankuesi ishte marreuml neuml pyetje neuml Degeumln e Kundeumlr-terrorizmit pa pranineuml e njeuml avokati
Sipas njeuml formulari qeuml shpjegonte teuml drejtat e teuml arrestuarit teuml cilin ankuesi e kishte
neumlnshkruar atij i ishin ritheksuar akuzat ndaj tij dhe e drejta e tij peumlr trsquou mbrojtur neuml
heshtje Neuml deklarateumln e tij ankuesi kishte pranuar peumlrfshirjen e tij neuml degeumln rinore teuml
Partiseuml Popullore peumlr Demokraci (Halkin Demokrasi Partisi - HADEP) Ai e kishte
pranuar gjithashtu se kishte marreuml pjeseuml neuml protesteumln e 29 majit 2001 neuml mbeumlshtetje teuml
liderit teuml burgosur teuml PPK-seuml Ai kishte theksuar tutje se pjeseumlmarreumls ishin rreth
gjashteumldhjeteuml veta dhe qeuml grupi kishte brohoritur sllogane neuml mbeumlshtetje teuml Occedilalanit dhe
PPK-seuml Po ashtu ai kishte pranuar se kishte shkruar ldquoJeteuml teuml gjateuml lideri Apordquo neuml njeuml
pankarteuml qeuml ishte varur neuml ureuml meuml dateumln 26 prill 2001 Policia kishte marreuml modele teuml
shkrimit me doreuml dhe i kishte deumlrguar neuml laboratorin policor peumlr ekzaminim
Meuml 1 qershor 2001 Laboratori i Policiseuml Kriminale teuml Izmirit kishte leumlshuar njeuml raport
ku krahasonte doreumlshkrimin e ankuesit me shkrimin neuml pankarteuml Peumlrfundimi ishte se
ndoneumlse disa karakteristika teuml doreumlshkrimit teuml ankuesit kishin ngjashmeumlri me
doreumlshkrimin neuml pankarteuml megjithateuml nuk mund teuml peumlrcaktohej neumlse shkrimi neuml
pankarteuml ishte neuml teuml veumlrteteuml shkrimi i tij Teuml njeumljteuml diteuml ankuesi ishte sjelleuml seumlrish para
prokurorit publik dhe meuml pas gjykateumlsit hetues Para prokurorit publik kishte sqaruar
se nuk ishte aneumltar i ndonjeuml partie politike porse kishte marreuml pjeseuml neuml disa aktivitete teuml
HADEP-it Ai kishte mohuar me keumlteuml rast prodhimin e pankarteumls seuml paligjshme ose se
kishte marreuml pjeseuml neuml protesteumln e 29 majit 2001 Ai kishte theksuar se ishte neuml fqinjeumlsi
duke vizituar njeuml mik neuml momentin kur ishte arrestuar Ankuesi po ashtu kishte beumlreuml njeuml
deklarateuml edhe para gjykateumlsit hetues ku ishte teumlrhequr nga deklarata e beumlreuml neuml polici
me pretendimin se i ishte marreuml neumln detyrim Neuml keumlteuml rast kishte theksuar se ishte
rrahur dhe fyer derisa po merrej neuml pyetje neuml polici Pas marrjes neuml pyetje ankuesi
kishte vazhduar teuml mbahej neuml ndalim marreuml parasysh natyreumln e vepreumls peumlr teuml cileumln
akuzohej Veteumlm ateumlhereuml ankuesi ishte lejuar qeuml teuml kishte qasje te njeuml avokat
Meuml 11 korrik 2001 Prokurori Publik kishte doreumlzuar njeuml aktakuzeuml neuml Gjykateumln
Shteteumlrore teuml Siguriseuml neuml Izmir ku e akuzonte ankuesin dhe teteuml teuml tjereuml peumlr ndihmeuml dhe
mbeumlshtetje PPK-seuml qeuml ishte vepeumlr penale sipas Neni 169 teuml Kodit Penal dhe seksionit 5
teuml Aktit peumlr Parandalim teuml Terrorizmit Meuml 16 korrik 2001 Gjykata Shteteumlrore e
Siguriseuml kishte organizuar njeuml deumlgjim paraprak dhe marreuml vendim qeuml teuml vazhdonte
burgimin me kusht teuml ankuesit Neuml gusht 2001 kjo gjykateuml kishte mbajtur seanceumln e
pareuml neuml prani teuml ankuesit dhe avokatit teuml tij Neuml deumlshmineuml e tij ankuesi kishte mohuar teuml
gjitha akuzat kundeumlr tij Ai po ashtu kishte hedhur poshteuml deklarateumln e policiseuml duke
theksuar se e kishte dheumlneuml ateuml neumln detyrim Ai kishte sqaruar se gjateuml koheumls sa ishte neuml
paraburgim zyrtareumlt policoreuml e kishin urdheumlruar qeuml teuml kopjonte fjaleumlt e pankarteumls Me
keumlteuml rast po ashtu kishte deklaruar se i ka veumlzhguar ngjarjet e asaj dite porse veteuml nuk
ka marreuml pjeseuml neuml protesteuml Gjithashtu kishte mohuar veumlnien apo krijimin e pankarteumls
Meuml 5 dhjetor 2001 Gjykata Shteteumlrore e Siguriseuml neuml Izmir kishte nxjerreuml aktgjykimin
me teuml cilin lironte peseuml nga teuml akuzuarit dhe shpallte fajtoreuml ankuesin dhe tre persona teuml
tjereuml
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi ka pretenduar se teuml drejtat e tij teuml mbrojtjes i janeuml ceumlnuar pasi atij i eumlshteuml
mohuar e drejta peumlr avokat gjateuml mbajtjes neuml ndalim policor Neuml keumlteuml pikeuml ai eumlshteuml
155
mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls duke theksuar se ndihma e njeuml avokati neuml
keumlteuml rrethaneuml ishte njeuml e drejteuml themelore Ai kishte theksuar se e gjitha deumlshmia qeuml
ishte peumlrdorur kundeumlr tij ishte marreuml gjateuml fazeumls seuml hetimeve paraprake fazeuml gjateuml teuml
cileumls i ishte mohuar asistenca e njeuml avokati Neuml keumlteuml drejtim ankuesi po ashtu kishte
deklaruar se edhe pse gjykata vendase e kishte shpallur ateuml fajtor nuk kishte deumlshmi qeuml
provonte se ai ishte fajtor Ai ka theksuar tutje se deumlshmia e tij nga policia i eumlshteuml marreuml
neumln keumlrceumlnim duke shtuar tutje se neuml koheumln relevante ka qeneuml i mitur dhe se nuk ka pas
dosje teuml meumlparshme kriminale
Qeveria nga ana e saj i ka keumlrkuar Dhomeumls seuml Madhe teuml Gjykateumls qeuml teuml mbeumlshteseuml
gjetjen e dhomeumls se nuk ka pas shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls Qeveria ka
theksuar se legjislacioni kishte ndryshuar neuml vitin 2005 se kufizimi i ankuesit peumlr teuml
drejteumln neuml avokat nuk ka ceumlnuar teuml drejteumln e tij peumlr gjykim teuml drejteuml sipas Nenit 6 teuml
Konventeumls Duke ju referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Qeveria ka shprehur
pikeumlpamjen se neuml vlereumlsimin e asaj neumlse gjykimi ka qeneuml i drejteuml duhet marreuml neuml
shqyrtim teumlreumlsineuml e procedureumls Keumlsisoji sipas Qeveriseuml pasi ankuesi eumlshteuml peumlrfaqeumlsuar
nga njeuml avokat neuml procedureumln peumlrpara Gjykateumls Shteteumlrore teuml Siguriseuml neuml Izmir dhe
Gjykateumls seuml Kasacionit meuml pas si pasojeuml e drejta e tij peumlr gjykim teuml drejteuml nuk eumlshteuml
ceumlnuar
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata seuml pari thekson se edhe pse qeumlllimi pareumlsor i Nenit 6 peumlr sa ka teuml beumljeuml me
procedimet penale eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml gjykimin e drejteuml nga njeuml ldquotribunalrdquo kompetent
peumlr teuml peumlrcaktuar ldquoakuzat penalerdquo kjo nuk do teuml thoteuml se ky nen nuk gjen zbatim neuml
procedurat para-gjyqeumlsore Neuml keumlteuml meumlnyreuml Neni 6 sidomos paragrafi 3 mund teuml jeteuml i
reumlndeumlsisheumlm para se njeuml rast teuml deumlrgohet neuml gjykim neumlse dhe peumlr aq sa drejteumlsia e
gjykimit ka mundeumlsi teuml kompromentohet nga deumlshtimi fillestar peumlr teuml respektuar
dispozitat e keumltij neni Gjykata tutje ka ritheksuar se ndoneumlse jo absolute e drejta e
secilit teuml akuzuar peumlr vepeumlr penale peumlr trsquou mbrojtur neuml meumlnyreuml efikase nga njeuml avokat
neumlse eumlshteuml nevoja teuml peumlrcaktuar zyrtarisht eumlshteuml njeumlra prej veccedilorive themelore teuml
gjykimit teuml drejteuml Sidiqofteuml Neni 6 sect 3 (c) nuk sakteumlson meumlnyreumln e ushtrimit teuml keumlsaj
teuml drejte pra ua lejon shteteve paleuml zgjedhjen e meumlnyrave peumlr teuml siguruar se kjo gjen
zbatim neuml sistemet e tyre juridike Detyra e Gjykateumls neuml keumlteuml drejtim eumlshteuml veteumlm qeuml teuml
vlereumlsojeuml neumlse metoda qeuml kaneuml zgjedhur shtetet eumlshteuml neuml pajtim me keumlrkesat e gjykimit
teuml drejteuml Sidoqofteuml Gjykata thekson se neuml meumlnyreuml qeuml e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml teuml
jeteuml mjaftuesheumlm ldquopraktike dhe efektiverdquo Neni 6 sect 1 keumlrkon qeuml si rregull qasja neuml
avokat teuml mundeumlsohet qeuml nga marrja e pareuml neuml pyetje e teuml dyshuarit nga policia peumlrveccedil
neumlse deumlshmohet e kundeumlrta neuml driteumln e rrethanave teuml veccedilanta teuml secilit rast se ka arsye
bindeumlse peumlr teuml kufizuar keumlteuml teuml drejteuml
Neuml rastin konkret ankuesit irsquou ishte mohuar e drejta peumlr qasje neuml avokat mbrojteumls gjateuml
mbajtjes dhe marrjes neuml pyetje neuml polici Si pasojeuml ai nuk ka pas qasje neuml avokat kur ka
beumlreuml deklaratat e tij neuml polici neuml prokurori publike dhe para gjykateumlsit hetues Asnjeuml
justifikim tjeteumlr nuk eumlshteuml dheumlneuml peumlr mohimin e qasjes seuml ankuesit neuml avokat peumlrveccedil
faktit se kjo parashihej dispozitat relevante ligjore pra kur njeuml person akuzohej peumlr
vepra qeuml ishin brenda juridiksionit teuml Gjykateumls Shteteumlrore teuml Siguriseuml Kjo neuml vetvete
156
nuk ploteumlson keumlrkesat e Nenit 6 Gjykata tutje veumlren se ankuesi kishte qasje neuml avokat
veteumlm pas burgimit me kusht
Neuml rastin konkret ankuesi ishte ndikuar pashmangsheumlm nga kufizimet e qasjes seuml tij neuml
avokat pasi deklarata e tij neuml polici ishte peumlrdorur peumlr deumlnimin e tij As ndihma e
meumlvonshme e ofruar nga avokati dhe as natyra kundeumlrshtuese e procedurave teuml
meumlpastajme nuk kishin ofruar kureuml peumlr defektet qeuml kishin ndodhur gjateuml mbajtjes neuml
polici Gjykata meuml tej ka rikujtuar se as germa dhe as fryma e Nenit 6 nuk e parandalon
njeuml person teuml heqeuml doreuml me vullnetin e tij teuml lireuml nga garancionet e gjykimit teuml drejteuml
Sidoqofteuml neuml meumlnyreuml qeuml Konventa teuml mbetet efektive heqja doreuml nga pjeseumlmarrja neuml
gjykim duhet teuml peumlrcaktohet neuml meumlnyreuml teuml qarteuml dhe duke ndjekur standardet minimale
neuml pajtueshmeumlri meuml reumlndeumlsineuml e saj Keumlsisoji neuml rastin konkret nuk eumlshteuml e mundur
mbeumlshtetja neuml deklarimin neuml formeumln se ankuesit i eumlshteuml rikujtuar ose ritheksuar e drejta
peumlr teuml mos u deklaruar
Neuml fund Gjykata veumlren se njeuml element specifik i rastit konkret ishte mosha e ankuesit
Duke pas parasysh njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm teuml materialeve teuml reumlndeumlsishme teuml seuml
drejteumls ndeumlrkombeumltare neuml lidhje me ndihmeumln ligjore peumlr teuml miturit neuml ndalimmbajtje
policore Gjykata neumlnvizon reumlndeumlsineuml fundamentale teuml ofrimit teuml qasjes neuml avokat kur
personi neuml paraburgim eumlshteuml i mitur Peumlr keumlto arsye Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se ka
pas shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin 6 sect 1
Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit se opinioni me shkrim i Kryeprokurorit Publik teuml
doreumlzuar praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk i eumlshteuml komunikuar atij duke u mbeumlshtetur
neuml Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Dhoma e Gjykateumls meuml 26 prill 2007 kishte gjetur shkelje
teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr kundeumlrshtim gjateuml procedurave Neuml keumlteuml drejtim Dhoma e Madhe
e Gjykateumls pajtohet me keumlteuml arsyetim dhe gjen se ka pas shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml
Konventeumls
Neuml fund dhe neuml lidhje me deumlmshpeumlrblimin Gjykata ka ripeumlrseumlritur qeumlndrimin e mbajtur
neuml raste teuml tjera teuml meumlparshme se forma meuml e mireuml peumlr zhdeumlmtim peumlr shkelje teuml Nenit 6
sect 1 eumlshteuml teuml siguruarit e ankuesit se nuk vendoset neuml poziteumln e njeumljteuml siccedil eumlshteuml beumlreuml neuml
rastin e tanisheumlm duke shpeumlrfillur keumlteuml dispoziteuml teuml Konventeumls Gjykata gjen se ky
parim vlen edhe neuml rastin konkret Prandaj vlereumlson se forma meuml e mireuml e zhdeumlmtimit
do teuml ishte rigjykimi i ankuesit neuml pajtim me keumlrkesat e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls po qe
se ai e keumlrkon keumlteuml Sa i peumlrket pjeseumls seuml mbetur teuml deumlmit jo-material gjykuar neuml bazeuml teuml
drejtshmeumlriseuml Gjykata e urdheumlron shtetin qeuml trsquoi akordojeuml ankuesit njeuml shumeuml neuml vlereumln
2000 EUR Gjykata gjithashtu i ka njohur ankuesit teuml drejteumln peumlr mbulim teuml kostove
dhe shpenzimeve neuml vlereumln prej 1000 EUR
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 3(c) neuml kombinim me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls
si dhe shkelje teuml Nenit 6 sect 1 [njeumlzeumlri]
157
Philis kundeumlr Greqiseuml - 1275087 1378088 1400388
27 gusht 1991 [Gjykata]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6
Shkelje e teuml drejteumls neuml njeuml gjykim teuml drejteuml para njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme
brenda njeuml koha e arsyeshme ka shkelje
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efektive teuml peumlrdorshme para njeuml autoriteti kombeumltar peumlr teuml
adresuar shkeljen e teuml drejtes peumlr qasje neuml gjykateuml e panevojshme peumlr shqyrtim ndaras
Neni 14
Trajtim ndryshe pasi si pasojeuml e veprimit retroaktiv teuml legjislacionit e panevojshme peumlr
shqyrtim ndaras
Fjaleumlt kyccedile inxhinier puneuml e kontraktuar sheumlrbim [mos]kompensim qasje neuml
gjykateuml peumlrfaqeumlsim pamundeumlsi qasjeje mjet efektiv diskriminim
Ankuesi z Nicolaos Philis shtetas grek
Faktet e rastit
Ankuesi ka punuar si inxhinier konsulent qeuml nga viti 1970 Pas njeuml mosmarreumlveshje neuml
lidhje me shumeumln e tarifave qeuml i detyrohen atij peumlr njeuml numeumlr teuml projekteve qeuml ai kishte
projektuar u ngriteumln tri mosmarreumlveshje mes atij dhe atyre qeuml kishin porositur puneumln
dy korporata publike dhe njeuml individ privat
Mosmarreumlveshja e pareuml - Fillimisht ankuesi filloi procedurat neuml lidhje me
mosmarreumlveshjen me Organizateumln Autonome peumlr Strehimin e Puneumls (Autonomos
Organismos Ergatikis Katoikias - AOEK) njeuml trup neumln autoritetin e Ministriseuml seuml
Puneumls Nga 1971 deri neuml 1975 dhe meuml pas nga viti 1976 deri meuml 1978 AOEK
kishte lidhur me ankuesin njeuml seumlri kontratash peumlr projektimin e instalimeve elektro-
mekanike dhe mbikeumlqyrjen e puneumls peumlrkateumlse Neuml mars teuml vitit 1978 AOEK mohoi
keumlto kontratat dhe refuzoi ti paguajeuml atij shpeumlrblimin e dakorduar
Mosmarrveshja e dyteuml - Meuml pas ankuesi filloi procedurat neuml lidhje me
mosmarreumlveshjen me Spitalin e Feumlmijeumlve Penteli (Paidiko Nosokomeio Pentelis-
PNP) Meuml 30 tetor 1981 Fondacioni Patriotik peumlr Mireumlqenie dhe Ndihmeuml Sociale
(Patriotiko Idryma Koinonikis Pronoias kai Antilipseos - PIKPA) njeuml organ publik
neumln autoritetin e Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Mireumlqenia sociale kishte autoriuar
ankuesin teuml hartonte njeuml projekt peumlr zgjerimin e sistemit teuml ngrohjes neuml njeuml nga spitalet
e saj spitalin e feumlmijeumlve Penteli Meuml 23 shkurt 1983 ky spital i cili neuml ndeumlrkoheuml ishte
beumlreuml a organi publik i keumlrkoi ankuesit teuml ndryshonte planet e tij Projekti i cili u paraqit
brenda afateve teuml peumlrcaktuara u miratua meuml 13 prill 1983 Ankuesi konsideroi se ulja e
tarifave teuml tij teuml kryera nga PNP ishte arbitrare dhe ai keumlrkoi nga ta qeuml teuml rishqyrtojeuml
metodeumln e llogaritjes por pa sukses Meuml 24 shkurt 1984 ai zbatoi keumlrkeseumln peumlrkateumlse te
158
Departamenti i Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Mireumlqenies Sociale Pasi qeuml nuk e mori
vendim teuml keumlnaqsheumlm ankuesi inicioi procedureuml kundeumlr PIKPA dhe PNP neuml
Gjykateumln e Apelit teuml Athineumls meuml 1 Gusht 1984 sipas Nenit 61 teuml Aktit Hyreumls
(Eisagogikos Nomos) neuml Kodin e Procedureumls Civile
Mosmarreumlveshja e treteuml - Neuml neumlntor teuml vitit 1980 ankuesi u kontraktua peumlr kryerjen e
disa puneumlve publike me kompanine AS Kjo kontrateuml kishte teuml bente me hartimin e
planeve peumlr instalimin e sistemit teuml kanalizimit neuml qytetin e Amfilohiseuml Me njeuml leteumlr teuml
30 qershorit 1981 ankuesi keumlrkoi ndihmeumln e Odeumls Teknike Greke (Techniko
Epimelitirio Ellados -TEE) sepse AS kishte refuzuar planet dhe nuk kishte paguar
shpeumlrblimin e reumlneuml dakord Neuml shtator teuml vitit 1981 TEE iu peumlrgjigj atij se deumlshironte
teuml shlyente mosmarreumlveshjen jashteuml gjykateumls Pasi qeuml negociatat ishin teuml pasuksesshme
ankuesi meuml 20 janar 1982 i keumlrkoi TEE-seuml teuml iniconte procedimet ligjore Meuml 30 mars
1983 ai peumlrseumlriti keumlrkeseumln e tij dhe i keumlrkoi TEE teuml rivlereumlsoj shumat e pretenduara
Meuml 23 janar 1984 ai u ankua peumlr vendimin dhe peumlr keq llogaritjen e taksave TEE
solli njeuml veprim neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml teuml Athineumls meuml 16 Dhjetor 1985 Meuml 26
prill 1986 veprimi u lejua pjeseumlrisht dhe ankuesi nuk ka ndeumlrhyreuml neuml keumlto procedura
TEE sfidoi aktgjykimin neuml Gjykateumln e Athineumls Meuml 11 qershor 1987 gjykateuml urdheumlroi
AS peumlr teuml paguar TEE 139336 drahma plus interes megjithateuml gjykata refuzoi
parashtreseumln neuml lidhje me rivlereumlsimi i keumlrkeseumls sepse TEE nuk e kishte specifikuar
shumeumln e pretenduar (aktgjykimi 74391987) Meuml 10 korrik 1987 ankuesi parashroi
njeuml ankeseuml lidhur me TEE sepse kjo e fundit deumlshtoi teuml peumlrfshinte neuml ankeseuml
informacionin mbi bazeumln e teuml cilit koeficienti peumlr rivlereumlsimin e lartpeumlrmendur mund teuml
llogaritet Ai gjithashtu keumlrkoi qeuml ajo teuml fillojeuml procedurat e ekzekutimit neuml lidhje me
aktgjykimi i 11 qershorit 1987
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pohoi rastet e tij teuml inicuara para gjykatave vendore nuk ishin trajtuar neuml
peumlrputhje me kriteret e keumlrkuara nga Konventa peumlrkateumlsisht nuk kishte pasur njeuml gjykim
teuml drejteuml para njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme brenda njeuml koha e arsyeshme
Ankuesi gjithashtu u ankua peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr qasje neuml Gjykate me
arsyetimin se TEE kishte qeneuml caktuar ex officio peumlr vepruar ne emeumlr teuml tij peumlr teuml
rimarreuml shpeumlrblimin e duhur neuml lidhje me njeuml numeumlr projektesh qeuml ai kishte projektuar
Ankuesi keumlrkoi qeuml peumlrmbajtja e ankeseumls se tij teuml zgjerohej dhe Gjykata teuml shqyrtojeuml
pretnedimet e tij peumlr shkeljen e Neneve 6 8 13 14 dhe 17 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 i
Protokollit Nr 1
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata shpalli teuml pranueshme ankesat lidhur me teuml drejteumln e qasjes neuml gjykateuml dhe
koheumlzgjatjen e procedurave peumlrkateumlsisht pretendimeve peumlr shkelje teuml Nenint 6 si i
veteumlm dhe neuml lidhje me Nenin 13 (Neni 13) ndeumlrsa shpalli ankesat e tjera teuml
papranueshme Duke pasur parasysh teuml gjitha provat e ofruara Gjykata konsideron se
mundet gjithashtu teuml shqyrtojneuml ankeseumln bazuar neuml Nenin 14 sepse lidhet me teuml njeumljtat
fakte si ankesat sipas Neneve 6 dhe 13
Ankuesi pretendoi shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml dy aspekte Neuml radheuml teuml pareuml ai pohoi se atij
iu ishte refuzuar qasja neuml njeuml gjykateuml peumlr teuml keumlrkuar shpeumlrblimin e paguesheumlm neuml lidhje
159
me njeuml numeumlr projektesh teuml cilat ai kishte projektuar Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata e Apelit e
Athineumls duke vendosur mbi mosmarreumlveshjen e tij me Spitalin e Feumlmijeumlve Penteli nuk
kishte dheumlneuml sipas tij vendimin e saj brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Ankuesi u ankua
se Gjykata e Apelit e Athineumls mori meuml shumeuml se tre vjet peumlr teuml dheumlneuml vendimin neuml
rastin e tij e cila neuml ccedildo rast ishte e kufizuar duke hedhur poshteuml veprimin e tij peumlr
shkak se ai nuk kishte kapacitet peumlr teuml sjelleuml veprime
Neuml shqyrtimin e vet Gjykata rikujton se neuml aktgjykimet e saj neuml rastin Golder dhe
Ashingdane33 kishte konstatuar se Neni 6 sect 1 i siguron secilit teuml drejteumln peumlr teuml sjelleuml
ndonjeuml keumlrkeseuml neuml lidhje me ccedilshtjet civile para njeuml gjykate Kjo e drejteuml e qasjes
megjithateuml nuk eumlshteuml absolute por mund ti neumlnshtrohet kufizimeve pasi qeuml e drejta nga
natyra e saj keumlrkon rregullim nga shteti Megjithateuml kufizimet e aplikuara nuk duhet teuml
kufizojneuml ose reduktojneuml qasjen individit neuml njeuml meumlnyreuml teuml tilleuml ose deri neuml njeuml maseuml teuml
tilleuml sa teuml ceumlnohet veteuml thelbi i seuml drejteumls Peumlr sa i peumlrket rastit konkret Gjykata pohoi qeuml
nuk eumlshteuml neuml fusheumlveprim teuml vet teuml vlereumlsojeuml meritat e sistemit grek peumlr pagesat e
tarifave teuml inxhiniereumlve si teuml tilleuml prandaj ajo do teuml kufizohet sa teuml jeteuml e mundur neuml
shqyrtimin e ccedileumlshtjeveuml teuml ngritura nga rasti specifik Peumlr ta beumlreuml keumlteuml megjithateuml ajo
duhet teuml shqyrtojeuml dispozitat neuml fjaleuml neuml shkalleumln qeuml teuml kuptojeuml se cila ishte pengesa peumlr
teuml drejteumln neuml qasje neuml gjykateuml Lidhur me keumlteuml Qeveria pretendoi se pavareumlsisht nga
efekti i sistemi i peumlrshkruar meuml lart ankuesi mund teuml kishte siguruar teuml drejtat e tij neuml
person neumlpeumlrmjet mjeteve teuml shumta neuml dispozicion teuml tij neuml procedura civile greke Ai
mund teuml kishte ndeumlrhyreuml neuml meumlnyreuml autonome neuml procedureumln e inicuar nga TEE njeuml
mundeumlsi qeuml ofrohej nga legjislacioni peumlrkateumls Peumlr meuml shumeuml ai mund teuml kishte
paraqitur njeuml kundeumlrshtim teuml paleumls seuml treteuml ndaj aktgjykimit ai mund teuml kishte sjelleuml njeuml
veprim peumlr deumlmet kundeumlr TEE e cila i kishte shkaktuar deumlm atij dhe peumlr fund meuml neuml
fund ai mund teuml kishte sjelleuml njeuml veprimi zeumlvendeumlsues sipas Nenit 72 teuml Kodit teuml
Procedureumls Civile
Por ky arsyetim i Qeverise nuk e bindi Gjykateumln pasi qeuml ishte e qarteuml se ankuesi nuk
ishte neuml gjendje teuml inicojeuml procedurat drejtpeumlrdrejt dhe neuml meumlnyreuml teuml pavarur peumlr teuml
keumlrkuar pageseumln teuml tarifave qeuml i ishin borxh dhe me keumlteuml veteuml thelbi i seuml drejteumls seuml tij
neuml njeuml gjykateuml ishte i deumlmtuar dhe kjo nuk duhet teuml korrigjohet nga ndonjeuml mjet
juridik qeuml eumlshteuml neuml dispozicion sipas ligjit grek Prandaj Gjykata konstatoi se neuml keumlteuml
pikeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1
Ankuesi pohoi meuml tej se nuk kishte asnjeuml mjet ligjor efektiv neuml dispozicion teuml tij para
njeuml autoriteti kombeumltar peumlr tu ankuar peumlr shkeljen e e drejta e tij peumlr qasje neuml gjykateuml
Duke pasur parasysh vendimin e vet neuml lidhje me Nenin 6 Gjykata eumlshteuml e mendimit se
nuk ka nevojeuml teuml shqyrtojeuml rastin sipas Nenit 13 pasi keumlrkesat e tij janeuml meuml pak strikte
dhe neuml rastin neuml fjaleuml janeuml absorbuar nga kerkesat e ngritura bazuar neuml Nenin 634
Bazuar neuml nenin 14 teuml Konventeumls ankuesi pretendon teuml jeteuml viktimeuml e njeuml diskriminimi
teuml dyfishteuml bazuar neuml radheuml teuml pareuml neuml dispozitat e Ligjit nr 13461983 teuml cilat kishin
efekt retroaktiv neuml meumlyreuml specifike ndaj tij Si deumlshmi peumlr keumlteuml ai peumlrmendi referenceumln e
shprehur peumlr emrin e tij neuml procesverbalin e debateve parlamentare para votimit teuml keumltij
33 Golder vendim i dateumls 21 Janar 1975 Ashingdane vendim i 28 majit 1985 (Seria A nr 18 f 18 par 36
dhe nr 93 f 24-25 par 57 34 Haringkansson dhe Sturesson i 21 shkurtit 1990 Seria A nr 171-A f 21 para 69
160
akti Seuml dyti profesioni i inxhinierit ishte profesioni i veteumlm qeuml nuk geumlzon peumlrfitimin e
qasjes seuml drejtpeumlrdrejteuml neuml gjykatat peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e tyre civile Neuml vendimin
e 7 dhjetorit 1988 mbi pranueshmeumlrineuml e ankeumlseumls Komisioni kishte hedhur poshteuml
ankeseumln e pareuml peumlr shkak se ajo kishte teuml beumlnte me njeuml periudheuml para dateumls 20 neumlntor
1985 dateuml kjo kur pranimi i teuml drejteumls seuml peticionit individual hyri neuml fuqi Prandaj
Gjykata nuk mund ta trajtoj keumlteuml keumlrkeseuml Sa i peumlrket ankeseumls seuml dyteuml Gjykata tashmeuml
ka veumlrejtur se kufizimi i teuml drejteumls seuml ankuesit peumlr qasje neuml njeuml gjykateuml ka shkelur Nenin
6 teuml Konventeumls Duke qeneuml keumlshtu Gjykata konsideron se nuk ka ndonjeuml peumlrfitim neumlse
trajtohet ccedileumlshtja neumlse ai peumlrveccedil keumlsaj ka peumlsuar diskriminim neuml krahasim me persona teuml
tjereuml teuml cileumlt janeuml subjekt i kufizimeve meuml teuml vogla neuml teuml njeumljteumln teuml drejteuml
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Neni 6 sect 1 peumlr sa i peumlrket qasjes neuml gjykateuml ndeumlrsa shpall
teuml panevojshme peumlr shqyrtim pjeseumln tjeteumlr teuml pretendimit neumln keumlteuml nen Vendos se nuk
eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet rasti qofteuml sipas Nenit 13 ose Nenit 14 neuml lidhje me
Nenin 6 [me teteuml vota pro dhe njeuml kundeumlr njeumlzeumlri njeumlzeumlri]
161
Agrokompleks kundeumlr Ukraineumls - 2346503
6 tetor 2011 [Seksioni i pesteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sect1
Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e mungeseumls seuml paanshmeumlriseuml seuml
gjykatave dhe tejzgjatjes seuml procedurave ka shkelje
Nenin 1 i Protokollit nr 1
Shkelje e teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e fitimit teuml humbur dhe mungeseumls seuml
kompensimit ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile nafteuml obligim kontraktual ndeumlrmarrje publike shkelje e kontrateumls
kompensim ndeumlrhyrje e ekzekutivit paanshmeumlri qasje neuml gjykata
Ankuesi Kompania Agrokompleks JSC (ldquokompania ankueserdquo)
Faktet e rastit
Ankuesi eumlshteuml njeuml kompani private e regjistruar neuml Ukraineuml Neuml koheumln e ngjarjeve ajo
kreu veprimtari tregtare me kompaniteuml ruse duke peumlrfshireuml neuml veccedilanti keumlmbimin e
disa leumlndeumlve ushqimore teuml para nga Ukraina peumlr nafteumln e papeumlrpunuar ruse dhe shitjen e
meumltejshme teuml produkteve teuml nafteumls
Neuml fillim teuml viteve 1990 ankuesi furnizoi me 375000 ton nafteuml bruto rafinerineuml e
nafteumls (me shumiceuml shteteumlrore) meuml teuml madhe neuml Ukraineuml e cila u riemeumlrua meuml voneuml
Lysychansk Nafto Org Syntez (LyNOS) peumlr rafinimin Neuml vitin 1993 rafineria
doreumlzoi veteumlm njeuml pjeseuml teuml vogeumll teuml produkteve teuml nafteumls peumlr ankuesin Neuml mars 1993
dhe neumlntor 1994 Gjykata e Larteuml e Arbitrazhit (HAC) pas keumlrkesave teuml paraqitura
nga ankuesi konfirmoi detyrimet kontraktuale teuml rafineriseuml dhe e urdheumlroi ateuml teuml
doreumlzonte produktet e dakorduara teuml nafteumls Neuml 1995 Departamenti i Shtetit peumlr
Rafinimin e nafteumls gazit dhe industriteuml nafteumls ka gjetur qeuml pretendimet e ankuesit janeuml
teuml bazuara mireuml dhe i ka sheumlnuar njeuml leteumlr Parlamentit se arsyeja kryesore peumlr
deumlshtimin e rafineriseuml peumlr teuml peumlrmbushur detyrimet e veta kishte qeneuml dispozita peumlr
produktet e lira teuml nafteumls nga autoritetet rajonale neuml disa nga industriteuml vendase neuml vitin
1993 pas njeuml mungese akute teuml karburantit Neuml korrik teuml vitit 1996 HAC kompensoi
ankuesin peumlr moszbatimin e gjateuml teuml gjykimeve neuml favor teuml saj
Neuml teuml njeumljtin muaj ankuesi ngriti procedureuml teuml falimentitmit ndaj LyNOS duke iu
referuar moszbatimit teuml aktgjykimeve neuml favor teuml vet Neuml njeuml vendim teuml dateumls 2 korrik
1998 HAC gjykoi borxhin e LyNOS ndaj ankuesit neuml vlereumln prej 216150544 ukrainas
hryvnias (UAH) Pasi qeuml asnjeumlra nga paleumlt nuk e kundeumlrshtuan vendimin para panelit
shqyrtues neumln dispozitat peumlrkateumlse aky vendim u beuml e plotfuqisheumlm
Megjithateuml meuml voneuml neuml korrik 1998 Qeveria krijoi njeuml grup punues me peumlrfaqeumlsues teuml
autoriteteve teuml ndryshme teuml nivelit teuml larteuml peumlr teuml peumlrcaktuar arsyet peumlr borxhet e
LyNOS ndaj kreditoreumlve teuml vet dhe peumlr teuml studiuar pasojat e zgjidhjes seuml keumlrkesave teuml
tyre Neuml raportin e gushtit 1998 grupi punues deklaroi nevojeumln peumlr teuml verifikuar
162
shumeumln e borxheve Zeumlvendeumlskryeminstri keumlshtu udheumlzoi ministriteuml e caktuara dhe
agjenciteuml shteteumlrore qeuml teuml ndeumlrmarrin auditim peumlr keumlteuml qeumlllim Neuml raportin e prillit teuml
vitit 2000 Departamenti i Auditimit Rajonal teuml Luganskit arriti neuml peumlrfundimin se
gjetjet e HAC neuml vendimin e 2 korrikut 1998 neuml lidhje me borxhin e papaguar ishte neuml
kundeumlrshtim me legjislacionin neuml fuqi dhe se neuml fakt borxhi i LyNOS ishte i barabarteuml
me UAH 36401894
LyNOS eumlshteuml mbeumlshtetur neuml ateuml peumlrfundim si njeuml rrethaneuml e zbuluar rishtazi dhe aplikoi
neuml panelin shqyrtues teuml HAC peumlr shqyrtimin neuml veccedilanti teuml vendimit teuml 2 korrikut 1998
Ndeumlrsa neuml shtator teuml vitit 2000 HAC konstatoi se raporti i Departamentit teuml Auditimit
Rajonal nuk peumlrmbante informacione teuml reja dhe mbeumlshteti vendimin qeuml peumlrcakton
shumeumln peumlrfundimtare teuml borxhit Meuml pas drejtori i gjykateumls i udheumlzoi zeumlvendeumlsit e tij
peumlr teuml shqyrtuar keumlteuml gjetje Neuml qershor teuml vitit 2001 HAC e reduktoi borxhin neuml
97406920 UAH dhe pas ankeseumls nga ankuesi Gjykata Ekonomike e Apelit teuml
Donetskut neuml tetor teuml vitit 2001 reduktoi meuml tej totalin e borxheve teuml papaguara neuml
UAH 90983077
Ankesat e kompaniseuml ankuese kundeumlr keumltij vendimi dhe kundeumlr njeuml zgjidhje miqeumlsore
midis LyNOS dhe kreditoreumlve teuml saj sipas teuml cilave pretendimet e kreditoreumlve do teuml
zgjidheshin duke i shkeumlmbyer ato peumlr pasurineuml e debitorit nuk ishin teuml suksesshme Neuml
njeuml vendim peumlrfundimtar neuml neumlntor teuml vitit 2004 Gjykata Supreme hodhi poshteuml
keumlrkeseumln e ankuesit peumlr lejimin e apelimit neuml kasacion
Neuml njeuml numeumlr rastesh gjateuml procedureumls LyNOS u ankua tek disa autoritete shteteumlrore
lidhur me vendimet e gjykatave dhe aktoreumlt e ndrysheumlm teuml shtetit intervenuan neuml
procedurat peumlr emrin e LyNOS Neuml veccedilanti neuml shtator teuml vitit 1998
Zeumlvendeumlskryeministri i pareuml i keumlrkoi kryetarit teuml HAC teuml merrte neuml konsiderateuml gjetjet e
grupit punues peumlr nevojeumln e rivlereumlsimit teuml borxhit teuml LyNOS duke pasur parasysh
reumlndeumlsineuml e tij peumlr ekonomineuml dhe sigurineuml e shtetit Neuml dhjetor 2000 Presidenti i
Ukraineumls deumlrgoi njeuml leteumlr nga LyNOS tek presidenti i HAC neuml teuml cileumln LyNOS shprehu
keqardhje pretendimet e ekzagjeruara teuml ankuesit neuml procedurat e falimentimit
Presidenti i HAC iu peumlrgjigj disa prej atyre keumlrkesave me raporte peumlr statusin e
procedureumls dhe me shpjegimet e masave teuml marra
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Kompania aplikuese ankohet duke u bazuar neuml Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls se procedurat
gjyqeumlsore peumlr rikuperimin e borxhit teuml iniciuara nga veteuml ajo kundeumlr kompaniseuml
LyNOS ishin teuml padrejta Ankuesi pohon neuml veccedilanti se gjykatat qeuml u morreumln me
ccedileumlshtjen ishin neumln njeuml presion teuml forteuml nga autoritetet ekzekutive dhe keumlshtu nuk mund
teuml konsideroheshin teuml paanshme dhe teuml pavarura Kompania meuml tej ankohet se gjykatat
kaneuml prishur vendimet e tyre teuml plofuqishme neuml shkelje teuml parimit teuml siguriseuml juridike
Kompania aplikuese gjithashtu i referohet disa parregullsive teuml pretenduara neuml dosjen e
ccedileumlshtjes lidhur me procedurat e falimentimit dhe shkateumlrrimit teuml dosjeve teuml leumlndeumls gjateuml
procedurave gjyqeumlsore neuml mes teuml viteve 1993 dhe 1994
Kompania aplikuese meuml tej ankohet duke u mbeumlshtetur neuml Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml
Konventeumls dhe Nenin 2 teuml Protokollit nr 7 se i eumlshteuml mohuar qasja neuml gjykateuml me
faktin se meuml 26 dhjetor 2002 Gjykata Supreme e refuzoi ankeseumln neuml kasacion si panel
i peseuml gjyqtareumlve Kompania i referohet keumlrkeseumls seuml legjislacionit procedural teuml
163
zbatuesheumlm qeuml teuml keteuml peumllqimin e teuml pakteumln peseuml gjyqtareumlve peumlr fillimin e procedurave
dhe deumlshtimin e tij peumlr teuml specifikuar numrin e peumlrgjithsheumlm teuml gjyqtareumlve neuml panel
Kompania aplikuese duke u mbeumlshtetur neuml Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml Konventeumls ankohet
qeuml kompania LyNOS nuk zbatoi aktgjykimet e Gjykateumls seuml Larteuml teuml Arbitrazhit teuml 5
marsit 1993 dhe 19 neumlntorit 1994 Po ashtu ankohet sipas Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls se
koheumlzgjatja e procedureumls nuk ishte neuml peumlrputhje me keumlrkesat e koheumls seuml arsyeshme
Kompania ankuese gjithashtu ankohet sipas Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 qeuml Kompania
LyNOS si dhe autoritetet e ndryshme vendore dhe jo gjyqeumlsore kaneuml ndeumlrhyer neuml teuml
drejteumln peumlr geumlzim paqeumlsor teuml proneumls Neuml veccedilanti kompania pohon se nuk i ka kthyer
375000 ton nafteuml me teuml cileumln ka furnizuar paraardheumlsin ligjor teuml kompaniseuml LyNOS peumlr
rafinimin e nafteumls neuml vitet 1992 dhe 1993 dhe as nuk ka marreuml kompensim adekuat peumlr
teuml
Neuml aneumln tjeteumlr qeveria ukrainase pretendon se keumlrkesa ishte jo-kompatibile ratione
temporis peumlrsa i peumlrket ngjarjeve neuml fjaleuml peumlr shkak se kaneuml ndodhur para hyrjes neuml
fuqi teuml Konventeumls neuml Ukraineuml gjegjeumlsisht para 11 shtatorit 1997 Po ashtu qeveria ka
sfiduar aplikimin e Nenit 6 sect 1 neuml kuptimin qeuml neuml ateuml koheuml procedurat e falimentimit
janeuml ngritur nga kompania aplikuese kundeumlr LyNOS sa ishin ende neuml zhvillim e sipeumlr
dhe se teuml drejtat dhe detyrimet civile teuml kompaniseuml ende nuk ishin peumlrcaktuar Qeveria
gjithashtu parashtroi se keumlrkesa ishte paraqitur jashteuml afatit gjashteumlmujor peumlr shkak se
periudha gjashteuml mujore peumlr qeumlllimet e Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls kishte filluar me 26
dhjetor 2000 - data kur Paneli Shqyrtues i HAC-it kishte anuluar vendimin e HAC-it
meuml hereumlt peumlr refuzimin e aplikacionit LyNOS peumlr rishikimin e vendimit teuml 2 korrik
1998 duke peumlrcaktuar shumeumln e borxhit teuml saj peumlr kompanineuml keumlrkuese neuml bazeuml teuml
rrethanave teuml zbuluara dhe kishte doreumlzuar keumlrkeseumln peumlr ekzaminim teuml ri
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit peumlr sa i peumlrket juridiksionit ratione temporis
Gjykata ritheksoi se eumlshteuml kompetente peumlr teuml shqyrtuar faktet e njeuml keumlrkese lidhur me
Ukraineumln veteumlm peumlr aq sa ato kaneuml ndodhur pas dateumls 11 shtator 1997 data e hyrjes neuml
fuqi e Konventeumls peumlr Ukraineumln Rasti aktual ka teuml beumljeuml me faktet qeuml ndodhin para dhe
pas keumlsaj date por Gjykata konsideron se ankesat e kompaniseuml ankuese janeuml brenda
juridiksionit kohor teuml saj veteumlm pas periudheumls seuml lartcekur Megjithateuml Gjykata mund
dhe do teuml keteuml parasysh ngjarjet para ratifikimit peumlr aq sa mund teuml konsiderohet se kaneuml
krijuar njeuml situateuml qeuml shtrihet peumlrtej keumlsaj date ose mund teuml jeteuml e reumlndeumlsishme peumlr teuml
kuptuar faktet qeuml ndodhin pas keumlsaj date
Lidhur me aplikimin e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata konsideron se kjo ankeseuml
ngre pyetje teuml fakteve dhe teuml ligjit teuml cilat janeuml mjaft komplekse qeuml nuk mund teuml
zgjidhen neuml fazeumln e pranueshmeumlriseuml seuml rastit andaj keumlteuml argumentim ia bashkeumlngjet
meritave teuml rastit
Sa i peumlrket afatit gjashteumlmujor Gjykata tha se peumlr shkak teuml rrethanave specifike teuml rastit
aktual kompania aplikuese nuk mund teuml qortohet peumlr llogaritjen e afatit gjashteumlmujor
peumlr ankimin neuml gjykateuml peumlr shuarjen e paligjshme teuml vendimit peumlrfundimtar teuml HAC teuml
dateumls 2 korrik 1998 nga data e vendimit teuml Gjykateumls Supreme peumlr rastin e 26 dhjetorit
2002 Meqeneumlse keumlrkesa eumlshteuml paraqitur neuml Gjykateumln e Strasburgut brenda gjashteuml
164
muajve meuml 23 qershor 2003 Gjykata gjithashtu e hedh poshteuml kundeumlrshtimin e
Qeveriseuml dhe shpall rastin si teuml pranuesheumlm
Peumlr sa i peumlrket meritave teuml rastit peumlrkateumlsisht lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e
Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata veumlrejti se siccedil u konfirmua me prova dokumentare
autoritetet e ndryshme ukrainase kishin ndeumlrhyreuml neuml procedurat gjyqeumlsore neuml njeuml numeumlr
rastesh Keumlto ndeumlrhyrje kishin ndodhur neuml meumlnyreuml teuml hapur dhe teuml vazhdueshme dhe
shpesh ishin keumlrkuar shprehimisht nga kundeumlrshtari i Agrokompleksit LyNOS Neuml
praktikeumln e saj gjyqeumlsore Gjykata tashmeuml kishte deumlnuar peumlrpjekjet e autoriteteve jo
gjyqeumlsore peumlr teuml ndeumlrhyreuml neuml procedurat gjyqeumlsore duke i konsideruar ato teuml
papajtueshme me nocionin e njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme brenda kuptimit
teuml Nenit 6 sect 1
Duke pasur parasysh faktin se procedurat kishin teuml beumlnin me falimentimin e asaj qeuml
ishte neuml ateuml koheuml rafineria meuml e madhe e nafteumls neuml vend dhe neuml teuml cileumln shteti ishte
aksionari kryesor ishte e natyrshme qeuml procedurat kishin teumlrhequr veumlmendjen e
ngushteuml teuml autoriteteve shteteumlrore Megjithateuml ishte e papranueshme qeuml autoritetet nuk
u kufizuan neuml monitorimin pasiv teuml proceseve gjyqeumlsore por se ata kishin ndeumlrhyreuml neuml
meumlnyreuml teuml hapur Gjykata theksoi se fusheumlveprimi i detyrimit teuml shtetit peumlr teuml siguruar
njeuml gjykim nga njeuml tribunal i pavarur dhe i paansheumlm nuk ishte i kufizuar neuml gjyqeumlsor
por gjithashtu neumlnkuptonte detyrime ndaj ndonjeuml autoriteti tjeteumlr shteteumlror peumlr teuml
respektuar dhe zbatuar vendimet dhe vendimet e gjykatave
Pavareumlsia gjyqeumlsore keumlrkon meuml tutje qeuml gjyqtareumlt individualeuml teuml jeneuml teuml lireuml nga ndikimi
i panevojsheumlm duke peumlrfshireuml edhe ato brenda gjyqeumlsorit Fakti qeuml kryetari i HAC-ut
kishte dheumlneuml udheumlzime teuml drejtpeumlrdrejta deputeteumlve teuml tij peumlr teuml rishikuar vendimin e
gjykateumls me teuml cilin kishte refuzuar keumlrkeseumln e LyNOS peumlr rishikimin e shumeumls seuml
borxhit teuml saj ishte neuml kundeumlrshtim me parimin e pavareumlsiseuml seuml brendshme gjyqeumlsore
Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 lidhur me mungeseumln e
pavareumlsiseuml dhe paanshmeumlriseuml seuml gjykatave
