remzije istrefi / iliriana islami / qerim qerimi tË

413
Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË DREJTAT E NJERIUT SIPAS JURISPRUDENCËS SË GJYKATËS EVROPIANE PËR TË DREJTAT E NJERIUT PËRMBLEDHJE TË RASTEVE

Upload: others

Post on 28-Oct-2021

19 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË

Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi

TEuml DREJTAT E NJERIUT SIPAS JURISPRUDENCEumlSSEuml GJYKATEumlS EVROPIANE PEumlR TEuml DREJTAT E NJERIUTPEumlRMBLEDHJE TEuml RASTEVE

TEuml DREJTAT E NJERIUT SIPAS

JURISPRUDENCEumlS SEuml GJYKATEumlS EVROPIANE

PEumlR TEuml DREJTAT E NJERIUT

PEumlRMBLEDHJE TEuml RASTEVE

2

I publikuar nga

Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls

Autoreumlt

Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi

Kontribuesit

Dafina Buccedilaj

copy 2018 Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml

Kosoveumls

Teuml gjitha teuml drejtat rezervohen Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls dhe Deutsche

Gesellschaft fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH nuk pranojneuml kurrfareuml

peumlrgjegjeumlsie peumlr peumlrmbajtjen e pasqyruar dhe nuk janeuml peumlrgjegjeumls peumlr aktualitetet

korrekteumlsineuml teumlreumlsineuml apo cileumlsineuml e informacioneve teuml paraqitura Prandaj do teuml

refuzohen teuml gjitha pretendimet rreth deumlmit teuml shkaktuar nga shfryteumlzimi i informatave

teuml dheumlna peumlrfshireuml edhe informatat teuml cilat janeuml teuml pakompletuara apo teuml pasakta

Informacion

Teuml drejtat e autorit peumlr materialet e krijuara nga autoreumlt dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml

Kosoveumls janeuml teuml rezervuara Nuk lejohet kopjimi shumeumlzimi i materialit apo

shfryteumlzimi i objekteve siccedil janeuml imazhet etj neuml publikimet e tjera pa peumllqimin

shprehimor nga Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls dhe autoreumlt

Neumlse ndonjeuml pjeseuml apo shprehje individuale neuml tekst nuk eumlshteuml e ligjshme apo korrekte

peumlrmbajtja apo vlefshmeumlria e pjeseumlve teuml tjera mbetet e paprekur nga ky fakt

Shtypur neuml Prishtineuml

Hartimi dhe botimi i keumlsaj Peumlrmbledhje eumlshteuml mundeumlsuar nga Deutsche Gesellschaft fuumlr

Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Projekti peumlr Reformeuml Ligjore dhe

Administrative neuml Kosoveuml neuml emeumlr teuml Ministriseuml Federale Gjermane peumlr Bashkeumlpunim

dhe Zhvillim Ekonomik (BMZ) dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls

3

Hyrje

Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNJ) eumlshteuml njeuml traktat ndeumlrkombeumltar i

miratuar meuml 1950 i cili hyri neuml fuqi neuml vitin 1953 KEDNJ peumlrfaqeumlson konventeumln e pareuml

teuml Keumlshillit teuml Evropeumls (KE) qeuml merret me mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml njeriut

Shtetet me rastin e aneumltareumlsimit neuml organizateuml duhet teuml ratifikojneuml Konventeumln dhe

njeumlkohesisht beumlhen paleuml praneuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj) eumlshteuml njeuml ndeumlr institucionet

gjyqeumlsore meuml teuml reumlndeumlsisme neuml Evropeuml dhe mekanizmi kryesor neuml zbatimin e

dispozitave teuml Konventeumls Peumlrgjateuml ekzistenceumls seuml vet Gjykata ka dheumlneuml meuml shumeuml se

10000 aktgjykime teuml cilat janeuml obligative peumlr shtetet paleuml dheuml qeuml kaneuml deumlrguar neuml

ndryshimin e legjislacionit dhe praktikave administrative neuml keumlto shtete Vendimet e

GJEDNJ obligojneuml shtetet kontratuese neuml tri modalitete detyrimi peumlr trsquoi dheumlneuml fund

shkeljes ekzistuese detyrimi peumlr teuml paguar shpeumlrblim teuml drejteuml (peumlr teuml eliminuar pasojat

e veprimeve teuml cilat kaneuml shkelur teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare) dhe detyrimi peumlr teuml

shmangur shkeljet e ngjashme neuml teuml ardhmen (peumlr teuml mos peumlrseumlritur shkeljen)

Peumlrderisa peumlr paleumlt kontraktuese detyrimi peumlr teuml ekzekutuar gjykimet lind nga

peumlrgjegjeumlsia e supozuar e njeuml shteti i cili ka deumlshtuar teuml peumlrmbusheuml detyrimin e tij

thelbeumlsor sipas Nenit 1 teuml Konventeumls neuml Kosoveuml ky detyrimi lind nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Kosoveumls Fillimisht Nenin 22 i Kushtetuteumls seuml Kosoveumls garanton

zbatueshmeumlrineuml e drejtpeumlrdrejteuml teuml seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare dhe disa instrumenteve dhe

konventave ndeumlrkombeumltare ndeumlr teuml tjera peumlrfshihet edhe Konventa Evropiane peumlr

Mbrojtjen e teuml Drejtave dhe Lirive Themelore teuml Njeriut dhe Protokollet e saj Si

rezultat KEDNJ dhe Protokollet kaneuml efekt ligjor teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml me

prioritet mbi ligjet e tjera Peumlr meuml tepeumlr neuml nenin 53 teuml Kushtetuteumls peumlrcaktohet qarteuml se

teuml drejtat e njeriut dhe liriteuml themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml do teuml

interpretohen neuml peumlrputhje me vendimet e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Keumlshtu edhe pse Kosova akoma nuk eumlshteuml aneumltare e Keumlshillit teuml Evropeumls dhe nuk eumlshteuml

paleuml neumlnshkruese e KEDNJ-seuml ajo eumlshteuml drejtpeumlrdrejt e ndikuar nga jurisprudenca e

GjEDNj Neuml praktikeuml megjithateuml kjo beumlhet problematike pasi qeuml gjyqtareumlt kaneuml qasje teuml

limituar neuml jurisprudenceumln e GjEDNj-seuml peumlr shkak se burimet neuml gjuheumln shqipe janeuml teuml

limituara

Neuml keumlteuml prizeumlm Akademia e Drejteumlsiseuml neuml bashkeumlpunim me Deutsche Gesellschaft

fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) e ka pareuml teuml nevojshme peumlrpilimin e

keumltij veumlllimi teuml rasteve teuml peumlrmbledhura teuml disa nga vendimeve meuml teuml reumlndeumlsishme

teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut e teuml cilat janeuml neuml interes teuml

komunitetit ligjor neuml Kosoveuml

Veumlllimi neuml fjaleuml peumlrmban raste nga praktika gjyqeumlsore e GjEDNj qeuml ndeumlrlidhen me

zbatimin e teuml drejtave teuml njeriut peumlr teuml gjitha nenet respektive teuml KEDNJ duke filluar qeuml

nga e drejta neuml jeteuml e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare liria e

shprehjes e drejta peumlr teuml mos iu neumlnshtruar tortureumls apo trajtimit ccedilnjereumlzor e drejta peumlr

4

tubim teuml drejtat procedurale teuml personave teuml akuzuar apo teuml burgosur dhe njeuml numeumlr i

gjereuml teuml drejtash themelore dhe procedurale qeuml burojneuml nga Konventa Kjo

peumlrmbledhje megjithateuml nuk peumlrmban raste nga jurisprudenca e GjEDNJ bazuar neuml

protokollet shteseuml

Veumlllimi do teuml veumlhet neuml dispozicion teuml profesionisteumlve neuml fusheumln e drejteumlsiseuml neuml

Republikeumln e Kosoves duke peumlrfshireuml keumltu gjyqtareuml teuml gjykatave teuml teuml gjitha shkalleumlve

teuml gjyqeumlsorit avokateuml student dhe profesionisteuml teuml ndrysheumlm teuml drejteumlsiseuml aneumltareuml teuml

shoqeumlriseuml civile dhe teuml organizatave teuml teuml drejtave teuml njeriut Publikimi i keumltij veumlllimi ka

peumlr qeumlllim tu sheumlrbej aktereumlve teuml larteumlcektur neuml mbrojtjen dhe promovimin e teuml drejtave

teuml njeriut neuml Republikeumln e Kosoveumls dhe avancimin e meumltejsheumlm neuml keumlteuml sfereuml teuml seuml

drejteumls

Ky botim eumlshteuml realizuar neuml kuadeumlr teuml Projektit ldquoLegal and Administrative Reform

Projectrdquo (LARP) si njeuml cikeumll botimesh me tematika teuml ndryshme ligjore

Valon Kurtaj

Drejtor Ekzekutiv

Akademia e Drejteumlsiseuml

5

Mireumlnjohje

Akademia e Drejteumlsiseuml deumlshiron teuml shpreheuml mireumlnjohje dhe faleumlnderim zyrtareumlve

teuml Projektit Legal and Administrative Reform Project (LARP) teuml Deutsche

Gesellschaft fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) gjyqtareumlve dhe prokuroreumlve

teuml cileumlt moreumln pjeseuml dhe kontribuan neuml dy puneumltoriteuml e organizuara nga GIZ peumlr

harmonizimin dhe koordinimin e hartimit teuml keumlsaj peumlrmbledhjeje

Akademia e Drejteumlsiseuml shpreheuml mireumlnjohje dhe faleumlnderim teuml veccedilanteuml peumlr

peumlrgatitjen e keumltij volumi peumlr peumlrpiluesit

Remzije Istrefi

Iliriana Islami

Qerim Qerimi

Dafina Buccedilaj

6

7

Peumlrmbajtja

Neni 1 - Detyrimi peumlr teuml respektuar teuml drejtat e njeriut 17

Pisari kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml 18

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls dhe Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml

dhe Norvegjiseuml 23

Issa dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 28

Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 33

Arlewin kundeumlr Suediseuml 36

Solomou dhe te tjeret kunder Turqiseuml 39

Neni 2 - E drejta peumlr jeteumln 43

Sašo Gorgiev kunder ldquoish Republikes Jugosllave te Maqedoniserdquo 44

Anderou kundeumlr Turqiseuml 49

Putinseva kundeumlr Rusiseuml 52

Gorovenky dhe Bugara kundeumlr Ukraineumls 56

Andreas Manitaras dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 60

Isayeva kundeumlr Rusis 64

Neni 3 - Ndalimi i tortureumls 69

Soering kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 70

Selmouni kundeumlr Franceumls 74

Peers kunder Greqis 78

Milić dhe Nikezić kundeumlr Malit teuml Zi 82

X dhe Y kundeumlr Holandeumls 87

Tali kundeumlr Estoniseuml 90

Neni 4 - Ndalimi i skllaveumlriseuml dhe i puneumls seuml detyruar 94

Zarb Adami kundeumlr Malteumls 95

Meier kundeumlr Zvicreumls 99

CN kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar 102

Chitos kundeumlr Greqiseuml 108

Graziani-Weiss kundeumlr Austriseuml 111

CN dhe V kundeumlr Franceumls 114

Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri 118

Schwabe dhe MG kundeumlr Gjermaniseuml 119

McKay kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar 123

Baranowski kundeumlr Poloniseuml 127

Velinov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml 130

Quinn kundeumlr Franceumls 134

Smirnova kundeumlr Rusiseuml 138

Neni 6 - E drejta peumlr njeuml proces teuml rregullt 143

Bellet kundeumlr Franceumls 144

Moroko kundeumlr Russiseuml 148

Salduz kundeumlr Turqiseuml 153

Philis kundeumlr Greqiseuml 157

Agrokompleks kundeumlr Ukraineumls 161

Masson dhe Van Zon kundeumlr Holandeumls 166

8

Neni 7 - Nuk ka deumlnim pa ligj 169

Dallas kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 170

Ruban kundeumlr Ukraineumls 175

CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 177

Varvara kundeumlr Italiseuml 180

Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml 185

Puhk kundeumlr Estoniseuml 189

Neni 8 - E drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare 192

Berrehab kundeumlr Holandeumls 193

Iglesias Gil dhe AUI Kundeumlr Spanjeumls 196

KU kundeumlr Finlandeumls 201

Gaskin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 204

Krasniqi kundeumlr Austriseuml 207

Kroon dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls 211

Neni 9 - Liria e mendimit e ndeumlrgjegjes dhe e feseuml 214

Hasan and Eylem Zengin kundeumlr Turqiseuml 215

Buscarini dhe teuml tjereumlt kundeumlr San Marinos 218

Bayatyan kundeumlr Armeniseuml - 221

Hasan dhe Chaush kundeumlr Bullgariseuml 226

Leela Forderkreis EV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Gjermaniseuml 230

Pavlides dhe Georgakis kundeumlr Turqiseuml 235

Neni 10 - Liria e shprehjes 240

Nagla kundeumlr Latviseuml 241

Tillack kundeumlr Belgjikeumls 245

Goodwin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 248

Butkevich kundeumlr Rusiseuml 251

Antović dhe Mirković kunder Malit te Zi 254

Egill Einarsson kundeumlr Islandeumls 257

Neni 11 - Liria e tubimit dhe e organizimit 260

Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 261

Partia Socialiste dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 267

Partia Kombeumltare Baske - Organizata Rajonale e Iparralde kundeumlr Franceumls 270

Partidul Comunistilor (Nepeceristi) dhe Ungureanu kundeumlr Rumaniseuml 273

Nurettin Aldemir dhe teuml tjereumlve kundeumlr Turqiseuml 278

Kasparov dhe teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml 281

Neni 12 - E drejta peumlr trsquou martuar 284

Christine Goodwin kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar 285

VK kundeumlr Kroaciseuml 288

B dhe L kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 291

F kundeumlr Zvicreumls 293

X Y dhe Z kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 296

Lashin kundeumlr Rusiseuml 298

Neni 13 - E drejta peumlr zgjidhje efektive 301

Oosterwijck kundeumlr Belgjikeumls 302

Iliev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml 305

9

Burdov kundeumlr Rusiseuml 310

Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 314

Shalyavski dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml 317

Horvat kundeumlr Kroaciseuml 321

Neni 14 - Ndalimi i diskriminimit 326

Thlimenos kundeumlr Greqiseuml 327

Hugh Jordan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 330

Leitner kundeumlr Austriseuml 334

Mazurek kuneumlr Franceumls 338

Di Trizio kundeumlr Zvicreumls 343

Ccedilam kundeumlr Turqiseuml 347

Neni 15 - Derogimi neuml rastet e gjendjes seuml jashteumlzakonshme 350

Lawless kundeumlr Irlandeumls 351

Aksoy kundeumlr Turqiseuml 354

Sakik dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 358

Demir dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 361

Nuray Şen kunder Turqise 364

Şahin Alpay kunder Turqise 367

Neni 16 - Kufizime ndaj veprimtariseuml politike teuml teuml huajve 371

Piermont kundeumlr Franceumls 372

Jevgenijs Jegorovs kundeumlr Letoniseuml 375

Perinccedilek kundeumlr Zvicreumls 380

Neni 17 - Ndalimi i shpeumlrdorimit teuml teuml drejtave 385

Vajnai kundeumlr Hungariseuml 386

Garaudy kundeumlr Franceumls 390

Lehideux dhe Isorni kundeumlr Franceumls 393

Ashingdane kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 398

Neni 18 - Kufiri i zbatueshmeumlriseuml seuml kufizimeve teuml teuml drejtave 401

Gusinskiy kundeumlr Rusiseuml 402

Cebotari kundeumlr Moldaviseuml 405

Ilgar Mammadov kundeumlr Azerbaixhanit 409

10

11

GLOSSARYFJALORTH

Ad hoc Judge - Gjyqtari ad hoc Gjyqtari ad hoc emeumlrohet nga Qeveria

peumlrkateumlse kur gjyqtari i zgjedhur neuml emeumlr teuml

asaj Pale Kontraktuese teuml Konventeumls

Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut nuk merr

pjeseuml neuml shqyrtimin e ccedileumlshtjes peumlr shkak teuml

pamundeumlsiseuml teumlrheqjes ose peumlrjashtimit

Applicant - AnkuesiAnkuesja Parashtruesi i keumlrkeseumls praneuml Gjykateumls

Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut qeuml

pretendon shkelje teuml teuml drejtave teuml garantuara

neuml Konventeumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut dhe Protokollet e saj Shteseuml

Attorney General -

Prokuror i peumlrgjithsheumlm

Zyrtari kryesor ligjor i cili peumlrfaqeumlson njeuml shtet

neuml procedurat ligjore dhe i jep keumlshilla juridike

qeveriseuml Kreu i Departamentit Amerikan teuml

Drejteumlsiseuml

Affirmative action -

Veprim afirmativ

Veprimi i ndeumlrmarreuml nga qeveria ose bizneset

private peumlr teuml kompensuar diskriminimin e

kaluar peumlr shembull arsimimin dhe puneumln

kundeumlr peumlr shembull grave atyre teuml racave teuml

veccedilanta grupeve etnike feve apo afteumlsive teuml

kufizuara

Arbitation - Arbitrazhi Njeuml proces me teuml cilin neuml vend qeuml teuml shkojneuml

neuml gjykateuml paleumlt kontestuese keumlrkojneuml nga njeuml

person i treteuml qeuml teuml deumlgjojneuml argumentet e tyre

dhe pastaj teuml marrin njeuml vendim teuml cilin ata

bien dakord peumlr teuml ndjekur

Battery - Sulm Krimi i keumlrceumlnimit teuml njeuml personi seuml bashku me

shtreumlngimin me kontakt fizik

Bail applications -

Aplikacionet e doreumlzaniseuml

Premtim me shkrim i njohur si njeuml ndeumlrmarrje

me kusht qeuml personi i akuzuar teuml paraqitej neuml

gjykateuml neuml njeuml dateuml teuml caktuar

Barrister - Avokat Avokat qeuml ka teuml drejteuml teuml ushtrojeuml profesionin e

avokatit veccedilaneumlrisht neuml gjykatat meuml teuml larta

12

Case awaiting classification -

Rasti neuml pritje teuml klasifikimit

Rast peumlr teuml cilin klasifikimi - neumln mbikeumlqyrje

standarde ose teuml zgjeruar - ende duhet teuml

vendoset nga Komiteti i Ministrave

Contempt of court -

peumlrccedilmimi i gjykateumls

Vepra e mosbindjes ose mosbindjes ndaj njeuml

gjykate dhe zyrtareumlve teuml saj neuml formeumln e

sjelljes qeuml kundeumlrshton autoritetin drejteumlsineuml

dhe dinjitetin e gjykateumls

Cursory review of a document -

meumlnyreuml e peumlrcipteuml e shqyrtimit

Meumlnyreuml sipeumlrfaqeumlsore e kontrollimit teuml njeuml

dokumenti e kryer me nxitim me veumlmendje teuml

vogeumll neuml detaje

Coroners and Justice Act 2009 -

Akti i Koronereumlve dhe i Drejteumlsiseuml

2009

Eumlshteuml njeuml akt i Parlamentit teuml Mbreteumlriseuml seuml

Bashkuar Ai ndryshoi ligjin peumlr gjykateumlsit dhe

drejteumlsineuml penale neuml Angli dhe Uells Ndeumlr

dispozitat e tij janeuml parandalimi i krimineleumlve

qeuml teuml peumlrfitojneuml nga publikimet peumlr krimet e

tyre

Debriefing - bisedeuml e strukturuar Njeuml bisedeuml e strukturuar ndeumlrmjet lehteumlsuesve

dhe pjeseumlmarreumlsve peumlr teuml rishikuar njeuml aktivitet

eksperimental dhe pjeseumlmarreumls peumlr teuml folur

peumlr ateuml qeuml ndodhi dhe si ndjenin njereumlzit

Qeumlllimi eumlshteuml teuml ndihmojeuml pjeseumlmarreumlsit teuml

sqarojneuml mendimet dhe ndjenjat e tyre neuml njeuml

ambient teuml sigurt

Derogation - derogim Veprim me aneuml teuml teuml cilit njeuml paleuml kontraktuese

mund teuml informojeuml Gjykateumln se peumlr shkak teuml

njeuml situte teuml jashteumlzakonshme nuk do ti

peumlrmbahet Konventeumls neuml teumlreumlsi apo pjeseumlrisht

peumlr zoneumln neuml fjaleuml

Deadline for the payment

of the just satisfaction -

Afati i fundit peumlr pageseumln

e ploteumlsimit teuml drejteuml

Kur Gjykata Evropiane i jep teuml drejteuml paditeumlsit

aplikuesit gjykata tregon neuml peumlrgjitheumlsi njeuml

afat brenda teuml cilit shteti i paditur duhet teuml

paguajeuml shumat e dheumlna normalisht afati

kohor eumlshteuml tre muaj nga data neuml teuml cileumln

aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml

Friendly settlement -

Zgjidhje miqeumlsore

Marreumlveshje ndeumlrmjet aplikantit dhe shtetit teuml

paditur qeuml ka peumlr qeumlllim teuml japeuml fund aplikimit

para Gjykateumls Gjykata miraton zgjidhjen neumlse

konstaton se respektimi i teuml drejtave teuml njeriut

13

nuk justifikon mbajtjen e keumlrkeseumls Vendimi

pasues i transmetohet Komitetit teuml Ministrave i

cili do teuml mbikeumlqyreuml ekzekutimin e kushteve teuml

zgjidhjes miqeumlsore siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml

vendim

Interim measures -

masat e peumlrkohshme

Pas marrjes seuml njeuml keumlrkese Gjykata mund trsquoi

keumlrkojeuml Shtetit teuml paditur qeuml teuml marreuml disa

masa teuml peumlrkohshme ndeumlrkoheuml qeuml veteuml

Gjykata vazhdon shqyrtimin e ccedileumlshtjes Kjo do

teuml thoteuml qeuml Shtetit peumlrkateumls i keumlrkohet qeuml teuml

mos ndeumlrmarreuml asnjeuml veprim deri neuml vendimin

e saj teuml radheumls

Interim solution -

Zgjidhje e peumlrkohshme

Forma e vendimit teuml miratuar nga Komiteti i

Ministrave qeuml ka peumlr qeumlllim tejkalimin e

situatave meuml komplekse qeuml keumlrkojneuml veumlmendje

teuml veccedilanteuml

Just Satisfaction -

shpeumlrblimi (satisfaksioni) i drejteuml

Kur Gjykata sipas nenit 41 teuml Konventeumls

konsideron se e drejta e brendshme e shtetit teuml

paditur nuk lejon kompensimin e ploteuml teuml

pasojave teuml keumlsaj shkelje teuml Konventeumls peumlr

aplikantin ai mund teuml japeuml shpeumlrblim teuml drejteuml

Keumlnaqeumlsia e drejteuml shpesh merr formeumln e

shumeumls seuml paraseuml qeuml mbulon deumlmet materiale

dhe ose morale si dhe kostot dhe shpenzimet

e beumlra

Leading case - Rasti kryesor Rast i cili eumlshteuml identifikuar si zbulimi i

problemeve teuml reja strukturore dhe ose

sistematike ose nga Gjykata drejtpeumlrdrejt neuml

gjykimin e saj ose nga Komiteti i Ministrave

gjateuml mbikeumlqyrjes seuml ekzekutimit

Order of committal -

urdhri i deumlrgimit

Term ligjor i peumlrdorur nga sistemet ligjore teuml

Kanadaseuml dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar e cila

lejon njeuml magjistrat ose gjyqtar teuml zbatojeuml njeuml

gjykim apo urdheumlr kundeumlr njeuml personi ose

korporate qeuml ka refuzuar ose leumlneuml pas dore teuml

veprojeuml neuml peumlrputhje me njeuml vendim ose

urdheumlr gjykate teuml njohur brenda njeuml periudheuml

kohore teuml caktuar

14

Principal State Counsel -

Keumlshilltar kryesor shteteumlror

Profesion ligjor i mandatuar me ligj dhe

peumlrfshineuml peumlrfaqeumlsimin e shtetit neuml teuml gjitha

gjykimet penale peumlr krimet qeuml kaneuml ndodhur neuml

juridiksionin gjeografik teuml avokatit teuml shtetit

Protocol to the Convention -

Protokoll i Konventeumls

Protokolli i Konventeumls eumlshteuml njeuml tekst qeuml i shton

njeuml ose meuml shumeuml teuml drejta Konventeumls fillestare

ose ndryshon disa dispozita teuml caktuara teuml saj

Protokollet janeuml teuml detyrueshme veteumlm peumlr ato

Shtete qeuml i kaneuml neumlnshkruar dhe ratifikuar ato

Pilot judgement - Gjykim pilot Kur Gjykata identifikon njeuml shkelje qeuml rrjedh

nga njeuml problem strukturor dhe ose sistemik i

cili ka ngritur ose mund teuml shkaktojeuml keumlrkesa

teuml ngjashme kundeumlr shtetit teuml paditur Gjykata

mund teuml vendoseuml teuml peumlrdoreuml procedureumln e

gjykimit pilot

Preliminary Objections -

Kundeumlrshtimet fillestare

Kundeumlrshtimet fillestare janeuml argumentet qeuml

paraqet qeveria e paditur neuml mbeumlshtetje teuml

pretendimeve teuml saj se ccedileumlshtja nuk duhet teuml

shqyrtohet neuml merita

Remand - paraburgim Kujdestariparaburgim eumlshteuml procesi i ndalimit

teuml njeuml personi i cili eumlshteuml arrestuar dhe akuzuar

peumlr njeuml vepeumlr penale deri neuml gjykimin e tijsaj

Repetitive case - Rasti peumlrseumlriteumls Ccedileumlshtja qeuml ka teuml beumljeuml me njeuml problem strukturor

dhe ose teuml peumlrgjithsheumlm teuml ngritur tashmeuml para

Komitetit neuml kontekstin e njeuml ose disa rasteve

kryesore rastet e peumlrseumlritura zakonisht grupohen

seuml bashku me rastin kryesor

Royal Assent - Peumllqim Mbreteumlror Miratimi ose sanksioni i Mbreteumlriseuml eumlshteuml

metoda me teuml cileumln monarku i njeuml vendi

zyrtarisht miraton njeuml akt teuml parlamentit teuml atij

vendi Neuml disa vende njeuml miratim i tilleuml e beumln

ligjin e aktit ndeumlrsa neuml miratimin e vendeve teuml

tjera eumlshteuml i ndrysheumlm nga shpallja

Standard supervision -

Mbikeumlqyrja standarde

Procedura e mbikeumlqyrjes aplikohet neuml teuml gjitha

rastet peumlrveccedil neumlse peumlr shkak teuml natyreumls seuml saj

specifike njeuml rast garanton konsiderateuml neumln

procedureumln e zgjeruar

15

Striking out of a case -

Ccedilrsquoregjistrim i rastit

Veprim me teuml cilin gjykata largon njeuml rast nga

lista e asteve neuml pritje peumlr shqyrtim si pasojeuml e

mos ploteumlsimit teuml kushteve paraprake peumlr

doreumlzim teuml keumlrkeseumls

The magistrate - gjyqtar Njeuml neumlpuneumls civil apo gjyqtar poroteuml qeuml

administron ligjin veccedilaneumlrisht ai qeuml kryen njeuml

gjykateuml qeuml merret me kundeumlrvajtje dhe mban

seanca paraprake peumlr ato meuml serioze

Unilateral Declaration -

Deklarimi i njeumlansheumlm

Deklarata e paraqitur nga shteti i paditur neuml

Gjykateuml duke pranuar shkeljen e Konventeumls

dhe duke marreuml peumlrsipeumlr teuml sigurojeuml

deumlmshpeumlrblim adekuat duke peumlrfshireuml edhe

aplikantin

Unanimous - Njeumlzeumlri Formeuml e vendimmarrjes seuml gjykateumls neuml teuml cilin

rast vendimi merret me miratimin e teuml gjitheuml

gjyqtareumlve pa ndonjeuml kundeumlrshtim

Writ of amparo -

ndihmeuml ligjore amparo

(recurso de amparo)

Mjet juridik qeuml perdoret neuml vendet ku flitet

gjuha spanjishte - mjet juridik neuml dispozicion

peumlr cilindo person teuml cilit e drejta peumlr jeteuml liri

dhe siguri i eumlshteuml shkelur ose keumlrceumlnuar me

shkelje nga njeuml veprim ose mosveprim i

paligjsheumlm i njeuml zyrtari ose punonjeumlsi publik

ose i njeuml individi ose subjekti privat

16

17

Konventa Evropiane peumlr Mbrojtjen e teuml Drejtave teuml Njeriut dhe Lirive Themelore

Neni 1

Detyrimi per te respektuar te drejtat e njeriut

Paleumlt e Larta Kontraktuese i sigurojneuml cdokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe

liriteuml e peumlrcaktuara neuml Seksionin I teuml keumlsaj Konvente

18

Pisari kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml - 4213912

21 prill 2015 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e vrasjes dhe deumlshtimit teuml ndjekjes efektive ndaj

kryesit teuml vepreumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ekstraterrioterialitet juridiksion pika kontrolli mbrojtje e

domosdoshme vrasje peumlrgjegjeumlsi shteteumlrore status i viktimeumls qasje neuml procedura

Ankuesit z Simion Pisari dhe znj Oxana Pisari shtetas Moldavez

Faktet e rastit

Rasti ka teuml beumljeuml me vrasjen e djalit 18 vjeccedilar teuml ankuesve Vadim Pisari nga njeuml ushtar

rus VK neuml njeuml pikeuml kontrolli paqeruajteumls teuml vendosur neuml territorin e Moldaviseuml pas

konfliktit teuml armatosur Transdniestrian Faktet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me historikun e

ccedileumlshtjes duke peumlrfshireuml konfliktin e armatosur Transdniestrian i viteve 1991-92 dhe

ngjarjet e meumlvonshme janeuml vendosur neuml Ilaşcu Ivanţoc Leşco dhe Petrov-Popa

kundeumlr Moldaviseuml dhe Rusiseuml dhe neuml Catan dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Republikeumls seuml

Moldaviseuml dhe Rusiseuml 1

Djali i ankuesve Vadim Pisari jetonte neuml Pirita njeuml fshat qeuml ndodhej neuml bregun e majteuml

teuml lumit Dniesteumlr por teuml kontrolluar nga Autoritetet Kushtetuese Moldave Neuml

meumlngjesin e 1 janarit 2012 pas njeuml feste teuml Vitit teuml Ri neuml teuml cileumln pije alkoolike ishin

konsumuar Vadim Pisari i shoqeumlruar nga njeuml mik i tij mori njeuml makineuml qeuml i peumlrkiste

njeuml tjeteumlr miku teuml tyre dhe doli peumlr njeuml shetitje duke pasur nevojeuml peumlr karburante

vendoseumln teuml shkojneuml neuml njeuml stacion benzine teuml vendosur neuml bregun e djathteuml teuml lumit

Dniestrit neuml qytetin Vadul lui Vodă Peumlr teuml arritur stacionin e benzineumls ata duhej teuml

kalonin peumlrmes njeuml ure mbi lumin Dniesteumlr neuml teuml cileumln ishin teuml vendosura pikat e

kontrollit paqeruajteumls neuml teuml dy skajet e ureumls (pikeuml kontrolli i majteuml dhe pikeuml kontrolli

i djathteuml)

Pikat e kontrollit ishin teuml kontrolluara nga forcat ushtarake paqeruajteumlse qeuml i peumlrkasin

Federateumls Ruse Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Republikeumls seuml veteumlshpallur teuml

Transdnjestrit Neuml koheumln e ngjarjeve secila Pikeuml e kontrollit ishte e drejtuar nga teteuml

ushtareuml nga teuml cileumlt kateumlr ishin ruseuml dy Moldave dhe dy Transdnjestrit Komanda e

pikeumls seuml kontrollit teuml majteuml mbikeumlqyrej nga njeuml rreshter rus VK i cili ishte i vetmi

person i armatosur me njeuml armeuml neuml koheumln e ngjarjeve Komanda e Pikeumls seuml djathteuml teuml

kontrollit u sigurua gjithashtu nga njeuml rreshter rus Neuml ccedildo pikeuml kontrolli ishin teuml

vendosura blloqe betoni dhe barriera metalike neuml rrugeuml neuml njeuml meumlnyreuml teuml tilleuml qe

makinat do teuml detyroheshin teuml ngadaleumlsoheshin neuml meumlnyreuml qeuml teuml kalonin neumlpeumlr to

1 Ilaşcu Ivanţoc Leşco and Petrov-Popa kundeumlr Moldaviseuml dhe Rusiseuml ([DhM] nr 4878799

sectsect 28-183 GjEDNj 2004-VII) dhe neuml Catan dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml

nr 4337004 825205 dhe 1845406 sectsect 8-42 GjEDNj 2012

19

Distanca midis pikes seuml djathteuml teuml kontrollit dhe pikeumls seuml majteuml teuml kontrollit ishte rreth

600 metra

Makina e Vadim Pisarit arriti tek pika e kontrollit teuml majteuml diku neuml oreumln 0710 Tre

ushtareuml duke peumlrfshireuml edhe VK po ruanin rrugeumln e ushtareumlt tjere ishin brenda

kazermave Kur kaloi peumlrmes Pikeumls seuml kontrollit Vadim Pisari jo veteumlm qeuml nuk arriti teuml

ndalonte por goditi dhe kaloi shenjeumln Stop dhe teuml gjitha pengesat e vendosura

Pasagjeri i tij shpjegoi meuml voneuml se xhami i makineumls ishte pjeseumlrisht i mbuluar me akull

pasi qe sistemi i ngrohjes seuml makineumls nuk kishte funksionuar dhe pamja e shoferit

kishte qeneuml e kufizuar VK urdheumlroi shoferin teuml ndalonte makineumln por ky i fundit nuk

iu bind dhe vazhdoi rrugeumln e tij VK menjeumlhereuml kontaktoi pikeumln e djathteuml teuml kontrollit

dhe i keumlrkoi rreshterit rus neuml komandeuml teuml ndalone makineumln qeuml po afrohej Megjithateuml

makina nuk u ndal neuml pikat e tjera teuml kontrollit

Njeumlzet minuta meuml voneuml afeumlrsisht neuml oreumln 730 Vadim Pisari dhe pasagjeri i tij u kthyen

prapa neuml ureuml Njeuml ushtar meuml voneuml neuml deklaratat e tij peumlr policineuml moldave deklaroi se

askush nuk u peumlrpoq ta ndalte makineumln kur ajo kishte kaluar por qeuml ata menjeumlhereuml

kishin informuar pikeumln e kontrollit teuml majteuml peumlr afrimin e makineumls Neuml deklaratat e tij

dheumlneuml njeuml hetuesi rus neuml 6 janar 2012 VK paraqiti se peumlrveccedil dy pengesaveekzistuese

dy shirita tjereuml ishin vendosur neuml hyrje dhe dalje teuml majteuml teuml pikave teuml kontrollit

ndoneumlse nuk kishin koheuml teuml mjaftueshme peumlr teuml mbuluar teuml gjitheuml gjereumlsine e rrugeumls

Deklarata teuml njeumljta janeuml beumlreuml peumlr njeuml hetues rus nga ushtari Transdniestrian i peumlrmendur

meuml lart dhe nga njeuml ushtar tjeteumlr rus nga pikat e kontrollit teuml majteuml Kur Vadim Pisari iu

afrua pikeumls seuml kontrollit teuml majteuml neuml makineuml VK e urdheumlroi ateuml teuml ndalet Megjithateuml

ai peumlrshpejtoi dhe shmangu pengesat Sipas VK makina u veumlrsul neuml teuml dhe atij i ishte

dashur teuml keumlrcente peumlr teuml mos u goditur nga ai VK beumlri teuml njeumljteumln deklarateuml peumlr

hetuesit rus meuml 6 janar 2012 por jo neuml deklarateumln e tij peumlr policineuml moldave teuml dheumlneuml

menjeumlhereuml pas incidentit Neuml meumlnyreuml teuml ngjashme deklaratat e dy ushtareumlve teuml tjereuml qeuml

kishin qeneuml deumlshmitareuml teuml incidentit teuml dheumlna menjeumlhereuml pas incidenti ndaj policiseuml

moldave nuk peumlrmendes se VK ishte rrezikuar nga makina

VK pastaj i keumlrkoi voziteumlsit teuml makineumls qeuml teuml ndalej ose ai do teuml qeumlllojeuml dhe shtiu neuml

ajeumlr Vadim Pisari nuk u ndal por e peumlrshpejtoi makineumln keumlshtu qeuml VK gjuaji me tre

teuml shteumlna neuml drejtim teuml makineumls duke synuar gomat e saj dhe sipas tij nuk kishte peumlr

qeumlllim teuml qeumlllonte pasangjereumlt Sipas ankuesve dhe njeuml ushtrari teuml pranisheumlm nga

plumbat u rrezikua edhe njeuml ushtar qeuml gjendej neuml afeumlrsi ndeumlrsa Vadim Pisari ishte

qeumllluar dhe kishte vdekur nga plageumlt disa oreuml meuml voneuml

Autoritetet Moldovase filluan procedurat e hetimit menjeumlhereuml pas ngjarjes Personi i

akuzuar menjeumlhereuml u transferua tek institucionet e brendshme neuml Rusi ku sipas njeuml

njoftimi teuml Minstriseuml seuml Jashtme teuml Rusiseuml instutucionet peumlrkateumlse atje do teuml zhvillonin

njeuml hetim paralel Meuml 2 Janar 2012 u krijua njeuml komision i peumlrbashkeumlt tripatrit i peumlrbeumlreuml

nga forcat e Republikeumls Moldovase Ruse dhe teuml ashtuquajtureumls Republika

Transdnestriane Njeuml raport u doreumlzua nga Qeveria Ruse por siccedil pretendohet nga

Qeveria Moldave nuk ishte neumlnshkruar nga peumlrfaqeumlsuesi Moldav andaj nuk kishte

efekt Ndeumlr tjera neuml raport thuhej se viktima ishte peumlrgjegjeumls peumlr shkeljen e ligjit dhe

rrezikimin e jeteumlve teuml ushtareumlve dhe se nuk kishte masa ndaluese teuml duhura neuml pikeumln e

kontrollit Tutje meuml 14 Janar 2012 njeuml zyrtareuml i larteuml uhstarak Rus leumlshoi njeuml raport

20

sipas teuml cilit VK kishte vepruar neuml peumlrputhje me rregullat e aplikueshme neuml rrethana teuml

tilla me qeumlllim teuml ndalimit teuml Vadim Pisarit

Neuml aneumln tjeteumlr meuml 10 Janar 2014 Prokurori Gjeneral i Moldaviseuml kishte njohur statusin

e viktimeumls seuml z Vadim Pisari dhe kishte leumlshuar urdheumlrarrest peumlr vraseumlsin e tij Pas disa

keumlrkesave peumlr informata ankuesit ishin informuar se kryesi nuk mund teuml ekstradohej neuml

Moldavi sepse Rusia nuk ekstradonte qytetareumlt e vet Institucionet Ruse kishin

zhvilluar hetimet e tyre duke marreuml neuml pytje ushtrareumlt rus qeuml gjendeshin neuml pikeumln neuml

fjaleuml deklaratat e teuml cileumlve korrespondonin me ateuml teuml teuml akuzuarit Si rezulat meuml 24

Dhjetor 2012 insitucionet Moldave ishin njoftuar se i akuzuari VK ishte liruar nga teuml

gjitha aktakuzat Vendimi i institucioneve Ruse nuk iu doreumlzua familjes seuml viktimeumls

neumln arsyetimin se ata nuk kishin qeneuml paleuml neuml procedurat neuml Rusi e meuml teuml njeumljtin

arsyetim edhe ankesa e tyre ndaj vendimit ishte hedhur poshteuml

Meuml 22 gusht 2013 Zyra e Prokurorit neuml Moldavi pushoi teuml gjitha procedurat neuml rastin neuml

fjaleuml

Permbledhje e pretendimeve

Ankuesit pretenduan se djali i tyre Vadim Pisari ishte vrareuml nga agjenteumlt shteteumlroreuml

dhe se autoritetet vendase nuk kishin arritur teuml ndeumlrmarrin njeuml hetim efektiv peumlr

vdekjen e tij Ata u mbeumlshteteumln neuml Nenin 2 teuml Konventeumls Ata peumlrshkruan kontekstin neuml

teuml cilin ndodhi incidenti duke deklaruar se asnjeumlher paqeruajteumlsit nuk ishin neuml rrezik

nga qytetareumlt dhe se biri i tyre kishte qeneuml i pa-armatosur Meuml tutje ankuesit deklaruan

se pikat e kontrollit paqeruajteumls ishin neumln komandeumln e forcave ushtarake ruse keumlshtu qeuml

qeveria Ruse ishte peumlrgjegjeumlse peumlr veprimet e ushtareumlve Sipas ankuesve Federata Ruse

mban peumlrgjegjeumlsi peumlr veprimet e ushtarit rus VK Seuml fundi ankuesit argumentuan se

hetimi i kryer nga autoritetet ruse nuk kishin qeneuml efektiv Hetimi ishte fokusuar veteumlm

neuml ateuml neumlse udheumlzimet neuml lidhje me peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit ishin respektuar e jo

neumlse peumlrdorimi i njeuml arme ishte e nevojsheumlm neuml rrethanat neuml fjaleuml Peumlr meuml tepeumlr

autoritetet ruse kishin deumlshtuar teuml peumlrfshinin familjen e viktimeumls neuml procedurat

hetimore

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit Gjykata peumlrseumlriti se neuml keumlteuml kontekst neuml disa raste

rrethanat e peumlrdorimit te forceumls nga agjenteumlt e shtetit qeuml veprojneuml jashteuml territorit te saj

mund teuml sjelleuml ccedileumlshtjen e kontrollit teuml autoritetve teuml shtetit neuml kuadeumlr teuml juridiksionin e

Shtetit sipas Nenit 1 teuml Konventeumls2 Kjo mund teuml peumlrfshijeuml ushtrimin e juridiksionit

jashteuml territorial nga shteti kontraktues kur neuml pajtim me traktat apo marreumlveshje teuml

tjera autoritetet e saj kryejneuml funksione ekzekutive neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr Neuml

rastin neuml fjaleuml pika e kontrollit e vendosur neuml zoneumln e siguriseuml ishte e drejtuar dhe

komanduar nga ushtareumlt rus neuml peumlrputhje me Marreumlveshjen peumlr peumlrfundimin e konfliktit

ushtarak neuml rajonin Transdniestrian teuml Moldaviseuml Gjykata konsideron se neuml rrethanat e

keumltij rasti Vadim Pisari ishte neumln juridiksionin e Federateumls Ruse brenda kuptimit teuml

Nenit 1 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit kishin deklaruar se nuk e shihnin teuml

2 Al-Skeini dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 5572107 sect 136 GjEDNj 2011 Jaloud

kundeumlr Holandeumls [DhM] nr 4770808 sect 139 20 Neumlntor 2014

21

arsyeshme teuml parashtronin ankeseuml kundeumlr Qeveriseuml Moldave meqeumlnse ishte e qarteuml se

djali i tyre ishte vrareuml ngeuml njeuml ushtar rus Si pasoj Gjykata e konsideron teuml panevojshme

trajtimin e pretendimeve kundeumlr Moldaviseuml dhe e deklaron teuml pranueshme pjeseumln tjeteumlr

teuml pretendimeve

Lidhur me pretendimet e ankuesve peumlr shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls bazuar neuml faktet

e rastit neuml fjaleuml peumlr Gjykateumln nuk ka dyshime se Vadim Pisari u vra nga teuml shteumlnat me

armeuml automatike te gjuajtur nga VK Gjykata e ka parasysh qeuml qeumlllimi i teuml shteumlnave

ishte peumlr teuml kapur shoferin e makineumls Prandaj veprimi i ushtarit rus u mor peumlr qeumlllimin

e arrestimit teuml ligjsheumlm brenda kuptimi i Nenit 2 sect 2 (b) teuml Konventeumls Megjithateuml

Gjykata duhet teuml shqyrtoj neumlse forca e peumlrdorur peumlr arrestimin ishte absolutisht e

nevojshme neuml rrethanat e rastit Neuml lidhje me pohimet e autoriteteve ruse se arma e

zjarrit eumlshteuml peumlrdorur kundeumlr automjeti dhe jo kundeumlr njereumlzve neuml teuml Gjykata nuk sheh

asnjeuml arsye peumlr teuml dyshuar se VK kishte njeuml qeumlllim teuml tilleuml Megjithateuml Gjykata duhet

teuml peshojeuml shkalleumln e rrezikut teuml paraqitur nga peumlrdorimi i njeuml arme zjarri ndaj rrezikut

teuml paraqitur nga ikja e njeuml shoferi dhe nevoja urgjente peumlr ta ndaluar ateuml Gjykata veumlren

qeuml VK ka gjuajtur tre teuml shteumlna teuml vetme nga njeuml armeuml neuml drejtim teuml automjetit teuml

drejtuar nga Vadim Pisari Materialet e rastit nuk beumljneuml teuml qarteuml distanceumln nga e cila u

hodheumln teuml shteumlnat dhe ose mjeshteumlrineuml e VK neuml teuml shteumlnat me armeuml automatike

Megjithateuml pohimi se njeuml nga plumbat nga arma me teuml cileumln ka qeumllluar VK shpeumlrtheu

pallton e njeuml ushtari tjeteumlr neuml pikeumln e kontrollit qeuml nuk ishte larg nga makina nuk eumlshte

kontestuar Kjo eumlshteuml e mjaftueshme peumlr Gjykateumln teuml konstatojeuml se peumlrdorimi i armeumls

nga VK paraqet njeuml rrezik shumeuml serioz jo veteumlm peumlr jeteumln e Vadim Pisarit por edhe

peumlr ateuml teuml usheumltareumlve teuml tij dhe madje edhe peumlr ateuml teuml ushtarit i cili pothuajse u godit nga

njeuml prej plumbave Fakti qeuml veteumlm Vadim Pisari u godit nga njeuml plumb duket se ka qeneuml

njeuml ccedileumlshtje e rastit Njeuml shkalleuml e tilleuml e larteuml e rrezikut peumlr jeteumln mund teuml justifikohet

veteumlm neumlse arma e zjarrit u peumlrdor si maseuml e mjetit teuml fundit peumlr teuml shmangur njeuml situateuml

shumeuml teuml qarteuml dhe rrezikun e afeumlrt teuml paraqitur nga shoferi i makineumls

Neuml aneumln tjeteumlr Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se VK rrezikohej teuml goditet nga automjeti i

viktimeumls dhe prandaj nuk gjen ndonjeuml indikacion teuml duksheumlm teuml rrezikut teuml paraqitur

nga vozitesi i makineumls neumlse i njeumljti do teuml lejohej teuml arratisej Edhe duke supozuar se

veprimet e viktimeumls ishin potencialisht teuml rrezikshme Gjykata nuk e konsideron se

niveli i keumlrceumlnimit neuml keumlteuml rast keumlrkonte ndalimin e tij teuml menjeumlhereumlsheumlm me armeuml

zjarri Neuml teuml veumlrteteuml duket nga faktet e rastit se peumlrafeumlrsisht njeuml kilometeumlr larg pikeumls seuml

kontrollit teuml majteuml neuml rrugeumln qeuml ccedilon neuml fshat kishte njeuml pikeuml kontrolli policor qeuml mund teuml

ishte paralajmeumlruar nga VK Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se vrasja e Vadim Pisarit

peumlrbeumlnte peumlrdorimin e forceumls qeuml nuk ishte meuml shumeuml se absolutisht e domosdoshme peumlr

qeumlllim teuml kryerjes seuml njeuml arrestimi teuml ligjsheumlm brenda kuptimi i Nenit 2 sect 2 (b) teuml

Konventeumls Prandaj Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls neuml

aspektin substanciale nga ana Federateumls Ruse

Seuml fundi Gjykata veumlren se autoritetet ruse nuk peeumlfshineuml ankuesit neuml hetimin e

rrethanave teuml vrasjes seuml birit teuml tyre Ankueseve nuk u lejohej teuml ushtronin asnjeuml teuml

drejteuml procedurale dhe nuk ishin as teuml informuar peumlr ndeumlrprerjen e procedurave kundeumlr

VK Gjykata ka theksuar neuml shumeuml raste se peumlrfshirja e teuml afeumlrmeumlve sheumlrben si mjet peumlr

teuml siguruar peumlrgjegjeumlsineuml publike teuml autoriteteve dhe shqyrtimi publik i veprimeve teuml

22

tyre neuml situata teuml tilla3 Neuml keumlteuml rast ankuesit kishin njeuml interes teuml forteuml dhe teuml ligjsheumlm

peumlr sa i peumlrket hetimeve teuml kryera nga autoritetet ruse teuml cilat do teuml kishin sheumlrbyer

duke u dheumlneuml atyre statusin qeuml keumlrkonin neuml procedureumln penale kundeumlr VK Qeveria

Ruse nuk ka prezantuar asnjeuml argument qeuml shpjegon pse ankuesve iu ishte refuzuar

statusi i viktimave neuml procedurat penale dhe nuk u eumlshteuml lejuar qajse neuml keumlto procedura

Peumlr keumlteuml Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nga Federata Ruse

edhe neuml aspektet substanciale dhe procedurale

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls duke patur parasysh gjetjen e shkeljeve peumlr sa i

peumlrket Nenit 2 teuml Konventeumls Gjykata konstaton se ankuesit kaneuml peumlsuar deumlme dhe peumlr

keumlteuml cakton deumlme jo-materiale neuml vlereuml prej 35000 EUR Gjykata gjithashtu u aprovon

keumlrkuesve shumeumln e keumlrkuar prej 5580 EUR peumlr shpenzimet dhe kostot procedurale

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendos se ka shkelje procedurale dhe substanciale teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nga

autoritetet Ruse dhe vendos teuml ccedilregjistroj pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls kundeumlr Moldaviseuml

[njeumlzeumlri]

3 Anguelova kundeumlr Bullgariseuml nr 3836197 sect 140 GjEDNj 2002-IV

23

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls dhe Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml

dhe Norvegjiseuml - 71412017816601

2 maj 2007 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e deumlshtimit peumlr parandalim teuml vdekjes dhe

leumlndeumlimit teuml ankuesve nga KFOR-i (Rasti Behrami) e papranueshme

Nenet 1 5 6 dhe 13

Shkelje e teuml drejteumls peumlr liri dhe siguri dhe gjykim teuml drejteuml si pasojeuml e mbajtjes joligjore

neuml paraburgim nga KFOR-i dhe mungesa e mjeteve efektive si dhe deumlshtim teuml Franceumls

dhe Gjermaniseuml peumlr teuml respektuar teuml drejtat e njeriut (Rasti Saramati) ankesa kundeumlr

Gjermaniseuml hedhet poshteuml ankesa e mbetur e papranueshme

Fjaleumlt kyccedile deumlshtim peumlr teuml mbrojtur e drejta neuml jeteuml liri dhe siguri administrim

territori misione ndeumlrkombeumltare peumlrgjegjeumlsia e OKB-seuml paraburgim i paligjsheumlm

juridiksion UNMIK KFOR

Ankuesit Agim Behrami i lindur neuml vitin 1962 dhe i biri i tij Bekim Behrami i

lindur neuml vitin 1990 Qeuml teuml dy jetojneuml neuml komuneumln e Mitroviceumls Agim Behrami ka

paraqitur ankeseuml edhe neuml emeumlr teuml djalit tjeteumlr teuml tij Gadaf Behramit i lindur meuml 1988

qeuml tashmeuml ka ndeumlrruar jeteuml (Rasti Behrami) Neuml aneumln tjeteumlr Ruzhdi Saramati i lindur neuml

vitin 1950 Gjithashtu me origjineuml nga Kosova (Rasti Saramati)

Faktet e rastit

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls

Neuml mars teuml vitit 2000 qeuml eumlshteuml koha kur janeuml zhvilluar ngjarjet relevante peumlr rastin

Mitrovica ka qeneuml pjeseuml e sektorit teuml siguriseuml brenda brigadeumls shumeumlkombeumlshe teuml

forcave teuml NATO-s neuml Kosoveuml (KFOR) teuml udheumlhequra nga Franca Kjo eumlshteuml njeuml prej

kateumlr brigadave shumeumlkombeumlshe teuml praniseuml seuml forcave ndeumlrkombeumltare teuml siguriseuml neuml

Kosoveuml teuml njohur si KFOR e mandatuar neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 teuml Keumlshillit teuml

Sigurimit teuml Kombeve teuml Bashkuara teuml dateumls 10 qershor 1999

Meuml 11 mars teuml vitit 2000 Gadaf dhe Bekim Behrami po luanin me feumlmijeuml teuml tjereuml neuml

kodreumln rreth fshatit Shipol teuml Mitroviceumls Ata kishin gjetur njeuml numeumlr bombash kasetore

teuml paeksploduara teuml cilat kishin mbetur nga bombardimet e NATO-s teuml vitit 1999 me

teuml cilat kishin filluar teuml luanin Njeumlri prej feumlmijeve e kishte hedhur njeuml bombeuml neuml ajeumlr

Kjo bombeuml kishte eksploduar dhe leumlneuml teuml vrareuml Gadaf Behramin Bekim Behrami

ndeumlrkaq kishte peumlsuar leumlndime serioze meuml voneuml u ishte neumlnshtruar njeuml seumlreuml

operacionesh neuml sy dhe kishte humbur shikimin

Misioni i UNMIK-ut neuml Kosoveuml gjithashtu i manduar neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 teuml KS

teuml OKB-seuml e kishte hetuar rastin Neuml raportin peumlr keumlteuml rast teuml dateumls 18 mars 2000 teuml

hartuar nga policia e UNMIK-ut thuhej se Gadaf Behrami ka vdekur nga leumlndimet e

shumta teuml marra pas eksplodimit teuml njeuml bombe kasetore dhe e kualifikoi incidentin si

24

ldquovrasje e paqeumlllimshme e kryer nga pakujdesiardquo Neuml maj teuml po keumltij viti Agim Behrami

prindi i feumlmijeumls ishte informuar nga UNMIK-u qeuml nuk do teuml keteuml procedim penal peumlr

rastin pasi bomba nuk ka eksploduar gjateuml sulmeve ajrore teuml NATO-s Ai ishte

informuar po ashtu se kishte teuml drejteuml teuml hapte rast penale brenda teteuml (8) diteumlsh

Meuml 25 tetor teuml vitit 2000 Agim Behrami u ankua te Zyra e Ankesave se Franca qeuml

kishte peumlrgjegjeumlsi si udheumlheqeumlse e brigadeumls shumeumlkombeumlshe nuk kishte respektuar

dispozitat e rezoluteumls 1244 neuml lidhje me ccedilmontimin e minave Pretendimi ishte hedhur

poshteuml me arsyetimin se pastrimi i minave ishte peumlrgjegjeumlsi e Kombeve teuml Bashkuara

qeuml nga data 5 korrik 1999

Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml dhe Norvegjiseuml

Neuml prill teuml vitit 2001 ankuesi Ruzhdi Saramati ishte arrestuar nga policia e UNMIK-ut

dhe meuml pas paraburgosur Me 23 maj 2001 njeuml prokuror kishte ngritur aktakuzeuml peumlr

veprat penale tentim vrasje shkaktim teuml leumlndimeve serioze trupore posedim teuml

paligjsheumlm teuml armeumlve ose eksplodim substancash qeuml kaneuml shkaktuar leumlndime teuml lehta

trupore dhe sjellje teuml dhunshme Apeli i tij kundeumlr njeuml urdheumlri tjeteumlr peumlr paraburgim

ishte i suksessheumlm dhe ai u lirua

Me 13 korrik 2001 ankuesi eumlshteuml arrestuar seumlrish nga dy zyrtareuml policoreuml teuml UNMIK-

ut Ai fillimisht kishte deklaruar se ishte njeuml zyrtar gjerman i KFOR-it qeuml kishte dheumlneuml

urdheumlr gojor peumlr arrestim dhe e kishte informuar ateuml se po arrestohej me njeuml urdheumlr teuml

Komandatit teuml KFOR-it qeuml neuml ateuml koheuml ishte njeuml ushtarak norvegjez Ai ishte

transportuar neuml njeuml kamp teuml KFOR-it dhe ishte peumlrcjelleuml nga ushtareuml amerikan teuml

KFOR-it Me 14 korrik 2001 Komandati i KFOR-it kishte autorizuar paraburgimin

edhe peumlr 30 diteuml teuml tjera

Peumlrfaqeumlsuesit ligjoreuml teuml z Saramati ndeumlrkoheuml kishin adresuar njeuml leteumlr me teuml cileumln e

veumlnin neuml dyshim ligjshmeumlrineuml e arrestimit dhe mbajtjes seuml tij neuml paraburgim Me 26

korrik 2001 keumlshilltari ligjor i KFOR-it ishte peumlrgjigjur se KFOR-i kishte autoritet peumlr

paraburgim neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 dhe sipas nevojeumls peumlr teuml ldquombajtur njeuml mjedis teuml

qeteuml dhe teuml sigurteumlrdquo neuml Kosoveuml dhe peumlr teuml mbrojtur trupat e KFOR-it Arsyetimi i

KFOR-it ishte se kishte informacion peumlr peumlrfshirjen e ankuesit neuml grupet e armatosura

qeuml operonin neuml rajonin kufitar ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Maqedoniseuml KFOR-i ishte

mjaftuar me keumlteuml peumlr teuml ardhur neuml peumlrfundimin se ankuesi paraqiste keumlrceumlnim peumlr

sigurineuml e KFOR-it dhe teuml atyre qeuml jetonin neuml Kosoveuml

Me 11 gusht 2001 ankuesit i ishte zgjatur seumlrish paraburgimi Me 6 shtator teuml po teuml

njeumljtit vit rasti i ankuesit ishte transferuar neuml gjykateumln e qarkut peumlr gjykim Gjateuml

secileumls seanceuml deumlgjimore nga 17 shtatori 2001 deri meuml 23 janar 2002 peumlrfaqeumlsuesit

ligjoreuml teuml ankuesit kishin keumlrkuar lirimin e tij Neuml teuml gjitha rastet gjykata ishte

peumlrgjigjur se paraburgimi i tij ishte peumlrgjegjeumlsi e KFOR-it Me 3 tetor 2001 njeuml

gjeneral francez ishte zgjedhur komandant i KFOR-it

Me 23 janar 2002 ankuesi ishte deumlnuar peumlr vepreumln tentim vrasje dhe tri diteuml meuml voneuml

me 26 janar 2002 ishte transferuar nga KFOR-i neuml qendreumln e paraburgimit teuml UNMIK-

ut neuml Prishtineuml Me 9 tetor 2002 Gjykata Supreme e Kosoveumls prishi deumlnimin e ankuesit

dhe e ktheu rastin e tij peumlr rigjykim neuml Gjykateumln e Qarkut teuml Prishtineumls Gjithashtu

Gjykata urdheumlroi lirimin e tij nga paraburgimi

25

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls

Ankuesit pretendonin se vdekja e Gadaf Behramit dhe leumlndimet e Bekim Behramit

ishin shkaktuar nga deumlshtimi i trupave franceze teuml KFOR-it peumlr teuml shenjeumlzuar dheose

detonuar bombat kasetore teuml paeksploduara peumlr teuml cilat KFOR-i e dinte se ndodheshin

neuml ateuml vend duke pretenduar keumlshtu teuml shkeljes seuml Nenit 2 teuml Konventeumls Evropiane peumlr

teuml Drejtat e Njeriut

Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml dhe Norvegjiseuml

Ankuesi ka paraqitur pretendimet e tij neuml bazeuml teuml Nenit 5 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls neuml

lidhje me paraburgimin nga ana e KFOR-it ndeumlrmjet periudheumls prej 13 korrikut 2001

deri me 26 janar 2002 Ai gjithashtu u ankua neuml bazeuml teuml Nenit 6 sect 1 peumlr ateuml se ai nuk

kishte qasje neuml gjykateuml dhe neuml bazeuml teuml Nenit 1 pasi Franca Gjermania dhe Norvegjia

kishin deumlshtuar trsquoua garantonin teuml drejtat e njohura me Konventeuml individeumlve qeuml jetonin

neuml Kosoveuml

Ankuesi fillimisht kishte deklaruar se njeuml oficer gjerman i KFOR-it kishte qeneuml i

peumlrfshireuml neuml arrestimin e tij Po ashtu ai i referohej faktit se Gjermania ishte shteti

udheumlheqeumls i forceumls shumeumlkombeumlshe neuml juglindje Qeveria Gjermane ishte peumlrgjigjur se

pavareumlsisht hetimeve teuml detajuara nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml veumlrtetonte peumlrfshirjen e

ndonjeuml zyrtari gjerman teuml KFOR-it neuml arrestimin e ankuesit

Ankuesi ka deklaruar se pohimet e tij janeuml beumlreuml neuml mireumlbesim porse nuk ka qeneuml neuml

gjendje teuml ofrojeuml ndonjeuml deumlshmi objektive mbeumlshteteumlse peumlr deklarateumln e tij Meuml tej ka

vlereumlsuar se kontrolli i KFOR-it gjerman neuml sektorin peumlrkateumls teuml siguriseuml ishte bazeuml e

pamjaftueshme peumlr ta veumlneuml ateuml brenda juridiksionit teuml Gjermaniseuml Keumlsisoji ankuesi ka

keumlrkuar teumlrheqjen e rastit teuml tij kundeumlr Gjermaniseuml Duke gjetur se respektimi i teuml

drejtave teuml njeriut nuk keumlrkonte shqyrtimin e meumltejmeuml teuml rastit teuml z Saramatit kundeumlr

Gjermaniseuml (Neni 37 sect 1) Gjykata vendosi qeuml ta crsquoregjistroj nga lista rastin neuml lidhje

me Gjermanineuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml rastin Behrami dhe Behrami Gjykata ka veumlrejtur se ankuesit kaneuml paraqitur ankeseuml

rreth mosveprimit teuml dyshuar teuml trupave teuml KFOR-it Ndeumlrsa z Saramati eumlshteuml ankuar

rreth paraburgimit nga dhe me urdheumlr teuml KFOR-it Kryetari i Gjykateumls eumlshteuml pajtuar qeuml

trsquoi bashkojeuml teuml dy rastet dhe teuml kufizohet neuml shqyrtimin e pranueshmeumlriseuml seuml tyre

Neuml vlereumlsimin e Gjykateumls ccedileumlshtja e ngritur nga teuml dy rastet nuk kishte teuml beumlnte me ateuml

neumlse shtetet e peumlrfshira ushtronin juridiksion ekstra-territorial neuml Kosoveuml aq sa me

pyetjen neumlse Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut ishte komepente qeuml teuml

shqyrtonte mbi bazeumln e Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut kontributin e

keumltyre shteteve ndaj praniseuml civile dhe ushtarake ndeumlrkombeumltare qeuml ushtronte kontroll

neuml Kosoveuml

Gjykata vlereumlsoi se leumlshimi i urdheumlrave peumlr paraburgim binte brenda mandatit teuml

siguriseuml seuml KFOR-it ndeumlrsa mbikeumlqyrja e de-minimit binte brenda mandatit teuml

UNMIK-ut Gjykata vazhdoi tutje me peumlrcaktimin neumlse veprimet e dyshuara teuml KFOR-

it (paraburgimi i z Saramatit) dhe mosveprimi i UNMIK-ut (deumlshtimi i pretenduar peumlr

de-minim neuml rastin Behrami) mund trsquou atribuoheshin (mvisheshin) Kombeve teuml

26

Bashkuara Neuml keumlteuml drejtim Gjykata seuml pari konstatoi se Kaptitulli VII i Karteumls seuml KB-

ve mund teuml lejojeuml delegimin e pushteteve teuml Keumlshillit teuml Sigurimit te KFOR-i neuml fusheumln

e siguriseuml dhe te UNMIK-u neuml fusheumln e administrimit civil Dhe sipas arsyetimit teuml

Gjykateumls pasi KFOR-i ushtronte neuml meumlnyreuml teuml ligjshme kompetencat e deleguara sipas

kapitullit VII teuml Karteumls nga ana e Keumlshillit teuml Sigurimit dhe pasi UNMIK-u ishte organ

ndihmeumls i KB-ve i krijuar neuml bazeuml teuml Kapitullit VII veprimi i dyshuar dhe mosveprimi

neuml parim i ldquoatribuohejrdquo Kombeve teuml Bashkuara teuml cilat kishin subjektivitet juridik teuml

ndareuml nga ai i shteteve aneumltare dhe qeuml gjithashtu nuk ishin paleuml kontraktuese e

Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Pas peumlrcaktimit teuml meumlsipeumlrm Gjykata shqyrtoi ccedileumlshtjen e kompetenceumls seuml saj peumlr teuml

vlereumlsuar peumlrputhshmeumlrineuml me Konventeumln teuml veprimeve teuml shteteve teuml peumlrfshira

veprime keumlto teuml ushtruara neuml emeumlr teuml Kombeve teuml Bashkuara dhe neuml kontekst edhe meuml

teuml peumlrgjithsheumlm peumlr teuml vlereumlsuar marreumldhenien ndeumlrmjet Konventeumls dhe Kombeve teuml

Bashkuara teuml cilat ishin duke vepruar mbi bazeumln e Kapitullit VII teuml Karteumls

Gjykata rikujton se objektiv pareumlsor i Kombeve teuml Bashkuara eumlshteuml ruajtja e paqes dhe

siguriseuml ndeumlrkombeumltare Ndoneumlse eumlshteuml njeumllloj e qarteuml se sigurimi i respektit peumlr teuml

drejtat e njeriut peumlrbeumln kontribut teuml reumlndeumlsisheumlm neuml arritjen e paqes ndeumlrkombeumltare

fakti eumlshteuml se Keumlshilli i Sigurimit ka peumlrgjeumlgjeumlsi pareumlsore si dhe mundeumlsi teuml gjera neuml

dispozicion peumlr teuml peumlrmbushur keumlteuml objektiv peumlrfshireuml peumlrmes masave shtreumlnguese Neuml

rastin konkret sipas Gjykateumls Kapitulli VII i Karteumls ka lejuar Keumlshillin e Sigurimit qeuml

teuml miratojeuml masa konkrete si reagim ndaj njeuml konflikti teuml identifikuar qeuml eumlshteuml

konsideruar si keumlrceumlnim peumlr paqen pra rezoluteumln 1244 me teuml cileumln eumlshteuml themeluar

UNMIK-u dhe KFOR-i

Pasi veprimet e peumlrcaktuara neuml rezolutat e miratuara sipas Kapitullit VII teuml Karteumls ishin

themelore peumlr misionin e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml siguruar paqen dhe sigurineuml

ndeumlrkombeumltare dhe pasi keumlto rezoluta peumlr qeumlllime teuml zbatimit dhe efikasitetit

mbeumlshteteshin neuml ndihmeumln ose kontributin e shteteve aneumltare Konventa nuk mund teuml

interpretohet neuml njeuml meumlnyreuml qeuml i beumln veprimet ose mosveprimet e shteteve paleuml teuml cilat

mbuloheshin nga rezolutat e Keumlshillit teuml Sigurimit subjekt vlereumlsimi nga ana e

Gjykateumls Vlereumlsimi i peumlrputhshmeumlriseuml seuml keumltyre veprimeve ose mosveprimeve neuml

raport meuml Konventeumln sipas Gjykateumls do teuml paraqiste ndeumlrhyrje neuml zbatimin e misionit

kyccedil teuml KB-ve duke peumlrfshireuml keumltu edhe zhvillimin efektiv teuml operacioneve teuml misionit

Kjo gjithashtu do teuml ishte e barazvlershme me vendosjen e kushteve peumlr zbatimin e

rezoluteumls seuml Keumlshillit teuml Sigurimit teuml cilat nuk ishin peumlrcaktuar neuml veteuml tekstin e

rezoluteumls

Peumlrfundimisht Gjykata gjen se UNMIK-u ishte organ ndihmeumls i krijuar nga Kombet e

Bashkuara neuml bazeuml teuml Kapitullit VII teuml Karteumls dhe KFOR-i ushtronte komepetencat e

deleguara neuml meumlnyreuml teuml ligjshme nga ana e Keumlshillit teuml Sigurimit gjithashtu neuml bazeuml teuml

Kapitullit VII Keumlsisoji veprimet ose mosveprimet e UNMIK-ut dhe KFOR-it i

atribuoheshin drejtpeumlrdrejteuml Kombeve teuml Bashkuara organizateuml kjo me juridiksion

universal duke peumlrmbushur objektivin e saj madhor teuml siguriseuml kolektive Neuml keumlto

rrethana Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se ankesat e ankuesve duhen shpallur teuml

papajtueshme me juridiksionin ratione personae teuml Gjykateumls neuml bazeuml teuml dispozitave teuml

Konventeumls

27

Neuml vijim teuml keumltij peumlrfundimi Gjykata e vlereumlson teuml panevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml

pretendimet e mbetura teuml paleumlve rreth pranueshmeumlriseuml seuml ankeseumls peumlrfshireuml

kompetenceumln ratione loci teuml Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar ankesat kundeumlr shteteve teuml

peumlrfshira rreth veprimeve ose mosveprimeve teuml tyre ekstra-territoriale apo peumlr teuml

vlereumlsuar neumlse ankuesit kaneuml shterur mjetet efektive juridike qeuml kaneuml pas neuml dispozicion

sipas kuptimit teuml dheumlneuml neuml Nenin 35(1) teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendos teuml crsquoregjistroj nga lista e saj e rasteve ankeseumln e Saramatit kundeumlr

Gjermaniseuml [njeumlzeumlri] Gjykata vendoseuml gjithashtu ta shpalleuml teuml papranueshme ankeseumln

e Behramit dhe Behramit dhe pjeseumln e mbetur teuml ankeseumls seuml Saramatit kundeumlr Franceumls

dhe Norvegjiseuml [me shumiceuml]

28

Issa dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 3182196

16 neumlntor 2004 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 1

Pretendim i shkeljes seuml teuml drejtave teuml garantuara me Konventeuml nga trupat turke teuml futura

neuml zoneumln e Irakut Verior nuk ka juridiksion - teuml papranueshme

Nenet 2 3 5 8 13 14 dhe 18

Shkelje e te drejtave teuml garantuara me Konventeuml si pasojeuml e vrasjes seuml teuml afeumlrmve nga

forcat turke teuml futura neuml zoneumln e Irakut verior e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile autoritet jashteuml territorit juridiksion zoneuml jashteuml shtetit konflikt

barinjeuml vrasje mungeseuml e deumlshmive

Ankueset znj Halima Musa Issa znj Beebin Ahmad Omer znj Safia Shaeumlan

Ibrahim znj Fatime Dareumlish Murty Khan znj Fahima Salim Muran dhe znj Basna

Rashid Omer shtetase irakiane

Faktet e rastit

Ankueset gjashteuml baresha teuml Irakut verior solleumln ankeseumln neuml emeumlr teuml tyre dhe teuml

familjareumlve teuml tyre teuml ngushteuml teuml cileumlt kishin humbur jeteumln neuml meumlngjesin e 2 prillit teuml

vitit 1995

Me dateumln 1 prill ankueset kishin meumlsuar se ushtria Turke e cila kishte kaluar neuml aneumln

Irakiane meuml hereumlt ishte neuml rajonin e tyre Ato kishin pareuml aktivitete ushtarake dhe

helikoptereuml duke transportuar ushqim neuml rrafshin poshteuml fshatit te tyre

Neuml meumlngjesin e 2 prillit Ismail Hassan Sherif Ahmad Fatah Hassan Abdula Teli

Hussein Abdulkadir Izat Khan Hassan Abdulrahman Mohammad Sherriff Guli Zekri

Guli dhe Sarabast Abdulkadir Izatthe seuml bashku me ankuesen e pareuml teuml treteuml teuml kateumlrt

dhe teuml pesteuml kishin leumlneuml fshatin e tyre peumlr teuml deumlrguar delet qeuml kishin neuml male Ankuesja

e dyteuml dhe e gjashteuml kishin qeumlndruar neuml shteumlpi peumlr trsquou peumlrkujdesur peumlr feumlmijeumlt e tyre

Pasi ky grup i njeumlmbeumldhjeteuml personave kishin filluar te ecnin peumlr peseumlmbeumldhjeteuml minuta

neuml drejtim te Spna me kateumlr grateuml duke i prireuml grupit ata kishin hasur neuml ushtareumlt turq

Keumlta teuml fundit kishin filluar trsquoi sulmojneuml fizikisht qeuml teuml njeumlmbeumldhjeteuml barinjteuml irakianeuml

duke i urdheumlruar grateuml qeuml teuml kthehen neuml shteumlpi ndeumlrsa kishin ndaluar burrat

Gjateuml keumlsaj kohe ankuesja e dyteuml dhe e gjashteuml kishin deumlgjuar teuml shteumlna armeumlsh dhe

njeuml bashkeumlfshatar i kishte informuar se ushareumlt turk ndodheshin afeumlr fashtit teuml tyre

Keumlto dy gra seuml bashku me tri gra teuml tjera teuml fshatit nga brengosja kishin dalur teuml

keumlrkojneuml familjareumlt e tyre Kur keumlto i arriteumln ushtareumlt turq paneuml edhe barinjteuml me ta Neuml

ato momente ushtareumlt turq kishin filluar teuml shtinin me armeuml zjarri neuml drejtim teuml tyre peumlr

trsquoi larguar nga aty Keumlshtu grateuml duke u kthyer haseumln neuml njeuml grup tjeteumlr ushtareumlsh dhe

keumlrkuan leje qeuml teuml flasin me burrat e tyre Ushtareumlt kishin drejtuar armeumlt neuml drejtim teuml

tyre keumlshtu qeuml ato kishin vazhduar rrugeumln

29

Neuml vend se teuml ktheheshin neuml fshat ato kishin provuar teuml fshiheshin neuml rrafshin poshteuml

fshatit mireumlpo ishin zbuluar nga ushtareumlt teuml cileumlt i kishin keumlrceumlnuar se do trsquoi vrisnin

neumlse nuk largohen nga aty Neuml ateuml koheuml ato kishin pareuml nje helikopter duke ateruar

Grateuml prapeuml kishin keumlrkuar qeuml teuml bisedonin me burrat e tyre por ata kishin refuzuar

Keumlshtu pas njeuml keumlrkimi teuml pasuksessheumlm deri neuml oreumln 1300 ato ishin kthyer neuml fshat

dhe kishin ndareuml me bashkeumlfshatareumlt tjereuml teuml gjitha ato qeuml kishin pareuml dhe qeuml ju kishte

ndodhur

Disa nga burrat e fshatit teuml shoqeumlruar nga aneumltareuml te Partiseuml Demokratike Kurdistane

(KDP) kishin shkuar ne Anshki njeuml qytezeuml afeumlr fshatit ku ndodhej njeuml tog i madh i

ushtriseuml turke e cila shikonte te gjitha operacionet neuml rajon Burrat keumlrkuan disa hereuml

gjateuml diteumls qeuml teuml liroheshin barinjteuml sa meuml pareuml pasiqeuml ata ishin veteumlm civileuml teuml

pafajsheumlm Zyrtari i ushtriseuml neuml detyreuml neuml fillim kishte theumlneuml qeuml nuk ishte neuml dijeni peumlr

rastin e meuml voneuml kishte theumlneuml qeuml ata do teuml liroheshin Ai gjithashtu kishte dheumlneuml leje qeuml

burrat nga fshati te merrnin delet e barinjve peumlr trsquoi kthyer neuml fshat Kur burrat kishin

keumlrkuar prapeuml qeuml teuml liroheshin barinjteuml zyrtari ishte nervozuar dhe duke beumlrtitur u

kishte theumlneuml burrave teuml mos i keumlrkonin ata meuml Keumlshtu ata ishin larguar Kur burrat

kishin marreuml delet kishin keumlrkuar barinjteuml mireumlpo nuk i kishin gjetur

Meuml 3 prill 1995 ushtria turke ishte larguar nga rajoni rreth fshatit dhe keumlshtu burrat e

fshatit ishin nisur neuml drejtim te Spna peumlr teuml keumlrkuar barinjteuml e zhdukur Neuml njeuml zoneuml

afeumlr vendit ku ishin pareuml peumlr hereuml te fundit burrat kishin gjetur trupat e pajeteuml teuml Ismail

Hassan Sherif Ahmad Fatah Hassan Abdulkadir Izat Khan Hassan Sarabast

Abdulkadir Izat dhe Abdulrahman Mohammad Sherriff Trupat kishin marreuml shumeuml

plageuml nga plumbat si dhe shumeuml pjeseuml te trupit - veshteuml gjuheumlt dhe gjenitalet - ju

mungonin Trupat ishin deumlrguar peumlr autopsi ne spitalin e Dohuk

Me 4 prill Partia Demokratike Kurdistane (KDP) kishte mbajtur njeuml konferenceuml peumlr

shtyp dhe drejtuesi i rajonit Amedi Z SN kishte theumlneuml se sapo kishin pranuar

informacionin se disa barinjeuml ishin arrestuar nga ushtareumlt turq ai kishte vizituar

komandantin e ushtriseuml turke neuml rajonin e Kadish-it dhe kishte keumlrkuar lirimin e tyre

Komandanti kishte theumlneuml se barinjteuml do teuml lirohen mireumlpo ata nuk ishin liruar as pas

kateumlr ose peseuml vizitave te Z SN Pasiqeuml forcat turke ishin larguar nga rajoni gjateuml nateumls

SN ishte rikthyer te komandanti neuml meumlngjesin e radheumls Keumlteuml hereuml komandanti kishte

mohuar se barinjteuml ishin arrestuar Gjateuml konferenceumls peumlr shtyp SN kishte treguar listeumln

me emrat e shtateuml barinjeumlve teuml cileumln ia kishte dheumlneuml komandantit turk Neuml konferenceuml

ishin prezente edhe gjashteuml ankueset peumlr trsquou peumlrgjigjur pyetjeve Meuml 5 Prill 1995 ishin

gjetur edhe trupat e Abdula Teli Hussein dhe Guli Zekri Guli neuml njeuml gjendje teuml

ngjashme me trupat e peseuml barinjeumlve teuml tjereuml teuml gjetur meuml hereumlt

Meuml 7 Prill 1995 gjashteuml ankuesit dhe deumlshmitareumlt tjereuml ishin intervistuar nga Dr RA dhe

Z Kerim Yildiz neuml prezenceuml teuml muhtar-it teuml regjionit Tamim teuml provinceumls seuml Sarsang-

ut Gjashteuml ankueset qeuml nga ateumlhereuml kaneuml doreumlzuar disa peticione tek autoritetet e

regjionit duke keumlrkuar hetime peumlr vdekjet e familjareumlve teuml tyre Ato parashtruan ankeseuml

edhe te Guvernatori i Dokut-ut dhe dhaneuml deklarata ku ky i fundit kishte premtuar se

se vdekjet do teuml hetoheshin Sidoqofteuml ankueset nuk kaneuml pranuar ndonjeuml informacion

peumlr ndonjeuml veprim teuml Guvernatorit mbi rastin

30

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria turke neuml veumlrejtjet preliminare kishte ngritur ceumlshtjen e ldquojuridiksionitrdquo teuml

interpretuar neuml Nenin 1 teuml Konventeumls duke sfiduar pranimin e ankeseumls neuml bazat e Nenit

35 sect 1 teuml Konventeumls edhe pse ata asnjeumlhereuml nuk e kishin mohuar pranineuml e tyre neuml Irak

gjateuml asaj kohe duke potencuar se ushtareumlt turk nuk kaneuml qeneuml prezent neuml zoneumln qeuml

pretendohet nga ankuesit pra neuml zoneumln neuml teuml cileumln pretendohet se ka ndodheuml ngjarja

Prandaj peumlr Qeverineuml prezenca e trupave turke peumlr koheuml teuml kufizuar dhe peumlr qeumlllim teuml

kufizuar neuml Irakun verior nuk eumlshteuml sinonim i ldquojurisdiksionitrdquo Peumlr ankueset ky fakt

ishte i papranuesheumlm dhe se juridiksioni i Turqiseuml nuk kishte qeneuml asnjeumlhereuml neuml

pikeumlpyetje peumlr trsquou pranuar rasti Sido qeuml teuml jeteuml Qeveria peumlrfundoi se duke marreuml

parasysh interpretimin e Gjykateumls peumlr nocionin e ldquojuridiksionitrdquo neuml rastin Bankovic dhe

teuml tjereumlt4 juridiksioni i Turqiseuml nuk shtrihej deri neuml Irakun verior peumlr dhunimet e

pretenduara teuml Konventeumls dhe protokollit teuml saj si dhe peumlrgjegjeumlsia peumlr shkeljen e

Konventeumls peumlr rastin neuml fjaleuml nuk duhet trsquoi atribuohet Turqiseuml

Ankueset neuml aneumln tjeteumlr argumentuan se juridiksioni neuml keumlteuml rast nuk kishte ngjashmeumlri

me rastin Bankovic dhe teuml tjereumlt dhe duke ju referuar Konventeumls parashtruan se neuml

rastin neuml fjaleuml viktimat e rastit janeuml qarteuml viktima te Qeveriseuml turke dhe se ushtria e saj

kishte fuqi de facto mbi territorin e Irakut Verior neuml ateuml periudheuml kohore Ankueset

theksuan gjithashtu qeuml barinjteuml e vrareuml binin neuml kategorineuml e personave teuml mbrojtur

sipas Nenit 5 neuml Konventeumln e Kateumlrt teuml Gjeneveumls seuml vitit 1949

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 1 teuml Konventeumls pavareumlsisht nga fakti se Qeveria nuk e kishte ngritur

neuml meumlnyreuml eksplicite ccedileumlshtjen e juridiksionit neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml Konventeumls peumlrpara

vendimit teuml pranueshmeumlriseuml sipas rregulleumls 55 teuml Rregullores seuml Gjykateumls Qeveriseuml

nuk mund trsquoi mohohej kjo e drejteuml neuml rastet kur kjo ishte njeuml ceumlshtje e drejtpeumlrdrejteuml dhe

e lidhur pashmangshmeumlrisht me faktet ku bazohen pretendimet e ankuesve Si i tilleuml

eumlshteuml leumlneuml teuml shqyrtohet meumlnyreuml implicite peumlr fazeumln e meritave

Nga Neni 1 i Konventeumls rrjedh qeuml shtetet paleuml duhet teuml peumlrgjigjen peumlr ccedildo shkelje teuml teuml

drejtave dhe lirive teuml mbrojtura nga Konventa kundeumlr individeumlve teuml vendosur neumln

juridiksionin e tyre E gjykateumls tregon se koncepti i juridiksionit peumlr qeumlllimet e

Nenit 1 teuml Konventeumls duhet teuml konsiderohet peumlr teuml pasqyruar kuptimin e termit neuml teuml

drejteumln ndeumlrkombeumltare publike sipas teuml cileumls kompetenca juridiksionale e shtetit ishte

kryesisht territoriale Megjithateuml koncepti i juridiksionit brenda kuptimit teuml Nenit 1

teuml Konventeumls nuk eumlshteuml domosdoshmeumlrisht i kufizuar neuml territorin kombeumltar teuml shteteve

paleuml Neuml rrethana teuml jashteumlzakonshme aktet e shteteve paleuml qeuml kryhen jashteuml territorit teuml

tyre ose qeuml kaneuml prodhuar efekte atje mund teuml arrijneuml teuml peumlrshihen brenda juridiksionit

teuml tyre neuml kuptimin e Nenit 1 teuml Konventeumls Keumlshtu shteti mund teuml thirret neuml peumlrgjegjeumlsi

kur si pasojeuml e veprimit ushtarak - qofteuml i ligjsheumlm apo i paligjsheumlm - ai shtet neuml

praktikeuml ushtron kontroll efektiv te njeuml zone qeuml ndodhet jashteuml territorit teuml saj kombeumltar

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata meuml pareuml ka theksuar se njeuml shtet gjithashtu mund teuml jeteuml

peumlrgjegjeumls peumlr shkeljen e teuml drejtave dhe lirive teuml Konventeumls teuml personave qeuml ndodhen

4 Bankovic dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls dhe 16 Shteteve tjera kontraktuese (vend) [DhM] ankesa

nr 5220799 sectsect 14-27 GjENDNj 2001-XII

31

neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr por qeuml gjenden neumln autoritetin dhe kontrollin e shtetit teuml

meumlparsheumlm neumlpeumlrmjet agjenteumlve teuml saj qeuml veprojneuml - qofteuml neuml meumlnyreuml teuml ligjshme ose teuml

paligjshme - neuml keumlteuml shtet teuml fundit Peumlrgjegjegjeumlsia neuml situata teuml tilla rrjedh nga fakti se

Neni 1 i Konventeumls nuk mund teuml interpretohet ashtu qeuml teuml lejonte njeuml shtet paleuml teuml

kryejeuml shkelje teuml Konventeumls neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr teuml cilin nuk mund teuml kryejeuml

neuml territorin e vet

Duke aplikuar parimet si meuml larteuml neuml faktet e rastit neuml fjaleuml Gjykata fillimisht duhet teuml

konstatojeuml neumlse teuml afeumlrmit e ankuesve kishin qeneuml neumln autoritetin dhe ose kontrollin

efektiv dhe peumlr keumlteuml arsye brenda juridiksionit teuml shtetit teuml paditur si rezultat i

veprimeve jashteuml territoriale teuml keumltij teuml fundit Neuml lidhje me keumlteuml ishte e

padiskutueshme midis paleumlve se forcat e armatosura turke kishin kryer operacione

ushtarake neuml Irakun verior gjateuml njeuml periudhe gjashteuml javore midis 19 marsit dhe 16

prillit 1995

Megjithateuml pavareumlsisht nga numri i madh i trupave teuml peumlrfshireuml neuml keumlto operacione

ushtarake nuk duket se Turqia kishte ushtruar kontroll teuml peumlrgjithsheumlm neuml teuml gjitheuml

zoneumln e Irakut verior Ccedileumlshtja esenciale peumlr tu shqyrtuar peumlr Gjykateumln eumlshteuml pra neumlse

neuml koheumln peumlrkateumlse trupat turke kishin kryer operacione neuml zoneumln ku ndodheumln vrasjet

Standardi i proveumls i peumlrdorur nga Gjykata peumlr teuml peumlrcaktuar keumlteuml ccedileumlshtje duke pasur

parasysh dokumentet dhe provat e tjera eumlshteuml peumlrtej dyshimit teuml arsyesheumlm

Gjykata vuri neuml dukje ndeumlr teuml tjera se ankueset nuk kishin dheumlneuml ndonjeuml holleumlsi lidhur

me identitetin e komandantit ose teuml regjimentit teuml peumlrfshireuml neuml aktet e kontestuara apo

njeuml peumlrshkrim teuml holleumlsisheumlm teuml uniformave teuml ushtareumlve Peumlr meuml tepeumlr nuk kishte

ndonjeuml deumlshmi teuml pavarur teuml deumlshmitareumlve peumlr pranineuml e ushtareumlve turq neuml zoneumln neuml

fjaleuml apo ndalimin e barinjve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata nuk ishte neuml gjendje teuml peumlrcaktojeuml

neuml bazeuml teuml provave neuml dispozicion teuml vet neumlse vdekjet ishin shkaktuar nga armeumlt e

zjarrit teuml shkarkuara nga trupat turke Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml

shpeumlrfillte faktin se zona ku u vraneuml teuml afeumlrmit e ankuesve ishte skeneuml e luftimeve teuml

ashpra mes militanteumlve teuml PKK dhe peshmergave teuml KDP neuml koheumln peumlrkateumlse Peumlr meuml

shumeuml megjitheumlse raportet e lajmeve dhe teuml dheumlnat zyrtare konfirmuan kryerjen e

operacioneve ndeumlrkufitare dhe prezenceumln e ushtriseuml turke neuml Irakun verior neuml ateuml koheuml

keumlto materiale nuk mbeumlshteteumln peumlrfundimin me ndonjeuml siguri teuml madhe qeuml trupat turke

shkuan aq larg sa fshati Azadi neuml zoneumln e Spna

Seuml fundi pohimet e ankuesve se ato kishin beumlreuml prezentime ndaj oficereumlve teuml ushtriseuml

turke nuk mund teuml konstatohej se ishin teuml veumlrtetuara Ankueset nuk arriteumln teuml ofrojneuml

ndonjeuml proveuml bindeumlse dhe teuml forteuml peumlr teuml kundeumlrshtuar pretendimet e Qeveriseuml se njeuml

ankim i tilleuml nuk ishte beumlreuml kurreuml peumlr oficereumlt e ushtriseuml turke neuml Irakun e veriut

Neuml bazeuml teuml gjitheuml materialit neuml posedim teuml saj Gjykata konsideroi se nuk ishte veumlrtetuar

neuml standardin e keumlrkuar teuml provave se forcat e armatosura turke kishin kryer operacione

neuml zoneumln neuml fjaleuml dhe meuml sakteuml neuml kodrat mbi fshatin Azadi ku sipas deklaratave teuml

ankuesve viktimat ishin neuml ateuml koheuml Prandaj Gjykata nuk ishte e bindur se teuml afeumlrmit

e ankuesve kishin qeneuml brenda juridiksionit teuml shtetit teuml paditur (Turqiseuml) peumlr qeumlllimet

e Nenit 1 teuml Konventeumls

Ky konstatim e beumlri teuml panevojshme shqyrtimin e ankesave substanciale teuml ankuesve

sipas Neneve 2 3 5 8 13 14 dhe 18 teuml Konventeumls

32

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se veprimet e vrasjeve teuml teuml afeumlrmeumlve teuml ankuesve nuk bie brenda

juridiksionit teuml shtetit teuml paditur neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml Konventeumls dhe se peumlr keumlteuml nuk

eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen ankesat e ankuesve sipas Neneve 2 3 5 8 13 14 dhe

18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

33

Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3576397

21 neumlntor 2001 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 1 dhe 13

Deumlshtim neuml garantimin e mbrojtjes nga tortura si pasojeuml e akordimit teuml imunitetit ndaj

Qeveriseuml seuml Kuvajtit nuk ka shkelje

Neni 6 sect 1

Qasja neuml gjykateuml dhe hedhja poshteuml e procedurave ankimore peumlr shkak teuml imunitetit teuml

shtetitnuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile tortureuml deumlme psiqike kompensim padi civile imunitet shteteumlror

raporte miqeumlsore juridiksion

Ankuesi z Sulaiman Al-Adsani me shteteumlsi teuml dyfishteuml teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe

Kuvajtit

Faktet e rastit

Ankuesi sheumlrbeu si pilot neuml Kuvajt gjateuml Lufteumls seuml Gjirit dhe mbeti neuml Kuvajt pas

pushtimit teuml Irakut si pjestar i forcave rezistente Ai erdhi neuml posedim teuml video-kasetave

me peumlrmbajtje seksuale qeuml peumlrfshinin njeuml Sheik i cili ishte ngushteuml i lidhur me Emirin e

Kuvajtit person ky qeuml konsiderohej teuml keteuml njeuml poziteuml me ndikim neuml Kuvajt Sipas

ankuesit sheiku i cili keumlrkoi peumlrgjegjeumlsi nga ankuesi peumlr faktin se kasetat kishin dalur

neuml domenin publik me dateuml 2 Maj 1991 hyri neuml shteumlpineuml e tij seuml bashku me dy persona

tjereuml e rraheumln ateuml dhe e moreumln me armeuml neuml Burgun e Siguriseuml seuml shtetit ku u burgos peumlr

disa diteuml dhe u rrah neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme nga rojet Ai u mor meuml voneuml me armeuml

dhe u deumlrgua neuml njeuml pallat ku ai u mbajt neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neumln ujeuml neuml njeuml

pishineuml para se teuml deumlrgohej neuml njeuml dhomeuml teuml vogeumll ku Sheiku i vuri zjarrin dyshekeumlve teuml

lagur me benzineuml si rezultat i seuml cileumls ankuesi peumlsoi djegie teuml reumlnda Ai u lirua meuml 5 maj

1991 pasi u detyrua teuml neumlnshkruante njeuml teuml deklarateuml teuml rreme

Fillimisht ankuesi u trajtua neuml njeuml spital teuml Kuvajtit dhe meuml pas meuml 17 maj 1991 ai u

kthye neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar ku kaloi gjashteuml javeuml neuml spital duke u trajtuar peumlr

djegiet qeuml mbulonin 25 teuml sipeumlrfaqes teuml trupit teuml tij Ai gjithashtu peumlsoi deumlm

psikologjik dhe u diagnostifikua se vuan nga njeuml formeuml e reumlndeuml e ccedilrregullimit teuml stresit

post-traumatik i reumlnduar nga fakti se ai mori keumlrceumlnime duke e paralajmeumlruar ateuml qeuml teuml

mos veprojeuml dhe teuml mos beumlje publike gjendjen e tij teuml veumlshtireuml Autoriteti shteteumlror i

Kuvajti deklaroi se nuk ishte ne gjendje te vertetoje sakteumlsineuml e pretendimeve teuml

ankuesit

Pas kthimit neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar ankuesi kishte filluar procedurat civile kundeumlr

sheikut dhe Qeveriseuml seuml Kuvajtit Proceduart civile u inicuan bazuar neuml pretendimet e

ankuesit se ka pasur tre elemente qeuml tregojneuml peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit peumlr ngjarjet neuml

Kuvajt seuml pari ishte deumlrguar neuml njeuml burg teuml Shtetit seuml dyti transporti qeveritar ishte

peumlrdorur meuml 2 dhe 7 maj 1991 dhe seuml treti neuml burg ai ishte keqtrajtuar nga zyrtareumlt

34

publikeuml Megjithate gjykatat angleze refuzuan keumlrkeseumln e ankuesit ndaj shteti te

Kuvajtit peumlr shkak eumle imunitetit shteteumlror Edhe neuml ankeseumln praneuml Gjykateumls seuml Apelit u

hodh poshteuml neumln konlludimin se se qeveria e Kuvajtit ka teuml drejteuml peumlr imunitet shteteumlror

dhe gjithashtu u refuzua leja peumlr teuml apeluar neuml Dhomeumln e Lordeumlve

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se gjykatat angleze duke i dheumlneuml Shtetit teuml Kuvajtit imunitet nga

padia deumlshtuan ti garantonin atij geumlzimin e seuml drejteumls peumlr mos tu torturuar teuml garantuar

me Nenin 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 1 dhe 13 teuml Konventeumls Ankuesi gjithashtu

pretendon se i eumlshteuml mohuar qasja neuml gjykateuml peumlr sa i peumlrket ankeseumls seuml tij kundeumlr

Shtetit teuml Kuvajtit neuml kundeumlrshtim me Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljen e Nenit 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 1

dhe Nenin 13 Gjykata peumlrseriti se megjitheumlse Nenet 1 dhe 3 teuml marra seuml bashku

vendosin njeuml numeumlr teuml detyrimeve pozitive ndaj Shteteve teuml dizajnuara peumlr teuml

parandaluar dhe siguruar deumlmshpeumlrblim peumlr tortura dhe keqtrajtime teuml tjera detyrimi

zbatohet veteumlm neuml lidhje me veprimet e pretenduara teuml kryera brenda juridiksionit teuml

Shtetit Neni 3 ka disa kufizime aplikimi jashteuml territorit teuml shtetit kontraktues

(aplikimi ekstraterritorial) vjen neuml shprehje peumlr aq sa peumlrgjegjeumlsia e shtetit mund teuml

ngritet neuml rastin e peumlrjashtimit ekstradimit teuml njeuml individi neuml njeuml vend ku ka arsye teuml

konsiderueshme se ekziston njeuml rrezik real i nenshtrimit ndaj tortureumls apo keqtrajtimit

Megjithateuml Gjykata veumlreumln se peumlrgjegjeumlsia e shtetit deumlbuesperjashtues do teuml lind neumlse

deumlshmohet se shtetit deumlbues ka ndeumlrmarreuml veprime qeuml kishin si pasojeuml teuml drejtpeumlrdrejteuml

ekspozimin e individit ndaj njeuml trajtimi teuml tilleuml Neuml rastin konkret pasi qeuml ankuesi nuk

pretendoi se tortura e supozuar u beuml brenda juridiksionit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar apo

se autoritetet Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kishin ndonjeuml lidhje shkakeumlsore me ndodhjen e

saj nuk mund teuml thuhej se Shteti ishte neumln njeuml detyrim peumlr teuml siguruar njeuml mjet juridik

civil neuml lidhje me tortureumln e pretenduar se ishte kryer nga autoritetet kuvajtiane Peumlr

keumlteuml Gjykata gjen se se nuk ka shkelje teuml Nenit 3

Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata peumlrseriti se

neumlse njeuml person ka njeuml keumlrkeseuml qeuml eumlshteuml e bazuar neuml ligjet nacionale realizimi i keumlsaj

keumlrkese varet jo veteumlm nga peumlrmbajtja substanciale e seuml drejteumls siccedil peumlrcaktohet neuml ligjin

kombeumltar por realizimi i keumlrkeseumls keumlrkon edhe deumlshmi peumlr ekzistenceumln e pengesve

procedurale Nuk do teuml ishte neuml peumlrputhje me rregullin e sundimit teuml ligji ose parimin

themelor teuml Nenit 6 sect 1 neumlse njeuml shtet mundet pa kontroll nga organet e Konventeumls teuml

beumlj largimin nga juridiksioni i gjykatave vendore teuml njeuml game teuml teumlreuml teuml keumlrkesave civile

ose teuml jap imunitete peumlr grupe apo kategori teuml caktuara teuml njereumlzve Neuml rastin aktual

Gjykata veumlren se procedurat teuml cilat ankuesi kishte peumlr qeumlllim teuml ndjekeuml kishin teuml beumlnin

me njeuml shkak teuml veprimit teuml njohur peumlrkateumlsisht deumlmet peumlr leumlndime personale dhe

dheumlnia e imunitetit nuk kualifikohej si njeuml e drejteuml thelbeumlsore por peumlrbeumlnte njeuml pengeseuml

procedurale neuml autoritetin e gjykatave peumlr teuml peumlrcaktuar teuml drejteumln Keumlshtu ekzistonte

njeuml mosmarreumlveshje serioze dhe e bazuar neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejtave civile dhe

aplikimin e Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas Gjykateumls e drejta e qasjes neuml gjykateuml mund tu

neumlnshtrohet kufizimeve me kusht qeuml ato teuml mos deumlmtojneuml thelbin e seuml drejteumls Kufizime

35

teuml tilla duhet teuml synojneuml qeuml teuml ndjekin njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm dhe teuml jeneuml proporcionale

Gjykata konsideron se dheumlnia e imunitetit sovran njeuml shteti neuml procedurat civile ka peumlr

qeumlllim qeuml teuml ndjekeuml qeumlllimin legjitim teuml respektimit teuml seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare dhe teuml

nxis kultivimin e marreumldheumlnieve teuml mira midis shteteve

Sa i peumlrket proporcionalitetit Gjykata veumlren se qeuml sa meuml shumeuml teuml jeteuml e mundur

Konventa duhet teuml interpretohet neuml harmoni me rregullat e tjera teuml seuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare peumlrfshireuml ato qeuml kaneuml teuml beumljneuml me imunitetin e Shtetit Keumlshtu masat e

marra nga njeuml shtet i cili reflekton rregullat e pranuara ndeumlrkombeumltarisht siq eumlshteuml neuml

keumlteuml rast ligji peumlr imunitetin shteteumlror nuk mund teuml konsiderohet neuml parim si imponues

apo kufizim joproporcional neuml teuml drejteumln e qasjes neuml gjykateuml Neuml keumlteuml drejtim statusi

peumlrkateumls i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar eumlshteuml neuml peumlrputhje me Konventeumln e Bazelit teuml vitit

1972 Megjithateuml keumlrkuesi pretendonte se ndalimi i tortureumls kishte fituar statusin e

normeumls jus cogens duke marreuml peumlrpareumlsi mbi ligjet vendore traktatet dhe rregullat e

tjera teuml ligjeve ndeumlrkombetare Peumlr meuml shumeuml akuzat e tij kurreuml nuk ishin veumlrtetuar dhe

keqtrajtimi i supozuar mund teuml kategorizohej si tortureuml neuml kuptim teuml Nenit 3 teuml

Konventeumls Gjykata pranon argumentet e ankuesit se e drejta e garantuar neuml Nenin 3 teuml

Konventes eumlshteuml absolute edhe disa traktate tjera ndeumlrkombeumltare ndalojneuml gjithashtu

tortureumln peumlrveccedil keumlsaj shumeuml deklarata gjyqeumlsore janeuml beumlreuml dhe tashmeuml ndalimi i

tortureumls ka statusin e njeuml norme iperative ose jus cogens Megjithateuml sipas Gjykateumls

rasti aktual nuk ka teuml beumljeuml me peumlrgjegjeumlsineuml penale individuale por ka te bejeuml me

imunitetin e njeuml shteti neuml procedurat civile dhe nuk kishte asnjeuml bazeuml neuml instrumentet

ndeumlrkombeumltare autoritetet gjyqeumlsore ose materiale teuml tjera peumlr teuml konkluduar se si njeuml

ccedileumlshtje e teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare njeuml shtet nuk geumlzon meuml imunitet nga padia civile neuml

gjykatat e njeuml shteti tjeteumlr neuml lidhje me pretendimet peumlr tortureuml Rrjedhimisht statuti i

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk ishte neuml kundeumlrshtim me ato kufizime teuml pranuara

peumlrgjitheumlsisht nga Kombet e Bashkuara si pjeseuml e doktrineumls seuml imunitetit teuml shtetit dhe

zbatimi i dispozitave teuml tij nuk mund teuml thuhej qeuml ka qeneuml njeuml kufizim i pajustifikuar i

qasjes seuml ankuesit neuml gjykateuml Peumlr keumlteuml Gjykata konsideron se nuk ka asnjeuml shkelje te

Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls dhe gjithashtu gjen se nuk

ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri me teteuml vota nga neumlnteuml]

36

Arlewin kundeumlr Suediseuml - 2230210

1 mars 2016 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 1

Pretendime se mungon juridiksioni ratione personae peumlr shkak teuml transmetimit teuml

programit jashteuml juridiksionit teuml suediseuml bashkohet me meritat

Neni 6

Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e refuzimit teuml kompetenceumls peumlr teuml

vendosur nga ana e gjykatave suedeze neuml bazeuml teuml seuml drejteumls suedeze ka shkelje

Nenet 8 dhe 13

Deumlshtim i shtetit peumlr ti ofruar mbrojtje teuml duhur teuml privateumlsise dhe ofrimit teuml mjeteve

efektive juridike nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Fjaleumlt kyccedile juridiksion ratione temporis mjete (jo) efektive e drejta neuml proces

gjyqeumlsor emision televiziv shpifje

Ankuesi z Raja Arlewin shtetas suedez i veteumlpuneumlsuar dhe udheumlheq njeuml biznes

Faktet e rastit

Neuml prill teuml viti 2004 njeuml televizion komercial Suedez kishte publikuar njeuml episodeuml teuml njeuml

emisioni ku peumlr qendeumlr kishte biznese dhe transaksione teuml dyshimta e ndeumlr tjera

portretizonte ankuesin si figureumln qeumlndrore teuml krimit teuml organizuar Programi neuml fjaleuml

moderohej nga personi X gjithashtu shtetas suedez dhe Drejtor Ekzekutiv i programi

televiz i cili e ka akuzuar ankuesin peumlr peumlrfshirje neuml veprimtari kriminale

Programi televiziv ishte prodhuar neuml Suedi shfaqur neuml Suedi krijuar peumlr njeuml audienceuml

suedeze dhe po ashtu ishte neuml gjuheumln suedeze Sidoqofteuml programi ishte deumlrguar nga

Suedia peumlrmes satelitit te njeuml kompani televizive neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar (Viasat

Broadcasting UK) Kompania britanike pastaj e kishte shfaqur ateuml neuml Suedi Ankuesi

ishte peumlrpjekur qeuml teuml ngriste padi kundeumlr X-it peumlr shpifje teuml reumlndeuml neuml lidhje me

pretendimet se ai ishte i peumlrfshireuml neuml krim teuml organizuar

Gjykata e Qarkut teuml Stokholmit kishte hedhur poshteuml padineuml pasi programi nuk kishte

prejardhjen nga Suedia Megjithateuml Gjykata e kishte rezervuar vendimin peumlr

pretendimin neuml lidhje me teuml drejteumln penale peumlr njeuml fazeuml teuml meumlvonshme pasi teuml kishte

deumlgjuar paleumlt Ankuesi kishte apeluar vendimin tek Gjykata e Apelite cila kishte

hedhur poshteuml ankeseumln duke e leumlneuml neuml fuqi vendimin e Gjykateumls seuml Qarkut Megjithateuml

kjo gjykateuml kishte veumlrejtur se ankuesi mund teuml ngriseuml padi neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar

Ankuesi e kishte apeluar edhe keumlteuml vendim tek Gjykata Supreme e Suediseuml e cila e

kishte refuzuar ankeseumln

Neuml ankeseumln e paraqitur praneuml Gjykateumls Supreme ankuesi kishte ngritur pretendimin se

qeumlndrimi i gjykatave suedeze ishte neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln e BE-seuml Neuml keumlteuml

drejtim ai kishte keumlrkuar qeuml ccedileumlshtja e intepretimit teuml Rregullores seuml njohur si Brukseli I

37

me numeumlr 442001 neuml lidhje me juridiksionin dhe njohjen e zbatimin e vendimeve

gjyqeumlsore neuml ceumlshtje civile dhe tregtare trsquoi referohej Gjykateumls seuml Drejteumlsiseuml teuml Bashkimit

Evropian peumlr vendim paraprak Sipas tij Rregullorja i jepte teuml drejteuml nje personi qeuml

ngriteuml pretendime peumlr deumlme jo-kontraktore teuml ndeumlrmarreuml veprime neuml territorin ku deumlmi

faktikisht ka ndodhur neuml keumlteuml rast neuml Suedi Gjykata Supreme kishte hedhur poshteuml

edhe keumlteuml keumlrkeseuml peumlr referim teuml pyetjes peumlr interpretim te Gjykata e Drejteumlsiseuml e BE-seuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se gjykatat suedeze kaneuml refuzuar teuml shqyrtojneuml meritat e rastit teuml tij

peumlr shpifje teuml sjelleuml kundeumlr X keumlsisoji duke mos i ofruar atij mjete efektive peumlr

mbrojtjen e reputacionit Sipas ankuesit kompetenca e gjykatave suedeze ishte e

mbeumlshtetur neuml meritat e padiseuml

Qeveria e Suediseuml neuml aneumln tjeteumlr parashtroi argumentin se neuml pajtim me Direktiveumln e

Sheumlrbimeve teuml Mediave Audiovizuele 201013EU Viasat Broadcasting UK ishte

kompani e themeluar neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe se vendimet editoriale rreth

sheumlrbimit medial audiovizuel ishin marreuml neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe jo neuml Suedi

Keumlsisoji Mbreteumlria e Bashkuar peumlrmes Zyreumls seuml saj teuml Komunikimit (Ofcom) kishte

kompetenceuml mbikeumlqyreumlse ndaj programeve teuml kompaniseuml Sipas Qeveriseuml Suedeze rasti

binte jashteuml kompetenceumls seuml gjykatave suedeze pasi programi (qeuml ishte shfaqur neuml

Mbreteumlri teuml Bashkuar) kishte ccediluar te shkelja e mundshme dhe jo deklaratat brenda

programit teuml shfaqur

Ccedileumlshtja para Gjykateumls ishte qeuml teuml vendoseuml neumlse kishte shkelje teuml seuml drejteumls seuml ankuesit

peumlr qasje neuml gjykata duke hedhur poshteuml pretendimet e tij peumlr shpifje mbi bazeumln e

mungeseumls seuml kompetenceumls peumlr teuml vendosur

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml arsyetimin e vet Gjykata gjeti se ccedileumlshtja neumlse Suedia kishte juridiksion neuml keumlteuml rast

peumlrbrenda kuptimit teuml Nenit 1 teuml Konventeumls ishte aq ngushteuml e ndeumlrlidhur me meritat e

rastit sa asaj i duhej teuml shqyrtonte ccedileumlshtjen e kompetenceumls neuml ndeumlrlidhmeumlri me meritat

Neuml parashtrimet preliminare Qeveria Suedeze kishte argumentuar se ankuesi nuk ka

shterur mjetet e brendshme juridike peumlrpara se teuml paraqeseuml ccedileumlshtjen praneuml Gjykateumls

Qeveria ka deklaruar gjithashtu se ankuesi nuk kishte arritur teuml ngriste pretendime peumlr

deumlme nga ana e shtetit Veteuml ankuesi ka kundeumlr-argumentuar se veprimi ose padia

origjinale neuml keumlteuml rast peumlrfshinte njeuml paleuml teuml treteuml dhe jo shtetin njeuml karakteristikeuml kjo qeuml

e beumln rastin teuml veccedilanteuml

Gjykata ka hedhur peumlrfundimisht poshteuml argumentin e Qeveriseuml se ankuesi nuk kishte

shterur mjetet juridike duke gjetur se kjo ishte njeuml situateuml e veccedilanteuml dhe se Qeveria

gjithashtu nuk kishte identifikuar ldquonjeuml mjet qeuml do teuml mund trsquoi ofronte mbrojtje ankuesit

neuml lidhje me shkeljen e pretenduar dhe teuml cilin mjet do teuml ishteuml dashteuml ta ndiqterdquo5 Si

rezultat i keumlsaj Gjykata ka shpallur ankeseumln teuml pranueshme

Tutje ankuesi pretendoi shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls peumlr shkak se qasja e tij neuml

gjykata eumlshteuml ceumlnuar peumlrmes refuzimit nga ana e gjykatave suedeze peumlr teuml deumlgjuar

pretendimet e tij neuml lidhje me rastin sipas tij e vetmja gjeuml qeuml ka ndodhur neuml Mbreteumlrineuml

5 Arlewin kundeumlr Suediseuml Nr 2230210 para 48 (2016)

38

e Bashkuara pra jashteuml Suediseuml ka qeneuml transmetimi satelitor i programit Ndoneumlse

mund teuml kishte neuml dispozicion mjete efektive gjyqeumlsore neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar njeuml

gjeuml e tilleuml nuk ishte as ekonomike dhe as praktike peumlr ankuesin Nga ana e saj Qeveria

e Suediseuml ka argumentuar se kompetenca mbikeumlqyreumlse u ka takuar veteumlm gjykatave teuml

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar pasi kompania televizive ka qeneuml e vendosur neuml ateuml shtet

Prandaj sipas Qeveriseuml mjetet e peumlrshtatshme juridike peumlr ankuesin ekzistonin neuml

gjykatat e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Neuml arsyetimin e vet sa i peumlrket ligjit teuml zbatuesheumlm Gjykata gjen se Rregullorja

Brukseli I eumlshteuml ligji i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast qeuml peumlrcakton ccedileumlshtjen e kompetenceumls

Sipas Neneve 2 dhe 5 teuml Rregullores teuml dy shtetet Mbreteumlria e Bashkuar dhe Suedia

kaneuml kompetenceuml oseuml juridiksion neuml rastin konkret Kjo peumlr arsyet si neuml vijim X ka

vendbanimin neuml Suedi derisa Viasat Broadcasting UK eumlshteuml e regjistruar dhe vendosur

neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe ngjarja deumlmtuese mund teuml argumentohet se ka ndodhur

neuml cilindo prej teuml dyja vendeve pasi programi televiziv eumlshteuml shfaqur nga Mbreteumlria e

Bashkuar dhe deumlmi i pretenduar i reputacionit teuml ankuesit eumlshteuml manifestuar neuml Suedi

Sipas Gjykateumls kjo eumlshteuml e mjaftueshme peumlr teuml krijuar ldquodetyrim prima facie peumlr shtetin

suedez qeuml teuml sigurojeuml teuml drejtat e ankuesit duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr qasje neuml

gjykatardquo6 Si rezultat i keumlsaj edhe pse ankuesi do teuml mund teuml kishte teuml drejteuml qasjeje neuml

gjykatat britanike kjo nuk i liron gjykatat suedeze nga detyrimi peumlr teuml ofruar teuml njeumljteumln

teuml drejteuml

Neuml keumlteuml rrethaneuml shteti suedez ka pasur detyrim sipas Nenit 6 paragrafi 1 qeuml trsquoi ofrojeuml

ankuesit qasje efektive neuml gjykateuml Neuml mungeseuml teuml keumlsaj qasjeje ai eumlshteuml veumlneuml neuml

pozicionin neuml teuml cilin nuk mund ta mbajeuml askend peumlrgjegjeumls sipas teuml drejteumls suedeze peumlr

pretendimet e tij peumlr shpifje dhe deumlmtim teuml reputacionit teuml tij Keumlrkesa peumlr teuml zhvilluar

procedurat neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar nuk mund teuml thuhet se ka qeneuml alternativeuml e

arsyeshme efektive dhe praktike Prandaj sipas neuml pikeumlpamjen e Gjykateumls kufizimet e

veumlna ndaj teuml drejteumls seuml ankuesit peumlr qasje neuml gjykateuml ka pasur efekte teuml gjera dhe nuk

mund teuml konsiderohet neuml rastin konkret se kaneuml qeneuml proporcionale

Lidhur me pretendimet e ankuesit bazuar neuml Nenet 8 dhe 13 peumlr deumlshtim teuml shtetit peumlr ti

ofruar mbrojtje teuml duhur teuml privateumlsise dhe ofrimit teuml mjeteve efektive juridike Gjykata

konstaton se teuml njeumljtat janeuml trajtuar neuml kuadeumlr teuml Nenit 6 dhe nuk ngriten si ccedileumlshtje teuml

ndara

Gjykata urdheumlron Suedineuml trsquoi paguajeuml ankuesit 12000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-

material dhe 20000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata ndeumlrkaq nuk gjen

ccedileumlshtje teuml ndara neuml bazeuml teuml Nenit 8 dhe 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

6 Id para 65

39

Solomou dhe te tjeret kunder Turqiseuml - 3683297

24 qershor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 1 neuml ndeumlrlidhje me nenin 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e vrasjes neuml territorin qeuml kontrollohej nga Turqia

dhe deumlshtim peumlr realizimin e hetimeve efektive ka shkelje

Nenet 3 8 dhe 14

Pretendim peumlr peumlrdorim teuml tortureumls dhe shkele teuml seuml drejteumls neuml shteumlpi dhe diskriminim

e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile konflikt ndarje zoneuml e okupuar kalim i zoneumls vrasje forceuml e teumlpeumlrt

demonstrata hetime efektive

Ankuesi-ti Spyros Antonis Panayiotis Maria Costas Niki dhe Paraskevi Solomou

shtateuml shtetas qipriot

Faktet e rastit

Me 14 gusht 1966 Solomos Solomou djali respektivisht veumlllau i ankuesve ishte

pjeseumlmarreumls neuml njeuml funeral teuml njeuml personi i cili ishte vrareuml gjateuml demostratave kundeumlr

okupimit turk teuml pjeseumls seuml Qipros me crsquorast me disa persona teuml tjereuml teuml ndeumlrmarrin

veprim dhe hyneuml neuml zoneumln neutrale teuml kontrollit teuml Kombeve teuml Bashkuara afeumlr qendreumls

ku edhe vritet Neuml pjeseumln jugore peumlrgjateuml vijeumls seuml zoneumls neutrale deri neuml pikeumln e

kontrollit zona kontrollohej nga Garda Nacionale Qipriote peumlrderisa pjesa veriore

kontrollohej nga Trupat turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriore

Peumlrkundeumlr peumlrpjekjeve teuml Forcave teuml Kombeve teuml Bashkuara neuml Qipro si dhe Policiseuml

Civile teuml Kombeve teuml Bashkuara disa demostrues duke peumlrfshireuml edhe Solomos

Solomou hyneuml neuml zoneumln neutrale Solomos Solomou me disa demostrues teuml tjereuml

vrapuan neuml aneumln turke teuml zoneumls neutrale teuml cileumlt ndiqeshin nga ushtari britanez i

Kombeve teuml Bashkuara i cili beumlnteuml peumlrpjekje trsquoi teumlrhiqte nga zona Solomos Solomou

arriti teuml lirohej nga ustari britanez dhe kaloi telat turke teuml linjeumls seuml armeumlpushimit duke

hyreuml neuml zoneumln e okupuar

Meuml pas Solomos Solomoi filloi teuml ngjitej neuml shtylleumln ku flamuri turk valeumlvitej Ai ishte i

paarmatosur Gjersa arriti teuml ngjitej peumlrafeumlrsisht tre metra neuml shtylleuml ai u gjuajt me peseuml

teuml shteumlna nga peumlrafeumlrsisht tre persona nga pjesa turke dhe u plagos shumeuml reumlndeuml sa vdiq

neuml vend

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria Turke pretendoi se nuk ka juridiksion apo kontroll teuml lsquoTrupave Turke teuml

Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo prandaj sipas tyre ankuesve nuk mund trsquou jepet statusi

i viktimeumls pasi qeuml asnjeuml akt i autoriteteve nuk eumlshteuml drejtuar kundeumlr tyre personalisht

Sipas pretendimeve teuml Qeveriseuml vdekja e Solomos Solomout duhet teuml shihet neuml natyreumln

e zhvillimit historik teuml ndarjes seuml pjeseumls veriore nga pjesa jugore dhe duke krijuar

40

lsquoTrupat Turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo duke krijuar struktureuml teuml Qeveriseuml

Demokratike dhe teuml pavarur qeuml nuk mund teuml peumlrshkruhet si rsquoneumlnshtrim i administrimit

lokalrsquo nga Turqia Meuml tutje Qeveria konsideron se vdekja ishte rezultat i veprimeve teuml

papeumlrgjegjshme teuml demostruesve Greko-Qipriot me peumlrkrahje aktive teuml autoriteteve

Greko-Qipriote duke krijuar keumlshtu njeuml situateuml shumeuml teuml rrezikshme Sipas Qeveriseuml

veprimet arsyetohen sipas Nenit 2 paragrafit 2 teuml Konventeumls dhe se vrasja e Solomos

Solomout nuk ishte e qeumlllimshme

Sipas ankuesve neuml aneumln tjeteumlr faktet e paraqitura mund trsquoi mvishen autoriteteve Turke

sipas Konventeumls pasi qeuml veprimet janeuml beumlreuml direkt neuml pjeseumln veriore apo neumlpeumlrmes

autoriteteve teuml lsquoTrupave Turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo Sipas ankuesve edhe

neumlse qeumlllimi nuk ka qeneuml peumlr teuml vrareuml forca vdekjeprureumlse e peumlrdorur ishte

joproporcionale Ankuesit parashtruan se forcat Turke kaneuml gjuajtur neuml grupin e

civileumlve teuml paarmatosur duke protestuar neuml zoneumln neutrale Peumlr me tepeumlr nuk ka pasur

gjuajtje me armeuml si paralajmeumlrim por eumlshteuml gjuajtur direkt Tutje sipas tyre Solomos

Solomou nuk ka paraqitur keumlrceumlnim peumlr asnjeuml pasi qeuml nuk ka demostruar dhuneumlsjellje

teuml paligjshme Peumlr meuml tepeumlr situata neuml zoneumln neutrale nuk ka paraqitur rebelim sepse

demonstruesit kaneuml qeneuml teuml kontrolluar nga forcat e KB dhe nuk ka mund teuml jeteuml asnjeuml

keumlrceumlnim peumlr ushtareumlt dhe policeumlt turk teuml cileumlt ishin teuml armatosur shumeuml reumlndeuml Prandaj

peumlrdorimi i forceumls nuk ka qeneuml lsquoabsolutisht i domosdosheumlmrsquo neuml rrethanat e rastit

Sipas Qeverisiseuml seuml Qipros vdekja eumlshteuml shkaktuar pa ndonjeuml armeumlgjuajtje apo teuml shteumlneuml

neuml shenjeuml veumlrejtjeje paraprake Solomos Solomou eumlshteuml vrareuml nga seuml paku tre persona

turk dy nga teuml cileumlt kaneuml qeneuml neuml uniformeuml Solomou ishte i paarmatosur dhe i vetmi qeuml

ka kaluar linjeumln e armeumlpushimit dhe nuk ka paraqitur asnjeuml keumlrceumlnim peumlr poziteumln turke

neuml territorin e okupuar

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me vrasjen e z Solomou neuml arsyetimin e saj Gjykata fillimisht veumlren se Neni 2

i Konventeumls i cili garanton teuml drejteumln peumlr jeteuml dhe peumlrcakton rrethanat kur privimi nga

jeta mund teuml arsyetohet e paraqet njeumlrin nga Nenet meuml themelore teuml Konventeumls prej teuml

cilit nuk lejohet asnjeuml shmangie Sidoqofteuml Neni 2 duhet teuml interpretohet ashtu qeuml

garantimi i tij teuml jeteuml praktik dhe efektiv

Peumlrjashtimet e peumlrshkruara neuml paragrafin 2 tregojneuml se kjo dispoziteuml shtrihet por nuk

lidhet ekskluzivisht me vrasjen e qeumlllimshme Teksti i Nenit 2 i lexuar neuml teumlreumlsi tregon

se paragrafi 2 nuk peumlrcakton kryesisht rastet kur lejohet qeumlllimisht teuml vraseuml njeuml individ

por peumlrshkruan situatat kur lejohet teuml peumlrdoreuml forceumln qeuml mund teuml rezultojeuml si produkt

i padeumlshiruar privimin nga jeta Sidoqofteuml peumlrdorimi i forceumls nuk duhet teuml jeteuml meuml

shumeuml se absolutisht i domosdosheumlm peumlr arritjen e qeumlllimeve teuml peumlrcaktuara neuml

neumlnparagrafeumlt (a) (b) ose (c) Prandaj edhe Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta

neuml holleumlsiteuml meuml teuml meumldha jo veteumlm nga veprimet e agjenteumlve po edhe rrethanat e rastit

Gjykata gjithashtu vuri neuml dukje veumlshtireumlsiteuml peumlr ankuesit peumlr teuml pasur qasje neuml deumlshmiteuml

teuml nevojshme peumlr trsquoi mbeumlshtetur pretendimet neuml ato raste kur Qeveria e paditur ka

dokumentacionin peumlrkateumls dhe nuk ia doreumlzon Gjykateumls ato Andaj barra e provave bie

41

mbi Qeverineuml neumlse ajo deumlshton si pasojeuml trsquoi paraqes argumentet me crsquorast ceumlshtja

ngritet sipas Nenit 2 apo 37

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlren se Solomou vullnetarisht ka hyreuml neuml zoneumln neutrale teuml

Kombeve teuml Bashkuara mireumlpo paleumlt nuk pajtohen rreth origjineumls seuml plumbave Sipas

ankuesve dhe paleumls qipriote plumbat u gjuajteumln nga dy persona neuml uniformeuml turke dhe

nga njeuml person tjeteumlr qeuml ishte turk neuml rroba civile dhe i cili ishte neuml terraceuml neuml poziteuml teuml

observatorit Neuml teuml kundeumlrteumln Qeveria pretendon se z Solomou ishte viktimeuml e

kryqeumlzimit teuml gjuajtjeve teuml cilat shpeumlrthyen kur demonstratat Greko-Qiriote u

shndeumlrruan neuml rebelim Njeuml version teuml tilleuml teuml pretendimeve Gjykata nuk mund ta

pranojeuml peumlr shkak se deklarimet e deumlshmitareumlve teuml paraqitura nga ankuesit dokumentet

duke peumlrfshireuml edhe video-filmin dhe fotografiteuml kundeumlrshtojneuml versionin e Qeveriseuml

dhe demostrojneuml qarteuml se ka paseuml kryqeumlzim gjuajtjesh Meuml neuml fund sipas Gjykateumls

duhet teuml peumlrmendet fakti se viktima eumlshteuml gjuajtur nga peseuml plumba gjeuml qeuml duhet teuml

trajtohet si ccedileumlshtje se a ka qeneuml gjuajtja e qeumlllimshme apo jo

Gjykata veumlren se nuk mund teuml pranohet se gjuajtja e ZSolomou mund teuml arsyetohet se

ka qeneuml lsquoneuml mbrojtje teuml dhuneumls seuml paligjshmersquo pasi qeuml i vdekuri ishte i paarmatosur dhe

nuk e kishte sulmuar asnjeumlrin ai ishte ngjitur neuml shtizeuml dhe tymoste cigare Po ashtu

nuk mund teuml argumentohet se forca e peumlrdorur ka qeneuml lsquoabsolutisht e domosdoshmersquo

apo se ishte lsquoefekt i arrestit teuml ligjsheumlmrsquo Po ashtu sipas Gjykateumls edhe neumlse supozohet

se ai e ka kaluar linjeumln e armeumlpushimit vrasja e tij nuk arsyetohet sepse eumlshteuml shumeuml e

qarteuml qeuml ai nuk do teuml mund teuml ikte nga vendi ku kaneuml ndodhur ngjarjet Peumlr meuml tepeumlr

nuk ka paseuml as teuml shteumlna si paralajmeumlrim

Paleumlt nuk pajtohen rreth shumiceumls seuml fakteve Peumlrderisa ankuesi dhe pala qipriote

pretendojneuml se demonstruesit ishin neumln kontroll teuml forcave teuml Kombeve teuml Bashkuara

Qeveria turke argumenton se ka paseuml eskalim teuml dhuneumls nga demonstruesit Greko-

Qipriot Sipas Gjykateumls faktori kryesor qeuml nuk eumlshteuml kontestuar eumlshteuml se i vdekuri ka

qeneuml i paarmatosur dhe teuml shteumlnat i janeuml drejtuar atij dhe jo demonstruesve Neuml keumlteuml

kontekst Gjykata peumlrseumlrit se peumlrdorimi i forceumls duhet teuml jeteuml absolutisht i

domosdosheumlm peumlr teuml ndjekur njeuml ose meuml shumeuml nga qeumlllimet e parashtruara neuml

paragrafin 2 teuml Nenit 2 dhe se njeuml veprim potencial i paligjsheumlm ose i dhunsheumlm i njeuml

grupi personash nuk mund si i tilleuml teuml justifikojneuml teuml shteumlnat e menjeumlhershme dhe

vrasjen e njeuml ose meuml shumeuml individeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt veteuml nuk paraqesin keumlrceumlnim

Prandaj Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls kur autoritetet

turke kaneuml gjuajtur mbi z Solomos Solomou i cili gjendej i veteumlm neuml zoneumln neutrale

Lidhur me pretendimin e ankuesve peumlr ccedileumlshtjen e mungeseumls seuml mbareumlvajtjes seuml

hetimeve Gjykata veumlren se ky nen keumlrkon qeuml teuml ekzistojeuml njeuml formeuml e hetimit zyrtar

efektiv kur individeumlt janeuml vrareuml si rezultat i peumlrdorimit teuml forceumls nga ana e autoriteteve

shteteumlrore Po ashtu konsideron se qeumlllim esencial eumlshteuml qeuml hetimi teuml sigurojeuml realizim

teuml ligjeve nacionale teuml cilat mbrojneuml teuml drejteumln peumlr jeteuml Peumlr teuml qeneuml njeuml hetim efektiv peumlr

vrasjen e supozuar teuml paligjshme nga ana e agjenteumlve shteteumlroreuml peumlrgjitheumlsisht sipas

Gjykateumls mund teuml konsiderohet si e nevojshme qeuml personat peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e

hetimeve teuml jeneuml teuml pavarur nga ata qeuml janeuml teuml peumlrfshireuml neuml ngjarje Kjo neumlnkupton jo

7 Toğcu kundeumlr Turqiseuml nr 2760195 sect 95 31 Maj 2005 Akkum dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml

nr 2189493 sect 211 GjEDNj 2005-II

42

veteumlm mungeseumln e lidhjes hierarkike apo institucionale por edhe njeuml pavareumlsi praktike

Autoritetet duhet teuml jeneuml po ashtu efektive neuml kuptimin qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml

peumlrcaktojneuml se forca e peumlrdorur eumlshteuml e justifikuar Autoritetet do teuml duhej teuml siguronin

teuml dheumlna peumlr incidentin qeuml peumlrcaktojneuml shkaqet e vdekjes si dhe peumlrgjegjeumlsineuml e

personit Njeuml shpejteumlsi dhe ekspeditim i arsyesheumlm eumlshteuml i neumlnkuptuar neuml keumlteuml kontekst

Duhet teuml pranohet se mund teuml keteuml pengesa ose veumlshtireumlsi qeuml pengojneuml peumlrparimin e njeuml

hetimi neuml njeuml situateuml teuml caktuar Megjithateuml Gjykata veumlren se njeuml peumlrgjigje e shpejteuml nga

autoritetet neuml hetimin e peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse mund teuml konsiderohet neuml

peumlrgjitheumlsi si thelbeumlsore neuml ruajtjen e besimit teuml publikut neuml ruajtjen e sundimit teuml ligjit

dhe neuml parandalimin e shfaqjes seuml fshehteumlsiseuml ose toleranceumls ndaj veprimeve teuml

paligjshme

Gjykata thekson se neuml rastin neuml fjaleuml Qeveria e paditur nuk ka paraqitur deumlshmi qeuml

tregojneuml se ishte kryer njeuml hetim peumlr rrethanat e vdekjes seuml Solomos Solomou As nuk

mund teuml pretendohet se meuml shumeuml se njeumlmbeumldhjeteuml vjet pas incidentit ata qeuml ishin

peumlrgjegjeumls peumlr vrasjen e tij do teuml mund teuml identifikoheshin dhe akuzohen para njeuml

gjykate vendase Neuml keumlteuml drejtim Gjykata gjen se autoritetet nuk arriteumln teuml kryenin njeuml

hetim penal efektiv neuml rrethanat qeuml kishin teuml beumlnin me vdekjen e Solomos Solomou

Prandaj Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 edhe neuml keumlteuml aspekt

Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml Konventeumls Gjykata

konsideron se peumlr shkak teuml peumlrfundimit teuml arritur neuml bazeuml teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nuk

eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet neumlse ka pasur shkelje teuml Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml

Konventeumln

Gjykata peumlrcaktoi shumeumln qeuml duhet ta paguajeuml Turqia si deumlmshpeumlrblim jo material prej

3500000 EUR peumlr ankuesin e pareuml si dhe shumeumln prej 1500000 EUR peumlr secilin nga

shtateuml viktimat (veumlllezeumlrit dhe motrat) si dhe 1200000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 neuml lidhje me vrasjen e keumlrkuesit dhe deumlshtimin e

shtetit teuml paditur peumlr teuml zhvilluar hetim efektiv mbi rrethanat e vdekjes ndeumlrsa

Gjithashtu konsideron se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet neumlse ka pasur shkelje teuml

Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

43

Seksioni I

Te drejtat dhe lirite

Neni 2

E drejta per jeten

1 E drejta e cdo njeriu peumlr jeteumln mbrohet me ligj Askujt nuk mund trsquoi privohet jeta

qeumlllimisht me peumlrjashtim teuml rastit kur zbatohet njeuml vendim gjykate pas deumlnimit peumlr

njeuml krim peumlr teuml cilin deumlnimi eumlshteuml parashikuar me ligj

2 Privimi nga jeta nuk konsiderohet teuml shkaktohet neuml kundeumlrshtim me keumlteuml Nen neuml

rastet kur ky privim vjen nga peumlrdorimi i forceumls qeuml eumlshteuml jo meuml shumeuml se

absolutisht i domosdosheumlm

a) neuml mbrojtje teuml cdo personi nga dhuna e paligjshme

b) peumlr teuml kryer njeuml arrestim teuml ligjsheumlm ose peumlr teuml parandaluar arratisjen e njeuml

personi teuml ndaluar ligjeumlrisht

c) peumlr teuml kundeumlrshtuar neuml peumlrputhje me ligjin njeuml trazireuml ose kryengritje

44

Sašo Gorgiev kunder ldquoish Republikes Jugosllave te Maqedoniserdquo - 4938206

19 prill 2012 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e veprimit rrezikues peumlr jeteumln nga njeuml zyrtar

shteteumlror policie veprim ky i cili duhet trsquoi mvishet shtetit ka shkelje

Neni 6

Pretendim peumlr shkelje teuml procesit teuml rregull gjyqeumlsor si pasojeuml e procedurave teuml

tejzgjatura neuml meumlnyreuml teuml paarsyeshme nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile rrezikim i jeteumls plagosje me armeuml organ shteteumlror obligim i shtetit

polic peumlrgjegjeumlsi e shtetit

Ankuesi z Sašo Gorgiev shtetas maqedonas i lindur neuml Shkup neuml vitin 1972

Faktet e rastit

Ankuesi punonte si sheumlrbyes neuml njeuml kafene neuml Shkup Neuml oreumln 350 teuml meumlngjesit teuml

dateumls 6 janar 2002 RD njeuml polic rezerveuml ka shteumlneuml me armeuml duke qeumllluar ankuesin

neuml kraharor Sipas certifikateumls mjekeumlsore teuml leumlshuar nga Qendra Klinike e Shkupit

ankuesi ishte pranuar me urgjenceuml neuml njeuml ldquogjendje seriozerdquo Krahu i tij i djathteuml eumlshteuml i

paralizuar Peumlrfundimi ishte se ankuesi kishte peumlsuar leumlndime serioze trupore me

deumlmtime qeuml paraqisnin rrezik peumlr jeteumln dhe pasoja aftgjata Ai ishte operuar dy hereuml

Me 27 mars 2003 gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shkup e kishte deumlnuar RD neuml

mungeseuml peumlr ldquokrime serioze kundeumlr siguriseumlrdquo Ai ishte deumlnuar me dy vite burgim Pasi

kishte deumlgjuar deumlshmiteuml gojore teuml RD ankuesit dhe gjashteuml deumlshmitareumlve si dhe

kishte konsultuar deumlshmi teuml tjera materiale Gjykata kishte vendosur se RD neuml gjendje

teuml intoksikuar neuml meumlnyreuml teuml paqeumlllimshme kishte shkrepur armeumln e tij zyrtare dhe

qeumllluar ankuesin i cili kishte qeneuml neuml njeuml distanceuml prej njeuml metre largeumlsi Ankuesi ishte

udheumlzuar qeuml teuml ndiqte keumlrkeseumln e tij peumlr deumlmshpeumlrblim peumlrmes njeuml padie teuml veccedilanteuml

civile Vendimi mori formeumln e prereuml me 8 maj 2003 Pas fillimit teuml vuajtjes seuml deumlnimit

RD kishte keumlrkuar rihapjen e rastit por seumlrish ishte gjetur fajtor dhe deumlnuar me dy vite

burgim Nuk janeuml dheumlneuml informacione neumlse ky vendim i dateumls 12 mars 2009 ishte

apeluar apo kishte marreuml formeumln e prereuml

Me 11 neumlntor 2002 ankuesi kishte beumlreuml padi civile kundeumlr shtetitMinistriseuml seuml

Brendshme duke keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin material dhe jo-material teuml peumlsuar

si rezultat i deumlmtimeve teuml shkaktuara nga RD Ankuesi pretendoi se shteti duhej

mbajtur peumlrgjegjeumls marreuml parasysh faktin se RD neuml vend se teuml ishte neuml detyreuml neuml njeuml

stacion policie ai e kishte qeumllluar ateuml neuml njeuml kafene RD kishte peumlrdorur armeumln zyrtare

dhe ishte neuml uniformeuml Pas peseuml seancave teuml organizuara gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml

Shkup hodhi poshteuml padineuml e ankuesit me arsyetimin se Ministria nuk mund teuml paditej

sipas ligjit peumlr deumlmin e shkaktuar nga RD i cili duke qeneuml polic rezerveuml konsiderohej

si zyrtar shteteumlror RD ishte i ngarkuar me detyreumln peumlr teuml beumlreuml roje ndeumlrmjet mesnateumls

45

seuml 5 janarit 2002 dhe oreumls 0100 teuml meumlngjesit dhe ndeumlrmjet oreumls 0600 dhe 0700 teuml

meumlngjesit me 6 janar 2002 Pas oreumls 0100 me 6 janar 2002 neuml vend se teuml kthehej neuml

stacion teuml policiseuml RD kishte shkuar neuml njeuml kafene pa informuar eprorin e tij Ai ishte

neuml uniformeuml dhe kishte armeumln e tij zyrtare Neuml kafene neuml pranineuml e mysafireumlve teuml tjereuml

dhe neumln ndikimin e alkoolit e kishte shkrepur armeumln dhe qeumllluar ankuesin qeuml ishte

peumlrballeuml tij Neuml arsyetimin e gjykateumls seuml shkalleuml seuml pareuml teuml Shkupit peumlrveccedil tjerash

thuhej se ldquoFakti qeuml (RD) ishte neuml uniformeuml dhe e kishte peumlrdorur armeumln e tij zyrtare

nuk neumlnkupton vetpeumlrvete se ai ishte duke vepruar neuml kapacitet zyrtar RD nuk peumlrdori

armeumln neuml lidhje me ushtrimin e detyrave teuml tij por si mysafir neuml njeuml kafenerdquo Kjo

gjykateuml peumlrfundoi se ankuesi kishte megjithateuml teuml drejteuml teuml keumlrkonte deumlmshpeumlrblim nga

RD

Me 3 mars 2004 ankuesi e apeloi vendimin duke argumentuar seumlrish se Ministria e

Brendshme duhej mbajtur peumlrgjegjeumlse peumlr veprimet e RD pasi ai kishte vepruar duke

qeneuml neuml detyreuml ishte neuml uniformeuml dhe kishte shteumlneuml me armeumln e tij zyrtare Ankuesi e

mbeumlshteti peumlrgjegjeumlsineuml e Ministriseuml neuml Nenin 103 teuml Ligjit teuml Puneumls sipas teuml cilit

Ministria mund teuml keumlrkonte pagim nga RD Seuml fundmi ai paraqiti se kishte peumlsuar

deumlme teuml pariparueshme nga incidenti pasi krahu i tij i djathteuml ishte paralizuar

peumlrgjithmoneuml Me 27 prill 2004 Gjykata e Apelit teuml Shkupit hodhi poshteuml ankimimin e

ankuesit duke mos gjetur arsye peumlr teuml devijuar nga arsyetimi i gjykateumls meuml teuml uleumlt se

veprimet e RD neuml kafene nuk lidheshin me detyrat e tij zyrtare si oficer policie Dhe

pasi RD nuk po vepronte si zyrtar policie dhe nuk ishte duke ushtruar detyrat e tij

zyrtare sipas gjykateumls kjo neumlnkuptonte se Ministria nuk kishte peumlrgjegjeumlsi Gjykata meuml

tej konfirmoi teuml drejteumln e ankuesit peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrbim nga RD

Me 21 korrik 2004 ankuesi paraqiti ankeseuml neuml Gjykateumln Supreme duke argumentuar

peumlrveccedil tjerash se Gjykata e Apelit nuk kishte trajtuar argumentet e tij rreth

peumlrgjegjeumlsiseuml seuml Ministriseuml sipas Ligjit teuml Puneumls Me 31 maj 2006 Gjykata Supreme

hodhi poshteuml ankeseumln e ankuesit duke ripeumlrseumlritur arsyet e dheumlna nga gjykatat meuml teuml

uleumlta

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls me arsyetimin se ka qeneuml viktimeuml e

njeuml veprimi me rrezik peumlr jeteumln teuml ndeumlrmarreuml nga RD zyrtar shteteumlror Ai po ashtu ka

paraqitur ankeseuml sipas Nenit 6 me pretendimin se gjykatat vendore kaneuml deumlshtuar teuml

njohin ose pranojneuml peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit Fakti qeuml RD ishte mbajtur peumlrgjegjeumls sipas

teuml drejteumls penale nuk e liron shtetin nga peumlrgjegjeumlsia neuml lidhje me deumlmin qeuml RD ka

shkaktuar derisa ka qeneuml neuml detyreuml

Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se RD nuk ka pas peumlr qeumlllim teuml vraseuml ankuesin

Dhe se kjo eumlshteuml veumlrtetuar gjateuml procedurave penale kundeumlr tij Sipas Qeveriseuml

peumlrgjegjeumlsia e shtetit ka peumlrfunduar me procedurat penale si pasojeuml teuml cilave RD eumlshteuml

gjykuar dhe deumlnuar Qeveria gjithashtu pretendonte mos-shterimin e teuml gjitha mjeteve

efektive Neuml veccedilanti ankuesi nuk kishte keumlrkuar deumlmshpeumlrblim nga RD megjitheumlse

ishte keumlshilluar ta beumlnte keumlteuml nga gjykatat e shkalleumls seuml pareuml dhe teuml dyteuml Ankuesi nga

ana e tij ka kundeumlrshtuar keumlto argumente

Gjykata vlereumlson neuml keumlteuml rast se ccedileumlshtja e zbatimit teuml Nenit 2 teuml Konventeumls dhe

kundeumlrshtimet e ngritura nga Qeveria janeuml ngushteuml teuml lidhura me meritat e ankeseumls seuml

46

ankuesit Keumlsisoji shqyrtimi i keumltyre ccedileumlshtjeve do teuml bashkohet me vlereumlsimin e

meritave teuml ankeseumls Neuml keumlteuml drejtim Gjykata peumlrfundon se ankesa nuk eumlshteuml qartazi e

pabazuar neuml kuptimin e Nenit 35 paragrafi 3 (a) peumlr pasojeuml ajo duhet shpallur si e

pranueshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Sipas praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls keqtrajtimi fizik nga ana e zyrtareumlve shteteumlroreuml

qeuml nuk rezulton neuml vdekje mund teuml shpaloseuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls veteumlm neuml

raste teuml jashteumlzakonshme

Neuml rastin konkret nga deumlshmiteuml e peumlrcaktuara prej gjykatave vendore eumlshteuml e qarteuml se

RD kishte qeumllluar ankuesin neuml aneumln e djathteuml teuml kraharorit Gjykata e pranon

deklarimin e Qeveriseuml se nuk eumlshteuml peumlrcaktuar asnjeuml lloj qeumlllimi peumlr vrasjen e ankuesit

nga ana e RD Megjithateuml ajo veumlren se fakti qeuml ankuesi nuk ishte vrareuml ishte rasteumlsi

Neuml keumlteuml kuptim Gjykata i jep vlereuml faktit qeuml RD ka shteumlneuml me armeuml drejt ankuesit neuml

distanceuml shumeuml teuml afeumlrt Ankuesi kishte peumlsuar leumlndime serioze teuml cilat ishin

identifikuar si leumlndime teuml natyreumls me rrezik peumlr jeteumln Kjo e ka leumlneuml ateuml me humbje

afatgjateuml teuml funksionimit Serioziteti i leumlndimeve teuml tij nuk eumlshteuml kundeumlrshtuar nga paleumlt

Neuml driteumln e keumltyre rrethanave Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se pavareumlsisht neumlse RD

kishte peumlr synim ta vriste ose jo ankuesi ishte viktimeuml e sjelljes e cila sipas veteuml

natyreumls seuml saj e kishte veumlneuml jeteumln e tij neuml rrezik pavareumlsisht qeuml neuml keumlteuml rast ai kishte

mbijetuar Neni 2 eumlshteuml pra i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast konkret

Gjykata rikujton se Neni 2 nuk ka teuml beumljeuml veteumlm me vdekjet qeuml vijneuml nga peumlrdorimi i

forceumls prej zyrtareumlve teuml shtetit por gjithashtu siccedil peumlrcaktohet neuml fjalineuml e pareuml teuml

paragrafit teuml pareuml peumlrcakton detyrime pozitive ndaj shteteve peumlr teuml marreuml hapa teuml

peumlrshtatsheumlm qeuml mbrojneuml jeteumlt e atyre qeuml janeuml brenda juridiksionit teuml tyre8 Ky detyrim

pozitiv peumlrfshineuml mbi teuml gjitha detyrimin e shtetit peumlr teuml krijuar njeuml kornizeuml ligjore dhe

administrative qeuml ka peumlr qeumlllim teuml ofrojeuml parandalim efikas Kjo kornizeuml duhet teuml

peumlrfshijeuml rregullore teuml krijuara enkas peumlr aktivitete teuml caktuara veccedilaneumlrisht neuml lidhje me

nivelin e rrezikut teuml tyre teuml mundsheumlm ndaj jeteumlve njereumlzore Shteti pra duhet teuml tregojeuml

kujdesin meuml teuml larteuml dhe teuml peumlrcaktojeuml rrethanat e kufizuara neuml teuml cilat zyrtareumlt peumlr

zbatimin e ligjit mund teuml peumlrdorin armeumlt e zjarrit Neuml pajtim teuml meumltejmeuml me praktikeumln

gjyqeumlsore teuml Gjykateumls detyra e shtetit peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln neuml jeteuml duhet teuml

peumlrfshijeuml edhe ndeumlrmarrjen e masave teuml arsyeshme peumlr teuml garantuar sigurineuml e

individeumlve neuml vende publike dhe neuml rast teuml leumlndimeve serioze ose vdekjes pasjen e njeuml

sistemi gjyqeumlsor teuml pavarur dhe efektiv qeuml siguron peumlrdorimin e mjeteve teuml nevojshme

ligjore peumlr teuml peumlrcaktuar faktet peumlr teuml mbajtur peumlrgjegjeumls ata qeuml janeuml fajtoreuml dhe peumlr teuml

ofruar zhdeumlmtim peumlr viktimat9 Sidoqofteuml detyrimi pozitiv sipas Gjykateumls duhet

interpretuar neuml ateuml meumlnyreuml qeuml nuk krijon njeuml barreuml teuml papeumlrballueshme peumlr autoritetet

marreuml parasysh neuml veccedilanti paparashikueshmeumlrineuml e sjelljes njereumlzore dhe zgjedhjet

operacionale qeuml duhen beumlreuml neuml kuptim teuml peumlrpareumlsive dhe burimeve10

8 Makaratzis kundeumlr Greqiseuml [DhM] nr 5038599 sectsect 49-55 GjEDNj 2004-XI 9 Ciechońska kunder Polonise nr 1977604 sect 67 14 Qershor 2011 10 Keenan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 2722995 sect 90 GjEDNj 2001-III dhe A dhe teuml Tjereumlt kundeumlr

Turqiseuml nr 3001596 sectsect 44-45 27 Korrik 2004

47

Duke marreuml parasysh parimet e meumlsipeumlrme teuml njohura neuml praktikeumln e saj peumlrkateumlse

gjyqeumlsore Gjykata fillon seuml pari me vlereumlsimin e rrethanave konkrete neuml teuml cilat RD

kishte qeumllluar ankuesin Neuml ndeumlrlidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se RD neuml koheumln

peumlrkateumlse ishte polic rezerveuml dhe peumlr pasojeuml zyrtar shteteumlror Kjo ishte konfirmuar nga

gjykatat civile teuml vendit Neuml koheumln kritike RD ishte neuml detyreuml neuml njeuml stacion policie

ku ishte ngarkuar qeuml teuml beumlnte roje neuml mesnateumln e 5 janarit dhe neuml oreumln 0600 teuml

mengjesit teuml 6 janarit secila detyreuml me nga njeuml oreuml koheumlzgjatje Neuml oreumln 0100 teuml

meumlngjesit teuml dateumls 6 janar 2002 pasi detyra e tij e rojeumls kishte peumlrfunduar dhe duke

mos i informuar eproreumlt e tij ai kishte leumlneuml stacionin e policiseuml peumlr teuml shkuar neuml njeuml

kafene Ai ishte neuml uniformeuml dhe kishte armeumln e tij zyrtare Neuml oreumln 0350 teuml meumlngjesit

teuml asaj dite ai kishte shteumlneuml me armeuml dhe qeumllluar ankuesin neuml kraharor RD vepeumlr peumlr

teuml cileumln ishte deumlnuar fillimisht neuml mungeseuml me dy vite burgim peumlr kryerjen nga

pakujdesia teuml njeuml krimi serioz kundeumlr siguriseuml Neuml procedureuml civile ankuesi kishte

keumlrkuar nga gjykatat vendore qeuml teuml veumlrtetonin peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit peumlr deumlmet qeuml

kishte peumlsuar Gjykatat e kishin hedhur poshteuml keumlteuml keumlrkeseuml pasi shteti nuk kishte

cileumlsiteuml e nevojshme peumlr trsquou paditur

Gjykata ka rikujtuar se neuml bazeuml teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore shteti eumlshteuml drejtpeumlrdrejt

peumlrgjegjeumls peumlr aktet e dhuneumls teuml kryera nga zyrtareumlt policoreuml neuml ushtrimin e detyrave teuml

tyre Rasti i tanisheumlm megjithateuml eumlshteuml i ndrysheumlm pasi ka teuml beumljeuml me veprim teuml

deumlmsheumlm teuml njeuml zyrtari shteteumlror teuml ndeumlrmarreuml jashteuml detyrave teuml tij Peumlr teuml peumlrcaktuar

neumlse shteti mund teuml mbahet peumlrgjegjeumls peumlr veprimet e paligjshme teuml zyrtareumlve teuml tij teuml

ndeumlrmarra jashteuml detyrave teuml tyre zyrtare Gjykata duhet teuml vlereumlsojeuml teumlreumlsineuml e

rrethanave dhe teuml shqyrtojeuml natyreumln dhe rrethanat e sjelljes neuml fjaleuml Neuml keumlteuml drejtim

Gjykata veumlren se incidenti ka ndodhur gjateuml oreumlve teuml puneumls seuml RD Nuk eumlshteuml neuml

dyshim qeuml RD neuml koheumln peumlrkateumlse pritej teuml ishte neuml detyreuml neuml stacion teuml policiseuml Ai

kishte leumlshuar vendin e tij teuml puneumls pa autorizimin e eproreumlve teuml tij dhe neuml gjendje

intoksikimi ishte peumlrfshireuml neuml sjellje teuml rrezikshme duke e veumlneuml jeteumln e ankuesit neuml

rrezik Paleumlt nuk e kaneuml kontestuar mospeumlrputhshmeumlrineuml flagrante me rregullat e puneumls

teuml cilat kaneuml ccediluar neuml incidentin neuml fjaleuml RD ishte neuml uniformeuml kur ka shteumlneuml neuml

ankuesin Neuml keumlto rrethana nuk eumlshteuml e paarsyeshme teuml thuhet se ai ishte perceptuar

nga publiku si zyrtar i zbatimit teuml ligjit Peumlr meuml tepeumlr ai kishte qeumllluar ankuesin duke

peumlrdorur armeumln e tij zyrtare e cila i ishte dheumlneuml atij nga autoritetet

Gjykata e pranon se autoritetet nuk kaneuml mundeumlsineuml qeuml objektivisht teuml parashohin

sjelljen e secilit zyrtar sidoqofteuml neumlnvizon faktin se shteti duhet teuml krijojeuml dhe zbatojeuml

neuml meumlnyreuml teuml rrepteuml njeuml sistem mbrojtjeje teuml peumlrshtatsheumlm dhe efektiv qeuml ka si qeumlllim teuml

parandalojeuml zyrtareumlt e veteuml sidomos rezervisteumlt e mobilizuar peumlrkoheumlsisht qeuml teuml

abuzojneuml me armeumlt zyrtare teuml cilat u jepen atyre neuml kontekst teuml kryerjes seuml detyrave

zyrtare Qeveria nuk kishte paraqitur informacion teuml ekzistimit teuml ndonjeuml rregulloreje neuml

fuqi neuml keumlteuml aspekt

Tutje Gjykata rithekson se shtetet keumlrkohet qeuml teuml peumlrcaktojneuml standarde teuml larta

profesionale brenda sistemeve teuml tyre teuml zbatimit teuml ligjit dhe teuml sigurojneuml se personat teuml

cileumlt sheumlrbejneuml neuml keumlto sisteme i ploteumlsojneuml kriteret e keumlrkuara Neuml veccedilanti kur shteti

pajiseuml forcat policore me armeuml zjarri jo veteumlm qeuml duhet ofruar trajnim teknik por

zgjedhja e zyrtareumlve qeuml u lejohet bartja e keumltyre armeumlve duhet gjithashtu trsquoi neumlnshtrohet

njeuml shqyrtimi teuml posaccedileumlm Neuml rastin konkret Qeveria nuk ka ofruar informacion neumlse

48

eumlshteuml beumlreuml ndonjeuml vlereumlsim nga ana e autoriteteve shteteumlrore neumlse RD ishte i

peumlrshtatsheumlm teuml rekrutohej dhe pajisej me armeuml gjeuml e cila ka ccediluar neuml incidentin neuml fjaleuml

Neuml keumlto rrethana Gjykata vlereumlson se veprimi i deumlmsheumlm qeuml RD ka ndeumlrmarreuml neuml

kafene duhet trsquoi atribuohet (mvishet) shtetit Si rezultat i keumlsaj Gjykata hedh poshteuml

kundeumlrshtimin e Qeveriseuml peumlr mos-shterje teuml mjeteve juridike dhe gjen se ka shkelje teuml

Nenit 2 teuml Konventeumls neuml pjeseumln peumlrmbajteumlsore teuml tij Ndeumlrkaq neuml mungeseuml teuml njeuml ankeseuml

shprehimore nga ankuesi Gjykata nuk ka nevojeuml teuml vlereumlsojeuml neumlse shteti ka vepruar neuml

peumlrputhshmeumlri me detyrimin procedural sipas Nenit 2 teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu pretendon shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls duke argumentuar se

procedurat civile kaneuml qeneuml teuml tejzgjatura neuml meumlnyreuml teuml paarsyeshme Gjykata ka veumlneuml

re se procedurat neuml fjala kaneuml filluar me 11 neumlntor 2002 dhe kaneuml peumlrfunduar me 31

maj 2006 kur Gjykata Supreme ka hedhur poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit Pra neuml teumlreumlsi

kaneuml zgjatur tri vite e gjashteuml muaj dhe njeumlzet diteuml neuml teuml trija nivelet Gjykata ka

vlereumlsuar se rasti nuk ka qeneuml kompleks dhe dukeuml marreuml parasysh materialin peumlrpara

saj nuk vlereumlson se ankuesi ka kontribuar neuml zgjatjen e pocedurave Sa u peumlrket

autoriteteve ndeumlrkaq Gjykata ka vlereumlsuar se peumlrveccedil voneseumls prej dy vitesh neuml

procedurat para Gjykateumls Supreme qeuml ka qeneuml disi e gjateuml nuk ka pasur vonesa teuml tjera

qeuml mund trsquou atribuohen atyre Marreuml parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln e saj

gjyqeumlsore Gjykata vlereumlson se marreuml neuml teumlreumlsineuml e tyre procedurat neuml rastin konkret

ishin zhvilluar brenda njeuml kohe teuml arsyeshme dhe ankesa e ankuesit neuml lidhje me

zgjatjen e tyre eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe duhet refuzuar

Lidhur me deumlmet materiale bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata ka vendosur qeuml teuml

miratojeuml shumeumln e keumlrkuar nga ankuesi neuml vlereuml prej 3390 EUR si shumeuml peumlr deumlmin e

shkaktuar material qeuml ankuesi e ka peumlsuar si pasojeuml e drejtpeumlrdrejteuml e deumlmtimit teuml tij

nga RD dhe e shpenzimeve mjekeumlsore teuml deumlshmuara me aneuml teuml faturave Meuml tutje

Gjykata pranon se ankuesi ka peumlsuar deumlme jo-materiale teuml cilat nuk mund teuml

kompensohen veteumlm me gjetje teuml shkeljes seuml Nenit 2 teuml Konventeumls Duke e beumlreuml

peumlrcaktimin e saj neuml baza teuml drejtshmeumlriseuml Gjykata i keumlrkon shtetit qeuml trsquoi paguajeuml

ankuesit njeuml shumeuml prej 12000 EUR peumlrfshireuml taksat qeuml mund teuml zbatohen neuml keumlteuml rast

Ankuesi nuk ka keumlrkuar mbulim te kostove dhe shpenzimeve gjyqeumlsore Prandaj

Gjykata nuk peumlrcakton ndonjeuml shumeuml neuml keumlteuml aspekt

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme neuml lidhje me Nenin 2 teuml Konventeumls dhe pjeseumln

tjeteumlr teuml ankeseumls teuml papranueshme dhe gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

49

Anderou kundeumlr Turqiseuml - 4565399

27 tetor 2009 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e plagosjes seuml keumlrkueses nga autoritetet shteteumlrore

ka shkelje

Neni 3 dhe 8

Pretendim seuml forca e peumlrdorur kishte rezultuar neuml tortureuml dhe shkelje teuml seuml drejteumls neuml

shteumlpi e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile zoneuml neutrale plagosje demonstrata tejkalim i linjeumls neutrale dhuneuml

joproporcionale trajtim ccedilnjereumlzor

Ankuesja Georgia Anderou shtetase britanike 59 vjeccedilare Pas vdekjes seuml saj rasti ishte

vazhduar nga trasheumlgimtareuml e ankueses

Faktet e rastit

Me 14 gusht 1999 ankuesja u plagos nga autoritetet turke neuml zoneumln neutrale neuml mes teuml

Turqiseuml dhe Qipros Veriore Ngjarja kishte ndodhur kur njeuml grup i motoccediliklisteumlve ishin

nisur drejt zoneumls neutrale neuml shenjeuml revolte kundeumlr autoriteteveqeveriseuml Turke teuml cilat

kishin vrareuml njeuml shtetas Qipriot - Anastasios Isaak tri diteuml meuml hereumlt gjateuml njeuml

demonstrate teuml dhunshme Pas funeralit teuml tij njeuml grup i indinjuar i Greko-Qiprioteumlve

ishin nisur teuml paarmatosur drejt kufirit tek zona neutrale e monitoruar nga paqeumlruajteumls

te Kombeve te Bashkuara Situata kishte eskaluar kur njeumlri nga demonstruesit Solomos

Solomou kishte kaluar vijeumln kufitare dhe kishte kaluar nga ana Turke duke tentuar teuml

largonte flamurin turk nga shtylla Kur demonstruesi ishte tri metra lart i ngjitur neuml

shtylleuml tre persona teuml autoriteteve turke dy nga teuml cileumlt me uniformeuml turke dhe njeuml nga

ta nga njeuml ballkon i njeuml pike monitoruese turke kishin shteumlneuml me armeuml zjarri neuml drejtim

teuml tij duke shkaktuar direkt vdekjen e teuml riut

Menjeumlhereuml pas vrasjes se Z Solomou ankuesja kishte pareuml ushtareuml duke shteumlneuml me

armeuml zjarri nga zona e cila ishte neumln kontroll teuml forcave teuml armatosura Turke Si pasojeuml

njeuml numeumlr njereumlzish ishin plagosur duke peumlrfshireuml dy ushtareuml Britanikeuml teuml Kombeve te

Bashkuara ne Qipro (UNFICYP) dhe ankuesja e cila ishte goditur nga njeuml plumb neuml

abdomen Si pasojeuml e goditjes me plumb ajo ishte deumlrguar teuml operohej menjeumlhereuml dhe

peumlrveccedil largimit teuml njeumlreumls nga veshkat ajo kishte pasur edhe komplikime teuml tjera teuml

shumta sheumlndeteumlsore Ankuesja gjithashtu ishte diagnozuar me stres post-traumatik dhe

depresion Si pasojeuml e komplikimeve teuml shumta sheumlndeteumlsore pas plagosjes ankuesja

kishte ndeumlrruar jeteuml meuml 29 neumlntor 2005 Trasheumlgimtareumlt e saj me pranimin e keumlrkeseumls

nga Gjykata morreumln peumlrsipeumlr rastin neuml vend teuml seuml ndjereumls

50

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria turke deklaroi se peumlr incidentin qeuml i kishte ndodhur ankueses mban peumlrgjegjeumls

administrateumln greko-qipriote dhe Kisheumln Ortodokse Greke me pretendimin se kishin

inkurajuar demonstruesit teuml tejkalonin zoneumln neutrale neumln administrim teuml Kombeve teuml

Bashkuara Gjithashtu Qeveria turke kishte deklaruar se ankuesja do teuml duhej teuml kishte

marreuml parasysh se prania neuml demonstrata teuml tilla teuml dhunshme vinte me njeuml rrezik Peumlr

meuml tepeumlr ata shtuan se autoritetet turke kaneuml qeneuml totalisht teuml justifikuar peumlr veprimet e

marra duke marreuml parasysh Nenin 2 teuml Konventeumls i cili lejon gjitha masat mbrojteumlse teuml

ndeumlrmerren peumlr qeumlllim teuml evitimit teuml rrezikut apo peumlr mbrojtje teuml jeteumls seuml tjereumlve

Neuml aneumln tjeteumlr ankuesja deklaroi se versioni i fakteve nga ana e Qeverise turke nuk

ishte i sakteuml Ajo tha se nuk mund teuml argumentohej se njeuml demonstrateuml e dhunshme

kishte ndodhur ateuml diteuml dhe se nuk kishte faktoreuml teuml besuesheumlm se ndonjeuml maseuml

mbrojteumlse do teuml duhej teuml ndeumlrmirrej peumlr mbrojten e jeteumls seuml ndonjeuml personi Ajo shtoi se

para teuml shteumlnave UNFICYP kishte kontaktuar forcat e armatosura turke dhe kishte

keumlrkuar nga ata ldquoteuml peumlrmbaheshin dhe teuml mos reagonin neuml meumlnyreuml joproporcionale me

situateumlnrdquo Pasi qeuml ankuesja ishte veteumlm duke e shikuar demonstrateumln jashteuml zoneumls

neutrale ajo ishte shembulli tipik i njeuml ldquosoditeumlsi teuml pafajsheumlmrdquo Tutje sipas ankueses

gjuatja me armeuml zjarri kishte qeneuml totalisht e pajustifikueshme e panevojshme dhe aq

disproporcionale me situateumln saqeuml as demonstruesit e as ankuesja nuk kishin mundur ta

parashikonin Andaj ankuesja pretendonte se jeta e saj ishte rrezikuar neuml kundeumlrshtim

me Nenin 2 teuml Konventeumls dhe se peumlrdorimi i tepruar i forceumls ndaj saj respektivisht

plagosja peumlrbeumlnte trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues dhe kishte pasur pasoja teuml reumlnda

sheumlndeteumlsore neuml shkelje teuml Nenit 3 dhe 8 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata neuml keumlteuml rast duhet teuml vendoseuml neumlse forca e peumlrdorur kundeumlr ankueses ishte

potencialisht vdekjeprureumlse dhe ccedilfareuml sjellje kishin zyrtareumlt turk jo veteumlm neuml lidhje me

integritetin fizik teuml ankueses por edhe peumlr teuml drejteumln e saj peumlr jeteuml

Gjykata nuk kishte asnjeuml arsye peumlr teuml dyshuar peumlr pavareumlsineuml dhe besueshmeumlrineuml e

UNFICYP dhe Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml OKB-seuml peumlr meuml tepeumlr peumlrshkrimi i tyre i

ngjarjeve teuml 14 gushtit 1996 ishte bazuar neuml deklaratat e deumlshmitareumlve okulareuml

Sidocofteuml Gjykata veumlren se gjuajtja me armeuml pa dallim dhe neuml meumlnyreuml teuml pajustifikuar

mbi turmeumln qeuml po grumbullohej brenda dhe jashteuml zoneumls seuml amortizatoreumlve kishte veumlneuml

neuml rrezik jeteuml teuml shumta Fakti qeuml ankuesja nuk ishte vrareuml neuml vendngjarje ishte i

rasteumlsisheumlm dhe se serioziteti i leumlndimeve teuml saj teuml veumlrtetuara nga raportet mjekeumlsore

nuk ishte kontestuar nga paleumlt Prandaj Gjykata konsideroi se pavareumlsisht neumlse

ushtareumlt kishin pasur peumlr qeumlllim teuml vrisnin znj Andreou ajo kishte qeneuml viktimeuml e

sjelljes qeuml peumlr nga veteuml natyra e kishte rrezikuar jeteumln e saj megjitheumlse ajo kishte

mbijetuar Prandaj Neni 2 ishte i aplikuesheumlm neuml rastin e ankueses

Gjykata ishte e mendimit se qitja mbi turmeuml meuml 14 gusht 1996 kishte peumlrbeumlreuml njeuml

peumlrdorim jo proporcional teuml forceumls neuml rrethanat e asokohe dhe nuk mund teuml justifikohej

nga argumenti siccedil sugjerohet nga Qeveria se ishte e nevojshme qeuml teuml shuhej trazira

apo kryengritja Megjitheumlse demonstruesit teuml cileumlt kishin shkopinj dhe shufra hekuri

kishin hedhur gureuml neuml forcat turke njeuml qitje e tilleuml mund dhe shkaktonte leumlndime

serioze tek demonstruesit peumlrcjelleumlsit dhe aneumltareumlt e forcave teuml OKB-seuml Neuml teuml veumlrteteuml

51

sipas deumlshmitareumlve okulareuml hapja e zjarrit ishte krejteumlsisht e pajustifikuar dhe as e

paraprireuml nga njeuml goditje paralajmeumlruese Andaj Gjykata veumln neuml pah se njeuml veprim i tilleuml

ishte meuml shumeuml njeuml maseuml parandaluese e ndeumlrmarreuml peumlr teuml dekurajuar dhuneumln e

meumltejshme peumlrpara se turma teuml kishte koheuml peumlr teuml reaguar ndaj goditjes seuml z Solomou

Tutje Gjykata konsideron se peumlrdorimi i tepruar i forceumls ndaj ankueses nuk ishte

pasojeuml e domosdoshmeumlriseuml seuml shtetit peumlr ta shuar keumlteuml demonstrateuml e as nuk ishte

kundeumlrpeumlrgjigje ndaj sjelljes peumlrsonale teuml saj Ajo nuk ishte e armatosur as nuk ishte

sjellur neuml meumlnyreuml teuml dhunshme apo rezistuar policiseuml e as nuk paraqiste keumlrceumlnim peumlr

rendin publik Peumlr meuml tepeumlr ajo nuk e kishte shkelur as linjeumln e armeumlpushimit sjellje

kjo qeuml e beumlnte absolutisht teuml domosdosheumlm kryerjen e njeuml arrestimi teuml ligjsheumlm ajo

ishte goditur nga plumbi ndeumlrkoheuml qeuml qeumlndronte jashteuml zoneumls seuml OKB-seuml

Seuml fundi Gjykata veumlren se Turqia kishte deumlshtuar teuml tregonte neumlse forcave teuml saj teuml

siguriseuml i ishin dheumlneuml udheumlzime teuml qarta dhe trajnime teuml peumlrshtatshme peumlr teuml shmangur

peumlrdorimin arbitrar dhe ose abuziv teuml forceumls potencialisht vdekjeprureumlse Sipas

Gjykateumls neuml Nenin 2 teuml Konventeumls peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse nga zyrtareumlt

policor eumlshteuml i justifikuesheumlm neuml disa raste mireumlpo ai nuk garanton njeuml carte blanche

apo fuqi absolute Neuml keumlteuml rast peumlrdorimi i forceumls potencialisht vdekjeprureumlse ndaj

ankueses nuk ishte absolutisht i nevojsheumlm dhe nuk ishte i justifikuar nga asnjeuml nga

peumlrjashtimet e lejuara neuml Nenin 2 Prandaj Gjykata gjeti se kishte pasur shkelje teuml atij

Neni Duke pasur parasysh keumlteuml peumlrfundim Gjykata meuml tej e konstaton nuk ishte e

nevojshme teuml shqyrtonte ankesat e ankueses sipas Neneve 3 dhe 8 teuml Konventeumls

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata vendosi se shteti turk do trsquou paguajeuml

trasheumlgimtareumlve e ankueses brenda tre muajsh nga gjykimi final shumat neuml vazhdim

58568 EUR (peseumlqind e teteumldhjeteuml e peseuml EUR e gjashteumldhjeteuml e teteuml cent) peumlr deumlme

materiale 4000000 EUR (kateumlrdhjeteumlmijeuml EUR) plus ccedildo takseuml peumlr deumlme jomateriale

si dhe 1000000 EUR (dhjeteumlmijeuml EUR) plus cdo takseuml qeuml mund trsquoi vendoset

trasheumlgimtareumlve teuml ankueses peumlr shpenzime Keumlto pagesa duhet teuml beumlhen ne Bankeumln

Qeumlndrore EURpiane pas tre muajsh nga vendimi final

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls ndeumlrsa konsideron si teuml

panevojshme peumlr shqyrtim pretendimet peumlr shkele teuml Neneve 3 dhe 8 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

52

Putinseva kundeumlr Rusiseuml - 3349804

10 maj 2012 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2 (a)

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e peumlrdorimit teuml forceumls peumlrtej kornizave teuml forceumls

absolutisht teuml domosdoshme dhe deumlshtimit teuml marrjes seuml masave peumlr parandalimin e

situateumls ka shkelje

Neni 2 (b)

Deumlshtim i autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml kryer hetime efektive nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile vrasje peumlrdorim i paarsyesheumlm i forceumls deumlshtim neuml parandalim ushtri

arratisje masa jo-adekuate hetim efektiv

Ankuesja znj Svetlana Putintseva shtetase ruse e lindur neuml vitin 1964 dhe jeton neuml

qytetin Beloyarskiy neuml rajonin Tyumen (Rusi)

Faktet e rastit

Gjateuml kryerjes seuml sheumlrbimit teuml detyruesheumlm ushtarak djali i ankueses Valeriy

Putintsev u largua nga njeumlsia ushtarake pa leje neuml shkurt teuml vitit 2002 Ai u arrestua tri

diteuml meuml voneuml dhe u vendos neuml njeuml qeli disiplinore si deumlnim peumlr mungeseuml pa leje Gjateuml

ndalimit teuml tij z Putintsev goditi rreshterin me gradeuml meuml teuml uleumlt L neuml kokeuml kur ky i

fundit po peumlrpiqej ta kontrollonte ateuml Pas incidentit u urdheumlrua njeuml ekzaminim

mjekeumlsor i rreshterit L dhe z Putintsev Ndeumlrsa shoqeumlronte z Putintsev nga spitali

ushtarak neuml njeumlsineuml e paraburgimit meuml 15 Shkurt 2002 rreshteri L neuml njeuml peumlrpjekje peumlr

ta parandaluar z Putintsev qeuml teuml ikte shtiu neuml teuml dhe e plagosi Meuml 27 shkurt 2002 z

Putintsev vdiq nga gjakderdhja e shkaktuar nga plaga e marreuml nga arma e zjarrit

Neuml diteumln e incidentit komandanti i garnizionit urdheumlroi hapjen e hetimit penal peumlr

rastin i cili ishte raportuar menjeumlhereuml neuml prokurorineuml ushtarake Neuml veccedilanti hetuesi

inspektoi skeneumln dhe morri si deumlshmi rrobat e z Putintsev armeumln dhe municionin e

rreshterit duke peumlrfshireuml dy fishekeuml teuml peumlrdorur teuml mbledhur nga njeuml oficer dhe njeuml

fishek teuml peumlrdorur neuml terrenin e spitalit dhe organizoi njeuml keumlrkim peumlr plumbin me teuml

cilin u qeumlllua zPutintsev Rreshteri L u mor neuml pyetje brenda disa oreumlsh nga incidenti

Njeuml raport i hartuar nga psikologu i njeumlsiseuml i urdheumlruar nga hetuesi peumlr teuml meumlsuar neuml

lidhje me arsyet prapa daljes seuml paautorizuar teuml z Putintsev dhe dosja e hetimit teuml

brendsheumlm teuml garnizonit peumlr daljen e tij te paautorizuar treguan se zPutintsev kishte

deklaruar se ndihej i vetmuar dhe i deumlshpeumlruar neuml ushtri dhe se jepte shenja se ishte

ngacmuar nga eproreumlt e tij Megjithateuml deklaratat e deumlshmitareumlve nuk e konfirmuan

keumlteuml teuml fundit Pas vdekjes seuml z Putintsev ishte kryer njeuml ekzaminim mjeko-ligjor (post

mortum) ku si shkaktare e vdekjes u identifikua njeuml plageuml shpuese

Neuml prill teuml vitit 2002 procedurat penale u mbylleumln dhe hetuesi arriti neuml peumlrfundimin se

nuk kishte pasur sjellje kriminale nga ana e rreshterit L pasi ai kishte ndjekur rregullat

qeuml rregullojneuml peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit peumlr teuml parandaluar ikjen e njeuml teuml arrestuari

53

Procedurat u rihapeumln dhe u mbylleumln meuml pas neuml tri situata pasi qeuml janeuml nderrmarreuml

hetime shteseuml duke peumlrfshireuml vlereumlsimin e cileumlsiseuml seuml ekspertizes mjekeumlsore te dheumlneuml

peumlr Z Putintsev neuml spital pas vrasjes e cila u gjet teuml jeteuml teknikisht korrekte dhe me

koheuml Tutje vendimi i prokurorit ushtarak teuml 7 majit 2003 zbuloi se peumlrdorimi i armeumlve

teuml zjarrit kundeumlr djalit teuml ankueses kishte qeneuml i ligjsheumlm

Peumlr meuml shumeuml Gjykata Ushatrake e Komandeumls seuml treteuml vuri neuml dukje se djali i ankueses

kishte qeneuml i veteumldijsheumlm se ishte i arrestuar dhe kishte kuptuar pasojat e peumlrpjekjes seuml

tij peumlr teuml ikur duke peumlrfshireuml peumlrdorimin e mundsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit dhe se

rreshter L nuk kishte zgjidhje tjeteumlr veccedilse teuml ndiqte rregullat mbi peumlrdorimin e armeumlve

teuml zjarrit teuml parashikuara nga Statuti i Sheumlrbimit teuml Garnizonit dhe sherbimit teuml armeumlve

Keumlrkesa e ankueses peumlr tu dheumlneuml statusin e viktimeumls ishte refuzuar Vendimi i fundit i

prokurorit peumlr mbylljen e hetimeve penale u mbeumlshtet nga Gjykata Ushatrake e

Komandeumls me vendimin e dateumls 3 neuml mars 2004

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml Konventeumls ankuesja pretenton se djali i saj ishte

vrareuml si pasojeuml e peumlrdorimit teuml panevojsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit nga njeuml agjent i shtetit

dhe se autoritetet nuk kishin arritur teuml ndeumlrmarrin njeuml hetim efektiv peumlr vdekjen e djalit

teuml saj Ankuesja argumentoi se nuk ishte absolutisht e nevojshme qe rreshteri L teuml

vriste djalin e saj njeuml person qeuml nuk kishte paraqitur ndonjeuml rrezik dhe nuk kishte kryer

ndonjeuml vepeumlr penale dhe se hetimi peumlr vrasjen nuk ishte kryer si duhej Ajo vuri neuml

dukje kateumlr defekte neuml hetim deumlshtimi peumlr teuml atribuuar pesheuml teuml veccedilanteuml peumlr faktin se

veteumlm njeuml fishek i peumlrdorur ishte gjetur neuml vendin e ngjarjes ndeumlrsa dy fishekeuml ishin

prodhuar nga rreshteri L veteuml se hetuesit nuk e kishin qarteumlsuar ccedileumlshtjen e ndalimit teuml

djalit teuml saj neuml njeumlsineuml disiplinore se ata nuk e kishin identifikuar shkakun e leumlndimeve

neuml trupin e djalit teuml saj dhe se ata nuk kishin urdheumlruar njeuml raport teuml eksperteumlve peumlr

veumlrteteumlsineuml e neumlnshkrimit teuml djalit teuml saj neuml njeuml deklarateuml me shkrim duke shpjeguar

arsyet peumlr pushimin e tij teuml paautorizuar Ankuesja meuml tej pohoi se asaj nuk i ishte

dheumlneuml statusi i viktimeumls neuml procedureumln penale duke u mohuar keumlshtu njeuml mundeumlsi

efektive peumlr teuml sfiduar sjelljen e hetuesit

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata peumlrseriti qeumlndrimin e peumlrbashket teuml paleumlve se vdekja e djalit teuml ankueses

rezultoi nga peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse nga rreshteri L Si rezultat Gjykata seuml pari

vlereumlson peumlrshtatshmeumlrineuml e hetimit peumlr vdekjen e djalit teuml ankueses e pastaj vlereumlsimin

e rrethanave neuml lidhje me peumlrdorimin e forceumls Gjykata veumlren se sa i peumlrket aspektit

substancial teuml Nenit 2 neumlnparagrafi (a) rezultatet e autoriteteve vendase nuk kishin

peumlrfshireuml vlereumlsimin e kornizeumls ligjore qeuml peumlrcaktonte rrethanat peumlr peumlrdorimin e forceumls

kundeumlr njeuml ushtari qeuml po ikte Konstatimi neumlse faktet zbuluan njeuml shkelje teuml Nenit 2

ishte njeuml pyetje e dallueshme nga vlereumlsimi neumlse kishte ndonjeuml peumlrgjegjeumlsi penale nga

ana e rreshterit L Gjykata konsideron se standardi i aplikuar nga autoritetet vendase

ishte neumlse peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse ishte legjitim neuml krahasim me ateuml se a ishte

absolutisht e domosdoshme standard ky i aplikuesheumlm sipas Nenit 2 sect 2 teuml

Konventeumls Tutje Gjykata veumlren se sipas ligjit peumlrkateumls vendas ishte e ligjshme peumlr

autoritetet peumlrkateumlse qeuml teuml qeumlllonin ndonjeuml teuml arratisur dhe se njeuml kornizeuml e tilleuml ligjore

54

ishte krejteumlsisht e mangeumlt dhe nuk peumlrfshinte nivelin e mbrojtjes me ligj teuml seuml drejteumls

peumlr jeteumln pasi nuk kishte hapeumlsireuml peumlr keumlrkeseumln e proporcionalitetit dhe nuk peumlrmbante

ndonjeuml mbrojtje tjeteumlr peumlr teuml parandaluar privimin arbitrar teuml jeteumls Prandaj Gjykata

gjen se kishte njeuml deumlshtim teuml peumlrgjithsheumlm nga shteti peumlrgjegjeumls peumlr teuml peumlrmbushur

detyrimin e vet sipas Nenit 2 teuml Konventeumls peumlr teuml siguruar teuml drejteumln peumlr jeteuml duke

vendosur njeuml kornizeuml ligjore dhe administrative teuml peumlrshtatshme peumlr peumlrdorimin e forceumls

dhe armeumlve teuml zjarrit nga ana e forcave ushtarake kundeumlr ushtareumlve qeuml iknin

Peumlrsa i peumlrket peumlrdorimit aktual teuml forceumls dhe sjelljes seuml autoriteteve para incidentit

Gjykata veumlreumln se djali i ankueses nuk ishte i armatosur dhe nuk paraqiste rrezik peumlr ata

qeuml e shoqeumlronin ateuml apo paleumlt e treta Neuml keumlto rrethana ccedildo lloj peumlrdorimi i forceumls

potencialisht vdekjeprureumlse ishte i ndaluar bazuar neuml Neni 2 teuml Konventeumls pavareumlsisht

nga ndonjeuml rrezik i mundsheumlm Peumlr meuml tepeumlr ishte evidente se ka pasur mjete teuml tjera neuml

dispozicion peumlr teuml parandaluar ikjen e tij Sipas Gjykateumls sjellja e tij ishte duksheumlm e

parashikueshme pasi ai ishte gjetur lehteumlsisht neuml njeuml incident teuml meumlparsheumlm dhe

zyrtareumlt e tij komandues ishin teuml veteumldijsheumlm se po peumlrjetonte probleme psikologjike neuml

peumlrshtatjen me jeteumln neuml ushtri dhe peumlr keteuml peumlrpiqej teuml arratisej Megjithateuml nuk kishte

asnjeuml tregues se rreshteri L qeuml e kishte qeumllluar kishte marreuml udheumlzime teuml qarta rreth

sasiseuml seuml forceumls qeuml ishte e nevojshme neuml rrethana teuml tilla ose ishte pajisur me udheumlzime

peumlr teuml minimizuar rrezikun e humbjes seuml jeteumls Gjykata e konsideron shqeteumlsuese faktin

se i njeumljti rreshter me teuml cilin djali i ankueses kishte pasur njeuml grindje fizike meuml pareuml

ishte ngarkuar me detyreumln e shoqeumlrimit teuml tij Shoqeumlrimi ishte organizuar neuml meumlnyreuml teuml

pakonsideruar dhe vendimi teuml komandantit peumlr tia besuar rreshterit detyreumln e

shoqeumlrimit teuml tij kishte nuk ishte beumlreuml neuml peumlrputhje me shkalleumln e duhur teuml kujdesit Si

pasojeuml Gjykata gjen se autoritetet nuk arriteumln teuml minimizojneuml neuml maseumln meuml teuml madhe

mundeumlsineuml e peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse dhe ccedildo rrezik peumlr jeteumln e djalit teuml

ankueses Neuml teuml shumteumln e rasteve korniza ligjor peumlrkateumlse peumlr peumlrdorimin e forceumls

kishte qeneuml neuml thelb e mangeumlt dhe djali i ankueses ishte vrareuml neuml rrethana neuml teuml cilat

peumlrdorimi i armeumlve teuml zjarrit peumlr teuml parandaluar ikjen e tij nuk ishte neuml papajtueshmeumlri

me Nenin 2 teuml Konventeumls Bazuar neuml teuml gjitha keumlto Gjykata gjen se ka shkelje te Nenit

2 (a) teuml Konventeumls

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml Neni 2(b) Gjykata veumlren se hetimi ishte i pavarur dhe

u krye me njeuml shpejteumlsi teuml mjaftueshme Gjykata vuri neuml dukje se hetimet penale peumlr

vdekjen e z Putintsev kishin qeneuml teuml kryera nga njereumlz teuml pavarur nga personeli i

garnizonit si dhe prokuroria e ushtriseuml e cila nuk ishte e lidhur me garnizonin apo

njeumlsineuml ushtarake teuml viktimeumls Hetimet ishin hapur menjeumlhereuml pas vrasjes dhe hetimet

kryesore ishin marreuml teuml njeumljteumln diteuml ose pak koheuml pas Pas mbylljes dhe rihapjes seuml

hetimit hetuesit kishin ndjekur udheumlzimet nga prokurori i rangut meuml teuml larteuml dhe kishte

kryer njeuml numeumlr teuml ekzaminimeve shteseuml Autoritetet hetuese nuk kishin deumlshtuar teuml

keumlrkonin deumlshmi shtese Peumlr meuml shumeuml edhe pse ankueses nuk i ishte dheumlneuml statusi i

viktimeumls Gjykata vuri neuml dukje se ajo ishte intervistuar disa hereuml dhe gjateuml hetimeve

ajo neuml meumlnyreuml aktive ishte ankuar peumlr shkeljetdefektet e pretenduara Neuml keumlto rrethana

vendimi peumlr teuml mos dheumlneuml statusin e viktimeumls nuk e minimizoi efektivitetin e hetimit

Prandaj Gjykata konstaton se autoritetet kishin ndeumlrmarreuml hapa teuml arsyesheumlm peumlr teuml

siguruar provat lidhur me incidentin dhe teuml peumlrcaktojneuml rrethanat neuml teuml cileumln ajo kishte

ndodhur Hetimi ishte i pavarur dhe kishte qeneuml i kryer me shpejteumlsi teuml mjaftueshme Si

55

pasojeuml Gjykata gjen se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 2 (b) sa i peumlrket detyrimit te

autoriteti shteteror peumlr teuml kryer njeuml hetim efektiv

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata vendosi qeuml Rusia trsquoi paguajeuml ankueses

vlereumln prej 45000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-material

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls peuml sa i peumlrket apekteve substanciale

ndeumlrsa nuk ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls bazuar neuml kerkesat procedurale [njeumlzeumlri]

56

Gorovenky dhe Bugara kundeumlr Ukraineumls - 3614605 4241805

12 janar 2012 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e goditjes me armeuml nga njeuml zyrtar policie neuml drejtim

teuml dy personave duke peumlrdorur armeumln e tij zyrtare qeuml i ishte dheumlneuml neuml kundeumlrshtim me

rregulloret e brendshme ka shkelje

Neni 13

Deumlshtim neuml peumlrmbushjen e detyrimit teuml shtetit peumlr zhdeumlmtim e panevojshme peumlr

shqyrtim ndaras

Fjaleumlt kyccedile goditje me armeuml vrasje polic organ shteteumlror mospeumlrgjegjeumlsi

shteteumlrore mospeumlrmbyshje e obligimeve veprime teuml kundeumlrligjshme

Ankuesit peseuml shtetasit ukrainaseuml z Leonid Oleksandrovych Gorovenko (i ati i A

Gorovenko) znj Nadiya Vitaliyivna Gorovenko (e eumlma e A Gorovenko) znj Tetyana

Oleksandrivna Bugara z Oleksandr Volodymyrovych Bugar dhe znjsh Viktoriya

Volodymyrivna Bugara (bashkeumlshortja dhe feumlmijeumlt e V Bugara) parashtruan dy ankesa

teuml ndara (numeumlr 3614605 dhe 4241805) kundeumlr shtetit teuml Ukraineumls Marreuml parasysh

sfondin e peumlrbashkeumlt faktik dhe ligjor neuml pajtim me rregullin 42(1) teuml Rregullave teuml

Gjykateumls kjo e fundit kishte vendosur qeuml teuml bashkonte ankesat

Faktet e rastit

Teuml afeumlrmit e ankuesve ishin qeumllluar nga D njeuml zyrtar policor i cili nuk ishte neuml detyreuml

Ngjarja kishte ndodhur me 22 neumlntor 1999 pak pas mesnateumls D neuml ateuml koheuml

zeumlvendeumlsshef i departmentit peumlr hetime kriminale neuml zyreumln policore teuml qarkut

Pyatykhatky ishte duke u kthyer nga njeuml udheumltim privat me njeuml vetureuml qeuml vozitej nga i

njohur i tij z V Bugara Ankuesi i treteuml ishte gjithashtu neuml vetureuml Pas njeuml zeumlnke me

z V Bugara D i cili ishte i dehur kishte shteumlneuml dhe e kishte leumlneuml ateuml teuml vrareuml duke

peumlrdorur armeumln e tij policore teuml cileumln ai e bartte me vete gjateuml gjitheuml koheumls Meuml pas D

ka provuar teuml qeumlllojeuml edhe ankuesin e treteuml por duke mos pasur sukses Ankuesi i treteuml

kishte mundur teuml ikte

Pas ndodhiseuml seuml peumlrshkruar meuml sipeumlr D kishte beumlreuml peumlrpjekje qeuml teuml ndalonte veturat qeuml

kalonin Z A Gorovenko qeuml kishte rastiseuml teuml voziste neuml ateuml koheuml ishte ndalur dhe

kishte biseduar me D i cili kishte pretenduar se i eumlshteuml prishur makina dhe ka nevojeuml

peumlr ndihmeuml Sidoqofteuml z A Gorovenko ishte beumlreuml dyshues se diccedilka nuk kishte shkuar

neuml rregull dhe kishte beumlreuml peumlrpjekje teuml largohej D kishte qeumllluar z A Gorovenkon dhe

ishte peumlrpjekur qeuml teuml qeumlllonte edhe R qeuml po udheumltonte bashkeuml me z A Gorovenko

dhe e cila kishte peumlsuar leumlndime serioze Brenda njeuml koheuml teuml shkurteumlr D ishte kapur

nga kalimtareumlt dhe deumlrguar neuml stacion policor

Jo shumeuml koheuml pas incidentit policia kishte nisur njeuml hetim teuml brendsheumlm Raporti i cili

ishte neumlnshkruar me 23 neumlntor 1999 kishte veumlneuml neuml pah njeuml numeumlr ldquoshkaqesh dhe

57

parakushteshrdquo teuml cilat kishin rrjedheuml nga rregullativa e dobeumlt e qarkut Pyatykhatky dhe

zyrat policore rajonale teuml Dnipropetrovsk Raporti theksonte peumlrveccedil tjerash se eproreumlt

e larteuml kishin deumlshtuar teuml vlereumlsonin neuml meumlnyreuml teuml duhur karakterin e D kur e kishin

rekrutuar dhe meuml voneuml edhe promovuar ateuml Neuml veccedilanti Raporti u referohej disa

incidenteve qeuml deumlshmonin papeumlrshtatshmeumlrineuml e D peumlr sheumlrbim neuml departamentin

policor teuml sipeumlrtheksuar Gjateuml studimeve neuml kolegjin e policiseuml D ishte shkarkuar nga

pozita e komandantit teuml seksionit peumlr shkak teuml abuzimit me alokool Neuml vitin 1994 ai i

kishte shkaktuar leumlndime trupore njeuml personi me inicialin Sh dhe ishte sanksionuar neuml

tri raste teuml ndryshme peumlr shkelje disiplinore Raporti theksonte tutje se eproreumlt policoreuml

kishin deumlshtuar teuml zbatonin dhe ruanin disiplineumln ndaj varteumlsve teuml tyre

Me 22 neumlntor 1999 zyra e prokurorit lokal kishte paraqitur kalleumlzimin penal kundeumlr D

Neuml proces teuml zhvillimit teuml rastit gjyqeumlsor ankuesit kishin ngritur padi civile kundeumlr D-

seuml dhe njeumlkoheumlsisht Zyreumls Rajonale Policore teuml Dnipropetrovsk dhe kishin keumlrkuar

deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin material dhe jo-material

Me njeuml aktgjykim teuml dateumls 14 neumlntor 2000 Gjykata Rajonale e Dnipropetrovsk e kishte

shpallur D fajtor peumlr vrasje teuml shumeumlfishta peumlrveccedil veprave teuml tjera dhe e kishte deumlnuar

me burgim teuml peumlrjetsheumlm Gjykata gjithashtu kishte urdheumlruar deumlmshpeumlrblim monetar

peumlr teuml dy familjet e ankuesve shumeuml kjo qeuml do teuml paguhej nga D Gjykata tutje kishte

vendosur qeuml padia e ankuesve kundeumlr Zyreumls Rajonale Policore teuml Dnipropetrovsk teuml

shqyrtohej neuml procedureuml teuml ndareuml civile

Neuml shkurt teuml vitit 2003 ankuesit kishin ngritur padi kundeumlr Zyreumls Rajonale Policore teuml

Dnipropetrovsk dhe departamentit lokal teuml Thesarit Shteteumlror teuml Ukraineumls neuml Gjykateumln e

Qarkut teuml Dnipropetrovsk duke keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlm jo-material Neuml

mbeumlshtetje teuml pretendimeve teuml tyre ata u ishin referuar gjetjeve teuml aktgjykimit njeuml

vendimi teuml posaccedileumlm teuml dateumls 14 neumlntor 2000 dhe Raportit teuml 23 neumlntorit 1999 qeuml kishte

rezultuar nga hetimi i brendsheumlm Me 5 mars 2003 Gjykata kishte hedhur poshteuml

padineuml e ankuesve Peumlrfundimisht meuml 10 korrik 2003 dhe 4 prill 2005 Gjykata

Rajonale e Apelit peumlr rajonin e Dnipropetrovsk dhe Gjykata Supreme e Ukraineumls

respektivisht kishin hedhur poshteuml apelimet e beumlra nga ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Si fillim Qeveria e Ukraineumls nuk ka paraqitur pikeumlpamjet e saj neuml lidhje me

pranueshmeumlrineuml e ankeseumls Gjykata veumlren se ankesa nuk eumlshteuml qartazi e pabazuar

brenda kuptimit teuml Nenit 35(3) teuml Konventeumls Tutje veumlren se nuk eumlshteuml e

paparanueshme mbi bazeuml teuml ccedilfareumldo arsyeje tjeteumlr Keumlsisoji ankesa eumlshteuml shpallur e

pranueshme

Ankuesit pretendojneuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls me arsyetimin se duke deumlshtuar

teuml mbikeumlyreuml mbajtjen dhe peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit nga zyrtari policor D shteti

nuk ka peumlrmbushur detyrimet pozitive qeuml peumlrcaktohen neuml keumlteuml nen Ankuesit u janeuml

referuar incidenteve teuml shumta qofteuml nga njeuml e kaluar e largeumlt apo e afeumlrt kur zyrtari

policor D ka abuzuar me alkool dhe eumlshteuml sjelleuml neuml meumlnyreuml teuml dhunshme Pavareumlsisht

keumlsaj ai eumlshteuml lejuar teuml mbajeuml armeuml diteumln dhe nateumln Deumlshtimi i eproreumlve teuml tij peumlr teuml

mbikeumlqyrur peumlrputhshmeumlrineuml me rregullat peumlr peumlrdorim teuml armeumlve teuml zjarrit nga

varteumlsiteuml e tyre janeuml pranuar shprehimisht neuml hetimin e brendsheumlm policor dhe neuml

vendimet e gjykateumls teuml dateumls 14 neumlntor 2000 Peumlrkundeumlr keumlsaj ankuesit kaneuml pretenduar

58

se keumlto peumlrfundime janeuml injoruar nga gjykatat kombeumltare neuml procedurat civile peumlr

deumlmshpeumlrblim duke shkelur neuml keumlteuml meumlnyreuml Nenin 2 teuml Konventeumls

Nga ana e saj Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se shteti ka vepruar neuml peumlrputhje me

detyrimet procedurale teuml Nenit 2 teuml Konventeumls duke kryer hetim efektiv dhe deumlnuar D

peumlr veprimet e tij Qeveria meuml tej thekson se autoritetet shteteumlrore nuk kaneuml qeneuml neuml

dijeni teuml njeuml rreziku real dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr jeteumln e familjareumlve teuml ankuesve Peumlr

meuml tepeumlr D nuk ka qeneuml duke vepruar neuml kapacitetin e tij zyrtar

Ankuesit gjithashtu kaneuml ngritur pretendime se shteti i paditur ka refuzuar teuml marreuml

peumlrgjegjeumlsineuml peumlr vdekjen e A Gorovenko dhe V Bugara teuml shkaktuar nga peumlrfaqeumlsuesi

i tyre (zyrtari policor D) dhe si rezultat teuml zhdeumlmtojeuml ata peumlr deumlmin e shkaktuar ashtu

siccedil parashihet neuml Nenin 13 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht thekson faktet vendimtare teuml rastit duke rikujtuar se familjareumlt e

ankuesve janeuml qeumllluar me armeuml nga njeuml zyrtar policor D i cili neuml koheumln peumlrkateumlse nuk

ka qeneuml neuml detyreuml se incidenti ka ndodhur gjateuml njeuml udheumltimi privat dhe qeuml nuk ka

peumlrfshireuml ndonjeuml operacion teuml planifikuar policor ose ndjekje teuml rastit Neuml keumlteuml meumlnyreuml

veprimet private teuml D-seuml teuml karakterit serioz penal neuml parim nuk angazhojneuml

peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit sa i peumlrket aneumls peumlrmbajteumlsore teuml Nenit 2 teuml Konventeumls veteumlm peumlr

faktin se ai ka qeumllluar teuml jeteuml peumlrfaqeumlsues i shtetit

Megjithateuml Gjykata ka ripeumlrseumlritur se Neni 2 e detyron shtetin jo veteumlm teuml peumlrmbahet

nga marrja e qeumlllimshme dhe e jashteumlligjshme e jeteumls por edhe qeuml teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml

peumlrshtatsheumlm peumlr teuml garantuar jeteumln e teuml gjitheuml personave neuml juridiksionin e vet Ky

detyrim mund teuml zbatohet neuml situatat qeuml lidhen me keumlrkeseumln peumlr mbrojtje personale teuml

njeuml apo meuml shumeuml individeumlve teuml identifikuar qeuml meuml pareuml si caqe teuml mundshme teuml

sulmeve vdekjeprureumlse dhe neuml rastet qeuml ngrisin detyrimin peumlr teuml ofruar mbrojtje teuml

peumlrgjithshme peumlr shoqeumlrineuml Neuml rastin e fundit ky detyrim pozitiv peumlrfshineuml njeuml gameuml teuml

gjereuml sektoreumlsh dhe neuml parim rrjedheuml neuml kontekstin e ccedilfareumldo aktiviteti qofteuml ai publik

ose jo neuml teuml cilin rast e drejta neuml jeteuml mund teuml vihet neuml pyetje

Sidoqofteuml detyrimi pozitiv duhet interpretuar neuml njeuml meumlnyreuml qeuml nuk krijon njeuml barreuml teuml

papeumlrballueshme peumlr autoritetet marreuml parasysh neuml veccedilanti paparashikueshmeumlrineuml e

sjelljes njereumlzore dhe zgjedhjet operacionale qeuml duhen beumlreuml neuml kuptim teuml peumlrpareumlsive

dhe burimeve Neuml veccedilanti zgjedhja e mjeteve peumlr teuml siguruar zbatimin e detyrimeve

pozitive sipas Nenit 2 neuml parim bie brenda hapeumlsireumls [margjineumls] seuml vlereumlsimit teuml shtetit

Gjykata ka rikujtuar se neuml bazeuml teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore detyrimi i shtetit peumlr teuml

mbrojtur teuml drejteumln neuml jeteuml duhet teuml peumlrfshijeuml ndeumlrmarrjen e masave teuml arsyeshme peumlr teuml

garantuar sigurineuml e individeumlve dhe neuml rastet e leumlndimeve serioze ose vdekjes pasjen e

njeuml sistemi gjyqeumlsor teuml pavarur dhe efektiv qeuml siguron peumlrdorimin e mjeteve teuml

nevojshme ligjore peumlr teuml peumlrcaktuar faktet peumlr teuml mbajtur peumlrgjegjeumls ata qeuml janeuml fajtoreuml

dhe peumlr teuml ofruar zhdeumlmtim peumlr viktimat Neuml keumlteuml kuptim Gjykata veumlren se ndoneumlse

fajeumlsia e D neuml vrasjen e dy personave nuk mund teuml mohohet neuml njeuml numeumlr rastesh

eumlshteuml pranuar nga autoritetet kombeumltare se eproreumlt e zyrtarit policor D kaneuml deumlshtuar qeuml

teuml vlereumlsojneuml neuml meumlnyreuml teuml duhur personalitetin e tij dhe pavareumlsisht incidenteve

shqeteumlsuese qeuml kaneuml peumlrfshireuml D-neuml neuml teuml kaluareumln e kaneuml lejuar ateuml teuml mbajeuml armeumln e

cila ka ccediluar te incidenti neuml fjaleuml Peumlr me tepeumlr ligji peumlrkateumls kombeumltar shprehimisht

59

ndalon dheumlnien e armeumlve zyrtareumlve policoreuml teuml cileumlt nuk posedojneuml pajisjet e duhura peumlr

ruajtjen e tyre teuml sigurteuml Dhe siccedil eumlshteuml pranuar nga hetimi i brendsheumlm D nuk eumlshteuml

kontrolluar asnjeumlhereuml neumlse ai e ka ruajtur armeumln e tij neuml shteumlpi Neuml veccedilanti mungesa e

njeuml vendi peumlr ruajtje teuml sigurteuml mund teuml jeteuml arsyeja qeuml D ka mbajtur armeumln me vete

gjateuml gjitheuml koheumls qofteuml neuml ose jashteuml detyreumls Sidoqofteuml Gjykata veumlren se neuml

procedurat civile peumlr deumlmshpeumlrblim gjykata vendore nuk ka marreuml parasysh gjetjet e

meumlsipeumlrme duke vlereumlsuar se nuk ka lidhje kauzale ndeumlrmjet deumlshtimit teuml zyrtareumlve

policoreuml peumlr trsquou sjelleuml neuml pajtim me ligjin dhe vlereumlsuar neuml meumlnyreuml teuml drejteuml rastin kur

trsquou lejohet varteumlsve teuml tyre bartja e armeumls neuml njeuml aneuml dhe incidentit vdekjeprureumls qeuml

peumlrfshineuml keumlteuml varteumls neuml aneumln tjeteumlr Peumlr autoritetet shteteumlrore fakti qeuml D nuk ishte neuml

detyreuml zyrtare neuml momentin e shteumlnies me armeuml ishte e mjaftueshme peumlr teuml peumlrjashtuar

ccedilfareumldo peumlrgjegjeumlsie teuml mundshme teuml eproreumlve teuml tij pavareumlsisht peumlrfundimeve qarteuml teuml

kundeumlrta neuml hetimin e brendsheumlm dhe materialet e lidhura me rastin penal

Gjykata rithekson se shtetet keumlrkohet qeuml teuml peumlrcaktojneuml standarde teuml larta profesionale

brenda sistemeve teuml tyre teuml zbatimit teuml ligjit dhe teuml sigurojneuml se personat teuml cileumlt

sheumlrbejneuml neuml keumlto sisteme i ploteumlsojneuml kriteret e keumlrkuara Neuml veccedilanti kur shteti pajiseuml

forcat policore me armeuml zjarri jo veteumlm qeuml duhet ofruar trajnim teknik por zgjedhja e

zyrtareumlve qeuml u lejohet bartja e keumltyre armeumlve duhet gjithashtu trsquoi neumlnshtrohet njeuml

shqyrtimi teuml posaccedileumlm Neuml rastin konkret rrjedheuml se zyrtarit policor i cili kishte qeumllluar

me qeumlllim dy persona me armeumln e tij policore i ishte dheumlneuml arma neuml kundeumlrshtim me

rregulloret ekzistuese pasi nuk ishte kontrolluar se ku ai e mbante armeumln kur nuk ishte

neuml detyreuml zyrtare dhe se gjithashtu personaliteti i tij nuk ishte vlereumlsuar neuml meumlnyreuml teuml

drejteuml marreuml parasysh historineuml e meumlparshme teuml shkeljeve disiplinore Neuml keumlto rrethana

teuml veccedilanta Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret ka shkelje teuml detyrimeve

teuml shtetit sipas Nenit 2 teuml Konventeumls

Bazuar neuml Nenin 13 ankuesit pretendojneuml se shteti ka deumlshtuar teuml peumlrmbush detyrimin e

vet peumlr zhdeumlmtim sipas Nenit 13 peumlr faktin se nuk ka marreuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlr vdekjen e

dy teuml afeumlrmve teuml tyre Gjykata vlereumlson se kjo ankeseuml ka teuml njeumljtin sfond faktik sikurse

ccedileumlshtjet e shqyrtuara neuml bazeuml teuml Nenit 2 teuml Konventeumls andaj nuk eumlshteuml e nevojshme peumlr

shqyrtim ndaras

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata vendos qeuml mbi baza teuml drejtshmeumlriseuml trsquou ofrojeuml

individualisht ankuesit teuml pareuml teuml treteuml teuml kateumlrt dhe teuml pesteuml nga dymbeumldhjeteuml mijeuml

(12000) EUR neuml lidhje me deumlmin jo-material Ndeumlrkaq sa u peumlrket kostove dhe

shpenzimeve duke u mbeumlshtetur neuml dokumentet neuml posedim Gjykata e ka vlereumlsuar teuml

arsyeshme qeuml trsquou njoheuml shumat prej 150 EUR (ankuesit teuml pareuml) dhe 2099 EUR

(ankuesit teuml treteuml) peumlr teuml mbuluar kostot e procedurave para Gjykateumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme neuml lidhje me Nenet 2 dhe 13 teuml Konventeumls

dhe pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls teuml papranueshme dhe gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml

Konventeumls dhe konstaton si teuml panevojshme peumlr shqyrtim ankeseumln sipas Nenit 13 teuml

Konventeumls [njeumlzeumlri]

60

Andreas Manitaras dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 5459100

3 qershor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e te drejteumls neuml jete si pasojeuml e vrasjes seuml pretenduar teuml Ioannis Manitaras e

pabazuar

Neni 3

Pretendim se vrasja dhe trajtimin pasues i trupit teuml viktimeumls dhe familjes seuml tij peumlrbeumlnin

trajtim ccedilnjereumlzor ose degradues e pabazuar

Neni 8 13 dhe 14

Shkelje teuml seuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml tyre familjare mungeseuml e hetimeve teuml

duhura peumlr vdekjen e pretenduar dhe diskriminim peumlr shkak teuml origjineumls greko-qipriote

e pabazuar

Fjaleumlt kyccedile vrasje e pretenduar vdekje natyrore hetim adekuat degradim trajtim

ccedilnjereumlzor e drejta neuml shteumlpi dhe familje diskriminim etnik mjete efektive

Ankuesit z Andreas Manitaras (ankuesi i pareuml) z Elias Elia (ankuesi i dyteuml) z

Panayiotis Elia (ankuesi i treteuml) ZnjAnna Manitara (ankuesja e kateumlrt) Zonja

Evangelia Manitara (ankuesja e pesteuml) zJohn Manitaras (ankuesi i gjashteuml) gjashteuml

shtetas qiprioteuml me origjineuml greko-qipriote Ankuesit paraqiteumln ankeseumln neuml emeumlr teuml tyre

dhe neuml emeumlr teuml Ioannis Manitaras njeuml shtetas qipriot me origjineuml greko-qipriote i

lindur neuml 1914 dhe kishte vdekur meuml 4 prill 1999 Ankuesi i pareuml dyteuml treteuml kateumlrt dhe

pesteuml janeuml feumlmijeumlt e Ioannis Manitaras dhe ankuesi i gjashteuml eumlshteuml nipi i tij

Faktet e rastit

Paraardheumlsi i ankuesve z Ioannis Manitaras kishte lindur dhe rritur neuml fshatin

Rizokarpaso neuml gadishullin Karpas neuml rrethin e Famagusta neuml Qipron veriore Ai

punoi atje si njeuml fermer dhe kishte njeuml shteumlpi me disa toka Pas ndeumlrhyrjes turke teuml vitit

1974 Ioannis Manitaras mbeti neuml Rizokarpaso bashkeuml me njeuml grup teuml vogeumll teuml banoreumlve

greko-qiprioteuml teuml gadishullit Karpas qeuml vazhdojneuml teuml jetojneuml atje neumln pushtimin turk e teuml

ldquoenklavuarrdquo Neuml shkurt 1998 ai deumlshmoi peumlr delegacionin e Komisionit Evropian peumlr teuml

Drejtat e Njeriut neuml rastin e Qipros kundeumlr Turqiseuml11 neuml njeuml seanceuml teuml mbajtur neuml hotelin

Ledra neuml Nikosia Meuml 4 prill 1999 Ioannis Manitaras u gjet i vdekur neuml shteumlpineuml e tij

Rizokarpaso Sipas raporti teuml njeuml mjekut teuml peumlrgjithsheumlm i autorizuar nga autoritetet

lokale peumlr teuml kryer autopsineuml Ioannis Manitaras kishte vdekur nga njeuml infeksion

miokardit Rrjedhimisht njeuml deklarateuml peumlr shtyp u leumlshua nga Ministria e Jashtme

Ccedileumlshtje teuml Republikeumls Turke teuml Qipros Veriore (TRNC) duke konfirmuar gjetjet e

keumltij raporti Njeuml oficer mjekeumlsor nga Forcat Paqeruajteumlse teuml OKB-se neuml Qipro

11 Qipro kundeumlr Turqiseuml [DhM] nr 2578194 GjEDNj 2001-IV

61

(UNFICYP) i cili ishte i pranisheumlm neuml ekzaminimi pas vdekjes gjithashtu peumlrgatiti njeuml

raport teuml shkurteumlr pa iu referuar shkakut teuml vdekjes

Ankuesit pretendojneuml se nuk ishin neuml gjendje teuml varrosnin teuml ndjerin neuml shteumlpineuml e tij

peumlr shkak teuml kufizimeve mbi lirineuml e adhurimit religjioz dhe peumlr shkak teuml vandalizmit teuml

vazhduesheumlm teuml varreve greko-qipriote Keumlshtu ata beumlneuml aranzhime qeuml i ndjeri teuml

varrosej neuml pjeseumln jugore teuml Qipros Ata pohojneuml se trupi iu doreumlzua atyre neuml njeuml

meumlnyreuml veccedilaneumlrisht shqeteumlsuese dhe mosrespektuese dhe se Autoritetet turke treguan

njeuml mungeseuml teuml ploteuml respekti peumlr familjen e viktimeumls Neuml veccedilanti ata deklarojneuml se kur

iu doreumlzua atyre trupi i teuml vdekurit u mbulua pjeseumlrisht neuml njeuml mbuleseuml teuml vjeteumlr dhe

nuk ishte neuml njeuml arkivol teuml peumlrkohsheumlm ose qese teuml trupit Meuml tej ankuesit teuml gjashteuml

nipit teuml teuml ndjerit i ishte refuzuar leja peumlr teuml shoqeumlruar ankuesit e pareuml teuml dyteuml dhe teuml

treteuml peumlr neuml fshatin Rizokarpaso meuml 5 prill 1999 peumlr njeuml viziteuml teuml shkurteumlr peumlr teuml marreuml

rrobat e Ioannis Manitaras dhe gjeumlra teuml tjera e nevojshme peumlr funeralin dhe varrimin

Neuml aneumln tjeteumlr pas vdekjes seuml Ioannis Manitaras neuml Spitalin e Peumlrgjithsheumlm neuml Nikosia

u ndeumlrmorreumln disa ekzaminime Fillimisht meuml 7 prill 1999 neuml spitalin e peumlrgjithsheumlm

neuml Nikosia u krye njeuml ekzaminim i dyteuml pas vdekjes nga dy specialisteuml (njeuml i emeumlruar

nga familja e teuml ndjerit dhe njeuml nga Qeveria e Republikeumls seuml Qipros) neuml prani teuml

veumlzhguesve teuml Kombeve teuml Bashkuara Peumlrfundimet e keumltyre ekzaminimeve ishin se

nuk kishte asnjeuml proveuml teuml trombozeumls seuml arteries koronare infarkt miokardi apo episode

teuml reumlndeumlsishme ishemike teuml meumlparshme dhe se shkaku i vdekjes ishte trauma e reumlndeuml

neuml vertebreumln e qafeumls seuml mitreumls peumlr shkak teuml zbatimit teuml forceumls seuml tepruar Me keumlrkeseuml teuml

Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Republikeumls seuml Qipros raportet e teuml dy ekzaminimeve post

mortem u shqyrtuan nga njeuml Patolog Shteteumlror Ligjor neuml Institutin e Mjekeumlsiseuml Ligjore

neuml Universitetin e Danimarkeumls Jugore Ai u pajtua me konkluzionet e raportit teuml dyteuml

post-mortem dhe kritikoi teuml parin se nuk i peumlrmbushte standardet ndeumlrkombeumltare

Meuml 20 maj 1999 dosja iu referua Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml TRNC i cili

rekomandoi hetimin tek njeuml mjek Mjeku mbrojteumls shqyrtoi dosjen dhe arriti neuml

peumlrfundimin se i vdekuri kishte vdekur nga vdekja e natyrshme peumlr shkak teuml infarktit teuml

miokardit dhe se nuk kishte asnjeuml indikacion se ai kishte qeneuml viktimeuml e njeuml akti dhune

Gjithashtu para Gjykateumls Qeveria paraqiti njeuml keumlrkeseumlpeumlr njeuml raport nga njeuml Patologu

dhe Ligjeumlrues o Larteuml neuml Departamentin e Mjekeumlsiseuml Ligjore teuml Dublin Trinity College

Me keumlrkeseumln e UNFICYP ky i fundit shqyrtoi dokumente teuml ndryshme raporte

shkencore video dhe fotografi neuml lidhje me vdekjen e Ioannis Manitaras dhe gjithashtu

intervistoi teuml gjitheuml personat qeuml mund teuml jepnin informata peumlr rastin duke peumlrfshireuml

edhe aneumltareumlt e familjes seuml teuml ndjerit Patologu erdhi neuml perfundim se vdekja ishte

shkaktuar neuml meumlnyre teuml natyrshme nga njeuml ldquosulm i mundsheumlm neuml zemerrdquo

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit pretendojneuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls peumlr vrasjen e Ioannis Manitaras

si dhe shkelje teuml Nenit 13 teuml Komventeumls peumlr shkak teuml peumlr mungeseumls seuml hetimit teuml duhur

peumlr vdekjen e tij Ankuesit me tutje u ankuan se vrasja e Ioannis Manitaras dhe trajtimi

pasues i trupit teuml tij dhe i familjes seuml tij peumlrbeumlnin trajtim degradues dhe ose ccedilnjereumlzor

neuml kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls si dhe shkelje teuml drejteumls seuml tyre peumlr

respektimin e jeteumls seuml tyre familjare dhe teuml shteumlpiseuml bazuar ne Nenin 8 Duke u bazuar

62

neuml Nenin 14 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan peumlr shkeljen e teuml drejtave teuml tyre

themelore peumlr shkak teuml origjineumls se tyre greko-qipriote

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht deklaroi se elementet qeuml peumlrmban dosja nuk mund teuml mbeumlshtesin

teorineuml se Ioannis Manitaras ishte vrareuml Rrjedhimisht ankesat lidhur me vrasjen e tij

nuk mund teuml konsiderohen si teuml tilla Duke u bazuar neuml rrethanat e rasti Gjykata vie neuml

peumlrfundim qeuml z Ioanis Manitras kishte vdekur nga shkaqet natyrore dhe se autoritetet

kishin ndeumlrmarreuml veprimet e duhura peumlr teuml trajtuar rastin neuml peumlrputhje me Nenin 13

Gjykata po ashtu nuk eumlshteuml neuml gjendje teuml gjejeuml ndonjeuml element teuml shkeljes seuml Nenit 3

dhe 8 neuml lidhje me kushtet e jeteseumls seuml Ioannis Manitaras neuml rajonin e enklavuar teuml

Karpas Keumlto kushte teuml jeteseumls nuk janeuml sjelleuml neuml veumlmendjen e Gjykateumls neuml kuadeumlr teuml

aplikacionit teuml tanisheumlm i cili u peumlrqendrua neuml vdekjen e z Manitaras dhe ngjarjet qeuml

pasojneuml ateuml

Sa i peumlrket kushteve neuml teuml cilat trupi i Ioannis Manitaras iu doreumlzua ankueseve -

sidomos fakti se trupi ishte mbuluar me njeuml mbuleseuml teuml vjeteumlr dhe jo neuml njeuml arkivol teuml

peumlrkohsheumlm - Gjykata i referohet rastit teuml Akpınar dhe Altun kunder Turqise12 ku kishte

konstatuar se gjymtimi i trupit teuml teuml afeumlrmve teuml ankueseve peumlrbeumln trajtim degradues

Megjithateuml Gjykata veumlren se rasti i tanisheumlm dallohet qarteuml nga ai i Akpınar dhe Altun

meqeumlnse nuk ka pretendime se trupi i zotit Manitaras peumlsoi ndonjeuml gjymtim Mbulimi i

trupit teuml vdekur nga njeuml material i papeumlrshtatsheumlm mund teuml keneuml provokuar vuajtje

psikologjike por Gjykata eumlshteuml e mendimit se vuajtja dhe dhimbja teuml cilat ankuesit

mund teuml keneuml ndjereuml nuk arriteumln nivelin minimal teuml ashpeumlrsiseuml qeuml do teuml binte brenda

fusheumlveprimit teuml Nenit 3 teuml Konventeumls E njeumljta vlen edhe peumlr refuzimin e lejimit teuml

ankuesit teuml gjashteuml peumlr teuml shoqeumlruar familjareumlt e tij neuml Rizokarpaso peumlr teuml marreuml gjeumlrat e

nevojshme peumlr funeralin dhe varrimin

Peumlr aq sa ankuesit peumlrmendin Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata i referohet ccedileumlshtjes seuml

Płoski kunder Polonise13 ku kishte gjetur se se refuzimi peumlr teuml lejuar njeuml teuml burgosur teuml

merrte pjeseuml neuml funeralet e prindeumlrve teuml tij peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje joproporcionale me teuml

drejteumln e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare Megjithateuml neuml rastin

aktual nuk eumlshteuml argumentuar se ankuesit ishin penguar neuml ndonjeuml meumlnyreuml peumlr teuml marreuml

pjeseuml neuml varrimin e Ioannis Manitaras Pretendimet e tyre lidhur me vandalizmin e

varreve teuml krishtera neuml rajonin e Karpas ose pamundeumlsineuml qeuml greko- qiprioteumlt teuml

vizitojneuml varret e teuml afeumlrmve teuml tyre nuk mbeumlshteten me deumlshmi faktike dhe neuml asnjeuml

rast nuk eumlshteuml veumlrtetuar se keumlto rrethana do teuml kishin ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml mbi

ankuesit Duhet teuml theksohet se vizita e ankuesve neuml shteumlpineuml e Ioannis Manitaras u

motivua ekskluzivisht nga qeumlllimi i marrjes seuml rrobave teuml teuml ndjerit dhe gjeumlrave teuml tjera

teuml nevojshme peumlr varrimin Nga kjo rrjedh se kjo ankeseuml eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe

duhet teuml refuzohet neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls

Tutje ankuesit pretenduan se shkeljet e teuml drejtave teuml tyre themelore ishin teuml motivuara

nga origjina e tyre greko-qipriote dhe se kjo peumlrbeumlnte diskriminim neuml kundeumlrshtim me

Nenin 14 teuml Konventeumls Praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls konstaton se diskriminimi

12 Akpınar dhe Altun kunder Turqise nr 5676000 sectsect 84-87 27 Shkurt 2007 13 Płoski kunder Polonise nr 2676195 sectsect 32-39 12 Neumlntor 2002

63

neumlnkupton trajtimin ndryshe pa ndonjeuml arsyetim objektiv dhe teuml arsyesheumlm personave

neuml situata relevante teuml ngjashme14 Megjithateuml jo ccedildo ndryshim neuml trajtim do teuml peumlrbeumljeuml

njeuml shkelje teuml Nenit 14 Duhet teuml veumlrtetohet se personat e tjereuml neuml njeuml situateuml analoge ose

peumlrkateumlsisht teuml ngjashme geumlzojneuml trajtim te ndryshem dhe se ky dallim eumlshteuml

diskriminues Neuml rastin konkret ankuesit nuk arriteumln teuml deumlshmonin se ata ishin trajtuar

ndryshe nga persona teuml tjereuml - peumlrkateumlsisht nga qiprioteumlt me origjineuml turke - teuml cileumlt ishin

neuml njeuml situateuml teuml krahasueshme Gjykata gjithashtu i referohet perfundimit teuml saj se teuml

drejtat themelore teuml ankuesve sipas Neneve 2 3 dhe 8 teuml Konventeumls nuk janeuml shkelur

Rrjedhimisht Gjykata gjen se ankesa eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe duhet teuml hidhet

poshteuml neuml pajtim me Nenin 35 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ankesa eumlshteuml qartazi e pabazuar neuml teuml gjitha pikat e pretenduara dhe

shpall keumlrkeseumln teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

14 Willis kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 3604297 sect 48 GjEDNj 2002-IV

64

Isayeva kundeumlr Rusise - 5795000

24 shkurt 2005 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Deumlshtim peumlr mbrojtjen e jeteumls si pasojeuml e veprimeve ushtarake teuml peumlrdorura dhe

mungeseuml e hetimeve efektive ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr adresim teuml shkeljeve teuml pretenduara ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ndeumlrluftim popullsi civile kalim i sigurteuml bombardime e drejta

ndeumlrkombeumltare mbrojtje e civileumlve mungeseuml hetimi

Ankuesja znj Zara Adamovna Isayeva shtetase ruse e lindur dhe me vendbanim neuml

Ccedileccedileni

Faktet e rastit

Neuml tetor teuml vitit 1999 forcat ushtarake teuml Federateumls Ruse filluan operacion ushtarak neuml

Ccedileccedileni Neuml dhjetor teuml vitit 1999 forcat rebele ishin bllokuar nga avancimi i forcave

federale neuml Grozni ku edhe u beumlneuml luftime shumeuml teuml reumlnda

Sipas ankueses gjateuml operacionit forcat Ruse iu kaneuml leumlneuml forcave rebele teuml besojneuml se

ekziston kalim i sigurteuml peumlr ikje neuml mal Po ashtu rebeleumlt kaneuml paguar edhe teuml holla peumlr

informacion peumlr dalje dhe peumlr kalim teuml sigurteuml Nateumln voneuml me 29 janar 2000 luftuesit e

kaneuml leumlneuml qytetin e rrethuar duke leumlneuml keumlshtu luftuesit qeuml ta leumlshojneuml qytetin Mireumlpo

posa e laneuml qytetin keumlta teuml fundit ishin zeumlneuml neuml fusheuml teuml minuar ndeumlrsa artileria dhe

forcat ajrore i kishin bombarduar gjateuml gjitheuml rrugeumls

Meuml pastaj njeuml numeumlr i konsideruesheumlm deri neuml 4000 i lufteumltareuml Ccedileccedilen hyneuml neuml fshatin

e Katyr-Yurt hereumlt neuml meumlngjes me 4 shkurt 2000 Sipas ankueses ardhja e lufteumltareumlve

ka qeneuml e papritur dhe fshatareumlt as nuk ka qeneuml neuml dijeni peumlr luftimin qeuml do teuml

zhvillohej apo peumlr ndonjeuml kalim teuml sigurteuml Ndeumlrsa peumlr meuml tepeumlr fshati ka qeneuml i

deklaruar lsquozoneuml e sigurteumlrsquo prandaj ka paseuml edhe shumeuml teuml ardhur neuml fshat nga zonat tjera

teuml luftimeve neuml Ccedileccedileni Sipas ankueses bombardimi filloi hereumlt neuml meumlngjes me 4 shkurt

2000 Ankuesja dhe familja e saj u fsheheumln neuml bodrum teuml shteumlpiseuml po kur bombardimet

pushuan diku nga ora 1530 duke pareuml se teuml gjitheuml fshatareumlt po beumlheshin gati peumlr ta

leumlshuar fshatin edhe familja e ankuesit moreumln njeuml minibus peumlr teuml daleuml nga fshati Neuml

rrugeumltim e sipeumlr aeroplaneumlt u riparaqiteumln dhe i bombarduan makinat neumlpeumlr rrugeuml Si

pasojeuml e gjuajtjes djali i ankueses (23 vjeccedil) vdes Gjateuml gjuajtjes tri mbesat e saj po

ashtu vdiqeumln (15 13 dhe 6 vjeccedile) ndeumlrsa nipi i saj iu plagos reumlndeuml dhe mbeti neuml

karroceuml qeuml nga ajo koheuml dhe tre personat tjereuml neuml makineuml po ashtu u plagoseumln

Ankuesja pohoi se armeumlt kaneuml qeneuml shumeuml teuml reumlnda dhe se 150 persona u vraneuml e

shumeuml teuml tjereuml u zhvendoseumln dhe se nuk ka paseuml njoftim peumlr zoneuml teuml sigurteuml

Sipas Qeveriseuml lufteumltareumlt Ccedileccedilen ishin teuml armatosur reumlndeuml dhe pushtuan Katyr-Yurt

Shumeuml shteumlpi i sheumlndrruan neuml barrikada ndeumlrsa popullateumln e mbanin si mburojeuml

65

njereumlzore Pas hyrjes seuml forcave federale iu mundeumlsua kalimi i sigurteuml peumlr popullateumln

qeuml u lajmeumlrua neuml administrateumln e fshatit mireumlpo lufteumltareumlt e penguan largimin e

fshatareumlve

Hetimi i ngjarjes u beuml mireumlpo pas njeuml kohe u ndeumlrpre neuml mungeseuml teuml corpus delicti

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria keumlrkoi nga Gjykata qeuml ta deklarojeuml keumlrkeseumln teuml papranueshme peumlr shkak se

ankuesja ka deumlshtuar qeuml teuml shfryteumlzojeuml mjetet efektive juridike Qeveria paraqiti fakte se

autoritetet relevante kaneuml udheumlhequr dhe vazhdojneuml teuml udheumlheqin hetime peumlr rastet e

vdekjes leumlndimeve dhe shkateumlrrimin e pasuriseuml neuml Ccedileccedileni neuml harmoni me ligjet e

brendshme Po ashtu Qeveria pohoi se gjykatat neuml Ccedileccedileni neuml teuml veumlrteteuml nuk

funksionojneuml nga viti 1996 mireumlpo mjetet civile janeuml teuml mundshme peumlr ata teuml cileumlt janeuml

larguar nga Ccedileccedilenia Sipas praktikeumls iu lejohet qeuml teuml aplikojneuml neuml Gjykateumln Supreme

apo neuml Gjykata neuml vendet e tyre teuml rezidente

Lidhur me meritat e rastit Qeveria pretendonte se sulmi ishte pasojeuml e legjitimuar sipas

Nenit 2 sect 2 (a) pasi peumlrdorimi i forceumls neuml rrethanat e tilla ka qeneuml proporcional dhe

absolutisht i domosdosheumlm Qeveria po ashtu argumenton se popullata ka qeneuml e

informuar se duhet ta leumlshojeuml fshatin

Sipas ankueses mjeteve qe iu referohet Qeveria janeuml iluzore jo teuml mjaftueshme dhe jo

efektive Po ashtu ankuesja pohoi se operacioni anti-terrorist neuml Ccedileccedileni i udheumlhequr

nga agjenteumlt e shtetit eumlshteuml bazuar neuml dispozitat e Ligjit peumlr Shtypje teuml Terrorizmit duke

mos i peumlrcaktuar limitet e teuml drejtave dhe nuk ka parapareuml mjete efektive peumlr viktimat

Po ashtu sipas ankueses ka qeneuml praktikeuml e gjateuml e deumlshtimit teuml keumlrkesave peumlr hetim

nga abuzimet teuml beumlra nga udheumlheqja dhe aneumltareumlt e policiseuml efektive si gjateuml koheumls seuml

lufteumls po edhe gjateuml paqes Sipas ankueses Qeveria nuk ka arriteuml teuml paraqeseuml deumlshmi se

mjetet qeuml ekzistojneuml neuml teori janeuml teuml mundshme dhe mundeumlsojneuml realizim teuml arsyesheumlm

Lidhur me meritat e rastit ankuesja pretendon se ka ceumlnim teuml Nenit 2 teuml Konventeumls dhe

se e drejta e saj peumlr jeteuml dhe e drejta peumlr jeteuml e djalit teuml saj eumlshteuml e ceumlnuar nga veprimet

ushtarake Sipas saj forcat Federale Ruse do teuml duhej teuml ishin teuml veteumldijshme peumlr rrugeumln

e kontrolluar nga forcat rebele ndeumlrsa peumlr meuml shumeuml ka fakte qeuml sugjerojneuml se neuml

meumlnyreuml teuml qeumlllimshme eumlshteuml organizuar vendkalim peumlr rebeleumlt me qeumlllim teuml ardhjes seuml

tyre neuml fshat duke peumlrfshireuml vendin Katyr-Yurt ku edhe janeuml gjuajtur me armeuml Asnjeuml

korridorkalim i sigurteuml nuk ishte beumlreuml peumlr civileumlt po popullata civile ishte mbajtur neuml

bllokim teuml rrugeumlve Po ashtu janeuml gjuajtur me artileri shumeuml teuml reumlndeuml duke konkluduar

se nuk i janeuml peumlrmbajtur rregullave relevante e teuml drejteumls humanitare ndeumlrkombeumltare qeuml

udheumlheqin peumlrdorimin e forceumls gjateuml operacioneve ushtarake teuml peumlrfshireuml edhe civileuml

gjateuml konfliktit teuml armatosur Ndeumlrsa Qeveria ka deumlshtuar teuml paraqeseuml dokumentet lidhur

me hetimin

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata nuk mori asnjeuml vendim lidhur me shterrjen e mjeteve

juridike vendase neuml fazeumln e pranueshmeumlriseuml duke gjetur se kjo pyetje ishte shumeuml e

lidhur ngushteuml me meritat E njeumljta veumlrejtje paraprake qeuml eumlshteuml ngritur nga ana e

Qeveriseuml neuml fazeumln e shqyrtimit teuml pranueshmeumlriseuml seuml rastit Gjykata eumlshteuml e detyruar teuml

66

vlereumlsojeuml argumentet e paleumlve neuml bazeuml teuml dispozitave teuml Konventeumls dhe praktikeumls

peumlrkateumlse

Lidhur me shterrjen e mjeteve juridike Gjykata veumlren se rregulli i shtjerrjes se mjetit

efektiv juridik eumlshteuml i obliguesheumlm neumlse eumlshteuml i mundsheumlm dhe i mjaftuesheumlm neuml

sistemin juridik teuml vendit qeuml mundeumlson deumlmshpeumlrblim peumlr ceumlnimet qeuml pretendohen

Gjykata thekson se aplikimi i rregulleumls seuml shtjerrjes seuml mjetit efektiv juridik po ashtu

jepet si mundeumlsi sepse aplikohet neuml kontekst teuml makineriseuml peumlr mbrojtjen e teuml drejtave

teuml njeriut qeuml Shtetet Kontraktuese janeuml pajtuar po qeuml duhet teuml aplikohet me njeuml dozeuml teuml

fleksibilitetit dhe pa formalizeumlm teuml tepruar Sipas Gjykateumls rregulli i shtjerrjes seuml mjetit

efektiv juridik nuk eumlshteuml absolut apo i mundsheumlm qeuml teuml aplikohet menjeumlhereuml prandaj

eumlshteuml esenciale qeuml teuml shikohet peumlr rrethanat e ccedildo rasti Prandaj Gjykata duhet teuml keteuml

parasysh jo veteumlm ekzistenceumln e mjeteve formale juridike neuml sistemin juridik teuml

Shteteve Kontraktuese po edhe kontekstin e peumlrgjithsheumlm se si operojneuml dhe rrethanat

personale teuml aplikuesit Peumlr meuml shumeuml duhet teuml vlereumlsohet neumlses neuml rrethanat e rastit

aplikuesi ka beumlreuml ccedildo gjeuml qeuml ka qeneuml e pritur e arsyeshme peumlr teuml shtjerrur mjetet

juridike teuml vendit

Lidhur me keumlteuml ccedileumlshtje Gjykata pajtohet me ankuesen se kaneuml ekzistuar rrethana teuml

veccedilanta teuml cilat kaneuml ndikuar neuml pamundeumlsineuml e kryerjes seuml obligimit peumlr shtjerrjen e

mjetit efektiv juridik prandaj ankuesja nuk ka qeneuml e obliguar teuml ndjekeuml mjetet civile teuml

cilat i janeuml sugjeruar nga Qeveria Ndeumlrsa lidhur me mjetet juridike neuml ccedileumlshtjet penale

Gjykata veumlren se ankuesja nuk ka qeneuml e informuar peumlr progresin neuml hetim dhe asnjeuml

akuzeuml nuk eumlshteuml beumlreuml kundeumlr ndonjeuml individi

Lidhur me deumlshtimin peumlr mbrojtjen e jeteumlse drejteuml e garantuar me Nenin 2 teuml

Konventeumls Gjykata konsideron se ky nen mbulon jo veteumlm vrasjen e qeumlllimshme po

edhe situatat neuml teuml cilat lejohet peumlrdorimi i forceumls qeuml deumlrgojneuml neuml pasojeuml teuml

paqeumlllimshme Mireumlpo sipas Gjykateumls peumlrdorimi i forceumls duhet teuml jeteuml veteumlm

lsquoabsolutisht i domosdosheumlmrsquo si dhe autoritetet duhet teuml marrin masa qeuml teuml sigurohet se

ccedildo rrezik i jeteumls teuml minimizohet

Sipas fakteve teuml paraqitura nga paleumlt Gjykata veumlren se operacioni ushtarak neuml Katyr-

Yurt nuk ka qeneuml spontan Operacioni ka paseuml peumlr qeumlllim shuarjen e lufteumltareumlve dhe

eumlshteuml planifikuar meuml hereumlt mireumlpo nuk ka teuml dheumlna se neuml fazeumln peumlrgatitore eumlshteuml beumlreuml

peumlrpjekje peumlr evakuimin e civileumlve apo informim teuml meumlhersheumlm Po ashtu Gjykata

konsideron se peumlrdorimi i armeumlve teuml tilla neuml zona teuml populluara pa lufteuml dhe pa

evakuim eumlshteuml e veumlshtireuml teuml pranohet neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj Gjykata gjen

se eumlshteuml ceumlnuar Neni 2 i Konventeumls sipas obligimit peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln peumlr jeteuml teuml

aplikueses peumlr djalin e saj dhe tri mbesave

Lidhur me ccedileumlshtjen e hetimit teuml garantuar me Nenin 2 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se

ky Nen keumlrkon qeuml teuml ekzistojeuml njeuml formeuml e hetimit zyrtar efektiv kur individeumlt janeuml vrareuml

si rezultat i peumlrdorimit teuml forceumls nga ana e autoriteteve shteteumlrore Po ashtu konsideron

se qeumlllim esencial eumlshteuml qeuml hetimi teuml sigurojeuml realizim teuml ligjeve nacionale teuml cilat

mbrojneuml teuml drejteumln peumlr jeteuml Peumlr teuml qeneuml njeuml hetim efektiv peumlr vrasjen e supozuar teuml

paligjshme nga ana e agjenteumlve shteteumlroreuml peumlrgjitheumlsisht mund teuml konsiderohet si e

nevojshme qeuml personat peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e hetimeve teuml jeneuml teuml pavarur nga ata qeuml

janeuml teuml peumlrfshireuml neuml ngjarje Kjo neumlnkupton jo veteumlm mungeseumln e lidhjes hierarkike apo

institucionale por edhe njeuml pavareumlsi praktike Autoritetet duhet teuml jeneuml po ashtu

67

efektive neuml kuptimin qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml peumlrcaktojneuml se forca e peumlrdorur eumlshteuml e

justifikuar Autoritetet do teuml duhej teuml siguronin teuml dheumlna peumlr incidentin qeuml peumlrcaktojneuml

shkaqet e vdekjes si dhe peumlrgjegjeumlsineuml e personit Njeuml shpejteumlsi dhe ekspeditim i

arsyesheumlm eumlshteuml i neumlnkuptuar neuml keumlteuml kontekst Po ashtu duhet teuml keteuml njeuml element teuml

mjaftuesheumlm teuml shqyrtimit publik teuml hetimit apo rezultateve teuml tij peumlr teuml siguruar

llogaridheumlnie si neuml teori edhe neuml praktikeuml Shkalla e shqyrtimit publik teuml keumlrkuar mund

teuml ndryshojeuml nga rasti neuml rast Sidoqofteuml neuml teuml gjitha rastet teuml afeumlrmit e ardhsheumlm teuml

viktimeumls duhet teuml peumlrfshihen neuml procedureuml neuml ateuml maseuml qeuml eumlshteuml e nevojshme peumlr teuml

mbrojtur interesat e tij ose teuml saj legjitim

Sipas fakteve teuml rastit hetimi ishte hapur veteumlm pas njoftimit teuml ankeseumls drejtuar

Qeveriseuml seuml paditur neuml shtator teuml vitit 2000 Gjykata veumlrejti disa teuml meta serioze neuml

pjeseumln e dosjes seuml hetimit teuml paraqitur siccedil eumlshteuml mungesa e informacionit teuml besuesheumlm

peumlr deklarimin e zoneumls seuml sigurteumlrdquo Asnjeuml person nuk ishte identifikuar neuml mesin e

autoriteteve ushtarake ose civile si peumlrgjegjeumls peumlr deklarimin e korridorit dhe peumlr

sigurineuml e atyre qeuml e peumlrdorin ateuml Nuk eumlshteuml dheumlneuml sqarim peumlr mungeseumln e koordinimit

ndeumlrmjet njoftimeve teuml njeuml daljejekalimi teuml sigurteuml dhe mungeseumls seuml dukshme teuml

konsiderateumls qeuml ushtria i ka dheumlneuml neuml planifikimin dhe ekzekutimin e misionit teuml tyre

Peumlr meuml shumeuml informacioni rreth vendimit me teuml cilin ishte mbyllur procedura dhe

vendimet peumlr dheumlnien e statusit teuml viktimeumls nuk u janeuml komunikuar drejtpeumlrdrejt

ankueses dhe viktimave teuml tjera siccedil parashihet me legjislacionin peumlrkateumls vendas

Prandaj Gjykata nuk ishte e bindur qeuml ankuesja ishte informuar siccedil duhet peumlr

procedurat dhe mund teuml kishte kundeumlrshtuar rezultatet e tij Prandaj autoritetet kishin

deumlshtuar peumlr teuml kryer njeuml hetim efektiv neuml rrethanat e operacionit ushtarak Si pasojeuml

kishte shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls neuml kteuml kontekst

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls Gjykata rithekson qeuml ky nen garanton

disponueshmeumlrineuml neuml nivel kombeumltar teuml mjeteve juridike peumlr teuml zbatuar thelbin e teuml

drejtave dhe lirive teuml Konventeumls neuml ccedilfareumldo meumlnyre qeuml ato mund teuml ndodhin peumlr tu

siguruar neuml rendin juridik teuml brendsheumlm Efekti i Nenit 13 pra eumlshteuml teuml keumlrkojeuml

sigurimin e mjeteve juridike teuml brendshme peumlr tu marreuml me substanceumln e njeuml ankese teuml

diskutueshme sipas Konventeumls dhe peumlr trsquoi dheumlneuml satisfaksionin e duhur edhe pse

Shteteve Kontraktuese u jepet njeuml diskrecion peumlr meumlnyreumln se si do trsquoi peumlrmbushin

detyrimeve teuml tyre qeuml rrjedhin nga kjo dispoziteuml e Konventeumls

Sa i peumlrket fakteve ankesa e ankueses ishte qartazi e diskutueshme peumlr qeumlllimet e

Nenit 13 Ajo duhet pra teuml keteuml qeneuml neuml gjendje teuml peumlrfitojeuml nga mjetet juridike

efektive dhe praktike qeuml mund teuml ccedilojneuml neuml identifikimin dhe deumlnimin e atyre qeuml janeuml

peumlrgjegjeumls dhe neuml dheumlnien e njeuml deumlmshpeumlrblimi peumlr qeumlllimet e Nenit 13 Megjithateuml

hetimi penal ishte i paefektsheumlm neuml ateuml qeuml i mungonte objektiviteti dhe thelbeumlsia ashtu

qeuml edhe efektiviteti i ccedildo mjeti tjeteumlr peumlrfshireuml mjetet juridike civile ishte minuar

rrjedhimisht Andaj Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Neuml keumlto rrethana bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata i ndan ankueses shumat neuml

vijim 1871000 EUR neuml emeumlr teuml deumlmit material 2500000 EUR neuml emeumlr teuml deumlmit jo

material dhe 1200000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore duke zbritur shumeumln prej

107400 EUR peumlr ndihmeuml juridike teuml marreuml nga Keumlshilli i Evropeumls

68

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 si pasojeuml e deumlshtimit teuml shtetit teuml paditur qeuml teuml

mbrojeuml teuml drejteumln peumlr jeteuml teuml ankuesit deumlshtimin peumlr marrjen e hetime efektive dhe

gjithashtu se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

69

Neni 3

Ndalimi i tortures

Askush nuk mund trsquoi neumlnshtrohet tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve cnjereumlzore ose

degraduese

70

Soering kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1403888

7 korrik 1989 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Shkelje e detyrimit peumlr parandalim teuml tortureumls dhe trajtimit ccedilnjereumlzor neuml rast teuml lejimit teuml

ekstradimi teuml njeuml peumlrsoni neuml Shtetet e Bashkuara ku mund teuml deumlnohet me vdekje dhe teuml

detyrohet teuml preseuml neuml ldquorreshtin e vdekjesrdquo peumlrpara ekzekutimit ka shkelje

Neni 6 sect 1 dhe 3

Shkelje e gjykimit teuml drejteuml si pasojeuml e mungeseumls seuml ndihmeumls juridike falas dhe mos

trajtim i duhur i rastit nuk ngritet ccedileumlshtje e ndareuml sa i peumlrket Nenit 6 sect 1 dhe nuk ka

juridiksion peumlr ccedileumlshtjen neuml neuml bazeuml teuml Nenit 6 sect 3

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive juridike neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ekstradim deumlnim me vdekje rreshti i vdekjes keumlrkesa konkuruese

tortureuml trajtim ccedilnjereumlzor paleuml jokontraktuese

Ankuesi z Jen Soering shtetas gjerman i lindur meuml 1 gusht 1966

Faktet e rastit

Ankuesi ishte zhvendosur neuml Shtetet e Bashkuara me prindeumlrit e tij neuml mosheumln 11

vjeccedilare Nga muaji prill i vitit 1986 mbahej neuml gjendje arresti neuml Mbreteumlrineuml e

Bashkuar neuml pritje teuml ekstradimit peumlr neuml Shtetet e Bashkuara ku do teuml gjykohej peumlr

vrasje neuml shtetin e Virxhinias Ai dyshohej se meuml 30 mars 1989 neuml mosheumln 18 vjeccedilare

kishte vrareuml prindeumlrit e teuml dashureumls seuml tij neuml Bedford County teuml shtetit teuml Virxhinias

Neuml gusht teuml vitit 1986 Shtetet e Bashkuara keumlrkuan ekstradimin e z Soering mbi bazeumln

e Traktatit teuml Ekstradimit teuml vitit 1972 ndeumlrmjet SHBA-ve dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Neuml tetor 1986 Ambasada Britanike u paraqiti njeuml keumlrkeseuml Shteteve teuml Bashkuara ku

keumlrkonte sigurime se neuml rast se ankuesi ekstradohej dhe deumlnohej peumlr krimet ai nuk do

teuml deumlnohej me vdekje ose deumlnimi me vdekje nuk do teuml zbatohej

Neuml mars teuml vitit 1987 Qeveria e Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml gjithashtu i

keumlrkoi Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar ekstradimin e ankuesit peumlr ta gjykuar neuml lidhje me

vrasjet e pretenduara Keumlteuml e beumlri mbi bazeumln e shteteumlsiseuml seuml ankuesit dhe mbeumlshtetur neuml

Traktatin e Ekstradimit teuml vitit 1872 ndeumlrmjet Gjermaniseuml dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Neuml maj 1987 Qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar e njoftoi Republikeumln Federale teuml

Gjermaniseuml se ka arritur neuml peumlrfundimin se duhet teuml vazhdonte teuml shqyrtonte keumlrkeseumln e

Shteteve teuml Bashkuara peumlr ekstradimin e ankuesit dhe se kishte marreuml sigurime nga

Prokurori i Bedford County se nuk kishte peumlr qeumlllim teuml keumlrkonte deumlnimin me vdekje

Neuml qershor 1987 procedura e ekstradimit u zhvillua neuml Gjykateumln e Magjistrateumlve neuml

Boeuml Street Neuml keumlteuml rast ankuesi i paraqiti gjykateumls njeuml raport psikiatrik qeuml thonte se neuml

koheumln kur ishte kryer krimi ai vuante nga njeuml ccedilrregullim psikik gjeuml e cila e shkarkonte

71

ateuml nga peumlrgjegjeumlsia Peumlrkundeumlr keumlsaj Gjykata e Magjistrateumlve gjeti se kishte prova teuml

mjaftueshme peumlr ta ekstraduar ateuml neuml Shtetet e Bashkuara dhe se ankuesi duhej teuml priste

urdheumlrin e Sekretarit Britanik teuml Shtetit peumlr ta ekstraduar ateuml Njeuml keumlrkeseuml e meumlpastajme

peumlr rigjykim teuml ccedileumlshtjes ishte refuzuar Pretendimet e ankuesit ishin se sigurimet e

ofruara nga SHBA-teuml ishin aq teuml padobishme sa asnjeuml Sekretar Shteti i arsyesheumlm nuk

do trsquoi konsideronte si teuml keumlnaqshme ose teuml mjaftueshme sipas Nenit IV teuml Traktatit peumlr

Ekstradim

Meuml 3 gusht 1998 Sekretari i Shtetit ka neumlnshkruar urdheumlrin qeuml ankuesi trsquoi doreumlzohej

autoriteteve teuml Shteteve teuml Bashkuara Megjithateuml si rezultat i ankeseumls seuml paraqitur neuml

Gjykateumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe masave teuml peumlrkohshme mbrojteumlse

fillimisht teuml Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe meuml pas teuml Gjykateumls deri

neuml dateumln e vendimit teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut z Soering nuk ishte

transferuar neuml Shtetet e Bashkuara

Neuml aneumln tjeteumlr Ligji i aplikuesheumlm neuml shtetin e Virxhinias e njeh deumlnimin me vdekje

dhe personat teuml cileumlt marrin njeuml deumlnim teuml tilleuml duhet teuml presin neuml teuml ashtuquajturin rreshti

ose korridori i vdekjes Koha mesatare qeuml njeuml i burgosur kalon peumlrpara ekzekutimit

eumlshteuml gjashteuml deri neuml teteuml vjet Vonesat kryesisht rrjedhin si rezultat i kundeumlrpadive teuml teuml

deumlnuarve si neuml gjykatat shteteumlrore ashtu dhe neuml ato federale Mjeti i peumlrdorur i

ekzekutimit eumlshteuml goditja me energji elektrike

Peumlrveccedil Qeveriseuml seuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kundeumlr teuml cileumls ishte paraqitur rasti Qeveria

e Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml gjithashtu ishte peumlrfaqeumlsuar Pretendimi i

Qeveriseuml Gjermane mbeumlshtetej neuml Nenin 48(b) teuml Konventeumls qeuml i jep teuml drejteumln shtetit

teuml mbrojeuml peumlrpara Gjykateumls shtetasin e tij i cili pretendohet teuml jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml

Konventeumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se vendimi i Sekretarit Britanik teuml Shtetit qeuml teuml transferojeuml ateuml praneuml

autoriteteve teuml Shteteve teuml Bashkuara po teuml zbatohej do teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3

teuml Konventeumls qeuml thekson se ldquoaskush nuk mund trsquoi neumlnshtrohet tortureumls ose deumlnimeve

ose trajtimeve cnjereumlzore ose poshtrueserdquo Andaj ccedileumlshtja e pareuml e shqyrtuar kishte teuml

beumlnte me ateuml neumlse ekstradimi nga njeuml shtet paleuml i Konventeumls te njeuml paleuml e treteuml mund teuml

krijojeuml peumlrgjegjeumlsineuml e keumltij shteti neuml bazeuml teuml Nenit 3 peumlr shkak teuml keqtrajtimit qeuml

personi i ekstraduar mund teuml vuajeuml neuml shtetin ku ekstradohet

Peumlrveccedil pyetjes neumlse kishte rrezik real qeuml ankuesi teuml deumlnohej me deumlnim me vdekje neuml

Virxhinia ccedileumlshtja kyccedile qeuml do teuml pasonte keumlteuml deumlnim kishte teuml beumlnte me fenomenin e

korridorit teuml vdekjes Peumlr dallim nga ankuesi dhe Qeveria e Republikeumls Federale teuml

Gjermaniseuml Qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk konsideronte se rreziku i deumlnimit

me vdekje peumlrmbante njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme teuml mundeumlsiseuml peumlr teuml veumlneuml neuml lojeuml

zbatimin e Nenit 3 teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu kishte ngritur pretendime neuml bazeuml teuml Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas

tij mungesa e ndihmeumls ligjore falas neuml Virxhinia peumlr teuml financuar kundeumlrpaditeuml para

gjykatave federale do trsquoja pamundeumlsonte peumlrfaqeumlsimin ligjor sic keumlrkohet neuml Nenin

6(3c)

72

Seuml fundmi ankuesi kishte pretenduar shkelje teuml Nenit 13 pasi sipas tij nuk kishte

mjete efektive juridike neuml lidhje me pretendimin e tij qeuml kishte teuml beumlnte me Nenin 3 teuml

Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka beumlreuml teuml qarteuml neuml keumlteuml rast se Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut nuk

rregullon sjelljet e shteteve teuml cilat nuk janeuml paleuml e Konventeumls dhe as nuk peumlrmban

detyrime peumlr shtetet paleuml qeuml trsquoua imponojneuml standardet e Konventeumls shteteve teuml tjera

Gjithashtu Gjykata veumlren se ekstradimi si mjet peumlr teuml parandaluar shmangien nga

drejteumlsia nuk mund teuml shpeumlrfillet dhe se Konventa nuk peumlrmban njeuml teuml drejteuml qeuml

parandalon ekstradimin Neuml aneumln tjeteumlr Gjykata thekson se ndalesa absoluta e tortureumls

dhe e deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore ose poshtruese tregon se Neni 3 i Konventeumls

paraqet njeumlreumln prej vlerave meuml themelore teuml njeuml shoqeumlrie demokratike

Neuml parim Gjykata ka vlereumlsuar se institucionet e Konventeumls nuk shprehen neuml lidhje me

ekzistenceumln e shkeljeve teuml mundshme teuml Konventeumls Megjithateuml neuml rastin konkret teuml

mbrojtjes seuml Nenit 3 Gjykata ka vlereumlsuar se ekstradimi i njeuml personi teuml arrestuar nga

njeuml shtet paleuml mund teuml angazhojeuml peumlrgjegjeumlsineuml e keumltij shteti neuml bazeuml teuml Konventeumls neuml

rast se ka bazeuml thelbeumlsore peumlr teuml besuar se personi i ekstraduar do teuml ishte neuml rrezik qeuml teuml

ishte subjekt i tortureumls ose do teuml peumlrballej me njeuml rrezik teuml veumlrteteuml peumlr trsquou trajtuar neuml

meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe poshtruese neuml shtetin priteumls Keumlsisoji vendimi i njeuml shteti paleuml

peumlr teuml ekstraduar mund teuml ngriseuml ccedileumlshtje qeuml lidhen me Nenin 3 teuml Konventeumls

Neuml vijim teuml keumltij peumlrcaktimi dhe pasi Gjykata gjeti se kishte arsye thelbeumlsore peumlr teuml

besuar se neumlse ankuesi do ekstradohej neuml Shtetet e Bashkuara mund teuml deumlnohej me

vdekje dhe si pasojeuml e keumltij deumlnimi do teuml ekspozohej ndaj ldquofenomenit teuml rreshtit teuml

vdekjesrdquo ajo pranoi se ky fenomen paraqiste burim teuml trajtimit ose ndeumlshkimit

ccedilnjereumlzor dhe poshtrues

Tutje Gjykata sqaron se neuml pajtim me praktikeumln e saj gjyqeumlsore trajtimi ose ndeumlshkimi

duhet teuml jeteuml i njeuml shkalle minimale teuml ashpeumlrsiseuml peumlr teuml hyreuml kuadeumlr teuml Nenit 3 teuml

Konventeumls Neuml meumlnyreuml qeuml njeuml ndeumlshkim ose trajtim teuml jeteuml ldquocnjereumlzorrdquo ose ldquoposhtruesrdquo

vuajtja ose poshteumlrimi neuml cileumlndo rrethaneuml duhet teuml shkojeuml peumlrtej ndeumlshkimit apo

trajtimit teuml lidhur me njeuml formeuml teuml ndeumlshkimit legjitim

Gjykata shqryton meuml tej rrethanat e veccedilanta teuml rastit dhe fillimisht veumlren se njeuml i

burgosur i deumlnuar duhet teuml kalojeuml vite teuml teumlra jetese neuml ankth dhe tensioni neuml rritje peumlr

shkak teuml procedurave komplekse teuml pas-deumlnimit neuml Virxhinia Seuml dyti kushtet neuml

regjimin e posaccedileumlm teuml rreshtit ose korridorit teuml vdekjes gjithashtu janeuml faktor neuml

ccedileumlshtjen e Nenit 3 teuml Konventeumls Seuml treti mosha e re e ankuesit neuml koheumln e kryerjes seuml

vepreumls dhe gjendja e tij mendore neuml ateuml koheuml priren qeuml teuml sjellin ccedileumlshtjen e trajtimit

brenda peumlrmbajtjes seuml Nenit 3 Seuml fundmi ishte mundeumlsia e ekstradimit teuml tij neuml

Gjermani qeuml do teuml shmangte si rrezikun e mosndeumlshkimit teuml njeuml krimineli teuml arratisur

ashtu dhe rrezikun e vuajtjes intensive neuml rrestin e pritjes peumlr ekzekutim Neuml peumlrfundim

Gjykata peumlrcaktoi se vendimi i Sekretarit teuml Shtetit peumlr teuml ekstraduar ankuesin po qe se

do teuml zbatohej do teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimin e ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls peumlr ateuml se neuml

shtetin e Virxhinias mungonte ndihma juridike falas peumlr teuml financuar apelimet e

ndryshme neuml gjykatat federale Gjykata gjen se faktet e rastit konkret nuk shpeumlrfaqin

73

njeuml rrezik teuml mohimit flagrant teuml seuml drejteumls peumlr gjykim teuml drejteuml andaj nuk ngritet ccedileumlshtje

e ndareuml bazuar neuml Nenin 6 sect 3 teuml konventeumls Ndeumlrsa lidhur me pretendimet bazuar neuml

Nenin 6 sect 1 dhe sect 3 (d) Gjykata konstaton se nuk ka juridiksion

Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls neuml lidhje me

ateuml se nuk kishte mjete efektive juridike neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar Gjykata vie neuml

peumlrfundimin se keumlrkesat e keumltij neni nuk ishin shkelur Peumlr teuml ardhur neuml keumlteuml peumlrfundim

Gjykata kishte shqyrtuar procedurat gjyqeumlsore teuml ndjekura neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata theksoi se gjetja neuml lidhje me Nenin 3 neuml vetvete

paraqet deumlmshpeumlrblim teuml drejteuml peumlr qeumlllime teuml Nenit 50 teuml Konventeumls Gjykata po ashtu

i njohur ankuesit teuml drejteuml peumlr trsquoju kompensuar teuml gjitha shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme dhe gjen se vendimi peumlr teuml ekstraduar

ankuesin neuml qofteuml se do teuml ishte zbatuar do teuml kishte shkelur Nenin 3 teuml Konventeumls

ndeumlrsa lidhur me pretendimet bazuar neuml Nenet 6 dhe 13 teuml Konventeumls Gjykata gjen se

nuk ka shkelje [njeumlzeumlri]

74

Selmouni kundeumlr Franceumls - 2580394

28 qershor 1999 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor deri neuml shkalleumln e tortureumls gjateuml koheumls seuml qeumlndrimit neuml paraburgim

policor ka shkelje

Neni 6 sect 1

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml proces teuml drejteuml gjyqeumlsor si pasojeuml e tejzgjatjes seuml

procedurave ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile paraburgim ushtrim i dhuneumls leumlndime fizike dhe psiqike tortureuml tej-

zgjatje e procedurave masa jo-efektive

Ankuesi z Ahmed Selmouni me shteteumlsi teuml dyfishteuml holandeze dhe marokiene

Faktet e rastit

Ankuesit iu caktua burgimi prej trembeumldhjeteuml vjet pasi u deumlnua peumlr vepra penale teuml

trafikimit teuml drogeumls neuml Franceuml Pasi u arrestua meuml 25 neumlntor 1991 ankuesi u mbajt neuml

paraburgim peumlr tri diteuml Gjateuml keumlsaj kohe ai pretendon se ishte subjekt i keqtrajtimit

serioz e teuml peumlrseumlritur qeuml peumlrfshinte dhuneuml teuml vazhdueshme fizike dhe seksuale dhe

fyerje teuml vazhdueshme neuml baza nacionale Ankuesi u ankua vazhdimisht gjateuml

ekzaminimeve mjekeumlsore se ai ishte duke iu neumlnshtruar keqtrajtimit Njeuml mjek i

praktikeumls seuml peumlrgjithshme mjekeumlsore ekzaminioi ankuesin neuml seuml paku peseuml raste teuml

veccedilanta gjateuml tre diteumlve qeuml ai ishte paraburgosur Njeuml raport mjekeumlsor i peumlrgatitur me

kerkeseuml teuml ankuesit neuml peumlrgjigje teuml pretendimeve te tij vuri neuml dukje teuml pakteumln 22

deumlmtime teuml veccedilanta duke konkluduar se veumlrehen deumlmtime shenja teuml traumeumls si dhe

lezione teuml njeuml origjine traumatike [] teuml shkaktuara neuml njeuml koheuml qeuml korrespondon me

periudheumln e mbajtjes neuml polici Oficereumlt e policiseuml teuml peumlrmendur neuml deklaratat e

ankuesit pretendonin se leumlndimet ishin shkaktuar si pasojeuml e kacafytjes gjateuml arrestimit

Megjithateuml njeuml doktor i rishikoi sheumlnimet mjekeumlsore teuml ankuesit dhe neuml njeuml raport teuml

ndareuml komentoi se edhe pse disa nga deumlmtimet mund ti atribuohen peumlrleshjes gjateuml

arrestimit deumlmtimet e tjera janeuml shkaktuar pas arrestimit duke mbeumlshtetur keumlshtu

versionin e ngjarjes seuml ankuesit

Teuml gjitha vizitat mjekesore dhe intervistat u regjistruan dhe u deumlrguan tek Prokurori

Publik neuml Bobigny meuml 2 dhjetor 1992 si pjeseuml e procedurave teuml depozituara Neuml aneumln

tjeteumlr njeuml aktgjykim teuml dateumls 7 dhjetor 1992 Divizioni i Trembeumldhjeteuml i Gjykateumls Penale

neuml Bobigny deumlnoi ankuesin me peseumlmbeumldhjeteuml vjet burgim dhe peumlrjashtim teuml

peumlrhersheumlm nga territori francez Ndeumlrsa neuml njeuml procedureuml civile nga autoritetet

doganore ankuesi u urdheumlrua teuml paguante njeuml shumeuml totale prej njeumlzet e kateumlr milioneuml

franga franceze

Njeuml hetim i ri penal dhe civil i akuzave teuml pretenduara nga ankuesi u inicuaa neuml shkurt

teuml vitit 1993 Njeuml rishqyrtim mjekeumlsor neuml qershor teuml vitit 1993 vuri neuml dukje se plageumlt e

75

mbetura po sheumlronin mireuml por nuk gjeti prova peumlr sulme seksuale kryesisht peumlr shkak

teuml koheumls qeuml kishte kaluar qeuml nga veprat e pretenduara Mjeku vuri neuml dukje se ankuesi

nuk e peumlrmendi sulmin seksual neuml ateuml koheuml sepse ndihej i turpeumlruar Ankuesi

gjithashtu kishte probleme me syrin tij teuml majteuml por mjeku ekzaminues arriti neuml

peumlrfundimin se do teuml keumlrkohej ekzaminimi i meumltejsheumlm peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse kishte

lidhje midis keumltij deumlmtimi dhe keqtrajtimit teuml dyshuar Neuml njeuml aktgjykim teuml dateumls 16

shtator 1993 Gjykata e Ankesave e Parisit i zvogeumlloi deumlnimin me burg neuml trembeumldhjeteuml

vjet dhe e miratoi pjeseumln tjeteumlr teuml aktgjykimit Meuml 27 qershor 1994 Gjykata e

Kasacionit hodhi poshteuml ankeseumln e ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se trajtimi i tij gjateuml qendrimit neuml paraburgim e kaloi pragun e

ashpeumlrsiseuml teuml keumlrkuar peumlr tu konsideruar tortureuml sipas Nenit 3 teuml Konventeumls duke

pretenduar se motivimi i punonjeumlsve teuml policiseuml ishte teuml nxjerrin njeuml rreumlfimdeumlshmi nga

ai Gjithashtu ankuesi pretendoi se procedurat neuml lidhje me ankesat kundeumlr oficereumlve teuml

policiseuml nuk janeuml kryer brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm kohor siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1

i Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Sipas pretendimeve preliminare teuml Qeveriseuml ankesa e bazuar neuml Nenin 3 nuk mund teuml

shqyrtohej nga Gjykata pasi qeuml ankuesi nuk kishte shteruar mjetet juridike vendasore

Fillimisht Komisioni e meuml pas edhe Gjykata gjeti se ankuesi kishte ploteumlsuar keumlrkesat e

Nenit 35 teuml Konventeumls Gjykata verejti se duke pasur parasysh seriozitetin e

pretendimeve teuml ankuesit dhe koheumlzgjatjen e koheumls qeuml kishte kaluar qeuml kur kishin

ndodhur ngjarjet autoritetet nuk kishin marreuml teuml gjitha masat pozitive teuml keumlrkuara neuml

rrethanat e rastit neuml meumlnyreuml qeuml teuml sjellin hetimin neuml njeuml peumlrfundim teuml shpejteuml Gjykata

thekson se qeumlllimi i Nenit 35 eumlshteuml qeuml Shtetet Kontraktuese ta keneuml mundeumlsineuml e

parandalimit ose veumlnies seuml teuml drejteumls neuml rastet kur ka shkelje teuml pretenduara kundeumlr tyre

para se keumlto pretendime teuml doreumlzohen neuml Institucionet e Konventeumls15 Mjetet juridike qeuml

parashikohen neuml Nenin 35 teuml Konventeumls janeuml ato qeuml lidhen me shkeljet e pretenduara

dhe neuml teuml njeumljteumln koheuml janeuml neuml dispozicion dhe teuml mjaftueshme Sipas Gjykateumls

ekzistenca e keumltyre mjeteve juridike duhet teuml jeteuml e mjaftueshme teuml jeteuml e sigurt jo

veteumlm neuml teori por edhe neuml praktikeuml Neuml rastin aktual Gjykata thekson se sapo ankuesi

u lirua nga arrestimi i policiseuml meuml 29 neumlntor 1991 gjykateumlsi hetues qeuml u morr me

procedimet kundeumlr tij urdheumlroi teuml hartohet njeuml raport mjekeumlsor dhe gjithashtu teuml kryhet

njeuml hetim paraprak neumln autoritetin e prokurorit publik Megjithateuml Gjykata veumlren se neuml

rrjedheumln e atyre hetimeve asnjeuml deklarateuml nuk eumlshteuml marreuml nga ankuesi deri meuml shumeuml

se njeuml vit pas ngjarjeve neuml fjaleuml dhe se hapja e njeuml hetimi gjyqeumlsor nuk ishte keumlrkuar

deri pasi qeuml ankuesi paraqiti meuml 1 shkurt 1993 njeuml ankeseuml penale seuml bashku me njeuml

ankeseuml civile

Gjykata veumlren se rrethanat e rastit tregojneuml se ka pasur njeuml numeumlr teuml vonesave teuml tjera teuml

cilat duhet teuml merren parasysh Pothuajse njeuml vit ka kaluar midis ekzaminimit mjekeumlsor

15 Hentrich kundeumlr Franceumls i 22 shtatorit 1994 Seria A nr 296-A f 18 sect 33 dhe Remli kundeumlr Franceumls

Aktgjykimi i 23 prillit 1996 Raportet 1996-II f 571 sect 33

76

meuml 7 dhjetor 1991dhe intervistimit teuml ankuesit nga Inspektorati Policor pas keumlsaj

peumlrseumlri gati njeuml vit kaloi mes hapjes seuml njeuml hetimi gjyqeumlsor dhe dy vjet dhe mbi teteuml

muaj kaluan mes dateumls neuml teuml cileumln janeuml identifikuar dhe dateumln neuml teuml cileumln ishin teuml

vendosur neumln hetim policeumlt e akuzuar Gjykata meuml tutje veumlren se peseuml vite pas

ngjarjeve askush nuk ishte akuzuar peumlr veprat pavareumlsisht nga faktit se oficereumlt e

policiseuml teuml akuzuar nga ankuesi ishin identifikuar Peumlr meuml tepeumlr oficereumlt e policiseuml nuk

u paraqiteumln peumlrfundimisht para Gjykateumls Penale deri gati peseuml vjet pasi ata ishin

identifikuar Sipas mendimit teuml Gjykateumls ccedileumlshtja rrjedhimisht nuk eumlshteuml neumlse ka pasur

njeuml hetim pasi duket se ka pasur njeuml teuml tilleuml por ccedileshtja peumlr trajtim eumlshteuml neumlse hetimi

ishte efektiv Duke pasur parasysh si meuml sipeumlr Gjykata konsideron qeuml autoritetet nuk

kaneuml marreuml masat pozitive teuml keumlrkuara neuml rrethanat e rastit peumlr teuml siguruar qeuml mjeti

juridik i peumlrmendur nga Qeveria ishte efektiv Prandaj duke pasur parasysh mungeseumln

e shpjegimit bindeumls nga ana e Qeveriseuml neuml lidhje me efektivitetin dhe

peumlrshtatshmeumlrineuml e mjeteve juridike Gjykata konsideron se ankuesi nuk kishte neuml

dispozicion njeuml mjet juridik teuml mjaftueshme peumlr teuml realizuar teuml drejten e tij me keteuml

edhe deumlmshpeumlrblimin neuml lidhje me shkeljet qeuml ai pretendonte Gjykata hedh poshteuml

pretendimin e Qeverise se keumlrkesa e ankuestit duhet teuml hedhet poshteuml peumlr shkak teuml mos

shtjerrejes seuml mjeteve juridike vendore dhe shpall keumlrkeseumln teuml pranueshme

Ne lidhje me keqtrajtimin e ankuesti Gjykata veumlrejti se ankesat e tij peumlr meumlnyren e

keqtrajtimit ishin teuml njejta dhe asnjehereuml nuk ndryshuan Gjithashtu veumlrejti se

certifikatat mjekeumlsore dhe raportet e hartuara neuml pavareumlsi teuml ploteuml nga mjekeumlt veumlrtetuan

ekzistenceumln e njeuml numri teuml madh teuml goditjeve teuml shkaktuara ndaj ankuesit dhe

intensitetin e tyre Gjykata konsideron se kur njeuml individ merret neuml polici neuml sheumlndet teuml

mireuml por neuml koheumln e lirimit eumlshteuml evidente se ka peumlsuar leumlndime eumlshteuml detyreuml e Shtetit

teuml japeuml njeuml shpjegim teuml besuesheumlm se si u shkaktuan leumlndimet Deumlshtimi i shtetit peumlr teuml

beumlreuml keumlteuml paraqet shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls16 Prandaj autoritetet franceze kaneuml

qeneuml teuml obliguara teuml japin njeuml shpjegim teuml besuesheumlm se si u shkaktuan leumlndimet e

ankuesit Njeumlkoheumlsisht Gjykata verejti se nga raportet dhe dokumentet e rastit Qeveria

asnjeumlhereuml nuk kundeumlrshtoi faktet e pretenduara nga ankuesi neuml lidhje me ngjarjet

Gjykata thekson si njeuml argument ploteumlsues se ato fakte janeuml marreuml si teuml veumlrtetuara nga

Gjykata Penale dhe nga Gjykata e Apelit e Versajeumls - me peumlrjashtim teuml pohimeve peumlr

peumlrdhunimin seksual dhe humbjes seuml mprehteumlsiseuml pamore Prandaj Gjykata eumlshteuml e

mendimit se neuml lidhje me ankesat e paraqitura nga ankuesi keumlto fakte mund teuml

supozohen se kaneuml qeneuml teuml bazuara Gjykata konsideron megjithateuml se nuk eumlshteuml

veumlrtetuar se ankuesi u abuzua seksualisht pasi akuza ishte beumlreuml shumeuml voneuml peumlr trsquou

provuar ose mohuar me deumlshmi mjekeumlsore

Sa i peumlrket pesheumlsgravitetit teuml dhuneumls seuml pretenduar Gjykata merr parasysh vendimin e

Komisionit ku ishte konsideruar se nga goditjet e marra ankuesit i ishin shkaktuar

leumlndime dhe vuajtje akute fizike dhe mendore Peumlr meuml tepeumlr trajtimi duket se i ishte

shkaktuar atij qeumlllimisht dhe me qeumlllim teuml marrjes seuml njeuml rreumlfimi ose informacioni

Sipas Komisionit njeuml trajtim i tilleuml i shkaktuar nga njeuml ose meuml shumeuml zyrtareuml

shteteumlroreuml dhe peumlr teuml cilat certifikatat mjekeumlsore mbanin deumlshmi ishte i njeuml natyre

16 Tomasi kundeumlr Franceumls 27 gusht 1992 Seria A nr 241-A fq 40-41 sectsect 108-11 dhe Ribitsch kundeumlr

Austriseuml Aktgjykimi i 4 dhjetorit 1995 Seria A nr 336 f 25-26 sect 34

77

mizore dhe se ky trajtim mund teuml peumlrshkruhet veteumlm si tortureuml Peumlr keumlteuml Gjykata duke

marreuml parasysh teuml gjitha sjelljet e policiseuml ndaj ankuesit konsderon se dhuna fizike dhe

dhuna mendore neuml teumlresi e peumlrdorur kundeumlr ankuesit i shkaktoi atij dhimbje dhe vuajtje

teuml reumlnda dhe ishte veccedilaneumlrisht serioze dhe mizore Njeuml sjellje e tilleuml konsiderohet si

akt torture peumlr qeumlllimet e Nenit 3 teuml Konventeumls Si pasojeuml Gjykata gjen se ka shkelje teuml

Nenit 3 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit se procedurat neuml lidhje me ankesat e tij kundeumlr

oficereumlve teuml policiseuml nuk ishin kryer brenda njeuml kohe teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga

Neni 6 sect 1 i Konventeumls Gjykata konsideron se periudha peumlr shqyrtimin e koheumlzgjatjes

seuml procedureumls e peumlrcaktuar neuml Nenin 6 sect 1 filloi teuml rrjedh neuml momentin kur ankuesi ka

paraqitur shprehimisht ankeseumln dhe u intervistua nga njeuml oficer i Inspektorati Kombeumltar

te Policiseuml dometheumlneuml meuml 1 dhjetor 1992 Gjykata veumlren se kjo formeuml e thjeshteuml e

ankeseumls penale eumlshteuml njeuml mjet i ofruar nga ligji francez dhe se prokurori publik u

informua peumlr ankeseumln e ankuesit qeuml meuml 2 dhjetor 1992 kur ishte hartuar procesverbali i

intervisteumls dhe i ishte doreumlzuar atij Duke pasur parasysh natyreumln dhe seriozitetin

ekstrem teuml pretenduar Gjykata nuk konsideron se ajo duhet teuml marreuml si pikeumlnisje dateumln 1

shkurt 1993 data neuml teuml cileumln ankuesi paraqiti padineuml penale peumlr tu bashkuar me

procedurat civile meuml pas Gjykata konsoderon se as kompleksiteti i rastit dhe sjellja e

ankuesit nuk e arsyetojne tej-zgjatjen e procedurave Gjykata veumlren se procedurat neuml

teumlresi kaneuml zgjatur meuml shumeuml se gjashteuml vjet e shtateuml muaj Duke pasur parasysh

seriozitetin e fakteve teuml supozuara koheumlzgjatja e peumlrgjithshme e procedureumls kishte

tejkaluar koheumln e arsyeshme teuml parashikuar nga Neni 6 sect 1 Rrjedhimisht ka pasur

shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 dhe Nenit 6 sect1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

78

Peers kunder Greqise - 2852495

19 prill 2001 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Pretendim peumlr trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues neuml ambientet e paraburgimit ka shkelje

Neni 6 sect 2

Pretendim peumlr trajtim jo teuml duhur gjateuml qeumlndrimit neuml paraburgim nuk ka shkelje

Neni 8

Ceumlnim i teuml drejteumls neuml privateumlsi si pasojeuml e leximit te korrespondenceumls seuml tij ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile paraburgim zoneuml e segreguar trajtim ccedilnjeumlreumlzor qeli i ngushteuml kushte

jo teuml mira peumlrdorues droge korrespondenceuml

Ankuesi z Donald Peers shtetas britanik

Faktet e rastit

Ankuesi njeuml ish i varur droge u arrestuar neuml Aeroportin e Athineumls Greqi peumlr shkelje

qeuml kaneuml teuml beumljneuml me narkotikeuml meuml 19 Gusht 1994 ku nga stacioni qendror i policiseuml u

transferua neuml burgun Koridallos meuml 24 gusht 1994 Seuml pari ai u mbajt neuml spitalin

psikiatrik teuml burgut ndeumlrsa meuml pas neuml zoneumln e izoluar segreguese Delta qeuml ishte e

rezervuar peumlr teuml varurit nga droga dhe pastaj neuml krahun Alpha teuml burgut Meuml 28 korrik

1995 ankuesi u shpall fajtor peumlr vepeumlr penale me narkotikeuml dhe u deumlnua me 13 vite

burg dhe njeuml gjobeuml prej 5000000 drahmas Ankuesi apeloi keumlteuml vendim dhe neuml neumlntor

teuml vitit 1997 gjykata uli deumlnimin neuml 9 vite dhe urdheumlroi largimin e tij nga Greqia Meuml 2

qershor 1998 ankuesi aplikoi peumlr lirim me kusht dhe me 10 qershor 1998 irsquou pranua

kjo keumlrkeseuml

Peumlrgjateuml koheumls sa ankuesi ishte neuml burgun Koridallos ai deklaroi se neuml krahun Delta

ndante njeuml qeli shumeuml teuml vogeumll me njeuml teuml burgosur tjeteumlr me njeuml tualet teuml hapur qeuml

rralleumlhereuml punonte pa driteuml natyrore teuml mjaftueshme me veteumlm njeuml dritare teuml

pluhurosur dhe pa ajrosje Edhe neuml krahun Alfa kushtet ishin shumeuml teuml veumlshtira ku

ishte neuml njeuml qeli aq teuml vogeumll saqeuml shumiceumln e koheumls i duhej teuml qeumlndronte i shtrireuml neuml

shtrat si dhe i mungonin teuml gjitha mjete higjienike teuml nevojshme dhe nuk kishte

privateumlsi Ai nuk kishte qasje neuml kurse ose aktivitete profesionale ose neuml bibliotekeuml

Sa ishte neuml burgun e Koridallos e vetmja gjeuml qeuml ankuesit i ishte dheumlneuml ndonjeumlhereuml ishin

batanije Atij nuk iu dhaneuml rroba fleta jasteumlkeuml tualete (duke peumlrfshireuml sapun) ose leteumlr

higjienike Ai duhej teuml blinte tualete dhe leteumlr higjienike nga restoranti Hereuml pas here ai

nuk kishte para dhe duhej teuml keumlrkonte nga teuml burgosurit tjereuml Sheumlrbimet sociale dhe

disa organizata bamireumlse gjithashtu e ndihmonin Sidoqofteuml ka pasur raste kur ai u la

pa letra higjienike neuml veccedilanti kur duhej ta peumlrdorte tualetin shpesh peumlr shkak teuml

problemeve me stomakun e tij Peumlrkundeumlr gjitheuml keumlsaj ai arriti teuml mbajeuml veten teuml

pasteumlr Neuml keumlteuml burg kishte dhjeteuml dushe - teuml peumlrshkruara nga ankuesi si tuba - neuml

79

bodrum peumlr 250 deri 360 teuml burgosur teuml mbajtur neuml teuml njeumljtin krah teuml burgut Sipas

peumlrshkrimeve teuml ankuesit kishte ujeuml teuml nxehteuml peumlr dy oreuml neuml diteuml ose ndoshta pak meuml

gjateuml nuk kishte perde dhe asnjeuml dritare Ndeumlrsa pas trazirave qeuml kishin ndodhur nuk

kishte ujeuml teuml nxehteuml

Kushtet e veumlshtira teuml teuml burgosurve u konfirmuan edhe nga deumlshmitareumlt Spiros

Athanassopoulos (administrator i burgut Koridallos) Vasiliki Fragathula (puneumltore

sociale neuml krahun Delta teuml burgut) Petros Papadimitriou (i burgosur) komisioni

inspektues qeuml e vizitoi burgun dhe teuml gjeturat e Komitetit Evropian peumlr Parandalimin e

Tortureumls dhe Trajtimit ose Deumlnimit Ccedilnjereumlzor ose Poshteumlrues (CPT) kur e vizitoi

burgun me dateuml 29 neumlntor 1994

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se trajtimi i tij neuml burgun Koridallos ishte ccedilnjereumlzor dhe degradues si

dhe kushtet e burgut ishin gjithashtu peumlruleumlse dhe degraduese Ankuesi deklaroi se ai

kurreuml nuk kishte keumlrkuar teuml vendosej neuml njeuml zoneuml teuml izoluar segreguese teuml burgut

edhepse Qeveria greke neuml fillim kishte deklaruar qeuml ankuesi kishte beumlreuml keumlrkeseuml teuml

mbahej neuml zoneumln e izoluar segreguar Ankuesi parashtron se atij nuk i ishin dheumlneuml

pajisjet bazike peumlr mbijeteseuml neuml burg si batanije leteumlr higjinike detergjenteuml etj kurse

Qeveria Greke kishte mohuar qeuml mbajtja e tij neuml burg peumlrkonte me ndonjeuml mungeseuml

respekti apo trajtimi ccedilnjereumlzor siccedil deklaronte ankuesi

Po ashtu ankuesi u ankua se pavareumlsisht nga fakti qeuml ai ishte i burgosur neuml

paraburgim ai i ishte neumlnshtruar teuml njeumljtit regjim si teuml deumlnuarit Ankuesi gjithashtu

kishte deklaruar se autoritetet neuml burgun Koridallos kishin hapur letrat e deumlrguara neuml

emeumlr teuml tij shpeshhereuml pa pranineuml e tij Qeveria Greke neuml aneumln tjeteumlr deklaroi se letrat e

deumlrguara peumlr teuml burgosurit gjithmoneuml hapen neuml pranineuml e tyre Ata gjithashtu pranuan se

edhe letrat nga Komisioni ishin hapur Me pak fjaleuml ankuesi ankohej se i ishte trajtuar

neuml meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe degraduese peumlr shkak teuml kusheve shumeuml teuml keumlqija neuml burg

duke pretenduar shkelje e Nenit 3) ishte trajtuar me teuml njejtin regjim si teuml gjitheuml teuml

burgosurit sa ishte neuml paraburgim qeuml paraqet shkelje e Nenit 6 sect 2 dhe se e drejta peumlr

privateumlsi i ishte ceumlnuar kur iu kishin lexuar letrat korrespodenca duke shkelur keumlshtu teuml

drejtat e tij teuml mbrojtura nga Neni 8 i konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me shkeljen e Nenit 3 teuml Konventeumls Gjykata rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj

gjyqeumlsore keqtrajtimi duhet teuml arrijeuml njeuml nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml neumlse duhet teuml

peumlrfshihet neuml sfereumln e Nenit 3 teuml Konventeumls Vlereumlsimi i keumltij niveli minimal teuml

ashpeumlrsiseuml eumlshteuml relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit teuml tilla si koheumlzgjatja e

trajtimit efektet e saj fizike dhe mendore dhe neuml disa raste gjinia mosha dhe gjendja

sheumlndeteumlsore e viktimeumls

Sa i peumlrket ccedileumlshtjes neuml fjaleuml Gjykata veumlren neuml radheuml teuml pareuml qeuml peumlrkundeumlr asaj qeuml

Qeveria argumenton ankuesi nuk ishte vendosur neuml njeumlsineuml e segregacionit e keumlrkeseumln

e tij Sipas deumlshmiseuml seuml znj Fragathula kjo ishte njeuml maseuml e vendosur nga

administratori i burgut dhe kujdestari kryesor lidhur me gjendjen sheumlndeteumlsore teuml

ankuesit meuml sakteumlsisht peumlr faktin se ai kishte vuajtur nga vareumlsia e drogeumls Sipas

deumlshmitarit teuml njeumljteuml sapo keumlrkuesi u njoh me kushtet e paraburgimit neuml njeumlsineuml e

80

segregacionit ai keumlrkoi njeuml transferim Meuml pas u ofrua mundeumlsia peumlr teuml shkuar neuml

krahun e Delta ku mhaheshin teuml varurit nga droga Edhe pse znj Fragathula nuk

pranonte shprehimisht se kishte droga neuml krahun e Delta ajo deklaroi se ky krah ishte

problematik peumlr dikeuml qeuml donte teuml heqte doreuml nga drogat Gjykata konsideron se kjo

neumlnkupton se ka pasur droga qeuml qarkullojneuml jashteumlligjsheumlm neuml krahun e Delteumls njeuml

shkak peumlr shqeteumlsim serioz Neuml keumlto rrethana Gjykata konsideron se ankuesi nuk mund

teuml akuzohet peumlr refuzimin peumlr tu zhvendosur nga njeumlsia e segregacionit Prandaj

Gjykata konsideron se ankuesi neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk pranoi teuml mbetej neuml njeumlsineuml e

segregacionit teuml krahut teuml Delta

Meuml pas Gjykata vlereumlsoi kushtet neuml burg siccedil janeuml madheumlsia e qeliseuml numri i personave

qeuml ankuesi e ndante qelineuml kushtet higjienike qasja neuml ujeuml dhe toalet temperatureumln e

qeliseuml teuml dheumlna qeuml u konfirmuan nga komisione teuml besueshme kombeumltare dhe

ndeumlrkombeumltare Neuml keumlteuml drejtim Gjykata konsideron se neuml rastin neuml fjaleuml nuk ka

deumlshmi se ka pasur qeumlllim teuml poshteumlrimit teuml ankuesit nga ana e autoriteteve teuml burgut

Megjithateuml Gjykata mori neuml konsiderateuml veccedilaneumlrisht se peumlr teuml pakteumln dy muaj ankuesi

duhej teuml kalonte njeuml pjeseuml teuml konsiderueshme 24 oreuml i izoluar praktikisht neuml shtratin e

tij teuml vogeumll neuml njeuml qeli pa ventilim dhe pa dritare ku ndonjeumlhereuml arrihej njeuml temperatureuml

shumeuml e larteuml dhe e padurueshme Ankuesi gjithashtu i duhej ta peumlrdorte tualetin neuml

prani teuml njeuml teuml burgosuri tjeteumlr dhe teuml jeteuml i pranisheumlm kur ai peumlrdorej nga shokeumlt e tij teuml

qeliseuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se keumlto kushte teuml burgut ndikuan neuml zvogeumllimin e

dinjitetit njereumlzor teuml ankuesit dhe i dhaneuml atij ndjenja teuml ankthit dhe inferioritetit ashtu

qeuml e poshteumlruan dhe degraduan ateuml duke shkelur rezistenceumln e tij fizike ose morale

Duke marreuml parasysh teuml gjitha faktet dhe pas inspektimit teuml burgut Gjykata konsideron

se kushtet e burgut neuml zoneumln e segregacionit teuml krahut Delta ishin degraduese dhe

poshteumlruese peumlr ankuesin dhe se ankuesi nuk kishte keumlrkuar asnjeumlhereuml teuml vendosej neuml

ateuml krah teuml burgut Keshtu qeuml Gjykata keumltu gjen shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata rikujtoi se

Konventa nuk peumlrmban asnjeuml nen qeuml parashikon trajtim teuml veccedilanteuml peumlr teuml paraburgosurit

neuml raport me teuml burgosurit e deumlnuar Andaj Gjykata konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml

Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Nenit 8 teuml Konventeumls Gjykata konsideron se nuk

eumlshteuml veumlrtetuar se letrat e Komisionit drejtuar ankuesit janeuml hapur neuml mungeseuml teuml tij

Megjithateuml Qeveria pranon se keumlto letra janeuml hapur neuml prani teuml teuml burgosurit neuml fjaleuml

Prandaj ka pasur ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr respektimin e korrespondenceumls

seuml tij sipas Nenit 8 teuml Konventeumls ndeumlrhyrje qeuml sipas Gjykateumls eumlshteuml e justifikueshme

veumlteumlm neumlse ploteumlsohen kushtet e paragrafit 2 teuml Nenit 8

Neuml veccedilanti neumlse nuk eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 sect 2 ndeumlrhyrja e tilleuml duhet teuml

jeteuml neuml peumlrputhje me ligjin teuml ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim dhe teuml jeteuml e nevojshme neuml

njeuml shoqeumlri demokratike peumlr teuml arritur keumlteuml qeumlllim Neuml keumlteuml rast ndeumlrhyrja kishte bazeuml

ligjore dometheumlneuml Nenin 51 sectsect 2 dhe 3 teuml Kodit teuml Burgjeve dhe Gjykata eumlshteuml e

bindur qeuml ajo ka ndjekur qeumlllimin legjitim teuml parandalimit teuml ccedilrregullimit teuml rendit apo

krimit Sa i peumlrket ldquodomosdoshmeumlriseuml seuml ndeumlrhyrjesrdquo Gjykata nuk gjen arsye teuml

domosdoshme peumlr monitorimin e korrespondenceumls peumlrkateumlse konfidencialiteti i teuml cileumls

eumlshteuml e reumlndeumlsishme peumlr tu respektuar Megjitheumlse qeveria ka aluduar neuml peumlrgjitheumlsi peumlr

mundeumlsineuml e kontrabandimit teuml materialevedrogave teuml ndaluara neuml burg peumlrmes

81

korrespodenceumls me zarfe Gjykata konsideron se ky rrezik eumlshteuml aq i papeumlrfillsheumlm sa

nuk duhet teuml merret parasysh Prandaj ndeumlrhyrja e ankuesit nuk ishte e nevojshme neuml

njeuml shoqeumlri demokratike neuml kuptim teuml Nenit 8 sect 2 teuml Konventeumls dhe rrjedhimisht ka

pasur shkelje teuml Nenit 8

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka ka shkelje teuml Nenit 3 dhe Nenit 8 teuml Konventeumls ndeumlrsa gjen se se

nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

82

Milić dhe Nikezić kunder Malit te Zi - 5499910 1060911

28 prill 2015 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Keqtrajtim dhe tortureuml nga rojet e burgut gjateuml periudheumls seuml paraburgimit ka shkelje

Neni 13

Mungesa e njeuml hetimi efektiv neuml lidhje me ankeseumln peumlr tortureumln dhe keqtrajtimin e

ushtruar nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohet

Fjaleumlt kyccedile keqtrajtim rezistenceuml forceuml e tepruar roje burgu hetim joefektiv

maseuml e domosdoshme autoritet shteumlteumlror

Ankuesit z Igor Milić (ankuesi i pareuml) dhe z Dalibor Nikeziq (ankuesi i dyteuml) shtetas

malazezeuml

Faktet e rastit

Teuml ndaluar neuml Institucionin peumlr Ekzekutimin e Sanksioneve Penale ankuesit pohojneuml se

meuml 27 tetor 2009 kur qelia e tyre duhej teuml kontrollohej peumlr shkak teuml transferimit teuml

ardhsheumlm neuml njeuml njeumlsi disiplinore teuml z Milić disa roje hyneuml neuml qeli e kapeumln e

prangoseumln dhe e rraheumln ateuml me shkopinj gome dhe me grushte Ankuesi i pareuml

parashtroi se pas hyrjes neuml qelineuml e tij disa roje e kishin kapur dhe e kishin hedhur neuml

dyshemeneuml prej betoni neuml korridor jashteuml qelieuml dhe e kishin rrahur duke peumlrdorur

shkopinj dhe grushtat e tyre Peumlrveccedil keumlsaj dy rreshta teuml rojeve teuml pozicionuar peumlrgjateuml

korridorit e kishin rrahur ateuml ndeumlrsa ai ishte duke u larguar Ankuesi i dyteuml pohoi se

kishte protestuar kundeumlr keumltij abuzimi Neuml peumlrgjigje kateumlr roje kishin filluar teuml godisnin

dhe e kishin rrahur me grushta dhe shkopinj Pas keumlsaj ai ishte marreuml neuml korridor jashteuml

qeliseuml ku teteuml roje teuml tjera kishin vazhduar ta rrihnin dhe rrahja kishte vazhduar pasi ai

ishte kthyer neuml qeli Ankuesi i pareuml meuml pas refuzoi teuml shihte njeuml mjek por ankuesi i dyteuml

u ekzaminua nga njeuml mjek i jashteumlm i cili raportoi se kishte shenja neuml keumlmbeumln e tij teuml

majteuml dhe rreth syve teuml tij

Qeveria parashtroi njeuml verzion tjeteumlr teuml ngjarjeve duke argumentuar se se rojet e burgut

kishin qeneuml teuml detyruar teuml peumlrdorin forceumln kundeumlr ankueseve peumlr shkak te rezistenceumls se

tyre peumlr teuml hyreuml neuml qelineuml e ankuesve Sipas Qeveriseuml ankuesi i dyteuml neuml veccedilanti ka

sulmuar dhe plagosur njeuml nga rojet Neumlnat e ankuesve duke veumlneuml re se djemteuml e tyre u

plagoseumln parashtruan ankesa kriminale si pasojeuml dhe Prokurori i Shtetit keumlrkoi nga

gjykatat vendase qeuml teuml hetonin Gjykateumlsi hetues pastaj keumlrkoi qeuml rojet e burgut teuml

peumlrfshira ne incident teuml identifikoheshin qeuml ankuesit teuml keneuml njeuml ekzaminim mjekeumlsor

qeuml njeuml video-regjistrim teuml doreumlzohet dhe gjithashtu teuml deumlgjohen prova nga ankuesit

rojet e burgut dhe teuml paraburgosurit qeuml ndaneuml qelineuml me ankuesit Mbi bazeumln e atyre

gjetjeve Prokurori i Shtetit hodhi poshteuml ankesat penale neuml shkurt dhe meuml pas neuml Tetor

teuml vitit 2010 Ai arriti neuml peumlrfundimin se rojet e burgut peumlrdoreumln forceumln duke i goditur

83

ankuesit me shkopinj gome peumlr teuml kapeumlrcyer rezistenceumln e tyre dhe peumlr keumlteuml arsye

kishin vepruar brenda autoriteteve te tyre

Ndeumlrkoheuml neuml mars teuml vitit 2010 Zeumlvendeumls Avokati i Popullit i kishte vizituar ankuesit

neuml burg dhe bazuar neuml leumlndimet e veumlrejtura keumlrkoi nga administrata e burgut qeuml teuml

ndeumlrmerren hetime peumlr incidentin duke dyshuar se kishte pasur peumlrdorim teuml tepruar teuml

forceumls Neuml njeuml mendim teuml dateumls 29 mars 2010 Avokati i Popullit konstatoi se teuml drejtat

e ankuesve ishin shkelur meuml 27 tetor 2009 Neuml raport thuhej se te burgosurit nuk kishin

beumlreuml rezistenceuml dhe se nuk kishte pasur asnjeuml justifikim peumlr peumlrdorimin e forceumls seuml

tepruar sidomos jo neuml maseumln dhe neuml meumlnyren e beumlreuml Neuml teuml njeumljteumln koheuml Avokati i

Popullit rekomandoi qeuml autoritetet e burgut teuml ndeumlrmarrin procedurat disiplinore kundeumlr

rojeve peumlrgjegjeumlse dhe teuml i raportojneuml Avokatit teuml Popullit brenda 20 diteumlve peumlr masat e

marra Meuml 1 prill 2010 janeuml ngritur procedura disiplinore kundeumlr tre rojeve teuml burgut

IM IB dhe RT ku si rezultat i teuml cilave ata u gjeteumln peumlrgjegjeumls dhe ishin gjobitur me

20 teuml pagave teuml tyre peumlr abuzimin poziteumls ose tejkalimin e autoritetit teuml tyre pasi qeuml

ata kishin peumlrdorur forceuml teuml tepruar joproporcionale ndaj rezistenceumls seuml ofruar nga

ankuesit meuml 27 tetor 2009 Familjet e ankuesve dhe Avokati i Popullit ishin teuml

informuar peumlr rezultatin e procedurave disiplinore dhe avokati i ankuesve mori pjeseuml neuml

seanceumln para komisionit disiplinor Ankuesit gjithashtu parashtruan keumlrkeseuml peumlr

kompensim neuml gjykatat civile Si rezultat i keumltyre procedurave neuml tetor 2014 Gjykata

Supreme gjeti qeuml peumlrdorimi i forces nga rojet nuk mund teuml justifikohej me rezistenceumln e

ankueseve dhe se ato veprime kishin degraduar dinjitetin njereumlzor neuml keteuml rast dinjitetin

e ankueseve dhe si rezultat keumlrkoi qeuml trsquoiu paguhen 1500 EUR seciliit ankues peumlr deumlmin

jo-material

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 3 dhe Nenin 13 teuml Konventeumls ankuesit pretenduan se ishin

keqtrajtuar nga rojet e burgut meuml 27 Tetor 2009 dhe se hetimet pasuese neuml ankesat e

tyre kaneuml qeneuml joefektive Qeveria nuk kundeumlrshtoi qeuml rojet e burgut kishin peumlrdorur

forceuml teuml tepruar e cila nuk ishte proporcionale me masat qeuml duhej teuml ishin zbatuar

Megjithateuml ata pohonin se peumlrdorimi i forceumls ishte i justifikuar pasi qeumlllimi i saj ishte teuml

tejkalonte rezistenceumln e ankueseve dhe prandaj nuk peumlrbeumljneuml tortureuml ose trajtim

ccedilnjereumlzor dhe degradues Qeveria meuml tej parashtroi se ankuesve nuk u ishte mohuar

kurreuml ndihma mjekeumlsore dhe se veteuml ankuesi i pareuml ka refuzuar ndihmeuml mjekeumlsore

Andaj Qeveria pretendoi se nuk ka pasur shkelje neuml keumlteuml drejtim

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml se ankuesit kishin deumlshtuar teuml shteronin mjetet

juridike efektive teuml brendshme neuml veccedilanti procedurat civile qeuml kishin iniciuar dhe

neumlpeumlrmjet teuml cilave ata mund teuml merrnin kompensim peumlr shkeljet e mundshme teuml teuml

drejtave teuml tyre Gjykata peumlrseriti se qeumlllimi i Nenit 35 eumlshteuml trsquou ofrojeuml Shteteve

Kontraktuese mundeumlsineuml e parandalimit ose vendosjes seuml drejteumlsiseuml peumlr shkeljet e

pretenduara kundeumlr tyre para se keumlto pretendime teuml doreumlzohen neuml institucionet e

Konventeumls Duke u kthyer tek rasti neuml fjaleuml Gjykata veumlren se ankuesit parashtruan njeuml

keumlrkeseuml peumlr kompensim dhe se procedurat u peumlrfunduan neuml Tetor 2014 Ndeumlrkoheuml qeuml

keumlrkesa peumlr shterim teuml mjeteve juridike teuml brendshme normalisht peumlrcaktohen duke iu

84

referuar dateumls neuml teuml cileumln keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml porse faza e fundit e

mjeteve te tilla mund teuml arrihet edhe pas paraqitjes seuml keumlrkeseumls por para se Gjykata teuml

peumlrcaktojeuml ccedileumlshtjen e pranueshmeumlriseuml Andaj duke supozuar se njeuml keumlrkeseuml peumlr

kompensim neuml procedurat civile mund teuml konsiderohet mjet i brendsheumlm efektiv peumlr

ankesat neumln aspektin thelbeumlsor teuml Nenit 3 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit neuml

rastin aktual kaneuml shteruar mjetet juridike teuml propozuara nga Qeveria Prandaj

parashtrimi i Qeveriseuml neuml lidhje me mos shterrjen e mjeteve teuml mbrendhme juridike

hidhet poshteuml

Tutje neuml shqyrtimin neumlse ankuesit mund teuml pretendojneuml teuml jeneuml viktima teuml shkeljes seuml

supozuar Gjykata veumlren se gjykatat vendase kaneuml vendosur pjeseumlrisht neuml favor teuml

ankueseve duke i dheumlneuml atyre deumlmshpeumlrblim Sidoccedilofteuml Gjykata veumlren se edhe pse

Gjykata Supreme i referohej veprimeve teuml kundeumlrshtuara teuml rojeve si shkelje e dinjitetit

njereumlzor e trajtim degradues ajo nuk pranoi shkeljen e teuml drejtave teuml ankuesve neuml

meumlnyreuml teuml qarteuml si do teuml ishte e nevojshme neuml keumlteuml lloj teuml rasteve Andaj Gjykata eumlshteuml e

mendimit se kompensimi prej 1500 EUR i dheumlneuml ankueseve neuml lidhje me deumlmin

jomaterial nuk mund teuml konsiderohet njeuml zhdeumlmtim i duhur peumlr shkeljet e pretenduara

Duke pasur parasysh keumlto Gjykata konsideron se statusi i ankuesve si viktima brenda

kuptimit teuml Nenit 34 teuml Konventeumls eumlshteuml i paprekur

Neuml lidhje me shkeljen e pretenduara teuml Nenit 3 peumlrkateumlsisht lidhur me keqtrajtimin dhe

mungeseumln e hetimit teuml pretenduar nga ankuesit Gjykata fillimisht thekson se personat

neuml paraburgim janeuml neuml njeuml poziteuml teuml leumlndueshme dhe se autoritetet janeuml neumln njeuml detyreuml

peumlr teuml mbrojtur mireumlqenien e tyre fizike Peumlrderisa pranon se peumlrdorimi i forceumls mund teuml

jeteuml i nevojsheumlm me rastin e sigurimit teuml siguriseuml seuml burgjeve ruajtjes seuml rendit ose

parandalimit teuml krimit Gjykata thekson semforca e tilleuml mund teuml peumlrdoret veteumlm neumlse

eumlshteuml e domosdoshme dhe duhet teuml mos jeteuml e tepruar Ccedildo rekurs peumlr forceumln fizike qeuml

nuk eumlshteuml beumlreuml rrepteumlsisht nga rrethanat e nevojshme teuml shkaktuara nga veteuml sjellja e teuml

paraburgosurit zvogeumllon dinjitetin njereumlzor dhe neuml parim eumlshteuml njeuml shkelje e Nenit 3 teuml

Konventeumls17 Neuml rastin aktual Gjykata veumlren se organet e brendshme veumlrtetojneuml se rojet

e burgut kishin goditur ankuesit me njeuml shkop gome dhe se ankuesi i pareuml kishte

refuzuar teuml ekzaminohej nga njeuml mjek ndeumlrsa leumlndimet e ankuesit teuml dyteuml u konfirmuan

nga njeuml mjek i jashtm Peumlr meuml tepeumlr gjykatat vendase pranuan se peumlrdorimi i forceumls

kishte qeneuml i tepruar siccedil pranohet edhe nga Qeveria Duke marreuml parasysh veprimet

specifike teuml peumlrshkruara dhe teuml vendosur neuml procedurat e brendshme si dhe leumlndimet e

veumlrejtura neuml raportet mjekeumlsore Gjykata konstaton se pragu i Nenit 3 eumlshteuml arritur dhe

konsideron se ka pasur njeuml shkelje substanciale teuml Neni 3 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml

dy ankuesit

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml Nenit 3 Qeveria pretendon se ankuesit nuk kaneuml

shteumlrur mjetet juridike teuml brendshme peumlrfshire keumltu edhe mos ngritjen e ankeseumls praneuml

Gjykateumls Kushtetuese Gjykata rikujton se aty ku keqtrajtimi i pretenduar eumlshteuml kryer

nga Zyrtari shteteumlror Neni 3 keumlrkon qeuml teuml kryhet njeuml hetim zyrtar andaj ankuesit nuk

janeuml teuml detyruar personalisht teuml fillojneuml njeuml ndjekje ploteumlsuese Tek rasti neuml fjaleuml

Gjykata veumlren se keqtrajtimi i supozuar ishte kryer nga rojet e burgut dometheumlneuml nga

zyrtareumlt shteterore Ankuesit nga ana e tyre kishin sjelleuml ankesa penale neuml lidhje me

17 Kopylov kundeumlr Rusiseuml nr 393304 sect 157 29 Dhjetor 2010

85

ngjarjet e ankimuara dhe keumlshtu i dhaneuml Shtetit njeuml mundeumlsi peumlr teuml zhdeumlmtuar deumlmin e

beumlreuml Prandaj ata nuk ishin teuml detyruar teuml iniciojneuml procedura te tjera Peumlrveccedil keumlsaj

Gjykata konisideroi se vendimet gjyqeumlsore teuml marra nga Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml

dhe Gjykata e Larteuml teuml dateumls 18 mars dhe 13 qershor 2011 deumlshmojneuml se ankuesti kaneuml

shterur mjetet juridike teuml mjaftueshme e peumlr keumlteuml ata nuk kishin asnjeuml detyrim peumlr teuml

parashtruar ankeseuml kushtetuese Si pasojeuml Gjykata konisderon se qendrimi i Qeverise

duhet te hidhet poshteuml

Lidhur me pretendimet e ankuesve peumlr mungeseumln e njeuml hetimi efektiv zyrtar teuml

incidentit Gjykata rikujtoi se praktiken gjyqeumlsore neuml lidhje me rastet kur njeuml individ

beumln njeuml pohim teuml besuesheumlm se ai ka peumlsuar keqtrajtim neuml duart e policiseuml ose agjenteumlve

teuml Shtetit qeuml shkelin Nenin 3 eumlshteuml detyra e autoriteteve kombeumltare teuml ndeumlrmarrin njeuml

hetim zyrtar efektiv18 Hetimi duhet teuml jeteuml i ploteuml i shpejteuml dhe i pavarur19 Neuml rastin

aktual Gjykata veumlren se neumlnat e ankueseve kishin parashtruar ankesa penale neuml lidhje

me ngjarjet e 29 tetorit 2009 si pasoj Prokurori i Shtetit keumlrkoi nga Gjykata e Shkalleumls

seuml Pareuml teuml hetojneuml ankesat Menjeumlhereuml pas keumlsaj Gjykata e Shkalleuml seuml Pareuml nga ana e

saj ndeumlrmori njeuml numeumlr veprimesh ajo keumlrkoi identifikimin e rojeve teuml burgut teuml

peumlrfshireuml ekzaminimi mjekeumlsor teuml ankueseve doreumlzimin e video-regjistrimit peumlrkateumls

dhe deumlgjoi prova nga njeuml numeumlr individeumlsh duke peumlrfshireuml edhe ankuesit rojet e burgut

dhe teuml paraburgosurit qeuml ndaneuml qelineuml me ankuesit Neuml bazeuml teuml gjetjeve teuml hetimit

prokurori i shtetit e hodhi poshteuml ankesat penale duke konkluduar se rojet e burgut

kishin peumlrdorur me teuml veumlrteteuml forceuml por e kishin beumlreuml keumlteuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml tejkalojneuml

rezistenceumln e ankueseve dhe kishin vepruar keumlshtu brenda kompetencave teuml tyre Sa i

peumlrket efektivitetit teuml hetimit penal Gjykata kujton se Qeveria nuk e ka kundeumlrshtuar

pretendimin e ankuesve se Prokurori i Shtetit nuk ka marreuml parasysh teuml gjitha deumlshmiteuml

relevante si video-regjistrimet e korridorit teuml burgut neuml koheumln neuml fjaleuml Peumlr meuml tepeumlr

shqyrtimi i rastit peumlr hereumln e dyteuml nga Prokurori i Shtetit meuml 19 tetor 2010 u beuml veteumlm

pasi Avokati i Popullit kishte dheumlneuml mendimin e tij peumlr keumlteuml ccedileumlshtje me 29 mars 2010

duke gjetur se kishte forceuml teuml tepruar Andaj Gjykata konsideron qeuml vendimet e

Prokurorit teuml Shtetit teuml qeuml teuml ndeumlrpres procedurat penale nuk janeuml bazuar neuml njeuml

vlereumlsimin adekuat teuml teuml gjitha elementeve relevante faktike duke marreuml parasysh gjetjet

e fakteve teuml peumlrcaktuara nga Avokati i Popullit dhe neuml procedurat disiplinore Duke

pasur parasysh keumlto te gjetura Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml aspektit

procedurale teuml Nenit 3 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml dy ankuesit

Ankuesit gjithashtu u ankuan sipas Nenit 13 teuml Konventeumls se nuk kishte pasur hetime

zyrtare efektive mbi ngjarjet e 27 tetorit 2009 Duke pasur parasysh konstatimin lidhur

me pretendimet sipas Nenit 3 neuml keumlteuml drejtim Gjykata konsideron se nuk eumlshteuml e

nevojshme teuml shqyrtohet pranueshmeumlria ose bazueshmeumlrineuml e teuml njeumljtitave sipas Nenit

13

Lidhur me deumlmeumlt e pretenduara Gjykata u shpreh se Mali i Zi do tu paguante

aplikuesve 4350 EUR peumlr deumlmet jo-materiale Meuml tej Gjykata keumlrkoi q peumlr shpenzimet

ankuesve tu paguheshin vlerat 3520 EUR peumlr ankuesin e pareuml dhe 1160 EUR peumlr

ankuesin e dyteuml

18 Labita kundeumlr Italiseuml [DhM] nr 2677295 sect 131 KEDNJ 2000-IV 19 Jasar kundeumlr ish-Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml nr 6990801 sectsect 56-57 15 shkurt 2007

86

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml aspektit substancial dhe peumlrmbajteumlsore teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

ndeumlrsa konsideron teuml panevojshme teuml shqyrtoj pretendimet peumlr shkelje teuml Nenin 13 teuml

Konventeumls [njeumlzeumlri]

87

X dhe Y kundeumlr Holandeumls - 897880

26 mars 1985 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3 si i veteumlm dhe marreuml seuml bashku me Nenin 14

Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues i teuml mitureumls e panevojshme peumlr shqyrtim duke pasur

parasysh gjetjet peumlr sa i peumlrket Nenit 8

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml familjare nga pamundeumlsia e prindit peumlr teuml filluar ndjekje

penale kundeumlr autorit teuml dhuneumls seksuale ndaj njeuml minorene teuml mosheumls mbi

gjashteumlmbeumldhjeteuml vjeccedil dhe teuml seumlmureuml mendore ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive juridike e panevojshme peumlr shqyrtim duke pasur

parasysh gjetjet peumlr sa i peumlrket Nenit 8

Neni 14 marreuml seuml bashku me Nenin 8

Trajtim diskriminues nga legjislacioni peumlr disa kategori e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile abuzim seksual paafteumlsi mendore e mitur mungeseuml zoteumlsie pamundeumlsi

e ushtrimit teuml padiseuml e drejta neuml jeteuml private familjare mbrojetje nga shteti

Ankuesit z X neuml emeumlr teuml tij dhe teuml seuml bijeumls seuml tij Y qeuml teuml dy shtetas holandez kaneuml

keumlrkuar qeuml identiteti i tyre teuml mos zbulohet

Faktet e rastit

Znj Y e lindur meuml 13 dhjetor 1961 duke qeneuml se vuante nga njeuml seumlmundje mendore

nga viti 1970 ka jetuar neuml njeuml shteumlpi private peumlr feumlmijeuml me teuml meta Gjateumls nateumls seuml 14

dhe 15 dhjetori 1977 zonjusha Y ishte zgjuar nga z B dheumlndeumlri i drejtorit teuml shteumlpiseuml

Ai jetonte me gruan e tij neuml godineumln e shteumlpiseuml ndoneumlse nuk ishte i puneumlsuar aty Z B

e kishte detyruar ateuml qeuml ta ndiqte peumlr neuml dhomeumln e tij dhe e kishte abuzuar seksualisht

Meuml 16 dhjetor 1977 X babai i zonjusheumls Y paraqitet neuml stacion policor peumlr teuml

denoncuar rastin dhe nisur procedurat penale z X e kishte beumlreuml keumlteuml duke peumlrdorur

autoritetin prindeumlror peumlr shkak se e bija peumlrveccedil se ishte e mosheumls 16 vjeccedile nuk kishte

afteumlsineuml mendore peumlr teuml vepruar neuml emeumlr teuml saj

Meuml 29 maj 1978 zyra e prokurorit publik vendoseuml qeuml teuml mos fillojeuml ndjekje penale ndaj

B neumlse ai nuk do teuml kryente njeuml vepeumlr teuml ngjashme brenda dy viteve neuml vijim Zyrtari

peumlrgjegjeumls i rastit e informon z X neuml njeuml takim meuml 27 shtator 1978

Meuml 4 dhjetor 1978 z X vendoseuml qeuml teuml apelojeuml vendimin e prokurorit publik neuml

Gjykateumln e Apelit teuml Arnhemit mbi bazeumln e Kodit teuml Procedureumls Penale ai kishte

keumlrkuar nga Gjykata qeuml teuml urdheumlronte fillimin e procedurave penale Meuml 12 korrik

1979 Gjykata e Apelit neuml Arnhem e hedh poshteuml ankeseumln e X kundeumlr vendimit teuml

prokurorit publik Kjo me arsyetimin se Neni 248 i Kodit Penal qeuml ndalonte aktet e

88

tilla nuk gjente zbatim peumlrveccedil neumlse keumlteuml e keumlrkonte veteuml viktima Neuml keumlteuml rast sipas

Gjykateumls seuml Apelit ankesa e prindit nuk e zeumlvendeumlsonte ateuml ccedilka Y do teuml duhej ta kishte

paraqitur neuml qofteuml se do teuml kishte mundur gjeuml teuml cileumln ajo nuk e ka beumlreuml Policia

gjithashtu e ka vlereumlsuar ateuml si teuml paafteuml peumlr ta beumlreuml njeuml teuml tilleuml Dhe pasi neuml rastin

konkret nuk kishte asnjeuml person ligjeumlrisht teuml autorizuar qeuml mund ta beumlnte keumlteuml mund teuml

thuhet qeuml neuml keumlteuml pikeuml ekzisonte njeuml zbrazeumlti neuml ligj

Neuml bazeuml teuml Nenit 445 teuml Kodit teuml Procedure Penale teuml Holandeumls nuk kishte mundeumlsi

apelimi peumlr ccedileumlshtje ligji praneuml Gjykateumls Supreme (Hoge Raad) kundeumlr keumltij vendimi

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Pretendimi i ankuesve ishte se pamundeumlsia peumlr teuml inicuar ndjekje penale kundeumlr z B

eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 teuml Konventeumls qeuml garanton teuml drejteumln e respektimit teuml

jeteumls seuml tyre private dhe familjare baneseumls dhe korrespondenceumls seuml tij teuml nen ky qeuml ndeumlr

teuml tjera parasheh se lsquoAutoriteti publik nuk mund teuml ndeumlrhyjeuml neuml ushtrimin e keumlsaj teuml

drejte peumlrveccedilse neuml shkalleumln e parashikuar nga ligji dhe kur eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml

shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit publik

sheumlndetit ose moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlverdquo

Qeveria ka kundeumlrshtuar keumlteuml pretendim Sipas ankuesve peumlr njeuml vajzeuml teuml re si zonjusha

Y shkalla e keumlrkuar e mbrojtjes kundeumlr keqbeumlrjes do teuml ishte ofruar veteumlm peumlrmes

mjeteve teuml seuml drejteumls penale Nga ana tjeteumlr sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml Konventa u

ka leumlneuml shteteve veccedil e veccedil qeuml teuml vendosin peumlr mjetet qeuml do teuml peumlrdoren dhe nuk e ndalon

ateuml qeuml teuml zgjedheuml dispozitat e teuml drejteumls civile

Ankuesit nga ana e tyre kaneuml vlereumlsuar se mjetet e teuml drejteumls civile janeuml teuml

papeumlrshtatshme peumlr rastin konkret Sipas Qeveriseuml ndeumlrkaq ka qeneuml natyra e

jashteumlzakonshme e fakteve qeuml ka shpalosur njeuml boshlleumlk neuml ligj dhe se nuk mund teuml

thuhet ka pas ndonjeuml deumlshtim nga ana e legjislativit Ankuesit gjithashtu kaneuml

pretenduar se dallimi neuml trajtim i peumlrcaktuar nga legjislativi ndeumlrmjet kategorive teuml

ndryshme teuml personave qeuml kaneuml nevojeuml peumlr kujdes teuml posaccedileumlm kundeumlr sulmeve seksuale

peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls

Meuml tej sipas ankuesve zonjushaY eumlshteuml trajtuar nga z B neuml meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe

poshteumlruese neuml kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls Ata kaneuml argumentuar se peumlr

qeumlllime teuml keumlsaj dispozite shteti ishte neuml rrethana teuml caktuara peumlrgjegjeumls peumlr veprimet e

paleumlve teuml treta dhe se trauma kronike psikologjike qeuml i ishte shkaktuar zonjusheumls Y

ishte e njeuml shkalle qeuml hynte neuml kuadeumlr teuml Nenit 3 Qeveria nga ana e saj neuml seancat

deumlgjimore ka paraqitur qeumlndrimin se nuk eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin qeuml i eumlshteuml

shkaktuar zonjusheumls Y

Tutje ankuesit pretendonin se nuk kaneuml pas mjete efektive juridike neuml Holandeuml teuml

keumlrkuara nga Nenit 13 peumlr ankesat e zonjusheumls Y

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rikujton se ndoneumlse objekti i Nenit 8 teuml Konventeumls eumlshteuml neuml thelb mbrojtja e

individit nga ndeumlrhyrja arbitrare e autoriteteve publike kjo thjesht nuk e detyron shtetin

qeuml veteumlm teuml abstenojeuml nga kjo ndeumlrhyrje Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrmarrjeje neuml radheuml teuml pareuml

negative mund teuml keteuml edhe detyrime pozitive teuml pranishme neuml respektimin efektiv teuml

jeteumls private ose familjare Keumlto detyrime mund teuml peumlrfshijneuml miratimin e masave teuml

89

krijuara peumlr teuml siguruar respektimin e jeteumls private qofteuml edhe neuml sfereumln e

marreumldheumlnieve ndeumlrmjet veteuml individeumlve

Gjykata veumlren se zgjedhja e mjeteve teuml llogaritura peumlr teuml siguruar pajtueshmeumlri me

Nenin 8 neuml sfereumln e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet individeumlve neuml parim eumlshteuml ccedileumlshtje qeuml bie

brenda hapeumlsireumls seuml vlereumlsimit teuml shteteve kontraktuese teuml Konventeumls Neuml keumlteuml kuptim

ka meumlnyra teuml ndryshme teuml teuml siguruarit peumlr respektimin e jeteumls private dhe karakteri i

detyrimit teuml shtetit do teuml varej nga aspekti i posaccedileumlm i jeteumls private qeuml eumlshteuml neuml pyetje

Rregullimi peumlrmes teuml drejteumls penale nuk eumlshteuml patjeteumlr peumlrgjigjja e vetme

Sidoqofteuml neuml rastin konkret Gjykata gjen se mbrojtja e ofruar nga e drejta civile neuml

rastin e keqbeumlrjes seuml shkaktuar neuml rastin e zonjusheumls Y eumlshteuml e pamjaftueshme Ky

eumlshteuml njeuml rast ku janeuml neuml pyetje vlerat themelore dhe aspektet thelbeumlsore teuml jeteumls private

Frenimi efektiv eumlshteuml i patjeteumlrsuesheumlm neuml keumlteuml fusheuml dhe ky mund teuml arrihet veteumlm

peumlrmes dispozitave penale neuml teuml veumlrteteuml kjo ccedileumlshtje eumlshteuml normalisht e rregulluar me

dispozita teuml keumlsaj natyre Dhe neuml fakt kjo eumlshteuml njeuml fusheuml ku Holanda neuml peumlrgjitheumlsi ka

zgjedhur njeuml sistem teuml mbrojtjes teuml mbeumlshtetur neuml teuml drejteumln penale Boshlleumlku i veteumlm

peumlr aq sa Komisioni dhe meuml pas Gjykata janeuml neuml dijeni ka teuml beumljeuml me personat neuml teuml

njeumljteumln situateuml me ateuml teuml zonjusheumls Y Sipas Gjykateumls asnjeumlra prej dispozitave relevante

teuml Kodit Penal Holandez nuk i kaneuml ofruar zonjusheumls Y mbrojtje praktike dhe efektive

Keumlsisoji Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se marreuml parasysh natyreumln e keqbeumlrjes neuml keumlteuml

rast zonjusha Y ka qeneuml viktimeuml e shkeljes seuml Nenit 8 teuml Konventeumls Andaj Gjykata

gjen shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Ndryshe sa i peumlrket Nenit 14 marreuml seuml bashku me Nenin 8 Gjykata ka veumlrejtur se nuk

ka ekzistenceuml teuml pavarur peumlrbeumln njeuml element teuml veccedilanteuml (mos-diskriminimi) teuml secileumls

prej teuml drejtave teuml mbrojtura nga Konventa Dhe se shqyrtimi i rastit sipas Nenit 14

marreuml seuml bashku me Nenin 8 nuk eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht i keumlrkuar kur Gjykata gjen shkelje

teuml njeuml neni paraprakisht

Sa i peumlrket Nenit 3 Gjykata thekson se pasi ka gjetur tashmeuml shkelje teuml Nenit 8 nuk

konsideron qeuml eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml rastin edhe neuml bazeuml teuml keumlsaj dispozite

qofteuml si teuml ndareuml apo neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesve peumlr shkelje teuml Nenit 13 Gjykata duke qeneuml se

gjetja qeuml nuk kishte mjete teuml duhura efektive juridike ishte njeuml prej faktoreumlve teuml

peumlrcaktimit se ka shkelje teuml Nenit 8 nuk e pa teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ccedileumlshtjen mbi

bazeumln e Nenit 13

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata i akordoi zonjusheumls Y tre mijeuml (3000) florinta

holandeze peumlr deumlm moral

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 neuml lidhje me zonjusheumln Y dhe nuk e sheh teuml

nevojshme qeuml teuml japeuml vendime teuml ndara neuml ankesat e tjera teuml saj dhe teuml z X [njeumlzeumlri]

90

Tali kundeumlr Estoniseuml - 6639310

13 maj 2014 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim degradues si pasojeuml e peumlrdorimit teuml forceumls seuml tepeumlrt dhe masave restriktive gjateuml

qeumlndrimit neuml burg ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile i burgosur rrezikshmeumlri rezistenceuml masa mbrojteumlse sprej forceuml e

tepeumlrt autoritete roje burgu burgim i peumlrjetsheumlm

Ankuesi z Andrei Tali shtetas Estonez

Faktet e rastit

Ankuesi ka lindur meuml 1977 neuml koheumln e procedurave para Gjykateumls Evropiane seuml teuml

Drejtave teuml Njeriut vuante deumlnimin e peumlrjetsheumlm neuml burg peumlr vrasjen e dy personave

dhe tentim teuml therrjes seuml njeuml personi tjeteumlr Po ashtu ai kishte njeuml varg akuzash peumlr sulm

ndaj oficereumlve teuml burgut dhe teuml burgosurve teuml tjereuml Peumlr meuml shumeuml njeuml numeumlr i madh i

masave disciplinore janeuml shqiptuar ndaj tij duke peumlrfshireuml mosbindjen ndaj urdheumlrave

dhe keumlrceumlnimin e zyrtareumlve teuml burgut Prandaj ankuesi eumlshteuml cileumlsuar si person i

rreziksheumlm

Me 3 korrik 2009 ankuesi eumlshteuml urdheumlruar nga roja e burgut me inicialet KA qeuml teuml

transferohet neuml qeli ateuml mbreumlmje ashtu qeuml teuml vuajeuml deumlnimin disiplinor Ankuesi kishte

refuzuar urdheumlrin neuml bazeuml teuml arsyetimit se priste vendimin e Ministrit teuml Drejteumlsiseuml

lidhur e ankeseumln e tij Roja KA e keumlrceumlnoi se neumlse nuk i bindet urdheumlrit do teuml deumlrgohet

me forceuml Neuml oreumln 1745 neuml po teuml njejteumln diteuml garda KA erdhi seumlrish me dy roje teuml tjera

neuml qelineuml e ankuesit dhe e morreumln me forceuml duke ushtruar shtypje mbi teuml me njeuml

mburojeuml plastike peumlrderisa kishin teuml veshura helmeta dhe xhaketa duke i shkaktuar

veumlshtireumlsi neuml frymeumlmarrje Teuml njeumljtit e kishin shtrireuml ankuesin neuml dysheme duke ia

vendosur prangat dhe shqelmuan aq fort neuml brinjeuml sa qeuml ankuesi kishte ndjereuml se si njeuml

bri i ishte thyer Sipas rojeve teuml burgut ankuesi u peumlrpoq ti godiste ata dhe ishte

peumlrleshur me KA gjateuml seuml cileumls peumlrleshje roja kishte peumlsur leumlndime teuml vogla Ata

mohuan se e kishin shqelmuar apo ngulfatur ankuesin dhe pohuan se ankuesi i kishte

keumlrceumlnuar se do ti vriste njeuml nga njeuml

Me 4 korrik 2009 neuml ora 0645 ankuesi u informua se duhet trsquoi beumlhej njeuml fotografim

me rreze X sepse sipas njeumlrit nga rojet e burgut njeuml bri i tij eumlshteuml thyer dhe se duhet teuml

lidhej neuml shtrat Neuml ora ora 830 gjashteuml roje erdheumln neuml qeli dy hyneuml brenda dhe kateumlr

teuml tjereuml qeumlndruan jashteuml Sipas ankuesit njeumlri nga rojet i shtreumlngoi njeumlreumln doreuml dhe duke

i theumlneuml se do trsquoia heqin dyshekun nga qelia si dhe papritur e speumlrkateumln neuml fytyreuml me

sprej djegeumls prandaj ankuesi vrapoi jashteuml qeliseuml duke e mbuluar fytyreumln me duar

Pastaj rojet e prangoseumln dhe e goditeumln neuml shpineuml me shkop teleskopik Sipas ankuesit

ai ishte alivanosur disa hereuml sepse brinja e cila i ishte thyer i shkaktonte dhimbje

jashteumlzakonisht teuml meumldha Pas prangosjes ankuesi u lidh peumlr shtrati me urdheumlr teuml njeumlrit

prej rojeve neuml detyreuml me justikimin se peumlrbeumlnte rrezik dhe ishte agresiv Sipas ankuesit

91

ai po ngulfatej nga spreji djegeumls kur rojet e lidheumln neuml shtrat dhe nuk e laneuml teuml

peumlshtyjneuml Meuml neuml fund iu lejua teuml peumlshtyj dhe ia dhaneuml ujin qeuml e kishte keumlrkuar

Sipas certifikatave mjekeumlsore teuml 4 korrikut 2009 ankuesi ishte ekzaminuar nga

asistentja medicionale neuml ora 0850 dhe 1220 pas lirimit teuml tij nga shtrati ku mbahej i

lidhur Neuml certifikateuml shkruhej se ankuesi nuk ka shenja teuml leumlndimeve teuml dukshme

prandaj nuk kishte nevojeuml peumlr asistenceuml me medikamente Meuml 4 korrik iu beuml edhe

ekzaminimi me rreze X i cili nuk zbuloi ndonjeuml ndryshim traumatik Sipas certifikateumls

ekzistonin tri hematome neuml shpineuml neuml doreuml dhe neuml bri

Meuml 7 korrik 2009 Departmenti i Burgut i Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml filloi hetimet penale

lidhur me pretendimet e ankuesit peumlr abuzim teuml autoritetit nga rojet e burgut Meuml 15

qershor 2010 hetuesi policor ndeumlrpreu procedurat penale duke konsideruar se

peumlrdorimi i forceumls nga gardat e burgut ka qeneuml forceuml e peumlrdorur neuml meumlnyreuml legjitime Po

ashtu edhe Zyra e Prokurorit teuml Shtetit refuzoi keumlrkeseumln e ankuesit pasi konsideroi se

peumlrdorimi i forceumls pajisjet e veccedilanta dhe mjetet peumlr ndalim janeuml peumlrdorur peumlr shkak teuml

sjelljes seuml ankuesit apo theumlneuml meuml mireuml deumlshtimit teuml tij qeuml teuml pajtohet me urdheumlrat qeuml i

janeuml dheumlneuml dhe peumlr shkak teuml agresivitetit fizik dhe verbal drejtuar zyrtareumlve teuml burgut

Po ashtu peumlrdorimi i sprejit djegeumls arsyetohet sepse ankuesi konsiderohet se ka qeneuml

pjeseuml e sulmit teuml paligjsheumlm ndeumlrsa vrapimi i tij jashteuml qeliseuml mundeuml teuml kishte shkaktuar

trazira tjera jashteuml kontrollit teuml burgut dhe ka paseuml arsye teuml besohet se aplikuesi do teuml

vazhdonte trsquoi sulmonte Meuml 21 tetor Gjykata e Apelit refuzoi ankeseumln e ankuesit

kundeumlr vendimit teuml Zyreumls seuml Prokurorit teuml Shtetit

Tutje meuml 6 gusht 2009 ankuesi paraqiti keumlrkeseuml peumlr zhdeumlmtim material peumlr trajtim

ccedilnjereumlzor dhe degradues neuml gjykateumln administrative Kjo gjykateuml gjeti se deumlshtimi i

ankuesit teuml bindet me rregullat e dheumlna ndaj tij kaneuml shkaktuar padyshim keumlrceumlnim peumlr

sigurineuml e peumlrgjithshme teuml burgut edhe pse prangosja nuk u arsyetua pasi qeuml nuk ka

paseuml deumlshmi se ankuesi ka qeneuml i pajisur me mjete teuml rrezikshme apo qeuml ka paseuml indicie

se ai do teuml arratiset nga burgu Megjithateuml ata peumlrjashtuan keumlrkeseumln e ankuesit peumlr

kompensim duke konsideruar se peumlrdorimi i mjeteve peumlr ndalim janeuml peumlrdorur

proporcinalisht me sjelljet e aplikuesit Po ashtu edhe Gjykata e Apelit e edhe ajo

Supreme konsideruan se nuk ekziston ndonjeuml shkelje peumlr shkak se ankuesi ka refuzuar

teuml sillet sipas rregullave dhe nuk u gjet se ka pasur jo propocionalitet neuml mes mjeteve teuml

peumlrdorura dhe sjelljeve teuml ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumenton se ka qeneuml i keqtrajtuar nga zyrtareumlt e burgut neuml shkalleuml teuml

tortureumls Sipas tij peumlrdorimi i prangosjes shkopit teleskopik sprejit teuml djegeumls dhe

shtratit shtreumlngues nga ana e zyrtareumlve teuml burgut si sanksion peumlr shkaktimin e njeuml

incidenti ka qeneuml i teumlri jo proporcional Ai po ashtu ka deklaruar se ka qeneuml i rrahur i

shqelmuar dhe si rezultat ai ka peumlsuar dhimbje intenzive Sipas ankuesit ai ka qeneuml i

traumatizuar nga kjo peumlrvojeuml dhe ka vuajtur nga ndjenja e pasiguriseuml dhe ndjenja e

pashpreseumls duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 3 teuml konventeumls