Gjykata meuml tej peumlrseumlriti se siguria ligjore e cila eumlshteuml njeuml nga aspektet meuml themelore teuml
sundimit teuml ligjit keumlrkon qeuml kur gjykatat meuml neuml fund teuml vendosin njeuml ccedileumlshtje vendimi i
tyre nuk duhet teuml vihet neuml pikeumlpyetje Neuml rastin e Agrokompleks vendimi i korrikut
1998 kishte qeneuml njeuml peumlrcaktim gjyqeumlsor peumlrfundimtar i shumeumls seuml borxheve teuml
papaguara qeuml i detyrohej LyNOS Megjithateuml faktet e rastit treguan se autoritetet
shteteumlrore jo gjyqeumlsore kishin veumlneuml neuml dyshim keumlteuml vendim e kishin rishikuar ateuml siccedil e
kishin pareuml teuml arsyeshme dhe kishin kritikuar gjetjet e saj si teuml paligjshme Peumlr meuml tepeumlr
rishikimi jo gjyqeumlsor i borxhit meuml pas ishte referuar si njeuml rrethaneuml e sapo zbuluar neuml
bazeuml teuml teuml cilave gjykatat rishikuan neuml deumlm teuml Agrokompleks shumeumln e borxheve qeuml
ajo i detyrohej nga LyNOS
Rihapja e ccedileumlshtjes ligjore peumlrfundimtare teuml shumeumls seuml borxheve ishte bazuar thjesht neuml
mosmarreumlveshjet e autoriteteve shteteumlrore me teuml gjeuml qeuml peumlrbeumlnte njeuml shkelje flagrante teuml
parimit teuml siguriseuml juridike Keumlshtu kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml keumlteuml drejtim
Sa i peumlrket koheumlzgjatjes seuml procedureumls Gjykata ka veumlrejtur se periudha qeuml duhet marreuml
neuml konsiderateuml neuml vendimin e saj pra nga hyrja neuml fuqi e Konventeumls neuml lidhje me
Ukraineumln (shtator 1997) deri tek vendimi peumlrfundimtar i Gjykateumls Supreme peumlr teuml
mbeumlshtetur zgjidhjen miqeumlsore lidhur me borxhet e LyNOS zgjati peumlr mbi shtateuml vjet
Peumlrderisa ccedileumlshtja ishte faktikisht dhe ligjeumlrisht komplekse vonesa meuml e madhe ka
165
ndodhur nga peumlrpjekjet e autoriteteve peumlr teuml rishikuar shumeumln e borxhit pavareumlsisht
vendimit gjyqeumlsor peumlrfundimtar neuml lidhje me keumlteuml Nga ana tjeteumlr asnjeuml voneseuml neuml
procedureuml nuk i atribuohet ankuesitt Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte
pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml Nenit 6 sect 1 lidhur me koheumlzgjatjen e procedureumls
Lidhur me shkeljen e Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls duke qeneuml se borxhet e
LyNOS-it ndaj Agrokompleks ishin konfirmuar me vendim gjyqeumlsor teuml formeumls seuml
prereuml keumlto borxhe kishin peumlrbeumlreuml pasurineuml e Agrokompleksit neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml
Protokollit nr 1 Reduktimi i tij i meumlpassheumlm si rezultat i rihapjes seuml rastit njeuml
ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml atyre pasurive Sikurse Gjykata
gjeti sipas Nenit 6 sect 1 shfuqizimi i vendimit teuml HAC neuml korrik 1998 ishte neuml
kundeumlrshtim me parimin e siguriseuml juridike Ajo kishte frustruar mbeumlshtetjen e ankuesit
neuml njeuml vendim gjyqeumlsor teuml detyruesheumlm dhe e kishte privuar ateuml nga njeuml mundeumlsi peumlr teuml
marreuml parateuml qeuml kishte pritur me ligj qeuml teuml merrte Prandaj rishikimi i shumeumls seuml borxhit
kishte vendosur njeuml barreuml teuml tepruar neuml kompanineuml ankuese dhe ishte e papeumlrputhshme
me Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1 Duke marreuml parasysh gjetjet e Gjykateumls se gjykatat
vendase neuml rastin e kompaniseuml ankuese kishin mungeseuml teuml pavareumlsiseuml dhe paaneumlsiseuml ajo
vlereumlsoi se nuk kishte pasur baraspesheuml teuml drejteuml midis keumlrkesave teuml interesit publik dhe
nevojeumls peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln e kompaniseuml peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml tij
Rrjedhimisht kishte pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls gjithshtu gjen shkelje teuml Nenit 1 teuml
Protokolit nr 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
166
Masson dhe Van Zon kundeumlr Holandeumls - 1534689 1537989
28 shtator 1995 [Dhoma]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sect 1
Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykateuml si pasojeuml e mos kompensimit peumlr
gjykimin lirues neni nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm nuk ka shkelje
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve efiektive peumlr adresimin e shkeljes seuml pretenduar e panevojshme
peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile ndjekje penale gjykim deumlnues burgim anulim i aktgjykimit lirim
kompensim mjete efektive
Ankuesit z Adrianus Johannes Marie Masson (ankuesi i pareuml) dhe z Jacobus van Zon
(ankuesi i dyteuml) shtetas holandez parashtruan dy ankesa teuml ndara
Faktet e rastit
Ankuesi i pareuml ishte menaxher investimesh neuml fondin e pensioneve teuml sheumlrbimit civil
ABP derisa ankuesi i dyteuml ishte biznesmen neuml fusheumln e zhvillimit teuml paluajtshmeumlrive
Neuml vitin 1983 ishin ngritur dyshime se qeuml teuml dy kishin bashkeumlpunuar peumlr trsquou pasuruar
neuml meumlnyreuml teuml jashteumlligjshme neuml deumlm teuml fondit pensional ABP
Teuml dy ankuesit ishin shpallur fajtoreuml nga Gjykata Rajonale e Maastrichtit peumlr vepra qeuml
lidheshin me korrupsion dhe falsifikim dhe ishin deumlnuar me nga njeuml (1) vit burgim
Ankuesi i pareuml ishte mbajtur neuml burgim me kusht nga maji i vitit 1984 deri neuml shkurt teuml
vitit 1985 ndeumlrsa ankuesi i dyteuml nga maji 1984 deri neuml janar 1985 Neuml qershor teuml vitit
1988 Gjykata e Apelit kishte vendosur se disa prej akuzave kundeumlr ankuesit teuml pareuml
ishin teuml papranueshme dhe peumlrfundimisht e kishte liruar ateuml Ankuesi i dyteuml ishte
shpallur i pafajsheumlm neuml teuml gjitha pikat
Teuml dy ankuesit kishin keumlrkuar kompensim neuml bazeuml teuml Kodit teuml Procedureumls Penale peumlr
deumlme materiale dhe jo-materiale teuml shkaktuara nga burgimi i tyre me kusht si dhe
pageseumln e teuml gjitha shpenzimeve ligjore dhe teuml tjera Meuml 9 dhjetor 1988 Gjykata e
Apelit kishte refuzuar keumlrkesat peumlr kompensim Teuml njeumljteumln diteuml Kryetari i Gjykateumls seuml
Apelit u kishte lejuar ankuesve veteumlm njeuml pjeseuml teuml shpenzimeve qeuml ata i kishin
deklaruar dhe keumlrkuar
Rasti i ishte referuar Gjykateumls nga ana e Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut
qeuml ekzistonte neuml ateuml koheuml meuml 9 shtator 1994
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesit kaneuml argumentuar para Gjykateumls se ndeumlrmjet tyre dhe shtetit holandez ka
ekzistuar njeuml ldquomosmarreumlveshjerdquo mbi njeuml ldquoteuml drejteumlrdquo teuml njohur sipas ligjit holandez E
drejta qeuml ata kaneuml pretenduarmdashqeuml sipas pikeumlpamjes seuml tyre ka rrjedheuml nga prezumimi i
pafajeumlsiseuml i misheumlruar neuml Nenin 6 sect 2 mdashishte e drejta e njeuml ish teuml dyshuari peumlr trsquou
167
kompensuar peumlr shpenzimet e tij ose teuml saj teuml domosdoshme ligjore dhe peumlr teuml marreuml
deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin e shkaktuar neuml proces teuml pricedimeve penale qeuml kaneuml
peumlrfunduar me pafajeumlsineuml e ploteuml
Neuml keumlteuml drejtim ata kishin beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml dalluar rastin e tyre nga rastet e
meumlhershme teuml Lutz kundeumlr Gjermaniseuml Englert kundeumlr Gjermaniseuml dhe
Noumllkenbockhoff kundeumlr Gjermaniseuml35 teuml cilat nuk kishin peumlrfunduar neuml pafajeumlsineuml e
tyre teuml ploteuml por ishin ndeumlrprereuml peumlr arsye teuml tjera
Qeveria nga ana e saj ka kontestuar zbatimin e Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml
seuml pari nuk ka ldquomosmarreumlveshjerdquo Shteti nuk ka marreuml ndonjeuml qeumlndrim rreth asaj neumlse
ankuesit duhet teuml kompensohen Gjithashtu shteti nuk ka qeneuml paleuml e atyre
procedurave Prokuroria eumlshteuml deumlgjuar jo si paleuml por si njeuml keumlshilltar i gjykateumls Seuml
dyti sipas argumentit teuml Qeveriseuml ekziston njeuml dallim i qarteuml ndeumlrmjet pretendimit peumlr
kompensim peumlr peumlrgjegjeumlsi neuml shkaktim teuml deumlmit prej keumlrkeseumls peumlr kompensim mbi
baza teuml drejtshmeumlriseuml Veteumlm kur kufizimet e liriseuml vijneuml si rezultat i njeuml shkeljeje
ligjore rrjedheuml detyrimi peumlr kompensim Neuml rastin konkret dispozitat peumlrkateumlse teuml
Kodit teuml Procedureumls Penale parashihnin mundeumlsineuml e kompensimit diskrecional qeuml
mund teuml jepej mbi baza teuml drejtshmeumlriseuml Peumlr ateuml qeuml nuk kishte asnjeuml detyrim peumlr
kompensim neuml rastin konkret sipas Qeveriseuml ishte e qarteuml nga fjaleumlformimi i
dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit teuml Procedureumls Penale ku thuhej se gjykata ldquomund teumlrdquo
akordonte kompensim dhe keumlteuml mund ta beumlnte veteumlm ldquoneumlse ishte e mendimit se kishte
arsye neuml drejtshmeumlrirdquo
Arsyetimi i Gjykateumls
Seuml pari Gjykata ka theksuar se kompetenca neuml lidhje me rastin tashmeuml ishte peumlrcaktuar
neuml vendimin e Komisionit neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml Si rezultat Gjykata nuk ka
kompetenceuml teuml shqyrtojeuml pretendimet e ngritura neuml lidhje me Nenin 6 sect 2 teuml cileumln
dispoziteuml Komisioni e kishte shpallur teuml papranueshme neuml keumlteuml rast
Sa i peumlrket Nenit 6 sect 1 neuml meumlnyreuml qeuml aspekti ldquocivilrdquo i saj teuml aplikohet Gjykata veumlren se
duhet teuml ekzistojeuml njeuml mosmarreumlveshje neuml lidhje me njeuml teuml drejteuml e cila e pakta neuml bazeuml
teuml argumentueshme mund teuml thuhet se eumlshteuml e njohur neuml teuml drejteumln vendore
Mosmarreumlveshja duhet teuml jeteuml reale dhe serioze ajo mund teuml jeteuml e lidhur jo veteumlm me
ekzistimin e njeuml teuml drejte por edhe neuml lidhje me peumlrmbajtjen ose peumlrmasat e asaj teuml
drejteuml dhe me meumlnyreumln e ushtrimit teuml asaj Rezultati i procedurave duhet teuml jeteuml
drejtpeumlrdrejt vendimtar peumlr teuml drejteumln neuml fjaleuml lidhjet e pareumlndeumlsishme ose pasojat
periferike nuk janeuml teuml mjaftueshme peumlr teuml veumlneuml Nenin 6 sect 1 neuml zbatim
Neuml driteuml teuml statusit teuml Konventeumls neuml rendin ligjor teuml Holandeumls Gjykata veuml neuml pah se
Konventa nuk i ka njohur njeuml personi teuml akuzuar peumlr vepeumlr penale por meuml voneuml teuml
shpallur teuml pafajsheumlm njeuml teuml drejteuml qofteuml peumlr kompensim teuml kostove teuml procedurave
gjyqeumlsore pavareumlsisht sa teuml nevojshme keumlto kosto teuml keneuml qeneuml ose njeuml teuml drejteuml peumlr
deumlmshpeumlrblim peumlr kufizime teuml ligjshme teuml liriseuml Njeuml e drejteuml e tilleuml nuk mund teuml nxirret
qofteuml nga Neni 6 sect 2 i Konventeumls apo ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Konventeumls ose
Protokollove teuml saj shteseuml
35 Aktgjykime teuml 25 gushtit 1987 Seria A nr 123-A 123-B dhe 123-C
168
Nga ky diskutim dhe analizeuml rrjedheuml se ccedileumlshtja neumlse njeuml e drejteuml e tilleuml mund teuml thuhet
se ekziston apo jo duhet teuml vlereumlsohet ekskluzivisht mbi bazeumln e teuml drejteumls seuml
brendshme Marreuml parasysh keumlteuml Gjykateumls i eumlshteuml dashur teuml shqyrtojeuml fjaleumlformimin e
dispozitave peumlrkateumlse ligjore dhe meumlnyreumln neuml teuml cileumln keumlto dispozita janeuml interpretuar
nga gjykatat vendore teuml shtetit holandez Dhe neumlse procedurat e kundeumlrshtuara
peumlrfshinin ose jo njeuml mosmarreumlveshje peumlr qeumlllime teuml Nenit 6 sect 1 pretendimet e ngritura
nga ankuesit nuk peumlrbeumlnin neuml ndonjeuml meumlnyreuml njeuml ldquoteuml drejteumlrdquo qeuml mund teuml thuhet se njihet
nga e drejta holandeze Duke qeneuml keumlshtu Gjykata vie neuml peumlrfundim se Neni 6 sect 1 nuk
ka qeneuml i zbatuesheumlm ndaj procedurave teuml kundeumlrshtuara prej ankuesve dhe peumlr pasojeuml
nuk ka pas shkelje teuml keumlsaj dispozite ndaj cilitdo prej dy ankuesve
Ndeumlrkaq sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 13 ankuesi kishte deklaruar
peumlrpara Komisionit peumlr teuml Drejtat e Njeriut se ai nuk kishte mjete (zgjidhje) efikase neuml
teuml drejteumln e brendshme kundeumlr vendimeve teuml ankimuara Megjithateuml pretendimi peumlr
shkelje teuml Nenit 13 nuk ishte referuar fare peumlrpara Gjykateumls e cila nuk ka pareuml arsye
qofteuml neuml ligj ose neuml fakte qeuml ta adresojeuml keumlteuml ccedileumlshtje me nismeumln e saj
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se Neni 6 sect 1 nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm (gjashteuml vota me njeuml) dhe se nuk ka
shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml raport me asnjeumlrin prej ankuesve [njeumlzeumlri]
ndeumlrsa pretendimi neuml bazeuml teuml nenit 13 eumlsheuml i panevojsheumlm peumlr shqyrtim
169
Neni 7
Nuk ka denim pa ligj
1 Askush nuk mund teuml deumlnohet peumlr njeuml veprim ose njeuml mosveprim qeuml neuml momentin
kur eumlshteuml kryer nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale sipas teuml drejteumls seuml brendshme ose
ndeumlrkombeumltare Po ashtu nuk mund teuml jepet njeuml deumlnim meuml i reumlndeuml se ai qeuml ishte i
zbatuesheumlm neuml momentin kur eumlshteuml kryer vepra penale
2 Ky Nen nuk do teuml ndikojeuml mbi gjykimin dhe deumlnimin e njeuml personi peumlr njeuml veprim
ose mosveprim i cili neuml momentin kur eumlshteuml kryer quhej vepeumlr penale sipas
parimeve teuml peumlrgjithshme teuml seuml drejteumls teuml njohura nga kombet e qyteteumlruara
170
Dallas kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3839512
11 shkurt 2016 [Seksioni i Pareuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sectsect 1 dhe 3 (a)
Deumlshtim neuml informimin e qarteuml peumlr pasojat ligjore teuml veprimit teuml mospeumlrfilljes seuml
gjykateumls nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras
Neni 7
Kerkuesi pretendon se ishte shpallur fajtor peumlr vepeumlr penale peumlr shkak teuml njeuml veprimi qeuml
nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale neuml koheumln kur ishte kryer dhe peumlr mos sakteumlsim teuml vepreumls
nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile juri porote detyrim administrim i drejteumlsiseuml udheumlzime [mos]hulumtim
internet paragjykim mospeumlrfillje sakteumlsim i sanksionit
Ankuesja znj Theodora Dallas shtetase greke
Faktet e rastit
Neuml Korrik 2011 ankuesja u ftua teuml merrte pjeseuml neuml sheumlrbimin e juriseuml porote neuml
Gjykateumln e Kuroreumls Para fillimit teuml gjykimit aneumltareumlve teuml juriseuml irsquou shfaqeuml njeuml video neuml
lidhje me sheumlrbimin e tyre dhe iu dhaneuml udheumlzime verbale nga oficeri i juriseuml seuml
gjykateumls Sipas ushzimeve juriseuml nuk u lejohej teuml hulumtonin rastet qeuml do gjykonin neuml
internet ose teuml hulumtonin teuml pandehurit ose ndonjeuml individ teuml peumlrfshireuml neuml gjykim dhe
se se veprimi i kundeumlrt me keumlrkesat e gjykateumls do teuml deumlnohej me gjobeuml ose me burgim
Ankuesja u zgjodh peumlr teuml sheumlrbyer neuml njeuml juri neuml gjykimin e njeuml teuml pandehuri teuml akuzuar
peumlr shkaktimin e leumlndimeve teuml reumlnda trupore me qeumlllim Ankuesja seuml bashku me
aneumltareumlt tjereuml beumlri betimin ose pohimin se ajo do teuml vepronte me besnikeumlri neuml lidhje me
teuml pandehurin dhe do teuml jepte njeuml vendim teuml veumlrteteuml sipas provave qeuml do i degjonte gjate
gjykimit Gjykimi u mbajt meuml 5 dhe 6 korrik 2011
Meuml 5 korrik gjyqtari i gjyqit lejoi njeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale peumlr teuml paraqitur
deumlshmi peumlr karakterin e lig teuml teuml pandehurit Si pasoj gjateuml deumlshmive u dhaneuml edhe
detaje peumlr njeuml deumlnim teuml meumlparsheumlm por nuk u zbulua se i pandehuri ishte akuzuar
gjithashtu peumlr peumlrdhunim neuml lidhje me teuml njeumljteumln vepeumlr por ishte liruar
Meuml 6 korrik 2011 juria u teumlrhoq peumlr teuml shqyrtuar vendimin e tyre peumlr tu arritur vendim
deri meuml 11 korrik Pas rifillimit teuml seanceumls njeuml prej aneumltareumlv teuml juriseuml neuml keumlteuml rast e
njoftoi gjykateumln qeuml njeuml aneumltareuml i juriseuml duke iu referuar ankueses kishte hulumtuar neuml
internet dhe kishte zbuluar deumlnimin e meumlparsheumlm qeuml i cili kishte peumlrfshireuml edhe
peumlrdhunimin Meuml 8 korrik 2011 pas deumlgjimit nga aneumltari i juriseuml neuml gjykateuml gjykateumlsi
thirri kryetarin e juriseuml i cili konfirmoi se kishte pasur njeuml referenceuml neuml ccedileumlshtjen peumlr teuml
cileumln juristi kishte referuar Gjykateumlsi meuml pas e foti ankuesen neuml gjykateuml Ai e informoi
ateuml rrjedheumln e bisedave dhe se ajo nuk do teuml duhet teuml thoteuml asgjeuml neuml ateuml fazeuml Gjykateumlsi i
ofroi mundeumlsineuml ankueses peumlr teuml folur me njeuml avokat peumlr teuml marreuml keumlshilla peumlr ccedileumlshtjen
e shpeumlrfilljes seuml gjykateumls si pasoj ajo pranoi
171
Pas diskutimit me ankuesen avokati njoftoi gjykateumln mbi poziteumln e ankueses duke
spjeguar se sjellja e saj neuml lidhje me hulumtimin online nuk ishte e qeumlllimshme Prandaj
ajo pohoi se do teuml peumlrdorte keumlteuml argument neuml mbrojtje ndaj pretendimit peumlr shpeumlrfillje teuml
gjykateumls Gjykateumlsi i shpjegoi asaj se ccedileumlshtja do ti referohej Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm
dhe se do teuml beumlhej njeuml hetim policor Gjykateumlsi meuml pas e shkarkoi jurineuml dhe gjykimi u
ndeumlrpre Policia mori deklarata nga njeumlmbeumldhjeteuml aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml neuml gjykim
Deklaratat treguan se gjateuml diskutimeve teuml juriseuml ankuesja deklaroi se kishte kryer
keumlrkime neuml Internet dhe se hulumtimi i saj kishte treguar se deumlnimi i meumlparsheumlm
peumlrfshinte gjithashtu njeuml pohim peumlr peumlrdhunim Shumica e aneumltareumlve teuml juriseuml kishin
reaguar ndaj keumlsaj duke beumlreuml teuml qarteuml se ankuesja kishte futur fakte teuml paarsyeshme dhe
teuml palejueshme neuml diskutimin e tyre neuml kundeumlrshtim me udheumlzimet qeuml u ishin dheumlneuml
Neuml kuadeumlr teuml prcedurave gjyqeumlsore vendore qeuml u zhvilluan meuml 2 dhjetor 2011
Prokurori i Peumlrgjithsheumlm beumlri njeuml keumlrkeseuml praneuml Gjykateumls seuml Divizionit peumlr inicimin e
procedurave ndaj ankueseumls peumlr vepreumln shpeumlrfillje e gjykateumls peumlr shkak teuml kryerjes seuml
hulumtimit neuml internet neuml rastin qeuml ajo ishte duke vepruar si aneumltare e juriseuml neuml
Gjykateumln e Kuroreumls dhe meuml pas neuml zbulimin informacioneve qeuml ajo kishte marreuml tek
aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml Neuml lidhje me keumlteuml ankuesja tha se nuk i kujtohes se gjyqtari
kishte udheumlzuar aneumltareumlt e juriseuml qeuml teuml mos beumlnin hulumtime neuml Internet Ajo shpjegoi
se kishte pareuml njeuml artikull neuml gazete lidhur me teuml pandehurin neuml internet neuml mbreumlmjen e
5 korrikut 2011 Kur u pyet se ccedilfareuml po beumlnte neuml internet ajo u peumlrgjigj se duke qeneuml se
ajo ishte greke ajo kishte dashur teuml dinte peumlrkthimin e sakteuml teuml akuzeumls me teuml cileumln
peumlrballej i pandehuri Prandaj kishte keumlrkuar peumlr deumlm teuml reumlndeuml trupor Meuml pas ajo
deumlshironte teuml shihte sa teuml shpeshta ishin incidentet e tilla ishin neuml Luton keumlshtu qeuml shtoi
Luton neuml termat e keumlrkimit Artikulli neuml lidhje me deumlnimin e meumlparsheumlm teuml teuml
pandehurit ishte shfaqur neuml listeumln e rezultateve Ajo pranoi se kishte informuar aneumltareumlt
e tjereuml teuml juriseuml peumlr informacionin qeuml ajo kishte gjetur Ajo tha se ajo nuk ishte neuml dijeni
se ajo kishte humbur ndonjeuml element teuml udheumlzimeve teuml gjyqtarit dhe se ajo kishte pasur
absolutisht asnjeuml qeumlllim teuml shkonte kundeumlr udheumlzimeve apo udheumlzimeve te gjykateumls
Konkludimet e Gjykateumls Vendore neuml lidhje me pretendimet e ankueses ishin se nuk ka
asnjeuml dyshim se i ankuesja e dinte mireuml se ndalohej perdorimi i internetit pasi qe ajo
sikur dhe aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml neuml terma teuml qarta ishin teuml njoftuar se ata nuk duhet teuml
keumlrkojneuml informacion neuml lidhje me rastin nga interneti seuml dyti se ankuesja vlereumlsoi se
kjo ishte njeuml urdheumlr dhe seuml treti se ankuesja qeumlllimisht nuk iu bind urdhrit Duke
vepruar keumlshtu para se ajo teuml beumlnte ndonjeuml zbulim peumlr aneumltareumlt e tjereuml ajo nuk rrezikoi
veteumlm paragjykimet peumlr administrimin e duhur teuml drejteumlsiseuml por ajo e paracaktoi
gjykimin ndaj saj Si rezultat juria u shkarkua me teuml drejteuml dhe u urdheumlrua njeuml gjykim i
ri Deumlmi i administrimit teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i qarteuml
Gjykateumlsi meumltutje konstatoi se peumlrbuzja ishte veumlrtetuar neuml standardin penal Ne deumlnimin
e saj gjykata shpjegoi se keqpeumlrdorimi i Internetit nga njeuml aneumltareuml i juriseuml ishte
gjithmoneuml njeuml parregullsi shumeuml serioze dhe se njeuml deumlnim efektiv i kujdestariseuml ishte
pothuajse i pashmangsheumlm peumlr teuml siguruar qeuml integriteti i procesit gjyqeumlsor nga juria teuml
ishte i qeumlndruesheumlm U shqiptua deumlnim me burgim peumlr gjashteuml muaj Gjykateumlsi vuri neuml
dukje se neuml bazeuml teuml rregullave peumlr lirimin e parakohsheumlm ankuesja do teuml sheumlrbente tre
muaj burgim
172
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesja pretendoi shkelje teuml Nenit 6 sectsect 1 dhe 3 (a) si pasojeuml e deumlshtimit peumlr teuml
definuar qarteuml vepreumln peumlr teuml cileumln ajo akuzohej deri sa u dha gjykimi si dhe u ankua neuml
deshtimin peumlr trsquou informuar menjeumlhereuml peumlr natyreumln dhe shkakun e perjashtimit nga
juria Gjithashtu ankuesja u ankua bazuar ne Nenin 7 se ajo ishte u shpall fajtore peumlr
njeuml vepeumlr penale peumlr shkak teuml njeuml akti qeuml nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale neuml koheumln kur eumlshteuml
kryer Ankuesja theksoi se qasja dhe sakteumlsia e mjaftueshme e ligjit penal ishte njeuml
parim kyccedil i Nenit 7 Edhe pse ky nen nuk e ka penguar sqarimin apo peumlrshtatjen e ligjit
ekzistues megjithateuml keumlrkohet qeuml interpretimi i ligjit teuml jeteuml neuml peumlrputhje me parimin e
arsyesheumlm teuml siguriseuml juridike Ajo argumentoi se Urdhri 52 peumlrjashtonte shprehimisht
juridiksionin e Gjykates seuml Divizionit neuml rastet kur shkelja eumlshteuml neuml procedureuml penale
Ajo konsideroi se parashtrimet e Qeveriseuml adresojneuml neuml meumlnyreuml adekuate dallimin
midis qeumlllimit specifik dhe qeumlllimit themelor por meuml tepeumlr qeumlllim specifik i fshehur
me mosbindjen e qeumlllimshme teuml njeuml gjykate por kjo e fundit nuk shpjegoi se si njeuml
ndryshim i tilleuml neuml ligj ishte neuml peumlrputhje me neni 7 teuml Konventeumls Ankuesja meuml tej e
konsideroi se gjykata shkeli te drejten e saje pasi qeuml sipas Nenit 7 urdhri duhej teuml ishtei
ligjsheumlm dhe i qarteuml Neuml veccedilanti natyra e shkeljes duhet te ishte peumlrcaktuar me sakteumlsi
Sa i peumlrket peumlrdorimit teuml internetit ka pasur nevojeuml peumlr njeuml peumlrkufizim teuml qarteuml teuml asaj
qeuml eumlshteuml lejuar Ajo meuml tej argumentoi se neuml njeuml rast penal paralajmeumlrimi ishte i
domosdosheumlm sepse nuk ishte e qarteuml se cilat situata konsiderohet shkelje e qeuml mund teuml
rezultoj neuml njeuml ndeumlshkim penal Ankuesja konkludoi se ndeumlrhyrja neuml teuml drejtat e saj nuk
ishte neuml peumlrputhje me ligjin
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykat veumlren fillimish se pretendimet e ankueses peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1(3) dhe
Nenit 7 teuml Konventeumls si pasojeuml e procedurave ligjore teuml ngritura ndaj saj janeuml neuml esenceuml
ccedileumlshtje teuml ngjashme andaj konsideron teuml mjaftueshme teuml shqyrtohen veteumlm pretendimet
neuml raport me Nenin 7 teuml Konventeumls
Sipas Gjykateumls Neni 7 duhet teuml interpretohet dhe zbatohet neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml ofrojeuml
mbrojtje efektive kundeumlr ndjekjes bindjes dhe deumlnimit arbitrar Neuml mesin e garancive
teuml saj ajo peumlrcakton parimin se ligji penal nuk duhet teuml interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm
teuml njeuml teuml akuzuari Gjykata rikujton se veprat penale duhet teuml peumlrcaktohen qarteuml me ligj
Neni 7 peumlrcakton keumlrkesat cileumlsore teuml ligjit veccedilaneumlrisht ato teuml qasjes dhe
parashikueshmeumlriseuml Keumlto keumlrkesa konsiderohet se janeuml plotesuar atheumlre kur individi
mund teuml dijeuml nga formulimi i dispoziteumls peumlrkateumlse - neumlse eumlshteuml e nevojshme me
ndihmeumln e interpretimit teuml gjykatave dhe pas marrjes keumlshillave teuml peumlrshtatshme ligjore
- cilat veprime dhe leumlshime do ta beumljneuml ateuml penalisht te deumlnuesheumlm36 Zhvillimi
progresiv i seuml drejteumls penale neumlpeumlrmjet legjislacionit gjyqeumlsor eumlshteuml njeuml pjeseuml e
qeumlndrueshme dhe e domosdoshme e traditeumls ligjore neuml Mbreteumlrine e Bashkuar Neni 7 i
Konventeumls nuk mund teuml lexohet si akt i cili e beumln teuml jashteumlligjshme sqarimin gradual teuml
rregullave teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale qeuml eumlshteuml beumlreuml peumlrmes interpretimit gjyqeumlsor nga rasti
36 SW kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 22 neumlntor 1995 dhe CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 22 neumlntor
1995
173
neuml rast me kusht qeuml zhvillimi rezultues teuml jeteuml neuml peumlrputhje me thelbin e vepreumls dhe
mund teuml parashikohet neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme
Eumlshteuml kryesisht detyreuml e autoriteteve kombeumltare sidomos gjykatat vendore qeuml teuml
zgjidhin problemet e interpretimit teuml legjislacionit vendas Andaj nuk eumlshteuml detyreuml e
Gjykateumls teuml zeumlvendeumlsoj gjykatat vendore peumlr sa i perket vlereumlsimin teuml fakteve dhe
klasifikimin e tyre ligjor me kusht qeuml ato teuml jeneuml bazuar neuml njeuml vlereumlsim teuml arsyesheumlm
teuml provave Roli i Gjykateumls eumlshteuml i kufizuara neuml konstatimin e asaj neumlse neumlse efektet e
njeuml interpretimi teuml tilleuml janeuml neuml peumlrputhje me Konventeumln37
Qeveria pranoi qeuml Neni 7 sect 1 ishte i zbatuesheumlm neuml rastie e tanisheumlm pasi qeuml peumlrbuzja e
gjykateumls ishte vepeumlr penale neuml natyreuml dhe Gjykata e Divizionit arriti neuml peumlrfundimin se
ankuesja ishte fajtore peumlr njeuml vepeumlr penale peumlr qeumlllimet e atij neni Duke e gjetur
ankuesen fajtore peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls Gjykata e Divizionit kishte zbatuar ligjin neuml
meumlnyreuml teuml mireumlfillteuml Ankuesja duke u ankuar se Gjykata kishte formuluar njeuml test teuml ri
teuml peumlrgjegjeumlsiseuml kishte keqkuptuar dhe keqinterpretuar gjykimin e gjykateumls vendore
Neuml veccedilanti sipas Qeveriseuml gjykata kishte aplikuar elementin mendor teuml mireumlformuar teuml
nevojsheumlm dometheumlneuml njeuml qeumlllim peumlr teuml penguar ose paragjykuar administrimin e
duhur teuml drejteumlsise Ajo thjesht e riformuloi ligjin me faktet specifike teuml rasti i
ankueses
Ankuesja kundeumlrshtoi qasjen dhe parashikueshmeumlrineuml e ligjit Testi i keumlrkuar sipas saj
eumlshte qeuml teuml jeneuml teuml pranishme dy elemente Seuml pari duhej teuml ishte njeuml akt qeuml krijoi njeuml
rrezik teuml veumlrteteuml teuml paragjykimit ndaj administrimit teuml drejteumlsiseuml dhe seuml dyti duhej teuml
kishte njeuml qeumlllim peumlr teuml krijuar ateuml Eumlshteuml e veumlrteteuml qeuml neuml peumlrmbledhjen e testit teuml
aplikuar ndaj vereifikomit teuml qeumlllimit Gjykata e Divizionit e harroi fjaleumln reale nga
peumlrshkrimi i tij i rrezikut Prandaj nuk eumlshteuml e diskutueshme se Gjykata e Divizionit neuml
rastin e saj aplikoi njeuml prag meuml teuml uleumlt se sa keumlrkesa e keumlrkuar
Neuml vlereumlsimin e vet Gjykata veumlren se sa i peumlrket ccedileumlshtjes seuml qeumlllimit Gjykata e
Divizionit vendosi qeuml neuml rrethanat e rastit teuml ankueses neumlse veumlrtetohet se ajo me dashje
nuk iu bind udheumlzimeve teuml gjykateumlsit qeuml ndalonte marrjen e informacionit teuml jashteumlm
lidhur me gjykimin ateumlheumlr do teuml veumlrtetohej ekzistimi i qeumlllimit peumlr teuml penguar ose
paragjykuar administrimi i duhur i drejteumlsiseuml Gjykata konsideron se duhet teuml jeteuml mjaft
evidente peumlr ccedildo aneumltareuml teuml juriseuml qeuml duke futur neuml meumlnyreuml teuml qeumlllimshme deumlshmi teuml
paarsyeshme neuml dhomeumln e juriseuml neuml kundeumlrshtim me njeuml urdheumlr teuml gjyqtarit gjykues njeuml
gjeuml e tilleuml ndodh me synimin e kryerjes seuml njeuml veprim qeuml pak a shumeuml mban njeuml rrezik
real peumlr teuml qeneuml paragjykues ndaj administrimit teuml drejteumlsia Neuml vendosjen se qeumlllimi
specifik mund teuml rrjedh nga parashikueshmeumlria e pasojave teuml veprimeve teuml caktuara
Gjykata e Divizionit nuk ishte duke zeumlvendeumlsuar testin e synimit specifik me njeuml test teuml
shkeljes seuml njeuml urdhri ose me njeuml proveuml meuml themelore teuml qeumlllimit Peumlrkundrazi ajo
ishte duke gjetur proveumln specifike teuml synimit peumlr tu ploteumlsuar neuml rrethanat e rastit teuml
ankueses Sipas Gjykateumls kjo qasje ndaj proveumls seuml qeumlllimit specifik kishte precedent teuml
qarteuml Gjykata e Divizionit nuk ishte e parashikueshme duke pasur parasysh
jurisprudenceumln ekzistuese peumlr keumlteuml pyetje Keumlshtu duke deklaruar se qeumlllimi mund teuml
demonstrohet nga parashikueshmeumlria e pasojave gjykata vendore nuk ka tejkaluar
kufijteuml e asaj qeuml mund teuml konsiderohet si njeuml sqarim i pranuesheumlm i ligjit
37 Rohlena kundeumlr Republikeumls Ccedileke [DhM] nr 5955208 sect 51 KEDNJ 2015
174
Ankuesja gjithashtu kritikoi qarteumlsineuml e drejtimit instruksioneve teuml gjyqtarit Gjykata
nuk mund ta pranojeumlpohimin se informacionet neuml fillim teuml gjykimit ishin teuml paqarta
veccedilaneumlrisht marreuml neuml kontekstin e informatave teuml tjera teuml ofruara nga nga zyrtari i
juriseuml njoftimet e postuara rreth ndeumlrteseumls seuml gjykateumls dhe betimin e saj Aneumltareumlve teuml
juriseuml u tha qarteuml dy hereuml se ata nuk ishin teuml lejuar teuml hulumtonin neuml internet teuml mos
peumlrpiqeshin teuml beumljneuml ndonjeuml hulumtim vetanakdhe se sapo teuml largoheshin nga
gjykata ata nuk duhej teuml merreshin me rastin neuml asnjeuml meumlnyreuml Fakti qeuml nuk ka
paralajmeumlrim penal teuml qarteuml nuk ndikon neuml qarteumlsineuml e udheumlzimit te dheumlneuml nga gjyqtari
Njeuml paralajmeumlrim i tilleuml nuk keumlrkohet sipas ligjit vendor dhe neumlse ankuesja deumlshironte
teuml dijeuml detaje teuml meumltejshme teuml sanksioneve teuml zbatueshme neuml njeuml shkelje teuml udheumlzimit
ajo peumlrseumlri mund teuml keumlrkonte sqarime nga gjyqtari Seuml fundi sa i peumlrket argumentit teuml
ankueses lidhur me ndryshimin midis njeuml udheumlzimi dhe njeuml urdhri Gjykata konsideron
se njeuml argumente i tilla eumlshteuml i papeumlrshtatsheumlm peumlr arsyet e dheumlna nga Gjykata e
Divizionit dhe Gjykateumls Konsideratat e meumlsipeumlrme janeuml teuml mjaftueshme peumlr tiu
mundeumlsuar Gjykateumls teuml konstatojeuml se prova peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls teuml aplikuar neuml
rastet si rasti neuml fjaleuml janeuml teuml mjaftueshme dhe teuml parashikueshme Funksioni ligjveumlneumls i
gjykatave qeuml mbahen brenda kufijve teuml arsyesheumlm aktgjykimi i dheumlneuml neuml rastin e saj
mund teuml konsiderohet meuml seuml shumti si njeuml hap neuml sqarimin gradual teuml rregullave teuml
peumlrgjegjeumlsiseuml penale peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls peumlrmes interpretimit gjyqeumlsor Ccedildo
zhvillim i ligjit ishte neuml peumlrputhje me thelbin e vepreumls dhe mund teuml parashikohej neuml
meumlnyreuml teuml arsyeshme Rrjedhimisht Gjykata ghen nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml
Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Ankesa sipas Nenit 6 sect 1
jane qartazi absorbohet brenda Nenit 7 andaj nuk ngritet si ccedileumlshtje e ndareuml [njeumlzeumlri]
175
Ruban kundeumlr Ukraineumls - 892711
11 korrik 2016
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 7
Shkelje e teuml drejteumls peumlr deumlnim meuml teuml favorsheumlm neuml bazeuml teuml legjislacionit teuml ri si pasojeuml e
shtyerjes seuml koheumls seuml deumlnimit nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile bazeuml ligjore deumlnim legjislacion ndryshim deumlnim me vdekje i
peumlrjetsheumlm hendek ligjoreuml koheuml e vendimit
Ankuesi z Vladimir Nikolayevich Ruban shtetas ukrainas i lindur neuml vitin 1972
Faktet e rastit
Ankuesi neuml koheumln e parashtrimit teuml keumlrkeseumls gjendet neuml vuajtje teuml njeuml deumlnimi teuml
peumlrjetsheumlm peumlr vrasje teuml reumlndeuml dhe banditizeumlm Neuml korrik teuml vitit 2009 Ankuesi u deumlnua
neuml shkalleumln e pareuml peumlr vrasje teuml reumlndeuml dhe banditizeumlm Veprat penale ishin kryer neuml vitin
1996 dhe neuml ateuml koheuml Kodi Penal i vitit 1960 parashikonte deumlnimin me 15 vjet burgim
ose deumlnimin me vdekje peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml Megjithateuml meuml 29 dhjetor
1999 Gjykata Kushtetuese e kishte shpallur deumlnimin me vdekje teuml jeteuml jokushtetues i
cili vendim hyri neuml fuqi menjeumlhereuml dhe tre muaj meuml voneuml meuml 29 mars 2000
Parlamenti kishte ndryshuar Kodin Penal neuml meumlnyreuml qeuml teuml zeumlvendeumlsojeuml deumlnimin me
vdekje me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml Ankuesi u deumlnua
me burgim teuml peumlrjetsheumlm Neuml njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Supreme neuml korrik 2010 ankuesi
pretendoi se ai duhet teuml kishte peumlrfituar nga deumlnimi meuml i buteuml qeuml ishte zbatuar peumlr njeuml
vepeumlr penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml gjateuml periudheumls tre mujore ndeumlrmjet vendimit teuml
Gjykateumls Kushtetuese dhe amendamentit teuml Kodit Penal peumlrkateumlsisht 15 vjet burgim
Megjithateuml Gjykata Supreme mbeumlshteti vendimin e korrikut 2009 duke veumlneuml neuml dukje
se ankuesi ishte deumlnuar si duhet
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Duke u bazuar neuml Nenin 7 sectsect 1 dhe 2 teuml Konventeumls (nuk ka deumlnim pa ligj) a nkuesi
pretendoi se neumlse ai do teuml ishte deumlnuar gjateuml hendekut tre mujor ndeumlrmjet koheumls kur
ishte shfuqizuar deumlnimi me vdekje dhe burgimi i peumlrjetsheumlm nuk ishte futur ende neuml
Kodin Penal gjykatat nuk do teuml kishin zgjidhje tjeteumlr peumlrveccedilse ta deumlnonin ateuml me njeuml
deumlnim maksimal prej 15 vjeteumlsh pasi asnjeuml alternativeuml tjeteumlr nuk ishte neuml dispozicion
neuml Kodin Penal
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata kujtoi parimin siccedil garantohet me Nenin 7 se legjislacioni penal nuk mund teuml
interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Veccedilaneumlrisht kur ka pasur dallime neuml
mes teuml ligjit penal neuml fuqi neuml koheumln e kryerjes seuml njeuml vepre penale dhe ligjeve teuml
176
meumlvonshme penale teuml nxjerra para se teuml merrej njeuml vendim i formeumls seuml prereuml gjykatat
duhet teuml zbatojneuml ligjin dispozitat e ligjit qeuml janeuml meuml teuml favorshme peumlr teuml pandehurin38
Neuml rastin e ankuesit ai ishte shpallur fajtor peumlr krime teuml kryera neuml vitin 1996 por meuml seuml
voni u deumlnua peumlr ato krime neuml vitin 2010 me vendimin peumlrfundimtar teuml Gjykateumls
Supreme Gjykata theksoi reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml teuml qeumlllimit teuml ligjveumlneumlsit
dhe neuml veccedilanti neumlse ai ishte teuml humanizonte ligjin penal dhe teuml jepte efekt retrospektiv
neuml njeuml ligj meuml teuml buteuml Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls krijimi i hendekut tre mujor -
midis heqjes seuml deumlnimit me vdekje dhe zeumlvendeumlsimit teuml tij me burgim teuml peumlrjetsheumlm -
nuk kishte qeneuml i qeumlllimsheumlm Neuml ccedildo rast neuml rastin e ankuesit Parlamenti kishte
zeumlvendeumlsuar deumlnimin me vdekje me njeuml deumlnim teuml peumlrjetsheumlm dhe gjykatat neuml fakt kishin
aplikuar formeumln meuml teuml buteuml teuml deumlnimit
Gjykata vuri neuml dukje se nuk kishte asnjeuml mosmarreumlveshje midis paleumlve lidhur me
parimin e prapaveprueshmeumlriseumlretroaktivitetit seuml zbatimit meuml teuml buteuml teuml ligjit penal por
papajtueshmeumlria qeumlndronte neuml interpretimin e verzionit teuml Kodit Penal qeuml kishte
ekzistuar gjateuml tre muajve peumlrkateumlsisht midis 29 dhjetorit 1999 dhe 29 mars 2000
Sipas mendimit teuml Gjykateumls kishte njeuml hendek tre mujor midis heqjes seuml deumlnimit me
vdekje dhe zeumlvendeumlsimit teuml tij me burgim teuml peumlrjetsheumlm por krijimi i atij boshlleumlku nuk
kishte qeneuml i qeumlllimsheumlm Gjykata theksoi reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml qeumlllimin
e ligjveumlneumlsit peumlr ta humanizuar ligjin penal dhe trsquoi jepte efekt retrospektiv ligjit meuml teuml
buteuml mireumlpo nuk ka mundur teuml zbulojeuml ndonjeuml qeumlllim teuml legjislatureumls neuml veccedilanti dhe teuml
shtetit neuml peumlrgjitheumlsi peumlr ta zbutur ligjin neuml maseumln e keumlrkuar nga Ankuesi Po ashtu
Gjykata ka ripeumlrseumlritur se burgimi i peumlrjetsheumlm eumlshteuml deumlnim meuml i buteuml se deumlnimi me
vdekje
Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se neuml koheumln kur ankuesi kishte kryer krimin e tij neuml vitin
1996 ajo vepeumlr penale ishte sanksionuar me deumlnimin me vdekje Parlamenti e kishte
zeumlvendeumlsuar ateuml deumlnim me njeuml deumlnim teuml peumlrjetsheumlm teuml cilin e konsideroi proporcionale
dhe gjykatat neuml fakt kishin aplikuar formeumln meuml teuml buteuml teuml deumlnimit neuml rastin e zotit
ankuesi Prandaj Gjykata konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls [me 6 vota peumlr dhe 1 kundeumlr]
Gjyqtari Hajiyev i cili ka votuar kundeumlr ka deponuar mendimin mospajtues Sipas tij
ishte njeuml parashtrim i arsyesheumlm i ankuesit qeuml neuml mungeseuml teuml deumlnimit me vdekje gjateuml
periudheumls kalimtare dhe para futjes seuml deumlnimit me burgim teuml peumlrjetsheumlm gjykatat
kombeumltare duhet teuml aplikonin neuml rastin e tij deumlnimin e veteumlm qeuml ekzistonte sipas
dispoziteumls peumlrkateumlse e cila ishte peseumlmbeumldhjeteuml vjet burg Pozita e ankuesit bazohet neuml
njeuml parim teuml peumlrgjithsheumlm teuml seuml drejteumls penale sipas teuml cilit ligji i peumlrkohsheumlm qeuml
parashikon njeuml ndeumlshkim meuml teuml buteuml zbatohet pa kushte Ky parim i qarteuml eumlshteuml shkelur
neuml rastin neuml fjaleuml dhe peumlr keumlteuml arsye gjyqtari ka vendosur teuml mos pajtohet me shumiceumln
38 Scoppola kundeumlr Italiseuml (nr 2) [GC] nr 1024903 sect 109 17 Shtator 2009
177
CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2019092
22 neumlntor 1995 [Dhoma]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 7
Pretendim se deumlnimi peumlr njeuml krim i cili neuml koheumln relevante nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale
paraqet shkelje teuml teuml drejteumls nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile dhunim bashkeumlshort imunitet divorc legjislacion retroaktivitet
vepeumlr penale
Ankuesi z CR shtetas britanik
Faktet e rastit
Meuml 24 shtator teuml vitit 1994 neuml interes teuml administrimit teuml duhur teuml drejtsiseuml dhe
mbeumlshtetur neuml rregullat e Gjykateumls Kryetari i Gjykateumls vendosi qeuml teuml konstituonte njeuml
Dhomeuml teuml vetme gjyqeumlsore peumlr teuml shqyrtuar keumlteuml rast dhe rastin tjeteumlr SW kundeumlr
Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar Megjithateuml neuml vijim do teuml peumlrshkruhen veteumlm rrethanat
pretendimet dhe arsyetimi neuml lidhje me rastin aktual CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml
Bashkuar
Ankuesi eumlshteuml i lindur neuml vitin 1952 dhe jeton neuml Leicester Ai eumlshteuml martuar me gruan
e tij neuml vitin 1984 dhe kaneuml njeuml djal i lindur neuml vitin 1985 Neuml neumlntor teuml vitit 1987 ccedilifti
ishte ndareuml peumlr njeuml periudheuml dy-javore peumlrpara se teuml bashkoheshin seumlrish Neuml vitin 1989
peumlr shkak teuml problemeve martesore gruaja e tij e kishte leumlneuml shteumlpineuml ku jetonin
bashkeumlrisht dhe ishte kthyer bashkeuml me djalin teuml jetonte te prindeumlrit e saj Ndeumlrkoheuml ajo
ishte konsultuar me avokateuml rreth problemeve teuml saj martesore dhe i kishte leumlneuml njeuml leteumlr
ankuesit ku e njoftonte se ajo po planifikonte teuml aplikonte peumlr shkuroreumlzim Sidoqofteuml
asnjeuml veprim ligjor nuk ishte ndeumlrmarreuml para se teuml ndodhte incidenti i cili ka rezultuar
neuml fillimin e procedurave penale
Meuml 23 tetor 1989 ankuesi kishte folur neuml telefon me gruan e tij ku gjithashtu ka
shprehur qeumlllimin e tij peumlr teuml shikuar mundeumlsineuml e shkuroreumlzimit Njeumlzetedy diteuml pasi
ajo e kishte leumlshuar shteumlpineuml ankuesi ishte paraqitur neuml shteumlpineuml e prindeumlrve teuml gruas neuml
koheumln qeuml ata nuk ishin neuml shteumlpi dhe e kishte sulmuar ateuml neuml peumlrpjekje peumlr dhunim
Ankuesi ishte akuzuar meuml pas edhe deumlnuar peumlr tentim dhunimi dhe sulm qeuml kishin peumlr
pasojeuml leumlndime trupore Ankuesi ishte thirrur neuml imunitet si bashkeumlshort i viktimeumls neuml
mbrojtjen e paraqitur peumlrpara gjykatave angleze Ndoneumlse ligji neuml koheumln kur ishte kryer
vepra i njihte imunitetin njeuml baskeumlshorti peumlr dhunim teuml gruas seuml tij ky rregull ishte
subjekt i njeuml numri peumlrjashtimesh neuml rritje peumlrfshireuml kur paleumlt ishin pajtuar teuml
ndaheshin Peumlrveccedil keumlsaj ky rregull ishte veumlneuml neuml dyshim nga njeuml numeumlr rastesh
gjyqeumlsore dhe njeuml raport i komisionit kombeumltar teuml seuml drejteumls
Gjykata vendore e Apelit ka hedhur poshteuml argumentin e ankuesit duke krijuar
precedent teuml ri keumlsisoji duke peumlrmbysur rregullin se njeuml bashkeumlshort eumlshteuml imun nga
ndjekja peumlr dhunim teuml gruas seuml tij Dhoma e Lordeumlve (tash Gjykata Supreme) ishte
pajtuar njeumlzeumlri me vendimin e Gjykateumls seuml Apelit
178
Ankuesi pastaj e kishte sjelleuml rastin para Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut
duke pohuar se ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim i cili neuml koheumln relevante nuk peumlrbeumlnte
vepeumlr penale neuml shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut
Komisioni e kishte shpallur ankeseumln teuml pranueshme meuml 14 janar 1994 dhe kishte
shprehur opinionin se nuk kishte shkelje teuml Nenit 7(1) teuml Konventeumls (me
kateumlrmbeumldhjeteuml vota kundeumlr tri)
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Pretendimi i ankuesit ishte se shpallja fajtor e tij dhe deumlnimi peumlr tentim dhunimi teuml
gruas seuml tij ishte deumlnim retrospektiv (prapaveprues) neuml shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
Qeveria por as edhe Komisioni nuk ishin pajtuar me keumlteuml pretendim Qeveria ka
argumentuar se deumlnimi i ankuesit peumlr tentim dhunimi teuml gruas seuml tij ka qeneuml neuml
pajtueshmeumlri me Nenin 7 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml e drejta angleze nuk e njihte
imunitetin absolut teuml njeuml bashkeumlshorti qeuml kishte marreumldheumlnie seksuale me gruan e tij pa
peumllqimin e saj Tutje sipas Qeveriseuml kishte rast gjyqeumlsore qeuml tregonin se njeuml
bashkeumlshort mund teuml shpallej fajtor peumlr dhunim teuml gruas seuml tij
Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se neuml rastin konkret faktet e rastit deumlshmojneuml se gruaja e
ankuesit e ka teumlrhequr (revokuar) peumllqimin e saj neuml marreumlveshje teuml ndeumlrsjelleuml me
ankuesin Qofteuml edhe neumlse vendimet e gjykatave janeuml mbeumlshtetur meuml tepeumlr neuml faktin se
njeuml grua kishte mundeumlsineuml qeuml neuml meumlnyreuml teuml njeumlanshme teuml teumlrhiqte peumllqimin e saj ky ka
qeneuml interpretim i arsyesheumlm i teuml drejteumls ekzistuese marreuml parasysh rrethanat e
ndryshuara shoqeumlrore dhe keumlto vendime kaneuml qarteumlsuar elementeumlt ekzistues teuml vepreumls
penale
Ndeumlrkaq pretendimi qendror i ankuesit ka qeneuml se deumlnimi i tij peumlr njeuml vepeumlr e cila neuml
koheumln peumlrkateumlse nuk eumlshteuml konsideruar vepeumlr penale sipas teuml drejteumls seuml Mbreteumlriseuml seuml
Bashkuar Rregulli i peumlrgjithsheumlm se njeuml bashkeumlshort nuk mund teuml kryente vepreumln e
dhunimit kundeumlr gruas seuml tij ishte pranuar neuml meumlnyreuml universale deri neuml vitin 1990
Ndoneumlse ekzistonin peumlrjashtime ndaj keumltij rregulli teuml zhvilluar sipas ankuesit keumlto
ishin neuml meumlnyreuml strikte teuml kufizuara neuml rrethanat kur peumlr shembull ekzistonte njeuml
urdheumlr gjyqeumlsor ose ekzistonte njeuml marreumlveshje formale peumlr ndarje Faktet e rastit sipas
ankuesit nuk flasin peumlr ekzistimin e ndonjeuml marreumlveshjeje teuml ndeumlrsjelleuml ndeumlrmjet atij
dhe gruas seuml tij
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata seuml pari ka veumlrejtur se Neni 7 misheumlron parimin meuml teuml peumlrgjithsheumlm se veteumlm
ligji mund teuml peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe peumlrshkruajeuml sanksionet me fjaleuml teuml tjera njeuml krim
duhet qartazi teuml definohet neuml ligj
Gjykata megjithateuml ka pranuar rolin e interpretimit gjyqeumlsor neuml definimin dhe
peumlrshtatjen e ligjit ndaj rrethanave teuml ndryshueshme Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata ka gjetur
se Neni 7 nuk mund teuml lexohet si ndaleseuml ndaj qarteumlsimit gradual teuml rregullave rreth
peumlrgjegjeumlsiseuml penale peumlrmes interpretimit juridik me kushtin qeuml zhvillimi i ligjit eumlshteuml i
parashikuesheumlm Neuml keumlteuml drejtim Gjykata eumlshteuml shprehur se ldquoduke marreuml parasysh
njohjen e statusit teuml baraziseuml seuml grave me burrateuml neuml marteseuml dhe jashteuml saj si dhe teuml
autonomiseuml seuml tyre rreth trupave teuml tyre peumlrshtatja e peumlrbeumlreumlsve teuml vepreumls penale teuml
179
dhunimit ishte neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme e parashikueshme dhe me keumlshilleuml teuml
peumlrshtatshme ligjore peumlr ankuesinrdquo
Peumlrfundimisht Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin se ankuesi nuk eumlshteuml deumlnuar peumlr
sjellje e cila nuk ka peumlrbeumlreuml vepeumlr penale neuml koheumln e kryerjes Neuml fund Gjykata ka
shtuar se braktisja e imunitetit martesor peumlr dhunim ishte neuml pajtueshmeumlri ldquojo veteumlm me
konceptin qyteteumlrues teuml marteseumls por edhe me dhe mbi teuml gjitha objektivat themeloreuml
teuml Konventeumls thelbi meuml kryesor i seuml cileumls eumlshteuml respekti peumlr dinjitetin njereumlzor dhe
lirineuml njereumlzorerdquo Si rezultat gjykata konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml
Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata vendoseuml se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 sect 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
180
Varvara kundeumlr Italiseuml - 1747509
29 tetor 2013 [Seksioni i Dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 7 sect 1
Vendosja e deumlnimit neuml formeumln e urdhrit teuml konfiskimit pa njeuml gjykim deumlnues
pavareumlsisht ndeumlrprerjes seuml procedurave penale si pasojeuml e ndryshimit teuml legjislacionit
ka shkelje
Neni 1 i Protokollit nr 1
Ndeumlrhyrja me teuml drejteumln peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml ishte neuml kundeumlrshtim me
keumlrkesat e ligjshmeumlriseuml ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile plan ndeumlrtimor leje ndeumlrtimi peisazh zoneuml e mbrojtur leje e veccedilanteuml
ndeumlrrim legjislacioni deumlnim [mos] parashikim neuml ligj konfiskim pabazeuml
kompensim pasuri
Ankuesi Vincenzo Varvara shtetas italian i lindur neuml vitin 1943 dhe jeton neuml Gravina
di Puglia
Faktet e rastit
Ankuesi paraqiti njeuml plan zhvillimi neuml komuneumln e Cassano delle Murge me qeumlllim teuml
ndeumlrtimit teuml banesave praneuml pyllit Mercadante Meuml 31 tetor 1984 komuna miratoi
planin si rezultat meuml 1 mars 1985 ankuesi lidhi njeuml marreumlveshje zhvillimi me
komuneumln dhe mori lejet e peumlr ndertimin e komplekseve banesore
Meuml 6 shkurt 1986 njeuml vendim ministror i 1 gushtit 1985 u botua neuml Gazeteumln Zyrtare
Sipas teuml cilit tokeumls rreth pyllit Mercadante do ti jepej statusi i peizazhit teuml mbrojtur dhe
si i tilleuml do ti neumlnshtrohej dispozitave teuml Ligjit nr 14971939 i cili vendosi autorizim teuml
detyruesheumlm paraprak ministror peumlr leumlshimin e lejeve teuml ndeumlrtimit Komuna e Cassano
delle Murge sfidoi Dekretin Ministerial para Gjykateumls Administrative teuml Pulias dhe me
njeuml vendim teuml dateumls 10 mars 1993 pjeseumlrisht miratoi ankeseumln Neuml bazeuml teuml atij vendimi
toka e mbuluar nga plani i ankuesit nuk ishte meuml subjekt i kufizimeve teuml peizazhit Peumlr
meuml tepeumlr neuml teuml njeumljteumln koheuml dy ligje kishin hyreuml neuml fuqi Ligjit nr 4311985 i kishte
dheumlneuml rajoneve kompetenca ekskluzive legjislative neuml fusheumln e mbrojtjes seuml peizazhit
dhe Ligji Rajonal 301990 sipas teuml cilit toka ngjitur me pyjet futej neuml kategorineuml e
tokave neumlnshtrohen kufizimeve teuml peizazhit dhe qeuml keumlrkojneuml autorizim nga Rajoni me
peumlrjashtim teuml rasteve kur plani i zhvillimit ishte miratuar para 6 qershorit 1990 Neumln
efektin e kombinuar teuml keumltyre ligjeve planet peumlr tu miratuar pas keumlsaj date duhej teuml
merrnin njeuml opinion teuml favorsheumlm nga komiteti peumlrkateumls rajonal
Neuml vitin 1993 ankuesi i paraqiti komuneumls seuml Cassano delle Murge njeuml variant teuml planit
teuml miratuar neuml vitin 1984 Dosja e leumlndeumls tregon se variant i ri ishte i nevojsheumlm sepse
plani origjinal kishte peumlrfshireuml aksidentalisht njeuml zoneuml qeuml peumlrmbante njeuml ujeumlsjelleumls
Prandaj ishte e nevojshme teuml zvogeumllohej madheumlsia e projektit peumlr 3917 metra katroreuml
Peumlr meuml tepeumlr pronareumlt e parcelave fqinje kishin vendosur teuml mos vazhdonin me
181
projektin prandaj duhej teuml modifikohej veccedilaneumlrisht aty ku ishin planifikuar ndeumlrtimet
Ky variant i planit u miratua nga komuna e Cassano delle Murge meuml 30 maj 1994 Meuml
19 gusht 1994 ankuesi lidhi njeuml marreumlveshje zhvillimi me komuneumln dhe si rezultat
mori edhe lejet e ndeumlrtimit Meuml 21 maj 2007 komuna leumlshoi njeuml certifikateuml peumlr efektin
qeuml teuml gjitha ndeumlrtesat e ndeumlrtuara nga ankuesi para 30 shtatorit 2004 ishin neuml pajtim me
legjislacionin e peisazhit
Neuml vazhdimeumlsi u inician procedura penale ndaj ankuesit peumlr zhvilim dhe ndeumlrtim pa
leje Neuml njeuml aktgjykim teuml 1 qershorit 1998 Gjykata e Rrethit Acquaviva delle Fonti vuri
neuml dukje se aplikanti kishte ndeumlrtuar shtateumlmbeumldhjeteuml blloqe banimi neuml peumlrputhje me
variantin e miratuar neuml vitin 1994 dhe lejet e ndeumlrtimit teuml leumlshuara nga komuna
Megjithateuml gjykata konsideroi se ky variant nuk ishte thjesht njeuml modifikim i projektit
teuml vitit 1984 por njeuml plan i ri zhvillimi i cili duhej teuml ishte neuml peumlrputhje me dispozitat qeuml
kishin hyreuml neuml fuqi Duke qeneuml se dispozitat neuml fjaleuml keumlrkonin njeuml mendim teuml favorsheumlm
nga komiteti rajonal peumlrgjegjeumls peumlr planifikimin e qytetit dhe se ankuesi nuk kishte
aplikuar peumlr njeuml mendim teuml tilleuml lejet e ndeumlrtimit teuml leumlshuara nga komuna duhej teuml
konsideroheshin si jo valide Duke marreuml parasysh rrethanat lehteumlsuese gjykata
vendosi njeuml denim me burg neumlnteuml muaj dhe njeuml gjobeuml peumlr ankuesin dhe urdheumlroi
konfiskimin neuml dobi teuml komuneumls teuml tokeumls dhe ndeumlrtesave teuml mbuluara nga plani
zhvillimor i kontestuar
Ankuesi parashtroi ankeseuml ndaj ndaj keumltij vendimi praneuml Gjykata seuml Apelit e Barit e
cila me njeuml aktgjykim teuml dateumls 22 janar 2001 lejoi ankeseumln e ankuesit dhe e liroi ateuml neuml
bazeuml teuml meritave Gjykata konsideroi se kishte veteumlm njeuml plan zhvillimi i cili ishte
autorizuar neuml vitin 1984 dometheumlneuml shumeuml koheuml peumlrpara hyrjes neuml fuqi teuml dekretit
ministror teuml vitit 1985 dhe Ligjit nr 4311985 Ajo konstatoi se neuml vitin 1994 ankuesi
kishte paraqitur njeuml ndryshim teuml thjeshteuml neuml planin e miratuar tashmeuml Prandaj toka e
ankuesit nuk ishte mbuluar nga masa e mbrojtjes seuml peizazhit dhe nuk kishte pasur
zhvillim teuml paligjsheumlm teuml tokeumls Ky vendim u apelua nga Prokurori publik dhe avokati
shteteumlror apeluan Si rezultat neuml njeuml aktgjykim teuml dheumlneuml meuml 17 maj 2002 Gjykata e
Kasacionit prishi vendimin e kundeumlrshtuar dhe e ktheu ccedileumlshtjen peumlr rishqyrtim Gjykata
e Apelit teuml Bari me njeuml aktgjykim teuml ri teuml dateumls 5 maj 2003 deumlnoi ankusin peumlr
zhvillimin e paligjsheumlm teuml tokeumls me arsyetimin se varianti i planit zhvillimor peumlrbeumlnte
njeuml plan teuml ri dhe teuml veccedilanteuml
Procedurat vashduan seumlrish duke u kthyer mbrapa nga Gjykata e Kasacionit te Gjykata
e Apelit neuml Bari edhe peumlr njeuml hereuml tjeteumlr deri sa meuml 23 marsit 2006 Gjykata e Apelit
Bari ndeumlrpreu procedureumln peumlr shkak se veprat penale ishin ndaluar qeuml nga fundi i vitit
2002 Vendim i cili u apelua seumlrish Peumlrfundimisht me njeuml aktgjykim teuml 11 qershorit
2008 teuml depozituar neuml regjisteumlr meuml 1 tetor 2008 Gjykata e Kasacionit hodhi poshteuml
ankeseumln e ankuesit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls duke u mbeumlshtetur neuml argumentin se
njeuml deumlnim penal i ishte shqiptuar ndaj tij edhe pse ai nuk ishte deumlnuar peumlr ndonjeuml vepeumlr
penale Ai vuri neuml dukje se sipas ligjit Italian ndjekjet penale nuk mund teuml sillen neumlse
vepra penale neuml fjaleuml nuk ishte e ndaluar Neuml rastin neuml fjaleuml sipas vepra ishte ndaluar qeuml
nga gushti i vitit 2001 megjithateuml procedurat penale ndaj kishin vazhduar deri neuml vitin
182
2008 peumlr qeumlllimin e veteumlm teuml vendosjes seuml njeuml gjobe Andaj ankuesi pretendoi shkelje teuml
Nenit 7 teuml konventeumls si rezulta ti konfiskimit teuml proneumls seuml tij duke u bazuar neuml ateuml se
kjo gjobeuml ishte dheumlneuml pa pasur bazeuml neuml njeuml vendim gjyqeumlsor
Peumlr meuml tepeumlr ankuesi peumlrseumlriti se plani i zhvillimit teuml tokeumls ishte autorizuar nga komuna
e Cassano delle Murge se ai kishte ndeumlrtuar baneseumln neuml peumlrputhje me lejet e ndeumlrtimit
teuml leumlshuara atij dhe se ai ishte siguruar se plani i tij ishte neuml peumlrputhje me dispozitat e
aplikueshme Sipas tij sjellja e autoriteteve para seuml gjithash duke autorizuar dhe madje
duke inkurajuar projektin e ndeumlrtimit dhe pastaj duke ndryshuar rreumlnjeumlsisht qeumlndrimin e
tyre pas lejimit teuml peumlrfundimit teuml puneumls ishte shumeuml e diskutueshme Seuml fundi ankuesi
vuri neuml dukje se fakti qeuml fqinjeumlt e tij kishin vendosur teuml mos vazhdonin me planin e
zhvillimit ishte e pareumlndeumlsishme neumlse veteuml plani ishte ne harmoni me ligjin kombeumltar
Ndeumlrsa Qeveria e Italiseuml para seuml gjithash vuri neuml dukje se pas gjetjes seuml shkeljes neuml
aktgjykimin Sud Fondi39 Gjykata Kushtetuese40 kishte vendosur qeuml ligji kombeumltar
duhet teuml interpretohej neuml peumlrputhje me Konventeumln dhe se sipas parimeve teuml peumlrcaktuara
neuml aktgjykimin Sud Fondi konfiskimi nuk mund teuml zbatohet automatikisht pas
zhvillimit teuml paligjsheumlm teuml tokeumls pa marreuml parasysh peumlrgjegjeumlsineuml peumlr faktet Peumlr meuml
tepeumlr ligji nr 102 dateuml 3 gusht 2009 kishte paraqitur njeuml procedureuml peumlr heqjen e
masave teuml konfiskimit dhe peumlrcaktimin e kushteve peumlr kompensimin e personave qeuml
kaneuml peumlsuar konfiskim teuml papajtuesheumlm me Konventeumln
Qeveria pastaj veumlrejti se sipas ligjit Italian gjykatat ende e konsideronin konfiskimin e
kontestuar si njeuml sanksion administrativ Peumlr keumlteuml arsye vendosja e keumltij sanksioni neuml
rastin neuml fjaleuml ishte neuml peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventeumls Ndryshe nga Sud Fondi neuml
rastin konkret paditeumlsi nuk ishte liruar neuml bazeuml teuml meritave por kishte peumlrfituar nga njeuml
vendim peumlr teuml mos ndjekur penalisht sepse vepra ishte beumlreuml e ndaluar Qeveria
parashtroi se parashtruesi i keumlrkeseumls mund teuml kishte hequr doreuml nga zbatimi i afatit
kohor dhe keumlrkoi nga gjykata teuml vendoste rastin sipas kushteve teuml Nenit 129 amp 2 teuml
KPrPenale Neuml teuml gjitha rastet duke iu referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls seuml
Kasacionit (aktgjykimi 5857 dateuml 16 shkurt 2011) Qeveria theksoi se rasti i ccedileumlshtjes
nuk ishte ndaluar para fillimit teuml procedureumls penale e cila vuri neuml dukje ligjshmeumlrineuml e
sanksionit teuml vendosur Sipas Qeveriseuml ankuesi ishte neuml dijeni teuml ekzistenceumlns seuml
kufizimeve teuml peizazhit andja Neni 7 i Konventeumls nuk ishte shkelur sepse dispozitat e
aplikueshme ishin teuml arritshme dhe teuml parashikueshme dhe si pasojeuml edhe deumlnimi ishte
prandaj njeuml pasojeuml e parashikueshme
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit Gjykat arikujton se neuml rastin Sud Fondi kishte
gjetur se peumlrmbarimi i njeuml urdhri teuml konfiskimit pa ndonjeuml bazeuml ligjore pavareumlsisht nga
lirimi i shoqeumlrive ankuese eumlshte arbitrare dhe neuml kundeumlrshtim me Nenin 7 teuml
Konventeumls Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat kundeumlr ankuesit ishin ndeumlrprereuml me
arsyetimin se ndjekja penale e vepreumls penale teuml zhvillimit teuml paligjsheumlm teuml tokeumls ishin
ndaluar megjithateuml atij i ishte shqiptuar deumlnim penal peumlrkateumlsisht ishte realizuar
konfiskimin i strukturave dhe tokave teuml prekura nga planin zhvillimor i paligjesheumlm
39 Sud Fondi srl dhe teuml tjereumlt kundeumlr Italiseuml nr 7590901 20 janar 2009 40 Aktgjykimi nr 239 2009
183
Gjykata duhet teuml marreuml neuml konsiderateuml neumlse shqiptimi i njeuml deumlnimi teuml tilleuml eumlshteuml neuml
peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventeumls
Seuml pari Gjykata veumlren se sipas kushteve teuml zbatueshme dispozita qeuml parasheh se ldquo
konfiskimi i ndeumlrtesave teuml paligjshme eumlshteuml i autorizuar kur gjykatat penale kaneuml
nxjerreuml njeuml vendim final qeuml peumlrcakton natyreumln e paligjshme teuml zhvillimit neuml fjaleuml Kjo
dispoziteuml megjithte nuk e specifikon se vendimi peumlrfundimtar duhet teuml jeteuml deumlnim
Gjykatat vendore e interpretuan keumlteuml dispoziteuml neuml ateuml ateuml formeuml qeuml u lejonte atyre teuml
vendosnin sanksionin pa njeuml deumlnim per se dhe e konsideronin ateuml si njeuml sanksion
administrativ Gjykata veumlren seuml neuml neuml lidhje me keumlteuml vlen njeuml parimi i teuml drejteumls seuml
brendshme sipas teuml cilit i pandehuri nuk mund teuml ndeumlshkohet pa njeuml denim Neuml veccedilanti
asnjeuml deumlnim nuk mund teuml vendoset kur vepra penale eumlshteuml e ndaluar nga ligji Peumlr meuml
tepeumlr interpretimi i aplikuesheumlm i dispozitave nga gjykatat kombeumltare ishte e deumlmshme
peumlr teuml pandehurin
Seuml dyti Gjykata deumlshton teuml shoheuml se si ndeumlshkimi i njeuml teuml pandehuri teuml cilit gjykimi nuk
i ka rezultuar neuml njeuml deumlnim mund teuml jeteuml neuml peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventes
dispoziteuml e cila peumlrcakton qarteuml parimin e ligjshmeumlriseuml neuml ligjin penal Duke pasur
parasysh se askush nuk mund teuml shpallet fajtor peumlr njeuml vepeumlr penale qeuml nuk eumlshteuml e
parashikuar me ligj dhe qeuml askush nuk mund teuml peumlsojeuml njeuml gjobeuml qeuml nuk eumlshteuml e
parashikuar me ligj pasoja e pareuml eumlshteuml qartazi ndalimi i gjykatave vendore nga
interpretimi i ligjit neuml meumlnyreuml teuml gjereuml e qeuml eumlshteuml e deumlmshme peumlr teuml paditurit peumlrndryshe
ai ose ajo mund teuml deumlnohet peumlr sjellje qeuml nuk eumlshteuml peumlrcaktuara neuml ligj si kundeumlrvajtje
Njeuml pasojeuml tjeteumlr e reumlndeumlsiseuml madhore rrjedh nga parimi i ligjshmeumlriseuml neuml teuml drejteumln
penale peumlrkateumlsisht ndalimi i deumlnimit ndaj njeuml personi ku vepra eumlshteuml kryer nga njeuml
tjeteumlr Gjykata e ka shqyrtuar meuml pareuml keumlteuml ccedileumlshtje nga keumlndveumlshtrimi i Neni 6 sect 2 i
Konventeumls Peumlrkateumlsisht neuml rastin e AP MP dhe TP kundeumlr Zvicreumls41 ishin njeuml
numeumlr i trasheumlgimtareumlve teuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale teuml kryer nga i ndjeri Gjykata
konsideroi se sanksioni penal i vendosur ndaj trasheumlgimtareumlve peumlr mashtrim tatimor i
atribuohet teuml vdekurit dhe se peumlrgjegjeumlsia penale e te vdekurit nuk mudn te bartet ndaj
trashegmitareve Duke pasur parasysh lidhjen ndeumlrmjet Neneve 6 sect 2 dhe 7 sect 1 teuml
Konventeumls42 Gjykata konsideron se rregulli i cituar meuml larteuml eumlshteuml gjithashtu i vlefsheumlm
nga keumlndi i Nenit 7 teuml Konventeumls i cili keumlrkon qeuml askush nuk mund teuml konsiderohet
fajtor peumlr njeuml vepeumlr penale teuml kryer nga njeuml tjeteumlr Ndeumlrsa eumlshteuml e veumlrteteuml se dikush duhet
teuml jeteuml neuml gjendje neuml ccedildo koheuml teuml konstatojeuml ccedilfareuml eumlshteuml e lejuar dhe ccedilfareuml eumlshteuml e
ndaluar neumlpeumlrmjet ligjeve teuml qarta dhe teuml holleumlsishme as nuk mund teuml peumlrfytyrohet njeuml
sistem me teuml cilin mund teuml jeteuml njeuml ndeumlshkim i imponuar njeuml personi i cili eumlshteuml provuar
i pafajsheumlm ose neuml ccedildo rast neuml respektimi i teuml cileumlve asnjeuml peumlrgjegjeumlsi penale nuk eumlshteuml
veumlrtetuar me gjetjen e fajit Neuml rastin neuml fjaleuml deumlnimi penal i cili ishte shqiptuar
ankuesit peumlrkundeumlr faktit se vepra penale ishte ndaluar dhe peumlrgjegjeumlsia e tij penale
nuk ishte themeluar neuml njeuml vendim peumlr fajin e tij eumlshteuml i papajtuesheumlm me parimin se
veteumlm ligji mund teuml peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe teuml peumlrshkruajeuml njeuml gjobeuml teuml cileumln Gjykata
ka qarteumlsuar seuml fundmi dhe qeuml eumlshteuml njeuml pjeseuml peumlrbeumlreumlse e parimit teuml ligjshmeumlriseuml teuml
peumlrcaktuar neuml Nenin 7 teuml Konventeumls Rrjedhimisht ndeumlshkimi neuml fjaleuml ndaj ankuesit
41 AP MP dhe TP kundeumlr Zvicreumls 29 Gusht 1997 Reporter e Aktgjykimeve dhe Vendimeve 1997-V 42 Guzzardi kundeumlr Italiseuml 6 neumlntor 1980 sect 100 Seria A nr 39
184
nuk ishte i peumlrcaktuar me ligj dhe per qeumlllimet e Nenit 7 teuml Konventeumls eumlshteuml arbitrar
Prandaj Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
Ankuesi u ankua peumlr paligjshmeumlrineuml dhe natyeumln joproporcionale ti konfiskimit teuml
proneumls seuml tij duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 Neuml lidhje
me keumlteuml Gjykata rikujtoi se neuml rastin e cituar meuml larteuml Sud Fondi konfiskimi i tokeumls
kontestuese dhe ndeumlrtesave neuml proneumlsi teuml kompaniseuml ankuese peumlrbeumlnin njeuml ndeumlrhyrje neuml
geumlzimin e teuml drejteumls peumlr respektim teuml pasuriseuml
Gjykata peumlrseumlrit qeuml Neni 1 i Protokollit 1 mbi teuml gjitha keumlrkon qeuml ccedildo ndeumlrhyrje nga njeuml
autoritet publik neuml geumlzimin e proneumls duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me ligjin Nga kjo rrjedh
se nevoja peumlr teuml konstatuar neumlse eumlshteuml arriteuml ekuilibri neuml mes teuml njeuml teuml drejte dhe
keumlrkesave teuml interesit teuml peumlrgjithsheumlm teuml komunitetit dhe keumlrkesat e mbrojtjes seuml
individit si e drejte themelore43 beumlhen teuml reumlndeumlsishme veteumlm sapo teuml veumlrtetohet se
ndeumlrhyrja e kundeumlrshtuar e ploteumlson keumlrkeseumln e ligjshmeumlriseuml dhe nuk ishte arbitrare
Gjykata tashmeuml ka theksuar se vepra penale neuml lidhje me teuml cileumln konfiskimi u vendos
ndaj ankuesit nuk ishte parashikuar me ligj brenda kuptimit teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
dhe ishte arbitrare Prandaj Gjykata gjen se ndeumlrhyrja me teuml drejteumln e ankuesit peumlr
geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml tij ishte neuml kundeumlrshtim me keumlrkesat e ligjshmeumlriseuml dhe
ishte arbitrare dhe se si rezultat ka shkelje e Nenit 1 teuml Protokollit nr 1
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls dhe se si rezultat gjithashtu shkelje
teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
43 Sporrong dhe Loumlnnroth kundeumlr Suediseuml 23 shtator 1982 sect 69 Seria A nr 52 dhe Ish - Mbreti i Greqiseuml
dhe teuml tjereumlt kundeumlr Greqiseuml [DhM] nr 2570194 sect 89 KEDNJ 2000-XII
185
Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml - 1430788
23 maj 1993 [Dhoma]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 7
Pretendim se deumlnimi peumlr njeuml vepeumlr e cila nukishte qartazi e peumlrcaktuar neuml ligj peumlrbeumlnte
shkelje teuml seuml drejteumls nuk ka shkelje
Neni 9
Shkelje e teuml drejteumls peumlr manifestim teuml liriseuml fetare si pasojeuml e arrestimit me rastin e
tentimit teuml bindjes seuml fqinjit peumlr konvertim ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile liri fetare konvertim e drejteuml proselitizmit predikim vepeumlr penale
krishtereuml jehovaj ndalim me ligj
Ankuesi z Minos Kokkinakis shteteumlsi greke
Faktet e rastit
Ankuesi biznesmen i daleuml neuml pension ka lindur meuml 1919 neuml njeuml familje teuml besimit
ortodoks I shndeumlrruar neuml deumlshmitar teuml Jehovait neuml mosheumln 16 vjeqare ai ka qeneuml i
arrestuar meuml se gjashteumldhjeteuml hereuml peumlr proselitizeumlm Peumlrveccedil keumlsj ai ka qeneuml i internuar
dhe burgosur disa hereuml
Meuml 2 mars 1986 ai dhe gruaja e tij shkuan neuml shteumlpineuml e znj Kyriakaki e krishtereuml
ortodokse neuml Sitia (Kreteuml) ku pateumln me teuml njeuml bisedeuml gjateuml seuml cileumls z Kokkinakis u
peumlrpoq ta konvertojeuml ateuml sidomos duke i lexuar disa pasazhe teuml librave si dhe duke i
ofruar asaj shumeuml libra teuml tjereuml Bashkeumlshorti i znj Kyrikaki lajmeumlroi policineuml e cila e
arrestoi dhe i vendosi neuml gjendje arresti bshkeumlshorteumlt Kokkinakis Teuml dy u akuzuan peumlr
akte proseltizm teuml ndaluara nga Neni 4 i Ligjit 1363 teuml vitit 1938 i cili ishte miratuar
gjateuml diktatureumls Metaxas (1936-1940) Meuml 20 mars 1986 Gjykata Penale e Lasithit i
deumlnoi me kateumlr muaj heqje lirie secilin teuml konvertuesheumlm neuml 400 dhrahmi peumlr diteuml
heqje lirie dhe njeuml gjobeuml prej 10000 dhrahmish Meuml 17 mas 1987 Gjykata e Apelit teuml
Kreteumls e mbledhur me keumlrkeseuml teuml teuml deumlnuarve e konsideroi teuml pafajshme znj
Kokkinakis por konfirmoi fajeumlsineuml e bashkeumlshortit teuml saj teuml cilit gjykata ia reduktoi
deumlnimin me heqje lirie neuml tre muaj dhe e konvertoi neuml njeuml sanksion pasuror prej 400
dhrahmish peumlr heqje lirie Ankuesi iu drejtua Kasacionit por keumlrkesa iu hodh poshteuml neuml
prill 1988
Simbol i ruajtjes dhe kultureumls greke gjateuml afro kateumlr shekujsh teuml pushtimit osman Kisha
ortodokse lindore e Krishterimit ka mareuml pjeseuml aktivisht neuml lufteumlrat e popullit grek peumlr
emancipimin e tij deri neuml njeuml shkalleuml teuml atilleuml sa ekziston njeuml fareuml identifikimi i
helenizmit neuml ortodoksineuml Kushtetutat e njeumlpasnjeumlshme greke i atribuuan Kisheumls neuml
fjaleuml njeuml karakter ldquodominuesrdquo Duke peumlrfaqeumlsuar shumiceumln deumlrrmuese teuml popullsiseuml ajo
misheumlron sipas saj sipas ligjit dhe sipas faktit besimin e veteuml shtetit duke marreuml
peumlrsipeumlr nga ana tjeteumlr edhe njeuml numeumlr teuml mireuml teuml funksionesh teuml karakterit administrativ
apo edukativ Kushtutat e viteve 1844 1864 1911 dhe 1952 e ndalonin ldquoproselitizmin
186
dhe cdo lloj ndeumlrhyrjeje tjeteumlr kundeumlr feseuml dominueserdquo Ndeumlrsa Kushtetuta e vitit 1975
e ndalon oselitizmin keumlteuml hereuml neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjithhme ai ka teuml beumljeuml me ldquocdo fe teuml
njohurrdquo do teuml thoteuml dogmat e teuml cileumls nuk janeuml teuml pranuara nga kishat e krishtera dhe qeuml
nuk u imponon atyre qeuml nuk besojneuml asnjeuml besim sekret
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Neuml keumlrkeseumln e tij teuml 22 gushtit 1988 drejtuar Komisionit ankuesi pretendoi se deumlnimi i
tij peumlr proselitizeumlm mohonte teuml drejtat e garantuara nga Nenet 7 9 dhe 10 teuml Konventeumls
Ai gjithashtu iu referua Neneve 5 sect 1 dhe 6 sectsect 1 dhe 2 teuml Konventeumls
Meuml 7 dhjetor 1990 Komisioni e pranoi keumlrkeseumln me peumlrjashtim teuml pretendimeve qeuml
kishin teuml beumlnin me Nenet 5 dhe 6 Neuml raportin e tij teuml 3 dhjetorit 1991 ai hartoi
mendimin sipas teuml cilit nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 qeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 9
dhe se nuk shtrohej asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml neumln keumlndveumlshtrimin e Nenit 10
Neuml lidhje me Nenin 9 teuml Konventeumls ankuesi pohoi se ligji grek ishte neuml kundeumlrshtim
me teuml drejteumln e secilit peumlr teuml manifestuar feneuml e tij neuml peumlrgjitheumlsi neuml bazeuml teuml asaj qeuml
deklarata e besimit neuml kundeumlrshtim me besimin ortodoks grek mund teuml shkaktonte
ndjekje penale Peumlrveccedil keumlsaj e njeumljta e drejteuml peumlr teuml manifestuar njeuml besim fetar duhet teuml
ekzistojeuml neuml ccedildo shoqeumlri tolerante demokratike Qeveria greke u peumlrgjigj neuml bazeuml teuml asaj
qeuml megjitheumlse nuk u pretendua se ligjet greke qeuml ndalonin prozelitizmin ishin neuml
kundeumlrshtim me Nenin 9 teuml Konventeumls ligjet synonin teuml mbronin besimin mbizoteumlrues
grek dhe prandaj ishin teuml domosdosheumlm
Neuml lidhje me Nenin 7 teuml Konventeumls ankuesi ka pohuar se dispozitat e ligjit grek neuml
lidhje me vepreumln penale teuml proselitizmit ishin shumeuml teuml paqarta peumlr teuml krijuar njeuml vepeumlr
penale teuml definuar siccedil duhet Veccedilaneumlrisht formulimi qeuml peumlrcaktonte aktin e vepreumls
penale duke filluar me fjaleumln veccedilmas krijoi njeuml listeuml teuml paploteuml dhe teuml padefinuar teuml
veprimeve teuml mundshme qeuml shkaktojneuml vepreumln penale Peumlr meuml tepeumlr dispozita neuml
peumlrdorimin e fjaleumlve peumlrpjekje dhe indirekte krijoi njeuml vepeumlr penale ku nuk kishte
aktivitet neuml peumlrputhje me definicionin actus reus (megjithateuml teuml paqarteuml) Qeveria greke
u peumlrgjigj duke parashtruar se ligji ishte i qarteuml neuml lidhje me elementet themelore teuml
vepreumls penale Dometheumlneuml vepra keumlrkoi qeuml njeuml individ me njeuml besim fetar teuml ndeumlrmarreuml
hapa peumlr teuml minuar neuml meumlnyreuml teuml papranueshme ato teuml njeuml tjetri Prania e njeuml liste jo-
shteruese teuml metodave teuml mundshme me teuml cilat kjo mund teuml ndodhte nuk krijoi
pasiguri
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml lidhje me Nenin 9 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe
e feseuml peumlrfaqeumlson njeuml prej themeleve teuml njeuml ldquoshoqeumlrie demokratikerdquo sipas kuptimit teuml
Konventeumls Ajo renditet ndeumlrmjet elementeve thelbeumlsore teuml identitetit teuml besimtareumlve
dhe konceptit teuml tyre peumlr jeteumln por eumlshteuml gjithashtu edhe njeuml gjeuml e ccedilmuar peumlr ateisteumlt
anostikeumlt skeptikeumlt apo indiferenteumlt Neuml veccedilanti liria e feseuml neumlnkupton ateuml teuml
ldquomanifestimit teuml feseumlrdquo jo veteumlm neuml meumlnyreuml kolektive por edhe ldquoindividualishtrdquo dhe ldquoneuml
meumlnyreuml privaterdquo ajo neumlnkupton neuml vetvete kryesisht teuml drejteumln peumlr teuml provuar teuml bindeumlsh
fqinjin peumlr shembull me aneuml teuml njeuml ldquomeumlsimirdquo Karakteri themelor i teuml drejtave teuml
garntuar nga ana e Nenit 9 del neuml pah gjithashtu nga meumlnyra e formulimit teuml klauzoleumls
qeuml lidhet me kufizimin e tyre neuml ndryshim nga paragrafi i dyteuml i Nenve 8 10 dhe 11 qeuml
187
peumlrfshin teumlreumlsineuml e teuml drejtave teuml peumlrmendura neuml paragrafeumlt e tyre teuml para paragrafi i
dyteuml i Nenit 9 ka teuml beumljeuml vecse me ldquolirineuml peumlr teuml shfaqur feneuml ose bindjet e tijrdquo
Lidhur me rastin neuml fjaleuml gjykata shqyrton ndarasi neumlse kishte ndeumlrhyrje neumlse kjo
ndeumlrhyrje ishte e ligshme legjitime dhe e nevojshme Lidhur me pyetjen se a kishte
ndeumlrhyrje nga ana e shtetit deumlnimin e shpallur nga ana e Gjykateumls Penale teuml Lassthit i
ulur meuml pas nga ana e Gjykateumls seuml Apelit teuml Kreteumls Gjykata e analizoi si njeuml ndeumlrhyrje
neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml z Kokkinakis teuml ldquoliriseuml seuml shfaqjes seuml besimit ose bindjeve
teuml tijrdquo Si pasojeuml ccedileumlshtja relevante eumlshteuml neumlse kjo ndeumlrhyrje ishte e ligjshme Gjykata
konstatoi se gjuha e ligjeve nuk paraqet sakteumlsi absolute Peumlr shkak teuml nevojeumls peumlr teuml
shmangur ngurteumlsi teuml tepruar dhe peumlr trsquoiu peumlrshtatur ndryshimeve teuml rrethanave shumeuml
prej tyre peumlrdorin formula pak a shumeuml teuml peumlrgjithshme interpretimi dhe zbatimi i teuml
cilave varet nga ana e praktikeumls Neuml rastin neuml fjaleuml Neni 4 i Ligjit nr 1363 teuml vitit 1938
ishte ploteumlsuar nga njeuml jurisprudenceuml e qeumlndrueshme e juridiksioneve greke
jurisprudenceuml qeuml ishte botuar gjithandej
Sa i peumlrket legjitimitetit duke marreuml parasysh rrethanat e ccedileumlshtjes dhe kushtet aktuale teuml
vendimeve teuml gjykatave peumlrkateumlse Gjykata konsideron se masa e kundeumlrshtuar ishte neuml
ndjekje teuml njeuml qeumlllimi legjitim sipas Nenit 9 sect 2 teuml Konventeumls peumlrkateumlsisht mbrojtja e teuml
drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve ashtu siccedil kishte arsyetuar qeveria Tutje Gjykata ka
konsideruar vazhdimisht se njeuml margjineuml e caktuar vlereumlsimi duhet ti lihet Shteteve
Kontraktuese neuml vlereumlsimin e ekzistenceumls dhe shtrirjes seuml domosdoshmeumlriseuml seuml njeuml
ndeumlrhyrjeje por kjo kufizim eumlshteuml subjekt i mbikeumlqyrjes evropiane duke peumlrfshireuml edhe
legjislacionin dhe vendimet qeuml e zbatojneuml ateuml madje edhe ato teuml dheumlna nga njeuml gjykateuml
e pavarur Detyra e Gjykateumls eumlshteuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse masat e marra neuml nivel kombeumltar
janeuml justifikuar neuml parim dhe proporcionalisht
Sipas Gjykateumls eumlshteuml e domosdoshme teuml beumlhet dallimi ndeumlrmjet deumlshmiseuml seuml krishtereuml
dhe proselitizmit abuziv I pari korrespondon evangjelizimit teuml veumlrteteuml i dyti
peumlrfaqeumlson shtrembeumlrimin ose deformimin e tij dhe nuk peumlrputhet me respektimin e
duhur ndaj liriseuml seuml mendimit teuml ndeumlrgjegjes dhe feseuml teuml tjetrit Kriteret e pranuara neuml
fusheumln e proselitizmit nga ana e legjislatorit grek do teuml mund teuml konsideroheshin si teuml
pranueshme deri neuml maseumln qeuml ato do teuml kishin peumlr synim teuml ndalonin veteumlm
proselitizmin abuziv peumlrkufizimi i teuml cilit neuml parim nuk shtrohej si ccedileumlshtje neuml rastin neuml
fjaleuml
Gjykata vuri neuml dukje nga ana tjeteumlr se juridiksioni grek kaneuml vendosur peumlr
peumlrgjegjeumlsineuml e ankuesit peumlr arsye qeuml kufizoheshin veteumlm neuml ripeumlrseumlritjen e termave teuml
Nenit 4 teuml ligjit nr 1363 euml vitit 1938 pa sakteumlsuar neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme se neuml
lidhje me ccedilfareuml i deumlnuari kishte beumlreuml peumlrpjekje peumlr ta bindur fqinjin e tij me mjete
abuzive Asnjeuml prej fakteve qeuml ato kaneuml ndeumlrlidhur nuk lejon ankuesin teuml justifikohet
me njeuml nevojeuml sociale imperative Andaj si peumlrfundim Gjykata gjen se ka pasur shkelje
teuml Nenit 9
Neuml lidhje me Nenin 7 teuml Konventeumls gjykata theksoi se ky nen nuk kufizohet neuml
ndalimin prapaveprues teuml seuml drejteumls penale neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Ai shpall gjithashtu
neuml meumlnyreuml meuml teuml peumlrgjithshme parimin e ligjshmeumlriseuml qeuml thoteuml se veteumlm ligji mund teuml
peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe teuml peumlrshkruajeuml njeuml deumlnim (nullum crimen nulla poena sine
lege) dhe parimin se ligji penal nuk duhet teuml interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm teuml njeuml teuml
akuzuari peumlr shembull me analogji Prej keumlsaj rezulton qeuml njeuml shkelje duhet teuml jeteuml e
188
peumlrcaktuar neuml meumlnyreuml teuml qarteuml nga ligji Ky kusht eumlshteuml i keumlnaqur kur individi mund teuml
dijeuml nga formulimi i dispoziteumls peumlrkateumlse dhe neumlse eumlshteuml e nevojshme me ndihmeumln e
interpretimit teuml gjykatave sanksionin peumlr teuml cilin veprimet dhe mosveprimet do ta beumljneuml
peumlrgjegjeumls
Neuml rastin neuml fjaleuml ankuesi mund teuml dinte duke u nisur nga gjuha e Nenit 4 teuml ligjit 1363
teuml vitit 1938 se mund teuml ishte peumlrgjegjeumls penalisht peumlr njeuml veprim teuml tilleuml Duke u
bazuar neuml keumlteuml Gjykata vie neuml peumlrfundim qeuml nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
Duke pasur parasysh vendimin e saj neuml lidhje me Nen 9 Gjykata nuk vlereumlsoi seuml ishte e
nevojshme qeuml teuml shqyrtonte ankesat e formuluara peumlr shelje teuml Nenit 10 dhe 14 teuml
kombinuar me Nenin 9 teuml Konventeumls
Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata caktoi se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml
ankuesin brenda tre muajve 400000 dhrahmi neuml lidhje me deumlmin jomaterial dhe
2789500 dhrahmi neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 9 ndeumlrsa nuk gjen shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
Gjykata gjithashtu vendosi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet rasti sipas Nenit 10
ose sipas Nenit 14 teuml marreuml seuml bashku me Nenin 9 [me 6 vota peumlr dhe 3 kundeumlr me 8
vota peumlr dhe 1 kundeumlr njeumlzeumlri]
189
Puhk kundeumlr Estoniseuml - 5510300
10 shkurt 2004 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 7
Pretendim peumlr shkelje teuml Nenit 7 si rezultat i aplikimit prapaveprues (retroaktiv) teuml ligjit
penal ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile kompani tatime falsifikim mospeumlrmbajtje e llogariseuml ndryshim
legjislacioni prapaveprim ndeumlshkim penal
Ankuesit z Rain Puhk shtetas estonez
Faktet e rastit
Ankuesi ka lindur neuml vitin 1970 dhe jeton neuml Tartu qytet neuml Estoni Neuml koheumln
relevante kur kaneuml ndodhur ngjarjet qeuml kaneuml ccediluar neuml keumlteuml rast ankuesi ishte pronar dhe
menaxher i kompaniseuml AS Maarja
Meuml 10 gusht 1995 policia e Tartu-s kishte nisur procedurat penale kundeumlr ankuesit me
akuza peumlr vepra tatimore sipas Nenit 148-1 dhe 148-7 teuml Kodit Penal Neuml proces teuml
hetimeve paraprake ankuesi ishte akuzuar tutje edhe me vepreumln e mosmbajtjes seuml
duhur teuml llogaritariseuml sipas Nenit 148-4 teuml Kodit Penal si dhe peumlr falsifikim teuml
dokumenteve
Meuml 6 tetor 1997 prokurori i Tartus kishte miratuar aktpadineuml dhe rasti i ishte deumlrguar
Gjykateumls seuml Qytetit Tartu Me njeuml vendim teuml 17 shkurtit 1999 Gjykata e Qytetit Tartu e
kishte shpallur fajtor ankuesin peumlr veprat sipas Nenit 148-1amp7 dhe deumlnuar me kateumlr vite
burgim Po ashtu e kishte shpallur ateuml fajtor peumlr vepreumln sipas Nenit 148-4 teuml Kodit dhe
deumlnuar me kateumlr muaj burgim Pasi kjo e fundit ishte bashkuar me veprat e para
Gjykata i kishte caktuar ankuesit deumlnimin me 4 vite burgim i cili ishte pezulluar peumlr tri
vite
Gjykata kishte gjetur se aplikimi i Nenit 148-1amp7 i Kodit Penal qeuml ishte neuml fuqi prej
13 janarit 1995 justifikohej neuml keumlteuml rast mbi bazeumln e deumlshtimi i ankuesit peumlr teuml paguar
taksat e keumlrkuara ishte i qeumlllimsheumlm dhe u vazhduesheumlm dhe se aktiviteti i tij penal
kishte vazhduar deri neuml tetor teuml vitit 1995
Sa i peumlrket mosmbajtjes seuml duhur teuml llogaritariseuml sipas Nenit 148-4 teuml Kodit Penal qeuml
ishte neuml fuqi nga 20 korriku 1993 Gjykata kishte veumlrejtur se kompania e ankuesit
kishte funksionuar nga 5 maji 1993 (kur ligji nuk ishte neuml fuqi) por megjithateuml
funksionimi i saj kishte zgjatur deri meuml 1 tetor 1993 pasi ligji tashmeuml kishte hyreuml neuml
fuqi Gjateuml keumlsaj periudhe nuk ka pas regjistrim teuml veprimtariseuml ekonomike dhe ka
qeneuml e pamundur qeuml teuml peumlrcaktohet rezultati i kompaniseuml teuml hyrat humbjet borxhet
apo pasuriteuml e kompaniseuml Sipas keumlsaj gjykate ankuesi gjithashtu nuk kishte ndjekur
rregullat dhe procedurat peumlr llogarimbajtje si dhe sigurim dhe ruajtje teuml dokumenteve
relevante ashtu siccedil keumlrkohej me dekretin e Qeveriseuml teuml 6 korrikut 1990 neuml lidhje me
organizimin e llogarimbajtjes seuml kompanive
190
Ankuesi e kishte apeluar vendimin e gjykateumls seuml qytetit Meuml 3 maj 1999 Gjykata e
Apelit kishte vendosur qeuml teuml leuml neuml fuqi vendimin e gjykateumls seuml qytetit Kjo gjykateuml
kishte gjetur se veprimet peumlr teuml cilat ankuesi ishte ngarkuar sipas Kodit Penal peumlrbeumlnin
vepra penale neuml vazhdimeumlsi
Edhe Gjykata Supreme e kishte hedhur poshteuml ankeseumln e ankuesit duke theksuar se
sipas parimeve teuml seuml drejteumls penale estoneze ligji qeuml duhej aplikuar ndaj njeuml vepre
penale ishte ligji qeuml kishte hyreuml neuml fuqi para peumlrfundimit teuml aktivitetit kriminal
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi ka ngritur pretendimin neuml keumlteuml rast se ai nuk mund teuml mbahet peumlrgjegjeumls sipas
Nenit 148-4 teuml Kodit Penal peumlr periudheumln para hyrjes seuml tij neuml fuqi Aplikimi nga ana e
gjykatave i konceptit teuml vepreumls penale neuml vazhdim u ka lejuar atyre shmangien nga
ndalimi i aplikimit retroaktiv teuml ligjit penal i cili ka hyreuml neuml fuqi meuml 20 korrik 1993 neuml
shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls
Tutje ankuesi ka argumentuar se para hyrjes neuml fuqi teuml ndryshimeve teuml tjera ligjore meuml
13 janar 1995 njeuml deumlnim penal mund teuml shqiptohej veteumlm neumlse ai meuml pareuml ka qeneuml
subjekt i procedurave administrative peumlr vepreumln e njeumljteuml Sidoqofteuml ai nuk ka pasur njeuml
deumlnim teuml tilleuml administrativ meuml pareuml Seumlrish aplikimi i konceptit teuml vepreumls penale teuml
vazhdueshme nuk e mbivlen (tejkalon) ndaleseumln e aplikimit retroaktiv teuml ligjit penal
Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se Neni 7 i Konventeumls nuk eumlshteuml ceumlnuar
Ndoneumlse kompania e ankuesit nuk posedonte ndonjeuml llogarimbajtje qeuml prej 5 majit
1993 kjo gjendje ka vazhduar edhe pas hyrjes neuml fuqi teuml Nenit 148-4 teuml Kodit Penal meuml
20 korrik 1993 Peumlr meuml tepeumlr sipas Qeveriseuml ankuesi kishte detyrim qeuml teuml mbante neuml
meumlnyr teuml duhur dheumlnat e llogariseuml edhe para asaj sipas njeuml dekreti teuml Qeveriseuml teuml dateumls
6 korrik 1990
Tutje Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se peumlrkundeumlr ngjashmeumlrive teuml pretenduara rasti
aktual eumlshteuml i ndrysheumlm prej rastit teuml meumlhersheumlm Veeber44 pasi neuml rastin konkret
shumica e veprimeve teuml ankuesit binin brenda periudheumls pas 20 korrikut 1993 nga e
cila dateuml e tutje rreziku i ndeumlshkimit penale ishte qartazi i parashikuesheumlm peumlr
ankuesin
Qeveria po ashtu i eumlshteuml referuar jurisprudenceumls seuml Gjykateumls Supreme teuml vendit neuml
lidhje me aplikimin dhe interpretimin e ligjit dhe njohjen e konceptit teuml krimit teuml
vazhduesheumlm ose teuml vepreumls penale neuml vazhdim
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata ka rikujtuar se garancioni i misheumlruar neuml Nenin 7 qeuml eumlshteuml njeuml element
thelbeumlsor i sundimit teuml ligjit zeuml njeuml vend teuml reumlndeumlsisheumlm neuml sistemin e mbrojtjes seuml teuml
drejtave teuml Konventeumls siccedil neumlnvizohet nga fakti se asnjeuml peumlrjashtim nuk lejohet sipas
Nenit 15 neuml koheuml lufte ose emergjence tjeteumlr publike Duhet konceptuar dhe aplikuar
ashtu siccedil rrjedheuml nga objekti dhe qeumlllimi neuml njeuml meumlnyreuml qeuml ofron mbrojtje efektive
kundeumlr ndjekjes gjykimit dhe deumlnimit arbitrar
Neuml pajtim me praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Neni 7 nuk kufizohet veteumlm neuml ndalimin
e aplikimit retroaktiv teuml seuml drejteumls penale neuml deumlm teuml teuml akuzuarit ai misheumlron meuml
44 Veeber kundeumlr Estoniseuml (no 2) nr 4577199 GjEDNj 2003-I
191
peumlrgjitheumlsisht parimin se veteumlm ligji e definon njeuml krim dhe e peumlrshkruan njeuml sanksion
(nullum crime nulla poena sine lege) dhe parimin se e drejta penale nuk duhet
interpretuar gjereumlsisht neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Nga keumlto parime del se njeuml vepeumlr penale
duhet teuml definohet qarteuml neuml ligj Kjo keumlrkeseuml ploteumlsohet kur individi e din fjaleumlformimin
e dispoziteumls relevante dhe neumlse ka nevojeuml me ndihmeumln e interpretimit teuml gjykateumls se
ccedilfareuml veprime dhe mosveprime e beumljneuml ateuml penalisht peumlrgjegjeumls
Neuml rastin konkret Gjykata ka veumlrejtur se ankuesi ishte deumlnuar neuml bazeuml teuml Nenit 148-4 teuml
Kodit Penal si rezultat i deumlshtimit peumlr teuml organizuar neuml meumlnyreuml adekuate llogarimbajtjen
neuml kompanineuml e tij gjateuml periudheumls seuml veprimtariseuml prej 5 majit 1993 deri meuml 1 tetor
1993
Gjykata veumlren se sipas dekretit teuml Qeveriseuml teuml 6 korrikut 1990 ankuesi keumlrkohej qeuml teuml
mbante llogarineuml e kompaniseuml seuml tij neuml meumlnyreuml teuml duhur gjateuml gjitheuml periudheumls seuml
funksionimit Sidoqofteuml peumlrgjegjeumlsia penale peumlr shkelje teuml rregullave peumlrkateumlse ishte
peumlrcaktuar veteumlm meuml 20 korrik 1993 kur Nenin 148-4 i Kodit Penal hyri neuml fuqi
Duke aplikuar ligjin penal ndaj sjelljes seuml ankuesit para dateumls seuml hyrjes seuml fuqi teuml ligjit
gjykatat vendore kishin gjetur se veprimi ishte pjeseuml e njeuml vepre penale teuml
vazhdueshme e cila kishte zgjatur edhe gjateuml periudheuml pas hyrjes neuml fuqi teuml dispoziteumls
relevante teuml ligjit
Ndoneumlse Gjykata e ka konsideruar teuml sakteuml se sjellja e ankuesit shtrihej kryesisht gjateuml
periudheumls pas 20 korrikut 1993 zgjatja e periudheumls ndaj teuml cileumls eumlshteuml aplikuar neuml
meumlnyreuml retroaktive nuk eumlshteuml vendimtare peumlr teuml shqyrtuar neumlse garancionet e Nenit 7 teuml
Konventeumls janeuml respektuar ose jo
Neuml fund Gjykata veumlren se jurisprudenca e gjykatave vendore teuml cileumls i eumlshteuml referuar
Qeveria neuml argumentet e saj lidhet me vitet 1997-1998 derisa ankesa e ankuesit ka teuml
beumljeuml me njeuml situateuml teuml para 20 korrikut 1993 Neuml mungeseuml teuml njeuml ligji peumlr peumlrgjegjeumlsineuml
penale si pasojeuml e mosorganizimit teuml duhur teuml llogarimbajtjes neuml kompani ankuesi nuk
do teuml mund teuml parashikonte rrezikun e ndeumlshkimit penal peumlr sjelljen e tij gjateuml asaj
periudhe Neuml keumlto rrethana Gjykata ka gjetur se gjykatat vendore teuml Estoniseuml kaneuml
aplikuar neuml meumlnyreuml retroaktive ligjin e vitit 1993 ndaj sjelljes e cila meuml pareuml nuk eumlshteuml
cileumlsuar vepeumlr penale Peumlr pasojeuml ka pas shkelje teuml Nenit 7(1) teuml Konventeumls Njeumlsoj
Gjykata ka gjetur se autoritetet estoneze kaneuml aplikuar neuml meumlnyreuml retroaktive ligjin e
vitin 1995 peumlr sjellje ose veprime teuml cilat meuml pareuml nuk peumlrbeumlnin vepeumlr penale
Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata urdheumlroi shtetin qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit 3000 EUR
si deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin jo-material dhe 1508 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet
gjyqeumlsore para Gjykateumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls mbi bazeumln e aplikimit retroaktiv
(prapaveprues) teuml ligjit penal [njeumlzeumlri]
192
Neni 8
E drejta per respektimin e jetes private dhe familjare
1 Cdokush ka teuml drejteumln e respektimit teuml jeteumls seuml tij private dhe familjare baneseumls dhe
korrespondenceumls seuml tij
2 Autoriteti publik nuk mund teuml ndeumlrhyjeuml neuml ushtrimin e keumlsaj teuml drejte peumlrvecse neuml
shkalleumln e parashikuar nga ligji dhe kur eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri
demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit publik sheumlndetit
ose moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve
193
Berrehab kundeumlr Holandeumls - 1073084
28 maj 1988 [Dhoma]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues si pasojeuml e deumlbimit nuk ka shkelje
Neni 8
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml private dhe familjare si pasojeuml e deumlbimit nga shteti ka
shkelje
Fjaleumlt kyccedile jeteuml familjare marteseuml divorc deumlbim shteteumlsi lejeqeumlndrim jasht-
martese
Ankuesit z Abdellah Berrehab (ankuesi i pareuml) shtetas Maroken dhe vajza e tij znj
Rebecca Berrehab (ankuesja e dyteuml) shtetase Holandeze
Faktet e rastit
Ankuesi i pareuml njeuml qytetar maroken i lindur neuml Marok neuml vitin 1952 ishte banor i
peumlrhersheumlm neuml Amsterdam neuml koheumln kur ai aplikoi neuml Komision Atij iu dha leja peumlr teuml
qeumlndruar neuml Holandeuml peumlr qeumlllimin e veteumlm teuml jeteseumls me gruan e tij holandeze znj
Kosher me teuml cileumln u martua neuml vitin 1978 Rebecca vajza e tyre lindi neuml vitin 1979
dhe ccedilifti meuml pas u shkuroreumlzua Kur Rebecca u lind babai dhe zonja Koster raneuml
dakord teuml siguroheshin qeuml feumlmija kishte kontakte teuml shpeshta dhe teuml rregullta me babain
e saj (vizita kateumlr hereuml neuml javeuml)
Neuml dhjetor teuml vitit 1979 keumlrkesa peumlr rinovimin e lejes seuml qeumlndrimit teuml ankuesit u
refuzua Gjithashtu keumlrkesa peumlr shqyrtimin e vendimit u refuzua nga Ministri i
Drejteumlsiseuml Ankesa e tij u hodh poshteuml nga Divizioni Gjyqeumlsor i Shtetit Raad van neuml
vitin 1983 neuml bazeuml teuml asaj se s11 (5) i Aktit peumlr teuml Huaj i vitit 1965 parashikonte
refuzimin peumlr teuml ripeumlrteumlrireuml njeuml leje qeumlndrimi peumlr arsye teuml interesit publik dhe kjo ishte e
justifikuar se ankuesi i pareuml nuk i ploteumlsonte kushtet e lejes seuml tij Raad van State
vlereumlsoi se peumlrmbushja e detyrimeve teuml tij ndaj vajzeumls seuml tij nuk i sheumlrbeu asnjeuml interesi
jeteumlsor kombeumltar dhe se keumlto detyrime ekzistonin pavareumlsisht nga vendbanimi i tij dhe
se kateumlr takime neuml javeuml nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml krijuar jeteuml familjare brenda
kuptimit teuml Nenit 8 Si pasojeuml ankuesi u deumlbua meuml pas peumlr neuml Marok
Ankuesit iu dha meuml voneuml njeuml vizeuml njeuml mujore peumlr Holandeumln dhe pas kthimit ai u
rimartua me znjKosher dhe iu dha leja peumlr teuml qeumlndruar neuml Holandeuml me qeumlllim qeuml teuml
jetonte me gruan e tij holandeze dhe teuml punonte gjateuml asaj kohe
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesit argumentojneuml se Neni 8 nuk supozon veteumlm bashkeumljeteseumln e peumlrhershme dhe
se vizita dhe mireumlmbajtja ishin faktoreuml qeuml duhet teuml merren parasysh Ankuesit po ashtu
argumentuan se vendimi peumlr teuml deumlbuar nuk ka ndjekur asnjeuml nga qeumlllimet legjitime teuml
renditura neuml Nenin 8 sect 2 dhe nuk ka promovuar mireumlqenien ekonomike teuml vendit
194
sepse e kaneuml penguar ankuesin qeuml teuml kontribuojeuml neuml shpenzimet e mbajtjen dhe
edukimin e vajzeumls seuml tij
Keumlrkesat e hyrjes neuml Holandeuml janeuml teuml peumlrcaktuara neuml Aktin peumlr teuml Huaj teuml vitit 1965 dhe
Qarkoren peumlr teuml huajt Sidoqofteuml eumlshteuml politikeuml holandeze qeuml teuml lejojeuml konsiderata
humanitare teuml domosdoshme peumlr teuml justifikuar njeuml leje qeumlndrimi teuml pavarur kjo politikeuml
peumlrdoret rralleuml Gjykata Evropiane vuri neuml dukje se Gjykata Hollandeze e Kasacionit
favorizon njeuml interpretim teuml gjereuml teuml jeteumls familjare ndeumlrkoheuml qeuml Divizioni Gjyqeumlsor i
Raad van State ka njeuml pikeumlpamje meuml teuml ngushteuml Vendimi neuml keumlteuml rast eumlshteuml neuml
peumlrputhje me rastet e meumlparshme para Raad van State por neuml njeuml vendim teuml fundit
(ateumlhere) duket se Raad van State do teuml miratojeuml teuml njeumljtin qeumlndrim si Gjykata e
Kasacionit ku eumlshteuml konstatuar se bashkeumljetesa nuk eumlshteuml conditio sine qua non e jeteumls
familjare peumlr qeumlllimet e Nenit 8 teuml Konventeumls
Qeveria holandeze argumentoi se asgjeuml nuk e pengoi ankuesin teuml keteuml qasje neuml vajzeumln e
tij pasi ai mund teuml udheumltonte nga Maroku neuml njeuml vizeuml teuml peumlrkohshme Deumlbimi i aplikant
teuml pareuml ishte i domosdosheumlm peumlr rendin publik ndoqi njeuml qeumlllim legjitim dhe ishte i
nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike
Arsyetimi i Gjykateumls
Sa i peumlrket Nenit 8 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se bashkeumljetesa nuk eumlshteuml njeuml
conditio sine qua non peumlr jeteumln familjare midis prindeumlrve dhe feumlmijeumlve Njeuml marteseuml
konsiderohet si jeteuml Kjo rrjedh nga koncepti i jeteumls familjare neuml teuml cileumln bazohet Neni 8
qeuml njeuml feumlmijeuml i lindur i njeuml bashkimi teuml tilleuml eumlshteuml ipso jure pjeseuml e asaj marreumldheumlnieje
prandaj qeuml nga momenti i lindjes seuml feumlmijeumls dhe nga veteuml fakti i tij midis tij dhe
prindeumlrve teuml tij ekziston njeuml lidhje qeuml i peumlrket jeteumls familjare edhe neumlse prindeumlrit nuk
jetojneuml seuml bashku Gjykata gjeti se lidhjet e jeteumls familjare nuk ishin thyer neuml keumlteuml rast
dhe iu referuan takimeve teuml shpeshta dhe teuml rregullta qeuml ankuesi kishte me vajzeumln e tij
para deumlbimit teuml tij
Gjykata pranon se vendimi peumlr teuml refuzuar rinovimin e lejes seuml qeumlndrimit teuml ankuesit
ishte neuml peumlrputhje me politikeumln holandeze teuml kontrollit teuml imigracionit Neuml peumlrcaktimin
neumlse njeuml peumlrfundim ishte i domosdosheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Gjykata
aplikon hapeumlsireumln e vlereumlsimit qeuml i lihet shteteve kontraktuese
Gjykata pohoi se qeumlllimi legjitim i ndjekur duhet teuml peshohet kundeumlr seriozitetit teuml
peumlrfundimit teuml seuml drejteumls seuml ankuesve peumlr respektimin e jeteumls seuml tyre familjare Neuml keumlteuml
rast ankuesi tashmeuml jetonte neuml Holandeuml dhe kishte lidhje teuml veumlrteta familjare Refuzimi
peumlr dheumlnien e njeuml leje qeumlndrimi teuml pavarur seuml bashku me deumlbimin keumlrceumlnoi teuml shkeumlput
keumlto lidhje Si pasojeuml efekti i peumlrfundimeve neuml keumlteuml rast ishte meuml serioz duke pasur
parasysh mosheumln e re teuml vajzeumls seuml tij Gjykata konstatoi se mjetet e peumlrdorura neuml keumlteuml
rast ishin joproporcionale me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Anaj Gjykata vie neuml
peumlrfundim se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls
Sa i peumlrket Nenit 3 teuml Konventeumls sipas mendimit teuml Komisionit faktet e rastit nuk
treguan se ndonjeumlri nga ankuesit peumlsoi vuajtje teuml nivelit qeuml korrespondonte me
konceptet e trajtimit ccedilnjereumlzor ose degradues Gjykata ndan keumlteuml pikeumlpamje dhe
konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 3
Po ashtu Gjykata i caktoi Holandeumls obligimin qeuml trsquoua paguajeuml ankuesve deumlmshpeumlrblimin
material neuml vlereuml prej 20000 Gulden holandez
195
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjeti shkelje teuml Nenit 8 dhe neuml aneumln tjeteumlr konstatoi nuk kishte shkelje teuml Nenit
3 [me gjashteuml vota peumlr dhe njeuml kundeumlr njeumlzeumlri]
Sipas mendimit mospajtues teuml gjyqtarit Thoacuter Vilhjaacutelmsson i cili votoi kundeumlr teuml drejtat
e zBerrehab nuk i tejkalojneuml interesat e teuml padituritHolandeumls sipas Nenit 8 (2) duke
pasur parasysh faktin se ankuesit nuk jetonin neuml teuml njeumljteumln shteumlpi dhe se prindeumlrit e
feumlmijeumls nuk ishin teuml martuar neuml koheumln e deumlbimit Fakti qeuml autoritetet nuk i konsideronin
teuml drejtat e feumlmijeumls nuk peumlrbeumln neuml vetvete njeuml shkelje teuml Nenit 8 dhe gjykata duhet teuml
vlereumlsojeuml neuml meumlnyreuml teuml pavarur teuml drejtat dhe interesat konkurruese Gjendja e feumlmijeumls
ishte shumeuml e pasigurt dhe ajo nuk kishte zeuml neuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe jeta familjare
ekzistonte veteumlm neuml bazeuml teuml marreumlveshjes mes babait dhe neumlneumls seuml saj Andaj sipas tij
nuk kishte shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls
196
Iglesias Gil dhe AUI Kundeumlr Spanjeumls - 5667300
29 korrik 2009 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 8
Deumlshtim i autoriteteve peumlr teuml marreuml masat e duhura peumlr teuml siguruar kthimin e feumlmijeumls tek
neumlna neuml peumlrputhje me rregullat e rreumlmbimit ndeumlrkombeumltar teuml feumlmijeumlve ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile divorc kujdestari rreumlmbim i feumlmijeumls largim nga shteti procedureuml
civile ndjekje penale detyrim pozitiv
Ankuesit znj Mariacutea Iglesias Gil (ankuesja e pareuml) ka lindur neuml vitin 1961 dhe jeton
neuml Vigo dhe djali i saj AUI (ankuesi i dyteuml) i lindur neuml vitin 1995
Faktet e rastit
Meuml 8 shtator 1989 ankuesja u martua me AUA ndersa meuml 3 qershor 1994 ccedilifti u
divorcua Djali i tyre AUI u lind meuml 7 dhjetor 1995 dhe AUA pranoi ateumlsineuml Neuml njeuml
vendim teuml dateumls 20 dhjetor 1996 Gjykata Familjare neuml Vigo i dha kujdestarineuml neumlneumls
peumlrkateumlsisht ankueses seuml pareuml si dhe i lejoi babait teuml keteuml qasje tek femija peumlrkateumlsisht
ankuesi i dyteuml Meuml 1 shkurt 1997 AUA rreumlmbeu djalin e tij gjateuml njeuml vizite dhe u
largua nga Spanja me teuml Pas kalimit neumlpeumlr Franceuml dhe Belgjikeuml ai udheumltoi me feumlmijeumln
peumlr neuml Shtetet e Bashkuara te Amerikeumls Ankuesja paraqiti njeuml ankeseuml penale praneuml
gjykateumlsit hetues neuml Vigo duke pretenduar rreumlmbimin e feumlmijeumls Meuml 4 shkurt 1997
gjyqtari hetues dha urdheumlr peumlr njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar peumlr AUA dhe peumlr kthimin e
menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls tek neumlna Meuml pas ankuesja gjithashtu paraqiti ankesa penale
kundeumlr aneumltareumlve teuml ndrysheumlm teuml familjes seuml AUA e cila siccedil tha ajo kishte ndihmuar
neuml rreumlmbimin e djalit teuml saj Gjithashtu ajo i keumlrkoi gjyqtarit hetues qeuml teuml monitoronte
thirrjet neuml telefonin celular teuml AUA si dhe teuml intervistoheshin aneumltareumlt e familjes seuml tij
Neuml njeuml vendim teuml 19 shkurtit 1997 gjykateumlsi hetues hodhi poshteuml teuml dy keumlrkesat peumlr
shkak se nuk kishte deumlshmi se numri i telefonit celular i cili ishte dheumlneuml ishte i AUA
dhe pasi qeuml ankuesja nuk kishte dheumlneuml sakteuml detajet e pyetjeve qeuml ajo deumlshironte tu
beumlheshin teuml afeumlrmve teuml ish burrit teuml saj
Ankuesja gjithashtu keumlrkoi nga gjykateumlsi hetues qeuml njeuml keumlrkim teuml kryhet neuml zyreumln e
regjistruar teuml njeuml kompanie qeuml i peumlrkiste AUA qeuml ishte peumlrgjegjeumls peumlr administrimin e
proneumls seuml tij neuml mungeseuml teuml tij dhe peumlr ekzaminimin e njeuml automjeti qeuml ai kishte
peumlrdorur peumlr teuml leumlneuml Spanjeumln Gjykateumlsi peumlrseumlri refuzoi Ankuesja keumlrkoi gjyqtarit teuml
leumlshonte njeuml keumlrkeseuml ndeumlrkombeumltare dhe njeuml urdheumlr arresti kundeumlr AUA por me
urdheumlr teuml 29 majit 1997 gjyqtari refuzoi Me njeuml vendim teuml 5 qershorit 1997 gjyqtari
hetues nr 5 refuzoi keumlrkesat e ankueses peumlr teuml gjitha hetimet qeuml ajo kishte propozuar
Neuml urdhrin e 25 majit 1998 gjykateumlsi hetues gjithashtu shqyrtoi neumlse njeuml person mund
teuml ndiqej penalisht peumlr rreumlmbimin e teuml miturit peumlr teuml cilin kishte peumlrgjegjeumlsi teuml
peumlrbashkeumlt prindeumlrore Gjykatesi gjeti se kjo nuk ishte e mundur sipas jurisprudenceumls
pasi teuml vetmet vepra qeuml mund teuml kryheshin neuml rrethana teuml tilla ishin peumlrbuzje penale dhe
zhvatje Neuml njeuml urdheumlr teuml meumlvonsheumlm teuml dateumls 1 korrik 1998 gjykateumlsi hetues peumlrseumlriti
197
se asnjeuml keumlrkim ndeumlrkombeumltar dhe urdheumlr arrest nuk mund teuml leumlshohen peumlr vepreumln
penale teuml dyshuar peumlr peumlrbuzje penale
Ankuesja parashtroi njeuml ankeseuml teuml veqanteuml amparo sipas Neneve 24 (e drejta peumlr deumlgjim
teuml drejteuml) 15 (e drejta peumlr jeteuml dhe integritet mendore dhe fizike) dhe 17 (e drejta peumlr
liri dhe siguri) teuml Kushtetuteumls dhe bazur ne Konventen e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml
Drejtat e Feumlmijve i vitit 1989 Neuml njeuml vendim teuml 2 qershorit 1999 Gjykata Kushtetuese
e hodhi poshteuml ankimin e saj si teuml pabazuar duke pretenduar se ajo nuk kishte deklaruar
pse nuk ishte dakord me vendimet e arsyetuara teuml gjykatave meuml teuml uleumlta Ankuesja
paraqiti edhe njeuml ankeseuml amparo neuml Gjykateumln Kushtetuese neuml teuml cileumln pretendonte
shkelje teuml Nenit 17 (e drejta peumlr liri dhe siguri) teuml marra seuml bashku me Nenet 18 (teuml
drejtat peumlr jeteumln private dhe privateumlsineuml familjare) 24 (njeuml seanceuml teuml drejteuml) dhe 39
(mbrojtja sociale ekonomike dhe ligjore e familjes dhe feumlmijeumlve) teuml Kushtetuteumls Ajo u
mbeumlshtet gjithashtu neuml Nenet 5 dhe 8 teuml Konventeumls Neuml ankeseumln e saj ajo u ankua neuml
meumlnyreuml teuml veccedilanteuml ndaj refuzimit sistematik teuml gjyqtarit hetues peumlr teuml leumlshuar njeuml urdheumlr
ndeumlrkombeumltar teuml keumlrkimit peumlr feumlmijeumln e saj njeuml refuzim i cili sipas ankueses ishte neuml
kundeumlrshtim me detyreumln pozitive peumlr teuml mbrojtur feumlmijeumlt dhe familjet Ajo gjithashtu
pohoi njeuml shkelje teuml Nenit 11 sect 1 teuml Konventeumls peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls teuml vitit 1989 e
cila keumlrkon nga shtetet teuml marrin masa peumlr teuml luftuar transferimin e paligjsheumlm dhe
mosdheumlnien e feumlmijeumlve jashteuml vendit Neuml parashtreseumln e saj duke refuzuar teuml
ndeumlrmerrte hapa hetues gjyqtari hetues kishte shkelur drejtpeumlrdrejt teuml drejteumln e saj dhe
teuml djalit teuml saj neuml jeteumln private dhe familjare si dhe teuml drejteumln e saj peumlr mbrojtje
gjyqeumlsore teuml garantuar me Nenin 24 teuml Kushtetuteumls dhe Nenin 6 teuml Konventeumls Neuml njeuml
vendim teuml 17 qershorit 1999 Gjykata Kushtetuese e hodhi poshteuml apnkeseumln amparo si
teuml pabazeuml duke konsideruar se ankuesja e pareuml kishte kufizuar veten neuml kontestimin e
vendimeve teuml gjykatave penale teuml cilat me vendime teuml arsyetuara dhe teuml bazuara kishin
vendosur teuml beumlnin njeuml urdheumlr teuml peumlrkohsheumlm teuml shkarkimit neuml lidhje me ankeseumln e saj
penale peumlr rreumlmbimin e feumlmijeumls Neuml njeuml aktgjykim teuml 12 shkurtit 1999 Gjykata
Familjare Vigo teumlrhoqi peumlrgjegjeumlsineuml prindeumlrore nga AUA dhe i dha keumlrkueses seuml
pareuml peumlrgjegjeumlsineuml e ploteuml prindeumlrore
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesja duke vepruar neuml emeumlr teuml vet dhe si peumlrfaqeumlsues ligjor i feumlmijeumls seuml saj
pretendonte se autoritetet spanjolle kishin deumlshtuar teuml merrnin masa efektive peumlr teuml
siguruar ekzekutimin e shpejteuml teuml urdhrave teuml gjykateumls qeuml ishin beumlreuml si dhe teuml njeumljtat
kishin deumlshtuar teuml ndihmonin neuml sigurimin e kthimit teuml djalit teuml saj Ajo parashtroi se
shteti i paditur nuk kishte peumlrmbushur detyrimet e parapara me Konventeuml e as
dispozitat e tjera teuml seuml drejteumls vendore dhe ndeumlrkombeumltare Neuml veccedilanti ajo tha se
autoritetet vendase kishin shkelur Nenin 8 teuml Konventeumls Peumlrsa i peumlrket dispozitave teuml
seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare ankuesja i referohej Nenit 11 sect 1 teuml Konventeumls peumlr teuml Drejtat
e Feumlmijeumls teuml 20 neumlntorit 1989 i cili detyronte shtetet kontraktuese qeuml teuml marrin masat e
duhura peumlr teuml luftuar levizjen e paligjshme teuml feumlmijeumlve jashteuml vendit dhe Konventeumln e
Hageumls mbi Aspektet Civile teuml Rreumlmbimit Ndeumlrkombeumltar teuml Feumlmijeumlve teuml 25 tetorit 1980
As prokurori publik as gjykatat e brendshme nuk e kishin zbatuar keumlteuml dispoziteuml edhe
pse ishte direkt i zbatuesheumlm neuml ligjin vendas Neuml lidhje me keumlteuml ajo vuri neuml dukje se
neuml peumlrputhje me Nenet 10 sect 2 dhe 96 sect 1 teuml Kushtetuteumls traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml
198
ishin ratifikuar nga Spanja ishin pjeseuml e rendit juridik teuml brendsheumlm Duke mos marreuml
masat e nevojshme sipas ligjit vendor dhe ndeumlrkombeumltar autoritetet kombeumltare ishin neuml
kundeumlrshtim me detyrimet e tyre pozitive sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Ankuesja theksoi
se ajo kishte ndeumlrmarreuml teuml gjiha veprimet e duhura peumlr teuml bindur autoritetet gjyqeumlsore
spanjolle qeuml teuml ndeumlrmarrin veprimet peumlr teuml siguruar kthimin e djalit teuml saj Peumlr fat teuml keq
teuml gjitha keumlrkesat e saj ishin hedhur poshteuml nga gjykatat qeuml merreshin me ccedileumlshtjen As
gjykateumlsi hetues as Provinciali Audiencia as Gjykata Kushtetuese nuk ishin pajtuar me
keumlrkesat e saj Peumlrpjekjet e saj kishin qeneuml teuml gjitha kot
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata veumlren seuml pari se eumlshteuml e zakonshme qeuml marreumldheumlnia midis ankueses dhe djalit
teuml saj bie neuml sfereumln e jeteumls familjare sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Rrjedhimisht Gjykata
duhet teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml ankuees dhe teuml birit teuml saj peumlr
teuml respektuar jeteumln e tyre familjare Gjykata peumlrseumlrit se megjitheumlse objekti thelbeumlsor i
Nenit 8 eumlshteuml mbrojtja e individit kundeumlr veprimeve arbitrare nga autoritetet publike
shteti ka gjithashtu detyrime pozitive teuml natyrshme teuml siguroj njeuml respekt efektiv peumlr
jeteumln familjare Neuml teuml dy kontekstet theks i veqanteuml vihet mbi nevojeumln peumlr vendosjen e
njeuml baraspeshe teuml drejteuml midis interesave konkurruese teuml individit dhe teuml bashkeumlsiseuml neuml
teumlreumlsi dhe se shteti geumlzon njeuml hapeumlriseuml teuml caktuar vlereumlsimi45
Sa i peumlrket detyrimit teuml shtetit peumlr teuml marreuml masa pozitive Gjykata ka peumlrseumlritur se Neni
8 peumlrfshin teuml drejteumln e prindeumlrve neuml qasjen neuml masat teuml caktuara qeuml do tu mundeumlsojneuml
atyre teuml ribashkohen me feumlmijeumlt e tyre dhe njeuml detyrim ndaj autoriteteve kombeumltare peumlr
teuml marreuml masa teuml tilla46 Megjithateuml detyrimi i autoriteteve kombeumltare peumlr teuml marreuml
masa peumlr teuml lehteumlsuar ribashkimin nuk eumlshteuml absolut dhe se natyra dhe shtrirja e
masave teuml tilla do teuml varen nga rrethanat e secilit rast por mireumlkuptimi dhe
bashkeumlpunimi i teuml gjitheuml teuml interesuarve janeuml gjithmoneuml njeuml peumlrbeumlreumls i reumlndeumlsisheumlm
Ndeumlrkoheuml qeuml sipas Gjykateumls autoritetet kombeumltare duhet teuml beumljneuml maksimumin peumlr teuml
lehteumlsuar njeuml bashkeumlpunim teuml tilleuml ccedildo detyrim peumlr teuml aplikuar shtreumlngimin neuml keumlteuml
fusheuml duhet teuml jeteuml i kufizuar pasi qeuml interesat si dhe teuml drejtat dhe liriteuml e teuml gjitheuml teuml
interesuarve duhet teuml merren parasysh dhe veccedilaneumlrisht interesat meuml teuml mira teuml feumlmijeumls
sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Aty ku kontaktet me prindin mund teuml duket se i keumlrceumlnojneuml
ato interesa ose ndeumlrhyjneuml neuml ato teuml drejta autoritetet kombeumltare duhet teuml beumljneuml njeuml
ekuilibeumlr teuml drejteuml mes tyre
Seuml fundmi Gjykata peumlrseumlrit se Konventa duhet teuml zbatohet neuml peumlrputhje me rregullat e
seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare veccedilaneumlrisht ato qeuml kaneuml teuml beumljneuml me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare
teuml teuml drejtave teuml njeriut47 Duke pasur parasysh neuml meumlnyreuml specifike detyrimet pozitive
qeuml Neni 8 i Konventeumls i imponon Shteteve Kontraktuese lidhur me ribashkimin e
prindeumlrve me feumlmijeumlt e tyre ato duhet teuml interpretohen neuml driteumln e Konventeumls seuml Hageumls
mbi Aspektet Civile teuml Rreumlmbimit Ndeumlrkombeumltar teuml Feumlmijeumlve teuml 25 Tetorit 1980
45 Keegan kundeumlr Irlandeumls gjykimi i 26 majit 1994 Seria A nr 290 fq19 sect 49 46 Ignaccolo-Zenide kundeumlr Rumaniseuml nr 3167996 sect 94 ECHR 2000-I dhe Nuuti Nen kundeumlr Finlandeumls
nr 3284296 sect 127 KEDNJ 2000-VIII 47 Streletz Kessler dhe Krenz kundeumlr Gjermaniseuml [DhM] nr 3404496 3553297 dhe 4480198 sect 90
KEDNJ 2001-II dhe Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 3576397 sect 55 KEDNJ 2001-
XI
199
Ccedileumlshtja vendimtare neuml keumlteuml rast pra eumlshteuml neumlse autoritetet kombeumltare kaneuml marreuml teuml
gjitha masat qeuml mund teuml keumlrkohen neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme prej tyre peumlr teuml lehteumlsuar
ekzekutimin e urdhrave teuml gjykatave teuml vendit qeuml i japin ankueses seuml pareuml peumlrgjegjeumlsineuml
dhe kujdestarineuml prindeumlrore peumlr feumlmijeumln48 Sa i peumlrket poziteumls sipas ligjit teuml brendsheumlm
Gjykata veumlren se gjykatat kombeumltare janeuml thirrur teuml marrin vendime kryesisht teuml
natyreumls civile Prandaj eumlshteuml e padiskutueshme qeuml sipas ligjit teuml brendsheumlm gjykatat
para teuml cilave u moreumln masat moreumln masa teuml ndryshme qeuml ishin neuml peumlrputhje me
legjislacionin neuml fuqi Megjithateuml Gjykata veumlren se ccedileumlshtja kryesore neuml rastin konkret
eumlshteuml transferimi jashteuml shtetit Prandaj Gjykata duhet teuml shqyrtojeuml neumlse neuml driteumln e
detyrimeve teuml tyre ndeumlrkombeumltare qeuml dalin neuml veccedilanti sipas Konventeumls seuml Hageumls
autoritetet vendase beumlneuml peumlrpjekje adekuate dhe efektive peumlr teuml siguruar peumlrputhjen me
teuml drejteumln e ankueses peumlr kthimin e feumlmijeumls seuml saj dhe teuml drejteumln e feumlmijeumls peumlr tu
bashkuar me neumlneumln e saj Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se sipas Nenit 96 sect 1 teuml
Kushtetuteumls traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml janeuml ratifikuar neuml meumlnyreuml teuml vlefshme janeuml
pjeseuml e rendit juridik teuml brendsheumlm Spanja ka qeneuml njeuml Paleuml Kontraktuese neuml
Konventeumln e Hageumls qeuml nga 16 qershori 1987 Shtetet e Bashkuara teuml Amerikeumls vendi
ku feumlmija u deumlrgua nga babai i tij ka ratifikuar konventeumln gjithashtu Peumlr meuml tepeumlr neuml
bazeuml teuml Ligjit Institucional nr 11996 teuml dateumls 15 janar 1996 mbi mbrojtjen ligjore teuml teuml
miturve autoritetet kombeumltare janeuml teuml detyruara teuml garantojneuml respektimin e teuml drejtave
teuml teuml miturve neuml peumlrputhje me traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml janeuml ratifikuar nga Spanja
Gjykata veumlren se nga 4 shkurti 1997 dometheumlneuml veteumlm disa diteuml pasi djali ishte marreuml
nga babai i tij gjykateumlsi hetues urdheumlroi njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar dhe kthimin e
menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls Peumlr meuml tepeumlr sipas parashtresave teuml beumlra nga Qeveria neuml
seanceuml si rezultat i pyetjeve fillestare u zbulua shumeuml shpejt se babai dhe feumlmija ishin
neuml Shtetet e Bashkuara Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se sipas Nenit 3 teuml Konventeumls
seuml Hageumls heqja ose mbajtja e feumlmijeumls duhet teuml konsiderohet e gabuar kur ajo eumlshteuml neuml
shkelje teuml teuml drejtave teuml kujdestariseuml qeuml i atribuohen njeuml personi sipas ligjit teuml shtetit neuml
teuml cilin feumlmija ishte banor i zakonsheumlm menjeumlhereuml para largimit ose mbajtjes Peumlr keumlteuml
qeumlllim Neni 11 i Konventeumls seuml Hageumls keumlrkon qeuml autoritetet gjyqeumlsore ose
administrative teuml Shteteve Kontraktuese teuml veprojneuml me shpejteumlsi neuml procedurat peumlr
kthimin e feumlmijeumlve Gjykata veumlren se keumlto masa mund teuml merren nga autoritetet
peumlrkateumlse vendase me iniciativeumln e tyre Peumlr meuml tepeumlr Neni 158 i Kodit Civil teuml
ndryshuar me Ligjin Institucional nr 11996 teuml dateumls 15 janar 1996 mbi mbrojtjen
ligjore teuml teuml miturve u jep gjykatave teuml drejteumln peumlr teuml marreuml me vete ndeumlr teuml tjera teuml
gjitha masat e duhura peumlr ta larguar feumlmijeumln nga rreziku dhe peumlr ta parandaluar ateuml Pasi
autoritetet gjyqeumlsore spanjolle kishin veumlrtetuar qeuml feumlmija ishte larguar nga shteti neuml
meumlnyreuml teuml paligjshme Gjykata konsideron se autoritetet kombeumltare peumlrkateumlse duhet teuml
kishin marreuml masat e duhura siccedil janeuml peumlrcaktuar neuml dispozitat peumlrkateumlse teuml Konventeumls seuml
Hageumls peumlr teuml siguruar kthimin e tij te neumlna Autoritetet nuk moreumln ndonjeuml nga masat e
parashikuara neuml Konventeumln e Hageumls peumlr teuml lehteumlsuar zbatimin e urdhrave teuml gjykateumls neuml
favor teuml ankuesit teuml pareuml dhe feumlmijeumls seuml saj
Duke pasur parasysh keumlto gjetje Gjykata konsideron se aspekti penal i procedureumls nuk
ka meuml ndonjeuml ndikim teuml reumlndeumlsisheumlm neuml rastin Neuml lidhje me keumlteuml ajo veumlren se disa
48 HokkaNen kundeumlr Finlandeumls vendimi i 23 shtatorit 1994 Seria A nr 299-A fq 22 sect 58
200
keumlrkesa teuml ankueses peumlr masa teuml ndryshme hetimore qeuml duhen marreuml neuml lidhje me ish
bashkeumlshortin e saj dhe aneumltareumlt e familjes seuml tij u refuzuan neuml vendimet qeuml ishin teuml
arsyetuara dhe jo arbitrare Duke qeneuml keumlshtu dhe neuml kundeumlrshtim me ateuml qeuml eumlshteuml
pretenduar nga ankuesja gjykatat e brendshme penale nuk mund teuml akuzohen se kaneuml
qeneuml krejteumlsisht joaktive Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se meuml 4 shkurt 1997
gjyqtari hetues urdheumlroi njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar peumlr AUA dhe kthimin e
menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls
Neuml lidhje me refuzimit teuml gjykatave vendase peumlr teuml leumlshuar njeuml keumlrkeseuml ndeumlrkombeumltare
dhe urdheumlr arresti kundeumlr AUA Gjykata veumlren se arsyeja e dheumlneuml nga gjykatat
vendase peumlr refuzimin e leumlshimit teuml urdheumlreseumls ishte se akti i largimit te AUA me
feumlmijeumln mund teuml klasifikohej si peumlrbuzje penale njeuml vepeumlr penale qeuml mbante njeuml deumlnim
me burg prej gjashteuml muajsh dhe njeuml viti dhe nuk mund teuml formonte bazeumln peumlr leumlshimin
e njeuml urdheumlr arresti ndeumlrkombeumltar Gjateuml marrjes seuml keumltij vendimi gjykatat vendase
shqyrtuan elemente teuml ndryshme faktike dhe ligjore teuml cilat i konsideronin teuml
reumlndeumlsishme peumlr pyetjen Gjykata peumlrseumlrit se kryesisht u takon autoriteteve kombeumltare
veccedilaneumlrisht gjykatave teuml interpretojneuml dhe zbatojneuml teuml drejteumln e brendshme megjithateuml
neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata konsideron se problemi ka teuml beumljeuml jo veteumlm me interpretimin
e dispozitave peumlrkateumlse ligjore neuml fuqi teuml gjykatave vendase - neuml fakt nuk kishte asgjeuml
peumlr teuml treguar se interpretimi i tyre ishte i paarsyesheumlm - por mbi teuml gjitha
pamjaftueshmeumlria e legjislacionit peumlrkateumls Neuml keumlteuml pikeuml Gjykata veumlren se legjislativi
spanjoll e gjeti teuml nevojshme peumlrforcimin e dispozitave teuml hartuara peumlr teuml luftuar
rreumlmbimin e feumlmijeumlve veccedilaneumlrisht neuml lidhje me ligjin penal Neuml lidhje me keumlteuml ajo
veumlren se dispozitat e Kodit Penal qeuml rregullojneuml keumlteuml fusheuml janeuml ndryshuar me Ligjin