Sipas Qeveriseuml ankuesi ka refuzuar trsquoiu bindet urdheumlrave neuml meumlnyreuml qeuml ta doreumlzojeuml

dyshekun andaj edhe ka peumlrdoreuml forceuml fizike peumlr rezistenceuml Eumlshteuml konsideruar e

papranueshme teuml lejohet njeuml situateuml ku i burgosuri nuk i bindet zyrtarit kur ai jep urdheumlr

teuml ligjsheumlm Qeveria po ashtu konsideron se personaliteti sjellja paraprake dhe

92

rrezikshmeumlria e shprehur do teuml duhej teuml merreshin parasysh Qeveria argumenton se

ankuesi eumlshteuml i deumlnuar me burg teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje brutale teuml dy personave dhe

tentim vrasje teuml personit teuml treteuml Sipas tyre ankuesi ka vazhduar teuml kryejeuml krime ndaj

zyrtareumlve teuml burgut dhe teuml tjereumlve Prandaj sipas sjelljes seuml tij ankuesi konsiderohet i

burgosur i rrezikshmeumlriseuml seuml larteuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata e ka potencuar neuml shumeuml raste se Neni 3 i Konventeumls ngeumlrthen neuml vete njeuml nga

vlerat meuml themelore teuml shoqeumlriseuml demokratike Konventa e ndalon absolutisht tortureumln

trajtimin ccedilnjereumlzor dhe degradues apo edhe deumlnimin pavareumlsisht nga rrethanat e sjelljes

seuml viktimeumls Keqtrajtimi duhet teuml keteuml njeuml nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml ashtu qeuml teuml jeteuml

shkelje e Nenit 3 teuml Konventeumls Vlereumlsimi i keumltij niveli minimal teuml ashpeumlrsiseuml eumlshteuml

relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit siccedil eumlshteuml koha e zgjatjes seuml trajtimit efektet

fizike dhe psikologjike neuml disa raste edhe gjinia mosha dhe sheumlndeti i viktimeumls Sipas

Gjykateumls trajtimi konsiderohet si ldquocnjereumlzorrdquo neumlse eumlshteuml aplikuar peumlr oreuml teuml teumlra dhe ka

shkaktuar leumlndim aktual trupor apo vuajtje intensive fizike apo mentale kurse

ldquodegraduesrdquo neumlse ka nxitur teumlk viktima ndjenjeumln e frikeumls ankthin dhe kapacitetin

inferior peumlr zhvlefteumlsim dhe neumlnshtrim

Gjykata veumlren se normalisht prangosja apo peumlrdorimi i instrumenteve teuml shtreumlngimit bie

jashteuml sfereumls seuml Nenit 3 teuml Konventeumls kur masat merren neuml lidhje me mbajtjen ligjore

dhe nuk peumlrfshihet peumlrdorimi i forceumls apo ekspozimit publik qeuml tejkalon ateuml ccedilka

konsiderohet e domosdoshme Tutje Gjykata ka neuml konsiderateuml potencialin peumlr dhuneuml

qeuml ekziston neuml institucionet penale apo faktin e mos-deumlgjueshmeumlriseuml nga teuml burgosurit

qeuml mund teuml nxisin eskalimin e situateumls Sidoqofteuml forca e tilleuml mund teuml peumlrdoret veteumlm

neumlse eumlshteuml e pashmangshme dhe jo teuml teprohet Po ashtu Gjykata rithekson se

pretendimet peumlr keqtrajtim duhet teuml mbeumlshteten neuml deumlshmi Ndeumlrsa barra e provave do

duhej teuml mbetej neuml autoritetet qeuml teuml sjellin sqarim teuml bindsheumlm

Peumlr meuml shumeuml Gjykata eumlshteuml neuml dijeni se shtetet mund teuml keneuml veumlshtireumlsi neuml mbajtjen e

rregullit dhe disiplineumls neuml institucionet penitensiare e sidomos neuml rastet e teuml burgosurve

me rrezikshmeumlri teuml larteuml Kjo eumlshteuml veccedilaneumlrisht keumlshtu neuml rastet e sjelljeve teuml jo teuml mira

nga teuml burgosurit me rrezikshmeumlri teuml larteuml situateuml neuml teuml cileumln eumlshteuml e reumlndeumlsishme gjetja

e njeuml ekuilibri midis teuml drejtave teuml teuml burgosurve teuml ndrysheumlm ose midis teuml drejtave teuml teuml

burgosurve dhe siguriseuml seuml zyrtareumlve teuml burgjeve Neuml rastin konkret karakteri dhe

sjellja e meumlparshme e ankuesit iu kishte dheumlneuml arsye zyrtareumlve teuml burgut peumlr teuml qeneuml teuml

veumlmendsheumlm neuml lidhje me sigurineuml e tyre dhe peumlr marrjen e masave teuml menjeumlhershme

kur ai shfaqte mosbindje keumlrceumlnime dhe agresion ndaj tyre Peumlr meuml tepeumlr autoritetet

vendase kishin veumlrtetuar se ankuesi kishte vepruar neuml meumlnyreuml agresive dhe se peumlr keumlteuml

arsye ishte justifikuar teuml merrte masa peumlr teuml luftuar agresionin e tij

Lidhur me ngjarjet e 3 korrikut Gjykata e refuzoi keumlrkeseumln e ankuesit si teuml

papranueshme mbi bazeumln se ishte qartazi e pabazuar neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3

dhe 4 teuml Konventeumls Kjo peumlr shkak se zyrtareumlt e burgut mbeumlshteteshin veteumlm neuml

peumlrdorimin e njeuml mburojeje xhaketave dhe helmetave qeuml ishin masa teuml mbrojtjes

pasive Po ashtu Gjykata vlereumlsoi faktin se ankuesi kishte rezistuar duke qeneuml agresiv

kurse teknika e zyrtareumlve teuml burgut kishte teuml beumlnte meuml shumeuml me imobilizimin e

93

ankuesit se sa me rrahjen e tij Andaj qartazi peumlrdorimi i forceumls neuml keumlteuml rast nuk shkelte

Nenin 3 teuml Konventeumls

Lidhur me ngjarjet e 4 korrikut Gjykata veumlren se zyrtareumlt e burgut janeuml mbeumlshtetur neuml

teknikeumln e peumlrdorimit teuml forceumls dhe pajisjeve speciale prandaj peumlrpos prangosjes eumlshteuml

peumlrdorur spreji djegeumls dhe shkopi teleskopik Edhe pas shqyrtimit teuml deumlshmive gjykata

nuk ka mundur ta veumlrtetojeuml neumlse shhkopi eumlshteuml peumlrdorur ndaj ankuesit para apo pas

prangosjes

Sa i peumlrket legjitimitetit teuml peumlrdorimit teuml sprejit djegeumls sipas shqeteumlsimeve teuml shprehura

nga Komiteti Evropian peumlr Parandalimin e Tortureumls dhe Trajtimit ose Ndeumlshkimit

Ccedilnjereumlzor ose Poshteumlrues (CPT) ky lloj spreji eumlshteuml njeuml substanceuml potencialisht e

rrezikshme qeuml nuk duhet teuml peumlrdoret neuml hapeumlsira teuml mbyllura Neumlse peumlrjashtimisht duhet

teuml peumlrdoret neuml hapeumlsira teuml hapura duhet teuml ekzistojneuml masa mbrojteumlse teuml peumlrcaktuara

qarteuml Spreji djegeumls nuk duhet teuml peumlrdoret kurreuml kundeumlr njeuml teuml burgosuri i cili tashmeuml

ishte neumln kontroll Edhe pse spreji djegeumls nuk konsiderohet si armeuml kimike dhe

peumlrdorimi i saj eumlshteuml i autorizuar me qeumlllim teuml zbatimit teuml ligjit ky sprej prodhon efekte

teuml tilla si problemet e frymeumlmarrjes vjellja acarimi i traktit respirator acarimi i kanalit

teuml derdhjes dhe syve spazma dhimbje gjoksi pezmatim i leumlkureumls dhe alergji Neuml doza

teuml forta mund teuml shkaktojeuml nekrozeuml teuml indeve neuml traktin respirator ose treteumls edemeuml

pulmonare ose hemorragji teuml brendshme Duke pasur parasysh ato efekte potencialisht

serioze nga njeumlra aneuml dhe pajisjet alternative neuml dispozicion teuml rojeve teuml burgut nga ana

tjeteumlr Gjykata konsideron se rrethanat nuk e kishin justifikuar peumlrdorimin e saj neuml keumlteuml

rast

Sa i peumlrket lidhjes neuml shtrat Gjykata veumlren se periudha peumlr teuml cileumln ankuesi kishte qeneuml

i lidhur (tre oreuml e dyzet minuta) ishte meuml i shkurteumlr se neuml rastin e Julin kundeumlr

Estoniseuml20 (neumlnteuml oreuml) ku kishte gjetur shkelje dhe se situata e tij ishte vlereumlsuar ccedildo

oreuml kur ishte kontrolluar nga stafi mjekeumlsor Po ashtu gjykata eumlshteuml neuml dijeni teuml faktit se

gjateuml teumlreuml koheumls sa ka qeneuml ankuesi i lidhur ka qeneuml agresiv Megjithateuml Gykata

konsideron keumlta faktoreuml nuk e justifikojneuml peumlrdorimin e maseumls seuml tilleuml neuml rrethanat e

rastit neuml fjaleuml Masat si lidhja neuml shtrat nuk duhet teuml peumlrdoren kurreuml si mjet sanksionimi

disiplinor por peumlrkundrazi duhet teuml peumlrdoren veteumlm peumlr teuml shmangur veteumlleumlndim ose

rrezik serioz peumlr individeumlt e tjereuml ose peumlr sigurineuml e burgjeve

Neuml bazeuml teuml deumlshmive teuml mbledhura Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se pas peumlrfundimit teuml

ballafaqimit me zyrtareumlt e policiseuml ankuesi i cili ishte i mbyllur neuml njeuml qeli disiplinore

neuml vetmi kishte paraqitur keumlrceumlnim peumlr veten ose peumlr teuml tjereumlt Peumlr meuml tepeumlr periudha

peumlr teuml cileumln ai kishte qeneuml i lidhur neuml shtrat nuk ishte aspak peumlr trsquou neglizhuar dhe

imobilizimi i tij i gjateuml duhet ti kishte shkaktuar shqeteumlsime fizike dhe stres Duke

marreuml parasysh efektin kumulativ teuml keumltyre masave ankuesi i ishte neumlnshtruar trajtimit

ccedilnjereumlzor dhe degradues gjeuml qeuml peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls bazuar neuml keqtrajtim teuml ankuesit meuml

4 Korrik 2009 [njeumlzeumlri]

20 Julin kundeumlr Estoniseuml nr 1656308 4084108 819210 dhe 1865610 sectsect 84-90 dhe 94 29 Maj 2012

94

Neni 4

Ndalimi i skllaverise dhe i punes se detyruar

1 Askush nuk do teuml mbahet neuml skllaveumlri ose neuml robeumlri

2 Askush nuk do teuml shtreumlngohet teuml kryejeuml njeuml puneuml me dhuneuml ose teuml detyruar

3 Peumlr qeumlllim teuml keumltij Neni termi ldquopuneuml e kryer me dhuneuml ose e detyruarrdquo nuk

peumlrfshin

a) cdo lloj pune qeuml i keumlrkohet teuml kryejeuml zakonisht njeuml personi teuml ndaluar neuml

kushtet e parashikuara nga Neni 5 i keumlsaj Konvente ose gjateuml lirimit teuml tij me

kusht

b) cdo lloj sheumlrbimi i karakterit ushtarak ose neuml rastin e kundeumlrshtareumlve teuml

ndeumlrgjegjes neuml vendet ku kundeumlrshtimi i ndeumlrgjegjes eumlshteuml i njohur me ligj

sheumlrbimi qeuml kryhet neuml vend teuml sheumlrbimit ushtarak teuml detyruesheumlm

c) cdo lloj sheumlrbimi qeuml keumlrkohet neuml rast krizash ose fatkeqeumlsish qeuml keumlrceumlnojneuml

jeteumln ose mireumlqenien e komunitetit

d) cdo lloj pune ose sheumlrbimi qeuml eumlshteuml pjeseuml e detyrimeve normale qytetare

95

Zarb Adami kundeumlr Malteumls - 1720902

20 qershor 2006 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4 sect 3 (d) neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14

Diskriminim neuml baza gjinore si pasojeuml e detyrimit peumlr teuml sheumlrbyer neuml juri teuml gjykimeve

penale teuml zbatuar kryesisht ndaj personave teuml gjiniseuml mashkullore ka shkelje

Neni 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6

Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si rezultat i njeuml norme diskriminuese e

panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile aneumltar jurie detyrim qytetar diskriminim gjinor gjobitje peumlr mungeseuml

obligim peumlr meshkujt diskriminim de fakto

Ankuesi z Maurice Zarb Adami shtetas i Malteumls qeuml jeton neuml Attard teuml shtetit maltez

Faktet e rastit

Ankuesi me profesion farmacist nga viti 1971 eumlshteuml peumlrfshireuml neuml listeumln e aneumltareumlve teuml

jurive peumlr gjykime penale neuml Malteuml dhe ka qeneuml neuml keumlteuml listeuml deri seuml paku neuml vitin 2002

Ndeumlrmjet vitit 1971 dhe 1997 ai ka sheumlrbyer edhe si aneumltar jurie por edhe si kryetar neuml

tri raste teuml ndryshme teuml procedimeve penale Neuml vitin 1997 ankuesi ishte ftuar qeuml teuml

sheumlrbente seumlrish si aneumltar jurie por nuk ishte paraqitur dhe si rezultat i ishte shqiptuar

njeuml gjobeuml prej afeumlrsisht 240 EUR

Pasi ankuesi nuk kishte paguar shumeumln e gjobeumls ai ishte ftuar teuml paraqitej neuml gjykateumln

penale Neuml keumlteuml rast ai ka argumentuar se gjoba e caktuar ndaj tij ishte diskriminuese

neuml kuptim teuml Nenit 45 teuml Kushtetuteumls seuml Malteumls dhe Nenit 14 teuml Konventeumls i lexuar neuml

bashkeumllidhje me Nenin 4(3)(d) pasi personat e tjereuml neuml teuml njeumljtin pozicion nuk ishin

veumlneuml para barreumls dhe detyrave teuml sheumlrbimit neuml juri gjyqeumlsore dheose praktika vendore i

lironte personat e gjiniseuml femeumlrore nga sheumlrbimi neuml juri por jo edhe meshkujt

Rasti i tij i ishte referuar gjykateumls civile para teuml cileumls ankuesi kishte ngritur pretendimin

se sistemi maltez i penalizonte personat e gjiniseuml mashkullore dhe i favorizonte ato teuml

gjiniseuml femeumlrore gjateuml peseuml viteve paraprake veteumlm 305 e femrave kishin sheumlrbyer

si aneumltare teuml juriseuml peumlr dallim nga 9695 qeuml ishin meshkuj Peumlr meuml tepeumlr sipas tij

barra e sheumlrbimit neuml juri nuk shpeumlrndahej neuml meumlnyreuml teuml barabarteuml Keumlshtu neuml vitin

1997 lista e aneumltareumlve teuml juriseuml peumlrfaqeumlsonte veteumlm 34 teuml listeumls seuml votuesve Meuml 5

shkurt 1999 gjykata vendore peumlr ccedileumlshtje civile hodhi poshteuml pretendimet e ankuesit Ai

e kishte apeluar keumlteuml vendim duke theksuar se sheumlrbimi neuml juri paraqiste njeuml barreuml apo

ngarkeseuml teuml veccedilanteuml pasi aneumltareumlt e jurive duhej teuml linin puneumln e tyre peumlr teuml ndjekur

rregullisht seancat deumlgjimore Gjithashtu kjo detyreuml paraqiste njeuml ngarkeseuml morale peumlr

teuml gjykuar pafajeumlsineuml ose fajeumlsineuml e njeuml personi Apeli i tij ishte hedhur gjithashtu

poshteuml

Neuml vitin 2003 si ligjeumlrues neuml Universitetin e Malteumls ankuesi neuml meumlnyreuml teuml

pasuksesshme kishte keumlrkuar qeuml teuml lirohej nga sheumlrbimi neuml juri neuml pajtim me Nenin

96

604(1) teuml Kodit Penal teuml Malteumls I ftuar qeuml teuml sheumlrbente seumlrish si aneumltar jurie neuml njeuml

gjykim tjeteumlr neuml vitin 2004 ankuesi kishte keumlrkuar qeuml teuml lirohej nga sheumlrbimi neuml juri

sipas Nenit 607 teuml Kodit Penal Keumlrkesa e tij ishte refuzuar Meuml 18 prill 2005 ankuesi

seumlrish kishte keumlrkuar lirim nga sheumlrbim neuml juri duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 604(1) teuml

Kodit Penal qeuml parasheh lirimin peumlr ligjeumlruesit e rregullt neuml Universitet Meuml 25 prill

2005 keumlrkesa e tij ishte pranuar

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Para Gjykateumls Qeveria e Malteumls ka deklaruar se Neni 14 i vlereumlsuar neuml ndeumlrlidhje me

Nenin 4 sect 3 (d) nuk ishte i zbatuesheumlm ndaj fakteve teuml rastit konkret Sipas Qeveriseuml

sheumlrbimi neuml juri ishte pa dyshim ldquodetyrim qytetar normalrdquo i mbeumlshtetur neuml solidaritet

shoqeumlror qeuml u ishte caktuar qytetareumlve me qeumlllim peumlr teuml siguruar demokratizimin e

procesit teuml administrimit teuml drejteumlsiseuml penale Sipas Qeverieumls kjo nuk ishte kontestuar

nga ankuesi Si pasojeuml sheumlrbimi si aneumltar jurie nuk mund teuml paraqeseuml ldquopuneuml teuml kryer me

forceuml ose teuml detyruarrdquo neuml kuptimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Aplikimi i keumlsaj

dispozite eumlshteuml peumlrjashtuar nga paragrafi 3(d) i keumltij neni

Qeveria meuml tej ka theksuar se ankuesi qeuml ishte ftuar teuml sheumlrbente si aneumltar jurie veteumlm

tri hereuml brenda shtateumlmbeumldhjeteuml vitesh eumlshteuml ankuar veteumlm rreth procedurave qeuml kaneuml

ccediluar neuml krijimin e listave se kush do teuml ishte i pranuesheumlm teuml sheumlrbente si aneumltareuml jurie

dhe jo rreth procesit teuml meumlpastajmeuml teuml zgjedhjes seuml personave qeuml peumlrfundimisht do teuml

sheumlrbenin si aneumltareuml jurie Sidoqofteuml sipas Qeveriseuml peumlrcaktimi i listave nuk ka

rezultuar neuml ldquopuneuml teuml detyruarrdquo pasi asnjeuml lloj sheumlrbimi nuk eumlshteuml neumlnkuptuar nga fakti

i thjeshteuml qeuml emri i njeuml personi eumlshteuml paraqitur neuml listeuml Neuml fakt ishte e mundur qeuml

keumlrkesa peumlr peumlrjashtim teuml lejohej personi do teuml mund teuml sfidohej ose refuzohej ose do teuml

mund teuml ndodhte qeuml emri i tij ose i saj asnjeumlhereuml nuk do teuml zgjidhej Si rezultat sipas

Qeveriseuml faktet qeuml karakterizojneuml rastin e ankuesit bien jashteuml kuadrit teuml Nenit 4 teuml

Konventeumls ndeumlrsa Neni 14 nuk ishte i zbatuesheumlm

Nga ana e tij ankuesi ka theksuar se Gjykata Kushtetuese e ka pranuar neuml meumlnyreuml teuml

qarteuml se sheumlrbimi neuml juri paraqet njeuml ldquodetyrim normal qytetarrdquo Ky mendim eumlshteuml

konfirmuar edhe nga parimet e peumlrcaktuara nga Gjykata neuml rastin Karlheinz Schmidt

kundeuml Gjermaniseuml21 dhe Van der Mussele kundeumlr Belgjikeumls22 Neuml atgjykimin e fundit

Gjykata ka theksuar se koncepti i ldquodetyrimit normal qytetarrdquo i referohet ldquoteuml gjitheuml

puneumls ose sheumlrbimit qeuml keumlrkohet nga njeuml person neumln keumlrceumlnimin e ndonjeuml deumlnimi dhe

peumlr teuml cileumln puneuml apo sheumlrbim ky person nuk eumlshteuml ofruar vullnetarishtrdquo

Ankuesi ka neumlnvizuar faktin se atij nuk i eumlshteuml ofruar vullnetarisht qeuml teuml sheumlrbejeuml si

aneumltar jurie Ka qeneuml neuml teuml veumlrteteuml e kundeumlrta ky sheumlrbim i eumlshteuml keumlrkuar atij neumln

keumlrceumlnim teuml gjobeumls qeuml do teuml mund teuml konvertohej neuml burgim Ankuesi gjithashtu u

eumlshteuml referuar disa vendimeve teuml Gjykateumls Supreme teuml Shteteve teuml Bashkuara neuml lidhje

me sheumlrbimin neuml juri dhe diskriminimin neuml peumlrzgjedhjen e aneumltareumlve teuml juriseuml Sipas

pikeumlpamjes seuml ankuesit pasi sheumlrbimi neuml juri eumlshteuml mbuluar nga paragrafi 3(d) i Nenit 4

teuml Konventeumls peumlrfundimi i veteumlm logjik ishte se faktet e rastit teuml tij ishin brenda kuadrit

teuml Nenit 4 Si rezultat Neni 14 mdash njeuml dispoziteuml qeuml nuk keumlrkon shkelje teuml njeuml dispozite

21 Karlheinz Schmidt kundeumlr Gjermaniseuml 18 korrik 1994 Seria A nr 291-B 22 Van der Mussele kundeumlr Belgjikeumls 23 neumlntor 1983 Seriea A nr 70

97

peumlrmbajteumlsore teuml Konventeumls por veteumlm njeuml ndeumlrlidhje me teuml mdash ishte gjithashtu i

zbatuesheumlm neuml rastin e tij Neuml keumlteuml drejtim ankuesi ka pretenduar se ka qeneuml viktimeuml e

diskriminimit mbi bazeuml gjinore pasi peumlrqindja e personave teuml gjiniseuml femeumlrore qeuml

keumlrkohej teuml sheumlrbenin neuml juri ishte e papeumlrfillshme dhe se ai ishte detyruar qeuml teuml

peumlrballej me ndjekje penale neuml lidhje me njeuml detyrim civil diskriminues Pra ai eumlshteuml

mbeumlshtetur ne Nenin 14 teuml Konventeumls neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4(3) dhe Nenin 6 teuml

Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka vlereumlsuar si fillim se sheumlrbimi i detyruesheumlm neuml juri siccedil ai ekziston neuml Malteuml

eumlshteuml njeuml prej ldquodetyrimeve normale qytetarerdquo teuml parashikuar neuml Nenin 4 sect 3(d) teuml

Konventeumls Meuml tej Gjykata ka veumlrejtur se ankuesi nuk eumlshteuml ofruar vullnetarisht peumlr

sheumlrbim si aneumltar jurie dhe se mosparaqitja e tij neuml juri ka ccediluar neuml shqiptimin e njeuml

gjobe e cila mund teuml konvertohet neuml burgim Marreuml parasysh lidhjen e ngushteuml me

detyrimin peumlr teuml sheumlrbyer detyrimi peumlr teuml paguar gjobeumln gjithashtu bie brenda Nenit 4 sect

3(d) Peumlr rrjedhojeuml faktet e rastit hyjneuml brenda kuadrit teuml Nenit 4 dhe keumlsisoji Neni 14

eumlshteuml gjithashtu i zbatuesheumlm

Gjykata ka veumlneuml re se ankuesi e ka pranuar qeuml dallimi neuml trajtim peumlr teuml cilin eumlshteuml

ankuar nuk eumlshteuml varur nga gjuha e ligjit teuml Malteumls neuml fuqi neuml koheumln relevante i cili nuk

ka beumlreuml dallime ndeumlrmjet gjinive pra si meshkujt ashtu edhe femrat janeuml njeumllloj teuml

kualifikuar dhe teuml pranuesheumlm teuml sheumlrbejneuml Diskriminimi neuml fjaleuml ishte i mbeumlshtetur neuml

ateuml qeuml ankuesi e ka peumlrshkruar si praktikeuml teuml mireuml-krijuar e karakterizuar nga njeuml numeumlr

faktoreumlsh si meumlnyra neuml teuml cileumln lista e aneumltareumlve teuml juriseuml eumlshteuml hartuar dhe kriteret peumlr

lirimin e dikujt peumlr sheumlrbim neuml juri Si rezultat veteumlm njeuml numeumlr i papeumlrfillsheumlm i

femrave ishin ftuar teuml sheumlrbenin si aneumltare teuml jurive

Gjykata ka ripeumlrseumlritur se statistikat neuml vetvete nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml

shpeumlrfaqur njeuml praktikeuml qeuml mund teuml klasifikohet si diskriminuese Neuml teuml njeumljteumln koheuml

Gjykata ka vlereumlsuar se diskriminimi i mundsheumlm neuml kundeumlrshtim me Konventeumln mund

teuml vie jo veteumlm nga masat legjislative por edhe nga njeuml situateuml de facto Gjykata kaneuml

veumlrejtur se neuml vitin 1997mdashvit kur ankuesi ishin ftuar teuml sheumlrbente si aneumltar jurie dhe

nuk ishte paraqitur neuml takimin e gjykateumlsmdashnumri i meshkujve (7503) qeuml ishin

regjistruar neuml listeumln e aneumltareumlve teuml juriseuml ishin tri hereuml meuml i madh se numri i femrave

(2494) Neuml vitin paraprak dallimi ishte edhe meuml i theksuar ku veteumlm 147 femra ishin

peumlrfshireuml neuml listat e aneumltareumlve teuml jurive peumlr dallim prej 4298 meshkujve Peumlr meuml tepeumlr

Gjykata kishte veumlrejtur se neuml vitin 1996 peseuml femra dhe 175 meshkuj kishin sheumlrbyer si

aneumltareuml jurie Gjykata ka vlereumlsuar se keumlto teuml dheumlna tregojneuml se detyrimi qytetar peumlr

sheumlrbim neuml juri eumlshteuml zbatuar kryesisht ndaj meshkujve Peumlr pasojeuml ka pas dallim neuml

trajtim ndeumlrmjet dy grupevemdashmeshkujve dhe femravemdashteuml cileumlt neuml lidhje me

sheumlrbimin neuml juri ishin neuml situateuml teuml ngjashme

Gjykata ka rikujtuar se neumlse njeuml politikeuml ose maseuml e peumlrgjithshme ka efekte

paragjykuese jopeumlrpjestimore ndaj njeuml grupi teuml personave mundeumlsia qeuml kjo teuml cileumlsohet

diskriminuese nuk mund teuml peumlrjashtohet qofteuml edhe neumlse neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml nuk ka

pas si qeumlllim ose nuk eumlshteuml drejtuar ndaj atij grupi Peumlrfundimisht Gjykata ka vlereumlsuar

se Qeveria nuk ka arritur teuml deumlshmojeuml se dallimi neuml trajtim ka ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim

dhe se ka pas njeuml marreumldheumlnie teuml arsyeshme teuml peumlrpjestueshmeumlriseuml (proporcionalitetit)

98

ndeumlrmjet mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml eumlshteuml synuar teuml realizohet Neuml keumlteuml

meumlnyreuml Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 14 i lexuar neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4 sect 3(d)

teuml Konventeumls

Ky peumlrfundim e ka liruar Gjykateumln nga vlereumlsimi i ccedileumlshtjes tjeteumlr neumlse ankuesi eumlshteuml

diskriminuar neuml raport me meshkujt tjereuml teuml cileumlt edhe pse teuml kualifikuar peumlr sheumlrbim neuml

juri nuk ishin ftuar asnjeumlhereuml teuml sheumlrbenin si aneumltareuml jurie

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 Gjykata ka

vlereumlsuar se ankuesi nuk ka pretenduar qeuml procedurat e ndjekura ndaj tij kaneuml qeneuml neuml

ndonjeuml meumlnyreuml teuml padrejta ose se ndonjeumlra prej teuml drejtave teuml garantuara me Nenin 6

eumlshteuml shkelur Neuml cilindo rast Gjykata ka veumlrejtur se procedurat penale kaneuml qeneuml

pasojeuml e thjeshteuml e ekzistenceumls seuml njeuml detyrimi qytetar diskriminues Duke qeneuml se ajo

ka gjeteuml tashmeuml shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4 sect 3(d) Gjykata nuk e ka

vlereumlsuar teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ccedileumlshtjen neumlse ka pas edhe shkelje teuml Nenit 14 neuml

ndeumlrlidhje me Nenin 6

Gjykata ka urdheumlruar shtetin maltez qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit shumeumln neuml vlereuml prej 7752

EUR peumlr kostot dhe shpenzimet Sa i peumlrket deumlmit ankuesi ka theksuar se sheumlrbimi i tij

si aneumltar jurie i ka kushtuar atij me mungeseuml neuml puneuml peumlr disa diteuml Megjithateuml pasi

humbja financiare ka qeneuml e veumlshtireuml teuml kuantifikohet ai nuk ka paraqitur ndonjeuml

pretendim neuml keumlteuml aspekt

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me me Nenin 4 sect 3(d) teuml

Konventeumls [me shumiceuml prej gjashteuml me njeuml] ndeumlrsa nuk e vlereumlson teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

99

Meier kundeumlr Zvicreumls - 1010914

9 shkurt 2016 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4 sect 2

Pretendim i shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr teuml mos kryer puneuml teuml detyrueshme neuml burg peumlrtej

mosheumls seuml pensionit nuk ka shkelje

Neni 14

Pretendim peumlr diskriminim si pasojeuml e detyrimit peumlr puneuml pas pensionimit hedhet

poshteuml

Fjaleumlt kyccedile puneuml e detyrur vuajtje deumlnimi pensionim kompensim diskriminim

Ankuesi z Beat Meier shtetas zviceran i lindur neuml vitin 1946 dhe aktualisht eumlshteuml i

ndaluar neuml Regensdorf

Faktet e rastit

Me njeuml aktgjykim teuml dateumls 4 korrik 2003 Gjykata e Apelit e Kantonit teuml Zuumlrich deumlnoi

ankuesin me kateumlr vjet e kateumlr muaj burgim peumlr disa vepra seksuale me teuml mitur Neuml

mars teuml vitit 2010 Gjykata e Apelit pezulloi ekzekutimin e paraburgimit duke e

zeumlvendeumlsuar ateuml me paraburgim parandalues (Vereumlahrung) Meuml 6 dhjetor 2011 ankuesi

keumlrkoi peumlrjashtimin nga puna e detyruar gjateuml mbajtjes seuml deumlnimit por keumlrkesa e tij u

mohua Autoriteti kompetent i burgjeve i shqiptoi njeuml rregjim meuml teuml rrepteuml burgu peumlr

shkak teuml refuzimit peumlr teuml punuar vendim ky qeuml u revokua meuml voneuml pas njeuml ankese nga

ankuesi

Meuml 15 shkurt 2003 ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Federale duke argumentuar se kishte

pasur njeuml aplikim jo korrekt teuml Kodit Penal dhe shkelje teuml dinjitetit njereumlzor dhe liriseuml

individuale teuml mbrojtur me Kushtetuteumln Federale Gjykata Federale e hodhi poshteuml

ankeseumln e tij duke konsideruar se puna e detyruar peumlr teuml burgosurit nuk ishte neuml vetvete

shkelje e teuml drejtave teuml njeriut me kusht qeuml puna e ofruar teuml ishte e peumlrshtatur me

afteumlsiteuml steumlrvitjen dhe interesat e ccedildo teuml burgosuri Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls

Federale keumlrkesa peumlr puneuml kontribuon neuml ekzekutimin e deumlnimeve dhe nxit sjelljen e

duhur shoqeumlrore dhe afteumlsineuml peumlr teuml shmangur recedivizmin Puna eumlshteuml dizajnuar ashtu

qeuml trsquoi mbajeuml teuml zeumlneuml teuml burgosurit peumlr ti dheumlneuml struktureuml jeteumls seuml peumlrditshme dhe peumlr teuml

ruajtur rendin neuml institucion

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 4 sect 2 teuml Konventeumls ankuesi pretendon se kishte shkelje teuml seuml

drejteumls seuml tij peumlr teuml mos kryer puneuml teuml detyruar duke theksuar se ai ishte neuml mosheumln e

pensionit Po ashtu ankuesi shtoi se ai kishte kontribuar neuml skemeumln e sigurimeve

pensionale peumlrderisa ishte neuml burgun Poumlscheumlies Neumlse atij i keumlrkohej teuml punonte edhe

pas arritjes seuml mosheumls seuml pensionit nuk kishte garanci se njeuml diteuml do teuml ishte neuml gjendje

teuml korrte peumlrfitimet e atij sigurimi Tutje ankuesi shtoi se detyrimi peumlr teuml kontribuar neuml

100

skemeumln e sigurimeve pensionale do teuml binte neuml konflikt me keumlrkeseumln peumlr teuml vazhduar

puneumln peumlrtej mosheumls seuml pensionit

Duke u bazuar neuml Nenin 14 ai gjithashtu u ankua peumlr diskriminim kundeumlr tij si i

burgosur i cili kishte arritur mosheumln e daljes neuml pension neuml krahasim me njeuml person neuml

liri qeuml nuk duhej teuml punonte meuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Ky ishte rasti i pareuml neuml teuml cilin Gjykata duhej teuml merrej me ccedileumlshtjen e puneumls seuml

detyrueshme neuml burg peumlrtej mosheumls seuml pensionit Gjykata duhej teuml vlereumlsonte neumlse ky

detyrim kishte peumlrfshireuml ndonjeuml puneuml teuml detyruar neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 sect 2 teuml

Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se ankuesit i ishte keumlrkuar teuml punonte sipas Nenit 81

teuml Kodit Penal Sipas teuml njejtit legjislacion neumlse ankuesi do teuml kishte refuzuar teuml kryente

puneumln qeuml i ishte caktuar ai do teuml kishte kryer njeuml vepeumlr penale dhe do teuml duhej teuml

peumlrballonte pasojat Duke peumlrdorur peumlrkufizimin e puneumls seuml detyruar teuml peumlrcaktuar neuml

Konventeumln nr 29 teuml Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls (ILO) si bazeuml peumlr

interpretimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls nuk mund teuml keteuml dyshim se ankuesi kishte

kryer puneumln neumln keumlrceumlnimin e njeuml deumlnimi dhe peumlr teuml cilin [ai nuk e kishte ofruar veten

vullnetarisht]rdquo

Gjykata u shpreh se pyetja neumlse Neni 4 sect 3 (a) i Konventeumls zbatohet neuml keumlteuml situateuml

duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e qeumlllimit natyreumls dhe shkalleumls seuml puneumls seuml detyrueshme

dhe meumlnyreumls neuml teuml cileumln duhet teuml kryhet

Sa i peumlrket qeumlllimit teuml puneumls seuml detyrueshme Gjykata pranoi argumentin e Qeveriseuml se

obligimi i teuml burgosurve peumlr teuml vazhduar puneumln edhe peumlrtej mosheumls seuml pensionit ishte

pjeseuml e peumlrpjekjes peumlr teuml zvogeumlluar efektet e deumlmshme teuml burgosjes Puna e

peumlrshtatshme e arsyeshme mund teuml ndihmojeuml neuml strukturimin e jeteumls seuml peumlrditshme teuml

teuml burgosurve dhe ti mbajeuml ato aktive teuml cilat ishin objektiva teuml reumlndeumlsishme peumlr

mireumlqenien e njeuml teuml burgosuri afatgjateuml

Sa i peumlrket natyreumls seuml puneumls seuml kryer nga teuml burgosurit qeuml kishin arritur mosheumln e daljes

neuml pension veumlzhgimet e nxjerra nga Keumlshilli Federal neuml tetor teuml vitit 2012 neuml peumlrgjigje

teuml raportit teuml Komitetit peumlr Parandalimin e Tortureumls neuml viziteumln e tyre neuml Zviceumlr neuml tetor

teuml vitit 2013 treguan se puna e detyrueshme nuk zbatohej peumlr teuml gjitheuml teuml burgosurit neuml

teuml njeumljteumln maseuml dhe se duhej teuml peumlrshtatej neuml vareumlsi teuml rrethanave afteumlsive teuml teuml

burgosurit peumlrshtatshmeumlriseuml peumlr puneuml dhe gjendjes sheumlndeteumlsore

Gjykata gjithashtu veumlrejti se shkalla e detyrimit peumlr puneuml ishte peumlrshtatur gjithashtu me

rrethanat e ankuesit dhe situateumln personale peumlr shkak se ai punonte veteumlm tre oreuml neuml

diteuml dometheumlneuml 18 oreuml e 20 minuta neuml javeuml

Sa i peumlrket meumlnyreumls neuml teuml cileumln Ankuesi duhej teuml kryente puneumln e tij Gjykata theksoi se

ai ishte i vendosur seuml bashku me teuml burgosurit e tjereuml qeuml kishin arritur mosheumln e

pensionimit neuml njeuml krah teuml posaccedileumlm teuml burgut Seuml fundi duhet teuml theksohet se ankuesi

ishte paguar peumlr puneumln e tij

Neuml lidhje me praktikeumln neuml shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls Gjykata vuri neuml dukje

se ajo qeuml doli nga njeuml studim krahasues qeuml mbulonte 28 vende teuml burgosurve nuk u

keumlrkohej teuml punonin pas mosheumls seuml daljes neuml pension neuml 16 shtete aneumltare Neuml 12 vendet

e tjera aneumltare teuml anketuara ccedileumlshtja nuk ishte e rregulluar neuml meumlnyreuml eksplicite neuml ligjin

101

vendas por keumlto vende lejuan peumlrjashtime nga puna e detyrueshme neuml burgje neuml vareumlsi

teuml kapaciteteve dhe mosheumls seuml teuml burgosurve

Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se neuml mungeseuml teuml njeuml konsensusi teuml mjaftuesheumlm midis

shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls neuml lidhje me ccedileumlshtjen e puneumls seuml detyrueshme

neuml burg peumlrtej mosheumls seuml pensionit duhet teuml theksohet seuml pari se autoritetet zvicerane

geumlzuan njeuml hapeumlsireuml teuml konsiderueshme teuml vlereumlsimit dhe seuml dyti se nuk mund teuml keteuml

ndalim absolut teuml njeuml pune teuml tilleuml teuml nxjerreuml nga Neni 4 i Konventeumls Puna e detyruar e

kryer nga Ankuesi gjateuml koheumls seuml ndalimit teuml tij mund teuml konsiderohet si puneuml e

keumlrkuar peumlr tu beumlreuml gjateuml rrjedheumls normale teuml paraburgimit peumlr qeumlllimin e Nenit 4 teuml

Konventeumls Rrjedhimisht ajo nuk peumlrbeumlnte puneuml teuml detyruar ose teuml detyrueshme

brenda kuptimit teuml keumltij Neni Duke veumlneuml neuml dukje se ankuesi kishte sfiduar thjesht

parimin aktual teuml puneumls seuml detyrueshme peumlr teuml burgosurit teuml cileumlt kishin arritur mosheumln

e daljes neuml pension dhe nuk ishin ankuar peumlr meumlnyreumln neuml teuml cileumln puna teuml caktuar nga

autoritetet zvicerane duhej teuml kryheshin Gjykata gjeti se nuk kishte pasur shkelje teuml

Nenit 4 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 teuml KonventeumlsGjykata vuri neuml dukje se

ankuesi nuk kishte pretenduar para Gjykateumls Federale se ai kishte peumlsuar trajtim

diskriminues Prandaj kjo ankeseuml duhej teuml hidhej poshteuml peumlr mos shterje teuml mjeteve teuml

brendshme juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shlelje peumlr sa i peumlrket Nenit 4 teuml Konveteumls ndeumlrsa hedh poshteuml

pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 [njeumlzeumlri]

102

CN kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar - 423908

13 shkurt 2013 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4

Shkelje e detyrimeve pozitive nga ana e Qeveriseuml peumlr teuml vendosur ligje penale qeuml

ndeumlshkojneuml puneumln dhe servitutin e detyruar ka shkelje

Neni 8

Shkelje teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml private dhe familjare peumlr shkak teuml trajtimit

qeuml i ishte neumlnshtruar ndeumlrmjet viteve 2002 dhe 2006 nuk ngritet si ccedileumlshtje e veccedilanteuml

Neni 13

Mungeseuml e mjetefe efektive peumlr teuml adresuar mos cileumlsimin teuml vepreumls penale specifike teuml

robeumlriseuml seuml brendshme ose teuml puneumls seuml detyruar si e kundeumlrligjshme nuk ngritet si

ccedileumlshtje e veccedilanteuml

Fjaleumlt kyccedile trafikim servitut puneuml e detyrueshme imigrant keumlrceumlnim ndalje e

pagave kufizim i leumlvizjes

Ankuesja CN shtetase e Ugandeumls

Faktet e Rastit

Ankuesja kishte udheumltuar peumlr neuml Mreteumlrineuml e Bashkuar peumlr teuml shpeumltuar nga dhuna

seksuale dhe fizike Teuml afeumlrmit S dhe A e ndihmuan ateuml teuml arrinte neuml Mreteumlrineuml e

Bashkuar por me teuml mbeumlrritur S ia mori pasaporteumln dhe dokumentet e udheumltimit

Fillimisht ankuesja ka jetuar peumlr disa muaj neuml shteumlpi teuml ndryshme qeuml i peumlrkasin S neuml

Londeumlr Ajo pretendoi se gjateuml keumlsaj kohe S vazhdimisht e paralajmeumlroi ateuml se ajo nuk

duhet teuml flaseuml me njereumlzit dhe se ajo lehteuml mund teuml arrestohet ose peumlrndryshe do teuml

deumlmtohet neuml Londeumlr Neuml janar teuml vitit 2003 S e njoftoi ankuesen me njeuml burreuml teuml

quajtur M i cili drejtonte njeuml biznes qeuml ofronte sheumlrbime kujdestarie dhe sigurimit

Ankuesja ndoqi njeuml kurs trajnimi teuml shkurteumlr peumlr kujdestareumlt dhe meuml pas beumlri disa

ndeumlrrime gjateuml nateumls si kujdestare dhe si roje sigurie neuml disa vende Ankuesja pohoi se

neuml ccedildo rast pagesa ishte beumlreuml nga klienti direkt tek burri M i cili transferoi njeuml pjeseuml teuml

parave neuml llogarineuml bankare teuml S-seuml duke besuar se ajo do tia kalonte asaj Megjithateuml

ajo pretendonte se ajo nuk kishte marreuml ndonjeuml pageseuml peumlr puneumln qeuml ajo beumlnte

Ankuesja filloi teuml punonte peumlr njeuml ccedilift teuml moshuar z dhe znj K duke punuar diteuml e nateuml

dhe duke marreuml veteumlm njeuml pasdite teuml lire neuml muaj Neuml diteumln e saj teuml lireuml ajo zakonisht

shoqeumlrohej nga M I cili e dergonte neuml shteumlpineuml e S peumlr pasdite Ankuesja pranoi qeuml pas

disa vitesh i lejohej teuml merrte transport publik por tha se ajo ishte paralajmeumlruar se nuk

ishte e sigurt dhe se ajo nuk duhet teuml fliste me askeumlnd Gjateuml gjitheuml koheumls sa punonte

pagat e saj i janeuml paguar S i cili i mbajti ato duke ia dheumlneuml ankueses veteumlm njeuml shumeuml

teuml vogeumll parash

103

Pas tre vite e gjysmeuml neuml gusht teuml vitit 2006 ankuesja u rreumlzua gjateuml njeuml vizite neuml njeuml

bankeuml Ajo u deumlrgua neuml njeuml spital dhe u diagnostifikua me HIV-pozitiv Ajo po vuante

gjithashtu nga psikoza duke peumlrfshireuml halucinacione auditive Meuml pas u strehua nga

autoritetet lokale ku edhe aplikoi peumlr azil por u refuzua Avokati i saj keumlrkoi nga

policia qeuml teuml hetonte situateumln e saj Njeuml njeumlsi policore e specializuar peumlr trafikimin e

qenieve njereumlzore e hetoi rastin dhe arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte prova peumlr

trafikim

Meuml 5 dhjetor 2008 avokati i ankueses i kishte shkruar policiseuml peumlr tu keumlrkuar atyre qeuml

teuml marrin neuml konsiderateuml ndjekjet penale peumlr vepra teuml tjera duke peumlrfshireuml vepeumlren

penale jus cogens teuml skllaveumlriseuml ose teuml puneumls seuml detyruar Meuml 18 dhjetor 2008 ankuesja

irsquou neumlnshtrua njeuml vlereumlsimi nga Projekti POPPY projekt i financuar nga qeveria qeuml

ofron strehim dhe mbeumlshtetje peumlr viktimat e trafikimit Projekti POPPY arriti neuml

peumlrfundimin se ajo i ishte neumlnshtruar peseuml nga gjashteuml treguesve teuml puneumls seuml detyruar

(siccedil eumlshteuml identifikuar nga ILO) Neuml veccedilanti leumlvizja e saj kishte qeneuml e kufizuar neuml

vendin e puneumls pagat e saj i ishin ndalur peumlr teuml paguar njeuml borxh peumlr teuml cilin ajo nuk e

dinte paga e saj ishte ndalur peumlr kateumlr vjet pasaporta e saj ishte ruajtur dhe ajo ishte

neumln keumlrceumlnimin e denoncimit teuml autoriteteve

Neuml 5 janar 2009 policia filloi teuml kryejeuml hetime teuml meumltejshme duke marreuml fillimisht njeuml

deklarateuml nga agjenti i cili e rregullonte puneumln e ankueses me z dhe znj K (me sa

duket njeriu i identifikuar meuml pareuml si M) Ky i fundit deklaroi se i ishte njoftuar me

ankuesen nga njeuml person qeuml besonte se ishte i afeumlrmi i saj dhe se ankuesja kishte

marreumlveshje me teuml afeumlrmin e saj se pagat e saj do ti paguheshin atij Agjenti gjithashtu

deklaroi se kishte frikeuml nga i afeumlrmi i ankueses i cili ishte njeuml njeri i pasur dhe i

fuqisheumlm i lidhur mireuml me qeverineuml e Ugandeumls Policia nuk ishte neuml gjendje teuml

kontaktojeuml me z dhe znj K Meuml 25 shkurt 2009 policia informoi avokatin e ankueses

se deumlshmiteuml nuk kaneuml treguar egzistimin e vepeumlres penale teuml trafikimit Ata vuneuml neuml

dukje se neuml keumlteuml fazeuml nuk ka prova qeuml do teuml mbeumlshtesin shfryteumlzimin e ccedilfareumldo lloji

Sipas pohimit teuml meumlvonsheumlm teuml Avokatit teuml ankuese neuml njeuml takim neuml mes teuml oficereumlve

teuml policiseuml me ankuesen dhe peumlrfaqeumlsuesin e saj njeuml oficer policie tregoi se ishte

pikeumlpamja e peumlrkohshme e Policiseuml Metropolitane e dheumlneuml shprehimisht pa autorizim

formal qeuml nuk kishte shkelje teuml ligjit penal qeuml zbatohet peumlr faktet e rastit Avokati meuml

tej pohoi se policia keumlrkoi falje peumlr meumlnyreumln e jo teuml duhur neuml teuml cileumln rasti ishte trajtuar

meuml pareuml dhe konfirmoi se deumlshmiteuml e ankueses do teuml shqyrtoheshin prapeuml

Tutje ankuesja u vlereumlsua nga njeuml psikolog klinik i specializuar neuml dhuneumln kundeumlr

grave ku sipas raportit teuml peumlrgatitur ankuesja ishte duke vuajtur neuml njeuml maseuml teuml ashpeumlr

nga njeuml formeuml komplekse e ccedilrregullimeve kronike teuml stresit post traumatik (PTSD) neuml

lidhje me njeuml ccedilrregullim teuml madh depresiv dhe ajo paraqiste njeuml rrezik teuml moderuar teuml

veteumlvrasjes Neuml veccedilanti raporti vuri neuml dukje se ankuesja paraqiste pervoja jetesore qeuml

peumlrputheshin me njeuml viktimeuml teuml trafikimit dhe teuml puneumls seuml detyruar neuml kontekstin e njeuml

historie teuml sulmeve seksuale Meuml 11 gusht 2009 policia informoi avokatin e ankueses

se ky rast i veccedilanteuml nuk i ploteumlson keumlrkesat e trafikimit teuml qenieve njereumlzore sipas

legjislacionit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe se legjislacioni nuk ekziston neuml lidhje me

pretendimet e vetme dhe specifike teuml robeumlriseuml shteumlpiake ku trafikimi nuk eumlshteuml njeuml

faktor

104

Neuml ateuml koheuml (2007 -2009) nuk kishte ligj neuml Britani teuml Madhe qeuml posaccedileumlrisht

kriminalizonte puneumln e detyruar apo servitutit Kjo ka ndryshuar qeuml nga viti 2009 me

miratimin e Nenit 71 teuml Ligjit mbi Miratimin dhe Drejteumlsineuml Neni 71 i Ligjit mbi

Miratimin dhe Drejteumlsineuml 2009 peumlrcakton se skllaveumlria puna e detyruesheme eumlshte e

deumlnueshme me burgim gjer neuml kateumlrmbeumldhjeteuml vjet Neni 71 hyri neuml fuqi meuml 6 prill

2010 por nuk kishte efekt retroaktiv

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja pretendoi se gjateuml koheumls sa ajo ishte keqtrajtuar Qeveria kishte deumlshtuar teuml

peumlrmbushte detyrimet e detyrimet e veta pozitive sipas Nenit 4 teuml Konventeumls peumlr teuml

miratuar ligje penale qeuml ndeumlshkonin puneumln dhe servitutin e detyruar dhe nuk arriti teuml

miratoj dispozita teuml tilla deri neuml vitin 2009 Tutje ankuesja argumentoi se edhe pasi qeuml

kishte beumlreuml njeuml pohim teuml besuesheumlm peumlr keqtrajtim neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml

Konventeumls neuml vitin 2006 ccedildo hetim mbi ankesat e saj ishte joefektive pasi nuk ishte i

drejtuar peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ajo kishte qeneuml viktimeuml e trajtimit neuml kundeumlrshtim me

Nenin 4 dhe prandaj nuk rezultuan neuml ndjekje penale Peumlrfundimisht ankuesja

parashtroi se neuml paraqitjen e Nenit 71 teuml Ligjit mbi Miratimin dhe Drejteumlsineuml i cili

krijoi vepra specifike teuml skllaveumlriseuml robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar ose teuml detyruar

Qeveria kishte pranuar se kishte njeuml zbrazeumlti neuml ligj e qeuml duhet ploteumlsuar

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata konsideron se Neni 4 i Konventeumls peumlrfshin obligimin procedural nga ana e

shteteve aneumltare peumlr teuml hetuar aty ku ekziston njeuml dyshim i besuesheumlm se teuml drejtat e

njeuml individi sipas atij Neni janeuml shkelur Autoritetet britanike hapeumln njeuml hetim neuml keumlteuml

rast por ky hetim ishte i drejtuar ndaj vepreumls penale teuml trafikimit dhe jo ndaj puneumls seuml

detyruar ose robeumlriseuml sepse legjislacioni i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar neuml fuqi neuml ateuml koheuml

veteumlm neuml meumlnyreuml specifike ndalonte trafikimin Ankuesja argumenton se kjo e beumlri

hetimin teuml papeumlrshtatsheumlm Gjykata rikujton se neuml rastin Rantsev neuml kontekstin e

trafikimit konstatoi se neuml meumlnyreuml qeuml njeuml detyrim peumlr teuml hetuar teuml kishte lindur rrethanat

duhet teuml kishin shkaktuar njeuml dyshim teuml besuesheumlm se ankuesija ishte trafikuar

Gjithashtu konsideron se peumlr njeuml detyrim qeuml ka lindur neuml rastin neuml fjaleuml duhet teuml bindet

se ankesat e ankueses ndaj autoriteteve vendase kaneuml shkaktuar njeuml dyshim teuml

besuesheumlm se ajo ishte mbajtur neuml robeumlri shteumlpiake

Neuml mbeumlshtetje teuml pretendimeve teuml saj ankuesja kishte argumentuar se neuml Siliadin kundeumlr

Franceumls23 Gjykata definoi skllaveumlrineuml si njeuml formeuml veccedilaneumlrisht serioze teuml mohimit teuml

liriseuml e cila peumlrfshinte peumlrveccedil detyrimit peumlr teuml kryer sheumlrbime teuml caktuara peumlr teuml

tjereumlt detyrimin peumlr teuml jetuar neuml proneumln e njeuml personi tjeteumlr dhe pamundeumlsineuml peumlr teuml

ndryshuar gjendjen e tij Ankuesja parashtroi se ishte e detyruar qeuml teuml jetonte me Z

dhe Znj K teuml cileumlt keumlrkonin kujdes teuml veumlshtireuml dhe kishin nevojeuml qeuml ajo teuml ishte neuml

thirrje njeumlzet e kateumlr oreuml neuml diteuml Ajo e beumlri keumlteuml neumln shtreumlngim nga S dhe M dhe ajo

nuk mori asnjeuml shpeumlrblim teuml duksheumlm Orari i puneumls dhe kushtet e tij si dhe marrja e

dokumenteve teuml udheumltimit teuml saj ishin teuml tilla qeuml ta beumlnin ateuml teuml paafteuml peumlr teuml ndryshuar

situateumln e saj Duhet teuml theksohet se neuml Siliadin Gjykata peumlrcaktoi puneumln e detyruar ose

23 Siliadin kundeumlr Franceumls nr 7331601 sect 123 GjEDNj 2005-VII

105

teuml detyrueshme e cila peumlrfshinte teuml gjitheuml puneumln ose sheumlrbimet qeuml keumlrkohen nga ccedildo

person neumln keumlrceumlnimin e ndonjeuml ndeumlshkimi dhe peumlr teuml cilin personi neuml fjaleuml nuk i ka

ofruar veteuml vullnetarisht Veteuml Gjykata vuri neuml dukje se termi solli neuml mend ideneuml e

kufizimit fizik apo mendor Neuml Siliadin Gjykata gjeti keumlteuml element teuml pranisheumlm kur

ankuejsa ishte njeuml vajzeuml adoleshente pranishme neuml njeuml vend teuml huaj neuml meumlnyreuml teuml

paligjshme dhe qeuml jetonte neuml frikeumln e arrestimit nga policia Ankuesja ka parashtruar qeuml

dispozitat peumlrkateumlse teuml brendshme nuk kaneuml peumlrfshireuml neuml koheumln peumlrkateumlse vepreumln

penale teuml puneumls seuml detyruar ose servitutit Neuml teuml veumlrteteuml policia i konfirmoi ankueses

me shkrim se nuk kishte ndonjeuml dispozite ligjore qeuml peumlrkufizonte situateumln e saj Si

rezultat pavareumlsisht deumlshmive teuml forta teuml trajtimit qeuml bien neuml kuadeumlr teuml Nenit 4 teuml

Konventeumls nuk ka mundur teuml beumlhet hetim efektiv neuml trajtimin e saj dhe asnjeuml person

nuk eumlshteuml arrestuar ose ndjekur penalisht neuml lidhje me teuml Masa kryesore qe qeveria

britanike mund teuml iniconte peumlr rastin neuml fjaleuml ishin shkelje teuml peumlrgjithshme si rreumlmbimi

mashtrimi ose sulmi psikologjik asnjeuml nga teuml cilat nuk peumlrmbusheumln detyrimin pozitiv

sipas Nenit 4 teuml Konventeumls Ankuesja peumlrfundimisht ka parashtruar qeuml vendimi i

Gjykateumls neuml Siliadin ka beumlreuml teuml qarteuml se ajo qeuml keumlrkohej ishte legjislacioni qeuml neuml meumlnyreuml

specifike kriminalizon sjelljet qeuml peumlrfshihen neuml objektin e Nenit 4 teuml Knventeumls

Gjykata nuk konsideron qeuml ankesat e ankueses lidhur me trajtimin e saj nga S dhe M

ishin neuml thelb teuml padukshme Neuml teuml veumlrteteuml ajo veuml neuml dukje se rrethanat qeuml ajo peumlrshkroi

ishin shumeuml teuml ngjashme me faktet e rastit Siliadin veteumlm dallimet e dukshme ishin se

ankuesja ishte meuml e vjeteumlr se ankuesja neuml Siliadin dhe se ishte agjenti - dhe jo

puneumldheumlneumlsit e saj - teuml cileumlt ajo pretendonte se ishin peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin neuml

kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls Rrjedhimisht Gjykata konsideron qeuml ankesat e

ankueses kaneuml shkaktuar dyshim teuml besuesheumlm se ajo ishte mbajtur neuml kushte teuml

servitutit teuml brendsheumlm i cili meuml pas i vendosi autoritetet vendase njeuml detyrim peumlr teuml

hetuar ato ankesa Gjykata veumlren se eumlshteuml e qarteuml se autoritetet vendase kaneuml hetuar

ankesat e ankueses Megjithateuml ankuesja pohon se hetimi ishte i mangeumlt sepse

mungesa e njeuml legjislacioni teuml posaccedileumlm qeuml kriminalizonte sheumlrbimin shteumlpiak

neumlnkuptonte qeuml nuk ishte predisponuar peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ajo kishte qeneuml viktimeuml e

trajtimit neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls

Eumlshte i pakontestuesheumlm fakti se neuml koheumln kur ankuesja pretendonte se ajo i ishte

neumlnshtruar njeuml trajtimi qeuml binte neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls sjellja e tilleuml

nuk ishte e kriminalizuar neuml meumlnyreuml specifike sipas ligjit teuml brendsheumlm Kishte

megjithateuml njeuml numeumlr veprash penale qeuml kriminalizonin disa aspekte teuml skllaveumlriseuml

robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar Neuml veccedilanti Qeveria i drejtoi veumlmendjen Gjykateumls ndaj

veprave penale teuml trafikimit burgosjes seuml rreme rreumlmbimeve deumlmtimeve teuml reumlnda

trupore sulmit shantazhit dhe ngacmimit Duke pasur parasysh teuml gjeturat e Gjykateumls

neuml Siliadin nuk mund teuml konstatohet se dispozitat legjislative neuml fuqi neuml Mbreteumlrineuml e

Bashkuar neuml koheumln peumlrkateumlse ishin teuml pamjaftueshme peumlr teuml ofruar mbrojtje praktike

dhe efektive kundeumlr trajtimit qeuml peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 teuml Konventeumls24 Neuml

vend qeuml tu mundeumlsonte autoriteteve teuml hetojneuml dhe penalizojneuml njeuml trajtim teuml tilleuml

autoritetet u kufizuan neuml hetimin dhe penalizimin e veprave penale teuml cilat shpesh - por

jo domosdoshmeumlrisht - shoqeumlrojneuml shkeljet e skllaveumlriseuml robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar

24 MC kundeumlr Bullgariseuml nr 3927298 sect 179 KEDNJ 2003-XII

106

ose teuml detyruar Viktimat e njeuml trajtimi teuml tilleuml teuml cileumlt gjithashtu nuk ishin viktima teuml

njeuml prej keumltyre veprave penale kaneuml mbetur pa ndonjeuml zgjidhje Rrjedhimisht Gjykata

konsideron se ligji penal neuml fuqi neuml koheumln e ngjarjeve nuk siguroi mbrojtje praktike dhe

efektive kundeumlr trajtimit qeuml peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 teuml Konventeumls

Megjithateuml Qeveria ka parashtruar se arsyeja qeuml asnjeuml veprim nuk eumlshteuml ndeumlrmarreuml pas

hetimit teuml ankesave teuml ankueses ishte jo mungesa e legjislacionit peumlrkateumls por mungesa

e provave peumlr teuml mbeumlshtetur faktet e pretenduara anga ankuesja Prandaj Gjykata duhet

teuml shqyrtojeuml neumlse mungesa e njeuml legjislacioni teuml posaccedileumlm qeuml kriminalizon sheumlrbimin

shteumlpiak i pengoi autoritetet vendore teuml hetojneuml neuml meumlnyreuml teuml duhur pretendimet e

ankueses ose neumlse ankesat e saj janeuml hetuar siccedil duhet por nuk eumlshteuml gjetur prova peumlr ti

mbeumlshtetur ato Gjateuml kryerjes seuml keumltij vlereumlsimi Gjykata peumlrseumlrit se nuk eumlshteuml detyreuml e

saj teuml zeumlvendeumlsojeuml autoritetet vendase neuml vlereumlsimin e fakteve teuml rastit Gjykata rikujton

se hetimi mbi ankesat e ankuesit filloi nga ekipi i Policiseuml Metropolitane i Trafikimit teuml

Qenieve Njereumlzore njeuml njeumlsi policore e specializuar neuml hetimin e veprave penale teuml

trafikimit teuml qenieve njereumlzore Me pas hetimi lidhur me ankesat eumlshteuml kryer nga njeuml

njeumlsi e specializuar e trafikimit dhe ndeumlrsa hetuesit hereuml pas here i referohen

skllaveumlriseuml puneumls seuml detyruar dhe servitutit teuml brendsheumlm eumlshteuml e qarteuml se neuml ccedildo koheuml

fokusi i tyre ishte neuml vepreumln e misheumlruar neuml seksionin 4 teuml ligjit teuml vitit 2004 Servituti i

brendsheumlm eumlshteuml njeuml vepeumlr e veccedilanteuml e dallueshme nga trafikimi dhe shfryteumlzimi qeuml

peumlrfshin njeuml dinamikeuml komplekse qeuml peumlrfshin format e forta dhe meuml delikate teuml

shtreumlngimit peumlr teuml detyruar pajtueshmeumlrineuml Njeuml hetim i ploteuml peumlr ankesat peumlr njeuml sjellje

teuml tilleuml keumlrkon pra njeuml kuptim teuml shumeuml meumlnyrave delikate qeuml njeuml individ mund teuml bjereuml

neumln kontrollin e njeuml tjetri Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata konsideron se peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml njeuml vepre teuml posaccedilme teuml servitutit teuml brendsheumlm autoritetet vendase nuk

ishin neuml gjendje teuml japin pesheuml teuml duhur keumltyre faktoreumlve Neuml veccedilanti Gjykata eumlshteuml e

shqeteumlsuar nga fakti se gjateuml hetimit teuml pretendimeve teuml ankueses duket se nuk eumlshteuml

beumlreuml asnjeuml peumlrpjekje peumlr teuml intervistuar S pavareumlsisht nga reumlndeumlsia e vepreumls qeuml ai

pretendohej se kishte kryer Peumlr Gjykateumln mungesat neuml legjislacionin vendas neuml ateuml

koheuml mund teuml shpjegojneuml keumlteuml mosveprim seuml bashku me faktin se asnjeuml pesheuml e

dukshme nuk i atribuohet pretendimeve teuml ankueses se pasaporta e saj ishte marreuml nga

S nuk i kishte mbajtur pagat e saj peumlr teuml siccedil ishte reumlneuml dakord dhe se ajo ishte

keumlrceumlnuar neuml meumlnyreuml eksplicite dhe implicite ndaj denoncimit teuml autoriteteve teuml

imigracionit edhe pse keumlta faktoreuml ishin ndeumlr ato teuml identifikuara nga ILO si tregues teuml

puneumls seuml detyruar Rrjedhimisht Gjykata konstaton se hetimi mbi pretendimet e

ankueses peumlr servitutin e brendsheumlm ishte i paefektsheumlm peumlr shkak teuml mungeseumls seuml

legjislacionit specifik qeuml e penalizon trajtimin e tilleuml Si rezultat Gjykata gjen se ka

pasur shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls

Gjykata konsideron se pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 8 dhe 13 janeuml teuml pranueshme

sidocofteuml duke pasur parasysh gjetjet neuml raport ne nenin 4 konsideron qeuml nuk ngritet

ndonjeuml ccedileumlshtje e ndareuml peumlr sa i peumlrket neneve neuml fjaleuml

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata tutje peumlrcakton se Shteti i paditur duhet teuml

paguajeuml brenda tre muajve nga data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml

shumat prej 8000 EUR plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e ngarkueshme neuml lidhje me

deumlmin jomaterial si dhe shumeumln 20000 EUR plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e

ngarkueshme peumlr ankuesen neuml lidhje me shpenzimet

107

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata dhe gjen se ka shkelje te Nenit 4 teuml Konventeumls dhe se se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml

nuk ngritet ccedileumlshtje e veccedilanteuml neuml lidhje me Neni 8 dhe Neni 13 i Konventeumls

108

Chitos kundeumlr Greqiseuml - 5163712

4 qershor 2015 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4 (2)

Shkeljee teuml drejteumls peumlr ndalimin e puneumls seuml detyruar si rezultat i detyrimit teuml veumlneuml ndaj

njeuml oficeri ushtarak qeuml teuml paguajeuml njeuml shumeuml teuml hollash neuml keumlmbim teuml doreumlheqjes

peumlrpara peumlrfundimit teuml periudheumls seuml sheumlrbimit ushtarak ka shkelje

Neni 4 (2) neuml kombinim me Nenin 14

Pretendim peumlr diskriminim neuml raport me ushtareumlt neuml gradat dhe divizionet tjera nuk ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak profesion mjekeumlsor studime obligim peumlr puneuml

kompensim peumlr mospuneuml interes zbritje e shumeumls

Ankuesi z Georgios Chitos shtetas grek i lindur neuml vitin 1968 dhe qeuml jeton neuml

Selanik

Faktet e rastit

Neuml vitin 1986 ankuesi ishte pranuar neuml Akademineuml Ushtarake (seksioni mjekeumlsor) Ai

kishte marreuml pageuml peumlr keumlteuml dhe gjithashtu kishte teuml drejteuml neuml peumlrfitime sociale Peumlr njeuml

periudheuml prej gjashteuml vitesh ai kishte vijuar studimet akademike falas neuml Fakultetin e

Mjekeumlsiseuml teuml Universitetin e Selanikut Me teuml diplomuar neuml vitin 1993 ai ishte

promovuar neuml detyreumln e togerit teuml dyteuml neuml trupeumln mjekeumlsore teuml ushtriseuml Sipas ligjit ai

keumlrkohej teuml sheumlrbente peumlr forcat e armatosura peumlr njeuml periudheuml qeuml korrespondonte me

dyfishin e koheumlgjateumlsiseuml seuml studimeve teuml tij qeuml i binte teuml ishte 12 vite (neuml teuml veumlrteteuml ligji

qeuml ishte neuml fuqi neuml koheumln e regjistrimit neuml studime por qeuml ishte ndryshuar meuml voneuml

parashihte trefishin e koheumls sa zgjasnin studimet)

Neuml vitin 1996 ishte organizuar njeuml provim konkurrues peumlr pranim teuml specialisteumlve

mjekeumlsoreuml Oficereumlt e trupeumls mjekeumlsore peumlrfshireuml ankuesin ishte ftuar teuml aplikonin peumlr

teuml marreuml kualifikime teuml specializuara Pas peumlrfundimit teuml trajnimit teuml specializuar qeuml

kishte zgjatuar afeumlrsisht peseuml vite ankuesi ishte zotuar neuml pajtim me ligjin neuml fuqi qeuml teuml

sheumlrbente neuml ushtri edhe peumlr peseuml vite teuml tjera Ai kishte beumlreuml njeuml deklarateuml neumln betim

peumlr keumlteuml qeumlllim ashtu siccedil e keumlrkonte ligji

Ankuesi kishte sheumlrbyer neuml forcat e armatosura deri meuml 22 janar 2006 kur paraqiti

doreumlheqjen neuml mosheumln 37 vjeccedilare si mjek anestezolog neuml gradeumln ushtarake teuml kolonelit

Neuml shtator 2006 ai ishte informuar nga Stafi i Shtabit teuml Peumlrgjithsheumlm se duhej teuml

sheumlrbente edhe neumlnteuml vite e kateumlr muaj dhe dymbeumldhjeteuml diteuml ose ndryshe i duhej

paguar shtetit njeuml takseuml qeuml kalkulohej mbi bazeumln e periudheumls seuml mbetur teuml sheumlrbimit Meuml

26 maj 2007 Departamenti i financave i Stafit teuml Shtabit teuml Peumlrgjithsheumlm kishte

vlereumlsuar se kjo shumeuml kapeuml vlereumln prej 106960 EUR Vendimi keumlshillonte se ankuesi

mund teuml ankohet neuml Gjykateumln e Auditoreumlve peumlr rishikim gjyqeumlsor ndoneumlse kjo ankeseuml

nuk do teuml kishte efekt pezullues peumlr sa i peumlrket procedureumls seuml pageseumls

109

Ankuesi kishte paraqitur ankeseuml neuml Gjykateumln e Auditoreumlve e cila e kishte pezulluar

zbatimin e keumltij vendimi Peumlrkundeumlr keumltij vendimi teuml Gjykateumls seuml Auditoreumlve Zyra

Tatimore e Selanikut e kishte urdheumlruar ankuesin qeuml teuml paguante shumeumln prej 106960

EUR plus 213920 EUR taksa peumlr dokumenta dhe 42784 EUR peumlr fondin peumlr sigurineuml

bujqeumlsore Meuml 10 maj 2010 autoritetet tatimore teuml Ministriseuml seuml Financave e kishin

njoftuar ankuesin se pasi shuma e keumlrkuar nuk ishte paguar deri neuml fund teuml vitit

paraprak njeuml normeuml interesi prej 1314324 EUR do teuml zbatohej peumlr pageseuml teuml vonuar

Ai ishte informuar gjithashtu se neumlse do teuml paguante shumeumln e keumlrkuar deri meuml 31 maj

2010 atij do trsquoi reduktohej norma e interesit neuml vlereumln prej 80 peumlr qind Meuml 26 maj

2010 ankuesi kishte depozituar shumeumln neuml vlereuml prej 11215569 EUR praneuml Zyreumls

Tatimore teuml Selanikut

Neuml njeuml vendim teuml 12 dhjetorit 2013 Gjykata e Auditoreumlve kishte vendosur se trajnimi i

specializuar prej peseuml vitesh i ankuesi duhej llogaritur si pjeseuml e periudheumls seuml

gjithmbarshme qeuml peumlrfshineuml sheumlrbimin e detyruar dhe si rezultat kishte ulur shumeumln e

keumlrkuar peumlr pageseuml neuml 4997833 EUR Pas keumltij vendimi shteti ia kishte rikthyer

shumeumln tjeteumlr neuml vlereumln prej 5974961 EUR

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 4 sect 2 duke argumentuar se keumlrkesa e peumlrcaktuar

nga ligji i aplikuesheumlm qeuml teuml mbetej neuml forcat e armatosura peumlr ccedilfareuml ai e ka konsideruar

njeuml periudheuml shumeuml teuml gjateuml ose peumlr trsquoi paguar shtetit si kompensim njeuml shumeuml tepeumlr teuml

larteuml paraqet puneuml teuml kryer me dhuneuml ose teuml detyruar Kjo pasi neuml keumlteuml meumlnyreuml vendoset

njeuml barreuml jopeumlrpjestimore dhe kufizim i panevojsheumlm i liriseuml seuml tij teuml puneumlsimit

Ankuesi gjithashtu eumlshteuml ankuar mbi bazeumln e Nenit 4 sect 2 teuml lexuar bashkeumlrsisht me

Nenin 14 pasi sipas tij veteumlm oficereumlt mjekeumlsoreuml teuml trupave tokeumlsore keumlrkohej teuml

specializoheshin neuml keumlteuml meumlnyreuml duke u zotuar teuml sheumlrbenin neuml forcat e armatosura

edhe peumlr peseuml vite teuml tjera

Qeveria nga ana e saj kishte deklaruar se rasti peumlr teuml cilin ishte paraqitur ankesa nuk

peumlrbeumln puneuml teuml detyruar neuml kuptimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml

Qeveriseuml pas ndjekjes dhe peumlrfundimit teuml studimeve neuml Akademineuml Ushtarake nga ana

e ankuesit emeumlrimin neuml poziteumln e togerit teuml dyteuml dhe vijimin e trajnimit teuml specializuar

ai neuml meumlnyreuml teuml lireuml dhe vullnetare kishte zgjedhur teuml sheumlrbente neuml forcat e armatosura

peumlr njeuml periudheuml prej dymbeumldhjeteuml vitesh plus peseuml vite teuml tjera Sipas Qeveriseuml

ankuesi ka qeneuml neuml dijeni peumlr keumlteuml detyrim i peumlrcaktuar shprehimisht me ligj Qeveria

tutje ka paraqitur se pretendimi i ankuesit se atij i eumlshteuml dashur qeuml teuml pajiset me njeuml

kualifikim teuml specializuar eumlshteuml i pathemelteuml Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml Qeveriseuml njeuml

detyrim i tilleuml nuk ka ekzistuar dhe kjo ka qeneuml ccedileumlshtje e reumlndeumlsishme veteumlm peumlr

karriereumln e ankuesit

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata si fillim ka theksuar se ankuesi nuk mund teuml pretendojeuml neuml meumlnyreuml legjitime se

nuk ka qeneuml neuml dijeni se peumlr studimet falas dhe pageumln e benefitet e tjera sociale qeuml ai i

ka geumlzuar si pjeseuml e forcave teuml armatosura ai ka ndeumlrmarreuml qeuml teuml sheumlrbejeuml peumlr njeuml numeumlr

teuml caktuar vitesh pas diplomimit Gjykata ka veumlrejtur se shuma qeuml duhej paguar nga

ankuesi eumlshteuml llogaritur neuml bazeuml teuml Ligjit Nr 32572004

110

Gjykata ka vlereumlsuar se detyrimi peumlr oficereumlt ushtarakeuml qeuml teuml sheumlrbejneuml peumlr njeuml periudheuml

teuml caktuar pas peumlrfundimit teuml trajnimit eumlshteuml pjeseuml e qeneumlsishme e misionit teuml tyre dhe

se koheumlgjateumlsia e keumlsaj periudhe eumlshteuml ccedileumlshtje qeuml leuml hapeumlsireuml peumlr vlereumlsim ana e shteteve

peumlr teuml siguruar kthimin e investimit teuml shtetit teuml beumlreuml neuml trajnimin e oficereumlve ushtarakeuml

dhe teuml oficereumlve mjekeumlsor ushtarakeuml

Gjykata meuml pas ka rikujtuar se ankuesi ka studiuar mjekeumlsineuml dhe gjithashtu ka arritur

kualifikim teuml specializuar si anasteziolog peumlrmes teuml qenurit pjeseuml e ushtriseuml dhe se ai ka

pasur mundeumlsineuml qeuml teuml ushtrojeuml profesionin neuml praktikeumln private pas oreumlve teuml tij teuml

puneumls Peumlr meuml tepeumlr gjateuml studimeve teuml tyre dhe trajnimit teuml specializuar oficereumlt

ushtarakeuml mjekeumlsoreuml geumlzojneuml privilegje qeuml nuk janeuml teuml mundshme peumlr studenteumlt civileuml teuml

mjekeumlsiseuml peumlrfshireuml sigurineuml neuml puneuml dhe puneumln me pageseuml

Peumlrkundrejt keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata vlereumlsoi se procedura e blerjes seuml viteve teuml mbetura

teuml sheumlrbimit neuml ushtri ka deumlshtuar teuml krijojeuml njeuml ekuilibeumlr teuml drejteuml ndeumlrmjet mbrojtjes seuml

teuml drejteumls individuale teuml ankuesit dhe interesave teuml komunitetit neuml peumlrgjitheumlsi Shuma

prej 4997833 EUR qeuml i ishte keumlrkuar ankuesit ta paguante peumlrfundimisht nuk ishte e

paarsyeshmemdashduke qeneuml qeuml paraqiste meuml pak se dy teuml treteumln e shumeumls seuml peumlrgjithshme

qeuml ankuesi kishte marreuml gjateuml periudheumls neuml diskutim Sidocofteuml ai ishte urdheumlruar teuml

paguante 109527 EUR pavareumlsisht pezullimit nga ana e gjykateumls teuml vendimit peumlr

ekzekutim dhe pavareumlsisht se procedura para Gjykateumls seuml Auditoreumlve thuajse nuk kishte

filluar me rrezikun qeuml kjo shumeuml mund teuml rritej tutje si pasojeuml e normeumls seuml interesit peumlr

pageseuml teuml vonuar si rezultat i koheumls qeuml keumlrkohej nga Gjykata e Auditoreumlve peumlr teuml marreuml

vendimin Peumlr meuml tepeumlr Gjykata ka veumlrejtur se vendimi i 26 majit 2007 nuk e kishte

peumlrmendur mundeumlsineuml se ankuesi do teuml mund teuml paguante shumeumln e detyrimit neuml keumlste

Duke e detyruar ankuesin qeuml menjeumlhereuml teuml paguante shumeumln prej 109527 EUR teuml

rritur meuml pastaj neuml 11215569 EUR autoritetet tatimore kaneuml vendosur njeuml barreuml

jopeumlrpjestimore ndaj ankuesit neuml shkelje teuml Nenit 4 sect 2

Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 4 sect 2 neuml kombinim me Nenin 14

(Gjykata ka veumlrejtur se detyrimi peumlr sheumlrbim peumlr peseuml vite shteseuml neuml rastin e ndjekjes seuml

trajnimit teuml specializuar ka vlejtur peumlr oficereumlt mjekeumlsoreuml neuml teuml tri degeumlt e forcave teuml

armatosura (dhe jo veteumlm ndaj atyre tokeumlsore) dhe se ligji ka parashikuar qeuml ata

persona qeuml duan teuml ndjekin njeuml kualifikim teuml specializuar mund ta beumljneuml keumlteuml veteumlm

neumlpeumlrmes ushtriseuml Si rezultat Gjykata e ka shpallur keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls teuml

papranueshme si qartazi teuml pabazuar

Gjykata ka urdheumlruar Greqineuml trsquoi paguajeuml ankuesit 5000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-

material dhe 5000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata ndeumlrkaq e shpalleuml teuml

papranuesheumlm pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 4 sect 2 neuml kombinim me Nenin 14

[njeumlzeumlri]

111

Graziani-Weiss kundeumlr Austriseuml - 3195006

18 janar 2012 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4

Obligim peumlr teuml beumlreuml puneuml teuml detyruar si pasojeuml e caktimit si kujdestareuml i njeuml personi me

seumlmundje mendore nuk ka shkelje

Neni 14

Diskriminim neuml bazeuml teuml profesionit neuml raport me profesionet tjera ligjore nuk ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile kujdestari obligim ligjoreuml avokat notereuml profesione ligjore caktim i

detyruesheumlm puneuml e detyrueshme pa kompensim

Ankuesi z Wolfgang Graziani-Weiss shtetas austriak i lindur meuml 1963 dhe jeton neuml

Linz (Austri) me profesion avokat

Faktet e rastit

Neuml korrik teuml vitit 2005 ankuesi u informua se Gjykata e Qarkut neuml Linz planifikonte ta

emeumlrojeuml ateuml si kujdestar ligjor peumlr njeuml person te seumlmureuml mendeumlrisht K dhe i keumlrkoi atij

teuml komentonte mbi propozimin Me vendim teuml Gjykateumls seuml Rrethit teuml Linz teuml dateumls 15

shtator 2005 ankuesi u caktua kujdestar ligjor pasi qeuml sipas gjykateumls as asociacioni e

kujdestareumlve e as ndonjeuml familijareuml i njohur nuk mund teuml merrte peumlrsipeumlr kujdestarineuml e

K Ankuesi kundeumlrshtoi emeumlrimin neuml bazeuml teuml asaj qeuml ky emeumlrim do teuml shqeteumlsonte jeteumln

e tij familjare me gruan dhe dy feumlmijeumlt e tij dhe se duke pasur parasysh peumlrfshirje e tij

neuml udheumlheqjen e njeuml korit teuml kisheumls ai nuk kishte koheuml peumlr teuml marreuml peumlrsipeumlr njeuml detyreuml

teuml tilleuml Ai meuml tej argumentoi se ai nuk ishte i trajnuar peumlr tu marreuml me persona qeuml kaneuml

seumlmundje mendore dhe se ai do teuml duhej teuml paguante peumlr njeuml sigurim teuml veccedilanteumlshteseuml

qeuml K nuk kishte para peumlr teuml paguar Gjykata e Rrethit neuml aneumln tjeteumlr gjeti se arsyet e

parashtruara nga ankuesi nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar refuzimin e tij

duke shtuar se feumlmijeumlt dhe udheumlheqja e korit teuml kisheumls nuk peumlrbeumlnin njeuml arsye teuml

vlefshme se pse ai duhet teuml shpallet i papeumlrshtatsheumlm peumlr detyreumln Kjo Gjykateuml

gjithashtu konsideroi se detyra e avokateumlve peumlr teuml vepruar si kujdestareuml ligjoreuml nuk

peumlrbeumlnte puneuml teuml detyruar pasi qeuml ndihmat ndaj aneumltareumlve meuml teuml dobeumlt teuml shoqeumlriseuml

ishte detyreuml qytetare dhe peumlr praktikimin e avokateumlve dheumlnia e ndihmeumls neuml ccedileumlshtjet

ligjore ishte pjeseuml e detyrave kryesore teuml tyre profesionale dhe ishte e krahasueshme me

njeuml obligim normal qytetar neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Duke gjetur arsyet

peumlr refuzimin e tij teuml pamjaftuesheumlme gjykatat vendore caktuan ankuesin si mbrojteumls

ligjor i K neuml shtator 2005 ku ndeumlr tjera ai duhej teuml merrej me ccedileumlshtje teuml tilla si

menaxhimin e teuml ardhurave teuml K dhe peumlrfaqeumlsimin e tij para gjykatave dhe autoriteteve

teuml tjera

Ankuesi parashtroi kundeumlrshtime duke argumentuar se ishte diskriminuese qeuml teuml

detyroheshin avokateumlt dhe notereumlt peumlr teuml vepruar si kujdestareuml ndeumlrsa jo njereumlz teuml tjereuml

112

qeuml kaneuml studiuar drejtesineuml - si gjykateumlsit dhe zyrtareumlt publik - qeuml kaneuml teuml njeumljteumln

njohuri ligjore por nuk janeuml neumln ndonjeuml detyrim teuml tilleuml Kjo ankeseuml u hodh poshteuml dhe

meuml 15 dhjetor 2005 Gjykata Rajonale e Linzit mbeumlshteti vendimin e Gjykateumls seuml

Rrethit Linz duke konsideruar se kishte teuml pakteumln njeuml gjykim qeuml peumlrfshinte K neuml pritje

dhe se ccedildo detyreuml tjeteumlr qeuml keumlrkuesi do teuml duhej teuml kryente neuml rastin konkret ishte e

kufizuar dhe nuk vendoste njeuml barreuml teuml tepruar mbi teuml Ankuesi parashtroi ankeseuml teuml

jashteumlzakonshme neuml gjykateumln Supreme duke pretenduar shkelje teuml Nenit 14 neuml lidhje

me Nenin 4 teuml Konventeumls pasi qeuml veteumlm avokateumlt dhe notereumlt dhe bashkeumlpuneumltoreumlt e

tyre por asnjeuml person tjeteumlr qeuml kishte studiuar ligjin nuk ishte vendosur neuml listeumln e

kujdestareumlve teuml mundsheumlm Ai gjithashtu u ankua se avokateumlt neuml parim kaneuml teuml drejteumln e

shpeumlrblimit peumlr sheumlrbimet e tyre por kjo aplikohet veteumlm peumlr aq sa kjo nuk do teuml

rrezikonte peumlrmbushjen e nevojave bazeuml teuml personit teuml vendosur neumln kujdestari Me njeuml

vendim teuml dateumls 7 mars 2006 Gjykata Supreme refuzoi teuml trajtojeuml ccedileumlshtjen duke gjetur

se nuk ngriste njeuml ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme teuml ligjit dhe peumlrfundimisht ankesa e tij u hodh

poshteuml neuml mars teuml vitit 2006

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 4 teuml Konventeumls ankuesi pretendon se ishte i detyruar teuml

vepronte si kujdestar ligjor dhe ky emerim rezultoi neuml puneuml teuml detyrueshme Ankuesi

gjithashtu pohoi mbeumlshtetur neuml Nenin 14 se emeumlrimi vetem i avokateumlve teuml praktikeumls

ose notereumlve publikeuml si kujdestareuml ligjore por jo kategoriteuml e tjera teuml personave me

edukim ligjor ishte diskriminues Qeveria kundeumlrshtoi keto argumente duke theksuar

se ankesa neuml trajtim teuml ndrysheumlm pa arsyetime faktike dhe teuml arsyeshme nuk ccediloi neuml

shkelje teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr Konventa i jep Shteteve njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar

vlereumlsimi peumlr teuml peumlrcaktuar se cilat situata justifikonin trajtimin e ndrysheumlm Qeveria

pranoi se avokateumlt e praktikese dhe notereumlt publikeuml u emeumlruan si kujdestareuml meuml shpesh

sesa personat e tjereuml teuml trajnuar ligjeumlrisht Eumlshteuml parashikuar gjithashtu me ligj qeuml grupe

profesionale teuml tilla duhet teuml emeumlrohen si kujdestareuml neumlse ccedileumlshtjet qeuml menaxhohen nga

kujdestari kryesisht keumlrkojneuml njohuri ligjore Preferenca e dheumlneuml ndaj keumltyre grupeve

profesionale nuk ishte arbitrare dhe keumlshtu nuk ishte diskriminuese por bazohet neuml

faktin se keumlto grupe profesionale ishin veccedilaneumlrisht teuml peumlrshtatshme peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar

persona para zyrave gjykatave dhe autoriteteve teuml tjera publike Gjithsesi Qeveria

parashtroi se avokateumlt dhe notereumlt publikeuml ishin teuml trajnuar dhe me peumlrvojeuml teuml veccedilanteuml neuml

trajtimin e gjykatave dhe autoriteteve Grupet profesionale teuml juristeumlve dhe notereumlve

publikeuml gjithashtu geumlzonin privilegje dhe teuml drejta teuml veccedilanta neuml lidhje me peumlrfaqeumlsimin

e personave para gjykatave dhe autoriteteve njeuml person duhet teuml peumlrfaqeumlsohet nga

avokateumlt para gjykatave teuml qarkut neumlse vlera e keumlrkesave neuml mosmarreumlveshje tejkalon

njeuml shumeuml teuml caktuar (neuml ateuml koheuml e fakteve pragu ishte 4000 EUR (EUR)) dhe

peumlrfaqeumlsimi nga avokati ishte gjithashtu i detyruesheumlm para gjykatave meuml teuml larta

Profesionisteuml teuml tjereuml teuml trajnuar ligjeumlrisht nuk geumlzonin privilegje teuml tilla Peumlr meuml tepeumlr

avokateumlt e praktikuar dhe notereumlt publikeuml ishin subjekt i ligjit disiplinor Qeveria

gjithashtu theksoi se rregulli 86 sect 2 i Rregullores seuml Puneumls seuml Gjykatave teuml Shkalleumls seuml

Pareuml dhe teuml Dyteuml peumlrcaktonte se duhet teuml keteuml njeuml ndryshim teuml arsyesheumlm midis

personave teuml emeumlruar si kujdestareuml sa i peumlrket avokateumlve dhe notereumlve publikeuml Peumlr meuml

tepeumlr sipas Nenit 189 sect 2 teuml Kodit Civil avokati praktikues apo noteri i cili do teuml

113

emeumlrohej si kujdestar mund teuml refuzojeuml emeumlrimin neumlse ai ose ajo nuk mund teuml pritej me

arsye qeuml teuml vepronte neuml ateuml cileumlsi

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata vuri neuml dukje se ankuesi duhej teuml kishte qeneuml i veteumldijsheumlm se ai mund teuml ishte

i detyruar teuml veprojeuml si kujdestar kur vendosi teuml beumlhej avokat dhe kjo peumlrbente njeuml

element teuml peumllqimit paraprak Neuml teuml veumlrteteuml peumlrfaqeumlsimi i dikujt para gjykatave dhe

autoriteteve dhe menaxhimi i proneumls seuml tyre nuk ishte veprimtari jashteuml spektrit te

aktiviteteve te njeuml avokati dhe se keumlto aktivitete ishin normale peumlr njeuml avokat Lidhur

me pretendimevt e ankuesit se veprimtaria e tij neuml cileumlsi teuml kujdestart teuml K-seuml paraqiste

njeuml barreuml teuml tepruar ndaj tij Gjykata veumlren se numri i rasteve neuml teuml cilat ai duhej teuml

vepronte si kujdestari i K-seuml nuk ishin as shumeuml dometheumlneumlse e as nuk keumlrkonin koheuml

teuml shtuar e as nuk ishin veprimtari komplekse Peumlr meuml tepeumlr tanimeuml ishte e pranueshme

qeuml neuml rrethana teuml caktuara ku personat neuml fjaleuml nuk kishin mjaftuesheumlm te hollamjete

kujdestareumlt nuk kaneuml marreuml fare shpeumlrblim Neuml keumlteuml kontekst gjykata rikujtoi se

avokateumlt dhe notereumlt publikeuml kishin privilegj ndaj profesionisteumlve teuml tjereuml neuml ateuml se

kishin teuml drejteumln peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar paleumlt neuml lloje teuml caktuara teuml procedurave gjyqeumlsore

Andaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se sheumlrbimet qeuml i ishin keumlrkuar ankuesit nuk

peumlrbeumlnin puneuml teuml detyruar ose teuml detyrueshme Prandaj nuk kishte pasur shkelje e Nenit

4 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit se kishte shkelje te Nenit 14 neuml kombinim me

Nenin 4 Gjykata peumlrseumlriti se diskriminimi neumlnkuptonte trajtimin e njereumlzve neuml meumlnyreuml

teuml ndryshme neuml situata teuml ngjashme pa njeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm

Gjykata ritheksoi se praktika e emeumlrimit teuml avokateumlve dhe notereumlve publikeuml si

kujdestareuml por jo edha kategorive teuml tjera qeuml kishin edukim ligjor nuk arrineuml shkalleumln e

njeuml diference neuml trajtim Megjithateuml ka pasur njeuml diferenceuml teuml ndjeshme midis grupeve

profesionale teuml avokateumlve dhe kategorive teuml tjera teuml personave qeuml kishin studiuar

drejteumlsineuml ose kishin trajnim ligjor por nuk ishin duke punuar si avokateuml Peumlr meuml shume

Gjykata veumlren se avokateumlt kaneuml teuml drejta dhe detyra teuml cilat janeuml teuml qeverisura nga ligje

dhe rregulla specifike siccedil eumlshteuml dheumlnia e provimit dhe marrja e sigurimit kundeumlr

deumlmeve para se teuml praktikonin Ata gjithashtu u neumlnshtrohen kriterve disiplinore dhe

mbi teuml gjitha kishin teuml drejteuml peumlrfaqeumlsohen qeuml teuml peumlrfaqeumlsojneuml paleumlt para gjykatave ku

peumlrfaqeumlsimi eumlshteuml normalisht i detyruesheumlm peumlr dallim nga kategoriteuml tjera ligjore qeuml

nuk kaneuml keumlteuml teuml drejteuml Si peumlrfundim Gjykata veumlre se kufizimi i detyreumls peumlr teuml vepruar

si kujdestar ligjor peumlr notereumlt publikeuml dhe avokateumlt nuk ishte diskriminues pasi q ishin

jo neuml njeuml situateuml teuml ngjashme me personat e tjereuml me afteumlsim ligjor Prandaj Gjykata

gjen se nuk ka shkelje e Nenit 14 neuml lidhje me Nenin 4

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se se nuk ka shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls dhe gjithashtu gjen se nuk

ka asnjeuml shkelje e Nenit 14 i marreuml seuml bashku me Nenin 4 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

114

CN dhe V kundeumlr Franceumls - 677249

11 tetor 2012 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Pretendim peumlr trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues si pasojeuml e keqtrajtimit e

papranueshme peumlr keumlrkuesen e dyteuml

Neni 4 sect 2

Pretendim peumlr mbajtje neuml robeumlri dhe detyrim peumlr kryerjen e puneumlve teuml detyrueshme ka

shkelje veteumlm peumlr ankuesen e pareuml

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile mbajtje neuml robeumlri puneuml e detyrueshme imigranteuml keumlrceumlnim trajtim

ccedilnjereumlzor frikeuml nga deportimi

Ankueset CN (ankuesja e pareuml) dhe V (ankuesja e dyteuml) shtetase franceze

Faktet e rastit

Ankueset dy motrat teuml cileumlt kaneuml lindur neuml vitin 1978 dhe 1984 neuml Burundi u larguan

nga Burundi pas lufteumls civile teuml vitit 1993 gjateuml seuml cileumls prindeumlrit e tyre u vraneuml Ato

arriteumln neuml Franceuml neuml vitin 1994 dhe 1995 me ndeumlrmjeteumlsimin e xhaxhait dhe gruas seuml

tij (z dhe znj M) shtetas teuml Burundit qeuml jetonin neuml Franceuml Keumltyre teuml fundit iu eumlshteuml

besuar kujdestaria e ankuesve dhe motrave teuml tyre meuml teuml reja neuml njeuml takim familjar neuml

Burundi Z dhe znj M jetonin neuml njeuml shteumlpi neuml Ville dAvray me shtateuml feumlmijeumlt e tyre

njeuml prej teuml cileumlve ishte me afteumlsi teuml kufizuara

Ankueset u vendoseumln neuml bodrumin e shteumlpiseuml dhe pretendonin se ishin detyruar teuml

kryenin teuml gjitha puneumlt e shteumlpiseuml pa ndonjeuml shpeumlrblim ose pa ndonjeuml diteuml pushimi

Ankuesja e pareuml pretendoi se i ishte keumlrkuar gjithashtu qeuml teuml kujdeset peumlr djalin me

afteumlsi teuml kufizuara teuml z dhe znj M duke peumlrfshireuml edhe gjateuml nateumls Ankueset pohonin

se ato jetonin neuml kushte jo teuml higjienike (pa banjeuml tualete teuml improvizuara) nuk iu ishte

lejuar teuml ndanin ushqimet familjare dhe iu ishin neumlnshtruar ngacmimeve teuml peumlrditshme

fizike dhe verbale

Meuml 19 dhjetor 1995 departamenti i veprimit shoqeumlror peumlr Departamentin e Hauts de

Seine paraqiti njeuml raport mbi feumlmijeumlt neuml rrezik peumlr prokurorin publik teuml Nantesit por

pas njeuml hetimi nga ekipi policor i mbrojtjes seuml feumlmijeumlve u vendos qeuml teuml mos ndeumlrmarreuml

ndonjeuml veprim tjeteumlr

Ankuesja e dyteuml ishte nxeumlneumlse neuml shkolleumln fillore Ville dAvray nga viti 1995 pastaj

neuml departamentin e meumlsimit teuml peumlrgjithsheumlm dhe profesional (Segpa) teuml njeuml shkolle teuml

mesme teuml Versajeumls nga viti 1997 Peumlrkundeumlr veumlshtireumlsive neuml integrimin dhe meumlsimin e

gjuheumls freumlnge ajo pati rezultate teuml mira shkollore Kur kthehej nga shkolla ajo beumlnte

detyrat e shteumlpiseuml pastaj ndihmonte motreumln e saj me puneumlt e shteumlpiseuml Ankueset

115

pohonin se ato ishin ngacmuar fizikisht dhe gojarisht neuml baza ditore nga znj M duke i

keumlrceumlnuar rregullisht se do ti kthente neuml Burundi Po ashtu znj M kishte ndaluar seuml

paguari tarifeumln mujore teuml transportit teuml shkolleumls peumlr ankuesen e dyteuml Disa hereuml z M pa

dijenineuml e seuml shoqes kishte paguar peumlr transportin e V gjeuml qeuml kishte nevrikosur znj M

Meuml 4 janar 1999 asociacioni Enfance et Partage teumlrhoqi veumlmendjen e zyreumls seuml

prokurorit publik Nanterre peumlr situateumln e ankueseve andaj teuml neseumlrmen ankueset u

larguan nga shteumlpia e z dhe znj M dhe u moreumln neumln kujdesin e shoqateumls

Imuniteti diplomatik qeuml geumlzonte zoti M peumlr shkak se kishte qeneuml ministeumlr i qeveriseuml seuml

Burundit dhe punonjeumls i UNESCO-s u hoq ashtu siccedil u hoq edhe imuniteti i gruas seuml

tij Gjateuml hetimeve paraprake ankuesja e dyteuml tha se ajo nuk kishte guxuar teuml jepte

deklarateuml neuml polici neuml vitin 1995 peumlr shkak teuml frikeumls nga hakmarrja Neuml kontekstin e

hetimit gjyqeumlsor qeuml u hap meuml pas ankueset konfirmuan se gjendja e tyre ishte

peumlrkeqeumlsuar gradualisht qeuml nga viti 1995 njeuml pikeuml kur gjeumlrat nuk ishin (ende) duke

shkuar shumeuml keq me znj M Njeuml raport mjekeumlsor-psikologjik peumlr aplikueset gjeti

ndeumlr teuml tjera se ndikimi psikologjik i akteve ndaj teuml cilave ishin neumlnshtruar

karakterizohej nga vuajtja mentale dhe neuml rastin e ankueses seuml pareuml nga njeuml peumlrvojeuml e

frikeumls dhe ndjenjeumls seuml braktisjes pasi keumlrceumlnimi peumlr tu kthyer neuml Burundi ishte sinonim

me mendimin e saj peumlr keumlrceumlnimin me vdekje dhe braktisje teuml motrave teuml saj meuml teuml reja

Me njeuml aktgjykim teuml 17 shtatorit 2007 Gjykata Penale Nanterre gjeti z dhe znj M

fajtoreuml peumlr teuml gjitha akuzat e ngritura kundeumlr tyre (peumlr teuml dy bashkeumlshorteumlt neumlnshtrimi i

individeumlve neuml kushte pune dhe jetese teuml papeumlrputhshme me dinjitetin njereumlzor duke

peumlrfituar nga cenueshmeumlria ose gjendja e vareumlsiseuml dhe peumlr znj M sulm i reumlndeuml)

Megjithateuml pas aktgjykimit teuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Versajeuml meuml 29 qershor 2009 u

konfirmua veteumlm deumlnimi i znj M peumlr sulm teuml qeumlllimsheumlm dhe teuml reumlndeuml kundeumlr

ankueses seuml dyteuml Znj M u urdheumlrua teuml paguajeuml njeuml gjobeuml penale prej 1500 EUR dhe

trsquoi paguajeuml ankueses shumeumln prej njeuml EUR si kompensim peumlr deumlmin jo-material neuml

peumlrputhje me keumlrkeseumln e saj Prokurori publik nuk ka apeluar pikatccedileumlshtjet e ligjit

kundeumlr atij aktgjykimi Ankesat neuml pikat e ligjit teuml parashtruara nga ankuesit dhe nga

znj M u hodheumln poshteuml meuml 23 qershor 2010 nga Divizioni Penal i Gjykateumls seuml

Kasacionit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 3 ankuesja e dyteuml pretendonte se ajo i ishte neumlnshtruar

keqtrajtimit Ankueset gjithashtu parashtruan se ishin mbajtur neuml robeumlri dhe ishin

detyruar teuml kryenin puneuml teuml detyrueshme duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 4 teuml

Konventeumls Seuml fundmi duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 13 ato pohonin gjithashtu se nuk

ishte kryer asnjeuml hetim efektiv neuml peumlrgjigje teuml pretendimeve teuml tyre

Arsyetimi i Gjykateumls

Peumlr sa i peumlrket Nenit 3 teuml Konventeumls meqeuml znj M ishte deumlnuar me aktgjykim final nga

gjykatat e vendit peumlr aktakuzeumln peumlr sulm teuml reumlndeuml dhe ankuesja e dyteuml kishte marreuml

kompensim qeuml korrespondonte me shumeumln e keumlrkuar nga ajo ankuesja nuk mund teuml

pretendonte meuml si viktimeuml neuml kuptim teuml Nenit 34 teuml Konventeumls Si rrjedhojeuml Gjykata

e hodhi poshteuml keumlteuml ankeseuml si qartazi teuml pabazuar

116

Lidhur me pretendimet e ankueseve peumlr shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls Gjykata

peumlrseumlriti se ky nen ruan njeuml nga vlerat themelore teuml shoqeumlrive demokratike Paragrafi i

pareuml i keumltij neni nuk ka parashikuar peumlrjashtime dhe asnjeuml peumlrjashtim nuk eumlshteuml i

lejuesheumlm madje as neuml rast lufte apo teuml ndonjeuml emergjence tjeteumlr publike qeuml keumlrceumlnon

jeteumln e kombit neuml kuptimin e Nenit 15 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata meuml tej peumlrseumlriti se

puna e detyruar neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 2 neumlnkuptonte puneumln e kryer neumln keumlrceumlnimin

e ndeumlshkimit dhe teuml kryer kundeumlr vullnetit teuml personit neuml fjaleuml Ishte e nevojshme teuml

dallonim puneumln e detyruar nga puna e arsyeshme qeuml mund teuml keumlrkohej neuml lidhje me

ndihmeumln e ndeumlrsjelleuml familjare ose bashkeumljeteseumln duke marreuml parasysh ndeumlr teuml tjera

natyreumln dhe sasineuml e puneumls neuml fjaleuml Neuml keumlteuml rast Gjykata veumlren se ankuesja e pars me

teuml veumlrteteuml ishte detyruar teuml punonte jo-vullnetarisht Peumlrveccedil keumlsaj ajo kishte qeneuml e

detyruar teuml kryente aq shumeuml puneuml qeuml pa ndihmeumln e saj z dhe znj M do teuml kishin

qeneuml teuml detyruar teuml puneumlsonin njeuml punonjeumls profesional me pageseuml Gjykata nuk arriti

njeuml peumlrfundim teuml tilleuml neuml lidhje me ankuesen e dyteuml e cila nuk ofroi deumlshmi se ajo kishte

kontribuar disproporcionalisht neuml mireumlmbajtjen dhe pastrimin e shteumlpiseuml seuml z dhe znj

M

Sa i peumlrket keumlrceumlnimit peumlr ndeumlshkim Gjykata vuri neuml dukje se znj M keumlrceumlnoi

rregullisht ti deumlrgonte ankueset peumlrseumlri neuml Burundi njeuml vend qeuml peumlr ankuesen e pareuml

ishte sinonim me vdekjen dhe braktisjen e motrave teuml saj meuml teuml reja Prandaj Gjykata

arriti neuml peumlrfundimin se ajo i ishte neumlnshtruar puneumls seuml detyruar neuml kuptim teuml Nenit 4

sect 2 ndryshe nga ankuesja e dyteuml peumlr teuml cileumln Gjykata vlereumlsoi se puna e kryer nuk

peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 sect 2 Peumlr meuml tepeumlr nuk ishte veumlrtetuar se keqtrajtimi i

peumlrjetuar nga ankuesja e dyteuml ishte i lidhur drejtpeumlrdrejt me shfryteumlzimin e supozuar as

nuk hyneuml brenda fusheumlveprimit teuml Nenit 4

Gjykata meuml pas e konsideroi ekzistenceumln e robeumlriseuml neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 1

fillimisht duke theksuar se robeumlria ishte puneuml e detyruar e reumlnduar bazuar neuml faktin

se ishte e pamundur peumlr individin neuml fjaleuml qeuml teuml ndryshonte situateumln e tij Neuml rastin

konkret karakteristika thelbeumlsore qeuml veccedilonte robeumlrineuml nga puna e detyruar ishte ndjenja

e viktimave qeuml gjendja e tyre nuk mund teuml ndryshohej dhe se nuk kishte asnjeuml mundeumlsi

peumlr ndryshim neuml veccedilanti besimi i ankueses seuml pareuml se ajo nuk mund teuml shpeumltojeuml nga

kujdestaria e z dhe znj M pa gjetur veten neuml njeuml situateuml teuml paligjshme dhe rezonimit

teuml saj se pa ndonjeuml trajnim profesional ajo nuk do teuml ishte neuml gjendje teuml gjejeuml puneuml

jashteuml asaj shteumlpie Pasi qeuml kjo situateuml ka zgjatur peumlr kateumlr vjet Gjykata konsideroi se

ankuesja e pareuml ishte mbajtur neuml gjendje teuml robeumlriseuml nga z dhe znj M Ky nuk ishte

rasti peumlr ankuesen e dyteuml e cila duke marreuml parasysh se ajo kishte shkuar neuml shkolleuml

ajo eumlshteuml zhvilluar neuml njeuml atmosfereuml tjeteumlr dhe meuml pak teuml izoluar Po ashtu ajo kishte

pasur koheuml peumlr teuml beumlreuml detyrat e shteumlpiseuml pas shkolleumls

Neuml fund Gjykata shqyrtoi ccedileumlshtjen e detyrimeve pozitive teuml Franceumls sipas Nenit 4 teuml

Konventeumls Gjykata fillimisht rikujton praktikeumln e vet gjyqeumlsore peumlrkateumlsisht neuml rastin

Siliadin25 ku kishte trajtuar njeuml situateuml teuml ngjashme dhe thekson se nga njeumlra aneuml

dispozitat peumlrkateumlse penale dhe interpretimi i tyre nuk i kishin ofruar viktimeumls mbrojtje

praktike dhe efektive dhe nga ana tjeteumlr ankesa neuml Gjykateumln e Kasacionit kishte teuml

beumlnte veteumlm me aspektin civil teuml ccedileumlshtjes meqeuml prokurori publik nuk kishte apeluar

25 Siliadin kundeumlr Franceumls nr 7331601 GjEDNj 2005-VII

117

ccedileumlshtjet ligjore neuml aktgjykimin e Gjykateumls seuml Apelit meuml 29 qershor 2009 Prandaj

Gjykata konstaton se ka shkelte teuml Nenit 4 neuml lidhje me ankuesen e pareuml sa i peumlrket

obligimit pozitiv teuml shtetit peumlr teuml krijuar njeuml kornizeuml adekuate legjislative dhe

administrative peumlr teuml luftuar efektivisht robeumlrineuml dhe puneumln e detyruar Sa i peumlrket

detyrimit teuml shtetit peumlr teuml hetuar situatat e shfryteumlzimit teuml mundsheumlm Gjykata gjeti se

nuk kishte arsye peumlr teuml veumlneuml neuml pikeumlpyetje peumlrfundimet e hetimit teuml kryer nga ekipi peumlr

mbrojtjen e feumlmijeumlve neuml vitin 1995 Gjykata theksoi gjithashtu se ankueset kishin

pranuar se situata nuk ishte peumlrkeqeumlsuar ende neuml ateuml koheuml Si pasojeuml Gjykata arriti neuml

peumlrfundimin se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 4 lidhur me detyrimin e shtetit peumlr teuml

kryer njeuml hetim efektiv neuml rastet e robeumlriseuml dhe teuml puneumls seuml detyruar Duke pasur

parasysh keumlteuml peumlrfundim nuk e ka konsideruar teuml nevojshme teuml shqyrtojeuml veccedilmas

ankeseumln e ankuesve sipas Nenit 13 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls neuml lidhje me ankueseumln e dyteuml

ndeumlrsa peumlr ankuesen e pareuml ka shkelje neuml aspektin substancial por jo edhe ateuml

procedural ndeumlrsa shpalli si teuml panevojshme peumlr shqyrtim pretendimet peumlr Nenin 13

lidhur [njeumlzeumlri]

118

Neni 5

E drejta per liri dhe siguri

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml e teuml siguriseuml personale Askujt nuk mund trsquoi hiqet

liria me peumlrjashtim teuml rasteve qeuml vijojneuml dhe neuml peumlrputhje me procedureumln e

parashikuar me ligj

a) kur burgoset ligjeumlrisht pas njeuml deumlnimi teuml dheumlneuml nga njeuml gjykateuml kompetente

b) kur arrestohet ose burgoset ligjeumlrisht peumlr moszbatim teuml njeuml urdhri teuml dheumlneuml nga

gjykata neuml peumlrputhje me ligjin ose peumlr teuml garantuar peumlrmbushjen e njeuml detyrimi

teuml parashikuar nga ligji

c) kur eumlshteuml arrestuar dhe paraburgosur peumlr trsquou cuar peumlrpara autoritetit gjyqeumlsor

kompetent kur ka arsye teuml besueshme peumlr teuml dyshuar se ai ka kryer njeuml vepeumlr

penale ose kur ka motive teuml arsyeshme peumlr teuml besuar se eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml

pengohet teuml kryejeuml njeuml vepeumlr penale ose teuml largohet pas kryerjes seuml saj

d) kur njeuml i mitur ndalohet ligjeumlrisht peumlr qeumlllim edukimi teuml mbikeumlqyrur ose peumlr

ndalimin e tij teuml ligjsheumlm me qeumlllim qeuml teuml cohet peumlrpara autoritetit kompetent

ligjor

e) kur individeumlt ndalohen ligjeumlrisht peumlr teuml parandaluar peumlrhapjen e seumlmundjeve

infektive teuml personave teuml seumlmureuml mendeumlrisht alkoolisteumlve narkomaneumlve ose

endacakeumlve

f) kur njeuml person arrestohet ose ndalohet ligjeumlrisht me qeumlllim qeuml teuml ndalohet

hyrja e tij e paautorizuar neuml ateuml vend ose peumlr njeuml person kundeumlr teuml cilit eumlshteuml

duke u kryer njeuml procedureuml deumlbimi ose ekstradimi

2 Cdo person i arrestuar duhet teuml informohet brenda njeuml afati sa meuml teuml shkurteumlr dhe

neuml njeuml gjuheuml qeuml ai e kupton peumlr arsyet e arrestimit teuml tij dhe neuml lidhje me cdo akuzeuml

qeuml i beumlhet

3 Cdo person i arrestuar ose i paraburgosur neuml rrethanat e parashikuara neuml paragrafin

1c teuml keumltij Neni duhet teuml cohet menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjykateumlsi ose njeuml zyrtari

tjeteumlr teuml autorizuar me ligj peumlr teuml ushtruar funksione gjyqeumlsore dhe ka teuml drejteuml teuml

gjykohet brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm ose teuml lirohet neuml gjykim e sipeumlr Lirimi

mund teuml kushteumlzohet nga garanci peumlr trsquou paraqitur para gjykateumls

4 Cdo person teuml cilit i eumlshteuml hequr liria me arrestim ose me burgim ka teuml drejteuml teuml

beumljeuml ankim neuml gjykateuml me qeumlllim qeuml kjo e fundit teuml vendoseuml brenda njeuml afati teuml

shkurteumlr peumlr ligjshmeumlrineuml e burgimit teuml tij dhe teuml urdheumlrojeuml lirimin neuml qofteuml se

burgimi eumlshteuml i paligjsheumlm

5 Cdo person qeuml arrestohet ose burgoset neuml kundeumlrshtim me dispozitat e keumltij Neni

ka teuml drejteumln e zbatueshme teuml deumlmshpeumlrblimit

119

Schwabe dhe MG kundeumlr Gjermaniseuml - 808008 857708

1 dhjetor 2011 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5(1)

Ceumlnim i liriseuml personale si rezultat i paraburgimit me qeumlllimin teuml parandalimit teuml

pjeseumlmarrjes neuml protestat ka shkelje

Neni 11

Privim nga liria e tubimit paqesor si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim gjateuml gjitheuml koheuml

seuml mbajtjes seuml protesteumls ka shkelje

Neni 10

Ceumlnim i liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim dhe pamundeumlsismit teuml

pjeseumlmarrjes neuml protesteuml nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesta G8 parulla demonstrues parandalim paraburgim ndalim i

tubimit mospjeseumlmarrje neuml protesta nxitje e protestave

Ankuesit z Sven Schwabe dhe MG shtetaseuml gjerman teuml lindur neuml vitin 1985 dhe qeuml

jetojneuml neuml Bad Bevensen dhe Berlin respektivisht Ankuesit parashtruan ankesa teuml

ndara teuml cilat Gjykata kishte vendosur qeuml trsquoi bashkonte pasi kishin teuml beumlnin me teuml

njeumljteumln ccedileumlshtje

Faktet e rastit

Neuml qershor teuml vitit 2007 ankuesit udheumltuan peumlr neuml Rostok me qeumlllimin qeuml teuml merrnin

pjeseuml neuml protestat kundeumlr samitit teuml grupit teuml teteuml shteteve teuml njohur si G8 Samiti i G8-

teumls ishte planifikuar neuml mbahej neuml datat 6 deri meuml 8 qershor 2007 neuml Heiligendamm neuml

periferi teuml Rostokut neuml Gjermani Policia kishte vlereumlsuar se kishte njeuml keumlrceumlnim peumlr

sulme terroriste gjateuml samitit sidomos nga grupet islamiste Peumlr meuml tepeumlr marreuml

parasysh peumlrvojat e samiteve teuml tilla teuml meumlparshme ata vlereumlsuan se kishte gjithashtu

rreziqe peumlr deumlmtim teuml proneumls nga ekstremisteumlt e majteuml Sipas policiseuml keumlta teuml fundit

kishin planifikuar qeuml teuml protestojneuml kundeumlr samitit ta bllokojneuml dhe sabotojneuml ateuml

Sipas vlereumlsimeve teuml policiseuml pritej teuml kishte rreth 25 mijeuml protestues neuml protesteumln e 2

qershorit 2007 prej teuml cileumlve rreth dy mijeuml e peseumlqind teuml gatsheumlm peumlr teuml peumlrdorur dhuneuml

si dhe rreth 15 mijeuml protestues teuml pranisheumlm gjateuml samitit njeuml mijeuml e peseumlqind prej teuml

cileumlve do teuml ishin teuml gatsheumlm teuml peumlrdornin dhuneuml Siccedil edhe ishte pritur trazira serioze

kishin shpeumlrthyer neuml qendeumlr teuml qytetit Rostok meuml 2 qershor 2018 ku rreth 400 policeuml

ishin leumlnduar

Neuml qershor teuml vitit 2007 ankuesit udheumltuan peumlr neuml Rostok me qeumlllim pjeseumlmarrjeje neuml

protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls Neuml mbreumlmjen e 3 qershorit ata ishin ndaluar nga

policia peumlr verifikim teuml identitetit neuml njeuml parking automjetesh peumlrpara burgut neuml afeumlrsi teuml

Rostokut Sipas policiseuml njeumlri prej ankuesve kishte rezistuar fizikisht kundeumlr

120

verifikimit teuml identitetit Policia kishte gjetur neuml automjet parulla me mbishkrimin ldquoliri

peumlr teuml gjitheuml teuml burgosuritrdquo dhe ldquolironi teuml gjitheuml tashrdquo Ankuesit ishin arrestuar

Neuml meumlngjesin e hersheumlm teuml dateumls 4 qershor 2007 Gjykata e Qarkut teuml Rostokut kishte

urdheumlruar paraburgimin e ankuesve deri meuml seuml voni neuml mesditeumln e dateumls 9 qershor

2007 Neuml arsyetimin e saj Gjykata kishte gjetur se paraburgimi i ankuesve ishte i

ligjsheumlm pasi ishte beumlreuml me qeumlllimin teuml parandalimit teuml kryerjes seuml vepreumls penale Pasi

neuml vetureuml u ishin gjetur parulla qeuml beumlnin thirrje peumlr lirimin e teuml gjitheuml teuml burgosurve

ishte supozuar qeuml ata do teuml kryenin ndihmonin ose bashkeumlpunonin neuml kryerjen e njeuml

vepre penale Teuml njeumljteumln diteuml Gjykata Rajonale e Rostokut kishte hedhur poshteuml

ankeseumln e ankuesve Kjo gjykateuml erdhi neuml peumlrfundimin se nga parullat dilte se ankuesit

kishin peumlr qeumlllim trsquoi nxisnin teuml tjereumlt qeuml teuml lironin teuml burgosurit dicka qeuml peumlrbeumlnte

shkelje ligjore

Ankesat e meumlpastajme teuml ankuesvemdashqeuml argumentonin se slloganet e tyre u drejtoheshin

policeumlve duke i nxitur ata qeuml trsquou jepnin fund arrestimeve teuml panumeumlrta dhe burgosjes seuml

protestuesve dhe nuk ishin menduar si thirrje e teuml tjereumlve peumlr teuml liruar teuml burgosurit me

forceumlmdashishin hedhur poshteuml edhe nga Gjykata e Apelit teuml Rostokut meuml 7 qershor 2007

Gjykata e Apelit kishte deklaruar se edhe pse slloganet mund teuml kuptoheshin neuml

meumlnyra teuml ndryshme policia ishte e autorizuar neuml driteumln e gjendjes seuml siguriseuml neuml

Rostok peumlrpara samitit teuml G8-teumls qeuml teuml parandalonte deklarimet e mjegullta qeuml mund teuml

paraqisnin rrezik peumlr sigurineuml publike

Derisa ndodheshin neuml paraburgim ankuesit gjithashtu kishin paraqitur ankesat e tyre neuml

Gjykateumln Federale Kushtetuese dhe kishin keumlrkuar si maseuml mbrojteumlse teuml peumlrkohshme

lirimin e tyre teuml menjeumlhersheumlm Meuml 8 qershor ata ishin njoftuar se Gjykata Kushtetuese

nuk do teuml merrte vendim ndaj keumlrkeseumls peumlr maseuml teuml peumlrkohshme Meuml 9 qershor neuml

mesditeuml ata u liruan Gjykata Kushtetuese kishte refuzuar shqyrtimin e ankeseumls seuml tyre

kushtetuese meuml 6 gusht 2007 Ndeumlrsa procedurat penale qeuml kishin nisur kundeumlr

ankuesve peumlr pengim teuml zyrtareumlve publikeuml neuml ushtrimin e detyrave teuml tyre ishin

ndeumlrprereuml meuml voneuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria neuml kundeumlrshtimet preliminare kishte paraqitur pikeumlpamjen se ankuesit nuk

kishin shterur mjetet e brendshme juridike pasi ata nuk kishin ndeumlrmarreuml veprime peumlr

deumlmshpeumlrblim peumlr paraburgimin e pretenduar si teuml kundeumlrligjsheumlm neuml gjykatat gjermane

peumlrpara se teuml sillnin rastin neuml Gjykateuml Ndryshe Qeveria ishte pajtuar qeuml ankuesit kishin

peumlrdorur teuml gjitha mjetet ekzistuese neuml lidhje me paraburgimin e tyre Ankuesit nga ana

e tyre kishin kontestuar keumlteuml pikeumlpamje duke pohuar se ata janeuml ankuar neuml lidhje me

ateuml se mbajtja neuml paraburgim ka shkelur teuml drejtat e tyre themelore Procedurat peumlr

zhdeumlmtim neuml gjykatat civile nuk do teuml kishin mundeumlsineuml e njeuml veprimi meuml teuml gjereuml dhe

nuk do teuml sheumlrbenin si mjet efektiv peumlr teuml sjelleuml njeuml vendim teuml shpejteuml neuml lidhje me

ligjshmeumlrineuml e paraburgimit dhe lirimin e tyre neumlse mbajtja neuml paraburgim do teuml

vlereumlsohej si e kundeumlrligjshme Peumlr meuml tepeumlr fillimi i njeuml rasti teuml ri peumlr deumlmshpeumlrblim

pasi vendimi peumlr paraburgim nga gjykatat e Rostokut ishte konsideruar i ligjsheumlm nuk

do teuml kishte perspektiveuml suksesi

Peumlr sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesit kaneuml pretenduar se mbajtja e tyre neuml

paraburgim ndeumlrmjet dateumls 3 dhe 9 qershor 2007 ka ceumlnuar teuml drejteumln e tyre sipas Nenit

121

5 sect 1 teuml Konventeumls Sipas tyre ky veprim nuk eumlshteuml justifikuar sipas asnjeumlreumls prej

bazave teuml listuara neuml neumln-paragrafeumlt e keumlsaj dispozite Meuml konkretisht ankuesit kaneuml

argumentuar se ata nuk ishin paraburgosur neuml ndeumlrlidhje me procedura penale siccedil

keumlrkohet nga neumln-paragrafi (c) i Nenit 5 sect 1 dhe siccedil eumlshteuml interpretuar neuml praktikeumln

gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Sipas tyre kjo eumlshteuml deumlshmuar edhe nga fakti se paraburgimi i

tyre nuk eumlshteuml mbeumlshtetur neuml seksionin 112 teuml Kodit teuml Procedureumls Penale por

peumlrkundrazi neuml seksionet 55 dhe 56 teuml Aktit peumlr Rendin dhe Sigurineuml Publike qeuml

rregullojneuml paraburgimin peumlr qeumlllime parandalimi pa ndonjeuml lidhje me procedurat

penale Peumlrveccedil tjerash ankuesit kaneuml pretenduar se paraburgimi i tyre ka qeneuml arbitrar

peumlr ateuml se nuk ka qeneuml i nevojsheumlm peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Policia thjesht do teuml

mund teuml urdheumlronte ankuesit qeuml teuml mos hynin neuml zoneumln ku ishin zhvilluar protestat

kundeumlr samitit teuml G8-teumls ose si alternativeuml do teuml mund trsquoua konfiskonin parullat

Qeveria nga ana e saj ka paraqitur pikeumlpamjen se paraburgimi i ankuesve eumlshteuml beumlreuml

neuml pajtim me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml ky veprim eumlshteuml justifikuar

mbi bazeumln e alternativeumls seuml dyteuml teuml neumln-paragrafit (c) teuml Nenit 5 sect 1 pasi paraburgimi

neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme ishte vlereumlsuar i nevojsheumlm peumlr teuml parandaluar ankuesit nga

kryerja e njeuml vepre penale Peumlrveccedil tjerash Qeveria gjithashtu ka argumentuar se

paraburgimi ka qeneuml i ligjsheumlm dhe neuml pajtim me procedureumln e peumlrcaktuar nga ligji

Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml paraburgimi i ankuesve gjithashtu ka qeneuml i

peumlrpjestuesheumlm dhe jo-arbitrar

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari ka vlereumlsuar ccedileumlshtjen pranueshmeumlriseuml respektivisht pretendimet e

paleumlve neuml lidhje me shterimin ose jo teuml mjeteve teuml brendshme juridike Neuml keumlteuml drejtim

Gjykata ka theksuar se ankuesit janeuml ankuar neuml lidhje me paraburgimin e tyre peumlr

qeumlllime parandalimi gjateuml samitit teuml G8-teumls dhe se ata meuml pareuml kaneuml kontestuar

ligjshmeumlrineuml e urdheumlrit peumlr paraburgim para teuml gjitha gjykatave vendore kompetente

Duke ju referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls neuml keumlteuml meumlnyreuml ata kaneuml shterur

mjetet e brendshme juridike peumlr qeumlllime teuml ankeseumls seuml tyre neuml lidhje me Nenin 5 sect 1 Si

rezultat kundeumlrshtimi i Qeveriseuml peumlr mos-shterje duhet hedhur poshteuml Meuml tej Gjykata

vlereumlson se nuk ka arsye teuml tjera peumlr teuml cilat rasti do teuml mund teuml shpallej i papranuesheumlm

dhe keumlsisoji Gjykata e shpalleuml rastin teuml pranuesheumlm

Meuml tej Gjykata ka rikujtuar se Neni 5 sect 1 neumln-paragrafeumlt (a) deri te (f) peumlrmbajneuml njeuml

listeuml shteruese teuml bazave teuml lejueshme peumlr privimin e liriseuml dhe se asnjeuml privim i liriseuml

nuk do teuml ishte i ligjsheumlm neumlse nuk bie brenda njeumlreumls prej keumltyre kategorive

Seuml pari Gjykata ka shqyrtuar ccedileumlshtjen neumlse paraburgimi ka qeneuml i justifikuar neuml bazeuml teuml

Nenit 5sect1(c) si maseuml e arsyeshme peumlr teuml parandaluar ata nga kryerja e njeuml vepre penale

Gjykata ka veumlrejtur se gjykatat gjermane kaneuml dalluar mes vete sa i peumlrket vepreumls

specifike qeuml ata do teuml kryenin Derisa Gjykata e Qarkut dhe ajo Rajonale kaneuml vlereumlsuar

se ata kaneuml pas si qeumlllim teuml nxisin teuml tjereumlt peumlr teuml liruar teuml burgosurit me forceuml peumlr ccedilfareuml

arsye edhe janeuml arrestuar Gjykata e Apelit ka vlereumlsuar se qeumlllimi i tyre ka qeneuml qeuml teuml

udheumltojneuml neuml Rostok dhe teuml nxisin maseumln neuml protesta duke shpalosur parullat

Sipas Gjykateumls ankuesit janeuml mbajtur neuml ndalim peumlr njeuml njeuml koheuml teuml konsiderueshme

prej peseuml diteuml e gjysmeuml Peumlr meuml tepeumlr mbishkrimet neuml parulla do teuml mund teuml

kuptoheshin neuml meumlnyra teuml ndryshme siccedil e ka pranuar edhe Gjykata e Apelit Ka qeneuml e

122

pakontestueshme qeuml ankuesit nuk kaneuml qeneuml neuml posedim teuml ndonjeuml instrumenti qeuml do teuml

mund trsquou sheumlrbente atyre peumlr teuml liruar teuml burgosurit neuml meumlnyreuml teuml dhunshme Andaj

Gjykata nuk mundi teuml bindej se vazhdimi i mbajtjes seuml tyre neuml paraburgim do teuml mund

teuml konsiderohej neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme si maseuml e nevojshme peumlr teuml parandaluar ata nga

kryerja e njeuml vepre penale mjaftuesheumlm konkrete dhe specifike Peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml

bindur se paraburgimi i tyre neuml radheuml teuml pareuml ka qeneuml i nevojsheumlm pasi qeuml do teuml ishte e

mjaftueshme qeuml trsquou konfiskoheshin parullat me qeumlllimin peumlr trsquoi parandaluar ata nga

nxitja e teuml tjereumlve peumlr teuml liruar teuml burgosurit

Gjykata ka marreuml neuml shqyrtim argumentin e Qeveriseuml se pa mundeumlsineuml e ndalimit ose

paraburgimit teuml individeumlve peumlr qeumlllime parandalimi shteti nuk mund teuml zbatojeuml

detyrimet e veta peumlr mbrojtjen e qytetareumlve nga veprat e pashmangshme penale Neuml

rastin konkret sidoqofteuml madje duke marreuml peumlr bazeuml edhe situateumln e peumlrgjithshme para

dhe gjateuml samitit teuml G8-teumls nuk eumlshteuml deumlshmuar mjaftuesheumlm se lirimi i teuml burgosurve

ka qeneuml i afeumlrt ose i menjeumlhersheumlm Si rezultat kryerja e keumlsaj vepre nuk justifikon

ndeumlrhyrjen neuml teuml drejteumln e liriseuml veccedilaneumlrisht kur ka qeneuml e mundur teuml merreshin masa

meuml pak teuml ashpeumlra Keumlsisoji Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket ankesave neuml lidhje me Nenet 10 dhe 11 ato kryeshit kishin teuml beumlnin me teuml

drejteumln peumlr liri teuml tubimit Peumlr keumlteuml arsye Gjykata ka vendosur qeuml teuml shqyrtojeuml keumlteuml pjeseuml

teuml ankeseumls veteumlm mbi bazeumln e Nenit 11 (liria e tubimit dhe e organizimit) Neuml lidhje me

keumlteuml pretendim nuk eumlshteuml kontestuar nga paleumlt se mbajtja neuml ndalim e ankuesve ka

ndeumlrhyreuml neuml teuml drejteumln e tyre teuml liriseuml seuml tubimit paqeumlsor pasi ata janeuml parandaluar nga

pjeseumlmarrja neuml protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls Gjykata ka gjetur qeuml qeumlllimi i

autoriteteve peumlr teuml paraburgosur ankuesit me qeumlllimin peumlr teuml parandaluar ata nga

kyrerja e njeuml krimi si i tilleuml ka qeneuml legjitim Megjithateuml siccedil ka theksuar Gjykata neuml

lidhje me Nenin 5 nuk eumlshteuml konstatuar se ankuesit kishin si qeumlllim qeuml peumlrmes

shpalosjes seuml parullave neuml meumlnyreuml teuml qeumlllimshme teuml nxisnin protestuesit e tjereuml qeuml teuml

peumlrdornin forceumln peumlr lirimin e teuml burgosurve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata gjeti se duke marreuml

pjeseuml neuml protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls ankuesit kishin si qeumlllim teuml merrnin pjeseuml neuml

njeuml debat peumlr ccedileumlshtje teuml interesit publik meuml konkretisht neuml lidhje me efektet e

globalizimit neuml jeteumlt e njereumlzve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata nuk ishte e bindur se nuk mund

teuml gjendeshin masa meuml pak teuml ashpeumlra peumlr teuml arritur qeumlllimet neuml meumlnyreuml teuml

peumlrpjestueshme siccedil do teuml ishte konfiskimi i parullave Peumlr keumlto arsye Gjykata

konstaton se ka pas shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Gjykata ka urdheumlruar shtetin gjerman qeuml trsquoi paguajeuml secilit ankues individualisht

shumeumln neuml vlereuml prej 3000 EUR peumlr deumlme jo-materiale si dhe 423335 EUR ankuesit

teuml pareuml dhe 445315 EUR ankuesit teuml dyteuml peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5(1) dhe Nenit 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

123

McKay kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar - 54303

3 tetor 2006 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 3

Shkelje e teuml drejteumls neuml liri si pamundeumlsi e paraqitjes para njeuml gjyqtari qeuml kishte

kompetenceuml ligjore teuml aprovonte lirimin nga paraburgimmi nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile teuml drejtat e njeriut teuml drejtat civile dhe politike e drejta peumlr gjykim teuml

drejteuml e drejta peumlr liri dhe sigurineuml e personit

Ankuesi z Mark McKay shtetas Britanik

Faktet e rastit

Meuml 6 janar 2001 neuml ora 1000 ankuesi i u arrestua me dyshimin peumlr kryerjen e njeuml

grabitje teuml njeuml stacioni teuml benzineumls neuml Bangor Qarku Down Meuml 7 janar 2001 ai pranoi

se ishte peumlrgjegjeumls peumlr grabitjen peumlr teuml cileumln u akuzua meuml pas diteumln e neseumlrme Meuml 8

janar 2001 neuml oreumln 1000 ankuesi beumlri paraqitjen e tij teuml pareuml neuml gjykateumln e

magjistratureumls ku ai i udheumlzoi avokateumlt e tij qeuml teuml beumlnin njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim me kusht

Oficeri i policiseuml i dha deumlshmi gjykateumls duke deklaruar se vjedhja nuk ishte e lidhur me

terrorizmin dhe se sipas kushteve teuml duhura ndaj tij nuk duhet teuml kishte asnjeuml

kundeumlrshtim peumlr lirimin me kusht Gjyqtari rezident e refuzoi keumlrkeseumln duke treguar se

vepra penale ishte njeuml vepeumlr e caktuar dhe se neuml bazeuml teuml legjislacionit neuml fuqi ai nuk

kishte fuqineuml peumlr teuml urdheumlruar lirimin Meuml 8 janar 2001 ankuesi aplikoi neuml Gjykateumln e

Larteuml peumlr lirim me kusht Ku kjo e fundit ndeumlgjoi keumlrkeseumln e tij meuml Meuml 9 janar 2001

dhe aprovoi ateuml

Meuml 12 prill 2001 praneuml Gjykateumls seuml Kuroreumls ankuesi u deklarua fajtor neuml peumlr njeuml vepeumlr

teuml vjedhjes dhe u deumlnua me dy vjet burgim neuml njeuml institucion teuml korektues teuml kryesve teuml

veprave penale teuml rinj pasuar me njeuml vit i sprovues Ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml peumlr

shqyrtim gjyqeumlsor qeuml keumlrkonte njeuml deklarateuml teuml papajtueshmeumlriseuml seuml legjislacionit me

Nenet 5 dhe 14 teuml Konventeumls Meuml 3 maj 2002 Gjykata e Larteuml hodhi poshteuml keumlrkeseumln e

ankuesit Gjykateumlsi hodhi poshteuml gjithashtu argumentet sipas Nenit 14 qeuml akuzat se

pjeseumltareumlt e forcave teuml siguriseuml u trajtuan meuml mireuml neuml lidhje me lirimin me kusht se teuml

akuzuarit e tjereuml dhe refuzuan lejen peumlr tu ankuar Meuml 16 maj 2002 Gjykata e

Divizionit refuzoi lejen peumlr teuml apeluar neuml Dhomeumln e Lordeumlve edhe pse e veumlrtetuar si

pikeuml teuml ligjit me reumlndeumlsi teuml peumlrgjithshme publike neumlse legjislacioni ishte neuml peumlrputhje

me Konventeumln dhe neumlse Neni 5 keumlrkoi qeuml gjykata para seuml cileumls teuml sillet njeuml i akuzuar neuml

pajtim me Nenin 5 sect 3 ka fuqineuml ta vendoseuml peumlr lirim me kusht Meuml 4 dhjetor 2002 e

drejta peumlr apelim u refuzua nga Dhoma e Lordeumlve

Ligji dhe praktika peumlrkateumlse vendase qe rregullon ccedileumlshtjen neuml fjaleuml bazohet neuml Nenin 67

(2) teuml Aktit teuml Terrorizmit 2000 (i cili hyri neuml fuqi meuml 19 shkurt 2001 eumlshteuml neuml thelb i

njeumljteuml me Nenin 3 (2) teuml Aktit 1996 teuml Irlandeumls seuml Veriut (Dispozitat Emergjente) neuml

fuqi neuml koheumln e paraqitjes seuml ankuesit) i cili ndeuml tjera parasheh se

124

Duke iu neumlnshtruar neumlnseksioneve (6) dhe (7) njeuml person peumlr teuml cilin zbatohet ky

seksion nuk do teuml lirohet me kusht peumlrveccedil

(a) nga njeuml gjyqtar i Gjykateumls seuml Larteuml ose i Gjykateumls seuml Apelit ose

(b) nga gjyqtari i gjykateumls seuml gjykimit peumlr shtyrjen e gjykimit teuml njeuml personi teuml

akuzuar peumlr vepeumlr penale teuml caktuar

Juridiksioni i veteumlm i Gjykateumls seuml Larteuml Gjykateumls seuml Apelit dhe Gjyqtarit teuml Gjyqit peumlr

dheumlnien e lirimit me kusht neuml rast teuml veprave penale teuml planifikuara daton nga viti 1973

dhe bazohet neuml dispozitat origjinale teuml Ligjit teuml Irlandeumls seuml Veriut (Dispozitat

Emergjente) 1973 Arsyetimi rrjedh nga Raporti Diplock (Raporti i Komisionit peumlr teuml

shqyrtuar procedurat ligjore peumlr teuml trajtuar veprimtariteuml terroriste neuml Irlandeumln e Veriut

(1972 Cmst 5185) i cili konkludoi se magjistrateumlt rezidenteuml qeuml deumlgjuan keumlrkesat peumlr

doreumlzanineuml ishin veccedilaneumlrisht teuml ndjesheumlm ndaj keumlrceumlnimeve Akti i vitit 2000 parasheh

poziteumln qeuml do teuml shqyrtohet ccedildo vit nga Parlamenti dhe deri meuml tani eumlshteuml ripertrire peumlr

12 muaj teuml tjereuml Neuml raportin e vitit 2002 teuml Rishikuesit teuml Pavarur Lordi Carlile i

Berrieeuml QC rekomandoi kthimin e keumlrkesave peumlr doreumlzani neuml gjykateumln e

magjistratureumls Ai rekomandoi qeuml pushteti ti jepej njeuml numri teuml vogeumll teuml magjistrateumlve

teuml trajnuar posaccedileumlrisht Megjithateuml neuml raportin e tij teuml vitit 2004 ai vuri neuml dukje njeuml

rrezik teuml vazhduesheumlm nga krimi i sofistikuar terrorist dhe shumeuml vepra teuml reumlnda penale

me njeuml lidhje teuml forteuml terroriste me krimin e bashkuar me njeuml lidhje paraushtarake neuml

rritje dhe me nivele teuml konsiderueshme teuml frikeumlsimit Gjateuml marrjes neuml konsiderateuml peumlr

dheumlnien apo jo teuml magjistrateumlve rezidenteuml peumlr tu marreuml me keumlrkesat peumlr doreumlzanineuml ai

nuk e peumlrseumlriti rekomandimin e tij teuml meumlparsheumlm duke veumlrejtur se vlereumlsimi i siguriseuml

ishte se do teuml kishte njeuml keumlrceumlnim teuml madh teuml frikeumlsimit dhe dhuneumls ndaj tyre dhe atyre

afeumlr tyre Ai megjithateuml pajtohet qeuml seancat e lirimit me kusht duhet teuml jeneuml neuml

dispozicion gjateuml fundjavave dhe ky ndryshim eumlshteuml sjelleuml menjeumlhereuml neuml fuqi

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua peumlr faktin se personat e akuzuar peumlr vepra penale teuml planifikuara nuk

mund teuml aplikojneuml peumlr doreumlzani peumlrpara gjykateumls seuml magjistratureumls Atyre u keumlrkohet teuml

beumljneuml njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln e Larteuml dhe mund teuml jeteuml deri neuml kateumlr diteuml meuml voneuml para

se teuml deumlgjohet keumlrkesa gjeuml qeuml sipas tij eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 teuml Konventeumls

pasi ndan kompetenceumln peumlr dheumlnien e lirimit me kusht nga gjykata para seuml cileumls njeuml i

akuzuar eumlshteuml sjelleuml neuml pajtim me Nenin 5 sect 3 dhe e leuml teuml akuzuarin teuml keumlrkojeuml me kusht

diku tjeteumlr nga propozimi i tij

Qeveria parashtroi se qeumlllimi i Nenit 5 sect 3 ishte teuml siguronte njeuml mbrojtje kundeumlr

paraburgimit arbitrar duke ofruar njeuml shqyrtim teuml pavarur peumlr arsyet e ndalimit teuml njeuml teuml

akuzuari dhe peumlr teuml siguruar lirimin neumlse vazhdimi i paraburgimit nuk ishte i

justifikuar Zyrtari gjyqeumlsor neuml fjaleuml duhej teuml ishte i pavarur me fuqineuml peumlr teuml urdheumlruar

lirimin Megjithateuml sipas Qeveriseuml asgjeuml neuml tekstin e Nenit 5 ose neuml jurisprudenceumln e

Gjykateumls nuk keumlrkon qeuml gjykata para seuml cileumls duhet teuml sillet njeuml person i arrestuar duhet

teuml jeteuml e njeumljta gjykateuml qeuml ka fuqineuml teuml vendos mbi doreumlzanine dhe lirimin e kusht Sipas

Qeveriseuml personi i ndaluar duhet teuml sillet menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjykate ose zyrtari teuml

autorizuar peumlr teuml ushtruar pushtetin gjyqeumlsor ai duhet gjithashtu teuml keteuml mundeumlsineuml peumlr

teuml aplikuar peumlr lirim me kusht Veteumlm e para keumlrkohet teuml jeteuml automatike e dyta -

ccedileumlshtja e lirimit me kusht beumlhet relevante veteumlm kur arrestimi dhe paraburgimi teuml

125

konsiderohen teuml ligjshme dhe nuk peumlrbeumlnin domosdoshmeumlrisht pjeseuml teuml rishikimit

automatik teuml meritave

Qeveria parashtroi se Neni 5 sect 3 u respektua neuml rastin e ankuesit Gjyqtari kujdestar

magjistrati ishte neuml gjendje teuml rishikonte bazeumln ligjore neuml teuml cileumln keumlrkuesi ishte i

ndaluar dhe duhej teuml bindte se arrestimi dhe paraburgimi ishin teuml ligjsheumlm dhe si

rrjedhojeuml nuk ishin arbitrare neumlse ai nuk do teuml ishte aq i keumlnaqur ai do teuml ishte i

detyruar teuml urdheumlronte lirimin e ankuesit Keumlshtu parashtruesi i keumlrkeseumls mori njeuml

shqyrtim teuml shpejteuml nga njeuml gjyqtar i bazeumls ligjore teuml arrestimit dhe vazhdimit teuml

paraburgimit teuml tij Ai gjithashtu kishte teuml drejteuml dhe mori njeuml shqyrtim teuml shpejteuml nga

njeuml gjyqtar i Gjykateumls seuml Larteuml peumlr teuml drejteumln e tij peumlr lirimin me kusht Duke iu referuar

kufijve teuml vlereumlsimit peumlrfaqeumlsuesit e Qeveriseuml konkluduan se legjislacioni peumlrfaqeumlsonte

njeuml ekuilibeumlr teuml drejteuml midis teuml drejtave individuale dhe keumlrkesave teuml mbrojtjes seuml

shoqeumlriseuml kundeumlr njeuml rreziku teuml vazhduesheumlm nga krimi terrorist dhe njeuml shkalleuml teuml larteuml

keumlrceumlnimi dhe ishte ploteumlsisht neuml peumlrputhje me qeumlllimet dhe objektivat e Konventeumls neuml

promovimin e sundimit teuml ligjit

Ankuesi neuml aneumln tjeteumlr pohoi se regjimi i veprave penale teuml planifikuara mbulonte

shumeuml raste teuml tilla si rasti i tij ku nuk kishte as dyshim teuml bazuar peumlr lidhje me

terrorizmin dhe rrjedhimisht arsyetimi i Qeveriseuml nuk kishte bazeuml neuml fakt apo neuml

politikeuml Mbeumlshtetja neuml keumlrceumlnimet e mundshme teuml gjyqtarqvemagjistrateumlve neuml rastet

terroriste nuk mund teuml justifikonte logjikisht heqjen e juridiksionit teuml tyre peumlr teuml

vendosur lidhur me ccedileumlshtjet e lirimit me kusht Ankuesi argumentoi se gjyqtari para teuml

cilit shfaqet njeuml i akuzuar duhej teuml ushtronte njeuml autoritet gjyqeumlsor jo thjesht

juridiksionin peumlr teuml vendosur lidhur me ligjshmeumlrineuml e paraburgimit por gjithashtu neumlse

paraburgimi eumlshteuml i justifikuar objektivisht neuml bazeuml teuml meritave Tutje sipas tij praktika

gjyqeumlsore e Gjykateumls tregoi se rishikimi duhej teuml ishte mjaft i gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml

rrethanat e ndryshme qeuml ishin neuml favor teuml dhe kundeumlr ndalimit Edhe neumlse hetimi mbi

ligjshmeumlrineuml formale i parapriu logjikisht njeuml hetim mbi peumlrshtatshmeumlrineuml e lirimit me

kusht ishte jo duhur interpretimi i jurisprudenceumls duke lejuar heqjen e juridiksionit peumlr

teuml konsideruar lirimin me kusht Sipas ankuesit detyrimi i pakushteumlzuar qeuml njeuml person i

ndaluar teuml shfaqet peumlrpara njeuml zyrtari teuml tilleuml bie mbi shtetin dhe duhej teuml ndodhte

menjeumlhereuml dhe automatikisht

Prandaj ankuesi parashtroi se neuml rastin e tij kishte shkelje teuml Nenit 5 sect 3 qeuml

gjyqtarimagjistrati nuk kishte fuqi teuml merrte parasysh lirimin me kusht dhe se atij i

keumlrkohej me propozimin e tij teuml beumlnte njeuml keumlrkeseuml peumlr doreumlzani Njeuml keumlrkeseuml e tilleuml

mund teuml ndikojeuml veccedilaneumlrisht tek personat meuml teuml brishteuml siccedil janeuml teuml dobeumltit apo teuml

seumlmureumlt mendoreuml ata qeuml i neumlnshtrohen keqtrajtimit neuml paraburgim ose qeuml nuk janeuml neuml

gjendje teuml flasin gjuheumln e gjykateumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Duke pasur parasysh ankesat e ankuesit dhe parashtrimet e paleumlve Gjykata gjen se

lindin pyetje serioze teuml fakteve dhe teuml ligjit peumlrcaktimi i teuml cilave duhet teuml varet nga

shqyrtimi i bazueshmeumlriseuml Ankesa nuk mund teuml konsiderohet si e pabazuar neuml kuptim

teuml Nenit 35 sect 3 teuml Konventeumls meqeumlnse asnjeuml arsye tjeteumlr peumlr shpalljen e saj teuml

papranueshme nuk eumlshteuml peumlrcaktuar

126

Gjykata veumlren se ankuesi u arrestua meuml 6 janar 2001 neuml oreumln 1000 me dyshimin peumlr

kryerjen e njeuml vjedhje teuml njeuml stacioni teuml benzineumls ndeumlrsa u akuzua neuml oreumln 1237 teuml

meumlngjesit diteumln pasuese Meuml 8 janar 2001 neuml oreumln 1000 ankuesi beumlri paraqitjen e tij

teuml pareuml neuml gjykateumln e magjistratureumls e cila e ktheu neuml paraburgim Peumlr Gjykateumln nuk

eumlshteuml ccedileumlshtje diskutabile se magjistrati kishte kompetenceumln peumlr teuml shqyrtuar

ligjshmeumlrineuml e arrestimit dhe paraburgimit dhe neumlse kishte baza teuml arsyeshme peumlr

dyshim dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml ai kishte fuqineuml teuml urdheumlronte lirimin neumlse keumlto keumlrkesa nuk

ishin respektuar Kjo veteumlm siguroi garanci teuml keumlnaqshme kundeumlr keqpeumlrdorimit teuml

pushtetit nga ana e autoriteteve dhe siguroi peumlrputhjen me pjeseumln e pareuml teuml Nenit 5 sect 3

si teuml menjeumlhershme automatike dhe duke u zhvilluar para njeuml zyrtari gjyqeumlsor teuml

autorizuar neuml meumlnyreuml teuml rregullt

Ccedileumlshtja e lirimit neuml pritje teuml gjykimit ishte njeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml e cila logjikisht u beuml e

reumlndeumlsishme veteumlm pas themelimit teuml ekzistenceumls seuml njeuml baze teuml ligjshme dhe njeuml baze

teuml konventeumls peumlr paraburgim Neuml rastin e ankuesit ccedileumlshtja u trajtua rreth njeumlzet e kateumlr

oreuml meuml voneuml meuml 9 janar 2001 nga Gjykata e Larteuml e cila urdheumlroi lirimin e tij Asnjeuml

element i abuzimit ose arbitraritetit teuml mundsheumlm nuk vjen nga fakti se ishte njeuml

gjykateumls tjeteumlr apo gjykateumls qeuml e beumlri keumlteuml as nga fakti qeuml shqyrtimi ishte i varur nga

keumlrkesa e tij Avokati i ankuesit paraqiti njeuml keumlrkeseuml teuml tilleuml pa ndonjeuml pengeseuml ose

veumlshtireumlsi nuk eumlshteuml e dukshme dhe as nuk duhet teuml vendoset neuml keumlteuml rast se sistemi neuml

veprim do teuml parandalonte teuml dobeumltit ose teuml pambrojturit qeuml ta shfryteumlzonin keumlteuml

mundeumlsi

Ndoneumlse eumlshteuml e veumlrteteuml se policia nuk kishte asnjeuml kundeumlrshtim peumlr lirimin me kusht

dhe se neumlse magjistrati kishte pasur teuml drejteumln teuml liroj me kusht ankuesi do teuml lirohej njeuml

diteuml meuml pareuml megjithateuml Gjykata konsideron se procedura neuml keumlteuml rast eumlshteuml kryer me

shpejtesine e duhur qeuml ccediloi neuml lirimin e tij tri diteuml pas arrestimit teuml tij Rrjedhimisht nuk

ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls [gjashteumlmbeumldhjeteuml vota pronjeuml

kundeumlr]

127

Baranowski kundeumlr Poloniseuml - 2835895

28 mars 2000 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 dhe 4

Shkelje e teuml drejteumls neuml liri si pasojeuml e vazhdimit teuml paraburgimit neuml meumlnyreuml teuml

jashteumlligjshme pa vendim teuml gjykateumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile paraburgim vazhdim i paraburgimit pa vendim jo ligjoreuml mos-

efikasitet

Ankuesi z Janusz Baranowski shtetas polak i lindur neuml vitin 1943 dhe qeuml jetonte neuml

Lodz (Poloni)

Faktet e rastit

Ankuesi ishte themelues dhe president i proneumls seuml pareuml polake neuml proneumlsi private

kompania e sigurimeve Westa (e deklaruar insolvente neuml vitin 1993) Ai ishte

gjithashtu njeuml politikan i mireumlnjohur dhe neuml fillim teuml viteve 1990 ishte senator (aneumltar i

Dhomeumls seuml Sipeumlrme teuml Parlamentit Polak) Meuml 2 qershor 1993 Prokurori Rajonal i

Lodzit e akuzoi aplikuesin peumlr mashtrim dhe e futi neuml paraburgim Meuml 30 dhjetor 1993

Gjykata Rajonale e Lodzit me keumlrkeseuml teuml prokurorit e zgjati paraburgimin e ankuesit

deri meuml 31 janar 1994 Meuml 7 janar 1994 ankuesi paraqiti ankeseuml kundeumlr keumltij vendimi

Neuml procedurat pasuese gjykata e apelit vendosi qeuml ishte e pakuptimteuml teuml shqyrtojeuml

ankeseumln dhe vendosi qeuml ajo teuml konsiderohej si njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim Ai e deumlrgoi

ankeseumln neuml Gjykateumln Rajonale teuml Lodzit Megjithateuml Gjykata Rajonale nuk e shqyrtoi

ankeseumln neuml fjaleuml as si njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim ose neumln ndonjeuml arsye tjeteumlr

Meuml 11 janar 1994 Prokurori Rajonal Lodz paraqiti njeuml aktakuzeuml neuml Gjykateumln Rajonale

teuml Lodzit Meuml 1 shkurt 1994 ankuesi paraqiti njeuml peticion formal ndaj Prokurorit teuml

Qarkut duke e informuar ateuml se urdhri peumlr paraburgimin e tij kishte skaduar meuml 31

janar 1994 dhe andaj paraburgimi i tij i vazhduesheumlm ishte beumlreuml i paligjsheumlm Neuml fazeumln

e meumlvonshme teuml procedureumls ankuesi u informua nga autoritetet qeuml paraburgimi i tij

vazhdoi neumln teuml njejteumln aktakuzeuml dhe se sipas praktikeumls seuml brendshme ndalimi i tij ishte

ende i ligjsheumlm sepse pas ngritjes seuml aktakuzeumls neuml gjykateuml nuk kishte nevojeuml teuml nxirrej

njeuml vendim i veccedilanteuml peumlr zgjatjen e paraburgimit

Meuml 7 shkurt dhe 28 mars 1994 ankuesi paraqiti dy keumlrkesa peumlr lirim neuml Gjykateumln

Rajonale Lodz duke argumentuar neuml veccedilanti se ai duhet teuml lirohet peumlr arsye

sheumlndeteumlsore Gjykata konsideroi se duhen prova nga eksperteuml mjekeumlsore Peumlr teuml marreuml

keumlto prova ajo shtyu shqyrtimin e keumlrkesave neuml peseuml raste Peumlrfundimisht keumlto dy

keumlrkesa u shqyrtuan bashkeumlrisht meuml 24 maj 1994 neuml shkalleumln e pareuml dhe meuml 5 korrik

1994 neuml apel Meuml 22 tetor 1996 ankuesi u lirua neumln mbikeumlqyrjen e policiseuml Procedurat

penale kundeumlr tij ende janeuml neuml pritje neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml

128

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se paraburgimi i tij neuml maseumln qeuml ishte kryer neumln aktakuzeuml dhe pas

skadimit teuml urdhrit teuml paraburgimit teuml 30 dhjetorit 1993 nuk ishte i ligjsheumlm brenda

kuptimit teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls Ai gjithashtu u ankua se gjykatat polake nuk

kishin shqyrtuar shpejteuml ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij sipas aktakuzeumls dhe prandaj

kishin shkelur Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata fillimisht i referohet jurisprudenceumls seuml

saj mbi standardin e ligjshmeumlriseuml teuml peumlrcaktuar nga Konventa duke theksuar neuml

veccedilanti se eumlshteuml thelbeumlsore qeuml kushtet peumlr heqjen e liriseuml sipas legjislacionit teuml

brendsheumlm duhet teuml peumlrcaktohen qarteuml dhe veteuml ligji duhet teuml jeteuml i parashikuesheumlm neuml

zbatimin e tij26

Sa i peumlrket rastit teuml ankuesit Gjykata veumlrejti se ndeumlrmjet 31 janarit dhe 24 majit 1994

nuk kishte pasur vendim gjyqeumlsor qeuml autorizonte ndalimin e tij dhe se ai ishte mbajtur

neuml paraburgim veteumlm neuml bazeuml teuml faktit se njeuml aktakuzeuml ishte doreumlzuar neuml gjykateumln

peumlrkateumlse Meuml tutje Gjykata veumlrejti se praktika e mbajtjes seuml njeuml personi neuml paraburgim

sipas aktakuzeumls nuk ishte bazuar neuml ndonjeuml dispoziteuml specifike legjislative ose

jurisprudenceuml por rrjedh nga fakti qeuml legjislacioni penal polak neuml ateuml koheuml kishte

mungeseuml teuml rregullave teuml qarta teuml peumlrcaktimit teuml gjendjes seuml njeuml teuml paraburgosuri neuml

procedurat gjyqeumlsore pas skadimit teuml njeuml urdhri teuml paraburgimit teuml beumlreuml neuml fazeumln e

hetimit

Gjykata konsideroi se legjislacioni peumlrkateumls peumlr shkak teuml keumlsaj gjendjeje ligjore nuk e

ploteumlsonte proveumln e parashikueshmeumlriseuml seuml njeuml ligji peumlr qeumlllimet e Nenit 5 sect 1 teuml

Konventeumls Ajo gjithashtu konsideroi se praktika e zhvilluar neuml peumlrgjigje teuml

zbrazeumltirave ligjore ku njeuml person arrestohej peumlr koheuml teuml pakufizuar dhe teuml

paparashikueshme dhe pa e bazuar ndalimin e tijsaj neuml dispoziteuml ligjore konkrete ose

ndonjeuml vendim gjyqeumlsor ishte neuml kundeumlrshtim me parimin e siguriseuml juridike

Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se peumlr qeumlllimet e Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls paraburgimi i

cili zgjati disa muaj dhe qeuml nuk ishte urdheumlruar nga njeuml gjykateuml ose nga njeuml gjyqtar ose

ndonjeuml person tjeteumlr i autorizuar peumlr teuml ushtruar pushtetin gjyqeumlsor nuk mund teuml

konsiderohej teuml jeteuml e ligjshme Gjykata e konsideroi se kjo keumlrkeseuml megjitheumlse nuk

eumlshteuml e peumlrcaktuar shprehimisht neuml paragrafin 1 teuml Nenit 5 mund teuml nxjerret nga Neni 5

duke e lexuar si teumlreumlsi Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur shkelje teuml

Nenit 5 sect 1

Lidhur me Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls sa i peumlrket procedurave teuml cilat ishin vendosur neuml

leumlvizje nga keumlrkesat e ankuesit peumlr lirim meuml 7 shkurt 1994 dhe 28 mars 1994 Gjykata

konsideroi se koheumlzgjatja e tyre (peumlrafeumlrsisht 5 muaj neuml lidhje me keumlrkeseumln e pareuml dhe

pak meuml shumeuml se 3 muaj neuml lidhje me teuml dyteumln) nuk ishte neuml papajtueshmeumlri me

nocionin e shpejteumlsiseuml teuml peumlrcaktuar neuml Nenin 5 sect 4 Gjykata hodhi poshteuml argumentin

e Qeveriseuml se nevoja peumlr teuml marreuml deumlshmi mjekeumlsore shpjegoi gjateumlsineuml e peumlrgjithshme

26 Steel dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykim i 23 Shtator 1998 Raportet 1998-VII p

2735 sect 54

129

teuml procedurave duke pasur parasysh se ka pasur intervale shumeuml teuml gjata neuml mes teuml

vendimeve teuml gjykateumls vendase peumlr teuml marreuml deumlshmi

Duke iu referuar ankeseumls seuml ankuesit teuml dateumls 7 janar 1994 teuml cileumln e kishte parashtruar

kundeumlr urdhrit teuml paraburgimit teuml 30 dhjetorit 1993 Gjykata vuri neuml dukje se kjo ankeseuml

nuk ishte shqyrtuar Megjithateuml konsideroi se meqeuml teuml gjitha ccedileumlshtjet qeuml kishin teuml beumlnin

me ligjshmeumlrineuml e ndalimit teuml tij neuml fakt ishin peumlrcaktuar me vendimin e Gjykateumls seuml

Apelit meuml 5 korrik 1994 ky vendim mund teuml shihej si peumlrgjigje drejtuar argumenteve teuml

beumlra nga aplikuesi neuml ateuml ankeseuml

Rrjedhimisht Gjykata gjeti se peumlrcaktimi i zgjatjes seuml paraburgimit teuml ankuesit deri meuml

31 janar 1994 zgjati nga 7 janari deri meuml 5 korrik 1994 (afro 6 muaj) dhe se njeuml voneseuml

kaq e gjateuml kishte rezultuar qeuml ankesa teuml mos keteuml efekt juridik ose praktik Gjykata neuml

peumlrputhje me rrethanat arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml

Nenit 5 sect 4

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata nuk e ka gjetur teuml peumlrshtatshme peumlr teuml beumlreuml

ndonjeuml shpeumlrblim peumlr deumlmin material neuml keumlteuml rast pasi qeuml konsideroi se nuk kishte

lidhje kauzale midis shkeljes seuml vendosur dhe humbjes seuml supozuar financiare Pasi

konsideroi deumlmin jo-material Gjykata vendosi deumlmshpeumlrblim neuml vlereuml 30000 zlotys

(PLN) Peumlr shpenzimet gjyqeumlsore gjykata caktoi shumeumln prej 10000 PLN

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sectsect 1 dhe 4 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

130

Velinov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml - 1688008

19 shtator 2013 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Privim joligjor nga liria si pasojeuml e konvertimit teuml kundeumlrvajtjes seuml papaguar neuml deumlnim

me burgim gabimisht neuml mungeseuml teuml njeuml sistemi automatik ka shkelje

Neni 6

Tejzgjatje e pararsyeshme e prcedurave teuml kompensimit qeuml tejkalojneuml koheumln e

arsyeshme ka shkelje

Neni 13 neuml lidhje me Nenin 6

Shkelje si rezultat i mungeseumls seuml mjetit efektit efektiv neuml lidhje me zgjatjen e

procedurave ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile kundeumlrvajtje gjobeuml voneseuml konvertim deumlnim me burgim mungeseuml

sistemi kompensim mjet efektiv

Ankuesi z Pančo Velinov shtetas maqedon i lindur neuml vitin 1952

Faktet e rastit

Neuml qershor teuml vitit 2000 Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kishte nisur procedurat e

kundeumlrvajtjes ndaj ankuesit peumlr vozitje teuml njeuml autobusi qeuml nuk ishte neuml gjendje teuml

rregullt Ankuesi ishte voziteumls i kompaniseuml BE Procedurat gjithashtu peumlrfshinin

kompanineuml dhe njeuml zyrtar peumlrgjegjeumls teuml kompaniseuml

Meuml 22 shtator 2000 Gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shtip e deumlnoi ankuesin peumlr

kundeumlrvajtje dhe e kishte urdheumlruar ateuml qeuml teuml paguante gjobeuml neuml vlereumln prej dy mijeuml

denareumlve maqedonas (shumeuml e barasvlershme me 33 EUR) Ankuesi ishte urdheumlruar qeuml

teuml paguante gjobeumln brenda peseumlmbeumldhjeteuml diteumlve pasi vendimi teuml kishte marreuml formeumln e

prereuml Vendimi i gjykateumls sakteumlsonte gjithashtu llogarineuml bankare ku duhej beumlreuml pagesa

e gjobeumls Gjykata po ashtu i ishte referuar Aktit teuml Kundeumlrvajtjes teuml vitit 1997 ku

thuhej se neumlse ankuesi nuk e paguan gjobeumln brenda koheumls seuml peumlrcaktuar gjykata do teuml

zbatojeuml vendimin duke e konvertuar gjobeumln neuml deumlnim me burgim mbi bazeumln e njeuml dite

burg peumlr ccedildo njeuml mijeuml (1000) denareuml

Vendimi i gjykateumls kishte marreuml formeumln e prereuml meuml 27 shtator 2001 Meuml 14 neumlntor

2001 gjykata e kishte urdheumlruar ankuesin qeuml teuml paguante gjobeumln dhe teuml paraqitej neuml

gjykateuml meuml 26 neumlntor 2001 peumlr teuml sjelleuml deumlshmineuml e pageseumls Siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml

proces teuml procedurave teuml deumlmshpeumlrblimit teuml nisura nga ankuesi letra ku ai njoftohej peumlr

urdheumlrin e gjykateumls i ishte deumlrguar djalit teuml tij

Meuml 7 shkurt 2002 njeuml gjyqtar i gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml me peumlrgjegjeumlsi peumlr zbatimin

e sanksioneve e kishte konvertuar gjobeumln neuml deumlnim me burgim prej dy diteumlsh Vendimi

theksonte se ankuesi nuk e kishte paguar gjobeumln qofteuml brenda afatit teuml peumlrcaktuar ose

pasi gjykata e kishte urdheumlruar dhe paralajmeumlruar ateuml Vendimi i gjykateumls peumlr burgim i

131

ishte doreumlzuar ankuesit personalisht meuml 12 shkurt 2002 Ai ishte njoftuar meuml tej se do

teuml vuante burgun duke filluar nga data 15 mars 2002 neuml burgun e Shtipit Burgu

gjithashtu ishte njoftuar me dateumln e fillimit teuml vuajtjes seuml burgimit Meuml 13 shkurt 2002

ankuesi kishte paguar gjobeumln Ai kishte sheumlnuar numrin e rastit peumlr teuml cilin ishte beumlreuml

pagesa Kopja nuk i ishte doreumlzuar gjykateumls

Meuml 28 tetor 2002 ankuesi ishte arrestuar neuml shteumlpineuml e tij Ai nuk ishte informuar peumlr

arsyet e arrestimit Neuml bazeuml teuml ankuesit ai ishte njoftuar peumlr arsyet veteumlm pasditen e 29

tetorit 2002 Meuml 29 tetor dhe pasi kishte doreumlzuar njeuml kopje teuml pageseumls ankuesi ishte

liruar nga burgu Urdheumlri peumlr lirim nga Burgu i Shtipit theksonte se ai ishte liruar meuml 29

tetor 2002 mbi bazeumln e njeuml njoftimi teuml marreuml nga gjykata se gjoba ishte paguar

Ankuesi meuml pas e kishte kontaktuar Ministrineuml e Drejteumlsiseuml me qeumlllim peumlr teuml gjetur njeuml

zgjidhje jashteumlgjyqeumlsore dhe pageseuml deumlmi jo-material neuml vlereumln prej 310000 denareumlve

(ose 5060 EUR) peumlr siccedil ka pretenduar ankuesi privimin e tij teuml paligjsheumlm nga liria

Ministria kishte refuzuar keumlrkeseumln duke theksuar se ai nuk kishte paraqitur deumlshmi se

ishte deumlnuar ose burgosur neuml meumlnyreuml teuml gabuar Meuml 17 janar 2013 kishte ngritur padi

civile kundeumlr shtetit duke keumlrkuar shumeumln e njeumljteuml teuml teuml hollave peumlr deumlmin jo-material

qeuml kishte peumlsuar si rezultat i privimit teuml paligjsheumlm teuml liriseuml teuml pretenduar nga ana e tij

Gjykata kishte vendosur se asnjeuml lloj peumlrgjegjeumlsie nuk mund trsquoi mvishej organeve teuml

shtetit qeuml sipas gjykateumls kaneuml vepruar neuml pajtim me ligjin

Ankuesi e kishte apeluar keumlteuml vendim duke argumentuar peumlrveccedil tjerash se pasi ka

paguar gjobeumln ai ka shlyer detyrimin e tij dhe se ka qeneuml peumlrgjegjeumlsi e shtetit qeuml teuml

krijojeuml njeuml sistem teuml regjistrimit teuml pagesave Urdheumlri peumlr burgim qeuml i ishte doreumlzuar meuml

12 shkurt 2002 nuk ka peumlrmbajtur ndonjeuml udheumlzim qeuml i ka keumlrkuar atij teuml doreumlzojeuml

deumlshmi teuml pageseumls Ai meuml tej ka kontestuar gjetjen e gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml se

urdheumlri i gjykateumls i dateumls 14 neumlntor 2001 i eumlshteuml doreumlzuar djalit teuml tij Neuml keumlteuml drejtim ai

ka theksuar se nuk eumlshteuml beumlreuml ekzaminimi i ekspertit peumlr teuml verifikuar neumlnshkrimin neuml

letreumln e doreumlzim-pranimit Meuml 10 shtator 2007 Gjykata e Apelit neuml Shtip kishte hedhur

poshteuml ankeseumln duke mos gjetur arsye peumlr teuml leumlvizur nga faktet e peumlrcaktuara dhe arsyet

e dheumlna nga gjykata e shkalleumls seuml pareuml Ajo kishte vendosur se ankuesi ishte peumlrgjegjeumls

peumlr ngjarjet e lidhura me burgimin e tij pasi ai as nuk e kishte paguar gjobeumln brenda

afatit teuml peumlrcaktuar dhe as nuk e kishte njoftuar gjykateumln peumlr pageseumln pasi e kishte beumlreuml

ateuml Vendimi i ishte doreumlzuar ankuesit meuml 21 shtator 2007

Qeveria nuk ka paraqitur ndonjeuml kundeumlrshti neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml e ankeseumls neuml

Gjykateumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Gjykata gjithashtu nuk kishte gjetur

ndonjeuml arsye qeuml rasti ishte qartazi i pabazuar ose i paparanuesheumlm mbi bazeumln e ndonjeuml

arsyeje tjeteumlr Prandaj e ka shpallur keumlteuml rast teuml pranuesheumlm

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka ripeumlrseumlritur se ai eumlshteuml burgosur neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 teuml

Konventeumls Neuml keumlteuml drejtim ai ka argumentuar se shteti do teuml duhej teuml kishte njeuml sistem

efikas teuml regjistrimit dhe peumlrcjelljes seuml pagesave teuml gjobave gjyqeumlsore Ai nuk ka qeneuml i

detyruar qeuml trsquoi ofrojeuml gjykateumls njeuml kopje teuml deumlshmiseuml seuml pageseumls Ai tutje ka mohuar qeuml

letra paralajmeumlruese e 14 neumlntorit 2001 i eumlshteuml doreumlzuar neuml meumlnyreuml teuml duhur Nuk ka

deumlshmi se ajo i eumlshteuml doreumlzuar djalit teuml tij

132

Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se ankuesi eumlshteuml burgosur neuml meumlnyreuml teuml

ligjshme si rezultat i mospeumlrmbushjes seuml njeuml urdheumlri gjyqeumlsor Sipas Qeveriseuml ai nuk

ka paguar gjobeumln brenda afatit teuml peumlrcaktuar dhe as brenda afatit shteseuml qeuml ka

urdheumlruar gjykata neuml letreumln e 14 neumlntorit 2001 Peumlr meuml tepeumlr ankuesi nuk e ka njoftuar

gjykateumln se ai e ka paguar gjobeumln pavareumlsisht keumlrkeseumls shprehimore neuml keumlteuml drejtim

Qeveria ka sqaruar se gjobat gjyqeumlsore i paguhen dhe regjistrohen nga Ministria e

Financave Deklaratat neuml lidhje me pagesat e pranuara nga Ministria e Financave nuk u

transferohen gjykatave Peumlr teuml peumlrcjelleuml pagesat personat e deumlnuar qeuml kaneuml paguar

gjobeumln keumlrkohet qeuml veteuml trsquoi ofrojneuml gjykateumls kopjen e deumlshmiseuml seuml pageseumls Neuml cilindo

rast sipas Qeveriseuml ankuesi ishte burgosur neuml bazeumln e urdheumlrit peumlr burgim teuml 7 shkurtit

2002 neuml bazeuml teuml teuml cilit gjoba i ishte konvertuar neuml deumlnim me burg dhe se eumlshteuml e

pareumlndeumlsishme qeuml ai e ka paguar gjobeumln pas atij vendimi Neuml keumlto rrethana Qeveria e

ka mohuar se burgosja e ankuesit ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me pjeseumln relevante teuml Nenit

5 sect 1(b) teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu ishte ankuar se zgjatja e procedurave teuml deumlmshpeumlrblimit

(kompensimit) ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me keumlrkeseumln peumlr ldquokoheuml teuml arsyeshmerdquo sipas

Nenit 6 teuml Konventeumls Qeveria nuk ka ngritur ndonjeuml kundeumlrshtim rreth pranueshmeumlriseuml

seuml ankeseumls mbi bazeumln e Nenit 6 Po ashtu Qeveria ka pranuar se procedurat janeuml

zgjatur padrejteumlsisht marreuml parasysh faktin se kaneuml kaluar meuml tepeumlr se kateumlr (4) vite

nga paraqitja e rastit prej ankuesit deri te veprimi i pareuml i ndeumlrmarreuml nga gjykata e

shkalleumls seuml pareuml

Ankuesi eumlshteuml ankuar edhe sa i peumlrket mungeseumls seuml mjeteve efektive ku ai do teuml mund

teuml ngriste ccedileumlshtjen e zgjatjes seuml tepeumlrt teuml procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim Prandaj ai ka

pretenduar shkelje teuml Nenit 13 Qeveria nuk ka paraqitur ndonjeuml kundeumlrshtim rreth

pranueshmeumlriseuml seuml ankeseumls neuml lidhje me Nenin 13 Sa i peumlrket meritave teuml pretendimeve

neuml lidhje me keumlteuml Nen Qeveria ka argumentuar se zgjidhja sa i peumlrket koheumlzgjatjes siccedil

sakteumlsohet neuml Aktin e vitit 2006 do teuml mund teuml ishte efektive neuml rastin e tij pavareumlsisht

qeuml nuk eumlshteuml konsideruar e tilleuml neuml koheumln relevante27 Neuml keumlteuml aspekt ankuesi ka

deklaruar se mjeti neuml veprim neuml koheumln relevante nuk ka qeneuml efektiv ashtu siccedil eumlshteuml

konfirmuar neuml praktikeumln e Gjykateumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka shqyrtuar dy ccedileumlshtje kryesore neuml lidhje me pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit

5 neuml rastin konkret seuml pari neumlse fakti qeuml gjoba eumlshteuml paguar pasi ajo ishte konvertuar

neuml deumlnim me burg e ka beumlreuml burgimin e meumlpastajmeuml teuml ankuesit teuml jashteumlligjsheumlm dhe

seuml dyti neumlse deumlshtimi i ankuesit peumlr teuml njoftuar gjykateumln se ai ka paguar gjobeumln e

justifikon burgimin e tij

Neuml lidhje me ccedileumlshtjen e pareuml peumlr dallim nga rasti i pageseumls seuml pjesshme teuml gjobeumls nuk

ekzistonin rregulla neuml legjislacionin vendor neuml lidhje me pageseumln e ploteuml teuml gjobeumls pra

kur ajo eumlshteuml paguar pasi gjoba eumlshteuml konvertuar neuml deumlnim me burg Sipas legjislacionit

neuml lidhje me pageseumln e pjeseumlrishme pjesa e papaguar e gjobeumls do teuml konvertohej neuml

burgim por deumlnimi do teuml peumlrfundonte neumlse gjoba do teuml paguhej Sipas Gjykateumls nuk ka

arsye se pse i njeumljti rregull nuk do teuml mund teuml aplikohej edhe neuml rastin e ankuesit siccedil

27 Parizov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml nr 1425803 7 shkurt 2008

133

eumlshteuml e dukshme nga urdheumlri peumlr lirim ku thuhej se ai ishte liruar mbi bazeumln e deumlshmiseuml

seuml pageseumls Neuml keumlto rrethana baza peumlr burgimin e ankuesit sipas Nenit 5 sect 1 teuml

Konventeumls kishte pushuar seuml ekzistuari sapo ai e kishte zbatuar urdheumlrin e pageseumls

Ndeumlrkaq sa i peumlrket ccedileumlshtjes seuml dyteuml ankuesi nuk e kishte njoftuar gjykateumln neuml lidhje

me pageseumln e beumlreuml Marreuml parasysh keumlteuml gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shtip kishte

ardheuml neuml peumlrfundimin se asnjeuml peumlrgjegjeumlsi nuk mund trsquoi mvishej shtetit peumlr arrestimin

dhe burgosjen e tij teuml meumlpastajme Sidoqofteuml nuk ekzistonte asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml i

keumlrkonte ankuesit ta njoftonte gjykateumln neuml lidhje me pageseumln Peumlr meuml tepeumlr ai ishte

arrestuar dhe burgosur pas meuml shumeuml se teteuml muajve nga data kur ishte leumlshuar urdheumlri i

burgimit dhe koha kur e kishte paguar gjobeumln por Ministria e Financave nuk e kishte

njoftuar gjykateumln neuml lidhje me pageseumln e beumlreuml Gjykata thekson se deumlshtimi i ankuesit

peumlr ta njoftuar gjykateumln neuml lidhje me kryerjen e pageseumls nuk e liron shtetin nga

peumlrgjegjeumlsia peumlr teuml krijuar njeuml sistem efikas teuml regjistrimit teuml pagesave teuml gjobave

Procesi i vendimmarrjes neuml ccedileumlshtje kur liria e njeuml personi eumlshteuml neuml pyetje do teuml duhej teuml

merrte neuml konsiderateuml teuml gjitha rrethanat e rastit Reumlndeumlsia e teuml drejteumls seuml ankuesit neuml liri

keumlrkon qeuml shteti teuml marreuml teuml gjitha masat e nevojshme neuml meumlnyreuml qeuml teuml shmangeuml

kufizimin e padrejteuml teuml liriseuml Si rezultat i keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata gjen se burgosja e

ankuesit ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 (b)

Sa i peumlrketet Nenit 6 Gjykata ka veumlrejtur se procedurat e deumlmshpeumlrblimit kaneuml zgjatur

prej 17 janarit 2003 deri meuml 21 shtator 2007 kur aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit i eumlshteuml

doreumlzuar ankuesit Procedurat keumlsisoji kaneuml zgjatur rreth kateumlr vite e teteuml muaj neuml teuml dy

nivelet e juridiksionit Gjykata ka rikujtuar neuml keumlteuml drejtim se arsyeshmeumlria e zgjatjes seuml

procedurave duhet vlereumlsuar neuml kontekst teuml rastit dhe duke pas parasysh kriteret neuml

vijim kompleksiteti i rastit sjellja e ankuesit dhe e autoriteteve relevante dhe ccedilfareuml

reumlndeumlsie ka peumlr ankuesin zgjidhja e mosmarreumlveshjes Neuml rastin konkret Gjykata ka

vlereumlsuar se rasti nuk ka keumlrkuar shqyrtim teuml ccedileumlshtjeve komplekse Gjithashtu gjen as

vonesat nuk janeuml shkaktuar nga ankuesi Peumlrfundimisht Gjykata vlereumlson se

koheumlzgjatja e procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim ka qeneuml e tepeumlrt dhe nuk ploteumlson

keumlrkeseumln e Nenit 6(1) peumlr koheuml teuml arsyeshme

Neuml lidhje me Nenin 13 Gjykata nuk gjen arsye qeuml teuml leumlvizeuml nga praktika gjyqeumlsore e

meumlparshme ku kishte gjetur shkelje teuml Nenit 13 neuml lidhje me Nenin 6 si rezultat i

mungeseumls seuml mjetit efektiv neuml lidhje me zgjatjen e procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim

Gjykata ka urdheumlruar shtetin maqedon qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit shumeumln neuml vlereuml prej

1500 EUR peumlr deumlmin jo-material dhe 1260 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 Nenit 6 dhe Nenit 13 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 teuml

Konventeumls [njeumlzeumlri]

134

Quinn kundeumlr Franceumls - 1858091

22 Mars 1995 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 1

Pretendimi peumlr shkelje teuml drejteumls neuml liri si pasojeuml e vazhdimit teuml ndalimit dhe burgosja e

tij pasuese me qeumlllim ekstradimit peumlrkundeumlr vendimit ekzistues peumlr lirim dhe

koheumlzgjatjes seuml paraburgimit ka shkelje

Neni 5 sect 3

Pretendimet se mbajtja e tejzgjatur ne paraburgim kishte shkelur te drejten e tij qe te

sillet shpejteuml para njeuml gjyqtari nuk ka shkelje

Neni 18

Pretendim se eumlshte abuzuar me procedureumln e ekstradimit duke e peumlrdorur ateuml peumlr njeuml

qeumlllim tjeteumlr nga ai peumlr teuml cilin ajo ishte menduar nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohet

Fjaleumlt kyccedile arrestim ndalim paraburgim procedureuml ekstradimi vazhdim

paraburgimi tejzgjatje

Ankuesi Z Thomas Quinn i lindur neuml Nju Jork neuml vitin 1937 me shtetesi amerikane

dhe jetonte neuml Paris

Faktet e rastit

Ankuesi u arrestua meuml 1 gusht 1988 neuml posedim teuml dy Pasaportave greke teuml rreme dhe u

akuzua neuml teuml njeumljteumln diteuml me vepra penale sipas legjislacionit peumlr leumlshimin e letrave me

vlereuml dhe falsifikimit teuml dokumenteve administrative Meuml 29 neumlntor gjyqtari hetues i

shtoi akuzave fillestare rrethaneumln reumlnduese teuml mashtrimit teuml publikut peumlr njeuml skemeuml

kursimi Neuml diteumln e arrestimit ankuesi ishte deumlguar neuml burgu Santeacute neuml Paris Neuml tri

raste 30 neumlntor 1988 23 mars dhe 20 korrik 1989 gjykateumlsi hetues zgjati ndalimin me

kateumlr muaj bazuar neuml mendimin se ndalimi ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml siguruar

prezenceumln peumlr gjykimin e njeuml teuml akuzuari i cili ishte njeuml shtetas i huaj i cili ishte

arrestuar neuml posedim teuml pasaportave teuml rreme dhe i cili kishte disa banesa jashteuml Franceumls

dhe njeuml numeumlr teuml madh teuml bashkeumlpuneumltoreumlve Ankuesi parashtoroi njeuml ankeseuml neuml

Divizionin e Aktakuzeumls seuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Parisit kundeumlr urdhrit teuml 20 korrikut

1989 qeuml zgjati paraburgimin e tij Pas mbajtjes seuml seanceumls deumlgjimore meuml 2 gusht 1989

Divizioni i Aktakuzeumls vendosi se ai duhet teuml lirohet menjeumlhereuml pasi qeuml ai [nuk] u ndalua

neuml baza teuml tjera Ky vendim ishte menjeumlhereuml i ekzekutuesheumlm dhe nuk ishte paraqitur

asnjeuml ankeseuml kundeumlr tij Megjithateuml ankuesi nuk u lirua Lirimi i tij ishte subjekt i

vendimit peumlr teuml njoftuar prokurorin publik i cili ishte peumlrgjegjeumls peumlr ekzekutimin dhe

peumlrfundimin e formaliteteve peumlrkateumlse

Meuml pas Ankuesi u paraqit para Gjykateumls Penale teuml Parisit derisa ishte neuml paraburgim

lidhur me keumlrkeseumln peumlr ekstradim (e cila eumlshteuml elaboruar meuml poshteuml) Me 10 korrik

1991 ai u gjet fajtor peumlr mashtrim neuml deumlm teuml neumlnteumldhjeteuml e tre personave dhe peumlr

135

organizimin e njeuml fushateuml mashtrimi neuml lidhje me transaksione qeuml peumlrfshijneuml letrat me

vlereuml teuml huaja neuml Franceuml Ai u deumlnua me kateumlr vjet burg dhe u gjobit me 300000 franga

franceze (FRF) Gjykata urdheumlroi ndalimin e tij Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln e Apelit

ne Paris kundeumlr keumltij ndalimi Neuml njeuml aktgjykim teuml 23 prillit 1992 gjykata gjeti se

ankesa neuml lidhje me rrethanat reumlnduese peumlr njeuml skemeuml kursimi nuk eumlshteuml beumlreuml dhe me

keumlteuml e zvogeumllon deumlnimin peumlr kateumlr vjet burgim njeuml viti i teuml cilit u pezullua Gjykata

urdheumlroi qeuml ankuesi teuml qeumlndronte neuml paraburgim Ankuesi i cili ishte neuml paraburgim

nga 1 gushti 1988 deri meuml 4 gusht 1989 qendroi - njeuml total prej rreth njeuml viti dhe dhjeteuml

muaj e me pas u ekstradua neuml Zviceumlr meuml 24 shtator 1992

Lidhur me procedurat e ekstradimit - Meuml 4 gusht 1989 njeuml gjykateumls hetues i Gjeneveumls

deumlrgoi me faks neuml zyreumln e prokurorit publik teuml Parisit njeuml keumlrkeseuml peumlr arrestimin e

peumlrkohsheumlm teuml ankuesit me qeumlllim teuml ekstradimit teuml tij E njeumljta keumlrkese u transmetua

neumlpeumlrmjet Organizateumls Nderkombeumltare teuml Policiseuml Kriminale (Interpol) meuml 5 gusht dhe

peumlrmes kanaleve diplomatike meuml 16 gusht Prokurori publik i Parisit urdheumlroi

arrestimin e perkohsheumlm teuml tij Ankuesi i cili ishte ende neuml burgun Santeacute u morr neuml

pyetje nga prokurori rreth oreumls 8 teuml meumlngjesit e ms pas vendoset neuml paraburgim me

qeumlllim teuml ekstradimit Gjateuml rrjedheumls seuml procedurave teuml ekstradimit teuml ngritura kundeumlr

tij ankuesi aplikoi tri hereuml peumlr lirimin e tij duke u mbeumlshtetur neuml ccedildo rast neuml Nenin 5 teuml

Konventeumls duke u ankuar peumlr rrethanat neuml teuml cilat ai ishte arrestuar Neuml tre vendimet e

tij dheumlneuml meuml 23 gusht 1989 2 neumlntor 1989 dhe 19 dhjetor 1990 Divizioni i Aktakuzeumls

i hodhi poshteuml tre keumlrkesat duke gjetur se ndalimi ishte urdheumlruar neuml peumlrputhje me

dispozitat e Konventeumls Evropiane peumlr Ekstradimin Neuml ndalimin e tij justifikohej

refuzimi peumlr lirimin e ankuesit peumlr shkak teuml rrezikut teuml arratisjes seuml tij dhe mungesa e

garancive peumlr teuml siguruar pranineuml e tij neuml lidhje me procedura teuml tjera Perkundeumlr tri

anesave teuml tjera meuml 14 mars 1990 Divizioni i Aktakuzeumls seuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Paris

vendosi neuml favor teuml ekstradimit teuml ankuesit Meuml 24 korrik 1990 Gjykata e Kasacionit e

hodhi poshteuml si teuml papranueshme ankesen e tij mbi pikat e ligjit kundeumlr mendimit teuml

Divizionit teuml Aktakuzeumls Meuml 24 janar 1991 Kryeministri i aprovoi keumlrkesen autoriteteve

Zvicerane peumlr ekstradimin e ankuesit Meuml pas ankuesi aplikoi neuml Conseil dEtat peumlr

anulimin e ekzekutimit teuml vendimit peumlr ekstradim dhe peumlr shqyrtimin e urdhrit por

keumlrkesa e tij u hodh poshteuml meuml 31 janar 1992 Ankuesi i cili ishte neuml paraburgim me

qeumlllim ekstradimi nga 4 gushti 1989 deri meuml 10 korrik 1991 - njeuml periudheuml prej njeuml viti

njeumlmbeumldhjeteuml muaj dhe gjashteuml diteuml - iu doreumlzua autoriteteve zvicerane meuml 24 shtator

1992

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi parashtroi argumente lidhur me paligjshmeumlrineuml dhe koheumlzgjatjen e

paraburgimit teuml tij Ankuesi pohoi se ai ishte mbajtur arbitrarisht neuml paraburgim meuml 4

gusht 1989 neuml meumlnyreuml qeuml ti ipej koheuml Zyreumls seuml prokurorit publik teuml Parisit peumlr teuml

inicimin e proceduarve teuml ekstradimit duke penguar keumlshtu zbatimin e vendimit qeuml

urdheumlron lirimin e menjeumlhersheumlm teuml ankuesit Duke u bazuar neuml Nenin 5 sectsect 1 dhe 3 teuml

veteumlm dhe marreuml seuml bashku me Nenin 18 teuml Konventeumls ankuesi pretendonte njeuml abuzim

me procedurat e ekstradimit peumlr qeumlllime qeuml lidhen me hetimin neuml Franceuml dhe u ankua

peumlr paligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij neuml lidhje me keumlteuml procedureuml si dhe koheumlzgjatjen

e paraburgimit teuml tij Ankuesi pohoi se ai duhet teuml ishte liruar menjeumlhereumlneuml zbatim teuml

136

vendimit teuml dheumlneuml prandaj u mbajt neuml meumlnyreuml arbitrare neuml paraburgim neuml meumlnyreuml qeuml ai

teuml mund teuml rikthehej neuml burg me keumlrkeseumln e autoriteteve zvicerane Kjo ishte gjithashtu

pikeumlpamja e Komisionit

Qeveria shpjegoi se kishte patur neuml meumlnyreuml teuml pashmangshme disa vonesa neuml lirimin e

ankuesit peumlr shkak teuml formaliteteve teuml cilat moreumln njeuml koheuml meuml teuml gjateuml peumlr teuml

peumlrfunduar peumlr shkak teuml pushimeve gjyqeumlsore Ankuesi gjithashtu kontestoi

ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij neuml pritje teuml ekstradimit duke pasur parasysh jo veteumlm

rrethanat e arrestimit teuml tij neuml mbreumlmjen e 4 gushtit teuml vitit 1989 por edhe neuml

koheumlzgjatjen e privimit teuml tij nga liria Qeveria e kundeumlrshtoi ateuml duke u arsyetuar se

shteti Francez ka obligim bazuar neuml Konventeumln mbi Ekstradimin si shtet Paleuml dhe neuml

rastin neuml flajeuml kishte pasur detyrimin peumlr teuml ekstraduar Ata pohuan se paraburgimi ishte

neuml pritje teuml ekstradimit dhe kishte ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml siguruar qeuml do teuml ishte e

mundur qeuml ankuesi ti doreumlzohej shtetit keumlrkues dhe se urdheumlri neuml rastin neuml fjaleuml ishte

konform me rregullat qeuml qeverisin ekstradimin Qeumlllimi i veteumlm i atij ndalimi ishte

doreumlzimi i ankuesit tek autoritetet gjyqeumlsore teuml shtetit keumlrkues

Ankuesi u ankua gjithashtu peumlr koheumlzgjatjen totale teuml paraburgimit teuml tij e cila sipas tij

kishte shkelur Nenin 5 sectsect 1 dhe 3 teuml Konventeumls dhe teuml drejteumln e tij peumlr tu sjell para njeuml

gjyqtari apo zyrtari ligjor nq afat tq arsyeshqm kohor Ankuesi gjithashtu akuzoi

autoritetet franceze se kishin abuzuar me procedureumln e ekstradimit duke e peumlrdorur ateuml

peumlr njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai peumlr teuml cilin ajo ishte menduar Objektivi kryesor i tyre ishte

teuml pengonte lirimin e tij dhe qeuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 18 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljen e Nenit 5 sect 1 Gjykata rithekson se

peumlrjashtimet nga e drejta e liriseuml e siguruara nga ky nen duhet te jeneuml ne peumlrputhje me

qeumlllimin teuml sigurojeuml qeuml askush nuk eumlshteuml privuar arbitrarisht nga e drejta e liriseuml seuml tij

ose teuml saj Gjykata pranon se ka pasur vonesa neuml ekzekutimin e vendimit peumlr urdheumlrimi

e lirimit teuml paraburgosuri qeuml neuml rrethana teuml caktuara eumlshteuml e kuptueshme Megjithateuml

Gjykata veumlren se neuml rastin konkret ankuesi mbeti neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml oreuml

pas vendimit te Divizionit teuml Aktakuzeumls qeuml parasheh qeuml ai teuml lirohet menjeumlhereuml

Rrjedhimisht konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 neuml keumlteuml respekt

Neuml lidhje me zgjatjen e paraburgmit teuml ankuesit Gjykata konsideron se paraburgimi me

qeumlllim ekstradimin ishte neuml parim i justifikuar sipas neumlnparagrafit (f) teuml Nenit 5 sect 1

Kjo dispoziteuml keumlrkon neuml radheuml teuml pareuml qeuml paraburgimi teuml jeteuml i ligjsheumlm i cili peumlrfshin

kushtet e pajtueshmeumlriseuml me njeuml procedureuml teuml peumlrcaktuara me ligj Konventa keumltu i

referohet neuml teumlresi ligjit nacional por gjithashtu keumlrkon qeuml ccedildo heqje lirie teuml jeteuml neuml

peumlrputhje me qeumlllimin e Nenit 5 peumlrkateumlsisht peumlr teuml mbrojtur individeumlt nga arbitrariteti

Gjykatat kombeumltare teuml cilat janeuml neuml njeuml poziteuml meuml teuml mireuml se Institucionet e Konventeumls

peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse arsyeshmeria e paraburgimit ka qeneuml e ligjeshme ka konstatuar

se paraburgimi i kontestuar ishte i ligjsheumlm neuml fillim dhe neuml lidhje me qeumlllimin e saj

Megjithateuml Gjykata veumlren se paraburgimi i ankuesit peumlr qeumlllime teuml ekstradimit ishte

jashteumlzakonisht i gjateuml Ai u arrestua neuml lidhje me procedurat e ekstradimit nga 4 gusht

1989 deri meuml 10 korrik 1991 pothuajse dy vite Pas keumlsaj ai sheumlrbeu deumlnimin e

shqiptuar nga Gjykata e Apelit neuml Paris deri meuml 24 shtator 1992 neuml cileumln dateuml ai u

doreumlzua tek autoritetet zvicerane sipas urdheumlrit teuml 24 janarit 1991 Paraburgimi me

137

qeumlllim ekstradimin vazhdoi deri meuml 10 korrik 1991 edhe pas miratimit teuml urdhrit peumlr

ekstradim Doreumlzimi i ankuesit te autoritetet zvicerane u shty neuml peumlrputhje me Nenin

19 para 1 teuml Konventeumls Evropiane peumlr Ekstradim peumlr shkak teuml procedimeve neuml lidhje

me krimet e kryera neuml teuml njeumljteumln koheuml neuml Franceuml Nuk eumlshteuml roli i Gjykateumls peumlr teuml

peumlrcaktuar se ccedilfareuml masash duhet teuml kishin marreuml autoritetet kombeumltare keumlto rrethana

peumlr teuml siguruar qeuml paraburgimi neuml pritje teuml ekstradimit por Gjykata veumlren se ky

paraburgim kishte tejkaluar njeuml koheuml teuml arsyeshme deri meuml 24 janar 1991

Rrjedhimisht Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls edhe neuml keumlteuml

pikeuml Ndeumlrsa lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 5 sect 3 Gjykata konsideron se

nuk ka pasur vonesa teuml konsiderueshme apo neglizhenceuml nga ana e autoriteteve andaj

nuk ka shkelje neuml keumlteuml pikeuml

Neuml lidhje me pretendimet se ka shkelje te Nenit 18 Gjykata veumlren se kjo dispoziteuml

siguron mbrojtje specifike dhe mund teuml ishte i thirrur neuml vetvete pa u referuar neuml lidhje

me Nenet e tjera teuml Konventes Pasi qeuml gjykata tashmeuml ka gjetur se nuk ka prova peumlr teuml

veumlrtetuar pretendimi e njeuml abuzimi teuml procedureumls Gjykata nuk e konsideron teuml

nevojshme teuml shqyrtojeuml teuml njeumljtat fakte nga pikeumlpamja e Nenit 18

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventes dhe se nuk ka pasur

shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventes Ndeumlrsa konstaton se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml

shqyrtohet ccedileumlshtja nga pikeumlpamja teuml Nenit 18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

138

Smirnova kundeumlr Rusiseuml - 4613399 4818399

24 korrik 2003 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni Nenit 5 sectsect 1 dhe 3

Shkelje e mbi teuml drejteumln peumlr liri dhe siguri si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim teuml

peumlrseumlritur teuml pabazeuml ka shkelje

Neni 6 sect1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml si pasojeuml e tejzgjatjes seuml procedurave ka

shkelje

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare peumlr ankuesen e pareuml si

pasojeuml e mbajtjes seuml pasaporteumls ka shkelje peumlr ankuesen e pareuml

Fjaleumlt kyccedile paraburgim vazhdim i paraburgimit rrezikshmeumlri ndalim i pasaporteumls

tej-zgjatje e procedurave ndeumlrhyrje neuml jeteuml

Ankueset znj Yelena Pavlovna Smirnova (ankuesja e pareuml) dhe znj Irina Pavlovna

Smirnova (ankuesja e dyteuml) motra binjake teuml lindura neuml vitin 1967 shtetase ruse

Faktet e rastit

Meuml 5 shkurt 1993 ka filluar ndjekja penale ndaj ankuesve me dyshimin se kishin

mashtruar njeuml bankeuml teuml Moskeumls duke marreuml njeuml hua me pretendime teuml rreme

peumlrkateumlsisht leumlneuml neumln hipotekeuml njeuml baneseuml qeuml nuk e kishin neuml proneumlsi Gjateuml hetimeve

penale ato janeuml arrestuar kateumlr hereuml

Fillimisht Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy ka arrestuar veteumlm ankuesen e pareuml kurse nuk

ka vazhduar hetimet ndaj ankueses seuml dyteuml Me 21 mars 197 e njejta gjykateuml ka gjetur

qeuml hetimet ndaj ankueses seuml dyteuml nuk do teuml duhej teuml ndalohen andaj me veteuml-mocion ka

ri-filluar hetimet ndaj saj dhe bashkuar ato me rastin ndaj ankueses seuml pareuml

Peumlrgjateuml procedureumls penale ankuesja e pareuml ishte liruar me 9 dhjetor 1997 nga Gjykata

e Rrethit teuml Lyublinsky-it por ishte arrestuar seumlrish pas ekzaminimit teuml dyteuml teuml rastit teuml

saj me 31 mars 1997 nga Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy Me 30 mars 1999 Ankuesja e

pareuml ishte arrestuar peumlr hereuml teuml pareuml dhe mbeti neuml paraburgim deri me 29 prill 1999 kur

ishte liruar nga Gjykata e Rrethit teuml Lyublinsky-it Me 9 shtator 1999 ajo u arrestua

seumlrish dhe u deumlrgua neuml mbajtje

Me 2 dhe 7 tetor 1999 ankueset u liruan nga paraburgimi peumlr shkak se koha e mbajtjes

kishte skaduar Megjithateuml ato u paraburgoseumln seumlrish me 10 neumlntor 1999 deri sa teuml

kryhet gjykimi peumlr shkak teuml gravitetit teuml akuzave dhe karakterit teuml ldquoankuesverdquo

Ankuesja e dyteuml kishte paraqitur rastin e saj edhe neuml Gjykateumln Kushtetuse e cila

vendosi se Neni 256 i Kodit teuml Procedureumls Penale ishte jo-kushtetues peumlr shkak se i ka

veshur gjykatat penale me njeuml funksion qeuml neuml esenceuml eumlshteuml i prokuroriseuml ai i ndjekjes

penale neuml momentin kur ka nisur procedureumln penale kundeumlr ankueses seuml dyteuml Pas keumltij

139

vendimi aktvendimet e marra nga gjykatat respektive u anuluan sa i peumlrket asaj dhe

rasti u deumlrgu peumlr hetime teuml meumltutjeshme Ankuesja e dyteuml u lirua por motra e saj mbeti

neuml paraburgim Me 25 prill 2000 ankuesja e pareuml u lirua nga paraburgimi peumlr shkak seuml

koha e paraburgimit kishte skaduar Pas lirimit teuml teuml dyja ankuesve seancat deumlgjimore

peumlr rastin e tyre deumlshtuan njeuml pas njeuml pasi ato nuk u paraqiteumln neuml gjykateuml Si rezultat

me 28 gusht 2000 Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy urdheumlroi arrestin e tyre i cili u

realizua me 12 mars 2001 Ato u mbajteumln neuml paraburgim deri kur eumlshteuml dheumlneuml

aktgjykimi i shkalleumls seuml pareuml

Me 9 janar 2002 ankueset u deumlnuan peumlr mashtrime neuml shkalleuml teuml gjereuml dhe u deumlnuan

respektivisht me teteuml vjet burgim peumlr ankuesen e pareuml dhe gjashteuml vjet burgim peumlr

ankuesen e dyteuml si dhe me konfiskimin e proneumls seuml tyre Meuml 9 prill 2002 Gjykata e

Rrethit teuml Moskeumls anuloi aktgjykimin e shkalleumls seuml pareuml dhe i liroi ato nga deumlnimi i

dheumlneuml pasi qeuml afati peumlr veumlrtetimin e peumlrgjegjeumlsiseuml seuml tyre penale kishte skaduar

Faktet rreth pasaporteumls Pasaporta e ankueses seuml pareuml (pasaporta e brendshme) ishte

marreuml nga ajo kur u arrestua meuml 26 gusht 1995 dhe u ndal deri meuml 6 tetor 1999 Neuml

dhjetor 1997 dhe prill 1998 Sheumlrbimi i Sigurimeve Shoqeumlrore teuml Moskeumls dhe njeuml firmeuml

ligjore kishin refuzuar ta puneumlsonin sepse ajo nuk kishte pasaporteuml Tutje neuml dhjetor

1997 njeuml klinikeuml e Moskeumls e kishte njoftuar ateuml se kujdesi mjekeumlsor i lireuml mund teuml

sigurohej veteumlm neumlse ajo paraqiste njeuml ccedilertifikateuml sigurimi dhe pasaporteuml teuml saj Peumlr teuml

njeumljteumln arsye neuml prill 1998 kompania telefonike e Moskeumls kishte refuzuar teuml instalonte

linjeumln telefonike neuml shteumlpineuml e saj Meuml 2 qershor 1998 Zyra e Notereumlve teuml Qytetit teuml

Moskeumls e kishte njoftuar ateuml se ajo kishte nevojeuml teuml provonte identitetin e saj peumlr

shembull me ldquopasaporteumlrdquo neumlse deumlshironte teuml merrte veprime noteriale Meuml 10 dhjetor

1998 asaj i eumlshteuml refuzuar regjistrimi i marteseumls seuml saj Meuml 19 mars 1999 ajo ishte

ndaluar nga njeuml patrulleuml policore peumlr njeuml kontrolleuml teuml identitetit Pasi qeuml nuk kishte

mundur teuml paraqiste pasaporteumln ajo ishte deumlrguar neuml njeuml stacion policie dhe kishte

paguar gjobeuml administrative

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankueset kaneuml parashtruar se nuk ka pasur arsye teuml mira peumlr teuml justifikuar paraburgimin

e peumlrseumlritur teuml tyre duke pretenduar shkeljen e Nenit 5 sectsect1 dhe 3 teuml Konventeumls E para

nuk ka pasur rrezik qeuml kaneuml mundur teuml arratisen peumlr shkak se vendqeumlndrimin e veteumlm e

kaneuml pasur neuml Moskeuml ku kaneuml pranuar korrespodenceumln nga autoritetet ruse dhe

organizatat ndeumlrkombeumltare Kaneuml qeneuml qytetare teuml devotshme dhe kaneuml pasur

reputacion teuml mireuml si avokate Ankuesja e pareuml ka leumlnguar nga njeuml seumlmundje serioze-

Schonlein Henoch E dyta nuk ka pasur rrezik qeuml ankueset kaneuml mundur teuml ndikojneuml neuml

dheumlnien e drejteumlsiseumlm sepse srsquokaneuml shkateumlrrur dokumente apo deumlshmi apo beumlreuml presion

neuml viktimat E treta paraburgimi nuk ka qeneuml i nevojsheumlm peumlr parandalimin e krimeve

teuml tjera sepse nuk kaneuml pasur teuml kaluar kriminale E kateumlrta nuk ka pasur dyshim teuml

bazuar se lirimi i ankuesve do teuml prishte rendin publik Po ashtu ankueset pretendojneuml

se paraburgimi eumlshteuml reprezaljehakmarrje nga Shteti peumlr ankesat e tyre tek organizatat

ndeumlrkombeumltare peumlr kushtet e jeteseumls neuml qendreumln e paraburgimit

Qeveria ruse ka theksuar se ankesa bie pjeseumlrisht jashteuml juridiksionit kohor ratione

temporis teuml Gjykateumls peumlr shkak se i peumlrket paraburgimit teuml filluar para 5 majit 1998 -

dateuml kur ka hyreuml neuml fuqi Konventa peumlr Rusineuml Qeveria meuml tej ka pohuar se autoritetet

140

duhej ti ndalonin ankueset sepse ato ikeumln nga drejteumlsia dhe shkeleumln kushtet e

doreumlzaniseuml neuml ateuml qeuml ata nuk i njoftonin autoritetet hetimore peumlr leumlvizjet e tyre dhe u

paraqiteumln peumlr gjykim Ky veprim ishte justifikuar kryesisht nga rreziku qeuml ankuesit teuml

arratiseshin peumlr shembull jashteuml vendit Peumlrveccedil keumlsaj me vendimin e saj teuml dateumls 9

prill 2002 Gjykata e Rrethit teuml Moskeumls shkarkoi ankuesit nga kryerja e deumlnimit dhe ky

vendim ishte neuml vetvete satisfaksion i drejteuml peumlr koheumln e kaluar neuml burg

Lidhur me shkeljen e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls ankueset pretendojneuml se procedura

penale ndaj tyre ka zgjatur pa arsye Seuml pari sipas tyre as faktet e as aspektet ligjore teuml

rastit teuml tyre nuk kaneuml qeneuml komplekse Seuml dyti ato kaneuml dheumlneuml meuml teuml mireumln e tyre peumlr

teuml peumlrshpejtuar procedurat duke parashtruar meuml shumeuml se 100 keumlrkesa peumlr zgjidhjen meuml

teuml shpejteuml teuml rastit teuml tyre Peumlrkundeumlr keumltij zelli sipas tyre shteti ka vepruar neuml meumlnyreuml

neglizhente duke leumlneuml rastin statik peumlr neumlnteuml vite fillimisht duke zarritur hetimet e meuml

pas shtyreuml seancat peumlr teuml deumlgjuar meritat e rastit

Qeveria pretendon se procedurat duhej teuml shtyhen derisa ankuesit po fshiheshin

Gjykata duhej ta kalonte koheumln e saj neuml vendimin peumlr teuml mbajtur ankuesit neuml vend qeuml teuml

merrte parasysh meritat e akuzeumls Neuml teuml shumteumln ankuesja e pareuml ishte neuml listeumln e teuml

arratisurve teuml keumlrkuar peumlr 2 vjet 2 muaj dhe 6 diteuml ndeumlrsa motra saj - peumlr 2 vjet 9 muaj

dhe 15 diteuml Po ashtu kur neuml mars 2001 Gjykata e Rrethit Tverskoy mori rastin peumlr

gjykim nuk mund teuml vazhdonte sepse ankuesja e pareuml disa hereuml keumlrkoi koheuml shteseuml peumlr

teuml studiuar dosjen e ccedileumlshtjeve Avokati i saj nuk eumlshteuml paraqitur neuml seanca deumlgjimore

dhe se ajo e ka mbytur gjykateumln me ankesat dhe mocionet e saj teuml shumta shpesh teuml

pabazuara Qeveria arriti neuml peumlrfundimin se koheumlzgjatja e procedurave u shkaktua

kryesisht nga mungesa e vullnetit teuml ankuesve peumlr tu neumlnshtruar drejteumlsiseuml

Lidhur me shkeljen e Nenit 8 teuml Konventeumls ankuesja e pareuml parashtroi se njeuml qytetar

rus qeuml nuk mban pasaporteumln e tij eumlshteuml deumlmtuar neuml teuml drejtat e tij neuml njeuml shkalleuml qeuml

peumlrbeumln njeuml ndeumlrhyrje neuml jeteumln e tij private Ligji rus keumlrkon qeuml personi qeuml deumlshiron teuml

gjejeuml puneuml teuml marreuml kujdes mjekeumlsor falas teuml marreuml posteumln teuml martohet teuml votojeuml teuml

peumlrdoreuml sheumlrbime noteriale teuml instalojeuml njeuml linjeuml telefonike teuml kursejeuml para duke blereuml

valuteuml teuml huaj ose teuml udheumltojeuml me tren ose aeroplan duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml paraqes

pasaporteumln Peumlr meuml tepeumlr mos-pasja e pasaporteumls eumlshteuml neuml vetvete njeuml kundeumlrvajtje

administrative Sipas ankueses marrja e pasaporteumls nuk i ka sheumlrbyer interesave

kombeumltare e as nuk ka paraqitur keumlrceumlnim teuml rendit publik nuk i kasheumlrbyer mbrojtjes

seuml sheumlndeti apo moralit teuml personave teuml tjereuml e as nuk ka qeneuml e nevojshme peumlr njeuml

shoqeumlri demokratike Peumlr meuml tepeumlr nuk ka qeneuml neuml peumlrputhje me ligjin rus sipas teuml cilit

qeuml pasaporta merret veteumlm pas deumlnimit peumlrfundimtar Peumlrjashtimisht gjateuml paraburgimit

pasaporta mundet teuml merret sipas legjislacionit sekondar dhe neuml ato raste duhet teuml

kthehet sa meuml pareuml tek qytetari

Qeveria ruse ka parashtruar se Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy ka mbajtur pasparteumln e

ankueses peumlr shkak se nuk ka mundur teuml dallojeuml motrat binjake dhe se disa hereuml ato

kaneuml shfryteumlzuar pamjen e tyre fizike neuml keumlteuml drejtim Po ashtu pohon se pasaporta i

eumlshteuml beumlreuml e qasshme ankueses peumlr disa qeumlllime kruciale por ankuesja nuk ka shkuar

asnjeumlhereuml ta marreuml ateuml

141

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson se Neni 5 sect1 (c) i Konventeumls duhet teuml lexohet neuml lidhshmeumlri me

Nenin 5 sect3 Personi i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale duhet teuml lirohet gjithmoneuml neuml pritje

teuml gjykimit peumlrveccedil neumlse shteti mund teuml tregojeuml se ka arsye teuml peumlrshtatshme dhe teuml

mjaftueshme peumlr teuml justifikuar ndalimin e vazhduesheumlm Praktika gjyqeumlsore e

Konventeumls ka zhvilluar kateumlr arsye themelore teuml pranueshme peumlr refuzimin e lirimit me

kusht ldquorreziku qeuml i akuzuari teuml mos daleuml neuml gjyq (arratisja) rreziku qeuml i akuzuari neumlse

lirohet do teuml ndeumlrmarreuml veprime peumlr teuml penguar administrimin e drejteumlsiseuml ose teuml kryejeuml

vepra teuml meumltutjeshme ose teuml shkaktojeuml prishjen e rendit publikrdquo Rreziku i arratisjes nuk

mund teuml bazohet veteumlm neuml ashpeumlrsineuml e deumlnimit potencial por duhet teuml vlereumlsohet neuml

raport me faktoreuml teuml tjereuml siccedil eumlshteuml karakteri i personit teuml peumlrfshireuml morali asetet

lidhjet me shtetin peumlrndjekeumls dhe kontaktet ndeumlrkombeumltare Periudha e paraburgimit

nuk mund teuml vlereumlsohet neuml meumlnyreuml abstrakte Argumentet ldquoprordquo dhe ldquokontrardquo lirimit

nuk duhet teuml jeneuml teuml ldquopeumlrgjithshmerdquo dhe ldquoabstrakterdquo

Neuml rastin konkret Gjykata shqyrton jo veteumlm neumlse periudha e peumlrgjithshme e

paraburgimit ishte e arsyeshme por edhe neumlse ripeumlrseumlritshmeumlria e saj ishte neuml peumlrputhje

me Nenin 5 teuml Konventeumls Arsyet e dheumlna nga autoritetet vendase ishin jashteumlzakonisht

teuml dendura dhe nuk kaneuml arritur teuml peumlrshkruanin holleumlsisht situateumln e motrave Andaj

Gjykata veumln neuml pah jo veteumlm neuml ashpeumlrsineuml e deumlnimit dhe por edhe karakterin e

ankuesve pa detaje teuml tjera psh ccedilfareuml ishte karakteri i tyre Andaj sipas Gjykateumls

paraburgimi i peumlrseumlritur gjateuml njeuml hetimi penal - neuml bazeuml teuml arsyeve teuml pamjaftueshme -

ka peumlrbeumlreuml shkelje teuml Nenit 5 sectsect 1 dhe 3

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata ka ritheksuar se arsyeshmeumlria e

koheumlzgjatjes seuml procedureumls duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml veccedilanta teuml

rastit duke pasur parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls neuml

veccedilanti kompleksitetin e ccedileumlshtjes sjelljen e ankuesit dhe sjelljen e autoriteteve

kompetente Neuml rastin konkret Gjykata konstaton se periudha e procedureumls qeuml mund ta

merrte parasysh pra qeuml bie neuml ratione temporis teuml saj eumlshteuml 3 vite 4 muaj dhe 19 diteuml

neuml lidhje me ankuesen e pareuml (totali 9 vite 2 muaj 4 diteuml) dhe 2 vjet 5 muaj dhe 27

diteuml neuml lidhje me ankuesen e dyteuml (totali 7 vite 6 muaj 23 diteuml) Gjykata konsideroi se

akuzat nuk ishin veccedilaneumlrisht komplekse dhe se hetimi nuk duhet teuml kishte marreuml vite

Sa i peumlrket sjelljes seuml ankuesve Gjykata nuk ishte e bindur peumlr vullnetin e tyre

bashkeumlpunues sidomos peumlr shkak teuml parashtrimit teuml shumeuml mocioneve edhe pse disa

ishin teuml bazuara mireuml

Sa i peumlrket sjelljes seuml autoriteteve Gjykata gjen se ka pasur periudha teuml

konsiderueshme teuml pasivitetit nga ana e tyre pa ndonjeuml arsye bindeumlse Hetimi fillestar

zgjati tri vite Shqyrtimi i pareuml i ccedileumlshtjes u zhvillua gati njeuml vit pas peumlrfundimit teuml

hetimit Ekzaminimi i dyteuml i ccedileumlshtjes u zhvillua dy vjet pas asaj teuml pareumls Gjyqi

peumlrfundimtar u zhvillua pothuajse tre vjet pas ekzaminimit teuml dyteuml Vendimi i Gjykateumls

Kushtetuese nga njeumlra aneuml e korrigjoi situateumln neuml lidhje me akuzeumln e paligjshme

kundeumlr ankueses seuml dyteuml por nga ana tjeteumlr shkaktoi njeuml voneseuml tjeteumlr neuml procedureuml

Peumlr meuml tepeumlr duke dheumlneuml vendime periodike mbi lirimin ose arrestimin autoritetet

ngriteumln neuml to njeuml ndjenjeuml teuml pasiguriseuml dhe mosbesimit ndaj drejteumlsiseuml duke i nxitur neuml

keumlteuml meumlnyreuml teuml ikin Andaj kjo steumlrgjatje e procedureumls peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 6 sect1 teuml

Konventeumls

142

Lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata ka vendosur disa hereuml se jeta private eumlshteuml

njeuml nocion i gjereuml qeuml nuk mund teuml peumlrkufizohet neuml meumlnyreuml teuml shtershme Sidoqofteuml

eumlshteuml theksuar se ajo mbron integritetin moral dhe fizik teuml individit Ndeumlrhyrja e vetme

neuml keumlteuml teuml drejteuml nga shteti lejohet neuml ldquopeumlrputhje me ligjinrdquo dhe kur ldquoeumlshteuml e nevojshme

peumlr njeuml shoqeumlri demokratikerdquo Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata vuri neuml dukje se ndeumlrhyrja neuml

jeteumln private teuml ankueses seuml pareuml ishte e veccedilanteuml neuml ateuml qeuml pretendohet se nuk rrjedh nga

njeuml akt i menjeumlhersheumlm por nga njeuml numeumlr shqeteumlsimesh teuml peumlrditshme teuml marra neuml

teumlreumlsineuml e tyre teuml cilat kishin zgjatur deri neuml tetor 1999 Neuml lidhje me keumlteuml ndeumlrhyrja ka

reumlneuml brenda juridiksionit kohor teuml gjykateumls Gjykata konstatoi se neuml jeteumln e peumlrditshme

qytetareumlt ruseuml shpesh kishin obligim teuml deumlshmonin identitetin e tyre madje edhe kur

kryenin detyra teuml caktuara teuml zakonshme Peumlr meuml tepeumlr pasaporta ishte e nevojshme peumlr

nevojat meuml thelbeumlsore si gjetja e puneumlsimit dhe marrja e kujdesit mjekeumlsor Prandaj

kishte pasur njeuml ndeumlrhyrje teuml vazhdueshme neuml jeteumln private teuml ankueses

Tutje Gjykata veumlren se legjislacioni rus parashikonte qeuml pasaporta duhej teuml kthehej kur

njeuml individ ishte liruar nga paraburgimi Qeveria kishte deumlshtuar teuml provonte se mos-

kthimi i pasaporteumls pas lirimit teuml ankueses kishte pasur ndonjeuml bazeuml neuml ligj

Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Po ashtu gjykata ka vendosur qeuml shteti rus trsquoi paguajeuml ankueses seuml pareuml deumlmshpeumlrblim

jo-material prej 3500 EUR kurse ankueses seuml dyteuml IS 2000 EUR Neuml rastin neuml fjaleuml

eumlshteuml e arsyeshme teuml supozohet se ankueset kaneuml peumlsuar ankth dhe zhgeumlnjim teuml

peumlrkeqeumlsuar nga paraburgimi i peumlrseumlritur dhe koheumlzgjatja e paarsyeshme e procedureumls

Peumlr meuml tepeumlr YS peumlsoi zhgeumlnjim peumlr moszbatimin e ploteuml teuml jeteumls seuml peumlrditshme peumlr

shkak teuml konfiskimit teuml pasaporteumls seuml saj Gjithashtu shteti rus duhet trsquou paguajeuml

bashkarisht teuml dyja ankuesve 1000 EUR neuml emeumlr teuml shpenzimeve teuml procedureumls

Gjykata ka refuzuar keumlrkeseumln e ankuesve peumlr deumlmshpeumlrblim material peumlr shkak se ato

kaneuml deumlshtuar qeuml teuml provojneuml se deumlmi material iu eumlshteuml shkaktuar pikeumlrisht nga

koheumlzgjatja e paraburgimit dhe gjykimit

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sectsect1 dhe 3 teuml Koventeumls peumlr teuml dyja ankueset

shkelje teuml Nenit 6 sect1 teuml Koventeumlspeumlr teuml dyja ankueset dhe shkelje e Nenit 8 teuml

Koventeumls mbi teuml drejteumln e respektimit teuml jeteumls private dhe familjare peumlr ankuesen e

pareuml YS [njeumlzeumlri]

143

Neni 6

E drejta per nje proces te rregullt

1 Neuml peumlrcaktimin e teuml drejtave dhe detyrimeve teuml tij civile ose teuml cdo akuze penale

kundeumlr tij cdo person ka teuml drejteuml qeuml ceumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht

dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

Vendimi duhet teuml jepet publikisht por prania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml

moralit teuml rendit publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo

keumlrkohet nga interesat e teuml miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

ose neuml shkalleumln qeuml cmohet tepeumlr e nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml

vecanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e drejteumlsiseuml

2 Cdo person i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale prezumohet i pafajsheumlm derisa fajeumlsia e

tij teuml provohet ligjeumlrisht

3 Cdo i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale ka teuml drejtat minimale teuml meumlposhtme

a) teuml informohet brenda njeuml afati sa meuml teuml shkurteumlr neuml njeuml gjuheuml qeuml ai e kupton

dhe neuml meumlnyreuml teuml holleumlsishme peumlr natyreumln dhe peumlr shkakun e akuzeumls qeuml ngrihet

ndaj tij

b) trsquoi jepet koha dhe lehteumlsiteuml e peumlrshtatshme peumlr peumlrgatitjen e mbrojtjes

c) teuml mbrohet veteuml ose teuml ndihmohet nga njeuml mbrojteumls i zgjedhur prej tij ose neuml

qofteuml se ai nuk ka mjete teuml mjaftueshme peumlr teuml shpeumlrblyer mbrojteumlsin trsquoi

mundeumlsohet ndihma ligjore falas kur keumlteuml e keumlrkojneuml interesat e drejteumlsiseuml

d) teuml pyeseuml ose teuml keumlrkojeuml qeuml teuml merren neuml pyetje deumlshmitareumlt e akuzeumls dhe teuml keteuml

teuml drejteumln e thirrjes dhe teuml pyetjes teuml deumlshmitareumlve neuml favor teuml tij neuml kushte teuml

njeumljta me deumlshmitareumlt e akuzeumls

e) teuml ndihmohet falas nga njeuml peumlrkthyes neuml qofteuml se nuk kupton ose nuk flet

gjuheumln e peumlrdorur neuml gjyq

144

Bellet kundeumlr Franceumls - 2380594

4 dhjetor 1995 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e refuzimit teuml ankeseumls bazuar neuml

faktin se ccedileumlshtja ishte trajtuar neuml instanca tjera ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile transfuzion gjau infektim virusi HIV obligim i shtetit neglizhenceuml

kompensim qasje neuml gjykateuml mjete ligjore

Ankuesi z Daniel Bellet njeuml shtetas francez i lindur neuml 1944

Faktet e rastit

Ankuesi ishte zyrtar i qeverisjes lokale teuml Qytetit teuml Parisit dhe ishte neuml pushim

mjekeumlsor teuml zgjatur Si njeuml i seumlmureuml nga hemofilia A simptomat e seuml cileumls iu shfaqeumln seuml

pari neuml vitin 1948 ai shpesh ka kryer transfuzione gjaku Sidomos neuml mes teuml viteve

1983 dhe 1984 neuml ankuesi janeuml kryer njeuml numeumlr i madh i transfuzioneve teuml gjakut Meuml

26 tetor 1983 ai u diagnostikua se ishte i infektuar me virusin e mungeseumls seuml imunitetit

teuml njeriut (HIV)

Meuml 19 maj 1990 ankuesi parashtroi neuml Gjykateumln Administrative teuml Parisit njeuml keumlrkeseuml

peumlr deumlmshpeumlrblim nga shteti peumlr shkak teuml infeksionit teuml tij Neuml aktgjykimin e dateumls 8

prill 1992 gjykata e hodhi poshteuml keumlrkeseumln e tij me arsyetimin se ai ishte

diagnostifikuar HIV-pozitiv jashteuml periudheumls seuml peumlrgjegjeumlsiseuml seuml shtetit peumlr mosveprim

nga neglizhenca i cili filloi meuml 12 mars 1985 kur autoritetet ministrore ishin ploteumlsisht

teuml informuar se produktet e gjakut teuml peumlrgatitura nga grupet e donatoreumlve neuml Paris ishin

teuml rrezikshme

Paralelisht neuml dhjetor teuml vitit 1991 ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml urgjente tek kryetari i

Gjykateumls seuml Parisit peumlr njeuml urdheumlr teuml peumlrkohsheumlm qeuml Fondacioni Kombeumltar i

Transfuzionit teuml Gjakut (FNTS) duhet ti paguajneuml atij shumeumln prej 3000000 franga

franceze (FRF) neuml lidhje me deumlmet e peumlsuara Ekpertiza e porositur nga gjykata neuml prill

teuml vitit 1992 arriti neuml peumlrfundimin se infeksioni i ankuesit ishte i mundsheumlm nga

produktet e gjakut teuml furnizuara nga FNTS Meuml 19 maj 1992 mbrojteumlsi i ankuesit pa e

informuar gjykateumln peumlr keumlrkeseumln e parashtruar praneuml Fondit teuml Kompensimit solli njeuml

keumlrkeseuml teuml dyteuml kundeumlr FNTS neuml shumeumln prej 3000000 FRF

Neuml aktgjykimin e 14 shtatorit 1992 gjykata urdheumlroi FNTS-neuml teuml paguante

kompensimin e ankuesit neuml shumeumln prej 1500000 FRF dhe vendosi qeuml aktgjykimi teuml

jeteuml i ekzekutuesheumlm menjeumlhereuml Me 9 prill 1992 peumlrderisa padia e tij civile ishte duke

u peumlrgatitur peumlr gjykim dhe pa vepruar peumlrmes avokatit teuml tij ankuesi kishte paraqitur

njeuml keumlrkeseuml neuml Fondin e Kompensimit peumlr Pacienteumlt dhe Hemofilikeumlt e Transfuzionit

qeuml ishin themeluar me Aktin e 31 Dhjetorit 1991 Meuml 21 maj Fondi i ofroi atij si

kompensim neuml shumeumln prej 993750 FRF qeuml do teuml pagueshme neuml tre keumlste gjateuml njeuml

periudhe prej dy vjeteumlsh

145

Me 16 tetor 1992 FNTS e cila kishte meumlsuar peumlr kompensimin e paguar nga Fondi

kishte aplikuar peumlr pezullim teuml ekzekutimit teuml vendimit Peumlr shkak se ankuesi kishte

pranuar keumlteuml kompensim Gjykata e Apelit neuml Paris refuzoi vendimin e gjykateumls peumlr

rritjen e kompensimit dhe vendosi qeuml padia e ankuesi qeuml shuma teuml rritet neuml 3000000

FRF teuml ishte e papranueshme Ky vendim u konfirmua edhe nga Gjykata e Kasacionit

me 26 janar 1994

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumentoi se aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit Paris teuml dateumls 12 mars 1993 neuml

teuml cileumln gjykata vendosi qeuml padia e tij ishte e papranueshme sikurse u konfirmua nga

Gjykata e Kasacionit meuml 26 janar 1994 ai aktgjykim kishte privuar ateuml nga e drejta e tij

peumlr qasje neuml gjykateuml e drejteuml kjo e garantuar nga Neni 6 sect 1 i Konventeumls Megjitheumlse

kishte pranuar oferteumln nga Fondi pasi kishte nevojeuml urgjente peumlr para neuml prag teuml

vdekjes e cila ishte e pashmangshme ankuesi kishte menduar se ai kishte teuml drejteuml teuml

padiseuml paleumln peumlrgjegjeumlse peumlr infeksionin e tij Ai nuk kishte asnjeuml arsye teuml dyshonte peumlr

rezultatin e veprimit teuml tij gjyqeumlsor duke pasur parasysh neuml veccedilanti kushtet e Nenit 47

(IX) teuml Aktit teuml 31 dhjetorit 1991 qeuml parasheh se ldquopranimi i njeuml oferte nga Fondi nuk

kishte efekt neuml vazhdimin e veprimeve gjyqeumlsorerdquo Peumlr meuml tepeumlr aplikuesi thekson se

kishte neumlnshkruar formeumln standarde teuml pranimit teuml fondit ku thuhet se personi informon

Fondin neumlse nis procedureuml gjyqeumlsore pas pranimit teuml deumlmshpeumlrblimit

Para Gjykateumls Qeveria franceze ka ngritur argumente disi teuml ndryshme nga ato teuml

parashtruara para Komisionit pasi ai kishte vendosur se pranimi i oferteumls nuk pengonte

nisjen e procedureumls gjyqeumlsore Qeveria argumentoi se ankuesi kishte pasur qasje teuml lireuml

neuml gjykateuml Pavareumlsisht nga procedurat penale neuml teuml cilat ankuesi mund teuml kishte qeneuml

paleuml civile tre lloje teuml veprimeve peumlr deumlmshpeumlrblim kishin qeneuml neuml dispozicion teuml tij

Seuml pari keumlrkesa neuml teuml drejteumln administrative neuml keumlteuml rast Gjykata Administrative

kishte shqyrtuar ccedileumlshtjen dhe ka hudhur poshteuml keumlrkeseumln me njeuml vendim teuml arsyesheumlm

Seuml dyti njeuml padi e zakonshme civile peumlr kompensim teuml deumlmit rasti i ankuesit ishte

shpallur i papranuesheumlm peumlr shkak teuml mungeseumls seuml ndonjeuml interesi qeuml i mundeumlsonte atij

teuml ngrinte procedureumln vendim i afirmuar nga Gjykata e Kasacionit njeuml vendim i tilleuml i

marreuml sipas Qeveriseuml pasi gjykata kishte konsideruar meritat e ccedileumlshtjes si neuml fakt dhe

neuml ligj nuk e kishte privuar keumlrkuesin nga e drejta e tij peumlr zgjidhje efektive Seuml fundi

ankesa e veccedilanteuml neuml Gjykateumln e Apelit teuml Parisit e parapareuml neuml Aktin e vitit 1991 pasi

qeuml nuk keumlrkohej as nga dy peumlrfaqeumlsuesit e zakonsheumlm ligjoreuml kjo procedureuml ishte e

shpejteuml dhe e lireuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson se e drejta e qasjes neuml gjykata e siguruar neuml Nenin 6 teuml Konventeumls

nuk eumlshteuml absolute por mund teuml jeteuml subjekt i kufizimeve Kjo e drejteuml beumln thirrje peumlr

rregullim nga shteti rregullim i cili mund teuml ndryshojeuml neuml koheuml dhe neuml vend sipas

nevojave dhe burimeve teuml komunitetit dhe teuml individeumlve Duke vendosur njeuml rregull teuml

tilleuml shtetet kontraktuese geumlzojneuml njeuml margjineuml teuml caktuar vlereumlsimi por vendimi

peumlrfundimtar peumlr respektimin e keumlrkesave teuml Konventeumls i takon Gjykateumls Kufizimi nuk

mund teuml zvogeumllojeuml qasjen e individit neuml ateuml teuml drejteuml neuml ateuml meumlnyreuml qeuml veteuml thelbi i seuml

146

drejteumls teuml deumlmtohet Duhet teuml keteuml njeuml marreumldheumlnie teuml arsyeshme teuml proporcionalitetit

midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml keumlrkohet teuml arrihet

Lidhur me rastin konkret Gjykata pranoi se ankuesi nuk e ka shfryteumlzuar ankeseumln e

veccedilanteuml neuml Gjykateumln e Apelit teuml Parisit teuml parapareuml neuml Nenin 47 (VIII) teuml Aktit teuml 31

dhjetorit 1991 ashtu siccedil e ka cekur Qeveria Megjithateuml edhe pse pas pranimit teuml oferteumls

nga Fondi i Kompensimit Gjykata e Apelit ka lejuar disa ankesa teuml keumltij lloji ato raste

nuk mund teuml merren parasysh peumlr shkak se janeuml shumeuml teuml reja dhe kontraverze Gjykata

theksoi se krijimi i njeuml skeme teuml veccedilanteuml nga shteti francez peumlr kompensimin e

hemofilikeumlve dhe pacienteumlve teuml transfuzionit teuml infektuar me AIDS shfaq njeuml frymeuml teuml

shquar solidariteti Por nuk duhet qeuml Gjykata teuml vlereumlsojeuml sistemin francez teuml

kompensimit si teuml tilleuml

Gjykata duhet teuml kufizohet sa meuml shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur peumlr teuml shqyrtuar ccedileumlshtjet

specifike para saj Neuml keumlteuml drejtim detyreuml e Gjykateumls eumlshteuml teuml vendoseuml neumlse shpallja e

padiseuml seuml ankuesit si e ldquopapranueshmerdquo nga Gjykata e Apelit neuml Paris peumlrbeumln shkelje

ose jo teuml seuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykata Sipas gjykateumls sistemi nuk ishte mjaft i qarteuml

ose nuk kishte mjaftuesheumlm masa mbrojteumlse peumlr teuml parandaluar keqkuptimin lidhur me

procedurat peumlr peumlrdorimin e mjeteve juridike neuml dispozicion dhe kufizimet qeuml rrjedhin

nga peumlrdorimi i njeumlkohsheumlm i tyre Andaj duke pasur parasysh teuml gjitha rrethanat e

rastit sidomos qeumlllimin e ligjveumlneumlsit peumlr teuml kompensuar teuml gjitha viktimat e keumltyre

transfuzioneve teuml gjakut e cila reflektohet neuml historikun e procedimit neuml parlament teuml

keumltij ligji Gjykata konstaton se ankuesit nuk irsquou ishte ofruar njeuml e drejteuml praktike dhe

efektive peumlr qasje neuml gjykata neuml procedurat para Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit

Rrjedhimisht Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls [8 vota peumlr dhe njeuml kundeumlr]

Shtojceuml e akgjykimit janeuml mendimi mospajtues i gjykateumlsit z Pettiti mendimi

pajtues i gjykateumlsit z Walsh dhe mendimi pajtues i gjykateumlsve z PekkaNen and

z Jambrek

Gjykateumlsi Pettit ka votuar kundeumlr keumlrkeseumls seuml ankuesit dhe nuk eumlshteuml pajtuar me

rezonimin e gjykateumls peumlr shkak se sipas tij ligji peumlr kompensimin e viktimave teuml

transfuzioneve teuml gjakut ishte i qarteuml dhe efektet e tij ishin proporcionale Sigurishtse

cfareumldo skeme teuml kompensimi mund trsquoi jepet njeuml lexim humanitar por Konventa nuk e

lejon gjykateumln teuml vendoseuml veteumlm mbi bazeumln e peumlrshtypjeve subjektive teuml aplikuesit

pavareumlsisht rrethanave tragjike teuml viktimeumls

Gjykateumlsi Walsh pajtohet me teuml gjitha aspektet e akgjykimit

Gjykateumlsit PekkaNen dhe Jambrek pajtohen me peumlrfundimin e gjykateumls por deri tek ky

rezultat kaneuml ardhur peumlrmes njeuml rezonimi tjeteumlr Sipas tyre sistemi francez i

ndeumlrmarrjes seuml veprimeve gjyqesore eumlshteuml pamjaftuesheumlm i qarteuml peumlr parandalimin e

keqkuptimit teuml peumlrdorimit teuml mjeteve juridike peumlr marrjen e kompensimit peumlr deumlmin

specifik teuml shkaktuar Megjithateuml tek i njejti peumlrfundim kaneuml arritur kryesisht peumlr shkak

teuml mendimeve teuml ndryshme teuml gjykatave supreme franceze dhe jo peumlr shkak teuml

qeumlllimeve teuml ligjveumlneumlsit siccedil shpaloset neuml procedurat parlamentare teuml ligjit konkret Duke

147

marreuml parasysh ndryshimin e mendimeve neuml mes teuml gjykatave meuml teuml larta franceze dhe

ekzistenceumln e procedureumls seuml veccedilanteuml peumlr trajtimin e fatkeqeumlsiseuml neuml teuml cileumln ankuesi ishte

viktimeuml keumlta gjyqtareuml arriteumln neuml peumlrfundimin se ankuesi kishte arsye adekuate peumlr teuml

supozuar se ai duhet teuml peumlrdorte procedureumln e krijuar posaceumlrisht peumlr trsquoiu peumlrshtatur

situateumls seuml tij

148

Moroko kundeumlr Russiseuml - 2093707

1 dhjetor 2008 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1 dhe Neni 1 i Protokolit Nr 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykateuml dhe teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e mos ekzekutimit teuml

aktgjykimit neuml teuml mireuml teuml ankuesit nuk ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive teuml brendshme peumlr adresimin e moszbatimit teuml aktgjykimit

ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile procedura gjyqeumlsore vendim lirues kompensim ekzekutim vonesa

mjete efektive

Ankuesi Zt Andrey Vladimirovich Moroko i lindur neuml vitin 1979 dhe jeton neuml

Krasnoyarsk

Faktet e rastit

Neuml vitin 2001-02 ankuesi ai u paraqit peumlr gjykim peumlr njeuml vepeumlr drogeuml peumlr teuml cileumln dhe u

lirua Ai e paditi Shtetin peumlr kompensim peumlr ndjekjen penale teuml pabazuar dhe

paraburgimin Rasti u trajtua nga Gjykat e Qarkut Leninskiy teuml Krasnoyarsk e cila me

aktgjykimet e 5 dhjetorit 2003 dhe 21 shtator 2006 urdheumlroi Ministrineuml e Financave teuml

kompensojeuml deumlmin jomaterial dhe ateuml monetar teuml ankuesit Aktgjykimet u beumlneuml teuml

detyrueshme meuml 2 shkurt 2004 dhe 16 neumlntor 2006 por nuk u zbatuan menjeumlhereuml

Aktgjykimi i 5 dhjetorit 2003 ishte zbatuar meuml 21 tetor 2005 kur Ministria e krediton

borxhin e aktgjykimit neuml llogarineuml bankare teuml ankuesit Aktgjykimi i 21 shtatorit 2006 i

cili ishte i ekzekutuesheumlm meuml 16 neumlntor 2006 nuk ishte zbatuar menjeumlhereuml Urdhri i

peumlrmbarimit u deumlrgua nga gjykata neuml sheumlrbimin peumlrmbarimor dy muaj dhe shtateuml diteuml

pas vendimit peumlrfundimtar Neuml teuml njeumljteumln dateuml sheumlrbimi peumlrmbarimor e ktheu shkreseumln

neuml gjykateuml pasi nuk kishte kompetenceuml peumlr teuml zbatuar keumlteuml aktgjykim sipas dispozitave

peumlrkateumlse teuml Kodit Buxhetor Meuml 27 mars 2007 ankuesi i deumlrgoi dokumentet peumlrkateumlse

Thesarit Federal dhe meuml 15 gusht 2007 borxhi i aktgjykimit u kreditua neuml llogarineuml

bankare teuml ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se moszbatimi i gjateuml i aktgjykimeve shkeli Nenin 6sect1 teuml Konventeumls

dhe Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1

Qeveria argumentoi se ankuesi kishte deumlshtuar teuml shteronte mjetet juridike vendore neuml

shkelje teuml Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls Ai kishte pasur neuml dispozicion tre mjete juridike

por nuk kishte peumlrdorur asnjeuml prej tyre Mjeti i pareuml kishte qeneuml njeuml ankeseuml gjyqeumlsore

lidhur me neglizhenceumln e Ministriseuml sipas Kapitullit 25 teuml Kodit teuml Procedureumls Civile

Mjeti i dyteuml ishte njeuml keumlrkeseuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar borxhin e gjykimit sipas Nenit 208 teuml

Kodit teuml Procedureumls Civile Mjeti i treteuml ishte njeuml keumlrkeseuml peumlr deumlm jo-material sipas

149

Kreut 59 sect 4 teuml Kodit Civil Neuml peumlrputhje me keumlteuml kapitull mund teuml jepet deumlm jo-

material peumlr moszbatimin e aktgjykimeve vendore neumlse neuml procedurat gjyqeumlsore

veumlrtetohet fakti i vuajtjes morale fajit teuml debitorit dhe lidhjes shkakeumlsore midis

veprimeve teuml tij dhe pasojave negative peumlr ankuesin Sipas mendimit teuml Qeveriseuml ky

mjet ka provuar efektivitetin e saj neuml praktikeuml

Neuml lidhje me keumlteuml ankuesi u peumlrgjigj se nuk kishte mjete vendore per tu shtejerruar

Mjeti i pareuml i peumlrmendur nga Qeveria do teuml kishte rishikuar veteumlm detyrimin origjinal teuml

pageseumls qeuml peumlrmbahet neuml aktgjykimin e pareuml Sa i peumlrket mjetit teuml dyteuml teuml cituar nga

Qeveria thjesht ekzistenca e dispoziteumls qeuml lejon teuml peumlrmireumlsojeuml ccedilmimet gjyqeumlsore nuk

ishte e mjaftueshme peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e Neneve 6 dhe 13 Mjeti i treteuml nuk

kishte ekzistuar realisht sepse Kodi Civil deklaroi se deumlmi jo-material mund teuml jepej

veteumlm neuml rastet e parashikuara nga ligji (Neni 1099) Ligji megjithateuml nuk

parashikonte neuml meumlnyreuml specifike kompensimin e deumlmit jo-material neuml rast teuml zbatimit

me voneseuml teuml aktgjykimit

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht veumlren se mjetet juridike efektive dhe teuml disponueshme janeuml ato qeuml

janeuml teuml arritshme teuml afta peumlr teuml siguruar deumlmshpeumlrblim neuml lidhje me ankesat e ankuesit

dhe ofrojneuml perspektiva teuml arsyeshme peumlr sukses Tre mjetet juridike teuml sugjeruara nga

Qeveria nuk kaneuml keumlteuml cileumlsi Njeuml ankeseuml kundeumlr neglizhenceumls seuml Ministriseuml do teuml jepte

njeuml gjykim deklarues qeuml do teuml peumlrseumlriste ateuml qeuml neuml ccedildo rast ishte e dukshme nga vendimi

origjinal Shteti duhet teuml nderonte borxhin e saj Ky aktgjykim i ri nuk do teuml sillte

ankuesin meuml afeumlr qeumlllimit teuml tij teuml deumlshiruar dometheumlneuml pageseumln aktuale teuml vendimit

gjyqeumlsor ose neumlse eumlshteuml e peumlrshtatshme kompensimin peumlr pagesat e vonuara28 Sa i

peumlrket mundeumlsiseuml seuml peumlrmireumlsimit teuml borxhit teuml gjykimit Gjykata kishte veumlrejtur neuml

raste teuml caktuara teuml peumlrmendura nga Qeveria se peumlrmireumlsimi i shpeumlrblimeve gjyqeumlsore

ishte kompensuar neuml meumlnyreuml efektive peumlr ankuesit peumlr humbje inflacioniste Gjykata u

shpreh lidhur me ato raste se pagesa pa vonesa teuml panevojshme teuml njeuml kompensimi teuml

tilleuml seuml bashku me njohjen e shkeljeve nga ana e autoriteteve i kishte hequr ankuesve

statusin e tyre teuml viktimeumls Megjithateuml keumlto vendime nuk peumlrcaktojneuml asnjeuml parim teuml

peumlrgjithsheumlm se kompensimi i thjeshteuml peumlr humbjet e inflacionit eumlshteuml i mjaftuesheumlm

peumlr teuml siguruar korrigjimin e keumlrkuar nga Konventa peumlr zbatimin e vonuar teuml

aktgjykimit Neuml teuml gjitha rastet e lartpeumlrmendura Gjykata arriti konkluzionet e saj neuml

rrethanat specifike ku pretendimet e ankuesve peumlr kompensim ishin teuml kufizuara neuml

humbjet monetare qeuml rezultojneuml nga inflacioni ose pozicioni i ankuesve neuml procedurat e

brendshme u konsiderua si njeuml heqje e neumlnkuptuar peumlr teuml keumlrkuar kompensim peumlr mjete

teuml meumltejshme ose deumlm jo-financiar Gjykata pajtohet neuml parim me ankuesin se thjesht

peumlrmireumlsimi i shpeumlrblimeve gjyqeumlsore neuml pajtim me Nenin 208 teuml Kodit teuml Procedureumls

Civile nuk mjafton peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e Konventeumls peumlr efektivitetin pasi qeuml do

teuml kompensonte veteumlm humbjet e mundshme teuml inflacionit dhe jo meuml tej deumlmet qofteuml

financiare ose jomateriale Ky mjet peumlrmireumlsimi megjithateuml i arritsheumlm dhe efektiv neuml

28 Jasiūnienė kunder Lituanise (vendim) nr 4151098 24 Tetor 2000 Plotnikovy kundeumlr Rusiseuml nr 44883

02 sect 16 24 shkurt 2005

150

ligj dhe neuml praktikeuml nuk eumlshteuml i afteuml neuml peumlrgjitheumlsi teuml sigurojeuml njeuml korrigjim adekuat dhe

teuml ploteuml peumlr moszbatimin ose zbatimin me voneseuml teuml aktgjykimeve vendore

Sa i peumlrket mundeumlsiseuml peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin jomaterial sipas

kapitullit 59 teuml Kodit Civil Gjykata veumlren siccedil theksohet nga ankuesi se ligji rus nuk

parashikon neuml meumlnyreuml specifike kompensimin e deumlmit jo-material qeuml rrjedh nga zbatimi

me voneseuml i aktgjykimeve vendore Duke pranuar mendimin e Qeveriseuml se mundeumlsia e

njeuml kompensimi teuml tilleuml nuk eumlshteuml peumlrjashtuar neuml parim sipas dispozitave ekzistuese teuml

peumlrgjithshme teuml Kodit Civil Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se kjo mundeumlsi eumlshteuml mjaft e

sigurt neuml praktikeuml neuml meumlnyreuml qeuml ti ofrojeuml ankuesit mundeumlsi teuml arsyeshme suksesi siccedil

keumlrkohet nga Konventa Me peumlrjashtim teuml njeuml numri teuml kufizuar teuml rasteve teuml renditura

neuml seksionet 1070 dhe 1100 kompensimi i deumlmit jomonetar i neumlnshtrohet krijimit teuml

fajit teuml autoriteteve Gjykata veumlren se kjo gjendje veumlshtireuml se mund teuml jeteuml e keumlnaqur neuml

meumlnyreuml sistematike neuml rastet e mos zbatimit duke pasur parasysh kompleksitetin e

procedurave teuml peumlrmbarimit dhe rrethanat e mundshme objektive qeuml parandalojneuml

zbatimin siccedil eumlshteuml mungesa e fondeve neuml llogarineuml e debitorit Dyshimet neuml lidhje me

efektivitetin e keumltij mjeti janeuml veumlrtetuar nga deumlshtimi i Qeveriseuml peumlr teuml demonstruar para

Gjykateumls ekzistenceumln e njeuml jurisprudence teuml mjaftueshme dhe teuml qeumlndrueshme qeuml

provon se ky mjet eumlshteuml efektiv si neuml teori ashtu edhe neuml praktikeuml Gjykimi vendas i

cituar nga Qeveria si dheumlnia e deumlmit jo-material neuml bazeuml teuml dispozitave ekzistuese nuk

lejon qeuml Gjykata teuml largohet nga peumlrfundimi i saj29 Prandaj Gjykata refuzon

argumentin e Qeveriseuml peumlr mos shterimin e mjeteve juridike vendase

Tutje peumlr sa i peumlrket afatit teuml parashtrimi teuml ankeseumls Gjykata veumlren se kur nuk ka mjet

efektiv juridik periudha gjashteuml mujore shkon nga data e mosveprimit teuml ankuesit ose

nga data kur ankuesi meumlsoi peumlr mosveprimin30 Neuml raport me mos-ekzekutimin ky

rregull do teuml thoteuml qeuml gjashteuml muaj teuml mbarojneuml nga data e ekzekutimit Neuml rasin neuml fjaleuml

aktvendimi i 5 dhjetorit 2003 u zbatua meuml 21 tetor 2005 qeuml eumlshteuml meuml shumeuml se gjashteuml

muaj para dateumls seuml ankeseumls Nga njeumlra aneuml ankuesi pohon se ai ka meumlsuar peumlr

transferimin e fondeve neuml llogarineuml e tij veteumlm neuml vitin 2007 Por nga ana tjeteumlr ai

mund teuml pritet me arsye qeuml teuml keteuml meumlsuar peumlr transferin neuml vitin 2005 sepse ky veprim

ishte i sheumlnuar neuml deklarateumln e tij bankare Nga kjo del se kjo pjeseuml e ankeseumls eumlshteuml

futur jashteuml afatit dhe duhet teuml hidhet poshteuml neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 1 dhe 4 teuml

Konventeumls

Sa i peumlrket gjykimit teuml 21 shtatorit 2006 Qeveria argumentoi se ankesa ishte qartazi e

pabazuar Zbatimi kishte zgjatur njeuml koheuml teuml shkurteumlr Ankuesi kishte deumlrguar shkreseumln

e peumlrmbarimit neuml autoritetin e gabuar Ai kishte vepruar neuml keqbesim sepse neuml vend qeuml

teuml deumlrgonte shkreseumln neuml autoritetin e duhur ai kishte aplikuar neuml Gjykateuml Ankuesi nuk

beumlri asnjeuml veumlrejtje peumlr keumlteuml pikeuml Gjykata i referohet gjetjeve teuml saj teuml shumta teuml

shkeljeve peumlr shkak teuml zbatimit teuml gjeumlreuml teuml vendimeve gjyqeumlsore vendase neuml Rusi dhe veuml

neuml dukje se kjo pjeseuml e keumlrkeseumls nuk eumlshteuml qartazi e pabazuar neuml kuptim teuml Nenit 35 sect 3

teuml Konventeumls prandaj duhet teuml deklarohet e pranueshme

29 Wasserman kundeumlr Rusiseuml (nr 2) nr 2107105 10 Prill 2008 30 Hilton kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 1201586 Vendimi i Komisionit teuml 6 korrik 1988 DR 57 fq

108

151

Lidhur me meritat e rastit Gjykata veumlren se zbatimi i aktgjykimit teuml 21 shtatorit 2006

zgjati nga 16 neumlntori 2006 deri meuml 15 gusht 2007 pra neumlnteuml muaj Qeveria parashtroi

se kjo periudheuml ishte e arsyeshme dhe se teuml gjitha autoritetet e peumlrfshira neuml ekzekutimin

e keumltij aktgjykimi kishin shfaqur kujdesin e duhur duke shmangur vonesat e

panevojshme Ankuesi pretendoi teuml kundeumlrteumln Peumlr teuml vendosur neumlse vonesa ishte e

arsyeshme Gjykata shqyrtoi se sa komplekse ishin procedurat e ekzekutimit si u

solleumln ankuesi dhe autoritetet dhe cila ishte natyra e shpeumlrblimit Neumlkeumlteuml aspekt

Gjykata veumlren se nga njeumlra aneuml gjykimi ishte i lehteuml peumlr tu zbatuar sepse keumlrkonte

veteumlm transferimin e shumeumls seuml parave dhe ishte shteti jo ankuesi i cili duhej teuml merrte

iniciativeumln e zbatimit teuml tij31 Nga ana tjeteumlr koha e peumlrgjithshme e marreuml nga

autoritetet peumlr teuml zbatuar aktgjykimin nuk duket prima facie e paarsyeshme dhe eumlshteuml

neuml ccedildo rast meuml pak se koha e gjetur teuml jeteuml e tepruar neuml rastet e tjera teuml ngjashme neuml

lidhje me Rusineuml ku Gjykata gjeti shkelje teuml Konventeumls peumlr shkak teuml mosekzekutimit

ose peumlrmbarimit teuml vonuar Gjykata meuml tej veumlren se autoritetet kishin vepruar me

kujdesin e duhur Urdhri peumlr peumlrmbarim u deumlrgua nga gjykata kompetente neuml sheumlrbimin

peumlrmbarimor dy muaj dhe shtateuml diteuml pasi qeuml aktgjykimi teuml ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml

Neuml teuml njeumljteumln dateuml sheumlrbimi peumlrmbarimor e ktheu shkreseumln neuml gjykateuml pasi nuk kishte

kompetenceuml peumlr teuml zbatuar keumlteuml aktgjykim sipas dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit

Buxhetor Dy muaj meuml voneuml ankuesi i deumlrgoi dokumentet peumlrkateumlse Thesarit Federal

dhe aktgjykimi u zbatuar peseuml muaj pas asaj date Duke veumlneuml neuml dukje se Ministria e

Financave nuk ka respektuar afatin tre mujor teuml peumlrcaktuar nga Kodi i Buxhetit peumlr

ekzekutimin e aktgjykimit Gjykata nuk konsideron se kalimi i koheumls qeuml ka ndodhur ka

shkelur keumlrkeseumln e arsyeshme kohore teuml sanksionuar neuml Konventeuml Duke pasur

parasysh sa meuml sipeumlr dhe duke pasur parasysh faktin se vendimi nuk lidhej me burimin

kryesor teuml teuml ardhurave teuml ankuesit por peumlrbeumlnte veteumlm njeuml sasi teuml kufizuar

deumlmshpeumlrblimi peumlr njeuml gabim neuml teuml teuml kaluareumln Gjykata konstaton se nuk ka pasur

shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1

Ne lidhje me ankesen e ankuesit neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls se nuk kishte mjete

juridike teuml brendshme kundeumlr moszbatimit Gjykata rikujton qeuml Neni 13 eumlshteuml

interpretuar neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme nga Gjykata duke keumlrkuar qeuml njeuml mjet juridik

neuml ligjin vendas teuml zbatohet veteumlm neuml lidhje me ankesat qeuml mund teuml konsiderohen si teuml

diskutueshme neuml lidhje me Konventeumln32 Duke iu referuar vendimit teuml vet mbi

pranueshmeumlrineuml e meumlsipeumlrme Gjykata konsideron se keumlrkesa e ankuesit sipas keumltyre

neneve ishte e diskutueshme Duke marreuml parasysh kundeumlrshtimin paraprak teuml

Qeveriseuml Gjykata gjen se ankuesi nuk kishte asnjeuml mjet juridik peumlr ta shteruar pasi

asnjeuml nga mjetet qeuml u peumlrmenden nga Qeveria nuk ishte neuml peumlrputhje me keumlrkesat e

Konventeumls peumlr efektivitetin Duke pasur parasysh mangeumlsiteuml e ndryshme teuml mjeteve teuml

brendshme teuml identifikuara meuml lart Gjykata vie neuml konkludim se ankuesi ishte i privuar

nga njeuml mjet efektiv neuml lidhje me keumlrkeseumln e tij teuml diskutueshme peumlr kompensim peumlr

peumlrmbarimin e vonuar teuml vendimit teuml brendsheumlm neuml favor teuml tij Rrjedhimisht Gjykata

gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

31 Metaxas kundeumlr Greqiseuml nr 841502 sect 19 27 maj 2004 32 Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar vendimi i 27 prillit 1988 Seria A nr 131 f 23-24 sect 54

152

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 teuml Protokollit nr 1

gjithashtu gjen se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

153

Salduz kundeumlr Turqiseuml - 3639102

27 neumlntor 2008 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 3 neuml kombinim me Nenin 6 sect 1

Peumlrdorimi si deumlshmi i njeuml rreumlfimi teuml beumlreuml neuml polici nga njeuml i mitur teuml cilit i eumlshteuml mohuar

qasja peumlr avokat mbrojteumls peumlrbeumln shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykim teuml drejteuml ka shkelje

Neni 6 sect 1

Mos-komunikimi (ankuesit) i opinionit me shkrim teuml Kryeprokurorit Publik praneuml

Gjykateumls seuml Kasacionit paraqet shkelje teuml teuml drejteumls neuml gjykateuml ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile arrestim deklarateuml polici [mos]prani e avokatit neumln shtreumlngim

gjykim i drejteuml mos komunikim mitur

Ankuesi z Jusuf Salduz shtetas turk

Aspektet procedurale

Ankuesi eumlshteuml ankuar neuml veccedilanti se teuml drejtat e tij teuml mbrojtjes i janeuml ceumlnuar peumlr faktin

qeuml opinioni me shkrim i Kryeprokurorit Publik praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk i

eumlshteuml komunikuar atij dhe se atij i eumlshteuml mohuar e drejta neuml mbrojtje ligjore gjateuml koheumls

sa ka qeneuml neuml mbajtje policore Neuml keumlto aspekte ai eumlshteuml mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 1 dhe

6 sect3 (c) teuml Konventeumls

Ankesa i ishte caktuar Seksionit teuml Dyteuml teuml Gjykateumls Neuml mars teuml vitit 2006 njeuml dhomeuml

e keumltij seksioni e kishte shpallur rastin pjeseumlrisht teuml pranuesheumlm Neuml njeuml vendim teuml 26

prillit 2007 dhoma e Gjykateumls kishte vendosur njeumlzeumlri se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml

lidhje me mos-komunikimin e opinionit me shkrim teuml Kryeprokurorit Publik dhe tuje

kishte vendosur me peseuml vota kundeumlr dyve se nuk kishte shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) neuml

pikeumln qeuml ka teuml beumljeuml me mungeseumln e ndihmeumls ligjore teuml ankuesit gjateuml koheumls sa ndodhej

neuml mbajtje policore Meuml 20 gusht 2007 ankuesi kishte keumlrkuar qeuml rasti trsquoi referohej

Dhomeumls seuml Madhe (Neni 43 i Konventeumls)

Meuml 24 shtator 2007 njeuml panel i Dhomeumls seuml Madhe mori vendim qeuml teuml pranonte

keumlrkeseumln e ankuesit peumlr shqyrtim teuml rastit nga Dhoma e Madhe Meuml pas ankuesi dhe

Qeveria kishin doreumlzuar pikeumlpamjet e tyre me shkrim sa i peumlrket meritave teuml rastit

Faktet e rastit

Meuml 29 maj 2001 rreth ores 2215 ankuesi ishte marreuml neuml mbajtje nga zyrtareuml policoreuml

teuml Degeumls seuml Kundeumlr-terrorizmit teuml Drejtoratit teuml Siguriseuml seuml Izmirit neumln dyshimin e

pjeseumlmarrjes neuml njeuml protesteuml teuml jashteumlligjshme neuml mbeumlshtetje teuml njeuml organizate qeuml nga

shteti konsiderohet si ilegale pra Partiseuml Popullore Kurde (PPK) Ankuesi ishte

akuzuar gjithashtu se kishte varur njeuml pankarteuml (parulleuml) teuml jashteumlligjshme neuml njeuml ureuml neuml

dateumln 26 prill 2001 Rreth oreumls 0030 teuml mengjesit teuml dateumls 30 maj 2001 ankuesi ishte

deumlrguar neuml njeuml spital ku ishte kontrolluar nga njeuml doktor Raporti mjekeumlsor theksonte se

nuk kishte shenja teuml keqtrajtimit neuml trupin e tij Meuml pas rreth oreumls 1 teuml mengjesit

154

ankuesi ishte marreuml neuml pyetje neuml Degeumln e Kundeumlr-terrorizmit pa pranineuml e njeuml avokati

Sipas njeuml formulari qeuml shpjegonte teuml drejtat e teuml arrestuarit teuml cilin ankuesi e kishte

neumlnshkruar atij i ishin ritheksuar akuzat ndaj tij dhe e drejta e tij peumlr trsquou mbrojtur neuml

heshtje Neuml deklarateumln e tij ankuesi kishte pranuar peumlrfshirjen e tij neuml degeumln rinore teuml

Partiseuml Popullore peumlr Demokraci (Halkin Demokrasi Partisi - HADEP) Ai e kishte

pranuar gjithashtu se kishte marreuml pjeseuml neuml protesteumln e 29 majit 2001 neuml mbeumlshtetje teuml

liderit teuml burgosur teuml PPK-seuml Ai kishte theksuar tutje se pjeseumlmarreumls ishin rreth

gjashteumldhjeteuml veta dhe qeuml grupi kishte brohoritur sllogane neuml mbeumlshtetje teuml Occedilalanit dhe

PPK-seuml Po ashtu ai kishte pranuar se kishte shkruar ldquoJeteuml teuml gjateuml lideri Apordquo neuml njeuml

pankarteuml qeuml ishte varur neuml ureuml meuml dateumln 26 prill 2001 Policia kishte marreuml modele teuml

shkrimit me doreuml dhe i kishte deumlrguar neuml laboratorin policor peumlr ekzaminim

Meuml 1 qershor 2001 Laboratori i Policiseuml Kriminale teuml Izmirit kishte leumlshuar njeuml raport

ku krahasonte doreumlshkrimin e ankuesit me shkrimin neuml pankarteuml Peumlrfundimi ishte se

ndoneumlse disa karakteristika teuml doreumlshkrimit teuml ankuesit kishin ngjashmeumlri me

doreumlshkrimin neuml pankarteuml megjithateuml nuk mund teuml peumlrcaktohej neumlse shkrimi neuml

pankarteuml ishte neuml teuml veumlrteteuml shkrimi i tij Teuml njeumljteuml diteuml ankuesi ishte sjelleuml seumlrish para

prokurorit publik dhe meuml pas gjykateumlsit hetues Para prokurorit publik kishte sqaruar

se nuk ishte aneumltar i ndonjeuml partie politike porse kishte marreuml pjeseuml neuml disa aktivitete teuml

HADEP-it Ai kishte mohuar me keumlteuml rast prodhimin e pankarteumls seuml paligjshme ose se

kishte marreuml pjeseuml neuml protesteumln e 29 majit 2001 Ai kishte theksuar se ishte neuml fqinjeumlsi

duke vizituar njeuml mik neuml momentin kur ishte arrestuar Ankuesi po ashtu kishte beumlreuml njeuml

deklarateuml edhe para gjykateumlsit hetues ku ishte teumlrhequr nga deklarata e beumlreuml neuml polici

me pretendimin se i ishte marreuml neumln detyrim Neuml keumlteuml rast kishte theksuar se ishte

rrahur dhe fyer derisa po merrej neuml pyetje neuml polici Pas marrjes neuml pyetje ankuesi

kishte vazhduar teuml mbahej neuml ndalim marreuml parasysh natyreumln e vepreumls peumlr teuml cileumln

akuzohej Veteumlm ateumlhereuml ankuesi ishte lejuar qeuml teuml kishte qasje te njeuml avokat

Meuml 11 korrik 2001 Prokurori Publik kishte doreumlzuar njeuml aktakuzeuml neuml Gjykateumln

Shteteumlrore teuml Siguriseuml neuml Izmir ku e akuzonte ankuesin dhe teteuml teuml tjereuml peumlr ndihmeuml dhe

mbeumlshtetje PPK-seuml qeuml ishte vepeumlr penale sipas Neni 169 teuml Kodit Penal dhe seksionit 5

teuml Aktit peumlr Parandalim teuml Terrorizmit Meuml 16 korrik 2001 Gjykata Shteteumlrore e

Siguriseuml kishte organizuar njeuml deumlgjim paraprak dhe marreuml vendim qeuml teuml vazhdonte

burgimin me kusht teuml ankuesit Neuml gusht 2001 kjo gjykateuml kishte mbajtur seanceumln e

pareuml neuml prani teuml ankuesit dhe avokatit teuml tij Neuml deumlshmineuml e tij ankuesi kishte mohuar teuml

gjitha akuzat kundeumlr tij Ai po ashtu kishte hedhur poshteuml deklarateumln e policiseuml duke

theksuar se e kishte dheumlneuml ateuml neumln detyrim Ai kishte sqaruar se gjateuml koheumls sa ishte neuml

paraburgim zyrtareumlt policoreuml e kishin urdheumlruar qeuml teuml kopjonte fjaleumlt e pankarteumls Me

keumlteuml rast po ashtu kishte deklaruar se i ka veumlzhguar ngjarjet e asaj dite porse veteuml nuk

ka marreuml pjeseuml neuml protesteuml Gjithashtu kishte mohuar veumlnien apo krijimin e pankarteumls

Meuml 5 dhjetor 2001 Gjykata Shteteumlrore e Siguriseuml neuml Izmir kishte nxjerreuml aktgjykimin

me teuml cilin lironte peseuml nga teuml akuzuarit dhe shpallte fajtoreuml ankuesin dhe tre persona teuml

tjereuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka pretenduar se teuml drejtat e tij teuml mbrojtjes i janeuml ceumlnuar pasi atij i eumlshteuml

mohuar e drejta peumlr avokat gjateuml mbajtjes neuml ndalim policor Neuml keumlteuml pikeuml ai eumlshteuml

155

mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls duke theksuar se ndihma e njeuml avokati neuml

keumlteuml rrethaneuml ishte njeuml e drejteuml themelore Ai kishte theksuar se e gjitha deumlshmia qeuml

ishte peumlrdorur kundeumlr tij ishte marreuml gjateuml fazeumls seuml hetimeve paraprake fazeuml gjateuml teuml

cileumls i ishte mohuar asistenca e njeuml avokati Neuml keumlteuml drejtim ankuesi po ashtu kishte

deklaruar se edhe pse gjykata vendase e kishte shpallur ateuml fajtor nuk kishte deumlshmi qeuml

provonte se ai ishte fajtor Ai ka theksuar tutje se deumlshmia e tij nga policia i eumlshteuml marreuml

neumln keumlrceumlnim duke shtuar tutje se neuml koheumln relevante ka qeneuml i mitur dhe se nuk ka pas

dosje teuml meumlparshme kriminale

Qeveria nga ana e saj i ka keumlrkuar Dhomeumls seuml Madhe teuml Gjykateumls qeuml teuml mbeumlshteseuml

gjetjen e dhomeumls se nuk ka pas shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls Qeveria ka

theksuar se legjislacioni kishte ndryshuar neuml vitin 2005 se kufizimi i ankuesit peumlr teuml

drejteumln neuml avokat nuk ka ceumlnuar teuml drejteumln e tij peumlr gjykim teuml drejteuml sipas Nenit 6 teuml

Konventeumls Duke ju referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Qeveria ka shprehur

pikeumlpamjen se neuml vlereumlsimin e asaj neumlse gjykimi ka qeneuml i drejteuml duhet marreuml neuml

shqyrtim teumlreumlsineuml e procedureumls Keumlsisoji sipas Qeveriseuml pasi ankuesi eumlshteuml peumlrfaqeumlsuar

nga njeuml avokat neuml procedureumln peumlrpara Gjykateumls Shteteumlrore teuml Siguriseuml neuml Izmir dhe

Gjykateumls seuml Kasacionit meuml pas si pasojeuml e drejta e tij peumlr gjykim teuml drejteuml nuk eumlshteuml

ceumlnuar

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari thekson se edhe pse qeumlllimi pareumlsor i Nenit 6 peumlr sa ka teuml beumljeuml me

procedimet penale eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml gjykimin e drejteuml nga njeuml ldquotribunalrdquo kompetent

peumlr teuml peumlrcaktuar ldquoakuzat penalerdquo kjo nuk do teuml thoteuml se ky nen nuk gjen zbatim neuml

procedurat para-gjyqeumlsore Neuml keumlteuml meumlnyreuml Neni 6 sidomos paragrafi 3 mund teuml jeteuml i

reumlndeumlsisheumlm para se njeuml rast teuml deumlrgohet neuml gjykim neumlse dhe peumlr aq sa drejteumlsia e

gjykimit ka mundeumlsi teuml kompromentohet nga deumlshtimi fillestar peumlr teuml respektuar

dispozitat e keumltij neni Gjykata tutje ka ritheksuar se ndoneumlse jo absolute e drejta e

secilit teuml akuzuar peumlr vepeumlr penale peumlr trsquou mbrojtur neuml meumlnyreuml efikase nga njeuml avokat

neumlse eumlshteuml nevoja teuml peumlrcaktuar zyrtarisht eumlshteuml njeumlra prej veccedilorive themelore teuml

gjykimit teuml drejteuml Sidiqofteuml Neni 6 sect 3 (c) nuk sakteumlson meumlnyreumln e ushtrimit teuml keumlsaj

teuml drejte pra ua lejon shteteve paleuml zgjedhjen e meumlnyrave peumlr teuml siguruar se kjo gjen

zbatim neuml sistemet e tyre juridike Detyra e Gjykateumls neuml keumlteuml drejtim eumlshteuml veteumlm qeuml teuml

vlereumlsojeuml neumlse metoda qeuml kaneuml zgjedhur shtetet eumlshteuml neuml pajtim me keumlrkesat e gjykimit

teuml drejteuml Sidoqofteuml Gjykata thekson se neuml meumlnyreuml qeuml e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml teuml

jeteuml mjaftuesheumlm ldquopraktike dhe efektiverdquo Neni 6 sect 1 keumlrkon qeuml si rregull qasja neuml

avokat teuml mundeumlsohet qeuml nga marrja e pareuml neuml pyetje e teuml dyshuarit nga policia peumlrveccedil

neumlse deumlshmohet e kundeumlrta neuml driteumln e rrethanave teuml veccedilanta teuml secilit rast se ka arsye

bindeumlse peumlr teuml kufizuar keumlteuml teuml drejteuml

Neuml rastin konkret ankuesit irsquou ishte mohuar e drejta peumlr qasje neuml avokat mbrojteumls gjateuml

mbajtjes dhe marrjes neuml pyetje neuml polici Si pasojeuml ai nuk ka pas qasje neuml avokat kur ka

beumlreuml deklaratat e tij neuml polici neuml prokurori publike dhe para gjykateumlsit hetues Asnjeuml

justifikim tjeteumlr nuk eumlshteuml dheumlneuml peumlr mohimin e qasjes seuml ankuesit neuml avokat peumlrveccedil

faktit se kjo parashihej dispozitat relevante ligjore pra kur njeuml person akuzohej peumlr

vepra qeuml ishin brenda juridiksionit teuml Gjykateumls Shteteumlrore teuml Siguriseuml Kjo neuml vetvete

156

nuk ploteumlson keumlrkesat e Nenit 6 Gjykata tutje veumlren se ankuesi kishte qasje neuml avokat

veteumlm pas burgimit me kusht

Neuml rastin konkret ankuesi ishte ndikuar pashmangsheumlm nga kufizimet e qasjes seuml tij neuml

avokat pasi deklarata e tij neuml polici ishte peumlrdorur peumlr deumlnimin e tij As ndihma e

meumlvonshme e ofruar nga avokati dhe as natyra kundeumlrshtuese e procedurave teuml

meumlpastajme nuk kishin ofruar kureuml peumlr defektet qeuml kishin ndodhur gjateuml mbajtjes neuml

polici Gjykata meuml tej ka rikujtuar se as germa dhe as fryma e Nenit 6 nuk e parandalon

njeuml person teuml heqeuml doreuml me vullnetin e tij teuml lireuml nga garancionet e gjykimit teuml drejteuml

Sidoqofteuml neuml meumlnyreuml qeuml Konventa teuml mbetet efektive heqja doreuml nga pjeseumlmarrja neuml

gjykim duhet teuml peumlrcaktohet neuml meumlnyreuml teuml qarteuml dhe duke ndjekur standardet minimale

neuml pajtueshmeumlri meuml reumlndeumlsineuml e saj Keumlsisoji neuml rastin konkret nuk eumlshteuml e mundur

mbeumlshtetja neuml deklarimin neuml formeumln se ankuesit i eumlshteuml rikujtuar ose ritheksuar e drejta

peumlr teuml mos u deklaruar

Neuml fund Gjykata veumlren se njeuml element specifik i rastit konkret ishte mosha e ankuesit

Duke pas parasysh njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm teuml materialeve teuml reumlndeumlsishme teuml seuml

drejteumls ndeumlrkombeumltare neuml lidhje me ndihmeumln ligjore peumlr teuml miturit neuml ndalimmbajtje

policore Gjykata neumlnvizon reumlndeumlsineuml fundamentale teuml ofrimit teuml qasjes neuml avokat kur

personi neuml paraburgim eumlshteuml i mitur Peumlr keumlto arsye Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se ka

pas shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin 6 sect 1

Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit se opinioni me shkrim i Kryeprokurorit Publik teuml

doreumlzuar praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk i eumlshteuml komunikuar atij duke u mbeumlshtetur

neuml Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Dhoma e Gjykateumls meuml 26 prill 2007 kishte gjetur shkelje

teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr kundeumlrshtim gjateuml procedurave Neuml keumlteuml drejtim Dhoma e Madhe

e Gjykateumls pajtohet me keumlteuml arsyetim dhe gjen se ka pas shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml

Konventeumls

Neuml fund dhe neuml lidhje me deumlmshpeumlrblimin Gjykata ka ripeumlrseumlritur qeumlndrimin e mbajtur

neuml raste teuml tjera teuml meumlparshme se forma meuml e mireuml peumlr zhdeumlmtim peumlr shkelje teuml Nenit 6

sect 1 eumlshteuml teuml siguruarit e ankuesit se nuk vendoset neuml poziteumln e njeumljteuml siccedil eumlshteuml beumlreuml neuml

rastin e tanisheumlm duke shpeumlrfillur keumlteuml dispoziteuml teuml Konventeumls Gjykata gjen se ky

parim vlen edhe neuml rastin konkret Prandaj vlereumlson se forma meuml e mireuml e zhdeumlmtimit

do teuml ishte rigjykimi i ankuesit neuml pajtim me keumlrkesat e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls po qe

se ai e keumlrkon keumlteuml Sa i peumlrket pjeseumls seuml mbetur teuml deumlmit jo-material gjykuar neuml bazeuml teuml

drejtshmeumlriseuml Gjykata e urdheumlron shtetin qeuml trsquoi akordojeuml ankuesit njeuml shumeuml neuml vlereumln

2000 EUR Gjykata gjithashtu i ka njohur ankuesit teuml drejteumln peumlr mbulim teuml kostove

dhe shpenzimeve neuml vlereumln prej 1000 EUR

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 3(c) neuml kombinim me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls

si dhe shkelje teuml Nenit 6 sect 1 [njeumlzeumlri]

157

Philis kundeumlr Greqiseuml - 1275087 1378088 1400388

27 gusht 1991 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6

Shkelje e teuml drejteumls neuml njeuml gjykim teuml drejteuml para njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme

brenda njeuml koha e arsyeshme ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive teuml peumlrdorshme para njeuml autoriteti kombeumltar peumlr teuml

adresuar shkeljen e teuml drejtes peumlr qasje neuml gjykateuml e panevojshme peumlr shqyrtim ndaras

Neni 14

Trajtim ndryshe pasi si pasojeuml e veprimit retroaktiv teuml legjislacionit e panevojshme peumlr

shqyrtim ndaras

Fjaleumlt kyccedile inxhinier puneuml e kontraktuar sheumlrbim [mos]kompensim qasje neuml

gjykateuml peumlrfaqeumlsim pamundeumlsi qasjeje mjet efektiv diskriminim

Ankuesi z Nicolaos Philis shtetas grek

Faktet e rastit

Ankuesi ka punuar si inxhinier konsulent qeuml nga viti 1970 Pas njeuml mosmarreumlveshje neuml

lidhje me shumeumln e tarifave qeuml i detyrohen atij peumlr njeuml numeumlr teuml projekteve qeuml ai kishte

projektuar u ngriteumln tri mosmarreumlveshje mes atij dhe atyre qeuml kishin porositur puneumln

dy korporata publike dhe njeuml individ privat

Mosmarreumlveshja e pareuml - Fillimisht ankuesi filloi procedurat neuml lidhje me

mosmarreumlveshjen me Organizateumln Autonome peumlr Strehimin e Puneumls (Autonomos

Organismos Ergatikis Katoikias - AOEK) njeuml trup neumln autoritetin e Ministriseuml seuml

Puneumls Nga 1971 deri neuml 1975 dhe meuml pas nga viti 1976 deri meuml 1978 AOEK

kishte lidhur me ankuesin njeuml seumlri kontratash peumlr projektimin e instalimeve elektro-

mekanike dhe mbikeumlqyrjen e puneumls peumlrkateumlse Neuml mars teuml vitit 1978 AOEK mohoi

keumlto kontratat dhe refuzoi ti paguajeuml atij shpeumlrblimin e dakorduar

Mosmarrveshja e dyteuml - Meuml pas ankuesi filloi procedurat neuml lidhje me

mosmarreumlveshjen me Spitalin e Feumlmijeumlve Penteli (Paidiko Nosokomeio Pentelis-

PNP) Meuml 30 tetor 1981 Fondacioni Patriotik peumlr Mireumlqenie dhe Ndihmeuml Sociale

(Patriotiko Idryma Koinonikis Pronoias kai Antilipseos - PIKPA) njeuml organ publik

neumln autoritetin e Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Mireumlqenia sociale kishte autoriuar

ankuesin teuml hartonte njeuml projekt peumlr zgjerimin e sistemit teuml ngrohjes neuml njeuml nga spitalet

e saj spitalin e feumlmijeumlve Penteli Meuml 23 shkurt 1983 ky spital i cili neuml ndeumlrkoheuml ishte

beumlreuml a organi publik i keumlrkoi ankuesit teuml ndryshonte planet e tij Projekti i cili u paraqit

brenda afateve teuml peumlrcaktuara u miratua meuml 13 prill 1983 Ankuesi konsideroi se ulja e

tarifave teuml tij teuml kryera nga PNP ishte arbitrare dhe ai keumlrkoi nga ta qeuml teuml rishqyrtojeuml

metodeumln e llogaritjes por pa sukses Meuml 24 shkurt 1984 ai zbatoi keumlrkeseumln peumlrkateumlse te

158

Departamenti i Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Mireumlqenies Sociale Pasi qeuml nuk e mori

vendim teuml keumlnaqsheumlm ankuesi inicioi procedureuml kundeumlr PIKPA dhe PNP neuml

Gjykateumln e Apelit teuml Athineumls meuml 1 Gusht 1984 sipas Nenit 61 teuml Aktit Hyreumls

(Eisagogikos Nomos) neuml Kodin e Procedureumls Civile

Mosmarreumlveshja e treteuml - Neuml neumlntor teuml vitit 1980 ankuesi u kontraktua peumlr kryerjen e

disa puneumlve publike me kompanine AS Kjo kontrateuml kishte teuml bente me hartimin e

planeve peumlr instalimin e sistemit teuml kanalizimit neuml qytetin e Amfilohiseuml Me njeuml leteumlr teuml

30 qershorit 1981 ankuesi keumlrkoi ndihmeumln e Odeumls Teknike Greke (Techniko

Epimelitirio Ellados -TEE) sepse AS kishte refuzuar planet dhe nuk kishte paguar

shpeumlrblimin e reumlneuml dakord Neuml shtator teuml vitit 1981 TEE iu peumlrgjigj atij se deumlshironte

teuml shlyente mosmarreumlveshjen jashteuml gjykateumls Pasi qeuml negociatat ishin teuml pasuksesshme

ankuesi meuml 20 janar 1982 i keumlrkoi TEE-seuml teuml iniconte procedimet ligjore Meuml 30 mars

1983 ai peumlrseumlriti keumlrkeseumln e tij dhe i keumlrkoi TEE teuml rivlereumlsoj shumat e pretenduara

Meuml 23 janar 1984 ai u ankua peumlr vendimin dhe peumlr keq llogaritjen e taksave TEE

solli njeuml veprim neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml teuml Athineumls meuml 16 Dhjetor 1985 Meuml 26

prill 1986 veprimi u lejua pjeseumlrisht dhe ankuesi nuk ka ndeumlrhyreuml neuml keumlto procedura

TEE sfidoi aktgjykimin neuml Gjykateumln e Athineumls Meuml 11 qershor 1987 gjykateuml urdheumlroi

AS peumlr teuml paguar TEE 139336 drahma plus interes megjithateuml gjykata refuzoi

parashtreseumln neuml lidhje me rivlereumlsimi i keumlrkeseumls sepse TEE nuk e kishte specifikuar

shumeumln e pretenduar (aktgjykimi 74391987) Meuml 10 korrik 1987 ankuesi parashroi

njeuml ankeseuml lidhur me TEE sepse kjo e fundit deumlshtoi teuml peumlrfshinte neuml ankeseuml

informacionin mbi bazeumln e teuml cilit koeficienti peumlr rivlereumlsimin e lartpeumlrmendur mund teuml

llogaritet Ai gjithashtu keumlrkoi qeuml ajo teuml fillojeuml procedurat e ekzekutimit neuml lidhje me

aktgjykimi i 11 qershorit 1987

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pohoi rastet e tij teuml inicuara para gjykatave vendore nuk ishin trajtuar neuml

peumlrputhje me kriteret e keumlrkuara nga Konventa peumlrkateumlsisht nuk kishte pasur njeuml gjykim

teuml drejteuml para njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme brenda njeuml koha e arsyeshme

Ankuesi gjithashtu u ankua peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr qasje neuml Gjykate me

arsyetimin se TEE kishte qeneuml caktuar ex officio peumlr vepruar ne emeumlr teuml tij peumlr teuml

rimarreuml shpeumlrblimin e duhur neuml lidhje me njeuml numeumlr projektesh qeuml ai kishte projektuar

Ankuesi keumlrkoi qeuml peumlrmbajtja e ankeseumls se tij teuml zgjerohej dhe Gjykata teuml shqyrtojeuml

pretnedimet e tij peumlr shkeljen e Neneve 6 8 13 14 dhe 17 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 i

Protokollit Nr 1

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata shpalli teuml pranueshme ankesat lidhur me teuml drejteumln e qasjes neuml gjykateuml dhe

koheumlzgjatjen e procedurave peumlrkateumlsisht pretendimeve peumlr shkelje teuml Nenint 6 si i

veteumlm dhe neuml lidhje me Nenin 13 (Neni 13) ndeumlrsa shpalli ankesat e tjera teuml

papranueshme Duke pasur parasysh teuml gjitha provat e ofruara Gjykata konsideron se

mundet gjithashtu teuml shqyrtojneuml ankeseumln bazuar neuml Nenin 14 sepse lidhet me teuml njeumljtat

fakte si ankesat sipas Neneve 6 dhe 13

Ankuesi pretendoi shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml dy aspekte Neuml radheuml teuml pareuml ai pohoi se atij

iu ishte refuzuar qasja neuml njeuml gjykateuml peumlr teuml keumlrkuar shpeumlrblimin e paguesheumlm neuml lidhje

159

me njeuml numeumlr projektesh teuml cilat ai kishte projektuar Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata e Apelit e

Athineumls duke vendosur mbi mosmarreumlveshjen e tij me Spitalin e Feumlmijeumlve Penteli nuk

kishte dheumlneuml sipas tij vendimin e saj brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Ankuesi u ankua

se Gjykata e Apelit e Athineumls mori meuml shumeuml se tre vjet peumlr teuml dheumlneuml vendimin neuml

rastin e tij e cila neuml ccedildo rast ishte e kufizuar duke hedhur poshteuml veprimin e tij peumlr

shkak se ai nuk kishte kapacitet peumlr teuml sjelleuml veprime

Neuml shqyrtimin e vet Gjykata rikujton se neuml aktgjykimet e saj neuml rastin Golder dhe

Ashingdane33 kishte konstatuar se Neni 6 sect 1 i siguron secilit teuml drejteumln peumlr teuml sjelleuml

ndonjeuml keumlrkeseuml neuml lidhje me ccedilshtjet civile para njeuml gjykate Kjo e drejteuml e qasjes

megjithateuml nuk eumlshteuml absolute por mund ti neumlnshtrohet kufizimeve pasi qeuml e drejta nga

natyra e saj keumlrkon rregullim nga shteti Megjithateuml kufizimet e aplikuara nuk duhet teuml

kufizojneuml ose reduktojneuml qasjen individit neuml njeuml meumlnyreuml teuml tilleuml ose deri neuml njeuml maseuml teuml

tilleuml sa teuml ceumlnohet veteuml thelbi i seuml drejteumls Peumlr sa i peumlrket rastit konkret Gjykata pohoi qeuml

nuk eumlshteuml neuml fusheumlveprim teuml vet teuml vlereumlsojeuml meritat e sistemit grek peumlr pagesat e

tarifave teuml inxhiniereumlve si teuml tilleuml prandaj ajo do teuml kufizohet sa teuml jeteuml e mundur neuml

shqyrtimin e ccedileumlshtjeveuml teuml ngritura nga rasti specifik Peumlr ta beumlreuml keumlteuml megjithateuml ajo

duhet teuml shqyrtojeuml dispozitat neuml fjaleuml neuml shkalleumln qeuml teuml kuptojeuml se cila ishte pengesa peumlr

teuml drejteumln neuml qasje neuml gjykateuml Lidhur me keumlteuml Qeveria pretendoi se pavareumlsisht nga

efekti i sistemi i peumlrshkruar meuml lart ankuesi mund teuml kishte siguruar teuml drejtat e tij neuml

person neumlpeumlrmjet mjeteve teuml shumta neuml dispozicion teuml tij neuml procedura civile greke Ai

mund teuml kishte ndeumlrhyreuml neuml meumlnyreuml autonome neuml procedureumln e inicuar nga TEE njeuml

mundeumlsi qeuml ofrohej nga legjislacioni peumlrkateumls Peumlr meuml shumeuml ai mund teuml kishte

paraqitur njeuml kundeumlrshtim teuml paleumls seuml treteuml ndaj aktgjykimit ai mund teuml kishte sjelleuml njeuml

veprim peumlr deumlmet kundeumlr TEE e cila i kishte shkaktuar deumlm atij dhe peumlr fund meuml neuml

fund ai mund teuml kishte sjelleuml njeuml veprimi zeumlvendeumlsues sipas Nenit 72 teuml Kodit teuml

Procedureumls Civile

Por ky arsyetim i Qeverise nuk e bindi Gjykateumln pasi qeuml ishte e qarteuml se ankuesi nuk

ishte neuml gjendje teuml inicojeuml procedurat drejtpeumlrdrejt dhe neuml meumlnyreuml teuml pavarur peumlr teuml

keumlrkuar pageseumln teuml tarifave qeuml i ishin borxh dhe me keumlteuml veteuml thelbi i seuml drejteumls seuml tij

neuml njeuml gjykateuml ishte i deumlmtuar dhe kjo nuk duhet teuml korrigjohet nga ndonjeuml mjet

juridik qeuml eumlshteuml neuml dispozicion sipas ligjit grek Prandaj Gjykata konstatoi se neuml keumlteuml

pikeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1

Ankuesi pohoi meuml tej se nuk kishte asnjeuml mjet ligjor efektiv neuml dispozicion teuml tij para

njeuml autoriteti kombeumltar peumlr tu ankuar peumlr shkeljen e e drejta e tij peumlr qasje neuml gjykateuml

Duke pasur parasysh vendimin e vet neuml lidhje me Nenin 6 Gjykata eumlshteuml e mendimit se

nuk ka nevojeuml teuml shqyrtojeuml rastin sipas Nenit 13 pasi keumlrkesat e tij janeuml meuml pak strikte

dhe neuml rastin neuml fjaleuml janeuml absorbuar nga kerkesat e ngritura bazuar neuml Nenin 634

Bazuar neuml nenin 14 teuml Konventeumls ankuesi pretendon teuml jeteuml viktimeuml e njeuml diskriminimi

teuml dyfishteuml bazuar neuml radheuml teuml pareuml neuml dispozitat e Ligjit nr 13461983 teuml cilat kishin

efekt retroaktiv neuml meumlyreuml specifike ndaj tij Si deumlshmi peumlr keumlteuml ai peumlrmendi referenceumln e

shprehur peumlr emrin e tij neuml procesverbalin e debateve parlamentare para votimit teuml keumltij

33 Golder vendim i dateumls 21 Janar 1975 Ashingdane vendim i 28 majit 1985 (Seria A nr 18 f 18 par 36

dhe nr 93 f 24-25 par 57 34 Haringkansson dhe Sturesson i 21 shkurtit 1990 Seria A nr 171-A f 21 para 69

160

akti Seuml dyti profesioni i inxhinierit ishte profesioni i veteumlm qeuml nuk geumlzon peumlrfitimin e

qasjes seuml drejtpeumlrdrejteuml neuml gjykatat peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e tyre civile Neuml vendimin

e 7 dhjetorit 1988 mbi pranueshmeumlrineuml e ankeumlseumls Komisioni kishte hedhur poshteuml

ankeseumln e pareuml peumlr shkak se ajo kishte teuml beumlnte me njeuml periudheuml para dateumls 20 neumlntor

1985 dateuml kjo kur pranimi i teuml drejteumls seuml peticionit individual hyri neuml fuqi Prandaj

Gjykata nuk mund ta trajtoj keumlteuml keumlrkeseuml Sa i peumlrket ankeseumls seuml dyteuml Gjykata tashmeuml

ka veumlrejtur se kufizimi i teuml drejteumls seuml ankuesit peumlr qasje neuml njeuml gjykateuml ka shkelur Nenin

6 teuml Konventeumls Duke qeneuml keumlshtu Gjykata konsideron se nuk ka ndonjeuml peumlrfitim neumlse

trajtohet ccedileumlshtja neumlse ai peumlrveccedil keumlsaj ka peumlsuar diskriminim neuml krahasim me persona teuml

tjereuml teuml cileumlt janeuml subjekt i kufizimeve meuml teuml vogla neuml teuml njeumljteumln teuml drejteuml

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Neni 6 sect 1 peumlr sa i peumlrket qasjes neuml gjykateuml ndeumlrsa shpall

teuml panevojshme peumlr shqyrtim pjeseumln tjeteumlr teuml pretendimit neumln keumlteuml nen Vendos se nuk

eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet rasti qofteuml sipas Nenit 13 ose Nenit 14 neuml lidhje me

Nenin 6 [me teteuml vota pro dhe njeuml kundeumlr njeumlzeumlri njeumlzeumlri]

161

Agrokompleks kundeumlr Ukraineumls - 2346503

6 tetor 2011 [Seksioni i pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e mungeseumls seuml paanshmeumlriseuml seuml

gjykatave dhe tejzgjatjes seuml procedurave ka shkelje

Nenin 1 i Protokollit nr 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e fitimit teuml humbur dhe mungeseumls seuml

kompensimit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile nafteuml obligim kontraktual ndeumlrmarrje publike shkelje e kontrateumls

kompensim ndeumlrhyrje e ekzekutivit paanshmeumlri qasje neuml gjykata

Ankuesi Kompania Agrokompleks JSC (ldquokompania ankueserdquo)

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml njeuml kompani private e regjistruar neuml Ukraineuml Neuml koheumln e ngjarjeve ajo

kreu veprimtari tregtare me kompaniteuml ruse duke peumlrfshireuml neuml veccedilanti keumlmbimin e

disa leumlndeumlve ushqimore teuml para nga Ukraina peumlr nafteumln e papeumlrpunuar ruse dhe shitjen e

meumltejshme teuml produkteve teuml nafteumls

Neuml fillim teuml viteve 1990 ankuesi furnizoi me 375000 ton nafteuml bruto rafinerineuml e

nafteumls (me shumiceuml shteteumlrore) meuml teuml madhe neuml Ukraineuml e cila u riemeumlrua meuml voneuml

Lysychansk Nafto Org Syntez (LyNOS) peumlr rafinimin Neuml vitin 1993 rafineria

doreumlzoi veteumlm njeuml pjeseuml teuml vogeumll teuml produkteve teuml nafteumls peumlr ankuesin Neuml mars 1993

dhe neumlntor 1994 Gjykata e Larteuml e Arbitrazhit (HAC) pas keumlrkesave teuml paraqitura

nga ankuesi konfirmoi detyrimet kontraktuale teuml rafineriseuml dhe e urdheumlroi ateuml teuml

doreumlzonte produktet e dakorduara teuml nafteumls Neuml 1995 Departamenti i Shtetit peumlr

Rafinimin e nafteumls gazit dhe industriteuml nafteumls ka gjetur qeuml pretendimet e ankuesit janeuml

teuml bazuara mireuml dhe i ka sheumlnuar njeuml leteumlr Parlamentit se arsyeja kryesore peumlr

deumlshtimin e rafineriseuml peumlr teuml peumlrmbushur detyrimet e veta kishte qeneuml dispozita peumlr

produktet e lira teuml nafteumls nga autoritetet rajonale neuml disa nga industriteuml vendase neuml vitin

1993 pas njeuml mungese akute teuml karburantit Neuml korrik teuml vitit 1996 HAC kompensoi

ankuesin peumlr moszbatimin e gjateuml teuml gjykimeve neuml favor teuml saj

Neuml teuml njeumljtin muaj ankuesi ngriti procedureuml teuml falimentitmit ndaj LyNOS duke iu

referuar moszbatimit teuml aktgjykimeve neuml favor teuml vet Neuml njeuml vendim teuml dateumls 2 korrik

1998 HAC gjykoi borxhin e LyNOS ndaj ankuesit neuml vlereumln prej 216150544 ukrainas

hryvnias (UAH) Pasi qeuml asnjeumlra nga paleumlt nuk e kundeumlrshtuan vendimin para panelit

shqyrtues neumln dispozitat peumlrkateumlse aky vendim u beuml e plotfuqisheumlm

Megjithateuml meuml voneuml neuml korrik 1998 Qeveria krijoi njeuml grup punues me peumlrfaqeumlsues teuml

autoriteteve teuml ndryshme teuml nivelit teuml larteuml peumlr teuml peumlrcaktuar arsyet peumlr borxhet e

LyNOS ndaj kreditoreumlve teuml vet dhe peumlr teuml studiuar pasojat e zgjidhjes seuml keumlrkesave teuml

tyre Neuml raportin e gushtit 1998 grupi punues deklaroi nevojeumln peumlr teuml verifikuar

162

shumeumln e borxheve Zeumlvendeumlskryeminstri keumlshtu udheumlzoi ministriteuml e caktuara dhe

agjenciteuml shteteumlrore qeuml teuml ndeumlrmarrin auditim peumlr keumlteuml qeumlllim Neuml raportin e prillit teuml

vitit 2000 Departamenti i Auditimit Rajonal teuml Luganskit arriti neuml peumlrfundimin se

gjetjet e HAC neuml vendimin e 2 korrikut 1998 neuml lidhje me borxhin e papaguar ishte neuml

kundeumlrshtim me legjislacionin neuml fuqi dhe se neuml fakt borxhi i LyNOS ishte i barabarteuml

me UAH 36401894

LyNOS eumlshteuml mbeumlshtetur neuml ateuml peumlrfundim si njeuml rrethaneuml e zbuluar rishtazi dhe aplikoi

neuml panelin shqyrtues teuml HAC peumlr shqyrtimin neuml veccedilanti teuml vendimit teuml 2 korrikut 1998

Ndeumlrsa neuml shtator teuml vitit 2000 HAC konstatoi se raporti i Departamentit teuml Auditimit

Rajonal nuk peumlrmbante informacione teuml reja dhe mbeumlshteti vendimin qeuml peumlrcakton

shumeumln peumlrfundimtare teuml borxhit Meuml pas drejtori i gjykateumls i udheumlzoi zeumlvendeumlsit e tij

peumlr teuml shqyrtuar keumlteuml gjetje Neuml qershor teuml vitit 2001 HAC e reduktoi borxhin neuml

97406920 UAH dhe pas ankeseumls nga ankuesi Gjykata Ekonomike e Apelit teuml

Donetskut neuml tetor teuml vitit 2001 reduktoi meuml tej totalin e borxheve teuml papaguara neuml

UAH 90983077

Ankesat e kompaniseuml ankuese kundeumlr keumltij vendimi dhe kundeumlr njeuml zgjidhje miqeumlsore

midis LyNOS dhe kreditoreumlve teuml saj sipas teuml cilave pretendimet e kreditoreumlve do teuml

zgjidheshin duke i shkeumlmbyer ato peumlr pasurineuml e debitorit nuk ishin teuml suksesshme Neuml

njeuml vendim peumlrfundimtar neuml neumlntor teuml vitit 2004 Gjykata Supreme hodhi poshteuml

keumlrkeseumln e ankuesit peumlr lejimin e apelimit neuml kasacion

Neuml njeuml numeumlr rastesh gjateuml procedureumls LyNOS u ankua tek disa autoritete shteteumlrore

lidhur me vendimet e gjykatave dhe aktoreumlt e ndrysheumlm teuml shtetit intervenuan neuml

procedurat peumlr emrin e LyNOS Neuml veccedilanti neuml shtator teuml vitit 1998

Zeumlvendeumlskryeministri i pareuml i keumlrkoi kryetarit teuml HAC teuml merrte neuml konsiderateuml gjetjet e

grupit punues peumlr nevojeumln e rivlereumlsimit teuml borxhit teuml LyNOS duke pasur parasysh

reumlndeumlsineuml e tij peumlr ekonomineuml dhe sigurineuml e shtetit Neuml dhjetor 2000 Presidenti i

Ukraineumls deumlrgoi njeuml leteumlr nga LyNOS tek presidenti i HAC neuml teuml cileumln LyNOS shprehu

keqardhje pretendimet e ekzagjeruara teuml ankuesit neuml procedurat e falimentimit

Presidenti i HAC iu peumlrgjigj disa prej atyre keumlrkesave me raporte peumlr statusin e

procedureumls dhe me shpjegimet e masave teuml marra

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Kompania aplikuese ankohet duke u bazuar neuml Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls se procedurat

gjyqeumlsore peumlr rikuperimin e borxhit teuml iniciuara nga veteuml ajo kundeumlr kompaniseuml

LyNOS ishin teuml padrejta Ankuesi pohon neuml veccedilanti se gjykatat qeuml u morreumln me

ccedileumlshtjen ishin neumln njeuml presion teuml forteuml nga autoritetet ekzekutive dhe keumlshtu nuk mund

teuml konsideroheshin teuml paanshme dhe teuml pavarura Kompania meuml tej ankohet se gjykatat

kaneuml prishur vendimet e tyre teuml plofuqishme neuml shkelje teuml parimit teuml siguriseuml juridike

Kompania aplikuese gjithashtu i referohet disa parregullsive teuml pretenduara neuml dosjen e

ccedileumlshtjes lidhur me procedurat e falimentimit dhe shkateumlrrimit teuml dosjeve teuml leumlndeumls gjateuml

procedurave gjyqeumlsore neuml mes teuml viteve 1993 dhe 1994

Kompania aplikuese meuml tej ankohet duke u mbeumlshtetur neuml Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml

Konventeumls dhe Nenin 2 teuml Protokollit nr 7 se i eumlshteuml mohuar qasja neuml gjykateuml me

faktin se meuml 26 dhjetor 2002 Gjykata Supreme e refuzoi ankeseumln neuml kasacion si panel

i peseuml gjyqtareumlve Kompania i referohet keumlrkeseumls seuml legjislacionit procedural teuml

163

zbatuesheumlm qeuml teuml keteuml peumllqimin e teuml pakteumln peseuml gjyqtareumlve peumlr fillimin e procedurave

dhe deumlshtimin e tij peumlr teuml specifikuar numrin e peumlrgjithsheumlm teuml gjyqtareumlve neuml panel

Kompania aplikuese duke u mbeumlshtetur neuml Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml Konventeumls ankohet

qeuml kompania LyNOS nuk zbatoi aktgjykimet e Gjykateumls seuml Larteuml teuml Arbitrazhit teuml 5

marsit 1993 dhe 19 neumlntorit 1994 Po ashtu ankohet sipas Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls se

koheumlzgjatja e procedureumls nuk ishte neuml peumlrputhje me keumlrkesat e koheumls seuml arsyeshme

Kompania ankuese gjithashtu ankohet sipas Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 qeuml Kompania

LyNOS si dhe autoritetet e ndryshme vendore dhe jo gjyqeumlsore kaneuml ndeumlrhyer neuml teuml

drejteumln peumlr geumlzim paqeumlsor teuml proneumls Neuml veccedilanti kompania pohon se nuk i ka kthyer

375000 ton nafteuml me teuml cileumln ka furnizuar paraardheumlsin ligjor teuml kompaniseuml LyNOS peumlr

rafinimin e nafteumls neuml vitet 1992 dhe 1993 dhe as nuk ka marreuml kompensim adekuat peumlr

teuml

Neuml aneumln tjeteumlr qeveria ukrainase pretendon se keumlrkesa ishte jo-kompatibile ratione

temporis peumlrsa i peumlrket ngjarjeve neuml fjaleuml peumlr shkak se kaneuml ndodhur para hyrjes neuml

fuqi teuml Konventeumls neuml Ukraineuml gjegjeumlsisht para 11 shtatorit 1997 Po ashtu qeveria ka

sfiduar aplikimin e Nenit 6 sect 1 neuml kuptimin qeuml neuml ateuml koheuml procedurat e falimentimit

janeuml ngritur nga kompania aplikuese kundeumlr LyNOS sa ishin ende neuml zhvillim e sipeumlr

dhe se teuml drejtat dhe detyrimet civile teuml kompaniseuml ende nuk ishin peumlrcaktuar Qeveria

gjithashtu parashtroi se keumlrkesa ishte paraqitur jashteuml afatit gjashteumlmujor peumlr shkak se

periudha gjashteuml mujore peumlr qeumlllimet e Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls kishte filluar me 26

dhjetor 2000 - data kur Paneli Shqyrtues i HAC-it kishte anuluar vendimin e HAC-it

meuml hereumlt peumlr refuzimin e aplikacionit LyNOS peumlr rishikimin e vendimit teuml 2 korrik

1998 duke peumlrcaktuar shumeumln e borxhit teuml saj peumlr kompanineuml keumlrkuese neuml bazeuml teuml

rrethanave teuml zbuluara dhe kishte doreumlzuar keumlrkeseumln peumlr ekzaminim teuml ri

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit peumlr sa i peumlrket juridiksionit ratione temporis

Gjykata ritheksoi se eumlshteuml kompetente peumlr teuml shqyrtuar faktet e njeuml keumlrkese lidhur me

Ukraineumln veteumlm peumlr aq sa ato kaneuml ndodhur pas dateumls 11 shtator 1997 data e hyrjes neuml

fuqi e Konventeumls peumlr Ukraineumln Rasti aktual ka teuml beumljeuml me faktet qeuml ndodhin para dhe

pas keumlsaj date por Gjykata konsideron se ankesat e kompaniseuml ankuese janeuml brenda

juridiksionit kohor teuml saj veteumlm pas periudheumls seuml lartcekur Megjithateuml Gjykata mund

dhe do teuml keteuml parasysh ngjarjet para ratifikimit peumlr aq sa mund teuml konsiderohet se kaneuml

krijuar njeuml situateuml qeuml shtrihet peumlrtej keumlsaj date ose mund teuml jeteuml e reumlndeumlsishme peumlr teuml

kuptuar faktet qeuml ndodhin pas keumlsaj date

Lidhur me aplikimin e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata konsideron se kjo ankeseuml

ngre pyetje teuml fakteve dhe teuml ligjit teuml cilat janeuml mjaft komplekse qeuml nuk mund teuml

zgjidhen neuml fazeumln e pranueshmeumlriseuml seuml rastit andaj keumlteuml argumentim ia bashkeumlngjet

meritave teuml rastit

Sa i peumlrket afatit gjashteumlmujor Gjykata tha se peumlr shkak teuml rrethanave specifike teuml rastit

aktual kompania aplikuese nuk mund teuml qortohet peumlr llogaritjen e afatit gjashteumlmujor

peumlr ankimin neuml gjykateuml peumlr shuarjen e paligjshme teuml vendimit peumlrfundimtar teuml HAC teuml

dateumls 2 korrik 1998 nga data e vendimit teuml Gjykateumls Supreme peumlr rastin e 26 dhjetorit

2002 Meqeneumlse keumlrkesa eumlshteuml paraqitur neuml Gjykateumln e Strasburgut brenda gjashteuml

164

muajve meuml 23 qershor 2003 Gjykata gjithashtu e hedh poshteuml kundeumlrshtimin e

Qeveriseuml dhe shpall rastin si teuml pranuesheumlm

Peumlr sa i peumlrket meritave teuml rastit peumlrkateumlsisht lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e

Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata veumlrejti se siccedil u konfirmua me prova dokumentare

autoritetet e ndryshme ukrainase kishin ndeumlrhyreuml neuml procedurat gjyqeumlsore neuml njeuml numeumlr

rastesh Keumlto ndeumlrhyrje kishin ndodhur neuml meumlnyreuml teuml hapur dhe teuml vazhdueshme dhe

shpesh ishin keumlrkuar shprehimisht nga kundeumlrshtari i Agrokompleksit LyNOS Neuml

praktikeumln e saj gjyqeumlsore Gjykata tashmeuml kishte deumlnuar peumlrpjekjet e autoriteteve jo

gjyqeumlsore peumlr teuml ndeumlrhyreuml neuml procedurat gjyqeumlsore duke i konsideruar ato teuml

papajtueshme me nocionin e njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme brenda kuptimit

teuml Nenit 6 sect 1

Duke pasur parasysh faktin se procedurat kishin teuml beumlnin me falimentimin e asaj qeuml

ishte neuml ateuml koheuml rafineria meuml e madhe e nafteumls neuml vend dhe neuml teuml cileumln shteti ishte

aksionari kryesor ishte e natyrshme qeuml procedurat kishin teumlrhequr veumlmendjen e

ngushteuml teuml autoriteteve shteteumlrore Megjithateuml ishte e papranueshme qeuml autoritetet nuk

u kufizuan neuml monitorimin pasiv teuml proceseve gjyqeumlsore por se ata kishin ndeumlrhyreuml neuml

meumlnyreuml teuml hapur Gjykata theksoi se fusheumlveprimi i detyrimit teuml shtetit peumlr teuml siguruar

njeuml gjykim nga njeuml tribunal i pavarur dhe i paansheumlm nuk ishte i kufizuar neuml gjyqeumlsor

por gjithashtu neumlnkuptonte detyrime ndaj ndonjeuml autoriteti tjeteumlr shteteumlror peumlr teuml

respektuar dhe zbatuar vendimet dhe vendimet e gjykatave

Pavareumlsia gjyqeumlsore keumlrkon meuml tutje qeuml gjyqtareumlt individualeuml teuml jeneuml teuml lireuml nga ndikimi

i panevojsheumlm duke peumlrfshireuml edhe ato brenda gjyqeumlsorit Fakti qeuml kryetari i HAC-ut

kishte dheumlneuml udheumlzime teuml drejtpeumlrdrejta deputeteumlve teuml tij peumlr teuml rishikuar vendimin e

gjykateumls me teuml cilin kishte refuzuar keumlrkeseumln e LyNOS peumlr rishikimin e shumeumls seuml

borxhit teuml saj ishte neuml kundeumlrshtim me parimin e pavareumlsiseuml seuml brendshme gjyqeumlsore

Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 lidhur me mungeseumln e

pavareumlsiseuml dhe paanshmeumlriseuml seuml gjykatave

Gjykata meuml tej peumlrseumlriti se siguria ligjore e cila eumlshteuml njeuml nga aspektet meuml themelore teuml

sundimit teuml ligjit keumlrkon qeuml kur gjykatat meuml neuml fund teuml vendosin njeuml ccedileumlshtje vendimi i

tyre nuk duhet teuml vihet neuml pikeumlpyetje Neuml rastin e Agrokompleks vendimi i korrikut

1998 kishte qeneuml njeuml peumlrcaktim gjyqeumlsor peumlrfundimtar i shumeumls seuml borxheve teuml

papaguara qeuml i detyrohej LyNOS Megjithateuml faktet e rastit treguan se autoritetet

shteteumlrore jo gjyqeumlsore kishin veumlneuml neuml dyshim keumlteuml vendim e kishin rishikuar ateuml siccedil e

kishin pareuml teuml arsyeshme dhe kishin kritikuar gjetjet e saj si teuml paligjshme Peumlr meuml tepeumlr

rishikimi jo gjyqeumlsor i borxhit meuml pas ishte referuar si njeuml rrethaneuml e sapo zbuluar neuml

bazeuml teuml teuml cilave gjykatat rishikuan neuml deumlm teuml Agrokompleks shumeumln e borxheve qeuml

ajo i detyrohej nga LyNOS

Rihapja e ccedileumlshtjes ligjore peumlrfundimtare teuml shumeumls seuml borxheve ishte bazuar thjesht neuml

mosmarreumlveshjet e autoriteteve shteteumlrore me teuml gjeuml qeuml peumlrbeumlnte njeuml shkelje flagrante teuml

parimit teuml siguriseuml juridike Keumlshtu kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml keumlteuml drejtim

Sa i peumlrket koheumlzgjatjes seuml procedureumls Gjykata ka veumlrejtur se periudha qeuml duhet marreuml

neuml konsiderateuml neuml vendimin e saj pra nga hyrja neuml fuqi e Konventeumls neuml lidhje me

Ukraineumln (shtator 1997) deri tek vendimi peumlrfundimtar i Gjykateumls Supreme peumlr teuml

mbeumlshtetur zgjidhjen miqeumlsore lidhur me borxhet e LyNOS zgjati peumlr mbi shtateuml vjet

Peumlrderisa ccedileumlshtja ishte faktikisht dhe ligjeumlrisht komplekse vonesa meuml e madhe ka

165

ndodhur nga peumlrpjekjet e autoriteteve peumlr teuml rishikuar shumeumln e borxhit pavareumlsisht

vendimit gjyqeumlsor peumlrfundimtar neuml lidhje me keumlteuml Nga ana tjeteumlr asnjeuml voneseuml neuml

procedureuml nuk i atribuohet ankuesitt Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte

pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml Nenit 6 sect 1 lidhur me koheumlzgjatjen e procedureumls

Lidhur me shkeljen e Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls duke qeneuml se borxhet e

LyNOS-it ndaj Agrokompleks ishin konfirmuar me vendim gjyqeumlsor teuml formeumls seuml

prereuml keumlto borxhe kishin peumlrbeumlreuml pasurineuml e Agrokompleksit neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml

Protokollit nr 1 Reduktimi i tij i meumlpassheumlm si rezultat i rihapjes seuml rastit njeuml

ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml atyre pasurive Sikurse Gjykata

gjeti sipas Nenit 6 sect 1 shfuqizimi i vendimit teuml HAC neuml korrik 1998 ishte neuml

kundeumlrshtim me parimin e siguriseuml juridike Ajo kishte frustruar mbeumlshtetjen e ankuesit

neuml njeuml vendim gjyqeumlsor teuml detyruesheumlm dhe e kishte privuar ateuml nga njeuml mundeumlsi peumlr teuml

marreuml parateuml qeuml kishte pritur me ligj qeuml teuml merrte Prandaj rishikimi i shumeumls seuml borxhit

kishte vendosur njeuml barreuml teuml tepruar neuml kompanineuml ankuese dhe ishte e papeumlrputhshme

me Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1 Duke marreuml parasysh gjetjet e Gjykateumls se gjykatat

vendase neuml rastin e kompaniseuml ankuese kishin mungeseuml teuml pavareumlsiseuml dhe paaneumlsiseuml ajo

vlereumlsoi se nuk kishte pasur baraspesheuml teuml drejteuml midis keumlrkesave teuml interesit publik dhe

nevojeumls peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln e kompaniseuml peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml tij

Rrjedhimisht kishte pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls gjithshtu gjen shkelje teuml Nenit 1 teuml

Protokolit nr 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

166

Masson dhe Van Zon kundeumlr Holandeumls - 1534689 1537989

28 shtator 1995 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykateuml si pasojeuml e mos kompensimit peumlr

gjykimin lirues neni nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm nuk ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efiektive peumlr adresimin e shkeljes seuml pretenduar e panevojshme

peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile ndjekje penale gjykim deumlnues burgim anulim i aktgjykimit lirim

kompensim mjete efektive

Ankuesit z Adrianus Johannes Marie Masson (ankuesi i pareuml) dhe z Jacobus van Zon

(ankuesi i dyteuml) shtetas holandez parashtruan dy ankesa teuml ndara

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml ishte menaxher investimesh neuml fondin e pensioneve teuml sheumlrbimit civil

ABP derisa ankuesi i dyteuml ishte biznesmen neuml fusheumln e zhvillimit teuml paluajtshmeumlrive

Neuml vitin 1983 ishin ngritur dyshime se qeuml teuml dy kishin bashkeumlpunuar peumlr trsquou pasuruar

neuml meumlnyreuml teuml jashteumlligjshme neuml deumlm teuml fondit pensional ABP

Teuml dy ankuesit ishin shpallur fajtoreuml nga Gjykata Rajonale e Maastrichtit peumlr vepra qeuml

lidheshin me korrupsion dhe falsifikim dhe ishin deumlnuar me nga njeuml (1) vit burgim

Ankuesi i pareuml ishte mbajtur neuml burgim me kusht nga maji i vitit 1984 deri neuml shkurt teuml

vitit 1985 ndeumlrsa ankuesi i dyteuml nga maji 1984 deri neuml janar 1985 Neuml qershor teuml vitit

1988 Gjykata e Apelit kishte vendosur se disa prej akuzave kundeumlr ankuesit teuml pareuml

ishin teuml papranueshme dhe peumlrfundimisht e kishte liruar ateuml Ankuesi i dyteuml ishte

shpallur i pafajsheumlm neuml teuml gjitha pikat

Teuml dy ankuesit kishin keumlrkuar kompensim neuml bazeuml teuml Kodit teuml Procedureumls Penale peumlr

deumlme materiale dhe jo-materiale teuml shkaktuara nga burgimi i tyre me kusht si dhe

pageseumln e teuml gjitha shpenzimeve ligjore dhe teuml tjera Meuml 9 dhjetor 1988 Gjykata e

Apelit kishte refuzuar keumlrkesat peumlr kompensim Teuml njeumljteumln diteuml Kryetari i Gjykateumls seuml

Apelit u kishte lejuar ankuesve veteumlm njeuml pjeseuml teuml shpenzimeve qeuml ata i kishin

deklaruar dhe keumlrkuar

Rasti i ishte referuar Gjykateumls nga ana e Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut

qeuml ekzistonte neuml ateuml koheuml meuml 9 shtator 1994

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit kaneuml argumentuar para Gjykateumls se ndeumlrmjet tyre dhe shtetit holandez ka

ekzistuar njeuml ldquomosmarreumlveshjerdquo mbi njeuml ldquoteuml drejteumlrdquo teuml njohur sipas ligjit holandez E

drejta qeuml ata kaneuml pretenduarmdashqeuml sipas pikeumlpamjes seuml tyre ka rrjedheuml nga prezumimi i

pafajeumlsiseuml i misheumlruar neuml Nenin 6 sect 2 mdashishte e drejta e njeuml ish teuml dyshuari peumlr trsquou

167

kompensuar peumlr shpenzimet e tij ose teuml saj teuml domosdoshme ligjore dhe peumlr teuml marreuml

deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin e shkaktuar neuml proces teuml pricedimeve penale qeuml kaneuml

peumlrfunduar me pafajeumlsineuml e ploteuml

Neuml keumlteuml drejtim ata kishin beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml dalluar rastin e tyre nga rastet e

meumlhershme teuml Lutz kundeumlr Gjermaniseuml Englert kundeumlr Gjermaniseuml dhe

Noumllkenbockhoff kundeumlr Gjermaniseuml35 teuml cilat nuk kishin peumlrfunduar neuml pafajeumlsineuml e

tyre teuml ploteuml por ishin ndeumlrprereuml peumlr arsye teuml tjera

Qeveria nga ana e saj ka kontestuar zbatimin e Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml

seuml pari nuk ka ldquomosmarreumlveshjerdquo Shteti nuk ka marreuml ndonjeuml qeumlndrim rreth asaj neumlse

ankuesit duhet teuml kompensohen Gjithashtu shteti nuk ka qeneuml paleuml e atyre

procedurave Prokuroria eumlshteuml deumlgjuar jo si paleuml por si njeuml keumlshilltar i gjykateumls Seuml

dyti sipas argumentit teuml Qeveriseuml ekziston njeuml dallim i qarteuml ndeumlrmjet pretendimit peumlr

kompensim peumlr peumlrgjegjeumlsi neuml shkaktim teuml deumlmit prej keumlrkeseumls peumlr kompensim mbi

baza teuml drejtshmeumlriseuml Veteumlm kur kufizimet e liriseuml vijneuml si rezultat i njeuml shkeljeje

ligjore rrjedheuml detyrimi peumlr kompensim Neuml rastin konkret dispozitat peumlrkateumlse teuml

Kodit teuml Procedureumls Penale parashihnin mundeumlsineuml e kompensimit diskrecional qeuml

mund teuml jepej mbi baza teuml drejtshmeumlriseuml Peumlr ateuml qeuml nuk kishte asnjeuml detyrim peumlr

kompensim neuml rastin konkret sipas Qeveriseuml ishte e qarteuml nga fjaleumlformimi i

dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit teuml Procedureumls Penale ku thuhej se gjykata ldquomund teumlrdquo

akordonte kompensim dhe keumlteuml mund ta beumlnte veteumlm ldquoneumlse ishte e mendimit se kishte

arsye neuml drejtshmeumlrirdquo

Arsyetimi i Gjykateumls

Seuml pari Gjykata ka theksuar se kompetenca neuml lidhje me rastin tashmeuml ishte peumlrcaktuar

neuml vendimin e Komisionit neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml Si rezultat Gjykata nuk ka

kompetenceuml teuml shqyrtojeuml pretendimet e ngritura neuml lidhje me Nenin 6 sect 2 teuml cileumln

dispoziteuml Komisioni e kishte shpallur teuml papranueshme neuml keumlteuml rast

Sa i peumlrket Nenit 6 sect 1 neuml meumlnyreuml qeuml aspekti ldquocivilrdquo i saj teuml aplikohet Gjykata veumlren se

duhet teuml ekzistojeuml njeuml mosmarreumlveshje neuml lidhje me njeuml teuml drejteuml e cila e pakta neuml bazeuml

teuml argumentueshme mund teuml thuhet se eumlshteuml e njohur neuml teuml drejteumln vendore

Mosmarreumlveshja duhet teuml jeteuml reale dhe serioze ajo mund teuml jeteuml e lidhur jo veteumlm me

ekzistimin e njeuml teuml drejte por edhe neuml lidhje me peumlrmbajtjen ose peumlrmasat e asaj teuml

drejteuml dhe me meumlnyreumln e ushtrimit teuml asaj Rezultati i procedurave duhet teuml jeteuml

drejtpeumlrdrejt vendimtar peumlr teuml drejteumln neuml fjaleuml lidhjet e pareumlndeumlsishme ose pasojat

periferike nuk janeuml teuml mjaftueshme peumlr teuml veumlneuml Nenin 6 sect 1 neuml zbatim

Neuml driteuml teuml statusit teuml Konventeumls neuml rendin ligjor teuml Holandeumls Gjykata veuml neuml pah se

Konventa nuk i ka njohur njeuml personi teuml akuzuar peumlr vepeumlr penale por meuml voneuml teuml

shpallur teuml pafajsheumlm njeuml teuml drejteuml qofteuml peumlr kompensim teuml kostove teuml procedurave

gjyqeumlsore pavareumlsisht sa teuml nevojshme keumlto kosto teuml keneuml qeneuml ose njeuml teuml drejteuml peumlr

deumlmshpeumlrblim peumlr kufizime teuml ligjshme teuml liriseuml Njeuml e drejteuml e tilleuml nuk mund teuml nxirret

qofteuml nga Neni 6 sect 2 i Konventeumls apo ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Konventeumls ose

Protokollove teuml saj shteseuml

35 Aktgjykime teuml 25 gushtit 1987 Seria A nr 123-A 123-B dhe 123-C

168

Nga ky diskutim dhe analizeuml rrjedheuml se ccedileumlshtja neumlse njeuml e drejteuml e tilleuml mund teuml thuhet

se ekziston apo jo duhet teuml vlereumlsohet ekskluzivisht mbi bazeumln e teuml drejteumls seuml

brendshme Marreuml parasysh keumlteuml Gjykateumls i eumlshteuml dashur teuml shqyrtojeuml fjaleumlformimin e

dispozitave peumlrkateumlse ligjore dhe meumlnyreumln neuml teuml cileumln keumlto dispozita janeuml interpretuar

nga gjykatat vendore teuml shtetit holandez Dhe neumlse procedurat e kundeumlrshtuara

peumlrfshinin ose jo njeuml mosmarreumlveshje peumlr qeumlllime teuml Nenit 6 sect 1 pretendimet e ngritura

nga ankuesit nuk peumlrbeumlnin neuml ndonjeuml meumlnyreuml njeuml ldquoteuml drejteumlrdquo qeuml mund teuml thuhet se njihet

nga e drejta holandeze Duke qeneuml keumlshtu Gjykata vie neuml peumlrfundim se Neni 6 sect 1 nuk

ka qeneuml i zbatuesheumlm ndaj procedurave teuml kundeumlrshtuara prej ankuesve dhe peumlr pasojeuml

nuk ka pas shkelje teuml keumlsaj dispozite ndaj cilitdo prej dy ankuesve

Ndeumlrkaq sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 13 ankuesi kishte deklaruar

peumlrpara Komisionit peumlr teuml Drejtat e Njeriut se ai nuk kishte mjete (zgjidhje) efikase neuml

teuml drejteumln e brendshme kundeumlr vendimeve teuml ankimuara Megjithateuml pretendimi peumlr

shkelje teuml Nenit 13 nuk ishte referuar fare peumlrpara Gjykateumls e cila nuk ka pareuml arsye

qofteuml neuml ligj ose neuml fakte qeuml ta adresojeuml keumlteuml ccedileumlshtje me nismeumln e saj

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se Neni 6 sect 1 nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm (gjashteuml vota me njeuml) dhe se nuk ka

shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml raport me asnjeumlrin prej ankuesve [njeumlzeumlri]

ndeumlrsa pretendimi neuml bazeuml teuml nenit 13 eumlsheuml i panevojsheumlm peumlr shqyrtim

169

Neni 7

Nuk ka denim pa ligj

1 Askush nuk mund teuml deumlnohet peumlr njeuml veprim ose njeuml mosveprim qeuml neuml momentin

kur eumlshteuml kryer nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale sipas teuml drejteumls seuml brendshme ose

ndeumlrkombeumltare Po ashtu nuk mund teuml jepet njeuml deumlnim meuml i reumlndeuml se ai qeuml ishte i

zbatuesheumlm neuml momentin kur eumlshteuml kryer vepra penale

2 Ky Nen nuk do teuml ndikojeuml mbi gjykimin dhe deumlnimin e njeuml personi peumlr njeuml veprim

ose mosveprim i cili neuml momentin kur eumlshteuml kryer quhej vepeumlr penale sipas

parimeve teuml peumlrgjithshme teuml seuml drejteumls teuml njohura nga kombet e qyteteumlruara

170

Dallas kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3839512

11 shkurt 2016 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sectsect 1 dhe 3 (a)

Deumlshtim neuml informimin e qarteuml peumlr pasojat ligjore teuml veprimit teuml mospeumlrfilljes seuml

gjykateumls nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Neni 7

Kerkuesi pretendon se ishte shpallur fajtor peumlr vepeumlr penale peumlr shkak teuml njeuml veprimi qeuml

nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale neuml koheumln kur ishte kryer dhe peumlr mos sakteumlsim teuml vepreumls

nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile juri porote detyrim administrim i drejteumlsiseuml udheumlzime [mos]hulumtim

internet paragjykim mospeumlrfillje sakteumlsim i sanksionit

Ankuesja znj Theodora Dallas shtetase greke

Faktet e rastit

Neuml Korrik 2011 ankuesja u ftua teuml merrte pjeseuml neuml sheumlrbimin e juriseuml porote neuml

Gjykateumln e Kuroreumls Para fillimit teuml gjykimit aneumltareumlve teuml juriseuml irsquou shfaqeuml njeuml video neuml

lidhje me sheumlrbimin e tyre dhe iu dhaneuml udheumlzime verbale nga oficeri i juriseuml seuml

gjykateumls Sipas ushzimeve juriseuml nuk u lejohej teuml hulumtonin rastet qeuml do gjykonin neuml

internet ose teuml hulumtonin teuml pandehurit ose ndonjeuml individ teuml peumlrfshireuml neuml gjykim dhe

se se veprimi i kundeumlrt me keumlrkesat e gjykateumls do teuml deumlnohej me gjobeuml ose me burgim

Ankuesja u zgjodh peumlr teuml sheumlrbyer neuml njeuml juri neuml gjykimin e njeuml teuml pandehuri teuml akuzuar

peumlr shkaktimin e leumlndimeve teuml reumlnda trupore me qeumlllim Ankuesja seuml bashku me

aneumltareumlt tjereuml beumlri betimin ose pohimin se ajo do teuml vepronte me besnikeumlri neuml lidhje me

teuml pandehurin dhe do teuml jepte njeuml vendim teuml veumlrteteuml sipas provave qeuml do i degjonte gjate

gjykimit Gjykimi u mbajt meuml 5 dhe 6 korrik 2011

Meuml 5 korrik gjyqtari i gjyqit lejoi njeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale peumlr teuml paraqitur

deumlshmi peumlr karakterin e lig teuml teuml pandehurit Si pasoj gjateuml deumlshmive u dhaneuml edhe

detaje peumlr njeuml deumlnim teuml meumlparsheumlm por nuk u zbulua se i pandehuri ishte akuzuar

gjithashtu peumlr peumlrdhunim neuml lidhje me teuml njeumljteumln vepeumlr por ishte liruar

Meuml 6 korrik 2011 juria u teumlrhoq peumlr teuml shqyrtuar vendimin e tyre peumlr tu arritur vendim

deri meuml 11 korrik Pas rifillimit teuml seanceumls njeuml prej aneumltareumlv teuml juriseuml neuml keumlteuml rast e

njoftoi gjykateumln qeuml njeuml aneumltareuml i juriseuml duke iu referuar ankueses kishte hulumtuar neuml

internet dhe kishte zbuluar deumlnimin e meumlparsheumlm qeuml i cili kishte peumlrfshireuml edhe

peumlrdhunimin Meuml 8 korrik 2011 pas deumlgjimit nga aneumltari i juriseuml neuml gjykateuml gjykateumlsi

thirri kryetarin e juriseuml i cili konfirmoi se kishte pasur njeuml referenceuml neuml ccedileumlshtjen peumlr teuml

cileumln juristi kishte referuar Gjykateumlsi meuml pas e foti ankuesen neuml gjykateuml Ai e informoi

ateuml rrjedheumln e bisedave dhe se ajo nuk do teuml duhet teuml thoteuml asgjeuml neuml ateuml fazeuml Gjykateumlsi i

ofroi mundeumlsineuml ankueses peumlr teuml folur me njeuml avokat peumlr teuml marreuml keumlshilla peumlr ccedileumlshtjen

e shpeumlrfilljes seuml gjykateumls si pasoj ajo pranoi

171

Pas diskutimit me ankuesen avokati njoftoi gjykateumln mbi poziteumln e ankueses duke

spjeguar se sjellja e saj neuml lidhje me hulumtimin online nuk ishte e qeumlllimshme Prandaj

ajo pohoi se do teuml peumlrdorte keumlteuml argument neuml mbrojtje ndaj pretendimit peumlr shpeumlrfillje teuml

gjykateumls Gjykateumlsi i shpjegoi asaj se ccedileumlshtja do ti referohej Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm

dhe se do teuml beumlhej njeuml hetim policor Gjykateumlsi meuml pas e shkarkoi jurineuml dhe gjykimi u

ndeumlrpre Policia mori deklarata nga njeumlmbeumldhjeteuml aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml neuml gjykim

Deklaratat treguan se gjateuml diskutimeve teuml juriseuml ankuesja deklaroi se kishte kryer

keumlrkime neuml Internet dhe se hulumtimi i saj kishte treguar se deumlnimi i meumlparsheumlm

peumlrfshinte gjithashtu njeuml pohim peumlr peumlrdhunim Shumica e aneumltareumlve teuml juriseuml kishin

reaguar ndaj keumlsaj duke beumlreuml teuml qarteuml se ankuesja kishte futur fakte teuml paarsyeshme dhe

teuml palejueshme neuml diskutimin e tyre neuml kundeumlrshtim me udheumlzimet qeuml u ishin dheumlneuml

Neuml kuadeumlr teuml prcedurave gjyqeumlsore vendore qeuml u zhvilluan meuml 2 dhjetor 2011

Prokurori i Peumlrgjithsheumlm beumlri njeuml keumlrkeseuml praneuml Gjykateumls seuml Divizionit peumlr inicimin e

procedurave ndaj ankueseumls peumlr vepreumln shpeumlrfillje e gjykateumls peumlr shkak teuml kryerjes seuml

hulumtimit neuml internet neuml rastin qeuml ajo ishte duke vepruar si aneumltare e juriseuml neuml

Gjykateumln e Kuroreumls dhe meuml pas neuml zbulimin informacioneve qeuml ajo kishte marreuml tek

aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml Neuml lidhje me keumlteuml ankuesja tha se nuk i kujtohes se gjyqtari

kishte udheumlzuar aneumltareumlt e juriseuml qeuml teuml mos beumlnin hulumtime neuml Internet Ajo shpjegoi

se kishte pareuml njeuml artikull neuml gazete lidhur me teuml pandehurin neuml internet neuml mbreumlmjen e

5 korrikut 2011 Kur u pyet se ccedilfareuml po beumlnte neuml internet ajo u peumlrgjigj se duke qeneuml se

ajo ishte greke ajo kishte dashur teuml dinte peumlrkthimin e sakteuml teuml akuzeumls me teuml cileumln

peumlrballej i pandehuri Prandaj kishte keumlrkuar peumlr deumlm teuml reumlndeuml trupor Meuml pas ajo

deumlshironte teuml shihte sa teuml shpeshta ishin incidentet e tilla ishin neuml Luton keumlshtu qeuml shtoi