Institucional nr 92002 teuml dateumls 10 dhjetor 2002 i cili shtoi ndeumlshkimet qeuml mund teuml
shqiptohen kur personi fajtor peumlr marrjen ose refuzimin e kthimit teuml teuml miturit ishte njeuml
nga prindeumlrit dhe kujdesi i teuml miturit i ishte dheumlneuml ligjeumlrisht prindit tjeteumlr ose njeuml personi
tjeteumlr ose institucioni neuml interesin e feumlmijeumls
Gjykata konkludon se autoritetet spanjolle nuk arriteumln teuml beumlnin peumlrpjekje adekuate dhe
efektive peumlr teuml zbatuar teuml drejteumln e ankueses peumlr kthimin e feumlmijeumls seuml saj dhe teuml drejteumln e
feumlmijeumls peumlr tu ribashkuar me neumlneumln dhe neuml keumlteuml meumlnyreuml shkelin teuml drejteumln e tyre peumlr
respektimin e jeteumls seuml tyre familjare siccedil garantohet me Nenin 8 teuml Konventeumls
Gjykata vendos qeuml shteti i paditur ti paguajeuml ankueses brenda tre muajve nga data neuml teuml
cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml shumat monetare neuml lidhje me deumlmin
jomonetar neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimetn si dhe ccedildo tatim qeuml mund teuml
paguhet mbi shumat e lartpeumlrmendura
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
201
KU kundeumlr Finlandeumls - 287202
2 dhjetor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 8
Deumlshtim i autoriteteve finlandeze peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e feumlmijeumls peumlr respektim teuml
jeteumls private pas postimit teuml njeuml reklame me karakter seksual rreth tij neuml njeuml web-faqe
peumlr takime neuml internet ka shkelje
Neni 13
Mungeseuml e mjeteve juridike efektive peumlr teuml adresuar shkeljen e panevojshme peumlr
shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile portal shpallje pa autorizim i mitur peumlrmbajtje jo e duhur
keqpeumlrdorim anonim ruajtje identiteti pedofili
Ankueumlsi KU eumlshteuml shtetas finlandez i lindur neuml vitin 1986
Faktet e rastit
Rasti ka teuml beumljeuml me publikimin e reklameumls seuml njeuml natyre seksuale neuml lidhje me njeuml
feumlmijeuml neuml njeuml portal vendtakimi neuml internet Reklama e postuar pa dijenineuml e tij
peumlrfshinte emrin e tij vitin e lindjes peumlrshkrimin e detajuar teuml karakteristikave teuml tij
fizike njeuml foto dhe numrin e telefonit (veteumlm njeuml shifeumlr ishte gabim nga numri i sakteuml)
Reklama thoshte se ai po keumlrkonte marreumldheumlnie intime me njeuml djal teuml mosheumls seuml tij ose
meuml teuml vjeteumlr Feumlmija meumlsoi peumlr ekzistenceumln e reklameumls kur njeuml person e kontaktoi ateuml
me aneuml teuml posteumls elektronike duke ofruar takim dhe ldquopeumlr teuml pareuml se cka deumlshironrdquo
Ankuesi ishte 12 vjeccedilar neuml ateuml koheuml
Babai i ankuesit i kishte keumlrkuar policiseuml qeuml teuml identifikonte personin qeuml kishte postuar
reklameumln neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndeumlrmerrte veprime ligjore kundeumlr tij Ofruesi i sheumlrbimit teuml
internetit kishte refuzuar duke e konsideruar veten teuml detyruar nga konfidencialiteti i
telekomunikimeve siccedil definohej sipas ligjit finlandez teuml koheumls
Sipas legjislacionit finlandez neuml fuqi neuml ateuml koheuml policia dhe gjykatat nuk mund trsquoi
keumlrkonin ofruesit teuml sheumlrbimit teuml internetit identifikimin e personit qeuml kishte postuar
reklameumln
Neuml njeuml vendim teuml 19 janarit 2001 Gjykata e Qarkut teuml Helsinkit po ashtu kishte
refuzuar keumlrkeseumln e policiseuml neuml bazeuml teuml Aktit peumlr Hetime Penale qeuml teuml detyronte ofruesin
e sheumlrbimit teuml internetit qeuml teuml shpaloste identitetin e personit qeuml kishte postuar
reklameumln Gjykata gjeti se nuk kishte dispoziteuml ligjore shprehimore neuml keumlteuml rast qeuml do
ta detyronte ofruesin e sheumlrbimit teuml internetit qeuml teuml shpeumlrfillte fshehteumlsineuml profesionale
dhe shpaloste njeuml informacion teuml tilleuml
Meuml voneuml Gjykata e Apelit e kishte leumlneuml neuml fuqi keumlteuml vendim derisa Gjykata Supreme
kishte refuzuar shqyrtimin e apelit
202
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi argumentoi praneuml se i ishte shkelur e drejta e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij
private (Neni 8 i Konventeumls) dhe shteti nuk i kishte dheumlneuml atij njeuml mjet efektiv juridik
(siccedil keumlrkohet neuml Nenin 13 teuml Konventeumls) peumlr teuml zbuluar identitetin e personit qeuml kishte
postuar neuml internet reklameumln rreth tij
Neuml parashtreseumln e tij ankuesi ka paraqitur argumentin se legjislacioni finlandez i koheumls
ka mbrojtur kriminelin derisa viktima nuk ka pas mjete neuml posedim peumlr trsquombrojtur
kundeumlr shkeljes seuml privateumlsiseuml Sipas Kodit Penal vepra peumlrkateumlse ishte e deumlnueshme
por Qeveria nuk kishte ndeumlrmarreuml masa peumlr trsquou siguruar se Kodi dhe Akti i Mbrojtjes seuml
Privateumlsiseuml dhe Siguriseuml seuml teuml Dheumlnave neuml Telekomunikime ishte neuml pajtueshmeumlri me
njeumlri-tjetrin
Ankuesi kishte argumentuar se mundeumlsia e rasteumlsishme peumlr teuml keumlrkuar zhdeumlmtim civil
veccedilaneumlrisht nga njeuml paleuml e treteuml nuk ishte e mjaftueshme peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e tij
Ai ka neumlnvizuar se nuk kishte mundeumlsiteuml ose mjetet e nevojshme juridike peumlr teuml
identifikuar personi qeuml kishte vendosur reklameumln neuml internet Derisa kompensimi neuml
disa raste mund teuml jeteuml mjet efektiv kjo do teuml varej nga ajo neumlse ishte paguar nga
personi qeuml ka ceumlnuar teuml drejtat e viktimeumls qeuml nuk ka qeneuml rasti neuml ankeseumln e tij Neuml
pikeumlpamjen e ankuesit Qeveria nuk i kishte ofruar asnjeuml justifikim peumlr deumlshtimin peumlr trsquoi
ofruar atij mbrojtje neuml koheumln peumlrkateumlse Ai vlereumlsonte keumlsisoji se kishte shkelje teuml
Neneve 8 dhe 13
Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se neuml rastin konkret ndeumlrhyrja neuml jeteumln private teuml
ankuesit eumlshteuml beumlreuml nga njeuml individ tjeteumlr Akti peumlr teuml cilin eumlshteuml paraqitur rasti eumlshteuml
trajtuar nga e drejta vendore si akt i shpifjes qeuml si i tilleuml do teuml ishte i ndeumlshkuesheumlm dhe
qeuml ka efekt parandalues ose sigurues Njeuml hetim kishte filluar peumlr teuml identifikuar
personin qeuml ka postuar reklameumln neuml internet por ka qeneuml i pasuksessheumlm peumlr shkak teuml
legjislacionit neuml fuqi qeuml ka pas peumlr synim teuml mbrojeuml lirineuml e shprehjes dhe teuml drejteumln peumlr
shprehje anonime Legjislacioni ka mbrojtur publikuesin e mesazhit anonim neuml internet
aq gjereumlsisht sa mbrojtja po ashtu mbulonte mesazhet qeuml potencialisht do teuml mund teuml
ndeumlrhynin neuml privateumlsineuml e njeuml personi tjeteumlr Megjithateuml sipas Qeveriseuml kishte rrugeuml teuml
tjera teuml disponueshme peumlr zhdeumlmtim peumlr shembull Akti peumlr teuml Dheumlnat Personale qeuml
ofronte mbrojtje nga shpifja dhe neuml bazeuml teuml keumltij Akti operatori i serverit mbi bazeuml teuml
dispozitave teuml Aktit peumlr peumlrgjegjeumlsineuml penale dhe peumlrgjegjeumlsineuml neuml deumlme ishte i
detyruar teuml siguronte se teuml dheumlnat e ndjeshme teuml regjistruara nga operatori
procesoheshin me peumllqimin e subjektit teuml atyre teuml dheumlnave
Neuml keumlteuml rast kishte edhe ndeumlrhyrje teuml njeuml pale teuml treteuml qeuml ishte Fondacioni i Helsinkut
peumlr teuml Drejtat e Njeriut Neuml deklarateumln e paraqitur para Gjykateumls Fondacioni kishte
deklaruar se rasti konkret ngriteuml ccedileumlshtjen e balancimit teuml mbrojtjes seuml privateumlsiseuml nderit
dhe reputacionit neuml njeuml aneuml me ushtrimin e liriseuml seuml shprehjes neuml aneumln tjeteumlr
Fondacioni mbajti qeumlndrimin se rasti konkret i ofronte Gjykateumls mundeumlsineuml peumlr teuml
definuar detyrimet pozitive teuml shtetit neuml keumlteuml sfereuml dhe keumlsisoji teuml promovonte
standardet e peumlrbashkeumlta neuml peumlrdorimin e internetit neuml mesin e teuml gjitha shteteve
aneumltare
203
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata gjeti shkelje teuml Nenit 8 duke pasur parasysh se asnjeuml mjet juridik nuk
ekzistonte sipas ligjit finlandez peumlr teuml zbuluar identitetin e personit qeuml e kishte postuar
reklameumln rreth ankuesit neuml faqen e internetit peumlr vendtakime
Gjykata deklaroi se ldquosi interesi publik ashtu edhe mbrojtja e interesave teuml viktimave teuml
krimeve teuml kryera kundeumlr mireumlqenies seuml tyre fizike apo psikologjike keumlrkojneuml
disponueshmeumlrineuml e njeuml mjeti juridik qeuml mundeumlson identifikimin e teuml pandehurit aktual
dhe sjelljen para drejteumlsiseumlrdquo Mungesa e njeuml sanksoni penal qeuml mund teuml zbatohej neuml
rastin aktual ishte problem serioz arsyetoi Gjykata sepse ldquovepra ishte penale
peumlrfshinte njeuml teuml mitur dhe e beumlri ateuml cak peumlr afrimet nga pedofileumltrdquo
Neni 8 i Konventeumls jo veteumlm qeuml mbron nga ndeumlrhyrja e Qeveriseuml por gjithashtu
imponon detyrime pozitive peumlr teuml siguruar respekt peumlr jeteumln private teuml qytetareumlve
Gjykata theksoi se feumlmijeumlt dhe individeumlt e tjereuml duhet teuml keneuml teuml drejteumln e mbrojtjes nga
shteti neuml formeuml teuml parandalimit efektiv nga llojet e tilla teuml reumlnda teuml ndeumlrhyrjes neuml
aspektet e thelbeumlsore teuml jeteumls seuml tyre private
Gjykata e hodhi poshteuml argumentin e Qeveriseuml se mbrojtja e mjaftueshme peumlr privateumlsi
eumlshteuml siguruar peumlrmes ekzistenceumls seuml vepreumls penale teuml shpifjes (beumlrja e komenteve teuml
paveumlrteta qeuml synojneuml deumlmtimin e reputacionit) sepse ldquoekzistenca e njeuml vepre penale ka
efekte teuml kufizuara parandaluese neumlse nuk ka mjete peumlr teuml identifikuar shkeleumlsin aktual
dhe peumlr ta sjelleuml para drejteumlsiseumlrdquo Gjykata po ashtu e hodhi poshteuml argumentin e
Qeveriseuml se parashtruesi kishte mjet juridik pasi ai mund teuml kompensohej
(deumlmshpeumlrblehej) peumlr deumlmet nga ofruesi i sheumlrbimit teuml internetit duke theumlneuml se ishte ldquoi
pamjaftuesheumlm neuml rrethanat e keumltij rastirdquo
Neuml fund Gjykata deklaroi se megjitheumlse liria e shprehjes dhe privateumlsia e
komunikimeve janeuml konsiderata teuml reumlndeumlsishme dhe peumlrdoruesit e keumlsaj teknologjie
duhet ta garantojneuml respektimin e privateumlsiseuml dhe liriseuml seuml shprehjes seuml tyre ldquogarancia e
tilleuml nuk mund teuml jeteuml absolute dhe duhet teuml rezultojeuml neuml parandalimin e prishjes seuml
rendit ose krimit ose neuml mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlverdquo
Marreuml parasysh gjetjen e shkeljes seuml Nenit 8 Gjykata vlereumlsoi se nuk ishte e nevojshme
qeuml teuml shqyrtonte ankeseumln neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls
Mbi bazeumln e Nenit 41 Gjykata ka urdheumlruar pageseumln e njeuml shume prej 3000 EUR neuml
lidhje me deumlmin jo-material
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut Pasi ka gjetur shkelje teuml keumltij Neni Gjykata nuk e ka pareuml teuml nevojshme qeuml teuml
shqyrtojeuml shkeljen edhe teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
204
Gaskin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1045483
7 korrik 1989 [Gjykata]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 8
Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml familjare si pasojeuml e refuzimit teuml qasjes neuml dosjen e tij teuml
ploteuml teuml feumlmijeumlriseuml nga koha kur ai ishte neuml kujdestari teuml shtetit ka shkelje
Neni 10
Shkelje e teuml drejteumls peumlr teuml ditur si pasojeuml e mos lejimit teuml qasjes neuml dokumente nuk ka
shkelje
Fjaleumlt kyccedile i mitur kujdestari informata qasje aprovim pjeseumlrisheumlm
konfidenciale liri peumlr teuml ditur detyrim pozitiv
Ankuesi z Graham Gaskin shtetas britanik
Faktet e rastit
Ankuesi pas vdekjes seuml neumlneumls seuml tij u morr neumln kujdestari nga Keumlshilli Bashkiak i
Liverpoolit neuml vitin 1960 ku qeumlndroi deri neuml vitin 1974 Gjithashtu neuml vitin 1974 ai u
paraqit para njeuml gjykate peumlr teuml mitur dhe u deklarua fajtor peumlr njeuml numeumlr shkeljesh
Gjykata vazhdoi urdheumlrin e kujdestariseuml Ankuesi mbeti neumln kujdesin e Keumlshillit
Bashkiak teuml Liverpoolit (LCC) deri neuml vitin 1977 Ankuesi pretendonte se ai ishte
keqtrajtuar sa ishte neumln kujdestari dhe kishte dashur teuml kuptonte detajet se ku ishte
mbajtur nga kush dhe neuml ccedilfareuml kushtesh ashtu peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml kapeumlrcejeuml
problemet e tij dhe teuml meumlsojeuml peumlr teuml kaluareumln e tij
Pas njeuml procesi gjyqeumlsor teuml mbyllur LCC vendosi neuml vitin 1983 qeuml informacioni neuml
dosjen e ankuesit teuml vihej neuml dispozicion teuml tij me peumllqimin e kontribuesve neuml dosje
Nga 46 kontribues 19 dhaneuml peumllqimin e tyre dhe 65 nga gjithsej 352 dokumente iu
dhaneuml ankuesit
Kontribuesit qeuml refuzuan thaneuml ndeumlr teuml tjera se interesat e paleumlve teuml treta mund teuml ishin
deumlmtuar se kontributi do teuml kishte qeneuml i pavlefsheumlm neumlse merrej jashteuml kontekstit se
besimi profesional ishte i peumlrfshireuml se nuk ishte praktikeuml teuml zbuloheshin raportet tek
klienteumlt ka kaluar njeuml periudheuml shumeuml e gjateuml peumlr njeuml raport qeuml ende duhet teuml jeteuml neuml
kujteseumln e kontribuesit dhe se do teuml ishte e deumlmshme peumlr interesat e ankuesit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi pretendoi se refuzimi i qasjes neuml dosjen e tij teuml ploteuml teuml mbajtur nga LCC ishte
neuml shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare sipas
Nenit 8 dhe e drejteumls seuml tij peumlr teuml marreuml informacion sipas Nenit 10 teuml Konventeumls
Ankuesi gjithashtu u thirr neuml Nenet 3 dhe 13 teuml Konventeumls dhe Nenin 2 teuml Protokollit 1
teuml Konventeumls
Komisioni e deklaroi teuml pranueshme ankeseumln e ankuesit lidhur me refuzimin e
vazhduesheumlm teuml qasjes neuml dosjen e tij teuml ccedileumlshtjes por deklaroi pjeseumln e mbetur teuml
205
keumlrkeseumls si teuml papranueshme Komisioni konsideroi se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml
Konventeumls peumlr shkak teuml refuzimit peumlr qasje neuml dosje teuml ankuesi Komisioni po ashtu
arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10
Neuml aneumln tjeteumlr Mbreteumlria e Bashkuar argumentoi se dosja duke qeneuml informacion i
hartuar peumlr dhe nga autoriteteti lokale nuk peumlrbeumlnte pjeseuml teuml jeteumls private teuml ankuesit
dhe peumlr keumlteuml arsye nuk binte neuml fusheumlveprimin e Nenit 8 Qeveria vlereumlsoi se neumlse
zbatohet Neni 8 ishte e diskutueshme neumlse kishte pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje relevante me
teuml drejteumln e ankuesi peumlr respektimin e jeteumls private ose neumlse kishte ndonjeuml deumlshtim neuml
peumlrmbushjen e obligimeve pozitive teuml qeneumlsishme neuml Nenin 8 duke pohuar se
ekzistenca e keumltyre detyrimeve pozitive peumlrbeumlnte njeuml diferenceuml teuml gjereuml e vlereumlsimit peumlr
shtetin
Mbreteumlria e Bashkuar gjithashtu pohoi se refuzimi i qasjes kishte njeuml interes teuml gjereuml
publik neumlse konfidencialiteti i kontribuesve nuk ishte respektuar bashkeumlpunimi i tyre
do teuml kishte humbur dhe rrjedha e informacionit do teuml zvogeumllohej seriozisht kjo do teuml
kishte njeuml efekt serioz neuml funksionimin e sheumlrbimit teuml kujdesit peumlr feumlmijeumlt Neuml lidhje me
keumlteuml Qeveria argumentoi se baraspesha e arritur mes interesave teuml individit qeuml keumlrkonte
qasje neuml teuml dheumlnat dhe interesat e atyre qeuml kishin dheumlneuml informacion neuml konfidenceuml dhe
interesin meuml teuml gjereuml publik peumlr ruajtjen e teuml dheumlnave teuml plota dhe teuml sinqerta ishte neuml
peumlrputhje me obligimet e shtetit sipas Nenit 8
Mbreteumlria e Bashkuar gjithashtu argumentoi se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10
pasi nuk i dha ankuesit teuml drejteumln peumlr teuml marreuml kundeumlr vullnetit teuml njeuml autoriteti vendor
njeuml dosje teuml mbajtur nga ai autoritet
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se dosja peumlrmbante informacione neuml
lidhje me aspektet shumeuml personale teuml feumlmijeumlriseuml zhvillimit dhe historiseuml seuml ankuesit
dhe keumlshtu mund teuml peumlrbeumlnte burimin e tij kryesor teuml informacionit neuml lidhje me vitet e
tij teuml kaluara dhe formuese Rrjedhimisht dosja kishte teuml beumlnte me jeteumln private dhe
familjare teuml ankuesit dhe ccedileumlshtja e qasjes seuml tij neuml teuml binte neuml kuadeumlr teuml Nenit 8 teuml
Konventeumls Megjitheumlse objekti thelbeumlsor i Nenit 8 ishte mbrojtja e individit kundeumlr
ndeumlrhyrjes arbitrare nga autoritetet publike peumlrveccedil keumlsaj Mbreteumlria e Bashkuar mund teuml
kishte detyrime pozitive teuml natyrshme neuml njeuml respekt efektiv peumlr jeteumln familjare
Duke i refuzuar ankuesit qasjen e ploteuml neuml dosjen e ccedileumlshtjes seuml tij Britania e Madhe
nuk mund teuml thuhet se ka ndeumlrhyreuml neuml jeteumln e tij private ose familjare Gjykata veumlren se
thelbi i ankeseumls seuml ankuesit nuk ishte se shteti kishte vepruar por se nuk kishte vepruar
Prandaj neuml pyetje janeuml detyrimet pozitive qeuml rrjedhin nga Neni 8 Neuml peumlrcaktimin neumlse
ka ekzistuar njeuml detyrim pozitiv apo jo duhet pasur parasysh baraspesheumln e drejteuml qeuml
duhej teuml arrihej ndeumlrmjet interesit teuml peumlrgjithsheumlm teuml shoqeumlriseuml dhe interesave teuml
individit Peumlr teuml arritur keumlteuml baraspesheuml qeumlllimet e peumlrmendura neuml Nenin 8 sect 2 mund teuml
kishin qeneuml relevante edhe pse kjo dispoziteuml referohej veteumlm peumlr ndeumlrhyrje
dometheumlneuml detyrime negative
Tutje Gjykata thekson se konfidencialiteti i peumlrmbajtjes seuml dosjes kontribuoi neuml
funksionimin efektiv teuml sistemit teuml kujdesit teuml feumlmijeumlve dhe neuml ateuml maseuml i sheumlrbeu njeuml
qeumlllimi legjitim duke mbrojtur jo veteumlm teuml drejtat e kontribuuesve por edhe teuml
feumlmijeumlve neuml nevojeuml peumlr kujdes Personat neuml situateumln e ankuesit kishin njeuml interes vital
206
teuml mbrojtur nga Konventa peumlrkateumlsisht e drejta peumlr marrjen e informacionit teuml
nevojsheumlm peumlr teuml njohur dhe kuptuar feumlmijeumlrineuml e tyre dhe zhvillimin e hersheumlm
Megjithateuml Gjykata ka parasysh se konfidencialiteti i teuml dheumlnave publike ishte i
reumlndeumlsisheumlm peumlr marrjen e informacionit objektiv dhe teuml besuesheumlm dhe se
konfidencialiteti i tilleuml mund teuml kishte qeneuml i nevojsheumlm edhe peumlr mbrojtjen e personave
teuml treteuml
Njeuml sistem qeuml ka mundeumlsuar qasje neuml regjistrat neuml vareumlsi nga peumllqimi i kontribuesit neuml
parim mund teuml konsiderohet neuml peumlrputhje me Nenin 8 duke marreuml parasysh hapeumlsireumln e
vlereumlsimit teuml shtetit Megjithateuml Gjykata thekson se neuml njeuml sistem teuml tilleuml interesat e
individit qeuml keumlrkonin qasje neuml regjistrat duhej teuml siguroheshin kur njeuml kontribues nuk
ishte i disponuesheumlm ose refuzoi neuml meumlnyreuml teuml parregullt peumllqimin Proporcionaliteti do
teuml arrihej veteumlm neumlse sistemi parashikon qeuml njeuml autoritet i pavarur mund teuml vendoste
neumlse do teuml jepej qasja neuml raste teuml tilla mireumlpo asnjeuml procedureuml e tilleuml nuk ishte neuml
dispozicion Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat e ndjekura nuk arriteumln teuml siguronin respektin
peumlr jeteumln private dhe familjare teuml ankuesi siccedil keumlrkohet nga Neni 8 Rrjedhimisht
Gjykata gjen se kishte pasur njeuml shkelje teuml Nenit 8
Lidhur me Nenin 10 teuml Konventeumls Gjykata vlereumlsoi se e drejta e liriseuml peumlr teuml marreuml
informacion neuml thelb i ndalon njeuml qeverie qeuml trsquoi kufizojeuml ndonjeuml personi marrjen e
informacionit qeuml teuml tjereumlt do teuml deumlshironin ose mund teuml kishin qeneuml teuml gatsheumlm ti jepnin
atij Ky nen nuk misheumlron ndonjeuml detyrim ndaj shtetit peumlr teuml dheumlneuml kundeumlr vullnetit teuml
vet informacionin e mbajtur nga autoriteti lokal Prandaj nuk kishte pasur ndeumlrhyrje
neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr teuml marreuml informacione teuml mbrojtura nga Neni 10
Peumlr shkak se ankuesi mund teuml keteuml vuajtur shqeteumlsime emocionale me rastin e
shkeljeve Gjykata qeuml Mbreteumlria e Bashkuar duhet ti paguajeuml ankuesit peumlr deumlmin
jomaterial 5000 funta dhe peumlr shpenzimet gjyqeumlsore pound 11000 funta
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 8 dhe neuml aneumln tjeteumlr konstaton se nuk kishte
shkelje teuml Nenit 10 [njeumlmbeumldhjeteuml vota peumlr dhe gjashteuml kundeumlr njeumlzeumlri]
Gjykateumlsit Ryssdal Kremona Goumllcuumlkluuml Matscher dhe Sir Vincent Evans teuml cileumlt
votuan kundeumlr deponuan mendimin mospajtuas - Sipas tyre Neni 8 ishte i
zbatuesheumlm por nuk kishte pasur shkelje Sipas tyre procedura qeuml u pasua nga
Mbreteumlria e Bashkuar peumlr teuml peumlrcaktuar se cilat pjeseuml teuml dosjes seuml ankuesi mund ti vihen
neuml dispozicion teuml tij peumlrfaqeumlsonin njeuml bilanc teuml drejteuml interesash kundrejt rrethanave
Po ashtu gjykateumlsi Walsh deponoi mendimin mospajues sipas teuml cilit Neni 8 nuk
ishte i zbatuesheumlm pasi informacioni i keumlrkuar ishte peumlr qeumlllim teuml avancimit teuml
veprimeve ligjore nuk eumlshteuml keumlrkuar neuml mbrojtje apo peumlr teuml ccediluar meuml tej teuml drejteumln peumlr
respektimin e jeteumls private dhe familjare Gjithashtu Neni 10 ishte i zbatuesheumlm e
drejta peumlr teuml marreuml informacionin e keumlrkuar ka bie neuml kuadeumlr teuml Nenit 10 sect 1
Informacioni u kufizua peumlr teuml mbrojtur konfidencialitetin kjo eumlshteuml brenda kualifikimit
teuml lejuar nga Neni 10 sect 2 meuml tej kufizimi mund teuml ishte justifikuar si i domosdosheumlm
neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml neuml
besim neuml lidhje me njeuml zoneuml teuml ndjeshme teuml mireumlqenies sociale Prandaj nuk kishte
shkelje teuml ndonjeuml neni teuml Konventeumls
207
Krasniqi kundeumlr Austriseuml - 4169712
25 korrik 2017 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 8
Deumlbimi nga Austria neuml Kosoveuml kishte shkelur teuml drejteumln peumlr respektimin e jeteumls private
dhe familjare nuk ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile azil imigracion vendbanim vepra penale deumlbim ndalim kthimi
lidhje familjare feumlmijeuml ndeumlrhyrje
Ankuesi Agron Krasniqi i cili ka lindur neuml vitin 1974 dhe jeton neuml Kosoveuml
Faktet e rastit
Ankuesi hyri neuml Austri peumlr hereuml teuml pareuml meuml 14 janar 1994 kur ishte 19 vjeccedil Neuml neumlntor
teuml vitit 1994 ankuesi u arrestua duke punuar ilegalisht dhe meuml 16 neumlntor 1994
Autoriteti Administrativ i Rrethit Dornbirn leumlshoi njeuml vendim me teuml cilin ankuesit i
ndalohej lejeqeumlndrimi neuml Austri peumlr njeuml periudheuml peseuml vjeqare
Meuml 5 janar 1995 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml azili e cila meuml 27 janar 1995 u hodh
poshteuml nga Zyra Federale e Azilit si e pabazeuml Ankesa e tij kundeumlr keumltij vendimi u hodh
poshteuml dhe ai vullnetarisht u kthye neuml Kosoveuml neuml shtator teuml vitit 1997
Meumltutje meuml 1 korrik 1998 ankuesi u kthye neuml Austri dhe paraqiti njeuml keumlrkeseuml teuml re azili
meuml 8 korrik 1998 keumlteuml hereuml seuml bashku me bashkeumlshorten dhe vajzeumln e tyre Keumlrkesa peumlr
azil u hodh poshteuml nga Zyra Federale e Azilit meuml 12 gusht 1998 por ankuesit dhe
familjes seuml tij iu dha mbrojtje ploteumlsuese Ata moreumln njeuml leje qeumlndrimi teuml peumlrkohshme e
cila u zgjat disa hereuml Leja e peumlrkohshme e qeumlndrimit teuml ankuesit e cila ishte bazuar neuml
teuml drejteumln e tij peumlr mbrojtje ploteumlsuese skadoi neuml dhjetor 2009 pasi ai nuk kishte
aplikuar peumlr rinovimin e sajNdeumlrmjet viteve 2003 dhe 2012 Krasniqi u deumlnua neuml neumlnteuml
raste teuml ndara peumlr krime teuml ndryshme duke peumlrfshireuml deumlmtim trupor vjedhje
keumlrceumlnimin e reumlnduar dhe vepra teuml ndryshme teuml ndaluara me ligjin kundeumlr drogeumls
Neuml vitin 2007 si rezultat i dosjes seuml tij kriminale Autoriteti Administrativ i Distriktit
Dornbirn leumlshoi njeuml ndalim ndaj ankuesit qeuml e ndalonte kthimin e tij neuml Austri peumlr
dhjeteuml vjet Megjithateuml ndalimi mbeti pa efekt peumlr aq koheuml sa ai kishte mbrojtje
ploteumlsuese Mbrojtja e tij subsidiare u teumlrhoq neuml vitin 2010 keumlshtu qeuml autoritetet e azilit
konstatuan se gjendja e siguriseuml neuml Kosoveuml ishte peumlrmireumlsuar ndjesheumlm dhe deumlbimi i tij
u shpall i pranuesheumlm Meuml pas gjykatat e azilit e konfirmoi keumlteuml vendim duke
konkluduar neuml thelb se interesi publik peumlr teuml deumlbuar ankuesin dhe neuml peumlr qeumllllim teuml
parandalimiit teuml veprimeve kriminale ka tejkaluar interesin e tij personal peumlr ruajtjen e
jeteumls seuml tij private lidhjet familjare neuml Austri
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi ka specifikuar se ai nuk eumlshteuml ankuar lidhur me leumlshimin e ndalimit qeuml ndalon
kthimin e tij neuml Austri por se ankesa e tij ndaj Gjykateumls kishte teuml beumlnte veteumlm me
teumlrheqjen e statusit teuml mbrojtjes seuml tij ploteumlsuese dhe deumlbimin e tij teuml meumlvonsheumlm neuml
208
Kosoveuml qeuml sipas tij kishte shkelur teuml drejteumln e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private
dhe familjare siccedil peumlrcaktohet neuml Nenin 8 teuml Konventeumls
Qeveria pranoi se deumlbimi i ankuesit kishte peumlrbeumlreuml njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr
respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare Megjithateuml sipas tyre kjo ndeumlrhyrje
ishte bazuar neuml ligj dhe kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim Qeveria pohoi se kishte qeneuml
gjithashtu proporcionale me qeumlllimet e ndjekura pasi qeumlndrimi i gjateuml i ankuesit neuml
Austri ishte deumlmtuar ndjesheumlm nga fakti se ai ishte deumlnuar neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur peumlr
vepra penale Neuml koheumln e vendimit peumlrfundimtar vendas peumlr deumlbimin e tij ai kishte
ndeumlr teuml tjera denime peumlr trafik droge vjedhje dhe gjashteuml krime teuml tjera teuml dhunshme
Edhe pasi urdhri i tij peumlr deumlbim ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml nga gjykimi i Gjykateumls
Kushtetuese ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim teuml dhunsheumlm Ankuesi kishte kryer teuml gjitha
veprat e tij penale si i rritur gjeuml qeuml shtoi ashpeumlrsineuml e tyre neuml vendimin peumlrfundimtareuml
Peumlr meuml tepeumlr edhe pasi vendimi peumlr teuml deumlbuar keumlrkuesin ishte beumlreuml peumlrfundimtar ai
ishte deumlnuar peumlr krime teuml meumltejshme teuml dhunshme Burgimi i ti peumlr disa muaj nuk e
kishte penguar ateuml teuml kryente vepra penale teuml meumltejshme as nuk e kishte leumlshuar ateuml me
njeuml ndalim qeuml ndalonte kthimin e tij neuml vitin 2007 ose duke teumlrhequr statusin e tij teuml
mbrojtjes shteseuml neuml vitin 2011 Duhet teuml keteuml qeneuml e qarteuml peumlr ateuml neuml ateuml pikeuml se statusi i
vendbanimit teuml tij ishte jashteumlzakonisht i pasigurt49 dhe se deumlnimet e meumltejshme penale
mund teuml rezultonin neuml peumlrfundimin e qeumlndrimit teuml tij neuml Austri neuml ccedildo koheuml dhe keumlshtu
ndarjen nga familja e tij Duke pasur parasysh se ai ishte deumlnuar peumlr dy vepra teuml tjera
ndeumlrsa procedurat peumlr teumlrheqjen e statusit teuml mbrojtjes seuml tij shteseuml ishin ende neuml
zhvillim e sipeumlr ishte e qarteuml peumlr autoritetet se ankuesi ishte krejteumlsisht indiferent ndaj
vlerave sociale teuml mbrojtura nga dispozitat e ligjit penal austriak Parashikimet e tyre
peumlrfundimisht u konfirmua nga kryerja e vepreumls seuml keumlrceumlnimit teuml reumlnduar pasi urdhri i
deumlbimit ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml
Neuml lidhje me jeteumln familjare teuml ankuesit neuml Austri Qeveria argumentoi se do teuml kishte
qeneuml e mundur peumlr teuml qeuml teuml vazhdonte jeteumln neuml Kosoveuml50 Veteuml ankuesi kishte deklaruar
gjateuml procesit teuml deumlbimit qeuml familja e tij nuk kishte asgjeuml peumlr tu frikeumlsuar neuml vendin e tij
dhe ndoshta do teuml bashkohej me teuml atje Megjitheumlse familja e tij kishte vendosur
peumlrfundimisht teuml qeumlndronte neuml Austri ata mund ta vizitonin ateuml neuml Kosoveuml e cila mund
teuml arrihej lehteuml nga Austria me makineuml avion ose tren Peumlr meuml tepeumlr ata mund teuml
qeumlndronin neuml kontakt neumlpeumlrmjet telefonit dhe internetit Qeveria shtoi se ankuesi kishte
kaluar njeuml periudheuml teuml peumlrgjithshme prej gjashteumlmbeumldhjeteuml muaj burg gjateuml qeumlndrimit teuml
tij neuml Austri Prandaj si rezultat i veprimeve teuml tij ai nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml
mbante njeuml jeteuml familjare me teuml afeumlrmit e tij gjateuml asaj periudhe Peumlr meuml shumeuml Qeveria
argumentoi se ankuesi kishte mbajtur lidhje sociale gjuheumlsore dhe kulturore me vendin
e tij teuml origjineumls dhe gjithashtu kishte deklaruar gjateuml procesit teuml deumlbimit se kishte ende
teuml afeumlrm neuml Kosoveuml dhe se babai i tij kishte neuml proneumlsi njeuml tokeuml dhe tre dyqane atje Peumlr
meuml tepeumlr ankuesi kishte hyreuml neuml Austri si i rritur dhe kishte kaluar njeuml pjeseuml teuml madhe
teuml jeteumls seuml tij neuml vendin e tij
Neuml driteumln e natyreumls serioze dhe teuml peumlrseumlritshme teuml veprave penale teuml ankuesit Qeveria
parashtroi se ndalimi i kthimit teuml tij neuml Austri peumlr dhjeteuml vjet - i cili erdhi peumlrseumlri neuml fuqi
49 AH Khan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 622210 amp 41 20 dhjetor 2011 50 Palanci kundeumlr Zvicreumls nr 260708 amp 61 25 mars 2014
209
si pasojeuml e teumlrheqjes seuml statusit teuml mbrojtjes seuml tij subsidiare dhe deumlbimi i tij - mund teuml
konsiderohet si proporcional Peumlr meuml tepeumlr vendimi i kontestuar do teuml ndikonte neuml fakt
veteumlm peumlr meuml pak se kateumlr vjet pasi qeuml ai u beumlreuml ligjeumlrisht i detyruesheumlm neuml neumlntor teuml
vitit 2007 jo neuml koheumln kur ai ishte larguar nga vendi neuml vitin 2013 dhe prandaj ka
skaduar neuml neumlntor 2017 Pas keumlsaj ankuesi mund teuml kthehej neuml Austri neuml qofteuml se ai i
ploteumlsonte keumlrkesat peumlrkateumlse teuml hyrjes
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata fillimisht riafirmon se njeuml shtet ka teuml drejteuml si njeuml ccedileumlshtje e seuml drejteumls
ndeumlrkombeumltare dhe neuml peumlrputhje me detyrimet e saj teuml traktatit teuml kontrollojeuml hyrjen e
teuml huajve neuml territorin e saj dhe vendbanimin e tyre atje 51 Konventa nuk garanton teuml
drejteumln e njeuml teuml huaji peumlr teuml hyreuml ose banuar neuml njeuml vend teuml caktuar dhe neuml zbatim teuml
detyreumls seuml tyre peumlr ruajtjen e rendit publik shtetet kontraktuese kaneuml fuqineuml peumlr teuml
deumlbuar njeuml teuml huaj teuml deumlnuar peumlr vepra penale
Megjithateuml njeuml ndeumlrhyrje neuml jeteumln private ose familjare teuml njeuml personi do teuml jeteuml neuml
kundeumlrshtim me Nenin 8 i Konventeumls peumlrveccedil neumlse mund teuml justifikohet sipas paragrafit
2 teuml atij Neni si neuml peumlrputhje me ligjin duke ndjekur njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime
legjitime teuml listuara neuml teuml dhe duke qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike me
qeumlllim teuml arritjes seuml qeumlllimit apo synimeve neuml fjaleuml Kriteret peumlrkateumlse qeuml duhet teuml
zbatohen neuml peumlrcaktimin neumlse njeuml ndeumlrhyrje eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri
demokratike u peumlrcaktuan neuml njeuml seri rastesh si Uner kundeumlr Hollandeumls Maslov
kundeumlr Austriseuml Balogun kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe Samsonnikov kundeumlr
Estoniseuml 52 Ku Gjykata kishte listuar disa kritere si natyra dhe serioziteti i vepreumls
penale teuml kryer nga ankuesi koheumlzgjatja e qeumlndrimit teuml ankuesit neuml vendin nga i cili do
teuml deumlbohet koha e kaluar qeuml kur vepra penale eumlshteuml kryer dhe sjellja e anuesit gjateuml asaj
periudhe kombeumlsina e personave teuml ndrysheumlm teuml interesuar gjendja familjare e
ankuesit siccedil eumlshteuml koheumlzgjatja e marteseumls dhe faktoreuml teuml tjereuml qeuml shprehin efektivitetin e
jeteumls familjare teuml njeuml ccedilifti neumlse bashkeumlshorti e dinte peumlr vepreumln neuml koheumln kur ai ose ajo
hyri neuml njeuml marreumldheumlnie familjare neumlse ka feumlmijeuml teuml marteseumls dhe neumlse po mosheumln e
tyre seriozitetin e veumlshtireumlsive qeuml bashkeumlshorti ka teuml ngjareuml teuml haseuml neuml vendin neuml teuml cilin
keumlrkuesi duhet teuml deumlbohet interesat dhe mireumlqenien meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve neuml veccedilanti
seriozitetin e veumlshtireumlsive qeuml mund teuml hasen neuml ccedildo vend teuml vendit neuml teuml cilin keumlrkuesi
duhet teuml deumlbohet dhe - qeumlndrueshmeumlrineuml e lidhjeve sociale kulturore dhe familjare me
vendin priteumls dhe me vendin e destinacionit
Tutje Gjykata rikujton aktgjykimin e vet neuml Jeunesse kundeumlr Hollandeumls53 qeuml kishte teuml
beumlnte me deumlbimin e planifikuar teuml njeuml emigranti afatgjateuml dhe me lidhje teuml forta
familjare neuml vendin priteumls Gjykata peumlrseumlriti se neuml rastet ku peumlrfshihen feumlmijeumlt ekziston
njeuml konsensus i gjereuml duke peumlrfshireuml edhe teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare neuml mbeumlshtetje teuml
ideseuml se neuml teuml gjitha vendimet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me feumlmijeumlt interesat e tyre meuml teuml mireuml
janeuml me reumlndeumlsi teuml madhe Peumlrderisa peumlrfshirja e feumlmijeumlve nuk mund teuml jeteuml faktor i
51 Abdulaziz Cabales dhe Balkandali kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 28 maj 1985 sect 67 Seria A nr 94 52 Uner kundeumlr Hollandeumls [DhM] nr 4641099 sectsect 54-55 dhe 57-58 KEDNJ 2006-XII Maslov kundeumlr
Austriseuml [DhM] nr 163803 amp 72-73 KEDNJ 2008 Balogun kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr
6028609 sect 46 10 prill 2012 dhe Samsonnikov kundeumlr Estoniseuml nr 5217810 amp 86 3 korrik 2012 53 Jeunesse kundeumlr Hollandeumls [DhM] nr 1273810 sect 109 3 tetor 2014
210
veteumlm vendimtareuml sidocofteuml duhet ti jepet njeuml pesheuml e konsiderueshme Prandaj
organet kombeumltare vendim-marreumlse duhet neuml parim teuml referohen dhe teuml vlereumlsojneuml
provat neuml lidhje me prakticitetin fizibilitetin dhe proporcionalitetin e ccedildo largimi teuml njeuml
prindi jo-kombeumltar me qeumlllim qeuml teuml ofrojeuml mbrojtje efektive dhe pesheuml teuml mjaftueshme
peumlr interesat meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlt e prekur drejtpeumlrdrejt prej tij
Duke qeneuml keumlshtu Gjykata nuk e harron faktin qeuml neuml kontekstin e largimit teuml njeuml prindi
jo-kombeumltar si pasojeuml e njeuml deumlnimi penal vendimi neuml radheuml teuml pareuml ka teuml beumljeuml me mos-
zbatuesin e ligjit Peumlr meuml tepeumlr siccedil ka treguar praktika e gjykateumls neuml raste teuml tilla natyra
dhe serioziteti i vepreumls seuml kryer ose historia e ofendimit mund teuml tejkalojneuml kriteret e
tjera qeuml duhet teuml merren parasysh Seuml fundmi Gjykata peumlrseumlrit se autoritetet kombeumltare
geumlzojneuml njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar vlereumlsimi kur vlereumlsojneuml neumlse njeuml ndeumlrhyrje neuml njeuml teuml
drejteuml teuml mbrojtur nga Neni 8 ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe neuml
proporcion me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Porse Gjykata eumlshteuml e autorizuar teuml japeuml
vendimin peumlrfundimtar neumlse njeuml maseuml deumlbimi eumlshteuml e pajtueshme me Nenin 8 Duke
konsideruar natyreumln e rastit neuml veccedilanti natyreumln e peumlrseumlritur pjeseumlrisht teuml dhunshme dhe
neuml keumlteuml meumlnyreuml serioze teuml veprave penale teuml ankuesit dhe keumlrceumlnimit qeuml rezulton ndaj
rendit dhe siguriseuml publike Gjykata veumln neuml pah faktin qeuml ankuesi kishte ardhur neuml
Austri si i rritur dhe ende ka lidhjet gjuheumlsore me vendin e tij teuml origjineumls mundeumlsineuml e
familjes seuml tij teuml qeumlndrojneuml neuml kontakt me teuml dhe fakti se ai eumlshteuml neuml gjendje teuml keumlrkojeuml
leje peumlr tu kthyer neuml Austri meuml pak se peseuml vjet pas deumlbimit teuml tij Si pasojeuml Gjykata
konkludon se autoritetet nuk kaneuml tejkaluar hapeumlsireumln e vlereumlsimit qeuml u eumlshteuml dheumlneuml
atyre neuml ccedileumlshtjet e imigracionit duke deumlbuar ankuesin Si pasojeuml nuk ka pasur shkelje teuml
Nenit 8 teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls
211
Kroon dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls - 1853591
27 tetor 1994 [Dhoma]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 8
Shkelje e te drejteumls neuml jeteuml familjare si pasojeuml e mohimit teuml regjistrimit teuml ateumlsiseuml ka
shkelje
Neni 14 kombinim me Nenin 8
Diskriminim neuml bazeuml teuml gjiniseuml si pasojeuml e pamundeumlsist teuml mohimit teuml ateumlsiseuml nuk ka
ccedileumlshtje teuml ndareuml
Fjaleumlt kyccedile feumlmijeuml jashteumlmartesor jeteuml familjare ateumlsi mohim lidhje biologjike
pamundeumlsi regjistrimi
Ankuesit znj Catharina Kroon (ankuesja e pareuml) shtetase holandeze e lindur neuml vitin
1954 z Ali Zerrouk (ankuesi i dyteuml) i cili kishte shteteumlsineuml marokene neuml koheumln kur
kaneuml ndodhur ngjarjet qeuml janeuml subjekt i ankeseumls dhe z Samir MrsquoHallem-Driss (Ankuesi
i treteuml) shteteumlsi teuml dyfishteuml holandeze dhe marokene
Faktet e rastit
Ankuesja e pareuml dhe ankuesi i dyteuml ndoneumlse ata nuk jetonin bashkeumlrisht neuml ateuml koheuml ata
kishin njeuml marreumldheumlnie stabile nga e cila neuml vitin 1987 kishte lindur feumlmija i tyre -
ankuesi i treteuml neuml keumlteuml rast Teuml tre ankuesit jetojneuml neuml Amsterdam
Neuml vitin 1979 ankuesija e pareuml ishte martuar me ankuesin e dyteuml i cili neuml ateuml koheuml ishte
shtetas maroken Martesa e tyre ishte prishur kah fundi i vitit 1980 Prej asaj kohe
ankuesja kishte jetuar e ndareuml nga bashkeumlshorti i saj dhe e kishte humbur kontaktin me
teuml Siccedil del nga deumlshmiteuml zyrtare ai ishte larguar nga Amsterdami neuml janar teuml vitit 1986
dhe vendndodhja e tij ka mbetur e panjohur qeuml nga ajo koheuml Feumlmija i tyre kishte lindur
meuml 18 tetor 1987 Ai ishte regjistruar neuml regjistrin e lindjeve si djali i ankueses seuml pareuml
dhe z MrsquoHallem-Driss
Ankuesja e pareuml kishte nisur procedurat e shkuroreumlzimit neuml Gjykateumln Rajonale teuml
Amsterdamit njeuml muaj pasi kishte lindur i biri Shkuroreumlzimi kishte marreuml formeumln
peumlrfundimtare kur vendimi i Gjykateumls Rajonale ishte regjistruar neuml regjistrin e
martesave meuml 4 korrik 1988
Meuml 13 tetor 1988 mbeumlshtetur neuml Kodin Civil teuml Holandeumls ankuesja e pareuml dhe ankuesi
i dyteuml i kishin keumlrkuar zyreumls seuml regjistrimit teuml lindjeve vdekjeve dhe martesave teuml
Amsterdamit qeuml teuml lejonte ankuesen teuml beumlnte njeuml deklarateuml ku thuhej se z MrsquoHallem-
Driss nuk ishte babai i Samirit dhe keumlshtu teuml beumlnteuml teuml mundur njohjen e ateumlsiseuml seuml
ankuesit teuml dyteuml Zyra kishte refuzuar keumlrkeseumln neuml tetor 1988 Ndoneumlse kishte shprehur
simpati regjistruesi kishte veumlrejtur se Samiri ka lindur neuml koheumln kur ankuesja ishte
ende e martuar me z MrsquoHallem-Driss dhe derisa ky i fundit teuml mos niste procedurat
peumlr mohim teuml ateumlsiseuml njohja nga njeuml njeri tjeteumlr ishte e pamundur sipas ligjit qeuml ishte neuml
fuqi neuml Holandeuml
212
Meuml 9 janar 1989 ankuesit aplikuan neuml Gjykateumln Rajonale teuml Amsterdamit ku keumlrkonin
njeuml urdheumlr gjyqeumlsor me teuml cilin i keumlrkohej regjistruesit qeuml teuml shtonte neuml regjistrin e
lindjeve deklarateumln e ankueses seuml pareuml se z MrsquoHallem-Driss nuk ishte babai i Samirit
dhe ku njihej se ankuesi i dyteuml ishte babai i tij Gjykata Rajonale kishte refuzuar
keumlrkeseumln neuml qershor teuml vitit 1989 Gjykata kishte deklaruar se pavareumlsisht deumlshireumls seuml
justifikuar teuml ankuesve peumlr trsquoua njohur zyrtarisht realitetin biologjik keumlrkesa e tyre
duhej refuzuar pasi sipas ligjit qeuml ishte neuml fuqi Samiri ishte feumlmiu legjitim i z
MrsquoHallem-Driss Ankuesit e kaneuml apeluar keumlteuml vendim praneuml Gjykateumls seuml Apelit teuml
Amsterdamit Gjykata e Apelit gjithashtu ka refuzuar apelin meuml 8 neumlntor 1989 Sipas
keumlsaj Gjykate Neni 8 i Konventeumls ishte i aplikuesheumlm por nuk ishte shkelur Apeli nuk
mund teuml miratohej pasi gjykatat nuk kishin lirineuml teuml lejonin keumlrkeseumln e ankuesve pasi
njeuml gjeuml e tilleuml do teuml keumlrkonte miratimin e njeuml ligji teuml ri neuml Holandeuml peumlrfshireuml procedurat
administrative Prandaj njeuml gjeuml e tilleuml sipas Gjykateumls do teuml kalonte kufijteuml e pushtetit
gjyqeumlsor
Ankuesit e kishin ankimuar edhe keumlteuml vendim praneuml Gjykateumls Supreme Neuml vijim teuml
mendimit keumlshilleumldheumlneumls teuml Avokatit teuml Peumlrgjithsheumlm edhe Gjykata Supreme e kishte
hedhur poshteuml ankeseumln Gjykata Supreme ishte pajtuar me Gjykateumln e Apelit se edhe
po teuml kishte shkelje zgjidhja e keumltij problemi shkonte peumlrtej kufijve teuml pushtetit
gjyqeumlsor
Ankuesit kishin edhe tre feumlmijeuml teuml tjereuml pas lindjes seuml Samirit njeuml vajzeuml Nadia neuml vitin
1989 dhe dy binjakeuml Jamal dhe Jamila meuml 1992 Ata megjithateuml nuk bashkeumljetonin
Por ata janeuml deklaruar sidoqofteuml se ankuesi i dyteuml kontribuon neuml kujdesin dhe rritjen e
feumlmijeumlve teuml tyre
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Neuml parashtreseumln e tyre ankuesit kaneuml deklaruar se sipas ligjit neuml fuqi neuml Holandeuml nuk
kaneuml qeneuml neuml gjendje teuml fitojneuml njohjen e ateumlsiseuml seuml Samirit nga ankuesi i dyteuml babai i
tij biologjik dhe derisa njeuml burr i martuar mund teuml mohonte ateumlsineuml e njeuml feumlmiu kjo
mundeumlsi nuk ishte e hapur peumlr grateuml e martuara Ata e kaneuml mbeumlshtetur ankeseumln e tyre
neuml Nenin 8 teuml Konventeumls qofteuml teuml marreuml neuml meumlnyreuml individuale apo neuml ndeumlrlidhje ose
kombinim me Nenin 14 teuml Konventeumls Ata kaneuml argumentuar tutje se duke mos
pranuar keumlto keumlrkesa Gjykata Supreme u ka mohuar atyre njeuml mjet efektiv brenda
kuptimit teuml Nenit 13
Meuml 31 gusht 1992 Komisioni e shpalli ankeseumln e pranueshme neuml lidhje me ankesat qeuml
lidheshin me Nenet 8 dhe 14 teuml Konventeumls dhe teuml papranueshme neuml lidhje me pjeseumln
tjeteumlr duke peumlrfshireuml Nenin 13
Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se neuml rastin konkret Neni 8 nuk ishte i zbatuesheumlm
ose se Neni 8 paragrafi 1 nuk ishte ceumlnuar ose se kufizimi i teuml drejtave teuml referuara neuml
Nenin 8 sect 1 ishte i justifikuesheumlm neuml pajtim me Nenin 8 sect 2 dhe se Neni 14 neuml
kombinim me Nenin 8 nuk ishte shkelur Qeveria kishte argumentuar se marreumldheumlnia
ndeumlrmjet ankuesit teuml dyteuml neuml njeuml aneuml dhe ankueses seuml pareuml dhe ankuesit teuml treteuml neuml
aneumln tjeteumlr nuk peumlrbeumlnte ldquojeteuml familjarerdquo Pasi feumlmija kishte lindur nga njeuml marreumldheumlnie
jashteumlmartesore sipas Qeveriseuml nuk kishte lidhje ipso jure ndeumlrmjet tij dhe ankuesit teuml
dyteuml Peumlr meuml tepeumlr Qeveria kishte argumentuar se ankuesja e pareuml dhe ankuesi i dyteuml
kishin zgjedhur teuml mos martoheshin dhe si rezultat i keumlsaj zgjedhjeje ky i fundit nuk
213
bashkeumljetonte me ankuesen e pareuml dhe feumlmiun Qeveria po ashtu kishte pretenduar se
zankuesi i dyteuml nuk kishte kontribuar neuml kujdesin dhe rritjen e Samirit neuml ndonjeuml
meumlnyreuml dhe se nuk kishte asgjeuml peumlr teuml deumlshmuar se ai kishte peumlrmbushur rolin e ldquobabait
socialrdquo teuml tij
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata ka ritheksuar se objekti thelbeumlsor i Nenit 8 eumlshteuml teuml mbrojeuml individin nga
veprimi arbitrar i autoriteteve publike Si shteseuml e keumlsaj mund teuml keteuml edhe detyrime
pozitive qeuml rrjedhin nga ldquorespektimirdquo efektiv i jeteumls familjare Kufijteuml ndeumlrmjet
detyrimeve pozitive dhe negative teuml shtetit sipas keumlsaj dispoziteuml nuk japin vetvetiu
definicion teuml sakteuml Parimet e aplikueshme janeuml megjithateuml teuml ngjashme Neuml teuml dyja
kontekstet duhet synuar njeuml baraspesheuml e drejteuml ndeumlrmjet interesave teuml individit dhe
atyre teuml komunitetit si teuml teumlreuml dhe neuml teuml dyja rastet shteti geumlzon njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi
Sipas parimeve teuml peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls kur ekzistenca e njeuml
lidhje familjare me njeuml feumlmi eumlshteuml peumlrcaktuar shteti duhet teuml veprojeuml neuml njeuml meumlnyreuml qeuml
llogaritet se do teuml mundeumlsojeuml ateuml lidhje teuml zhvillohet dhe garancionet ligjore teuml ofrohen
neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumljneuml teuml mundur integrimin e feumlmiut neuml familje nga momenti i lindjes
ose sa meuml pareuml qeuml eumlshteuml praktikisht e mundur meuml pastaj
Neuml rastin konkret Gjykata ka rikujtuar se ndeumlrmjet ankuesve eumlshteuml krijuar njeuml
marreumldheumlnie qeuml e kualifikon ateuml si ldquojeteuml familjarerdquo Keumlsisoji ekziston njeuml detyrim peumlr
autoritetet kompetente qeuml teuml lejojneuml formimin komplet teuml lidhjeve familjare ligjore
ndeumlrmjet ankuesit teuml dyteuml dhe djalit teuml tij Samirit sa meuml shpejteuml qeuml eumlshteuml e mundur Neuml
pikeumlpamjen e Gjykateumls ldquorespektirdquo peumlr ldquojeteumln familjarerdquo keumlrkon qeuml realiteti social dhe
biologjik teuml mbivlejneuml mbi supozimin ligjor qeuml neuml rastin konkret mbizoteumlron si ndaj
faktit teuml mireumlqeneuml ashtu dhe deumlshirave teuml atyre qeuml janeuml teuml peumlrfshireuml duke beumlreuml qeuml askush
teuml mos peumlrfitojeuml Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se edhe duke pas
parasysh margjineumln e vlereumlsimit qeuml i takon shtetit Holanda ka deumlshtuar trsquou sigurojeuml
ankuesve ldquorespektinrdquo peumlr jeteumln e tyre familjare peumlr teuml cileumln ata kaneuml teuml drejteuml sipas
Konventeumls Pra ka shkelje teuml Nenit 8
Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 8 Gjykata
deklaron se kjo ankeseuml eumlshteuml neuml thelb e njeumljteuml sikurse ajo mbi bazeumln e Nenit 8 prandaj
nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml qeuml rrjedheuml nga ky nen neuml kombinim me Nenin 14 teuml Konventeumls
Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata ka vlereumlsuar se pamundeumlsia e njohjes ligjore teuml
lidhjeve teuml tyre familjare u ka shkaktuar ankuesve frustrim Megjithateuml ky frustrim
eumlshteuml shpeumlrblyer mjaftuesheumlm me gjetjen e njeuml shkeljeje teuml Konventeumls
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [shtateuml vota peumlr dy kundeumlr] gjen
se nuk ka ccedileumlshtje tjeteumlr teuml ndareuml qeuml mund teuml ngritet mbi bazeuml teuml Nenit 14 neuml kombinim
me Nenin 8 [njeumlzeumlri]
214
Neni 9
Liria e mendimit e ndergjegjes dhe e fese
1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml mendimit teuml ndeumlrgjegjes e teuml feseuml kjo e drejteuml
neumlnkupton lirineuml peumlr teuml ndryshuar feneuml ose besimin dhe lirineuml qofteuml individualisht
ose kolektivisht publikisht ose privatisht neumlpeumlrmjet kultit meumlsimdheumlnies
praktikave dhe kryerjes seuml riteve
2 Liria e shfaqjes seuml feseuml seuml tij ose besimeve teuml dikujt nuk mund trsquoi neumlnshtrohet
kufizimeve teuml tjera peumlrvec atyre teuml parashikuara nga ligji dhe qeuml peumlrbeumljneuml masa teuml
nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen
e rendit publik teuml sheumlndetit ose teuml moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe teuml
lirive teuml teuml tjereumlve
215
Hasan and Eylem Zengin kundeumlr Turqiseuml - 144804
9 tetor 2007 [Seksioni i dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 9
Shkelje e teuml drejteumls peumlr liri fetare si pasojeuml e formeumls seuml edukimit fetar teuml detyruar nuk
ngritet ccedileumlshtje ndaras
Neni 2 i Protokollit Nr 1
Mungeseuml e objektivitetit neuml programet e edukimit fetareuml teuml ofruara neuml shkolla ka
shkelje
Fjaleumlt kyccedile liri fetare edukim fetar zgjedhje prindeumlr objektivitet edukim i
njeumlansheumlm detyrim
Ankuesit Hasan Zengin dhe vajza e tij Eylem Zengin janeuml shtetas turq qeuml kaneuml lindur
neuml 1960 dhe 1988 dhe jetojneuml neuml Stamboll
Faktet e rastit
Ankuesi dhe familja e tij janeuml pasues teuml Alevizmit njeuml degeuml e Islamit e cila ka rreumlnjeuml teuml
thella neuml shoqeumlrineuml dhe historineuml turke dhe peumlrfaqeumlson njeuml nga besimet meuml teuml peumlrhapura
neuml Turqi (pas degeumls Hanefiite teuml Islamit e cila eumlshteuml njeuml nga kateumlr shkollat e Sunit
islam) Alevizmi ishte i ndikuar nga disa besime para-islame dhe nga dy Sufiteuml teuml
meumldhenj teuml shekujve XII dhe XIV Praktikat e saj fetare ndryshojneuml nga ato teuml
shkollave sunite neuml aspekte teuml caktuara siccedil janeuml lutja agjeumlrimi dhe pelegrinazhi Neuml
veccedilanti sipas ankuesit Alevizi nuk falet peseuml hereuml neuml diteuml si neuml ritin sunit por shprehin
peumlrkushtimin e tyre neumlpeumlrmjet keumlngeumlve dhe valleumlzimeve fetare (semah) ata nuk marrin
pjeseuml neuml xhami por takohen rregullisht neuml cemevi (takim neuml dhoma adhurimi) dhe
nuk e konsiderojneuml pelegrinazhin neuml Mekeuml si njeuml detyrim fetar
Neuml koheumln kur eumlshteuml paraqitur kjo keumlrkeseuml vajza e ankuesit ishte duke ndjekur klaseumln e
shtateuml teuml shkolleumls shteteumlrore neuml Avcılar Stamboll Si nxeumlneumls neuml njeuml shkolleuml shteteumlrore
ajo ishte e detyruar teuml ndiqte meumlsimet neuml kultureumln dhe etikeumln fetare Sipas Nenit 24 teuml
Kushtetuteumls seuml Turqiseuml dhe Nenit 12 teuml Ligjit Themelor nr 1739 mbi edukimin
kombeumltar kultureumln fetare dhe etikeumln kjo ishte leumlndeuml e detyrueshme neuml shkollat fillore
dhe teuml mesme turke
Neuml vitin 2001 ankuesi paraqiti keumlrkeseuml neuml Drejtorineuml e Arsimit Kombeumltar dhe para
gjykatave administrative qeuml vajza e tij teuml peumlrjashtohet nga meumlsimet peumlr kultureumln dhe
etikeumln fetare Duke veumlneuml neuml dukje se familja e tij ishte pasuese e alevizmit ai pretendoi
se sipas traktateve ndeumlrkombeumltare si Deklarata Universale e teuml Drejtave teuml Njeriut
prindeumlrit kishin teuml drejteuml teuml zgjedhin llojin e edukimit qeuml feumlmijeumlt e tyre do teuml merrnin Ai
gjithashtu pohoi se kursi neuml fjaleuml ishte i papajtuesheumlm me parimin e sekularizmit dhe
nuk ishte asnjaneumls pasi ai ishte neuml thelb i bazuar neuml meumlsimin e islamit sunit
216
Teuml gjitha keumlrkesat e tij u hodheumln poshteuml seuml fundi neuml apel para Gjykateumls seuml Larteuml
Administrative me vendimin e 5 gushtit 2003 me arsyetimin se kursi neuml kultureumln dhe
etikeumln fetare ishte neuml peumlrputhje me Kushtetuteumln dhe legjislacionin turk
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesit pohonin neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml se meumlnyra neuml teuml cileumln u meumlsua kultura dhe etika
fetare neuml Turqi shkeli teuml drejteumln e ankueses peumlr lirineuml e feseuml dhe teuml drejteumln e prindeumlrve teuml
saj peumlr teuml siguruar arsimimin e saj neuml peumlrputhje me bindjet e tyre fetare teuml garantuara
sipas Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls (e drejta peumlr arsim) dhe Nenit 9 teuml
Konventeumls (liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml) Ankuesit neuml meumlnyreuml teuml dukshme
pretendonin se programi i kursit kishte mungeseuml objektiviteti sepse nuk peumlrfshiheshin
informata teuml holleumlsishme peumlr feteuml e tjera dhe u meumlsuan nga njeuml perspektiveuml fetare qeuml
vlereumlsoi interpretimin sunnit teuml besimit dhe traditeumls islame
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls seuml pari Gjykata vendosi neumlse
peumlrmbajtja e leumlndeumls u meumlsua neuml meumlnyreuml objektive kritike dhe pluraliste Peumlr keumlteuml
qeumlllim Gjykata shqyrtoi udheumlzimet e Ministriseuml seuml Arsimit peumlr meumlsimet neuml kultureumln
dhe etikeumln fetare dhe tekstet shkollore teuml paraqitura nga ankuesit Gjykata konstatoi se
planprogrami peumlr meumlsimdheumlnie neuml shkollat fillore dhe ciklin e pareuml teuml shkolleumls seuml
mesme dhe tekstet peumlrkateumlse u dhaneuml prioritet meuml teuml madh njohjes seuml Islamit sesa asaj
teuml feve dhe filozofive teuml tjera Neuml veccedilanti planprogrami peumlrfshinte studimin e profetit
Muhamed dhe Kuranit Nxeumlneumlsit duhej teuml meumlsonin disa sure nga Kurani peumlrmendeumlsh
dhe teuml studionin me mbeumlshtetjen e ilustrimeve lutjeve teuml peumlrditshme Ata gjithashtu
duhej teuml beumlnin teste me shkrim Tekstet nuk dhaneuml veteumlm njeuml pasqyreuml teuml peumlrgjithshme teuml
feve por ofruan udheumlzime specifike neuml parimet kryesore teuml besimit musliman duke
peumlrfshireuml ritet e tij kulturore siccedil eumlshteuml profesioni i besimit peseuml lutjet e peumlrditshme
Ramazani pelegrinazhi konceptet e engjeumljve dhe krijesa teuml padukshme dhe besim neuml
boteumln tjeteumlr
Nga ana tjeteumlr nxeumlneumlsit nuk moreumln meumlsim mbi specifikat konfesionale ose rituale teuml
besimit Alevi edhe pse pasuesit e tij peumlrfaqeumlsonin njeuml pjeseuml teuml madhe teuml popullsiseuml
turke Informacioni rreth Alevizmit u meumlsua neuml klaseumln e 9-teuml Gjykata ashtu si
ankuesit konsideroi se fakti qeuml jeta dhe filozofia e dy Sufive teuml meumldhenj teuml cileumlt kishin
pasur njeuml ndikim teuml madh neuml leumlvizje u meumlsua me njeuml voneseuml teuml tilleuml ishte e
pamjaftueshme peumlr teuml kompensuar mangeumlsiteuml e meumlsimit gjateuml shkolleumls fillore dhe teuml
mesme Prandaj Gjykata gjeti se meumlsimet e kultureumls fetare dhe etikeumls neuml Turqi nuk
mund teuml konsideroheshin teuml peumlrmbushnin kriteret e objektivitetit dhe pluralizmit teuml
nevojsheumlm peumlr arsimin neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe peumlr nxiteumlsit qeuml teuml zhvillonin njeuml
mendje kritike ndaj feseuml Neuml rastin e ankuesve meumlsimet nuk i respektonin bindjet fetare
dhe filozofike teuml babait teuml ankueses
Seuml dyti Gjykata shqyrtoi neumlse ekzistonin mjete teuml peumlrshtatshme neuml sistemin arsimor
turk peumlr teuml siguruar respektimin e bindjeve teuml prindeumlrve Pas njeuml vendimi teuml Keumlshillit teuml
Larteuml peumlr Arsimin teuml Korrikut 1990 ishte e mundur qeuml feumlmijeumlt me kombeumlsi turke qeuml i
peumlrkisnin feseuml seuml krishtereuml apo judaike teuml peumlrjashtoheshin nga meumlsimet e kultureumls
fetare dhe etikeumls Ky vendim domosdoshmeumlrisht sugjeroi se meumlsimet mund teuml krijonin
217
konflikt peumlr feumlmijeumlt e krishtereuml ose hebrenj mes meumlsimit fetar teuml dheumlneuml nga shkolla dhe
bindjeve fetare ose filozofike teuml prindeumlrve teuml tyre Sikurse edhe Komisioni Evropian i
Keumlshillit teuml Evropeumls kundeumlr Racizmit dhe Intoleranceumls (ECRI) Gjykata konsideroi se
kjo situateuml ishte e hapur peumlr kritika neumlse leumlnda kishte peumlr qeumlllim teuml kishte lidhje me
kulturat e ndryshme fetare nuk kishte arsye peumlr ta beumlreuml ateuml teuml detyrueshme veteumlm peumlr
feumlmijeumlt muslimaneuml Fakti qeuml prindeumlrit ishin teuml detyruar teuml informonin autoritetet
shkollore peumlr bindjet e tyre fetare ose filozofike ishte njeuml meumlnyreuml e papeumlrshtatshme peumlr
teuml siguruar respektin peumlr lirineuml e bindjes Peumlr meuml tepeumlr neuml mungeseuml teuml ndonjeuml teksti teuml
qarteuml autoritetet e shkolleumls gjithmoneuml kishin mundeumlsineuml teuml refuzonin keumlrkesat peumlr
peumlrjashtim si neuml rastin e ankueses
Rrjedhimisht Gjykata konsideroi se procedura e peumlrjashtimit nuk peumlrdorte metoda teuml
peumlrshtatshme dhe nuk siguroi mbrojtje teuml mjaftueshme peumlr ata prindeumlr qeuml mund teuml
konsideronin neuml meumlnyreuml teuml ligjshme se leumlnda qeuml meumlsohej ka teuml ngjareuml teuml ngrejeuml njeuml
konflikt vlerash neuml feumlmijeumlt e tyre Kjo ndodhte sidomos kur nuk ishte parashikuar asnjeuml
zgjedhje peumlr feumlmijeumlt e prindeumlrve qeuml kishin bindje fetare ose filozofike ndryshe nga ajo e
Islamit suni dhe ku procedura e peumlrjashtimit peumlrfshinte barreumln e reumlndeuml teuml zbulimit teuml
bindjeve teuml tyre fetare ose filozofike Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte
pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls
Lidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls duke pasur parasys se tanimeuml kishte gjetur shkelje teuml
Nenit 2 teuml Protokollit 1 teuml Konventeumls lidhur me teuml drejtat e edukimit fetar Gjykata
konsideroi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit neuml bazeuml teuml Nenit 9 teuml konventeumls
Po ashtu Gjykata vendosi qeuml Turqia duhet ti paguajeuml bashkeumlrisht ankuesve brenda tre
muajve nga data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml sipas Nenit 44 sect 2 teuml
Konventeumls 372680 EUR neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore ku meuml pak se 850 EUR
dedikohen peumlr ndihmeuml juridike
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls dhe pohoi se
asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit neuml bazeuml teuml Nenit 9 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
218
Buscarini dhe teuml tjereumlt kundeumlr San Marinos - 2464594
18 shkurt 1999 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 9
Shkelje e seuml drejteumls seuml liriseuml seuml feseuml si pasojeuml e detyrimi i aneumltareumlve teuml zgjedhur neuml
Parlamentit qeuml teuml betoheshin neuml Bibeumll si kusht peumlr emeumlrimin e tyre neuml detyreuml peumlrbeumln ka
shkelje
Fjaleumlt kyccedile betim parlament zgjedhje detyrim ungjill liri e feseuml jo-fetareuml
laicitet traditeuml
Ankuesit z Christoforo Buscarini z Emilio Della Balda dhe z Dario Manzaroli tre
shtetaseuml teuml San Marinos
Faktet e rastit
Ankeusit ishin zgjedhur neuml Keumlshillin e Madh teuml Peumlrgjithsheumlm (emri zyrtar peumlr
Parlamentin e Republikeumls seuml San Marinos) neuml zgjedhjet e mbajtura meuml 30 maj 1993
Menjeumlhereuml pas zgjedhjeve ata kishin keumlrkuar nga krereumlt e qeveriseuml neuml San Marino qeuml
teuml japin betimin neuml bazeuml teuml Nenit 55 teuml Aktit teuml Zgjedhjeve duke mos iu referuar asnjeuml
teksti religjioz Akti neuml fjaleuml i referohej njeuml dekreti teuml 27 qershorit 1909 qeuml
peumlrshkruante tekstin e betimit teuml cilin duhet ta lexonin aneumltareumlt e Parlamentit teuml
Republikeumls Ky tekst kishte keumlteuml peumlrmbajtje ldquoUneuml betohem neuml Ungjijteuml e Shenjteuml qeuml
do teuml jem gjithmoneuml besnik dhe do teuml ndjek Kushtetuteumln e Republikeumlsrdquo
Neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkeseumls seuml tyre ankuesit kishin peumlrdorur Nenin 4 teuml Deklarateumls seuml teuml
Drejtave teuml San Marinos teuml vitit 1974 qeuml garantonte lirineuml e feseuml dhe Nenin 9 teuml
Konventeumls
Neuml mbledhjen e Parlamentit teuml dateumls 18 qershor 1993 ankuesit dhaneuml betimin neuml formeuml
teuml shkruar neuml formeumln e fjaleumlve teuml peumlrcaktuara neuml dekretin e 27 qershorit 1909 me teuml
vetmin dallim peumlrjashtimin e fjaleumlve Ungjijteuml e Shenjteuml qeuml ata i kishin shmangur Neuml teuml
njeumljteumln koheuml ankuesi i pareuml kishte teumlrhequr veumlmendjen te detyrimet e ndeumlrmarra nga
Republika e San Marinos kur ajo ishte beumlreuml paleuml e Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e
Njeriut
Meuml 12 korrik 1993 Sekretariati i Parlamentit pas keumlrkeseumls seuml krereumlve teuml qeveriseuml
kishte leumlshuar njeuml opinion neuml lidhje me formeumln e betimit teuml dheumlneuml nga ankuesit ku
kishte konstatuar seuml betimi i tyre ishte i pavlefshme Ccedileumlshtja i ishte referuar
Parlamentit
Neuml mbledhjen e 26 korrikut 1993 Parlamenti miratoi njeuml rezoluteuml teuml propozuar nga
krereumlt e qeveriseuml e cila i urdheumlronte ankuesit qeuml teuml jepnin seumlrish betimin keumlteuml hereuml neuml
Ungjijteuml e Shenjteuml neumln rreziku peumlr humbjes seuml uleumlseve teuml tyre parlamentare Ankuesit i
ishin bindur urdheumlrit dhe kishin dheumlneuml betimin me tekstin qeuml peumlrmbante Ungjijteuml e
Shenjteuml ndoneumlse me ankeseumln se u ishte ceumlnuar drejta peumlr lirineuml e feseuml dhe teuml
ndeumlrgjegjes
219
Meuml pas ankuesit doreumlzuan ankeseumln e tyre praneuml Komisionit meuml 17 neumlntor 1995 Duke u
mbeumlshtetur neuml Nenin 9 ata u ankuan peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml tyre neuml liri teuml feseuml dhe
teuml ndeumlrgjegjes Komisioni e shpalli ankeseumln teuml pranueshme meuml 7 prill 1997 Neuml raportin
e tij teuml 2 dhjetorit 1997 Komisioni njeumlzeumlri kishte ardhur neuml peumlrfundimin se ka shkelje teuml
Nenit 9 Qeveria kishte ngritur tri kundeumlrshtime paraprake dhe i kishte keumlrkuar
Gjykateumls qeuml teuml shpallte ankeseumln teuml papranueshme ose si alternativeuml ta hidhte poshteuml si
teuml pabazuar Ankuesit nga ana tyre i kishin keumlrkuar Gjykateumls qeuml teuml hidhte poshteuml
kundeumlrshtiteuml e Qeveriseuml neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml dhe teuml gjente se ka shkelje teuml
Nenit 9 teuml Konventeumls
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Neuml parashtreseumln e saj Qeveria kishte argumentuar se ankesa paraqiste abuzim teuml
procesit se ishte doreumlzuar jashteuml afatit kohor dhe mjetet e brendshme juridike nuk ishin
shteruar Pra Qeveria pretendonte se ankuesit e kishin paraqitur rastin neuml meumlnyreuml jo teuml
duhur peumlr qeumlllime politike siccedil do teuml mund teuml veumlrehej nga deklaratat e tyre rreth qeumlllimit
peumlr teuml paraqitur rastin para Komisionit Gjykata njeumlsoj si Komisioni e kishte hedhur
poshteuml keumlteuml pretendim duke deklaruar se pohimi i ankuesve peumlr teuml sjelleuml ccedileumlshtjen neuml
veumlmendjen e Gjykateumls paraqet njeuml veprim i cili nuk peumlrbeumln abuzim teuml seuml drejteumls peumlr
ankeseuml individuale Gjykata po ashtu kishte vlereumlsuar se ankesa eumlshteuml paraqitur brenda
afatit teuml peumlrcaktuar kohor dhe se Qeveria nuk kishte deumlshmuar se mjetet e brendshme
juridike janeuml efektive
Sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesit kishin argumentuar se detyrimi i imponuar ndaj
tyre nga Parlamenti i Republikeumls deumlshmonte se neuml San Marino neuml koheumln peumlrkateumlse
ushtrimi i njeuml teuml drejte themelore politike siccedil ishte detyra e parlamentarit ishte e
kushteumlzuar me teuml praktikuarit publik teuml njeuml feje teuml caktuar neuml shkelje teuml Nenit 9 teuml
Konventeumls
Qeveria e kishte kundeumlrshtuar duke argumentuar se teksti i betimit nuk ishte fetar por
meuml tepeumlr kishte reumlndeumlsi historike dhe shoqeumlrore dhe ishte i mbeumlshtetur neuml traditeuml
Republika e San Marinos pranohej qeuml ishte themeluar nga njeuml njeri i feseuml por ishte
shtet sekular neuml teuml cilin liria e feseuml shprehimisht garantohej neuml ligj (Neni 4 i Deklarateumls
seuml teuml Drejtave teuml vitit 1974) Qeveria kishte neumlnvizuar reumlndeumlsineuml qeuml neuml njeuml vend
demokratik ka dheumlnia e betimit teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml popullit e cila do teuml duhej teuml ishte
njeuml zotim ndaj lojalitetit teuml vlerave teuml Republikeumls Sipas Qeveriseuml historia dhe traditat e
San Marinos ishin teuml lidhura me krishterimin pasi shteti ishte themeluar nga njeuml
shenjtor
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata ka ritheksuar si fillim parimet relevante teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore ku kishte
konstatuar se sikurse edhe peumlrcaktohet neuml Nenin 9 teuml Konventeumls liria e mendimit
ndeumlrgjegjes dhe feseuml eumlshteuml njeuml nga themelet e njeuml shoqeumlrie demokratike brenda
kuptimit teuml Konventeumls Peumlrderisa kjo liri eumlshteuml neuml dimensionin e saj fetar njeuml nga
elementeumlt meuml jetikeuml qeuml peumlrbeumljneuml identitetin e besimtareumlve dhe konceptin e tyre teuml jeteumls
eumlshteuml gjithashtu njeuml pasuri e ccedilmuar peumlr ateisteumlt agnostikeumlt skeptikeumlt dhe teuml
220
paidentifikuarit54 Gjykata tutje veumlren se argumentet e Qeveriseuml ishin peumlrqendruar neuml
reumlndeumlsineuml qeuml kishte dheumlnia e betimit nga peumlrfaqeumlsuesiteuml e zgjedhur teuml popullitl neuml
karakterin e veccedilanteuml teuml San Marinos historineuml dhe traditat kombeumltare teuml seuml cileumls ishin teuml
lidhura me krishterimin pasi republika ishte themeluar nga njeuml i shenjteuml dhe deklarimi
se reumlndeumlsia fetare e betimit tashmeuml ishte zeumlvendeumlsuar nga ldquonevoja peumlr teuml ruajtur rendin
publik neuml formeumln e kohezionit shoqeumlror dhe besimin e qytetareumlve neuml institucionet e
tyre tradicionalerdquo
Duke i trajtuar keumlto pika Gjykata ka veumlrejtur se pavareumlsisht neumlse qeumlllimet e Qeveriseuml
janeuml legjitime apo jomdashnjeuml ccedileumlshtje peumlr teuml cileumln Gjykata nuk e ka pareuml teuml nevojshme teuml
vendoseumlmdashnuk kishte dyshim se neuml peumlrgjitheumlsi ligji i San Marinos garantonte lirineuml e
ndeumlrgjegjes dhe teuml feseuml Neuml rastin aktual sidoqofteuml keumlrkesa qeuml ankuesit teuml jepnin
betimit mbi Ungjijteuml e Shenjteuml ishte e barazvlershme me keumlrkeseumln qeuml dy peumlrfaqeumlsueseuml
teuml zgjedhur teuml popullit teuml betoheshin peumlr besnikeumlri ndaj njeuml feje teuml caktuar Njeuml keumlrkeseuml e
tilleuml nuk ishte e peumlrputhshme me Nenin 9 teuml Konventeumls
Gjykata eumlshteuml pajtuar me deklarateumln e Komisionit teuml beumlreuml neuml raportin e tij se do teuml ishte
kundeumltheumlneumlse qeuml teuml kushteumlzoje ushtrimin e mandatit qeuml do teuml kishte qeumlllim teuml
peumlrfaqeumlsonte pikeumlpamje teuml ndryshme teuml shoqeumlrieumls neuml Parlament me njeuml deklarateuml
paraprake teuml zotimit ndaj njeuml seumlreuml besimesh teuml caktuara Kufizimi ndaj teuml cilit janeuml
ankuar parashtruesiteuml e ankeseumls nuk mund teuml shihet si ldquoi domosdosheumlm neuml njeuml shoqeumlri
demokratikerdquo
Ndeumlrkaq neuml lidhje me argumentin e Qeveriseuml se ankesa kishte pushuar seuml pasuri ndonjeuml
qeumlllim pasi tashmeuml ishte miratuar njeuml ligj i ri Gjykata ka vlereumlsuar se betimi neuml rastin
konkret eumlshteuml dheumlneuml para miratimit teuml keumltij legjislacioni Peumlr teuml gjitha arsyet si meuml sipeumlr
Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls
Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata ka vlereumlsuar se neuml rrethanat e rastit gjetja e
shkeljes seuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlrbeumln satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml Ndeumlrkaq
neuml lidhje me kostot dhe shpenzimet ankuesit nuk kaneuml sakteumlsuar shumeumln e pretenduar
dhe si pasojeuml Gjykata i ka hedhur poshteuml
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
54 Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i dateumls 25 maj 1993 Seria A nr 260-A p 17 sect 31
221
Bayatyan kundeumlr Armeniseuml - 2345903
7 korrik 2011 [Dhoma e Madhe]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 9
Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumleuml peumlr lirineuml e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml si pasojeuml
e deumlnimit peumlr refuzim peumlr teuml sheumlrbyer neuml ushtri ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak detyrim kundeumlrshtim i ndeumlrgjegjsheumlm bindje fetare
refuzim ndjekje deumlnim deumlshmitar i Jehovajt
Ankuesi z Vahan Bayatyan shtetas i armeniseuml
Faktet e rastit
Ankuesi ishteuml Deumlshmitari i Jehovait dhe prej vitit 1997 mori pjeseuml neuml sheumlrbesa teuml
ndryshme fetare teuml Deumlshmitareumlve teuml Jehovait dhe u pageumlzua meuml 18 shtator 1999 neuml
mosheumln 16 vjeccedil Neuml janar teuml vitit 2000 ankuesi u regjistrua si person peumlrgjegjeumls peumlr
sheumlrbimin ushtarak me Komisariatin Ushtarak teuml Qarkut Erebuni Neuml Prill 2001
ankuesi i deumlrgoi letra identike Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Armeniseuml Komisionerit
Ushtarak teuml Armeniseuml dhe neuml Komisionin e teuml Drejtave teuml Njeriut teuml Asambleseuml
Kombeumltare ku njoftoi keumlto teuml fundit peumlr shkollimin e tij fetar bazuar ne bindjet e tij dhe
me veteumldije nuk pranon teuml kryej sheumlrbimin ushtarak Neuml teuml njeumljteumln koheuml i informoj
organet e njejta se ishte i gatsheumlm teuml kryej sheumlrbimin civil alternativ neuml vend teuml
sheumlrbimit ushtarak
Neuml maj 2001 ankuesi pranoi njeuml thirrje peumlr tu paraqitur peumlr sheumlrbimin ushtarak
Meumltutje neuml maj 2001 njeuml oficer i Komisariatit Ushtarak Erebuni telefonoi shteumlpineuml e
ankuesit dhe e pyeti neumlneumln e tij neumlse ai ishte i veteumldijsheumlm se ai ishte thirrur teuml paraqitej
neuml Komisariat peumlr teuml filluar sheumlrbimin ushtarak teuml neseumlrmen Neuml teuml njeumljteumln mbreumlmje
ankuesi peumlrkoheumlsisht u largua nga shteumlpia e tij nga frika se do teuml merrej me forceuml neuml
ushtri
Zyrtareumlt e Komisariatit gjat muajit Maj 2001 peumlrseumlri telefonouan neumlneumln e ankuesit
duke keumlrkuar teuml dineuml vendndodhjen e tij Ata keumlrceumlnuan se do ta ccedilonin neuml ushtri me
forceuml neumlse nuk do teuml vinte vullnetarisht Meuml 17 maj 2001 hereumlt neuml meumlngjes zyrtareumlt
erdheumln neuml shteumlpineuml e ankuesit Prindeumlrit e tij ishin neuml gjumeuml dhe nuk e hapeumln dereumln Neuml
teuml njeumljteumln dateuml neumlna e ankuesit shkoi neuml Komisariatin ku ajo deklaroi se ankuesi ishte
larguar nga shteumlpia dhe nuk e dinte kur do teuml kthehej Ankuesi pohon se Komisariati
nuk beumlri peumlrpjekje teuml meumltejshme peumlr teuml kontaktuar familjen e tij
Meuml 29 maj 2001 Komisioni Parlamentar peumlr Ccedileumlshtjet Ligjore dhe Shteteumlrore i deumlrgoi
njeuml peumlrgjigje letreumls seuml ankuesit teuml 1 prillit 2001 duke deklaruar se neuml peumlrputhje me
legjislacionin e Republikeumls seuml Armeniseuml ccedildo qytetar eumlshteuml i detyruar teuml sheumlrbejeuml neuml
ushtrineuml Armene Meqeuml asnjeuml ligj nuk eumlshteuml miratuar ende neuml Armeni peumlr sheumlrbimin
alternativ ankuesi duhet ti neumlnshtrohet ligjit aktual dhe teuml sheumlrbejeuml neuml ushtrineuml
Armene Neuml fillim teuml qershorit 2001 ankuesi u kthye neuml shteumlpi ku jetoi deri neuml
arrestimin e tij neuml shtator teuml vitit 2002 Meuml 26 qershor 2001 komisari ushtarak i
222
Erebunit njoftoi Prokurorin e Rrethit se ankuesi nuk kishte raportuar peumlr sheumlrbimin
ushtarak meuml 15 maj 2001 dhe ishte qeumlllimisht duke shmangur sheumlrbimin neuml ushtri Meuml
1 gusht 2001 hetuesi filloi procedureumln penale sipas Nenit 75 teuml Kodit Penal ndaj te
ciles procedure ankuesi ngriti ankeseuml praneuml Prokuroriseuml seuml Peumlrgjithshme Ai nuk mori
peumlrgjigje peumlr keumlteuml ankeseuml Meuml 1 tetor 2001 hetuesi leumlshoi peseuml vendime neuml lidhje me
ankuesin (1) teuml paraqiste njeuml padi kundeumlr projektvendimit kundeumlr ankuesit sipas Nenit
75 teuml Kodit Penal (2) teuml aplikojeuml neuml gjykateuml peumlr autorizim peumlr paraburgimin e ankuesit
(3) teuml deklarojeuml ankuesin si teuml arratisur dhe teuml krijojeuml njeuml keumlrkim peumlr teuml (4) teuml aplikojeuml
neuml gjykateuml peumlr autorizim peumlr teuml monitoruar korrespondenceumln e ankuesit dhe (5) teuml
pezullohet procedura derisa teuml jeteuml gjetur ankuesi Por as ankuesi e as familja e tij nuk
ishin njoftuar peumlr keumlto vendime pavareumlsisht nga fakti se qeuml nga mesi i qershorit 2001 ai
kishte jetuar neuml shteumlpineuml e familjes dhe se ai kishte takuar hetuesin disa hereuml neuml korrik
dhe gusht 2001 Meuml 4 shtator 2002 dy policeuml shkuan neuml shteumlpineuml e ankuesit peumlr ti
njoftuar prindeumlrit e tij se ai ishte neuml listeumln e teuml keumlrkuarve Meuml 5 shtator 2002 policeumlt e
shoqeumlruan ankuesin neuml njeuml stacion lokal teuml policiseuml ku ata hartuan njeuml dokument teuml
doreumlzimit vullnetar teuml ankuesit i cili deklaroi se pasi dinte se ishte neuml listeumln e
keumlrkuarve vendosi teuml paraqitet neuml stacionin policor Neuml teuml njeumljteumln dateuml ankuesi ishte
vendosur neuml objektin e paraburgimit Nubarashen
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Sa i peumlrket aplikimit teuml Nenit 9 teuml Konventeumls ankuesi pretendoi se institucionet
vendore kishin refuzuar teuml zbatojneuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml peuml Konventen
Evropiane duke e kristalizuar keumlshtu interpretimin e beumlreuml nga Komisioni Evropian peumlr
teuml Drejtat e Njeriut neuml ateuml qeuml Neni 4 sect 3 (b) kufizoi zbatueshmeumlrineuml e Nenit 9 ndaj
lsquokundeumlrshtareumlve teuml ndeumlrgjegjsheumlmrsquo pa arsyetim apo shpjegim Megjithateuml Neni 4 sect 3
(b) nuk mund teuml peumlrdoret peumlr teuml mohuar teuml drejteumln peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm
sipas Nenit 9 sidomos neuml rastin e Armeniseuml Gjithashtu duke u bazuar neuml parimet e
travaux-ve ankuesi pretendonte se Neni 4 sect 3 (b) nuk ishte menduar kurreuml teuml lexohej neuml
lidhje me Nenin 9 Qeumlllimi i tij i veteumlm ishte teuml kufizonte teuml drejteumln e garantuar me
Nenin 4 sect 2 dhe as nuk njihej dhe as nuk u peumlrjashtua e drejta peumlr kundeumlrshtim teuml
ndeumlrgjegjsheumlm neuml keumlteuml rast peumlr sheumlrbim neuml ushtri Neni 4 sect 3 (b) nuk zbatohej neuml
dispozitat e tjera teuml Konventeumls dhe nuk kishte arsye peumlr teuml qeuml teuml zbatohej edhe peumlr
Nenin 9 Sipas ankuesit kushtet e sotme mbeumlshteteumln njohjen e teuml drejteumls peumlr
kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm peumlr sheumlrbim neuml ushtri sipas Nenit 9 duke marreuml parasysh
njohjen graduale teuml keumlsaj teuml drejte neuml pothuajse teuml gjitha shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml
Evropeumls Ky konsensus u pasqyrua edhe neuml poziteumln e organeve teuml Keumlshillit teuml Evropeumls
dhe Bashkimit Evropian Peumlr meuml tepeumlr njohja e teuml drejteumls peumlr kundeumlrshtim teuml
ndeumlrgjegjsheumlm ishte beumlreuml njeuml nga parakushtet peumlr shtetet e reja aneumltare qeuml deumlshironin teuml
bashkohen me Keumlshillin e Evropeumls Ankuesi neuml fund pretendoi se ccedileumlshtja shkonte peumlrtej
rastit teuml tij pasi kishte pasoja serioze qeuml preknin qindra teuml rinj neuml njeuml situateuml teuml
ngjashme neuml Keumlshillin e Evropeumls dhe mijeumlra teuml tjereuml neuml mbareuml boteumln
Sa i peumlrket pajtueshmeumlriseuml seuml veprimeve teuml autoriteteve Armene me Nenin 9 ankuesi
pohoi se deumlnimi i tij ishte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr teuml manifestuar besimet e
tij fetare Kjo ndeumlrhyrje nuk ishte peumlrcaktuar me ligj sepse autoritetet armene duke e
deumlnuar ateuml kishin vepruar neuml kundeumlrshtim me angazhimin ligjeumlrisht teuml detyruesheumlm qeuml
223
kishin ndeumlrmarreuml kur hyneuml neuml Keumlshillin e Evropeumls peumlrkateumlsisht peumlr teuml falur teuml gjitheuml
kundeumlrshtuesit e ndeumlrgjegjsheumlm teuml deumlnuar me burg Ky detyrim ndeumlrkombeumltar ishte
beumlreuml pjeseuml peumlrbeumlreumlse e sistemit ligjor vendas teuml Armeniseuml dhe prej ateumlhereuml teuml gjitheuml
kundeumlrshtuesit e ndeumlrgjegjsheumlm qeuml refuzuan teuml kryenin sheumlrbimin ushtarak mund teuml
arsyetonin se do teuml liroheshin nga ky detyrim dhe meuml pas do ti jepej mundeumlsia e
kryerjes seuml sheumlrbimit alternativ civil Si rezultat ligji i brendsheumlm nuk ishte mjaft i
sakteuml pasi nuk ishte i harmonizuar me angazhimet ligjore teuml Armeniseuml Ankuesi meuml tej
pohoi se ndeumlrhyrja nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj edhe pse Armenia pasi u beuml paleuml neuml
Konventeumls Ndeumlrkombetare peumlr teuml Drejtat Civile dhe Politike(KNDCP) neuml 1993 nuk
kishte arritur teuml ishte besnikeuml ndaj Nenit 18 teuml saj dhe jurisprudenceumls pasuese teuml
UNHRC siccedil keumlrkohet me standardet qe parshihen neuml kuadeumlr teuml liriseuml seuml ndeumlrgjegjes dhe
feseuml Ankuesi meuml tej argumentoi se ndeumlrhyrja nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri
demokratike Seuml pari fakti qeuml ai - njeuml kundeumlrshtues i ndeumlrgjegjsheumlm i cili ishte zotuar teuml
jetonte neuml meumlnyreuml paqeumlsore me fqinjeumlt e tij dhe qeuml kishte njeuml dosje penale teuml paster -
ishte burgosur dhe trajtuar si njeuml kriminel i rreziksheumlm duke u mbyllur neuml njeuml qeli pa
asnjeuml shtrat dhe me gjashteuml teuml tjereuml teuml arrestuar peumlr krime teuml ndryshme dhe i ishte
neumlnshtruar ofendimeve dhe abuzimeve verbale nga rojet Seuml dyti ai u ankua se i ishte
neumlnshtruar deumlnimit dhe trajtimit teumlreumlsisht joproporcional duke pasur parasysh se ai
thjesht po ushtronte teuml drejteumln e tij themelore peumlr lirineuml e mendimit ndeumlrgjegjes dhe
feseuml Seuml treti se burgimi i tij nuk ishte i nevojsheumlm edhe peumlr shkak se autoritetet
armene kishin falur individeuml teuml tjereuml neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Seuml fundmi mbrojtja
ushtarake e vendit nuk do teuml ishte e ccedilorganizuar dhe dobeumlsuar neumlse personat si ai nuk