Luton neuml termat e keumlrkimit Artikulli neuml lidhje me deumlnimin e meumlparsheumlm teuml teuml

pandehurit ishte shfaqur neuml listeumln e rezultateve Ajo pranoi se kishte informuar aneumltareumlt

e tjereuml teuml juriseuml peumlr informacionin qeuml ajo kishte gjetur Ajo tha se ajo nuk ishte neuml dijeni

se ajo kishte humbur ndonjeuml element teuml udheumlzimeve teuml gjyqtarit dhe se ajo kishte pasur

absolutisht asnjeuml qeumlllim teuml shkonte kundeumlr udheumlzimeve apo udheumlzimeve te gjykateumls

Konkludimet e Gjykateumls Vendore neuml lidhje me pretendimet e ankueses ishin se nuk ka

asnjeuml dyshim se i ankuesja e dinte mireuml se ndalohej perdorimi i internetit pasi qe ajo

sikur dhe aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml neuml terma teuml qarta ishin teuml njoftuar se ata nuk duhet teuml

keumlrkojneuml informacion neuml lidhje me rastin nga interneti seuml dyti se ankuesja vlereumlsoi se

kjo ishte njeuml urdheumlr dhe seuml treti se ankuesja qeumlllimisht nuk iu bind urdhrit Duke

vepruar keumlshtu para se ajo teuml beumlnte ndonjeuml zbulim peumlr aneumltareumlt e tjereuml ajo nuk rrezikoi

veteumlm paragjykimet peumlr administrimin e duhur teuml drejteumlsiseuml por ajo e paracaktoi

gjykimin ndaj saj Si rezultat juria u shkarkua me teuml drejteuml dhe u urdheumlrua njeuml gjykim i

ri Deumlmi i administrimit teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i qarteuml

Gjykateumlsi meumltutje konstatoi se peumlrbuzja ishte veumlrtetuar neuml standardin penal Ne deumlnimin

e saj gjykata shpjegoi se keqpeumlrdorimi i Internetit nga njeuml aneumltareuml i juriseuml ishte

gjithmoneuml njeuml parregullsi shumeuml serioze dhe se njeuml deumlnim efektiv i kujdestariseuml ishte

pothuajse i pashmangsheumlm peumlr teuml siguruar qeuml integriteti i procesit gjyqeumlsor nga juria teuml

ishte i qeumlndruesheumlm U shqiptua deumlnim me burgim peumlr gjashteuml muaj Gjykateumlsi vuri neuml

dukje se neuml bazeuml teuml rregullave peumlr lirimin e parakohsheumlm ankuesja do teuml sheumlrbente tre

muaj burgim

172

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja pretendoi shkelje teuml Nenit 6 sectsect 1 dhe 3 (a) si pasojeuml e deumlshtimit peumlr teuml

definuar qarteuml vepreumln peumlr teuml cileumln ajo akuzohej deri sa u dha gjykimi si dhe u ankua neuml

deshtimin peumlr trsquou informuar menjeumlhereuml peumlr natyreumln dhe shkakun e perjashtimit nga

juria Gjithashtu ankuesja u ankua bazuar ne Nenin 7 se ajo ishte u shpall fajtore peumlr

njeuml vepeumlr penale peumlr shkak teuml njeuml akti qeuml nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale neuml koheumln kur eumlshteuml

kryer Ankuesja theksoi se qasja dhe sakteumlsia e mjaftueshme e ligjit penal ishte njeuml

parim kyccedil i Nenit 7 Edhe pse ky nen nuk e ka penguar sqarimin apo peumlrshtatjen e ligjit

ekzistues megjithateuml keumlrkohet qeuml interpretimi i ligjit teuml jeteuml neuml peumlrputhje me parimin e

arsyesheumlm teuml siguriseuml juridike Ajo argumentoi se Urdhri 52 peumlrjashtonte shprehimisht

juridiksionin e Gjykates seuml Divizionit neuml rastet kur shkelja eumlshteuml neuml procedureuml penale

Ajo konsideroi se parashtrimet e Qeveriseuml adresojneuml neuml meumlnyreuml adekuate dallimin

midis qeumlllimit specifik dhe qeumlllimit themelor por meuml tepeumlr qeumlllim specifik i fshehur

me mosbindjen e qeumlllimshme teuml njeuml gjykate por kjo e fundit nuk shpjegoi se si njeuml

ndryshim i tilleuml neuml ligj ishte neuml peumlrputhje me neni 7 teuml Konventeumls Ankuesja meuml tej e

konsideroi se gjykata shkeli te drejten e saje pasi qeuml sipas Nenit 7 urdhri duhej teuml ishtei

ligjsheumlm dhe i qarteuml Neuml veccedilanti natyra e shkeljes duhet te ishte peumlrcaktuar me sakteumlsi

Sa i peumlrket peumlrdorimit teuml internetit ka pasur nevojeuml peumlr njeuml peumlrkufizim teuml qarteuml teuml asaj

qeuml eumlshteuml lejuar Ajo meuml tej argumentoi se neuml njeuml rast penal paralajmeumlrimi ishte i

domosdosheumlm sepse nuk ishte e qarteuml se cilat situata konsiderohet shkelje e qeuml mund teuml

rezultoj neuml njeuml ndeumlshkim penal Ankuesja konkludoi se ndeumlrhyrja neuml teuml drejtat e saj nuk

ishte neuml peumlrputhje me ligjin

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykat veumlren fillimish se pretendimet e ankueses peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1(3) dhe

Nenit 7 teuml Konventeumls si pasojeuml e procedurave ligjore teuml ngritura ndaj saj janeuml neuml esenceuml

ccedileumlshtje teuml ngjashme andaj konsideron teuml mjaftueshme teuml shqyrtohen veteumlm pretendimet

neuml raport me Nenin 7 teuml Konventeumls

Sipas Gjykateumls Neni 7 duhet teuml interpretohet dhe zbatohet neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml ofrojeuml

mbrojtje efektive kundeumlr ndjekjes bindjes dhe deumlnimit arbitrar Neuml mesin e garancive

teuml saj ajo peumlrcakton parimin se ligji penal nuk duhet teuml interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm

teuml njeuml teuml akuzuari Gjykata rikujton se veprat penale duhet teuml peumlrcaktohen qarteuml me ligj

Neni 7 peumlrcakton keumlrkesat cileumlsore teuml ligjit veccedilaneumlrisht ato teuml qasjes dhe

parashikueshmeumlriseuml Keumlto keumlrkesa konsiderohet se janeuml plotesuar atheumlre kur individi

mund teuml dijeuml nga formulimi i dispoziteumls peumlrkateumlse - neumlse eumlshteuml e nevojshme me

ndihmeumln e interpretimit teuml gjykatave dhe pas marrjes keumlshillave teuml peumlrshtatshme ligjore

- cilat veprime dhe leumlshime do ta beumljneuml ateuml penalisht te deumlnuesheumlm36 Zhvillimi

progresiv i seuml drejteumls penale neumlpeumlrmjet legjislacionit gjyqeumlsor eumlshteuml njeuml pjeseuml e

qeumlndrueshme dhe e domosdoshme e traditeumls ligjore neuml Mbreteumlrine e Bashkuar Neni 7 i

Konventeumls nuk mund teuml lexohet si akt i cili e beumln teuml jashteumlligjshme sqarimin gradual teuml

rregullave teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale qeuml eumlshteuml beumlreuml peumlrmes interpretimit gjyqeumlsor nga rasti

36 SW kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 22 neumlntor 1995 dhe CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 22 neumlntor

1995

173

neuml rast me kusht qeuml zhvillimi rezultues teuml jeteuml neuml peumlrputhje me thelbin e vepreumls dhe

mund teuml parashikohet neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme

Eumlshteuml kryesisht detyreuml e autoriteteve kombeumltare sidomos gjykatat vendore qeuml teuml

zgjidhin problemet e interpretimit teuml legjislacionit vendas Andaj nuk eumlshteuml detyreuml e

Gjykateumls teuml zeumlvendeumlsoj gjykatat vendore peumlr sa i perket vlereumlsimin teuml fakteve dhe

klasifikimin e tyre ligjor me kusht qeuml ato teuml jeneuml bazuar neuml njeuml vlereumlsim teuml arsyesheumlm

teuml provave Roli i Gjykateumls eumlshteuml i kufizuara neuml konstatimin e asaj neumlse neumlse efektet e

njeuml interpretimi teuml tilleuml janeuml neuml peumlrputhje me Konventeumln37

Qeveria pranoi qeuml Neni 7 sect 1 ishte i zbatuesheumlm neuml rastie e tanisheumlm pasi qeuml peumlrbuzja e

gjykateumls ishte vepeumlr penale neuml natyreuml dhe Gjykata e Divizionit arriti neuml peumlrfundimin se

ankuesja ishte fajtore peumlr njeuml vepeumlr penale peumlr qeumlllimet e atij neni Duke e gjetur

ankuesen fajtore peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls Gjykata e Divizionit kishte zbatuar ligjin neuml

meumlnyreuml teuml mireumlfillteuml Ankuesja duke u ankuar se Gjykata kishte formuluar njeuml test teuml ri

teuml peumlrgjegjeumlsiseuml kishte keqkuptuar dhe keqinterpretuar gjykimin e gjykateumls vendore

Neuml veccedilanti sipas Qeveriseuml gjykata kishte aplikuar elementin mendor teuml mireumlformuar teuml

nevojsheumlm dometheumlneuml njeuml qeumlllim peumlr teuml penguar ose paragjykuar administrimin e

duhur teuml drejteumlsise Ajo thjesht e riformuloi ligjin me faktet specifike teuml rasti i

ankueses

Ankuesja kundeumlrshtoi qasjen dhe parashikueshmeumlrineuml e ligjit Testi i keumlrkuar sipas saj

eumlshte qeuml teuml jeneuml teuml pranishme dy elemente Seuml pari duhej teuml ishte njeuml akt qeuml krijoi njeuml

rrezik teuml veumlrteteuml teuml paragjykimit ndaj administrimit teuml drejteumlsiseuml dhe seuml dyti duhej teuml

kishte njeuml qeumlllim peumlr teuml krijuar ateuml Eumlshteuml e veumlrteteuml qeuml neuml peumlrmbledhjen e testit teuml

aplikuar ndaj vereifikomit teuml qeumlllimit Gjykata e Divizionit e harroi fjaleumln reale nga

peumlrshkrimi i tij i rrezikut Prandaj nuk eumlshteuml e diskutueshme se Gjykata e Divizionit neuml

rastin e saj aplikoi njeuml prag meuml teuml uleumlt se sa keumlrkesa e keumlrkuar

Neuml vlereumlsimin e vet Gjykata veumlren se sa i peumlrket ccedileumlshtjes seuml qeumlllimit Gjykata e

Divizionit vendosi qeuml neuml rrethanat e rastit teuml ankueses neumlse veumlrtetohet se ajo me dashje

nuk iu bind udheumlzimeve teuml gjykateumlsit qeuml ndalonte marrjen e informacionit teuml jashteumlm

lidhur me gjykimin ateumlheumlr do teuml veumlrtetohej ekzistimi i qeumlllimit peumlr teuml penguar ose

paragjykuar administrimi i duhur i drejteumlsiseuml Gjykata konsideron se duhet teuml jeteuml mjaft

evidente peumlr ccedildo aneumltareuml teuml juriseuml qeuml duke futur neuml meumlnyreuml teuml qeumlllimshme deumlshmi teuml

paarsyeshme neuml dhomeumln e juriseuml neuml kundeumlrshtim me njeuml urdheumlr teuml gjyqtarit gjykues njeuml

gjeuml e tilleuml ndodh me synimin e kryerjes seuml njeuml veprim qeuml pak a shumeuml mban njeuml rrezik

real peumlr teuml qeneuml paragjykues ndaj administrimit teuml drejteumlsia Neuml vendosjen se qeumlllimi

specifik mund teuml rrjedh nga parashikueshmeumlria e pasojave teuml veprimeve teuml caktuara

Gjykata e Divizionit nuk ishte duke zeumlvendeumlsuar testin e synimit specifik me njeuml test teuml

shkeljes seuml njeuml urdhri ose me njeuml proveuml meuml themelore teuml qeumlllimit Peumlrkundrazi ajo

ishte duke gjetur proveumln specifike teuml synimit peumlr tu ploteumlsuar neuml rrethanat e rastit teuml

ankueses Sipas Gjykateumls kjo qasje ndaj proveumls seuml qeumlllimit specifik kishte precedent teuml

qarteuml Gjykata e Divizionit nuk ishte e parashikueshme duke pasur parasysh

jurisprudenceumln ekzistuese peumlr keumlteuml pyetje Keumlshtu duke deklaruar se qeumlllimi mund teuml

demonstrohet nga parashikueshmeumlria e pasojave gjykata vendore nuk ka tejkaluar

kufijteuml e asaj qeuml mund teuml konsiderohet si njeuml sqarim i pranuesheumlm i ligjit

37 Rohlena kundeumlr Republikeumls Ccedileke [DhM] nr 5955208 sect 51 KEDNJ 2015

174

Ankuesja gjithashtu kritikoi qarteumlsineuml e drejtimit instruksioneve teuml gjyqtarit Gjykata

nuk mund ta pranojeumlpohimin se informacionet neuml fillim teuml gjykimit ishin teuml paqarta

veccedilaneumlrisht marreuml neuml kontekstin e informatave teuml tjera teuml ofruara nga nga zyrtari i

juriseuml njoftimet e postuara rreth ndeumlrteseumls seuml gjykateumls dhe betimin e saj Aneumltareumlve teuml

juriseuml u tha qarteuml dy hereuml se ata nuk ishin teuml lejuar teuml hulumtonin neuml internet teuml mos

peumlrpiqeshin teuml beumljneuml ndonjeuml hulumtim vetanakdhe se sapo teuml largoheshin nga

gjykata ata nuk duhej teuml merreshin me rastin neuml asnjeuml meumlnyreuml Fakti qeuml nuk ka

paralajmeumlrim penal teuml qarteuml nuk ndikon neuml qarteumlsineuml e udheumlzimit te dheumlneuml nga gjyqtari

Njeuml paralajmeumlrim i tilleuml nuk keumlrkohet sipas ligjit vendor dhe neumlse ankuesja deumlshironte

teuml dijeuml detaje teuml meumltejshme teuml sanksioneve teuml zbatueshme neuml njeuml shkelje teuml udheumlzimit

ajo peumlrseumlri mund teuml keumlrkonte sqarime nga gjyqtari Seuml fundi sa i peumlrket argumentit teuml

ankueses lidhur me ndryshimin midis njeuml udheumlzimi dhe njeuml urdhri Gjykata konsideron

se njeuml argumente i tilla eumlshteuml i papeumlrshtatsheumlm peumlr arsyet e dheumlna nga Gjykata e

Divizionit dhe Gjykateumls Konsideratat e meumlsipeumlrme janeuml teuml mjaftueshme peumlr tiu

mundeumlsuar Gjykateumls teuml konstatojeuml se prova peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls teuml aplikuar neuml

rastet si rasti neuml fjaleuml janeuml teuml mjaftueshme dhe teuml parashikueshme Funksioni ligjveumlneumls i

gjykatave qeuml mbahen brenda kufijve teuml arsyesheumlm aktgjykimi i dheumlneuml neuml rastin e saj

mund teuml konsiderohet meuml seuml shumti si njeuml hap neuml sqarimin gradual teuml rregullave teuml

peumlrgjegjeumlsiseuml penale peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls peumlrmes interpretimit gjyqeumlsor Ccedildo

zhvillim i ligjit ishte neuml peumlrputhje me thelbin e vepreumls dhe mund teuml parashikohej neuml

meumlnyreuml teuml arsyeshme Rrjedhimisht Gjykata ghen nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml

Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Ankesa sipas Nenit 6 sect 1

jane qartazi absorbohet brenda Nenit 7 andaj nuk ngritet si ccedileumlshtje e ndareuml [njeumlzeumlri]

175

Ruban kundeumlr Ukraineumls - 892711

11 korrik 2016

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Shkelje e teuml drejteumls peumlr deumlnim meuml teuml favorsheumlm neuml bazeuml teuml legjislacionit teuml ri si pasojeuml e

shtyerjes seuml koheumls seuml deumlnimit nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile bazeuml ligjore deumlnim legjislacion ndryshim deumlnim me vdekje i

peumlrjetsheumlm hendek ligjoreuml koheuml e vendimit

Ankuesi z Vladimir Nikolayevich Ruban shtetas ukrainas i lindur neuml vitin 1972

Faktet e rastit

Ankuesi neuml koheumln e parashtrimit teuml keumlrkeseumls gjendet neuml vuajtje teuml njeuml deumlnimi teuml

peumlrjetsheumlm peumlr vrasje teuml reumlndeuml dhe banditizeumlm Neuml korrik teuml vitit 2009 Ankuesi u deumlnua

neuml shkalleumln e pareuml peumlr vrasje teuml reumlndeuml dhe banditizeumlm Veprat penale ishin kryer neuml vitin

1996 dhe neuml ateuml koheuml Kodi Penal i vitit 1960 parashikonte deumlnimin me 15 vjet burgim

ose deumlnimin me vdekje peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml Megjithateuml meuml 29 dhjetor

1999 Gjykata Kushtetuese e kishte shpallur deumlnimin me vdekje teuml jeteuml jokushtetues i

cili vendim hyri neuml fuqi menjeumlhereuml dhe tre muaj meuml voneuml meuml 29 mars 2000

Parlamenti kishte ndryshuar Kodin Penal neuml meumlnyreuml qeuml teuml zeumlvendeumlsojeuml deumlnimin me

vdekje me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml Ankuesi u deumlnua

me burgim teuml peumlrjetsheumlm Neuml njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Supreme neuml korrik 2010 ankuesi

pretendoi se ai duhet teuml kishte peumlrfituar nga deumlnimi meuml i buteuml qeuml ishte zbatuar peumlr njeuml

vepeumlr penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml gjateuml periudheumls tre mujore ndeumlrmjet vendimit teuml

Gjykateumls Kushtetuese dhe amendamentit teuml Kodit Penal peumlrkateumlsisht 15 vjet burgim

Megjithateuml Gjykata Supreme mbeumlshteti vendimin e korrikut 2009 duke veumlneuml neuml dukje

se ankuesi ishte deumlnuar si duhet

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 7 sectsect 1 dhe 2 teuml Konventeumls (nuk ka deumlnim pa ligj) a nkuesi

pretendoi se neumlse ai do teuml ishte deumlnuar gjateuml hendekut tre mujor ndeumlrmjet koheumls kur

ishte shfuqizuar deumlnimi me vdekje dhe burgimi i peumlrjetsheumlm nuk ishte futur ende neuml

Kodin Penal gjykatat nuk do teuml kishin zgjidhje tjeteumlr peumlrveccedilse ta deumlnonin ateuml me njeuml

deumlnim maksimal prej 15 vjeteumlsh pasi asnjeuml alternativeuml tjeteumlr nuk ishte neuml dispozicion

neuml Kodin Penal

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata kujtoi parimin siccedil garantohet me Nenin 7 se legjislacioni penal nuk mund teuml

interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Veccedilaneumlrisht kur ka pasur dallime neuml

mes teuml ligjit penal neuml fuqi neuml koheumln e kryerjes seuml njeuml vepre penale dhe ligjeve teuml

176

meumlvonshme penale teuml nxjerra para se teuml merrej njeuml vendim i formeumls seuml prereuml gjykatat

duhet teuml zbatojneuml ligjin dispozitat e ligjit qeuml janeuml meuml teuml favorshme peumlr teuml pandehurin38

Neuml rastin e ankuesit ai ishte shpallur fajtor peumlr krime teuml kryera neuml vitin 1996 por meuml seuml

voni u deumlnua peumlr ato krime neuml vitin 2010 me vendimin peumlrfundimtar teuml Gjykateumls

Supreme Gjykata theksoi reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml teuml qeumlllimit teuml ligjveumlneumlsit

dhe neuml veccedilanti neumlse ai ishte teuml humanizonte ligjin penal dhe teuml jepte efekt retrospektiv

neuml njeuml ligj meuml teuml buteuml Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls krijimi i hendekut tre mujor -

midis heqjes seuml deumlnimit me vdekje dhe zeumlvendeumlsimit teuml tij me burgim teuml peumlrjetsheumlm -

nuk kishte qeneuml i qeumlllimsheumlm Neuml ccedildo rast neuml rastin e ankuesit Parlamenti kishte

zeumlvendeumlsuar deumlnimin me vdekje me njeuml deumlnim teuml peumlrjetsheumlm dhe gjykatat neuml fakt kishin

aplikuar formeumln meuml teuml buteuml teuml deumlnimit

Gjykata vuri neuml dukje se nuk kishte asnjeuml mosmarreumlveshje midis paleumlve lidhur me

parimin e prapaveprueshmeumlriseumlretroaktivitetit seuml zbatimit meuml teuml buteuml teuml ligjit penal por

papajtueshmeumlria qeumlndronte neuml interpretimin e verzionit teuml Kodit Penal qeuml kishte

ekzistuar gjateuml tre muajve peumlrkateumlsisht midis 29 dhjetorit 1999 dhe 29 mars 2000

Sipas mendimit teuml Gjykateumls kishte njeuml hendek tre mujor midis heqjes seuml deumlnimit me

vdekje dhe zeumlvendeumlsimit teuml tij me burgim teuml peumlrjetsheumlm por krijimi i atij boshlleumlku nuk

kishte qeneuml i qeumlllimsheumlm Gjykata theksoi reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml qeumlllimin

e ligjveumlneumlsit peumlr ta humanizuar ligjin penal dhe trsquoi jepte efekt retrospektiv ligjit meuml teuml

buteuml mireumlpo nuk ka mundur teuml zbulojeuml ndonjeuml qeumlllim teuml legjislatureumls neuml veccedilanti dhe teuml

shtetit neuml peumlrgjitheumlsi peumlr ta zbutur ligjin neuml maseumln e keumlrkuar nga Ankuesi Po ashtu

Gjykata ka ripeumlrseumlritur se burgimi i peumlrjetsheumlm eumlshteuml deumlnim meuml i buteuml se deumlnimi me

vdekje

Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se neuml koheumln kur ankuesi kishte kryer krimin e tij neuml vitin

1996 ajo vepeumlr penale ishte sanksionuar me deumlnimin me vdekje Parlamenti e kishte

zeumlvendeumlsuar ateuml deumlnim me njeuml deumlnim teuml peumlrjetsheumlm teuml cilin e konsideroi proporcionale

dhe gjykatat neuml fakt kishin aplikuar formeumln meuml teuml buteuml teuml deumlnimit neuml rastin e zotit

ankuesi Prandaj Gjykata konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls [me 6 vota peumlr dhe 1 kundeumlr]

Gjyqtari Hajiyev i cili ka votuar kundeumlr ka deponuar mendimin mospajtues Sipas tij

ishte njeuml parashtrim i arsyesheumlm i ankuesit qeuml neuml mungeseuml teuml deumlnimit me vdekje gjateuml

periudheumls kalimtare dhe para futjes seuml deumlnimit me burgim teuml peumlrjetsheumlm gjykatat

kombeumltare duhet teuml aplikonin neuml rastin e tij deumlnimin e veteumlm qeuml ekzistonte sipas

dispoziteumls peumlrkateumlse e cila ishte peseumlmbeumldhjeteuml vjet burg Pozita e ankuesit bazohet neuml

njeuml parim teuml peumlrgjithsheumlm teuml seuml drejteumls penale sipas teuml cilit ligji i peumlrkohsheumlm qeuml

parashikon njeuml ndeumlshkim meuml teuml buteuml zbatohet pa kushte Ky parim i qarteuml eumlshteuml shkelur

neuml rastin neuml fjaleuml dhe peumlr keumlteuml arsye gjyqtari ka vendosur teuml mos pajtohet me shumiceumln

38 Scoppola kundeumlr Italiseuml (nr 2) [GC] nr 1024903 sect 109 17 Shtator 2009

177

CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2019092

22 neumlntor 1995 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Pretendim se deumlnimi peumlr njeuml krim i cili neuml koheumln relevante nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale

paraqet shkelje teuml teuml drejteumls nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile dhunim bashkeumlshort imunitet divorc legjislacion retroaktivitet

vepeumlr penale

Ankuesi z CR shtetas britanik

Faktet e rastit

Meuml 24 shtator teuml vitit 1994 neuml interes teuml administrimit teuml duhur teuml drejtsiseuml dhe

mbeumlshtetur neuml rregullat e Gjykateumls Kryetari i Gjykateumls vendosi qeuml teuml konstituonte njeuml

Dhomeuml teuml vetme gjyqeumlsore peumlr teuml shqyrtuar keumlteuml rast dhe rastin tjeteumlr SW kundeumlr

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar Megjithateuml neuml vijim do teuml peumlrshkruhen veteumlm rrethanat

pretendimet dhe arsyetimi neuml lidhje me rastin aktual CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml

Bashkuar

Ankuesi eumlshteuml i lindur neuml vitin 1952 dhe jeton neuml Leicester Ai eumlshteuml martuar me gruan

e tij neuml vitin 1984 dhe kaneuml njeuml djal i lindur neuml vitin 1985 Neuml neumlntor teuml vitit 1987 ccedilifti

ishte ndareuml peumlr njeuml periudheuml dy-javore peumlrpara se teuml bashkoheshin seumlrish Neuml vitin 1989

peumlr shkak teuml problemeve martesore gruaja e tij e kishte leumlneuml shteumlpineuml ku jetonin

bashkeumlrisht dhe ishte kthyer bashkeuml me djalin teuml jetonte te prindeumlrit e saj Ndeumlrkoheuml ajo

ishte konsultuar me avokateuml rreth problemeve teuml saj martesore dhe i kishte leumlneuml njeuml leteumlr

ankuesit ku e njoftonte se ajo po planifikonte teuml aplikonte peumlr shkuroreumlzim Sidoqofteuml

asnjeuml veprim ligjor nuk ishte ndeumlrmarreuml para se teuml ndodhte incidenti i cili ka rezultuar

neuml fillimin e procedurave penale

Meuml 23 tetor 1989 ankuesi kishte folur neuml telefon me gruan e tij ku gjithashtu ka

shprehur qeumlllimin e tij peumlr teuml shikuar mundeumlsineuml e shkuroreumlzimit Njeumlzetedy diteuml pasi

ajo e kishte leumlshuar shteumlpineuml ankuesi ishte paraqitur neuml shteumlpineuml e prindeumlrve teuml gruas neuml

koheumln qeuml ata nuk ishin neuml shteumlpi dhe e kishte sulmuar ateuml neuml peumlrpjekje peumlr dhunim

Ankuesi ishte akuzuar meuml pas edhe deumlnuar peumlr tentim dhunimi dhe sulm qeuml kishin peumlr

pasojeuml leumlndime trupore Ankuesi ishte thirrur neuml imunitet si bashkeumlshort i viktimeumls neuml

mbrojtjen e paraqitur peumlrpara gjykatave angleze Ndoneumlse ligji neuml koheumln kur ishte kryer

vepra i njihte imunitetin njeuml baskeumlshorti peumlr dhunim teuml gruas seuml tij ky rregull ishte

subjekt i njeuml numri peumlrjashtimesh neuml rritje peumlrfshireuml kur paleumlt ishin pajtuar teuml

ndaheshin Peumlrveccedil keumlsaj ky rregull ishte veumlneuml neuml dyshim nga njeuml numeumlr rastesh

gjyqeumlsore dhe njeuml raport i komisionit kombeumltar teuml seuml drejteumls

Gjykata vendore e Apelit ka hedhur poshteuml argumentin e ankuesit duke krijuar

precedent teuml ri keumlsisoji duke peumlrmbysur rregullin se njeuml bashkeumlshort eumlshteuml imun nga

ndjekja peumlr dhunim teuml gruas seuml tij Dhoma e Lordeumlve (tash Gjykata Supreme) ishte

pajtuar njeumlzeumlri me vendimin e Gjykateumls seuml Apelit

178

Ankuesi pastaj e kishte sjelleuml rastin para Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut

duke pohuar se ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim i cili neuml koheumln relevante nuk peumlrbeumlnte

vepeumlr penale neuml shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Komisioni e kishte shpallur ankeseumln teuml pranueshme meuml 14 janar 1994 dhe kishte

shprehur opinionin se nuk kishte shkelje teuml Nenit 7(1) teuml Konventeumls (me

kateumlrmbeumldhjeteuml vota kundeumlr tri)

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Pretendimi i ankuesit ishte se shpallja fajtor e tij dhe deumlnimi peumlr tentim dhunimi teuml

gruas seuml tij ishte deumlnim retrospektiv (prapaveprues) neuml shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Qeveria por as edhe Komisioni nuk ishin pajtuar me keumlteuml pretendim Qeveria ka

argumentuar se deumlnimi i ankuesit peumlr tentim dhunimi teuml gruas seuml tij ka qeneuml neuml

pajtueshmeumlri me Nenin 7 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml e drejta angleze nuk e njihte

imunitetin absolut teuml njeuml bashkeumlshorti qeuml kishte marreumldheumlnie seksuale me gruan e tij pa

peumllqimin e saj Tutje sipas Qeveriseuml kishte rast gjyqeumlsore qeuml tregonin se njeuml

bashkeumlshort mund teuml shpallej fajtor peumlr dhunim teuml gruas seuml tij

Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se neuml rastin konkret faktet e rastit deumlshmojneuml se gruaja e

ankuesit e ka teumlrhequr (revokuar) peumllqimin e saj neuml marreumlveshje teuml ndeumlrsjelleuml me

ankuesin Qofteuml edhe neumlse vendimet e gjykatave janeuml mbeumlshtetur meuml tepeumlr neuml faktin se

njeuml grua kishte mundeumlsineuml qeuml neuml meumlnyreuml teuml njeumlanshme teuml teumlrhiqte peumllqimin e saj ky ka

qeneuml interpretim i arsyesheumlm i teuml drejteumls ekzistuese marreuml parasysh rrethanat e

ndryshuara shoqeumlrore dhe keumlto vendime kaneuml qarteumlsuar elementeumlt ekzistues teuml vepreumls

penale

Ndeumlrkaq pretendimi qendror i ankuesit ka qeneuml se deumlnimi i tij peumlr njeuml vepeumlr e cila neuml

koheumln peumlrkateumlse nuk eumlshteuml konsideruar vepeumlr penale sipas teuml drejteumls seuml Mbreteumlriseuml seuml

Bashkuar Rregulli i peumlrgjithsheumlm se njeuml bashkeumlshort nuk mund teuml kryente vepreumln e

dhunimit kundeumlr gruas seuml tij ishte pranuar neuml meumlnyreuml universale deri neuml vitin 1990

Ndoneumlse ekzistonin peumlrjashtime ndaj keumltij rregulli teuml zhvilluar sipas ankuesit keumlto

ishin neuml meumlnyreuml strikte teuml kufizuara neuml rrethanat kur peumlr shembull ekzistonte njeuml

urdheumlr gjyqeumlsor ose ekzistonte njeuml marreumlveshje formale peumlr ndarje Faktet e rastit sipas

ankuesit nuk flasin peumlr ekzistimin e ndonjeuml marreumlveshjeje teuml ndeumlrsjelleuml ndeumlrmjet atij

dhe gruas seuml tij

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari ka veumlrejtur se Neni 7 misheumlron parimin meuml teuml peumlrgjithsheumlm se veteumlm

ligji mund teuml peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe peumlrshkruajeuml sanksionet me fjaleuml teuml tjera njeuml krim

duhet qartazi teuml definohet neuml ligj

Gjykata megjithateuml ka pranuar rolin e interpretimit gjyqeumlsor neuml definimin dhe

peumlrshtatjen e ligjit ndaj rrethanave teuml ndryshueshme Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata ka gjetur

se Neni 7 nuk mund teuml lexohet si ndaleseuml ndaj qarteumlsimit gradual teuml rregullave rreth

peumlrgjegjeumlsiseuml penale peumlrmes interpretimit juridik me kushtin qeuml zhvillimi i ligjit eumlshteuml i

parashikuesheumlm Neuml keumlteuml drejtim Gjykata eumlshteuml shprehur se ldquoduke marreuml parasysh

njohjen e statusit teuml baraziseuml seuml grave me burrateuml neuml marteseuml dhe jashteuml saj si dhe teuml

autonomiseuml seuml tyre rreth trupave teuml tyre peumlrshtatja e peumlrbeumlreumlsve teuml vepreumls penale teuml

179

dhunimit ishte neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme e parashikueshme dhe me keumlshilleuml teuml

peumlrshtatshme ligjore peumlr ankuesinrdquo

Peumlrfundimisht Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin se ankuesi nuk eumlshteuml deumlnuar peumlr

sjellje e cila nuk ka peumlrbeumlreuml vepeumlr penale neuml koheumln e kryerjes Neuml fund Gjykata ka

shtuar se braktisja e imunitetit martesor peumlr dhunim ishte neuml pajtueshmeumlri ldquojo veteumlm me

konceptin qyteteumlrues teuml marteseumls por edhe me dhe mbi teuml gjitha objektivat themeloreuml

teuml Konventeumls thelbi meuml kryesor i seuml cileumls eumlshteuml respekti peumlr dinjitetin njereumlzor dhe

lirineuml njereumlzorerdquo Si rezultat gjykata konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml

Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 sect 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

180

Varvara kundeumlr Italiseuml - 1747509

29 tetor 2013 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7 sect 1

Vendosja e deumlnimit neuml formeumln e urdhrit teuml konfiskimit pa njeuml gjykim deumlnues

pavareumlsisht ndeumlrprerjes seuml procedurave penale si pasojeuml e ndryshimit teuml legjislacionit

ka shkelje

Neni 1 i Protokollit nr 1

Ndeumlrhyrja me teuml drejteumln peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml ishte neuml kundeumlrshtim me

keumlrkesat e ligjshmeumlriseuml ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile plan ndeumlrtimor leje ndeumlrtimi peisazh zoneuml e mbrojtur leje e veccedilanteuml

ndeumlrrim legjislacioni deumlnim [mos] parashikim neuml ligj konfiskim pabazeuml

kompensim pasuri

Ankuesi Vincenzo Varvara shtetas italian i lindur neuml vitin 1943 dhe jeton neuml Gravina

di Puglia

Faktet e rastit

Ankuesi paraqiti njeuml plan zhvillimi neuml komuneumln e Cassano delle Murge me qeumlllim teuml

ndeumlrtimit teuml banesave praneuml pyllit Mercadante Meuml 31 tetor 1984 komuna miratoi

planin si rezultat meuml 1 mars 1985 ankuesi lidhi njeuml marreumlveshje zhvillimi me

komuneumln dhe mori lejet e peumlr ndertimin e komplekseve banesore

Meuml 6 shkurt 1986 njeuml vendim ministror i 1 gushtit 1985 u botua neuml Gazeteumln Zyrtare

Sipas teuml cilit tokeumls rreth pyllit Mercadante do ti jepej statusi i peizazhit teuml mbrojtur dhe

si i tilleuml do ti neumlnshtrohej dispozitave teuml Ligjit nr 14971939 i cili vendosi autorizim teuml

detyruesheumlm paraprak ministror peumlr leumlshimin e lejeve teuml ndeumlrtimit Komuna e Cassano

delle Murge sfidoi Dekretin Ministerial para Gjykateumls Administrative teuml Pulias dhe me

njeuml vendim teuml dateumls 10 mars 1993 pjeseumlrisht miratoi ankeseumln Neuml bazeuml teuml atij vendimi

toka e mbuluar nga plani i ankuesit nuk ishte meuml subjekt i kufizimeve teuml peizazhit Peumlr

meuml tepeumlr neuml teuml njeumljteumln koheuml dy ligje kishin hyreuml neuml fuqi Ligjit nr 4311985 i kishte

dheumlneuml rajoneve kompetenca ekskluzive legjislative neuml fusheumln e mbrojtjes seuml peizazhit

dhe Ligji Rajonal 301990 sipas teuml cilit toka ngjitur me pyjet futej neuml kategorineuml e

tokave neumlnshtrohen kufizimeve teuml peizazhit dhe qeuml keumlrkojneuml autorizim nga Rajoni me

peumlrjashtim teuml rasteve kur plani i zhvillimit ishte miratuar para 6 qershorit 1990 Neumln

efektin e kombinuar teuml keumltyre ligjeve planet peumlr tu miratuar pas keumlsaj date duhej teuml

merrnin njeuml opinion teuml favorsheumlm nga komiteti peumlrkateumls rajonal

Neuml vitin 1993 ankuesi i paraqiti komuneumls seuml Cassano delle Murge njeuml variant teuml planit

teuml miratuar neuml vitin 1984 Dosja e leumlndeumls tregon se variant i ri ishte i nevojsheumlm sepse

plani origjinal kishte peumlrfshireuml aksidentalisht njeuml zoneuml qeuml peumlrmbante njeuml ujeumlsjelleumls

Prandaj ishte e nevojshme teuml zvogeumllohej madheumlsia e projektit peumlr 3917 metra katroreuml

Peumlr meuml tepeumlr pronareumlt e parcelave fqinje kishin vendosur teuml mos vazhdonin me

181

projektin prandaj duhej teuml modifikohej veccedilaneumlrisht aty ku ishin planifikuar ndeumlrtimet

Ky variant i planit u miratua nga komuna e Cassano delle Murge meuml 30 maj 1994 Meuml

19 gusht 1994 ankuesi lidhi njeuml marreumlveshje zhvillimi me komuneumln dhe si rezultat

mori edhe lejet e ndeumlrtimit Meuml 21 maj 2007 komuna leumlshoi njeuml certifikateuml peumlr efektin

qeuml teuml gjitha ndeumlrtesat e ndeumlrtuara nga ankuesi para 30 shtatorit 2004 ishin neuml pajtim me

legjislacionin e peisazhit

Neuml vazhdimeumlsi u inician procedura penale ndaj ankuesit peumlr zhvilim dhe ndeumlrtim pa

leje Neuml njeuml aktgjykim teuml 1 qershorit 1998 Gjykata e Rrethit Acquaviva delle Fonti vuri

neuml dukje se aplikanti kishte ndeumlrtuar shtateumlmbeumldhjeteuml blloqe banimi neuml peumlrputhje me

variantin e miratuar neuml vitin 1994 dhe lejet e ndeumlrtimit teuml leumlshuara nga komuna

Megjithateuml gjykata konsideroi se ky variant nuk ishte thjesht njeuml modifikim i projektit

teuml vitit 1984 por njeuml plan i ri zhvillimi i cili duhej teuml ishte neuml peumlrputhje me dispozitat qeuml

kishin hyreuml neuml fuqi Duke qeneuml se dispozitat neuml fjaleuml keumlrkonin njeuml mendim teuml favorsheumlm

nga komiteti rajonal peumlrgjegjeumls peumlr planifikimin e qytetit dhe se ankuesi nuk kishte

aplikuar peumlr njeuml mendim teuml tilleuml lejet e ndeumlrtimit teuml leumlshuara nga komuna duhej teuml

konsideroheshin si jo valide Duke marreuml parasysh rrethanat lehteumlsuese gjykata

vendosi njeuml denim me burg neumlnteuml muaj dhe njeuml gjobeuml peumlr ankuesin dhe urdheumlroi

konfiskimin neuml dobi teuml komuneumls teuml tokeumls dhe ndeumlrtesave teuml mbuluara nga plani

zhvillimor i kontestuar

Ankuesi parashtroi ankeseuml ndaj ndaj keumltij vendimi praneuml Gjykata seuml Apelit e Barit e

cila me njeuml aktgjykim teuml dateumls 22 janar 2001 lejoi ankeseumln e ankuesit dhe e liroi ateuml neuml

bazeuml teuml meritave Gjykata konsideroi se kishte veteumlm njeuml plan zhvillimi i cili ishte

autorizuar neuml vitin 1984 dometheumlneuml shumeuml koheuml peumlrpara hyrjes neuml fuqi teuml dekretit

ministror teuml vitit 1985 dhe Ligjit nr 4311985 Ajo konstatoi se neuml vitin 1994 ankuesi

kishte paraqitur njeuml ndryshim teuml thjeshteuml neuml planin e miratuar tashmeuml Prandaj toka e

ankuesit nuk ishte mbuluar nga masa e mbrojtjes seuml peizazhit dhe nuk kishte pasur

zhvillim teuml paligjsheumlm teuml tokeumls Ky vendim u apelua nga Prokurori publik dhe avokati

shteteumlror apeluan Si rezultat neuml njeuml aktgjykim teuml dheumlneuml meuml 17 maj 2002 Gjykata e

Kasacionit prishi vendimin e kundeumlrshtuar dhe e ktheu ccedileumlshtjen peumlr rishqyrtim Gjykata

e Apelit teuml Bari me njeuml aktgjykim teuml ri teuml dateumls 5 maj 2003 deumlnoi ankusin peumlr

zhvillimin e paligjsheumlm teuml tokeumls me arsyetimin se varianti i planit zhvillimor peumlrbeumlnte

njeuml plan teuml ri dhe teuml veccedilanteuml

Procedurat vashduan seumlrish duke u kthyer mbrapa nga Gjykata e Kasacionit te Gjykata

e Apelit neuml Bari edhe peumlr njeuml hereuml tjeteumlr deri sa meuml 23 marsit 2006 Gjykata e Apelit

Bari ndeumlrpreu procedureumln peumlr shkak se veprat penale ishin ndaluar qeuml nga fundi i vitit

2002 Vendim i cili u apelua seumlrish Peumlrfundimisht me njeuml aktgjykim teuml 11 qershorit

2008 teuml depozituar neuml regjisteumlr meuml 1 tetor 2008 Gjykata e Kasacionit hodhi poshteuml

ankeseumln e ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls duke u mbeumlshtetur neuml argumentin se

njeuml deumlnim penal i ishte shqiptuar ndaj tij edhe pse ai nuk ishte deumlnuar peumlr ndonjeuml vepeumlr

penale Ai vuri neuml dukje se sipas ligjit Italian ndjekjet penale nuk mund teuml sillen neumlse

vepra penale neuml fjaleuml nuk ishte e ndaluar Neuml rastin neuml fjaleuml sipas vepra ishte ndaluar qeuml

nga gushti i vitit 2001 megjithateuml procedurat penale ndaj kishin vazhduar deri neuml vitin

182

2008 peumlr qeumlllimin e veteumlm teuml vendosjes seuml njeuml gjobe Andaj ankuesi pretendoi shkelje teuml

Nenit 7 teuml konventeumls si rezulta ti konfiskimit teuml proneumls seuml tij duke u bazuar neuml ateuml se

kjo gjobeuml ishte dheumlneuml pa pasur bazeuml neuml njeuml vendim gjyqeumlsor

Peumlr meuml tepeumlr ankuesi peumlrseumlriti se plani i zhvillimit teuml tokeumls ishte autorizuar nga komuna

e Cassano delle Murge se ai kishte ndeumlrtuar baneseumln neuml peumlrputhje me lejet e ndeumlrtimit

teuml leumlshuara atij dhe se ai ishte siguruar se plani i tij ishte neuml peumlrputhje me dispozitat e

aplikueshme Sipas tij sjellja e autoriteteve para seuml gjithash duke autorizuar dhe madje

duke inkurajuar projektin e ndeumlrtimit dhe pastaj duke ndryshuar rreumlnjeumlsisht qeumlndrimin e

tyre pas lejimit teuml peumlrfundimit teuml puneumls ishte shumeuml e diskutueshme Seuml fundi ankuesi

vuri neuml dukje se fakti qeuml fqinjeumlt e tij kishin vendosur teuml mos vazhdonin me planin e

zhvillimit ishte e pareumlndeumlsishme neumlse veteuml plani ishte ne harmoni me ligjin kombeumltar

Ndeumlrsa Qeveria e Italiseuml para seuml gjithash vuri neuml dukje se pas gjetjes seuml shkeljes neuml

aktgjykimin Sud Fondi39 Gjykata Kushtetuese40 kishte vendosur qeuml ligji kombeumltar

duhet teuml interpretohej neuml peumlrputhje me Konventeumln dhe se sipas parimeve teuml peumlrcaktuara

neuml aktgjykimin Sud Fondi konfiskimi nuk mund teuml zbatohet automatikisht pas

zhvillimit teuml paligjsheumlm teuml tokeumls pa marreuml parasysh peumlrgjegjeumlsineuml peumlr faktet Peumlr meuml

tepeumlr ligji nr 102 dateuml 3 gusht 2009 kishte paraqitur njeuml procedureuml peumlr heqjen e

masave teuml konfiskimit dhe peumlrcaktimin e kushteve peumlr kompensimin e personave qeuml

kaneuml peumlsuar konfiskim teuml papajtuesheumlm me Konventeumln

Qeveria pastaj veumlrejti se sipas ligjit Italian gjykatat ende e konsideronin konfiskimin e

kontestuar si njeuml sanksion administrativ Peumlr keumlteuml arsye vendosja e keumltij sanksioni neuml

rastin neuml fjaleuml ishte neuml peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventeumls Ndryshe nga Sud Fondi neuml

rastin konkret paditeumlsi nuk ishte liruar neuml bazeuml teuml meritave por kishte peumlrfituar nga njeuml

vendim peumlr teuml mos ndjekur penalisht sepse vepra ishte beumlreuml e ndaluar Qeveria

parashtroi se parashtruesi i keumlrkeseumls mund teuml kishte hequr doreuml nga zbatimi i afatit

kohor dhe keumlrkoi nga gjykata teuml vendoste rastin sipas kushteve teuml Nenit 129 amp 2 teuml

KPrPenale Neuml teuml gjitha rastet duke iu referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls seuml

Kasacionit (aktgjykimi 5857 dateuml 16 shkurt 2011) Qeveria theksoi se rasti i ccedileumlshtjes

nuk ishte ndaluar para fillimit teuml procedureumls penale e cila vuri neuml dukje ligjshmeumlrineuml e

sanksionit teuml vendosur Sipas Qeveriseuml ankuesi ishte neuml dijeni teuml ekzistenceumlns seuml

kufizimeve teuml peizazhit andja Neni 7 i Konventeumls nuk ishte shkelur sepse dispozitat e

aplikueshme ishin teuml arritshme dhe teuml parashikueshme dhe si pasojeuml edhe deumlnimi ishte

prandaj njeuml pasojeuml e parashikueshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit Gjykat arikujton se neuml rastin Sud Fondi kishte

gjetur se peumlrmbarimi i njeuml urdhri teuml konfiskimit pa ndonjeuml bazeuml ligjore pavareumlsisht nga

lirimi i shoqeumlrive ankuese eumlshte arbitrare dhe neuml kundeumlrshtim me Nenin 7 teuml

Konventeumls Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat kundeumlr ankuesit ishin ndeumlrprereuml me

arsyetimin se ndjekja penale e vepreumls penale teuml zhvillimit teuml paligjsheumlm teuml tokeumls ishin

ndaluar megjithateuml atij i ishte shqiptuar deumlnim penal peumlrkateumlsisht ishte realizuar

konfiskimin i strukturave dhe tokave teuml prekura nga planin zhvillimor i paligjesheumlm

39 Sud Fondi srl dhe teuml tjereumlt kundeumlr Italiseuml nr 7590901 20 janar 2009 40 Aktgjykimi nr 239 2009

183

Gjykata duhet teuml marreuml neuml konsiderateuml neumlse shqiptimi i njeuml deumlnimi teuml tilleuml eumlshteuml neuml

peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventeumls

Seuml pari Gjykata veumlren se sipas kushteve teuml zbatueshme dispozita qeuml parasheh se ldquo

konfiskimi i ndeumlrtesave teuml paligjshme eumlshteuml i autorizuar kur gjykatat penale kaneuml

nxjerreuml njeuml vendim final qeuml peumlrcakton natyreumln e paligjshme teuml zhvillimit neuml fjaleuml Kjo

dispoziteuml megjithte nuk e specifikon se vendimi peumlrfundimtar duhet teuml jeteuml deumlnim

Gjykatat vendore e interpretuan keumlteuml dispoziteuml neuml ateuml ateuml formeuml qeuml u lejonte atyre teuml

vendosnin sanksionin pa njeuml deumlnim per se dhe e konsideronin ateuml si njeuml sanksion

administrativ Gjykata veumlren seuml neuml neuml lidhje me keumlteuml vlen njeuml parimi i teuml drejteumls seuml

brendshme sipas teuml cilit i pandehuri nuk mund teuml ndeumlshkohet pa njeuml denim Neuml veccedilanti

asnjeuml deumlnim nuk mund teuml vendoset kur vepra penale eumlshteuml e ndaluar nga ligji Peumlr meuml

tepeumlr interpretimi i aplikuesheumlm i dispozitave nga gjykatat kombeumltare ishte e deumlmshme

peumlr teuml pandehurin

Seuml dyti Gjykata deumlshton teuml shoheuml se si ndeumlshkimi i njeuml teuml pandehuri teuml cilit gjykimi nuk

i ka rezultuar neuml njeuml deumlnim mund teuml jeteuml neuml peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventes

dispoziteuml e cila peumlrcakton qarteuml parimin e ligjshmeumlriseuml neuml ligjin penal Duke pasur

parasysh se askush nuk mund teuml shpallet fajtor peumlr njeuml vepeumlr penale qeuml nuk eumlshteuml e

parashikuar me ligj dhe qeuml askush nuk mund teuml peumlsojeuml njeuml gjobeuml qeuml nuk eumlshteuml e

parashikuar me ligj pasoja e pareuml eumlshteuml qartazi ndalimi i gjykatave vendore nga

interpretimi i ligjit neuml meumlnyreuml teuml gjereuml e qeuml eumlshteuml e deumlmshme peumlr teuml paditurit peumlrndryshe

ai ose ajo mund teuml deumlnohet peumlr sjellje qeuml nuk eumlshteuml peumlrcaktuara neuml ligj si kundeumlrvajtje

Njeuml pasojeuml tjeteumlr e reumlndeumlsiseuml madhore rrjedh nga parimi i ligjshmeumlriseuml neuml teuml drejteumln

penale peumlrkateumlsisht ndalimi i deumlnimit ndaj njeuml personi ku vepra eumlshteuml kryer nga njeuml

tjeteumlr Gjykata e ka shqyrtuar meuml pareuml keumlteuml ccedileumlshtje nga keumlndveumlshtrimi i Neni 6 sect 2 i

Konventeumls Peumlrkateumlsisht neuml rastin e AP MP dhe TP kundeumlr Zvicreumls41 ishin njeuml

numeumlr i trasheumlgimtareumlve teuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale teuml kryer nga i ndjeri Gjykata

konsideroi se sanksioni penal i vendosur ndaj trasheumlgimtareumlve peumlr mashtrim tatimor i

atribuohet teuml vdekurit dhe se peumlrgjegjeumlsia penale e te vdekurit nuk mudn te bartet ndaj

trashegmitareve Duke pasur parasysh lidhjen ndeumlrmjet Neneve 6 sect 2 dhe 7 sect 1 teuml

Konventeumls42 Gjykata konsideron se rregulli i cituar meuml larteuml eumlshteuml gjithashtu i vlefsheumlm

nga keumlndi i Nenit 7 teuml Konventeumls i cili keumlrkon qeuml askush nuk mund teuml konsiderohet

fajtor peumlr njeuml vepeumlr penale teuml kryer nga njeuml tjeteumlr Ndeumlrsa eumlshteuml e veumlrteteuml se dikush duhet

teuml jeteuml neuml gjendje neuml ccedildo koheuml teuml konstatojeuml ccedilfareuml eumlshteuml e lejuar dhe ccedilfareuml eumlshteuml e

ndaluar neumlpeumlrmjet ligjeve teuml qarta dhe teuml holleumlsishme as nuk mund teuml peumlrfytyrohet njeuml

sistem me teuml cilin mund teuml jeteuml njeuml ndeumlshkim i imponuar njeuml personi i cili eumlshteuml provuar

i pafajsheumlm ose neuml ccedildo rast neuml respektimi i teuml cileumlve asnjeuml peumlrgjegjeumlsi penale nuk eumlshteuml

veumlrtetuar me gjetjen e fajit Neuml rastin neuml fjaleuml deumlnimi penal i cili ishte shqiptuar

ankuesit peumlrkundeumlr faktit se vepra penale ishte ndaluar dhe peumlrgjegjeumlsia e tij penale

nuk ishte themeluar neuml njeuml vendim peumlr fajin e tij eumlshteuml i papajtuesheumlm me parimin se

veteumlm ligji mund teuml peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe teuml peumlrshkruajeuml njeuml gjobeuml teuml cileumln Gjykata

ka qarteumlsuar seuml fundmi dhe qeuml eumlshteuml njeuml pjeseuml peumlrbeumlreumlse e parimit teuml ligjshmeumlriseuml teuml

peumlrcaktuar neuml Nenin 7 teuml Konventeumls Rrjedhimisht ndeumlshkimi neuml fjaleuml ndaj ankuesit

41 AP MP dhe TP kundeumlr Zvicreumls 29 Gusht 1997 Reporter e Aktgjykimeve dhe Vendimeve 1997-V 42 Guzzardi kundeumlr Italiseuml 6 neumlntor 1980 sect 100 Seria A nr 39

184

nuk ishte i peumlrcaktuar me ligj dhe per qeumlllimet e Nenit 7 teuml Konventeumls eumlshteuml arbitrar

Prandaj Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Ankuesi u ankua peumlr paligjshmeumlrineuml dhe natyeumln joproporcionale ti konfiskimit teuml

proneumls seuml tij duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 Neuml lidhje

me keumlteuml Gjykata rikujtoi se neuml rastin e cituar meuml larteuml Sud Fondi konfiskimi i tokeumls

kontestuese dhe ndeumlrtesave neuml proneumlsi teuml kompaniseuml ankuese peumlrbeumlnin njeuml ndeumlrhyrje neuml

geumlzimin e teuml drejteumls peumlr respektim teuml pasuriseuml

Gjykata peumlrseumlrit qeuml Neni 1 i Protokollit 1 mbi teuml gjitha keumlrkon qeuml ccedildo ndeumlrhyrje nga njeuml

autoritet publik neuml geumlzimin e proneumls duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me ligjin Nga kjo rrjedh

se nevoja peumlr teuml konstatuar neumlse eumlshteuml arriteuml ekuilibri neuml mes teuml njeuml teuml drejte dhe

keumlrkesave teuml interesit teuml peumlrgjithsheumlm teuml komunitetit dhe keumlrkesat e mbrojtjes seuml

individit si e drejte themelore43 beumlhen teuml reumlndeumlsishme veteumlm sapo teuml veumlrtetohet se

ndeumlrhyrja e kundeumlrshtuar e ploteumlson keumlrkeseumln e ligjshmeumlriseuml dhe nuk ishte arbitrare

Gjykata tashmeuml ka theksuar se vepra penale neuml lidhje me teuml cileumln konfiskimi u vendos

ndaj ankuesit nuk ishte parashikuar me ligj brenda kuptimit teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

dhe ishte arbitrare Prandaj Gjykata gjen se ndeumlrhyrja me teuml drejteumln e ankuesit peumlr

geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml tij ishte neuml kundeumlrshtim me keumlrkesat e ligjshmeumlriseuml dhe

ishte arbitrare dhe se si rezultat ka shkelje e Nenit 1 teuml Protokollit nr 1

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls dhe se si rezultat gjithashtu shkelje

teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

43 Sporrong dhe Loumlnnroth kundeumlr Suediseuml 23 shtator 1982 sect 69 Seria A nr 52 dhe Ish - Mbreti i Greqiseuml

dhe teuml tjereumlt kundeumlr Greqiseuml [DhM] nr 2570194 sect 89 KEDNJ 2000-XII

185

Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml - 1430788

23 maj 1993 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Pretendim se deumlnimi peumlr njeuml vepeumlr e cila nukishte qartazi e peumlrcaktuar neuml ligj peumlrbeumlnte

shkelje teuml seuml drejteumls nuk ka shkelje

Neni 9

Shkelje e teuml drejteumls peumlr manifestim teuml liriseuml fetare si pasojeuml e arrestimit me rastin e

tentimit teuml bindjes seuml fqinjit peumlr konvertim ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri fetare konvertim e drejteuml proselitizmit predikim vepeumlr penale

krishtereuml jehovaj ndalim me ligj

Ankuesi z Minos Kokkinakis shteteumlsi greke

Faktet e rastit

Ankuesi biznesmen i daleuml neuml pension ka lindur meuml 1919 neuml njeuml familje teuml besimit

ortodoks I shndeumlrruar neuml deumlshmitar teuml Jehovait neuml mosheumln 16 vjeqare ai ka qeneuml i

arrestuar meuml se gjashteumldhjeteuml hereuml peumlr proselitizeumlm Peumlrveccedil keumlsj ai ka qeneuml i internuar

dhe burgosur disa hereuml

Meuml 2 mars 1986 ai dhe gruaja e tij shkuan neuml shteumlpineuml e znj Kyriakaki e krishtereuml

ortodokse neuml Sitia (Kreteuml) ku pateumln me teuml njeuml bisedeuml gjateuml seuml cileumls z Kokkinakis u

peumlrpoq ta konvertojeuml ateuml sidomos duke i lexuar disa pasazhe teuml librave si dhe duke i

ofruar asaj shumeuml libra teuml tjereuml Bashkeumlshorti i znj Kyrikaki lajmeumlroi policineuml e cila e

arrestoi dhe i vendosi neuml gjendje arresti bshkeumlshorteumlt Kokkinakis Teuml dy u akuzuan peumlr

akte proseltizm teuml ndaluara nga Neni 4 i Ligjit 1363 teuml vitit 1938 i cili ishte miratuar

gjateuml diktatureumls Metaxas (1936-1940) Meuml 20 mars 1986 Gjykata Penale e Lasithit i

deumlnoi me kateumlr muaj heqje lirie secilin teuml konvertuesheumlm neuml 400 dhrahmi peumlr diteuml

heqje lirie dhe njeuml gjobeuml prej 10000 dhrahmish Meuml 17 mas 1987 Gjykata e Apelit teuml

Kreteumls e mbledhur me keumlrkeseuml teuml teuml deumlnuarve e konsideroi teuml pafajshme znj

Kokkinakis por konfirmoi fajeumlsineuml e bashkeumlshortit teuml saj teuml cilit gjykata ia reduktoi

deumlnimin me heqje lirie neuml tre muaj dhe e konvertoi neuml njeuml sanksion pasuror prej 400

dhrahmish peumlr heqje lirie Ankuesi iu drejtua Kasacionit por keumlrkesa iu hodh poshteuml neuml

prill 1988

Simbol i ruajtjes dhe kultureumls greke gjateuml afro kateumlr shekujsh teuml pushtimit osman Kisha

ortodokse lindore e Krishterimit ka mareuml pjeseuml aktivisht neuml lufteumlrat e popullit grek peumlr

emancipimin e tij deri neuml njeuml shkalleuml teuml atilleuml sa ekziston njeuml fareuml identifikimi i

helenizmit neuml ortodoksineuml Kushtetutat e njeumlpasnjeumlshme greke i atribuuan Kisheumls neuml

fjaleuml njeuml karakter ldquodominuesrdquo Duke peumlrfaqeumlsuar shumiceumln deumlrrmuese teuml popullsiseuml ajo

misheumlron sipas saj sipas ligjit dhe sipas faktit besimin e veteuml shtetit duke marreuml

peumlrsipeumlr nga ana tjeteumlr edhe njeuml numeumlr teuml mireuml teuml funksionesh teuml karakterit administrativ

apo edukativ Kushtutat e viteve 1844 1864 1911 dhe 1952 e ndalonin ldquoproselitizmin

186

dhe cdo lloj ndeumlrhyrjeje tjeteumlr kundeumlr feseuml dominueserdquo Ndeumlrsa Kushtetuta e vitit 1975

e ndalon oselitizmin keumlteuml hereuml neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjithhme ai ka teuml beumljeuml me ldquocdo fe teuml

njohurrdquo do teuml thoteuml dogmat e teuml cileumls nuk janeuml teuml pranuara nga kishat e krishtera dhe qeuml

nuk u imponon atyre qeuml nuk besojneuml asnjeuml besim sekret

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml keumlrkeseumln e tij teuml 22 gushtit 1988 drejtuar Komisionit ankuesi pretendoi se deumlnimi i

tij peumlr proselitizeumlm mohonte teuml drejtat e garantuara nga Nenet 7 9 dhe 10 teuml Konventeumls

Ai gjithashtu iu referua Neneve 5 sect 1 dhe 6 sectsect 1 dhe 2 teuml Konventeumls

Meuml 7 dhjetor 1990 Komisioni e pranoi keumlrkeseumln me peumlrjashtim teuml pretendimeve qeuml

kishin teuml beumlnin me Nenet 5 dhe 6 Neuml raportin e tij teuml 3 dhjetorit 1991 ai hartoi

mendimin sipas teuml cilit nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 qeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 9

dhe se nuk shtrohej asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml neumln keumlndveumlshtrimin e Nenit 10

Neuml lidhje me Nenin 9 teuml Konventeumls ankuesi pohoi se ligji grek ishte neuml kundeumlrshtim

me teuml drejteumln e secilit peumlr teuml manifestuar feneuml e tij neuml peumlrgjitheumlsi neuml bazeuml teuml asaj qeuml

deklarata e besimit neuml kundeumlrshtim me besimin ortodoks grek mund teuml shkaktonte

ndjekje penale Peumlrveccedil keumlsaj e njeumljta e drejteuml peumlr teuml manifestuar njeuml besim fetar duhet teuml

ekzistojeuml neuml ccedildo shoqeumlri tolerante demokratike Qeveria greke u peumlrgjigj neuml bazeuml teuml asaj

qeuml megjitheumlse nuk u pretendua se ligjet greke qeuml ndalonin prozelitizmin ishin neuml

kundeumlrshtim me Nenin 9 teuml Konventeumls ligjet synonin teuml mbronin besimin mbizoteumlrues

grek dhe prandaj ishin teuml domosdosheumlm

Neuml lidhje me Nenin 7 teuml Konventeumls ankuesi ka pohuar se dispozitat e ligjit grek neuml

lidhje me vepreumln penale teuml proselitizmit ishin shumeuml teuml paqarta peumlr teuml krijuar njeuml vepeumlr

penale teuml definuar siccedil duhet Veccedilaneumlrisht formulimi qeuml peumlrcaktonte aktin e vepreumls

penale duke filluar me fjaleumln veccedilmas krijoi njeuml listeuml teuml paploteuml dhe teuml padefinuar teuml

veprimeve teuml mundshme qeuml shkaktojneuml vepreumln penale Peumlr meuml tepeumlr dispozita neuml

peumlrdorimin e fjaleumlve peumlrpjekje dhe indirekte krijoi njeuml vepeumlr penale ku nuk kishte

aktivitet neuml peumlrputhje me definicionin actus reus (megjithateuml teuml paqarteuml) Qeveria greke

u peumlrgjigj duke parashtruar se ligji ishte i qarteuml neuml lidhje me elementet themelore teuml

vepreumls penale Dometheumlneuml vepra keumlrkoi qeuml njeuml individ me njeuml besim fetar teuml ndeumlrmarreuml

hapa peumlr teuml minuar neuml meumlnyreuml teuml papranueshme ato teuml njeuml tjetri Prania e njeuml liste jo-

shteruese teuml metodave teuml mundshme me teuml cilat kjo mund teuml ndodhte nuk krijoi

pasiguri

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me Nenin 9 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe

e feseuml peumlrfaqeumlson njeuml prej themeleve teuml njeuml ldquoshoqeumlrie demokratikerdquo sipas kuptimit teuml

Konventeumls Ajo renditet ndeumlrmjet elementeve thelbeumlsore teuml identitetit teuml besimtareumlve

dhe konceptit teuml tyre peumlr jeteumln por eumlshteuml gjithashtu edhe njeuml gjeuml e ccedilmuar peumlr ateisteumlt

anostikeumlt skeptikeumlt apo indiferenteumlt Neuml veccedilanti liria e feseuml neumlnkupton ateuml teuml

ldquomanifestimit teuml feseumlrdquo jo veteumlm neuml meumlnyreuml kolektive por edhe ldquoindividualishtrdquo dhe ldquoneuml

meumlnyreuml privaterdquo ajo neumlnkupton neuml vetvete kryesisht teuml drejteumln peumlr teuml provuar teuml bindeumlsh

fqinjin peumlr shembull me aneuml teuml njeuml ldquomeumlsimirdquo Karakteri themelor i teuml drejtave teuml

garntuar nga ana e Nenit 9 del neuml pah gjithashtu nga meumlnyra e formulimit teuml klauzoleumls

qeuml lidhet me kufizimin e tyre neuml ndryshim nga paragrafi i dyteuml i Nenve 8 10 dhe 11 qeuml

187

peumlrfshin teumlreumlsineuml e teuml drejtave teuml peumlrmendura neuml paragrafeumlt e tyre teuml para paragrafi i

dyteuml i Nenit 9 ka teuml beumljeuml vecse me ldquolirineuml peumlr teuml shfaqur feneuml ose bindjet e tijrdquo

Lidhur me rastin neuml fjaleuml gjykata shqyrton ndarasi neumlse kishte ndeumlrhyrje neumlse kjo

ndeumlrhyrje ishte e ligshme legjitime dhe e nevojshme Lidhur me pyetjen se a kishte

ndeumlrhyrje nga ana e shtetit deumlnimin e shpallur nga ana e Gjykateumls Penale teuml Lassthit i

ulur meuml pas nga ana e Gjykateumls seuml Apelit teuml Kreteumls Gjykata e analizoi si njeuml ndeumlrhyrje

neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml z Kokkinakis teuml ldquoliriseuml seuml shfaqjes seuml besimit ose bindjeve

teuml tijrdquo Si pasojeuml ccedileumlshtja relevante eumlshteuml neumlse kjo ndeumlrhyrje ishte e ligjshme Gjykata

konstatoi se gjuha e ligjeve nuk paraqet sakteumlsi absolute Peumlr shkak teuml nevojeumls peumlr teuml

shmangur ngurteumlsi teuml tepruar dhe peumlr trsquoiu peumlrshtatur ndryshimeve teuml rrethanave shumeuml

prej tyre peumlrdorin formula pak a shumeuml teuml peumlrgjithshme interpretimi dhe zbatimi i teuml

cilave varet nga ana e praktikeumls Neuml rastin neuml fjaleuml Neni 4 i Ligjit nr 1363 teuml vitit 1938

ishte ploteumlsuar nga njeuml jurisprudenceuml e qeumlndrueshme e juridiksioneve greke

jurisprudenceuml qeuml ishte botuar gjithandej

Sa i peumlrket legjitimitetit duke marreuml parasysh rrethanat e ccedileumlshtjes dhe kushtet aktuale teuml

vendimeve teuml gjykatave peumlrkateumlse Gjykata konsideron se masa e kundeumlrshtuar ishte neuml

ndjekje teuml njeuml qeumlllimi legjitim sipas Nenit 9 sect 2 teuml Konventeumls peumlrkateumlsisht mbrojtja e teuml

drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve ashtu siccedil kishte arsyetuar qeveria Tutje Gjykata ka

konsideruar vazhdimisht se njeuml margjineuml e caktuar vlereumlsimi duhet ti lihet Shteteve

Kontraktuese neuml vlereumlsimin e ekzistenceumls dhe shtrirjes seuml domosdoshmeumlriseuml seuml njeuml

ndeumlrhyrjeje por kjo kufizim eumlshteuml subjekt i mbikeumlqyrjes evropiane duke peumlrfshireuml edhe

legjislacionin dhe vendimet qeuml e zbatojneuml ateuml madje edhe ato teuml dheumlna nga njeuml gjykateuml

e pavarur Detyra e Gjykateumls eumlshteuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse masat e marra neuml nivel kombeumltar

janeuml justifikuar neuml parim dhe proporcionalisht

Sipas Gjykateumls eumlshteuml e domosdoshme teuml beumlhet dallimi ndeumlrmjet deumlshmiseuml seuml krishtereuml

dhe proselitizmit abuziv I pari korrespondon evangjelizimit teuml veumlrteteuml i dyti

peumlrfaqeumlson shtrembeumlrimin ose deformimin e tij dhe nuk peumlrputhet me respektimin e

duhur ndaj liriseuml seuml mendimit teuml ndeumlrgjegjes dhe feseuml teuml tjetrit Kriteret e pranuara neuml

fusheumln e proselitizmit nga ana e legjislatorit grek do teuml mund teuml konsideroheshin si teuml

pranueshme deri neuml maseumln qeuml ato do teuml kishin peumlr synim teuml ndalonin veteumlm

proselitizmin abuziv peumlrkufizimi i teuml cilit neuml parim nuk shtrohej si ccedileumlshtje neuml rastin neuml

fjaleuml

Gjykata vuri neuml dukje nga ana tjeteumlr se juridiksioni grek kaneuml vendosur peumlr

peumlrgjegjeumlsineuml e ankuesit peumlr arsye qeuml kufizoheshin veteumlm neuml ripeumlrseumlritjen e termave teuml

Nenit 4 teuml ligjit nr 1363 euml vitit 1938 pa sakteumlsuar neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme se neuml

lidhje me ccedilfareuml i deumlnuari kishte beumlreuml peumlrpjekje peumlr ta bindur fqinjin e tij me mjete

abuzive Asnjeuml prej fakteve qeuml ato kaneuml ndeumlrlidhur nuk lejon ankuesin teuml justifikohet

me njeuml nevojeuml sociale imperative Andaj si peumlrfundim Gjykata gjen se ka pasur shkelje

teuml Nenit 9

Neuml lidhje me Nenin 7 teuml Konventeumls gjykata theksoi se ky nen nuk kufizohet neuml

ndalimin prapaveprues teuml seuml drejteumls penale neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Ai shpall gjithashtu

neuml meumlnyreuml meuml teuml peumlrgjithshme parimin e ligjshmeumlriseuml qeuml thoteuml se veteumlm ligji mund teuml

peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe teuml peumlrshkruajeuml njeuml deumlnim (nullum crimen nulla poena sine

lege) dhe parimin se ligji penal nuk duhet teuml interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm teuml njeuml teuml

akuzuari peumlr shembull me analogji Prej keumlsaj rezulton qeuml njeuml shkelje duhet teuml jeteuml e

188

peumlrcaktuar neuml meumlnyreuml teuml qarteuml nga ligji Ky kusht eumlshteuml i keumlnaqur kur individi mund teuml

dijeuml nga formulimi i dispoziteumls peumlrkateumlse dhe neumlse eumlshteuml e nevojshme me ndihmeumln e

interpretimit teuml gjykatave sanksionin peumlr teuml cilin veprimet dhe mosveprimet do ta beumljneuml

peumlrgjegjeumls

Neuml rastin neuml fjaleuml ankuesi mund teuml dinte duke u nisur nga gjuha e Nenit 4 teuml ligjit 1363

teuml vitit 1938 se mund teuml ishte peumlrgjegjeumls penalisht peumlr njeuml veprim teuml tilleuml Duke u

bazuar neuml keumlteuml Gjykata vie neuml peumlrfundim qeuml nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Duke pasur parasysh vendimin e saj neuml lidhje me Nen 9 Gjykata nuk vlereumlsoi seuml ishte e

nevojshme qeuml teuml shqyrtonte ankesat e formuluara peumlr shelje teuml Nenit 10 dhe 14 teuml

kombinuar me Nenin 9 teuml Konventeumls

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata caktoi se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml

ankuesin brenda tre muajve 400000 dhrahmi neuml lidhje me deumlmin jomaterial dhe

2789500 dhrahmi neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 9 ndeumlrsa nuk gjen shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Gjykata gjithashtu vendosi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet rasti sipas Nenit 10

ose sipas Nenit 14 teuml marreuml seuml bashku me Nenin 9 [me 6 vota peumlr dhe 3 kundeumlr me 8

vota peumlr dhe 1 kundeumlr njeumlzeumlri]

189

Puhk kundeumlr Estoniseuml - 5510300

10 shkurt 2004 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Pretendim peumlr shkelje teuml Nenit 7 si rezultat i aplikimit prapaveprues (retroaktiv) teuml ligjit

penal ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile kompani tatime falsifikim mospeumlrmbajtje e llogariseuml ndryshim

legjislacioni prapaveprim ndeumlshkim penal

Ankuesit z Rain Puhk shtetas estonez

Faktet e rastit

Ankuesi ka lindur neuml vitin 1970 dhe jeton neuml Tartu qytet neuml Estoni Neuml koheumln

relevante kur kaneuml ndodhur ngjarjet qeuml kaneuml ccediluar neuml keumlteuml rast ankuesi ishte pronar dhe

menaxher i kompaniseuml AS Maarja

Meuml 10 gusht 1995 policia e Tartu-s kishte nisur procedurat penale kundeumlr ankuesit me

akuza peumlr vepra tatimore sipas Nenit 148-1 dhe 148-7 teuml Kodit Penal Neuml proces teuml

hetimeve paraprake ankuesi ishte akuzuar tutje edhe me vepreumln e mosmbajtjes seuml

duhur teuml llogaritariseuml sipas Nenit 148-4 teuml Kodit Penal si dhe peumlr falsifikim teuml

dokumenteve

Meuml 6 tetor 1997 prokurori i Tartus kishte miratuar aktpadineuml dhe rasti i ishte deumlrguar

Gjykateumls seuml Qytetit Tartu Me njeuml vendim teuml 17 shkurtit 1999 Gjykata e Qytetit Tartu e

kishte shpallur fajtor ankuesin peumlr veprat sipas Nenit 148-1amp7 dhe deumlnuar me kateumlr vite

burgim Po ashtu e kishte shpallur ateuml fajtor peumlr vepreumln sipas Nenit 148-4 teuml Kodit dhe

deumlnuar me kateumlr muaj burgim Pasi kjo e fundit ishte bashkuar me veprat e para

Gjykata i kishte caktuar ankuesit deumlnimin me 4 vite burgim i cili ishte pezulluar peumlr tri

vite

Gjykata kishte gjetur se aplikimi i Nenit 148-1amp7 i Kodit Penal qeuml ishte neuml fuqi prej

13 janarit 1995 justifikohej neuml keumlteuml rast mbi bazeumln e deumlshtimi i ankuesit peumlr teuml paguar

taksat e keumlrkuara ishte i qeumlllimsheumlm dhe u vazhduesheumlm dhe se aktiviteti i tij penal

kishte vazhduar deri neuml tetor teuml vitit 1995

Sa i peumlrket mosmbajtjes seuml duhur teuml llogaritariseuml sipas Nenit 148-4 teuml Kodit Penal qeuml

ishte neuml fuqi nga 20 korriku 1993 Gjykata kishte veumlrejtur se kompania e ankuesit

kishte funksionuar nga 5 maji 1993 (kur ligji nuk ishte neuml fuqi) por megjithateuml

funksionimi i saj kishte zgjatur deri meuml 1 tetor 1993 pasi ligji tashmeuml kishte hyreuml neuml

fuqi Gjateuml keumlsaj periudhe nuk ka pas regjistrim teuml veprimtariseuml ekonomike dhe ka

qeneuml e pamundur qeuml teuml peumlrcaktohet rezultati i kompaniseuml teuml hyrat humbjet borxhet

apo pasuriteuml e kompaniseuml Sipas keumlsaj gjykate ankuesi gjithashtu nuk kishte ndjekur

rregullat dhe procedurat peumlr llogarimbajtje si dhe sigurim dhe ruajtje teuml dokumenteve

relevante ashtu siccedil keumlrkohej me dekretin e Qeveriseuml teuml 6 korrikut 1990 neuml lidhje me

organizimin e llogarimbajtjes seuml kompanive

190

Ankuesi e kishte apeluar vendimin e gjykateumls seuml qytetit Meuml 3 maj 1999 Gjykata e

Apelit kishte vendosur qeuml teuml leuml neuml fuqi vendimin e gjykateumls seuml qytetit Kjo gjykateuml

kishte gjetur se veprimet peumlr teuml cilat ankuesi ishte ngarkuar sipas Kodit Penal peumlrbeumlnin

vepra penale neuml vazhdimeumlsi

Edhe Gjykata Supreme e kishte hedhur poshteuml ankeseumln e ankuesit duke theksuar se

sipas parimeve teuml seuml drejteumls penale estoneze ligji qeuml duhej aplikuar ndaj njeuml vepre

penale ishte ligji qeuml kishte hyreuml neuml fuqi para peumlrfundimit teuml aktivitetit kriminal

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka ngritur pretendimin neuml keumlteuml rast se ai nuk mund teuml mbahet peumlrgjegjeumls sipas

Nenit 148-4 teuml Kodit Penal peumlr periudheumln para hyrjes seuml tij neuml fuqi Aplikimi nga ana e

gjykatave i konceptit teuml vepreumls penale neuml vazhdim u ka lejuar atyre shmangien nga

ndalimi i aplikimit retroaktiv teuml ligjit penal i cili ka hyreuml neuml fuqi meuml 20 korrik 1993 neuml

shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Tutje ankuesi ka argumentuar se para hyrjes neuml fuqi teuml ndryshimeve teuml tjera ligjore meuml

13 janar 1995 njeuml deumlnim penal mund teuml shqiptohej veteumlm neumlse ai meuml pareuml ka qeneuml

subjekt i procedurave administrative peumlr vepreumln e njeumljteuml Sidoqofteuml ai nuk ka pasur njeuml

deumlnim teuml tilleuml administrativ meuml pareuml Seumlrish aplikimi i konceptit teuml vepreumls penale teuml

vazhdueshme nuk e mbivlen (tejkalon) ndaleseumln e aplikimit retroaktiv teuml ligjit penal

Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se Neni 7 i Konventeumls nuk eumlshteuml ceumlnuar

Ndoneumlse kompania e ankuesit nuk posedonte ndonjeuml llogarimbajtje qeuml prej 5 majit

1993 kjo gjendje ka vazhduar edhe pas hyrjes neuml fuqi teuml Nenit 148-4 teuml Kodit Penal meuml

20 korrik 1993 Peumlr meuml tepeumlr sipas Qeveriseuml ankuesi kishte detyrim qeuml teuml mbante neuml

meumlnyr teuml duhur dheumlnat e llogariseuml edhe para asaj sipas njeuml dekreti teuml Qeveriseuml teuml dateumls

6 korrik 1990

Tutje Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se peumlrkundeumlr ngjashmeumlrive teuml pretenduara rasti

aktual eumlshteuml i ndrysheumlm prej rastit teuml meumlhersheumlm Veeber44 pasi neuml rastin konkret

shumica e veprimeve teuml ankuesit binin brenda periudheumls pas 20 korrikut 1993 nga e

cila dateuml e tutje rreziku i ndeumlshkimit penale ishte qartazi i parashikuesheumlm peumlr

ankuesin

Qeveria po ashtu i eumlshteuml referuar jurisprudenceumls seuml Gjykateumls Supreme teuml vendit neuml

lidhje me aplikimin dhe interpretimin e ligjit dhe njohjen e konceptit teuml krimit teuml

vazhduesheumlm ose teuml vepreumls penale neuml vazhdim

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka rikujtuar se garancioni i misheumlruar neuml Nenin 7 qeuml eumlshteuml njeuml element

thelbeumlsor i sundimit teuml ligjit zeuml njeuml vend teuml reumlndeumlsisheumlm neuml sistemin e mbrojtjes seuml teuml

drejtave teuml Konventeumls siccedil neumlnvizohet nga fakti se asnjeuml peumlrjashtim nuk lejohet sipas

Nenit 15 neuml koheuml lufte ose emergjence tjeteumlr publike Duhet konceptuar dhe aplikuar

ashtu siccedil rrjedheuml nga objekti dhe qeumlllimi neuml njeuml meumlnyreuml qeuml ofron mbrojtje efektive

kundeumlr ndjekjes gjykimit dhe deumlnimit arbitrar

Neuml pajtim me praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Neni 7 nuk kufizohet veteumlm neuml ndalimin

e aplikimit retroaktiv teuml seuml drejteumls penale neuml deumlm teuml teuml akuzuarit ai misheumlron meuml

44 Veeber kundeumlr Estoniseuml (no 2) nr 4577199 GjEDNj 2003-I

191

peumlrgjitheumlsisht parimin se veteumlm ligji e definon njeuml krim dhe e peumlrshkruan njeuml sanksion

(nullum crime nulla poena sine lege) dhe parimin se e drejta penale nuk duhet

interpretuar gjereumlsisht neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Nga keumlto parime del se njeuml vepeumlr penale

duhet teuml definohet qarteuml neuml ligj Kjo keumlrkeseuml ploteumlsohet kur individi e din fjaleumlformimin

e dispoziteumls relevante dhe neumlse ka nevojeuml me ndihmeumln e interpretimit teuml gjykateumls se

ccedilfareuml veprime dhe mosveprime e beumljneuml ateuml penalisht peumlrgjegjeumls

Neuml rastin konkret Gjykata ka veumlrejtur se ankuesi ishte deumlnuar neuml bazeuml teuml Nenit 148-4 teuml

Kodit Penal si rezultat i deumlshtimit peumlr teuml organizuar neuml meumlnyreuml adekuate llogarimbajtjen

neuml kompanineuml e tij gjateuml periudheumls seuml veprimtariseuml prej 5 majit 1993 deri meuml 1 tetor

1993

Gjykata veumlren se sipas dekretit teuml Qeveriseuml teuml 6 korrikut 1990 ankuesi keumlrkohej qeuml teuml

mbante llogarineuml e kompaniseuml seuml tij neuml meumlnyreuml teuml duhur gjateuml gjitheuml periudheumls seuml

funksionimit Sidoqofteuml peumlrgjegjeumlsia penale peumlr shkelje teuml rregullave peumlrkateumlse ishte

peumlrcaktuar veteumlm meuml 20 korrik 1993 kur Nenin 148-4 i Kodit Penal hyri neuml fuqi

Duke aplikuar ligjin penal ndaj sjelljes seuml ankuesit para dateumls seuml hyrjes seuml fuqi teuml ligjit

gjykatat vendore kishin gjetur se veprimi ishte pjeseuml e njeuml vepre penale teuml

vazhdueshme e cila kishte zgjatur edhe gjateuml periudheuml pas hyrjes neuml fuqi teuml dispoziteumls

relevante teuml ligjit

Ndoneumlse Gjykata e ka konsideruar teuml sakteuml se sjellja e ankuesit shtrihej kryesisht gjateuml

periudheumls pas 20 korrikut 1993 zgjatja e periudheumls ndaj teuml cileumls eumlshteuml aplikuar neuml

meumlnyreuml retroaktive nuk eumlshteuml vendimtare peumlr teuml shqyrtuar neumlse garancionet e Nenit 7 teuml

Konventeumls janeuml respektuar ose jo

Neuml fund Gjykata veumlren se jurisprudenca e gjykatave vendore teuml cileumls i eumlshteuml referuar

Qeveria neuml argumentet e saj lidhet me vitet 1997-1998 derisa ankesa e ankuesit ka teuml

beumljeuml me njeuml situateuml teuml para 20 korrikut 1993 Neuml mungeseuml teuml njeuml ligji peumlr peumlrgjegjeumlsineuml

penale si pasojeuml e mosorganizimit teuml duhur teuml llogarimbajtjes neuml kompani ankuesi nuk

do teuml mund teuml parashikonte rrezikun e ndeumlshkimit penal peumlr sjelljen e tij gjateuml asaj

periudhe Neuml keumlto rrethana Gjykata ka gjetur se gjykatat vendore teuml Estoniseuml kaneuml

aplikuar neuml meumlnyreuml retroaktive ligjin e vitit 1993 ndaj sjelljes e cila meuml pareuml nuk eumlshteuml

cileumlsuar vepeumlr penale Peumlr pasojeuml ka pas shkelje teuml Nenit 7(1) teuml Konventeumls Njeumlsoj

Gjykata ka gjetur se autoritetet estoneze kaneuml aplikuar neuml meumlnyreuml retroaktive ligjin e

vitin 1995 peumlr sjellje ose veprime teuml cilat meuml pareuml nuk peumlrbeumlnin vepeumlr penale

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata urdheumlroi shtetin qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit 3000 EUR

si deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin jo-material dhe 1508 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

gjyqeumlsore para Gjykateumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls mbi bazeumln e aplikimit retroaktiv

(prapaveprues) teuml ligjit penal [njeumlzeumlri]

192

Neni 8

E drejta per respektimin e jetes private dhe familjare

1 Cdokush ka teuml drejteumln e respektimit teuml jeteumls seuml tij private dhe familjare baneseumls dhe

korrespondenceumls seuml tij

2 Autoriteti publik nuk mund teuml ndeumlrhyjeuml neuml ushtrimin e keumlsaj teuml drejte peumlrvecse neuml

shkalleumln e parashikuar nga ligji dhe kur eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit publik sheumlndetit

ose moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve

193

Berrehab kundeumlr Holandeumls - 1073084

28 maj 1988 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues si pasojeuml e deumlbimit nuk ka shkelje

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml private dhe familjare si pasojeuml e deumlbimit nga shteti ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile jeteuml familjare marteseuml divorc deumlbim shteteumlsi lejeqeumlndrim jasht-

martese

Ankuesit z Abdellah Berrehab (ankuesi i pareuml) shtetas Maroken dhe vajza e tij znj

Rebecca Berrehab (ankuesja e dyteuml) shtetase Holandeze

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml njeuml qytetar maroken i lindur neuml Marok neuml vitin 1952 ishte banor i

peumlrhersheumlm neuml Amsterdam neuml koheumln kur ai aplikoi neuml Komision Atij iu dha leja peumlr teuml

qeumlndruar neuml Holandeuml peumlr qeumlllimin e veteumlm teuml jeteseumls me gruan e tij holandeze znj

Kosher me teuml cileumln u martua neuml vitin 1978 Rebecca vajza e tyre lindi neuml vitin 1979

dhe ccedilifti meuml pas u shkuroreumlzua Kur Rebecca u lind babai dhe zonja Koster raneuml

dakord teuml siguroheshin qeuml feumlmija kishte kontakte teuml shpeshta dhe teuml rregullta me babain

e saj (vizita kateumlr hereuml neuml javeuml)

Neuml dhjetor teuml vitit 1979 keumlrkesa peumlr rinovimin e lejes seuml qeumlndrimit teuml ankuesit u

refuzua Gjithashtu keumlrkesa peumlr shqyrtimin e vendimit u refuzua nga Ministri i

Drejteumlsiseuml Ankesa e tij u hodh poshteuml nga Divizioni Gjyqeumlsor i Shtetit Raad van neuml

vitin 1983 neuml bazeuml teuml asaj se s11 (5) i Aktit peumlr teuml Huaj i vitit 1965 parashikonte

refuzimin peumlr teuml ripeumlrteumlrireuml njeuml leje qeumlndrimi peumlr arsye teuml interesit publik dhe kjo ishte e

justifikuar se ankuesi i pareuml nuk i ploteumlsonte kushtet e lejes seuml tij Raad van State

vlereumlsoi se peumlrmbushja e detyrimeve teuml tij ndaj vajzeumls seuml tij nuk i sheumlrbeu asnjeuml interesi

jeteumlsor kombeumltar dhe se keumlto detyrime ekzistonin pavareumlsisht nga vendbanimi i tij dhe

se kateumlr takime neuml javeuml nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml krijuar jeteuml familjare brenda

kuptimit teuml Nenit 8 Si pasojeuml ankuesi u deumlbua meuml pas peumlr neuml Marok

Ankuesit iu dha meuml voneuml njeuml vizeuml njeuml mujore peumlr Holandeumln dhe pas kthimit ai u

rimartua me znjKosher dhe iu dha leja peumlr teuml qeumlndruar neuml Holandeuml me qeumlllim qeuml teuml

jetonte me gruan e tij holandeze dhe teuml punonte gjateuml asaj kohe

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit argumentojneuml se Neni 8 nuk supozon veteumlm bashkeumljeteseumln e peumlrhershme dhe

se vizita dhe mireumlmbajtja ishin faktoreuml qeuml duhet teuml merren parasysh Ankuesit po ashtu

argumentuan se vendimi peumlr teuml deumlbuar nuk ka ndjekur asnjeuml nga qeumlllimet legjitime teuml

renditura neuml Nenin 8 sect 2 dhe nuk ka promovuar mireumlqenien ekonomike teuml vendit

194

sepse e kaneuml penguar ankuesin qeuml teuml kontribuojeuml neuml shpenzimet e mbajtjen dhe

edukimin e vajzeumls seuml tij

Keumlrkesat e hyrjes neuml Holandeuml janeuml teuml peumlrcaktuara neuml Aktin peumlr teuml Huaj teuml vitit 1965 dhe

Qarkoren peumlr teuml huajt Sidoqofteuml eumlshteuml politikeuml holandeze qeuml teuml lejojeuml konsiderata

humanitare teuml domosdoshme peumlr teuml justifikuar njeuml leje qeumlndrimi teuml pavarur kjo politikeuml

peumlrdoret rralleuml Gjykata Evropiane vuri neuml dukje se Gjykata Hollandeze e Kasacionit

favorizon njeuml interpretim teuml gjereuml teuml jeteumls familjare ndeumlrkoheuml qeuml Divizioni Gjyqeumlsor i

Raad van State ka njeuml pikeumlpamje meuml teuml ngushteuml Vendimi neuml keumlteuml rast eumlshteuml neuml

peumlrputhje me rastet e meumlparshme para Raad van State por neuml njeuml vendim teuml fundit

(ateumlhere) duket se Raad van State do teuml miratojeuml teuml njeumljtin qeumlndrim si Gjykata e

Kasacionit ku eumlshteuml konstatuar se bashkeumljetesa nuk eumlshteuml conditio sine qua non e jeteumls

familjare peumlr qeumlllimet e Nenit 8 teuml Konventeumls

Qeveria holandeze argumentoi se asgjeuml nuk e pengoi ankuesin teuml keteuml qasje neuml vajzeumln e

tij pasi ai mund teuml udheumltonte nga Maroku neuml njeuml vizeuml teuml peumlrkohshme Deumlbimi i aplikant

teuml pareuml ishte i domosdosheumlm peumlr rendin publik ndoqi njeuml qeumlllim legjitim dhe ishte i

nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket Nenit 8 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se bashkeumljetesa nuk eumlshteuml njeuml

conditio sine qua non peumlr jeteumln familjare midis prindeumlrve dhe feumlmijeumlve Njeuml marteseuml

konsiderohet si jeteuml Kjo rrjedh nga koncepti i jeteumls familjare neuml teuml cileumln bazohet Neni 8

qeuml njeuml feumlmijeuml i lindur i njeuml bashkimi teuml tilleuml eumlshteuml ipso jure pjeseuml e asaj marreumldheumlnieje

prandaj qeuml nga momenti i lindjes seuml feumlmijeumls dhe nga veteuml fakti i tij midis tij dhe

prindeumlrve teuml tij ekziston njeuml lidhje qeuml i peumlrket jeteumls familjare edhe neumlse prindeumlrit nuk

jetojneuml seuml bashku Gjykata gjeti se lidhjet e jeteumls familjare nuk ishin thyer neuml keumlteuml rast

dhe iu referuan takimeve teuml shpeshta dhe teuml rregullta qeuml ankuesi kishte me vajzeumln e tij

para deumlbimit teuml tij

Gjykata pranon se vendimi peumlr teuml refuzuar rinovimin e lejes seuml qeumlndrimit teuml ankuesit

ishte neuml peumlrputhje me politikeumln holandeze teuml kontrollit teuml imigracionit Neuml peumlrcaktimin

neumlse njeuml peumlrfundim ishte i domosdosheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Gjykata

aplikon hapeumlsireumln e vlereumlsimit qeuml i lihet shteteve kontraktuese

Gjykata pohoi se qeumlllimi legjitim i ndjekur duhet teuml peshohet kundeumlr seriozitetit teuml

peumlrfundimit teuml seuml drejteumls seuml ankuesve peumlr respektimin e jeteumls seuml tyre familjare Neuml keumlteuml

rast ankuesi tashmeuml jetonte neuml Holandeuml dhe kishte lidhje teuml veumlrteta familjare Refuzimi

peumlr dheumlnien e njeuml leje qeumlndrimi teuml pavarur seuml bashku me deumlbimin keumlrceumlnoi teuml shkeumlput

keumlto lidhje Si pasojeuml efekti i peumlrfundimeve neuml keumlteuml rast ishte meuml serioz duke pasur

parasysh mosheumln e re teuml vajzeumls seuml tij Gjykata konstatoi se mjetet e peumlrdorura neuml keumlteuml

rast ishin joproporcionale me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Anaj Gjykata vie neuml

peumlrfundim se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket Nenit 3 teuml Konventeumls sipas mendimit teuml Komisionit faktet e rastit nuk

treguan se ndonjeumlri nga ankuesit peumlsoi vuajtje teuml nivelit qeuml korrespondonte me

konceptet e trajtimit ccedilnjereumlzor ose degradues Gjykata ndan keumlteuml pikeumlpamje dhe

konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 3

Po ashtu Gjykata i caktoi Holandeumls obligimin qeuml trsquoua paguajeuml ankuesve deumlmshpeumlrblimin

material neuml vlereuml prej 20000 Gulden holandez

195

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjeti shkelje teuml Nenit 8 dhe neuml aneumln tjeteumlr konstatoi nuk kishte shkelje teuml Nenit

3 [me gjashteuml vota peumlr dhe njeuml kundeumlr njeumlzeumlri]

Sipas mendimit mospajtues teuml gjyqtarit Thoacuter Vilhjaacutelmsson i cili votoi kundeumlr teuml drejtat

e zBerrehab nuk i tejkalojneuml interesat e teuml padituritHolandeumls sipas Nenit 8 (2) duke

pasur parasysh faktin se ankuesit nuk jetonin neuml teuml njeumljteumln shteumlpi dhe se prindeumlrit e

feumlmijeumls nuk ishin teuml martuar neuml koheumln e deumlbimit Fakti qeuml autoritetet nuk i konsideronin

teuml drejtat e feumlmijeumls nuk peumlrbeumln neuml vetvete njeuml shkelje teuml Nenit 8 dhe gjykata duhet teuml

vlereumlsojeuml neuml meumlnyreuml teuml pavarur teuml drejtat dhe interesat konkurruese Gjendja e feumlmijeumls

ishte shumeuml e pasigurt dhe ajo nuk kishte zeuml neuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe jeta familjare

ekzistonte veteumlm neuml bazeuml teuml marreumlveshjes mes babait dhe neumlneumls seuml saj Andaj sipas tij

nuk kishte shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

196

Iglesias Gil dhe AUI Kundeumlr Spanjeumls - 5667300

29 korrik 2009 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deumlshtim i autoriteteve peumlr teuml marreuml masat e duhura peumlr teuml siguruar kthimin e feumlmijeumls tek

neumlna neuml peumlrputhje me rregullat e rreumlmbimit ndeumlrkombeumltar teuml feumlmijeumlve ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile divorc kujdestari rreumlmbim i feumlmijeumls largim nga shteti procedureuml

civile ndjekje penale detyrim pozitiv

Ankuesit znj Mariacutea Iglesias Gil (ankuesja e pareuml) ka lindur neuml vitin 1961 dhe jeton

neuml Vigo dhe djali i saj AUI (ankuesi i dyteuml) i lindur neuml vitin 1995

Faktet e rastit

Meuml 8 shtator 1989 ankuesja u martua me AUA ndersa meuml 3 qershor 1994 ccedilifti u

divorcua Djali i tyre AUI u lind meuml 7 dhjetor 1995 dhe AUA pranoi ateumlsineuml Neuml njeuml

vendim teuml dateumls 20 dhjetor 1996 Gjykata Familjare neuml Vigo i dha kujdestarineuml neumlneumls

peumlrkateumlsisht ankueses seuml pareuml si dhe i lejoi babait teuml keteuml qasje tek femija peumlrkateumlsisht

ankuesi i dyteuml Meuml 1 shkurt 1997 AUA rreumlmbeu djalin e tij gjateuml njeuml vizite dhe u

largua nga Spanja me teuml Pas kalimit neumlpeumlr Franceuml dhe Belgjikeuml ai udheumltoi me feumlmijeumln

peumlr neuml Shtetet e Bashkuara te Amerikeumls Ankuesja paraqiti njeuml ankeseuml penale praneuml

gjykateumlsit hetues neuml Vigo duke pretenduar rreumlmbimin e feumlmijeumls Meuml 4 shkurt 1997

gjyqtari hetues dha urdheumlr peumlr njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar peumlr AUA dhe peumlr kthimin e

menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls tek neumlna Meuml pas ankuesja gjithashtu paraqiti ankesa penale

kundeumlr aneumltareumlve teuml ndrysheumlm teuml familjes seuml AUA e cila siccedil tha ajo kishte ndihmuar

neuml rreumlmbimin e djalit teuml saj Gjithashtu ajo i keumlrkoi gjyqtarit hetues qeuml teuml monitoronte

thirrjet neuml telefonin celular teuml AUA si dhe teuml intervistoheshin aneumltareumlt e familjes seuml tij

Neuml njeuml vendim teuml 19 shkurtit 1997 gjykateumlsi hetues hodhi poshteuml teuml dy keumlrkesat peumlr

shkak se nuk kishte deumlshmi se numri i telefonit celular i cili ishte dheumlneuml ishte i AUA

dhe pasi qeuml ankuesja nuk kishte dheumlneuml sakteuml detajet e pyetjeve qeuml ajo deumlshironte tu

beumlheshin teuml afeumlrmve teuml ish burrit teuml saj

Ankuesja gjithashtu keumlrkoi nga gjykateumlsi hetues qeuml njeuml keumlrkim teuml kryhet neuml zyreumln e

regjistruar teuml njeuml kompanie qeuml i peumlrkiste AUA qeuml ishte peumlrgjegjeumls peumlr administrimin e

proneumls seuml tij neuml mungeseuml teuml tij dhe peumlr ekzaminimin e njeuml automjeti qeuml ai kishte

peumlrdorur peumlr teuml leumlneuml Spanjeumln Gjykateumlsi peumlrseumlri refuzoi Ankuesja keumlrkoi gjyqtarit teuml

leumlshonte njeuml keumlrkeseuml ndeumlrkombeumltare dhe njeuml urdheumlr arresti kundeumlr AUA por me

urdheumlr teuml 29 majit 1997 gjyqtari refuzoi Me njeuml vendim teuml 5 qershorit 1997 gjyqtari

hetues nr 5 refuzoi keumlrkesat e ankueses peumlr teuml gjitha hetimet qeuml ajo kishte propozuar

Neuml urdhrin e 25 majit 1998 gjykateumlsi hetues gjithashtu shqyrtoi neumlse njeuml person mund

teuml ndiqej penalisht peumlr rreumlmbimin e teuml miturit peumlr teuml cilin kishte peumlrgjegjeumlsi teuml

peumlrbashkeumlt prindeumlrore Gjykatesi gjeti se kjo nuk ishte e mundur sipas jurisprudenceumls

pasi teuml vetmet vepra qeuml mund teuml kryheshin neuml rrethana teuml tilla ishin peumlrbuzje penale dhe

zhvatje Neuml njeuml urdheumlr teuml meumlvonsheumlm teuml dateumls 1 korrik 1998 gjykateumlsi hetues peumlrseumlriti

197

se asnjeuml keumlrkim ndeumlrkombeumltar dhe urdheumlr arrest nuk mund teuml leumlshohen peumlr vepreumln

penale teuml dyshuar peumlr peumlrbuzje penale

Ankuesja parashtroi njeuml ankeseuml teuml veqanteuml amparo sipas Neneve 24 (e drejta peumlr deumlgjim

teuml drejteuml) 15 (e drejta peumlr jeteuml dhe integritet mendore dhe fizike) dhe 17 (e drejta peumlr

liri dhe siguri) teuml Kushtetuteumls dhe bazur ne Konventen e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml

Drejtat e Feumlmijve i vitit 1989 Neuml njeuml vendim teuml 2 qershorit 1999 Gjykata Kushtetuese

e hodhi poshteuml ankimin e saj si teuml pabazuar duke pretenduar se ajo nuk kishte deklaruar

pse nuk ishte dakord me vendimet e arsyetuara teuml gjykatave meuml teuml uleumlta Ankuesja

paraqiti edhe njeuml ankeseuml amparo neuml Gjykateumln Kushtetuese neuml teuml cileumln pretendonte

shkelje teuml Nenit 17 (e drejta peumlr liri dhe siguri) teuml marra seuml bashku me Nenet 18 (teuml

drejtat peumlr jeteumln private dhe privateumlsineuml familjare) 24 (njeuml seanceuml teuml drejteuml) dhe 39

(mbrojtja sociale ekonomike dhe ligjore e familjes dhe feumlmijeumlve) teuml Kushtetuteumls Ajo u

mbeumlshtet gjithashtu neuml Nenet 5 dhe 8 teuml Konventeumls Neuml ankeseumln e saj ajo u ankua neuml

meumlnyreuml teuml veccedilanteuml ndaj refuzimit sistematik teuml gjyqtarit hetues peumlr teuml leumlshuar njeuml urdheumlr

ndeumlrkombeumltar teuml keumlrkimit peumlr feumlmijeumln e saj njeuml refuzim i cili sipas ankueses ishte neuml

kundeumlrshtim me detyreumln pozitive peumlr teuml mbrojtur feumlmijeumlt dhe familjet Ajo gjithashtu

pohoi njeuml shkelje teuml Nenit 11 sect 1 teuml Konventeumls peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls teuml vitit 1989 e

cila keumlrkon nga shtetet teuml marrin masa peumlr teuml luftuar transferimin e paligjsheumlm dhe

mosdheumlnien e feumlmijeumlve jashteuml vendit Neuml parashtreseumln e saj duke refuzuar teuml

ndeumlrmerrte hapa hetues gjyqtari hetues kishte shkelur drejtpeumlrdrejt teuml drejteumln e saj dhe

teuml djalit teuml saj neuml jeteumln private dhe familjare si dhe teuml drejteumln e saj peumlr mbrojtje

gjyqeumlsore teuml garantuar me Nenin 24 teuml Kushtetuteumls dhe Nenin 6 teuml Konventeumls Neuml njeuml

vendim teuml 17 qershorit 1999 Gjykata Kushtetuese e hodhi poshteuml apnkeseumln amparo si

teuml pabazeuml duke konsideruar se ankuesja e pareuml kishte kufizuar veten neuml kontestimin e

vendimeve teuml gjykatave penale teuml cilat me vendime teuml arsyetuara dhe teuml bazuara kishin

vendosur teuml beumlnin njeuml urdheumlr teuml peumlrkohsheumlm teuml shkarkimit neuml lidhje me ankeseumln e saj

penale peumlr rreumlmbimin e feumlmijeumls Neuml njeuml aktgjykim teuml 12 shkurtit 1999 Gjykata

Familjare Vigo teumlrhoqi peumlrgjegjeumlsineuml prindeumlrore nga AUA dhe i dha keumlrkueses seuml

pareuml peumlrgjegjeumlsineuml e ploteuml prindeumlrore

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja duke vepruar neuml emeumlr teuml vet dhe si peumlrfaqeumlsues ligjor i feumlmijeumls seuml saj

pretendonte se autoritetet spanjolle kishin deumlshtuar teuml merrnin masa efektive peumlr teuml

siguruar ekzekutimin e shpejteuml teuml urdhrave teuml gjykateumls qeuml ishin beumlreuml si dhe teuml njeumljtat

kishin deumlshtuar teuml ndihmonin neuml sigurimin e kthimit teuml djalit teuml saj Ajo parashtroi se

shteti i paditur nuk kishte peumlrmbushur detyrimet e parapara me Konventeuml e as

dispozitat e tjera teuml seuml drejteumls vendore dhe ndeumlrkombeumltare Neuml veccedilanti ajo tha se

autoritetet vendase kishin shkelur Nenin 8 teuml Konventeumls Peumlrsa i peumlrket dispozitave teuml

seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare ankuesja i referohej Nenit 11 sect 1 teuml Konventeumls peumlr teuml Drejtat

e Feumlmijeumls teuml 20 neumlntorit 1989 i cili detyronte shtetet kontraktuese qeuml teuml marrin masat e

duhura peumlr teuml luftuar levizjen e paligjshme teuml feumlmijeumlve jashteuml vendit dhe Konventeumln e

Hageumls mbi Aspektet Civile teuml Rreumlmbimit Ndeumlrkombeumltar teuml Feumlmijeumlve teuml 25 tetorit 1980

As prokurori publik as gjykatat e brendshme nuk e kishin zbatuar keumlteuml dispoziteuml edhe

pse ishte direkt i zbatuesheumlm neuml ligjin vendas Neuml lidhje me keumlteuml ajo vuri neuml dukje se

neuml peumlrputhje me Nenet 10 sect 2 dhe 96 sect 1 teuml Kushtetuteumls traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml

198

ishin ratifikuar nga Spanja ishin pjeseuml e rendit juridik teuml brendsheumlm Duke mos marreuml

masat e nevojshme sipas ligjit vendor dhe ndeumlrkombeumltar autoritetet kombeumltare ishin neuml

kundeumlrshtim me detyrimet e tyre pozitive sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Ankuesja theksoi

se ajo kishte ndeumlrmarreuml teuml gjiha veprimet e duhura peumlr teuml bindur autoritetet gjyqeumlsore

spanjolle qeuml teuml ndeumlrmarrin veprimet peumlr teuml siguruar kthimin e djalit teuml saj Peumlr fat teuml keq

teuml gjitha keumlrkesat e saj ishin hedhur poshteuml nga gjykatat qeuml merreshin me ccedileumlshtjen As

gjykateumlsi hetues as Provinciali Audiencia as Gjykata Kushtetuese nuk ishin pajtuar me

keumlrkesat e saj Peumlrpjekjet e saj kishin qeneuml teuml gjitha kot

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata veumlren seuml pari se eumlshteuml e zakonshme qeuml marreumldheumlnia midis ankueses dhe djalit

teuml saj bie neuml sfereumln e jeteumls familjare sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Rrjedhimisht Gjykata

duhet teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml ankuees dhe teuml birit teuml saj peumlr

teuml respektuar jeteumln e tyre familjare Gjykata peumlrseumlrit se megjitheumlse objekti thelbeumlsor i

Nenit 8 eumlshteuml mbrojtja e individit kundeumlr veprimeve arbitrare nga autoritetet publike

shteti ka gjithashtu detyrime pozitive teuml natyrshme teuml siguroj njeuml respekt efektiv peumlr

jeteumln familjare Neuml teuml dy kontekstet theks i veqanteuml vihet mbi nevojeumln peumlr vendosjen e

njeuml baraspeshe teuml drejteuml midis interesave konkurruese teuml individit dhe teuml bashkeumlsiseuml neuml

teumlreumlsi dhe se shteti geumlzon njeuml hapeumlriseuml teuml caktuar vlereumlsimi45

Sa i peumlrket detyrimit teuml shtetit peumlr teuml marreuml masa pozitive Gjykata ka peumlrseumlritur se Neni

8 peumlrfshin teuml drejteumln e prindeumlrve neuml qasjen neuml masat teuml caktuara qeuml do tu mundeumlsojneuml

atyre teuml ribashkohen me feumlmijeumlt e tyre dhe njeuml detyrim ndaj autoriteteve kombeumltare peumlr

teuml marreuml masa teuml tilla46 Megjithateuml detyrimi i autoriteteve kombeumltare peumlr teuml marreuml

masa peumlr teuml lehteumlsuar ribashkimin nuk eumlshteuml absolut dhe se natyra dhe shtrirja e

masave teuml tilla do teuml varen nga rrethanat e secilit rast por mireumlkuptimi dhe

bashkeumlpunimi i teuml gjitheuml teuml interesuarve janeuml gjithmoneuml njeuml peumlrbeumlreumls i reumlndeumlsisheumlm

Ndeumlrkoheuml qeuml sipas Gjykateumls autoritetet kombeumltare duhet teuml beumljneuml maksimumin peumlr teuml

lehteumlsuar njeuml bashkeumlpunim teuml tilleuml ccedildo detyrim peumlr teuml aplikuar shtreumlngimin neuml keumlteuml

fusheuml duhet teuml jeteuml i kufizuar pasi qeuml interesat si dhe teuml drejtat dhe liriteuml e teuml gjitheuml teuml

interesuarve duhet teuml merren parasysh dhe veccedilaneumlrisht interesat meuml teuml mira teuml feumlmijeumls

sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Aty ku kontaktet me prindin mund teuml duket se i keumlrceumlnojneuml

ato interesa ose ndeumlrhyjneuml neuml ato teuml drejta autoritetet kombeumltare duhet teuml beumljneuml njeuml

ekuilibeumlr teuml drejteuml mes tyre

Seuml fundmi Gjykata peumlrseumlrit se Konventa duhet teuml zbatohet neuml peumlrputhje me rregullat e

seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare veccedilaneumlrisht ato qeuml kaneuml teuml beumljneuml me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare

teuml teuml drejtave teuml njeriut47 Duke pasur parasysh neuml meumlnyreuml specifike detyrimet pozitive

qeuml Neni 8 i Konventeumls i imponon Shteteve Kontraktuese lidhur me ribashkimin e

prindeumlrve me feumlmijeumlt e tyre ato duhet teuml interpretohen neuml driteumln e Konventeumls seuml Hageumls

mbi Aspektet Civile teuml Rreumlmbimit Ndeumlrkombeumltar teuml Feumlmijeumlve teuml 25 Tetorit 1980

45 Keegan kundeumlr Irlandeumls gjykimi i 26 majit 1994 Seria A nr 290 fq19 sect 49 46 Ignaccolo-Zenide kundeumlr Rumaniseuml nr 3167996 sect 94 ECHR 2000-I dhe Nuuti Nen kundeumlr Finlandeumls

nr 3284296 sect 127 KEDNJ 2000-VIII 47 Streletz Kessler dhe Krenz kundeumlr Gjermaniseuml [DhM] nr 3404496 3553297 dhe 4480198 sect 90

KEDNJ 2001-II dhe Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 3576397 sect 55 KEDNJ 2001-

XI

199

Ccedileumlshtja vendimtare neuml keumlteuml rast pra eumlshteuml neumlse autoritetet kombeumltare kaneuml marreuml teuml

gjitha masat qeuml mund teuml keumlrkohen neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme prej tyre peumlr teuml lehteumlsuar

ekzekutimin e urdhrave teuml gjykatave teuml vendit qeuml i japin ankueses seuml pareuml peumlrgjegjeumlsineuml

dhe kujdestarineuml prindeumlrore peumlr feumlmijeumln48 Sa i peumlrket poziteumls sipas ligjit teuml brendsheumlm

Gjykata veumlren se gjykatat kombeumltare janeuml thirrur teuml marrin vendime kryesisht teuml

natyreumls civile Prandaj eumlshteuml e padiskutueshme qeuml sipas ligjit teuml brendsheumlm gjykatat

para teuml cilave u moreumln masat moreumln masa teuml ndryshme qeuml ishin neuml peumlrputhje me

legjislacionin neuml fuqi Megjithateuml Gjykata veumlren se ccedileumlshtja kryesore neuml rastin konkret

eumlshteuml transferimi jashteuml shtetit Prandaj Gjykata duhet teuml shqyrtojeuml neumlse neuml driteumln e

detyrimeve teuml tyre ndeumlrkombeumltare qeuml dalin neuml veccedilanti sipas Konventeumls seuml Hageumls

autoritetet vendase beumlneuml peumlrpjekje adekuate dhe efektive peumlr teuml siguruar peumlrputhjen me

teuml drejteumln e ankueses peumlr kthimin e feumlmijeumls seuml saj dhe teuml drejteumln e feumlmijeumls peumlr tu

bashkuar me neumlneumln e saj Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se sipas Nenit 96 sect 1 teuml

Kushtetuteumls traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml janeuml ratifikuar neuml meumlnyreuml teuml vlefshme janeuml

pjeseuml e rendit juridik teuml brendsheumlm Spanja ka qeneuml njeuml Paleuml Kontraktuese neuml

Konventeumln e Hageumls qeuml nga 16 qershori 1987 Shtetet e Bashkuara teuml Amerikeumls vendi

ku feumlmija u deumlrgua nga babai i tij ka ratifikuar konventeumln gjithashtu Peumlr meuml tepeumlr neuml

bazeuml teuml Ligjit Institucional nr 11996 teuml dateumls 15 janar 1996 mbi mbrojtjen ligjore teuml teuml

miturve autoritetet kombeumltare janeuml teuml detyruara teuml garantojneuml respektimin e teuml drejtave

teuml teuml miturve neuml peumlrputhje me traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml janeuml ratifikuar nga Spanja

Gjykata veumlren se nga 4 shkurti 1997 dometheumlneuml veteumlm disa diteuml pasi djali ishte marreuml

nga babai i tij gjykateumlsi hetues urdheumlroi njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar dhe kthimin e

menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls Peumlr meuml tepeumlr sipas parashtresave teuml beumlra nga Qeveria neuml

seanceuml si rezultat i pyetjeve fillestare u zbulua shumeuml shpejt se babai dhe feumlmija ishin

neuml Shtetet e Bashkuara Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se sipas Nenit 3 teuml Konventeumls

seuml Hageumls heqja ose mbajtja e feumlmijeumls duhet teuml konsiderohet e gabuar kur ajo eumlshteuml neuml

shkelje teuml teuml drejtave teuml kujdestariseuml qeuml i atribuohen njeuml personi sipas ligjit teuml shtetit neuml

teuml cilin feumlmija ishte banor i zakonsheumlm menjeumlhereuml para largimit ose mbajtjes Peumlr keumlteuml

qeumlllim Neni 11 i Konventeumls seuml Hageumls keumlrkon qeuml autoritetet gjyqeumlsore ose

administrative teuml Shteteve Kontraktuese teuml veprojneuml me shpejteumlsi neuml procedurat peumlr

kthimin e feumlmijeumlve Gjykata veumlren se keumlto masa mund teuml merren nga autoritetet

peumlrkateumlse vendase me iniciativeumln e tyre Peumlr meuml tepeumlr Neni 158 i Kodit Civil teuml

ndryshuar me Ligjin Institucional nr 11996 teuml dateumls 15 janar 1996 mbi mbrojtjen

ligjore teuml teuml miturve u jep gjykatave teuml drejteumln peumlr teuml marreuml me vete ndeumlr teuml tjera teuml

gjitha masat e duhura peumlr ta larguar feumlmijeumln nga rreziku dhe peumlr ta parandaluar ateuml Pasi

autoritetet gjyqeumlsore spanjolle kishin veumlrtetuar qeuml feumlmija ishte larguar nga shteti neuml

meumlnyreuml teuml paligjshme Gjykata konsideron se autoritetet kombeumltare peumlrkateumlse duhet teuml

kishin marreuml masat e duhura siccedil janeuml peumlrcaktuar neuml dispozitat peumlrkateumlse teuml Konventeumls seuml

Hageumls peumlr teuml siguruar kthimin e tij te neumlna Autoritetet nuk moreumln ndonjeuml nga masat e

parashikuara neuml Konventeumln e Hageumls peumlr teuml lehteumlsuar zbatimin e urdhrave teuml gjykateumls neuml

favor teuml ankuesit teuml pareuml dhe feumlmijeumls seuml saj

Duke pasur parasysh keumlto gjetje Gjykata konsideron se aspekti penal i procedureumls nuk

ka meuml ndonjeuml ndikim teuml reumlndeumlsisheumlm neuml rastin Neuml lidhje me keumlteuml ajo veumlren se disa

48 HokkaNen kundeumlr Finlandeumls vendimi i 23 shtatorit 1994 Seria A nr 299-A fq 22 sect 58

200

keumlrkesa teuml ankueses peumlr masa teuml ndryshme hetimore qeuml duhen marreuml neuml lidhje me ish

bashkeumlshortin e saj dhe aneumltareumlt e familjes seuml tij u refuzuan neuml vendimet qeuml ishin teuml

arsyetuara dhe jo arbitrare Duke qeneuml keumlshtu dhe neuml kundeumlrshtim me ateuml qeuml eumlshteuml

pretenduar nga ankuesja gjykatat e brendshme penale nuk mund teuml akuzohen se kaneuml

qeneuml krejteumlsisht joaktive Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se meuml 4 shkurt 1997

gjyqtari hetues urdheumlroi njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar peumlr AUA dhe kthimin e

menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls

Neuml lidhje me refuzimit teuml gjykatave vendase peumlr teuml leumlshuar njeuml keumlrkeseuml ndeumlrkombeumltare

dhe urdheumlr arresti kundeumlr AUA Gjykata veumlren se arsyeja e dheumlneuml nga gjykatat

vendase peumlr refuzimin e leumlshimit teuml urdheumlreseumls ishte se akti i largimit te AUA me

feumlmijeumln mund teuml klasifikohej si peumlrbuzje penale njeuml vepeumlr penale qeuml mbante njeuml deumlnim

me burg prej gjashteuml muajsh dhe njeuml viti dhe nuk mund teuml formonte bazeumln peumlr leumlshimin

e njeuml urdheumlr arresti ndeumlrkombeumltar Gjateuml marrjes seuml keumltij vendimi gjykatat vendase

shqyrtuan elemente teuml ndryshme faktike dhe ligjore teuml cilat i konsideronin teuml

reumlndeumlsishme peumlr pyetjen Gjykata peumlrseumlrit se kryesisht u takon autoriteteve kombeumltare

veccedilaneumlrisht gjykatave teuml interpretojneuml dhe zbatojneuml teuml drejteumln e brendshme megjithateuml

neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata konsideron se problemi ka teuml beumljeuml jo veteumlm me interpretimin

e dispozitave peumlrkateumlse ligjore neuml fuqi teuml gjykatave vendase - neuml fakt nuk kishte asgjeuml

peumlr teuml treguar se interpretimi i tyre ishte i paarsyesheumlm - por mbi teuml gjitha

pamjaftueshmeumlria e legjislacionit peumlrkateumls Neuml keumlteuml pikeuml Gjykata veumlren se legjislativi

spanjoll e gjeti teuml nevojshme peumlrforcimin e dispozitave teuml hartuara peumlr teuml luftuar

rreumlmbimin e feumlmijeumlve veccedilaneumlrisht neuml lidhje me ligjin penal Neuml lidhje me keumlteuml ajo

veumlren se dispozitat e Kodit Penal qeuml rregullojneuml keumlteuml fusheuml janeuml ndryshuar me Ligjin

Institucional nr 92002 teuml dateumls 10 dhjetor 2002 i cili shtoi ndeumlshkimet qeuml mund teuml

shqiptohen kur personi fajtor peumlr marrjen ose refuzimin e kthimit teuml teuml miturit ishte njeuml

nga prindeumlrit dhe kujdesi i teuml miturit i ishte dheumlneuml ligjeumlrisht prindit tjeteumlr ose njeuml personi

tjeteumlr ose institucioni neuml interesin e feumlmijeumls

Gjykata konkludon se autoritetet spanjolle nuk arriteumln teuml beumlnin peumlrpjekje adekuate dhe

efektive peumlr teuml zbatuar teuml drejteumln e ankueses peumlr kthimin e feumlmijeumls seuml saj dhe teuml drejteumln e

feumlmijeumls peumlr tu ribashkuar me neumlneumln dhe neuml keumlteuml meumlnyreuml shkelin teuml drejteumln e tyre peumlr

respektimin e jeteumls seuml tyre familjare siccedil garantohet me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata vendos qeuml shteti i paditur ti paguajeuml ankueses brenda tre muajve nga data neuml teuml

cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml shumat monetare neuml lidhje me deumlmin

jomonetar neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimetn si dhe ccedildo tatim qeuml mund teuml

paguhet mbi shumat e lartpeumlrmendura

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

201

KU kundeumlr Finlandeumls - 287202

2 dhjetor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deumlshtim i autoriteteve finlandeze peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e feumlmijeumls peumlr respektim teuml

jeteumls private pas postimit teuml njeuml reklame me karakter seksual rreth tij neuml njeuml web-faqe

peumlr takime neuml internet ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve juridike efektive peumlr teuml adresuar shkeljen e panevojshme peumlr

shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile portal shpallje pa autorizim i mitur peumlrmbajtje jo e duhur

keqpeumlrdorim anonim ruajtje identiteti pedofili

Ankueumlsi KU eumlshteuml shtetas finlandez i lindur neuml vitin 1986

Faktet e rastit

Rasti ka teuml beumljeuml me publikimin e reklameumls seuml njeuml natyre seksuale neuml lidhje me njeuml

feumlmijeuml neuml njeuml portal vendtakimi neuml internet Reklama e postuar pa dijenineuml e tij

peumlrfshinte emrin e tij vitin e lindjes peumlrshkrimin e detajuar teuml karakteristikave teuml tij

fizike njeuml foto dhe numrin e telefonit (veteumlm njeuml shifeumlr ishte gabim nga numri i sakteuml)

Reklama thoshte se ai po keumlrkonte marreumldheumlnie intime me njeuml djal teuml mosheumls seuml tij ose

meuml teuml vjeteumlr Feumlmija meumlsoi peumlr ekzistenceumln e reklameumls kur njeuml person e kontaktoi ateuml

me aneuml teuml posteumls elektronike duke ofruar takim dhe ldquopeumlr teuml pareuml se cka deumlshironrdquo

Ankuesi ishte 12 vjeccedilar neuml ateuml koheuml

Babai i ankuesit i kishte keumlrkuar policiseuml qeuml teuml identifikonte personin qeuml kishte postuar

reklameumln neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndeumlrmerrte veprime ligjore kundeumlr tij Ofruesi i sheumlrbimit teuml

internetit kishte refuzuar duke e konsideruar veten teuml detyruar nga konfidencialiteti i

telekomunikimeve siccedil definohej sipas ligjit finlandez teuml koheumls

Sipas legjislacionit finlandez neuml fuqi neuml ateuml koheuml policia dhe gjykatat nuk mund trsquoi

keumlrkonin ofruesit teuml sheumlrbimit teuml internetit identifikimin e personit qeuml kishte postuar

reklameumln

Neuml njeuml vendim teuml 19 janarit 2001 Gjykata e Qarkut teuml Helsinkit po ashtu kishte

refuzuar keumlrkeseumln e policiseuml neuml bazeuml teuml Aktit peumlr Hetime Penale qeuml teuml detyronte ofruesin

e sheumlrbimit teuml internetit qeuml teuml shpaloste identitetin e personit qeuml kishte postuar

reklameumln Gjykata gjeti se nuk kishte dispoziteuml ligjore shprehimore neuml keumlteuml rast qeuml do

ta detyronte ofruesin e sheumlrbimit teuml internetit qeuml teuml shpeumlrfillte fshehteumlsineuml profesionale

dhe shpaloste njeuml informacion teuml tilleuml

Meuml voneuml Gjykata e Apelit e kishte leumlneuml neuml fuqi keumlteuml vendim derisa Gjykata Supreme

kishte refuzuar shqyrtimin e apelit

202

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumentoi praneuml se i ishte shkelur e drejta e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij

private (Neni 8 i Konventeumls) dhe shteti nuk i kishte dheumlneuml atij njeuml mjet efektiv juridik

(siccedil keumlrkohet neuml Nenin 13 teuml Konventeumls) peumlr teuml zbuluar identitetin e personit qeuml kishte

postuar neuml internet reklameumln rreth tij

Neuml parashtreseumln e tij ankuesi ka paraqitur argumentin se legjislacioni finlandez i koheumls

ka mbrojtur kriminelin derisa viktima nuk ka pas mjete neuml posedim peumlr trsquombrojtur

kundeumlr shkeljes seuml privateumlsiseuml Sipas Kodit Penal vepra peumlrkateumlse ishte e deumlnueshme

por Qeveria nuk kishte ndeumlrmarreuml masa peumlr trsquou siguruar se Kodi dhe Akti i Mbrojtjes seuml

Privateumlsiseuml dhe Siguriseuml seuml teuml Dheumlnave neuml Telekomunikime ishte neuml pajtueshmeumlri me

njeumlri-tjetrin

Ankuesi kishte argumentuar se mundeumlsia e rasteumlsishme peumlr teuml keumlrkuar zhdeumlmtim civil

veccedilaneumlrisht nga njeuml paleuml e treteuml nuk ishte e mjaftueshme peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e tij

Ai ka neumlnvizuar se nuk kishte mundeumlsiteuml ose mjetet e nevojshme juridike peumlr teuml

identifikuar personi qeuml kishte vendosur reklameumln neuml internet Derisa kompensimi neuml

disa raste mund teuml jeteuml mjet efektiv kjo do teuml varej nga ajo neumlse ishte paguar nga

personi qeuml ka ceumlnuar teuml drejtat e viktimeumls qeuml nuk ka qeneuml rasti neuml ankeseumln e tij Neuml

pikeumlpamjen e ankuesit Qeveria nuk i kishte ofruar asnjeuml justifikim peumlr deumlshtimin peumlr trsquoi

ofruar atij mbrojtje neuml koheumln peumlrkateumlse Ai vlereumlsonte keumlsisoji se kishte shkelje teuml

Neneve 8 dhe 13

Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se neuml rastin konkret ndeumlrhyrja neuml jeteumln private teuml

ankuesit eumlshteuml beumlreuml nga njeuml individ tjeteumlr Akti peumlr teuml cilin eumlshteuml paraqitur rasti eumlshteuml

trajtuar nga e drejta vendore si akt i shpifjes qeuml si i tilleuml do teuml ishte i ndeumlshkuesheumlm dhe

qeuml ka efekt parandalues ose sigurues Njeuml hetim kishte filluar peumlr teuml identifikuar

personin qeuml ka postuar reklameumln neuml internet por ka qeneuml i pasuksessheumlm peumlr shkak teuml

legjislacionit neuml fuqi qeuml ka pas peumlr synim teuml mbrojeuml lirineuml e shprehjes dhe teuml drejteumln peumlr

shprehje anonime Legjislacioni ka mbrojtur publikuesin e mesazhit anonim neuml internet

aq gjereumlsisht sa mbrojtja po ashtu mbulonte mesazhet qeuml potencialisht do teuml mund teuml

ndeumlrhynin neuml privateumlsineuml e njeuml personi tjeteumlr Megjithateuml sipas Qeveriseuml kishte rrugeuml teuml

tjera teuml disponueshme peumlr zhdeumlmtim peumlr shembull Akti peumlr teuml Dheumlnat Personale qeuml

ofronte mbrojtje nga shpifja dhe neuml bazeuml teuml keumltij Akti operatori i serverit mbi bazeuml teuml

dispozitave teuml Aktit peumlr peumlrgjegjeumlsineuml penale dhe peumlrgjegjeumlsineuml neuml deumlme ishte i

detyruar teuml siguronte se teuml dheumlnat e ndjeshme teuml regjistruara nga operatori

procesoheshin me peumllqimin e subjektit teuml atyre teuml dheumlnave

Neuml keumlteuml rast kishte edhe ndeumlrhyrje teuml njeuml pale teuml treteuml qeuml ishte Fondacioni i Helsinkut

peumlr teuml Drejtat e Njeriut Neuml deklarateumln e paraqitur para Gjykateumls Fondacioni kishte

deklaruar se rasti konkret ngriteuml ccedileumlshtjen e balancimit teuml mbrojtjes seuml privateumlsiseuml nderit

dhe reputacionit neuml njeuml aneuml me ushtrimin e liriseuml seuml shprehjes neuml aneumln tjeteumlr

Fondacioni mbajti qeumlndrimin se rasti konkret i ofronte Gjykateumls mundeumlsineuml peumlr teuml

definuar detyrimet pozitive teuml shtetit neuml keumlteuml sfereuml dhe keumlsisoji teuml promovonte

standardet e peumlrbashkeumlta neuml peumlrdorimin e internetit neuml mesin e teuml gjitha shteteve

aneumltare

203

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata gjeti shkelje teuml Nenit 8 duke pasur parasysh se asnjeuml mjet juridik nuk

ekzistonte sipas ligjit finlandez peumlr teuml zbuluar identitetin e personit qeuml e kishte postuar

reklameumln rreth ankuesit neuml faqen e internetit peumlr vendtakime

Gjykata deklaroi se ldquosi interesi publik ashtu edhe mbrojtja e interesave teuml viktimave teuml

krimeve teuml kryera kundeumlr mireumlqenies seuml tyre fizike apo psikologjike keumlrkojneuml

disponueshmeumlrineuml e njeuml mjeti juridik qeuml mundeumlson identifikimin e teuml pandehurit aktual

dhe sjelljen para drejteumlsiseumlrdquo Mungesa e njeuml sanksoni penal qeuml mund teuml zbatohej neuml

rastin aktual ishte problem serioz arsyetoi Gjykata sepse ldquovepra ishte penale

peumlrfshinte njeuml teuml mitur dhe e beumlri ateuml cak peumlr afrimet nga pedofileumltrdquo

Neni 8 i Konventeumls jo veteumlm qeuml mbron nga ndeumlrhyrja e Qeveriseuml por gjithashtu

imponon detyrime pozitive peumlr teuml siguruar respekt peumlr jeteumln private teuml qytetareumlve

Gjykata theksoi se feumlmijeumlt dhe individeumlt e tjereuml duhet teuml keneuml teuml drejteumln e mbrojtjes nga

shteti neuml formeuml teuml parandalimit efektiv nga llojet e tilla teuml reumlnda teuml ndeumlrhyrjes neuml

aspektet e thelbeumlsore teuml jeteumls seuml tyre private

Gjykata e hodhi poshteuml argumentin e Qeveriseuml se mbrojtja e mjaftueshme peumlr privateumlsi

eumlshteuml siguruar peumlrmes ekzistenceumls seuml vepreumls penale teuml shpifjes (beumlrja e komenteve teuml

paveumlrteta qeuml synojneuml deumlmtimin e reputacionit) sepse ldquoekzistenca e njeuml vepre penale ka

efekte teuml kufizuara parandaluese neumlse nuk ka mjete peumlr teuml identifikuar shkeleumlsin aktual

dhe peumlr ta sjelleuml para drejteumlsiseumlrdquo Gjykata po ashtu e hodhi poshteuml argumentin e

Qeveriseuml se parashtruesi kishte mjet juridik pasi ai mund teuml kompensohej

(deumlmshpeumlrblehej) peumlr deumlmet nga ofruesi i sheumlrbimit teuml internetit duke theumlneuml se ishte ldquoi

pamjaftuesheumlm neuml rrethanat e keumltij rastirdquo

Neuml fund Gjykata deklaroi se megjitheumlse liria e shprehjes dhe privateumlsia e

komunikimeve janeuml konsiderata teuml reumlndeumlsishme dhe peumlrdoruesit e keumlsaj teknologjie

duhet ta garantojneuml respektimin e privateumlsiseuml dhe liriseuml seuml shprehjes seuml tyre ldquogarancia e

tilleuml nuk mund teuml jeteuml absolute dhe duhet teuml rezultojeuml neuml parandalimin e prishjes seuml

rendit ose krimit ose neuml mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlverdquo

Marreuml parasysh gjetjen e shkeljes seuml Nenit 8 Gjykata vlereumlsoi se nuk ishte e nevojshme

qeuml teuml shqyrtonte ankeseumln neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Mbi bazeumln e Nenit 41 Gjykata ka urdheumlruar pageseumln e njeuml shume prej 3000 EUR neuml

lidhje me deumlmin jo-material

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut Pasi ka gjetur shkelje teuml keumltij Neni Gjykata nuk e ka pareuml teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml shkeljen edhe teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

204

Gaskin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1045483

7 korrik 1989 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml familjare si pasojeuml e refuzimit teuml qasjes neuml dosjen e tij teuml

ploteuml teuml feumlmijeumlriseuml nga koha kur ai ishte neuml kujdestari teuml shtetit ka shkelje

Neni 10

Shkelje e teuml drejteumls peumlr teuml ditur si pasojeuml e mos lejimit teuml qasjes neuml dokumente nuk ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile i mitur kujdestari informata qasje aprovim pjeseumlrisheumlm

konfidenciale liri peumlr teuml ditur detyrim pozitiv

Ankuesi z Graham Gaskin shtetas britanik

Faktet e rastit

Ankuesi pas vdekjes seuml neumlneumls seuml tij u morr neumln kujdestari nga Keumlshilli Bashkiak i

Liverpoolit neuml vitin 1960 ku qeumlndroi deri neuml vitin 1974 Gjithashtu neuml vitin 1974 ai u

paraqit para njeuml gjykate peumlr teuml mitur dhe u deklarua fajtor peumlr njeuml numeumlr shkeljesh

Gjykata vazhdoi urdheumlrin e kujdestariseuml Ankuesi mbeti neumln kujdesin e Keumlshillit

Bashkiak teuml Liverpoolit (LCC) deri neuml vitin 1977 Ankuesi pretendonte se ai ishte

keqtrajtuar sa ishte neumln kujdestari dhe kishte dashur teuml kuptonte detajet se ku ishte

mbajtur nga kush dhe neuml ccedilfareuml kushtesh ashtu peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml kapeumlrcejeuml

problemet e tij dhe teuml meumlsojeuml peumlr teuml kaluareumln e tij

Pas njeuml procesi gjyqeumlsor teuml mbyllur LCC vendosi neuml vitin 1983 qeuml informacioni neuml

dosjen e ankuesit teuml vihej neuml dispozicion teuml tij me peumllqimin e kontribuesve neuml dosje

Nga 46 kontribues 19 dhaneuml peumllqimin e tyre dhe 65 nga gjithsej 352 dokumente iu

dhaneuml ankuesit

Kontribuesit qeuml refuzuan thaneuml ndeumlr teuml tjera se interesat e paleumlve teuml treta mund teuml ishin

deumlmtuar se kontributi do teuml kishte qeneuml i pavlefsheumlm neumlse merrej jashteuml kontekstit se

besimi profesional ishte i peumlrfshireuml se nuk ishte praktikeuml teuml zbuloheshin raportet tek

klienteumlt ka kaluar njeuml periudheuml shumeuml e gjateuml peumlr njeuml raport qeuml ende duhet teuml jeteuml neuml

kujteseumln e kontribuesit dhe se do teuml ishte e deumlmshme peumlr interesat e ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendoi se refuzimi i qasjes neuml dosjen e tij teuml ploteuml teuml mbajtur nga LCC ishte

neuml shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare sipas

Nenit 8 dhe e drejteumls seuml tij peumlr teuml marreuml informacion sipas Nenit 10 teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu u thirr neuml Nenet 3 dhe 13 teuml Konventeumls dhe Nenin 2 teuml Protokollit 1

teuml Konventeumls

Komisioni e deklaroi teuml pranueshme ankeseumln e ankuesit lidhur me refuzimin e

vazhduesheumlm teuml qasjes neuml dosjen e tij teuml ccedileumlshtjes por deklaroi pjeseumln e mbetur teuml

205

keumlrkeseumls si teuml papranueshme Komisioni konsideroi se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml

Konventeumls peumlr shkak teuml refuzimit peumlr qasje neuml dosje teuml ankuesi Komisioni po ashtu

arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10

Neuml aneumln tjeteumlr Mbreteumlria e Bashkuar argumentoi se dosja duke qeneuml informacion i

hartuar peumlr dhe nga autoriteteti lokale nuk peumlrbeumlnte pjeseuml teuml jeteumls private teuml ankuesit

dhe peumlr keumlteuml arsye nuk binte neuml fusheumlveprimin e Nenit 8 Qeveria vlereumlsoi se neumlse

zbatohet Neni 8 ishte e diskutueshme neumlse kishte pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje relevante me

teuml drejteumln e ankuesi peumlr respektimin e jeteumls private ose neumlse kishte ndonjeuml deumlshtim neuml

peumlrmbushjen e obligimeve pozitive teuml qeneumlsishme neuml Nenin 8 duke pohuar se

ekzistenca e keumltyre detyrimeve pozitive peumlrbeumlnte njeuml diferenceuml teuml gjereuml e vlereumlsimit peumlr

shtetin

Mbreteumlria e Bashkuar gjithashtu pohoi se refuzimi i qasjes kishte njeuml interes teuml gjereuml

publik neumlse konfidencialiteti i kontribuesve nuk ishte respektuar bashkeumlpunimi i tyre

do teuml kishte humbur dhe rrjedha e informacionit do teuml zvogeumllohej seriozisht kjo do teuml

kishte njeuml efekt serioz neuml funksionimin e sheumlrbimit teuml kujdesit peumlr feumlmijeumlt Neuml lidhje me

keumlteuml Qeveria argumentoi se baraspesha e arritur mes interesave teuml individit qeuml keumlrkonte

qasje neuml teuml dheumlnat dhe interesat e atyre qeuml kishin dheumlneuml informacion neuml konfidenceuml dhe

interesin meuml teuml gjereuml publik peumlr ruajtjen e teuml dheumlnave teuml plota dhe teuml sinqerta ishte neuml

peumlrputhje me obligimet e shtetit sipas Nenit 8

Mbreteumlria e Bashkuar gjithashtu argumentoi se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10

pasi nuk i dha ankuesit teuml drejteumln peumlr teuml marreuml kundeumlr vullnetit teuml njeuml autoriteti vendor

njeuml dosje teuml mbajtur nga ai autoritet

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se dosja peumlrmbante informacione neuml

lidhje me aspektet shumeuml personale teuml feumlmijeumlriseuml zhvillimit dhe historiseuml seuml ankuesit

dhe keumlshtu mund teuml peumlrbeumlnte burimin e tij kryesor teuml informacionit neuml lidhje me vitet e

tij teuml kaluara dhe formuese Rrjedhimisht dosja kishte teuml beumlnte me jeteumln private dhe

familjare teuml ankuesit dhe ccedileumlshtja e qasjes seuml tij neuml teuml binte neuml kuadeumlr teuml Nenit 8 teuml

Konventeumls Megjitheumlse objekti thelbeumlsor i Nenit 8 ishte mbrojtja e individit kundeumlr

ndeumlrhyrjes arbitrare nga autoritetet publike peumlrveccedil keumlsaj Mbreteumlria e Bashkuar mund teuml

kishte detyrime pozitive teuml natyrshme neuml njeuml respekt efektiv peumlr jeteumln familjare

Duke i refuzuar ankuesit qasjen e ploteuml neuml dosjen e ccedileumlshtjes seuml tij Britania e Madhe

nuk mund teuml thuhet se ka ndeumlrhyreuml neuml jeteumln e tij private ose familjare Gjykata veumlren se

thelbi i ankeseumls seuml ankuesit nuk ishte se shteti kishte vepruar por se nuk kishte vepruar

Prandaj neuml pyetje janeuml detyrimet pozitive qeuml rrjedhin nga Neni 8 Neuml peumlrcaktimin neumlse

ka ekzistuar njeuml detyrim pozitiv apo jo duhet pasur parasysh baraspesheumln e drejteuml qeuml

duhej teuml arrihej ndeumlrmjet interesit teuml peumlrgjithsheumlm teuml shoqeumlriseuml dhe interesave teuml

individit Peumlr teuml arritur keumlteuml baraspesheuml qeumlllimet e peumlrmendura neuml Nenin 8 sect 2 mund teuml

kishin qeneuml relevante edhe pse kjo dispoziteuml referohej veteumlm peumlr ndeumlrhyrje

dometheumlneuml detyrime negative

Tutje Gjykata thekson se konfidencialiteti i peumlrmbajtjes seuml dosjes kontribuoi neuml

funksionimin efektiv teuml sistemit teuml kujdesit teuml feumlmijeumlve dhe neuml ateuml maseuml i sheumlrbeu njeuml

qeumlllimi legjitim duke mbrojtur jo veteumlm teuml drejtat e kontribuuesve por edhe teuml

feumlmijeumlve neuml nevojeuml peumlr kujdes Personat neuml situateumln e ankuesit kishin njeuml interes vital

206

teuml mbrojtur nga Konventa peumlrkateumlsisht e drejta peumlr marrjen e informacionit teuml

nevojsheumlm peumlr teuml njohur dhe kuptuar feumlmijeumlrineuml e tyre dhe zhvillimin e hersheumlm

Megjithateuml Gjykata ka parasysh se konfidencialiteti i teuml dheumlnave publike ishte i

reumlndeumlsisheumlm peumlr marrjen e informacionit objektiv dhe teuml besuesheumlm dhe se

konfidencialiteti i tilleuml mund teuml kishte qeneuml i nevojsheumlm edhe peumlr mbrojtjen e personave

teuml treteuml

Njeuml sistem qeuml ka mundeumlsuar qasje neuml regjistrat neuml vareumlsi nga peumllqimi i kontribuesit neuml

parim mund teuml konsiderohet neuml peumlrputhje me Nenin 8 duke marreuml parasysh hapeumlsireumln e

vlereumlsimit teuml shtetit Megjithateuml Gjykata thekson se neuml njeuml sistem teuml tilleuml interesat e

individit qeuml keumlrkonin qasje neuml regjistrat duhej teuml siguroheshin kur njeuml kontribues nuk

ishte i disponuesheumlm ose refuzoi neuml meumlnyreuml teuml parregullt peumllqimin Proporcionaliteti do

teuml arrihej veteumlm neumlse sistemi parashikon qeuml njeuml autoritet i pavarur mund teuml vendoste

neumlse do teuml jepej qasja neuml raste teuml tilla mireumlpo asnjeuml procedureuml e tilleuml nuk ishte neuml

dispozicion Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat e ndjekura nuk arriteumln teuml siguronin respektin

peumlr jeteumln private dhe familjare teuml ankuesi siccedil keumlrkohet nga Neni 8 Rrjedhimisht

Gjykata gjen se kishte pasur njeuml shkelje teuml Nenit 8

Lidhur me Nenin 10 teuml Konventeumls Gjykata vlereumlsoi se e drejta e liriseuml peumlr teuml marreuml

informacion neuml thelb i ndalon njeuml qeverie qeuml trsquoi kufizojeuml ndonjeuml personi marrjen e

informacionit qeuml teuml tjereumlt do teuml deumlshironin ose mund teuml kishin qeneuml teuml gatsheumlm ti jepnin

atij Ky nen nuk misheumlron ndonjeuml detyrim ndaj shtetit peumlr teuml dheumlneuml kundeumlr vullnetit teuml

vet informacionin e mbajtur nga autoriteti lokal Prandaj nuk kishte pasur ndeumlrhyrje

neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr teuml marreuml informacione teuml mbrojtura nga Neni 10

Peumlr shkak se ankuesi mund teuml keteuml vuajtur shqeteumlsime emocionale me rastin e

shkeljeve Gjykata qeuml Mbreteumlria e Bashkuar duhet ti paguajeuml ankuesit peumlr deumlmin

jomaterial 5000 funta dhe peumlr shpenzimet gjyqeumlsore pound 11000 funta

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 8 dhe neuml aneumln tjeteumlr konstaton se nuk kishte

shkelje teuml Nenit 10 [njeumlmbeumldhjeteuml vota peumlr dhe gjashteuml kundeumlr njeumlzeumlri]

Gjykateumlsit Ryssdal Kremona Goumllcuumlkluuml Matscher dhe Sir Vincent Evans teuml cileumlt

votuan kundeumlr deponuan mendimin mospajtuas - Sipas tyre Neni 8 ishte i

zbatuesheumlm por nuk kishte pasur shkelje Sipas tyre procedura qeuml u pasua nga

Mbreteumlria e Bashkuar peumlr teuml peumlrcaktuar se cilat pjeseuml teuml dosjes seuml ankuesi mund ti vihen

neuml dispozicion teuml tij peumlrfaqeumlsonin njeuml bilanc teuml drejteuml interesash kundrejt rrethanave

Po ashtu gjykateumlsi Walsh deponoi mendimin mospajues sipas teuml cilit Neni 8 nuk

ishte i zbatuesheumlm pasi informacioni i keumlrkuar ishte peumlr qeumlllim teuml avancimit teuml

veprimeve ligjore nuk eumlshteuml keumlrkuar neuml mbrojtje apo peumlr teuml ccediluar meuml tej teuml drejteumln peumlr

respektimin e jeteumls private dhe familjare Gjithashtu Neni 10 ishte i zbatuesheumlm e

drejta peumlr teuml marreuml informacionin e keumlrkuar ka bie neuml kuadeumlr teuml Nenit 10 sect 1

Informacioni u kufizua peumlr teuml mbrojtur konfidencialitetin kjo eumlshteuml brenda kualifikimit

teuml lejuar nga Neni 10 sect 2 meuml tej kufizimi mund teuml ishte justifikuar si i domosdosheumlm

neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml neuml

besim neuml lidhje me njeuml zoneuml teuml ndjeshme teuml mireumlqenies sociale Prandaj nuk kishte

shkelje teuml ndonjeuml neni teuml Konventeumls

207

Krasniqi kundeumlr Austriseuml - 4169712

25 korrik 2017 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deumlbimi nga Austria neuml Kosoveuml kishte shkelur teuml drejteumln peumlr respektimin e jeteumls private

dhe familjare nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile azil imigracion vendbanim vepra penale deumlbim ndalim kthimi

lidhje familjare feumlmijeuml ndeumlrhyrje

Ankuesi Agron Krasniqi i cili ka lindur neuml vitin 1974 dhe jeton neuml Kosoveuml

Faktet e rastit

Ankuesi hyri neuml Austri peumlr hereuml teuml pareuml meuml 14 janar 1994 kur ishte 19 vjeccedil Neuml neumlntor

teuml vitit 1994 ankuesi u arrestua duke punuar ilegalisht dhe meuml 16 neumlntor 1994

Autoriteti Administrativ i Rrethit Dornbirn leumlshoi njeuml vendim me teuml cilin ankuesit i

ndalohej lejeqeumlndrimi neuml Austri peumlr njeuml periudheuml peseuml vjeqare

Meuml 5 janar 1995 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml azili e cila meuml 27 janar 1995 u hodh

poshteuml nga Zyra Federale e Azilit si e pabazeuml Ankesa e tij kundeumlr keumltij vendimi u hodh

poshteuml dhe ai vullnetarisht u kthye neuml Kosoveuml neuml shtator teuml vitit 1997

Meumltutje meuml 1 korrik 1998 ankuesi u kthye neuml Austri dhe paraqiti njeuml keumlrkeseuml teuml re azili

meuml 8 korrik 1998 keumlteuml hereuml seuml bashku me bashkeumlshorten dhe vajzeumln e tyre Keumlrkesa peumlr

azil u hodh poshteuml nga Zyra Federale e Azilit meuml 12 gusht 1998 por ankuesit dhe

familjes seuml tij iu dha mbrojtje ploteumlsuese Ata moreumln njeuml leje qeumlndrimi teuml peumlrkohshme e

cila u zgjat disa hereuml Leja e peumlrkohshme e qeumlndrimit teuml ankuesit e cila ishte bazuar neuml

teuml drejteumln e tij peumlr mbrojtje ploteumlsuese skadoi neuml dhjetor 2009 pasi ai nuk kishte

aplikuar peumlr rinovimin e sajNdeumlrmjet viteve 2003 dhe 2012 Krasniqi u deumlnua neuml neumlnteuml

raste teuml ndara peumlr krime teuml ndryshme duke peumlrfshireuml deumlmtim trupor vjedhje

keumlrceumlnimin e reumlnduar dhe vepra teuml ndryshme teuml ndaluara me ligjin kundeumlr drogeumls

Neuml vitin 2007 si rezultat i dosjes seuml tij kriminale Autoriteti Administrativ i Distriktit

Dornbirn leumlshoi njeuml ndalim ndaj ankuesit qeuml e ndalonte kthimin e tij neuml Austri peumlr

dhjeteuml vjet Megjithateuml ndalimi mbeti pa efekt peumlr aq koheuml sa ai kishte mbrojtje

ploteumlsuese Mbrojtja e tij subsidiare u teumlrhoq neuml vitin 2010 keumlshtu qeuml autoritetet e azilit

konstatuan se gjendja e siguriseuml neuml Kosoveuml ishte peumlrmireumlsuar ndjesheumlm dhe deumlbimi i tij

u shpall i pranuesheumlm Meuml pas gjykatat e azilit e konfirmoi keumlteuml vendim duke

konkluduar neuml thelb se interesi publik peumlr teuml deumlbuar ankuesin dhe neuml peumlr qeumllllim teuml

parandalimiit teuml veprimeve kriminale ka tejkaluar interesin e tij personal peumlr ruajtjen e

jeteumls seuml tij private lidhjet familjare neuml Austri

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka specifikuar se ai nuk eumlshteuml ankuar lidhur me leumlshimin e ndalimit qeuml ndalon

kthimin e tij neuml Austri por se ankesa e tij ndaj Gjykateumls kishte teuml beumlnte veteumlm me

teumlrheqjen e statusit teuml mbrojtjes seuml tij ploteumlsuese dhe deumlbimin e tij teuml meumlvonsheumlm neuml

208

Kosoveuml qeuml sipas tij kishte shkelur teuml drejteumln e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private

dhe familjare siccedil peumlrcaktohet neuml Nenin 8 teuml Konventeumls

Qeveria pranoi se deumlbimi i ankuesit kishte peumlrbeumlreuml njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr

respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare Megjithateuml sipas tyre kjo ndeumlrhyrje

ishte bazuar neuml ligj dhe kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim Qeveria pohoi se kishte qeneuml

gjithashtu proporcionale me qeumlllimet e ndjekura pasi qeumlndrimi i gjateuml i ankuesit neuml

Austri ishte deumlmtuar ndjesheumlm nga fakti se ai ishte deumlnuar neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur peumlr

vepra penale Neuml koheumln e vendimit peumlrfundimtar vendas peumlr deumlbimin e tij ai kishte

ndeumlr teuml tjera denime peumlr trafik droge vjedhje dhe gjashteuml krime teuml tjera teuml dhunshme

Edhe pasi urdhri i tij peumlr deumlbim ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml nga gjykimi i Gjykateumls

Kushtetuese ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim teuml dhunsheumlm Ankuesi kishte kryer teuml gjitha

veprat e tij penale si i rritur gjeuml qeuml shtoi ashpeumlrsineuml e tyre neuml vendimin peumlrfundimtareuml

Peumlr meuml tepeumlr edhe pasi vendimi peumlr teuml deumlbuar keumlrkuesin ishte beumlreuml peumlrfundimtar ai

ishte deumlnuar peumlr krime teuml meumltejshme teuml dhunshme Burgimi i ti peumlr disa muaj nuk e

kishte penguar ateuml teuml kryente vepra penale teuml meumltejshme as nuk e kishte leumlshuar ateuml me

njeuml ndalim qeuml ndalonte kthimin e tij neuml vitin 2007 ose duke teumlrhequr statusin e tij teuml

mbrojtjes shteseuml neuml vitin 2011 Duhet teuml keteuml qeneuml e qarteuml peumlr ateuml neuml ateuml pikeuml se statusi i

vendbanimit teuml tij ishte jashteumlzakonisht i pasigurt49 dhe se deumlnimet e meumltejshme penale

mund teuml rezultonin neuml peumlrfundimin e qeumlndrimit teuml tij neuml Austri neuml ccedildo koheuml dhe keumlshtu

ndarjen nga familja e tij Duke pasur parasysh se ai ishte deumlnuar peumlr dy vepra teuml tjera

ndeumlrsa procedurat peumlr teumlrheqjen e statusit teuml mbrojtjes seuml tij shteseuml ishin ende neuml

zhvillim e sipeumlr ishte e qarteuml peumlr autoritetet se ankuesi ishte krejteumlsisht indiferent ndaj

vlerave sociale teuml mbrojtura nga dispozitat e ligjit penal austriak Parashikimet e tyre

peumlrfundimisht u konfirmua nga kryerja e vepreumls seuml keumlrceumlnimit teuml reumlnduar pasi urdhri i

deumlbimit ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml

Neuml lidhje me jeteumln familjare teuml ankuesit neuml Austri Qeveria argumentoi se do teuml kishte

qeneuml e mundur peumlr teuml qeuml teuml vazhdonte jeteumln neuml Kosoveuml50 Veteuml ankuesi kishte deklaruar

gjateuml procesit teuml deumlbimit qeuml familja e tij nuk kishte asgjeuml peumlr tu frikeumlsuar neuml vendin e tij

dhe ndoshta do teuml bashkohej me teuml atje Megjitheumlse familja e tij kishte vendosur

peumlrfundimisht teuml qeumlndronte neuml Austri ata mund ta vizitonin ateuml neuml Kosoveuml e cila mund

teuml arrihej lehteuml nga Austria me makineuml avion ose tren Peumlr meuml tepeumlr ata mund teuml

qeumlndronin neuml kontakt neumlpeumlrmjet telefonit dhe internetit Qeveria shtoi se ankuesi kishte

kaluar njeuml periudheuml teuml peumlrgjithshme prej gjashteumlmbeumldhjeteuml muaj burg gjateuml qeumlndrimit teuml

tij neuml Austri Prandaj si rezultat i veprimeve teuml tij ai nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml

mbante njeuml jeteuml familjare me teuml afeumlrmit e tij gjateuml asaj periudhe Peumlr meuml shumeuml Qeveria

argumentoi se ankuesi kishte mbajtur lidhje sociale gjuheumlsore dhe kulturore me vendin

e tij teuml origjineumls dhe gjithashtu kishte deklaruar gjateuml procesit teuml deumlbimit se kishte ende

teuml afeumlrm neuml Kosoveuml dhe se babai i tij kishte neuml proneumlsi njeuml tokeuml dhe tre dyqane atje Peumlr

meuml tepeumlr ankuesi kishte hyreuml neuml Austri si i rritur dhe kishte kaluar njeuml pjeseuml teuml madhe

teuml jeteumls seuml tij neuml vendin e tij

Neuml driteumln e natyreumls serioze dhe teuml peumlrseumlritshme teuml veprave penale teuml ankuesit Qeveria

parashtroi se ndalimi i kthimit teuml tij neuml Austri peumlr dhjeteuml vjet - i cili erdhi peumlrseumlri neuml fuqi

49 AH Khan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 622210 amp 41 20 dhjetor 2011 50 Palanci kundeumlr Zvicreumls nr 260708 amp 61 25 mars 2014

209

si pasojeuml e teumlrheqjes seuml statusit teuml mbrojtjes seuml tij subsidiare dhe deumlbimi i tij - mund teuml

konsiderohet si proporcional Peumlr meuml tepeumlr vendimi i kontestuar do teuml ndikonte neuml fakt

veteumlm peumlr meuml pak se kateumlr vjet pasi qeuml ai u beumlreuml ligjeumlrisht i detyruesheumlm neuml neumlntor teuml

vitit 2007 jo neuml koheumln kur ai ishte larguar nga vendi neuml vitin 2013 dhe prandaj ka

skaduar neuml neumlntor 2017 Pas keumlsaj ankuesi mund teuml kthehej neuml Austri neuml qofteuml se ai i

ploteumlsonte keumlrkesat peumlrkateumlse teuml hyrjes

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht riafirmon se njeuml shtet ka teuml drejteuml si njeuml ccedileumlshtje e seuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare dhe neuml peumlrputhje me detyrimet e saj teuml traktatit teuml kontrollojeuml hyrjen e

teuml huajve neuml territorin e saj dhe vendbanimin e tyre atje 51 Konventa nuk garanton teuml

drejteumln e njeuml teuml huaji peumlr teuml hyreuml ose banuar neuml njeuml vend teuml caktuar dhe neuml zbatim teuml

detyreumls seuml tyre peumlr ruajtjen e rendit publik shtetet kontraktuese kaneuml fuqineuml peumlr teuml

deumlbuar njeuml teuml huaj teuml deumlnuar peumlr vepra penale

Megjithateuml njeuml ndeumlrhyrje neuml jeteumln private ose familjare teuml njeuml personi do teuml jeteuml neuml

kundeumlrshtim me Nenin 8 i Konventeumls peumlrveccedil neumlse mund teuml justifikohet sipas paragrafit

2 teuml atij Neni si neuml peumlrputhje me ligjin duke ndjekur njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime

legjitime teuml listuara neuml teuml dhe duke qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike me

qeumlllim teuml arritjes seuml qeumlllimit apo synimeve neuml fjaleuml Kriteret peumlrkateumlse qeuml duhet teuml

zbatohen neuml peumlrcaktimin neumlse njeuml ndeumlrhyrje eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike u peumlrcaktuan neuml njeuml seri rastesh si Uner kundeumlr Hollandeumls Maslov

kundeumlr Austriseuml Balogun kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe Samsonnikov kundeumlr

Estoniseuml 52 Ku Gjykata kishte listuar disa kritere si natyra dhe serioziteti i vepreumls

penale teuml kryer nga ankuesi koheumlzgjatja e qeumlndrimit teuml ankuesit neuml vendin nga i cili do

teuml deumlbohet koha e kaluar qeuml kur vepra penale eumlshteuml kryer dhe sjellja e anuesit gjateuml asaj

periudhe kombeumlsina e personave teuml ndrysheumlm teuml interesuar gjendja familjare e

ankuesit siccedil eumlshteuml koheumlzgjatja e marteseumls dhe faktoreuml teuml tjereuml qeuml shprehin efektivitetin e

jeteumls familjare teuml njeuml ccedilifti neumlse bashkeumlshorti e dinte peumlr vepreumln neuml koheumln kur ai ose ajo

hyri neuml njeuml marreumldheumlnie familjare neumlse ka feumlmijeuml teuml marteseumls dhe neumlse po mosheumln e

tyre seriozitetin e veumlshtireumlsive qeuml bashkeumlshorti ka teuml ngjareuml teuml haseuml neuml vendin neuml teuml cilin

keumlrkuesi duhet teuml deumlbohet interesat dhe mireumlqenien meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve neuml veccedilanti

seriozitetin e veumlshtireumlsive qeuml mund teuml hasen neuml ccedildo vend teuml vendit neuml teuml cilin keumlrkuesi

duhet teuml deumlbohet dhe - qeumlndrueshmeumlrineuml e lidhjeve sociale kulturore dhe familjare me

vendin priteumls dhe me vendin e destinacionit

Tutje Gjykata rikujton aktgjykimin e vet neuml Jeunesse kundeumlr Hollandeumls53 qeuml kishte teuml

beumlnte me deumlbimin e planifikuar teuml njeuml emigranti afatgjateuml dhe me lidhje teuml forta

familjare neuml vendin priteumls Gjykata peumlrseumlriti se neuml rastet ku peumlrfshihen feumlmijeumlt ekziston

njeuml konsensus i gjereuml duke peumlrfshireuml edhe teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare neuml mbeumlshtetje teuml

ideseuml se neuml teuml gjitha vendimet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me feumlmijeumlt interesat e tyre meuml teuml mireuml

janeuml me reumlndeumlsi teuml madhe Peumlrderisa peumlrfshirja e feumlmijeumlve nuk mund teuml jeteuml faktor i

51 Abdulaziz Cabales dhe Balkandali kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 28 maj 1985 sect 67 Seria A nr 94 52 Uner kundeumlr Hollandeumls [DhM] nr 4641099 sectsect 54-55 dhe 57-58 KEDNJ 2006-XII Maslov kundeumlr

Austriseuml [DhM] nr 163803 amp 72-73 KEDNJ 2008 Balogun kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr

6028609 sect 46 10 prill 2012 dhe Samsonnikov kundeumlr Estoniseuml nr 5217810 amp 86 3 korrik 2012 53 Jeunesse kundeumlr Hollandeumls [DhM] nr 1273810 sect 109 3 tetor 2014

210

veteumlm vendimtareuml sidocofteuml duhet ti jepet njeuml pesheuml e konsiderueshme Prandaj

organet kombeumltare vendim-marreumlse duhet neuml parim teuml referohen dhe teuml vlereumlsojneuml

provat neuml lidhje me prakticitetin fizibilitetin dhe proporcionalitetin e ccedildo largimi teuml njeuml

prindi jo-kombeumltar me qeumlllim qeuml teuml ofrojeuml mbrojtje efektive dhe pesheuml teuml mjaftueshme

peumlr interesat meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlt e prekur drejtpeumlrdrejt prej tij

Duke qeneuml keumlshtu Gjykata nuk e harron faktin qeuml neuml kontekstin e largimit teuml njeuml prindi

jo-kombeumltar si pasojeuml e njeuml deumlnimi penal vendimi neuml radheuml teuml pareuml ka teuml beumljeuml me mos-

zbatuesin e ligjit Peumlr meuml tepeumlr siccedil ka treguar praktika e gjykateumls neuml raste teuml tilla natyra

dhe serioziteti i vepreumls seuml kryer ose historia e ofendimit mund teuml tejkalojneuml kriteret e

tjera qeuml duhet teuml merren parasysh Seuml fundmi Gjykata peumlrseumlrit se autoritetet kombeumltare

geumlzojneuml njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar vlereumlsimi kur vlereumlsojneuml neumlse njeuml ndeumlrhyrje neuml njeuml teuml

drejteuml teuml mbrojtur nga Neni 8 ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe neuml

proporcion me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Porse Gjykata eumlshteuml e autorizuar teuml japeuml

vendimin peumlrfundimtar neumlse njeuml maseuml deumlbimi eumlshteuml e pajtueshme me Nenin 8 Duke

konsideruar natyreumln e rastit neuml veccedilanti natyreumln e peumlrseumlritur pjeseumlrisht teuml dhunshme dhe

neuml keumlteuml meumlnyreuml serioze teuml veprave penale teuml ankuesit dhe keumlrceumlnimit qeuml rezulton ndaj

rendit dhe siguriseuml publike Gjykata veumln neuml pah faktin qeuml ankuesi kishte ardhur neuml

Austri si i rritur dhe ende ka lidhjet gjuheumlsore me vendin e tij teuml origjineumls mundeumlsineuml e

familjes seuml tij teuml qeumlndrojneuml neuml kontakt me teuml dhe fakti se ai eumlshteuml neuml gjendje teuml keumlrkojeuml

leje peumlr tu kthyer neuml Austri meuml pak se peseuml vjet pas deumlbimit teuml tij Si pasojeuml Gjykata

konkludon se autoritetet nuk kaneuml tejkaluar hapeumlsireumln e vlereumlsimit qeuml u eumlshteuml dheumlneuml

atyre neuml ccedileumlshtjet e imigracionit duke deumlbuar ankuesin Si pasojeuml nuk ka pasur shkelje teuml

Nenit 8 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

211

Kroon dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls - 1853591

27 tetor 1994 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e te drejteumls neuml jeteuml familjare si pasojeuml e mohimit teuml regjistrimit teuml ateumlsiseuml ka

shkelje

Neni 14 kombinim me Nenin 8

Diskriminim neuml bazeuml teuml gjiniseuml si pasojeuml e pamundeumlsist teuml mohimit teuml ateumlsiseuml nuk ka

ccedileumlshtje teuml ndareuml

Fjaleumlt kyccedile feumlmijeuml jashteumlmartesor jeteuml familjare ateumlsi mohim lidhje biologjike

pamundeumlsi regjistrimi

Ankuesit znj Catharina Kroon (ankuesja e pareuml) shtetase holandeze e lindur neuml vitin

1954 z Ali Zerrouk (ankuesi i dyteuml) i cili kishte shteteumlsineuml marokene neuml koheumln kur

kaneuml ndodhur ngjarjet qeuml janeuml subjekt i ankeseumls dhe z Samir MrsquoHallem-Driss (Ankuesi

i treteuml) shteteumlsi teuml dyfishteuml holandeze dhe marokene

Faktet e rastit

Ankuesja e pareuml dhe ankuesi i dyteuml ndoneumlse ata nuk jetonin bashkeumlrisht neuml ateuml koheuml ata

kishin njeuml marreumldheumlnie stabile nga e cila neuml vitin 1987 kishte lindur feumlmija i tyre -

ankuesi i treteuml neuml keumlteuml rast Teuml tre ankuesit jetojneuml neuml Amsterdam

Neuml vitin 1979 ankuesija e pareuml ishte martuar me ankuesin e dyteuml i cili neuml ateuml koheuml ishte

shtetas maroken Martesa e tyre ishte prishur kah fundi i vitit 1980 Prej asaj kohe

ankuesja kishte jetuar e ndareuml nga bashkeumlshorti i saj dhe e kishte humbur kontaktin me

teuml Siccedil del nga deumlshmiteuml zyrtare ai ishte larguar nga Amsterdami neuml janar teuml vitit 1986

dhe vendndodhja e tij ka mbetur e panjohur qeuml nga ajo koheuml Feumlmija i tyre kishte lindur

meuml 18 tetor 1987 Ai ishte regjistruar neuml regjistrin e lindjeve si djali i ankueses seuml pareuml

dhe z MrsquoHallem-Driss

Ankuesja e pareuml kishte nisur procedurat e shkuroreumlzimit neuml Gjykateumln Rajonale teuml

Amsterdamit njeuml muaj pasi kishte lindur i biri Shkuroreumlzimi kishte marreuml formeumln

peumlrfundimtare kur vendimi i Gjykateumls Rajonale ishte regjistruar neuml regjistrin e

martesave meuml 4 korrik 1988

Meuml 13 tetor 1988 mbeumlshtetur neuml Kodin Civil teuml Holandeumls ankuesja e pareuml dhe ankuesi

i dyteuml i kishin keumlrkuar zyreumls seuml regjistrimit teuml lindjeve vdekjeve dhe martesave teuml

Amsterdamit qeuml teuml lejonte ankuesen teuml beumlnte njeuml deklarateuml ku thuhej se z MrsquoHallem-

Driss nuk ishte babai i Samirit dhe keumlshtu teuml beumlnteuml teuml mundur njohjen e ateumlsiseuml seuml

ankuesit teuml dyteuml Zyra kishte refuzuar keumlrkeseumln neuml tetor 1988 Ndoneumlse kishte shprehur

simpati regjistruesi kishte veumlrejtur se Samiri ka lindur neuml koheumln kur ankuesja ishte

ende e martuar me z MrsquoHallem-Driss dhe derisa ky i fundit teuml mos niste procedurat

peumlr mohim teuml ateumlsiseuml njohja nga njeuml njeri tjeteumlr ishte e pamundur sipas ligjit qeuml ishte neuml

fuqi neuml Holandeuml

212

Meuml 9 janar 1989 ankuesit aplikuan neuml Gjykateumln Rajonale teuml Amsterdamit ku keumlrkonin

njeuml urdheumlr gjyqeumlsor me teuml cilin i keumlrkohej regjistruesit qeuml teuml shtonte neuml regjistrin e

lindjeve deklarateumln e ankueses seuml pareuml se z MrsquoHallem-Driss nuk ishte babai i Samirit

dhe ku njihej se ankuesi i dyteuml ishte babai i tij Gjykata Rajonale kishte refuzuar

keumlrkeseumln neuml qershor teuml vitit 1989 Gjykata kishte deklaruar se pavareumlsisht deumlshireumls seuml

justifikuar teuml ankuesve peumlr trsquoua njohur zyrtarisht realitetin biologjik keumlrkesa e tyre

duhej refuzuar pasi sipas ligjit qeuml ishte neuml fuqi Samiri ishte feumlmiu legjitim i z

MrsquoHallem-Driss Ankuesit e kaneuml apeluar keumlteuml vendim praneuml Gjykateumls seuml Apelit teuml

Amsterdamit Gjykata e Apelit gjithashtu ka refuzuar apelin meuml 8 neumlntor 1989 Sipas

keumlsaj Gjykate Neni 8 i Konventeumls ishte i aplikuesheumlm por nuk ishte shkelur Apeli nuk

mund teuml miratohej pasi gjykatat nuk kishin lirineuml teuml lejonin keumlrkeseumln e ankuesve pasi

njeuml gjeuml e tilleuml do teuml keumlrkonte miratimin e njeuml ligji teuml ri neuml Holandeuml peumlrfshireuml procedurat

administrative Prandaj njeuml gjeuml e tilleuml sipas Gjykateumls do teuml kalonte kufijteuml e pushtetit

gjyqeumlsor

Ankuesit e kishin ankimuar edhe keumlteuml vendim praneuml Gjykateumls Supreme Neuml vijim teuml

mendimit keumlshilleumldheumlneumls teuml Avokatit teuml Peumlrgjithsheumlm edhe Gjykata Supreme e kishte

hedhur poshteuml ankeseumln Gjykata Supreme ishte pajtuar me Gjykateumln e Apelit se edhe

po teuml kishte shkelje zgjidhja e keumltij problemi shkonte peumlrtej kufijve teuml pushtetit

gjyqeumlsor

Ankuesit kishin edhe tre feumlmijeuml teuml tjereuml pas lindjes seuml Samirit njeuml vajzeuml Nadia neuml vitin

1989 dhe dy binjakeuml Jamal dhe Jamila meuml 1992 Ata megjithateuml nuk bashkeumljetonin

Por ata janeuml deklaruar sidoqofteuml se ankuesi i dyteuml kontribuon neuml kujdesin dhe rritjen e

feumlmijeumlve teuml tyre

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml parashtreseumln e tyre ankuesit kaneuml deklaruar se sipas ligjit neuml fuqi neuml Holandeuml nuk

kaneuml qeneuml neuml gjendje teuml fitojneuml njohjen e ateumlsiseuml seuml Samirit nga ankuesi i dyteuml babai i

tij biologjik dhe derisa njeuml burr i martuar mund teuml mohonte ateumlsineuml e njeuml feumlmiu kjo

mundeumlsi nuk ishte e hapur peumlr grateuml e martuara Ata e kaneuml mbeumlshtetur ankeseumln e tyre

neuml Nenin 8 teuml Konventeumls qofteuml teuml marreuml neuml meumlnyreuml individuale apo neuml ndeumlrlidhje ose

kombinim me Nenin 14 teuml Konventeumls Ata kaneuml argumentuar tutje se duke mos

pranuar keumlto keumlrkesa Gjykata Supreme u ka mohuar atyre njeuml mjet efektiv brenda

kuptimit teuml Nenit 13

Meuml 31 gusht 1992 Komisioni e shpalli ankeseumln e pranueshme neuml lidhje me ankesat qeuml

lidheshin me Nenet 8 dhe 14 teuml Konventeumls dhe teuml papranueshme neuml lidhje me pjeseumln

tjeteumlr duke peumlrfshireuml Nenin 13

Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se neuml rastin konkret Neni 8 nuk ishte i zbatuesheumlm

ose se Neni 8 paragrafi 1 nuk ishte ceumlnuar ose se kufizimi i teuml drejtave teuml referuara neuml

Nenin 8 sect 1 ishte i justifikuesheumlm neuml pajtim me Nenin 8 sect 2 dhe se Neni 14 neuml

kombinim me Nenin 8 nuk ishte shkelur Qeveria kishte argumentuar se marreumldheumlnia

ndeumlrmjet ankuesit teuml dyteuml neuml njeuml aneuml dhe ankueses seuml pareuml dhe ankuesit teuml treteuml neuml

aneumln tjeteumlr nuk peumlrbeumlnte ldquojeteuml familjarerdquo Pasi feumlmija kishte lindur nga njeuml marreumldheumlnie

jashteumlmartesore sipas Qeveriseuml nuk kishte lidhje ipso jure ndeumlrmjet tij dhe ankuesit teuml

dyteuml Peumlr meuml tepeumlr Qeveria kishte argumentuar se ankuesja e pareuml dhe ankuesi i dyteuml

kishin zgjedhur teuml mos martoheshin dhe si rezultat i keumlsaj zgjedhjeje ky i fundit nuk

213

bashkeumljetonte me ankuesen e pareuml dhe feumlmiun Qeveria po ashtu kishte pretenduar se

zankuesi i dyteuml nuk kishte kontribuar neuml kujdesin dhe rritjen e Samirit neuml ndonjeuml

meumlnyreuml dhe se nuk kishte asgjeuml peumlr teuml deumlshmuar se ai kishte peumlrmbushur rolin e ldquobabait

socialrdquo teuml tij

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka ritheksuar se objekti thelbeumlsor i Nenit 8 eumlshteuml teuml mbrojeuml individin nga

veprimi arbitrar i autoriteteve publike Si shteseuml e keumlsaj mund teuml keteuml edhe detyrime

pozitive qeuml rrjedhin nga ldquorespektimirdquo efektiv i jeteumls familjare Kufijteuml ndeumlrmjet

detyrimeve pozitive dhe negative teuml shtetit sipas keumlsaj dispoziteuml nuk japin vetvetiu

definicion teuml sakteuml Parimet e aplikueshme janeuml megjithateuml teuml ngjashme Neuml teuml dyja

kontekstet duhet synuar njeuml baraspesheuml e drejteuml ndeumlrmjet interesave teuml individit dhe

atyre teuml komunitetit si teuml teumlreuml dhe neuml teuml dyja rastet shteti geumlzon njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi

Sipas parimeve teuml peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls kur ekzistenca e njeuml

lidhje familjare me njeuml feumlmi eumlshteuml peumlrcaktuar shteti duhet teuml veprojeuml neuml njeuml meumlnyreuml qeuml

llogaritet se do teuml mundeumlsojeuml ateuml lidhje teuml zhvillohet dhe garancionet ligjore teuml ofrohen

neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumljneuml teuml mundur integrimin e feumlmiut neuml familje nga momenti i lindjes

ose sa meuml pareuml qeuml eumlshteuml praktikisht e mundur meuml pastaj

Neuml rastin konkret Gjykata ka rikujtuar se ndeumlrmjet ankuesve eumlshteuml krijuar njeuml

marreumldheumlnie qeuml e kualifikon ateuml si ldquojeteuml familjarerdquo Keumlsisoji ekziston njeuml detyrim peumlr

autoritetet kompetente qeuml teuml lejojneuml formimin komplet teuml lidhjeve familjare ligjore

ndeumlrmjet ankuesit teuml dyteuml dhe djalit teuml tij Samirit sa meuml shpejteuml qeuml eumlshteuml e mundur Neuml

pikeumlpamjen e Gjykateumls ldquorespektirdquo peumlr ldquojeteumln familjarerdquo keumlrkon qeuml realiteti social dhe

biologjik teuml mbivlejneuml mbi supozimin ligjor qeuml neuml rastin konkret mbizoteumlron si ndaj

faktit teuml mireumlqeneuml ashtu dhe deumlshirave teuml atyre qeuml janeuml teuml peumlrfshireuml duke beumlreuml qeuml askush

teuml mos peumlrfitojeuml Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se edhe duke pas

parasysh margjineumln e vlereumlsimit qeuml i takon shtetit Holanda ka deumlshtuar trsquou sigurojeuml

ankuesve ldquorespektinrdquo peumlr jeteumln e tyre familjare peumlr teuml cileumln ata kaneuml teuml drejteuml sipas

Konventeumls Pra ka shkelje teuml Nenit 8

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 8 Gjykata

deklaron se kjo ankeseuml eumlshteuml neuml thelb e njeumljteuml sikurse ajo mbi bazeumln e Nenit 8 prandaj

nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml qeuml rrjedheuml nga ky nen neuml kombinim me Nenin 14 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata ka vlereumlsuar se pamundeumlsia e njohjes ligjore teuml

lidhjeve teuml tyre familjare u ka shkaktuar ankuesve frustrim Megjithateuml ky frustrim

eumlshteuml shpeumlrblyer mjaftuesheumlm me gjetjen e njeuml shkeljeje teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [shtateuml vota peumlr dy kundeumlr] gjen

se nuk ka ccedileumlshtje tjeteumlr teuml ndareuml qeuml mund teuml ngritet mbi bazeuml teuml Nenit 14 neuml kombinim

me Nenin 8 [njeumlzeumlri]

214

Neni 9

Liria e mendimit e ndergjegjes dhe e fese

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml mendimit teuml ndeumlrgjegjes e teuml feseuml kjo e drejteuml

neumlnkupton lirineuml peumlr teuml ndryshuar feneuml ose besimin dhe lirineuml qofteuml individualisht

ose kolektivisht publikisht ose privatisht neumlpeumlrmjet kultit meumlsimdheumlnies

praktikave dhe kryerjes seuml riteve

2 Liria e shfaqjes seuml feseuml seuml tij ose besimeve teuml dikujt nuk mund trsquoi neumlnshtrohet

kufizimeve teuml tjera peumlrvec atyre teuml parashikuara nga ligji dhe qeuml peumlrbeumljneuml masa teuml

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen

e rendit publik teuml sheumlndetit ose teuml moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe teuml

lirive teuml teuml tjereumlve

215

Hasan and Eylem Zengin kundeumlr Turqiseuml - 144804

9 tetor 2007 [Seksioni i dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 9

Shkelje e teuml drejteumls peumlr liri fetare si pasojeuml e formeumls seuml edukimit fetar teuml detyruar nuk

ngritet ccedileumlshtje ndaras

Neni 2 i Protokollit Nr 1

Mungeseuml e objektivitetit neuml programet e edukimit fetareuml teuml ofruara neuml shkolla ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri fetare edukim fetar zgjedhje prindeumlr objektivitet edukim i

njeumlansheumlm detyrim

Ankuesit Hasan Zengin dhe vajza e tij Eylem Zengin janeuml shtetas turq qeuml kaneuml lindur

neuml 1960 dhe 1988 dhe jetojneuml neuml Stamboll

Faktet e rastit

Ankuesi dhe familja e tij janeuml pasues teuml Alevizmit njeuml degeuml e Islamit e cila ka rreumlnjeuml teuml

thella neuml shoqeumlrineuml dhe historineuml turke dhe peumlrfaqeumlson njeuml nga besimet meuml teuml peumlrhapura

neuml Turqi (pas degeumls Hanefiite teuml Islamit e cila eumlshteuml njeuml nga kateumlr shkollat e Sunit

islam) Alevizmi ishte i ndikuar nga disa besime para-islame dhe nga dy Sufiteuml teuml

meumldhenj teuml shekujve XII dhe XIV Praktikat e saj fetare ndryshojneuml nga ato teuml

shkollave sunite neuml aspekte teuml caktuara siccedil janeuml lutja agjeumlrimi dhe pelegrinazhi Neuml

veccedilanti sipas ankuesit Alevizi nuk falet peseuml hereuml neuml diteuml si neuml ritin sunit por shprehin

peumlrkushtimin e tyre neumlpeumlrmjet keumlngeumlve dhe valleumlzimeve fetare (semah) ata nuk marrin

pjeseuml neuml xhami por takohen rregullisht neuml cemevi (takim neuml dhoma adhurimi) dhe

nuk e konsiderojneuml pelegrinazhin neuml Mekeuml si njeuml detyrim fetar

Neuml koheumln kur eumlshteuml paraqitur kjo keumlrkeseuml vajza e ankuesit ishte duke ndjekur klaseumln e

shtateuml teuml shkolleumls shteteumlrore neuml Avcılar Stamboll Si nxeumlneumls neuml njeuml shkolleuml shteteumlrore

ajo ishte e detyruar teuml ndiqte meumlsimet neuml kultureumln dhe etikeumln fetare Sipas Nenit 24 teuml

Kushtetuteumls seuml Turqiseuml dhe Nenit 12 teuml Ligjit Themelor nr 1739 mbi edukimin

kombeumltar kultureumln fetare dhe etikeumln kjo ishte leumlndeuml e detyrueshme neuml shkollat fillore

dhe teuml mesme turke

Neuml vitin 2001 ankuesi paraqiti keumlrkeseuml neuml Drejtorineuml e Arsimit Kombeumltar dhe para

gjykatave administrative qeuml vajza e tij teuml peumlrjashtohet nga meumlsimet peumlr kultureumln dhe

etikeumln fetare Duke veumlneuml neuml dukje se familja e tij ishte pasuese e alevizmit ai pretendoi

se sipas traktateve ndeumlrkombeumltare si Deklarata Universale e teuml Drejtave teuml Njeriut

prindeumlrit kishin teuml drejteuml teuml zgjedhin llojin e edukimit qeuml feumlmijeumlt e tyre do teuml merrnin Ai

gjithashtu pohoi se kursi neuml fjaleuml ishte i papajtuesheumlm me parimin e sekularizmit dhe

nuk ishte asnjaneumls pasi ai ishte neuml thelb i bazuar neuml meumlsimin e islamit sunit

216

Teuml gjitha keumlrkesat e tij u hodheumln poshteuml seuml fundi neuml apel para Gjykateumls seuml Larteuml

Administrative me vendimin e 5 gushtit 2003 me arsyetimin se kursi neuml kultureumln dhe

etikeumln fetare ishte neuml peumlrputhje me Kushtetuteumln dhe legjislacionin turk

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit pohonin neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml se meumlnyra neuml teuml cileumln u meumlsua kultura dhe etika

fetare neuml Turqi shkeli teuml drejteumln e ankueses peumlr lirineuml e feseuml dhe teuml drejteumln e prindeumlrve teuml

saj peumlr teuml siguruar arsimimin e saj neuml peumlrputhje me bindjet e tyre fetare teuml garantuara

sipas Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls (e drejta peumlr arsim) dhe Nenit 9 teuml

Konventeumls (liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml) Ankuesit neuml meumlnyreuml teuml dukshme

pretendonin se programi i kursit kishte mungeseuml objektiviteti sepse nuk peumlrfshiheshin

informata teuml holleumlsishme peumlr feteuml e tjera dhe u meumlsuan nga njeuml perspektiveuml fetare qeuml

vlereumlsoi interpretimin sunnit teuml besimit dhe traditeumls islame

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls seuml pari Gjykata vendosi neumlse

peumlrmbajtja e leumlndeumls u meumlsua neuml meumlnyreuml objektive kritike dhe pluraliste Peumlr keumlteuml

qeumlllim Gjykata shqyrtoi udheumlzimet e Ministriseuml seuml Arsimit peumlr meumlsimet neuml kultureumln

dhe etikeumln fetare dhe tekstet shkollore teuml paraqitura nga ankuesit Gjykata konstatoi se

planprogrami peumlr meumlsimdheumlnie neuml shkollat fillore dhe ciklin e pareuml teuml shkolleumls seuml

mesme dhe tekstet peumlrkateumlse u dhaneuml prioritet meuml teuml madh njohjes seuml Islamit sesa asaj

teuml feve dhe filozofive teuml tjera Neuml veccedilanti planprogrami peumlrfshinte studimin e profetit

Muhamed dhe Kuranit Nxeumlneumlsit duhej teuml meumlsonin disa sure nga Kurani peumlrmendeumlsh

dhe teuml studionin me mbeumlshtetjen e ilustrimeve lutjeve teuml peumlrditshme Ata gjithashtu

duhej teuml beumlnin teste me shkrim Tekstet nuk dhaneuml veteumlm njeuml pasqyreuml teuml peumlrgjithshme teuml

feve por ofruan udheumlzime specifike neuml parimet kryesore teuml besimit musliman duke

peumlrfshireuml ritet e tij kulturore siccedil eumlshteuml profesioni i besimit peseuml lutjet e peumlrditshme

Ramazani pelegrinazhi konceptet e engjeumljve dhe krijesa teuml padukshme dhe besim neuml

boteumln tjeteumlr

Nga ana tjeteumlr nxeumlneumlsit nuk moreumln meumlsim mbi specifikat konfesionale ose rituale teuml

besimit Alevi edhe pse pasuesit e tij peumlrfaqeumlsonin njeuml pjeseuml teuml madhe teuml popullsiseuml

turke Informacioni rreth Alevizmit u meumlsua neuml klaseumln e 9-teuml Gjykata ashtu si

ankuesit konsideroi se fakti qeuml jeta dhe filozofia e dy Sufive teuml meumldhenj teuml cileumlt kishin

pasur njeuml ndikim teuml madh neuml leumlvizje u meumlsua me njeuml voneseuml teuml tilleuml ishte e

pamjaftueshme peumlr teuml kompensuar mangeumlsiteuml e meumlsimit gjateuml shkolleumls fillore dhe teuml

mesme Prandaj Gjykata gjeti se meumlsimet e kultureumls fetare dhe etikeumls neuml Turqi nuk

mund teuml konsideroheshin teuml peumlrmbushnin kriteret e objektivitetit dhe pluralizmit teuml

nevojsheumlm peumlr arsimin neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe peumlr nxiteumlsit qeuml teuml zhvillonin njeuml

mendje kritike ndaj feseuml Neuml rastin e ankuesve meumlsimet nuk i respektonin bindjet fetare

dhe filozofike teuml babait teuml ankueses

Seuml dyti Gjykata shqyrtoi neumlse ekzistonin mjete teuml peumlrshtatshme neuml sistemin arsimor

turk peumlr teuml siguruar respektimin e bindjeve teuml prindeumlrve Pas njeuml vendimi teuml Keumlshillit teuml

Larteuml peumlr Arsimin teuml Korrikut 1990 ishte e mundur qeuml feumlmijeumlt me kombeumlsi turke qeuml i

peumlrkisnin feseuml seuml krishtereuml apo judaike teuml peumlrjashtoheshin nga meumlsimet e kultureumls

fetare dhe etikeumls Ky vendim domosdoshmeumlrisht sugjeroi se meumlsimet mund teuml krijonin

217

konflikt peumlr feumlmijeumlt e krishtereuml ose hebrenj mes meumlsimit fetar teuml dheumlneuml nga shkolla dhe

bindjeve fetare ose filozofike teuml prindeumlrve teuml tyre Sikurse edhe Komisioni Evropian i

Keumlshillit teuml Evropeumls kundeumlr Racizmit dhe Intoleranceumls (ECRI) Gjykata konsideroi se

kjo situateuml ishte e hapur peumlr kritika neumlse leumlnda kishte peumlr qeumlllim teuml kishte lidhje me

kulturat e ndryshme fetare nuk kishte arsye peumlr ta beumlreuml ateuml teuml detyrueshme veteumlm peumlr

feumlmijeumlt muslimaneuml Fakti qeuml prindeumlrit ishin teuml detyruar teuml informonin autoritetet

shkollore peumlr bindjet e tyre fetare ose filozofike ishte njeuml meumlnyreuml e papeumlrshtatshme peumlr

teuml siguruar respektin peumlr lirineuml e bindjes Peumlr meuml tepeumlr neuml mungeseuml teuml ndonjeuml teksti teuml

qarteuml autoritetet e shkolleumls gjithmoneuml kishin mundeumlsineuml teuml refuzonin keumlrkesat peumlr

peumlrjashtim si neuml rastin e ankueses

Rrjedhimisht Gjykata konsideroi se procedura e peumlrjashtimit nuk peumlrdorte metoda teuml

peumlrshtatshme dhe nuk siguroi mbrojtje teuml mjaftueshme peumlr ata prindeumlr qeuml mund teuml

konsideronin neuml meumlnyreuml teuml ligjshme se leumlnda qeuml meumlsohej ka teuml ngjareuml teuml ngrejeuml njeuml

konflikt vlerash neuml feumlmijeumlt e tyre Kjo ndodhte sidomos kur nuk ishte parashikuar asnjeuml

zgjedhje peumlr feumlmijeumlt e prindeumlrve qeuml kishin bindje fetare ose filozofike ndryshe nga ajo e

Islamit suni dhe ku procedura e peumlrjashtimit peumlrfshinte barreumln e reumlndeuml teuml zbulimit teuml

bindjeve teuml tyre fetare ose filozofike Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte

pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls duke pasur parasys se tanimeuml kishte gjetur shkelje teuml

Nenit 2 teuml Protokollit 1 teuml Konventeumls lidhur me teuml drejtat e edukimit fetar Gjykata

konsideroi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit neuml bazeuml teuml Nenit 9 teuml konventeumls

Po ashtu Gjykata vendosi qeuml Turqia duhet ti paguajeuml bashkeumlrisht ankuesve brenda tre

muajve nga data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml sipas Nenit 44 sect 2 teuml

Konventeumls 372680 EUR neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore ku meuml pak se 850 EUR

dedikohen peumlr ndihmeuml juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls dhe pohoi se

asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit neuml bazeuml teuml Nenit 9 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

218

Buscarini dhe teuml tjereumlt kundeumlr San Marinos - 2464594

18 shkurt 1999 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 9

Shkelje e seuml drejteumls seuml liriseuml seuml feseuml si pasojeuml e detyrimi i aneumltareumlve teuml zgjedhur neuml

Parlamentit qeuml teuml betoheshin neuml Bibeumll si kusht peumlr emeumlrimin e tyre neuml detyreuml peumlrbeumln ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile betim parlament zgjedhje detyrim ungjill liri e feseuml jo-fetareuml

laicitet traditeuml

Ankuesit z Christoforo Buscarini z Emilio Della Balda dhe z Dario Manzaroli tre

shtetaseuml teuml San Marinos

Faktet e rastit

Ankeusit ishin zgjedhur neuml Keumlshillin e Madh teuml Peumlrgjithsheumlm (emri zyrtar peumlr

Parlamentin e Republikeumls seuml San Marinos) neuml zgjedhjet e mbajtura meuml 30 maj 1993

Menjeumlhereuml pas zgjedhjeve ata kishin keumlrkuar nga krereumlt e qeveriseuml neuml San Marino qeuml

teuml japin betimin neuml bazeuml teuml Nenit 55 teuml Aktit teuml Zgjedhjeve duke mos iu referuar asnjeuml

teksti religjioz Akti neuml fjaleuml i referohej njeuml dekreti teuml 27 qershorit 1909 qeuml

peumlrshkruante tekstin e betimit teuml cilin duhet ta lexonin aneumltareumlt e Parlamentit teuml

Republikeumls Ky tekst kishte keumlteuml peumlrmbajtje ldquoUneuml betohem neuml Ungjijteuml e Shenjteuml qeuml

do teuml jem gjithmoneuml besnik dhe do teuml ndjek Kushtetuteumln e Republikeumlsrdquo

Neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkeseumls seuml tyre ankuesit kishin peumlrdorur Nenin 4 teuml Deklarateumls seuml teuml

Drejtave teuml San Marinos teuml vitit 1974 qeuml garantonte lirineuml e feseuml dhe Nenin 9 teuml

Konventeumls

Neuml mbledhjen e Parlamentit teuml dateumls 18 qershor 1993 ankuesit dhaneuml betimin neuml formeuml

teuml shkruar neuml formeumln e fjaleumlve teuml peumlrcaktuara neuml dekretin e 27 qershorit 1909 me teuml

vetmin dallim peumlrjashtimin e fjaleumlve Ungjijteuml e Shenjteuml qeuml ata i kishin shmangur Neuml teuml

njeumljteumln koheuml ankuesi i pareuml kishte teumlrhequr veumlmendjen te detyrimet e ndeumlrmarra nga

Republika e San Marinos kur ajo ishte beumlreuml paleuml e Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut

Meuml 12 korrik 1993 Sekretariati i Parlamentit pas keumlrkeseumls seuml krereumlve teuml qeveriseuml

kishte leumlshuar njeuml opinion neuml lidhje me formeumln e betimit teuml dheumlneuml nga ankuesit ku

kishte konstatuar seuml betimi i tyre ishte i pavlefshme Ccedileumlshtja i ishte referuar

Parlamentit

Neuml mbledhjen e 26 korrikut 1993 Parlamenti miratoi njeuml rezoluteuml teuml propozuar nga

krereumlt e qeveriseuml e cila i urdheumlronte ankuesit qeuml teuml jepnin seumlrish betimin keumlteuml hereuml neuml

Ungjijteuml e Shenjteuml neumln rreziku peumlr humbjes seuml uleumlseve teuml tyre parlamentare Ankuesit i

ishin bindur urdheumlrit dhe kishin dheumlneuml betimin me tekstin qeuml peumlrmbante Ungjijteuml e

Shenjteuml ndoneumlse me ankeseumln se u ishte ceumlnuar drejta peumlr lirineuml e feseuml dhe teuml

ndeumlrgjegjes

219

Meuml pas ankuesit doreumlzuan ankeseumln e tyre praneuml Komisionit meuml 17 neumlntor 1995 Duke u

mbeumlshtetur neuml Nenin 9 ata u ankuan peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml tyre neuml liri teuml feseuml dhe

teuml ndeumlrgjegjes Komisioni e shpalli ankeseumln teuml pranueshme meuml 7 prill 1997 Neuml raportin

e tij teuml 2 dhjetorit 1997 Komisioni njeumlzeumlri kishte ardhur neuml peumlrfundimin se ka shkelje teuml

Nenit 9 Qeveria kishte ngritur tri kundeumlrshtime paraprake dhe i kishte keumlrkuar

Gjykateumls qeuml teuml shpallte ankeseumln teuml papranueshme ose si alternativeuml ta hidhte poshteuml si

teuml pabazuar Ankuesit nga ana tyre i kishin keumlrkuar Gjykateumls qeuml teuml hidhte poshteuml

kundeumlrshtiteuml e Qeveriseuml neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml dhe teuml gjente se ka shkelje teuml

Nenit 9 teuml Konventeumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml parashtreseumln e saj Qeveria kishte argumentuar se ankesa paraqiste abuzim teuml

procesit se ishte doreumlzuar jashteuml afatit kohor dhe mjetet e brendshme juridike nuk ishin

shteruar Pra Qeveria pretendonte se ankuesit e kishin paraqitur rastin neuml meumlnyreuml jo teuml

duhur peumlr qeumlllime politike siccedil do teuml mund teuml veumlrehej nga deklaratat e tyre rreth qeumlllimit

peumlr teuml paraqitur rastin para Komisionit Gjykata njeumlsoj si Komisioni e kishte hedhur

poshteuml keumlteuml pretendim duke deklaruar se pohimi i ankuesve peumlr teuml sjelleuml ccedileumlshtjen neuml

veumlmendjen e Gjykateumls paraqet njeuml veprim i cili nuk peumlrbeumln abuzim teuml seuml drejteumls peumlr

ankeseuml individuale Gjykata po ashtu kishte vlereumlsuar se ankesa eumlshteuml paraqitur brenda

afatit teuml peumlrcaktuar kohor dhe se Qeveria nuk kishte deumlshmuar se mjetet e brendshme

juridike janeuml efektive

Sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesit kishin argumentuar se detyrimi i imponuar ndaj

tyre nga Parlamenti i Republikeumls deumlshmonte se neuml San Marino neuml koheumln peumlrkateumlse

ushtrimi i njeuml teuml drejte themelore politike siccedil ishte detyra e parlamentarit ishte e

kushteumlzuar me teuml praktikuarit publik teuml njeuml feje teuml caktuar neuml shkelje teuml Nenit 9 teuml

Konventeumls

Qeveria e kishte kundeumlrshtuar duke argumentuar se teksti i betimit nuk ishte fetar por

meuml tepeumlr kishte reumlndeumlsi historike dhe shoqeumlrore dhe ishte i mbeumlshtetur neuml traditeuml

Republika e San Marinos pranohej qeuml ishte themeluar nga njeuml njeri i feseuml por ishte

shtet sekular neuml teuml cilin liria e feseuml shprehimisht garantohej neuml ligj (Neni 4 i Deklarateumls

seuml teuml Drejtave teuml vitit 1974) Qeveria kishte neumlnvizuar reumlndeumlsineuml qeuml neuml njeuml vend

demokratik ka dheumlnia e betimit teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml popullit e cila do teuml duhej teuml ishte

njeuml zotim ndaj lojalitetit teuml vlerave teuml Republikeumls Sipas Qeveriseuml historia dhe traditat e

San Marinos ishin teuml lidhura me krishterimin pasi shteti ishte themeluar nga njeuml

shenjtor

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka ritheksuar si fillim parimet relevante teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore ku kishte

konstatuar se sikurse edhe peumlrcaktohet neuml Nenin 9 teuml Konventeumls liria e mendimit

ndeumlrgjegjes dhe feseuml eumlshteuml njeuml nga themelet e njeuml shoqeumlrie demokratike brenda

kuptimit teuml Konventeumls Peumlrderisa kjo liri eumlshteuml neuml dimensionin e saj fetar njeuml nga

elementeumlt meuml jetikeuml qeuml peumlrbeumljneuml identitetin e besimtareumlve dhe konceptin e tyre teuml jeteumls

eumlshteuml gjithashtu njeuml pasuri e ccedilmuar peumlr ateisteumlt agnostikeumlt skeptikeumlt dhe teuml

220

paidentifikuarit54 Gjykata tutje veumlren se argumentet e Qeveriseuml ishin peumlrqendruar neuml

reumlndeumlsineuml qeuml kishte dheumlnia e betimit nga peumlrfaqeumlsuesiteuml e zgjedhur teuml popullitl neuml

karakterin e veccedilanteuml teuml San Marinos historineuml dhe traditat kombeumltare teuml seuml cileumls ishin teuml

lidhura me krishterimin pasi republika ishte themeluar nga njeuml i shenjteuml dhe deklarimi

se reumlndeumlsia fetare e betimit tashmeuml ishte zeumlvendeumlsuar nga ldquonevoja peumlr teuml ruajtur rendin

publik neuml formeumln e kohezionit shoqeumlror dhe besimin e qytetareumlve neuml institucionet e

tyre tradicionalerdquo

Duke i trajtuar keumlto pika Gjykata ka veumlrejtur se pavareumlsisht neumlse qeumlllimet e Qeveriseuml

janeuml legjitime apo jomdashnjeuml ccedileumlshtje peumlr teuml cileumln Gjykata nuk e ka pareuml teuml nevojshme teuml

vendoseumlmdashnuk kishte dyshim se neuml peumlrgjitheumlsi ligji i San Marinos garantonte lirineuml e

ndeumlrgjegjes dhe teuml feseuml Neuml rastin aktual sidoqofteuml keumlrkesa qeuml ankuesit teuml jepnin

betimit mbi Ungjijteuml e Shenjteuml ishte e barazvlershme me keumlrkeseumln qeuml dy peumlrfaqeumlsueseuml

teuml zgjedhur teuml popullit teuml betoheshin peumlr besnikeumlri ndaj njeuml feje teuml caktuar Njeuml keumlrkeseuml e

tilleuml nuk ishte e peumlrputhshme me Nenin 9 teuml Konventeumls

Gjykata eumlshteuml pajtuar me deklarateumln e Komisionit teuml beumlreuml neuml raportin e tij se do teuml ishte

kundeumltheumlneumlse qeuml teuml kushteumlzoje ushtrimin e mandatit qeuml do teuml kishte qeumlllim teuml

peumlrfaqeumlsonte pikeumlpamje teuml ndryshme teuml shoqeumlrieumls neuml Parlament me njeuml deklarateuml

paraprake teuml zotimit ndaj njeuml seumlreuml besimesh teuml caktuara Kufizimi ndaj teuml cilit janeuml

ankuar parashtruesiteuml e ankeseumls nuk mund teuml shihet si ldquoi domosdosheumlm neuml njeuml shoqeumlri

demokratikerdquo

Ndeumlrkaq neuml lidhje me argumentin e Qeveriseuml se ankesa kishte pushuar seuml pasuri ndonjeuml

qeumlllim pasi tashmeuml ishte miratuar njeuml ligj i ri Gjykata ka vlereumlsuar se betimi neuml rastin

konkret eumlshteuml dheumlneuml para miratimit teuml keumltij legjislacioni Peumlr teuml gjitha arsyet si meuml sipeumlr

Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata ka vlereumlsuar se neuml rrethanat e rastit gjetja e

shkeljes seuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlrbeumln satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml Ndeumlrkaq

neuml lidhje me kostot dhe shpenzimet ankuesit nuk kaneuml sakteumlsuar shumeumln e pretenduar

dhe si pasojeuml Gjykata i ka hedhur poshteuml

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

54 Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i dateumls 25 maj 1993 Seria A nr 260-A p 17 sect 31

221

Bayatyan kundeumlr Armeniseuml - 2345903

7 korrik 2011 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 9

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumleuml peumlr lirineuml e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml si pasojeuml

e deumlnimit peumlr refuzim peumlr teuml sheumlrbyer neuml ushtri ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak detyrim kundeumlrshtim i ndeumlrgjegjsheumlm bindje fetare

refuzim ndjekje deumlnim deumlshmitar i Jehovajt

Ankuesi z Vahan Bayatyan shtetas i armeniseuml

Faktet e rastit

Ankuesi ishteuml Deumlshmitari i Jehovait dhe prej vitit 1997 mori pjeseuml neuml sheumlrbesa teuml

ndryshme fetare teuml Deumlshmitareumlve teuml Jehovait dhe u pageumlzua meuml 18 shtator 1999 neuml

mosheumln 16 vjeccedil Neuml janar teuml vitit 2000 ankuesi u regjistrua si person peumlrgjegjeumls peumlr

sheumlrbimin ushtarak me Komisariatin Ushtarak teuml Qarkut Erebuni Neuml Prill 2001

ankuesi i deumlrgoi letra identike Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Armeniseuml Komisionerit

Ushtarak teuml Armeniseuml dhe neuml Komisionin e teuml Drejtave teuml Njeriut teuml Asambleseuml

Kombeumltare ku njoftoi keumlto teuml fundit peumlr shkollimin e tij fetar bazuar ne bindjet e tij dhe

me veteumldije nuk pranon teuml kryej sheumlrbimin ushtarak Neuml teuml njeumljteumln koheuml i informoj

organet e njejta se ishte i gatsheumlm teuml kryej sheumlrbimin civil alternativ neuml vend teuml

sheumlrbimit ushtarak

Neuml maj 2001 ankuesi pranoi njeuml thirrje peumlr tu paraqitur peumlr sheumlrbimin ushtarak

Meumltutje neuml maj 2001 njeuml oficer i Komisariatit Ushtarak Erebuni telefonoi shteumlpineuml e

ankuesit dhe e pyeti neumlneumln e tij neumlse ai ishte i veteumldijsheumlm se ai ishte thirrur teuml paraqitej

neuml Komisariat peumlr teuml filluar sheumlrbimin ushtarak teuml neseumlrmen Neuml teuml njeumljteumln mbreumlmje

ankuesi peumlrkoheumlsisht u largua nga shteumlpia e tij nga frika se do teuml merrej me forceuml neuml

ushtri

Zyrtareumlt e Komisariatit gjat muajit Maj 2001 peumlrseumlri telefonouan neumlneumln e ankuesit

duke keumlrkuar teuml dineuml vendndodhjen e tij Ata keumlrceumlnuan se do ta ccedilonin neuml ushtri me

forceuml neumlse nuk do teuml vinte vullnetarisht Meuml 17 maj 2001 hereumlt neuml meumlngjes zyrtareumlt

erdheumln neuml shteumlpineuml e ankuesit Prindeumlrit e tij ishin neuml gjumeuml dhe nuk e hapeumln dereumln Neuml

teuml njeumljteumln dateuml neumlna e ankuesit shkoi neuml Komisariatin ku ajo deklaroi se ankuesi ishte

larguar nga shteumlpia dhe nuk e dinte kur do teuml kthehej Ankuesi pohon se Komisariati

nuk beumlri peumlrpjekje teuml meumltejshme peumlr teuml kontaktuar familjen e tij

Meuml 29 maj 2001 Komisioni Parlamentar peumlr Ccedileumlshtjet Ligjore dhe Shteteumlrore i deumlrgoi

njeuml peumlrgjigje letreumls seuml ankuesit teuml 1 prillit 2001 duke deklaruar se neuml peumlrputhje me

legjislacionin e Republikeumls seuml Armeniseuml ccedildo qytetar eumlshteuml i detyruar teuml sheumlrbejeuml neuml

ushtrineuml Armene Meqeuml asnjeuml ligj nuk eumlshteuml miratuar ende neuml Armeni peumlr sheumlrbimin

alternativ ankuesi duhet ti neumlnshtrohet ligjit aktual dhe teuml sheumlrbejeuml neuml ushtrineuml

Armene Neuml fillim teuml qershorit 2001 ankuesi u kthye neuml shteumlpi ku jetoi deri neuml

arrestimin e tij neuml shtator teuml vitit 2002 Meuml 26 qershor 2001 komisari ushtarak i

222

Erebunit njoftoi Prokurorin e Rrethit se ankuesi nuk kishte raportuar peumlr sheumlrbimin

ushtarak meuml 15 maj 2001 dhe ishte qeumlllimisht duke shmangur sheumlrbimin neuml ushtri Meuml

1 gusht 2001 hetuesi filloi procedureumln penale sipas Nenit 75 teuml Kodit Penal ndaj te

ciles procedure ankuesi ngriti ankeseuml praneuml Prokuroriseuml seuml Peumlrgjithshme Ai nuk mori

peumlrgjigje peumlr keumlteuml ankeseuml Meuml 1 tetor 2001 hetuesi leumlshoi peseuml vendime neuml lidhje me

ankuesin (1) teuml paraqiste njeuml padi kundeumlr projektvendimit kundeumlr ankuesit sipas Nenit

75 teuml Kodit Penal (2) teuml aplikojeuml neuml gjykateuml peumlr autorizim peumlr paraburgimin e ankuesit

(3) teuml deklarojeuml ankuesin si teuml arratisur dhe teuml krijojeuml njeuml keumlrkim peumlr teuml (4) teuml aplikojeuml

neuml gjykateuml peumlr autorizim peumlr teuml monitoruar korrespondenceumln e ankuesit dhe (5) teuml

pezullohet procedura derisa teuml jeteuml gjetur ankuesi Por as ankuesi e as familja e tij nuk

ishin njoftuar peumlr keumlto vendime pavareumlsisht nga fakti se qeuml nga mesi i qershorit 2001 ai

kishte jetuar neuml shteumlpineuml e familjes dhe se ai kishte takuar hetuesin disa hereuml neuml korrik

dhe gusht 2001 Meuml 4 shtator 2002 dy policeuml shkuan neuml shteumlpineuml e ankuesit peumlr ti

njoftuar prindeumlrit e tij se ai ishte neuml listeumln e teuml keumlrkuarve Meuml 5 shtator 2002 policeumlt e

shoqeumlruan ankuesin neuml njeuml stacion lokal teuml policiseuml ku ata hartuan njeuml dokument teuml

doreumlzimit vullnetar teuml ankuesit i cili deklaroi se pasi dinte se ishte neuml listeumln e

keumlrkuarve vendosi teuml paraqitet neuml stacionin policor Neuml teuml njeumljteumln dateuml ankuesi ishte

vendosur neuml objektin e paraburgimit Nubarashen

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Sa i peumlrket aplikimit teuml Nenit 9 teuml Konventeumls ankuesi pretendoi se institucionet

vendore kishin refuzuar teuml zbatojneuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml peuml Konventen

Evropiane duke e kristalizuar keumlshtu interpretimin e beumlreuml nga Komisioni Evropian peumlr

teuml Drejtat e Njeriut neuml ateuml qeuml Neni 4 sect 3 (b) kufizoi zbatueshmeumlrineuml e Nenit 9 ndaj

lsquokundeumlrshtareumlve teuml ndeumlrgjegjsheumlmrsquo pa arsyetim apo shpjegim Megjithateuml Neni 4 sect 3

(b) nuk mund teuml peumlrdoret peumlr teuml mohuar teuml drejteumln peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm

sipas Nenit 9 sidomos neuml rastin e Armeniseuml Gjithashtu duke u bazuar neuml parimet e

travaux-ve ankuesi pretendonte se Neni 4 sect 3 (b) nuk ishte menduar kurreuml teuml lexohej neuml

lidhje me Nenin 9 Qeumlllimi i tij i veteumlm ishte teuml kufizonte teuml drejteumln e garantuar me

Nenin 4 sect 2 dhe as nuk njihej dhe as nuk u peumlrjashtua e drejta peumlr kundeumlrshtim teuml

ndeumlrgjegjsheumlm neuml keumlteuml rast peumlr sheumlrbim neuml ushtri Neni 4 sect 3 (b) nuk zbatohej neuml

dispozitat e tjera teuml Konventeumls dhe nuk kishte arsye peumlr teuml qeuml teuml zbatohej edhe peumlr

Nenin 9 Sipas ankuesit kushtet e sotme mbeumlshteteumln njohjen e teuml drejteumls peumlr

kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm peumlr sheumlrbim neuml ushtri sipas Nenit 9 duke marreuml parasysh

njohjen graduale teuml keumlsaj teuml drejte neuml pothuajse teuml gjitha shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml

Evropeumls Ky konsensus u pasqyrua edhe neuml poziteumln e organeve teuml Keumlshillit teuml Evropeumls

dhe Bashkimit Evropian Peumlr meuml tepeumlr njohja e teuml drejteumls peumlr kundeumlrshtim teuml

ndeumlrgjegjsheumlm ishte beumlreuml njeuml nga parakushtet peumlr shtetet e reja aneumltare qeuml deumlshironin teuml

bashkohen me Keumlshillin e Evropeumls Ankuesi neuml fund pretendoi se ccedileumlshtja shkonte peumlrtej

rastit teuml tij pasi kishte pasoja serioze qeuml preknin qindra teuml rinj neuml njeuml situateuml teuml

ngjashme neuml Keumlshillin e Evropeumls dhe mijeumlra teuml tjereuml neuml mbareuml boteumln

Sa i peumlrket pajtueshmeumlriseuml seuml veprimeve teuml autoriteteve Armene me Nenin 9 ankuesi

pohoi se deumlnimi i tij ishte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr teuml manifestuar besimet e

tij fetare Kjo ndeumlrhyrje nuk ishte peumlrcaktuar me ligj sepse autoritetet armene duke e

deumlnuar ateuml kishin vepruar neuml kundeumlrshtim me angazhimin ligjeumlrisht teuml detyruesheumlm qeuml

223

kishin ndeumlrmarreuml kur hyneuml neuml Keumlshillin e Evropeumls peumlrkateumlsisht peumlr teuml falur teuml gjitheuml

kundeumlrshtuesit e ndeumlrgjegjsheumlm teuml deumlnuar me burg Ky detyrim ndeumlrkombeumltar ishte

beumlreuml pjeseuml peumlrbeumlreumlse e sistemit ligjor vendas teuml Armeniseuml dhe prej ateumlhereuml teuml gjitheuml

kundeumlrshtuesit e ndeumlrgjegjsheumlm qeuml refuzuan teuml kryenin sheumlrbimin ushtarak mund teuml

arsyetonin se do teuml liroheshin nga ky detyrim dhe meuml pas do ti jepej mundeumlsia e

kryerjes seuml sheumlrbimit alternativ civil Si rezultat ligji i brendsheumlm nuk ishte mjaft i

sakteuml pasi nuk ishte i harmonizuar me angazhimet ligjore teuml Armeniseuml Ankuesi meuml tej

pohoi se ndeumlrhyrja nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj edhe pse Armenia pasi u beuml paleuml neuml

Konventeumls Ndeumlrkombetare peumlr teuml Drejtat Civile dhe Politike(KNDCP) neuml 1993 nuk

kishte arritur teuml ishte besnikeuml ndaj Nenit 18 teuml saj dhe jurisprudenceumls pasuese teuml

UNHRC siccedil keumlrkohet me standardet qe parshihen neuml kuadeumlr teuml liriseuml seuml ndeumlrgjegjes dhe

feseuml Ankuesi meuml tej argumentoi se ndeumlrhyrja nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike Seuml pari fakti qeuml ai - njeuml kundeumlrshtues i ndeumlrgjegjsheumlm i cili ishte zotuar teuml

jetonte neuml meumlnyreuml paqeumlsore me fqinjeumlt e tij dhe qeuml kishte njeuml dosje penale teuml paster -

ishte burgosur dhe trajtuar si njeuml kriminel i rreziksheumlm duke u mbyllur neuml njeuml qeli pa

asnjeuml shtrat dhe me gjashteuml teuml tjereuml teuml arrestuar peumlr krime teuml ndryshme dhe i ishte

neumlnshtruar ofendimeve dhe abuzimeve verbale nga rojet Seuml dyti ai u ankua se i ishte

neumlnshtruar deumlnimit dhe trajtimit teumlreumlsisht joproporcional duke pasur parasysh se ai

thjesht po ushtronte teuml drejteumln e tij themelore peumlr lirineuml e mendimit ndeumlrgjegjes dhe

feseuml Seuml treti se burgimi i tij nuk ishte i nevojsheumlm edhe peumlr shkak se autoritetet

armene kishin falur individeuml teuml tjereuml neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Seuml fundmi mbrojtja

ushtarake e vendit nuk do teuml ishte e ccedilorganizuar dhe dobeumlsuar neumlse personat si ai nuk

do teuml ndeumlshkoheshin Neuml veccedilanti Armenia kishte 125000 rekruteuml aktiveuml neuml vitin 2007

dhe 551000 teuml mundsheumlm ndeumlrsa veteumlm 41 Deumlshmitareuml teuml Jehovait u burgoseumln Peumlr meuml

tepeumlr qeuml nga viti 2002 veteumlm tre individeuml qeuml u peumlrkisnin feve teuml tjera kishin vendosur teuml

beumlheshin kundeumlrshtareuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm Keumlto numra nuk mund teuml keneuml njeuml ndikim

negativ neuml kapacitetin ushtarak teuml Armeniseuml Qeveria kundeumlrshtoi keto pretendime

Praneuml Gjykateumls qeumlndrime teuml peumlrbashkeumlta neuml cileumlsi teuml paleumlve teuml treta paraqiteumln Amnesty

International Conscience and Peace Tax International Friends World Committee for

Consultation (Quakers) International Commission of Jurists and War Resistersrsquo

International Keto organizata ndeumlrhyreumlse ofruan njeuml pasqyreuml teuml peumlrgjithshme teuml njohjes

graduale teuml seuml drejteumls peumlr kundeumlrshtim me ndeumlrgjegje neuml nivel ndeumlrkombeumltar dhe

rajonal Neuml nivel ndeumlrkombeumltar ata u peumlrqendruan neuml veccedilanti neuml zhvillimet neuml

jurisprudenceumln e UNHRC dhe interpretimin e saj teuml dispozitave homologe teuml KNDCP-

seuml Ata u referuan meuml tej zhvillimeve peumlrpara organeve teuml tjera teuml Kombeve teuml

Bashkuara siccedil eumlshteuml Komisioni i Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe

Grupi i Puneumls peumlr Paraburgimin Arbitrar Neuml nivel rajonal organizatat ndeumlrhyreumlse i

referoheshin neuml veccedilanti zhvillimeve para organeve teuml Keumlshillit teuml Evropeumls veccedilaneumlrisht

rekomandimeve teuml tyre duke keumlrkuar njohje dhe mbrojtje meuml teuml madhe teuml seuml drejteumls peumlr

kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjes

Gjithashtu edhe Asociacioni Evropian e Deumlshmitareumlve Kristian teuml Jehovait (European

Association of Jehovahrsquos Christian Witnesses) neuml cilesineuml e organizates ndeumlrhyreumlse i

beumlri thirrje Dhomeumls seuml Madhe teuml zbatojeuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml dhe teuml

sjelleuml teuml drejteumln neuml peumlrputhje me kushtet e sotme Kjo organizate argumentoi se

imperativi i mbrojtjes seuml shteteve aneumltare nuk ishte meuml i zbatuesheumlm neuml nivelin qeuml

224

mbizoteumlronte neuml koheumln e vendimeve meuml teuml hershme mbi keumlteuml ccedileumlshtje dhe nevoja peumlr teuml

beumlreuml aranzhime peumlr sheumlrbimin kombeumltar mund teuml ploteumlsoheshin nga shtetet aneumltare pa i

anashkaluar teuml drejtat e garantuara me Nenin 9

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata veumlren se ankuesi ishte deumlnuar peumlr refuzimin e tij peumlr teuml kryer sheumlrbimin

ushtarak teuml detyruar peumlr shkak se ishte kundeumlr bindjeve teuml tij fetare si Deumlshmitare e

Jehovait Ankuesi keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml shqyrtojeuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Konventeumls

neuml lidhje me ccedileumlshtjen e kundeumlrshtimit teuml ndeumlrgjegjsheumlm dhe zbatueshmeumlriseuml seuml Nenit 9

peumlr keumlteuml ccedileumlshtje duke u mbeumlshtetur neuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml

Gjykata peumlrseumlrit se Konventa eumlshteuml njeuml instrument i gjalleuml i cili duhet teuml interpretohet neuml

driteumln e kushteve teuml sotme Eumlshteuml e ligjshme kur vendoset neumlse njeuml maseuml e caktuar eumlshteuml

e pranueshme sipas njeuml prej dispozitave teuml saj teuml merren parasysh standardet qeuml

mbizoteumlrojneuml midis shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls

Gjykata nuk e mohon qeuml shumica e shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls kaneuml

miratuar ligje qeuml parashikojneuml forma teuml ndryshme teuml sheumlrbimit alternativ peumlr

kundeumlrshtareumlt e ndeumlrgjegjeumls Neuml teuml njeumljteumln koheuml Gjykata nuk mund teuml anashkalojeuml

dispozitat e Nenit 4 sect 3 (b) teuml Konventeumls Gjykata eumlshteuml e mendimit se pasi qeuml ky nen

ka leumlneuml neuml meumlnyreuml teuml qarteuml zgjedhjen e njohjes seuml kundeumlrshtuesve teuml ndeumlrgjegjsheumlm peumlr

secileumln Paleuml Kontraktuese fakti qeuml shumica e Paleumlve Kontraktuese e kaneuml njohur keumlteuml

teuml drejteuml nuk mund teuml mbeumlshteten neuml mbajtjen peumlrgjegjeumlse teuml njeuml Pale Kontraktuese e

cila nuk e ka beumlreuml keumlteuml neuml kundeumlrshtim me detyrimet e Konventeumls Rrjedhimisht sa i

peumlrket keumlsaj ccedileumlshtjeje teuml veccedilanteuml ky faktor nuk mund teuml sheumlrbejeuml si njeuml qeumlllim i

dobisheumlm peumlr interpretimin evolutiv teuml Konventeumls Neuml rrethana teuml tilla Gjykata

konkludon se Neni 9 i lexuar neuml bazeuml teuml Nenit 4 sect 3 (b) nuk garanton teuml drejteumln e

refuzimit teuml sheumlrbimit ushtarak peumlr arsye teuml ndeumlrgjegjes

Gjykata veumlren se neuml koheumln materiale nuk u njoh neuml Armeni e drejta peumlr kundeumlrshtim me

ndeumlrgjegje Nga ana tjeteumlr Armenia u angazhua zyrtarisht peumlr teuml njohur teuml drejteumln

ligjore ndeumlrkmbeumltare dhe - neuml ndeumlrkoheuml - ti falte teuml gjitheuml kundeumlrshtuesit e deumlnuar teuml

ndeumlrgjegjsheumlm duke i lejuar ata te kthehen neuml vend teuml tyre pasi kishte hyreuml neuml fuqi ligji

peumlr teuml kryer sheumlrbimin civil alternativ Gjykata nuk dyshon se kundeumlrshtimi i ankuesit

peumlr sheumlrbimin ushtarak teuml detyruar bazohet neuml bindjet e tij teuml veumlrteta fetare dhe pranon

qeuml veteuml fakti qeuml Armenia me deklarateumln e saj u angazhua zyrtarisht ndeumlrkombeumltarisht

duhet ti keteuml dheumlneuml njeuml pritje teuml ligjshme ankuesit qe ti lejohet teuml kryejeuml sheumlrbim

alternativ pas hyrjes neuml fuqi teuml ligjit teuml ri neuml vend qeuml teuml kryejeuml deumlnimin me burg

Gjykata meuml tej veumlren faktin se njeuml ligj peumlr sheumlrbimin alternativ tashmeuml eumlshteuml miratuar neuml

Armeni duke njohur keumlshtu teuml drejteumln peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm Megjithateuml

Gjykata konsideron se peumlrmbajtja e keumltij ligji dhe meumlnyra e zbatimit teuml tij neuml praktikeuml

bien peumlrtej fusheumlveprimit teuml keumlsaj keumlrkese Sidoqofteuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se

deumlnimi i ankuesit peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm ishte neuml konflikt teuml drejtpeumlrdrejteuml

me politikeumln zyrtare teuml reformeumls dhe ndryshimet legjislative qeuml po zbatoheshin neuml

Armeni Andaj Gjykata konsideron se deumlnimi i ankuesit peumlrbeumln njeuml ndeumlrhyrje qeuml nuk

ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml kuptim teuml nenit 9 teuml Konventeumls

Prandaj ka pasur njeuml shkelje teuml keumlsaj dispozite

225

Gjykata bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls i caktoi ankuesit 10000 EUR peumlr deumlmet jo-

materiale dhe 10000 EUR peumlr shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml konventeumls [gjashteumlmbeumldhjeteuml vota peumlr njeuml

kundeumlr]

226

Hasan dhe Chaush kundeumlr Bullgariseuml - 3098596

26 tetor 2000 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6

Mungeseuml e qasjes neuml gjykateuml peumlr teuml adresuar shkeljen e teuml drejtave teuml tyre nuk ka

shkelje

Neni 9

Shkelje e lirive fetare si pasojeuml e ndeumlrhyrjes seuml autoriteteve shteteumlrore neuml organizimin e

komunitetit fetareuml ka shkelje

Neni 11

Shkelje e teuml drejteumls neuml associm si pasojeuml e ndeumlrhyrjes neuml organizimin e brendsheumlm nga

ana e shtetit nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Neni 13

Mjetet ekzistuese ligjore nuk peumlrbeumlnin mjete efektive ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri fetare bashkeumlsi fetare regjistrim i udheumlheqjes vullnet i bashkeumlsiseuml

organizim i brendsheumlm ndeumlrhyrje mos-regjistrim mjet efektiv

Ankuesit z Fikri Sali Hasan (ankuesi i pareuml) z Ismail Ahmed Chaush (ankuesi i dyteuml)

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml ishte shefi i myftiut teuml muslimaneumlve bullgareuml qeuml nga 1992 deri neuml

parashtrimin e ankeseumls ndeumlrsa ankuesi i dyteuml ishte meuml pareuml meumlsues neuml Institutin

Islamik neuml Sofje Neuml parashtresat e tij neuml Gjykateuml ankuesi i dyteuml deklaroi se qeuml nga

shkurti i vitit 1995 kishte punuar gjithashtu me koheuml teuml pjesshme si sekretar i Zyreumls seuml

Krye-Muftiut udheumlheqjes kombeumltare teuml organizateumls fetare muslimane dhe redaktorit teuml

Musulmanit qeuml ishteuml gazeteumln e organizateumls Qeveria i kundeumlrshtoi keumlto pohime

Neuml vitin 1992 konferenca kombeumltare e besimtareumlve myslimaneuml neuml Bullgari miratoi akte

teuml reja teuml emeumlrtimit dhe zgjodhi njeuml udheumlheqje teuml re me z Fikri Sali Hasan si Krye-

Mufti peumlrkateumlsisht ankuesin e pareuml Aktet neumlnligjore dhe udheumlheqja e re u regjistruan

meuml 1 tetor 1992 neuml peumlrputhje me dispozitat e Aktit teuml Emeumlrtimeve Neuml kundeumlrshtim me

aktet neumlnligjore teuml vitit 1992 dhe jo neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsuesve legjitim neuml neumlntor teuml vitit

1994 z Nedim Gendjevi organizoi njeuml konferenceuml e cila miratoi njeuml akt neumlnligjor dhe

zgjodhi njeuml tjeteumlr udheumlheqeumls Neuml janar teuml vitit 1995 peumlr teuml zgjidhur mosmarreumlveshjen

udheumlheqja legjitime e besimtareumlve muslimaneuml neuml Bullgari thirri njeuml konferenceuml

kombeumltare teuml planifikuar peumlr 6 mars 1995 Me njeuml vendim teuml pamotivuar nga 22 shkurti

1995 dy javeuml para konferenceumls zeumlvendeumlskryeministri neuml peumlrgjegjeumlsi i emeumlrtimeve z

Svetoslav Shivarov regjistroi aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen e zgjedhur neuml

konferenceumln e neumlntorit 1994 Peumlrpjekjet e ankuesit peumlr mbrojtje kundeumlr vendimit teuml

227

paligjsheumlm dhe akteve teuml meumlvonshme teuml udheumlheqjes seuml regjistruar rishtazi nuk u

shqyrtuan neuml thelb nga autoritetet kompetente

Meuml 6 mars 1995 udheumlheqja e ligjshme e besimtareumlve myslimaneuml neuml Bullgari organizoi

njeuml konferenceuml kombeumltare ku ishin teuml pranisheumlm delegateumlt e teuml gjitha kapitujve

myslimaneuml vendas Peumlrfundimisht delegateumlt rizgjodheumln ankuesin e pareuml si Krye-Mufti

Peumlrkundeumlr legjitimitetit teuml konferenceumls dhe teuml vendimeve teuml saj Keumlshilli i Ministrave

refuzoi teuml regjistrojeuml udheumlheqjen e zgjedhur meuml 6 mars 1995 deri neuml neumlntor 1997 kur u

mbajt njeuml konferenceuml e re kombeumltare dhe u zgjodh njeuml udheumlheqje e re Keumlshilli i

Ministrave refuzoi teuml regjistrojeuml udheumlheqjen pa marreuml parasysh faktin se Gjykata e

Larteuml Administrative e kishte aprovuar dy hereuml apelin e ankuesit kundeumlr refuzimit teuml

Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml regjistruar aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Lidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls ankuesit pohuan se autoritetet shteteumlrore kishin

ndeumlrhyreuml dy hereuml me jeteumln organizative teuml komunitetit musliman Seuml pari neuml shkurt

1995 ata kishin zeumlvendeumlsuar udheumlheqjen legjitime teuml komunitetit teuml udheumlhequr nga

ankuesi pareuml dhe meuml pas neuml vitet neuml vijim kishin refuzuar njohjen e udheumlheqjes seuml

rizgjedhur teuml ankuesit teuml pareuml Ankuesit meuml tutje pohuan se ndeumlrhyrja e Shtetit neuml

ccedileumlshtjet e brendshme teuml bashkeumlsiseuml fetare nuk ishte bazuar neuml rregulla teuml qarta ligjore

Ata meuml tej pohuan se dekreti R-12 ishte neuml kundeumlrshtim me ligjin peumlrkateumls pasi

sanksiononte njeuml udheumlheqje e cila nuk ishte zgjedhur neuml peumlrputhje me statutin dhe aktet

neumlnligjore teuml bashkeumlsiseuml muslimane Po ashtu ankuesit prentendonin se ndeumlrhyrja neuml teuml

drejtat e tyre sipas Nenit 9 teuml Konventeumls nuk kishte asnjeuml qeumlllim legjitim

Neuml aneumln tjeteumlr sipas mendimit teuml Qeveriseuml aktet e kontestuara teuml Drejtoriseuml seuml

Emeumlrtimeve Fetare nuk mund teuml konsideroheshin si ndeumlrhyrje neuml organizimin e

brendsheumlm teuml komunitetit pasi ato kishin qeneuml teuml njeuml natyre thjesht deklarative dhe nuk

peumlrbeumlnin asgjeuml meuml shumeuml se njeuml regjistrim administrativ Qeveria pretendoi se i gjitheuml

aplikacioni nuk ka bazeuml por mbeumlshtetet neuml interesa personale peumlr avancim teuml karriereumls

dhe duke e prezentuar ccedileumlshtjen neuml meumlnyreuml teuml rreme si shkelje e teuml drejtave teuml njeriut

Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan se ndeumlrhyrja e Shtetit neuml

organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml fetare myslimane shkeli keumlteuml teuml drejteuml teuml tyre

Ndeumlrsa Qeveria mohoi qeuml bashkeumlsia muslimane ishte shoqateuml dhe pohoi se neuml asnjeuml

rast nuk kishte pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje teuml Shtetit me teuml drejteumln e mbrojtur nga ky nen

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls ankuesit parashtruan ndeumlr teuml tjera se procedura

para Gjykateumls Supreme e cila peumlrfundoi me njeuml aktgjykim teuml 27 korrikut 1995 nuk

ishte njeuml mjet efektiv juridik Megjitheumlse Gjykata Supreme mund teuml kishte dheumlneuml

lehteumlsim teuml duhur duke shfuqizuar Dekretin R-12 kjo gjykateuml kishte zgjedhur teuml mos

merret me argumentet e ankuesve neuml bazeuml teuml meritave Kjo ishte pasojeuml e asaj qeuml

ankuesit e peumlrshkruan si doktrina e diskrecionit teuml ploteuml Neuml parashtreseumln e ankuesve

Gjykata e Larteuml Bullgare vazhdimisht kishte respektuar qeumlndrimin se neuml shumeuml fusha

ekzekutivi geumlzonte liri teuml ploteuml dhe nuk ishte subjekt i shqyrtimit gjyqeumlsor Neuml aneumln

tjeteumlr Qeveria u peumlrgjigj se ankuesit nuk kishin filluar asnjeuml procedureuml neuml cileumlsineuml e

tyre si individeuml Neuml keumlto rrethana ata nuk mund teuml pohonin neuml meumlnyreuml abstrakte se ligji

nuk garantonte mjete efektive juridike Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml ankuesit mund teuml

kishin keumlrkuar ngritjen e procedureumls penale sipas Neneve 164 dhe 165 teuml Kodit Penal

228

teuml cilat kaneuml teuml beumljneuml me gjuheumln e urrejtjes dhe pengojneuml manifestimin e lireuml teuml feseuml me

aneuml teuml forceumls ose detyrimit

Po ashtu lidhur me me Nenin 6 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan se ata nuk kishin

pasur qasje neuml gjykateuml peumlr keumlrkimin e disa teuml drejtave civile si psh e drejta neuml pageuml

Qeveria kundeumlrshtoi keumlteuml argument dhe parashtroi se fatkeqeumlsiteuml neuml karriereumln e

ankuesve nuk ishin pasojeuml e vendimeve teuml refuzuara

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje e nenit Nenin 9 teuml Konventeumls si pasojeuml e ndeumlrhyrjes

nga ana e Shteti Gjykata fillimisht vlereumlson se a kishte ndeumlrhyrje dhe sa ishte ajo

ndeumlrhyrje e arsyetuar Gjykata konsideron se faktet qeuml tregojneuml deumlshtimin e autoriteteve

peumlr teuml mbetur neutrale neuml ushtrimin e kompetencave teuml tyre neuml keumlteuml fusheuml duhet teuml ccedilojneuml

neuml peumlrfundimin se shteti ka ndeumlrhyreuml neuml lirineuml e besimtareumlve peumlr teuml manifestuar feneuml e

tyre neuml kuptim teuml Nenit 9 teuml Konventeumls Gjykata kujton se neuml raste shumeuml teuml

jashteumlzakonshme e drejta peumlr lirineuml e feseuml e garantuar sipas Konventeumls peumlrjashton ccedildo

liri veprimi nga ana e Shtetit peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse besimet fetare ose mjetet e

peumlrdorura peumlr teuml shprehur besime teuml tilla janeuml legjitime Neuml keumlteuml dejtim Gjykata gjeti se

Dekreti R-12 dhe vendimi i Drejtoriseuml seuml Emeumlrtimeve Fetare teuml 23 shkurtit 1995 dhe

refuzimi i meumlvonsheumlm i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml njohur ekzistenceumln e organizateumls

teuml udheumlhequr nga ankuesi ishin meuml shumeuml se akte teuml regjistrimit rutineuml ose korrigjim i

parregullsive teuml kaluara Efekti i tyre kishte favorizuar njeuml fraksion teuml bashkeumlsiseuml

muslimane duke i dheumlneuml statusin e udheumlheqjes seuml vetme zyrtare me peumlrjashtimin e

ploteuml teuml udheumlheqjes deri tani teuml njohur Aktet e autoriteteve neuml ligj dhe neuml praktikeuml

privuan udheumlheqjen e peumlrjashtuar nga ccedildo mundeumlsi qeuml teuml vazhdonin teuml peumlrfaqeumlsonin teuml

pakteumln njeuml pjeseuml teuml bashkeumlsiseuml muslimane dhe teuml menaxhonin puneumlt e saj sipas vullnetit

teuml asaj pjese teuml komunitetit Andaj sipas Gjykateumls njeuml ndeumlrhyrje e tilleuml peumlrbeumln njeuml

shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlrveccedil neumlse eumlshteuml e parapareuml me ligj dhe e nevojshme

neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml funksion teuml qeumlllimit legjitim

Si pasojeuml Gjykata vazhdon teuml shqyrtojeuml neumlse njeuml ndeumlrhyrje e tilleuml eumlshteuml e arsyestuar ku

fillimisht peumlrseumlrit praktikeumln e saj teuml peumlrcaktuar sipas seuml cileumls shprehjet teuml peumlrcaktuara

me ligj dhe neuml peumlrputhje me ligjin neuml Nenet 8 deri 11 teuml Konventeumls jo veteumlm qeuml

keumlrkojneuml qeuml masa e kundeumlrshtuar teuml keteuml bazeuml neuml teuml drejteumln vendase por gjithashtu i

referohen cileumlsiseuml seuml ligjit neuml fjaleuml Ligji duhet teuml jeteuml neuml meumlnyreuml adekuate i qarteuml dhe i

parashikuesheumlm dmth teuml formulohet me sakteumlsi teuml mjaftueshme peumlr teuml mundeumlsuar qeuml

individi teuml rregullojeuml sjelljen e tij

Gjykata veumlren se neuml rastin neuml fjaleuml ligji peumlrkateumls nuk parasheh ndonjeuml kriter thelbeumlsor

neuml bazeuml teuml teuml cilit Keumlshilli i Ministrave dhe Drejtoria e Emeumlrtimeve Fetare regjistrojneuml

konfesionet fetare dhe ndryshimet e udheumlheqjes seuml tyre neuml njeuml situateuml teuml ndarjeve teuml

brendshme dhe pretendimeve kontradiktore peumlr legjitimitet Peumlr meuml tepeumlr nuk

ekzistojneuml masa mbrojteumlse procedurale siccedil janeuml procedimet kundeumlrshtuese para njeuml

organi teuml pavarur kundeumlr ushtrimit arbitrar teuml liriseuml seuml gjykimit teuml leumlneuml ekzekutivit Peumlr

meuml tepeumlr Dekreti R-12 dhe vendimi i Drejtoriseuml nuk u janeuml beumlreuml teuml ditura asnjeumlhereuml

atyre qeuml preken drejtpeumlrdrejt nga to Keumlto akte nuk ishin teuml arsyetuara dhe nuk ishin teuml

qarta peumlr aq sa nuk peumlrmendnin as ankuesin e pareuml megjitheumlse ata kishin peumlr qeumlllim dhe

me teuml veumlrteteuml ta largonin ateuml nga pozita e tij si Krye-Mufti Gjykata tashmeuml ka gjetur se

229

keumlto akte dhe refuzimi i meumlvonsheumlm i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml njohur udheumlheqjen

e ankusit kishte efektin e favorizimit arbitrarisht teuml njeuml fraksioni teuml bashkeumlsiseuml fetare teuml

ndareuml Vlen teuml peumlrmendet neuml keumlteuml kontekst qeuml zeumlvendeumlsimi i udheumlheqjes seuml komunitetit

neuml vitin 1995 si dhe neuml vitet 1992 dhe 1997 ndodhi pak pas njeuml ndryshimi teuml qeveriseuml

Gjykata pra konstaton se ndeumlrhyrja neuml organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml

muslimane dhe liria e besimit teuml ankuesve nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj neuml ateuml qeuml

ishte arbitrare dhe bazohej neuml dispozita ligjore qeuml lejonin diskrecion teuml papenguar teuml

ekzekutivit dhe nuk i ploteumlsoi standardet e keumlrkuara teuml qarteumlsiseuml dhe

parashikueshmeumlriseuml Si rezultat Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls Gjykata konsideroi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk

ngritet neumln keumlteuml nen dhe se tashmeuml ka trajtuar ankeseumln lidhur me ndeumlrhyrjen e Shtetit

neuml organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml fetare muslimane sipas Nenit 9 teuml

Konventeumls

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls pra pretendimit peumlr mungeseuml teuml mjetit efektiv

juridik Gjykata vuri neuml dukje se Gjykata e Larteuml Bullgare kishte refuzuar teuml shqyrtojeuml

thelbin e ankeseumls seuml ankuesit duke pasur parasysh se Qeveria geumlzonte ploteumlsisht lirineuml

peumlr teuml regjistruar ose jo aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen e komunitetit fetar Ankesa neuml

Gjykateumln Supreme kundeumlr vendimeve teuml shkurtit 1995 nuk ishte pra njeuml mjet juridik

efektiv Qeveria nuk kishte pranuar teuml zbatonte dy aktgjykime teuml tjera teuml Gjykateumls

Supreme Asnjeuml mjet tjeteumlr nuk kishte ekzistuar Prandaj ka pasur shkelje teuml Nenit 13

teuml Konventeumls

Peumlr sa i peumlrket Nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit nuk kaneuml mbeumlshtetur

peumlrmbajtjen e pretendimeve e tyre neuml bazeuml ligjore Peumlr meuml tepeumlr ankuesit nuk kaneuml

treguar se ekzistojneuml pengesa qeuml i pengojneuml ata teuml marrin teuml drejta civile para gjykatave

neuml lidhje me teuml drejteumln e tyre teuml pretenduar peumlr pageuml Andaj Gjykata konsideron se nuk

ka shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls

Neuml fund Gjykata ka veumlrejtur se ankuesit nuk i kaneuml peumlrseumlritur pretendimet e tyre lidhur

me shkeljen e Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls andaj ka vendosur teuml mos

shqyrtojeuml keumlteuml pretendim

Po ashtu Gjykata vendosi qeuml Bullgaria trsquoi paguajeuml ankuesit teuml pareuml deumlmshpeumlrblim jo-

material neuml vlereuml prej BGN 10000 dhe kundeumlr se gjetja e shkeljeve neuml fjaleuml mjafton si

satisfaksion peumlr ankuesin e dyteuml Gjithadhtu Gjykata i caktoi Bullgariseuml pageseumln ndaj

ankuesve prej BGN 10000 neuml emeumlr teuml shpenzimeve gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls ndeumlrsa gjen se nuk

kishte shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen

pretendimet neumln Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls se asnjeuml ccedileumlshtje nuk ngritet

neumln Nenin 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

Neuml mendimin e pjessheumlm mospajtues teuml gjyqtareumlve Tulkens dhe Casadevall

bashkuar nga Judget Bonello Straacutežnickaacute Greve dhe Maruste theksohet se neuml rastin

aktual nuk ka dyshim se teuml dy ishin viktima teuml shkeljeve teuml pretenduara dhe se ishte e

padiskutueshme qeuml ankuesi i dyteuml vazhdoi teuml punojeuml peumlrballeuml veumlshtireumlsive teuml meumldha

peumlr gati tre vjet andaj ai gjithashtu peumlsoi shqeteumlsim dhe deumlm teuml qeumlndruesheumlm jo-

material gjeuml qeuml i garanton njeuml shpeumlrblim sipas Nenit 41 teuml Konventeumls

230

Leela Forderkreis EV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Gjermaniseuml - 5891100

6 neumlntor 2008 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykateuml si pasojeuml e tej-zgjatjes seuml procedurave peumlrtej koheumls seuml

arsyeshme ka shkelje

Neni 9

Ndeumlrhyrjes neuml jeteumln fetare dhe lirineuml e manifestimit teuml feseuml si pasojeuml e etiketimit me

emra deumlmtues nga ana e shtetit nuk ka shkelje

Neni 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10

Pretendim peumlr diskriminim neuml raport me komunitetet tjera fetare si pasojeuml e

defamacionit dhe kampanjeumls negative ndaj tyre nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Fjaleumlt kyccedile asociacione liri fetare defamacion etiketim ndeumlryrje e shtetit interes

publik tej-zgjatje e procedurave diskriminim

Ankuesit peseuml asociacione teuml regjistruara sipas ligjit gjerman Leela Foumlrderkreis eV

Wies Rajneesh Zentrum fuumlr spirituelle Therapie und Meditation eV Osho Uta Lotus

Commune eV Dharmadeep Verein fuumlr ganzheitliches Leben eV dhe Osho

Meditations Center Berlin eV

Faktet e rastit

Asociacionet teuml cilat janeuml ankuar neuml keumlteuml rast janeuml asociacione ose bashkime fetare ose

medituese qeuml i takojneuml leumlvizjes Mosho meuml hereumlt e njohur si Shree Rajneesh ose leumlvizja

Bhagwan

Leumlvizja eumlshteuml themeluar nga misticisti Rajneesh Chandra Mohan qeuml nga ndjekeumlsiteuml e tij

eumlshteuml quajtur fillimisht Bhagwan dhe meuml voneuml Osho Sipas statuteve teuml tyre

asociacionet promovojneuml meumlsimet e Osho-s dhe theksojneuml se qeumlllimi i zhvillimit

shpirteumlror eumlshteuml ndriccedilimi ose sqarimi Asociacionet kaneuml qendrat e tyre teuml meditimit

organizojneuml seminare festojneuml ngjarjet fetare dhe gjithashtu zbatojneuml projekte teuml

peumlrbashkeumlta pune Ato po ashtu mbrojneuml teuml drejtat fetare teuml aneumltareumlve teuml tyre kundeumlr

diskriminimit

Asociacionet ankuese i takojneuml grupit teuml komuniteteve fetare meuml pareuml teuml panjohura teuml

cilat u shfaqeumln neuml Gjermani gjateuml viteve 1960-teuml Ato janeuml peumlrshkruar si ldquosekterdquo ldquosekte

teuml rejardquo ldquofe teuml rejardquo ldquopsiko-sekterdquo ldquopsiko-gruperdquo dhe peumlrshkrime teuml ngjashme Keumlto

grupe u beumlneuml shpejt temeuml debati publik peumlr shkak qeuml veprimet e tyre ndikohen neuml maseuml

teuml madhe nga pikeumlpamjet fetare dhe filozofike dhe gjithashtu peumlr meumlnyreumln se si i

trajtojneuml aneumltareumlt e tyre Shqeteumlsimi kryesor ka qeneuml rreziku i mundsheumlm qeuml keumlto grupe

do teuml mund trsquou shkaktonin adoleshenteumlve neuml zhvillimin e tyre personal dhe

marreumldheumlniet shoqeumlrore teuml cilat do teuml mund teuml ccedilonin jo veteumlm neuml leumlnien e shkolleumls ose

trajnimit profesional ndryshimet rreumlnjeumlsore teuml personalitetit format e ndryshme teuml

231

vareumlsiseuml mungeseumln e nismave dhe veumlshtireumlsiteuml neuml komunikim por edhe trsquou shkaktonin

deumlme materiale dhe deumlmtime psikologjike

Neuml njeuml peumlrgjigje teuml Qeveriseuml Federale teuml 27 prillit 1979 peumlr aneumltareumlt e Parlamentit

Gjerman leumlvizja teuml cileumls i takonin asociacionet ankuese llogaritej neuml mesin e

komuniteteve teuml ashtuquajtura fetare dhe filozofike Qeveria Federale theksonte se keumlto

grupe etiketoheshin neuml terma teuml peumlrgjithsheumlm si ldquosekte te rejardquo ldquogrupe fetare

destruktiverdquo ose ldquokulte destruktiverdquo Veteuml Qeveria u referohej si ldquosekte teuml reja pseudo-

religjioze dhe psik-gruperdquo dhe shkurt neuml peumlrgjitheumlsi si ldquosekterdquo

Meuml 1 tetor 1984 asociacionet ankuese kishin filluar procedurat gjyqeumlsore para

Gjykateumls Administrative teuml Keumllnit Ata i keumlrkonin Qeveriseuml qeuml teuml pushonte seuml leumlshuari

deklarata me etiketimet e meumlsipeumlrme kur i referohej leumlvizjes fetare dhe asociacioneve

qeuml i peumlrkisnin asaj duke theksuar se teuml tilla deklarata ishin inkriminuese Ato

pretendonin neuml thelb se u ishte ceumlnuar liria e tyre peumlr teuml praktikuar njeuml fe ose besim

filozofik Si rezultat me njeuml vendim teuml janarit 1986 Gjykata Administrative ja ndaloi

Qeveriseuml qeuml trsquoi referohej leumlvizjes Rajneesh neuml deklaratat zyrtare si ldquosekt i rirdquo ose

ldquopsiko-sektrdquo dhe nga peumlrdorimi i mbiemrave ldquodestruktivrdquo dhe ldquopseudo-religjiozrdquo

Meuml 28 prill 1986 Qeveria kishte apeluar vendimin para Gjykateumls Administrative teuml

Apelit peumlr landin North Rhine-Westphalia Neuml njeuml vendim teuml dateumls 22 maj 1990

Gjykata Administrative e Apelit kishte prishur vendimin paraprak teuml Gjykateumls

Administrative teuml Keumllnit dhe hedhur poshteuml pretendimin e ankuesve neuml teumlreumlsi Gjykata

Administrative e Apelit kishte deklaruar se e drejta peumlr lirieuml teuml feseuml nuk ishte absolute

dhe ishte subjekt i kufizimeve nga dispozitat e tjera teuml Kushtetuteumls kufizime dhe

ndeumlrhyrje qeuml i lejoheshin Qeveriseuml kur kishte arsye teuml reumlndeumlsishme teuml interesit publik

keumlrkonin mbrojtjen e teuml drejtave themelore qeuml ishin neuml konflikt me lirineuml e feseuml siccedil

ishte rasti me teuml drejteuml neuml jeteuml dhe paceumlnueshmeumlri teuml personit apo me teuml drejtat e

familjes Keumlsisoji sipas Gjykateumls Administrative teuml Apelit pikeumlpamjet e shprehura nga

Qeveria ishin teuml pranueshme dhe respektonin parimin e proporcionalitetit

Meuml 13 mars 1991 Gjykata Federale Administrative (Bundesverwaltungsgericht) kishte

hedhur poshteuml apelin e asociacioneve duke leumlneuml neuml fuqi vendimin e Gjykateumls

Administrative teuml Apelit Kjo gjykateuml vlereumlsonte se rasti nuk kishte reumlndeumlsi thelbeumlsore

dhe nuk ngriste ndonjeuml ccedileumlshtje teuml re pasi ccedileumlshtjet e ngritura nga asociacionet tashmeuml

ishin trajtuar neuml praktikeumln e saj gjyqeumlsore dhe ateuml teuml Gjykateumls Kushtetuese Federale

(Bundesverfassungsgericht) E drejta kushtetuese e Qeveriseuml peumlr teuml informuar publikun

dhe peumlr teuml mbrojtur dinjitetin njereumlzor dhe sheumlndetin e qytetareumlve e justifikonte

ndeumlrhyrjen neuml lirineuml e feseuml ose teuml besimit E drejta peumlr teuml informuar publikun peumlrfshinte

teuml drejteumln peumlr teuml paralajmeumlruar publikun dhe peumlr teuml vlereumlsuar sjelljen e teuml tjereumlve si teuml

rrezikshme

Meuml 3 maj 1991 asociacionet kishin paraqitur ankeseuml praneuml Gjykateumls Federale

Kushtetuese kundeumlr vendimeve teuml sipeumlrpeumlrmendura gjyqeumlsore Meuml 23 prill 1992 neuml

peumlrgjigje teuml njeuml letre teuml ankuesve Gjykata Kushtetuese i njoftonte se nuk ishte neuml

gjendje teuml tregonte se kur do teuml mund teuml merrej vendimi Meuml 1993 Gjykata i njftonte

paleumlt se rasti u kishte komunikuar Qeveriseuml Federale dhe landit North-Rhine-

Westphalia Si rezultat i keumlsaj Qeveria Federale kishte doreumlzuar pikeumlpamjet e saj teuml

cilat u ishin peumlrcjelleuml asociacioneve ankuese meuml 4 neumlntor 1993 Meuml 21 shtator 1994

asociacionet gjithashtu kishin doreumlzuar pikeumlpamjet e tyre si kundeumlrpeumlrgjigje

232

Asociacionet i kishin adresuar njeuml seumlreuml letrash Gjykateumls ku keumlrkonin teuml dinin peumlr fazeumln

e procedureumls seuml vendimmarrjes peumlrkateumlsisht meuml 8 mars 1993 6 gusht 1995 8 korrik

1998 dhe 2 shkurt 2000

Meuml 26 qershor 2002 Gjykata Federale Kushtetuese kishte vendsur teuml prishte pjeseumlrisht

vendimin e Gjykateumls Administrative teuml Apelit Vendimi ishte prishur peumlr pjeseumln ku

hidhej poshteuml pretendimi i asociacioneve neuml lidhje me peumlrdorimin e shprehjeve

ldquodestruktiverdquo ldquopseudo-religjiozerdquo ldquomanipulues teuml aneumltareumlve teuml tyrerdquo dhe ja referoi keumlteuml

pjeseuml teuml ankeseumls Gjykateumls Administrative teuml Apelit peumlr njeuml vendim teuml ri Megjithateuml

edhe Gjykata Kushtetuese kishte gjetur se Qeveria ishte e autorizuar qeuml teuml

karakterizonte leumlvizjen e asociacioneve ankuese si ldquosektrdquo ldquofe teuml rerdquo ldquosekt teuml rirdquo dhe

ldquopsiko-sektrdquo dhe se gjithashtu Qeveria ishte e lejuar trsquoi ofronte publikut informacion

teuml peumlrshtatsheumlm neuml lidhje me keumlteuml Sipas Gjykateumls Kushtetuese liria e feseuml ose e

besimit e garantuar me Kushtetuteuml nuk e parandalonte shtetin qeuml teuml peumlrfshihej neuml

diskutim publik rreth qeumlllimeve dhe aktiviteteve teuml grupeve fetare Kufizimet e liriseuml seuml

feseuml gjendeshin neuml teuml drejtat dhe liriteuml e tjera themelore teuml garantuara neuml Kushtetuteuml siccedil

ishte rasti me mbrojtjen e dinjitetit teuml drejteuml neuml jeteuml dhe integritet fizik si dhe mbrojtjen

e marteseumls dhe teuml familjes

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit kaneuml pretenduar neuml veccedilanti se koheumlzgjatja e procedurave para gjykatave

vendore ka qeneuml e skajshme dhe se autoritetet gjermane kaneuml ndeumlrhyreuml neuml teuml drejteumln e

tyre peumlr teuml shprehur besimin fetar Sipas ankuesve tejzgjatja e procedurave para

Gjykateumls Kushtetuese ishte rezultat i njeuml deficiti strukturor Sa i peumlrket kompleksitetit teuml

rastit asociacionet e pranojneuml se rasti ishte kompleks por megjithateuml jo peumlrjashtimisht

kompleks

Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se koheumlzgjatja e procedurave para Gjykateumls

Administrative teuml Keumllnit ka qeneuml e arsyeshme dhe se ccedilfareumldo vonese qeuml mund teuml jeteuml

shkaktuar gjateuml procedurave para keumlsaj gjykate ka qeneuml neuml radheuml teuml pareuml peumlrgjegjeumlsi e

asociacioneve teuml cilat peumlrveccedil tjerash kaneuml keumlrkuar dy hereuml shtyerjen e seancave

deumlgjimore dhe kaneuml doreumlzuar deklarata dhe argumente shteseuml dhe teuml zgjeruara

Ndoneumlse Qeveria ka pranuar koheumlzgjatja e procedurave para Gjykateumls Federale

Kushtetuese ka qeneuml e konsiderueshme megjithateuml Qeveria vlereumlsonte se ajo

justifikohej nga rrethanat e keumltij rasti teuml veccedilanteuml Sipas Qeveriseuml ccedileumlshtja qeuml ishte

subjekt shqyrtimi duhej pareuml si veccedilaneumlrisht komplekse pasi ccedileumlshtja neumlse Qeveria kishte

teuml drejteuml teuml beumlnte paralajmeumlrime ishte subjekt i njeuml numri ankesash teuml paraqitura gjateuml

asaj kohe Gjykata Kushtetuese i kishte bashkuar keumlto raste dhe pas vendimeve

udheumlheqeumlse teuml marra nga Dhoma e ploteumlmdashpeumlrfshireuml vendimin neuml rastin aktualmdashankesat

e mbetura ishin trajtuar me vendime teuml paneleve prej tre (3) gjyqtareumlsh Tutje Qeveria

kishte veumlneuml theksin te sfondi unik politik i ribashkimit teuml Gjermaniseuml qeuml kishte

ndodhur veteumlm njeuml vit e gjyseumlm para se kjo ankeseuml teuml doreumlzohej neuml Gjykateuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket zgjatjes seuml procedurave Gjykata rithekson se arsyeshmeumlria e tyre duhet teuml

vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml rastit dhe neuml lidhje me kriteret neuml vijim

kompleksitetin e rastit sjelljen e ankuesve dhe teuml autoriteteve relevante si dhe ateuml se

233

ccedilfareuml ka qeneuml neuml pyetje peumlr ankuesit Gjykata ka veumlrejtur se paleumlt janeuml pajtuar qeuml ccedileumlshtja

aktuale kishte teuml beumlnte me ccedileumlshtje kushtetuese teuml njeuml kompleksiteti ligjor teuml caktuar

Gjykata e mbeumlshteteuml keumlteuml vlereumlsim

Sa i peumlrket sjelljes seuml asociacioneve Gjykata veumlren se asociacionet nuk e kaneuml

kontestuar faktin qeuml kaneuml shkaktuar njeuml voneseuml teuml caktuar neuml procedurat para Gjykateumls

Administrative teuml Apelit Ndeumlrkaq sa u peumlrket procedurave para Gjykateumls Federale

Kushtetuese Gjykata veuml re se Qeveria nuk e ka kontestuar deklarimin e ankuesve se ata

nuk kaneuml doreumlzuar argumentet e tyre menjeumlhereuml pas atyre teuml Qeveriseuml pasi Gjykata

Kushtetuese i kishte informuar ata se rasti do teuml merrte disa vite peumlr trsquou trajtuar Peumlr meuml

tepeumlr nuk ka tregues se doreumlzimi i deklarateumls seuml ankuesve neuml Gjykateumls Kushtetuese

eumlshteuml beumlreuml pas njeuml afati teuml tejzgjatur marreuml parasysh kompleksitetin e ccedileumlshtjes neuml

shyrtim Si rezultat Gjykata vlereumlson se sjellja e ankuesve nuk i ka kontribuar zgjatjes

seuml procedurave para Gjykateumls Kushtetuese

Sa i peumlrket sjelljes seuml gjykatave vendore Gjykata veumlren se procedurat kishin zgjatur

rreth njeuml vit e kateumlr muaj neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml kateumlr vite e njeuml muaj neuml

Gjykateumln Admiinistrative teuml Apelit dhe meuml pak se njeuml vit neuml Gjykateumln Federale teuml

Apelit Marreuml parasysh edhe kontributin e asociacioneve ankuese neuml zgjatjen e

procedurave para Gjykateumls seuml Apelit dhe kompleksitetin e ccedileumlshtjes Gjykata e vlereumlson

keumlteuml zgjatje teuml pranueshme

Sa peumlrket procedurave para Gjykateumls Federale Kushtetuese qeuml kaneuml zgjatur rreth

njeumlmbeumldhjeteuml (11) vite e tre (3) muaj Gjykata vlereumlson se ajo shpesh ka mbajtur

qeumlndrimin se Neni 6 sect 1 u imponon shteteve paleuml detyrimin peumlr teuml organizuar sistemet e

tyre gjyqeumlsore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml gjykatat mund teuml ploteumlsojneuml keumlrkesat peumlrfshireuml

detyrimin peumlr teuml deumlgjuar rastet brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Gjykata ka vlereumlsuar se

koheumlzgjatja e procedurave neuml rastin konkret nuk mund teuml shpjegohet me rrethanat e

jashteumlzakonshme teuml ribashkimit teuml Gjermaniseuml dhe as teuml justifikohet me bashkimin apo

grupin e njeuml numri rastesh peumlr ccedileumlshtje teuml ngjashme Tutje Gjykata ka vlereumlsuar se

koheumlzgjatja e procedurave prej meuml tepeumlr se njeumlmbeumldhjeteuml vitesh e tejkalon peumlr shumeuml

edhe margjineumln e peumlrcaktuar neuml rastet e saja teuml meumlhershme (peumlrfshireuml neuml kontekstin unik

teuml ribashkimit teuml Gjermaniseuml) Si rezultat del se koheumlzgjatja e keumlyre procedurave ka

qeneuml e tepruar dhe nuk ploteumlsoneuml keumlrkeseumln peumlr ldquokoheuml teuml arsyeshmerdquo Keumlsisoji ka

shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Neumlrkaq sa u peumlrket pretendimeve peumlr shkelje teuml Nenit 9 Gjykata ka ritheksuar si fillim

parimet relevante teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml lidhje me shtrirjen e teuml drejteumls peumlr

lirineuml e feseuml55 Por pavareumlsisht shtrirjes seuml keumlsaj teuml drejte dhe liriseuml peumlrveccedil teuml tjerash

peumlr teuml manifestuar feneuml veteumlm dhe neuml meumlnyreuml private ose neuml komunitet me teuml tjereumlt neuml

publik dhe brenda qarqeve teuml atyre me teuml cileumlt e ndaneuml feneuml Neni 9 nuk e mbron ccedildo

akt teuml motivuar ose insipruar nga njeuml fe ose besim Liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe

feseuml peumlrmban pikeumlpamje qeuml kaneuml njeuml nivel teuml caktuar serioziteti koherence dhe

reumlndeumlsie

Neuml rastin konkret pasi ka analizuar faktet e rastit Gjykata ka vlereumlsuar se shprehjet e

peumlrdorura nga ana e Qeveriseuml peumlr leumlvizjen e asociacioneve kaneuml pas pasoja negative

ndoneumlse ajo neuml asnjeuml rrethaneuml nuk ka ndaluar aktivitetet e tyre ose teuml aneumltareumlve teuml tyre

55 Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i dateumls 25 maj 1993 Seria A nr 260-A

234

Pa e definuar shtrirjen e sakteuml dhe karakterin e keumltyre pasojave Gjykata vazhdon mbi

supozimin se deklaratat e Qeveriseuml kaneuml peumlrbeumlreuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesve peumlr

teuml manifestuar feneuml ose besimin

Gjykata pastaj ka vijuar peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kjo ndeumlrhyrje ka qeneuml e parapareuml me ligj

dhe ka arritur neuml peumlrfundimin se ndeumlrhyrja ka qeneuml e peumlrcaktuar me ligj Tutje Gjykata

i eumlshteuml peumlrgjigjur pozitivisht pyetjes neumlse ndeumlrhyrja ka ndjekeuml qeumlllime legjitime e qeuml neuml

keumlteuml rast ka qeneuml mbrojtja e siguriseuml publike dhe rendit publik si dhe mbrojtja e teuml

drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve Neuml vijim ka qeneuml shqyrtimi i ccedileumlshtjes neumlse ndeumlrhyrja

ka qeneuml e ldquodomosdoshme neuml njeuml shoqeumlri demokratikerdquo Neuml rrethanat e rastit konkret

Gjykata vlereumlson se deklaratat e Qeveriseuml siccedil ato janeuml peumlrkufizuar nga Gjykata

Federale Kushtetuese e pakta neuml koheumln kur janeuml beumlreuml nuk peumlrmbajneuml ndonjeuml tejkalim

teuml kufijve teuml asaj se ccedilfareuml njeuml shtet demokratik mund ta shoh si interes publik

Neuml driteumln e vlereumlsimeve si meuml sipeumlr dhe duke pas parasysh margjineumln e vlereumlsimit qeuml u

lihet autoriteteve shteteumlrore detyreuml e teuml cilave neuml njeuml shoqeumlri demokratike qeuml po ashtu

teuml shqyrtojneuml brenda kufijve teuml juridiksionit teuml tyre interesat e shoqeumlriseuml si teuml teumlreuml

Gjykata gjen se ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ka qeneuml e justifikuar neuml parim dhe ka qeneuml

proporcionale peumlr sa i peumlrket qeumlllimit teuml synuar Neuml keumlteuml meumlnyreuml nuk ka pas shkelje teuml

Nenit 9 teuml Konventeumls

Sa u peumlrket pretendimeve teuml tjera Gjykata ka gjetur se nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml sipas

Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 9 dhe 10 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se keumlto ankesa

kaneuml teuml beumljneuml me faktet e njeumljta sikurse neuml lidhje me Nenin 9 Dhe marreuml parasysh

gjetjen neuml lidhje me Nenin 9 Gjykata vlereumlson se keumlto fakte nuk ngrisin ccedileumlshtje teuml

ndareuml sipas dispoziteumls seuml Nenit 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10

Sa u peumlrket kostove dhe shpenzimeve Gjykata e urdheumlron shtetin qeuml trsquou paguaj tre

asociacioneve teuml para 4000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet Ndeumlrkaq neuml lidhje me

deumlmin jo-material Gjykata ka veumlneuml re se derisa ankuesit kaneuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim

peumlr shkeljen e pretenduar teuml liriseuml seuml feseuml (peumlr teuml cileumln nuk eumlshteuml gjetur shkelje) ata nuk

kaneuml keumlrkuar ndonjeuml deumlmshpeumlrblim peumlr shkak teuml koheumlzgjatjes seuml tepruar teuml procedurave

Prandaj Gjykata nuk peumlrcakton ndonjeuml deumlmshpeumlrblim teuml caktuar

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls se nuk ka shkelje teuml Nenit 9 dhe

se nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml sipas Nenit 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10 [njeumlzeumlri

peseuml vota peumlr kundeumlr dy njeumlzeumlri]

235

Pavlides dhe Georgakis kundeumlr Turqiseuml - 913009 914309

20 dhe 23 janar 2009 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor poshteumlrues dhe degradues si pasojeuml e ndalimit teuml mbajtjes seuml mesheumls

dhe detyrimit peumlr largim nga kisha e pabazuar

Neni 5

Shkelje e teuml drejteumls neuml leumlvizje teuml lireuml si pasojeuml e ndalimit dhe mbajtjes neuml oborrin e

kisheumls peumlr disa oreuml nga persona teuml armatosur e pabazuar

Neni 9

Ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumlsn e manifestimit teuml feseuml si pasojeuml e refuzimit teuml vazhduesheumlm i

forcave turke peumlr teuml lejuar ccedildo sherbimin neuml Manastirin e Sheumln Barnaba dhe

ndeumlrprerjen e mesheumls e pabazuar

Fjaleumlt kyccedile zoneuml e mbrojtur kufizime konflikt shmangie e konfliktit praktikim i

feseuml leje speciale keqkuptim ndeumlrprerje e mesheumls ndalim

Ankuesit z Nicos Pavlides dhe z Spyridon Georgakis qytetareuml Qipriot

Faktet e rastit

Ankuesit janeuml aneumltareuml teuml Kisheumls seuml Qipros e cila konsiderohet se eumlshteuml themeluar nga

Sheumln Barnaba gjateuml shekullit teuml pareuml Vendi tradicional i varrimit teuml Sheumln Barnabeumls

ndodhet neuml njeuml kodeumlr neuml zoneumln praneuml Famagusteumls tani e pushtuar nga forcat turke dhe

qeuml administrohet nga TRNC (Republika Turke e Qipros Veriore) qeuml nga viti 1974

Manastiri i Sheumln Barnabeumls dhe njeuml ndeumlrteseuml e vogeumll e kishes janeuml teuml vendosura neuml ateuml

vend Ato peumlrdoren tani peumlr teuml strehuar njeuml muze ikoneuml dhe vizitohen nga turistet neuml

koheuml teuml caktuara

Pas heqjes seuml pjesshme teuml kufizimeve teuml udheumltimit neuml vitin 2003 peumlrpjekjet u beumlneuml nga

Abbot-i i Manastirit teuml Sheumln Barnabeumls peumlr teuml rifilluar ritet fetare neuml vend duke u

zhvilluar negociatat peumlrmes Kombeve teuml Bashkuara Keumlrkesa peumlr meshat mujore neuml

manastirin dhe kisheumln u refuzua autoritetet TRNC fillimisht raneuml dakord qeuml mesha

mund teuml festohej neuml kisheuml ccedildo tre muaj neuml koheuml teuml paracaktuar dhe teuml autorizuar

paraprakisht Pas keumlsaj marreumlveshjeje gjateuml vitit 2008 neuml kisha ritet fetare u festuan neuml

maseuml teuml madhe

Meuml 25 qershor 2008 UNIFCYP mori njeuml peumlrgjigje me shkrim nga autoritetet TRNC

duke deklaruar se mesha e shenjteuml e fundit periodike ishte kryer meuml 8 maj 2008 dhe se

sheumlrbimi i ardhsheumlm mund teuml organizohej peumlr javeumln e pareuml teuml muajit gusht Me letreumln e

dateumls 26 qershor 2008 zyrtari kryesor i ccedileumlshtjeve civile teuml Kombeve teuml Bashkuara e

informoi Abatin se keumlrkesa peumlr kryerjen e njeuml meshe meuml 5 korrik 2008 neuml manastir

ishte refuzuar ai deklaroi se megjithateuml leja u dha peumlr njeuml mesheuml qeuml do teuml festohej meuml 2

gusht 2008 neuml kisheuml Nuk ka deumlshmi se kjo leteumlr ose peumlrmbajtja e saj iu ishte

236

komunikuar autoriteteve TRNC Meuml 2 gusht 2008 njeuml grup prej rreth 70 personash

duke peumlrfshireuml edhe ankuesit udheumltuan neuml kisheuml Mesha filloi neuml oreumln 0700

Sipas qeveriseuml kujdestari i manastirit i cili nuk ishte neuml dijeni peumlr ndonjeuml rregullim peumlr

njeuml sheumlrbim i informoi autoritetet peumlr ardhjen e kongregacionit grek qipriot Policia ka

kontaktuar me Drejtorin e Antikave i cili deklaroi se asnjeuml leje nuk ishte dheumlneuml peumlr njeuml

sheumlrbim neuml ateuml dateuml Policeumlt TRNC arriteumln neuml kisheuml dhe keumlrkuan teuml shihnin lejen peumlr

mbajtjen e mesheumls Njeuml aneumltar i kongregacionit u deumlrgua peumlr teuml marreuml letreumln e

UNFICYP qeuml ishte leumlneuml neuml Nikosia Neuml oreumln 0830 policia i largoi njereumlzit nga kisha

Ankuesit deklaruan se policia beumlri keumlrceumlnime peumlr arrestimin dhe ndalimin e teuml gjitheuml

atyre qeuml nuk pajtohen Ata deklaruan se njereumlzit dilnin nga kisha neuml njeuml oborr ku pikat e

hyrjes u ruajteumln nga skuadra e policiseuml meuml shumeuml oficereuml Oficereumlt e policiseuml keumlrkuan

emrat e teuml pranishmeumlve qeuml teuml dy ankuesit por edhe teuml tjereumlt qe refuzuan teuml jepnin emrat

e tyre dhe u keumlrceumlnuan peumlr tu arrestuar Ata peumlrfundimisht u pajtuan dhe u larguan peumlr

teuml parandaluar peumlrshkalleumlzimin e situateumls

Neuml ndeumlrkoheuml ankuesi i dyteuml telefonoi Presidentin e Republikeumls seuml Qipros e ky i fundit

kontaktoi z Talat udheumlheqeumls i TRNC Z Talat siguroi Presidentin se neumlse do teuml

kishte njeuml leje teuml vlefshme sheumlrbimi do teuml lejohej Peumlrfundimisht pas njeuml deri neuml njeuml

oreuml e gjysmeuml ankuesit dhe njereumlzit e tjereuml u lejuan teuml largohen nga oborri Ata u

mblodheumln rreth 50 metra larg kisheumls neuml njeuml fusheuml Oficereumlt e policiseuml nuk pranuan teuml

lejonin qeuml masa teuml vazhdonte mesheumln neuml fusheuml dhe keumlrkoi qeuml teuml gjitheuml teuml largohen

Qeveria e paditur deklaroi se policia nuk e mbajti kongregacionin neuml oborr kundeumlr

vullnetit teuml tyre dhe as nuk i detyruan per tu shpeumlrndareuml Neuml paraqitjen e tyre

kongregacioni zgjodhi teuml qeumlndronte neuml afeumlrsiseuml seuml kisheumls duke pritur kthimin e personit

teuml deumlrguar peumlr teuml gjetur leje peumlr sheumlrbimin

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan sipas Nenit 3 se ndeumlrprerja e mesheumls ishte njeuml akt veccedilaneumlrisht fyes i

sakrilegjit neuml njeuml vend me reumlndeumlsi supreme fetare peumlr ortodokseumlt qiprioteuml Sipas tyre ky

ishte njeuml akt i poshteumlrimit teuml reumlndeuml qeuml zbulonte trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues

Ankuesit u ankuan edh bazuar ne Nenin 5 se ata ishin mbajtur neuml oborr nga burrat e

armatosur e qe peumlrbeumlnte njeuml privim arbitrar dhe teuml pajustifikuar teuml liriseuml teuml cilat nuk

binin neuml ndonjeuml bazeuml teuml ligjshme teuml paraburgimit

Ankuesit pretenduan shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlr shkak teuml refuzimit teuml

vazhduesheumlm teuml forcave turke peumlr teuml lejuar ccedildo mesheuml neuml Manastirin e Sheumln Barnabeumls

kufizimet e pajustifikuara neuml kryerjen e meshave neuml manastirin dhe kisheumln dhe

ndeumlrprerjen dhe ndalimin e meshave teuml kryera meuml 2 Gusht 2008 pavareumlsisht miratimit

teuml meumlparsheumlm qeuml eumlshteuml dheumlneuml Kufizimet nuk kishin bazeuml neuml ligj dhe nuk ploteumlsonin njeuml

nevojeuml sociale teuml ngutshme Forcat e policiseuml nuk ishin mbeumlshtetur neuml ndonjeuml ligj peumlr

veprimet e tyre teuml cilat gjithashtu nuk kishin njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk ishin teuml

nevojshme Ankuesit pretendoni se keumlto kufizime drejtpeumlrseumldrejti preknin teuml drejteumln e

ankueseve peumlr teuml manifestuar feneuml e tyre neuml kisheuml dhe neuml varrin e dedikuar peumlr

themeluesin e kisheumls seuml tyre

237

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht rikujton se Neni 5 sect 1 nuk ka teuml beumljeuml me kufizime teuml thjeshta mbi

lirineuml e levizjes teuml cilat mbulohen nga Neni 2 i Protokollit nr 4 Me qeumlllim teuml

percaktohet nese dikush eshte privuar nga e drejat e liriseuml seuml tij neuml kuptim teuml Nenit 5

sect 1 pika e fillimit duhet teuml jeteuml gjendja e tij konkrete dhe duhet teuml merret parasysh njeuml

teumlreumlsi kriteresh si lloji koheumlzgjatja efektet dhe meumlnyra e zbatimit teuml maseumls neuml fjaleuml

Dallimi ndeumlrmjet privimit dhe kufizimit teuml liriseuml ndeumlrlidhet me shkalleumln ose intensitetin

e ndalimit dhe jo natyreumln ose substanceumln56

Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata veumlren se siccedil vuri neuml dukje Qeveria e paditur veteuml ankuesit

nuk beumlne asnjeuml ankeseuml ndaj asnjeuml autoriteti zyrtar dhe nuk paraqiteumln ankeseumln qeuml ata

ngriteumlnpara Gjykateumls peumlr privimin e paligjsheumlm dhe teuml pajustifikuar teuml liriseuml para

gjykatat e brendshme neuml zoneumln TRNC Sipas deklarimit teuml ankuesve ccedileumlshtja nuk u

ngrit peumlr shkak teuml frikeumls se do teuml rrezikonte aranzhimet e ardhshme peumlr sheumlrbime neuml

kisheuml Neumlse ky shqeteumlsim ishte njeuml bazeuml e vlefshme e peumlrjashtimit apo jo nga keumlrkesa

peumlr teuml shterur mjetet e brendshme neuml dispozicion sipas Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls

Gjykata veumlren se nuk ka pasur ekzaminim teuml fakteve me vlereumlsimin e deumlshmive teuml

deumlshmitarit Prandaj eumlshteuml ballafaquar me dy verzione teuml ngjarjeve teuml cilat nuk janeuml

provuar dhe teuml paprovuara neuml nivel vendor

Neuml keumlto rrethana duke peshuar teuml dyja llogariteuml Gjykata veumlren se pohimi i ankuesve se

ata mbaheshin neuml oborrin e kisheumls kundeumlr vullnetit teuml tyre eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

pohimin e Qeveriseuml se qeumlllimi i pranuar i ankueseve ishte teuml qeumlndronin praneuml kisheumls neuml

meumlnyreuml qeuml ata mund teuml rifillojneuml sheumlrbimin e mesheumls neuml koheumln e duhur Neuml teuml veumlrteteuml

ankuesit nuk deklarojneuml se ka pasur ndonjeuml vend tjeteumlr qeuml ata neuml fakt deumlshironin teuml

shkonin Pas njeuml ore e gjysmeuml grupi u transferua neuml njeuml vend tjeteumlr ku ata vendoseumln teuml

mbanin njeuml sheumlrbim neuml ajeumlr teuml hapur Gjykata nuk dyshon se prania e oficereumlve teuml

policiseuml ishte njeuml tipar frikeumlsues Sidoqofteuml nuk eumlshteuml e qarteuml se ndonjeuml maseuml e

detyrimit teuml drejtpeumlrdrejteuml ose forceuml eumlshteuml zbatuar nga cilido oficer policie ndaj

ndonjeumlrit prej ankueseve qeuml i pengonte ata teuml kthehen neuml shteumlpi ose teuml shkonin neuml

ndonjeuml vend tjeteumlr teuml veccedilanteuml Gjithashtu mund teuml veumlrehet se zona nuk ishte e hapur peumlr

publikun pa leje dhe se qasja ishte rregulluar Situata mund teuml interpretohet si njeuml ku

ankuesit dhe kongreganteumlt e tjereuml u lejuan teuml presin neuml zona teuml caktuara neumln

mbikeumlqyrje deri neuml kthimin e aneumltarit teuml tyre me autorizimin e supozuar me shkrim

Neuml driteumln e keumltyre konsideratave mungesa e provave teuml masave shtreumlnguese dhe

periudha relativisht e shkurteumlr gjateuml seuml cileumls ankuesit priteumln neuml oborr Gjykata nuk eumlshteuml

e bindur se ata kaneuml treguar se janeuml privuar nga liria sipas kuptimit teuml Neni 5sect 1 teuml

Konventeumls Rrjedhimisht kjo pjeseuml e keumlrkeseumls duhet teuml refuzohet si e pabazuar neuml

kuptim teuml Nenit 35 sect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

Ankuesit pretenduan shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls bazuar neuml faktin se sheumlrbimi fetar

i kryer neuml kisheumln neuml manastirin e Sheumln Barnabeumls ishte ndeumlrprereuml nga policia e njeumljta do

teuml nodhte sikur teuml kishin tentuar ta rifillonin sheumlrbimin neuml njeuml fusheuml teuml afeumlrt si dhe peumlr

kufizimet neuml qasjen neuml vendet fetare neuml TRNC neuml peumlrgjitheumlsi Qeveria parashtroi se

56 Medvedyev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Franceumls [DhM] nr 339403 sectsect 73 KEDNJ 2010 mutatis mutandis

Austin dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 3961 09 40713 09 dhe 4100809 sectsect 52-

60 GjEDNj 2012

238

ankuesit nuk kishin sjelleuml ankesat e tyre para gjykatave vendore dhe keumlshtu nuk kishin

shteruar mjetet e brendshme juridike Sa i peumlrket peumlrmbajtjes ata pohuan se ndeumlrsa

veprimet e ankuesve ishin frymeumlzuar nga besimet e tyre fetare pamundeumlsia e

ankueseve peumlr teuml ndjekur sheumlrbimin neuml ateuml diteuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml aranzhimeve

teuml nevojshme formale nuk bie neuml fusheumlveprim teuml Nenit 9 teuml Konventeumls Veprimet e

autoriteteve neuml manastir synuan teuml siguronin pajtushmeumlri me keumlrkesat e Ligjit teuml

Antikiteteve qeuml instaluan njeuml regjim teuml mbrojtjes dhe ruajtjes seuml monumenteve

kulturore dhe historike dhe nuk kishin peumlr qeumlllim kufizimin e manifestimeve teuml liriseuml seuml

feseuml Qeveriaparashtroi se masat e zbatuara nga autoritetet ishin teuml autorizuara me ligj

ishin proporcionale dhe teuml justifikuara Ccedileumlshtja e vetme ishte keumlrkesa peumlr para-

autorizim peumlr ateuml sheumlrbim teuml veccedilanteuml neuml mjediset e mbrojtura si njeuml monument historik

peumlrveccedil atij incidenti teuml bazuar neuml keq-komunikim ndeumlrmjet bashkeumlbiseduesve teuml

ndrysheumlm marreumlveshja peumlr lehteumlsimin e sheumlrbimeve neuml vend kishte punuar neuml njeuml

meumlnyreuml teuml arsyeshme dhe bashkeumlpunuese

Ankuesit deklaruan se Qeveria e paditur nuk kishte specifikuar se ccedilfareuml arsye veprimi

mund teuml merrnin neuml lidhje me ankesat e tyre Ata argumentuan se shqeteumlsimi i mesheumls

ishte qarteuml njeuml kufizim neuml ushtrimin e besimeve teuml tyre fetare dhe se kufizimet neuml

qasjen neuml vendet ortodokse ishin neuml vetvete njeuml kufizim peumlr teuml drejtat e tyre Gjykata neuml

aneumln tjeteumlr e sheh teuml panevojshme teuml vendoseuml mbi kundeumlrshtimin e Qeveriseuml peumlr

mospeumlrdorimin e mjeteve juridike teuml brendshme peumlr arsyet e paraqitura meuml poshteuml

Sa i peumlrket domosdoshmeumlriseuml seuml perdorimit te masave neuml rastin aktual dhe neuml veccedilanti

proporcionalitetit teuml ndeumlrhyrjes seuml policiseuml neuml peumlrfundimin e sheumlrbimit brenda dhe

jashteuml kisheumls Gjykata veumlren se megjitheumlse eumlshteuml e veumlrteteuml se ankuesit ishin atje duke

besuar se ata kishin autorizim duket nga pikeumlpamja e autoriteteve qeuml kaneuml peumlr detyreuml

ruajtjen e vendit se tubimi ishte i paplanifikuar i paautorizuar dhe i paligjsheumlm Duke

pasur parasysh keumlrkesat e ligjit vendas dhe reumlndeumlsineuml e vendit veprimet e autoriteteve

neuml ndeumlrhyrjen neuml ateuml qeuml ata konsiderohen si njeuml ndeumlrhyrje e paligjshme nuk duket as

arbitrare apo teuml tepruara Gjykata veumlren se sistemi i autorizimit paraprak funksiononte

pa probleme dhe nuk mund teuml thuhet se ka qeneuml tepeumlr e veumlshtireuml neuml praktikeuml Poashtu

Gjykata veumlren se ky nuk ishte i vetmi vend ku ankuesit mund teuml takoheshin peumlr teuml

adhuruar ose se ishte ndonjeumlhereuml famulli e tyre lokale ku ata kishin adhuruar gjithmoneuml

neuml baza teuml rregullta ose teuml vazhdueshme Peumlr meuml tepeumlr duke pasur parasysh neuml veccedilanti

situateumln neuml vazhdim neuml Qipro dhe deumlshireumln peumlr teuml shmangur tensione dhe pika teuml

mprehta midis teuml dy paleumlve Gjykata gjen se fakti qeuml sheumlrbimi i cili nuk ishte autorizuar

neuml peumlrputhje me marreumlveshjet neuml fuqi neuml keumlteuml rast nuk mund teuml konsiderohet se ndikon

neuml meumlnyreuml joproporcionale me lirineuml e keumlrkuesve peumlr teuml manifestuar feneuml e tyre Neuml

peumlrfundim Gjykata konstaton se kjo pjeseuml e keumlrkeseumls duhet teuml refuzohet si e pabazuar

neuml meumlnyreuml teuml qarteuml neuml pajtim me Nenin 35 sect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

Tutje ankuesit pretenduan se ndeumlrprerja e sheumlrbimit meuml 2 gusht 2008 ka shkelur Nenin

3 teuml Konventeumls duke argumentuar se ky veprim peumlrbeumlnte trajtim ccedilnjeumlreumlzor dhe

degradues Duke pasur parasysh gjetjet e meumlsipeumlrme dhe rrethanat specifike teuml situateumls

Gjykata nuk gjen ndonjeuml ndonjeuml trajtim teuml tilleuml qeuml do teuml mund teuml binte brenda

fusheumlveprimit teuml keumlsaj dispozite Rrjedhimisht Gjykata gjen se keumlto ankesa janeuml qartazi

teuml pabazuara dhe teuml refuzohen sipas Nenit 35 amp 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

239

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se pretendimet peumlr shkelje teuml Neneve 3 5 dhe 9 janeuml qartazi teuml pabazuara

andaj duhet teuml shpallen teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

240

Neni 10

Liria e shprehjes

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes Kjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit

dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide pa ndeumlrhyrjen e

autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteuml Ky Nen nuk i ndalon Shtetet qeuml

teuml keumlrkojneuml licencimin e ndeumlrmarrjeve teuml transmetimit kinematografike ose

televizive

2 Ushtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou neumlnshtrohet

atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml

kombeumltare integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe

parandalimin e krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e

dinjitetit ose teuml teuml drejtave teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave

konfidenciale ose peumlr teuml garantuar autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit

gjyqeumlsor

241

Nagla kundeumlr Latviseuml - 7346910

16 tetor 2010 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10 sect 1

Pretendim peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e keumlrkimit dhe konfiskimit teuml

materialeve gazeumltareske dhe detyrimi peumlr teuml zbuluar burimin gaetaresk ka shkelje

Neni 8

Keumlrkimi neuml baneseuml peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje teuml pajustifikuar neuml teuml drejteumln peumlr respektimin e

shteumlpiseuml dhe teuml jeteumls private e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile gazetar burim gazetaresk mbrojtje detyrim liri e shprehjes hetime

publikim i informatave keumlrkim neuml shteumlpi baraspesheuml e drejteuml interes publik

Ankuesja znj Ilze Nagla shtetase letoneze e lindur neuml vitin 1971 dhe jeton neuml Riga

(Letoni)

Faktet e Rastit

Gjateuml periudheumls teuml zhvillimit teuml ngjarjeve si meuml poshteuml ankuesja po punonte praneuml

transmetuesit televiziv kombeumltar Latvijas Televīzija (LTV) ku prodhonte dhe

organizonte programin hetimor javor De Facto Neuml shkurt 2010 ajo u kontaktua nga

njeuml burim anonim i cili e informoi ateuml se kishte teuml meta serioze teuml siguriseuml neuml njeuml bazeuml teuml

dheumlnash teuml mbajtur nga Sheumlrbimi i teuml Ardhurave teuml Shtetit (VID) Ajo informoi VID peumlr

njeuml shkelje teuml mundshme teuml siguriseuml dhe pastaj publikisht njoftoi rrjedhjen e teuml dheumlnave

gjateuml njeuml transmetimi teuml emisionit ldquoDe Factordquo Njeuml javeuml meuml voneuml burimi i saj duke u

identifikuar si Neo filloi teuml peumlrdoreuml Teumlitter-in peumlr teuml publikuar informacion neuml lidhje

me pagat e zyrtareumlve shteteumlroreuml neuml institucione teuml ndryshme publike dhe vazhdoi ta beumljeuml

keumlteuml deri neuml mes teuml prillit 2010 VID filloi procedurat penale dhe neuml shkurt 2010

policia hetuese intervistoi ankuesen si deumlshmitare Ajo nuk pranoi teuml zbulonte

identitetin e burimit teuml saj Neuml maj 2010 autoritetet hetuese kaneuml konstatuar se personi

me inicialet IP ishte lidhur me bazeumln e teuml dheumlnave dhe kishte beumlreuml disa thirrje neuml

numrin e telefonit teuml ankueses IP u arrestua neuml lidhje me procedureumln penale Neuml teuml

njeumljteumln diteuml u kontrolluan shteumlpiteuml e ankueses nga ku u morren njeuml laptop njeuml hard disk

i jashteumlm njeuml karteuml kujtese dhe kateumlr disqe flash pasi njeuml hetim keumlrkimi u hartua nga

hetuesi dhe u autorizua nga njeuml prokuror publik Urdhri i citonte deumlshmineuml e

komunikimit ndeumlrmjet ankueses dhe njeuml individi qeuml policia dyshonte se ishte Neo dhe

sugjeroi qeuml ankuesja teuml keteuml informacion neuml lidhje me rrjedhjet e teuml dheumlnave ose

peumlrpunimin ruajtjen dhe shpeumlrndarjen e informacionit teuml marreuml neumlpeumlrmjet keumltyre

rrjedhjeve Urdhri gjithashtu vuri neuml dukje mundeumlsineuml qeuml deumlshmiteuml e tilla mund teuml jeneuml

neuml rrezik shkateumlrrimi ose fshehje peumlr teuml mbeumlshtetur zbatimin e njeuml procedure teuml veccedilanteuml

urgjente teuml keumlrkimit me teuml cileumln mandati mund teuml miratohet neuml meumlnyreuml retrospektive

nga gjyqtari hetues Ky miratim u dha neuml diteumln pas keumlrkimit teuml shteumlpiseuml seuml ankueses

242

dhe meuml pas u mbeumlshtet nga kryetari i gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml pasi qeuml ankuesja

paraqiti njeuml ankeseuml

Neuml shtator teuml vitit 2010 Avokati i Popullit dha njeuml mendim jo teuml detyruesheumlm neuml teuml

cilin ai arriti neuml peumlrfundimin se veprimet e autoriteteve hetuese i kishin shkelur teuml

drejten neuml lirineuml e shprehjes dhe teuml drejteumln e ankueses peumlr teuml mos zbuluar burimet e saj

teuml informacionit gazetaresk siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar Kushtetuteumln kombeumltare dhe traktatet

ndeumlrkombeumltare

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja u ankua se ajo ishte detyruar teuml zbulonte informacione qeuml kishin mundeumlsuar

identifikimin e njeuml burimi gazetaresk duke shkelur keumlshtu teuml drejteumln e saj peumlr teuml marreuml

dhe dheumlneuml informacionin siccedil garantohet me Nenin 10 teuml Konventeumls Neuml parashtreseumln e

saj ajo pretendoi se ndeumlrhyrja neuml lirineuml e saj teuml shprehjes nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj

nuk kishte njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Meuml tej ankuesja keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml sqarojeuml detyrat e shtetit sipas keumlsaj dispozite

neuml keumlto rrethana

Seuml pari Qeveria ngriti njeuml veumlrejtje paraprake se ankuesja nuk i kishte doreumlzuar Gjykateumls

ndonjeuml kopje teuml ankesave teuml saj teuml parashtruara praneuml autoriteteve vendore dhe keumlshtu

nuk kishte arritur teuml demonstronte se ccedileumlshtjet e parashtruara para Gjykateumls ishin ngritur

teuml pakteumln neuml thelb neuml nivel kombeumltar Ata konsideruan se ajo kishte deumlshtuar teuml

parashtronte keumlrkeseumln neuml peumlrputhje me Nenin 34 teuml Konventeumls dhe nuk e kishte

paraqitur keumlrkeseumln e saj siccedil duhet neuml peumlrputhje me keumlrkesat e Rregulleumls 47 teuml

Rregullores seuml Gjykateumls Seuml dyti Qeveria ngriti njeuml veumlrejtje paraprake lidhur me

shterjen e mjeteve juridike vendase duke u mbeumlshtetur neuml vendimin e Gjykateumls neuml

Grišankova dhe Grišankovs kundeumlr Letoniseuml57 bazuar neuml teuml cilin ankuesja duhet teuml

kishte paraqitur njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Kushtetuese neuml qofteuml se ajo konsideroi se

procedura sipas Nenit 180 teuml Ligjit teuml Procedureumls Penale si teuml aplikuara peumlr teuml nuk

ofronin garanci teuml mjaftueshme procedurale ose se deumlshtimi peumlr teuml siguruar mbrojtje

shteseuml statutore neuml lidhje me gazetareumlt lidhur me privilegjet e mos-zbulimit (Nenet 121

dhe 122 teuml Ligjit teuml Procedureumls Penale) kishin ndeumlrhyreuml me teuml drejtat e saj njereumlzore

Ajo duhet teuml keteuml ngritur ccedileumlshtjen e peumlrputhjes seuml keumltyre dispozitave ligjore me

Kushtetuteumln Letoneze dhe veteuml Konventeumln Ankuseja kundeumlrshtoi keumlto pretendime

Neuml lidhje me pohimet e qeveriseuml Gjykata peumlrseumlrit se tashmeuml neuml disa raste ka hedhur

poshteuml njeuml kundeumlrshtim teuml ngjasheumlm paraprak nga ana e Qeveriseuml seuml Letoniseuml dhe peumlr

keumlteuml nuk sheh asnjeuml arsye qeuml neuml rastin neuml fjaleuml teuml veproj ndryshe andaj e shpall rastin si

teuml pranuesheumlm

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me aplikimin e Nenit 10 Gjykatat deklaroi se pajisjet peumlr ruajtjen e teuml

dheumlnave teuml cilat ishin te konfiskuara gjateuml kontrollit teuml shteumlpiseuml seuml ankueses sheumlrbenin

jo vetem peumlr teuml ruajtur informacion dhe jo veteumlm peumlr identifikimin e burimit teuml

informacionit teuml saj neuml lidhje me rastin neuml fjale por ato permbanin edhe burimet teuml tjera

teuml informacioneve teuml puneumls seuml saj si gazetare Prandaj Gjykata nuk pranoi argumentin e

57 Grišankova dhe Grišankovs kunder Letonise nr 3611702 GjEDNj -2003 II

243

Qeveriseuml se keumlrkimi nuk ka teuml beumljeuml me burime teuml gazetariseuml dhe si rezultat Gjykata

deklaroi se keumlrkimi neuml shteumlpineuml e ankueses dhe informacioni i marreuml bie neuml sfondin e

mbrojtjes sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr Gjykata konsideroi se kishte pasur

njeuml ndeumlrhyrje neuml lirineuml e ankueses peumlr teuml marreuml dhe peumlr teuml dheumlneuml informacion Kjo

ndeumlrhyrje ishte e peumlrcaktuar me ligj dhe ndoqi njq qeumlllim legjitim peumlr parandalimin e

ccedilrregullimit ose krimit dhe mbrojtjen e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve sipas autoriteteve

vendore

Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata deklaroi se arsyet e dheumlna nga autoritetet vendase peumlr

kontrollin nuk ishin relevante dhe teuml mjaftueshme as nuk peumlrbeumlnin njeuml nevojeuml teuml

ngutshme sociale Sipas Gjykateumls tema per teuml cileumln raportoi ankuesja dhe peumlr teuml cileumln

ajo kishte hulumtuar peumlrbeumln njeuml kontribut teuml dyfishteuml neuml debatin publik Ajo e informoi

publikun peumlr pagat e paguara neuml sektorin publik neuml kontekstin e njeuml klime teuml krizeumls

ekonomike dhe kursimit si dhe ekspozoi teuml metat e siguriseuml neuml bazeumln e teuml dheumlnave teuml teuml

Ardhurave teuml Sheumlrbimit te Shtetit Gjykata theksoi se e drejta e gazetareumlve peumlr teuml mos

zbuluar burimet e tyre nuk mund teuml konsiderohet njeuml privilegj i varur nga ligjshmeumlria

ose paligjshmeumlria e tyre por meuml tepeumlr si njeuml pjeseuml e brendshme e seuml drejteumls peumlr

informacion qeuml duhet trajtuar me kujdes maksimal Neuml teuml veumlrteteuml kur autoritetet

hetuese thuajse tre muaj pas transmetimit dhe pasi ankuesja kishte pranuar teuml

deumlshmonte vendosi qeuml njeuml keumlrkim neuml shteumlpineuml e saj ishte i domosdoshem ata

proceduan neumln procedureumln urgjente pa asnjeuml autorizim gjyqeumlsor duke analizuar siccedil

duhet marreumldheumlnien e proporcionalitetit ndeumlrmjet interesit publik e hetimit neuml njeumlreumln

aneuml dhe mbrojtjes seuml liriseuml seuml gazetarit neuml aneumln tjeteumlr Duke marreuml parasysh se nuk

kishte asnjeuml informacion qeuml lidhte ankuesen me personin e ashtuquajtur Neo neuml ndonjeuml

meumlnyreuml tjeteumlr peumlrveccedilse neuml kapacitetin e saj si gazetare ccedildo keumlrkim qeuml peumlrfshin

konfiskimin e pajisjeve teuml ruajtjes seuml teuml dheumlnave qeuml i peumlrkasin njeuml gazetari ngrit ccedileumlshtjen

e liriseuml seuml shprehjes seuml gazetarit duke peumlrfshireuml burimin mbrojtjen dhe qasjen neuml

informatat qeuml peumlrmban aiajo duhet teuml mbrohen mjaftuesheumlm dhe neuml menyreuml adekuate

kundeumlr abuzimit

Edhe pse gjykateumlsi hetues shqyrtoi ligjshmeumlrineuml dhe arsyet peumlr keumlrkimin neuml shteumlpineuml e e

ankueses pasi publikimit teuml informacioneve neuml rastin neuml fjaleuml kishte ndodhur duke u

bazuar neuml legjislacionin e brendsheumlm gjyqtari nuk arriti teuml veumlrtetojeuml se interesat e

hetimit neuml sigurimin e provave ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml anashkaluar interesin e

publikut neuml mbrojtjen e liriseuml seuml shprehjes teuml gazetarit duke peumlrfshireuml mbrojtjen e

burimit dhe mbrojtjen nga doreumlzimi i materialit hulumtues Arsyet si meuml larteuml janeuml teuml

mjaftueshme peumlr Gjykateumlsn qeuml teuml vie neuml peumlrfundim se nuk ishin dheumlneuml arsye relevante

dhe teuml mjaftueshme peumlr ndeumlrhyrjen e pretenduar Andaj Gjykata gjen se ka pasur

shkejle teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Ankuesja u ankua gjithashtu se keumlrkimi neuml banesen e saj peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje teuml

pajustifikuar neuml teuml drejteumln e saj peumlr respektimin e shteumlpiseuml dhe teuml jeteumls private teuml

mbrojtur me Nenin 8 teuml Konventeumls Ajo vuri neuml dukje se laptopi i saj i cili ishte

konfiskuar peumlrmbante informacione private teuml cilat ajo nuk i konsideronte teuml

nevojshme peumlr qeumlllimet e hetimit andaj ajo kundeumlrshtoi fusheumlveprimin e gjereuml teuml

urdhrit peumlr keumlrkim Gjykata veumlren se ankuesja nuk ka peumlrmendur edhe neuml meumlnyreuml

peumlrmbledheumlse llojin e informacionit teuml ruajtur neuml laptopin e saj personal ose neuml pajisjet

e tjera teuml ruajtjes seuml teuml dheumlnave dhe maseumln e ndeumlrhyrjes seuml supozuar neuml jeteumln private teuml

244

saj Sa i peumlrket teuml drejteumls seuml ankueses peumlr respektimin e shteumlpiseuml seuml saj Gjykata tashmeuml

ka shqyrtuar rrethanat faktike qeuml rrethojneuml ateuml keumlrkim sipas Nenit 10 teuml Konventeumls

andaj nuk e konsideron teuml nevojshme teuml shqyrtojeuml pranueshmeumlrineuml dhe bazueshmeumlrineuml e

keumlsaj ankese veccedilas sipas Nenit 8 teuml Konventeumls neuml rrethanat e rastit aktual58

Lidhur me deumlmet e pretenduara Gjykata peumlrcakoi se Letonia do ti paguante ankuesit

10000 EUR neuml lidhje me deumlme jomateriale dhe 10000 EUR neuml lidhje me kostot dhe

shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje te Nenit 10 dhe vendos se nuk ka nevoj teuml shqyrtohen

pretendimet neumln Nenin 8 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

58 Telegraaf Media Nederland Landelijke Media BV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls nr 3931506 sect 120 22

Neumlntor 2012

245

Tillack kundeumlr Belgjikeumls - 2047705

27 shkurt 2008 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Shkelje e liriseuml seuml shprehjes me rastin e bastisjes seuml shteumlpiseuml dhe vendit teuml puneumls seuml

ankuesit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile burim gazetaresk liri e shprehjes bastisje konfiskim zbulim i burimit

ryshfet interes publik

Ankuesi z Hans Martin Tillack shtetas gjerman i lindur neuml vitin 1961 dhe jeton neuml

Berlin

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml gazetar i revisteumls gjermane Stern dhe eumlshteuml caktuar neuml Bruksel nga

gushti 1999 deri neuml korrik 2004 peumlr teuml raportuar mbi politikat e Bashkimit Evropian

dhe aktivitetet e institucioneve evropiane Neuml shkurt dhe mars teuml vitit 2002 ankuesi

botoi dy artikuj neuml Stern bazuar neuml informacionin nga dokumentet konfidenciale teuml

Zyreumls Evropiane Kundeumlr Mashtrimit (OLAF) Artikulli i pareuml raportoi akuzat e njeuml

neumlpuneumlsi civil Evropian lidhur me parregullsiteuml neuml institucionet evropiane ndeumlrsa i dyti

kishte teuml beumlnte me hetimet e brendshme qeuml OLAF kishte kryer neuml keumlto akuza

Duke dyshuar qeuml ankuesi ka marreuml ryshfet nga njeuml neumlpuneumls civil duke paguar 8000

EUR neuml keumlmbim teuml informacionit konfidencial neuml lidhje me hetimet neuml progres neuml

institucionet evropiane OLAF hapi njeuml hetim peumlr teuml identifikuar informatorin Neuml

shkurt 2004 pasi hetimi nuk arriti teuml zbulojeuml zyrtarin neuml origjineumln e rrjedhjeve OLAF

paraqiti njeuml ankeseuml kundeumlr ankuesit tek autoritetet gjyqeumlsore belge Keumlto teuml fundit

hapeumln njeuml hetim kundeumlr njeuml personi ose personave teuml panjohur peumlr shkelje teuml besimit

profesional dhe ryshfetit qeuml peumlrfshinte njeuml neumlpuneumls civil

Meuml 19 mars 2004 u bastiseumln shteumlpiteuml dhe vendi i puneumls seuml ankuesit pothuajse teuml gjitha

dokumentet dhe mjetet e puneumls seuml ankuesit u konfiskuan dhe u vuneuml neumln vuleuml (16 arka

letrash dy kuti skedash dy kompjutera kateumlr telefona celulareuml dhe njeuml kabinet

metalik) Ankuesi keumlrkoi qeuml gjeumlrat e tij teuml ktheheshin por pa sukses Ndeumlrkoheuml ankuesi

kishte parashtruar njeuml ankeseuml praneuml Avokatit teuml Popullit Evropian Neuml maj teuml vitit 2005

Avokati i Popullit deumlrgoi njeuml raport teuml posaccedileumlm neuml Parlamentin Evropian neuml teuml cilin

konkludoi se dyshimi i ryshfetit nga ana e ankuesit ishte bazuar neuml thashetheme teuml

peumlrhapura nga njeuml gazetar tjeteumlr dhe jo nga deputeteumlt e Parlamentit Evropian siccedil kishte

sugjeruar OLAF Avokati i Popullit peumlrfundoi neuml rekomandimin e tij se OLAF duhet teuml

pranojeuml se kishte beumlreuml deklarata teuml pasakta dhe mashtruese neuml parashtresat e veta praneuml

Avokatit teuml Popullit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua neuml veccedilanti se bastisjet dhe konfiskimet neuml shteumlpineuml e tij dhe neuml vendin

e tij teuml puneumls peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr lirineuml e shprehjes duke u

246

mbeumlshtetur neuml Nenin 10 teuml Konventeumls Ankuesi sfidoi si ligjshmeumlrineuml ashtu edhe

legjitimitetin e bastisjeve Duke u bazuar neuml praktikeumln gjyqeumlsore siccedil kishte qeneuml neuml

koheumln e bastisjeve ai argumentoi seuml pari se edhe pse Akti i Mbrojtjes seuml Gazetareumlve teuml

7 Prillit 2005 ishte miratuar pas kryerjes seuml kontrolleve ajo ishte e zbatueshme me

analogji neuml rastin prezent Sipas tij ky ligj kishte peumlrcaktuar parimet e ripohuara neuml

shumeuml raste nga Gjykata teuml cilat tashmeuml ishin zbatuar neuml sistemin ligjor belg Ankuesi

meuml tej argumentoi se bastisjet ishin teuml paligjshme pasi qeuml nuk ishin kryer neuml ndjekje teuml

ndonjeuml qeumlllimi teuml peumlrmendur neuml paragrafin 2 teuml Nenit 10 por veteumlm peumlr teuml zbuluar

burimin e ankuesit dometheumlneuml emrin i zyrtarit teuml OLAF i cili kishte shkelur sekretin

profesional ose deumlshmi peumlr ryshfet teuml mundsheumlm Sa i peumlrket asaj neumlse ndeumlrhyrja ishte

e nevojshme ankuesi vuri neuml dukje se asnjeuml akuzeuml nuk ishte ngritur kundeumlr tij dhe se

bastisjet ishin kryer lidhur me persona teuml panjohur Neuml parashtreseumln e tij fakti qeuml

artikujt e botuar peumlrmbanin informata konfidenciale deumlshmuan meuml seuml shumti se njeuml

zyrtar i OLAF kishte zbuluar informacione konfidenciale Po ashtu ai shtoi se raporti i

OLAF ishte formuluar neuml terma hipotetik dhe bazuar ekskluzivisht neuml thashetheme

Duke iu referuar dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit teuml Procedureumls Penale dhe

konkluzioneve teuml Gjykateumls neuml aktgjykimin e saj Ernst dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls59

Qeveria parashtroi se ishte e koteuml peumlr ankuesin teuml kontestonte bazeumln ligjore peumlr

ndeumlrhyrje Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit se shkelja e sekretit profesional nga njeuml

neumlpuneumls civil Evropian nuk peumlrbeumlnte shkelje sipas ligjit belg Qeveria theksoi se Neni

458 i Kodit Penal ka imponuar njeuml detyreuml teuml fshehteuml profesionale peumlr teuml gjitheuml

personat qeuml peumlr shkak teuml statusit ose profesionit teuml tyre janeuml kujdestareuml teuml sekreteve qeuml

u janeuml besuar atyre Qeveria meuml tej pohoi se legjitimiteti i ndeumlrhyrjes ishte vendosur

masat e kontestuara kishin peumlr qeumlllim parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml

neuml besim dhe parandalimin e ccedilrregullimeve dhe krimit Meqeuml bastisjet dhe konfiskimet

ishin kryer neuml kontekstin e hetimit teuml kryer nga autoritetet gjyqeumlsore nuk mund teuml

diskutohej se ata kaneuml ndjekur qeumlllim legjitim Neuml lidhje me ateuml neumlse ndeumlrhyrja ishte e

nevojshme Qeveria teumlrhoqi veumlmendjen e Gjykateumls neuml njeuml faktor themelor peumlrkateumlsisht

sjelljen e ankuesit Neuml rastin neuml fjaleuml qeumlllimi i bastisjeve dhe konfiskimeve kishte qeneuml

jo veteumlm qeuml teuml zbulonte identitetin e personit qeuml kishte shkelur detyreumln e sekretit

profesional por edhe peumlr teuml gjetur deumlshmi se ankuesi kishte ofruar dhe pranuar ryshfet

si kryereumls kryesor Neuml fund Qeveria konsideroi se kishte marreuml parasysh edhe parimin e

proporcionalitetit gjateuml marrjes seuml keumltyre masave

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata peumlrseumlriti reumlndeumlsineuml e liriseuml seuml shtypit neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe peumlr

mbrojtjen e burimeve gazetareske Megjithateuml kjo e drejteuml nuk duhet teuml tejkalojeuml kufijteuml

e caktuar veccedilaneumlrisht neuml lidhje me reputacionin dhe teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe nevojeumln

peumlr teuml parandaluar zbulimin e informacionit konfidencial si dhe peumlr teuml dheumlneuml - neuml njeuml

meumlnyreuml neuml peumlrputhje me detyrimet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e saj - informacion dhe ide peumlr teuml

gjitha ccedileumlshtjet me interes publik

Neuml mendimin e Gjykateumls batisjet neuml keumlteuml rast kishin shkaktuar ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e

ankuesit peumlr lirineuml e tij teuml shprehjes dhe se ndeumlrhyrja e tilleuml eumlshteuml parashikuar neuml Kodin

59 Ernst dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls nr 3340096 15 korrik 2003

247

e Procedureumls Penale teuml Belgjikeumls dhe ka ndjekur qeumlllimin legjitim peumlr parandalimin e

ccedilrregullimeve dhe krimit si dhe parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml neuml

besim dhe mbrojtjen e reputacionit teuml teuml tjereumlve Sa i peumlrket ndeumlrhyrjes se a ishte e

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr Gjykateumln ishte e qarteuml se neuml koheumln kur u

kryen bastisjet qeumlllimi i tyre ishte identifikimi i burimit teuml informacionit teuml raportuar

nga ankuesi neuml artikujt e tij Pasi qeuml hetimi i brendsheumlm i OLAF-it nuk arriti teuml

prodhonte rezultatin e deumlshiruar dhe dyshimi i ryshfetit nga ana e ankuesit u bazua neuml

thashetheme teuml thjeshteuml nuk kishte pasur interes publik peumlr teuml arsyetuar keumlto masa

Prandaj Gjykata konsideron se masat neuml fjaleuml kishin ceumlnuar mbrojtjen e burimeve

gazetareske

Gjykata thekson se drejta e gazetareumlve peumlr teuml mos zbuluar burimet e tyre nuk mund teuml

konsiderohej si njeuml privilegj i thjeshteuml peumlr tu dheumlneuml apo marreuml neuml vareumlsi teuml ligjshmeumlriseuml

apo paligjshmeumlriseuml seuml burimeve teuml tyre por ishte pjeseuml e seuml drejteumls peumlr informacion qeuml

duhej teuml trajtohej me kujdes Peumlr meuml shumeuml neuml rastin e ankuesit ku ai kishte qeneuml i

dyshuar peumlr shkak teuml thashethemeve teuml paqarta dhe teuml pakorrigjueshme siccedil u konfirmua

meuml pas nga fakti se ai nuk ishte akuzuar Shuma e pasuriseuml seuml konfiskuar gjithashtu

duhej marreuml neuml konsiderateuml Duke qeneuml keumlshtu edhe pse arsyet e dheumlna nga gjykatat

belge ishin relevante ato nuk mund teuml konsideroheshin teuml mjaftueshme peumlr teuml

justifikuar bastisjet e kontestuara Rrjedhimisht Gjykata konstatoi se kishte pasur

shkelje teuml Nenit 10 dhe deklaroi pjeseumln e mbetur teuml keumlrkeseumls si teuml papranueshme

Sipas Nenit 41 teuml Konventeumls Gjykata caktoi 10000 EUR neuml lidhje me deumlmin

jomaterial dhe 30000 EUR peumlr shpenzimet gjyeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

248

Goodwin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1748890

27 mars 1996 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Urdheumlri peumlr zbulimin e identitetit teuml burimit teuml gazetarit seuml bashku me detyrimin peumlr teuml

paguar gjobeuml peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml shprehjes ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile burim gazetaresk detyrim zbulim identiteti gjobeuml informata

konfidenciale liri e shprehjes interes publik

Ankuesi William Goodwin shtetas anglez dhe me banim neuml Londeumlr

Faktet e rastit

Ankuesi meuml 1989 filloi teuml punonte si gazetar neuml ldquoThe Engineerrdquo Vitin qeuml filli puneumln

njeuml burim i meumlhersheumlm i gazetarit i kishte ofruar informata peumlrmes telefonit peumlr

kompanineuml Tetra Ltd e cila po aplikonte peumlr njeuml kredi prej 5 milioneuml funtash peumlr shkak

teuml humbjeve teuml papritura neuml fitim prej 12 milioneuml funtash Kompania pretendonte qeuml

informatat e botuara rrjedhnin nga njeuml draft-dokument konfidencial qeuml ishte zhdukur

nga zyra e zyrtarit peumlr financa teuml kompaniseuml

Gazetari nuk kishte paguar peumlr informateumln e marreuml dhe nuk kishte arsye teuml besonte qeuml

ajo informateuml vinte nga dokumente teuml vjedhura ose konfidenciale andaj edhe peumlrgatiti

njeuml artikull peumlr publikim Kompania parashtroi neuml gjykateuml keumlrkeseuml peumlr maseuml teuml

peumlrkohshme neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndalonte gazetarin teuml publikonte ndonjeuml material qeuml

rridhte nga dokumenti neuml fjaleuml

Gjykatat vendore neuml disa instanca vendoseumln neuml favor teuml kompaniseuml dhe urdheumlruan

gazetarin qeuml teuml zbulonte burimin Sipas gjykateumls vendore zbulimi i burimit ishte meuml

reumlndeumlsi peumlr teuml ndaluar deumlmin qeuml do teuml peumlsonte kompania neumlse lajmi do teuml vazhdonte teuml

shpeumlrndahej Gazetari refuzoi teuml zbatonte aktgjykimet e teuml gjitha instancave gjyqeumlsore

vendore qeuml e urdheumlronin ateuml teuml zbulonte burimin e informacionit Si pasojeuml ai u deumlnua

me gjobeuml prej 5000 funtash peumlr mospeumlrfillje teuml gjykateumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi iu drejtua Gjykateumls neumln pretendimin se zbulimi i identitetit teuml burimeve teuml

gazetareumlve eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes teuml garantuar me

Nenin 10 teuml Konventeumls Pretendimi i ankuesit ishte se urdheumlri qeuml i keumlrkonte atij

zbulimin e identitetit teuml burimit teuml tij dhe gjoba e shqiptuar si rezultat i refuzimit peumlr teuml

beumlreuml ateuml paraqiste shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Qeveria nuk u pajtua me keumlteuml pretendim derisa Komisioni nuk gjeti arsye peumlr teuml arritur

njeuml peumlrfundim neuml lidhje me keumlteuml pikeuml Gjykata nga ana e saj nuk kishte veumlneuml neuml

diskutim faktin se masat e peumlrdorura peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje me teuml drejteumln e ankuesit sipas

Nenit 10 sect 1 teuml Konventeumls Si rezultat ishte e nevojshme qeuml teuml shqyrtohej neumlse

ndeumlrhyrja justifikohej sipas paragrafit 2 teuml Nenit 10

249

Ankuesi dhe Komisioni ishin teuml mendimit se Neni 10 i Konventeumls keumlrkonte qeuml ccedilfareumldo

detyrimi i peumlrcaktuar ndaj njeuml gazetari peumlr teuml zbuluar burimin e tij duhej teuml kufizohej neuml

rrethana teuml jashteumlzakonshme kur interesat vitale teuml publikut ose individit janeuml neuml pyetje

Ky test nuk ishte ploteumlsuar neuml rastin aktual Nga ana e saj Qeveria pretendonte se

urdheumlri peumlr zbulim ishte i nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr mbrojtjen e teuml

drejtave teuml kompaniseuml Tetra

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjateuml shqyrtimit teuml rastit Gjykata fillimisht gjeti se nuk ishte i diskutuesheumlm fakti qeuml

masat e ndeumlrmarra kundeumlr ankuesit peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes

siccedil garantohet me Nenin 10 teuml Konventeumls Ndeumlrhyrja ishte e parashikuar me ligj dhe

ishte beumlreuml peumlr arsye legjitime meqeuml synonte mbrojtjen e teuml drejtave teuml kompaniseuml Tetra

Ltd Gjykateumls i mbetej teuml vlereumlsonte neumlse ndeumlrhyrja ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike

Sipas Gjykateumls mbrojtja e burimeve teuml gazetareumlve peumlrbeumln njeuml ndeumlr kriteret themelore

peumlr lirineuml e shtypit dhe pa keumlteuml mbrojtje burimet mund teuml hezitojneuml teuml ndihmojneuml

gazetareumlt qeuml teuml informojneuml publikun peumlr ccedileumlshtje me interes publik Meuml tej Gjykata

vlereumlsoi se pa mbrojtje teuml burimeve roli mbikeumlqyreumls i shtypit mund teuml neumlnvlereumlsohet

dhe po ashtu mund teuml ndikohet negativisht mundeumlsia e shtypit qeuml teuml ofrojeuml informata teuml

besueshme dhe teuml sakta

Peumlr arsyet si meuml sipeumlr kufizimet neuml mbrojtjen e burimeve teuml gazetareumlve keumlrkojneuml

mbikeumlqyrje shumeuml teuml kujdesshme Neuml rastin konkret teuml gjitha gazetat dhe gazetareumlt

ishin njoftuar peumlr urdheumlrin peumlr zbulimin e burimit teuml gazetarit dhe masa e peumlrkohshme

ishte efektive peumlr ndalimin e peumlrhapjes seuml informacioneve konfidenciale teuml kompaniseuml

peumlrmes mediave Rrjedhimisht klienteumlt dhe bashkeumlpuneumltoreumlt e kompaniseuml nuk do teuml

informoheshin peumlrmes shtypit dhe interesi vital i kompaniseuml ishte neutralizuar peumlrmes

maseumls seuml peumlrkohshme Urdheumlri peumlr zbulimin e burimit sheumlrbeu thjesht peumlr teuml peumlrforcuar

maseumln e peumlrkohshme dhe nuk ishte i arsyetuar mjaftuesheumlm siccedil keumlrkohet me paragrafin

e dyteuml teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Gjykatat vendore theksuan se qeumlllimi legjitim i ndjekur me urdheumlrin peumlr zbulimin e

burimeve ishte zbulimi dhe largimi nga puna i puneumltorit ose bashkeumlpuneumltorit teuml pabeseuml

i cili ende ka mundur teuml keteuml qasje neuml informatat e kompaniseuml Gjykata e pranoi keumlteuml

argument si relevant mireumlpo nuk mundi teuml pranojeuml se interesi peumlr mbrojtjen e

kompaniseuml peumlrmes veprimeve kundeumlr burimit teuml gazetarit tejkalonte interesin vital teuml

publikut neuml mbrojtjen e burimit teuml gazetarit Sipas Gjykateumls qeumlllimi i ndjekur me

urdheumlrin peumlr zbulimin e burimeve dhe mjeteve teuml peumlrdorura peumlr teuml arritur ateuml qeumlllim nuk

ishte proprocional Peumlr keumlto arsye Gjykata vendosi qeuml urdheumlri peumlr zbulimin e identitetit

teuml burimit teuml gazetarit nuk ishte i nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe seuml bashku

me detyrimin peumlr teuml paguar gjobeuml peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr trsquou shprehur

ashtu siccedil garantohej me Nenin 10 teuml Konventeumls

Ndeumlrsa sa i peumlrket pretendimeve peumlr deumlme Gjykata vendoseuml se gjetja e shkeljes paraqet

satisfaksion teuml drejteuml peumlr deumlmin jo-material

250

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlmbeumldhjeteuml vota kundeumlr

shtateuml] [njeumlzeumlri]

251

Butkevich kundeumlr Rusiseuml - 586507

13 shkurt 2018 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 1

Shkelja e teuml drejteumls neuml liri dhe siguri si pasojeuml e arrestimit teuml paligjsheumlm dhe voneseuml prej

gjashteuml oreumlsh neuml lirimin e ankuesit ka shkelje

Neni 6 sect 1

Procedurat e kundeumlrvajtjes administrative nuk ishin teuml paanshme dhe u mungonin

garanciteuml substanciale dhe procedurale ka shkelje

Neni 10

Shkelje e liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e pengimit teuml mbulimit teuml njeuml ngjarjeje peumlr shkak

teuml ndalimit nga policia ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesteuml gazetar ndalim paraburgim jo-ligjsheumlm tejzgjatje e

paraburgimit liri e shprehjes mbulim i ngjarjes mungeseuml prokurori

Ankuesi z Maksim Butkevich njeuml shtetas ukrainas i lindur neuml vitin 1977 dhe jeton neuml

Kiev

Faktet e rastit

Ankuesi me profesion gazetar u arrestua gjateuml njeuml proteste kundeumlr globalizimit neuml

meumlngjesin e 16 korrikut 2006 neuml Sheumln Petersburg Sipas tij ai u arrestua edhe pse ai

nuk kishte marreuml pjeseuml neuml protesteuml dhe kishte respektuar urdheumlrin policor peumlr teuml fikur

kamereumln e tij

Ai ishte marreuml me forceuml neuml njeuml stacion policor ku u hartua njeuml raport i kundeumlrvajtjes I

akuzuar me kundeumlrvajtje administrative teuml mosrespektimit teuml urdheumlrit teuml ligjsheumlm teuml

policiseuml (sipas Nenit 193 teuml Kodit teuml Kundeumlrvajtjeve Administrative) ai ishte sjelleuml

para gjyqtarit neuml teuml njeumljteumln mbreumlmje Gjykateumlsi deumlgjoi deklaratat nga ankuesi i cili u

veteumldeklarua jo fajtor Gjykateumlsi gjithashtu i dha keumlrkeseumln e mbrojtjes dhe shqyrtoi njeuml

deumlshmitar Asnjeuml deumlshmitar i aneumls seuml kundeumlrt nuk u deumlgjua e as nuk kishte prokuror neuml

keumlteuml rast

Ankuesi u deumlnua me tre diteuml heqje lirie deumlnimin peumlr teuml cilin gjykata u mbeumlshtet

kryesisht neuml raportin e kundeumlrvajtjes administrative dhe neuml raportet paraprake teuml

hartuara nga policeumlt qeuml e kishin arrestuar ateuml Pas njeuml seance deumlgjimore mbi ccedileumlshtjen e

tij meuml 18 korrik 2006 deumlnimi i tij u konfirmua por u reduktua neuml dy diteuml me efekt teuml

menjeumlhersheumlm Paleumlt kontestojneuml koheumln e lirimit teuml tij Qeveria parashtroi se ai ka

vuajtur deumlnimin e tij teuml ndryshuar neuml ankeseuml dhe eumlshteuml liruar neuml oreumln 1000 ndeumlrsa

ankuesi pohon se ai u lirua veteumlm neuml oreumln 1600 kur urdhri i gjykateumls kishte arritur neuml

objektin e paraburgimit

252

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 5 sect 1 (e drejta peumlr liri dhe siguri) ankuesi pretendoi se

arrestimi i tij ishte i paligjsheumlm dhe se kishte pasur njeuml voneseuml prej gjashteuml oreumlsh neuml

lirimin e tij meuml 18 korrik 2006 Meuml tej duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 1 peumlr njeuml

gjykim teuml drejteuml nga njeuml gjykateuml e paanshme) ai pretendonte se procedurat e

kundeumlrvajtjes administrative nuk ishin teuml paanshme dhe u mungonin garanciteuml

procedurale Seuml fundmi ai u ankua neuml bazeuml teuml Nenit 10 (liria e shprehjes) se ai ishte

arrestuar ndaluar dhe deumlnuar pavareumlsisht nga fakti qeuml ai i kishte theumlneuml neuml meumlnyreuml teuml

peumlrseumlritur policiseuml se ai ishte gazetar Ai pretendoi se kjo e kishte shkelur lirineuml e tij peumlr

teuml mbuluar njeuml ngjarje teuml madhe teuml organizuar nga Qeveria duke peumlrfshireuml protestat

lidhur me teuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se sipas ligjit rus arrestimi

administrativ duhej teuml justifikohej nga rrethanat e jashteumlzakonshme dheose nga

domosdoshmeumlria peumlr shqyrtimin e menjeumlhersheumlm dhe teuml duhur teuml ccedileumlshtjes

administrative dhe peumlr teuml siguruar zbatimin e ccedildo ndeumlshkimi qeuml do teuml vendoset

Megjithateuml as autoritetet vendase as qeveria ruse nuk kishin dheumlneuml asnjeuml justifikim peumlr

arrestimin e ankuesit Andaj arrestimi i ankuesit nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin rus

dhe nuk ishte e ligjshme neuml kuptim teuml Nenit 5 sect 1

Peumlr meuml tepeumlr qeveria nuk kishte dheumlneuml njeuml raport teuml holleumlsisheumlm mbi paraburgimin

administrativ teuml ankuesit dhe koheumln e lirimit teuml tij Prandaj Gjykata konsideroi se ai

kishte mbetur neuml paraburgim deri neuml ora 1600 meuml 18 korrik 2006 ashtu siccedil ishte

paraqitur nga ankuesi Megjithateuml sipas Nenit 5 teuml Konventeumls paraburgimi i tij nuk

ishte meuml i justifikuesheumlm pas oreumls 1000 neuml ateuml diteuml koha neuml teuml cileumln deumlnimi i tij

konsiderohej teuml jeteuml sheumlrbyer ploteumlsisht Nuk kishte asnjeuml justifikim peumlr keumlteuml voneseuml

gjashteuml-oreumlshe neuml lirimin e tij pasi nuk kishte asgjeuml qeuml teuml sugjeronte se kishte pasur

veumlshtireumlsi veccedilanteuml peumlr teuml siguruar lirimin e tij teuml menjeumlhersheumlm siccedil keumlrkohet nga

gjykata e apelit Prandaj Gjykata konstaton se kishte pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml

Konventeumls

Lidhur me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se kishte gjetur tashmeuml njeuml

shkelje teuml keumlrkeseumls seuml paanshmeumlriseuml objektive sipas Nenit 6 sect 1 neuml rastin Karelin

kundeumlr Rusiseuml60 shkak teuml mungeseumls seuml prokurorit neuml seancat gjyqeumlsore neuml teuml cilat janeuml

peumlrcaktuar akuzat administrative Gjykata nuk shihte arsye peumlr tu larguar nga ky

vendim peumlr teuml vendosur neuml rastin e ankuesit ku elementet faktike dhe ligjore ishin teuml

ngjashme Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml lidhje

me ankeseumln peumlr mungeseumln e paanshmeumlriseuml neuml procedureumln administrative

Duke marreuml parasysh ankeseumln peumlr mungeseumln e garancive procedurale Gjykata shqyrtoi

argumentin kryesor teuml ankuesit lidhur me peumlrdorimin e raporteve paraprake teuml

prodhuara nga dy oficereumlt arrestues peumlr ta deumlnuar ateuml dhe mungeseumln e njeuml mundeumlsie peumlr

ti veumlneuml neuml pyetje ato Gjykata vazhdoi me konstatimin se nuk kishte pasur ndonjeuml arsye

teuml mireumlbindeumlse peumlr mungeseumln e keumltyre oficereumlve teuml policiseuml nga gjykimi kur deumlshmia e

tyre e kundeumlrt kishte qeneuml vendimtare neuml marrjen e vendimit Neuml veccedilanti oficereumlt ishin

60 Karelin kundeumlr Rusiseuml nr 92608 sectsect 69-84 20 Shtator 2016

253

neuml fillimin e procedureumls i peumlrkisnin autoritetit qeuml fillonte ccedileumlshtjen dhe kishin qeneuml

deumlshmitareuml okulareuml peumlr pjeseumlmarrjen e supozuar teuml ankuesit neuml njeuml ngjarje publike teuml

paligjshme si dhe refuzimin e tij peumlr teuml peumlrmbushur njeuml urdheumlr policie Prandaj deumlnimi

i tij ishte bazuar neuml ateuml qeuml quhej proveuml e patestuar Pyetja e njeuml deumlshmitari neuml gjykimin

e ankuesit nuk kishte qeneuml e mjaftueshme peumlr teuml balancuar njeuml teuml meteuml teuml tilleuml Duke iu

referuar rasteve teuml meumlparshme teuml ngjashme neuml lidhje me procedurat administrative

Gjykata peumlrseumlriti se ishte e domosdoshme qeuml gjykatat ruse teuml shfryteumlzonin ccedildo mundeumlsi

teuml arsyeshme peumlr teuml verifikuar deklaratat inkriminuese nga punonjeumlsit e policiseuml teuml cileumlt

kishin paraqitur provat kryesore negative teuml cilat ishin ateumlhereuml themeli peumlr deumlnimin e teuml

pandehurit Prandaj kishte pasur shkelje teuml meumltejshme teuml Nenit 6 sect 1 neuml lidhje me teuml

drejteumln e Butkevich peumlr njeuml seanceuml teuml drejteuml

Lidhur me pretentimet peumlr shkelje teuml Nenin 10 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se

arrestimi ndjekja penale dhe deumlnimi me paraburgim administrativ kishte peumlrbeumlreuml njeuml

ndeumlrhyrje me lirineuml e tij si gazetar peumlr teuml mbledhur informata peumlr njeuml ngjarje publike

dhe peumlr teuml publikuar fotografi Gjykata nuk ishte e bindur se arsyet e dheumlna nga

autoritetet kombeumltare peumlr njeuml ndeumlrhyrje teuml tilleuml ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar

deumlnimin e tij me dy diteuml burgim Vendimet e gjykateumls vendase nuk e kishin vlereumlsuar

argumentin e ankuesit se ai ishte duke vepruar si gazetar As nuk kishte pasur ndonjeuml

shqyrtim neumlse demonstrata kishte qeneuml paqeumlsore apo jo Peumlr meuml tepeumlr vendimet e

gjykateumls nuk kishin balancuar ndeumlrhyrjen neuml lirineuml e shprehjes seuml ankuesit kundrejt njeuml

qeumlllimi legjitim siccedil eumlshteuml parandalimi i trazirave neumlse ai kishte marreuml pjeseuml si

protestues neuml njeuml veprim teuml paligjsheumlm siccedil pohonin autoritetet dhe qeveria Prandaj

Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Pra Gjykata gjeti neuml veccedilanti se as gjykatat vendase as Qeveria Ruse nuk kishin

justifikuar arrestimin e ankuesit ose voneseumln prej gjashteuml oreumlsh neuml lirimin e tij meuml 18

korrik 2006 Peumlr meuml tepeumlr procedurat neuml teuml cilat ai ishte deumlnuar ishin neuml kundeumlrshtim

me keumlrkeseumln peumlr paanshmeumlri objektive peumlr shkak teuml mungeseumls seuml paleumls akuzuese neuml

seanceumln gjyqeumlsore neuml rastin e tij Keumlto procedura ishin gjithashtu teuml padrejta peumlr shkak

se punonjeumlsit e policiseuml teuml cileumlt e kishin arrestuar ateuml dhe kishin paraqitur raportet

paraprake mbi teuml cilat ishte bazuar deumlnimi i tij nuk u moreumln neuml pyetje gjateuml asaj seance

Seuml fundi Gjykata gjeti se vendimet ruse nuk kishin balancuar teuml drejteumln e ankuesit peumlr

lirineuml e shprehjes kundrejt njeuml qeumlllimi legjitim siccedil eumlshteuml parandalimi i trazirave duke

injoruar argumentin e tij se ai ishte duke vepruar si gazetar dhe duke mos shqyrtuar neuml

meumlnyreuml adekuate neumlse demonstrata kishte qeneuml paqeumlsore ose jo Andaj kishte pasur

shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Po ashtu Gjykata vendosi se Rusia do ti paguante ankuesit 7000 EUR neuml lidhje me

deumlmin jo-material dhe 2000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls dy shkelje teuml Nenit 6 sect dhe

gjithashtu shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

254

Antović dhe Mirković kunder Malit te Zi - 7083813

28 neumlntor 2017 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml private si pasojeuml e instalimit teuml paligjsheumlm

dhe peumlrdorimit teuml pajisjeve teuml mbikeumlqyrjes me video neuml auditoriumet e universitetit ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile hapeumlsireuml publike universitet auditorium video-mbikeumlqyrje privateumlsi

ceumlnim hapeumlsireuml private pa peumllqim

Ankuesit znj Nevenka Antoviq dhe z Jovan Mirkoviq shtetas malazes

Faktet e rastit

Ankuesit janeuml shtetas malazezeuml qeuml jetojneuml neuml Podgoriceuml dhe punojneuml si profeumlsoreuml teuml

Matematikeumls neuml universitet Neuml shkurt 2011 dekani i Shkolleumls seuml Matematikeumls njoftoi

se ai kishte vendosur teuml instalonte kamerat e veumlzhgimit neuml disa zona duke peumlrfshireuml

auditoriumet ku mbahet meumlsimi Njeuml vendim i leumlshuar meuml voneuml neuml teuml njeumljtin muaj

specifikonte se vendosja e kamerave ishet ndeumlrmarreuml si mase peumlr teuml mbrojtur njereumlzit

dhe proneumln dhe peumlr teuml monitoruar meumlsimdheumlnien Ankuesit parashtruan njeuml ankeseuml neuml

Agjencineuml peumlr Mbrojtjen e teuml Dheumlnave Personale neuml mars 2011 duke theumlneuml se

mbikeumlqyrja me video-kamera dhe mbledhja konsekuente e teuml dheumlnave mbi ta ishte duke

u zhvilluar pa peumllqimin e tyre Ata deklaruan se nuk dinin asnjeuml arsye peumlr tu frikeumlsuar

peumlr sigurineuml e askujt dhe se ka pasur meumlnyra teuml tjera peumlr teuml mbrojtur njereumlzit dhe

proneumln Ata gjithashtu keumlrkuan qeuml kamerat teuml hiqen Dy inspektoreuml nga Agjencia

fillimisht e mbeumlshteteumln Shkolleumln por pas njeuml kundeumlrshtimi nga ankuesit Keumlshilli i

Agjenciseuml vendosi qeuml masa nuk ishte neuml peumlrputhje me Ligjin e Malit te Zi peumlr mbrojtjen

e teuml dheumlnave personale Keumlshilli i Agjenciseuml konsideroi se nuk kishte asnjeuml arsye teuml

mireuml peumlr video-mbikeumlqyrjen si dhe nuk kishte asnjeuml rrezik peumlr njereumlzit ose proneumln dhe

se mbikeumlqyrja e meumlsimdheumlnies nuk ishte justifikim peumlr njeuml maseuml teuml tilleuml neuml Ligjin e

Malit te Zi peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale Peumlr keumlteuml Keumlshilli i Agjenciseuml urdheumlroi

qeuml kamerat teuml hiqen gjeuml qeuml ishte beumlreuml nga fundi i janarit 2012

Neuml janar 2012 ankuesit keumlrkuan kompensim neuml gjykateuml duke peumlrmendur Nenin 8 teuml

Konventes (e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare) dhe bazuar neuml teuml

drejteumln e brendshme Megjithateuml gjykatat refuzuan keumlrkeseumln e tyre Ata konsideronin

se ccedileumlshtja e jeteumls private nuk ishte neuml diskutim pasi qe auditoriumet ku mbanin meumlsim

ankuesit ishin zona publike Teuml dheumlnat e mbledhura nga veumlzhgimi me video gjithashtu

nuk ishte edhe teuml dheumlna personale Gjykata gjithashtu konsideroi se monitorimi i

veprimeve teuml njeuml individ neuml njeuml vend publik me peumlrdorimin e pajisjeve fotografike teuml

cilat mbledhnin veteumlm teuml dheumlnat vizuale teuml regjistruara menjeumlhereuml nuk kaneuml shkaktuar

ndeumlrhyrje me jeteumln private teuml atij individi qeuml mund teuml lindeuml njeumlhereuml kur ndonjeuml filmim i

njeuml material i tilleuml u beuml publikisht i disponuesheumlm Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se

instalimi dhe peumlrdorimi i video survejimit dhe mbledhja e teuml dheumlnave neuml keumlteuml meumlnyreuml

255

nuk e shkeli teuml drejteumln e ankuesve peumlr privateumlsi (pravo na privatnost) prandaj nuk u

shkaktoi atyre ndonjeuml stres psiqik Gjateuml procedureumls se degjimit teuml deumlshmitareumlve u

kuptua se neuml hapeumlsirat e universitetit kishte pasur raste teuml vjedhjes dhe deumlmtimeve te

brendshme Keumlto ngjarje kishin ccediluar neuml puneumlsimin e njeuml agjencie private teuml siguriseuml

Sipas deumlshmitarit policia kishte sugjeruar instalimin e pajisjeve teuml video-mbikeumlqyrjes

neuml apeumlsirat e shkolleumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan sipas Nenit 8 teuml Konventeumls se instalimi i paligjsheumlm dhe peumlrdorimi i

pajisjeve teuml video-mbikeumlqyrjes neuml auditoreumlt e universitetit ku mbajteumln mesimin kishin

shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr teuml respektuar jeteumln e tyre private Ata argumentuan neuml

veccedilanti se ndeumlrhyrja neuml teuml drejteumln e tyre peumlr respekt peumlr jeteumln e tyre private nuk kishte

qeneuml neuml pajtueshmeumlri me ndonjeuml ligj dhe prandaj ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 sect 2

teuml Konventeumls Gjithashtu ankuesit deklaruan se ndeumlrmarrja e njeuml mase teuml tilleuml-

mbikeumlqyrje me kamereuml - nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Peumlr meuml

tepeumlr sipas ankuesit Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml nuk ishte mbeumlshtetur neuml asnjeuml dispoziteuml

ligjore neuml vendimin kundeumlr tyre dhe nuk arriti teuml vlereumlsojeuml argumentet e tyre Meuml 17

korrik 2013 Gjykata e Larteuml neuml Podgoriceuml e miratoi aktgjykimin e shkalleumls seuml pareuml

duke mbeumlshtetur arsyet e saj neuml thelb Gjykata e Larteuml neuml veccedilanti deklaroi qeuml ankuesit

nuk kishin veumlrtetuar se e drejta e tyre neuml privateumlsi ishte shkelur dhe gjeti se gjykata e

shkalleumls seuml pareuml kishte qeneuml neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme neuml pajtim me praktikeumln

gjyqeumlsore teuml Gjykateumls me Evropiane

Qeveria kundeumlrshtoi pretendimet duke theksuar se jo teuml gjitha aktivitetet profesionale

dhe biznesore bien brenda hapeumlsireumls seuml jeteumls private Sipas Qeverise Universiteti eshte

njeuml institucion publik dhe meumlsimi eshte njeuml aktivitet me interes publik Zona qeuml ishte

neumln mbikeumlqyrje ishte njeuml hapeumlsire pune dhe peumlrbeumln hapesireumln jashteuml fusheumlveprimit teuml

autonomiseuml personale ndryshe nga zyrat e profesoreumlve ku njeuml sasi e caktuar e

autonomiseuml personale mund teuml ekzistonte Qeveria gjithashtu pohoi se ankuesit kishin

deumlshtuar teuml perdornin teuml gjitha mjetet juridike efektive vendase veccedilaneumlrisht kishin

deshtuar te sillnin njeuml apel kushtetues

Ankuesit kontestuan parashtrimet e Qeveriseuml Neuml veccedilanti ata pohonin se njeuml ankeseuml

kushtetuese nuk praqiste nje mjet efektive korrigjimi neuml koheumln peumlrkateumlse

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata filloi duke refuzuar argumentin e Qeveriseuml peumlr pranueshmeumlrineuml e rastit sipas teuml

cilit jeta private e teuml dy profesoreumlve nuk kishte qeneuml neuml diskutim pasi zona neumln

mbikeumlqyrje ishte publike konkretisht ishte hapesireuml publike e puneumls Gjykata vuri neuml

dukje se meuml pareuml kishte gjetur se jeta private mund teuml peumlrfshinte edhe jeteumln

profesionale dhe konsideroi se pikerisht kjo kishte teuml bente ne rastin e ankuesve

Prandaj Neni 8 ishte i zbatuesheumlm dhe rasti ishte i pranuesheumlm

Gjykata pastaj vazhdoi teuml theksonte se ajo kishte konstatuar neuml gjykimet e meumlparshme

se nocioni i jeteumls private mund teuml peumlrfshijeuml edhe aktivitete profesionale qeuml zhvillohen

neuml njeuml kontekst publik dhe ka veumlrejtur se amfiteatrit universitar ishte vend i puneumls seuml

profesoreve ku ata jo veteumlm qeuml meumlsonin por ndeumlrveprojneuml me studenteumlt zhvillojneuml

marreumldheumlnie dhe kontribuojneuml neuml ndeumlrtimin e identitetit teuml tyre social

256

Gjykata kishte gjetur meuml pareuml se mbikeumlqyrja e fshehteuml me video-kamera neuml puneuml eshte

ndeumlrhyrje neuml jeteumln private teuml njeuml punonjeumlsi dhe Gykata muk ka asnjeuml arsye peumlr tu

larguar nga ky qendrim peumlrsa i peumlrket seuml fshehteuml neuml njeuml vend pune siq eumlshteuml rasti neuml

fjaleuml Si pasojeuml jeta private e ankuesve ishte ceumlnuar dhe mbikeumlqyrja e aktiviteteve teuml

tyre nga kamera ishte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejtat e tyre Peumlr meuml tepeumlr gjykatat vendase

nuk e kishin shqyrtuar ligjshmeumlrineuml e maseumls sepse nuk kishte gjetur neuml radheuml teuml pareuml se

ishte ccedileumlshtje e privateumlsiseuml Megjithateuml teuml dheumlnat nga Agjencia e Mbrojtjese tregojneuml se

Agjencioni e kishte konsideruar mbikeumlqyrjen me kamera si njeuml ndeumlrhyrje dhe kishte

gjetur se kjo nderhyrje nuk kishte qeneuml neuml peumlrputhje me ligjin Peumlr shembull

legjislacioni i brendsheumlm kishte deklaruar se video-kamerat mund teuml peumlrdoren peumlr teuml

monitoruar zonat e qasjes neuml lokalet zyrtare megjithateuml neuml keumlteuml rast ato ishin vendsur

neuml amfiteatre Ligji i brendsheumlm kishte parashikuar gjithashtu qeuml mbikeumlqyrja mund teuml

kryhej neumlse qeumlllimi i maseumls kishte teuml beumlnte me parandalimin e rrezikut peumlr proneumln ose

njereumlzit dhe kjo mbrojtje nuk mund teuml arrihej neuml njeuml meumlnyreuml tjeteumlr Teuml dheumlnat nga

Agjencia e Mbrojtjes nuk kishin treguar se ka ndonjeuml rrezik teuml tilleuml ndeumlrsa njeuml arsye

tjeteumlr e peumlrmendur peumlr maseumln e ndeumlrmarreuml neuml lidhje me mbikeumlqyrjen e meumlsimdheumlnies

nuk parashihej fare neuml ligj si njeuml justifikim peumlr ndeumlrmarrjen e njeuml mase teuml tilleuml Prandaj

Gjykata gjeti se vide-mbikeumlqyrja edhe pse i lajmeumlruar nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin

dhe se ka pasur shkelje teuml Nenit 8

Gjykata gjithashtu caktoi se Mali i Zi do ti paguante 1000 EUR peumlr secili ankues neuml

lidhje me deumlmin jomaterial dhe 166950 EUR neuml lidhje me shpenzimet dhe

shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendosi se ka shkelje te Nenint 8 te Konventeumls [kateumlr peumlrtre kundeumlr]

Gjyqtareumlt Vučinić dhe Lemmens shpreheumln njeuml mendim teuml peumlrbashkeumlt Gjyqtareumlt Spano

Bianku dhe Kjoslashlbro shpreheumln njeuml opinion teuml peumlrbashkeumlt kundeumlrtheumlneumls Keumlto opinione i

bashkeumlngjiten aktgjykimit

257

Egill Einarsson kundeumlr Islandeumls - 2470315

7 neumlntor 2017 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Neuml kontekst teuml njeuml postimi neuml Instagram qeuml e akuzon ankuesin si peumlrdhunues peumlrbeumln

shkeleteuml seuml drejteumls seuml privateumlsiseuml peumlrkundeumlr faktin qeuml bie ndesh me lirineuml e shprehjes

ka shkelje

Neni 10

Arritje e baraspesheumls seuml drejeuml me rastin kufizimit teuml liriseuml seuml shprehjes sipas Nenit 10 neuml

teuml mireuml teuml mbrojtjes seuml jeteumls private nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile rrjete sociale figureuml publike privateumlsi postim publik qasje publike

ceumlnim i privateumlsiseuml akuza reputacion

Ankuesi z Egill Einarsson shtetas i Islandeumls i lindur neuml vitin 1980

Faktet e rastit

Ankuesika qeneuml person i njohur neuml shtetin e tij Islandeumln kur peumlr vite teuml teumlra ka

publikuar artikuj blogje dhe libra si dhe eumlshteuml paraqitur neuml filma neuml televizion dhe neuml

mediume teuml tjera duke peumlrdorur pseudonime teuml ndryshme

Ankuesi ka shprehur pikeumlpamjet e tij edhe sa u peumlrket femrave dhe liriseuml seuml tyre

seksuale Neuml vitet 2011 dhe 2012 dy femra kaneuml raportuar neuml polici se ankuesika kryer

vepra penale teuml karakterit seksual kundeumlr tyre Policia ka hetuar dhe peumlrfundimisht

hedhur poshteuml pretendimet Ankuesi nga ana e tij ka paraqitur ankeseuml neuml polici duke

ngritur pretendimin se akuzat ndaj tij kaneuml qeneuml false Kjo ankeseuml po ashtu eumlshteuml

hedhur poshteuml nga policia Neuml neumlntor teuml vitit 2012 njeuml revisteuml neuml Islandeuml botoi njeuml

intervisteuml me ankuesin Fotografia e tij ishte publikuar neuml faqeneuml e pareuml dhe neuml

intervisteuml ankuesi diskutonte peumlr akuzat peumlr dhunim teuml ngritura ndaj tij Ai me keumlteuml rast

deklaron disa hereuml se akuzat kaneuml qeneuml false

Neuml diteumln e njeumljteuml me ateuml teuml botimit teuml intervisteumls personi X ka publikuar njeuml version teuml

modifikuar teuml fotografiseuml seuml botuar teuml ankuesit duke e fyer ateuml dhe quajtur ldquobastard

peumlrdhunuesrdquo neuml llogarineuml e tij neuml Instagram X kishte rreth 100 individeuml qeuml e ndiqnin

ateuml neuml Instagram dhe kishte besuar se veteumlm ndjekeumlsiteuml e tij kishin qasje neuml gjeumlrat qeuml

postonte Sidoqofteuml fotografiteuml e X-it ishin teuml qasshme edhe peumlr peumlrdoruesiteuml e tjereuml teuml

Instgramit neuml domenin publik Diteumln tjeteumlr njeuml revisteuml kishte publikuar njeuml artikull

online rreth postimit teuml X-it duke ripublikuar fotografineuml e modifikuar peumlr njeuml audienceuml

meuml teuml gjereuml

Ankuesi kishte filluar procedurat gjyqeumlsore kundeumlr personit X para Gjykateumls seuml Qarkut

Gjykata kishte vendosur kundeumlr tij dhe kishte peumlrcaktuar se deklaratat e X-it ishin

brenda kufijve teuml liriseuml seuml shprehjes Fotografia e modifikuar dhe fjaleumlt e paraqitura nga

X ishin konsideruar teuml paraqisnin njeuml gjykim teuml lireuml meuml tepeumlr sesa njeuml deklarateuml fakti

258

Ankuesi kishte apeluar vendimin e Gjykateumls seuml Qarkut praneuml Gjykateumls Supreme

Gjykata Supreme kishte leumlneuml neuml fuqi vendimin e gjykateumls meuml teuml uleumlt Gjykimi kishte

analizuar historineuml e ankuesit publikimit teuml pikeumlpamjeve teuml tij kundeumlrtheumlneumlse duke

peumlrfshireuml qeumlndrimet e tij ndaj femrave Gjykata Supreme ka gjetur se kur ankuesi ka

dheumlneuml intervisteumln dhe ka beumlreuml komente provokative rreth femrave qeuml e kaneuml akuzuar ateuml

peumlr vepra seksuale ai ka nisur njeuml debat publik dhe peumlr meuml tepeumlr ldquoe ka ditur se

komentet e tij teuml forta do teuml rezultonin neuml reagime teuml forta nga ata qeuml fuqisheumlm nuk

peumllqejneuml pikeumlpamjet e tijrdquo

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Pretendimi kryesor i ankuesit ishte se vendimi i Gjykateumls Supreme teuml Islandeumls peumlrbeumlnte

shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr jeteuml private ashtu siccedil garantohej neuml Nenin 8 teuml Konventeumls

Meuml sakteumlsisht ankuesi ka theksuar se kur X-i ka publikuar fotografineuml e tij teuml

modifikuar me mbishkrimin ldquobastard peumlrdhunuesrdquo ai e ka akuzuar ateuml peumlr dhunim teuml

njeuml personi specifik ndoneumlse X-i e ka ditur se rasti kundeumlr tij eumlshteuml hedhur poshteuml nga

prokurori Sipas mendimit teuml ankuesit kjo ka qeneuml njeuml deklarateuml fakti rreth tij si

dhunues qeuml do teuml mund teuml provohej

Ankuesi tutje ka deklaruar se X-i e ka publikuar fotografineuml dhe deklarateumln neuml gjuheumln

angleze dhe e ka beumlreuml ateuml teuml qasshme peumlr mbi 100 milioneuml peumlrdorues teuml Instagramit Si

rrjedhojeuml fotografia eumlshteuml botuar edhe neuml mediat islandeze Fotografia ka krijuar

peumlrshtypjen se personi neuml fotografi (ankuesi) eumlshteuml dhunues Meuml tej ankuesi ka

theksuar se peumlrfundimi i Gjykateumls Supreme neumlnkupton se ankuesi do teuml mund teuml quhej

dhunues pa qeneuml i akuzuar dhe deumlnuar peumlr njeuml krim teuml tilleuml dhe pa pasur mundeumlsineuml qeuml

teuml mbrojeuml veten Sipas tij kjo paraqet shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket qeumlndrimit teuml Qeveriseuml ajo neuml radheuml teuml pareuml ka theksuar se faktet e keumltij

rasti janeuml teuml ndryshme nga rastet e tjera qeuml peumlrfshinin mediat teuml cilat kaneuml publikuar

informacione peumlr individeuml dhe si rrjedhojeuml parimet e peumlrdorura nga Gjykata neuml ato raste

nuk mund teuml aplikohen neuml meumlnyreumln e njeumljteuml neuml rastin konkret Peumlr shembull kriteri i

metodeumls seuml marrjes seuml informacionit nuk aplikohej neuml keumlteuml rast Sipas Qeveriseuml

informacioni eumlshteuml shpeumlrndareuml nga njeuml individ qeuml shpreheuml gjykimin e tij teuml lireuml personal

rreth ankuesit dhe nuk ka qeneuml i synuar peumlr publikun e gjereuml

Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml gjykatat vendore kaneuml aplikuar standarde qeuml janeuml neuml

peumlrputhshmeumlri me parimet e misheumlruara neuml Nenin 8 teuml Konventeumls ashtu siccedil ato parimet

janeuml intepretuar neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Sipas Qeveriseuml gjykatat vendore

gjithashtu geumlzonin njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi dhe se gjykatat vendore geumlzonin njeuml

margjineuml meuml teuml gjereuml vlereumlsimi neuml lidhje me detyrimet pozitive teuml paleumlve private ku

mendimet brenda njeuml shoqeumlrie demokratike mund teuml ndryshojneuml neuml maseuml teuml madhe

Qeveria po ashtu ka veumlneuml re se gjykatat vendore kaneuml analizuar materialin neuml teumlreumlsi

dhe kaneuml ardhur neuml peumlrfundimin se deklarata ka qeneuml gjykim i lireuml dhe jo peumlrcaktim

faktik

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjateuml shqyrtimit teuml rastit Gjykateumls i eumlshteuml keumlrkuar qeuml teuml baraspeshojeuml teuml drejteumln peumlr

respektim teuml jeteumls private me teuml drejteumln peumlr lirineuml e shprehjes Neuml keumlteuml kuptim Gjykata

ka veumlrejtur se faktoreuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml vlereumlsimin e keumlsaj baraspesheuml mund teuml jeneuml

259

ldquokontributi ndaj njeuml debati teuml interesit teuml peumlrgjithsheumlm sa i njohur eumlshteuml personi konkret

dhe cila eumlshteuml tema e raportit sjellja e meumlhershme e tij ose saj metoda e marrjes seuml

informacionit dhe sakteumlsia e tij peumlrmbajtja forma dhe pasojat e publikimit dhe

ashpeumlrsia e sanksioneve teuml zbatuarardquo Si shteseuml e keumlsaj me qeumlllim vlereumlsimi teuml

justifikimit peumlr njeuml deklarateuml teuml kundeumlrshtuar duhet beumlreuml dallim ndeumlrmjet deklaratave teuml

faktit dhe gjykimeve vlereumlsuese

Lidhur me pyetjen sa i njohur eumlshteuml ankuesi Gjykata eumlshteuml pajtuar me gjetjet e

gjykatave islandeze se kufijteuml e kritikeumls seuml pranueshme neuml keumlteuml rast duhet teuml jeneuml meuml teuml

gjereuml sesa neuml rastin kur njeuml individ nuk eumlshteuml i njohur Peumlrkundeumlr keumlsaj Gjykata ka

theksuar se edhe personat e njohur publikisht kaneuml pritje legjitime peumlr respektim teuml

jeteumls seuml tyre private Gjykata po ashtu eumlshteuml pajtuar me gjykatat vendore se neuml driteuml teuml

faktit se ankuesi ishte person i mireumlnjohur dhe deklarata e kundeumlrshtuar ishte pjeseuml e

njeuml debati teuml peumlrgjithsheumlm neuml lidhje me akuzat peumlr njeuml vepeumlr serioze penale kjo ishte

njeuml ccedileumlshtje e interesit teuml peumlrgjithsheumlm

Peumlrmbajtja forma dhe pasojat e publikimit teuml kundeumlrshtuar - a ishte publikimi njeuml

deklarateuml fakti apo gjykim vlereumlsues

Gjykata nuk eumlshteuml pajtuar me gjykatat vendore sa i peumlrket peumlrmbajtjes formeumls dhe

pasojave teuml publikimit Ajo e ka konsideruar shprehjen ldquopeumlrdhunuesrdquo si dicka

ldquoobjektive dhe faktike sipas natyreumlsrdquo Gjykata ka gjetur se konteksti faktik neuml teuml cilin

eumlshteuml beumlreuml deklarata e kundeumlrshtuar dhe deklarimi se ankuesi ishte njeuml ldquopeumlrdhunuesrdquo

pas ndeumlrprerjes seuml procedurave penale kundeumlr tij nuk eumlshteuml marreuml parasysh neuml meumlnyreuml

teuml duhur Qofteuml edhe si gjykim vlereumlsues ka nevojeuml peumlr bazeuml teuml mjaftueshme faktike peumlr

teuml mbeumlshtetur njeuml deklarateuml teuml tilleuml dhe neuml keumlteuml rast nuk ka pas njeuml bazeuml teuml tilleuml pas

ndeumlrprerjes seuml procedurave penale

Gjykata ka deklaruar se

ldquotheumlneuml shkurt Neni 8 i Konventeumls duhet interpretuar neuml ateuml meumlnyreuml qeuml individeumlt

qofteuml edhe individeumlt e diskutuesheumlm publik qeuml kaneuml nxitur debat teuml nxehteuml peumlr

shkak teuml sjelljes seuml tyre dhe komenteve publike nuk duhet teuml tolerojneuml teuml qenurit

publikisht teuml akuzuar peumlr vepra teuml dhunshme kriminale neuml mungeseuml teuml mbeumlshtetjes

seuml keumltyre deklaratave neuml fakte Prandaj Gjykata gjen se deklarata ka qeneuml e njeuml

natyre serioze dhe e afteuml peumlr teuml deumlmtuar reputacionin e ankuesit Ajo ka arritur ateuml

nivel serioziteti sa peumlr teuml krijuar paragjykim neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejteumls peumlr

respektim teuml jeteumls private teuml ankuesit sipas Nenit 8rdquo

Peumlrfundimisht Gjykata ka gjetur se gjykatat islandeze nuk kaneuml krijuar njeuml baraspesheuml

teuml drejteuml ndeumlrmjet teuml drejteumls seuml ankuesipeumlr respektim teuml jeteumls private dhe teuml drejteumls seuml X-

it peumlr lirineuml e shprehjes Keumlsisoji ka shkelje teuml seuml drejteumls seuml privateumlsiseuml seuml ankuesit

Neuml lidhje me deumlmshpeumlrblimin sa i peumlrket deumlmit jo-material Gjykata vlereumlson se gjetja

e shkeljes seuml teuml drejteumls seuml ankuesit paraqet satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml teuml ccedilfareumldo

deumlmi jo-material qeuml ankuesi mund teuml keteuml peumlsuar

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls dhe seuml kjo nuk e shkel Nenin 10

gjithahshtu vendoseuml se gjetja e shkeljes paraqet satisfaksion teuml drejteuml peumlr deumlmin jo-

material [peseuml vota kundeumlr dy njeumlzeumlri]

260

Neni 11

Liria e tubimit dhe e organizimit

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml tubimit paqeumlsor dhe teuml organizimit me teuml tjereumlt

duke peumlrfshireuml teuml drejteumln e themelimit me teuml tjereuml teuml sindikatave dhe teuml pjeseumlmarrjes

neuml to peumlr mbrojtjen e interesave teuml tij

2 Ushtrimi i keumltyre teuml drejtave nuk mund trsquou neumlnshtrohet kufizimeve teuml tjera peumlrvec

atyre qeuml parashikohen me ligj dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e

rendit dhe parandalimin e krimit peumlr ruajtjen e sheumlndetit ose teuml moralit ose peumlr

mbrojtjen e teuml drejtave dhe teuml lirive teuml teuml tjereumlve Ky Nen nuk ndalon kufizime teuml

ligjshme teuml ushtrimit teuml keumltyre teuml drejtave nga pjeseumltareuml teuml forcave teuml armatosura teuml

policiseuml ose teuml administrateumls shteteumlrore

261

Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 1939292

30 janar 1998 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11

Pretendim se masa e detyrimit teuml shpeumlrbeumlrjes seuml Partiseuml Komuniste teuml Bashkuar e

Turqiseuml (TBKP) dhe ndalimi peumlr lidereumlt e saj teuml mbanin zyra teuml ngjashme neuml ndonjeuml

parti tjeteumlr politike kishin shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr lirineuml e asocimit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri e asocimit parti politike shpeumlrbeumlrje anti-kushtetuse qeumlllim

terrorizeumlm kurd bashkim fusheumlveprim mision

Ankuesit Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml (TBKP) (ankuesi i pareuml) z Nihat

Sargin (ankuesi i dyteuml) dhe z Nabi Yagci (ankuesi i treteuml)

Faktet e rastit

Partia politike e Bashkuar e Turqiseuml - ankuesi i pareuml - u themelua nga 36 persona meuml 4

qershor 1990 Programi dhe kushtetuta e TBKP-seuml u paraqiteumln neuml zyreumln e Keumlshillit

Kryesor Shteteumlror neuml Gjykateumln e Kasacionit peumlr vlereumlsimin e pajtueshmeumlriseuml seuml partiseuml

neuml bazeuml teuml Kushtetuteumls seuml Republikes se Turqiseuml dhe Ligjit nr 2820 peumlr rregullimin e

partive politike teuml vendit Kryetari dhe Sekretari i Pergjithshem i TBKP ishin

respektivisht zt Nihat Sargin dhe zt Nabi Yagci peumlrkateumlsisht ankuesi i dyteuml dhe i treteuml

teuml cileumlt janeuml shtetas teuml Republikeumls seuml Turqiseuml dhe jetonin neuml Stamboll Meuml 14 qershor

1990 Prokurori i Peumlrgjithsheumlm i Shtetit neuml Gjykateumln e Kasacionit ngriti procedureuml para

Gjykateumls Kushtetuese peumlr ndeumlrprerjen e egzistimit te TBKP Neuml bazeuml teuml Neneve 6 10

14 dhe ish Nenit 68 teuml Kushtetuteumls dhe Nenit 78 dhe 81 teuml Ligjit nr 2820 Avokati

kryesor i shtetit paditi TBKP-neuml peumlr peumlrpjekje peumlr teuml vendosur ngritjen e njeuml klase

shoqeumlrore mbi teuml tjereumlt bazuar neuml Nenin 96 (3) teuml Ligjit nr 2820

Avokati kryesor i shtetit ka fajeumlsuar TBKP-neuml se ka kryer aktivitete qeuml mund teuml

minojneuml integritetin territorial teuml Republikeumls seuml Turqiseuml dhe neuml bazeuml teuml Nenit 96 (2) teuml

Ligjit nr 2820 Avokateumlt thaneuml se TKBP deklaroi veten teuml jeteuml pasardheumls i Partiseuml Turke

teuml Puneumltoreumlve qeuml u shpeumlrbeuml nga Gjykata meuml pareuml Si deumlshmi e keumlrkeseumls seuml tij para

Gjykateumls Avokati kryesor i shtetit paraqiti faktet qeuml ishin marreuml nga programi i TKBP

Meuml 16 korrik 1990 Gjykata Kushtetuese e Republikeumls seuml Turqiseuml dha njeuml urdheumlr peumlr

shpeumlrbeumlrjen e Partiseuml Komuniste teuml Bashkuar teuml Turqiseuml Njeumlkoheumlsisht neuml pajtim me

Nenin 69 teuml Kushtetuteumls dhe Nenin 95 (1) teuml Ligjit nr 2820 ankuesit dhe menaxhereumlt e

tjereuml teuml TKBP irsquou ndalua teuml mbajneuml zyra teuml ngjashme neuml ndonjeuml organ tjeteumlr politik

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuei i dyteuml dhe treteuml parashtruan ankeseuml neuml Gjykata me pretendimin se vendimi i

Gjykateumls Kushtetuese neuml lidhje me shpeumlrbeumlrjen e TKBP nuk eumlshteuml domosdoshmeumlrisht

neuml pajtim me demokracineuml dhe teuml drejtat e njeriut Ankuesit e ngriteumln ccedileumlshtjen para

Komisionit qeuml Gjykata Kushtetuese e Turqiseuml neuml meumlnyreuml individuale shkeli Nenet 6 sect

2 9 10 dhe 11 teuml Konventeumls dhe seuml bashku me Gjykateumln Kushtetuese shkeleumln Nenet 14

262

dhe 18 teuml Konventeumls Peumlrveccedil keumlsaj ankuesit ngriten ccedileumlshtjen se Gjykata Kushtetuese

shkeli Nenet 1 dhe 3 teuml Protokollit nr 1

Meuml 6 dhjetor 1994 Gjykata njoftoi se peumlrveccedil pretendimeve peumlr neumln Nenin 6 sect 2 teuml

Konventeumls pjesa e tjeteumlr e ankeseumls eumlshteuml e pranueshme Meuml 3 shtator 1996 Komisioni

deklaroi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml trajtohet ccedileumlshtja neuml bazeuml teuml Neneve 9 dhe 10 dhe

teuml trajtohen veqmas Nenet 14 dhe 18 teuml Konventeumls dhe Nenet 1 dhe 3 teuml Protokollit 1

Peumlrfundimisht ankuesit pretenduan praneuml Gjykateumls se faktet mbi teuml cilat rasti ishte i

bazuar peumlrbeumlnin shkelje teuml Nenit 11 dhe Neneve 1 dhe 3 teuml Protokollit 1

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me zbatueshmeumlrineuml e Nenit 11 Gjykata konsideron se formulimi i Nenit 11

jep njeuml tregues fillestar neumlse partiteuml politike mund teuml mbeumlshteten neuml keumlteuml dispoziteuml Ajo

thekson se megjitheumlse Neni 11 i referohet liriseuml seuml asocimit me teuml tjereumlt duke peumlrfshireuml

teuml drejteumln peumlr teuml formuar sindikatat bashkimi duke peumlrfshireuml tregon qarteuml se

sindikatat janeuml veteumlm njeuml shembull ndeumlr teuml tjera neuml formeumln neuml teuml cileumln liria e asocimit

mund teuml ushtrohet si e drejteuml Prandaj Gjykata nuk pajtohet me konkludimin e Qeveriseuml

se duke iu referuar sindikatave - peumlr arsye qeuml lidhen kryesisht me ccedileumlshtjet qeuml ishin

aktuale neuml ateuml koheuml - hartuesit e Konventeumls synonin teuml peumlrjashtonin partiteuml politike nga

sfera e Nenit 11 Sidoqofteuml edhe meuml bindeumls se formulimi i Nenit 11 sipas mendimit teuml

Gjykateumls eumlshteuml fakti se partiteuml politike janeuml njeuml formeuml thelbeumlsore e shoqeumlriseuml peumlr

funksionimin e duhur teuml demokraciseuml Duke pasur parasysh reumlndeumlsineuml e demokraciseuml neuml

sistemin e Konventeumls nuk mund teuml keteuml dyshime se partiteuml politike hyjneuml neuml kuadeumlr teuml

Nenit 11 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket pretendimit teuml Qeveriseuml se TBKP kishte veumlneuml neuml dyshim rendin kushtetues

teuml Turqiseuml dhe konkluzionet qeuml duhej teuml nxirrnin nga ky fakt duhet teuml thuhet neuml fillim

se neuml keumlteuml fazeuml Gjykata nuk duhet teuml vendoseuml neumlse ky pretendim eumlshteuml i veumlrteteuml apo

mund teuml mbeumlshtetet veteumlm neuml bazeuml teuml kushtetuteumls dhe programit teuml partiseuml neuml fjaleuml Neuml

lidhje me veumlrejtjet e saj lidhur me domosdoshmeumlrineuml e ndeumlrhyrjes seuml kundeumlrshtuar

Gjykata veumlren se njeuml asociacion duke peumlrfshireuml njeuml parti politike nuk peumlrjashtohet nga

mbrojtja e ofruar nga Konventa thjesht sepse aktivitetet e saj konsiderohen nga

autoritetet kombeumltare se jane duke minuar strukturat kushtetuese teuml Shtetit dhe duke

beumlreuml thirrje peumlr imponimin e kufizimeve Gjykata neuml parim eumlshteuml e hapur peumlr autoritetet

kombeumltare qeuml teuml ndeumlrmarrin veprime teuml tilla qeuml ato i konsiderojneuml teuml nevojshme peumlr teuml

respektuar sundimin e ligjit ose peumlr teuml zbatuar teuml drejtat kushtetuese por qeverite duhet

ta beumljneuml keumlteuml neuml njeuml meumlnyreuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrputhje me detyrimet e tyre sipas Konventeumls

dhe qeuml i neumlnshtrohen rishikimit nga institucionet e Konventeumls61

Qeveria gjithashtu parashtroi se Neni 11 garantonte lirineuml peumlr teuml formuar njeuml

asociacion dhe se ajo nuk e pengonte fromimin e njeuml asociacioni teuml ri peumlr shkak teuml

shpeumlbeumlrjes seuml meumlhershme Gjykata peumlrseumlrit se Konventa synon teuml garantojeuml teuml drejtat qeuml

nuk janeuml teorike apo iluzore por praktike dhe efektive62 E drejta e garantuar me Nenin

11 do teuml ishte kryesisht teorike dhe iluzore neumlse kufizohej neuml themelimin e njeuml

asociacioni pasi autoritetet kombeumltare mund teuml shpeumlrndanin menjeumlhereuml shoqateumln pa

61 Open Door dhe Dublin Well Woman kundeumlr Irlandeumls 29 tetor 1992 Seria A nr 246-A fq 29 sect 69 62 Artiko kundeumlr Italiseuml i 13 majit 1980 Seria A 37 fq 16 sect 33

263

qeneuml neuml peumlrputhje me Konventeumln Rrjedhimisht mbrojtja e ofruar nga Neni 11 zgjat

gjateuml gjitheuml jeteumlgjateumlsiseuml seuml asociacionit dhe se shpeumlrndarja e njeuml shoqeumlrie nga

autoritetet e njeuml vendi duhet teuml peumlrmbusheuml keumlrkesat e paragrafit 2 teuml keumlsaj dispozite

Tutje Qeveria parashtroi se shpeumlrbeumlrja e TBKP nuk peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml

drejteumln e ankuesit teuml dyteuml dhe treteuml peumlr lirineuml e asocimit Ashtu si Komisioni edhe

Gjykata konkludon se ka pasur njeuml ndeumlrhyrje neuml keumlteuml teuml drejteuml neuml lidhje me teuml tre

ankuesit duke pasur parasysh rolin e tyre si themelues dhe udheumlheqeumls teuml partiseuml dhe

ndalimit i cili i pengoi ata teuml kryejneuml peumlrgjegjeumlsi teuml ngjashme neuml ccedildo grupim tjeteumlr

politik

Neuml lidhje me ateuml nese ndeumlrhyrja ishte e justifikuar Gjykata konsideroi se njeuml ndeumlrhyrje e

tilleuml do teuml peumlrbeumlnte njeuml shkelje teuml Nenit 11 peumlrveccedil neumlse u peumlrcaktua me ligj ndoqi njeuml

ose meuml shumeuml synime legjitime sipas paragrafit 2 dhe ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr arritjen e keumltyre qeumlllimeve Neuml rastin neuml fjaleuml ndeumlrhyrja ishte e

peumlrcaktuar me ligj pasi masat e urdheumlruara nga Gjykata Kushtetuese ishin bazuar neuml

Nenet 2 3 sect 1 6 10 sect 1 dhe 14 sect 1 dhe ish Nenit 68 teuml Kushtetuteumls dhe Nenet 78 81

dhe 96 (3) teuml Ligjit nr 2820 peumlr rregullimin e partive politike

Sa i peumlrket qeumlllimit Qeveria pohoi se ndeumlrhyrja ka ndjekur njeuml seumlreuml qeumlllimeve legjitime

sigurimin e siguriseuml kombeumltare siguriseuml publike dhe integritetit territorial dhe

mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve Qeveria tutje sygjeronte se neumlse Gjykata

siccedil kishte beumlreuml neuml gjykimin e Hadjianastasiou kundeumlr Greqiseuml63 do teuml prantonte se njeuml

rast i izoluar i spiunazhit mund teuml deumlmtonte sigurineuml kombeumltare kishte meuml shumeuml arsye

peumlr teuml arritur njeuml konkluzion teuml ngjasheumlm edhe neuml rastin neuml fjaleuml

Komisioni ka dalluar midis arsyeve teuml ndryshme teuml mbeumlshtetura nga Gjykata

Kushtetuese peumlr shpeumlrbeumlrjen e TBKP-seuml Peumlr aq sa shpeumlrbeumlrja bazohej neuml njeuml dallim teuml

teumlrhequr neuml programin e TBKP midis turqve dhe kurdeumlve sipas mendimit teuml

Komisionit mund teuml thuhet se eumlshteuml urdheumlruar me qeumlllim teuml mbrojtjes seuml integritetit

territorial dhe keumlshtu siguriseuml kombeumltare Nuk ishte se TBKP ishte njeuml organizateuml

terroriste ose njeuml sponsorizim i terrorizmit por mund teuml konsiderohej hapur se duke

ndjekur krijimin e njeuml kombi teuml veccedilanteuml kurd dhe rrjedhimisht njeuml rishpeumlrndarje teuml

territorit teuml shtetit turk Ashtu si Komisioni Gjykata konsideron se shpeumlrbeumlrja e TBKP-

seuml ka ndjekur teuml pakteumln njeuml nga qeumlllimet legjitime teuml peumlrcaktuara neuml Nenin 11 ateuml teuml

mbrojtjes seuml siguriseuml kombeumltare e cila eumlshteuml e domosdoshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike

Gjykata peumlrseumlrit se pavareumlsisht nga roli i saj autonom dhe sfera e veccedilanteuml e zbatimit

Neni 11 duhet teuml shqyrtohet edhe neuml bazeuml teuml Nenit 10 Mbrojtja e opinioneve dhe liria

peumlr ti shprehur ato eumlshteuml njeuml nga objektivat e lirive teuml asocimit64 Sipas Gjykateumls shumeuml

hereuml nuk mund teuml keteuml demokraci pa pluralizeumlm Peumlr keumlteuml arsye liria e shprehjes e

peumlrcaktuar neuml Nenin 10 eumlshteuml e zbatueshme neuml peumlrputhje me paragrafin 2 jo veteumlm

peumlr informacionin ose ideteuml qeuml pranohen neuml meumlnyreuml teuml favorshme ose konsiderohen si

joformale ose si ccedileumlshtje indiference por gjithashtu edhe peumlr ato qeuml ofendojneuml shokojneuml

apo shqeteumlsojneuml Fakti qeuml aktivitetet e tyre janeuml pjeseuml e njeuml ushtrimi kolektiv teuml liriseuml seuml

63 Hadjianastasiou kundeumlr Greqiseuml 16 dhjetor 1992 (Seria A nr 252) 64 Young James dhe Webster kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 13 gusht 1981 Seria A 44 fq 23 sect 57 Vogt

kundeumlr Gjermaniseuml 26 Shtator 1995 Seria A nr 332 fq 30 sect 64

264

shprehjes neuml vetvete u japin teuml drejteuml partive politike teuml keumlrkojneuml mbrojtjen e Neneve 10

dhe 11 teuml Konventeumls

Neuml sfereumln politike peumlrgjegjeumlsia neumlnkupton qeuml shteti eumlshteuml neumln detyrimin ndeumlr teuml tjera teuml

mbajeuml neuml peumlrputhje me Nenin 3 teuml Protokollit nr 1 zgjedhje teuml lira neuml intervale teuml

arsyeshme me votim teuml fshehteuml neumln kushte teuml cilat do teuml sigurojneuml shprehjen e lireuml teuml

opinionit teuml popullit neuml zgjedhjen e legjislatureumls Njeuml shprehje e tilleuml eumlshteuml e

pakonceptueshme pa pjeseumlmarrjen e njeuml shumice teuml partive politike qeuml peumlrfaqeumlsojneuml

hije teuml ndryshme teuml opinionit qeuml gjenden brenda popullsiseuml seuml njeuml vendi Duke

transmetuar keumlteuml spekteumlr mendimi jo veteumlm brenda institucioneve politike por

gjithashtu - me ndihmeumln e mediave - neuml teuml gjitha nivelet e jeteumls shoqeumlrore partiteuml

politike beumljneuml njeuml kontribut teuml pazeumlvendeumlsuesheumlm neuml debatin politik65 Gjykata neuml

shumeuml raste ka deklaruar peumlr shembull se liria e shprehjes peumlrbeumln njeuml nga themelet

thelbeumlsore teuml njeuml shoqeumlrie demokratike dhe njeuml nga kushtet bazeuml peumlr peumlrparimin e saj

dhe peumlr ccedildo individ ndeumlrsa neuml aktgjykimin Mathieu-Mohin dhe Clerfayt66 Gjykata vuri

neuml dukje reumlndeumlsineuml pareumlsore teuml Nenit 3 teuml Protokollit nr1 i cili misheumlron njeuml parim

karakteristik teuml njeuml demokracie politike efektive Si rrjedhojeuml peumlrjashtimet e

peumlrcaktuara neuml Nenin 11 ku janeuml teuml peumlrfshira partiteuml politike duhet teuml interpretohen neuml

meumlnyreuml strikte veteumlm arsyet bindeumlse dhe bindeumlse mund teuml justifikojneuml kufizimet peumlr

lirineuml e shoqeumlrimit teuml keumltyre partive Gjykata duhet teuml bindet se autoritetet kombeumltare

kaneuml aplikuar standarde teuml cilat janeuml neuml peumlrputhje me parimet e misheumlruara neuml Nenin 11

dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml i kaneuml bazuar vendimet e tyre neuml njeuml vlereumlsim teuml pranuesheumlm teuml

fakteve relevante

Gjykata veumlren se TBKP u shpeumlrbeuml madje edhe para se teuml ishte neuml gjendje teuml fillonte

aktivitetet e veta dhe se shpeumlrbeumlrja u urdheumlrua veteumlm neuml bazeuml teuml kushtetuteumls dhe

programit teuml TBKP teuml cilat megjithateuml - siccedil veumlrehet nga Vendimi i Gjykateumls

Kushtetuese - nuk peumlrmban asgjeuml peumlr teuml sugjeruar qeuml ata nuk pasqyrojneuml objektivat e

veumlrteta teuml partiseuml dhe synimet e veumlrteta teuml lidereumlve teuml saj Ashtu si autoritetet kombeumltare

Gjykata do ti marreuml keumlto dokumente si bazeuml peumlr vlereumlsimin neumlse ndeumlrhyrja neuml fjaleuml

ishte e nevojshme Duhet teuml theksohet meuml tej se neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkeseumls seuml tij peumlr njeuml

urdheumlr shfuqizimi Keumlshilltari kryesor i Shtetit neuml Gjykateumln e Kasacionit beumlri kateumlr

parashtresa Dy prej tyre u refuzuan nga Gjykata Kushtetuese pretendimi qeuml TBKP

kishte peumlr qeumlllim teuml pohonte se proletariati ishte superior ndaj klasave teuml tjera shoqeumlrore

dhe argumentin se ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 96 (2) teuml Ligjit nr 2820 peumlr teuml

pretenduar teuml jeteuml pasardheumls i njeuml partie politike qeuml meuml pareuml ishte shpeumlrbeumlreuml - Partia

Turke e Puneumltoreumlve Prandaj Gjykata mund teuml kufizojeuml shqyrtimin e saj neuml dy bazat e

tjera teuml cilat u mbeumlshteteumln nga Gjykata Kushtetuese Neuml teuml pareumln prej tyre u pretendua

se TBKP kishte peumlrfshireuml fjaleumln komunist neuml emeumlr teuml saj neuml kundeumlrshtim me Nenin

96 (3) teuml Ligjit nr 2820 Gjykata Kushtetuese neuml veccedilanti ka theksuar se kjo dispoziteuml e

ka ndaluar formimin e partive politike neuml njeuml fusheuml krejteumlsisht formale dhe se i thjeshteuml

fakti i peumlrdorimit teuml njeuml emri teuml ndaluar neuml ateuml pjeseuml ishte i mjaftuesheumlm peumlr teuml nxitur

65 Lingens kundeumlr Austriseuml 8 korrik 1986 Seria A nr 103 f 26 sect 42 Castells kundeumlr Spanjeumls i 23 prill

1992 Seria A nr 236 fq23 sect 43 66 Mathieu-Mohin and Clerfayt kundeumlr Belgikeumls 2 March 1987 Seria A nr 113

265

zbatimin e tij dhe rrjedhimisht teuml sjelleuml shpeumlrbeumlrjen e ccedildo partie politike qeuml sikurse

TBKP e kishte shkelur ateuml dispoziteuml

Gjykata konsideron se zgjedhja e emrit teuml njeuml partie politike nuk mundet neuml parim teuml

invokoj njeuml maseuml aq drastike sa shpeumlrbeumlrja neuml mungeseuml teuml rrethanave teuml tjera relevante

dhe teuml mjaftueshme Neuml lidhje me keumlteuml duhet teuml theksohet seuml pari se meuml 12 prill 1991

dispozitat e Kodit Penal qeuml kriminalizonin kryerjen e veprimtarive politike teuml

frymeumlzuara neuml veccedilanti nga ideologjia komuniste u shfuqizuan me Ligjin nr 3713 peumlr

parandalimin e terrorizmit Gjykata gjithashtu i kushton shumeuml reumlndeumlsi gjetjes seuml

Gjykateumls Kushtetuese qeuml TBKP nuk keumlrkoi pavareumlsisht nga emri i saj teuml vendoste

dominimin e njeuml klase shoqeumlrore mbi teuml tjereumlt dhe qeuml peumlrkundrazi i ploteumlsonte keumlrkesat

e demokraciseuml duke peumlrfshireuml pluralizmin politik votimin universal dhe lirineuml peumlr teuml

marreuml pjeseuml neuml politikeuml Prandaj neuml mungeseuml teuml ndonjeuml deumlshmie konkrete peumlr teuml treguar

se neuml zgjedhjen e veteuml emrit komuniste TBKP kishte zgjedhur njeuml politikeuml qeuml

peumlrbeumlnte njeuml keumlrceumlnim real peumlr shoqeumlrineuml turke ose shtetin turk Andaj Gjykata nuk

mund teuml pranojeuml qeuml paraqitja e bazuar neuml emrin e partiseuml neuml vetvete sjellin shpeumlrbeumlrjen

e partiseuml

Parashtresa e dyteuml e pranuar nga Gjykata Kushtetuese ishte se TBKP u peumlrpoq teuml nxiste

separatizmin dhe ndarjen e kombit turk Duke nxjerreuml njeuml dallim neuml kushtetuteumln dhe

programin e vet midis kombeve kurde dhe turke TBKP kishte zbuluar synimin e vet

peumlr teuml punuar neuml krijimin e minoriteteve teuml cilat - me peumlrjashtim teuml atyre qeuml peumlrmenden

neuml Traktatin e Lozaneumls dhe neuml traktatin me Bullgarineuml - peumlrbeumln njeuml keumlrceumlnim peumlr

integritetin territorial teuml Shtetit Pikeumlrisht peumlr keumlteuml arsye veteumlvendosja dhe autonomia

rajonale ishin teuml ndaluara nga Kushtetuta Gjykata veumlren se megjitheumlse TBKP-ja i

referohet popullit kurd si qytetareumlve dhe kombit dhe shtetasve kurdeuml dhe nuk i

peumlrshkruan ata si pakiceuml dhe as nuk beumln ndonjeuml keumlrkeseuml - peumlrveccedilse njohjen e

ekzistenceumls seuml tyre - peumlr ta qeuml teuml geumlzojneuml trajtim ose teuml drejta teuml posaccedilme akoma meuml pak

teuml drejta peumlr tu ndareuml nga pjesa tjeteumlr e popullsiseuml turke Neuml teuml kundeumlrteumln programi

thoteuml TBKP do teuml peumlrpiqet peumlr njeuml zgjidhje paqeumlsore demokratike dhe teuml drejteuml teuml

problemit kurd neuml meumlnyreuml qeuml popujt kurdeuml dhe turq teuml mund teuml jetojneuml seuml bashku me

vullnetin e tyre teuml lireuml brenda kufijve teuml Republikeumls Turke baza e teuml drejtave teuml

barabarta dhe me qeumlllim teuml ristrukturimit demokratik teuml bazuar neuml interesat e tyre teuml

peumlrbashkeumlta

Tutje Gjykata konsideron se njeuml nga karakteristikat kryesore teuml demokraciseuml eumlshteuml

mundeumlsia qeuml ajo ofron peumlr zgjidhjen e problemeve teuml njeuml vendi neumlpeumlrmjet dialogut pa u

mbeumlshtetur neuml dhuneuml Demokracia luleumlzon me lirineuml e shprehjes Nga ky keumlndveumlshtrim

nuk mund teuml keteuml justifikime peumlr pengimin e njeuml grupi politik veteumlm peumlr shkak se

keumlrkon teuml debatojeuml neuml publik situateumln e njeuml pjese teuml popullsiseuml seuml shtetit dhe teuml marreuml

pjeseuml neuml jeteumln politike teuml vendit neuml meumlnyreuml qeuml teuml gjejeuml sipas rregullave demokratike

zgjidhje teuml afteuml peumlr teuml keumlnaqur teuml gjitheuml teuml interesuarit Gjykuar sipas programit tyre ky

ishte neuml teuml veumlrteteuml objektivi i TBKP neuml keumlteuml fusheuml Sipas Gjykateumls kjo e dallon rastin neuml

fjaleuml nga ato teuml referuara nga Qeveria Pa dyshim nuk mund teuml peumlrjashtohet qeuml

programi politik i partiseuml mund teuml fsheheuml objektivat dhe qeumlllimet e ndryshme nga ato qeuml

ajo shpall Peumlr teuml verifikuar neumlse nuk ka peumlrmbajtja e programit duhet teuml krahasohet me

veprimet e partiseuml dhe pozicionet qeuml mbron Neuml rastin konkret programi i TBKP-seuml

veumlshtireuml se mund teuml ishte hedhur poshteuml nga ndonjeuml veprim praktik qeuml duhej pasi qeuml u

266

shpeumlrnda menjeumlhereuml pasi u formua dhe rrjedhimisht nuk kishte as koheuml peumlr teuml

ndeumlrmarreuml ndonjeuml veprim Keumlshtu u penalizua peumlr sjellje qeuml lidhej veteumlm me ushtrimin

e liriseuml seuml shprehjes

Gjykata eumlshteuml gjithashtu e peumlrgatitur teuml marreuml parasysh sfondin e ccedileumlshtjeve para saj

veccedilaneumlrisht veumlshtireumlsiteuml qeuml lidhen me lufteumln kundeumlr terrorizmit Megjithateuml neuml rastin neuml

fjaleuml nuk gjen asnjeuml proveuml qeuml do teuml deumlrgonte neuml peumlrfundimin neuml mungeseuml teuml ndonjeuml

aktiviteti nga ana e TBKP se partia mbante ccedildo peumlrgjegjeumlsi peumlr problemet qeuml terrorizmi

paraqet neuml Turqi Duke pasur parasysh teuml gjitha sa meuml sipeumlr njeuml maseuml aq drastike

sikurse shpeumlrbeumlrja e menjeumlhershme dhe e peumlrhershme e TBKP e urdheumlruar para se

aktivitetet e asaj partie teuml kishin filluar dhe shoqeumlruar me njeuml ndalim qeuml i ndalonte

lidereumlt e saj peumlr teuml peumlrmbushur ccedildo peumlrgjegjeumlsi tjeteumlr politike eumlshteuml joproporcionale me

qeumlllimin e ndjekur dhe rrjedhimisht teuml panevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Rrjedhimisht Gjykata gjen se masa shkel Nenin 11 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje te Nenit 11 teuml Konventeumls dhe se nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohen

pretendimet lidhur me Nenet 9 10 14 18 teuml Konventeumls Gjykata gjithashtu konsideron

se nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohen pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 1 dhe 3 teuml Protokollit 1

[njeumlzeumlri]

267

Partia Socialiste dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 2019978041007

25 maj 1998 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11

Shpeumlrbeumlrja e njeuml partie politike dhe ndalesa peumlr lidereumlt politikeuml qeuml teuml ushtrojneuml

funksione teuml ngjashme neuml parti teuml tjera politike paraqet shkelje teuml liriseuml seuml tubimit ka

shkelje

Nenet 6(1) 9 10 14 dhe 18 si dhe Nenet 1 dhe 3 teuml Protokollit Nr 1

Gjykata e ka pareuml teuml panevojshme qeuml teuml peumlrcaktojeuml pasi ka gjetur shkelje teuml Nenit 11

neumlse ka shkelje edhe teuml dispozitave teuml tjera teuml pretenduara siccedil janeuml Nenet 6(1) 9 10 14

dhe 18 teuml Konventeumls si dhe nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liria e tubimit partiteuml politike parimet themelore kushtetuese sistemi

demokratik e drejta peumlr veteumlvendosje

Ankuesit Partia Socialiste (ankuesi i pareuml) z Ilhan Kirit (ankuesi i dyteuml) z Dogu

Perinccedilek (ankuesi i treteuml)

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml parti politike e themeluar meuml 1 shkurt teuml vitit 1998

Kjo parti eumlshteuml shpeumlrbeumlreuml me vendim teuml Gjykateumls Kushtetuese teuml Turqiseuml neuml tetor teuml vitit

1992 Ankuesit e dyteuml dhe teuml treteuml kaneuml mbajtur postet e kryesuesit dhe teuml ish-kryesuesit

teuml partiseuml respektivisht Qeuml teuml dyteuml jetojneuml neuml Stamboll

Meuml 8 dhjetor 1992 Gjykata Kushtetuese kishte hedhur poshteuml njeuml ankeseuml fillestare teuml

paraqitur nga Prokurori Kryesor Shteteumlror neuml Gjykateumln e Kasacionit me keumlrkeseumln peumlr

shpeumlrbeumlrje teuml Partiseuml Socialiste Partia Socialiste kishte fituar teuml drejteumln qeuml teuml marreuml

pjeseuml neuml zgjedhjet e peumlrgjithshme teuml 20 tetorit 1991 dhe kishte mbajtur njeuml seri

takimesh peumlr trsquoia shpjeguar programin e vet elektoratit

Meuml 14 neumlntor 1991 Prokurori Kryesor Shteteumlror kishte sjelleuml seumlrish rast keumlteuml hereuml neuml

Gjykateumln Kushtetuese me keumlrkeseumln peumlr shpeumlrbeumlrje teuml Partiseuml Socialiste Neuml deklarimet

e tij neuml teuml cilat ishte mbeumlshtetur neuml njeuml numeumlr deklaratash dhe publikimesh teuml beumlra nga

kryesuesi i partiseuml Prokurori kishte akuzuar Partineuml Socialiste peumlr zhvillimin e

aktiviteteve qeuml deumlmtojneuml integritetin e shtetit teuml teuml Turqiseuml

Neuml aktgjykimin e 10 korrikut 1992 Gjykata Kushtetuese e Turqiseuml kishte shpallur

shpeumlrbeumlrjen e partiseuml Urdheumlri i keumlsaj gjykate ipso jure peumlrfshinte edhe konfiskimin dhe

transferin e pasuriseuml seuml Partiseuml Socialiste neuml thesarin shteteumlror dhe ndaleseumlm peumlr lidereumlt

politikeuml teuml partiseuml qeuml teuml ushtrojneuml ndonjeuml funksion teuml ngjasheumlm neuml teuml ardhmen

Ccedileumlshtja paraprakisht ishte shqyrtuar nga Komisoni Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut qeuml

funksiononte neuml ateuml koheuml Neuml raportin e tij Komisioni kishte shprehur pikeumlpamjen se

kishte shkelje teuml Nenit 11 nuk kishte shkelje teuml Nenit 6(1) dhe nuk kishte ccedileumlshtje teuml

ndara teuml ngritura neuml bazeuml teuml Neneve 9 dhe 10 si dhe ishte e panevojshme qeuml teuml

268

shqyrtoheshin ankesat sipas Neneve 14 dhe 18 teuml Konventeumls dhe Neneve 1 dhe 3 teuml

Protokollit Nr 1

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml argumentet e paraqitura nga Qeveria Gjykateumls i keumlrkohej teuml gjente dhe shpallte se

nuk ka shkelje teuml Neneve 6 9 10 11 14 ose 18 teuml Konventeumls dhe Neneve 1 ose 3 teuml

Protokollit Nr 1 Ankuesit nga ana e tyre keumlrkonin dhe pretendonin se teuml gjitha keumlto

dispozita teuml Konventeumls dhe Protokollit Nr 1 ishin shkelur neuml rastin e tyre

Ankuesit mbanin qeumlndrimin se fakti qeuml Partia Socialiste ishte shpeumlrbeumlreuml dhe lidereumlt e

saj ishin ndaluar qeuml teuml ushtronin funksione teuml ngjashme neuml ndonjeuml parti tjeteumlr politike

peumlrbeumlnte shkelje teuml seuml drejteumls seuml tyre neuml lirineuml e tubimit siccedil garantohet neuml Nenin 11 teuml

Konventeumls Ankuesit ishin teuml mendimit se nuk kishte dyshim qeuml partiteuml politike binin

brenda fusheumlveprimtariseuml seuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Qeveria ka kontestuar keumlteuml pretendim duke deklaruar se Neni 11 nuk zbatohej ndaj

partive politike Sipas Qeveriseuml kur neuml programin ose kushtetuteumln e saj njeuml parti

politike e sulmon rendin kushtetues teuml shtetit Gjykata duhet ta shpalleuml teuml pazbatueshme

Konventeumln ratione materiae

Neuml deponimin me shkrim Qeveria ka deklaruar se eumlshteuml e qarteuml qeuml peumlrmes aktiviteteve

teuml saj Partia Socialiste ka dashur qeuml teuml thyejeuml parimet themelore kushtetuese teuml Turqiseuml

Partia Socialiste ka konsideruar se qytetareumlt me origjineuml kurde kaneuml statusin e ldquokombitrdquo

dhe ldquopopullitrdquo dhe teuml drejteumln peumlr ldquoteuml themeluar njeuml shtet teuml vecanteumlrdquo

Tutje sipas Qeveriseuml shtetet paleuml teuml Konventeumls neuml asnjeuml rast nuk kaneuml synuar qeuml teuml

deumlmtojneuml institucionet e tyre kushtetuese neuml veccedilanti parimet qeuml ato i vlereumlsojneuml teuml

paraqesin kushte thelbeumlsore teuml ekzistenceumls seuml tyre Peumlr keumlteuml arsye sipas Qeveriseuml neuml

keumlteuml rast Konventa nuk eumlshteuml e zbatueshme pasi nuk eumlshteuml neuml pyetja liria e tubimit por

e drejta peumlr veteumlvendosje e cila nuk rregullohet dhe nuk bie brenda kufijve rregullativ

teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjateuml shqyrtimit teuml rastit Gjykata ka mbajtur qeumlndrimin se partiteuml politike janeuml njeuml

formeuml e tubimit ose organizimit qeuml eumlshteuml thelbeumlsore peumlr funksionimin e duhur teuml

demokraciseuml dhe marreuml parasysh reumlndeumlsineuml e demokraciseuml neuml sistemin e Konventeumls

nuk ka dyshim se partiteuml politike bien brenda fusheumlveprimtariseuml seuml Nenit 11 teuml

Konventeumls

Gjykata ka veumlneuml re neuml aneumln tjeteumlr se njeuml bashkim duke peumlrfshireuml njeuml parti politike nuk

peumlrjashtohet nga mbrojtja qeuml i jepet me Konventeuml peumlr faktin e thjesht sepse aktivitetet e

saj shihet nga autoritetet kombeumltare si diccedilka qeuml ceumlnojneuml strukturat kushtetuese teuml shtetit

dhe beumljneuml thirrje peumlr vendosjen e kufizimeve

Gjykata vlereumlson se shpeumlrbeumlrja e Partiseuml Socialiste ka ndjekur seuml paku njeuml prej

qeumlllimeve legjitime teuml peumlrcaktuara neuml Nenin 11 mbrojtjen e ldquosiguriseuml kombeumltarerdquo

Neuml pikeumlpamjen e Gjykateumls megjithateuml fakti se njeuml program politik konsiderohet i

papeumlrputhsheumlm me parimet ekzistuese dhe strukturat e shtetit turk nuk e beumln ateuml teuml

papeumlrputhsheumlm me rregullat e demokraciseuml Eumlshteuml thelbeumlsore peumlr demokracineuml qeuml qeuml

lejojeuml propozimin dhe debatimin e programeve politike diverse madje edhe teuml atyre qeuml

269

veumlneuml neuml pyetje meumlnyreumln se si aktualisht shteti eumlshteuml i organizuar me kushtin qeuml nuk e

deumlmtojmeuml veteuml demokracineuml

Neuml peumlrfundim shpeumlrbeumlrja e Partiseuml Socialiste nuk ka qeneuml proporcionale me qeumlllimin e

synuar dhe si pasojeuml e panevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Nga kjo rrjedheuml se ka

pas shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls tutje Gjykata vendoseuml se

eumlshteuml e panevojshme qeuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka shkelje edhe teuml dispozitave teuml Neneve

6(1) 9 10 14 dhe 18 teuml Konventeumls dhe Neneve 1 dhe 3 teuml Protokollit Nr 1 [njeumlzeumlri]

270

Partia Kombeumltare Baske - Organizata Rajonale e Iparralde kundeumlr Franceumls -

7125101

7 shtator 2007 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10 neuml lidhje me Nenin 11

Veumlshtireumlsiteuml e shkaktuara nga mos financimi i organizateumls kishin rezultuar neuml shkelje teuml

liriseuml seuml shprehjes dhe liriseuml seuml asocimit nuk ka shkelje

Nenit 3 i Protokollit nr 1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr zgjedhje teuml lira e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile parti politike degeuml e partiseuml financim shoqateuml financuese fonde

publike liri e asocimit

Ankuesi Dega franceze e Partiseuml Kombeumltare Baske teuml Spanjeumls njeuml shoqateuml e cila ka

zyreumln e saj teuml regjistruar neuml Bayonne (Franceuml)

Faktet e rastit

Partia ankuese sipas statutit teuml saj eumlshteuml njeuml degeuml rajonale e EAJ-PNB (Euzko Alderdi

Jeltzalea - Partido Nacionalista Vasco njeuml parti politike sipas ligjit spanjoll qeumlllimi i teuml

cilit eumlshteuml teuml mbrojeuml dhe promovojeuml nacionalizmin bask) Statuti thekson se partia do teuml

miratojeuml ideologjineuml kombeumltare teuml EAJ-PNB dhe parimet tradicionale dhe modus

operandi teuml EAJ-PNB

Peumlr tu lejuar teuml marrin fonde dhe neuml veccedilanti kontributet nga EAJ-PNB ankuesi formoi

njeuml shoqateuml financimi neuml peumlrputhje me Ligjin e vitit 1988 peumlr transparenceumln financiare

neuml jeteumln politike Neuml shtator 1998 ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml peumlr aprovim teuml shoqateumls e

cila u refuzua nga Komisioni Kombeumltar peumlr Llogariteuml e Fushatave Zgjedhore dhe

Financimin Politik (CCFP) peumlr arsye se Ligji i vitit 1988 ndalonte financimin e njeuml

partie politike nga njeuml person juridik i huaj CCFP gjithashtu hodhi poshteuml njeuml keumlrkeseuml

teuml meumlvonshme nga ankuesi peumlr teuml rishikuar vendimin e saj Partia pastaj aplikoi neuml

Conseil dEtat e cila hodhi poshteuml keumlrkeseumln e saj me njeuml aktgjykim teuml 8 dhjetorit 2000

Pra miratimi i keumlsaj asociacioniishte thelbeumlsore peumlr funksionimin e partiseuml megjithateuml

u refuzua nga Franca me arsyetimin se pjesa meuml e madhe e burimeve teuml partiseuml

aplikuese ka ardhur nga subvencionet e partiseuml spanjolle

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Partia ankuese pretendon se keumlrkesa e saj peumlr aprovimin e shoqateumls seuml financimit teuml

cileumln e krijoi u refuzua me arsyetimin se pjesa meuml e madhe e financimit mori formeumln e

subvencioneve nga Partia Kombeumltare Baske e Spanjeumls Po ashtu ankuesi u ankua peumlr

veumlshtireumlsiteuml financiare dhe afteumlsineuml e peumlr teuml vazhduar aktivitetin e politik veccedilaneumlrisht neuml

fusheumln zgjedhore dhe u mbeumlshtet neuml Nenin 10 (lirineuml e shprehjes) Nenin 11 (lirineuml e

tubimit dhe shoqeumlrimit) dhe Nenin 3 teuml Protokollit nr 1 (e drejta peumlr zgjedhje teuml lira)

271

Qeveria parashtroi se pasoja e vetme e vendimit teuml CCFP-seuml neuml rastin e ankuesit kishte

qeneuml qeuml ta privonte ateuml nga financimi i Shtetit dhe peumlrfitimet financiare teuml parapara me

Aktin e Jeteumls Politike (Transparenca Financiare) e 11 marsit 1988 peumlr shkak se neumlse

pranon financim nga burime teuml huaja humb subvencionimin nga Shteti i Franceumls

Vendimi nuk ka ndikim qeuml teuml ndalojeuml partineuml aplikuese teuml vazhdojeuml aktivitetet e veta

dhe teuml peumlrdoreuml burime teuml tjera financimi Qeveria neuml peumlrputhje me keumlteuml peumlrfundoi se

nuk kishte ndeumlrhyrje neuml rastin aktual me ushtrimin e teuml drejtave teuml mbrojtura nga

Nenet 10 dhe 11 teuml Konventeumls Po ashtu Qeveria pretendoi se ndalimirefuzimi mori

parasysh interesat e siguriseuml kombeumltare neuml keumlrkimin peumlr teuml mbrojtur shprehjen e

sovranitetit kombeumltar neuml teuml cilin partiteuml politike kontribuan sipas Kushtetuteumls

franceze

Arsyetimi i Gjykateumls

Rasti u konsiderua sipas Nenit 11 teuml Konventeumls ku duke pasur parasysh ndikimin e

rrethanave neuml fjaleuml neuml kapacitetin financiar teuml paleumls aplikuese peumlr tu angazhuar

ploteumlsisht neuml aktivitetet e veta politike Gjykata konsideroi se kishte pasur ndeumlrhyrje

teuml cilat ishin teuml peumlrcaktuara me ligj Qeveria kishte pohuar se ndalimi i financimit teuml

partive politike franceze nga partiteuml ose qeveriteuml e huaja kishte peumlr qeumlllim teuml shmangte

krijimin e njeuml lidhje vareumlsie e cila do teuml ishte e deumlmshme peumlr shprehjen e sovranitetit

kombeumltar qeumlllimi i ndjekur neuml keumlteuml meumlnyreuml ka lidhje sipas pikeumlpamjes seuml tyre me

mbrojtjen e rendit institucional Gjykata pranoi qeuml koncepti i rendit (ordre) neuml

kuptimin e verzionit francez teuml Neneve 10 dhe 11 teuml Konventeumls gjithashtu peumlrfshinte

rendin institucional

Sa i peumlrket ndeumlrhyrjes neuml njeuml shoqeumlri demokratike fakti qeuml partive politike nuk u

lejohej teuml merrnin fonde nga partiteuml e huaja nuk ishte neuml vetvete neuml kundeumlrshtim me

Nenin 11 Peumlr meuml tepeumlr zgjedhja e legjislatureumls franceze peumlr teuml mos peumlrjashtuar partiteuml

politike neuml shtetet e tjera aneumltare teuml Bashkimit Evropian nga ky ndalim ishte njeuml vendim

politik shumeuml i reumlndeumlsisheumlm i cili neuml peumlrputhje me rrethanat bie brenda margjineumls seuml

vlereumlsimit teuml ccedildo shteti

Mbetet teuml peumlrcaktohet se ccedilfareuml ndikimi kishte ndalimirefuzimi neuml afteumlsineuml e paleumls

aplikuese peumlr tu angazhuar neuml aktivitete politike Masa e ankuesit nuk e vuri neuml

pikeumlpyetje ligjshmeumlrineuml e partiseuml aplikuese ose peumlrbeumlnte pengeseuml ligjore peumlr

pjeseumlmarrjen e saj neuml jeteumln politike apo peumlr censureumln e pikeumlpamjeve qeuml keumlrkonte teuml

shprehej neuml areneumln politike Megjitheumlse partia ankuese duhej teuml heqeuml doreuml nga ndihma

financiare nga Partia Kombeumltare Baske pasi ajo do teuml ishte ende neuml gjendje teuml

financonte aktivitetet e saj politike neumlpeumlrmjet kontributeve dhe donacioneve teuml

aneumltareumlve teuml saj nga individeuml duke peumlrfshireuml edhe shtetasit jo-francezeuml

Tutje Gjykata veumlren se nuk kishte asgjeuml neuml ligj peumlr ta parandaluar ateuml ose nga marrja e

fondeve nga partiteuml e tjera politike franceze ose nga peumlrfitimi i sistemit francez teuml

financimit teuml Shtetit peumlr fushatat zgjedhore Ishte e veumlrteteuml se keumlto burime financimi

dukeshin hipotetike neuml rastin konkret teuml partiseuml keumlrkuese duke pasur parasysh qeumlllimet

e saj politike nuk ka gjasa teuml fitojeuml peumlrkrahjen e njeuml partie franceze ndeumlrsa duke pasur

parasysh sfereumln e saj gjeografike teuml saj ka gjasa teuml teuml marreuml pjeseuml neuml zgjedhjet lokale

dhe jo neuml parlament keumlshtu qeuml mezi duket teuml jeteuml neuml gjendje teuml peumlrfitojeuml nga sistemi i

financimit teuml shtetit (i cili bazohej neuml rezultatet neuml zgjedhjet parlamentare) Kandidateumlt

272

e saj zgjedhoreuml megjithateuml do teuml geumlzonin teuml gjitha peumlrfitimet e njeumljta si ato teuml partive teuml

tjera neuml drejtim teuml financimit teuml fushateumls seuml tyre zgjedhore

Si peumlrfundim Gjykata konstaton se megjitheumlse ndalimi i marrjes seuml kontributeve nga

Partia Nacionaliste Baske spanjolle kishte ndikim neuml financat e paleumls aplikuese situata

neuml teuml cileumln u gjet si rezultat nuk ishte ndryshe nga ajo e ndonjeuml partie teuml vogeumll politike

me teuml cileumln ballafaqohej me njeuml mungeseuml fondesh Pra Gjykata konsideroi se refuzimi i

keumlrkeseumls peumlr aprovim teuml shoqateumls seuml fondeve peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e ankeseumls

nga teuml drejtat e garantuara me Nenin 11 Ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ishte peumlrcaktuar me ligj dhe

kishte ndjekur qeumlllimin legjitim teuml parandalimit teuml trazirave

Sa i peumlrket asaj neumlse ndeumlrhyrja ishte e nevojshme Gjykata vlereumlsoi se fakti qeuml partive

politike nuk u lejohej teuml merrnin fonde nga partiteuml politike teuml huaja nuk ishte neuml vetvete

neuml kundeumlrshtim me Nenin 11 teuml Konventeumls Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata vuri neuml dukje neuml

veccedilanti se ndeumlrsa partia nuk mund teuml merrte ndihmeuml financiare nga Partia Kombeumltare

Baske spanjolle ajo megjithateuml mund teuml financojeuml aktivitetet e saj politike me ndihmeumln

e kontributeve teuml aneumltareumlve dhe donacioneve nga individeuml - duke peumlrfshireuml edhe ata

jashteuml Franceumls - teuml cilat ajo mund trsquoi mbledheuml peumlrmes njeuml agjenti financiar ose njeuml

asociacioni financimi teuml miratuar neuml bazeuml teuml njeuml keumlrkese teuml re Peumlr meuml tepeumlr nuk kishte

asgjeuml peumlr teuml parandaluar marrjen e fondeve nga partiteuml e tjera franceze ose peumlr teuml

peumlrfituar nga sistemi i financimit publik teuml veumlneuml neuml vend nga legjislativi francez

Si peumlrfundim Gjykata gjeti se masa neuml fjaleuml nuk kishte njeuml ndikim disproporcional neuml

afteumlsineuml e paleumls keumlrkuese peumlr teuml kryer aktivitetet e saj politike Ndeumlrsa ndalimi i marrjes

seuml kontributeve nga Partia Nacionaliste Baske spanjolle kishte njeuml ndikim neuml financat e

partiseuml situateuml neuml teuml cileumln u gjet si rezultat nuk ishte ndryshe nga ajo e ndonjeuml partie teuml

vogeumll politike qeuml peumlrballonte njeuml mungeseuml fondesh Si rezultat Gjykata konstaton se

nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10 neuml lidhke me Nenin 11 teuml Konventeumls Tutje

Gjykata konsideroi se nuk ishte e nevojshme teuml shqyrtohej rasti sipas Nenit 3 teuml

Protokollit nr 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 11 neuml lidhje me Nenin 10 teuml

Konventeumls Ndeumlrsa pretendimet sipas Nenit 3 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls i

konsideron si teuml panevojshme peumlr shqyrtim [gjashteuml vota peumlr njeuml kundeumlr]

273

Partidul Comunistilor (Nepeceristi) dhe Ungureanu kundeumlr Rumaniseuml - 4662699

3 shkurt 2005 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11 sect 1

Refuzimi peumlr teuml regjistruar njeuml parti politike bazuar neuml parimet themelore demokratike

ka rezultuar neuml shkeljen e teuml drejteumls peumlr teuml formuar asociacione ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri e asocimit parti politike komuniste regjistrim refuzim i

regjistrimit planprogram politik interes i peumlrgjithsheumlm sistem demokratik liri e

shprehjes pluralizeumlm

Ankuesit Njeuml grup politik i quajtur Partidul Comunistilor - Partia e Komunisteumlve

(KPP) (qeuml nuk kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Partiseuml Komuniste Rumune - PCN) (partia

ankuese) dhe nga kryetari i saj (ankuesi i dyteuml)

Faktet e rastit

Neuml vitin 1996 gjykatat (Gjykata e Bukureshtit) refuzuan teuml regjistrojneuml KPP si parti

politike duke pasur parasysh kushtetuteumln e saj dhe programin politik Krijuesi i partiseuml

dhe aneumltaret e saj konsideruan se KPP ishte parti qeuml kontribuon neuml krijimin e njeuml

shoqeumlrie humane dhe demokratike teuml bazuar neuml doktrineumln komuniste dhe se kjo

neumlnkuptonte se programi i kesaj partie ishte ne pajtim me rendin kushtetues dhe ligjor

qeuml ishte neuml fuqi qeuml nga viti 1989 KPP nuk kishte qeneuml politikisht aktive para se teuml

aplikonte peumlr regjistrim

Meuml 6 korrik 1994 ankuesit apeluan kundeumlr vendimit peumlr mos lejim teuml regjistrimit neuml

Gjykateumln e Apelit teuml Bukureshtit Neuml njeuml aktgjykim teuml dheumln meuml 28 gusht 1996 Gjykata

e Apelit e hodhi poshteuml ankeseumln me arsyetimin se vlereumlsimi i beumlreuml neuml vendim ishte

korrekt Teksti i aktgjykimit u deumlrgua neuml Gjykateumln e Rrethit teuml Bukureshtit peumlr tu

arkivuar meuml 21 tetor 1996 Ankuesi i dyteuml pohon se ai meumlsoi peumlr arsyet e aktgjykimit

meuml 13 neumlntor 1996

Meuml 28 maj 1997 Prokurori i Peumlrgjithsheumlm i Rumaniseuml njoftoi ankuesin e dyteuml se nuk

mund teuml shihte arsye peumlr teuml paraqitur njeuml keumlrkeseuml (recurs icircn anulare) peumlr teuml anuluar

aktgjykimin e 28 gushtit 1996 Megjithateuml ankuesi i dyteuml depozitoi njeuml keumlrkeseuml peumlr

anulim teuml cileumln Gjykata e Qarkut neuml Bukuresht e hodhi poshteuml si jashteuml afatit meuml 5

dhjetor 1997

Pas vitit 1997 ankuesi i dyteuml vazhdoi teuml shpreheuml mendimet e tij politike neuml gazeten

Socializmin Pentru (Peumlr socializmin) teuml cileumln edhe e redaktonte Meuml 13 gusht 1998

botoi njeuml artikull teuml titulluar Manifestimi komunist i cili shpalli lidhjen e tij me

doktrineumln komuniste dhe kritikoi drejtimin e udheumlheqeumlsve teuml Partiseuml Komuniste peumlrpara

vitit 1989 dhe politikeumln e ndjekur nga qeveriteuml e njeumlpasnjeumlshme qeuml nga ajo koheuml Njeuml

numeumlr i madh artikujsh teuml cilat ankuesi i dyteuml i botoi neuml gazeteuml neuml vitin 1998 dhe 1999

peumlrmbanin slogane teuml tilla si Puneumltoreumlt e teuml gjitha vendeve bashkohen Lufta

vazhdon Dhe Socializmi i gjalleuml Neuml njeuml artikull ai deklaroi se dikur neuml pushtet ai

do teuml pranonte veteumlm ata qeuml e pranonin ateuml

274

Neuml vitin 2000 ankuesi i dyteuml botoi njeuml libeumlr me permbajtje kundeumlr-socialiste kundeumlr-

klaseumls teuml puneumls dhe kundeumlr-revolucion antinacionale neuml teuml cileumln ai iu peumlrgjigj rreth

njeumlqind pyetjeve nga njeuml gazetar Neuml dhjetor 2003 ai deumlrgoi ne Gjykateuml njeuml kopje teuml

librit Neuml teuml ai vendosi vizionin e tij politik duke peumlrshkruar angazhimin e tij ndaj

doktrineumls komuniste dhe klasave teuml puneumls dhe duke e peumlrshkruar Marksin si filozofin

meuml teuml madh politik teuml teuml gjitheuml njereumlzimit ai kritikoi gjithashtu tradhtimin gradual teuml

autoriteteve sipas mendimit teuml tij teuml idealeve komuniste para vitit 1989 - duke

lavdeumlruar ish presidentin Ceausescu - dhe politikeumln e ndjekur nga ata qeuml ishin neuml

pushtet pas keumlsaj date

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan qeuml refuzimi nga gjykatat vendore i aplikimit peumlr regjistrimin e KPP-

seuml si parti politike kishte shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr lirineuml e asocimit siccedil garantohet

me Nenin 11 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson qeuml pavareumlsisht nga roli i saj autonom dhe sfera e veccedilanteuml e zbatimit

Neni 11 duhet teuml shqyrtohet edhe neuml bazeuml teuml Nenit 10 Mbrojtja e opinioneve dhe liria

peumlr ti shprehur ato eumlshteuml njeuml nga objektivat e liriseuml teuml asocimit siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml

Nenin 11 teuml Koventeumls Kjo vlen edhe meuml shumeuml neuml raport me partiteuml politike neuml

funksion teuml rolit teuml tyre thelbeumlsor neuml sigurimin e pluralizmit dhe funksionimit teuml duhur

teuml demokraciseuml Gjykata konsideron se nuk mund teuml keteuml demokraci pa pluralizeumlm Peumlr

keumlteuml arsye liria e shprehjes e peumlrcaktuar neuml Nenin 10 eumlshteuml e zbatueshme neuml peumlrputhje

me paragrafin 2 jo veteumlm peumlr informacionin ose ideteuml qeuml pranohen neuml meumlnyreuml teuml

favorshme ose konsiderohen si joformale ose si ccedileumlshtje indiference67 por gjithashtu

fakti qeuml aktivitetet e tyre janeuml pjeseuml e njeuml ushtrimi kolektiv teuml liriseuml seuml shprehjes neuml

vetvete u japin teuml drejteuml partive politike teuml keumlrkojneuml mbrojtjen e Neneve 10 dhe 11 teuml

Konventeumls68 Gjykata rithekson se shqyrimi i ccedileumlshtjes neumlse refuzimi peumlr teuml regjistruar

njeuml parti politike ka peumlrmbushur njeuml nevojeuml teuml ngutshme sociale duhet teuml

peumlrqendrohet neuml pikat vijuese (i) neumlse ka prova teuml besueshme se rreziku peumlr

demokracineuml ishte mjaft i afeumlrt (ii) neumlse aktet e lidereumlve dhe fjalimet e marra neuml

konsiderateuml neuml rastin neuml shqyrtim ishin teuml ngarkuar me partineuml politike peumlrkateumlse dhe

(iii) neumlse aktet dhe fjalimet e caktuara peumlr partineuml politike formuan njeuml teumlreumlsi qeuml dha njeuml

pasqyreuml teuml qarteuml teuml njeuml modeli teuml shoqeumlriseuml teuml konceptuar dhe teuml mbrojtur nga partia e

cila ishte e papajtueshme me konceptin e njeuml shoqeumlrie demokratike Shqyrtimi i

peumlrgjithsheumlm i pikave teuml meumlsipeumlrme duhet gjithashtu teuml marreuml parasysh kontekstin

historik neuml teuml cilin ndodhi refuzimi peumlr regjistrimin e paleumls neuml fjaleuml

Detyra e Gjykateumls nuk eumlshteuml qeuml teuml zeumlreuml vendin e autoriteteve kombeumltare kompetente

por meuml tepeumlr teuml shqyrtojeuml sipas Nenit 11 vendimet qeuml ato kaneuml dheumlneuml neuml bazeuml teuml fuqiseuml

seuml tyre teuml vlereumlsimit Kjo nuk do teuml thoteuml qeuml mbikeumlqyrja e Gjykateumls eumlshteuml e kufizuar neuml

peumlrcaktimin neumlse njeuml shtet i paditur ka ushtruar lirineuml e tij teuml arsyeshme me kujdes dhe

67 Handyside kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar gjykimi i 7 dhjetorit 1976 Seria A nr 24 fq 23 sect 49 dhe

Jersild kundeumlr Danimarkeumls aktgjykimi i 23 shtatorit 1994 Seria A nr 298 fq 26 sect 37 68 Partineuml Komuniste teuml Bashkuar teuml Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 30 janar 1998 Raportet e

Vendimeve 1998-I f 20-21 sectsect 42-43)

275

me mireumlbesim Andaj Gjykata duhet teuml shqyrtojeuml ndeumlrhyrjen e ankimuar neuml driteumln e

ccedileumlshtjes neuml teumlreumlsi neuml meumlnyreuml qeuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse ishte neuml proporcion me qeumlllimin

legjitim teuml ndjekur dhe neumlse arsyet e paraqitura nga autoritetet kombeumltare peumlr ta

justifikuar ateuml janeuml relevante dhe teuml mjaftueshme Duke vepruar keumlshtu Gjykata duhet

teuml bindet se autoritetet kombeumltare kaneuml aplikuar standarde teuml cilat janeuml neuml peumlrputhje me

parimet e misheumlruara neuml Nenin 11 dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml i kaneuml bazuar vendimet e tyre

neuml njeuml vlereumlsim teuml pranuesheumlm teuml fakteve relevante Neuml ccedileumlshtjen neuml fjaleuml Gjykata duhet

teuml vlereumlsojeuml neumlse ndeumlrhyrja neuml fjaleuml peumlrkateumlsisht refuzimi nga Gjykateumls seuml Apelit teuml

Bukureshtit peumlr teuml regjistruar KPP-neuml si njeuml parti politike neuml njeuml vendim teuml 28 gushtit

1996 u takua me njeuml nevojeuml urgjente sociale dhe ishte neuml proporcion me qeumlllimet

legjitime teuml ndjekura

Gjykata veumlren neuml fillim se gjykatat kombeumltare e bazuan refuzimin e aplikimit teuml

ankuesve veteumlm neuml njeuml vlereumlsim neumlse kushtetuta dhe programi politik i KPP-seuml janeuml neuml

peumlrputhje me dispozitat e Dekretit Legjislativ nr 81989 dhe se KPP nuk kishte qeneuml

politikisht aktive para se teuml aplikonte peumlr regjistrim Ajo veumlren neuml lidhje me keumlteuml qeuml as

Gjykata e Rrethit teuml Bukureshtit e as Gjykata e Apelit e Bukureshtit nuk i kaneuml bazuar

vendimet e tyre peumlrkateumlse teuml dateumls 19 prill 1996 dhe 28 gusht 1996 neuml ndonjeuml dokument

tjeteumlr teuml peumlrpiluar nga KPP ose neuml ndonjeuml poziteuml teuml veccedilanteuml teuml marreuml nga keumlrkuesi i dyteuml

ose ndonjeuml tjeteumlr udheumlheqeumls i PCN Ashtu si autoritetet kombeumltare Gjykata do teuml marreuml

peumlrsipeumlr programin dhe kushtetuteumln politike teuml KPP-seuml si bazeuml peumlr teuml vlereumlsuar neumlse

ndeumlrhyrja neuml fjaleuml eumlshteuml e nevojshme Lidhur me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml aprovojeuml neuml

keumlrkeseumln e Qeveriseuml peumlr teuml zgjeruar fusheumln e shqyrtimit teuml saj neuml deklaratat e politikave

teuml beumlra nga keumlrkuesi i dyteuml disa vite pas ndeumlrhyrjes neuml fjaleuml neuml artikujt e shtypit teuml

botuar neuml 1998 dhe 1999 dhe neuml librin ldquoanti-socialisti anti-puneumltore dhe kundeumlr-

revolucion antinacionalerdquo botuar neuml vitin 2000 Gjykata neuml keumlte rast nuk mund teuml zeumlreuml

vendin e gjykatave vendase neuml vlereumlsimin e fakteve jashteuml fusheumlveprimit teuml ccedileumlshtjes

pasi faktet e referuara nga Qeveria kaneuml ndodhur pas ndeumlrhyrjes neuml fjaleuml Sidoqofteuml

Gjykata nuk mund teuml gjejeuml deklaratat neuml botimet e meumlvonshme teuml ankuesit teuml dyteuml

peumlrkundeumlr gjuheumls kritike dhe nganjeumlhereuml armiqeumlsore teuml peumlrdorur qeuml mund teuml

interpretohen neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme si njeuml thirrje peumlr peumlrdorimin e dhuneumls peumlr qeumlllime

politike ose si njeuml politikeuml neuml kundeumlrshtim me rregullat e demokraciseuml Lidhur me keumlteuml

Gjykata veumlren se edhe neuml keumlto dokumente jozyrtare qeuml synonin peumlrkraheumlsit potencial teuml

KPP-seuml ankuesi i dyteuml deklaroi se ai ishte neuml favor teuml zgjedhjeve teuml lira shumeumlpartiake

dhe teuml njeuml sistemi politik teuml bazuar neuml respektimin mendimeve politike te teuml tjereumlve

Gjykata veumlren se refuzimin e keumlrkeseumls peumlr regjistrimin e KPP-seuml Gjykata e Apelit e

Bukureshtit e miratoi pa elaboruar meuml tej arsyetimin e Gjykateumls seuml Rrethit teuml

Bukureshtit neuml teuml cileumln KPN keumlrkonte teuml fitonte pushtet politik peumlr teuml krijuar njeuml shtet

human i bazuar neuml doktrineumln komuniste e cila sipas mendimit teuml gjykateumls neumlnkuptonte

qeuml ankuesit e konsideronin rendin kushtetues dhe ligjor qeuml ishte neuml fuqi qeuml nga viti

1989 si ccedilnjereumlzore dhe jo neuml bazeuml teuml demokraciseuml seuml veumlrteteuml Prandaj gjykatat vendase

konsideruan qeuml KPP kishte shkelur Nenin 2 sect sect 3 dhe 4 teuml Dekretit Legjislativ nr

81989 Vlereumlsimi i Gjykateumls peumlr domosdoshmeumlrineuml e ndeumlrhyrjes neuml fjaleuml do teuml lidhet

kryesisht me arsyet e dheumlna nga gjykatat vendase peumlr refuzimin e aplikimit teuml ankuesve

Andaj duke shqyrtuar kushtetuteumln dhe programin politik teuml KPN-seuml Gjykata veumlren se

keumlto dokumente theksojneuml peumlrkrahjen e sovranitetit kombeumltar teuml vendit integritetit

276

territorial dhe rendin juridik dhe kushtetues si dhe parimet e demokraciseuml duke

peumlrfshireuml pluralizmin politik teuml drejteumln e peumlrgjithshme dhe lirineuml peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml

politika Meuml tej Gjykata thekson se ato nuk peumlrmbajneuml asnjeuml paragraf qeuml mund teuml

konsiderohet thirrje peumlr peumlrdorimin e dhuneumls kryengritjes ose ndonjeuml forme tjeteumlr teuml

refuzimit teuml parimeve demokratike - njeuml faktor thelbeumlsor qeuml duhet marreuml parasysh - ose

peumlr diktatureumln e proletariatit69 Gjykata veumlren se programi politik dhe kushtetuta e

KPN-seuml neuml teuml veumlrteteuml peumlrmbante pjeseuml qeuml kritikonin teuml dy abuzimet e kryera para vitit

1989 nga ish-Partia Komuniste nga e cila distancohej veteuml - jo meuml pak me emrin e saj -

dhe politikeumln e ndjekur qeuml nga 1989

Gjykata konsideron se njeuml nga karakteristikat kryesore teuml demokraciseuml eumlshteuml mundeumlsia

qeuml ajo ofron peumlr teuml adresuar peumlrmes dialogut pa u mbeumlshtetur neuml dhuneuml ccedileumlshtje teuml

ngritura nga fusha teuml ndryshme teuml mendimit politik madje edhe kur janeuml teuml tmerrshme

ose shqeteumlsuese Demokracia luleumlzon me lirineuml e shprehjes Peumlr keumlteuml nuk mund teuml keteuml

justifikime peumlr pengimin e njeuml grupi politik qeuml peumlrputhet me parimet themelore

demokratike veteumlm sepse ka kritikuar rendin kushtetues dhe ligjor teuml vendit dhe ka

keumlrkuar njeuml debat publik neuml areneumln politike70 Neuml rastin neuml fjaleuml gjykatat vendore nuk

treguan se neuml teuml cileumln pjeseuml teuml programit dhe dokumentit konstituiv te KPP-seuml ishin neuml

kundeumlrshtim me rendin kushtetues dhe ligjor teuml vendit dhe neuml veccedilanti me parimet

themelore teuml demokraciseuml Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml pranojeuml argument

se Rumania nuk mund teuml lejojeuml daljen e njeuml partie teuml re komuniste neuml formimin e njeuml

debati demokratik

Tutje Gjykata rikujton se peumlrvoja politike e Shteteve Kontraktuese ka treguar se neuml teuml

kaluareumln partiteuml politike me synime neuml kundeumlrshtim me parimet themelore teuml

demokraciseuml nuk kaneuml zbuluar qeumlllime teuml tilla neuml botimet e tyre zyrtare deri pas marrjes

seuml pushtetit Programi politik i njeuml partie mund ti fsheheuml objektivat dhe qeumlllimet e

ndryshme nga ato qeuml ajo shpall Peumlr teuml verifikuar neumlse nuk ka peumlrmbajtja e programit

duhet teuml krahasohet me veprimet e lidereumlve teuml partiseuml dhe pozicionet qeuml ata mbrojneuml

Neuml rastin aktual programi i KPP-seuml veumlshtireuml se mund teuml ishte hedhur poshteuml me ndonjeuml

veprim neuml praktikeuml pasi qeuml keumlrkesa peumlr regjistrim u refuzua dhe rrjedhimisht nuk kishte

as koheuml peumlr teuml ndeumlrmarreuml ndonjeuml veprim Keumlshtu u penalizua peumlr sjellje qeuml lidhej veteumlm

me ushtrimin e liriseuml seuml shprehjes Gjykata eumlshteuml gjithashtu e gateshme teuml marreuml

parasysh historineuml e rasteve qeuml i paraprijneuml neuml keumlteuml rast peumlrvojeumln e Rumaniseuml ndaj

komunizmit totalitar para vitit 1989 Megjithateuml ajo veumlren se ky kontekst nuk mund teuml

justifikojeuml veteuml nevojeumln peumlr ndeumlrhyrje veccedilaneumlrisht si partiteuml komuniste respektimi i

ideologjiseuml marksiste ekziston neuml njeuml numeumlr vendesh qeuml janeuml neumlnshkruese teuml

Konventeumls Prandaj Gjykata veumlren se kriteret qeuml peumlrcaktojneuml njeuml nevojeuml teuml ngutshme

sociale nuk janeuml peumlrmbushur neuml rastin neuml fjaleuml peumlr teuml vendosur se programi politik i

ankuesve ishte i papajtuesheumlm me njeuml shoqeumlri demokratike e leumlre meuml se kishte prova

peumlr njeuml rrezik teuml mjaftuesheumlm teuml drejtpeumlrdrejteuml peumlr demokracineuml Prandaj njeuml maseuml aq

drastike sa refuzimi i aplikimit teuml ankuesve peumlr regjistrimin e KPP-seuml si njeuml parti

69 Partia Socialiste e Turqiseuml (STP) dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml nr 2648295 sect 45 12 neumlntor 2003 dhe

anasjelltas Partia Komuniste e Gjermaniseuml kundeumlr Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml nr 25057 Vendimi

i Komisionit i 20 korrikut 1957 Libri vjetor I f 222 70 United Communist Party of Turkey dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml aktgjykim i 30 Janar 1998 Raport i

Aktgjykimeve dhe Vendimeve 1998-I f 20-21 sectsect 42-43

277

politike peumlrpara se aktivitetet e saj teuml kishin filluar eumlshteuml jo proporcionale me qeumlllimin

e ndjekur dhe rrjedhimisht teuml panevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj ka

pasur shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

278

Nurettin Aldemir dhe teuml tjereumlve kundeumlr Turqiseuml - 3212402 3212602 3212902

3213202 3213302 3213702 dhe 3213802

18 dhjetor 2007 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11

Ndeumlrhyrja me forceuml e zyrtareumlve teuml policiseuml ka qeneuml jopeumlrpjestimore dhe nuk ka qeneuml e

nevojshme peumlr teuml parandaluar prishjen e rendit publik neuml mungeseuml teuml veprimeve teuml

dhunshme nga ana e protestuesve ka shkelje

Ccedileumlshtjet tjera Nenet 1 3 5 6 7 10 13 14 dhe 17

Gjykata nuk gjen asgjeuml neuml teuml dheumlnat e rastit qeuml mund teuml shpeumlrfaqin shkeljen e teuml drejtave

teuml garantuara nga dispozitat e tjera teuml pretenduara nga ankuesit dhe i shpalleuml keumlto

keumlrkesa teuml papranueshme nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesteuml liri e tubimit ndeumlrprerje ndeumlrhyrje me forceuml autoritete

detyrime pozitive

Ankuesit z Nurettin Aldemir znj Arzu Doğan znj Şehrinaz Artar z Oumlmer

Buzludağ z Sami Evren z Ali Rıza Oumlzer z Tacettin Yağdıran dhe znj Elif Akguumll

teteuml shtetaseuml turqeuml Disa prej tyre jetonin neuml Stamboll teuml tjereuml neuml Ankara

Faktet e rastit

Ankuesit janeuml aneumltareuml teuml ldquoEĞİTİM-SENrdquo (Sindikata e Puneumltoreumlve teuml Arsimit) njeuml

sindikateuml kjo e cila eumlshteuml aneumltare e konfederateumls seuml sindikatave teuml punonjeumlsve publikeuml e

njohur me shkurteseumln ldquoKESKrdquo

Neuml vitin 2001 Parlamenti i Turqiseuml kishte peumlrgatitur njeuml projektligj peumlr ploteumlsimin dhe

ndryshimin e Ligjit peumlr Sindikatat Derisa projektligji diskutohej neuml Parlament KESK-

u kishte vendosur qeuml teuml organizonte takime neuml Ankara peumlr teuml protestuar kundeumlr

projektligjit Qeumlllimi ishte qeuml teuml teumlrhiqej veumlmendja dhe teuml beumlhej e mundur teumlrheqja e

projektligjit i cili neuml pikeumlpamjen e tyre nuk ploteumlsonte standardet ndeumlrkombeumltare Neuml

ndeumlrkoheuml qeverisja e Ankaraseuml kishte leumlshuar njeuml qarkore e cila ofronte udheumlzime neuml

lidhje me takimet dhe demonstratat e organizuara neuml qytetin e Ankaraseuml neuml pajtim me

Ligjin peumlr Takimet dhe Marshet Demonstruese Sipas qarkores vendi i zgjedhur peumlr

takim nga KESK-u nuk ishte neuml listeumln e zonave teuml lejuara

Neuml dy raste derisa presidenti i KESK-ut po lexonte deklaratat policia i kishte

paralajmeumlruar protestuesiteuml se veprimi i tyre ishte neuml kundeumlrshtim me ligjin dhe se ata

duhet teuml shpeumlrndaheshin Pas keumltij paralajmeumlrimi policia kishte ndeumlrhyreuml duke

peumlrdorur gaz lotsjelleumls dhe shkopinj neuml peumlrpjekje peumlr teuml shpeumlrndareuml turmeumln Ankuesit

ishin leumlnduar gjateuml incideteve teuml shkaktuara me keumlteuml rast

Ankuesit kishin paraqitur ankeseuml neuml zyreumln e prokurorit publik teuml Ankaraseuml kundeumlr

Guvernatorit teuml Ankaraseuml drejtorit teuml Drejtoratit teuml Siguriseuml seuml Ankaraseuml drejtorit teuml

Forcave peumlr Ndeumlrhyrje teuml Shpejteuml si dhe zyrtareumlve policoreuml teuml peumlrfshireuml neuml incidente

Neuml ndeumlrkoheuml prokurori publik kishte ngritur aktakuza kundeumlr 27 protestuesve

279

peumlrfshireuml edhe dy prej ankuesve peumlr shkelje teuml Ligjit peumlr Takimet dhe Marshet

Protestuese

Sa i peumlrket ndeumlrkaq keumlrkeseumls seuml ankuesve drejtuar prokuroriseuml ajo ishte transferuar

nga prokuroria te Ministria e Brendshme me keumlrkeseumln peumlr autorizim teuml fillimit teuml

procedurave penale Ministria e Brendshme kishte vendosur qeuml teuml mos ndeumlrmarreuml

veprime ndaj zyrtareumlve dhe policeumlve teuml akuzuar nga ankuesit pasi kishte konstatuar se

akuzat ishin teuml njeuml ldquonatyre abstrakterdquo Tutje Ministria kishte vlereumlsuar se forca e

peumlrdorur ka qeneuml e ligjshme dhe e justifikuar neuml rrethanat e rastit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml janeuml ankuar me pretendimin se ata janeuml keqtrajtuar dhe

liria e tyre e tubimit eumlshteuml ceumlnuar nga zyrtareumlt e policiseuml seuml Drejtoratit teuml Siguriseuml teuml

Ankaraseuml Ata kaneuml pretenduar shkelje teuml Neneve 1 3 5 6 7 10 11 13 14 dhe 17 teuml

Konventeumls

Qeveria ka paraqitur qeumlndrimin se neuml rastin konkret nuk ka pas ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln

e ankuesve peumlr tubim Tutje Qeveria ka deklaruar se forcat e siguriseuml kaneuml shpeumlrndareuml

protestuesiteuml me forceuml pasi keumlta teuml fundit nuk i janeuml bindur paralajmeumlrimeve rreth

lokacionit dhe kaneuml vazhduar me marshimet e jashtligjshme

Ankuesit nga ana e tyre kaneuml deklaruar se forcat e siguriseuml kaneuml ndeumlrhyreuml neuml meumlnyreuml

teuml jashtligjshme neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr tubim paqesor

Meuml tej Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se ndeumlrhyrja neuml rastin konkret ka qeneuml e

parashikuar me ligj dhe se ndeumlrhyrja ka ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim neuml keumlteuml rast

parandalimin e ccedilrregullimit publik dhe ruajtjen e siguriseuml publike Ankuesit ndeumlrkaq

kaneuml argumentuar se ndeumlrhyrja ka qeneuml jopeumlrpjestimore

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka ritheksuar parimin se ndeumlrhyrja do teuml paraqiste shkelje teuml Nenit 11 peumlrveccedil

neumlse eumlshteuml e parashikuar me ligj ndjek njeuml nga qeumlllimet legjitime teuml peumlrshkruara neuml

paragrafin 2 dhe eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr arritjen e atyre

qeumlllimeve

Neuml ndeumlrlidhje me keumlteuml Gjykata ka veumlneuml re se ndeumlrhyrja neuml rastin konkret ka pas bazeuml

ligjore meuml sakteumlsisht neuml Nenin 22 teuml Ligjit peumlr Takimet dhe Marshet Protestuese dhe

ka qeneuml keumlsisoji e parashikuar me ligj Sa u peumlrket qeumlllimeve legjitime Qeveria ka

peumlrmendur parandalimin e ccedilrregullimit dhe ruajtjen e siguriseuml publike dhe Gjykata nuk

ka gjetur arsye peumlr teuml dalluar neuml keumlteuml pikeuml

Sa i peumlrket pyetjes neumlse ndeumlrhyrja ka qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Gjykata ka rikujtuar se del qarteuml nga praktika e saj gjyqeumlsore se autoritetet kaneuml

detyrim peumlr teuml ndeumlrmarreuml teuml gjitha masat e nevojshme peumlr teuml siguruar zhvillimin paqesor

teuml protestave dhe sigurineuml e teuml gjitheuml qytetareumlve Gjykata po ashtu veumlren se shtetet

duhet jo veteumlm teuml mbrojneuml lirineuml e tubimit paqeumlsor por duhet gjithashtu teuml kufizohen

nga aplikimi i kufizimeve indirekte teuml paarsyeshme ndaj keumlsaj teuml drejte Neuml fund

Gjykata konsideron se ndoneumlse objekti thelbeumlsor i Nenit 11 eumlshteuml teuml mbrojeuml individin

kundeumlr ndeumlrhyrjeve arbitrare teuml autoriteteve publike neuml ushtrimin e teuml drejtave teuml tyre teuml

mbrojtura megjithateuml mund teuml keteuml detyrime pozitive peumlr teuml siguruar geumlzimin e tyre

efektiveuml

280

Neuml rastin konkret Gjykata ka rikujtuar se KESK-ut ka mbajtur dy protesta dhe derisa

presidenti i KESK-ut ka qeneuml duke lexuar deklaratat policia ka ndeumlrhyreuml dhe u ka

keumlrkuar protestuesve qeuml teuml shpeumlrndahen Policia ka peumlrdorur shkopinj dhe gaz lotjselleumls

Disa protestuar janeuml kundeumlrpeumlrgjigjur dhe kjo ka rezultuar pastaj neuml leumlndimin e disa

protestuesve peumlrfshireuml peseuml nga ankuesit duke peumlrfshir edhe njeuml numeumlr zyrtareumlsh

policoreuml Gjykata ka veumlrejtur se neuml rastin konkret nuk ka deumlshmi se grupi neuml fjaleuml

fillimisht ka paraqitur ndonjeuml rrezik serioz ndaj rendit publik Sidoqofteuml eumlshteuml e

mundur qeuml ata do teuml mund teuml shkaktonin pak tollovi veccedilaneumlrisht neuml njeuml shesh teuml

ngarkuar teuml Ankaraseuml Qeumlllimi i tyre ishte qeuml teuml teumlrhiqnin veumlmendjen ndaj njeuml

projektligji sensitiv teuml propozuar neuml Parlament dhe tubimi i tyre fillimisht ishte paqeumlsor

Sidoqofteuml autoritetet kaneuml ndeumlrhyreuml me forceuml teuml konsiderueshme peumlr trsquoi shpeumlrndareuml ata

duke krijuar tension dhe meuml pas shkaktuar peumlrleshje

Neuml opinionin e Gjykateumls kur protestuesit nuk angazhohen neuml veprime teuml dhunshme

eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml autoritetet publike teuml tregojneuml njeuml shkalleuml teuml toleranceumls ndaj

tubimeve paqesore neuml meumlnyreuml qeuml liria e tubimit e garantuar neuml Nenin 11 teuml mos

privohet nga e gjitheuml substanca e saj Si rrjedhojeuml Gjykata vlereumlson se neuml rastin

konkret ndeumlrhyrja me forceuml e zyrtareumlve teuml policiseuml ka qeneuml jopeumlrpjestimore dhe nuk ka

qeneuml e nevojshme peumlr teuml parandaluar prishjen e rendit publik brenda kuptimit teuml

paragrafit teuml dyteuml teuml Nenit 11 teuml Konventeumls Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata gjen se ka shkelje

teuml Nenit 11

Sa u peumlrket pretendimeve teuml tjera Gjykata nuk gjen asgjeuml neuml teuml dheumlnat e rastit qeuml mund

teuml shpeumlrfaqin shkeljen e teuml drejtave teuml garantuara nga dispozitat e tjera teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls Gjykata shpalleuml teuml

papranueshme keumlrkesat peumlr shkelje teuml dispozitave teuml tjera teuml pretenduara [peseuml votapeumlr

kundeumlr dy njeumlzeumlri]

281

Kasparov dhe teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml - 2161307

3 tetor 2013 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si pasojeuml e mos ftuarjes seuml deumlshmitareumlve ka

shkelje

Neni 11

Sjellja e autoriteteve gjateuml njeuml proteste nuk ishte e arsyeshme dhe proporcionale ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesteuml tubim paqeumlsor kufizime rrezikshmeumlri arrestim jolegjitim

gjykim i drejteuml mungeseuml deumlshmitareumlsh interes publik jo-proporcionale

Ankuesit Garri Kasparov Aleksey Tarasov Nikolai Kharlamov Nikolai Kalashnikov

Andrey Toropov Aleksandr Stelmakh Yuriy Orel Vyacheslav Melikhov dhe Oksana

Chelysheva shtetas ruseuml qeuml jetojneuml neuml Moskeuml neuml rajonin e Moskeumls dhe Nizhniy

Novgorod

Faktet e rastit

Teteuml nga ankuesit u arrestuan meuml 14 prill 2007 peumlrpara njeuml demonstrate anti-qeveritare

qeuml do teuml zhvillohej neuml Moskeuml ateuml diteuml Ndeumlrsa organizatoreumlt kishin peumlr qeumlllim teuml

marshonin peumlrgjateuml disa rrugeumlve neuml qendeumlr autoritetet kishin lejuar veteumlm njeuml takim neuml

mes teuml 1200 dhe 1330 afeumlr njeuml monumenti neuml njeuml lokacion tjeteumlr neuml qendeumlr teuml Moskeumls

Kateumlr nga aplikuesit - Z Kasparov Z Tarasov Z Toropov dhe Znj Chelysheva - po

planifikonin teuml merrnin pjeseuml neuml demostrateumln e autorizuar dhe tre nga ata u arrestuan

neuml oreumln 0100 teuml meumlngjesit gjateuml rrugeumls seuml tyre peumlr neuml monument Peseuml ankuesit e

mbetur parashtruan se ata ndodheshin peumlrreth por nuk kishin ndeumlrmend teuml merrnin

pjeseuml neuml demonstrateuml kur u arrestuan dhe u deumlrguan neuml njeuml stacion policor Zonja

Chelysheva pretendon se ajo ishte shqelmuar nga njeuml oficer i policiseuml peumlrderisa ishte

neuml rrugeumln e saj peumlr tek demostrata dhe ishte leumlnduar aq keq sa qeuml ajo nuk ishte meuml neuml

gjendje teuml marreuml pjeseuml neuml demostrateuml

Po teuml njeumljteumln diteuml teteuml ankuesit e pareuml u deumlnuan peumlr kundeumlrvajtje administrative

respektivisht peumlr shkeljen e rregullave mbi mbajtjen e demonstratave dhe u urdheumlruan

teuml paguajneuml njeuml gjobeuml Gjyqtari arriti neuml peumlrfundimin se ata kishin tentuar teuml merrnin

pjeseuml neuml njeuml demonstrateuml teuml paautorizuar neuml rrugeumln ku ata u arrestuan Gjateuml seancave teuml

tyre respektive teuml gjitheuml ankuesit kontestuan deumlshmiteuml e policiseuml lidhur me koheumln dhe

vendin e arrestimit teuml tyre dhe keumlrkuan nga gjykata qeuml teuml theumlrrasin dhe teuml ekzaminonin

deumlshmitareuml teuml tjereuml okulareuml por keumlrkesa e tyre u refuzua nga gjyqtari i cili zbuloi se

faktet ishin mjaftuesheumlm teuml veumlrtetuara Neuml rastin e z Toropov seanca u mbajt neuml

mungeseumln e tij dhe teuml avokatit teuml tij Teuml gjitha ankesat e ankuesve ishin teuml

pasuksesshme

282

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Teteuml nga ankuesit u ankuan peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1 (e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml)

duke pretenduar neuml veccedilanti se deumlshmitareumlt neuml mbrojtje teuml tyre nuk ishin thirrur Teuml

neumlnteuml ankuesit u ankuan se sjellja e autoriteteve meuml 14 prill 2007 kishte shkelur teuml

drejtat e tyre sipas Nenit 10 (liria e shprehjes) dhe Neni 11 (liria e tubimit dhe

asocimit)

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se rrethanat e arrestimit teuml

ankuesve ishin teuml papeumlrputhshme midis paleumlve Neuml veccedilanti neuml procedurat para

gjykatave ruse z Kasparov kishte pretenduar se kishte ecur me njeuml grup teuml vogeumll

njereumlzish neuml vendin e demonstrateumls seuml autorizuar Policia nga ana tjeteumlr kishte

pretenduar se ai kishte marreuml pjeseuml neuml njeuml marshim teuml paautorizuar pasi ngjarja e

autorizuar afeumlr monumentit kishte e mbaruar Policia kontestoi pohimin e ankuesve se

ata ishin arrestuar neuml oreumln 0100 dometheumlneuml peumlrderisa ngjarja e autorizuar ishte ende

duke u zhvilluar Megjithateuml Qeveria Ruse i ka konfirmuar pjeseumlrisht Gjykateumls afatin e

supozuar nga ankuesit Peumlr meuml tepeumlr sipas policiseuml ankuesit ishin arrestuar kur

demonstrata keumlrceumlnoi teuml peumlrhapet neuml Sheshin e Kuq njeuml zoneuml e caktuar e siguriseuml seuml

larteuml Z Kasparov peumlrkundrazi keumlmbeumlnguli qeuml ai ishte arrestuar neuml njeuml distanceuml teuml

konsiderueshme nga Sheshi i Kuq Deklaratat e ankuesve teuml tjereuml neuml meumlnyreuml teuml

ngjashme ishin neuml kundeumlrshtim me deumlshmiteuml e policiseuml

Duke qeneuml se deumlnimi i ankuesve ishte bazuar kryesisht neuml marrjen e qeumlndrimit teuml tyre

neuml njeuml vend teuml caktuar neuml njeuml koheuml teuml caktuar e drejta e tyre peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

neumlnkuptonte se atyre duhej dheumlneuml njeuml mundeumlsi e arsyeshme peumlr teuml kundeumlrshtuar neuml

meumlnyreuml efektive keumlteuml supozim Megjithateuml gjykatat ruse kishin kundeumlrshtuar peumlrpjekjet

e ankuesit neuml fjaleuml peumlr teuml sqaruar koheumln dhe vendin e arrestimit teuml tij Edhe pse thirrja e

deumlshmitareumlve okulareuml emrat e teuml cileumlve ishin teuml njohur do teuml mund te beumlhej lehteumlsisht

gjyqtari e kishte konsideruar ateuml teuml tepeumlrt neuml procedureuml dhe kishte pranuar parashtresat

e policiseuml pa hezitim Gjykimet e ankuesve teuml tjereuml ishin kryer teuml gjitha neuml njeuml meumlnyreuml

krejteumlsisht identike pa asnjeuml mundeumlsi qeuml ata teuml siguronin deumlshmi neuml mbeumlshtetje teuml

verzionit teuml tyre teuml ngjarjeve Neuml rastin e z Toropov situata ishte peumlrkeqeumlsuar meuml tej

nga fakti se gjykata ateumlboteuml nuk e konsideronte pranineuml e tij ose teuml avokatit teuml tij si teuml

nevojshme neuml seanceuml Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se teuml drejtat e ankuesve ishin

kufizuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml papeumlrputhshme me garanciteuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Rrjedhimisht kishte pasur shkelje teuml Nenit 6

Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls Gjykata deklaroi ankesat sipas Nenit 10 dhe Nenit

11 teuml pranueshme veteumlm peumlr tre nga anuesit Z Kasparov Z Tarasov dhe Z Toropov

Peumlrderisa ankesa e tyre sipas Nenit 11 duhej teuml konsiderohej neuml lidhshmeumlri me teuml

drejteumln e tyre peumlr lirineuml e shprehjes (Neni 10) Gjykata e konsideroi teuml panevojshme ta

shqyrtonte ateuml ndaras nga Neni 10

Ishte e pakontestueshme qeuml arrestimi i tyre dhe akuzat administrative qeuml pasuan kishin

peumlrbeumlreuml ndeumlrhyrje me teuml drejteumln e tyre peumlr tubim paqeumlsor Duke qeneuml se Gjykata nuk

kishte material faktik teuml mjaftuesheumlm peumlr teuml zgjidhur mosmarreumlveshjet mes paleumlve peumlr

koheumln dhe vendin e sakteuml teuml arrestimit teuml ankuesve nuk ishte neuml gjendje teuml pranonte

283

verzionin e secileumls paleuml si bazeuml peumlr teuml vendosur neumlse autoritetet kishin vepruar neuml

meumlnyreuml teuml ligjshme

Gjykata ishte e gatshme teuml pranonte se arrestimi dhe deumlnimi i ankuesve kishin ndjekur

qeumlllimin legjitim teuml mbajtjes seuml rendit publik siccedil e kishte mbajtur Qeveria Qeveria

kishte argumentuar se arrestimi kishte ndodhur peumlr shkak teuml rrezikut qeuml demonstratat teuml

dilnin neuml zoneumln e siguriseuml teuml Sheshit teuml Kuq dhe keumlto arsye ishin peumlrmendur edhe nga

policeumlt qeuml dhaneuml deumlshmi Megjithateuml Gjykata vuri neuml dukje se raportet e policiseuml teuml veteuml

ngjarjes nuk peumlrmendeumln ndonjeuml rrezik teuml tilleuml Peumlr meuml tepeumlr vendi i arrestimit i treguar

neuml aktgjykim ishte rreth 14 km larg nga Sheshi i Kuq Prandaj Gjykata nuk ishte e

bindur se keumlrceumlnimi i marshuesve qeuml teuml hynin neuml zoneumln e siguriseuml kishte qeneuml i

mundsheumlm

Sipas materialit teuml paraqitur neuml Gjykateuml oficereumlt e policiseuml qeuml moreumln pjeseuml neuml

operacionin e kontrollit teuml trazirave kishin marreuml udheumlzime teuml qarta dhe peumlrforcimet e

policiseuml seuml trazirave ishin sjelleuml neuml Moskeuml nga rajone anembaneuml Rusiseuml neuml funksion teuml

demostrateumls seuml pritur Gjykata pra nuk mund ta pranonte argumentin e Qeveriseuml Ruse

se policia kishte keumlrkuar teuml arrestonte protestuesit sepse ata ishin mbingarkuar nga

demonstrata dhe peumlrndryshe nuk do teuml ishin neuml gjendje teuml peumlrballeshin me teuml

Gjykata gjeti se ankuesit ishin arrestuar dhe akuzuar peumlr arsyen e vetme qeuml autoritetet e

kishin pareuml se demonstrata e tyre ishte e paautorizuar Prandaj Qeveria nuk arriti teuml

demonstronte se kishte ekzistuar njeuml nevojeuml urgjente sociale peumlr ti arrestuar ata Neuml

keumlto rrethana ndeumlrhyrja e dhunshme e policiseuml ishte joproporcionale dhe jo e

domosdoshme peumlr parandalimin e trazirave duke shkelur keumlshtu Nenin 11 teuml

Konventeumls

Gjykata konstatoi se teuml drejtat e ankuesve ishin kufizuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml papajtueshme

me garanciteuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml pasi keumlrkesa e tyre peumlr teuml shqyrtuar deumlshmitareumlt

okulareuml ishte refuzuar e tyre dhe arrestimi kishte qeneuml joproporcional me qeumlllimin e

ruajtjes seuml rendit publik Gjykata detyroi Rusineuml trsquoi paguante secilit z Kasparov

Tarasov dhe Toropov 10000 EUR ndeumlrsa Nikolai Kharlamov Nikolai Kalashnikov

Aleksandr Stelmakh Yuriy Orel dhe Vyacheslav Melikhov secilit nga 4000 EUR neuml

lidhje me deumlmin jomaterial dhe njeuml shumeuml agregate prej 10500 EUR neuml lidhje me

shpenzimet gjyqeumlsore dhe shpenzimet qeuml lidhen me tarifat e tre avokateumlve qeuml

peumlrfaqeumlsojneuml peseuml ankuesit

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 6 dhe 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

284

Neni 12

E drejta per trsquou martuar

Burri dhe gruaja qeuml kaneuml mbushur mosheumln peumlr marteseuml kaneuml teuml drejteuml teuml martohen dhe

teuml krijojneuml familje sipas ligjeve kombeumltare qeuml rregullojneuml ushtrimin e keumlsaj teuml drejte

285

Christine Goodwin kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar - 2895795

1 korrik 2002 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deshtimi i shtetit qeuml teuml jeteuml neuml harmoni me obligimet pozitive qeuml teuml siguroj teuml drejteumln

peumlr transformim teuml gjinise ka rezultuar neuml deshtimin e respektimit teuml drejtes neuml jeteeuml

private ka shkelje

Neni 12

Shkelje e teuml drejtes neuml marteseuml peumlr shkak teuml mos njohjes seuml gjiniseuml e cila ka ndeumlrruar si

pasojeuml e transformimit ka shkelje

Neni 13

Mungesa e mjeteve efektive juridike peumlr teuml adresuar shkeljet e teuml drejateve teuml pas

ndryshimit teuml gjinse nuk ka shkelje

Neni 14

Neumlnshtrimi ndaj trajtimit diskriminuese dhe paragjykimeve si rezultat i mungeseumls seuml

njohjes ligjore teuml ndryshimit teuml gjiniseuml nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Fjaleumlt kyccedile marteseuml ndeumlrrim gjinie (mos) njohje me ligj trans-seksual

diskriminim paragjykim pengesa neuml puneuml e drejteuml ligjore

Ankuesja Christine Goodwin lindi neuml vitin 1937 si njeuml burreuml por ajo jetoi si grua qeuml

nga viti 1984

Faktet e rastit

Neuml vitin 1990 ankuesi iu neumlnshtrua njeuml operacioni teuml ripranimit gjinor Shumeuml koheuml

para operacionit ajo kishte qeneuml e martuar dhe kishte qeneuml babai i kateumlr feumlmijeumlve Ajo

argumentoi se ishte ngacmuar dhe poshteumlruar neuml vendin e saj teuml puneumls nga kolegeumlt e saj

neuml baza seksuale Megjithateuml pasi ajo nuk konsiderohej se ishte grua ligjerisht veprimi

i saj peumlr inicimin e anesave peumlr diskriminim neuml bazeuml teuml seksit neuml puneuml ishte e

pasuksesshme Ankuesja u shkarkua meuml pas nga puneumlsimi i saj peumlr arsye teuml lidhura me

sheumlndetin e saj por pohon se arsyeja e veumlrteteuml ishte se ajo ishte trans-seksuale Asaj iu

mohua gjithashtu edhe pensioni neuml mosheumln 60 vjeccedil mosheuml kjo e percaktuar si drejteuml

peumlr grateuml neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe keumlshtu u detyrua teuml vazhdojeuml teuml paguajeuml

sigurimin kombeumltar deri neuml mosheumln 65 vjeccedil Neuml shumicen e rasteve ajo u kufizua nga

peumlrpareumlsiteuml qeuml mund teuml kishte neumlse ajo do te tregonte ccedilertifikateumln e lindjes Dosja e saj

e teuml dhenave ishte e klasifikuar si sensitive ne DSS dhe neumlnkuptone se vetem zyrtareumlt e

larteuml mund teuml kishin qasje neuml keumlteuml dosje Nese ankuesaj donte teuml shihte dosjen ajo duhej

teuml caktonte njeuml takim teuml veccedilanteuml

Njeuml nga pretendimet e saj teuml ishte se ajo nuk mund teuml martohej me partnerin e saj

meqeneumlse Akti i Lidhjeve Matrimoniale 1973 [6] (Matrimonial Causes Act) e ndalon

286

ateuml Akti eumlshteuml mbeumlshtetur gjithashtu nga jurisprudenca pasi eumlshteuml vendosur neuml rastin

Corbett v Corbett se seksi duhet teuml peumlrcaktohet me aplikimin e testeve kromosomale

gonadal dhe gjenitale Ky peumlrdorim i kritereve biologjike u miratua gjithashtu neuml R v

Tan

Ligji keumlrkon qeuml gjinia e feumlmijeumls teuml futet neuml certifikateumln e lindjes Kriteret peumlr

peumlrcaktimin e gjiniseuml seuml feumlmijeumls nuk janeuml peumlrcaktuar neuml Aktin e 1953 por praktika

tregon se Sekretari peumlrdor kriteret biologjike teuml peumlrcaktuara meuml sipeumlr Korrigjimet

mund teuml beumlhen veteumlm neumlse ka ndonjeuml gabim Kur beumlhet fjaleuml peumlr puneumlsim ccedildo qytetari i

jepet veteumlm njeuml numeumlr unik NI prandaj seksi i transeksualeumlve regjistrohet si ai neuml

lindje

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja parashtroi se pavareumlsisht paralajmeumlrimeve nga Gjykata ne lidhje me nevojeumln

peumlr reforma ligjore Qeveria ende nuk kishte ndeumlrmarreuml ndonjeuml hap konstruktiv peumlr teuml

adresuar vuajtjet e peumlrjetuara nga ankuesja si dhe transeksualeumlt e tjereuml Mungesa e

njohjes ligjore teuml gjiniseuml seuml saj teuml ndryshuar ka qeneuml shkaku i peumlrvojave teuml shumta

diskriminuese dhe poshteumlruese neuml jeten e peumlrditshme Neuml teuml kaluareumln neuml veccedilanti nga

viti 1990 deri meuml 1992 ajo u keqtrajtua ne vendin e saj teuml puneumls dhe nuk kan marreuml

mbrojtje teuml duhur kundeumlr diskriminimit Ajo pohoi se nderrmorri teuml gjitha procedurat e

veccedilanta peumlrmes teuml cilave ajo do teuml duhej teuml peumlrfitonte nga kontributet e saj megjithateuml

ajo nuk arriti teuml marreuml benefitet e kontributit peumlr shkak teuml gjinise benefite keumlto qeuml do ti

geumlzonte neumlse ajo ishte njohur si njeuml grua peumlr qeumlllime ligjore Ankuesaj me tutje theksoi

se veteuml fakti se DSS praktikoi njeuml politikeuml teuml sheumlnjimit teuml teuml dheumlnave teuml transeksualeumlve

si teuml ndjesheumlm paraqiste njeuml ndryshim neuml trajtim Peumlr pasojeuml ankuesja nuk mund teuml

merrte pjeseuml neuml DSS pa pasur nevojeuml te beumlje njeuml takim teuml veccedilanteuml Ankuesja meuml tej

pohoi se rreziku fakti se ligjeumlrisht nuk ishte ndeumlrruar identitetin dhe gjinneumle saj ishte

rrezik permanet peumlr teuml sepse puneumldheumlneumlsit e rinjeuml teuml saj mund teuml meumlsonin identitetin e

saj teuml kaluar neuml bazeuml teuml numrit teuml saj teuml NI i cili nuk kishte ndeumlrruar asnjeumlher

Ankuesja u ankua se shteti kishte deumlshtuar qeuml teuml jeteuml neuml harmoni me obligimet positive

qeuml teuml siguroj teuml drejteumln peumlr transformim teuml gjiniseuml dhe peumlr keumlteuml ka rezultaur neuml deshtimin

e respektimit teuml seuml drejteumls neuml jeteuml private teuml garantuar sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Tutje

ankuesja u ankua se e drejta e saj neumln Nenin 12 teuml Koventeumls nuk realizua Ajo u ankua

se megjitheumlse ajo aktualisht geumlzonte njeuml marreumldheumlnie teuml ploteuml fizike me njeuml burreuml ajo

dhe partneri i saj nuk mund teuml martoheshin sepse ateuml ligji ende e trajtonte si njeuml burreuml

Ankuesja mbeumlshtetur neuml Nenin 14 teuml Konventeumls gjithashtu u ankua se mungesa e

njohjes ligjore teuml ndryshimit teuml gjiniseuml seuml saj ishte shkaku i peumlrvojave teuml shumta

diskriminuese dhe paragjykimeve Seuml fundmi ankuesja pretendoi se kishte mungesa teuml

mjetev efektive juridike peumlr teuml adresuar shkeljet

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata trajtoi fillimisht Nenin 8 teuml Konventeumls peumlrkateumlsisht pretendimet e ankueses se

prova biologjike e pasteumlr peumlr peumlrcaktimin e seksit ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 teuml

Konventeumls Lidhur me keumlteuml ankuesja kishte keumlrkuar leumlshimin e certifikatave teuml

rishikuara teuml lindjes postoperative Ajo gjithashtu pohoi se deumlshtimi i saj peumlr tu

promovuar neuml puneuml ishte e lidhur drejtpeumlrdrejt me mundeumlsineuml e puneumldheumlneumlsit peumlr teuml

287

gjurmuar historineuml e saj teuml puneumlsimit dhe peumlr teuml identifikuar teuml kaluareumln e saj neuml bazeuml teuml

numrit teuml saj NI Kjo sipas saj ishte njeuml shkelje e Nenit 8 po ashtu Qeveria nga ana e

saj pohoi se njeuml puneumldheumlneumls nuk ishte neuml gjendje teuml zbulonte seksin e ankuesit nga

numri i NI-seuml sepse ishte e pamundur teuml gjente ndonjeuml referenceuml peumlr seksin e saj neuml teuml

Peumlr meuml tepeumlr qeveria deklaroi se ngacmimi neuml vendin e puneumls krijoi njeuml keumlrkeseuml sipas

Aktit teuml Diskriminimit Gjinor 1975 prandaj mbrojtja i ishte dheumlneuml asaj neuml bazeuml teuml keumltij

akti Gjykata mbajti njeumlzeumlri se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Ccedileumlshtja e dyteuml para gjykateumls ishte teuml gjente neumlse kishte shkelje teuml Nenit 12 teuml

Konventeumls Nga parashtrimi i ankueses mund teuml kuptohet se njeuml fusheuml tjeteumlr e

diskutueshme ishte martesa Ajo ishte e pakeumlnaqur me kriteret biologjike teuml peumlrdorura

neuml rastin Corbett v Corbett dhe sugjeroi qeuml edhe neumlse Corbett ishte ende njeuml ligj i

mireuml ai binte neuml kundeumlrshtim me Nenin 12 teuml Konevnteumls Qeveria nga ana tjeteumlr iu

referua ligjit teuml meumlparsheumlm teuml gjykateumls dhe pohoi qeuml leja e marteseumls transeksuale nuk

keumlrkohet nga Neni 12 ose 8 Peumlrveccedil keumlsaj qeveria gjithashtu pohoi se meqeneumlse

margjina e vlereumlsimit ishte e gjereuml ishte njeuml ccedileumlshtje e shtetit qeuml teuml vendos mbi keumlteuml

ccedileumlshtje Seuml fundmi qeveria kujtoi se ccedildo ndryshim mund teuml keteuml pasoja teuml padeumlshiruara

psh nga ana sociale Gjykata duke analizuar rrethanat e rastit veumlreumln se nuk shihte

nonjeuml arsye pse njeuml trans-seksual teuml mos mund teuml geumlzonte teuml drejtat e garantuara nga

Konventa peumlrkateumlsisht teuml drejteumln neuml marteseuml Andaj duke pas parasysh pamundeumlsineuml e

ankueses peumlr teuml realizuar keumlteuml drejt Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 12 teuml

Konventeumls

Me pas Gjykata shqyrtoi pretendimet lidhur Nenin 14 ku ankuesja kishte argumentuar

se fakti qeuml ajo nuk ishte e njohur ligjeumlrisht si grua ishte shkaku i disa kufizimeve

diskriminuese peumlr privilegjet e saj Qeveria parashtroi se nuk u ngrit ndonjeuml ccedileumlshtje e

veccedilanteuml keumlshtu qeuml keumlrkesa duhet teuml deumlshtojeuml Gjykata ra dakord njeumlzeumlri me qeverineuml

se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit sipas Nenit 14

Se fundmi Gjykata trajtoi ankesen sipas Nenin 13 ku ankuesja pretendoi se ajo nuk

kishte ndonjeuml mjet efektiv juridik neuml dispozicion teuml saj lidhur me ccedileumlshtjet peumlr teuml cilat ajo

ankohej Qeveria nuk u pajtua me keumlteuml duke theumlneuml se Akti peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(HRA 1998) ishte neuml fuqi qeuml nga tetori i vitit 2000 dhe keumlshtu teuml drejtat e Konventeumls

mund teuml mbeumlshteteshin me lehteumlsi Gjykata deklaroi se nuk ka asnjeuml shkelje teuml Nenit

13

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjeti se kishte shkelje teuml Nenit 8 dhe shkelje te Nenit 12 teuml Konventeumls Gjykata

tutje konstatoi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit sipas Nenit 14 dhe se se nuk ka

asnjeuml shkelje teuml Nenit 13 [njeumlzeumlri]

288

VK kundeumlr Kroaciseuml - 3838008

27 neumlntor 2012 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 12

Deumlshtimi i autoriteteve vendore peumlr teuml zhvilluar procedurat e divorcit brenda njeuml kohe

teuml arsyeshme mundet neuml rrethana teuml caktuara ngrit ccedileumlshtje kontestuese ka shkelje

Neni 6 sect 1

Periudha gjateuml cileumls gjykatat vendore kaneuml shqyrtuar rastin ka qeneuml e tejzgjatur dhe ka

deumlshtuar teuml ploteumlsojeuml standardin e ldquokoheumls seuml arsyeshmerdquo ka shkelje

Neni 8

Pretendim se pasiguria neuml konfirmimin e afteumlssieuml si pasojeuml e zgjatjes seuml procedureumls

peumlrbeumlnte shkelje hedhet poshteuml

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive si pasojeuml e deumlshtimit teuml gjykatave meuml teuml uleumlta qeuml teuml Gjykata

nteuml veprojeuml neuml pajtim me kufirin kohor teuml peumlrcaktuar nga gjykatat meuml teuml lart lidhur me

peumlrfundimin e procedurave civile teuml rastit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile divorc ri-marteseuml ateumlsi konfirmim tej-zgjatje e procedurave jeteuml

familjare mjete efektive

Ankuesi VK shtetas kroat i lindur neuml vitin 1964 dhe jeton neuml Zagreb

Faktet e rastit

Neuml neumlntor teuml vitit 2002 ankuesi ishte martuar me M dhe neuml shtator teuml vitit 2003 nga

martesa kishte lindur njeuml feumlmijeuml me inicialin K

Neuml prill teuml vitit 2004 ankuesi kishte paraqitur keumlrkeseuml peumlr divorc praneuml Gjykateumls

Komunale teuml Zagrebit Neuml seanceuml gjyqeumlsore ankuesi kishte paraqitur propozimin rreth

kontakteve dhe kujdestariseuml peumlr K Neuml teuml njeumljteumln seanceuml gjyqeumlsore paleumlt ishin pajtuar

qeuml martesa teuml shpeumlrbeumlhej Meuml voneuml M e kishte njoftuar Gjykateumln se nuk pajtohej me

propozimin e ankuesit neuml lidhje me kujdestarineuml e feumlmijeumls dhe i kishte keumlrkuar Gjykateumls

teuml peumlrcaktonte njeuml shumeuml teuml peumlrshtatshme

Neuml shkurt teuml vitit 2005 ankuesi kishte paraqitur njeuml keumlrkeseuml peumlr shpejtim teuml

procedurave Ndeumlrsa neuml gusht teuml teuml njeumljtit vit ankuesi kishte nisur njeuml veprim tjeteumlr

gjyqeumlsor praneuml Gjykateumls Komunale ku e kontestonte ateumlsineuml e tij teuml feumlmijeumls Neuml qershor

teuml vitit 2007 Gjykata Komunale kishte urdheumlruar kryerjen e njeuml testi teuml DNA-seuml dhe

pageseumln e njeuml shume prej 10000 kunash kroate

Neuml neumlntor teuml vitit 2007 ankuesi kishte paraqitur njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Kushtetuese

peumlr zgjatje teuml procedurave Neuml ankeseuml ai kishte argumentuar se procedurat e steumlrgjatura

teuml divorcit kishin efekt negativ neuml jeteumln e tij private dhe dinjitetin e tij dhe se kjo voneseuml

e parandalonte marteseumln e tij me njeuml grua tjeteumlr teuml planifikuar peumlr qershor teuml vitit 2008

289

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml seanceuml deumlgjimore teuml mbajtur neuml shkurt 2008 Gjykata Komunale

kishte konstatuar se ankuesi nuk kishte paguar shumeumln e ploteuml peumlr testin DNA dhe

kishte mbyllur seanceumln Ankuesi kishte keumlrkuar lirimin nga pagesa duke u mbeumlshtetur

neuml teuml drejtat e veteraneumlve teuml lufteumls por keumlrkesa nuk ishte pranuar Ndeumlrsa Gjykata

Kushtetuese neuml shtator teuml vitit 2009 kishte hedhur poshteuml ankeseumln duke deklaruar se

gjykatat meuml teuml uleumlta tashmeuml kishin adresuar keumlrkesat neuml meumlnyreumln e duhur

Testi DNA nuk ishte kryer si rezultat i mosparaqitjes seuml K dhe M Neuml neumlntor dhe

dhjetor teuml vitit 2009 ankuesi e kishte njoftuar Gjykateumln Komunale peumlr teumlrheqjen e

keumlrkeseumls neuml lidhje me ateumlsineuml e K-seuml mbi bazeumln se pagesa e keumlrkuar peumlrbeumlnte njeuml barreuml

teuml papeumlrballueshme financiare duke qeneuml se ishte i papuneuml dhe pa ndonjeuml burim teuml

ardhurash Ai po ashtu kishte keumlrkuar anulimin sa meuml pareuml teuml marteseumls pasi peumlrfitimet

sociale vareshin nga statusi i tij martesor Neuml njeuml seanceuml deumlgjimi neuml janar 2010 paleumlt

kishin arritur marreumlveshje rreth kujdestariseuml seuml feumlmijeumls dhe kontakteve teuml ankuesit me

K Neuml njeumljteumln diteumlm Gjykata Komunale kishte anuluar marteseumln Meuml 11 shtator 2010

ankuesi ishte martuar me JV

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka ngritur pretendime se zgjatja e procedurave civile para Gjykateumls Komunale

i ka ceumlnuar teuml drejteumln e gjykimit brenda njeuml kohe teuml arsyeshme teuml garantuar me Nenin 6

teuml Konventeumls Ankuesi ka argumentuar se divorci duhej teuml jeteuml zgjidhur peseuml vite meuml

pareuml kur paleumlt kishin arritur marreumlveshje dhe ateumlsia do teuml mund teuml zgjidhej meuml hereumlt

sikur Gjykata Komunale teuml kishte parandaluar paleumln tjeteumlr nga pengimi i rrjedheumls seuml

procedurave

Qeveria nga ana e saj ka pranuar gjetjet e gjykatave vendore se zgjatja e procedurave

ka kaluar ldquokoheumln e arsyeshmerdquo por nuk eumlshteuml pajtuar se vonesat e shkaktuara pas

vendimit teuml Gjykateumls Supreme kaneuml qeneuml beumlreuml peumlr shkak teuml gjykatave vendore Qeveria

ka argumentuar gjithashtu se rasti ka qeneuml shumeuml kompleks pasi eumlshteuml marreuml me tri

ccedileumlshtje teuml ndeumlrlidhura (divorci ateumlsia dhe kujdestaria)

Ankuesi gjithashtu ka pretenduar shkeljen e Nenit 8 duke argumentuar se pasiguria e

zgjatur neuml lidhje me ateuml neumlse ai eumlshteuml babai i K ka shkelur teuml drejteumln e tij peumlr respektim

teuml jeteumls seuml tij private dhe familjare Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se asnjeumlhereuml

nuk ka pas pasiguri neuml lidhje me ateumlsineuml e ankuesit teuml K neuml driteuml teuml faktit se ligji

vendor peumlrcakton supozimin ligjor se bashkeumlshorti i seuml eumlmeumls eumlshteuml gjithashtu babai i

feumlmijeumls seuml lindur neuml marteseuml

Ankuesi ka ngritur pretendime peumlr shkelje edhe neuml lidhje me Nenin 12 teuml Konventeumls

duke argumentuar se zgjatja e procedurave gjyqeumlsore ka keqeumlsuar teuml drejteumln e tij peumlr trsquou

martuar seumlrish Qeveria ndeumlrkaq ka argumentuar se divorci nuk bie neuml fusheumlveprim teuml

Nenit 12 teuml Konventeumls Dhe neuml cilindo rast ankuesi ka deumlshtuar qeuml teuml mbeumlshteseuml

argumentet e tij si para Gjykateumls ashtu dhe autoriteteve vendore se ai seriozisht

deumlshironte teuml rimartohej

Ankeseuml eumlshteuml paraqitur edhe sa i peumlrket mungeseumls seuml mjeteve efektive juridike sipas

Nenit 13 teuml Konventeumls me arsyetimin se Gjykata Themelore nuk ka vepruar neuml pajtim

me urdheumlrat e gjykatave meuml teuml larta peumlr teuml marreuml vendim brenda njeuml afati kohor teuml

peumlrcaktuar Qeveria e ka kontestuar keumlteuml pikeumlpamje duke argumentuar se mjetet e

brendshme juridike kaneuml qeneuml efektive neuml lidhje me ankesat peumlr zgjatje teuml procedurave

290

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket Nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata ka rikujtuar se shpesh neuml rastet e ngjashme

si ky ajo ka gjetur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 Gjykata ka mbajtur qeumlndrimin se periudha

gjateuml cileumls gjykatat vendore kaneuml shqyrtuar rastin ka qeneuml e tejzgjatur dhe ka deumlshtuar

teuml ploteumlsojeuml standardin e ldquokoheumls seuml arsyeshmerdquo Keumlsisoji ka gjetur shkelje teuml Nenit 6 sect

1 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me Nenin 8 Gjykata ka theksuar se kjo dispoziteuml mbron jo veteumlm familjen

por edhe jeteumln private Dhe ccedileumlshtja e peumlrcaktimit teuml marreumldheumlnieve me personat e tjera

hyn neuml kuadrin e jeteumls private Megjithateuml neuml rastin konkret ankuesi ka teumlrhequr

keumlrkeseumln peumlr peumlrcaktimin e ateumlsiseuml prandaj Gjykata ka vendoseuml qeuml teuml hedheuml poshteuml keumlteuml

keumlrkeseuml

Neuml kontekst teuml Nenit 12 Gjykata ka rideklaruar se Neni 12 siguron teuml drejteumln themelore

teuml njeuml burri dhe njeuml gruaje peumlr trsquou martuar dhe krijuar familje Ushtrimi i keumlsaj teuml drejta

prodhon pasoja personale shoqeumlrore dhe ligjore Gjykata rithekson se ndoneumlse njeuml e

drejteuml peumlr divorc nuk mund teuml peumlrcaktohet nga Neni 12 i Konventeumls neumlse legjislacioni

kombeumltar e lejon divorcin ai u siguron personave teuml divorcuar teuml drejteumln e rimarteseumls

pa kufizime teuml paarsyeshme Neuml keumlteuml kuptim Gjykata vlereumlson se deumlshtimi i

autoriteteve vendore peumlr teuml zhvilluar procedurat e divorcit brenda njeuml kohe teuml

arsyeshme mundet neuml rrethana teuml caktuara teuml ngriseuml ccedileumlshtje sipas Nenit 12 Neuml

rrethanat e rastit konkret Gjykata gjen se ka pas shkelje teuml Nenit 12 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me keumlrkeseumln peumlr gjetje teuml shkeljes seuml Nenit 13 Gjykata ka veumlneuml re se Gjykata

Komunale ka deumlshtuar teuml veprojeuml neuml pajtim me kufirin kohor teuml peumlrcaktuar nga Gjykata

e Qarkut peumlr peumlrfundimin e procedurave civile teuml rastit Neuml keumlteuml rrethaneuml Gjykata nuk

ka mundur teuml pranojeuml se mjetet juridike neuml lidhje me zgjatjen e procedurave kaneuml qeneuml

efektive neuml rastin e ankuesit Keumlsisoji ka pas shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Gjykata i akordon ankuesin njeuml shumeuml neuml vlereumln prej 4000 EUR peumlr deumlmin jo-material

duke pranuar se deumlmi jo-material qeuml i eumlshteuml shkaktuar ankuesit nuk mund teuml

kompesohet veteumlm me gjetjen e shkeljeve teuml dispozitave teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls dhe Nenit 13 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri] gjithashtu vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 12 teuml Konventeumls [gjashteuml votapro

kundeumlr njeuml]

291

B dhe L kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3653602

13 shtator 2005 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 12

Shkelje e teuml drejteumls neuml marteseuml si pasojeuml e pengesave ligjore peumlr marteseumlsn e ish vjehrrit

me reneuml e tij ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile divorc feumlmijeuml familje vjehrri-nusja ri-marteseuml ndaleseuml pengesa

ligjore

Ankuesit B (ankuesi i pareuml) dhe L (ankuesja e dyteuml) janeuml shtetas britanikeuml qeuml kaneuml

lindur neuml vitin 1947 dhe 1968 dhe jetojneuml neuml Warrington

Faktet e rastit

Aplikuesi i pareuml u martua me A dhe ajo marteseuml peumlrfundoi me shkuroreumlzim neuml vitin

1987 Ankuesi dhe A kishin njeuml djaleuml seuml bashku C Ankuesi i pareuml meuml pas u ri-martua

por martesa peumlrfundoi me shkuroreumlzim neuml korrik teuml vitit 1997

Ankuesja e dyteuml L u martua me C djalin e ankuesit teuml pareuml nga martesa e tij e pareuml

Ankuesi i pareuml dhe ankuesi i dyteuml ishin pra vjehrri dhe nusja Ankuesja i dyteuml dhe C

janeuml ndareuml neuml 1995 dhe shkuroreumlzimi i tyre u finalizua neuml maj teuml vitit 1997 Ankuesja e

dyteuml dhe C kaneuml njeuml djaleuml seuml bashku W Ankuesi i pareuml eumlshteuml pra gjyshi i W

Ndeumlrkoheuml njeuml marreumldheumlnie ndeumlrmjet ankuesit teuml pareuml dhe teuml dyteuml u zhvillua neuml vitin

1995 pasi C ishte larguar nga shteumlpia e ku jentonte me ankuesen e dyteuml Aplikuesit

kaneuml bashkeumljetuar qeuml nga viti 1996 W jetonte me ankuesit dhe kishte veteumlm kontakt

sporadik me babaneuml e tij C W tani e quan aplikuesin e pareuml Babi Ankuesit

planifikojneuml ta bireumlsojneuml W gjeuml qeuml lejohet nga ligji vendas i bireumlsimit

Neuml maj teuml vitit 2002 ankuesi i pareuml i shkroi Sekretariatit teuml Peumlrhersheumlm teuml Vdekjeve

dhe Martesave neuml Zyreumln e Regjistrimit teuml Warrington peumlr teuml pyetur neumlse ai mund teuml

martohej me ankuesen e dyteuml Regjistruesi i mbikeumlqyreumlsit u peumlrgjigj se sipas

legjislacionit peumlrkateumls vendas do teuml ishte e pamundur qeuml ankuesit teuml martoheshin

peumlrveccedil neumlse A dhe C do teuml kishin vdekur

Ankuesit meuml pas keumlrkuan keumlshilleuml juridike neumlse kishte ndonjeuml mjet juridik kundeumlr

vendimit teuml Sekretariatit teuml Peumlrhersheumlm teuml Vdekjeve dhe Martesave por u keumlshillua nga

avokati se asnjeuml mjet juridik nuk ekzistonte pasi qeuml baza e vendimit ishte legjislacioni

primar peumlrkateumlsisht Akti i marteseumls i vitit 1949 i ndryshuar nga Akti i Marteseumls seuml

vitit 1986 (Aktet e Ndaluara teuml Marreumldheumlnieve)

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan sipas Neneve 12 (e drejta peumlr tu martuar) dhe 14 (ndalimi i

diskriminimit) teuml Konventeumls neumln arsyetimin se atyre u ishte ndaluar martesa me njeumlri-

tjetrin

292

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata vuri neuml dukje se kufizimet e imponuara peumlr teuml drejteumln e burrit dhe gruas peumlr tu

martuar dhe peumlr teuml formuar familje nuk duhet teuml jeneuml aq teuml reumlnda sa teuml deumlmtojneuml veteuml

thelbin e keumlsaj teuml drejte

Neuml rastin aktual ankuesit jetonin seuml bashku neuml marreumldheumlnie teuml peumlrhershme dhe teuml gjateuml

por nuk ishin neuml gjendje teuml marrin njohjen ligjore dhe shoqeumlrore teuml asaj marreumldheumlnieje

peumlr shkak teuml pengeseumls ligjore mbi marteseumln ndeumlrmjet vjehrritvjehrreumls dhe teuml

reseumldheumlndrrit Fakti qeuml hipotetikisht martesa mund teuml ndodhte neuml qofteuml se teuml dy

bashkeumlshorteumlt e tyre teuml meumlparsheumlm do teuml vdisnin pasi feumlmijeumlt kaneuml tendenceuml teuml

mbijetojneuml prindeumlrit e tyre nuk e largonin deumlmtimin e thelbit teuml seuml drejteumls seuml tyre E

njeumljta gjeuml vlen edhe peumlr mundeumlsineuml e aplikimit neuml Parlament pasi kjo ishte njeuml

procedureuml e jashteumlzakonshme dhe e kushtueshme ploteumlsisht neuml diskrecionin e organit

legjislativ dhe nuk i neumlnshtrohej rregullave ose precedenteve teuml dallueshme

Gjykata vuri neuml dukje se pengesa peumlr marteseuml megjitheumlse duke ndjekur njeuml qeumlllim

legjitim neuml mbrojtjen e integritetit teuml familjes nuk ka parandaluar qeuml keumlto marreumldheumlnie teuml

ndodhin Peumlr meuml tepeumlr duke qeneuml se asnjeuml incest ose dispozita teuml tjera penale nuk

parandalonin marreumldheumlniet jashteumlmartesore midis vjehrritvjehrreumls dhe teuml reseumldheumlndrrit

nuk mund teuml thuhet se ndalimi i marteseumls seuml ankuesve e pengonte djalin e ankuesit teuml dyteuml

teuml ekspozohej ndaj ccedildo konfuzioni teuml dyshuar ose pasiguriseuml emocionale

Sipas ligjit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar pengesa peumlr lidhjen e marteseumls teuml keumlsaj shkalle teuml

afinitetit nuk i neumlnshtrohet ndalimit absolut Martesat mund teuml lidhen neuml pajtim me njeuml

aktvendim vetanak teuml Parlamentit Kjo i referohej njeuml rasti teuml meumlparsheumlm teuml ngjasheumlm

me ateuml teuml ankuesve ku Parlamenti i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kishte gjetur se ndalimi i

marteseumls nuk sheumlrbeu peumlr qeumlllime teuml dobishme teuml politikeumls publike Gjykata konsideroi

se mospeumlrputhja mes qeumlllimeve teuml deklaruara teuml paafteumlsiseuml dhe heqjes doreuml teuml aplikuar

neuml disa raste minoi racionalitetin dhe logjikeumln e ligjit neuml fjaleuml

Qeveria ka argumentuar se rregulli i peumlrgjithsheumlm mbetet i vlefsheumlm pasi qeuml procedura

parlamentare siguron qeuml peumlrjashtimet beumlhen veteumlm kur nuk do teuml keteuml deumlm Gjykata

konstatoi se nuk kishte asnjeuml indikacion qeuml teuml beumlheshin dispozita peumlr hetime teuml

holleumlsishme rreth rrethanave familjare Sidoqofteuml njeuml proces i tilleuml i veumlshtireuml dhe i

shtrenjteuml i verifikimit nuk duket se ofron njeuml meumlnyreuml praktike teuml arritshme ose efektive

peumlr individeumlt qeuml teuml mbrojneuml teuml drejtat e tyre Peumlr meuml tepeumlr Gjykata do ta shihte me

rezerveuml njeuml sistem qeuml do trsquoi keumlrkonte njeuml personi neuml mosheuml madhore dhe me afteumlsive teuml

plota mendore peumlr tiu neumlnshtruar njeuml hetimi peumlr teuml konstatuar neumlse eumlshteuml i peumlrshtatsheumlm

teuml martohet Andaj Gjykata konstaton se ka shkelje teuml Nenit 12

Po ashtu Gjykata detyroi Mbreteumlrineuml e Bashkuar trsquou paguante ankuesve 17000 EUR

neuml emeumlr teuml shpenzimeve gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 12 teuml Konventeumls dhe se konstatimi i keumlsaj

shkeljeje peumlrbeumln neuml vetvete satisfaksion peumlr deumlmin jo-material teuml keumlrkuar nga ankuesit

[njeumlzeumlri]

293

F kundeumlr Zvicreumls - 1132985

18 dhjetor 1987 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 12

Pretendim se ndalimi trevjeccedilar peumlr tu rimartuar ishte e papajtueshme me teuml drejteumln peumlr

tu martuar ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile marteseuml divorc rimarteseuml ndaleseuml e peumlrkohshme tri vite divorce teuml

shpeshta interes i paleumls

Ankuesi F shtetas Zviceran i lindur neuml 1943

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml martuar kateumlr hereuml qeuml nga viti 1963 Tri martesat e para u perfunduan me

divorc neuml rastin neuml fjaleuml ankuesi ankohet peumlr ndalimin e peumlrkohsheumlm te rimartimit teuml

imponuar mbi ateuml pas divorcit teuml treteuml Ankuesi u martua me znj G neuml 1963 dhe u

divorcua meuml 8 maj 1964 Meuml 12 gusht 1966 ai u rimartua me znj B e cila lindi atij njeuml

djaleuml meuml 26 neumlntor teuml teuml njeumljtit vit Ccedilifti u nda neuml dhjetor 1978 Ankuesi filloi teuml

bashkeumljeton me njeuml grua tjeteumlr Znj B mori njeuml keumlrkeseuml peumlr divorc meuml 27 tetor 1981

Gjykata irsquoa ndaloi ankuesit teuml ri-martohej brenda njeuml viti sipas Nenit 150 teuml Kodit Civil

Zviceran

Meuml pas ankuesi u martua me njeuml grua veteumlm 4 diteuml pasi qeuml e kishte njohur dhe puneumlsuar

si sekretare Veteumlm pas njeuml muaji martese me 11 mars 1983 ankuesi filloi proceduart e

divorcit neuml gjykateumln Civile teuml Luzaneumls Neuml fillim teuml muajit prill bashkeumlshortja e la pasi

qeuml ai kishte filluar teuml bashkeuml-jetonte me njeuml dashnore

Pas njeuml peumlrpjekjeje peumlr pajtim paleumlt neumlnshkruan njeuml marreumlveshje qeuml mbulon efektet

ndihmeumlse teuml divorcit meuml 16 maj 1983 neuml veccedilanti ankuesi u zotua trsquoi paguante gruas seuml

tij shumeumln prej 17000 franga (CHF) zviceraneuml si kompensim peumlr deumlmin jomaterial

Gjykata Civile dha vendim meuml 21 tetor 1983 me teuml cilin hodhi poshteuml ankesen ankuesit

dhe aprovoi marreumlveshjen e arritur mes tyre Gjithashtu Gjykata Civile i imponoi

ankuesit ndalimin e marteses seuml re peumlr njeuml perudheuml tre vjeccedilare

Ankuesi u ankua neuml Divizionin e Apelit teuml Vaudit duke keumlrkur mos zbatimin e urdhrit

peumlr ndalimin e marteseumls Ai mohoi se kushtet statutare ishin teuml plotesuar Megjithate neuml

7 maj 1984 Divizioni i Apelit e miratoi vendimin e Gjykateumls Civile

Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Federale peumlr ccedileumlshtjet ligjore (recours en reacuteforme) duke

argumentuar se kushtet peumlr zbatimin e Nenit 150 teuml Ligjit Nr Kodi Civil nuk ishin teuml

ploteumlsuar dhe se ndalimi i ri-marteseumls ka shkelur Nenet 12 8 dhe 3 (Neni 12 Neni 8

Neni 3) teuml Konventeumls Gjykata Federale neuml vendimin e 18 tetor 1984 konstatoi se

ankesa ishte e papranueshme neuml lidhje me papajtueshmeumlrineuml e pretenduar teuml Nenit 150

me Konventeumln me arsyetimin se kjo ankeseuml duhet teuml ishte eumlshteuml ngritur me aneuml teuml njeuml

ankese teuml ligjit publik (recours de droit public) dhe jo me aneuml teuml njeuml ankimi neuml pikat e

ligjit

294

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua kundeumlr ndalimint tre vjeccedilar peumlr tu rimartuar qeuml Gjykata Civile e

Qarkut Luzane i kishte imponuar atij meuml 21 Tetor 1986 Neuml parashtreseumln e tij ankuesi

u shpreh se Neni 150 i Kodit Civil Zviceran neuml teuml cilin gjykata e divorcit e bazoi

vendimin e vet neuml vetvete shkeli Konventeumln Ankuesi solli ccedileumlshtjen e tij para

Komisionit meuml 12 dhjetor 1984 duke pretenduar se ndalimi trevjeccedilar peumlr tu ri martuar i

vendosur ndaj tij nuk ishte neuml pajtueshmeumlri me teuml drejteumln e tij peumlr tu martuar dhe se

detyrimi peumlr respektimin e detyrimeve private dhe juridike ka ndikuar neuml jeteumln e tij

familjare si dhe vendimi per ndalimin e rimarteseumls paraqet deumlnim degradues

Arsyetimi i Gjykateumls

Fillimisht Gjykata i referohet praktikeumls seuml saj teuml vendosur neuml lidhje me procedurat qeuml

vijneuml nga njeuml ankeseuml individuale Gjykata rikujotn se neuml keso rast ajo do teuml kufizojeuml

veumlmendjen e saj sa meuml shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur peumlr ccedileumlshtjet e ngritura nga rasti

konkret Prandaj detyra e saj nuk eumlshteuml vetem teuml rishikojeuml neuml meumlnyreuml abstrakte pjeseumln e

brendshme te ankeseumls por edhe peumlr teuml shqyrtuar meumlnyreumln neuml teuml cileumln ky ligj eumlshteuml

aplikuar ndaj ankuesit dhe si e ka afektuar ateuml

Gjykata rikujtoi se Neni 12 siguron teuml drejteumln themelore teuml njeriut peumlr tu martuar dhe

peumlr teuml krijuar njeuml familje Ushtrimi i keumlsaj teuml drejte ngriteuml gjithashtu pasojat personale

sociale dhe ligjore E drejta peumlr tu martuar eumlshteuml subjekt i ligjeve kombeumltare teuml Shteteve

Kontraktuese por kufizimet e paraqitura neuml keumlteuml meumlnyreuml nuk duhet teuml kufizojneuml ose

zvogeumllojneuml teuml drejteumln neuml meumlnyreuml teuml tilleuml ose neuml njeuml maseuml teuml tilleuml sa veteuml thelbi i seuml drejteumls

eumlshteuml i deumlmtuar Neuml teuml gjitha shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls shfaqen keumlto

kufizime si kushte dhe janeuml teuml misheumlruara neuml rregulla procedurale ose substanciale

Gjykata kujton praktikeumln e saj gjyqeumlsore sipas seuml cileumls Konventa duhet teuml interpretohet

neuml driteumln e kushteve te sotme71 Megjithateuml fakti qeuml neuml fund teuml njeuml evolucioni gradual

vendi respektiv e gjen veten neuml njeuml pozicion teuml izoluar sa i peumlrket njeuml aspekti teuml

legjislacionit teuml saj nuk neumlnkupton domosdoshmeumlrisht se ky aspekt i eumlshteuml neuml

kundeumlrshtim me Konventeumln veccedilaneumlrisht neuml njeuml fusheuml sensitive siq eumlshteuml martesa e cila

eumlshteuml aq e lidhur ngushteuml me traditat kulturore dhe historike teuml secileumls shoqeumlri

Sipas praktikeumls seuml Gjykateumls Federale te Zvicrreumls masa e ndeumlrmarreuml neuml rastin konkret

eumlshteuml njeuml urdheumlr qeuml rrjedh nga njeuml faj i njeuml peshe teuml jashteumlzakonshme qeuml ka luajtur njeuml

rol vendimtar neuml prishjen e martesave Megjitheumlse eumlshteuml automatikisht e zbatueshme

peumlr shkak se eumlshteuml e detyrueshme sipas politikave publike Neni 150 i Kodit Civil

megjithateuml u lejon gjykatave njeuml shkalleuml diskrecioni dhe periuda e ndalimit qeuml do ti

imponohet paleumls neuml faj neuml rastin e divorcit teuml dheumlneuml neuml bazeuml teuml shkeljeve teuml kuroreumls

mund teuml shkojneuml nga njeuml deri neuml tre vjet Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata Civile e Qarkut neuml

Lausanne zgjodhi periudheumln maksimale bazuar neuml faktin se ishte e paparanueshme qeuml

ankuesi beumlri aq shpesh prishje martesash Prandaj gjykata e divorcit nuk u kufizua

veteumlm neuml vlereumlsimin e pasojave teuml ndarjes seuml marteseumls dhe vlereumlsimin e marreumlveshjeumls seuml

beumlreuml mes ccediliftit meuml 16 maj 1983 i cili parashikonte pageseumln e kompensimi peumlr deumlmin

jomonetar ajo gjithashtu vlereumlsoi sjelljen e kaluar teuml ankuesit peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime

peumlr teuml vlereumlsuar teuml drejteumln e tij peumlr tu rimartuar

71 Vendimin Airey i 9 tetorit 1979 Seria A nr 32 par 26

295

Qeveria fillimisht pretendoi se zbatimi i Nenit 150 neuml rastin neuml fjaleuml nuk ishte i

paarsyesheumlm arbitrar e as joproporcional Sanksioni i ankuesheumlm padyshim qeuml rezultoi

neuml njeuml ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e teuml drejteumls peumlr tu martuar por kjo nuk e deumlmtoi esenceumln

e seuml drejteumls seuml marteseumls Si pjeseuml e konceptit zviceran teuml divorcit sistemi i ndalimit ta

peumlrkoheumlsheumlm teuml rimarteseumls ishte shpjeguar me vendosmeumlrineuml e legjislatureumls peumlr teuml

mbrojtur jo veteumlm institucionin e marteseumls por edhe teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe madje

edhe teuml personit teuml prekur nga vet ndalimi Gjykata nuk mund ta pranojeuml argumentin e

ndalimi i peumlrkohsheumlm i marteseumls eumlshteuml projektuar peumlr teuml ruajtur teuml drejtat e teuml tjereumlve

dometheumlneuml ato teuml bashkeumlshortit teuml ardhsheumlm teuml personit teuml divorcuar

Qeveria meuml tej e konsideroi se njeuml vendimm i tilleuml ndihmoi peumlr ta mbrojtur veteuml

ankuesin Sipas mendimit teuml Gjykateumls ky argument nuk ka pesheuml teuml mjaftueshme

Qeveria u mbeumlshtet gjithashtu neuml rastin Johnston dhe teuml tjereumlt72 sipas teuml cilit ndalimi

peumlr divorc [nuk mundet] neuml njeuml shoqeumlri qeuml i peumlrmbahet parimit teuml monogamiseuml teuml

konsiderohet si deumlmitim i substanceumls seuml seuml drejteumls teuml garantuar me Nenin 12 duke

pretenduar se e njeumljta arsyeshmeumlri mund teuml zbatohet edhe meuml tej peumlr njeuml ndalim teuml

peumlrkohsheumlm teuml rimarteseumlsSipas Gjykateumls situata e ankuesit eumlshteuml mjaft e dallueshme

nga ajo e Johnston pasi rastin e keumltij teuml fundit beumlhej fjaleuml e drejta e njeuml njeriu qeuml ishte

ende i martuar e qeuml martesa e tij u shpeumlrbeuml Sipas Gjykateumls neumlse legjislacioni kombeumltar

lejon divorcin gjeuml qeuml nuk paraqet njeuml keumlrkeseuml teuml Konventeumls Neni 12 siguron peumlr

personat e divorcuar teuml drejteumln peumlr tu rimartuar pa kufizime teuml paarsyeshme Peumlr

keumlteeumlsipas Gjykates masa e kontestuar e cila ndikoi substancialisht neuml esencen e seuml

drejteumls peumlr tu martuar ishte joproporcionale me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Prandaj

Gjykata vie neuml peumlrfundim se ka pasur njeuml shkelje teuml Nenit 12 Shteti i paditur duhet teuml

paguajeuml ankuesin 14327 franga zvicerane neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenint 12 teuml Konventeumls [teteuml vota pro njeuml kundeumlr]

72 Johnston dhe teuml tjereumlt aktgjykimi i 18 dhjetorit 1986 Seria A nr 112 fq 24 52

296

X Y dhe Z kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2183093

22 prill 1997 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls peumlr respektim teuml jeteumls familjare si pasojeuml e mosnjohjes ligjore teuml

marreumldheumlnies neuml mes teuml dy personave dhe mungeseumls seuml standardit teuml peumlrbashkeumlt

evropian neuml lidhje me njohjen e teuml drejtave prindeumlrore teuml transseksualeumlve nuk ka

shkelje

Neni 14

Mbeumlshtetur neuml gjetjen neuml lidhje me Nenin 8 Gjykata nuk e sheh teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml kombinim me Nenin 8 teuml Konventeumls

nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ndeumlrrim gjinie transseksual ateumlsi regjistrim i ateumlsiseuml ndaleseuml prind

biologjik mosnjohje e marreumldheumlnies jeteuml familjare

Ankuesit X (ankuesi i pareuml) Y (ankuesja e dyteuml) dhe Z (ankueja e treteuml) janeuml shtetas

teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml eumlshteuml transseksual qeuml ka kryer ndeumlrhyrje kirurgjikale peumlr ripeumlrcaktim

gjinor me qeumlllimin qeuml teuml beumlhet mashkull Ai ka jetuar me Y si partneri mashkull i saj

qeuml nga viti 1979 Ccedilifti ka aplikuar bashkeumlrisht dhe i eumlshteuml ofruar trajtimi nga AID peumlr teuml

lejuar ankuesen e dyteuml qeuml teuml keteuml njeuml feumlmijeuml Z-neuml

Ankuesi i pareuml ka qeneuml i peumlrfshireuml gjateuml gjitheuml procesit dhe eumlshteuml sjelleuml si ldquobabairdquo i Z-seuml

neuml ccedildo aspekt qeuml nga lindja Ai ka keumlrkuar qeuml teuml emeumlrtohet si baba i Z-seuml neuml

certifikateumln e saj teuml lindjes por eumlshteuml refuzuar pasi ligji anlgez lejon regjistrimin e

lindjes veteumlm peumlr eteumlriteuml biologjikeuml

Ankuesit kaneuml paraqitur ankeseuml se mungesa e njohjes ligjore teuml marreumldheumlnies ndeumlrmjet

X dhe Z ka ccediluar neuml shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls dhe se situata qeuml eumlshteuml krijuar dhe

neuml teuml cileumln ata janeuml vendosur eumlshteuml diskriminuese neuml shkelje teuml Neneve 8 dhe 14

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit kaneuml ngritur pretendimin se njohjes ligjore teuml marreumldheumlnies ndeumlrmjet ankuesit

teuml pareuml dhe dyteuml peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls Qeveria nga ana e saj ka

mohuar se Neni 8 eumlshteuml i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast dhe neuml cileumlndo rrethaneuml ka

argumentuar se nuk ka shkelje

Ankuesit kaneuml argumentuar se ata kaneuml njeuml ldquojeteuml familjarerdquo teuml peumlrbashkeumlt brenda

kuptimit teuml Nenit 8 qeuml pas lindjes seuml Z-seuml Ata kaneuml neumlnvizuar se sipas jurisprudenceumls

seuml Komisionit dhe Gjykateumls realiteti social dhe jo statusi formal ligjor eumlshteuml

vendimtar Neuml keumlteuml drejtim eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml veumlrehet se ankuesi i pareuml ka

ndryshuar shumeuml nga karakteristikat fizike neuml meumlnyreuml teuml pakthyeshme dhe ka ofruar

297

mbeumlshtetje financiare dhe emocionale dy ankueset tjera Neuml teuml gjitha aspektet ankuesit

kaneuml pretenduar se jetonin si familje tradicionale

Qeveria nuk ka pranuar konceptin e ldquojeteumls familjarerdquo teuml aplikuar ndaj marreumldheumlnieve

ndeumlrmjet ankuesve Qeveria ka argumentuar se X dhe Y duhej teuml trajtohen si dy gra qeuml

jetojneuml seuml bashku pasi X ende shihej si femeumlr sipas ligjit vendor dhe se njeuml ndryshim

komplet i gjiniseuml nuk eumlshteuml i mundur sipas mjekeumlsiseuml

Tutje Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se shtetet paleuml geumlzonin margjineuml teuml gjereuml vlereumlsimi

neuml lidhje me ccedileumlshtjet komplekse teuml ngritura nga transseksualiteti neuml driteuml teuml mungeseumls

seuml njeuml qasjeje uniforme ndaj problemit dhe gjendjes tranzitore teuml ligjit Qeveria ka

mohuar se ka pas ndonjeuml ndryshim teuml madh neuml pozicionin shkencor dhe ligjor neuml lidhje

me transseksualeumlt

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht veumlren se nuk ka standard teuml peumlrbashkeumlt evropian neuml lidhje me njohjen

e teuml drejtave prindeumlrore teuml transseksualeumlve dhe duke qeneuml se ligji duket teuml jeteuml neuml fazeuml

tranzitore shtetit ndaj teuml cilit eumlshteuml paraqitur ankesa i duhet dheumlneuml njeuml margjineuml

(hapeumlsireuml) meuml e gjereuml vlereumlsimi

Neuml keumlteuml meumlnyreuml ligji i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar qeuml nuk njeh marreumldheumlnien ndeumlrmjet X

dhe Z nuk ka shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr respektim teuml jeteumls familjare

Siccedil eumlshteuml shprehur veteuml Gjykata

ldquomarre parasysh qeuml transseksualiteti ngriteuml ccedileumlshtje komplekse shkencore ligjore

morale dhe shoqeumlrore neuml lidhje me teuml cilin nuk ka njeuml qasje peumlrgjitheumlsisht teuml

zbatuar nga shtetet paleuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se Neni 8 neuml keumlteuml kontekst nuk

mund teuml merret se krijon detyrim peumlr shtetin qeuml teuml njoheuml si prind teuml feumlmiut njeuml

person i cili nuk eumlshteuml babai biologjik Kjo duke qeneuml keumlshtu fakti se ligji i

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk lejon njohje ligjore teuml posaccedilme teuml marreumldheumlnies

ndeumlrmjet X dhe Z nuk shpie neuml deumlshtim teuml respektimit teuml jeteumls familjare brenda

kuptimit te asaj dispoziterdquo

Si rrjedhojeuml e keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se nuk ka shkelje teuml Nenit 8

teuml Konventeumls

Mbeumlshtetur neuml gjetjen neuml lidhje me Nenin 8 Gjykata nuk e sheh teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 14 Neuml vlereumlsimin e Gjykateumls ankesa peumlr

shkelje teuml Nenit 14 i ngjan njeuml rideklarimi teuml ankeseumls seuml beumlreuml peumlr shkelje teuml Nenit 8 dhe

nuk ngriteuml ccedileumlshtje teuml reja teuml veccedilanta

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [me kateumlrmbeumldhjeteuml vota

kundeumlr gjashteuml] vendoseuml se nuk eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ankeseumln sipas Nenit

14 neuml kombinim me Nenin 8 [shtateumlmbeumldhjeteuml vota kundeumlr tri]

298

Lashin kundeumlr Rusiseuml - 3311702

22 janar 2013 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 dhe 4

Mbajtje joligjore e ankuesit neuml spitalin psikiatrik kundeumlr vullnetit teuml tij ka shkelje

Neni 8

Pengesa neuml krijimin e familjes si pasojeuml e pamundeumlsiseuml peumlr marteseuml ka shkelje

Neni 12

Pamundeumlsi e realizimit teuml seuml drejteumls peumlr marteseuml si pasojeuml e marrjes seuml zoteumlsiseuml juridike

e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile i seumlmureuml skizofreni trajtim spitalor mbajtje e detyrueshme zoteumlsi

fizike e pamundeumlsi martese jeteuml familjare pengesa

Ankuesi Aleksander Lashin shtetas rus i lindur neuml vitin 1960 dhe jeton neuml Omsk

(Rusi)

Faktet e rastit

Ankuesi u diagnostikua me skizofreni dhe duke pasur parasysh statusin e afteumlsiseuml seuml

kufizuar teuml shkalleumls seuml dyteuml u shtrua disa hereuml neuml spitale Ekzaminimi neuml spital arriti neuml

peumlrfundimin se ankuesi ishte i paafteuml teuml kuptonte veprimet e tij dhe nuk ishte neuml gjendje

ti kontrollonte ato Pas njeuml keumlrkese nga prokurori publik Gjykata e Qarkut neuml Omsk ia

hoqi zoteumlsineuml e veprimit neuml njeuml seanceuml deumlgjimore teuml mbajtur neuml mungeseuml teuml tij neuml vitin

2000

Babai i ankuesit i emeumlruar si kujdestar i tij beumlri disa peumlrpjekje peumlr trsquoia rikthyer

zoteumlsineuml e veprimit ankuesit dhe keumlrkoi qeuml njeuml ekzaminim i ri psikiatrik teuml kryhej nga

njeuml shoqateuml profesionale jo-shteteumlrore e psikiateumlrve Keumlto peumlrpjekje nuk kaneuml qeneuml teuml

suksesshme as neuml vitin 2002 dhe Gjykata e Qarkut peumlrseumlri neuml mungeseuml teumlankuesit

refuzoi teuml autorizonte ekzaminimin e ri duke deklaruar se veteumlm institucionet shteteumlrore

teuml lejuara me ligj i kryejneuml keumlto ekzaminime Pastaj kjo gjykateuml arriti neuml peumlrfundimin

se shqyrtimi i vitit 2000 ishte akoma i vlefsheumlm dhe statusi i tij duhet teuml mbahej

Neuml dhjetor teuml vitit 2002 neuml bazeuml teuml njeuml urdhri peumlr hospitalizim ankuesi u vendos neuml

spital dhe u zhvillua njeuml ekzaminim i ri Ekzaminimi arriti neuml peumlrfundimin se ankuesi

duhet teuml qeumlndronte neuml spital edhe pse shqyrtimi ishte bazuar kryesisht neuml historineuml e tij

mjekeumlsore dhe ankesat e shumta teuml ngritura kundeumlr spitalit Babait teuml tij shumeuml shpejt iu

hoq kujdestaria Peumlrpjekjet nga ankuesi dhe babai i tij peumlr teuml sfiduar izolimin dhe

keumlrkesa peumlr ekzaminim teuml ri u refuzuan Spitali u beuml kujdestar i ri i ankuesit Spitali e

teumlrhoqi keumlrkeseumln e tij largim nga spitali teuml ankuesit dhe Gjykata e Qarkut arriti neuml

peumlrfundimin se izolimi i tij neuml spital duhet teuml konsiderohet vullnetar neuml bazeuml teuml

peumllqimit teuml spitalit

299

Pas peumlrpjekjeve teuml ndryshme teuml babait dhe vajzeumls seuml ankuesit peumlr teuml kundeumlrshtuar

vendimin dhe izolimin ankuesi u lirua nga spitali neuml dhjetor teuml vitit 2003 pas emeumlrimit

teuml vajzeumls seuml tij si kujdestare e tij teuml re

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumentoi se gjykatat ruse e kaneuml privuar nga zoteumlsia e tij veprimit neuml

qershor teuml vitit 2000 kur e kaneuml ekzaminuar ateuml neuml spitalin psikiatrik kundeumlr vullnetit teuml

tij dhe pa mundeumlsineuml e rishikimit neuml 2002-2003 dhe se kjo e pengoi ateuml teuml martohej Ai

gjithashtu pretendoi shelje teuml Nenit 5 sectsect 1 amp 4 (e drejta peumlr liri dhe siguri) neuml lidhje me

izolimin e tij neuml spital psikiatrik neuml vitet 2002-2003 Nenit 8 (e drejta peumlr respektimin e

jeteumls private dhe familjare) neuml lidhje me pamundeumlsineuml e tij peumlr teuml shqyrtuar zoteumlsineuml e tij

teuml veprimit Nenit 12 (e drejta peumlr tu martuar) peumlr shkak teuml pamundeumlsiseuml seuml regjistrimit

teuml marteseumls dhe Nenit 13 (e drejta peumlr mjet efektiv juridik) pasi ai nuk kishte mjete

efektive neuml lidhje me ankesat e tij peumlr teuml teuml drejtave teuml tij

Neuml aneumln tjeteumlr qeveria ruse lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls argumentoi se vendimi i

heqjes seuml zoteumlsiseuml seuml veprimit ishte marreuml keumlshtu peumlr teuml mbrojtur interesat e njereumlzve teuml

tjereuml si dhe interesat e ankuesit Ndeumlrsa lidhur me Nenin 5 deklaroi se pas mbeumlrritjes

neuml spital ankuesi ishte ekzaminuar menjeumlhereuml nga njeuml mjek neuml detyreuml Dyzet e teteuml oreuml

pas ai ishte ekzaminuar edhe nga njeuml panel prej tre psikiateumlrve Pas keumltij ekzaminimi

spitali kishte deumlrguar njeuml keumlrkeseuml peumlr hospitalizim neuml gjykateuml Rrjedhimisht izolimi tij

ishte keumlrkuar dhe autorizuar neuml peumlrputhje me rregullat procedurale vendase teuml parapara

neuml Aktin e Kujdesit Psikiatrik teuml vitit 1992

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se ka pasur njeuml shkelje teuml keumltij

neni pasi qeuml konfirmimi i statusit teuml paafteumlsiseuml seuml ankuesit neuml shkurt teuml vitit 2002 nga

Gjykata e Qarkut ishte bazuar neuml raportin e meumlparsheumlm teuml vitit 2000 nuk ishte beumlreuml

vlereumlsim i ri i gjendjes seuml tij mendore dhe vendimi i Gjykateumls ishte marreuml neuml mungeseumln

e Ankuesit Peumlr meuml tepeumlr Gjykata gjeti se ishte e dyshimteuml neumlse gjendja e tij mendore

keumlrkonte heqje teuml ploteuml teuml zoteumlsiseuml seuml veprimit

Gjykata gjithashtu konsideroi se Rusia kishte shkelur Nenin 8 pasi pasi qeuml si pasoj e

izolimit teuml ankuesit neuml spital neuml dhjetor teuml vitit 2002 dhe peumlrderisa vajza e tij mori rolin

e kujdestarit neuml tetor 2003 ankuesi nuk ishte neuml gjendje ti mbronte teuml drejtat e tij

Lidhur me Nenin 5 teuml Konventeumls Gjykata deklaroi se peumlr teuml qeneuml e ligjshme sipas keumltij

neni kufizimi i ankuesit gjateuml mbylljes seuml tij neuml spitalin psikiatrik duhej teuml peumlrputhej me

dy keumlrkesa kryesore Seuml pari kufizimi duhet teuml jeteuml i ligjsheumlm qeuml do teuml thoteuml se duhet

teuml peumlrputhet me teuml drejteumln materiale dhe procedurale teuml vendit dhe kufizimi duhet teuml

jeteuml i nevojsheumlm sipas rrethanave teuml rastit Seuml dyti mbylljaizolimi duhet teuml jeteuml neuml

peumlrputhje me qeumlllimet e Nenit 5 peumlrkateumlsisht peumlr teuml mbrojtur individeumlt nga arbitrariteti

Qeuml kjo teuml ndodheuml njeuml individ nuk mund teuml privohet nga liria e tij si i seumlmureuml mendor

peumlrveccedil neumlse ploteumlsohen tri kushtet minimale neuml vijim seuml pari ai duhet teuml duket neuml

meumlnyreuml teuml besueshme si i seumlmureuml mendor seuml dyti ccedilrregullimi mendor duhet teuml jeteuml i

llojit ose shkalleumls qeuml garanton mbajtjenizolimin e detyruesheumlm (psh kur personi ka

nevojeuml peumlr terapi ilaccedile ose trajtime teuml tjera klinike peumlr teuml kuruar ose zbutur gjendjen e

tij ose ku ai ka nevojeuml peumlr kontroll dhe mbikeumlqyrje peumlr ta parandaluar ateuml deumlmi ndaj

300

vetes ose personave teuml tjereuml) seuml treti vlefshmeumlria e izolimit teuml vazhduesheumlm varet nga

vijushmeumlria e ccedilrregullimit teuml tilleuml

Gjykata konstatoi se ndalimi i ankuesit kur ai ishte vendosur seuml pari neuml spital neuml dhjetor

teuml vitit 2000 nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin procedural rus sepse Rusia nuk zbatoi

afatet kohore teuml parashikuara neuml ligj peumlr ekzaminimin mjekeumlsor dhe nxjerrjen e urdhrit

teuml gjykateumls Gjykata gjithashtu deklaroi se fakti qeuml kujdestari i njeuml personi teuml seumlmureuml

mendor jep njeuml peumllqim nuk e beumln ateuml vullnetar Prej momentit kur izolimimbyllja e

tij konsiderohej ldquovullnetarerdquo Ankuesi nuk ishte neuml gjendje teuml hynte neuml njeuml proces

gjyqeumlsor duke shkelur meuml tej teuml drejtat e tij teuml garantuara neuml Nenin 5 respektivisht

Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr fakti qeuml kujdestari i caktuar ishte i njeumljti spital

i cili fillimisht keumlrkoi urdheumlrin e hospitalizimit e veuml neuml dyshim paaneumlsineuml e kujdestarit

Ndeumlrsa Gjykata gjeti se nuk ishte e nevojshme teuml shqyrtohej Neni 12 (e drejta peumlr tu

martuar) ose Neni 13 (e drejta peumlr mjet efektiv) sepse secila keumlrkeseuml ishte pasojeuml e

faktoreumlve teuml njeumljteuml teuml analizuar gjateuml shqyrtimit teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendos se ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls gjithashtu se ka shkelje teuml

Nenit 5 sect 1 dhe 5 sect 4 teuml Konventeumls dhe nuk e konsideron teuml arsyeshme teuml shqrtojeuml

pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls ndaras [njeumlzeumlri]

301

Neni 13

E drejta per zgjidhje efektive

Cdokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml

drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml

kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtare

302

Oosterwijck kundeumlr Belgjikeumls - 765476

6 neumlntor 1980 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Nenet 3 8 12 neuml ndeumlrlidhje me nenin 13

Pretendim se Konventeumls i mungon sakteumlsia e keumlrkuar sa i peumlrket ushtrimit teuml mjetit

juridik efektiv teuml brendsheumlm dhe se pamundeumlsia e legalizimit teuml ndeumlrrimit teuml gjiniseuml

peumlrbeumln shkelje teuml teuml drejtave teuml garantuara me Konventeuml peumlrkateumlsisht nuk kishte mjete

efektive peuml teuml adresuar shkeljen nuk janeuml shterur mjetet e brendshme

Fjaleumlt kyccedile ndeumlrrim gjinie transeksual legalizim i ndryshimit pamundeumlsi ligjore

mjete efektive (mos) shterje e mjeteve

Ankuesija Danielle Van Oosterwijck shtets belg

Faktet e rastit

Neuml koheumln e doreumlzimit teuml ankeseumls ankuesja ka qeneuml duke punuar neuml Sekretariatin e

Komisionit teuml Komuniteteve Evropiane nga viti 1963 Neuml teuml njeumljteuml koheuml ajo studionte

neuml Universitetin e Lireuml teuml Brukselit neuml teuml cilin ka diplomuar peumlr drejteumlsi neuml vitin 1979

Neuml lindje neuml vitin 1944 ankuesja ka poseduar teuml gjitha karakteristikat fizike dhe

biologjike teuml njeuml feumlmiu teuml gjiniseuml femeumlrore dhe ajo eumlshteuml regjistruar neuml certifikateumln e

lindjes si e bija e J Van Oosterwijck Sidoqofteuml sipas saj nga mosha peseuml vjeccedilare ajo

eumlshteuml beumlreuml e veteumldijshme se ka poseduar personalitet teuml dyfishteuml ndoneumlse fizikisht

femeumlr ajo eumlshteuml ndjereuml psikologjikisht si mashkull Pasi ka kaluar njeuml periudheuml

depresioni neuml vitin 1962 kishte tentuar teuml veteumlvritej dhe peumlr keumlteuml ishte trajtuar neuml spital

Mjekeumlt kishin vendosur aplikimin e terapiseumls seuml hormoneve si dhe njeuml seumlreuml terapish teuml

tjera teuml cilat kishin arritur qeuml teuml zeumlvendeumlsonin fizikun e jashteumlm teuml femreumls me ateuml teuml

mashkullit ndoneumlse kromozomet kaneuml mbetur ato teuml gjiniseuml femeumlrore

Pas ndeumlrhyrjeve dhe ndryshimeve teuml meumlsipeumlrme neuml vitin 1973 ankuesija kishte

keumlrkuar nga Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml teuml Brukselit korrigjimin e cetifikateumls seuml lindjes

ku do teuml shkruhej ldquofeumlmijeuml i gjiniseuml mashkullorerdquo Gjykata kishte hedhur poshteuml

keumlrkeseumln duke arsyetuar se ankuesja nuk ka deumlshmuar se regjistruesi ka beumlreuml gabim

gjateuml leumlshimit teuml certifikateumls

Ankuesija kishte ankimuar vendimin neuml Gjykateumln e Apelit neuml Bruksel ku kishte

argumentuar se njeuml transseksual sipas peumlrkufizimit ka gjinineuml e kundeumlrt nga ajo qeuml

eumlshteuml dukur neuml momentin e lindjes dhe ka kritikuar Gjykateumln e Shkalleumls seuml Pareuml peumlr

shpeumlrfillje teuml konceptit teuml transseksualizmit Edhe Gjykata e Apelit kishte hedhur

poshteuml keumlrkeseumln Neuml arsyetimin e saj Gjykata e Apelit kishte deklaruar se neuml meumlnyreuml

qeuml teuml korrigjohej certifikata e statusit civil do teuml duhej teuml peumlrmbante gabim ose gabime

neuml momentin e leumlshimit dhe se nuk kishte asnjeuml dispoziteuml neuml ligjin neuml fuqi qeuml lejonte

ldquomarrjen parasysh teuml ndryshimeve artificiale neuml anatomineuml e njeuml individirdquo qofteuml edhe

neumlse ato korrespondonin me tendencat fizike teuml personit Sidoqofteuml sipas Gjykateumls ldquoas

ekzaminimi fizik i ankuesites dhe as deumlshmia e propozuar shkencore e etiologjiseuml

biologjike teuml transseksualizmitrdquo nuk ishin neuml gjendje teuml deumlshmonin ekzistimin nga

303

fillimi teuml ldquokarakteristikave fizike teuml gjiniseuml mashkullore ose madje tendencat

transseksualerdquo

Pas keumltij vendimi ankuesija kishte vendosur qeuml teuml mos e deumlrgonte rastin neuml Gjykateumln e

Kasacionit Sipas raportit teuml Komisionit Evropian ai meuml pareuml kishte konsultuar njeuml

numeumlr personash teuml kualifikuar

Neuml ankeseumln para Komisioni ankuesi kishte pretenduar shkeljen e neneve 3 8 dhe 12 teuml

Konventeumls Komisioni kishte pranuar ankeseumln dhe gjetur shkelje teuml neneve 8 dhe 11 si

dhe nuk e kishte pareuml teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtonte pretendimin peumlr shkelje teuml nenit 3

marreuml parasysh faktin se ccedileumlshtjet qeuml ishin subjekt ankese nuk dukeshin teuml ishin teuml asaj

natyre serioze sa teuml hynin neuml kuadrin e asaj dispozite

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml deumlgjimet e mbajtura nga Gjykata Qeveria e kishte ftuar Gjykateumln qeuml teuml gjente se

peumlr shkak teuml mos shterjes seuml mjeteve teuml brendshme juridike ankesa ishte e

papranueshme ose si alternativeuml teuml gjente se ankesa ishte e pabazuar dhe se nuk ishte

deumlshmuar qeuml Belgjika ka shkelur Konventeumln

Sipas Qeveriseuml mjetet e brendshme juridike nuk ishin shteruar sepse ankuesi nuk ka

ankimuar vendimin praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk ka peumlrdorur dispozitat e

Konventeumls si ccedileumlshtje ligji qofteuml neuml instanceuml teuml pareuml apo neuml Gjykateuml teuml Apelit si dhe nuk

ka keumlrkuar autorizim peumlr teuml ndryshuar emrat

Shkeljet e pretenduara nga ankuesija kishin teuml beumlnin me deumlshtimin peumlr teuml respektuar

ndalimin e trajtimit ccedilnjereumlzor dhe poshteumlrues (neni 3) teuml drejteumln peumlr respektim teuml jeteumls

private (neni 8) dhe teuml drejteuml peumlr marteseuml dhe krijim teuml familjes (neni 12) Pretendimi i

ankuesit ishte se keumlto shkelje buronin nga legjislacioni dhe vendimet gjyqeumlsore qeuml

duke i atribuar vlereuml definitive shkencore peumlrcaktimeve neuml certifikateuml teuml lindjes e

vendosnin ateuml neuml njeuml situateuml teuml patolerueshme ligjore dhe administrative

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml arsyetimin e saj Gjykata ka veumlneuml re neuml praktikeumln e tyre peumlr teuml njeumljtin tekst gjykatat

belge kaneuml arritur neuml peumlrfundime teuml ndryshme Gjykata e Kasacioni neuml teuml cileumln ankuesi

nuk ka paraqitur ankeseuml sipas Gjykateumls ka juridiksion peumlr teuml shpallur ligjin e

aplikuesheumlm dhe meumlnyreumln e aplikimit teuml tij dhe keumlsisoji peumlr teuml peumlrcaktuar rrjedheumln e

vendimeve teuml meumlpastajme gjyqeumlsore Prandaj sipas Gjykateumls nuk ka asgjeuml qeuml tregon se

ankimimi neuml Gjykateumln e Kasacionit duke u bazuar stricto sensu neuml legjislacionin e

aplikuesheumlm kombeumltar neuml ateuml koheuml do teuml ishte qartazi i pavlereuml

Gjykata tutje ka veumlrejtur se Konventa peumlrbeumln pjeseuml integrale teuml sistemit ligjor teuml

Belgjikeumls dhe ka epeumlrsi ndaj legjislacionit vendor qofteuml teuml meumlhersheumlm apo teuml

meumlvonsheumlm Pavareumlsisht keumlsaj ankuesi nuk eumlshteuml thirrur neuml dispozitat e Konventeumls

qofteuml neuml procedureumln gjyqeumlsore neuml shkalleuml teuml pareuml apo neuml ateuml apelit dhe peumlr meuml tepeumlr

nuk ka paraqitur fare ankeseuml praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit

Ankuesi do teuml mund teuml mbeumlshtetej neuml nenin 8 teuml Konventeumls neuml shtetin e tij dhe ka

mundur teuml argumentojeuml shkeljen e teuml njeumljtit Gjykata hedh poshteuml pretendimin se

Konventeumls i mungon sakteumlsia e keumlrkuar sa i peumlrket ushtrimit teuml mjetit juridik efektiv teuml

brendsheumlm

304

Peumlrfundimisht sidoqofteuml sipas Gjykateumls ccedileumlshtja asnjeumlhereuml nuk eumlshteuml deumlrguar neuml

Gjykateumln e Kasacionit peumlr vendimmarrje dhe marreuml parasysh faktin se nuk ka as

praktikeuml gjyqeumlsore relevante qeuml do teuml mund teuml shihej si mundeumlsi peumlr teuml beumlreuml ankimimin

teuml pavlereuml apo teuml padobisheumlm duke u mbeumlshtetur neuml Konventeuml ose neuml argumente me

efekt teuml njeumljteuml apo teuml ngjasheumlm

Si rezultat i analizeumls seuml meumlsipeumlrme Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret

nuk janeuml shterur mjetet e brendshme juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se duke mos shterur mjetet e brendshme juridike ajo nuk mund teuml merret

me meritat e rastit konkret [me trembeumldhjeteuml vota kundeumlr kateumlr]

305

Iliev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml - 447302 3413804

10 shkurt 2011 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues gjateuml mbajtjes neuml paraburgim ka shkelje

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls seuml privateumlsiseuml si pasojeuml e monitorimit teuml korrespondenceumls seuml tyre

ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive lidhur me trajtimin neuml burg ka shkelje peumlr njeuml periudheuml teuml

qeumlndrimit neuml burg nuk ka shkelje peumlr monitorimin e korrespondenceumls

Neni 14 ndeumlrlidhur me Nenin 8 dhe 34

Diskriminim neuml ushtrimin e procedurave gjyqeumlsore vendore the praneuml gjykateumls hedhet

poshteuml

Fjaleumlt kyccedile burgosje kushte teuml reumlnda mungeseuml higjiene trajtim degradues

korrespondenceuml monitorim mjete efektive kompensim

Ankuesit z Krasimir Iliev (ankuesi i pareuml) z Mihail Ekimdzhiev (ankuesi i dyteuml) dhe

znj Katina Boncheva (ankuesja e treteuml) janeuml tre shtetas bullgareuml qeuml kaneuml lindur neuml vitin

1964 respektivisht vitet 1964 dhe 1979 dhe jetojneuml neuml Bullgari

Faktet e rastit

Faktet lidhur me kushtet e qeliseuml gjateuml burgimit

Ankuesi i pareuml eumlshteuml arrestuar dhe mbahet neuml burgun e Varneumls qeuml nga 15 marsi 1999

Periudhat e burgosjes ishin nga data 4 deri meuml 25 tetor 2002 18 deri 25 neumlntor 2002

24 mars deri meuml 2 prill 2003 21 prill deri meuml 1 maj 2003 19 qershor deri meuml 3 korrik

2003 Nga 11 shtatori deri meuml 17 tetor 2003 ai u transferua neuml burgun e Sofjes me

qeumlllim qeuml teuml paraqitej neuml gjykateuml neuml procedureumln penale kundeumlr tij Sipas ankuesit teuml

pareuml gjateuml burgimit teuml tij neuml burgun e Varneumls u mbajt neuml njeuml qeli teuml vendosur neuml katin e

treteuml me peumlrmasa kateumlr me shtateuml metra e cila akomodonte edhe shtateuml persona teuml tjereuml

Qelia ishte e ndotur dhe suva ishte shkoqur nga muret Nuk kishte ndriccedilim natural dhe

u mundeumlsohej qasje neuml toalet veteumlm gjateuml diteumls nga ora 0630 deri 2130 ku kishte

veteumlm dy lavamana peumlr teteumldhjeteuml teuml burgosur Gjateuml dimrit ishte shumeuml ftohteuml neuml qeli

ndeumlrsa vereumls shumeuml nxehteuml

Sipas ankuesit teuml pareuml neuml rastet kur ai u transferua neuml burgun e Sofjes ai u mbajt neuml

qelineuml nr 1 teuml grupit nr 1 me peumlrmsa kateumlr me neumlnteuml metra e cila akomodonteuml

kateumlrmbeumldhjeteuml njereumlz Ajri i freskeumlt dhe rrezet e diellit ishin teuml pamjaftueshme pasi

kishte veteumlm njeuml dritare me peumlrmsa 40 me 60 centimetra e cila ishte e mbuluar me njeuml

fleteuml metalike teuml mbushur me vrima Drita artificiale ishte gjithashtu e pamjaftueshme

306

Qelia ishte e ndyreuml kundeumlrmonte dhe e lageumlsht Kushtet higjienike ishin shumeuml teuml

keumlqija ankuesi i pareuml nuk lejohej as teuml lahej dhe njeumlhereuml qelia ishte peumlrmbytur nga uji

dhe peumlr shkak teuml lageumlshtiseuml ai ishte seumlmureuml

Meuml 30 tetor 2003 ankuesi i pareuml ngriti padi kundeumlr Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml duke

pretenduar njeuml total prej 1000 leva bullgare (BGN 511 EUR) peumlr deumlmet jomateriale qeuml

rrjedhin nga kushtet neuml teuml cilat ai kishte eumlndruar neuml burgun e Sofjes Neuml njeuml aktgjykim

teuml dateumls 4 maj 2005 Gjykata e Rrethit teuml Sofjes pjeseumlrisht e miratoi keumlrkeseumln Kjo

gjykateuml konstatoi se ankuesi i pareuml ishte i mbyllur neuml njeuml qeli me ndriccedilim dhe ventilim

teuml pamjaftuesheumlm pa tualet dhe ujeuml neuml qeli me shtresa teuml pista dhe teuml lageumlshta teuml

burgosurit ishin lejuar teuml shkonin neuml tualet dy ose tri hereuml neuml diteuml prej peseuml deri neuml

dhjeteuml minuta dhe u detyruan teuml peumlrdorin njeuml koveuml plastike peumlr teuml kryer nevojat e tyre neuml

ndeumlrkoheuml teuml burgosurit qeuml peumlrkoheumlsisht u transferuan neuml burgun e Sofjes siccedil ishte

ankuesi i pareuml nuk iu ishte lejuar teuml lahen Pasi qeuml ankuesi i pareuml kishte qeumlndruar neuml

burgun e Sofjes peumlr njeuml periudheuml teuml shkurteumlr kohore gjykata gjeti se BGN 300 (EUR

153) ishte kompensim i mjaftuesheumlm peumlr shqeteumlsimet qeuml ankuesi i pareuml kishte vuajtur

ndeumlrsa BGN 150 (77 EUR) neuml lidhje me deumlshtimin e administrateumls seuml burgut peumlr trsquoi

siguruar trajtim mjekeumlsor

Meuml 27 shtator 2005 ankuesi i pareuml ka ngritur padi kundeumlr Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml

duke pretenduar njeuml total prej 2700 BGN (1380 EUR) peumlr deumlmet jomateriale qeuml

rrjedhin nga kushtet neuml teuml cilat ai ishte ndaluar neuml burgun Varna neuml periudheumln prej 6

qershorit 2002 deri meuml 26 shtator 2005 dhe peumlr monitorimin e paligjsheumlm teuml

korrespondenceumls seuml tij me avokateumlt e tij Keumlrkesa e pareuml e ankuesit u aprovua pjeseumlrisht

nga Gjykata e Rrethit meuml 15 gusht 2006 dhe me ankeseumln e Gjykateumls Rajonale teuml Varna

meuml 24 prill 2007 Gjykata konfirmoi kushtet shumeuml teuml keumlqija hapeumlsinore higjienike dhe

sanitare teuml qeliseuml neuml fjaleuml dhe i caktoi BGN 1400 (EUR 716) deumlmshpeumlrblim peumlr deumlm jo

material megjithateuml nuk vendosi se kishte vuajtur deumlm mendor Ndeumlrkaq sa i peumlrket

monitorimit teuml korrespondenceumls hyreumlse teuml ankuesit teuml pareuml gjykatat kaneuml gjetur se kjo

ndeumlrhyrje ishte e arsyetuar peumlr verifikimin e identitetit teuml deumlrguesit

Peumlr meuml tepeumlr sa hereuml qeuml ankuesi i pareuml ishte transferuar neuml gjykateuml ai u vendos neuml njeuml

qeli tjeteumlr me njeuml larteumlsi prej 237 metra me 190 metra me teuml gjitheuml teuml burgosurit e

tjereuml qeuml prisnin teuml transferoheshin ateuml diteuml - zakonisht peseumlmbeumldhjeteuml deri neuml njeumlzet e

peseuml persona

Faktet lidhur me monitorimin e korrespondenceumls seuml ankuesve

Ankuesi i dyteuml dhe i treteuml ishin peumlrfaqeumlsuesit ligjor teuml ankuesit teuml pareuml teuml cileumlt

komunikonin me letra peumlrmes posteumls Meuml 11 mars 2004 ankuesi i pareuml i deumlrgoi njeuml

leteumlr ankuesit teuml dyteuml dhe teuml treteuml Pas marrjes seuml saj ky i fundit konstatoi se letra ishte

hapur kishte dateuml dhe ishte vulosur me njeuml numeumlr reference nga autoritetet e burgut

dhe meuml pas ishte vendosur neuml njeuml zarf teuml ri me njeuml leteumlr shoqeumlruese nga kujdestari i

burgut teuml Varneumls me teuml njeumljteumln numrin e referenceumls Letrat e ankuesit teuml pareuml teuml 18

majit 8 qershorit 16 qershorit 23 korrikut dhe 10 gushtit 2004 u peumlrpunuan neuml teuml

njeumljteumln meumlnyreuml dhe u paketuan neuml dy zarfa Procedura e ndjekur neuml raste teuml tilla

peumlrfshinte ankuesin e pareuml qeuml vendosi letreumln qeuml donte teuml deumlrgonte brenda zarfit teuml pareuml

dhe tia doreumlzonte autoriteteve teuml burgut Pas pranimit autoritetet e burgut i caktuan

letreumln njeuml numeumlr reference teuml dateumls dhe vuloseumln ateuml me vuleumln e Ministriseuml seuml

307

Brendshme dhe dyshohet se e kopjuan ateuml Pastaj vendoseumln zarfin e pareuml neuml njeuml zarf teuml

dyteuml meuml teuml madh i cili u vulos dhe u deumlrgua me posteuml neuml ankuesit e dyteuml dhe teuml treteuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi i pareuml u ankua neuml veccedilanti se kushtet e paraburgimit teuml tij neuml burgjet e Sofjes dhe

Varneumls kishin shkelur Nenin 3 teuml Konventeumls dhe se ai nuk kishte pasur mjet efektiv

juridik lidhur me to siccedil keumlrkohet me Nenin 13 Ankuesit meuml tej pohonin qeuml

korrespondenca e shkeumlmbyer ndeumlrmjet tyre ishte monitoruar nga administrata e burgjeve

neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 dhe se ata nuk kishin pasur mjete efektive neuml lidhje me to siccedil

keumlrkohet me Nenin 13 Ata pretendonin se kjo gjithashtu kishte penguar ushtrimin efektiv

teuml seuml drejteumls seuml aplikuesit teuml pareuml i keumlrkeseumls individuale sipas Nenit 34 teuml Konventeumls dhe

kishte diskriminuar ankuesin e dyteuml dhe teuml treteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 14 sepse e

drejta e brendshme dallonte ndeumlrmjet korrespondenceumls me peumlrfaqeumlsuesit ligjoreuml neuml

procedurat e brendshme dhe korrespondenceumln me avokateumlt e tjereuml

Arsyetimi i Gjykateumls

S ai peumlrket pranueshmeumlriseuml seuml rastit Gjykata veumlren se ankuesi i pareuml ka paraqitur ankeseuml

kundeumlr Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml sipas Ligjit mbi Peumlrgjegjeumlsineuml e Shteti dhe Komunave

peumlr Deumlmet (SMRDA) neuml teuml cilin gjykatat vendase kaneuml pranuar se kushtet e burgimit teuml

tij ishin jashteumlzakonisht teuml ashpra dhe poshteumlruese Sidoqofteuml duke marreuml parasysh

periudhat relativisht teuml shkurtra kohore neuml teuml cilat ishte mbajtur neuml burgun e Sofjes ata

i ndaneuml atij deumlmshpeumlrblim neuml shumeumln prej 428 BGN (219 EUR) Sipas Qeveriseuml si

pasojeuml ankuesi ka humbur statusin e viktimeumls

Sipas Gjykateumls njeuml vendim ose maseuml e favorshme peumlr ankuesin nuk eumlshteuml neuml parim i

mjaftuesheumlm peumlr ta privuar ateuml nga statusi i tij ose saj si viktimeuml peumlrveccedil neumlse autoritetet

kombeumltare kaneuml pranuar dhe meuml pas kaneuml ofruar njeuml deumlmshpeumlrblim adekuat peumlr

shkeljen e Konventeumls Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata veumlren se ankuesi i pareuml ka qeumlndruar

shkurteuml neuml burgun e Sofjes dhe nuk eumlshteuml meuml i arrestuar atje Keumlshtu kompensimi

mund teuml konsiderohet si njeuml deumlmshpeumlrblim adekuat peumlr kushtet neuml teuml cilat ai ishte

ndaluar atje Duke pasur parasysh se gjykatat e brendshme vlereumlsuan teuml gjitha ccedileumlshtjet

relevante lidhur me kushtet e paraburgimit teuml aplikuesit teuml pareuml teuml tilla si koheumlzgjatja

dhe ashpeumlrsia e tyre si dhe efektet e tyre kumulative ndaj tij Gjykata eumlshteuml e bindur se

gjykatat vendase e kaneuml pranuar shkeljen andaj kjo pjeseuml e ankeseumls peumlr koheumln neuml

burgun e Sofjes eumlshteuml e papranueshme

Sa i peumlrket pjeseumls seuml ankeseumls neuml burgun e Varnas Gjykata veumlren fragmentimin e

analizeumls seuml gjykatave teuml brendshme peumlr kushtet e paraburgimit Duket se gjykatat

vendore e konsideronin secilin element teuml keumltyre kushteve si njeuml keumlrkeseuml teuml veccedilanteuml qeuml

keumlrkonte njeuml analizeuml teuml veccedilanteuml lidhur me ndikimin e saj teuml mundsheumlm neuml mireumlqenien e

ankuesit teuml pareuml Kjo qasje sugjeron peumlr shembull se peumlrdorimi i koveumls peumlr nevojat e

tualetit cileumlsia e ushqimit dhe mbipopullimi i qeliseuml duhet teuml vlereumlsohet neuml meumlnyreuml teuml

pavarur si burim i mundshm i shqeteumlsimit peumlr paditeumlsin pa asnjeuml lidhje midis tyre

Gjykata konstaton se kjo analizeuml nuk i lejonte gjykatave vendase teuml shqyrtonin efektet

kumulative teuml kushteve ndaj ankuesit teuml pareuml siccedil keumlrkohet nga Konventa Njeuml qasje e

tilleuml lehteuml mund teuml ccedilojeuml neuml peumlrfundimin se asnjeuml nga ankesat nuk eumlshteuml mjaft serioze peumlr

teuml keumlrkuar kompensim edhe neuml rastet kur ndikimi i peumlrgjithsheumlm mbi teuml burgosurin e

308

caktuar neumlse vlereumlsohet me keumlteuml Konventeuml do teuml kishte arritur pragun sipas Nenit 3 teuml

Konventeumls Nuk ka asnjeuml indikacion se kushtet neuml teuml cilat ankuesi i pareuml po mbahet neuml

burgun e Varneumls kaneuml ndryshuar qeuml do teuml thoteuml se shkelja e pretenduar e Nenit 3 teuml

Konventeumls vazhdon e pandeumlrprereuml deri neuml diteumlt e sotme

Gjykata rithekson qeuml pas zhvillimit teuml praktikeumls gjyqeumlsore vendase qeuml nga viti 2003

padia neumln SMRDA eumlshteuml beumlreuml mjet kompensues efektiv i cili duhet teuml shterrohet neuml

lidhje me periudhat e kaluara gjateuml paraburgimit Rrjedhimisht ankuesi nuk mund teuml

qortohet peumlr mos peumlrdorim teuml keumltij mjeti para vitit 2003 Sa u peumlrket periudhave meuml teuml

fundit procedurat e brendshme ende janeuml neuml pritje dhe asgjeuml nuk sugjeron qeuml ky mjet

juridik nuk do ti siguronte ankuesit teuml pareuml njeuml deumlmshpeumlrblim adekuat Mund teuml

peumlrfundohet se peumlrderisa ankuesi i pareuml vazhdon teuml mbahet neuml teuml njeumljtat kushte keumlrkesa

peumlr deumlmet nuk do teuml peumlrbeumlnte njeuml mjet efektiv neuml vetvete Meqeuml ankesa e tanishme nuk

eumlshteuml e qartazi e pabazuar gjykata e shpall keumlteuml pjeseuml teuml ankeumlseumls teuml pranueshme

Lidhur me meritat e rastit Gjykata veumlren se periudha e paraburgimit teuml ankuesit teuml pareuml

neuml burgun e Varneumls qeuml merret parasysh eumlshteuml nga data 15 mars 1999 deri meuml 13 prill

2009 pra dhjeteuml vjet e njeumlzet e neumlnteuml diteuml Neuml procedurat neumln SMRDA gjykatat

vendase kaneuml gjetur se kushtet neuml teuml cilat ankuesi i pareuml kishte qeumlndruar neuml burgun e

Varneumls ishin teuml dobeumlta Gjykata nuk gjen arsye tjeteumlr peumlr teuml veumlneuml neuml dyshim keumlto gjetje

Duke pasur parasysh periudheumln e paraburgimit teuml ankuesit teuml pareuml dhe duke marreuml

parasysh efektet kumulative teuml keumltyre kushteve ajo konsideron se vuajtja dhe

veumlshtireumlsiteuml e duruara prej ankuesit e tejkaluan nivelin e pashmangsheumlm teuml vuajtjeve teuml

natyrshme neuml paraburgim dhe shkuan peumlrtej pragut teuml ashpeumlrsiseuml sipas Nenit 3 teuml

Konventeumls andaj gjen shkelje teuml keumltij Neni

Lidhur me shkeljen e Nenit 13 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3 teuml Konventeumls neuml burgun e

Sofjes Gjykata gjen se nuk ka pasur ndonjeuml shkelje sepse i referohet gjetjes seuml

meumlsipeumlrme qeuml ankesa neumln SMRDA ka peumlrbeumlreuml mjet efektiv juridik peumlr ankuesin e pareuml

Ndeumlrsa peumlr neuml burgun e Varnas veccedilse ka peumlrfunduar se ankimimi neumln SMRDA ka qeneuml

mjet jo efektiv peumlr shkak se nuk ka peumlrmireumlsuar status quo-neuml e ankuesit teuml pareuml ndaj teuml

cilit shkelja e Nenit 3 teuml Konventeumls ishte e vazhdueshme Prandaj neuml keumlteuml drejtim gjen

shkelje teuml Nenit 13 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3 teuml Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr monitorimi i korrespondenceumls seuml ankuesve peumlrkateumlsisht

pranueshmeumlria e rastit pasi qeuml Gjykata konsideron se kriteret neumln Nenin 35 sect 1 i

Konventeumls pjeseumlrisht lidhen me meritat e ankesave teuml ankuesve sipas Neneve 8 dhe 13

teuml Konventeumls ateumlhereuml vendosi ta shqyrtojeuml pranueshmeumlrineuml e rastit seuml bashku me

meritat e tij

Pasi qeuml autoritetet e burgjeve konfirmuan se korrespondenca e ankuesve ishte

monitoruar neuml keumlto rrethana Gjykata peumlrfundon se ka pasur ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e

ankuesve peumlr respektimin e korrespondenceumls seuml tyre e drejteuml e garantuar neumln Nenin 8 teuml

Konventeumls Peumlr shqyrtimin e keumltij neni duhet teuml vlereumlsohen edhe kriteret neumlse

ldquondeumlrhyrja eumlshteuml e parapareuml me ligjrdquo dhe se ldquoa eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr teuml arritur njeuml qeumlllim legjitimrdquo Neni 33(1)(c) i Ligjit peumlr Zbatimin e

Deumlnimeve (ESA) parasheh keumlteuml lloj teuml ndeumlrhyrjes

Lidhur me keumlrkeseumln qeuml ndeumlrhyrja eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr

arritjen e njeuml qeumlllimi legjitim Gjykata veumlren se teuml pakteumln shtateuml letra teuml shkeumlmbyera

ndeumlrmjet ankuesit teuml pareuml dhe avokateumlve teuml tij (ankuesi i dyteuml dhe i treteuml) u hapeumln dhe

309

ndoshta janeuml lexuar nga administrata e burgut Shpjegimi i administrateumls qeuml kaneuml

inspektuar letrat neuml meumlnyreuml qeuml teuml verifikonin neumlse ato veumlrteteuml ishin deumlrguar nga personi

emri i teuml cilit ishte shfaqur neuml zarf nuk eumlshteuml bindeumls sipas Gjykateumls Ky veprim nuk

bazohej neuml ndonjeuml fakt apo ndonjeuml konsiderateuml teuml rrezikimit teuml siguriseuml dhe nuk kishte teuml

beumlnte me ndonjeuml dyshim konkret neuml lidhje me ankuesit por i ishte referuar mundeumlsiseuml seuml

peumlrgjithshme hipotetike teuml abuzimit teuml cileumln administrata e burgjeve e konsideronte teuml

mjaftueshme peumlr teuml justifikuar njeuml politikeuml teuml kontrollit sistematik Pasi ndeumlrhyrjet ishin

parapareuml neuml ESA Gjykata peumlrseumlrit se autoritetet e burgut mund teuml hapin njeuml leteumlr nga njeuml

avokat tek njeuml i burgosur kur ata kaneuml dyshime teuml arsyeshme teuml besojneuml se ajo peumlrmban

ndonjeuml teuml dheumlneuml teuml paligjshme teuml cileumln mjetet normale teuml zbulimit nuk mund ta zbulojneuml

Leximi i njeuml letre teuml tilleuml nga ana tjeteumlr duhet teuml lejohet veteumlm neuml rrethana teuml

jashteumlzakonshme kur autoritetet kaneuml dyshime teuml arsyeshme teuml besojneuml se privilegji

avokat-klient eumlshteuml abuzuar Veumlzhgimi sistematik i korrespondenceumls seuml teuml burgosurve me

avokateumlt e tyre nga ana e autoriteteve neuml Bullgari eumlshteuml gjetur tashmeuml si shkelje e Nenit 8

nga ana Gjykateumls Andaj edhe neuml keumlteuml rast eumlshteuml shkelur ky Nen ndaj teuml gjitheuml ankuesve

Sa i peumlrket shkeljes seuml Nenit 13 teuml Konventeumls peumlr aq sa Qeveria e paditur ka

parashtruar se ankuesit ishin kompensuar neumln SMRDA peumlr shkeljet qeuml kishin ndodhur

Gjykata vuri neuml dukje se monitorimi i korrespondenceumls seuml ankuesve nuk ishte rezultat i

njeuml vendimi individual teuml marreuml nga autoritetet por drejtpeumlrdrejt nga zbatimi i

legjislacionit peumlrkateumls dhe arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte shkelje teuml Nenit 13 teuml

Konventeumls sepse kjo dispoziteuml nuk garanton njeuml mjet qeuml lejon legjislacionin primar teuml

njeuml Shteti Paleuml teuml kundeumlrshtohet para njeuml autoriteti kombeumltar Gjykata meuml tej veumlren se

njeuml nga parakushtet peumlr njeuml keumlrkeseuml teuml suksesshme neumln SMRDA eumlshteuml veumlrtetimi i

gabimit teuml sjelljes qeuml shkakton deumlmin Prandaj duke pareuml qeuml monitorimi i

korrespondenceumls seuml ankuesve ka origjineumln neuml dispozitat e ESA duket se asnjeuml

pretendim i tilleuml nuk do teuml kishte perspektiveuml suksesi Andaj peumlrfundon se nuk ka

shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls neuml keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata e gjeti ankeseumln qartazi teuml pabazuar dhe e ka shpallur teuml papranueshme neuml bazeuml

teuml Nenit 35 sectsect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls Kjo peumlr shkak se neuml bazeuml teuml deumlshmive nuk

duket se ka pasur ndonjeuml dallim neuml trajtimin ndeumlrmjet avokateumlve teuml mbrojtjes neuml

procedurat e brendshme dhe peumlrfaqeumlsuesve ligjor peumlrpara Gjykateumls

Lidhur me shkeljen e Nenit 34 teuml Konventeumls Gjykata e gjeti ankeseumln qartazi teuml

pabazuar dhe e ka shpallur teuml papranueshme neuml bazeuml teuml Nenit 35 sectsect 3 (a) dhe 4 teuml

Konventeumls Kjo peumlr shkak se nuk ka gjetur prova se gjateuml ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr

parashtrimin e aplikacionit teuml tij neuml Gjykateumln Evropiane ankuesi i pareuml nuk ka hasur neuml

ndonjeuml pengeseuml teuml orkestruar nga shteti i paditur (Bullgaria)

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls ndaj ankuesit teuml pareuml gjithashtu se

nuk ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls ndaj ankuesit teuml pareuml sa ishte neuml mbajtje neuml

burgun e Sofjes po ka shkelje ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls ndaj ankuesit teuml pareuml

peumlr periudheumln 6 qershor 2002 dhe 26 shtator 2005 sa ishte neuml burgun e Varnas Lidhur

me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata gjen se ka shkelje ndaj teuml gjitheuml ankuesve [njeumlzeumlri]

310

Burdov kundeumlr Rusiseuml - 5949800

7 maj 2002 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Deumlshtimi i autoriteteve kompetente shteteumlrore peumlr teuml paguar peumlrfitimet neuml teumlreumlsi dhe neuml

koheuml adekuate duke perfshireuml ndryshimet valutore ka shkelje

Neni 1 i Protokollit Nr 1

Deumlshtimi i autoriteteve kompetente shteteumlrore peumlr teuml njohur zhkeljen dhe zhdeumlmtuar

deumlmin si pasojeuml e vonesave neuml kompensim ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile katastrofeuml natyrore ceumlrnobil deumlme trupore kompensim

(mos)ekzekutim status i viktimeumls zhdeumlmtim ndryshime valutore mjete efektive

Ankuesi z Anatolij Tikhonoviccedil Burdov shtetas rus i lindur neuml vitin 1952 dhe jeton neuml

Shakhty neuml rajonin Rostov teuml Federateumls Ruse

Faktet e rastit

Meuml 1 tetor 1986 ankuesi u thirr nga autoritetet ushtarake peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml

operacionet emergjente neuml vendin e katastrofeumls beumlrthamore teuml Ccedilernobilit Ai ishte i

angazhuar neuml operacionet deri neuml 11 janar 1987 dhe si rezultat vuajti nga ekspozimi i

gjereuml ndaj emetimeve radioaktive Keumlteuml e vertetoi edhe eksperti mjekeumlsor i cili

ndeumlrlidhi pasojat sheumlndeteumlsore me aktivitetet e tij neuml situateumln emergjente lidhur me

katastrofeumln e Ccedilernobilit Bazuar neuml keumlteuml ankuesi kishte teuml drejteuml peumlr peumlrfitime teuml

ndryshme sociale

Neuml vitin 1997 ankuesi ngriti procedureuml kundeumlr Sheumlrbimit teuml Siguriseuml pasi kompensimi

nuk ishte paguar Meuml 3 mars 1997 Gjykata e Qytetit Shakhty vendosi neuml favor teuml

ankuesit dhe i dha atij 23786567 rubla peumlr deumlmet sheumlndeteumlsore teuml shkaktuara nga

aktiviteti i tij neuml vitin 1998

Neuml peumlrputhje me Dekretin Presidencial mbi Modifikimin e Vlerave teuml Valuteumls Ruse

dhe Standardet e Vlereumls teuml 4 gushtit 1997 u ndryshua vlera e shumeumls seuml alokuar peumlr

ankuesin (1000 rubla teuml vjetra u beumlneuml teuml reja ) ndryshim ky qeuml rriti vlereumln e

peumlrgjitheshme teuml kompensimit peumlr ankuesin

Pas njeuml ankese peumlr deumlshtimin e zbatimit teuml aktgjykimit meuml 12 neumlntor 1999 ankuesi

mori njeuml njoftim nga prokurori i Shakhty-it se Sheumlrbimi i Peumlrmbarimit ishte duke u

munduar teuml realizonte pageseumln por ishte i penguar nga mungesa e fondeve Meuml 22

dhjetor 1999 Departamenti Rajonal i Drejteumlsiseuml i Rostov-it e informoi ankuesin se

fondet peumlr teuml paguar kompensimin e Ccedilernobilit ishin ndareuml nga buxheti federal dhe se

pagesa do teuml beumlhej pas marrjes se njeuml transferimi teuml fondeve nga Ministria e Financave

Meuml 26 janar 2000 Prokuroria Rajonale e Rostov-it e informoi ankuesin se moszbatimi

i vendimit peumlr pages teuml kompensimit neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk mund ti atribuohet Sheumlrbimit

teuml Peumlrmbarimit Gjyqeumlsor dhe se kompensimi do teuml paguhej sapo teuml ishin beumlreuml ndarjet e

duhura nga buxheti federal Meuml 22 mars 2000 Departamenti Rajonal i Drejteumlsiseuml i

311

Rostov-it e njoftoi ankuesin se kompensimi i viktimave teuml Ccedilernobilit do teuml duhej te

ishte financuar nga buxheti federal Meuml pas meuml 11 prill 2000 Sheumlrbimi i Peumlrmbarimit

te Shakhty-it e njoftoi ankuesin qeuml ishte e pamundur teuml zbatohej gjykimi neuml favor teuml tij

sepse Ministria Rajonale e Puneumls dhe Zhvillimit Social teuml Rostov-it nuk kishte fonde

Tutje meuml 16 maj 2000 prokurori i Shakhty-it e njoftoi ankuesin se edhe pse Sheumlrbimi i

Sigurimeve Shoqeumlrore kishte rillogaritur shumeumln e kompensimit neuml pajtim me

aktgjykimin e 21 maj 1999 pagesat nuk ishin beumlreuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml fondeve

Meuml 9 mars 2000 Gjykata e Qytetit Shakhty urdheumlroi indeksimin e shumave teuml

deumlmshpeumlrblimit teuml dheumlneuml meuml 3 mars 1997 e cila ende nuk i eumlshteuml paguar ankuesit Njeuml

urdheumlr ekzekutimi shteseuml peumlr shumeumln prej RUR 4409537 eumlshteuml leumlshuar Pas njeuml

vendimi teuml marreuml nga Ministria e Financave meuml 5 mars 2001 Sheumlrbimi i Sigurimeve

Shoqeumlrore Shakhty i pagoi ankuesit njeuml shumeuml borxhi prej RUR 11304038 Sipas

informacionit teuml ofruar nga sheumlrbimi i sigurimeve shoqeumlrore me 11 shkurt 2002

kompensimi qeuml duhet ti paguhet ankuesit peumlr periudhen midis prillit 2001 dhe qershorit

2002 eumlshteuml vlereumlsuar neuml 2500 rubla neuml muaj

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit pretendon se autoritetet kompetente shteteumlrore nuk arriteumln ti paguajneuml

peumlrfitime neuml teumlreumlsi dhe neuml koheuml adekuate duke peumlrfshire ndryshimet valutore Kjo beumlri

qeuml ankuesi neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ti padiste autoritetet neuml gjykatat vendore qeuml nga viti

1997 e tutje Gjykatat i dhane vendimet e tyre bazuar neuml keumlrkesat e ankuesit por njeuml

numeumlr i ketyre vendimve mbeteumln teuml pa zbatuara duke shkelur keumlshtu afatet kohore

Ankuesi pretendonte se vonesat substanciale dhe teuml pajustifikuara neuml ekzekutimin e

aktgjykimeve peumlrfundimtare shkeleumln teuml drejtat e tij teuml garantuara sipas Nenit 6 sect 1 dhe

Nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml Konventeumls

Qeveria kundeumlrshtoi pretendimet e ankuesit duke argumentuar se ky i fundit pushoi seuml

qeni viktimeuml e shkeljve teuml pretenduara teuml Konventeumls si rezultat i pageseumls seuml borxhit meuml

5 mars 2001 Qeveria parashtroi se pretendimet e ankuesit ishin ploteumlsuar deumlmtimi i

interesave teuml tij monetare gjoja shkaktuar nga moszbatimi i vendimit teuml Gjykateumls seuml

Qytetit Shakhty pas ndryshimeve valutore ishin korrigjuar ploteumlsisht Qeveria

gjithashtu argumentoi se shuma e RUR 11304038 e paguar me 5 mars 2001 duhet teuml

merret peumlr bazeuml peumlr teuml peumlrfshireuml kompensimin peumlr voneseumln e pageseumls seuml borxhit kryesor

pasi qeuml vlera e borgjit kryesor arriti vlereumln veteumlm RUR 4515844 ndeumlrsa pjesa e

mbetur e shumeumls peumlrbeumlhej nga ndeumlshkimi peumlr pageseuml teuml vonuar teuml peumlrfitimeve teuml

ankuesit dhe rivlereumlsimi i saj Seuml fundmi Qeveria parashtroi se ankuesi kishte mundesi

teuml beumljeuml njeuml keumlrkeseuml gjyqeumlsore peumlr deumlmin jomaterial qeuml rrjedh nga deumlshtimi i zbatimit te

gjykimit neumlse ai do teuml beumlnte njeuml gjeuml teuml tilleuml Ankuesi nuk u pajtua me keto pretendime

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml peumlr kundeumlrshtimin e ldquostatusit te viktimeumlsrdquo seuml

ankuesit sipas Konventes Gjykata peumlrseumlrit se pavareumlsisht neumlse ankuesi mund teuml

pretendojeuml teuml jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml pretenduar apo jo eumlshteuml e reumlndeumlsishme te

kuptohe se a janeuml respektuar te gjitha fazat e procedureumls sipas Konventeumls Gjykata meuml

tej peumlrseumlrit se ekzistimi i njeuml vendimi ose mase teuml favorshme peumlr ankuesin nuk eumlshteuml neuml

parim i mjaftuesheumlm peumlr ta privuar ateuml nga statusi i tij viktimeuml peumlrveccedil neumlse autoritetet

312

kombeumltare kaneuml pranuar ose shprehimisht ose neuml thelb kete qeumlndrim dhe pastaj kaneuml

ofruar zhdeumlmtim peumlr shkeljen e Konventeumls73

Duke iu kthyer fakteve teuml rastit aktual Gjykata veumlren se mund teuml jeteuml e sakteuml qeuml

ankuesit i eumlshteuml paguar borxhi i papaguar neuml peumlrputhje me aktgjykimet e gjykatave teuml

vendit megjithateuml pagesa e cila u beuml veteumlm pas ankesave teuml ankuesit nuk peumlrfshineuml

njohje teuml shkeljeve teuml pretenduara e as nuk i ploteumlson keumlrkesat e njeuml zhdeumlmtimi teuml

duhur Neuml keumlto rrethana Gjykata konsideron se ankuesi mundet ende teuml pretendojeuml teuml

jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls dhe teuml Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1

Sa i peumlrket meritave teuml rastit Gjykata peumlrseumlrit se Neni 6 sect 1 i siguron teuml gjitheumlve teuml

drejteumln peumlr njeuml gjykateuml e qeuml peumlrfshin edhe teuml drejteumln peumlr tu qasur neuml gjykateuml peumlrkateumlsisht

peumlr teuml filluar procedura gjyqeumlsore Megjithateuml kjo e drejteuml do teuml ishte iluzore neumlse

sistemi ligjor i shtetit kontraktues lejon qeuml edhe pse kishte njeuml vendim peumlrfundimtar dhe

teuml detyruesheumlm teuml njeuml gjykate ky i fundit teuml implementohej neuml deumlm teuml pales Sipas

praktikeumls seuml Gjykateumls ekzekutim i njeuml vendim teuml dheumlneuml nga ccedildo gjykateuml duhet teuml

konsiderohet si njeuml pjeseuml integrale e gjykimit peumlr qeumlllimet e Nenit 674 Gjykata

thekson se nuk eumlshteuml e mundshme peumlr njeuml autoritet shteteumlror qeuml teuml citojeuml mungeseumln e

fondeve si justifikim peumlr mos respektimin e njeuml borxhi gjyqeumlsor Njeuml voneseuml neuml

ekzekutimin e njeuml gjykimi mund teuml justifikohet neuml rrethana teuml veccedilanta por vonesa

duhet teuml mos jeteuml e tilleuml qeuml teuml deumlmtojeuml thelbin e teuml drejteumls seuml mbrojtur sipas Nenit 6 sect

175 Neuml rastin konkret ankuesi nuk duhet teuml ishte penguar seuml peumlrfituari nga suksesi i

procesit gjyqeumlsor i cili kishte teuml beumlnte me kompensimin peumlr deumlmtimin e sheumlndetit teuml

shkaktuar nga pjeseumlmarrja e detyrueshme neuml njeuml rast emergjence shteteumlrore Gjykata

veumlren se vendimi i Gjykateumls seuml Qytetit Shakhty teuml 3 marsit 1997 21 maj 1999 dhe 9

mars 2000 mbeti i pazbatuar teumlreumlsisht ose teuml pakteumln deri meuml 5 mars 2001 kur Ministria

e Financave mori vendim peumlr teuml paguar neuml teumlreumlsi borxhin Duke deumlshtuar peumlr vite me

radheuml peumlr teuml marreuml masat e nevojshme peumlr tiu peumlrmbajtur vendimit gjyqeumlsor teuml fundit

neuml rastin aktual autoritetet ruse e privuan ankuesin nga garancionet qe rrjedhin nga

Nenit 6 sect 1 Rrjedhimisht ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit peumlr shkeljen e teuml drejatev proneumlsore sipas Nenit 1

teuml Protokollit 1 Gjykata peumlrseumlrit se njeuml keumlrkeseuml mund teuml peumlrbeumljeuml njeuml pasuri brenda

kuptimit teuml keumltij neni neumlse eumlshteuml i mjaftuesheumlm i themeluar peumlr teuml qeneuml i zbatuesheumlm

Vendimet e Gjykateumls seuml Qytetit Shakhty teuml dateumls 3 mars 1997 21 maj 1999 dhe 9 Mars

2000 i siguruan ankuesit keumlrkesa teuml zbatueshme konkrete dhe jo thjesht njeuml teuml drejteuml teuml

peumlrgjithshme peumlr teuml marreuml mbeumlshtetje nga shteti Vendimet u beumlneuml peumlrfundimtare pasi

qeuml asnjeuml ankeseuml nuk i inicua kundeumlr tyre Nga kjo rrjedh se pamundeumlsia peumlr ankuesin

peumlr teuml teuml marreuml ekzekutimin e keumltyre aktgjykimeve teuml pakteumln deri meuml 5 mars 2001

peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml pasuriseuml siccedil peumlrcaktohet

neuml fjalineuml e pareuml teuml paragrafit teuml pareuml teuml Nenit 1 i Protokollit 1 Qeveria nuk e ka

prezantuar ndonjeuml justifikim peumlr keumlteuml ndeumlrhyrje dhe Gjykata e konsideron se mungesa e

fondeve nuk mund teuml justifikojeuml njeuml leumlshim teuml tilleuml Si peumlrfundim Gjykata konkludon se

ka pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit 1

73 Amuur kundeumlr Franceumls vendimi i 25 qershorit 1996 Raportet e Aktgjykimet dhe vendimet 1996-III f

846 sect 36 Dalban kundeumlr Rumaniseuml [DhM] nr 2811495 sect 44 KEDNJ 1999-VI 74 Hornsby kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i 19 marsit 1997 Raportet 1997-II fq 510 sect 40 75 Immobiliare Saffi kundeumlr Italiseuml [DhM] nr 2277493 sect 74 KEDNJ 1999- V

313

Gjykata vendos se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml ankuesit shumeumln prej 3000 EUR

peumlr deumlmin jo-material si dhe interesin e thjeshteuml me njeuml normeuml vjetore prej 23

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ankuesi mund teuml pretendojeuml teuml jeteuml njeuml viktimeuml peumlr qeumlllimet e Neni 34

i Konventeumls vendos se ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls vendos se ka

pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit 1 [njeumlzeumlri]

314

Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 965982 965882

27 prill 1988 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml privateumlsi si pasojeuml e hapjes nga autoritetet e burgut teuml

korrespondenceumls personale ka shkelje

Neni 13

Pretendim peumlr mungeseuml teuml mjeteve efektive peumlr adresimin e shkeljeve veqaneumlrisht neuml

rastin e ndalimit teuml korrespondenceumls seuml njeuml prej ankuesve nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile vuajtje e deumlnimit burgim korrespondenceuml ndalim hapje e letrave

privateumlsi leje vizite viziteuml familjare

Ankuesit James Boyle (ankuesi i pareuml) Sarah Boyle (ankuesja e dyteuml) Brian Rice

(ankuesi i treteuml) dhe John Rice (ankuesi i kateumlrt) shtetas britanikeuml teuml lindur meuml 1944

1950 1947 dhe 1920 respektivisht Ankesat ishin doreumlzuar neuml dy raste teuml ndara marreuml

parasysh ngjashmeumlriteuml e rasteve Komisioni vendosur qeuml trsquoi bashkonte ankesat neuml njeuml teuml

vetme

Faktet e rastit

Meuml 1967 ankuesi i pareuml ishte deumlnuar neuml Skoci me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje Ai

ishte deumlnuar meuml voneuml edhe peumlr njeuml seri veprash peumlrfshireuml thyrje burgu dhe tentim peumlr

vrasje teuml njeuml zyrtari policor Ankuesja e dyteuml eumlshteuml bashkeumlshortja e ankuesit teuml pareuml me

profesion doktoresheuml

Periudha relevante peumlr procedureumln gjyqeumlsore peumlrfshineuml ateuml ndeumlrmjet shtatorit teuml vitit

1980 dhe neumlntorit teuml vitit 1981 kur ankuesi i pareuml po mbahej neuml njeuml regjim teuml rregullt

burgimi neuml burgun Saughton Rregullat e komunikimit ishin asisoji qeuml veteumlm deumlrgimi

me posteuml i njeuml letre prej tri faqesh neuml javeuml paguhej nga fondet publike Ai ishte neuml

gjendje teuml paguante peumlr letrat e tjera nga fitimet e puneumls neuml burg por jo edhe nga

burimet e peumlrgjithshme financiare Ai kishte paraqitur ankeseuml praneuml Sekretarit teuml Shtetit

neuml Skoci peumlr numrin e kufizuar teuml letrave qeuml ai mund teuml deumlrgonte Letrat e ankuesit teuml

pareuml teuml deumlrguara dhe teuml pranuara kontrolloheshin nga autoritetet e burgjeve neuml pajtim

me praktikeumln e zakonshme qeuml ndiqej neuml burgje

Neuml vitin 1981 njeuml leteumlr e deumlrguar peumlr mikun e tij z Peter McDougall ishte ndaluar nga

guvernatori i burgut mbi bazeumln se z McDougall ishte ldquopersonalitet medialrdquo Ankuesi

ishte ankuar edhe rreth keumlsaj ccedileumlshtjeje te Sekretari i Shtetit por ishte refuzuar se

ekzistonte njeuml ndaleseuml e peumlrgjithshme Ankuesi po ashtu kishte teuml drejteuml teuml kufizuar qeuml

teuml pranonte vizita deri neuml njeuml oreuml brenda njeuml muaji neuml njeuml korridor burgu qeuml ishte neumln

mbikeumlqyrje teuml afeumlrt Ai e shfryteumlzonte keumlteuml koheuml peumlr teuml takuar gruan e tij Por ankohej

se kjo koheuml ishte e pamjaftueshme peumlr teuml takuar edhe aneumltareumlt e tjereuml teuml familjes

Ankuesi i treteuml ishte deumlnuar me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje Ai i kishte keumlrkuar

Sekretarit teuml Shtetit leje peumlr teuml vizituar babain e tij neuml shteumlpi peumlrkateumlsisht ankuesin e

315

kateumlrt Arsyeja ishte se babai i tij ishte ldquoi seumlmureuml peumlr njeuml koheuml teuml konsiderueshmerdquo por

jo qeuml ishte i seumlmureuml neuml meumlnyreuml serioze qeuml do teuml mundeumlsonte dheumlnie teuml lejes meumlshiruese

peumlr viziteuml Prandaj keumlrkesa e tij ishte refuzuar

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml lidhje me nenin 8 ankuesi i pareuml kishte pretenduar se ndalesa e letreumls drejtuar mikut

teuml tij nga guvernatori i burgut ka shkelur nenin 8 teuml Konventeumls Neuml ateuml koheuml Sekretari i

Shtetit kishte refuzuar keumlrkeseumln mbi bazeumln se letra duke qeneuml e destinuar peumlr publikim

apo peumlrdorim neuml televizion kishte peumlrmbajtje teuml diskutueshme sipas rregullave

peumlrkateumlse teuml burgut

Qeveria nga ana e saj kishte pranuar meuml pas se rregullat e burgut neuml keumlteuml rast ishte

zbatuar neuml meumlnyreuml teuml gabueshme pasi letra ishte personale e pasteumlrt dhe teuml duhej teuml

lejohej teuml kalojeuml

Sa i peumlrket nenit 13 teuml kateumlr ankuesit kishin paraqitur pretendime se sipas ligjit skocez

ata nuk kishin mjete efektive neuml lidhje me ankesat e tyre teuml ndryshme Ata pra kaneuml

keumlrkuar gjetje teuml shkeljes seuml nenit 13 teuml Konventeumls Pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 13

teuml Konventeumls ndeumlrkaq ishin hedhur poshteuml nga ana e Qeveriseuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimin peumlr shkelje teuml nenit 8 teuml Konventeumls dhe duke pas parasysh

pranimin e Qeveriseuml se rregullat e burgut ishte zbatuar neuml meumlnyreuml teuml gabuar pasi

korrespondenca ishte personale Gjykata kishte gjetur shkelje teuml nenit 8 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls sa i peumlrket ankeseumls seuml dy ankuesve teuml pareuml Gjykata

kishte vlereumlsuar se rregullat e pageseumls seuml posteumls nuk ishin vetpeumlrvete teuml paarsyeshme

Prandaj neuml keumlteuml pikeuml nuk kishte gjetur shkelje teuml nenit 13

Peumlr sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit teuml treteuml neuml lidhje me voneseumln ose refuzimin peumlr teuml

postuar letra teuml caktuara Gjykata njeumlsoj sikurse Komisioni peumlrpara kishte gjetur se neuml

mungeseuml teuml njeuml pretendimi teuml argumentuesheumlm peumlr shkelje teuml nenit 8 nuk ka shkelje teuml

nenit 13 neuml lidhje me keumlteuml pikeuml

Neuml lidhje me ankeseumln e ankuesve teuml pareuml peumlr kontrollimin e korrespondenceumls Gjykata

ishte referuar te praktika e saj e meumlhershme gjyqeumlsore qeuml peumlrmban se njeuml maseuml e

caktuar e kontrollit teuml korrespondenceumls seuml teuml burgosurve eumlshteuml e nevojshme dhe si e tilleuml

nuk eumlshteuml e papajtueshme me Konventeumln Prandaj Gjykata gjen se nuk ka shkelje as teuml

nenit 8 dhe peumlr pasojeuml as teuml nenit 13 teuml Konventeumls Gjykata nuk kishte gjetur shkelje

as neuml pikeumln qeuml lidhej me pretendimin e ankuesve se letra teuml caktuara teuml ankuesit teuml pareuml

ishin lexuar me zeuml nga zyrtari i burgut

Sa i peumlrket ankeseumls seuml ankuesit teuml pareuml peumlr ndaleseumln e letreumls Gjykata tashmeuml kishte

gjetur se ka shkelje teuml nenit 8 Megjithateuml Gjykata ka veumlrejtur se ndoneumlse Sekretari i

Shtetit siccedil e ka pranuar Qeveria tashmeuml ka zbatuar gabimisht rregullat e burgut veteumlm

ky fakt nuk mund teuml peumlrcaktojeuml mungeseumln e mjeteve efektive Ankuesi do teuml mund teuml

keumlrkonte rishqyrtim gjyqeumlsor teuml vendimit teuml Sekretarit teuml Shtetit mbi bazeumln se ai vendim

ka qeneuml i paarsyesheumlm duke qeneuml i mbeumlshtetur neuml njeuml zbatim teuml gabuar teuml rregullave

Keumlsisoji Gjykata gjen se mjetet e disponueshme peumlr ankuesin neuml lidhje me ankeseumln neuml

keumlteuml pikeuml kaneuml qeneuml teuml mjaftueshme peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 13 Peumlr pasojeuml

316

nuk ka pas shkelje teuml nenit 13 teuml Konventeumls Gjykata nuk ka gjetur shkelje teuml nenit 13

as sa u peumlrket njeuml seumlreuml pretendimesh teuml tjera teuml ngritura nga paleumlt ankuese

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml nenit 8 neuml rastin e ankuesit teuml pareuml [njeumlzeumlri] gjen se nuk

ka shkelje teuml nenit 13 neuml asnjeumlrin prej rasteve [njeumlzeumlri]

317

Shalyavski dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml - 6760811

15 qershor 2017 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtimi nga policia peumlrbeumlnte trajtim poshteumlrues dhe ccedilnjereumlzor ka shkelje

Neni 8

Vizitat e shpeshta nga policia gjateuml arrestit shteumlpiak peumlrbeumlnin ceumlnim teuml seuml drejteumls neuml

shteumlpi e pabazeuml nuk ka shkelje

Neni 13 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 3

Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr shkeljet e pretenduara ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile trajtimit ccedilnjereumlzor ose poshteumlrues dhembje fizike dhe poshteumlrim publik

mjete efektive juridike qeumlllim legjitim ndeumlrhyrje jo propocionale e drejta neuml jeteumln

private

Ankuesit z Shalyavski (ankuesi i pareuml) dhe znj Silvia Kotseva (ankuesja e dyteuml) janeuml

partnereuml bashkeumljetues Martin Kotsev (ankuesi i treteuml) eumlshteuml i biri i ankuesit teuml pareuml

Yoana Shalyavska (ankuesja e kateumlrt) eumlshteuml vajza e ankueseumlve teuml pareuml dhe dyteuml Ata

kaneuml lindur neuml vitin 1966 1967 1988 dhe 2003 respektivisht dhe jetojneuml neuml

Blagoevgrad (Bullgari)

Faktet e rastit

Meuml 7 prill 2011 rreth oreumls 1100 ankuesi i pareuml i cili kishte distrofi muskulare dhe

mund teuml leumlvizte veteumlm kokeumln dhe duart e tij u ndalua nga policia peumlrderisa e voziste

ankuesja e dyteuml e cila ishte njeumlkoheumlsisht asistentjakujdestarja e tij dhe partnerja

bashkeumljetuese Ai u la i ngujuar neuml makineuml para njeuml stacioni policor peumlr disa oreuml ndeumlrsa

autoritetet hetimore kontrolluan shteumlpineuml dhe mjediset e tjera si dhe kryenin

formalitete e nevojshme peumlr teuml ngritur aktakuzeuml kundeumlr tij Gjateuml keumlsaj kohe ai duhej trsquoi

kryente nevojat e tij personale neuml publik ndeumlrsa asistentja e tij u arrestua nga policia

mireumlpo u nxorr nga rojet dy hereuml gjateuml diteumls peumlr ta leumlvizur ankuesin e pareuml neuml njeuml

makineuml tjeteumlr dhe peumlrfundimisht neuml oreumln 2130 peumlr teuml ndihmuar ateuml teuml marreuml pjeseuml neuml njeuml

seanceuml deumlgjimore ku u urdheumlrua arresti shteumlpiak i tij Ankuesja e dyteuml u lirua po ateuml

mbreumlmje

Ankuesi i pareuml u mbajt neumln arrest shteumlpiak deri meuml 21 qershor 2011 me policineuml duke e

kontrolluar neumlse ai ishte neuml shteumlpi apo jo Neuml mes teuml dateumls 8 dhe 14 prill 2011 nuk ka

pasur kontrolleuml nga policia Midis 16 prillit dhe 27 majit 2011 oficereumlt e policiseuml

vizituan shteumlpineuml e ankuesve peumlr teuml kontrolluar ankuesin e pareuml neuml njeumlzet e neumlnteuml raste

njeuml hereuml neuml diteuml dhe pothuajse ccedildo diteuml Peumlr teteuml diteuml nuk kishte kontrolla dhe neuml kateumlr

diteumlt e tjera oficereumlt nuk shkuan neuml baneseumln e ankuesve por observuan hyrjen e

ndeumlrteseumls Meuml 29 prill 2011 ankuesi u takua me oficereuml para ndeumlrteseumls teksa mbeumlrriti neuml

makineumln e tij Meuml 28 maj 2011 zyrtareumlt kontrolluan neuml ankuesin e pareuml neuml tri raste dhe

318

neuml dy raste meuml 30 maj Meuml 31 maj ata vizituan baneseumln neuml tri raste por neuml njeumlreumln prej

tyre nuk u lejuan teuml hyjneuml Meuml 1 dhe 2 qershor 2011 ankuesja e dyteuml nuk e lejoi

policineuml neuml baneseuml Meuml 3 qershor ata vizituan baneseumln peseuml hereuml neuml njeuml nga vizitat

askush nuk iu peumlrgjigj dereumls seuml dyerve Ndeumlrmjet 4 dhe 20 qershorit 2011 zyrtareumlt

vizituan baneseumln e ankuesve zakonisht tre ose kateumlr hereuml neuml diteuml Njeuml nga vizitat meuml 16

qershor ishte provokuar nga fakti se ankuesi pasi kishte marreuml autorizimin peumlr teuml

vizituar njeuml fizioterapeut nuk ishte paraqitur neuml termin e caktuar Gjateuml disa vizitave u

paraqit edhe ankuesja e kateumlrt teteuml vjeccedil Zakonisht ajo eumlshteuml marreuml nga neumlna e saj neuml

njeuml dhomeuml tjeteumlr Ankuesi treteuml njeumlzet e tre vjeccedil po punonte me orar teuml ploteuml gjateuml

keumlsaj periudhe

Meuml 21 qershor 2011 ankuesi i pareuml u lirua nga arrestimi shteumlpiak me vendim teuml

Gjykateumls seuml Apelit teuml Sofjes e cila vuri neuml dukje neuml veccedilanti gjendjen e tij teuml reumlndeuml

sheumlndeteumlsore dhe faktin se shumeuml nga provat neuml hetimin kundeumlr tij tashmeuml ishin i

mbledhur

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar veccedilaneumlrisht neuml Nenin 3 (ndalimi i trajtimit ccedilnjereumlzor ose poshteumlrues) teuml

Konventeumls ankuesi i pareuml pretendoi se trajtimi i tij meuml 7 prill 2011 i kishte shkaktuar

atij dhembje fizike dhe poshteumlrim publik Sipas Nenit 13 (e drejta peumlr mjete efektive) teuml

Konventeumls ankuesit pretendonin neuml veccedilanti se nuk kishin pasur mjete efektive juridike

neuml teuml drejteumln e brendshme peumlr ankesat e tyre sipas Nenit 3 Po ashtu ankuesit u ankuan

peumlr vizitat e shpeshta teuml policiseuml gjateuml koheumls sa ankuesi ishte neuml arrest shteumlpiak duke u

thirrur neuml teuml drejteumln peumlr jeteuml private dhe familjare teuml garantuar me Nenin 8 teuml

Konventeumls

Qeveria bullgare pretendonte se ankuesi i pareuml nuk kishte shterrur teuml gjitha mjetet

juridike qeuml ishin teuml qasshme duke peumlrfshireuml ankimimin neuml bazeuml teuml Ligji mbi

Peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit dhe Komunave peumlr deumlmet si dhe vuajtja e peumlrjetuar nga ai nuk e

arrinte shkalleumln qeuml teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls Po ashtu lidhur me

vizitat e shpeshta dhe veprimet e autoriteteve policore pretendonte se kishin qeumlllim

legjitim dhe nuk peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje jo propocionale neuml teuml drejteumln peumlr jeteuml private teuml

garantuar me Nenin 8 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit Gjykata ka vendosur qeuml njeuml keumlrkeseuml mund teuml

refuzohet sipas Nenit 35 sect 3 (a) teuml Konventeumls peumlr shpeumlrdorim teuml seuml drejteumls seuml aplikimit

individual neumlse peumlr arsye teuml tjera ai ishte i bazuar me veteumldije neuml teuml paveumlrteta ose neumlse

parashtruesi i keumlrkeseumls ka doreumlzuar informacion teuml paploteuml ose mashtrues Kjo do teuml jeteuml

keumlshtu kur informacioni ccedilorientues ka teuml beumljeuml me thelbin e rastit Gjykata theksoi se

ankuesi i pareuml ka paraqitur neuml mbeumlshtetje teuml ankesave teuml tij informata mashtruese

peumlrkateumlsisht deklarateumln e beumlreuml nga AZ pasi ai nuk ka specifikuar se AZ ishte motra e

tij dhe se ajo nuk ishte mjek i regjistruar Megjithateuml ky konkluzion nuk mjafton qeuml

Gjykata lsquoi shpalleuml teuml paparanueshme ankesat e ankuesit teuml pareuml peumlr shkak se nuk eumlshteuml e

bindur ky informacioni mashtrues lidhet me thelbin e ceumlshtjesrdquo megjithateuml keumlteuml

deumlshmi nuk e ka marreuml parasysh gjateuml shqyrtimit teuml leumlndeumls

319

Po ashtu lidhur e shterrjen e mjeteve juridike Gjykata hodhi poshteuml pretendimet e

Qeveriseuml bullgare se ankuesi ka mundur teuml ankohet neuml bazeuml teuml Ligjit mbi Peumlrgjegjeumlsineuml

e Shtetit dhe Komunave peumlr Deumlmet peumlr shkak se ky akt ligjor nuk mbulonte hetimet

penale Andaj shpalli rastin e pranuesheumlm

Lidhur me Nenin 3 teuml Konventeumls Gjykata ripeumlrseumlriti se keqtrajtimi duhet teuml arrijeuml njeuml

nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml ashtu qeuml teuml peumlrfshihet neumln keumlteuml Nen Vlereumlsimi i atij niveli

eumlshteuml relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit teuml tilla si koheumlzgjatja e trajtimit

efektet e saj fizike dhe mendore gjinia mosha dhe gjendja sheumlndeteumlsore e viktimeumls

Neuml rastin neuml fjaleuml rrethana qeuml ka reumlndeumlsi kryesore eumlshteuml hendikepi i reumlndeuml fizik i

aplikuesit teuml pareuml Kjo keumlrkoi qeuml autoritetet teuml keneuml kujdes teuml veccedilanteuml kur teuml vazhdojneuml

ta arrestojneuml ateuml gjateuml hetimeve kundeumlr tij Imobilizimi i tij peumlr meuml shumeuml se dhjeteuml oreuml

ndodhi neuml njeuml vend publik parking ku ai ishte i duksheumlm peumlr oficereumlt e policiseuml dhe

kalimtareumlt madje edhe kur ai po kryente nevojat personale Ankuesi pretendonte se kjo

situateuml kishte provokuar vuajtjen e tij fizike dhe mendore e cila u konfirmua nga njeuml

mjek dhe teuml afeumlrm teuml cileumlt thaneuml se trupi i tij ishte ldquompireumlrdquo dhe ldquoftohurrdquo Qeveria nuk ka

dheumlneuml asnjeuml arsye se pse ankuesi nuk mund teuml ishte lejuar peumlr shembull qeuml teuml kthehej

neuml shteumlpi neuml pritje teuml ngritjes seuml akuzave Neuml veccedilanti nuk eumlshteuml pretenduar se prania e

tij mund teuml kishte penguar keumlrkimin qeuml po zhvillohej neuml shteumlpineuml e tij ose se ai do ta

kishte penguar hetimin neuml ndonjeuml meumlnyreuml tjeteumlr Duke marreuml parasysh rrethanat

specifike teuml rastit Gjykata eumlshteuml e mendimit se trajtimi i ankimuar shkaktoi vuajtjen e

ankuesit teuml pareuml me intensitet teuml mjaftuesheumlm peumlr ta kualifikuar ateuml si trajtim degradues

neuml kuptim teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Peumlr shkak teuml keumltij peumlrfundimi Gjykata vendosi teuml mos e ekzaminojeuml rastin neumln Nenin 8

teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls Gjykata i referohet gjetjes seuml saj meuml sipeumlr se

ankimimi sipas Ligjit mbi Peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit dhe Komunave peumlr Deumlmet nuk kishte

paraqitur mjet efektiv peumlr ankeseumln e ankuesit teuml pareuml sipas Nenit 3 teuml Konventeumls

Gjykata nuk eumlshteuml informuar peumlr ndonjeuml mjet tjeteumlr juridik neuml dispozicion neuml keumlto

rrethana teuml cilat mund teuml kishin parandaluar ose pushuar shkeljen e teuml drejtave teuml

ankuesit ose ccediluan neuml dheumlnien e kompensimit Prandaj ka pasur njeuml shkelje teuml Nenit 13

teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3

Neuml lidhje me vizitat e shpeshta teuml policiseuml neuml shteumlpineuml e ankuesit teuml pareuml gjateuml arrestit

shteumlpiak Gjykata konstatoi se peumlr teuml pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml privateumlsiseuml teuml

garantuar me Nenin 8 teuml Konventeumls duhet qeuml teuml teuml keteuml ldquondeumlrhyrjerdquo ldquondeumlrhyrja teuml jeteuml

parapareuml me ligjrdquo dhe ldquoe nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr teuml arritur njeuml

qeumlllim legjitimrdquo

Qeveria nuk ka kontestuar se banesa ku ankuesi i pareuml ka kryer arrestin shteumlpiak dhe

ishin kryer vizitat nga policia ishte shteumlpia e kateumlr ankuesve As paleumlt nuk e

kontestojneuml faktin se keumlto vizita peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesve peumlr njeuml

shteumlpi siccedil garantohet neuml Nenin 8 teuml Konventeumls Eumlshteuml e qarteuml se kjo ndeumlrhyrje eumlshteuml e

parapareuml me ligj andaj kontestues eumlshteuml veteumlm fakti se ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr teuml arritur njeuml qeumlllim legjitim Duke shqyrtuar domosdoshmeumlrineuml e

ndeumlrhyrjes neuml teuml drejtat e ankuesve Gjykata veumlren se ndeumlrmjet 15 prillit dhe 20

qershorit 2011 policia ka vizituar shteumlpineuml e tyre neuml raste teuml shumta deri neuml kateumlr ose

peseuml hereuml neuml diteuml ndoneumlse zakonisht i kishte vizituar pak ose aspak Megjithateuml nuk

320

eumlshteuml deumlshmuar se peumlrveccedil verifikimit teuml shpejteuml neumlse ankuesi i pareuml ishte atje policia

shqeteumlsoi jeteumln e peumlrditshme teuml ankuesve neuml ndonjeuml meumlnyreuml tjeteumlr Policia nuk i ka

vizituar asnjeumlhereuml gjateuml nateumls Peumlr meuml tepeumlr eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml pavareumlsisht se

policeumlt nuk ishin lejuar teuml hynin neuml baneseuml neuml disa raste policia kurreuml nuk eumlshteuml

peumlrpjekur teuml hyjeuml me forceumldhuneuml Po ashtu kjo ndeumlrhyrje nuk eumlshteuml reflektuar tek

ankuesit e tjereuml Ankuesja e kateumlrt e cila ishte e mitur shumiceumln e rasteve gjateuml

vizitave nuk ishte prezente sepse ishte neuml shkolleuml apo kur ishte neuml shteumlpi deumlrgohej neuml

dhomeuml tjeteumlr

Peumlr meuml tepeumlr neuml dy raste peumlrkateumlsisht 15 dhe 29 prill 2011 eumlshteuml gjetur se ankuesi i

pareuml ka leumlneuml shteumlpineuml pa autorizim dhe njeuml hereuml nuk eumlhsteuml paraqitur tek termini i

fizioterapeutit andaj kjo ka ngjallur dyshime tek policia e cila ka shpeshtuar vizitat

Prandaj Gjykata gjeti se ankesat neuml shqyrtim janeuml qartazi teuml pabazuara dhe duhet teuml

refuzohen neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

Vendos qeuml shteti i paditur duhet trsquoi paguajeuml ankuesit teuml pareuml (i) 3000 EUR (tre mijeuml

EUR) neuml lidhje me deumlmin jomaterial dhe (ii) 2500 EUR (dy mijeuml e peseumlqind EUR)

peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 3 dhe nuk e konsideron teuml nevojshme teuml shqyrtohet

ankesa sipas Nenit 8 Gjykata gjithashtu konstaton se konstaton se ka pasur shkelje teuml

Nenit 13 teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3 [njeumlzeumlri]

321

Horvat kundeumlr Kroaciseuml - 5158599

26 korrik 2001 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykim si pasojeuml e tejzgjatjes seuml procedurave civile peumlr shlyerjen

e kredive ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr teuml adresuar tej-zgjatjen e procedurave gjyqeumlsore qeuml si

pasojeuml kishin rezultuar neuml deshtim teuml realizimit teuml seuml drejteumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile kredi kreditoreuml kthim i borxhit deumlshtim procedura gjyqeumlsore (mos)

prani e teuml paditurve voneseuml neuml identifikim barreuml mjet efektiv

Ankuesja znj Ankica Horvat shtetase kroate

Faktet e rastit

Meuml 19 tetor 1992 ankuesja i kishte dheumlneuml MJB-seuml njeuml kompani neuml Zagreb 10000

marka gjermane (DEM) peumlr njeuml periudheuml prej tre muajsh me njeuml normeuml interesi prej

27 Meuml 23 neumlntor 1992 ajo i huazoi ZIP-it njeuml kompani neuml Zagreb 20390 DEM peumlr

njeuml periudheuml prej njeuml muaji me njeuml normeuml interesi prej 20 Pasi qeuml kompaniteuml e

peumlrmendura nuk arriteumln teuml paguajneuml krediteuml ankuesja ka ngritur procedura kundeumlr ZIP

dhe MJB neuml Gjykateumln Komunale teuml Zagrebit

Procedurat kundeumlr ZIP dhe pronarit teuml saj teuml dyshuar ŽM kaneuml filluar meuml 29 mars

1995 kur ankuesja paraqiti njeuml veprim peumlr ripagimin e kredive Njeuml seanceuml ishte

caktuar peumlr dateumln 4 tetor 1995 por ajo u shty pasi qeuml teuml pandehurit nuk u paraqiteumln pasi

adresa e treguar (nga ankuesja) doli teuml ishte pasakteuml Seanca e ardhshme ishte caktuar

peumlr 24 Janar 1996 Megjithateuml neuml ndeumlrkoheuml ZIP kishte pushuar seuml ekzistuari dhe adresa

e ŽM mbeti e panjohur Meuml 20 qershor 1996 avokati euml ankueses e informoi gjykateumln

se Qendra e Mireumlqenies Sociale neuml Zagreb kishte emeumlruar njeuml peumlrfaqeumlsues ligjor peumlr

ŽM Meuml 13 shtator 1996 gjykata keumlrkoi keumlshilleumln e ankueses brenda tridhjeteuml diteumlsh teuml

paraqeseuml njeuml certifikateuml nga regjistri i Gjykateumls Ekonomike teuml Zagrebit lidhur me

statusin ligjor te ZIP Deumlgjimi tjeteumlr ishte planifikuar peumlr 2 dhjetor 1999 por u shty peumlr

shkak teuml mungeseumls seuml teuml pandehurve Doli peumlrseumlri se ZIP dhe ŽM nuk kishte marreuml

njoftim peumlr dateumln e deumlgjimit pasi qe adresa ishte e pasakteuml Gjykata ftoi avokatin e

ankueses qeuml teuml informonte keumlteuml teuml fundit brenda tridhjeteuml diteumlsh neumlse ZIP neuml fakt kishte

pushuar seuml ekzistuari Sipas Qeveriseuml gjateuml seanceumls seuml caktuar meuml 7 qershor 2000

gjykata vendosi mbi keumlrkeseumln e paleumlve peumlr kthimin e procedurave neuml status quo ante

(keumlrkesa peumlr kthim neuml gjendjen e meumlparshme) Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml ZIP seanca u

shty peumlr neuml 17 tetor 2000 Procedurat mbeten neuml pritje para Gjykateumls Komunale teuml

Zagrebit

Procedura kundeumlr kompaniseuml MJB dhe BJ filluan ndaj pronarit teuml saj teuml dyshuar BJ

meuml 30 mars 1995 kur ankuesja paraqiti njeuml veprim peumlr rimbursimin e kredive teuml tyre

322

praneuml Gjykateumls Komunale teuml Zagrebit Meuml 25 gusht 1995 avokati i ankueses informoi

gjykateumln peumlr adreseumln e BJ Seanca e caktuar peumlr 2 tetor 1995 u shty peumlr shkak teuml

mungeses se teuml pandehurve Doli se MJB nuk ishte meuml neuml teuml adresa e meumlparshme dhe

se BJ ishte neuml paraburgim Avokati i ankueses informoi gjykateumln se BJ ishte liruar

nga paraburgimi dhe keumlrkoi qeuml njoftimet peumlr seanceumln e ardhshme ti deumlrgohen neuml teuml

njeumljtat adresa si meuml pareuml Seanca deumlgjimore meuml 27 neumlntor 1995 u shty peumlrseumlri peumlr shkak

teuml mungeses seuml teuml pandehurve Duket se MJB neuml ndeumlrkoheuml kishte ndeumlrprereuml ekzistencen

dhe se BJ kishte ndryshuar adreseumln e saj Seanceumln e 14 shkurt 1996 gjithashtu u shty

peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml pandehurve peumlr teuml njeumljtat arsye si meuml pareuml Gjykata vendosi

teuml shikojeuml neuml dosjen penale nr KO-157493 neuml teuml njeumljteumln gjykateuml ku procedurat ishin

nisur kundeumlr BJ Me urdheumlr teuml 11 shtatorit 1996 avokatit teuml ankueses i ishte keumlrkuar

nga gjykata teuml paraqiste njeuml certifikateuml nga regjistri i Gjykateumls Ekonomike teuml Zagrebit

lidhur me statusin ligjor teuml MJB Te gjitha seancat e caktuar me pas u shtyn peumlr shkak

teuml mungeseumls seuml teuml pandehurit Meuml 24 shtator 1998 gjykata mori njeuml leteumlr nga Gjykata

Ekonomike e Zagrebit me njeuml certifikateuml qeuml peumlrmbante gabimisht informacione peumlr njeuml

tjeteumlr firmeuml neuml vend teuml MJB Meuml 13 prill 2000 gjykata peumlrseumlri i deumlrgoi njeuml leteumlr

Gjykateumls Ekonomike teuml Zagrebit duke pyetur neumlse MJB ende ekziston Neuml teuml njeumljteumln

diteuml gjykata gjithashtu keumlrkoi nga avokati i ankueses teuml paraqiste teuml njeumljtin informacion

Rasti mbeti neuml pritje para Gjykateumls Komunale teuml Zagrebit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Fillimisht Qeveria e ka ftuar Gjykateumln qeuml teuml refuzojeuml keumlrkeseumln duke deklaruar se

ankuesja nuk arriti teuml shteronte mjetet e brendshme juridike Qeveria pretendonte se

ankuesja nuk arriti teuml paraqiste njeuml ankeseuml neuml pajtim me Nenin 59 (4) teuml Kushtetuteumls seuml

re teuml rishikuar Qeveria argumentoi meuml tej se ankuesja peumlrveccedil mundeumlsiseuml seuml ankeseumls neuml

Gjykaten Kushtetuese mund ti kishte keumlrkuar kryetarit teuml Gjykates Komunale teuml

Zagrebit si dhe Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml peumlr teuml peumlrshpejtuar procedurat

Ankusja pretendon se procedurave civile peumlr shlyerjen e kredive nuk ishin peumlrfunduar

brenda njeuml koheuml teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1 i Konventeumls duke rezultuar

keumlshtu neuml shkelje teuml keumltij neni

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rikujton se rregulli i shterimit te mjeteve teuml brendshme juridike sipas Nenit 35

teuml Konventeumls neumlnkupton se fillimisht ceumlshtja duhet teuml shqyrtohet nga organet gjyqeumlsore

vendore Rrjedhimisht Shtetet janeuml teuml peumlrjashtuar nga peumlrgjegjesia peumlrpara njeuml organi

ndeumlrkombeumltar peumlr veprimet e tyre para se ata teuml keneuml pasur mundeumlsi ti veumlneuml gjeumlrat neuml

regull me aneuml teuml sistemit ligjor teuml tyre Rregulli bazohet neuml Nenin 13 teuml Konventes - me

teuml cileumln ajo ka afinitet teuml ngushteuml - qeuml keumlrkon egzistenceumln e njeuml mjeti efektiv juridik neuml

dispozicion neuml lidhje me shkeljen e pretenduar neuml sistemin vendas 76 dhe se ekzistenca

e mjeteve juridike neuml fjaleuml duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e sigurt jo veteumlm neuml teori por

edhe neuml praktikeuml Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se procedurat neuml pajtim me Neni 59

76 Handyside kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykimi i 7 dhjetorit 1976 Seria A nr 24 f 22 sect 48 dhe

Aksoy kundeumlr Turqiseuml aktgjykimi i 18 dhjetorit 1996 Raportet e aktgjykimeve dhe Vendimet 1996-VI f

2275-76 sect 51

323

(4) teuml Kushtetutes konsiderohet teuml jeteuml teuml ngritura veteumlm neumlse Gjykata Kushtetuese pas

njeuml shqyrtimi paraprak te ankeseumls vendos ta pranojeuml ateuml Keumlshtu edhe pse personi i

interesuar mund teuml parashtrojeuml ankeseuml drejtpeumlrdrejt neuml Gjykateumln Kushtetuese

institucioni i procedurave varet nga liria e keumlsaj teuml fundit Peumlr meuml tepeumlr peumlr njeuml paleuml qeuml

teuml jeteuml neuml gjendje teuml paraqeseuml njeuml ankese ne Gjykaten Kushtetuese sipas keumlsaj dispozite

duhet teuml jeneuml teuml plotesuara dy kushte kumulative Seuml pari teuml drejtat kushtetuese teuml

ankuesit duhet teuml jeneuml shkelur nga fakti se asnjeuml vendim nuk eumlshteuml leumlshuar brenda njeuml

kohe teuml arsyeshme dhe seuml dyti duhet teuml keteuml njeuml rrezik serioz dhe me pasoja teuml

pariparuesheumlme peumlr ankuesin Gjykata konsideron se njeuml ankeseuml sipas Nenit 59 (4) teuml

Aktit teuml Gjykateumls Kushtetuese nuk mund teuml konsiderohet me njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme

te sigurise si njeuml mjet efektiv neuml rastin e ankueses

Sa i peumlrket pretendimit teuml Qeveriseuml se ankuesja nuk ka marreuml ccedildo hap peumlr teuml

peumlrshpejtuar procedurat Gjykata rikujton se neuml lidhje me koheumlzgjatjen e proceseve

civile ccedileumlshtjen e metodave me teuml cilat ankuesja mund teuml kishte peumlrshpejtuar procedurat

kaneuml teuml beumljneuml me vet meritatpermbajtjen e rastit Mjetet juridike teuml tjera teuml peumlrmendura

nga Qeveria dmth keumlrkeseuml drejtuar Kryetarit teuml Gjykateumls seuml Komuneumls seuml Zagrebit ose

Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml peumlr teuml peumlrshpejtuar procedurat peumlrfaqeumlsojneuml ankesa hierarkike

qeuml neuml fakt nuk jeumlneuml asgjeuml meuml shumeuml se informacioni i doreumlzuar organit mbikeumlqyreumls me

sugjerimin peumlr teuml shfryteumlzuar kompetencat e tij neumlse ai e sheh teuml arsyeshme peumlr ta beumlreuml

keumlteuml Neumlse njeuml ankeseuml e tilleuml beumlhet organi mbikeumlqyreumls mund teuml vendos ta marreuml ose teuml

mos e marreuml ccedileumlshtjen Ankuesja nuk do teuml ishte paleuml neuml keumlto procedura dhe mund teuml

informohet veteumlm peumlr meumlnyreumln neuml teuml cileumln organi mbikeumlqyreumls ka trajtuar me ankeseumln e

saj Neuml rrethanat e meumlsipeumlrme Gjykata veumlren se nuk nuk ekziston njeuml mjet ligjor i

veumlrteteuml qeuml i mundeumlson njeuml personi teuml ankohet peumlr koheumlzgjatjjen e tepeumlrt te procedurave

neuml Kroaci77 dhe konsideron se ankesa e ankueses ishte e justifikuar neuml konsiderimin se

asnjeuml mjet tjeteumlr juridik neuml niveli kombeumltar do teuml ishte efektiv neuml lidhje me ankeseumln e

saj Gjykata gjen prandaj se nuk ka pasur mjete teuml peumlrshtatshme dhe efektive peumlr

qeumlllimet e Nenit 35 teuml Konventeumls teuml cilat ankueses iu keumlrkua peumlr teuml shteruar Keumlshtu

Gjykata vendos qeuml kundeumlrshtimi i Qeveriseuml per arsyet e mos-shterimit teuml mjeteve

juridike vendase nuk mund teuml merret parasysh andaj e shapall keumlrkeseumln teuml pranueshme

Neuml lidhje me pretendimet e ankueses se procedurat civile peumlr shlyerjen e kredive nuk

ishin peumlrfunduar brenda njeuml koheuml teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1 i

Konventeumls Gjykata veumlren seuml pari se procedimet kaneuml filluar meuml 29 dhe meuml 30 mars

1995 peumlrkateumlsisht kur ankuesja paraqiti padi civile peumlr veprimet peumlr ripagimin e huave

neuml Gjykateumln Komunale teuml Zagrebit Megjithateuml periudha qeuml bie neumln juridiksionin e

Gjykateumls nuk filloi neuml ato data por meuml 5 neumlntor 1997 kur Konventa hyri forceuml neuml lidhje

me Kroacineuml Gjykata veumlren se neuml dateumln e hyrjes seuml Konventeumls neuml fuqi neuml lidhje me

Kroacineuml teuml dy procedurat kishin zgjatur rreth dy dhe njeuml vit e gjysmeuml Gjykata kujton

se arsyeshmeumlria e gjateumlsiseuml seuml procedurave duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml

rastit dhe duke pasur parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls veccedilaneumlrisht neuml kompleksitetin e rastit sjelljen e ankuesit dhe teuml autoritetet

77 Tomeacute Mota kundeumlr Portugaliseuml (vend) nr 3208296 GjEDNj1999-IX

324

relevante dhe reumlndeumlsineuml e asaj qeuml eumlshteuml neuml rrezik peumlr ankuesin neuml procesin gjyqeumlsor78

Qeveria argumentoi se teuml dyja rastet zbulojneuml se as paditeumlsit e as Gjykata Komunale e

Zagrebit nuk ishin neuml gjendje teuml konstatojeuml adresat e sakta teuml teuml pandehurve Ankuesja

argumentoi se ishte detyreuml e policiseuml teuml konstatonte adresat e teuml pandehurve

Megjithateuml sipas ligjit kroat eumlshteuml e mundur teuml keumlrkohet nga Qendra e Mireumlqenies

Sociale teuml caktojeuml njeuml peumlrfaqeumlsues ligjor peumlr njeuml teuml pandehur adresa e teuml cilit eumlshteuml e

panjohur Megjitheumlse ankuesja kishte filluar procedureumln neuml neuml fund teuml marsit 1995 u

desheumln njeuml vit peumlrpara se njeuml peumlrfaqeumlsues ligjor teuml ishte i emeumlruar neuml procedureumln kundeumlr

ŽM dhe tre vjet neuml procedurat kundeumlr BJ Peumlrndryshe Gjykata nuk gjen se leumlndeumlt

zbulojneuml ndonjeuml rrethaneuml qeuml do ti kualifikonte si komplekse

Lidhur me sjelljen e ankueses Qeveria parashtroi se ankuesja ka kontribuar neuml

koheumlzgjatjen e procedureumls pasi ajo nuk ka arritur teuml ofroi adresat e sakta teuml teuml

pandehurve Peumlrveccedil keumlsaj ajo deumlshtoi teuml parashtrojeuml keumlrkeseuml peumlr peumlrshpejtimin e

procedureumls me Presidentin Gjykates Komunale teuml Zagrebit ose Ministrise se Drejteumlsiseuml

Peumlr ccedileumlshtjen e sjelljes seuml ankueses duhet teuml theksohet se Qeveria nuk ka treguar se

mundeumlsia qeuml iu dha ankueses neuml lidhje me peumlrshpejtimin e procedurave ishte e veumlrteteuml

Pavareumlsisht nga informacionet e ofruara nga Qeveria Gjykata nuk sheh se eeksiztonte

njeuml mjet juridik peumlrdorimi i teuml cilit i grantonte ankueses perspektiveuml suksesi Neuml keumlto

rrethana nuk duket se pretendimi i pasiviteti teuml ankueses kontribuoi neuml ngadaleumlsimin e

procedureumls

Sa i peumlrket sjelljes seuml autoriteteve qeveria pretendoi se gjykatat e vendit treguan kujdes

neuml zhvillimin e procedureumls Ata parashtruan meuml tej se Gjykata Komunale e Zagrebit

ishte vazhdimisht duke ballafaquar me probleme teuml ngarkesave teuml tepruara teuml puneumls

(1000 raste peumlr gjyqtar) Gjykata veumlren se neuml periudheumln qeuml duhet marreuml parasysh

ccedileumlshtja kundeumlr ZIP dhe ŽM ka pushuar neuml mes teuml 5 neumlntorit 1997 dhe 2 dhjetor 1999

e cila arrin meuml shumeuml se dy vjet Rasti kundeumlr MJB dhe BJ kishte pushuar midis 22

korrikut 1998 dhe 13 prillit 2000 teuml cilat arrin deri neuml njeuml vit teteuml muaj dhe njeumlzet e njeuml

diteuml Prandaj Gjykata nuk eumlshteuml e bindur nga shpjegimet e Qeveriseuml peumlr vonesat Sipas

Gjykateumls u takon shtetece kontraktuese qeuml teuml organizojneuml sistemet e tyre ligjore neuml

meumlnyreuml teuml tilleuml qeuml gjykatat e tyre teuml mund ti garantojneuml teuml gjitheumlve teuml drejteumln peumlr teuml

marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr mosmarreumlveshjet neuml lidhje me teuml drejtat dhe

detyrimet civile brenda njeuml koheuml teuml arsyeshme Neuml driteumln e kritereve teuml peumlrcaktuara neuml

jurisprudenceumln e saj dhe duke pasur parasysh teuml gjitha rrethanat e rastit Gjykata

konsideron se koheumlzgjatja e procedurave neuml fjaleuml teuml cilat janeuml ende neuml pritje para

gjykateumls seuml shkalleumls separeuml nuk arriti teuml ploteumlsojeuml keumlrkeseumln e arsyeshme kohore Neuml

peumlrputhje me rrethanat Gjykata gjene se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml

lidhje me teuml dy grupet e procedurave

Ne lidhje me pretendimet e ankueses se ajo nuk kishte zgjidhje efektive te rastit te saj

me ccedilrast ajo mund teuml ngrejeuml ccedileumlshtjen e zgjatjes seuml procedureumls Gjykata rikujton seuml pari

se interpretimi i sakteuml i Nenit 13 teuml Konventeumls eumlshteuml se kjo dispoziteuml garanton njeuml

zgjidhje efektive para njeuml autoriteti kombeumltar peumlr njeuml shkelje teuml supozuar Sa i peumlrket

keumlrkeseumls peumlr peumlrshpejtimin e procedureumls Gjykata peumlrseumlrit se keumlrkesat e tilla

78 Humen kundeumlr Poloniseuml [DhM] nr 2661495 sect 60 15 tetor 1999 dhe Comingersoll SA kundeumlr

Portugaliseuml [dhM] nr 3538297 GjEDNj 2000-IV

325

peumlrfaqeumlsojneuml njeuml apel hierarkik dhe nuk mund teuml konsiderohet si njeuml mjet juridik neuml

lidhje me koheumlzgjatjen e proceseve civile Sa i peumlrket keumlrkeseumls neuml pajtim me Nenin 59

(4) teuml Kushtetuteumls Gjykata Gjykata peumlrseumlrit se nuk peumlrfaqeumlson njeuml mjet efektiv neuml lidhje

me koheumlzgjatjen e procedurave civile Prandaj Gjykata konstaton se neuml rastin neuml fjaleuml

ka pasur njeuml shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Gjykata konstaton se se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml ankueses 20000 HRK neuml

lidhje me deumlmet jo-materiale si dhe interesin e thjeshteuml me njeuml normeuml vjetore prej 18

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml dy grupet e

procedurave dhe vendos se ka pasur shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

326

Neni 14

Ndalimi i diskriminimit

Geumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml duhet teuml sigurohet pa

asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si seksi raca ngjyra gjuha feja mendimet

politike ose cdo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml

minoritet kombeumltar pasuria lindja ose cdo status tjeteumlr

327

Thlimenos kundeumlr Greqiseuml - 3436997

6 prill 2000 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si pasojeuml e koheumlzgjatejes seuml procedurave ka

shkelje

Neni 14 ndeumlrlidhur me Nenin 9

Diskriminim neuml rastin e emeumlrimit teuml poziteuml si pasojeuml e besimit fetareuml ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak refuzim bindje fetare Deumlshmitareuml i Jehovait deumlnim

refuzim aneumltar bordi diskriminim proces gjyqeumlsor tej-zgjatje

Ankuesi z Iakovos Thlimmenos shtetas grek

Faktet e rastit

Neuml vitin 1983 ankuesi njeuml Deumlshmitar i Jehovait u deumlnua nga njeuml Gjykateuml Ushtarake

Permanente e Athineumls peumlr mosbindje pasi nuk kishte pranuar teuml vinte uniformeuml

ushtarake neuml koheumln e mobilizimit teuml peumlrgjithsheumlm Ankuesi u deumlnua me kateumlr vjet

burgim por lirua me kusht pas dy vjeteumlsh dhe njeuml dite

Neuml vitin 1988 ai doli i dyti nga gjashteumldhjeteuml kandidateuml neuml njeuml provim konkurrues peumlr

emeumlrimin e dymbeumldhjeteuml kontabilisteumlve teuml autorizuar Megjithateuml Bordi peumlrkateumls nuk

pranoi ta emeumlrojeuml ateuml me arsyetimin se ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim teuml reumlndeuml Ankuesi

iu drejtua Gjykateumls Supreme Administrative duke pohuar ndeumlr teuml tjera se vepra e tij

ishte meuml pak serioze se njeuml krim por ankesa u refuzua peumlrfundimisht me 28 qershor teuml

vitit 1996 Ky refuzim u bazua neumln arsyetimin se deumlshtimi i Bordit peumlrkateumls peumlr teuml

emeumlruar ankuesin kontabilist teuml certifikuar nuk ishte i lidhur me besimin e tij fetar por

me faktin se ai ishte deumlnuar peumlr vepeumlr penale teuml reumlndeuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi vuri neuml dukje se ai nuk ishte emeumlruar sepse kishte refuzuar teuml sheumlrbente neuml

forcat e armatosura Duke refuzuar ta beumljeuml keumlteuml ai kishte manifestuar besimin e tij fetar

si Deumlshmitar i Jehovait Ankuesi meuml tej argumentoi se nuk mund teuml sillte asnjeuml dobi

peumlrjashtimi i dikujt nga profesioni i kontabilistit teuml akredituar peumlr shkak teuml refuzimit peumlr

teuml sheumlrbyer neuml forcat e armatosura peumlr arsye fetare Sipas pikeumlpamjes seuml ankuesit ligji

nuk duhet teuml kishte peumlrjashtuar ccedildo person teuml deumlnuar peumlr njeuml krim teuml reumlndeuml Legjitimiteti

i peumlrjashtimit varet nga natyra e postit dhe e vepreumls duke peumlrfshireuml motivet e kryereumlsit

koha e kaluar qeuml nga vepra dhe sjellja e kryereumlsit gjateuml asaj kohe Nga keumlndveumlshtrim

peumlrjashtimi i ankuesit nuk ishte i nevojsheumlm Klasa e personave teuml cileumlve u takonte

ankuesi respektivisht Deumlshmitareumlve teuml Jehovait feja e teuml cileumlve peumlrfshinte arsye

bindeumlse peumlr refuzimin peumlr teuml sheumlrbyer neuml forcat e armatosura ishte ndryshe nga klasa e

shumiceumls seuml krimineleumlve teuml tjereuml Peumlr keumlteuml ankuesi u mbeumlshtet neuml Nenin 14 teuml

Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 9

328

Qeveria argumentoi se Neni 14 i Konventeumls nuk zbatohej peumlr shkak se faktet rastit nuk

binin neuml kuadeumlr teuml Nenit 9 Autoritetet qeuml refuzonin teuml caktonin aplikuesin peumlr

kontabilist teuml akredituar nuk kishin mundeumlsi tjeteumlr peumlrveccedil se teuml zbatonin rregullin qeuml

peumlrjashtonte teuml gjitheuml personat e deumlnuar peumlr krime teuml reumlnda nga njeuml post i tilleuml Peumlr shkak

teuml peumlrgjitheumlsimit teuml tij ligji neuml fjaleuml ishte neutral dhe ishte neuml interes publik Njeuml person

i deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr teuml reumlndeuml nuk mund teuml emeumlrohej neuml sheumlrbim civil dhe

rrjedhimisht neuml njeuml post teuml kontabilistit teuml autorizuar Ky ndalim duhej teuml ish te absolut

dhe asnjeuml dallim nuk mund teuml beumlhej rast pas rasti Po ashtu qeveria theksoi se ligji peumlr

teuml kryer sheumlrbimin ushtarak vlente peumlr teuml gjitheuml meshkujt grekeuml pa dallim feje Andaj

edhe neumlse njeuml grek ortodoks apo katolik do teuml kishte kryer donjeuml krim teuml reumlndeuml do teuml

peumlrjashtohej nga marrja e njeuml posti teuml tilleuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rikujton qeuml Neni 14 i Konventeumls nuk ka ekzistenceuml teuml pavarur pasi ky nen ka

efekt veteumlm neuml lidhje me teuml drejtat dhe liriteuml e mbrojtura nga dispozitat e tjera

substanciale teuml Konventeumls dhe Protokollet e saj Megjithateuml zbatimi i Nenit 14 nuk

neumlnkupton shkelje teuml njeuml ose meuml shumeuml dispozitave teuml tilla dhe neuml keumlteuml maseuml eumlshteuml

autonome

Gjykata konsideron se ankuesi eumlshteuml trajtuar ndryshe peumlr shkak teuml statusit teuml tij si

person i deumlnuar dhe njeuml sjellje e tilleuml nuk i bie neumln fusheumlveprimin e Nenit 14 peumlr aq sa

ka teuml beumljeuml me teuml drejteumln peumlr njeuml profesion teuml caktuar pasi qeuml kjo e drejteuml nuk garantohet

nga Konventa Megjithateuml shqeteumlsimet e ankuesit kaneuml teuml beumljneuml me faktin se nuk eumlshteuml

beumlreuml ndonjeuml dallim neuml mes teuml deumlnuarve me vepra penale ekskluzivisht peumlr shkak teuml

besimit teuml tyre fetar dhe atyre teuml deumlnuar peumlr vepra teuml tjera andaj keumlto ankesa bien neuml

kuadrin e Nenit 9

E drejta peumlr trsquou mos diskriminuar shkelet edhe kur Shteti pa justifikim objektiv dhe teuml

arsyesheumlm deumlshton peumlr teuml trajtuar personat ndryshe gjendja e teuml cileumlve ndryshon

drastikisht prandaj Neni 14 eumlshteuml i zbatuesheumlm Si parim shteti ka interes legjitim neuml

peumlrjashtimin e krimineleumlve nga profesioni i kontabilistit teuml certifkuar por mosbindja

peumlr teuml veshur uniformeumln ushtarake mbi baza fetare nuk mund teuml neumlnkuptojeuml

pandershmeumlri morale apo poshteumlrsi ashtu qeuml teuml deumlmtojeuml afteumlsineuml e njeuml personi peumlr teuml

ushtruar keumlteuml profesion

Peumlrjashtimi i ankuesit peumlr shkak se ai ishte i papeumlrshtatsheumlm peumlr profesionin nuk ishte e

justifikuar Ai neuml fakt kishte kryer deumlnimin me burg dhe sanksionimi i tij i meumltejsheumlm

do teuml ishte joproporcional Sanksionimi i dyshifteuml nuk ndjek njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk

ka asnjeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm peumlr teuml mos e trajtuar ankuesin ndryshe

nga teuml deumlnuar e tjereuml peumlr krim teuml reumlnda Peumlrderisa bordi peumlrkateumls peumlr peumlrzgjedhjen e

kandidateumlve nuk kishte zgjidhje por peumlr teuml zbatuar ligjin ishte miratimi i legjislacionit

pa peumlrjashtime e duhura nga ana e shtetit arsyeja pse ishin shkelur teuml drejtat e

aplikuesit Rrjedhimisht Gjykata gjeti se ishte shkelur Neni 14 i ndeumlrlidhur me Nenin 9

teuml Konventeumls

Pas gjetjes seuml shkeljes si meuml larteuml dhe pasi qeuml refuzimi peumlr emeumlrimin e ankuesit

kontabilist i certifikuar nuk ishte pasojeuml e ndeumlrhyrjes neuml teuml drejteumln e garantuar neumln

Nenin 9 teuml Konventeumls Gjykata konsideroi se nuk ka nevojeuml teuml shqyrtojeuml meuml tej keumlteuml

pretendim

329

Ankuesi ka pohuar se Neni 6 sect 1 i Konventeumls aplikohej neuml procedurat e Gjykateumls

Supreme Administrative neuml shqyrtim sepse ato nuk kishin teuml beumlnin me qasjen neuml

sheumlrbimin civil por me profesionet e lira edhe pse ngushteuml teuml rregulluara Peumlr meuml tepeumlr

ankuesi ka argumentuar se procedurat nuk janeuml peumlrfunduar brenda njeuml kohe teuml

arsyeshme Ccedileumlshtja nuk peumlrfshinte ccedileumlshtje komplekse ligjore Ccedileumlshtjet qeuml u janeuml

referuar neuml seanceumln plenare teuml Gjykateumls Supreme Administrative nuk janeuml ngritur nga

ankuesi por nga veteuml Dhoma e Gjykateumls Supreme Administrative Sidoqofteuml kjo nuk

mund teuml arsyetojeuml njeuml voneseuml prej meuml shumeuml se shtateuml vjeteumlsh

Gjykata rikujton se ndoneumlse e rregulluar nga e drejta administrative profesioni i

kontabilisteumlve teuml akredituar ishte njeuml nga profesionet e lira neuml Greqi Si rezultat

procedurat e ngritura nga ankuesi peumlr teuml kundeumlrshtuar deumlshtimin e autoriteteve peumlr ta

emeumlruar keumlteuml post peumlrfshijneuml peumlrcaktimin e teuml drejtave teuml tij civile neuml kuptim teuml Nenit 6

sect 1 teuml Konventeumls

Sipas Gjykateumls arsyeshmeumlria e koheumlzgjatjes seuml procedureumls vlereumlsohet me ndihmeumln e

kritereve teuml meumlposhtme kompleksiteti i ccedileumlshtjes sjellja e paleumlve sjellja e autoriteteve

qeuml kaneuml teuml beumljneuml me ccedileumlshtjen dhe ccedilfareuml ka qeneuml me reumlndeumlsie domosdoshme peumlr

ankuesin

Gjykata veumlren se rasti peumlrfshinte ccedileumlshtje ligjore jo edhe jokomplekse Megjithateuml

ankuesi nuk ka shkaktuar ndonjeuml voneseuml Po ashtu Gjykata veumlren dy periudha teuml

pasivitetit teuml njeuml koheumlzgjatje totale prej gati tre vjeteumlsh Shpjegimi i veteumlm i ofruar nga

Qeveria peumlr keumlto periudha teuml pasivitetit eumlshteuml volumi i madh i leumlndeumlve teuml pazgjidhura i

Gjykateumls Supreme Administrative Gjykata nuk mund ta pranojeuml keumlteuml shpjegim Sipas

jurisprudenceumls seuml saj obligimi bie mbi shtetet paleuml qeuml teuml organizojneuml sistemet e tyre

ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml gjykatat e tyre teuml mund teuml garantojneuml teuml drejteumln e secilit peumlr teuml

marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar mbi mosmarreumlveshjet neuml lidhje me teuml drejtat civile dhe

brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Andaj duke u bazuar neuml keumlto argumente Gjykata

konstaton se koheumlzgjatja e procedurave neuml fjaleuml deumlshton teuml peumlrmbusheuml kriterin e

ldquokoheumlzgjatjes seuml arsyeshmerdquo andaj ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls dhe gjithashtu

gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 ndeumlrsa Konsideron se nuk ka nevojeuml ta shqyrtojeuml ccedileumlshtjen

neumln Nenin 9 teuml Konventeumls si teuml veteumlm [njeumlzeumlri]

330

Hugh Jordan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2474694

4 maj 2001 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml dhe deumlshtimi neuml respektimin e keumlrkesave procedurale

hetimore lidhur me vrasjen e Pearse Jordan nga policia ka shkelje

Neni 6

Pretendime peumlr vrasje arbitrare neuml rrethana ku njeuml arrestim mund teuml ishte kryer nga

zyrtareumlt policor nuk ka shkelje

Neni 14

Pretendim peumlr diskriminim bazuar neuml peumlrkateumlsineuml religjioze nuk ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e njeuml hetim teumlreumlsor dhe efektiv teuml afteuml peumlr teuml ccediluar neuml identifikimin dhe

deumlnimin e atyre qeuml ishin peumlrgjegjeumls nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile vrasje forceuml e tepeumlrt veprim i qeumlllimsheumlm hetim joadekuat konflikt

Irlandeuml Veriore autoritet shteteumlror diskriminim peumlrkateumlsi religjioze

Ankuesi z Hugh Jordan me shteteumlsi teuml dyfishteuml Irlandeze dhe Britanike

Faktet e rastit

Meuml 25 neumlntor 1992 djali i ankuesit Pearse Jordan 22 vjeccedil u qeumlllua dhe u vra neuml

Belfast nga njeuml oficer i Kolegjit Royal Ulster (RUC) meuml voneuml i identifikuar si Rreshter

A Deklarata zyrtare e leumlshuar nga RUC peumlr mediat tregoi se njeuml njeumlsi RUC kishte

ndjekur njeuml makineuml neuml Rrugeumln e Ujeumlrave dhe e kishte ndeumlrprereuml ateuml Neuml ndalimin e

makineumls oficereumlt kishin qeumllluar disa teuml shteumlna neuml shoferin duke e plagosur ateuml

fatkeqeumlsisht neuml njeuml distanceuml teuml shkurteumlr nga ku makina e tij ishte braktisur Asnjeuml armeuml

municion eksploziv maskeuml apo doreza nuk ishin gjetur neuml makineuml dhe shoferi Pearse

Jordan ishte i paarmatosur Raporti pas vdekjes gjeti dy plageuml hyreumlse neuml pjeseumln e

pasme teuml Pearse Jordan dhe njeuml neuml pjeseumln e pasme teuml krahut teuml majteuml dhe vuri re njeuml

plageuml neuml fytyreuml Sipas raportit ai ishte goditur nga tre plumba teuml cilat kishin ardhur nga

prapa dhe nga e majta Nuk kishte asgjeuml peumlr teuml treguar gameumln Teuml shteumlnat e armeumlve u

deumlshmuan nga kateumlr civileuml teuml cileumlt meuml 26 neumlntor 1992 beumlneuml deklarata neuml Komitetin peumlr

Administrateumln e Drejteumlsiseuml (CAJ) njeuml organizateuml e pavarur joqeveritare peumlr teuml drejtat e

njeriut me seli neuml Belfast Faktet e rastit ishin kundeumlrtheumlneumlse pasi qeuml Qeveria dhe

ankuesi kishin versione teuml ndryshme neuml lidhje me rastin Peumlr keumlteuml kateumlr deumlshmitareuml

dhaneuml deumlshmi peumlr vrasjen e cila asnjeher nuk eumlshteuml pranuar nga Qeveria

Peumlr shkak teuml evidenceumls kontradiktore neuml mes teuml raportit final teuml policiseuml ankuesit dhe

deshmitareve rasti u deumlrgua neuml ldquoHetimrdquo Meuml 29 neumlntor 1993 RUC njoftoi Masonerin

331

se DPP nuk kishte drejtuar asnjeuml ndjekje penale Pas keumltij vendimi mjeku ligjoreuml

vendosi teuml mbajeuml edhe njeuml hetim

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendoi se djali i tij Pearse Jordan ishte qeumllluar dhe vrareuml neuml meumlnyreuml teuml

pajustifikuar nga njeuml oficer policie dhe se nuk kishte pasur asnjeuml hetim efektiv ose

korrigjim peumlr vdekjen e tij Ai bazoi pretendimet neuml Nenet 2 6 13 dhe 14 teuml

Konventeumls

Ankuesi pohoi se vdekja e djalit teuml tij ishte rezultat i peumlrdorimit teuml panevojsheumlm dhe

joproporcional teuml forceumls nga njeuml oficer i RUC dhe se djali i tij ishte viktimeuml e njeuml

politike teuml drejtuar nga qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar neuml Irlandeumln e Veriut Ai

peumlrmendi ndeumlr teuml tjera raportet nga Amnesty International dhe Human Rights Eumlatch si

dhe deklaratat e beumlra nga z John Stalker njeuml polic i larteuml i cili kreu njeuml hetim mbi

pohimet peumlr njeuml politikeuml teuml tilleuml Ai argumentoi se ky rast nuk mund teuml shihej neuml izolim

nga rastet e tjera neuml Irlandeumln e Veriut qeuml peumlrfshijneuml peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse

nga agjenteumlt shteteumlroreuml Neuml keumlteuml kontekst mund teuml shihet neuml analizeumln e vdekjeve me

forceuml vdekjeprureumlse midis viteve 1969 dhe 1994 ishte njeuml praktikeuml ku teuml dyshuarit u

vraneuml neuml meumlnyreuml arbitrare neuml vend qeuml teuml arrestoheshin

Ai vuri neuml dukje tiparet e peumlrbashkeumlta teuml parapeumlrgatitjes bazuar neuml inteligjenceumln nga

informatoreumlt vendosjen e njeumlsive teuml specializuara ushtarake ose policore dhe

peumlrdorimin maksimal teuml forceumls Neuml keumlteuml rast rreshteri A nuk kishte deumlshmi se Pearse

Jordan ishte e armatosur dhe kishte drejtuar armen drejt e trupit duke mos beumlreuml asnjeuml

peumlrpjekje peumlr teuml plagosur ose peumlr teuml ndeumlrmarreuml veprime teuml paqeumlndrueshme si dhe kishte

ndaluar prapa vetureumls seuml tij teuml blinduar peumlr teuml mbrojtur veten Kjo nuk mund teuml

konsiderohet si peumlrdorimi i forceumls minimale ose proporcionale

Sipas ankuesit hetimet joadekuate peumlr keumlteuml dhe raste teuml tjera ishin gjithashtu deumlshmi e

toleranceumls zyrtare nga ana e shtetit ndaj peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse teuml

paligjshme Keumltu polici i peumlrfshireuml neuml teuml shteumlnat u lejua teuml largohej nga skena me armeumlt

e tij njeuml makineuml qeuml ishte peumlrfshireuml neuml incident ishte larguar nga vendi i ngjarjes dhe nuk

u ndeumlrmoreumln hapa adekuat peumlr teuml gjetur deumlshmitareuml okulareuml teuml pavarur ndeumlrkoheuml qeuml

deumlshmitareumlt qeuml doleumln peumlrpara ishin subjekt i abuzimit dhe ngacmimit Parashtruesi i

keumlrkeseumls ka parashtruar se ndeumlrsa ka pasur disa ccedileumlshtje teuml pazgjidhura faktike psh

neumlse Rreshteri A kishte dheumlneuml ndonjeuml paralajmeumlrim dhe neumlse dhe neuml ccedilfareuml meumlnyre i

ndjeri e ndryshoi drejtimin ndeumlrsa po ikte

Ankuesi meuml tej pohoi se nuk kishte pasur hetime zyrtare efektive teuml kryera neuml vrasjen

duke u mbeumlshtetur neuml standardet ndeumlrkombeumltare teuml peumlrcaktuara neuml Protokollin e

Minesoteumls Ai argumentoi se hetimi i RUC ishte i pamjaftuesheumlm dhe i mangeumlt nga

mungesa e pavareumlsiseuml dhe mungesa e publicitetit Roli i DPP-seuml ishte i kufizuar nga

hetimi i RUC dhe ai nuk i beumlri publike arsyet e tij peumlr mosndjekje Sondazhi ishte i

mangeumlt nga vonesat nga fusheumlveprimi i kufizuar i hetimit mungesa e ndihmeumls juridike

peumlr teuml afeumlrmit mungesa e qasjes neuml dokumente dhe deklarata teuml deumlshmitareumlve

moskualifikimi i forcave teuml siguriseuml ose deumlshmitareumlve teuml policiseuml dhe peumlrdorimi i

imunitetit teuml interesit publik certifikatat Qeveria nuk mund teuml mbeumlshtetej neuml procedurat

civile sepse kjo varet nga iniciativa e familjes seuml teuml ndjerit

332

Qeveria nuk i pranoi pretendimet e ankuesit sipas Nenit 2 se djali i tij ishte vrareuml nga

ndonjeuml peumlrdorim i tepruar ose i pajustifikuar i forceumls ata konsideronin se do teuml ishte

teumlreumlsisht e papeumlrshtatshme qeuml Gjykata teuml keumlrkonte veteuml teuml peumlrcaktonte ccedileumlshtjet e fakteve

qeuml lindin ccedileumlshtjet thelbeumlsore teuml Nenit 2 Qeveria parashtroi se neuml ccedildo rast kishte veumlshtireumlsi

teuml konsiderueshme praktike peumlr Gjykateumln qeuml teuml vazhdonte shqyrtimin e aspekteve

thelbeumlsore teuml Nenit 2 pasi qeuml ccedileumlshtjet faktike do teuml ishin teuml shumta dhe komplekse duke

peumlrfshireuml prova teuml drejtpeumlrdrejta me njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm deumlshmitareumlsh Qeveria

mohoi se kishte pasur ndonjeuml pengeseuml peumlr hetimin e policiseuml neuml keumlteuml rast duke theksuar

se heqja e vetureumls nga vendi i ngjarjes ishte neuml peumlrputhje me shqeteumlsimet e ligjshme teuml

siguriseuml Ata mohuan se kishte pasur ndonjeuml keumlrceumlnim ose abuzim me deumlshmitareumlt

Qeveria meuml tej argumentoi se aspekti procedural i Nenit 2 ishte i arritur nga kombinimi i

procedurave neuml dispozicion neuml Irlandeumln e Veriut peumlrkateumlsisht hetimi policor i cili ishte

mbikeumlqyrur nga KNDCP dhe DPP procedurat e hetimeve dhe procedurat civile Keumlto

veprime siguruan qeumlllimin themelor teuml obligimit procedural duke siguruar peumlrgjegjeumlsi

efektive peumlr peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse nga agjenteumlt shteteumlroreuml Ata gjithashtu

theksuan se secili rast duhej teuml gjykohej mbi faktet e tij pasi qeuml efektiviteti i ccedildo

peumlrbeumlreumlsi procedural mund teuml ndryshojeuml me rrethanat Neuml rastin neuml fjaleuml ata parashtruan

se procedurat e disponueshme seuml bashku siguruan efektivitetin e nevojsheumlm pavareumlsineuml

dhe transparenceumln peumlrmes mbrojtjes kundeumlr abuzimit

Neuml lidhje me rastin u konsultua edhe Komisioni i teuml Drejtave teuml Njeriut nga Irlanda

Veriore Duke iu referuar standardeve peumlrkateumlse ndeumlrkombeumltare neuml lidhje me teuml drejteumln peumlr

jeteuml Komisioni u shpreh se Shteti duhet teuml kryejeuml njeuml hetim efektiv zyrtar kur njeuml agjent i

Shteti ishte peumlrfshireuml ose implikuar neuml peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse Procedurat e

llogaridheumlnies seuml brendshme duhet teuml ploteumlsonin standardet e efektivitetit pavareumlsiseuml

transparenceumls dhe shpejteumlsiseuml dhe teuml lehteumlsonin sanksionet ndeumlshkuese Megjithateuml sipas

mendimit teuml tyre nuk ishte e mjaftueshme qeuml njeuml shtet teuml deklaronte se ndoneumlse disa

mekanizma ishin teuml papeumlrshtatsheumlm njeuml numeumlr mekanizmash teuml tilla teuml konsideruara

kumulativisht mund teuml siguronin mbrojtjen e nevojshme Ata parashtruan se mekanizmat

hetues teuml mbeumlshtetur neuml keumlteuml rast individualisht apo teuml kombinuar nuk arriteumln ta beumlnin

keumlteuml Ata peumlrmendeumln ndeumlr teuml tjera rolin problematik teuml RUC neuml Irlandeumln e Veriut

mangeumlsiteuml e supozuara serioze neuml mekanizmat e peumlrgjegjeumlsiseuml seuml policiseuml shtrirjen e

kufizuar dhe vonesat neuml hetimet dhe mungeseumln e afteumlsiseuml seuml aneumltareumlve teuml forcave teuml

siguriseuml kaneuml peumlrdorur forceuml vdekjeprureumlse peumlr teuml daleuml neuml hetimet Ata teumlrhoqeumln veumlmendjen

e Gjykateumls neuml formeumln e hetimit teuml kryer neuml Skoci neumln njeuml gjykateumls i juridiksionit penal dhe

civil ku teuml afeumlrmit kaneuml teuml drejteuml teuml paraqiten Ata i keumlrkuan Gjykateumls teuml shfryteumlzojeuml

mundeumlsineuml peumlr teuml dheumlneuml udheumlzime teuml sakta neuml lidhje me formeumln qeuml duhet teuml ndeumlrmarrin

hetimet peumlr peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse nga agjenteumlt shteteumlroreuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Kryetari i Dhomeumls qeuml shqyrtoi rastin konstatoi se rasti aktual duhet teuml shqyrtohet

njeumlkoheumlsisht me rastet McKerr kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar Kelly dhe teuml tjereumlt

kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe Shanaghan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar79

79 McKerr kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 2888395 Kelly dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar

nr 3005496 dhe Shanaghan kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar nr 3771597

333

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit Gjykata fillimisht konstaton se nuk i takon asaj teuml

peumlrcaktojeuml me holleumlsi se cilat procedura autoritetet duhet teuml miratojneuml neuml sigurimin e

shqyrtimit teuml duhur teuml rrethanave teuml vrasjes nga agjenteumlt shteteumlroreuml Neuml lidhje me

referenceumln qeuml eumlshteuml beumlreuml peumlr modelin e hetimit skocez teuml kryer nga njeuml gjyqtar i

juridiksionit penal Gjykata theksoi se nuk ka asnjeuml arsye teuml supozohet se kjo mund teuml

jeteuml metoda e vetme neuml dispozicion As nuk mund teuml thuhet se duhet teuml keteuml njeuml

procedureuml teuml unifikuar qeuml siguron teuml gjitha keumlrkesat sipas Nenit 2 teuml Konventeumls Neumlse

qeumlllimet e gjetjes seuml fakteve hetimet penale dhe ndjekja penale kryhen ose ndahen

midis disa autoriteteve si neuml Irlandeumln e Veriut Gjykata konsideron se keumlrkesat e Nenit

2 mund teuml peumlrmbushen duke keumlrkuar teuml marrin neuml konsiderateuml interesa teuml tjera legjitime

si siguria kombeumltare ose mbrojtja e materialeve relevante peumlr hetimet e tjera qe ato

msa te sigurojneuml masat mbrojteumlse teuml nevojshme neuml meumlnyreuml teuml arritshme dhe efektive

Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat neuml dispozicion nuk kaneuml arritur baraspesheumln e keumlrkuar

Gjykata me tutje theksoi se mangeumlsiteuml neuml transparenceuml dhe efektivitet teuml identifikuara

gjateuml proceduarve hetimore janeuml neuml kundeumlrshtim me qeumlllimin e identifikuar nga

gjykatat vendase peumlr heqjen e dyshimeve dhe thashethemeve Procedurat e duhura peumlr

teuml siguruar llogaridheumlnien e agjenteumlve teuml shtetit janeuml teuml domosdoshme neuml ruajtjen e

besimit teuml publikut dhe peumlrmbushjen e shqeteumlsimeve legjitime qeuml mund teuml lindin nga

peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse Mungesa e procedurave teuml tilla ngriteuml dyshime peumlr

frikeumln e motiveve teuml gabuara siccedil ilustrohet ndeumlr teuml tjera nga parashtresat e beumlra nga

ankuesi lidhur me politikeumln e pretenduar peumlr vrasje Bauar neuml teuml gjitha keto Gjykata

konstaton se ka pasur mosrespektim teuml detyrimit procedural teuml vendosur nga Neni 2 i

Konventeumls dhe se neuml keumlteuml drejtim ka pasur shkelje teuml keumlsaj dispozite

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata veumlren se procedurat janeuml neuml

zhvillim e sipeumlr neuml koheumln e trajtimit teuml rastit andaj nuk konsideron se ka ndonjeuml

prapavijeuml mbrapa sulmit si rezultat konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml

Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 bazuar neuml argumentin e ankuesit se njeuml

ndeumlr arsyet e vrasjes seuml tij ishte peumlrkateumlsia e tij fetare Gjyakta veumlren se edhe pse

statistikat tregojneuml se shumica e personave teuml vrareuml nga forcat e siguriseuml i peumlrkisnin

komuniteti katolik Gjyakta nuk konsideron se statistikat neuml vetvete shfaqin ndonjeuml

praktikeuml e cila mund teuml konsiderohet diskriminuese Andaj Gjykata nuk ka deumlshmi qeuml do

ta deumlrgonte neuml njeuml konkludim se keumlto vrasje rezultuan neuml njeuml peumlrdorim teuml tepeumlrt teuml forceumls

dhe si rezultat gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls Ngjasheumlm Gjykata

konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls duke pas parasysh se njeuml pjeseuml e

ccedileumlshtjeve janeuml trajtuar neuml kuadeumlr teuml shqyrtimit teuml pretendimeve bazuar neuml Nenin 2

Gjykata i akordoi ankuesit njeuml shumeuml prej 10000 paund peumlr deumlmin jo-material dhe

30000 paund peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls vendos se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1

Nenit 14 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

334

Leitner kundeumlr Austriseuml - 5574010

8 qershor 2017 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14

Pretendim peumlr diskriminim neuml pamundeumlsi teuml marrjes seuml kujdestariseuml seuml vetme ose teuml

peumlrbashkeumlt neuml raport me neumlneumln dhe si rezultat i mos lejimit teuml vizitave se ka pasur

shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare

Fjaleumlt kyccedile feumlmijeuml jashteumlmartesor ndarje kujdestari e peumlrbashkeumlt diskriminim

pamundeumlsi ligjore

Ankuesi z Hermann Leitner shtetas austriak i lindur meuml 1961 dhe jeton neuml Blumau

Faktet e rastit

Ankuesi dhe ish partnerja i tij SO kaneuml dy feumlmijeuml teuml lindur jashteuml martese neuml vitin

2002 dhe 2004 respektivisht SO gjithmoneuml kishte pasur kujdestarineuml e feumlmijeumlve si e

vetme pasi prindeumlrit nuk kishin raneuml dakord teuml kishin kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt

Ankuesi dhe SO asnjeumlhereuml nuk ka bashkeumljetuar neuml baza teuml peumlrhershme Feumlmijeumlt gjateuml

javeumls jetonin me neumlneumln e tyre ndeumlrsa neuml fundjaveuml e gjitheuml familja zakonisht qeumlndronte

neuml shteumlpineuml e ankuesit Neuml prill teuml vitit 2008 ankuesi dhe SO u ndaneuml dhe feumlmijeumlt

mbeteumln me neumlneumln e tyre

Meuml 27 qershor 2008 ankuesi inicoi procedureuml neuml Gjykateumln e Qarkut teuml Vjeneumls me teuml

cileumln keumlrkonte teuml shpalles si kujdestareuml i veteumlm ose teuml geumlzonte kujdestari teuml peumlrbashkeumlt

seuml bashku me SO Peumlr meuml tepeumlr ai aplikoi peumlr njeuml maseuml teuml peumlrkohshme neuml lidhje me teuml

drejtat e tij teuml viziteumls pasi ai nuk i kishte pareuml feumlmijeumlt e tij qeuml nga 20 prilli 2008 Meuml 8

tetor 2008 prindeumlrit raneuml dakord qeuml ankuesi teuml mund ti shihte feumlmijeumlt e tij ccedildo teuml dyteumln

teuml heumlneuml nga ora 1430 ose 1500 deri neuml oreumln 1800 dhe ccedildo teuml shtuneuml teuml dyteuml nga ora

1000 deri neuml oreumln 1800 Po teuml njeumljteumln diteuml ankuesi parashtroi keumlrkeseuml peumlr zgjatjen e teuml

drejteumls seuml tij teuml viziteumls gjateuml gjitheuml fundjaveumls

Pas peseuml vizitave nga ankuesi neuml periudheumln tetor - neumlntor 2008 SO ndaloi neuml meumlnyreuml

teuml njeumlanshme vizitat e meumltejshme duke pretenduar se keumlto kishin njeuml ndikim negativ

mbi feumlmijeumlt Midis Nentorit 2008 dhe Pashkeumlve 2009 me iniciativeumln e tij ankuesi

fshehurazi shkoi peumlr teuml pareuml feumlmijeumlt e tij neuml shkolleumln e tyre dhe kopsht disa hereuml

Neuml ndeumlrkoheuml Zyra e Ndihmeumls peumlr teuml Mitur teuml Gjykateumls peumlr teuml Mitur paraqiti deklarateumln e

saj meuml 10 mars 2009 dhe rekomandoi mbajtjen e kujdestariseuml seuml vetme peumlr neumlneumln dhe teuml

drejtat e viziteumls peumlr ankuesit sipas marreumlveshjes qeuml prindeumlrit kishin lidhur meuml 8 tetor

2008 Meuml 6 prill 2009 Gjykata e Rrethit hodhi poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit peumlr

kujdestari teuml vetme vendosi ti akordonte atij teuml drejteumln peumlr vizita ccedildo teuml shtune teuml dyteuml

nga ora 8 deri neuml oreumln 19

Neuml ankeseumln e tij ndaj keumltij vendimi ankuesi argumentoi se neuml thelb se ai ishte

diskriminuar neuml krahasim me neumlneumln Gjithashtu ai u ankua se gjykata nuk kishte

vendosur peumlr ccedileumlshtjen neumlse prindeumlrit mund teuml merrnin kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt

335

Gjykata Rajonale e Vjeneumls meuml 28 korrik 2009 e hodhi poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit si teuml

pabazuar dhe konfirmoi arsyetimin e Gjykateumls seuml Rrethit dhe konstatoi se nuk kishte

asnjeuml shenjeuml teuml rrezikut peumlr interesin meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve neumlse neumlna mbajti

kujdestarineuml e vetme Ndaj keumltij vendimi ankuesi paraqiti njeuml ankeseuml teuml

jashteumlzakonshme neuml Gjykateumln Supreme meuml 10 neumlntor 2009 duke pretenduar peumlrseumlri se

ai ishte diskriminuar krahasuar me neumlneumln dhe se vendimi i shkalleumlve meuml teuml uleumlta shkeli

teuml drejtat e tij sipas nenit 8 teuml Konventeumls Meuml 1 shtator 2010 Gjykata Supreme hodhi

poshteuml ankeseumln e jashteumlzakonshme teuml ankuesit peumlr mungeseuml teuml njeuml ccedileumlshtjeje teuml

reumlndeumlsishme teuml ligjit

Pas ndryshimit teuml Kodit Civil ankuesi meuml 5 shkurt 2013 peumlrseumlri keumlrkoi kujdestarineuml e

peumlrbashkeumlt ose kujdestarineuml e veteumlm neuml alternativeuml Menjeumlhereuml pas SO u zhvendos me

feumlmijeumlt neuml jug teuml Austriseuml rreth 400 kilometra nga Viena Keumlrkesat e ankuesit peumlr

kujdestari teuml vetme ose teuml peumlrbashkeumlt u hodhen poshteuml peumlrfundimisht nga Gjykata

Supreme meuml 7 maj 2014

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Keumlrkuesi u ankua neuml bazeuml teuml nenit 8 i lexuar si i veteumlm dhe neuml lidhje me nenin 14 teuml

Konventeumls se ai ishte diskriminuar krahasuar me neumlneumln e feumlmijeumlve lidhur me dheumlnien e

kujdestariseuml seuml tyre dhe se ka pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml

tij private dhe familjare

Ankuesi poashtu parashtroi se si baba nuk kishte mundeumlsi qeuml sipas ligjit austriak neuml

fuqi neuml koheumln peumlrkateumlse teuml merrte pjeseuml neuml marrjen e vendimeve lidhur me edukimin e

feumlmijeumlve teuml tij Ai gjithashtu u ankua se neumlnat ishin teuml favorizuara nga ligji kur ishte neuml

pyetje kujdestaria e feumlmijeumlve teuml paligjsheumlm Ankuesi gjithashtu vuri neuml dukje se si

pasojeuml e keumltij diskriminimi kundeumlr tij si baba ai nuk i ka pareuml feumlmijeumlt e tij ndeumlrmjet

Pashkeumlve 2008 dhe 8 tetorit 2008 dhe peumlrseumlri ndeumlrmjet 13 neumlntorit 2008 dhe 25 prillit

2009 si dhe se ish partnerja e tij e pengoi ateuml qeuml ti shihte ato gjateuml keumltyre periudhave

kohore

Qeveria neuml aneumln tjeteumlr argumentoi se kur u beuml keumlrkesa e keumlrkuesit peumlr kujdestari teuml

vetme dispozitat ligjore neuml fuqi neuml koheumln peumlrkateumlse nuk beumlnin dallime diskriminuese

ndeumlrmjet prindeumlrve peumlr shkak teuml gjiniseuml seuml tyre Pavareumlsisht nga gjinia e prindit qeuml

aplikon peumlr transferimin e kujdestariseuml kjo mund teuml beumlhej veteumlm neuml rast teuml teumlrheqjes

nga prindi tjeteumlr Megjithateuml Qeveria pranoi qeuml gjendja dispozitat ligjore deri meuml 31

janar 2013 krijonin njeuml disavantazh peumlr ankuesin neuml lidhje me keumlrkeseumln e tij peumlr

kujdestari teuml peumlrbashkeumlt Pasi qeuml neumlna nuk pranoi kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt gjykatat

vendase nuk mund teuml shqyrtonin neumlse kujdestaria e peumlrbashkeumlt mund teuml ishte neuml

interesin meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve Qeveria shtoi se pas ndryshimeve ligjore ankuesi

mund teuml aplikonte peumlr kujdestari teuml peumlrbashkeumlt edhe pa aprovimin e neumlneumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ripeumlrseumlrit se Neni 14 nuk mund teuml shqyrtohet si i veteumlm dhe shyrtohet neuml raport

me pretendimet peumlr shkelje teuml Neneve teuml tjera Si pasojeuml gjykata duhet teuml shqyrtoj neumlse

faktet e rastit bien neuml fusheumlveprimin e Nenit 8 teuml Koneventeumls

Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se ankuesi dhe feumlmijeumlt e tij nuk pasur bashkeumljeteseuml teuml

peumlrhershme por kaneuml kaluar rregullisht fundjavat seuml bashku Gjykata konsideron se neuml

336

rrethana teuml tilla marreumldheumlnia e ankuesit me feumlmijeumlt e tij peumlrbeumlnte jeteuml familjare njeuml

fakt qeuml peumlr meuml tepeumlr nuk kontestohet nga paleumlve Prandaj Gjykata konstaton se faktet e

ccedileumlshtjes neuml fjaleuml bien neuml kuadeumlr teuml nenit 8 teuml Konventeumls dhe se neuml peumlrputhje me

rrethanat neni 14 eumlshteuml i zbatuesheumlm

Sa i peumlrket pjeseumls seuml pareuml teuml ankeseumls lidhur me trajtimin e babait neuml meumlnyreuml

diskriminuese ndaj neumlneumls Gjykata veumlren se ka gjetur tashmeuml neuml rastet teuml ngjashme

Zaunegger dhe Sporer80 qeuml neuml pikeumlpamje teuml situatave teuml ndryshme jeteumlsore neuml teuml cileumln

lindin feumlmijeumlt nga prindeumlr teuml cileumlve nuk janeuml teuml martuar dhe neuml mungeseuml teuml njeuml

marreumlveshjeje peumlr kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt ishte e justifikueshme ti atribuonte

autoritetin prindeumlror mbi feumlmijeumln fillimisht neumlneumls me qeumlllim qeuml teuml sigurohej se kishte

njeuml person neuml lindje i cili do teuml vepronte peumlr feumlmijeumln neuml meumlnyreuml teuml detyrueshme

ligjeumlrisht Gjykata nuk sheh ndonjeuml arsye peumlr teuml ardhur neuml njeuml peumlrfundim tjeteumlr neuml rastin

neuml fjaleuml

Lidhur me ankeseumln e ankuesit lidhur me refuzimin e kujdestariseuml seuml peumlrbashkeumlt

Gjykata peumlrseumlrit se neuml dy rastet e lartpeumlrmendura teuml cilat ngriteumln ccedileumlshtje shumeuml teuml

ngjashme me rastin neuml fjaleuml ka gjetur shkelje teuml nenit 14 teuml marreuml neuml lidhje me nenin 8

teuml Konventeumls Neuml Sporer Gjykata konstatoi se kishte njeuml ndryshim neuml trajtim sipas

ligjit austriak lidhur me atributin e kujdestariseuml tek babai i njeuml feumlmije teuml lindur jashteuml

martese neuml krahasim me neumlneumln

Gjykata veumlren se ligji austriak autoriteti prindeumlror mbi njeuml feumlmijeuml teuml lindur jashteuml

marteseumls i atribuohet neumlneumls neumlse teuml dy prindeumlrit nuk kaneuml pranuar teuml beumljneuml njeuml keumlrkeseuml

peumlr kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt Neuml mungeseuml teuml peumllqimit teuml neumlneumls ligji austriak neuml koheumln

peumlrkateumlse nuk parashihte njeuml ekzaminim gjyqeumlsor neuml lidhje me ateuml neumlse atribuimi i

kujdestariseuml seuml peumlrbashkeumlt do teuml sheumlrbente neuml interesin meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumls dhe as nuk

lejonte ekzaminimin neuml rast se kujdestaria e peumlrbashkeumlt ishte kundeumlr interesave teuml

feumlmijeumls neumlse interesat e feumlmijeumls u sheumlrbenin meuml mireuml duke dheumlneuml veteumlm neumlneumln ose

babaneuml kujdestarineuml e vet Keumlshtu mundeumlsia e veteumlm e njeuml babai peumlr teuml marreuml

kujdestarineuml e feumlmijeumls do teuml ishte peumlrmes njeuml keumlrkese peumlr kujdestarineuml e vetme por sic

kishte konstatuar Gjykata neuml rastin Sporer kujdestaria mund ti jepej babait neuml keumlto

raste veteumlm neumlse neumlna rrezikoi mireumlqenien e feumlmijeumls Gjykata konkludoi neuml ateuml rast se

nuk kishte arsye teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar njeuml trajtim teuml ndrysheumlm peumlr baballareumlt

e feumlmijeumlve teuml lindur jashteuml martese teuml cileumlt kurreuml nuk kishin marreuml kujdestari teuml

peumlrbashkeumlt dhe gjeti shkelje teuml nenit 14 teuml marreuml neuml lidhje me nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata veumlren se ankuesi neuml rastin neuml fjaleuml ishte neuml njeuml situateuml teuml krahasueshme me

ankuesin neuml rastin Sporer dhe se kuadri i njeumljteuml ligjor ishte i zbatuesheumlm peumlr keumlrkesat e

tij peumlr kujdestarineuml e feumlmijeumlve teuml tij Feumlmijeumlt e ankuesit kaneuml lindur jashteuml martese

keumlshtu qeuml ai nuk kishte mundeumlsi teuml merrte kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt pasi kjo nuk ishte

parashikuar nga ligji dhe gjithashtu nuk kishte mundeumlsi teuml merrte kujdestarineuml si i

veteumlm pasi gjykatat vendore konsideronin se neumlna e feumlmijeumlve teuml tij nuk rrezikonte

mireumlqenien e tyre

Gjykata prandaj konstaton se neuml rastin neuml fjaleuml sikurse neuml rastet e meumlhershme ka pasur

shkelje teuml nenit 14 teuml marreuml neuml lidhje me nenin 8 teuml Konventeumls

80 Zaunegger kundeumlr Germaniseuml nr 2202804 sect 34 3 Dhjetor 2009 Sporer kundeumlr Austriseuml nr 3563703

sectsect 37-38 3 Shkurt 2011

337

Duke pasur parasysh keumlteuml konkluzion Gjykata nuk e konsideron teuml nevojshme teuml

peumlrcaktojeuml neumlse ka pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml nenit 8 teuml Konventeumls teuml marreuml si i

veteumlm

Gjykata i akordon ankuesit vlereumln prej 5000 EUR peumlr deumlmet jomateriale

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me me Nenin 8 dhe nuk e sheh teuml

nevojshme teuml shqyrtojeuml pretentimet neumln Nenin 8 ti teuml veteumlm [njeumlzeumlri]

338

Mazurek kuneumlr Franceumls - 3440697

1 shkurt 2000 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 14

Diferenca neuml trajtimin e feumlmijeumlve teuml ligjsheumlm dhe teuml paligjsheumlm neuml rastin e trasheumlgimiseuml

paraqet diskriminim ka shkelje

Neni 1 teuml Protokolli nr 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e aplikimit teuml legjislacionit qeuml beumln dallim neuml mes

teuml feumlmijeumls martesor dhe atij jomartesor ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile trasheumlgimi pasuri legjislacion neuml fuqi feumlmijeuml jashteumlmartesor pasuri

meuml e uleumlt diskriminim

Ankuesi z Claude Mazurek shtetas francez i lindur neuml Avignon neuml vitin 1942 dhe

jeton neuml La Grande-Motte

Faktet e rastit

Neumlna e ankuesit vdiq meuml 1 gusht 1990 nga encefalopati i HIV (virusi i imunitetit teuml

njeriut) pasi ishte infektuar pas njeuml transfuzioni teuml gjakut Ajo la dy feumlmijeuml njeuml djaleuml

Alain i lindur jashteuml martese neuml vitin 1936 dhe legjitimuar nga martesa e neumlneumls seuml tij

meuml 1937 dhe ankuesin i lindur neuml vitin 1942 neuml certifikateumln e lindjes seuml teuml cilit figuron

veteumlm emri i neumlneumls seuml tij Meuml 30 prill 1991 Alain ngriti njeuml padi kundeumlr ankuesit neuml

tribunalin e gjykateumls Nicircmes duke keumlrkuar njeuml urdheumlr qeuml do teuml peumlrcaktonte se pasuria e

neumlneumls seuml tij do teuml ndahej nga njeuml noter neuml ateuml meumlnyreuml qeuml ankuesi si njeuml feumlmijeuml

jolegjitim (i lindur jashteuml martese) teuml mos keteuml mundeumlsi teuml keumlrkojeuml meuml tepeumlr se gjysmeumln

e pasuriseuml qeuml i takon femijeumls seuml ligjsheumlm (martesor) nga pasuria e Neumlneumls seuml tyre Neuml

parashtrimet e tij ankuesi ra dakord peumlr emeumlrimin e njeuml noteri peumlr ndarjen e pasuriseuml

por argumentoi se Neni 760 i Kodit Civil i cili kufizon teuml drejtat e trasheumlgimiseuml teuml

feumlmijeumlve teuml jashteumlligjsheumlm ishte diskriminues dhe i papajtuesheumlm me Nenet 8 dhe 14 teuml

Konventeumls dispozitat e Konventeumls seuml Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls

dhe Nenin 334 teuml Kodit Civil qeuml peumlrmbante parimin qeuml feumlmijeumlt e lindur neuml marteseuml dhe

feumlmijeumlt e lindur jashteuml martese kaneuml teuml drejta teuml barabarta Ai keumlrkoi nga gjykata teuml

mbante se kishte teuml njeumljtat teuml drejta neuml trasheumlgimi si njeuml feumlmijeuml legjitim Ai gjithashtu

pohoi se shuma qeuml i ishte keumlrkuar teuml depozitohej tek noteri i ishte transferuar atij si njeuml

dhurateuml nga neumlna e tij

Neuml njeuml aktgjykim teuml dateumls 21 janar 1993 gjykata vendore urdheumlroi ndarjen e pasuriseuml