do teuml ndeumlshkoheshin Neuml veccedilanti Armenia kishte 125000 rekruteuml aktiveuml neuml vitin 2007
dhe 551000 teuml mundsheumlm ndeumlrsa veteumlm 41 Deumlshmitareuml teuml Jehovait u burgoseumln Peumlr meuml
tepeumlr qeuml nga viti 2002 veteumlm tre individeuml qeuml u peumlrkisnin feve teuml tjera kishin vendosur teuml
beumlheshin kundeumlrshtareuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm Keumlto numra nuk mund teuml keneuml njeuml ndikim
negativ neuml kapacitetin ushtarak teuml Armeniseuml Qeveria kundeumlrshtoi keto pretendime
Praneuml Gjykateumls qeumlndrime teuml peumlrbashkeumlta neuml cileumlsi teuml paleumlve teuml treta paraqiteumln Amnesty
International Conscience and Peace Tax International Friends World Committee for
Consultation (Quakers) International Commission of Jurists and War Resistersrsquo
International Keto organizata ndeumlrhyreumlse ofruan njeuml pasqyreuml teuml peumlrgjithshme teuml njohjes
graduale teuml seuml drejteumls peumlr kundeumlrshtim me ndeumlrgjegje neuml nivel ndeumlrkombeumltar dhe
rajonal Neuml nivel ndeumlrkombeumltar ata u peumlrqendruan neuml veccedilanti neuml zhvillimet neuml
jurisprudenceumln e UNHRC dhe interpretimin e saj teuml dispozitave homologe teuml KNDCP-
seuml Ata u referuan meuml tej zhvillimeve peumlrpara organeve teuml tjera teuml Kombeve teuml
Bashkuara siccedil eumlshteuml Komisioni i Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe
Grupi i Puneumls peumlr Paraburgimin Arbitrar Neuml nivel rajonal organizatat ndeumlrhyreumlse i
referoheshin neuml veccedilanti zhvillimeve para organeve teuml Keumlshillit teuml Evropeumls veccedilaneumlrisht
rekomandimeve teuml tyre duke keumlrkuar njohje dhe mbrojtje meuml teuml madhe teuml seuml drejteumls peumlr
kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjes
Gjithashtu edhe Asociacioni Evropian e Deumlshmitareumlve Kristian teuml Jehovait (European
Association of Jehovahrsquos Christian Witnesses) neuml cilesineuml e organizates ndeumlrhyreumlse i
beumlri thirrje Dhomeumls seuml Madhe teuml zbatojeuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml dhe teuml
sjelleuml teuml drejteumln neuml peumlrputhje me kushtet e sotme Kjo organizate argumentoi se
imperativi i mbrojtjes seuml shteteve aneumltare nuk ishte meuml i zbatuesheumlm neuml nivelin qeuml
224
mbizoteumlronte neuml koheumln e vendimeve meuml teuml hershme mbi keumlteuml ccedileumlshtje dhe nevoja peumlr teuml
beumlreuml aranzhime peumlr sheumlrbimin kombeumltar mund teuml ploteumlsoheshin nga shtetet aneumltare pa i
anashkaluar teuml drejtat e garantuara me Nenin 9
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata veumlren se ankuesi ishte deumlnuar peumlr refuzimin e tij peumlr teuml kryer sheumlrbimin
ushtarak teuml detyruar peumlr shkak se ishte kundeumlr bindjeve teuml tij fetare si Deumlshmitare e
Jehovait Ankuesi keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml shqyrtojeuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Konventeumls
neuml lidhje me ccedileumlshtjen e kundeumlrshtimit teuml ndeumlrgjegjsheumlm dhe zbatueshmeumlriseuml seuml Nenit 9
peumlr keumlteuml ccedileumlshtje duke u mbeumlshtetur neuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml
Gjykata peumlrseumlrit se Konventa eumlshteuml njeuml instrument i gjalleuml i cili duhet teuml interpretohet neuml
driteumln e kushteve teuml sotme Eumlshteuml e ligjshme kur vendoset neumlse njeuml maseuml e caktuar eumlshteuml
e pranueshme sipas njeuml prej dispozitave teuml saj teuml merren parasysh standardet qeuml
mbizoteumlrojneuml midis shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls
Gjykata nuk e mohon qeuml shumica e shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls kaneuml
miratuar ligje qeuml parashikojneuml forma teuml ndryshme teuml sheumlrbimit alternativ peumlr
kundeumlrshtareumlt e ndeumlrgjegjeumls Neuml teuml njeumljteumln koheuml Gjykata nuk mund teuml anashkalojeuml
dispozitat e Nenit 4 sect 3 (b) teuml Konventeumls Gjykata eumlshteuml e mendimit se pasi qeuml ky nen
ka leumlneuml neuml meumlnyreuml teuml qarteuml zgjedhjen e njohjes seuml kundeumlrshtuesve teuml ndeumlrgjegjsheumlm peumlr
secileumln Paleuml Kontraktuese fakti qeuml shumica e Paleumlve Kontraktuese e kaneuml njohur keumlteuml
teuml drejteuml nuk mund teuml mbeumlshteten neuml mbajtjen peumlrgjegjeumlse teuml njeuml Pale Kontraktuese e
cila nuk e ka beumlreuml keumlteuml neuml kundeumlrshtim me detyrimet e Konventeumls Rrjedhimisht sa i
peumlrket keumlsaj ccedileumlshtjeje teuml veccedilanteuml ky faktor nuk mund teuml sheumlrbejeuml si njeuml qeumlllim i
dobisheumlm peumlr interpretimin evolutiv teuml Konventeumls Neuml rrethana teuml tilla Gjykata
konkludon se Neni 9 i lexuar neuml bazeuml teuml Nenit 4 sect 3 (b) nuk garanton teuml drejteumln e
refuzimit teuml sheumlrbimit ushtarak peumlr arsye teuml ndeumlrgjegjes
Gjykata veumlren se neuml koheumln materiale nuk u njoh neuml Armeni e drejta peumlr kundeumlrshtim me
ndeumlrgjegje Nga ana tjeteumlr Armenia u angazhua zyrtarisht peumlr teuml njohur teuml drejteumln
ligjore ndeumlrkmbeumltare dhe - neuml ndeumlrkoheuml - ti falte teuml gjitheuml kundeumlrshtuesit e deumlnuar teuml
ndeumlrgjegjsheumlm duke i lejuar ata te kthehen neuml vend teuml tyre pasi kishte hyreuml neuml fuqi ligji
peumlr teuml kryer sheumlrbimin civil alternativ Gjykata nuk dyshon se kundeumlrshtimi i ankuesit
peumlr sheumlrbimin ushtarak teuml detyruar bazohet neuml bindjet e tij teuml veumlrteta fetare dhe pranon
qeuml veteuml fakti qeuml Armenia me deklarateumln e saj u angazhua zyrtarisht ndeumlrkombeumltarisht
duhet ti keteuml dheumlneuml njeuml pritje teuml ligjshme ankuesit qe ti lejohet teuml kryejeuml sheumlrbim
alternativ pas hyrjes neuml fuqi teuml ligjit teuml ri neuml vend qeuml teuml kryejeuml deumlnimin me burg
Gjykata meuml tej veumlren faktin se njeuml ligj peumlr sheumlrbimin alternativ tashmeuml eumlshteuml miratuar neuml
Armeni duke njohur keumlshtu teuml drejteumln peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm Megjithateuml
Gjykata konsideron se peumlrmbajtja e keumltij ligji dhe meumlnyra e zbatimit teuml tij neuml praktikeuml
bien peumlrtej fusheumlveprimit teuml keumlsaj keumlrkese Sidoqofteuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se
deumlnimi i ankuesit peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm ishte neuml konflikt teuml drejtpeumlrdrejteuml
me politikeumln zyrtare teuml reformeumls dhe ndryshimet legjislative qeuml po zbatoheshin neuml
Armeni Andaj Gjykata konsideron se deumlnimi i ankuesit peumlrbeumln njeuml ndeumlrhyrje qeuml nuk
ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml kuptim teuml nenit 9 teuml Konventeumls
Prandaj ka pasur njeuml shkelje teuml keumlsaj dispozite
225
Gjykata bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls i caktoi ankuesit 10000 EUR peumlr deumlmet jo-
materiale dhe 10000 EUR peumlr shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml konventeumls [gjashteumlmbeumldhjeteuml vota peumlr njeuml
kundeumlr]
226
Hasan dhe Chaush kundeumlr Bullgariseuml - 3098596
26 tetor 2000 [Gjykata]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6
Mungeseuml e qasjes neuml gjykateuml peumlr teuml adresuar shkeljen e teuml drejtave teuml tyre nuk ka
shkelje
Neni 9
Shkelje e lirive fetare si pasojeuml e ndeumlrhyrjes seuml autoriteteve shteteumlrore neuml organizimin e
komunitetit fetareuml ka shkelje
Neni 11
Shkelje e teuml drejteumls neuml associm si pasojeuml e ndeumlrhyrjes neuml organizimin e brendsheumlm nga
ana e shtetit nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras
Neni 13
Mjetet ekzistuese ligjore nuk peumlrbeumlnin mjete efektive ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile liri fetare bashkeumlsi fetare regjistrim i udheumlheqjes vullnet i bashkeumlsiseuml
organizim i brendsheumlm ndeumlrhyrje mos-regjistrim mjet efektiv
Ankuesit z Fikri Sali Hasan (ankuesi i pareuml) z Ismail Ahmed Chaush (ankuesi i dyteuml)
Faktet e rastit
Ankuesi i pareuml ishte shefi i myftiut teuml muslimaneumlve bullgareuml qeuml nga 1992 deri neuml
parashtrimin e ankeseumls ndeumlrsa ankuesi i dyteuml ishte meuml pareuml meumlsues neuml Institutin
Islamik neuml Sofje Neuml parashtresat e tij neuml Gjykateuml ankuesi i dyteuml deklaroi se qeuml nga
shkurti i vitit 1995 kishte punuar gjithashtu me koheuml teuml pjesshme si sekretar i Zyreumls seuml
Krye-Muftiut udheumlheqjes kombeumltare teuml organizateumls fetare muslimane dhe redaktorit teuml
Musulmanit qeuml ishteuml gazeteumln e organizateumls Qeveria i kundeumlrshtoi keumlto pohime
Neuml vitin 1992 konferenca kombeumltare e besimtareumlve myslimaneuml neuml Bullgari miratoi akte
teuml reja teuml emeumlrtimit dhe zgjodhi njeuml udheumlheqje teuml re me z Fikri Sali Hasan si Krye-
Mufti peumlrkateumlsisht ankuesin e pareuml Aktet neumlnligjore dhe udheumlheqja e re u regjistruan
meuml 1 tetor 1992 neuml peumlrputhje me dispozitat e Aktit teuml Emeumlrtimeve Neuml kundeumlrshtim me
aktet neumlnligjore teuml vitit 1992 dhe jo neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsuesve legjitim neuml neumlntor teuml vitit
1994 z Nedim Gendjevi organizoi njeuml konferenceuml e cila miratoi njeuml akt neumlnligjor dhe
zgjodhi njeuml tjeteumlr udheumlheqeumls Neuml janar teuml vitit 1995 peumlr teuml zgjidhur mosmarreumlveshjen
udheumlheqja legjitime e besimtareumlve muslimaneuml neuml Bullgari thirri njeuml konferenceuml
kombeumltare teuml planifikuar peumlr 6 mars 1995 Me njeuml vendim teuml pamotivuar nga 22 shkurti
1995 dy javeuml para konferenceumls zeumlvendeumlskryeministri neuml peumlrgjegjeumlsi i emeumlrtimeve z
Svetoslav Shivarov regjistroi aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen e zgjedhur neuml
konferenceumln e neumlntorit 1994 Peumlrpjekjet e ankuesit peumlr mbrojtje kundeumlr vendimit teuml
227
paligjsheumlm dhe akteve teuml meumlvonshme teuml udheumlheqjes seuml regjistruar rishtazi nuk u
shqyrtuan neuml thelb nga autoritetet kompetente
Meuml 6 mars 1995 udheumlheqja e ligjshme e besimtareumlve myslimaneuml neuml Bullgari organizoi
njeuml konferenceuml kombeumltare ku ishin teuml pranisheumlm delegateumlt e teuml gjitha kapitujve
myslimaneuml vendas Peumlrfundimisht delegateumlt rizgjodheumln ankuesin e pareuml si Krye-Mufti
Peumlrkundeumlr legjitimitetit teuml konferenceumls dhe teuml vendimeve teuml saj Keumlshilli i Ministrave
refuzoi teuml regjistrojeuml udheumlheqjen e zgjedhur meuml 6 mars 1995 deri neuml neumlntor 1997 kur u
mbajt njeuml konferenceuml e re kombeumltare dhe u zgjodh njeuml udheumlheqje e re Keumlshilli i
Ministrave refuzoi teuml regjistrojeuml udheumlheqjen pa marreuml parasysh faktin se Gjykata e
Larteuml Administrative e kishte aprovuar dy hereuml apelin e ankuesit kundeumlr refuzimit teuml
Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml regjistruar aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Lidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls ankuesit pohuan se autoritetet shteteumlrore kishin
ndeumlrhyreuml dy hereuml me jeteumln organizative teuml komunitetit musliman Seuml pari neuml shkurt
1995 ata kishin zeumlvendeumlsuar udheumlheqjen legjitime teuml komunitetit teuml udheumlhequr nga
ankuesi pareuml dhe meuml pas neuml vitet neuml vijim kishin refuzuar njohjen e udheumlheqjes seuml
rizgjedhur teuml ankuesit teuml pareuml Ankuesit meuml tutje pohuan se ndeumlrhyrja e Shtetit neuml
ccedileumlshtjet e brendshme teuml bashkeumlsiseuml fetare nuk ishte bazuar neuml rregulla teuml qarta ligjore
Ata meuml tej pohuan se dekreti R-12 ishte neuml kundeumlrshtim me ligjin peumlrkateumls pasi
sanksiononte njeuml udheumlheqje e cila nuk ishte zgjedhur neuml peumlrputhje me statutin dhe aktet
neumlnligjore teuml bashkeumlsiseuml muslimane Po ashtu ankuesit prentendonin se ndeumlrhyrja neuml teuml
drejtat e tyre sipas Nenit 9 teuml Konventeumls nuk kishte asnjeuml qeumlllim legjitim
Neuml aneumln tjeteumlr sipas mendimit teuml Qeveriseuml aktet e kontestuara teuml Drejtoriseuml seuml
Emeumlrtimeve Fetare nuk mund teuml konsideroheshin si ndeumlrhyrje neuml organizimin e
brendsheumlm teuml komunitetit pasi ato kishin qeneuml teuml njeuml natyre thjesht deklarative dhe nuk
peumlrbeumlnin asgjeuml meuml shumeuml se njeuml regjistrim administrativ Qeveria pretendoi se i gjitheuml
aplikacioni nuk ka bazeuml por mbeumlshtetet neuml interesa personale peumlr avancim teuml karriereumls
dhe duke e prezentuar ccedileumlshtjen neuml meumlnyreuml teuml rreme si shkelje e teuml drejtave teuml njeriut
Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan se ndeumlrhyrja e Shtetit neuml
organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml fetare myslimane shkeli keumlteuml teuml drejteuml teuml tyre
Ndeumlrsa Qeveria mohoi qeuml bashkeumlsia muslimane ishte shoqateuml dhe pohoi se neuml asnjeuml
rast nuk kishte pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje teuml Shtetit me teuml drejteumln e mbrojtur nga ky nen
Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls ankuesit parashtruan ndeumlr teuml tjera se procedura
para Gjykateumls Supreme e cila peumlrfundoi me njeuml aktgjykim teuml 27 korrikut 1995 nuk
ishte njeuml mjet efektiv juridik Megjitheumlse Gjykata Supreme mund teuml kishte dheumlneuml
lehteumlsim teuml duhur duke shfuqizuar Dekretin R-12 kjo gjykateuml kishte zgjedhur teuml mos
merret me argumentet e ankuesve neuml bazeuml teuml meritave Kjo ishte pasojeuml e asaj qeuml
ankuesit e peumlrshkruan si doktrina e diskrecionit teuml ploteuml Neuml parashtreseumln e ankuesve
Gjykata e Larteuml Bullgare vazhdimisht kishte respektuar qeumlndrimin se neuml shumeuml fusha
ekzekutivi geumlzonte liri teuml ploteuml dhe nuk ishte subjekt i shqyrtimit gjyqeumlsor Neuml aneumln
tjeteumlr Qeveria u peumlrgjigj se ankuesit nuk kishin filluar asnjeuml procedureuml neuml cileumlsineuml e
tyre si individeuml Neuml keumlto rrethana ata nuk mund teuml pohonin neuml meumlnyreuml abstrakte se ligji
nuk garantonte mjete efektive juridike Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml ankuesit mund teuml
kishin keumlrkuar ngritjen e procedureumls penale sipas Neneve 164 dhe 165 teuml Kodit Penal
228
teuml cilat kaneuml teuml beumljneuml me gjuheumln e urrejtjes dhe pengojneuml manifestimin e lireuml teuml feseuml me
aneuml teuml forceumls ose detyrimit
Po ashtu lidhur me me Nenin 6 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan se ata nuk kishin
pasur qasje neuml gjykateuml peumlr keumlrkimin e disa teuml drejtave civile si psh e drejta neuml pageuml
Qeveria kundeumlrshtoi keumlteuml argument dhe parashtroi se fatkeqeumlsiteuml neuml karriereumln e
ankuesve nuk ishin pasojeuml e vendimeve teuml refuzuara
Arsyetimi i Gjykateumls
Lidhur me pretendimet peumlr shkelje e nenit Nenin 9 teuml Konventeumls si pasojeuml e ndeumlrhyrjes
nga ana e Shteti Gjykata fillimisht vlereumlson se a kishte ndeumlrhyrje dhe sa ishte ajo
ndeumlrhyrje e arsyetuar Gjykata konsideron se faktet qeuml tregojneuml deumlshtimin e autoriteteve
peumlr teuml mbetur neutrale neuml ushtrimin e kompetencave teuml tyre neuml keumlteuml fusheuml duhet teuml ccedilojneuml
neuml peumlrfundimin se shteti ka ndeumlrhyreuml neuml lirineuml e besimtareumlve peumlr teuml manifestuar feneuml e
tyre neuml kuptim teuml Nenit 9 teuml Konventeumls Gjykata kujton se neuml raste shumeuml teuml
jashteumlzakonshme e drejta peumlr lirineuml e feseuml e garantuar sipas Konventeumls peumlrjashton ccedildo
liri veprimi nga ana e Shtetit peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse besimet fetare ose mjetet e
peumlrdorura peumlr teuml shprehur besime teuml tilla janeuml legjitime Neuml keumlteuml dejtim Gjykata gjeti se
Dekreti R-12 dhe vendimi i Drejtoriseuml seuml Emeumlrtimeve Fetare teuml 23 shkurtit 1995 dhe
refuzimi i meumlvonsheumlm i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml njohur ekzistenceumln e organizateumls
teuml udheumlhequr nga ankuesi ishin meuml shumeuml se akte teuml regjistrimit rutineuml ose korrigjim i
parregullsive teuml kaluara Efekti i tyre kishte favorizuar njeuml fraksion teuml bashkeumlsiseuml
muslimane duke i dheumlneuml statusin e udheumlheqjes seuml vetme zyrtare me peumlrjashtimin e
ploteuml teuml udheumlheqjes deri tani teuml njohur Aktet e autoriteteve neuml ligj dhe neuml praktikeuml
privuan udheumlheqjen e peumlrjashtuar nga ccedildo mundeumlsi qeuml teuml vazhdonin teuml peumlrfaqeumlsonin teuml
pakteumln njeuml pjeseuml teuml bashkeumlsiseuml muslimane dhe teuml menaxhonin puneumlt e saj sipas vullnetit
teuml asaj pjese teuml komunitetit Andaj sipas Gjykateumls njeuml ndeumlrhyrje e tilleuml peumlrbeumln njeuml
shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlrveccedil neumlse eumlshteuml e parapareuml me ligj dhe e nevojshme
neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml funksion teuml qeumlllimit legjitim
Si pasojeuml Gjykata vazhdon teuml shqyrtojeuml neumlse njeuml ndeumlrhyrje e tilleuml eumlshteuml e arsyestuar ku
fillimisht peumlrseumlrit praktikeumln e saj teuml peumlrcaktuar sipas seuml cileumls shprehjet teuml peumlrcaktuara
me ligj dhe neuml peumlrputhje me ligjin neuml Nenet 8 deri 11 teuml Konventeumls jo veteumlm qeuml
keumlrkojneuml qeuml masa e kundeumlrshtuar teuml keteuml bazeuml neuml teuml drejteumln vendase por gjithashtu i
referohen cileumlsiseuml seuml ligjit neuml fjaleuml Ligji duhet teuml jeteuml neuml meumlnyreuml adekuate i qarteuml dhe i
parashikuesheumlm dmth teuml formulohet me sakteumlsi teuml mjaftueshme peumlr teuml mundeumlsuar qeuml
individi teuml rregullojeuml sjelljen e tij
Gjykata veumlren se neuml rastin neuml fjaleuml ligji peumlrkateumls nuk parasheh ndonjeuml kriter thelbeumlsor
neuml bazeuml teuml teuml cilit Keumlshilli i Ministrave dhe Drejtoria e Emeumlrtimeve Fetare regjistrojneuml
konfesionet fetare dhe ndryshimet e udheumlheqjes seuml tyre neuml njeuml situateuml teuml ndarjeve teuml
brendshme dhe pretendimeve kontradiktore peumlr legjitimitet Peumlr meuml tepeumlr nuk
ekzistojneuml masa mbrojteumlse procedurale siccedil janeuml procedimet kundeumlrshtuese para njeuml
organi teuml pavarur kundeumlr ushtrimit arbitrar teuml liriseuml seuml gjykimit teuml leumlneuml ekzekutivit Peumlr
meuml tepeumlr Dekreti R-12 dhe vendimi i Drejtoriseuml nuk u janeuml beumlreuml teuml ditura asnjeumlhereuml
atyre qeuml preken drejtpeumlrdrejt nga to Keumlto akte nuk ishin teuml arsyetuara dhe nuk ishin teuml
qarta peumlr aq sa nuk peumlrmendnin as ankuesin e pareuml megjitheumlse ata kishin peumlr qeumlllim dhe
me teuml veumlrteteuml ta largonin ateuml nga pozita e tij si Krye-Mufti Gjykata tashmeuml ka gjetur se
229
keumlto akte dhe refuzimi i meumlvonsheumlm i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml njohur udheumlheqjen
e ankusit kishte efektin e favorizimit arbitrarisht teuml njeuml fraksioni teuml bashkeumlsiseuml fetare teuml
ndareuml Vlen teuml peumlrmendet neuml keumlteuml kontekst qeuml zeumlvendeumlsimi i udheumlheqjes seuml komunitetit
neuml vitin 1995 si dhe neuml vitet 1992 dhe 1997 ndodhi pak pas njeuml ndryshimi teuml qeveriseuml
Gjykata pra konstaton se ndeumlrhyrja neuml organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml
muslimane dhe liria e besimit teuml ankuesve nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj neuml ateuml qeuml
ishte arbitrare dhe bazohej neuml dispozita ligjore qeuml lejonin diskrecion teuml papenguar teuml
ekzekutivit dhe nuk i ploteumlsoi standardet e keumlrkuara teuml qarteumlsiseuml dhe
parashikueshmeumlriseuml Si rezultat Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls
Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls Gjykata konsideroi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk
ngritet neumln keumlteuml nen dhe se tashmeuml ka trajtuar ankeseumln lidhur me ndeumlrhyrjen e Shtetit
neuml organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml fetare muslimane sipas Nenit 9 teuml
Konventeumls
Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls pra pretendimit peumlr mungeseuml teuml mjetit efektiv
juridik Gjykata vuri neuml dukje se Gjykata e Larteuml Bullgare kishte refuzuar teuml shqyrtojeuml
thelbin e ankeseumls seuml ankuesit duke pasur parasysh se Qeveria geumlzonte ploteumlsisht lirineuml
peumlr teuml regjistruar ose jo aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen e komunitetit fetar Ankesa neuml
Gjykateumln Supreme kundeumlr vendimeve teuml shkurtit 1995 nuk ishte pra njeuml mjet juridik
efektiv Qeveria nuk kishte pranuar teuml zbatonte dy aktgjykime teuml tjera teuml Gjykateumls
Supreme Asnjeuml mjet tjeteumlr nuk kishte ekzistuar Prandaj ka pasur shkelje teuml Nenit 13
teuml Konventeumls
Peumlr sa i peumlrket Nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit nuk kaneuml mbeumlshtetur
peumlrmbajtjen e pretendimeve e tyre neuml bazeuml ligjore Peumlr meuml tepeumlr ankuesit nuk kaneuml
treguar se ekzistojneuml pengesa qeuml i pengojneuml ata teuml marrin teuml drejta civile para gjykatave
neuml lidhje me teuml drejteumln e tyre teuml pretenduar peumlr pageuml Andaj Gjykata konsideron se nuk
ka shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls
Neuml fund Gjykata ka veumlrejtur se ankuesit nuk i kaneuml peumlrseumlritur pretendimet e tyre lidhur
me shkeljen e Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls andaj ka vendosur teuml mos
shqyrtojeuml keumlteuml pretendim
Po ashtu Gjykata vendosi qeuml Bullgaria trsquoi paguajeuml ankuesit teuml pareuml deumlmshpeumlrblim jo-
material neuml vlereuml prej BGN 10000 dhe kundeumlr se gjetja e shkeljeve neuml fjaleuml mjafton si
satisfaksion peumlr ankuesin e dyteuml Gjithadhtu Gjykata i caktoi Bullgariseuml pageseumln ndaj
ankuesve prej BGN 10000 neuml emeumlr teuml shpenzimeve gjyqeumlsore
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls ndeumlrsa gjen se nuk
kishte shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen
pretendimet neumln Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls se asnjeuml ccedileumlshtje nuk ngritet
neumln Nenin 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
Neuml mendimin e pjessheumlm mospajtues teuml gjyqtareumlve Tulkens dhe Casadevall
bashkuar nga Judget Bonello Straacutežnickaacute Greve dhe Maruste theksohet se neuml rastin
aktual nuk ka dyshim se teuml dy ishin viktima teuml shkeljeve teuml pretenduara dhe se ishte e
padiskutueshme qeuml ankuesi i dyteuml vazhdoi teuml punojeuml peumlrballeuml veumlshtireumlsive teuml meumldha
peumlr gati tre vjet andaj ai gjithashtu peumlsoi shqeteumlsim dhe deumlm teuml qeumlndruesheumlm jo-
material gjeuml qeuml i garanton njeuml shpeumlrblim sipas Nenit 41 teuml Konventeumls
230
Leela Forderkreis EV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Gjermaniseuml - 5891100
6 neumlntor 2008 [Seksioni i Pesteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 6 sect 1
Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykateuml si pasojeuml e tej-zgjatjes seuml procedurave peumlrtej koheumls seuml
arsyeshme ka shkelje
Neni 9
Ndeumlrhyrjes neuml jeteumln fetare dhe lirineuml e manifestimit teuml feseuml si pasojeuml e etiketimit me
emra deumlmtues nga ana e shtetit nuk ka shkelje
Neni 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10
Pretendim peumlr diskriminim neuml raport me komunitetet tjera fetare si pasojeuml e
defamacionit dhe kampanjeumls negative ndaj tyre nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras
Fjaleumlt kyccedile asociacione liri fetare defamacion etiketim ndeumlryrje e shtetit interes
publik tej-zgjatje e procedurave diskriminim
Ankuesit peseuml asociacione teuml regjistruara sipas ligjit gjerman Leela Foumlrderkreis eV
Wies Rajneesh Zentrum fuumlr spirituelle Therapie und Meditation eV Osho Uta Lotus
Commune eV Dharmadeep Verein fuumlr ganzheitliches Leben eV dhe Osho
Meditations Center Berlin eV
Faktet e rastit
Asociacionet teuml cilat janeuml ankuar neuml keumlteuml rast janeuml asociacione ose bashkime fetare ose
medituese qeuml i takojneuml leumlvizjes Mosho meuml hereumlt e njohur si Shree Rajneesh ose leumlvizja
Bhagwan
Leumlvizja eumlshteuml themeluar nga misticisti Rajneesh Chandra Mohan qeuml nga ndjekeumlsiteuml e tij
eumlshteuml quajtur fillimisht Bhagwan dhe meuml voneuml Osho Sipas statuteve teuml tyre
asociacionet promovojneuml meumlsimet e Osho-s dhe theksojneuml se qeumlllimi i zhvillimit
shpirteumlror eumlshteuml ndriccedilimi ose sqarimi Asociacionet kaneuml qendrat e tyre teuml meditimit
organizojneuml seminare festojneuml ngjarjet fetare dhe gjithashtu zbatojneuml projekte teuml
peumlrbashkeumlta pune Ato po ashtu mbrojneuml teuml drejtat fetare teuml aneumltareumlve teuml tyre kundeumlr
diskriminimit
Asociacionet ankuese i takojneuml grupit teuml komuniteteve fetare meuml pareuml teuml panjohura teuml
cilat u shfaqeumln neuml Gjermani gjateuml viteve 1960-teuml Ato janeuml peumlrshkruar si ldquosekterdquo ldquosekte
teuml rejardquo ldquofe teuml rejardquo ldquopsiko-sekterdquo ldquopsiko-gruperdquo dhe peumlrshkrime teuml ngjashme Keumlto
grupe u beumlneuml shpejt temeuml debati publik peumlr shkak qeuml veprimet e tyre ndikohen neuml maseuml
teuml madhe nga pikeumlpamjet fetare dhe filozofike dhe gjithashtu peumlr meumlnyreumln se si i
trajtojneuml aneumltareumlt e tyre Shqeteumlsimi kryesor ka qeneuml rreziku i mundsheumlm qeuml keumlto grupe
do teuml mund trsquou shkaktonin adoleshenteumlve neuml zhvillimin e tyre personal dhe
marreumldheumlniet shoqeumlrore teuml cilat do teuml mund teuml ccedilonin jo veteumlm neuml leumlnien e shkolleumls ose
trajnimit profesional ndryshimet rreumlnjeumlsore teuml personalitetit format e ndryshme teuml
231
vareumlsiseuml mungeseumln e nismave dhe veumlshtireumlsiteuml neuml komunikim por edhe trsquou shkaktonin
deumlme materiale dhe deumlmtime psikologjike
Neuml njeuml peumlrgjigje teuml Qeveriseuml Federale teuml 27 prillit 1979 peumlr aneumltareumlt e Parlamentit
Gjerman leumlvizja teuml cileumls i takonin asociacionet ankuese llogaritej neuml mesin e
komuniteteve teuml ashtuquajtura fetare dhe filozofike Qeveria Federale theksonte se keumlto
grupe etiketoheshin neuml terma teuml peumlrgjithsheumlm si ldquosekte te rejardquo ldquogrupe fetare
destruktiverdquo ose ldquokulte destruktiverdquo Veteuml Qeveria u referohej si ldquosekte teuml reja pseudo-
religjioze dhe psik-gruperdquo dhe shkurt neuml peumlrgjitheumlsi si ldquosekterdquo
Meuml 1 tetor 1984 asociacionet ankuese kishin filluar procedurat gjyqeumlsore para
Gjykateumls Administrative teuml Keumllnit Ata i keumlrkonin Qeveriseuml qeuml teuml pushonte seuml leumlshuari
deklarata me etiketimet e meumlsipeumlrme kur i referohej leumlvizjes fetare dhe asociacioneve
qeuml i peumlrkisnin asaj duke theksuar se teuml tilla deklarata ishin inkriminuese Ato
pretendonin neuml thelb se u ishte ceumlnuar liria e tyre peumlr teuml praktikuar njeuml fe ose besim
filozofik Si rezultat me njeuml vendim teuml janarit 1986 Gjykata Administrative ja ndaloi
Qeveriseuml qeuml trsquoi referohej leumlvizjes Rajneesh neuml deklaratat zyrtare si ldquosekt i rirdquo ose
ldquopsiko-sektrdquo dhe nga peumlrdorimi i mbiemrave ldquodestruktivrdquo dhe ldquopseudo-religjiozrdquo
Meuml 28 prill 1986 Qeveria kishte apeluar vendimin para Gjykateumls Administrative teuml
Apelit peumlr landin North Rhine-Westphalia Neuml njeuml vendim teuml dateumls 22 maj 1990
Gjykata Administrative e Apelit kishte prishur vendimin paraprak teuml Gjykateumls
Administrative teuml Keumllnit dhe hedhur poshteuml pretendimin e ankuesve neuml teumlreumlsi Gjykata
Administrative e Apelit kishte deklaruar se e drejta peumlr lirieuml teuml feseuml nuk ishte absolute
dhe ishte subjekt i kufizimeve nga dispozitat e tjera teuml Kushtetuteumls kufizime dhe
ndeumlrhyrje qeuml i lejoheshin Qeveriseuml kur kishte arsye teuml reumlndeumlsishme teuml interesit publik
keumlrkonin mbrojtjen e teuml drejtave themelore qeuml ishin neuml konflikt me lirineuml e feseuml siccedil
ishte rasti me teuml drejteuml neuml jeteuml dhe paceumlnueshmeumlri teuml personit apo me teuml drejtat e
familjes Keumlsisoji sipas Gjykateumls Administrative teuml Apelit pikeumlpamjet e shprehura nga
Qeveria ishin teuml pranueshme dhe respektonin parimin e proporcionalitetit
Meuml 13 mars 1991 Gjykata Federale Administrative (Bundesverwaltungsgericht) kishte
hedhur poshteuml apelin e asociacioneve duke leumlneuml neuml fuqi vendimin e Gjykateumls
Administrative teuml Apelit Kjo gjykateuml vlereumlsonte se rasti nuk kishte reumlndeumlsi thelbeumlsore
dhe nuk ngriste ndonjeuml ccedileumlshtje teuml re pasi ccedileumlshtjet e ngritura nga asociacionet tashmeuml
ishin trajtuar neuml praktikeumln e saj gjyqeumlsore dhe ateuml teuml Gjykateumls Kushtetuese Federale
(Bundesverfassungsgericht) E drejta kushtetuese e Qeveriseuml peumlr teuml informuar publikun
dhe peumlr teuml mbrojtur dinjitetin njereumlzor dhe sheumlndetin e qytetareumlve e justifikonte
ndeumlrhyrjen neuml lirineuml e feseuml ose teuml besimit E drejta peumlr teuml informuar publikun peumlrfshinte
teuml drejteumln peumlr teuml paralajmeumlruar publikun dhe peumlr teuml vlereumlsuar sjelljen e teuml tjereumlve si teuml
rrezikshme
Meuml 3 maj 1991 asociacionet kishin paraqitur ankeseuml praneuml Gjykateumls Federale
Kushtetuese kundeumlr vendimeve teuml sipeumlrpeumlrmendura gjyqeumlsore Meuml 23 prill 1992 neuml
peumlrgjigje teuml njeuml letre teuml ankuesve Gjykata Kushtetuese i njoftonte se nuk ishte neuml
gjendje teuml tregonte se kur do teuml mund teuml merrej vendimi Meuml 1993 Gjykata i njftonte
paleumlt se rasti u kishte komunikuar Qeveriseuml Federale dhe landit North-Rhine-
Westphalia Si rezultat i keumlsaj Qeveria Federale kishte doreumlzuar pikeumlpamjet e saj teuml
cilat u ishin peumlrcjelleuml asociacioneve ankuese meuml 4 neumlntor 1993 Meuml 21 shtator 1994
asociacionet gjithashtu kishin doreumlzuar pikeumlpamjet e tyre si kundeumlrpeumlrgjigje
232
Asociacionet i kishin adresuar njeuml seumlreuml letrash Gjykateumls ku keumlrkonin teuml dinin peumlr fazeumln
e procedureumls seuml vendimmarrjes peumlrkateumlsisht meuml 8 mars 1993 6 gusht 1995 8 korrik
1998 dhe 2 shkurt 2000
Meuml 26 qershor 2002 Gjykata Federale Kushtetuese kishte vendsur teuml prishte pjeseumlrisht
vendimin e Gjykateumls Administrative teuml Apelit Vendimi ishte prishur peumlr pjeseumln ku
hidhej poshteuml pretendimi i asociacioneve neuml lidhje me peumlrdorimin e shprehjeve
ldquodestruktiverdquo ldquopseudo-religjiozerdquo ldquomanipulues teuml aneumltareumlve teuml tyrerdquo dhe ja referoi keumlteuml
pjeseuml teuml ankeseumls Gjykateumls Administrative teuml Apelit peumlr njeuml vendim teuml ri Megjithateuml
edhe Gjykata Kushtetuese kishte gjetur se Qeveria ishte e autorizuar qeuml teuml
karakterizonte leumlvizjen e asociacioneve ankuese si ldquosektrdquo ldquofe teuml rerdquo ldquosekt teuml rirdquo dhe
ldquopsiko-sektrdquo dhe se gjithashtu Qeveria ishte e lejuar trsquoi ofronte publikut informacion
teuml peumlrshtatsheumlm neuml lidhje me keumlteuml Sipas Gjykateumls Kushtetuese liria e feseuml ose e
besimit e garantuar me Kushtetuteuml nuk e parandalonte shtetin qeuml teuml peumlrfshihej neuml
diskutim publik rreth qeumlllimeve dhe aktiviteteve teuml grupeve fetare Kufizimet e liriseuml seuml
feseuml gjendeshin neuml teuml drejtat dhe liriteuml e tjera themelore teuml garantuara neuml Kushtetuteuml siccedil
ishte rasti me mbrojtjen e dinjitetit teuml drejteuml neuml jeteuml dhe integritet fizik si dhe mbrojtjen
e marteseumls dhe teuml familjes
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesit kaneuml pretenduar neuml veccedilanti se koheumlzgjatja e procedurave para gjykatave
vendore ka qeneuml e skajshme dhe se autoritetet gjermane kaneuml ndeumlrhyreuml neuml teuml drejteumln e
tyre peumlr teuml shprehur besimin fetar Sipas ankuesve tejzgjatja e procedurave para
Gjykateumls Kushtetuese ishte rezultat i njeuml deficiti strukturor Sa i peumlrket kompleksitetit teuml
rastit asociacionet e pranojneuml se rasti ishte kompleks por megjithateuml jo peumlrjashtimisht
kompleks
Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se koheumlzgjatja e procedurave para Gjykateumls
Administrative teuml Keumllnit ka qeneuml e arsyeshme dhe se ccedilfareumldo vonese qeuml mund teuml jeteuml
shkaktuar gjateuml procedurave para keumlsaj gjykate ka qeneuml neuml radheuml teuml pareuml peumlrgjegjeumlsi e
asociacioneve teuml cilat peumlrveccedil tjerash kaneuml keumlrkuar dy hereuml shtyerjen e seancave
deumlgjimore dhe kaneuml doreumlzuar deklarata dhe argumente shteseuml dhe teuml zgjeruara
Ndoneumlse Qeveria ka pranuar koheumlzgjatja e procedurave para Gjykateumls Federale
Kushtetuese ka qeneuml e konsiderueshme megjithateuml Qeveria vlereumlsonte se ajo
justifikohej nga rrethanat e keumltij rasti teuml veccedilanteuml Sipas Qeveriseuml ccedileumlshtja qeuml ishte
subjekt shqyrtimi duhej pareuml si veccedilaneumlrisht komplekse pasi ccedileumlshtja neumlse Qeveria kishte
teuml drejteuml teuml beumlnte paralajmeumlrime ishte subjekt i njeuml numri ankesash teuml paraqitura gjateuml
asaj kohe Gjykata Kushtetuese i kishte bashkuar keumlto raste dhe pas vendimeve
udheumlheqeumlse teuml marra nga Dhoma e ploteumlmdashpeumlrfshireuml vendimin neuml rastin aktualmdashankesat
e mbetura ishin trajtuar me vendime teuml paneleve prej tre (3) gjyqtareumlsh Tutje Qeveria
kishte veumlneuml theksin te sfondi unik politik i ribashkimit teuml Gjermaniseuml qeuml kishte
ndodhur veteumlm njeuml vit e gjyseumlm para se kjo ankeseuml teuml doreumlzohej neuml Gjykateuml
Arsyetimi i Gjykateumls
Sa i peumlrket zgjatjes seuml procedurave Gjykata rithekson se arsyeshmeumlria e tyre duhet teuml
vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml rastit dhe neuml lidhje me kriteret neuml vijim
kompleksitetin e rastit sjelljen e ankuesve dhe teuml autoriteteve relevante si dhe ateuml se
233
ccedilfareuml ka qeneuml neuml pyetje peumlr ankuesit Gjykata ka veumlrejtur se paleumlt janeuml pajtuar qeuml ccedileumlshtja
aktuale kishte teuml beumlnte me ccedileumlshtje kushtetuese teuml njeuml kompleksiteti ligjor teuml caktuar
Gjykata e mbeumlshteteuml keumlteuml vlereumlsim
Sa i peumlrket sjelljes seuml asociacioneve Gjykata veumlren se asociacionet nuk e kaneuml
kontestuar faktin qeuml kaneuml shkaktuar njeuml voneseuml teuml caktuar neuml procedurat para Gjykateumls
Administrative teuml Apelit Ndeumlrkaq sa u peumlrket procedurave para Gjykateumls Federale
Kushtetuese Gjykata veuml re se Qeveria nuk e ka kontestuar deklarimin e ankuesve se ata
nuk kaneuml doreumlzuar argumentet e tyre menjeumlhereuml pas atyre teuml Qeveriseuml pasi Gjykata
Kushtetuese i kishte informuar ata se rasti do teuml merrte disa vite peumlr trsquou trajtuar Peumlr meuml
tepeumlr nuk ka tregues se doreumlzimi i deklarateumls seuml ankuesve neuml Gjykateumls Kushtetuese
eumlshteuml beumlreuml pas njeuml afati teuml tejzgjatur marreuml parasysh kompleksitetin e ccedileumlshtjes neuml
shyrtim Si rezultat Gjykata vlereumlson se sjellja e ankuesve nuk i ka kontribuar zgjatjes
seuml procedurave para Gjykateumls Kushtetuese
Sa i peumlrket sjelljes seuml gjykatave vendore Gjykata veumlren se procedurat kishin zgjatur
rreth njeuml vit e kateumlr muaj neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml kateumlr vite e njeuml muaj neuml
Gjykateumln Admiinistrative teuml Apelit dhe meuml pak se njeuml vit neuml Gjykateumln Federale teuml
Apelit Marreuml parasysh edhe kontributin e asociacioneve ankuese neuml zgjatjen e
procedurave para Gjykateumls seuml Apelit dhe kompleksitetin e ccedileumlshtjes Gjykata e vlereumlson
keumlteuml zgjatje teuml pranueshme
Sa peumlrket procedurave para Gjykateumls Federale Kushtetuese qeuml kaneuml zgjatur rreth
njeumlmbeumldhjeteuml (11) vite e tre (3) muaj Gjykata vlereumlson se ajo shpesh ka mbajtur
qeumlndrimin se Neni 6 sect 1 u imponon shteteve paleuml detyrimin peumlr teuml organizuar sistemet e
tyre gjyqeumlsore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml gjykatat mund teuml ploteumlsojneuml keumlrkesat peumlrfshireuml
detyrimin peumlr teuml deumlgjuar rastet brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Gjykata ka vlereumlsuar se
koheumlzgjatja e procedurave neuml rastin konkret nuk mund teuml shpjegohet me rrethanat e
jashteumlzakonshme teuml ribashkimit teuml Gjermaniseuml dhe as teuml justifikohet me bashkimin apo
grupin e njeuml numri rastesh peumlr ccedileumlshtje teuml ngjashme Tutje Gjykata ka vlereumlsuar se
koheumlzgjatja e procedurave prej meuml tepeumlr se njeumlmbeumldhjeteuml vitesh e tejkalon peumlr shumeuml
edhe margjineumln e peumlrcaktuar neuml rastet e saja teuml meumlhershme (peumlrfshireuml neuml kontekstin unik
teuml ribashkimit teuml Gjermaniseuml) Si rezultat del se koheumlzgjatja e keumlyre procedurave ka
qeneuml e tepruar dhe nuk ploteumlsoneuml keumlrkeseumln peumlr ldquokoheuml teuml arsyeshmerdquo Keumlsisoji ka
shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls
Neumlrkaq sa u peumlrket pretendimeve peumlr shkelje teuml Nenit 9 Gjykata ka ritheksuar si fillim
parimet relevante teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml lidhje me shtrirjen e teuml drejteumls peumlr
lirineuml e feseuml55 Por pavareumlsisht shtrirjes seuml keumlsaj teuml drejte dhe liriseuml peumlrveccedil teuml tjerash
peumlr teuml manifestuar feneuml veteumlm dhe neuml meumlnyreuml private ose neuml komunitet me teuml tjereumlt neuml
publik dhe brenda qarqeve teuml atyre me teuml cileumlt e ndaneuml feneuml Neni 9 nuk e mbron ccedildo
akt teuml motivuar ose insipruar nga njeuml fe ose besim Liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe
feseuml peumlrmban pikeumlpamje qeuml kaneuml njeuml nivel teuml caktuar serioziteti koherence dhe
reumlndeumlsie
Neuml rastin konkret pasi ka analizuar faktet e rastit Gjykata ka vlereumlsuar se shprehjet e
peumlrdorura nga ana e Qeveriseuml peumlr leumlvizjen e asociacioneve kaneuml pas pasoja negative
ndoneumlse ajo neuml asnjeuml rrethaneuml nuk ka ndaluar aktivitetet e tyre ose teuml aneumltareumlve teuml tyre
55 Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i dateumls 25 maj 1993 Seria A nr 260-A
234
Pa e definuar shtrirjen e sakteuml dhe karakterin e keumltyre pasojave Gjykata vazhdon mbi
supozimin se deklaratat e Qeveriseuml kaneuml peumlrbeumlreuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesve peumlr
teuml manifestuar feneuml ose besimin
Gjykata pastaj ka vijuar peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kjo ndeumlrhyrje ka qeneuml e parapareuml me ligj
dhe ka arritur neuml peumlrfundimin se ndeumlrhyrja ka qeneuml e peumlrcaktuar me ligj Tutje Gjykata
i eumlshteuml peumlrgjigjur pozitivisht pyetjes neumlse ndeumlrhyrja ka ndjekeuml qeumlllime legjitime e qeuml neuml
keumlteuml rast ka qeneuml mbrojtja e siguriseuml publike dhe rendit publik si dhe mbrojtja e teuml
drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve Neuml vijim ka qeneuml shqyrtimi i ccedileumlshtjes neumlse ndeumlrhyrja
ka qeneuml e ldquodomosdoshme neuml njeuml shoqeumlri demokratikerdquo Neuml rrethanat e rastit konkret