Lidhur me teuml drejtat e ankuesit ajo iu referua Nenit 760 teuml Kodit Civil Kjo gjykateuml

pranoi se Neni 760 i Kodit Civil paraqiste njeuml shmangie nga parimi i peumlrcaktuar neuml

paragrafin e pareuml teuml Nenit 334 teuml Kodit Civil qeuml feumlmijeumlt duhet teuml trajtohen neuml meumlnyreuml teuml

barabarteuml pavareumlsisht prejardhjes por pohuan se qeumlllimi i saj nuk ishte teuml beumlnte dallime

ndeumlrmjet feumlmijeumlve neuml bazeuml teuml lindjes seuml tyre por peumlr teuml siguruar pajtueshmeumlri minimale

me angazhimet martesore nga ana e prindit teuml martuar qeuml sjell neuml jeteuml njeuml feumlmijeuml teuml

339

paligjsheumlm Rrjedhimisht gjykata arriti neuml peumlrfundimin se Neni 760 ishte i

domosdosheumlm peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe se ishte njeuml parim i politikeumls

publike qeuml nuk ishte neuml kundeumlrshtim me Konventeumln

Neuml lidhje me shumeumln e cila ishte teumlrhequr nga ankuesi dhe e transferuar neuml llogarineuml e

vet gjykata e shkalleumls seuml pareuml konstatoi se ankuesi kishte ekzekutuar veteumlm qeumlllimin e

neumlneumls seuml tij peumlr ti dheumlneuml atij njeuml shumeuml parash peumlrveccedil pjeseumls seuml tij neuml pasuri dhe se

megjitheumlse dhurata duhet teuml merret neuml konsiderateuml neuml llogaritjen e pjeseumls seuml

disponueshme teuml pasuriseuml ishte e papeumlrshtatshme pasi qeuml duhej teuml urdheumlronin qeuml shuma

neuml fjaleuml teuml depozitohej praneuml noterit qeuml ndante pasurineuml Ankuesi apeloi duke

argumentuar ndeumlr teuml tjera se Neni 760 i Kodit Civil ishte i papajtuesheumlm me Nenet 8

dhe 14 teuml Konventeumls dhe Nenin 1 teuml Protokollit 1 Neuml njeuml aktgjykim teuml 24 marsit 1994

Gjykata e Apelit Nicircmes mbeumlshteti dispozitat e aktgjykimit teuml gjykateumls seuml shkalleumls seuml

pareuml me teuml cileumln urdheumlroi ndarjen e pasuriseuml dhe peumlrcaktimin e teuml drejtave teuml

trasheumlgimleumlneumlsit teuml ankuesit Megjithateuml ai konsideroi se shuma e transferuar neuml

llogarineuml e ankuesit duhet teuml kthehej neuml pasuri peumlr tu ndareuml sepse ai nuk kishte provuar

se neumlna e tij e kishte menduar ateuml si njeuml dhurateuml Ankuesi ka apeluar neuml Gjykateumln e

Kasacionit e cila dha vendimin e saj meuml 25 qershor 1996 vlereumlsoi se teuml drejtat e

trasheumlgimiseuml nuk kishin teuml beumlnin me respektimin e jeteumls private dhe familjare teuml

garantuara me Nenin 8 teuml Konventeumls Meuml 14 janar 1994 Komisioni i Fondit teuml

Kompensimit peumlr Pacienteumlt dhe Hemofilikeumlt e Transfuzionit i dha ankuesit neuml cileumlsineuml

e tij personale kompensimin prej 40000 frangave franceze dhe vlereumlsoi humbjen e teuml

ndjereumls neuml 500000 FRF qeuml u paguhet trasheumlgimtareumlve teuml saj Kjo shumeuml do teuml paguhej

tek noteri qeuml merrej me pasurineuml dhe ankuesi meuml pas mori njeuml teuml kateumlrteumln e saj

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendoi se ishte viktimeuml e shkeljes seuml Neneve 8 dhe 14 teuml Konventeumls dhe teuml

Nenit 1 teuml Protokollit 1 sepse dispozitat e zbatueshme neuml ligjin francez civil kufizuan

teuml drejtat e trasheumlgimiseuml seuml tij mbi pasurineuml e neumlneumls seuml tij neuml krahasim me teuml drejtat e

trasheumlgimiseuml seuml gjyseumlm vllaut teuml tij Ankuesi u ankua se peumlr shkak teuml aplikimit nga

gjykatat franceze teuml Nenit 760 teuml Kodit Civil atij iu dha njeuml pjeseuml meuml e vogeumll e pasurise

se neumlneumls seuml tij sesa pjesa qeuml iu dha gjysmeumls seuml veumlllait teuml tij Parashtruesi i keumlrkeseumls

deklaroi se edhe veumlllai i tij ishte njeuml feumlmijeuml i lindur jashteuml martese i cili meuml voneuml u

legjitimua nga martesa e prindeumlrve teuml tij Ai pohoi se dallimi i teumlrhequr neuml lidhje me teuml

drejtat e trasheumlgimiseuml midis njeuml feumlmije teuml lindur jashteuml martese teuml legjitimuar meuml pas

nga martesa dhe njeuml feumlmijeuml konkurrent nuk e ndoqi njeuml qeumlllim legjitim Ai shtoi se edhe

neumlse keumlrkohej teuml mbrohej institucioni tradicional i marteseumls dhe familjes dallimi neuml

trajtimin e njeuml feumlmije teuml lindur jashteuml martese neuml krahasim me njeuml feumlmijeuml teuml ligjsheumlm teuml

lindur jashteuml martese ishte i papranuesheumlm Keumlshtu barazia e teuml drejtave nuk do teuml

pengonte neuml asnjeuml meumlnyreuml zgjidhjen e njeuml situate qeuml nuk kishte lindur brenda marteseumls

por jashteuml marteseumls Peumlr meuml tepeumlr mbrojtja e bashkeumlshortit jo-kuroreumlshkeleumls ishte njeuml

ccedileumlshtje e pareumlndeumlsishme qeuml kur divorci ishte shpallur meuml 4 korrik 1944 Lidhur me

kufirin e vlereumlsimit teuml Shtetit ankuesi argumentoi se nuk ishte paraqitur asnjeuml bazeuml ose

deumlshmi peumlr teuml justifikuar njeuml rast teuml veccedilanteuml peumlr Franceumln neuml fusheumln e moralit qeuml teuml

pamundeumlsonte zbatimin e parimit teuml rigjalleumlrimit teuml vazhduesheumlm teuml baraziseuml

340

Qeveria neuml aneumln tjeteumlr parashtroi se dispozitat e Nenit 760 teuml Kodit Civil bazoheshin neuml

arsye shumeuml teuml forta teuml cilat ndoqeumln njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm dhe peumlrputheshin me

marreumldheumlnien e proporcionalitetit teuml keumlrkuar nga Gjykata Ata shtuan se sipas

jurisprudenceumls njeuml dallim ishte diskriminues neumlse nuk kishte ndonjeuml justifikim objektiv

dhe teuml arsyesheumlm Qeveria theksoi se neuml frymeumln e Ligjit teuml 3 janarit 1972 qeuml pranonte

trajtimin e barabarteuml teuml feumlmijeumlve pavareumlsisht prejardhjes Neni 760 i Kodit Civil ishte

paraqitur si njeuml peumlrjashtim i projektuar peumlr teuml mbrojtur familjen e ligjshme duke u

bazuar neuml institucionin e marteseumls nga i cili rrjedhin teuml drejtat dhe detyrimet teuml tilla si

detyra e besnikeumlriseuml Ata gjithashtu pohuan se mjetet e peumlrdorura ishin proporcionale

me qeumlllimin e ndjekur dhe theksuan se shteti kishte njeuml kufi vlereumlsimi neuml keumlteuml fusheuml

Qeveria e shqyrtoi mutatis mutandis se mungesa e njeuml qasjeje teuml peumlrbashkeumlt brenda

Keumlshillit teuml Evropeumls duhet teuml rezultojeuml neuml lejimin e njeuml kufiri vlereumlsimi teuml mjaftuesheumlm

Shteteve peumlr tu lejuar atyre teuml peumlrcaktojneuml masat peumlr teuml mbrojtur aneumltareumlt e njeuml familje

teuml ligjshme ku ata ishin duke konkuruar me feumlmijeumlt jashteumlmartesor neuml pasurineuml e

prindeumlrve teuml tyre Neuml ccedildo rast Qeveria vlereumlsoi se masat e marra nuk ishin teuml

papeumlrshtatshme krahasuar me qeumlllimin e ndjekur

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata para seuml gjithash thekson se Neni 1 i Protokollit 1 neuml thelb garanton teuml drejteumln

e pasuriseuml Meqeneumlse neumlna e ankuesit tashmeuml ishte e vdekur Gjykata veumlren se ankuesi

kishte fituar automatikisht teuml drejtat trasheumlgimore mbi pasurineuml e saj sipas Neneve 745

757 dhe 760 teuml Kodit Civil Francez Pasuria ishte proneuml e peumlrbashkeumlt e ankuesit dhe

gjysmeuml veumlllait teuml tij Prandaj faktet e rastit teumlrheqin shqyrtimin neumln Nenin 1 teuml

Protokollit 1 dhe Nenin 14 i Konventeumls

Fillimisht Gjykata shqyrtoi neumlse ka pasur njeuml ndryshim neuml trajtim neuml mes teuml dy

veumlllezervefemijeumlve Gjykata veumlren neuml fillim se Qeveria nuk e konteston faktin se sipas

neneve peumlrkateumlse teuml Kodit Civil dy gjysmeuml veumlllezeumlrit nuk ishin neuml teuml njeumljteumln poziteuml neuml

lidhje me pasurineuml e neumlneumls seuml tyre Gjykata veumlren se peumlr shkak teuml statusit teuml ankuesit si

njeuml feumlmijeuml jashte martese pjesa e pasurise se tij u zvogeumllua neuml favor teuml gjysmeumls seuml

veumlllait teuml tij nga gjysma e pjeseumls peumlr teuml cileumln do teuml kishte teuml drejteuml neumlse do te ishte njeuml

feumlmijeuml i lindur neuml marteseuml Gjykata peumlrseumlrit neuml keumlteuml pikeuml se neuml geumlzimin e teuml drejtave dhe

lirive teuml garantuara nga Konventa Neni 14 siguron mbrojtje kundeumlr trajtimit teuml

ndrysheumlm pa njeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm teuml personave neuml situata teuml

ngjashme Prandaj duhet teuml peumlrcaktohet neumlse diferenca e pretenduar neuml trajtim ishte e

justifikuar

Gjykata rikujtoi se peumlr qeumlllimet e Nenit 14 teuml Konventeumls dallimi i trajtimit eumlshteuml

diskriminues neumlse nuk ka ndonjeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm dometheumlneuml neumlse

nuk ndjek njeuml qeumlllim legjitim ose neumlse nuk ka njeuml arsye teuml justifikueshme peumlr teuml

arsyetuar marreumldheumlniet e proporcionalitetit midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit teuml

keumlrkuar peumlr tu realizuar81 Gjykata thekson se shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls i

kushtojneuml reumlndeumlsi teuml madhe ccedileumlshtjes seuml baraziseuml midis feumlmijeumlve teuml lindur neuml marteseuml dhe

feumlmijeumlve teuml lindur jashteuml martese sa i peumlrket teuml drejtave teuml tyre civile Kjo eumlshteuml treguar

nga Konventa Evropiane e vitit 1975 mbi Statusin Ligjor teuml Feumlmijeumlve teuml lindur jashteuml

81 Karlheinz Schmidt kundeumlr Gjermaniseuml 18 korriku 1994 Seria A jo 291-B f 32-33 sect 24

341

kuroreumls e cila nuk eumlshteuml ratifikuar nga Franca Prandaj arsyet shumeuml teuml reumlnda duhet teuml

avancohen peumlrpara se njeuml ndryshim i trajtimit neuml bazeuml teuml lindjes jashteuml martese mund teuml

konsiderohet i pajtuesheumlm me Konventeumln82 Gjykata konsideron se qeumlllimi i mbeumlshtetur

nga Qeveria peumlrkateumlsisht mbrojtja e familjes tradicionale eumlshteuml padyshim legjitim

Gjykata veumlren neuml fillim se institucioni i familjes nuk eumlshteuml fiks qofteuml historikisht

sociologjikisht apo edhe ligjeumlrisht Pra Akti i 3 janarit 1972 peumlrbeumln ndeumlr teuml tjera njeuml

hap teuml madh peumlrpara neuml zhvillimin e ligjit familjar dhe poziteumln e feumlmijeumlve teuml lindur

jashteuml martese pasi qeuml zgjidhte ccedileumlshtjen e peumlrcaktimit teuml prejardhjes seuml teuml gjitheuml

feumlmijeumlve Konventa e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls e cila peumlrmbante

ndalimin e diskriminimit neuml bazeuml teuml lindjes u miratua meuml 20 neumlntor 1989 Meuml pas neuml

maj teuml vitit 1990 Conseil dEtat botoi njeuml raport qeuml rekomandon neuml driteumln e teuml dheumlnave

socio-demografike heqjen e diskriminimit ndaj feumlmijeumlve adulteroreuml neuml ccedileumlshtjet e

trasheumlgimiseuml Neuml dhjetor teuml vitit 1991 njeuml projektligj propozoi qeuml teuml drejtat e

trasheumlgimiseuml seuml feumlmijeumlve jashteuml-martesor teuml ishin neuml peumlrputhje me ato teuml feumlmijeumlve teuml

tjereuml Ministri i Drejteumlsiseuml krijoi dy projekte teuml cilat u hartuan peumlr teuml studiuar ndeumlrrime

neuml modelet familjare nga keumlndveumlshtrimi sociologjik dhe tjetri peumlr teuml shqyrtuar

ndryshimet e mundshme neuml ligj neuml driteumln e zhvillimeve faktike Raporti i pareuml i

paraqitur meuml 14 maj 1998 kritikon ndeumlrsa raporti i dyteuml i doreumlzuar meuml 14 shtator

1999 rekomandoi heqjen e kufizimeve peumlr teuml drejtat e trasheumlgimiseuml seuml feumlmijeumlve

jashteumlmartesor

Neuml lidhje me situateumln neuml shtetet e tjera aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls Gjykata veumlren

neuml kundeumlrshtim me pohimet e Qeveriseuml njeuml tendenceuml teuml veccedilanteuml neuml favor teuml ccedilrreumlnjosjes

seuml diskriminimit ndaj feumlmijeumlve jashteumlmartesor Neuml lidhje me argumentin bazuar neuml

dimensionin moral teuml ccedileumlshtjes Gjykata nuk mund teuml marreuml parasysh gjetjet socio-

demografike neuml koheumln materiale dhe ndeumlr teuml tjera projektligjin e vitit 1991 qeuml

rekomandon heqjen e teuml gjitha formave teuml diskriminimit Sidoccedilofteuml Nuk eumlshteuml detyreuml e

Gjykateumls teuml vendoseuml neumlse neumlna e ankuesit kishte ose nuk i kishte shkelur angazhimet e

lidhura me marteseumln e saj neuml lidhje me njeumlsineuml e ligjshme familjare Ajo thjesht veuml neuml

dukje se neumlna e ankuesit dhe bashkeumlshorti i saj jetonin veccedilmas kur ankuesi kishte lindur

dhe se ata u divorcuan shumeuml shpejt pas keumlsaj Ccedileumlshtja e vetme e paraqitur neuml Gjykateuml

ka teuml beumljeuml me ccedileumlshtjen e trasheumlgimit nga neumlna nga dy feumlmijeumlt e saj ku njeumlri eumlshteuml i

lindur jashteuml martese Gjykata nuk gjen ndonjeuml bazeuml neuml rastin neuml fjaleuml peumlr teuml justifikuar

diskriminimin neuml bazeuml teuml lindjes jashteuml martese Neuml teuml kundeumlrteumln Gjykta mban se njeuml

feumlmijeuml jashte martese nuk mund teuml akuzohet peumlr rrethana peumlr teuml cilat ai ose ajo nuk

eumlshteuml peumlrgjegjeumls Eumlshteuml njeuml zbulim i pashmangsheumlm qeuml ankuesi eumlshteuml ndeumlshkuar peumlr

shkak teuml statusit teuml tij si njeuml feumlmijeuml jashte martese neuml ndarjen e pasuriseuml Duke marreuml

parasysh teuml gjitha sa meuml sipeumlr Gjykata konkludon se nuk kishte njeuml marreumldheumlnie teuml

arsyeshme teuml proporcionalitetit midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit teuml ndjekur

Prandaj ka pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml marreuml neuml lidhje me Nenin 14

teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e shlekjes seuml Nenit 8 teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin

14 Gjykata konsideron eumlshteuml e panevojshme peumlr shqyrtim Gjykata konstaton se shteti i

82 Abdulaziz Cabales dhe Balkandali kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 28 Maj 1985 Seria A nr 94 f 37-

38 sect 78

342

paditur duhet teuml paguajeuml ankuesin (i) 37603461 FRF neuml lidhje me deumlmin material dhe

20000 FRF neuml lidhje me deumlmin jomaterial si dhe dhe 100000 FRF (njeumlqind mijeuml

franga franceze) neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit 1 neuml kombinim me Nenin 14 teuml

Konventeumls dhe se eumlshteuml e panevojshme teuml shqyrtoj pretendimet lidhur me Nenin 8 neuml

kombinim me Nenin 14 [njeumlzeumlri]

343

Di Trizio kundeumlr Zvicreumls - 718609

2 shkurt 2016 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 14 ndeumlrlidhur me Nenin 8

Diskriminim neuml peumlrfitimet e pensionit invalidor mbi baza gjinore neuml raport me poziteumln

neuml familje ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile pengesa sheumlndeteumlsore pension invalidor lindje grua puneuml shteumlpie

kujdes peumlr feumlmijeuml orar i pjessheumlm pension i kombinuar disavantazh diskriminim

peumlrfitim i uleumlt

Ankuesja Vita Maria di Trizio shtetase italiane e lindur neuml vitin 1977 dhe jetonte neuml

Rapperseumlil-Jona neuml Kantonin e St Gall (Zviceumlr)

Faktet e rastit

Ankuesja duhej teuml linte puneumln e saj si shiteumlse me koheuml teuml ploteuml neuml qershor teuml vitit 2002

peumlr shkak teuml problemeve me shpineuml Neuml tetor teuml vitit 2003 ajo aplikoi neuml Zyreumln peumlr

Sigurimin e Afteumlsiseuml seuml Kufizuar (tani e tutje Zyra) peumlr kompensim invalidor Neuml

shkurt teuml vitit 2004 ajo lindi binjakeuml dhe si pasojeuml vuajti dhimbje meuml teuml forta teuml

shpineumls Gjateuml vlereumlsimit teuml nevojave shteumlpiake teuml familjes seuml saj ankuesja deklaroi neuml

veccedilanti se peumlr arsye financiare ajo do teuml duhej teuml vazhdonte teuml punonte me koheuml teuml

pjesshme pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml saj Raporti i vlereumlsimit arriti neuml peumlrfundimin se

kapaciteti i ankueses peumlr teuml kryer detyra shteumlpiake u zvogeumllua peumlr 446

Neuml njeuml vendim teuml dateumls 26 maj 2006 Zyra konstatoi se ankuesja kishte qeneuml neuml puneuml

me orar teuml ploteuml deri neuml fund teuml vitit 2003 kishte qeneuml shteumlpiake nga janari deri neuml maj

teuml vitit 2004 dhe kishte vendosur qeuml teuml punonte me orar teuml pjessheumlm nga qershori i vitit

2004 e neuml vazhdim ashtu qeuml ti kushtonte koheuml kujdesit peumlr shteumlpineuml dhe feumlmijeumlt e saj

Zyra i pagoi ankueses kompensim invalidor peumlr periudheumln prej 1 qershorit 2003 deri

meuml 31 gusht 2004 dhe vendosi qeuml ajo teuml mos kualifikohej peumlr asnjeuml kompensim peumlrtej

keumlsaj periudhe Zyra mori neuml konsiderateuml qeuml ankuesja neuml ccedildo rast nuk do teuml kishte

rifilluar puneumln e rregullt pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml saj duke deklaruar se ajo deumlshironte

teuml kushtonte njeuml pjeseuml teuml koheumls seuml saj neuml drejtimin e familjes

Pas ankimimit teuml pasuksessheumlm neuml Zyreuml ankuesja u ankua neuml Gjykateumln e Sigurimeve teuml

Kantonit teuml Sheumln Gallit e cila gjykateuml lejoi pjeseumlrisht keumlrkesat e saj Gjykata konsideroi

se shkalla e afteumlsiseuml seuml kufizuar seuml ankueses ishte vendosur neuml bazeuml teuml njeuml seumlreuml faktesh

teuml paplota Prandaj kjo gjykateuml e ktheu leumlndeumln peumlr hetime teuml meumltejshme neuml Zyreuml Zyra

kishte apeluar kundeumlr keumltij vendimi teuml Gjykateumls seuml Sigurimeve neuml Gjykateumln Federale

Neuml arsyetimin e saj Gjykata Federale veumlrejti se qeumlllimi i sigurimit teuml afteumlsiseuml seuml

kufizuar ishte teuml siguronte individeumlt nga rreziku peumlr tu beumlreuml teuml paafteuml - peumlr arsye

mjekeumlsore - teuml angazhoheshin neuml puneumlsim teuml paguar ose teuml kryenin detyra rutineuml

shteumlpiake Qeumlllimi nuk ishte teuml ofronte kompensim neuml lidhje me aktivitetet qeuml personi i

siguruar nuk do teuml kishte beumlreuml kurreuml edhe neumlse ai ose ajo nuk kishte pasur afteumlsi teuml

kufizuara Seuml fundi metoda e kombinuar kishte peumlr qeumlllim teuml parandalonte teuml gjitheuml

344

njereumlzit qeuml e afteuml dhe ata qeuml nuk kishin punuar kurreuml meuml pareuml peumlr teuml pretenduar

peumlrfitime bazuar neuml afteumlsineuml e kufizuar edhe pse ata ndoshta nuk do teuml kishin punuar

kurreuml edhe pa afteumlsi teuml kufizuara Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls Federale metoda e

kombinuar nuk krijoi ndonjeuml diskriminim Prandaj kjo gjykateuml vlereumlsoi se ankuesjanuk

kishte teuml drejteuml peumlr kompensim invalidor

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 8 (e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare)

ankuesja u ankua kryesisht peumlr faktin se shkalla e saj e afteumlsiseuml seuml kufizuar ishte

llogaritur duke zbatuar metodeumln e kombinuar e cila kishte rezultuar neuml ndalimin e

pageseumls seuml kompensimit invalidor peumlr shkak se ajo punonte me orar teuml pjessheumlm Sipas

ankueses metoda bazohej neuml supozimin shumeuml tradicional se veteumlm njeuml partner neuml ccedilift

meuml shpesh burri do teuml bartte njeuml profesion qeuml paguhet ndeumlrsa partneri tjeteumlr do teuml ishte

angazhuar me orar teuml ploteuml neuml kujdesin peumlr familjen dhe feumlmijeumlt Neuml aneumln tjeteumlr qeveria

zvicrane ka parashtruar se neuml kuadeumlr teuml keumlsaj metode personi i siguruar do teuml duhej teuml

beumlnte njeuml zgjedhje para se teuml llogaritej peumlrfitimi se si do teuml organizohej shpeumlrndarja e

detyrave neumlse ai ose ajo do teuml ishin neuml sheumlndet teuml mireuml Duke u bazuar edhe neuml Nenin 14

(ndalimi i diskriminimit) i ndeumlrlidhur me Nenin 6 (e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml) dhe

me Nenin 8 teuml Konventeumls ajo u ankua peumlr diskriminim neuml bazeuml teuml gjiniseuml seuml saj pasi qeuml

legjislacioni neuml fuqi neuml shumiceumln deumlrrmuese teuml rasteve ka prekur grateuml pas lindjes seuml

feumlmijeumlve teuml tyre Sipas Nenit 6 sect 1 (e drejta peumlr njeuml proces teuml rregullt gjyqeumlsor brenda

njeuml kohe teuml arsyeshme) ajo u ankua edhe peumlr disa aspekte teuml procedureumls seuml brendshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket mbrojtjes kundeumlr diskriminimit Gjykata peumlrseumlriti se Neni 14 veteumlm ploteumlson

dispozitat e tjera substanciale teuml Konventeumls dhe Protokolleve teuml saj Ky nen nuk ka

ekzistenceuml teuml pavarur sepse ajo ka efekt veteumlm neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejtave dhe

lirive teuml mbrojtura nga keumlto dispozita Zbatimi i Nenit 14 nuk neumlnkupton

domosdoshmeumlrisht shkeljen e njeuml prej teuml drejtave substantive teuml mbrojtura nga

Konventa Eumlshteuml e nevojshme por edhe e mjaftueshme qeuml faktet e rastit teuml bien brenda

kuadrit teuml njeuml ose meuml shumeuml Neneve teuml Konventeumls ose Protokolleve teuml saj

Gjykata veumlren se masa qeuml i mundeumlsojneuml njeuml prindi teuml qeumlndrojeuml neuml shteumlpi peumlr tu kujdesur

peumlr feumlmijeumlt promovon jeteumln familjare dhe keumlshtu ka ndikuar neuml meumlnyreumln se si eumlshteuml

organizuar masa teuml tilla ishin brenda fusheumls seuml Nenit 8 Rasti aktual gjithashtu kishte teuml

beumlnte me ccedileumlshtje qeuml lidhen me organizimin e jeteumls familjare edhe pse neuml njeuml meumlnyreuml

tjeteumlr Statistikat neuml dispozicion treguan se metoda e kombinuar neuml shumiceumln e rasteve

kishte teuml beumlnte me grateuml qeuml deumlshironin teuml punonin me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml

feumlmijeumlve teuml tyre Neuml gjykimin e rastit teuml ankueses Gjykata Federale kishte pranuar se

metoda e kombinuar neuml disa raste mund teuml rezultojeuml neuml humbjen e kompensimit

veccedilaneumlrisht peumlr grateuml qeuml punonin me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml tyre

Aplikimi i metodeumls seuml kombinuar tek ankuesja kishte ndikuar te ajo dhe bashkeumlshorti i

saj neuml vendosjen e meumlnyreumls seuml ndarjes seuml detyrave brenda familjes dhe rrjedhimisht ka

pasur ndikim neuml organizimin e jeteumls familjare dhe karriereumls

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata Federale kishte pranuar neuml meumlnyreuml eksplicite se metoda e

kombinuar mund teuml kishte pasoja negative peumlr individeumlt qeuml punonin me koheuml teuml

345

pjesshme peumlr arsye familjare neumlse ata paafteumlsohen beumlhen me afteumlsi teuml kufizuara Keumlto

konsiderata ishin teuml mjaftueshme qeuml Gjykata teuml konstatonte se ankesa hynte neuml kuadeumlr

teuml Nenit 8 neumln nocionin e jeteumls familjare Gjithashtu aspekti i jeteumls private teuml Nenit

8 hyri neuml lojeuml peumlr aq sa garantoi teuml drejteumln peumlr zhvillimin personal dhe autonomineuml Neuml

maseumln qeuml metoda e kombinuar ka vendosur personat qeuml deumlshirojneuml teuml punojneuml me orar

teuml pjessheumlm neuml njeuml disavantazh krahasuar me ata qeuml punojneuml me koheuml teuml ploteuml dhe ata

qeuml nuk punojneuml fare nuk mund teuml peumlrjashtohet mundeumlsia se kjo metodeuml e llogaritjes seuml

peumlrfitimeve teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar do teuml kufizonte kategorineuml e pareuml teuml personave neuml

zgjedhjen e tyre se si teuml ndajneuml jeteumln e tyre private midis puneumls detyrave shteumlpiake dhe

kujdesit peumlr feumlmijeumlt e tyre

Shumica deumlrrmuese e njereumlzve teuml prekur nga metoda e kombinuar ishin grateuml qeuml

deumlshironin teuml reduktonin orarin e puneumls pas lindjes seuml njeuml feumlmije Rrjedhimisht ankuesi

mund teuml pretendojeuml teuml jeteuml viktimeuml e diskriminimit neuml baza gjinore Pra Neni 14 i

ndeumlrlidhur me Nenin 8 ishte gjithashtu i zbatuesheumlm Nuk ishte e nevojshme teuml

konstatohej neumlse refuzimi i dheumlnies seuml ndihmeumls peumlr invalideuml gjithashtu peumlrbeumlnte

diskriminim peumlr shkak teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar

Lidhur me pretendimet peumlr shkele teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata fillimisht analizon ekzisteneumln e njeuml prezumimi teuml diskriminimit teuml teumlrthorteuml neuml

rastin aktual Gjykata veumlren se neuml vitin 2009 metoda e kombinuar ishte zbatuar neuml 75

teuml teuml gjitha vendimeve mbi peumlrfitimin e afteumlsiseuml seuml kufizuar Nga keumlto raste 97 kishin

teuml beumljneuml me grateuml Keumlto shifra mund teuml konsiderohen mjaftueshmeumlrisht teuml besueshme si

dhe tregojneuml prezumim teuml diskriminimit indirekt Si rregull Gjykata peumlrseumlriti se njeuml

dallim neuml trajtim eumlshteuml diskriminues neumlse nuk ka arsyetim objektiv dhe teuml arsyesheumlm

dometheumlneuml neumlse nuk ndjek njeuml qeumlllim legjitim ose neumlse nuk ka njeuml marreumldheumlnie teuml

arsyeshme proporcionaliteti midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml keumlrkohet teuml

realizohet

Qeumlllimi i sigurimit teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar ishte teuml siguronte individeumlt kundeumlr rrezikut

peumlr tu beumlreuml teuml paafteuml pasi qeuml peumlr shkak teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar ata do teuml angazhoheshin

neuml puneumlsim teuml paguar ose do teuml kryenin detyra rutinore teuml cilat ata do teuml kishin qeneuml neuml

gjendje trsquoi kryenin meuml pareuml dhe teuml cilat ata do teuml jeneuml ende neuml gjendje trsquoi kryejneuml neumlse

do teuml kishin mbetur neuml sheumlndet teuml mireuml Kjo peumlrbeumlnte njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm teuml afteuml peumlr

teuml justifikuar dallimet e veumlrejtura Neuml vetvete ajo ishte neuml peumlrputhje me thelbin dhe

kufizimet e njeuml skeme teuml tilleuml sigurimi e cila kishte burime teuml kufizuara dhe njeuml nga

parimet udheumlzuese teuml seuml cileumls duhej teuml ishte kontrolli i shpenzimeve Sidoqofteuml ky

qeumlllim duhej teuml vlereumlsohej neuml parimin e baraziseuml gjinore Arsye shumeuml teuml forta duhet teuml

paraqiten para se njeuml dallim neuml trajtim bazuar neuml gjini mund teuml konsiderohet si i

pajtuesheumlm me Konventeumln Prandaj margjina e vlereumlsimit teuml autoriteteve zvicerane

ishte shumeuml e ngushteuml

Gjykata vuri neuml dukje se ankuesja fillimisht kishte punuar me orar teuml ploteuml dhe kishte

qeneuml e detyruar teuml heqeuml doreuml nga puna neuml qershor teuml vitit 2002 peumlr shkak teuml problemeve

teuml shpineumls Asaj i ishte njohur paafteumlsia prej 50 gjateuml periudheumls nga qershori 2003

deri neuml lindjen e binjakeumlve teuml saj dhe kishte marreuml kompensim invalidor peumlr periudheumln

prej 1 qershorit 2003 deri meuml 31 gusht 2004 Ky kompensim invalidor meuml pas u ndalua

peumlr shkak teuml aplikimit teuml metodeumls seuml kombinuar e cila supozonte se siccedil e kishte

346

deklaruar ajo veteuml ldquoajo nuk do te kishte punuar me orar te plote pas lindjes se feumlmijeumlve

te saj edhe nese ajo nuk do te kishte pasur ndonje paaftesirdquo

Neumlse ankuesja do teuml kishte punuar me orar teuml ploteuml ose do trsquoia kushtonte koheumln e saj

teumlreumlsisht detyrave shteumlpiake ajo do teuml merrte kompensim teuml pjessheumlm invalidor

Rrjedhimisht vendimi qeuml refuzonte teuml drejteumln e saj peumlr kompensim ishte bazuar neuml

pohimin e saj se ajo deumlshironte teuml reduktojeuml orarin e saj teuml puneumls neuml meumlnyreuml qeuml teuml

kujdeset peumlr feumlmijeumlt e saj dhe shteumlpineuml e saj Neuml praktikeuml peumlr shumiceumln e madhe teuml

grave qeuml deumlshironin teuml punonin me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml tyre

metoda e kombinuar ishte burim diskriminimi

Peumlr meuml tepeumlr aplikimi i metodeumls seuml kombinuar ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr disa koheuml

nga autoritetet dhe komentatoreumlt e caktuar vendas Keumlto ishin tregues teuml qarteuml peumlr njeuml

ndeumlrgjegjeumlsim neuml rritje se metoda e kombinuar nuk ishte meuml neuml peumlrputhje me peumlrpjekjet

peumlr teuml arritur barazineuml gjinore neuml shoqeumlrineuml bashkeumlkohore neuml teuml cileumln grateuml keumlrkonin

legjitimisht gjithnjeuml e meuml shumeuml balancimin e jeteumls familjare me karriereumln Peumlr meuml

tepeumlr metodat alternative teuml llogaritjes ishin teuml mundshme teuml cilat do teuml merrnin meuml

shumeuml parasysh zgjedhjen e grave peumlr teuml punuar me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml njeuml

feumlmije Kjo do teuml beumlnte teuml mundur ndjekjen e qeumlllimit peumlr barazi gjinore meuml teuml madhe

pa rrezikuar qeumlllimin e sigurimit teuml paafteumlsiseuml

Peumlrveccedil keumltyre argumenteve teuml peumlrgjithshme refuzimi peumlr ti dheumlneuml ankuesit teuml pakteumln

kompensim teuml pjessheumlm invalidor kishte pasoja teuml reumlndeumlsishme praktike peumlr teuml madje

duke supozuar qeuml ajo teuml mund teuml punonte me koheuml teuml pjesshme Duke marreuml parasysh

keumlteuml nuk kishte pasur asnjeuml justifikim teuml arsyesheumlm peumlr dallimin neuml trajtim ndaj teuml cilit

ankuesja ishte neumlnshtruar Andaj Gjykata konstatoi se kishte pasur shkelje teuml Nenit 14

teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata vendosi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet veccedilmas ankesa e cila

pretendon shkelje teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 6 ose shkelje teuml Nenit 6

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls shpall

pjeseumln tjeteumlr teuml pretentimeve si teuml panevojshme peumlr shqyrtim [me kateumlr vota peumlr dhe tri

kundeumlr]

347

Ccedilam kundeumlr Turqiseuml - 5150008

23 shkurt 2016 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 14 i lexuar bashkeumlrisht me Nenin 2 teuml Protokollit 1

Pretendim peumlr diskriminim si pasojeuml e refuzimi peumlr tu pranuar neuml Akademineuml

Kombeumltare teuml Muzikeumls si rezultat i faktit teuml teuml qenurit e verbeumlr duke mos shqyrtuar

mundeumlsineuml e akomodimit teuml paafteumlsiseuml seuml saj ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile edukim detyrim i shtetit verbeumlr pengesa fizike mos pranim shkolleuml

muzike arsye administrative diskrimim kushte teuml barabarta

Ankuesja Ceyda Evrim Ccedilam shtetase turke e lindur neuml vitin 1989 dhe jeton neuml

Stamboll

Faktet e rastit

Neuml vitin 2004 ankuesja e cila eumlshteuml e verbeumlr ka kaluar testin e pranimit peumlr

Akademineuml Kombeumltare Turke teuml Muzikeumls pjeseuml e Universitetit Teknik teuml Stambollit Si

pjeseuml e procedurave teuml pranimit njeuml komision nga spitali Bakırkoumly kishte hartuar njeuml

raport mjekeumlsor qeuml vinte neuml peumlrfundimin se ajo mund teuml merrte meumlsime neuml seksionet e

akademiseuml seuml muzikeumls ku nuk keumlrkohej teuml pamurit

Duke deklaruar se asnjeuml nga seksionet e akademiseuml nuk mund teuml konsiderohet se nuk

keumlrkon shikim ose teuml pamur Akademia e Muzikeumls kishte keumlrkuar nga zyrtari kryesor i

spitalit qeuml teuml hartonte njeuml raport teuml ri peumlr teuml sqaruar neumlse si rezultat i keumlsaj deklarate

zonjusha e re do teuml mund teuml vijonte meumlsimet neuml Akademi teuml Muzikeumls Akademia

gjithashtu kishte refuzuar regjistrimin e ankueses

Prindeumlrit e ankueses neuml emeumlr teuml saj kishin keumlrkuar nga Gjykata Administrative e

Stambollit qeuml teuml anulonte vendimin e Universitetit Teknik teuml Stambollit Gjykata kishte

leumlneuml neuml fuqi vendimin e administrateumls seuml universitetit mbi bazeumln se ankuesja nuk kishte

ofruar njeuml raport nga njeuml spital publik qeuml deklaronte se ajo ishte ploteumlsisht neuml gjendje

peumlr teuml qeneuml studente neuml Akademineuml e Muzikeumls Ankuesja dhe prindeumlriteuml e kishin apeluar

vendimin neuml Gjykateumln Supreme Administrative teuml Turqiseuml e cila kishte hedhur poshteuml

apelimin Ata kishin beumlreuml keumlrkesa paralele peumlr teuml ndaluar ekzekutimin e vendimit neuml

lidhje me aplikimin peumlr regjistrim pa sukses Po ashtu ata kishin paraqitur ankeseuml

ndoneumlse pa sukses edhe kundeumlr Spitalit Bakırkoumly i cili ndeumlrkoheuml kishte ploteumlsuar

raportin mjekeumlsor dhe deklaronte peumlrfundimisht se ankuesja nuk ishte neuml gjendje teuml

peumlrshtatshme peumlr teuml vijuar Akademineuml e Muzikeumls

Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1 (e drejta peumlr arsim) ankuesja ishte

ankuar peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml saj neuml arsim me arsyetimin se shteti kishte deumlshtuar

trsquoi ofronte personave me afteumlsi teuml kufizuara teuml njeumljtat mundeumlsi sikurse teuml tjereumlve Ajo po

ashtu ka deklaruar se eumlshteuml diskriminuar mbi bazeuml teuml verbeumlriseuml seuml saj neuml shkelje teuml

Nenit 14 teuml Konventeumls (ndalimi i diskriminimit)

348

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja ka paraqitur ankeseuml peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml saj peumlr arsim Ajo ka

kontestuar argumentin se teuml pamurit eumlshteuml keumlrkuar peumlr regjistrim neuml Akademi teuml

Muzikeumls duke theksuar se njeuml keumlrkeseuml e tilleuml eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln neuml

arsim Ajo meuml tej ka argumentuar se shteti nuk ka respektuar detyrimin e tij pozitiv peumlr

trsquou ofruar personave me afteumlsi teuml kufizuar teuml njeumljtat mundeumlsi sikurse edhe teuml gjitheuml teuml

tjereumlve Neuml pretendimet dhe argumentet e saj ajo eumlshteuml mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml

Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls qeuml ka keumlteuml peumlrmbajtje

ldquoAskujt nuk mund trsquoi mohohet e drejta per arsimim Shteti ne ushtrimin e

funksioneve qeuml merr peumlrsipeumlr neuml fusheumln e edukimit dhe teuml arsimit respekton teuml

drejteumln e prindeumlrve peumlr teuml siguruar keumlteuml edukim dhe arsim neuml peumlrputhje me bindjet

e tyre fetare dhe filozofikerdquo

Ankuesja gjithashtu eumlshteuml ankuar se ajo ka eumlshteuml trajtuar neuml meumlnyreuml diskriminuese mbi

bazeuml teuml verbeumlriseuml seuml saj neuml shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls

Qeveria nga ana e saj ka kontestuar keumlto pretendime Ajo u eumlshteuml referuar rregullave

teuml pranimit dhe regjistrimit neuml kolegj Sipas Qeveriseuml rregullat e procedureumls seuml

Akademiseuml seuml Muzikeumls kaneuml qeneuml legjitime dhe teuml parashikueshme tutje se kriteret

procedurale kaneuml qeneuml teuml publikuara dhe teuml qasshme peumlr publikun dhe se ato nuk kaneuml

peumlrmbajteuml dispozita shprehimore qeuml peumlrjashtojneuml personat e verbeumlr diccedilka qeuml do teuml

peumlrbeumlnte diskriminim teuml qarteuml teuml keumlsaj kategorie teuml personave

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka veumlneuml re si fillim se legjislacioni neuml fuqi neuml koheumln peumlrkateumlse ka peumlrcaktuar

se feumlmijeumlt me afteumlsi teuml kufizuara kaneuml teuml drejteumln neuml arsim pa diskriminim Gjithashtu

ka veumlneuml re se peumlrjashtimi i ankuesja eumlshteuml mbeumlshtetur neuml rregullat e procedureumls seuml

Akademiseuml qeuml keumlrkojneuml leumlshimin e njeuml certifikate mjekeumlsore teuml peumlrshtatshmeumlriseuml fizike

peumlr teuml ndjekur meumlsimet neuml akademi

Ndoneumlse keumlto rregulla teuml procedureumls nuk peumlrjashtonin personat e verbeumlr dhe teuml gjitha

personat keumlrkohej qeuml teuml paraqisnin certifikatat Gjykata ka vlereumlsuar se ajo nuk mund teuml

anashkalojeuml efektet e njeuml keumlrkese teuml tilleuml tek personat qeuml vujaneuml nga paafteumlsi fizike

sikurse neuml rastin e ankuesja Meuml tej Gjykata ka shtuar se ankuesja neuml fakt ka paraqitur

certifikateumln e peumlrshtatshmeumlriseuml fizike me peumlrmbajtje teuml njeuml rezervimi rreth verbeumlriseuml seuml

saj por Akademia e Muzikeumls e refuzuar ateuml dhe madje ka keumlrkuar ndryshimin e saj nga

zyrtari mjekeumlsor i spitalit Peumlr pasojeuml edhe pse Akademia e Muzikeumls ka beumlreuml peumlrpjekje

qeuml teuml justifikojeuml refuzimin peumlr regjistrim teuml ankueses mbi bazeumln e deumlshtimit teuml saj peumlr

trsquou sjelleuml neuml pajtim me formalitetet e nevojshme administrative sidomos neuml lidhje me

certifikateumln mjekeumlsore Gjykata ka vlereumlsuar se verbeumlria e ankueses ka qeneuml arsyeja e

vetme e refuzimit

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata ka vlereumlsuar se fakti qeuml ka kaluar provimin pranues e qeuml ka qeneuml

parakusht peumlr ccedilfareumldo keumlrkese peumlr regjistrim ankuesja ka deumlshmuar se ajo ka qeneuml

ploteumlsisht e kualifikuar peumlr regjistrim neuml Akademineuml Kombeumltare teuml Muzikeumls

Si pasojeuml e mungeseumls seuml infrastruktureumls seuml peumlrshtatshme peumlr studenteumlt me afteumlsi teuml

kufizuara dhe duke vlereumlsuar se diskriminimi mbi bazeuml teuml paafteumlsiseuml peumlrfshineuml

refuzimin peumlr teuml beumlreuml akomodime teuml arsyeshme peumlr paafteumlsineuml e saj Gjykata ka gjetur

se autoritetet kombeumltare nuk kaneuml beumlreuml peumlrpjekje qeuml teuml identifikojneuml nevojat e ankueses

349

dhe ka deumlshtuar teuml shpjegojneuml se si verbeumlria e saj ja parandalon ndjekjen e meumlsimeve teuml

muzikeumls Gjithashtu Gjykata ka veumlrejtur se Akademia nuk ka beumlreuml asfareuml peumlrpjekjesh

peumlr trsquoua peumlrshtatur meumlsimet studenteumlve teuml verbeumlr Si rezultat Gjykata ka ardhur neuml

peumlrfundimin se refuzimi peumlr teuml regjistruar ankuesen qeuml ka qeneuml i mbeumlshtetur veteumlm neuml

verbeumlrineuml e saj ka qeneuml i lidhur edhe me faktin se autoritetet kombeumltare nuk e kaneuml

shqyrtuar asnjeumlhereuml mundeumlsineuml peumlr teuml beumlreuml akomodime teuml arsyeshme peumlr paafteumlsineuml e

saj

Peumlrfundimisht Gjykata ka vlereumlsuar se ankueses i eumlshteuml mohuar pa ndonjeuml justifikim teuml

arsyesheumlm dhe objektiv peumlrfitimi nga arsimimi muzikor dhe keumlsisoji ka gjetur shkelje

teuml Nenit 14 teuml Konventeumls i lexuar bashkeumlrisht me Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1

Neuml driteumln e gjetjes seuml shkeljes seuml Nenit 14 Gjykata e ka vlereumlsuar teuml panevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml ankeseumln edhe mbi bazeumln e Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1

Gjykata ka urdheumlruar shtetin turk qeuml trsquoi paguaj ankuesja 10000 EUR si deumlmshpeumlrblim

peumlr deumlmin jo-material dhe 3000 EUR neuml lidhje me kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin 2 teuml

Protokollit Nr 1 [njeumlzeumlri]

350

Neni 15

Derogimi ne rastet e gjendjes se jashtezakonshme

1 Neuml rast lufte ose rreziku tjeteumlr publik qeuml i kanoset jeteumls seuml kombit cdo Paleuml e Larteuml

Kontraktuese mund teuml marreuml masa qeuml iu shmangen detyrimeve teuml parashikuara nga

kjo Konventeuml vecse neuml shkalleumln meuml teuml vogeumll qeuml e keumlrkon situata me kusht qeuml keumlto

masa teuml mos jeneuml teuml papajtueshme me detyrimet e tjera sipas teuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare

2 Dispozita e meumlsipeumlrme nuk lejon asnjeuml shmangie nga Neni 2 me peumlrjashtim teuml

rastit teuml vdekjes qeuml vjen si pasojeuml e akteve teuml ligjshme teuml lufteumls ose nga Nenet 3 4

(paragrafi 1) dhe 7

3 Cdo Paleuml e Larteuml Kontraktuese qeuml ushtron keumlteuml teuml drejteuml derogimi mban ploteumlsisht

teuml informuar Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm teuml Keumlshillit teuml Evropeumls peumlr teuml gjitha masat e

marra dhe arsyet pse ato janeuml marreuml Gjithashtu ajo duhet teuml informojeuml Sekretarin e

Peumlrgjithsheumlm teuml Keumlshillit teuml Evropeumls peumlr dateumln neuml teuml cileumln keumlto masa kaneuml humbur

fuqineuml dhe dispozitat e Konventeumls vihen seumlrish neuml zbatim teuml ploteuml

351

Lawless kundeumlr Irlandeumls - 33257

1 korrik 1961 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 dhe 6

Nenet 5 dhe 6 teuml Konventeumls nuk kaneuml dheumlneuml bazeuml ligjore peumlr ndalimin pa gjyq teuml

ankuesit

Neni 7

Pretendim peumlr shkelje si pasojeuml e maseumls seuml paraburgimit nuk ka shkelje

Nenit 15

Masat e ndeumlrmarra nga qeveria ishin rezultat i njeuml situate teuml reumlndeuml teuml siguriseuml kur

shteteve ju lejohet derogimi nga konventa nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile konflikt Irlandeuml Veriore siguri kombeumltare arrestim paraburgim

derogim interes i peumlrgjithsheumlm

Ankuesi z Gerard Richard Lawless i lindur neuml vitin 1936 punonte neuml njeuml ndeumlrmarrje

ndeumlrtimi dhe banonte neuml Dublin

Faktet e rastit

Me 21 shtator 1956 ankuesi u ndaloua seuml bashku me tre burra neuml njeuml hangar teuml

braktisur ku policia gjen armeuml Gjykata Penale e Qarkut te Dublinit dha vendimin peumlr

lirimin e kateumlr teuml akuzuarve me 23 neumlntor 1956 I dyshuar peumlr veprimtari teuml paligjshme

ankuesi ndalohet peumlrseumlri me 14 maj 1957 Gjateuml njeuml kontrolli neuml shteumlpineuml e tij u gjet njeuml

dokument doreumlshkrimor mbi guerilen Me 16 maj Gjykata Penale e Qarkut teuml Dublinit

e deumlnoi me njeuml muaj heqje lirie peumlr keumlteuml fakt por jo peumlr aneumltaresimin neuml IRA83

Me 5 korrik 1957 neuml Gazeteumln Zyrtare Qeveria Irlandeze shpall hyrjen neuml fuqi qeuml nga

8 korriku teuml kompetencave peumlr arrestim dhe paraburgim qeuml u janeuml dhaneuml ministrave teuml

shtetit neuml bazeuml teuml Ligjit nr 2 teuml vitit 1940 i cili ndryshonte Ligjin e vitit 1939 mbi

shkeljet e siguriseuml shteteumlrore Neuml zbatim teuml keumltij ligji Ministri i Drejteumlsiseuml me 12 korrik

1956 nxjerr njeuml vendim peumlr paraburgimin e ankuesit i cili ishte ndaluar njeuml diteuml meuml

pareuml kur ai po peumlrpiqej teuml shkonte neuml Angli Ankuesi internohet neuml njeuml kamp ushtarak

neuml shoqeumlrineuml e pothuaj njeumlqind personave teuml tjereuml pa u paraqitur peumlrpara njeuml gjyqtari

Me 10 dhjetor 1956 ai paraqitet peumlrpara Komisionit teuml paraburgimit ai zotohet

gojarisht se nuk do teuml merret me asnjeuml veprimtari teuml paligjshme sipas kuptimit teuml

legjislacionit teuml vitit 1939 dhe 1940 Teuml neseumlrmen Ministri i Drejteumlsiseuml urdheumlroi lirimin

e tij

83 Qeuml nga themelimi i Shtetit teuml Lireuml Irlandez neuml vitin 1921 disa grupe teuml armatosura qeuml u quajteumln Ushtria

Republikane e Irlandeumls (IRA) ishin formuar me qeumlllim teuml dheumlnies fund teuml sovranitetit britanik neuml Irlandeumln

e Veriut neumlpeumlrmjet akteve teuml dhuneumls

352

Ndeumlrkoheuml me 11 tetor 1957 Gjykata e Larteuml kishte dheumlneuml njeuml vendim qeuml hidhte poshteuml

njeuml ankimim peumlr shkelje teuml Habeas Corpus teuml beumlreuml nga i interesuari i cili apeloi kundeumlr

keumltij vendimi peumlrpara Gjykateumls Supreme por pa sukses

Ankuesi iu drejtua Komisionit Evropian teuml teuml Drejtave teuml Njeriut me 8 neumlntor 1957 Ai

pretendonte se Konventa ishte shkelur peumlr shkak teuml paraburgimit teuml tij pa njeuml vendim

gjykate qeuml nga 13 gushti i vitit 1957 Neuml raportin e tij teuml 19 dhjetorit 1959 Komisioni

konstatoi se Neni 7 nuk gjente zbatim dhe arrin neuml njeuml peumlrfundim neuml lidhje me Nenin

15 Sipas tij peumlrderisa njeuml rrezik publik keumlrceumlnonte ekzistenceumln e shtetit masat e

arrestimit dhe teuml paraburgimit teuml marra nga Qeveria Irlandeze justifikoheshin nga

situata e jashteumlzakonshme

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pohoi se ndalimi i tij shkeli teuml drejteumln e tij peumlr liri sipas Nenit 5 teuml drejteumln e tij

peumlr gjykim teuml drejteuml sipas Nenit 6 dhe ndalimin e ligjit penal retroaktiv sipas Nenit 7

Neuml aneumln tjeteumlr Qeveria irlandeze argumentoi se veprimet e ankuesi binin neumln kushtet e

Nenit 17 dhe keumlshtu ai nuk kishte meuml teuml drejteuml teuml mbeumlshtetej neuml mbrojtjen e Konventeumls

Duke iu referuar peumlrgatitjeve travaux dhe ndeumlrtimit teuml Nenit 5 sect 3 argumentoi se

ndalimi i ankuesi nuk ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 duke pretenduar se sipas Nenit

5 sect 1 (c) nuk kishte asnjeuml detyrim peumlr teuml sjelleuml personin e ndaluar para njeuml autoriteti

kompetent gjyqeumlsor kur ishte kryer arrestimi peumlr teuml parandaluar kryerjen e njeuml vepre

penale Po ashtu Irlanda argumentoi se Neni 6 ishte i pareumlndeumlsisheumlm peumlr rastin neuml fjaleuml

meqeuml nuk ishte ngritur aktakuzeuml kundeumlr ankuesi

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 17 teuml Konventeumls Gjykata vlereumlsoi se ky nen ka njeuml vlereuml negative dhe

nuk mund teuml privojeuml ankuesin nga teuml drejtat themelore teuml garantuara me Nenet 5 dhe 6

Neuml fakt ankuesi nuk u mbeumlshtet neuml Konventeuml peumlr teuml justifikuar ose kryer veprimet neuml

kundeumlrshtim me teuml drejtat dhe liriteuml e garantuara prej saj

Lidhur me Nenet 5 dhe 6 teuml Konventeumls shtrohet pyetja neumlse paraburgimi i ankuesit pa

paraqitje neuml Gjykateuml ishte neuml kundeumlrshtim me detyrimet e Irlandeumls neuml bazeuml teuml Nenit 5

dhe 6 teuml Konventeumls Neni 6 nuk merrej parasysh meqeneumlse ankuesi nuk iu neumlnshtrua

ndonjeuml aktakuze Peumlr sa i peumlrket Nenit 5 beumlhej fjaleuml veteumlm peumlr paragrafin 1 (c) dhe 3

Peumlr Gjykateumln ata krijonin njeuml teumlreumlsi dhe kaneuml njeuml kuptim teuml qarteuml dhe natyral ata

imponojneuml detyrimin e paraqitjes peumlrpara njeuml gjyqtari me synimin peumlr teuml shqyrtuar

problemin e heqjes seuml liriseuml ose teuml njeuml vendimi lidhur me themelin e ccedileumlshtjes teuml ccedildo

personi teuml ndaluar qeuml dyshohet se do teuml kryejeuml njeuml vepeumlr penale Por ky nuk ishte rasti i

ankuesit Paraburgimi i tij nuk mund te justifikohej neuml arsyet e paraqitura neuml Nenin 5

sectsect 1 (c) dhe 3

Lidhur me Nenin 7 teuml Konventeumls se a ishte paraburgimi i a neuml kundeumlrshtim me

detyrimet e Irlandeumls neuml bazeuml teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Gjykata iu peumlrgjigj negativisht

keumlsaj ccedileumlshtje sepse ky nen i cili ndalonte prapaveprimin e deumlnimit ishte i

pazbatuesheumlm neuml keumlteuml ccedileumlshtje Paraburgimi i ankuesit peumlrbeumlnte njeuml maseuml parandaluese

dhe nuk mund teuml konsiderohej si rezultat i njeuml deumlnimi penal

353

Lidhur me Nenin 15 teuml Konventeumls se a bazohej paraburgimi i ankuesi mbi teuml drejteumln e

derogimit teuml shteteve paleuml teuml garantuar nga Neni 15 sect 1 Gjykata shprehet pozitivisht

pasi kishte verifikuar se tre kushtet e keumlrkuara nga ky nen ishin ploteumlsuar

Neuml radheuml teuml pareuml qeveria mund teuml deklaronte legjitimisht se njeuml rrezik publik i kanosej

kombit gjateuml periudheumls neuml fjaleuml neuml territorin e Republikeumls se Irlandeumls pasi qeuml ndodhej

njeuml ushtri sekrete qeuml vepronte jashteuml kuadrit kushtetues dhe peumlrdorte dhuneuml peumlr teuml

arritur objektivat e saj kjo ushtri vepronte edhe jashteuml territorit teuml shtetit duke

veumlshtireumlsuar keumlshtu marreumldheumlniet e keumltij teuml fundit me vendet fqinje aktivitetet terroriste

ishin rritur neuml meumlnyre alarmuese qeuml nga vjeshta e vitit 1956 dhe gjateuml semestrit teuml pareuml

teuml vitit 1957

Seuml dyti paraburgimi pa paraqitje peumlrpara njeuml gjyqtari dukej si njeuml maseuml qe zbatohej

veteumlm peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml koheumls Neuml fakt zbatimi i legjislacionit teuml zakonsheumlm

nuk kishte mundur teuml frenonte rritjen e rrezikut qeuml i kanosej Republikeumls neuml vitin 1957

Funksionimi i gjykatave penale teuml zakonshme i gjykatave penale speciale ose i

gjykatave ushtarake nuk mjaftonte peumlr teuml vendosur paqen dhe rendin publik neuml veccedilanti

mbledhja e provave teuml mjaftueshme peumlr teuml bindur personat e lidhur me IRA-n dhe

grupet e saj disidente ndeshej me veumlshtireumlsiteuml meuml teuml meumldha peumlr arsye teuml karakterit

ushtarak dhe sekret teuml tyre dhe teuml frikeumls qeuml ata shkaktonin neuml popull Peumlr sa i peumlrket

mbylljes seuml kufirit me Irlandeumln e Veriut ky veprim do teuml sillte peumlr teuml gjitheuml popullateumln

pasoja shumeuml teuml reumlnda qeuml do teuml kishin tejkaluar keumlrkesat e rastit teuml urgjenceumls Peumlr keumlteuml

arsye paraburgimi administrativ i personave qeuml dyshoheshin se donin teuml merrnin pjeseuml

neuml veprimtari terroriste dukej i justifikueshem Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlrejti se Ligji nr

2 i vitit 1940 parashikonte njeuml seumlreuml garancish kundeumlr abuzimeve Kontroll i

vazhduesheumlm i Parlamentit mbi zbatimin e ligjit krijimi i njeuml komisioni paraburgimi i

peumlrbeumlreuml nga njeuml oficer dhe dy magjistrateuml teuml cileumlve mund ti drejtohet ccedildo i

parahurgosur vendimi i keumltij komisioni peumlr lirimin e keumltij teuml fundit ishte i detyruesheumlm

peumlr qeverineuml Kjo e fundit i garanton lirimin personit teuml ndaluar neuml qofteuml se ai zotohet

se do teuml respektojeuml ligjin Seuml fundi asnjeuml element nuk i lejonte Gjykateumls qeuml teuml

vlereumlsonte se masat e marra nga qeveria duke deroguar nga Konventa binin ndesh me

detyrimet e tjera qeuml rridhnin nga e drejta ndeumlrkombeumltare

Seuml fundi Gjykata dha peumlrgjigje edhe lidhur me ccedileumlshtjen se a peumlrbeumlnte njeuml njoftim teuml

mjaftueshem letra e deumlrguar me 20 korrik 1957 nga qeveria Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm

teuml Keumlshillit teuml Evropeumls neuml bazeuml teuml Nenit 15 sect 3 teuml Konventes Peumlrseumlri Gjykata dha nje

peumlrgjigje pohuese Ajo ccedilmoi se njoftimi ishte beumlreuml pa voneseuml dhe se asgjeuml nuk e

pengonte shtetin teuml shpallte neuml territorin e tij vendimin e derogimit

Rrjedhimisht duke u bazuar neuml argumentimin si meuml larteuml Gjykata arriti neuml peumlrfundimin

se Konventa nuk ishte shkelur

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata hedh poshteuml pretendimin neuml fjaleuml teuml nxjerreuml nga Qeveria Irlandeze nga Neni 17

teuml Konventeumls thekson se Nenet 5 dhe 6 teuml Konventeumls nuk kaneuml dheumlneuml bazeuml ligjore peumlr

ndalimin pa gjyq teuml ankuesit deklaron se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Gjykata gjithashtu konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 15 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

354

Aksoy kundeumlr Turqiseuml - 2198793

18 dhjetor 1996 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 15

Qeveria kishte deroguar detyrimet e saj teuml lejuara sipas Nenit 15 teuml Konventeumls peumlrkitazi

me zbatimin e Nenit 5 (e drejta peumlr liri dhe siguri) neuml koheuml teuml gjendjes seuml

jashteumlzakonshme Neuml keumlteuml ccedileumlshtje shtetet geumlzojneuml margjineuml teuml gjereuml vlereumlsimi ndoneumlse

ky diskrecion nuk eumlshteuml i pakufizuar I takon Gjykateumls qeuml teuml vendoseuml neumlse shtetet kaneuml

shkuar peumlrtej shkalleumls seuml keumlrkuar neuml meumlnyreuml strikte nga urgjenca e krizeumls

Neni 3

Trajtimi i ankuesit siccedil eumlshteuml peumlrshkruar ka qeneuml i njeuml natyre serioze dhe mizore asisoji

qeuml mund teuml cileumlsohet si tortureuml ka shkelje

Neni 5(3)

Ankuesit nuk i ishin ofruar mbrojtjet e nevojshme neuml veccedilanti mungesa e qasjes te njeuml

avokat mjek i afeumlrm apo familjar dhe mungesa e ndonjeuml mundeumlsie realiste peumlr ta sjelleuml

ateuml para njeuml gjykate peumlr teuml vlereumlsuar ligjshmeumlrineuml e paraburgimit neumlnkupton se ai ishte

leumlneuml komplet neuml meumlshireumln e atyre qeuml e mbanin ka shkelje

Neni 6

Gjykata e kishte pareuml meuml teuml peumlrshtatshme qeuml teuml shqyrtonte pretendimin peumlr shkelje teuml

Nenit 6 neuml kontekst teuml detyrimit meuml teuml peumlrgjithsheumlm teuml shteteve sipas Nenit 13 peumlr teuml

ofruar mjete efektive peumlr shkelje teuml Konventeumls nuk ka shkelje

Neni 13

Mohim i mjetit efektiv juridik neuml lidhje me ankeseumln peumlr tortureuml si pasojeuml e me

mungeseumls seuml hetimeve ndaj keqtrajtimit teuml tij si dhe Qasja e njeuml zyrtari shteteumlror peumlr teuml

mos filluar hetime sado qeuml ka qeneuml neumln detyrim peumlr teuml ndeumlrmarreuml hetime eumlshteuml e

barasvlefshme me minimin e efektivitetit teuml mjeteve juridike qeuml mund teuml keneuml ekzistuar

ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile peumlrleshje gjendje e jashteumlzakonshme arrestim paraburgim tortureuml

pasoja mjekeumlsore mungeseuml kujdesi qasje neuml avokat derogim vdekje

Ankuesi z Zeki Aksoy qeneuml shtetas turk Ka lindur neuml vitin 1963 dhe eumlshteuml qeumllluar

dhe ka vdekur meuml 1994 Qeuml nga kjo koheuml babai i tij ka shprehur deumlshireumln qeuml teuml

vazhdojeuml rastin

Faktet e rastit

Afeumlrsisht nga viti 1985 janeuml zhvilluar peumlrleshje serioze neuml Turqineuml juglindore ndeumlrmjet

forcave teuml siguriseuml dhe aneumltareumlve teuml PKK-seuml (Partiseuml seuml Puneumls seuml Kurdistanit) Ky

355

konfrontim deri neuml koheumln e rastit kishte marreuml jeteumlt e 4036 civileumlve dhe 3884

pjeseumltareumlve teuml forcave teuml siguriseuml

Faktet e rastit kaneuml qeneuml teuml diskutueshme Sipas ankuesit ai ishte deumlrguar neuml

paraburgim meuml 24 neumlntor 1992 ndeumlrmjet oreumls 11 dhe 12 teuml mesnateumls Rreth njeumlzet

policeuml kishin shkuar neuml shteumlpineuml e tij teuml shoqeumlruar nga njeuml i burgosur me emrin Metin i

cili dyshohet se e ka identifikuar ankuesin si aneumltar teuml PKK-seuml pavareumlsisht se ai u ka

theumlneuml policeumlve se nuk e njeh Metinin

Qeveria ka deklaruar se ankuesi ishte arrestuar dhe deumlrguar neuml paraburgim meuml 26

neumlntor 1992 rreth oreumls 0830 teuml meumlngjesit bashkeuml me trembeumldhjeteuml teuml tjereuml teuml dyshuar

peumlr ndihmeuml dhe mbeumlshtetje teuml terroristeumlve teuml PKK-seuml

Sipas ankuesit ai ishte mbyllur neuml qeli bashkeuml me dy teuml tjereuml neuml njeuml dhomeuml me

peumlrmasa rreth 15 x 3 metra Ai ishte marreuml neuml pyetje rreth asaj se a e njihte Metinin

(personin qeuml e kishte identifikuar) Sipas ankuesit atij i eumlshteuml theumlneuml se ldquoneumlse nuk e njeh

ateuml tash do ta njoheumlsh ateuml neumln tortureumlrdquo Gjateuml dy diteumlve vijuese ai ka deklaruar se eumlshteuml

rrahur vazhdimisht neuml intervale prej dy oreumlve ose gjyseumlm ore Si rezultat i tortureumls ka

deklaruar se ka humbur leumlvizjen e kraheumlve dhe teuml duarve Ankuesi kishte keumlrkuar qeuml teuml

shihte njeuml doktor por kjo i ishte mohuar Sidoqofteuml meuml voneuml neuml dhjetor 1992 e kishte

vizituar njeuml doktor Raporti mjekeumlsor peumlrmbante njeuml fjali qeuml theksonte se ankuesi nuk

kishte shenja teuml goditjeve ose dhuneumls Sipas ankuesit doktori e kishte pyetur se si i

kishte leumlnduar kraheumlt peumlr ccedilfareuml kishte reaguar polici duke theumlneuml se kishte pasur

aksident

Ankuesi ishte liruar meuml 10 dhjetor 1992 dhe disa diteuml meuml voneuml ishte shtruar neuml spital

ku ishte diagnostifikuar me paralizeuml radiale Ai i kishte theumlneuml doktorit qeuml e ka trajtuar se

ka qeneuml mbajtur neuml qeli me duart e lidhura mbrapa shpindeumls Ankuesi ishte liruar nga

spitali neuml fund teuml muajit Ndeumlrkoheuml meuml 21 dhjetor 1992 prokurori publik kishte

vendosur se nuk ka bazeuml peumlr teuml filluar procedura penale kundeumlr ankuesit ndoneumlse

njeumlmbeumldhjeteuml teuml tjereumlve qeuml ishin burgosur bashkeuml me teuml u ishin ngritur aktakuza

Sa i peumlrket keqtrajtimit teuml pohuar nga ankuesi nuk eumlshteuml filluar asnjeuml procedureuml civile

apo penale neuml gjykatat turke

Ankuesi ishte qeumllluar peumlr vdekje meuml 16 prill 1994 Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml tij ai ishte

keumlrceumlnuar me vdekje neuml meumlnyreuml qeuml teuml teumlrhiqte ankeseumln e paraqitur neuml Komisionin

Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut keumlrceumlnimi i fundit i beumlreuml me telefon meuml 14 prill 1994

Sipas Qeveriseuml ndeumlrkaq vrasja ka ardhur si rezultat i mosmarreumlveshjeve ndeumlrmjet

fraksioneve teuml ndryshme teuml PKK-seuml Njeuml i dyshuar i supozuar si aneumltar i PKK-seuml ishte

akuzuar peumlr vrasjen

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml seancat deumlgjimore teuml organizuara nga Gjykata Qeveria i kishte beumlreuml thirrje Gjykateumls

qeuml teuml hidhte poshteuml ankeseumln mbi bazeumln se nuk janeuml shterur mjetet e brendshme juridike

ose si alternativeuml teuml gjejeuml se nuk ka pasur shkelje teuml Konventeumls

Neuml teuml njeumljtin rast ankuesi i kishte keumlrkuar Gjykateumls qeuml teuml gjente shkelje teuml Neneve 3 5

6 13 dhe 25 teuml Konventeumls Gjithashtu kishte keumlrkuar satisfaksion teuml drejteuml sipas Nenit

50 teuml Konventeumls Sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesi kishte pretenduar trajtim neuml

kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls Qeveria i kishte vlereumlsuar keumlto pretendime si teuml

pabazuara Komisioni nga ana e tij kishte gjetur se ankuesi ishte torturuar Ankuesi

356

ishte ankuar edhe rreth shkeljes seuml Nenit 5 teuml Konventeumls qeuml ishte kontestuar nga ana e

Qeveriseuml

Ankesat tjera peumlrfshijneuml shkeljet e Neneve 6 sect 1 peumlr mohim teuml qasjes neuml gjykateuml dhe

Nenit 13 peumlr mungeseuml teuml mjeteve efektive juridike Qeveria eumlshteuml kundeumlrpeumlrgjigjur

duke deklaruar se ankuesi asnjeumlhereuml nuk ka filluar procedura gjyqeumlsore prandaj nuk do

teuml duhej teuml kishte teuml drejteumln e ankeseumls peumlr mohim teuml qasjes neuml drejteumlsi Tutje ka

deklaruar se ka pas neuml dispozicion njeuml seumlreuml mjetesh efektive juridike

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari kishte shqyrtuar ccedileumlshtjen e pretendimeve rreth shterimit ose jo teuml

mjeteve teuml brendshme juridike Neuml keumlteuml kontekst Gjykata kishte rikujtuar se ankuesi

ishte mbajtur neuml qeli peumlr seuml paku kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml pa asistenceuml ose peumlrkrahje ligjore

dhe mjekeumlsore Keumlto rrethana neuml vetvete do trsquoi jepnin atij arsye teuml ndihej i dobeumlt i

pafuqisheumlm dhe i shqeteumlsuar ndaj autoriteteve teuml shtetit Gjykata kishte ardhur neuml

peumlrfundimin se neuml rastin konkret ekziston rrethana teuml jashteumlzakonshme qeuml e lironin

ankuesin nga detyrimi peumlr teuml shterur mjetet e brendshme juridike

Sa u peumlrket meritave Gjykata kishte vendosur qeuml teuml pranonte gjetjet e faktit teuml beumlra nga

Komisioni i teuml Drejtave teuml Njeriut qeuml ekzistonte neuml ateuml koheuml Neuml keumlteuml drejtim kishte

ardhur neuml peumlrfundimin se trajtimi i ankuesit siccedil eumlshteuml peumlrshkruar ka qeneuml i njeuml natyre

serioze dhe mizore asisoji qeuml mund teuml cileumlsohet si tortureuml Neuml keumlteuml pikeuml Gjykata kishte

gjetur shkelje teuml Nenit 3

Sa i peumlrket Nenit 5 Qeveria kishte deroguar detyrimet e saj teuml lejuara sipas Nenit 15 teuml

Konventeumls peumlrkitazi me zbatimin e Nenit 5 neuml koheuml emergjence Neuml keumlteuml ccedileumlshtje

Gjykata ka deklaruar se shtetet geumlzojneuml margjineuml teuml gjereuml vlereumlsimi ndoneumlse ky

diskrecion nuk eumlshteuml i pakufizuar I takon Gjykateumls qeuml teuml vendoseuml neumlse shtetet kaneuml

shkuar peumlrtej shkalleumls seuml keumlrkuar neuml meumlnyreuml strikte nga urgjenca e krizeumls Neuml rastin

konkret Gjykata ishte e mendimit se shteti kishte kaluar keumlteuml kufi pavareumlsisht

emergjenceumls publike teuml deklaruar Ankuesit nuk i ishin ofruar mbrojtjet e nevojshme

neuml veccedilanti mungesa e qasjes te njeuml avokat mjek i afeumlrm apo familjar dhe mungesa e

ndonjeuml mundeumlsie realiste peumlr ta sjelleuml ateuml para njeuml gjykate peumlr teuml vlereumlsuar ligjshmeumlrineuml

e paraburgimit neumlnkupton se ai ishte leumlneuml komplet neuml meumlshireumln e atyre qeuml e mbanin

Gjykata ka rikujtuar se ankuesi ishte mbajtur neuml paraburgim peumlr seuml paku

kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml pa u sjelleuml para njeuml gjyqtari apo zyrtari tjeteumlr Gjykata ishte e

mendimit se hetimi i veprave terroriste veumlrteteuml paraqet problem peumlr autoritetet por

megjithateuml nuk mund teuml pranojeuml se ka qeneuml e nevojshme peumlr teuml mbajtur njeuml teuml dyshuar

peumlr kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml pa ndeumlrhyrje gjyqeumlsore Peumlr meuml tepeumlr sipas Gjykateumls Qeveria

nuk ka ofruar ndonjeuml arsyetim teuml holleumlsisheumlm se peumlrse lufta kundeumlr terrorizmit neuml

Turqineuml juglindore e ka beumlreuml ndeumlrhyrjen gjyqeumlsore jopraktike Neuml peumlrfundim Gjykata

ka gjetur se ka pas shkelje teuml Nenit 5sect 3 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket ankeseumls peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata e kishte pareuml meuml teuml peumlrshtatshme qeuml

teuml shqyrtonte ateuml neuml lidhje me detyrimin meuml teuml peumlrgjithsheumlm teuml shteteve sipas Nenit 13

peumlr teuml ofruar mjete efektive peumlr shkelje teuml Konventeumls Sa i peumlrket Nenit 13 Gjykata ka

veumlneuml re se sipas ligjit turk neuml rrethanat e rastit teuml ankuesi prokurori kishte detyrim qeuml

teuml fillonte hetimin neuml lidhje me deumlmet e peumlsuara nga ankuesi Qasja e tilleuml e njeuml zyrtari

shteteumlror i cili ka qeneuml neumln detyrim peumlr teuml ndeumlrmarreuml hetime eumlshteuml e barasvlefshme me

357

minimin e efektivitetit teuml mjeteve juridike qeuml mund teuml keneuml ekzistuar Prandaj Gjykata

gjen se sidomos neuml lidhje me mungeseumln e hetimeve ndaj keqtrajtimit teuml tij atij i eumlshteuml

mohuar mjeti efektiv juridik neuml lidhje me ankeseumln e tij peumlr tortureuml Keumlsisoji Gjykata

gjen shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Marreuml parasysh shkeljet skajshmeumlrisht serioze teuml peumlsuara nga ankuesi dhe ankthin qeuml

keumlto padyshim i kaneuml shkaktuar babait teuml tij i cili ka vazhduar me ankeseumln pas vdekjes

seuml teuml birit Gjykata ka vendosur qeuml teuml ofrojeuml shumeumln e ploteuml teuml keumlrkuar si deumlmshpeumlrblim

peumlr deumlmin material dhe jo-material Gjithashtu ka urdheumlruar mbulimin e kostove dhe

shpenzimeve teuml ankuesit teuml cilat i ka vlereumlsuar teuml arsyeshme

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls [me teteuml vota kundeumlr njeuml] gjen se ka

shkelje teuml Nenit 5(3) [me teteuml vota kundeumlr njeuml] vendoseuml se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml

shqyrtojeuml ankeseumln sipas Nenit 6(1) [me teteuml vota kundeumlr njeuml] gjen se ka shkelje teuml

Nenit 13 [me teteuml vota kundeumlr njeuml] gjen se nuk eumlshteuml peumlrcaktuar ndonjeuml shkelje e Nenit

25(1) [njeumlzeumlri]

358

Sakik dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 2387894 2387994 2388094 2388194

2388294 2388394

26 neumlntor 1997 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 3 4 dhe 5

Arrestmi koha e mbajtjes mungesa e kompensimit si dhe mos pasja e mundeumlsis qeuml teuml

merrnin masa peumlr teuml sfiduar ligjshmeumlrineuml e vendimeve teuml prokurorit publik duke

urdheumlruar ndalimin e tyre neuml paraburgimin e policiseuml teuml vendosur nga njeuml gjykateumls ka

rezultuar neuml shkelje ka shkelje

Neni 15

Masat e ndeumlrmarra peumlrbeumljneuml shkelje dhe se shteti nuk ka pasur teuml drejteuml teuml deumlrgoj nga

Konventa ky nen nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm

Fjaleumlt kyccedile konflikt situateuml e jashteumlzakonshme derogim deklarim i shprehur

brenda zoneumls seuml konfliktit arrestim paraburgim joligjoreuml tej-zgjatur

Ankuesit z Sırrı Sakık z Ahmet Tuumlrk z Mahmut Alınak znj Leyla Zana z

Mehmet Hatip Dicle dhe z Orhan Doğan gjashteuml shtetas turq

Faktet e rastit

Ankuesit ishin gjashteuml ish aneumltareuml teuml Asambleseuml Kombeumltare Turke teuml cileumlt ishin

zgjedhur meuml 20 tetor 1991 si aneumltareuml teuml Partiseuml Demokratike (Demokrasi Partisi) Meuml 2

mars 1994 Asambleja Kombeumltare hoqi imunitetin e tyre parlamentar neuml njeuml keumlrkeseuml teuml

prokurorit publik teuml bashkangjitur neuml Gjykateumln e Siguriseuml Kombeumltare teuml Ankaraseuml i cili

i kishte akuzuar ata peumlr kryerjen e veprave penale teuml klasifikuara si krime terroriste Dy

nga ankuesit u arrestuan pasi po largoheshin nga ndeumlrtesa e parlamentit dhe u moreumln neuml

paraburgim neuml selineuml e seksionit anti-terrorist teuml policiseuml seuml siguriseuml teuml Ankaraseuml Kateumlr

ankuesit e mbetur u arrestuan neuml meumlnyreuml teuml ngjashme meuml 4 mars 1994 Meuml 4 mars 1994

prokurori publik i zgjati gjashteuml paraburgimet e ankuesve neuml arrest policor deri meuml 16

mars 1994 me arsyetimin se nevojiten hetime teuml meumltejshme Peumlrderisa ishin neuml

paraburgim ankuesit refuzuan teuml beumlnin ndonjeuml deklarateuml Meuml 17 mars 1994 njeuml gjykateumls

i veteumlm i Gjykateumls seuml Sigurimit Kombeumltar leumlshoi njeuml urdheumlr peumlr ndalimin e ankuesve neuml

pritje teuml gjykimit Meuml 22 mars 1994 neuml ankeseumln e ankuesve njeuml gjykateuml e peumlrbeumlreuml prej

tre gjyqtareumlve teuml seuml njeumljteumls gjykateuml miratoi urdhrin e 17 marsit 1994 Meuml 13 prill 1994

njeuml keumlrkeseuml tjeteumlr peumlr lirim u hodh poshteuml nga Gjykata e Siguriseuml Kombeumltare

Meuml 21 qershor 1994 prokurori publik paraqiti parashtresat qeuml akuzonin ankuesit peumlr

separatizeumlm dhe minimin e integritetit teuml shtetit Neuml Dhjetor teuml vitit 1994 Gjykata e

Siguriseuml Kombeumltare deumlnoi dy nga ankuesit peumlr 3 vjet dhe 6 muaj burgim peumlr

propagandeuml separatiste dhe pjeseumln e mbetur deri neuml 15 vjet burg peumlr aneumltareumlsim neuml njeuml

grup teuml armatosur Meuml 26 tetor 1995 pas ankeseumls seuml ankuesve Gjykata e Kasacionit

anuloi deumlnimin e njeuml prej paditeumlsve teuml burgosur peumlr 15 vjet dhe urdheumlroi lirimin

ankesat e ankuesve teuml mbetur u pranuan

359

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit solleumln disa pretendime para Gjykateumls ku ndeumlr tjera pohuan se (a) nuk ishin

sjelleuml menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjyqtari ose zyrtari tjeteumlr teuml autorizuar me ligj peumlr

ushtrimin e pushtetit gjyqeumlsor e qeuml ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 3 teuml Konventeumls

(b) se nuk kishin qeneuml neuml gjendje teuml merrnin masa peumlr teuml sfiduar ligjshmeumlrineuml e

vendimeve teuml prokurorit publik qeuml urdheumlronin ndalimin e tyre neuml paraburgimin e

policiseuml teuml vendosur nga njeuml gjyqtar neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls seuml

vitit 1950 dhe (c) nuk kishin mundeumlsi qeuml teuml keumlrkonin kompensim peumlr shkelje teuml Nenit 5

teuml Konventeumls seuml vitit 1950 neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 5 teuml saj

Ne lidhje me keumlto pretendime peumlrgjigja e Qeveriseuml ishte se (a) se natyra dhe shkalla e

keumlrceumlnimit terrorist neuml Turqi dhe veumlshtireumlsiteuml e veccedilanta qeuml haseumln neuml ndeumlrmarrjen e

veprimeve peumlr teuml shmangur ateuml keumlrceumlnim dhe peumlr teuml hetuar sjelljen e ankuesve duhej teuml

peshoheshin neuml bilanc (b) se standardi i keumlrkuar nga Neni 5 sect 4 ishte ploteumlsuar nga

gjyqtari i veteumlm i cili urdheumlroi paraburgimin e ankuesve neuml pritje teuml gjykimit dhe se

Neni 19 sect 8 i Kushtetuteumls turke qeuml ishte neuml terma teuml ngjasheumlm me Nenin 5 sect 4 teuml

Konventeumls seuml vitit 1950 siguroi njeuml mjet juridik qeuml ishte neuml dispozicion peumlrpara

Gjykatave teuml Siguriseuml Kombeumltare dhe (c) se si ankuesit nuk kishin shfryteumlzuar Nenin

19 teuml Kushtetuteumls Turke ose teuml Ligjit nr 466 peumlr pageseumln e kompensimit peumlr persona teuml

arrestuar ose ndaluar neuml meumlnyreuml teuml paligjshme kompensimi duhet teuml refuzohet Qeveria

gjithashtu neuml peumlrgjitheumlsi pohoi se meqeuml Turqia kishte ushtruar teuml drejteumln e derogimit

sipas Nenit 15 teuml Konventeumls seuml vitit 1950 meuml 6 gusht 1990 dhe 3 janar 1991 ajo nuk

kishte shkelur asnjeuml pjeseuml teuml Nenit 5

Arsyetimi i Gjykateumls

Fillimisht Gjykata adresoi kundeumlrshtimet e Qeveriseuml peumlr derogim nga Konventa sipas

Nenit 15 teuml Konventeumls Gjykata rikujtoi se Neni 15 i Konventeumls autorizon peumlrjashtimet

nga detyrimet qeuml rrjedhin nga Konventa veteumlm deri neuml maseumln e keumlrkuar rrepteumlsisht nga

keumlrkesat e situateumls Do teuml ishte neuml kundeumlrshtim me objektin dhe qeumlllimin e Nenit 15

neumlse gjateuml vlereumlsimit teuml fusheumlveprimit territorial teuml derogimit neuml fjaleuml Gjykata do teuml

shtrijeuml efektet e saj neuml njeuml pjeseuml teuml territorit turk qeuml nuk eumlshteuml peumlrmendur neuml meumlnyreuml

eksplicite neuml njoftimin e derogimit Pasi qeuml njoftimet e derogimit aplikoheshin veteumlm

neuml rajonin ku ishte shpallur gjendja e jashteumlzakonshme dhe keumltu nuk peumlrfshihej

Ankaraja vendndodhja neuml teuml cileumln ankuesit u arrestuan ccedileumlshtja e derogimit nuk ishte e

zbatueshme peumlr rastin neuml fjaleuml

Tutje Gjykata shtoi se fakti qeuml hetimi i akteve terroriste pa dyshim i paraqet shtetet

kontraktuese me probleme teuml veccedilanta nuk do teuml thoteuml qeuml shtetet kontraktuese kishin njeuml

leteumlr teuml bardheuml sipas Nenit 5 teuml Konventeumls peumlr teuml arrestuar teuml dyshuarit peumlr pyetje pa

kontrolleuml efektive nga gjykatat vendase dhe neuml fund teuml fundit nga institucionet

mbikeumlqyreumlse teuml Konventeumls sa hereuml qeuml ata zgjodheumln teuml pohonin se terrorizmi ishte

peumlrfshireuml Neni 5 ruan njeuml teuml drejteuml themelore teuml njeriut peumlrkateumlsisht mbrojtjen e

individit kundeumlr ndeumlrhyrjeve arbitrare nga ekzekutivi me teuml drejteumln e tij peumlr liri

Rrjedhimisht pasi qeuml Gjykata meuml pareuml kishte konstatuar se paraburgimi peumlr njeuml

periudheuml prej 4 diteumlsh dhe 6 oreumlsh pa kontroll gjyqeumlsor ra jashteuml kufizimeve teuml rrepta neuml

koheumln e peumlrcaktuar me Nenin 5 sect 3 dhe si ankuesit ishin ndaluar peumlr periudha prej 12

deri neuml 14 diteuml nuk mund teuml thuhet edhe neumlse aktivitetet peumlr teuml cilat ata u akuzuan ishin

360

teuml lidhura me njeuml keumlrceumlnim terrorist se ishte e nevojshme teuml ndaloheshin peumlr keumlto

periudha Neuml peumlrputhje me rrethanat Gjykata vie neuml peumlrfundim se kishte pasur shkelje

teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls

Gjykata shtoi se ndoneumlse gjyqtari vendor kur urdheumlronte paraburgimin dhe gjykimin e

ankuesve vendosi edhe peumlr ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tyre teuml meumlparsheumlm ai gjyqtar

nuk kishte ndeumlrhyreuml deri neuml peumlrfundimin e paraburgimit policor peumlrkateumlsisht 12 deri 14

diteuml pas arrestimit teuml ankuesve Duke pasur parasysh konkluzionin e arritur neuml lidhje

me Nenin 5 sect 3 njeuml periudheuml kaq e gjateuml nuk ishte neuml peumlrputhje me nocionin e

shpejteumlsiseuml sipas Nenint 5 sect 4 teuml Konventeumls Gjithashtu ekzistenca e Nenit 19 sect 8 teuml

Kushtetuteumls seuml Turqiseuml nuk peumlrjashton njeuml shkelje teuml Nenit 5 sect 4 teuml Konventeumls

Ekzistenca e njeuml mjeti juridik duhet teuml jeteuml mjaft i sigurt Neuml rastin neuml fjaleuml nuk kishte

deumlshmi teuml njeuml instance neuml teuml cileumln njeuml person neuml paraburgim kishte peumlrdorur me sukses

Nenin 19 (8) teuml Kushtetuteumls Turke ose Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls Njeuml mungeseuml e tilleuml e

precedenteve tregoi pasigurineuml e mjeteve juridike Prandaj kishte pasur njeuml shkelje teuml 5

sect 4 teuml Konventeumls

Gjykata shtoi se nuk kishte deumlshmi teuml njeuml instance neuml teuml cileumln pala kontestuese kishte

marreuml kompensimin e peumlrmendur neuml Nenin 5 sect 45 teuml Konventeumls duke u mbeumlshtetur neuml

njeuml nga dispozitat e peumlrmendura nga Qeveria Duke pasur parasysh veccedilaneumlrisht Nenin 1

teuml ligjit nr 466 me peumlrjashtim teuml situateumls kur njeuml person nuk eumlshteuml kryer peumlr gjykim ose

eumlshteuml liruar ose shkarkohet pas gjykimit neuml gjyq teuml gjitha rastet neuml teuml cilat kompensimi

ishte i paguesheumlm neumln 1 vit keumlrkoi privimin e liriseuml peumlr teuml qeneuml i paligjsheumlm Neuml rastin

konkret Qeveria pranoi se ndalimet neuml fjaleuml ishin neuml peumlrputhje me ligjin turk Pranimi i

efektsheumlm i seuml drejteumls teuml garantuar me Nenin 5 sect 5 teuml Konventeumls seuml vitit 1950 nuk u

sigurua me njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme sigurie Prandaj Gjykata gjen se kishte pasur

njeuml shkelje teuml Nenit 5 sect 5 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se konstaton se derogimi i beumlreuml nga Turqia sipas Nenit 15 teuml Konventeumls

nuk eumlshteuml i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast Poashtu Gjykata gjen se ka shkelje te Neni 5 sectsect 1

3 4 dhe 5 [njeumlzeumlri]

361

Demir dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 7119978551062-1064

23 shtator 1998 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Pretendim se aplikimi i derogimit nuk e arsyetonte paraburgimin peumlr njeuml koheuml teuml gjateuml

dhe pa vendim gjyqeumlsor peumlrkundeumlr rrethanave ka shkelje

Neni 15

Qeveria kishte doreumlzuar praneuml Keumlshillit teuml Evropeumls njeuml deklarateuml peumlr derogim peumlr

Anatolineuml jug-lindore

Fjaleumlt kyccedile situateuml e jashteumlzakonshme derogim nga konventa zoneuml e caktuar

arrestim paraburgim mbajtje tej-zgjatje pa vendim gjyqeumlsor siguri e

paarsyeshme

Ankuesit z Huumlseyin Demir (ankuesi i pareuml) z Sukru Suumlsin (ankuesi i dyteuml) z Faik

Kaplan (ankuesi i treteuml)

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml dhe i dyteuml teuml zgjedhur nga Rrethi Yenimahalle Idil ishin kryetari dhe

ish-sekretari i Partiseuml Social Demokrate Populiste (SHP) - dega Idil Ankuesi i treteuml

ishte korrespondent peumlr gazeteumln Huumlrriyet dhe aneumltar i bordit teuml Partiseuml Popullore teuml

Republikeumls (CHP) - dega e Idilit

Neuml ateumlboteuml ankuesit jetonin dhe punonin neuml Idil neuml krahineumln e Sirnak e cila ishte ndeumlr

ato krahina teuml cilat qeuml nga viti 1987 ishin shpallur neuml gjendje teuml jashteumlzakonshme neuml

Anatolineuml jug-lindore Meuml 6 gusht 1990 Peumlrfaqeumlsuesi i Peumlrhersheumlm i Turqiseuml neuml

Keumlshillin e Evropeumls i deumlrgoi Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Keumlshillit teuml Evropeumls njoftimin

peumlr derogim

Ankuesi i pareuml u arrestua dhe u burgos meuml 22 janar 1993 (26 janar sipas Qeveriseuml) dy

aknkuesit e tjereuml peumlsuan teuml njeumljtin fat meuml 28 janar (meuml 26 dhe 30 janar peumlrkateumlsisht

sipas Qeveriseuml) Ata u akuzuan se ishin aneumltareuml teuml PKK (Partia e Puneumltoreumlve teuml

Kurdistanit) Me keumlrkeseumln e Drejtoriseuml seuml Policiseuml neuml Idil ankuesit u ekzaminuan nga

zyra e mjekeumlsiseuml ligjore neuml Idil Neuml raportet e tyre mjekeumlt deklaruan se nuk kishin

veumlrejtur asnjeuml shenjeuml teuml rrahjeve apo dhuneumls tek personat neuml fjaleuml

Meuml 12 shkurt 1993 avokati i ankuesit ngriti padi kundeumlr kreut teuml Drejtoriseuml seuml Policiseuml

qeuml urdheumlroi burgun neuml fjaleuml Ky pretendim u refuzua meuml 2 prill 1993 Pasi secili i

neumlnshtrohet ekzaminimit teuml ri mjekeumlsor ankuesit janeuml transferuar meuml 15 shkurt 1993 neuml

rastin e pareuml dhe meuml 18 shkurt neuml dy teuml tjereuml para gjyqtarit teuml Gjykateumls Penale teuml Idilit i

cili i deumlrgoi neuml paraburgim teuml peumlrkohsheumlm

Meuml 11 qershor 1993 njeuml procedureuml penale filloi para Gjykateumls seuml Siguriseuml Kombeumltare

neuml Dijarbakir kundeumlr tridhjeteuml e peseuml teuml akuzuarve duke peumlrfshireuml edhe ankuesit Meuml 7

korrik 1993 ankuesit u paraqiteumln para Gjykateumls seuml Siguriseuml Kombeumltare Dy ankuesit e

pareuml teumlrhoqeumln rreumlfimet qeuml kishin beumlreuml neuml zyrat e policiseuml seuml siguriseuml duke pohuar se

362

keumlto ishin nxjerreuml prej tyre me aneuml teuml detyrimit Ankuesi i treteuml tha se ai kishte vepruar

neumln frikeumln e hakmarrjes nga PKK Ai u lirua me kusht neuml teuml njeumljteumln diteuml ndeumlrsa dy

akuesit e tjereuml meuml 3 shkurt 1994

Gjykata e Siguriseuml Kombeumltare dha gjykimin meuml 14 neumlntor 1996 Duke zbatuar Nenin

168 sect 2 teuml Kodit Penal gjykata deumlnoi ankuesin e pareuml dhe ankuesin e dyteuml me

dymbeumldhjeteuml vjet e gjashteuml muaj burgim peumlr aneumltareumlsim neuml njeuml bandeuml teuml armatosur dhe

deumlnoi ankuesin e treteuml neuml bazeuml teuml Nenit 169 teuml kodit teuml njeumljteuml me tre vjet e neumlnteuml muaj

burgim peumlr dheumlnien e ndihmeumls njeuml bande teuml armatosur dhe peumlr strehimin e krimineleumlve

teuml njohur Me aktgjykimin e 2 marsit 1998 Gjykata e Kasacionit konfirmoi keumlteuml

vendim

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit keumlrkuan nga Gjykata teuml konstatonte se paraburgimi i tyre neuml qendreumln

paraburgimit kishte shkelur Nenin 5 sect 3 teuml Konventeumls dhe tu jepte atyre teuml drejteumln e

satisfaksionit sipas Nenit 50

Qeveria nga ana tjeteumlr keumlrkoi nga Gjykata teuml deklaronte se duke pasur parasysh

rrethanat e veccedilanta rreth ccedileumlshtjes neuml fjaleuml zbatimi i derogimit turk nuk ishte

joproporcional neuml alternativeuml teuml deklarojeuml se jo teuml gjitha paditeuml e parashikuara neuml ligjin

turk janeuml paraqitur neuml gjykatat e brendshme dhe teuml deklarojneuml se nuk ka pasur shkelje

teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata veumlren se neuml rastin Brogan dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar84 ka

konstatuar se periudha e paraburgimit qeuml ka zgjatur peumlr kateumlr diteuml dhe gjashteuml oreuml pa

shqyrtim gjyqeumlsor ka reumlneuml jashteuml kufizimeve teuml rrepta teuml koheumls e lejuar sipas Nenit 5 sect

3 madje edhe pse ajo ishte projektuar peumlr teuml mbrojtur komunitetin si teumlreumlsi nga

terrorizmi

Neuml ccedileumlshtjen neuml fjaleuml ankuesi i pareuml dhe dyteuml u mbajteumln neuml paraburgim peumlr teuml pakteumln

njeumlzet e tre diteuml dhe ankuesi i treteuml peumlr teuml pakteumln gjashteumlmbeumldhjeteuml diteuml gjateuml seuml cileumls

asnjeuml prej tyre nuk eumlshteuml paraqitur para njeuml gjyqtari ose zyrtari tjeteumlr gjyqeumlsor Duke

pasur parasysh aktgjykimin e sipeumlrpeumlrmendur Gjykata mund teuml peumlrfundojeuml veteumlm se

periudhat e paraburgimit neuml fjaleuml nuk kaneuml arritur ta peumlrmbushin keumlrkeseumln e shpejteumlsiseuml

teuml peumlrcaktuar neuml Nenin 5 sect 3 Keumlrkesat e hetimit nuk mund ti shfuqizojneuml autoritetet

nga detyrimi peumlr teuml sjelleuml ccedildo person teuml arrestuar neuml peumlrputhje me Nenin 5 sect 1 (c)

menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjyqtari siccedil keumlrkohet nga Neni 5 sect 3 Kur eumlshteuml e nevojshme

autoritetet duhet teuml zhvillojneuml forma teuml kontrollit gjyqeumlsor teuml cilat peumlrshtaten me

rrethanat por qeuml janeuml neuml peumlrputhje me Konventeumln

Lidhur me validitetin e derogimit teuml njoftuar nga Turqia neumln Nenin 15 teuml Konventeumls

Gjykata rikujton se i takon ccedildo Shteti Paleuml me peumlrgjegjeumlsineuml e tij peumlr jeteumln e kombit

[teuml tij] teuml peumlrcaktojeuml neumlse kjo jeteuml keumlrceumlnohet nga njeuml emergjenceuml publikerdquo dhe neumlse

po sa eumlshteuml e nevojshme teuml beumlhet neuml peumlrpjekje peumlr teuml kapeumlrcyer emergjenceumln Prandaj

neuml keumlteuml ceumlshtje duhet trsquoi lihet njeuml hapeumlsireuml e gjereuml vlereumlsimi autoriteteve kombeumltare

84 Brogan dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkua aktgjykim i dateumls 29 Neumlntor 1988 Seria A nr 145-B

p 33 sect 62

363

Sidoqofteuml Shtetet Paleuml nuk geumlzojneuml diskrecion teuml pakufizuar Eumlshteuml peumlr Gjykateumln teuml

vendoseuml neumlse ndeumlr teuml tjera shtetet kaneuml shkuar peumlrtej maseumls seuml keumlrkuar rrepteumlsisht nga

keumlrkesat e krizeumls Sidoqofteuml kufirimargjina i brendsheumlm i vlereumlsimit shoqeumlrohet nga

mbikeumlqyrja evropiane

Sa i peumlrket ekzistenceumls seuml emergjenceumls publike qeuml keumlrceumlnon jeteumln e kombit Gjykata

peumlrmendi aktgjykimin e saj neuml rastin e Aksoy85 ku kishte gjetur se ldquoShtrirja dhe

ndikimi i veprimtariseuml terroriste teuml PKK neuml Turqineuml juglindore ka krijuar pa dyshim neuml

keumlteuml rajon emergjenceuml publike qeuml keumlrceumlnon jeteumln e kombitrdquo Pasi qeuml asgjeuml nuk duket se

ka ndryshuar neuml keumlteuml rajon pak muaj pas keumltij aktgjykimi Gjykata konsideron se

ekziston ende emergjenca publike neuml keumlteuml rajon Ndeumlrsa sa i peumlrket asaj se masat e

zbatuara a kaneuml qeneuml rrepteumlsisht teuml keumlrkuara nga nevojat e situateumls Gjykata veumlren se

duke keumlrkuar justifikimin e ndalimit teuml ankuesve Qeveria i referohej keumlrkesave teuml

veccedilanta teuml hetimeve policore neuml rajon teuml cilat ishin objekt i njeuml gjendjeje teuml

jashteumlzakonshme

Neuml rastin e lartpeumlrmendur Aksoy Gjykata neuml vlereumlsimin e vlefshmeumlriseuml seuml derogimit

turk mori neuml konsiderateuml neuml veccedilanti problemin e padiskutuesheumlm teuml terrorizmit neuml

Turqineuml juglindore dhe veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat ballafaqohet shteti neuml marrjen e masave

efektive Sidoqofteuml neuml keumlteuml rast nuk u bind se situata e domosdoshme e detyroi

mbajtjen e ankuesi me dyshimin peumlr peumlrfshirje neuml veprat terroriste peumlr kateumlrmbeumldhjeteuml

diteuml ose meuml shumeuml neuml paraburgim pa leje pa pasur qasje neuml gjyqtar ose neumlpuneumls tjeteumlr

gjyqeumlsor Rasti i tanisheumlm veumlshtireuml se ndryshon nga rasti Aksoy Megjithateuml Qeveria

theksoi se ankuesit u ekzaminuan dy hereuml nga njeuml qendeumlr e mjekeumlsiseuml ligjore dhe se

avokati i ankuesve kishte mundur teuml paraqiste ankeseuml kundeumlr kreut teuml policiseuml seuml

siguriseuml i cili kishte urdheumlruar paraburgimin e tyre Megjithateuml Gjykata i gjen keumlto

argumente jo bindeumlse Gjykata gjeti se Seuml pari sipas udheumlzimeve teuml deumlrguara nga

policia e siguriseuml neuml qendreumln e mjekeumlsiseuml ligjore detyra e qendreumls ishte e kufizuar peumlr

teuml konstatuar neumlse neuml fillim dhe neuml fund teuml paraburgimit neuml qendreumln e paraburgimit

trupat e ankuesve treguan shenjat e goditjeve apo dhuneumls Sipas mendimit teuml

Gjykateumls ekzaminimet e tilla mjekeumlsore teuml ndara me periudha gjashteumlmbeumldhjeteuml ose

njeumlzet e tre diteuml nuk janeuml neuml vetvete masa mbrojteumlse teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar

gjateumlsineuml e tepeumlrt teuml paraburgimit teuml ankuesve Seuml dyti fakti qeuml avokati i ankuesve ishte

neuml gjendje teuml parashtronte ankeseuml nuk mund teuml konsiderohet si garanci efektive kundeumlr

trajtimit arbitrar veccedilaneumlrisht pasi qeuml duke u mbajtur pa komunikim ankuesit u privuan

nga teuml gjitha kontaktet me teuml

Rrjedhimisht Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se paraburgimi i paautorizuar i ankuesve peumlr

teuml pakteumln gjashteumlmbeumldhjeteuml ose njeumlzet e tre diteuml pa ndonjeuml mundeumlsi peumlr teuml pareuml njeuml

gjyqtar ose zyrtareuml teuml tjereuml gjyqeumlsor ishte rrepteumlsisht e nevojshme gjateuml krizeumls seuml

shpallur nga Qeveria Rrjedhimisht ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen derogimi i nga Turqia eumlshteuml i aplikuesheumlm sipas Nenit 15 gjithashu gjen

se ka shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

85 Aksoy kundeumlr Turqiseuml aktgjykim i dateumls 18 December 1996 Reporti 1996-VI f 2282 sect 78

364

Nuray Şen kunder Turqise - 4147898

17 qershor 2003 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Pretendim se gjateuml mbajtjes neuml paraburgim ankuesja i ishte neumlnshtruar trajtimit

ccedilnjereumlzor hedhet poshteuml si pasojeuml e mos shterjes seuml mjeteve teuml brendshme juridike

5 sect 3

Mbajtja neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml diteuml para se teuml sillet para njeuml gjykateumlsi ose

zyrtari tjeteumlr gjyqeumlsor neuml rastin konkret nuk ka qeneuml e nevojshme neuml meumlnyreuml strikte

ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive juridike peumlr teuml adresuar shkeljet shpallet e papranueshme

peumlr shkak teuml mospeumlrputhshmeumlriseuml me rregullin gjashteuml-mujor

Fjaleumlt kyccedile konflikt situateuml e jashteumlzakonshme derogim paraburgim mbajtje pa

gjykim siguri e panevojshme

Ankuesja znj Nuray Şen eumlshteuml shtetase turke e lindur neuml vitin 1951 dhe jeton neuml

Paris

Faktet e rastit

Ankuesja ka qeneuml drejtoresheuml e Qendreumls Kulturore Mesopotamia me seli neuml Stamboll

Qendra ka si qeumlllim qeuml teuml hulumtojeuml shqyrtojeuml dhe pasqyrojeuml kultureumln dhe artin e

popujve qeuml kaneuml jetuar ose janeuml duke jetuar neuml Mesopotami neuml radheuml teuml pareuml kurdeumlve

Neuml neumlntor teuml vitit 1995 ankuesja kishte udheumltuar neuml Diyarbakir me qeumlllimin peumlr teuml

emeumlruar drejtorin e degeumls seuml Qendreumls peumlr keumlteuml qytet Meuml 10 dhjetor 1995 ajo seuml bashku

me neumlnteuml kolegeuml teuml saj qeuml punonin peumlr Qendreumln Kulturore ishin arrestuar dhe sjelleuml neuml

qendreumln kundeumlr terrorizmit Gjateuml udheumltimit peumlr neuml seli koka e ankueses ishte vendosur

neumln uleumlsen e makineumls me teuml cileumln po udheumltonin Ankuesja ishte mbajtur neuml qendreumln e

paraburgimit peumlr njeumlmbeumldhjeteuml diteuml Pavareumlsisht se ajo dhe neumlnteuml kolegeumlt e saj ishin

deumlrguar peumlr njeuml ekzaminim mjekeumlsor neuml Institutin e Mjekeumlsiseuml Forenzike teuml Diyarbakir

neuml teuml veumlrteteuml nuk kishte ndodhur asnjeuml kontroll apo ekzaminim

Gjateuml periudheumls seuml mbajtjes neuml paraburgim ankuesja u ishte ekspozuar disa prej

praktikave neuml vijim ishte mbajtur neuml vazhdimeumlsi me sy mbyllur ishte goditur dhe

rrahur dhe neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme dhe teuml dhunshme ishte abuzuar seksualisht

ishte zhveshur dhe mbajtur neuml ujeuml teuml ftohteuml ndaj saj ishte aplikuar elektro-shoku ishte

abuzuar verbalisht si dhe ishte detyruar teuml vraponte neuml vend peumlr perudha teuml gjata

Ankuesja nuk ishte vendosur neuml njeuml qeli por detyruar teuml ulej neuml njeuml korridor teuml ngushteuml

Ankuesja ishte marreuml neuml pyetje dhe i ishte beumlreuml presion qeuml teuml pranonte se ishte e lidhur

me PKK-neuml dhe se ajo punonte sipas udheumlzimeve teuml PKK-seuml Ajo kishte identifikuar

njeumlrin prej hetuesve qeuml ishte prezantuar si aneumltar i njeumlsiseuml kundeumlr-terroriste Hetuesit e

365

kishin keumlrceumlnuar me vrasje dhe detyruar qeuml teuml neumlnshkruante njeuml deklarateuml pa e lexuar

ateuml Ajo srsquokishte qasje neuml avokat mbrojteumls dhe as teuml afeumlrmit e saj nuk ishin njoftuar peumlr

arrestimin

Tortura fizike ishte ndaluar disa diteuml para se ajo teuml deumlrgohej neuml gjykateuml Ankuesja beson

se kjo eumlshteuml beumlreuml peumlr ta lejuar ateuml qeuml teuml marreuml veten nga efektet e tortureumls

Meuml 21 neumlntor 1995 ankuesja ishte sjelleuml para prokurorit neuml Gjykateumln e Siguriseuml

Shteteumlrore arrestimi i saj ishte urdheumlruar dhe ajo ishte deumlrguar meuml pas neuml Burgun e

Siguriseuml seuml Larteuml teuml Diyarbakir Ankuesja ishte liruar me kusht neuml seanceumln e pareuml

deumlgjimore teuml mbajtur meuml 15 shkurt 1996 neuml Gjykateumln e Siguriseuml Shteteumlrore teuml

Diyarbakir

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja ka paraqitur ankeseuml peumlr aplikim teuml tortureumls derisa ishte mbajtur neuml qendeumlr teuml

paraburgimit dhe se autoritetet kishin deumlshtuar qeuml teuml hetonin neuml meumlnyreuml teuml duhur

ankeseumln Ajo ishte thirrur neuml Nenet 3 dhe 13 teuml Konventeumls peumlr teuml mbeumlshtetur ankeseumln

Ankuesja gjithashtu ishte ankuar se ajo ishte mbajtur neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml

diteuml dhe nuk ishte sjelleuml para njeuml gjykateumlsi brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Ajo

mbeumlshtetet neuml Nenin 5 sect 3 teuml Konventeumls

Qeveria nga ana e saj seuml pari kishte mbajtur qeumlndrimin se ankuesja nuk kishte shterur

mjetet e brendshme juridike neuml kuptimin e nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls Qeveria ka

argumentuar se do teuml kishte qeneuml e mundur peumlr teuml keumlrkuar korrigjim para gjykatave

administrative Qeveria po ashtu ka deklaruar se ankuesja do teuml mund teuml ngriste padi

civile peumlr kompensim teuml deumlmit teuml shkaktuar nga veprimet ose sjelljet e paligjshme teuml

zyrtareumlve shteteumlroreuml

Sa i peumlrket shterimit teuml mjeteve juridike ankuesja kishte mbajtur qeumlndrimin se kjo nuk

keumlrkohej nga ajo duke qeneuml se mjetet ishin iluzore jo adekuate dhe jo efikase

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me shterimin e mjeteve teuml brendshme jurdike Gjykata kishte veumlrejtur se

ankuesja nuk kishte ofruar ndonjeuml elementeuml qeuml do teuml mbeumlshteste pretendimin se ajo do

teuml ishte keumlrceumlnuar sikur teuml paraqiste ankeseuml ndaj vendimit teuml prokurorit publik Marreuml neuml

teumlreumlsineuml e rrethanave teuml rastit nuk mund teuml thuhet se ankuesja kishte vepruar neuml pajtim

me rregullin peumlr shterimin e mjeteve juridike Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata hedh poshteuml

ankeseumln sipas Nenit 3 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket ankeseuml neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls Gjykata veuml re se kjo ankeseuml nuk

ishte beumlreuml deri pas komunikimit teuml keumlsaj ankese Qeveriseuml Gjykata veumlren neuml keumlteuml

kontekst se ankesa e saj sipas Nenit 13 i ishte doreumlzuar Gjykateumls meuml tepeumlr se gjashteuml

muaj me voneseuml Peumlr keumlteuml arsye Gjykata e shpalleuml keumlteuml ankeseuml teuml papranueshme peumlr

shkak teuml mospeumlrputhshmeumlriseuml me rregullin gjashteuml-mujor

Gjykata ka vlereumlsuar se pavareumlsisht situateumls seuml krijuar neuml Turqineuml juglindore nga

veprimet e PKK-seuml si dhe karakteristikat e veccedilanta dhe veumlshtireumlsiteuml neuml hetimin e

veprave terroriste mbajtja e ankueses neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml diteuml para se teuml

sillet para njeuml gjykateumlsi ose zyrtari tjeteumlr gjyqeumlsor neuml rastin konkret nuk ka qeneuml e

nevojshme neuml meumlnyreuml strikte Si pasojeuml Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml

konventeumls peumlrkundeumlr ekzistimit teuml derogimit nga ana e shtetit

366

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml nenit 3 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri] gjen se ka shkelje teuml

nenit 5 sect 3 [njeumlzeumlri] gjen se nuk ka shkelje teuml nenit 13 [njeumlzeumlri]

367

Şahin Alpay kundeumlr Turqiseuml - 1653817

20 mars 2018 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 4

Deumlshtimi i autoriteteve neuml respektimin e kriterit ldquoshpejteumlsiseumlrdquo neuml lidhje me procedurat

para Gjykateumls Kushtetuese me qeumlllim teuml kundeumlrshtimit teuml ligjshmeumlriseuml seuml paraburgimit

ankesa e papranueshme

Neni 10

Ndeumlrhyrje neuml lirineuml e shprehjes peumlr shkak teuml paraburgimit teuml vazhduesheumlm ka shkelje

Neni 15

Njoftim peumlr derogim nga konventa si pasojeuml e shpalljes seuml situateumls seuml jashteumlzakonshme

neuml peumlrgjigje teuml grushtshtetit

Fjaleumlt kyccedile grusht-shtet situateuml e jashteumlzakonshme arrestime paraburgim

organizateuml terroriste mbeumlshtetje e terrorizmit gylenist liri e shprehjes procedura

teuml tejzgjatura mos-zbatim i vendimeve

Ankuesi z Şahin Alpay shtetas turk

Faktet e rastit

Ankuesi ishte njeuml kolumnist neuml gazeteumln e peumlrditshme Zaman e cila u konsiderua si

media kryesore e botimit teuml leumlvizjes Guumllenist e cila u akuzua peumlr peumlrpjekje peumlr teuml

kryer njeuml grusht shteti ushtarak meuml 15 korrik 2016 Gjateuml tentativeumls seuml grushtit teuml

shtetit ushtareumlt neumln kontrollin e nxiteumlsve bombarduan disa ndeumlrtesa strategjike

shteteumlrore duke peumlrfshireuml ndeumlrteseumln e parlamentit dhe kompleksin presidencial

sulmuan hotelin ku po qeumlndronte Presidenti mbajteumln peng shefin e Shtabit teuml

Peumlrgjithsheumlm sulmuan kanalet televizive dhe gjuajteumln me teuml shteumlna neuml demonstruesit

Gjateuml asaj nate meuml shumeuml se 300 veteuml u vraneuml dhe meuml shumeuml se 2500 u plagoseumln Meuml

20 korrik 2016 qeveria shpalli gjendjen e jashteumlzakonshme peumlr njeuml periudheuml tre mujore

e cila meuml pas u zgjat peumlr periudha teuml meumlvonshme seuml fundmi me efekt nga data 19 janar

2018 Meuml 21 korrik 2016 autoritetet turke njoftuan Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm i

Keumlshillit teuml Evropeumls peumlr njeuml derogim nga Konventa sipas Nenit 15

Gazeta Zaman u mbyll me njeuml dekret teuml jashteumlzakonsheumlm teuml leumlshuar meuml 27 korrik 2016

Meuml 30 korrik 2016 disa redaktoreuml dhe kolumnisteuml teuml gazeteumls duke peumlrfshireuml ankuesin

u arrestuan dhe u futeumln neuml paraburgim me dyshim duke qeneuml aneumltareuml teuml njeuml organizate

terroriste Gjateuml marrjes neuml pyetje para Gjykateumls seuml 4-teuml teuml Gjykateumls seuml Stambollit

ankuesi pretendoi se ai ishte bashkuar me Zamanin neuml meumlnyreuml qeuml teuml mund teuml shprehte

mendimet e tij se ai ishte neuml favor teuml njeuml sistemi demokratik dhe teuml standardeve

evropiane se ai nuk ishte neuml dijeni teuml keumlrceumlnimit teuml paraqitur nga leumlvizja Gylenist-e

dhe se ai ishte kundeumlr ccedildo sulmi ndaj demokraciseuml Gjykata e Magjistratureumls vendosi

368

qeuml veprimet e anuesit kishin promovuar organizateumln terroriste neuml fjaleuml dhe urdheumlroi

paraburgimin e tij Teuml gjitha ankesat e tij u refuzuan

Sipas aktakuzeumls seuml ngritur nga prokurori publik i Stambollit meuml 10 prill 2017 ankuesi u

akuzua sipas Neneve 309 311 dhe 312 neuml lidhje me Nenin 220 sect 6 teuml Kodit Penal peumlr

peumlrpjekjen peumlr teuml peumlrmbysur rendin kushtetues dhe kryerjen e veprave penale neuml emeumlr

teuml njeuml organizate terroriste pa u beumlreuml aneumltareuml e saj Aktakuza propozoi teuml shqiptojeuml tre

deumlnime teuml reumlnda teuml peumlrjetshme dhe njeuml deumlnim me burgim deri neuml peseumlmbeumldhjeteuml vjet

burg peumlr ankuesin neuml bazeuml teuml gjashteuml artikujve teuml shkruar prej tij neuml vitin 2013 dhe

2014 Prokurori publik parashtroi se artikujt neuml fjaleuml nuk mund teuml shihen si njeuml shprehje

e kundeumlrshtimit apo kritikeumls ndaj qeveriseuml se shprehjet kishin shkuar peumlrtej kufijve teuml

liriseuml seuml shtypit dhe rreziku i paqes sociale dhe rendit publik Prokurori publik vuri re

meuml tej se ankuesi nuk kishte hezituar teuml beumlnte thirrje peumlr njeuml grusht shtet ushtarak dhe

pohoi se ai kishte u sheumlrbyer interesave teuml organizateumls terroriste neuml fjaleuml Meuml 8 shtator

2016 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml individuale neuml Gjykateumln Kushtetuese dhe u ankua se

paraburgimi i tij shkeli teuml drejteumln e tij peumlr liri dhe siguri dhe teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e

shprehjes dhe teuml shtypit Ai gjithashtu i keumlrkoi Gjykateumls teuml lejonte qeuml ai teuml lirohej peumlr

shkak teuml gjendjes seuml tij sheumlndeteumlsore dhe teuml vendoste njeuml maseuml alternative teuml

peumlrkohshme peumlr paraburgim Meuml 26 tetor 2016 Gjykata Kushtetuese refuzoi teuml

zbatonte njeuml maseuml teuml peumlrkohshme Meuml 11 janar 2018 Gjykata leumlshoi vendimin e saj me

teuml cileumln vendosi me njeumlmbeumldhjeteuml vota neuml gjashteuml se kishte pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml

tij peumlr liri dhe siguri dhe teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e shprehjes dhe teuml shtypit

Gjykata Kushtetuese veumlrtetoi se paraburgimi i ankuesit peumlr shkak teuml shkrimeve teuml tij

peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e seuml drejteumls peumlr lirineuml e shprehjes Lidhur me

ligjshmeumlrineuml e paraburgimit Gjykata vendosi qeuml njeuml maseuml e tilleuml e cila kishte pasoja

serioze qeuml kur rezultonte me privimin e liriseuml nuk mund teuml konsiderohej si njeuml

ndeumlrhyrje e nevojshme dhe proporcionale neuml njeuml shoqeumlri demokratike Meuml tej vuri neuml

dukje se nuk mund teuml peumlrcaktohej qarteuml nga arsyet e dheumlna peumlr urdheumlrimin dhe shtrirjen

e paraburgimit teuml parashtruesit teuml keumlrkeseumls neumlse masa kishte njeuml nevojeuml sociale teuml

ngutshme ose pse ishte e nevojshme Seuml fundmi ajo gjeti se ishte e qarteuml se

paraburgimi i ankuesit mund teuml kishte njeuml efekt teuml friksheumlm ndaj liriseuml seuml shprehjes dhe

shtypit peumlr aq sa nuk ishte bazuar neuml ndonjeuml deumlshmi konkrete peumlrveccedil artikujve teuml tij

Bazuar neuml sa meuml sipeumlr Gjykata Kushtetuese konstatoi se kishte pasur shkelje teuml liriseuml seuml

shprehjes dhe liriseuml seuml shtypit siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml Nenet 26 dhe 28 teuml Kushtetuteumls

Peumlrkundeumlr vendimit peumlrfundimtar teuml Gjykateumls Kushtetuese gjykata e 13 dhe 14 e

Gjykateumls seuml Apelit teuml Stambollit refuzoi teuml lirojeuml ankuesin Megjitheumlse Gjykata

Kushtetuese e deumlrgoi aktgjykimin neuml Gjykateumln e 13-teuml teuml Gjykateumls seuml Shkalleumls seuml Pareuml

teuml Stambollit neuml meumlnyreuml qeuml ajo teuml merrte veprimin e duhur dhe avokati i ankuesit teuml

paraqiste keumlrkeseumln peumlr lirimin e klientit teuml tij Gjykata e 13-teuml e Gjykateumls seuml Apelit

refuzoi ta lirojeuml ateuml Gjykata Assize vuri neuml dukje se shqyrtimi i bazueshmeumlriseuml seuml njeuml

keumlrkese individuale neuml Gjykateumln Kushtetuese kundeumlr njeuml vendimi gjyqeumlsor keumlrkonte

peumlrcaktimin neumlse kishte pasur shkelje teuml teuml drejtave themelore dhe ccedilfareuml masash do teuml

ishin teuml peumlrshtatshme peumlr ti dheumlneuml fund shkeljes dhe se arsyet e apelit neuml pikat e ligjit

nuk mund teuml shqyrtohej nga Gjykata Kushtetuese neuml kontekstin e njeuml keumlrkese

individuale Keumlshtu arriti neuml peumlrfundimin se Gjykata Kushtetuese nuk kishte

juridiksion peumlr teuml vlereumlsuar provat neuml dosjen e leumlndeumls Sipas Gjykateumls Kushtetuese

369

gjykimi i Gjykateumls Kushtetuese nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin dhe peumlrbeumlnte

uzurpimin e pushtetit Vendimet e Gjykateumls Kushtetuese ishin peumlrfundimtare dhe

detyruese Pas refuzimit teuml kundeumlrshtimit teuml ankuesit me vendim teuml Gjykateumls seuml 14-teuml teuml

Gjykateumls meuml 15 janar ai e ripeumlrseumlriti keumlrkeseumln e tij individuale neuml Gjykateumln

Kushtetuese meuml 1 shkurt 2018 dhe paraqiti njeuml keumlrkeseuml neuml GJEDNJ meuml 28 shkurt 2017

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Parashtruesi pohoi se procedurat qeuml kishte sjelleuml para Gjykateumls Kushtetuese me qeumlllim

teuml kundeumlrshtimit teuml ligjshmeumlriseuml seuml paraburgimit teuml tij nuk kishin respektuar keumlrkesat e

Konventeumls neuml ateuml qeuml Gjykata Kushtetuese nuk kishte respektuar keumlrkeseumln e

shpejteumlsiseuml Ankuesi gjithashtu u ankua se ai nuk kishte pasur qasje neuml njeuml mjet

efektiv me teuml cilin ai mund teuml kishte marreuml kompensimin peumlr deumlmin e shkaktuar peumlr

shkak teuml paraburgimit teuml tij Ankuesi gjithashtu u ankua peumlr ndeumlrhyrje neuml lirineuml e

shprehjes seuml tij duke shkelur Nenin 10 teuml Konventeumls peumlr shkak teuml paraburgimit teuml tij

fillestar dhe teuml vazhduesheumlm

Arsyetimi i Gjykateumls

Para shqyrtimit teuml bazueshmeumlriseuml seuml ccedileumlshtjes Gjykata adresoi pyetjen paraprake neuml

lidhje me derogimin e Turqiseuml nga Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNJ) Qeveria turke parashtroi se masat e kundeumlrshtuara u keumlrkonin nga keumlrkesat

e situateumls neuml peumlrgjigje teuml emergjenceumls publike qeuml keumlrceumlnonte jeteumln e kombit peumlr shkak

teuml rreziqeve teuml shkaktuara nga grushti ushtarak neuml tentativeuml Gjykata peumlrseumlriti se edhe

pse Shtetet kishin njeuml hapeumlsireuml teuml gjereuml vlereumlsimi neuml keumlteuml drejtim ato nuk geumlzonin njeuml

diskrecion teuml pakufizuar pasi kufiri i brendsheumlm i vlereumlsimit shoqeumlrohej nga mbikeumlqyrja

evropiane Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata vuri neuml dukje se Gjykata Kushtetuese duke

shqyrtuar nga njeuml perspektiveuml kushtetuese faktet qeuml shpien neuml deklarimin e gjendjes seuml

jashteumlzakonshme arriti neuml peumlrfundimin se peumlrpjekja e grushtit ushtarak kishte paraqitur

njeuml keumlrceumlnim teuml ashpeumlr peumlr jeteumln dhe ekzistenceumln e kombit Neuml driteumln e gjetjeve teuml

Gjykateumls Kushtetuese dhe teuml gjitha materialeve teuml tjera neuml dispozicion teuml saj Gjykata

gjithashtu konsideroi se peumlrpjekja e grushtit ushtarak zbuloi ekzistenceumln e njeuml

emergjence publike qeuml keumlrceumlnonte jeteumln e kombit brenda kuptimit teuml Konventeumls

Megjithateuml peumlr teuml veumlrtetuar neumlse masat e marra neuml rastin neuml fjaleuml ishin teuml keumlrkuara

rrepteumlsisht nga keumlrkesat e situateumls dhe neuml peumlrputhje me detyrimet e tjera sipas teuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare Gjykata e konsideronte teuml nevojshme shqyrtimin e ankesave teuml ankuesit

neuml bazeuml teuml bazueshmeumlriseuml

Neuml lidhje me pretendimin e ankuesit peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes Qeveria

argumentoi se masa e paraburgimit nuk ndeumlrhynte neuml teuml drejteumln e tij pasi qeuml procedimet

kundeumlr tij nuk kishin teuml beumlnin me veprimtarineuml e tij si gazetar Pastaj shtoi se neumlse

Gjykata do teuml konkludonte se kishte pasur njeuml ndeumlrhyrje ajo duhet teuml gjente se nese

ndeumlrhyrja ishte e peumlrshkruar me ligj kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim dhe kishte

qeneuml i nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Qeveria parashtroi se ankuesi peumlrdori

teuml drejteumln e tij peumlr teuml shkateumlrruar teuml drejtat dhe liriteuml e tjera duke konsideruar se artikujt

neuml fjaleuml kishin promovuar njeuml organizateuml terroriste teuml armatosur dhe kishte peumlrbeumlreuml

nxitje peumlr dhuneuml duke pohuar se peumlrdorimi i medias si mjet peumlr shkateumlrrimin e lirive

themelore mund teuml teuml mos tolerohet

370

Ankuesi argumentoi se paraburgimi i tij pa ndonjeuml proveuml konkrete teuml krimit shkeli lirineuml

e shprehjes Ndeumlrhyreumlsit e treteuml peumlrkateumlsisht Komisioneri peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Raportuesi Special dhe organizatat joqeveritare theksuan shkelje teuml gjereuml teuml liriseuml seuml

shprehjes dhe teuml shtypit neuml Turqi peumlr shkak teuml zbatimit teuml gjereuml dhe arbitrar teuml

legjislacionit kundeumlr terrorizmit Ndeumlrhyreumlsit pretenduan se qeveria e keqpeumlrdoroi keumlteuml

legjislacion peumlr teuml kriminalizuar mospajtimin ose kritikeumln

Gjykata fillimisht e miratoi vendimin e Gjykateumls Kushtetuese qeuml paraburgimi i

parashtruesit teuml keumlrkeseumls peumlr shkak teuml shkrimeve teuml tij peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml

ushtrimin e teuml drejteumls seuml tij peumlr lirineuml e shprehjes Duke veumlrejtur se ndeumlrhyrja kishte njeuml

bazeuml ligjore (Nenet 309 311 dhe 312 neuml lidhje me Nenin 220 sect 6 teuml Kodit Penal) dhe

kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim peumlrkateumlsisht parandalimin e ccedilrregullimeve dhe

krimit Gjykata vazhdoi teuml peumlrcaktojeuml neumlse ndeumlrhyrja ishte e domosdoshme neuml njeuml

shoqeumlri demokratikeuml Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata pas vendimit teuml Gjykateumls

Kushtetuese gjeti se paraburgimi i ankuesit pas shprehjes seuml mendimeve teuml tij

peumlrbeumlnte njeuml maseuml teuml ashpeumlr qeuml nuk mund teuml konsiderohej si njeuml ndeumlrhyrje e nevojshme

dhe proporcionale neuml njeuml shoqeumlri demokratike Gjykata Kushtetuese kishte gjetur se

gjyqtareumlt e gjykimit nuk kishin treguar se privimi i ankuesit peumlr lirineuml e tij ploteumlsonte

njeuml nevojeuml sociale teuml ngutshme dhe se peumlr sa koheuml qeuml paraburgimi i tij nuk bazohej neuml

ndonjeuml deumlshmi konkrete peumlrveccedil artikujve teuml tij ajo mund teuml kishte pasur njeuml efekt neuml

lirineuml e shprehjes dhe teuml shtypit

Duke marreuml parasysh rrethanat e veccedilanta teuml rastit qeuml rezulton nga peumlrpjekja e grusht

shtetit Gjykata vuri neuml dukje se ekzistenca e njeuml emergjence publike qeuml keumlrceumlnon

jeteumln e kombit nuk duhet teuml sheumlrbejeuml si pretekst peumlr kufizimin e liriseuml seuml debatit politik

e cila eumlshteuml neuml thelbin e konceptit teuml njeuml shoqeumlrie demokratike Sipas Gjykateumls edhe neuml

njeuml gjendje teuml jashteumlzakonshme Shtetet Kontraktuese duhet teuml keneuml parasysh se ccedildo

maseuml e ndeumlrmarreuml duhet teuml keumlrkojeuml teuml mbrojeuml rendin demokratik nga keumlrceumlnimet ndaj tij

dhe duhet teuml beumlhen teuml gjitha peumlrpjekjet peumlr teuml ruajtur vlerat e njeuml shoqeumlrie demokratike

teuml tilla si pluralizmi toleranca dhe mireumlkuptimi Seuml fundi Gjykata theksoi se

paraburgimi i kujtdo qeuml shpreh pikeumlpamjet kritike mund teuml keteuml efekte negative si peumlr

teuml burgosurit veteuml dhe peumlr shoqeumlrineuml neuml teumlreumlsi meqeneumlse vendosja e njeuml mase qeuml sjell

privimin e liriseuml si neuml rastin neuml fjaleuml do teuml ndikojeuml neuml meumlnyreuml teuml pashmangshme neuml

lirineuml e shprehjes duke frikeumlsuar shoqeumlrineuml civile dhe te gjitheuml atao qeuml mendojneuml

ndryshe Neuml bazeuml teuml arsyetimit teuml meumlsipeumlrm Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se Turqia

shkeli teuml drejteumln e ankuesit peumlr lirineuml e shprehjes

Gjykata kerkon qeuml Shteti peumlrgjegjeumls teuml marreuml teuml gjitha masat e nevojshme peumlr ti dheumlneuml

fund ndalimit teuml paraburgimit teuml ankuesit dhe se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml

ankuesin 21500 EUR konvertuar neuml monedheumln e shtetit teuml paditur neuml normeumln e

aplikueshme neuml dateumln e shlyerjes plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e ngarkueshme

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 4 teuml Konventeumls mban me gjashteuml

vota se ka pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls dhe vendos njeumlzeumlri se nuk ka

nevojeuml teuml shqyrtohet veccedilmas ankesa sipas Nenit 18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

Shih gjithashtu mendimin konkurrues teuml gjyqtarit Spano mbeumlshtetur nga Gjyqtareumlt

Bianku Vučinić Lemmens dhe Griţco neuml 1653817

371

Neni 16

Kufizime ndaj veprimtarise politike te te huajve

Asnjeuml nga dispozitat e Neneve 10 11 dhe 14 nuk mund teuml konsiderohet se u ndalon

Paleumlve teuml Larta Kontraktuese qeuml teuml vendosin kufizime ndaj veprimtariseuml politike teuml teuml

huajve

372

Piermont kundeumlr Franceumls - 1577389 1577489

27 prill 1995 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2 i Protokollit Nr 4

Pasi i eumlshteuml dheumlneuml urdheumlri i deumlbimit ankuesja nuk ka qeneuml meuml tej neuml territorin e

Polineziseuml dhe prandaj nuk ka vuajtur nga ndonjeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr liri teuml

leumlvizjes nuk ka shkelje

Neni 10

Deumlshtim peumlr teuml arritur eumlshteuml njeuml ekuilibeumlr i drejteuml ndeumlrmjet neuml njeumlreumln aneuml interesit

publik qeuml keumlrkon prishjen e rendit publik dhe neuml aneumln tjeteumlr lirineuml e shprehjes seuml

individit ka shkelje

Neni 14 neuml kombinim me nenin 10

Marreuml parasysh faktin e gjetjes seuml shkeljes seuml nenit 10 Gjykata e vlereumlson teuml

panevojshme qeuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml nenit 14 neuml kombinim me

nenin 10 nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile deumlbim territor urdheumlr liri e leumlvizjes shtetas i huaj diskriminim

Ankuesja znj Dorotheacutee Piermont shtetase gjermane e lindur neuml vitin 1943

Faktet e rastit

Ankuesja eumlshteuml aneumltare e Parlamentit Evropiane dhe banuese neuml Remagen (Gjermani)

Ajo kishte paraqitur ankeseuml kundeumlr Franceumls neuml lidhje me procedurat administrative teuml

cilat kishin rezultuar neuml deumlbimin dhe peumlrjashtimin e njeuml shtetase teuml huaj neuml keumlteuml rast

ankuesja nga Polinezia Franceze dhe Kaledonia e Re dhe territoret neuml vareumlsi teuml saj

Me fteseuml teuml politikaneumlve separatist vendoreuml ankuesja kishte vizituar Tahitin (Polinezia

Franceze) Neuml arritje ajo ishte paralajmeumlruar se duhej teuml priste njeuml detyrim

diskrecional Meuml 1 mars 1986 ajo kishte marreuml pjeseuml neuml njeuml demonstrateuml kundeumlr testeve

beumlrthamore franceze dhe kishte folur neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkesave kundeumlr-beumlrthamore

dhe separatiste teuml paraqitura nga njeuml numeumlr i organizatave politike Kjo ishte

konsideruara nga ana e autoriteteve si veprim qeuml mund teuml prishte paqen Arsye teuml njeumljta

ishin ofruar neuml arsytimin peumlr refuzim teuml autorizimit teuml viziteumls seuml ankueses nv

Kaledonineuml e Re ku ajo kishte planifikuar teuml shkonte neuml udheumltimin tjeteumlr seumlrish me

fteseuml teuml politikaneumlve separatisteuml

Dy urdheumlra ishin leumlshuar nga autoritetet e keumltyre territoreve kundeumlr ankueses Gjykatat

administrative ndeumlrkaq kishin vendosur peumlr anulimin e keumltyre urdheumlrave me keumlrkeseuml teuml

ankueses

Neuml instanceuml apeli Keumlshilli Shteteumlror i Franceumls neuml aktgjykimet e dateumls 12 maj 1989

kishte prishur vendimet e gjykatave administrative mbi bazeuml teuml ligjeve franceze teuml

drejteumls seuml Bashkeumlsiseuml Evropiane dhe teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare duke mbajtur qeumlndrimin

se sjellja e ankueses paraqiste keumlrceumlnim peumlr rendin publik

373

Neuml ankeseumln e saj para Komisionit dhe meuml pas Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut ankuesja kishte ngritur neuml veccedilanti pretendime peumlr shkelje teuml nenit 2 teuml

Protokollit Nr 4 dhe neneve 10 14 dhe 16 teuml Konventeumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml pretendimin e saj neuml lidhje me nenin 2 teuml Protokollit Nr 4 ankuesja ka konsideruar

se pasi ka hyreuml neuml meumlnyreuml teuml ligjshme neuml territorin e Polineziseuml Franceze dhe

Kaledoniseuml seuml Re ajo do teuml duhej teuml ishte neuml gjendje teuml vazhdonte teuml geumlzonte lirineuml e

leumlvizjes atje Ajo gjithashtu ka mbajtur qeumlndrimin se masat e ndeumlrmarra kundeumlr saj

kaneuml qeneuml neuml kundeumlrshtim me dispozitat e neneve 10 dhe 14 teuml Konventeumls

Ankuesja ka konsideruar se masa e deumlbimit e kombinuar me ndalimin e hyrjes seuml

seumlrishme neuml Polinezineuml Franceze kishte si qeumlllim qeuml teuml kufizonte opinionet e saj politike

dhe lirineuml e shprehjes kjo pavareumlsisht faktit qeuml ajo ishte aneumltare e Parlamentit Evropian

qeuml i jepte asaj teuml drejteuml teuml interesohej peumlr territorin

Qeveria nga ana e saj ka mbajtur qeumlndrimin se pasi i janeuml komunikuar urdheumlrat e

deumlbimit ankuesja nuk ka qeneuml duke qeumlndruar meuml tej neuml meumlnyreuml teuml ligjshme neuml Polinezi

Gjithashtu Qeveria ka paraqitur pikeumlpamjen se nuk ka pasur shkelje teuml liriseuml seuml leumlvizjes

seuml ankueses Kjo pasi sipas Qeveriseuml ajo nuk ka qeneuml duke udheumltuar as peumlr dhe as nga

vendi i takimit teuml Parlamentit Evropian prandaj nuk mund teuml thirret neuml imunitetet e saj

si aneumltare e keumltij Parlamenti

Ndeumlrkaq neuml lidhje me lirineuml e shprehjes Qeveria ka pranuar se ka pas ndeumlrhyrje nga

autoriteti publik porse e ka karakterizuar si minimale dhe se peumlr njeuml mori arsyesh

peumlrfshireuml ateuml se ka qeneuml neuml pajtim me ldquokeumlrkesat lokalerdquo nuk ka pas shkelje teuml nenit 10

teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata nuk ka gjetur shkelje teuml nenit 2 teuml Protokollit Nr 4 Kjo pasi ajo ka vlereumlsuar

se pasi i eumlshteuml dheumlneuml urdheumlri i deumlbimit ankuesja nuk ka qeneuml meuml tej neuml territorin e

Polineziseuml dhe prandaj nuk ka vuajtur nga ndonjeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr liri teuml

leumlvizjes

Neuml lidhje me nenin 10 Gjykata ka vlereumlsuar se ka pas ndeumlrhyrje neuml lirineuml e shprehjes seuml

ankueses Meuml tej Gjykata ka vlereumlsuar se njeuml situateuml politike qofteuml edhe njeuml sensitive

nuk mjafton peumlr teuml interpretuar frazeumln ldquokeumlrkeseuml lokalerdquo si jusitifikim peumlr ndeumlrhyrje neuml teuml

drejteumln e garantuar me nenin 10

Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret nuk eumlshteuml gjetur njeuml baraspesheuml

e drejteuml ndeumlrmjet neuml njeumlreumln aneuml interesit publik qeuml keumlrkon prishjen e rendit publik dhe

neuml aneumln tjeteumlr lirineuml e shprehjes seuml ankueses Prandaj masa e aplikuar nga autoritetet

publike nuk ka qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe prandaj ka pas

shkelje teuml nenit 10

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml nenit 14 neuml kombinim me nenin 10 duke marreuml

parasysh faktin e gjetjes seuml shkeljes seuml nenit 10 Gjykata e vlereumlson teuml panevojshme qeuml

teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml nenit 14 neuml kombinim me nenin 10 teuml

Konventeumls

374

Neuml fund neuml lidhje me deumlmin jo-material Gjykata ka vlereumlsuar se gjetja e shkeljes seuml

nenit 10 paraqet satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml sidomos pasi ankuesja nuk ka

keumlrkuar heqjen e urdheumlrit teuml deumlbimit

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml nenit 2 teuml Protokollit Nr 4 [njeumlzeumlri] gjen se ka pas

shkelje teuml nenit 10 [peseuml vota peumlr kundeumlr kateumlr] gjen se eumlshteuml e panevojshme teuml

shqyrtojeuml rastin sipas nenit 14 teuml Konventeumls neuml kombinim me nenin 10 [njeumlzeumlri]

375

Jevgenijs Jegorovs kundeumlr Letoniseuml - 5328108

1 korrik 2014 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor si pasojeuml e kushteve teuml keumlqija neuml burg fitimi i tuberkulozit si pasojeuml

refuzimit teuml trajtimit mjekeumlsor respektivisht operimit teuml shkruara neuml gjuheuml teuml huaj janeuml

refuzuar nga autoritetet peumlrkateumlse peumlrbeumlnin shkelje e papranueshme sepse nuk janeuml

shterur mjetet e brendshme

Neni 14 dhe 17

Ndaleseumls peumlr teuml shikuar televizion humbje e pasaporteumls dhe mos-dheumlnies seuml

kompensimit invalidor e papranueshme

Fjaleumlt kyccedile i burgosur kushte teuml reumlnda seumlmundje trajtim mjekeumlsor mungeseuml e

kujdesit refuzim i trajtimit gjuheuml zyrtare mjete teuml brendshme

Ankuesi z Jevgenijs Jegorovs shtetas letonez i cili ka lindur neuml vitin 1981 dhe po

vuan deumlnimin me burg neuml burgun Olaine

Faktet e rastit

Meuml 2 shtator 2005 ankuesi u arrestua Neuml neumlntor teuml vitit 2005 peumlr shkak teuml njeuml deumlmtimi

neuml kokeuml qeuml e ka pasur para ndalimitarrestimitt si dhe pas pretendimeve peumlr peumlsim teuml

sulmit epileptik ankuesi iu neumlnshtrua njeuml ekzaminimi mjekeumlsor neuml Spitalin e Burgjeve

teuml Letoniseuml mireumlpo nuk u regjistruan sulme epileptike Nga qershori deri neuml shtator

2007 pas ankesave teuml ankuesit peumlr kujdesin mjekeumlsor neuml burgun Daugavpils

Inspektorati Sheumlndeteumlsor (MADEKKI) filloi njeuml hetim mbi cileumlsineuml e kujdesit

mjekeumlsor Asnjeuml shkelje nuk ishte identifikuar si rezultat i keumltij hetimi Neuml tetor teuml vitit

2007 ankuesi iu neumlnshtrua njeuml ekzaminimi teuml peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor pas seuml cileumls ai u

diagnostikua si i seumlmureuml nga epilepsia Ai u regjistrua si kategori e treteuml me afteumlsi teuml

kufizuara Me 12 mars dhe 1 prill 2008 Inspektorati Sheumlndeteumlsor pranoi keumlrkesa nga

ankuesi qeuml trsquoi neumlnshtrohej operacionit plastik sepse gjateuml sulmeve epileptike mund teuml

leumlndohej neuml kokeuml

Neuml vitin 2008 pas ankesave teuml shumta teuml ankuesit se personeli mjekeumlsor i burgut

Daugavpils nuk kishte arritur teuml regjistronte peumlsimet e sulmit teuml tij epileptik dhe teuml

ofronte ndihmeuml mjekeumlsore Inspektorati Sheumlndeteumlsor nuk gjeti shkelje teuml procedureumls seuml

kujdesit sheumlndeteumlsor Parashtruesi pretendoi se meuml 14 maj 2008 kishte apeluar kundeumlr

vendimit teuml meumlsipeumlrm dhe ia kishte doreumlzuar ateuml autoriteteve teuml burgut teuml cileumlt nuk ia

kishin doreumlzuar ateuml marreumlsit Neuml maj teuml vitit 2008 ankuesi u ankua neuml Prokurori peumlr

kushtet e paraburgimit neuml burgun e Daugavpils Peumlrgjigjja e Autoritetit teuml Burgjeve

njohu kushtet e dobeumlta materiale neuml njeuml nga qeliteuml

Neuml maj Gjykata Kurzeme e Rrethit Gjyqeumlsor teuml Rigas e njoftoi ankuesin se ankesa e tij

kundeumlr vendimit teuml Agjenciseuml Shteteumlrore teuml Sigurimeve Shoqeumlrore (VSAA) nga e cila

ishte ndeumlrprereuml pagesa e peumlrfitimit teuml tij teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar neuml pritje teuml sheumlrbimit teuml

376

deumlnimit me burg do teuml duhej teuml ishte depozituar neuml Gjykateumln Administrative Rēzekne

Neuml maj 2009 pas ekzaminimit teuml tij vjetor mjekeumlsor ankuesi u diagnostikua si i seumlmureuml

nga tuberkulozi Neuml qershor 2009 ankuesi u transferua neuml njeuml spital teuml burgut neuml Olaine

Neuml korrik teuml vitit 2009 ankuesi u ankua neuml Prokurori peumlr kushtet e jeteseumls neuml burgun e

Daugavpils dhe gjithashtu peumlr faktin se ai kishte fituar tuberkulozin ndeumlrsa ishte

ndaluar atje Zyra e Prokurorit e kishte transferuar ankeseumln tek Autoriteti i Burgjeve

duke keumlrkuar qeuml ta shqyrtojeuml ateuml dhe ta informojeuml aplikuesin peumlr rezultatin Meuml 10 gusht

2009 Autoriteti i Burgjeve informoi ankuesin se kishte marreuml letreumln e ankeseumls seuml

ankuesit teuml deumlrguar nga Prokuroria Letra u la pa u shqyrtuar sepse ishte paraqitur neuml

gjuheumln ruse - gjuheuml kjo jo zyrtare neuml Letoni Autoriteti i Burgjeve u mbeumlshtet neuml

udheumlzimet peumlr zbatimin e Ligjit Shteteumlror teuml Gjuheumlve (Valsts valodas likums) teuml cilat

detyronin Autoritetin trsquoi shqyrtojeuml ankesat e parashtruara neuml njeuml gjuheuml jo zyrtare veteumlm

neumlse kaneuml teuml beumljneuml me ccedileumlshtje urgjente kriter qeuml nuk ploteumlsohej peumlr ankeseumln neuml fjaleuml

sipas Autoritetit teuml Burgjeve

Neuml gusht teuml vitit 2009 neuml njeuml leteumlr drejtuar Inspektoratit Sheumlndeteumlsor ankuesi si duket

ka ngritur ccedileumlshtjen neuml lidhje me tuberkulozin teuml cileumln ai supozonte se e kishte fituar

peumlrderisa vuante deumlnimin neuml kushte teuml varfra teuml paraburgimit Inspektorati Sheumlndeteumlsor

sqaroi se ekzaminimi mjekeumlsor neuml lidhje me infeksionin e tij teuml mundsheumlm me

tuberkuloz ishte siguruar neuml peumlrputhje me rregulloret neuml fuqi teuml Kabinetit teuml Ministrave

Ai e informoi ateuml se peumlr shkak teuml mungeseumls seuml kompetenceumls seuml saj ccedileumlshtja neuml lidhje me

kushtet e ndalimit neuml burgun e Daugavpils ishte deumlrguar neuml Autoritetin e Burgjeve

peumlrgjegjeumls peumlr kushtet e ndalimit

Meuml 27 gusht 2009 Autoriteti i Burgjeve i deumlrgoi ankuesit njeuml leteumlr identike me ateuml teuml

deumlrguar meuml 10 gusht 2009 duke shpjeguar se ccedileumlshtja nuk kishte teuml beumlnte me njeuml ccedileumlshtje

urgjente qeuml do teuml justifikonte shqyrtimin e njeuml letre teuml parashtruar neuml njeuml gjuheuml jo

zyrtare Ky vendim mund trsquoi neumlnshtrohej apelit neuml Ministrineuml e Drejteumlsiseuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenet 3 14 dhe 17 teuml Konventeumls ankuesi paraqiti disa ankesa neuml

Gjykateuml i u ankua peumlr kushte teuml keumlqija neuml burgun Daugavpils qeliteuml veccedilaneumlrisht qelia

nr 205 ishte neuml gjendje teuml keqe Kishte mungesa teuml ujit teuml nxehteuml dhe infeksione teuml

brejteumlsve dhe insekteve Dushi nxehteuml ishte neuml dispozicion veteumlm njeuml hereuml neuml javeuml

Peumlrveccedil keumlsaj ankuesi u ankua neuml lidhje me qelineuml nr 205 deumlrrasat e dyshemeseuml

llajsnet ishin rreumlnuar neuml dysheme kishte copeumlza teuml ccedilimentos teuml thateuml dhe vrima guaska

e tualetit ishte thyer dhe lavamani ishte deumlmtuar gjeuml qeuml kishte shkaktuar rrjedhje

Gjithashtu gjysma e llambave nuk kishin funksionuar Dritaret ishin mbuluar me njeuml

shtreseuml teuml dyfishteuml teuml shufrave teuml cilat e kishin veumlshtireumlsuar hyrjen e ajrit teuml freskeumlt

Peumlrveccedil qeliseuml nr 205 kishte veteumlm njeuml qeli tjeteumlr neuml Burgun Daugavpils (qelia nr 206)

neuml njeuml gjendje teuml tilleuml

Ankuesi argumentoi se ai kishte fituar tuberkulozin si rezultat i kushteve teuml keumlqia neuml

burg Ai pretendoi se ai kishte dashur teuml priste njeuml vit e gjashteuml muaj para se teuml

ekzaminohej me rrezet X edhe pse njeuml ekzaminim teuml tilleuml e kishte keumlrkuar ccedildo vit

Ankuesi gjithashtu u ankua se gjateuml qeumlndrimit neuml burg kishte frikeuml peumlr jeteumln e tij Qeuml

nga viti 2003 ana e majteuml e trurit teuml tij nuk ishte mbrojtur nga njeuml kockeuml dhe kishte

frikeuml nga rreumlzimi si pasojeuml e peumlsimit teuml sulmit epileptik dhe goditja e pjeseumls seuml

377

pambrojtur teuml kokeumls seuml tij Ai theksoi se sipas diagnozeumls seuml tij ai kishte peumlrjetuar sulme

epileptike Bazuar neuml ateuml diagnozeuml ai ishte certifikuar me kategorineuml 3 teuml paafteumlsiseuml

Ankuesi u ankua se njeumlsia mjekeumlsore e burgut Daugavpils nuk e kishte konsideruar se

kishte nevojeuml peumlr kirurgji plastike neuml kokeumln e tij

Neuml aneumln tjeteumlr argumenti kryesor i qeveriseuml letoneze ishte qeuml ankuesi nuk i kishte

shterrur mjetet juridike neuml peumlrputhje me Nenin 35 teuml Konventeumls Specifikisht ai nuk

kishte apeluar vendimet e 12 qershorit 2008 dhe 10 dhe 27 gushtit 2009 teuml Autoritetit teuml

Burgjeve praneuml Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml Kjo mundeumlsi ishte neuml dispozicion sipas

paragrafit 14 teuml Rregullores seuml Kabinetit teuml Ministrave nr 827 (2005) Peumlr meuml tepeumlr

legislacioni parashihte qeuml ndaj vendimt teuml Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml mund teuml deponohej

ankeseuml neuml gjykatat administrative

Ndaj argumenteve se edhe po teuml ankimoheshin keumlto vendime Ministria e Drejteumlsiseuml

dhe gjykatat administrative do teuml kishin teuml njejteumln qasje dhe nuk teuml njihshin obligimin e

Autoritetit teuml BurgjeveInspektoratit Sheumlndeteumlsor qeuml teuml shqyrtonin njeuml ankeseuml neuml gjuheuml

teuml huaj qeveria u kundeumlrpeumlrgjigj se jurisprudenca neuml keumlteuml pikeuml varionte shumeuml dhe se

disa vendime ishin neuml teuml njejteumln linjeuml si argumentet e ankuesit andaj ankuesi duhej trsquoi

shterrte mjetet juridike vendore

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson qeuml qeumlllimi i Nenit 35 teuml Konventeumls eumlshteuml tu ofrojeuml Shteteve

Kontraktuese mundeumlsineuml peumlr teuml parandaluar ose veumlneuml neuml rregull shkeljet e pretenduara

kundeumlr tyre peumlrpara se keumlto pretendime ti paraqiten atij Ndeumlrsa Neni 35 sect 1 i

Konventeumls duhet teuml zbatohet me njeumlfareuml shkalleumlsie fleksibiliteti dhe pa formalizeumlm teuml

tepruar nuk keumlrkon thjesht qeuml ankesat teuml beumlhen neuml gjykatat e peumlrshtatshme teuml vendit

dhe teuml peumlrdoren mjete efektive teuml hartuara peumlr teuml sfiduar vendimet tashmeuml teuml dheumlna

Normalisht keumlrkon qeuml ankesat qeuml synojneuml teuml paraqiten meuml voneuml para Gjykateumls peumlr teuml

Drejtat e Njeriut duhet teuml jeneuml paraqitur fillimisht neuml gjykatat vendase dhe teuml pakteumln neuml

thelb duhen teuml jeneuml teuml njejta sidhe teuml jeneuml neuml peumlrputhje me keumlrkesat formale dhe afatet

kohore teuml peumlrcaktuara neuml ligjin vendas

Sa i peumlrket pretendimeve peumlr kushtet e keumlqija neuml burg Gjykata veumlren neuml fillim se si dhe

duke u ankuar tek autoritetet e tjera vendase ankuesi gjithashtu i shkroi prokuroriseuml neuml

lidhje me kushtet e paraburgimit Neuml rastet e meumlparshme Gjykata ka hezituar teuml pranojeuml

qeuml njeuml ankeseuml e tilleuml ishte njeuml mjet efektiv juridik kur autoritetet e prokuroriseuml ishin neuml

dijeni teuml gjendjes seuml njeuml personi neuml paraburgim por nuk vepruan peumlr teuml korrigjuar ateuml

situateuml Gjithashtu Gjykata nuk eumlshteuml bindur se njeuml ankues kishte neuml dispozicion njeuml

mundeumlsi peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim kompensues Duke pasur parasysh

jurisprudenceumln e Gjykateumls ankuesi nuk ka shpjeguar pse ai mendonte se ankesa neuml

prokurori do teuml ishte mjet efektiv juridik Peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml ploteumlsisht e qarteuml se

cila eumlshteuml keumlrkesa e ankuesit ndaj prokurorit pasi qeuml njeuml hereuml ai keumlrkoi qeuml ankesa e tij teuml

konsiderohet neuml thelb dhe neuml njeuml tjeteumlr qeuml teuml jepet njeuml koment Po ashtu Gjykata nuk e

kupton pse ankuesi ka teumlrhequr njeumlreumln nga ankesat e tij neuml vitin 2008 Pavareumlsisht keumlsaj

Gjykata duke pasur parasysh juriprudenceumln e zhvilluar teuml gjykatave administrative neuml

Letoni teuml ciat janeuml marreuml me probmatikeumln e kushteve teuml keumlqija neuml burg konsideron se

ankuesi duhej ta shfryteumlzonte keumlteuml instanceuml Gjykata thekson se veteumlm refuzimi i

vazhduesheumlm i ankesave teuml llojit teuml njejteuml do ta beumlnte keumlteuml mjet juridik jo-efektiv Por

378

peumlrderisa jurisprudenca varionte neuml gjykatat administrative dhe peumlr meuml tepeumlr keumlto nuk

kishin ndeumlrmarreuml njeuml qasje teuml njejteuml formalistike lidhur me ankesat e shkruara neuml gjuheuml

teuml huaj ateumlhereuml ankuesi do teuml duhej trsquoi kishte shterrte teuml gjitha mjetet juridike pra edhe

instancat gjyqeumlsore sipas Nenit 35 teuml Konventeumls Prandaj Gjykata shpall keumlteuml pjeseuml teuml

ankeseumls teuml papranueshme

Sa i peumlrket pretendimeve peumlr fitimin e tuberkulozit si pasojeuml e mostrajtimit mjekeumlsor neuml

burg Gjykata veumlren se nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse ankuesi i ka keumlrkuar njeumlsiseuml mjekeumlsore teuml

burgut ekzaminimin me rrezet X neuml vitin 2008 teuml cilin ai nuk e ka pranuar dhe neuml rast

se i ishte refuzuar keumlrkesa a eumlshteuml ankuar sipas procedureumls administrative Siccedil eumlshteuml

veumlrejtur nga Gjykata neuml rastin Antonov ankesa neuml gjykatat administrative neuml kontekstin

e procedimeve peumlr mungeseumln e kujdesit mjekeumlsor neuml burg ishte mjet juridik neuml

dispozicion teuml njeuml individi Ajo ccedilka dihet eumlshteuml se ankuesi e teumlrhoqi ccedileumlshtjen e

radiografiseuml me rrezet X neuml veumlmendjen e autoriteteve vendase duke peumlrfshireuml edhe

zyreumln e prokurorit pasi qeuml u diagnostikua me tuberkuloz neuml vitin 2009 Edhe neumlse ishte

e veumlrteteuml qeuml sipas ligjit teuml brendsheumlm njeuml ekzaminim i tilleuml duhej teuml kryhej ccedildo

dymbeumldhjeteuml muaj Gjykata nuk eumlshteuml neuml gjendje teuml pajtohet me ateuml se deumlshtimi i burgut

peumlr teuml ofruar ekzaminimin me rreze X teuml ankuesit neuml vitin 2008 neuml vetvete ngre njeuml

ccedileumlshtje sipas Nenit 3 Ajo qeuml eumlshteuml relevante keumltu eumlshteuml neumlse kujdesi mjekeumlsor i ofruar

ishte i peumlrshtatsheumlm duke marreuml parasysh gjendjen sheumlndeteumlsore teuml ankuesit Neuml lidhje

me keumlteuml Gjykata veumlren se ankuesi nuk u ka treguar autoriteteve vendase se stafi

mjekeumlsor i burgut kishte leumlneuml pas dore ankesat e tij peumlr simptomat qeuml kishin rezultuar

neuml problemet e tij sheumlndeteumlsore Siccedil ka theumlneuml Gjykata meuml pareuml edhe neumlse njeuml aplikant

do ta fitonte tuberkulozin gjateuml koheumls seuml paraburgimit kjo neuml vetvete nuk do teuml

neumlnkuptonte shkelje teuml Nenit 3 me kusht qeuml ai teuml merrte trajtim peumlr teuml Neuml rastin neuml

fjaleuml nuk eumlshteuml ngritur asnjeuml ankeseuml nga ankuesi lidhur me trajtimin e tuberkulozit teuml

tij Po ashtu Gjykata veumlren ankuesi kishte qeumlndruar neuml periudha teuml kufizuara kohore neuml

qelineuml nr 205 neuml njeuml rast kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml dhe neuml njeuml tjeteumlr peseuml diteuml Andaj mbi

bazeumln e keumltyre argumenteve Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se ankuesi ka sjelleuml para

autoriteteve vendore njeuml ankeseuml peumlr neglizhenceuml nga ana e personelit teuml burgjeve qeuml ccedilon

neuml fitimin e tuberkulozit ashtu qeuml teuml keumlrkojeuml hetim penal Po ashtu pavareumlsisht

shqeteumlsimeve lidhur me ankesat e shkruara neuml gjuheuml teuml huaj ai duhet teuml kishte ndjekur

rastin e tij neuml gjykata administrative Peumlr shkak se nuk kishte shterrur mjetet juridike

kjo pjeseuml e ankeseumls shpallet e papranueshme

Sa i peumlrket pretendimeve peumlr nevojeumln e operacionit plastik Gjykata veumlren se eumlshteuml

kontestuar ndeumlrmjet paleumlve neumlse ankuesi ka apeluar vendimin e Inspektoratit

Sheumlndeteumlsor teuml dateumls 8 maj 2008 Gjykata veumlren se parashtruesi i keumlrkeses paraqiti disa

ankesa tek Autoriteti i Burgjeve dhe Inspektoriati Shendetesor Megjithateuml ankuesi nuk

ka ofruar asnjeuml proveuml se ai ka paraqitur ankeseuml neuml gjykatat administrative qeuml

kontestojneuml refuzimin e pretenduar nga stafi i burgut peumlr teuml lejuar qeuml ai teuml operohet neuml

kuadrin e procedurave peumlr mungeseumln e kujdesit mjekeumlsor neuml burgun e Daugavpileumls

Edhe neuml qofteuml se ankuesi do teuml kishte insistuar neuml njeuml vlereumlsim nga Inspektorati

Sheumlndeteumlsor ai do teuml duhej teuml kishte paraqitur ankeseuml neuml gjykatat administrative Pra

edhe pse ankuesi nuk kishte pranuar peumlrgjigje nga kreu i Inspektoratit Sheumlndeteumlsor ndaj

ankeseumls seuml tij kundeumlr vendimit teuml 8 majit 2008 nuk ka asnjeuml proveuml se ankuesi ka

keumlrkuar teuml paraqiste ankeseuml teuml meumltejshme peumlrpara gjykatave administrative Andaj

379

Gjykata shpall teuml papranueshme keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls neumln arsyetimin e mos-shterrjes seuml

teuml gjitha mjeteve juridike vendore

Lidhur me ankesat e tjera teuml bazuara neuml Nenin 3 14 dhe 17 sidomos ndaleseumls peumlr teuml

shikuar televizion humbjes seuml pasaporteumls dhe mos-dheumlnies seuml kompensimit invalidor

sa ishte neuml qelineuml nr 203 Gjykata vendosi se nuk duket teuml keteuml shkelje teuml qarta teuml

ndonjeuml nga teuml drejtat garantuara me Konventeuml andaj duhen refuzuar sipast Nenit 35 sectsect

3 (a) dhe 4

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata shpall keumlrkeseumln si teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

380

Perinccedilek kundeumlr Zvicreumls - 2751008

15 tetor 2015 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Shkelje e liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e deumlnimit peumlr deklarimin publik se nuk kishte

pasur kurreuml genocid armen ka shkelje

Neni 7

Deumlnimi penal ishte bazuar neuml njeuml nen qeuml nuk ishte i qarteuml andaj shkeli parimin se nuk

ka deumlnim pa ligj e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile deklarateuml mohim gjenocidi shtetas i huaj ndalim me ligj deumlnim me

burgim gjenocid armen liri e shprehjes nxitje e urrejtjes e parashikuar me ligj

Ankuesi z Doğu Perincek shtetas turk lindur neuml vitin 1942 dhe jeton neuml Ankara

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml doktor i drejteumlsiseuml dhe kryetar i Partiseuml Turke teuml Puneumltoreumlve Neuml vitin

2005 ankuesi mori pjeseuml neuml tri ngjarje publike neuml Zviceumlr Gjateuml keumltyre ngjarjeve

publike ai mbajti fjalime ku tha se ldquoGjenocidi armen eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr

ndeumlrkombeumltarerdquo dhe akuzoi fuqiteuml e meumldha duke iu referuar SHBA-ve Evropeumls dhe

disa shteteve tjera

Meuml 15 korrik 2005 Asociacioni Zviceumlr-Armeni paraqiti njeuml ankeseuml penale kundeumlr

ankuesit peumlr shkak teuml deklarateumls seuml pareuml teuml lartpeumlrmendur Meuml pas hetimi u zgjerua peumlr

teuml mbuluar edhe dy deklaratat e tjera dheumlne neuml meumlnyreuml verbale Meuml 23 korrik 2005

ankuesi u intervistua nga prokurori publik i Winterthurit neuml lidhje me deklarateumln qeuml

kishte beumlreuml neuml hotelin Hilton neuml Opfikon Meuml 20 shtator 2005 ai u intervistua nga njeuml

gjykateumls kantonal hetues neuml Kantonin e Vaudit Meuml 27 prill 2006 duke marreuml parasysh

se teuml tre deklaratat e beumlra nga ankuesi binin neuml kuadeumlr teuml Nenit 261 bis sect 4 teuml Kodit

Penal gjyqtari kompetent kantonal i kantonit teuml Vaudit vendosi teuml dergoi keumlrkeseumln peumlr

gjykim Gjykimi u zhvillua para Gjykateumls seuml Rrethit Policor teuml Lozaneumls meuml 6 dhe 8

mars 2007

Meuml 6 mars 2007 gjykata deumlgjoi ankuesin prokurorin publik dhe Shoqateumln Zviceumlr-

Armeni e cila ishte ftuar si paleuml civile Gjykata pastaj vazhdoi teuml deumlgjonte gjashteuml

historianeuml profesionisteuml - njeuml amerikan tre francezeuml njeuml gjerman dhe njeuml britanik - dhe

njeuml sociolog qeuml partiteuml u kishin beumlreuml thirrje peumlr teuml dheumlneuml deumlshmi

Meuml 8 mars 2007 avokati i keumlrkuesit i keumlrkoi gjykateumls teuml mblidhte deumlshmi teuml meumltejshme

neuml lidhje me ngjarjet e vitit 1915 dhe vitet neuml vijim Gjykata e hodhi poshteuml keumlrkeseumln

duke e konsideruar si teuml vonuar dhe qe do teuml ccedilonte neuml njeuml shtyrje teuml procedureumls

Meuml 9 mars 2007 Gjykata e Policiseuml seuml Qarkut neuml Luzaneuml e gjeti ankuesin fajtor peumlr

vepreumln penale sipas Nenit 261 bis sect 4 teuml Kodit Penal dhe e urdheumlroi ateuml teuml paguante

gjobat prej 100 franga zvicerane (CHF - 62 EUR (EUR) neuml ateuml koheuml) njeuml gjobeuml prej

3000 frangash (1859 EUR neuml ateuml koheuml) e cila mund teuml zeumlvendeumlsohet me 30 diteuml

381

burgim dhe shuma prej 1000 frangave (620 EUR neuml ateuml koheuml) neuml kompensim peumlr

Shoqateumln Zviceumlr-Armeni peumlr deumlmtim jo-material

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml qershor 2008 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln Evropiane kundeumlr qeveriseuml

seuml Zvicreumls duke pretenduar ndeumlr teuml tjera se deumlnimi i tij shkeli teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml

e shprehjes sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Ankuesi pretendoi se gjykatat zvicerane

kishin shkelur lirineuml e shprehjes duke e deumlnuar ateuml peumlr deklarimin publik se nuk kishte

pasur kurreuml genocid armen Ai neuml veccedilanti argumentoi se Neni 261 bis sect 4 i Kodit Penal

Zviceran nuk ishte mjaftuesheumlm i parashikuesheumlm neuml zbatimin e tij se deumlnimi i tij nuk

ishte justifikuar nga ndjekja e njeuml qeumlllimi legjitim dhe se shkelja e supozuar e liriseuml seuml

shprehjes kishte nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Gjithashtu ankuesi pretendoi se teuml drejat e tij sipas Nenit 7 teuml Konventes ishin shkelur

duke argumentuar se formulimi i Nenit 261 bis sect 4 i Kodit Penal Zviceran ishte shumeuml

i paqarteuml Per keumlteuml ankuesi pohoi se deumlnimi i tij penal shkeli parimin nuk ka deumlnim pa

ligj teuml parashikuar neuml Nenin 7 teuml Konventeumls Duke u bazuar neuml Nenin 6 teuml Konventeumls

ankuesi u ankua se nuk i ishte dheumlneuml viza nga ana e Qeveriseuml Zvicerane dhe peumlr keumlteuml

arsye nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml takohej me avokatin e tij gjateuml procedurave

gjyqeumlsore Ai gjithashtu u ankua se Gjykata e Qarkut neuml Lausanne dhe Gjykata

Federale nuk kishin shqyrtuar disa dokumente teuml paraqitura prej tij Ai meuml tej pohoi se

keumlto gjykata kishin kryer njeuml gabim teuml madh neuml vlereumlsimin e provave pa dheumlneuml

ndonjeuml shpjegim neuml lidhje me njeuml aktgjykim teuml Gjykateumls seuml Rrethit Berne-Laupen

Seuml fundmi ankuesi u mbeumlshtet neuml Nenet 14 17 dhe 18 teuml Konventeumls Ai parashtroi se

gjykatat zvicerane kishin peumlrdorur gjuheumln diskriminuese kundeumlr tij neuml gjykimet e tyre

Gjykata i hodhi poshteuml keumlto pretendime si ta pabazuara

Arsyetimi i Gjykateumls

Ccedileumlshtja e pareuml peumlrpara Gjykateumls ishte neumlse deumlnimi penal i ankuesit mund teuml justifikohet

sipas Nenit 16 teuml Konventeumls Sipas Nenit 10 teuml Konventeumls secili ka teuml drejteumln e marrjes

dhe dheumlnies seuml informacionit dhe ideve pa ndeumlrhyrje nga autoritetet publike dhe pa

marreuml parasysh kufijteuml Ushtrimi i keumlsaj lirie megjithateuml mund teuml jeteuml subjekt i

formaliteteve kushteve kufizimeve apo deumlnimeve teuml tilla siccedil janeuml teuml peumlrcaktuara me

ligj dhe janeuml teuml domosdoshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Peumlr meuml shumeuml Neni 16 i

Konventeumls thoteuml Asgjeuml neuml Nenet 10 11 dhe 14 nuk do teuml konsiderohet se pengon

Paleumlt e Larta Kontraktuese teuml vendosin kufizime mbi veprimtarineuml politike teuml teuml

huajve Andaj Qeveria zvicerane argumentoi se deumlnimi i ankuesit dhe deumlnimi ishte i

justifikuar sipas keumltij neni Gjykata vuri neuml dukje se Neni 16 u peumlrdor veteumlm njeuml hereuml neuml

kontekstin e liriseuml seuml shprehjes neuml Piermont kundeumlr Franceumls86 ku njeuml shtetase gjerman

u peumlrjashtua nga Franca si rezultat i fjaleumls seuml saj Gjykata u shpreh se Neni 16 nuk ishte

i zbatuesheumlm peumlr shkak se ajo ishte shtetas i njeuml shteti tjeteumlr aneumltar teuml Bashkimit

Evropian dhe peumlr keumlteuml arsye ajo nuk ishte njeuml i huaj neuml kuptim teuml Nenit 16 Keumltu

Gjykata vendosi qeuml Neni 16 duhet teuml interpretohet si i afteuml veteumlm peumlr teuml autorizuar

86 Piermont kundeumlr Franceumls Seria A nr 314 (1995)

382

kufizimet mbi aktivitetet qeuml ndikojneuml drejtpeumlrdrejt neuml procesin politik teuml partiseuml

shteteumlrore dhe jo teuml drejteumln e teuml huajit peumlr liriteuml e mendimit dhe shprehjes

Ccedileumlshtja e dyteuml ishte neumlse deumlnimi penal i ankuesit peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje teuml justifikuar

sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Sipas Gjykateumls qeuml njeuml ndeumlrhyrje teuml konsiderohet e

justifikuar duhet ti ploteumlsoj disa kushte duhet teuml keteuml qeneuml e peumlrcaktuar me ligj e

synuar peumlr njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime legjitime dhe e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr teuml arritur keumlteuml qeumlllim apo synime Veccedil keumlsaj Gjykata theksoi se fraza

e peumlrcaktuar me ligj neumlnkupton se masat kufizuese teuml qeverive duhet teuml formulohen

me sakteumlsi teuml mjaftueshme peumlr ti mundeumlsuar personit neuml fjaleuml qeuml teuml rregullojeuml sjelljen e

tij saj Andaj Gjykata fillimisht adresoi ccedileumlshtjen neumlse neuml koheumln e shprehjes seuml

deklaratave teuml tij ankuesi e dinte ose duhet teuml kishte ditur se keumlto deklarata mund ta

beumlnin ateuml peumlrgjegjeumls penalisht Qeveria pretendoi sipas Nenit 261 bis sect 4 i Kodit teuml tij

Penal mohimi i gjenocidit dhe krimeve kundeumlr njereumlzimit peumlrbeumln njeuml kundeumlrvajtje dhe

se mund teuml keteuml pak mosmarreumlveshje se mizoriteuml e kryera kundeumlr armeneumlve peumlrbeumlnin

krime teuml tilla teuml reumlnda Gjykata vuri neuml dukje pranimin e meumlparsheumlm teuml ankuesit tek

autoritetet ndjekeumlse duke pranuar se Keumlshilli Kombeumltar Zviceran kishte njohur ngjarjet

e vitit 1915 si gjenocid kundeumlr armeneumlve Neuml driteumln e keumltij fakti Gjykata vlereumlson se

deumlnimi i tij ishte i parashikuesheumlm neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme dhe peumlr rrjedhojeuml i

peumlrcaktuar me ligj neuml kuptim teuml Nenit 10 sect 2 teuml Konventeumls

Ccedileumlshtja e treteuml ishte neumlse bindja e tij ishte neuml peumlrputhje me njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime

legjitime teuml njohura sipas Nenit 10 teuml Konventeumls si siguria kombeumltare parandalimi i

trazirave ose krimi ose mbrojtja e reputacionit ose e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve Qeveria

zvicerane argumentoi se ndeumlrhyrja neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr lirineuml e shprehjes ishte

neuml peumlrputhje me dy qeumlllime legjitime peumlrkateumlsisht peumlr peumlr parandalimin e ccedilrregullimit

dhe mbrojtjen e identitetit dhe dinjitetit teuml armeneumlve Peumlrsa i peumlrket parandalimit teuml

ccedilrregullimit Gjykata e vendosi barreumlnte tek qeveria zvicerane peumlr teuml treguar se mohimi

i genocidit armen nga ankuesi ishte i afteuml teuml ccedilonte ose ccediloi neuml ccedilrregullim Gjykata gjeti

se qeveria nuk arriti teuml paraqiste ndonjeuml deumlshmi specifike qeuml tregon se deklaratat e

ankuesit ishin teuml afta teuml ccedilonin neuml shqeteumlsime ose trazira publike Sa i peumlrket qeumlllimit teuml

mbrojtjes seuml teuml drejteumls seuml armeneumlve ndaj identitetit dhe dinjitetit Gjykata u shpreh se

ndeumlrhyrja e qeveriseuml kishte peumlr qeumlllim teuml mbrojeuml keumlteuml objektiv Ndeumlrsa ankuesi nuk i

drejtoi neuml meumlnyreuml specifike deklaratat e tij ndaj komunitetit armen peumlrjashtimisht

deklarateumls seuml pareuml ku i kishte quajtuar ata lsquovraseumls Prandaj Gjykata arriti neuml

peumlrfundimin se ndeumlrhyrja neuml teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e shprehjes ishte neuml peumlrputhje me

kriteret qeuml keumlrkohen siccedil duhet peumlr teuml arritur qeumlllimin e mbrojtjes seuml teuml drejtave teuml teuml

tjereumlve neuml kuptim teuml Nenit 10

Ccedileumlshtja e fundit ishte neumlse ndeumlrhyrja e tilleuml ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike Neuml pajtim me jurisprudenceumln e saj Gjykata vuri neuml dukje se mbiemri i

domosdosheumlm sipas Nenit 10 neumlnkupton ekzistenceumln e njeuml nevoje urgjente sociale Por

shtetet paleuml neuml Konventeuml geumlzojneuml njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi neuml vlereumlsimin neumlse ekziston njeuml

nevojeuml e tilleuml Neuml Aksu kundeumlr Turqiseuml87 Gjykata u shpreh se stereotipet negative teuml njeuml

grupi etnik veqaneumlrisht kur arrihet njeuml nivel i caktuar teuml ndikojeuml neuml ndjenjeumln e

identitetit teuml grupit dhe neuml ndjenjat e veteumlvlereumlsimit dhe veteumlbesimit teuml aneumltareumlve teuml tij

87 Aksu kundeumlr Turqiseuml Keumlrkesat nr 414904 dhe 4102904 (2012)

383

dhe peumlr keumlteuml arsye stereotipet e tilla negative hynin neuml kuptim teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

peumlr teuml drejteumln e jeteumls private Duke pas parasysh identitetin e popullit armen i

perceptuar si njeuml grup qeuml peumlsoi mizori gjateuml ngjarjeve teuml 1915 Gjykata vlereumlsoi neumlse

ishte arritur njeuml baraspesheuml e drejteuml neuml mes teuml seuml drejteumls peumlr lirineuml e shprehjes dhe teuml

drejteumls peumlr jeteumln private Lidhur me deklaratat e ankuesit Gjykata kujtoi praktikeumln e saj

gjyqeumlsore lidhur me mohimin e Holokaustit duke peumlrfshireuml deklaratat qeuml mohonin

ekzistenceumln e dhomave teuml gazit ose duke peumlrshkruar Holokaustin si sham ose mit

Megjithateuml Gjykata theksoi se vlereumlsimi i saj peumlr domosdoshmeumlrineuml e ndeumlrhyrjes neuml

deklaratat qeuml kaneuml teuml beumljneuml me ngjarjet historike ka qeneuml mjaft specifike peumlr rastin dhe

ka varur neuml ndeumlrveprimin midis natyreumls dhe efekteve teuml mundshme teuml deklaratave teuml

tilla dhe kontekstit neuml teuml cilin ato janeuml beumlreuml Prandaj Gjykata vlereumlsoi mohimin publik

teuml genocidit armen nga ankuesi peumlrmes njeuml numri faktoreumlsh gjegjeumlsisht (1) natyreumln e

deklaratave teuml tij (2) vendi dhe koha kur janeuml beumlreuml deklaratat (3) shkalla deri neuml teuml

cileumln teuml drejtat e armeneumlve u prekeumln (4) ekzistenca ose mungesa e konsensusit midis

shteteve paleuml peumlr kriminalizimin e mohimit teuml gjenocidit dhe (5) ashpeumlrsineuml e

ndeumlrhyrjes

Sa i peumlrket natyeumls seuml deklaratave teuml ankuesit sipas jurisprudenceumls seuml Gjykateumls e dretja

neuml shprehjerdquo peumlr ccedileumlshtje me interes publik neuml parim ka teuml drejteumln e mbrojtjes seuml forteuml

ndeumlrsa shprehja qeuml nxit ose justifikon dhuneumln urrejtjen ksenofobineuml ose njeuml formeuml

tjeteumlr teuml jotoleranceumls normalisht nuk mund teuml pretendojeuml mbrojtje Gjykata vlereumlsoi se

deklaratat e ankuesit kishin teuml beumlnin me njeuml ccedileumlshtje me interes publik sepse ai shprehte

pikeumlpamjet e tij si politikan meuml tepeumlr sesa njeuml studiues historik dhe neumlse gjenocidi ishte

kryer kundeumlr armeneumlve ishte debatuar publikisht neuml Zviceumlr Gjykata arriti neuml

peumlrfundimin se ndeumlrsa veumlrejtjet e tij ishin virulente dhe se pozita e tij ishte e

papeumlrshtatshme por duhet teuml kuptohej se keumlto deklarata me sa duket peumlrfshinin njeuml

element teuml ekzagjerimit ndeumlrsa keumlrkonin teuml teumlrhiqnin veumlmendjen Ne lidhje me faktoreumlt

gjeografikeuml dhe historikeuml Gjykata pranoi se mohimi i Holokaustit mund teuml jeteuml

veccedilaneumlrisht i rreziksheumlm neuml vendet qeuml kaneuml peumlrjetuar tmerret naziste teuml cilat mund teuml

keumlrkojneuml peumlrgjegjeumlsi teuml posaccedilme morale peumlr teuml nxjerreuml jashteuml ligjit keumlteuml mohim Neuml keumlteuml

rast Gjykata nuk gjeti njeuml lidhje teuml drejtpeumlrdrejteuml midis Zvicreumls dhe ngjarjeve qeuml

ndodheumln neuml Perandorineuml Osmane neuml vitin 1915 dhe vitet pasuese Neuml veccedilanti ajo

vlereumlsoi se eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet se ccedildo armiqeumlsi qeuml ekziston ndaj pakiceumls armene

neuml Turqi eumlshteuml produkt i deklaratave teuml tij neuml Zviceumlr ose se deumlnimi penal i tij neuml Zviceumlr

ka mbrojtur teuml drejtat e pakicave neuml ccedildo meumlnyreuml reale ose e beumlri ateuml teuml ndihet meuml e

sigurt Tutje neuml lidhje me faktorin kohor Gjykata gjithashtu konsideroi kalimin e koheumls

midis deklaratave teuml ankuesit dhe ngjarjeve teuml vitit 1951 Ajo theksoi se ndoneumlse

ngjarjet relativisht teuml koheumlve teuml fundit mund teuml jeneuml aq traumatike sa teuml garantojneuml peumlr

njeuml periudheuml kohore njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml e rregullimit teuml deklaratave qeuml kaneuml teuml beumljneuml

me ta nevoja peumlr njeuml rregullim teuml tilleuml eumlshteuml e detyruar teuml pakeumlsohet me kalimin e

koheumls

Seuml fundi Gjykata analizoi neumlse shtetet e tjera kriminalizojneuml mohimin e ngjarjeve

historike ku veumlrejti se Austria Belgjika Franca Gjermania Hollanda dhe Rumania e

kriminalizojneuml veteumlm mohimin e krimeve teuml Holokaustit dhe nazisteumlve ndeumlrsa

Andorra Qipro Hungaria Letonia Lihtenshtajni Lituania Luksemburgu Ish

Republika Jugosllave e Maqedoniseuml Malteuml Sllovakia Sllovenia dhe Zvicra deumlnojneuml

384

penalisht mohimin e ccedildo gjenocidi Pavareumlsisht nga kjo Gjykata gjeti se Zvicra

qeumlndron neuml njeuml fund teuml spektrit krahasues pasi qeuml penalizon mohimin e ccedildo genocidi

pa keumlrkeseumln qeuml ajo teuml kryhet neuml njeuml meumlnyreuml qeuml ka gjasa teuml nxiseuml dhuneumln ose urrejtje Meuml

voneuml Gjykata vlereumlsoi se deumlnimi penal i ankuesit i cili mund teuml rezultonte me burgim

ishte subjekt i njeuml shqyrtimi teuml rrepteuml dhe peumlr rrjedhojeuml ishte e reumlndeuml sidomos kur

mund teuml vendoseshin mjete teuml tjera sanksionesh nga qeveria zvicerane

Duke marreuml parasysh teuml gjitheuml faktoreumlt e lartpeumlrmendur Gjykata arriti neuml peumlrfundimin

se ndeumlrhyrja e qeveriseuml zvicerane neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr lirineuml e shprehjes nuk

ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Si rezultat ai gjeti se kishte shkelje teuml

Nenit 10 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls se nuk ka nevojeuml teuml

shqyrtohet veccedilmas pranueshmeumlria ose meritat e ankeseumls sipas Nenit 7 teuml Konventeumls

[me shtateuml vota pro dhe tri kundeumlr]

385

Neni 17

Ndalimi i shperdorimit te te drejtave

Asnjeuml nga dispozitat e keumlsaj Konvente nuk mund teuml interpretohet se i jep njeuml Shteti

grupimi ose individi teuml drejteuml qeuml teuml peumlrfshihet neuml ndonjeuml veprimtari ose teuml kryejeuml

ndonjeuml akt qeuml synon ceumlnimin e teuml drejtave dhe lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml

ose kufizime meuml teuml gjera teuml keumltyre teuml drejtave ose lirive sesa eumlshteuml parashikuar neuml

Konventeuml

386

Vajnai kundeumlr Hungariseuml - 3362906

8 korrik 2008 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Vendosja e maseumls seuml ndalimit peumlr shkak teuml peumlrdorimit teuml simbolit totalitar (yllit teuml kuq)

teuml ndaluar me ligj eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me lirine e shprehjes ka shkelje

Neni 17

Pretenim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml peticion praneuml Gjykateumls hedhet poshteuml

Fjaleumlt kyccedile protesteuml e ligjshme parti politikeuml simbol yll i kuq simbol i

puneumltoreumlve propagandeuml totalitarizeumlm deumlnim liri e shprehjes

Ankuesi z Attila Vajnai shtetas hungarez i lindur neuml vitin 1963 dhe jeton neuml Budapest

Faktet e rastit

Ankuesi ishte neumlnkryetari i Partiseuml seuml Puneumltoreumlve njeuml parti politike e majteuml Ai ishte

udheumlheqeumls neuml njeuml protesteuml teuml ligjshme neuml Budapestin qendror Gjateuml fjalimit neuml protesteuml

neuml xhaketeumln e tij mbante njeuml yll teuml kuq me peseuml krahe njeuml simbol i leumlvizjes

ndeumlrkombeumltare teuml puneumltoreumlve Njeuml patrulleuml policore i beumlri thirrje ankuesit peumlr teuml hequr

yllin neuml peumlrputhje me Nenin 269 B (1) teuml Kodit Penal teuml cilin ai e beumlri Meuml pas

procedura penale u ngriteumln kundeumlr ankuesit shkaku i mbajtjes neuml publik teuml njeuml simboli

totalitar Ai u mor neuml pyetje si i dyshuar meuml 10 mars 2003 Meuml 11 mars 2004 Gjykata

Qendrore e Rrethit Pest deumlnoi ankuesin peumlr vepreumln penale teuml peumlrdorimit teuml njeuml simboli

totalitar Megjithateuml gjykatat nuk vendosen sanksione peumlr njeuml periudheuml provuese prej

njeuml viti Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Rajonale teuml Budapestit Meuml 16 neumlntor 2005

Gjykata rajonale e Budapestit mbeumlshteti ankesen e ankuesit

Meuml 24 qershor 2004 ajo gjykateuml vendosi teuml pezullojeuml procedureumln dhe tia referojeuml rastin

Gjykateumls seuml Drejteumlsiseuml teuml Bashkimit Evropian (GJED) peumlr njeuml vendim paraprak neuml bazeuml

teuml Nenit 234 teuml Traktatit themelues teuml Komunitetit Evrpian Referenca - e marreuml neuml

GJED meuml 28 korrik 2004 - ka teuml beumljeuml me interpretimin e parimit teuml mosdiskriminimit si

njeuml parim themelor i seuml drejteumls komunitare Neuml urdheumlrin peumlr referim Gjykata Rajonale

veumlrejti se neuml disa shtete aneumltare teuml Bashkimit Evropian si Republika e Italiseuml simboli i

partive teuml krahut teuml majteuml eumlshteuml yll i kuq ose ccedilekiccedili dhe drapeumlri Prandaj u ngrit pyetja

neumlse njeuml dispoziteuml neuml njeuml shtet aneumltar teuml Bashkimit Evropian qeuml ndalonte peumlrdorimin e

simboleve teuml leumlvizjes ndeumlrkombeumltare teuml puneumls peumlr shkak teuml vuajtjes seuml ndjekjes penale

ishte diskriminuese kur njeuml shfaqje e tilleuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar nuk u sanksionua

Meuml 6 tetor 2005 GJED deklaroi se nuk kishte juridiksion peumlr tiu peumlrgjigjur pyetjes seuml

parashtruar nga Gjykata Rajonale

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se fakti qeuml ai ishte ndjekur penalisht pasi qeuml kishte mbajtur njeuml yll teuml

kuq shkeli teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e shprehjes teuml garantuar me Nenin 10 teuml Konventeumls

387

Ai argumentoi se kishte njeuml ndryshim teuml thelleuml midis ideologjive fashiste dhe

komuniste dhe se neuml ccedildo rast ylli i kuq nuk mund teuml lidhej ekskluzivisht me

diktatureumln komuniste Sipas ankuesit neuml leumlvizjen ndeumlrkombeumltare teuml puneumltoreumlve ylli i

kuq - ndonjeumlhereuml i kuptuar si peumlrfaqeumlsues i peseuml gishtave teuml doreumls seuml njeuml puneumltori ose teuml

peseuml kontinenteve - ishte konsideruar qeuml nga shekulli i neumlnteumlmbeumldhjeteuml si njeuml simbol i

lufteumls peumlr drejteumlsineuml sociale ccedillirimin e puneumltoreumlve dhe lirineuml e njereumlzve dhe

peumlrgjitheumlsisht teuml socializmit neuml njeuml kuptim teuml gjereuml Ankuesi pranoi se peumlrpara kalimit

neuml demokraci neuml Evropeumln Qendrore dhe Lindore krimet e reumlnda ishin kryer nga forcat

e siguriseuml teuml regjimeve totalitare simbole zyrtare teuml teuml cilave peumlrfshinin yllin e kuq

Keumlto shkelje teuml teuml drejtave teuml njeriut megjithateuml nuk mund teuml diskreditojneuml ideologjineuml

e komunizmit si teuml tilleuml e leumlre meuml te sfidojneuml vlerat politike teuml simbolizuara nga ylli i

kuq Ankuesi teumlrhoqi veumlmendjen tek fakti se ndryshe nga propaganda fashiste

promovimi i komunizmit nuk ishte nxjerreuml jashteuml ligjit nga instrumentet e seuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare Ylli i kuq u kuptua peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar ideteuml dhe leumlvizjet e ndryshme teuml

krahut teuml majteuml dhe mund teuml shfaqet lirisht neuml shumiceumln e shteteve evropiane Neuml fakt

Hungaria ishte i vetmi shtet kontraktues neuml teuml cilin shfaqja e saj publike ishte njeuml vepeumlr

penale Seuml fundi ankuesi theksoi se Qeveria nuk kishte treguar ekzistenceumln e njeuml

nevoje sociale teuml ngutshme qeuml keumlrkonte njeuml ndalim teuml peumlrgjithsheumlm neuml shfaqjen

publike teuml keumltij simboli Sipas tij nuk ka gjasa qeuml stabiliteti i demokraciseuml pluraliste teuml

Hungariseuml teuml deumlmtohet nga peumlrdorimi i njeuml logoje politike peumlr teuml shprehur njeuml peumlrkateumlsi

ideologjike dhe identitet politik Peumlrkundrazi ndalimi i peumlrgjithsheumlm peumlr peumlrdorimin e

yllit teuml kuq si njeuml simbol politik minonte pluralizmin duke e penguar ateuml dhe politikaneumlt

e tjereumlt teuml krahut teuml majteuml peumlr teuml shprehur lirsheumlm pikeumlpamjet e tyre politike

Qeveria kundeumlrshtoi keumleto argumente duke u referuar neuml gjetjet e Gjykateumls Kushtetuese

se kufizimi neuml fjaleuml duke pasur parasysh peumlrvojeumln historike teuml shoqeumlriseuml hungareze

kishte qeneuml njeuml peumlrgjigje ndaj nevojeumls sociale teuml ngutshme neuml ndjekje teuml qeumlllimeve

legjitime teuml parandalimit teuml trazirave dhe mbrojtjen e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve Kjo

gjykateuml ishte e bindur se keumlto synime nuk mund teuml arriheshin me mjete meuml pak teuml reumlnda

sesa ato teuml ligjit penal Qeveria gjithashtu pohoi se vepra penale neuml fjaleuml nuk ishte

cileumlsuar si njeuml krim por veteumlm si kundeumlrvajtje e deumlnueshme me gjobeuml penale qeuml ishte

sanksioni meuml i vogeumll neuml ligjin penal hungarez Peumlr meuml tepeumlr sipa Qeveriseuml ankuesi ishte

veumlneuml neuml proveuml e cila nuk ishte deumlnim por njeuml maseuml ligjore

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml kundeumlrshtimet preliminare Qeveria kishte argumentuar se rasti nuk ishte neuml

peumlrputhje me Konventeumlsn ratione materia peumlr shkak teuml aplikimit teuml nenit 17 qeuml i

lejonte njeuml shteti ndalimin e veprimtariseuml politike njeuml individi neuml territorin e vet

Gjykata veumlren se ankuesi ishte neuml koheumln njeuml zyrtar i njeuml partie politike teuml majteuml teuml

regjistruar dhe e veshi yllin e kuq teuml kontestuar neuml njeuml nga demonstratat e tij teuml

ligjshme Neuml keumlto rrethana Gjykata nuk mund teuml arrijeuml neuml peumlrfundimin se shfaqja e saj

kishte peumlr qeumlllim teuml justifikonte ose teuml peumlrhapte shtypjen totalitare qeuml sheumlrbente ndaj

grupeve totalitare Ishte thjesht simbol i leumlvizjeve teuml ligjshme politike teuml krahut teuml

majteuml Rrjedhimisht peumlr Gjykateumln keumlrkesa nuk peumlrbeumln keqpeumlrdorim teuml seuml drejteumls seuml

keumlrkeseumls peumlr qeumlllimet e nenit 17 teuml Konventeumls andaj e shpall ateuml teuml pranueshme

388

Neuml lidhje me meritat e rastit Gjykata shqyrtoi fillimisht neumlse ka pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje

nga ana e Qeveriseuml Gjykata konsideron se sanksionet penale neuml fjaleuml peumlrbeumlnin njeuml

ndeumlrhyrje neuml teuml drejtat e ankuesit teuml sanksionuara ng Nenin 10 sect 1 teuml Konventeumls Neuml

lidhje me ateuml se nderhyrja neuml fjaleuml a ka ndjek njeuml qeumlllim legjitim Gjykata u shpreh se

ndeumlrhyrja ndoqi qeumlllimet legjitime teuml parandalimit teuml ccedilrregullimit dhe mbrojtjen e teuml

drejtave teuml teuml tjereumlve Meuml pas Gjykata analizoi neumlse ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ishte e

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Neuml lidhje e natyreumln dhe dometheumlnien e yllit ankuesi edhe qeveria kishin argumente te

ndryshme Ankuesi kishte argumentuar se kishte njeuml ndryshim teuml thelleuml midis

ideologjive fashiste dhe komuniste dhe se ylli i kuq nuk mund teuml lidhej ekskluzivisht

me diktatureumln komuniste Ndryshe nga propaganda fashiste promovimi i

komunizmit nuk ishte nxjerreuml jashteuml ligjit neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare dhe ylli i kuq u

kuptua teuml peumlrfaqeumlsonte leumlvizjet e krahut teuml majteuml neuml shumiceumln e shteteve evropiane

Megjithateuml Hungaria ishte i vetmi Shtet Kontraktues neuml teuml cilin shfaqja publike e keumltij

simboli ishte njeuml vepeumlr penale Neuml peumlrgjigje Qeveria parashtroi se neuml Hungari ylli i

kuq nuk ishte veteumlm simbol i leumlvizjes seuml puneumltoreumlve ndeumlrkombeumltar siccedil pohohet nga

ankuesi Historia e koheumlve teuml fundit neuml Hungari kishte ndryshuar kuptimin e saj peumlr teuml

simbolizuar njeuml regjim totalitar teuml karakterizuar nga ideologji dhe praktika qeuml kishin

justifikuar shkeljet masive teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe sekuestrimin e dhunsheumlm teuml

pushtetit Teuml mbante keumlteuml simbol neuml publik kishte teuml beumlnte me identifikimin me

qeumlllimin peumlr teuml propaganduar ideologjiteuml e njeuml natyre totalitare qeuml karakterizonte

diktaturat komuniste Qeveria pohoi se qeumlllimet legjitime teuml cilat i identifikuan nuk

mund teuml arriheshin me masa meuml pak teuml reumlnda sesa ato teuml seuml drejteumls penale teuml cilat kishin

qeneuml njeuml peumlrgjigje proporcionale Qeveria gjithashtu pohoi se vepra penale mori

sanksionin meuml pak teuml ashpeumlr neuml ligjin penal teuml Hungariseuml dhe se ankuesit i ishte caktuar

periudha provuese

Neuml fillim Gjykata vuri neuml dukje se dy dekada kishin kaluar qeuml nga tranzicioni i

Hungariseuml neuml pluralizeumlm dhe se vendi tani eumlshteuml njeuml demokraci e qeumlndrueshme Gjykata

identifikoi se njeuml ndalim i peumlrgjithsheumlm i simboleve qeuml kaneuml kuptime teuml shumta mund

teuml kufizojeuml peumlrdorimin e tyre neuml kontekste neuml teuml cilat asnjeuml kufizim nuk do teuml ishte

justifikim Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls ylli i kuq nuk mund teuml kuptohet se peumlrfaqeumlson

veteumlm sundimin totalitar komunist pasi simbolizon gjithashtu leumlvizjen e puneumltoreumlve

ndeumlrkombeumltareuml dhe partiteuml e tjera teuml ligjshme politike Gjykata u shpreh se qeveria nuk

kishte treguar se veshja e yllit teuml kuq do teuml thoteuml ekskluzivisht identifikim me ideteuml

totalitare sidomos duke pasur parasysh faktin qeuml keumlrkuesi e beumlri keumlteuml neuml njeuml

demonstrim teuml organizuar neuml meumlnyreuml teuml ligjshme si neumlnkryetar i njeuml partie teuml regjistruar

politike teuml krahut teuml majteuml pa ndonjeuml qeumlllim teuml njohur peumlr teuml sfiduar sundimin e ligjit

Rrjedhimisht Gjykata pohoi qeuml shqyrtimi i kujdessheumlm i kontekstit eumlshteuml i

domosdosheumlm peumlr teuml dalluar shprehjen qeuml eumlshteuml tronditeumlse dhe ofenduese dhe ateuml qeuml e

humb mbrojtjen sipas Nenit 10 Rrjedhimisht Gjykata e konsideronte ndalimin teuml jeteuml

shumeuml i gjereuml duke pasur parasysh kuptimet e shumeumlfishta teuml keumltij simboli Ndalimi

konsiderohej teuml peumlrfshinte aktivitete dhe ide teuml cilat mbrohen nga Neni 10 dhe se nuk

kishte asnjeuml meumlnyreuml teuml keumlnaqshme peumlr teuml prereuml kuptimet e ndryshme teuml simbolit Peumlr meuml

tepeumlr edhe neumlse ekzistonin dallime teuml tilla paqarteumlsiteuml mund teuml keneuml ndikuar neuml njeuml

efekt ngricues neuml lirineuml e shprehjes dhe veteumlcensurimit

389

Gjykata vuri neuml dukje se Qeveria nuk kishte referuar asnjeuml instanceuml neuml teuml cileumln edhe njeuml

rrezik i largeumlt i ccedilrregullimit ishte shkaktuar nga shfaqja publike e njeuml ylli teuml kuq Sipas

pikeumlpamjes seuml Gjykateumls mbajtja e njeuml rreziku spekulativ thjesht peumlr mbrojtjen e

demokraciseuml nuk mund teuml shihet si njeuml nevojeuml urgjente sociale Neuml ccedildo rast

ekzistojneuml njeuml numeumlr veprash teuml sanksionuara nga ligji hungarez teuml cilat synojneuml teuml

shtypin shqeteumlsimet publike dhe Neni 269 B i Kodit Penal Hungarez nuk provon se

shfaqja aktuale e simbolit ishte njeuml propagandeuml totalitare Kjo veccedilori e ndalimit

konfirmoi gjetjen se eumlshteuml e pa pranueshme Gjykata pranoi se shfaqja e yllit teuml kuq i

cili ishte i pranisheumlm gjateuml sundimit komunist neuml Hungari mund teuml krijojeuml shqeteumlsim

midis viktimave teuml seuml kaluareumls dhe familjeve teuml tyre Megjithateuml Gjykata komentoi se

duke pasur parasysh sigurimet qeuml Hungaria u dha viktimave teuml komunizmit emocione

teuml tilla nuk mund teuml konsiderohen si frikeuml racionale Gjykata deklaroi se njeuml sistem

ligjor i cili zbaton kufizime peumlr teuml drejtat e njeriut me qeumlllim teuml peumlrmbushjes seuml

diktateve teuml ndjenjeumls publike nuk mund teuml konsiderohet se peumlrmbush nevojat e

ngutshme sociale teuml njeuml shoqeumlrie demokratike pasi njeuml shoqeumlri demokratike duhet teuml

mbetet e arsyeshme neuml gjykimin e saj Gjykata u shpreh se deumlnimi i ankuesit nuk mund

teuml konsiderohej si peumlrgjigje ndaj nevojeumls sociale teuml ngutshme Peumlr meuml tepeumlr Gjykata

nuk e konsideronte sanksionin e vendosur teuml jeteuml neuml proporcion me qeumlllimin legjitim teuml

ndjekur Keumlshtu Gjykata konstatoi se ndeumlrhyrja shkeli Nenin 10 teuml Konventeumls

Lidhur me deumlmet e pretenduara Gjykata vendos se konstatimi i njeuml shkelje peumlrbeumln njeuml

kompensim teuml mjaftuesheumlm teuml duhur peumlr ccedildo deumlm jomaterial qeuml ankuesi mund teuml keteuml

vuajtur

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

390

Garaudy kundeumlr Franceumls - 6583101

7 korrik 2003 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 17

Libri i ankuesit ku tentohej mohimi ose rishkrimi i njeuml fakti teuml tilleuml historik eumlshteuml i

papeumlrputhsheumlm me demokracineuml dhe teuml drejtat e njeriut dhe pa dyshim bie neuml

kategorineuml e qeumlllimeve teuml ndaluara sipas nenit 17 ku parashihet se akush nuk mund teuml

keqpeumlrdor ndonjeuml teuml drejte teuml garantuar me Konventeuml peumlr trsquou peumlrfshireuml neuml aktivitete ose

peumlr teuml kryer veprime qeuml synojneuml ceumlnimin e teuml drejtave dhe lirive teuml peumlrcaktuara neuml

Konventeuml

Neni 10

Pretendim peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shpehjes si pasojeuml e deumlnimit peumlr publikimin e njeuml libri

qeuml mohimte e ekzistenceumls seuml krimeve kundeumlr njereumlzimit peumlrmbante shpifje publike

kundeumlr njeuml grupi teuml njereumlzve qeuml do teuml thoteuml komunitetin hebraik neuml keumlteuml rast dhe nxitje

peumlr diskriminim dhe urrejtje racore e paparnueshme

Neni 6

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykateuml neuml mungeseuml seuml informimit teuml duhur lidhur

me akuzat dhe paanshmeumlrineuml e gjykateumlsve nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile botim libeumlr mohim i krimeve ndeumlrrim i historiseuml liri e shprehjes

keqpeumlrdorim i Konventeumls

Ankuesi z Roger Garaudy shtetas francez i lindur neuml vitin 1913 dhe qeuml jeton

Chenneviegraveres-sur-Marne (Val de Marne)

Faktet e rastit

Ankuesi ishte filozof shkrimat dhe ish-politikan Ai eumlshteuml autor i librit Mitet

Themeltare teuml Izraelit Modern qeuml ishte shpeumlrndareuml peumlrmes mjeteve jo-komerciale meuml

1995 dhe meuml pas ribotuar me mjetet e tij personale Njeuml seri padish penale bashkeuml me

keumlrkesat peumlr trsquou bashkuar neuml procedura si paleuml civile ishin paraqitur kundeumlr tij nga

asociacionet e ish aneumltareumlve teuml rezistenceumls teuml deportuarve dhe organizatave peumlr

mbrojtjen e teuml drejtave teuml njeriut qeuml sfidonin ekzistimin e krimeve kundeumlr njereumlzimit

shpifjen racore neuml publik dhe nxitjen e urrejtjes racore Si rezultat i ankesave lidhur me

paragrafeuml teuml ndrysheumlm teuml librit kishin filluar peseuml hetime gjyqeumlsore neuml lidhje me

sjelljen e ankuesit

Peseuml procedura teuml ndryshme gjyqeumlsore kishin filluar sipas Aktitit peumlr Lirineuml e Shtypit

Ankuesi kishte aplikuar peumlr bashkimin e tyre por pa sukses Neuml peseuml gjykime teuml ndara

Gjykata e Apelit teuml Parisit kishte gjetur ankuesin fajtor peumlr mohimin e ekzistenceumls seuml

krimeve kundeumlr njereumlzimit shpifjen publike kundeumlr njeuml grupi teuml njereumlzve qeuml do teuml thoteuml

komunitetin hebraik neuml keumlteuml rast dhe nxitje peumlr diskriminim dhe urrejtje racore

391

Vendimet e Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit ishin leumlneuml neuml fuqi edhe nga Gjykata e

Kasacionit Deumlnimet me burgim duhej vuajtur paralelisht Gjoba arrinte 25900 euro

dhe njeuml deumlmshpeumlrblim neuml vlereuml prej 33500 eurosh u ishte dheumlneuml paleumlve civile

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ankohej mbi bazeumln e nenit 10 teuml Konventeumls se atij i ishte ceumlnuar liria e

shprehjes Neuml mesin e argumentave teuml paraqitur ankuesi argumentonte se libri i tij ishte

puneuml politike i shkruar me qeumlllimin peumlr teuml luftuar Zionizmin dhe peumlr teuml kritikuar

Izraelin Sipas ankuesit libri nuk kishte peumlrmbajtje raciste apo anti-semite Meuml tej

ankuesi ka argumentuar se pasi ai nuk mund teuml shihej si revizionist atij i duhej dheumlneuml

liria e pakufizuar e shprehjes

Gjithashtu ankuesi eumlshteuml ankuar se pocedurat gjyqeumlsore neuml gjykatat vendore kaneuml qeneuml

teuml padrejta neuml shkelje teuml nenit 6 (e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml) e marreuml bashkeumlrisht ose

e konsideruar si e ndareuml nga dispozita e nenit 4 teuml Protokollit Nr 7 (e drejta peumlr teuml mos

u gjykuar apo deumlnuar dy hereuml) Neuml fund ai ka ngritur pretendime edhe neuml lidhje me

shkeljen e nenit 9 (liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml) dhe nenit 14 (ndalimi i

diskriminimit)

Qeveria ka hedhur poshteuml keumlto pretendime

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me deumlnimet gjyqeumlsore teuml ankuesit peumlr mohimin e ekzistenceumls seuml krimeve

kundeumlr njereumlzimit Gjykata i eumlshteuml referuar nenit 17 (ndalimi i shpeumlrdorimit teuml teuml

drejtave) qeuml kishte si qeumlllim teuml parandalonte peumlrdorimin e ndonjeuml teuml drejte teuml garantuar

me Konventeuml peumlr trsquou peumlrfshireuml neuml aktivitete ose peumlr teuml kryer veprime qeuml synojneuml

ceumlnimin e teuml drejtave dhe lirive teuml peumlrcaktuara neuml Konventeuml Prandaj sipas Gjykateumls

asnjeuml person nuk mund teuml angazhohet ose peumlrfshihet neuml ndonjeuml veprim qeuml eumlshteuml neuml

kundeumlrshtim me dispozitat e Konventeumls

Pasi ka analizuar librin Gjykata ka gjetur sikurse kaneuml deumlshmuar edhe gjykatat

vendore se ankuesi ka miratuar teoriteuml revizioniste dhe neuml meumlnyreuml sistematike ka

mohuar ekzistimin e krimeve kundeumlr njereumlzimit qeuml nazisteumlt kaneuml kryer kundeumlr

komunitetit hebraik Prandaj nuk ka dyshim se mohimi i ekzistenceumls seuml ndodhive

historike qarteuml teuml peumlrcaktuara siccedil eumlshteuml Holokausti nuk peumlrbeumln hulumtim teuml ngjasheumlm

me keumlrkimin e teuml veumlrteteumls Qeumlllimi real i keumltij libri ka qeneuml rehabilitimi i regjimit

nacional-socialist dhe si pasojeuml akuzimi i viktimave teuml Holokaustit peumlr falsifikim teuml

historiseuml Mohimi ose rishkrimi i njeuml fakti teuml tilleuml historik eumlshteuml i papeumlrputhsheumlm me

demokracineuml dhe teuml drejtat e njeriut dhe pa dyshim bie neuml kategorineuml e qeumlllimeve teuml

ndaluara sipas nenit 17 teuml Konventeumls

Ankuesi ka pasur peumlr qeumlllim qeuml teuml largojeuml nenin 10 teuml Konventeumls nga qeumlllimi i synuar

duke peumlrdorur lirineuml e shprehjes si mjet peumlr teuml arritur qeumlllime qeuml janeuml neuml kundeumlrshtim

me Konventeumln Peumlr rrjedhojeuml Gjykata ka gjetur se ankuesi nuk mund teuml mbeumlshtetet neuml

nenin 10 dhe ka shpallur ankeseumln e tij si teuml papajtueshme me Konventeumln

Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata nuk ka gjetur

shkelje teuml seuml njeumljteumls dispoziteuml Gjykata ka vlereumlsuar se ankuesi ka qeneuml neuml meumlnyreuml teuml

duhur dhe ploteumlsisht i informuar neuml lidhje me natyreumln dhe shkakun e akuzave kundeumlr

tij Peumlr meuml tepeumlr Gjykata vlereumlsuar se shqeteumlsimet e ankuesit neuml lidhje me

392

paanshmeumlrine e gjykateumlsve qeuml kaneuml vendosur rastin nuk mund teuml shiheshin si legjitime

Peumlrfundimisht Gjykata ka gjetur teuml gjitha pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 6 teuml

Konventeumls si teuml pathemelta

Gjykata ka shpallur teuml papranueshme ankesat mbi bazeumln e neneve 9 dhe 14 peumlr arsye teuml

mos-shterimit teuml mjeteve teuml brendshme juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata ka shpallur ankeseumln e paraqitur si teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

393

Lehideux dhe Isorni kundeumlr Franceumls - 5519978391045

23 shtator 1998 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Gjykatat penale kishin deumlnuar ankuesit peumlr mbrojtjen publike teuml krimeve teuml lufteumls ose

krimet e bashkeumlpunimit pas paraqitjes neuml njeuml gazeteuml teuml peumlrditshme kombeumltare seuml njeuml

reklame qeuml paraqiste pozitivisht disa akte teuml Philippe Peacutetain veprime keumlto qeuml paraqesin

shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes ka shkelje

Neni 17

Pretendim nga Qeveria se ankesa nuk ishte neuml peumlrputhje me dispozitat e Konventeumls

nuk aplikohet

Fjaleumlt kyccedile shkrime mbrojtje e politikave teuml caktuara publikime liri e shprehjes

deumlnim keqpeumlrdorim i seuml drejteumls

Ankuesit z Marie-Frangois Lehideux (ankuesi i pareuml) dhe z Jacques Isorni (ankuesi i

dyteuml) shtetas francez kaneuml lindur neuml vitin 1904 dhe 1911 dhe kaneuml vdekur neuml vitin

1998 peumlrkateumlsisht 1995

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml ishte dikur administrator dhe meuml voneuml drejtor i disa kompanive Nga

shtatori 1940 deri neuml prill 1942 ai ishte ministeumlr neuml qeverineuml e Marshall Petain dhe nga

1959 deri neuml 1964 aneumltar i Komiteti Ekonomik dhe Social Ankuesi i dyteuml ishte meuml

pareuml avokat profesion qeuml e ushtronte neuml Paris dhe ishte avokat i emeumlruar zyrtarisht nga

Marshall Petain neuml gjyqin e tij para Gjykateumls seuml Larteuml teuml Drejteumlsiseuml

Gazeta ditore Le Monde neuml edicionin e saj teuml 13 korrikut 1984 botoi njeuml faqe reklameuml

me titullin lsquoPopulli i Franceumls keni kujteseuml teuml shkurteumlrsquo me shkronja teuml meumldha teuml shtypit

dhe neuml me shkronja teuml vogla italike fjaleumlt lsquoPhilippe Petain 17 qershor 1941rsquo Teksti i

cili ishte shkruar nga dy ankuesit dhe nga z M peumlrfundoi me njeuml fteseuml peumlr teuml shkruar

neuml Shoqateumln peumlr Mbrojtjen e Kujtimit teuml Marshallit Petain dhe Shoqateumls Kombeumltare

Petain-Verdun Shkrimi ishte ndareuml neuml njeuml numeumlr seksionesh secila duke filluar me njeuml

titull me shkronja teuml meumldha qeuml lexojneuml lsquoPopulli i Franceumls keni kujteseuml teuml shkurteuml neumlse

keni harruarrsquo dhe peumlrmblodhi neuml njeuml seri teuml pohimeve fazat kryesore teuml jeteumls seuml

Philippe Petain si figureuml publike nga viti 1916 deri meuml 1945 duke paraqitur pozitivisht

veprat e tij

Meuml 10 tetor 1984 Asociacioni Kombeumltar i Ish-Aneumltareumlve teuml Rezistenceumls paraqiti

ankeseuml seuml bashku me njeuml keumlrkeseuml peumlr tiu bashkuar si paleuml civile procedureumls kundeumlr z

L qeuml ishte menaxher i botimeve teuml Le Monde duke pretenduar se ai kishte mbrojtur

publikisht krimet e bashkeumlpunimit me armikun Po ashtu keumlrkesa referohej edhe

kundeumlr ankuesit teuml pareuml si kryetar i Shoqateumls peumlr Mbrojtjen e Kujteseumls seuml Marshall

Petain kundeumlr ankuesit teuml dyteuml si autor i tekstit fyes dhe kundeumlr z M si kryetar i

394

Shoqateumls Kombeumltare Petain-Verdun peumlr dheumlnien e ndihmeumls dhe nxitjen e mbrojtjes

publike teuml krimeve teuml bashkeumlpunimit me armikun

Meuml 29 maj 1985 prokurori publik parashtroi se nuk kishte rast sepse asnjeuml vepeumlr penale

nuk ishteuml kryer por gjyqtari hetues refuzoi teuml ndiqte keumlto parashtresa Meuml 4 qershor

1985 filloi gjykimi kundeumlr z L ankuesve dhe z M neuml Gjykateumln Penale Komiteti i

Veprimit teuml Rezistenceumls dhe Federata Kombeumltare e Aneumltareumlve teuml Internuar dhe

Deportuar teuml Rezistenceumls si dhe Patrioteumlt iu bashkuan procedureumls si paleuml civile

Neuml njeuml aktgjykim teuml 27 qershorit 1986 Gjykata Penale e Parisit i liroi teuml pandehurit peumlr

shkak se vepra nuk ishte kryer dhe vendosi qeuml nuk kishte juridiksion peumlr teuml deumlgjuar

pretendimet e paleumlve civile Pas apelimit nga Asociacioni Kombeumltare e Ish-Aneumltareumlve

teuml Rezistenceumls dhe Komitetit teuml Veprimit peumlr Rezistenceumln Gjykata e Apelit neuml Paris

shpalli me 8 korrik 1987 se akuzat dhe procedurat e meumlvonshme ishin teuml pavlefshme

me arsyetimin se paleumlt civile nuk kishin teuml drejteuml teuml instituonin procedura penale dhe se

keumlrkesa e prokurorit lidhur me ankesat civile teuml paleumlve nuk kishin peumlrmbushur kushtet

si neuml formeumln e peumlrcaktuar neuml arsyetimin e pavlefshmeumlriseuml

Meuml 20 dhjetor 1988 neuml ankeseumln e Shoqateumls Kombeumltare teuml Ish-Aneumltareumlve teuml Rezistenceumls

dhe Komitetit teuml Veprimit teuml Rezistenceumls lidhur me meumlnyreumln e zbatimit teuml dispozitave

peumlrkateumlse teuml ligjit Gjykata e Kasacionit konstatoi se Gjykata e Apelit kishte zbatuar

keq legjislacionin peumlrkateumls Rrjedhimisht kjo gjykateuml e prishi ateuml aktgjykim dhe ia

ktheu neuml rigjykim njeuml paneli tjeteumlr teuml apelit

Neuml aktgjykimin e dateumls 26 janar 1990 Gjykata e Apelit neuml Paris konstatoi se tre

elementet peumlrbeumlreumlse teuml vepreumls penale peumlr teuml justifikuar veprimet e bashkeumlpunimit me

armikun ishin ploteumlsuar Rrjedhimisht kjo gjykateuml shpalli dy keumlrkesat e paleumlve civile

peumlr tu bashkuar neuml procedureuml teuml pranueshme la meumlnjaneuml lirimet dhe neuml lidhje me

pretendimet e paleumlve civile iu dha atyre deumlmshpeumlrblim prej njeuml frank si dhe peumlrveccedil

keumlsaj urdheumlroi qeuml ekstrakte nga ky aktgjykim teuml publikoheshin neuml Le Monde

z M z L dhe ankuesit u ankuan lidhur me meumlnyreumln e zbatimit teuml dispozitave

peumlrkateumlse teuml ligjit duke argumentuar veccedilaneumlrisht se ata ishin deumlnuar peumlr shkak teuml

mendimeve teuml tyre neuml kundeumlrshtim me Nenin 10 teuml Konventeumls Meuml 16 neumlntor 1993

Gjykata e Kasacionit hodhi poshteuml ankesat e tyre

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit argumentuan se teksti neuml fjaleuml reflektonte njeuml mendim historik dhe dha

informacion neuml lidhje me njeuml subjekt me interes teuml peumlrgjithsheumlm Deumlnimi i tyre kishte

peumlr qeumlllim teuml vendoste njeuml version historikisht korrekt teuml historiseuml Ankuesit nuk

kishin kontestuar as mizoriteuml dhe barbarizmin nazist as Holokaustin Ata nuk kishin

miratuar keumlteuml politikeuml Ata thjesht thaneuml Ndoshta diccedilka tjeteumlr ndodhi diccedilka tjeteumlr

peumlrveccedil asaj qeuml njereumlzit mendonin dometheumlneuml se peumlr shkak teuml beumlmave teuml tij teuml

pakrahasueshme neuml teuml kaluareumln si udheumlheqeumls ushtarak njeriu qeuml kishte qeneuml kreu i

shtetit francez mund teuml kishte deumlshiruar fitore nga Aleateumlt Prandaj ankuesit keumlrkuan

nga Gjykata teuml konstatonte se kishte pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Neuml aneumln tjeteumlr Qeveria konsideroi se botimi neuml fjaleuml e shkeli veteuml shpirtin e Konventeumls

dhe vlerave thelbeumlsore teuml demokraciseuml si dhe argumentoi se keumlrkesa e ankuesve ishte

neuml shpeumlrputhje me Nenin 17 Andaj keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml hedh poshteuml keumlrkeseumln e

395

parashtruar nga ankuesit seuml pari si teuml papajtueshme me dispozitat e Konventeumls sipas

Nenit 17 dhe neuml alternativeuml peumlr shkak se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata vendosi teuml gjykojeuml zbatimin e Nenit 17 duke marreuml parasysh teuml gjitha rrethanat

e rastit dhe peumlr keumlteuml do teuml fillonte nga shqyrtimi i peumlrputhshmeumlriseuml me Nenin 10 teuml

Konventeumls i cili do teuml vlereumlsohej neumln prizmin e kritereve teuml Nenit 17 teuml Konventeumls

Neni 10 i Konventeumls peumlrmban kriteret e meumlposhtme juridike teuml cilat neumlse ploteumlsohen

kumulativisht ateumlhereuml nuk ka shkelje teuml Konventeumls neumln ateuml nen Gjegjeumlsisht duhet teuml

vlereumlsohet neumlse sjellja peumlrkateumlse eumlshteuml ldquondeumlrhyrjerdquo Neumlse po ateumlhereuml a eumlshteuml ldquondeumlrhyrja

e parapareuml me ligjrdquo ldquoa ka ndjekur ndonjeuml qeumlllim legjitimrdquo dhe ldquoa eumlshteuml e nevojshme neuml

njeuml shoqeumlri demokratikerdquo

Gjykata konsideroi se deumlnimi neuml fjaleuml ishte ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre

peumlr lirineuml e shprehjes qeuml ishte qeuml parapareuml me ligj dhe se kishte ndjekur disa nga

qeumlllimet legjitime teuml parashtruara neumln Nenin 10 sect 2 peumlrkateumlsisht mbrojtjen e

reputacionit ose e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve dhe parandalimi e ccedilrregullimit ose krimit

Rrjedhimisht ajo qeuml mbeti peumlr Gjykateumln teuml peumlrcaktojeuml ishte neumlse ndeumlrhyrja ishte e

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr arritjen e keumltyre qeumlllimeve

Sipas Qeveriseuml argumentet se ankuesit ishin fajtor ishin prodhuar nga dy metoda teuml

ndryshme autoreumlt e publikimit neuml fjaleuml ndonjeumlhereuml kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml justifikonin

vendimet e Philippe Petain duke u peumlrpjekur ti jepnin njeuml kuptim teuml ndrysheumlm dhe neuml

koheuml teuml tjeeumlr thjesht nuk peumlrmbanin fakte historike teuml cilat diheshin boteumlrisht dhe ishin

teuml pashmangshme dhe thelbeumlsore peumlr poltikat neuml fjaleuml Teknika e pareuml ishte peumlrdorur neuml

paragrafin neuml lidhje me politikeumln e Philippe Petain neuml Montoire Duke e peumlrshkruar

keumlteuml politikeuml neuml tekst si jashteumlzakonisht teuml afteuml ankuesit kishin rritur besueshmeumlrineuml e

teuml ashtuquajtureumls teori e lojeumls seuml dyfishteuml edhe pse ata e dinin se deri neuml vitin 1984 teuml

gjitheuml historianeumlt francezeuml dhe jofrancezeuml e hodheumln poshteuml keumlteuml teori

Gjykata konsideroi se nuk ishte detyra e saj peumlr teuml zgjidhur keumlteuml pikeuml e cila ishte pjeseuml

e njeuml debati teuml vazhduesheumlm midis historianeumlve rreth ngjarjeve neuml fjaleuml dhe

interpretimit teuml tyre Si e tilleuml ajo nuk i peumlrket kategoriseuml seuml fakteve historike teuml

peumlrcaktuara qarteuml - siccedil eumlshteuml Holokausti - mohimi ose rishikimi i teuml cilave do teuml hiqej

nga mbrojtja e Nenit 10 nga Neni 17

Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se ankuesit nuk kishin vepruar neuml kapacitetet e tyre

personale pasi emrat e veteumlm qeuml u paraqiteumln neuml fund teuml tekstit neuml fjaleuml ishin ato teuml

Shoqateumls peumlr Mbrojtjen e Kujteseumls seuml Marshallit Petain dhe Shoqateumls Kombeumltare

Petain-Verdun neuml teuml cileumln lexuesit u ftuan peumlr teuml shkruar Meqeneumlse keumlto asociacioni u

themeluan ligjeumlrisht dhe u peumlrpoqeumln teuml promovonin rehabilitimin e Philippe Petain nuk

ishte aspak e habitshme peumlr ti mos i paraqisnin teoriteuml historike rivale neuml njeuml botim peumlr

teuml cilin kishin paguar si dhe ku favorizonin njeriun - kujtimin e kujt ata keumlrkonin ta

mbronin

Gjykata theksoi se aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit peumlr teuml deumlnuar aplikuesit

ishte bazuar kryesisht neuml faktin se autoreumlt e tekstit nuk ishin distancuar ose nuk kishin

kritikuar aspekte teuml caktuara teuml sjelljes seuml Philippe Petain dhe veccedilaneumlrisht faktin qeuml ata

nuk kishin veumlneuml asgjeuml neuml tekst mbi ngjarjet e tjera veccedilaneumlrisht lidhur me ldquoneumlnshkrimin

e teuml ashtuquajturit Akt teuml 3 tetorit 1940 qeuml lidhet me teuml huajt e raceumls hebreje teuml cileumlt meuml

396

voneuml do teuml internoheshin neuml kampet e ngritura neuml Franceuml peumlr keumlteuml qeumlllim ashtu qeuml teuml

lehteumlsohej bartja e tyre neuml kampet naziste teuml peumlrqendrimit ku ishte destinimi i synuar i

tyrerdquo Gjykata neuml peumlrputhje me rrethanat duhej teuml shqyrtojeuml neumlse keumlto kritika mund teuml

justifikonin ndeumlrhyrjen neuml fjaleuml

Nuk kishte asnjeuml dyshim se si ccedildo shkrim tjeteumlr i drejtuar kundeumlr vlerave themelore teuml

Konventeumls arsyetimi i njeuml politike pro-naziste nuk mund teuml lejohej teuml geumlzonte

mbrojtjen e ofruar nga Neni 10 i Konventeumls Neuml rastin konkret megjithateuml ankuesit

kishin deklaruar neuml meumlnyreuml eksplicite mosmiratimin e tyre peumlr ldquomizoriteuml dhe

peumlrndjekjet nazisterdquo si dhe ldquofuqineuml gjermane dhe barbarizmin Keumlshtu ata nuk e kishin

lavdeumlruar aq shumeuml politikeumln e keumltij njeriu por kishin vepruar neuml funksion teuml rishikimit

teuml bindjeve peumlr Philippe Petainin Seuml paku neuml keumlteuml pikeuml Gjykata e Apelit kishte

vlereumlsuar keumlmbeumlnguljen dhe legjitimitetin e ankuesve megjithateuml jo edhe mjetet e

peumlrdorura peumlr arritjen e keumltij qeumlllimi

Sa i peumlrket leumlshimeve peumlr teuml cilat autoreumlt e tekstit ishin kritikuar Gjykata nuk kishte

ndeumlrmend teuml vendoseuml mbi keumlteuml neuml themel Keumlto nuk ishin leumlshime mbi fakte pa asnjeuml

pasojeuml por peumlr ngjarje teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me Holokaustin Pa dyshim autoreumlt e

tekstit i referoheshin barbarizmit nazist por pa treguar se Philippe Petain kishte

kontribuar me veteumldije veccedilaneumlrisht neumlpeumlrmjet peumlrgjegjeumlsiseuml seuml tij peumlr persekutimin dhe

deumlbimin neuml kampet e vdekjes seuml dhjeteumlra mijeumlra hebrenjve neuml Franceuml Reumlndesa e keumltyre

fakteve qeuml peumlrbeumlnin krime kundeumlr njereumlzimit rriti reumlndeumlsineuml e ccedildo peumlrpjekjeje peumlr teuml

mbuluar ata Edhe pse ishte moralisht e deumlnueshme megjithateuml fakti qeuml teksti nuk

peumlrmendte ato ngjarjefakte duhej teuml vlereumlsohej duke marreuml parasysh rrethanat e tjera teuml

rastit

Keumlto rrethana peumlrfshinin faktin se prokuroria roli i teuml cileumls ishte teuml peumlrfaqeumlsonte teuml

gjitha ndjeshmeumlriteuml qeuml peumlrbeumljneuml interesin e peumlrgjithsheumlm dhe teuml vlereumlsonte teuml drejtat e teuml

tjereumlve seuml pari vendosi teuml mos vazhdonte me rastin kundeumlr ankuesve neuml Gjykateumln

Penale meuml pas u peumlrmbajteuml nga parashtrimi i ankeseumls ndaj aktgjykimeve liruese teuml

shpallura nga kjo gjykateuml dhe nga ankesa neuml Gjykateumln e Kasacionit kundeumlr aktgjykimit

teuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Paris teuml dateumls 8 korrik 1987

Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se ngjarjet e peumlrmendura neuml botimin neuml fjaleuml kishin

ndodhur meuml shumeuml se dyzet vjet meuml pareuml Megjitheumlse shkrimet si ato teuml ankuesve

gjithmoneuml kishin mundeumlsi teuml rihapin polemikat dhe teuml sillnin kujtimet e vuajtjeve teuml

kaluara kalimi i njeuml kohe kaq teuml madhe - dyzet vjet e beumlnte teuml papeumlrshtatshme

adresimin e keumltyre shkrimeve me teuml njeumljteumln ashpeumlrsi si dhjeteuml apo njeumlzet vjet meuml pareuml

Kjo peumlrbeumlnte pjeseuml teuml peumlrpjekjeve qeuml ccedildo vendshtet duhej teuml beumlnte peumlr teuml debatuar

hapur dhe me gjakftohteumlsi historineuml e vet

Peumlr meuml tepeumlr botimi neuml fjaleuml korrespondonte drejtpeumlrdrejt me qeumlllimin e asociacionive

qeuml e kishin prodhuar ateuml Shoqateumln peumlr Mbrojtjen e Kujteseumls seuml Marshallit Petain dhe

Shoqateumln Kombeumltare Petain-Verdun Keumlto asociacioni u formuan ligjeumlrisht dhe asnjeuml

procedureuml para ose pas vitit 1984 nuk ishte ngritur kundeumlr tyre peumlr peumlrndjekjen e

objektivave teuml tyre

Seuml fundmi Gjykata theksoi seriozitetin e njeuml deumlnimi penal peumlr mbrojtjen publike teuml

krimeve teuml bashkeumlpunimit duke pasur parasysh ekzistenceumln e mjeteve teuml tjera teuml

ndeumlrhyrjes dhe kundeumlrshtimit veccedilaneumlrisht neumlpeumlrmjet mjeteve juridike civile

397

Si peumlrfundim Gjykata e konsideron deumlnimin penal teuml ankuesve neuml meumlnyreuml

joproporcionale dhe si teuml tilleuml teuml panevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj

gjen se kishte pasur njeuml shkelje teuml Nenit 10 Duke arritur keumlteuml peumlrfundim Gjykata

konsideroi se nuk ishte e peumlrshtatshme teuml aplikohej Neni 17 i Konventeumls

Gjykata konsideroi se gjetja e shkeljes seuml Nenit 10 peumlrbeumln kompensim teuml mjaftuesheumlm

peumlr deumlmin jomaterial teuml pretenduar nga ankuesit Gjykata vlereumlsoi shpenzimet

gjyqeumlsore neuml baza teuml barabarta

Gjykata konstaton se gjetja e shkeljes neuml vetvete peumlrbeumln kompensim teuml mjaftuesheumlm

peumlr deumlmin jomaterial teuml pretenduar nga ankuesit dhe se se shteti duhet trsquoiu paguajeuml

ankuesve brenda tre muajsh 100000 (njeumlqind mijeuml) franga franceze peumlr shpenzimet

gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendosi qeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 10 andaj nuk eumlshteuml e nevojshme teuml

aplikohej neni 17 i Konventeumls [peseumlmbeumldhjeteuml vota peumlr dhe gjashteuml kundeumlr]

398

Ashingdane kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 822578

28 maj 1985 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 dhe 4

Pretendim se mbajtja neuml institucion mjekeumlsor peumlr shkak teuml seumlmundjes mendore ka

rezultuar me heqjen e liriseuml dhe ka penguar teuml drejteumln peumlr ankeseuml neuml gjykateuml me qeumlllim

teuml vertetimit teuml ligjshmeumlriseuml seuml mbajtjes nuk ka shkelje

Neni 6 sect 1

Pretendime peumlr mungeseuml teuml mjeteve juridike adekuate nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile i seumlmureuml mendor skizofreni rrezikshmeumlri regjim spitali siguri e larteuml

lirim nga institucioni qasje neuml gjykateuml

Ankuesi z Leonard John Ashingdane shtetas britanik

Faktet e rastit

Meuml 23 neumlntor 1970 ankuesi u deumlnua nga njeuml gjykateuml neuml Rochester Kent neuml Angli peumlr

shkak teuml ngasjes seuml makineumls neuml meumlnyreuml teuml rrezikshme si dhe per shkak teuml kateumlr veprave

tjera penale peumlrfshireuml edhe posedim teuml paligjsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit Deumlshmia

mjekeumlsore tregoi se ai vuante nga seumlmundja mendore (skizofrenia paranojake) dhe

ccedilrregullimi i tij mendor ishte i njeuml shkalle qeuml e keumlrkonte sheumlrimin e tij neuml njeuml spital

psikiatrik Gjykata beumlri njeuml urdheumlr spitalor bazuar ne Nenin 60 te Aktit teuml Sheumlndetit

Mendor 1959 (Akti i vitit 1959) Ankuesi pas njeuml periudhe teuml shkurteumlr burgimi

fillimisht i u mbajt neuml spitalin psikiatrik lokal Spitali Oakwood neuml Maidstone Kent

Meuml 13 prill 1971 ankuesi u transferua neuml Spitalin Broadmoor njeuml spital special peumlr

ata qeuml keumlrkojneuml trajtim neumln kushte teuml siguriseuml seuml posaccedilme peumlr shkak teuml rrezikut teuml tyre

Midis prillit 1971 dhe tetorit 1978 rasti i ankuesit ishte shqyrtuar neuml kateumlr raste nga njeuml

Gjykateuml peumlr Shqyrtimin e Sheumlndetit Mendor e cila keumlshillonte neuml ccedildo rast se ai nuk

ishte gati peumlr tu liruar ose transferuar Sekretari i Shtetit teuml Departamentit peumlr Ccedileumlshtje

teuml Brendshme (Sekretari i Brendsheumlm) i cili ishte peumlrgjegjeumls sipas Aktit 1959 peumlr

kontrollin e ankuesit iu permbajte keumltyre keumlshillave dhe e mbajti ankuesin ne spitalin

mendor Raportet periodike u deumlrguan edhe nga zyrtari i tij peumlrgjegjeumls mjekeumlsor tek

Sekretar i Shtetit peumlr Sheumlrbimet Sociale Meuml 31 tetor 1978 Dr Maguire njeuml psikiateumlr

mjekeumlsor mjeko-ligjor i cili ishte kujdestari i peumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor i ankuesit neuml

Spitalin Broadmoor raportoi se ankuesi nuk paraqiste meuml keumlrceumlnim si meuml pareuml dhe

mund teuml trajtohet si duhet neuml njeuml spital teuml hapur Dr Maguire rekomandoi transferimin e

tij neuml Spitalin Oakwood Ankuesi u vlereumlsua gjithashtu nga Dr Sherry njeuml psikiateumlr

konsulent neuml Spitalin Oakwood i cili e konfirmoi keumlteuml mendim Neuml dhjetor 1978 neuml

peumlrputhje me rregulloret peumlrkateumlse Sekretari i Shtetit peumlr Sheumlrbimet Sociale u pajtua me

rekomandimin e Dr Maguire Meuml 1 mars 1979 Sekretari i Shtetit dha peumllqimin e tij peumlr

transferimin e ankuesit neuml spitalin psikiatrik lokal Megjithateuml Autoriteti i Sheumlndetit teuml

Zoneumls Kent autoriteti lokal peumlrgjegjeumls peumlr Spitalin Oakwood refuzoi teuml pranonte

399

ankuesin neuml Okwood dhe Sekretari i Shtetit peumlr Sheumlrbimet Sociale refuzoi ta drejtonte

transferimi atje Rasti i ankuesit u konsiderua peumlrseumlri nga Tribunali i Sheumlndeti Mendor

meuml 23 gusht 1979 Tribunali keumlshilloi se ishte thelbeumlsore peumlr mireumlqenien e ankuesit qeuml

ai teuml mbetet neumln mbikeumlqyrje peumlr teuml siguruar qeuml ai vazhdoi teuml marreuml medikamentet e tij

por u pajtuan se gjendja e tij ishte peumlrmireumlsuar mjaftuesheumlm peumlr teuml garantuar

transferimin neuml njeuml spital lokal Meuml 17 shtator 1979 Sekretari i Brendsheumlm ripohoi

qendrimin e tijeuml ne lidje me transferimin e ankuesit Ndeumlrkoheuml duke marreuml ndihmeuml

juridike ankuesi ka filluar Procedurat paneuml Gjykateumls seuml Larteuml neuml gusht teuml vitit 1979 peumlr

teuml sfiduar ligjshmeumlrineuml e tij vazhdimi i paraburgimit neuml Broadmoor

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ankua kryesisht peumlr paraburgimin e tij teuml zgjatur neuml spital teuml veccedilanteuml midis

tetorit 1978 dhe tetorit 1980 pasi ai eumlshteuml shpallur i peumlrshtatsheumlm peumlr transferim neuml njeuml

spital psikiatrik teuml zakonsheumlm Ankuesi pranoi se paraburgimi i tij ishte neuml peumlrputhje

me procedureumln e parashikuar me ligj dhe se ka pasur deumlshmi mbi teuml cilat autoritetet

mund teuml konkludojneuml siccedil duhet se ai ishte njeuml person i njeuml mendjeje teuml

paqeumlndrueshme Ai megjithateuml ka parashtruar se ndalimi i tij ishte jo i ligjsheumlm peumlr

qeumlllimet e neumlnparagrafit (e) teuml paragrafit 1 teuml Nenit 5 Ankesa e dyteuml e ankuesit ishte se

procedurat neuml sistemin gjyqeumlsor teuml brendsheumlm nuk i jepnin atij qasje neuml njeuml gjykateuml peumlr

teuml vendosur ne lidhje me pretendimin e tij se ndalimi i tij i vazhduesheumlm neuml Spitalin

Broadmoor pas tetorit 1978 ishte i paligjsheumlm

Ankuesi u ankua peumlr vendimin e Gjykateumls seuml Apelit ku veprimet e tij kundeumlr

Departamentit teuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Siguriseuml Sociale dhe Autoritetit Sheumlndeteumlsor lokal

lidhur me dyshimin e shkeljes se teuml drejtave civile brenda kuptimit te Nenit 6 sect 1

Ankuesi pretendonte se vendimi peumlr vendosjen e kufizimeve neumln Nenin 141 i Aktit teuml

vitit 1959 peumlrbente shkelje te Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Neuml pretendimet e tij ankuesi

gjithashtu kishte invokuar aplikimin e Nenit 17 dhe Nenit 18 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesti peumlr shkeljen e Nenit 5 sect 1 Gjykata neuml praktikeumln e

saj teuml meumlparshme ka deklaruar se duhet teuml plotesohen tre kushte minimale neuml meumlnyreuml

qeuml ndalimin i njeuml personi me njeuml mendje teuml paqeumlndrueshme teuml jeteuml i ligjsheumlm brenda

kuptimit teuml keumltij neni peumlrveccedil rasteve emergjente njeuml ccedilrregullim i veumlrteteuml mendor duhet

teuml veumlrtetohet para njeuml autoriteti kompetent neuml bazeuml teuml ekspertizes mjekeumlsore ccedilrregullimi

mendor duhet teuml jeteuml i njeuml lloji apo shkalle qeuml keumlrkon mbylljen e detyrueshme dhe

vlefshmeumlria e izolimit teuml vazhduesheumlm varet nga zgjatja e njeuml ccedilrregullimi teuml tilleuml88

Detyra e Gjykateumls neuml verifikimin e peumlrmbushjes seuml keumltyre kushteve eumlshteuml e kufizuara neuml

shqyrtimin e vendimeve teuml marra nga autoriteteve kombeumltare Raportet mjekeumlsore teuml

paraqitura peumlrfshireuml ato teuml beumlra nga mjekeumlt e pavarur me keumlrkeseumln e ankuesit dhaneuml

arsyet peumlr paraburgimin e tij fillestar dhe teuml vazhduesheumlm pasi qe ai u diagnostifikua si

i seumlmureuml me skizofrenia paranojake dhe gjithashtu shtuan se gjendja e tij duhej teuml

kontrollohej nga ilaccedile dhe mbikeumlqyrje dhe se ai nuk ishte i gatsheumlm ose nuk ishte neuml

gjendje teuml bashkeumlpunonte vullnetarisht neuml njeuml trajtim teuml tilleuml dhe neumlse ai lirohej neuml

88 Vendimi i Winterwerp i 24 tetorit 1979 Seria A nr 33 f 18 par 39

400

komunitetit ai mund teuml jeteuml i rreziksheumlm Prandaj Gjykata nuk ka arsye peumlr teuml dyshuar

neuml objektivitetin dhe besueshmeumlrineuml e keumltij mendimi unanim se vendimi i ndalimit te

ankuesit eumlshteuml justifikuar gjateuml gjitheuml periudheumls relevante

Gjykata rikujtoi se ligjshmeumlria e ccedildo paraburgimi eumlshteuml e nevojshme neuml lidhje me teuml

dyja masat peumlrkateumlsisht - urdheumlrimin dhe ekzekutimin e maseumls qeuml privon individin nga

liria e tij Njeuml ligjshmeumlri e tilleuml neumlnkupton konformitetin me ligjin vendas neuml vend dhe

gjithashtu siccedil konfirmohet nga Neni 18 peumlrputhshmeumlria me qeumlllimet e kufizimeve teuml

lejuara nga Neni 5 sect 1 Gjykata veumlren meuml tej se duhet teuml keteuml njeumlfareuml marreumldheumlnie midis

bazeumls se privimit teuml lejuar teuml liriseuml qeuml u mbeumlshtet neuml vendin dhe kushtet e paraburgimit

Neuml parim ndalimi i njeuml personi neuml cilesi teuml pacientit me semundje mendore do teuml jeteuml

i ligjsheumlm peumlr qeumlllimet e neumlnparagrafit (e) teuml paragrafit 1 neumlse kryhet neuml njeuml spital

klinikeuml ose institucion teuml peumlrshtatshme dhe teuml autorizuar peumlr keumlteuml qeumlllim Bazuar neuml

provat e paraqitura Gjykata nuk ka arsye peumlr teuml gjetur se privimi i liriseuml se ankuesit si

njeuml person i njeuml mendjeje teuml paqeumlndrueshme gjateuml periudheumls seuml kontestuar ishte i

paligjsheumlm neuml kuptimin qeuml nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin peumlrkateumls vendas Siccedil vuri

neuml dukje Qeveria neuml gjyqin e tij teuml brendsheumlm ankuesi veteuml nuk e sfidoi bazeumln ligjore

peumlr paraburgimin e tij neumln Aktin 1959 e as qeuml keumlrkoi lirimin e tij nga paraburgimi por

po pretendonte njeuml teuml drejteumln peumlr akomodim dhe trajtim me teuml peumlrshtatshem si dhe

kushte teuml njeuml kategorieme teuml ndryshme teuml spitalit psikiatrik

Provat e deponuara para Gjykates sugjerojneuml qeuml ccedildo kurs tjeteumlr nga ai i miratuar nga

autoritetet peumlrgjegjeumlse ndoshta do teuml kishin qeneuml teuml pazbatueshme Gjykata eumlshteuml e

bindur se ndalimi i vazhduesheumlm i ankuesit nuk ishte arbitrar ose i kryer peumlr njeuml qeumlllim

teuml meumlvonsheumlm neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 i lexuar neuml lidhje me Nenin 18 Si

pasojeuml nuk ka shkelje teuml nenit 5 sect 1 teuml konventeumls

Neuml lidhje me shkelejt e pretenduara ne Nenin 5 sect 4 Gjykat rikujtoi se permbajtja e Nenit

5 kur lexohet si njeuml teumlreumlsi neumlnkupton se neuml lidhje me teuml njeumljteumln heqjes seuml liriseuml nocioni i

ligjshmeumlriseuml duhet teuml keteuml teuml njeumljteumln reumlndeumlsi Keumlshtu mjeti juridik i brendsheumlm neuml

dispozicion sipas paragrafit 4 teuml keumltij neni duhet mundeumlsojneuml rishikimin e kushteve qeuml

sipas paragrafit 1 (e) janeuml thelbeumlsore peumlr ndalimin e ligjsheumlm teuml njeuml personi me

semundje mendore Megjithateuml pretendimet se ankuesi ishte penguar nga veprimi i Nenit

141 i Aktit teuml vitit 1959 nga ndjekja para gjykatave kombeumltare nuk peumlrfshihen neuml fusheumln e

drejteumlsiseuml dhe peumlrcaktimit teuml ligjshmeumlriseuml qeuml garanton Neni 5 sect 4 Siccedil u tha meuml lart neuml

procesverbalin e tij teuml brendsheumlm ankuesi nuk e kundeumlrshtoi bazeumln ligjore peumlr arrestimin

e tij si njeuml person me mendje teuml paqeumlndrueshme neumln Aktin e 1959 Prandaj gjykata eumlshteuml

e mendimit se autoritetet nuk kaneuml shkaktuar njeuml shkelje teuml Nenit 5 sect 4

Ne lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljet e Nenit 6 sect 1 Gjykata nuk e

konsideron teuml nevojshme teuml shqyretoj keumlteuml pretndim pasi qeuml ka arrit neuml peumlrfundimin se

edhe nese Nenin 6 sect 1 do teuml ishin teuml zbatueshme keumlrkesat e keumlsaj dispozite nuk janeuml

shkelur Ankuesi kishte qasje neuml Gjykateumln e Larteuml dhe meuml pas neuml Gjykateumln e Larteuml te

Apelit Neuml keumlteuml maseuml ai keumlshtu kishte qasje neuml mjetet juridike qeuml ekzistonin brenda

sistemit vendas

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml paragrafit 1 apo paragrafit 4 teuml Nenit 5 teuml

Konventeumls gjithahtu gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 [me gjashteuml vota njeumlzeumlri]

401

Neni 18

Kufiri i zbatueshmerise se kufizimeve te te drejtave

Kufizimet e lejuara sipas keumlsaj Konvente ndaj teuml drejtave dhe lirive teuml sipeumlrpeumlrmendura

nuk do teuml zbatohen peumlr qeumlllime teuml ndryshme nga ato peumlr teuml cilat janeuml parashikuar

402

Gusinskiy kundeumlr Rusiseuml - 7027601

19 maj 2004 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Shkelje e teuml drejteumls euml liri si pasojeuml e arrestimit dhe paraburgimit peumlrkundeumlr geumlzimit teuml

amnestiseuml teuml parapareuml neuml Ligjin mbi Amnistineuml ka shkelje

Neni 18 ndeumlrlidhur me Nenin 5

Pretentim kufizimi i liriseuml ishte beumlreuml peumlr arsye teuml tjera peumlrveccedil atyre teuml shprehura ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile arrestim paraburgim amnisti detyrim shitje e kompaniseuml arsye

shteseuml kufizime teuml lejuara

Ankuesi Vladimir Aleksandrovich Gusinskiy eumlshteuml njeuml shtetas rus dhe izraelit i lindur

neuml vitin 1952

Faktet e rastit

Ankuesi ishte neuml ateumlboteuml Kryetar i Bordit dhe aksionar i shumiceumls seuml kompaniseuml ZAO

Media Most ku peumlrfshihej edhe NTV njeuml kanal televiziv popullor rus Meuml 13 qershor

2000 ankuesi u arrestua neumln dyshimin peumlr mashtrim Pretendohej se duke krijuar

subjekte teuml ndryshme tregtare (duke peumlrfshireuml Media Most) ai kishte transferuar neuml

meumlnyreuml mashtruese funksionet e transmetimit nga videoja ruse njeuml kompani shteteumlrore

neuml kompani private OOO Russian Video duke zhveshur neuml meumlnyreuml efektive Videon

Ruse teuml kanalit televiziv 11 nga njeuml vlereuml teuml llogaritur prej 10 milioneuml dollareuml

amerikaneuml Gjateuml keumlsaj procedure prokurori i rastit shkruajti neuml dosje faktin se ankuesi

mbante dekorateumln e Miqeumlsiseuml seuml Rendit teuml Popujve Ankuesi u ankua se paraburgimi i

tij ishte neuml kundeumlrshtim me dekorateumln e lartpeumlrmendur dhe Aktin e Amnestiseuml seuml 26

majit 2000 Meuml 16 qershor pasi u akuzua peumlr mashtrim nga prokurori ankuesi u lirua

nga burgu neuml keumlmbim teuml premtimit qeuml ai nuk do teuml largohej nga vendi

Gjateuml arrestimit teuml ankuesit ushtruesi i detyreumls seuml Ministrit peumlr Shtyp dhe Komunikimet

Masive kishte ofruar teuml heqeuml aktakuzat kundeumlr ankuesit neumlse ai do teuml shiste Media Most

neuml Gazprom (njeuml kompani shteteumlrore qeuml kontrollonte monopolin e gazit natyror dhe e

cila ishte neuml mosmarreumlveshje me Media Most peumlr borxhet e keumltij teuml fundit neuml favor teuml

saj) me njeuml ccedilmim qeuml do teuml peumlrcaktohet nga Gazprom Pas neumlnshkrimit teuml njeuml

marreumlveshjeje teuml tilleuml neuml korrik teuml vitit 2000 proceudra penale u ndeumlrpre Sapo urdhri

ndalues peumlr teuml mos u larguar nga vendi u hoq neuml gusht teuml vitit 2000 ankuesi shkoi neuml

Spanjeuml Meuml pas Media Most refuzoi teuml peumlrmbushte Marreumlveshjen e korrikut duke

pretenduar se ajo ishte lidhur neumln detyrim

Neuml shtator teuml vitit 2000 u ngriteumln aktakuza teuml tjera kundeumlr ankuesit lidhur me marrjen e

huave neuml meumlnyreuml mashtruese nga Media Most Neuml dhjetor teuml vitit 2000 ankuesi u

arrestua neuml Spanjeuml neuml bazeuml teuml njeuml urdheumlr arresti ndeumlrkombeumltar por meuml voneuml u lirua me

kusht dhe u vendos neumln arrest shteumlpiak neuml vileumln e tij neuml Sotogrande Meuml 4 prill 2001

403

Gjykata Spanjolle ldquoAudencia Nacionalrdquo refuzoi keumlrkeseumln peumlr ekstradim teuml paraqitur

nga autoritetet ruse

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se ndalimi i tij ishte i paligjsheumlm dhe arbitrar neuml kundeumlrshtim me

Nenin 5 teuml Konventeumls Neuml veccedilanti nuk kishte dyshime teuml arsyeshme se ai kishte kryer

njeuml vepeumlr penale dhe se paraburgimi i tij nuk kishte respektuar procedureumln e

brendshme Sipas tij ai duhet teuml kishte peumlrfituar nga amnistia qeuml i jepte atij imunitet

nga burgu pasi qeuml ai kishte marreuml dekorateumln e Miqeumlsiseuml seuml Rendit teuml Popujve Ai

supozoi neuml peumlrgjitheumlsi se duke e arrestuar ateuml autoritetet kishin neuml fakt peumlr qeumlllim ta

detyronin ateuml teuml shiste biznesin e tij teuml medias neuml kushte teuml pafavorshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 5 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se sa i peumlrket keumlrkeseumls seuml

dyshimit teuml arsyesheumlm neumln Nenin 5 sect 1 (c) provat e mbledhura nga autoritetet

hetuese mund teuml kishin peumlrmbushur veumlzhguesin objektiv se ankuesi mund teuml kishte

kryer vepreumln penale

Sa i peumlrket ekzekutimit teuml paraburgimit neuml peumlrputhje me procedureumln e parashikuar me

ligj Gjykata kujtoi se kjo neumlnkupton jo veteumlm pajtueshmeumlrineuml me ligjin kombeumltar por

gjithashtu qeuml ky ligj duhet teuml arrijeuml njeuml cileumlsi teuml caktuar neuml veccedilanti duhet teuml jeteuml mjaft i

arritsheumlm dhe i sakteuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml shmanget ccedildo rrezik i arbitraritetit Sipas Kodit

rus teuml procedureumls penale paraburgimi para ngritjes seuml akuzave (si neuml rastin e ankuesit)

ishte lejuar neuml rrethana teuml jashteumlzakonshme Paleumlt raneuml dakord qeuml kjo shprehje nuk u

shpjegua neuml Kodin Penal dhe Qeveria nuk paraqiste raste teuml kaluara teuml rasteve neuml teuml

cilat ishin gjetur teuml tilla rrethana teuml jashteumlzakonshme Prandaj rregulli nuk ishte

treguar teuml peumlrmbusheuml cileumlsineuml e ligjit neuml Nenin 5 sect 1

Kishte qeneuml gjithashtu shkelje e ligjit kombeumltar neuml ateuml qeuml neuml bazeuml teuml Aktit teuml Amnistiseuml

zyrtari hetues duhet teuml kishte ndaluar procedureumln penale kundeumlr ankuesit sapo teuml

meumlsonte se ai mbante dekorateumln e Miqeumlsiseuml seuml Rendit teuml Popujve Rrjedhimisht

Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 18 teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 5 specifikisht ankeseumln e

ankuesit se qeumlllimi i veumlrteteuml i ndalimit teuml tij ishte ta detyronte ateuml teuml shiste biznesin e tij

mediatik neuml Gazprom neuml kushte teuml pafavorshme Gjykata vuri neuml dukje se Neni 18 i

Konventeumls nuk kishte njeuml rol autonom dhe mund teuml zbatohej veteumlm seuml bashku me nenet

e tjera teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr mundeumlsia e shkeljes seuml Nenit 18 mund teuml lindeuml

veteumlm kur e drejta apo liria e mbrojtur ishte subjekt i kufizimeve teuml lejuara sipas

Konventeumls Duke gjetur se liria e ankuesit ishte e kufizuar Gjykata duhej teuml

konstatonte neumlse ai ishte ndaluar peumlr ndonjeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai i parashikuar neuml Nenin

5 sect 1 (c) dhe si pasojeuml do teuml ishte shkelur Neni 18

Nuk ishte e diskutueshme se marreumlveshja e korrikut ishte e lidhur ngushteuml me

peumlrfundimin e hetimit penal kundeumlr ankuesit dhe shitjen e organizateumls seuml tij mediatike

neuml Gazprom e cila ishte kompani e kontrolluar nga shteti Sipas mendimit teuml Gjykateumls

nuk ishte qeumlllimi i ccedileumlshtjeve teuml tilla teuml seuml drejteumls publike pasi procedurat penale dhe

paraburgimi do teuml peumlrdoreshin si pjeseuml e strategjive teuml negociatave komerciale Neuml

rrethanat e ccedileumlshtjes Gjykata nuk mund teuml gjente se kufizimi i liriseuml seuml ankuesit teuml lejuar

404

sipas Nenit 5 sect 1 (c) ishte zbatuar veteumlm peumlr qeumlllim teuml paraqitjes seuml keumlrkeseumls para

autoritetit ligjor kompetent mbi dyshimin e arsyesheumlm peumlr kryerjen e njeuml vepeumlr penale

por edhe peumlr arsye teuml huaj tjeteumlr Prandaj Gjykata konstatoi se kishte pasur shkelje teuml

Nenit 18 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 5 teuml Konventeumls

Gjykata vendos se shteti i paditur duhet trsquoi paguajeuml ankuesit brenda tre muajve nga

data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml sipas Nenit 44 sect 2 teuml Konventeumls

88000 EUR (teteumldhjeteuml e teteuml mijeuml EUR) neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls gjithashtu se se ka pasur

shkelje teuml Nenit 18 teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 5 [njeumlzeumlri]

405

Cebotari kundeumlr Moldaviseuml - 3561506

13 neumlntor 2007 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Nenit 5 sectsect 3 dhe 5 sectsect 4

Mos deklarimi i arsyeve peumlr paraburgim dhe mungesa e qasjes neuml materialet dhe neuml

dosjen penale neuml bazeuml teuml teuml cilave gjykatat kishin vendosur ndalimin e panevojshme

peumlr shqyrtim

Neni 18 marreuml seuml bashku me Nenin 5 sect 1

Pretendim se arrestimi dhe paraburgimi kishin pasur njeuml qeumlllim dyteumlsor ka shkelje

Neni 34

Sjelljet dhe veprimet e autoriteve vendore kaneuml rezultuar neuml pengesat peumlr paraqitjen e

rastit para Gjykateumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile heqje e liriseuml arrestim paraburgim qeumlllim i paraburgimit qeumlllim i

dyfishteuml biseda private qasje neuml avokat

Ankuesi z Mihail Cebotari shtetas moldavez

Faktet e rastit

Sfondi i keumltij rasti qeumlndron neuml njeuml seri kontratash komplekse dhe marreumlveshjet e beumlra neuml

vitin 1997 neuml lidhje me importimin e energjiseuml elektrike nga Ukraina neuml Moldavi dhe

peumlrfshin peumlrveccedil Moldtranselectro njeuml Kompani shteteumlrore te shpeumlrndarjes seuml energjiseuml

neuml proneumlsi teuml Ukraineumls edhe njeuml kompani private moldave teuml quajtur Oferta89

Marreumlveshja neuml teuml cileumln Moldtranselectro ishte njeuml paleuml me kusht perfshineuml mes tjerash

qeuml Oferta Plus do teuml paguante kompanineuml private teuml Ukraineumls peumlr Furnizim me

energjineuml elektrike neuml Moldtranselectro neuml dollareuml amerikaneuml (USD) dhe meuml voneuml do teuml

paguhet nga Moldtranselectro neuml lei moldave (MDL) sipas kursit zyrtar teuml keumlmbimit neuml

diteumln e pageseumls

Neuml peumlrputhje me keumlto marreumlveshje Oferta Plus pagoi meuml shumeuml se 33 milioneuml dollareuml

Megjithateuml Ministria e Financave e Moldaviseuml refuzoi teuml paguajeuml njeuml pjeseuml teuml shumeumls

Neuml tetor teuml vitit 1998 Oferta Plus filloi procedime civile kundeumlr Ministriseuml seuml

Financave dhe Moldtranselectro dhe gjykatat e ndryshme gjeteumln neuml favor teuml Oferta

Plus dhe konfirmuan teuml drejteumln e saj peumlr tu paguar MDL 20 000 000 Meuml 7 shkurt

2001 Gjykata Supreme e Moldaviseuml hodhi poshteuml keumlrkeseumln e Ministriseuml seuml Financave

Neuml prill 2004 Oferta Plus paraqiti njeuml padi peumlr moszbatimin e vendimeve peumlrfundimtare

neuml favor teuml saj Ministria keumlrkoi ndihmeuml nga Zyra e Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm e cila

meuml 19 tetor 2004 filloi njeuml ccedileumlshtje penale Meuml 10 shkurt Gjykata Supreme shqyrtoi

aktgjykimin e saj neuml favor teuml Ministriseuml seuml Financave Meuml 25 tetor 2005 ccedileumlshtja penale

89 Oferta Plus SRL kundeumlr Moldaviseuml nr 1438504 sect 7 19 dhjetor 2006

406

u ndeumlrpre Neuml vitin 2006 Oferta Plus paraqiti njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut

Pas keumlsaj meuml 26 prill 2006 filloi njeuml ccedileumlshtje penale dhe meuml 9 gusht 2006 ankuesi u

shpall i dyshuar neuml procedureumln penale Neuml veccedilanti ai u akuzua se kishte shkruar letreumln e

25 marsit 1998 neuml Ministrineuml e Financave duke i keumlrkuar keumlsaj teuml fundit teuml leumlshonte njeuml

obligacion teuml Thesarit neuml favor teuml Oferta Plus peumlr peumlrdorimin e energjiseuml elektrike

Drejtori i Oferta Plus u padit me akuza teuml ngjashme Teuml njeumljteumln diteuml teuml dy burrat u

arrestuan dhe u mbajteumln neuml arrest peumlr dhjeteuml diteuml Sipas ankuesit para se teuml arrestohej

hetuesi i beumlri teuml qarteuml atij se arrestimi ose lirimi i tij varet neumlse ai do teuml pajtohej teuml beumlnte

deklaratat qeuml priten prej tij Ankuesi u mbajt neuml paraburgim deri meuml 19 neumlntor 2006

dhe meuml pas u lirua me kusht Meuml 27 qershor 2007 ai u lirua

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua sipas Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls se paraburgimi i tij ishte vendosur neuml

mungeseuml teuml njeuml dyshimi teuml arsyesheumlm se ai kishte kryer njeuml vepeumlr penale dhe sipas

Nenit 18 qeuml paraburgimi i tij kishte pasur njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai i parashikuar neuml Nenin

5 sect 1 (c) Ankuesi u ankua gjithashtu neuml bazeuml teuml Nenit 5 sect 4 qeuml gjateuml procedurave lidhur

me ndalimin e tij ai dhe avokateumlt e tij nuk kishin pasur qasje neuml materialet neuml dosjen e

tij penale neuml bazeuml teuml teuml cilave gjykatat kishin urdheumlruar ndalimin e tij Ai gjithashtu

pohoi se nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml takohej me avokateumlt e tij neuml kushtet e

konfidencialitetit dhe qeuml teuml gjitha dokumentet teuml cilat kishte kaluar mes tij dhe

avokateumlve teuml tij ishte shqyrtuar nga autoritet e burgut Seuml fundi ankuesi u ankua sipas

Nenit 34 teuml Konventeumls se refuzimi peumlr teuml lejuar avokateumlt e tij peumlr ta pareuml ateuml neuml kushte teuml

konfidencialiteti kishte ndikuar neuml teuml drejteumln e tij peumlr peticion

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me shkeljet e pretenduara teuml Nenit 5 sect 1 dhe teuml Nenit 18 teuml konventeumls teuml marreuml

neuml bashkeuml me Nenin 5 Gjykata peumlrseumlrit se neuml meumlnyreuml qeuml njeuml arrestim teuml jeteuml i arsyesheumlm

sipas Nenit 5 sect 1 (c) nuk eumlshteuml e nevojshme veteumlm qeuml policia teuml keteuml marreuml deumlshmi teuml

mjaftueshme peumlr teuml ngritur akuza ose te ndeumlrmarreuml arrestimin ose veteumlm vendosjen e

ankuesit neuml paraburgim As nuk eumlshteuml e nevojshme qeuml personi i ndaluar duhet neuml fund

teuml fundit teuml jeteuml i akuzuar ose sjelleuml para njeuml gjykate Objekti i mbajtjes neuml paraburgim

eumlshteuml mbajtja e njeuml teuml dyshuari peumlr sqarimin e pyetjeve dhe ccedileumlshtjeve peumlr teuml vazhduar

njeuml hetim penal duke konfirmuar ose hedhur poshteuml dyshimet qeuml kaneuml deumlrguar te arsyet

peumlr paraburgim Megjithateuml keumlrkesa qeuml dyshimi duhet teuml bazohet neuml baza teuml arsyeshme

peumlrbeumln njeuml pjeseuml thelbeumlsore teuml mbrojtjes kundeumlr arrestimit arbitrar dhe paraburgimit

Fakti qeuml njeuml i dyshuar eumlshteuml mbajtur neuml mireumlbesim siccedil pretendon Qeveria eumlshteuml i

pamjaftuesheumlm Fjaleumlt dyshim teuml arsyesheumlm neumlnkuptojneuml ekzistenceumln e fakteve ose

informacionit qeuml do teuml keumlnaqte njeuml veumlzhgues objektiv se personi neuml fjaleuml mund teuml keteuml

kryer vepreumln penale90 Gjykata thekson neuml lidhje me keumlteuml se neuml mungeseuml teuml njeuml dyshimi

teuml arsyesheumlm arrestimi ose ndalimi i njeuml individi nuk duhet teuml imponohet me qeumlllim qeuml

ta beumljeuml ateuml teuml rreumlfejeuml ose teuml deumlshmojeuml kundeumlr teuml tjereumlve ose peumlr teuml nxjerreuml fakte apo

90 Fox Campbell dhe Hartley kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykimi i 30 gushtit 1990 Seria A nr

182 f 16-17 sect 32

407

informata teuml cilat mund teuml sheumlrbejneuml peumlr teuml kontribuar neuml dyshimin e arsyesheumlm ndaj tij

Gjykata meuml tej peumlrseumlrit se Neni 18 i Konventeumls sikurse Neni 14 nuk ka rol autonom

Mund teuml aplikohet veteumlm seuml bashku me nenet e tjera teuml Konventeumls Ashtu si neuml rastin e

Nenit 14 mund teuml keteuml shkelje teuml Nenit 18 neuml lidhje me njeuml tjeteumlr nen edhe pse nuk ka

shkelje teuml atij neni teuml marreuml veteumlm Meuml tej rrjedh nga kushtet e Nenit 18 qeuml njeuml shkelje

mund teuml lindeuml veteumlm aty ku e drejta ose liria neuml fjaleuml i neumlnshtrohen kufizimeve teuml

lejuara sipas Konventeumls Gjykata rikujton se kufizimi i seuml drejteumls peumlr liri neumln Neni 5 sect 1

(c) duhet teuml justifikohet me qeumlllimin teuml keumlsaj dispozite Neuml rastin aktual Qeveria nuk ka

arritur teuml bindeuml Gjykateumln qeuml ka pasur njeuml dyshim teuml arsyesheumlm se ankuesi kishte kryer

njeuml vepeumlr penale Nga kjo rezulton se nuk kishte asnjeuml justifikim peumlr arrestimin dhe

ndalimin e tij Prandaj konstaton se kufizimi i teuml drejateve teuml ankuesit peumlr liri u aplikua

peumlr njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai teuml parashikuara neuml Nenin 5 sect 1 (c) Peumlr keumlteuml arsye ka pasur

njeuml shkelje teuml Neni 18 i Konventeumls seuml marreuml neuml lidhje me Nenin 5 sect 1

Neuml lidhje me shkeljet e ndryshme teuml Nenit 5 sectsect 3 dhe 4 Ankuesi u ankua per mungeseumln

e arsyeve peumlr paraburgimin e tij dhe se gjateuml procedurave lidhur me ndalimin e tij ai

dhe avokateumlt e tij nuk kishin pasur qasje neuml materialet dhe neuml dosjen penale neuml bazeuml teuml

teuml cilave gjykatat kishin vendosur ndalimin e tij Ai gjithashtu pohoi se nuk kishte qeneuml

neuml gjendje teuml takohej me avokateumlt e tij neuml kushtet e konfidencialitetit dhe qeuml teuml gjitha

dokumentet teuml cilat ishin shkembyer mes tij dhe avokateumlve teuml tij ishin shqyrtuar nga

autoritetet e burgut Duke pasur parasysh konstatimin e se paraburgimi i ankuesit ishte

arbitrar Gjykata nuk e konsideron teuml nevojshme te shqyrtohen keumlto ankesa veccedil e veccedil

Neuml lidhje me shkeljet e pretenduara teuml Nenit 34 teuml Konventeumls ankuesi u ankua se nuk i

ishte lejuar teuml takohej privatisht me avokatin e tij dhe se ne te gjitha takimet ishte ndareuml

nga ai me njeuml ndarje qelqi pa asnjeuml hapje duke parandaluar diskutimin normal ose duke

punuar me teuml ne dokumente Si rezultat ata kishin dashur teuml beumlrtisnin peumlr teuml deumlgjuar

njeumlri-tjetrin dhe nuk kishin ishin neuml gjendje teuml kalonin dokumentet me njeumlri-tjetrin

Prandaj ankuesi ishte penguar nga neumlnshkrimi i formularit teuml aplikimit dhe kishte

autorizuar gruan e tij peumlr ti neumlnshkruaj ato Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml se

ndarja e qelqit ishte e nevojshme peumlr teuml mbrojtur teuml burgosurit dhe avokateumlt dhe se kjo

ndarje nuk e pengon komunikimin normal Gjykata konsideron se eumlshteuml njeuml ndeumlrhyrje

neuml raportin avokati-klient dhe keumlshtu paraqet nderhyrjen ne teuml drejteumln e peticionit teuml

garantuar me Nenin 34 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se problemi i mungeseumls seuml pohuar

teuml konfidencialitetit teuml avokati-klientit neuml qendreumln e paraburgimit CFECC ka qeneuml

ccedileumlshtje shqeteumlsuese serioze peumlr teuml gjitheuml komunitetin e avokateumlve neuml Moldavi peumlr njeuml

koheuml teuml gjateuml dhe se ka qeneuml edhe shkaku i njeuml greve teuml organizuar nga Asociacioni e

Avokateumlve teuml Moldaviseuml Keumlrkesat e Asociacionit qeuml teuml verifikohet pranina e pajisjeve

teuml peumlrgjimit neuml ndarjen e qelqit ishin refuzuar nga administrata e CFECC dhe kjo duket

se ka kontribuar neuml dyshimin e avokateumlve Njeuml shqeteumlsim i tilleuml dhe protesta nga ana e

Asociacionit teuml Avokateumlve do teuml ishte sipas mendimit teuml Gjykateumls i mjaftueshem peumlr teuml

ngritur dyshime rreth konfidencialitetit Prandaj Gjykata konkludon se ankuesi dhe

avokati i tij mund teuml keneuml arsye teuml keneuml frikeuml se biseda neuml Dhomat e takimit teuml avokatit-

klient CFECC nuk ishte konfidenciale Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlren se neuml kundeumlrshtim

me pohimin e Qeveriseuml se ankuesi dhe avokati i tij mund teuml shkeumlmbejneuml lehteumlsisht

dokumente fotografi dhe teuml dheumlna nga Qeveria tregojneuml se ky nuk ishte rasti peumlr shkak

teuml mungeseumls seuml ndonjeuml hapjeje neuml ndarjen e xhamit Kjo sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls

408

e beumlri edhe detyreumln e avokatit meuml teuml veumlshtireuml Neuml rastin neuml fjaleuml peumlrfaqeumlsimi efektiv i

ankuesit para Gjykatave gjithashtu duket teuml jeteuml penguar seriozisht neuml njeuml meumlnyre teuml

tilleuml qeuml ai nuk ishte neuml gjendje teuml neumlnshkruante formularin e aplikimit ose autorizimin

Gjykata shton se arsyet e siguriseuml teuml thirrura nga Qeveria nuk janeuml bindeumlse peumlr keumlteuml

Gjykata konsideron se pamundeumlsia peumlr ankuesin teuml diskutojeuml me avokatit tij ccedileumlshtjet

lidhur me rastin e tij pa qeneuml i ndareuml nga njeuml ndarje xhami ndikoi neuml teuml drejteumln e tij peumlr

peticion Prandaj gjen se ka pasur njeuml shkelje teuml Neni 34 i Konventeumls

Gjykata deklaron se shteti peumlrgjegjeumls duhet teuml paguajeuml ankuesit brenda tre muajve nga

data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml 10000 EUR neuml lidhje me demet e

shkaktuara si dhe 2500 EUR neuml lidhje me shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 18 teuml Konvenets lidhur me Neni 5 sect 1 teuml

Konventeumls vendos se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen veccedilmas ankesat sipas Nenit

5 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls si dhe mban se ka pasur shkelje teuml Nenit 34 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

409

Ilgar Mammadov kundeumlr Azerbaixhanit - 1517213

22 maj 2014 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Ankuesi qeuml ka njeuml histori teuml kritikave kundeumlr Qeveriseuml eumlshteuml arrestuar dhe

paraburgosur pa ndonjeuml deumlshmi peumlr dyshim teuml arsyesheumlm se ai ka kryer vepreumln peumlr teuml

cileumln eumlshteuml akuzuar pra organizimin e veprimeve qeuml kaneuml ccediluar neuml prishjen e rendit

publik ka shkelje

Neni 6 sect 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml prezumim teuml pafajsiseuml si pasojeuml e Deklaratvee Prokurorit teuml

Peumlrgjithsheumlm dhe Ministriseuml seuml Puneumlve teuml Brendshme e cila u ka beumlreuml thirrje banoreumlve

lokaleuml peumlr destabilizim politik dhe social lexuar neuml teumlreumlsi kaneuml inkurajaur publikun teuml

besojeuml ankuesi eumlshteuml fajtor para se teuml provohet fajeumlsia e tij sipas ligjit ka shkelje

Neni 18

Kufizimet e liriseuml janeuml aplikuar peumlr qeumlllime teuml tjera nga ato teuml sjelljes seuml ankuesit para

njeuml autoriteti kompetent ligjor neumln dyshimin e arsyesheumlm teuml kryerjes seuml njeuml vepre

penale ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesta kundeumlrshtim i qeveriseuml blog arrestim paraburgim etiketim

prezumim i pafajeumlsiseuml qeumlllim i dyfishteuml

Ankuesi Ilgar oglu Mammadov shtetas i Azerbaixhanit i lindur neuml vitin 1970 dhe qeuml

jeton neuml Baku

Faktet e rastit

Ankuesi meuml pareuml ka qeneuml i peumlrfshireuml neuml njeuml numeumlr organizatash politike Ai eumlshteuml

bashkthemelues i partiseuml opozitare Leumlvizja Alternative Republikane Civile me teuml cileumln

e kishte shqyrtuar mundeumlsineuml e kandidimit neuml zgjedhjet presidenciale teuml vitit 2013 Ai

gjithashtu mbajtur njeuml lsquoblogrsquo interneti neuml teuml cilin ka komentuar rreth ceumlshtjeve politike

Neuml veccedilanti neuml neumlntor 2012 ai ka kundeumlrshtuar fuqisheumlm njeuml ligj teuml miratuar nga

Asambleja Kombeumltare peumlrmes teuml cilit parashihen sanksione teuml reumlnda ndaj tubimeve

publike teuml paautorizuara

Neuml janar 2013 ankuesi ka udheumltuar neuml qytetin Ismayili neuml veripereumlndim teuml kryeqytetit

Baku peumlr teuml raportuar neuml lidhje me protestat neuml rrugeuml qeuml kishin shpeumlrthyer njeuml diteuml meuml

pareuml Neuml blogun e tij ankuesi kishte ndareuml peumlrshtypjet e tij neuml lidhje me protestat Ai

kishte raportuar se ngjarjet ishin shkaktuar nga ldquotensioni i peumlrgjithsheumlm i krijuar nga

korrupsioni dhe paturpeumlsiardquo e zyrtareumlve publikeuml

Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kishte leumlshuar meuml pas njeuml komunikateuml qeuml theksonte

peumlrveccedil tjerash se dy politikaneuml peumlrfshireuml ankuesin u kishin beumlreuml thirrje qytetareumlve

lokaleuml neuml Ismayili me qeumlllimin peumlr destabilizim social dhe politik Ministria kishte

deklaruar edhe se ldquoveprimet e tyre teuml paligjshmerdquo do teuml hetoheshin

410

Meuml pas ankuesi ishte marreuml neuml pyetje nga prokurori neuml lidhje me rolin e tij neuml ngjarjet

protestuese Neuml shkurt 2013 ankuesi ishte akuzuar peumlr veprat e organizimit ose

pjeseumlmarrjes aktive neuml veprime kundeumlr rendit publik Njeuml gjykateuml qarku kishte

urdheumlruar paraburgimin prej dy muajve Paraburgimi i tij ishte zgjatur disa hereuml dhe

apelimet kundeumlr urdheumlrave teuml paraburgimit ishin hedhur poshteuml nga gjykatat Neuml mars

2014 ankuesi ishte deumlnuar me shtateuml vite burgim Nominimi i tij peumlr teuml kandiduar neuml

zgjedhjet presidenciale neuml Azerbaixhan ishte refuzuar nga Komisioni Qendror i

Zgjedhjeve

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u mbeumlshtetur neuml nenin 5 sectsect 1 3 dhe 4 ankuesi ishte ankuar neuml veccedilanti se ai ishte

arrestuar pa ldquodyshim teuml arsyesheumlmrdquo se ai ka kryer vepeumlr penale se gjykatat vendore

kaneuml deumlshtuar qeuml teuml ofrojneuml arsye teuml mjaftueshme dhe relevante qeuml kaneuml justifikuar

nevojeumln peumlr paraburgim teuml zgjatur dhe se ai nuk ka pas qasje neuml shqyrtim gjyqeumlsor

adekuat teuml paraburgimit teuml tij

Duke u mbeumlshtetur neuml nenin 6 sect 2 ai eumlshteuml ankuar se prezumimi i pafajeumlsiseuml seuml tij eumlshteuml

ceumlnuar kur Prokurori i Peumlrgjithsheumlm dhe Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kaneuml

deklaruar se ankuesi u ka beumlreuml thirrje banoreumlve lokaleuml peumlr destabilizim politik dhe

social

Tutje dhe duke u mbeumlshtetur neuml nenin 18 teuml Konventeumls (kufiri i zbatueshmeumlriseuml seuml

kufizimeve teuml teuml drejtave) ai eumlshteuml ankuar se teuml drejtat e tij janeuml kufizuar peumlr qeumlllime teuml

tjera nga ato qeuml janeuml parashikuar neuml Konventeuml Ai ka mbajtur qeumlndrimin e arrestimi dhe

procedurat penale ndaj tij kaneuml qeneuml njeuml maseuml represive e Qeveriseuml peumlr ta heshtur ateuml si

kritik teuml Qeveriseuml dhe potencialisht si njeuml kundeumlrshtar serioz neuml zgjedhjet presidenciale

Qeveria i ka hedhur poshteuml keumlto pretendime teuml ngritura nga ankuesi

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me Nenin 5 Gjykata ka vlereumlsuar se ankuesi qeuml ka njeuml histori teuml kritikave

kundeumlr Qeveriseuml eumlshteuml arrestuar dhe paraburgosur pa ndonjeuml deumlshmi peumlr dyshim teuml

arsyesheumlm se ai ka kryer vepreumln peumlr teuml cileumln eumlshteuml akuzuar pra organizimin e

veprimeve qeuml kaneuml ccediluar neuml prishjen e rendit publik Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin

se neuml thelb qeumlllimi i Qeveriseuml ka qeneuml qeuml teuml heshteuml dhe ndeumlshkojeuml ankuesin peumlr kritikat

neuml adreseuml teuml Qeveriseuml dhe peumlr publikimin e informacioneve qeuml Qeveria ka tentuar trsquoi

fsheheuml Gjykata ka veumlrejtur se akuza fillestare ldquoe organizimit teuml prishjes seuml rendit

publikrdquo eumlshteuml zeumlvendeumlsuar meuml voneuml me ldquoprishje masive teuml renditrdquo pa i ndryshuar fare

faktet e rastit Si rezultat Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml nenit 6 sect 2 (prezumimit teuml pafajeumlsiseuml) Gjykata ka

vlereumlsuar se deklaratat e Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe Ministriseuml seuml Puneumlve teuml

Brendshme se ankuesi u ka beumlreuml thirrje banoreumlve lokaleuml peumlr destabilizim politik dhe

social lexuar neuml teumlreumlsi kaneuml inkurajaur publikun teuml besojeuml se ankuesi eumlshteuml fajtor para

se teuml provohet fajeumlsia e tij sipas ligjit Andaj ka shkelje teuml nenit 6 teuml konventeumls

Gjykata tashmeuml ka gjetur se akuzat ndaj ankuesi nuk kaneuml qeneuml teuml mbeumlshtetura neuml

ldquodyshime teuml arsyeshmerdquo peumlr qeumlllime teuml nenit 5 Mund teuml nxirret si peumlrfundim nga kjo se

autoritetet nuk kaneuml vepruar neuml mireumlbesim Gjykata ka deklaruar se eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm

fakti se ankuesi ka qeneuml politikan opozitar qeuml ka qeneuml kritik ndaj Qeveriseuml Peumlr meuml

411

tepeumlr Gjykata ka vlereumlsuar se arrestimi i tij ka qeneuml i lidhur me postime soecifike neuml

blogun e tij neuml internet Rrethanat tregojneuml se qeumlllimi i veumlrteteuml i masave teuml ndeumlrmarra ka

qeneuml heshtja ose ndeumlshkimi i ankuesi peumlr kritikat e tij ndaj Qeveriseuml dhe zbulimin e

informacioneve qeuml ka besuar se janeuml teuml veumlrteta dhe teuml cilat i ka fshehur Qeveria

Gjykata keumlsisoji ka ardhur neuml peumlrfundimin se kufizimet e liriseuml seuml ankuesit janeuml

aplikuar peumlr qeumlllime teuml tjera nga ato teuml sjelljes seuml tij para njeuml autoriteti kompetent ligjor

neumln dyshimin e arsyesheumlm teuml kryerjes seuml njeuml vepre penale Kjo ka qeneuml bazeuml e

mjaftueshme qeuml Gjykata teuml gjejeuml se ka pas shkelje teuml nenit 18 neuml ndeumlrlidhje me nenin 5

Gjykata ka urdheumlruar Azerbaixhanin qeuml trsquoi paguajeuml ankuesi njeuml shumeuml prej 20000 EUR

neuml lidhje me deumlmin jo-material dhe 2000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata ka gjetur shkelje teuml neneve 5 6 dhe 18 neuml kombinim me nenin 5 [njeumlzeumlri]

  • Ballina-te drejtat e njeriutpdf
    • Page 1
    • Page 2
      • Ballina-te drejtat e njeriutpdf
        • Page 1
        • Page 2
Page 2: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË

TEuml DREJTAT E NJERIUT SIPAS

JURISPRUDENCEumlS SEuml GJYKATEumlS EVROPIANE

PEumlR TEuml DREJTAT E NJERIUT

PEumlRMBLEDHJE TEuml RASTEVE

2

I publikuar nga

Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls

Autoreumlt

Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi

Kontribuesit

Dafina Buccedilaj

copy 2018 Remzije Istrefi Iliriana Islami Qerim Qerimi dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml

Kosoveumls

Teuml gjitha teuml drejtat rezervohen Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls dhe Deutsche

Gesellschaft fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH nuk pranojneuml kurrfareuml

peumlrgjegjeumlsie peumlr peumlrmbajtjen e pasqyruar dhe nuk janeuml peumlrgjegjeumls peumlr aktualitetet

korrekteumlsineuml teumlreumlsineuml apo cileumlsineuml e informacioneve teuml paraqitura Prandaj do teuml

refuzohen teuml gjitha pretendimet rreth deumlmit teuml shkaktuar nga shfryteumlzimi i informatave

teuml dheumlna peumlrfshireuml edhe informatat teuml cilat janeuml teuml pakompletuara apo teuml pasakta

Informacion

Teuml drejtat e autorit peumlr materialet e krijuara nga autoreumlt dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml

Kosoveumls janeuml teuml rezervuara Nuk lejohet kopjimi shumeumlzimi i materialit apo

shfryteumlzimi i objekteve siccedil janeuml imazhet etj neuml publikimet e tjera pa peumllqimin

shprehimor nga Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls dhe autoreumlt

Neumlse ndonjeuml pjeseuml apo shprehje individuale neuml tekst nuk eumlshteuml e ligjshme apo korrekte

peumlrmbajtja apo vlefshmeumlria e pjeseumlve teuml tjera mbetet e paprekur nga ky fakt

Shtypur neuml Prishtineuml

Hartimi dhe botimi i keumlsaj Peumlrmbledhje eumlshteuml mundeumlsuar nga Deutsche Gesellschaft fuumlr

Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH Projekti peumlr Reformeuml Ligjore dhe

Administrative neuml Kosoveuml neuml emeumlr teuml Ministriseuml Federale Gjermane peumlr Bashkeumlpunim

dhe Zhvillim Ekonomik (BMZ) dhe Akademia e Drejteumlsiseuml seuml Kosoveumls

3

Hyrje

Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (KEDNJ) eumlshteuml njeuml traktat ndeumlrkombeumltar i

miratuar meuml 1950 i cili hyri neuml fuqi neuml vitin 1953 KEDNJ peumlrfaqeumlson konventeumln e pareuml

teuml Keumlshillit teuml Evropeumls (KE) qeuml merret me mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml njeriut

Shtetet me rastin e aneumltareumlsimit neuml organizateuml duhet teuml ratifikojneuml Konventeumln dhe

njeumlkohesisht beumlhen paleuml praneuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut (GjEDNj) eumlshteuml njeuml ndeumlr institucionet

gjyqeumlsore meuml teuml reumlndeumlsisme neuml Evropeuml dhe mekanizmi kryesor neuml zbatimin e

dispozitave teuml Konventeumls Peumlrgjateuml ekzistenceumls seuml vet Gjykata ka dheumlneuml meuml shumeuml se

10000 aktgjykime teuml cilat janeuml obligative peumlr shtetet paleuml dheuml qeuml kaneuml deumlrguar neuml

ndryshimin e legjislacionit dhe praktikave administrative neuml keumlto shtete Vendimet e

GJEDNJ obligojneuml shtetet kontratuese neuml tri modalitete detyrimi peumlr trsquoi dheumlneuml fund

shkeljes ekzistuese detyrimi peumlr teuml paguar shpeumlrblim teuml drejteuml (peumlr teuml eliminuar pasojat

e veprimeve teuml cilat kaneuml shkelur teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare) dhe detyrimi peumlr teuml

shmangur shkeljet e ngjashme neuml teuml ardhmen (peumlr teuml mos peumlrseumlritur shkeljen)

Peumlrderisa peumlr paleumlt kontraktuese detyrimi peumlr teuml ekzekutuar gjykimet lind nga

peumlrgjegjeumlsia e supozuar e njeuml shteti i cili ka deumlshtuar teuml peumlrmbusheuml detyrimin e tij

thelbeumlsor sipas Nenit 1 teuml Konventeumls neuml Kosoveuml ky detyrimi lind nga Kushtetuta e

Republikeumls seuml Kosoveumls Fillimisht Nenin 22 i Kushtetuteumls seuml Kosoveumls garanton

zbatueshmeumlrineuml e drejtpeumlrdrejteuml teuml seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare dhe disa instrumenteve dhe

konventave ndeumlrkombeumltare ndeumlr teuml tjera peumlrfshihet edhe Konventa Evropiane peumlr

Mbrojtjen e teuml Drejtave dhe Lirive Themelore teuml Njeriut dhe Protokollet e saj Si

rezultat KEDNJ dhe Protokollet kaneuml efekt ligjor teuml drejtpeumlrdrejteuml neuml Kosoveuml me

prioritet mbi ligjet e tjera Peumlr meuml tepeumlr neuml nenin 53 teuml Kushtetuteumls peumlrcaktohet qarteuml se

teuml drejtat e njeriut dhe liriteuml themelore teuml garantuara me keumlteuml Kushtetuteuml do teuml

interpretohen neuml peumlrputhje me vendimet e Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Keumlshtu edhe pse Kosova akoma nuk eumlshteuml aneumltare e Keumlshillit teuml Evropeumls dhe nuk eumlshteuml

paleuml neumlnshkruese e KEDNJ-seuml ajo eumlshteuml drejtpeumlrdrejt e ndikuar nga jurisprudenca e

GjEDNj Neuml praktikeuml megjithateuml kjo beumlhet problematike pasi qeuml gjyqtareumlt kaneuml qasje teuml

limituar neuml jurisprudenceumln e GjEDNj-seuml peumlr shkak se burimet neuml gjuheumln shqipe janeuml teuml

limituara

Neuml keumlteuml prizeumlm Akademia e Drejteumlsiseuml neuml bashkeumlpunim me Deutsche Gesellschaft

fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) e ka pareuml teuml nevojshme peumlrpilimin e

keumltij veumlllimi teuml rasteve teuml peumlrmbledhura teuml disa nga vendimeve meuml teuml reumlndeumlsishme

teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut e teuml cilat janeuml neuml interes teuml

komunitetit ligjor neuml Kosoveuml

Veumlllimi neuml fjaleuml peumlrmban raste nga praktika gjyqeumlsore e GjEDNj qeuml ndeumlrlidhen me

zbatimin e teuml drejtave teuml njeriut peumlr teuml gjitha nenet respektive teuml KEDNJ duke filluar qeuml

nga e drejta neuml jeteuml e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare liria e

shprehjes e drejta peumlr teuml mos iu neumlnshtruar tortureumls apo trajtimit ccedilnjereumlzor e drejta peumlr

4

tubim teuml drejtat procedurale teuml personave teuml akuzuar apo teuml burgosur dhe njeuml numeumlr i

gjereuml teuml drejtash themelore dhe procedurale qeuml burojneuml nga Konventa Kjo

peumlrmbledhje megjithateuml nuk peumlrmban raste nga jurisprudenca e GjEDNJ bazuar neuml

protokollet shteseuml

Veumlllimi do teuml veumlhet neuml dispozicion teuml profesionisteumlve neuml fusheumln e drejteumlsiseuml neuml

Republikeumln e Kosoves duke peumlrfshireuml keumltu gjyqtareuml teuml gjykatave teuml teuml gjitha shkalleumlve

teuml gjyqeumlsorit avokateuml student dhe profesionisteuml teuml ndrysheumlm teuml drejteumlsiseuml aneumltareuml teuml

shoqeumlriseuml civile dhe teuml organizatave teuml teuml drejtave teuml njeriut Publikimi i keumltij veumlllimi ka

peumlr qeumlllim tu sheumlrbej aktereumlve teuml larteumlcektur neuml mbrojtjen dhe promovimin e teuml drejtave

teuml njeriut neuml Republikeumln e Kosoveumls dhe avancimin e meumltejsheumlm neuml keumlteuml sfereuml teuml seuml

drejteumls

Ky botim eumlshteuml realizuar neuml kuadeumlr teuml Projektit ldquoLegal and Administrative Reform

Projectrdquo (LARP) si njeuml cikeumll botimesh me tematika teuml ndryshme ligjore

Valon Kurtaj

Drejtor Ekzekutiv

Akademia e Drejteumlsiseuml

5

Mireumlnjohje

Akademia e Drejteumlsiseuml deumlshiron teuml shpreheuml mireumlnjohje dhe faleumlnderim zyrtareumlve

teuml Projektit Legal and Administrative Reform Project (LARP) teuml Deutsche

Gesellschaft fuumlr Internationale Zusammenarbeit (GIZ) gjyqtareumlve dhe prokuroreumlve

teuml cileumlt moreumln pjeseuml dhe kontribuan neuml dy puneumltoriteuml e organizuara nga GIZ peumlr

harmonizimin dhe koordinimin e hartimit teuml keumlsaj peumlrmbledhjeje

Akademia e Drejteumlsiseuml shpreheuml mireumlnjohje dhe faleumlnderim teuml veccedilanteuml peumlr

peumlrgatitjen e keumltij volumi peumlr peumlrpiluesit

Remzije Istrefi

Iliriana Islami

Qerim Qerimi

Dafina Buccedilaj

6

7

Peumlrmbajtja

Neni 1 - Detyrimi peumlr teuml respektuar teuml drejtat e njeriut 17

Pisari kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml 18

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls dhe Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml

dhe Norvegjiseuml 23

Issa dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 28

Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 33

Arlewin kundeumlr Suediseuml 36

Solomou dhe te tjeret kunder Turqiseuml 39

Neni 2 - E drejta peumlr jeteumln 43

Sašo Gorgiev kunder ldquoish Republikes Jugosllave te Maqedoniserdquo 44

Anderou kundeumlr Turqiseuml 49

Putinseva kundeumlr Rusiseuml 52

Gorovenky dhe Bugara kundeumlr Ukraineumls 56

Andreas Manitaras dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 60

Isayeva kundeumlr Rusis 64

Neni 3 - Ndalimi i tortureumls 69

Soering kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 70

Selmouni kundeumlr Franceumls 74

Peers kunder Greqis 78

Milić dhe Nikezić kundeumlr Malit teuml Zi 82

X dhe Y kundeumlr Holandeumls 87

Tali kundeumlr Estoniseuml 90

Neni 4 - Ndalimi i skllaveumlriseuml dhe i puneumls seuml detyruar 94

Zarb Adami kundeumlr Malteumls 95

Meier kundeumlr Zvicreumls 99

CN kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar 102

Chitos kundeumlr Greqiseuml 108

Graziani-Weiss kundeumlr Austriseuml 111

CN dhe V kundeumlr Franceumls 114

Neni 5 - E drejta peumlr liri dhe siguri 118

Schwabe dhe MG kundeumlr Gjermaniseuml 119

McKay kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar 123

Baranowski kundeumlr Poloniseuml 127

Velinov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml 130

Quinn kundeumlr Franceumls 134

Smirnova kundeumlr Rusiseuml 138

Neni 6 - E drejta peumlr njeuml proces teuml rregullt 143

Bellet kundeumlr Franceumls 144

Moroko kundeumlr Russiseuml 148

Salduz kundeumlr Turqiseuml 153

Philis kundeumlr Greqiseuml 157

Agrokompleks kundeumlr Ukraineumls 161

Masson dhe Van Zon kundeumlr Holandeumls 166

8

Neni 7 - Nuk ka deumlnim pa ligj 169

Dallas kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 170

Ruban kundeumlr Ukraineumls 175

CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 177

Varvara kundeumlr Italiseuml 180

Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml 185

Puhk kundeumlr Estoniseuml 189

Neni 8 - E drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare 192

Berrehab kundeumlr Holandeumls 193

Iglesias Gil dhe AUI Kundeumlr Spanjeumls 196

KU kundeumlr Finlandeumls 201

Gaskin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 204

Krasniqi kundeumlr Austriseuml 207

Kroon dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls 211

Neni 9 - Liria e mendimit e ndeumlrgjegjes dhe e feseuml 214

Hasan and Eylem Zengin kundeumlr Turqiseuml 215

Buscarini dhe teuml tjereumlt kundeumlr San Marinos 218

Bayatyan kundeumlr Armeniseuml - 221

Hasan dhe Chaush kundeumlr Bullgariseuml 226

Leela Forderkreis EV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Gjermaniseuml 230

Pavlides dhe Georgakis kundeumlr Turqiseuml 235

Neni 10 - Liria e shprehjes 240

Nagla kundeumlr Latviseuml 241

Tillack kundeumlr Belgjikeumls 245

Goodwin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 248

Butkevich kundeumlr Rusiseuml 251

Antović dhe Mirković kunder Malit te Zi 254

Egill Einarsson kundeumlr Islandeumls 257

Neni 11 - Liria e tubimit dhe e organizimit 260

Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 261

Partia Socialiste dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 267

Partia Kombeumltare Baske - Organizata Rajonale e Iparralde kundeumlr Franceumls 270

Partidul Comunistilor (Nepeceristi) dhe Ungureanu kundeumlr Rumaniseuml 273

Nurettin Aldemir dhe teuml tjereumlve kundeumlr Turqiseuml 278

Kasparov dhe teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml 281

Neni 12 - E drejta peumlr trsquou martuar 284

Christine Goodwin kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar 285

VK kundeumlr Kroaciseuml 288

B dhe L kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 291

F kundeumlr Zvicreumls 293

X Y dhe Z kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 296

Lashin kundeumlr Rusiseuml 298

Neni 13 - E drejta peumlr zgjidhje efektive 301

Oosterwijck kundeumlr Belgjikeumls 302

Iliev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml 305

9

Burdov kundeumlr Rusiseuml 310

Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 314

Shalyavski dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml 317

Horvat kundeumlr Kroaciseuml 321

Neni 14 - Ndalimi i diskriminimit 326

Thlimenos kundeumlr Greqiseuml 327

Hugh Jordan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 330

Leitner kundeumlr Austriseuml 334

Mazurek kuneumlr Franceumls 338

Di Trizio kundeumlr Zvicreumls 343

Ccedilam kundeumlr Turqiseuml 347

Neni 15 - Derogimi neuml rastet e gjendjes seuml jashteumlzakonshme 350

Lawless kundeumlr Irlandeumls 351

Aksoy kundeumlr Turqiseuml 354

Sakik dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 358

Demir dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 361

Nuray Şen kunder Turqise 364

Şahin Alpay kunder Turqise 367

Neni 16 - Kufizime ndaj veprimtariseuml politike teuml teuml huajve 371

Piermont kundeumlr Franceumls 372

Jevgenijs Jegorovs kundeumlr Letoniseuml 375

Perinccedilek kundeumlr Zvicreumls 380

Neni 17 - Ndalimi i shpeumlrdorimit teuml teuml drejtave 385

Vajnai kundeumlr Hungariseuml 386

Garaudy kundeumlr Franceumls 390

Lehideux dhe Isorni kundeumlr Franceumls 393

Ashingdane kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 398

Neni 18 - Kufiri i zbatueshmeumlriseuml seuml kufizimeve teuml teuml drejtave 401

Gusinskiy kundeumlr Rusiseuml 402

Cebotari kundeumlr Moldaviseuml 405

Ilgar Mammadov kundeumlr Azerbaixhanit 409

10

11

GLOSSARYFJALORTH

Ad hoc Judge - Gjyqtari ad hoc Gjyqtari ad hoc emeumlrohet nga Qeveria

peumlrkateumlse kur gjyqtari i zgjedhur neuml emeumlr teuml

asaj Pale Kontraktuese teuml Konventeumls

Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut nuk merr

pjeseuml neuml shqyrtimin e ccedileumlshtjes peumlr shkak teuml

pamundeumlsiseuml teumlrheqjes ose peumlrjashtimit

Applicant - AnkuesiAnkuesja Parashtruesi i keumlrkeseumls praneuml Gjykateumls

Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut qeuml

pretendon shkelje teuml teuml drejtave teuml garantuara

neuml Konventeumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut dhe Protokollet e saj Shteseuml

Attorney General -

Prokuror i peumlrgjithsheumlm

Zyrtari kryesor ligjor i cili peumlrfaqeumlson njeuml shtet

neuml procedurat ligjore dhe i jep keumlshilla juridike

qeveriseuml Kreu i Departamentit Amerikan teuml

Drejteumlsiseuml

Affirmative action -

Veprim afirmativ

Veprimi i ndeumlrmarreuml nga qeveria ose bizneset

private peumlr teuml kompensuar diskriminimin e

kaluar peumlr shembull arsimimin dhe puneumln

kundeumlr peumlr shembull grave atyre teuml racave teuml

veccedilanta grupeve etnike feve apo afteumlsive teuml

kufizuara

Arbitation - Arbitrazhi Njeuml proces me teuml cilin neuml vend qeuml teuml shkojneuml

neuml gjykateuml paleumlt kontestuese keumlrkojneuml nga njeuml

person i treteuml qeuml teuml deumlgjojneuml argumentet e tyre

dhe pastaj teuml marrin njeuml vendim teuml cilin ata

bien dakord peumlr teuml ndjekur

Battery - Sulm Krimi i keumlrceumlnimit teuml njeuml personi seuml bashku me

shtreumlngimin me kontakt fizik

Bail applications -

Aplikacionet e doreumlzaniseuml

Premtim me shkrim i njohur si njeuml ndeumlrmarrje

me kusht qeuml personi i akuzuar teuml paraqitej neuml

gjykateuml neuml njeuml dateuml teuml caktuar

Barrister - Avokat Avokat qeuml ka teuml drejteuml teuml ushtrojeuml profesionin e

avokatit veccedilaneumlrisht neuml gjykatat meuml teuml larta

12

Case awaiting classification -

Rasti neuml pritje teuml klasifikimit

Rast peumlr teuml cilin klasifikimi - neumln mbikeumlqyrje

standarde ose teuml zgjeruar - ende duhet teuml

vendoset nga Komiteti i Ministrave

Contempt of court -

peumlrccedilmimi i gjykateumls

Vepra e mosbindjes ose mosbindjes ndaj njeuml

gjykate dhe zyrtareumlve teuml saj neuml formeumln e

sjelljes qeuml kundeumlrshton autoritetin drejteumlsineuml

dhe dinjitetin e gjykateumls

Cursory review of a document -

meumlnyreuml e peumlrcipteuml e shqyrtimit

Meumlnyreuml sipeumlrfaqeumlsore e kontrollimit teuml njeuml

dokumenti e kryer me nxitim me veumlmendje teuml

vogeumll neuml detaje

Coroners and Justice Act 2009 -

Akti i Koronereumlve dhe i Drejteumlsiseuml

2009

Eumlshteuml njeuml akt i Parlamentit teuml Mbreteumlriseuml seuml

Bashkuar Ai ndryshoi ligjin peumlr gjykateumlsit dhe

drejteumlsineuml penale neuml Angli dhe Uells Ndeumlr

dispozitat e tij janeuml parandalimi i krimineleumlve

qeuml teuml peumlrfitojneuml nga publikimet peumlr krimet e

tyre

Debriefing - bisedeuml e strukturuar Njeuml bisedeuml e strukturuar ndeumlrmjet lehteumlsuesve

dhe pjeseumlmarreumlsve peumlr teuml rishikuar njeuml aktivitet

eksperimental dhe pjeseumlmarreumls peumlr teuml folur

peumlr ateuml qeuml ndodhi dhe si ndjenin njereumlzit

Qeumlllimi eumlshteuml teuml ndihmojeuml pjeseumlmarreumlsit teuml

sqarojneuml mendimet dhe ndjenjat e tyre neuml njeuml

ambient teuml sigurt

Derogation - derogim Veprim me aneuml teuml teuml cilit njeuml paleuml kontraktuese

mund teuml informojeuml Gjykateumln se peumlr shkak teuml

njeuml situte teuml jashteumlzakonshme nuk do ti

peumlrmbahet Konventeumls neuml teumlreumlsi apo pjeseumlrisht

peumlr zoneumln neuml fjaleuml

Deadline for the payment

of the just satisfaction -

Afati i fundit peumlr pageseumln

e ploteumlsimit teuml drejteuml

Kur Gjykata Evropiane i jep teuml drejteuml paditeumlsit

aplikuesit gjykata tregon neuml peumlrgjitheumlsi njeuml

afat brenda teuml cilit shteti i paditur duhet teuml

paguajeuml shumat e dheumlna normalisht afati

kohor eumlshteuml tre muaj nga data neuml teuml cileumln

aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml

Friendly settlement -

Zgjidhje miqeumlsore

Marreumlveshje ndeumlrmjet aplikantit dhe shtetit teuml

paditur qeuml ka peumlr qeumlllim teuml japeuml fund aplikimit

para Gjykateumls Gjykata miraton zgjidhjen neumlse

konstaton se respektimi i teuml drejtave teuml njeriut

13

nuk justifikon mbajtjen e keumlrkeseumls Vendimi

pasues i transmetohet Komitetit teuml Ministrave i

cili do teuml mbikeumlqyreuml ekzekutimin e kushteve teuml

zgjidhjes miqeumlsore siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml

vendim

Interim measures -

masat e peumlrkohshme

Pas marrjes seuml njeuml keumlrkese Gjykata mund trsquoi

keumlrkojeuml Shtetit teuml paditur qeuml teuml marreuml disa

masa teuml peumlrkohshme ndeumlrkoheuml qeuml veteuml

Gjykata vazhdon shqyrtimin e ccedileumlshtjes Kjo do

teuml thoteuml qeuml Shtetit peumlrkateumls i keumlrkohet qeuml teuml

mos ndeumlrmarreuml asnjeuml veprim deri neuml vendimin

e saj teuml radheumls

Interim solution -

Zgjidhje e peumlrkohshme

Forma e vendimit teuml miratuar nga Komiteti i

Ministrave qeuml ka peumlr qeumlllim tejkalimin e

situatave meuml komplekse qeuml keumlrkojneuml veumlmendje

teuml veccedilanteuml

Just Satisfaction -

shpeumlrblimi (satisfaksioni) i drejteuml

Kur Gjykata sipas nenit 41 teuml Konventeumls

konsideron se e drejta e brendshme e shtetit teuml

paditur nuk lejon kompensimin e ploteuml teuml

pasojave teuml keumlsaj shkelje teuml Konventeumls peumlr

aplikantin ai mund teuml japeuml shpeumlrblim teuml drejteuml

Keumlnaqeumlsia e drejteuml shpesh merr formeumln e

shumeumls seuml paraseuml qeuml mbulon deumlmet materiale

dhe ose morale si dhe kostot dhe shpenzimet

e beumlra

Leading case - Rasti kryesor Rast i cili eumlshteuml identifikuar si zbulimi i

problemeve teuml reja strukturore dhe ose

sistematike ose nga Gjykata drejtpeumlrdrejt neuml

gjykimin e saj ose nga Komiteti i Ministrave

gjateuml mbikeumlqyrjes seuml ekzekutimit

Order of committal -

urdhri i deumlrgimit

Term ligjor i peumlrdorur nga sistemet ligjore teuml

Kanadaseuml dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar e cila

lejon njeuml magjistrat ose gjyqtar teuml zbatojeuml njeuml

gjykim apo urdheumlr kundeumlr njeuml personi ose

korporate qeuml ka refuzuar ose leumlneuml pas dore teuml

veprojeuml neuml peumlrputhje me njeuml vendim ose

urdheumlr gjykate teuml njohur brenda njeuml periudheuml

kohore teuml caktuar

14

Principal State Counsel -

Keumlshilltar kryesor shteteumlror

Profesion ligjor i mandatuar me ligj dhe

peumlrfshineuml peumlrfaqeumlsimin e shtetit neuml teuml gjitha

gjykimet penale peumlr krimet qeuml kaneuml ndodhur neuml

juridiksionin gjeografik teuml avokatit teuml shtetit

Protocol to the Convention -

Protokoll i Konventeumls

Protokolli i Konventeumls eumlshteuml njeuml tekst qeuml i shton

njeuml ose meuml shumeuml teuml drejta Konventeumls fillestare

ose ndryshon disa dispozita teuml caktuara teuml saj

Protokollet janeuml teuml detyrueshme veteumlm peumlr ato

Shtete qeuml i kaneuml neumlnshkruar dhe ratifikuar ato

Pilot judgement - Gjykim pilot Kur Gjykata identifikon njeuml shkelje qeuml rrjedh

nga njeuml problem strukturor dhe ose sistemik i

cili ka ngritur ose mund teuml shkaktojeuml keumlrkesa

teuml ngjashme kundeumlr shtetit teuml paditur Gjykata

mund teuml vendoseuml teuml peumlrdoreuml procedureumln e

gjykimit pilot

Preliminary Objections -

Kundeumlrshtimet fillestare

Kundeumlrshtimet fillestare janeuml argumentet qeuml

paraqet qeveria e paditur neuml mbeumlshtetje teuml

pretendimeve teuml saj se ccedileumlshtja nuk duhet teuml

shqyrtohet neuml merita

Remand - paraburgim Kujdestariparaburgim eumlshteuml procesi i ndalimit

teuml njeuml personi i cili eumlshteuml arrestuar dhe akuzuar

peumlr njeuml vepeumlr penale deri neuml gjykimin e tijsaj

Repetitive case - Rasti peumlrseumlriteumls Ccedileumlshtja qeuml ka teuml beumljeuml me njeuml problem strukturor

dhe ose teuml peumlrgjithsheumlm teuml ngritur tashmeuml para

Komitetit neuml kontekstin e njeuml ose disa rasteve

kryesore rastet e peumlrseumlritura zakonisht grupohen

seuml bashku me rastin kryesor

Royal Assent - Peumllqim Mbreteumlror Miratimi ose sanksioni i Mbreteumlriseuml eumlshteuml

metoda me teuml cileumln monarku i njeuml vendi

zyrtarisht miraton njeuml akt teuml parlamentit teuml atij

vendi Neuml disa vende njeuml miratim i tilleuml e beumln

ligjin e aktit ndeumlrsa neuml miratimin e vendeve teuml

tjera eumlshteuml i ndrysheumlm nga shpallja

Standard supervision -

Mbikeumlqyrja standarde

Procedura e mbikeumlqyrjes aplikohet neuml teuml gjitha

rastet peumlrveccedil neumlse peumlr shkak teuml natyreumls seuml saj

specifike njeuml rast garanton konsiderateuml neumln

procedureumln e zgjeruar

15

Striking out of a case -

Ccedilrsquoregjistrim i rastit

Veprim me teuml cilin gjykata largon njeuml rast nga

lista e asteve neuml pritje peumlr shqyrtim si pasojeuml e

mos ploteumlsimit teuml kushteve paraprake peumlr

doreumlzim teuml keumlrkeseumls

The magistrate - gjyqtar Njeuml neumlpuneumls civil apo gjyqtar poroteuml qeuml

administron ligjin veccedilaneumlrisht ai qeuml kryen njeuml

gjykateuml qeuml merret me kundeumlrvajtje dhe mban

seanca paraprake peumlr ato meuml serioze

Unilateral Declaration -

Deklarimi i njeumlansheumlm

Deklarata e paraqitur nga shteti i paditur neuml

Gjykateuml duke pranuar shkeljen e Konventeumls

dhe duke marreuml peumlrsipeumlr teuml sigurojeuml

deumlmshpeumlrblim adekuat duke peumlrfshireuml edhe

aplikantin

Unanimous - Njeumlzeumlri Formeuml e vendimmarrjes seuml gjykateumls neuml teuml cilin

rast vendimi merret me miratimin e teuml gjitheuml

gjyqtareumlve pa ndonjeuml kundeumlrshtim

Writ of amparo -

ndihmeuml ligjore amparo

(recurso de amparo)

Mjet juridik qeuml perdoret neuml vendet ku flitet

gjuha spanjishte - mjet juridik neuml dispozicion

peumlr cilindo person teuml cilit e drejta peumlr jeteuml liri

dhe siguri i eumlshteuml shkelur ose keumlrceumlnuar me

shkelje nga njeuml veprim ose mosveprim i

paligjsheumlm i njeuml zyrtari ose punonjeumlsi publik

ose i njeuml individi ose subjekti privat

16

17

Konventa Evropiane peumlr Mbrojtjen e teuml Drejtave teuml Njeriut dhe Lirive Themelore

Neni 1

Detyrimi per te respektuar te drejtat e njeriut

Paleumlt e Larta Kontraktuese i sigurojneuml cdokujt brenda juridiksionit teuml tyre teuml drejtat dhe

liriteuml e peumlrcaktuara neuml Seksionin I teuml keumlsaj Konvente

18

Pisari kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml - 4213912

21 prill 2015 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e vrasjes dhe deumlshtimit teuml ndjekjes efektive ndaj

kryesit teuml vepreumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ekstraterrioterialitet juridiksion pika kontrolli mbrojtje e

domosdoshme vrasje peumlrgjegjeumlsi shteteumlrore status i viktimeumls qasje neuml procedura

Ankuesit z Simion Pisari dhe znj Oxana Pisari shtetas Moldavez

Faktet e rastit

Rasti ka teuml beumljeuml me vrasjen e djalit 18 vjeccedilar teuml ankuesve Vadim Pisari nga njeuml ushtar

rus VK neuml njeuml pikeuml kontrolli paqeruajteumls teuml vendosur neuml territorin e Moldaviseuml pas

konfliktit teuml armatosur Transdniestrian Faktet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me historikun e

ccedileumlshtjes duke peumlrfshireuml konfliktin e armatosur Transdniestrian i viteve 1991-92 dhe

ngjarjet e meumlvonshme janeuml vendosur neuml Ilaşcu Ivanţoc Leşco dhe Petrov-Popa

kundeumlr Moldaviseuml dhe Rusiseuml dhe neuml Catan dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Republikeumls seuml

Moldaviseuml dhe Rusiseuml 1

Djali i ankuesve Vadim Pisari jetonte neuml Pirita njeuml fshat qeuml ndodhej neuml bregun e majteuml

teuml lumit Dniesteumlr por teuml kontrolluar nga Autoritetet Kushtetuese Moldave Neuml

meumlngjesin e 1 janarit 2012 pas njeuml feste teuml Vitit teuml Ri neuml teuml cileumln pije alkoolike ishin

konsumuar Vadim Pisari i shoqeumlruar nga njeuml mik i tij mori njeuml makineuml qeuml i peumlrkiste

njeuml tjeteumlr miku teuml tyre dhe doli peumlr njeuml shetitje duke pasur nevojeuml peumlr karburante

vendoseumln teuml shkojneuml neuml njeuml stacion benzine teuml vendosur neuml bregun e djathteuml teuml lumit

Dniestrit neuml qytetin Vadul lui Vodă Peumlr teuml arritur stacionin e benzineumls ata duhej teuml

kalonin peumlrmes njeuml ure mbi lumin Dniesteumlr neuml teuml cileumln ishin teuml vendosura pikat e

kontrollit paqeruajteumls neuml teuml dy skajet e ureumls (pikeuml kontrolli i majteuml dhe pikeuml kontrolli

i djathteuml)

Pikat e kontrollit ishin teuml kontrolluara nga forcat ushtarake paqeruajteumlse qeuml i peumlrkasin

Federateumls Ruse Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Republikeumls seuml veteumlshpallur teuml

Transdnjestrit Neuml koheumln e ngjarjeve secila Pikeuml e kontrollit ishte e drejtuar nga teteuml

ushtareuml nga teuml cileumlt kateumlr ishin ruseuml dy Moldave dhe dy Transdnjestrit Komanda e

pikeumls seuml kontrollit teuml majteuml mbikeumlqyrej nga njeuml rreshter rus VK i cili ishte i vetmi

person i armatosur me njeuml armeuml neuml koheumln e ngjarjeve Komanda e Pikeumls seuml djathteuml teuml

kontrollit u sigurua gjithashtu nga njeuml rreshter rus Neuml ccedildo pikeuml kontrolli ishin teuml

vendosura blloqe betoni dhe barriera metalike neuml rrugeuml neuml njeuml meumlnyreuml teuml tilleuml qe

makinat do teuml detyroheshin teuml ngadaleumlsoheshin neuml meumlnyreuml qeuml teuml kalonin neumlpeumlr to

1 Ilaşcu Ivanţoc Leşco and Petrov-Popa kundeumlr Moldaviseuml dhe Rusiseuml ([DhM] nr 4878799

sectsect 28-183 GjEDNj 2004-VII) dhe neuml Catan dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Republikeumls seuml Moldaviseuml dhe Rusiseuml

nr 4337004 825205 dhe 1845406 sectsect 8-42 GjEDNj 2012

19

Distanca midis pikes seuml djathteuml teuml kontrollit dhe pikeumls seuml majteuml teuml kontrollit ishte rreth

600 metra

Makina e Vadim Pisarit arriti tek pika e kontrollit teuml majteuml diku neuml oreumln 0710 Tre

ushtareuml duke peumlrfshireuml edhe VK po ruanin rrugeumln e ushtareumlt tjere ishin brenda

kazermave Kur kaloi peumlrmes Pikeumls seuml kontrollit Vadim Pisari jo veteumlm qeuml nuk arriti teuml

ndalonte por goditi dhe kaloi shenjeumln Stop dhe teuml gjitha pengesat e vendosura

Pasagjeri i tij shpjegoi meuml voneuml se xhami i makineumls ishte pjeseumlrisht i mbuluar me akull

pasi qe sistemi i ngrohjes seuml makineumls nuk kishte funksionuar dhe pamja e shoferit

kishte qeneuml e kufizuar VK urdheumlroi shoferin teuml ndalonte makineumln por ky i fundit nuk

iu bind dhe vazhdoi rrugeumln e tij VK menjeumlhereuml kontaktoi pikeumln e djathteuml teuml kontrollit

dhe i keumlrkoi rreshterit rus neuml komandeuml teuml ndalone makineumln qeuml po afrohej Megjithateuml

makina nuk u ndal neuml pikat e tjera teuml kontrollit

Njeumlzet minuta meuml voneuml afeumlrsisht neuml oreumln 730 Vadim Pisari dhe pasagjeri i tij u kthyen

prapa neuml ureuml Njeuml ushtar meuml voneuml neuml deklaratat e tij peumlr policineuml moldave deklaroi se

askush nuk u peumlrpoq ta ndalte makineumln kur ajo kishte kaluar por qeuml ata menjeumlhereuml

kishin informuar pikeumln e kontrollit teuml majteuml peumlr afrimin e makineumls Neuml deklaratat e tij

dheumlneuml njeuml hetuesi rus neuml 6 janar 2012 VK paraqiti se peumlrveccedil dy pengesaveekzistuese

dy shirita tjereuml ishin vendosur neuml hyrje dhe dalje teuml majteuml teuml pikave teuml kontrollit

ndoneumlse nuk kishin koheuml teuml mjaftueshme peumlr teuml mbuluar teuml gjitheuml gjereumlsine e rrugeumls

Deklarata teuml njeumljta janeuml beumlreuml peumlr njeuml hetues rus nga ushtari Transdniestrian i peumlrmendur

meuml lart dhe nga njeuml ushtar tjeteumlr rus nga pikat e kontrollit teuml majteuml Kur Vadim Pisari iu

afrua pikeumls seuml kontrollit teuml majteuml neuml makineuml VK e urdheumlroi ateuml teuml ndalet Megjithateuml

ai peumlrshpejtoi dhe shmangu pengesat Sipas VK makina u veumlrsul neuml teuml dhe atij i ishte

dashur teuml keumlrcente peumlr teuml mos u goditur nga ai VK beumlri teuml njeumljteumln deklarateuml peumlr

hetuesit rus meuml 6 janar 2012 por jo neuml deklarateumln e tij peumlr policineuml moldave teuml dheumlneuml

menjeumlhereuml pas incidentit Neuml meumlnyreuml teuml ngjashme deklaratat e dy ushtareumlve teuml tjereuml qeuml

kishin qeneuml deumlshmitareuml teuml incidentit teuml dheumlna menjeumlhereuml pas incidenti ndaj policiseuml

moldave nuk peumlrmendes se VK ishte rrezikuar nga makina

VK pastaj i keumlrkoi voziteumlsit teuml makineumls qeuml teuml ndalej ose ai do teuml qeumlllojeuml dhe shtiu neuml

ajeumlr Vadim Pisari nuk u ndal por e peumlrshpejtoi makineumln keumlshtu qeuml VK gjuaji me tre

teuml shteumlna neuml drejtim teuml makineumls duke synuar gomat e saj dhe sipas tij nuk kishte peumlr

qeumlllim teuml qeumlllonte pasangjereumlt Sipas ankuesve dhe njeuml ushtrari teuml pranisheumlm nga

plumbat u rrezikua edhe njeuml ushtar qeuml gjendej neuml afeumlrsi ndeumlrsa Vadim Pisari ishte

qeumllluar dhe kishte vdekur nga plageumlt disa oreuml meuml voneuml

Autoritetet Moldovase filluan procedurat e hetimit menjeumlhereuml pas ngjarjes Personi i

akuzuar menjeumlhereuml u transferua tek institucionet e brendshme neuml Rusi ku sipas njeuml

njoftimi teuml Minstriseuml seuml Jashtme teuml Rusiseuml instutucionet peumlrkateumlse atje do teuml zhvillonin

njeuml hetim paralel Meuml 2 Janar 2012 u krijua njeuml komision i peumlrbashkeumlt tripatrit i peumlrbeumlreuml

nga forcat e Republikeumls Moldovase Ruse dhe teuml ashtuquajtureumls Republika

Transdnestriane Njeuml raport u doreumlzua nga Qeveria Ruse por siccedil pretendohet nga

Qeveria Moldave nuk ishte neumlnshkruar nga peumlrfaqeumlsuesi Moldav andaj nuk kishte

efekt Ndeumlr tjera neuml raport thuhej se viktima ishte peumlrgjegjeumls peumlr shkeljen e ligjit dhe

rrezikimin e jeteumlve teuml ushtareumlve dhe se nuk kishte masa ndaluese teuml duhura neuml pikeumln e

kontrollit Tutje meuml 14 Janar 2012 njeuml zyrtareuml i larteuml uhstarak Rus leumlshoi njeuml raport

20

sipas teuml cilit VK kishte vepruar neuml peumlrputhje me rregullat e aplikueshme neuml rrethana teuml

tilla me qeumlllim teuml ndalimit teuml Vadim Pisarit

Neuml aneumln tjeteumlr meuml 10 Janar 2014 Prokurori Gjeneral i Moldaviseuml kishte njohur statusin

e viktimeumls seuml z Vadim Pisari dhe kishte leumlshuar urdheumlrarrest peumlr vraseumlsin e tij Pas disa

keumlrkesave peumlr informata ankuesit ishin informuar se kryesi nuk mund teuml ekstradohej neuml

Moldavi sepse Rusia nuk ekstradonte qytetareumlt e vet Institucionet Ruse kishin

zhvilluar hetimet e tyre duke marreuml neuml pytje ushtrareumlt rus qeuml gjendeshin neuml pikeumln neuml

fjaleuml deklaratat e teuml cileumlve korrespondonin me ateuml teuml teuml akuzuarit Si rezulat meuml 24

Dhjetor 2012 insitucionet Moldave ishin njoftuar se i akuzuari VK ishte liruar nga teuml

gjitha aktakuzat Vendimi i institucioneve Ruse nuk iu doreumlzua familjes seuml viktimeumls

neumln arsyetimin se ata nuk kishin qeneuml paleuml neuml procedurat neuml Rusi e meuml teuml njeumljtin

arsyetim edhe ankesa e tyre ndaj vendimit ishte hedhur poshteuml

Meuml 22 gusht 2013 Zyra e Prokurorit neuml Moldavi pushoi teuml gjitha procedurat neuml rastin neuml

fjaleuml

Permbledhje e pretendimeve

Ankuesit pretenduan se djali i tyre Vadim Pisari ishte vrareuml nga agjenteumlt shteteumlroreuml

dhe se autoritetet vendase nuk kishin arritur teuml ndeumlrmarrin njeuml hetim efektiv peumlr

vdekjen e tij Ata u mbeumlshteteumln neuml Nenin 2 teuml Konventeumls Ata peumlrshkruan kontekstin neuml

teuml cilin ndodhi incidenti duke deklaruar se asnjeumlher paqeruajteumlsit nuk ishin neuml rrezik

nga qytetareumlt dhe se biri i tyre kishte qeneuml i pa-armatosur Meuml tutje ankuesit deklaruan

se pikat e kontrollit paqeruajteumls ishin neumln komandeumln e forcave ushtarake ruse keumlshtu qeuml

qeveria Ruse ishte peumlrgjegjeumlse peumlr veprimet e ushtareumlve Sipas ankuesve Federata Ruse

mban peumlrgjegjeumlsi peumlr veprimet e ushtarit rus VK Seuml fundi ankuesit argumentuan se

hetimi i kryer nga autoritetet ruse nuk kishin qeneuml efektiv Hetimi ishte fokusuar veteumlm

neuml ateuml neumlse udheumlzimet neuml lidhje me peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit ishin respektuar e jo

neumlse peumlrdorimi i njeuml arme ishte e nevojsheumlm neuml rrethanat neuml fjaleuml Peumlr meuml tepeumlr

autoritetet ruse kishin deumlshtuar teuml peumlrfshinin familjen e viktimeumls neuml procedurat

hetimore

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit Gjykata peumlrseumlriti se neuml keumlteuml kontekst neuml disa raste

rrethanat e peumlrdorimit te forceumls nga agjenteumlt e shtetit qeuml veprojneuml jashteuml territorit te saj

mund teuml sjelleuml ccedileumlshtjen e kontrollit teuml autoritetve teuml shtetit neuml kuadeumlr teuml juridiksionin e

Shtetit sipas Nenit 1 teuml Konventeumls2 Kjo mund teuml peumlrfshijeuml ushtrimin e juridiksionit

jashteuml territorial nga shteti kontraktues kur neuml pajtim me traktat apo marreumlveshje teuml

tjera autoritetet e saj kryejneuml funksione ekzekutive neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr Neuml

rastin neuml fjaleuml pika e kontrollit e vendosur neuml zoneumln e siguriseuml ishte e drejtuar dhe

komanduar nga ushtareumlt rus neuml peumlrputhje me Marreumlveshjen peumlr peumlrfundimin e konfliktit

ushtarak neuml rajonin Transdniestrian teuml Moldaviseuml Gjykata konsideron se neuml rrethanat e

keumltij rasti Vadim Pisari ishte neumln juridiksionin e Federateumls Ruse brenda kuptimit teuml

Nenit 1 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit kishin deklaruar se nuk e shihnin teuml

2 Al-Skeini dhe Teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 5572107 sect 136 GjEDNj 2011 Jaloud

kundeumlr Holandeumls [DhM] nr 4770808 sect 139 20 Neumlntor 2014

21

arsyeshme teuml parashtronin ankeseuml kundeumlr Qeveriseuml Moldave meqeumlnse ishte e qarteuml se

djali i tyre ishte vrareuml ngeuml njeuml ushtar rus Si pasoj Gjykata e konsideron teuml panevojshme

trajtimin e pretendimeve kundeumlr Moldaviseuml dhe e deklaron teuml pranueshme pjeseumln tjeteumlr

teuml pretendimeve

Lidhur me pretendimet e ankuesve peumlr shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls bazuar neuml faktet

e rastit neuml fjaleuml peumlr Gjykateumln nuk ka dyshime se Vadim Pisari u vra nga teuml shteumlnat me

armeuml automatike te gjuajtur nga VK Gjykata e ka parasysh qeuml qeumlllimi i teuml shteumlnave

ishte peumlr teuml kapur shoferin e makineumls Prandaj veprimi i ushtarit rus u mor peumlr qeumlllimin

e arrestimit teuml ligjsheumlm brenda kuptimi i Nenit 2 sect 2 (b) teuml Konventeumls Megjithateuml

Gjykata duhet teuml shqyrtoj neumlse forca e peumlrdorur peumlr arrestimin ishte absolutisht e

nevojshme neuml rrethanat e rastit Neuml lidhje me pohimet e autoriteteve ruse se arma e

zjarrit eumlshteuml peumlrdorur kundeumlr automjeti dhe jo kundeumlr njereumlzve neuml teuml Gjykata nuk sheh

asnjeuml arsye peumlr teuml dyshuar se VK kishte njeuml qeumlllim teuml tilleuml Megjithateuml Gjykata duhet

teuml peshojeuml shkalleumln e rrezikut teuml paraqitur nga peumlrdorimi i njeuml arme zjarri ndaj rrezikut

teuml paraqitur nga ikja e njeuml shoferi dhe nevoja urgjente peumlr ta ndaluar ateuml Gjykata veumlren

qeuml VK ka gjuajtur tre teuml shteumlna teuml vetme nga njeuml armeuml neuml drejtim teuml automjetit teuml

drejtuar nga Vadim Pisari Materialet e rastit nuk beumljneuml teuml qarteuml distanceumln nga e cila u

hodheumln teuml shteumlnat dhe ose mjeshteumlrineuml e VK neuml teuml shteumlnat me armeuml automatike

Megjithateuml pohimi se njeuml nga plumbat nga arma me teuml cileumln ka qeumllluar VK shpeumlrtheu

pallton e njeuml ushtari tjeteumlr neuml pikeumln e kontrollit qeuml nuk ishte larg nga makina nuk eumlshte

kontestuar Kjo eumlshteuml e mjaftueshme peumlr Gjykateumln teuml konstatojeuml se peumlrdorimi i armeumls

nga VK paraqet njeuml rrezik shumeuml serioz jo veteumlm peumlr jeteumln e Vadim Pisarit por edhe

peumlr ateuml teuml usheumltareumlve teuml tij dhe madje edhe peumlr ateuml teuml ushtarit i cili pothuajse u godit nga

njeuml prej plumbave Fakti qeuml veteumlm Vadim Pisari u godit nga njeuml plumb duket se ka qeneuml

njeuml ccedileumlshtje e rastit Njeuml shkalleuml e tilleuml e larteuml e rrezikut peumlr jeteumln mund teuml justifikohet

veteumlm neumlse arma e zjarrit u peumlrdor si maseuml e mjetit teuml fundit peumlr teuml shmangur njeuml situateuml

shumeuml teuml qarteuml dhe rrezikun e afeumlrt teuml paraqitur nga shoferi i makineumls

Neuml aneumln tjeteumlr Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se VK rrezikohej teuml goditet nga automjeti i

viktimeumls dhe prandaj nuk gjen ndonjeuml indikacion teuml duksheumlm teuml rrezikut teuml paraqitur

nga vozitesi i makineumls neumlse i njeumljti do teuml lejohej teuml arratisej Edhe duke supozuar se

veprimet e viktimeumls ishin potencialisht teuml rrezikshme Gjykata nuk e konsideron se

niveli i keumlrceumlnimit neuml keumlteuml rast keumlrkonte ndalimin e tij teuml menjeumlhereumlsheumlm me armeuml

zjarri Neuml teuml veumlrteteuml duket nga faktet e rastit se peumlrafeumlrsisht njeuml kilometeumlr larg pikeumls seuml

kontrollit teuml majteuml neuml rrugeumln qeuml ccedilon neuml fshat kishte njeuml pikeuml kontrolli policor qeuml mund teuml

ishte paralajmeumlruar nga VK Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se vrasja e Vadim Pisarit

peumlrbeumlnte peumlrdorimin e forceumls qeuml nuk ishte meuml shumeuml se absolutisht e domosdoshme peumlr

qeumlllim teuml kryerjes seuml njeuml arrestimi teuml ligjsheumlm brenda kuptimi i Nenit 2 sect 2 (b) teuml

Konventeumls Prandaj Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls neuml

aspektin substanciale nga ana Federateumls Ruse

Seuml fundi Gjykata veumlren se autoritetet ruse nuk peeumlfshineuml ankuesit neuml hetimin e

rrethanave teuml vrasjes seuml birit teuml tyre Ankueseve nuk u lejohej teuml ushtronin asnjeuml teuml

drejteuml procedurale dhe nuk ishin as teuml informuar peumlr ndeumlrprerjen e procedurave kundeumlr

VK Gjykata ka theksuar neuml shumeuml raste se peumlrfshirja e teuml afeumlrmeumlve sheumlrben si mjet peumlr

teuml siguruar peumlrgjegjeumlsineuml publike teuml autoriteteve dhe shqyrtimi publik i veprimeve teuml

22

tyre neuml situata teuml tilla3 Neuml keumlteuml rast ankuesit kishin njeuml interes teuml forteuml dhe teuml ligjsheumlm

peumlr sa i peumlrket hetimeve teuml kryera nga autoritetet ruse teuml cilat do teuml kishin sheumlrbyer

duke u dheumlneuml atyre statusin qeuml keumlrkonin neuml procedureumln penale kundeumlr VK Qeveria

Ruse nuk ka prezantuar asnjeuml argument qeuml shpjegon pse ankuesve iu ishte refuzuar

statusi i viktimave neuml procedurat penale dhe nuk u eumlshteuml lejuar qajse neuml keumlto procedura

Peumlr keumlteuml Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nga Federata Ruse

edhe neuml aspektet substanciale dhe procedurale

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls duke patur parasysh gjetjen e shkeljeve peumlr sa i

peumlrket Nenit 2 teuml Konventeumls Gjykata konstaton se ankuesit kaneuml peumlsuar deumlme dhe peumlr

keumlteuml cakton deumlme jo-materiale neuml vlereuml prej 35000 EUR Gjykata gjithashtu u aprovon

keumlrkuesve shumeumln e keumlrkuar prej 5580 EUR peumlr shpenzimet dhe kostot procedurale