Gjykata vlereumlson se deklaratat e Qeveriseuml siccedil ato janeuml peumlrkufizuar nga Gjykata
Federale Kushtetuese e pakta neuml koheumln kur janeuml beumlreuml nuk peumlrmbajneuml ndonjeuml tejkalim
teuml kufijve teuml asaj se ccedilfareuml njeuml shtet demokratik mund ta shoh si interes publik
Neuml driteumln e vlereumlsimeve si meuml sipeumlr dhe duke pas parasysh margjineumln e vlereumlsimit qeuml u
lihet autoriteteve shteteumlrore detyreuml e teuml cilave neuml njeuml shoqeumlri demokratike qeuml po ashtu
teuml shqyrtojneuml brenda kufijve teuml juridiksionit teuml tyre interesat e shoqeumlriseuml si teuml teumlreuml
Gjykata gjen se ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ka qeneuml e justifikuar neuml parim dhe ka qeneuml
proporcionale peumlr sa i peumlrket qeumlllimit teuml synuar Neuml keumlteuml meumlnyreuml nuk ka pas shkelje teuml
Nenit 9 teuml Konventeumls
Sa u peumlrket pretendimeve teuml tjera Gjykata ka gjetur se nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml sipas
Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 9 dhe 10 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se keumlto ankesa
kaneuml teuml beumljneuml me faktet e njeumljta sikurse neuml lidhje me Nenin 9 Dhe marreuml parasysh
gjetjen neuml lidhje me Nenin 9 Gjykata vlereumlson se keumlto fakte nuk ngrisin ccedileumlshtje teuml
ndareuml sipas dispoziteumls seuml Nenit 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10
Sa u peumlrket kostove dhe shpenzimeve Gjykata e urdheumlron shtetin qeuml trsquou paguaj tre
asociacioneve teuml para 4000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet Ndeumlrkaq neuml lidhje me
deumlmin jo-material Gjykata ka veumlneuml re se derisa ankuesit kaneuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim
peumlr shkeljen e pretenduar teuml liriseuml seuml feseuml (peumlr teuml cileumln nuk eumlshteuml gjetur shkelje) ata nuk
kaneuml keumlrkuar ndonjeuml deumlmshpeumlrblim peumlr shkak teuml koheumlzgjatjes seuml tepruar teuml procedurave
Prandaj Gjykata nuk peumlrcakton ndonjeuml deumlmshpeumlrblim teuml caktuar
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls se nuk ka shkelje teuml Nenit 9 dhe
se nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml sipas Nenit 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10 [njeumlzeumlri
peseuml vota peumlr kundeumlr dy njeumlzeumlri]
235
Pavlides dhe Georgakis kundeumlr Turqiseuml - 913009 914309
20 dhe 23 janar 2009 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 3
Trajtim ccedilnjereumlzor poshteumlrues dhe degradues si pasojeuml e ndalimit teuml mbajtjes seuml mesheumls
dhe detyrimit peumlr largim nga kisha e pabazuar
Neni 5
Shkelje e teuml drejteumls neuml leumlvizje teuml lireuml si pasojeuml e ndalimit dhe mbajtjes neuml oborrin e
kisheumls peumlr disa oreuml nga persona teuml armatosur e pabazuar
Neni 9
Ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumlsn e manifestimit teuml feseuml si pasojeuml e refuzimit teuml vazhduesheumlm i
forcave turke peumlr teuml lejuar ccedildo sherbimin neuml Manastirin e Sheumln Barnaba dhe
ndeumlrprerjen e mesheumls e pabazuar
Fjaleumlt kyccedile zoneuml e mbrojtur kufizime konflikt shmangie e konfliktit praktikim i
feseuml leje speciale keqkuptim ndeumlrprerje e mesheumls ndalim
Ankuesit z Nicos Pavlides dhe z Spyridon Georgakis qytetareuml Qipriot
Faktet e rastit
Ankuesit janeuml aneumltareuml teuml Kisheumls seuml Qipros e cila konsiderohet se eumlshteuml themeluar nga
Sheumln Barnaba gjateuml shekullit teuml pareuml Vendi tradicional i varrimit teuml Sheumln Barnabeumls
ndodhet neuml njeuml kodeumlr neuml zoneumln praneuml Famagusteumls tani e pushtuar nga forcat turke dhe
qeuml administrohet nga TRNC (Republika Turke e Qipros Veriore) qeuml nga viti 1974
Manastiri i Sheumln Barnabeumls dhe njeuml ndeumlrteseuml e vogeumll e kishes janeuml teuml vendosura neuml ateuml
vend Ato peumlrdoren tani peumlr teuml strehuar njeuml muze ikoneuml dhe vizitohen nga turistet neuml
koheuml teuml caktuara
Pas heqjes seuml pjesshme teuml kufizimeve teuml udheumltimit neuml vitin 2003 peumlrpjekjet u beumlneuml nga
Abbot-i i Manastirit teuml Sheumln Barnabeumls peumlr teuml rifilluar ritet fetare neuml vend duke u
zhvilluar negociatat peumlrmes Kombeve teuml Bashkuara Keumlrkesa peumlr meshat mujore neuml
manastirin dhe kisheumln u refuzua autoritetet TRNC fillimisht raneuml dakord qeuml mesha
mund teuml festohej neuml kisheuml ccedildo tre muaj neuml koheuml teuml paracaktuar dhe teuml autorizuar
paraprakisht Pas keumlsaj marreumlveshjeje gjateuml vitit 2008 neuml kisha ritet fetare u festuan neuml
maseuml teuml madhe
Meuml 25 qershor 2008 UNIFCYP mori njeuml peumlrgjigje me shkrim nga autoritetet TRNC
duke deklaruar se mesha e shenjteuml e fundit periodike ishte kryer meuml 8 maj 2008 dhe se
sheumlrbimi i ardhsheumlm mund teuml organizohej peumlr javeumln e pareuml teuml muajit gusht Me letreumln e
dateumls 26 qershor 2008 zyrtari kryesor i ccedileumlshtjeve civile teuml Kombeve teuml Bashkuara e
informoi Abatin se keumlrkesa peumlr kryerjen e njeuml meshe meuml 5 korrik 2008 neuml manastir
ishte refuzuar ai deklaroi se megjithateuml leja u dha peumlr njeuml mesheuml qeuml do teuml festohej meuml 2
gusht 2008 neuml kisheuml Nuk ka deumlshmi se kjo leteumlr ose peumlrmbajtja e saj iu ishte
236
komunikuar autoriteteve TRNC Meuml 2 gusht 2008 njeuml grup prej rreth 70 personash
duke peumlrfshireuml edhe ankuesit udheumltuan neuml kisheuml Mesha filloi neuml oreumln 0700
Sipas qeveriseuml kujdestari i manastirit i cili nuk ishte neuml dijeni peumlr ndonjeuml rregullim peumlr
njeuml sheumlrbim i informoi autoritetet peumlr ardhjen e kongregacionit grek qipriot Policia ka
kontaktuar me Drejtorin e Antikave i cili deklaroi se asnjeuml leje nuk ishte dheumlneuml peumlr njeuml
sheumlrbim neuml ateuml dateuml Policeumlt TRNC arriteumln neuml kisheuml dhe keumlrkuan teuml shihnin lejen peumlr
mbajtjen e mesheumls Njeuml aneumltar i kongregacionit u deumlrgua peumlr teuml marreuml letreumln e
UNFICYP qeuml ishte leumlneuml neuml Nikosia Neuml oreumln 0830 policia i largoi njereumlzit nga kisha
Ankuesit deklaruan se policia beumlri keumlrceumlnime peumlr arrestimin dhe ndalimin e teuml gjitheuml
atyre qeuml nuk pajtohen Ata deklaruan se njereumlzit dilnin nga kisha neuml njeuml oborr ku pikat e
hyrjes u ruajteumln nga skuadra e policiseuml meuml shumeuml oficereuml Oficereumlt e policiseuml keumlrkuan
emrat e teuml pranishmeumlve qeuml teuml dy ankuesit por edhe teuml tjereumlt qe refuzuan teuml jepnin emrat
e tyre dhe u keumlrceumlnuan peumlr tu arrestuar Ata peumlrfundimisht u pajtuan dhe u larguan peumlr
teuml parandaluar peumlrshkalleumlzimin e situateumls
Neuml ndeumlrkoheuml ankuesi i dyteuml telefonoi Presidentin e Republikeumls seuml Qipros e ky i fundit
kontaktoi z Talat udheumlheqeumls i TRNC Z Talat siguroi Presidentin se neumlse do teuml
kishte njeuml leje teuml vlefshme sheumlrbimi do teuml lejohej Peumlrfundimisht pas njeuml deri neuml njeuml
oreuml e gjysmeuml ankuesit dhe njereumlzit e tjereuml u lejuan teuml largohen nga oborri Ata u
mblodheumln rreth 50 metra larg kisheumls neuml njeuml fusheuml Oficereumlt e policiseuml nuk pranuan teuml
lejonin qeuml masa teuml vazhdonte mesheumln neuml fusheuml dhe keumlrkoi qeuml teuml gjitheuml teuml largohen
Qeveria e paditur deklaroi se policia nuk e mbajti kongregacionin neuml oborr kundeumlr
vullnetit teuml tyre dhe as nuk i detyruan per tu shpeumlrndareuml Neuml paraqitjen e tyre
kongregacioni zgjodhi teuml qeumlndronte neuml afeumlrsiseuml seuml kisheumls duke pritur kthimin e personit
teuml deumlrguar peumlr teuml gjetur leje peumlr sheumlrbimin
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesit u ankuan sipas Nenit 3 se ndeumlrprerja e mesheumls ishte njeuml akt veccedilaneumlrisht fyes i
sakrilegjit neuml njeuml vend me reumlndeumlsi supreme fetare peumlr ortodokseumlt qiprioteuml Sipas tyre ky
ishte njeuml akt i poshteumlrimit teuml reumlndeuml qeuml zbulonte trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues
Ankuesit u ankuan edh bazuar ne Nenin 5 se ata ishin mbajtur neuml oborr nga burrat e
armatosur e qe peumlrbeumlnte njeuml privim arbitrar dhe teuml pajustifikuar teuml liriseuml teuml cilat nuk
binin neuml ndonjeuml bazeuml teuml ligjshme teuml paraburgimit
Ankuesit pretenduan shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlr shkak teuml refuzimit teuml
vazhduesheumlm teuml forcave turke peumlr teuml lejuar ccedildo mesheuml neuml Manastirin e Sheumln Barnabeumls
kufizimet e pajustifikuara neuml kryerjen e meshave neuml manastirin dhe kisheumln dhe
ndeumlrprerjen dhe ndalimin e meshave teuml kryera meuml 2 Gusht 2008 pavareumlsisht miratimit
teuml meumlparsheumlm qeuml eumlshteuml dheumlneuml Kufizimet nuk kishin bazeuml neuml ligj dhe nuk ploteumlsonin njeuml
nevojeuml sociale teuml ngutshme Forcat e policiseuml nuk ishin mbeumlshtetur neuml ndonjeuml ligj peumlr
veprimet e tyre teuml cilat gjithashtu nuk kishin njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk ishin teuml
nevojshme Ankuesit pretendoni se keumlto kufizime drejtpeumlrseumldrejti preknin teuml drejteumln e
ankueseve peumlr teuml manifestuar feneuml e tyre neuml kisheuml dhe neuml varrin e dedikuar peumlr
themeluesin e kisheumls seuml tyre
237
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata fillimisht rikujton se Neni 5 sect 1 nuk ka teuml beumljeuml me kufizime teuml thjeshta mbi
lirineuml e levizjes teuml cilat mbulohen nga Neni 2 i Protokollit nr 4 Me qeumlllim teuml
percaktohet nese dikush eshte privuar nga e drejat e liriseuml seuml tij neuml kuptim teuml Nenit 5
sect 1 pika e fillimit duhet teuml jeteuml gjendja e tij konkrete dhe duhet teuml merret parasysh njeuml
teumlreumlsi kriteresh si lloji koheumlzgjatja efektet dhe meumlnyra e zbatimit teuml maseumls neuml fjaleuml
Dallimi ndeumlrmjet privimit dhe kufizimit teuml liriseuml ndeumlrlidhet me shkalleumln ose intensitetin
e ndalimit dhe jo natyreumln ose substanceumln56
Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata veumlren se siccedil vuri neuml dukje Qeveria e paditur veteuml ankuesit
nuk beumlne asnjeuml ankeseuml ndaj asnjeuml autoriteti zyrtar dhe nuk paraqiteumln ankeseumln qeuml ata
ngriteumlnpara Gjykateumls peumlr privimin e paligjsheumlm dhe teuml pajustifikuar teuml liriseuml para
gjykatat e brendshme neuml zoneumln TRNC Sipas deklarimit teuml ankuesve ccedileumlshtja nuk u
ngrit peumlr shkak teuml frikeumls se do teuml rrezikonte aranzhimet e ardhshme peumlr sheumlrbime neuml
kisheuml Neumlse ky shqeteumlsim ishte njeuml bazeuml e vlefshme e peumlrjashtimit apo jo nga keumlrkesa
peumlr teuml shterur mjetet e brendshme neuml dispozicion sipas Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls
Gjykata veumlren se nuk ka pasur ekzaminim teuml fakteve me vlereumlsimin e deumlshmive teuml
deumlshmitarit Prandaj eumlshteuml ballafaquar me dy verzione teuml ngjarjeve teuml cilat nuk janeuml
provuar dhe teuml paprovuara neuml nivel vendor
Neuml keumlto rrethana duke peshuar teuml dyja llogariteuml Gjykata veumlren se pohimi i ankuesve se
ata mbaheshin neuml oborrin e kisheumls kundeumlr vullnetit teuml tyre eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me
pohimin e Qeveriseuml se qeumlllimi i pranuar i ankueseve ishte teuml qeumlndronin praneuml kisheumls neuml
meumlnyreuml qeuml ata mund teuml rifillojneuml sheumlrbimin e mesheumls neuml koheumln e duhur Neuml teuml veumlrteteuml
ankuesit nuk deklarojneuml se ka pasur ndonjeuml vend tjeteumlr qeuml ata neuml fakt deumlshironin teuml
shkonin Pas njeuml ore e gjysmeuml grupi u transferua neuml njeuml vend tjeteumlr ku ata vendoseumln teuml
mbanin njeuml sheumlrbim neuml ajeumlr teuml hapur Gjykata nuk dyshon se prania e oficereumlve teuml
policiseuml ishte njeuml tipar frikeumlsues Sidoqofteuml nuk eumlshteuml e qarteuml se ndonjeuml maseuml e
detyrimit teuml drejtpeumlrdrejteuml ose forceuml eumlshteuml zbatuar nga cilido oficer policie ndaj
ndonjeumlrit prej ankueseve qeuml i pengonte ata teuml kthehen neuml shteumlpi ose teuml shkonin neuml
ndonjeuml vend tjeteumlr teuml veccedilanteuml Gjithashtu mund teuml veumlrehet se zona nuk ishte e hapur peumlr
publikun pa leje dhe se qasja ishte rregulluar Situata mund teuml interpretohet si njeuml ku
ankuesit dhe kongreganteumlt e tjereuml u lejuan teuml presin neuml zona teuml caktuara neumln
mbikeumlqyrje deri neuml kthimin e aneumltarit teuml tyre me autorizimin e supozuar me shkrim
Neuml driteumln e keumltyre konsideratave mungesa e provave teuml masave shtreumlnguese dhe
periudha relativisht e shkurteumlr gjateuml seuml cileumls ankuesit priteumln neuml oborr Gjykata nuk eumlshteuml
e bindur se ata kaneuml treguar se janeuml privuar nga liria sipas kuptimit teuml Neni 5sect 1 teuml
Konventeumls Rrjedhimisht kjo pjeseuml e keumlrkeseumls duhet teuml refuzohet si e pabazuar neuml
kuptim teuml Nenit 35 sect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls
Ankuesit pretenduan shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls bazuar neuml faktin se sheumlrbimi fetar
i kryer neuml kisheumln neuml manastirin e Sheumln Barnabeumls ishte ndeumlrprereuml nga policia e njeumljta do
teuml nodhte sikur teuml kishin tentuar ta rifillonin sheumlrbimin neuml njeuml fusheuml teuml afeumlrt si dhe peumlr
kufizimet neuml qasjen neuml vendet fetare neuml TRNC neuml peumlrgjitheumlsi Qeveria parashtroi se
56 Medvedyev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Franceumls [DhM] nr 339403 sectsect 73 KEDNJ 2010 mutatis mutandis
Austin dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 3961 09 40713 09 dhe 4100809 sectsect 52-
60 GjEDNj 2012
238
ankuesit nuk kishin sjelleuml ankesat e tyre para gjykatave vendore dhe keumlshtu nuk kishin
shteruar mjetet e brendshme juridike Sa i peumlrket peumlrmbajtjes ata pohuan se ndeumlrsa
veprimet e ankuesve ishin frymeumlzuar nga besimet e tyre fetare pamundeumlsia e
ankueseve peumlr teuml ndjekur sheumlrbimin neuml ateuml diteuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml aranzhimeve
teuml nevojshme formale nuk bie neuml fusheumlveprim teuml Nenit 9 teuml Konventeumls Veprimet e
autoriteteve neuml manastir synuan teuml siguronin pajtushmeumlri me keumlrkesat e Ligjit teuml
Antikiteteve qeuml instaluan njeuml regjim teuml mbrojtjes dhe ruajtjes seuml monumenteve
kulturore dhe historike dhe nuk kishin peumlr qeumlllim kufizimin e manifestimeve teuml liriseuml seuml
feseuml Qeveriaparashtroi se masat e zbatuara nga autoritetet ishin teuml autorizuara me ligj
ishin proporcionale dhe teuml justifikuara Ccedileumlshtja e vetme ishte keumlrkesa peumlr para-
autorizim peumlr ateuml sheumlrbim teuml veccedilanteuml neuml mjediset e mbrojtura si njeuml monument historik
peumlrveccedil atij incidenti teuml bazuar neuml keq-komunikim ndeumlrmjet bashkeumlbiseduesve teuml
ndrysheumlm marreumlveshja peumlr lehteumlsimin e sheumlrbimeve neuml vend kishte punuar neuml njeuml
meumlnyreuml teuml arsyeshme dhe bashkeumlpunuese
Ankuesit deklaruan se Qeveria e paditur nuk kishte specifikuar se ccedilfareuml arsye veprimi
mund teuml merrnin neuml lidhje me ankesat e tyre Ata argumentuan se shqeteumlsimi i mesheumls
ishte qarteuml njeuml kufizim neuml ushtrimin e besimeve teuml tyre fetare dhe se kufizimet neuml
qasjen neuml vendet ortodokse ishin neuml vetvete njeuml kufizim peumlr teuml drejtat e tyre Gjykata neuml
aneumln tjeteumlr e sheh teuml panevojshme teuml vendoseuml mbi kundeumlrshtimin e Qeveriseuml peumlr
mospeumlrdorimin e mjeteve juridike teuml brendshme peumlr arsyet e paraqitura meuml poshteuml
Sa i peumlrket domosdoshmeumlriseuml seuml perdorimit te masave neuml rastin aktual dhe neuml veccedilanti
proporcionalitetit teuml ndeumlrhyrjes seuml policiseuml neuml peumlrfundimin e sheumlrbimit brenda dhe
jashteuml kisheumls Gjykata veumlren se megjitheumlse eumlshteuml e veumlrteteuml se ankuesit ishin atje duke
besuar se ata kishin autorizim duket nga pikeumlpamja e autoriteteve qeuml kaneuml peumlr detyreuml
ruajtjen e vendit se tubimi ishte i paplanifikuar i paautorizuar dhe i paligjsheumlm Duke
pasur parasysh keumlrkesat e ligjit vendas dhe reumlndeumlsineuml e vendit veprimet e autoriteteve
neuml ndeumlrhyrjen neuml ateuml qeuml ata konsiderohen si njeuml ndeumlrhyrje e paligjshme nuk duket as
arbitrare apo teuml tepruara Gjykata veumlren se sistemi i autorizimit paraprak funksiononte
pa probleme dhe nuk mund teuml thuhet se ka qeneuml tepeumlr e veumlshtireuml neuml praktikeuml Poashtu
Gjykata veumlren se ky nuk ishte i vetmi vend ku ankuesit mund teuml takoheshin peumlr teuml
adhuruar ose se ishte ndonjeumlhereuml famulli e tyre lokale ku ata kishin adhuruar gjithmoneuml
neuml baza teuml rregullta ose teuml vazhdueshme Peumlr meuml tepeumlr duke pasur parasysh neuml veccedilanti
situateumln neuml vazhdim neuml Qipro dhe deumlshireumln peumlr teuml shmangur tensione dhe pika teuml
mprehta midis teuml dy paleumlve Gjykata gjen se fakti qeuml sheumlrbimi i cili nuk ishte autorizuar
neuml peumlrputhje me marreumlveshjet neuml fuqi neuml keumlteuml rast nuk mund teuml konsiderohet se ndikon
neuml meumlnyreuml joproporcionale me lirineuml e keumlrkuesve peumlr teuml manifestuar feneuml e tyre Neuml
peumlrfundim Gjykata konstaton se kjo pjeseuml e keumlrkeseumls duhet teuml refuzohet si e pabazuar
neuml meumlnyreuml teuml qarteuml neuml pajtim me Nenin 35 sect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls
Tutje ankuesit pretenduan se ndeumlrprerja e sheumlrbimit meuml 2 gusht 2008 ka shkelur Nenin
3 teuml Konventeumls duke argumentuar se ky veprim peumlrbeumlnte trajtim ccedilnjeumlreumlzor dhe
degradues Duke pasur parasysh gjetjet e meumlsipeumlrme dhe rrethanat specifike teuml situateumls
Gjykata nuk gjen ndonjeuml ndonjeuml trajtim teuml tilleuml qeuml do teuml mund teuml binte brenda
fusheumlveprimit teuml keumlsaj dispozite Rrjedhimisht Gjykata gjen se keumlto ankesa janeuml qartazi
teuml pabazuara dhe teuml refuzohen sipas Nenit 35 amp 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls
239
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se pretendimet peumlr shkelje teuml Neneve 3 5 dhe 9 janeuml qartazi teuml pabazuara
andaj duhet teuml shpallen teuml papranueshme [njeumlzeumlri]
240
Neni 10
Liria e shprehjes
1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes Kjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit
dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide pa ndeumlrhyrjen e
autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteuml Ky Nen nuk i ndalon Shtetet qeuml
teuml keumlrkojneuml licencimin e ndeumlrmarrjeve teuml transmetimit kinematografike ose
televizive
2 Ushtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou neumlnshtrohet
atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj
dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml
kombeumltare integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe
parandalimin e krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e
dinjitetit ose teuml teuml drejtave teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave
konfidenciale ose peumlr teuml garantuar autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit
gjyqeumlsor
241
Nagla kundeumlr Latviseuml - 7346910
16 tetor 2010 [Seksioni i Kateumlrt]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 10 sect 1
Pretendim peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e keumlrkimit dhe konfiskimit teuml
materialeve gazeumltareske dhe detyrimi peumlr teuml zbuluar burimin gaetaresk ka shkelje
Neni 8
Keumlrkimi neuml baneseuml peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje teuml pajustifikuar neuml teuml drejteumln peumlr respektimin e
shteumlpiseuml dhe teuml jeteumls private e panevojshme peumlr shqyrtim
Fjaleumlt kyccedile gazetar burim gazetaresk mbrojtje detyrim liri e shprehjes hetime
publikim i informatave keumlrkim neuml shteumlpi baraspesheuml e drejteuml interes publik
Ankuesja znj Ilze Nagla shtetase letoneze e lindur neuml vitin 1971 dhe jeton neuml Riga
(Letoni)
Faktet e Rastit
Gjateuml periudheumls teuml zhvillimit teuml ngjarjeve si meuml poshteuml ankuesja po punonte praneuml
transmetuesit televiziv kombeumltar Latvijas Televīzija (LTV) ku prodhonte dhe
organizonte programin hetimor javor De Facto Neuml shkurt 2010 ajo u kontaktua nga
njeuml burim anonim i cili e informoi ateuml se kishte teuml meta serioze teuml siguriseuml neuml njeuml bazeuml teuml
dheumlnash teuml mbajtur nga Sheumlrbimi i teuml Ardhurave teuml Shtetit (VID) Ajo informoi VID peumlr
njeuml shkelje teuml mundshme teuml siguriseuml dhe pastaj publikisht njoftoi rrjedhjen e teuml dheumlnave
gjateuml njeuml transmetimi teuml emisionit ldquoDe Factordquo Njeuml javeuml meuml voneuml burimi i saj duke u
identifikuar si Neo filloi teuml peumlrdoreuml Teumlitter-in peumlr teuml publikuar informacion neuml lidhje
me pagat e zyrtareumlve shteteumlroreuml neuml institucione teuml ndryshme publike dhe vazhdoi ta beumljeuml
keumlteuml deri neuml mes teuml prillit 2010 VID filloi procedurat penale dhe neuml shkurt 2010
policia hetuese intervistoi ankuesen si deumlshmitare Ajo nuk pranoi teuml zbulonte
identitetin e burimit teuml saj Neuml maj 2010 autoritetet hetuese kaneuml konstatuar se personi
me inicialet IP ishte lidhur me bazeumln e teuml dheumlnave dhe kishte beumlreuml disa thirrje neuml
numrin e telefonit teuml ankueses IP u arrestua neuml lidhje me procedureumln penale Neuml teuml
njeumljteumln diteuml u kontrolluan shteumlpiteuml e ankueses nga ku u morren njeuml laptop njeuml hard disk
i jashteumlm njeuml karteuml kujtese dhe kateumlr disqe flash pasi njeuml hetim keumlrkimi u hartua nga
hetuesi dhe u autorizua nga njeuml prokuror publik Urdhri i citonte deumlshmineuml e
komunikimit ndeumlrmjet ankueses dhe njeuml individi qeuml policia dyshonte se ishte Neo dhe
sugjeroi qeuml ankuesja teuml keteuml informacion neuml lidhje me rrjedhjet e teuml dheumlnave ose
peumlrpunimin ruajtjen dhe shpeumlrndarjen e informacionit teuml marreuml neumlpeumlrmjet keumltyre
rrjedhjeve Urdhri gjithashtu vuri neuml dukje mundeumlsineuml qeuml deumlshmiteuml e tilla mund teuml jeneuml
neuml rrezik shkateumlrrimi ose fshehje peumlr teuml mbeumlshtetur zbatimin e njeuml procedure teuml veccedilanteuml
urgjente teuml keumlrkimit me teuml cileumln mandati mund teuml miratohet neuml meumlnyreuml retrospektive
nga gjyqtari hetues Ky miratim u dha neuml diteumln pas keumlrkimit teuml shteumlpiseuml seuml ankueses
242
dhe meuml pas u mbeumlshtet nga kryetari i gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml pasi qeuml ankuesja
paraqiti njeuml ankeseuml
Neuml shtator teuml vitit 2010 Avokati i Popullit dha njeuml mendim jo teuml detyruesheumlm neuml teuml
cilin ai arriti neuml peumlrfundimin se veprimet e autoriteteve hetuese i kishin shkelur teuml
drejten neuml lirineuml e shprehjes dhe teuml drejteumln e ankueses peumlr teuml mos zbuluar burimet e saj
teuml informacionit gazetaresk siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar Kushtetuteumln kombeumltare dhe traktatet
ndeumlrkombeumltare
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesja u ankua se ajo ishte detyruar teuml zbulonte informacione qeuml kishin mundeumlsuar
identifikimin e njeuml burimi gazetaresk duke shkelur keumlshtu teuml drejteumln e saj peumlr teuml marreuml
dhe dheumlneuml informacionin siccedil garantohet me Nenin 10 teuml Konventeumls Neuml parashtreseumln e
saj ajo pretendoi se ndeumlrhyrja neuml lirineuml e saj teuml shprehjes nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj
nuk kishte njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike
Meuml tej ankuesja keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml sqarojeuml detyrat e shtetit sipas keumlsaj dispozite
neuml keumlto rrethana
Seuml pari Qeveria ngriti njeuml veumlrejtje paraprake se ankuesja nuk i kishte doreumlzuar Gjykateumls
ndonjeuml kopje teuml ankesave teuml saj teuml parashtruara praneuml autoriteteve vendore dhe keumlshtu
nuk kishte arritur teuml demonstronte se ccedileumlshtjet e parashtruara para Gjykateumls ishin ngritur
teuml pakteumln neuml thelb neuml nivel kombeumltar Ata konsideruan se ajo kishte deumlshtuar teuml
parashtronte keumlrkeseumln neuml peumlrputhje me Nenin 34 teuml Konventeumls dhe nuk e kishte
paraqitur keumlrkeseumln e saj siccedil duhet neuml peumlrputhje me keumlrkesat e Rregulleumls 47 teuml
Rregullores seuml Gjykateumls Seuml dyti Qeveria ngriti njeuml veumlrejtje paraprake lidhur me
shterjen e mjeteve juridike vendase duke u mbeumlshtetur neuml vendimin e Gjykateumls neuml
Grišankova dhe Grišankovs kundeumlr Letoniseuml57 bazuar neuml teuml cilin ankuesja duhet teuml
kishte paraqitur njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Kushtetuese neuml qofteuml se ajo konsideroi se
procedura sipas Nenit 180 teuml Ligjit teuml Procedureumls Penale si teuml aplikuara peumlr teuml nuk
ofronin garanci teuml mjaftueshme procedurale ose se deumlshtimi peumlr teuml siguruar mbrojtje
shteseuml statutore neuml lidhje me gazetareumlt lidhur me privilegjet e mos-zbulimit (Nenet 121
dhe 122 teuml Ligjit teuml Procedureumls Penale) kishin ndeumlrhyreuml me teuml drejtat e saj njereumlzore
Ajo duhet teuml keteuml ngritur ccedileumlshtjen e peumlrputhjes seuml keumltyre dispozitave ligjore me
Kushtetuteumln Letoneze dhe veteuml Konventeumln Ankuseja kundeumlrshtoi keumlto pretendime
Neuml lidhje me pohimet e qeveriseuml Gjykata peumlrseumlrit se tashmeuml neuml disa raste ka hedhur
poshteuml njeuml kundeumlrshtim teuml ngjasheumlm paraprak nga ana e Qeveriseuml seuml Letoniseuml dhe peumlr
keumlteuml nuk sheh asnjeuml arsye qeuml neuml rastin neuml fjaleuml teuml veproj ndryshe andaj e shpall rastin si
teuml pranuesheumlm
Arsyetimi i Gjykateumls
Neuml lidhje me aplikimin e Nenit 10 Gjykatat deklaroi se pajisjet peumlr ruajtjen e teuml
dheumlnave teuml cilat ishin te konfiskuara gjateuml kontrollit teuml shteumlpiseuml seuml ankueses sheumlrbenin
jo vetem peumlr teuml ruajtur informacion dhe jo veteumlm peumlr identifikimin e burimit teuml
informacionit teuml saj neuml lidhje me rastin neuml fjale por ato permbanin edhe burimet teuml tjera
teuml informacioneve teuml puneumls seuml saj si gazetare Prandaj Gjykata nuk pranoi argumentin e
57 Grišankova dhe Grišankovs kunder Letonise nr 3611702 GjEDNj -2003 II
243
Qeveriseuml se keumlrkimi nuk ka teuml beumljeuml me burime teuml gazetariseuml dhe si rezultat Gjykata
deklaroi se keumlrkimi neuml shteumlpineuml e ankueses dhe informacioni i marreuml bie neuml sfondin e
mbrojtjes sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr Gjykata konsideroi se kishte pasur
njeuml ndeumlrhyrje neuml lirineuml e ankueses peumlr teuml marreuml dhe peumlr teuml dheumlneuml informacion Kjo
ndeumlrhyrje ishte e peumlrcaktuar me ligj dhe ndoqi njq qeumlllim legjitim peumlr parandalimin e
ccedilrregullimit ose krimit dhe mbrojtjen e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve sipas autoriteteve
vendore
Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata deklaroi se arsyet e dheumlna nga autoritetet vendase peumlr
kontrollin nuk ishin relevante dhe teuml mjaftueshme as nuk peumlrbeumlnin njeuml nevojeuml teuml
ngutshme sociale Sipas Gjykateumls tema per teuml cileumln raportoi ankuesja dhe peumlr teuml cileumln
ajo kishte hulumtuar peumlrbeumln njeuml kontribut teuml dyfishteuml neuml debatin publik Ajo e informoi
publikun peumlr pagat e paguara neuml sektorin publik neuml kontekstin e njeuml klime teuml krizeumls
ekonomike dhe kursimit si dhe ekspozoi teuml metat e siguriseuml neuml bazeumln e teuml dheumlnave teuml teuml
Ardhurave teuml Sheumlrbimit te Shtetit Gjykata theksoi se e drejta e gazetareumlve peumlr teuml mos
zbuluar burimet e tyre nuk mund teuml konsiderohet njeuml privilegj i varur nga ligjshmeumlria
ose paligjshmeumlria e tyre por meuml tepeumlr si njeuml pjeseuml e brendshme e seuml drejteumls peumlr
informacion qeuml duhet trajtuar me kujdes maksimal Neuml teuml veumlrteteuml kur autoritetet
hetuese thuajse tre muaj pas transmetimit dhe pasi ankuesja kishte pranuar teuml
deumlshmonte vendosi qeuml njeuml keumlrkim neuml shteumlpineuml e saj ishte i domosdoshem ata
proceduan neumln procedureumln urgjente pa asnjeuml autorizim gjyqeumlsor duke analizuar siccedil
duhet marreumldheumlnien e proporcionalitetit ndeumlrmjet interesit publik e hetimit neuml njeumlreumln
aneuml dhe mbrojtjes seuml liriseuml seuml gazetarit neuml aneumln tjeteumlr Duke marreuml parasysh se nuk
kishte asnjeuml informacion qeuml lidhte ankuesen me personin e ashtuquajtur Neo neuml ndonjeuml
meumlnyreuml tjeteumlr peumlrveccedilse neuml kapacitetin e saj si gazetare ccedildo keumlrkim qeuml peumlrfshin
konfiskimin e pajisjeve teuml ruajtjes seuml teuml dheumlnave qeuml i peumlrkasin njeuml gazetari ngrit ccedileumlshtjen
e liriseuml seuml shprehjes seuml gazetarit duke peumlrfshireuml burimin mbrojtjen dhe qasjen neuml
informatat qeuml peumlrmban aiajo duhet teuml mbrohen mjaftuesheumlm dhe neuml menyreuml adekuate
kundeumlr abuzimit
Edhe pse gjykateumlsi hetues shqyrtoi ligjshmeumlrineuml dhe arsyet peumlr keumlrkimin neuml shteumlpineuml e e
ankueses pasi publikimit teuml informacioneve neuml rastin neuml fjaleuml kishte ndodhur duke u
bazuar neuml legjislacionin e brendsheumlm gjyqtari nuk arriti teuml veumlrtetojeuml se interesat e
hetimit neuml sigurimin e provave ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml anashkaluar interesin e
publikut neuml mbrojtjen e liriseuml seuml shprehjes teuml gazetarit duke peumlrfshireuml mbrojtjen e
burimit dhe mbrojtjen nga doreumlzimi i materialit hulumtues Arsyet si meuml larteuml janeuml teuml
mjaftueshme peumlr Gjykateumlsn qeuml teuml vie neuml peumlrfundim se nuk ishin dheumlneuml arsye relevante
dhe teuml mjaftueshme peumlr ndeumlrhyrjen e pretenduar Andaj Gjykata gjen se ka pasur
shkejle teuml Nenit 10 teuml Konventeumls
Ankuesja u ankua gjithashtu se keumlrkimi neuml banesen e saj peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje teuml
pajustifikuar neuml teuml drejteumln e saj peumlr respektimin e shteumlpiseuml dhe teuml jeteumls private teuml
mbrojtur me Nenin 8 teuml Konventeumls Ajo vuri neuml dukje se laptopi i saj i cili ishte
konfiskuar peumlrmbante informacione private teuml cilat ajo nuk i konsideronte teuml
nevojshme peumlr qeumlllimet e hetimit andaj ajo kundeumlrshtoi fusheumlveprimin e gjereuml teuml
urdhrit peumlr keumlrkim Gjykata veumlren se ankuesja nuk ka peumlrmendur edhe neuml meumlnyreuml
peumlrmbledheumlse llojin e informacionit teuml ruajtur neuml laptopin e saj personal ose neuml pajisjet
e tjera teuml ruajtjes seuml teuml dheumlnave dhe maseumln e ndeumlrhyrjes seuml supozuar neuml jeteumln private teuml
244
saj Sa i peumlrket teuml drejteumls seuml ankueses peumlr respektimin e shteumlpiseuml seuml saj Gjykata tashmeuml
ka shqyrtuar rrethanat faktike qeuml rrethojneuml ateuml keumlrkim sipas Nenit 10 teuml Konventeumls
andaj nuk e konsideron teuml nevojshme teuml shqyrtojeuml pranueshmeumlrineuml dhe bazueshmeumlrineuml e
keumlsaj ankese veccedilas sipas Nenit 8 teuml Konventeumls neuml rrethanat e rastit aktual58
Lidhur me deumlmet e pretenduara Gjykata peumlrcakoi se Letonia do ti paguante ankuesit
10000 EUR neuml lidhje me deumlme jomateriale dhe 10000 EUR neuml lidhje me kostot dhe
shpenzimet
Vendimi i Gjykateumls
Gjykata gjen se ka shkelje te Nenit 10 dhe vendos se nuk ka nevoj teuml shqyrtohen
pretendimet neumln Nenin 8 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]
58 Telegraaf Media Nederland Landelijke Media BV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls nr 3931506 sect 120 22
Neumlntor 2012
245
Tillack kundeumlr Belgjikeumls - 2047705
27 shkurt 2008 [Seksioni i Dyteuml]
Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar
Neni 10
Shkelje e liriseuml seuml shprehjes me rastin e bastisjes seuml shteumlpiseuml dhe vendit teuml puneumls seuml
ankuesit ka shkelje
Fjaleumlt kyccedile burim gazetaresk liri e shprehjes bastisje konfiskim zbulim i burimit
ryshfet interes publik
Ankuesi z Hans Martin Tillack shtetas gjerman i lindur neuml vitin 1961 dhe jeton neuml
Berlin
Faktet e rastit
Ankuesi eumlshteuml gazetar i revisteumls gjermane Stern dhe eumlshteuml caktuar neuml Bruksel nga
gushti 1999 deri neuml korrik 2004 peumlr teuml raportuar mbi politikat e Bashkimit Evropian
dhe aktivitetet e institucioneve evropiane Neuml shkurt dhe mars teuml vitit 2002 ankuesi
botoi dy artikuj neuml Stern bazuar neuml informacionin nga dokumentet konfidenciale teuml
Zyreumls Evropiane Kundeumlr Mashtrimit (OLAF) Artikulli i pareuml raportoi akuzat e njeuml
neumlpuneumlsi civil Evropian lidhur me parregullsiteuml neuml institucionet evropiane ndeumlrsa i dyti
kishte teuml beumlnte me hetimet e brendshme qeuml OLAF kishte kryer neuml keumlto akuza
Duke dyshuar qeuml ankuesi ka marreuml ryshfet nga njeuml neumlpuneumls civil duke paguar 8000
EUR neuml keumlmbim teuml informacionit konfidencial neuml lidhje me hetimet neuml progres neuml
institucionet evropiane OLAF hapi njeuml hetim peumlr teuml identifikuar informatorin Neuml
shkurt 2004 pasi hetimi nuk arriti teuml zbulojeuml zyrtarin neuml origjineumln e rrjedhjeve OLAF
paraqiti njeuml ankeseuml kundeumlr ankuesit tek autoritetet gjyqeumlsore belge Keumlto teuml fundit
hapeumln njeuml hetim kundeumlr njeuml personi ose personave teuml panjohur peumlr shkelje teuml besimit
profesional dhe ryshfetit qeuml peumlrfshinte njeuml neumlpuneumls civil
Meuml 19 mars 2004 u bastiseumln shteumlpiteuml dhe vendi i puneumls seuml ankuesit pothuajse teuml gjitha
dokumentet dhe mjetet e puneumls seuml ankuesit u konfiskuan dhe u vuneuml neumln vuleuml (16 arka
letrash dy kuti skedash dy kompjutera kateumlr telefona celulareuml dhe njeuml kabinet
metalik) Ankuesi keumlrkoi qeuml gjeumlrat e tij teuml ktheheshin por pa sukses Ndeumlrkoheuml ankuesi
kishte parashtruar njeuml ankeseuml praneuml Avokatit teuml Popullit Evropian Neuml maj teuml vitit 2005
Avokati i Popullit deumlrgoi njeuml raport teuml posaccedileumlm neuml Parlamentin Evropian neuml teuml cilin
konkludoi se dyshimi i ryshfetit nga ana e ankuesit ishte bazuar neuml thashetheme teuml
peumlrhapura nga njeuml gazetar tjeteumlr dhe jo nga deputeteumlt e Parlamentit Evropian siccedil kishte
sugjeruar OLAF Avokati i Popullit peumlrfundoi neuml rekomandimin e tij se OLAF duhet teuml
pranojeuml se kishte beumlreuml deklarata teuml pasakta dhe mashtruese neuml parashtresat e veta praneuml
Avokatit teuml Popullit
Peumlrmbledhje e pretendimeve
Ankuesi u ankua neuml veccedilanti se bastisjet dhe konfiskimet neuml shteumlpineuml e tij dhe neuml vendin
e tij teuml puneumls peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr lirineuml e shprehjes duke u
246
mbeumlshtetur neuml Nenin 10 teuml Konventeumls Ankuesi sfidoi si ligjshmeumlrineuml ashtu edhe
legjitimitetin e bastisjeve Duke u bazuar neuml praktikeumln gjyqeumlsore siccedil kishte qeneuml neuml
koheumln e bastisjeve ai argumentoi seuml pari se edhe pse Akti i Mbrojtjes seuml Gazetareumlve teuml
7 Prillit 2005 ishte miratuar pas kryerjes seuml kontrolleve ajo ishte e zbatueshme me
analogji neuml rastin prezent Sipas tij ky ligj kishte peumlrcaktuar parimet e ripohuara neuml
shumeuml raste nga Gjykata teuml cilat tashmeuml ishin zbatuar neuml sistemin ligjor belg Ankuesi
meuml tej argumentoi se bastisjet ishin teuml paligjshme pasi qeuml nuk ishin kryer neuml ndjekje teuml
ndonjeuml qeumlllimi teuml peumlrmendur neuml paragrafin 2 teuml Nenit 10 por veteumlm peumlr teuml zbuluar
burimin e ankuesit dometheumlneuml emrin i zyrtarit teuml OLAF i cili kishte shkelur sekretin
profesional ose deumlshmi peumlr ryshfet teuml mundsheumlm Sa i peumlrket asaj neumlse ndeumlrhyrja ishte
e nevojshme ankuesi vuri neuml dukje se asnjeuml akuzeuml nuk ishte ngritur kundeumlr tij dhe se
bastisjet ishin kryer lidhur me persona teuml panjohur Neuml parashtreseumln e tij fakti qeuml
artikujt e botuar peumlrmbanin informata konfidenciale deumlshmuan meuml seuml shumti se njeuml
zyrtar i OLAF kishte zbuluar informacione konfidenciale Po ashtu ai shtoi se raporti i
OLAF ishte formuluar neuml terma hipotetik dhe bazuar ekskluzivisht neuml thashetheme
Duke iu referuar dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit teuml Procedureumls Penale dhe
konkluzioneve teuml Gjykateumls neuml aktgjykimin e saj Ernst dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls59
Qeveria parashtroi se ishte e koteuml peumlr ankuesin teuml kontestonte bazeumln ligjore peumlr
ndeumlrhyrje Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit se shkelja e sekretit profesional nga njeuml
neumlpuneumls civil Evropian nuk peumlrbeumlnte shkelje sipas ligjit belg Qeveria theksoi se Neni
458 i Kodit Penal ka imponuar njeuml detyreuml teuml fshehteuml profesionale peumlr teuml gjitheuml
personat qeuml peumlr shkak teuml statusit ose profesionit teuml tyre janeuml kujdestareuml teuml sekreteve qeuml
u janeuml besuar atyre Qeveria meuml tej pohoi se legjitimiteti i ndeumlrhyrjes ishte vendosur
masat e kontestuara kishin peumlr qeumlllim parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml
neuml besim dhe parandalimin e ccedilrregullimeve dhe krimit Meqeuml bastisjet dhe konfiskimet
ishin kryer neuml kontekstin e hetimit teuml kryer nga autoritetet gjyqeumlsore nuk mund teuml
diskutohej se ata kaneuml ndjekur qeumlllim legjitim Neuml lidhje me ateuml neumlse ndeumlrhyrja ishte e
nevojshme Qeveria teumlrhoqi veumlmendjen e Gjykateumls neuml njeuml faktor themelor peumlrkateumlsisht
sjelljen e ankuesit Neuml rastin neuml fjaleuml qeumlllimi i bastisjeve dhe konfiskimeve kishte qeneuml
jo veteumlm qeuml teuml zbulonte identitetin e personit qeuml kishte shkelur detyreumln e sekretit
profesional por edhe peumlr teuml gjetur deumlshmi se ankuesi kishte ofruar dhe pranuar ryshfet
si kryereumls kryesor Neuml fund Qeveria konsideroi se kishte marreuml parasysh edhe parimin e
proporcionalitetit gjateuml marrjes seuml keumltyre masave
Arsyetimi i Gjykateumls
Gjykata peumlrseumlriti reumlndeumlsineuml e liriseuml seuml shtypit neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe peumlr
mbrojtjen e burimeve gazetareske Megjithateuml kjo e drejteuml nuk duhet teuml tejkalojeuml kufijteuml
e caktuar veccedilaneumlrisht neuml lidhje me reputacionin dhe teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe nevojeumln
peumlr teuml parandaluar zbulimin e informacionit konfidencial si dhe peumlr teuml dheumlneuml - neuml njeuml
meumlnyreuml neuml peumlrputhje me detyrimet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e saj - informacion dhe ide peumlr teuml
gjitha ccedileumlshtjet me interes publik
Neuml mendimin e Gjykateumls batisjet neuml keumlteuml rast kishin shkaktuar ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e
ankuesit peumlr lirineuml e tij teuml shprehjes dhe se ndeumlrhyrja e tilleuml eumlshteuml parashikuar neuml Kodin
59 Ernst dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls nr 3340096 15 korrik 2003