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendos se ka shkelje procedurale dhe substanciale teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nga

autoritetet Ruse dhe vendos teuml ccedilregjistroj pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls kundeumlr Moldaviseuml

[njeumlzeumlri]

3 Anguelova kundeumlr Bullgariseuml nr 3836197 sect 140 GjEDNj 2002-IV

23

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls dhe Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml

dhe Norvegjiseuml - 71412017816601

2 maj 2007 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e deumlshtimit peumlr parandalim teuml vdekjes dhe

leumlndeumlimit teuml ankuesve nga KFOR-i (Rasti Behrami) e papranueshme

Nenet 1 5 6 dhe 13

Shkelje e teuml drejteumls peumlr liri dhe siguri dhe gjykim teuml drejteuml si pasojeuml e mbajtjes joligjore

neuml paraburgim nga KFOR-i dhe mungesa e mjeteve efektive si dhe deumlshtim teuml Franceumls

dhe Gjermaniseuml peumlr teuml respektuar teuml drejtat e njeriut (Rasti Saramati) ankesa kundeumlr

Gjermaniseuml hedhet poshteuml ankesa e mbetur e papranueshme

Fjaleumlt kyccedile deumlshtim peumlr teuml mbrojtur e drejta neuml jeteuml liri dhe siguri administrim

territori misione ndeumlrkombeumltare peumlrgjegjeumlsia e OKB-seuml paraburgim i paligjsheumlm

juridiksion UNMIK KFOR

Ankuesit Agim Behrami i lindur neuml vitin 1962 dhe i biri i tij Bekim Behrami i

lindur neuml vitin 1990 Qeuml teuml dy jetojneuml neuml komuneumln e Mitroviceumls Agim Behrami ka

paraqitur ankeseuml edhe neuml emeumlr teuml djalit tjeteumlr teuml tij Gadaf Behramit i lindur meuml 1988

qeuml tashmeuml ka ndeumlrruar jeteuml (Rasti Behrami) Neuml aneumln tjeteumlr Ruzhdi Saramati i lindur neuml

vitin 1950 Gjithashtu me origjineuml nga Kosova (Rasti Saramati)

Faktet e rastit

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls

Neuml mars teuml vitit 2000 qeuml eumlshteuml koha kur janeuml zhvilluar ngjarjet relevante peumlr rastin

Mitrovica ka qeneuml pjeseuml e sektorit teuml siguriseuml brenda brigadeumls shumeumlkombeumlshe teuml

forcave teuml NATO-s neuml Kosoveuml (KFOR) teuml udheumlhequra nga Franca Kjo eumlshteuml njeuml prej

kateumlr brigadave shumeumlkombeumlshe teuml praniseuml seuml forcave ndeumlrkombeumltare teuml siguriseuml neuml

Kosoveuml teuml njohur si KFOR e mandatuar neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 teuml Keumlshillit teuml

Sigurimit teuml Kombeve teuml Bashkuara teuml dateumls 10 qershor 1999

Meuml 11 mars teuml vitit 2000 Gadaf dhe Bekim Behrami po luanin me feumlmijeuml teuml tjereuml neuml

kodreumln rreth fshatit Shipol teuml Mitroviceumls Ata kishin gjetur njeuml numeumlr bombash kasetore

teuml paeksploduara teuml cilat kishin mbetur nga bombardimet e NATO-s teuml vitit 1999 me

teuml cilat kishin filluar teuml luanin Njeumlri prej feumlmijeve e kishte hedhur njeuml bombeuml neuml ajeumlr

Kjo bombeuml kishte eksploduar dhe leumlneuml teuml vrareuml Gadaf Behramin Bekim Behrami

ndeumlrkaq kishte peumlsuar leumlndime serioze meuml voneuml u ishte neumlnshtruar njeuml seumlreuml

operacionesh neuml sy dhe kishte humbur shikimin

Misioni i UNMIK-ut neuml Kosoveuml gjithashtu i manduar neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 teuml KS

teuml OKB-seuml e kishte hetuar rastin Neuml raportin peumlr keumlteuml rast teuml dateumls 18 mars 2000 teuml

hartuar nga policia e UNMIK-ut thuhej se Gadaf Behrami ka vdekur nga leumlndimet e

shumta teuml marra pas eksplodimit teuml njeuml bombe kasetore dhe e kualifikoi incidentin si

24

ldquovrasje e paqeumlllimshme e kryer nga pakujdesiardquo Neuml maj teuml po keumltij viti Agim Behrami

prindi i feumlmijeumls ishte informuar nga UNMIK-u qeuml nuk do teuml keteuml procedim penal peumlr

rastin pasi bomba nuk ka eksploduar gjateuml sulmeve ajrore teuml NATO-s Ai ishte

informuar po ashtu se kishte teuml drejteuml teuml hapte rast penale brenda teteuml (8) diteumlsh

Meuml 25 tetor teuml vitit 2000 Agim Behrami u ankua te Zyra e Ankesave se Franca qeuml

kishte peumlrgjegjeumlsi si udheumlheqeumlse e brigadeumls shumeumlkombeumlshe nuk kishte respektuar

dispozitat e rezoluteumls 1244 neuml lidhje me ccedilmontimin e minave Pretendimi ishte hedhur

poshteuml me arsyetimin se pastrimi i minave ishte peumlrgjegjeumlsi e Kombeve teuml Bashkuara

qeuml nga data 5 korrik 1999

Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml dhe Norvegjiseuml

Neuml prill teuml vitit 2001 ankuesi Ruzhdi Saramati ishte arrestuar nga policia e UNMIK-ut

dhe meuml pas paraburgosur Me 23 maj 2001 njeuml prokuror kishte ngritur aktakuzeuml peumlr

veprat penale tentim vrasje shkaktim teuml leumlndimeve serioze trupore posedim teuml

paligjsheumlm teuml armeumlve ose eksplodim substancash qeuml kaneuml shkaktuar leumlndime teuml lehta

trupore dhe sjellje teuml dhunshme Apeli i tij kundeumlr njeuml urdheumlri tjeteumlr peumlr paraburgim

ishte i suksessheumlm dhe ai u lirua

Me 13 korrik 2001 ankuesi eumlshteuml arrestuar seumlrish nga dy zyrtareuml policoreuml teuml UNMIK-

ut Ai fillimisht kishte deklaruar se ishte njeuml zyrtar gjerman i KFOR-it qeuml kishte dheumlneuml

urdheumlr gojor peumlr arrestim dhe e kishte informuar ateuml se po arrestohej me njeuml urdheumlr teuml

Komandatit teuml KFOR-it qeuml neuml ateuml koheuml ishte njeuml ushtarak norvegjez Ai ishte

transportuar neuml njeuml kamp teuml KFOR-it dhe ishte peumlrcjelleuml nga ushtareuml amerikan teuml

KFOR-it Me 14 korrik 2001 Komandati i KFOR-it kishte autorizuar paraburgimin

edhe peumlr 30 diteuml teuml tjera

Peumlrfaqeumlsuesit ligjoreuml teuml z Saramati ndeumlrkoheuml kishin adresuar njeuml leteumlr me teuml cileumln e

veumlnin neuml dyshim ligjshmeumlrineuml e arrestimit dhe mbajtjes seuml tij neuml paraburgim Me 26

korrik 2001 keumlshilltari ligjor i KFOR-it ishte peumlrgjigjur se KFOR-i kishte autoritet peumlr

paraburgim neuml bazeuml teuml rezoluteumls 1244 dhe sipas nevojeumls peumlr teuml ldquombajtur njeuml mjedis teuml

qeteuml dhe teuml sigurteumlrdquo neuml Kosoveuml dhe peumlr teuml mbrojtur trupat e KFOR-it Arsyetimi i

KFOR-it ishte se kishte informacion peumlr peumlrfshirjen e ankuesit neuml grupet e armatosura

qeuml operonin neuml rajonin kufitar ndeumlrmjet Kosoveumls dhe Maqedoniseuml KFOR-i ishte

mjaftuar me keumlteuml peumlr teuml ardhur neuml peumlrfundimin se ankuesi paraqiste keumlrceumlnim peumlr

sigurineuml e KFOR-it dhe teuml atyre qeuml jetonin neuml Kosoveuml

Me 11 gusht 2001 ankuesit i ishte zgjatur seumlrish paraburgimi Me 6 shtator teuml po teuml

njeumljtit vit rasti i ankuesit ishte transferuar neuml gjykateumln e qarkut peumlr gjykim Gjateuml

secileumls seanceuml deumlgjimore nga 17 shtatori 2001 deri meuml 23 janar 2002 peumlrfaqeumlsuesit

ligjoreuml teuml ankuesit kishin keumlrkuar lirimin e tij Neuml teuml gjitha rastet gjykata ishte

peumlrgjigjur se paraburgimi i tij ishte peumlrgjegjeumlsi e KFOR-it Me 3 tetor 2001 njeuml

gjeneral francez ishte zgjedhur komandant i KFOR-it

Me 23 janar 2002 ankuesi ishte deumlnuar peumlr vepreumln tentim vrasje dhe tri diteuml meuml voneuml

me 26 janar 2002 ishte transferuar nga KFOR-i neuml qendreumln e paraburgimit teuml UNMIK-

ut neuml Prishtineuml Me 9 tetor 2002 Gjykata Supreme e Kosoveumls prishi deumlnimin e ankuesit

dhe e ktheu rastin e tij peumlr rigjykim neuml Gjykateumln e Qarkut teuml Prishtineumls Gjithashtu

Gjykata urdheumlroi lirimin e tij nga paraburgimi

25

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Behrami dhe Behrami kundeumlr Franceumls

Ankuesit pretendonin se vdekja e Gadaf Behramit dhe leumlndimet e Bekim Behramit

ishin shkaktuar nga deumlshtimi i trupave franceze teuml KFOR-it peumlr teuml shenjeumlzuar dheose

detonuar bombat kasetore teuml paeksploduara peumlr teuml cilat KFOR-i e dinte se ndodheshin

neuml ateuml vend duke pretenduar keumlshtu teuml shkeljes seuml Nenit 2 teuml Konventeumls Evropiane peumlr

teuml Drejtat e Njeriut

Saramati kundeumlr Franceumls Gjermaniseuml dhe Norvegjiseuml

Ankuesi ka paraqitur pretendimet e tij neuml bazeuml teuml Nenit 5 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls neuml

lidhje me paraburgimin nga ana e KFOR-it ndeumlrmjet periudheumls prej 13 korrikut 2001

deri me 26 janar 2002 Ai gjithashtu u ankua neuml bazeuml teuml Nenit 6 sect 1 peumlr ateuml se ai nuk

kishte qasje neuml gjykateuml dhe neuml bazeuml teuml Nenit 1 pasi Franca Gjermania dhe Norvegjia

kishin deumlshtuar trsquoua garantonin teuml drejtat e njohura me Konventeuml individeumlve qeuml jetonin

neuml Kosoveuml

Ankuesi fillimisht kishte deklaruar se njeuml oficer gjerman i KFOR-it kishte qeneuml i

peumlrfshireuml neuml arrestimin e tij Po ashtu ai i referohej faktit se Gjermania ishte shteti

udheumlheqeumls i forceumls shumeumlkombeumlshe neuml juglindje Qeveria Gjermane ishte peumlrgjigjur se

pavareumlsisht hetimeve teuml detajuara nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml veumlrtetonte peumlrfshirjen e

ndonjeuml zyrtari gjerman teuml KFOR-it neuml arrestimin e ankuesit

Ankuesi ka deklaruar se pohimet e tij janeuml beumlreuml neuml mireumlbesim porse nuk ka qeneuml neuml

gjendje teuml ofrojeuml ndonjeuml deumlshmi objektive mbeumlshteteumlse peumlr deklarateumln e tij Meuml tej ka

vlereumlsuar se kontrolli i KFOR-it gjerman neuml sektorin peumlrkateumls teuml siguriseuml ishte bazeuml e

pamjaftueshme peumlr ta veumlneuml ateuml brenda juridiksionit teuml Gjermaniseuml Keumlsisoji ankuesi ka

keumlrkuar teumlrheqjen e rastit teuml tij kundeumlr Gjermaniseuml Duke gjetur se respektimi i teuml

drejtave teuml njeriut nuk keumlrkonte shqyrtimin e meumltejmeuml teuml rastit teuml z Saramatit kundeumlr

Gjermaniseuml (Neni 37 sect 1) Gjykata vendosi qeuml ta crsquoregjistroj nga lista rastin neuml lidhje

me Gjermanineuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml rastin Behrami dhe Behrami Gjykata ka veumlrejtur se ankuesit kaneuml paraqitur ankeseuml

rreth mosveprimit teuml dyshuar teuml trupave teuml KFOR-it Ndeumlrsa z Saramati eumlshteuml ankuar

rreth paraburgimit nga dhe me urdheumlr teuml KFOR-it Kryetari i Gjykateumls eumlshteuml pajtuar qeuml

trsquoi bashkojeuml teuml dy rastet dhe teuml kufizohet neuml shqyrtimin e pranueshmeumlriseuml seuml tyre

Neuml vlereumlsimin e Gjykateumls ccedileumlshtja e ngritur nga teuml dy rastet nuk kishte teuml beumlnte me ateuml

neumlse shtetet e peumlrfshira ushtronin juridiksion ekstra-territorial neuml Kosoveuml aq sa me

pyetjen neumlse Gjykata Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut ishte komepente qeuml teuml

shqyrtonte mbi bazeumln e Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut kontributin e

keumltyre shteteve ndaj praniseuml civile dhe ushtarake ndeumlrkombeumltare qeuml ushtronte kontroll

neuml Kosoveuml

Gjykata vlereumlsoi se leumlshimi i urdheumlrave peumlr paraburgim binte brenda mandatit teuml

siguriseuml seuml KFOR-it ndeumlrsa mbikeumlqyrja e de-minimit binte brenda mandatit teuml

UNMIK-ut Gjykata vazhdoi tutje me peumlrcaktimin neumlse veprimet e dyshuara teuml KFOR-

it (paraburgimi i z Saramatit) dhe mosveprimi i UNMIK-ut (deumlshtimi i pretenduar peumlr

de-minim neuml rastin Behrami) mund trsquou atribuoheshin (mvisheshin) Kombeve teuml

26

Bashkuara Neuml keumlteuml drejtim Gjykata seuml pari konstatoi se Kaptitulli VII i Karteumls seuml KB-

ve mund teuml lejojeuml delegimin e pushteteve teuml Keumlshillit teuml Sigurimit te KFOR-i neuml fusheumln

e siguriseuml dhe te UNMIK-u neuml fusheumln e administrimit civil Dhe sipas arsyetimit teuml

Gjykateumls pasi KFOR-i ushtronte neuml meumlnyreuml teuml ligjshme kompetencat e deleguara sipas

kapitullit VII teuml Karteumls nga ana e Keumlshillit teuml Sigurimit dhe pasi UNMIK-u ishte organ

ndihmeumls i KB-ve i krijuar neuml bazeuml teuml Kapitullit VII veprimi i dyshuar dhe mosveprimi

neuml parim i ldquoatribuohejrdquo Kombeve teuml Bashkuara teuml cilat kishin subjektivitet juridik teuml

ndareuml nga ai i shteteve aneumltare dhe qeuml gjithashtu nuk ishin paleuml kontraktuese e

Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Pas peumlrcaktimit teuml meumlsipeumlrm Gjykata shqyrtoi ccedileumlshtjen e kompetenceumls seuml saj peumlr teuml

vlereumlsuar peumlrputhshmeumlrineuml me Konventeumln teuml veprimeve teuml shteteve teuml peumlrfshira

veprime keumlto teuml ushtruara neuml emeumlr teuml Kombeve teuml Bashkuara dhe neuml kontekst edhe meuml

teuml peumlrgjithsheumlm peumlr teuml vlereumlsuar marreumldhenien ndeumlrmjet Konventeumls dhe Kombeve teuml

Bashkuara teuml cilat ishin duke vepruar mbi bazeumln e Kapitullit VII teuml Karteumls

Gjykata rikujton se objektiv pareumlsor i Kombeve teuml Bashkuara eumlshteuml ruajtja e paqes dhe

siguriseuml ndeumlrkombeumltare Ndoneumlse eumlshteuml njeumllloj e qarteuml se sigurimi i respektit peumlr teuml

drejtat e njeriut peumlrbeumln kontribut teuml reumlndeumlsisheumlm neuml arritjen e paqes ndeumlrkombeumltare

fakti eumlshteuml se Keumlshilli i Sigurimit ka peumlrgjeumlgjeumlsi pareumlsore si dhe mundeumlsi teuml gjera neuml

dispozicion peumlr teuml peumlrmbushur keumlteuml objektiv peumlrfshireuml peumlrmes masave shtreumlnguese Neuml

rastin konkret sipas Gjykateumls Kapitulli VII i Karteumls ka lejuar Keumlshillin e Sigurimit qeuml

teuml miratojeuml masa konkrete si reagim ndaj njeuml konflikti teuml identifikuar qeuml eumlshteuml

konsideruar si keumlrceumlnim peumlr paqen pra rezoluteumln 1244 me teuml cileumln eumlshteuml themeluar

UNMIK-u dhe KFOR-i

Pasi veprimet e peumlrcaktuara neuml rezolutat e miratuara sipas Kapitullit VII teuml Karteumls ishin

themelore peumlr misionin e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml siguruar paqen dhe sigurineuml

ndeumlrkombeumltare dhe pasi keumlto rezoluta peumlr qeumlllime teuml zbatimit dhe efikasitetit

mbeumlshteteshin neuml ndihmeumln ose kontributin e shteteve aneumltare Konventa nuk mund teuml

interpretohet neuml njeuml meumlnyreuml qeuml i beumln veprimet ose mosveprimet e shteteve paleuml teuml cilat

mbuloheshin nga rezolutat e Keumlshillit teuml Sigurimit subjekt vlereumlsimi nga ana e

Gjykateumls Vlereumlsimi i peumlrputhshmeumlriseuml seuml keumltyre veprimeve ose mosveprimeve neuml

raport meuml Konventeumln sipas Gjykateumls do teuml paraqiste ndeumlrhyrje neuml zbatimin e misionit

kyccedil teuml KB-ve duke peumlrfshireuml keumltu edhe zhvillimin efektiv teuml operacioneve teuml misionit

Kjo gjithashtu do teuml ishte e barazvlershme me vendosjen e kushteve peumlr zbatimin e

rezoluteumls seuml Keumlshillit teuml Sigurimit teuml cilat nuk ishin peumlrcaktuar neuml veteuml tekstin e

rezoluteumls

Peumlrfundimisht Gjykata gjen se UNMIK-u ishte organ ndihmeumls i krijuar nga Kombet e

Bashkuara neuml bazeuml teuml Kapitullit VII teuml Karteumls dhe KFOR-i ushtronte komepetencat e

deleguara neuml meumlnyreuml teuml ligjshme nga ana e Keumlshillit teuml Sigurimit gjithashtu neuml bazeuml teuml

Kapitullit VII Keumlsisoji veprimet ose mosveprimet e UNMIK-ut dhe KFOR-it i

atribuoheshin drejtpeumlrdrejteuml Kombeve teuml Bashkuara organizateuml kjo me juridiksion

universal duke peumlrmbushur objektivin e saj madhor teuml siguriseuml kolektive Neuml keumlto

rrethana Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se ankesat e ankuesve duhen shpallur teuml

papajtueshme me juridiksionin ratione personae teuml Gjykateumls neuml bazeuml teuml dispozitave teuml

Konventeumls

27

Neuml vijim teuml keumltij peumlrfundimi Gjykata e vlereumlson teuml panevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml

pretendimet e mbetura teuml paleumlve rreth pranueshmeumlriseuml seuml ankeseumls peumlrfshireuml

kompetenceumln ratione loci teuml Gjykateumls peumlr teuml shqyrtuar ankesat kundeumlr shteteve teuml

peumlrfshira rreth veprimeve ose mosveprimeve teuml tyre ekstra-territoriale apo peumlr teuml

vlereumlsuar neumlse ankuesit kaneuml shterur mjetet efektive juridike qeuml kaneuml pas neuml dispozicion

sipas kuptimit teuml dheumlneuml neuml Nenin 35(1) teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendos teuml crsquoregjistroj nga lista e saj e rasteve ankeseumln e Saramatit kundeumlr

Gjermaniseuml [njeumlzeumlri] Gjykata vendoseuml gjithashtu ta shpalleuml teuml papranueshme ankeseumln

e Behramit dhe Behramit dhe pjeseumln e mbetur teuml ankeseumls seuml Saramatit kundeumlr Franceumls

dhe Norvegjiseuml [me shumiceuml]

28

Issa dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 3182196

16 neumlntor 2004 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 1

Pretendim i shkeljes seuml teuml drejtave teuml garantuara me Konventeuml nga trupat turke teuml futura

neuml zoneumln e Irakut Verior nuk ka juridiksion - teuml papranueshme

Nenet 2 3 5 8 13 14 dhe 18

Shkelje e te drejtave teuml garantuara me Konventeuml si pasojeuml e vrasjes seuml teuml afeumlrmve nga

forcat turke teuml futura neuml zoneumln e Irakut verior e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile autoritet jashteuml territorit juridiksion zoneuml jashteuml shtetit konflikt

barinjeuml vrasje mungeseuml e deumlshmive

Ankueset znj Halima Musa Issa znj Beebin Ahmad Omer znj Safia Shaeumlan

Ibrahim znj Fatime Dareumlish Murty Khan znj Fahima Salim Muran dhe znj Basna

Rashid Omer shtetase irakiane

Faktet e rastit

Ankueset gjashteuml baresha teuml Irakut verior solleumln ankeseumln neuml emeumlr teuml tyre dhe teuml

familjareumlve teuml tyre teuml ngushteuml teuml cileumlt kishin humbur jeteumln neuml meumlngjesin e 2 prillit teuml

vitit 1995

Me dateumln 1 prill ankueset kishin meumlsuar se ushtria Turke e cila kishte kaluar neuml aneumln

Irakiane meuml hereumlt ishte neuml rajonin e tyre Ato kishin pareuml aktivitete ushtarake dhe

helikoptereuml duke transportuar ushqim neuml rrafshin poshteuml fshatit te tyre

Neuml meumlngjesin e 2 prillit Ismail Hassan Sherif Ahmad Fatah Hassan Abdula Teli

Hussein Abdulkadir Izat Khan Hassan Abdulrahman Mohammad Sherriff Guli Zekri

Guli dhe Sarabast Abdulkadir Izatthe seuml bashku me ankuesen e pareuml teuml treteuml teuml kateumlrt

dhe teuml pesteuml kishin leumlneuml fshatin e tyre peumlr teuml deumlrguar delet qeuml kishin neuml male Ankuesja

e dyteuml dhe e gjashteuml kishin qeumlndruar neuml shteumlpi peumlr trsquou peumlrkujdesur peumlr feumlmijeumlt e tyre

Pasi ky grup i njeumlmbeumldhjeteuml personave kishin filluar te ecnin peumlr peseumlmbeumldhjeteuml minuta

neuml drejtim te Spna me kateumlr grateuml duke i prireuml grupit ata kishin hasur neuml ushtareumlt turq

Keumlta teuml fundit kishin filluar trsquoi sulmojneuml fizikisht qeuml teuml njeumlmbeumldhjeteuml barinjteuml irakianeuml

duke i urdheumlruar grateuml qeuml teuml kthehen neuml shteumlpi ndeumlrsa kishin ndaluar burrat

Gjateuml keumlsaj kohe ankuesja e dyteuml dhe e gjashteuml kishin deumlgjuar teuml shteumlna armeumlsh dhe

njeuml bashkeumlfshatar i kishte informuar se ushareumlt turk ndodheshin afeumlr fashtit teuml tyre

Keumlto dy gra seuml bashku me tri gra teuml tjera teuml fshatit nga brengosja kishin dalur teuml

keumlrkojneuml familjareumlt e tyre Kur keumlto i arriteumln ushtareumlt turq paneuml edhe barinjteuml me ta Neuml

ato momente ushtareumlt turq kishin filluar teuml shtinin me armeuml zjarri neuml drejtim teuml tyre peumlr

trsquoi larguar nga aty Keumlshtu grateuml duke u kthyer haseumln neuml njeuml grup tjeteumlr ushtareumlsh dhe

keumlrkuan leje qeuml teuml flasin me burrat e tyre Ushtareumlt kishin drejtuar armeumlt neuml drejtim teuml

tyre keumlshtu qeuml ato kishin vazhduar rrugeumln

29

Neuml vend se teuml ktheheshin neuml fshat ato kishin provuar teuml fshiheshin neuml rrafshin poshteuml

fshatit mireumlpo ishin zbuluar nga ushtareumlt teuml cileumlt i kishin keumlrceumlnuar se do trsquoi vrisnin

neumlse nuk largohen nga aty Neuml ateuml koheuml ato kishin pareuml nje helikopter duke ateruar

Grateuml prapeuml kishin keumlrkuar qeuml teuml bisedonin me burrat e tyre por ata kishin refuzuar

Keumlshtu pas njeuml keumlrkimi teuml pasuksessheumlm deri neuml oreumln 1300 ato ishin kthyer neuml fshat

dhe kishin ndareuml me bashkeumlfshatareumlt tjereuml teuml gjitha ato qeuml kishin pareuml dhe qeuml ju kishte

ndodhur

Disa nga burrat e fshatit teuml shoqeumlruar nga aneumltareuml te Partiseuml Demokratike Kurdistane

(KDP) kishin shkuar ne Anshki njeuml qytezeuml afeumlr fshatit ku ndodhej njeuml tog i madh i

ushtriseuml turke e cila shikonte te gjitha operacionet neuml rajon Burrat keumlrkuan disa hereuml

gjateuml diteumls qeuml teuml liroheshin barinjteuml sa meuml pareuml pasiqeuml ata ishin veteumlm civileuml teuml

pafajsheumlm Zyrtari i ushtriseuml neuml detyreuml neuml fillim kishte theumlneuml qeuml nuk ishte neuml dijeni peumlr

rastin e meuml voneuml kishte theumlneuml qeuml ata do teuml liroheshin Ai gjithashtu kishte dheumlneuml leje qeuml

burrat nga fshati te merrnin delet e barinjve peumlr trsquoi kthyer neuml fshat Kur burrat kishin

keumlrkuar prapeuml qeuml teuml liroheshin barinjteuml zyrtari ishte nervozuar dhe duke beumlrtitur u

kishte theumlneuml burrave teuml mos i keumlrkonin ata meuml Keumlshtu ata ishin larguar Kur burrat

kishin marreuml delet kishin keumlrkuar barinjteuml mireumlpo nuk i kishin gjetur

Meuml 3 prill 1995 ushtria turke ishte larguar nga rajoni rreth fshatit dhe keumlshtu burrat e

fshatit ishin nisur neuml drejtim te Spna peumlr teuml keumlrkuar barinjteuml e zhdukur Neuml njeuml zoneuml

afeumlr vendit ku ishin pareuml peumlr hereuml te fundit burrat kishin gjetur trupat e pajeteuml teuml Ismail

Hassan Sherif Ahmad Fatah Hassan Abdulkadir Izat Khan Hassan Sarabast

Abdulkadir Izat dhe Abdulrahman Mohammad Sherriff Trupat kishin marreuml shumeuml

plageuml nga plumbat si dhe shumeuml pjeseuml te trupit - veshteuml gjuheumlt dhe gjenitalet - ju

mungonin Trupat ishin deumlrguar peumlr autopsi ne spitalin e Dohuk

Me 4 prill Partia Demokratike Kurdistane (KDP) kishte mbajtur njeuml konferenceuml peumlr

shtyp dhe drejtuesi i rajonit Amedi Z SN kishte theumlneuml se sapo kishin pranuar

informacionin se disa barinjeuml ishin arrestuar nga ushtareumlt turq ai kishte vizituar

komandantin e ushtriseuml turke neuml rajonin e Kadish-it dhe kishte keumlrkuar lirimin e tyre

Komandanti kishte theumlneuml se barinjteuml do teuml lirohen mireumlpo ata nuk ishin liruar as pas

kateumlr ose peseuml vizitave te Z SN Pasiqeuml forcat turke ishin larguar nga rajoni gjateuml nateumls

SN ishte rikthyer te komandanti neuml meumlngjesin e radheumls Keumlteuml hereuml komandanti kishte

mohuar se barinjteuml ishin arrestuar Gjateuml konferenceumls peumlr shtyp SN kishte treguar listeumln

me emrat e shtateuml barinjeumlve teuml cileumln ia kishte dheumlneuml komandantit turk Neuml konferenceuml

ishin prezente edhe gjashteuml ankueset peumlr trsquou peumlrgjigjur pyetjeve Meuml 5 Prill 1995 ishin

gjetur edhe trupat e Abdula Teli Hussein dhe Guli Zekri Guli neuml njeuml gjendje teuml

ngjashme me trupat e peseuml barinjeumlve teuml tjereuml teuml gjetur meuml hereumlt

Meuml 7 Prill 1995 gjashteuml ankuesit dhe deumlshmitareumlt tjereuml ishin intervistuar nga Dr RA dhe

Z Kerim Yildiz neuml prezenceuml teuml muhtar-it teuml regjionit Tamim teuml provinceumls seuml Sarsang-

ut Gjashteuml ankueset qeuml nga ateumlhereuml kaneuml doreumlzuar disa peticione tek autoritetet e

regjionit duke keumlrkuar hetime peumlr vdekjet e familjareumlve teuml tyre Ato parashtruan ankeseuml

edhe te Guvernatori i Dokut-ut dhe dhaneuml deklarata ku ky i fundit kishte premtuar se

se vdekjet do teuml hetoheshin Sidoqofteuml ankueset nuk kaneuml pranuar ndonjeuml informacion

peumlr ndonjeuml veprim teuml Guvernatorit mbi rastin

30

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria turke neuml veumlrejtjet preliminare kishte ngritur ceumlshtjen e ldquojuridiksionitrdquo teuml

interpretuar neuml Nenin 1 teuml Konventeumls duke sfiduar pranimin e ankeseumls neuml bazat e Nenit

35 sect 1 teuml Konventeumls edhe pse ata asnjeumlhereuml nuk e kishin mohuar pranineuml e tyre neuml Irak

gjateuml asaj kohe duke potencuar se ushtareumlt turk nuk kaneuml qeneuml prezent neuml zoneumln qeuml

pretendohet nga ankuesit pra neuml zoneumln neuml teuml cileumln pretendohet se ka ndodheuml ngjarja

Prandaj peumlr Qeverineuml prezenca e trupave turke peumlr koheuml teuml kufizuar dhe peumlr qeumlllim teuml

kufizuar neuml Irakun verior nuk eumlshteuml sinonim i ldquojurisdiksionitrdquo Peumlr ankueset ky fakt

ishte i papranuesheumlm dhe se juridiksioni i Turqiseuml nuk kishte qeneuml asnjeumlhereuml neuml

pikeumlpyetje peumlr trsquou pranuar rasti Sido qeuml teuml jeteuml Qeveria peumlrfundoi se duke marreuml

parasysh interpretimin e Gjykateumls peumlr nocionin e ldquojuridiksionitrdquo neuml rastin Bankovic dhe

teuml tjereumlt4 juridiksioni i Turqiseuml nuk shtrihej deri neuml Irakun verior peumlr dhunimet e

pretenduara teuml Konventeumls dhe protokollit teuml saj si dhe peumlrgjegjeumlsia peumlr shkeljen e

Konventeumls peumlr rastin neuml fjaleuml nuk duhet trsquoi atribuohet Turqiseuml

Ankueset neuml aneumln tjeteumlr argumentuan se juridiksioni neuml keumlteuml rast nuk kishte ngjashmeumlri

me rastin Bankovic dhe teuml tjereumlt dhe duke ju referuar Konventeumls parashtruan se neuml

rastin neuml fjaleuml viktimat e rastit janeuml qarteuml viktima te Qeveriseuml turke dhe se ushtria e saj

kishte fuqi de facto mbi territorin e Irakut Verior neuml ateuml periudheuml kohore Ankueset

theksuan gjithashtu qeuml barinjteuml e vrareuml binin neuml kategorineuml e personave teuml mbrojtur

sipas Nenit 5 neuml Konventeumln e Kateumlrt teuml Gjeneveumls seuml vitit 1949

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 1 teuml Konventeumls pavareumlsisht nga fakti se Qeveria nuk e kishte ngritur

neuml meumlnyreuml eksplicite ccedileumlshtjen e juridiksionit neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml Konventeumls peumlrpara

vendimit teuml pranueshmeumlriseuml sipas rregulleumls 55 teuml Rregullores seuml Gjykateumls Qeveriseuml

nuk mund trsquoi mohohej kjo e drejteuml neuml rastet kur kjo ishte njeuml ceumlshtje e drejtpeumlrdrejteuml dhe

e lidhur pashmangshmeumlrisht me faktet ku bazohen pretendimet e ankuesve Si i tilleuml

eumlshteuml leumlneuml teuml shqyrtohet meumlnyreuml implicite peumlr fazeumln e meritave

Nga Neni 1 i Konventeumls rrjedh qeuml shtetet paleuml duhet teuml peumlrgjigjen peumlr ccedildo shkelje teuml teuml

drejtave dhe lirive teuml mbrojtura nga Konventa kundeumlr individeumlve teuml vendosur neumln

juridiksionin e tyre E gjykateumls tregon se koncepti i juridiksionit peumlr qeumlllimet e

Nenit 1 teuml Konventeumls duhet teuml konsiderohet peumlr teuml pasqyruar kuptimin e termit neuml teuml

drejteumln ndeumlrkombeumltare publike sipas teuml cileumls kompetenca juridiksionale e shtetit ishte

kryesisht territoriale Megjithateuml koncepti i juridiksionit brenda kuptimit teuml Nenit 1

teuml Konventeumls nuk eumlshteuml domosdoshmeumlrisht i kufizuar neuml territorin kombeumltar teuml shteteve

paleuml Neuml rrethana teuml jashteumlzakonshme aktet e shteteve paleuml qeuml kryhen jashteuml territorit teuml

tyre ose qeuml kaneuml prodhuar efekte atje mund teuml arrijneuml teuml peumlrshihen brenda juridiksionit

teuml tyre neuml kuptimin e Nenit 1 teuml Konventeumls Keumlshtu shteti mund teuml thirret neuml peumlrgjegjeumlsi

kur si pasojeuml e veprimit ushtarak - qofteuml i ligjsheumlm apo i paligjsheumlm - ai shtet neuml

praktikeuml ushtron kontroll efektiv te njeuml zone qeuml ndodhet jashteuml territorit teuml saj kombeumltar

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata meuml pareuml ka theksuar se njeuml shtet gjithashtu mund teuml jeteuml

peumlrgjegjeumls peumlr shkeljen e teuml drejtave dhe lirive teuml Konventeumls teuml personave qeuml ndodhen

4 Bankovic dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls dhe 16 Shteteve tjera kontraktuese (vend) [DhM] ankesa

nr 5220799 sectsect 14-27 GjENDNj 2001-XII

31

neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr por qeuml gjenden neumln autoritetin dhe kontrollin e shtetit teuml

meumlparsheumlm neumlpeumlrmjet agjenteumlve teuml saj qeuml veprojneuml - qofteuml neuml meumlnyreuml teuml ligjshme ose teuml

paligjshme - neuml keumlteuml shtet teuml fundit Peumlrgjegjegjeumlsia neuml situata teuml tilla rrjedh nga fakti se

Neni 1 i Konventeumls nuk mund teuml interpretohet ashtu qeuml teuml lejonte njeuml shtet paleuml teuml

kryejeuml shkelje teuml Konventeumls neuml territorin e njeuml shteti tjeteumlr teuml cilin nuk mund teuml kryejeuml

neuml territorin e vet

Duke aplikuar parimet si meuml larteuml neuml faktet e rastit neuml fjaleuml Gjykata fillimisht duhet teuml

konstatojeuml neumlse teuml afeumlrmit e ankuesve kishin qeneuml neumln autoritetin dhe ose kontrollin

efektiv dhe peumlr keumlteuml arsye brenda juridiksionit teuml shtetit teuml paditur si rezultat i

veprimeve jashteuml territoriale teuml keumltij teuml fundit Neuml lidhje me keumlteuml ishte e

padiskutueshme midis paleumlve se forcat e armatosura turke kishin kryer operacione

ushtarake neuml Irakun verior gjateuml njeuml periudhe gjashteuml javore midis 19 marsit dhe 16

prillit 1995

Megjithateuml pavareumlsisht nga numri i madh i trupave teuml peumlrfshireuml neuml keumlto operacione

ushtarake nuk duket se Turqia kishte ushtruar kontroll teuml peumlrgjithsheumlm neuml teuml gjitheuml

zoneumln e Irakut verior Ccedileumlshtja esenciale peumlr tu shqyrtuar peumlr Gjykateumln eumlshteuml pra neumlse

neuml koheumln peumlrkateumlse trupat turke kishin kryer operacione neuml zoneumln ku ndodheumln vrasjet

Standardi i proveumls i peumlrdorur nga Gjykata peumlr teuml peumlrcaktuar keumlteuml ccedileumlshtje duke pasur

parasysh dokumentet dhe provat e tjera eumlshteuml peumlrtej dyshimit teuml arsyesheumlm

Gjykata vuri neuml dukje ndeumlr teuml tjera se ankueset nuk kishin dheumlneuml ndonjeuml holleumlsi lidhur

me identitetin e komandantit ose teuml regjimentit teuml peumlrfshireuml neuml aktet e kontestuara apo

njeuml peumlrshkrim teuml holleumlsisheumlm teuml uniformave teuml ushtareumlve Peumlr meuml tepeumlr nuk kishte

ndonjeuml deumlshmi teuml pavarur teuml deumlshmitareumlve peumlr pranineuml e ushtareumlve turq neuml zoneumln neuml

fjaleuml apo ndalimin e barinjve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata nuk ishte neuml gjendje teuml peumlrcaktojeuml

neuml bazeuml teuml provave neuml dispozicion teuml vet neumlse vdekjet ishin shkaktuar nga armeumlt e

zjarrit teuml shkarkuara nga trupat turke Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml

shpeumlrfillte faktin se zona ku u vraneuml teuml afeumlrmit e ankuesve ishte skeneuml e luftimeve teuml

ashpra mes militanteumlve teuml PKK dhe peshmergave teuml KDP neuml koheumln peumlrkateumlse Peumlr meuml

shumeuml megjitheumlse raportet e lajmeve dhe teuml dheumlnat zyrtare konfirmuan kryerjen e

operacioneve ndeumlrkufitare dhe prezenceumln e ushtriseuml turke neuml Irakun verior neuml ateuml koheuml

keumlto materiale nuk mbeumlshteteumln peumlrfundimin me ndonjeuml siguri teuml madhe qeuml trupat turke

shkuan aq larg sa fshati Azadi neuml zoneumln e Spna

Seuml fundi pohimet e ankuesve se ato kishin beumlreuml prezentime ndaj oficereumlve teuml ushtriseuml

turke nuk mund teuml konstatohej se ishin teuml veumlrtetuara Ankueset nuk arriteumln teuml ofrojneuml

ndonjeuml proveuml bindeumlse dhe teuml forteuml peumlr teuml kundeumlrshtuar pretendimet e Qeveriseuml se njeuml

ankim i tilleuml nuk ishte beumlreuml kurreuml peumlr oficereumlt e ushtriseuml turke neuml Irakun e veriut

Neuml bazeuml teuml gjitheuml materialit neuml posedim teuml saj Gjykata konsideroi se nuk ishte veumlrtetuar

neuml standardin e keumlrkuar teuml provave se forcat e armatosura turke kishin kryer operacione

neuml zoneumln neuml fjaleuml dhe meuml sakteuml neuml kodrat mbi fshatin Azadi ku sipas deklaratave teuml

ankuesve viktimat ishin neuml ateuml koheuml Prandaj Gjykata nuk ishte e bindur se teuml afeumlrmit

e ankuesve kishin qeneuml brenda juridiksionit teuml shtetit teuml paditur (Turqiseuml) peumlr qeumlllimet

e Nenit 1 teuml Konventeumls

Ky konstatim e beumlri teuml panevojshme shqyrtimin e ankesave substanciale teuml ankuesve

sipas Neneve 2 3 5 8 13 14 dhe 18 teuml Konventeumls

32

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se veprimet e vrasjeve teuml teuml afeumlrmeumlve teuml ankuesve nuk bie brenda

juridiksionit teuml shtetit teuml paditur neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml Konventeumls dhe se peumlr keumlteuml nuk

eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen ankesat e ankuesve sipas Neneve 2 3 5 8 13 14 dhe

18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

33

Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3576397

21 neumlntor 2001 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 1 dhe 13

Deumlshtim neuml garantimin e mbrojtjes nga tortura si pasojeuml e akordimit teuml imunitetit ndaj

Qeveriseuml seuml Kuvajtit nuk ka shkelje

Neni 6 sect 1

Qasja neuml gjykateuml dhe hedhja poshteuml e procedurave ankimore peumlr shkak teuml imunitetit teuml

shtetitnuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile tortureuml deumlme psiqike kompensim padi civile imunitet shteteumlror

raporte miqeumlsore juridiksion

Ankuesi z Sulaiman Al-Adsani me shteteumlsi teuml dyfishteuml teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe

Kuvajtit

Faktet e rastit

Ankuesi sheumlrbeu si pilot neuml Kuvajt gjateuml Lufteumls seuml Gjirit dhe mbeti neuml Kuvajt pas

pushtimit teuml Irakut si pjestar i forcave rezistente Ai erdhi neuml posedim teuml video-kasetave

me peumlrmbajtje seksuale qeuml peumlrfshinin njeuml Sheik i cili ishte ngushteuml i lidhur me Emirin e

Kuvajtit person ky qeuml konsiderohej teuml keteuml njeuml poziteuml me ndikim neuml Kuvajt Sipas

ankuesit sheiku i cili keumlrkoi peumlrgjegjeumlsi nga ankuesi peumlr faktin se kasetat kishin dalur

neuml domenin publik me dateuml 2 Maj 1991 hyri neuml shteumlpineuml e tij seuml bashku me dy persona

tjereuml e rraheumln ateuml dhe e moreumln me armeuml neuml Burgun e Siguriseuml seuml shtetit ku u burgos peumlr

disa diteuml dhe u rrah neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme nga rojet Ai u mor meuml voneuml me armeuml

dhe u deumlrgua neuml njeuml pallat ku ai u mbajt neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme neumln ujeuml neuml njeuml

pishineuml para se teuml deumlrgohej neuml njeuml dhomeuml teuml vogeumll ku Sheiku i vuri zjarrin dyshekeumlve teuml

lagur me benzineuml si rezultat i seuml cileumls ankuesi peumlsoi djegie teuml reumlnda Ai u lirua meuml 5 maj

1991 pasi u detyrua teuml neumlnshkruante njeuml teuml deklarateuml teuml rreme

Fillimisht ankuesi u trajtua neuml njeuml spital teuml Kuvajtit dhe meuml pas meuml 17 maj 1991 ai u

kthye neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar ku kaloi gjashteuml javeuml neuml spital duke u trajtuar peumlr

djegiet qeuml mbulonin 25 teuml sipeumlrfaqes teuml trupit teuml tij Ai gjithashtu peumlsoi deumlm

psikologjik dhe u diagnostifikua se vuan nga njeuml formeuml e reumlndeuml e ccedilrregullimit teuml stresit

post-traumatik i reumlnduar nga fakti se ai mori keumlrceumlnime duke e paralajmeumlruar ateuml qeuml teuml

mos veprojeuml dhe teuml mos beumlje publike gjendjen e tij teuml veumlshtireuml Autoriteti shteteumlror i

Kuvajti deklaroi se nuk ishte ne gjendje te vertetoje sakteumlsineuml e pretendimeve teuml

ankuesit

Pas kthimit neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar ankuesi kishte filluar procedurat civile kundeumlr

sheikut dhe Qeveriseuml seuml Kuvajtit Proceduart civile u inicuan bazuar neuml pretendimet e

ankuesit se ka pasur tre elemente qeuml tregojneuml peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit peumlr ngjarjet neuml

Kuvajt seuml pari ishte deumlrguar neuml njeuml burg teuml Shtetit seuml dyti transporti qeveritar ishte

peumlrdorur meuml 2 dhe 7 maj 1991 dhe seuml treti neuml burg ai ishte keqtrajtuar nga zyrtareumlt

34

publikeuml Megjithate gjykatat angleze refuzuan keumlrkeseumln e ankuesit ndaj shteti te

Kuvajtit peumlr shkak eumle imunitetit shteteumlror Edhe neuml ankeseumln praneuml Gjykateumls seuml Apelit u

hodh poshteuml neumln konlludimin se se qeveria e Kuvajtit ka teuml drejteuml peumlr imunitet shteteumlror

dhe gjithashtu u refuzua leja peumlr teuml apeluar neuml Dhomeumln e Lordeumlve

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se gjykatat angleze duke i dheumlneuml Shtetit teuml Kuvajtit imunitet nga

padia deumlshtuan ti garantonin atij geumlzimin e seuml drejteumls peumlr mos tu torturuar teuml garantuar

me Nenin 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 1 dhe 13 teuml Konventeumls Ankuesi gjithashtu

pretendon se i eumlshteuml mohuar qasja neuml gjykateuml peumlr sa i peumlrket ankeseumls seuml tij kundeumlr

Shtetit teuml Kuvajtit neuml kundeumlrshtim me Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljen e Nenit 3 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 1

dhe Nenin 13 Gjykata peumlrseriti se megjitheumlse Nenet 1 dhe 3 teuml marra seuml bashku

vendosin njeuml numeumlr teuml detyrimeve pozitive ndaj Shteteve teuml dizajnuara peumlr teuml

parandaluar dhe siguruar deumlmshpeumlrblim peumlr tortura dhe keqtrajtime teuml tjera detyrimi

zbatohet veteumlm neuml lidhje me veprimet e pretenduara teuml kryera brenda juridiksionit teuml

Shtetit Neni 3 ka disa kufizime aplikimi jashteuml territorit teuml shtetit kontraktues

(aplikimi ekstraterritorial) vjen neuml shprehje peumlr aq sa peumlrgjegjeumlsia e shtetit mund teuml

ngritet neuml rastin e peumlrjashtimit ekstradimit teuml njeuml individi neuml njeuml vend ku ka arsye teuml

konsiderueshme se ekziston njeuml rrezik real i nenshtrimit ndaj tortureumls apo keqtrajtimit

Megjithateuml Gjykata veumlreumln se peumlrgjegjeumlsia e shtetit deumlbuesperjashtues do teuml lind neumlse

deumlshmohet se shtetit deumlbues ka ndeumlrmarreuml veprime qeuml kishin si pasojeuml teuml drejtpeumlrdrejteuml

ekspozimin e individit ndaj njeuml trajtimi teuml tilleuml Neuml rastin konkret pasi qeuml ankuesi nuk

pretendoi se tortura e supozuar u beuml brenda juridiksionit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar apo

se autoritetet Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kishin ndonjeuml lidhje shkakeumlsore me ndodhjen e

saj nuk mund teuml thuhej se Shteti ishte neumln njeuml detyrim peumlr teuml siguruar njeuml mjet juridik

civil neuml lidhje me tortureumln e pretenduar se ishte kryer nga autoritetet kuvajtiane Peumlr

keumlteuml Gjykata gjen se se nuk ka shkelje teuml Nenit 3

Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata peumlrseriti se

neumlse njeuml person ka njeuml keumlrkeseuml qeuml eumlshteuml e bazuar neuml ligjet nacionale realizimi i keumlsaj

keumlrkese varet jo veteumlm nga peumlrmbajtja substanciale e seuml drejteumls siccedil peumlrcaktohet neuml ligjin

kombeumltar por realizimi i keumlrkeseumls keumlrkon edhe deumlshmi peumlr ekzistenceumln e pengesve

procedurale Nuk do teuml ishte neuml peumlrputhje me rregullin e sundimit teuml ligji ose parimin

themelor teuml Nenit 6 sect 1 neumlse njeuml shtet mundet pa kontroll nga organet e Konventeumls teuml

beumlj largimin nga juridiksioni i gjykatave vendore teuml njeuml game teuml teumlreuml teuml keumlrkesave civile

ose teuml jap imunitete peumlr grupe apo kategori teuml caktuara teuml njereumlzve Neuml rastin aktual

Gjykata veumlren se procedurat teuml cilat ankuesi kishte peumlr qeumlllim teuml ndjekeuml kishin teuml beumlnin

me njeuml shkak teuml veprimit teuml njohur peumlrkateumlsisht deumlmet peumlr leumlndime personale dhe

dheumlnia e imunitetit nuk kualifikohej si njeuml e drejteuml thelbeumlsore por peumlrbeumlnte njeuml pengeseuml

procedurale neuml autoritetin e gjykatave peumlr teuml peumlrcaktuar teuml drejteumln Keumlshtu ekzistonte

njeuml mosmarreumlveshje serioze dhe e bazuar neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejtave civile dhe

aplikimin e Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas Gjykateumls e drejta e qasjes neuml gjykateuml mund tu

neumlnshtrohet kufizimeve me kusht qeuml ato teuml mos deumlmtojneuml thelbin e seuml drejteumls Kufizime

35

teuml tilla duhet teuml synojneuml qeuml teuml ndjekin njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm dhe teuml jeneuml proporcionale

Gjykata konsideron se dheumlnia e imunitetit sovran njeuml shteti neuml procedurat civile ka peumlr

qeumlllim qeuml teuml ndjekeuml qeumlllimin legjitim teuml respektimit teuml seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare dhe teuml

nxis kultivimin e marreumldheumlnieve teuml mira midis shteteve

Sa i peumlrket proporcionalitetit Gjykata veumlren se qeuml sa meuml shumeuml teuml jeteuml e mundur

Konventa duhet teuml interpretohet neuml harmoni me rregullat e tjera teuml seuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare peumlrfshireuml ato qeuml kaneuml teuml beumljneuml me imunitetin e Shtetit Keumlshtu masat e

marra nga njeuml shtet i cili reflekton rregullat e pranuara ndeumlrkombeumltarisht siq eumlshteuml neuml

keumlteuml rast ligji peumlr imunitetin shteteumlror nuk mund teuml konsiderohet neuml parim si imponues

apo kufizim joproporcional neuml teuml drejteumln e qasjes neuml gjykateuml Neuml keumlteuml drejtim statusi

peumlrkateumls i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar eumlshteuml neuml peumlrputhje me Konventeumln e Bazelit teuml vitit

1972 Megjithateuml keumlrkuesi pretendonte se ndalimi i tortureumls kishte fituar statusin e

normeumls jus cogens duke marreuml peumlrpareumlsi mbi ligjet vendore traktatet dhe rregullat e

tjera teuml ligjeve ndeumlrkombetare Peumlr meuml shumeuml akuzat e tij kurreuml nuk ishin veumlrtetuar dhe

keqtrajtimi i supozuar mund teuml kategorizohej si tortureuml neuml kuptim teuml Nenit 3 teuml

Konventeumls Gjykata pranon argumentet e ankuesit se e drejta e garantuar neuml Nenin 3 teuml

Konventes eumlshteuml absolute edhe disa traktate tjera ndeumlrkombeumltare ndalojneuml gjithashtu

tortureumln peumlrveccedil keumlsaj shumeuml deklarata gjyqeumlsore janeuml beumlreuml dhe tashmeuml ndalimi i

tortureumls ka statusin e njeuml norme iperative ose jus cogens Megjithateuml sipas Gjykateumls

rasti aktual nuk ka teuml beumljeuml me peumlrgjegjeumlsineuml penale individuale por ka te bejeuml me

imunitetin e njeuml shteti neuml procedurat civile dhe nuk kishte asnjeuml bazeuml neuml instrumentet

ndeumlrkombeumltare autoritetet gjyqeumlsore ose materiale teuml tjera peumlr teuml konkluduar se si njeuml

ccedileumlshtje e teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare njeuml shtet nuk geumlzon meuml imunitet nga padia civile neuml

gjykatat e njeuml shteti tjeteumlr neuml lidhje me pretendimet peumlr tortureuml Rrjedhimisht statuti i

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk ishte neuml kundeumlrshtim me ato kufizime teuml pranuara

peumlrgjitheumlsisht nga Kombet e Bashkuara si pjeseuml e doktrineumls seuml imunitetit teuml shtetit dhe

zbatimi i dispozitave teuml tij nuk mund teuml thuhej qeuml ka qeneuml njeuml kufizim i pajustifikuar i

qasjes seuml ankuesit neuml gjykateuml Peumlr keumlteuml Gjykata konsideron se nuk ka asnjeuml shkelje te

Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls dhe gjithashtu gjen se nuk

ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri me teteuml vota nga neumlnteuml]

36

Arlewin kundeumlr Suediseuml - 2230210

1 mars 2016 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 1

Pretendime se mungon juridiksioni ratione personae peumlr shkak teuml transmetimit teuml

programit jashteuml juridiksionit teuml suediseuml bashkohet me meritat

Neni 6

Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e refuzimit teuml kompetenceumls peumlr teuml

vendosur nga ana e gjykatave suedeze neuml bazeuml teuml seuml drejteumls suedeze ka shkelje

Nenet 8 dhe 13

Deumlshtim i shtetit peumlr ti ofruar mbrojtje teuml duhur teuml privateumlsise dhe ofrimit teuml mjeteve

efektive juridike nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Fjaleumlt kyccedile juridiksion ratione temporis mjete (jo) efektive e drejta neuml proces

gjyqeumlsor emision televiziv shpifje

Ankuesi z Raja Arlewin shtetas suedez i veteumlpuneumlsuar dhe udheumlheq njeuml biznes

Faktet e rastit

Neuml prill teuml viti 2004 njeuml televizion komercial Suedez kishte publikuar njeuml episodeuml teuml njeuml

emisioni ku peumlr qendeumlr kishte biznese dhe transaksione teuml dyshimta e ndeumlr tjera

portretizonte ankuesin si figureumln qeumlndrore teuml krimit teuml organizuar Programi neuml fjaleuml

moderohej nga personi X gjithashtu shtetas suedez dhe Drejtor Ekzekutiv i programi

televiz i cili e ka akuzuar ankuesin peumlr peumlrfshirje neuml veprimtari kriminale

Programi televiziv ishte prodhuar neuml Suedi shfaqur neuml Suedi krijuar peumlr njeuml audienceuml

suedeze dhe po ashtu ishte neuml gjuheumln suedeze Sidoqofteuml programi ishte deumlrguar nga

Suedia peumlrmes satelitit te njeuml kompani televizive neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar (Viasat

Broadcasting UK) Kompania britanike pastaj e kishte shfaqur ateuml neuml Suedi Ankuesi

ishte peumlrpjekur qeuml teuml ngriste padi kundeumlr X-it peumlr shpifje teuml reumlndeuml neuml lidhje me

pretendimet se ai ishte i peumlrfshireuml neuml krim teuml organizuar

Gjykata e Qarkut teuml Stokholmit kishte hedhur poshteuml padineuml pasi programi nuk kishte

prejardhjen nga Suedia Megjithateuml Gjykata e kishte rezervuar vendimin peumlr

pretendimin neuml lidhje me teuml drejteumln penale peumlr njeuml fazeuml teuml meumlvonshme pasi teuml kishte

deumlgjuar paleumlt Ankuesi kishte apeluar vendimin tek Gjykata e Apelite cila kishte

hedhur poshteuml ankeseumln duke e leumlneuml neuml fuqi vendimin e Gjykateumls seuml Qarkut Megjithateuml

kjo gjykateuml kishte veumlrejtur se ankuesi mund teuml ngriseuml padi neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar

Ankuesi e kishte apeluar edhe keumlteuml vendim tek Gjykata Supreme e Suediseuml e cila e

kishte refuzuar ankeseumln

Neuml ankeseumln e paraqitur praneuml Gjykateumls Supreme ankuesi kishte ngritur pretendimin se

qeumlndrimi i gjykatave suedeze ishte neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln e BE-seuml Neuml keumlteuml

drejtim ai kishte keumlrkuar qeuml ccedileumlshtja e intepretimit teuml Rregullores seuml njohur si Brukseli I

37

me numeumlr 442001 neuml lidhje me juridiksionin dhe njohjen e zbatimin e vendimeve

gjyqeumlsore neuml ceumlshtje civile dhe tregtare trsquoi referohej Gjykateumls seuml Drejteumlsiseuml teuml Bashkimit

Evropian peumlr vendim paraprak Sipas tij Rregullorja i jepte teuml drejteuml nje personi qeuml

ngriteuml pretendime peumlr deumlme jo-kontraktore teuml ndeumlrmarreuml veprime neuml territorin ku deumlmi

faktikisht ka ndodhur neuml keumlteuml rast neuml Suedi Gjykata Supreme kishte hedhur poshteuml

edhe keumlteuml keumlrkeseuml peumlr referim teuml pyetjes peumlr interpretim te Gjykata e Drejteumlsiseuml e BE-seuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se gjykatat suedeze kaneuml refuzuar teuml shqyrtojneuml meritat e rastit teuml tij

peumlr shpifje teuml sjelleuml kundeumlr X keumlsisoji duke mos i ofruar atij mjete efektive peumlr

mbrojtjen e reputacionit Sipas ankuesit kompetenca e gjykatave suedeze ishte e

mbeumlshtetur neuml meritat e padiseuml

Qeveria e Suediseuml neuml aneumln tjeteumlr parashtroi argumentin se neuml pajtim me Direktiveumln e

Sheumlrbimeve teuml Mediave Audiovizuele 201013EU Viasat Broadcasting UK ishte

kompani e themeluar neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe se vendimet editoriale rreth

sheumlrbimit medial audiovizuel ishin marreuml neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe jo neuml Suedi

Keumlsisoji Mbreteumlria e Bashkuar peumlrmes Zyreumls seuml saj teuml Komunikimit (Ofcom) kishte

kompetenceuml mbikeumlqyreumlse ndaj programeve teuml kompaniseuml Sipas Qeveriseuml Suedeze rasti

binte jashteuml kompetenceumls seuml gjykatave suedeze pasi programi (qeuml ishte shfaqur neuml

Mbreteumlri teuml Bashkuar) kishte ccediluar te shkelja e mundshme dhe jo deklaratat brenda

programit teuml shfaqur

Ccedileumlshtja para Gjykateumls ishte qeuml teuml vendoseuml neumlse kishte shkelje teuml seuml drejteumls seuml ankuesit

peumlr qasje neuml gjykata duke hedhur poshteuml pretendimet e tij peumlr shpifje mbi bazeumln e

mungeseumls seuml kompetenceumls peumlr teuml vendosur

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml arsyetimin e vet Gjykata gjeti se ccedileumlshtja neumlse Suedia kishte juridiksion neuml keumlteuml rast

peumlrbrenda kuptimit teuml Nenit 1 teuml Konventeumls ishte aq ngushteuml e ndeumlrlidhur me meritat e

rastit sa asaj i duhej teuml shqyrtonte ccedileumlshtjen e kompetenceumls neuml ndeumlrlidhmeumlri me meritat

Neuml parashtrimet preliminare Qeveria Suedeze kishte argumentuar se ankuesi nuk ka

shterur mjetet e brendshme juridike peumlrpara se teuml paraqeseuml ccedileumlshtjen praneuml Gjykateumls

Qeveria ka deklaruar gjithashtu se ankuesi nuk kishte arritur teuml ngriste pretendime peumlr

deumlme nga ana e shtetit Veteuml ankuesi ka kundeumlr-argumentuar se veprimi ose padia

origjinale neuml keumlteuml rast peumlrfshinte njeuml paleuml teuml treteuml dhe jo shtetin njeuml karakteristikeuml kjo qeuml

e beumln rastin teuml veccedilanteuml

Gjykata ka hedhur peumlrfundimisht poshteuml argumentin e Qeveriseuml se ankuesi nuk kishte

shterur mjetet juridike duke gjetur se kjo ishte njeuml situateuml e veccedilanteuml dhe se Qeveria

gjithashtu nuk kishte identifikuar ldquonjeuml mjet qeuml do teuml mund trsquoi ofronte mbrojtje ankuesit

neuml lidhje me shkeljen e pretenduar dhe teuml cilin mjet do teuml ishteuml dashteuml ta ndiqterdquo5 Si

rezultat i keumlsaj Gjykata ka shpallur ankeseumln teuml pranueshme

Tutje ankuesi pretendoi shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls peumlr shkak se qasja e tij neuml

gjykata eumlshteuml ceumlnuar peumlrmes refuzimit nga ana e gjykatave suedeze peumlr teuml deumlgjuar

pretendimet e tij neuml lidhje me rastin sipas tij e vetmja gjeuml qeuml ka ndodhur neuml Mbreteumlrineuml

5 Arlewin kundeumlr Suediseuml Nr 2230210 para 48 (2016)

38

e Bashkuara pra jashteuml Suediseuml ka qeneuml transmetimi satelitor i programit Ndoneumlse

mund teuml kishte neuml dispozicion mjete efektive gjyqeumlsore neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar njeuml

gjeuml e tilleuml nuk ishte as ekonomike dhe as praktike peumlr ankuesin Nga ana e saj Qeveria

e Suediseuml ka argumentuar se kompetenca mbikeumlqyreumlse u ka takuar veteumlm gjykatave teuml

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar pasi kompania televizive ka qeneuml e vendosur neuml ateuml shtet

Prandaj sipas Qeveriseuml mjetet e peumlrshtatshme juridike peumlr ankuesin ekzistonin neuml

gjykatat e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Neuml arsyetimin e vet sa i peumlrket ligjit teuml zbatuesheumlm Gjykata gjen se Rregullorja

Brukseli I eumlshteuml ligji i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast qeuml peumlrcakton ccedileumlshtjen e kompetenceumls

Sipas Neneve 2 dhe 5 teuml Rregullores teuml dy shtetet Mbreteumlria e Bashkuar dhe Suedia

kaneuml kompetenceuml oseuml juridiksion neuml rastin konkret Kjo peumlr arsyet si neuml vijim X ka

vendbanimin neuml Suedi derisa Viasat Broadcasting UK eumlshteuml e regjistruar dhe vendosur

neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe ngjarja deumlmtuese mund teuml argumentohet se ka ndodhur

neuml cilindo prej teuml dyja vendeve pasi programi televiziv eumlshteuml shfaqur nga Mbreteumlria e

Bashkuar dhe deumlmi i pretenduar i reputacionit teuml ankuesit eumlshteuml manifestuar neuml Suedi

Sipas Gjykateumls kjo eumlshteuml e mjaftueshme peumlr teuml krijuar ldquodetyrim prima facie peumlr shtetin

suedez qeuml teuml sigurojeuml teuml drejtat e ankuesit duke peumlrfshireuml teuml drejteumln peumlr qasje neuml

gjykatardquo6 Si rezultat i keumlsaj edhe pse ankuesi do teuml mund teuml kishte teuml drejteuml qasjeje neuml

gjykatat britanike kjo nuk i liron gjykatat suedeze nga detyrimi peumlr teuml ofruar teuml njeumljteumln

teuml drejteuml

Neuml keumlteuml rrethaneuml shteti suedez ka pasur detyrim sipas Nenit 6 paragrafi 1 qeuml trsquoi ofrojeuml

ankuesit qasje efektive neuml gjykateuml Neuml mungeseuml teuml keumlsaj qasjeje ai eumlshteuml veumlneuml neuml

pozicionin neuml teuml cilin nuk mund ta mbajeuml askend peumlrgjegjeumls sipas teuml drejteumls suedeze peumlr

pretendimet e tij peumlr shpifje dhe deumlmtim teuml reputacionit teuml tij Keumlrkesa peumlr teuml zhvilluar

procedurat neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar nuk mund teuml thuhet se ka qeneuml alternativeuml e

arsyeshme efektive dhe praktike Prandaj sipas neuml pikeumlpamjen e Gjykateumls kufizimet e

veumlna ndaj teuml drejteumls seuml ankuesit peumlr qasje neuml gjykateuml ka pasur efekte teuml gjera dhe nuk

mund teuml konsiderohet neuml rastin konkret se kaneuml qeneuml proporcionale

Lidhur me pretendimet e ankuesit bazuar neuml Nenet 8 dhe 13 peumlr deumlshtim teuml shtetit peumlr ti

ofruar mbrojtje teuml duhur teuml privateumlsise dhe ofrimit teuml mjeteve efektive juridike Gjykata

konstaton se teuml njeumljtat janeuml trajtuar neuml kuadeumlr teuml Nenit 6 dhe nuk ngriten si ccedileumlshtje teuml

ndara

Gjykata urdheumlron Suedineuml trsquoi paguajeuml ankuesit 12000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-

material dhe 20000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata ndeumlrkaq nuk gjen

ccedileumlshtje teuml ndara neuml bazeuml teuml Nenit 8 dhe 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

6 Id para 65

39

Solomou dhe te tjeret kunder Turqiseuml - 3683297

24 qershor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 1 neuml ndeumlrlidhje me nenin 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e vrasjes neuml territorin qeuml kontrollohej nga Turqia

dhe deumlshtim peumlr realizimin e hetimeve efektive ka shkelje

Nenet 3 8 dhe 14

Pretendim peumlr peumlrdorim teuml tortureumls dhe shkele teuml seuml drejteumls neuml shteumlpi dhe diskriminim

e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile konflikt ndarje zoneuml e okupuar kalim i zoneumls vrasje forceuml e teumlpeumlrt

demonstrata hetime efektive

Ankuesi-ti Spyros Antonis Panayiotis Maria Costas Niki dhe Paraskevi Solomou

shtateuml shtetas qipriot

Faktet e rastit

Me 14 gusht 1966 Solomos Solomou djali respektivisht veumlllau i ankuesve ishte

pjeseumlmarreumls neuml njeuml funeral teuml njeuml personi i cili ishte vrareuml gjateuml demostratave kundeumlr

okupimit turk teuml pjeseumls seuml Qipros me crsquorast me disa persona teuml tjereuml teuml ndeumlrmarrin

veprim dhe hyneuml neuml zoneumln neutrale teuml kontrollit teuml Kombeve teuml Bashkuara afeumlr qendreumls

ku edhe vritet Neuml pjeseumln jugore peumlrgjateuml vijeumls seuml zoneumls neutrale deri neuml pikeumln e

kontrollit zona kontrollohej nga Garda Nacionale Qipriote peumlrderisa pjesa veriore

kontrollohej nga Trupat turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriore

Peumlrkundeumlr peumlrpjekjeve teuml Forcave teuml Kombeve teuml Bashkuara neuml Qipro si dhe Policiseuml

Civile teuml Kombeve teuml Bashkuara disa demostrues duke peumlrfshireuml edhe Solomos

Solomou hyneuml neuml zoneumln neutrale Solomos Solomou me disa demostrues teuml tjereuml

vrapuan neuml aneumln turke teuml zoneumls neutrale teuml cileumlt ndiqeshin nga ushtari britanez i

Kombeve teuml Bashkuara i cili beumlnteuml peumlrpjekje trsquoi teumlrhiqte nga zona Solomos Solomou

arriti teuml lirohej nga ustari britanez dhe kaloi telat turke teuml linjeumls seuml armeumlpushimit duke

hyreuml neuml zoneumln e okupuar

Meuml pas Solomos Solomoi filloi teuml ngjitej neuml shtylleumln ku flamuri turk valeumlvitej Ai ishte i

paarmatosur Gjersa arriti teuml ngjitej peumlrafeumlrsisht tre metra neuml shtylleuml ai u gjuajt me peseuml

teuml shteumlna nga peumlrafeumlrsisht tre persona nga pjesa turke dhe u plagos shumeuml reumlndeuml sa vdiq

neuml vend

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria Turke pretendoi se nuk ka juridiksion apo kontroll teuml lsquoTrupave Turke teuml

Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo prandaj sipas tyre ankuesve nuk mund trsquou jepet statusi

i viktimeumls pasi qeuml asnjeuml akt i autoriteteve nuk eumlshteuml drejtuar kundeumlr tyre personalisht

Sipas pretendimeve teuml Qeveriseuml vdekja e Solomos Solomout duhet teuml shihet neuml natyreumln

e zhvillimit historik teuml ndarjes seuml pjeseumls veriore nga pjesa jugore dhe duke krijuar

40

lsquoTrupat Turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo duke krijuar struktureuml teuml Qeveriseuml

Demokratike dhe teuml pavarur qeuml nuk mund teuml peumlrshkruhet si rsquoneumlnshtrim i administrimit

lokalrsquo nga Turqia Meuml tutje Qeveria konsideron se vdekja ishte rezultat i veprimeve teuml

papeumlrgjegjshme teuml demostruesve Greko-Qipriot me peumlrkrahje aktive teuml autoriteteve

Greko-Qipriote duke krijuar keumlshtu njeuml situateuml shumeuml teuml rrezikshme Sipas Qeveriseuml

veprimet arsyetohen sipas Nenit 2 paragrafit 2 teuml Konventeumls dhe se vrasja e Solomos

Solomout nuk ishte e qeumlllimshme

Sipas ankuesve neuml aneumln tjeteumlr faktet e paraqitura mund trsquoi mvishen autoriteteve Turke

sipas Konventeumls pasi qeuml veprimet janeuml beumlreuml direkt neuml pjeseumln veriore apo neumlpeumlrmes

autoriteteve teuml lsquoTrupave Turke teuml Republikeumls seuml Qipros Veriorersquo Sipas ankuesve edhe

neumlse qeumlllimi nuk ka qeneuml peumlr teuml vrareuml forca vdekjeprureumlse e peumlrdorur ishte

joproporcionale Ankuesit parashtruan se forcat Turke kaneuml gjuajtur neuml grupin e

civileumlve teuml paarmatosur duke protestuar neuml zoneumln neutrale Peumlr me tepeumlr nuk ka pasur

gjuajtje me armeuml si paralajmeumlrim por eumlshteuml gjuajtur direkt Tutje sipas tyre Solomos

Solomou nuk ka paraqitur keumlrceumlnim peumlr asnjeuml pasi qeuml nuk ka demostruar dhuneumlsjellje

teuml paligjshme Peumlr meuml tepeumlr situata neuml zoneumln neutrale nuk ka paraqitur rebelim sepse

demonstruesit kaneuml qeneuml teuml kontrolluar nga forcat e KB dhe nuk ka mund teuml jeteuml asnjeuml

keumlrceumlnim peumlr ushtareumlt dhe policeumlt turk teuml cileumlt ishin teuml armatosur shumeuml reumlndeuml Prandaj

peumlrdorimi i forceumls nuk ka qeneuml lsquoabsolutisht i domosdosheumlmrsquo neuml rrethanat e rastit

Sipas Qeverisiseuml seuml Qipros vdekja eumlshteuml shkaktuar pa ndonjeuml armeumlgjuajtje apo teuml shteumlneuml

neuml shenjeuml veumlrejtjeje paraprake Solomos Solomou eumlshteuml vrareuml nga seuml paku tre persona

turk dy nga teuml cileumlt kaneuml qeneuml neuml uniformeuml Solomou ishte i paarmatosur dhe i vetmi qeuml

ka kaluar linjeumln e armeumlpushimit dhe nuk ka paraqitur asnjeuml keumlrceumlnim peumlr poziteumln turke

neuml territorin e okupuar

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me vrasjen e z Solomou neuml arsyetimin e saj Gjykata fillimisht veumlren se Neni 2

i Konventeumls i cili garanton teuml drejteumln peumlr jeteuml dhe peumlrcakton rrethanat kur privimi nga

jeta mund teuml arsyetohet e paraqet njeumlrin nga Nenet meuml themelore teuml Konventeumls prej teuml

cilit nuk lejohet asnjeuml shmangie Sidoqofteuml Neni 2 duhet teuml interpretohet ashtu qeuml

garantimi i tij teuml jeteuml praktik dhe efektiv

Peumlrjashtimet e peumlrshkruara neuml paragrafin 2 tregojneuml se kjo dispoziteuml shtrihet por nuk

lidhet ekskluzivisht me vrasjen e qeumlllimshme Teksti i Nenit 2 i lexuar neuml teumlreumlsi tregon

se paragrafi 2 nuk peumlrcakton kryesisht rastet kur lejohet qeumlllimisht teuml vraseuml njeuml individ

por peumlrshkruan situatat kur lejohet teuml peumlrdoreuml forceumln qeuml mund teuml rezultojeuml si produkt

i padeumlshiruar privimin nga jeta Sidoqofteuml peumlrdorimi i forceumls nuk duhet teuml jeteuml meuml

shumeuml se absolutisht i domosdosheumlm peumlr arritjen e qeumlllimeve teuml peumlrcaktuara neuml

neumlnparagrafeumlt (a) (b) ose (c) Prandaj edhe Gjykata duhet ta shqyrtojeuml privimin nga jeta

neuml holleumlsiteuml meuml teuml meumldha jo veteumlm nga veprimet e agjenteumlve po edhe rrethanat e rastit

Gjykata gjithashtu vuri neuml dukje veumlshtireumlsiteuml peumlr ankuesit peumlr teuml pasur qasje neuml deumlshmiteuml

teuml nevojshme peumlr trsquoi mbeumlshtetur pretendimet neuml ato raste kur Qeveria e paditur ka

dokumentacionin peumlrkateumls dhe nuk ia doreumlzon Gjykateumls ato Andaj barra e provave bie

41

mbi Qeverineuml neumlse ajo deumlshton si pasojeuml trsquoi paraqes argumentet me crsquorast ceumlshtja

ngritet sipas Nenit 2 apo 37

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlren se Solomou vullnetarisht ka hyreuml neuml zoneumln neutrale teuml

Kombeve teuml Bashkuara mireumlpo paleumlt nuk pajtohen rreth origjineumls seuml plumbave Sipas

ankuesve dhe paleumls qipriote plumbat u gjuajteumln nga dy persona neuml uniformeuml turke dhe

nga njeuml person tjeteumlr qeuml ishte turk neuml rroba civile dhe i cili ishte neuml terraceuml neuml poziteuml teuml

observatorit Neuml teuml kundeumlrteumln Qeveria pretendon se z Solomou ishte viktimeuml e

kryqeumlzimit teuml gjuajtjeve teuml cilat shpeumlrthyen kur demonstratat Greko-Qiriote u

shndeumlrruan neuml rebelim Njeuml version teuml tilleuml teuml pretendimeve Gjykata nuk mund ta

pranojeuml peumlr shkak se deklarimet e deumlshmitareumlve teuml paraqitura nga ankuesit dokumentet

duke peumlrfshireuml edhe video-filmin dhe fotografiteuml kundeumlrshtojneuml versionin e Qeveriseuml

dhe demostrojneuml qarteuml se ka paseuml kryqeumlzim gjuajtjesh Meuml neuml fund sipas Gjykateumls

duhet teuml peumlrmendet fakti se viktima eumlshteuml gjuajtur nga peseuml plumba gjeuml qeuml duhet teuml

trajtohet si ccedileumlshtje se a ka qeneuml gjuajtja e qeumlllimshme apo jo

Gjykata veumlren se nuk mund teuml pranohet se gjuajtja e ZSolomou mund teuml arsyetohet se

ka qeneuml lsquoneuml mbrojtje teuml dhuneumls seuml paligjshmersquo pasi qeuml i vdekuri ishte i paarmatosur dhe

nuk e kishte sulmuar asnjeumlrin ai ishte ngjitur neuml shtizeuml dhe tymoste cigare Po ashtu

nuk mund teuml argumentohet se forca e peumlrdorur ka qeneuml lsquoabsolutisht e domosdoshmersquo

apo se ishte lsquoefekt i arrestit teuml ligjsheumlmrsquo Po ashtu sipas Gjykateumls edhe neumlse supozohet

se ai e ka kaluar linjeumln e armeumlpushimit vrasja e tij nuk arsyetohet sepse eumlshteuml shumeuml e

qarteuml qeuml ai nuk do teuml mund teuml ikte nga vendi ku kaneuml ndodhur ngjarjet Peumlr meuml tepeumlr

nuk ka paseuml as teuml shteumlna si paralajmeumlrim

Paleumlt nuk pajtohen rreth shumiceumls seuml fakteve Peumlrderisa ankuesi dhe pala qipriote

pretendojneuml se demonstruesit ishin neumln kontroll teuml forcave teuml Kombeve teuml Bashkuara

Qeveria turke argumenton se ka paseuml eskalim teuml dhuneumls nga demonstruesit Greko-

Qipriot Sipas Gjykateumls faktori kryesor qeuml nuk eumlshteuml kontestuar eumlshteuml se i vdekuri ka

qeneuml i paarmatosur dhe teuml shteumlnat i janeuml drejtuar atij dhe jo demonstruesve Neuml keumlteuml

kontekst Gjykata peumlrseumlrit se peumlrdorimi i forceumls duhet teuml jeteuml absolutisht i

domosdosheumlm peumlr teuml ndjekur njeuml ose meuml shumeuml nga qeumlllimet e parashtruara neuml

paragrafin 2 teuml Nenit 2 dhe se njeuml veprim potencial i paligjsheumlm ose i dhunsheumlm i njeuml

grupi personash nuk mund si i tilleuml teuml justifikojneuml teuml shteumlnat e menjeumlhershme dhe

vrasjen e njeuml ose meuml shumeuml individeumlve teuml tjereuml teuml cileumlt veteuml nuk paraqesin keumlrceumlnim

Prandaj Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls kur autoritetet

turke kaneuml gjuajtur mbi z Solomos Solomou i cili gjendej i veteumlm neuml zoneumln neutrale

Lidhur me pretendimin e ankuesve peumlr ccedileumlshtjen e mungeseumls seuml mbareumlvajtjes seuml

hetimeve Gjykata veumlren se ky nen keumlrkon qeuml teuml ekzistojeuml njeuml formeuml e hetimit zyrtar

efektiv kur individeumlt janeuml vrareuml si rezultat i peumlrdorimit teuml forceumls nga ana e autoriteteve

shteteumlrore Po ashtu konsideron se qeumlllim esencial eumlshteuml qeuml hetimi teuml sigurojeuml realizim

teuml ligjeve nacionale teuml cilat mbrojneuml teuml drejteumln peumlr jeteuml Peumlr teuml qeneuml njeuml hetim efektiv peumlr

vrasjen e supozuar teuml paligjshme nga ana e agjenteumlve shteteumlroreuml peumlrgjitheumlsisht sipas

Gjykateumls mund teuml konsiderohet si e nevojshme qeuml personat peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e

hetimeve teuml jeneuml teuml pavarur nga ata qeuml janeuml teuml peumlrfshireuml neuml ngjarje Kjo neumlnkupton jo

7 Toğcu kundeumlr Turqiseuml nr 2760195 sect 95 31 Maj 2005 Akkum dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml

nr 2189493 sect 211 GjEDNj 2005-II

42

veteumlm mungeseumln e lidhjes hierarkike apo institucionale por edhe njeuml pavareumlsi praktike

Autoritetet duhet teuml jeneuml po ashtu efektive neuml kuptimin qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml

peumlrcaktojneuml se forca e peumlrdorur eumlshteuml e justifikuar Autoritetet do teuml duhej teuml siguronin

teuml dheumlna peumlr incidentin qeuml peumlrcaktojneuml shkaqet e vdekjes si dhe peumlrgjegjeumlsineuml e

personit Njeuml shpejteumlsi dhe ekspeditim i arsyesheumlm eumlshteuml i neumlnkuptuar neuml keumlteuml kontekst

Duhet teuml pranohet se mund teuml keteuml pengesa ose veumlshtireumlsi qeuml pengojneuml peumlrparimin e njeuml

hetimi neuml njeuml situateuml teuml caktuar Megjithateuml Gjykata veumlren se njeuml peumlrgjigje e shpejteuml nga

autoritetet neuml hetimin e peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse mund teuml konsiderohet neuml

peumlrgjitheumlsi si thelbeumlsore neuml ruajtjen e besimit teuml publikut neuml ruajtjen e sundimit teuml ligjit

dhe neuml parandalimin e shfaqjes seuml fshehteumlsiseuml ose toleranceumls ndaj veprimeve teuml

paligjshme

Gjykata thekson se neuml rastin neuml fjaleuml Qeveria e paditur nuk ka paraqitur deumlshmi qeuml

tregojneuml se ishte kryer njeuml hetim peumlr rrethanat e vdekjes seuml Solomos Solomou As nuk

mund teuml pretendohet se meuml shumeuml se njeumlmbeumldhjeteuml vjet pas incidentit ata qeuml ishin

peumlrgjegjeumls peumlr vrasjen e tij do teuml mund teuml identifikoheshin dhe akuzohen para njeuml

gjykate vendase Neuml keumlteuml drejtim Gjykata gjen se autoritetet nuk arriteumln teuml kryenin njeuml

hetim penal efektiv neuml rrethanat qeuml kishin teuml beumlnin me vdekjen e Solomos Solomou

Prandaj Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml Nenit 2 edhe neuml keumlteuml aspekt

Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml Konventeumls Gjykata

konsideron se peumlr shkak teuml peumlrfundimit teuml arritur neuml bazeuml teuml Nenit 2 teuml Konventeumls nuk

eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet neumlse ka pasur shkelje teuml Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml

Konventeumln

Gjykata peumlrcaktoi shumeumln qeuml duhet ta paguajeuml Turqia si deumlmshpeumlrblim jo material prej

3500000 EUR peumlr ankuesin e pareuml si dhe shumeumln prej 1500000 EUR peumlr secilin nga

shtateuml viktimat (veumlllezeumlrit dhe motrat) si dhe 1200000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 neuml lidhje me vrasjen e keumlrkuesit dhe deumlshtimin e

shtetit teuml paditur peumlr teuml zhvilluar hetim efektiv mbi rrethanat e vdekjes ndeumlrsa

Gjithashtu konsideron se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet neumlse ka pasur shkelje teuml

Neneve 1 3 8 dhe 14 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

43

Seksioni I

Te drejtat dhe lirite

Neni 2

E drejta per jeten

1 E drejta e cdo njeriu peumlr jeteumln mbrohet me ligj Askujt nuk mund trsquoi privohet jeta

qeumlllimisht me peumlrjashtim teuml rastit kur zbatohet njeuml vendim gjykate pas deumlnimit peumlr

njeuml krim peumlr teuml cilin deumlnimi eumlshteuml parashikuar me ligj

2 Privimi nga jeta nuk konsiderohet teuml shkaktohet neuml kundeumlrshtim me keumlteuml Nen neuml

rastet kur ky privim vjen nga peumlrdorimi i forceumls qeuml eumlshteuml jo meuml shumeuml se

absolutisht i domosdosheumlm

a) neuml mbrojtje teuml cdo personi nga dhuna e paligjshme

b) peumlr teuml kryer njeuml arrestim teuml ligjsheumlm ose peumlr teuml parandaluar arratisjen e njeuml

personi teuml ndaluar ligjeumlrisht

c) peumlr teuml kundeumlrshtuar neuml peumlrputhje me ligjin njeuml trazireuml ose kryengritje

44

Sašo Gorgiev kunder ldquoish Republikes Jugosllave te Maqedoniserdquo - 4938206

19 prill 2012 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e veprimit rrezikues peumlr jeteumln nga njeuml zyrtar

shteteumlror policie veprim ky i cili duhet trsquoi mvishet shtetit ka shkelje

Neni 6

Pretendim peumlr shkelje teuml procesit teuml rregull gjyqeumlsor si pasojeuml e procedurave teuml

tejzgjatura neuml meumlnyreuml teuml paarsyeshme nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile rrezikim i jeteumls plagosje me armeuml organ shteteumlror obligim i shtetit

polic peumlrgjegjeumlsi e shtetit

Ankuesi z Sašo Gorgiev shtetas maqedonas i lindur neuml Shkup neuml vitin 1972

Faktet e rastit

Ankuesi punonte si sheumlrbyes neuml njeuml kafene neuml Shkup Neuml oreumln 350 teuml meumlngjesit teuml

dateumls 6 janar 2002 RD njeuml polic rezerveuml ka shteumlneuml me armeuml duke qeumllluar ankuesin

neuml kraharor Sipas certifikateumls mjekeumlsore teuml leumlshuar nga Qendra Klinike e Shkupit

ankuesi ishte pranuar me urgjenceuml neuml njeuml ldquogjendje seriozerdquo Krahu i tij i djathteuml eumlshteuml i

paralizuar Peumlrfundimi ishte se ankuesi kishte peumlsuar leumlndime serioze trupore me

deumlmtime qeuml paraqisnin rrezik peumlr jeteumln dhe pasoja aftgjata Ai ishte operuar dy hereuml

Me 27 mars 2003 gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shkup e kishte deumlnuar RD neuml

mungeseuml peumlr ldquokrime serioze kundeumlr siguriseumlrdquo Ai ishte deumlnuar me dy vite burgim Pasi

kishte deumlgjuar deumlshmiteuml gojore teuml RD ankuesit dhe gjashteuml deumlshmitareumlve si dhe

kishte konsultuar deumlshmi teuml tjera materiale Gjykata kishte vendosur se RD neuml gjendje

teuml intoksikuar neuml meumlnyreuml teuml paqeumlllimshme kishte shkrepur armeumln e tij zyrtare dhe

qeumllluar ankuesin i cili kishte qeneuml neuml njeuml distanceuml prej njeuml metre largeumlsi Ankuesi ishte

udheumlzuar qeuml teuml ndiqte keumlrkeseumln e tij peumlr deumlmshpeumlrblim peumlrmes njeuml padie teuml veccedilanteuml

civile Vendimi mori formeumln e prereuml me 8 maj 2003 Pas fillimit teuml vuajtjes seuml deumlnimit

RD kishte keumlrkuar rihapjen e rastit por seumlrish ishte gjetur fajtor dhe deumlnuar me dy vite

burgim Nuk janeuml dheumlneuml informacione neumlse ky vendim i dateumls 12 mars 2009 ishte

apeluar apo kishte marreuml formeumln e prereuml

Me 11 neumlntor 2002 ankuesi kishte beumlreuml padi civile kundeumlr shtetitMinistriseuml seuml

Brendshme duke keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin material dhe jo-material teuml peumlsuar

si rezultat i deumlmtimeve teuml shkaktuara nga RD Ankuesi pretendoi se shteti duhej

mbajtur peumlrgjegjeumls marreuml parasysh faktin se RD neuml vend se teuml ishte neuml detyreuml neuml njeuml

stacion policie ai e kishte qeumllluar ateuml neuml njeuml kafene RD kishte peumlrdorur armeumln zyrtare

dhe ishte neuml uniformeuml Pas peseuml seancave teuml organizuara gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml

Shkup hodhi poshteuml padineuml e ankuesit me arsyetimin se Ministria nuk mund teuml paditej

sipas ligjit peumlr deumlmin e shkaktuar nga RD i cili duke qeneuml polic rezerveuml konsiderohej

si zyrtar shteteumlror RD ishte i ngarkuar me detyreumln peumlr teuml beumlreuml roje ndeumlrmjet mesnateumls

45

seuml 5 janarit 2002 dhe oreumls 0100 teuml meumlngjesit dhe ndeumlrmjet oreumls 0600 dhe 0700 teuml

meumlngjesit me 6 janar 2002 Pas oreumls 0100 me 6 janar 2002 neuml vend se teuml kthehej neuml

stacion teuml policiseuml RD kishte shkuar neuml njeuml kafene pa informuar eprorin e tij Ai ishte

neuml uniformeuml dhe kishte armeumln e tij zyrtare Neuml kafene neuml pranineuml e mysafireumlve teuml tjereuml

dhe neumln ndikimin e alkoolit e kishte shkrepur armeumln dhe qeumllluar ankuesin qeuml ishte

peumlrballeuml tij Neuml arsyetimin e gjykateumls seuml shkalleuml seuml pareuml teuml Shkupit peumlrveccedil tjerash

thuhej se ldquoFakti qeuml (RD) ishte neuml uniformeuml dhe e kishte peumlrdorur armeumln e tij zyrtare

nuk neumlnkupton vetpeumlrvete se ai ishte duke vepruar neuml kapacitet zyrtar RD nuk peumlrdori

armeumln neuml lidhje me ushtrimin e detyrave teuml tij por si mysafir neuml njeuml kafenerdquo Kjo

gjykateuml peumlrfundoi se ankuesi kishte megjithateuml teuml drejteuml teuml keumlrkonte deumlmshpeumlrblim nga

RD

Me 3 mars 2004 ankuesi e apeloi vendimin duke argumentuar seumlrish se Ministria e

Brendshme duhej mbajtur peumlrgjegjeumlse peumlr veprimet e RD pasi ai kishte vepruar duke

qeneuml neuml detyreuml ishte neuml uniformeuml dhe kishte shteumlneuml me armeumln e tij zyrtare Ankuesi e

mbeumlshteti peumlrgjegjeumlsineuml e Ministriseuml neuml Nenin 103 teuml Ligjit teuml Puneumls sipas teuml cilit

Ministria mund teuml keumlrkonte pagim nga RD Seuml fundmi ai paraqiti se kishte peumlsuar

deumlme teuml pariparueshme nga incidenti pasi krahu i tij i djathteuml ishte paralizuar

peumlrgjithmoneuml Me 27 prill 2004 Gjykata e Apelit teuml Shkupit hodhi poshteuml ankimimin e

ankuesit duke mos gjetur arsye peumlr teuml devijuar nga arsyetimi i gjykateumls meuml teuml uleumlt se

veprimet e RD neuml kafene nuk lidheshin me detyrat e tij zyrtare si oficer policie Dhe

pasi RD nuk po vepronte si zyrtar policie dhe nuk ishte duke ushtruar detyrat e tij

zyrtare sipas gjykateumls kjo neumlnkuptonte se Ministria nuk kishte peumlrgjegjeumlsi Gjykata meuml

tej konfirmoi teuml drejteumln e ankuesit peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrbim nga RD

Me 21 korrik 2004 ankuesi paraqiti ankeseuml neuml Gjykateumln Supreme duke argumentuar

peumlrveccedil tjerash se Gjykata e Apelit nuk kishte trajtuar argumentet e tij rreth

peumlrgjegjeumlsiseuml seuml Ministriseuml sipas Ligjit teuml Puneumls Me 31 maj 2006 Gjykata Supreme

hodhi poshteuml ankeseumln e ankuesit duke ripeumlrseumlritur arsyet e dheumlna nga gjykatat meuml teuml

uleumlta

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls me arsyetimin se ka qeneuml viktimeuml e

njeuml veprimi me rrezik peumlr jeteumln teuml ndeumlrmarreuml nga RD zyrtar shteteumlror Ai po ashtu ka

paraqitur ankeseuml sipas Nenit 6 me pretendimin se gjykatat vendore kaneuml deumlshtuar teuml

njohin ose pranojneuml peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit Fakti qeuml RD ishte mbajtur peumlrgjegjeumls sipas

teuml drejteumls penale nuk e liron shtetin nga peumlrgjegjeumlsia neuml lidhje me deumlmin qeuml RD ka

shkaktuar derisa ka qeneuml neuml detyreuml

Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se RD nuk ka pas peumlr qeumlllim teuml vraseuml ankuesin

Dhe se kjo eumlshteuml veumlrtetuar gjateuml procedurave penale kundeumlr tij Sipas Qeveriseuml

peumlrgjegjeumlsia e shtetit ka peumlrfunduar me procedurat penale si pasojeuml teuml cilave RD eumlshteuml

gjykuar dhe deumlnuar Qeveria gjithashtu pretendonte mos-shterimin e teuml gjitha mjeteve

efektive Neuml veccedilanti ankuesi nuk kishte keumlrkuar deumlmshpeumlrblim nga RD megjitheumlse

ishte keumlshilluar ta beumlnte keumlteuml nga gjykatat e shkalleumls seuml pareuml dhe teuml dyteuml Ankuesi nga

ana e tij ka kundeumlrshtuar keumlto argumente

Gjykata vlereumlson neuml keumlteuml rast se ccedileumlshtja e zbatimit teuml Nenit 2 teuml Konventeumls dhe

kundeumlrshtimet e ngritura nga Qeveria janeuml ngushteuml teuml lidhura me meritat e ankeseumls seuml

46

ankuesit Keumlsisoji shqyrtimi i keumltyre ccedileumlshtjeve do teuml bashkohet me vlereumlsimin e

meritave teuml ankeseumls Neuml keumlteuml drejtim Gjykata peumlrfundon se ankesa nuk eumlshteuml qartazi e

pabazuar neuml kuptimin e Nenit 35 paragrafi 3 (a) peumlr pasojeuml ajo duhet shpallur si e

pranueshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Sipas praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls keqtrajtimi fizik nga ana e zyrtareumlve shteteumlroreuml

qeuml nuk rezulton neuml vdekje mund teuml shpaloseuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls veteumlm neuml

raste teuml jashteumlzakonshme

Neuml rastin konkret nga deumlshmiteuml e peumlrcaktuara prej gjykatave vendore eumlshteuml e qarteuml se

RD kishte qeumllluar ankuesin neuml aneumln e djathteuml teuml kraharorit Gjykata e pranon

deklarimin e Qeveriseuml se nuk eumlshteuml peumlrcaktuar asnjeuml lloj qeumlllimi peumlr vrasjen e ankuesit

nga ana e RD Megjithateuml ajo veumlren se fakti qeuml ankuesi nuk ishte vrareuml ishte rasteumlsi

Neuml keumlteuml kuptim Gjykata i jep vlereuml faktit qeuml RD ka shteumlneuml me armeuml drejt ankuesit neuml

distanceuml shumeuml teuml afeumlrt Ankuesi kishte peumlsuar leumlndime serioze teuml cilat ishin

identifikuar si leumlndime teuml natyreumls me rrezik peumlr jeteumln Kjo e ka leumlneuml ateuml me humbje

afatgjateuml teuml funksionimit Serioziteti i leumlndimeve teuml tij nuk eumlshteuml kundeumlrshtuar nga paleumlt

Neuml driteumln e keumltyre rrethanave Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se pavareumlsisht neumlse RD

kishte peumlr synim ta vriste ose jo ankuesi ishte viktimeuml e sjelljes e cila sipas veteuml

natyreumls seuml saj e kishte veumlneuml jeteumln e tij neuml rrezik pavareumlsisht qeuml neuml keumlteuml rast ai kishte

mbijetuar Neni 2 eumlshteuml pra i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast konkret

Gjykata rikujton se Neni 2 nuk ka teuml beumljeuml veteumlm me vdekjet qeuml vijneuml nga peumlrdorimi i

forceumls prej zyrtareumlve teuml shtetit por gjithashtu siccedil peumlrcaktohet neuml fjalineuml e pareuml teuml

paragrafit teuml pareuml peumlrcakton detyrime pozitive ndaj shteteve peumlr teuml marreuml hapa teuml

peumlrshtatsheumlm qeuml mbrojneuml jeteumlt e atyre qeuml janeuml brenda juridiksionit teuml tyre8 Ky detyrim

pozitiv peumlrfshineuml mbi teuml gjitha detyrimin e shtetit peumlr teuml krijuar njeuml kornizeuml ligjore dhe

administrative qeuml ka peumlr qeumlllim teuml ofrojeuml parandalim efikas Kjo kornizeuml duhet teuml

peumlrfshijeuml rregullore teuml krijuara enkas peumlr aktivitete teuml caktuara veccedilaneumlrisht neuml lidhje me

nivelin e rrezikut teuml tyre teuml mundsheumlm ndaj jeteumlve njereumlzore Shteti pra duhet teuml tregojeuml

kujdesin meuml teuml larteuml dhe teuml peumlrcaktojeuml rrethanat e kufizuara neuml teuml cilat zyrtareumlt peumlr

zbatimin e ligjit mund teuml peumlrdorin armeumlt e zjarrit Neuml pajtim teuml meumltejmeuml me praktikeumln

gjyqeumlsore teuml Gjykateumls detyra e shtetit peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln neuml jeteuml duhet teuml

peumlrfshijeuml edhe ndeumlrmarrjen e masave teuml arsyeshme peumlr teuml garantuar sigurineuml e

individeumlve neuml vende publike dhe neuml rast teuml leumlndimeve serioze ose vdekjes pasjen e njeuml

sistemi gjyqeumlsor teuml pavarur dhe efektiv qeuml siguron peumlrdorimin e mjeteve teuml nevojshme

ligjore peumlr teuml peumlrcaktuar faktet peumlr teuml mbajtur peumlrgjegjeumls ata qeuml janeuml fajtoreuml dhe peumlr teuml

ofruar zhdeumlmtim peumlr viktimat9 Sidoqofteuml detyrimi pozitiv sipas Gjykateumls duhet

interpretuar neuml ateuml meumlnyreuml qeuml nuk krijon njeuml barreuml teuml papeumlrballueshme peumlr autoritetet

marreuml parasysh neuml veccedilanti paparashikueshmeumlrineuml e sjelljes njereumlzore dhe zgjedhjet

operacionale qeuml duhen beumlreuml neuml kuptim teuml peumlrpareumlsive dhe burimeve10

8 Makaratzis kundeumlr Greqiseuml [DhM] nr 5038599 sectsect 49-55 GjEDNj 2004-XI 9 Ciechońska kunder Polonise nr 1977604 sect 67 14 Qershor 2011 10 Keenan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 2722995 sect 90 GjEDNj 2001-III dhe A dhe teuml Tjereumlt kundeumlr

Turqiseuml nr 3001596 sectsect 44-45 27 Korrik 2004

47

Duke marreuml parasysh parimet e meumlsipeumlrme teuml njohura neuml praktikeumln e saj peumlrkateumlse

gjyqeumlsore Gjykata fillon seuml pari me vlereumlsimin e rrethanave konkrete neuml teuml cilat RD

kishte qeumllluar ankuesin Neuml ndeumlrlidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se RD neuml koheumln

peumlrkateumlse ishte polic rezerveuml dhe peumlr pasojeuml zyrtar shteteumlror Kjo ishte konfirmuar nga

gjykatat civile teuml vendit Neuml koheumln kritike RD ishte neuml detyreuml neuml njeuml stacion policie

ku ishte ngarkuar qeuml teuml beumlnte roje neuml mesnateumln e 5 janarit dhe neuml oreumln 0600 teuml

mengjesit teuml 6 janarit secila detyreuml me nga njeuml oreuml koheumlzgjatje Neuml oreumln 0100 teuml

meumlngjesit teuml dateumls 6 janar 2002 pasi detyra e tij e rojeumls kishte peumlrfunduar dhe duke

mos i informuar eproreumlt e tij ai kishte leumlneuml stacionin e policiseuml peumlr teuml shkuar neuml njeuml

kafene Ai ishte neuml uniformeuml dhe kishte armeumln e tij zyrtare Neuml oreumln 0350 teuml meumlngjesit

teuml asaj dite ai kishte shteumlneuml me armeuml dhe qeumllluar ankuesin neuml kraharor RD vepeumlr peumlr

teuml cileumln ishte deumlnuar fillimisht neuml mungeseuml me dy vite burgim peumlr kryerjen nga

pakujdesia teuml njeuml krimi serioz kundeumlr siguriseuml Neuml procedureuml civile ankuesi kishte

keumlrkuar nga gjykatat vendore qeuml teuml veumlrtetonin peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit peumlr deumlmet qeuml

kishte peumlsuar Gjykatat e kishin hedhur poshteuml keumlteuml keumlrkeseuml pasi shteti nuk kishte

cileumlsiteuml e nevojshme peumlr trsquou paditur

Gjykata ka rikujtuar se neuml bazeuml teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore shteti eumlshteuml drejtpeumlrdrejt

peumlrgjegjeumls peumlr aktet e dhuneumls teuml kryera nga zyrtareumlt policoreuml neuml ushtrimin e detyrave teuml

tyre Rasti i tanisheumlm megjithateuml eumlshteuml i ndrysheumlm pasi ka teuml beumljeuml me veprim teuml

deumlmsheumlm teuml njeuml zyrtari shteteumlror teuml ndeumlrmarreuml jashteuml detyrave teuml tij Peumlr teuml peumlrcaktuar

neumlse shteti mund teuml mbahet peumlrgjegjeumls peumlr veprimet e paligjshme teuml zyrtareumlve teuml tij teuml

ndeumlrmarra jashteuml detyrave teuml tyre zyrtare Gjykata duhet teuml vlereumlsojeuml teumlreumlsineuml e

rrethanave dhe teuml shqyrtojeuml natyreumln dhe rrethanat e sjelljes neuml fjaleuml Neuml keumlteuml drejtim

Gjykata veumlren se incidenti ka ndodhur gjateuml oreumlve teuml puneumls seuml RD Nuk eumlshteuml neuml

dyshim qeuml RD neuml koheumln peumlrkateumlse pritej teuml ishte neuml detyreuml neuml stacion teuml policiseuml Ai

kishte leumlshuar vendin e tij teuml puneumls pa autorizimin e eproreumlve teuml tij dhe neuml gjendje

intoksikimi ishte peumlrfshireuml neuml sjellje teuml rrezikshme duke e veumlneuml jeteumln e ankuesit neuml

rrezik Paleumlt nuk e kaneuml kontestuar mospeumlrputhshmeumlrineuml flagrante me rregullat e puneumls

teuml cilat kaneuml ccediluar neuml incidentin neuml fjaleuml RD ishte neuml uniformeuml kur ka shteumlneuml neuml

ankuesin Neuml keumlto rrethana nuk eumlshteuml e paarsyeshme teuml thuhet se ai ishte perceptuar

nga publiku si zyrtar i zbatimit teuml ligjit Peumlr meuml tepeumlr ai kishte qeumllluar ankuesin duke

peumlrdorur armeumln e tij zyrtare e cila i ishte dheumlneuml atij nga autoritetet

Gjykata e pranon se autoritetet nuk kaneuml mundeumlsineuml qeuml objektivisht teuml parashohin

sjelljen e secilit zyrtar sidoqofteuml neumlnvizon faktin se shteti duhet teuml krijojeuml dhe zbatojeuml

neuml meumlnyreuml teuml rrepteuml njeuml sistem mbrojtjeje teuml peumlrshtatsheumlm dhe efektiv qeuml ka si qeumlllim teuml

parandalojeuml zyrtareumlt e veteuml sidomos rezervisteumlt e mobilizuar peumlrkoheumlsisht qeuml teuml

abuzojneuml me armeumlt zyrtare teuml cilat u jepen atyre neuml kontekst teuml kryerjes seuml detyrave

zyrtare Qeveria nuk kishte paraqitur informacion teuml ekzistimit teuml ndonjeuml rregulloreje neuml

fuqi neuml keumlteuml aspekt

Tutje Gjykata rithekson se shtetet keumlrkohet qeuml teuml peumlrcaktojneuml standarde teuml larta

profesionale brenda sistemeve teuml tyre teuml zbatimit teuml ligjit dhe teuml sigurojneuml se personat teuml

cileumlt sheumlrbejneuml neuml keumlto sisteme i ploteumlsojneuml kriteret e keumlrkuara Neuml veccedilanti kur shteti

pajiseuml forcat policore me armeuml zjarri jo veteumlm qeuml duhet ofruar trajnim teknik por

zgjedhja e zyrtareumlve qeuml u lejohet bartja e keumltyre armeumlve duhet gjithashtu trsquoi neumlnshtrohet

njeuml shqyrtimi teuml posaccedileumlm Neuml rastin konkret Qeveria nuk ka ofruar informacion neumlse

48

eumlshteuml beumlreuml ndonjeuml vlereumlsim nga ana e autoriteteve shteteumlrore neumlse RD ishte i

peumlrshtatsheumlm teuml rekrutohej dhe pajisej me armeuml gjeuml e cila ka ccediluar neuml incidentin neuml fjaleuml

Neuml keumlto rrethana Gjykata vlereumlson se veprimi i deumlmsheumlm qeuml RD ka ndeumlrmarreuml neuml

kafene duhet trsquoi atribuohet (mvishet) shtetit Si rezultat i keumlsaj Gjykata hedh poshteuml

kundeumlrshtimin e Qeveriseuml peumlr mos-shterje teuml mjeteve juridike dhe gjen se ka shkelje teuml

Nenit 2 teuml Konventeumls neuml pjeseumln peumlrmbajteumlsore teuml tij Ndeumlrkaq neuml mungeseuml teuml njeuml ankeseuml

shprehimore nga ankuesi Gjykata nuk ka nevojeuml teuml vlereumlsojeuml neumlse shteti ka vepruar neuml

peumlrputhshmeumlri me detyrimin procedural sipas Nenit 2 teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu pretendon shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls duke argumentuar se

procedurat civile kaneuml qeneuml teuml tejzgjatura neuml meumlnyreuml teuml paarsyeshme Gjykata ka veumlneuml

re se procedurat neuml fjala kaneuml filluar me 11 neumlntor 2002 dhe kaneuml peumlrfunduar me 31

maj 2006 kur Gjykata Supreme ka hedhur poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit Pra neuml teumlreumlsi

kaneuml zgjatur tri vite e gjashteuml muaj dhe njeumlzet diteuml neuml teuml trija nivelet Gjykata ka

vlereumlsuar se rasti nuk ka qeneuml kompleks dhe dukeuml marreuml parasysh materialin peumlrpara

saj nuk vlereumlson se ankuesi ka kontribuar neuml zgjatjen e pocedurave Sa u peumlrket

autoriteteve ndeumlrkaq Gjykata ka vlereumlsuar se peumlrveccedil voneseumls prej dy vitesh neuml

procedurat para Gjykateumls Supreme qeuml ka qeneuml disi e gjateuml nuk ka pasur vonesa teuml tjera

qeuml mund trsquou atribuohen atyre Marreuml parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln e saj

gjyqeumlsore Gjykata vlereumlson se marreuml neuml teumlreumlsineuml e tyre procedurat neuml rastin konkret

ishin zhvilluar brenda njeuml kohe teuml arsyeshme dhe ankesa e ankuesit neuml lidhje me

zgjatjen e tyre eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe duhet refuzuar

Lidhur me deumlmet materiale bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata ka vendosur qeuml teuml

miratojeuml shumeumln e keumlrkuar nga ankuesi neuml vlereuml prej 3390 EUR si shumeuml peumlr deumlmin e

shkaktuar material qeuml ankuesi e ka peumlsuar si pasojeuml e drejtpeumlrdrejteuml e deumlmtimit teuml tij

nga RD dhe e shpenzimeve mjekeumlsore teuml deumlshmuara me aneuml teuml faturave Meuml tutje

Gjykata pranon se ankuesi ka peumlsuar deumlme jo-materiale teuml cilat nuk mund teuml

kompensohen veteumlm me gjetje teuml shkeljes seuml Nenit 2 teuml Konventeumls Duke e beumlreuml

peumlrcaktimin e saj neuml baza teuml drejtshmeumlriseuml Gjykata i keumlrkon shtetit qeuml trsquoi paguajeuml

ankuesit njeuml shumeuml prej 12000 EUR peumlrfshireuml taksat qeuml mund teuml zbatohen neuml keumlteuml rast

Ankuesi nuk ka keumlrkuar mbulim te kostove dhe shpenzimeve gjyqeumlsore Prandaj

Gjykata nuk peumlrcakton ndonjeuml shumeuml neuml keumlteuml aspekt

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme neuml lidhje me Nenin 2 teuml Konventeumls dhe pjeseumln

tjeteumlr teuml ankeseumls teuml papranueshme dhe gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

49

Anderou kundeumlr Turqiseuml - 4565399

27 tetor 2009 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e plagosjes seuml keumlrkueses nga autoritetet shteteumlrore

ka shkelje

Neni 3 dhe 8

Pretendim seuml forca e peumlrdorur kishte rezultuar neuml tortureuml dhe shkelje teuml seuml drejteumls neuml

shteumlpi e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile zoneuml neutrale plagosje demonstrata tejkalim i linjeumls neutrale dhuneuml

joproporcionale trajtim ccedilnjereumlzor

Ankuesja Georgia Anderou shtetase britanike 59 vjeccedilare Pas vdekjes seuml saj rasti ishte

vazhduar nga trasheumlgimtareuml e ankueses

Faktet e rastit

Me 14 gusht 1999 ankuesja u plagos nga autoritetet turke neuml zoneumln neutrale neuml mes teuml

Turqiseuml dhe Qipros Veriore Ngjarja kishte ndodhur kur njeuml grup i motoccediliklisteumlve ishin

nisur drejt zoneumls neutrale neuml shenjeuml revolte kundeumlr autoriteteveqeveriseuml Turke teuml cilat

kishin vrareuml njeuml shtetas Qipriot - Anastasios Isaak tri diteuml meuml hereumlt gjateuml njeuml

demonstrate teuml dhunshme Pas funeralit teuml tij njeuml grup i indinjuar i Greko-Qiprioteumlve

ishin nisur teuml paarmatosur drejt kufirit tek zona neutrale e monitoruar nga paqeumlruajteumls

te Kombeve te Bashkuara Situata kishte eskaluar kur njeumlri nga demonstruesit Solomos

Solomou kishte kaluar vijeumln kufitare dhe kishte kaluar nga ana Turke duke tentuar teuml

largonte flamurin turk nga shtylla Kur demonstruesi ishte tri metra lart i ngjitur neuml

shtylleuml tre persona teuml autoriteteve turke dy nga teuml cileumlt me uniformeuml turke dhe njeuml nga

ta nga njeuml ballkon i njeuml pike monitoruese turke kishin shteumlneuml me armeuml zjarri neuml drejtim

teuml tij duke shkaktuar direkt vdekjen e teuml riut

Menjeumlhereuml pas vrasjes se Z Solomou ankuesja kishte pareuml ushtareuml duke shteumlneuml me

armeuml zjarri nga zona e cila ishte neumln kontroll teuml forcave teuml armatosura Turke Si pasojeuml

njeuml numeumlr njereumlzish ishin plagosur duke peumlrfshireuml dy ushtareuml Britanikeuml teuml Kombeve te

Bashkuara ne Qipro (UNFICYP) dhe ankuesja e cila ishte goditur nga njeuml plumb neuml

abdomen Si pasojeuml e goditjes me plumb ajo ishte deumlrguar teuml operohej menjeumlhereuml dhe

peumlrveccedil largimit teuml njeumlreumls nga veshkat ajo kishte pasur edhe komplikime teuml tjera teuml

shumta sheumlndeteumlsore Ankuesja gjithashtu ishte diagnozuar me stres post-traumatik dhe

depresion Si pasojeuml e komplikimeve teuml shumta sheumlndeteumlsore pas plagosjes ankuesja

kishte ndeumlrruar jeteuml meuml 29 neumlntor 2005 Trasheumlgimtareumlt e saj me pranimin e keumlrkeseumls

nga Gjykata morreumln peumlrsipeumlr rastin neuml vend teuml seuml ndjereumls

50

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria turke deklaroi se peumlr incidentin qeuml i kishte ndodhur ankueses mban peumlrgjegjeumls

administrateumln greko-qipriote dhe Kisheumln Ortodokse Greke me pretendimin se kishin

inkurajuar demonstruesit teuml tejkalonin zoneumln neutrale neumln administrim teuml Kombeve teuml

Bashkuara Gjithashtu Qeveria turke kishte deklaruar se ankuesja do teuml duhej teuml kishte

marreuml parasysh se prania neuml demonstrata teuml tilla teuml dhunshme vinte me njeuml rrezik Peumlr

meuml tepeumlr ata shtuan se autoritetet turke kaneuml qeneuml totalisht teuml justifikuar peumlr veprimet e

marra duke marreuml parasysh Nenin 2 teuml Konventeumls i cili lejon gjitha masat mbrojteumlse teuml

ndeumlrmerren peumlr qeumlllim teuml evitimit teuml rrezikut apo peumlr mbrojtje teuml jeteumls seuml tjereumlve

Neuml aneumln tjeteumlr ankuesja deklaroi se versioni i fakteve nga ana e Qeverise turke nuk

ishte i sakteuml Ajo tha se nuk mund teuml argumentohej se njeuml demonstrateuml e dhunshme

kishte ndodhur ateuml diteuml dhe se nuk kishte faktoreuml teuml besuesheumlm se ndonjeuml maseuml

mbrojteumlse do teuml duhej teuml ndeumlrmirrej peumlr mbrojten e jeteumls seuml ndonjeuml personi Ajo shtoi se

para teuml shteumlnave UNFICYP kishte kontaktuar forcat e armatosura turke dhe kishte

keumlrkuar nga ata ldquoteuml peumlrmbaheshin dhe teuml mos reagonin neuml meumlnyreuml joproporcionale me

situateumlnrdquo Pasi qeuml ankuesja ishte veteumlm duke e shikuar demonstrateumln jashteuml zoneumls

neutrale ajo ishte shembulli tipik i njeuml ldquosoditeumlsi teuml pafajsheumlmrdquo Tutje sipas ankueses

gjuatja me armeuml zjarri kishte qeneuml totalisht e pajustifikueshme e panevojshme dhe aq

disproporcionale me situateumln saqeuml as demonstruesit e as ankuesja nuk kishin mundur ta

parashikonin Andaj ankuesja pretendonte se jeta e saj ishte rrezikuar neuml kundeumlrshtim

me Nenin 2 teuml Konventeumls dhe se peumlrdorimi i tepruar i forceumls ndaj saj respektivisht

plagosja peumlrbeumlnte trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues dhe kishte pasur pasoja teuml reumlnda

sheumlndeteumlsore neuml shkelje teuml Nenit 3 dhe 8 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata neuml keumlteuml rast duhet teuml vendoseuml neumlse forca e peumlrdorur kundeumlr ankueses ishte

potencialisht vdekjeprureumlse dhe ccedilfareuml sjellje kishin zyrtareumlt turk jo veteumlm neuml lidhje me

integritetin fizik teuml ankueses por edhe peumlr teuml drejteumln e saj peumlr jeteuml

Gjykata nuk kishte asnjeuml arsye peumlr teuml dyshuar peumlr pavareumlsineuml dhe besueshmeumlrineuml e

UNFICYP dhe Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml OKB-seuml peumlr meuml tepeumlr peumlrshkrimi i tyre i

ngjarjeve teuml 14 gushtit 1996 ishte bazuar neuml deklaratat e deumlshmitareumlve okulareuml

Sidocofteuml Gjykata veumlren se gjuajtja me armeuml pa dallim dhe neuml meumlnyreuml teuml pajustifikuar

mbi turmeumln qeuml po grumbullohej brenda dhe jashteuml zoneumls seuml amortizatoreumlve kishte veumlneuml

neuml rrezik jeteuml teuml shumta Fakti qeuml ankuesja nuk ishte vrareuml neuml vendngjarje ishte i

rasteumlsisheumlm dhe se serioziteti i leumlndimeve teuml saj teuml veumlrtetuara nga raportet mjekeumlsore

nuk ishte kontestuar nga paleumlt Prandaj Gjykata konsideroi se pavareumlsisht neumlse

ushtareumlt kishin pasur peumlr qeumlllim teuml vrisnin znj Andreou ajo kishte qeneuml viktimeuml e

sjelljes qeuml peumlr nga veteuml natyra e kishte rrezikuar jeteumln e saj megjitheumlse ajo kishte

mbijetuar Prandaj Neni 2 ishte i aplikuesheumlm neuml rastin e ankueses

Gjykata ishte e mendimit se qitja mbi turmeuml meuml 14 gusht 1996 kishte peumlrbeumlreuml njeuml

peumlrdorim jo proporcional teuml forceumls neuml rrethanat e asokohe dhe nuk mund teuml justifikohej

nga argumenti siccedil sugjerohet nga Qeveria se ishte e nevojshme qeuml teuml shuhej trazira

apo kryengritja Megjitheumlse demonstruesit teuml cileumlt kishin shkopinj dhe shufra hekuri

kishin hedhur gureuml neuml forcat turke njeuml qitje e tilleuml mund dhe shkaktonte leumlndime

serioze tek demonstruesit peumlrcjelleumlsit dhe aneumltareumlt e forcave teuml OKB-seuml Neuml teuml veumlrteteuml

51

sipas deumlshmitareumlve okulareuml hapja e zjarrit ishte krejteumlsisht e pajustifikuar dhe as e

paraprireuml nga njeuml goditje paralajmeumlruese Andaj Gjykata veumln neuml pah se njeuml veprim i tilleuml

ishte meuml shumeuml njeuml maseuml parandaluese e ndeumlrmarreuml peumlr teuml dekurajuar dhuneumln e

meumltejshme peumlrpara se turma teuml kishte koheuml peumlr teuml reaguar ndaj goditjes seuml z Solomou

Tutje Gjykata konsideron se peumlrdorimi i tepruar i forceumls ndaj ankueses nuk ishte

pasojeuml e domosdoshmeumlriseuml seuml shtetit peumlr ta shuar keumlteuml demonstrateuml e as nuk ishte

kundeumlrpeumlrgjigje ndaj sjelljes peumlrsonale teuml saj Ajo nuk ishte e armatosur as nuk ishte

sjellur neuml meumlnyreuml teuml dhunshme apo rezistuar policiseuml e as nuk paraqiste keumlrceumlnim peumlr

rendin publik Peumlr meuml tepeumlr ajo nuk e kishte shkelur as linjeumln e armeumlpushimit sjellje

kjo qeuml e beumlnte absolutisht teuml domosdosheumlm kryerjen e njeuml arrestimi teuml ligjsheumlm ajo

ishte goditur nga plumbi ndeumlrkoheuml qeuml qeumlndronte jashteuml zoneumls seuml OKB-seuml

Seuml fundi Gjykata veumlren se Turqia kishte deumlshtuar teuml tregonte neumlse forcave teuml saj teuml

siguriseuml i ishin dheumlneuml udheumlzime teuml qarta dhe trajnime teuml peumlrshtatshme peumlr teuml shmangur

peumlrdorimin arbitrar dhe ose abuziv teuml forceumls potencialisht vdekjeprureumlse Sipas

Gjykateumls neuml Nenin 2 teuml Konventeumls peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse nga zyrtareumlt

policor eumlshteuml i justifikuesheumlm neuml disa raste mireumlpo ai nuk garanton njeuml carte blanche

apo fuqi absolute Neuml keumlteuml rast peumlrdorimi i forceumls potencialisht vdekjeprureumlse ndaj

ankueses nuk ishte absolutisht i nevojsheumlm dhe nuk ishte i justifikuar nga asnjeuml nga

peumlrjashtimet e lejuara neuml Nenin 2 Prandaj Gjykata gjeti se kishte pasur shkelje teuml atij

Neni Duke pasur parasysh keumlteuml peumlrfundim Gjykata meuml tej e konstaton nuk ishte e

nevojshme teuml shqyrtonte ankesat e ankueses sipas Neneve 3 dhe 8 teuml Konventeumls

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata vendosi se shteti turk do trsquou paguajeuml

trasheumlgimtareumlve e ankueses brenda tre muajsh nga gjykimi final shumat neuml vazhdim

58568 EUR (peseumlqind e teteumldhjeteuml e peseuml EUR e gjashteumldhjeteuml e teteuml cent) peumlr deumlme

materiale 4000000 EUR (kateumlrdhjeteumlmijeuml EUR) plus ccedildo takseuml peumlr deumlme jomateriale

si dhe 1000000 EUR (dhjeteumlmijeuml EUR) plus cdo takseuml qeuml mund trsquoi vendoset

trasheumlgimtareumlve teuml ankueses peumlr shpenzime Keumlto pagesa duhet teuml beumlhen ne Bankeumln

Qeumlndrore EURpiane pas tre muajsh nga vendimi final

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls ndeumlrsa konsideron si teuml

panevojshme peumlr shqyrtim pretendimet peumlr shkele teuml Neneve 3 dhe 8 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

52

Putinseva kundeumlr Rusiseuml - 3349804

10 maj 2012 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2 (a)

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e peumlrdorimit teuml forceumls peumlrtej kornizave teuml forceumls

absolutisht teuml domosdoshme dhe deumlshtimit teuml marrjes seuml masave peumlr parandalimin e

situateumls ka shkelje

Neni 2 (b)

Deumlshtim i autoriteteve shteteumlrore peumlr teuml kryer hetime efektive nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile vrasje peumlrdorim i paarsyesheumlm i forceumls deumlshtim neuml parandalim ushtri

arratisje masa jo-adekuate hetim efektiv

Ankuesja znj Svetlana Putintseva shtetase ruse e lindur neuml vitin 1964 dhe jeton neuml

qytetin Beloyarskiy neuml rajonin Tyumen (Rusi)

Faktet e rastit

Gjateuml kryerjes seuml sheumlrbimit teuml detyruesheumlm ushtarak djali i ankueses Valeriy

Putintsev u largua nga njeumlsia ushtarake pa leje neuml shkurt teuml vitit 2002 Ai u arrestua tri

diteuml meuml voneuml dhe u vendos neuml njeuml qeli disiplinore si deumlnim peumlr mungeseuml pa leje Gjateuml

ndalimit teuml tij z Putintsev goditi rreshterin me gradeuml meuml teuml uleumlt L neuml kokeuml kur ky i

fundit po peumlrpiqej ta kontrollonte ateuml Pas incidentit u urdheumlrua njeuml ekzaminim

mjekeumlsor i rreshterit L dhe z Putintsev Ndeumlrsa shoqeumlronte z Putintsev nga spitali

ushtarak neuml njeumlsineuml e paraburgimit meuml 15 Shkurt 2002 rreshteri L neuml njeuml peumlrpjekje peumlr

ta parandaluar z Putintsev qeuml teuml ikte shtiu neuml teuml dhe e plagosi Meuml 27 shkurt 2002 z

Putintsev vdiq nga gjakderdhja e shkaktuar nga plaga e marreuml nga arma e zjarrit

Neuml diteumln e incidentit komandanti i garnizionit urdheumlroi hapjen e hetimit penal peumlr

rastin i cili ishte raportuar menjeumlhereuml neuml prokurorineuml ushtarake Neuml veccedilanti hetuesi

inspektoi skeneumln dhe morri si deumlshmi rrobat e z Putintsev armeumln dhe municionin e

rreshterit duke peumlrfshireuml dy fishekeuml teuml peumlrdorur teuml mbledhur nga njeuml oficer dhe njeuml

fishek teuml peumlrdorur neuml terrenin e spitalit dhe organizoi njeuml keumlrkim peumlr plumbin me teuml

cilin u qeumlllua zPutintsev Rreshteri L u mor neuml pyetje brenda disa oreumlsh nga incidenti

Njeuml raport i hartuar nga psikologu i njeumlsiseuml i urdheumlruar nga hetuesi peumlr teuml meumlsuar neuml

lidhje me arsyet prapa daljes seuml paautorizuar teuml z Putintsev dhe dosja e hetimit teuml

brendsheumlm teuml garnizonit peumlr daljen e tij te paautorizuar treguan se zPutintsev kishte

deklaruar se ndihej i vetmuar dhe i deumlshpeumlruar neuml ushtri dhe se jepte shenja se ishte

ngacmuar nga eproreumlt e tij Megjithateuml deklaratat e deumlshmitareumlve nuk e konfirmuan

keumlteuml teuml fundit Pas vdekjes seuml z Putintsev ishte kryer njeuml ekzaminim mjeko-ligjor (post

mortum) ku si shkaktare e vdekjes u identifikua njeuml plageuml shpuese

Neuml prill teuml vitit 2002 procedurat penale u mbylleumln dhe hetuesi arriti neuml peumlrfundimin se

nuk kishte pasur sjellje kriminale nga ana e rreshterit L pasi ai kishte ndjekur rregullat

qeuml rregullojneuml peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit peumlr teuml parandaluar ikjen e njeuml teuml arrestuari

53

Procedurat u rihapeumln dhe u mbylleumln meuml pas neuml tri situata pasi qeuml janeuml nderrmarreuml

hetime shteseuml duke peumlrfshireuml vlereumlsimin e cileumlsiseuml seuml ekspertizes mjekeumlsore te dheumlneuml

peumlr Z Putintsev neuml spital pas vrasjes e cila u gjet teuml jeteuml teknikisht korrekte dhe me

koheuml Tutje vendimi i prokurorit ushtarak teuml 7 majit 2003 zbuloi se peumlrdorimi i armeumlve

teuml zjarrit kundeumlr djalit teuml ankueses kishte qeneuml i ligjsheumlm

Peumlr meuml shumeuml Gjykata Ushatrake e Komandeumls seuml treteuml vuri neuml dukje se djali i ankueses

kishte qeneuml i veteumldijsheumlm se ishte i arrestuar dhe kishte kuptuar pasojat e peumlrpjekjes seuml

tij peumlr teuml ikur duke peumlrfshireuml peumlrdorimin e mundsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit dhe se

rreshter L nuk kishte zgjidhje tjeteumlr veccedilse teuml ndiqte rregullat mbi peumlrdorimin e armeumlve

teuml zjarrit teuml parashikuara nga Statuti i Sheumlrbimit teuml Garnizonit dhe sherbimit teuml armeumlve

Keumlrkesa e ankueses peumlr tu dheumlneuml statusin e viktimeumls ishte refuzuar Vendimi i fundit i

prokurorit peumlr mbylljen e hetimeve penale u mbeumlshtet nga Gjykata Ushatrake e

Komandeumls me vendimin e dateumls 3 neuml mars 2004

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml Konventeumls ankuesja pretenton se djali i saj ishte

vrareuml si pasojeuml e peumlrdorimit teuml panevojsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit nga njeuml agjent i shtetit

dhe se autoritetet nuk kishin arritur teuml ndeumlrmarrin njeuml hetim efektiv peumlr vdekjen e djalit

teuml saj Ankuesja argumentoi se nuk ishte absolutisht e nevojshme qe rreshteri L teuml

vriste djalin e saj njeuml person qeuml nuk kishte paraqitur ndonjeuml rrezik dhe nuk kishte kryer

ndonjeuml vepeumlr penale dhe se hetimi peumlr vrasjen nuk ishte kryer si duhej Ajo vuri neuml

dukje kateumlr defekte neuml hetim deumlshtimi peumlr teuml atribuuar pesheuml teuml veccedilanteuml peumlr faktin se

veteumlm njeuml fishek i peumlrdorur ishte gjetur neuml vendin e ngjarjes ndeumlrsa dy fishekeuml ishin

prodhuar nga rreshteri L veteuml se hetuesit nuk e kishin qarteumlsuar ccedileumlshtjen e ndalimit teuml

djalit teuml saj neuml njeumlsineuml disiplinore se ata nuk e kishin identifikuar shkakun e leumlndimeve

neuml trupin e djalit teuml saj dhe se ata nuk kishin urdheumlruar njeuml raport teuml eksperteumlve peumlr

veumlrteteumlsineuml e neumlnshkrimit teuml djalit teuml saj neuml njeuml deklarateuml me shkrim duke shpjeguar

arsyet peumlr pushimin e tij teuml paautorizuar Ankuesja meuml tej pohoi se asaj nuk i ishte

dheumlneuml statusi i viktimeumls neuml procedureumln penale duke u mohuar keumlshtu njeuml mundeumlsi

efektive peumlr teuml sfiduar sjelljen e hetuesit

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata peumlrseriti qeumlndrimin e peumlrbashket teuml paleumlve se vdekja e djalit teuml ankueses

rezultoi nga peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse nga rreshteri L Si rezultat Gjykata seuml pari

vlereumlson peumlrshtatshmeumlrineuml e hetimit peumlr vdekjen e djalit teuml ankueses e pastaj vlereumlsimin

e rrethanave neuml lidhje me peumlrdorimin e forceumls Gjykata veumlren se sa i peumlrket aspektit

substancial teuml Nenit 2 neumlnparagrafi (a) rezultatet e autoriteteve vendase nuk kishin

peumlrfshireuml vlereumlsimin e kornizeumls ligjore qeuml peumlrcaktonte rrethanat peumlr peumlrdorimin e forceumls

kundeumlr njeuml ushtari qeuml po ikte Konstatimi neumlse faktet zbuluan njeuml shkelje teuml Nenit 2

ishte njeuml pyetje e dallueshme nga vlereumlsimi neumlse kishte ndonjeuml peumlrgjegjeumlsi penale nga

ana e rreshterit L Gjykata konsideron se standardi i aplikuar nga autoritetet vendase

ishte neumlse peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse ishte legjitim neuml krahasim me ateuml se a ishte

absolutisht e domosdoshme standard ky i aplikuesheumlm sipas Nenit 2 sect 2 teuml

Konventeumls Tutje Gjykata veumlren se sipas ligjit peumlrkateumls vendas ishte e ligjshme peumlr

autoritetet peumlrkateumlse qeuml teuml qeumlllonin ndonjeuml teuml arratisur dhe se njeuml kornizeuml e tilleuml ligjore

54

ishte krejteumlsisht e mangeumlt dhe nuk peumlrfshinte nivelin e mbrojtjes me ligj teuml seuml drejteumls

peumlr jeteumln pasi nuk kishte hapeumlsireuml peumlr keumlrkeseumln e proporcionalitetit dhe nuk peumlrmbante

ndonjeuml mbrojtje tjeteumlr peumlr teuml parandaluar privimin arbitrar teuml jeteumls Prandaj Gjykata

gjen se kishte njeuml deumlshtim teuml peumlrgjithsheumlm nga shteti peumlrgjegjeumls peumlr teuml peumlrmbushur

detyrimin e vet sipas Nenit 2 teuml Konventeumls peumlr teuml siguruar teuml drejteumln peumlr jeteuml duke

vendosur njeuml kornizeuml ligjore dhe administrative teuml peumlrshtatshme peumlr peumlrdorimin e forceumls

dhe armeumlve teuml zjarrit nga ana e forcave ushtarake kundeumlr ushtareumlve qeuml iknin

Peumlrsa i peumlrket peumlrdorimit aktual teuml forceumls dhe sjelljes seuml autoriteteve para incidentit

Gjykata veumlreumln se djali i ankueses nuk ishte i armatosur dhe nuk paraqiste rrezik peumlr ata

qeuml e shoqeumlronin ateuml apo paleumlt e treta Neuml keumlto rrethana ccedildo lloj peumlrdorimi i forceumls

potencialisht vdekjeprureumlse ishte i ndaluar bazuar neuml Neni 2 teuml Konventeumls pavareumlsisht

nga ndonjeuml rrezik i mundsheumlm Peumlr meuml tepeumlr ishte evidente se ka pasur mjete teuml tjera neuml

dispozicion peumlr teuml parandaluar ikjen e tij Sipas Gjykateumls sjellja e tij ishte duksheumlm e

parashikueshme pasi ai ishte gjetur lehteumlsisht neuml njeuml incident teuml meumlparsheumlm dhe

zyrtareumlt e tij komandues ishin teuml veteumldijsheumlm se po peumlrjetonte probleme psikologjike neuml

peumlrshtatjen me jeteumln neuml ushtri dhe peumlr keteuml peumlrpiqej teuml arratisej Megjithateuml nuk kishte

asnjeuml tregues se rreshteri L qeuml e kishte qeumllluar kishte marreuml udheumlzime teuml qarta rreth

sasiseuml seuml forceumls qeuml ishte e nevojshme neuml rrethana teuml tilla ose ishte pajisur me udheumlzime

peumlr teuml minimizuar rrezikun e humbjes seuml jeteumls Gjykata e konsideron shqeteumlsuese faktin

se i njeumljti rreshter me teuml cilin djali i ankueses kishte pasur njeuml grindje fizike meuml pareuml

ishte ngarkuar me detyreumln e shoqeumlrimit teuml tij Shoqeumlrimi ishte organizuar neuml meumlnyreuml teuml

pakonsideruar dhe vendimi teuml komandantit peumlr tia besuar rreshterit detyreumln e

shoqeumlrimit teuml tij kishte nuk ishte beumlreuml neuml peumlrputhje me shkalleumln e duhur teuml kujdesit Si

pasojeuml Gjykata gjen se autoritetet nuk arriteumln teuml minimizojneuml neuml maseumln meuml teuml madhe

mundeumlsineuml e peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse dhe ccedildo rrezik peumlr jeteumln e djalit teuml

ankueses Neuml teuml shumteumln e rasteve korniza ligjor peumlrkateumlse peumlr peumlrdorimin e forceumls

kishte qeneuml neuml thelb e mangeumlt dhe djali i ankueses ishte vrareuml neuml rrethana neuml teuml cilat

peumlrdorimi i armeumlve teuml zjarrit peumlr teuml parandaluar ikjen e tij nuk ishte neuml papajtueshmeumlri

me Nenin 2 teuml Konventeumls Bazuar neuml teuml gjitha keumlto Gjykata gjen se ka shkelje te Nenit

2 (a) teuml Konventeumls

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml Neni 2(b) Gjykata veumlren se hetimi ishte i pavarur dhe

u krye me njeuml shpejteumlsi teuml mjaftueshme Gjykata vuri neuml dukje se hetimet penale peumlr

vdekjen e z Putintsev kishin qeneuml teuml kryera nga njereumlz teuml pavarur nga personeli i

garnizonit si dhe prokuroria e ushtriseuml e cila nuk ishte e lidhur me garnizonin apo

njeumlsineuml ushtarake teuml viktimeumls Hetimet ishin hapur menjeumlhereuml pas vrasjes dhe hetimet

kryesore ishin marreuml teuml njeumljteumln diteuml ose pak koheuml pas Pas mbylljes dhe rihapjes seuml

hetimit hetuesit kishin ndjekur udheumlzimet nga prokurori i rangut meuml teuml larteuml dhe kishte

kryer njeuml numeumlr teuml ekzaminimeve shteseuml Autoritetet hetuese nuk kishin deumlshtuar teuml

keumlrkonin deumlshmi shtese Peumlr meuml shumeuml edhe pse ankueses nuk i ishte dheumlneuml statusi i

viktimeumls Gjykata vuri neuml dukje se ajo ishte intervistuar disa hereuml dhe gjateuml hetimeve

ajo neuml meumlnyreuml aktive ishte ankuar peumlr shkeljetdefektet e pretenduara Neuml keumlto rrethana

vendimi peumlr teuml mos dheumlneuml statusin e viktimeumls nuk e minimizoi efektivitetin e hetimit

Prandaj Gjykata konstaton se autoritetet kishin ndeumlrmarreuml hapa teuml arsyesheumlm peumlr teuml

siguruar provat lidhur me incidentin dhe teuml peumlrcaktojneuml rrethanat neuml teuml cileumln ajo kishte

ndodhur Hetimi ishte i pavarur dhe kishte qeneuml i kryer me shpejteumlsi teuml mjaftueshme Si

55

pasojeuml Gjykata gjen se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 2 (b) sa i peumlrket detyrimit te

autoriteti shteteror peumlr teuml kryer njeuml hetim efektiv

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata vendosi qeuml Rusia trsquoi paguajeuml ankueses

vlereumln prej 45000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-material

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls peuml sa i peumlrket apekteve substanciale

ndeumlrsa nuk ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls bazuar neuml kerkesat procedurale [njeumlzeumlri]

56

Gorovenky dhe Bugara kundeumlr Ukraineumls - 3614605 4241805

12 janar 2012 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml si pasojeuml e goditjes me armeuml nga njeuml zyrtar policie neuml drejtim

teuml dy personave duke peumlrdorur armeumln e tij zyrtare qeuml i ishte dheumlneuml neuml kundeumlrshtim me

rregulloret e brendshme ka shkelje

Neni 13

Deumlshtim neuml peumlrmbushjen e detyrimit teuml shtetit peumlr zhdeumlmtim e panevojshme peumlr

shqyrtim ndaras

Fjaleumlt kyccedile goditje me armeuml vrasje polic organ shteteumlror mospeumlrgjegjeumlsi

shteteumlrore mospeumlrmbyshje e obligimeve veprime teuml kundeumlrligjshme

Ankuesit peseuml shtetasit ukrainaseuml z Leonid Oleksandrovych Gorovenko (i ati i A

Gorovenko) znj Nadiya Vitaliyivna Gorovenko (e eumlma e A Gorovenko) znj Tetyana

Oleksandrivna Bugara z Oleksandr Volodymyrovych Bugar dhe znjsh Viktoriya

Volodymyrivna Bugara (bashkeumlshortja dhe feumlmijeumlt e V Bugara) parashtruan dy ankesa

teuml ndara (numeumlr 3614605 dhe 4241805) kundeumlr shtetit teuml Ukraineumls Marreuml parasysh

sfondin e peumlrbashkeumlt faktik dhe ligjor neuml pajtim me rregullin 42(1) teuml Rregullave teuml

Gjykateumls kjo e fundit kishte vendosur qeuml teuml bashkonte ankesat

Faktet e rastit

Teuml afeumlrmit e ankuesve ishin qeumllluar nga D njeuml zyrtar policor i cili nuk ishte neuml detyreuml

Ngjarja kishte ndodhur me 22 neumlntor 1999 pak pas mesnateumls D neuml ateuml koheuml

zeumlvendeumlsshef i departmentit peumlr hetime kriminale neuml zyreumln policore teuml qarkut

Pyatykhatky ishte duke u kthyer nga njeuml udheumltim privat me njeuml vetureuml qeuml vozitej nga i

njohur i tij z V Bugara Ankuesi i treteuml ishte gjithashtu neuml vetureuml Pas njeuml zeumlnke me

z V Bugara D i cili ishte i dehur kishte shteumlneuml dhe e kishte leumlneuml ateuml teuml vrareuml duke

peumlrdorur armeumln e tij policore teuml cileumln ai e bartte me vete gjateuml gjitheuml koheumls Meuml pas D

ka provuar teuml qeumlllojeuml edhe ankuesin e treteuml por duke mos pasur sukses Ankuesi i treteuml

kishte mundur teuml ikte

Pas ndodhiseuml seuml peumlrshkruar meuml sipeumlr D kishte beumlreuml peumlrpjekje qeuml teuml ndalonte veturat qeuml

kalonin Z A Gorovenko qeuml kishte rastiseuml teuml voziste neuml ateuml koheuml ishte ndalur dhe

kishte biseduar me D i cili kishte pretenduar se i eumlshteuml prishur makina dhe ka nevojeuml

peumlr ndihmeuml Sidoqofteuml z A Gorovenko ishte beumlreuml dyshues se diccedilka nuk kishte shkuar

neuml rregull dhe kishte beumlreuml peumlrpjekje teuml largohej D kishte qeumllluar z A Gorovenkon dhe

ishte peumlrpjekur qeuml teuml qeumlllonte edhe R qeuml po udheumltonte bashkeuml me z A Gorovenko

dhe e cila kishte peumlsuar leumlndime serioze Brenda njeuml koheuml teuml shkurteumlr D ishte kapur

nga kalimtareumlt dhe deumlrguar neuml stacion policor

Jo shumeuml koheuml pas incidentit policia kishte nisur njeuml hetim teuml brendsheumlm Raporti i cili

ishte neumlnshkruar me 23 neumlntor 1999 kishte veumlneuml neuml pah njeuml numeumlr ldquoshkaqesh dhe

57

parakushteshrdquo teuml cilat kishin rrjedheuml nga rregullativa e dobeumlt e qarkut Pyatykhatky dhe

zyrat policore rajonale teuml Dnipropetrovsk Raporti theksonte peumlrveccedil tjerash se eproreumlt

e larteuml kishin deumlshtuar teuml vlereumlsonin neuml meumlnyreuml teuml duhur karakterin e D kur e kishin

rekrutuar dhe meuml voneuml edhe promovuar ateuml Neuml veccedilanti Raporti u referohej disa

incidenteve qeuml deumlshmonin papeumlrshtatshmeumlrineuml e D peumlr sheumlrbim neuml departamentin

policor teuml sipeumlrtheksuar Gjateuml studimeve neuml kolegjin e policiseuml D ishte shkarkuar nga

pozita e komandantit teuml seksionit peumlr shkak teuml abuzimit me alokool Neuml vitin 1994 ai i

kishte shkaktuar leumlndime trupore njeuml personi me inicialin Sh dhe ishte sanksionuar neuml

tri raste teuml ndryshme peumlr shkelje disiplinore Raporti theksonte tutje se eproreumlt policoreuml

kishin deumlshtuar teuml zbatonin dhe ruanin disiplineumln ndaj varteumlsve teuml tyre

Me 22 neumlntor 1999 zyra e prokurorit lokal kishte paraqitur kalleumlzimin penal kundeumlr D

Neuml proces teuml zhvillimit teuml rastit gjyqeumlsor ankuesit kishin ngritur padi civile kundeumlr D-

seuml dhe njeumlkoheumlsisht Zyreumls Rajonale Policore teuml Dnipropetrovsk dhe kishin keumlrkuar

deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin material dhe jo-material

Me njeuml aktgjykim teuml dateumls 14 neumlntor 2000 Gjykata Rajonale e Dnipropetrovsk e kishte

shpallur D fajtor peumlr vrasje teuml shumeumlfishta peumlrveccedil veprave teuml tjera dhe e kishte deumlnuar

me burgim teuml peumlrjetsheumlm Gjykata gjithashtu kishte urdheumlruar deumlmshpeumlrblim monetar

peumlr teuml dy familjet e ankuesve shumeuml kjo qeuml do teuml paguhej nga D Gjykata tutje kishte

vendosur qeuml padia e ankuesve kundeumlr Zyreumls Rajonale Policore teuml Dnipropetrovsk teuml

shqyrtohej neuml procedureuml teuml ndareuml civile

Neuml shkurt teuml vitit 2003 ankuesit kishin ngritur padi kundeumlr Zyreumls Rajonale Policore teuml

Dnipropetrovsk dhe departamentit lokal teuml Thesarit Shteteumlror teuml Ukraineumls neuml Gjykateumln e

Qarkut teuml Dnipropetrovsk duke keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlm jo-material Neuml

mbeumlshtetje teuml pretendimeve teuml tyre ata u ishin referuar gjetjeve teuml aktgjykimit njeuml

vendimi teuml posaccedileumlm teuml dateumls 14 neumlntor 2000 dhe Raportit teuml 23 neumlntorit 1999 qeuml kishte

rezultuar nga hetimi i brendsheumlm Me 5 mars 2003 Gjykata kishte hedhur poshteuml

padineuml e ankuesve Peumlrfundimisht meuml 10 korrik 2003 dhe 4 prill 2005 Gjykata

Rajonale e Apelit peumlr rajonin e Dnipropetrovsk dhe Gjykata Supreme e Ukraineumls

respektivisht kishin hedhur poshteuml apelimet e beumlra nga ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Si fillim Qeveria e Ukraineumls nuk ka paraqitur pikeumlpamjet e saj neuml lidhje me

pranueshmeumlrineuml e ankeseumls Gjykata veumlren se ankesa nuk eumlshteuml qartazi e pabazuar

brenda kuptimit teuml Nenit 35(3) teuml Konventeumls Tutje veumlren se nuk eumlshteuml e

paparanueshme mbi bazeuml teuml ccedilfareumldo arsyeje tjeteumlr Keumlsisoji ankesa eumlshteuml shpallur e

pranueshme

Ankuesit pretendojneuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls me arsyetimin se duke deumlshtuar

teuml mbikeumlyreuml mbajtjen dhe peumlrdorimin e armeumlve teuml zjarrit nga zyrtari policor D shteti

nuk ka peumlrmbushur detyrimet pozitive qeuml peumlrcaktohen neuml keumlteuml nen Ankuesit u janeuml

referuar incidenteve teuml shumta qofteuml nga njeuml e kaluar e largeumlt apo e afeumlrt kur zyrtari

policor D ka abuzuar me alkool dhe eumlshteuml sjelleuml neuml meumlnyreuml teuml dhunshme Pavareumlsisht

keumlsaj ai eumlshteuml lejuar teuml mbajeuml armeuml diteumln dhe nateumln Deumlshtimi i eproreumlve teuml tij peumlr teuml

mbikeumlqyrur peumlrputhshmeumlrineuml me rregullat peumlr peumlrdorim teuml armeumlve teuml zjarrit nga

varteumlsiteuml e tyre janeuml pranuar shprehimisht neuml hetimin e brendsheumlm policor dhe neuml

vendimet e gjykateumls teuml dateumls 14 neumlntor 2000 Peumlrkundeumlr keumlsaj ankuesit kaneuml pretenduar

58

se keumlto peumlrfundime janeuml injoruar nga gjykatat kombeumltare neuml procedurat civile peumlr

deumlmshpeumlrblim duke shkelur neuml keumlteuml meumlnyreuml Nenin 2 teuml Konventeumls

Nga ana e saj Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se shteti ka vepruar neuml peumlrputhje me

detyrimet procedurale teuml Nenit 2 teuml Konventeumls duke kryer hetim efektiv dhe deumlnuar D

peumlr veprimet e tij Qeveria meuml tej thekson se autoritetet shteteumlrore nuk kaneuml qeneuml neuml

dijeni teuml njeuml rreziku real dhe teuml menjeumlhersheumlm peumlr jeteumln e familjareumlve teuml ankuesve Peumlr

meuml tepeumlr D nuk ka qeneuml duke vepruar neuml kapacitetin e tij zyrtar

Ankuesit gjithashtu kaneuml ngritur pretendime se shteti i paditur ka refuzuar teuml marreuml

peumlrgjegjeumlsineuml peumlr vdekjen e A Gorovenko dhe V Bugara teuml shkaktuar nga peumlrfaqeumlsuesi

i tyre (zyrtari policor D) dhe si rezultat teuml zhdeumlmtojeuml ata peumlr deumlmin e shkaktuar ashtu

siccedil parashihet neuml Nenin 13 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht thekson faktet vendimtare teuml rastit duke rikujtuar se familjareumlt e

ankuesve janeuml qeumllluar me armeuml nga njeuml zyrtar policor D i cili neuml koheumln peumlrkateumlse nuk

ka qeneuml neuml detyreuml se incidenti ka ndodhur gjateuml njeuml udheumltimi privat dhe qeuml nuk ka

peumlrfshireuml ndonjeuml operacion teuml planifikuar policor ose ndjekje teuml rastit Neuml keumlteuml meumlnyreuml

veprimet private teuml D-seuml teuml karakterit serioz penal neuml parim nuk angazhojneuml

peumlrgjegjeumlsineuml e shtetit sa i peumlrket aneumls peumlrmbajteumlsore teuml Nenit 2 teuml Konventeumls veteumlm peumlr

faktin se ai ka qeumllluar teuml jeteuml peumlrfaqeumlsues i shtetit

Megjithateuml Gjykata ka ripeumlrseumlritur se Neni 2 e detyron shtetin jo veteumlm teuml peumlrmbahet

nga marrja e qeumlllimshme dhe e jashteumlligjshme e jeteumls por edhe qeuml teuml ndeumlrmarreuml hapa teuml

peumlrshtatsheumlm peumlr teuml garantuar jeteumln e teuml gjitheuml personave neuml juridiksionin e vet Ky

detyrim mund teuml zbatohet neuml situatat qeuml lidhen me keumlrkeseumln peumlr mbrojtje personale teuml

njeuml apo meuml shumeuml individeumlve teuml identifikuar qeuml meuml pareuml si caqe teuml mundshme teuml

sulmeve vdekjeprureumlse dhe neuml rastet qeuml ngrisin detyrimin peumlr teuml ofruar mbrojtje teuml

peumlrgjithshme peumlr shoqeumlrineuml Neuml rastin e fundit ky detyrim pozitiv peumlrfshineuml njeuml gameuml teuml

gjereuml sektoreumlsh dhe neuml parim rrjedheuml neuml kontekstin e ccedilfareumldo aktiviteti qofteuml ai publik

ose jo neuml teuml cilin rast e drejta neuml jeteuml mund teuml vihet neuml pyetje

Sidoqofteuml detyrimi pozitiv duhet interpretuar neuml njeuml meumlnyreuml qeuml nuk krijon njeuml barreuml teuml

papeumlrballueshme peumlr autoritetet marreuml parasysh neuml veccedilanti paparashikueshmeumlrineuml e

sjelljes njereumlzore dhe zgjedhjet operacionale qeuml duhen beumlreuml neuml kuptim teuml peumlrpareumlsive

dhe burimeve Neuml veccedilanti zgjedhja e mjeteve peumlr teuml siguruar zbatimin e detyrimeve

pozitive sipas Nenit 2 neuml parim bie brenda hapeumlsireumls [margjineumls] seuml vlereumlsimit teuml shtetit

Gjykata ka rikujtuar se neuml bazeuml teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore detyrimi i shtetit peumlr teuml

mbrojtur teuml drejteumln neuml jeteuml duhet teuml peumlrfshijeuml ndeumlrmarrjen e masave teuml arsyeshme peumlr teuml

garantuar sigurineuml e individeumlve dhe neuml rastet e leumlndimeve serioze ose vdekjes pasjen e

njeuml sistemi gjyqeumlsor teuml pavarur dhe efektiv qeuml siguron peumlrdorimin e mjeteve teuml

nevojshme ligjore peumlr teuml peumlrcaktuar faktet peumlr teuml mbajtur peumlrgjegjeumls ata qeuml janeuml fajtoreuml

dhe peumlr teuml ofruar zhdeumlmtim peumlr viktimat Neuml keumlteuml kuptim Gjykata veumlren se ndoneumlse

fajeumlsia e D neuml vrasjen e dy personave nuk mund teuml mohohet neuml njeuml numeumlr rastesh

eumlshteuml pranuar nga autoritetet kombeumltare se eproreumlt e zyrtarit policor D kaneuml deumlshtuar qeuml

teuml vlereumlsojneuml neuml meumlnyreuml teuml duhur personalitetin e tij dhe pavareumlsisht incidenteve

shqeteumlsuese qeuml kaneuml peumlrfshireuml D-neuml neuml teuml kaluareumln e kaneuml lejuar ateuml teuml mbajeuml armeumln e

cila ka ccediluar te incidenti neuml fjaleuml Peumlr me tepeumlr ligji peumlrkateumls kombeumltar shprehimisht

59

ndalon dheumlnien e armeumlve zyrtareumlve policoreuml teuml cileumlt nuk posedojneuml pajisjet e duhura peumlr

ruajtjen e tyre teuml sigurteuml Dhe siccedil eumlshteuml pranuar nga hetimi i brendsheumlm D nuk eumlshteuml

kontrolluar asnjeumlhereuml neumlse ai e ka ruajtur armeumln e tij neuml shteumlpi Neuml veccedilanti mungesa e

njeuml vendi peumlr ruajtje teuml sigurteuml mund teuml jeteuml arsyeja qeuml D ka mbajtur armeumln me vete

gjateuml gjitheuml koheumls qofteuml neuml ose jashteuml detyreumls Sidoqofteuml Gjykata veumlren se neuml

procedurat civile peumlr deumlmshpeumlrblim gjykata vendore nuk ka marreuml parasysh gjetjet e

meumlsipeumlrme duke vlereumlsuar se nuk ka lidhje kauzale ndeumlrmjet deumlshtimit teuml zyrtareumlve

policoreuml peumlr trsquou sjelleuml neuml pajtim me ligjin dhe vlereumlsuar neuml meumlnyreuml teuml drejteuml rastin kur

trsquou lejohet varteumlsve teuml tyre bartja e armeumls neuml njeuml aneuml dhe incidentit vdekjeprureumls qeuml

peumlrfshineuml keumlteuml varteumls neuml aneumln tjeteumlr Peumlr autoritetet shteteumlrore fakti qeuml D nuk ishte neuml

detyreuml zyrtare neuml momentin e shteumlnies me armeuml ishte e mjaftueshme peumlr teuml peumlrjashtuar

ccedilfareumldo peumlrgjegjeumlsie teuml mundshme teuml eproreumlve teuml tij pavareumlsisht peumlrfundimeve qarteuml teuml

kundeumlrta neuml hetimin e brendsheumlm dhe materialet e lidhura me rastin penal

Gjykata rithekson se shtetet keumlrkohet qeuml teuml peumlrcaktojneuml standarde teuml larta profesionale

brenda sistemeve teuml tyre teuml zbatimit teuml ligjit dhe teuml sigurojneuml se personat teuml cileumlt

sheumlrbejneuml neuml keumlto sisteme i ploteumlsojneuml kriteret e keumlrkuara Neuml veccedilanti kur shteti pajiseuml

forcat policore me armeuml zjarri jo veteumlm qeuml duhet ofruar trajnim teknik por zgjedhja e

zyrtareumlve qeuml u lejohet bartja e keumltyre armeumlve duhet gjithashtu trsquoi neumlnshtrohet njeuml

shqyrtimi teuml posaccedileumlm Neuml rastin konkret rrjedheuml se zyrtarit policor i cili kishte qeumllluar

me qeumlllim dy persona me armeumln e tij policore i ishte dheumlneuml arma neuml kundeumlrshtim me

rregulloret ekzistuese pasi nuk ishte kontrolluar se ku ai e mbante armeumln kur nuk ishte

neuml detyreuml zyrtare dhe se gjithashtu personaliteti i tij nuk ishte vlereumlsuar neuml meumlnyreuml teuml

drejteuml marreuml parasysh historineuml e meumlparshme teuml shkeljeve disiplinore Neuml keumlto rrethana

teuml veccedilanta Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret ka shkelje teuml detyrimeve

teuml shtetit sipas Nenit 2 teuml Konventeumls

Bazuar neuml Nenin 13 ankuesit pretendojneuml se shteti ka deumlshtuar teuml peumlrmbush detyrimin e

vet peumlr zhdeumlmtim sipas Nenit 13 peumlr faktin se nuk ka marreuml peumlrgjegjeumlsineuml peumlr vdekjen e

dy teuml afeumlrmve teuml tyre Gjykata vlereumlson se kjo ankeseuml ka teuml njeumljtin sfond faktik sikurse

ccedileumlshtjet e shqyrtuara neuml bazeuml teuml Nenit 2 teuml Konventeumls andaj nuk eumlshteuml e nevojshme peumlr

shqyrtim ndaras

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata vendos qeuml mbi baza teuml drejtshmeumlriseuml trsquou ofrojeuml

individualisht ankuesit teuml pareuml teuml treteuml teuml kateumlrt dhe teuml pesteuml nga dymbeumldhjeteuml mijeuml

(12000) EUR neuml lidhje me deumlmin jo-material Ndeumlrkaq sa u peumlrket kostove dhe

shpenzimeve duke u mbeumlshtetur neuml dokumentet neuml posedim Gjykata e ka vlereumlsuar teuml

arsyeshme qeuml trsquou njoheuml shumat prej 150 EUR (ankuesit teuml pareuml) dhe 2099 EUR

(ankuesit teuml treteuml) peumlr teuml mbuluar kostot e procedurave para Gjykateumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme neuml lidhje me Nenet 2 dhe 13 teuml Konventeumls

dhe pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls teuml papranueshme dhe gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml

Konventeumls dhe konstaton si teuml panevojshme peumlr shqyrtim ankeseumln sipas Nenit 13 teuml

Konventeumls [njeumlzeumlri]

60

Andreas Manitaras dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 5459100

3 qershor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e te drejteumls neuml jete si pasojeuml e vrasjes seuml pretenduar teuml Ioannis Manitaras e

pabazuar

Neni 3

Pretendim se vrasja dhe trajtimin pasues i trupit teuml viktimeumls dhe familjes seuml tij peumlrbeumlnin

trajtim ccedilnjereumlzor ose degradues e pabazuar

Neni 8 13 dhe 14

Shkelje teuml seuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml tyre familjare mungeseuml e hetimeve teuml

duhura peumlr vdekjen e pretenduar dhe diskriminim peumlr shkak teuml origjineumls greko-qipriote

e pabazuar

Fjaleumlt kyccedile vrasje e pretenduar vdekje natyrore hetim adekuat degradim trajtim

ccedilnjereumlzor e drejta neuml shteumlpi dhe familje diskriminim etnik mjete efektive

Ankuesit z Andreas Manitaras (ankuesi i pareuml) z Elias Elia (ankuesi i dyteuml) z

Panayiotis Elia (ankuesi i treteuml) ZnjAnna Manitara (ankuesja e kateumlrt) Zonja

Evangelia Manitara (ankuesja e pesteuml) zJohn Manitaras (ankuesi i gjashteuml) gjashteuml

shtetas qiprioteuml me origjineuml greko-qipriote Ankuesit paraqiteumln ankeseumln neuml emeumlr teuml tyre

dhe neuml emeumlr teuml Ioannis Manitaras njeuml shtetas qipriot me origjineuml greko-qipriote i

lindur neuml 1914 dhe kishte vdekur meuml 4 prill 1999 Ankuesi i pareuml dyteuml treteuml kateumlrt dhe

pesteuml janeuml feumlmijeumlt e Ioannis Manitaras dhe ankuesi i gjashteuml eumlshteuml nipi i tij

Faktet e rastit

Paraardheumlsi i ankuesve z Ioannis Manitaras kishte lindur dhe rritur neuml fshatin

Rizokarpaso neuml gadishullin Karpas neuml rrethin e Famagusta neuml Qipron veriore Ai

punoi atje si njeuml fermer dhe kishte njeuml shteumlpi me disa toka Pas ndeumlrhyrjes turke teuml vitit

1974 Ioannis Manitaras mbeti neuml Rizokarpaso bashkeuml me njeuml grup teuml vogeumll teuml banoreumlve

greko-qiprioteuml teuml gadishullit Karpas qeuml vazhdojneuml teuml jetojneuml atje neumln pushtimin turk e teuml

ldquoenklavuarrdquo Neuml shkurt 1998 ai deumlshmoi peumlr delegacionin e Komisionit Evropian peumlr teuml

Drejtat e Njeriut neuml rastin e Qipros kundeumlr Turqiseuml11 neuml njeuml seanceuml teuml mbajtur neuml hotelin

Ledra neuml Nikosia Meuml 4 prill 1999 Ioannis Manitaras u gjet i vdekur neuml shteumlpineuml e tij

Rizokarpaso Sipas raporti teuml njeuml mjekut teuml peumlrgjithsheumlm i autorizuar nga autoritetet

lokale peumlr teuml kryer autopsineuml Ioannis Manitaras kishte vdekur nga njeuml infeksion

miokardit Rrjedhimisht njeuml deklarateuml peumlr shtyp u leumlshua nga Ministria e Jashtme

Ccedileumlshtje teuml Republikeumls Turke teuml Qipros Veriore (TRNC) duke konfirmuar gjetjet e

keumltij raporti Njeuml oficer mjekeumlsor nga Forcat Paqeruajteumlse teuml OKB-se neuml Qipro

11 Qipro kundeumlr Turqiseuml [DhM] nr 2578194 GjEDNj 2001-IV

61

(UNFICYP) i cili ishte i pranisheumlm neuml ekzaminimi pas vdekjes gjithashtu peumlrgatiti njeuml

raport teuml shkurteumlr pa iu referuar shkakut teuml vdekjes

Ankuesit pretendojneuml se nuk ishin neuml gjendje teuml varrosnin teuml ndjerin neuml shteumlpineuml e tij

peumlr shkak teuml kufizimeve mbi lirineuml e adhurimit religjioz dhe peumlr shkak teuml vandalizmit teuml

vazhduesheumlm teuml varreve greko-qipriote Keumlshtu ata beumlneuml aranzhime qeuml i ndjeri teuml

varrosej neuml pjeseumln jugore teuml Qipros Ata pohojneuml se trupi iu doreumlzua atyre neuml njeuml

meumlnyreuml veccedilaneumlrisht shqeteumlsuese dhe mosrespektuese dhe se Autoritetet turke treguan

njeuml mungeseuml teuml ploteuml respekti peumlr familjen e viktimeumls Neuml veccedilanti ata deklarojneuml se kur

iu doreumlzua atyre trupi i teuml vdekurit u mbulua pjeseumlrisht neuml njeuml mbuleseuml teuml vjeteumlr dhe

nuk ishte neuml njeuml arkivol teuml peumlrkohsheumlm ose qese teuml trupit Meuml tej ankuesit teuml gjashteuml

nipit teuml teuml ndjerit i ishte refuzuar leja peumlr teuml shoqeumlruar ankuesit e pareuml teuml dyteuml dhe teuml

treteuml peumlr neuml fshatin Rizokarpaso meuml 5 prill 1999 peumlr njeuml viziteuml teuml shkurteumlr peumlr teuml marreuml

rrobat e Ioannis Manitaras dhe gjeumlra teuml tjera e nevojshme peumlr funeralin dhe varrimin

Neuml aneumln tjeteumlr pas vdekjes seuml Ioannis Manitaras neuml Spitalin e Peumlrgjithsheumlm neuml Nikosia

u ndeumlrmorreumln disa ekzaminime Fillimisht meuml 7 prill 1999 neuml spitalin e peumlrgjithsheumlm

neuml Nikosia u krye njeuml ekzaminim i dyteuml pas vdekjes nga dy specialisteuml (njeuml i emeumlruar

nga familja e teuml ndjerit dhe njeuml nga Qeveria e Republikeumls seuml Qipros) neuml prani teuml

veumlzhguesve teuml Kombeve teuml Bashkuara Peumlrfundimet e keumltyre ekzaminimeve ishin se

nuk kishte asnjeuml proveuml teuml trombozeumls seuml arteries koronare infarkt miokardi apo episode

teuml reumlndeumlsishme ishemike teuml meumlparshme dhe se shkaku i vdekjes ishte trauma e reumlndeuml

neuml vertebreumln e qafeumls seuml mitreumls peumlr shkak teuml zbatimit teuml forceumls seuml tepruar Me keumlrkeseuml teuml

Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Republikeumls seuml Qipros raportet e teuml dy ekzaminimeve post

mortem u shqyrtuan nga njeuml Patolog Shteteumlror Ligjor neuml Institutin e Mjekeumlsiseuml Ligjore

neuml Universitetin e Danimarkeumls Jugore Ai u pajtua me konkluzionet e raportit teuml dyteuml

post-mortem dhe kritikoi teuml parin se nuk i peumlrmbushte standardet ndeumlrkombeumltare

Meuml 20 maj 1999 dosja iu referua Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml TRNC i cili

rekomandoi hetimin tek njeuml mjek Mjeku mbrojteumls shqyrtoi dosjen dhe arriti neuml

peumlrfundimin se i vdekuri kishte vdekur nga vdekja e natyrshme peumlr shkak teuml infarktit teuml

miokardit dhe se nuk kishte asnjeuml indikacion se ai kishte qeneuml viktimeuml e njeuml akti dhune

Gjithashtu para Gjykateumls Qeveria paraqiti njeuml keumlrkeseumlpeumlr njeuml raport nga njeuml Patologu

dhe Ligjeumlrues o Larteuml neuml Departamentin e Mjekeumlsiseuml Ligjore teuml Dublin Trinity College

Me keumlrkeseumln e UNFICYP ky i fundit shqyrtoi dokumente teuml ndryshme raporte

shkencore video dhe fotografi neuml lidhje me vdekjen e Ioannis Manitaras dhe gjithashtu

intervistoi teuml gjitheuml personat qeuml mund teuml jepnin informata peumlr rastin duke peumlrfshireuml

edhe aneumltareumlt e familjes seuml teuml ndjerit Patologu erdhi neuml perfundim se vdekja ishte

shkaktuar neuml meumlnyre teuml natyrshme nga njeuml ldquosulm i mundsheumlm neuml zemerrdquo

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit pretendojneuml shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls peumlr vrasjen e Ioannis Manitaras

si dhe shkelje teuml Nenit 13 teuml Komventeumls peumlr shkak teuml peumlr mungeseumls seuml hetimit teuml duhur

peumlr vdekjen e tij Ankuesit me tutje u ankuan se vrasja e Ioannis Manitaras dhe trajtimi

pasues i trupit teuml tij dhe i familjes seuml tij peumlrbeumlnin trajtim degradues dhe ose ccedilnjereumlzor

neuml kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls si dhe shkelje teuml drejteumls seuml tyre peumlr

respektimin e jeteumls seuml tyre familjare dhe teuml shteumlpiseuml bazuar ne Nenin 8 Duke u bazuar

62

neuml Nenin 14 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan peumlr shkeljen e teuml drejtave teuml tyre

themelore peumlr shkak teuml origjineumls se tyre greko-qipriote

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht deklaroi se elementet qeuml peumlrmban dosja nuk mund teuml mbeumlshtesin

teorineuml se Ioannis Manitaras ishte vrareuml Rrjedhimisht ankesat lidhur me vrasjen e tij

nuk mund teuml konsiderohen si teuml tilla Duke u bazuar neuml rrethanat e rasti Gjykata vie neuml

peumlrfundim qeuml z Ioanis Manitras kishte vdekur nga shkaqet natyrore dhe se autoritetet

kishin ndeumlrmarreuml veprimet e duhura peumlr teuml trajtuar rastin neuml peumlrputhje me Nenin 13

Gjykata po ashtu nuk eumlshteuml neuml gjendje teuml gjejeuml ndonjeuml element teuml shkeljes seuml Nenit 3

dhe 8 neuml lidhje me kushtet e jeteseumls seuml Ioannis Manitaras neuml rajonin e enklavuar teuml

Karpas Keumlto kushte teuml jeteseumls nuk janeuml sjelleuml neuml veumlmendjen e Gjykateumls neuml kuadeumlr teuml

aplikacionit teuml tanisheumlm i cili u peumlrqendrua neuml vdekjen e z Manitaras dhe ngjarjet qeuml

pasojneuml ateuml

Sa i peumlrket kushteve neuml teuml cilat trupi i Ioannis Manitaras iu doreumlzua ankueseve -

sidomos fakti se trupi ishte mbuluar me njeuml mbuleseuml teuml vjeteumlr dhe jo neuml njeuml arkivol teuml

peumlrkohsheumlm - Gjykata i referohet rastit teuml Akpınar dhe Altun kunder Turqise12 ku kishte

konstatuar se gjymtimi i trupit teuml teuml afeumlrmve teuml ankueseve peumlrbeumln trajtim degradues

Megjithateuml Gjykata veumlren se rasti i tanisheumlm dallohet qarteuml nga ai i Akpınar dhe Altun

meqeumlnse nuk ka pretendime se trupi i zotit Manitaras peumlsoi ndonjeuml gjymtim Mbulimi i

trupit teuml vdekur nga njeuml material i papeumlrshtatsheumlm mund teuml keneuml provokuar vuajtje

psikologjike por Gjykata eumlshteuml e mendimit se vuajtja dhe dhimbja teuml cilat ankuesit

mund teuml keneuml ndjereuml nuk arriteumln nivelin minimal teuml ashpeumlrsiseuml qeuml do teuml binte brenda

fusheumlveprimit teuml Nenit 3 teuml Konventeumls E njeumljta vlen edhe peumlr refuzimin e lejimit teuml

ankuesit teuml gjashteuml peumlr teuml shoqeumlruar familjareumlt e tij neuml Rizokarpaso peumlr teuml marreuml gjeumlrat e

nevojshme peumlr funeralin dhe varrimin

Peumlr aq sa ankuesit peumlrmendin Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata i referohet ccedileumlshtjes seuml

Płoski kunder Polonise13 ku kishte gjetur se se refuzimi peumlr teuml lejuar njeuml teuml burgosur teuml

merrte pjeseuml neuml funeralet e prindeumlrve teuml tij peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje joproporcionale me teuml

drejteumln e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare Megjithateuml neuml rastin

aktual nuk eumlshteuml argumentuar se ankuesit ishin penguar neuml ndonjeuml meumlnyreuml peumlr teuml marreuml

pjeseuml neuml varrimin e Ioannis Manitaras Pretendimet e tyre lidhur me vandalizmin e

varreve teuml krishtera neuml rajonin e Karpas ose pamundeumlsineuml qeuml greko- qiprioteumlt teuml

vizitojneuml varret e teuml afeumlrmve teuml tyre nuk mbeumlshteten me deumlshmi faktike dhe neuml asnjeuml

rast nuk eumlshteuml veumlrtetuar se keumlto rrethana do teuml kishin ndikim teuml drejtpeumlrdrejteuml mbi

ankuesit Duhet teuml theksohet se vizita e ankuesve neuml shteumlpineuml e Ioannis Manitaras u

motivua ekskluzivisht nga qeumlllimi i marrjes seuml rrobave teuml teuml ndjerit dhe gjeumlrave teuml tjera

teuml nevojshme peumlr varrimin Nga kjo rrjedh se kjo ankeseuml eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe

duhet teuml refuzohet neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls

Tutje ankuesit pretenduan se shkeljet e teuml drejtave teuml tyre themelore ishin teuml motivuara

nga origjina e tyre greko-qipriote dhe se kjo peumlrbeumlnte diskriminim neuml kundeumlrshtim me

Nenin 14 teuml Konventeumls Praktika gjyqeumlsore e Gjykateumls konstaton se diskriminimi

12 Akpınar dhe Altun kunder Turqise nr 5676000 sectsect 84-87 27 Shkurt 2007 13 Płoski kunder Polonise nr 2676195 sectsect 32-39 12 Neumlntor 2002

63

neumlnkupton trajtimin ndryshe pa ndonjeuml arsyetim objektiv dhe teuml arsyesheumlm personave

neuml situata relevante teuml ngjashme14 Megjithateuml jo ccedildo ndryshim neuml trajtim do teuml peumlrbeumljeuml

njeuml shkelje teuml Nenit 14 Duhet teuml veumlrtetohet se personat e tjereuml neuml njeuml situateuml analoge ose

peumlrkateumlsisht teuml ngjashme geumlzojneuml trajtim te ndryshem dhe se ky dallim eumlshteuml

diskriminues Neuml rastin konkret ankuesit nuk arriteumln teuml deumlshmonin se ata ishin trajtuar

ndryshe nga persona teuml tjereuml - peumlrkateumlsisht nga qiprioteumlt me origjineuml turke - teuml cileumlt ishin

neuml njeuml situateuml teuml krahasueshme Gjykata gjithashtu i referohet perfundimit teuml saj se teuml

drejtat themelore teuml ankuesve sipas Neneve 2 3 dhe 8 teuml Konventeumls nuk janeuml shkelur

Rrjedhimisht Gjykata gjen se ankesa eumlshteuml qartazi e pabazuar dhe duhet teuml hidhet

poshteuml neuml pajtim me Nenin 35 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ankesa eumlshteuml qartazi e pabazuar neuml teuml gjitha pikat e pretenduara dhe

shpall keumlrkeseumln teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

14 Willis kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 3604297 sect 48 GjEDNj 2002-IV

64

Isayeva kundeumlr Rusise - 5795000

24 shkurt 2005 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Deumlshtim peumlr mbrojtjen e jeteumls si pasojeuml e veprimeve ushtarake teuml peumlrdorura dhe

mungeseuml e hetimeve efektive ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr adresim teuml shkeljeve teuml pretenduara ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ndeumlrluftim popullsi civile kalim i sigurteuml bombardime e drejta

ndeumlrkombeumltare mbrojtje e civileumlve mungeseuml hetimi

Ankuesja znj Zara Adamovna Isayeva shtetase ruse e lindur dhe me vendbanim neuml

Ccedileccedileni

Faktet e rastit

Neuml tetor teuml vitit 1999 forcat ushtarake teuml Federateumls Ruse filluan operacion ushtarak neuml

Ccedileccedileni Neuml dhjetor teuml vitit 1999 forcat rebele ishin bllokuar nga avancimi i forcave

federale neuml Grozni ku edhe u beumlneuml luftime shumeuml teuml reumlnda

Sipas ankueses gjateuml operacionit forcat Ruse iu kaneuml leumlneuml forcave rebele teuml besojneuml se

ekziston kalim i sigurteuml peumlr ikje neuml mal Po ashtu rebeleumlt kaneuml paguar edhe teuml holla peumlr

informacion peumlr dalje dhe peumlr kalim teuml sigurteuml Nateumln voneuml me 29 janar 2000 luftuesit e

kaneuml leumlneuml qytetin e rrethuar duke leumlneuml keumlshtu luftuesit qeuml ta leumlshojneuml qytetin Mireumlpo

posa e laneuml qytetin keumlta teuml fundit ishin zeumlneuml neuml fusheuml teuml minuar ndeumlrsa artileria dhe

forcat ajrore i kishin bombarduar gjateuml gjitheuml rrugeumls

Meuml pastaj njeuml numeumlr i konsideruesheumlm deri neuml 4000 i lufteumltareuml Ccedileccedilen hyneuml neuml fshatin

e Katyr-Yurt hereumlt neuml meumlngjes me 4 shkurt 2000 Sipas ankueses ardhja e lufteumltareumlve

ka qeneuml e papritur dhe fshatareumlt as nuk ka qeneuml neuml dijeni peumlr luftimin qeuml do teuml

zhvillohej apo peumlr ndonjeuml kalim teuml sigurteuml Ndeumlrsa peumlr meuml tepeumlr fshati ka qeneuml i

deklaruar lsquozoneuml e sigurteumlrsquo prandaj ka paseuml edhe shumeuml teuml ardhur neuml fshat nga zonat tjera

teuml luftimeve neuml Ccedileccedileni Sipas ankueses bombardimi filloi hereumlt neuml meumlngjes me 4 shkurt

2000 Ankuesja dhe familja e saj u fsheheumln neuml bodrum teuml shteumlpiseuml po kur bombardimet

pushuan diku nga ora 1530 duke pareuml se teuml gjitheuml fshatareumlt po beumlheshin gati peumlr ta

leumlshuar fshatin edhe familja e ankuesit moreumln njeuml minibus peumlr teuml daleuml nga fshati Neuml

rrugeumltim e sipeumlr aeroplaneumlt u riparaqiteumln dhe i bombarduan makinat neumlpeumlr rrugeuml Si

pasojeuml e gjuajtjes djali i ankueses (23 vjeccedil) vdes Gjateuml gjuajtjes tri mbesat e saj po

ashtu vdiqeumln (15 13 dhe 6 vjeccedile) ndeumlrsa nipi i saj iu plagos reumlndeuml dhe mbeti neuml

karroceuml qeuml nga ajo koheuml dhe tre personat tjereuml neuml makineuml po ashtu u plagoseumln

Ankuesja pohoi se armeumlt kaneuml qeneuml shumeuml teuml reumlnda dhe se 150 persona u vraneuml e

shumeuml teuml tjereuml u zhvendoseumln dhe se nuk ka paseuml njoftim peumlr zoneuml teuml sigurteuml

Sipas Qeveriseuml lufteumltareumlt Ccedileccedilen ishin teuml armatosur reumlndeuml dhe pushtuan Katyr-Yurt

Shumeuml shteumlpi i sheumlndrruan neuml barrikada ndeumlrsa popullateumln e mbanin si mburojeuml

65

njereumlzore Pas hyrjes seuml forcave federale iu mundeumlsua kalimi i sigurteuml peumlr popullateumln

qeuml u lajmeumlrua neuml administrateumln e fshatit mireumlpo lufteumltareumlt e penguan largimin e

fshatareumlve

Hetimi i ngjarjes u beuml mireumlpo pas njeuml kohe u ndeumlrpre neuml mungeseuml teuml corpus delicti

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria keumlrkoi nga Gjykata qeuml ta deklarojeuml keumlrkeseumln teuml papranueshme peumlr shkak se

ankuesja ka deumlshtuar qeuml teuml shfryteumlzojeuml mjetet efektive juridike Qeveria paraqiti fakte se

autoritetet relevante kaneuml udheumlhequr dhe vazhdojneuml teuml udheumlheqin hetime peumlr rastet e

vdekjes leumlndimeve dhe shkateumlrrimin e pasuriseuml neuml Ccedileccedileni neuml harmoni me ligjet e

brendshme Po ashtu Qeveria pohoi se gjykatat neuml Ccedileccedileni neuml teuml veumlrteteuml nuk

funksionojneuml nga viti 1996 mireumlpo mjetet civile janeuml teuml mundshme peumlr ata teuml cileumlt janeuml

larguar nga Ccedileccedilenia Sipas praktikeumls iu lejohet qeuml teuml aplikojneuml neuml Gjykateumln Supreme

apo neuml Gjykata neuml vendet e tyre teuml rezidente

Lidhur me meritat e rastit Qeveria pretendonte se sulmi ishte pasojeuml e legjitimuar sipas

Nenit 2 sect 2 (a) pasi peumlrdorimi i forceumls neuml rrethanat e tilla ka qeneuml proporcional dhe

absolutisht i domosdosheumlm Qeveria po ashtu argumenton se popullata ka qeneuml e

informuar se duhet ta leumlshojeuml fshatin

Sipas ankueses mjeteve qe iu referohet Qeveria janeuml iluzore jo teuml mjaftueshme dhe jo

efektive Po ashtu ankuesja pohoi se operacioni anti-terrorist neuml Ccedileccedileni i udheumlhequr

nga agjenteumlt e shtetit eumlshteuml bazuar neuml dispozitat e Ligjit peumlr Shtypje teuml Terrorizmit duke

mos i peumlrcaktuar limitet e teuml drejtave dhe nuk ka parapareuml mjete efektive peumlr viktimat

Po ashtu sipas ankueses ka qeneuml praktikeuml e gjateuml e deumlshtimit teuml keumlrkesave peumlr hetim

nga abuzimet teuml beumlra nga udheumlheqja dhe aneumltareumlt e policiseuml efektive si gjateuml koheumls seuml

lufteumls po edhe gjateuml paqes Sipas ankueses Qeveria nuk ka arriteuml teuml paraqeseuml deumlshmi se

mjetet qeuml ekzistojneuml neuml teori janeuml teuml mundshme dhe mundeumlsojneuml realizim teuml arsyesheumlm

Lidhur me meritat e rastit ankuesja pretendon se ka ceumlnim teuml Nenit 2 teuml Konventeumls dhe

se e drejta e saj peumlr jeteuml dhe e drejta peumlr jeteuml e djalit teuml saj eumlshteuml e ceumlnuar nga veprimet

ushtarake Sipas saj forcat Federale Ruse do teuml duhej teuml ishin teuml veteumldijshme peumlr rrugeumln

e kontrolluar nga forcat rebele ndeumlrsa peumlr meuml shumeuml ka fakte qeuml sugjerojneuml se neuml

meumlnyreuml teuml qeumlllimshme eumlshteuml organizuar vendkalim peumlr rebeleumlt me qeumlllim teuml ardhjes seuml

tyre neuml fshat duke peumlrfshireuml vendin Katyr-Yurt ku edhe janeuml gjuajtur me armeuml Asnjeuml

korridorkalim i sigurteuml nuk ishte beumlreuml peumlr civileumlt po popullata civile ishte mbajtur neuml

bllokim teuml rrugeumlve Po ashtu janeuml gjuajtur me artileri shumeuml teuml reumlndeuml duke konkluduar

se nuk i janeuml peumlrmbajtur rregullave relevante e teuml drejteumls humanitare ndeumlrkombeumltare qeuml

udheumlheqin peumlrdorimin e forceumls gjateuml operacioneve ushtarake teuml peumlrfshireuml edhe civileuml

gjateuml konfliktit teuml armatosur Ndeumlrsa Qeveria ka deumlshtuar teuml paraqeseuml dokumentet lidhur

me hetimin

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata nuk mori asnjeuml vendim lidhur me shterrjen e mjeteve

juridike vendase neuml fazeumln e pranueshmeumlriseuml duke gjetur se kjo pyetje ishte shumeuml e

lidhur ngushteuml me meritat E njeumljta veumlrejtje paraprake qeuml eumlshteuml ngritur nga ana e

Qeveriseuml neuml fazeumln e shqyrtimit teuml pranueshmeumlriseuml seuml rastit Gjykata eumlshteuml e detyruar teuml

66

vlereumlsojeuml argumentet e paleumlve neuml bazeuml teuml dispozitave teuml Konventeumls dhe praktikeumls

peumlrkateumlse

Lidhur me shterrjen e mjeteve juridike Gjykata veumlren se rregulli i shtjerrjes se mjetit

efektiv juridik eumlshteuml i obliguesheumlm neumlse eumlshteuml i mundsheumlm dhe i mjaftuesheumlm neuml

sistemin juridik teuml vendit qeuml mundeumlson deumlmshpeumlrblim peumlr ceumlnimet qeuml pretendohen

Gjykata thekson se aplikimi i rregulleumls seuml shtjerrjes seuml mjetit efektiv juridik po ashtu

jepet si mundeumlsi sepse aplikohet neuml kontekst teuml makineriseuml peumlr mbrojtjen e teuml drejtave

teuml njeriut qeuml Shtetet Kontraktuese janeuml pajtuar po qeuml duhet teuml aplikohet me njeuml dozeuml teuml

fleksibilitetit dhe pa formalizeumlm teuml tepruar Sipas Gjykateumls rregulli i shtjerrjes seuml mjetit

efektiv juridik nuk eumlshteuml absolut apo i mundsheumlm qeuml teuml aplikohet menjeumlhereuml prandaj

eumlshteuml esenciale qeuml teuml shikohet peumlr rrethanat e ccedildo rasti Prandaj Gjykata duhet teuml keteuml

parasysh jo veteumlm ekzistenceumln e mjeteve formale juridike neuml sistemin juridik teuml

Shteteve Kontraktuese po edhe kontekstin e peumlrgjithsheumlm se si operojneuml dhe rrethanat

personale teuml aplikuesit Peumlr meuml shumeuml duhet teuml vlereumlsohet neumlses neuml rrethanat e rastit

aplikuesi ka beumlreuml ccedildo gjeuml qeuml ka qeneuml e pritur e arsyeshme peumlr teuml shtjerrur mjetet

juridike teuml vendit

Lidhur me keumlteuml ccedileumlshtje Gjykata pajtohet me ankuesen se kaneuml ekzistuar rrethana teuml

veccedilanta teuml cilat kaneuml ndikuar neuml pamundeumlsineuml e kryerjes seuml obligimit peumlr shtjerrjen e

mjetit efektiv juridik prandaj ankuesja nuk ka qeneuml e obliguar teuml ndjekeuml mjetet civile teuml

cilat i janeuml sugjeruar nga Qeveria Ndeumlrsa lidhur me mjetet juridike neuml ccedileumlshtjet penale

Gjykata veumlren se ankuesja nuk ka qeneuml e informuar peumlr progresin neuml hetim dhe asnjeuml

akuzeuml nuk eumlshteuml beumlreuml kundeumlr ndonjeuml individi

Lidhur me deumlshtimin peumlr mbrojtjen e jeteumlse drejteuml e garantuar me Nenin 2 teuml

Konventeumls Gjykata konsideron se ky nen mbulon jo veteumlm vrasjen e qeumlllimshme po

edhe situatat neuml teuml cilat lejohet peumlrdorimi i forceumls qeuml deumlrgojneuml neuml pasojeuml teuml

paqeumlllimshme Mireumlpo sipas Gjykateumls peumlrdorimi i forceumls duhet teuml jeteuml veteumlm

lsquoabsolutisht i domosdosheumlmrsquo si dhe autoritetet duhet teuml marrin masa qeuml teuml sigurohet se

ccedildo rrezik i jeteumls teuml minimizohet

Sipas fakteve teuml paraqitura nga paleumlt Gjykata veumlren se operacioni ushtarak neuml Katyr-

Yurt nuk ka qeneuml spontan Operacioni ka paseuml peumlr qeumlllim shuarjen e lufteumltareumlve dhe

eumlshteuml planifikuar meuml hereumlt mireumlpo nuk ka teuml dheumlna se neuml fazeumln peumlrgatitore eumlshteuml beumlreuml

peumlrpjekje peumlr evakuimin e civileumlve apo informim teuml meumlhersheumlm Po ashtu Gjykata

konsideron se peumlrdorimi i armeumlve teuml tilla neuml zona teuml populluara pa lufteuml dhe pa

evakuim eumlshteuml e veumlshtireuml teuml pranohet neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj Gjykata gjen

se eumlshteuml ceumlnuar Neni 2 i Konventeumls sipas obligimit peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln peumlr jeteuml teuml

aplikueses peumlr djalin e saj dhe tri mbesave

Lidhur me ccedileumlshtjen e hetimit teuml garantuar me Nenin 2 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se

ky Nen keumlrkon qeuml teuml ekzistojeuml njeuml formeuml e hetimit zyrtar efektiv kur individeumlt janeuml vrareuml

si rezultat i peumlrdorimit teuml forceumls nga ana e autoriteteve shteteumlrore Po ashtu konsideron

se qeumlllim esencial eumlshteuml qeuml hetimi teuml sigurojeuml realizim teuml ligjeve nacionale teuml cilat

mbrojneuml teuml drejteumln peumlr jeteuml Peumlr teuml qeneuml njeuml hetim efektiv peumlr vrasjen e supozuar teuml

paligjshme nga ana e agjenteumlve shteteumlroreuml peumlrgjitheumlsisht mund teuml konsiderohet si e

nevojshme qeuml personat peumlrgjegjeumls peumlr kryerjen e hetimeve teuml jeneuml teuml pavarur nga ata qeuml

janeuml teuml peumlrfshireuml neuml ngjarje Kjo neumlnkupton jo veteumlm mungeseumln e lidhjes hierarkike apo

institucionale por edhe njeuml pavareumlsi praktike Autoritetet duhet teuml jeneuml po ashtu

67

efektive neuml kuptimin qeuml teuml jeneuml neuml gjendje teuml peumlrcaktojneuml se forca e peumlrdorur eumlshteuml e

justifikuar Autoritetet do teuml duhej teuml siguronin teuml dheumlna peumlr incidentin qeuml peumlrcaktojneuml

shkaqet e vdekjes si dhe peumlrgjegjeumlsineuml e personit Njeuml shpejteumlsi dhe ekspeditim i

arsyesheumlm eumlshteuml i neumlnkuptuar neuml keumlteuml kontekst Po ashtu duhet teuml keteuml njeuml element teuml

mjaftuesheumlm teuml shqyrtimit publik teuml hetimit apo rezultateve teuml tij peumlr teuml siguruar

llogaridheumlnie si neuml teori edhe neuml praktikeuml Shkalla e shqyrtimit publik teuml keumlrkuar mund

teuml ndryshojeuml nga rasti neuml rast Sidoqofteuml neuml teuml gjitha rastet teuml afeumlrmit e ardhsheumlm teuml

viktimeumls duhet teuml peumlrfshihen neuml procedureuml neuml ateuml maseuml qeuml eumlshteuml e nevojshme peumlr teuml

mbrojtur interesat e tij ose teuml saj legjitim

Sipas fakteve teuml rastit hetimi ishte hapur veteumlm pas njoftimit teuml ankeseumls drejtuar

Qeveriseuml seuml paditur neuml shtator teuml vitit 2000 Gjykata veumlrejti disa teuml meta serioze neuml

pjeseumln e dosjes seuml hetimit teuml paraqitur siccedil eumlshteuml mungesa e informacionit teuml besuesheumlm

peumlr deklarimin e zoneumls seuml sigurteumlrdquo Asnjeuml person nuk ishte identifikuar neuml mesin e

autoriteteve ushtarake ose civile si peumlrgjegjeumls peumlr deklarimin e korridorit dhe peumlr

sigurineuml e atyre qeuml e peumlrdorin ateuml Nuk eumlshteuml dheumlneuml sqarim peumlr mungeseumln e koordinimit

ndeumlrmjet njoftimeve teuml njeuml daljejekalimi teuml sigurteuml dhe mungeseumls seuml dukshme teuml

konsiderateumls qeuml ushtria i ka dheumlneuml neuml planifikimin dhe ekzekutimin e misionit teuml tyre

Peumlr meuml shumeuml informacioni rreth vendimit me teuml cilin ishte mbyllur procedura dhe

vendimet peumlr dheumlnien e statusit teuml viktimeumls nuk u janeuml komunikuar drejtpeumlrdrejt

ankueses dhe viktimave teuml tjera siccedil parashihet me legjislacionin peumlrkateumls vendas

Prandaj Gjykata nuk ishte e bindur qeuml ankuesja ishte informuar siccedil duhet peumlr

procedurat dhe mund teuml kishte kundeumlrshtuar rezultatet e tij Prandaj autoritetet kishin

deumlshtuar peumlr teuml kryer njeuml hetim efektiv neuml rrethanat e operacionit ushtarak Si pasojeuml

kishte shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls neuml kteuml kontekst

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls Gjykata rithekson qeuml ky nen garanton

disponueshmeumlrineuml neuml nivel kombeumltar teuml mjeteve juridike peumlr teuml zbatuar thelbin e teuml

drejtave dhe lirive teuml Konventeumls neuml ccedilfareumldo meumlnyre qeuml ato mund teuml ndodhin peumlr tu

siguruar neuml rendin juridik teuml brendsheumlm Efekti i Nenit 13 pra eumlshteuml teuml keumlrkojeuml

sigurimin e mjeteve juridike teuml brendshme peumlr tu marreuml me substanceumln e njeuml ankese teuml

diskutueshme sipas Konventeumls dhe peumlr trsquoi dheumlneuml satisfaksionin e duhur edhe pse

Shteteve Kontraktuese u jepet njeuml diskrecion peumlr meumlnyreumln se si do trsquoi peumlrmbushin

detyrimeve teuml tyre qeuml rrjedhin nga kjo dispoziteuml e Konventeumls

Sa i peumlrket fakteve ankesa e ankueses ishte qartazi e diskutueshme peumlr qeumlllimet e

Nenit 13 Ajo duhet pra teuml keteuml qeneuml neuml gjendje teuml peumlrfitojeuml nga mjetet juridike

efektive dhe praktike qeuml mund teuml ccedilojneuml neuml identifikimin dhe deumlnimin e atyre qeuml janeuml

peumlrgjegjeumls dhe neuml dheumlnien e njeuml deumlmshpeumlrblimi peumlr qeumlllimet e Nenit 13 Megjithateuml

hetimi penal ishte i paefektsheumlm neuml ateuml qeuml i mungonte objektiviteti dhe thelbeumlsia ashtu

qeuml edhe efektiviteti i ccedildo mjeti tjeteumlr peumlrfshireuml mjetet juridike civile ishte minuar

rrjedhimisht Andaj Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Neuml keumlto rrethana bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata i ndan ankueses shumat neuml

vijim 1871000 EUR neuml emeumlr teuml deumlmit material 2500000 EUR neuml emeumlr teuml deumlmit jo

material dhe 1200000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore duke zbritur shumeumln prej

107400 EUR peumlr ndihmeuml juridike teuml marreuml nga Keumlshilli i Evropeumls

68

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 si pasojeuml e deumlshtimit teuml shtetit teuml paditur qeuml teuml

mbrojeuml teuml drejteumln peumlr jeteuml teuml ankuesit deumlshtimin peumlr marrjen e hetime efektive dhe

gjithashtu se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

69

Neni 3

Ndalimi i tortures

Askush nuk mund trsquoi neumlnshtrohet tortureumls ose deumlnimeve ose trajtimeve cnjereumlzore ose

degraduese

70

Soering kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1403888

7 korrik 1989 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Shkelje e detyrimit peumlr parandalim teuml tortureumls dhe trajtimit ccedilnjereumlzor neuml rast teuml lejimit teuml

ekstradimi teuml njeuml peumlrsoni neuml Shtetet e Bashkuara ku mund teuml deumlnohet me vdekje dhe teuml

detyrohet teuml preseuml neuml ldquorreshtin e vdekjesrdquo peumlrpara ekzekutimit ka shkelje

Neni 6 sect 1 dhe 3

Shkelje e gjykimit teuml drejteuml si pasojeuml e mungeseumls seuml ndihmeumls juridike falas dhe mos

trajtim i duhur i rastit nuk ngritet ccedileumlshtje e ndareuml sa i peumlrket Nenit 6 sect 1 dhe nuk ka

juridiksion peumlr ccedileumlshtjen neuml neuml bazeuml teuml Nenit 6 sect 3

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive juridike neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ekstradim deumlnim me vdekje rreshti i vdekjes keumlrkesa konkuruese

tortureuml trajtim ccedilnjereumlzor paleuml jokontraktuese

Ankuesi z Jen Soering shtetas gjerman i lindur meuml 1 gusht 1966

Faktet e rastit

Ankuesi ishte zhvendosur neuml Shtetet e Bashkuara me prindeumlrit e tij neuml mosheumln 11

vjeccedilare Nga muaji prill i vitit 1986 mbahej neuml gjendje arresti neuml Mbreteumlrineuml e

Bashkuar neuml pritje teuml ekstradimit peumlr neuml Shtetet e Bashkuara ku do teuml gjykohej peumlr

vrasje neuml shtetin e Virxhinias Ai dyshohej se meuml 30 mars 1989 neuml mosheumln 18 vjeccedilare

kishte vrareuml prindeumlrit e teuml dashureumls seuml tij neuml Bedford County teuml shtetit teuml Virxhinias

Neuml gusht teuml vitit 1986 Shtetet e Bashkuara keumlrkuan ekstradimin e z Soering mbi bazeumln

e Traktatit teuml Ekstradimit teuml vitit 1972 ndeumlrmjet SHBA-ve dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Neuml tetor 1986 Ambasada Britanike u paraqiti njeuml keumlrkeseuml Shteteve teuml Bashkuara ku

keumlrkonte sigurime se neuml rast se ankuesi ekstradohej dhe deumlnohej peumlr krimet ai nuk do

teuml deumlnohej me vdekje ose deumlnimi me vdekje nuk do teuml zbatohej

Neuml mars teuml vitit 1987 Qeveria e Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml gjithashtu i

keumlrkoi Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar ekstradimin e ankuesit peumlr ta gjykuar neuml lidhje me

vrasjet e pretenduara Keumlteuml e beumlri mbi bazeumln e shteteumlsiseuml seuml ankuesit dhe mbeumlshtetur neuml

Traktatin e Ekstradimit teuml vitit 1872 ndeumlrmjet Gjermaniseuml dhe Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Neuml maj 1987 Qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar e njoftoi Republikeumln Federale teuml

Gjermaniseuml se ka arritur neuml peumlrfundimin se duhet teuml vazhdonte teuml shqyrtonte keumlrkeseumln e

Shteteve teuml Bashkuara peumlr ekstradimin e ankuesit dhe se kishte marreuml sigurime nga

Prokurori i Bedford County se nuk kishte peumlr qeumlllim teuml keumlrkonte deumlnimin me vdekje

Neuml qershor 1987 procedura e ekstradimit u zhvillua neuml Gjykateumln e Magjistrateumlve neuml

Boeuml Street Neuml keumlteuml rast ankuesi i paraqiti gjykateumls njeuml raport psikiatrik qeuml thonte se neuml

koheumln kur ishte kryer krimi ai vuante nga njeuml ccedilrregullim psikik gjeuml e cila e shkarkonte

71

ateuml nga peumlrgjegjeumlsia Peumlrkundeumlr keumlsaj Gjykata e Magjistrateumlve gjeti se kishte prova teuml

mjaftueshme peumlr ta ekstraduar ateuml neuml Shtetet e Bashkuara dhe se ankuesi duhej teuml priste

urdheumlrin e Sekretarit Britanik teuml Shtetit peumlr ta ekstraduar ateuml Njeuml keumlrkeseuml e meumlpastajme

peumlr rigjykim teuml ccedileumlshtjes ishte refuzuar Pretendimet e ankuesit ishin se sigurimet e

ofruara nga SHBA-teuml ishin aq teuml padobishme sa asnjeuml Sekretar Shteti i arsyesheumlm nuk

do trsquoi konsideronte si teuml keumlnaqshme ose teuml mjaftueshme sipas Nenit IV teuml Traktatit peumlr

Ekstradim

Meuml 3 gusht 1998 Sekretari i Shtetit ka neumlnshkruar urdheumlrin qeuml ankuesi trsquoi doreumlzohej

autoriteteve teuml Shteteve teuml Bashkuara Megjithateuml si rezultat i ankeseumls seuml paraqitur neuml

Gjykateumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe masave teuml peumlrkohshme mbrojteumlse

fillimisht teuml Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe meuml pas teuml Gjykateumls deri

neuml dateumln e vendimit teuml Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut z Soering nuk ishte

transferuar neuml Shtetet e Bashkuara

Neuml aneumln tjeteumlr Ligji i aplikuesheumlm neuml shtetin e Virxhinias e njeh deumlnimin me vdekje

dhe personat teuml cileumlt marrin njeuml deumlnim teuml tilleuml duhet teuml presin neuml teuml ashtuquajturin rreshti

ose korridori i vdekjes Koha mesatare qeuml njeuml i burgosur kalon peumlrpara ekzekutimit

eumlshteuml gjashteuml deri neuml teteuml vjet Vonesat kryesisht rrjedhin si rezultat i kundeumlrpadive teuml teuml

deumlnuarve si neuml gjykatat shteteumlrore ashtu dhe neuml ato federale Mjeti i peumlrdorur i

ekzekutimit eumlshteuml goditja me energji elektrike

Peumlrveccedil Qeveriseuml seuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kundeumlr teuml cileumls ishte paraqitur rasti Qeveria

e Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml gjithashtu ishte peumlrfaqeumlsuar Pretendimi i

Qeveriseuml Gjermane mbeumlshtetej neuml Nenin 48(b) teuml Konventeumls qeuml i jep teuml drejteumln shtetit

teuml mbrojeuml peumlrpara Gjykateumls shtetasin e tij i cili pretendohet teuml jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml

Konventeumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se vendimi i Sekretarit Britanik teuml Shtetit qeuml teuml transferojeuml ateuml praneuml

autoriteteve teuml Shteteve teuml Bashkuara po teuml zbatohej do teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3

teuml Konventeumls qeuml thekson se ldquoaskush nuk mund trsquoi neumlnshtrohet tortureumls ose deumlnimeve

ose trajtimeve cnjereumlzore ose poshtrueserdquo Andaj ccedileumlshtja e pareuml e shqyrtuar kishte teuml

beumlnte me ateuml neumlse ekstradimi nga njeuml shtet paleuml i Konventeumls te njeuml paleuml e treteuml mund teuml

krijojeuml peumlrgjegjeumlsineuml e keumltij shteti neuml bazeuml teuml Nenit 3 peumlr shkak teuml keqtrajtimit qeuml

personi i ekstraduar mund teuml vuajeuml neuml shtetin ku ekstradohet

Peumlrveccedil pyetjes neumlse kishte rrezik real qeuml ankuesi teuml deumlnohej me deumlnim me vdekje neuml

Virxhinia ccedileumlshtja kyccedile qeuml do teuml pasonte keumlteuml deumlnim kishte teuml beumlnte me fenomenin e

korridorit teuml vdekjes Peumlr dallim nga ankuesi dhe Qeveria e Republikeumls Federale teuml

Gjermaniseuml Qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk konsideronte se rreziku i deumlnimit

me vdekje peumlrmbante njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme teuml mundeumlsiseuml peumlr teuml veumlneuml neuml lojeuml

zbatimin e Nenit 3 teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu kishte ngritur pretendime neuml bazeuml teuml Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas

tij mungesa e ndihmeumls ligjore falas neuml Virxhinia peumlr teuml financuar kundeumlrpaditeuml para

gjykatave federale do trsquoja pamundeumlsonte peumlrfaqeumlsimin ligjor sic keumlrkohet neuml Nenin

6(3c)

72

Seuml fundmi ankuesi kishte pretenduar shkelje teuml Nenit 13 pasi sipas tij nuk kishte

mjete efektive juridike neuml lidhje me pretendimin e tij qeuml kishte teuml beumlnte me Nenin 3 teuml

Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka beumlreuml teuml qarteuml neuml keumlteuml rast se Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut nuk

rregullon sjelljet e shteteve teuml cilat nuk janeuml paleuml e Konventeumls dhe as nuk peumlrmban

detyrime peumlr shtetet paleuml qeuml trsquoua imponojneuml standardet e Konventeumls shteteve teuml tjera

Gjithashtu Gjykata veumlren se ekstradimi si mjet peumlr teuml parandaluar shmangien nga

drejteumlsia nuk mund teuml shpeumlrfillet dhe se Konventa nuk peumlrmban njeuml teuml drejteuml qeuml

parandalon ekstradimin Neuml aneumln tjeteumlr Gjykata thekson se ndalesa absoluta e tortureumls

dhe e deumlnimeve ose trajtimeve ccedilnjereumlzore ose poshtruese tregon se Neni 3 i Konventeumls

paraqet njeumlreumln prej vlerave meuml themelore teuml njeuml shoqeumlrie demokratike

Neuml parim Gjykata ka vlereumlsuar se institucionet e Konventeumls nuk shprehen neuml lidhje me

ekzistenceumln e shkeljeve teuml mundshme teuml Konventeumls Megjithateuml neuml rastin konkret teuml

mbrojtjes seuml Nenit 3 Gjykata ka vlereumlsuar se ekstradimi i njeuml personi teuml arrestuar nga

njeuml shtet paleuml mund teuml angazhojeuml peumlrgjegjeumlsineuml e keumltij shteti neuml bazeuml teuml Konventeumls neuml

rast se ka bazeuml thelbeumlsore peumlr teuml besuar se personi i ekstraduar do teuml ishte neuml rrezik qeuml teuml

ishte subjekt i tortureumls ose do teuml peumlrballej me njeuml rrezik teuml veumlrteteuml peumlr trsquou trajtuar neuml

meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe poshtruese neuml shtetin priteumls Keumlsisoji vendimi i njeuml shteti paleuml

peumlr teuml ekstraduar mund teuml ngriseuml ccedileumlshtje qeuml lidhen me Nenin 3 teuml Konventeumls

Neuml vijim teuml keumltij peumlrcaktimi dhe pasi Gjykata gjeti se kishte arsye thelbeumlsore peumlr teuml

besuar se neumlse ankuesi do ekstradohej neuml Shtetet e Bashkuara mund teuml deumlnohej me

vdekje dhe si pasojeuml e keumltij deumlnimi do teuml ekspozohej ndaj ldquofenomenit teuml rreshtit teuml

vdekjesrdquo ajo pranoi se ky fenomen paraqiste burim teuml trajtimit ose ndeumlshkimit

ccedilnjereumlzor dhe poshtrues

Tutje Gjykata sqaron se neuml pajtim me praktikeumln e saj gjyqeumlsore trajtimi ose ndeumlshkimi

duhet teuml jeteuml i njeuml shkalle minimale teuml ashpeumlrsiseuml peumlr teuml hyreuml kuadeumlr teuml Nenit 3 teuml

Konventeumls Neuml meumlnyreuml qeuml njeuml ndeumlshkim ose trajtim teuml jeteuml ldquocnjereumlzorrdquo ose ldquoposhtruesrdquo

vuajtja ose poshteumlrimi neuml cileumlndo rrethaneuml duhet teuml shkojeuml peumlrtej ndeumlshkimit apo

trajtimit teuml lidhur me njeuml formeuml teuml ndeumlshkimit legjitim

Gjykata shqryton meuml tej rrethanat e veccedilanta teuml rastit dhe fillimisht veumlren se njeuml i

burgosur i deumlnuar duhet teuml kalojeuml vite teuml teumlra jetese neuml ankth dhe tensioni neuml rritje peumlr

shkak teuml procedurave komplekse teuml pas-deumlnimit neuml Virxhinia Seuml dyti kushtet neuml

regjimin e posaccedileumlm teuml rreshtit ose korridorit teuml vdekjes gjithashtu janeuml faktor neuml

ccedileumlshtjen e Nenit 3 teuml Konventeumls Seuml treti mosha e re e ankuesit neuml koheumln e kryerjes seuml

vepreumls dhe gjendja e tij mendore neuml ateuml koheuml priren qeuml teuml sjellin ccedileumlshtjen e trajtimit

brenda peumlrmbajtjes seuml Nenit 3 Seuml fundmi ishte mundeumlsia e ekstradimit teuml tij neuml

Gjermani qeuml do teuml shmangte si rrezikun e mosndeumlshkimit teuml njeuml krimineli teuml arratisur

ashtu dhe rrezikun e vuajtjes intensive neuml rrestin e pritjes peumlr ekzekutim Neuml peumlrfundim

Gjykata peumlrcaktoi se vendimi i Sekretarit teuml Shtetit peumlr teuml ekstraduar ankuesin po qe se

do teuml zbatohej do teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimin e ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls peumlr ateuml se neuml

shtetin e Virxhinias mungonte ndihma juridike falas peumlr teuml financuar apelimet e

ndryshme neuml gjykatat federale Gjykata gjen se faktet e rastit konkret nuk shpeumlrfaqin

73

njeuml rrezik teuml mohimit flagrant teuml seuml drejteumls peumlr gjykim teuml drejteuml andaj nuk ngritet ccedileumlshtje

e ndareuml bazuar neuml Nenin 6 sect 3 teuml konventeumls Ndeumlrsa lidhur me pretendimet bazuar neuml

Nenin 6 sect 1 dhe sect 3 (d) Gjykata konstaton se nuk ka juridiksion

Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls neuml lidhje me

ateuml se nuk kishte mjete efektive juridike neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar Gjykata vie neuml

peumlrfundimin se keumlrkesat e keumltij neni nuk ishin shkelur Peumlr teuml ardhur neuml keumlteuml peumlrfundim

Gjykata kishte shqyrtuar procedurat gjyqeumlsore teuml ndjekura neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata theksoi se gjetja neuml lidhje me Nenin 3 neuml vetvete

paraqet deumlmshpeumlrblim teuml drejteuml peumlr qeumlllime teuml Nenit 50 teuml Konventeumls Gjykata po ashtu

i njohur ankuesit teuml drejteuml peumlr trsquoju kompensuar teuml gjitha shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata e shpalleuml ankeseumln teuml pranueshme dhe gjen se vendimi peumlr teuml ekstraduar

ankuesin neuml qofteuml se do teuml ishte zbatuar do teuml kishte shkelur Nenin 3 teuml Konventeumls

ndeumlrsa lidhur me pretendimet bazuar neuml Nenet 6 dhe 13 teuml Konventeumls Gjykata gjen se

nuk ka shkelje [njeumlzeumlri]

74

Selmouni kundeumlr Franceumls - 2580394

28 qershor 1999 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor deri neuml shkalleumln e tortureumls gjateuml koheumls seuml qeumlndrimit neuml paraburgim

policor ka shkelje

Neni 6 sect 1

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml proces teuml drejteuml gjyqeumlsor si pasojeuml e tejzgjatjes seuml

procedurave ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile paraburgim ushtrim i dhuneumls leumlndime fizike dhe psiqike tortureuml tej-

zgjatje e procedurave masa jo-efektive

Ankuesi z Ahmed Selmouni me shteteumlsi teuml dyfishteuml holandeze dhe marokiene

Faktet e rastit

Ankuesit iu caktua burgimi prej trembeumldhjeteuml vjet pasi u deumlnua peumlr vepra penale teuml

trafikimit teuml drogeumls neuml Franceuml Pasi u arrestua meuml 25 neumlntor 1991 ankuesi u mbajt neuml

paraburgim peumlr tri diteuml Gjateuml keumlsaj kohe ai pretendon se ishte subjekt i keqtrajtimit

serioz e teuml peumlrseumlritur qeuml peumlrfshinte dhuneuml teuml vazhdueshme fizike dhe seksuale dhe

fyerje teuml vazhdueshme neuml baza nacionale Ankuesi u ankua vazhdimisht gjateuml

ekzaminimeve mjekeumlsore se ai ishte duke iu neumlnshtruar keqtrajtimit Njeuml mjek i

praktikeumls seuml peumlrgjithshme mjekeumlsore ekzaminioi ankuesin neuml seuml paku peseuml raste teuml

veccedilanta gjateuml tre diteumlve qeuml ai ishte paraburgosur Njeuml raport mjekeumlsor i peumlrgatitur me

kerkeseuml teuml ankuesit neuml peumlrgjigje teuml pretendimeve te tij vuri neuml dukje teuml pakteumln 22

deumlmtime teuml veccedilanta duke konkluduar se veumlrehen deumlmtime shenja teuml traumeumls si dhe

lezione teuml njeuml origjine traumatike [] teuml shkaktuara neuml njeuml koheuml qeuml korrespondon me

periudheumln e mbajtjes neuml polici Oficereumlt e policiseuml teuml peumlrmendur neuml deklaratat e

ankuesit pretendonin se leumlndimet ishin shkaktuar si pasojeuml e kacafytjes gjateuml arrestimit

Megjithateuml njeuml doktor i rishikoi sheumlnimet mjekeumlsore teuml ankuesit dhe neuml njeuml raport teuml

ndareuml komentoi se edhe pse disa nga deumlmtimet mund ti atribuohen peumlrleshjes gjateuml

arrestimit deumlmtimet e tjera janeuml shkaktuar pas arrestimit duke mbeumlshtetur keumlshtu

versionin e ngjarjes seuml ankuesit

Teuml gjitha vizitat mjekesore dhe intervistat u regjistruan dhe u deumlrguan tek Prokurori

Publik neuml Bobigny meuml 2 dhjetor 1992 si pjeseuml e procedurave teuml depozituara Neuml aneumln

tjeteumlr njeuml aktgjykim teuml dateumls 7 dhjetor 1992 Divizioni i Trembeumldhjeteuml i Gjykateumls Penale

neuml Bobigny deumlnoi ankuesin me peseumlmbeumldhjeteuml vjet burgim dhe peumlrjashtim teuml

peumlrhersheumlm nga territori francez Ndeumlrsa neuml njeuml procedureuml civile nga autoritetet

doganore ankuesi u urdheumlrua teuml paguante njeuml shumeuml totale prej njeumlzet e kateumlr milioneuml

franga franceze

Njeuml hetim i ri penal dhe civil i akuzave teuml pretenduara nga ankuesi u inicuaa neuml shkurt

teuml vitit 1993 Njeuml rishqyrtim mjekeumlsor neuml qershor teuml vitit 1993 vuri neuml dukje se plageumlt e

75

mbetura po sheumlronin mireuml por nuk gjeti prova peumlr sulme seksuale kryesisht peumlr shkak

teuml koheumls qeuml kishte kaluar qeuml nga veprat e pretenduara Mjeku vuri neuml dukje se ankuesi

nuk e peumlrmendi sulmin seksual neuml ateuml koheuml sepse ndihej i turpeumlruar Ankuesi

gjithashtu kishte probleme me syrin tij teuml majteuml por mjeku ekzaminues arriti neuml

peumlrfundimin se do teuml keumlrkohej ekzaminimi i meumltejsheumlm peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse kishte

lidhje midis keumltij deumlmtimi dhe keqtrajtimit teuml dyshuar Neuml njeuml aktgjykim teuml dateumls 16

shtator 1993 Gjykata e Ankesave e Parisit i zvogeumlloi deumlnimin me burg neuml trembeumldhjeteuml

vjet dhe e miratoi pjeseumln tjeteumlr teuml aktgjykimit Meuml 27 qershor 1994 Gjykata e

Kasacionit hodhi poshteuml ankeseumln e ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon se trajtimi i tij gjateuml qendrimit neuml paraburgim e kaloi pragun e

ashpeumlrsiseuml teuml keumlrkuar peumlr tu konsideruar tortureuml sipas Nenit 3 teuml Konventeumls duke

pretenduar se motivimi i punonjeumlsve teuml policiseuml ishte teuml nxjerrin njeuml rreumlfimdeumlshmi nga

ai Gjithashtu ankuesi pretendoi se procedurat neuml lidhje me ankesat kundeumlr oficereumlve teuml

policiseuml nuk janeuml kryer brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm kohor siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1

i Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Sipas pretendimeve preliminare teuml Qeveriseuml ankesa e bazuar neuml Nenin 3 nuk mund teuml

shqyrtohej nga Gjykata pasi qeuml ankuesi nuk kishte shteruar mjetet juridike vendasore

Fillimisht Komisioni e meuml pas edhe Gjykata gjeti se ankuesi kishte ploteumlsuar keumlrkesat e

Nenit 35 teuml Konventeumls Gjykata verejti se duke pasur parasysh seriozitetin e

pretendimeve teuml ankuesit dhe koheumlzgjatjen e koheumls qeuml kishte kaluar qeuml kur kishin

ndodhur ngjarjet autoritetet nuk kishin marreuml teuml gjitha masat pozitive teuml keumlrkuara neuml

rrethanat e rastit neuml meumlnyreuml qeuml teuml sjellin hetimin neuml njeuml peumlrfundim teuml shpejteuml Gjykata

thekson se qeumlllimi i Nenit 35 eumlshteuml qeuml Shtetet Kontraktuese ta keneuml mundeumlsineuml e

parandalimit ose veumlnies seuml teuml drejteumls neuml rastet kur ka shkelje teuml pretenduara kundeumlr tyre

para se keumlto pretendime teuml doreumlzohen neuml Institucionet e Konventeumls15 Mjetet juridike qeuml

parashikohen neuml Nenin 35 teuml Konventeumls janeuml ato qeuml lidhen me shkeljet e pretenduara

dhe neuml teuml njeumljteumln koheuml janeuml neuml dispozicion dhe teuml mjaftueshme Sipas Gjykateumls

ekzistenca e keumltyre mjeteve juridike duhet teuml jeteuml e mjaftueshme teuml jeteuml e sigurt jo

veteumlm neuml teori por edhe neuml praktikeuml Neuml rastin aktual Gjykata thekson se sapo ankuesi

u lirua nga arrestimi i policiseuml meuml 29 neumlntor 1991 gjykateumlsi hetues qeuml u morr me

procedimet kundeumlr tij urdheumlroi teuml hartohet njeuml raport mjekeumlsor dhe gjithashtu teuml kryhet

njeuml hetim paraprak neumln autoritetin e prokurorit publik Megjithateuml Gjykata veumlren se neuml

rrjedheumln e atyre hetimeve asnjeuml deklarateuml nuk eumlshteuml marreuml nga ankuesi deri meuml shumeuml

se njeuml vit pas ngjarjeve neuml fjaleuml dhe se hapja e njeuml hetimi gjyqeumlsor nuk ishte keumlrkuar

deri pasi qeuml ankuesi paraqiti meuml 1 shkurt 1993 njeuml ankeseuml penale seuml bashku me njeuml

ankeseuml civile

Gjykata veumlren se rrethanat e rastit tregojneuml se ka pasur njeuml numeumlr teuml vonesave teuml tjera teuml

cilat duhet teuml merren parasysh Pothuajse njeuml vit ka kaluar midis ekzaminimit mjekeumlsor

15 Hentrich kundeumlr Franceumls i 22 shtatorit 1994 Seria A nr 296-A f 18 sect 33 dhe Remli kundeumlr Franceumls

Aktgjykimi i 23 prillit 1996 Raportet 1996-II f 571 sect 33

76

meuml 7 dhjetor 1991dhe intervistimit teuml ankuesit nga Inspektorati Policor pas keumlsaj

peumlrseumlri gati njeuml vit kaloi mes hapjes seuml njeuml hetimi gjyqeumlsor dhe dy vjet dhe mbi teteuml

muaj kaluan mes dateumls neuml teuml cileumln janeuml identifikuar dhe dateumln neuml teuml cileumln ishin teuml

vendosur neumln hetim policeumlt e akuzuar Gjykata meuml tutje veumlren se peseuml vite pas

ngjarjeve askush nuk ishte akuzuar peumlr veprat pavareumlsisht nga faktit se oficereumlt e

policiseuml teuml akuzuar nga ankuesi ishin identifikuar Peumlr meuml tepeumlr oficereumlt e policiseuml nuk

u paraqiteumln peumlrfundimisht para Gjykateumls Penale deri gati peseuml vjet pasi ata ishin

identifikuar Sipas mendimit teuml Gjykateumls ccedileumlshtja rrjedhimisht nuk eumlshteuml neumlse ka pasur

njeuml hetim pasi duket se ka pasur njeuml teuml tilleuml por ccedileshtja peumlr trajtim eumlshteuml neumlse hetimi

ishte efektiv Duke pasur parasysh si meuml sipeumlr Gjykata konsideron qeuml autoritetet nuk

kaneuml marreuml masat pozitive teuml keumlrkuara neuml rrethanat e rastit peumlr teuml siguruar qeuml mjeti

juridik i peumlrmendur nga Qeveria ishte efektiv Prandaj duke pasur parasysh mungeseumln

e shpjegimit bindeumls nga ana e Qeveriseuml neuml lidhje me efektivitetin dhe

peumlrshtatshmeumlrineuml e mjeteve juridike Gjykata konsideron se ankuesi nuk kishte neuml

dispozicion njeuml mjet juridik teuml mjaftueshme peumlr teuml realizuar teuml drejten e tij me keteuml

edhe deumlmshpeumlrblimin neuml lidhje me shkeljet qeuml ai pretendonte Gjykata hedh poshteuml

pretendimin e Qeverise se keumlrkesa e ankuestit duhet teuml hedhet poshteuml peumlr shkak teuml mos

shtjerrejes seuml mjeteve juridike vendore dhe shpall keumlrkeseumln teuml pranueshme

Ne lidhje me keqtrajtimin e ankuesti Gjykata veumlrejti se ankesat e tij peumlr meumlnyren e

keqtrajtimit ishin teuml njejta dhe asnjehereuml nuk ndryshuan Gjithashtu veumlrejti se

certifikatat mjekeumlsore dhe raportet e hartuara neuml pavareumlsi teuml ploteuml nga mjekeumlt veumlrtetuan

ekzistenceumln e njeuml numri teuml madh teuml goditjeve teuml shkaktuara ndaj ankuesit dhe

intensitetin e tyre Gjykata konsideron se kur njeuml individ merret neuml polici neuml sheumlndet teuml

mireuml por neuml koheumln e lirimit eumlshteuml evidente se ka peumlsuar leumlndime eumlshteuml detyreuml e Shtetit

teuml japeuml njeuml shpjegim teuml besuesheumlm se si u shkaktuan leumlndimet Deumlshtimi i shtetit peumlr teuml

beumlreuml keumlteuml paraqet shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls16 Prandaj autoritetet franceze kaneuml

qeneuml teuml obliguara teuml japin njeuml shpjegim teuml besuesheumlm se si u shkaktuan leumlndimet e

ankuesit Njeumlkoheumlsisht Gjykata verejti se nga raportet dhe dokumentet e rastit Qeveria

asnjeumlhereuml nuk kundeumlrshtoi faktet e pretenduara nga ankuesi neuml lidhje me ngjarjet

Gjykata thekson si njeuml argument ploteumlsues se ato fakte janeuml marreuml si teuml veumlrtetuara nga

Gjykata Penale dhe nga Gjykata e Apelit e Versajeumls - me peumlrjashtim teuml pohimeve peumlr

peumlrdhunimin seksual dhe humbjes seuml mprehteumlsiseuml pamore Prandaj Gjykata eumlshteuml e

mendimit se neuml lidhje me ankesat e paraqitura nga ankuesi keumlto fakte mund teuml

supozohen se kaneuml qeneuml teuml bazuara Gjykata konsideron megjithateuml se nuk eumlshteuml

veumlrtetuar se ankuesi u abuzua seksualisht pasi akuza ishte beumlreuml shumeuml voneuml peumlr trsquou

provuar ose mohuar me deumlshmi mjekeumlsore

Sa i peumlrket pesheumlsgravitetit teuml dhuneumls seuml pretenduar Gjykata merr parasysh vendimin e

Komisionit ku ishte konsideruar se nga goditjet e marra ankuesit i ishin shkaktuar

leumlndime dhe vuajtje akute fizike dhe mendore Peumlr meuml tepeumlr trajtimi duket se i ishte

shkaktuar atij qeumlllimisht dhe me qeumlllim teuml marrjes seuml njeuml rreumlfimi ose informacioni

Sipas Komisionit njeuml trajtim i tilleuml i shkaktuar nga njeuml ose meuml shumeuml zyrtareuml

shteteumlroreuml dhe peumlr teuml cilat certifikatat mjekeumlsore mbanin deumlshmi ishte i njeuml natyre

16 Tomasi kundeumlr Franceumls 27 gusht 1992 Seria A nr 241-A fq 40-41 sectsect 108-11 dhe Ribitsch kundeumlr

Austriseuml Aktgjykimi i 4 dhjetorit 1995 Seria A nr 336 f 25-26 sect 34

77

mizore dhe se ky trajtim mund teuml peumlrshkruhet veteumlm si tortureuml Peumlr keumlteuml Gjykata duke

marreuml parasysh teuml gjitha sjelljet e policiseuml ndaj ankuesit konsderon se dhuna fizike dhe

dhuna mendore neuml teumlresi e peumlrdorur kundeumlr ankuesit i shkaktoi atij dhimbje dhe vuajtje

teuml reumlnda dhe ishte veccedilaneumlrisht serioze dhe mizore Njeuml sjellje e tilleuml konsiderohet si

akt torture peumlr qeumlllimet e Nenit 3 teuml Konventeumls Si pasojeuml Gjykata gjen se ka shkelje teuml

Nenit 3 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit se procedurat neuml lidhje me ankesat e tij kundeumlr

oficereumlve teuml policiseuml nuk ishin kryer brenda njeuml kohe teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga

Neni 6 sect 1 i Konventeumls Gjykata konsideron se periudha peumlr shqyrtimin e koheumlzgjatjes

seuml procedureumls e peumlrcaktuar neuml Nenin 6 sect 1 filloi teuml rrjedh neuml momentin kur ankuesi ka

paraqitur shprehimisht ankeseumln dhe u intervistua nga njeuml oficer i Inspektorati Kombeumltar

te Policiseuml dometheumlneuml meuml 1 dhjetor 1992 Gjykata veumlren se kjo formeuml e thjeshteuml e

ankeseumls penale eumlshteuml njeuml mjet i ofruar nga ligji francez dhe se prokurori publik u

informua peumlr ankeseumln e ankuesit qeuml meuml 2 dhjetor 1992 kur ishte hartuar procesverbali i

intervisteumls dhe i ishte doreumlzuar atij Duke pasur parasysh natyreumln dhe seriozitetin

ekstrem teuml pretenduar Gjykata nuk konsideron se ajo duhet teuml marreuml si pikeumlnisje dateumln 1

shkurt 1993 data neuml teuml cileumln ankuesi paraqiti padineuml penale peumlr tu bashkuar me

procedurat civile meuml pas Gjykata konsoderon se as kompleksiteti i rastit dhe sjellja e

ankuesit nuk e arsyetojne tej-zgjatjen e procedurave Gjykata veumlren se procedurat neuml

teumlresi kaneuml zgjatur meuml shumeuml se gjashteuml vjet e shtateuml muaj Duke pasur parasysh

seriozitetin e fakteve teuml supozuara koheumlzgjatja e peumlrgjithshme e procedureumls kishte

tejkaluar koheumln e arsyeshme teuml parashikuar nga Neni 6 sect 1 Rrjedhimisht ka pasur

shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 dhe Nenit 6 sect1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

78

Peers kunder Greqise - 2852495

19 prill 2001 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Pretendim peumlr trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues neuml ambientet e paraburgimit ka shkelje

Neni 6 sect 2

Pretendim peumlr trajtim jo teuml duhur gjateuml qeumlndrimit neuml paraburgim nuk ka shkelje

Neni 8

Ceumlnim i teuml drejteumls neuml privateumlsi si pasojeuml e leximit te korrespondenceumls seuml tij ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile paraburgim zoneuml e segreguar trajtim ccedilnjeumlreumlzor qeli i ngushteuml kushte

jo teuml mira peumlrdorues droge korrespondenceuml

Ankuesi z Donald Peers shtetas britanik

Faktet e rastit

Ankuesi njeuml ish i varur droge u arrestuar neuml Aeroportin e Athineumls Greqi peumlr shkelje

qeuml kaneuml teuml beumljneuml me narkotikeuml meuml 19 Gusht 1994 ku nga stacioni qendror i policiseuml u

transferua neuml burgun Koridallos meuml 24 gusht 1994 Seuml pari ai u mbajt neuml spitalin

psikiatrik teuml burgut ndeumlrsa meuml pas neuml zoneumln e izoluar segreguese Delta qeuml ishte e

rezervuar peumlr teuml varurit nga droga dhe pastaj neuml krahun Alpha teuml burgut Meuml 28 korrik

1995 ankuesi u shpall fajtor peumlr vepeumlr penale me narkotikeuml dhe u deumlnua me 13 vite

burg dhe njeuml gjobeuml prej 5000000 drahmas Ankuesi apeloi keumlteuml vendim dhe neuml neumlntor

teuml vitit 1997 gjykata uli deumlnimin neuml 9 vite dhe urdheumlroi largimin e tij nga Greqia Meuml 2

qershor 1998 ankuesi aplikoi peumlr lirim me kusht dhe me 10 qershor 1998 irsquou pranua

kjo keumlrkeseuml

Peumlrgjateuml koheumls sa ankuesi ishte neuml burgun Koridallos ai deklaroi se neuml krahun Delta

ndante njeuml qeli shumeuml teuml vogeumll me njeuml teuml burgosur tjeteumlr me njeuml tualet teuml hapur qeuml

rralleumlhereuml punonte pa driteuml natyrore teuml mjaftueshme me veteumlm njeuml dritare teuml

pluhurosur dhe pa ajrosje Edhe neuml krahun Alfa kushtet ishin shumeuml teuml veumlshtira ku

ishte neuml njeuml qeli aq teuml vogeumll saqeuml shumiceumln e koheumls i duhej teuml qeumlndronte i shtrireuml neuml

shtrat si dhe i mungonin teuml gjitha mjete higjienike teuml nevojshme dhe nuk kishte

privateumlsi Ai nuk kishte qasje neuml kurse ose aktivitete profesionale ose neuml bibliotekeuml

Sa ishte neuml burgun e Koridallos e vetmja gjeuml qeuml ankuesit i ishte dheumlneuml ndonjeumlhereuml ishin

batanije Atij nuk iu dhaneuml rroba fleta jasteumlkeuml tualete (duke peumlrfshireuml sapun) ose leteumlr

higjienike Ai duhej teuml blinte tualete dhe leteumlr higjienike nga restoranti Hereuml pas here ai

nuk kishte para dhe duhej teuml keumlrkonte nga teuml burgosurit tjereuml Sheumlrbimet sociale dhe

disa organizata bamireumlse gjithashtu e ndihmonin Sidoqofteuml ka pasur raste kur ai u la

pa letra higjienike neuml veccedilanti kur duhej ta peumlrdorte tualetin shpesh peumlr shkak teuml

problemeve me stomakun e tij Peumlrkundeumlr gjitheuml keumlsaj ai arriti teuml mbajeuml veten teuml

pasteumlr Neuml keumlteuml burg kishte dhjeteuml dushe - teuml peumlrshkruara nga ankuesi si tuba - neuml

79

bodrum peumlr 250 deri 360 teuml burgosur teuml mbajtur neuml teuml njeumljtin krah teuml burgut Sipas

peumlrshkrimeve teuml ankuesit kishte ujeuml teuml nxehteuml peumlr dy oreuml neuml diteuml ose ndoshta pak meuml

gjateuml nuk kishte perde dhe asnjeuml dritare Ndeumlrsa pas trazirave qeuml kishin ndodhur nuk

kishte ujeuml teuml nxehteuml

Kushtet e veumlshtira teuml teuml burgosurve u konfirmuan edhe nga deumlshmitareumlt Spiros

Athanassopoulos (administrator i burgut Koridallos) Vasiliki Fragathula (puneumltore

sociale neuml krahun Delta teuml burgut) Petros Papadimitriou (i burgosur) komisioni

inspektues qeuml e vizitoi burgun dhe teuml gjeturat e Komitetit Evropian peumlr Parandalimin e

Tortureumls dhe Trajtimit ose Deumlnimit Ccedilnjereumlzor ose Poshteumlrues (CPT) kur e vizitoi

burgun me dateuml 29 neumlntor 1994

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se trajtimi i tij neuml burgun Koridallos ishte ccedilnjereumlzor dhe degradues si

dhe kushtet e burgut ishin gjithashtu peumlruleumlse dhe degraduese Ankuesi deklaroi se ai

kurreuml nuk kishte keumlrkuar teuml vendosej neuml njeuml zoneuml teuml izoluar segreguese teuml burgut

edhepse Qeveria greke neuml fillim kishte deklaruar qeuml ankuesi kishte beumlreuml keumlrkeseuml teuml

mbahej neuml zoneumln e izoluar segreguar Ankuesi parashtron se atij nuk i ishin dheumlneuml

pajisjet bazike peumlr mbijeteseuml neuml burg si batanije leteumlr higjinike detergjenteuml etj kurse

Qeveria Greke kishte mohuar qeuml mbajtja e tij neuml burg peumlrkonte me ndonjeuml mungeseuml

respekti apo trajtimi ccedilnjereumlzor siccedil deklaronte ankuesi

Po ashtu ankuesi u ankua se pavareumlsisht nga fakti qeuml ai ishte i burgosur neuml

paraburgim ai i ishte neumlnshtruar teuml njeumljtit regjim si teuml deumlnuarit Ankuesi gjithashtu

kishte deklaruar se autoritetet neuml burgun Koridallos kishin hapur letrat e deumlrguara neuml

emeumlr teuml tij shpeshhereuml pa pranineuml e tij Qeveria Greke neuml aneumln tjeteumlr deklaroi se letrat e

deumlrguara peumlr teuml burgosurit gjithmoneuml hapen neuml pranineuml e tyre Ata gjithashtu pranuan se

edhe letrat nga Komisioni ishin hapur Me pak fjaleuml ankuesi ankohej se i ishte trajtuar

neuml meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe degraduese peumlr shkak teuml kusheve shumeuml teuml keumlqija neuml burg

duke pretenduar shkelje e Nenit 3) ishte trajtuar me teuml njejtin regjim si teuml gjitheuml teuml

burgosurit sa ishte neuml paraburgim qeuml paraqet shkelje e Nenit 6 sect 2 dhe se e drejta peumlr

privateumlsi i ishte ceumlnuar kur iu kishin lexuar letrat korrespodenca duke shkelur keumlshtu teuml

drejtat e tij teuml mbrojtura nga Neni 8 i konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me shkeljen e Nenit 3 teuml Konventeumls Gjykata rikujton qeuml sipas praktikeumls seuml saj

gjyqeumlsore keqtrajtimi duhet teuml arrijeuml njeuml nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml neumlse duhet teuml

peumlrfshihet neuml sfereumln e Nenit 3 teuml Konventeumls Vlereumlsimi i keumltij niveli minimal teuml

ashpeumlrsiseuml eumlshteuml relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit teuml tilla si koheumlzgjatja e

trajtimit efektet e saj fizike dhe mendore dhe neuml disa raste gjinia mosha dhe gjendja

sheumlndeteumlsore e viktimeumls

Sa i peumlrket ccedileumlshtjes neuml fjaleuml Gjykata veumlren neuml radheuml teuml pareuml qeuml peumlrkundeumlr asaj qeuml

Qeveria argumenton ankuesi nuk ishte vendosur neuml njeumlsineuml e segregacionit e keumlrkeseumln

e tij Sipas deumlshmiseuml seuml znj Fragathula kjo ishte njeuml maseuml e vendosur nga

administratori i burgut dhe kujdestari kryesor lidhur me gjendjen sheumlndeteumlsore teuml

ankuesit meuml sakteumlsisht peumlr faktin se ai kishte vuajtur nga vareumlsia e drogeumls Sipas

deumlshmitarit teuml njeumljteuml sapo keumlrkuesi u njoh me kushtet e paraburgimit neuml njeumlsineuml e

80

segregacionit ai keumlrkoi njeuml transferim Meuml pas u ofrua mundeumlsia peumlr teuml shkuar neuml

krahun e Delta ku mhaheshin teuml varurit nga droga Edhe pse znj Fragathula nuk

pranonte shprehimisht se kishte droga neuml krahun e Delta ajo deklaroi se ky krah ishte

problematik peumlr dikeuml qeuml donte teuml heqte doreuml nga drogat Gjykata konsideron se kjo

neumlnkupton se ka pasur droga qeuml qarkullojneuml jashteumlligjsheumlm neuml krahun e Delteumls njeuml

shkak peumlr shqeteumlsim serioz Neuml keumlto rrethana Gjykata konsideron se ankuesi nuk mund

teuml akuzohet peumlr refuzimin peumlr tu zhvendosur nga njeumlsia e segregacionit Prandaj

Gjykata konsideron se ankuesi neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk pranoi teuml mbetej neuml njeumlsineuml e

segregacionit teuml krahut teuml Delta

Meuml pas Gjykata vlereumlsoi kushtet neuml burg siccedil janeuml madheumlsia e qeliseuml numri i personave

qeuml ankuesi e ndante qelineuml kushtet higjienike qasja neuml ujeuml dhe toalet temperatureumln e

qeliseuml teuml dheumlna qeuml u konfirmuan nga komisione teuml besueshme kombeumltare dhe

ndeumlrkombeumltare Neuml keumlteuml drejtim Gjykata konsideron se neuml rastin neuml fjaleuml nuk ka

deumlshmi se ka pasur qeumlllim teuml poshteumlrimit teuml ankuesit nga ana e autoriteteve teuml burgut

Megjithateuml Gjykata mori neuml konsiderateuml veccedilaneumlrisht se peumlr teuml pakteumln dy muaj ankuesi

duhej teuml kalonte njeuml pjeseuml teuml konsiderueshme 24 oreuml i izoluar praktikisht neuml shtratin e

tij teuml vogeumll neuml njeuml qeli pa ventilim dhe pa dritare ku ndonjeumlhereuml arrihej njeuml temperatureuml

shumeuml e larteuml dhe e padurueshme Ankuesi gjithashtu i duhej ta peumlrdorte tualetin neuml

prani teuml njeuml teuml burgosuri tjeteumlr dhe teuml jeteuml i pranisheumlm kur ai peumlrdorej nga shokeumlt e tij teuml

qeliseuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se keumlto kushte teuml burgut ndikuan neuml zvogeumllimin e

dinjitetit njereumlzor teuml ankuesit dhe i dhaneuml atij ndjenja teuml ankthit dhe inferioritetit ashtu

qeuml e poshteumlruan dhe degraduan ateuml duke shkelur rezistenceumln e tij fizike ose morale

Duke marreuml parasysh teuml gjitha faktet dhe pas inspektimit teuml burgut Gjykata konsideron

se kushtet e burgut neuml zoneumln e segregacionit teuml krahut Delta ishin degraduese dhe

poshteumlruese peumlr ankuesin dhe se ankuesi nuk kishte keumlrkuar asnjeumlhereuml teuml vendosej neuml

ateuml krah teuml burgut Keshtu qeuml Gjykata keumltu gjen shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata rikujtoi se

Konventa nuk peumlrmban asnjeuml nen qeuml parashikon trajtim teuml veccedilanteuml peumlr teuml paraburgosurit

neuml raport me teuml burgosurit e deumlnuar Andaj Gjykata konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml

Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Nenit 8 teuml Konventeumls Gjykata konsideron se nuk

eumlshteuml veumlrtetuar se letrat e Komisionit drejtuar ankuesit janeuml hapur neuml mungeseuml teuml tij

Megjithateuml Qeveria pranon se keumlto letra janeuml hapur neuml prani teuml teuml burgosurit neuml fjaleuml

Prandaj ka pasur ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr respektimin e korrespondenceumls

seuml tij sipas Nenit 8 teuml Konventeumls ndeumlrhyrje qeuml sipas Gjykateumls eumlshteuml e justifikueshme

veumlteumlm neumlse ploteumlsohen kushtet e paragrafit 2 teuml Nenit 8

Neuml veccedilanti neumlse nuk eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 sect 2 ndeumlrhyrja e tilleuml duhet teuml

jeteuml neuml peumlrputhje me ligjin teuml ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim dhe teuml jeteuml e nevojshme neuml

njeuml shoqeumlri demokratike peumlr teuml arritur keumlteuml qeumlllim Neuml keumlteuml rast ndeumlrhyrja kishte bazeuml

ligjore dometheumlneuml Nenin 51 sectsect 2 dhe 3 teuml Kodit teuml Burgjeve dhe Gjykata eumlshteuml e

bindur qeuml ajo ka ndjekur qeumlllimin legjitim teuml parandalimit teuml ccedilrregullimit teuml rendit apo

krimit Sa i peumlrket ldquodomosdoshmeumlriseuml seuml ndeumlrhyrjesrdquo Gjykata nuk gjen arsye teuml

domosdoshme peumlr monitorimin e korrespondenceumls peumlrkateumlse konfidencialiteti i teuml cileumls

eumlshteuml e reumlndeumlsishme peumlr tu respektuar Megjitheumlse qeveria ka aluduar neuml peumlrgjitheumlsi peumlr

mundeumlsineuml e kontrabandimit teuml materialevedrogave teuml ndaluara neuml burg peumlrmes

81

korrespodenceumls me zarfe Gjykata konsideron se ky rrezik eumlshteuml aq i papeumlrfillsheumlm sa

nuk duhet teuml merret parasysh Prandaj ndeumlrhyrja e ankuesit nuk ishte e nevojshme neuml

njeuml shoqeumlri demokratike neuml kuptim teuml Nenit 8 sect 2 teuml Konventeumls dhe rrjedhimisht ka

pasur shkelje teuml Nenit 8

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka ka shkelje teuml Nenit 3 dhe Nenit 8 teuml Konventeumls ndeumlrsa gjen se se

nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 2 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

82

Milić dhe Nikezić kunder Malit te Zi - 5499910 1060911

28 prill 2015 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Keqtrajtim dhe tortureuml nga rojet e burgut gjateuml periudheumls seuml paraburgimit ka shkelje

Neni 13

Mungesa e njeuml hetimi efektiv neuml lidhje me ankeseumln peumlr tortureumln dhe keqtrajtimin e

ushtruar nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohet

Fjaleumlt kyccedile keqtrajtim rezistenceuml forceuml e tepruar roje burgu hetim joefektiv

maseuml e domosdoshme autoritet shteumlteumlror

Ankuesit z Igor Milić (ankuesi i pareuml) dhe z Dalibor Nikeziq (ankuesi i dyteuml) shtetas

malazezeuml

Faktet e rastit

Teuml ndaluar neuml Institucionin peumlr Ekzekutimin e Sanksioneve Penale ankuesit pohojneuml se

meuml 27 tetor 2009 kur qelia e tyre duhej teuml kontrollohej peumlr shkak teuml transferimit teuml

ardhsheumlm neuml njeuml njeumlsi disiplinore teuml z Milić disa roje hyneuml neuml qeli e kapeumln e

prangoseumln dhe e rraheumln ateuml me shkopinj gome dhe me grushte Ankuesi i pareuml

parashtroi se pas hyrjes neuml qelineuml e tij disa roje e kishin kapur dhe e kishin hedhur neuml

dyshemeneuml prej betoni neuml korridor jashteuml qelieuml dhe e kishin rrahur duke peumlrdorur

shkopinj dhe grushtat e tyre Peumlrveccedil keumlsaj dy rreshta teuml rojeve teuml pozicionuar peumlrgjateuml

korridorit e kishin rrahur ateuml ndeumlrsa ai ishte duke u larguar Ankuesi i dyteuml pohoi se

kishte protestuar kundeumlr keumltij abuzimi Neuml peumlrgjigje kateumlr roje kishin filluar teuml godisnin

dhe e kishin rrahur me grushta dhe shkopinj Pas keumlsaj ai ishte marreuml neuml korridor jashteuml

qeliseuml ku teteuml roje teuml tjera kishin vazhduar ta rrihnin dhe rrahja kishte vazhduar pasi ai

ishte kthyer neuml qeli Ankuesi i pareuml meuml pas refuzoi teuml shihte njeuml mjek por ankuesi i dyteuml

u ekzaminua nga njeuml mjek i jashteumlm i cili raportoi se kishte shenja neuml keumlmbeumln e tij teuml

majteuml dhe rreth syve teuml tij

Qeveria parashtroi njeuml verzion tjeteumlr teuml ngjarjeve duke argumentuar se se rojet e burgut

kishin qeneuml teuml detyruar teuml peumlrdorin forceumln kundeumlr ankueseve peumlr shkak te rezistenceumls se

tyre peumlr teuml hyreuml neuml qelineuml e ankuesve Sipas Qeveriseuml ankuesi i dyteuml neuml veccedilanti ka

sulmuar dhe plagosur njeuml nga rojet Neumlnat e ankuesve duke veumlneuml re se djemteuml e tyre u

plagoseumln parashtruan ankesa kriminale si pasojeuml dhe Prokurori i Shtetit keumlrkoi nga

gjykatat vendase qeuml teuml hetonin Gjykateumlsi hetues pastaj keumlrkoi qeuml rojet e burgut teuml

peumlrfshira ne incident teuml identifikoheshin qeuml ankuesit teuml keneuml njeuml ekzaminim mjekeumlsor

qeuml njeuml video-regjistrim teuml doreumlzohet dhe gjithashtu teuml deumlgjohen prova nga ankuesit

rojet e burgut dhe teuml paraburgosurit qeuml ndaneuml qelineuml me ankuesit Mbi bazeumln e atyre

gjetjeve Prokurori i Shtetit hodhi poshteuml ankesat penale neuml shkurt dhe meuml pas neuml Tetor

teuml vitit 2010 Ai arriti neuml peumlrfundimin se rojet e burgut peumlrdoreumln forceumln duke i goditur

83

ankuesit me shkopinj gome peumlr teuml kapeumlrcyer rezistenceumln e tyre dhe peumlr keumlteuml arsye

kishin vepruar brenda autoriteteve te tyre

Ndeumlrkoheuml neuml mars teuml vitit 2010 Zeumlvendeumls Avokati i Popullit i kishte vizituar ankuesit

neuml burg dhe bazuar neuml leumlndimet e veumlrejtura keumlrkoi nga administrata e burgut qeuml teuml

ndeumlrmerren hetime peumlr incidentin duke dyshuar se kishte pasur peumlrdorim teuml tepruar teuml

forceumls Neuml njeuml mendim teuml dateumls 29 mars 2010 Avokati i Popullit konstatoi se teuml drejtat

e ankuesve ishin shkelur meuml 27 tetor 2009 Neuml raport thuhej se te burgosurit nuk kishin

beumlreuml rezistenceuml dhe se nuk kishte pasur asnjeuml justifikim peumlr peumlrdorimin e forceumls seuml

tepruar sidomos jo neuml maseumln dhe neuml meumlnyren e beumlreuml Neuml teuml njeumljteumln koheuml Avokati i

Popullit rekomandoi qeuml autoritetet e burgut teuml ndeumlrmarrin procedurat disiplinore kundeumlr

rojeve peumlrgjegjeumlse dhe teuml i raportojneuml Avokatit teuml Popullit brenda 20 diteumlve peumlr masat e

marra Meuml 1 prill 2010 janeuml ngritur procedura disiplinore kundeumlr tre rojeve teuml burgut

IM IB dhe RT ku si rezultat i teuml cilave ata u gjeteumln peumlrgjegjeumls dhe ishin gjobitur me

20 teuml pagave teuml tyre peumlr abuzimin poziteumls ose tejkalimin e autoritetit teuml tyre pasi qeuml

ata kishin peumlrdorur forceuml teuml tepruar joproporcionale ndaj rezistenceumls seuml ofruar nga

ankuesit meuml 27 tetor 2009 Familjet e ankuesve dhe Avokati i Popullit ishin teuml

informuar peumlr rezultatin e procedurave disiplinore dhe avokati i ankuesve mori pjeseuml neuml

seanceumln para komisionit disiplinor Ankuesit gjithashtu parashtruan keumlrkeseuml peumlr

kompensim neuml gjykatat civile Si rezultat i keumltyre procedurave neuml tetor 2014 Gjykata

Supreme gjeti qeuml peumlrdorimi i forces nga rojet nuk mund teuml justifikohej me rezistenceumln e

ankueseve dhe se ato veprime kishin degraduar dinjitetin njereumlzor neuml keteuml rast dinjitetin

e ankueseve dhe si rezultat keumlrkoi qeuml trsquoiu paguhen 1500 EUR seciliit ankues peumlr deumlmin

jo-material

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 3 dhe Nenin 13 teuml Konventeumls ankuesit pretenduan se ishin

keqtrajtuar nga rojet e burgut meuml 27 Tetor 2009 dhe se hetimet pasuese neuml ankesat e

tyre kaneuml qeneuml joefektive Qeveria nuk kundeumlrshtoi qeuml rojet e burgut kishin peumlrdorur

forceuml teuml tepruar e cila nuk ishte proporcionale me masat qeuml duhej teuml ishin zbatuar

Megjithateuml ata pohonin se peumlrdorimi i forceumls ishte i justifikuar pasi qeumlllimi i saj ishte teuml

tejkalonte rezistenceumln e ankueseve dhe prandaj nuk peumlrbeumljneuml tortureuml ose trajtim

ccedilnjereumlzor dhe degradues Qeveria meuml tej parashtroi se ankuesve nuk u ishte mohuar

kurreuml ndihma mjekeumlsore dhe se veteuml ankuesi i pareuml ka refuzuar ndihmeuml mjekeumlsore

Andaj Qeveria pretendoi se nuk ka pasur shkelje neuml keumlteuml drejtim

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml se ankuesit kishin deumlshtuar teuml shteronin mjetet

juridike efektive teuml brendshme neuml veccedilanti procedurat civile qeuml kishin iniciuar dhe

neumlpeumlrmjet teuml cilave ata mund teuml merrnin kompensim peumlr shkeljet e mundshme teuml teuml

drejtave teuml tyre Gjykata peumlrseriti se qeumlllimi i Nenit 35 eumlshteuml trsquou ofrojeuml Shteteve

Kontraktuese mundeumlsineuml e parandalimit ose vendosjes seuml drejteumlsiseuml peumlr shkeljet e

pretenduara kundeumlr tyre para se keumlto pretendime teuml doreumlzohen neuml institucionet e

Konventeumls Duke u kthyer tek rasti neuml fjaleuml Gjykata veumlren se ankuesit parashtruan njeuml

keumlrkeseuml peumlr kompensim dhe se procedurat u peumlrfunduan neuml Tetor 2014 Ndeumlrkoheuml qeuml

keumlrkesa peumlr shterim teuml mjeteve juridike teuml brendshme normalisht peumlrcaktohen duke iu

84

referuar dateumls neuml teuml cileumln keumlrkesa eumlshteuml parashtruar neuml Gjykateuml porse faza e fundit e

mjeteve te tilla mund teuml arrihet edhe pas paraqitjes seuml keumlrkeseumls por para se Gjykata teuml

peumlrcaktojeuml ccedileumlshtjen e pranueshmeumlriseuml Andaj duke supozuar se njeuml keumlrkeseuml peumlr

kompensim neuml procedurat civile mund teuml konsiderohet mjet i brendsheumlm efektiv peumlr

ankesat neumln aspektin thelbeumlsor teuml Nenit 3 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit neuml

rastin aktual kaneuml shteruar mjetet juridike teuml propozuara nga Qeveria Prandaj

parashtrimi i Qeveriseuml neuml lidhje me mos shterrjen e mjeteve teuml mbrendhme juridike

hidhet poshteuml

Tutje neuml shqyrtimin neumlse ankuesit mund teuml pretendojneuml teuml jeneuml viktima teuml shkeljes seuml

supozuar Gjykata veumlren se gjykatat vendase kaneuml vendosur pjeseumlrisht neuml favor teuml

ankueseve duke i dheumlneuml atyre deumlmshpeumlrblim Sidoccedilofteuml Gjykata veumlren se edhe pse

Gjykata Supreme i referohej veprimeve teuml kundeumlrshtuara teuml rojeve si shkelje e dinjitetit

njereumlzor e trajtim degradues ajo nuk pranoi shkeljen e teuml drejtave teuml ankuesve neuml

meumlnyreuml teuml qarteuml si do teuml ishte e nevojshme neuml keumlteuml lloj teuml rasteve Andaj Gjykata eumlshteuml e

mendimit se kompensimi prej 1500 EUR i dheumlneuml ankueseve neuml lidhje me deumlmin

jomaterial nuk mund teuml konsiderohet njeuml zhdeumlmtim i duhur peumlr shkeljet e pretenduara

Duke pasur parasysh keumlto Gjykata konsideron se statusi i ankuesve si viktima brenda

kuptimit teuml Nenit 34 teuml Konventeumls eumlshteuml i paprekur

Neuml lidhje me shkeljen e pretenduara teuml Nenit 3 peumlrkateumlsisht lidhur me keqtrajtimin dhe

mungeseumln e hetimit teuml pretenduar nga ankuesit Gjykata fillimisht thekson se personat

neuml paraburgim janeuml neuml njeuml poziteuml teuml leumlndueshme dhe se autoritetet janeuml neumln njeuml detyreuml

peumlr teuml mbrojtur mireumlqenien e tyre fizike Peumlrderisa pranon se peumlrdorimi i forceumls mund teuml

jeteuml i nevojsheumlm me rastin e sigurimit teuml siguriseuml seuml burgjeve ruajtjes seuml rendit ose

parandalimit teuml krimit Gjykata thekson semforca e tilleuml mund teuml peumlrdoret veteumlm neumlse

eumlshteuml e domosdoshme dhe duhet teuml mos jeteuml e tepruar Ccedildo rekurs peumlr forceumln fizike qeuml

nuk eumlshteuml beumlreuml rrepteumlsisht nga rrethanat e nevojshme teuml shkaktuara nga veteuml sjellja e teuml

paraburgosurit zvogeumllon dinjitetin njereumlzor dhe neuml parim eumlshteuml njeuml shkelje e Nenit 3 teuml

Konventeumls17 Neuml rastin aktual Gjykata veumlren se organet e brendshme veumlrtetojneuml se rojet

e burgut kishin goditur ankuesit me njeuml shkop gome dhe se ankuesi i pareuml kishte

refuzuar teuml ekzaminohej nga njeuml mjek ndeumlrsa leumlndimet e ankuesit teuml dyteuml u konfirmuan

nga njeuml mjek i jashtm Peumlr meuml tepeumlr gjykatat vendase pranuan se peumlrdorimi i forceumls

kishte qeneuml i tepruar siccedil pranohet edhe nga Qeveria Duke marreuml parasysh veprimet

specifike teuml peumlrshkruara dhe teuml vendosur neuml procedurat e brendshme si dhe leumlndimet e

veumlrejtura neuml raportet mjekeumlsore Gjykata konstaton se pragu i Nenit 3 eumlshteuml arritur dhe

konsideron se ka pasur njeuml shkelje substanciale teuml Neni 3 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml

dy ankuesit

Sa i peumlrket aspektit procedural teuml Nenit 3 Qeveria pretendon se ankuesit nuk kaneuml

shteumlrur mjetet juridike teuml brendshme peumlrfshire keumltu edhe mos ngritjen e ankeseumls praneuml

Gjykateumls Kushtetuese Gjykata rikujton se aty ku keqtrajtimi i pretenduar eumlshteuml kryer

nga Zyrtari shteteumlror Neni 3 keumlrkon qeuml teuml kryhet njeuml hetim zyrtar andaj ankuesit nuk

janeuml teuml detyruar personalisht teuml fillojneuml njeuml ndjekje ploteumlsuese Tek rasti neuml fjaleuml

Gjykata veumlren se keqtrajtimi i supozuar ishte kryer nga rojet e burgut dometheumlneuml nga

zyrtareumlt shteterore Ankuesit nga ana e tyre kishin sjelleuml ankesa penale neuml lidhje me

17 Kopylov kundeumlr Rusiseuml nr 393304 sect 157 29 Dhjetor 2010

85

ngjarjet e ankimuara dhe keumlshtu i dhaneuml Shtetit njeuml mundeumlsi peumlr teuml zhdeumlmtuar deumlmin e

beumlreuml Prandaj ata nuk ishin teuml detyruar teuml iniciojneuml procedura te tjera Peumlrveccedil keumlsaj

Gjykata konisideroi se vendimet gjyqeumlsore teuml marra nga Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml

dhe Gjykata e Larteuml teuml dateumls 18 mars dhe 13 qershor 2011 deumlshmojneuml se ankuesti kaneuml

shterur mjetet juridike teuml mjaftueshme e peumlr keumlteuml ata nuk kishin asnjeuml detyrim peumlr teuml

parashtruar ankeseuml kushtetuese Si pasojeuml Gjykata konisderon se qendrimi i Qeverise

duhet te hidhet poshteuml

Lidhur me pretendimet e ankuesve peumlr mungeseumln e njeuml hetimi efektiv zyrtar teuml

incidentit Gjykata rikujtoi se praktiken gjyqeumlsore neuml lidhje me rastet kur njeuml individ

beumln njeuml pohim teuml besuesheumlm se ai ka peumlsuar keqtrajtim neuml duart e policiseuml ose agjenteumlve

teuml Shtetit qeuml shkelin Nenin 3 eumlshteuml detyra e autoriteteve kombeumltare teuml ndeumlrmarrin njeuml

hetim zyrtar efektiv18 Hetimi duhet teuml jeteuml i ploteuml i shpejteuml dhe i pavarur19 Neuml rastin

aktual Gjykata veumlren se neumlnat e ankueseve kishin parashtruar ankesa penale neuml lidhje

me ngjarjet e 29 tetorit 2009 si pasoj Prokurori i Shtetit keumlrkoi nga Gjykata e Shkalleumls

seuml Pareuml teuml hetojneuml ankesat Menjeumlhereuml pas keumlsaj Gjykata e Shkalleuml seuml Pareuml nga ana e

saj ndeumlrmori njeuml numeumlr veprimesh ajo keumlrkoi identifikimin e rojeve teuml burgut teuml

peumlrfshireuml ekzaminimi mjekeumlsor teuml ankueseve doreumlzimin e video-regjistrimit peumlrkateumls

dhe deumlgjoi prova nga njeuml numeumlr individeumlsh duke peumlrfshireuml edhe ankuesit rojet e burgut

dhe teuml paraburgosurit qeuml ndaneuml qelineuml me ankuesit Neuml bazeuml teuml gjetjeve teuml hetimit

prokurori i shtetit e hodhi poshteuml ankesat penale duke konkluduar se rojet e burgut

kishin peumlrdorur me teuml veumlrteteuml forceuml por e kishin beumlreuml keumlteuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml tejkalojneuml

rezistenceumln e ankueseve dhe kishin vepruar keumlshtu brenda kompetencave teuml tyre Sa i

peumlrket efektivitetit teuml hetimit penal Gjykata kujton se Qeveria nuk e ka kundeumlrshtuar

pretendimin e ankuesve se Prokurori i Shtetit nuk ka marreuml parasysh teuml gjitha deumlshmiteuml

relevante si video-regjistrimet e korridorit teuml burgut neuml koheumln neuml fjaleuml Peumlr meuml tepeumlr

shqyrtimi i rastit peumlr hereumln e dyteuml nga Prokurori i Shtetit meuml 19 tetor 2010 u beuml veteumlm

pasi Avokati i Popullit kishte dheumlneuml mendimin e tij peumlr keumlteuml ccedileumlshtje me 29 mars 2010

duke gjetur se kishte forceuml teuml tepruar Andaj Gjykata konsideron qeuml vendimet e

Prokurorit teuml Shtetit teuml qeuml teuml ndeumlrpres procedurat penale nuk janeuml bazuar neuml njeuml

vlereumlsimin adekuat teuml teuml gjitha elementeve relevante faktike duke marreuml parasysh gjetjet

e fakteve teuml peumlrcaktuara nga Avokati i Popullit dhe neuml procedurat disiplinore Duke

pasur parasysh keumlto te gjetura Gjykata konsideron se ka pasur shkelje teuml aspektit

procedurale teuml Nenit 3 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml dy ankuesit

Ankuesit gjithashtu u ankuan sipas Nenit 13 teuml Konventeumls se nuk kishte pasur hetime

zyrtare efektive mbi ngjarjet e 27 tetorit 2009 Duke pasur parasysh konstatimin lidhur

me pretendimet sipas Nenit 3 neuml keumlteuml drejtim Gjykata konsideron se nuk eumlshteuml e

nevojshme teuml shqyrtohet pranueshmeumlria ose bazueshmeumlrineuml e teuml njeumljtitave sipas Nenit

13

Lidhur me deumlmeumlt e pretenduara Gjykata u shpreh se Mali i Zi do tu paguante

aplikuesve 4350 EUR peumlr deumlmet jo-materiale Meuml tej Gjykata keumlrkoi q peumlr shpenzimet

ankuesve tu paguheshin vlerat 3520 EUR peumlr ankuesin e pareuml dhe 1160 EUR peumlr

ankuesin e dyteuml

18 Labita kundeumlr Italiseuml [DhM] nr 2677295 sect 131 KEDNJ 2000-IV 19 Jasar kundeumlr ish-Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml nr 6990801 sectsect 56-57 15 shkurt 2007

86

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml aspektit substancial dhe peumlrmbajteumlsore teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

ndeumlrsa konsideron teuml panevojshme teuml shqyrtoj pretendimet peumlr shkelje teuml Nenin 13 teuml

Konventeumls [njeumlzeumlri]

87

X dhe Y kundeumlr Holandeumls - 897880

26 mars 1985 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3 si i veteumlm dhe marreuml seuml bashku me Nenin 14

Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues i teuml mitureumls e panevojshme peumlr shqyrtim duke pasur

parasysh gjetjet peumlr sa i peumlrket Nenit 8

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml familjare nga pamundeumlsia e prindit peumlr teuml filluar ndjekje

penale kundeumlr autorit teuml dhuneumls seksuale ndaj njeuml minorene teuml mosheumls mbi

gjashteumlmbeumldhjeteuml vjeccedil dhe teuml seumlmureuml mendore ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive juridike e panevojshme peumlr shqyrtim duke pasur

parasysh gjetjet peumlr sa i peumlrket Nenit 8

Neni 14 marreuml seuml bashku me Nenin 8

Trajtim diskriminues nga legjislacioni peumlr disa kategori e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile abuzim seksual paafteumlsi mendore e mitur mungeseuml zoteumlsie pamundeumlsi

e ushtrimit teuml padiseuml e drejta neuml jeteuml private familjare mbrojetje nga shteti

Ankuesit z X neuml emeumlr teuml tij dhe teuml seuml bijeumls seuml tij Y qeuml teuml dy shtetas holandez kaneuml

keumlrkuar qeuml identiteti i tyre teuml mos zbulohet

Faktet e rastit

Znj Y e lindur meuml 13 dhjetor 1961 duke qeneuml se vuante nga njeuml seumlmundje mendore

nga viti 1970 ka jetuar neuml njeuml shteumlpi private peumlr feumlmijeuml me teuml meta Gjateumls nateumls seuml 14

dhe 15 dhjetori 1977 zonjusha Y ishte zgjuar nga z B dheumlndeumlri i drejtorit teuml shteumlpiseuml

Ai jetonte me gruan e tij neuml godineumln e shteumlpiseuml ndoneumlse nuk ishte i puneumlsuar aty Z B

e kishte detyruar ateuml qeuml ta ndiqte peumlr neuml dhomeumln e tij dhe e kishte abuzuar seksualisht

Meuml 16 dhjetor 1977 X babai i zonjusheumls Y paraqitet neuml stacion policor peumlr teuml

denoncuar rastin dhe nisur procedurat penale z X e kishte beumlreuml keumlteuml duke peumlrdorur

autoritetin prindeumlror peumlr shkak se e bija peumlrveccedil se ishte e mosheumls 16 vjeccedile nuk kishte

afteumlsineuml mendore peumlr teuml vepruar neuml emeumlr teuml saj

Meuml 29 maj 1978 zyra e prokurorit publik vendoseuml qeuml teuml mos fillojeuml ndjekje penale ndaj

B neumlse ai nuk do teuml kryente njeuml vepeumlr teuml ngjashme brenda dy viteve neuml vijim Zyrtari

peumlrgjegjeumls i rastit e informon z X neuml njeuml takim meuml 27 shtator 1978

Meuml 4 dhjetor 1978 z X vendoseuml qeuml teuml apelojeuml vendimin e prokurorit publik neuml

Gjykateumln e Apelit teuml Arnhemit mbi bazeumln e Kodit teuml Procedureumls Penale ai kishte

keumlrkuar nga Gjykata qeuml teuml urdheumlronte fillimin e procedurave penale Meuml 12 korrik

1979 Gjykata e Apelit neuml Arnhem e hedh poshteuml ankeseumln e X kundeumlr vendimit teuml

prokurorit publik Kjo me arsyetimin se Neni 248 i Kodit Penal qeuml ndalonte aktet e

88

tilla nuk gjente zbatim peumlrveccedil neumlse keumlteuml e keumlrkonte veteuml viktima Neuml keumlteuml rast sipas

Gjykateumls seuml Apelit ankesa e prindit nuk e zeumlvendeumlsonte ateuml ccedilka Y do teuml duhej ta kishte

paraqitur neuml qofteuml se do teuml kishte mundur gjeuml teuml cileumln ajo nuk e ka beumlreuml Policia

gjithashtu e ka vlereumlsuar ateuml si teuml paafteuml peumlr ta beumlreuml njeuml teuml tilleuml Dhe pasi neuml rastin

konkret nuk kishte asnjeuml person ligjeumlrisht teuml autorizuar qeuml mund ta beumlnte keumlteuml mund teuml

thuhet qeuml neuml keumlteuml pikeuml ekzisonte njeuml zbrazeumlti neuml ligj

Neuml bazeuml teuml Nenit 445 teuml Kodit teuml Procedure Penale teuml Holandeumls nuk kishte mundeumlsi

apelimi peumlr ccedileumlshtje ligji praneuml Gjykateumls Supreme (Hoge Raad) kundeumlr keumltij vendimi

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Pretendimi i ankuesve ishte se pamundeumlsia peumlr teuml inicuar ndjekje penale kundeumlr z B

eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 teuml Konventeumls qeuml garanton teuml drejteumln e respektimit teuml

jeteumls seuml tyre private dhe familjare baneseumls dhe korrespondenceumls seuml tij teuml nen ky qeuml ndeumlr

teuml tjera parasheh se lsquoAutoriteti publik nuk mund teuml ndeumlrhyjeuml neuml ushtrimin e keumlsaj teuml

drejte peumlrveccedilse neuml shkalleumln e parashikuar nga ligji dhe kur eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml

shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit publik

sheumlndetit ose moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlverdquo

Qeveria ka kundeumlrshtuar keumlteuml pretendim Sipas ankuesve peumlr njeuml vajzeuml teuml re si zonjusha

Y shkalla e keumlrkuar e mbrojtjes kundeumlr keqbeumlrjes do teuml ishte ofruar veteumlm peumlrmes

mjeteve teuml seuml drejteumls penale Nga ana tjeteumlr sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml Konventa u

ka leumlneuml shteteve veccedil e veccedil qeuml teuml vendosin peumlr mjetet qeuml do teuml peumlrdoren dhe nuk e ndalon

ateuml qeuml teuml zgjedheuml dispozitat e teuml drejteumls civile

Ankuesit nga ana e tyre kaneuml vlereumlsuar se mjetet e teuml drejteumls civile janeuml teuml

papeumlrshtatshme peumlr rastin konkret Sipas Qeveriseuml ndeumlrkaq ka qeneuml natyra e

jashteumlzakonshme e fakteve qeuml ka shpalosur njeuml boshlleumlk neuml ligj dhe se nuk mund teuml

thuhet ka pas ndonjeuml deumlshtim nga ana e legjislativit Ankuesit gjithashtu kaneuml

pretenduar se dallimi neuml trajtim i peumlrcaktuar nga legjislativi ndeumlrmjet kategorive teuml

ndryshme teuml personave qeuml kaneuml nevojeuml peumlr kujdes teuml posaccedileumlm kundeumlr sulmeve seksuale

peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls

Meuml tej sipas ankuesve zonjushaY eumlshteuml trajtuar nga z B neuml meumlnyreuml ccedilnjereumlzore dhe

poshteumlruese neuml kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls Ata kaneuml argumentuar se peumlr

qeumlllime teuml keumlsaj dispozite shteti ishte neuml rrethana teuml caktuara peumlrgjegjeumls peumlr veprimet e

paleumlve teuml treta dhe se trauma kronike psikologjike qeuml i ishte shkaktuar zonjusheumls Y

ishte e njeuml shkalle qeuml hynte neuml kuadeumlr teuml Nenit 3 Qeveria nga ana e saj neuml seancat

deumlgjimore ka paraqitur qeumlndrimin se nuk eumlshteuml peumlrgjegjeumlse peumlr trajtimin qeuml i eumlshteuml

shkaktuar zonjusheumls Y

Tutje ankuesit pretendonin se nuk kaneuml pas mjete efektive juridike neuml Holandeuml teuml

keumlrkuara nga Nenit 13 peumlr ankesat e zonjusheumls Y

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rikujton se ndoneumlse objekti i Nenit 8 teuml Konventeumls eumlshteuml neuml thelb mbrojtja e

individit nga ndeumlrhyrja arbitrare e autoriteteve publike kjo thjesht nuk e detyron shtetin

qeuml veteumlm teuml abstenojeuml nga kjo ndeumlrhyrje Peumlrveccedil keumlsaj ndeumlrmarrjeje neuml radheuml teuml pareuml

negative mund teuml keteuml edhe detyrime pozitive teuml pranishme neuml respektimin efektiv teuml

jeteumls private ose familjare Keumlto detyrime mund teuml peumlrfshijneuml miratimin e masave teuml

89

krijuara peumlr teuml siguruar respektimin e jeteumls private qofteuml edhe neuml sfereumln e

marreumldheumlnieve ndeumlrmjet veteuml individeumlve

Gjykata veumlren se zgjedhja e mjeteve teuml llogaritura peumlr teuml siguruar pajtueshmeumlri me

Nenin 8 neuml sfereumln e marreumldheumlnieve ndeumlrmjet individeumlve neuml parim eumlshteuml ccedileumlshtje qeuml bie

brenda hapeumlsireumls seuml vlereumlsimit teuml shteteve kontraktuese teuml Konventeumls Neuml keumlteuml kuptim

ka meumlnyra teuml ndryshme teuml teuml siguruarit peumlr respektimin e jeteumls private dhe karakteri i

detyrimit teuml shtetit do teuml varej nga aspekti i posaccedileumlm i jeteumls private qeuml eumlshteuml neuml pyetje

Rregullimi peumlrmes teuml drejteumls penale nuk eumlshteuml patjeteumlr peumlrgjigjja e vetme

Sidoqofteuml neuml rastin konkret Gjykata gjen se mbrojtja e ofruar nga e drejta civile neuml

rastin e keqbeumlrjes seuml shkaktuar neuml rastin e zonjusheumls Y eumlshteuml e pamjaftueshme Ky

eumlshteuml njeuml rast ku janeuml neuml pyetje vlerat themelore dhe aspektet thelbeumlsore teuml jeteumls private

Frenimi efektiv eumlshteuml i patjeteumlrsuesheumlm neuml keumlteuml fusheuml dhe ky mund teuml arrihet veteumlm

peumlrmes dispozitave penale neuml teuml veumlrteteuml kjo ccedileumlshtje eumlshteuml normalisht e rregulluar me

dispozita teuml keumlsaj natyre Dhe neuml fakt kjo eumlshteuml njeuml fusheuml ku Holanda neuml peumlrgjitheumlsi ka

zgjedhur njeuml sistem teuml mbrojtjes teuml mbeumlshtetur neuml teuml drejteumln penale Boshlleumlku i veteumlm

peumlr aq sa Komisioni dhe meuml pas Gjykata janeuml neuml dijeni ka teuml beumljeuml me personat neuml teuml

njeumljteumln situateuml me ateuml teuml zonjusheumls Y Sipas Gjykateumls asnjeumlra prej dispozitave relevante

teuml Kodit Penal Holandez nuk i kaneuml ofruar zonjusheumls Y mbrojtje praktike dhe efektive

Keumlsisoji Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se marreuml parasysh natyreumln e keqbeumlrjes neuml keumlteuml

rast zonjusha Y ka qeneuml viktimeuml e shkeljes seuml Nenit 8 teuml Konventeumls Andaj Gjykata

gjen shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Ndryshe sa i peumlrket Nenit 14 marreuml seuml bashku me Nenin 8 Gjykata ka veumlrejtur se nuk

ka ekzistenceuml teuml pavarur peumlrbeumln njeuml element teuml veccedilanteuml (mos-diskriminimi) teuml secileumls

prej teuml drejtave teuml mbrojtura nga Konventa Dhe se shqyrtimi i rastit sipas Nenit 14

marreuml seuml bashku me Nenin 8 nuk eumlshteuml peumlrgjitheumlsisht i keumlrkuar kur Gjykata gjen shkelje

teuml njeuml neni paraprakisht

Sa i peumlrket Nenit 3 Gjykata thekson se pasi ka gjetur tashmeuml shkelje teuml Nenit 8 nuk

konsideron qeuml eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml rastin edhe neuml bazeuml teuml keumlsaj dispozite

qofteuml si teuml ndareuml apo neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesve peumlr shkelje teuml Nenit 13 Gjykata duke qeneuml se

gjetja qeuml nuk kishte mjete teuml duhura efektive juridike ishte njeuml prej faktoreumlve teuml

peumlrcaktimit se ka shkelje teuml Nenit 8 nuk e pa teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ccedileumlshtjen mbi

bazeumln e Nenit 13

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata i akordoi zonjusheumls Y tre mijeuml (3000) florinta

holandeze peumlr deumlm moral

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 neuml lidhje me zonjusheumln Y dhe nuk e sheh teuml

nevojshme qeuml teuml japeuml vendime teuml ndara neuml ankesat e tjera teuml saj dhe teuml z X [njeumlzeumlri]

90

Tali kundeumlr Estoniseuml - 6639310

13 maj 2014 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim degradues si pasojeuml e peumlrdorimit teuml forceumls seuml tepeumlrt dhe masave restriktive gjateuml

qeumlndrimit neuml burg ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile i burgosur rrezikshmeumlri rezistenceuml masa mbrojteumlse sprej forceuml e

tepeumlrt autoritete roje burgu burgim i peumlrjetsheumlm

Ankuesi z Andrei Tali shtetas Estonez

Faktet e rastit

Ankuesi ka lindur meuml 1977 neuml koheumln e procedurave para Gjykateumls Evropiane seuml teuml

Drejtave teuml Njeriut vuante deumlnimin e peumlrjetsheumlm neuml burg peumlr vrasjen e dy personave

dhe tentim teuml therrjes seuml njeuml personi tjeteumlr Po ashtu ai kishte njeuml varg akuzash peumlr sulm

ndaj oficereumlve teuml burgut dhe teuml burgosurve teuml tjereuml Peumlr meuml shumeuml njeuml numeumlr i madh i

masave disciplinore janeuml shqiptuar ndaj tij duke peumlrfshireuml mosbindjen ndaj urdheumlrave

dhe keumlrceumlnimin e zyrtareumlve teuml burgut Prandaj ankuesi eumlshteuml cileumlsuar si person i

rreziksheumlm

Me 3 korrik 2009 ankuesi eumlshteuml urdheumlruar nga roja e burgut me inicialet KA qeuml teuml

transferohet neuml qeli ateuml mbreumlmje ashtu qeuml teuml vuajeuml deumlnimin disiplinor Ankuesi kishte

refuzuar urdheumlrin neuml bazeuml teuml arsyetimit se priste vendimin e Ministrit teuml Drejteumlsiseuml

lidhur e ankeseumln e tij Roja KA e keumlrceumlnoi se neumlse nuk i bindet urdheumlrit do teuml deumlrgohet

me forceuml Neuml oreumln 1745 neuml po teuml njejteumln diteuml garda KA erdhi seumlrish me dy roje teuml tjera

neuml qelineuml e ankuesit dhe e morreumln me forceuml duke ushtruar shtypje mbi teuml me njeuml

mburojeuml plastike peumlrderisa kishin teuml veshura helmeta dhe xhaketa duke i shkaktuar

veumlshtireumlsi neuml frymeumlmarrje Teuml njeumljtit e kishin shtrireuml ankuesin neuml dysheme duke ia

vendosur prangat dhe shqelmuan aq fort neuml brinjeuml sa qeuml ankuesi kishte ndjereuml se si njeuml

bri i ishte thyer Sipas rojeve teuml burgut ankuesi u peumlrpoq ti godiste ata dhe ishte

peumlrleshur me KA gjateuml seuml cileumls peumlrleshje roja kishte peumlsur leumlndime teuml vogla Ata

mohuan se e kishin shqelmuar apo ngulfatur ankuesin dhe pohuan se ankuesi i kishte

keumlrceumlnuar se do ti vriste njeuml nga njeuml

Me 4 korrik 2009 neuml ora 0645 ankuesi u informua se duhet trsquoi beumlhej njeuml fotografim

me rreze X sepse sipas njeumlrit nga rojet e burgut njeuml bri i tij eumlshteuml thyer dhe se duhet teuml

lidhej neuml shtrat Neuml ora ora 830 gjashteuml roje erdheumln neuml qeli dy hyneuml brenda dhe kateumlr

teuml tjereuml qeumlndruan jashteuml Sipas ankuesit njeumlri nga rojet i shtreumlngoi njeumlreumln doreuml dhe duke

i theumlneuml se do trsquoia heqin dyshekun nga qelia si dhe papritur e speumlrkateumln neuml fytyreuml me

sprej djegeumls prandaj ankuesi vrapoi jashteuml qeliseuml duke e mbuluar fytyreumln me duar

Pastaj rojet e prangoseumln dhe e goditeumln neuml shpineuml me shkop teleskopik Sipas ankuesit

ai ishte alivanosur disa hereuml sepse brinja e cila i ishte thyer i shkaktonte dhimbje

jashteumlzakonisht teuml meumldha Pas prangosjes ankuesi u lidh peumlr shtrati me urdheumlr teuml njeumlrit

prej rojeve neuml detyreuml me justikimin se peumlrbeumlnte rrezik dhe ishte agresiv Sipas ankuesit

91

ai po ngulfatej nga spreji djegeumls kur rojet e lidheumln neuml shtrat dhe nuk e laneuml teuml

peumlshtyjneuml Meuml neuml fund iu lejua teuml peumlshtyj dhe ia dhaneuml ujin qeuml e kishte keumlrkuar

Sipas certifikatave mjekeumlsore teuml 4 korrikut 2009 ankuesi ishte ekzaminuar nga

asistentja medicionale neuml ora 0850 dhe 1220 pas lirimit teuml tij nga shtrati ku mbahej i

lidhur Neuml certifikateuml shkruhej se ankuesi nuk ka shenja teuml leumlndimeve teuml dukshme

prandaj nuk kishte nevojeuml peumlr asistenceuml me medikamente Meuml 4 korrik iu beuml edhe

ekzaminimi me rreze X i cili nuk zbuloi ndonjeuml ndryshim traumatik Sipas certifikateumls

ekzistonin tri hematome neuml shpineuml neuml doreuml dhe neuml bri

Meuml 7 korrik 2009 Departmenti i Burgut i Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml filloi hetimet penale

lidhur me pretendimet e ankuesit peumlr abuzim teuml autoritetit nga rojet e burgut Meuml 15

qershor 2010 hetuesi policor ndeumlrpreu procedurat penale duke konsideruar se

peumlrdorimi i forceumls nga gardat e burgut ka qeneuml forceuml e peumlrdorur neuml meumlnyreuml legjitime Po

ashtu edhe Zyra e Prokurorit teuml Shtetit refuzoi keumlrkeseumln e ankuesit pasi konsideroi se

peumlrdorimi i forceumls pajisjet e veccedilanta dhe mjetet peumlr ndalim janeuml peumlrdorur peumlr shkak teuml

sjelljes seuml ankuesit apo theumlneuml meuml mireuml deumlshtimit teuml tij qeuml teuml pajtohet me urdheumlrat qeuml i

janeuml dheumlneuml dhe peumlr shkak teuml agresivitetit fizik dhe verbal drejtuar zyrtareumlve teuml burgut

Po ashtu peumlrdorimi i sprejit djegeumls arsyetohet sepse ankuesi konsiderohet se ka qeneuml

pjeseuml e sulmit teuml paligjsheumlm ndeumlrsa vrapimi i tij jashteuml qeliseuml mundeuml teuml kishte shkaktuar

trazira tjera jashteuml kontrollit teuml burgut dhe ka paseuml arsye teuml besohet se aplikuesi do teuml

vazhdonte trsquoi sulmonte Meuml 21 tetor Gjykata e Apelit refuzoi ankeseumln e ankuesit

kundeumlr vendimit teuml Zyreumls seuml Prokurorit teuml Shtetit

Tutje meuml 6 gusht 2009 ankuesi paraqiti keumlrkeseuml peumlr zhdeumlmtim material peumlr trajtim

ccedilnjereumlzor dhe degradues neuml gjykateumln administrative Kjo gjykateuml gjeti se deumlshtimi i

ankuesit teuml bindet me rregullat e dheumlna ndaj tij kaneuml shkaktuar padyshim keumlrceumlnim peumlr

sigurineuml e peumlrgjithshme teuml burgut edhe pse prangosja nuk u arsyetua pasi qeuml nuk ka

paseuml deumlshmi se ankuesi ka qeneuml i pajisur me mjete teuml rrezikshme apo qeuml ka paseuml indicie

se ai do teuml arratiset nga burgu Megjithateuml ata peumlrjashtuan keumlrkeseumln e ankuesit peumlr

kompensim duke konsideruar se peumlrdorimi i mjeteve peumlr ndalim janeuml peumlrdorur

proporcinalisht me sjelljet e aplikuesit Po ashtu edhe Gjykata e Apelit e edhe ajo

Supreme konsideruan se nuk ekziston ndonjeuml shkelje peumlr shkak se ankuesi ka refuzuar

teuml sillet sipas rregullave dhe nuk u gjet se ka pasur jo propocionalitet neuml mes mjeteve teuml

peumlrdorura dhe sjelljeve teuml ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumenton se ka qeneuml i keqtrajtuar nga zyrtareumlt e burgut neuml shkalleuml teuml

tortureumls Sipas tij peumlrdorimi i prangosjes shkopit teleskopik sprejit teuml djegeumls dhe

shtratit shtreumlngues nga ana e zyrtareumlve teuml burgut si sanksion peumlr shkaktimin e njeuml

incidenti ka qeneuml i teumlri jo proporcional Ai po ashtu ka deklaruar se ka qeneuml i rrahur i

shqelmuar dhe si rezultat ai ka peumlsuar dhimbje intenzive Sipas ankuesit ai ka qeneuml i

traumatizuar nga kjo peumlrvojeuml dhe ka vuajtur nga ndjenja e pasiguriseuml dhe ndjenja e

pashpreseumls duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 3 teuml konventeumls

Sipas Qeveriseuml ankuesi ka refuzuar trsquoiu bindet urdheumlrave neuml meumlnyreuml qeuml ta doreumlzojeuml

dyshekun andaj edhe ka peumlrdoreuml forceuml fizike peumlr rezistenceuml Eumlshteuml konsideruar e

papranueshme teuml lejohet njeuml situateuml ku i burgosuri nuk i bindet zyrtarit kur ai jep urdheumlr

teuml ligjsheumlm Qeveria po ashtu konsideron se personaliteti sjellja paraprake dhe

92

rrezikshmeumlria e shprehur do teuml duhej teuml merreshin parasysh Qeveria argumenton se

ankuesi eumlshteuml i deumlnuar me burg teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje brutale teuml dy personave dhe

tentim vrasje teuml personit teuml treteuml Sipas tyre ankuesi ka vazhduar teuml kryejeuml krime ndaj

zyrtareumlve teuml burgut dhe teuml tjereumlve Prandaj sipas sjelljes seuml tij ankuesi konsiderohet i

burgosur i rrezikshmeumlriseuml seuml larteuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata e ka potencuar neuml shumeuml raste se Neni 3 i Konventeumls ngeumlrthen neuml vete njeuml nga

vlerat meuml themelore teuml shoqeumlriseuml demokratike Konventa e ndalon absolutisht tortureumln

trajtimin ccedilnjereumlzor dhe degradues apo edhe deumlnimin pavareumlsisht nga rrethanat e sjelljes

seuml viktimeumls Keqtrajtimi duhet teuml keteuml njeuml nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml ashtu qeuml teuml jeteuml

shkelje e Nenit 3 teuml Konventeumls Vlereumlsimi i keumltij niveli minimal teuml ashpeumlrsiseuml eumlshteuml

relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit siccedil eumlshteuml koha e zgjatjes seuml trajtimit efektet

fizike dhe psikologjike neuml disa raste edhe gjinia mosha dhe sheumlndeti i viktimeumls Sipas

Gjykateumls trajtimi konsiderohet si ldquocnjereumlzorrdquo neumlse eumlshteuml aplikuar peumlr oreuml teuml teumlra dhe ka

shkaktuar leumlndim aktual trupor apo vuajtje intensive fizike apo mentale kurse

ldquodegraduesrdquo neumlse ka nxitur teumlk viktima ndjenjeumln e frikeumls ankthin dhe kapacitetin

inferior peumlr zhvlefteumlsim dhe neumlnshtrim

Gjykata veumlren se normalisht prangosja apo peumlrdorimi i instrumenteve teuml shtreumlngimit bie

jashteuml sfereumls seuml Nenit 3 teuml Konventeumls kur masat merren neuml lidhje me mbajtjen ligjore

dhe nuk peumlrfshihet peumlrdorimi i forceumls apo ekspozimit publik qeuml tejkalon ateuml ccedilka

konsiderohet e domosdoshme Tutje Gjykata ka neuml konsiderateuml potencialin peumlr dhuneuml

qeuml ekziston neuml institucionet penale apo faktin e mos-deumlgjueshmeumlriseuml nga teuml burgosurit

qeuml mund teuml nxisin eskalimin e situateumls Sidoqofteuml forca e tilleuml mund teuml peumlrdoret veteumlm

neumlse eumlshteuml e pashmangshme dhe jo teuml teprohet Po ashtu Gjykata rithekson se

pretendimet peumlr keqtrajtim duhet teuml mbeumlshteten neuml deumlshmi Ndeumlrsa barra e provave do

duhej teuml mbetej neuml autoritetet qeuml teuml sjellin sqarim teuml bindsheumlm

Peumlr meuml shumeuml Gjykata eumlshteuml neuml dijeni se shtetet mund teuml keneuml veumlshtireumlsi neuml mbajtjen e

rregullit dhe disiplineumls neuml institucionet penitensiare e sidomos neuml rastet e teuml burgosurve

me rrezikshmeumlri teuml larteuml Kjo eumlshteuml veccedilaneumlrisht keumlshtu neuml rastet e sjelljeve teuml jo teuml mira

nga teuml burgosurit me rrezikshmeumlri teuml larteuml situateuml neuml teuml cileumln eumlshteuml e reumlndeumlsishme gjetja

e njeuml ekuilibri midis teuml drejtave teuml teuml burgosurve teuml ndrysheumlm ose midis teuml drejtave teuml teuml

burgosurve dhe siguriseuml seuml zyrtareumlve teuml burgjeve Neuml rastin konkret karakteri dhe

sjellja e meumlparshme e ankuesit iu kishte dheumlneuml arsye zyrtareumlve teuml burgut peumlr teuml qeneuml teuml

veumlmendsheumlm neuml lidhje me sigurineuml e tyre dhe peumlr marrjen e masave teuml menjeumlhershme

kur ai shfaqte mosbindje keumlrceumlnime dhe agresion ndaj tyre Peumlr meuml tepeumlr autoritetet

vendase kishin veumlrtetuar se ankuesi kishte vepruar neuml meumlnyreuml agresive dhe se peumlr keumlteuml

arsye ishte justifikuar teuml merrte masa peumlr teuml luftuar agresionin e tij

Lidhur me ngjarjet e 3 korrikut Gjykata e refuzoi keumlrkeseumln e ankuesit si teuml

papranueshme mbi bazeumln se ishte qartazi e pabazuar neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3

dhe 4 teuml Konventeumls Kjo peumlr shkak se zyrtareumlt e burgut mbeumlshteteshin veteumlm neuml

peumlrdorimin e njeuml mburojeje xhaketave dhe helmetave qeuml ishin masa teuml mbrojtjes

pasive Po ashtu Gjykata vlereumlsoi faktin se ankuesi kishte rezistuar duke qeneuml agresiv

kurse teknika e zyrtareumlve teuml burgut kishte teuml beumlnte meuml shumeuml me imobilizimin e

93

ankuesit se sa me rrahjen e tij Andaj qartazi peumlrdorimi i forceumls neuml keumlteuml rast nuk shkelte

Nenin 3 teuml Konventeumls

Lidhur me ngjarjet e 4 korrikut Gjykata veumlren se zyrtareumlt e burgut janeuml mbeumlshtetur neuml

teknikeumln e peumlrdorimit teuml forceumls dhe pajisjeve speciale prandaj peumlrpos prangosjes eumlshteuml

peumlrdorur spreji djegeumls dhe shkopi teleskopik Edhe pas shqyrtimit teuml deumlshmive gjykata

nuk ka mundur ta veumlrtetojeuml neumlse shhkopi eumlshteuml peumlrdorur ndaj ankuesit para apo pas

prangosjes

Sa i peumlrket legjitimitetit teuml peumlrdorimit teuml sprejit djegeumls sipas shqeteumlsimeve teuml shprehura

nga Komiteti Evropian peumlr Parandalimin e Tortureumls dhe Trajtimit ose Ndeumlshkimit

Ccedilnjereumlzor ose Poshteumlrues (CPT) ky lloj spreji eumlshteuml njeuml substanceuml potencialisht e

rrezikshme qeuml nuk duhet teuml peumlrdoret neuml hapeumlsira teuml mbyllura Neumlse peumlrjashtimisht duhet

teuml peumlrdoret neuml hapeumlsira teuml hapura duhet teuml ekzistojneuml masa mbrojteumlse teuml peumlrcaktuara

qarteuml Spreji djegeumls nuk duhet teuml peumlrdoret kurreuml kundeumlr njeuml teuml burgosuri i cili tashmeuml

ishte neumln kontroll Edhe pse spreji djegeumls nuk konsiderohet si armeuml kimike dhe

peumlrdorimi i saj eumlshteuml i autorizuar me qeumlllim teuml zbatimit teuml ligjit ky sprej prodhon efekte

teuml tilla si problemet e frymeumlmarrjes vjellja acarimi i traktit respirator acarimi i kanalit

teuml derdhjes dhe syve spazma dhimbje gjoksi pezmatim i leumlkureumls dhe alergji Neuml doza

teuml forta mund teuml shkaktojeuml nekrozeuml teuml indeve neuml traktin respirator ose treteumls edemeuml

pulmonare ose hemorragji teuml brendshme Duke pasur parasysh ato efekte potencialisht

serioze nga njeumlra aneuml dhe pajisjet alternative neuml dispozicion teuml rojeve teuml burgut nga ana

tjeteumlr Gjykata konsideron se rrethanat nuk e kishin justifikuar peumlrdorimin e saj neuml keumlteuml

rast

Sa i peumlrket lidhjes neuml shtrat Gjykata veumlren se periudha peumlr teuml cileumln ankuesi kishte qeneuml

i lidhur (tre oreuml e dyzet minuta) ishte meuml i shkurteumlr se neuml rastin e Julin kundeumlr

Estoniseuml20 (neumlnteuml oreuml) ku kishte gjetur shkelje dhe se situata e tij ishte vlereumlsuar ccedildo

oreuml kur ishte kontrolluar nga stafi mjekeumlsor Po ashtu gjykata eumlshteuml neuml dijeni teuml faktit se

gjateuml teumlreuml koheumls sa ka qeneuml ankuesi i lidhur ka qeneuml agresiv Megjithateuml Gykata

konsideron keumlta faktoreuml nuk e justifikojneuml peumlrdorimin e maseumls seuml tilleuml neuml rrethanat e

rastit neuml fjaleuml Masat si lidhja neuml shtrat nuk duhet teuml peumlrdoren kurreuml si mjet sanksionimi

disiplinor por peumlrkundrazi duhet teuml peumlrdoren veteumlm peumlr teuml shmangur veteumlleumlndim ose

rrezik serioz peumlr individeumlt e tjereuml ose peumlr sigurineuml e burgjeve

Neuml bazeuml teuml deumlshmive teuml mbledhura Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se pas peumlrfundimit teuml

ballafaqimit me zyrtareumlt e policiseuml ankuesi i cili ishte i mbyllur neuml njeuml qeli disiplinore

neuml vetmi kishte paraqitur keumlrceumlnim peumlr veten ose peumlr teuml tjereumlt Peumlr meuml tepeumlr periudha

peumlr teuml cileumln ai kishte qeneuml i lidhur neuml shtrat nuk ishte aspak peumlr trsquou neglizhuar dhe

imobilizimi i tij i gjateuml duhet ti kishte shkaktuar shqeteumlsime fizike dhe stres Duke

marreuml parasysh efektin kumulativ teuml keumltyre masave ankuesi i ishte neumlnshtruar trajtimit

ccedilnjereumlzor dhe degradues gjeuml qeuml peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls bazuar neuml keqtrajtim teuml ankuesit meuml

4 Korrik 2009 [njeumlzeumlri]

20 Julin kundeumlr Estoniseuml nr 1656308 4084108 819210 dhe 1865610 sectsect 84-90 dhe 94 29 Maj 2012

94

Neni 4

Ndalimi i skllaverise dhe i punes se detyruar

1 Askush nuk do teuml mbahet neuml skllaveumlri ose neuml robeumlri

2 Askush nuk do teuml shtreumlngohet teuml kryejeuml njeuml puneuml me dhuneuml ose teuml detyruar

3 Peumlr qeumlllim teuml keumltij Neni termi ldquopuneuml e kryer me dhuneuml ose e detyruarrdquo nuk

peumlrfshin

a) cdo lloj pune qeuml i keumlrkohet teuml kryejeuml zakonisht njeuml personi teuml ndaluar neuml

kushtet e parashikuara nga Neni 5 i keumlsaj Konvente ose gjateuml lirimit teuml tij me

kusht

b) cdo lloj sheumlrbimi i karakterit ushtarak ose neuml rastin e kundeumlrshtareumlve teuml

ndeumlrgjegjes neuml vendet ku kundeumlrshtimi i ndeumlrgjegjes eumlshteuml i njohur me ligj

sheumlrbimi qeuml kryhet neuml vend teuml sheumlrbimit ushtarak teuml detyruesheumlm

c) cdo lloj sheumlrbimi qeuml keumlrkohet neuml rast krizash ose fatkeqeumlsish qeuml keumlrceumlnojneuml

jeteumln ose mireumlqenien e komunitetit

d) cdo lloj pune ose sheumlrbimi qeuml eumlshteuml pjeseuml e detyrimeve normale qytetare

95

Zarb Adami kundeumlr Malteumls - 1720902

20 qershor 2006 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4 sect 3 (d) neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14

Diskriminim neuml baza gjinore si pasojeuml e detyrimit peumlr teuml sheumlrbyer neuml juri teuml gjykimeve

penale teuml zbatuar kryesisht ndaj personave teuml gjiniseuml mashkullore ka shkelje

Neni 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6

Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si rezultat i njeuml norme diskriminuese e

panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile aneumltar jurie detyrim qytetar diskriminim gjinor gjobitje peumlr mungeseuml

obligim peumlr meshkujt diskriminim de fakto

Ankuesi z Maurice Zarb Adami shtetas i Malteumls qeuml jeton neuml Attard teuml shtetit maltez

Faktet e rastit

Ankuesi me profesion farmacist nga viti 1971 eumlshteuml peumlrfshireuml neuml listeumln e aneumltareumlve teuml

jurive peumlr gjykime penale neuml Malteuml dhe ka qeneuml neuml keumlteuml listeuml deri seuml paku neuml vitin 2002

Ndeumlrmjet vitit 1971 dhe 1997 ai ka sheumlrbyer edhe si aneumltar jurie por edhe si kryetar neuml

tri raste teuml ndryshme teuml procedimeve penale Neuml vitin 1997 ankuesi ishte ftuar qeuml teuml

sheumlrbente seumlrish si aneumltar jurie por nuk ishte paraqitur dhe si rezultat i ishte shqiptuar

njeuml gjobeuml prej afeumlrsisht 240 EUR

Pasi ankuesi nuk kishte paguar shumeumln e gjobeumls ai ishte ftuar teuml paraqitej neuml gjykateumln

penale Neuml keumlteuml rast ai ka argumentuar se gjoba e caktuar ndaj tij ishte diskriminuese

neuml kuptim teuml Nenit 45 teuml Kushtetuteumls seuml Malteumls dhe Nenit 14 teuml Konventeumls i lexuar neuml

bashkeumllidhje me Nenin 4(3)(d) pasi personat e tjereuml neuml teuml njeumljtin pozicion nuk ishin

veumlneuml para barreumls dhe detyrave teuml sheumlrbimit neuml juri gjyqeumlsore dheose praktika vendore i

lironte personat e gjiniseuml femeumlrore nga sheumlrbimi neuml juri por jo edhe meshkujt

Rasti i tij i ishte referuar gjykateumls civile para teuml cileumls ankuesi kishte ngritur pretendimin

se sistemi maltez i penalizonte personat e gjiniseuml mashkullore dhe i favorizonte ato teuml

gjiniseuml femeumlrore gjateuml peseuml viteve paraprake veteumlm 305 e femrave kishin sheumlrbyer

si aneumltare teuml juriseuml peumlr dallim nga 9695 qeuml ishin meshkuj Peumlr meuml tepeumlr sipas tij

barra e sheumlrbimit neuml juri nuk shpeumlrndahej neuml meumlnyreuml teuml barabarteuml Keumlshtu neuml vitin

1997 lista e aneumltareumlve teuml juriseuml peumlrfaqeumlsonte veteumlm 34 teuml listeumls seuml votuesve Meuml 5

shkurt 1999 gjykata vendore peumlr ccedileumlshtje civile hodhi poshteuml pretendimet e ankuesit Ai

e kishte apeluar keumlteuml vendim duke theksuar se sheumlrbimi neuml juri paraqiste njeuml barreuml apo

ngarkeseuml teuml veccedilanteuml pasi aneumltareumlt e jurive duhej teuml linin puneumln e tyre peumlr teuml ndjekur

rregullisht seancat deumlgjimore Gjithashtu kjo detyreuml paraqiste njeuml ngarkeseuml morale peumlr

teuml gjykuar pafajeumlsineuml ose fajeumlsineuml e njeuml personi Apeli i tij ishte hedhur gjithashtu

poshteuml

Neuml vitin 2003 si ligjeumlrues neuml Universitetin e Malteumls ankuesi neuml meumlnyreuml teuml

pasuksesshme kishte keumlrkuar qeuml teuml lirohej nga sheumlrbimi neuml juri neuml pajtim me Nenin

96

604(1) teuml Kodit Penal teuml Malteumls I ftuar qeuml teuml sheumlrbente seumlrish si aneumltar jurie neuml njeuml

gjykim tjeteumlr neuml vitin 2004 ankuesi kishte keumlrkuar qeuml teuml lirohej nga sheumlrbimi neuml juri

sipas Nenit 607 teuml Kodit Penal Keumlrkesa e tij ishte refuzuar Meuml 18 prill 2005 ankuesi

seumlrish kishte keumlrkuar lirim nga sheumlrbim neuml juri duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 604(1) teuml

Kodit Penal qeuml parasheh lirimin peumlr ligjeumlruesit e rregullt neuml Universitet Meuml 25 prill

2005 keumlrkesa e tij ishte pranuar

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Para Gjykateumls Qeveria e Malteumls ka deklaruar se Neni 14 i vlereumlsuar neuml ndeumlrlidhje me

Nenin 4 sect 3 (d) nuk ishte i zbatuesheumlm ndaj fakteve teuml rastit konkret Sipas Qeveriseuml

sheumlrbimi neuml juri ishte pa dyshim ldquodetyrim qytetar normalrdquo i mbeumlshtetur neuml solidaritet

shoqeumlror qeuml u ishte caktuar qytetareumlve me qeumlllim peumlr teuml siguruar demokratizimin e

procesit teuml administrimit teuml drejteumlsiseuml penale Sipas Qeverieumls kjo nuk ishte kontestuar

nga ankuesi Si pasojeuml sheumlrbimi si aneumltar jurie nuk mund teuml paraqeseuml ldquopuneuml teuml kryer me

forceuml ose teuml detyruarrdquo neuml kuptimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Aplikimi i keumlsaj

dispozite eumlshteuml peumlrjashtuar nga paragrafi 3(d) i keumltij neni

Qeveria meuml tej ka theksuar se ankuesi qeuml ishte ftuar teuml sheumlrbente si aneumltar jurie veteumlm

tri hereuml brenda shtateumlmbeumldhjeteuml vitesh eumlshteuml ankuar veteumlm rreth procedurave qeuml kaneuml

ccediluar neuml krijimin e listave se kush do teuml ishte i pranuesheumlm teuml sheumlrbente si aneumltareuml jurie

dhe jo rreth procesit teuml meumlpastajmeuml teuml zgjedhjes seuml personave qeuml peumlrfundimisht do teuml

sheumlrbenin si aneumltareuml jurie Sidoqofteuml sipas Qeveriseuml peumlrcaktimi i listave nuk ka

rezultuar neuml ldquopuneuml teuml detyruarrdquo pasi asnjeuml lloj sheumlrbimi nuk eumlshteuml neumlnkuptuar nga fakti

i thjeshteuml qeuml emri i njeuml personi eumlshteuml paraqitur neuml listeuml Neuml fakt ishte e mundur qeuml

keumlrkesa peumlr peumlrjashtim teuml lejohej personi do teuml mund teuml sfidohej ose refuzohej ose do teuml

mund teuml ndodhte qeuml emri i tij ose i saj asnjeumlhereuml nuk do teuml zgjidhej Si rezultat sipas

Qeveriseuml faktet qeuml karakterizojneuml rastin e ankuesit bien jashteuml kuadrit teuml Nenit 4 teuml

Konventeumls ndeumlrsa Neni 14 nuk ishte i zbatuesheumlm

Nga ana e tij ankuesi ka theksuar se Gjykata Kushtetuese e ka pranuar neuml meumlnyreuml teuml

qarteuml se sheumlrbimi neuml juri paraqet njeuml ldquodetyrim normal qytetarrdquo Ky mendim eumlshteuml

konfirmuar edhe nga parimet e peumlrcaktuara nga Gjykata neuml rastin Karlheinz Schmidt

kundeuml Gjermaniseuml21 dhe Van der Mussele kundeumlr Belgjikeumls22 Neuml atgjykimin e fundit

Gjykata ka theksuar se koncepti i ldquodetyrimit normal qytetarrdquo i referohet ldquoteuml gjitheuml

puneumls ose sheumlrbimit qeuml keumlrkohet nga njeuml person neumln keumlrceumlnimin e ndonjeuml deumlnimi dhe

peumlr teuml cileumln puneuml apo sheumlrbim ky person nuk eumlshteuml ofruar vullnetarishtrdquo

Ankuesi ka neumlnvizuar faktin se atij nuk i eumlshteuml ofruar vullnetarisht qeuml teuml sheumlrbejeuml si

aneumltar jurie Ka qeneuml neuml teuml veumlrteteuml e kundeumlrta ky sheumlrbim i eumlshteuml keumlrkuar atij neumln

keumlrceumlnim teuml gjobeumls qeuml do teuml mund teuml konvertohej neuml burgim Ankuesi gjithashtu u

eumlshteuml referuar disa vendimeve teuml Gjykateumls Supreme teuml Shteteve teuml Bashkuara neuml lidhje

me sheumlrbimin neuml juri dhe diskriminimin neuml peumlrzgjedhjen e aneumltareumlve teuml juriseuml Sipas

pikeumlpamjes seuml ankuesit pasi sheumlrbimi neuml juri eumlshteuml mbuluar nga paragrafi 3(d) i Nenit 4

teuml Konventeumls peumlrfundimi i veteumlm logjik ishte se faktet e rastit teuml tij ishin brenda kuadrit

teuml Nenit 4 Si rezultat Neni 14 mdash njeuml dispoziteuml qeuml nuk keumlrkon shkelje teuml njeuml dispozite

21 Karlheinz Schmidt kundeumlr Gjermaniseuml 18 korrik 1994 Seria A nr 291-B 22 Van der Mussele kundeumlr Belgjikeumls 23 neumlntor 1983 Seriea A nr 70

97

peumlrmbajteumlsore teuml Konventeumls por veteumlm njeuml ndeumlrlidhje me teuml mdash ishte gjithashtu i

zbatuesheumlm neuml rastin e tij Neuml keumlteuml drejtim ankuesi ka pretenduar se ka qeneuml viktimeuml e

diskriminimit mbi bazeuml gjinore pasi peumlrqindja e personave teuml gjiniseuml femeumlrore qeuml

keumlrkohej teuml sheumlrbenin neuml juri ishte e papeumlrfillshme dhe se ai ishte detyruar qeuml teuml

peumlrballej me ndjekje penale neuml lidhje me njeuml detyrim civil diskriminues Pra ai eumlshteuml

mbeumlshtetur ne Nenin 14 teuml Konventeumls neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4(3) dhe Nenin 6 teuml

Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka vlereumlsuar si fillim se sheumlrbimi i detyruesheumlm neuml juri siccedil ai ekziston neuml Malteuml

eumlshteuml njeuml prej ldquodetyrimeve normale qytetarerdquo teuml parashikuar neuml Nenin 4 sect 3(d) teuml

Konventeumls Meuml tej Gjykata ka veumlrejtur se ankuesi nuk eumlshteuml ofruar vullnetarisht peumlr

sheumlrbim si aneumltar jurie dhe se mosparaqitja e tij neuml juri ka ccediluar neuml shqiptimin e njeuml

gjobe e cila mund teuml konvertohet neuml burgim Marreuml parasysh lidhjen e ngushteuml me

detyrimin peumlr teuml sheumlrbyer detyrimi peumlr teuml paguar gjobeumln gjithashtu bie brenda Nenit 4 sect

3(d) Peumlr rrjedhojeuml faktet e rastit hyjneuml brenda kuadrit teuml Nenit 4 dhe keumlsisoji Neni 14

eumlshteuml gjithashtu i zbatuesheumlm

Gjykata ka veumlneuml re se ankuesi e ka pranuar qeuml dallimi neuml trajtim peumlr teuml cilin eumlshteuml

ankuar nuk eumlshteuml varur nga gjuha e ligjit teuml Malteumls neuml fuqi neuml koheumln relevante i cili nuk

ka beumlreuml dallime ndeumlrmjet gjinive pra si meshkujt ashtu edhe femrat janeuml njeumllloj teuml

kualifikuar dhe teuml pranuesheumlm teuml sheumlrbejneuml Diskriminimi neuml fjaleuml ishte i mbeumlshtetur neuml

ateuml qeuml ankuesi e ka peumlrshkruar si praktikeuml teuml mireuml-krijuar e karakterizuar nga njeuml numeumlr

faktoreumlsh si meumlnyra neuml teuml cileumln lista e aneumltareumlve teuml juriseuml eumlshteuml hartuar dhe kriteret peumlr

lirimin e dikujt peumlr sheumlrbim neuml juri Si rezultat veteumlm njeuml numeumlr i papeumlrfillsheumlm i

femrave ishin ftuar teuml sheumlrbenin si aneumltare teuml jurive

Gjykata ka ripeumlrseumlritur se statistikat neuml vetvete nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml

shpeumlrfaqur njeuml praktikeuml qeuml mund teuml klasifikohet si diskriminuese Neuml teuml njeumljteumln koheuml

Gjykata ka vlereumlsuar se diskriminimi i mundsheumlm neuml kundeumlrshtim me Konventeumln mund

teuml vie jo veteumlm nga masat legjislative por edhe nga njeuml situateuml de facto Gjykata kaneuml

veumlrejtur se neuml vitin 1997mdashvit kur ankuesi ishin ftuar teuml sheumlrbente si aneumltar jurie dhe

nuk ishte paraqitur neuml takimin e gjykateumlsmdashnumri i meshkujve (7503) qeuml ishin

regjistruar neuml listeumln e aneumltareumlve teuml juriseuml ishin tri hereuml meuml i madh se numri i femrave

(2494) Neuml vitin paraprak dallimi ishte edhe meuml i theksuar ku veteumlm 147 femra ishin

peumlrfshireuml neuml listat e aneumltareumlve teuml jurive peumlr dallim prej 4298 meshkujve Peumlr meuml tepeumlr

Gjykata kishte veumlrejtur se neuml vitin 1996 peseuml femra dhe 175 meshkuj kishin sheumlrbyer si

aneumltareuml jurie Gjykata ka vlereumlsuar se keumlto teuml dheumlna tregojneuml se detyrimi qytetar peumlr

sheumlrbim neuml juri eumlshteuml zbatuar kryesisht ndaj meshkujve Peumlr pasojeuml ka pas dallim neuml

trajtim ndeumlrmjet dy grupevemdashmeshkujve dhe femravemdashteuml cileumlt neuml lidhje me

sheumlrbimin neuml juri ishin neuml situateuml teuml ngjashme

Gjykata ka rikujtuar se neumlse njeuml politikeuml ose maseuml e peumlrgjithshme ka efekte

paragjykuese jopeumlrpjestimore ndaj njeuml grupi teuml personave mundeumlsia qeuml kjo teuml cileumlsohet

diskriminuese nuk mund teuml peumlrjashtohet qofteuml edhe neumlse neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml nuk ka

pas si qeumlllim ose nuk eumlshteuml drejtuar ndaj atij grupi Peumlrfundimisht Gjykata ka vlereumlsuar

se Qeveria nuk ka arritur teuml deumlshmojeuml se dallimi neuml trajtim ka ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim

dhe se ka pas njeuml marreumldheumlnie teuml arsyeshme teuml peumlrpjestueshmeumlriseuml (proporcionalitetit)

98

ndeumlrmjet mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml eumlshteuml synuar teuml realizohet Neuml keumlteuml

meumlnyreuml Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 14 i lexuar neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4 sect 3(d)

teuml Konventeumls

Ky peumlrfundim e ka liruar Gjykateumln nga vlereumlsimi i ccedileumlshtjes tjeteumlr neumlse ankuesi eumlshteuml

diskriminuar neuml raport me meshkujt tjereuml teuml cileumlt edhe pse teuml kualifikuar peumlr sheumlrbim neuml

juri nuk ishin ftuar asnjeumlhereuml teuml sheumlrbenin si aneumltareuml jurie

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 Gjykata ka

vlereumlsuar se ankuesi nuk ka pretenduar qeuml procedurat e ndjekura ndaj tij kaneuml qeneuml neuml

ndonjeuml meumlnyreuml teuml padrejta ose se ndonjeumlra prej teuml drejtave teuml garantuara me Nenin 6

eumlshteuml shkelur Neuml cilindo rast Gjykata ka veumlrejtur se procedurat penale kaneuml qeneuml

pasojeuml e thjeshteuml e ekzistenceumls seuml njeuml detyrimi qytetar diskriminues Duke qeneuml se ajo

ka gjeteuml tashmeuml shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 4 sect 3(d) Gjykata nuk e ka

vlereumlsuar teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ccedileumlshtjen neumlse ka pas edhe shkelje teuml Nenit 14 neuml

ndeumlrlidhje me Nenin 6

Gjykata ka urdheumlruar shtetin maltez qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit shumeumln neuml vlereuml prej 7752

EUR peumlr kostot dhe shpenzimet Sa i peumlrket deumlmit ankuesi ka theksuar se sheumlrbimi i tij

si aneumltar jurie i ka kushtuar atij me mungeseuml neuml puneuml peumlr disa diteuml Megjithateuml pasi

humbja financiare ka qeneuml e veumlshtireuml teuml kuantifikohet ai nuk ka paraqitur ndonjeuml

pretendim neuml keumlteuml aspekt

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me me Nenin 4 sect 3(d) teuml

Konventeumls [me shumiceuml prej gjashteuml me njeuml] ndeumlrsa nuk e vlereumlson teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

99

Meier kundeumlr Zvicreumls - 1010914

9 shkurt 2016 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4 sect 2

Pretendim i shkeljes seuml teuml drejteumls peumlr teuml mos kryer puneuml teuml detyrueshme neuml burg peumlrtej

mosheumls seuml pensionit nuk ka shkelje

Neni 14

Pretendim peumlr diskriminim si pasojeuml e detyrimit peumlr puneuml pas pensionimit hedhet

poshteuml

Fjaleumlt kyccedile puneuml e detyrur vuajtje deumlnimi pensionim kompensim diskriminim

Ankuesi z Beat Meier shtetas zviceran i lindur neuml vitin 1946 dhe aktualisht eumlshteuml i

ndaluar neuml Regensdorf

Faktet e rastit

Me njeuml aktgjykim teuml dateumls 4 korrik 2003 Gjykata e Apelit e Kantonit teuml Zuumlrich deumlnoi

ankuesin me kateumlr vjet e kateumlr muaj burgim peumlr disa vepra seksuale me teuml mitur Neuml

mars teuml vitit 2010 Gjykata e Apelit pezulloi ekzekutimin e paraburgimit duke e

zeumlvendeumlsuar ateuml me paraburgim parandalues (Vereumlahrung) Meuml 6 dhjetor 2011 ankuesi

keumlrkoi peumlrjashtimin nga puna e detyruar gjateuml mbajtjes seuml deumlnimit por keumlrkesa e tij u

mohua Autoriteti kompetent i burgjeve i shqiptoi njeuml rregjim meuml teuml rrepteuml burgu peumlr

shkak teuml refuzimit peumlr teuml punuar vendim ky qeuml u revokua meuml voneuml pas njeuml ankese nga

ankuesi

Meuml 15 shkurt 2003 ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Federale duke argumentuar se kishte

pasur njeuml aplikim jo korrekt teuml Kodit Penal dhe shkelje teuml dinjitetit njereumlzor dhe liriseuml

individuale teuml mbrojtur me Kushtetuteumln Federale Gjykata Federale e hodhi poshteuml

ankeseumln e tij duke konsideruar se puna e detyruar peumlr teuml burgosurit nuk ishte neuml vetvete

shkelje e teuml drejtave teuml njeriut me kusht qeuml puna e ofruar teuml ishte e peumlrshtatur me

afteumlsiteuml steumlrvitjen dhe interesat e ccedildo teuml burgosuri Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls

Federale keumlrkesa peumlr puneuml kontribuon neuml ekzekutimin e deumlnimeve dhe nxit sjelljen e

duhur shoqeumlrore dhe afteumlsineuml peumlr teuml shmangur recedivizmin Puna eumlshteuml dizajnuar ashtu

qeuml trsquoi mbajeuml teuml zeumlneuml teuml burgosurit peumlr ti dheumlneuml struktureuml jeteumls seuml peumlrditshme dhe peumlr teuml

ruajtur rendin neuml institucion

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 4 sect 2 teuml Konventeumls ankuesi pretendon se kishte shkelje teuml seuml

drejteumls seuml tij peumlr teuml mos kryer puneuml teuml detyruar duke theksuar se ai ishte neuml mosheumln e

pensionit Po ashtu ankuesi shtoi se ai kishte kontribuar neuml skemeumln e sigurimeve

pensionale peumlrderisa ishte neuml burgun Poumlscheumlies Neumlse atij i keumlrkohej teuml punonte edhe

pas arritjes seuml mosheumls seuml pensionit nuk kishte garanci se njeuml diteuml do teuml ishte neuml gjendje

teuml korrte peumlrfitimet e atij sigurimi Tutje ankuesi shtoi se detyrimi peumlr teuml kontribuar neuml

100

skemeumln e sigurimeve pensionale do teuml binte neuml konflikt me keumlrkeseumln peumlr teuml vazhduar

puneumln peumlrtej mosheumls seuml pensionit

Duke u bazuar neuml Nenin 14 ai gjithashtu u ankua peumlr diskriminim kundeumlr tij si i

burgosur i cili kishte arritur mosheumln e daljes neuml pension neuml krahasim me njeuml person neuml

liri qeuml nuk duhej teuml punonte meuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Ky ishte rasti i pareuml neuml teuml cilin Gjykata duhej teuml merrej me ccedileumlshtjen e puneumls seuml

detyrueshme neuml burg peumlrtej mosheumls seuml pensionit Gjykata duhej teuml vlereumlsonte neumlse ky

detyrim kishte peumlrfshireuml ndonjeuml puneuml teuml detyruar neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 sect 2 teuml

Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se ankuesit i ishte keumlrkuar teuml punonte sipas Nenit 81

teuml Kodit Penal Sipas teuml njejtit legjislacion neumlse ankuesi do teuml kishte refuzuar teuml kryente

puneumln qeuml i ishte caktuar ai do teuml kishte kryer njeuml vepeumlr penale dhe do teuml duhej teuml

peumlrballonte pasojat Duke peumlrdorur peumlrkufizimin e puneumls seuml detyruar teuml peumlrcaktuar neuml

Konventeumln nr 29 teuml Organizateumls Ndeumlrkombeumltare teuml Puneumls (ILO) si bazeuml peumlr

interpretimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls nuk mund teuml keteuml dyshim se ankuesi kishte

kryer puneumln neumln keumlrceumlnimin e njeuml deumlnimi dhe peumlr teuml cilin [ai nuk e kishte ofruar veten

vullnetarisht]rdquo

Gjykata u shpreh se pyetja neumlse Neni 4 sect 3 (a) i Konventeumls zbatohet neuml keumlteuml situateuml

duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e qeumlllimit natyreumls dhe shkalleumls seuml puneumls seuml detyrueshme

dhe meumlnyreumls neuml teuml cileumln duhet teuml kryhet

Sa i peumlrket qeumlllimit teuml puneumls seuml detyrueshme Gjykata pranoi argumentin e Qeveriseuml se

obligimi i teuml burgosurve peumlr teuml vazhduar puneumln edhe peumlrtej mosheumls seuml pensionit ishte

pjeseuml e peumlrpjekjes peumlr teuml zvogeumlluar efektet e deumlmshme teuml burgosjes Puna e

peumlrshtatshme e arsyeshme mund teuml ndihmojeuml neuml strukturimin e jeteumls seuml peumlrditshme teuml

teuml burgosurve dhe ti mbajeuml ato aktive teuml cilat ishin objektiva teuml reumlndeumlsishme peumlr

mireumlqenien e njeuml teuml burgosuri afatgjateuml

Sa i peumlrket natyreumls seuml puneumls seuml kryer nga teuml burgosurit qeuml kishin arritur mosheumln e daljes

neuml pension veumlzhgimet e nxjerra nga Keumlshilli Federal neuml tetor teuml vitit 2012 neuml peumlrgjigje

teuml raportit teuml Komitetit peumlr Parandalimin e Tortureumls neuml viziteumln e tyre neuml Zviceumlr neuml tetor

teuml vitit 2013 treguan se puna e detyrueshme nuk zbatohej peumlr teuml gjitheuml teuml burgosurit neuml

teuml njeumljteumln maseuml dhe se duhej teuml peumlrshtatej neuml vareumlsi teuml rrethanave afteumlsive teuml teuml

burgosurit peumlrshtatshmeumlriseuml peumlr puneuml dhe gjendjes sheumlndeteumlsore

Gjykata gjithashtu veumlrejti se shkalla e detyrimit peumlr puneuml ishte peumlrshtatur gjithashtu me

rrethanat e ankuesit dhe situateumln personale peumlr shkak se ai punonte veteumlm tre oreuml neuml

diteuml dometheumlneuml 18 oreuml e 20 minuta neuml javeuml

Sa i peumlrket meumlnyreumls neuml teuml cileumln Ankuesi duhej teuml kryente puneumln e tij Gjykata theksoi se

ai ishte i vendosur seuml bashku me teuml burgosurit e tjereuml qeuml kishin arritur mosheumln e

pensionimit neuml njeuml krah teuml posaccedileumlm teuml burgut Seuml fundi duhet teuml theksohet se ankuesi

ishte paguar peumlr puneumln e tij

Neuml lidhje me praktikeumln neuml shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls Gjykata vuri neuml dukje

se ajo qeuml doli nga njeuml studim krahasues qeuml mbulonte 28 vende teuml burgosurve nuk u

keumlrkohej teuml punonin pas mosheumls seuml daljes neuml pension neuml 16 shtete aneumltare Neuml 12 vendet

e tjera aneumltare teuml anketuara ccedileumlshtja nuk ishte e rregulluar neuml meumlnyreuml eksplicite neuml ligjin

101

vendas por keumlto vende lejuan peumlrjashtime nga puna e detyrueshme neuml burgje neuml vareumlsi

teuml kapaciteteve dhe mosheumls seuml teuml burgosurve

Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se neuml mungeseuml teuml njeuml konsensusi teuml mjaftuesheumlm midis

shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls neuml lidhje me ccedileumlshtjen e puneumls seuml detyrueshme

neuml burg peumlrtej mosheumls seuml pensionit duhet teuml theksohet seuml pari se autoritetet zvicerane

geumlzuan njeuml hapeumlsireuml teuml konsiderueshme teuml vlereumlsimit dhe seuml dyti se nuk mund teuml keteuml

ndalim absolut teuml njeuml pune teuml tilleuml teuml nxjerreuml nga Neni 4 i Konventeumls Puna e detyruar e

kryer nga Ankuesi gjateuml koheumls seuml ndalimit teuml tij mund teuml konsiderohet si puneuml e

keumlrkuar peumlr tu beumlreuml gjateuml rrjedheumls normale teuml paraburgimit peumlr qeumlllimin e Nenit 4 teuml

Konventeumls Rrjedhimisht ajo nuk peumlrbeumlnte puneuml teuml detyruar ose teuml detyrueshme

brenda kuptimit teuml keumltij Neni Duke veumlneuml neuml dukje se ankuesi kishte sfiduar thjesht

parimin aktual teuml puneumls seuml detyrueshme peumlr teuml burgosurit teuml cileumlt kishin arritur mosheumln

e daljes neuml pension dhe nuk ishin ankuar peumlr meumlnyreumln neuml teuml cileumln puna teuml caktuar nga

autoritetet zvicerane duhej teuml kryheshin Gjykata gjeti se nuk kishte pasur shkelje teuml

Nenit 4 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 teuml KonventeumlsGjykata vuri neuml dukje se

ankuesi nuk kishte pretenduar para Gjykateumls Federale se ai kishte peumlsuar trajtim

diskriminues Prandaj kjo ankeseuml duhej teuml hidhej poshteuml peumlr mos shterje teuml mjeteve teuml

brendshme juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shlelje peumlr sa i peumlrket Nenit 4 teuml Konveteumls ndeumlrsa hedh poshteuml

pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 [njeumlzeumlri]

102

CN kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar - 423908

13 shkurt 2013 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4

Shkelje e detyrimeve pozitive nga ana e Qeveriseuml peumlr teuml vendosur ligje penale qeuml

ndeumlshkojneuml puneumln dhe servitutin e detyruar ka shkelje

Neni 8

Shkelje teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml private dhe familjare peumlr shkak teuml trajtimit

qeuml i ishte neumlnshtruar ndeumlrmjet viteve 2002 dhe 2006 nuk ngritet si ccedileumlshtje e veccedilanteuml

Neni 13

Mungeseuml e mjetefe efektive peumlr teuml adresuar mos cileumlsimin teuml vepreumls penale specifike teuml

robeumlriseuml seuml brendshme ose teuml puneumls seuml detyruar si e kundeumlrligjshme nuk ngritet si

ccedileumlshtje e veccedilanteuml

Fjaleumlt kyccedile trafikim servitut puneuml e detyrueshme imigrant keumlrceumlnim ndalje e

pagave kufizim i leumlvizjes

Ankuesja CN shtetase e Ugandeumls

Faktet e Rastit

Ankuesja kishte udheumltuar peumlr neuml Mreteumlrineuml e Bashkuar peumlr teuml shpeumltuar nga dhuna

seksuale dhe fizike Teuml afeumlrmit S dhe A e ndihmuan ateuml teuml arrinte neuml Mreteumlrineuml e

Bashkuar por me teuml mbeumlrritur S ia mori pasaporteumln dhe dokumentet e udheumltimit

Fillimisht ankuesja ka jetuar peumlr disa muaj neuml shteumlpi teuml ndryshme qeuml i peumlrkasin S neuml

Londeumlr Ajo pretendoi se gjateuml keumlsaj kohe S vazhdimisht e paralajmeumlroi ateuml se ajo nuk

duhet teuml flaseuml me njereumlzit dhe se ajo lehteuml mund teuml arrestohet ose peumlrndryshe do teuml

deumlmtohet neuml Londeumlr Neuml janar teuml vitit 2003 S e njoftoi ankuesen me njeuml burreuml teuml

quajtur M i cili drejtonte njeuml biznes qeuml ofronte sheumlrbime kujdestarie dhe sigurimit

Ankuesja ndoqi njeuml kurs trajnimi teuml shkurteumlr peumlr kujdestareumlt dhe meuml pas beumlri disa

ndeumlrrime gjateuml nateumls si kujdestare dhe si roje sigurie neuml disa vende Ankuesja pohoi se

neuml ccedildo rast pagesa ishte beumlreuml nga klienti direkt tek burri M i cili transferoi njeuml pjeseuml teuml

parave neuml llogarineuml bankare teuml S-seuml duke besuar se ajo do tia kalonte asaj Megjithateuml

ajo pretendonte se ajo nuk kishte marreuml ndonjeuml pageseuml peumlr puneumln qeuml ajo beumlnte

Ankuesja filloi teuml punonte peumlr njeuml ccedilift teuml moshuar z dhe znj K duke punuar diteuml e nateuml

dhe duke marreuml veteumlm njeuml pasdite teuml lire neuml muaj Neuml diteumln e saj teuml lireuml ajo zakonisht

shoqeumlrohej nga M I cili e dergonte neuml shteumlpineuml e S peumlr pasdite Ankuesja pranoi qeuml pas

disa vitesh i lejohej teuml merrte transport publik por tha se ajo ishte paralajmeumlruar se nuk

ishte e sigurt dhe se ajo nuk duhet teuml fliste me askeumlnd Gjateuml gjitheuml koheumls sa punonte

pagat e saj i janeuml paguar S i cili i mbajti ato duke ia dheumlneuml ankueses veteumlm njeuml shumeuml

teuml vogeumll parash

103

Pas tre vite e gjysmeuml neuml gusht teuml vitit 2006 ankuesja u rreumlzua gjateuml njeuml vizite neuml njeuml

bankeuml Ajo u deumlrgua neuml njeuml spital dhe u diagnostifikua me HIV-pozitiv Ajo po vuante

gjithashtu nga psikoza duke peumlrfshireuml halucinacione auditive Meuml pas u strehua nga

autoritetet lokale ku edhe aplikoi peumlr azil por u refuzua Avokati i saj keumlrkoi nga

policia qeuml teuml hetonte situateumln e saj Njeuml njeumlsi policore e specializuar peumlr trafikimin e

qenieve njereumlzore e hetoi rastin dhe arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte prova peumlr

trafikim

Meuml 5 dhjetor 2008 avokati i ankueses i kishte shkruar policiseuml peumlr tu keumlrkuar atyre qeuml

teuml marrin neuml konsiderateuml ndjekjet penale peumlr vepra teuml tjera duke peumlrfshireuml vepeumlren

penale jus cogens teuml skllaveumlriseuml ose teuml puneumls seuml detyruar Meuml 18 dhjetor 2008 ankuesja

irsquou neumlnshtrua njeuml vlereumlsimi nga Projekti POPPY projekt i financuar nga qeveria qeuml

ofron strehim dhe mbeumlshtetje peumlr viktimat e trafikimit Projekti POPPY arriti neuml

peumlrfundimin se ajo i ishte neumlnshtruar peseuml nga gjashteuml treguesve teuml puneumls seuml detyruar

(siccedil eumlshteuml identifikuar nga ILO) Neuml veccedilanti leumlvizja e saj kishte qeneuml e kufizuar neuml

vendin e puneumls pagat e saj i ishin ndalur peumlr teuml paguar njeuml borxh peumlr teuml cilin ajo nuk e

dinte paga e saj ishte ndalur peumlr kateumlr vjet pasaporta e saj ishte ruajtur dhe ajo ishte

neumln keumlrceumlnimin e denoncimit teuml autoriteteve

Neuml 5 janar 2009 policia filloi teuml kryejeuml hetime teuml meumltejshme duke marreuml fillimisht njeuml

deklarateuml nga agjenti i cili e rregullonte puneumln e ankueses me z dhe znj K (me sa

duket njeriu i identifikuar meuml pareuml si M) Ky i fundit deklaroi se i ishte njoftuar me

ankuesen nga njeuml person qeuml besonte se ishte i afeumlrmi i saj dhe se ankuesja kishte

marreumlveshje me teuml afeumlrmin e saj se pagat e saj do ti paguheshin atij Agjenti gjithashtu

deklaroi se kishte frikeuml nga i afeumlrmi i ankueses i cili ishte njeuml njeri i pasur dhe i

fuqisheumlm i lidhur mireuml me qeverineuml e Ugandeumls Policia nuk ishte neuml gjendje teuml

kontaktojeuml me z dhe znj K Meuml 25 shkurt 2009 policia informoi avokatin e ankueses

se deumlshmiteuml nuk kaneuml treguar egzistimin e vepeumlres penale teuml trafikimit Ata vuneuml neuml

dukje se neuml keumlteuml fazeuml nuk ka prova qeuml do teuml mbeumlshtesin shfryteumlzimin e ccedilfareumldo lloji

Sipas pohimit teuml meumlvonsheumlm teuml Avokatit teuml ankuese neuml njeuml takim neuml mes teuml oficereumlve

teuml policiseuml me ankuesen dhe peumlrfaqeumlsuesin e saj njeuml oficer policie tregoi se ishte

pikeumlpamja e peumlrkohshme e Policiseuml Metropolitane e dheumlneuml shprehimisht pa autorizim

formal qeuml nuk kishte shkelje teuml ligjit penal qeuml zbatohet peumlr faktet e rastit Avokati meuml

tej pohoi se policia keumlrkoi falje peumlr meumlnyreumln e jo teuml duhur neuml teuml cileumln rasti ishte trajtuar

meuml pareuml dhe konfirmoi se deumlshmiteuml e ankueses do teuml shqyrtoheshin prapeuml

Tutje ankuesja u vlereumlsua nga njeuml psikolog klinik i specializuar neuml dhuneumln kundeumlr

grave ku sipas raportit teuml peumlrgatitur ankuesja ishte duke vuajtur neuml njeuml maseuml teuml ashpeumlr

nga njeuml formeuml komplekse e ccedilrregullimeve kronike teuml stresit post traumatik (PTSD) neuml

lidhje me njeuml ccedilrregullim teuml madh depresiv dhe ajo paraqiste njeuml rrezik teuml moderuar teuml

veteumlvrasjes Neuml veccedilanti raporti vuri neuml dukje se ankuesja paraqiste pervoja jetesore qeuml

peumlrputheshin me njeuml viktimeuml teuml trafikimit dhe teuml puneumls seuml detyruar neuml kontekstin e njeuml

historie teuml sulmeve seksuale Meuml 11 gusht 2009 policia informoi avokatin e ankueses

se ky rast i veccedilanteuml nuk i ploteumlson keumlrkesat e trafikimit teuml qenieve njereumlzore sipas

legjislacionit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe se legjislacioni nuk ekziston neuml lidhje me

pretendimet e vetme dhe specifike teuml robeumlriseuml shteumlpiake ku trafikimi nuk eumlshteuml njeuml

faktor

104

Neuml ateuml koheuml (2007 -2009) nuk kishte ligj neuml Britani teuml Madhe qeuml posaccedileumlrisht

kriminalizonte puneumln e detyruar apo servitutit Kjo ka ndryshuar qeuml nga viti 2009 me

miratimin e Nenit 71 teuml Ligjit mbi Miratimin dhe Drejteumlsineuml Neni 71 i Ligjit mbi

Miratimin dhe Drejteumlsineuml 2009 peumlrcakton se skllaveumlria puna e detyruesheme eumlshte e

deumlnueshme me burgim gjer neuml kateumlrmbeumldhjeteuml vjet Neni 71 hyri neuml fuqi meuml 6 prill

2010 por nuk kishte efekt retroaktiv

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja pretendoi se gjateuml koheumls sa ajo ishte keqtrajtuar Qeveria kishte deumlshtuar teuml

peumlrmbushte detyrimet e detyrimet e veta pozitive sipas Nenit 4 teuml Konventeumls peumlr teuml

miratuar ligje penale qeuml ndeumlshkonin puneumln dhe servitutin e detyruar dhe nuk arriti teuml

miratoj dispozita teuml tilla deri neuml vitin 2009 Tutje ankuesja argumentoi se edhe pasi qeuml

kishte beumlreuml njeuml pohim teuml besuesheumlm peumlr keqtrajtim neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml

Konventeumls neuml vitin 2006 ccedildo hetim mbi ankesat e saj ishte joefektive pasi nuk ishte i

drejtuar peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ajo kishte qeneuml viktimeuml e trajtimit neuml kundeumlrshtim me

Nenin 4 dhe prandaj nuk rezultuan neuml ndjekje penale Peumlrfundimisht ankuesja

parashtroi se neuml paraqitjen e Nenit 71 teuml Ligjit mbi Miratimin dhe Drejteumlsineuml i cili

krijoi vepra specifike teuml skllaveumlriseuml robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar ose teuml detyruar

Qeveria kishte pranuar se kishte njeuml zbrazeumlti neuml ligj e qeuml duhet ploteumlsuar

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata konsideron se Neni 4 i Konventeumls peumlrfshin obligimin procedural nga ana e

shteteve aneumltare peumlr teuml hetuar aty ku ekziston njeuml dyshim i besuesheumlm se teuml drejtat e

njeuml individi sipas atij Neni janeuml shkelur Autoritetet britanike hapeumln njeuml hetim neuml keumlteuml

rast por ky hetim ishte i drejtuar ndaj vepreumls penale teuml trafikimit dhe jo ndaj puneumls seuml

detyruar ose robeumlriseuml sepse legjislacioni i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar neuml fuqi neuml ateuml koheuml

veteumlm neuml meumlnyreuml specifike ndalonte trafikimin Ankuesja argumenton se kjo e beumlri

hetimin teuml papeumlrshtatsheumlm Gjykata rikujton se neuml rastin Rantsev neuml kontekstin e

trafikimit konstatoi se neuml meumlnyreuml qeuml njeuml detyrim peumlr teuml hetuar teuml kishte lindur rrethanat

duhet teuml kishin shkaktuar njeuml dyshim teuml besuesheumlm se ankuesija ishte trafikuar

Gjithashtu konsideron se peumlr njeuml detyrim qeuml ka lindur neuml rastin neuml fjaleuml duhet teuml bindet

se ankesat e ankueses ndaj autoriteteve vendase kaneuml shkaktuar njeuml dyshim teuml

besuesheumlm se ajo ishte mbajtur neuml robeumlri shteumlpiake

Neuml mbeumlshtetje teuml pretendimeve teuml saj ankuesja kishte argumentuar se neuml Siliadin kundeumlr

Franceumls23 Gjykata definoi skllaveumlrineuml si njeuml formeuml veccedilaneumlrisht serioze teuml mohimit teuml

liriseuml e cila peumlrfshinte peumlrveccedil detyrimit peumlr teuml kryer sheumlrbime teuml caktuara peumlr teuml

tjereumlt detyrimin peumlr teuml jetuar neuml proneumln e njeuml personi tjeteumlr dhe pamundeumlsineuml peumlr teuml

ndryshuar gjendjen e tij Ankuesja parashtroi se ishte e detyruar qeuml teuml jetonte me Z

dhe Znj K teuml cileumlt keumlrkonin kujdes teuml veumlshtireuml dhe kishin nevojeuml qeuml ajo teuml ishte neuml

thirrje njeumlzet e kateumlr oreuml neuml diteuml Ajo e beumlri keumlteuml neumln shtreumlngim nga S dhe M dhe ajo

nuk mori asnjeuml shpeumlrblim teuml duksheumlm Orari i puneumls dhe kushtet e tij si dhe marrja e

dokumenteve teuml udheumltimit teuml saj ishin teuml tilla qeuml ta beumlnin ateuml teuml paafteuml peumlr teuml ndryshuar

situateumln e saj Duhet teuml theksohet se neuml Siliadin Gjykata peumlrcaktoi puneumln e detyruar ose

23 Siliadin kundeumlr Franceumls nr 7331601 sect 123 GjEDNj 2005-VII

105

teuml detyrueshme e cila peumlrfshinte teuml gjitheuml puneumln ose sheumlrbimet qeuml keumlrkohen nga ccedildo

person neumln keumlrceumlnimin e ndonjeuml ndeumlshkimi dhe peumlr teuml cilin personi neuml fjaleuml nuk i ka

ofruar veteuml vullnetarisht Veteuml Gjykata vuri neuml dukje se termi solli neuml mend ideneuml e

kufizimit fizik apo mendor Neuml Siliadin Gjykata gjeti keumlteuml element teuml pranisheumlm kur

ankuejsa ishte njeuml vajzeuml adoleshente pranishme neuml njeuml vend teuml huaj neuml meumlnyreuml teuml

paligjshme dhe qeuml jetonte neuml frikeumln e arrestimit nga policia Ankuesja ka parashtruar qeuml

dispozitat peumlrkateumlse teuml brendshme nuk kaneuml peumlrfshireuml neuml koheumln peumlrkateumlse vepreumln

penale teuml puneumls seuml detyruar ose servitutit Neuml teuml veumlrteteuml policia i konfirmoi ankueses

me shkrim se nuk kishte ndonjeuml dispozite ligjore qeuml peumlrkufizonte situateumln e saj Si

rezultat pavareumlsisht deumlshmive teuml forta teuml trajtimit qeuml bien neuml kuadeumlr teuml Nenit 4 teuml

Konventeumls nuk ka mundur teuml beumlhet hetim efektiv neuml trajtimin e saj dhe asnjeuml person

nuk eumlshteuml arrestuar ose ndjekur penalisht neuml lidhje me teuml Masa kryesore qe qeveria

britanike mund teuml iniconte peumlr rastin neuml fjaleuml ishin shkelje teuml peumlrgjithshme si rreumlmbimi

mashtrimi ose sulmi psikologjik asnjeuml nga teuml cilat nuk peumlrmbusheumln detyrimin pozitiv

sipas Nenit 4 teuml Konventeumls Ankuesja peumlrfundimisht ka parashtruar qeuml vendimi i

Gjykateumls neuml Siliadin ka beumlreuml teuml qarteuml se ajo qeuml keumlrkohej ishte legjislacioni qeuml neuml meumlnyreuml

specifike kriminalizon sjelljet qeuml peumlrfshihen neuml objektin e Nenit 4 teuml Knventeumls

Gjykata nuk konsideron qeuml ankesat e ankueses lidhur me trajtimin e saj nga S dhe M

ishin neuml thelb teuml padukshme Neuml teuml veumlrteteuml ajo veuml neuml dukje se rrethanat qeuml ajo peumlrshkroi

ishin shumeuml teuml ngjashme me faktet e rastit Siliadin veteumlm dallimet e dukshme ishin se

ankuesja ishte meuml e vjeteumlr se ankuesja neuml Siliadin dhe se ishte agjenti - dhe jo

puneumldheumlneumlsit e saj - teuml cileumlt ajo pretendonte se ishin peumlrgjegjeumls peumlr trajtimin neuml

kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls Rrjedhimisht Gjykata konsideron qeuml ankesat e

ankueses kaneuml shkaktuar dyshim teuml besuesheumlm se ajo ishte mbajtur neuml kushte teuml

servitutit teuml brendsheumlm i cili meuml pas i vendosi autoritetet vendase njeuml detyrim peumlr teuml

hetuar ato ankesa Gjykata veumlren se eumlshteuml e qarteuml se autoritetet vendase kaneuml hetuar

ankesat e ankueses Megjithateuml ankuesja pohon se hetimi ishte i mangeumlt sepse

mungesa e njeuml legjislacioni teuml posaccedileumlm qeuml kriminalizonte sheumlrbimin shteumlpiak

neumlnkuptonte qeuml nuk ishte predisponuar peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse ajo kishte qeneuml viktimeuml e

trajtimit neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls

Eumlshte i pakontestuesheumlm fakti se neuml koheumln kur ankuesja pretendonte se ajo i ishte

neumlnshtruar njeuml trajtimi qeuml binte neuml kundeumlrshtim me Nenin 4 teuml Konventeumls sjellja e tilleuml

nuk ishte e kriminalizuar neuml meumlnyreuml specifike sipas ligjit teuml brendsheumlm Kishte

megjithateuml njeuml numeumlr veprash penale qeuml kriminalizonin disa aspekte teuml skllaveumlriseuml

robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar Neuml veccedilanti Qeveria i drejtoi veumlmendjen Gjykateumls ndaj

veprave penale teuml trafikimit burgosjes seuml rreme rreumlmbimeve deumlmtimeve teuml reumlnda

trupore sulmit shantazhit dhe ngacmimit Duke pasur parasysh teuml gjeturat e Gjykateumls

neuml Siliadin nuk mund teuml konstatohet se dispozitat legjislative neuml fuqi neuml Mbreteumlrineuml e

Bashkuar neuml koheumln peumlrkateumlse ishin teuml pamjaftueshme peumlr teuml ofruar mbrojtje praktike

dhe efektive kundeumlr trajtimit qeuml peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 teuml Konventeumls24 Neuml

vend qeuml tu mundeumlsonte autoriteteve teuml hetojneuml dhe penalizojneuml njeuml trajtim teuml tilleuml

autoritetet u kufizuan neuml hetimin dhe penalizimin e veprave penale teuml cilat shpesh - por

jo domosdoshmeumlrisht - shoqeumlrojneuml shkeljet e skllaveumlriseuml robeumlriseuml dhe puneumls seuml detyruar

24 MC kundeumlr Bullgariseuml nr 3927298 sect 179 KEDNJ 2003-XII

106

ose teuml detyruar Viktimat e njeuml trajtimi teuml tilleuml teuml cileumlt gjithashtu nuk ishin viktima teuml

njeuml prej keumltyre veprave penale kaneuml mbetur pa ndonjeuml zgjidhje Rrjedhimisht Gjykata

konsideron se ligji penal neuml fuqi neuml koheumln e ngjarjeve nuk siguroi mbrojtje praktike dhe

efektive kundeumlr trajtimit qeuml peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 teuml Konventeumls

Megjithateuml Qeveria ka parashtruar se arsyeja qeuml asnjeuml veprim nuk eumlshteuml ndeumlrmarreuml pas

hetimit teuml ankesave teuml ankueses ishte jo mungesa e legjislacionit peumlrkateumls por mungesa

e provave peumlr teuml mbeumlshtetur faktet e pretenduara anga ankuesja Prandaj Gjykata duhet

teuml shqyrtojeuml neumlse mungesa e njeuml legjislacioni teuml posaccedileumlm qeuml kriminalizon sheumlrbimin

shteumlpiak i pengoi autoritetet vendore teuml hetojneuml neuml meumlnyreuml teuml duhur pretendimet e

ankueses ose neumlse ankesat e saj janeuml hetuar siccedil duhet por nuk eumlshteuml gjetur prova peumlr ti

mbeumlshtetur ato Gjateuml kryerjes seuml keumltij vlereumlsimi Gjykata peumlrseumlrit se nuk eumlshteuml detyreuml e

saj teuml zeumlvendeumlsojeuml autoritetet vendase neuml vlereumlsimin e fakteve teuml rastit Gjykata rikujton

se hetimi mbi ankesat e ankuesit filloi nga ekipi i Policiseuml Metropolitane i Trafikimit teuml

Qenieve Njereumlzore njeuml njeumlsi policore e specializuar neuml hetimin e veprave penale teuml

trafikimit teuml qenieve njereumlzore Me pas hetimi lidhur me ankesat eumlshteuml kryer nga njeuml

njeumlsi e specializuar e trafikimit dhe ndeumlrsa hetuesit hereuml pas here i referohen

skllaveumlriseuml puneumls seuml detyruar dhe servitutit teuml brendsheumlm eumlshteuml e qarteuml se neuml ccedildo koheuml

fokusi i tyre ishte neuml vepreumln e misheumlruar neuml seksionin 4 teuml ligjit teuml vitit 2004 Servituti i

brendsheumlm eumlshteuml njeuml vepeumlr e veccedilanteuml e dallueshme nga trafikimi dhe shfryteumlzimi qeuml

peumlrfshin njeuml dinamikeuml komplekse qeuml peumlrfshin format e forta dhe meuml delikate teuml

shtreumlngimit peumlr teuml detyruar pajtueshmeumlrineuml Njeuml hetim i ploteuml peumlr ankesat peumlr njeuml sjellje

teuml tilleuml keumlrkon pra njeuml kuptim teuml shumeuml meumlnyrave delikate qeuml njeuml individ mund teuml bjereuml

neumln kontrollin e njeuml tjetri Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata konsideron se peumlr shkak teuml

mungeseumls seuml njeuml vepre teuml posaccedilme teuml servitutit teuml brendsheumlm autoritetet vendase nuk

ishin neuml gjendje teuml japin pesheuml teuml duhur keumltyre faktoreumlve Neuml veccedilanti Gjykata eumlshteuml e

shqeteumlsuar nga fakti se gjateuml hetimit teuml pretendimeve teuml ankueses duket se nuk eumlshteuml

beumlreuml asnjeuml peumlrpjekje peumlr teuml intervistuar S pavareumlsisht nga reumlndeumlsia e vepreumls qeuml ai

pretendohej se kishte kryer Peumlr Gjykateumln mungesat neuml legjislacionin vendas neuml ateuml

koheuml mund teuml shpjegojneuml keumlteuml mosveprim seuml bashku me faktin se asnjeuml pesheuml e

dukshme nuk i atribuohet pretendimeve teuml ankueses se pasaporta e saj ishte marreuml nga

S nuk i kishte mbajtur pagat e saj peumlr teuml siccedil ishte reumlneuml dakord dhe se ajo ishte

keumlrceumlnuar neuml meumlnyreuml eksplicite dhe implicite ndaj denoncimit teuml autoriteteve teuml

imigracionit edhe pse keumlta faktoreuml ishin ndeumlr ato teuml identifikuara nga ILO si tregues teuml

puneumls seuml detyruar Rrjedhimisht Gjykata konstaton se hetimi mbi pretendimet e

ankueses peumlr servitutin e brendsheumlm ishte i paefektsheumlm peumlr shkak teuml mungeseumls seuml

legjislacionit specifik qeuml e penalizon trajtimin e tilleuml Si rezultat Gjykata gjen se ka

pasur shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls

Gjykata konsideron se pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 8 dhe 13 janeuml teuml pranueshme

sidocofteuml duke pasur parasysh gjetjet neuml raport ne nenin 4 konsideron qeuml nuk ngritet

ndonjeuml ccedileumlshtje e ndareuml peumlr sa i peumlrket neneve neuml fjaleuml

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata tutje peumlrcakton se Shteti i paditur duhet teuml

paguajeuml brenda tre muajve nga data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml

shumat prej 8000 EUR plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e ngarkueshme neuml lidhje me

deumlmin jomaterial si dhe shumeumln 20000 EUR plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e

ngarkueshme peumlr ankuesen neuml lidhje me shpenzimet

107

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata dhe gjen se ka shkelje te Nenit 4 teuml Konventeumls dhe se se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml

nuk ngritet ccedileumlshtje e veccedilanteuml neuml lidhje me Neni 8 dhe Neni 13 i Konventeumls

108

Chitos kundeumlr Greqiseuml - 5163712

4 qershor 2015 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4 (2)

Shkeljee teuml drejteumls peumlr ndalimin e puneumls seuml detyruar si rezultat i detyrimit teuml veumlneuml ndaj

njeuml oficeri ushtarak qeuml teuml paguajeuml njeuml shumeuml teuml hollash neuml keumlmbim teuml doreumlheqjes

peumlrpara peumlrfundimit teuml periudheumls seuml sheumlrbimit ushtarak ka shkelje

Neni 4 (2) neuml kombinim me Nenin 14

Pretendim peumlr diskriminim neuml raport me ushtareumlt neuml gradat dhe divizionet tjera nuk ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak profesion mjekeumlsor studime obligim peumlr puneuml

kompensim peumlr mospuneuml interes zbritje e shumeumls

Ankuesi z Georgios Chitos shtetas grek i lindur neuml vitin 1968 dhe qeuml jeton neuml

Selanik

Faktet e rastit

Neuml vitin 1986 ankuesi ishte pranuar neuml Akademineuml Ushtarake (seksioni mjekeumlsor) Ai

kishte marreuml pageuml peumlr keumlteuml dhe gjithashtu kishte teuml drejteuml neuml peumlrfitime sociale Peumlr njeuml

periudheuml prej gjashteuml vitesh ai kishte vijuar studimet akademike falas neuml Fakultetin e

Mjekeumlsiseuml teuml Universitetin e Selanikut Me teuml diplomuar neuml vitin 1993 ai ishte

promovuar neuml detyreumln e togerit teuml dyteuml neuml trupeumln mjekeumlsore teuml ushtriseuml Sipas ligjit ai

keumlrkohej teuml sheumlrbente peumlr forcat e armatosura peumlr njeuml periudheuml qeuml korrespondonte me

dyfishin e koheumlgjateumlsiseuml seuml studimeve teuml tij qeuml i binte teuml ishte 12 vite (neuml teuml veumlrteteuml ligji

qeuml ishte neuml fuqi neuml koheumln e regjistrimit neuml studime por qeuml ishte ndryshuar meuml voneuml

parashihte trefishin e koheumls sa zgjasnin studimet)

Neuml vitin 1996 ishte organizuar njeuml provim konkurrues peumlr pranim teuml specialisteumlve

mjekeumlsoreuml Oficereumlt e trupeumls mjekeumlsore peumlrfshireuml ankuesin ishte ftuar teuml aplikonin peumlr

teuml marreuml kualifikime teuml specializuara Pas peumlrfundimit teuml trajnimit teuml specializuar qeuml

kishte zgjatuar afeumlrsisht peseuml vite ankuesi ishte zotuar neuml pajtim me ligjin neuml fuqi qeuml teuml

sheumlrbente neuml ushtri edhe peumlr peseuml vite teuml tjera Ai kishte beumlreuml njeuml deklarateuml neumln betim

peumlr keumlteuml qeumlllim ashtu siccedil e keumlrkonte ligji

Ankuesi kishte sheumlrbyer neuml forcat e armatosura deri meuml 22 janar 2006 kur paraqiti

doreumlheqjen neuml mosheumln 37 vjeccedilare si mjek anestezolog neuml gradeumln ushtarake teuml kolonelit

Neuml shtator 2006 ai ishte informuar nga Stafi i Shtabit teuml Peumlrgjithsheumlm se duhej teuml

sheumlrbente edhe neumlnteuml vite e kateumlr muaj dhe dymbeumldhjeteuml diteuml ose ndryshe i duhej

paguar shtetit njeuml takseuml qeuml kalkulohej mbi bazeumln e periudheumls seuml mbetur teuml sheumlrbimit Meuml

26 maj 2007 Departamenti i financave i Stafit teuml Shtabit teuml Peumlrgjithsheumlm kishte

vlereumlsuar se kjo shumeuml kapeuml vlereumln prej 106960 EUR Vendimi keumlshillonte se ankuesi

mund teuml ankohet neuml Gjykateumln e Auditoreumlve peumlr rishikim gjyqeumlsor ndoneumlse kjo ankeseuml

nuk do teuml kishte efekt pezullues peumlr sa i peumlrket procedureumls seuml pageseumls

109

Ankuesi kishte paraqitur ankeseuml neuml Gjykateumln e Auditoreumlve e cila e kishte pezulluar

zbatimin e keumltij vendimi Peumlrkundeumlr keumltij vendimi teuml Gjykateumls seuml Auditoreumlve Zyra

Tatimore e Selanikut e kishte urdheumlruar ankuesin qeuml teuml paguante shumeumln prej 106960

EUR plus 213920 EUR taksa peumlr dokumenta dhe 42784 EUR peumlr fondin peumlr sigurineuml

bujqeumlsore Meuml 10 maj 2010 autoritetet tatimore teuml Ministriseuml seuml Financave e kishin

njoftuar ankuesin se pasi shuma e keumlrkuar nuk ishte paguar deri neuml fund teuml vitit

paraprak njeuml normeuml interesi prej 1314324 EUR do teuml zbatohej peumlr pageseuml teuml vonuar

Ai ishte informuar gjithashtu se neumlse do teuml paguante shumeumln e keumlrkuar deri meuml 31 maj

2010 atij do trsquoi reduktohej norma e interesit neuml vlereumln prej 80 peumlr qind Meuml 26 maj

2010 ankuesi kishte depozituar shumeumln neuml vlereuml prej 11215569 EUR praneuml Zyreumls

Tatimore teuml Selanikut

Neuml njeuml vendim teuml 12 dhjetorit 2013 Gjykata e Auditoreumlve kishte vendosur se trajnimi i

specializuar prej peseuml vitesh i ankuesi duhej llogaritur si pjeseuml e periudheumls seuml

gjithmbarshme qeuml peumlrfshineuml sheumlrbimin e detyruar dhe si rezultat kishte ulur shumeumln e

keumlrkuar peumlr pageseuml neuml 4997833 EUR Pas keumltij vendimi shteti ia kishte rikthyer

shumeumln tjeteumlr neuml vlereumln prej 5974961 EUR

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 4 sect 2 duke argumentuar se keumlrkesa e peumlrcaktuar

nga ligji i aplikuesheumlm qeuml teuml mbetej neuml forcat e armatosura peumlr ccedilfareuml ai e ka konsideruar

njeuml periudheuml shumeuml teuml gjateuml ose peumlr trsquoi paguar shtetit si kompensim njeuml shumeuml tepeumlr teuml

larteuml paraqet puneuml teuml kryer me dhuneuml ose teuml detyruar Kjo pasi neuml keumlteuml meumlnyreuml vendoset

njeuml barreuml jopeumlrpjestimore dhe kufizim i panevojsheumlm i liriseuml seuml tij teuml puneumlsimit

Ankuesi gjithashtu eumlshteuml ankuar mbi bazeumln e Nenit 4 sect 2 teuml lexuar bashkeumlrsisht me

Nenin 14 pasi sipas tij veteumlm oficereumlt mjekeumlsoreuml teuml trupave tokeumlsore keumlrkohej teuml

specializoheshin neuml keumlteuml meumlnyreuml duke u zotuar teuml sheumlrbenin neuml forcat e armatosura

edhe peumlr peseuml vite teuml tjera

Qeveria nga ana e saj kishte deklaruar se rasti peumlr teuml cilin ishte paraqitur ankesa nuk

peumlrbeumln puneuml teuml detyruar neuml kuptimin e Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml

Qeveriseuml pas ndjekjes dhe peumlrfundimit teuml studimeve neuml Akademineuml Ushtarake nga ana

e ankuesit emeumlrimin neuml poziteumln e togerit teuml dyteuml dhe vijimin e trajnimit teuml specializuar

ai neuml meumlnyreuml teuml lireuml dhe vullnetare kishte zgjedhur teuml sheumlrbente neuml forcat e armatosura

peumlr njeuml periudheuml prej dymbeumldhjeteuml vitesh plus peseuml vite teuml tjera Sipas Qeveriseuml

ankuesi ka qeneuml neuml dijeni peumlr keumlteuml detyrim i peumlrcaktuar shprehimisht me ligj Qeveria

tutje ka paraqitur se pretendimi i ankuesit se atij i eumlshteuml dashur qeuml teuml pajiset me njeuml

kualifikim teuml specializuar eumlshteuml i pathemelteuml Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml Qeveriseuml njeuml

detyrim i tilleuml nuk ka ekzistuar dhe kjo ka qeneuml ccedileumlshtje e reumlndeumlsishme veteumlm peumlr

karriereumln e ankuesit

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata si fillim ka theksuar se ankuesi nuk mund teuml pretendojeuml neuml meumlnyreuml legjitime se

nuk ka qeneuml neuml dijeni se peumlr studimet falas dhe pageumln e benefitet e tjera sociale qeuml ai i

ka geumlzuar si pjeseuml e forcave teuml armatosura ai ka ndeumlrmarreuml qeuml teuml sheumlrbejeuml peumlr njeuml numeumlr

teuml caktuar vitesh pas diplomimit Gjykata ka veumlrejtur se shuma qeuml duhej paguar nga

ankuesi eumlshteuml llogaritur neuml bazeuml teuml Ligjit Nr 32572004

110

Gjykata ka vlereumlsuar se detyrimi peumlr oficereumlt ushtarakeuml qeuml teuml sheumlrbejneuml peumlr njeuml periudheuml

teuml caktuar pas peumlrfundimit teuml trajnimit eumlshteuml pjeseuml e qeneumlsishme e misionit teuml tyre dhe

se koheumlgjateumlsia e keumlsaj periudhe eumlshteuml ccedileumlshtje qeuml leuml hapeumlsireuml peumlr vlereumlsim ana e shteteve

peumlr teuml siguruar kthimin e investimit teuml shtetit teuml beumlreuml neuml trajnimin e oficereumlve ushtarakeuml

dhe teuml oficereumlve mjekeumlsor ushtarakeuml

Gjykata meuml pas ka rikujtuar se ankuesi ka studiuar mjekeumlsineuml dhe gjithashtu ka arritur

kualifikim teuml specializuar si anasteziolog peumlrmes teuml qenurit pjeseuml e ushtriseuml dhe se ai ka

pasur mundeumlsineuml qeuml teuml ushtrojeuml profesionin neuml praktikeumln private pas oreumlve teuml tij teuml

puneumls Peumlr meuml tepeumlr gjateuml studimeve teuml tyre dhe trajnimit teuml specializuar oficereumlt

ushtarakeuml mjekeumlsoreuml geumlzojneuml privilegje qeuml nuk janeuml teuml mundshme peumlr studenteumlt civileuml teuml

mjekeumlsiseuml peumlrfshireuml sigurineuml neuml puneuml dhe puneumln me pageseuml

Peumlrkundrejt keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata vlereumlsoi se procedura e blerjes seuml viteve teuml mbetura

teuml sheumlrbimit neuml ushtri ka deumlshtuar teuml krijojeuml njeuml ekuilibeumlr teuml drejteuml ndeumlrmjet mbrojtjes seuml

teuml drejteumls individuale teuml ankuesit dhe interesave teuml komunitetit neuml peumlrgjitheumlsi Shuma

prej 4997833 EUR qeuml i ishte keumlrkuar ankuesit ta paguante peumlrfundimisht nuk ishte e

paarsyeshmemdashduke qeneuml qeuml paraqiste meuml pak se dy teuml treteumln e shumeumls seuml peumlrgjithshme

qeuml ankuesi kishte marreuml gjateuml periudheumls neuml diskutim Sidocofteuml ai ishte urdheumlruar teuml

paguante 109527 EUR pavareumlsisht pezullimit nga ana e gjykateumls teuml vendimit peumlr

ekzekutim dhe pavareumlsisht se procedura para Gjykateumls seuml Auditoreumlve thuajse nuk kishte

filluar me rrezikun qeuml kjo shumeuml mund teuml rritej tutje si pasojeuml e normeumls seuml interesit peumlr

pageseuml teuml vonuar si rezultat i koheumls qeuml keumlrkohej nga Gjykata e Auditoreumlve peumlr teuml marreuml

vendimin Peumlr meuml tepeumlr Gjykata ka veumlrejtur se vendimi i 26 majit 2007 nuk e kishte

peumlrmendur mundeumlsineuml se ankuesi do teuml mund teuml paguante shumeumln e detyrimit neuml keumlste

Duke e detyruar ankuesin qeuml menjeumlhereuml teuml paguante shumeumln prej 109527 EUR teuml

rritur meuml pastaj neuml 11215569 EUR autoritetet tatimore kaneuml vendosur njeuml barreuml

jopeumlrpjestimore ndaj ankuesit neuml shkelje teuml Nenit 4 sect 2

Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit peumlr shkelje teuml Nenit 4 sect 2 neuml kombinim me Nenin 14

(Gjykata ka veumlrejtur se detyrimi peumlr sheumlrbim peumlr peseuml vite shteseuml neuml rastin e ndjekjes seuml

trajnimit teuml specializuar ka vlejtur peumlr oficereumlt mjekeumlsoreuml neuml teuml tri degeumlt e forcave teuml

armatosura (dhe jo veteumlm ndaj atyre tokeumlsore) dhe se ligji ka parashikuar qeuml ata

persona qeuml duan teuml ndjekin njeuml kualifikim teuml specializuar mund ta beumljneuml keumlteuml veteumlm

neumlpeumlrmes ushtriseuml Si rezultat Gjykata e ka shpallur keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls teuml

papranueshme si qartazi teuml pabazuar

Gjykata ka urdheumlruar Greqineuml trsquoi paguajeuml ankuesit 5000 EUR neuml lidhje me deumlmin jo-

material dhe 5000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata ndeumlrkaq e shpalleuml teuml

papranuesheumlm pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 4 sect 2 neuml kombinim me Nenin 14

[njeumlzeumlri]

111

Graziani-Weiss kundeumlr Austriseuml - 3195006

18 janar 2012 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 4

Obligim peumlr teuml beumlreuml puneuml teuml detyruar si pasojeuml e caktimit si kujdestareuml i njeuml personi me

seumlmundje mendore nuk ka shkelje

Neni 14

Diskriminim neuml bazeuml teuml profesionit neuml raport me profesionet tjera ligjore nuk ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile kujdestari obligim ligjoreuml avokat notereuml profesione ligjore caktim i

detyruesheumlm puneuml e detyrueshme pa kompensim

Ankuesi z Wolfgang Graziani-Weiss shtetas austriak i lindur meuml 1963 dhe jeton neuml

Linz (Austri) me profesion avokat

Faktet e rastit

Neuml korrik teuml vitit 2005 ankuesi u informua se Gjykata e Qarkut neuml Linz planifikonte ta

emeumlrojeuml ateuml si kujdestar ligjor peumlr njeuml person te seumlmureuml mendeumlrisht K dhe i keumlrkoi atij

teuml komentonte mbi propozimin Me vendim teuml Gjykateumls seuml Rrethit teuml Linz teuml dateumls 15

shtator 2005 ankuesi u caktua kujdestar ligjor pasi qeuml sipas gjykateumls as asociacioni e

kujdestareumlve e as ndonjeuml familijareuml i njohur nuk mund teuml merrte peumlrsipeumlr kujdestarineuml e

K Ankuesi kundeumlrshtoi emeumlrimin neuml bazeuml teuml asaj qeuml ky emeumlrim do teuml shqeteumlsonte jeteumln

e tij familjare me gruan dhe dy feumlmijeumlt e tij dhe se duke pasur parasysh peumlrfshirje e tij

neuml udheumlheqjen e njeuml korit teuml kisheumls ai nuk kishte koheuml peumlr teuml marreuml peumlrsipeumlr njeuml detyreuml

teuml tilleuml Ai meuml tej argumentoi se ai nuk ishte i trajnuar peumlr tu marreuml me persona qeuml kaneuml

seumlmundje mendore dhe se ai do teuml duhej teuml paguante peumlr njeuml sigurim teuml veccedilanteumlshteseuml

qeuml K nuk kishte para peumlr teuml paguar Gjykata e Rrethit neuml aneumln tjeteumlr gjeti se arsyet e

parashtruara nga ankuesi nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar refuzimin e tij

duke shtuar se feumlmijeumlt dhe udheumlheqja e korit teuml kisheumls nuk peumlrbeumlnin njeuml arsye teuml

vlefshme se pse ai duhet teuml shpallet i papeumlrshtatsheumlm peumlr detyreumln Kjo Gjykateuml

gjithashtu konsideroi se detyra e avokateumlve peumlr teuml vepruar si kujdestareuml ligjoreuml nuk

peumlrbeumlnte puneuml teuml detyruar pasi qeuml ndihmat ndaj aneumltareumlve meuml teuml dobeumlt teuml shoqeumlriseuml

ishte detyreuml qytetare dhe peumlr praktikimin e avokateumlve dheumlnia e ndihmeumls neuml ccedileumlshtjet

ligjore ishte pjeseuml e detyrave kryesore teuml tyre profesionale dhe ishte e krahasueshme me

njeuml obligim normal qytetar neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 2 teuml Konventeumls Duke gjetur arsyet

peumlr refuzimin e tij teuml pamjaftuesheumlme gjykatat vendore caktuan ankuesin si mbrojteumls

ligjor i K neuml shtator 2005 ku ndeumlr tjera ai duhej teuml merrej me ccedileumlshtje teuml tilla si

menaxhimin e teuml ardhurave teuml K dhe peumlrfaqeumlsimin e tij para gjykatave dhe autoriteteve

teuml tjera

Ankuesi parashtroi kundeumlrshtime duke argumentuar se ishte diskriminuese qeuml teuml

detyroheshin avokateumlt dhe notereumlt peumlr teuml vepruar si kujdestareuml ndeumlrsa jo njereumlz teuml tjereuml

112

qeuml kaneuml studiuar drejtesineuml - si gjykateumlsit dhe zyrtareumlt publik - qeuml kaneuml teuml njeumljteumln

njohuri ligjore por nuk janeuml neumln ndonjeuml detyrim teuml tilleuml Kjo ankeseuml u hodh poshteuml dhe

meuml 15 dhjetor 2005 Gjykata Rajonale e Linzit mbeumlshteti vendimin e Gjykateumls seuml

Rrethit Linz duke konsideruar se kishte teuml pakteumln njeuml gjykim qeuml peumlrfshinte K neuml pritje

dhe se ccedildo detyreuml tjeteumlr qeuml keumlrkuesi do teuml duhej teuml kryente neuml rastin konkret ishte e

kufizuar dhe nuk vendoste njeuml barreuml teuml tepruar mbi teuml Ankuesi parashtroi ankeseuml teuml

jashteumlzakonshme neuml gjykateumln Supreme duke pretenduar shkelje teuml Nenit 14 neuml lidhje

me Nenin 4 teuml Konventeumls pasi qeuml veteumlm avokateumlt dhe notereumlt dhe bashkeumlpuneumltoreumlt e

tyre por asnjeuml person tjeteumlr qeuml kishte studiuar ligjin nuk ishte vendosur neuml listeumln e

kujdestareumlve teuml mundsheumlm Ai gjithashtu u ankua se avokateumlt neuml parim kaneuml teuml drejteumln e

shpeumlrblimit peumlr sheumlrbimet e tyre por kjo aplikohet veteumlm peumlr aq sa kjo nuk do teuml

rrezikonte peumlrmbushjen e nevojave bazeuml teuml personit teuml vendosur neumln kujdestari Me njeuml

vendim teuml dateumls 7 mars 2006 Gjykata Supreme refuzoi teuml trajtojeuml ccedileumlshtjen duke gjetur

se nuk ngriste njeuml ccedileumlshtje teuml reumlndeumlsishme teuml ligjit dhe peumlrfundimisht ankesa e tij u hodh

poshteuml neuml mars teuml vitit 2006

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 4 teuml Konventeumls ankuesi pretendon se ishte i detyruar teuml

vepronte si kujdestar ligjor dhe ky emerim rezultoi neuml puneuml teuml detyrueshme Ankuesi

gjithashtu pohoi mbeumlshtetur neuml Nenin 14 se emeumlrimi vetem i avokateumlve teuml praktikeumls

ose notereumlve publikeuml si kujdestareuml ligjore por jo kategoriteuml e tjera teuml personave me

edukim ligjor ishte diskriminues Qeveria kundeumlrshtoi keto argumente duke theksuar

se ankesa neuml trajtim teuml ndrysheumlm pa arsyetime faktike dhe teuml arsyeshme nuk ccediloi neuml

shkelje teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr Konventa i jep Shteteve njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar

vlereumlsimi peumlr teuml peumlrcaktuar se cilat situata justifikonin trajtimin e ndrysheumlm Qeveria

pranoi se avokateumlt e praktikese dhe notereumlt publikeuml u emeumlruan si kujdestareuml meuml shpesh

sesa personat e tjereuml teuml trajnuar ligjeumlrisht Eumlshteuml parashikuar gjithashtu me ligj qeuml grupe

profesionale teuml tilla duhet teuml emeumlrohen si kujdestareuml neumlse ccedileumlshtjet qeuml menaxhohen nga

kujdestari kryesisht keumlrkojneuml njohuri ligjore Preferenca e dheumlneuml ndaj keumltyre grupeve

profesionale nuk ishte arbitrare dhe keumlshtu nuk ishte diskriminuese por bazohet neuml

faktin se keumlto grupe profesionale ishin veccedilaneumlrisht teuml peumlrshtatshme peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar

persona para zyrave gjykatave dhe autoriteteve teuml tjera publike Gjithsesi Qeveria

parashtroi se avokateumlt dhe notereumlt publikeuml ishin teuml trajnuar dhe me peumlrvojeuml teuml veccedilanteuml neuml

trajtimin e gjykatave dhe autoriteteve Grupet profesionale teuml juristeumlve dhe notereumlve

publikeuml gjithashtu geumlzonin privilegje dhe teuml drejta teuml veccedilanta neuml lidhje me peumlrfaqeumlsimin

e personave para gjykatave dhe autoriteteve njeuml person duhet teuml peumlrfaqeumlsohet nga

avokateumlt para gjykatave teuml qarkut neumlse vlera e keumlrkesave neuml mosmarreumlveshje tejkalon

njeuml shumeuml teuml caktuar (neuml ateuml koheuml e fakteve pragu ishte 4000 EUR (EUR)) dhe

peumlrfaqeumlsimi nga avokati ishte gjithashtu i detyruesheumlm para gjykatave meuml teuml larta

Profesionisteuml teuml tjereuml teuml trajnuar ligjeumlrisht nuk geumlzonin privilegje teuml tilla Peumlr meuml tepeumlr

avokateumlt e praktikuar dhe notereumlt publikeuml ishin subjekt i ligjit disiplinor Qeveria

gjithashtu theksoi se rregulli 86 sect 2 i Rregullores seuml Puneumls seuml Gjykatave teuml Shkalleumls seuml

Pareuml dhe teuml Dyteuml peumlrcaktonte se duhet teuml keteuml njeuml ndryshim teuml arsyesheumlm midis

personave teuml emeumlruar si kujdestareuml sa i peumlrket avokateumlve dhe notereumlve publikeuml Peumlr meuml

tepeumlr sipas Nenit 189 sect 2 teuml Kodit Civil avokati praktikues apo noteri i cili do teuml

113

emeumlrohej si kujdestar mund teuml refuzojeuml emeumlrimin neumlse ai ose ajo nuk mund teuml pritej me

arsye qeuml teuml vepronte neuml ateuml cileumlsi

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata vuri neuml dukje se ankuesi duhej teuml kishte qeneuml i veteumldijsheumlm se ai mund teuml ishte

i detyruar teuml veprojeuml si kujdestar kur vendosi teuml beumlhej avokat dhe kjo peumlrbente njeuml

element teuml peumllqimit paraprak Neuml teuml veumlrteteuml peumlrfaqeumlsimi i dikujt para gjykatave dhe

autoriteteve dhe menaxhimi i proneumls seuml tyre nuk ishte veprimtari jashteuml spektrit te

aktiviteteve te njeuml avokati dhe se keumlto aktivitete ishin normale peumlr njeuml avokat Lidhur

me pretendimevt e ankuesit se veprimtaria e tij neuml cileumlsi teuml kujdestart teuml K-seuml paraqiste

njeuml barreuml teuml tepruar ndaj tij Gjykata veumlren se numri i rasteve neuml teuml cilat ai duhej teuml

vepronte si kujdestari i K-seuml nuk ishin as shumeuml dometheumlneumlse e as nuk keumlrkonin koheuml

teuml shtuar e as nuk ishin veprimtari komplekse Peumlr meuml tepeumlr tanimeuml ishte e pranueshme

qeuml neuml rrethana teuml caktuara ku personat neuml fjaleuml nuk kishin mjaftuesheumlm te hollamjete

kujdestareumlt nuk kaneuml marreuml fare shpeumlrblim Neuml keumlteuml kontekst gjykata rikujtoi se

avokateumlt dhe notereumlt publikeuml kishin privilegj ndaj profesionisteumlve teuml tjereuml neuml ateuml se

kishin teuml drejteumln peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar paleumlt neuml lloje teuml caktuara teuml procedurave gjyqeumlsore

Andaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se sheumlrbimet qeuml i ishin keumlrkuar ankuesit nuk

peumlrbeumlnin puneuml teuml detyruar ose teuml detyrueshme Prandaj nuk kishte pasur shkelje e Nenit

4 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit se kishte shkelje te Nenit 14 neuml kombinim me

Nenin 4 Gjykata peumlrseumlriti se diskriminimi neumlnkuptonte trajtimin e njereumlzve neuml meumlnyreuml

teuml ndryshme neuml situata teuml ngjashme pa njeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm

Gjykata ritheksoi se praktika e emeumlrimit teuml avokateumlve dhe notereumlve publikeuml si

kujdestareuml por jo edha kategorive teuml tjera qeuml kishin edukim ligjor nuk arrineuml shkalleumln e

njeuml diference neuml trajtim Megjithateuml ka pasur njeuml diferenceuml teuml ndjeshme midis grupeve

profesionale teuml avokateumlve dhe kategorive teuml tjera teuml personave qeuml kishin studiuar

drejteumlsineuml ose kishin trajnim ligjor por nuk ishin duke punuar si avokateuml Peumlr meuml shume

Gjykata veumlren se avokateumlt kaneuml teuml drejta dhe detyra teuml cilat janeuml teuml qeverisura nga ligje

dhe rregulla specifike siccedil eumlshteuml dheumlnia e provimit dhe marrja e sigurimit kundeumlr

deumlmeve para se teuml praktikonin Ata gjithashtu u neumlnshtrohen kriterve disiplinore dhe

mbi teuml gjitha kishin teuml drejteuml peumlrfaqeumlsohen qeuml teuml peumlrfaqeumlsojneuml paleumlt para gjykatave ku

peumlrfaqeumlsimi eumlshteuml normalisht i detyruesheumlm peumlr dallim nga kategoriteuml tjera ligjore qeuml

nuk kaneuml keumlteuml teuml drejteuml Si peumlrfundim Gjykata veumlre se kufizimi i detyreumls peumlr teuml vepruar

si kujdestar ligjor peumlr notereumlt publikeuml dhe avokateumlt nuk ishte diskriminues pasi q ishin

jo neuml njeuml situateuml teuml ngjashme me personat e tjereuml me afteumlsim ligjor Prandaj Gjykata

gjen se nuk ka shkelje e Nenit 14 neuml lidhje me Nenin 4

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se se nuk ka shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls dhe gjithashtu gjen se nuk

ka asnjeuml shkelje e Nenit 14 i marreuml seuml bashku me Nenin 4 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

114

CN dhe V kundeumlr Franceumls - 677249

11 tetor 2012 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Pretendim peumlr trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues si pasojeuml e keqtrajtimit e

papranueshme peumlr keumlrkuesen e dyteuml

Neni 4 sect 2

Pretendim peumlr mbajtje neuml robeumlri dhe detyrim peumlr kryerjen e puneumlve teuml detyrueshme ka

shkelje veteumlm peumlr ankuesen e pareuml

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile mbajtje neuml robeumlri puneuml e detyrueshme imigranteuml keumlrceumlnim trajtim

ccedilnjereumlzor frikeuml nga deportimi

Ankueset CN (ankuesja e pareuml) dhe V (ankuesja e dyteuml) shtetase franceze

Faktet e rastit

Ankueset dy motrat teuml cileumlt kaneuml lindur neuml vitin 1978 dhe 1984 neuml Burundi u larguan

nga Burundi pas lufteumls civile teuml vitit 1993 gjateuml seuml cileumls prindeumlrit e tyre u vraneuml Ato

arriteumln neuml Franceuml neuml vitin 1994 dhe 1995 me ndeumlrmjeteumlsimin e xhaxhait dhe gruas seuml

tij (z dhe znj M) shtetas teuml Burundit qeuml jetonin neuml Franceuml Keumltyre teuml fundit iu eumlshteuml

besuar kujdestaria e ankuesve dhe motrave teuml tyre meuml teuml reja neuml njeuml takim familjar neuml

Burundi Z dhe znj M jetonin neuml njeuml shteumlpi neuml Ville dAvray me shtateuml feumlmijeumlt e tyre

njeuml prej teuml cileumlve ishte me afteumlsi teuml kufizuara

Ankueset u vendoseumln neuml bodrumin e shteumlpiseuml dhe pretendonin se ishin detyruar teuml

kryenin teuml gjitha puneumlt e shteumlpiseuml pa ndonjeuml shpeumlrblim ose pa ndonjeuml diteuml pushimi

Ankuesja e pareuml pretendoi se i ishte keumlrkuar gjithashtu qeuml teuml kujdeset peumlr djalin me

afteumlsi teuml kufizuara teuml z dhe znj M duke peumlrfshireuml edhe gjateuml nateumls Ankueset pohonin

se ato jetonin neuml kushte jo teuml higjienike (pa banjeuml tualete teuml improvizuara) nuk iu ishte

lejuar teuml ndanin ushqimet familjare dhe iu ishin neumlnshtruar ngacmimeve teuml peumlrditshme

fizike dhe verbale

Meuml 19 dhjetor 1995 departamenti i veprimit shoqeumlror peumlr Departamentin e Hauts de

Seine paraqiti njeuml raport mbi feumlmijeumlt neuml rrezik peumlr prokurorin publik teuml Nantesit por

pas njeuml hetimi nga ekipi policor i mbrojtjes seuml feumlmijeumlve u vendos qeuml teuml mos ndeumlrmarreuml

ndonjeuml veprim tjeteumlr

Ankuesja e dyteuml ishte nxeumlneumlse neuml shkolleumln fillore Ville dAvray nga viti 1995 pastaj

neuml departamentin e meumlsimit teuml peumlrgjithsheumlm dhe profesional (Segpa) teuml njeuml shkolle teuml

mesme teuml Versajeumls nga viti 1997 Peumlrkundeumlr veumlshtireumlsive neuml integrimin dhe meumlsimin e

gjuheumls freumlnge ajo pati rezultate teuml mira shkollore Kur kthehej nga shkolla ajo beumlnte

detyrat e shteumlpiseuml pastaj ndihmonte motreumln e saj me puneumlt e shteumlpiseuml Ankueset

115

pohonin se ato ishin ngacmuar fizikisht dhe gojarisht neuml baza ditore nga znj M duke i

keumlrceumlnuar rregullisht se do ti kthente neuml Burundi Po ashtu znj M kishte ndaluar seuml

paguari tarifeumln mujore teuml transportit teuml shkolleumls peumlr ankuesen e dyteuml Disa hereuml z M pa

dijenineuml e seuml shoqes kishte paguar peumlr transportin e V gjeuml qeuml kishte nevrikosur znj M

Meuml 4 janar 1999 asociacioni Enfance et Partage teumlrhoqi veumlmendjen e zyreumls seuml

prokurorit publik Nanterre peumlr situateumln e ankueseve andaj teuml neseumlrmen ankueset u

larguan nga shteumlpia e z dhe znj M dhe u moreumln neumln kujdesin e shoqateumls

Imuniteti diplomatik qeuml geumlzonte zoti M peumlr shkak se kishte qeneuml ministeumlr i qeveriseuml seuml

Burundit dhe punonjeumls i UNESCO-s u hoq ashtu siccedil u hoq edhe imuniteti i gruas seuml

tij Gjateuml hetimeve paraprake ankuesja e dyteuml tha se ajo nuk kishte guxuar teuml jepte

deklarateuml neuml polici neuml vitin 1995 peumlr shkak teuml frikeumls nga hakmarrja Neuml kontekstin e

hetimit gjyqeumlsor qeuml u hap meuml pas ankueset konfirmuan se gjendja e tyre ishte

peumlrkeqeumlsuar gradualisht qeuml nga viti 1995 njeuml pikeuml kur gjeumlrat nuk ishin (ende) duke

shkuar shumeuml keq me znj M Njeuml raport mjekeumlsor-psikologjik peumlr aplikueset gjeti

ndeumlr teuml tjera se ndikimi psikologjik i akteve ndaj teuml cilave ishin neumlnshtruar

karakterizohej nga vuajtja mentale dhe neuml rastin e ankueses seuml pareuml nga njeuml peumlrvojeuml e

frikeumls dhe ndjenjeumls seuml braktisjes pasi keumlrceumlnimi peumlr tu kthyer neuml Burundi ishte sinonim

me mendimin e saj peumlr keumlrceumlnimin me vdekje dhe braktisje teuml motrave teuml saj meuml teuml reja

Me njeuml aktgjykim teuml 17 shtatorit 2007 Gjykata Penale Nanterre gjeti z dhe znj M

fajtoreuml peumlr teuml gjitha akuzat e ngritura kundeumlr tyre (peumlr teuml dy bashkeumlshorteumlt neumlnshtrimi i

individeumlve neuml kushte pune dhe jetese teuml papeumlrputhshme me dinjitetin njereumlzor duke

peumlrfituar nga cenueshmeumlria ose gjendja e vareumlsiseuml dhe peumlr znj M sulm i reumlndeuml)

Megjithateuml pas aktgjykimit teuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Versajeuml meuml 29 qershor 2009 u

konfirmua veteumlm deumlnimi i znj M peumlr sulm teuml qeumlllimsheumlm dhe teuml reumlndeuml kundeumlr

ankueses seuml dyteuml Znj M u urdheumlrua teuml paguajeuml njeuml gjobeuml penale prej 1500 EUR dhe

trsquoi paguajeuml ankueses shumeumln prej njeuml EUR si kompensim peumlr deumlmin jo-material neuml

peumlrputhje me keumlrkeseumln e saj Prokurori publik nuk ka apeluar pikatccedileumlshtjet e ligjit

kundeumlr atij aktgjykimi Ankesat neuml pikat e ligjit teuml parashtruara nga ankuesit dhe nga

znj M u hodheumln poshteuml meuml 23 qershor 2010 nga Divizioni Penal i Gjykateumls seuml

Kasacionit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 3 ankuesja e dyteuml pretendonte se ajo i ishte neumlnshtruar

keqtrajtimit Ankueset gjithashtu parashtruan se ishin mbajtur neuml robeumlri dhe ishin

detyruar teuml kryenin puneuml teuml detyrueshme duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 4 teuml

Konventeumls Seuml fundmi duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 13 ato pohonin gjithashtu se nuk

ishte kryer asnjeuml hetim efektiv neuml peumlrgjigje teuml pretendimeve teuml tyre

Arsyetimi i Gjykateumls

Peumlr sa i peumlrket Nenit 3 teuml Konventeumls meqeuml znj M ishte deumlnuar me aktgjykim final nga

gjykatat e vendit peumlr aktakuzeumln peumlr sulm teuml reumlndeuml dhe ankuesja e dyteuml kishte marreuml

kompensim qeuml korrespondonte me shumeumln e keumlrkuar nga ajo ankuesja nuk mund teuml

pretendonte meuml si viktimeuml neuml kuptim teuml Nenit 34 teuml Konventeumls Si rrjedhojeuml Gjykata

e hodhi poshteuml keumlteuml ankeseuml si qartazi teuml pabazuar

116

Lidhur me pretendimet e ankueseve peumlr shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls Gjykata

peumlrseumlriti se ky nen ruan njeuml nga vlerat themelore teuml shoqeumlrive demokratike Paragrafi i

pareuml i keumltij neni nuk ka parashikuar peumlrjashtime dhe asnjeuml peumlrjashtim nuk eumlshteuml i

lejuesheumlm madje as neuml rast lufte apo teuml ndonjeuml emergjence tjeteumlr publike qeuml keumlrceumlnon

jeteumln e kombit neuml kuptimin e Nenit 15 sect 2 teuml Konventeumls Gjykata meuml tej peumlrseumlriti se

puna e detyruar neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 2 neumlnkuptonte puneumln e kryer neumln keumlrceumlnimin

e ndeumlshkimit dhe teuml kryer kundeumlr vullnetit teuml personit neuml fjaleuml Ishte e nevojshme teuml

dallonim puneumln e detyruar nga puna e arsyeshme qeuml mund teuml keumlrkohej neuml lidhje me

ndihmeumln e ndeumlrsjelleuml familjare ose bashkeumljeteseumln duke marreuml parasysh ndeumlr teuml tjera

natyreumln dhe sasineuml e puneumls neuml fjaleuml Neuml keumlteuml rast Gjykata veumlren se ankuesja e pars me

teuml veumlrteteuml ishte detyruar teuml punonte jo-vullnetarisht Peumlrveccedil keumlsaj ajo kishte qeneuml e

detyruar teuml kryente aq shumeuml puneuml qeuml pa ndihmeumln e saj z dhe znj M do teuml kishin

qeneuml teuml detyruar teuml puneumlsonin njeuml punonjeumls profesional me pageseuml Gjykata nuk arriti

njeuml peumlrfundim teuml tilleuml neuml lidhje me ankuesen e dyteuml e cila nuk ofroi deumlshmi se ajo kishte

kontribuar disproporcionalisht neuml mireumlmbajtjen dhe pastrimin e shteumlpiseuml seuml z dhe znj

M

Sa i peumlrket keumlrceumlnimit peumlr ndeumlshkim Gjykata vuri neuml dukje se znj M keumlrceumlnoi

rregullisht ti deumlrgonte ankueset peumlrseumlri neuml Burundi njeuml vend qeuml peumlr ankuesen e pareuml

ishte sinonim me vdekjen dhe braktisjen e motrave teuml saj meuml teuml reja Prandaj Gjykata

arriti neuml peumlrfundimin se ajo i ishte neumlnshtruar puneumls seuml detyruar neuml kuptim teuml Nenit 4

sect 2 ndryshe nga ankuesja e dyteuml peumlr teuml cileumln Gjykata vlereumlsoi se puna e kryer nuk

peumlrfshihej neuml objektin e Nenit 4 sect 2 Peumlr meuml tepeumlr nuk ishte veumlrtetuar se keqtrajtimi i

peumlrjetuar nga ankuesja e dyteuml ishte i lidhur drejtpeumlrdrejt me shfryteumlzimin e supozuar as

nuk hyneuml brenda fusheumlveprimit teuml Nenit 4

Gjykata meuml pas e konsideroi ekzistenceumln e robeumlriseuml neuml kuptim teuml Nenit 4 sect 1

fillimisht duke theksuar se robeumlria ishte puneuml e detyruar e reumlnduar bazuar neuml faktin

se ishte e pamundur peumlr individin neuml fjaleuml qeuml teuml ndryshonte situateumln e tij Neuml rastin

konkret karakteristika thelbeumlsore qeuml veccedilonte robeumlrineuml nga puna e detyruar ishte ndjenja

e viktimave qeuml gjendja e tyre nuk mund teuml ndryshohej dhe se nuk kishte asnjeuml mundeumlsi

peumlr ndryshim neuml veccedilanti besimi i ankueses seuml pareuml se ajo nuk mund teuml shpeumltojeuml nga

kujdestaria e z dhe znj M pa gjetur veten neuml njeuml situateuml teuml paligjshme dhe rezonimit

teuml saj se pa ndonjeuml trajnim profesional ajo nuk do teuml ishte neuml gjendje teuml gjejeuml puneuml

jashteuml asaj shteumlpie Pasi qeuml kjo situateuml ka zgjatur peumlr kateumlr vjet Gjykata konsideroi se

ankuesja e pareuml ishte mbajtur neuml gjendje teuml robeumlriseuml nga z dhe znj M Ky nuk ishte

rasti peumlr ankuesen e dyteuml e cila duke marreuml parasysh se ajo kishte shkuar neuml shkolleuml

ajo eumlshteuml zhvilluar neuml njeuml atmosfereuml tjeteumlr dhe meuml pak teuml izoluar Po ashtu ajo kishte

pasur koheuml peumlr teuml beumlreuml detyrat e shteumlpiseuml pas shkolleumls

Neuml fund Gjykata shqyrtoi ccedileumlshtjen e detyrimeve pozitive teuml Franceumls sipas Nenit 4 teuml

Konventeumls Gjykata fillimisht rikujton praktikeumln e vet gjyqeumlsore peumlrkateumlsisht neuml rastin

Siliadin25 ku kishte trajtuar njeuml situateuml teuml ngjashme dhe thekson se nga njeumlra aneuml

dispozitat peumlrkateumlse penale dhe interpretimi i tyre nuk i kishin ofruar viktimeumls mbrojtje

praktike dhe efektive dhe nga ana tjeteumlr ankesa neuml Gjykateumln e Kasacionit kishte teuml

beumlnte veteumlm me aspektin civil teuml ccedileumlshtjes meqeuml prokurori publik nuk kishte apeluar

25 Siliadin kundeumlr Franceumls nr 7331601 GjEDNj 2005-VII

117

ccedileumlshtjet ligjore neuml aktgjykimin e Gjykateumls seuml Apelit meuml 29 qershor 2009 Prandaj

Gjykata konstaton se ka shkelte teuml Nenit 4 neuml lidhje me ankuesen e pareuml sa i peumlrket

obligimit pozitiv teuml shtetit peumlr teuml krijuar njeuml kornizeuml adekuate legjislative dhe

administrative peumlr teuml luftuar efektivisht robeumlrineuml dhe puneumln e detyruar Sa i peumlrket

detyrimit teuml shtetit peumlr teuml hetuar situatat e shfryteumlzimit teuml mundsheumlm Gjykata gjeti se

nuk kishte arsye peumlr teuml veumlneuml neuml pikeumlpyetje peumlrfundimet e hetimit teuml kryer nga ekipi peumlr

mbrojtjen e feumlmijeumlve neuml vitin 1995 Gjykata theksoi gjithashtu se ankueset kishin

pranuar se situata nuk ishte peumlrkeqeumlsuar ende neuml ateuml koheuml Si pasojeuml Gjykata arriti neuml

peumlrfundimin se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 4 lidhur me detyrimin e shtetit peumlr teuml

kryer njeuml hetim efektiv neuml rastet e robeumlriseuml dhe teuml puneumls seuml detyruar Duke pasur

parasysh keumlteuml peumlrfundim nuk e ka konsideruar teuml nevojshme teuml shqyrtojeuml veccedilmas

ankeseumln e ankuesve sipas Nenit 13 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 4 teuml Konventeumls neuml lidhje me ankueseumln e dyteuml

ndeumlrsa peumlr ankuesen e pareuml ka shkelje neuml aspektin substancial por jo edhe ateuml

procedural ndeumlrsa shpalli si teuml panevojshme peumlr shqyrtim pretendimet peumlr Nenin 13

lidhur [njeumlzeumlri]

118

Neni 5

E drejta per liri dhe siguri

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml e teuml siguriseuml personale Askujt nuk mund trsquoi hiqet

liria me peumlrjashtim teuml rasteve qeuml vijojneuml dhe neuml peumlrputhje me procedureumln e

parashikuar me ligj

a) kur burgoset ligjeumlrisht pas njeuml deumlnimi teuml dheumlneuml nga njeuml gjykateuml kompetente

b) kur arrestohet ose burgoset ligjeumlrisht peumlr moszbatim teuml njeuml urdhri teuml dheumlneuml nga

gjykata neuml peumlrputhje me ligjin ose peumlr teuml garantuar peumlrmbushjen e njeuml detyrimi

teuml parashikuar nga ligji

c) kur eumlshteuml arrestuar dhe paraburgosur peumlr trsquou cuar peumlrpara autoritetit gjyqeumlsor

kompetent kur ka arsye teuml besueshme peumlr teuml dyshuar se ai ka kryer njeuml vepeumlr

penale ose kur ka motive teuml arsyeshme peumlr teuml besuar se eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml

pengohet teuml kryejeuml njeuml vepeumlr penale ose teuml largohet pas kryerjes seuml saj

d) kur njeuml i mitur ndalohet ligjeumlrisht peumlr qeumlllim edukimi teuml mbikeumlqyrur ose peumlr

ndalimin e tij teuml ligjsheumlm me qeumlllim qeuml teuml cohet peumlrpara autoritetit kompetent

ligjor

e) kur individeumlt ndalohen ligjeumlrisht peumlr teuml parandaluar peumlrhapjen e seumlmundjeve

infektive teuml personave teuml seumlmureuml mendeumlrisht alkoolisteumlve narkomaneumlve ose

endacakeumlve

f) kur njeuml person arrestohet ose ndalohet ligjeumlrisht me qeumlllim qeuml teuml ndalohet

hyrja e tij e paautorizuar neuml ateuml vend ose peumlr njeuml person kundeumlr teuml cilit eumlshteuml

duke u kryer njeuml procedureuml deumlbimi ose ekstradimi

2 Cdo person i arrestuar duhet teuml informohet brenda njeuml afati sa meuml teuml shkurteumlr dhe

neuml njeuml gjuheuml qeuml ai e kupton peumlr arsyet e arrestimit teuml tij dhe neuml lidhje me cdo akuzeuml

qeuml i beumlhet

3 Cdo person i arrestuar ose i paraburgosur neuml rrethanat e parashikuara neuml paragrafin

1c teuml keumltij Neni duhet teuml cohet menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjykateumlsi ose njeuml zyrtari

tjeteumlr teuml autorizuar me ligj peumlr teuml ushtruar funksione gjyqeumlsore dhe ka teuml drejteuml teuml

gjykohet brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm ose teuml lirohet neuml gjykim e sipeumlr Lirimi

mund teuml kushteumlzohet nga garanci peumlr trsquou paraqitur para gjykateumls

4 Cdo person teuml cilit i eumlshteuml hequr liria me arrestim ose me burgim ka teuml drejteuml teuml

beumljeuml ankim neuml gjykateuml me qeumlllim qeuml kjo e fundit teuml vendoseuml brenda njeuml afati teuml

shkurteumlr peumlr ligjshmeumlrineuml e burgimit teuml tij dhe teuml urdheumlrojeuml lirimin neuml qofteuml se

burgimi eumlshteuml i paligjsheumlm

5 Cdo person qeuml arrestohet ose burgoset neuml kundeumlrshtim me dispozitat e keumltij Neni

ka teuml drejteumln e zbatueshme teuml deumlmshpeumlrblimit

119

Schwabe dhe MG kundeumlr Gjermaniseuml - 808008 857708

1 dhjetor 2011 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5(1)

Ceumlnim i liriseuml personale si rezultat i paraburgimit me qeumlllimin teuml parandalimit teuml

pjeseumlmarrjes neuml protestat ka shkelje

Neni 11

Privim nga liria e tubimit paqesor si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim gjateuml gjitheuml koheuml

seuml mbajtjes seuml protesteumls ka shkelje

Neni 10

Ceumlnim i liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim dhe pamundeumlsismit teuml

pjeseumlmarrjes neuml protesteuml nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesta G8 parulla demonstrues parandalim paraburgim ndalim i

tubimit mospjeseumlmarrje neuml protesta nxitje e protestave

Ankuesit z Sven Schwabe dhe MG shtetaseuml gjerman teuml lindur neuml vitin 1985 dhe qeuml

jetojneuml neuml Bad Bevensen dhe Berlin respektivisht Ankuesit parashtruan ankesa teuml

ndara teuml cilat Gjykata kishte vendosur qeuml trsquoi bashkonte pasi kishin teuml beumlnin me teuml

njeumljteumln ccedileumlshtje

Faktet e rastit

Neuml qershor teuml vitit 2007 ankuesit udheumltuan peumlr neuml Rostok me qeumlllimin qeuml teuml merrnin

pjeseuml neuml protestat kundeumlr samitit teuml grupit teuml teteuml shteteve teuml njohur si G8 Samiti i G8-

teumls ishte planifikuar neuml mbahej neuml datat 6 deri meuml 8 qershor 2007 neuml Heiligendamm neuml

periferi teuml Rostokut neuml Gjermani Policia kishte vlereumlsuar se kishte njeuml keumlrceumlnim peumlr

sulme terroriste gjateuml samitit sidomos nga grupet islamiste Peumlr meuml tepeumlr marreuml

parasysh peumlrvojat e samiteve teuml tilla teuml meumlparshme ata vlereumlsuan se kishte gjithashtu

rreziqe peumlr deumlmtim teuml proneumls nga ekstremisteumlt e majteuml Sipas policiseuml keumlta teuml fundit

kishin planifikuar qeuml teuml protestojneuml kundeumlr samitit ta bllokojneuml dhe sabotojneuml ateuml

Sipas vlereumlsimeve teuml policiseuml pritej teuml kishte rreth 25 mijeuml protestues neuml protesteumln e 2

qershorit 2007 prej teuml cileumlve rreth dy mijeuml e peseumlqind teuml gatsheumlm peumlr teuml peumlrdorur dhuneuml

si dhe rreth 15 mijeuml protestues teuml pranisheumlm gjateuml samitit njeuml mijeuml e peseumlqind prej teuml

cileumlve do teuml ishin teuml gatsheumlm teuml peumlrdornin dhuneuml Siccedil edhe ishte pritur trazira serioze

kishin shpeumlrthyer neuml qendeumlr teuml qytetit Rostok meuml 2 qershor 2018 ku rreth 400 policeuml

ishin leumlnduar

Neuml qershor teuml vitit 2007 ankuesit udheumltuan peumlr neuml Rostok me qeumlllim pjeseumlmarrjeje neuml

protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls Neuml mbreumlmjen e 3 qershorit ata ishin ndaluar nga

policia peumlr verifikim teuml identitetit neuml njeuml parking automjetesh peumlrpara burgut neuml afeumlrsi teuml

Rostokut Sipas policiseuml njeumlri prej ankuesve kishte rezistuar fizikisht kundeumlr

120

verifikimit teuml identitetit Policia kishte gjetur neuml automjet parulla me mbishkrimin ldquoliri

peumlr teuml gjitheuml teuml burgosuritrdquo dhe ldquolironi teuml gjitheuml tashrdquo Ankuesit ishin arrestuar

Neuml meumlngjesin e hersheumlm teuml dateumls 4 qershor 2007 Gjykata e Qarkut teuml Rostokut kishte

urdheumlruar paraburgimin e ankuesve deri meuml seuml voni neuml mesditeumln e dateumls 9 qershor

2007 Neuml arsyetimin e saj Gjykata kishte gjetur se paraburgimi i ankuesve ishte i

ligjsheumlm pasi ishte beumlreuml me qeumlllimin teuml parandalimit teuml kryerjes seuml vepreumls penale Pasi

neuml vetureuml u ishin gjetur parulla qeuml beumlnin thirrje peumlr lirimin e teuml gjitheuml teuml burgosurve

ishte supozuar qeuml ata do teuml kryenin ndihmonin ose bashkeumlpunonin neuml kryerjen e njeuml

vepre penale Teuml njeumljteumln diteuml Gjykata Rajonale e Rostokut kishte hedhur poshteuml

ankeseumln e ankuesve Kjo gjykateuml erdhi neuml peumlrfundimin se nga parullat dilte se ankuesit

kishin peumlr qeumlllim trsquoi nxisnin teuml tjereumlt qeuml teuml lironin teuml burgosurit dicka qeuml peumlrbeumlnte

shkelje ligjore

Ankesat e meumlpastajme teuml ankuesvemdashqeuml argumentonin se slloganet e tyre u drejtoheshin

policeumlve duke i nxitur ata qeuml trsquou jepnin fund arrestimeve teuml panumeumlrta dhe burgosjes seuml

protestuesve dhe nuk ishin menduar si thirrje e teuml tjereumlve peumlr teuml liruar teuml burgosurit me

forceumlmdashishin hedhur poshteuml edhe nga Gjykata e Apelit teuml Rostokut meuml 7 qershor 2007

Gjykata e Apelit kishte deklaruar se edhe pse slloganet mund teuml kuptoheshin neuml

meumlnyra teuml ndryshme policia ishte e autorizuar neuml driteumln e gjendjes seuml siguriseuml neuml

Rostok peumlrpara samitit teuml G8-teumls qeuml teuml parandalonte deklarimet e mjegullta qeuml mund teuml

paraqisnin rrezik peumlr sigurineuml publike

Derisa ndodheshin neuml paraburgim ankuesit gjithashtu kishin paraqitur ankesat e tyre neuml

Gjykateumln Federale Kushtetuese dhe kishin keumlrkuar si maseuml mbrojteumlse teuml peumlrkohshme

lirimin e tyre teuml menjeumlhersheumlm Meuml 8 qershor ata ishin njoftuar se Gjykata Kushtetuese

nuk do teuml merrte vendim ndaj keumlrkeseumls peumlr maseuml teuml peumlrkohshme Meuml 9 qershor neuml

mesditeuml ata u liruan Gjykata Kushtetuese kishte refuzuar shqyrtimin e ankeseumls seuml tyre

kushtetuese meuml 6 gusht 2007 Ndeumlrsa procedurat penale qeuml kishin nisur kundeumlr

ankuesve peumlr pengim teuml zyrtareumlve publikeuml neuml ushtrimin e detyrave teuml tyre ishin

ndeumlrprereuml meuml voneuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Qeveria neuml kundeumlrshtimet preliminare kishte paraqitur pikeumlpamjen se ankuesit nuk

kishin shterur mjetet e brendshme juridike pasi ata nuk kishin ndeumlrmarreuml veprime peumlr

deumlmshpeumlrblim peumlr paraburgimin e pretenduar si teuml kundeumlrligjsheumlm neuml gjykatat gjermane

peumlrpara se teuml sillnin rastin neuml Gjykateuml Ndryshe Qeveria ishte pajtuar qeuml ankuesit kishin

peumlrdorur teuml gjitha mjetet ekzistuese neuml lidhje me paraburgimin e tyre Ankuesit nga ana

e tyre kishin kontestuar keumlteuml pikeumlpamje duke pohuar se ata janeuml ankuar neuml lidhje me

ateuml se mbajtja neuml paraburgim ka shkelur teuml drejtat e tyre themelore Procedurat peumlr

zhdeumlmtim neuml gjykatat civile nuk do teuml kishin mundeumlsineuml e njeuml veprimi meuml teuml gjereuml dhe

nuk do teuml sheumlrbenin si mjet efektiv peumlr teuml sjelleuml njeuml vendim teuml shpejteuml neuml lidhje me

ligjshmeumlrineuml e paraburgimit dhe lirimin e tyre neumlse mbajtja neuml paraburgim do teuml

vlereumlsohej si e kundeumlrligjshme Peumlr meuml tepeumlr fillimi i njeuml rasti teuml ri peumlr deumlmshpeumlrblim

pasi vendimi peumlr paraburgim nga gjykatat e Rostokut ishte konsideruar i ligjsheumlm nuk

do teuml kishte perspektiveuml suksesi

Peumlr sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesit kaneuml pretenduar se mbajtja e tyre neuml

paraburgim ndeumlrmjet dateumls 3 dhe 9 qershor 2007 ka ceumlnuar teuml drejteumln e tyre sipas Nenit

121

5 sect 1 teuml Konventeumls Sipas tyre ky veprim nuk eumlshteuml justifikuar sipas asnjeumlreumls prej

bazave teuml listuara neuml neumln-paragrafeumlt e keumlsaj dispozite Meuml konkretisht ankuesit kaneuml

argumentuar se ata nuk ishin paraburgosur neuml ndeumlrlidhje me procedura penale siccedil

keumlrkohet nga neumln-paragrafi (c) i Nenit 5 sect 1 dhe siccedil eumlshteuml interpretuar neuml praktikeumln

gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Sipas tyre kjo eumlshteuml deumlshmuar edhe nga fakti se paraburgimi i

tyre nuk eumlshteuml mbeumlshtetur neuml seksionin 112 teuml Kodit teuml Procedureumls Penale por

peumlrkundrazi neuml seksionet 55 dhe 56 teuml Aktit peumlr Rendin dhe Sigurineuml Publike qeuml

rregullojneuml paraburgimin peumlr qeumlllime parandalimi pa ndonjeuml lidhje me procedurat

penale Peumlrveccedil tjerash ankuesit kaneuml pretenduar se paraburgimi i tyre ka qeneuml arbitrar

peumlr ateuml se nuk ka qeneuml i nevojsheumlm peumlr teuml arritur qeumlllimin e synuar Policia thjesht do teuml

mund teuml urdheumlronte ankuesit qeuml teuml mos hynin neuml zoneumln ku ishin zhvilluar protestat

kundeumlr samitit teuml G8-teumls ose si alternativeuml do teuml mund trsquoua konfiskonin parullat

Qeveria nga ana e saj ka paraqitur pikeumlpamjen se paraburgimi i ankuesve eumlshteuml beumlreuml

neuml pajtim me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml ky veprim eumlshteuml justifikuar

mbi bazeumln e alternativeumls seuml dyteuml teuml neumln-paragrafit (c) teuml Nenit 5 sect 1 pasi paraburgimi

neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme ishte vlereumlsuar i nevojsheumlm peumlr teuml parandaluar ankuesit nga

kryerja e njeuml vepre penale Peumlrveccedil tjerash Qeveria gjithashtu ka argumentuar se

paraburgimi ka qeneuml i ligjsheumlm dhe neuml pajtim me procedureumln e peumlrcaktuar nga ligji

Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml paraburgimi i ankuesve gjithashtu ka qeneuml i

peumlrpjestuesheumlm dhe jo-arbitrar

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari ka vlereumlsuar ccedileumlshtjen pranueshmeumlriseuml respektivisht pretendimet e

paleumlve neuml lidhje me shterimin ose jo teuml mjeteve teuml brendshme juridike Neuml keumlteuml drejtim

Gjykata ka theksuar se ankuesit janeuml ankuar neuml lidhje me paraburgimin e tyre peumlr

qeumlllime parandalimi gjateuml samitit teuml G8-teumls dhe se ata meuml pareuml kaneuml kontestuar

ligjshmeumlrineuml e urdheumlrit peumlr paraburgim para teuml gjitha gjykatave vendore kompetente

Duke ju referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls neuml keumlteuml meumlnyreuml ata kaneuml shterur

mjetet e brendshme juridike peumlr qeumlllime teuml ankeseumls seuml tyre neuml lidhje me Nenin 5 sect 1 Si

rezultat kundeumlrshtimi i Qeveriseuml peumlr mos-shterje duhet hedhur poshteuml Meuml tej Gjykata

vlereumlson se nuk ka arsye teuml tjera peumlr teuml cilat rasti do teuml mund teuml shpallej i papranuesheumlm

dhe keumlsisoji Gjykata e shpalleuml rastin teuml pranuesheumlm

Meuml tej Gjykata ka rikujtuar se Neni 5 sect 1 neumln-paragrafeumlt (a) deri te (f) peumlrmbajneuml njeuml

listeuml shteruese teuml bazave teuml lejueshme peumlr privimin e liriseuml dhe se asnjeuml privim i liriseuml

nuk do teuml ishte i ligjsheumlm neumlse nuk bie brenda njeumlreumls prej keumltyre kategorive

Seuml pari Gjykata ka shqyrtuar ccedileumlshtjen neumlse paraburgimi ka qeneuml i justifikuar neuml bazeuml teuml

Nenit 5sect1(c) si maseuml e arsyeshme peumlr teuml parandaluar ata nga kryerja e njeuml vepre penale

Gjykata ka veumlrejtur se gjykatat gjermane kaneuml dalluar mes vete sa i peumlrket vepreumls

specifike qeuml ata do teuml kryenin Derisa Gjykata e Qarkut dhe ajo Rajonale kaneuml vlereumlsuar

se ata kaneuml pas si qeumlllim teuml nxisin teuml tjereumlt peumlr teuml liruar teuml burgosurit me forceuml peumlr ccedilfareuml

arsye edhe janeuml arrestuar Gjykata e Apelit ka vlereumlsuar se qeumlllimi i tyre ka qeneuml qeuml teuml

udheumltojneuml neuml Rostok dhe teuml nxisin maseumln neuml protesta duke shpalosur parullat

Sipas Gjykateumls ankuesit janeuml mbajtur neuml ndalim peumlr njeuml njeuml koheuml teuml konsiderueshme

prej peseuml diteuml e gjysmeuml Peumlr meuml tepeumlr mbishkrimet neuml parulla do teuml mund teuml

kuptoheshin neuml meumlnyra teuml ndryshme siccedil e ka pranuar edhe Gjykata e Apelit Ka qeneuml e

122

pakontestueshme qeuml ankuesit nuk kaneuml qeneuml neuml posedim teuml ndonjeuml instrumenti qeuml do teuml

mund trsquou sheumlrbente atyre peumlr teuml liruar teuml burgosurit neuml meumlnyreuml teuml dhunshme Andaj

Gjykata nuk mundi teuml bindej se vazhdimi i mbajtjes seuml tyre neuml paraburgim do teuml mund

teuml konsiderohej neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme si maseuml e nevojshme peumlr teuml parandaluar ata nga

kryerja e njeuml vepre penale mjaftuesheumlm konkrete dhe specifike Peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml

bindur se paraburgimi i tyre neuml radheuml teuml pareuml ka qeneuml i nevojsheumlm pasi qeuml do teuml ishte e

mjaftueshme qeuml trsquou konfiskoheshin parullat me qeumlllimin peumlr trsquoi parandaluar ata nga

nxitja e teuml tjereumlve peumlr teuml liruar teuml burgosurit

Gjykata ka marreuml neuml shqyrtim argumentin e Qeveriseuml se pa mundeumlsineuml e ndalimit ose

paraburgimit teuml individeumlve peumlr qeumlllime parandalimi shteti nuk mund teuml zbatojeuml

detyrimet e veta peumlr mbrojtjen e qytetareumlve nga veprat e pashmangshme penale Neuml

rastin konkret sidoqofteuml madje duke marreuml peumlr bazeuml edhe situateumln e peumlrgjithshme para

dhe gjateuml samitit teuml G8-teumls nuk eumlshteuml deumlshmuar mjaftuesheumlm se lirimi i teuml burgosurve

ka qeneuml i afeumlrt ose i menjeumlhersheumlm Si rezultat kryerja e keumlsaj vepre nuk justifikon

ndeumlrhyrjen neuml teuml drejteumln e liriseuml veccedilaneumlrisht kur ka qeneuml e mundur teuml merreshin masa

meuml pak teuml ashpeumlra Keumlsisoji Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket ankesave neuml lidhje me Nenet 10 dhe 11 ato kryeshit kishin teuml beumlnin me teuml

drejteumln peumlr liri teuml tubimit Peumlr keumlteuml arsye Gjykata ka vendosur qeuml teuml shqyrtojeuml keumlteuml pjeseuml

teuml ankeseumls veteumlm mbi bazeumln e Nenit 11 (liria e tubimit dhe e organizimit) Neuml lidhje me

keumlteuml pretendim nuk eumlshteuml kontestuar nga paleumlt se mbajtja neuml ndalim e ankuesve ka

ndeumlrhyreuml neuml teuml drejteumln e tyre teuml liriseuml seuml tubimit paqeumlsor pasi ata janeuml parandaluar nga

pjeseumlmarrja neuml protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls Gjykata ka gjetur qeuml qeumlllimi i

autoriteteve peumlr teuml paraburgosur ankuesit me qeumlllimin peumlr teuml parandaluar ata nga

kyrerja e njeuml krimi si i tilleuml ka qeneuml legjitim Megjithateuml siccedil ka theksuar Gjykata neuml

lidhje me Nenin 5 nuk eumlshteuml konstatuar se ankuesit kishin si qeumlllim qeuml peumlrmes

shpalosjes seuml parullave neuml meumlnyreuml teuml qeumlllimshme teuml nxisnin protestuesit e tjereuml qeuml teuml

peumlrdornin forceumln peumlr lirimin e teuml burgosurve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata gjeti se duke marreuml

pjeseuml neuml protestat kundeumlr samitit teuml G8-teumls ankuesit kishin si qeumlllim teuml merrnin pjeseuml neuml

njeuml debat peumlr ccedileumlshtje teuml interesit publik meuml konkretisht neuml lidhje me efektet e

globalizimit neuml jeteumlt e njereumlzve Peumlr meuml tepeumlr Gjykata nuk ishte e bindur se nuk mund

teuml gjendeshin masa meuml pak teuml ashpeumlra peumlr teuml arritur qeumlllimet neuml meumlnyreuml teuml

peumlrpjestueshme siccedil do teuml ishte konfiskimi i parullave Peumlr keumlto arsye Gjykata

konstaton se ka pas shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Gjykata ka urdheumlruar shtetin gjerman qeuml trsquoi paguajeuml secilit ankues individualisht

shumeumln neuml vlereuml prej 3000 EUR peumlr deumlme jo-materiale si dhe 423335 EUR ankuesit

teuml pareuml dhe 445315 EUR ankuesit teuml dyteuml peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5(1) dhe Nenit 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

123

McKay kundeumlr Mbreteriseuml seuml Bashkuar - 54303

3 tetor 2006 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 3

Shkelje e teuml drejteumls neuml liri si pamundeumlsi e paraqitjes para njeuml gjyqtari qeuml kishte

kompetenceuml ligjore teuml aprovonte lirimin nga paraburgimmi nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile teuml drejtat e njeriut teuml drejtat civile dhe politike e drejta peumlr gjykim teuml

drejteuml e drejta peumlr liri dhe sigurineuml e personit

Ankuesi z Mark McKay shtetas Britanik

Faktet e rastit

Meuml 6 janar 2001 neuml ora 1000 ankuesi i u arrestua me dyshimin peumlr kryerjen e njeuml

grabitje teuml njeuml stacioni teuml benzineumls neuml Bangor Qarku Down Meuml 7 janar 2001 ai pranoi

se ishte peumlrgjegjeumls peumlr grabitjen peumlr teuml cileumln u akuzua meuml pas diteumln e neseumlrme Meuml 8

janar 2001 neuml oreumln 1000 ankuesi beumlri paraqitjen e tij teuml pareuml neuml gjykateumln e

magjistratureumls ku ai i udheumlzoi avokateumlt e tij qeuml teuml beumlnin njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim me kusht

Oficeri i policiseuml i dha deumlshmi gjykateumls duke deklaruar se vjedhja nuk ishte e lidhur me

terrorizmin dhe se sipas kushteve teuml duhura ndaj tij nuk duhet teuml kishte asnjeuml

kundeumlrshtim peumlr lirimin me kusht Gjyqtari rezident e refuzoi keumlrkeseumln duke treguar se

vepra penale ishte njeuml vepeumlr e caktuar dhe se neuml bazeuml teuml legjislacionit neuml fuqi ai nuk

kishte fuqineuml peumlr teuml urdheumlruar lirimin Meuml 8 janar 2001 ankuesi aplikoi neuml Gjykateumln e

Larteuml peumlr lirim me kusht Ku kjo e fundit ndeumlgjoi keumlrkeseumln e tij meuml Meuml 9 janar 2001

dhe aprovoi ateuml

Meuml 12 prill 2001 praneuml Gjykateumls seuml Kuroreumls ankuesi u deklarua fajtor neuml peumlr njeuml vepeumlr

teuml vjedhjes dhe u deumlnua me dy vjet burgim neuml njeuml institucion teuml korektues teuml kryesve teuml

veprave penale teuml rinj pasuar me njeuml vit i sprovues Ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml peumlr

shqyrtim gjyqeumlsor qeuml keumlrkonte njeuml deklarateuml teuml papajtueshmeumlriseuml seuml legjislacionit me

Nenet 5 dhe 14 teuml Konventeumls Meuml 3 maj 2002 Gjykata e Larteuml hodhi poshteuml keumlrkeseumln e

ankuesit Gjykateumlsi hodhi poshteuml gjithashtu argumentet sipas Nenit 14 qeuml akuzat se

pjeseumltareumlt e forcave teuml siguriseuml u trajtuan meuml mireuml neuml lidhje me lirimin me kusht se teuml

akuzuarit e tjereuml dhe refuzuan lejen peumlr tu ankuar Meuml 16 maj 2002 Gjykata e

Divizionit refuzoi lejen peumlr teuml apeluar neuml Dhomeumln e Lordeumlve edhe pse e veumlrtetuar si

pikeuml teuml ligjit me reumlndeumlsi teuml peumlrgjithshme publike neumlse legjislacioni ishte neuml peumlrputhje

me Konventeumln dhe neumlse Neni 5 keumlrkoi qeuml gjykata para seuml cileumls teuml sillet njeuml i akuzuar neuml

pajtim me Nenin 5 sect 3 ka fuqineuml ta vendoseuml peumlr lirim me kusht Meuml 4 dhjetor 2002 e

drejta peumlr apelim u refuzua nga Dhoma e Lordeumlve

Ligji dhe praktika peumlrkateumlse vendase qe rregullon ccedileumlshtjen neuml fjaleuml bazohet neuml Nenin 67

(2) teuml Aktit teuml Terrorizmit 2000 (i cili hyri neuml fuqi meuml 19 shkurt 2001 eumlshteuml neuml thelb i

njeumljteuml me Nenin 3 (2) teuml Aktit 1996 teuml Irlandeumls seuml Veriut (Dispozitat Emergjente) neuml

fuqi neuml koheumln e paraqitjes seuml ankuesit) i cili ndeuml tjera parasheh se

124

Duke iu neumlnshtruar neumlnseksioneve (6) dhe (7) njeuml person peumlr teuml cilin zbatohet ky

seksion nuk do teuml lirohet me kusht peumlrveccedil

(a) nga njeuml gjyqtar i Gjykateumls seuml Larteuml ose i Gjykateumls seuml Apelit ose

(b) nga gjyqtari i gjykateumls seuml gjykimit peumlr shtyrjen e gjykimit teuml njeuml personi teuml

akuzuar peumlr vepeumlr penale teuml caktuar

Juridiksioni i veteumlm i Gjykateumls seuml Larteuml Gjykateumls seuml Apelit dhe Gjyqtarit teuml Gjyqit peumlr

dheumlnien e lirimit me kusht neuml rast teuml veprave penale teuml planifikuara daton nga viti 1973

dhe bazohet neuml dispozitat origjinale teuml Ligjit teuml Irlandeumls seuml Veriut (Dispozitat

Emergjente) 1973 Arsyetimi rrjedh nga Raporti Diplock (Raporti i Komisionit peumlr teuml

shqyrtuar procedurat ligjore peumlr teuml trajtuar veprimtariteuml terroriste neuml Irlandeumln e Veriut

(1972 Cmst 5185) i cili konkludoi se magjistrateumlt rezidenteuml qeuml deumlgjuan keumlrkesat peumlr

doreumlzanineuml ishin veccedilaneumlrisht teuml ndjesheumlm ndaj keumlrceumlnimeve Akti i vitit 2000 parasheh

poziteumln qeuml do teuml shqyrtohet ccedildo vit nga Parlamenti dhe deri meuml tani eumlshteuml ripertrire peumlr

12 muaj teuml tjereuml Neuml raportin e vitit 2002 teuml Rishikuesit teuml Pavarur Lordi Carlile i

Berrieeuml QC rekomandoi kthimin e keumlrkesave peumlr doreumlzani neuml gjykateumln e

magjistratureumls Ai rekomandoi qeuml pushteti ti jepej njeuml numri teuml vogeumll teuml magjistrateumlve

teuml trajnuar posaccedileumlrisht Megjithateuml neuml raportin e tij teuml vitit 2004 ai vuri neuml dukje njeuml

rrezik teuml vazhduesheumlm nga krimi i sofistikuar terrorist dhe shumeuml vepra teuml reumlnda penale

me njeuml lidhje teuml forteuml terroriste me krimin e bashkuar me njeuml lidhje paraushtarake neuml

rritje dhe me nivele teuml konsiderueshme teuml frikeumlsimit Gjateuml marrjes neuml konsiderateuml peumlr

dheumlnien apo jo teuml magjistrateumlve rezidenteuml peumlr tu marreuml me keumlrkesat peumlr doreumlzanineuml ai

nuk e peumlrseumlriti rekomandimin e tij teuml meumlparsheumlm duke veumlrejtur se vlereumlsimi i siguriseuml

ishte se do teuml kishte njeuml keumlrceumlnim teuml madh teuml frikeumlsimit dhe dhuneumls ndaj tyre dhe atyre

afeumlr tyre Ai megjithateuml pajtohet qeuml seancat e lirimit me kusht duhet teuml jeneuml neuml

dispozicion gjateuml fundjavave dhe ky ndryshim eumlshteuml sjelleuml menjeumlhereuml neuml fuqi

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua peumlr faktin se personat e akuzuar peumlr vepra penale teuml planifikuara nuk

mund teuml aplikojneuml peumlr doreumlzani peumlrpara gjykateumls seuml magjistratureumls Atyre u keumlrkohet teuml

beumljneuml njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln e Larteuml dhe mund teuml jeteuml deri neuml kateumlr diteuml meuml voneuml para

se teuml deumlgjohet keumlrkesa gjeuml qeuml sipas tij eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 teuml Konventeumls

pasi ndan kompetenceumln peumlr dheumlnien e lirimit me kusht nga gjykata para seuml cileumls njeuml i

akuzuar eumlshteuml sjelleuml neuml pajtim me Nenin 5 sect 3 dhe e leuml teuml akuzuarin teuml keumlrkojeuml me kusht

diku tjeteumlr nga propozimi i tij

Qeveria parashtroi se qeumlllimi i Nenit 5 sect 3 ishte teuml siguronte njeuml mbrojtje kundeumlr

paraburgimit arbitrar duke ofruar njeuml shqyrtim teuml pavarur peumlr arsyet e ndalimit teuml njeuml teuml

akuzuari dhe peumlr teuml siguruar lirimin neumlse vazhdimi i paraburgimit nuk ishte i

justifikuar Zyrtari gjyqeumlsor neuml fjaleuml duhej teuml ishte i pavarur me fuqineuml peumlr teuml urdheumlruar

lirimin Megjithateuml sipas Qeveriseuml asgjeuml neuml tekstin e Nenit 5 ose neuml jurisprudenceumln e

Gjykateumls nuk keumlrkon qeuml gjykata para seuml cileumls duhet teuml sillet njeuml person i arrestuar duhet

teuml jeteuml e njeumljta gjykateuml qeuml ka fuqineuml teuml vendos mbi doreumlzanine dhe lirimin e kusht Sipas

Qeveriseuml personi i ndaluar duhet teuml sillet menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjykate ose zyrtari teuml

autorizuar peumlr teuml ushtruar pushtetin gjyqeumlsor ai duhet gjithashtu teuml keteuml mundeumlsineuml peumlr

teuml aplikuar peumlr lirim me kusht Veteumlm e para keumlrkohet teuml jeteuml automatike e dyta -

ccedileumlshtja e lirimit me kusht beumlhet relevante veteumlm kur arrestimi dhe paraburgimi teuml

125

konsiderohen teuml ligjshme dhe nuk peumlrbeumlnin domosdoshmeumlrisht pjeseuml teuml rishikimit

automatik teuml meritave

Qeveria parashtroi se Neni 5 sect 3 u respektua neuml rastin e ankuesit Gjyqtari kujdestar

magjistrati ishte neuml gjendje teuml rishikonte bazeumln ligjore neuml teuml cileumln keumlrkuesi ishte i

ndaluar dhe duhej teuml bindte se arrestimi dhe paraburgimi ishin teuml ligjsheumlm dhe si

rrjedhojeuml nuk ishin arbitrare neumlse ai nuk do teuml ishte aq i keumlnaqur ai do teuml ishte i

detyruar teuml urdheumlronte lirimin e ankuesit Keumlshtu parashtruesi i keumlrkeseumls mori njeuml

shqyrtim teuml shpejteuml nga njeuml gjyqtar i bazeumls ligjore teuml arrestimit dhe vazhdimit teuml

paraburgimit teuml tij Ai gjithashtu kishte teuml drejteuml dhe mori njeuml shqyrtim teuml shpejteuml nga

njeuml gjyqtar i Gjykateumls seuml Larteuml peumlr teuml drejteumln e tij peumlr lirimin me kusht Duke iu referuar

kufijve teuml vlereumlsimit peumlrfaqeumlsuesit e Qeveriseuml konkluduan se legjislacioni peumlrfaqeumlsonte

njeuml ekuilibeumlr teuml drejteuml midis teuml drejtave individuale dhe keumlrkesave teuml mbrojtjes seuml

shoqeumlriseuml kundeumlr njeuml rreziku teuml vazhduesheumlm nga krimi terrorist dhe njeuml shkalleuml teuml larteuml

keumlrceumlnimi dhe ishte ploteumlsisht neuml peumlrputhje me qeumlllimet dhe objektivat e Konventeumls neuml

promovimin e sundimit teuml ligjit

Ankuesi neuml aneumln tjeteumlr pohoi se regjimi i veprave penale teuml planifikuara mbulonte

shumeuml raste teuml tilla si rasti i tij ku nuk kishte as dyshim teuml bazuar peumlr lidhje me

terrorizmin dhe rrjedhimisht arsyetimi i Qeveriseuml nuk kishte bazeuml neuml fakt apo neuml

politikeuml Mbeumlshtetja neuml keumlrceumlnimet e mundshme teuml gjyqtarqvemagjistrateumlve neuml rastet

terroriste nuk mund teuml justifikonte logjikisht heqjen e juridiksionit teuml tyre peumlr teuml

vendosur lidhur me ccedileumlshtjet e lirimit me kusht Ankuesi argumentoi se gjyqtari para teuml

cilit shfaqet njeuml i akuzuar duhej teuml ushtronte njeuml autoritet gjyqeumlsor jo thjesht

juridiksionin peumlr teuml vendosur lidhur me ligjshmeumlrineuml e paraburgimit por gjithashtu neumlse

paraburgimi eumlshteuml i justifikuar objektivisht neuml bazeuml teuml meritave Tutje sipas tij praktika

gjyqeumlsore e Gjykateumls tregoi se rishikimi duhej teuml ishte mjaft i gjereuml peumlr teuml peumlrfshireuml

rrethanat e ndryshme qeuml ishin neuml favor teuml dhe kundeumlr ndalimit Edhe neumlse hetimi mbi

ligjshmeumlrineuml formale i parapriu logjikisht njeuml hetim mbi peumlrshtatshmeumlrineuml e lirimit me

kusht ishte jo duhur interpretimi i jurisprudenceumls duke lejuar heqjen e juridiksionit peumlr

teuml konsideruar lirimin me kusht Sipas ankuesit detyrimi i pakushteumlzuar qeuml njeuml person i

ndaluar teuml shfaqet peumlrpara njeuml zyrtari teuml tilleuml bie mbi shtetin dhe duhej teuml ndodhte

menjeumlhereuml dhe automatikisht

Prandaj ankuesi parashtroi se neuml rastin e tij kishte shkelje teuml Nenit 5 sect 3 qeuml

gjyqtarimagjistrati nuk kishte fuqi teuml merrte parasysh lirimin me kusht dhe se atij i

keumlrkohej me propozimin e tij teuml beumlnte njeuml keumlrkeseuml peumlr doreumlzani Njeuml keumlrkeseuml e tilleuml

mund teuml ndikojeuml veccedilaneumlrisht tek personat meuml teuml brishteuml siccedil janeuml teuml dobeumltit apo teuml

seumlmureumlt mendoreuml ata qeuml i neumlnshtrohen keqtrajtimit neuml paraburgim ose qeuml nuk janeuml neuml

gjendje teuml flasin gjuheumln e gjykateumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Duke pasur parasysh ankesat e ankuesit dhe parashtrimet e paleumlve Gjykata gjen se

lindin pyetje serioze teuml fakteve dhe teuml ligjit peumlrcaktimi i teuml cilave duhet teuml varet nga

shqyrtimi i bazueshmeumlriseuml Ankesa nuk mund teuml konsiderohet si e pabazuar neuml kuptim

teuml Nenit 35 sect 3 teuml Konventeumls meqeumlnse asnjeuml arsye tjeteumlr peumlr shpalljen e saj teuml

papranueshme nuk eumlshteuml peumlrcaktuar

126

Gjykata veumlren se ankuesi u arrestua meuml 6 janar 2001 neuml oreumln 1000 me dyshimin peumlr

kryerjen e njeuml vjedhje teuml njeuml stacioni teuml benzineumls ndeumlrsa u akuzua neuml oreumln 1237 teuml

meumlngjesit diteumln pasuese Meuml 8 janar 2001 neuml oreumln 1000 ankuesi beumlri paraqitjen e tij

teuml pareuml neuml gjykateumln e magjistratureumls e cila e ktheu neuml paraburgim Peumlr Gjykateumln nuk

eumlshteuml ccedileumlshtje diskutabile se magjistrati kishte kompetenceumln peumlr teuml shqyrtuar

ligjshmeumlrineuml e arrestimit dhe paraburgimit dhe neumlse kishte baza teuml arsyeshme peumlr

dyshim dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml ai kishte fuqineuml teuml urdheumlronte lirimin neumlse keumlto keumlrkesa nuk

ishin respektuar Kjo veteumlm siguroi garanci teuml keumlnaqshme kundeumlr keqpeumlrdorimit teuml

pushtetit nga ana e autoriteteve dhe siguroi peumlrputhjen me pjeseumln e pareuml teuml Nenit 5 sect 3

si teuml menjeumlhershme automatike dhe duke u zhvilluar para njeuml zyrtari gjyqeumlsor teuml

autorizuar neuml meumlnyreuml teuml rregullt

Ccedileumlshtja e lirimit neuml pritje teuml gjykimit ishte njeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml e cila logjikisht u beuml e

reumlndeumlsishme veteumlm pas themelimit teuml ekzistenceumls seuml njeuml baze teuml ligjshme dhe njeuml baze

teuml konventeumls peumlr paraburgim Neuml rastin e ankuesit ccedileumlshtja u trajtua rreth njeumlzet e kateumlr

oreuml meuml voneuml meuml 9 janar 2001 nga Gjykata e Larteuml e cila urdheumlroi lirimin e tij Asnjeuml

element i abuzimit ose arbitraritetit teuml mundsheumlm nuk vjen nga fakti se ishte njeuml

gjykateumls tjeteumlr apo gjykateumls qeuml e beumlri keumlteuml as nga fakti qeuml shqyrtimi ishte i varur nga

keumlrkesa e tij Avokati i ankuesit paraqiti njeuml keumlrkeseuml teuml tilleuml pa ndonjeuml pengeseuml ose

veumlshtireumlsi nuk eumlshteuml e dukshme dhe as nuk duhet teuml vendoset neuml keumlteuml rast se sistemi neuml

veprim do teuml parandalonte teuml dobeumltit ose teuml pambrojturit qeuml ta shfryteumlzonin keumlteuml

mundeumlsi

Ndoneumlse eumlshteuml e veumlrteteuml se policia nuk kishte asnjeuml kundeumlrshtim peumlr lirimin me kusht

dhe se neumlse magjistrati kishte pasur teuml drejteumln teuml liroj me kusht ankuesi do teuml lirohej njeuml

diteuml meuml pareuml megjithateuml Gjykata konsideron se procedura neuml keumlteuml rast eumlshteuml kryer me

shpejtesine e duhur qeuml ccediloi neuml lirimin e tij tri diteuml pas arrestimit teuml tij Rrjedhimisht nuk

ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls [gjashteumlmbeumldhjeteuml vota pronjeuml

kundeumlr]

127

Baranowski kundeumlr Poloniseuml - 2835895

28 mars 2000 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 dhe 4

Shkelje e teuml drejteumls neuml liri si pasojeuml e vazhdimit teuml paraburgimit neuml meumlnyreuml teuml

jashteumlligjshme pa vendim teuml gjykateumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile paraburgim vazhdim i paraburgimit pa vendim jo ligjoreuml mos-

efikasitet

Ankuesi z Janusz Baranowski shtetas polak i lindur neuml vitin 1943 dhe qeuml jetonte neuml

Lodz (Poloni)

Faktet e rastit

Ankuesi ishte themelues dhe president i proneumls seuml pareuml polake neuml proneumlsi private

kompania e sigurimeve Westa (e deklaruar insolvente neuml vitin 1993) Ai ishte

gjithashtu njeuml politikan i mireumlnjohur dhe neuml fillim teuml viteve 1990 ishte senator (aneumltar i

Dhomeumls seuml Sipeumlrme teuml Parlamentit Polak) Meuml 2 qershor 1993 Prokurori Rajonal i

Lodzit e akuzoi aplikuesin peumlr mashtrim dhe e futi neuml paraburgim Meuml 30 dhjetor 1993

Gjykata Rajonale e Lodzit me keumlrkeseuml teuml prokurorit e zgjati paraburgimin e ankuesit

deri meuml 31 janar 1994 Meuml 7 janar 1994 ankuesi paraqiti ankeseuml kundeumlr keumltij vendimi

Neuml procedurat pasuese gjykata e apelit vendosi qeuml ishte e pakuptimteuml teuml shqyrtojeuml

ankeseumln dhe vendosi qeuml ajo teuml konsiderohej si njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim Ai e deumlrgoi

ankeseumln neuml Gjykateumln Rajonale teuml Lodzit Megjithateuml Gjykata Rajonale nuk e shqyrtoi

ankeseumln neuml fjaleuml as si njeuml keumlrkeseuml peumlr lirim ose neumln ndonjeuml arsye tjeteumlr

Meuml 11 janar 1994 Prokurori Rajonal Lodz paraqiti njeuml aktakuzeuml neuml Gjykateumln Rajonale

teuml Lodzit Meuml 1 shkurt 1994 ankuesi paraqiti njeuml peticion formal ndaj Prokurorit teuml

Qarkut duke e informuar ateuml se urdhri peumlr paraburgimin e tij kishte skaduar meuml 31

janar 1994 dhe andaj paraburgimi i tij i vazhduesheumlm ishte beumlreuml i paligjsheumlm Neuml fazeumln

e meumlvonshme teuml procedureumls ankuesi u informua nga autoritetet qeuml paraburgimi i tij

vazhdoi neumln teuml njejteumln aktakuzeuml dhe se sipas praktikeumls seuml brendshme ndalimi i tij ishte

ende i ligjsheumlm sepse pas ngritjes seuml aktakuzeumls neuml gjykateuml nuk kishte nevojeuml teuml nxirrej

njeuml vendim i veccedilanteuml peumlr zgjatjen e paraburgimit

Meuml 7 shkurt dhe 28 mars 1994 ankuesi paraqiti dy keumlrkesa peumlr lirim neuml Gjykateumln

Rajonale Lodz duke argumentuar neuml veccedilanti se ai duhet teuml lirohet peumlr arsye

sheumlndeteumlsore Gjykata konsideroi se duhen prova nga eksperteuml mjekeumlsore Peumlr teuml marreuml

keumlto prova ajo shtyu shqyrtimin e keumlrkesave neuml peseuml raste Peumlrfundimisht keumlto dy

keumlrkesa u shqyrtuan bashkeumlrisht meuml 24 maj 1994 neuml shkalleumln e pareuml dhe meuml 5 korrik

1994 neuml apel Meuml 22 tetor 1996 ankuesi u lirua neumln mbikeumlqyrjen e policiseuml Procedurat

penale kundeumlr tij ende janeuml neuml pritje neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml

128

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se paraburgimi i tij neuml maseumln qeuml ishte kryer neumln aktakuzeuml dhe pas

skadimit teuml urdhrit teuml paraburgimit teuml 30 dhjetorit 1993 nuk ishte i ligjsheumlm brenda

kuptimit teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls Ai gjithashtu u ankua se gjykatat polake nuk

kishin shqyrtuar shpejteuml ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij sipas aktakuzeumls dhe prandaj

kishin shkelur Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata fillimisht i referohet jurisprudenceumls seuml

saj mbi standardin e ligjshmeumlriseuml teuml peumlrcaktuar nga Konventa duke theksuar neuml

veccedilanti se eumlshteuml thelbeumlsore qeuml kushtet peumlr heqjen e liriseuml sipas legjislacionit teuml

brendsheumlm duhet teuml peumlrcaktohen qarteuml dhe veteuml ligji duhet teuml jeteuml i parashikuesheumlm neuml

zbatimin e tij26

Sa i peumlrket rastit teuml ankuesit Gjykata veumlrejti se ndeumlrmjet 31 janarit dhe 24 majit 1994

nuk kishte pasur vendim gjyqeumlsor qeuml autorizonte ndalimin e tij dhe se ai ishte mbajtur

neuml paraburgim veteumlm neuml bazeuml teuml faktit se njeuml aktakuzeuml ishte doreumlzuar neuml gjykateumln

peumlrkateumlse Meuml tutje Gjykata veumlrejti se praktika e mbajtjes seuml njeuml personi neuml paraburgim

sipas aktakuzeumls nuk ishte bazuar neuml ndonjeuml dispoziteuml specifike legjislative ose

jurisprudenceuml por rrjedh nga fakti qeuml legjislacioni penal polak neuml ateuml koheuml kishte

mungeseuml teuml rregullave teuml qarta teuml peumlrcaktimit teuml gjendjes seuml njeuml teuml paraburgosuri neuml

procedurat gjyqeumlsore pas skadimit teuml njeuml urdhri teuml paraburgimit teuml beumlreuml neuml fazeumln e

hetimit

Gjykata konsideroi se legjislacioni peumlrkateumls peumlr shkak teuml keumlsaj gjendjeje ligjore nuk e

ploteumlsonte proveumln e parashikueshmeumlriseuml seuml njeuml ligji peumlr qeumlllimet e Nenit 5 sect 1 teuml

Konventeumls Ajo gjithashtu konsideroi se praktika e zhvilluar neuml peumlrgjigje teuml

zbrazeumltirave ligjore ku njeuml person arrestohej peumlr koheuml teuml pakufizuar dhe teuml

paparashikueshme dhe pa e bazuar ndalimin e tijsaj neuml dispoziteuml ligjore konkrete ose

ndonjeuml vendim gjyqeumlsor ishte neuml kundeumlrshtim me parimin e siguriseuml juridike

Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se peumlr qeumlllimet e Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls paraburgimi i

cili zgjati disa muaj dhe qeuml nuk ishte urdheumlruar nga njeuml gjykateuml ose nga njeuml gjyqtar ose

ndonjeuml person tjeteumlr i autorizuar peumlr teuml ushtruar pushtetin gjyqeumlsor nuk mund teuml

konsiderohej teuml jeteuml e ligjshme Gjykata e konsideroi se kjo keumlrkeseuml megjitheumlse nuk

eumlshteuml e peumlrcaktuar shprehimisht neuml paragrafin 1 teuml Nenit 5 mund teuml nxjerret nga Neni 5

duke e lexuar si teumlreumlsi Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur shkelje teuml

Nenit 5 sect 1

Lidhur me Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls sa i peumlrket procedurave teuml cilat ishin vendosur neuml

leumlvizje nga keumlrkesat e ankuesit peumlr lirim meuml 7 shkurt 1994 dhe 28 mars 1994 Gjykata

konsideroi se koheumlzgjatja e tyre (peumlrafeumlrsisht 5 muaj neuml lidhje me keumlrkeseumln e pareuml dhe

pak meuml shumeuml se 3 muaj neuml lidhje me teuml dyteumln) nuk ishte neuml papajtueshmeumlri me

nocionin e shpejteumlsiseuml teuml peumlrcaktuar neuml Nenin 5 sect 4 Gjykata hodhi poshteuml argumentin

e Qeveriseuml se nevoja peumlr teuml marreuml deumlshmi mjekeumlsore shpjegoi gjateumlsineuml e peumlrgjithshme

26 Steel dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykim i 23 Shtator 1998 Raportet 1998-VII p

2735 sect 54

129

teuml procedurave duke pasur parasysh se ka pasur intervale shumeuml teuml gjata neuml mes teuml

vendimeve teuml gjykateumls vendase peumlr teuml marreuml deumlshmi

Duke iu referuar ankeseumls seuml ankuesit teuml dateumls 7 janar 1994 teuml cileumln e kishte parashtruar

kundeumlr urdhrit teuml paraburgimit teuml 30 dhjetorit 1993 Gjykata vuri neuml dukje se kjo ankeseuml

nuk ishte shqyrtuar Megjithateuml konsideroi se meqeuml teuml gjitha ccedileumlshtjet qeuml kishin teuml beumlnin

me ligjshmeumlrineuml e ndalimit teuml tij neuml fakt ishin peumlrcaktuar me vendimin e Gjykateumls seuml

Apelit meuml 5 korrik 1994 ky vendim mund teuml shihej si peumlrgjigje drejtuar argumenteve teuml

beumlra nga aplikuesi neuml ateuml ankeseuml

Rrjedhimisht Gjykata gjeti se peumlrcaktimi i zgjatjes seuml paraburgimit teuml ankuesit deri meuml

31 janar 1994 zgjati nga 7 janari deri meuml 5 korrik 1994 (afro 6 muaj) dhe se njeuml voneseuml

kaq e gjateuml kishte rezultuar qeuml ankesa teuml mos keteuml efekt juridik ose praktik Gjykata neuml

peumlrputhje me rrethanat arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml

Nenit 5 sect 4

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata nuk e ka gjetur teuml peumlrshtatshme peumlr teuml beumlreuml

ndonjeuml shpeumlrblim peumlr deumlmin material neuml keumlteuml rast pasi qeuml konsideroi se nuk kishte

lidhje kauzale midis shkeljes seuml vendosur dhe humbjes seuml supozuar financiare Pasi

konsideroi deumlmin jo-material Gjykata vendosi deumlmshpeumlrblim neuml vlereuml 30000 zlotys

(PLN) Peumlr shpenzimet gjyqeumlsore gjykata caktoi shumeumln prej 10000 PLN

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sectsect 1 dhe 4 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

130

Velinov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml - 1688008

19 shtator 2013 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Privim joligjor nga liria si pasojeuml e konvertimit teuml kundeumlrvajtjes seuml papaguar neuml deumlnim

me burgim gabimisht neuml mungeseuml teuml njeuml sistemi automatik ka shkelje

Neni 6

Tejzgjatje e pararsyeshme e prcedurave teuml kompensimit qeuml tejkalojneuml koheumln e

arsyeshme ka shkelje

Neni 13 neuml lidhje me Nenin 6

Shkelje si rezultat i mungeseumls seuml mjetit efektit efektiv neuml lidhje me zgjatjen e

procedurave ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile kundeumlrvajtje gjobeuml voneseuml konvertim deumlnim me burgim mungeseuml

sistemi kompensim mjet efektiv

Ankuesi z Pančo Velinov shtetas maqedon i lindur neuml vitin 1952

Faktet e rastit

Neuml qershor teuml vitit 2000 Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kishte nisur procedurat e

kundeumlrvajtjes ndaj ankuesit peumlr vozitje teuml njeuml autobusi qeuml nuk ishte neuml gjendje teuml

rregullt Ankuesi ishte voziteumls i kompaniseuml BE Procedurat gjithashtu peumlrfshinin

kompanineuml dhe njeuml zyrtar peumlrgjegjeumls teuml kompaniseuml

Meuml 22 shtator 2000 Gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shtip e deumlnoi ankuesin peumlr

kundeumlrvajtje dhe e kishte urdheumlruar ateuml qeuml teuml paguante gjobeuml neuml vlereumln prej dy mijeuml

denareumlve maqedonas (shumeuml e barasvlershme me 33 EUR) Ankuesi ishte urdheumlruar qeuml

teuml paguante gjobeumln brenda peseumlmbeumldhjeteuml diteumlve pasi vendimi teuml kishte marreuml formeumln e

prereuml Vendimi i gjykateumls sakteumlsonte gjithashtu llogarineuml bankare ku duhej beumlreuml pagesa

e gjobeumls Gjykata po ashtu i ishte referuar Aktit teuml Kundeumlrvajtjes teuml vitit 1997 ku

thuhej se neumlse ankuesi nuk e paguan gjobeumln brenda koheumls seuml peumlrcaktuar gjykata do teuml

zbatojeuml vendimin duke e konvertuar gjobeumln neuml deumlnim me burgim mbi bazeumln e njeuml dite

burg peumlr ccedildo njeuml mijeuml (1000) denareuml

Vendimi i gjykateumls kishte marreuml formeumln e prereuml meuml 27 shtator 2001 Meuml 14 neumlntor

2001 gjykata e kishte urdheumlruar ankuesin qeuml teuml paguante gjobeumln dhe teuml paraqitej neuml

gjykateuml meuml 26 neumlntor 2001 peumlr teuml sjelleuml deumlshmineuml e pageseumls Siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml

proces teuml procedurave teuml deumlmshpeumlrblimit teuml nisura nga ankuesi letra ku ai njoftohej peumlr

urdheumlrin e gjykateumls i ishte deumlrguar djalit teuml tij

Meuml 7 shkurt 2002 njeuml gjyqtar i gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml me peumlrgjegjeumlsi peumlr zbatimin

e sanksioneve e kishte konvertuar gjobeumln neuml deumlnim me burgim prej dy diteumlsh Vendimi

theksonte se ankuesi nuk e kishte paguar gjobeumln qofteuml brenda afatit teuml peumlrcaktuar ose

pasi gjykata e kishte urdheumlruar dhe paralajmeumlruar ateuml Vendimi i gjykateumls peumlr burgim i

131

ishte doreumlzuar ankuesit personalisht meuml 12 shkurt 2002 Ai ishte njoftuar meuml tej se do

teuml vuante burgun duke filluar nga data 15 mars 2002 neuml burgun e Shtipit Burgu

gjithashtu ishte njoftuar me dateumln e fillimit teuml vuajtjes seuml burgimit Meuml 13 shkurt 2002

ankuesi kishte paguar gjobeumln Ai kishte sheumlnuar numrin e rastit peumlr teuml cilin ishte beumlreuml

pagesa Kopja nuk i ishte doreumlzuar gjykateumls

Meuml 28 tetor 2002 ankuesi ishte arrestuar neuml shteumlpineuml e tij Ai nuk ishte informuar peumlr

arsyet e arrestimit Neuml bazeuml teuml ankuesit ai ishte njoftuar peumlr arsyet veteumlm pasditen e 29

tetorit 2002 Meuml 29 tetor dhe pasi kishte doreumlzuar njeuml kopje teuml pageseumls ankuesi ishte

liruar nga burgu Urdheumlri peumlr lirim nga Burgu i Shtipit theksonte se ai ishte liruar meuml 29

tetor 2002 mbi bazeumln e njeuml njoftimi teuml marreuml nga gjykata se gjoba ishte paguar

Ankuesi meuml pas e kishte kontaktuar Ministrineuml e Drejteumlsiseuml me qeumlllim peumlr teuml gjetur njeuml

zgjidhje jashteumlgjyqeumlsore dhe pageseuml deumlmi jo-material neuml vlereumln prej 310000 denareumlve

(ose 5060 EUR) peumlr siccedil ka pretenduar ankuesi privimin e tij teuml paligjsheumlm nga liria

Ministria kishte refuzuar keumlrkeseumln duke theksuar se ai nuk kishte paraqitur deumlshmi se

ishte deumlnuar ose burgosur neuml meumlnyreuml teuml gabuar Meuml 17 janar 2013 kishte ngritur padi

civile kundeumlr shtetit duke keumlrkuar shumeumln e njeumljteuml teuml teuml hollave peumlr deumlmin jo-material

qeuml kishte peumlsuar si rezultat i privimit teuml paligjsheumlm teuml liriseuml teuml pretenduar nga ana e tij

Gjykata kishte vendosur se asnjeuml lloj peumlrgjegjeumlsie nuk mund trsquoi mvishej organeve teuml

shtetit qeuml sipas gjykateumls kaneuml vepruar neuml pajtim me ligjin

Ankuesi e kishte apeluar keumlteuml vendim duke argumentuar peumlrveccedil tjerash se pasi ka

paguar gjobeumln ai ka shlyer detyrimin e tij dhe se ka qeneuml peumlrgjegjeumlsi e shtetit qeuml teuml

krijojeuml njeuml sistem teuml regjistrimit teuml pagesave Urdheumlri peumlr burgim qeuml i ishte doreumlzuar meuml

12 shkurt 2002 nuk ka peumlrmbajtur ndonjeuml udheumlzim qeuml i ka keumlrkuar atij teuml doreumlzojeuml

deumlshmi teuml pageseumls Ai meuml tej ka kontestuar gjetjen e gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml se

urdheumlri i gjykateumls i dateumls 14 neumlntor 2001 i eumlshteuml doreumlzuar djalit teuml tij Neuml keumlteuml drejtim ai

ka theksuar se nuk eumlshteuml beumlreuml ekzaminimi i ekspertit peumlr teuml verifikuar neumlnshkrimin neuml

letreumln e doreumlzim-pranimit Meuml 10 shtator 2007 Gjykata e Apelit neuml Shtip kishte hedhur

poshteuml ankeseumln duke mos gjetur arsye peumlr teuml leumlvizur nga faktet e peumlrcaktuara dhe arsyet

e dheumlna nga gjykata e shkalleumls seuml pareuml Ajo kishte vendosur se ankuesi ishte peumlrgjegjeumls

peumlr ngjarjet e lidhura me burgimin e tij pasi ai as nuk e kishte paguar gjobeumln brenda

afatit teuml peumlrcaktuar dhe as nuk e kishte njoftuar gjykateumln peumlr pageseumln pasi e kishte beumlreuml

ateuml Vendimi i ishte doreumlzuar ankuesit meuml 21 shtator 2007

Qeveria nuk ka paraqitur ndonjeuml kundeumlrshti neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml e ankeseumls neuml

Gjykateumln Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut Gjykata gjithashtu nuk kishte gjetur

ndonjeuml arsye qeuml rasti ishte qartazi i pabazuar ose i paparanuesheumlm mbi bazeumln e ndonjeuml

arsyeje tjeteumlr Prandaj e ka shpallur keumlteuml rast teuml pranuesheumlm

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka ripeumlrseumlritur se ai eumlshteuml burgosur neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 teuml

Konventeumls Neuml keumlteuml drejtim ai ka argumentuar se shteti do teuml duhej teuml kishte njeuml sistem

efikas teuml regjistrimit dhe peumlrcjelljes seuml pagesave teuml gjobave gjyqeumlsore Ai nuk ka qeneuml i

detyruar qeuml trsquoi ofrojeuml gjykateumls njeuml kopje teuml deumlshmiseuml seuml pageseumls Ai tutje ka mohuar qeuml

letra paralajmeumlruese e 14 neumlntorit 2001 i eumlshteuml doreumlzuar neuml meumlnyreuml teuml duhur Nuk ka

deumlshmi se ajo i eumlshteuml doreumlzuar djalit teuml tij

132

Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se ankuesi eumlshteuml burgosur neuml meumlnyreuml teuml

ligjshme si rezultat i mospeumlrmbushjes seuml njeuml urdheumlri gjyqeumlsor Sipas Qeveriseuml ai nuk

ka paguar gjobeumln brenda afatit teuml peumlrcaktuar dhe as brenda afatit shteseuml qeuml ka

urdheumlruar gjykata neuml letreumln e 14 neumlntorit 2001 Peumlr meuml tepeumlr ankuesi nuk e ka njoftuar

gjykateumln se ai e ka paguar gjobeumln pavareumlsisht keumlrkeseumls shprehimore neuml keumlteuml drejtim

Qeveria ka sqaruar se gjobat gjyqeumlsore i paguhen dhe regjistrohen nga Ministria e

Financave Deklaratat neuml lidhje me pagesat e pranuara nga Ministria e Financave nuk u

transferohen gjykatave Peumlr teuml peumlrcjelleuml pagesat personat e deumlnuar qeuml kaneuml paguar

gjobeumln keumlrkohet qeuml veteuml trsquoi ofrojneuml gjykateumls kopjen e deumlshmiseuml seuml pageseumls Neuml cilindo

rast sipas Qeveriseuml ankuesi ishte burgosur neuml bazeumln e urdheumlrit peumlr burgim teuml 7 shkurtit

2002 neuml bazeuml teuml teuml cilit gjoba i ishte konvertuar neuml deumlnim me burg dhe se eumlshteuml e

pareumlndeumlsishme qeuml ai e ka paguar gjobeumln pas atij vendimi Neuml keumlto rrethana Qeveria e

ka mohuar se burgosja e ankuesit ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me pjeseumln relevante teuml Nenit

5 sect 1(b) teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu ishte ankuar se zgjatja e procedurave teuml deumlmshpeumlrblimit

(kompensimit) ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me keumlrkeseumln peumlr ldquokoheuml teuml arsyeshmerdquo sipas

Nenit 6 teuml Konventeumls Qeveria nuk ka ngritur ndonjeuml kundeumlrshtim rreth pranueshmeumlriseuml

seuml ankeseumls mbi bazeumln e Nenit 6 Po ashtu Qeveria ka pranuar se procedurat janeuml

zgjatur padrejteumlsisht marreuml parasysh faktin se kaneuml kaluar meuml tepeumlr se kateumlr (4) vite

nga paraqitja e rastit prej ankuesit deri te veprimi i pareuml i ndeumlrmarreuml nga gjykata e

shkalleumls seuml pareuml

Ankuesi eumlshteuml ankuar edhe sa i peumlrket mungeseumls seuml mjeteve efektive ku ai do teuml mund

teuml ngriste ccedileumlshtjen e zgjatjes seuml tepeumlrt teuml procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim Prandaj ai ka

pretenduar shkelje teuml Nenit 13 Qeveria nuk ka paraqitur ndonjeuml kundeumlrshtim rreth

pranueshmeumlriseuml seuml ankeseumls neuml lidhje me Nenin 13 Sa i peumlrket meritave teuml pretendimeve

neuml lidhje me keumlteuml Nen Qeveria ka argumentuar se zgjidhja sa i peumlrket koheumlzgjatjes siccedil

sakteumlsohet neuml Aktin e vitit 2006 do teuml mund teuml ishte efektive neuml rastin e tij pavareumlsisht

qeuml nuk eumlshteuml konsideruar e tilleuml neuml koheumln relevante27 Neuml keumlteuml aspekt ankuesi ka

deklaruar se mjeti neuml veprim neuml koheumln relevante nuk ka qeneuml efektiv ashtu siccedil eumlshteuml

konfirmuar neuml praktikeumln e Gjykateumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka shqyrtuar dy ccedileumlshtje kryesore neuml lidhje me pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit

5 neuml rastin konkret seuml pari neumlse fakti qeuml gjoba eumlshteuml paguar pasi ajo ishte konvertuar

neuml deumlnim me burg e ka beumlreuml burgimin e meumlpastajmeuml teuml ankuesit teuml jashteumlligjsheumlm dhe

seuml dyti neumlse deumlshtimi i ankuesit peumlr teuml njoftuar gjykateumln se ai ka paguar gjobeumln e

justifikon burgimin e tij

Neuml lidhje me ccedileumlshtjen e pareuml peumlr dallim nga rasti i pageseumls seuml pjesshme teuml gjobeumls nuk

ekzistonin rregulla neuml legjislacionin vendor neuml lidhje me pageseumln e ploteuml teuml gjobeumls pra

kur ajo eumlshteuml paguar pasi gjoba eumlshteuml konvertuar neuml deumlnim me burg Sipas legjislacionit

neuml lidhje me pageseumln e pjeseumlrishme pjesa e papaguar e gjobeumls do teuml konvertohej neuml

burgim por deumlnimi do teuml peumlrfundonte neumlse gjoba do teuml paguhej Sipas Gjykateumls nuk ka

arsye se pse i njeumljti rregull nuk do teuml mund teuml aplikohej edhe neuml rastin e ankuesit siccedil

27 Parizov kundeumlr ish Republikeumls Jugosllave teuml Maqedoniseuml nr 1425803 7 shkurt 2008

133

eumlshteuml e dukshme nga urdheumlri peumlr lirim ku thuhej se ai ishte liruar mbi bazeumln e deumlshmiseuml

seuml pageseumls Neuml keumlto rrethana baza peumlr burgimin e ankuesit sipas Nenit 5 sect 1 teuml

Konventeumls kishte pushuar seuml ekzistuari sapo ai e kishte zbatuar urdheumlrin e pageseumls

Ndeumlrkaq sa i peumlrket ccedileumlshtjes seuml dyteuml ankuesi nuk e kishte njoftuar gjykateumln neuml lidhje

me pageseumln e beumlreuml Marreuml parasysh keumlteuml gjykata e shkalleumls seuml pareuml neuml Shtip kishte

ardheuml neuml peumlrfundimin se asnjeuml peumlrgjegjeumlsi nuk mund trsquoi mvishej shtetit peumlr arrestimin

dhe burgosjen e tij teuml meumlpastajme Sidoqofteuml nuk ekzistonte asnjeuml dispoziteuml ligjore qeuml i

keumlrkonte ankuesit ta njoftonte gjykateumln neuml lidhje me pageseumln Peumlr meuml tepeumlr ai ishte

arrestuar dhe burgosur pas meuml shumeuml se teteuml muajve nga data kur ishte leumlshuar urdheumlri i

burgimit dhe koha kur e kishte paguar gjobeumln por Ministria e Financave nuk e kishte

njoftuar gjykateumln neuml lidhje me pageseumln e beumlreuml Gjykata thekson se deumlshtimi i ankuesit

peumlr ta njoftuar gjykateumln neuml lidhje me kryerjen e pageseumls nuk e liron shtetin nga

peumlrgjegjeumlsia peumlr teuml krijuar njeuml sistem efikas teuml regjistrimit teuml pagesave teuml gjobave

Procesi i vendimmarrjes neuml ccedileumlshtje kur liria e njeuml personi eumlshteuml neuml pyetje do teuml duhej teuml

merrte neuml konsiderateuml teuml gjitha rrethanat e rastit Reumlndeumlsia e teuml drejteumls seuml ankuesit neuml liri

keumlrkon qeuml shteti teuml marreuml teuml gjitha masat e nevojshme neuml meumlnyreuml qeuml teuml shmangeuml

kufizimin e padrejteuml teuml liriseuml Si rezultat i keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata gjen se burgosja e

ankuesit ka qeneuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 (b)

Sa i peumlrketet Nenit 6 Gjykata ka veumlrejtur se procedurat e deumlmshpeumlrblimit kaneuml zgjatur

prej 17 janarit 2003 deri meuml 21 shtator 2007 kur aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit i eumlshteuml

doreumlzuar ankuesit Procedurat keumlsisoji kaneuml zgjatur rreth kateumlr vite e teteuml muaj neuml teuml dy

nivelet e juridiksionit Gjykata ka rikujtuar neuml keumlteuml drejtim se arsyeshmeumlria e zgjatjes seuml

procedurave duhet vlereumlsuar neuml kontekst teuml rastit dhe duke pas parasysh kriteret neuml

vijim kompleksiteti i rastit sjellja e ankuesit dhe e autoriteteve relevante dhe ccedilfareuml

reumlndeumlsie ka peumlr ankuesin zgjidhja e mosmarreumlveshjes Neuml rastin konkret Gjykata ka

vlereumlsuar se rasti nuk ka keumlrkuar shqyrtim teuml ccedileumlshtjeve komplekse Gjithashtu gjen as

vonesat nuk janeuml shkaktuar nga ankuesi Peumlrfundimisht Gjykata vlereumlson se

koheumlzgjatja e procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim ka qeneuml e tepeumlrt dhe nuk ploteumlson

keumlrkeseumln e Nenit 6(1) peumlr koheuml teuml arsyeshme

Neuml lidhje me Nenin 13 Gjykata nuk gjen arsye qeuml teuml leumlvizeuml nga praktika gjyqeumlsore e

meumlparshme ku kishte gjetur shkelje teuml Nenit 13 neuml lidhje me Nenin 6 si rezultat i

mungeseumls seuml mjetit efektiv neuml lidhje me zgjatjen e procedurave peumlr deumlmshpeumlrblim

Gjykata ka urdheumlruar shtetin maqedon qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit shumeumln neuml vlereuml prej

1500 EUR peumlr deumlmin jo-material dhe 1260 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 Nenit 6 dhe Nenit 13 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 6 teuml

Konventeumls [njeumlzeumlri]

134

Quinn kundeumlr Franceumls - 1858091

22 Mars 1995 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 1

Pretendimi peumlr shkelje teuml drejteumls neuml liri si pasojeuml e vazhdimit teuml ndalimit dhe burgosja e

tij pasuese me qeumlllim ekstradimit peumlrkundeumlr vendimit ekzistues peumlr lirim dhe

koheumlzgjatjes seuml paraburgimit ka shkelje

Neni 5 sect 3

Pretendimet se mbajtja e tejzgjatur ne paraburgim kishte shkelur te drejten e tij qe te

sillet shpejteuml para njeuml gjyqtari nuk ka shkelje

Neni 18

Pretendim se eumlshte abuzuar me procedureumln e ekstradimit duke e peumlrdorur ateuml peumlr njeuml

qeumlllim tjeteumlr nga ai peumlr teuml cilin ajo ishte menduar nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohet

Fjaleumlt kyccedile arrestim ndalim paraburgim procedureuml ekstradimi vazhdim

paraburgimi tejzgjatje

Ankuesi Z Thomas Quinn i lindur neuml Nju Jork neuml vitin 1937 me shtetesi amerikane

dhe jetonte neuml Paris

Faktet e rastit

Ankuesi u arrestua meuml 1 gusht 1988 neuml posedim teuml dy Pasaportave greke teuml rreme dhe u

akuzua neuml teuml njeumljteumln diteuml me vepra penale sipas legjislacionit peumlr leumlshimin e letrave me

vlereuml dhe falsifikimit teuml dokumenteve administrative Meuml 29 neumlntor gjyqtari hetues i

shtoi akuzave fillestare rrethaneumln reumlnduese teuml mashtrimit teuml publikut peumlr njeuml skemeuml

kursimi Neuml diteumln e arrestimit ankuesi ishte deumlguar neuml burgu Santeacute neuml Paris Neuml tri

raste 30 neumlntor 1988 23 mars dhe 20 korrik 1989 gjykateumlsi hetues zgjati ndalimin me

kateumlr muaj bazuar neuml mendimin se ndalimi ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml siguruar

prezenceumln peumlr gjykimin e njeuml teuml akuzuari i cili ishte njeuml shtetas i huaj i cili ishte

arrestuar neuml posedim teuml pasaportave teuml rreme dhe i cili kishte disa banesa jashteuml Franceumls

dhe njeuml numeumlr teuml madh teuml bashkeumlpuneumltoreumlve Ankuesi parashtoroi njeuml ankeseuml neuml

Divizionin e Aktakuzeumls seuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Parisit kundeumlr urdhrit teuml 20 korrikut

1989 qeuml zgjati paraburgimin e tij Pas mbajtjes seuml seanceumls deumlgjimore meuml 2 gusht 1989

Divizioni i Aktakuzeumls vendosi se ai duhet teuml lirohet menjeumlhereuml pasi qeuml ai [nuk] u ndalua

neuml baza teuml tjera Ky vendim ishte menjeumlhereuml i ekzekutuesheumlm dhe nuk ishte paraqitur

asnjeuml ankeseuml kundeumlr tij Megjithateuml ankuesi nuk u lirua Lirimi i tij ishte subjekt i

vendimit peumlr teuml njoftuar prokurorin publik i cili ishte peumlrgjegjeumls peumlr ekzekutimin dhe

peumlrfundimin e formaliteteve peumlrkateumlse

Meuml pas Ankuesi u paraqit para Gjykateumls Penale teuml Parisit derisa ishte neuml paraburgim

lidhur me keumlrkeseumln peumlr ekstradim (e cila eumlshteuml elaboruar meuml poshteuml) Me 10 korrik

1991 ai u gjet fajtor peumlr mashtrim neuml deumlm teuml neumlnteumldhjeteuml e tre personave dhe peumlr

135

organizimin e njeuml fushateuml mashtrimi neuml lidhje me transaksione qeuml peumlrfshijneuml letrat me

vlereuml teuml huaja neuml Franceuml Ai u deumlnua me kateumlr vjet burg dhe u gjobit me 300000 franga

franceze (FRF) Gjykata urdheumlroi ndalimin e tij Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln e Apelit

ne Paris kundeumlr keumltij ndalimi Neuml njeuml aktgjykim teuml 23 prillit 1992 gjykata gjeti se

ankesa neuml lidhje me rrethanat reumlnduese peumlr njeuml skemeuml kursimi nuk eumlshteuml beumlreuml dhe me

keumlteuml e zvogeumllon deumlnimin peumlr kateumlr vjet burgim njeuml viti i teuml cilit u pezullua Gjykata

urdheumlroi qeuml ankuesi teuml qeumlndronte neuml paraburgim Ankuesi i cili ishte neuml paraburgim

nga 1 gushti 1988 deri meuml 4 gusht 1989 qendroi - njeuml total prej rreth njeuml viti dhe dhjeteuml

muaj e me pas u ekstradua neuml Zviceumlr meuml 24 shtator 1992

Lidhur me procedurat e ekstradimit - Meuml 4 gusht 1989 njeuml gjykateumls hetues i Gjeneveumls

deumlrgoi me faks neuml zyreumln e prokurorit publik teuml Parisit njeuml keumlrkeseuml peumlr arrestimin e

peumlrkohsheumlm teuml ankuesit me qeumlllim teuml ekstradimit teuml tij E njeumljta keumlrkese u transmetua

neumlpeumlrmjet Organizateumls Nderkombeumltare teuml Policiseuml Kriminale (Interpol) meuml 5 gusht dhe

peumlrmes kanaleve diplomatike meuml 16 gusht Prokurori publik i Parisit urdheumlroi

arrestimin e perkohsheumlm teuml tij Ankuesi i cili ishte ende neuml burgun Santeacute u morr neuml

pyetje nga prokurori rreth oreumls 8 teuml meumlngjesit e ms pas vendoset neuml paraburgim me

qeumlllim teuml ekstradimit Gjateuml rrjedheumls seuml procedurave teuml ekstradimit teuml ngritura kundeumlr

tij ankuesi aplikoi tri hereuml peumlr lirimin e tij duke u mbeumlshtetur neuml ccedildo rast neuml Nenin 5 teuml

Konventeumls duke u ankuar peumlr rrethanat neuml teuml cilat ai ishte arrestuar Neuml tre vendimet e

tij dheumlneuml meuml 23 gusht 1989 2 neumlntor 1989 dhe 19 dhjetor 1990 Divizioni i Aktakuzeumls

i hodhi poshteuml tre keumlrkesat duke gjetur se ndalimi ishte urdheumlruar neuml peumlrputhje me

dispozitat e Konventeumls Evropiane peumlr Ekstradimin Neuml ndalimin e tij justifikohej

refuzimi peumlr lirimin e ankuesit peumlr shkak teuml rrezikut teuml arratisjes seuml tij dhe mungesa e

garancive peumlr teuml siguruar pranineuml e tij neuml lidhje me procedura teuml tjera Perkundeumlr tri

anesave teuml tjera meuml 14 mars 1990 Divizioni i Aktakuzeumls seuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Paris

vendosi neuml favor teuml ekstradimit teuml ankuesit Meuml 24 korrik 1990 Gjykata e Kasacionit e

hodhi poshteuml si teuml papranueshme ankesen e tij mbi pikat e ligjit kundeumlr mendimit teuml

Divizionit teuml Aktakuzeumls Meuml 24 janar 1991 Kryeministri i aprovoi keumlrkesen autoriteteve

Zvicerane peumlr ekstradimin e ankuesit Meuml pas ankuesi aplikoi neuml Conseil dEtat peumlr

anulimin e ekzekutimit teuml vendimit peumlr ekstradim dhe peumlr shqyrtimin e urdhrit por

keumlrkesa e tij u hodh poshteuml meuml 31 janar 1992 Ankuesi i cili ishte neuml paraburgim me

qeumlllim ekstradimi nga 4 gushti 1989 deri meuml 10 korrik 1991 - njeuml periudheuml prej njeuml viti

njeumlmbeumldhjeteuml muaj dhe gjashteuml diteuml - iu doreumlzua autoriteteve zvicerane meuml 24 shtator

1992

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi parashtroi argumente lidhur me paligjshmeumlrineuml dhe koheumlzgjatjen e

paraburgimit teuml tij Ankuesi pohoi se ai ishte mbajtur arbitrarisht neuml paraburgim meuml 4

gusht 1989 neuml meumlnyreuml qeuml ti ipej koheuml Zyreumls seuml prokurorit publik teuml Parisit peumlr teuml

inicimin e proceduarve teuml ekstradimit duke penguar keumlshtu zbatimin e vendimit qeuml

urdheumlron lirimin e menjeumlhersheumlm teuml ankuesit Duke u bazuar neuml Nenin 5 sectsect 1 dhe 3 teuml

veteumlm dhe marreuml seuml bashku me Nenin 18 teuml Konventeumls ankuesi pretendonte njeuml abuzim

me procedurat e ekstradimit peumlr qeumlllime qeuml lidhen me hetimin neuml Franceuml dhe u ankua

peumlr paligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij neuml lidhje me keumlteuml procedureuml si dhe koheumlzgjatjen

e paraburgimit teuml tij Ankuesi pohoi se ai duhet teuml ishte liruar menjeumlhereumlneuml zbatim teuml

136

vendimit teuml dheumlneuml prandaj u mbajt neuml meumlnyreuml arbitrare neuml paraburgim neuml meumlnyreuml qeuml ai

teuml mund teuml rikthehej neuml burg me keumlrkeseumln e autoriteteve zvicerane Kjo ishte gjithashtu

pikeumlpamja e Komisionit

Qeveria shpjegoi se kishte patur neuml meumlnyreuml teuml pashmangshme disa vonesa neuml lirimin e

ankuesit peumlr shkak teuml formaliteteve teuml cilat moreumln njeuml koheuml meuml teuml gjateuml peumlr teuml

peumlrfunduar peumlr shkak teuml pushimeve gjyqeumlsore Ankuesi gjithashtu kontestoi

ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tij neuml pritje teuml ekstradimit duke pasur parasysh jo veteumlm

rrethanat e arrestimit teuml tij neuml mbreumlmjen e 4 gushtit teuml vitit 1989 por edhe neuml

koheumlzgjatjen e privimit teuml tij nga liria Qeveria e kundeumlrshtoi ateuml duke u arsyetuar se

shteti Francez ka obligim bazuar neuml Konventeumln mbi Ekstradimin si shtet Paleuml dhe neuml

rastin neuml flajeuml kishte pasur detyrimin peumlr teuml ekstraduar Ata pohuan se paraburgimi ishte

neuml pritje teuml ekstradimit dhe kishte ishte e vetmja meumlnyreuml peumlr teuml siguruar qeuml do teuml ishte e

mundur qeuml ankuesi ti doreumlzohej shtetit keumlrkues dhe se urdheumlri neuml rastin neuml fjaleuml ishte

konform me rregullat qeuml qeverisin ekstradimin Qeumlllimi i veteumlm i atij ndalimi ishte

doreumlzimi i ankuesit tek autoritetet gjyqeumlsore teuml shtetit keumlrkues

Ankuesi u ankua gjithashtu peumlr koheumlzgjatjen totale teuml paraburgimit teuml tij e cila sipas tij

kishte shkelur Nenin 5 sectsect 1 dhe 3 teuml Konventeumls dhe teuml drejteumln e tij peumlr tu sjell para njeuml

gjyqtari apo zyrtari ligjor nq afat tq arsyeshqm kohor Ankuesi gjithashtu akuzoi

autoritetet franceze se kishin abuzuar me procedureumln e ekstradimit duke e peumlrdorur ateuml

peumlr njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai peumlr teuml cilin ajo ishte menduar Objektivi kryesor i tyre ishte

teuml pengonte lirimin e tij dhe qeuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 18 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljen e Nenit 5 sect 1 Gjykata rithekson se

peumlrjashtimet nga e drejta e liriseuml e siguruara nga ky nen duhet te jeneuml ne peumlrputhje me

qeumlllimin teuml sigurojeuml qeuml askush nuk eumlshteuml privuar arbitrarisht nga e drejta e liriseuml seuml tij

ose teuml saj Gjykata pranon se ka pasur vonesa neuml ekzekutimin e vendimit peumlr urdheumlrimi

e lirimit teuml paraburgosuri qeuml neuml rrethana teuml caktuara eumlshteuml e kuptueshme Megjithateuml

Gjykata veumlren se neuml rastin konkret ankuesi mbeti neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml oreuml

pas vendimit te Divizionit teuml Aktakuzeumls qeuml parasheh qeuml ai teuml lirohet menjeumlhereuml

Rrjedhimisht konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 neuml keumlteuml respekt

Neuml lidhje me zgjatjen e paraburgmit teuml ankuesit Gjykata konsideron se paraburgimi me

qeumlllim ekstradimin ishte neuml parim i justifikuar sipas neumlnparagrafit (f) teuml Nenit 5 sect 1

Kjo dispoziteuml keumlrkon neuml radheuml teuml pareuml qeuml paraburgimi teuml jeteuml i ligjsheumlm i cili peumlrfshin

kushtet e pajtueshmeumlriseuml me njeuml procedureuml teuml peumlrcaktuara me ligj Konventa keumltu i

referohet neuml teumlresi ligjit nacional por gjithashtu keumlrkon qeuml ccedildo heqje lirie teuml jeteuml neuml

peumlrputhje me qeumlllimin e Nenit 5 peumlrkateumlsisht peumlr teuml mbrojtur individeumlt nga arbitrariteti

Gjykatat kombeumltare teuml cilat janeuml neuml njeuml poziteuml meuml teuml mireuml se Institucionet e Konventeumls

peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse arsyeshmeria e paraburgimit ka qeneuml e ligjeshme ka konstatuar

se paraburgimi i kontestuar ishte i ligjsheumlm neuml fillim dhe neuml lidhje me qeumlllimin e saj

Megjithateuml Gjykata veumlren se paraburgimi i ankuesit peumlr qeumlllime teuml ekstradimit ishte

jashteumlzakonisht i gjateuml Ai u arrestua neuml lidhje me procedurat e ekstradimit nga 4 gusht

1989 deri meuml 10 korrik 1991 pothuajse dy vite Pas keumlsaj ai sheumlrbeu deumlnimin e

shqiptuar nga Gjykata e Apelit neuml Paris deri meuml 24 shtator 1992 neuml cileumln dateuml ai u

doreumlzua tek autoritetet zvicerane sipas urdheumlrit teuml 24 janarit 1991 Paraburgimi me

137

qeumlllim ekstradimin vazhdoi deri meuml 10 korrik 1991 edhe pas miratimit teuml urdhrit peumlr

ekstradim Doreumlzimi i ankuesit te autoritetet zvicerane u shty neuml peumlrputhje me Nenin

19 para 1 teuml Konventeumls Evropiane peumlr Ekstradim peumlr shkak teuml procedimeve neuml lidhje

me krimet e kryera neuml teuml njeumljteumln koheuml neuml Franceuml Nuk eumlshteuml roli i Gjykateumls peumlr teuml

peumlrcaktuar se ccedilfareuml masash duhet teuml kishin marreuml autoritetet kombeumltare keumlto rrethana

peumlr teuml siguruar qeuml paraburgimi neuml pritje teuml ekstradimit por Gjykata veumlren se ky

paraburgim kishte tejkaluar njeuml koheuml teuml arsyeshme deri meuml 24 janar 1991

Rrjedhimisht Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls edhe neuml keumlteuml

pikeuml Ndeumlrsa lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 5 sect 3 Gjykata konsideron se

nuk ka pasur vonesa teuml konsiderueshme apo neglizhenceuml nga ana e autoriteteve andaj

nuk ka shkelje neuml keumlteuml pikeuml

Neuml lidhje me pretendimet se ka shkelje te Nenit 18 Gjykata veumlren se kjo dispoziteuml

siguron mbrojtje specifike dhe mund teuml ishte i thirrur neuml vetvete pa u referuar neuml lidhje

me Nenet e tjera teuml Konventes Pasi qeuml gjykata tashmeuml ka gjetur se nuk ka prova peumlr teuml

veumlrtetuar pretendimi e njeuml abuzimi teuml procedureumls Gjykata nuk e konsideron teuml

nevojshme teuml shqyrtojeuml teuml njeumljtat fakte nga pikeumlpamja e Nenit 18

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventes dhe se nuk ka pasur

shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventes Ndeumlrsa konstaton se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml

shqyrtohet ccedileumlshtja nga pikeumlpamja teuml Nenit 18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

138

Smirnova kundeumlr Rusiseuml - 4613399 4818399

24 korrik 2003 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni Nenit 5 sectsect 1 dhe 3

Shkelje e mbi teuml drejteumln peumlr liri dhe siguri si pasojeuml e mbajtjes neuml paraburgim teuml

peumlrseumlritur teuml pabazeuml ka shkelje

Neni 6 sect1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml si pasojeuml e tejzgjatjes seuml procedurave ka

shkelje

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare peumlr ankuesen e pareuml si

pasojeuml e mbajtjes seuml pasaporteumls ka shkelje peumlr ankuesen e pareuml

Fjaleumlt kyccedile paraburgim vazhdim i paraburgimit rrezikshmeumlri ndalim i pasaporteumls

tej-zgjatje e procedurave ndeumlrhyrje neuml jeteuml

Ankueset znj Yelena Pavlovna Smirnova (ankuesja e pareuml) dhe znj Irina Pavlovna

Smirnova (ankuesja e dyteuml) motra binjake teuml lindura neuml vitin 1967 shtetase ruse

Faktet e rastit

Meuml 5 shkurt 1993 ka filluar ndjekja penale ndaj ankuesve me dyshimin se kishin

mashtruar njeuml bankeuml teuml Moskeumls duke marreuml njeuml hua me pretendime teuml rreme

peumlrkateumlsisht leumlneuml neumln hipotekeuml njeuml baneseuml qeuml nuk e kishin neuml proneumlsi Gjateuml hetimeve

penale ato janeuml arrestuar kateumlr hereuml

Fillimisht Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy ka arrestuar veteumlm ankuesen e pareuml kurse nuk

ka vazhduar hetimet ndaj ankueses seuml dyteuml Me 21 mars 197 e njejta gjykateuml ka gjetur

qeuml hetimet ndaj ankueses seuml dyteuml nuk do teuml duhej teuml ndalohen andaj me veteuml-mocion ka

ri-filluar hetimet ndaj saj dhe bashkuar ato me rastin ndaj ankueses seuml pareuml

Peumlrgjateuml procedureumls penale ankuesja e pareuml ishte liruar me 9 dhjetor 1997 nga Gjykata

e Rrethit teuml Lyublinsky-it por ishte arrestuar seumlrish pas ekzaminimit teuml dyteuml teuml rastit teuml

saj me 31 mars 1997 nga Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy Me 30 mars 1999 Ankuesja e

pareuml ishte arrestuar peumlr hereuml teuml pareuml dhe mbeti neuml paraburgim deri me 29 prill 1999 kur

ishte liruar nga Gjykata e Rrethit teuml Lyublinsky-it Me 9 shtator 1999 ajo u arrestua

seumlrish dhe u deumlrgua neuml mbajtje

Me 2 dhe 7 tetor 1999 ankueset u liruan nga paraburgimi peumlr shkak se koha e mbajtjes

kishte skaduar Megjithateuml ato u paraburgoseumln seumlrish me 10 neumlntor 1999 deri sa teuml

kryhet gjykimi peumlr shkak teuml gravitetit teuml akuzave dhe karakterit teuml ldquoankuesverdquo

Ankuesja e dyteuml kishte paraqitur rastin e saj edhe neuml Gjykateumln Kushtetuse e cila

vendosi se Neni 256 i Kodit teuml Procedureumls Penale ishte jo-kushtetues peumlr shkak se i ka

veshur gjykatat penale me njeuml funksion qeuml neuml esenceuml eumlshteuml i prokuroriseuml ai i ndjekjes

penale neuml momentin kur ka nisur procedureumln penale kundeumlr ankueses seuml dyteuml Pas keumltij

139

vendimi aktvendimet e marra nga gjykatat respektive u anuluan sa i peumlrket asaj dhe

rasti u deumlrgu peumlr hetime teuml meumltutjeshme Ankuesja e dyteuml u lirua por motra e saj mbeti

neuml paraburgim Me 25 prill 2000 ankuesja e pareuml u lirua nga paraburgimi peumlr shkak seuml

koha e paraburgimit kishte skaduar Pas lirimit teuml teuml dyja ankuesve seancat deumlgjimore

peumlr rastin e tyre deumlshtuan njeuml pas njeuml pasi ato nuk u paraqiteumln neuml gjykateuml Si rezultat

me 28 gusht 2000 Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy urdheumlroi arrestin e tyre i cili u

realizua me 12 mars 2001 Ato u mbajteumln neuml paraburgim deri kur eumlshteuml dheumlneuml

aktgjykimi i shkalleumls seuml pareuml

Me 9 janar 2002 ankueset u deumlnuan peumlr mashtrime neuml shkalleuml teuml gjereuml dhe u deumlnuan

respektivisht me teteuml vjet burgim peumlr ankuesen e pareuml dhe gjashteuml vjet burgim peumlr

ankuesen e dyteuml si dhe me konfiskimin e proneumls seuml tyre Meuml 9 prill 2002 Gjykata e

Rrethit teuml Moskeumls anuloi aktgjykimin e shkalleumls seuml pareuml dhe i liroi ato nga deumlnimi i

dheumlneuml pasi qeuml afati peumlr veumlrtetimin e peumlrgjegjeumlsiseuml seuml tyre penale kishte skaduar

Faktet rreth pasaporteumls Pasaporta e ankueses seuml pareuml (pasaporta e brendshme) ishte

marreuml nga ajo kur u arrestua meuml 26 gusht 1995 dhe u ndal deri meuml 6 tetor 1999 Neuml

dhjetor 1997 dhe prill 1998 Sheumlrbimi i Sigurimeve Shoqeumlrore teuml Moskeumls dhe njeuml firmeuml

ligjore kishin refuzuar ta puneumlsonin sepse ajo nuk kishte pasaporteuml Tutje neuml dhjetor

1997 njeuml klinikeuml e Moskeumls e kishte njoftuar ateuml se kujdesi mjekeumlsor i lireuml mund teuml

sigurohej veteumlm neumlse ajo paraqiste njeuml ccedilertifikateuml sigurimi dhe pasaporteuml teuml saj Peumlr teuml

njeumljteumln arsye neuml prill 1998 kompania telefonike e Moskeumls kishte refuzuar teuml instalonte

linjeumln telefonike neuml shteumlpineuml e saj Meuml 2 qershor 1998 Zyra e Notereumlve teuml Qytetit teuml

Moskeumls e kishte njoftuar ateuml se ajo kishte nevojeuml teuml provonte identitetin e saj peumlr

shembull me ldquopasaporteumlrdquo neumlse deumlshironte teuml merrte veprime noteriale Meuml 10 dhjetor

1998 asaj i eumlshteuml refuzuar regjistrimi i marteseumls seuml saj Meuml 19 mars 1999 ajo ishte

ndaluar nga njeuml patrulleuml policore peumlr njeuml kontrolleuml teuml identitetit Pasi qeuml nuk kishte

mundur teuml paraqiste pasaporteumln ajo ishte deumlrguar neuml njeuml stacion policie dhe kishte

paguar gjobeuml administrative

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankueset kaneuml parashtruar se nuk ka pasur arsye teuml mira peumlr teuml justifikuar paraburgimin

e peumlrseumlritur teuml tyre duke pretenduar shkeljen e Nenit 5 sectsect1 dhe 3 teuml Konventeumls E para

nuk ka pasur rrezik qeuml kaneuml mundur teuml arratisen peumlr shkak se vendqeumlndrimin e veteumlm e

kaneuml pasur neuml Moskeuml ku kaneuml pranuar korrespodenceumln nga autoritetet ruse dhe

organizatat ndeumlrkombeumltare Kaneuml qeneuml qytetare teuml devotshme dhe kaneuml pasur

reputacion teuml mireuml si avokate Ankuesja e pareuml ka leumlnguar nga njeuml seumlmundje serioze-

Schonlein Henoch E dyta nuk ka pasur rrezik qeuml ankueset kaneuml mundur teuml ndikojneuml neuml

dheumlnien e drejteumlsiseumlm sepse srsquokaneuml shkateumlrrur dokumente apo deumlshmi apo beumlreuml presion

neuml viktimat E treta paraburgimi nuk ka qeneuml i nevojsheumlm peumlr parandalimin e krimeve

teuml tjera sepse nuk kaneuml pasur teuml kaluar kriminale E kateumlrta nuk ka pasur dyshim teuml

bazuar se lirimi i ankuesve do teuml prishte rendin publik Po ashtu ankueset pretendojneuml

se paraburgimi eumlshteuml reprezaljehakmarrje nga Shteti peumlr ankesat e tyre tek organizatat

ndeumlrkombeumltare peumlr kushtet e jeteseumls neuml qendreumln e paraburgimit

Qeveria ruse ka theksuar se ankesa bie pjeseumlrisht jashteuml juridiksionit kohor ratione

temporis teuml Gjykateumls peumlr shkak se i peumlrket paraburgimit teuml filluar para 5 majit 1998 -

dateuml kur ka hyreuml neuml fuqi Konventa peumlr Rusineuml Qeveria meuml tej ka pohuar se autoritetet

140

duhej ti ndalonin ankueset sepse ato ikeumln nga drejteumlsia dhe shkeleumln kushtet e

doreumlzaniseuml neuml ateuml qeuml ata nuk i njoftonin autoritetet hetimore peumlr leumlvizjet e tyre dhe u

paraqiteumln peumlr gjykim Ky veprim ishte justifikuar kryesisht nga rreziku qeuml ankuesit teuml

arratiseshin peumlr shembull jashteuml vendit Peumlrveccedil keumlsaj me vendimin e saj teuml dateumls 9

prill 2002 Gjykata e Rrethit teuml Moskeumls shkarkoi ankuesit nga kryerja e deumlnimit dhe ky

vendim ishte neuml vetvete satisfaksion i drejteuml peumlr koheumln e kaluar neuml burg

Lidhur me shkeljen e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls ankueset pretendojneuml se procedura

penale ndaj tyre ka zgjatur pa arsye Seuml pari sipas tyre as faktet e as aspektet ligjore teuml

rastit teuml tyre nuk kaneuml qeneuml komplekse Seuml dyti ato kaneuml dheumlneuml meuml teuml mireumln e tyre peumlr

teuml peumlrshpejtuar procedurat duke parashtruar meuml shumeuml se 100 keumlrkesa peumlr zgjidhjen meuml

teuml shpejteuml teuml rastit teuml tyre Peumlrkundeumlr keumltij zelli sipas tyre shteti ka vepruar neuml meumlnyreuml

neglizhente duke leumlneuml rastin statik peumlr neumlnteuml vite fillimisht duke zarritur hetimet e meuml

pas shtyreuml seancat peumlr teuml deumlgjuar meritat e rastit

Qeveria pretendon se procedurat duhej teuml shtyhen derisa ankuesit po fshiheshin

Gjykata duhej ta kalonte koheumln e saj neuml vendimin peumlr teuml mbajtur ankuesit neuml vend qeuml teuml

merrte parasysh meritat e akuzeumls Neuml teuml shumteumln ankuesja e pareuml ishte neuml listeumln e teuml

arratisurve teuml keumlrkuar peumlr 2 vjet 2 muaj dhe 6 diteuml ndeumlrsa motra saj - peumlr 2 vjet 9 muaj

dhe 15 diteuml Po ashtu kur neuml mars 2001 Gjykata e Rrethit Tverskoy mori rastin peumlr

gjykim nuk mund teuml vazhdonte sepse ankuesja e pareuml disa hereuml keumlrkoi koheuml shteseuml peumlr

teuml studiuar dosjen e ccedileumlshtjeve Avokati i saj nuk eumlshteuml paraqitur neuml seanca deumlgjimore

dhe se ajo e ka mbytur gjykateumln me ankesat dhe mocionet e saj teuml shumta shpesh teuml

pabazuara Qeveria arriti neuml peumlrfundimin se koheumlzgjatja e procedurave u shkaktua

kryesisht nga mungesa e vullnetit teuml ankuesve peumlr tu neumlnshtruar drejteumlsiseuml

Lidhur me shkeljen e Nenit 8 teuml Konventeumls ankuesja e pareuml parashtroi se njeuml qytetar

rus qeuml nuk mban pasaporteumln e tij eumlshteuml deumlmtuar neuml teuml drejtat e tij neuml njeuml shkalleuml qeuml

peumlrbeumln njeuml ndeumlrhyrje neuml jeteumln e tij private Ligji rus keumlrkon qeuml personi qeuml deumlshiron teuml

gjejeuml puneuml teuml marreuml kujdes mjekeumlsor falas teuml marreuml posteumln teuml martohet teuml votojeuml teuml

peumlrdoreuml sheumlrbime noteriale teuml instalojeuml njeuml linjeuml telefonike teuml kursejeuml para duke blereuml

valuteuml teuml huaj ose teuml udheumltojeuml me tren ose aeroplan duhet teuml jeteuml neuml gjendje teuml paraqes

pasaporteumln Peumlr meuml tepeumlr mos-pasja e pasaporteumls eumlshteuml neuml vetvete njeuml kundeumlrvajtje

administrative Sipas ankueses marrja e pasaporteumls nuk i ka sheumlrbyer interesave

kombeumltare e as nuk ka paraqitur keumlrceumlnim teuml rendit publik nuk i kasheumlrbyer mbrojtjes

seuml sheumlndeti apo moralit teuml personave teuml tjereuml e as nuk ka qeneuml e nevojshme peumlr njeuml

shoqeumlri demokratike Peumlr meuml tepeumlr nuk ka qeneuml neuml peumlrputhje me ligjin rus sipas teuml cilit

qeuml pasaporta merret veteumlm pas deumlnimit peumlrfundimtar Peumlrjashtimisht gjateuml paraburgimit

pasaporta mundet teuml merret sipas legjislacionit sekondar dhe neuml ato raste duhet teuml

kthehet sa meuml pareuml tek qytetari

Qeveria ruse ka parashtruar se Gjykata e Rrethit teuml Tverskoy ka mbajtur pasparteumln e

ankueses peumlr shkak se nuk ka mundur teuml dallojeuml motrat binjake dhe se disa hereuml ato

kaneuml shfryteumlzuar pamjen e tyre fizike neuml keumlteuml drejtim Po ashtu pohon se pasaporta i

eumlshteuml beumlreuml e qasshme ankueses peumlr disa qeumlllime kruciale por ankuesja nuk ka shkuar

asnjeumlhereuml ta marreuml ateuml

141

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson se Neni 5 sect1 (c) i Konventeumls duhet teuml lexohet neuml lidhshmeumlri me

Nenin 5 sect3 Personi i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale duhet teuml lirohet gjithmoneuml neuml pritje

teuml gjykimit peumlrveccedil neumlse shteti mund teuml tregojeuml se ka arsye teuml peumlrshtatshme dhe teuml

mjaftueshme peumlr teuml justifikuar ndalimin e vazhduesheumlm Praktika gjyqeumlsore e

Konventeumls ka zhvilluar kateumlr arsye themelore teuml pranueshme peumlr refuzimin e lirimit me

kusht ldquorreziku qeuml i akuzuari teuml mos daleuml neuml gjyq (arratisja) rreziku qeuml i akuzuari neumlse

lirohet do teuml ndeumlrmarreuml veprime peumlr teuml penguar administrimin e drejteumlsiseuml ose teuml kryejeuml

vepra teuml meumltutjeshme ose teuml shkaktojeuml prishjen e rendit publikrdquo Rreziku i arratisjes nuk

mund teuml bazohet veteumlm neuml ashpeumlrsineuml e deumlnimit potencial por duhet teuml vlereumlsohet neuml

raport me faktoreuml teuml tjereuml siccedil eumlshteuml karakteri i personit teuml peumlrfshireuml morali asetet

lidhjet me shtetin peumlrndjekeumls dhe kontaktet ndeumlrkombeumltare Periudha e paraburgimit

nuk mund teuml vlereumlsohet neuml meumlnyreuml abstrakte Argumentet ldquoprordquo dhe ldquokontrardquo lirimit

nuk duhet teuml jeneuml teuml ldquopeumlrgjithshmerdquo dhe ldquoabstrakterdquo

Neuml rastin konkret Gjykata shqyrton jo veteumlm neumlse periudha e peumlrgjithshme e

paraburgimit ishte e arsyeshme por edhe neumlse ripeumlrseumlritshmeumlria e saj ishte neuml peumlrputhje

me Nenin 5 teuml Konventeumls Arsyet e dheumlna nga autoritetet vendase ishin jashteumlzakonisht

teuml dendura dhe nuk kaneuml arritur teuml peumlrshkruanin holleumlsisht situateumln e motrave Andaj

Gjykata veumln neuml pah jo veteumlm neuml ashpeumlrsineuml e deumlnimit dhe por edhe karakterin e

ankuesve pa detaje teuml tjera psh ccedilfareuml ishte karakteri i tyre Andaj sipas Gjykateumls

paraburgimi i peumlrseumlritur gjateuml njeuml hetimi penal - neuml bazeuml teuml arsyeve teuml pamjaftueshme -

ka peumlrbeumlreuml shkelje teuml Nenit 5 sectsect 1 dhe 3

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata ka ritheksuar se arsyeshmeumlria e

koheumlzgjatjes seuml procedureumls duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml veccedilanta teuml

rastit duke pasur parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls neuml

veccedilanti kompleksitetin e ccedileumlshtjes sjelljen e ankuesit dhe sjelljen e autoriteteve

kompetente Neuml rastin konkret Gjykata konstaton se periudha e procedureumls qeuml mund ta

merrte parasysh pra qeuml bie neuml ratione temporis teuml saj eumlshteuml 3 vite 4 muaj dhe 19 diteuml

neuml lidhje me ankuesen e pareuml (totali 9 vite 2 muaj 4 diteuml) dhe 2 vjet 5 muaj dhe 27

diteuml neuml lidhje me ankuesen e dyteuml (totali 7 vite 6 muaj 23 diteuml) Gjykata konsideroi se

akuzat nuk ishin veccedilaneumlrisht komplekse dhe se hetimi nuk duhet teuml kishte marreuml vite

Sa i peumlrket sjelljes seuml ankuesve Gjykata nuk ishte e bindur peumlr vullnetin e tyre

bashkeumlpunues sidomos peumlr shkak teuml parashtrimit teuml shumeuml mocioneve edhe pse disa

ishin teuml bazuara mireuml

Sa i peumlrket sjelljes seuml autoriteteve Gjykata gjen se ka pasur periudha teuml

konsiderueshme teuml pasivitetit nga ana e tyre pa ndonjeuml arsye bindeumlse Hetimi fillestar

zgjati tri vite Shqyrtimi i pareuml i ccedileumlshtjes u zhvillua gati njeuml vit pas peumlrfundimit teuml

hetimit Ekzaminimi i dyteuml i ccedileumlshtjes u zhvillua dy vjet pas asaj teuml pareumls Gjyqi

peumlrfundimtar u zhvillua pothuajse tre vjet pas ekzaminimit teuml dyteuml Vendimi i Gjykateumls

Kushtetuese nga njeumlra aneuml e korrigjoi situateumln neuml lidhje me akuzeumln e paligjshme

kundeumlr ankueses seuml dyteuml por nga ana tjeteumlr shkaktoi njeuml voneseuml tjeteumlr neuml procedureuml

Peumlr meuml tepeumlr duke dheumlneuml vendime periodike mbi lirimin ose arrestimin autoritetet

ngriteumln neuml to njeuml ndjenjeuml teuml pasiguriseuml dhe mosbesimit ndaj drejteumlsiseuml duke i nxitur neuml

keumlteuml meumlnyreuml teuml ikin Andaj kjo steumlrgjatje e procedureumls peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 6 sect1 teuml

Konventeumls

142

Lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata ka vendosur disa hereuml se jeta private eumlshteuml

njeuml nocion i gjereuml qeuml nuk mund teuml peumlrkufizohet neuml meumlnyreuml teuml shtershme Sidoqofteuml

eumlshteuml theksuar se ajo mbron integritetin moral dhe fizik teuml individit Ndeumlrhyrja e vetme

neuml keumlteuml teuml drejteuml nga shteti lejohet neuml ldquopeumlrputhje me ligjinrdquo dhe kur ldquoeumlshteuml e nevojshme

peumlr njeuml shoqeumlri demokratikerdquo Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata vuri neuml dukje se ndeumlrhyrja neuml

jeteumln private teuml ankueses seuml pareuml ishte e veccedilanteuml neuml ateuml qeuml pretendohet se nuk rrjedh nga

njeuml akt i menjeumlhersheumlm por nga njeuml numeumlr shqeteumlsimesh teuml peumlrditshme teuml marra neuml

teumlreumlsineuml e tyre teuml cilat kishin zgjatur deri neuml tetor 1999 Neuml lidhje me keumlteuml ndeumlrhyrja ka

reumlneuml brenda juridiksionit kohor teuml gjykateumls Gjykata konstatoi se neuml jeteumln e peumlrditshme

qytetareumlt ruseuml shpesh kishin obligim teuml deumlshmonin identitetin e tyre madje edhe kur

kryenin detyra teuml caktuara teuml zakonshme Peumlr meuml tepeumlr pasaporta ishte e nevojshme peumlr

nevojat meuml thelbeumlsore si gjetja e puneumlsimit dhe marrja e kujdesit mjekeumlsor Prandaj

kishte pasur njeuml ndeumlrhyrje teuml vazhdueshme neuml jeteumln private teuml ankueses

Tutje Gjykata veumlren se legjislacioni rus parashikonte qeuml pasaporta duhej teuml kthehej kur

njeuml individ ishte liruar nga paraburgimi Qeveria kishte deumlshtuar teuml provonte se mos-

kthimi i pasaporteumls pas lirimit teuml ankueses kishte pasur ndonjeuml bazeuml neuml ligj

Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Po ashtu gjykata ka vendosur qeuml shteti rus trsquoi paguajeuml ankueses seuml pareuml deumlmshpeumlrblim

jo-material prej 3500 EUR kurse ankueses seuml dyteuml IS 2000 EUR Neuml rastin neuml fjaleuml

eumlshteuml e arsyeshme teuml supozohet se ankueset kaneuml peumlsuar ankth dhe zhgeumlnjim teuml

peumlrkeqeumlsuar nga paraburgimi i peumlrseumlritur dhe koheumlzgjatja e paarsyeshme e procedureumls

Peumlr meuml tepeumlr YS peumlsoi zhgeumlnjim peumlr moszbatimin e ploteuml teuml jeteumls seuml peumlrditshme peumlr

shkak teuml konfiskimit teuml pasaporteumls seuml saj Gjithashtu shteti rus duhet trsquou paguajeuml

bashkarisht teuml dyja ankuesve 1000 EUR neuml emeumlr teuml shpenzimeve teuml procedureumls

Gjykata ka refuzuar keumlrkeseumln e ankuesve peumlr deumlmshpeumlrblim material peumlr shkak se ato

kaneuml deumlshtuar qeuml teuml provojneuml se deumlmi material iu eumlshteuml shkaktuar pikeumlrisht nga

koheumlzgjatja e paraburgimit dhe gjykimit

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sectsect1 dhe 3 teuml Koventeumls peumlr teuml dyja ankueset

shkelje teuml Nenit 6 sect1 teuml Koventeumlspeumlr teuml dyja ankueset dhe shkelje e Nenit 8 teuml

Koventeumls mbi teuml drejteumln e respektimit teuml jeteumls private dhe familjare peumlr ankuesen e

pareuml YS [njeumlzeumlri]

143

Neni 6

E drejta per nje proces te rregullt

1 Neuml peumlrcaktimin e teuml drejtave dhe detyrimeve teuml tij civile ose teuml cdo akuze penale

kundeumlr tij cdo person ka teuml drejteuml qeuml ceumlshtja e tij teuml deumlgjohet drejteumlsisht publikisht

dhe brenda njeuml afati teuml arsyesheumlm nga njeuml gjykateuml e pavarur dhe e paanshme

Vendimi duhet teuml jepet publikisht por prania neuml salleumln e gjykateumls mund trsquoi ndalohet

shtypit dhe publikut gjateuml teumlreuml procesit ose gjateuml njeuml pjese teuml tij neuml interes teuml

moralit teuml rendit publik ose siguriseuml kombeumltare neuml njeuml shoqeumlri demokratike kur kjo

keumlrkohet nga interesat e teuml miturve ose mbrojtja e jeteumls private teuml paleumlve neuml proces

ose neuml shkalleumln qeuml cmohet tepeumlr e nevojshme nga gjykata kur neuml rrethana teuml

vecanta publiciteti do teuml deumlmtonte interesat e drejteumlsiseuml

2 Cdo person i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale prezumohet i pafajsheumlm derisa fajeumlsia e

tij teuml provohet ligjeumlrisht

3 Cdo i akuzuar peumlr njeuml vepeumlr penale ka teuml drejtat minimale teuml meumlposhtme

a) teuml informohet brenda njeuml afati sa meuml teuml shkurteumlr neuml njeuml gjuheuml qeuml ai e kupton

dhe neuml meumlnyreuml teuml holleumlsishme peumlr natyreumln dhe peumlr shkakun e akuzeumls qeuml ngrihet

ndaj tij

b) trsquoi jepet koha dhe lehteumlsiteuml e peumlrshtatshme peumlr peumlrgatitjen e mbrojtjes

c) teuml mbrohet veteuml ose teuml ndihmohet nga njeuml mbrojteumls i zgjedhur prej tij ose neuml

qofteuml se ai nuk ka mjete teuml mjaftueshme peumlr teuml shpeumlrblyer mbrojteumlsin trsquoi

mundeumlsohet ndihma ligjore falas kur keumlteuml e keumlrkojneuml interesat e drejteumlsiseuml

d) teuml pyeseuml ose teuml keumlrkojeuml qeuml teuml merren neuml pyetje deumlshmitareumlt e akuzeumls dhe teuml keteuml

teuml drejteumln e thirrjes dhe teuml pyetjes teuml deumlshmitareumlve neuml favor teuml tij neuml kushte teuml

njeumljta me deumlshmitareumlt e akuzeumls

e) teuml ndihmohet falas nga njeuml peumlrkthyes neuml qofteuml se nuk kupton ose nuk flet

gjuheumln e peumlrdorur neuml gjyq

144

Bellet kundeumlr Franceumls - 2380594

4 dhjetor 1995 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e refuzimit teuml ankeseumls bazuar neuml

faktin se ccedileumlshtja ishte trajtuar neuml instanca tjera ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile transfuzion gjau infektim virusi HIV obligim i shtetit neglizhenceuml

kompensim qasje neuml gjykateuml mjete ligjore

Ankuesi z Daniel Bellet njeuml shtetas francez i lindur neuml 1944

Faktet e rastit

Ankuesi ishte zyrtar i qeverisjes lokale teuml Qytetit teuml Parisit dhe ishte neuml pushim

mjekeumlsor teuml zgjatur Si njeuml i seumlmureuml nga hemofilia A simptomat e seuml cileumls iu shfaqeumln seuml

pari neuml vitin 1948 ai shpesh ka kryer transfuzione gjaku Sidomos neuml mes teuml viteve

1983 dhe 1984 neuml ankuesi janeuml kryer njeuml numeumlr i madh i transfuzioneve teuml gjakut Meuml

26 tetor 1983 ai u diagnostikua se ishte i infektuar me virusin e mungeseumls seuml imunitetit

teuml njeriut (HIV)

Meuml 19 maj 1990 ankuesi parashtroi neuml Gjykateumln Administrative teuml Parisit njeuml keumlrkeseuml

peumlr deumlmshpeumlrblim nga shteti peumlr shkak teuml infeksionit teuml tij Neuml aktgjykimin e dateumls 8

prill 1992 gjykata e hodhi poshteuml keumlrkeseumln e tij me arsyetimin se ai ishte

diagnostifikuar HIV-pozitiv jashteuml periudheumls seuml peumlrgjegjeumlsiseuml seuml shtetit peumlr mosveprim

nga neglizhenca i cili filloi meuml 12 mars 1985 kur autoritetet ministrore ishin ploteumlsisht

teuml informuar se produktet e gjakut teuml peumlrgatitura nga grupet e donatoreumlve neuml Paris ishin

teuml rrezikshme

Paralelisht neuml dhjetor teuml vitit 1991 ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml urgjente tek kryetari i

Gjykateumls seuml Parisit peumlr njeuml urdheumlr teuml peumlrkohsheumlm qeuml Fondacioni Kombeumltar i

Transfuzionit teuml Gjakut (FNTS) duhet ti paguajneuml atij shumeumln prej 3000000 franga

franceze (FRF) neuml lidhje me deumlmet e peumlsuara Ekpertiza e porositur nga gjykata neuml prill

teuml vitit 1992 arriti neuml peumlrfundimin se infeksioni i ankuesit ishte i mundsheumlm nga

produktet e gjakut teuml furnizuara nga FNTS Meuml 19 maj 1992 mbrojteumlsi i ankuesit pa e

informuar gjykateumln peumlr keumlrkeseumln e parashtruar praneuml Fondit teuml Kompensimit solli njeuml

keumlrkeseuml teuml dyteuml kundeumlr FNTS neuml shumeumln prej 3000000 FRF

Neuml aktgjykimin e 14 shtatorit 1992 gjykata urdheumlroi FNTS-neuml teuml paguante

kompensimin e ankuesit neuml shumeumln prej 1500000 FRF dhe vendosi qeuml aktgjykimi teuml

jeteuml i ekzekutuesheumlm menjeumlhereuml Me 9 prill 1992 peumlrderisa padia e tij civile ishte duke

u peumlrgatitur peumlr gjykim dhe pa vepruar peumlrmes avokatit teuml tij ankuesi kishte paraqitur

njeuml keumlrkeseuml neuml Fondin e Kompensimit peumlr Pacienteumlt dhe Hemofilikeumlt e Transfuzionit

qeuml ishin themeluar me Aktin e 31 Dhjetorit 1991 Meuml 21 maj Fondi i ofroi atij si

kompensim neuml shumeumln prej 993750 FRF qeuml do teuml pagueshme neuml tre keumlste gjateuml njeuml

periudhe prej dy vjeteumlsh

145

Me 16 tetor 1992 FNTS e cila kishte meumlsuar peumlr kompensimin e paguar nga Fondi

kishte aplikuar peumlr pezullim teuml ekzekutimit teuml vendimit Peumlr shkak se ankuesi kishte

pranuar keumlteuml kompensim Gjykata e Apelit neuml Paris refuzoi vendimin e gjykateumls peumlr

rritjen e kompensimit dhe vendosi qeuml padia e ankuesi qeuml shuma teuml rritet neuml 3000000

FRF teuml ishte e papranueshme Ky vendim u konfirmua edhe nga Gjykata e Kasacionit

me 26 janar 1994

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumentoi se aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit Paris teuml dateumls 12 mars 1993 neuml

teuml cileumln gjykata vendosi qeuml padia e tij ishte e papranueshme sikurse u konfirmua nga

Gjykata e Kasacionit meuml 26 janar 1994 ai aktgjykim kishte privuar ateuml nga e drejta e tij

peumlr qasje neuml gjykateuml e drejteuml kjo e garantuar nga Neni 6 sect 1 i Konventeumls Megjitheumlse

kishte pranuar oferteumln nga Fondi pasi kishte nevojeuml urgjente peumlr para neuml prag teuml

vdekjes e cila ishte e pashmangshme ankuesi kishte menduar se ai kishte teuml drejteuml teuml

padiseuml paleumln peumlrgjegjeumlse peumlr infeksionin e tij Ai nuk kishte asnjeuml arsye teuml dyshonte peumlr

rezultatin e veprimit teuml tij gjyqeumlsor duke pasur parasysh neuml veccedilanti kushtet e Nenit 47

(IX) teuml Aktit teuml 31 dhjetorit 1991 qeuml parasheh se ldquopranimi i njeuml oferte nga Fondi nuk

kishte efekt neuml vazhdimin e veprimeve gjyqeumlsorerdquo Peumlr meuml tepeumlr aplikuesi thekson se

kishte neumlnshkruar formeumln standarde teuml pranimit teuml fondit ku thuhet se personi informon

Fondin neumlse nis procedureuml gjyqeumlsore pas pranimit teuml deumlmshpeumlrblimit

Para Gjykateumls Qeveria franceze ka ngritur argumente disi teuml ndryshme nga ato teuml

parashtruara para Komisionit pasi ai kishte vendosur se pranimi i oferteumls nuk pengonte

nisjen e procedureumls gjyqeumlsore Qeveria argumentoi se ankuesi kishte pasur qasje teuml lireuml

neuml gjykateuml Pavareumlsisht nga procedurat penale neuml teuml cilat ankuesi mund teuml kishte qeneuml

paleuml civile tre lloje teuml veprimeve peumlr deumlmshpeumlrblim kishin qeneuml neuml dispozicion teuml tij

Seuml pari keumlrkesa neuml teuml drejteumln administrative neuml keumlteuml rast Gjykata Administrative

kishte shqyrtuar ccedileumlshtjen dhe ka hudhur poshteuml keumlrkeseumln me njeuml vendim teuml arsyesheumlm

Seuml dyti njeuml padi e zakonshme civile peumlr kompensim teuml deumlmit rasti i ankuesit ishte

shpallur i papranuesheumlm peumlr shkak teuml mungeseumls seuml ndonjeuml interesi qeuml i mundeumlsonte atij

teuml ngrinte procedureumln vendim i afirmuar nga Gjykata e Kasacionit njeuml vendim i tilleuml i

marreuml sipas Qeveriseuml pasi gjykata kishte konsideruar meritat e ccedileumlshtjes si neuml fakt dhe

neuml ligj nuk e kishte privuar keumlrkuesin nga e drejta e tij peumlr zgjidhje efektive Seuml fundi

ankesa e veccedilanteuml neuml Gjykateumln e Apelit teuml Parisit e parapareuml neuml Aktin e vitit 1991 pasi

qeuml nuk keumlrkohej as nga dy peumlrfaqeumlsuesit e zakonsheumlm ligjoreuml kjo procedureuml ishte e

shpejteuml dhe e lireuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson se e drejta e qasjes neuml gjykata e siguruar neuml Nenin 6 teuml Konventeumls

nuk eumlshteuml absolute por mund teuml jeteuml subjekt i kufizimeve Kjo e drejteuml beumln thirrje peumlr

rregullim nga shteti rregullim i cili mund teuml ndryshojeuml neuml koheuml dhe neuml vend sipas

nevojave dhe burimeve teuml komunitetit dhe teuml individeumlve Duke vendosur njeuml rregull teuml

tilleuml shtetet kontraktuese geumlzojneuml njeuml margjineuml teuml caktuar vlereumlsimi por vendimi

peumlrfundimtar peumlr respektimin e keumlrkesave teuml Konventeumls i takon Gjykateumls Kufizimi nuk

mund teuml zvogeumllojeuml qasjen e individit neuml ateuml teuml drejteuml neuml ateuml meumlnyreuml qeuml veteuml thelbi i seuml

146

drejteumls teuml deumlmtohet Duhet teuml keteuml njeuml marreumldheumlnie teuml arsyeshme teuml proporcionalitetit

midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml keumlrkohet teuml arrihet

Lidhur me rastin konkret Gjykata pranoi se ankuesi nuk e ka shfryteumlzuar ankeseumln e

veccedilanteuml neuml Gjykateumln e Apelit teuml Parisit teuml parapareuml neuml Nenin 47 (VIII) teuml Aktit teuml 31

dhjetorit 1991 ashtu siccedil e ka cekur Qeveria Megjithateuml edhe pse pas pranimit teuml oferteumls

nga Fondi i Kompensimit Gjykata e Apelit ka lejuar disa ankesa teuml keumltij lloji ato raste

nuk mund teuml merren parasysh peumlr shkak se janeuml shumeuml teuml reja dhe kontraverze Gjykata

theksoi se krijimi i njeuml skeme teuml veccedilanteuml nga shteti francez peumlr kompensimin e

hemofilikeumlve dhe pacienteumlve teuml transfuzionit teuml infektuar me AIDS shfaq njeuml frymeuml teuml

shquar solidariteti Por nuk duhet qeuml Gjykata teuml vlereumlsojeuml sistemin francez teuml

kompensimit si teuml tilleuml

Gjykata duhet teuml kufizohet sa meuml shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur peumlr teuml shqyrtuar ccedileumlshtjet

specifike para saj Neuml keumlteuml drejtim detyreuml e Gjykateumls eumlshteuml teuml vendoseuml neumlse shpallja e

padiseuml seuml ankuesit si e ldquopapranueshmerdquo nga Gjykata e Apelit neuml Paris peumlrbeumln shkelje

ose jo teuml seuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykata Sipas gjykateumls sistemi nuk ishte mjaft i qarteuml

ose nuk kishte mjaftuesheumlm masa mbrojteumlse peumlr teuml parandaluar keqkuptimin lidhur me

procedurat peumlr peumlrdorimin e mjeteve juridike neuml dispozicion dhe kufizimet qeuml rrjedhin

nga peumlrdorimi i njeumlkohsheumlm i tyre Andaj duke pasur parasysh teuml gjitha rrethanat e

rastit sidomos qeumlllimin e ligjveumlneumlsit peumlr teuml kompensuar teuml gjitha viktimat e keumltyre

transfuzioneve teuml gjakut e cila reflektohet neuml historikun e procedimit neuml parlament teuml

keumltij ligji Gjykata konstaton se ankuesit nuk irsquou ishte ofruar njeuml e drejteuml praktike dhe

efektive peumlr qasje neuml gjykata neuml procedurat para Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit

Rrjedhimisht Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls [8 vota peumlr dhe njeuml kundeumlr]

Shtojceuml e akgjykimit janeuml mendimi mospajtues i gjykateumlsit z Pettiti mendimi

pajtues i gjykateumlsit z Walsh dhe mendimi pajtues i gjykateumlsve z PekkaNen and

z Jambrek

Gjykateumlsi Pettit ka votuar kundeumlr keumlrkeseumls seuml ankuesit dhe nuk eumlshteuml pajtuar me

rezonimin e gjykateumls peumlr shkak se sipas tij ligji peumlr kompensimin e viktimave teuml

transfuzioneve teuml gjakut ishte i qarteuml dhe efektet e tij ishin proporcionale Sigurishtse

cfareumldo skeme teuml kompensimi mund trsquoi jepet njeuml lexim humanitar por Konventa nuk e

lejon gjykateumln teuml vendoseuml veteumlm mbi bazeumln e peumlrshtypjeve subjektive teuml aplikuesit

pavareumlsisht rrethanave tragjike teuml viktimeumls

Gjykateumlsi Walsh pajtohet me teuml gjitha aspektet e akgjykimit

Gjykateumlsit PekkaNen dhe Jambrek pajtohen me peumlrfundimin e gjykateumls por deri tek ky

rezultat kaneuml ardhur peumlrmes njeuml rezonimi tjeteumlr Sipas tyre sistemi francez i

ndeumlrmarrjes seuml veprimeve gjyqesore eumlshteuml pamjaftuesheumlm i qarteuml peumlr parandalimin e

keqkuptimit teuml peumlrdorimit teuml mjeteve juridike peumlr marrjen e kompensimit peumlr deumlmin

specifik teuml shkaktuar Megjithateuml tek i njejti peumlrfundim kaneuml arritur kryesisht peumlr shkak

teuml mendimeve teuml ndryshme teuml gjykatave supreme franceze dhe jo peumlr shkak teuml

qeumlllimeve teuml ligjveumlneumlsit siccedil shpaloset neuml procedurat parlamentare teuml ligjit konkret Duke

147

marreuml parasysh ndryshimin e mendimeve neuml mes teuml gjykatave meuml teuml larta franceze dhe

ekzistenceumln e procedureumls seuml veccedilanteuml peumlr trajtimin e fatkeqeumlsiseuml neuml teuml cileumln ankuesi ishte

viktimeuml keumlta gjyqtareuml arriteumln neuml peumlrfundimin se ankuesi kishte arsye adekuate peumlr teuml

supozuar se ai duhet teuml peumlrdorte procedureumln e krijuar posaceumlrisht peumlr trsquoiu peumlrshtatur

situateumls seuml tij

148

Moroko kundeumlr Russiseuml - 2093707

1 dhjetor 2008 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1 dhe Neni 1 i Protokolit Nr 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykateuml dhe teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e mos ekzekutimit teuml

aktgjykimit neuml teuml mireuml teuml ankuesit nuk ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive teuml brendshme peumlr adresimin e moszbatimit teuml aktgjykimit

ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile procedura gjyqeumlsore vendim lirues kompensim ekzekutim vonesa

mjete efektive

Ankuesi Zt Andrey Vladimirovich Moroko i lindur neuml vitin 1979 dhe jeton neuml

Krasnoyarsk

Faktet e rastit

Neuml vitin 2001-02 ankuesi ai u paraqit peumlr gjykim peumlr njeuml vepeumlr drogeuml peumlr teuml cileumln dhe u

lirua Ai e paditi Shtetin peumlr kompensim peumlr ndjekjen penale teuml pabazuar dhe

paraburgimin Rasti u trajtua nga Gjykat e Qarkut Leninskiy teuml Krasnoyarsk e cila me

aktgjykimet e 5 dhjetorit 2003 dhe 21 shtator 2006 urdheumlroi Ministrineuml e Financave teuml

kompensojeuml deumlmin jomaterial dhe ateuml monetar teuml ankuesit Aktgjykimet u beumlneuml teuml

detyrueshme meuml 2 shkurt 2004 dhe 16 neumlntor 2006 por nuk u zbatuan menjeumlhereuml

Aktgjykimi i 5 dhjetorit 2003 ishte zbatuar meuml 21 tetor 2005 kur Ministria e krediton

borxhin e aktgjykimit neuml llogarineuml bankare teuml ankuesit Aktgjykimi i 21 shtatorit 2006 i

cili ishte i ekzekutuesheumlm meuml 16 neumlntor 2006 nuk ishte zbatuar menjeumlhereuml Urdhri i

peumlrmbarimit u deumlrgua nga gjykata neuml sheumlrbimin peumlrmbarimor dy muaj dhe shtateuml diteuml

pas vendimit peumlrfundimtar Neuml teuml njeumljteumln dateuml sheumlrbimi peumlrmbarimor e ktheu shkreseumln

neuml gjykateuml pasi nuk kishte kompetenceuml peumlr teuml zbatuar keumlteuml aktgjykim sipas dispozitave

peumlrkateumlse teuml Kodit Buxhetor Meuml 27 mars 2007 ankuesi i deumlrgoi dokumentet peumlrkateumlse

Thesarit Federal dhe meuml 15 gusht 2007 borxhi i aktgjykimit u kreditua neuml llogarineuml

bankare teuml ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se moszbatimi i gjateuml i aktgjykimeve shkeli Nenin 6sect1 teuml Konventeumls

dhe Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1

Qeveria argumentoi se ankuesi kishte deumlshtuar teuml shteronte mjetet juridike vendore neuml

shkelje teuml Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls Ai kishte pasur neuml dispozicion tre mjete juridike

por nuk kishte peumlrdorur asnjeuml prej tyre Mjeti i pareuml kishte qeneuml njeuml ankeseuml gjyqeumlsore

lidhur me neglizhenceumln e Ministriseuml sipas Kapitullit 25 teuml Kodit teuml Procedureumls Civile

Mjeti i dyteuml ishte njeuml keumlrkeseuml peumlr teuml peumlrmireumlsuar borxhin e gjykimit sipas Nenit 208 teuml

Kodit teuml Procedureumls Civile Mjeti i treteuml ishte njeuml keumlrkeseuml peumlr deumlm jo-material sipas

149

Kreut 59 sect 4 teuml Kodit Civil Neuml peumlrputhje me keumlteuml kapitull mund teuml jepet deumlm jo-

material peumlr moszbatimin e aktgjykimeve vendore neumlse neuml procedurat gjyqeumlsore

veumlrtetohet fakti i vuajtjes morale fajit teuml debitorit dhe lidhjes shkakeumlsore midis

veprimeve teuml tij dhe pasojave negative peumlr ankuesin Sipas mendimit teuml Qeveriseuml ky

mjet ka provuar efektivitetin e saj neuml praktikeuml

Neuml lidhje me keumlteuml ankuesi u peumlrgjigj se nuk kishte mjete vendore per tu shtejerruar

Mjeti i pareuml i peumlrmendur nga Qeveria do teuml kishte rishikuar veteumlm detyrimin origjinal teuml

pageseumls qeuml peumlrmbahet neuml aktgjykimin e pareuml Sa i peumlrket mjetit teuml dyteuml teuml cituar nga

Qeveria thjesht ekzistenca e dispoziteumls qeuml lejon teuml peumlrmireumlsojeuml ccedilmimet gjyqeumlsore nuk

ishte e mjaftueshme peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e Neneve 6 dhe 13 Mjeti i treteuml nuk

kishte ekzistuar realisht sepse Kodi Civil deklaroi se deumlmi jo-material mund teuml jepej

veteumlm neuml rastet e parashikuara nga ligji (Neni 1099) Ligji megjithateuml nuk

parashikonte neuml meumlnyreuml specifike kompensimin e deumlmit jo-material neuml rast teuml zbatimit

me voneseuml teuml aktgjykimit

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht veumlren se mjetet juridike efektive dhe teuml disponueshme janeuml ato qeuml

janeuml teuml arritshme teuml afta peumlr teuml siguruar deumlmshpeumlrblim neuml lidhje me ankesat e ankuesit

dhe ofrojneuml perspektiva teuml arsyeshme peumlr sukses Tre mjetet juridike teuml sugjeruara nga

Qeveria nuk kaneuml keumlteuml cileumlsi Njeuml ankeseuml kundeumlr neglizhenceumls seuml Ministriseuml do teuml jepte

njeuml gjykim deklarues qeuml do teuml peumlrseumlriste ateuml qeuml neuml ccedildo rast ishte e dukshme nga vendimi

origjinal Shteti duhet teuml nderonte borxhin e saj Ky aktgjykim i ri nuk do teuml sillte

ankuesin meuml afeumlr qeumlllimit teuml tij teuml deumlshiruar dometheumlneuml pageseumln aktuale teuml vendimit

gjyqeumlsor ose neumlse eumlshteuml e peumlrshtatshme kompensimin peumlr pagesat e vonuara28 Sa i

peumlrket mundeumlsiseuml seuml peumlrmireumlsimit teuml borxhit teuml gjykimit Gjykata kishte veumlrejtur neuml

raste teuml caktuara teuml peumlrmendura nga Qeveria se peumlrmireumlsimi i shpeumlrblimeve gjyqeumlsore

ishte kompensuar neuml meumlnyreuml efektive peumlr ankuesit peumlr humbje inflacioniste Gjykata u

shpreh lidhur me ato raste se pagesa pa vonesa teuml panevojshme teuml njeuml kompensimi teuml

tilleuml seuml bashku me njohjen e shkeljeve nga ana e autoriteteve i kishte hequr ankuesve

statusin e tyre teuml viktimeumls Megjithateuml keumlto vendime nuk peumlrcaktojneuml asnjeuml parim teuml

peumlrgjithsheumlm se kompensimi i thjeshteuml peumlr humbjet e inflacionit eumlshteuml i mjaftuesheumlm

peumlr teuml siguruar korrigjimin e keumlrkuar nga Konventa peumlr zbatimin e vonuar teuml

aktgjykimit Neuml teuml gjitha rastet e lartpeumlrmendura Gjykata arriti konkluzionet e saj neuml

rrethanat specifike ku pretendimet e ankuesve peumlr kompensim ishin teuml kufizuara neuml

humbjet monetare qeuml rezultojneuml nga inflacioni ose pozicioni i ankuesve neuml procedurat e

brendshme u konsiderua si njeuml heqje e neumlnkuptuar peumlr teuml keumlrkuar kompensim peumlr mjete

teuml meumltejshme ose deumlm jo-financiar Gjykata pajtohet neuml parim me ankuesin se thjesht

peumlrmireumlsimi i shpeumlrblimeve gjyqeumlsore neuml pajtim me Nenin 208 teuml Kodit teuml Procedureumls

Civile nuk mjafton peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e Konventeumls peumlr efektivitetin pasi qeuml do

teuml kompensonte veteumlm humbjet e mundshme teuml inflacionit dhe jo meuml tej deumlmet qofteuml

financiare ose jomateriale Ky mjet peumlrmireumlsimi megjithateuml i arritsheumlm dhe efektiv neuml

28 Jasiūnienė kunder Lituanise (vendim) nr 4151098 24 Tetor 2000 Plotnikovy kundeumlr Rusiseuml nr 44883

02 sect 16 24 shkurt 2005

150

ligj dhe neuml praktikeuml nuk eumlshteuml i afteuml neuml peumlrgjitheumlsi teuml sigurojeuml njeuml korrigjim adekuat dhe

teuml ploteuml peumlr moszbatimin ose zbatimin me voneseuml teuml aktgjykimeve vendore

Sa i peumlrket mundeumlsiseuml peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin jomaterial sipas

kapitullit 59 teuml Kodit Civil Gjykata veumlren siccedil theksohet nga ankuesi se ligji rus nuk

parashikon neuml meumlnyreuml specifike kompensimin e deumlmit jo-material qeuml rrjedh nga zbatimi

me voneseuml i aktgjykimeve vendore Duke pranuar mendimin e Qeveriseuml se mundeumlsia e

njeuml kompensimi teuml tilleuml nuk eumlshteuml peumlrjashtuar neuml parim sipas dispozitave ekzistuese teuml

peumlrgjithshme teuml Kodit Civil Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se kjo mundeumlsi eumlshteuml mjaft e

sigurt neuml praktikeuml neuml meumlnyreuml qeuml ti ofrojeuml ankuesit mundeumlsi teuml arsyeshme suksesi siccedil

keumlrkohet nga Konventa Me peumlrjashtim teuml njeuml numri teuml kufizuar teuml rasteve teuml renditura

neuml seksionet 1070 dhe 1100 kompensimi i deumlmit jomonetar i neumlnshtrohet krijimit teuml

fajit teuml autoriteteve Gjykata veumlren se kjo gjendje veumlshtireuml se mund teuml jeteuml e keumlnaqur neuml

meumlnyreuml sistematike neuml rastet e mos zbatimit duke pasur parasysh kompleksitetin e

procedurave teuml peumlrmbarimit dhe rrethanat e mundshme objektive qeuml parandalojneuml

zbatimin siccedil eumlshteuml mungesa e fondeve neuml llogarineuml e debitorit Dyshimet neuml lidhje me

efektivitetin e keumltij mjeti janeuml veumlrtetuar nga deumlshtimi i Qeveriseuml peumlr teuml demonstruar para

Gjykateumls ekzistenceumln e njeuml jurisprudence teuml mjaftueshme dhe teuml qeumlndrueshme qeuml

provon se ky mjet eumlshteuml efektiv si neuml teori ashtu edhe neuml praktikeuml Gjykimi vendas i

cituar nga Qeveria si dheumlnia e deumlmit jo-material neuml bazeuml teuml dispozitave ekzistuese nuk

lejon qeuml Gjykata teuml largohet nga peumlrfundimi i saj29 Prandaj Gjykata refuzon

argumentin e Qeveriseuml peumlr mos shterimin e mjeteve juridike vendase

Tutje peumlr sa i peumlrket afatit teuml parashtrimi teuml ankeseumls Gjykata veumlren se kur nuk ka mjet

efektiv juridik periudha gjashteuml mujore shkon nga data e mosveprimit teuml ankuesit ose

nga data kur ankuesi meumlsoi peumlr mosveprimin30 Neuml raport me mos-ekzekutimin ky

rregull do teuml thoteuml qeuml gjashteuml muaj teuml mbarojneuml nga data e ekzekutimit Neuml rasin neuml fjaleuml

aktvendimi i 5 dhjetorit 2003 u zbatua meuml 21 tetor 2005 qeuml eumlshteuml meuml shumeuml se gjashteuml

muaj para dateumls seuml ankeseumls Nga njeumlra aneuml ankuesi pohon se ai ka meumlsuar peumlr

transferimin e fondeve neuml llogarineuml e tij veteumlm neuml vitin 2007 Por nga ana tjeteumlr ai

mund teuml pritet me arsye qeuml teuml keteuml meumlsuar peumlr transferin neuml vitin 2005 sepse ky veprim

ishte i sheumlnuar neuml deklarateumln e tij bankare Nga kjo del se kjo pjeseuml e ankeseumls eumlshteuml

futur jashteuml afatit dhe duhet teuml hidhet poshteuml neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 1 dhe 4 teuml

Konventeumls

Sa i peumlrket gjykimit teuml 21 shtatorit 2006 Qeveria argumentoi se ankesa ishte qartazi e

pabazuar Zbatimi kishte zgjatur njeuml koheuml teuml shkurteumlr Ankuesi kishte deumlrguar shkreseumln

e peumlrmbarimit neuml autoritetin e gabuar Ai kishte vepruar neuml keqbesim sepse neuml vend qeuml

teuml deumlrgonte shkreseumln neuml autoritetin e duhur ai kishte aplikuar neuml Gjykateuml Ankuesi nuk

beumlri asnjeuml veumlrejtje peumlr keumlteuml pikeuml Gjykata i referohet gjetjeve teuml saj teuml shumta teuml

shkeljeve peumlr shkak teuml zbatimit teuml gjeumlreuml teuml vendimeve gjyqeumlsore vendase neuml Rusi dhe veuml

neuml dukje se kjo pjeseuml e keumlrkeseumls nuk eumlshteuml qartazi e pabazuar neuml kuptim teuml Nenit 35 sect 3

teuml Konventeumls prandaj duhet teuml deklarohet e pranueshme

29 Wasserman kundeumlr Rusiseuml (nr 2) nr 2107105 10 Prill 2008 30 Hilton kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 1201586 Vendimi i Komisionit teuml 6 korrik 1988 DR 57 fq

108

151

Lidhur me meritat e rastit Gjykata veumlren se zbatimi i aktgjykimit teuml 21 shtatorit 2006

zgjati nga 16 neumlntori 2006 deri meuml 15 gusht 2007 pra neumlnteuml muaj Qeveria parashtroi

se kjo periudheuml ishte e arsyeshme dhe se teuml gjitha autoritetet e peumlrfshira neuml ekzekutimin

e keumltij aktgjykimi kishin shfaqur kujdesin e duhur duke shmangur vonesat e

panevojshme Ankuesi pretendoi teuml kundeumlrteumln Peumlr teuml vendosur neumlse vonesa ishte e

arsyeshme Gjykata shqyrtoi se sa komplekse ishin procedurat e ekzekutimit si u

solleumln ankuesi dhe autoritetet dhe cila ishte natyra e shpeumlrblimit Neumlkeumlteuml aspekt

Gjykata veumlren se nga njeumlra aneuml gjykimi ishte i lehteuml peumlr tu zbatuar sepse keumlrkonte

veteumlm transferimin e shumeumls seuml parave dhe ishte shteti jo ankuesi i cili duhej teuml merrte

iniciativeumln e zbatimit teuml tij31 Nga ana tjeteumlr koha e peumlrgjithshme e marreuml nga

autoritetet peumlr teuml zbatuar aktgjykimin nuk duket prima facie e paarsyeshme dhe eumlshteuml

neuml ccedildo rast meuml pak se koha e gjetur teuml jeteuml e tepruar neuml rastet e tjera teuml ngjashme neuml

lidhje me Rusineuml ku Gjykata gjeti shkelje teuml Konventeumls peumlr shkak teuml mosekzekutimit

ose peumlrmbarimit teuml vonuar Gjykata meuml tej veumlren se autoritetet kishin vepruar me

kujdesin e duhur Urdhri peumlr peumlrmbarim u deumlrgua nga gjykata kompetente neuml sheumlrbimin

peumlrmbarimor dy muaj dhe shtateuml diteuml pasi qeuml aktgjykimi teuml ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml

Neuml teuml njeumljteumln dateuml sheumlrbimi peumlrmbarimor e ktheu shkreseumln neuml gjykateuml pasi nuk kishte

kompetenceuml peumlr teuml zbatuar keumlteuml aktgjykim sipas dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit

Buxhetor Dy muaj meuml voneuml ankuesi i deumlrgoi dokumentet peumlrkateumlse Thesarit Federal

dhe aktgjykimi u zbatuar peseuml muaj pas asaj date Duke veumlneuml neuml dukje se Ministria e

Financave nuk ka respektuar afatin tre mujor teuml peumlrcaktuar nga Kodi i Buxhetit peumlr

ekzekutimin e aktgjykimit Gjykata nuk konsideron se kalimi i koheumls qeuml ka ndodhur ka

shkelur keumlrkeseumln e arsyeshme kohore teuml sanksionuar neuml Konventeuml Duke pasur

parasysh sa meuml sipeumlr dhe duke pasur parasysh faktin se vendimi nuk lidhej me burimin

kryesor teuml teuml ardhurave teuml ankuesit por peumlrbeumlnte veteumlm njeuml sasi teuml kufizuar

deumlmshpeumlrblimi peumlr njeuml gabim neuml teuml teuml kaluareumln Gjykata konstaton se nuk ka pasur

shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1

Ne lidhje me ankesen e ankuesit neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls se nuk kishte mjete

juridike teuml brendshme kundeumlr moszbatimit Gjykata rikujton qeuml Neni 13 eumlshteuml

interpretuar neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme nga Gjykata duke keumlrkuar qeuml njeuml mjet juridik

neuml ligjin vendas teuml zbatohet veteumlm neuml lidhje me ankesat qeuml mund teuml konsiderohen si teuml

diskutueshme neuml lidhje me Konventeumln32 Duke iu referuar vendimit teuml vet mbi

pranueshmeumlrineuml e meumlsipeumlrme Gjykata konsideron se keumlrkesa e ankuesit sipas keumltyre

neneve ishte e diskutueshme Duke marreuml parasysh kundeumlrshtimin paraprak teuml

Qeveriseuml Gjykata gjen se ankuesi nuk kishte asnjeuml mjet juridik peumlr ta shteruar pasi

asnjeuml nga mjetet qeuml u peumlrmenden nga Qeveria nuk ishte neuml peumlrputhje me keumlrkesat e

Konventeumls peumlr efektivitetin Duke pasur parasysh mangeumlsiteuml e ndryshme teuml mjeteve teuml

brendshme teuml identifikuara meuml lart Gjykata vie neuml konkludim se ankuesi ishte i privuar

nga njeuml mjet efektiv neuml lidhje me keumlrkeseumln e tij teuml diskutueshme peumlr kompensim peumlr

peumlrmbarimin e vonuar teuml vendimit teuml brendsheumlm neuml favor teuml tij Rrjedhimisht Gjykata

gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

31 Metaxas kundeumlr Greqiseuml nr 841502 sect 19 27 maj 2004 32 Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar vendimi i 27 prillit 1988 Seria A nr 131 f 23-24 sect 54

152

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 teuml Protokollit nr 1

gjithashtu gjen se ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

153

Salduz kundeumlr Turqiseuml - 3639102

27 neumlntor 2008 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 3 neuml kombinim me Nenin 6 sect 1

Peumlrdorimi si deumlshmi i njeuml rreumlfimi teuml beumlreuml neuml polici nga njeuml i mitur teuml cilit i eumlshteuml mohuar

qasja peumlr avokat mbrojteumls peumlrbeumln shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykim teuml drejteuml ka shkelje

Neni 6 sect 1

Mos-komunikimi (ankuesit) i opinionit me shkrim teuml Kryeprokurorit Publik praneuml

Gjykateumls seuml Kasacionit paraqet shkelje teuml teuml drejteumls neuml gjykateuml ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile arrestim deklarateuml polici [mos]prani e avokatit neumln shtreumlngim

gjykim i drejteuml mos komunikim mitur

Ankuesi z Jusuf Salduz shtetas turk

Aspektet procedurale

Ankuesi eumlshteuml ankuar neuml veccedilanti se teuml drejtat e tij teuml mbrojtjes i janeuml ceumlnuar peumlr faktin

qeuml opinioni me shkrim i Kryeprokurorit Publik praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk i

eumlshteuml komunikuar atij dhe se atij i eumlshteuml mohuar e drejta neuml mbrojtje ligjore gjateuml koheumls

sa ka qeneuml neuml mbajtje policore Neuml keumlto aspekte ai eumlshteuml mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 1 dhe

6 sect3 (c) teuml Konventeumls

Ankesa i ishte caktuar Seksionit teuml Dyteuml teuml Gjykateumls Neuml mars teuml vitit 2006 njeuml dhomeuml

e keumltij seksioni e kishte shpallur rastin pjeseumlrisht teuml pranuesheumlm Neuml njeuml vendim teuml 26

prillit 2007 dhoma e Gjykateumls kishte vendosur njeumlzeumlri se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml

lidhje me mos-komunikimin e opinionit me shkrim teuml Kryeprokurorit Publik dhe tuje

kishte vendosur me peseuml vota kundeumlr dyve se nuk kishte shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) neuml

pikeumln qeuml ka teuml beumljeuml me mungeseumln e ndihmeumls ligjore teuml ankuesit gjateuml koheumls sa ndodhej

neuml mbajtje policore Meuml 20 gusht 2007 ankuesi kishte keumlrkuar qeuml rasti trsquoi referohej

Dhomeumls seuml Madhe (Neni 43 i Konventeumls)

Meuml 24 shtator 2007 njeuml panel i Dhomeumls seuml Madhe mori vendim qeuml teuml pranonte

keumlrkeseumln e ankuesit peumlr shqyrtim teuml rastit nga Dhoma e Madhe Meuml pas ankuesi dhe

Qeveria kishin doreumlzuar pikeumlpamjet e tyre me shkrim sa i peumlrket meritave teuml rastit

Faktet e rastit

Meuml 29 maj 2001 rreth ores 2215 ankuesi ishte marreuml neuml mbajtje nga zyrtareuml policoreuml

teuml Degeumls seuml Kundeumlr-terrorizmit teuml Drejtoratit teuml Siguriseuml seuml Izmirit neumln dyshimin e

pjeseumlmarrjes neuml njeuml protesteuml teuml jashteumlligjshme neuml mbeumlshtetje teuml njeuml organizate qeuml nga

shteti konsiderohet si ilegale pra Partiseuml Popullore Kurde (PPK) Ankuesi ishte

akuzuar gjithashtu se kishte varur njeuml pankarteuml (parulleuml) teuml jashteumlligjshme neuml njeuml ureuml neuml

dateumln 26 prill 2001 Rreth oreumls 0030 teuml mengjesit teuml dateumls 30 maj 2001 ankuesi ishte

deumlrguar neuml njeuml spital ku ishte kontrolluar nga njeuml doktor Raporti mjekeumlsor theksonte se

nuk kishte shenja teuml keqtrajtimit neuml trupin e tij Meuml pas rreth oreumls 1 teuml mengjesit

154

ankuesi ishte marreuml neuml pyetje neuml Degeumln e Kundeumlr-terrorizmit pa pranineuml e njeuml avokati

Sipas njeuml formulari qeuml shpjegonte teuml drejtat e teuml arrestuarit teuml cilin ankuesi e kishte

neumlnshkruar atij i ishin ritheksuar akuzat ndaj tij dhe e drejta e tij peumlr trsquou mbrojtur neuml

heshtje Neuml deklarateumln e tij ankuesi kishte pranuar peumlrfshirjen e tij neuml degeumln rinore teuml

Partiseuml Popullore peumlr Demokraci (Halkin Demokrasi Partisi - HADEP) Ai e kishte

pranuar gjithashtu se kishte marreuml pjeseuml neuml protesteumln e 29 majit 2001 neuml mbeumlshtetje teuml

liderit teuml burgosur teuml PPK-seuml Ai kishte theksuar tutje se pjeseumlmarreumls ishin rreth

gjashteumldhjeteuml veta dhe qeuml grupi kishte brohoritur sllogane neuml mbeumlshtetje teuml Occedilalanit dhe

PPK-seuml Po ashtu ai kishte pranuar se kishte shkruar ldquoJeteuml teuml gjateuml lideri Apordquo neuml njeuml

pankarteuml qeuml ishte varur neuml ureuml meuml dateumln 26 prill 2001 Policia kishte marreuml modele teuml

shkrimit me doreuml dhe i kishte deumlrguar neuml laboratorin policor peumlr ekzaminim

Meuml 1 qershor 2001 Laboratori i Policiseuml Kriminale teuml Izmirit kishte leumlshuar njeuml raport

ku krahasonte doreumlshkrimin e ankuesit me shkrimin neuml pankarteuml Peumlrfundimi ishte se

ndoneumlse disa karakteristika teuml doreumlshkrimit teuml ankuesit kishin ngjashmeumlri me

doreumlshkrimin neuml pankarteuml megjithateuml nuk mund teuml peumlrcaktohej neumlse shkrimi neuml

pankarteuml ishte neuml teuml veumlrteteuml shkrimi i tij Teuml njeumljteuml diteuml ankuesi ishte sjelleuml seumlrish para

prokurorit publik dhe meuml pas gjykateumlsit hetues Para prokurorit publik kishte sqaruar

se nuk ishte aneumltar i ndonjeuml partie politike porse kishte marreuml pjeseuml neuml disa aktivitete teuml

HADEP-it Ai kishte mohuar me keumlteuml rast prodhimin e pankarteumls seuml paligjshme ose se

kishte marreuml pjeseuml neuml protesteumln e 29 majit 2001 Ai kishte theksuar se ishte neuml fqinjeumlsi

duke vizituar njeuml mik neuml momentin kur ishte arrestuar Ankuesi po ashtu kishte beumlreuml njeuml

deklarateuml edhe para gjykateumlsit hetues ku ishte teumlrhequr nga deklarata e beumlreuml neuml polici

me pretendimin se i ishte marreuml neumln detyrim Neuml keumlteuml rast kishte theksuar se ishte

rrahur dhe fyer derisa po merrej neuml pyetje neuml polici Pas marrjes neuml pyetje ankuesi

kishte vazhduar teuml mbahej neuml ndalim marreuml parasysh natyreumln e vepreumls peumlr teuml cileumln

akuzohej Veteumlm ateumlhereuml ankuesi ishte lejuar qeuml teuml kishte qasje te njeuml avokat

Meuml 11 korrik 2001 Prokurori Publik kishte doreumlzuar njeuml aktakuzeuml neuml Gjykateumln

Shteteumlrore teuml Siguriseuml neuml Izmir ku e akuzonte ankuesin dhe teteuml teuml tjereuml peumlr ndihmeuml dhe

mbeumlshtetje PPK-seuml qeuml ishte vepeumlr penale sipas Neni 169 teuml Kodit Penal dhe seksionit 5

teuml Aktit peumlr Parandalim teuml Terrorizmit Meuml 16 korrik 2001 Gjykata Shteteumlrore e

Siguriseuml kishte organizuar njeuml deumlgjim paraprak dhe marreuml vendim qeuml teuml vazhdonte

burgimin me kusht teuml ankuesit Neuml gusht 2001 kjo gjykateuml kishte mbajtur seanceumln e

pareuml neuml prani teuml ankuesit dhe avokatit teuml tij Neuml deumlshmineuml e tij ankuesi kishte mohuar teuml

gjitha akuzat kundeumlr tij Ai po ashtu kishte hedhur poshteuml deklarateumln e policiseuml duke

theksuar se e kishte dheumlneuml ateuml neumln detyrim Ai kishte sqaruar se gjateuml koheumls sa ishte neuml

paraburgim zyrtareumlt policoreuml e kishin urdheumlruar qeuml teuml kopjonte fjaleumlt e pankarteumls Me

keumlteuml rast po ashtu kishte deklaruar se i ka veumlzhguar ngjarjet e asaj dite porse veteuml nuk

ka marreuml pjeseuml neuml protesteuml Gjithashtu kishte mohuar veumlnien apo krijimin e pankarteumls

Meuml 5 dhjetor 2001 Gjykata Shteteumlrore e Siguriseuml neuml Izmir kishte nxjerreuml aktgjykimin

me teuml cilin lironte peseuml nga teuml akuzuarit dhe shpallte fajtoreuml ankuesin dhe tre persona teuml

tjereuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka pretenduar se teuml drejtat e tij teuml mbrojtjes i janeuml ceumlnuar pasi atij i eumlshteuml

mohuar e drejta peumlr avokat gjateuml mbajtjes neuml ndalim policor Neuml keumlteuml pikeuml ai eumlshteuml

155

mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls duke theksuar se ndihma e njeuml avokati neuml

keumlteuml rrethaneuml ishte njeuml e drejteuml themelore Ai kishte theksuar se e gjitha deumlshmia qeuml

ishte peumlrdorur kundeumlr tij ishte marreuml gjateuml fazeumls seuml hetimeve paraprake fazeuml gjateuml teuml

cileumls i ishte mohuar asistenca e njeuml avokati Neuml keumlteuml drejtim ankuesi po ashtu kishte

deklaruar se edhe pse gjykata vendase e kishte shpallur ateuml fajtor nuk kishte deumlshmi qeuml

provonte se ai ishte fajtor Ai ka theksuar tutje se deumlshmia e tij nga policia i eumlshteuml marreuml

neumln keumlrceumlnim duke shtuar tutje se neuml koheumln relevante ka qeneuml i mitur dhe se nuk ka pas

dosje teuml meumlparshme kriminale

Qeveria nga ana e saj i ka keumlrkuar Dhomeumls seuml Madhe teuml Gjykateumls qeuml teuml mbeumlshteseuml

gjetjen e dhomeumls se nuk ka pas shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls Qeveria ka

theksuar se legjislacioni kishte ndryshuar neuml vitin 2005 se kufizimi i ankuesit peumlr teuml

drejteumln neuml avokat nuk ka ceumlnuar teuml drejteumln e tij peumlr gjykim teuml drejteuml sipas Nenit 6 teuml

Konventeumls Duke ju referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Qeveria ka shprehur

pikeumlpamjen se neuml vlereumlsimin e asaj neumlse gjykimi ka qeneuml i drejteuml duhet marreuml neuml

shqyrtim teumlreumlsineuml e procedureumls Keumlsisoji sipas Qeveriseuml pasi ankuesi eumlshteuml peumlrfaqeumlsuar

nga njeuml avokat neuml procedureumln peumlrpara Gjykateumls Shteteumlrore teuml Siguriseuml neuml Izmir dhe

Gjykateumls seuml Kasacionit meuml pas si pasojeuml e drejta e tij peumlr gjykim teuml drejteuml nuk eumlshteuml

ceumlnuar

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari thekson se edhe pse qeumlllimi pareumlsor i Nenit 6 peumlr sa ka teuml beumljeuml me

procedimet penale eumlshteuml qeuml teuml sigurojeuml gjykimin e drejteuml nga njeuml ldquotribunalrdquo kompetent

peumlr teuml peumlrcaktuar ldquoakuzat penalerdquo kjo nuk do teuml thoteuml se ky nen nuk gjen zbatim neuml

procedurat para-gjyqeumlsore Neuml keumlteuml meumlnyreuml Neni 6 sidomos paragrafi 3 mund teuml jeteuml i

reumlndeumlsisheumlm para se njeuml rast teuml deumlrgohet neuml gjykim neumlse dhe peumlr aq sa drejteumlsia e

gjykimit ka mundeumlsi teuml kompromentohet nga deumlshtimi fillestar peumlr teuml respektuar

dispozitat e keumltij neni Gjykata tutje ka ritheksuar se ndoneumlse jo absolute e drejta e

secilit teuml akuzuar peumlr vepeumlr penale peumlr trsquou mbrojtur neuml meumlnyreuml efikase nga njeuml avokat

neumlse eumlshteuml nevoja teuml peumlrcaktuar zyrtarisht eumlshteuml njeumlra prej veccedilorive themelore teuml

gjykimit teuml drejteuml Sidiqofteuml Neni 6 sect 3 (c) nuk sakteumlson meumlnyreumln e ushtrimit teuml keumlsaj

teuml drejte pra ua lejon shteteve paleuml zgjedhjen e meumlnyrave peumlr teuml siguruar se kjo gjen

zbatim neuml sistemet e tyre juridike Detyra e Gjykateumls neuml keumlteuml drejtim eumlshteuml veteumlm qeuml teuml

vlereumlsojeuml neumlse metoda qeuml kaneuml zgjedhur shtetet eumlshteuml neuml pajtim me keumlrkesat e gjykimit

teuml drejteuml Sidoqofteuml Gjykata thekson se neuml meumlnyreuml qeuml e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml teuml

jeteuml mjaftuesheumlm ldquopraktike dhe efektiverdquo Neni 6 sect 1 keumlrkon qeuml si rregull qasja neuml

avokat teuml mundeumlsohet qeuml nga marrja e pareuml neuml pyetje e teuml dyshuarit nga policia peumlrveccedil

neumlse deumlshmohet e kundeumlrta neuml driteumln e rrethanave teuml veccedilanta teuml secilit rast se ka arsye

bindeumlse peumlr teuml kufizuar keumlteuml teuml drejteuml

Neuml rastin konkret ankuesit irsquou ishte mohuar e drejta peumlr qasje neuml avokat mbrojteumls gjateuml

mbajtjes dhe marrjes neuml pyetje neuml polici Si pasojeuml ai nuk ka pas qasje neuml avokat kur ka

beumlreuml deklaratat e tij neuml polici neuml prokurori publike dhe para gjykateumlsit hetues Asnjeuml

justifikim tjeteumlr nuk eumlshteuml dheumlneuml peumlr mohimin e qasjes seuml ankuesit neuml avokat peumlrveccedil

faktit se kjo parashihej dispozitat relevante ligjore pra kur njeuml person akuzohej peumlr

vepra qeuml ishin brenda juridiksionit teuml Gjykateumls Shteteumlrore teuml Siguriseuml Kjo neuml vetvete

156

nuk ploteumlson keumlrkesat e Nenit 6 Gjykata tutje veumlren se ankuesi kishte qasje neuml avokat

veteumlm pas burgimit me kusht

Neuml rastin konkret ankuesi ishte ndikuar pashmangsheumlm nga kufizimet e qasjes seuml tij neuml

avokat pasi deklarata e tij neuml polici ishte peumlrdorur peumlr deumlnimin e tij As ndihma e

meumlvonshme e ofruar nga avokati dhe as natyra kundeumlrshtuese e procedurave teuml

meumlpastajme nuk kishin ofruar kureuml peumlr defektet qeuml kishin ndodhur gjateuml mbajtjes neuml

polici Gjykata meuml tej ka rikujtuar se as germa dhe as fryma e Nenit 6 nuk e parandalon

njeuml person teuml heqeuml doreuml me vullnetin e tij teuml lireuml nga garancionet e gjykimit teuml drejteuml

Sidoqofteuml neuml meumlnyreuml qeuml Konventa teuml mbetet efektive heqja doreuml nga pjeseumlmarrja neuml

gjykim duhet teuml peumlrcaktohet neuml meumlnyreuml teuml qarteuml dhe duke ndjekur standardet minimale

neuml pajtueshmeumlri meuml reumlndeumlsineuml e saj Keumlsisoji neuml rastin konkret nuk eumlshteuml e mundur

mbeumlshtetja neuml deklarimin neuml formeumln se ankuesit i eumlshteuml rikujtuar ose ritheksuar e drejta

peumlr teuml mos u deklaruar

Neuml fund Gjykata veumlren se njeuml element specifik i rastit konkret ishte mosha e ankuesit

Duke pas parasysh njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm teuml materialeve teuml reumlndeumlsishme teuml seuml

drejteumls ndeumlrkombeumltare neuml lidhje me ndihmeumln ligjore peumlr teuml miturit neuml ndalimmbajtje

policore Gjykata neumlnvizon reumlndeumlsineuml fundamentale teuml ofrimit teuml qasjes neuml avokat kur

personi neuml paraburgim eumlshteuml i mitur Peumlr keumlto arsye Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se ka

pas shkelje teuml Nenit 6 sect 3 (c) teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin 6 sect 1

Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit se opinioni me shkrim i Kryeprokurorit Publik teuml

doreumlzuar praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk i eumlshteuml komunikuar atij duke u mbeumlshtetur

neuml Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Dhoma e Gjykateumls meuml 26 prill 2007 kishte gjetur shkelje

teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr kundeumlrshtim gjateuml procedurave Neuml keumlteuml drejtim Dhoma e Madhe

e Gjykateumls pajtohet me keumlteuml arsyetim dhe gjen se ka pas shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml

Konventeumls

Neuml fund dhe neuml lidhje me deumlmshpeumlrblimin Gjykata ka ripeumlrseumlritur qeumlndrimin e mbajtur

neuml raste teuml tjera teuml meumlparshme se forma meuml e mireuml peumlr zhdeumlmtim peumlr shkelje teuml Nenit 6

sect 1 eumlshteuml teuml siguruarit e ankuesit se nuk vendoset neuml poziteumln e njeumljteuml siccedil eumlshteuml beumlreuml neuml

rastin e tanisheumlm duke shpeumlrfillur keumlteuml dispoziteuml teuml Konventeumls Gjykata gjen se ky

parim vlen edhe neuml rastin konkret Prandaj vlereumlson se forma meuml e mireuml e zhdeumlmtimit

do teuml ishte rigjykimi i ankuesit neuml pajtim me keumlrkesat e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls po qe

se ai e keumlrkon keumlteuml Sa i peumlrket pjeseumls seuml mbetur teuml deumlmit jo-material gjykuar neuml bazeuml teuml

drejtshmeumlriseuml Gjykata e urdheumlron shtetin qeuml trsquoi akordojeuml ankuesit njeuml shumeuml neuml vlereumln

2000 EUR Gjykata gjithashtu i ka njohur ankuesit teuml drejteumln peumlr mbulim teuml kostove

dhe shpenzimeve neuml vlereumln prej 1000 EUR

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 3(c) neuml kombinim me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls

si dhe shkelje teuml Nenit 6 sect 1 [njeumlzeumlri]

157

Philis kundeumlr Greqiseuml - 1275087 1378088 1400388

27 gusht 1991 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6

Shkelje e teuml drejteumls neuml njeuml gjykim teuml drejteuml para njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme

brenda njeuml koha e arsyeshme ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive teuml peumlrdorshme para njeuml autoriteti kombeumltar peumlr teuml

adresuar shkeljen e teuml drejtes peumlr qasje neuml gjykateuml e panevojshme peumlr shqyrtim ndaras

Neni 14

Trajtim ndryshe pasi si pasojeuml e veprimit retroaktiv teuml legjislacionit e panevojshme peumlr

shqyrtim ndaras

Fjaleumlt kyccedile inxhinier puneuml e kontraktuar sheumlrbim [mos]kompensim qasje neuml

gjykateuml peumlrfaqeumlsim pamundeumlsi qasjeje mjet efektiv diskriminim

Ankuesi z Nicolaos Philis shtetas grek

Faktet e rastit

Ankuesi ka punuar si inxhinier konsulent qeuml nga viti 1970 Pas njeuml mosmarreumlveshje neuml

lidhje me shumeumln e tarifave qeuml i detyrohen atij peumlr njeuml numeumlr teuml projekteve qeuml ai kishte

projektuar u ngriteumln tri mosmarreumlveshje mes atij dhe atyre qeuml kishin porositur puneumln

dy korporata publike dhe njeuml individ privat

Mosmarreumlveshja e pareuml - Fillimisht ankuesi filloi procedurat neuml lidhje me

mosmarreumlveshjen me Organizateumln Autonome peumlr Strehimin e Puneumls (Autonomos

Organismos Ergatikis Katoikias - AOEK) njeuml trup neumln autoritetin e Ministriseuml seuml

Puneumls Nga 1971 deri neuml 1975 dhe meuml pas nga viti 1976 deri meuml 1978 AOEK

kishte lidhur me ankuesin njeuml seumlri kontratash peumlr projektimin e instalimeve elektro-

mekanike dhe mbikeumlqyrjen e puneumls peumlrkateumlse Neuml mars teuml vitit 1978 AOEK mohoi

keumlto kontratat dhe refuzoi ti paguajeuml atij shpeumlrblimin e dakorduar

Mosmarrveshja e dyteuml - Meuml pas ankuesi filloi procedurat neuml lidhje me

mosmarreumlveshjen me Spitalin e Feumlmijeumlve Penteli (Paidiko Nosokomeio Pentelis-

PNP) Meuml 30 tetor 1981 Fondacioni Patriotik peumlr Mireumlqenie dhe Ndihmeuml Sociale

(Patriotiko Idryma Koinonikis Pronoias kai Antilipseos - PIKPA) njeuml organ publik

neumln autoritetin e Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Mireumlqenia sociale kishte autoriuar

ankuesin teuml hartonte njeuml projekt peumlr zgjerimin e sistemit teuml ngrohjes neuml njeuml nga spitalet

e saj spitalin e feumlmijeumlve Penteli Meuml 23 shkurt 1983 ky spital i cili neuml ndeumlrkoheuml ishte

beumlreuml a organi publik i keumlrkoi ankuesit teuml ndryshonte planet e tij Projekti i cili u paraqit

brenda afateve teuml peumlrcaktuara u miratua meuml 13 prill 1983 Ankuesi konsideroi se ulja e

tarifave teuml tij teuml kryera nga PNP ishte arbitrare dhe ai keumlrkoi nga ta qeuml teuml rishqyrtojeuml

metodeumln e llogaritjes por pa sukses Meuml 24 shkurt 1984 ai zbatoi keumlrkeseumln peumlrkateumlse te

158

Departamenti i Ministriseuml seuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Mireumlqenies Sociale Pasi qeuml nuk e mori

vendim teuml keumlnaqsheumlm ankuesi inicioi procedureuml kundeumlr PIKPA dhe PNP neuml

Gjykateumln e Apelit teuml Athineumls meuml 1 Gusht 1984 sipas Nenit 61 teuml Aktit Hyreumls

(Eisagogikos Nomos) neuml Kodin e Procedureumls Civile

Mosmarreumlveshja e treteuml - Neuml neumlntor teuml vitit 1980 ankuesi u kontraktua peumlr kryerjen e

disa puneumlve publike me kompanine AS Kjo kontrateuml kishte teuml bente me hartimin e

planeve peumlr instalimin e sistemit teuml kanalizimit neuml qytetin e Amfilohiseuml Me njeuml leteumlr teuml

30 qershorit 1981 ankuesi keumlrkoi ndihmeumln e Odeumls Teknike Greke (Techniko

Epimelitirio Ellados -TEE) sepse AS kishte refuzuar planet dhe nuk kishte paguar

shpeumlrblimin e reumlneuml dakord Neuml shtator teuml vitit 1981 TEE iu peumlrgjigj atij se deumlshironte

teuml shlyente mosmarreumlveshjen jashteuml gjykateumls Pasi qeuml negociatat ishin teuml pasuksesshme

ankuesi meuml 20 janar 1982 i keumlrkoi TEE-seuml teuml iniconte procedimet ligjore Meuml 30 mars

1983 ai peumlrseumlriti keumlrkeseumln e tij dhe i keumlrkoi TEE teuml rivlereumlsoj shumat e pretenduara

Meuml 23 janar 1984 ai u ankua peumlr vendimin dhe peumlr keq llogaritjen e taksave TEE

solli njeuml veprim neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml teuml Athineumls meuml 16 Dhjetor 1985 Meuml 26

prill 1986 veprimi u lejua pjeseumlrisht dhe ankuesi nuk ka ndeumlrhyreuml neuml keumlto procedura

TEE sfidoi aktgjykimin neuml Gjykateumln e Athineumls Meuml 11 qershor 1987 gjykateuml urdheumlroi

AS peumlr teuml paguar TEE 139336 drahma plus interes megjithateuml gjykata refuzoi

parashtreseumln neuml lidhje me rivlereumlsimi i keumlrkeseumls sepse TEE nuk e kishte specifikuar

shumeumln e pretenduar (aktgjykimi 74391987) Meuml 10 korrik 1987 ankuesi parashroi

njeuml ankeseuml lidhur me TEE sepse kjo e fundit deumlshtoi teuml peumlrfshinte neuml ankeseuml

informacionin mbi bazeumln e teuml cilit koeficienti peumlr rivlereumlsimin e lartpeumlrmendur mund teuml

llogaritet Ai gjithashtu keumlrkoi qeuml ajo teuml fillojeuml procedurat e ekzekutimit neuml lidhje me

aktgjykimi i 11 qershorit 1987

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pohoi rastet e tij teuml inicuara para gjykatave vendore nuk ishin trajtuar neuml

peumlrputhje me kriteret e keumlrkuara nga Konventa peumlrkateumlsisht nuk kishte pasur njeuml gjykim

teuml drejteuml para njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme brenda njeuml koha e arsyeshme

Ankuesi gjithashtu u ankua peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr qasje neuml Gjykate me

arsyetimin se TEE kishte qeneuml caktuar ex officio peumlr vepruar ne emeumlr teuml tij peumlr teuml

rimarreuml shpeumlrblimin e duhur neuml lidhje me njeuml numeumlr projektesh qeuml ai kishte projektuar

Ankuesi keumlrkoi qeuml peumlrmbajtja e ankeseumls se tij teuml zgjerohej dhe Gjykata teuml shqyrtojeuml

pretnedimet e tij peumlr shkeljen e Neneve 6 8 13 14 dhe 17 teuml Konventeumls dhe Nenit 1 i

Protokollit Nr 1

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata shpalli teuml pranueshme ankesat lidhur me teuml drejteumln e qasjes neuml gjykateuml dhe

koheumlzgjatjen e procedurave peumlrkateumlsisht pretendimeve peumlr shkelje teuml Nenint 6 si i

veteumlm dhe neuml lidhje me Nenin 13 (Neni 13) ndeumlrsa shpalli ankesat e tjera teuml

papranueshme Duke pasur parasysh teuml gjitha provat e ofruara Gjykata konsideron se

mundet gjithashtu teuml shqyrtojneuml ankeseumln bazuar neuml Nenin 14 sepse lidhet me teuml njeumljtat

fakte si ankesat sipas Neneve 6 dhe 13

Ankuesi pretendoi shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml dy aspekte Neuml radheuml teuml pareuml ai pohoi se atij

iu ishte refuzuar qasja neuml njeuml gjykateuml peumlr teuml keumlrkuar shpeumlrblimin e paguesheumlm neuml lidhje

159

me njeuml numeumlr projektesh teuml cilat ai kishte projektuar Peumlrveccedil keumlsaj Gjykata e Apelit e

Athineumls duke vendosur mbi mosmarreumlveshjen e tij me Spitalin e Feumlmijeumlve Penteli nuk

kishte dheumlneuml sipas tij vendimin e saj brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Ankuesi u ankua

se Gjykata e Apelit e Athineumls mori meuml shumeuml se tre vjet peumlr teuml dheumlneuml vendimin neuml

rastin e tij e cila neuml ccedildo rast ishte e kufizuar duke hedhur poshteuml veprimin e tij peumlr

shkak se ai nuk kishte kapacitet peumlr teuml sjelleuml veprime

Neuml shqyrtimin e vet Gjykata rikujton se neuml aktgjykimet e saj neuml rastin Golder dhe

Ashingdane33 kishte konstatuar se Neni 6 sect 1 i siguron secilit teuml drejteumln peumlr teuml sjelleuml

ndonjeuml keumlrkeseuml neuml lidhje me ccedilshtjet civile para njeuml gjykate Kjo e drejteuml e qasjes

megjithateuml nuk eumlshteuml absolute por mund ti neumlnshtrohet kufizimeve pasi qeuml e drejta nga

natyra e saj keumlrkon rregullim nga shteti Megjithateuml kufizimet e aplikuara nuk duhet teuml

kufizojneuml ose reduktojneuml qasjen individit neuml njeuml meumlnyreuml teuml tilleuml ose deri neuml njeuml maseuml teuml

tilleuml sa teuml ceumlnohet veteuml thelbi i seuml drejteumls Peumlr sa i peumlrket rastit konkret Gjykata pohoi qeuml

nuk eumlshteuml neuml fusheumlveprim teuml vet teuml vlereumlsojeuml meritat e sistemit grek peumlr pagesat e

tarifave teuml inxhiniereumlve si teuml tilleuml prandaj ajo do teuml kufizohet sa teuml jeteuml e mundur neuml

shqyrtimin e ccedileumlshtjeveuml teuml ngritura nga rasti specifik Peumlr ta beumlreuml keumlteuml megjithateuml ajo

duhet teuml shqyrtojeuml dispozitat neuml fjaleuml neuml shkalleumln qeuml teuml kuptojeuml se cila ishte pengesa peumlr

teuml drejteumln neuml qasje neuml gjykateuml Lidhur me keumlteuml Qeveria pretendoi se pavareumlsisht nga

efekti i sistemi i peumlrshkruar meuml lart ankuesi mund teuml kishte siguruar teuml drejtat e tij neuml

person neumlpeumlrmjet mjeteve teuml shumta neuml dispozicion teuml tij neuml procedura civile greke Ai

mund teuml kishte ndeumlrhyreuml neuml meumlnyreuml autonome neuml procedureumln e inicuar nga TEE njeuml

mundeumlsi qeuml ofrohej nga legjislacioni peumlrkateumls Peumlr meuml shumeuml ai mund teuml kishte

paraqitur njeuml kundeumlrshtim teuml paleumls seuml treteuml ndaj aktgjykimit ai mund teuml kishte sjelleuml njeuml

veprim peumlr deumlmet kundeumlr TEE e cila i kishte shkaktuar deumlm atij dhe peumlr fund meuml neuml

fund ai mund teuml kishte sjelleuml njeuml veprimi zeumlvendeumlsues sipas Nenit 72 teuml Kodit teuml

Procedureumls Civile

Por ky arsyetim i Qeverise nuk e bindi Gjykateumln pasi qeuml ishte e qarteuml se ankuesi nuk

ishte neuml gjendje teuml inicojeuml procedurat drejtpeumlrdrejt dhe neuml meumlnyreuml teuml pavarur peumlr teuml

keumlrkuar pageseumln teuml tarifave qeuml i ishin borxh dhe me keumlteuml veteuml thelbi i seuml drejteumls seuml tij

neuml njeuml gjykateuml ishte i deumlmtuar dhe kjo nuk duhet teuml korrigjohet nga ndonjeuml mjet

juridik qeuml eumlshteuml neuml dispozicion sipas ligjit grek Prandaj Gjykata konstatoi se neuml keumlteuml

pikeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1

Ankuesi pohoi meuml tej se nuk kishte asnjeuml mjet ligjor efektiv neuml dispozicion teuml tij para

njeuml autoriteti kombeumltar peumlr tu ankuar peumlr shkeljen e e drejta e tij peumlr qasje neuml gjykateuml

Duke pasur parasysh vendimin e vet neuml lidhje me Nenin 6 Gjykata eumlshteuml e mendimit se

nuk ka nevojeuml teuml shqyrtojeuml rastin sipas Nenit 13 pasi keumlrkesat e tij janeuml meuml pak strikte

dhe neuml rastin neuml fjaleuml janeuml absorbuar nga kerkesat e ngritura bazuar neuml Nenin 634

Bazuar neuml nenin 14 teuml Konventeumls ankuesi pretendon teuml jeteuml viktimeuml e njeuml diskriminimi

teuml dyfishteuml bazuar neuml radheuml teuml pareuml neuml dispozitat e Ligjit nr 13461983 teuml cilat kishin

efekt retroaktiv neuml meumlyreuml specifike ndaj tij Si deumlshmi peumlr keumlteuml ai peumlrmendi referenceumln e

shprehur peumlr emrin e tij neuml procesverbalin e debateve parlamentare para votimit teuml keumltij

33 Golder vendim i dateumls 21 Janar 1975 Ashingdane vendim i 28 majit 1985 (Seria A nr 18 f 18 par 36

dhe nr 93 f 24-25 par 57 34 Haringkansson dhe Sturesson i 21 shkurtit 1990 Seria A nr 171-A f 21 para 69

160

akti Seuml dyti profesioni i inxhinierit ishte profesioni i veteumlm qeuml nuk geumlzon peumlrfitimin e

qasjes seuml drejtpeumlrdrejteuml neuml gjykatat peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e tyre civile Neuml vendimin

e 7 dhjetorit 1988 mbi pranueshmeumlrineuml e ankeumlseumls Komisioni kishte hedhur poshteuml

ankeseumln e pareuml peumlr shkak se ajo kishte teuml beumlnte me njeuml periudheuml para dateumls 20 neumlntor

1985 dateuml kjo kur pranimi i teuml drejteumls seuml peticionit individual hyri neuml fuqi Prandaj

Gjykata nuk mund ta trajtoj keumlteuml keumlrkeseuml Sa i peumlrket ankeseumls seuml dyteuml Gjykata tashmeuml

ka veumlrejtur se kufizimi i teuml drejteumls seuml ankuesit peumlr qasje neuml njeuml gjykateuml ka shkelur Nenin

6 teuml Konventeumls Duke qeneuml keumlshtu Gjykata konsideron se nuk ka ndonjeuml peumlrfitim neumlse

trajtohet ccedileumlshtja neumlse ai peumlrveccedil keumlsaj ka peumlsuar diskriminim neuml krahasim me persona teuml

tjereuml teuml cileumlt janeuml subjekt i kufizimeve meuml teuml vogla neuml teuml njeumljteumln teuml drejteuml

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Neni 6 sect 1 peumlr sa i peumlrket qasjes neuml gjykateuml ndeumlrsa shpall

teuml panevojshme peumlr shqyrtim pjeseumln tjeteumlr teuml pretendimit neumln keumlteuml nen Vendos se nuk

eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet rasti qofteuml sipas Nenit 13 ose Nenit 14 neuml lidhje me

Nenin 6 [me teteuml vota pro dhe njeuml kundeumlr njeumlzeumlri njeumlzeumlri]

161

Agrokompleks kundeumlr Ukraineumls - 2346503

6 tetor 2011 [Seksioni i pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr qasje neuml gjykateuml si pasojeuml e mungeseumls seuml paanshmeumlriseuml seuml

gjykatave dhe tejzgjatjes seuml procedurave ka shkelje

Nenin 1 i Protokollit nr 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e fitimit teuml humbur dhe mungeseumls seuml

kompensimit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile nafteuml obligim kontraktual ndeumlrmarrje publike shkelje e kontrateumls

kompensim ndeumlrhyrje e ekzekutivit paanshmeumlri qasje neuml gjykata

Ankuesi Kompania Agrokompleks JSC (ldquokompania ankueserdquo)

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml njeuml kompani private e regjistruar neuml Ukraineuml Neuml koheumln e ngjarjeve ajo

kreu veprimtari tregtare me kompaniteuml ruse duke peumlrfshireuml neuml veccedilanti keumlmbimin e

disa leumlndeumlve ushqimore teuml para nga Ukraina peumlr nafteumln e papeumlrpunuar ruse dhe shitjen e

meumltejshme teuml produkteve teuml nafteumls

Neuml fillim teuml viteve 1990 ankuesi furnizoi me 375000 ton nafteuml bruto rafinerineuml e

nafteumls (me shumiceuml shteteumlrore) meuml teuml madhe neuml Ukraineuml e cila u riemeumlrua meuml voneuml

Lysychansk Nafto Org Syntez (LyNOS) peumlr rafinimin Neuml vitin 1993 rafineria

doreumlzoi veteumlm njeuml pjeseuml teuml vogeumll teuml produkteve teuml nafteumls peumlr ankuesin Neuml mars 1993

dhe neumlntor 1994 Gjykata e Larteuml e Arbitrazhit (HAC) pas keumlrkesave teuml paraqitura

nga ankuesi konfirmoi detyrimet kontraktuale teuml rafineriseuml dhe e urdheumlroi ateuml teuml

doreumlzonte produktet e dakorduara teuml nafteumls Neuml 1995 Departamenti i Shtetit peumlr

Rafinimin e nafteumls gazit dhe industriteuml nafteumls ka gjetur qeuml pretendimet e ankuesit janeuml

teuml bazuara mireuml dhe i ka sheumlnuar njeuml leteumlr Parlamentit se arsyeja kryesore peumlr

deumlshtimin e rafineriseuml peumlr teuml peumlrmbushur detyrimet e veta kishte qeneuml dispozita peumlr

produktet e lira teuml nafteumls nga autoritetet rajonale neuml disa nga industriteuml vendase neuml vitin

1993 pas njeuml mungese akute teuml karburantit Neuml korrik teuml vitit 1996 HAC kompensoi

ankuesin peumlr moszbatimin e gjateuml teuml gjykimeve neuml favor teuml saj

Neuml teuml njeumljtin muaj ankuesi ngriti procedureuml teuml falimentitmit ndaj LyNOS duke iu

referuar moszbatimit teuml aktgjykimeve neuml favor teuml vet Neuml njeuml vendim teuml dateumls 2 korrik

1998 HAC gjykoi borxhin e LyNOS ndaj ankuesit neuml vlereumln prej 216150544 ukrainas

hryvnias (UAH) Pasi qeuml asnjeumlra nga paleumlt nuk e kundeumlrshtuan vendimin para panelit

shqyrtues neumln dispozitat peumlrkateumlse aky vendim u beuml e plotfuqisheumlm

Megjithateuml meuml voneuml neuml korrik 1998 Qeveria krijoi njeuml grup punues me peumlrfaqeumlsues teuml

autoriteteve teuml ndryshme teuml nivelit teuml larteuml peumlr teuml peumlrcaktuar arsyet peumlr borxhet e

LyNOS ndaj kreditoreumlve teuml vet dhe peumlr teuml studiuar pasojat e zgjidhjes seuml keumlrkesave teuml

tyre Neuml raportin e gushtit 1998 grupi punues deklaroi nevojeumln peumlr teuml verifikuar

162

shumeumln e borxheve Zeumlvendeumlskryeminstri keumlshtu udheumlzoi ministriteuml e caktuara dhe

agjenciteuml shteteumlrore qeuml teuml ndeumlrmarrin auditim peumlr keumlteuml qeumlllim Neuml raportin e prillit teuml

vitit 2000 Departamenti i Auditimit Rajonal teuml Luganskit arriti neuml peumlrfundimin se

gjetjet e HAC neuml vendimin e 2 korrikut 1998 neuml lidhje me borxhin e papaguar ishte neuml

kundeumlrshtim me legjislacionin neuml fuqi dhe se neuml fakt borxhi i LyNOS ishte i barabarteuml

me UAH 36401894

LyNOS eumlshteuml mbeumlshtetur neuml ateuml peumlrfundim si njeuml rrethaneuml e zbuluar rishtazi dhe aplikoi

neuml panelin shqyrtues teuml HAC peumlr shqyrtimin neuml veccedilanti teuml vendimit teuml 2 korrikut 1998

Ndeumlrsa neuml shtator teuml vitit 2000 HAC konstatoi se raporti i Departamentit teuml Auditimit

Rajonal nuk peumlrmbante informacione teuml reja dhe mbeumlshteti vendimin qeuml peumlrcakton

shumeumln peumlrfundimtare teuml borxhit Meuml pas drejtori i gjykateumls i udheumlzoi zeumlvendeumlsit e tij

peumlr teuml shqyrtuar keumlteuml gjetje Neuml qershor teuml vitit 2001 HAC e reduktoi borxhin neuml

97406920 UAH dhe pas ankeseumls nga ankuesi Gjykata Ekonomike e Apelit teuml

Donetskut neuml tetor teuml vitit 2001 reduktoi meuml tej totalin e borxheve teuml papaguara neuml

UAH 90983077

Ankesat e kompaniseuml ankuese kundeumlr keumltij vendimi dhe kundeumlr njeuml zgjidhje miqeumlsore

midis LyNOS dhe kreditoreumlve teuml saj sipas teuml cilave pretendimet e kreditoreumlve do teuml

zgjidheshin duke i shkeumlmbyer ato peumlr pasurineuml e debitorit nuk ishin teuml suksesshme Neuml

njeuml vendim peumlrfundimtar neuml neumlntor teuml vitit 2004 Gjykata Supreme hodhi poshteuml

keumlrkeseumln e ankuesit peumlr lejimin e apelimit neuml kasacion

Neuml njeuml numeumlr rastesh gjateuml procedureumls LyNOS u ankua tek disa autoritete shteteumlrore

lidhur me vendimet e gjykatave dhe aktoreumlt e ndrysheumlm teuml shtetit intervenuan neuml

procedurat peumlr emrin e LyNOS Neuml veccedilanti neuml shtator teuml vitit 1998

Zeumlvendeumlskryeministri i pareuml i keumlrkoi kryetarit teuml HAC teuml merrte neuml konsiderateuml gjetjet e

grupit punues peumlr nevojeumln e rivlereumlsimit teuml borxhit teuml LyNOS duke pasur parasysh

reumlndeumlsineuml e tij peumlr ekonomineuml dhe sigurineuml e shtetit Neuml dhjetor 2000 Presidenti i

Ukraineumls deumlrgoi njeuml leteumlr nga LyNOS tek presidenti i HAC neuml teuml cileumln LyNOS shprehu

keqardhje pretendimet e ekzagjeruara teuml ankuesit neuml procedurat e falimentimit

Presidenti i HAC iu peumlrgjigj disa prej atyre keumlrkesave me raporte peumlr statusin e

procedureumls dhe me shpjegimet e masave teuml marra

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Kompania aplikuese ankohet duke u bazuar neuml Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls se procedurat

gjyqeumlsore peumlr rikuperimin e borxhit teuml iniciuara nga veteuml ajo kundeumlr kompaniseuml

LyNOS ishin teuml padrejta Ankuesi pohon neuml veccedilanti se gjykatat qeuml u morreumln me

ccedileumlshtjen ishin neumln njeuml presion teuml forteuml nga autoritetet ekzekutive dhe keumlshtu nuk mund

teuml konsideroheshin teuml paanshme dhe teuml pavarura Kompania meuml tej ankohet se gjykatat

kaneuml prishur vendimet e tyre teuml plofuqishme neuml shkelje teuml parimit teuml siguriseuml juridike

Kompania aplikuese gjithashtu i referohet disa parregullsive teuml pretenduara neuml dosjen e

ccedileumlshtjes lidhur me procedurat e falimentimit dhe shkateumlrrimit teuml dosjeve teuml leumlndeumls gjateuml

procedurave gjyqeumlsore neuml mes teuml viteve 1993 dhe 1994

Kompania aplikuese meuml tej ankohet duke u mbeumlshtetur neuml Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml

Konventeumls dhe Nenin 2 teuml Protokollit nr 7 se i eumlshteuml mohuar qasja neuml gjykateuml me

faktin se meuml 26 dhjetor 2002 Gjykata Supreme e refuzoi ankeseumln neuml kasacion si panel

i peseuml gjyqtareumlve Kompania i referohet keumlrkeseumls seuml legjislacionit procedural teuml

163

zbatuesheumlm qeuml teuml keteuml peumllqimin e teuml pakteumln peseuml gjyqtareumlve peumlr fillimin e procedurave

dhe deumlshtimin e tij peumlr teuml specifikuar numrin e peumlrgjithsheumlm teuml gjyqtareumlve neuml panel

Kompania aplikuese duke u mbeumlshtetur neuml Nenet 6 sect 1 dhe 13 teuml Konventeumls ankohet

qeuml kompania LyNOS nuk zbatoi aktgjykimet e Gjykateumls seuml Larteuml teuml Arbitrazhit teuml 5

marsit 1993 dhe 19 neumlntorit 1994 Po ashtu ankohet sipas Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls se

koheumlzgjatja e procedureumls nuk ishte neuml peumlrputhje me keumlrkesat e koheumls seuml arsyeshme

Kompania ankuese gjithashtu ankohet sipas Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 qeuml Kompania

LyNOS si dhe autoritetet e ndryshme vendore dhe jo gjyqeumlsore kaneuml ndeumlrhyer neuml teuml

drejteumln peumlr geumlzim paqeumlsor teuml proneumls Neuml veccedilanti kompania pohon se nuk i ka kthyer

375000 ton nafteuml me teuml cileumln ka furnizuar paraardheumlsin ligjor teuml kompaniseuml LyNOS peumlr

rafinimin e nafteumls neuml vitet 1992 dhe 1993 dhe as nuk ka marreuml kompensim adekuat peumlr

teuml

Neuml aneumln tjeteumlr qeveria ukrainase pretendon se keumlrkesa ishte jo-kompatibile ratione

temporis peumlrsa i peumlrket ngjarjeve neuml fjaleuml peumlr shkak se kaneuml ndodhur para hyrjes neuml

fuqi teuml Konventeumls neuml Ukraineuml gjegjeumlsisht para 11 shtatorit 1997 Po ashtu qeveria ka

sfiduar aplikimin e Nenit 6 sect 1 neuml kuptimin qeuml neuml ateuml koheuml procedurat e falimentimit

janeuml ngritur nga kompania aplikuese kundeumlr LyNOS sa ishin ende neuml zhvillim e sipeumlr

dhe se teuml drejtat dhe detyrimet civile teuml kompaniseuml ende nuk ishin peumlrcaktuar Qeveria

gjithashtu parashtroi se keumlrkesa ishte paraqitur jashteuml afatit gjashteumlmujor peumlr shkak se

periudha gjashteuml mujore peumlr qeumlllimet e Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls kishte filluar me 26

dhjetor 2000 - data kur Paneli Shqyrtues i HAC-it kishte anuluar vendimin e HAC-it

meuml hereumlt peumlr refuzimin e aplikacionit LyNOS peumlr rishikimin e vendimit teuml 2 korrik

1998 duke peumlrcaktuar shumeumln e borxhit teuml saj peumlr kompanineuml keumlrkuese neuml bazeuml teuml

rrethanave teuml zbuluara dhe kishte doreumlzuar keumlrkeseumln peumlr ekzaminim teuml ri

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit peumlr sa i peumlrket juridiksionit ratione temporis

Gjykata ritheksoi se eumlshteuml kompetente peumlr teuml shqyrtuar faktet e njeuml keumlrkese lidhur me

Ukraineumln veteumlm peumlr aq sa ato kaneuml ndodhur pas dateumls 11 shtator 1997 data e hyrjes neuml

fuqi e Konventeumls peumlr Ukraineumln Rasti aktual ka teuml beumljeuml me faktet qeuml ndodhin para dhe

pas keumlsaj date por Gjykata konsideron se ankesat e kompaniseuml ankuese janeuml brenda

juridiksionit kohor teuml saj veteumlm pas periudheumls seuml lartcekur Megjithateuml Gjykata mund

dhe do teuml keteuml parasysh ngjarjet para ratifikimit peumlr aq sa mund teuml konsiderohet se kaneuml

krijuar njeuml situateuml qeuml shtrihet peumlrtej keumlsaj date ose mund teuml jeteuml e reumlndeumlsishme peumlr teuml

kuptuar faktet qeuml ndodhin pas keumlsaj date

Lidhur me aplikimin e Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata konsideron se kjo ankeseuml

ngre pyetje teuml fakteve dhe teuml ligjit teuml cilat janeuml mjaft komplekse qeuml nuk mund teuml

zgjidhen neuml fazeumln e pranueshmeumlriseuml seuml rastit andaj keumlteuml argumentim ia bashkeumlngjet

meritave teuml rastit

Sa i peumlrket afatit gjashteumlmujor Gjykata tha se peumlr shkak teuml rrethanave specifike teuml rastit

aktual kompania aplikuese nuk mund teuml qortohet peumlr llogaritjen e afatit gjashteumlmujor

peumlr ankimin neuml gjykateuml peumlr shuarjen e paligjshme teuml vendimit peumlrfundimtar teuml HAC teuml

dateumls 2 korrik 1998 nga data e vendimit teuml Gjykateumls Supreme peumlr rastin e 26 dhjetorit

2002 Meqeneumlse keumlrkesa eumlshteuml paraqitur neuml Gjykateumln e Strasburgut brenda gjashteuml

164

muajve meuml 23 qershor 2003 Gjykata gjithashtu e hedh poshteuml kundeumlrshtimin e

Qeveriseuml dhe shpall rastin si teuml pranuesheumlm

Peumlr sa i peumlrket meritave teuml rastit peumlrkateumlsisht lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e

Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata veumlrejti se siccedil u konfirmua me prova dokumentare

autoritetet e ndryshme ukrainase kishin ndeumlrhyreuml neuml procedurat gjyqeumlsore neuml njeuml numeumlr

rastesh Keumlto ndeumlrhyrje kishin ndodhur neuml meumlnyreuml teuml hapur dhe teuml vazhdueshme dhe

shpesh ishin keumlrkuar shprehimisht nga kundeumlrshtari i Agrokompleksit LyNOS Neuml

praktikeumln e saj gjyqeumlsore Gjykata tashmeuml kishte deumlnuar peumlrpjekjet e autoriteteve jo

gjyqeumlsore peumlr teuml ndeumlrhyreuml neuml procedurat gjyqeumlsore duke i konsideruar ato teuml

papajtueshme me nocionin e njeuml gjykate teuml pavarur dhe teuml paanshme brenda kuptimit

teuml Nenit 6 sect 1

Duke pasur parasysh faktin se procedurat kishin teuml beumlnin me falimentimin e asaj qeuml

ishte neuml ateuml koheuml rafineria meuml e madhe e nafteumls neuml vend dhe neuml teuml cileumln shteti ishte

aksionari kryesor ishte e natyrshme qeuml procedurat kishin teumlrhequr veumlmendjen e

ngushteuml teuml autoriteteve shteteumlrore Megjithateuml ishte e papranueshme qeuml autoritetet nuk

u kufizuan neuml monitorimin pasiv teuml proceseve gjyqeumlsore por se ata kishin ndeumlrhyreuml neuml

meumlnyreuml teuml hapur Gjykata theksoi se fusheumlveprimi i detyrimit teuml shtetit peumlr teuml siguruar

njeuml gjykim nga njeuml tribunal i pavarur dhe i paansheumlm nuk ishte i kufizuar neuml gjyqeumlsor

por gjithashtu neumlnkuptonte detyrime ndaj ndonjeuml autoriteti tjeteumlr shteteumlror peumlr teuml

respektuar dhe zbatuar vendimet dhe vendimet e gjykatave

Pavareumlsia gjyqeumlsore keumlrkon meuml tutje qeuml gjyqtareumlt individualeuml teuml jeneuml teuml lireuml nga ndikimi

i panevojsheumlm duke peumlrfshireuml edhe ato brenda gjyqeumlsorit Fakti qeuml kryetari i HAC-ut

kishte dheumlneuml udheumlzime teuml drejtpeumlrdrejta deputeteumlve teuml tij peumlr teuml rishikuar vendimin e

gjykateumls me teuml cilin kishte refuzuar keumlrkeseumln e LyNOS peumlr rishikimin e shumeumls seuml

borxhit teuml saj ishte neuml kundeumlrshtim me parimin e pavareumlsiseuml seuml brendshme gjyqeumlsore

Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 lidhur me mungeseumln e

pavareumlsiseuml dhe paanshmeumlriseuml seuml gjykatave

Gjykata meuml tej peumlrseumlriti se siguria ligjore e cila eumlshteuml njeuml nga aspektet meuml themelore teuml

sundimit teuml ligjit keumlrkon qeuml kur gjykatat meuml neuml fund teuml vendosin njeuml ccedileumlshtje vendimi i

tyre nuk duhet teuml vihet neuml pikeumlpyetje Neuml rastin e Agrokompleks vendimi i korrikut

1998 kishte qeneuml njeuml peumlrcaktim gjyqeumlsor peumlrfundimtar i shumeumls seuml borxheve teuml

papaguara qeuml i detyrohej LyNOS Megjithateuml faktet e rastit treguan se autoritetet

shteteumlrore jo gjyqeumlsore kishin veumlneuml neuml dyshim keumlteuml vendim e kishin rishikuar ateuml siccedil e

kishin pareuml teuml arsyeshme dhe kishin kritikuar gjetjet e saj si teuml paligjshme Peumlr meuml tepeumlr

rishikimi jo gjyqeumlsor i borxhit meuml pas ishte referuar si njeuml rrethaneuml e sapo zbuluar neuml

bazeuml teuml teuml cilave gjykatat rishikuan neuml deumlm teuml Agrokompleks shumeumln e borxheve qeuml

ajo i detyrohej nga LyNOS

Rihapja e ccedileumlshtjes ligjore peumlrfundimtare teuml shumeumls seuml borxheve ishte bazuar thjesht neuml

mosmarreumlveshjet e autoriteteve shteteumlrore me teuml gjeuml qeuml peumlrbeumlnte njeuml shkelje flagrante teuml

parimit teuml siguriseuml juridike Keumlshtu kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml keumlteuml drejtim

Sa i peumlrket koheumlzgjatjes seuml procedureumls Gjykata ka veumlrejtur se periudha qeuml duhet marreuml

neuml konsiderateuml neuml vendimin e saj pra nga hyrja neuml fuqi e Konventeumls neuml lidhje me

Ukraineumln (shtator 1997) deri tek vendimi peumlrfundimtar i Gjykateumls Supreme peumlr teuml

mbeumlshtetur zgjidhjen miqeumlsore lidhur me borxhet e LyNOS zgjati peumlr mbi shtateuml vjet

Peumlrderisa ccedileumlshtja ishte faktikisht dhe ligjeumlrisht komplekse vonesa meuml e madhe ka

165

ndodhur nga peumlrpjekjet e autoriteteve peumlr teuml rishikuar shumeumln e borxhit pavareumlsisht

vendimit gjyqeumlsor peumlrfundimtar neuml lidhje me keumlteuml Nga ana tjeteumlr asnjeuml voneseuml neuml

procedureuml nuk i atribuohet ankuesitt Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte

pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml Nenit 6 sect 1 lidhur me koheumlzgjatjen e procedureumls

Lidhur me shkeljen e Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls duke qeneuml se borxhet e

LyNOS-it ndaj Agrokompleks ishin konfirmuar me vendim gjyqeumlsor teuml formeumls seuml

prereuml keumlto borxhe kishin peumlrbeumlreuml pasurineuml e Agrokompleksit neuml kuptim teuml Nenit 1 teuml

Protokollit nr 1 Reduktimi i tij i meumlpassheumlm si rezultat i rihapjes seuml rastit njeuml

ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml atyre pasurive Sikurse Gjykata

gjeti sipas Nenit 6 sect 1 shfuqizimi i vendimit teuml HAC neuml korrik 1998 ishte neuml

kundeumlrshtim me parimin e siguriseuml juridike Ajo kishte frustruar mbeumlshtetjen e ankuesit

neuml njeuml vendim gjyqeumlsor teuml detyruesheumlm dhe e kishte privuar ateuml nga njeuml mundeumlsi peumlr teuml

marreuml parateuml qeuml kishte pritur me ligj qeuml teuml merrte Prandaj rishikimi i shumeumls seuml borxhit

kishte vendosur njeuml barreuml teuml tepruar neuml kompanineuml ankuese dhe ishte e papeumlrputhshme

me Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1 Duke marreuml parasysh gjetjet e Gjykateumls se gjykatat

vendase neuml rastin e kompaniseuml ankuese kishin mungeseuml teuml pavareumlsiseuml dhe paaneumlsiseuml ajo

vlereumlsoi se nuk kishte pasur baraspesheuml teuml drejteuml midis keumlrkesave teuml interesit publik dhe

nevojeumls peumlr teuml mbrojtur teuml drejteumln e kompaniseuml peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml tij

Rrjedhimisht kishte pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls gjithshtu gjen shkelje teuml Nenit 1 teuml

Protokolit nr 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

166

Masson dhe Van Zon kundeumlr Holandeumls - 1534689 1537989

28 shtator 1995 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykateuml si pasojeuml e mos kompensimit peumlr

gjykimin lirues neni nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm nuk ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efiektive peumlr adresimin e shkeljes seuml pretenduar e panevojshme

peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile ndjekje penale gjykim deumlnues burgim anulim i aktgjykimit lirim

kompensim mjete efektive

Ankuesit z Adrianus Johannes Marie Masson (ankuesi i pareuml) dhe z Jacobus van Zon

(ankuesi i dyteuml) shtetas holandez parashtruan dy ankesa teuml ndara

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml ishte menaxher investimesh neuml fondin e pensioneve teuml sheumlrbimit civil

ABP derisa ankuesi i dyteuml ishte biznesmen neuml fusheumln e zhvillimit teuml paluajtshmeumlrive

Neuml vitin 1983 ishin ngritur dyshime se qeuml teuml dy kishin bashkeumlpunuar peumlr trsquou pasuruar

neuml meumlnyreuml teuml jashteumlligjshme neuml deumlm teuml fondit pensional ABP

Teuml dy ankuesit ishin shpallur fajtoreuml nga Gjykata Rajonale e Maastrichtit peumlr vepra qeuml

lidheshin me korrupsion dhe falsifikim dhe ishin deumlnuar me nga njeuml (1) vit burgim

Ankuesi i pareuml ishte mbajtur neuml burgim me kusht nga maji i vitit 1984 deri neuml shkurt teuml

vitit 1985 ndeumlrsa ankuesi i dyteuml nga maji 1984 deri neuml janar 1985 Neuml qershor teuml vitit

1988 Gjykata e Apelit kishte vendosur se disa prej akuzave kundeumlr ankuesit teuml pareuml

ishin teuml papranueshme dhe peumlrfundimisht e kishte liruar ateuml Ankuesi i dyteuml ishte

shpallur i pafajsheumlm neuml teuml gjitha pikat

Teuml dy ankuesit kishin keumlrkuar kompensim neuml bazeuml teuml Kodit teuml Procedureumls Penale peumlr

deumlme materiale dhe jo-materiale teuml shkaktuara nga burgimi i tyre me kusht si dhe

pageseumln e teuml gjitha shpenzimeve ligjore dhe teuml tjera Meuml 9 dhjetor 1988 Gjykata e

Apelit kishte refuzuar keumlrkesat peumlr kompensim Teuml njeumljteumln diteuml Kryetari i Gjykateumls seuml

Apelit u kishte lejuar ankuesve veteumlm njeuml pjeseuml teuml shpenzimeve qeuml ata i kishin

deklaruar dhe keumlrkuar

Rasti i ishte referuar Gjykateumls nga ana e Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut

qeuml ekzistonte neuml ateuml koheuml meuml 9 shtator 1994

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit kaneuml argumentuar para Gjykateumls se ndeumlrmjet tyre dhe shtetit holandez ka

ekzistuar njeuml ldquomosmarreumlveshjerdquo mbi njeuml ldquoteuml drejteumlrdquo teuml njohur sipas ligjit holandez E

drejta qeuml ata kaneuml pretenduarmdashqeuml sipas pikeumlpamjes seuml tyre ka rrjedheuml nga prezumimi i

pafajeumlsiseuml i misheumlruar neuml Nenin 6 sect 2 mdashishte e drejta e njeuml ish teuml dyshuari peumlr trsquou

167

kompensuar peumlr shpenzimet e tij ose teuml saj teuml domosdoshme ligjore dhe peumlr teuml marreuml

deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin e shkaktuar neuml proces teuml pricedimeve penale qeuml kaneuml

peumlrfunduar me pafajeumlsineuml e ploteuml

Neuml keumlteuml drejtim ata kishin beumlreuml peumlrpjekje peumlr teuml dalluar rastin e tyre nga rastet e

meumlhershme teuml Lutz kundeumlr Gjermaniseuml Englert kundeumlr Gjermaniseuml dhe

Noumllkenbockhoff kundeumlr Gjermaniseuml35 teuml cilat nuk kishin peumlrfunduar neuml pafajeumlsineuml e

tyre teuml ploteuml por ishin ndeumlrprereuml peumlr arsye teuml tjera

Qeveria nga ana e saj ka kontestuar zbatimin e Nenit 6 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml

seuml pari nuk ka ldquomosmarreumlveshjerdquo Shteti nuk ka marreuml ndonjeuml qeumlndrim rreth asaj neumlse

ankuesit duhet teuml kompensohen Gjithashtu shteti nuk ka qeneuml paleuml e atyre

procedurave Prokuroria eumlshteuml deumlgjuar jo si paleuml por si njeuml keumlshilltar i gjykateumls Seuml

dyti sipas argumentit teuml Qeveriseuml ekziston njeuml dallim i qarteuml ndeumlrmjet pretendimit peumlr

kompensim peumlr peumlrgjegjeumlsi neuml shkaktim teuml deumlmit prej keumlrkeseumls peumlr kompensim mbi

baza teuml drejtshmeumlriseuml Veteumlm kur kufizimet e liriseuml vijneuml si rezultat i njeuml shkeljeje

ligjore rrjedheuml detyrimi peumlr kompensim Neuml rastin konkret dispozitat peumlrkateumlse teuml

Kodit teuml Procedureumls Penale parashihnin mundeumlsineuml e kompensimit diskrecional qeuml

mund teuml jepej mbi baza teuml drejtshmeumlriseuml Peumlr ateuml qeuml nuk kishte asnjeuml detyrim peumlr

kompensim neuml rastin konkret sipas Qeveriseuml ishte e qarteuml nga fjaleumlformimi i

dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit teuml Procedureumls Penale ku thuhej se gjykata ldquomund teumlrdquo

akordonte kompensim dhe keumlteuml mund ta beumlnte veteumlm ldquoneumlse ishte e mendimit se kishte

arsye neuml drejtshmeumlrirdquo

Arsyetimi i Gjykateumls

Seuml pari Gjykata ka theksuar se kompetenca neuml lidhje me rastin tashmeuml ishte peumlrcaktuar

neuml vendimin e Komisionit neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml Si rezultat Gjykata nuk ka

kompetenceuml teuml shqyrtojeuml pretendimet e ngritura neuml lidhje me Nenin 6 sect 2 teuml cileumln

dispoziteuml Komisioni e kishte shpallur teuml papranueshme neuml keumlteuml rast

Sa i peumlrket Nenit 6 sect 1 neuml meumlnyreuml qeuml aspekti ldquocivilrdquo i saj teuml aplikohet Gjykata veumlren se

duhet teuml ekzistojeuml njeuml mosmarreumlveshje neuml lidhje me njeuml teuml drejteuml e cila e pakta neuml bazeuml

teuml argumentueshme mund teuml thuhet se eumlshteuml e njohur neuml teuml drejteumln vendore

Mosmarreumlveshja duhet teuml jeteuml reale dhe serioze ajo mund teuml jeteuml e lidhur jo veteumlm me

ekzistimin e njeuml teuml drejte por edhe neuml lidhje me peumlrmbajtjen ose peumlrmasat e asaj teuml

drejteuml dhe me meumlnyreumln e ushtrimit teuml asaj Rezultati i procedurave duhet teuml jeteuml

drejtpeumlrdrejt vendimtar peumlr teuml drejteumln neuml fjaleuml lidhjet e pareumlndeumlsishme ose pasojat

periferike nuk janeuml teuml mjaftueshme peumlr teuml veumlneuml Nenin 6 sect 1 neuml zbatim

Neuml driteuml teuml statusit teuml Konventeumls neuml rendin ligjor teuml Holandeumls Gjykata veuml neuml pah se

Konventa nuk i ka njohur njeuml personi teuml akuzuar peumlr vepeumlr penale por meuml voneuml teuml

shpallur teuml pafajsheumlm njeuml teuml drejteuml qofteuml peumlr kompensim teuml kostove teuml procedurave

gjyqeumlsore pavareumlsisht sa teuml nevojshme keumlto kosto teuml keneuml qeneuml ose njeuml teuml drejteuml peumlr

deumlmshpeumlrblim peumlr kufizime teuml ligjshme teuml liriseuml Njeuml e drejteuml e tilleuml nuk mund teuml nxirret

qofteuml nga Neni 6 sect 2 i Konventeumls apo ndonjeuml dispoziteuml tjeteumlr e Konventeumls ose

Protokollove teuml saj shteseuml

35 Aktgjykime teuml 25 gushtit 1987 Seria A nr 123-A 123-B dhe 123-C

168

Nga ky diskutim dhe analizeuml rrjedheuml se ccedileumlshtja neumlse njeuml e drejteuml e tilleuml mund teuml thuhet

se ekziston apo jo duhet teuml vlereumlsohet ekskluzivisht mbi bazeumln e teuml drejteumls seuml

brendshme Marreuml parasysh keumlteuml Gjykateumls i eumlshteuml dashur teuml shqyrtojeuml fjaleumlformimin e

dispozitave peumlrkateumlse ligjore dhe meumlnyreumln neuml teuml cileumln keumlto dispozita janeuml interpretuar

nga gjykatat vendore teuml shtetit holandez Dhe neumlse procedurat e kundeumlrshtuara

peumlrfshinin ose jo njeuml mosmarreumlveshje peumlr qeumlllime teuml Nenit 6 sect 1 pretendimet e ngritura

nga ankuesit nuk peumlrbeumlnin neuml ndonjeuml meumlnyreuml njeuml ldquoteuml drejteumlrdquo qeuml mund teuml thuhet se njihet

nga e drejta holandeze Duke qeneuml keumlshtu Gjykata vie neuml peumlrfundim se Neni 6 sect 1 nuk

ka qeneuml i zbatuesheumlm ndaj procedurave teuml kundeumlrshtuara prej ankuesve dhe peumlr pasojeuml

nuk ka pas shkelje teuml keumlsaj dispozite ndaj cilitdo prej dy ankuesve

Ndeumlrkaq sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 13 ankuesi kishte deklaruar

peumlrpara Komisionit peumlr teuml Drejtat e Njeriut se ai nuk kishte mjete (zgjidhje) efikase neuml

teuml drejteumln e brendshme kundeumlr vendimeve teuml ankimuara Megjithateuml pretendimi peumlr

shkelje teuml Nenit 13 nuk ishte referuar fare peumlrpara Gjykateumls e cila nuk ka pareuml arsye

qofteuml neuml ligj ose neuml fakte qeuml ta adresojeuml keumlteuml ccedileumlshtje me nismeumln e saj

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se Neni 6 sect 1 nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm (gjashteuml vota me njeuml) dhe se nuk ka

shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml raport me asnjeumlrin prej ankuesve [njeumlzeumlri]

ndeumlrsa pretendimi neuml bazeuml teuml nenit 13 eumlsheuml i panevojsheumlm peumlr shqyrtim

169

Neni 7

Nuk ka denim pa ligj

1 Askush nuk mund teuml deumlnohet peumlr njeuml veprim ose njeuml mosveprim qeuml neuml momentin

kur eumlshteuml kryer nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale sipas teuml drejteumls seuml brendshme ose

ndeumlrkombeumltare Po ashtu nuk mund teuml jepet njeuml deumlnim meuml i reumlndeuml se ai qeuml ishte i

zbatuesheumlm neuml momentin kur eumlshteuml kryer vepra penale

2 Ky Nen nuk do teuml ndikojeuml mbi gjykimin dhe deumlnimin e njeuml personi peumlr njeuml veprim

ose mosveprim i cili neuml momentin kur eumlshteuml kryer quhej vepeumlr penale sipas

parimeve teuml peumlrgjithshme teuml seuml drejteumls teuml njohura nga kombet e qyteteumlruara

170

Dallas kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3839512

11 shkurt 2016 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sectsect 1 dhe 3 (a)

Deumlshtim neuml informimin e qarteuml peumlr pasojat ligjore teuml veprimit teuml mospeumlrfilljes seuml

gjykateumls nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Neni 7

Kerkuesi pretendon se ishte shpallur fajtor peumlr vepeumlr penale peumlr shkak teuml njeuml veprimi qeuml

nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale neuml koheumln kur ishte kryer dhe peumlr mos sakteumlsim teuml vepreumls

nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile juri porote detyrim administrim i drejteumlsiseuml udheumlzime [mos]hulumtim

internet paragjykim mospeumlrfillje sakteumlsim i sanksionit

Ankuesja znj Theodora Dallas shtetase greke

Faktet e rastit

Neuml Korrik 2011 ankuesja u ftua teuml merrte pjeseuml neuml sheumlrbimin e juriseuml porote neuml

Gjykateumln e Kuroreumls Para fillimit teuml gjykimit aneumltareumlve teuml juriseuml irsquou shfaqeuml njeuml video neuml

lidhje me sheumlrbimin e tyre dhe iu dhaneuml udheumlzime verbale nga oficeri i juriseuml seuml

gjykateumls Sipas ushzimeve juriseuml nuk u lejohej teuml hulumtonin rastet qeuml do gjykonin neuml

internet ose teuml hulumtonin teuml pandehurit ose ndonjeuml individ teuml peumlrfshireuml neuml gjykim dhe

se se veprimi i kundeumlrt me keumlrkesat e gjykateumls do teuml deumlnohej me gjobeuml ose me burgim

Ankuesja u zgjodh peumlr teuml sheumlrbyer neuml njeuml juri neuml gjykimin e njeuml teuml pandehuri teuml akuzuar

peumlr shkaktimin e leumlndimeve teuml reumlnda trupore me qeumlllim Ankuesja seuml bashku me

aneumltareumlt tjereuml beumlri betimin ose pohimin se ajo do teuml vepronte me besnikeumlri neuml lidhje me

teuml pandehurin dhe do teuml jepte njeuml vendim teuml veumlrteteuml sipas provave qeuml do i degjonte gjate

gjykimit Gjykimi u mbajt meuml 5 dhe 6 korrik 2011

Meuml 5 korrik gjyqtari i gjyqit lejoi njeuml keumlrkeseuml peumlr ndjekje penale peumlr teuml paraqitur

deumlshmi peumlr karakterin e lig teuml teuml pandehurit Si pasoj gjateuml deumlshmive u dhaneuml edhe

detaje peumlr njeuml deumlnim teuml meumlparsheumlm por nuk u zbulua se i pandehuri ishte akuzuar

gjithashtu peumlr peumlrdhunim neuml lidhje me teuml njeumljteumln vepeumlr por ishte liruar

Meuml 6 korrik 2011 juria u teumlrhoq peumlr teuml shqyrtuar vendimin e tyre peumlr tu arritur vendim

deri meuml 11 korrik Pas rifillimit teuml seanceumls njeuml prej aneumltareumlv teuml juriseuml neuml keumlteuml rast e

njoftoi gjykateumln qeuml njeuml aneumltareuml i juriseuml duke iu referuar ankueses kishte hulumtuar neuml

internet dhe kishte zbuluar deumlnimin e meumlparsheumlm qeuml i cili kishte peumlrfshireuml edhe

peumlrdhunimin Meuml 8 korrik 2011 pas deumlgjimit nga aneumltari i juriseuml neuml gjykateuml gjykateumlsi

thirri kryetarin e juriseuml i cili konfirmoi se kishte pasur njeuml referenceuml neuml ccedileumlshtjen peumlr teuml

cileumln juristi kishte referuar Gjykateumlsi meuml pas e foti ankuesen neuml gjykateuml Ai e informoi

ateuml rrjedheumln e bisedave dhe se ajo nuk do teuml duhet teuml thoteuml asgjeuml neuml ateuml fazeuml Gjykateumlsi i

ofroi mundeumlsineuml ankueses peumlr teuml folur me njeuml avokat peumlr teuml marreuml keumlshilla peumlr ccedileumlshtjen

e shpeumlrfilljes seuml gjykateumls si pasoj ajo pranoi

171

Pas diskutimit me ankuesen avokati njoftoi gjykateumln mbi poziteumln e ankueses duke

spjeguar se sjellja e saj neuml lidhje me hulumtimin online nuk ishte e qeumlllimshme Prandaj

ajo pohoi se do teuml peumlrdorte keumlteuml argument neuml mbrojtje ndaj pretendimit peumlr shpeumlrfillje teuml

gjykateumls Gjykateumlsi i shpjegoi asaj se ccedileumlshtja do ti referohej Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm

dhe se do teuml beumlhej njeuml hetim policor Gjykateumlsi meuml pas e shkarkoi jurineuml dhe gjykimi u

ndeumlrpre Policia mori deklarata nga njeumlmbeumldhjeteuml aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml neuml gjykim

Deklaratat treguan se gjateuml diskutimeve teuml juriseuml ankuesja deklaroi se kishte kryer

keumlrkime neuml Internet dhe se hulumtimi i saj kishte treguar se deumlnimi i meumlparsheumlm

peumlrfshinte gjithashtu njeuml pohim peumlr peumlrdhunim Shumica e aneumltareumlve teuml juriseuml kishin

reaguar ndaj keumlsaj duke beumlreuml teuml qarteuml se ankuesja kishte futur fakte teuml paarsyeshme dhe

teuml palejueshme neuml diskutimin e tyre neuml kundeumlrshtim me udheumlzimet qeuml u ishin dheumlneuml

Neuml kuadeumlr teuml prcedurave gjyqeumlsore vendore qeuml u zhvilluan meuml 2 dhjetor 2011

Prokurori i Peumlrgjithsheumlm beumlri njeuml keumlrkeseuml praneuml Gjykateumls seuml Divizionit peumlr inicimin e

procedurave ndaj ankueseumls peumlr vepreumln shpeumlrfillje e gjykateumls peumlr shkak teuml kryerjes seuml

hulumtimit neuml internet neuml rastin qeuml ajo ishte duke vepruar si aneumltare e juriseuml neuml

Gjykateumln e Kuroreumls dhe meuml pas neuml zbulimin informacioneve qeuml ajo kishte marreuml tek

aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml Neuml lidhje me keumlteuml ankuesja tha se nuk i kujtohes se gjyqtari

kishte udheumlzuar aneumltareumlt e juriseuml qeuml teuml mos beumlnin hulumtime neuml Internet Ajo shpjegoi

se kishte pareuml njeuml artikull neuml gazete lidhur me teuml pandehurin neuml internet neuml mbreumlmjen e

5 korrikut 2011 Kur u pyet se ccedilfareuml po beumlnte neuml internet ajo u peumlrgjigj se duke qeneuml se

ajo ishte greke ajo kishte dashur teuml dinte peumlrkthimin e sakteuml teuml akuzeumls me teuml cileumln

peumlrballej i pandehuri Prandaj kishte keumlrkuar peumlr deumlm teuml reumlndeuml trupor Meuml pas ajo

deumlshironte teuml shihte sa teuml shpeshta ishin incidentet e tilla ishin neuml Luton keumlshtu qeuml shtoi

Luton neuml termat e keumlrkimit Artikulli neuml lidhje me deumlnimin e meumlparsheumlm teuml teuml

pandehurit ishte shfaqur neuml listeumln e rezultateve Ajo pranoi se kishte informuar aneumltareumlt

e tjereuml teuml juriseuml peumlr informacionin qeuml ajo kishte gjetur Ajo tha se ajo nuk ishte neuml dijeni

se ajo kishte humbur ndonjeuml element teuml udheumlzimeve teuml gjyqtarit dhe se ajo kishte pasur

absolutisht asnjeuml qeumlllim teuml shkonte kundeumlr udheumlzimeve apo udheumlzimeve te gjykateumls

Konkludimet e Gjykateumls Vendore neuml lidhje me pretendimet e ankueses ishin se nuk ka

asnjeuml dyshim se i ankuesja e dinte mireuml se ndalohej perdorimi i internetit pasi qe ajo

sikur dhe aneumltareumlt e tjereuml teuml juriseuml neuml terma teuml qarta ishin teuml njoftuar se ata nuk duhet teuml

keumlrkojneuml informacion neuml lidhje me rastin nga interneti seuml dyti se ankuesja vlereumlsoi se

kjo ishte njeuml urdheumlr dhe seuml treti se ankuesja qeumlllimisht nuk iu bind urdhrit Duke

vepruar keumlshtu para se ajo teuml beumlnte ndonjeuml zbulim peumlr aneumltareumlt e tjereuml ajo nuk rrezikoi

veteumlm paragjykimet peumlr administrimin e duhur teuml drejteumlsiseuml por ajo e paracaktoi

gjykimin ndaj saj Si rezultat juria u shkarkua me teuml drejteuml dhe u urdheumlrua njeuml gjykim i

ri Deumlmi i administrimit teuml drejteumlsiseuml eumlshteuml i qarteuml

Gjykateumlsi meumltutje konstatoi se peumlrbuzja ishte veumlrtetuar neuml standardin penal Ne deumlnimin

e saj gjykata shpjegoi se keqpeumlrdorimi i Internetit nga njeuml aneumltareuml i juriseuml ishte

gjithmoneuml njeuml parregullsi shumeuml serioze dhe se njeuml deumlnim efektiv i kujdestariseuml ishte

pothuajse i pashmangsheumlm peumlr teuml siguruar qeuml integriteti i procesit gjyqeumlsor nga juria teuml

ishte i qeumlndruesheumlm U shqiptua deumlnim me burgim peumlr gjashteuml muaj Gjykateumlsi vuri neuml

dukje se neuml bazeuml teuml rregullave peumlr lirimin e parakohsheumlm ankuesja do teuml sheumlrbente tre

muaj burgim

172

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja pretendoi shkelje teuml Nenit 6 sectsect 1 dhe 3 (a) si pasojeuml e deumlshtimit peumlr teuml

definuar qarteuml vepreumln peumlr teuml cileumln ajo akuzohej deri sa u dha gjykimi si dhe u ankua neuml

deshtimin peumlr trsquou informuar menjeumlhereuml peumlr natyreumln dhe shkakun e perjashtimit nga

juria Gjithashtu ankuesja u ankua bazuar ne Nenin 7 se ajo ishte u shpall fajtore peumlr

njeuml vepeumlr penale peumlr shkak teuml njeuml akti qeuml nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale neuml koheumln kur eumlshteuml

kryer Ankuesja theksoi se qasja dhe sakteumlsia e mjaftueshme e ligjit penal ishte njeuml

parim kyccedil i Nenit 7 Edhe pse ky nen nuk e ka penguar sqarimin apo peumlrshtatjen e ligjit

ekzistues megjithateuml keumlrkohet qeuml interpretimi i ligjit teuml jeteuml neuml peumlrputhje me parimin e

arsyesheumlm teuml siguriseuml juridike Ajo argumentoi se Urdhri 52 peumlrjashtonte shprehimisht

juridiksionin e Gjykates seuml Divizionit neuml rastet kur shkelja eumlshteuml neuml procedureuml penale

Ajo konsideroi se parashtrimet e Qeveriseuml adresojneuml neuml meumlnyreuml adekuate dallimin

midis qeumlllimit specifik dhe qeumlllimit themelor por meuml tepeumlr qeumlllim specifik i fshehur

me mosbindjen e qeumlllimshme teuml njeuml gjykate por kjo e fundit nuk shpjegoi se si njeuml

ndryshim i tilleuml neuml ligj ishte neuml peumlrputhje me neni 7 teuml Konventeumls Ankuesja meuml tej e

konsideroi se gjykata shkeli te drejten e saje pasi qeuml sipas Nenit 7 urdhri duhej teuml ishtei

ligjsheumlm dhe i qarteuml Neuml veccedilanti natyra e shkeljes duhet te ishte peumlrcaktuar me sakteumlsi

Sa i peumlrket peumlrdorimit teuml internetit ka pasur nevojeuml peumlr njeuml peumlrkufizim teuml qarteuml teuml asaj

qeuml eumlshteuml lejuar Ajo meuml tej argumentoi se neuml njeuml rast penal paralajmeumlrimi ishte i

domosdosheumlm sepse nuk ishte e qarteuml se cilat situata konsiderohet shkelje e qeuml mund teuml

rezultoj neuml njeuml ndeumlshkim penal Ankuesja konkludoi se ndeumlrhyrja neuml teuml drejtat e saj nuk

ishte neuml peumlrputhje me ligjin

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykat veumlren fillimish se pretendimet e ankueses peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1(3) dhe

Nenit 7 teuml Konventeumls si pasojeuml e procedurave ligjore teuml ngritura ndaj saj janeuml neuml esenceuml

ccedileumlshtje teuml ngjashme andaj konsideron teuml mjaftueshme teuml shqyrtohen veteumlm pretendimet

neuml raport me Nenin 7 teuml Konventeumls

Sipas Gjykateumls Neni 7 duhet teuml interpretohet dhe zbatohet neuml ateuml meumlnyreuml qeuml teuml ofrojeuml

mbrojtje efektive kundeumlr ndjekjes bindjes dhe deumlnimit arbitrar Neuml mesin e garancive

teuml saj ajo peumlrcakton parimin se ligji penal nuk duhet teuml interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm

teuml njeuml teuml akuzuari Gjykata rikujton se veprat penale duhet teuml peumlrcaktohen qarteuml me ligj

Neni 7 peumlrcakton keumlrkesat cileumlsore teuml ligjit veccedilaneumlrisht ato teuml qasjes dhe

parashikueshmeumlriseuml Keumlto keumlrkesa konsiderohet se janeuml plotesuar atheumlre kur individi

mund teuml dijeuml nga formulimi i dispoziteumls peumlrkateumlse - neumlse eumlshteuml e nevojshme me

ndihmeumln e interpretimit teuml gjykatave dhe pas marrjes keumlshillave teuml peumlrshtatshme ligjore

- cilat veprime dhe leumlshime do ta beumljneuml ateuml penalisht te deumlnuesheumlm36 Zhvillimi

progresiv i seuml drejteumls penale neumlpeumlrmjet legjislacionit gjyqeumlsor eumlshteuml njeuml pjeseuml e

qeumlndrueshme dhe e domosdoshme e traditeumls ligjore neuml Mbreteumlrine e Bashkuar Neni 7 i

Konventeumls nuk mund teuml lexohet si akt i cili e beumln teuml jashteumlligjshme sqarimin gradual teuml

rregullave teuml peumlrgjegjeumlsiseuml penale qeuml eumlshteuml beumlreuml peumlrmes interpretimit gjyqeumlsor nga rasti

36 SW kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 22 neumlntor 1995 dhe CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 22 neumlntor

1995

173

neuml rast me kusht qeuml zhvillimi rezultues teuml jeteuml neuml peumlrputhje me thelbin e vepreumls dhe

mund teuml parashikohet neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme

Eumlshteuml kryesisht detyreuml e autoriteteve kombeumltare sidomos gjykatat vendore qeuml teuml

zgjidhin problemet e interpretimit teuml legjislacionit vendas Andaj nuk eumlshteuml detyreuml e

Gjykateumls teuml zeumlvendeumlsoj gjykatat vendore peumlr sa i perket vlereumlsimin teuml fakteve dhe

klasifikimin e tyre ligjor me kusht qeuml ato teuml jeneuml bazuar neuml njeuml vlereumlsim teuml arsyesheumlm

teuml provave Roli i Gjykateumls eumlshteuml i kufizuara neuml konstatimin e asaj neumlse neumlse efektet e

njeuml interpretimi teuml tilleuml janeuml neuml peumlrputhje me Konventeumln37

Qeveria pranoi qeuml Neni 7 sect 1 ishte i zbatuesheumlm neuml rastie e tanisheumlm pasi qeuml peumlrbuzja e

gjykateumls ishte vepeumlr penale neuml natyreuml dhe Gjykata e Divizionit arriti neuml peumlrfundimin se

ankuesja ishte fajtore peumlr njeuml vepeumlr penale peumlr qeumlllimet e atij neni Duke e gjetur

ankuesen fajtore peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls Gjykata e Divizionit kishte zbatuar ligjin neuml

meumlnyreuml teuml mireumlfillteuml Ankuesja duke u ankuar se Gjykata kishte formuluar njeuml test teuml ri

teuml peumlrgjegjeumlsiseuml kishte keqkuptuar dhe keqinterpretuar gjykimin e gjykateumls vendore

Neuml veccedilanti sipas Qeveriseuml gjykata kishte aplikuar elementin mendor teuml mireumlformuar teuml

nevojsheumlm dometheumlneuml njeuml qeumlllim peumlr teuml penguar ose paragjykuar administrimin e

duhur teuml drejteumlsise Ajo thjesht e riformuloi ligjin me faktet specifike teuml rasti i

ankueses

Ankuesja kundeumlrshtoi qasjen dhe parashikueshmeumlrineuml e ligjit Testi i keumlrkuar sipas saj

eumlshte qeuml teuml jeneuml teuml pranishme dy elemente Seuml pari duhej teuml ishte njeuml akt qeuml krijoi njeuml

rrezik teuml veumlrteteuml teuml paragjykimit ndaj administrimit teuml drejteumlsiseuml dhe seuml dyti duhej teuml

kishte njeuml qeumlllim peumlr teuml krijuar ateuml Eumlshteuml e veumlrteteuml qeuml neuml peumlrmbledhjen e testit teuml

aplikuar ndaj vereifikomit teuml qeumlllimit Gjykata e Divizionit e harroi fjaleumln reale nga

peumlrshkrimi i tij i rrezikut Prandaj nuk eumlshteuml e diskutueshme se Gjykata e Divizionit neuml

rastin e saj aplikoi njeuml prag meuml teuml uleumlt se sa keumlrkesa e keumlrkuar

Neuml vlereumlsimin e vet Gjykata veumlren se sa i peumlrket ccedileumlshtjes seuml qeumlllimit Gjykata e

Divizionit vendosi qeuml neuml rrethanat e rastit teuml ankueses neumlse veumlrtetohet se ajo me dashje

nuk iu bind udheumlzimeve teuml gjykateumlsit qeuml ndalonte marrjen e informacionit teuml jashteumlm

lidhur me gjykimin ateumlheumlr do teuml veumlrtetohej ekzistimi i qeumlllimit peumlr teuml penguar ose

paragjykuar administrimi i duhur i drejteumlsiseuml Gjykata konsideron se duhet teuml jeteuml mjaft

evidente peumlr ccedildo aneumltareuml teuml juriseuml qeuml duke futur neuml meumlnyreuml teuml qeumlllimshme deumlshmi teuml

paarsyeshme neuml dhomeumln e juriseuml neuml kundeumlrshtim me njeuml urdheumlr teuml gjyqtarit gjykues njeuml

gjeuml e tilleuml ndodh me synimin e kryerjes seuml njeuml veprim qeuml pak a shumeuml mban njeuml rrezik

real peumlr teuml qeneuml paragjykues ndaj administrimit teuml drejteumlsia Neuml vendosjen se qeumlllimi

specifik mund teuml rrjedh nga parashikueshmeumlria e pasojave teuml veprimeve teuml caktuara

Gjykata e Divizionit nuk ishte duke zeumlvendeumlsuar testin e synimit specifik me njeuml test teuml

shkeljes seuml njeuml urdhri ose me njeuml proveuml meuml themelore teuml qeumlllimit Peumlrkundrazi ajo

ishte duke gjetur proveumln specifike teuml synimit peumlr tu ploteumlsuar neuml rrethanat e rastit teuml

ankueses Sipas Gjykateumls kjo qasje ndaj proveumls seuml qeumlllimit specifik kishte precedent teuml

qarteuml Gjykata e Divizionit nuk ishte e parashikueshme duke pasur parasysh

jurisprudenceumln ekzistuese peumlr keumlteuml pyetje Keumlshtu duke deklaruar se qeumlllimi mund teuml

demonstrohet nga parashikueshmeumlria e pasojave gjykata vendore nuk ka tejkaluar

kufijteuml e asaj qeuml mund teuml konsiderohet si njeuml sqarim i pranuesheumlm i ligjit

37 Rohlena kundeumlr Republikeumls Ccedileke [DhM] nr 5955208 sect 51 KEDNJ 2015

174

Ankuesja gjithashtu kritikoi qarteumlsineuml e drejtimit instruksioneve teuml gjyqtarit Gjykata

nuk mund ta pranojeumlpohimin se informacionet neuml fillim teuml gjykimit ishin teuml paqarta

veccedilaneumlrisht marreuml neuml kontekstin e informatave teuml tjera teuml ofruara nga nga zyrtari i

juriseuml njoftimet e postuara rreth ndeumlrteseumls seuml gjykateumls dhe betimin e saj Aneumltareumlve teuml

juriseuml u tha qarteuml dy hereuml se ata nuk ishin teuml lejuar teuml hulumtonin neuml internet teuml mos

peumlrpiqeshin teuml beumljneuml ndonjeuml hulumtim vetanakdhe se sapo teuml largoheshin nga

gjykata ata nuk duhej teuml merreshin me rastin neuml asnjeuml meumlnyreuml Fakti qeuml nuk ka

paralajmeumlrim penal teuml qarteuml nuk ndikon neuml qarteumlsineuml e udheumlzimit te dheumlneuml nga gjyqtari

Njeuml paralajmeumlrim i tilleuml nuk keumlrkohet sipas ligjit vendor dhe neumlse ankuesja deumlshironte

teuml dijeuml detaje teuml meumltejshme teuml sanksioneve teuml zbatueshme neuml njeuml shkelje teuml udheumlzimit

ajo peumlrseumlri mund teuml keumlrkonte sqarime nga gjyqtari Seuml fundi sa i peumlrket argumentit teuml

ankueses lidhur me ndryshimin midis njeuml udheumlzimi dhe njeuml urdhri Gjykata konsideron

se njeuml argumente i tilla eumlshteuml i papeumlrshtatsheumlm peumlr arsyet e dheumlna nga Gjykata e

Divizionit dhe Gjykateumls Konsideratat e meumlsipeumlrme janeuml teuml mjaftueshme peumlr tiu

mundeumlsuar Gjykateumls teuml konstatojeuml se prova peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls teuml aplikuar neuml

rastet si rasti neuml fjaleuml janeuml teuml mjaftueshme dhe teuml parashikueshme Funksioni ligjveumlneumls i

gjykatave qeuml mbahen brenda kufijve teuml arsyesheumlm aktgjykimi i dheumlneuml neuml rastin e saj

mund teuml konsiderohet meuml seuml shumti si njeuml hap neuml sqarimin gradual teuml rregullave teuml

peumlrgjegjeumlsiseuml penale peumlr shpeumlrfillje teuml gjykateumls peumlrmes interpretimit gjyqeumlsor Ccedildo

zhvillim i ligjit ishte neuml peumlrputhje me thelbin e vepreumls dhe mund teuml parashikohej neuml

meumlnyreuml teuml arsyeshme Rrjedhimisht Gjykata ghen nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml

Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Ankesa sipas Nenit 6 sect 1

jane qartazi absorbohet brenda Nenit 7 andaj nuk ngritet si ccedileumlshtje e ndareuml [njeumlzeumlri]

175

Ruban kundeumlr Ukraineumls - 892711

11 korrik 2016

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Shkelje e teuml drejteumls peumlr deumlnim meuml teuml favorsheumlm neuml bazeuml teuml legjislacionit teuml ri si pasojeuml e

shtyerjes seuml koheumls seuml deumlnimit nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile bazeuml ligjore deumlnim legjislacion ndryshim deumlnim me vdekje i

peumlrjetsheumlm hendek ligjoreuml koheuml e vendimit

Ankuesi z Vladimir Nikolayevich Ruban shtetas ukrainas i lindur neuml vitin 1972

Faktet e rastit

Ankuesi neuml koheumln e parashtrimit teuml keumlrkeseumls gjendet neuml vuajtje teuml njeuml deumlnimi teuml

peumlrjetsheumlm peumlr vrasje teuml reumlndeuml dhe banditizeumlm Neuml korrik teuml vitit 2009 Ankuesi u deumlnua

neuml shkalleumln e pareuml peumlr vrasje teuml reumlndeuml dhe banditizeumlm Veprat penale ishin kryer neuml vitin

1996 dhe neuml ateuml koheuml Kodi Penal i vitit 1960 parashikonte deumlnimin me 15 vjet burgim

ose deumlnimin me vdekje peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml Megjithateuml meuml 29 dhjetor

1999 Gjykata Kushtetuese e kishte shpallur deumlnimin me vdekje teuml jeteuml jokushtetues i

cili vendim hyri neuml fuqi menjeumlhereuml dhe tre muaj meuml voneuml meuml 29 mars 2000

Parlamenti kishte ndryshuar Kodin Penal neuml meumlnyreuml qeuml teuml zeumlvendeumlsojeuml deumlnimin me

vdekje me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vepreumln penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml Ankuesi u deumlnua

me burgim teuml peumlrjetsheumlm Neuml njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Supreme neuml korrik 2010 ankuesi

pretendoi se ai duhet teuml kishte peumlrfituar nga deumlnimi meuml i buteuml qeuml ishte zbatuar peumlr njeuml

vepeumlr penale teuml vrasjes seuml reumlndeuml gjateuml periudheumls tre mujore ndeumlrmjet vendimit teuml

Gjykateumls Kushtetuese dhe amendamentit teuml Kodit Penal peumlrkateumlsisht 15 vjet burgim

Megjithateuml Gjykata Supreme mbeumlshteti vendimin e korrikut 2009 duke veumlneuml neuml dukje

se ankuesi ishte deumlnuar si duhet

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 7 sectsect 1 dhe 2 teuml Konventeumls (nuk ka deumlnim pa ligj) a nkuesi

pretendoi se neumlse ai do teuml ishte deumlnuar gjateuml hendekut tre mujor ndeumlrmjet koheumls kur

ishte shfuqizuar deumlnimi me vdekje dhe burgimi i peumlrjetsheumlm nuk ishte futur ende neuml

Kodin Penal gjykatat nuk do teuml kishin zgjidhje tjeteumlr peumlrveccedilse ta deumlnonin ateuml me njeuml

deumlnim maksimal prej 15 vjeteumlsh pasi asnjeuml alternativeuml tjeteumlr nuk ishte neuml dispozicion

neuml Kodin Penal

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata kujtoi parimin siccedil garantohet me Nenin 7 se legjislacioni penal nuk mund teuml

interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Veccedilaneumlrisht kur ka pasur dallime neuml

mes teuml ligjit penal neuml fuqi neuml koheumln e kryerjes seuml njeuml vepre penale dhe ligjeve teuml

176

meumlvonshme penale teuml nxjerra para se teuml merrej njeuml vendim i formeumls seuml prereuml gjykatat

duhet teuml zbatojneuml ligjin dispozitat e ligjit qeuml janeuml meuml teuml favorshme peumlr teuml pandehurin38

Neuml rastin e ankuesit ai ishte shpallur fajtor peumlr krime teuml kryera neuml vitin 1996 por meuml seuml

voni u deumlnua peumlr ato krime neuml vitin 2010 me vendimin peumlrfundimtar teuml Gjykateumls

Supreme Gjykata theksoi reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml teuml qeumlllimit teuml ligjveumlneumlsit

dhe neuml veccedilanti neumlse ai ishte teuml humanizonte ligjin penal dhe teuml jepte efekt retrospektiv

neuml njeuml ligj meuml teuml buteuml Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls krijimi i hendekut tre mujor -

midis heqjes seuml deumlnimit me vdekje dhe zeumlvendeumlsimit teuml tij me burgim teuml peumlrjetsheumlm -

nuk kishte qeneuml i qeumlllimsheumlm Neuml ccedildo rast neuml rastin e ankuesit Parlamenti kishte

zeumlvendeumlsuar deumlnimin me vdekje me njeuml deumlnim teuml peumlrjetsheumlm dhe gjykatat neuml fakt kishin

aplikuar formeumln meuml teuml buteuml teuml deumlnimit

Gjykata vuri neuml dukje se nuk kishte asnjeuml mosmarreumlveshje midis paleumlve lidhur me

parimin e prapaveprueshmeumlriseumlretroaktivitetit seuml zbatimit meuml teuml buteuml teuml ligjit penal por

papajtueshmeumlria qeumlndronte neuml interpretimin e verzionit teuml Kodit Penal qeuml kishte

ekzistuar gjateuml tre muajve peumlrkateumlsisht midis 29 dhjetorit 1999 dhe 29 mars 2000

Sipas mendimit teuml Gjykateumls kishte njeuml hendek tre mujor midis heqjes seuml deumlnimit me

vdekje dhe zeumlvendeumlsimit teuml tij me burgim teuml peumlrjetsheumlm por krijimi i atij boshlleumlku nuk

kishte qeneuml i qeumlllimsheumlm Gjykata theksoi reumlndeumlsineuml e marrjes neuml konsiderateuml qeumlllimin

e ligjveumlneumlsit peumlr ta humanizuar ligjin penal dhe trsquoi jepte efekt retrospektiv ligjit meuml teuml

buteuml mireumlpo nuk ka mundur teuml zbulojeuml ndonjeuml qeumlllim teuml legjislatureumls neuml veccedilanti dhe teuml

shtetit neuml peumlrgjitheumlsi peumlr ta zbutur ligjin neuml maseumln e keumlrkuar nga Ankuesi Po ashtu

Gjykata ka ripeumlrseumlritur se burgimi i peumlrjetsheumlm eumlshteuml deumlnim meuml i buteuml se deumlnimi me

vdekje

Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se neuml koheumln kur ankuesi kishte kryer krimin e tij neuml vitin

1996 ajo vepeumlr penale ishte sanksionuar me deumlnimin me vdekje Parlamenti e kishte

zeumlvendeumlsuar ateuml deumlnim me njeuml deumlnim teuml peumlrjetsheumlm teuml cilin e konsideroi proporcionale

dhe gjykatat neuml fakt kishin aplikuar formeumln meuml teuml buteuml teuml deumlnimit neuml rastin e zotit

ankuesi Prandaj Gjykata konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls [me 6 vota peumlr dhe 1 kundeumlr]

Gjyqtari Hajiyev i cili ka votuar kundeumlr ka deponuar mendimin mospajtues Sipas tij

ishte njeuml parashtrim i arsyesheumlm i ankuesit qeuml neuml mungeseuml teuml deumlnimit me vdekje gjateuml

periudheumls kalimtare dhe para futjes seuml deumlnimit me burgim teuml peumlrjetsheumlm gjykatat

kombeumltare duhet teuml aplikonin neuml rastin e tij deumlnimin e veteumlm qeuml ekzistonte sipas

dispoziteumls peumlrkateumlse e cila ishte peseumlmbeumldhjeteuml vjet burg Pozita e ankuesit bazohet neuml

njeuml parim teuml peumlrgjithsheumlm teuml seuml drejteumls penale sipas teuml cilit ligji i peumlrkohsheumlm qeuml

parashikon njeuml ndeumlshkim meuml teuml buteuml zbatohet pa kushte Ky parim i qarteuml eumlshteuml shkelur

neuml rastin neuml fjaleuml dhe peumlr keumlteuml arsye gjyqtari ka vendosur teuml mos pajtohet me shumiceumln

38 Scoppola kundeumlr Italiseuml (nr 2) [GC] nr 1024903 sect 109 17 Shtator 2009

177

CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2019092

22 neumlntor 1995 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Pretendim se deumlnimi peumlr njeuml krim i cili neuml koheumln relevante nuk peumlrbeumlnte vepeumlr penale

paraqet shkelje teuml teuml drejteumls nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile dhunim bashkeumlshort imunitet divorc legjislacion retroaktivitet

vepeumlr penale

Ankuesi z CR shtetas britanik

Faktet e rastit

Meuml 24 shtator teuml vitit 1994 neuml interes teuml administrimit teuml duhur teuml drejtsiseuml dhe

mbeumlshtetur neuml rregullat e Gjykateumls Kryetari i Gjykateumls vendosi qeuml teuml konstituonte njeuml

Dhomeuml teuml vetme gjyqeumlsore peumlr teuml shqyrtuar keumlteuml rast dhe rastin tjeteumlr SW kundeumlr

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar Megjithateuml neuml vijim do teuml peumlrshkruhen veteumlm rrethanat

pretendimet dhe arsyetimi neuml lidhje me rastin aktual CR kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml

Bashkuar

Ankuesi eumlshteuml i lindur neuml vitin 1952 dhe jeton neuml Leicester Ai eumlshteuml martuar me gruan

e tij neuml vitin 1984 dhe kaneuml njeuml djal i lindur neuml vitin 1985 Neuml neumlntor teuml vitit 1987 ccedilifti

ishte ndareuml peumlr njeuml periudheuml dy-javore peumlrpara se teuml bashkoheshin seumlrish Neuml vitin 1989

peumlr shkak teuml problemeve martesore gruaja e tij e kishte leumlneuml shteumlpineuml ku jetonin

bashkeumlrisht dhe ishte kthyer bashkeuml me djalin teuml jetonte te prindeumlrit e saj Ndeumlrkoheuml ajo

ishte konsultuar me avokateuml rreth problemeve teuml saj martesore dhe i kishte leumlneuml njeuml leteumlr

ankuesit ku e njoftonte se ajo po planifikonte teuml aplikonte peumlr shkuroreumlzim Sidoqofteuml

asnjeuml veprim ligjor nuk ishte ndeumlrmarreuml para se teuml ndodhte incidenti i cili ka rezultuar

neuml fillimin e procedurave penale

Meuml 23 tetor 1989 ankuesi kishte folur neuml telefon me gruan e tij ku gjithashtu ka

shprehur qeumlllimin e tij peumlr teuml shikuar mundeumlsineuml e shkuroreumlzimit Njeumlzetedy diteuml pasi

ajo e kishte leumlshuar shteumlpineuml ankuesi ishte paraqitur neuml shteumlpineuml e prindeumlrve teuml gruas neuml

koheumln qeuml ata nuk ishin neuml shteumlpi dhe e kishte sulmuar ateuml neuml peumlrpjekje peumlr dhunim

Ankuesi ishte akuzuar meuml pas edhe deumlnuar peumlr tentim dhunimi dhe sulm qeuml kishin peumlr

pasojeuml leumlndime trupore Ankuesi ishte thirrur neuml imunitet si bashkeumlshort i viktimeumls neuml

mbrojtjen e paraqitur peumlrpara gjykatave angleze Ndoneumlse ligji neuml koheumln kur ishte kryer

vepra i njihte imunitetin njeuml baskeumlshorti peumlr dhunim teuml gruas seuml tij ky rregull ishte

subjekt i njeuml numri peumlrjashtimesh neuml rritje peumlrfshireuml kur paleumlt ishin pajtuar teuml

ndaheshin Peumlrveccedil keumlsaj ky rregull ishte veumlneuml neuml dyshim nga njeuml numeumlr rastesh

gjyqeumlsore dhe njeuml raport i komisionit kombeumltar teuml seuml drejteumls

Gjykata vendore e Apelit ka hedhur poshteuml argumentin e ankuesit duke krijuar

precedent teuml ri keumlsisoji duke peumlrmbysur rregullin se njeuml bashkeumlshort eumlshteuml imun nga

ndjekja peumlr dhunim teuml gruas seuml tij Dhoma e Lordeumlve (tash Gjykata Supreme) ishte

pajtuar njeumlzeumlri me vendimin e Gjykateumls seuml Apelit

178

Ankuesi pastaj e kishte sjelleuml rastin para Komisionit Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut

duke pohuar se ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim i cili neuml koheumln relevante nuk peumlrbeumlnte

vepeumlr penale neuml shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Komisioni e kishte shpallur ankeseumln teuml pranueshme meuml 14 janar 1994 dhe kishte

shprehur opinionin se nuk kishte shkelje teuml Nenit 7(1) teuml Konventeumls (me

kateumlrmbeumldhjeteuml vota kundeumlr tri)

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Pretendimi i ankuesit ishte se shpallja fajtor e tij dhe deumlnimi peumlr tentim dhunimi teuml

gruas seuml tij ishte deumlnim retrospektiv (prapaveprues) neuml shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Qeveria por as edhe Komisioni nuk ishin pajtuar me keumlteuml pretendim Qeveria ka

argumentuar se deumlnimi i ankuesit peumlr tentim dhunimi teuml gruas seuml tij ka qeneuml neuml

pajtueshmeumlri me Nenin 7 teuml Konventeumls Sipas Qeveriseuml e drejta angleze nuk e njihte

imunitetin absolut teuml njeuml bashkeumlshorti qeuml kishte marreumldheumlnie seksuale me gruan e tij pa

peumllqimin e saj Tutje sipas Qeveriseuml kishte rast gjyqeumlsore qeuml tregonin se njeuml

bashkeumlshort mund teuml shpallej fajtor peumlr dhunim teuml gruas seuml tij

Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se neuml rastin konkret faktet e rastit deumlshmojneuml se gruaja e

ankuesit e ka teumlrhequr (revokuar) peumllqimin e saj neuml marreumlveshje teuml ndeumlrsjelleuml me

ankuesin Qofteuml edhe neumlse vendimet e gjykatave janeuml mbeumlshtetur meuml tepeumlr neuml faktin se

njeuml grua kishte mundeumlsineuml qeuml neuml meumlnyreuml teuml njeumlanshme teuml teumlrhiqte peumllqimin e saj ky ka

qeneuml interpretim i arsyesheumlm i teuml drejteumls ekzistuese marreuml parasysh rrethanat e

ndryshuara shoqeumlrore dhe keumlto vendime kaneuml qarteumlsuar elementeumlt ekzistues teuml vepreumls

penale

Ndeumlrkaq pretendimi qendror i ankuesit ka qeneuml se deumlnimi i tij peumlr njeuml vepeumlr e cila neuml

koheumln peumlrkateumlse nuk eumlshteuml konsideruar vepeumlr penale sipas teuml drejteumls seuml Mbreteumlriseuml seuml

Bashkuar Rregulli i peumlrgjithsheumlm se njeuml bashkeumlshort nuk mund teuml kryente vepreumln e

dhunimit kundeumlr gruas seuml tij ishte pranuar neuml meumlnyreuml universale deri neuml vitin 1990

Ndoneumlse ekzistonin peumlrjashtime ndaj keumltij rregulli teuml zhvilluar sipas ankuesit keumlto

ishin neuml meumlnyreuml strikte teuml kufizuara neuml rrethanat kur peumlr shembull ekzistonte njeuml

urdheumlr gjyqeumlsor ose ekzistonte njeuml marreumlveshje formale peumlr ndarje Faktet e rastit sipas

ankuesit nuk flasin peumlr ekzistimin e ndonjeuml marreumlveshjeje teuml ndeumlrsjelleuml ndeumlrmjet atij

dhe gruas seuml tij

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari ka veumlrejtur se Neni 7 misheumlron parimin meuml teuml peumlrgjithsheumlm se veteumlm

ligji mund teuml peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe peumlrshkruajeuml sanksionet me fjaleuml teuml tjera njeuml krim

duhet qartazi teuml definohet neuml ligj

Gjykata megjithateuml ka pranuar rolin e interpretimit gjyqeumlsor neuml definimin dhe

peumlrshtatjen e ligjit ndaj rrethanave teuml ndryshueshme Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata ka gjetur

se Neni 7 nuk mund teuml lexohet si ndaleseuml ndaj qarteumlsimit gradual teuml rregullave rreth

peumlrgjegjeumlsiseuml penale peumlrmes interpretimit juridik me kushtin qeuml zhvillimi i ligjit eumlshteuml i

parashikuesheumlm Neuml keumlteuml drejtim Gjykata eumlshteuml shprehur se ldquoduke marreuml parasysh

njohjen e statusit teuml baraziseuml seuml grave me burrateuml neuml marteseuml dhe jashteuml saj si dhe teuml

autonomiseuml seuml tyre rreth trupave teuml tyre peumlrshtatja e peumlrbeumlreumlsve teuml vepreumls penale teuml

179

dhunimit ishte neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme e parashikueshme dhe me keumlshilleuml teuml

peumlrshtatshme ligjore peumlr ankuesinrdquo

Peumlrfundimisht Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin se ankuesi nuk eumlshteuml deumlnuar peumlr

sjellje e cila nuk ka peumlrbeumlreuml vepeumlr penale neuml koheumln e kryerjes Neuml fund Gjykata ka

shtuar se braktisja e imunitetit martesor peumlr dhunim ishte neuml pajtueshmeumlri ldquojo veteumlm me

konceptin qyteteumlrues teuml marteseumls por edhe me dhe mbi teuml gjitha objektivat themeloreuml

teuml Konventeumls thelbi meuml kryesor i seuml cileumls eumlshteuml respekti peumlr dinjitetin njereumlzor dhe

lirineuml njereumlzorerdquo Si rezultat gjykata konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml

Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se nuk ka shkelje teuml Nenit 7 sect 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

180

Varvara kundeumlr Italiseuml - 1747509

29 tetor 2013 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7 sect 1

Vendosja e deumlnimit neuml formeumln e urdhrit teuml konfiskimit pa njeuml gjykim deumlnues

pavareumlsisht ndeumlrprerjes seuml procedurave penale si pasojeuml e ndryshimit teuml legjislacionit

ka shkelje

Neni 1 i Protokollit nr 1

Ndeumlrhyrja me teuml drejteumln peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml ishte neuml kundeumlrshtim me

keumlrkesat e ligjshmeumlriseuml ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile plan ndeumlrtimor leje ndeumlrtimi peisazh zoneuml e mbrojtur leje e veccedilanteuml

ndeumlrrim legjislacioni deumlnim [mos] parashikim neuml ligj konfiskim pabazeuml

kompensim pasuri

Ankuesi Vincenzo Varvara shtetas italian i lindur neuml vitin 1943 dhe jeton neuml Gravina

di Puglia

Faktet e rastit

Ankuesi paraqiti njeuml plan zhvillimi neuml komuneumln e Cassano delle Murge me qeumlllim teuml

ndeumlrtimit teuml banesave praneuml pyllit Mercadante Meuml 31 tetor 1984 komuna miratoi

planin si rezultat meuml 1 mars 1985 ankuesi lidhi njeuml marreumlveshje zhvillimi me

komuneumln dhe mori lejet e peumlr ndertimin e komplekseve banesore

Meuml 6 shkurt 1986 njeuml vendim ministror i 1 gushtit 1985 u botua neuml Gazeteumln Zyrtare

Sipas teuml cilit tokeumls rreth pyllit Mercadante do ti jepej statusi i peizazhit teuml mbrojtur dhe

si i tilleuml do ti neumlnshtrohej dispozitave teuml Ligjit nr 14971939 i cili vendosi autorizim teuml

detyruesheumlm paraprak ministror peumlr leumlshimin e lejeve teuml ndeumlrtimit Komuna e Cassano

delle Murge sfidoi Dekretin Ministerial para Gjykateumls Administrative teuml Pulias dhe me

njeuml vendim teuml dateumls 10 mars 1993 pjeseumlrisht miratoi ankeseumln Neuml bazeuml teuml atij vendimi

toka e mbuluar nga plani i ankuesit nuk ishte meuml subjekt i kufizimeve teuml peizazhit Peumlr

meuml tepeumlr neuml teuml njeumljteumln koheuml dy ligje kishin hyreuml neuml fuqi Ligjit nr 4311985 i kishte

dheumlneuml rajoneve kompetenca ekskluzive legjislative neuml fusheumln e mbrojtjes seuml peizazhit

dhe Ligji Rajonal 301990 sipas teuml cilit toka ngjitur me pyjet futej neuml kategorineuml e

tokave neumlnshtrohen kufizimeve teuml peizazhit dhe qeuml keumlrkojneuml autorizim nga Rajoni me

peumlrjashtim teuml rasteve kur plani i zhvillimit ishte miratuar para 6 qershorit 1990 Neumln

efektin e kombinuar teuml keumltyre ligjeve planet peumlr tu miratuar pas keumlsaj date duhej teuml

merrnin njeuml opinion teuml favorsheumlm nga komiteti peumlrkateumls rajonal

Neuml vitin 1993 ankuesi i paraqiti komuneumls seuml Cassano delle Murge njeuml variant teuml planit

teuml miratuar neuml vitin 1984 Dosja e leumlndeumls tregon se variant i ri ishte i nevojsheumlm sepse

plani origjinal kishte peumlrfshireuml aksidentalisht njeuml zoneuml qeuml peumlrmbante njeuml ujeumlsjelleumls

Prandaj ishte e nevojshme teuml zvogeumllohej madheumlsia e projektit peumlr 3917 metra katroreuml

Peumlr meuml tepeumlr pronareumlt e parcelave fqinje kishin vendosur teuml mos vazhdonin me

181

projektin prandaj duhej teuml modifikohej veccedilaneumlrisht aty ku ishin planifikuar ndeumlrtimet

Ky variant i planit u miratua nga komuna e Cassano delle Murge meuml 30 maj 1994 Meuml

19 gusht 1994 ankuesi lidhi njeuml marreumlveshje zhvillimi me komuneumln dhe si rezultat

mori edhe lejet e ndeumlrtimit Meuml 21 maj 2007 komuna leumlshoi njeuml certifikateuml peumlr efektin

qeuml teuml gjitha ndeumlrtesat e ndeumlrtuara nga ankuesi para 30 shtatorit 2004 ishin neuml pajtim me

legjislacionin e peisazhit

Neuml vazhdimeumlsi u inician procedura penale ndaj ankuesit peumlr zhvilim dhe ndeumlrtim pa

leje Neuml njeuml aktgjykim teuml 1 qershorit 1998 Gjykata e Rrethit Acquaviva delle Fonti vuri

neuml dukje se aplikanti kishte ndeumlrtuar shtateumlmbeumldhjeteuml blloqe banimi neuml peumlrputhje me

variantin e miratuar neuml vitin 1994 dhe lejet e ndeumlrtimit teuml leumlshuara nga komuna

Megjithateuml gjykata konsideroi se ky variant nuk ishte thjesht njeuml modifikim i projektit

teuml vitit 1984 por njeuml plan i ri zhvillimi i cili duhej teuml ishte neuml peumlrputhje me dispozitat qeuml

kishin hyreuml neuml fuqi Duke qeneuml se dispozitat neuml fjaleuml keumlrkonin njeuml mendim teuml favorsheumlm

nga komiteti rajonal peumlrgjegjeumls peumlr planifikimin e qytetit dhe se ankuesi nuk kishte

aplikuar peumlr njeuml mendim teuml tilleuml lejet e ndeumlrtimit teuml leumlshuara nga komuna duhej teuml

konsideroheshin si jo valide Duke marreuml parasysh rrethanat lehteumlsuese gjykata

vendosi njeuml denim me burg neumlnteuml muaj dhe njeuml gjobeuml peumlr ankuesin dhe urdheumlroi

konfiskimin neuml dobi teuml komuneumls teuml tokeumls dhe ndeumlrtesave teuml mbuluara nga plani

zhvillimor i kontestuar

Ankuesi parashtroi ankeseuml ndaj ndaj keumltij vendimi praneuml Gjykata seuml Apelit e Barit e

cila me njeuml aktgjykim teuml dateumls 22 janar 2001 lejoi ankeseumln e ankuesit dhe e liroi ateuml neuml

bazeuml teuml meritave Gjykata konsideroi se kishte veteumlm njeuml plan zhvillimi i cili ishte

autorizuar neuml vitin 1984 dometheumlneuml shumeuml koheuml peumlrpara hyrjes neuml fuqi teuml dekretit

ministror teuml vitit 1985 dhe Ligjit nr 4311985 Ajo konstatoi se neuml vitin 1994 ankuesi

kishte paraqitur njeuml ndryshim teuml thjeshteuml neuml planin e miratuar tashmeuml Prandaj toka e

ankuesit nuk ishte mbuluar nga masa e mbrojtjes seuml peizazhit dhe nuk kishte pasur

zhvillim teuml paligjsheumlm teuml tokeumls Ky vendim u apelua nga Prokurori publik dhe avokati

shteteumlror apeluan Si rezultat neuml njeuml aktgjykim teuml dheumlneuml meuml 17 maj 2002 Gjykata e

Kasacionit prishi vendimin e kundeumlrshtuar dhe e ktheu ccedileumlshtjen peumlr rishqyrtim Gjykata

e Apelit teuml Bari me njeuml aktgjykim teuml ri teuml dateumls 5 maj 2003 deumlnoi ankusin peumlr

zhvillimin e paligjsheumlm teuml tokeumls me arsyetimin se varianti i planit zhvillimor peumlrbeumlnte

njeuml plan teuml ri dhe teuml veccedilanteuml

Procedurat vashduan seumlrish duke u kthyer mbrapa nga Gjykata e Kasacionit te Gjykata

e Apelit neuml Bari edhe peumlr njeuml hereuml tjeteumlr deri sa meuml 23 marsit 2006 Gjykata e Apelit

Bari ndeumlrpreu procedureumln peumlr shkak se veprat penale ishin ndaluar qeuml nga fundi i vitit

2002 Vendim i cili u apelua seumlrish Peumlrfundimisht me njeuml aktgjykim teuml 11 qershorit

2008 teuml depozituar neuml regjisteumlr meuml 1 tetor 2008 Gjykata e Kasacionit hodhi poshteuml

ankeseumln e ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendon shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls duke u mbeumlshtetur neuml argumentin se

njeuml deumlnim penal i ishte shqiptuar ndaj tij edhe pse ai nuk ishte deumlnuar peumlr ndonjeuml vepeumlr

penale Ai vuri neuml dukje se sipas ligjit Italian ndjekjet penale nuk mund teuml sillen neumlse

vepra penale neuml fjaleuml nuk ishte e ndaluar Neuml rastin neuml fjaleuml sipas vepra ishte ndaluar qeuml

nga gushti i vitit 2001 megjithateuml procedurat penale ndaj kishin vazhduar deri neuml vitin

182

2008 peumlr qeumlllimin e veteumlm teuml vendosjes seuml njeuml gjobe Andaj ankuesi pretendoi shkelje teuml

Nenit 7 teuml konventeumls si rezulta ti konfiskimit teuml proneumls seuml tij duke u bazuar neuml ateuml se

kjo gjobeuml ishte dheumlneuml pa pasur bazeuml neuml njeuml vendim gjyqeumlsor

Peumlr meuml tepeumlr ankuesi peumlrseumlriti se plani i zhvillimit teuml tokeumls ishte autorizuar nga komuna

e Cassano delle Murge se ai kishte ndeumlrtuar baneseumln neuml peumlrputhje me lejet e ndeumlrtimit

teuml leumlshuara atij dhe se ai ishte siguruar se plani i tij ishte neuml peumlrputhje me dispozitat e

aplikueshme Sipas tij sjellja e autoriteteve para seuml gjithash duke autorizuar dhe madje

duke inkurajuar projektin e ndeumlrtimit dhe pastaj duke ndryshuar rreumlnjeumlsisht qeumlndrimin e

tyre pas lejimit teuml peumlrfundimit teuml puneumls ishte shumeuml e diskutueshme Seuml fundi ankuesi

vuri neuml dukje se fakti qeuml fqinjeumlt e tij kishin vendosur teuml mos vazhdonin me planin e

zhvillimit ishte e pareumlndeumlsishme neumlse veteuml plani ishte ne harmoni me ligjin kombeumltar

Ndeumlrsa Qeveria e Italiseuml para seuml gjithash vuri neuml dukje se pas gjetjes seuml shkeljes neuml

aktgjykimin Sud Fondi39 Gjykata Kushtetuese40 kishte vendosur qeuml ligji kombeumltar

duhet teuml interpretohej neuml peumlrputhje me Konventeumln dhe se sipas parimeve teuml peumlrcaktuara

neuml aktgjykimin Sud Fondi konfiskimi nuk mund teuml zbatohet automatikisht pas

zhvillimit teuml paligjsheumlm teuml tokeumls pa marreuml parasysh peumlrgjegjeumlsineuml peumlr faktet Peumlr meuml

tepeumlr ligji nr 102 dateuml 3 gusht 2009 kishte paraqitur njeuml procedureuml peumlr heqjen e

masave teuml konfiskimit dhe peumlrcaktimin e kushteve peumlr kompensimin e personave qeuml

kaneuml peumlsuar konfiskim teuml papajtuesheumlm me Konventeumln

Qeveria pastaj veumlrejti se sipas ligjit Italian gjykatat ende e konsideronin konfiskimin e

kontestuar si njeuml sanksion administrativ Peumlr keumlteuml arsye vendosja e keumltij sanksioni neuml

rastin neuml fjaleuml ishte neuml peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventeumls Ndryshe nga Sud Fondi neuml

rastin konkret paditeumlsi nuk ishte liruar neuml bazeuml teuml meritave por kishte peumlrfituar nga njeuml

vendim peumlr teuml mos ndjekur penalisht sepse vepra ishte beumlreuml e ndaluar Qeveria

parashtroi se parashtruesi i keumlrkeseumls mund teuml kishte hequr doreuml nga zbatimi i afatit

kohor dhe keumlrkoi nga gjykata teuml vendoste rastin sipas kushteve teuml Nenit 129 amp 2 teuml

KPrPenale Neuml teuml gjitha rastet duke iu referuar praktikeumls gjyqeumlsore teuml Gjykateumls seuml

Kasacionit (aktgjykimi 5857 dateuml 16 shkurt 2011) Qeveria theksoi se rasti i ccedileumlshtjes

nuk ishte ndaluar para fillimit teuml procedureumls penale e cila vuri neuml dukje ligjshmeumlrineuml e

sanksionit teuml vendosur Sipas Qeveriseuml ankuesi ishte neuml dijeni teuml ekzistenceumlns seuml

kufizimeve teuml peizazhit andja Neni 7 i Konventeumls nuk ishte shkelur sepse dispozitat e

aplikueshme ishin teuml arritshme dhe teuml parashikueshme dhe si pasojeuml edhe deumlnimi ishte

prandaj njeuml pasojeuml e parashikueshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit Gjykat arikujton se neuml rastin Sud Fondi kishte

gjetur se peumlrmbarimi i njeuml urdhri teuml konfiskimit pa ndonjeuml bazeuml ligjore pavareumlsisht nga

lirimi i shoqeumlrive ankuese eumlshte arbitrare dhe neuml kundeumlrshtim me Nenin 7 teuml

Konventeumls Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat kundeumlr ankuesit ishin ndeumlrprereuml me

arsyetimin se ndjekja penale e vepreumls penale teuml zhvillimit teuml paligjsheumlm teuml tokeumls ishin

ndaluar megjithateuml atij i ishte shqiptuar deumlnim penal peumlrkateumlsisht ishte realizuar

konfiskimin i strukturave dhe tokave teuml prekura nga planin zhvillimor i paligjesheumlm

39 Sud Fondi srl dhe teuml tjereumlt kundeumlr Italiseuml nr 7590901 20 janar 2009 40 Aktgjykimi nr 239 2009

183

Gjykata duhet teuml marreuml neuml konsiderateuml neumlse shqiptimi i njeuml deumlnimi teuml tilleuml eumlshteuml neuml

peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventeumls

Seuml pari Gjykata veumlren se sipas kushteve teuml zbatueshme dispozita qeuml parasheh se ldquo

konfiskimi i ndeumlrtesave teuml paligjshme eumlshteuml i autorizuar kur gjykatat penale kaneuml

nxjerreuml njeuml vendim final qeuml peumlrcakton natyreumln e paligjshme teuml zhvillimit neuml fjaleuml Kjo

dispoziteuml megjithte nuk e specifikon se vendimi peumlrfundimtar duhet teuml jeteuml deumlnim

Gjykatat vendore e interpretuan keumlteuml dispoziteuml neuml ateuml ateuml formeuml qeuml u lejonte atyre teuml

vendosnin sanksionin pa njeuml deumlnim per se dhe e konsideronin ateuml si njeuml sanksion

administrativ Gjykata veumlren seuml neuml neuml lidhje me keumlteuml vlen njeuml parimi i teuml drejteumls seuml

brendshme sipas teuml cilit i pandehuri nuk mund teuml ndeumlshkohet pa njeuml denim Neuml veccedilanti

asnjeuml deumlnim nuk mund teuml vendoset kur vepra penale eumlshteuml e ndaluar nga ligji Peumlr meuml

tepeumlr interpretimi i aplikuesheumlm i dispozitave nga gjykatat kombeumltare ishte e deumlmshme

peumlr teuml pandehurin

Seuml dyti Gjykata deumlshton teuml shoheuml se si ndeumlshkimi i njeuml teuml pandehuri teuml cilit gjykimi nuk

i ka rezultuar neuml njeuml deumlnim mund teuml jeteuml neuml peumlrputhje me Nenin 7 teuml Konventes

dispoziteuml e cila peumlrcakton qarteuml parimin e ligjshmeumlriseuml neuml ligjin penal Duke pasur

parasysh se askush nuk mund teuml shpallet fajtor peumlr njeuml vepeumlr penale qeuml nuk eumlshteuml e

parashikuar me ligj dhe qeuml askush nuk mund teuml peumlsojeuml njeuml gjobeuml qeuml nuk eumlshteuml e

parashikuar me ligj pasoja e pareuml eumlshteuml qartazi ndalimi i gjykatave vendore nga

interpretimi i ligjit neuml meumlnyreuml teuml gjereuml e qeuml eumlshteuml e deumlmshme peumlr teuml paditurit peumlrndryshe

ai ose ajo mund teuml deumlnohet peumlr sjellje qeuml nuk eumlshteuml peumlrcaktuara neuml ligj si kundeumlrvajtje

Njeuml pasojeuml tjeteumlr e reumlndeumlsiseuml madhore rrjedh nga parimi i ligjshmeumlriseuml neuml teuml drejteumln

penale peumlrkateumlsisht ndalimi i deumlnimit ndaj njeuml personi ku vepra eumlshteuml kryer nga njeuml

tjeteumlr Gjykata e ka shqyrtuar meuml pareuml keumlteuml ccedileumlshtje nga keumlndveumlshtrimi i Neni 6 sect 2 i

Konventeumls Peumlrkateumlsisht neuml rastin e AP MP dhe TP kundeumlr Zvicreumls41 ishin njeuml

numeumlr i trasheumlgimtareumlve teuml deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr penale teuml kryer nga i ndjeri Gjykata

konsideroi se sanksioni penal i vendosur ndaj trasheumlgimtareumlve peumlr mashtrim tatimor i

atribuohet teuml vdekurit dhe se peumlrgjegjeumlsia penale e te vdekurit nuk mudn te bartet ndaj

trashegmitareve Duke pasur parasysh lidhjen ndeumlrmjet Neneve 6 sect 2 dhe 7 sect 1 teuml

Konventeumls42 Gjykata konsideron se rregulli i cituar meuml larteuml eumlshteuml gjithashtu i vlefsheumlm

nga keumlndi i Nenit 7 teuml Konventeumls i cili keumlrkon qeuml askush nuk mund teuml konsiderohet

fajtor peumlr njeuml vepeumlr penale teuml kryer nga njeuml tjeteumlr Ndeumlrsa eumlshteuml e veumlrteteuml se dikush duhet

teuml jeteuml neuml gjendje neuml ccedildo koheuml teuml konstatojeuml ccedilfareuml eumlshteuml e lejuar dhe ccedilfareuml eumlshteuml e

ndaluar neumlpeumlrmjet ligjeve teuml qarta dhe teuml holleumlsishme as nuk mund teuml peumlrfytyrohet njeuml

sistem me teuml cilin mund teuml jeteuml njeuml ndeumlshkim i imponuar njeuml personi i cili eumlshteuml provuar

i pafajsheumlm ose neuml ccedildo rast neuml respektimi i teuml cileumlve asnjeuml peumlrgjegjeumlsi penale nuk eumlshteuml

veumlrtetuar me gjetjen e fajit Neuml rastin neuml fjaleuml deumlnimi penal i cili ishte shqiptuar

ankuesit peumlrkundeumlr faktit se vepra penale ishte ndaluar dhe peumlrgjegjeumlsia e tij penale

nuk ishte themeluar neuml njeuml vendim peumlr fajin e tij eumlshteuml i papajtuesheumlm me parimin se

veteumlm ligji mund teuml peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe teuml peumlrshkruajeuml njeuml gjobeuml teuml cileumln Gjykata

ka qarteumlsuar seuml fundmi dhe qeuml eumlshteuml njeuml pjeseuml peumlrbeumlreumlse e parimit teuml ligjshmeumlriseuml teuml

peumlrcaktuar neuml Nenin 7 teuml Konventeumls Rrjedhimisht ndeumlshkimi neuml fjaleuml ndaj ankuesit

41 AP MP dhe TP kundeumlr Zvicreumls 29 Gusht 1997 Reporter e Aktgjykimeve dhe Vendimeve 1997-V 42 Guzzardi kundeumlr Italiseuml 6 neumlntor 1980 sect 100 Seria A nr 39

184

nuk ishte i peumlrcaktuar me ligj dhe per qeumlllimet e Nenit 7 teuml Konventeumls eumlshteuml arbitrar

Prandaj Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Ankuesi u ankua peumlr paligjshmeumlrineuml dhe natyeumln joproporcionale ti konfiskimit teuml

proneumls seuml tij duke pretenduar keumlshtu shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 Neuml lidhje

me keumlteuml Gjykata rikujtoi se neuml rastin e cituar meuml larteuml Sud Fondi konfiskimi i tokeumls

kontestuese dhe ndeumlrtesave neuml proneumlsi teuml kompaniseuml ankuese peumlrbeumlnin njeuml ndeumlrhyrje neuml

geumlzimin e teuml drejteumls peumlr respektim teuml pasuriseuml

Gjykata peumlrseumlrit qeuml Neni 1 i Protokollit 1 mbi teuml gjitha keumlrkon qeuml ccedildo ndeumlrhyrje nga njeuml

autoritet publik neuml geumlzimin e proneumls duhet teuml jeteuml neuml peumlrputhje me ligjin Nga kjo rrjedh

se nevoja peumlr teuml konstatuar neumlse eumlshteuml arriteuml ekuilibri neuml mes teuml njeuml teuml drejte dhe

keumlrkesave teuml interesit teuml peumlrgjithsheumlm teuml komunitetit dhe keumlrkesat e mbrojtjes seuml

individit si e drejte themelore43 beumlhen teuml reumlndeumlsishme veteumlm sapo teuml veumlrtetohet se

ndeumlrhyrja e kundeumlrshtuar e ploteumlson keumlrkeseumln e ligjshmeumlriseuml dhe nuk ishte arbitrare

Gjykata tashmeuml ka theksuar se vepra penale neuml lidhje me teuml cileumln konfiskimi u vendos

ndaj ankuesit nuk ishte parashikuar me ligj brenda kuptimit teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

dhe ishte arbitrare Prandaj Gjykata gjen se ndeumlrhyrja me teuml drejteumln e ankuesit peumlr

geumlzimin paqeumlsor teuml proneumls seuml tij ishte neuml kundeumlrshtim me keumlrkesat e ligjshmeumlriseuml dhe

ishte arbitrare dhe se si rezultat ka shkelje e Nenit 1 teuml Protokollit nr 1

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls dhe se si rezultat gjithashtu shkelje

teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

43 Sporrong dhe Loumlnnroth kundeumlr Suediseuml 23 shtator 1982 sect 69 Seria A nr 52 dhe Ish - Mbreti i Greqiseuml

dhe teuml tjereumlt kundeumlr Greqiseuml [DhM] nr 2570194 sect 89 KEDNJ 2000-XII

185

Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml - 1430788

23 maj 1993 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Pretendim se deumlnimi peumlr njeuml vepeumlr e cila nukishte qartazi e peumlrcaktuar neuml ligj peumlrbeumlnte

shkelje teuml seuml drejteumls nuk ka shkelje

Neni 9

Shkelje e teuml drejteumls peumlr manifestim teuml liriseuml fetare si pasojeuml e arrestimit me rastin e

tentimit teuml bindjes seuml fqinjit peumlr konvertim ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri fetare konvertim e drejteuml proselitizmit predikim vepeumlr penale

krishtereuml jehovaj ndalim me ligj

Ankuesi z Minos Kokkinakis shteteumlsi greke

Faktet e rastit

Ankuesi biznesmen i daleuml neuml pension ka lindur meuml 1919 neuml njeuml familje teuml besimit

ortodoks I shndeumlrruar neuml deumlshmitar teuml Jehovait neuml mosheumln 16 vjeqare ai ka qeneuml i

arrestuar meuml se gjashteumldhjeteuml hereuml peumlr proselitizeumlm Peumlrveccedil keumlsj ai ka qeneuml i internuar

dhe burgosur disa hereuml

Meuml 2 mars 1986 ai dhe gruaja e tij shkuan neuml shteumlpineuml e znj Kyriakaki e krishtereuml

ortodokse neuml Sitia (Kreteuml) ku pateumln me teuml njeuml bisedeuml gjateuml seuml cileumls z Kokkinakis u

peumlrpoq ta konvertojeuml ateuml sidomos duke i lexuar disa pasazhe teuml librave si dhe duke i

ofruar asaj shumeuml libra teuml tjereuml Bashkeumlshorti i znj Kyrikaki lajmeumlroi policineuml e cila e

arrestoi dhe i vendosi neuml gjendje arresti bshkeumlshorteumlt Kokkinakis Teuml dy u akuzuan peumlr

akte proseltizm teuml ndaluara nga Neni 4 i Ligjit 1363 teuml vitit 1938 i cili ishte miratuar

gjateuml diktatureumls Metaxas (1936-1940) Meuml 20 mars 1986 Gjykata Penale e Lasithit i

deumlnoi me kateumlr muaj heqje lirie secilin teuml konvertuesheumlm neuml 400 dhrahmi peumlr diteuml

heqje lirie dhe njeuml gjobeuml prej 10000 dhrahmish Meuml 17 mas 1987 Gjykata e Apelit teuml

Kreteumls e mbledhur me keumlrkeseuml teuml teuml deumlnuarve e konsideroi teuml pafajshme znj

Kokkinakis por konfirmoi fajeumlsineuml e bashkeumlshortit teuml saj teuml cilit gjykata ia reduktoi

deumlnimin me heqje lirie neuml tre muaj dhe e konvertoi neuml njeuml sanksion pasuror prej 400

dhrahmish peumlr heqje lirie Ankuesi iu drejtua Kasacionit por keumlrkesa iu hodh poshteuml neuml

prill 1988

Simbol i ruajtjes dhe kultureumls greke gjateuml afro kateumlr shekujsh teuml pushtimit osman Kisha

ortodokse lindore e Krishterimit ka mareuml pjeseuml aktivisht neuml lufteumlrat e popullit grek peumlr

emancipimin e tij deri neuml njeuml shkalleuml teuml atilleuml sa ekziston njeuml fareuml identifikimi i

helenizmit neuml ortodoksineuml Kushtetutat e njeumlpasnjeumlshme greke i atribuuan Kisheumls neuml

fjaleuml njeuml karakter ldquodominuesrdquo Duke peumlrfaqeumlsuar shumiceumln deumlrrmuese teuml popullsiseuml ajo

misheumlron sipas saj sipas ligjit dhe sipas faktit besimin e veteuml shtetit duke marreuml

peumlrsipeumlr nga ana tjeteumlr edhe njeuml numeumlr teuml mireuml teuml funksionesh teuml karakterit administrativ

apo edukativ Kushtutat e viteve 1844 1864 1911 dhe 1952 e ndalonin ldquoproselitizmin

186

dhe cdo lloj ndeumlrhyrjeje tjeteumlr kundeumlr feseuml dominueserdquo Ndeumlrsa Kushtetuta e vitit 1975

e ndalon oselitizmin keumlteuml hereuml neuml meumlnyreuml teuml peumlrgjithhme ai ka teuml beumljeuml me ldquocdo fe teuml

njohurrdquo do teuml thoteuml dogmat e teuml cileumls nuk janeuml teuml pranuara nga kishat e krishtera dhe qeuml

nuk u imponon atyre qeuml nuk besojneuml asnjeuml besim sekret

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml keumlrkeseumln e tij teuml 22 gushtit 1988 drejtuar Komisionit ankuesi pretendoi se deumlnimi i

tij peumlr proselitizeumlm mohonte teuml drejtat e garantuara nga Nenet 7 9 dhe 10 teuml Konventeumls

Ai gjithashtu iu referua Neneve 5 sect 1 dhe 6 sectsect 1 dhe 2 teuml Konventeumls

Meuml 7 dhjetor 1990 Komisioni e pranoi keumlrkeseumln me peumlrjashtim teuml pretendimeve qeuml

kishin teuml beumlnin me Nenet 5 dhe 6 Neuml raportin e tij teuml 3 dhjetorit 1991 ai hartoi

mendimin sipas teuml cilit nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 qeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 9

dhe se nuk shtrohej asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml neumln keumlndveumlshtrimin e Nenit 10

Neuml lidhje me Nenin 9 teuml Konventeumls ankuesi pohoi se ligji grek ishte neuml kundeumlrshtim

me teuml drejteumln e secilit peumlr teuml manifestuar feneuml e tij neuml peumlrgjitheumlsi neuml bazeuml teuml asaj qeuml

deklarata e besimit neuml kundeumlrshtim me besimin ortodoks grek mund teuml shkaktonte

ndjekje penale Peumlrveccedil keumlsaj e njeumljta e drejteuml peumlr teuml manifestuar njeuml besim fetar duhet teuml

ekzistojeuml neuml ccedildo shoqeumlri tolerante demokratike Qeveria greke u peumlrgjigj neuml bazeuml teuml asaj

qeuml megjitheumlse nuk u pretendua se ligjet greke qeuml ndalonin prozelitizmin ishin neuml

kundeumlrshtim me Nenin 9 teuml Konventeumls ligjet synonin teuml mbronin besimin mbizoteumlrues

grek dhe prandaj ishin teuml domosdosheumlm

Neuml lidhje me Nenin 7 teuml Konventeumls ankuesi ka pohuar se dispozitat e ligjit grek neuml

lidhje me vepreumln penale teuml proselitizmit ishin shumeuml teuml paqarta peumlr teuml krijuar njeuml vepeumlr

penale teuml definuar siccedil duhet Veccedilaneumlrisht formulimi qeuml peumlrcaktonte aktin e vepreumls

penale duke filluar me fjaleumln veccedilmas krijoi njeuml listeuml teuml paploteuml dhe teuml padefinuar teuml

veprimeve teuml mundshme qeuml shkaktojneuml vepreumln penale Peumlr meuml tepeumlr dispozita neuml

peumlrdorimin e fjaleumlve peumlrpjekje dhe indirekte krijoi njeuml vepeumlr penale ku nuk kishte

aktivitet neuml peumlrputhje me definicionin actus reus (megjithateuml teuml paqarteuml) Qeveria greke

u peumlrgjigj duke parashtruar se ligji ishte i qarteuml neuml lidhje me elementet themelore teuml

vepreumls penale Dometheumlneuml vepra keumlrkoi qeuml njeuml individ me njeuml besim fetar teuml ndeumlrmarreuml

hapa peumlr teuml minuar neuml meumlnyreuml teuml papranueshme ato teuml njeuml tjetri Prania e njeuml liste jo-

shteruese teuml metodave teuml mundshme me teuml cilat kjo mund teuml ndodhte nuk krijoi

pasiguri

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me Nenin 9 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe

e feseuml peumlrfaqeumlson njeuml prej themeleve teuml njeuml ldquoshoqeumlrie demokratikerdquo sipas kuptimit teuml

Konventeumls Ajo renditet ndeumlrmjet elementeve thelbeumlsore teuml identitetit teuml besimtareumlve

dhe konceptit teuml tyre peumlr jeteumln por eumlshteuml gjithashtu edhe njeuml gjeuml e ccedilmuar peumlr ateisteumlt

anostikeumlt skeptikeumlt apo indiferenteumlt Neuml veccedilanti liria e feseuml neumlnkupton ateuml teuml

ldquomanifestimit teuml feseumlrdquo jo veteumlm neuml meumlnyreuml kolektive por edhe ldquoindividualishtrdquo dhe ldquoneuml

meumlnyreuml privaterdquo ajo neumlnkupton neuml vetvete kryesisht teuml drejteumln peumlr teuml provuar teuml bindeumlsh

fqinjin peumlr shembull me aneuml teuml njeuml ldquomeumlsimirdquo Karakteri themelor i teuml drejtave teuml

garntuar nga ana e Nenit 9 del neuml pah gjithashtu nga meumlnyra e formulimit teuml klauzoleumls

qeuml lidhet me kufizimin e tyre neuml ndryshim nga paragrafi i dyteuml i Nenve 8 10 dhe 11 qeuml

187

peumlrfshin teumlreumlsineuml e teuml drejtave teuml peumlrmendura neuml paragrafeumlt e tyre teuml para paragrafi i

dyteuml i Nenit 9 ka teuml beumljeuml vecse me ldquolirineuml peumlr teuml shfaqur feneuml ose bindjet e tijrdquo

Lidhur me rastin neuml fjaleuml gjykata shqyrton ndarasi neumlse kishte ndeumlrhyrje neumlse kjo

ndeumlrhyrje ishte e ligshme legjitime dhe e nevojshme Lidhur me pyetjen se a kishte

ndeumlrhyrje nga ana e shtetit deumlnimin e shpallur nga ana e Gjykateumls Penale teuml Lassthit i

ulur meuml pas nga ana e Gjykateumls seuml Apelit teuml Kreteumls Gjykata e analizoi si njeuml ndeumlrhyrje

neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml z Kokkinakis teuml ldquoliriseuml seuml shfaqjes seuml besimit ose bindjeve

teuml tijrdquo Si pasojeuml ccedileumlshtja relevante eumlshteuml neumlse kjo ndeumlrhyrje ishte e ligjshme Gjykata

konstatoi se gjuha e ligjeve nuk paraqet sakteumlsi absolute Peumlr shkak teuml nevojeumls peumlr teuml

shmangur ngurteumlsi teuml tepruar dhe peumlr trsquoiu peumlrshtatur ndryshimeve teuml rrethanave shumeuml

prej tyre peumlrdorin formula pak a shumeuml teuml peumlrgjithshme interpretimi dhe zbatimi i teuml

cilave varet nga ana e praktikeumls Neuml rastin neuml fjaleuml Neni 4 i Ligjit nr 1363 teuml vitit 1938

ishte ploteumlsuar nga njeuml jurisprudenceuml e qeumlndrueshme e juridiksioneve greke

jurisprudenceuml qeuml ishte botuar gjithandej

Sa i peumlrket legjitimitetit duke marreuml parasysh rrethanat e ccedileumlshtjes dhe kushtet aktuale teuml

vendimeve teuml gjykatave peumlrkateumlse Gjykata konsideron se masa e kundeumlrshtuar ishte neuml

ndjekje teuml njeuml qeumlllimi legjitim sipas Nenit 9 sect 2 teuml Konventeumls peumlrkateumlsisht mbrojtja e teuml

drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve ashtu siccedil kishte arsyetuar qeveria Tutje Gjykata ka

konsideruar vazhdimisht se njeuml margjineuml e caktuar vlereumlsimi duhet ti lihet Shteteve

Kontraktuese neuml vlereumlsimin e ekzistenceumls dhe shtrirjes seuml domosdoshmeumlriseuml seuml njeuml

ndeumlrhyrjeje por kjo kufizim eumlshteuml subjekt i mbikeumlqyrjes evropiane duke peumlrfshireuml edhe

legjislacionin dhe vendimet qeuml e zbatojneuml ateuml madje edhe ato teuml dheumlna nga njeuml gjykateuml

e pavarur Detyra e Gjykateumls eumlshteuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse masat e marra neuml nivel kombeumltar

janeuml justifikuar neuml parim dhe proporcionalisht

Sipas Gjykateumls eumlshteuml e domosdoshme teuml beumlhet dallimi ndeumlrmjet deumlshmiseuml seuml krishtereuml

dhe proselitizmit abuziv I pari korrespondon evangjelizimit teuml veumlrteteuml i dyti

peumlrfaqeumlson shtrembeumlrimin ose deformimin e tij dhe nuk peumlrputhet me respektimin e

duhur ndaj liriseuml seuml mendimit teuml ndeumlrgjegjes dhe feseuml teuml tjetrit Kriteret e pranuara neuml

fusheumln e proselitizmit nga ana e legjislatorit grek do teuml mund teuml konsideroheshin si teuml

pranueshme deri neuml maseumln qeuml ato do teuml kishin peumlr synim teuml ndalonin veteumlm

proselitizmin abuziv peumlrkufizimi i teuml cilit neuml parim nuk shtrohej si ccedileumlshtje neuml rastin neuml

fjaleuml

Gjykata vuri neuml dukje nga ana tjeteumlr se juridiksioni grek kaneuml vendosur peumlr

peumlrgjegjeumlsineuml e ankuesit peumlr arsye qeuml kufizoheshin veteumlm neuml ripeumlrseumlritjen e termave teuml

Nenit 4 teuml ligjit nr 1363 euml vitit 1938 pa sakteumlsuar neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme se neuml

lidhje me ccedilfareuml i deumlnuari kishte beumlreuml peumlrpjekje peumlr ta bindur fqinjin e tij me mjete

abuzive Asnjeuml prej fakteve qeuml ato kaneuml ndeumlrlidhur nuk lejon ankuesin teuml justifikohet

me njeuml nevojeuml sociale imperative Andaj si peumlrfundim Gjykata gjen se ka pasur shkelje

teuml Nenit 9

Neuml lidhje me Nenin 7 teuml Konventeumls gjykata theksoi se ky nen nuk kufizohet neuml

ndalimin prapaveprues teuml seuml drejteumls penale neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Ai shpall gjithashtu

neuml meumlnyreuml meuml teuml peumlrgjithshme parimin e ligjshmeumlriseuml qeuml thoteuml se veteumlm ligji mund teuml

peumlrcaktojeuml njeuml krim dhe teuml peumlrshkruajeuml njeuml deumlnim (nullum crimen nulla poena sine

lege) dhe parimin se ligji penal nuk duhet teuml interpretohet gjereumlsisht neuml deumlm teuml njeuml teuml

akuzuari peumlr shembull me analogji Prej keumlsaj rezulton qeuml njeuml shkelje duhet teuml jeteuml e

188

peumlrcaktuar neuml meumlnyreuml teuml qarteuml nga ligji Ky kusht eumlshteuml i keumlnaqur kur individi mund teuml

dijeuml nga formulimi i dispoziteumls peumlrkateumlse dhe neumlse eumlshteuml e nevojshme me ndihmeumln e

interpretimit teuml gjykatave sanksionin peumlr teuml cilin veprimet dhe mosveprimet do ta beumljneuml

peumlrgjegjeumls

Neuml rastin neuml fjaleuml ankuesi mund teuml dinte duke u nisur nga gjuha e Nenit 4 teuml ligjit 1363

teuml vitit 1938 se mund teuml ishte peumlrgjegjeumls penalisht peumlr njeuml veprim teuml tilleuml Duke u

bazuar neuml keumlteuml Gjykata vie neuml peumlrfundim qeuml nuk ka shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Duke pasur parasysh vendimin e saj neuml lidhje me Nen 9 Gjykata nuk vlereumlsoi seuml ishte e

nevojshme qeuml teuml shqyrtonte ankesat e formuluara peumlr shelje teuml Nenit 10 dhe 14 teuml

kombinuar me Nenin 9 teuml Konventeumls

Bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls Gjykata caktoi se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml

ankuesin brenda tre muajve 400000 dhrahmi neuml lidhje me deumlmin jomaterial dhe

2789500 dhrahmi neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 9 ndeumlrsa nuk gjen shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Gjykata gjithashtu vendosi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet rasti sipas Nenit 10

ose sipas Nenit 14 teuml marreuml seuml bashku me Nenin 9 [me 6 vota peumlr dhe 3 kundeumlr me 8

vota peumlr dhe 1 kundeumlr njeumlzeumlri]

189

Puhk kundeumlr Estoniseuml - 5510300

10 shkurt 2004 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 7

Pretendim peumlr shkelje teuml Nenit 7 si rezultat i aplikimit prapaveprues (retroaktiv) teuml ligjit

penal ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile kompani tatime falsifikim mospeumlrmbajtje e llogariseuml ndryshim

legjislacioni prapaveprim ndeumlshkim penal

Ankuesit z Rain Puhk shtetas estonez

Faktet e rastit

Ankuesi ka lindur neuml vitin 1970 dhe jeton neuml Tartu qytet neuml Estoni Neuml koheumln

relevante kur kaneuml ndodhur ngjarjet qeuml kaneuml ccediluar neuml keumlteuml rast ankuesi ishte pronar dhe

menaxher i kompaniseuml AS Maarja

Meuml 10 gusht 1995 policia e Tartu-s kishte nisur procedurat penale kundeumlr ankuesit me

akuza peumlr vepra tatimore sipas Nenit 148-1 dhe 148-7 teuml Kodit Penal Neuml proces teuml

hetimeve paraprake ankuesi ishte akuzuar tutje edhe me vepreumln e mosmbajtjes seuml

duhur teuml llogaritariseuml sipas Nenit 148-4 teuml Kodit Penal si dhe peumlr falsifikim teuml

dokumenteve

Meuml 6 tetor 1997 prokurori i Tartus kishte miratuar aktpadineuml dhe rasti i ishte deumlrguar

Gjykateumls seuml Qytetit Tartu Me njeuml vendim teuml 17 shkurtit 1999 Gjykata e Qytetit Tartu e

kishte shpallur fajtor ankuesin peumlr veprat sipas Nenit 148-1amp7 dhe deumlnuar me kateumlr vite

burgim Po ashtu e kishte shpallur ateuml fajtor peumlr vepreumln sipas Nenit 148-4 teuml Kodit dhe

deumlnuar me kateumlr muaj burgim Pasi kjo e fundit ishte bashkuar me veprat e para

Gjykata i kishte caktuar ankuesit deumlnimin me 4 vite burgim i cili ishte pezulluar peumlr tri

vite

Gjykata kishte gjetur se aplikimi i Nenit 148-1amp7 i Kodit Penal qeuml ishte neuml fuqi prej

13 janarit 1995 justifikohej neuml keumlteuml rast mbi bazeumln e deumlshtimi i ankuesit peumlr teuml paguar

taksat e keumlrkuara ishte i qeumlllimsheumlm dhe u vazhduesheumlm dhe se aktiviteti i tij penal

kishte vazhduar deri neuml tetor teuml vitit 1995

Sa i peumlrket mosmbajtjes seuml duhur teuml llogaritariseuml sipas Nenit 148-4 teuml Kodit Penal qeuml

ishte neuml fuqi nga 20 korriku 1993 Gjykata kishte veumlrejtur se kompania e ankuesit

kishte funksionuar nga 5 maji 1993 (kur ligji nuk ishte neuml fuqi) por megjithateuml

funksionimi i saj kishte zgjatur deri meuml 1 tetor 1993 pasi ligji tashmeuml kishte hyreuml neuml

fuqi Gjateuml keumlsaj periudhe nuk ka pas regjistrim teuml veprimtariseuml ekonomike dhe ka

qeneuml e pamundur qeuml teuml peumlrcaktohet rezultati i kompaniseuml teuml hyrat humbjet borxhet

apo pasuriteuml e kompaniseuml Sipas keumlsaj gjykate ankuesi gjithashtu nuk kishte ndjekur

rregullat dhe procedurat peumlr llogarimbajtje si dhe sigurim dhe ruajtje teuml dokumenteve

relevante ashtu siccedil keumlrkohej me dekretin e Qeveriseuml teuml 6 korrikut 1990 neuml lidhje me

organizimin e llogarimbajtjes seuml kompanive

190

Ankuesi e kishte apeluar vendimin e gjykateumls seuml qytetit Meuml 3 maj 1999 Gjykata e

Apelit kishte vendosur qeuml teuml leuml neuml fuqi vendimin e gjykateumls seuml qytetit Kjo gjykateuml

kishte gjetur se veprimet peumlr teuml cilat ankuesi ishte ngarkuar sipas Kodit Penal peumlrbeumlnin

vepra penale neuml vazhdimeumlsi

Edhe Gjykata Supreme e kishte hedhur poshteuml ankeseumln e ankuesit duke theksuar se

sipas parimeve teuml seuml drejteumls penale estoneze ligji qeuml duhej aplikuar ndaj njeuml vepre

penale ishte ligji qeuml kishte hyreuml neuml fuqi para peumlrfundimit teuml aktivitetit kriminal

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka ngritur pretendimin neuml keumlteuml rast se ai nuk mund teuml mbahet peumlrgjegjeumls sipas

Nenit 148-4 teuml Kodit Penal peumlr periudheumln para hyrjes seuml tij neuml fuqi Aplikimi nga ana e

gjykatave i konceptit teuml vepreumls penale neuml vazhdim u ka lejuar atyre shmangien nga

ndalimi i aplikimit retroaktiv teuml ligjit penal i cili ka hyreuml neuml fuqi meuml 20 korrik 1993 neuml

shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Tutje ankuesi ka argumentuar se para hyrjes neuml fuqi teuml ndryshimeve teuml tjera ligjore meuml

13 janar 1995 njeuml deumlnim penal mund teuml shqiptohej veteumlm neumlse ai meuml pareuml ka qeneuml

subjekt i procedurave administrative peumlr vepreumln e njeumljteuml Sidoqofteuml ai nuk ka pasur njeuml

deumlnim teuml tilleuml administrativ meuml pareuml Seumlrish aplikimi i konceptit teuml vepreumls penale teuml

vazhdueshme nuk e mbivlen (tejkalon) ndaleseumln e aplikimit retroaktiv teuml ligjit penal

Qeveria nga ana e saj ka argumentuar se Neni 7 i Konventeumls nuk eumlshteuml ceumlnuar

Ndoneumlse kompania e ankuesit nuk posedonte ndonjeuml llogarimbajtje qeuml prej 5 majit

1993 kjo gjendje ka vazhduar edhe pas hyrjes neuml fuqi teuml Nenit 148-4 teuml Kodit Penal meuml

20 korrik 1993 Peumlr meuml tepeumlr sipas Qeveriseuml ankuesi kishte detyrim qeuml teuml mbante neuml

meumlnyr teuml duhur dheumlnat e llogariseuml edhe para asaj sipas njeuml dekreti teuml Qeveriseuml teuml dateumls

6 korrik 1990

Tutje Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se peumlrkundeumlr ngjashmeumlrive teuml pretenduara rasti

aktual eumlshteuml i ndrysheumlm prej rastit teuml meumlhersheumlm Veeber44 pasi neuml rastin konkret

shumica e veprimeve teuml ankuesit binin brenda periudheumls pas 20 korrikut 1993 nga e

cila dateuml e tutje rreziku i ndeumlshkimit penale ishte qartazi i parashikuesheumlm peumlr

ankuesin

Qeveria po ashtu i eumlshteuml referuar jurisprudenceumls seuml Gjykateumls Supreme teuml vendit neuml

lidhje me aplikimin dhe interpretimin e ligjit dhe njohjen e konceptit teuml krimit teuml

vazhduesheumlm ose teuml vepreumls penale neuml vazhdim

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka rikujtuar se garancioni i misheumlruar neuml Nenin 7 qeuml eumlshteuml njeuml element

thelbeumlsor i sundimit teuml ligjit zeuml njeuml vend teuml reumlndeumlsisheumlm neuml sistemin e mbrojtjes seuml teuml

drejtave teuml Konventeumls siccedil neumlnvizohet nga fakti se asnjeuml peumlrjashtim nuk lejohet sipas

Nenit 15 neuml koheuml lufte ose emergjence tjeteumlr publike Duhet konceptuar dhe aplikuar

ashtu siccedil rrjedheuml nga objekti dhe qeumlllimi neuml njeuml meumlnyreuml qeuml ofron mbrojtje efektive

kundeumlr ndjekjes gjykimit dhe deumlnimit arbitrar

Neuml pajtim me praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Neni 7 nuk kufizohet veteumlm neuml ndalimin

e aplikimit retroaktiv teuml seuml drejteumls penale neuml deumlm teuml teuml akuzuarit ai misheumlron meuml

44 Veeber kundeumlr Estoniseuml (no 2) nr 4577199 GjEDNj 2003-I

191

peumlrgjitheumlsisht parimin se veteumlm ligji e definon njeuml krim dhe e peumlrshkruan njeuml sanksion

(nullum crime nulla poena sine lege) dhe parimin se e drejta penale nuk duhet

interpretuar gjereumlsisht neuml deumlm teuml teuml akuzuarit Nga keumlto parime del se njeuml vepeumlr penale

duhet teuml definohet qarteuml neuml ligj Kjo keumlrkeseuml ploteumlsohet kur individi e din fjaleumlformimin

e dispoziteumls relevante dhe neumlse ka nevojeuml me ndihmeumln e interpretimit teuml gjykateumls se

ccedilfareuml veprime dhe mosveprime e beumljneuml ateuml penalisht peumlrgjegjeumls

Neuml rastin konkret Gjykata ka veumlrejtur se ankuesi ishte deumlnuar neuml bazeuml teuml Nenit 148-4 teuml

Kodit Penal si rezultat i deumlshtimit peumlr teuml organizuar neuml meumlnyreuml adekuate llogarimbajtjen

neuml kompanineuml e tij gjateuml periudheumls seuml veprimtariseuml prej 5 majit 1993 deri meuml 1 tetor

1993

Gjykata veumlren se sipas dekretit teuml Qeveriseuml teuml 6 korrikut 1990 ankuesi keumlrkohej qeuml teuml

mbante llogarineuml e kompaniseuml seuml tij neuml meumlnyreuml teuml duhur gjateuml gjitheuml periudheumls seuml

funksionimit Sidoqofteuml peumlrgjegjeumlsia penale peumlr shkelje teuml rregullave peumlrkateumlse ishte

peumlrcaktuar veteumlm meuml 20 korrik 1993 kur Nenin 148-4 i Kodit Penal hyri neuml fuqi

Duke aplikuar ligjin penal ndaj sjelljes seuml ankuesit para dateumls seuml hyrjes seuml fuqi teuml ligjit

gjykatat vendore kishin gjetur se veprimi ishte pjeseuml e njeuml vepre penale teuml

vazhdueshme e cila kishte zgjatur edhe gjateuml periudheuml pas hyrjes neuml fuqi teuml dispoziteumls

relevante teuml ligjit

Ndoneumlse Gjykata e ka konsideruar teuml sakteuml se sjellja e ankuesit shtrihej kryesisht gjateuml

periudheumls pas 20 korrikut 1993 zgjatja e periudheumls ndaj teuml cileumls eumlshteuml aplikuar neuml

meumlnyreuml retroaktive nuk eumlshteuml vendimtare peumlr teuml shqyrtuar neumlse garancionet e Nenit 7 teuml

Konventeumls janeuml respektuar ose jo

Neuml fund Gjykata veumlren se jurisprudenca e gjykatave vendore teuml cileumls i eumlshteuml referuar

Qeveria neuml argumentet e saj lidhet me vitet 1997-1998 derisa ankesa e ankuesit ka teuml

beumljeuml me njeuml situateuml teuml para 20 korrikut 1993 Neuml mungeseuml teuml njeuml ligji peumlr peumlrgjegjeumlsineuml

penale si pasojeuml e mosorganizimit teuml duhur teuml llogarimbajtjes neuml kompani ankuesi nuk

do teuml mund teuml parashikonte rrezikun e ndeumlshkimit penal peumlr sjelljen e tij gjateuml asaj

periudhe Neuml keumlto rrethana Gjykata ka gjetur se gjykatat vendore teuml Estoniseuml kaneuml

aplikuar neuml meumlnyreuml retroaktive ligjin e vitit 1993 ndaj sjelljes e cila meuml pareuml nuk eumlshteuml

cileumlsuar vepeumlr penale Peumlr pasojeuml ka pas shkelje teuml Nenit 7(1) teuml Konventeumls Njeumlsoj

Gjykata ka gjetur se autoritetet estoneze kaneuml aplikuar neuml meumlnyreuml retroaktive ligjin e

vitin 1995 peumlr sjellje ose veprime teuml cilat meuml pareuml nuk peumlrbeumlnin vepeumlr penale

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata urdheumlroi shtetin qeuml trsquoi paguajeuml ankuesit 3000 EUR

si deumlmshpeumlrblim peumlr deumlmin jo-material dhe 1508 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

gjyqeumlsore para Gjykateumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls mbi bazeumln e aplikimit retroaktiv

(prapaveprues) teuml ligjit penal [njeumlzeumlri]

192

Neni 8

E drejta per respektimin e jetes private dhe familjare

1 Cdokush ka teuml drejteumln e respektimit teuml jeteumls seuml tij private dhe familjare baneseumls dhe

korrespondenceumls seuml tij

2 Autoriteti publik nuk mund teuml ndeumlrhyjeuml neuml ushtrimin e keumlsaj teuml drejte peumlrvecse neuml

shkalleumln e parashikuar nga ligji dhe kur eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit publik sheumlndetit

ose moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve

193

Berrehab kundeumlr Holandeumls - 1073084

28 maj 1988 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues si pasojeuml e deumlbimit nuk ka shkelje

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml private dhe familjare si pasojeuml e deumlbimit nga shteti ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile jeteuml familjare marteseuml divorc deumlbim shteteumlsi lejeqeumlndrim jasht-

martese

Ankuesit z Abdellah Berrehab (ankuesi i pareuml) shtetas Maroken dhe vajza e tij znj

Rebecca Berrehab (ankuesja e dyteuml) shtetase Holandeze

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml njeuml qytetar maroken i lindur neuml Marok neuml vitin 1952 ishte banor i

peumlrhersheumlm neuml Amsterdam neuml koheumln kur ai aplikoi neuml Komision Atij iu dha leja peumlr teuml

qeumlndruar neuml Holandeuml peumlr qeumlllimin e veteumlm teuml jeteseumls me gruan e tij holandeze znj

Kosher me teuml cileumln u martua neuml vitin 1978 Rebecca vajza e tyre lindi neuml vitin 1979

dhe ccedilifti meuml pas u shkuroreumlzua Kur Rebecca u lind babai dhe zonja Koster raneuml

dakord teuml siguroheshin qeuml feumlmija kishte kontakte teuml shpeshta dhe teuml rregullta me babain

e saj (vizita kateumlr hereuml neuml javeuml)

Neuml dhjetor teuml vitit 1979 keumlrkesa peumlr rinovimin e lejes seuml qeumlndrimit teuml ankuesit u

refuzua Gjithashtu keumlrkesa peumlr shqyrtimin e vendimit u refuzua nga Ministri i

Drejteumlsiseuml Ankesa e tij u hodh poshteuml nga Divizioni Gjyqeumlsor i Shtetit Raad van neuml

vitin 1983 neuml bazeuml teuml asaj se s11 (5) i Aktit peumlr teuml Huaj i vitit 1965 parashikonte

refuzimin peumlr teuml ripeumlrteumlrireuml njeuml leje qeumlndrimi peumlr arsye teuml interesit publik dhe kjo ishte e

justifikuar se ankuesi i pareuml nuk i ploteumlsonte kushtet e lejes seuml tij Raad van State

vlereumlsoi se peumlrmbushja e detyrimeve teuml tij ndaj vajzeumls seuml tij nuk i sheumlrbeu asnjeuml interesi

jeteumlsor kombeumltar dhe se keumlto detyrime ekzistonin pavareumlsisht nga vendbanimi i tij dhe

se kateumlr takime neuml javeuml nuk ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml krijuar jeteuml familjare brenda

kuptimit teuml Nenit 8 Si pasojeuml ankuesi u deumlbua meuml pas peumlr neuml Marok

Ankuesit iu dha meuml voneuml njeuml vizeuml njeuml mujore peumlr Holandeumln dhe pas kthimit ai u

rimartua me znjKosher dhe iu dha leja peumlr teuml qeumlndruar neuml Holandeuml me qeumlllim qeuml teuml

jetonte me gruan e tij holandeze dhe teuml punonte gjateuml asaj kohe

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit argumentojneuml se Neni 8 nuk supozon veteumlm bashkeumljeteseumln e peumlrhershme dhe

se vizita dhe mireumlmbajtja ishin faktoreuml qeuml duhet teuml merren parasysh Ankuesit po ashtu

argumentuan se vendimi peumlr teuml deumlbuar nuk ka ndjekur asnjeuml nga qeumlllimet legjitime teuml

renditura neuml Nenin 8 sect 2 dhe nuk ka promovuar mireumlqenien ekonomike teuml vendit

194

sepse e kaneuml penguar ankuesin qeuml teuml kontribuojeuml neuml shpenzimet e mbajtjen dhe

edukimin e vajzeumls seuml tij

Keumlrkesat e hyrjes neuml Holandeuml janeuml teuml peumlrcaktuara neuml Aktin peumlr teuml Huaj teuml vitit 1965 dhe

Qarkoren peumlr teuml huajt Sidoqofteuml eumlshteuml politikeuml holandeze qeuml teuml lejojeuml konsiderata

humanitare teuml domosdoshme peumlr teuml justifikuar njeuml leje qeumlndrimi teuml pavarur kjo politikeuml

peumlrdoret rralleuml Gjykata Evropiane vuri neuml dukje se Gjykata Hollandeze e Kasacionit

favorizon njeuml interpretim teuml gjereuml teuml jeteumls familjare ndeumlrkoheuml qeuml Divizioni Gjyqeumlsor i

Raad van State ka njeuml pikeumlpamje meuml teuml ngushteuml Vendimi neuml keumlteuml rast eumlshteuml neuml

peumlrputhje me rastet e meumlparshme para Raad van State por neuml njeuml vendim teuml fundit

(ateumlhere) duket se Raad van State do teuml miratojeuml teuml njeumljtin qeumlndrim si Gjykata e

Kasacionit ku eumlshteuml konstatuar se bashkeumljetesa nuk eumlshteuml conditio sine qua non e jeteumls

familjare peumlr qeumlllimet e Nenit 8 teuml Konventeumls

Qeveria holandeze argumentoi se asgjeuml nuk e pengoi ankuesin teuml keteuml qasje neuml vajzeumln e

tij pasi ai mund teuml udheumltonte nga Maroku neuml njeuml vizeuml teuml peumlrkohshme Deumlbimi i aplikant

teuml pareuml ishte i domosdosheumlm peumlr rendin publik ndoqi njeuml qeumlllim legjitim dhe ishte i

nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket Nenit 8 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se bashkeumljetesa nuk eumlshteuml njeuml

conditio sine qua non peumlr jeteumln familjare midis prindeumlrve dhe feumlmijeumlve Njeuml marteseuml

konsiderohet si jeteuml Kjo rrjedh nga koncepti i jeteumls familjare neuml teuml cileumln bazohet Neni 8

qeuml njeuml feumlmijeuml i lindur i njeuml bashkimi teuml tilleuml eumlshteuml ipso jure pjeseuml e asaj marreumldheumlnieje

prandaj qeuml nga momenti i lindjes seuml feumlmijeumls dhe nga veteuml fakti i tij midis tij dhe

prindeumlrve teuml tij ekziston njeuml lidhje qeuml i peumlrket jeteumls familjare edhe neumlse prindeumlrit nuk

jetojneuml seuml bashku Gjykata gjeti se lidhjet e jeteumls familjare nuk ishin thyer neuml keumlteuml rast

dhe iu referuan takimeve teuml shpeshta dhe teuml rregullta qeuml ankuesi kishte me vajzeumln e tij

para deumlbimit teuml tij

Gjykata pranon se vendimi peumlr teuml refuzuar rinovimin e lejes seuml qeumlndrimit teuml ankuesit

ishte neuml peumlrputhje me politikeumln holandeze teuml kontrollit teuml imigracionit Neuml peumlrcaktimin

neumlse njeuml peumlrfundim ishte i domosdosheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Gjykata

aplikon hapeumlsireumln e vlereumlsimit qeuml i lihet shteteve kontraktuese

Gjykata pohoi se qeumlllimi legjitim i ndjekur duhet teuml peshohet kundeumlr seriozitetit teuml

peumlrfundimit teuml seuml drejteumls seuml ankuesve peumlr respektimin e jeteumls seuml tyre familjare Neuml keumlteuml

rast ankuesi tashmeuml jetonte neuml Holandeuml dhe kishte lidhje teuml veumlrteta familjare Refuzimi

peumlr dheumlnien e njeuml leje qeumlndrimi teuml pavarur seuml bashku me deumlbimin keumlrceumlnoi teuml shkeumlput

keumlto lidhje Si pasojeuml efekti i peumlrfundimeve neuml keumlteuml rast ishte meuml serioz duke pasur

parasysh mosheumln e re teuml vajzeumls seuml tij Gjykata konstatoi se mjetet e peumlrdorura neuml keumlteuml

rast ishin joproporcionale me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Anaj Gjykata vie neuml

peumlrfundim se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket Nenit 3 teuml Konventeumls sipas mendimit teuml Komisionit faktet e rastit nuk

treguan se ndonjeumlri nga ankuesit peumlsoi vuajtje teuml nivelit qeuml korrespondonte me

konceptet e trajtimit ccedilnjereumlzor ose degradues Gjykata ndan keumlteuml pikeumlpamje dhe

konstaton se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 3

Po ashtu Gjykata i caktoi Holandeumls obligimin qeuml trsquoua paguajeuml ankuesve deumlmshpeumlrblimin

material neuml vlereuml prej 20000 Gulden holandez

195

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjeti shkelje teuml Nenit 8 dhe neuml aneumln tjeteumlr konstatoi nuk kishte shkelje teuml Nenit

3 [me gjashteuml vota peumlr dhe njeuml kundeumlr njeumlzeumlri]

Sipas mendimit mospajtues teuml gjyqtarit Thoacuter Vilhjaacutelmsson i cili votoi kundeumlr teuml drejtat

e zBerrehab nuk i tejkalojneuml interesat e teuml padituritHolandeumls sipas Nenit 8 (2) duke

pasur parasysh faktin se ankuesit nuk jetonin neuml teuml njeumljteumln shteumlpi dhe se prindeumlrit e

feumlmijeumls nuk ishin teuml martuar neuml koheumln e deumlbimit Fakti qeuml autoritetet nuk i konsideronin

teuml drejtat e feumlmijeumls nuk peumlrbeumln neuml vetvete njeuml shkelje teuml Nenit 8 dhe gjykata duhet teuml

vlereumlsojeuml neuml meumlnyreuml teuml pavarur teuml drejtat dhe interesat konkurruese Gjendja e feumlmijeumls

ishte shumeuml e pasigurt dhe ajo nuk kishte zeuml neuml keumlteuml ccedileumlshtje dhe jeta familjare

ekzistonte veteumlm neuml bazeuml teuml marreumlveshjes mes babait dhe neumlneumls seuml saj Andaj sipas tij

nuk kishte shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

196

Iglesias Gil dhe AUI Kundeumlr Spanjeumls - 5667300

29 korrik 2009 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deumlshtim i autoriteteve peumlr teuml marreuml masat e duhura peumlr teuml siguruar kthimin e feumlmijeumls tek

neumlna neuml peumlrputhje me rregullat e rreumlmbimit ndeumlrkombeumltar teuml feumlmijeumlve ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile divorc kujdestari rreumlmbim i feumlmijeumls largim nga shteti procedureuml

civile ndjekje penale detyrim pozitiv

Ankuesit znj Mariacutea Iglesias Gil (ankuesja e pareuml) ka lindur neuml vitin 1961 dhe jeton

neuml Vigo dhe djali i saj AUI (ankuesi i dyteuml) i lindur neuml vitin 1995

Faktet e rastit

Meuml 8 shtator 1989 ankuesja u martua me AUA ndersa meuml 3 qershor 1994 ccedilifti u

divorcua Djali i tyre AUI u lind meuml 7 dhjetor 1995 dhe AUA pranoi ateumlsineuml Neuml njeuml

vendim teuml dateumls 20 dhjetor 1996 Gjykata Familjare neuml Vigo i dha kujdestarineuml neumlneumls

peumlrkateumlsisht ankueses seuml pareuml si dhe i lejoi babait teuml keteuml qasje tek femija peumlrkateumlsisht

ankuesi i dyteuml Meuml 1 shkurt 1997 AUA rreumlmbeu djalin e tij gjateuml njeuml vizite dhe u

largua nga Spanja me teuml Pas kalimit neumlpeumlr Franceuml dhe Belgjikeuml ai udheumltoi me feumlmijeumln

peumlr neuml Shtetet e Bashkuara te Amerikeumls Ankuesja paraqiti njeuml ankeseuml penale praneuml

gjykateumlsit hetues neuml Vigo duke pretenduar rreumlmbimin e feumlmijeumls Meuml 4 shkurt 1997

gjyqtari hetues dha urdheumlr peumlr njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar peumlr AUA dhe peumlr kthimin e

menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls tek neumlna Meuml pas ankuesja gjithashtu paraqiti ankesa penale

kundeumlr aneumltareumlve teuml ndrysheumlm teuml familjes seuml AUA e cila siccedil tha ajo kishte ndihmuar

neuml rreumlmbimin e djalit teuml saj Gjithashtu ajo i keumlrkoi gjyqtarit hetues qeuml teuml monitoronte

thirrjet neuml telefonin celular teuml AUA si dhe teuml intervistoheshin aneumltareumlt e familjes seuml tij

Neuml njeuml vendim teuml 19 shkurtit 1997 gjykateumlsi hetues hodhi poshteuml teuml dy keumlrkesat peumlr

shkak se nuk kishte deumlshmi se numri i telefonit celular i cili ishte dheumlneuml ishte i AUA

dhe pasi qeuml ankuesja nuk kishte dheumlneuml sakteuml detajet e pyetjeve qeuml ajo deumlshironte tu

beumlheshin teuml afeumlrmve teuml ish burrit teuml saj

Ankuesja gjithashtu keumlrkoi nga gjykateumlsi hetues qeuml njeuml keumlrkim teuml kryhet neuml zyreumln e

regjistruar teuml njeuml kompanie qeuml i peumlrkiste AUA qeuml ishte peumlrgjegjeumls peumlr administrimin e

proneumls seuml tij neuml mungeseuml teuml tij dhe peumlr ekzaminimin e njeuml automjeti qeuml ai kishte

peumlrdorur peumlr teuml leumlneuml Spanjeumln Gjykateumlsi peumlrseumlri refuzoi Ankuesja keumlrkoi gjyqtarit teuml

leumlshonte njeuml keumlrkeseuml ndeumlrkombeumltare dhe njeuml urdheumlr arresti kundeumlr AUA por me

urdheumlr teuml 29 majit 1997 gjyqtari refuzoi Me njeuml vendim teuml 5 qershorit 1997 gjyqtari

hetues nr 5 refuzoi keumlrkesat e ankueses peumlr teuml gjitha hetimet qeuml ajo kishte propozuar

Neuml urdhrin e 25 majit 1998 gjykateumlsi hetues gjithashtu shqyrtoi neumlse njeuml person mund

teuml ndiqej penalisht peumlr rreumlmbimin e teuml miturit peumlr teuml cilin kishte peumlrgjegjeumlsi teuml

peumlrbashkeumlt prindeumlrore Gjykatesi gjeti se kjo nuk ishte e mundur sipas jurisprudenceumls

pasi teuml vetmet vepra qeuml mund teuml kryheshin neuml rrethana teuml tilla ishin peumlrbuzje penale dhe

zhvatje Neuml njeuml urdheumlr teuml meumlvonsheumlm teuml dateumls 1 korrik 1998 gjykateumlsi hetues peumlrseumlriti

197

se asnjeuml keumlrkim ndeumlrkombeumltar dhe urdheumlr arrest nuk mund teuml leumlshohen peumlr vepreumln

penale teuml dyshuar peumlr peumlrbuzje penale

Ankuesja parashtroi njeuml ankeseuml teuml veqanteuml amparo sipas Neneve 24 (e drejta peumlr deumlgjim

teuml drejteuml) 15 (e drejta peumlr jeteuml dhe integritet mendore dhe fizike) dhe 17 (e drejta peumlr

liri dhe siguri) teuml Kushtetuteumls dhe bazur ne Konventen e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml

Drejtat e Feumlmijve i vitit 1989 Neuml njeuml vendim teuml 2 qershorit 1999 Gjykata Kushtetuese

e hodhi poshteuml ankimin e saj si teuml pabazuar duke pretenduar se ajo nuk kishte deklaruar

pse nuk ishte dakord me vendimet e arsyetuara teuml gjykatave meuml teuml uleumlta Ankuesja

paraqiti edhe njeuml ankeseuml amparo neuml Gjykateumln Kushtetuese neuml teuml cileumln pretendonte

shkelje teuml Nenit 17 (e drejta peumlr liri dhe siguri) teuml marra seuml bashku me Nenet 18 (teuml

drejtat peumlr jeteumln private dhe privateumlsineuml familjare) 24 (njeuml seanceuml teuml drejteuml) dhe 39

(mbrojtja sociale ekonomike dhe ligjore e familjes dhe feumlmijeumlve) teuml Kushtetuteumls Ajo u

mbeumlshtet gjithashtu neuml Nenet 5 dhe 8 teuml Konventeumls Neuml ankeseumln e saj ajo u ankua neuml

meumlnyreuml teuml veccedilanteuml ndaj refuzimit sistematik teuml gjyqtarit hetues peumlr teuml leumlshuar njeuml urdheumlr

ndeumlrkombeumltar teuml keumlrkimit peumlr feumlmijeumln e saj njeuml refuzim i cili sipas ankueses ishte neuml

kundeumlrshtim me detyreumln pozitive peumlr teuml mbrojtur feumlmijeumlt dhe familjet Ajo gjithashtu

pohoi njeuml shkelje teuml Nenit 11 sect 1 teuml Konventeumls peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls teuml vitit 1989 e

cila keumlrkon nga shtetet teuml marrin masa peumlr teuml luftuar transferimin e paligjsheumlm dhe

mosdheumlnien e feumlmijeumlve jashteuml vendit Neuml parashtreseumln e saj duke refuzuar teuml

ndeumlrmerrte hapa hetues gjyqtari hetues kishte shkelur drejtpeumlrdrejt teuml drejteumln e saj dhe

teuml djalit teuml saj neuml jeteumln private dhe familjare si dhe teuml drejteumln e saj peumlr mbrojtje

gjyqeumlsore teuml garantuar me Nenin 24 teuml Kushtetuteumls dhe Nenin 6 teuml Konventeumls Neuml njeuml

vendim teuml 17 qershorit 1999 Gjykata Kushtetuese e hodhi poshteuml apnkeseumln amparo si

teuml pabazeuml duke konsideruar se ankuesja e pareuml kishte kufizuar veten neuml kontestimin e

vendimeve teuml gjykatave penale teuml cilat me vendime teuml arsyetuara dhe teuml bazuara kishin

vendosur teuml beumlnin njeuml urdheumlr teuml peumlrkohsheumlm teuml shkarkimit neuml lidhje me ankeseumln e saj

penale peumlr rreumlmbimin e feumlmijeumls Neuml njeuml aktgjykim teuml 12 shkurtit 1999 Gjykata

Familjare Vigo teumlrhoqi peumlrgjegjeumlsineuml prindeumlrore nga AUA dhe i dha keumlrkueses seuml

pareuml peumlrgjegjeumlsineuml e ploteuml prindeumlrore

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja duke vepruar neuml emeumlr teuml vet dhe si peumlrfaqeumlsues ligjor i feumlmijeumls seuml saj

pretendonte se autoritetet spanjolle kishin deumlshtuar teuml merrnin masa efektive peumlr teuml

siguruar ekzekutimin e shpejteuml teuml urdhrave teuml gjykateumls qeuml ishin beumlreuml si dhe teuml njeumljtat

kishin deumlshtuar teuml ndihmonin neuml sigurimin e kthimit teuml djalit teuml saj Ajo parashtroi se

shteti i paditur nuk kishte peumlrmbushur detyrimet e parapara me Konventeuml e as

dispozitat e tjera teuml seuml drejteumls vendore dhe ndeumlrkombeumltare Neuml veccedilanti ajo tha se

autoritetet vendase kishin shkelur Nenin 8 teuml Konventeumls Peumlrsa i peumlrket dispozitave teuml

seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare ankuesja i referohej Nenit 11 sect 1 teuml Konventeumls peumlr teuml Drejtat

e Feumlmijeumls teuml 20 neumlntorit 1989 i cili detyronte shtetet kontraktuese qeuml teuml marrin masat e

duhura peumlr teuml luftuar levizjen e paligjshme teuml feumlmijeumlve jashteuml vendit dhe Konventeumln e

Hageumls mbi Aspektet Civile teuml Rreumlmbimit Ndeumlrkombeumltar teuml Feumlmijeumlve teuml 25 tetorit 1980

As prokurori publik as gjykatat e brendshme nuk e kishin zbatuar keumlteuml dispoziteuml edhe

pse ishte direkt i zbatuesheumlm neuml ligjin vendas Neuml lidhje me keumlteuml ajo vuri neuml dukje se

neuml peumlrputhje me Nenet 10 sect 2 dhe 96 sect 1 teuml Kushtetuteumls traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml

198

ishin ratifikuar nga Spanja ishin pjeseuml e rendit juridik teuml brendsheumlm Duke mos marreuml

masat e nevojshme sipas ligjit vendor dhe ndeumlrkombeumltar autoritetet kombeumltare ishin neuml

kundeumlrshtim me detyrimet e tyre pozitive sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Ankuesja theksoi

se ajo kishte ndeumlrmarreuml teuml gjiha veprimet e duhura peumlr teuml bindur autoritetet gjyqeumlsore

spanjolle qeuml teuml ndeumlrmarrin veprimet peumlr teuml siguruar kthimin e djalit teuml saj Peumlr fat teuml keq

teuml gjitha keumlrkesat e saj ishin hedhur poshteuml nga gjykatat qeuml merreshin me ccedileumlshtjen As

gjykateumlsi hetues as Provinciali Audiencia as Gjykata Kushtetuese nuk ishin pajtuar me

keumlrkesat e saj Peumlrpjekjet e saj kishin qeneuml teuml gjitha kot

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata veumlren seuml pari se eumlshteuml e zakonshme qeuml marreumldheumlnia midis ankueses dhe djalit

teuml saj bie neuml sfereumln e jeteumls familjare sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Rrjedhimisht Gjykata

duhet teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml ankuees dhe teuml birit teuml saj peumlr

teuml respektuar jeteumln e tyre familjare Gjykata peumlrseumlrit se megjitheumlse objekti thelbeumlsor i

Nenit 8 eumlshteuml mbrojtja e individit kundeumlr veprimeve arbitrare nga autoritetet publike

shteti ka gjithashtu detyrime pozitive teuml natyrshme teuml siguroj njeuml respekt efektiv peumlr

jeteumln familjare Neuml teuml dy kontekstet theks i veqanteuml vihet mbi nevojeumln peumlr vendosjen e

njeuml baraspeshe teuml drejteuml midis interesave konkurruese teuml individit dhe teuml bashkeumlsiseuml neuml

teumlreumlsi dhe se shteti geumlzon njeuml hapeumlriseuml teuml caktuar vlereumlsimi45

Sa i peumlrket detyrimit teuml shtetit peumlr teuml marreuml masa pozitive Gjykata ka peumlrseumlritur se Neni

8 peumlrfshin teuml drejteumln e prindeumlrve neuml qasjen neuml masat teuml caktuara qeuml do tu mundeumlsojneuml

atyre teuml ribashkohen me feumlmijeumlt e tyre dhe njeuml detyrim ndaj autoriteteve kombeumltare peumlr

teuml marreuml masa teuml tilla46 Megjithateuml detyrimi i autoriteteve kombeumltare peumlr teuml marreuml

masa peumlr teuml lehteumlsuar ribashkimin nuk eumlshteuml absolut dhe se natyra dhe shtrirja e

masave teuml tilla do teuml varen nga rrethanat e secilit rast por mireumlkuptimi dhe

bashkeumlpunimi i teuml gjitheuml teuml interesuarve janeuml gjithmoneuml njeuml peumlrbeumlreumls i reumlndeumlsisheumlm

Ndeumlrkoheuml qeuml sipas Gjykateumls autoritetet kombeumltare duhet teuml beumljneuml maksimumin peumlr teuml

lehteumlsuar njeuml bashkeumlpunim teuml tilleuml ccedildo detyrim peumlr teuml aplikuar shtreumlngimin neuml keumlteuml

fusheuml duhet teuml jeteuml i kufizuar pasi qeuml interesat si dhe teuml drejtat dhe liriteuml e teuml gjitheuml teuml

interesuarve duhet teuml merren parasysh dhe veccedilaneumlrisht interesat meuml teuml mira teuml feumlmijeumls

sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Aty ku kontaktet me prindin mund teuml duket se i keumlrceumlnojneuml

ato interesa ose ndeumlrhyjneuml neuml ato teuml drejta autoritetet kombeumltare duhet teuml beumljneuml njeuml

ekuilibeumlr teuml drejteuml mes tyre

Seuml fundmi Gjykata peumlrseumlrit se Konventa duhet teuml zbatohet neuml peumlrputhje me rregullat e

seuml drejteumls ndeumlrkombeumltare veccedilaneumlrisht ato qeuml kaneuml teuml beumljneuml me mbrojtjen ndeumlrkombeumltare

teuml teuml drejtave teuml njeriut47 Duke pasur parasysh neuml meumlnyreuml specifike detyrimet pozitive

qeuml Neni 8 i Konventeumls i imponon Shteteve Kontraktuese lidhur me ribashkimin e

prindeumlrve me feumlmijeumlt e tyre ato duhet teuml interpretohen neuml driteumln e Konventeumls seuml Hageumls

mbi Aspektet Civile teuml Rreumlmbimit Ndeumlrkombeumltar teuml Feumlmijeumlve teuml 25 Tetorit 1980

45 Keegan kundeumlr Irlandeumls gjykimi i 26 majit 1994 Seria A nr 290 fq19 sect 49 46 Ignaccolo-Zenide kundeumlr Rumaniseuml nr 3167996 sect 94 ECHR 2000-I dhe Nuuti Nen kundeumlr Finlandeumls

nr 3284296 sect 127 KEDNJ 2000-VIII 47 Streletz Kessler dhe Krenz kundeumlr Gjermaniseuml [DhM] nr 3404496 3553297 dhe 4480198 sect 90

KEDNJ 2001-II dhe Al-Adsani kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 3576397 sect 55 KEDNJ 2001-

XI

199

Ccedileumlshtja vendimtare neuml keumlteuml rast pra eumlshteuml neumlse autoritetet kombeumltare kaneuml marreuml teuml

gjitha masat qeuml mund teuml keumlrkohen neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme prej tyre peumlr teuml lehteumlsuar

ekzekutimin e urdhrave teuml gjykatave teuml vendit qeuml i japin ankueses seuml pareuml peumlrgjegjeumlsineuml

dhe kujdestarineuml prindeumlrore peumlr feumlmijeumln48 Sa i peumlrket poziteumls sipas ligjit teuml brendsheumlm

Gjykata veumlren se gjykatat kombeumltare janeuml thirrur teuml marrin vendime kryesisht teuml

natyreumls civile Prandaj eumlshteuml e padiskutueshme qeuml sipas ligjit teuml brendsheumlm gjykatat

para teuml cilave u moreumln masat moreumln masa teuml ndryshme qeuml ishin neuml peumlrputhje me

legjislacionin neuml fuqi Megjithateuml Gjykata veumlren se ccedileumlshtja kryesore neuml rastin konkret

eumlshteuml transferimi jashteuml shtetit Prandaj Gjykata duhet teuml shqyrtojeuml neumlse neuml driteumln e

detyrimeve teuml tyre ndeumlrkombeumltare qeuml dalin neuml veccedilanti sipas Konventeumls seuml Hageumls

autoritetet vendase beumlneuml peumlrpjekje adekuate dhe efektive peumlr teuml siguruar peumlrputhjen me

teuml drejteumln e ankueses peumlr kthimin e feumlmijeumls seuml saj dhe teuml drejteumln e feumlmijeumls peumlr tu

bashkuar me neumlneumln e saj Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se sipas Nenit 96 sect 1 teuml

Kushtetuteumls traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml janeuml ratifikuar neuml meumlnyreuml teuml vlefshme janeuml

pjeseuml e rendit juridik teuml brendsheumlm Spanja ka qeneuml njeuml Paleuml Kontraktuese neuml

Konventeumln e Hageumls qeuml nga 16 qershori 1987 Shtetet e Bashkuara teuml Amerikeumls vendi

ku feumlmija u deumlrgua nga babai i tij ka ratifikuar konventeumln gjithashtu Peumlr meuml tepeumlr neuml

bazeuml teuml Ligjit Institucional nr 11996 teuml dateumls 15 janar 1996 mbi mbrojtjen ligjore teuml teuml

miturve autoritetet kombeumltare janeuml teuml detyruara teuml garantojneuml respektimin e teuml drejtave

teuml teuml miturve neuml peumlrputhje me traktatet ndeumlrkombeumltare qeuml janeuml ratifikuar nga Spanja

Gjykata veumlren se nga 4 shkurti 1997 dometheumlneuml veteumlm disa diteuml pasi djali ishte marreuml

nga babai i tij gjykateumlsi hetues urdheumlroi njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar dhe kthimin e

menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls Peumlr meuml tepeumlr sipas parashtresave teuml beumlra nga Qeveria neuml

seanceuml si rezultat i pyetjeve fillestare u zbulua shumeuml shpejt se babai dhe feumlmija ishin

neuml Shtetet e Bashkuara Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se sipas Nenit 3 teuml Konventeumls

seuml Hageumls heqja ose mbajtja e feumlmijeumls duhet teuml konsiderohet e gabuar kur ajo eumlshteuml neuml

shkelje teuml teuml drejtave teuml kujdestariseuml qeuml i atribuohen njeuml personi sipas ligjit teuml shtetit neuml

teuml cilin feumlmija ishte banor i zakonsheumlm menjeumlhereuml para largimit ose mbajtjes Peumlr keumlteuml

qeumlllim Neni 11 i Konventeumls seuml Hageumls keumlrkon qeuml autoritetet gjyqeumlsore ose

administrative teuml Shteteve Kontraktuese teuml veprojneuml me shpejteumlsi neuml procedurat peumlr

kthimin e feumlmijeumlve Gjykata veumlren se keumlto masa mund teuml merren nga autoritetet

peumlrkateumlse vendase me iniciativeumln e tyre Peumlr meuml tepeumlr Neni 158 i Kodit Civil teuml

ndryshuar me Ligjin Institucional nr 11996 teuml dateumls 15 janar 1996 mbi mbrojtjen

ligjore teuml teuml miturve u jep gjykatave teuml drejteumln peumlr teuml marreuml me vete ndeumlr teuml tjera teuml

gjitha masat e duhura peumlr ta larguar feumlmijeumln nga rreziku dhe peumlr ta parandaluar ateuml Pasi

autoritetet gjyqeumlsore spanjolle kishin veumlrtetuar qeuml feumlmija ishte larguar nga shteti neuml

meumlnyreuml teuml paligjshme Gjykata konsideron se autoritetet kombeumltare peumlrkateumlse duhet teuml

kishin marreuml masat e duhura siccedil janeuml peumlrcaktuar neuml dispozitat peumlrkateumlse teuml Konventeumls seuml

Hageumls peumlr teuml siguruar kthimin e tij te neumlna Autoritetet nuk moreumln ndonjeuml nga masat e

parashikuara neuml Konventeumln e Hageumls peumlr teuml lehteumlsuar zbatimin e urdhrave teuml gjykateumls neuml

favor teuml ankuesit teuml pareuml dhe feumlmijeumls seuml saj

Duke pasur parasysh keumlto gjetje Gjykata konsideron se aspekti penal i procedureumls nuk

ka meuml ndonjeuml ndikim teuml reumlndeumlsisheumlm neuml rastin Neuml lidhje me keumlteuml ajo veumlren se disa

48 HokkaNen kundeumlr Finlandeumls vendimi i 23 shtatorit 1994 Seria A nr 299-A fq 22 sect 58

200

keumlrkesa teuml ankueses peumlr masa teuml ndryshme hetimore qeuml duhen marreuml neuml lidhje me ish

bashkeumlshortin e saj dhe aneumltareumlt e familjes seuml tij u refuzuan neuml vendimet qeuml ishin teuml

arsyetuara dhe jo arbitrare Duke qeneuml keumlshtu dhe neuml kundeumlrshtim me ateuml qeuml eumlshteuml

pretenduar nga ankuesja gjykatat e brendshme penale nuk mund teuml akuzohen se kaneuml

qeneuml krejteumlsisht joaktive Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata veumlren se meuml 4 shkurt 1997

gjyqtari hetues urdheumlroi njeuml keumlrkim mbareumlkombeumltar peumlr AUA dhe kthimin e

menjeumlhersheumlm teuml feumlmijeumls

Neuml lidhje me refuzimit teuml gjykatave vendase peumlr teuml leumlshuar njeuml keumlrkeseuml ndeumlrkombeumltare

dhe urdheumlr arresti kundeumlr AUA Gjykata veumlren se arsyeja e dheumlneuml nga gjykatat

vendase peumlr refuzimin e leumlshimit teuml urdheumlreseumls ishte se akti i largimit te AUA me

feumlmijeumln mund teuml klasifikohej si peumlrbuzje penale njeuml vepeumlr penale qeuml mbante njeuml deumlnim

me burg prej gjashteuml muajsh dhe njeuml viti dhe nuk mund teuml formonte bazeumln peumlr leumlshimin

e njeuml urdheumlr arresti ndeumlrkombeumltar Gjateuml marrjes seuml keumltij vendimi gjykatat vendase

shqyrtuan elemente teuml ndryshme faktike dhe ligjore teuml cilat i konsideronin teuml

reumlndeumlsishme peumlr pyetjen Gjykata peumlrseumlrit se kryesisht u takon autoriteteve kombeumltare

veccedilaneumlrisht gjykatave teuml interpretojneuml dhe zbatojneuml teuml drejteumln e brendshme megjithateuml

neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata konsideron se problemi ka teuml beumljeuml jo veteumlm me interpretimin

e dispozitave peumlrkateumlse ligjore neuml fuqi teuml gjykatave vendase - neuml fakt nuk kishte asgjeuml

peumlr teuml treguar se interpretimi i tyre ishte i paarsyesheumlm - por mbi teuml gjitha

pamjaftueshmeumlria e legjislacionit peumlrkateumls Neuml keumlteuml pikeuml Gjykata veumlren se legjislativi

spanjoll e gjeti teuml nevojshme peumlrforcimin e dispozitave teuml hartuara peumlr teuml luftuar

rreumlmbimin e feumlmijeumlve veccedilaneumlrisht neuml lidhje me ligjin penal Neuml lidhje me keumlteuml ajo

veumlren se dispozitat e Kodit Penal qeuml rregullojneuml keumlteuml fusheuml janeuml ndryshuar me Ligjin

Institucional nr 92002 teuml dateumls 10 dhjetor 2002 i cili shtoi ndeumlshkimet qeuml mund teuml

shqiptohen kur personi fajtor peumlr marrjen ose refuzimin e kthimit teuml teuml miturit ishte njeuml

nga prindeumlrit dhe kujdesi i teuml miturit i ishte dheumlneuml ligjeumlrisht prindit tjeteumlr ose njeuml personi

tjeteumlr ose institucioni neuml interesin e feumlmijeumls

Gjykata konkludon se autoritetet spanjolle nuk arriteumln teuml beumlnin peumlrpjekje adekuate dhe

efektive peumlr teuml zbatuar teuml drejteumln e ankueses peumlr kthimin e feumlmijeumls seuml saj dhe teuml drejteumln e

feumlmijeumls peumlr tu ribashkuar me neumlneumln dhe neuml keumlteuml meumlnyreuml shkelin teuml drejteumln e tyre peumlr

respektimin e jeteumls seuml tyre familjare siccedil garantohet me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata vendos qeuml shteti i paditur ti paguajeuml ankueses brenda tre muajve nga data neuml teuml

cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml shumat monetare neuml lidhje me deumlmin

jomonetar neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimetn si dhe ccedildo tatim qeuml mund teuml

paguhet mbi shumat e lartpeumlrmendura

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

201

KU kundeumlr Finlandeumls - 287202

2 dhjetor 2008 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deumlshtim i autoriteteve finlandeze peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e feumlmijeumls peumlr respektim teuml

jeteumls private pas postimit teuml njeuml reklame me karakter seksual rreth tij neuml njeuml web-faqe

peumlr takime neuml internet ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve juridike efektive peumlr teuml adresuar shkeljen e panevojshme peumlr

shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile portal shpallje pa autorizim i mitur peumlrmbajtje jo e duhur

keqpeumlrdorim anonim ruajtje identiteti pedofili

Ankueumlsi KU eumlshteuml shtetas finlandez i lindur neuml vitin 1986

Faktet e rastit

Rasti ka teuml beumljeuml me publikimin e reklameumls seuml njeuml natyre seksuale neuml lidhje me njeuml

feumlmijeuml neuml njeuml portal vendtakimi neuml internet Reklama e postuar pa dijenineuml e tij

peumlrfshinte emrin e tij vitin e lindjes peumlrshkrimin e detajuar teuml karakteristikave teuml tij

fizike njeuml foto dhe numrin e telefonit (veteumlm njeuml shifeumlr ishte gabim nga numri i sakteuml)

Reklama thoshte se ai po keumlrkonte marreumldheumlnie intime me njeuml djal teuml mosheumls seuml tij ose

meuml teuml vjeteumlr Feumlmija meumlsoi peumlr ekzistenceumln e reklameumls kur njeuml person e kontaktoi ateuml

me aneuml teuml posteumls elektronike duke ofruar takim dhe ldquopeumlr teuml pareuml se cka deumlshironrdquo

Ankuesi ishte 12 vjeccedilar neuml ateuml koheuml

Babai i ankuesit i kishte keumlrkuar policiseuml qeuml teuml identifikonte personin qeuml kishte postuar

reklameumln neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndeumlrmerrte veprime ligjore kundeumlr tij Ofruesi i sheumlrbimit teuml

internetit kishte refuzuar duke e konsideruar veten teuml detyruar nga konfidencialiteti i

telekomunikimeve siccedil definohej sipas ligjit finlandez teuml koheumls

Sipas legjislacionit finlandez neuml fuqi neuml ateuml koheuml policia dhe gjykatat nuk mund trsquoi

keumlrkonin ofruesit teuml sheumlrbimit teuml internetit identifikimin e personit qeuml kishte postuar

reklameumln

Neuml njeuml vendim teuml 19 janarit 2001 Gjykata e Qarkut teuml Helsinkit po ashtu kishte

refuzuar keumlrkeseumln e policiseuml neuml bazeuml teuml Aktit peumlr Hetime Penale qeuml teuml detyronte ofruesin

e sheumlrbimit teuml internetit qeuml teuml shpaloste identitetin e personit qeuml kishte postuar

reklameumln Gjykata gjeti se nuk kishte dispoziteuml ligjore shprehimore neuml keumlteuml rast qeuml do

ta detyronte ofruesin e sheumlrbimit teuml internetit qeuml teuml shpeumlrfillte fshehteumlsineuml profesionale

dhe shpaloste njeuml informacion teuml tilleuml

Meuml voneuml Gjykata e Apelit e kishte leumlneuml neuml fuqi keumlteuml vendim derisa Gjykata Supreme

kishte refuzuar shqyrtimin e apelit

202

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumentoi praneuml se i ishte shkelur e drejta e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij

private (Neni 8 i Konventeumls) dhe shteti nuk i kishte dheumlneuml atij njeuml mjet efektiv juridik

(siccedil keumlrkohet neuml Nenin 13 teuml Konventeumls) peumlr teuml zbuluar identitetin e personit qeuml kishte

postuar neuml internet reklameumln rreth tij

Neuml parashtreseumln e tij ankuesi ka paraqitur argumentin se legjislacioni finlandez i koheumls

ka mbrojtur kriminelin derisa viktima nuk ka pas mjete neuml posedim peumlr trsquombrojtur

kundeumlr shkeljes seuml privateumlsiseuml Sipas Kodit Penal vepra peumlrkateumlse ishte e deumlnueshme

por Qeveria nuk kishte ndeumlrmarreuml masa peumlr trsquou siguruar se Kodi dhe Akti i Mbrojtjes seuml

Privateumlsiseuml dhe Siguriseuml seuml teuml Dheumlnave neuml Telekomunikime ishte neuml pajtueshmeumlri me

njeumlri-tjetrin

Ankuesi kishte argumentuar se mundeumlsia e rasteumlsishme peumlr teuml keumlrkuar zhdeumlmtim civil

veccedilaneumlrisht nga njeuml paleuml e treteuml nuk ishte e mjaftueshme peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e tij

Ai ka neumlnvizuar se nuk kishte mundeumlsiteuml ose mjetet e nevojshme juridike peumlr teuml

identifikuar personi qeuml kishte vendosur reklameumln neuml internet Derisa kompensimi neuml

disa raste mund teuml jeteuml mjet efektiv kjo do teuml varej nga ajo neumlse ishte paguar nga

personi qeuml ka ceumlnuar teuml drejtat e viktimeumls qeuml nuk ka qeneuml rasti neuml ankeseumln e tij Neuml

pikeumlpamjen e ankuesit Qeveria nuk i kishte ofruar asnjeuml justifikim peumlr deumlshtimin peumlr trsquoi

ofruar atij mbrojtje neuml koheumln peumlrkateumlse Ai vlereumlsonte keumlsisoji se kishte shkelje teuml

Neneve 8 dhe 13

Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se neuml rastin konkret ndeumlrhyrja neuml jeteumln private teuml

ankuesit eumlshteuml beumlreuml nga njeuml individ tjeteumlr Akti peumlr teuml cilin eumlshteuml paraqitur rasti eumlshteuml

trajtuar nga e drejta vendore si akt i shpifjes qeuml si i tilleuml do teuml ishte i ndeumlshkuesheumlm dhe

qeuml ka efekt parandalues ose sigurues Njeuml hetim kishte filluar peumlr teuml identifikuar

personin qeuml ka postuar reklameumln neuml internet por ka qeneuml i pasuksessheumlm peumlr shkak teuml

legjislacionit neuml fuqi qeuml ka pas peumlr synim teuml mbrojeuml lirineuml e shprehjes dhe teuml drejteumln peumlr

shprehje anonime Legjislacioni ka mbrojtur publikuesin e mesazhit anonim neuml internet

aq gjereumlsisht sa mbrojtja po ashtu mbulonte mesazhet qeuml potencialisht do teuml mund teuml

ndeumlrhynin neuml privateumlsineuml e njeuml personi tjeteumlr Megjithateuml sipas Qeveriseuml kishte rrugeuml teuml

tjera teuml disponueshme peumlr zhdeumlmtim peumlr shembull Akti peumlr teuml Dheumlnat Personale qeuml

ofronte mbrojtje nga shpifja dhe neuml bazeuml teuml keumltij Akti operatori i serverit mbi bazeuml teuml

dispozitave teuml Aktit peumlr peumlrgjegjeumlsineuml penale dhe peumlrgjegjeumlsineuml neuml deumlme ishte i

detyruar teuml siguronte se teuml dheumlnat e ndjeshme teuml regjistruara nga operatori

procesoheshin me peumllqimin e subjektit teuml atyre teuml dheumlnave

Neuml keumlteuml rast kishte edhe ndeumlrhyrje teuml njeuml pale teuml treteuml qeuml ishte Fondacioni i Helsinkut

peumlr teuml Drejtat e Njeriut Neuml deklarateumln e paraqitur para Gjykateumls Fondacioni kishte

deklaruar se rasti konkret ngriteuml ccedileumlshtjen e balancimit teuml mbrojtjes seuml privateumlsiseuml nderit

dhe reputacionit neuml njeuml aneuml me ushtrimin e liriseuml seuml shprehjes neuml aneumln tjeteumlr

Fondacioni mbajti qeumlndrimin se rasti konkret i ofronte Gjykateumls mundeumlsineuml peumlr teuml

definuar detyrimet pozitive teuml shtetit neuml keumlteuml sfereuml dhe keumlsisoji teuml promovonte

standardet e peumlrbashkeumlta neuml peumlrdorimin e internetit neuml mesin e teuml gjitha shteteve

aneumltare

203

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata gjeti shkelje teuml Nenit 8 duke pasur parasysh se asnjeuml mjet juridik nuk

ekzistonte sipas ligjit finlandez peumlr teuml zbuluar identitetin e personit qeuml e kishte postuar

reklameumln rreth ankuesit neuml faqen e internetit peumlr vendtakime

Gjykata deklaroi se ldquosi interesi publik ashtu edhe mbrojtja e interesave teuml viktimave teuml

krimeve teuml kryera kundeumlr mireumlqenies seuml tyre fizike apo psikologjike keumlrkojneuml

disponueshmeumlrineuml e njeuml mjeti juridik qeuml mundeumlson identifikimin e teuml pandehurit aktual

dhe sjelljen para drejteumlsiseumlrdquo Mungesa e njeuml sanksoni penal qeuml mund teuml zbatohej neuml

rastin aktual ishte problem serioz arsyetoi Gjykata sepse ldquovepra ishte penale

peumlrfshinte njeuml teuml mitur dhe e beumlri ateuml cak peumlr afrimet nga pedofileumltrdquo

Neni 8 i Konventeumls jo veteumlm qeuml mbron nga ndeumlrhyrja e Qeveriseuml por gjithashtu

imponon detyrime pozitive peumlr teuml siguruar respekt peumlr jeteumln private teuml qytetareumlve

Gjykata theksoi se feumlmijeumlt dhe individeumlt e tjereuml duhet teuml keneuml teuml drejteumln e mbrojtjes nga

shteti neuml formeuml teuml parandalimit efektiv nga llojet e tilla teuml reumlnda teuml ndeumlrhyrjes neuml

aspektet e thelbeumlsore teuml jeteumls seuml tyre private

Gjykata e hodhi poshteuml argumentin e Qeveriseuml se mbrojtja e mjaftueshme peumlr privateumlsi

eumlshteuml siguruar peumlrmes ekzistenceumls seuml vepreumls penale teuml shpifjes (beumlrja e komenteve teuml

paveumlrteta qeuml synojneuml deumlmtimin e reputacionit) sepse ldquoekzistenca e njeuml vepre penale ka

efekte teuml kufizuara parandaluese neumlse nuk ka mjete peumlr teuml identifikuar shkeleumlsin aktual

dhe peumlr ta sjelleuml para drejteumlsiseumlrdquo Gjykata po ashtu e hodhi poshteuml argumentin e

Qeveriseuml se parashtruesi kishte mjet juridik pasi ai mund teuml kompensohej

(deumlmshpeumlrblehej) peumlr deumlmet nga ofruesi i sheumlrbimit teuml internetit duke theumlneuml se ishte ldquoi

pamjaftuesheumlm neuml rrethanat e keumltij rastirdquo

Neuml fund Gjykata deklaroi se megjitheumlse liria e shprehjes dhe privateumlsia e

komunikimeve janeuml konsiderata teuml reumlndeumlsishme dhe peumlrdoruesit e keumlsaj teknologjie

duhet ta garantojneuml respektimin e privateumlsiseuml dhe liriseuml seuml shprehjes seuml tyre ldquogarancia e

tilleuml nuk mund teuml jeteuml absolute dhe duhet teuml rezultojeuml neuml parandalimin e prishjes seuml

rendit ose krimit ose neuml mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlverdquo

Marreuml parasysh gjetjen e shkeljes seuml Nenit 8 Gjykata vlereumlsoi se nuk ishte e nevojshme

qeuml teuml shqyrtonte ankeseumln neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Mbi bazeumln e Nenit 41 Gjykata ka urdheumlruar pageseumln e njeuml shume prej 3000 EUR neuml

lidhje me deumlmin jo-material

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut Pasi ka gjetur shkelje teuml keumltij Neni Gjykata nuk e ka pareuml teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml shkeljen edhe teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

204

Gaskin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1045483

7 korrik 1989 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml familjare si pasojeuml e refuzimit teuml qasjes neuml dosjen e tij teuml

ploteuml teuml feumlmijeumlriseuml nga koha kur ai ishte neuml kujdestari teuml shtetit ka shkelje

Neni 10

Shkelje e teuml drejteumls peumlr teuml ditur si pasojeuml e mos lejimit teuml qasjes neuml dokumente nuk ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile i mitur kujdestari informata qasje aprovim pjeseumlrisheumlm

konfidenciale liri peumlr teuml ditur detyrim pozitiv

Ankuesi z Graham Gaskin shtetas britanik

Faktet e rastit

Ankuesi pas vdekjes seuml neumlneumls seuml tij u morr neumln kujdestari nga Keumlshilli Bashkiak i

Liverpoolit neuml vitin 1960 ku qeumlndroi deri neuml vitin 1974 Gjithashtu neuml vitin 1974 ai u

paraqit para njeuml gjykate peumlr teuml mitur dhe u deklarua fajtor peumlr njeuml numeumlr shkeljesh

Gjykata vazhdoi urdheumlrin e kujdestariseuml Ankuesi mbeti neumln kujdesin e Keumlshillit

Bashkiak teuml Liverpoolit (LCC) deri neuml vitin 1977 Ankuesi pretendonte se ai ishte

keqtrajtuar sa ishte neumln kujdestari dhe kishte dashur teuml kuptonte detajet se ku ishte

mbajtur nga kush dhe neuml ccedilfareuml kushtesh ashtu peumlr teuml qeneuml neuml gjendje teuml kapeumlrcejeuml

problemet e tij dhe teuml meumlsojeuml peumlr teuml kaluareumln e tij

Pas njeuml procesi gjyqeumlsor teuml mbyllur LCC vendosi neuml vitin 1983 qeuml informacioni neuml

dosjen e ankuesit teuml vihej neuml dispozicion teuml tij me peumllqimin e kontribuesve neuml dosje

Nga 46 kontribues 19 dhaneuml peumllqimin e tyre dhe 65 nga gjithsej 352 dokumente iu

dhaneuml ankuesit

Kontribuesit qeuml refuzuan thaneuml ndeumlr teuml tjera se interesat e paleumlve teuml treta mund teuml ishin

deumlmtuar se kontributi do teuml kishte qeneuml i pavlefsheumlm neumlse merrej jashteuml kontekstit se

besimi profesional ishte i peumlrfshireuml se nuk ishte praktikeuml teuml zbuloheshin raportet tek

klienteumlt ka kaluar njeuml periudheuml shumeuml e gjateuml peumlr njeuml raport qeuml ende duhet teuml jeteuml neuml

kujteseumln e kontribuesit dhe se do teuml ishte e deumlmshme peumlr interesat e ankuesit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendoi se refuzimi i qasjes neuml dosjen e tij teuml ploteuml teuml mbajtur nga LCC ishte

neuml shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare sipas

Nenit 8 dhe e drejteumls seuml tij peumlr teuml marreuml informacion sipas Nenit 10 teuml Konventeumls

Ankuesi gjithashtu u thirr neuml Nenet 3 dhe 13 teuml Konventeumls dhe Nenin 2 teuml Protokollit 1

teuml Konventeumls

Komisioni e deklaroi teuml pranueshme ankeseumln e ankuesit lidhur me refuzimin e

vazhduesheumlm teuml qasjes neuml dosjen e tij teuml ccedileumlshtjes por deklaroi pjeseumln e mbetur teuml

205

keumlrkeseumls si teuml papranueshme Komisioni konsideroi se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml

Konventeumls peumlr shkak teuml refuzimit peumlr qasje neuml dosje teuml ankuesi Komisioni po ashtu

arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10

Neuml aneumln tjeteumlr Mbreteumlria e Bashkuar argumentoi se dosja duke qeneuml informacion i

hartuar peumlr dhe nga autoriteteti lokale nuk peumlrbeumlnte pjeseuml teuml jeteumls private teuml ankuesit

dhe peumlr keumlteuml arsye nuk binte neuml fusheumlveprimin e Nenit 8 Qeveria vlereumlsoi se neumlse

zbatohet Neni 8 ishte e diskutueshme neumlse kishte pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje relevante me

teuml drejteumln e ankuesi peumlr respektimin e jeteumls private ose neumlse kishte ndonjeuml deumlshtim neuml

peumlrmbushjen e obligimeve pozitive teuml qeneumlsishme neuml Nenin 8 duke pohuar se

ekzistenca e keumltyre detyrimeve pozitive peumlrbeumlnte njeuml diferenceuml teuml gjereuml e vlereumlsimit peumlr

shtetin

Mbreteumlria e Bashkuar gjithashtu pohoi se refuzimi i qasjes kishte njeuml interes teuml gjereuml

publik neumlse konfidencialiteti i kontribuesve nuk ishte respektuar bashkeumlpunimi i tyre

do teuml kishte humbur dhe rrjedha e informacionit do teuml zvogeumllohej seriozisht kjo do teuml

kishte njeuml efekt serioz neuml funksionimin e sheumlrbimit teuml kujdesit peumlr feumlmijeumlt Neuml lidhje me

keumlteuml Qeveria argumentoi se baraspesha e arritur mes interesave teuml individit qeuml keumlrkonte

qasje neuml teuml dheumlnat dhe interesat e atyre qeuml kishin dheumlneuml informacion neuml konfidenceuml dhe

interesin meuml teuml gjereuml publik peumlr ruajtjen e teuml dheumlnave teuml plota dhe teuml sinqerta ishte neuml

peumlrputhje me obligimet e shtetit sipas Nenit 8

Mbreteumlria e Bashkuar gjithashtu argumentoi se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10

pasi nuk i dha ankuesit teuml drejteumln peumlr teuml marreuml kundeumlr vullnetit teuml njeuml autoriteti vendor

njeuml dosje teuml mbajtur nga ai autoritet

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se dosja peumlrmbante informacione neuml

lidhje me aspektet shumeuml personale teuml feumlmijeumlriseuml zhvillimit dhe historiseuml seuml ankuesit

dhe keumlshtu mund teuml peumlrbeumlnte burimin e tij kryesor teuml informacionit neuml lidhje me vitet e

tij teuml kaluara dhe formuese Rrjedhimisht dosja kishte teuml beumlnte me jeteumln private dhe

familjare teuml ankuesit dhe ccedileumlshtja e qasjes seuml tij neuml teuml binte neuml kuadeumlr teuml Nenit 8 teuml

Konventeumls Megjitheumlse objekti thelbeumlsor i Nenit 8 ishte mbrojtja e individit kundeumlr

ndeumlrhyrjes arbitrare nga autoritetet publike peumlrveccedil keumlsaj Mbreteumlria e Bashkuar mund teuml

kishte detyrime pozitive teuml natyrshme neuml njeuml respekt efektiv peumlr jeteumln familjare

Duke i refuzuar ankuesit qasjen e ploteuml neuml dosjen e ccedileumlshtjes seuml tij Britania e Madhe

nuk mund teuml thuhet se ka ndeumlrhyreuml neuml jeteumln e tij private ose familjare Gjykata veumlren se

thelbi i ankeseumls seuml ankuesit nuk ishte se shteti kishte vepruar por se nuk kishte vepruar

Prandaj neuml pyetje janeuml detyrimet pozitive qeuml rrjedhin nga Neni 8 Neuml peumlrcaktimin neumlse

ka ekzistuar njeuml detyrim pozitiv apo jo duhet pasur parasysh baraspesheumln e drejteuml qeuml

duhej teuml arrihej ndeumlrmjet interesit teuml peumlrgjithsheumlm teuml shoqeumlriseuml dhe interesave teuml

individit Peumlr teuml arritur keumlteuml baraspesheuml qeumlllimet e peumlrmendura neuml Nenin 8 sect 2 mund teuml

kishin qeneuml relevante edhe pse kjo dispoziteuml referohej veteumlm peumlr ndeumlrhyrje

dometheumlneuml detyrime negative

Tutje Gjykata thekson se konfidencialiteti i peumlrmbajtjes seuml dosjes kontribuoi neuml

funksionimin efektiv teuml sistemit teuml kujdesit teuml feumlmijeumlve dhe neuml ateuml maseuml i sheumlrbeu njeuml

qeumlllimi legjitim duke mbrojtur jo veteumlm teuml drejtat e kontribuuesve por edhe teuml

feumlmijeumlve neuml nevojeuml peumlr kujdes Personat neuml situateumln e ankuesit kishin njeuml interes vital

206

teuml mbrojtur nga Konventa peumlrkateumlsisht e drejta peumlr marrjen e informacionit teuml

nevojsheumlm peumlr teuml njohur dhe kuptuar feumlmijeumlrineuml e tyre dhe zhvillimin e hersheumlm

Megjithateuml Gjykata ka parasysh se konfidencialiteti i teuml dheumlnave publike ishte i

reumlndeumlsisheumlm peumlr marrjen e informacionit objektiv dhe teuml besuesheumlm dhe se

konfidencialiteti i tilleuml mund teuml kishte qeneuml i nevojsheumlm edhe peumlr mbrojtjen e personave

teuml treteuml

Njeuml sistem qeuml ka mundeumlsuar qasje neuml regjistrat neuml vareumlsi nga peumllqimi i kontribuesit neuml

parim mund teuml konsiderohet neuml peumlrputhje me Nenin 8 duke marreuml parasysh hapeumlsireumln e

vlereumlsimit teuml shtetit Megjithateuml Gjykata thekson se neuml njeuml sistem teuml tilleuml interesat e

individit qeuml keumlrkonin qasje neuml regjistrat duhej teuml siguroheshin kur njeuml kontribues nuk

ishte i disponuesheumlm ose refuzoi neuml meumlnyreuml teuml parregullt peumllqimin Proporcionaliteti do

teuml arrihej veteumlm neumlse sistemi parashikon qeuml njeuml autoritet i pavarur mund teuml vendoste

neumlse do teuml jepej qasja neuml raste teuml tilla mireumlpo asnjeuml procedureuml e tilleuml nuk ishte neuml

dispozicion Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat e ndjekura nuk arriteumln teuml siguronin respektin

peumlr jeteumln private dhe familjare teuml ankuesi siccedil keumlrkohet nga Neni 8 Rrjedhimisht

Gjykata gjen se kishte pasur njeuml shkelje teuml Nenit 8

Lidhur me Nenin 10 teuml Konventeumls Gjykata vlereumlsoi se e drejta e liriseuml peumlr teuml marreuml

informacion neuml thelb i ndalon njeuml qeverie qeuml trsquoi kufizojeuml ndonjeuml personi marrjen e

informacionit qeuml teuml tjereumlt do teuml deumlshironin ose mund teuml kishin qeneuml teuml gatsheumlm ti jepnin

atij Ky nen nuk misheumlron ndonjeuml detyrim ndaj shtetit peumlr teuml dheumlneuml kundeumlr vullnetit teuml

vet informacionin e mbajtur nga autoriteti lokal Prandaj nuk kishte pasur ndeumlrhyrje

neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr teuml marreuml informacione teuml mbrojtura nga Neni 10

Peumlr shkak se ankuesi mund teuml keteuml vuajtur shqeteumlsime emocionale me rastin e

shkeljeve Gjykata qeuml Mbreteumlria e Bashkuar duhet ti paguajeuml ankuesit peumlr deumlmin

jomaterial 5000 funta dhe peumlr shpenzimet gjyqeumlsore pound 11000 funta

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 8 dhe neuml aneumln tjeteumlr konstaton se nuk kishte

shkelje teuml Nenit 10 [njeumlmbeumldhjeteuml vota peumlr dhe gjashteuml kundeumlr njeumlzeumlri]

Gjykateumlsit Ryssdal Kremona Goumllcuumlkluuml Matscher dhe Sir Vincent Evans teuml cileumlt

votuan kundeumlr deponuan mendimin mospajtuas - Sipas tyre Neni 8 ishte i

zbatuesheumlm por nuk kishte pasur shkelje Sipas tyre procedura qeuml u pasua nga

Mbreteumlria e Bashkuar peumlr teuml peumlrcaktuar se cilat pjeseuml teuml dosjes seuml ankuesi mund ti vihen

neuml dispozicion teuml tij peumlrfaqeumlsonin njeuml bilanc teuml drejteuml interesash kundrejt rrethanave

Po ashtu gjykateumlsi Walsh deponoi mendimin mospajues sipas teuml cilit Neni 8 nuk

ishte i zbatuesheumlm pasi informacioni i keumlrkuar ishte peumlr qeumlllim teuml avancimit teuml

veprimeve ligjore nuk eumlshteuml keumlrkuar neuml mbrojtje apo peumlr teuml ccediluar meuml tej teuml drejteumln peumlr

respektimin e jeteumls private dhe familjare Gjithashtu Neni 10 ishte i zbatuesheumlm e

drejta peumlr teuml marreuml informacionin e keumlrkuar ka bie neuml kuadeumlr teuml Nenit 10 sect 1

Informacioni u kufizua peumlr teuml mbrojtur konfidencialitetin kjo eumlshteuml brenda kualifikimit

teuml lejuar nga Neni 10 sect 2 meuml tej kufizimi mund teuml ishte justifikuar si i domosdosheumlm

neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml neuml

besim neuml lidhje me njeuml zoneuml teuml ndjeshme teuml mireumlqenies sociale Prandaj nuk kishte

shkelje teuml ndonjeuml neni teuml Konventeumls

207

Krasniqi kundeumlr Austriseuml - 4169712

25 korrik 2017 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deumlbimi nga Austria neuml Kosoveuml kishte shkelur teuml drejteumln peumlr respektimin e jeteumls private

dhe familjare nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile azil imigracion vendbanim vepra penale deumlbim ndalim kthimi

lidhje familjare feumlmijeuml ndeumlrhyrje

Ankuesi Agron Krasniqi i cili ka lindur neuml vitin 1974 dhe jeton neuml Kosoveuml

Faktet e rastit

Ankuesi hyri neuml Austri peumlr hereuml teuml pareuml meuml 14 janar 1994 kur ishte 19 vjeccedil Neuml neumlntor

teuml vitit 1994 ankuesi u arrestua duke punuar ilegalisht dhe meuml 16 neumlntor 1994

Autoriteti Administrativ i Rrethit Dornbirn leumlshoi njeuml vendim me teuml cilin ankuesit i

ndalohej lejeqeumlndrimi neuml Austri peumlr njeuml periudheuml peseuml vjeqare

Meuml 5 janar 1995 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml azili e cila meuml 27 janar 1995 u hodh

poshteuml nga Zyra Federale e Azilit si e pabazeuml Ankesa e tij kundeumlr keumltij vendimi u hodh

poshteuml dhe ai vullnetarisht u kthye neuml Kosoveuml neuml shtator teuml vitit 1997

Meumltutje meuml 1 korrik 1998 ankuesi u kthye neuml Austri dhe paraqiti njeuml keumlrkeseuml teuml re azili

meuml 8 korrik 1998 keumlteuml hereuml seuml bashku me bashkeumlshorten dhe vajzeumln e tyre Keumlrkesa peumlr

azil u hodh poshteuml nga Zyra Federale e Azilit meuml 12 gusht 1998 por ankuesit dhe

familjes seuml tij iu dha mbrojtje ploteumlsuese Ata moreumln njeuml leje qeumlndrimi teuml peumlrkohshme e

cila u zgjat disa hereuml Leja e peumlrkohshme e qeumlndrimit teuml ankuesit e cila ishte bazuar neuml

teuml drejteumln e tij peumlr mbrojtje ploteumlsuese skadoi neuml dhjetor 2009 pasi ai nuk kishte

aplikuar peumlr rinovimin e sajNdeumlrmjet viteve 2003 dhe 2012 Krasniqi u deumlnua neuml neumlnteuml

raste teuml ndara peumlr krime teuml ndryshme duke peumlrfshireuml deumlmtim trupor vjedhje

keumlrceumlnimin e reumlnduar dhe vepra teuml ndryshme teuml ndaluara me ligjin kundeumlr drogeumls

Neuml vitin 2007 si rezultat i dosjes seuml tij kriminale Autoriteti Administrativ i Distriktit

Dornbirn leumlshoi njeuml ndalim ndaj ankuesit qeuml e ndalonte kthimin e tij neuml Austri peumlr

dhjeteuml vjet Megjithateuml ndalimi mbeti pa efekt peumlr aq koheuml sa ai kishte mbrojtje

ploteumlsuese Mbrojtja e tij subsidiare u teumlrhoq neuml vitin 2010 keumlshtu qeuml autoritetet e azilit

konstatuan se gjendja e siguriseuml neuml Kosoveuml ishte peumlrmireumlsuar ndjesheumlm dhe deumlbimi i tij

u shpall i pranuesheumlm Meuml pas gjykatat e azilit e konfirmoi keumlteuml vendim duke

konkluduar neuml thelb se interesi publik peumlr teuml deumlbuar ankuesin dhe neuml peumlr qeumllllim teuml

parandalimiit teuml veprimeve kriminale ka tejkaluar interesin e tij personal peumlr ruajtjen e

jeteumls seuml tij private lidhjet familjare neuml Austri

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka specifikuar se ai nuk eumlshteuml ankuar lidhur me leumlshimin e ndalimit qeuml ndalon

kthimin e tij neuml Austri por se ankesa e tij ndaj Gjykateumls kishte teuml beumlnte veteumlm me

teumlrheqjen e statusit teuml mbrojtjes seuml tij ploteumlsuese dhe deumlbimin e tij teuml meumlvonsheumlm neuml

208

Kosoveuml qeuml sipas tij kishte shkelur teuml drejteumln e tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private

dhe familjare siccedil peumlrcaktohet neuml Nenin 8 teuml Konventeumls

Qeveria pranoi se deumlbimi i ankuesit kishte peumlrbeumlreuml njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr

respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare Megjithateuml sipas tyre kjo ndeumlrhyrje

ishte bazuar neuml ligj dhe kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim Qeveria pohoi se kishte qeneuml

gjithashtu proporcionale me qeumlllimet e ndjekura pasi qeumlndrimi i gjateuml i ankuesit neuml

Austri ishte deumlmtuar ndjesheumlm nga fakti se ai ishte deumlnuar neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur peumlr

vepra penale Neuml koheumln e vendimit peumlrfundimtar vendas peumlr deumlbimin e tij ai kishte

ndeumlr teuml tjera denime peumlr trafik droge vjedhje dhe gjashteuml krime teuml tjera teuml dhunshme

Edhe pasi urdhri i tij peumlr deumlbim ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml nga gjykimi i Gjykateumls

Kushtetuese ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim teuml dhunsheumlm Ankuesi kishte kryer teuml gjitha

veprat e tij penale si i rritur gjeuml qeuml shtoi ashpeumlrsineuml e tyre neuml vendimin peumlrfundimtareuml

Peumlr meuml tepeumlr edhe pasi vendimi peumlr teuml deumlbuar keumlrkuesin ishte beumlreuml peumlrfundimtar ai

ishte deumlnuar peumlr krime teuml meumltejshme teuml dhunshme Burgimi i ti peumlr disa muaj nuk e

kishte penguar ateuml teuml kryente vepra penale teuml meumltejshme as nuk e kishte leumlshuar ateuml me

njeuml ndalim qeuml ndalonte kthimin e tij neuml vitin 2007 ose duke teumlrhequr statusin e tij teuml

mbrojtjes shteseuml neuml vitin 2011 Duhet teuml keteuml qeneuml e qarteuml peumlr ateuml neuml ateuml pikeuml se statusi i

vendbanimit teuml tij ishte jashteumlzakonisht i pasigurt49 dhe se deumlnimet e meumltejshme penale

mund teuml rezultonin neuml peumlrfundimin e qeumlndrimit teuml tij neuml Austri neuml ccedildo koheuml dhe keumlshtu

ndarjen nga familja e tij Duke pasur parasysh se ai ishte deumlnuar peumlr dy vepra teuml tjera

ndeumlrsa procedurat peumlr teumlrheqjen e statusit teuml mbrojtjes seuml tij shteseuml ishin ende neuml

zhvillim e sipeumlr ishte e qarteuml peumlr autoritetet se ankuesi ishte krejteumlsisht indiferent ndaj

vlerave sociale teuml mbrojtura nga dispozitat e ligjit penal austriak Parashikimet e tyre

peumlrfundimisht u konfirmua nga kryerja e vepreumls seuml keumlrceumlnimit teuml reumlnduar pasi urdhri i

deumlbimit ishte beumlreuml i formeumls seuml prereuml

Neuml lidhje me jeteumln familjare teuml ankuesit neuml Austri Qeveria argumentoi se do teuml kishte

qeneuml e mundur peumlr teuml qeuml teuml vazhdonte jeteumln neuml Kosoveuml50 Veteuml ankuesi kishte deklaruar

gjateuml procesit teuml deumlbimit qeuml familja e tij nuk kishte asgjeuml peumlr tu frikeumlsuar neuml vendin e tij

dhe ndoshta do teuml bashkohej me teuml atje Megjitheumlse familja e tij kishte vendosur

peumlrfundimisht teuml qeumlndronte neuml Austri ata mund ta vizitonin ateuml neuml Kosoveuml e cila mund

teuml arrihej lehteuml nga Austria me makineuml avion ose tren Peumlr meuml tepeumlr ata mund teuml

qeumlndronin neuml kontakt neumlpeumlrmjet telefonit dhe internetit Qeveria shtoi se ankuesi kishte

kaluar njeuml periudheuml teuml peumlrgjithshme prej gjashteumlmbeumldhjeteuml muaj burg gjateuml qeumlndrimit teuml

tij neuml Austri Prandaj si rezultat i veprimeve teuml tij ai nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml

mbante njeuml jeteuml familjare me teuml afeumlrmit e tij gjateuml asaj periudhe Peumlr meuml shumeuml Qeveria

argumentoi se ankuesi kishte mbajtur lidhje sociale gjuheumlsore dhe kulturore me vendin

e tij teuml origjineumls dhe gjithashtu kishte deklaruar gjateuml procesit teuml deumlbimit se kishte ende

teuml afeumlrm neuml Kosoveuml dhe se babai i tij kishte neuml proneumlsi njeuml tokeuml dhe tre dyqane atje Peumlr

meuml tepeumlr ankuesi kishte hyreuml neuml Austri si i rritur dhe kishte kaluar njeuml pjeseuml teuml madhe

teuml jeteumls seuml tij neuml vendin e tij

Neuml driteumln e natyreumls serioze dhe teuml peumlrseumlritshme teuml veprave penale teuml ankuesit Qeveria

parashtroi se ndalimi i kthimit teuml tij neuml Austri peumlr dhjeteuml vjet - i cili erdhi peumlrseumlri neuml fuqi

49 AH Khan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 622210 amp 41 20 dhjetor 2011 50 Palanci kundeumlr Zvicreumls nr 260708 amp 61 25 mars 2014

209

si pasojeuml e teumlrheqjes seuml statusit teuml mbrojtjes seuml tij subsidiare dhe deumlbimi i tij - mund teuml

konsiderohet si proporcional Peumlr meuml tepeumlr vendimi i kontestuar do teuml ndikonte neuml fakt

veteumlm peumlr meuml pak se kateumlr vjet pasi qeuml ai u beumlreuml ligjeumlrisht i detyruesheumlm neuml neumlntor teuml

vitit 2007 jo neuml koheumln kur ai ishte larguar nga vendi neuml vitin 2013 dhe prandaj ka

skaduar neuml neumlntor 2017 Pas keumlsaj ankuesi mund teuml kthehej neuml Austri neuml qofteuml se ai i

ploteumlsonte keumlrkesat peumlrkateumlse teuml hyrjes

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht riafirmon se njeuml shtet ka teuml drejteuml si njeuml ccedileumlshtje e seuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare dhe neuml peumlrputhje me detyrimet e saj teuml traktatit teuml kontrollojeuml hyrjen e

teuml huajve neuml territorin e saj dhe vendbanimin e tyre atje 51 Konventa nuk garanton teuml

drejteumln e njeuml teuml huaji peumlr teuml hyreuml ose banuar neuml njeuml vend teuml caktuar dhe neuml zbatim teuml

detyreumls seuml tyre peumlr ruajtjen e rendit publik shtetet kontraktuese kaneuml fuqineuml peumlr teuml

deumlbuar njeuml teuml huaj teuml deumlnuar peumlr vepra penale

Megjithateuml njeuml ndeumlrhyrje neuml jeteumln private ose familjare teuml njeuml personi do teuml jeteuml neuml

kundeumlrshtim me Nenin 8 i Konventeumls peumlrveccedil neumlse mund teuml justifikohet sipas paragrafit

2 teuml atij Neni si neuml peumlrputhje me ligjin duke ndjekur njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime

legjitime teuml listuara neuml teuml dhe duke qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike me

qeumlllim teuml arritjes seuml qeumlllimit apo synimeve neuml fjaleuml Kriteret peumlrkateumlse qeuml duhet teuml

zbatohen neuml peumlrcaktimin neumlse njeuml ndeumlrhyrje eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike u peumlrcaktuan neuml njeuml seri rastesh si Uner kundeumlr Hollandeumls Maslov

kundeumlr Austriseuml Balogun kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe Samsonnikov kundeumlr

Estoniseuml 52 Ku Gjykata kishte listuar disa kritere si natyra dhe serioziteti i vepreumls

penale teuml kryer nga ankuesi koheumlzgjatja e qeumlndrimit teuml ankuesit neuml vendin nga i cili do

teuml deumlbohet koha e kaluar qeuml kur vepra penale eumlshteuml kryer dhe sjellja e anuesit gjateuml asaj

periudhe kombeumlsina e personave teuml ndrysheumlm teuml interesuar gjendja familjare e

ankuesit siccedil eumlshteuml koheumlzgjatja e marteseumls dhe faktoreuml teuml tjereuml qeuml shprehin efektivitetin e

jeteumls familjare teuml njeuml ccedilifti neumlse bashkeumlshorti e dinte peumlr vepreumln neuml koheumln kur ai ose ajo

hyri neuml njeuml marreumldheumlnie familjare neumlse ka feumlmijeuml teuml marteseumls dhe neumlse po mosheumln e

tyre seriozitetin e veumlshtireumlsive qeuml bashkeumlshorti ka teuml ngjareuml teuml haseuml neuml vendin neuml teuml cilin

keumlrkuesi duhet teuml deumlbohet interesat dhe mireumlqenien meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve neuml veccedilanti

seriozitetin e veumlshtireumlsive qeuml mund teuml hasen neuml ccedildo vend teuml vendit neuml teuml cilin keumlrkuesi

duhet teuml deumlbohet dhe - qeumlndrueshmeumlrineuml e lidhjeve sociale kulturore dhe familjare me

vendin priteumls dhe me vendin e destinacionit

Tutje Gjykata rikujton aktgjykimin e vet neuml Jeunesse kundeumlr Hollandeumls53 qeuml kishte teuml

beumlnte me deumlbimin e planifikuar teuml njeuml emigranti afatgjateuml dhe me lidhje teuml forta

familjare neuml vendin priteumls Gjykata peumlrseumlriti se neuml rastet ku peumlrfshihen feumlmijeumlt ekziston

njeuml konsensus i gjereuml duke peumlrfshireuml edhe teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare neuml mbeumlshtetje teuml

ideseuml se neuml teuml gjitha vendimet qeuml kaneuml teuml beumljneuml me feumlmijeumlt interesat e tyre meuml teuml mireuml

janeuml me reumlndeumlsi teuml madhe Peumlrderisa peumlrfshirja e feumlmijeumlve nuk mund teuml jeteuml faktor i

51 Abdulaziz Cabales dhe Balkandali kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 28 maj 1985 sect 67 Seria A nr 94 52 Uner kundeumlr Hollandeumls [DhM] nr 4641099 sectsect 54-55 dhe 57-58 KEDNJ 2006-XII Maslov kundeumlr

Austriseuml [DhM] nr 163803 amp 72-73 KEDNJ 2008 Balogun kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr

6028609 sect 46 10 prill 2012 dhe Samsonnikov kundeumlr Estoniseuml nr 5217810 amp 86 3 korrik 2012 53 Jeunesse kundeumlr Hollandeumls [DhM] nr 1273810 sect 109 3 tetor 2014

210

veteumlm vendimtareuml sidocofteuml duhet ti jepet njeuml pesheuml e konsiderueshme Prandaj

organet kombeumltare vendim-marreumlse duhet neuml parim teuml referohen dhe teuml vlereumlsojneuml

provat neuml lidhje me prakticitetin fizibilitetin dhe proporcionalitetin e ccedildo largimi teuml njeuml

prindi jo-kombeumltar me qeumlllim qeuml teuml ofrojeuml mbrojtje efektive dhe pesheuml teuml mjaftueshme

peumlr interesat meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlt e prekur drejtpeumlrdrejt prej tij

Duke qeneuml keumlshtu Gjykata nuk e harron faktin qeuml neuml kontekstin e largimit teuml njeuml prindi

jo-kombeumltar si pasojeuml e njeuml deumlnimi penal vendimi neuml radheuml teuml pareuml ka teuml beumljeuml me mos-

zbatuesin e ligjit Peumlr meuml tepeumlr siccedil ka treguar praktika e gjykateumls neuml raste teuml tilla natyra

dhe serioziteti i vepreumls seuml kryer ose historia e ofendimit mund teuml tejkalojneuml kriteret e

tjera qeuml duhet teuml merren parasysh Seuml fundmi Gjykata peumlrseumlrit se autoritetet kombeumltare

geumlzojneuml njeuml hapeumlsireuml teuml caktuar vlereumlsimi kur vlereumlsojneuml neumlse njeuml ndeumlrhyrje neuml njeuml teuml

drejteuml teuml mbrojtur nga Neni 8 ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe neuml

proporcion me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Porse Gjykata eumlshteuml e autorizuar teuml japeuml

vendimin peumlrfundimtar neumlse njeuml maseuml deumlbimi eumlshteuml e pajtueshme me Nenin 8 Duke

konsideruar natyreumln e rastit neuml veccedilanti natyreumln e peumlrseumlritur pjeseumlrisht teuml dhunshme dhe

neuml keumlteuml meumlnyreuml serioze teuml veprave penale teuml ankuesit dhe keumlrceumlnimit qeuml rezulton ndaj

rendit dhe siguriseuml publike Gjykata veumln neuml pah faktin qeuml ankuesi kishte ardhur neuml

Austri si i rritur dhe ende ka lidhjet gjuheumlsore me vendin e tij teuml origjineumls mundeumlsineuml e

familjes seuml tij teuml qeumlndrojneuml neuml kontakt me teuml dhe fakti se ai eumlshteuml neuml gjendje teuml keumlrkojeuml

leje peumlr tu kthyer neuml Austri meuml pak se peseuml vjet pas deumlbimit teuml tij Si pasojeuml Gjykata

konkludon se autoritetet nuk kaneuml tejkaluar hapeumlsireumln e vlereumlsimit qeuml u eumlshteuml dheumlneuml

atyre neuml ccedileumlshtjet e imigracionit duke deumlbuar ankuesin Si pasojeuml nuk ka pasur shkelje teuml

Nenit 8 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

211

Kroon dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls - 1853591

27 tetor 1994 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e te drejteumls neuml jeteuml familjare si pasojeuml e mohimit teuml regjistrimit teuml ateumlsiseuml ka

shkelje

Neni 14 kombinim me Nenin 8

Diskriminim neuml bazeuml teuml gjiniseuml si pasojeuml e pamundeumlsist teuml mohimit teuml ateumlsiseuml nuk ka

ccedileumlshtje teuml ndareuml

Fjaleumlt kyccedile feumlmijeuml jashteumlmartesor jeteuml familjare ateumlsi mohim lidhje biologjike

pamundeumlsi regjistrimi

Ankuesit znj Catharina Kroon (ankuesja e pareuml) shtetase holandeze e lindur neuml vitin

1954 z Ali Zerrouk (ankuesi i dyteuml) i cili kishte shteteumlsineuml marokene neuml koheumln kur

kaneuml ndodhur ngjarjet qeuml janeuml subjekt i ankeseumls dhe z Samir MrsquoHallem-Driss (Ankuesi

i treteuml) shteteumlsi teuml dyfishteuml holandeze dhe marokene

Faktet e rastit

Ankuesja e pareuml dhe ankuesi i dyteuml ndoneumlse ata nuk jetonin bashkeumlrisht neuml ateuml koheuml ata

kishin njeuml marreumldheumlnie stabile nga e cila neuml vitin 1987 kishte lindur feumlmija i tyre -

ankuesi i treteuml neuml keumlteuml rast Teuml tre ankuesit jetojneuml neuml Amsterdam

Neuml vitin 1979 ankuesija e pareuml ishte martuar me ankuesin e dyteuml i cili neuml ateuml koheuml ishte

shtetas maroken Martesa e tyre ishte prishur kah fundi i vitit 1980 Prej asaj kohe

ankuesja kishte jetuar e ndareuml nga bashkeumlshorti i saj dhe e kishte humbur kontaktin me

teuml Siccedil del nga deumlshmiteuml zyrtare ai ishte larguar nga Amsterdami neuml janar teuml vitit 1986

dhe vendndodhja e tij ka mbetur e panjohur qeuml nga ajo koheuml Feumlmija i tyre kishte lindur

meuml 18 tetor 1987 Ai ishte regjistruar neuml regjistrin e lindjeve si djali i ankueses seuml pareuml

dhe z MrsquoHallem-Driss

Ankuesja e pareuml kishte nisur procedurat e shkuroreumlzimit neuml Gjykateumln Rajonale teuml

Amsterdamit njeuml muaj pasi kishte lindur i biri Shkuroreumlzimi kishte marreuml formeumln

peumlrfundimtare kur vendimi i Gjykateumls Rajonale ishte regjistruar neuml regjistrin e

martesave meuml 4 korrik 1988

Meuml 13 tetor 1988 mbeumlshtetur neuml Kodin Civil teuml Holandeumls ankuesja e pareuml dhe ankuesi

i dyteuml i kishin keumlrkuar zyreumls seuml regjistrimit teuml lindjeve vdekjeve dhe martesave teuml

Amsterdamit qeuml teuml lejonte ankuesen teuml beumlnte njeuml deklarateuml ku thuhej se z MrsquoHallem-

Driss nuk ishte babai i Samirit dhe keumlshtu teuml beumlnteuml teuml mundur njohjen e ateumlsiseuml seuml

ankuesit teuml dyteuml Zyra kishte refuzuar keumlrkeseumln neuml tetor 1988 Ndoneumlse kishte shprehur

simpati regjistruesi kishte veumlrejtur se Samiri ka lindur neuml koheumln kur ankuesja ishte

ende e martuar me z MrsquoHallem-Driss dhe derisa ky i fundit teuml mos niste procedurat

peumlr mohim teuml ateumlsiseuml njohja nga njeuml njeri tjeteumlr ishte e pamundur sipas ligjit qeuml ishte neuml

fuqi neuml Holandeuml

212

Meuml 9 janar 1989 ankuesit aplikuan neuml Gjykateumln Rajonale teuml Amsterdamit ku keumlrkonin

njeuml urdheumlr gjyqeumlsor me teuml cilin i keumlrkohej regjistruesit qeuml teuml shtonte neuml regjistrin e

lindjeve deklarateumln e ankueses seuml pareuml se z MrsquoHallem-Driss nuk ishte babai i Samirit

dhe ku njihej se ankuesi i dyteuml ishte babai i tij Gjykata Rajonale kishte refuzuar

keumlrkeseumln neuml qershor teuml vitit 1989 Gjykata kishte deklaruar se pavareumlsisht deumlshireumls seuml

justifikuar teuml ankuesve peumlr trsquoua njohur zyrtarisht realitetin biologjik keumlrkesa e tyre

duhej refuzuar pasi sipas ligjit qeuml ishte neuml fuqi Samiri ishte feumlmiu legjitim i z

MrsquoHallem-Driss Ankuesit e kaneuml apeluar keumlteuml vendim praneuml Gjykateumls seuml Apelit teuml

Amsterdamit Gjykata e Apelit gjithashtu ka refuzuar apelin meuml 8 neumlntor 1989 Sipas

keumlsaj Gjykate Neni 8 i Konventeumls ishte i aplikuesheumlm por nuk ishte shkelur Apeli nuk

mund teuml miratohej pasi gjykatat nuk kishin lirineuml teuml lejonin keumlrkeseumln e ankuesve pasi

njeuml gjeuml e tilleuml do teuml keumlrkonte miratimin e njeuml ligji teuml ri neuml Holandeuml peumlrfshireuml procedurat

administrative Prandaj njeuml gjeuml e tilleuml sipas Gjykateumls do teuml kalonte kufijteuml e pushtetit

gjyqeumlsor

Ankuesit e kishin ankimuar edhe keumlteuml vendim praneuml Gjykateumls Supreme Neuml vijim teuml

mendimit keumlshilleumldheumlneumls teuml Avokatit teuml Peumlrgjithsheumlm edhe Gjykata Supreme e kishte

hedhur poshteuml ankeseumln Gjykata Supreme ishte pajtuar me Gjykateumln e Apelit se edhe

po teuml kishte shkelje zgjidhja e keumltij problemi shkonte peumlrtej kufijve teuml pushtetit

gjyqeumlsor

Ankuesit kishin edhe tre feumlmijeuml teuml tjereuml pas lindjes seuml Samirit njeuml vajzeuml Nadia neuml vitin

1989 dhe dy binjakeuml Jamal dhe Jamila meuml 1992 Ata megjithateuml nuk bashkeumljetonin

Por ata janeuml deklaruar sidoqofteuml se ankuesi i dyteuml kontribuon neuml kujdesin dhe rritjen e

feumlmijeumlve teuml tyre

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml parashtreseumln e tyre ankuesit kaneuml deklaruar se sipas ligjit neuml fuqi neuml Holandeuml nuk

kaneuml qeneuml neuml gjendje teuml fitojneuml njohjen e ateumlsiseuml seuml Samirit nga ankuesi i dyteuml babai i

tij biologjik dhe derisa njeuml burr i martuar mund teuml mohonte ateumlsineuml e njeuml feumlmiu kjo

mundeumlsi nuk ishte e hapur peumlr grateuml e martuara Ata e kaneuml mbeumlshtetur ankeseumln e tyre

neuml Nenin 8 teuml Konventeumls qofteuml teuml marreuml neuml meumlnyreuml individuale apo neuml ndeumlrlidhje ose

kombinim me Nenin 14 teuml Konventeumls Ata kaneuml argumentuar tutje se duke mos

pranuar keumlto keumlrkesa Gjykata Supreme u ka mohuar atyre njeuml mjet efektiv brenda

kuptimit teuml Nenit 13

Meuml 31 gusht 1992 Komisioni e shpalli ankeseumln e pranueshme neuml lidhje me ankesat qeuml

lidheshin me Nenet 8 dhe 14 teuml Konventeumls dhe teuml papranueshme neuml lidhje me pjeseumln

tjeteumlr duke peumlrfshireuml Nenin 13

Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se neuml rastin konkret Neni 8 nuk ishte i zbatuesheumlm

ose se Neni 8 paragrafi 1 nuk ishte ceumlnuar ose se kufizimi i teuml drejtave teuml referuara neuml

Nenin 8 sect 1 ishte i justifikuesheumlm neuml pajtim me Nenin 8 sect 2 dhe se Neni 14 neuml

kombinim me Nenin 8 nuk ishte shkelur Qeveria kishte argumentuar se marreumldheumlnia

ndeumlrmjet ankuesit teuml dyteuml neuml njeuml aneuml dhe ankueses seuml pareuml dhe ankuesit teuml treteuml neuml

aneumln tjeteumlr nuk peumlrbeumlnte ldquojeteuml familjarerdquo Pasi feumlmija kishte lindur nga njeuml marreumldheumlnie

jashteumlmartesore sipas Qeveriseuml nuk kishte lidhje ipso jure ndeumlrmjet tij dhe ankuesit teuml

dyteuml Peumlr meuml tepeumlr Qeveria kishte argumentuar se ankuesja e pareuml dhe ankuesi i dyteuml

kishin zgjedhur teuml mos martoheshin dhe si rezultat i keumlsaj zgjedhjeje ky i fundit nuk

213

bashkeumljetonte me ankuesen e pareuml dhe feumlmiun Qeveria po ashtu kishte pretenduar se

zankuesi i dyteuml nuk kishte kontribuar neuml kujdesin dhe rritjen e Samirit neuml ndonjeuml

meumlnyreuml dhe se nuk kishte asgjeuml peumlr teuml deumlshmuar se ai kishte peumlrmbushur rolin e ldquobabait

socialrdquo teuml tij

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka ritheksuar se objekti thelbeumlsor i Nenit 8 eumlshteuml teuml mbrojeuml individin nga

veprimi arbitrar i autoriteteve publike Si shteseuml e keumlsaj mund teuml keteuml edhe detyrime

pozitive qeuml rrjedhin nga ldquorespektimirdquo efektiv i jeteumls familjare Kufijteuml ndeumlrmjet

detyrimeve pozitive dhe negative teuml shtetit sipas keumlsaj dispoziteuml nuk japin vetvetiu

definicion teuml sakteuml Parimet e aplikueshme janeuml megjithateuml teuml ngjashme Neuml teuml dyja

kontekstet duhet synuar njeuml baraspesheuml e drejteuml ndeumlrmjet interesave teuml individit dhe

atyre teuml komunitetit si teuml teumlreuml dhe neuml teuml dyja rastet shteti geumlzon njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi

Sipas parimeve teuml peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls kur ekzistenca e njeuml

lidhje familjare me njeuml feumlmi eumlshteuml peumlrcaktuar shteti duhet teuml veprojeuml neuml njeuml meumlnyreuml qeuml

llogaritet se do teuml mundeumlsojeuml ateuml lidhje teuml zhvillohet dhe garancionet ligjore teuml ofrohen

neuml meumlnyreuml qeuml teuml beumljneuml teuml mundur integrimin e feumlmiut neuml familje nga momenti i lindjes

ose sa meuml pareuml qeuml eumlshteuml praktikisht e mundur meuml pastaj

Neuml rastin konkret Gjykata ka rikujtuar se ndeumlrmjet ankuesve eumlshteuml krijuar njeuml

marreumldheumlnie qeuml e kualifikon ateuml si ldquojeteuml familjarerdquo Keumlsisoji ekziston njeuml detyrim peumlr

autoritetet kompetente qeuml teuml lejojneuml formimin komplet teuml lidhjeve familjare ligjore

ndeumlrmjet ankuesit teuml dyteuml dhe djalit teuml tij Samirit sa meuml shpejteuml qeuml eumlshteuml e mundur Neuml

pikeumlpamjen e Gjykateumls ldquorespektirdquo peumlr ldquojeteumln familjarerdquo keumlrkon qeuml realiteti social dhe

biologjik teuml mbivlejneuml mbi supozimin ligjor qeuml neuml rastin konkret mbizoteumlron si ndaj

faktit teuml mireumlqeneuml ashtu dhe deumlshirave teuml atyre qeuml janeuml teuml peumlrfshireuml duke beumlreuml qeuml askush

teuml mos peumlrfitojeuml Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se edhe duke pas

parasysh margjineumln e vlereumlsimit qeuml i takon shtetit Holanda ka deumlshtuar trsquou sigurojeuml

ankuesve ldquorespektinrdquo peumlr jeteumln e tyre familjare peumlr teuml cileumln ata kaneuml teuml drejteuml sipas

Konventeumls Pra ka shkelje teuml Nenit 8

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 8 Gjykata

deklaron se kjo ankeseuml eumlshteuml neuml thelb e njeumljteuml sikurse ajo mbi bazeumln e Nenit 8 prandaj

nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml qeuml rrjedheuml nga ky nen neuml kombinim me Nenin 14 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata ka vlereumlsuar se pamundeumlsia e njohjes ligjore teuml

lidhjeve teuml tyre familjare u ka shkaktuar ankuesve frustrim Megjithateuml ky frustrim

eumlshteuml shpeumlrblyer mjaftuesheumlm me gjetjen e njeuml shkeljeje teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [shtateuml vota peumlr dy kundeumlr] gjen

se nuk ka ccedileumlshtje tjeteumlr teuml ndareuml qeuml mund teuml ngritet mbi bazeuml teuml Nenit 14 neuml kombinim

me Nenin 8 [njeumlzeumlri]

214

Neni 9

Liria e mendimit e ndergjegjes dhe e fese

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml mendimit teuml ndeumlrgjegjes e teuml feseuml kjo e drejteuml

neumlnkupton lirineuml peumlr teuml ndryshuar feneuml ose besimin dhe lirineuml qofteuml individualisht

ose kolektivisht publikisht ose privatisht neumlpeumlrmjet kultit meumlsimdheumlnies

praktikave dhe kryerjes seuml riteve

2 Liria e shfaqjes seuml feseuml seuml tij ose besimeve teuml dikujt nuk mund trsquoi neumlnshtrohet

kufizimeve teuml tjera peumlrvec atyre teuml parashikuara nga ligji dhe qeuml peumlrbeumljneuml masa teuml

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml publike peumlr mbrojtjen

e rendit publik teuml sheumlndetit ose teuml moralit ose peumlr mbrojtjen e teuml drejtave dhe teuml

lirive teuml teuml tjereumlve

215

Hasan and Eylem Zengin kundeumlr Turqiseuml - 144804

9 tetor 2007 [Seksioni i dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 9

Shkelje e teuml drejteumls peumlr liri fetare si pasojeuml e formeumls seuml edukimit fetar teuml detyruar nuk

ngritet ccedileumlshtje ndaras

Neni 2 i Protokollit Nr 1

Mungeseuml e objektivitetit neuml programet e edukimit fetareuml teuml ofruara neuml shkolla ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri fetare edukim fetar zgjedhje prindeumlr objektivitet edukim i

njeumlansheumlm detyrim

Ankuesit Hasan Zengin dhe vajza e tij Eylem Zengin janeuml shtetas turq qeuml kaneuml lindur

neuml 1960 dhe 1988 dhe jetojneuml neuml Stamboll

Faktet e rastit

Ankuesi dhe familja e tij janeuml pasues teuml Alevizmit njeuml degeuml e Islamit e cila ka rreumlnjeuml teuml

thella neuml shoqeumlrineuml dhe historineuml turke dhe peumlrfaqeumlson njeuml nga besimet meuml teuml peumlrhapura

neuml Turqi (pas degeumls Hanefiite teuml Islamit e cila eumlshteuml njeuml nga kateumlr shkollat e Sunit

islam) Alevizmi ishte i ndikuar nga disa besime para-islame dhe nga dy Sufiteuml teuml

meumldhenj teuml shekujve XII dhe XIV Praktikat e saj fetare ndryshojneuml nga ato teuml

shkollave sunite neuml aspekte teuml caktuara siccedil janeuml lutja agjeumlrimi dhe pelegrinazhi Neuml

veccedilanti sipas ankuesit Alevizi nuk falet peseuml hereuml neuml diteuml si neuml ritin sunit por shprehin

peumlrkushtimin e tyre neumlpeumlrmjet keumlngeumlve dhe valleumlzimeve fetare (semah) ata nuk marrin

pjeseuml neuml xhami por takohen rregullisht neuml cemevi (takim neuml dhoma adhurimi) dhe

nuk e konsiderojneuml pelegrinazhin neuml Mekeuml si njeuml detyrim fetar

Neuml koheumln kur eumlshteuml paraqitur kjo keumlrkeseuml vajza e ankuesit ishte duke ndjekur klaseumln e

shtateuml teuml shkolleumls shteteumlrore neuml Avcılar Stamboll Si nxeumlneumls neuml njeuml shkolleuml shteteumlrore

ajo ishte e detyruar teuml ndiqte meumlsimet neuml kultureumln dhe etikeumln fetare Sipas Nenit 24 teuml

Kushtetuteumls seuml Turqiseuml dhe Nenit 12 teuml Ligjit Themelor nr 1739 mbi edukimin

kombeumltar kultureumln fetare dhe etikeumln kjo ishte leumlndeuml e detyrueshme neuml shkollat fillore

dhe teuml mesme turke

Neuml vitin 2001 ankuesi paraqiti keumlrkeseuml neuml Drejtorineuml e Arsimit Kombeumltar dhe para

gjykatave administrative qeuml vajza e tij teuml peumlrjashtohet nga meumlsimet peumlr kultureumln dhe

etikeumln fetare Duke veumlneuml neuml dukje se familja e tij ishte pasuese e alevizmit ai pretendoi

se sipas traktateve ndeumlrkombeumltare si Deklarata Universale e teuml Drejtave teuml Njeriut

prindeumlrit kishin teuml drejteuml teuml zgjedhin llojin e edukimit qeuml feumlmijeumlt e tyre do teuml merrnin Ai

gjithashtu pohoi se kursi neuml fjaleuml ishte i papajtuesheumlm me parimin e sekularizmit dhe

nuk ishte asnjaneumls pasi ai ishte neuml thelb i bazuar neuml meumlsimin e islamit sunit

216

Teuml gjitha keumlrkesat e tij u hodheumln poshteuml seuml fundi neuml apel para Gjykateumls seuml Larteuml

Administrative me vendimin e 5 gushtit 2003 me arsyetimin se kursi neuml kultureumln dhe

etikeumln fetare ishte neuml peumlrputhje me Kushtetuteumln dhe legjislacionin turk

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit pohonin neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml se meumlnyra neuml teuml cileumln u meumlsua kultura dhe etika

fetare neuml Turqi shkeli teuml drejteumln e ankueses peumlr lirineuml e feseuml dhe teuml drejteumln e prindeumlrve teuml

saj peumlr teuml siguruar arsimimin e saj neuml peumlrputhje me bindjet e tyre fetare teuml garantuara

sipas Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls (e drejta peumlr arsim) dhe Nenit 9 teuml

Konventeumls (liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml) Ankuesit neuml meumlnyreuml teuml dukshme

pretendonin se programi i kursit kishte mungeseuml objektiviteti sepse nuk peumlrfshiheshin

informata teuml holleumlsishme peumlr feteuml e tjera dhe u meumlsuan nga njeuml perspektiveuml fetare qeuml

vlereumlsoi interpretimin sunnit teuml besimit dhe traditeumls islame

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls seuml pari Gjykata vendosi neumlse

peumlrmbajtja e leumlndeumls u meumlsua neuml meumlnyreuml objektive kritike dhe pluraliste Peumlr keumlteuml

qeumlllim Gjykata shqyrtoi udheumlzimet e Ministriseuml seuml Arsimit peumlr meumlsimet neuml kultureumln

dhe etikeumln fetare dhe tekstet shkollore teuml paraqitura nga ankuesit Gjykata konstatoi se

planprogrami peumlr meumlsimdheumlnie neuml shkollat fillore dhe ciklin e pareuml teuml shkolleumls seuml

mesme dhe tekstet peumlrkateumlse u dhaneuml prioritet meuml teuml madh njohjes seuml Islamit sesa asaj

teuml feve dhe filozofive teuml tjera Neuml veccedilanti planprogrami peumlrfshinte studimin e profetit

Muhamed dhe Kuranit Nxeumlneumlsit duhej teuml meumlsonin disa sure nga Kurani peumlrmendeumlsh

dhe teuml studionin me mbeumlshtetjen e ilustrimeve lutjeve teuml peumlrditshme Ata gjithashtu

duhej teuml beumlnin teste me shkrim Tekstet nuk dhaneuml veteumlm njeuml pasqyreuml teuml peumlrgjithshme teuml

feve por ofruan udheumlzime specifike neuml parimet kryesore teuml besimit musliman duke

peumlrfshireuml ritet e tij kulturore siccedil eumlshteuml profesioni i besimit peseuml lutjet e peumlrditshme

Ramazani pelegrinazhi konceptet e engjeumljve dhe krijesa teuml padukshme dhe besim neuml

boteumln tjeteumlr

Nga ana tjeteumlr nxeumlneumlsit nuk moreumln meumlsim mbi specifikat konfesionale ose rituale teuml

besimit Alevi edhe pse pasuesit e tij peumlrfaqeumlsonin njeuml pjeseuml teuml madhe teuml popullsiseuml

turke Informacioni rreth Alevizmit u meumlsua neuml klaseumln e 9-teuml Gjykata ashtu si

ankuesit konsideroi se fakti qeuml jeta dhe filozofia e dy Sufive teuml meumldhenj teuml cileumlt kishin

pasur njeuml ndikim teuml madh neuml leumlvizje u meumlsua me njeuml voneseuml teuml tilleuml ishte e

pamjaftueshme peumlr teuml kompensuar mangeumlsiteuml e meumlsimit gjateuml shkolleumls fillore dhe teuml

mesme Prandaj Gjykata gjeti se meumlsimet e kultureumls fetare dhe etikeumls neuml Turqi nuk

mund teuml konsideroheshin teuml peumlrmbushnin kriteret e objektivitetit dhe pluralizmit teuml

nevojsheumlm peumlr arsimin neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe peumlr nxiteumlsit qeuml teuml zhvillonin njeuml

mendje kritike ndaj feseuml Neuml rastin e ankuesve meumlsimet nuk i respektonin bindjet fetare

dhe filozofike teuml babait teuml ankueses

Seuml dyti Gjykata shqyrtoi neumlse ekzistonin mjete teuml peumlrshtatshme neuml sistemin arsimor

turk peumlr teuml siguruar respektimin e bindjeve teuml prindeumlrve Pas njeuml vendimi teuml Keumlshillit teuml

Larteuml peumlr Arsimin teuml Korrikut 1990 ishte e mundur qeuml feumlmijeumlt me kombeumlsi turke qeuml i

peumlrkisnin feseuml seuml krishtereuml apo judaike teuml peumlrjashtoheshin nga meumlsimet e kultureumls

fetare dhe etikeumls Ky vendim domosdoshmeumlrisht sugjeroi se meumlsimet mund teuml krijonin

217

konflikt peumlr feumlmijeumlt e krishtereuml ose hebrenj mes meumlsimit fetar teuml dheumlneuml nga shkolla dhe

bindjeve fetare ose filozofike teuml prindeumlrve teuml tyre Sikurse edhe Komisioni Evropian i

Keumlshillit teuml Evropeumls kundeumlr Racizmit dhe Intoleranceumls (ECRI) Gjykata konsideroi se

kjo situateuml ishte e hapur peumlr kritika neumlse leumlnda kishte peumlr qeumlllim teuml kishte lidhje me

kulturat e ndryshme fetare nuk kishte arsye peumlr ta beumlreuml ateuml teuml detyrueshme veteumlm peumlr

feumlmijeumlt muslimaneuml Fakti qeuml prindeumlrit ishin teuml detyruar teuml informonin autoritetet

shkollore peumlr bindjet e tyre fetare ose filozofike ishte njeuml meumlnyreuml e papeumlrshtatshme peumlr

teuml siguruar respektin peumlr lirineuml e bindjes Peumlr meuml tepeumlr neuml mungeseuml teuml ndonjeuml teksti teuml

qarteuml autoritetet e shkolleumls gjithmoneuml kishin mundeumlsineuml teuml refuzonin keumlrkesat peumlr

peumlrjashtim si neuml rastin e ankueses

Rrjedhimisht Gjykata konsideroi se procedura e peumlrjashtimit nuk peumlrdorte metoda teuml

peumlrshtatshme dhe nuk siguroi mbrojtje teuml mjaftueshme peumlr ata prindeumlr qeuml mund teuml

konsideronin neuml meumlnyreuml teuml ligjshme se leumlnda qeuml meumlsohej ka teuml ngjareuml teuml ngrejeuml njeuml

konflikt vlerash neuml feumlmijeumlt e tyre Kjo ndodhte sidomos kur nuk ishte parashikuar asnjeuml

zgjedhje peumlr feumlmijeumlt e prindeumlrve qeuml kishin bindje fetare ose filozofike ndryshe nga ajo e

Islamit suni dhe ku procedura e peumlrjashtimit peumlrfshinte barreumln e reumlndeuml teuml zbulimit teuml

bindjeve teuml tyre fetare ose filozofike Prandaj Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte

pasur shkelje teuml Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls duke pasur parasys se tanimeuml kishte gjetur shkelje teuml

Nenit 2 teuml Protokollit 1 teuml Konventeumls lidhur me teuml drejtat e edukimit fetar Gjykata

konsideroi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit neuml bazeuml teuml Nenit 9 teuml konventeumls

Po ashtu Gjykata vendosi qeuml Turqia duhet ti paguajeuml bashkeumlrisht ankuesve brenda tre

muajve nga data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml sipas Nenit 44 sect 2 teuml

Konventeumls 372680 EUR neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore ku meuml pak se 850 EUR

dedikohen peumlr ndihmeuml juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls dhe pohoi se

asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit neuml bazeuml teuml Nenit 9 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

218

Buscarini dhe teuml tjereumlt kundeumlr San Marinos - 2464594

18 shkurt 1999 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 9

Shkelje e seuml drejteumls seuml liriseuml seuml feseuml si pasojeuml e detyrimi i aneumltareumlve teuml zgjedhur neuml

Parlamentit qeuml teuml betoheshin neuml Bibeumll si kusht peumlr emeumlrimin e tyre neuml detyreuml peumlrbeumln ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile betim parlament zgjedhje detyrim ungjill liri e feseuml jo-fetareuml

laicitet traditeuml

Ankuesit z Christoforo Buscarini z Emilio Della Balda dhe z Dario Manzaroli tre

shtetaseuml teuml San Marinos

Faktet e rastit

Ankeusit ishin zgjedhur neuml Keumlshillin e Madh teuml Peumlrgjithsheumlm (emri zyrtar peumlr

Parlamentin e Republikeumls seuml San Marinos) neuml zgjedhjet e mbajtura meuml 30 maj 1993

Menjeumlhereuml pas zgjedhjeve ata kishin keumlrkuar nga krereumlt e qeveriseuml neuml San Marino qeuml

teuml japin betimin neuml bazeuml teuml Nenit 55 teuml Aktit teuml Zgjedhjeve duke mos iu referuar asnjeuml

teksti religjioz Akti neuml fjaleuml i referohej njeuml dekreti teuml 27 qershorit 1909 qeuml

peumlrshkruante tekstin e betimit teuml cilin duhet ta lexonin aneumltareumlt e Parlamentit teuml

Republikeumls Ky tekst kishte keumlteuml peumlrmbajtje ldquoUneuml betohem neuml Ungjijteuml e Shenjteuml qeuml

do teuml jem gjithmoneuml besnik dhe do teuml ndjek Kushtetuteumln e Republikeumlsrdquo

Neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkeseumls seuml tyre ankuesit kishin peumlrdorur Nenin 4 teuml Deklarateumls seuml teuml

Drejtave teuml San Marinos teuml vitit 1974 qeuml garantonte lirineuml e feseuml dhe Nenin 9 teuml

Konventeumls

Neuml mbledhjen e Parlamentit teuml dateumls 18 qershor 1993 ankuesit dhaneuml betimin neuml formeuml

teuml shkruar neuml formeumln e fjaleumlve teuml peumlrcaktuara neuml dekretin e 27 qershorit 1909 me teuml

vetmin dallim peumlrjashtimin e fjaleumlve Ungjijteuml e Shenjteuml qeuml ata i kishin shmangur Neuml teuml

njeumljteumln koheuml ankuesi i pareuml kishte teumlrhequr veumlmendjen te detyrimet e ndeumlrmarra nga

Republika e San Marinos kur ajo ishte beumlreuml paleuml e Konventeumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut

Meuml 12 korrik 1993 Sekretariati i Parlamentit pas keumlrkeseumls seuml krereumlve teuml qeveriseuml

kishte leumlshuar njeuml opinion neuml lidhje me formeumln e betimit teuml dheumlneuml nga ankuesit ku

kishte konstatuar seuml betimi i tyre ishte i pavlefshme Ccedileumlshtja i ishte referuar

Parlamentit

Neuml mbledhjen e 26 korrikut 1993 Parlamenti miratoi njeuml rezoluteuml teuml propozuar nga

krereumlt e qeveriseuml e cila i urdheumlronte ankuesit qeuml teuml jepnin seumlrish betimin keumlteuml hereuml neuml

Ungjijteuml e Shenjteuml neumln rreziku peumlr humbjes seuml uleumlseve teuml tyre parlamentare Ankuesit i

ishin bindur urdheumlrit dhe kishin dheumlneuml betimin me tekstin qeuml peumlrmbante Ungjijteuml e

Shenjteuml ndoneumlse me ankeseumln se u ishte ceumlnuar drejta peumlr lirineuml e feseuml dhe teuml

ndeumlrgjegjes

219

Meuml pas ankuesit doreumlzuan ankeseumln e tyre praneuml Komisionit meuml 17 neumlntor 1995 Duke u

mbeumlshtetur neuml Nenin 9 ata u ankuan peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml tyre neuml liri teuml feseuml dhe

teuml ndeumlrgjegjes Komisioni e shpalli ankeseumln teuml pranueshme meuml 7 prill 1997 Neuml raportin

e tij teuml 2 dhjetorit 1997 Komisioni njeumlzeumlri kishte ardhur neuml peumlrfundimin se ka shkelje teuml

Nenit 9 Qeveria kishte ngritur tri kundeumlrshtime paraprake dhe i kishte keumlrkuar

Gjykateumls qeuml teuml shpallte ankeseumln teuml papranueshme ose si alternativeuml ta hidhte poshteuml si

teuml pabazuar Ankuesit nga ana tyre i kishin keumlrkuar Gjykateumls qeuml teuml hidhte poshteuml

kundeumlrshtiteuml e Qeveriseuml neuml lidhje me pranueshmeumlrineuml dhe teuml gjente se ka shkelje teuml

Nenit 9 teuml Konventeumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml parashtreseumln e saj Qeveria kishte argumentuar se ankesa paraqiste abuzim teuml

procesit se ishte doreumlzuar jashteuml afatit kohor dhe mjetet e brendshme juridike nuk ishin

shteruar Pra Qeveria pretendonte se ankuesit e kishin paraqitur rastin neuml meumlnyreuml jo teuml

duhur peumlr qeumlllime politike siccedil do teuml mund teuml veumlrehej nga deklaratat e tyre rreth qeumlllimit

peumlr teuml paraqitur rastin para Komisionit Gjykata njeumlsoj si Komisioni e kishte hedhur

poshteuml keumlteuml pretendim duke deklaruar se pohimi i ankuesve peumlr teuml sjelleuml ccedileumlshtjen neuml

veumlmendjen e Gjykateumls paraqet njeuml veprim i cili nuk peumlrbeumln abuzim teuml seuml drejteumls peumlr

ankeseuml individuale Gjykata po ashtu kishte vlereumlsuar se ankesa eumlshteuml paraqitur brenda

afatit teuml peumlrcaktuar kohor dhe se Qeveria nuk kishte deumlshmuar se mjetet e brendshme

juridike janeuml efektive

Sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesit kishin argumentuar se detyrimi i imponuar ndaj

tyre nga Parlamenti i Republikeumls deumlshmonte se neuml San Marino neuml koheumln peumlrkateumlse

ushtrimi i njeuml teuml drejte themelore politike siccedil ishte detyra e parlamentarit ishte e

kushteumlzuar me teuml praktikuarit publik teuml njeuml feje teuml caktuar neuml shkelje teuml Nenit 9 teuml

Konventeumls

Qeveria e kishte kundeumlrshtuar duke argumentuar se teksti i betimit nuk ishte fetar por

meuml tepeumlr kishte reumlndeumlsi historike dhe shoqeumlrore dhe ishte i mbeumlshtetur neuml traditeuml

Republika e San Marinos pranohej qeuml ishte themeluar nga njeuml njeri i feseuml por ishte

shtet sekular neuml teuml cilin liria e feseuml shprehimisht garantohej neuml ligj (Neni 4 i Deklarateumls

seuml teuml Drejtave teuml vitit 1974) Qeveria kishte neumlnvizuar reumlndeumlsineuml qeuml neuml njeuml vend

demokratik ka dheumlnia e betimit teuml peumlrfaqeumlsuesve teuml popullit e cila do teuml duhej teuml ishte

njeuml zotim ndaj lojalitetit teuml vlerave teuml Republikeumls Sipas Qeveriseuml historia dhe traditat e

San Marinos ishin teuml lidhura me krishterimin pasi shteti ishte themeluar nga njeuml

shenjtor

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka ritheksuar si fillim parimet relevante teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore ku kishte

konstatuar se sikurse edhe peumlrcaktohet neuml Nenin 9 teuml Konventeumls liria e mendimit

ndeumlrgjegjes dhe feseuml eumlshteuml njeuml nga themelet e njeuml shoqeumlrie demokratike brenda

kuptimit teuml Konventeumls Peumlrderisa kjo liri eumlshteuml neuml dimensionin e saj fetar njeuml nga

elementeumlt meuml jetikeuml qeuml peumlrbeumljneuml identitetin e besimtareumlve dhe konceptin e tyre teuml jeteumls

eumlshteuml gjithashtu njeuml pasuri e ccedilmuar peumlr ateisteumlt agnostikeumlt skeptikeumlt dhe teuml

220

paidentifikuarit54 Gjykata tutje veumlren se argumentet e Qeveriseuml ishin peumlrqendruar neuml

reumlndeumlsineuml qeuml kishte dheumlnia e betimit nga peumlrfaqeumlsuesiteuml e zgjedhur teuml popullitl neuml

karakterin e veccedilanteuml teuml San Marinos historineuml dhe traditat kombeumltare teuml seuml cileumls ishin teuml

lidhura me krishterimin pasi republika ishte themeluar nga njeuml i shenjteuml dhe deklarimi

se reumlndeumlsia fetare e betimit tashmeuml ishte zeumlvendeumlsuar nga ldquonevoja peumlr teuml ruajtur rendin

publik neuml formeumln e kohezionit shoqeumlror dhe besimin e qytetareumlve neuml institucionet e

tyre tradicionalerdquo

Duke i trajtuar keumlto pika Gjykata ka veumlrejtur se pavareumlsisht neumlse qeumlllimet e Qeveriseuml

janeuml legjitime apo jomdashnjeuml ccedileumlshtje peumlr teuml cileumln Gjykata nuk e ka pareuml teuml nevojshme teuml

vendoseumlmdashnuk kishte dyshim se neuml peumlrgjitheumlsi ligji i San Marinos garantonte lirineuml e

ndeumlrgjegjes dhe teuml feseuml Neuml rastin aktual sidoqofteuml keumlrkesa qeuml ankuesit teuml jepnin

betimit mbi Ungjijteuml e Shenjteuml ishte e barazvlershme me keumlrkeseumln qeuml dy peumlrfaqeumlsueseuml

teuml zgjedhur teuml popullit teuml betoheshin peumlr besnikeumlri ndaj njeuml feje teuml caktuar Njeuml keumlrkeseuml e

tilleuml nuk ishte e peumlrputhshme me Nenin 9 teuml Konventeumls

Gjykata eumlshteuml pajtuar me deklarateumln e Komisionit teuml beumlreuml neuml raportin e tij se do teuml ishte

kundeumltheumlneumlse qeuml teuml kushteumlzoje ushtrimin e mandatit qeuml do teuml kishte qeumlllim teuml

peumlrfaqeumlsonte pikeumlpamje teuml ndryshme teuml shoqeumlrieumls neuml Parlament me njeuml deklarateuml

paraprake teuml zotimit ndaj njeuml seumlreuml besimesh teuml caktuara Kufizimi ndaj teuml cilit janeuml

ankuar parashtruesiteuml e ankeseumls nuk mund teuml shihet si ldquoi domosdosheumlm neuml njeuml shoqeumlri

demokratikerdquo

Ndeumlrkaq neuml lidhje me argumentin e Qeveriseuml se ankesa kishte pushuar seuml pasuri ndonjeuml

qeumlllim pasi tashmeuml ishte miratuar njeuml ligj i ri Gjykata ka vlereumlsuar se betimi neuml rastin

konkret eumlshteuml dheumlneuml para miratimit teuml keumltij legjislacioni Peumlr teuml gjitha arsyet si meuml sipeumlr

Gjykata ka gjetur shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket deumlmshpeumlrblimit Gjykata ka vlereumlsuar se neuml rrethanat e rastit gjetja e

shkeljes seuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlrbeumln satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml Ndeumlrkaq

neuml lidhje me kostot dhe shpenzimet ankuesit nuk kaneuml sakteumlsuar shumeumln e pretenduar

dhe si pasojeuml Gjykata i ka hedhur poshteuml

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

54 Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i dateumls 25 maj 1993 Seria A nr 260-A p 17 sect 31

221

Bayatyan kundeumlr Armeniseuml - 2345903

7 korrik 2011 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 9

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumleuml peumlr lirineuml e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml si pasojeuml

e deumlnimit peumlr refuzim peumlr teuml sheumlrbyer neuml ushtri ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak detyrim kundeumlrshtim i ndeumlrgjegjsheumlm bindje fetare

refuzim ndjekje deumlnim deumlshmitar i Jehovajt

Ankuesi z Vahan Bayatyan shtetas i armeniseuml

Faktet e rastit

Ankuesi ishteuml Deumlshmitari i Jehovait dhe prej vitit 1997 mori pjeseuml neuml sheumlrbesa teuml

ndryshme fetare teuml Deumlshmitareumlve teuml Jehovait dhe u pageumlzua meuml 18 shtator 1999 neuml

mosheumln 16 vjeccedil Neuml janar teuml vitit 2000 ankuesi u regjistrua si person peumlrgjegjeumls peumlr

sheumlrbimin ushtarak me Komisariatin Ushtarak teuml Qarkut Erebuni Neuml Prill 2001

ankuesi i deumlrgoi letra identike Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Armeniseuml Komisionerit

Ushtarak teuml Armeniseuml dhe neuml Komisionin e teuml Drejtave teuml Njeriut teuml Asambleseuml

Kombeumltare ku njoftoi keumlto teuml fundit peumlr shkollimin e tij fetar bazuar ne bindjet e tij dhe

me veteumldije nuk pranon teuml kryej sheumlrbimin ushtarak Neuml teuml njeumljteumln koheuml i informoj

organet e njejta se ishte i gatsheumlm teuml kryej sheumlrbimin civil alternativ neuml vend teuml

sheumlrbimit ushtarak

Neuml maj 2001 ankuesi pranoi njeuml thirrje peumlr tu paraqitur peumlr sheumlrbimin ushtarak

Meumltutje neuml maj 2001 njeuml oficer i Komisariatit Ushtarak Erebuni telefonoi shteumlpineuml e

ankuesit dhe e pyeti neumlneumln e tij neumlse ai ishte i veteumldijsheumlm se ai ishte thirrur teuml paraqitej

neuml Komisariat peumlr teuml filluar sheumlrbimin ushtarak teuml neseumlrmen Neuml teuml njeumljteumln mbreumlmje

ankuesi peumlrkoheumlsisht u largua nga shteumlpia e tij nga frika se do teuml merrej me forceuml neuml

ushtri

Zyrtareumlt e Komisariatit gjat muajit Maj 2001 peumlrseumlri telefonouan neumlneumln e ankuesit

duke keumlrkuar teuml dineuml vendndodhjen e tij Ata keumlrceumlnuan se do ta ccedilonin neuml ushtri me

forceuml neumlse nuk do teuml vinte vullnetarisht Meuml 17 maj 2001 hereumlt neuml meumlngjes zyrtareumlt

erdheumln neuml shteumlpineuml e ankuesit Prindeumlrit e tij ishin neuml gjumeuml dhe nuk e hapeumln dereumln Neuml

teuml njeumljteumln dateuml neumlna e ankuesit shkoi neuml Komisariatin ku ajo deklaroi se ankuesi ishte

larguar nga shteumlpia dhe nuk e dinte kur do teuml kthehej Ankuesi pohon se Komisariati

nuk beumlri peumlrpjekje teuml meumltejshme peumlr teuml kontaktuar familjen e tij

Meuml 29 maj 2001 Komisioni Parlamentar peumlr Ccedileumlshtjet Ligjore dhe Shteteumlrore i deumlrgoi

njeuml peumlrgjigje letreumls seuml ankuesit teuml 1 prillit 2001 duke deklaruar se neuml peumlrputhje me

legjislacionin e Republikeumls seuml Armeniseuml ccedildo qytetar eumlshteuml i detyruar teuml sheumlrbejeuml neuml

ushtrineuml Armene Meqeuml asnjeuml ligj nuk eumlshteuml miratuar ende neuml Armeni peumlr sheumlrbimin

alternativ ankuesi duhet ti neumlnshtrohet ligjit aktual dhe teuml sheumlrbejeuml neuml ushtrineuml

Armene Neuml fillim teuml qershorit 2001 ankuesi u kthye neuml shteumlpi ku jetoi deri neuml

arrestimin e tij neuml shtator teuml vitit 2002 Meuml 26 qershor 2001 komisari ushtarak i

222

Erebunit njoftoi Prokurorin e Rrethit se ankuesi nuk kishte raportuar peumlr sheumlrbimin

ushtarak meuml 15 maj 2001 dhe ishte qeumlllimisht duke shmangur sheumlrbimin neuml ushtri Meuml

1 gusht 2001 hetuesi filloi procedureumln penale sipas Nenit 75 teuml Kodit Penal ndaj te

ciles procedure ankuesi ngriti ankeseuml praneuml Prokuroriseuml seuml Peumlrgjithshme Ai nuk mori

peumlrgjigje peumlr keumlteuml ankeseuml Meuml 1 tetor 2001 hetuesi leumlshoi peseuml vendime neuml lidhje me

ankuesin (1) teuml paraqiste njeuml padi kundeumlr projektvendimit kundeumlr ankuesit sipas Nenit

75 teuml Kodit Penal (2) teuml aplikojeuml neuml gjykateuml peumlr autorizim peumlr paraburgimin e ankuesit

(3) teuml deklarojeuml ankuesin si teuml arratisur dhe teuml krijojeuml njeuml keumlrkim peumlr teuml (4) teuml aplikojeuml

neuml gjykateuml peumlr autorizim peumlr teuml monitoruar korrespondenceumln e ankuesit dhe (5) teuml

pezullohet procedura derisa teuml jeteuml gjetur ankuesi Por as ankuesi e as familja e tij nuk

ishin njoftuar peumlr keumlto vendime pavareumlsisht nga fakti se qeuml nga mesi i qershorit 2001 ai

kishte jetuar neuml shteumlpineuml e familjes dhe se ai kishte takuar hetuesin disa hereuml neuml korrik

dhe gusht 2001 Meuml 4 shtator 2002 dy policeuml shkuan neuml shteumlpineuml e ankuesit peumlr ti

njoftuar prindeumlrit e tij se ai ishte neuml listeumln e teuml keumlrkuarve Meuml 5 shtator 2002 policeumlt e

shoqeumlruan ankuesin neuml njeuml stacion lokal teuml policiseuml ku ata hartuan njeuml dokument teuml

doreumlzimit vullnetar teuml ankuesit i cili deklaroi se pasi dinte se ishte neuml listeumln e

keumlrkuarve vendosi teuml paraqitet neuml stacionin policor Neuml teuml njeumljteumln dateuml ankuesi ishte

vendosur neuml objektin e paraburgimit Nubarashen

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Sa i peumlrket aplikimit teuml Nenit 9 teuml Konventeumls ankuesi pretendoi se institucionet

vendore kishin refuzuar teuml zbatojneuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml peuml Konventen

Evropiane duke e kristalizuar keumlshtu interpretimin e beumlreuml nga Komisioni Evropian peumlr

teuml Drejtat e Njeriut neuml ateuml qeuml Neni 4 sect 3 (b) kufizoi zbatueshmeumlrineuml e Nenit 9 ndaj

lsquokundeumlrshtareumlve teuml ndeumlrgjegjsheumlmrsquo pa arsyetim apo shpjegim Megjithateuml Neni 4 sect 3

(b) nuk mund teuml peumlrdoret peumlr teuml mohuar teuml drejteumln peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm

sipas Nenit 9 sidomos neuml rastin e Armeniseuml Gjithashtu duke u bazuar neuml parimet e

travaux-ve ankuesi pretendonte se Neni 4 sect 3 (b) nuk ishte menduar kurreuml teuml lexohej neuml

lidhje me Nenin 9 Qeumlllimi i tij i veteumlm ishte teuml kufizonte teuml drejteumln e garantuar me

Nenin 4 sect 2 dhe as nuk njihej dhe as nuk u peumlrjashtua e drejta peumlr kundeumlrshtim teuml

ndeumlrgjegjsheumlm neuml keumlteuml rast peumlr sheumlrbim neuml ushtri Neni 4 sect 3 (b) nuk zbatohej neuml

dispozitat e tjera teuml Konventeumls dhe nuk kishte arsye peumlr teuml qeuml teuml zbatohej edhe peumlr

Nenin 9 Sipas ankuesit kushtet e sotme mbeumlshteteumln njohjen e teuml drejteumls peumlr

kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm peumlr sheumlrbim neuml ushtri sipas Nenit 9 duke marreuml parasysh

njohjen graduale teuml keumlsaj teuml drejte neuml pothuajse teuml gjitha shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml

Evropeumls Ky konsensus u pasqyrua edhe neuml poziteumln e organeve teuml Keumlshillit teuml Evropeumls

dhe Bashkimit Evropian Peumlr meuml tepeumlr njohja e teuml drejteumls peumlr kundeumlrshtim teuml

ndeumlrgjegjsheumlm ishte beumlreuml njeuml nga parakushtet peumlr shtetet e reja aneumltare qeuml deumlshironin teuml

bashkohen me Keumlshillin e Evropeumls Ankuesi neuml fund pretendoi se ccedileumlshtja shkonte peumlrtej

rastit teuml tij pasi kishte pasoja serioze qeuml preknin qindra teuml rinj neuml njeuml situateuml teuml

ngjashme neuml Keumlshillin e Evropeumls dhe mijeumlra teuml tjereuml neuml mbareuml boteumln

Sa i peumlrket pajtueshmeumlriseuml seuml veprimeve teuml autoriteteve Armene me Nenin 9 ankuesi

pohoi se deumlnimi i tij ishte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr teuml manifestuar besimet e

tij fetare Kjo ndeumlrhyrje nuk ishte peumlrcaktuar me ligj sepse autoritetet armene duke e

deumlnuar ateuml kishin vepruar neuml kundeumlrshtim me angazhimin ligjeumlrisht teuml detyruesheumlm qeuml

223

kishin ndeumlrmarreuml kur hyneuml neuml Keumlshillin e Evropeumls peumlrkateumlsisht peumlr teuml falur teuml gjitheuml

kundeumlrshtuesit e ndeumlrgjegjsheumlm teuml deumlnuar me burg Ky detyrim ndeumlrkombeumltar ishte

beumlreuml pjeseuml peumlrbeumlreumlse e sistemit ligjor vendas teuml Armeniseuml dhe prej ateumlhereuml teuml gjitheuml

kundeumlrshtuesit e ndeumlrgjegjsheumlm qeuml refuzuan teuml kryenin sheumlrbimin ushtarak mund teuml

arsyetonin se do teuml liroheshin nga ky detyrim dhe meuml pas do ti jepej mundeumlsia e

kryerjes seuml sheumlrbimit alternativ civil Si rezultat ligji i brendsheumlm nuk ishte mjaft i

sakteuml pasi nuk ishte i harmonizuar me angazhimet ligjore teuml Armeniseuml Ankuesi meuml tej

pohoi se ndeumlrhyrja nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj edhe pse Armenia pasi u beuml paleuml neuml

Konventeumls Ndeumlrkombetare peumlr teuml Drejtat Civile dhe Politike(KNDCP) neuml 1993 nuk

kishte arritur teuml ishte besnikeuml ndaj Nenit 18 teuml saj dhe jurisprudenceumls pasuese teuml

UNHRC siccedil keumlrkohet me standardet qe parshihen neuml kuadeumlr teuml liriseuml seuml ndeumlrgjegjes dhe

feseuml Ankuesi meuml tej argumentoi se ndeumlrhyrja nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike Seuml pari fakti qeuml ai - njeuml kundeumlrshtues i ndeumlrgjegjsheumlm i cili ishte zotuar teuml

jetonte neuml meumlnyreuml paqeumlsore me fqinjeumlt e tij dhe qeuml kishte njeuml dosje penale teuml paster -

ishte burgosur dhe trajtuar si njeuml kriminel i rreziksheumlm duke u mbyllur neuml njeuml qeli pa

asnjeuml shtrat dhe me gjashteuml teuml tjereuml teuml arrestuar peumlr krime teuml ndryshme dhe i ishte

neumlnshtruar ofendimeve dhe abuzimeve verbale nga rojet Seuml dyti ai u ankua se i ishte

neumlnshtruar deumlnimit dhe trajtimit teumlreumlsisht joproporcional duke pasur parasysh se ai

thjesht po ushtronte teuml drejteumln e tij themelore peumlr lirineuml e mendimit ndeumlrgjegjes dhe

feseuml Seuml treti se burgimi i tij nuk ishte i nevojsheumlm edhe peumlr shkak se autoritetet

armene kishin falur individeuml teuml tjereuml neuml njeuml situateuml teuml ngjashme Seuml fundmi mbrojtja

ushtarake e vendit nuk do teuml ishte e ccedilorganizuar dhe dobeumlsuar neumlse personat si ai nuk

do teuml ndeumlshkoheshin Neuml veccedilanti Armenia kishte 125000 rekruteuml aktiveuml neuml vitin 2007

dhe 551000 teuml mundsheumlm ndeumlrsa veteumlm 41 Deumlshmitareuml teuml Jehovait u burgoseumln Peumlr meuml

tepeumlr qeuml nga viti 2002 veteumlm tre individeuml qeuml u peumlrkisnin feve teuml tjera kishin vendosur teuml

beumlheshin kundeumlrshtareuml teuml ndeumlrgjegjsheumlm Keumlto numra nuk mund teuml keneuml njeuml ndikim

negativ neuml kapacitetin ushtarak teuml Armeniseuml Qeveria kundeumlrshtoi keto pretendime

Praneuml Gjykateumls qeumlndrime teuml peumlrbashkeumlta neuml cileumlsi teuml paleumlve teuml treta paraqiteumln Amnesty

International Conscience and Peace Tax International Friends World Committee for

Consultation (Quakers) International Commission of Jurists and War Resistersrsquo

International Keto organizata ndeumlrhyreumlse ofruan njeuml pasqyreuml teuml peumlrgjithshme teuml njohjes

graduale teuml seuml drejteumls peumlr kundeumlrshtim me ndeumlrgjegje neuml nivel ndeumlrkombeumltar dhe

rajonal Neuml nivel ndeumlrkombeumltar ata u peumlrqendruan neuml veccedilanti neuml zhvillimet neuml

jurisprudenceumln e UNHRC dhe interpretimin e saj teuml dispozitave homologe teuml KNDCP-

seuml Ata u referuan meuml tej zhvillimeve peumlrpara organeve teuml tjera teuml Kombeve teuml

Bashkuara siccedil eumlshteuml Komisioni i Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Njeriut dhe

Grupi i Puneumls peumlr Paraburgimin Arbitrar Neuml nivel rajonal organizatat ndeumlrhyreumlse i

referoheshin neuml veccedilanti zhvillimeve para organeve teuml Keumlshillit teuml Evropeumls veccedilaneumlrisht

rekomandimeve teuml tyre duke keumlrkuar njohje dhe mbrojtje meuml teuml madhe teuml seuml drejteumls peumlr

kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjes

Gjithashtu edhe Asociacioni Evropian e Deumlshmitareumlve Kristian teuml Jehovait (European

Association of Jehovahrsquos Christian Witnesses) neuml cilesineuml e organizates ndeumlrhyreumlse i

beumlri thirrje Dhomeumls seuml Madhe teuml zbatojeuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml dhe teuml

sjelleuml teuml drejteumln neuml peumlrputhje me kushtet e sotme Kjo organizate argumentoi se

imperativi i mbrojtjes seuml shteteve aneumltare nuk ishte meuml i zbatuesheumlm neuml nivelin qeuml

224

mbizoteumlronte neuml koheumln e vendimeve meuml teuml hershme mbi keumlteuml ccedileumlshtje dhe nevoja peumlr teuml

beumlreuml aranzhime peumlr sheumlrbimin kombeumltar mund teuml ploteumlsoheshin nga shtetet aneumltare pa i

anashkaluar teuml drejtat e garantuara me Nenin 9

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata veumlren se ankuesi ishte deumlnuar peumlr refuzimin e tij peumlr teuml kryer sheumlrbimin

ushtarak teuml detyruar peumlr shkak se ishte kundeumlr bindjeve teuml tij fetare si Deumlshmitare e

Jehovait Ankuesi keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml shqyrtojeuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Konventeumls

neuml lidhje me ccedileumlshtjen e kundeumlrshtimit teuml ndeumlrgjegjsheumlm dhe zbatueshmeumlriseuml seuml Nenit 9

peumlr keumlteuml ccedileumlshtje duke u mbeumlshtetur neuml doktrineumln e instrumentit teuml gjalleuml

Gjykata peumlrseumlrit se Konventa eumlshteuml njeuml instrument i gjalleuml i cili duhet teuml interpretohet neuml

driteumln e kushteve teuml sotme Eumlshteuml e ligjshme kur vendoset neumlse njeuml maseuml e caktuar eumlshteuml

e pranueshme sipas njeuml prej dispozitave teuml saj teuml merren parasysh standardet qeuml

mbizoteumlrojneuml midis shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls

Gjykata nuk e mohon qeuml shumica e shteteve aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls kaneuml

miratuar ligje qeuml parashikojneuml forma teuml ndryshme teuml sheumlrbimit alternativ peumlr

kundeumlrshtareumlt e ndeumlrgjegjeumls Neuml teuml njeumljteumln koheuml Gjykata nuk mund teuml anashkalojeuml

dispozitat e Nenit 4 sect 3 (b) teuml Konventeumls Gjykata eumlshteuml e mendimit se pasi qeuml ky nen

ka leumlneuml neuml meumlnyreuml teuml qarteuml zgjedhjen e njohjes seuml kundeumlrshtuesve teuml ndeumlrgjegjsheumlm peumlr

secileumln Paleuml Kontraktuese fakti qeuml shumica e Paleumlve Kontraktuese e kaneuml njohur keumlteuml

teuml drejteuml nuk mund teuml mbeumlshteten neuml mbajtjen peumlrgjegjeumlse teuml njeuml Pale Kontraktuese e

cila nuk e ka beumlreuml keumlteuml neuml kundeumlrshtim me detyrimet e Konventeumls Rrjedhimisht sa i

peumlrket keumlsaj ccedileumlshtjeje teuml veccedilanteuml ky faktor nuk mund teuml sheumlrbejeuml si njeuml qeumlllim i

dobisheumlm peumlr interpretimin evolutiv teuml Konventeumls Neuml rrethana teuml tilla Gjykata

konkludon se Neni 9 i lexuar neuml bazeuml teuml Nenit 4 sect 3 (b) nuk garanton teuml drejteumln e

refuzimit teuml sheumlrbimit ushtarak peumlr arsye teuml ndeumlrgjegjes

Gjykata veumlren se neuml koheumln materiale nuk u njoh neuml Armeni e drejta peumlr kundeumlrshtim me

ndeumlrgjegje Nga ana tjeteumlr Armenia u angazhua zyrtarisht peumlr teuml njohur teuml drejteumln

ligjore ndeumlrkmbeumltare dhe - neuml ndeumlrkoheuml - ti falte teuml gjitheuml kundeumlrshtuesit e deumlnuar teuml

ndeumlrgjegjsheumlm duke i lejuar ata te kthehen neuml vend teuml tyre pasi kishte hyreuml neuml fuqi ligji

peumlr teuml kryer sheumlrbimin civil alternativ Gjykata nuk dyshon se kundeumlrshtimi i ankuesit

peumlr sheumlrbimin ushtarak teuml detyruar bazohet neuml bindjet e tij teuml veumlrteta fetare dhe pranon

qeuml veteuml fakti qeuml Armenia me deklarateumln e saj u angazhua zyrtarisht ndeumlrkombeumltarisht

duhet ti keteuml dheumlneuml njeuml pritje teuml ligjshme ankuesit qe ti lejohet teuml kryejeuml sheumlrbim

alternativ pas hyrjes neuml fuqi teuml ligjit teuml ri neuml vend qeuml teuml kryejeuml deumlnimin me burg

Gjykata meuml tej veumlren faktin se njeuml ligj peumlr sheumlrbimin alternativ tashmeuml eumlshteuml miratuar neuml

Armeni duke njohur keumlshtu teuml drejteumln peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm Megjithateuml

Gjykata konsideron se peumlrmbajtja e keumltij ligji dhe meumlnyra e zbatimit teuml tij neuml praktikeuml

bien peumlrtej fusheumlveprimit teuml keumlsaj keumlrkese Sidoqofteuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se

deumlnimi i ankuesit peumlr kundeumlrshtim teuml ndeumlrgjegjsheumlm ishte neuml konflikt teuml drejtpeumlrdrejteuml

me politikeumln zyrtare teuml reformeumls dhe ndryshimet legjislative qeuml po zbatoheshin neuml

Armeni Andaj Gjykata konsideron se deumlnimi i ankuesit peumlrbeumln njeuml ndeumlrhyrje qeuml nuk

ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml kuptim teuml nenit 9 teuml Konventeumls

Prandaj ka pasur njeuml shkelje teuml keumlsaj dispozite

225

Gjykata bazuar neuml Nenin 41 teuml Konventeumls i caktoi ankuesit 10000 EUR peumlr deumlmet jo-

materiale dhe 10000 EUR peumlr shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml konventeumls [gjashteumlmbeumldhjeteuml vota peumlr njeuml

kundeumlr]

226

Hasan dhe Chaush kundeumlr Bullgariseuml - 3098596

26 tetor 2000 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6

Mungeseuml e qasjes neuml gjykateuml peumlr teuml adresuar shkeljen e teuml drejtave teuml tyre nuk ka

shkelje

Neni 9

Shkelje e lirive fetare si pasojeuml e ndeumlrhyrjes seuml autoriteteve shteteumlrore neuml organizimin e

komunitetit fetareuml ka shkelje

Neni 11

Shkelje e teuml drejteumls neuml associm si pasojeuml e ndeumlrhyrjes neuml organizimin e brendsheumlm nga

ana e shtetit nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Neni 13

Mjetet ekzistuese ligjore nuk peumlrbeumlnin mjete efektive ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri fetare bashkeumlsi fetare regjistrim i udheumlheqjes vullnet i bashkeumlsiseuml

organizim i brendsheumlm ndeumlrhyrje mos-regjistrim mjet efektiv

Ankuesit z Fikri Sali Hasan (ankuesi i pareuml) z Ismail Ahmed Chaush (ankuesi i dyteuml)

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml ishte shefi i myftiut teuml muslimaneumlve bullgareuml qeuml nga 1992 deri neuml

parashtrimin e ankeseumls ndeumlrsa ankuesi i dyteuml ishte meuml pareuml meumlsues neuml Institutin

Islamik neuml Sofje Neuml parashtresat e tij neuml Gjykateuml ankuesi i dyteuml deklaroi se qeuml nga

shkurti i vitit 1995 kishte punuar gjithashtu me koheuml teuml pjesshme si sekretar i Zyreumls seuml

Krye-Muftiut udheumlheqjes kombeumltare teuml organizateumls fetare muslimane dhe redaktorit teuml

Musulmanit qeuml ishteuml gazeteumln e organizateumls Qeveria i kundeumlrshtoi keumlto pohime

Neuml vitin 1992 konferenca kombeumltare e besimtareumlve myslimaneuml neuml Bullgari miratoi akte

teuml reja teuml emeumlrtimit dhe zgjodhi njeuml udheumlheqje teuml re me z Fikri Sali Hasan si Krye-

Mufti peumlrkateumlsisht ankuesin e pareuml Aktet neumlnligjore dhe udheumlheqja e re u regjistruan

meuml 1 tetor 1992 neuml peumlrputhje me dispozitat e Aktit teuml Emeumlrtimeve Neuml kundeumlrshtim me

aktet neumlnligjore teuml vitit 1992 dhe jo neuml emeumlr teuml peumlrfaqeumlsuesve legjitim neuml neumlntor teuml vitit

1994 z Nedim Gendjevi organizoi njeuml konferenceuml e cila miratoi njeuml akt neumlnligjor dhe

zgjodhi njeuml tjeteumlr udheumlheqeumls Neuml janar teuml vitit 1995 peumlr teuml zgjidhur mosmarreumlveshjen

udheumlheqja legjitime e besimtareumlve muslimaneuml neuml Bullgari thirri njeuml konferenceuml

kombeumltare teuml planifikuar peumlr 6 mars 1995 Me njeuml vendim teuml pamotivuar nga 22 shkurti

1995 dy javeuml para konferenceumls zeumlvendeumlskryeministri neuml peumlrgjegjeumlsi i emeumlrtimeve z

Svetoslav Shivarov regjistroi aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen e zgjedhur neuml

konferenceumln e neumlntorit 1994 Peumlrpjekjet e ankuesit peumlr mbrojtje kundeumlr vendimit teuml

227

paligjsheumlm dhe akteve teuml meumlvonshme teuml udheumlheqjes seuml regjistruar rishtazi nuk u

shqyrtuan neuml thelb nga autoritetet kompetente

Meuml 6 mars 1995 udheumlheqja e ligjshme e besimtareumlve myslimaneuml neuml Bullgari organizoi

njeuml konferenceuml kombeumltare ku ishin teuml pranisheumlm delegateumlt e teuml gjitha kapitujve

myslimaneuml vendas Peumlrfundimisht delegateumlt rizgjodheumln ankuesin e pareuml si Krye-Mufti

Peumlrkundeumlr legjitimitetit teuml konferenceumls dhe teuml vendimeve teuml saj Keumlshilli i Ministrave

refuzoi teuml regjistrojeuml udheumlheqjen e zgjedhur meuml 6 mars 1995 deri neuml neumlntor 1997 kur u

mbajt njeuml konferenceuml e re kombeumltare dhe u zgjodh njeuml udheumlheqje e re Keumlshilli i

Ministrave refuzoi teuml regjistrojeuml udheumlheqjen pa marreuml parasysh faktin se Gjykata e

Larteuml Administrative e kishte aprovuar dy hereuml apelin e ankuesit kundeumlr refuzimit teuml

Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml regjistruar aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Lidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls ankuesit pohuan se autoritetet shteteumlrore kishin

ndeumlrhyreuml dy hereuml me jeteumln organizative teuml komunitetit musliman Seuml pari neuml shkurt

1995 ata kishin zeumlvendeumlsuar udheumlheqjen legjitime teuml komunitetit teuml udheumlhequr nga

ankuesi pareuml dhe meuml pas neuml vitet neuml vijim kishin refuzuar njohjen e udheumlheqjes seuml

rizgjedhur teuml ankuesit teuml pareuml Ankuesit meuml tutje pohuan se ndeumlrhyrja e Shtetit neuml

ccedileumlshtjet e brendshme teuml bashkeumlsiseuml fetare nuk ishte bazuar neuml rregulla teuml qarta ligjore

Ata meuml tej pohuan se dekreti R-12 ishte neuml kundeumlrshtim me ligjin peumlrkateumls pasi

sanksiononte njeuml udheumlheqje e cila nuk ishte zgjedhur neuml peumlrputhje me statutin dhe aktet

neumlnligjore teuml bashkeumlsiseuml muslimane Po ashtu ankuesit prentendonin se ndeumlrhyrja neuml teuml

drejtat e tyre sipas Nenit 9 teuml Konventeumls nuk kishte asnjeuml qeumlllim legjitim

Neuml aneumln tjeteumlr sipas mendimit teuml Qeveriseuml aktet e kontestuara teuml Drejtoriseuml seuml

Emeumlrtimeve Fetare nuk mund teuml konsideroheshin si ndeumlrhyrje neuml organizimin e

brendsheumlm teuml komunitetit pasi ato kishin qeneuml teuml njeuml natyre thjesht deklarative dhe nuk

peumlrbeumlnin asgjeuml meuml shumeuml se njeuml regjistrim administrativ Qeveria pretendoi se i gjitheuml

aplikacioni nuk ka bazeuml por mbeumlshtetet neuml interesa personale peumlr avancim teuml karriereumls

dhe duke e prezentuar ccedileumlshtjen neuml meumlnyreuml teuml rreme si shkelje e teuml drejtave teuml njeriut

Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan se ndeumlrhyrja e Shtetit neuml

organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml fetare myslimane shkeli keumlteuml teuml drejteuml teuml tyre

Ndeumlrsa Qeveria mohoi qeuml bashkeumlsia muslimane ishte shoqateuml dhe pohoi se neuml asnjeuml

rast nuk kishte pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje teuml Shtetit me teuml drejteumln e mbrojtur nga ky nen

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls ankuesit parashtruan ndeumlr teuml tjera se procedura

para Gjykateumls Supreme e cila peumlrfundoi me njeuml aktgjykim teuml 27 korrikut 1995 nuk

ishte njeuml mjet efektiv juridik Megjitheumlse Gjykata Supreme mund teuml kishte dheumlneuml

lehteumlsim teuml duhur duke shfuqizuar Dekretin R-12 kjo gjykateuml kishte zgjedhur teuml mos

merret me argumentet e ankuesve neuml bazeuml teuml meritave Kjo ishte pasojeuml e asaj qeuml

ankuesit e peumlrshkruan si doktrina e diskrecionit teuml ploteuml Neuml parashtreseumln e ankuesve

Gjykata e Larteuml Bullgare vazhdimisht kishte respektuar qeumlndrimin se neuml shumeuml fusha

ekzekutivi geumlzonte liri teuml ploteuml dhe nuk ishte subjekt i shqyrtimit gjyqeumlsor Neuml aneumln

tjeteumlr Qeveria u peumlrgjigj se ankuesit nuk kishin filluar asnjeuml procedureuml neuml cileumlsineuml e

tyre si individeuml Neuml keumlto rrethana ata nuk mund teuml pohonin neuml meumlnyreuml abstrakte se ligji

nuk garantonte mjete efektive juridike Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml ankuesit mund teuml

kishin keumlrkuar ngritjen e procedureumls penale sipas Neneve 164 dhe 165 teuml Kodit Penal

228

teuml cilat kaneuml teuml beumljneuml me gjuheumln e urrejtjes dhe pengojneuml manifestimin e lireuml teuml feseuml me

aneuml teuml forceumls ose detyrimit

Po ashtu lidhur me me Nenin 6 teuml Konventeumls ankuesit u ankuan se ata nuk kishin

pasur qasje neuml gjykateuml peumlr keumlrkimin e disa teuml drejtave civile si psh e drejta neuml pageuml

Qeveria kundeumlrshtoi keumlteuml argument dhe parashtroi se fatkeqeumlsiteuml neuml karriereumln e

ankuesve nuk ishin pasojeuml e vendimeve teuml refuzuara

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje e nenit Nenin 9 teuml Konventeumls si pasojeuml e ndeumlrhyrjes

nga ana e Shteti Gjykata fillimisht vlereumlson se a kishte ndeumlrhyrje dhe sa ishte ajo

ndeumlrhyrje e arsyetuar Gjykata konsideron se faktet qeuml tregojneuml deumlshtimin e autoriteteve

peumlr teuml mbetur neutrale neuml ushtrimin e kompetencave teuml tyre neuml keumlteuml fusheuml duhet teuml ccedilojneuml

neuml peumlrfundimin se shteti ka ndeumlrhyreuml neuml lirineuml e besimtareumlve peumlr teuml manifestuar feneuml e

tyre neuml kuptim teuml Nenit 9 teuml Konventeumls Gjykata kujton se neuml raste shumeuml teuml

jashteumlzakonshme e drejta peumlr lirineuml e feseuml e garantuar sipas Konventeumls peumlrjashton ccedildo

liri veprimi nga ana e Shtetit peumlr teuml peumlrcaktuar neumlse besimet fetare ose mjetet e

peumlrdorura peumlr teuml shprehur besime teuml tilla janeuml legjitime Neuml keumlteuml dejtim Gjykata gjeti se

Dekreti R-12 dhe vendimi i Drejtoriseuml seuml Emeumlrtimeve Fetare teuml 23 shkurtit 1995 dhe

refuzimi i meumlvonsheumlm i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml njohur ekzistenceumln e organizateumls

teuml udheumlhequr nga ankuesi ishin meuml shumeuml se akte teuml regjistrimit rutineuml ose korrigjim i

parregullsive teuml kaluara Efekti i tyre kishte favorizuar njeuml fraksion teuml bashkeumlsiseuml

muslimane duke i dheumlneuml statusin e udheumlheqjes seuml vetme zyrtare me peumlrjashtimin e

ploteuml teuml udheumlheqjes deri tani teuml njohur Aktet e autoriteteve neuml ligj dhe neuml praktikeuml

privuan udheumlheqjen e peumlrjashtuar nga ccedildo mundeumlsi qeuml teuml vazhdonin teuml peumlrfaqeumlsonin teuml

pakteumln njeuml pjeseuml teuml bashkeumlsiseuml muslimane dhe teuml menaxhonin puneumlt e saj sipas vullnetit

teuml asaj pjese teuml komunitetit Andaj sipas Gjykateumls njeuml ndeumlrhyrje e tilleuml peumlrbeumln njeuml

shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlrveccedil neumlse eumlshteuml e parapareuml me ligj dhe e nevojshme

neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml funksion teuml qeumlllimit legjitim

Si pasojeuml Gjykata vazhdon teuml shqyrtojeuml neumlse njeuml ndeumlrhyrje e tilleuml eumlshteuml e arsyestuar ku

fillimisht peumlrseumlrit praktikeumln e saj teuml peumlrcaktuar sipas seuml cileumls shprehjet teuml peumlrcaktuara

me ligj dhe neuml peumlrputhje me ligjin neuml Nenet 8 deri 11 teuml Konventeumls jo veteumlm qeuml

keumlrkojneuml qeuml masa e kundeumlrshtuar teuml keteuml bazeuml neuml teuml drejteumln vendase por gjithashtu i

referohen cileumlsiseuml seuml ligjit neuml fjaleuml Ligji duhet teuml jeteuml neuml meumlnyreuml adekuate i qarteuml dhe i

parashikuesheumlm dmth teuml formulohet me sakteumlsi teuml mjaftueshme peumlr teuml mundeumlsuar qeuml

individi teuml rregullojeuml sjelljen e tij

Gjykata veumlren se neuml rastin neuml fjaleuml ligji peumlrkateumls nuk parasheh ndonjeuml kriter thelbeumlsor

neuml bazeuml teuml teuml cilit Keumlshilli i Ministrave dhe Drejtoria e Emeumlrtimeve Fetare regjistrojneuml

konfesionet fetare dhe ndryshimet e udheumlheqjes seuml tyre neuml njeuml situateuml teuml ndarjeve teuml

brendshme dhe pretendimeve kontradiktore peumlr legjitimitet Peumlr meuml tepeumlr nuk

ekzistojneuml masa mbrojteumlse procedurale siccedil janeuml procedimet kundeumlrshtuese para njeuml

organi teuml pavarur kundeumlr ushtrimit arbitrar teuml liriseuml seuml gjykimit teuml leumlneuml ekzekutivit Peumlr

meuml tepeumlr Dekreti R-12 dhe vendimi i Drejtoriseuml nuk u janeuml beumlreuml teuml ditura asnjeumlhereuml

atyre qeuml preken drejtpeumlrdrejt nga to Keumlto akte nuk ishin teuml arsyetuara dhe nuk ishin teuml

qarta peumlr aq sa nuk peumlrmendnin as ankuesin e pareuml megjitheumlse ata kishin peumlr qeumlllim dhe

me teuml veumlrteteuml ta largonin ateuml nga pozita e tij si Krye-Mufti Gjykata tashmeuml ka gjetur se

229

keumlto akte dhe refuzimi i meumlvonsheumlm i Keumlshillit teuml Ministrave peumlr teuml njohur udheumlheqjen

e ankusit kishte efektin e favorizimit arbitrarisht teuml njeuml fraksioni teuml bashkeumlsiseuml fetare teuml

ndareuml Vlen teuml peumlrmendet neuml keumlteuml kontekst qeuml zeumlvendeumlsimi i udheumlheqjes seuml komunitetit

neuml vitin 1995 si dhe neuml vitet 1992 dhe 1997 ndodhi pak pas njeuml ndryshimi teuml qeveriseuml

Gjykata pra konstaton se ndeumlrhyrja neuml organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml

muslimane dhe liria e besimit teuml ankuesve nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj neuml ateuml qeuml

ishte arbitrare dhe bazohej neuml dispozita ligjore qeuml lejonin diskrecion teuml papenguar teuml

ekzekutivit dhe nuk i ploteumlsoi standardet e keumlrkuara teuml qarteumlsiseuml dhe

parashikueshmeumlriseuml Si rezultat Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls Gjykata konsideroi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk

ngritet neumln keumlteuml nen dhe se tashmeuml ka trajtuar ankeseumln lidhur me ndeumlrhyrjen e Shtetit

neuml organizimin e brendsheumlm teuml bashkeumlsiseuml fetare muslimane sipas Nenit 9 teuml

Konventeumls

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls pra pretendimit peumlr mungeseuml teuml mjetit efektiv

juridik Gjykata vuri neuml dukje se Gjykata e Larteuml Bullgare kishte refuzuar teuml shqyrtojeuml

thelbin e ankeseumls seuml ankuesit duke pasur parasysh se Qeveria geumlzonte ploteumlsisht lirineuml

peumlr teuml regjistruar ose jo aktet neumlnligjore dhe udheumlheqjen e komunitetit fetar Ankesa neuml

Gjykateumln Supreme kundeumlr vendimeve teuml shkurtit 1995 nuk ishte pra njeuml mjet juridik

efektiv Qeveria nuk kishte pranuar teuml zbatonte dy aktgjykime teuml tjera teuml Gjykateumls

Supreme Asnjeuml mjet tjeteumlr nuk kishte ekzistuar Prandaj ka pasur shkelje teuml Nenit 13

teuml Konventeumls

Peumlr sa i peumlrket Nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se ankuesit nuk kaneuml mbeumlshtetur

peumlrmbajtjen e pretendimeve e tyre neuml bazeuml ligjore Peumlr meuml tepeumlr ankuesit nuk kaneuml

treguar se ekzistojneuml pengesa qeuml i pengojneuml ata teuml marrin teuml drejta civile para gjykatave

neuml lidhje me teuml drejteumln e tyre teuml pretenduar peumlr pageuml Andaj Gjykata konsideron se nuk

ka shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls

Neuml fund Gjykata ka veumlrejtur se ankuesit nuk i kaneuml peumlrseumlritur pretendimet e tyre lidhur

me shkeljen e Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls andaj ka vendosur teuml mos

shqyrtojeuml keumlteuml pretendim

Po ashtu Gjykata vendosi qeuml Bullgaria trsquoi paguajeuml ankuesit teuml pareuml deumlmshpeumlrblim jo-

material neuml vlereuml prej BGN 10000 dhe kundeumlr se gjetja e shkeljeve neuml fjaleuml mjafton si

satisfaksion peumlr ankuesin e dyteuml Gjithadhtu Gjykata i caktoi Bullgariseuml pageseumln ndaj

ankuesve prej BGN 10000 neuml emeumlr teuml shpenzimeve gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 9 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls ndeumlrsa gjen se nuk

kishte shkelje teuml Nenit 6 teuml Konventeumls dhe se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen

pretendimet neumln Nenin 1 teuml Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls se asnjeuml ccedileumlshtje nuk ngritet

neumln Nenin 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

Neuml mendimin e pjessheumlm mospajtues teuml gjyqtareumlve Tulkens dhe Casadevall

bashkuar nga Judget Bonello Straacutežnickaacute Greve dhe Maruste theksohet se neuml rastin

aktual nuk ka dyshim se teuml dy ishin viktima teuml shkeljeve teuml pretenduara dhe se ishte e

padiskutueshme qeuml ankuesi i dyteuml vazhdoi teuml punojeuml peumlrballeuml veumlshtireumlsive teuml meumldha

peumlr gati tre vjet andaj ai gjithashtu peumlsoi shqeteumlsim dhe deumlm teuml qeumlndruesheumlm jo-

material gjeuml qeuml i garanton njeuml shpeumlrblim sipas Nenit 41 teuml Konventeumls

230

Leela Forderkreis EV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Gjermaniseuml - 5891100

6 neumlntor 2008 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykateuml si pasojeuml e tej-zgjatjes seuml procedurave peumlrtej koheumls seuml

arsyeshme ka shkelje

Neni 9

Ndeumlrhyrjes neuml jeteumln fetare dhe lirineuml e manifestimit teuml feseuml si pasojeuml e etiketimit me

emra deumlmtues nga ana e shtetit nuk ka shkelje

Neni 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10

Pretendim peumlr diskriminim neuml raport me komunitetet tjera fetare si pasojeuml e

defamacionit dhe kampanjeumls negative ndaj tyre nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Fjaleumlt kyccedile asociacione liri fetare defamacion etiketim ndeumlryrje e shtetit interes

publik tej-zgjatje e procedurave diskriminim

Ankuesit peseuml asociacione teuml regjistruara sipas ligjit gjerman Leela Foumlrderkreis eV

Wies Rajneesh Zentrum fuumlr spirituelle Therapie und Meditation eV Osho Uta Lotus

Commune eV Dharmadeep Verein fuumlr ganzheitliches Leben eV dhe Osho

Meditations Center Berlin eV

Faktet e rastit

Asociacionet teuml cilat janeuml ankuar neuml keumlteuml rast janeuml asociacione ose bashkime fetare ose

medituese qeuml i takojneuml leumlvizjes Mosho meuml hereumlt e njohur si Shree Rajneesh ose leumlvizja

Bhagwan

Leumlvizja eumlshteuml themeluar nga misticisti Rajneesh Chandra Mohan qeuml nga ndjekeumlsiteuml e tij

eumlshteuml quajtur fillimisht Bhagwan dhe meuml voneuml Osho Sipas statuteve teuml tyre

asociacionet promovojneuml meumlsimet e Osho-s dhe theksojneuml se qeumlllimi i zhvillimit

shpirteumlror eumlshteuml ndriccedilimi ose sqarimi Asociacionet kaneuml qendrat e tyre teuml meditimit

organizojneuml seminare festojneuml ngjarjet fetare dhe gjithashtu zbatojneuml projekte teuml

peumlrbashkeumlta pune Ato po ashtu mbrojneuml teuml drejtat fetare teuml aneumltareumlve teuml tyre kundeumlr

diskriminimit

Asociacionet ankuese i takojneuml grupit teuml komuniteteve fetare meuml pareuml teuml panjohura teuml

cilat u shfaqeumln neuml Gjermani gjateuml viteve 1960-teuml Ato janeuml peumlrshkruar si ldquosekterdquo ldquosekte

teuml rejardquo ldquofe teuml rejardquo ldquopsiko-sekterdquo ldquopsiko-gruperdquo dhe peumlrshkrime teuml ngjashme Keumlto

grupe u beumlneuml shpejt temeuml debati publik peumlr shkak qeuml veprimet e tyre ndikohen neuml maseuml

teuml madhe nga pikeumlpamjet fetare dhe filozofike dhe gjithashtu peumlr meumlnyreumln se si i

trajtojneuml aneumltareumlt e tyre Shqeteumlsimi kryesor ka qeneuml rreziku i mundsheumlm qeuml keumlto grupe

do teuml mund trsquou shkaktonin adoleshenteumlve neuml zhvillimin e tyre personal dhe

marreumldheumlniet shoqeumlrore teuml cilat do teuml mund teuml ccedilonin jo veteumlm neuml leumlnien e shkolleumls ose

trajnimit profesional ndryshimet rreumlnjeumlsore teuml personalitetit format e ndryshme teuml

231

vareumlsiseuml mungeseumln e nismave dhe veumlshtireumlsiteuml neuml komunikim por edhe trsquou shkaktonin

deumlme materiale dhe deumlmtime psikologjike

Neuml njeuml peumlrgjigje teuml Qeveriseuml Federale teuml 27 prillit 1979 peumlr aneumltareumlt e Parlamentit

Gjerman leumlvizja teuml cileumls i takonin asociacionet ankuese llogaritej neuml mesin e

komuniteteve teuml ashtuquajtura fetare dhe filozofike Qeveria Federale theksonte se keumlto

grupe etiketoheshin neuml terma teuml peumlrgjithsheumlm si ldquosekte te rejardquo ldquogrupe fetare

destruktiverdquo ose ldquokulte destruktiverdquo Veteuml Qeveria u referohej si ldquosekte teuml reja pseudo-

religjioze dhe psik-gruperdquo dhe shkurt neuml peumlrgjitheumlsi si ldquosekterdquo

Meuml 1 tetor 1984 asociacionet ankuese kishin filluar procedurat gjyqeumlsore para

Gjykateumls Administrative teuml Keumllnit Ata i keumlrkonin Qeveriseuml qeuml teuml pushonte seuml leumlshuari

deklarata me etiketimet e meumlsipeumlrme kur i referohej leumlvizjes fetare dhe asociacioneve

qeuml i peumlrkisnin asaj duke theksuar se teuml tilla deklarata ishin inkriminuese Ato

pretendonin neuml thelb se u ishte ceumlnuar liria e tyre peumlr teuml praktikuar njeuml fe ose besim

filozofik Si rezultat me njeuml vendim teuml janarit 1986 Gjykata Administrative ja ndaloi

Qeveriseuml qeuml trsquoi referohej leumlvizjes Rajneesh neuml deklaratat zyrtare si ldquosekt i rirdquo ose

ldquopsiko-sektrdquo dhe nga peumlrdorimi i mbiemrave ldquodestruktivrdquo dhe ldquopseudo-religjiozrdquo

Meuml 28 prill 1986 Qeveria kishte apeluar vendimin para Gjykateumls Administrative teuml

Apelit peumlr landin North Rhine-Westphalia Neuml njeuml vendim teuml dateumls 22 maj 1990

Gjykata Administrative e Apelit kishte prishur vendimin paraprak teuml Gjykateumls

Administrative teuml Keumllnit dhe hedhur poshteuml pretendimin e ankuesve neuml teumlreumlsi Gjykata

Administrative e Apelit kishte deklaruar se e drejta peumlr lirieuml teuml feseuml nuk ishte absolute

dhe ishte subjekt i kufizimeve nga dispozitat e tjera teuml Kushtetuteumls kufizime dhe

ndeumlrhyrje qeuml i lejoheshin Qeveriseuml kur kishte arsye teuml reumlndeumlsishme teuml interesit publik

keumlrkonin mbrojtjen e teuml drejtave themelore qeuml ishin neuml konflikt me lirineuml e feseuml siccedil

ishte rasti me teuml drejteuml neuml jeteuml dhe paceumlnueshmeumlri teuml personit apo me teuml drejtat e

familjes Keumlsisoji sipas Gjykateumls Administrative teuml Apelit pikeumlpamjet e shprehura nga

Qeveria ishin teuml pranueshme dhe respektonin parimin e proporcionalitetit

Meuml 13 mars 1991 Gjykata Federale Administrative (Bundesverwaltungsgericht) kishte

hedhur poshteuml apelin e asociacioneve duke leumlneuml neuml fuqi vendimin e Gjykateumls

Administrative teuml Apelit Kjo gjykateuml vlereumlsonte se rasti nuk kishte reumlndeumlsi thelbeumlsore

dhe nuk ngriste ndonjeuml ccedileumlshtje teuml re pasi ccedileumlshtjet e ngritura nga asociacionet tashmeuml

ishin trajtuar neuml praktikeumln e saj gjyqeumlsore dhe ateuml teuml Gjykateumls Kushtetuese Federale

(Bundesverfassungsgericht) E drejta kushtetuese e Qeveriseuml peumlr teuml informuar publikun

dhe peumlr teuml mbrojtur dinjitetin njereumlzor dhe sheumlndetin e qytetareumlve e justifikonte

ndeumlrhyrjen neuml lirineuml e feseuml ose teuml besimit E drejta peumlr teuml informuar publikun peumlrfshinte

teuml drejteumln peumlr teuml paralajmeumlruar publikun dhe peumlr teuml vlereumlsuar sjelljen e teuml tjereumlve si teuml

rrezikshme

Meuml 3 maj 1991 asociacionet kishin paraqitur ankeseuml praneuml Gjykateumls Federale

Kushtetuese kundeumlr vendimeve teuml sipeumlrpeumlrmendura gjyqeumlsore Meuml 23 prill 1992 neuml

peumlrgjigje teuml njeuml letre teuml ankuesve Gjykata Kushtetuese i njoftonte se nuk ishte neuml

gjendje teuml tregonte se kur do teuml mund teuml merrej vendimi Meuml 1993 Gjykata i njftonte

paleumlt se rasti u kishte komunikuar Qeveriseuml Federale dhe landit North-Rhine-

Westphalia Si rezultat i keumlsaj Qeveria Federale kishte doreumlzuar pikeumlpamjet e saj teuml

cilat u ishin peumlrcjelleuml asociacioneve ankuese meuml 4 neumlntor 1993 Meuml 21 shtator 1994

asociacionet gjithashtu kishin doreumlzuar pikeumlpamjet e tyre si kundeumlrpeumlrgjigje

232

Asociacionet i kishin adresuar njeuml seumlreuml letrash Gjykateumls ku keumlrkonin teuml dinin peumlr fazeumln

e procedureumls seuml vendimmarrjes peumlrkateumlsisht meuml 8 mars 1993 6 gusht 1995 8 korrik

1998 dhe 2 shkurt 2000

Meuml 26 qershor 2002 Gjykata Federale Kushtetuese kishte vendsur teuml prishte pjeseumlrisht

vendimin e Gjykateumls Administrative teuml Apelit Vendimi ishte prishur peumlr pjeseumln ku

hidhej poshteuml pretendimi i asociacioneve neuml lidhje me peumlrdorimin e shprehjeve

ldquodestruktiverdquo ldquopseudo-religjiozerdquo ldquomanipulues teuml aneumltareumlve teuml tyrerdquo dhe ja referoi keumlteuml

pjeseuml teuml ankeseumls Gjykateumls Administrative teuml Apelit peumlr njeuml vendim teuml ri Megjithateuml

edhe Gjykata Kushtetuese kishte gjetur se Qeveria ishte e autorizuar qeuml teuml

karakterizonte leumlvizjen e asociacioneve ankuese si ldquosektrdquo ldquofe teuml rerdquo ldquosekt teuml rirdquo dhe

ldquopsiko-sektrdquo dhe se gjithashtu Qeveria ishte e lejuar trsquoi ofronte publikut informacion

teuml peumlrshtatsheumlm neuml lidhje me keumlteuml Sipas Gjykateumls Kushtetuese liria e feseuml ose e

besimit e garantuar me Kushtetuteuml nuk e parandalonte shtetin qeuml teuml peumlrfshihej neuml

diskutim publik rreth qeumlllimeve dhe aktiviteteve teuml grupeve fetare Kufizimet e liriseuml seuml

feseuml gjendeshin neuml teuml drejtat dhe liriteuml e tjera themelore teuml garantuara neuml Kushtetuteuml siccedil

ishte rasti me mbrojtjen e dinjitetit teuml drejteuml neuml jeteuml dhe integritet fizik si dhe mbrojtjen

e marteseumls dhe teuml familjes

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit kaneuml pretenduar neuml veccedilanti se koheumlzgjatja e procedurave para gjykatave

vendore ka qeneuml e skajshme dhe se autoritetet gjermane kaneuml ndeumlrhyreuml neuml teuml drejteumln e

tyre peumlr teuml shprehur besimin fetar Sipas ankuesve tejzgjatja e procedurave para

Gjykateumls Kushtetuese ishte rezultat i njeuml deficiti strukturor Sa i peumlrket kompleksitetit teuml

rastit asociacionet e pranojneuml se rasti ishte kompleks por megjithateuml jo peumlrjashtimisht

kompleks

Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se koheumlzgjatja e procedurave para Gjykateumls

Administrative teuml Keumllnit ka qeneuml e arsyeshme dhe se ccedilfareumldo vonese qeuml mund teuml jeteuml

shkaktuar gjateuml procedurave para keumlsaj gjykate ka qeneuml neuml radheuml teuml pareuml peumlrgjegjeumlsi e

asociacioneve teuml cilat peumlrveccedil tjerash kaneuml keumlrkuar dy hereuml shtyerjen e seancave

deumlgjimore dhe kaneuml doreumlzuar deklarata dhe argumente shteseuml dhe teuml zgjeruara

Ndoneumlse Qeveria ka pranuar koheumlzgjatja e procedurave para Gjykateumls Federale

Kushtetuese ka qeneuml e konsiderueshme megjithateuml Qeveria vlereumlsonte se ajo

justifikohej nga rrethanat e keumltij rasti teuml veccedilanteuml Sipas Qeveriseuml ccedileumlshtja qeuml ishte

subjekt shqyrtimi duhej pareuml si veccedilaneumlrisht komplekse pasi ccedileumlshtja neumlse Qeveria kishte

teuml drejteuml teuml beumlnte paralajmeumlrime ishte subjekt i njeuml numri ankesash teuml paraqitura gjateuml

asaj kohe Gjykata Kushtetuese i kishte bashkuar keumlto raste dhe pas vendimeve

udheumlheqeumlse teuml marra nga Dhoma e ploteumlmdashpeumlrfshireuml vendimin neuml rastin aktualmdashankesat

e mbetura ishin trajtuar me vendime teuml paneleve prej tre (3) gjyqtareumlsh Tutje Qeveria

kishte veumlneuml theksin te sfondi unik politik i ribashkimit teuml Gjermaniseuml qeuml kishte

ndodhur veteumlm njeuml vit e gjyseumlm para se kjo ankeseuml teuml doreumlzohej neuml Gjykateuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket zgjatjes seuml procedurave Gjykata rithekson se arsyeshmeumlria e tyre duhet teuml

vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml rastit dhe neuml lidhje me kriteret neuml vijim

kompleksitetin e rastit sjelljen e ankuesve dhe teuml autoriteteve relevante si dhe ateuml se

233

ccedilfareuml ka qeneuml neuml pyetje peumlr ankuesit Gjykata ka veumlrejtur se paleumlt janeuml pajtuar qeuml ccedileumlshtja

aktuale kishte teuml beumlnte me ccedileumlshtje kushtetuese teuml njeuml kompleksiteti ligjor teuml caktuar

Gjykata e mbeumlshteteuml keumlteuml vlereumlsim

Sa i peumlrket sjelljes seuml asociacioneve Gjykata veumlren se asociacionet nuk e kaneuml

kontestuar faktin qeuml kaneuml shkaktuar njeuml voneseuml teuml caktuar neuml procedurat para Gjykateumls

Administrative teuml Apelit Ndeumlrkaq sa u peumlrket procedurave para Gjykateumls Federale

Kushtetuese Gjykata veuml re se Qeveria nuk e ka kontestuar deklarimin e ankuesve se ata

nuk kaneuml doreumlzuar argumentet e tyre menjeumlhereuml pas atyre teuml Qeveriseuml pasi Gjykata

Kushtetuese i kishte informuar ata se rasti do teuml merrte disa vite peumlr trsquou trajtuar Peumlr meuml

tepeumlr nuk ka tregues se doreumlzimi i deklarateumls seuml ankuesve neuml Gjykateumls Kushtetuese

eumlshteuml beumlreuml pas njeuml afati teuml tejzgjatur marreuml parasysh kompleksitetin e ccedileumlshtjes neuml

shyrtim Si rezultat Gjykata vlereumlson se sjellja e ankuesve nuk i ka kontribuar zgjatjes

seuml procedurave para Gjykateumls Kushtetuese

Sa i peumlrket sjelljes seuml gjykatave vendore Gjykata veumlren se procedurat kishin zgjatur

rreth njeuml vit e kateumlr muaj neuml gjykateumln e shkalleumls seuml pareuml kateumlr vite e njeuml muaj neuml

Gjykateumln Admiinistrative teuml Apelit dhe meuml pak se njeuml vit neuml Gjykateumln Federale teuml

Apelit Marreuml parasysh edhe kontributin e asociacioneve ankuese neuml zgjatjen e

procedurave para Gjykateumls seuml Apelit dhe kompleksitetin e ccedileumlshtjes Gjykata e vlereumlson

keumlteuml zgjatje teuml pranueshme

Sa peumlrket procedurave para Gjykateumls Federale Kushtetuese qeuml kaneuml zgjatur rreth

njeumlmbeumldhjeteuml (11) vite e tre (3) muaj Gjykata vlereumlson se ajo shpesh ka mbajtur

qeumlndrimin se Neni 6 sect 1 u imponon shteteve paleuml detyrimin peumlr teuml organizuar sistemet e

tyre gjyqeumlsore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml gjykatat mund teuml ploteumlsojneuml keumlrkesat peumlrfshireuml

detyrimin peumlr teuml deumlgjuar rastet brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Gjykata ka vlereumlsuar se

koheumlzgjatja e procedurave neuml rastin konkret nuk mund teuml shpjegohet me rrethanat e

jashteumlzakonshme teuml ribashkimit teuml Gjermaniseuml dhe as teuml justifikohet me bashkimin apo

grupin e njeuml numri rastesh peumlr ccedileumlshtje teuml ngjashme Tutje Gjykata ka vlereumlsuar se

koheumlzgjatja e procedurave prej meuml tepeumlr se njeumlmbeumldhjeteuml vitesh e tejkalon peumlr shumeuml

edhe margjineumln e peumlrcaktuar neuml rastet e saja teuml meumlhershme (peumlrfshireuml neuml kontekstin unik

teuml ribashkimit teuml Gjermaniseuml) Si rezultat del se koheumlzgjatja e keumlyre procedurave ka

qeneuml e tepruar dhe nuk ploteumlsoneuml keumlrkeseumln peumlr ldquokoheuml teuml arsyeshmerdquo Keumlsisoji ka

shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Neumlrkaq sa u peumlrket pretendimeve peumlr shkelje teuml Nenit 9 Gjykata ka ritheksuar si fillim

parimet relevante teuml praktikeumls seuml saj gjyqeumlsore neuml lidhje me shtrirjen e teuml drejteumls peumlr

lirineuml e feseuml55 Por pavareumlsisht shtrirjes seuml keumlsaj teuml drejte dhe liriseuml peumlrveccedil teuml tjerash

peumlr teuml manifestuar feneuml veteumlm dhe neuml meumlnyreuml private ose neuml komunitet me teuml tjereumlt neuml

publik dhe brenda qarqeve teuml atyre me teuml cileumlt e ndaneuml feneuml Neni 9 nuk e mbron ccedildo

akt teuml motivuar ose insipruar nga njeuml fe ose besim Liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe

feseuml peumlrmban pikeumlpamje qeuml kaneuml njeuml nivel teuml caktuar serioziteti koherence dhe

reumlndeumlsie

Neuml rastin konkret pasi ka analizuar faktet e rastit Gjykata ka vlereumlsuar se shprehjet e

peumlrdorura nga ana e Qeveriseuml peumlr leumlvizjen e asociacioneve kaneuml pas pasoja negative

ndoneumlse ajo neuml asnjeuml rrethaneuml nuk ka ndaluar aktivitetet e tyre ose teuml aneumltareumlve teuml tyre

55 Kokkinakis kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i dateumls 25 maj 1993 Seria A nr 260-A

234

Pa e definuar shtrirjen e sakteuml dhe karakterin e keumltyre pasojave Gjykata vazhdon mbi

supozimin se deklaratat e Qeveriseuml kaneuml peumlrbeumlreuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesve peumlr

teuml manifestuar feneuml ose besimin

Gjykata pastaj ka vijuar peumlr teuml vlereumlsuar neumlse kjo ndeumlrhyrje ka qeneuml e parapareuml me ligj

dhe ka arritur neuml peumlrfundimin se ndeumlrhyrja ka qeneuml e peumlrcaktuar me ligj Tutje Gjykata

i eumlshteuml peumlrgjigjur pozitivisht pyetjes neumlse ndeumlrhyrja ka ndjekeuml qeumlllime legjitime e qeuml neuml

keumlteuml rast ka qeneuml mbrojtja e siguriseuml publike dhe rendit publik si dhe mbrojtja e teuml

drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve Neuml vijim ka qeneuml shqyrtimi i ccedileumlshtjes neumlse ndeumlrhyrja

ka qeneuml e ldquodomosdoshme neuml njeuml shoqeumlri demokratikerdquo Neuml rrethanat e rastit konkret

Gjykata vlereumlson se deklaratat e Qeveriseuml siccedil ato janeuml peumlrkufizuar nga Gjykata

Federale Kushtetuese e pakta neuml koheumln kur janeuml beumlreuml nuk peumlrmbajneuml ndonjeuml tejkalim

teuml kufijve teuml asaj se ccedilfareuml njeuml shtet demokratik mund ta shoh si interes publik

Neuml driteumln e vlereumlsimeve si meuml sipeumlr dhe duke pas parasysh margjineumln e vlereumlsimit qeuml u

lihet autoriteteve shteteumlrore detyreuml e teuml cilave neuml njeuml shoqeumlri demokratike qeuml po ashtu

teuml shqyrtojneuml brenda kufijve teuml juridiksionit teuml tyre interesat e shoqeumlriseuml si teuml teumlreuml

Gjykata gjen se ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ka qeneuml e justifikuar neuml parim dhe ka qeneuml

proporcionale peumlr sa i peumlrket qeumlllimit teuml synuar Neuml keumlteuml meumlnyreuml nuk ka pas shkelje teuml

Nenit 9 teuml Konventeumls

Sa u peumlrket pretendimeve teuml tjera Gjykata ka gjetur se nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml sipas

Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me Nenet 9 dhe 10 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se keumlto ankesa

kaneuml teuml beumljneuml me faktet e njeumljta sikurse neuml lidhje me Nenin 9 Dhe marreuml parasysh

gjetjen neuml lidhje me Nenin 9 Gjykata vlereumlson se keumlto fakte nuk ngrisin ccedileumlshtje teuml

ndareuml sipas dispoziteumls seuml Nenit 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10

Sa u peumlrket kostove dhe shpenzimeve Gjykata e urdheumlron shtetin qeuml trsquou paguaj tre

asociacioneve teuml para 4000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet Ndeumlrkaq neuml lidhje me

deumlmin jo-material Gjykata ka veumlneuml re se derisa ankuesit kaneuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim

peumlr shkeljen e pretenduar teuml liriseuml seuml feseuml (peumlr teuml cileumln nuk eumlshteuml gjetur shkelje) ata nuk

kaneuml keumlrkuar ndonjeuml deumlmshpeumlrblim peumlr shkak teuml koheumlzgjatjes seuml tepruar teuml procedurave

Prandaj Gjykata nuk peumlrcakton ndonjeuml deumlmshpeumlrblim teuml caktuar

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls se nuk ka shkelje teuml Nenit 9 dhe

se nuk ka ccedileumlshtje teuml ndareuml sipas Nenit 14 neuml kombinim me Nenet 9 dhe 10 [njeumlzeumlri

peseuml vota peumlr kundeumlr dy njeumlzeumlri]

235

Pavlides dhe Georgakis kundeumlr Turqiseuml - 913009 914309

20 dhe 23 janar 2009 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor poshteumlrues dhe degradues si pasojeuml e ndalimit teuml mbajtjes seuml mesheumls

dhe detyrimit peumlr largim nga kisha e pabazuar

Neni 5

Shkelje e teuml drejteumls neuml leumlvizje teuml lireuml si pasojeuml e ndalimit dhe mbajtjes neuml oborrin e

kisheumls peumlr disa oreuml nga persona teuml armatosur e pabazuar

Neni 9

Ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumlsn e manifestimit teuml feseuml si pasojeuml e refuzimit teuml vazhduesheumlm i

forcave turke peumlr teuml lejuar ccedildo sherbimin neuml Manastirin e Sheumln Barnaba dhe

ndeumlrprerjen e mesheumls e pabazuar

Fjaleumlt kyccedile zoneuml e mbrojtur kufizime konflikt shmangie e konfliktit praktikim i

feseuml leje speciale keqkuptim ndeumlrprerje e mesheumls ndalim

Ankuesit z Nicos Pavlides dhe z Spyridon Georgakis qytetareuml Qipriot

Faktet e rastit

Ankuesit janeuml aneumltareuml teuml Kisheumls seuml Qipros e cila konsiderohet se eumlshteuml themeluar nga

Sheumln Barnaba gjateuml shekullit teuml pareuml Vendi tradicional i varrimit teuml Sheumln Barnabeumls

ndodhet neuml njeuml kodeumlr neuml zoneumln praneuml Famagusteumls tani e pushtuar nga forcat turke dhe

qeuml administrohet nga TRNC (Republika Turke e Qipros Veriore) qeuml nga viti 1974

Manastiri i Sheumln Barnabeumls dhe njeuml ndeumlrteseuml e vogeumll e kishes janeuml teuml vendosura neuml ateuml

vend Ato peumlrdoren tani peumlr teuml strehuar njeuml muze ikoneuml dhe vizitohen nga turistet neuml

koheuml teuml caktuara

Pas heqjes seuml pjesshme teuml kufizimeve teuml udheumltimit neuml vitin 2003 peumlrpjekjet u beumlneuml nga

Abbot-i i Manastirit teuml Sheumln Barnabeumls peumlr teuml rifilluar ritet fetare neuml vend duke u

zhvilluar negociatat peumlrmes Kombeve teuml Bashkuara Keumlrkesa peumlr meshat mujore neuml

manastirin dhe kisheumln u refuzua autoritetet TRNC fillimisht raneuml dakord qeuml mesha

mund teuml festohej neuml kisheuml ccedildo tre muaj neuml koheuml teuml paracaktuar dhe teuml autorizuar

paraprakisht Pas keumlsaj marreumlveshjeje gjateuml vitit 2008 neuml kisha ritet fetare u festuan neuml

maseuml teuml madhe

Meuml 25 qershor 2008 UNIFCYP mori njeuml peumlrgjigje me shkrim nga autoritetet TRNC

duke deklaruar se mesha e shenjteuml e fundit periodike ishte kryer meuml 8 maj 2008 dhe se

sheumlrbimi i ardhsheumlm mund teuml organizohej peumlr javeumln e pareuml teuml muajit gusht Me letreumln e

dateumls 26 qershor 2008 zyrtari kryesor i ccedileumlshtjeve civile teuml Kombeve teuml Bashkuara e

informoi Abatin se keumlrkesa peumlr kryerjen e njeuml meshe meuml 5 korrik 2008 neuml manastir

ishte refuzuar ai deklaroi se megjithateuml leja u dha peumlr njeuml mesheuml qeuml do teuml festohej meuml 2

gusht 2008 neuml kisheuml Nuk ka deumlshmi se kjo leteumlr ose peumlrmbajtja e saj iu ishte

236

komunikuar autoriteteve TRNC Meuml 2 gusht 2008 njeuml grup prej rreth 70 personash

duke peumlrfshireuml edhe ankuesit udheumltuan neuml kisheuml Mesha filloi neuml oreumln 0700

Sipas qeveriseuml kujdestari i manastirit i cili nuk ishte neuml dijeni peumlr ndonjeuml rregullim peumlr

njeuml sheumlrbim i informoi autoritetet peumlr ardhjen e kongregacionit grek qipriot Policia ka

kontaktuar me Drejtorin e Antikave i cili deklaroi se asnjeuml leje nuk ishte dheumlneuml peumlr njeuml

sheumlrbim neuml ateuml dateuml Policeumlt TRNC arriteumln neuml kisheuml dhe keumlrkuan teuml shihnin lejen peumlr

mbajtjen e mesheumls Njeuml aneumltar i kongregacionit u deumlrgua peumlr teuml marreuml letreumln e

UNFICYP qeuml ishte leumlneuml neuml Nikosia Neuml oreumln 0830 policia i largoi njereumlzit nga kisha

Ankuesit deklaruan se policia beumlri keumlrceumlnime peumlr arrestimin dhe ndalimin e teuml gjitheuml

atyre qeuml nuk pajtohen Ata deklaruan se njereumlzit dilnin nga kisha neuml njeuml oborr ku pikat e

hyrjes u ruajteumln nga skuadra e policiseuml meuml shumeuml oficereuml Oficereumlt e policiseuml keumlrkuan

emrat e teuml pranishmeumlve qeuml teuml dy ankuesit por edhe teuml tjereumlt qe refuzuan teuml jepnin emrat

e tyre dhe u keumlrceumlnuan peumlr tu arrestuar Ata peumlrfundimisht u pajtuan dhe u larguan peumlr

teuml parandaluar peumlrshkalleumlzimin e situateumls

Neuml ndeumlrkoheuml ankuesi i dyteuml telefonoi Presidentin e Republikeumls seuml Qipros e ky i fundit

kontaktoi z Talat udheumlheqeumls i TRNC Z Talat siguroi Presidentin se neumlse do teuml

kishte njeuml leje teuml vlefshme sheumlrbimi do teuml lejohej Peumlrfundimisht pas njeuml deri neuml njeuml

oreuml e gjysmeuml ankuesit dhe njereumlzit e tjereuml u lejuan teuml largohen nga oborri Ata u

mblodheumln rreth 50 metra larg kisheumls neuml njeuml fusheuml Oficereumlt e policiseuml nuk pranuan teuml

lejonin qeuml masa teuml vazhdonte mesheumln neuml fusheuml dhe keumlrkoi qeuml teuml gjitheuml teuml largohen

Qeveria e paditur deklaroi se policia nuk e mbajti kongregacionin neuml oborr kundeumlr

vullnetit teuml tyre dhe as nuk i detyruan per tu shpeumlrndareuml Neuml paraqitjen e tyre

kongregacioni zgjodhi teuml qeumlndronte neuml afeumlrsiseuml seuml kisheumls duke pritur kthimin e personit

teuml deumlrguar peumlr teuml gjetur leje peumlr sheumlrbimin

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan sipas Nenit 3 se ndeumlrprerja e mesheumls ishte njeuml akt veccedilaneumlrisht fyes i

sakrilegjit neuml njeuml vend me reumlndeumlsi supreme fetare peumlr ortodokseumlt qiprioteuml Sipas tyre ky

ishte njeuml akt i poshteumlrimit teuml reumlndeuml qeuml zbulonte trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues

Ankuesit u ankuan edh bazuar ne Nenin 5 se ata ishin mbajtur neuml oborr nga burrat e

armatosur e qe peumlrbeumlnte njeuml privim arbitrar dhe teuml pajustifikuar teuml liriseuml teuml cilat nuk

binin neuml ndonjeuml bazeuml teuml ligjshme teuml paraburgimit

Ankuesit pretenduan shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls peumlr shkak teuml refuzimit teuml

vazhduesheumlm teuml forcave turke peumlr teuml lejuar ccedildo mesheuml neuml Manastirin e Sheumln Barnabeumls

kufizimet e pajustifikuara neuml kryerjen e meshave neuml manastirin dhe kisheumln dhe

ndeumlrprerjen dhe ndalimin e meshave teuml kryera meuml 2 Gusht 2008 pavareumlsisht miratimit

teuml meumlparsheumlm qeuml eumlshteuml dheumlneuml Kufizimet nuk kishin bazeuml neuml ligj dhe nuk ploteumlsonin njeuml

nevojeuml sociale teuml ngutshme Forcat e policiseuml nuk ishin mbeumlshtetur neuml ndonjeuml ligj peumlr

veprimet e tyre teuml cilat gjithashtu nuk kishin njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk ishin teuml

nevojshme Ankuesit pretendoni se keumlto kufizime drejtpeumlrseumldrejti preknin teuml drejteumln e

ankueseve peumlr teuml manifestuar feneuml e tyre neuml kisheuml dhe neuml varrin e dedikuar peumlr

themeluesin e kisheumls seuml tyre

237

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht rikujton se Neni 5 sect 1 nuk ka teuml beumljeuml me kufizime teuml thjeshta mbi

lirineuml e levizjes teuml cilat mbulohen nga Neni 2 i Protokollit nr 4 Me qeumlllim teuml

percaktohet nese dikush eshte privuar nga e drejat e liriseuml seuml tij neuml kuptim teuml Nenit 5

sect 1 pika e fillimit duhet teuml jeteuml gjendja e tij konkrete dhe duhet teuml merret parasysh njeuml

teumlreumlsi kriteresh si lloji koheumlzgjatja efektet dhe meumlnyra e zbatimit teuml maseumls neuml fjaleuml

Dallimi ndeumlrmjet privimit dhe kufizimit teuml liriseuml ndeumlrlidhet me shkalleumln ose intensitetin

e ndalimit dhe jo natyreumln ose substanceumln56

Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata veumlren se siccedil vuri neuml dukje Qeveria e paditur veteuml ankuesit

nuk beumlne asnjeuml ankeseuml ndaj asnjeuml autoriteti zyrtar dhe nuk paraqiteumln ankeseumln qeuml ata

ngriteumlnpara Gjykateumls peumlr privimin e paligjsheumlm dhe teuml pajustifikuar teuml liriseuml para

gjykatat e brendshme neuml zoneumln TRNC Sipas deklarimit teuml ankuesve ccedileumlshtja nuk u

ngrit peumlr shkak teuml frikeumls se do teuml rrezikonte aranzhimet e ardhshme peumlr sheumlrbime neuml

kisheuml Neumlse ky shqeteumlsim ishte njeuml bazeuml e vlefshme e peumlrjashtimit apo jo nga keumlrkesa

peumlr teuml shterur mjetet e brendshme neuml dispozicion sipas Nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls

Gjykata veumlren se nuk ka pasur ekzaminim teuml fakteve me vlereumlsimin e deumlshmive teuml

deumlshmitarit Prandaj eumlshteuml ballafaquar me dy verzione teuml ngjarjeve teuml cilat nuk janeuml

provuar dhe teuml paprovuara neuml nivel vendor

Neuml keumlto rrethana duke peshuar teuml dyja llogariteuml Gjykata veumlren se pohimi i ankuesve se

ata mbaheshin neuml oborrin e kisheumls kundeumlr vullnetit teuml tyre eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me

pohimin e Qeveriseuml se qeumlllimi i pranuar i ankueseve ishte teuml qeumlndronin praneuml kisheumls neuml

meumlnyreuml qeuml ata mund teuml rifillojneuml sheumlrbimin e mesheumls neuml koheumln e duhur Neuml teuml veumlrteteuml

ankuesit nuk deklarojneuml se ka pasur ndonjeuml vend tjeteumlr qeuml ata neuml fakt deumlshironin teuml

shkonin Pas njeuml ore e gjysmeuml grupi u transferua neuml njeuml vend tjeteumlr ku ata vendoseumln teuml

mbanin njeuml sheumlrbim neuml ajeumlr teuml hapur Gjykata nuk dyshon se prania e oficereumlve teuml

policiseuml ishte njeuml tipar frikeumlsues Sidoqofteuml nuk eumlshteuml e qarteuml se ndonjeuml maseuml e

detyrimit teuml drejtpeumlrdrejteuml ose forceuml eumlshteuml zbatuar nga cilido oficer policie ndaj

ndonjeumlrit prej ankueseve qeuml i pengonte ata teuml kthehen neuml shteumlpi ose teuml shkonin neuml

ndonjeuml vend tjeteumlr teuml veccedilanteuml Gjithashtu mund teuml veumlrehet se zona nuk ishte e hapur peumlr

publikun pa leje dhe se qasja ishte rregulluar Situata mund teuml interpretohet si njeuml ku

ankuesit dhe kongreganteumlt e tjereuml u lejuan teuml presin neuml zona teuml caktuara neumln

mbikeumlqyrje deri neuml kthimin e aneumltarit teuml tyre me autorizimin e supozuar me shkrim

Neuml driteumln e keumltyre konsideratave mungesa e provave teuml masave shtreumlnguese dhe

periudha relativisht e shkurteumlr gjateuml seuml cileumls ankuesit priteumln neuml oborr Gjykata nuk eumlshteuml

e bindur se ata kaneuml treguar se janeuml privuar nga liria sipas kuptimit teuml Neni 5sect 1 teuml

Konventeumls Rrjedhimisht kjo pjeseuml e keumlrkeseumls duhet teuml refuzohet si e pabazuar neuml

kuptim teuml Nenit 35 sect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

Ankuesit pretenduan shkelje teuml Nenit 9 teuml Konventeumls bazuar neuml faktin se sheumlrbimi fetar

i kryer neuml kisheumln neuml manastirin e Sheumln Barnabeumls ishte ndeumlrprereuml nga policia e njeumljta do

teuml nodhte sikur teuml kishin tentuar ta rifillonin sheumlrbimin neuml njeuml fusheuml teuml afeumlrt si dhe peumlr

kufizimet neuml qasjen neuml vendet fetare neuml TRNC neuml peumlrgjitheumlsi Qeveria parashtroi se

56 Medvedyev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Franceumls [DhM] nr 339403 sectsect 73 KEDNJ 2010 mutatis mutandis

Austin dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar [DhM] nr 3961 09 40713 09 dhe 4100809 sectsect 52-

60 GjEDNj 2012

238

ankuesit nuk kishin sjelleuml ankesat e tyre para gjykatave vendore dhe keumlshtu nuk kishin

shteruar mjetet e brendshme juridike Sa i peumlrket peumlrmbajtjes ata pohuan se ndeumlrsa

veprimet e ankuesve ishin frymeumlzuar nga besimet e tyre fetare pamundeumlsia e

ankueseve peumlr teuml ndjekur sheumlrbimin neuml ateuml diteuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml aranzhimeve

teuml nevojshme formale nuk bie neuml fusheumlveprim teuml Nenit 9 teuml Konventeumls Veprimet e

autoriteteve neuml manastir synuan teuml siguronin pajtushmeumlri me keumlrkesat e Ligjit teuml

Antikiteteve qeuml instaluan njeuml regjim teuml mbrojtjes dhe ruajtjes seuml monumenteve

kulturore dhe historike dhe nuk kishin peumlr qeumlllim kufizimin e manifestimeve teuml liriseuml seuml

feseuml Qeveriaparashtroi se masat e zbatuara nga autoritetet ishin teuml autorizuara me ligj

ishin proporcionale dhe teuml justifikuara Ccedileumlshtja e vetme ishte keumlrkesa peumlr para-

autorizim peumlr ateuml sheumlrbim teuml veccedilanteuml neuml mjediset e mbrojtura si njeuml monument historik

peumlrveccedil atij incidenti teuml bazuar neuml keq-komunikim ndeumlrmjet bashkeumlbiseduesve teuml

ndrysheumlm marreumlveshja peumlr lehteumlsimin e sheumlrbimeve neuml vend kishte punuar neuml njeuml

meumlnyreuml teuml arsyeshme dhe bashkeumlpunuese

Ankuesit deklaruan se Qeveria e paditur nuk kishte specifikuar se ccedilfareuml arsye veprimi

mund teuml merrnin neuml lidhje me ankesat e tyre Ata argumentuan se shqeteumlsimi i mesheumls

ishte qarteuml njeuml kufizim neuml ushtrimin e besimeve teuml tyre fetare dhe se kufizimet neuml

qasjen neuml vendet ortodokse ishin neuml vetvete njeuml kufizim peumlr teuml drejtat e tyre Gjykata neuml

aneumln tjeteumlr e sheh teuml panevojshme teuml vendoseuml mbi kundeumlrshtimin e Qeveriseuml peumlr

mospeumlrdorimin e mjeteve juridike teuml brendshme peumlr arsyet e paraqitura meuml poshteuml

Sa i peumlrket domosdoshmeumlriseuml seuml perdorimit te masave neuml rastin aktual dhe neuml veccedilanti

proporcionalitetit teuml ndeumlrhyrjes seuml policiseuml neuml peumlrfundimin e sheumlrbimit brenda dhe

jashteuml kisheumls Gjykata veumlren se megjitheumlse eumlshteuml e veumlrteteuml se ankuesit ishin atje duke

besuar se ata kishin autorizim duket nga pikeumlpamja e autoriteteve qeuml kaneuml peumlr detyreuml

ruajtjen e vendit se tubimi ishte i paplanifikuar i paautorizuar dhe i paligjsheumlm Duke

pasur parasysh keumlrkesat e ligjit vendas dhe reumlndeumlsineuml e vendit veprimet e autoriteteve

neuml ndeumlrhyrjen neuml ateuml qeuml ata konsiderohen si njeuml ndeumlrhyrje e paligjshme nuk duket as

arbitrare apo teuml tepruara Gjykata veumlren se sistemi i autorizimit paraprak funksiononte

pa probleme dhe nuk mund teuml thuhet se ka qeneuml tepeumlr e veumlshtireuml neuml praktikeuml Poashtu

Gjykata veumlren se ky nuk ishte i vetmi vend ku ankuesit mund teuml takoheshin peumlr teuml

adhuruar ose se ishte ndonjeumlhereuml famulli e tyre lokale ku ata kishin adhuruar gjithmoneuml

neuml baza teuml rregullta ose teuml vazhdueshme Peumlr meuml tepeumlr duke pasur parasysh neuml veccedilanti

situateumln neuml vazhdim neuml Qipro dhe deumlshireumln peumlr teuml shmangur tensione dhe pika teuml

mprehta midis teuml dy paleumlve Gjykata gjen se fakti qeuml sheumlrbimi i cili nuk ishte autorizuar

neuml peumlrputhje me marreumlveshjet neuml fuqi neuml keumlteuml rast nuk mund teuml konsiderohet se ndikon

neuml meumlnyreuml joproporcionale me lirineuml e keumlrkuesve peumlr teuml manifestuar feneuml e tyre Neuml

peumlrfundim Gjykata konstaton se kjo pjeseuml e keumlrkeseumls duhet teuml refuzohet si e pabazuar

neuml meumlnyreuml teuml qarteuml neuml pajtim me Nenin 35 sect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

Tutje ankuesit pretenduan se ndeumlrprerja e sheumlrbimit meuml 2 gusht 2008 ka shkelur Nenin

3 teuml Konventeumls duke argumentuar se ky veprim peumlrbeumlnte trajtim ccedilnjeumlreumlzor dhe

degradues Duke pasur parasysh gjetjet e meumlsipeumlrme dhe rrethanat specifike teuml situateumls

Gjykata nuk gjen ndonjeuml ndonjeuml trajtim teuml tilleuml qeuml do teuml mund teuml binte brenda

fusheumlveprimit teuml keumlsaj dispozite Rrjedhimisht Gjykata gjen se keumlto ankesa janeuml qartazi

teuml pabazuara dhe teuml refuzohen sipas Nenit 35 amp 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

239

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se pretendimet peumlr shkelje teuml Neneve 3 5 dhe 9 janeuml qartazi teuml pabazuara

andaj duhet teuml shpallen teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

240

Neni 10

Liria e shprehjes

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes Kjo e drejteuml peumlrfshin lirineuml e mendimit

dhe lirineuml peumlr teuml marreuml ose peumlr teuml dheumlneuml informacione dhe ide pa ndeumlrhyrjen e

autoriteteve publike dhe pa marreuml parasysh kufijteuml Ky Nen nuk i ndalon Shtetet qeuml

teuml keumlrkojneuml licencimin e ndeumlrmarrjeve teuml transmetimit kinematografike ose

televizive

2 Ushtrimi i keumltyre lirive qeuml peumlrmban detyrime dhe peumlrgjegjeumlsi mund trsquou neumlnshtrohet

atyre formaliteteve kushteve kufizimeve ose sanksioneve teuml parashikuara me ligj

dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike neuml interes teuml siguriseuml

kombeumltare integritetit territorial ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e rendit dhe

parandalimin e krimit peumlr mbrojtjen e sheumlndetit ose teuml moralit peumlr mbrojtjen e

dinjitetit ose teuml teuml drejtave teuml teuml tjereumlve peumlr teuml ndaluar peumlrhapjen e teuml dheumlnave

konfidenciale ose peumlr teuml garantuar autoritetin dhe paanshmeumlrineuml e pushtetit

gjyqeumlsor

241

Nagla kundeumlr Latviseuml - 7346910

16 tetor 2010 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10 sect 1

Pretendim peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e keumlrkimit dhe konfiskimit teuml

materialeve gazeumltareske dhe detyrimi peumlr teuml zbuluar burimin gaetaresk ka shkelje

Neni 8

Keumlrkimi neuml baneseuml peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje teuml pajustifikuar neuml teuml drejteumln peumlr respektimin e

shteumlpiseuml dhe teuml jeteumls private e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile gazetar burim gazetaresk mbrojtje detyrim liri e shprehjes hetime

publikim i informatave keumlrkim neuml shteumlpi baraspesheuml e drejteuml interes publik

Ankuesja znj Ilze Nagla shtetase letoneze e lindur neuml vitin 1971 dhe jeton neuml Riga

(Letoni)

Faktet e Rastit

Gjateuml periudheumls teuml zhvillimit teuml ngjarjeve si meuml poshteuml ankuesja po punonte praneuml

transmetuesit televiziv kombeumltar Latvijas Televīzija (LTV) ku prodhonte dhe

organizonte programin hetimor javor De Facto Neuml shkurt 2010 ajo u kontaktua nga

njeuml burim anonim i cili e informoi ateuml se kishte teuml meta serioze teuml siguriseuml neuml njeuml bazeuml teuml

dheumlnash teuml mbajtur nga Sheumlrbimi i teuml Ardhurave teuml Shtetit (VID) Ajo informoi VID peumlr

njeuml shkelje teuml mundshme teuml siguriseuml dhe pastaj publikisht njoftoi rrjedhjen e teuml dheumlnave

gjateuml njeuml transmetimi teuml emisionit ldquoDe Factordquo Njeuml javeuml meuml voneuml burimi i saj duke u

identifikuar si Neo filloi teuml peumlrdoreuml Teumlitter-in peumlr teuml publikuar informacion neuml lidhje

me pagat e zyrtareumlve shteteumlroreuml neuml institucione teuml ndryshme publike dhe vazhdoi ta beumljeuml

keumlteuml deri neuml mes teuml prillit 2010 VID filloi procedurat penale dhe neuml shkurt 2010

policia hetuese intervistoi ankuesen si deumlshmitare Ajo nuk pranoi teuml zbulonte

identitetin e burimit teuml saj Neuml maj 2010 autoritetet hetuese kaneuml konstatuar se personi

me inicialet IP ishte lidhur me bazeumln e teuml dheumlnave dhe kishte beumlreuml disa thirrje neuml

numrin e telefonit teuml ankueses IP u arrestua neuml lidhje me procedureumln penale Neuml teuml

njeumljteumln diteuml u kontrolluan shteumlpiteuml e ankueses nga ku u morren njeuml laptop njeuml hard disk

i jashteumlm njeuml karteuml kujtese dhe kateumlr disqe flash pasi njeuml hetim keumlrkimi u hartua nga

hetuesi dhe u autorizua nga njeuml prokuror publik Urdhri i citonte deumlshmineuml e

komunikimit ndeumlrmjet ankueses dhe njeuml individi qeuml policia dyshonte se ishte Neo dhe

sugjeroi qeuml ankuesja teuml keteuml informacion neuml lidhje me rrjedhjet e teuml dheumlnave ose

peumlrpunimin ruajtjen dhe shpeumlrndarjen e informacionit teuml marreuml neumlpeumlrmjet keumltyre

rrjedhjeve Urdhri gjithashtu vuri neuml dukje mundeumlsineuml qeuml deumlshmiteuml e tilla mund teuml jeneuml

neuml rrezik shkateumlrrimi ose fshehje peumlr teuml mbeumlshtetur zbatimin e njeuml procedure teuml veccedilanteuml

urgjente teuml keumlrkimit me teuml cileumln mandati mund teuml miratohet neuml meumlnyreuml retrospektive

nga gjyqtari hetues Ky miratim u dha neuml diteumln pas keumlrkimit teuml shteumlpiseuml seuml ankueses

242

dhe meuml pas u mbeumlshtet nga kryetari i gjykateumls seuml shkalleumls seuml pareuml pasi qeuml ankuesja

paraqiti njeuml ankeseuml

Neuml shtator teuml vitit 2010 Avokati i Popullit dha njeuml mendim jo teuml detyruesheumlm neuml teuml

cilin ai arriti neuml peumlrfundimin se veprimet e autoriteteve hetuese i kishin shkelur teuml

drejten neuml lirineuml e shprehjes dhe teuml drejteumln e ankueses peumlr teuml mos zbuluar burimet e saj

teuml informacionit gazetaresk siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar Kushtetuteumln kombeumltare dhe traktatet

ndeumlrkombeumltare

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja u ankua se ajo ishte detyruar teuml zbulonte informacione qeuml kishin mundeumlsuar

identifikimin e njeuml burimi gazetaresk duke shkelur keumlshtu teuml drejteumln e saj peumlr teuml marreuml

dhe dheumlneuml informacionin siccedil garantohet me Nenin 10 teuml Konventeumls Neuml parashtreseumln e

saj ajo pretendoi se ndeumlrhyrja neuml lirineuml e saj teuml shprehjes nuk ishte e peumlrcaktuar me ligj

nuk kishte njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Meuml tej ankuesja keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml sqarojeuml detyrat e shtetit sipas keumlsaj dispozite

neuml keumlto rrethana

Seuml pari Qeveria ngriti njeuml veumlrejtje paraprake se ankuesja nuk i kishte doreumlzuar Gjykateumls

ndonjeuml kopje teuml ankesave teuml saj teuml parashtruara praneuml autoriteteve vendore dhe keumlshtu

nuk kishte arritur teuml demonstronte se ccedileumlshtjet e parashtruara para Gjykateumls ishin ngritur

teuml pakteumln neuml thelb neuml nivel kombeumltar Ata konsideruan se ajo kishte deumlshtuar teuml

parashtronte keumlrkeseumln neuml peumlrputhje me Nenin 34 teuml Konventeumls dhe nuk e kishte

paraqitur keumlrkeseumln e saj siccedil duhet neuml peumlrputhje me keumlrkesat e Rregulleumls 47 teuml

Rregullores seuml Gjykateumls Seuml dyti Qeveria ngriti njeuml veumlrejtje paraprake lidhur me

shterjen e mjeteve juridike vendase duke u mbeumlshtetur neuml vendimin e Gjykateumls neuml

Grišankova dhe Grišankovs kundeumlr Letoniseuml57 bazuar neuml teuml cilin ankuesja duhet teuml

kishte paraqitur njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Kushtetuese neuml qofteuml se ajo konsideroi se

procedura sipas Nenit 180 teuml Ligjit teuml Procedureumls Penale si teuml aplikuara peumlr teuml nuk

ofronin garanci teuml mjaftueshme procedurale ose se deumlshtimi peumlr teuml siguruar mbrojtje

shteseuml statutore neuml lidhje me gazetareumlt lidhur me privilegjet e mos-zbulimit (Nenet 121

dhe 122 teuml Ligjit teuml Procedureumls Penale) kishin ndeumlrhyreuml me teuml drejtat e saj njereumlzore

Ajo duhet teuml keteuml ngritur ccedileumlshtjen e peumlrputhjes seuml keumltyre dispozitave ligjore me

Kushtetuteumln Letoneze dhe veteuml Konventeumln Ankuseja kundeumlrshtoi keumlto pretendime

Neuml lidhje me pohimet e qeveriseuml Gjykata peumlrseumlrit se tashmeuml neuml disa raste ka hedhur

poshteuml njeuml kundeumlrshtim teuml ngjasheumlm paraprak nga ana e Qeveriseuml seuml Letoniseuml dhe peumlr

keumlteuml nuk sheh asnjeuml arsye qeuml neuml rastin neuml fjaleuml teuml veproj ndryshe andaj e shpall rastin si

teuml pranuesheumlm

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me aplikimin e Nenit 10 Gjykatat deklaroi se pajisjet peumlr ruajtjen e teuml

dheumlnave teuml cilat ishin te konfiskuara gjateuml kontrollit teuml shteumlpiseuml seuml ankueses sheumlrbenin

jo vetem peumlr teuml ruajtur informacion dhe jo veteumlm peumlr identifikimin e burimit teuml

informacionit teuml saj neuml lidhje me rastin neuml fjale por ato permbanin edhe burimet teuml tjera

teuml informacioneve teuml puneumls seuml saj si gazetare Prandaj Gjykata nuk pranoi argumentin e

57 Grišankova dhe Grišankovs kunder Letonise nr 3611702 GjEDNj -2003 II

243

Qeveriseuml se keumlrkimi nuk ka teuml beumljeuml me burime teuml gazetariseuml dhe si rezultat Gjykata

deklaroi se keumlrkimi neuml shteumlpineuml e ankueses dhe informacioni i marreuml bie neuml sfondin e

mbrojtjes sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr Gjykata konsideroi se kishte pasur

njeuml ndeumlrhyrje neuml lirineuml e ankueses peumlr teuml marreuml dhe peumlr teuml dheumlneuml informacion Kjo

ndeumlrhyrje ishte e peumlrcaktuar me ligj dhe ndoqi njq qeumlllim legjitim peumlr parandalimin e

ccedilrregullimit ose krimit dhe mbrojtjen e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve sipas autoriteteve

vendore

Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata deklaroi se arsyet e dheumlna nga autoritetet vendase peumlr

kontrollin nuk ishin relevante dhe teuml mjaftueshme as nuk peumlrbeumlnin njeuml nevojeuml teuml

ngutshme sociale Sipas Gjykateumls tema per teuml cileumln raportoi ankuesja dhe peumlr teuml cileumln

ajo kishte hulumtuar peumlrbeumln njeuml kontribut teuml dyfishteuml neuml debatin publik Ajo e informoi

publikun peumlr pagat e paguara neuml sektorin publik neuml kontekstin e njeuml klime teuml krizeumls

ekonomike dhe kursimit si dhe ekspozoi teuml metat e siguriseuml neuml bazeumln e teuml dheumlnave teuml teuml

Ardhurave teuml Sheumlrbimit te Shtetit Gjykata theksoi se e drejta e gazetareumlve peumlr teuml mos

zbuluar burimet e tyre nuk mund teuml konsiderohet njeuml privilegj i varur nga ligjshmeumlria

ose paligjshmeumlria e tyre por meuml tepeumlr si njeuml pjeseuml e brendshme e seuml drejteumls peumlr

informacion qeuml duhet trajtuar me kujdes maksimal Neuml teuml veumlrteteuml kur autoritetet

hetuese thuajse tre muaj pas transmetimit dhe pasi ankuesja kishte pranuar teuml

deumlshmonte vendosi qeuml njeuml keumlrkim neuml shteumlpineuml e saj ishte i domosdoshem ata

proceduan neumln procedureumln urgjente pa asnjeuml autorizim gjyqeumlsor duke analizuar siccedil

duhet marreumldheumlnien e proporcionalitetit ndeumlrmjet interesit publik e hetimit neuml njeumlreumln

aneuml dhe mbrojtjes seuml liriseuml seuml gazetarit neuml aneumln tjeteumlr Duke marreuml parasysh se nuk

kishte asnjeuml informacion qeuml lidhte ankuesen me personin e ashtuquajtur Neo neuml ndonjeuml

meumlnyreuml tjeteumlr peumlrveccedilse neuml kapacitetin e saj si gazetare ccedildo keumlrkim qeuml peumlrfshin

konfiskimin e pajisjeve teuml ruajtjes seuml teuml dheumlnave qeuml i peumlrkasin njeuml gazetari ngrit ccedileumlshtjen

e liriseuml seuml shprehjes seuml gazetarit duke peumlrfshireuml burimin mbrojtjen dhe qasjen neuml

informatat qeuml peumlrmban aiajo duhet teuml mbrohen mjaftuesheumlm dhe neuml menyreuml adekuate

kundeumlr abuzimit

Edhe pse gjykateumlsi hetues shqyrtoi ligjshmeumlrineuml dhe arsyet peumlr keumlrkimin neuml shteumlpineuml e e

ankueses pasi publikimit teuml informacioneve neuml rastin neuml fjaleuml kishte ndodhur duke u

bazuar neuml legjislacionin e brendsheumlm gjyqtari nuk arriti teuml veumlrtetojeuml se interesat e

hetimit neuml sigurimin e provave ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml anashkaluar interesin e

publikut neuml mbrojtjen e liriseuml seuml shprehjes teuml gazetarit duke peumlrfshireuml mbrojtjen e

burimit dhe mbrojtjen nga doreumlzimi i materialit hulumtues Arsyet si meuml larteuml janeuml teuml

mjaftueshme peumlr Gjykateumlsn qeuml teuml vie neuml peumlrfundim se nuk ishin dheumlneuml arsye relevante

dhe teuml mjaftueshme peumlr ndeumlrhyrjen e pretenduar Andaj Gjykata gjen se ka pasur

shkejle teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Ankuesja u ankua gjithashtu se keumlrkimi neuml banesen e saj peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje teuml

pajustifikuar neuml teuml drejteumln e saj peumlr respektimin e shteumlpiseuml dhe teuml jeteumls private teuml

mbrojtur me Nenin 8 teuml Konventeumls Ajo vuri neuml dukje se laptopi i saj i cili ishte

konfiskuar peumlrmbante informacione private teuml cilat ajo nuk i konsideronte teuml

nevojshme peumlr qeumlllimet e hetimit andaj ajo kundeumlrshtoi fusheumlveprimin e gjereuml teuml

urdhrit peumlr keumlrkim Gjykata veumlren se ankuesja nuk ka peumlrmendur edhe neuml meumlnyreuml

peumlrmbledheumlse llojin e informacionit teuml ruajtur neuml laptopin e saj personal ose neuml pajisjet

e tjera teuml ruajtjes seuml teuml dheumlnave dhe maseumln e ndeumlrhyrjes seuml supozuar neuml jeteumln private teuml

244

saj Sa i peumlrket teuml drejteumls seuml ankueses peumlr respektimin e shteumlpiseuml seuml saj Gjykata tashmeuml

ka shqyrtuar rrethanat faktike qeuml rrethojneuml ateuml keumlrkim sipas Nenit 10 teuml Konventeumls

andaj nuk e konsideron teuml nevojshme teuml shqyrtojeuml pranueshmeumlrineuml dhe bazueshmeumlrineuml e

keumlsaj ankese veccedilas sipas Nenit 8 teuml Konventeumls neuml rrethanat e rastit aktual58

Lidhur me deumlmet e pretenduara Gjykata peumlrcakoi se Letonia do ti paguante ankuesit

10000 EUR neuml lidhje me deumlme jomateriale dhe 10000 EUR neuml lidhje me kostot dhe

shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje te Nenit 10 dhe vendos se nuk ka nevoj teuml shqyrtohen

pretendimet neumln Nenin 8 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

58 Telegraaf Media Nederland Landelijke Media BV dhe teuml tjereumlt kundeumlr Holandeumls nr 3931506 sect 120 22

Neumlntor 2012

245

Tillack kundeumlr Belgjikeumls - 2047705

27 shkurt 2008 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Shkelje e liriseuml seuml shprehjes me rastin e bastisjes seuml shteumlpiseuml dhe vendit teuml puneumls seuml

ankuesit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile burim gazetaresk liri e shprehjes bastisje konfiskim zbulim i burimit

ryshfet interes publik

Ankuesi z Hans Martin Tillack shtetas gjerman i lindur neuml vitin 1961 dhe jeton neuml

Berlin

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml gazetar i revisteumls gjermane Stern dhe eumlshteuml caktuar neuml Bruksel nga

gushti 1999 deri neuml korrik 2004 peumlr teuml raportuar mbi politikat e Bashkimit Evropian

dhe aktivitetet e institucioneve evropiane Neuml shkurt dhe mars teuml vitit 2002 ankuesi

botoi dy artikuj neuml Stern bazuar neuml informacionin nga dokumentet konfidenciale teuml

Zyreumls Evropiane Kundeumlr Mashtrimit (OLAF) Artikulli i pareuml raportoi akuzat e njeuml

neumlpuneumlsi civil Evropian lidhur me parregullsiteuml neuml institucionet evropiane ndeumlrsa i dyti

kishte teuml beumlnte me hetimet e brendshme qeuml OLAF kishte kryer neuml keumlto akuza

Duke dyshuar qeuml ankuesi ka marreuml ryshfet nga njeuml neumlpuneumls civil duke paguar 8000

EUR neuml keumlmbim teuml informacionit konfidencial neuml lidhje me hetimet neuml progres neuml

institucionet evropiane OLAF hapi njeuml hetim peumlr teuml identifikuar informatorin Neuml

shkurt 2004 pasi hetimi nuk arriti teuml zbulojeuml zyrtarin neuml origjineumln e rrjedhjeve OLAF

paraqiti njeuml ankeseuml kundeumlr ankuesit tek autoritetet gjyqeumlsore belge Keumlto teuml fundit

hapeumln njeuml hetim kundeumlr njeuml personi ose personave teuml panjohur peumlr shkelje teuml besimit

profesional dhe ryshfetit qeuml peumlrfshinte njeuml neumlpuneumls civil

Meuml 19 mars 2004 u bastiseumln shteumlpiteuml dhe vendi i puneumls seuml ankuesit pothuajse teuml gjitha

dokumentet dhe mjetet e puneumls seuml ankuesit u konfiskuan dhe u vuneuml neumln vuleuml (16 arka

letrash dy kuti skedash dy kompjutera kateumlr telefona celulareuml dhe njeuml kabinet

metalik) Ankuesi keumlrkoi qeuml gjeumlrat e tij teuml ktheheshin por pa sukses Ndeumlrkoheuml ankuesi

kishte parashtruar njeuml ankeseuml praneuml Avokatit teuml Popullit Evropian Neuml maj teuml vitit 2005

Avokati i Popullit deumlrgoi njeuml raport teuml posaccedileumlm neuml Parlamentin Evropian neuml teuml cilin

konkludoi se dyshimi i ryshfetit nga ana e ankuesit ishte bazuar neuml thashetheme teuml

peumlrhapura nga njeuml gazetar tjeteumlr dhe jo nga deputeteumlt e Parlamentit Evropian siccedil kishte

sugjeruar OLAF Avokati i Popullit peumlrfundoi neuml rekomandimin e tij se OLAF duhet teuml

pranojeuml se kishte beumlreuml deklarata teuml pasakta dhe mashtruese neuml parashtresat e veta praneuml

Avokatit teuml Popullit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua neuml veccedilanti se bastisjet dhe konfiskimet neuml shteumlpineuml e tij dhe neuml vendin

e tij teuml puneumls peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr lirineuml e shprehjes duke u

246

mbeumlshtetur neuml Nenin 10 teuml Konventeumls Ankuesi sfidoi si ligjshmeumlrineuml ashtu edhe

legjitimitetin e bastisjeve Duke u bazuar neuml praktikeumln gjyqeumlsore siccedil kishte qeneuml neuml

koheumln e bastisjeve ai argumentoi seuml pari se edhe pse Akti i Mbrojtjes seuml Gazetareumlve teuml

7 Prillit 2005 ishte miratuar pas kryerjes seuml kontrolleve ajo ishte e zbatueshme me

analogji neuml rastin prezent Sipas tij ky ligj kishte peumlrcaktuar parimet e ripohuara neuml

shumeuml raste nga Gjykata teuml cilat tashmeuml ishin zbatuar neuml sistemin ligjor belg Ankuesi

meuml tej argumentoi se bastisjet ishin teuml paligjshme pasi qeuml nuk ishin kryer neuml ndjekje teuml

ndonjeuml qeumlllimi teuml peumlrmendur neuml paragrafin 2 teuml Nenit 10 por veteumlm peumlr teuml zbuluar

burimin e ankuesit dometheumlneuml emrin i zyrtarit teuml OLAF i cili kishte shkelur sekretin

profesional ose deumlshmi peumlr ryshfet teuml mundsheumlm Sa i peumlrket asaj neumlse ndeumlrhyrja ishte

e nevojshme ankuesi vuri neuml dukje se asnjeuml akuzeuml nuk ishte ngritur kundeumlr tij dhe se

bastisjet ishin kryer lidhur me persona teuml panjohur Neuml parashtreseumln e tij fakti qeuml

artikujt e botuar peumlrmbanin informata konfidenciale deumlshmuan meuml seuml shumti se njeuml

zyrtar i OLAF kishte zbuluar informacione konfidenciale Po ashtu ai shtoi se raporti i

OLAF ishte formuluar neuml terma hipotetik dhe bazuar ekskluzivisht neuml thashetheme

Duke iu referuar dispozitave peumlrkateumlse teuml Kodit teuml Procedureumls Penale dhe

konkluzioneve teuml Gjykateumls neuml aktgjykimin e saj Ernst dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls59

Qeveria parashtroi se ishte e koteuml peumlr ankuesin teuml kontestonte bazeumln ligjore peumlr

ndeumlrhyrje Sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit se shkelja e sekretit profesional nga njeuml

neumlpuneumls civil Evropian nuk peumlrbeumlnte shkelje sipas ligjit belg Qeveria theksoi se Neni

458 i Kodit Penal ka imponuar njeuml detyreuml teuml fshehteuml profesionale peumlr teuml gjitheuml

personat qeuml peumlr shkak teuml statusit ose profesionit teuml tyre janeuml kujdestareuml teuml sekreteve qeuml

u janeuml besuar atyre Qeveria meuml tej pohoi se legjitimiteti i ndeumlrhyrjes ishte vendosur

masat e kontestuara kishin peumlr qeumlllim parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml

neuml besim dhe parandalimin e ccedilrregullimeve dhe krimit Meqeuml bastisjet dhe konfiskimet

ishin kryer neuml kontekstin e hetimit teuml kryer nga autoritetet gjyqeumlsore nuk mund teuml

diskutohej se ata kaneuml ndjekur qeumlllim legjitim Neuml lidhje me ateuml neumlse ndeumlrhyrja ishte e

nevojshme Qeveria teumlrhoqi veumlmendjen e Gjykateumls neuml njeuml faktor themelor peumlrkateumlsisht

sjelljen e ankuesit Neuml rastin neuml fjaleuml qeumlllimi i bastisjeve dhe konfiskimeve kishte qeneuml

jo veteumlm qeuml teuml zbulonte identitetin e personit qeuml kishte shkelur detyreumln e sekretit

profesional por edhe peumlr teuml gjetur deumlshmi se ankuesi kishte ofruar dhe pranuar ryshfet

si kryereumls kryesor Neuml fund Qeveria konsideroi se kishte marreuml parasysh edhe parimin e

proporcionalitetit gjateuml marrjes seuml keumltyre masave

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata peumlrseumlriti reumlndeumlsineuml e liriseuml seuml shtypit neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe peumlr

mbrojtjen e burimeve gazetareske Megjithateuml kjo e drejteuml nuk duhet teuml tejkalojeuml kufijteuml

e caktuar veccedilaneumlrisht neuml lidhje me reputacionin dhe teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe nevojeumln

peumlr teuml parandaluar zbulimin e informacionit konfidencial si dhe peumlr teuml dheumlneuml - neuml njeuml

meumlnyreuml neuml peumlrputhje me detyrimet dhe peumlrgjegjeumlsiteuml e saj - informacion dhe ide peumlr teuml

gjitha ccedileumlshtjet me interes publik

Neuml mendimin e Gjykateumls batisjet neuml keumlteuml rast kishin shkaktuar ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e

ankuesit peumlr lirineuml e tij teuml shprehjes dhe se ndeumlrhyrja e tilleuml eumlshteuml parashikuar neuml Kodin

59 Ernst dhe teuml tjereumlt kundeumlr Belgjikeumls nr 3340096 15 korrik 2003

247

e Procedureumls Penale teuml Belgjikeumls dhe ka ndjekur qeumlllimin legjitim peumlr parandalimin e

ccedilrregullimeve dhe krimit si dhe parandalimin e zbulimit teuml informacionit teuml marreuml neuml

besim dhe mbrojtjen e reputacionit teuml teuml tjereumlve Sa i peumlrket ndeumlrhyrjes se a ishte e

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr Gjykateumln ishte e qarteuml se neuml koheumln kur u

kryen bastisjet qeumlllimi i tyre ishte identifikimi i burimit teuml informacionit teuml raportuar

nga ankuesi neuml artikujt e tij Pasi qeuml hetimi i brendsheumlm i OLAF-it nuk arriti teuml

prodhonte rezultatin e deumlshiruar dhe dyshimi i ryshfetit nga ana e ankuesit u bazua neuml

thashetheme teuml thjeshteuml nuk kishte pasur interes publik peumlr teuml arsyetuar keumlto masa

Prandaj Gjykata konsideron se masat neuml fjaleuml kishin ceumlnuar mbrojtjen e burimeve

gazetareske

Gjykata thekson se drejta e gazetareumlve peumlr teuml mos zbuluar burimet e tyre nuk mund teuml

konsiderohej si njeuml privilegj i thjeshteuml peumlr tu dheumlneuml apo marreuml neuml vareumlsi teuml ligjshmeumlriseuml

apo paligjshmeumlriseuml seuml burimeve teuml tyre por ishte pjeseuml e seuml drejteumls peumlr informacion qeuml

duhej teuml trajtohej me kujdes Peumlr meuml shumeuml neuml rastin e ankuesit ku ai kishte qeneuml i

dyshuar peumlr shkak teuml thashethemeve teuml paqarta dhe teuml pakorrigjueshme siccedil u konfirmua

meuml pas nga fakti se ai nuk ishte akuzuar Shuma e pasuriseuml seuml konfiskuar gjithashtu

duhej marreuml neuml konsiderateuml Duke qeneuml keumlshtu edhe pse arsyet e dheumlna nga gjykatat

belge ishin relevante ato nuk mund teuml konsideroheshin teuml mjaftueshme peumlr teuml

justifikuar bastisjet e kontestuara Rrjedhimisht Gjykata konstatoi se kishte pasur

shkelje teuml Nenit 10 dhe deklaroi pjeseumln e mbetur teuml keumlrkeseumls si teuml papranueshme

Sipas Nenit 41 teuml Konventeumls Gjykata caktoi 10000 EUR neuml lidhje me deumlmin

jomaterial dhe 30000 EUR peumlr shpenzimet gjyeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

248

Goodwin kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 1748890

27 mars 1996 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Urdheumlri peumlr zbulimin e identitetit teuml burimit teuml gazetarit seuml bashku me detyrimin peumlr teuml

paguar gjobeuml peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml shprehjes ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile burim gazetaresk detyrim zbulim identiteti gjobeuml informata

konfidenciale liri e shprehjes interes publik

Ankuesi William Goodwin shtetas anglez dhe me banim neuml Londeumlr

Faktet e rastit

Ankuesi meuml 1989 filloi teuml punonte si gazetar neuml ldquoThe Engineerrdquo Vitin qeuml filli puneumln

njeuml burim i meumlhersheumlm i gazetarit i kishte ofruar informata peumlrmes telefonit peumlr

kompanineuml Tetra Ltd e cila po aplikonte peumlr njeuml kredi prej 5 milioneuml funtash peumlr shkak

teuml humbjeve teuml papritura neuml fitim prej 12 milioneuml funtash Kompania pretendonte qeuml

informatat e botuara rrjedhnin nga njeuml draft-dokument konfidencial qeuml ishte zhdukur

nga zyra e zyrtarit peumlr financa teuml kompaniseuml

Gazetari nuk kishte paguar peumlr informateumln e marreuml dhe nuk kishte arsye teuml besonte qeuml

ajo informateuml vinte nga dokumente teuml vjedhura ose konfidenciale andaj edhe peumlrgatiti

njeuml artikull peumlr publikim Kompania parashtroi neuml gjykateuml keumlrkeseuml peumlr maseuml teuml

peumlrkohshme neuml meumlnyreuml qeuml teuml ndalonte gazetarin teuml publikonte ndonjeuml material qeuml

rridhte nga dokumenti neuml fjaleuml

Gjykatat vendore neuml disa instanca vendoseumln neuml favor teuml kompaniseuml dhe urdheumlruan

gazetarin qeuml teuml zbulonte burimin Sipas gjykateumls vendore zbulimi i burimit ishte meuml

reumlndeumlsi peumlr teuml ndaluar deumlmin qeuml do teuml peumlsonte kompania neumlse lajmi do teuml vazhdonte teuml

shpeumlrndahej Gazetari refuzoi teuml zbatonte aktgjykimet e teuml gjitha instancave gjyqeumlsore

vendore qeuml e urdheumlronin ateuml teuml zbulonte burimin e informacionit Si pasojeuml ai u deumlnua

me gjobeuml prej 5000 funtash peumlr mospeumlrfillje teuml gjykateumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi iu drejtua Gjykateumls neumln pretendimin se zbulimi i identitetit teuml burimeve teuml

gazetareumlve eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes teuml garantuar me

Nenin 10 teuml Konventeumls Pretendimi i ankuesit ishte se urdheumlri qeuml i keumlrkonte atij

zbulimin e identitetit teuml burimit teuml tij dhe gjoba e shqiptuar si rezultat i refuzimit peumlr teuml

beumlreuml ateuml paraqiste shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Qeveria nuk u pajtua me keumlteuml pretendim derisa Komisioni nuk gjeti arsye peumlr teuml arritur

njeuml peumlrfundim neuml lidhje me keumlteuml pikeuml Gjykata nga ana e saj nuk kishte veumlneuml neuml

diskutim faktin se masat e peumlrdorura peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje me teuml drejteumln e ankuesit sipas

Nenit 10 sect 1 teuml Konventeumls Si rezultat ishte e nevojshme qeuml teuml shqyrtohej neumlse

ndeumlrhyrja justifikohej sipas paragrafit 2 teuml Nenit 10

249

Ankuesi dhe Komisioni ishin teuml mendimit se Neni 10 i Konventeumls keumlrkonte qeuml ccedilfareumldo

detyrimi i peumlrcaktuar ndaj njeuml gazetari peumlr teuml zbuluar burimin e tij duhej teuml kufizohej neuml

rrethana teuml jashteumlzakonshme kur interesat vitale teuml publikut ose individit janeuml neuml pyetje

Ky test nuk ishte ploteumlsuar neuml rastin aktual Nga ana e saj Qeveria pretendonte se

urdheumlri peumlr zbulim ishte i nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr mbrojtjen e teuml

drejtave teuml kompaniseuml Tetra

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjateuml shqyrtimit teuml rastit Gjykata fillimisht gjeti se nuk ishte i diskutuesheumlm fakti qeuml

masat e ndeumlrmarra kundeumlr ankuesit peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e liriseuml seuml shprehjes

siccedil garantohet me Nenin 10 teuml Konventeumls Ndeumlrhyrja ishte e parashikuar me ligj dhe

ishte beumlreuml peumlr arsye legjitime meqeuml synonte mbrojtjen e teuml drejtave teuml kompaniseuml Tetra

Ltd Gjykateumls i mbetej teuml vlereumlsonte neumlse ndeumlrhyrja ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike

Sipas Gjykateumls mbrojtja e burimeve teuml gazetareumlve peumlrbeumln njeuml ndeumlr kriteret themelore

peumlr lirineuml e shtypit dhe pa keumlteuml mbrojtje burimet mund teuml hezitojneuml teuml ndihmojneuml

gazetareumlt qeuml teuml informojneuml publikun peumlr ccedileumlshtje me interes publik Meuml tej Gjykata

vlereumlsoi se pa mbrojtje teuml burimeve roli mbikeumlqyreumls i shtypit mund teuml neumlnvlereumlsohet

dhe po ashtu mund teuml ndikohet negativisht mundeumlsia e shtypit qeuml teuml ofrojeuml informata teuml

besueshme dhe teuml sakta

Peumlr arsyet si meuml sipeumlr kufizimet neuml mbrojtjen e burimeve teuml gazetareumlve keumlrkojneuml

mbikeumlqyrje shumeuml teuml kujdesshme Neuml rastin konkret teuml gjitha gazetat dhe gazetareumlt

ishin njoftuar peumlr urdheumlrin peumlr zbulimin e burimit teuml gazetarit dhe masa e peumlrkohshme

ishte efektive peumlr ndalimin e peumlrhapjes seuml informacioneve konfidenciale teuml kompaniseuml

peumlrmes mediave Rrjedhimisht klienteumlt dhe bashkeumlpuneumltoreumlt e kompaniseuml nuk do teuml

informoheshin peumlrmes shtypit dhe interesi vital i kompaniseuml ishte neutralizuar peumlrmes

maseumls seuml peumlrkohshme Urdheumlri peumlr zbulimin e burimit sheumlrbeu thjesht peumlr teuml peumlrforcuar

maseumln e peumlrkohshme dhe nuk ishte i arsyetuar mjaftuesheumlm siccedil keumlrkohet me paragrafin

e dyteuml teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Gjykatat vendore theksuan se qeumlllimi legjitim i ndjekur me urdheumlrin peumlr zbulimin e

burimeve ishte zbulimi dhe largimi nga puna i puneumltorit ose bashkeumlpuneumltorit teuml pabeseuml

i cili ende ka mundur teuml keteuml qasje neuml informatat e kompaniseuml Gjykata e pranoi keumlteuml

argument si relevant mireumlpo nuk mundi teuml pranojeuml se interesi peumlr mbrojtjen e

kompaniseuml peumlrmes veprimeve kundeumlr burimit teuml gazetarit tejkalonte interesin vital teuml

publikut neuml mbrojtjen e burimit teuml gazetarit Sipas Gjykateumls qeumlllimi i ndjekur me

urdheumlrin peumlr zbulimin e burimeve dhe mjeteve teuml peumlrdorura peumlr teuml arritur ateuml qeumlllim nuk

ishte proprocional Peumlr keumlto arsye Gjykata vendosi qeuml urdheumlri peumlr zbulimin e identitetit

teuml burimit teuml gazetarit nuk ishte i nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe seuml bashku

me detyrimin peumlr teuml paguar gjobeuml peumlrbeumlnin shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr trsquou shprehur

ashtu siccedil garantohej me Nenin 10 teuml Konventeumls

Ndeumlrsa sa i peumlrket pretendimeve peumlr deumlme Gjykata vendoseuml se gjetja e shkeljes paraqet

satisfaksion teuml drejteuml peumlr deumlmin jo-material

250

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlmbeumldhjeteuml vota kundeumlr

shtateuml] [njeumlzeumlri]

251

Butkevich kundeumlr Rusiseuml - 586507

13 shkurt 2018 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 1

Shkelja e teuml drejteumls neuml liri dhe siguri si pasojeuml e arrestimit teuml paligjsheumlm dhe voneseuml prej

gjashteuml oreumlsh neuml lirimin e ankuesit ka shkelje

Neni 6 sect 1

Procedurat e kundeumlrvajtjes administrative nuk ishin teuml paanshme dhe u mungonin

garanciteuml substanciale dhe procedurale ka shkelje

Neni 10

Shkelje e liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e pengimit teuml mbulimit teuml njeuml ngjarjeje peumlr shkak

teuml ndalimit nga policia ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesteuml gazetar ndalim paraburgim jo-ligjsheumlm tejzgjatje e

paraburgimit liri e shprehjes mbulim i ngjarjes mungeseuml prokurori

Ankuesi z Maksim Butkevich njeuml shtetas ukrainas i lindur neuml vitin 1977 dhe jeton neuml

Kiev

Faktet e rastit

Ankuesi me profesion gazetar u arrestua gjateuml njeuml proteste kundeumlr globalizimit neuml

meumlngjesin e 16 korrikut 2006 neuml Sheumln Petersburg Sipas tij ai u arrestua edhe pse ai

nuk kishte marreuml pjeseuml neuml protesteuml dhe kishte respektuar urdheumlrin policor peumlr teuml fikur

kamereumln e tij

Ai ishte marreuml me forceuml neuml njeuml stacion policor ku u hartua njeuml raport i kundeumlrvajtjes I

akuzuar me kundeumlrvajtje administrative teuml mosrespektimit teuml urdheumlrit teuml ligjsheumlm teuml

policiseuml (sipas Nenit 193 teuml Kodit teuml Kundeumlrvajtjeve Administrative) ai ishte sjelleuml

para gjyqtarit neuml teuml njeumljteumln mbreumlmje Gjykateumlsi deumlgjoi deklaratat nga ankuesi i cili u

veteumldeklarua jo fajtor Gjykateumlsi gjithashtu i dha keumlrkeseumln e mbrojtjes dhe shqyrtoi njeuml

deumlshmitar Asnjeuml deumlshmitar i aneumls seuml kundeumlrt nuk u deumlgjua e as nuk kishte prokuror neuml

keumlteuml rast

Ankuesi u deumlnua me tre diteuml heqje lirie deumlnimin peumlr teuml cilin gjykata u mbeumlshtet

kryesisht neuml raportin e kundeumlrvajtjes administrative dhe neuml raportet paraprake teuml

hartuara nga policeumlt qeuml e kishin arrestuar ateuml Pas njeuml seance deumlgjimore mbi ccedileumlshtjen e

tij meuml 18 korrik 2006 deumlnimi i tij u konfirmua por u reduktua neuml dy diteuml me efekt teuml

menjeumlhersheumlm Paleumlt kontestojneuml koheumln e lirimit teuml tij Qeveria parashtroi se ai ka

vuajtur deumlnimin e tij teuml ndryshuar neuml ankeseuml dhe eumlshteuml liruar neuml oreumln 1000 ndeumlrsa

ankuesi pohon se ai u lirua veteumlm neuml oreumln 1600 kur urdhri i gjykateumls kishte arritur neuml

objektin e paraburgimit

252

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 5 sect 1 (e drejta peumlr liri dhe siguri) ankuesi pretendoi se

arrestimi i tij ishte i paligjsheumlm dhe se kishte pasur njeuml voneseuml prej gjashteuml oreumlsh neuml

lirimin e tij meuml 18 korrik 2006 Meuml tej duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 6 sect 1 peumlr njeuml

gjykim teuml drejteuml nga njeuml gjykateuml e paanshme) ai pretendonte se procedurat e

kundeumlrvajtjes administrative nuk ishin teuml paanshme dhe u mungonin garanciteuml

procedurale Seuml fundmi ai u ankua neuml bazeuml teuml Nenit 10 (liria e shprehjes) se ai ishte

arrestuar ndaluar dhe deumlnuar pavareumlsisht nga fakti qeuml ai i kishte theumlneuml neuml meumlnyreuml teuml

peumlrseumlritur policiseuml se ai ishte gazetar Ai pretendoi se kjo e kishte shkelur lirineuml e tij peumlr

teuml mbuluar njeuml ngjarje teuml madhe teuml organizuar nga Qeveria duke peumlrfshireuml protestat

lidhur me teuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 5 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se sipas ligjit rus arrestimi

administrativ duhej teuml justifikohej nga rrethanat e jashteumlzakonshme dheose nga

domosdoshmeumlria peumlr shqyrtimin e menjeumlhersheumlm dhe teuml duhur teuml ccedileumlshtjes

administrative dhe peumlr teuml siguruar zbatimin e ccedildo ndeumlshkimi qeuml do teuml vendoset

Megjithateuml as autoritetet vendase as qeveria ruse nuk kishin dheumlneuml asnjeuml justifikim peumlr

arrestimin e ankuesit Andaj arrestimi i ankuesit nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin rus

dhe nuk ishte e ligjshme neuml kuptim teuml Nenit 5 sect 1

Peumlr meuml tepeumlr qeveria nuk kishte dheumlneuml njeuml raport teuml holleumlsisheumlm mbi paraburgimin

administrativ teuml ankuesit dhe koheumln e lirimit teuml tij Prandaj Gjykata konsideroi se ai

kishte mbetur neuml paraburgim deri neuml ora 1600 meuml 18 korrik 2006 ashtu siccedil ishte

paraqitur nga ankuesi Megjithateuml sipas Nenit 5 teuml Konventeumls paraburgimi i tij nuk

ishte meuml i justifikuesheumlm pas oreumls 1000 neuml ateuml diteuml koha neuml teuml cileumln deumlnimi i tij

konsiderohej teuml jeteuml sheumlrbyer ploteumlsisht Nuk kishte asnjeuml justifikim peumlr keumlteuml voneseuml

gjashteuml-oreumlshe neuml lirimin e tij pasi nuk kishte asgjeuml qeuml teuml sugjeronte se kishte pasur

veumlshtireumlsi veccedilanteuml peumlr teuml siguruar lirimin e tij teuml menjeumlhersheumlm siccedil keumlrkohet nga

gjykata e apelit Prandaj Gjykata konstaton se kishte pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml

Konventeumls

Lidhur me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se kishte gjetur tashmeuml njeuml

shkelje teuml keumlrkeseumls seuml paanshmeumlriseuml objektive sipas Nenit 6 sect 1 neuml rastin Karelin

kundeumlr Rusiseuml60 shkak teuml mungeseumls seuml prokurorit neuml seancat gjyqeumlsore neuml teuml cilat janeuml

peumlrcaktuar akuzat administrative Gjykata nuk shihte arsye peumlr tu larguar nga ky

vendim peumlr teuml vendosur neuml rastin e ankuesit ku elementet faktike dhe ligjore ishin teuml

ngjashme Rrjedhimisht Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 neuml lidhje

me ankeseumln peumlr mungeseumln e paanshmeumlriseuml neuml procedureumln administrative

Duke marreuml parasysh ankeseumln peumlr mungeseumln e garancive procedurale Gjykata shqyrtoi

argumentin kryesor teuml ankuesit lidhur me peumlrdorimin e raporteve paraprake teuml

prodhuara nga dy oficereumlt arrestues peumlr ta deumlnuar ateuml dhe mungeseumln e njeuml mundeumlsie peumlr

ti veumlneuml neuml pyetje ato Gjykata vazhdoi me konstatimin se nuk kishte pasur ndonjeuml arsye

teuml mireumlbindeumlse peumlr mungeseumln e keumltyre oficereumlve teuml policiseuml nga gjykimi kur deumlshmia e

tyre e kundeumlrt kishte qeneuml vendimtare neuml marrjen e vendimit Neuml veccedilanti oficereumlt ishin

60 Karelin kundeumlr Rusiseuml nr 92608 sectsect 69-84 20 Shtator 2016

253

neuml fillimin e procedureumls i peumlrkisnin autoritetit qeuml fillonte ccedileumlshtjen dhe kishin qeneuml

deumlshmitareuml okulareuml peumlr pjeseumlmarrjen e supozuar teuml ankuesit neuml njeuml ngjarje publike teuml

paligjshme si dhe refuzimin e tij peumlr teuml peumlrmbushur njeuml urdheumlr policie Prandaj deumlnimi

i tij ishte bazuar neuml ateuml qeuml quhej proveuml e patestuar Pyetja e njeuml deumlshmitari neuml gjykimin

e ankuesit nuk kishte qeneuml e mjaftueshme peumlr teuml balancuar njeuml teuml meteuml teuml tilleuml Duke iu

referuar rasteve teuml meumlparshme teuml ngjashme neuml lidhje me procedurat administrative

Gjykata peumlrseumlriti se ishte e domosdoshme qeuml gjykatat ruse teuml shfryteumlzonin ccedildo mundeumlsi

teuml arsyeshme peumlr teuml verifikuar deklaratat inkriminuese nga punonjeumlsit e policiseuml teuml cileumlt

kishin paraqitur provat kryesore negative teuml cilat ishin ateumlhereuml themeli peumlr deumlnimin e teuml

pandehurit Prandaj kishte pasur shkelje teuml meumltejshme teuml Nenit 6 sect 1 neuml lidhje me teuml

drejteumln e Butkevich peumlr njeuml seanceuml teuml drejteuml

Lidhur me pretentimet peumlr shkelje teuml Nenin 10 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se

arrestimi ndjekja penale dhe deumlnimi me paraburgim administrativ kishte peumlrbeumlreuml njeuml

ndeumlrhyrje me lirineuml e tij si gazetar peumlr teuml mbledhur informata peumlr njeuml ngjarje publike

dhe peumlr teuml publikuar fotografi Gjykata nuk ishte e bindur se arsyet e dheumlna nga

autoritetet kombeumltare peumlr njeuml ndeumlrhyrje teuml tilleuml ishin teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar

deumlnimin e tij me dy diteuml burgim Vendimet e gjykateumls vendase nuk e kishin vlereumlsuar

argumentin e ankuesit se ai ishte duke vepruar si gazetar As nuk kishte pasur ndonjeuml

shqyrtim neumlse demonstrata kishte qeneuml paqeumlsore apo jo Peumlr meuml tepeumlr vendimet e

gjykateumls nuk kishin balancuar ndeumlrhyrjen neuml lirineuml e shprehjes seuml ankuesit kundrejt njeuml

qeumlllimi legjitim siccedil eumlshteuml parandalimi i trazirave neumlse ai kishte marreuml pjeseuml si

protestues neuml njeuml veprim teuml paligjsheumlm siccedil pohonin autoritetet dhe qeveria Prandaj

Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se kishte pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Pra Gjykata gjeti neuml veccedilanti se as gjykatat vendase as Qeveria Ruse nuk kishin

justifikuar arrestimin e ankuesit ose voneseumln prej gjashteuml oreumlsh neuml lirimin e tij meuml 18

korrik 2006 Peumlr meuml tepeumlr procedurat neuml teuml cilat ai ishte deumlnuar ishin neuml kundeumlrshtim

me keumlrkeseumln peumlr paanshmeumlri objektive peumlr shkak teuml mungeseumls seuml paleumls akuzuese neuml

seanceumln gjyqeumlsore neuml rastin e tij Keumlto procedura ishin gjithashtu teuml padrejta peumlr shkak

se punonjeumlsit e policiseuml teuml cileumlt e kishin arrestuar ateuml dhe kishin paraqitur raportet

paraprake mbi teuml cilat ishte bazuar deumlnimi i tij nuk u moreumln neuml pyetje gjateuml asaj seance

Seuml fundi Gjykata gjeti se vendimet ruse nuk kishin balancuar teuml drejteumln e ankuesit peumlr

lirineuml e shprehjes kundrejt njeuml qeumlllimi legjitim siccedil eumlshteuml parandalimi i trazirave duke

injoruar argumentin e tij se ai ishte duke vepruar si gazetar dhe duke mos shqyrtuar neuml

meumlnyreuml adekuate neumlse demonstrata kishte qeneuml paqeumlsore ose jo Andaj kishte pasur

shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Po ashtu Gjykata vendosi se Rusia do ti paguante ankuesit 7000 EUR neuml lidhje me

deumlmin jo-material dhe 2000 EUR peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls dy shkelje teuml Nenit 6 sect dhe

gjithashtu shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

254

Antović dhe Mirković kunder Malit te Zi - 7083813

28 neumlntor 2017 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje teuml drejteumls peumlr respektimin e jeteumls seuml private si pasojeuml e instalimit teuml paligjsheumlm

dhe peumlrdorimit teuml pajisjeve teuml mbikeumlqyrjes me video neuml auditoriumet e universitetit ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile hapeumlsireuml publike universitet auditorium video-mbikeumlqyrje privateumlsi

ceumlnim hapeumlsireuml private pa peumllqim

Ankuesit znj Nevenka Antoviq dhe z Jovan Mirkoviq shtetas malazes

Faktet e rastit

Ankuesit janeuml shtetas malazezeuml qeuml jetojneuml neuml Podgoriceuml dhe punojneuml si profeumlsoreuml teuml

Matematikeumls neuml universitet Neuml shkurt 2011 dekani i Shkolleumls seuml Matematikeumls njoftoi

se ai kishte vendosur teuml instalonte kamerat e veumlzhgimit neuml disa zona duke peumlrfshireuml

auditoriumet ku mbahet meumlsimi Njeuml vendim i leumlshuar meuml voneuml neuml teuml njeumljtin muaj

specifikonte se vendosja e kamerave ishet ndeumlrmarreuml si mase peumlr teuml mbrojtur njereumlzit

dhe proneumln dhe peumlr teuml monitoruar meumlsimdheumlnien Ankuesit parashtruan njeuml ankeseuml neuml

Agjencineuml peumlr Mbrojtjen e teuml Dheumlnave Personale neuml mars 2011 duke theumlneuml se

mbikeumlqyrja me video-kamera dhe mbledhja konsekuente e teuml dheumlnave mbi ta ishte duke

u zhvilluar pa peumllqimin e tyre Ata deklaruan se nuk dinin asnjeuml arsye peumlr tu frikeumlsuar

peumlr sigurineuml e askujt dhe se ka pasur meumlnyra teuml tjera peumlr teuml mbrojtur njereumlzit dhe

proneumln Ata gjithashtu keumlrkuan qeuml kamerat teuml hiqen Dy inspektoreuml nga Agjencia

fillimisht e mbeumlshteteumln Shkolleumln por pas njeuml kundeumlrshtimi nga ankuesit Keumlshilli i

Agjenciseuml vendosi qeuml masa nuk ishte neuml peumlrputhje me Ligjin e Malit te Zi peumlr mbrojtjen

e teuml dheumlnave personale Keumlshilli i Agjenciseuml konsideroi se nuk kishte asnjeuml arsye teuml

mireuml peumlr video-mbikeumlqyrjen si dhe nuk kishte asnjeuml rrezik peumlr njereumlzit ose proneumln dhe

se mbikeumlqyrja e meumlsimdheumlnies nuk ishte justifikim peumlr njeuml maseuml teuml tilleuml neuml Ligjin e

Malit te Zi peumlr mbrojtjen e teuml dheumlnave personale Peumlr keumlteuml Keumlshilli i Agjenciseuml urdheumlroi

qeuml kamerat teuml hiqen gjeuml qeuml ishte beumlreuml nga fundi i janarit 2012

Neuml janar 2012 ankuesit keumlrkuan kompensim neuml gjykateuml duke peumlrmendur Nenin 8 teuml

Konventes (e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare) dhe bazuar neuml teuml

drejteumln e brendshme Megjithateuml gjykatat refuzuan keumlrkeseumln e tyre Ata konsideronin

se ccedileumlshtja e jeteumls private nuk ishte neuml diskutim pasi qe auditoriumet ku mbanin meumlsim

ankuesit ishin zona publike Teuml dheumlnat e mbledhura nga veumlzhgimi me video gjithashtu

nuk ishte edhe teuml dheumlna personale Gjykata gjithashtu konsideroi se monitorimi i

veprimeve teuml njeuml individ neuml njeuml vend publik me peumlrdorimin e pajisjeve fotografike teuml

cilat mbledhnin veteumlm teuml dheumlnat vizuale teuml regjistruara menjeumlhereuml nuk kaneuml shkaktuar

ndeumlrhyrje me jeteumln private teuml atij individi qeuml mund teuml lindeuml njeumlhereuml kur ndonjeuml filmim i

njeuml material i tilleuml u beuml publikisht i disponuesheumlm Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se

instalimi dhe peumlrdorimi i video survejimit dhe mbledhja e teuml dheumlnave neuml keumlteuml meumlnyreuml

255

nuk e shkeli teuml drejteumln e ankuesve peumlr privateumlsi (pravo na privatnost) prandaj nuk u

shkaktoi atyre ndonjeuml stres psiqik Gjateuml procedureumls se degjimit teuml deumlshmitareumlve u

kuptua se neuml hapeumlsirat e universitetit kishte pasur raste teuml vjedhjes dhe deumlmtimeve te

brendshme Keumlto ngjarje kishin ccediluar neuml puneumlsimin e njeuml agjencie private teuml siguriseuml

Sipas deumlshmitarit policia kishte sugjeruar instalimin e pajisjeve teuml video-mbikeumlqyrjes

neuml apeumlsirat e shkolleumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan sipas Nenit 8 teuml Konventeumls se instalimi i paligjsheumlm dhe peumlrdorimi i

pajisjeve teuml video-mbikeumlqyrjes neuml auditoreumlt e universitetit ku mbajteumln mesimin kishin

shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr teuml respektuar jeteumln e tyre private Ata argumentuan neuml

veccedilanti se ndeumlrhyrja neuml teuml drejteumln e tyre peumlr respekt peumlr jeteumln e tyre private nuk kishte

qeneuml neuml pajtueshmeumlri me ndonjeuml ligj dhe prandaj ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 sect 2

teuml Konventeumls Gjithashtu ankuesit deklaruan se ndeumlrmarrja e njeuml mase teuml tilleuml-

mbikeumlqyrje me kamereuml - nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Peumlr meuml

tepeumlr sipas ankuesit Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml nuk ishte mbeumlshtetur neuml asnjeuml dispoziteuml

ligjore neuml vendimin kundeumlr tyre dhe nuk arriti teuml vlereumlsojeuml argumentet e tyre Meuml 17

korrik 2013 Gjykata e Larteuml neuml Podgoriceuml e miratoi aktgjykimin e shkalleumls seuml pareuml

duke mbeumlshtetur arsyet e saj neuml thelb Gjykata e Larteuml neuml veccedilanti deklaroi qeuml ankuesit

nuk kishin veumlrtetuar se e drejta e tyre neuml privateumlsi ishte shkelur dhe gjeti se gjykata e

shkalleumls seuml pareuml kishte qeneuml neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme neuml pajtim me praktikeumln

gjyqeumlsore teuml Gjykateumls me Evropiane

Qeveria kundeumlrshtoi pretendimet duke theksuar se jo teuml gjitha aktivitetet profesionale

dhe biznesore bien brenda hapeumlsireumls seuml jeteumls private Sipas Qeverise Universiteti eshte

njeuml institucion publik dhe meumlsimi eshte njeuml aktivitet me interes publik Zona qeuml ishte

neumln mbikeumlqyrje ishte njeuml hapeumlsire pune dhe peumlrbeumln hapesireumln jashteuml fusheumlveprimit teuml

autonomiseuml personale ndryshe nga zyrat e profesoreumlve ku njeuml sasi e caktuar e

autonomiseuml personale mund teuml ekzistonte Qeveria gjithashtu pohoi se ankuesit kishin

deumlshtuar teuml perdornin teuml gjitha mjetet juridike efektive vendase veccedilaneumlrisht kishin

deshtuar te sillnin njeuml apel kushtetues

Ankuesit kontestuan parashtrimet e Qeveriseuml Neuml veccedilanti ata pohonin se njeuml ankeseuml

kushtetuese nuk praqiste nje mjet efektive korrigjimi neuml koheumln peumlrkateumlse

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata filloi duke refuzuar argumentin e Qeveriseuml peumlr pranueshmeumlrineuml e rastit sipas teuml

cilit jeta private e teuml dy profesoreumlve nuk kishte qeneuml neuml diskutim pasi zona neumln

mbikeumlqyrje ishte publike konkretisht ishte hapesireuml publike e puneumls Gjykata vuri neuml

dukje se meuml pareuml kishte gjetur se jeta private mund teuml peumlrfshinte edhe jeteumln

profesionale dhe konsideroi se pikerisht kjo kishte teuml bente ne rastin e ankuesve

Prandaj Neni 8 ishte i zbatuesheumlm dhe rasti ishte i pranuesheumlm

Gjykata pastaj vazhdoi teuml theksonte se ajo kishte konstatuar neuml gjykimet e meumlparshme

se nocioni i jeteumls private mund teuml peumlrfshijeuml edhe aktivitete profesionale qeuml zhvillohen

neuml njeuml kontekst publik dhe ka veumlrejtur se amfiteatrit universitar ishte vend i puneumls seuml

profesoreve ku ata jo veteumlm qeuml meumlsonin por ndeumlrveprojneuml me studenteumlt zhvillojneuml

marreumldheumlnie dhe kontribuojneuml neuml ndeumlrtimin e identitetit teuml tyre social

256

Gjykata kishte gjetur meuml pareuml se mbikeumlqyrja e fshehteuml me video-kamera neuml puneuml eshte

ndeumlrhyrje neuml jeteumln private teuml njeuml punonjeumlsi dhe Gykata muk ka asnjeuml arsye peumlr tu

larguar nga ky qendrim peumlrsa i peumlrket seuml fshehteuml neuml njeuml vend pune siq eumlshteuml rasti neuml

fjaleuml Si pasojeuml jeta private e ankuesve ishte ceumlnuar dhe mbikeumlqyrja e aktiviteteve teuml

tyre nga kamera ishte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejtat e tyre Peumlr meuml tepeumlr gjykatat vendase

nuk e kishin shqyrtuar ligjshmeumlrineuml e maseumls sepse nuk kishte gjetur neuml radheuml teuml pareuml se

ishte ccedileumlshtje e privateumlsiseuml Megjithateuml teuml dheumlnat nga Agjencia e Mbrojtjese tregojneuml se

Agjencioni e kishte konsideruar mbikeumlqyrjen me kamera si njeuml ndeumlrhyrje dhe kishte

gjetur se kjo nderhyrje nuk kishte qeneuml neuml peumlrputhje me ligjin Peumlr shembull

legjislacioni i brendsheumlm kishte deklaruar se video-kamerat mund teuml peumlrdoren peumlr teuml

monitoruar zonat e qasjes neuml lokalet zyrtare megjithateuml neuml keumlteuml rast ato ishin vendsur

neuml amfiteatre Ligji i brendsheumlm kishte parashikuar gjithashtu qeuml mbikeumlqyrja mund teuml

kryhej neumlse qeumlllimi i maseumls kishte teuml beumlnte me parandalimin e rrezikut peumlr proneumln ose

njereumlzit dhe kjo mbrojtje nuk mund teuml arrihej neuml njeuml meumlnyreuml tjeteumlr Teuml dheumlnat nga

Agjencia e Mbrojtjes nuk kishin treguar se ka ndonjeuml rrezik teuml tilleuml ndeumlrsa njeuml arsye

tjeteumlr e peumlrmendur peumlr maseumln e ndeumlrmarreuml neuml lidhje me mbikeumlqyrjen e meumlsimdheumlnies

nuk parashihej fare neuml ligj si njeuml justifikim peumlr ndeumlrmarrjen e njeuml mase teuml tilleuml Prandaj

Gjykata gjeti se vide-mbikeumlqyrja edhe pse i lajmeumlruar nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin

dhe se ka pasur shkelje teuml Nenit 8

Gjykata gjithashtu caktoi se Mali i Zi do ti paguante 1000 EUR peumlr secili ankues neuml

lidhje me deumlmin jomaterial dhe 166950 EUR neuml lidhje me shpenzimet dhe

shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendosi se ka shkelje te Nenint 8 te Konventeumls [kateumlr peumlrtre kundeumlr]

Gjyqtareumlt Vučinić dhe Lemmens shpreheumln njeuml mendim teuml peumlrbashkeumlt Gjyqtareumlt Spano

Bianku dhe Kjoslashlbro shpreheumln njeuml opinion teuml peumlrbashkeumlt kundeumlrtheumlneumls Keumlto opinione i

bashkeumlngjiten aktgjykimit

257

Egill Einarsson kundeumlr Islandeumls - 2470315

7 neumlntor 2017 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Neuml kontekst teuml njeuml postimi neuml Instagram qeuml e akuzon ankuesin si peumlrdhunues peumlrbeumln

shkeleteuml seuml drejteumls seuml privateumlsiseuml peumlrkundeumlr faktin qeuml bie ndesh me lirineuml e shprehjes

ka shkelje

Neni 10

Arritje e baraspesheumls seuml drejeuml me rastin kufizimit teuml liriseuml seuml shprehjes sipas Nenit 10 neuml

teuml mireuml teuml mbrojtjes seuml jeteumls private nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile rrjete sociale figureuml publike privateumlsi postim publik qasje publike

ceumlnim i privateumlsiseuml akuza reputacion

Ankuesi z Egill Einarsson shtetas i Islandeumls i lindur neuml vitin 1980

Faktet e rastit

Ankuesika qeneuml person i njohur neuml shtetin e tij Islandeumln kur peumlr vite teuml teumlra ka

publikuar artikuj blogje dhe libra si dhe eumlshteuml paraqitur neuml filma neuml televizion dhe neuml

mediume teuml tjera duke peumlrdorur pseudonime teuml ndryshme

Ankuesi ka shprehur pikeumlpamjet e tij edhe sa u peumlrket femrave dhe liriseuml seuml tyre

seksuale Neuml vitet 2011 dhe 2012 dy femra kaneuml raportuar neuml polici se ankuesika kryer

vepra penale teuml karakterit seksual kundeumlr tyre Policia ka hetuar dhe peumlrfundimisht

hedhur poshteuml pretendimet Ankuesi nga ana e tij ka paraqitur ankeseuml neuml polici duke

ngritur pretendimin se akuzat ndaj tij kaneuml qeneuml false Kjo ankeseuml po ashtu eumlshteuml

hedhur poshteuml nga policia Neuml neumlntor teuml vitit 2012 njeuml revisteuml neuml Islandeuml botoi njeuml

intervisteuml me ankuesin Fotografia e tij ishte publikuar neuml faqeneuml e pareuml dhe neuml

intervisteuml ankuesi diskutonte peumlr akuzat peumlr dhunim teuml ngritura ndaj tij Ai me keumlteuml rast

deklaron disa hereuml se akuzat kaneuml qeneuml false

Neuml diteumln e njeumljteuml me ateuml teuml botimit teuml intervisteumls personi X ka publikuar njeuml version teuml

modifikuar teuml fotografiseuml seuml botuar teuml ankuesit duke e fyer ateuml dhe quajtur ldquobastard

peumlrdhunuesrdquo neuml llogarineuml e tij neuml Instagram X kishte rreth 100 individeuml qeuml e ndiqnin

ateuml neuml Instagram dhe kishte besuar se veteumlm ndjekeumlsiteuml e tij kishin qasje neuml gjeumlrat qeuml

postonte Sidoqofteuml fotografiteuml e X-it ishin teuml qasshme edhe peumlr peumlrdoruesiteuml e tjereuml teuml

Instgramit neuml domenin publik Diteumln tjeteumlr njeuml revisteuml kishte publikuar njeuml artikull

online rreth postimit teuml X-it duke ripublikuar fotografineuml e modifikuar peumlr njeuml audienceuml

meuml teuml gjereuml

Ankuesi kishte filluar procedurat gjyqeumlsore kundeumlr personit X para Gjykateumls seuml Qarkut

Gjykata kishte vendosur kundeumlr tij dhe kishte peumlrcaktuar se deklaratat e X-it ishin

brenda kufijve teuml liriseuml seuml shprehjes Fotografia e modifikuar dhe fjaleumlt e paraqitura nga

X ishin konsideruar teuml paraqisnin njeuml gjykim teuml lireuml meuml tepeumlr sesa njeuml deklarateuml fakti

258

Ankuesi kishte apeluar vendimin e Gjykateumls seuml Qarkut praneuml Gjykateumls Supreme

Gjykata Supreme kishte leumlneuml neuml fuqi vendimin e gjykateumls meuml teuml uleumlt Gjykimi kishte

analizuar historineuml e ankuesit publikimit teuml pikeumlpamjeve teuml tij kundeumlrtheumlneumlse duke

peumlrfshireuml qeumlndrimet e tij ndaj femrave Gjykata Supreme ka gjetur se kur ankuesi ka

dheumlneuml intervisteumln dhe ka beumlreuml komente provokative rreth femrave qeuml e kaneuml akuzuar ateuml

peumlr vepra seksuale ai ka nisur njeuml debat publik dhe peumlr meuml tepeumlr ldquoe ka ditur se

komentet e tij teuml forta do teuml rezultonin neuml reagime teuml forta nga ata qeuml fuqisheumlm nuk

peumllqejneuml pikeumlpamjet e tijrdquo

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Pretendimi kryesor i ankuesit ishte se vendimi i Gjykateumls Supreme teuml Islandeumls peumlrbeumlnte

shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr jeteuml private ashtu siccedil garantohej neuml Nenin 8 teuml Konventeumls

Meuml sakteumlsisht ankuesi ka theksuar se kur X-i ka publikuar fotografineuml e tij teuml

modifikuar me mbishkrimin ldquobastard peumlrdhunuesrdquo ai e ka akuzuar ateuml peumlr dhunim teuml

njeuml personi specifik ndoneumlse X-i e ka ditur se rasti kundeumlr tij eumlshteuml hedhur poshteuml nga

prokurori Sipas mendimit teuml ankuesit kjo ka qeneuml njeuml deklarateuml fakti rreth tij si

dhunues qeuml do teuml mund teuml provohej

Ankuesi tutje ka deklaruar se X-i e ka publikuar fotografineuml dhe deklarateumln neuml gjuheumln

angleze dhe e ka beumlreuml ateuml teuml qasshme peumlr mbi 100 milioneuml peumlrdorues teuml Instagramit Si

rrjedhojeuml fotografia eumlshteuml botuar edhe neuml mediat islandeze Fotografia ka krijuar

peumlrshtypjen se personi neuml fotografi (ankuesi) eumlshteuml dhunues Meuml tej ankuesi ka

theksuar se peumlrfundimi i Gjykateumls Supreme neumlnkupton se ankuesi do teuml mund teuml quhej

dhunues pa qeneuml i akuzuar dhe deumlnuar peumlr njeuml krim teuml tilleuml dhe pa pasur mundeumlsineuml qeuml

teuml mbrojeuml veten Sipas tij kjo paraqet shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket qeumlndrimit teuml Qeveriseuml ajo neuml radheuml teuml pareuml ka theksuar se faktet e keumltij

rasti janeuml teuml ndryshme nga rastet e tjera qeuml peumlrfshinin mediat teuml cilat kaneuml publikuar

informacione peumlr individeuml dhe si rrjedhojeuml parimet e peumlrdorura nga Gjykata neuml ato raste

nuk mund teuml aplikohen neuml meumlnyreumln e njeumljteuml neuml rastin konkret Peumlr shembull kriteri i

metodeumls seuml marrjes seuml informacionit nuk aplikohej neuml keumlteuml rast Sipas Qeveriseuml

informacioni eumlshteuml shpeumlrndareuml nga njeuml individ qeuml shpreheuml gjykimin e tij teuml lireuml personal

rreth ankuesit dhe nuk ka qeneuml i synuar peumlr publikun e gjereuml

Sipas pikeumlpamjes seuml Qeveriseuml gjykatat vendore kaneuml aplikuar standarde qeuml janeuml neuml

peumlrputhshmeumlri me parimet e misheumlruara neuml Nenin 8 teuml Konventeumls ashtu siccedil ato parimet

janeuml intepretuar neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml Gjykateumls Sipas Qeveriseuml gjykatat vendore

gjithashtu geumlzonin njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi dhe se gjykatat vendore geumlzonin njeuml

margjineuml meuml teuml gjereuml vlereumlsimi neuml lidhje me detyrimet pozitive teuml paleumlve private ku

mendimet brenda njeuml shoqeumlrie demokratike mund teuml ndryshojneuml neuml maseuml teuml madhe

Qeveria po ashtu ka veumlneuml re se gjykatat vendore kaneuml analizuar materialin neuml teumlreumlsi

dhe kaneuml ardhur neuml peumlrfundimin se deklarata ka qeneuml gjykim i lireuml dhe jo peumlrcaktim

faktik

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjateuml shqyrtimit teuml rastit Gjykateumls i eumlshteuml keumlrkuar qeuml teuml baraspeshojeuml teuml drejteumln peumlr

respektim teuml jeteumls private me teuml drejteumln peumlr lirineuml e shprehjes Neuml keumlteuml kuptim Gjykata

ka veumlrejtur se faktoreuml teuml reumlndeumlsisheumlm neuml vlereumlsimin e keumlsaj baraspesheuml mund teuml jeneuml

259

ldquokontributi ndaj njeuml debati teuml interesit teuml peumlrgjithsheumlm sa i njohur eumlshteuml personi konkret

dhe cila eumlshteuml tema e raportit sjellja e meumlhershme e tij ose saj metoda e marrjes seuml

informacionit dhe sakteumlsia e tij peumlrmbajtja forma dhe pasojat e publikimit dhe

ashpeumlrsia e sanksioneve teuml zbatuarardquo Si shteseuml e keumlsaj me qeumlllim vlereumlsimi teuml

justifikimit peumlr njeuml deklarateuml teuml kundeumlrshtuar duhet beumlreuml dallim ndeumlrmjet deklaratave teuml

faktit dhe gjykimeve vlereumlsuese

Lidhur me pyetjen sa i njohur eumlshteuml ankuesi Gjykata eumlshteuml pajtuar me gjetjet e

gjykatave islandeze se kufijteuml e kritikeumls seuml pranueshme neuml keumlteuml rast duhet teuml jeneuml meuml teuml

gjereuml sesa neuml rastin kur njeuml individ nuk eumlshteuml i njohur Peumlrkundeumlr keumlsaj Gjykata ka

theksuar se edhe personat e njohur publikisht kaneuml pritje legjitime peumlr respektim teuml

jeteumls seuml tyre private Gjykata po ashtu eumlshteuml pajtuar me gjykatat vendore se neuml driteuml teuml

faktit se ankuesi ishte person i mireumlnjohur dhe deklarata e kundeumlrshtuar ishte pjeseuml e

njeuml debati teuml peumlrgjithsheumlm neuml lidhje me akuzat peumlr njeuml vepeumlr serioze penale kjo ishte

njeuml ccedileumlshtje e interesit teuml peumlrgjithsheumlm

Peumlrmbajtja forma dhe pasojat e publikimit teuml kundeumlrshtuar - a ishte publikimi njeuml

deklarateuml fakti apo gjykim vlereumlsues

Gjykata nuk eumlshteuml pajtuar me gjykatat vendore sa i peumlrket peumlrmbajtjes formeumls dhe

pasojave teuml publikimit Ajo e ka konsideruar shprehjen ldquopeumlrdhunuesrdquo si dicka

ldquoobjektive dhe faktike sipas natyreumlsrdquo Gjykata ka gjetur se konteksti faktik neuml teuml cilin

eumlshteuml beumlreuml deklarata e kundeumlrshtuar dhe deklarimi se ankuesi ishte njeuml ldquopeumlrdhunuesrdquo

pas ndeumlrprerjes seuml procedurave penale kundeumlr tij nuk eumlshteuml marreuml parasysh neuml meumlnyreuml

teuml duhur Qofteuml edhe si gjykim vlereumlsues ka nevojeuml peumlr bazeuml teuml mjaftueshme faktike peumlr

teuml mbeumlshtetur njeuml deklarateuml teuml tilleuml dhe neuml keumlteuml rast nuk ka pas njeuml bazeuml teuml tilleuml pas

ndeumlrprerjes seuml procedurave penale

Gjykata ka deklaruar se

ldquotheumlneuml shkurt Neni 8 i Konventeumls duhet interpretuar neuml ateuml meumlnyreuml qeuml individeumlt

qofteuml edhe individeumlt e diskutuesheumlm publik qeuml kaneuml nxitur debat teuml nxehteuml peumlr

shkak teuml sjelljes seuml tyre dhe komenteve publike nuk duhet teuml tolerojneuml teuml qenurit

publikisht teuml akuzuar peumlr vepra teuml dhunshme kriminale neuml mungeseuml teuml mbeumlshtetjes

seuml keumltyre deklaratave neuml fakte Prandaj Gjykata gjen se deklarata ka qeneuml e njeuml

natyre serioze dhe e afteuml peumlr teuml deumlmtuar reputacionin e ankuesit Ajo ka arritur ateuml

nivel serioziteti sa peumlr teuml krijuar paragjykim neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejteumls peumlr

respektim teuml jeteumls private teuml ankuesit sipas Nenit 8rdquo

Peumlrfundimisht Gjykata ka gjetur se gjykatat islandeze nuk kaneuml krijuar njeuml baraspesheuml

teuml drejteuml ndeumlrmjet teuml drejteumls seuml ankuesipeumlr respektim teuml jeteumls private dhe teuml drejteumls seuml X-

it peumlr lirineuml e shprehjes Keumlsisoji ka shkelje teuml seuml drejteumls seuml privateumlsiseuml seuml ankuesit

Neuml lidhje me deumlmshpeumlrblimin sa i peumlrket deumlmit jo-material Gjykata vlereumlson se gjetja

e shkeljes seuml teuml drejteumls seuml ankuesit paraqet satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml teuml ccedilfareumldo

deumlmi jo-material qeuml ankuesi mund teuml keteuml peumlsuar

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls dhe seuml kjo nuk e shkel Nenin 10

gjithahshtu vendoseuml se gjetja e shkeljes paraqet satisfaksion teuml drejteuml peumlr deumlmin jo-

material [peseuml vota kundeumlr dy njeumlzeumlri]

260

Neni 11

Liria e tubimit dhe e organizimit

1 Cdokush ka teuml drejteumln e liriseuml seuml tubimit paqeumlsor dhe teuml organizimit me teuml tjereumlt

duke peumlrfshireuml teuml drejteumln e themelimit me teuml tjereuml teuml sindikatave dhe teuml pjeseumlmarrjes

neuml to peumlr mbrojtjen e interesave teuml tij

2 Ushtrimi i keumltyre teuml drejtave nuk mund trsquou neumlnshtrohet kufizimeve teuml tjera peumlrvec

atyre qeuml parashikohen me ligj dhe qeuml janeuml teuml nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike neuml interes teuml siguriseuml kombeumltare ose siguriseuml publike peumlr mbrojtjen e

rendit dhe parandalimin e krimit peumlr ruajtjen e sheumlndetit ose teuml moralit ose peumlr

mbrojtjen e teuml drejtave dhe teuml lirive teuml teuml tjereumlve Ky Nen nuk ndalon kufizime teuml

ligjshme teuml ushtrimit teuml keumltyre teuml drejtave nga pjeseumltareuml teuml forcave teuml armatosura teuml

policiseuml ose teuml administrateumls shteteumlrore

261

Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 1939292

30 janar 1998 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11

Pretendim se masa e detyrimit teuml shpeumlrbeumlrjes seuml Partiseuml Komuniste teuml Bashkuar e

Turqiseuml (TBKP) dhe ndalimi peumlr lidereumlt e saj teuml mbanin zyra teuml ngjashme neuml ndonjeuml

parti tjeteumlr politike kishin shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr lirineuml e asocimit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri e asocimit parti politike shpeumlrbeumlrje anti-kushtetuse qeumlllim

terrorizeumlm kurd bashkim fusheumlveprim mision

Ankuesit Partia Komuniste e Bashkuar e Turqiseuml (TBKP) (ankuesi i pareuml) z Nihat

Sargin (ankuesi i dyteuml) dhe z Nabi Yagci (ankuesi i treteuml)

Faktet e rastit

Partia politike e Bashkuar e Turqiseuml - ankuesi i pareuml - u themelua nga 36 persona meuml 4

qershor 1990 Programi dhe kushtetuta e TBKP-seuml u paraqiteumln neuml zyreumln e Keumlshillit

Kryesor Shteteumlror neuml Gjykateumln e Kasacionit peumlr vlereumlsimin e pajtueshmeumlriseuml seuml partiseuml

neuml bazeuml teuml Kushtetuteumls seuml Republikes se Turqiseuml dhe Ligjit nr 2820 peumlr rregullimin e

partive politike teuml vendit Kryetari dhe Sekretari i Pergjithshem i TBKP ishin

respektivisht zt Nihat Sargin dhe zt Nabi Yagci peumlrkateumlsisht ankuesi i dyteuml dhe i treteuml

teuml cileumlt janeuml shtetas teuml Republikeumls seuml Turqiseuml dhe jetonin neuml Stamboll Meuml 14 qershor

1990 Prokurori i Peumlrgjithsheumlm i Shtetit neuml Gjykateumln e Kasacionit ngriti procedureuml para

Gjykateumls Kushtetuese peumlr ndeumlrprerjen e egzistimit te TBKP Neuml bazeuml teuml Neneve 6 10

14 dhe ish Nenit 68 teuml Kushtetuteumls dhe Nenit 78 dhe 81 teuml Ligjit nr 2820 Avokati

kryesor i shtetit paditi TBKP-neuml peumlr peumlrpjekje peumlr teuml vendosur ngritjen e njeuml klase

shoqeumlrore mbi teuml tjereumlt bazuar neuml Nenin 96 (3) teuml Ligjit nr 2820

Avokati kryesor i shtetit ka fajeumlsuar TBKP-neuml se ka kryer aktivitete qeuml mund teuml

minojneuml integritetin territorial teuml Republikeumls seuml Turqiseuml dhe neuml bazeuml teuml Nenit 96 (2) teuml

Ligjit nr 2820 Avokateumlt thaneuml se TKBP deklaroi veten teuml jeteuml pasardheumls i Partiseuml Turke

teuml Puneumltoreumlve qeuml u shpeumlrbeuml nga Gjykata meuml pareuml Si deumlshmi e keumlrkeseumls seuml tij para

Gjykateumls Avokati kryesor i shtetit paraqiti faktet qeuml ishin marreuml nga programi i TKBP

Meuml 16 korrik 1990 Gjykata Kushtetuese e Republikeumls seuml Turqiseuml dha njeuml urdheumlr peumlr

shpeumlrbeumlrjen e Partiseuml Komuniste teuml Bashkuar teuml Turqiseuml Njeumlkoheumlsisht neuml pajtim me

Nenin 69 teuml Kushtetuteumls dhe Nenin 95 (1) teuml Ligjit nr 2820 ankuesit dhe menaxhereumlt e

tjereuml teuml TKBP irsquou ndalua teuml mbajneuml zyra teuml ngjashme neuml ndonjeuml organ tjeteumlr politik

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuei i dyteuml dhe treteuml parashtruan ankeseuml neuml Gjykata me pretendimin se vendimi i

Gjykateumls Kushtetuese neuml lidhje me shpeumlrbeumlrjen e TKBP nuk eumlshteuml domosdoshmeumlrisht

neuml pajtim me demokracineuml dhe teuml drejtat e njeriut Ankuesit e ngriteumln ccedileumlshtjen para

Komisionit qeuml Gjykata Kushtetuese e Turqiseuml neuml meumlnyreuml individuale shkeli Nenet 6 sect

2 9 10 dhe 11 teuml Konventeumls dhe seuml bashku me Gjykateumln Kushtetuese shkeleumln Nenet 14

262

dhe 18 teuml Konventeumls Peumlrveccedil keumlsaj ankuesit ngriten ccedileumlshtjen se Gjykata Kushtetuese

shkeli Nenet 1 dhe 3 teuml Protokollit nr 1

Meuml 6 dhjetor 1994 Gjykata njoftoi se peumlrveccedil pretendimeve peumlr neumln Nenin 6 sect 2 teuml

Konventeumls pjesa e tjeteumlr e ankeseumls eumlshteuml e pranueshme Meuml 3 shtator 1996 Komisioni

deklaroi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml trajtohet ccedileumlshtja neuml bazeuml teuml Neneve 9 dhe 10 dhe

teuml trajtohen veqmas Nenet 14 dhe 18 teuml Konventeumls dhe Nenet 1 dhe 3 teuml Protokollit 1

Peumlrfundimisht ankuesit pretenduan praneuml Gjykateumls se faktet mbi teuml cilat rasti ishte i

bazuar peumlrbeumlnin shkelje teuml Nenit 11 dhe Neneve 1 dhe 3 teuml Protokollit 1

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me zbatueshmeumlrineuml e Nenit 11 Gjykata konsideron se formulimi i Nenit 11

jep njeuml tregues fillestar neumlse partiteuml politike mund teuml mbeumlshteten neuml keumlteuml dispoziteuml Ajo

thekson se megjitheumlse Neni 11 i referohet liriseuml seuml asocimit me teuml tjereumlt duke peumlrfshireuml

teuml drejteumln peumlr teuml formuar sindikatat bashkimi duke peumlrfshireuml tregon qarteuml se

sindikatat janeuml veteumlm njeuml shembull ndeumlr teuml tjera neuml formeumln neuml teuml cileumln liria e asocimit

mund teuml ushtrohet si e drejteuml Prandaj Gjykata nuk pajtohet me konkludimin e Qeveriseuml

se duke iu referuar sindikatave - peumlr arsye qeuml lidhen kryesisht me ccedileumlshtjet qeuml ishin

aktuale neuml ateuml koheuml - hartuesit e Konventeumls synonin teuml peumlrjashtonin partiteuml politike nga

sfera e Nenit 11 Sidoqofteuml edhe meuml bindeumls se formulimi i Nenit 11 sipas mendimit teuml

Gjykateumls eumlshteuml fakti se partiteuml politike janeuml njeuml formeuml thelbeumlsore e shoqeumlriseuml peumlr

funksionimin e duhur teuml demokraciseuml Duke pasur parasysh reumlndeumlsineuml e demokraciseuml neuml

sistemin e Konventeumls nuk mund teuml keteuml dyshime se partiteuml politike hyjneuml neuml kuadeumlr teuml

Nenit 11 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket pretendimit teuml Qeveriseuml se TBKP kishte veumlneuml neuml dyshim rendin kushtetues

teuml Turqiseuml dhe konkluzionet qeuml duhej teuml nxirrnin nga ky fakt duhet teuml thuhet neuml fillim

se neuml keumlteuml fazeuml Gjykata nuk duhet teuml vendoseuml neumlse ky pretendim eumlshteuml i veumlrteteuml apo

mund teuml mbeumlshtetet veteumlm neuml bazeuml teuml kushtetuteumls dhe programit teuml partiseuml neuml fjaleuml Neuml

lidhje me veumlrejtjet e saj lidhur me domosdoshmeumlrineuml e ndeumlrhyrjes seuml kundeumlrshtuar

Gjykata veumlren se njeuml asociacion duke peumlrfshireuml njeuml parti politike nuk peumlrjashtohet nga

mbrojtja e ofruar nga Konventa thjesht sepse aktivitetet e saj konsiderohen nga

autoritetet kombeumltare se jane duke minuar strukturat kushtetuese teuml Shtetit dhe duke

beumlreuml thirrje peumlr imponimin e kufizimeve Gjykata neuml parim eumlshteuml e hapur peumlr autoritetet

kombeumltare qeuml teuml ndeumlrmarrin veprime teuml tilla qeuml ato i konsiderojneuml teuml nevojshme peumlr teuml

respektuar sundimin e ligjit ose peumlr teuml zbatuar teuml drejtat kushtetuese por qeverite duhet

ta beumljneuml keumlteuml neuml njeuml meumlnyreuml qeuml eumlshteuml neuml peumlrputhje me detyrimet e tyre sipas Konventeumls

dhe qeuml i neumlnshtrohen rishikimit nga institucionet e Konventeumls61

Qeveria gjithashtu parashtroi se Neni 11 garantonte lirineuml peumlr teuml formuar njeuml

asociacion dhe se ajo nuk e pengonte fromimin e njeuml asociacioni teuml ri peumlr shkak teuml

shpeumlbeumlrjes seuml meumlhershme Gjykata peumlrseumlrit se Konventa synon teuml garantojeuml teuml drejtat qeuml

nuk janeuml teorike apo iluzore por praktike dhe efektive62 E drejta e garantuar me Nenin

11 do teuml ishte kryesisht teorike dhe iluzore neumlse kufizohej neuml themelimin e njeuml

asociacioni pasi autoritetet kombeumltare mund teuml shpeumlrndanin menjeumlhereuml shoqateumln pa

61 Open Door dhe Dublin Well Woman kundeumlr Irlandeumls 29 tetor 1992 Seria A nr 246-A fq 29 sect 69 62 Artiko kundeumlr Italiseuml i 13 majit 1980 Seria A 37 fq 16 sect 33

263

qeneuml neuml peumlrputhje me Konventeumln Rrjedhimisht mbrojtja e ofruar nga Neni 11 zgjat

gjateuml gjitheuml jeteumlgjateumlsiseuml seuml asociacionit dhe se shpeumlrndarja e njeuml shoqeumlrie nga

autoritetet e njeuml vendi duhet teuml peumlrmbusheuml keumlrkesat e paragrafit 2 teuml keumlsaj dispozite

Tutje Qeveria parashtroi se shpeumlrbeumlrja e TBKP nuk peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml

drejteumln e ankuesit teuml dyteuml dhe treteuml peumlr lirineuml e asocimit Ashtu si Komisioni edhe

Gjykata konkludon se ka pasur njeuml ndeumlrhyrje neuml keumlteuml teuml drejteuml neuml lidhje me teuml tre

ankuesit duke pasur parasysh rolin e tyre si themelues dhe udheumlheqeumls teuml partiseuml dhe

ndalimit i cili i pengoi ata teuml kryejneuml peumlrgjegjeumlsi teuml ngjashme neuml ccedildo grupim tjeteumlr

politik

Neuml lidhje me ateuml nese ndeumlrhyrja ishte e justifikuar Gjykata konsideroi se njeuml ndeumlrhyrje e

tilleuml do teuml peumlrbeumlnte njeuml shkelje teuml Nenit 11 peumlrveccedil neumlse u peumlrcaktua me ligj ndoqi njeuml

ose meuml shumeuml synime legjitime sipas paragrafit 2 dhe ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr arritjen e keumltyre qeumlllimeve Neuml rastin neuml fjaleuml ndeumlrhyrja ishte e

peumlrcaktuar me ligj pasi masat e urdheumlruara nga Gjykata Kushtetuese ishin bazuar neuml

Nenet 2 3 sect 1 6 10 sect 1 dhe 14 sect 1 dhe ish Nenit 68 teuml Kushtetuteumls dhe Nenet 78 81

dhe 96 (3) teuml Ligjit nr 2820 peumlr rregullimin e partive politike

Sa i peumlrket qeumlllimit Qeveria pohoi se ndeumlrhyrja ka ndjekur njeuml seumlreuml qeumlllimeve legjitime

sigurimin e siguriseuml kombeumltare siguriseuml publike dhe integritetit territorial dhe

mbrojtjen e teuml drejtave dhe lirive teuml teuml tjereumlve Qeveria tutje sygjeronte se neumlse Gjykata

siccedil kishte beumlreuml neuml gjykimin e Hadjianastasiou kundeumlr Greqiseuml63 do teuml prantonte se njeuml

rast i izoluar i spiunazhit mund teuml deumlmtonte sigurineuml kombeumltare kishte meuml shumeuml arsye

peumlr teuml arritur njeuml konkluzion teuml ngjasheumlm edhe neuml rastin neuml fjaleuml

Komisioni ka dalluar midis arsyeve teuml ndryshme teuml mbeumlshtetura nga Gjykata

Kushtetuese peumlr shpeumlrbeumlrjen e TBKP-seuml Peumlr aq sa shpeumlrbeumlrja bazohej neuml njeuml dallim teuml

teumlrhequr neuml programin e TBKP midis turqve dhe kurdeumlve sipas mendimit teuml

Komisionit mund teuml thuhet se eumlshteuml urdheumlruar me qeumlllim teuml mbrojtjes seuml integritetit

territorial dhe keumlshtu siguriseuml kombeumltare Nuk ishte se TBKP ishte njeuml organizateuml

terroriste ose njeuml sponsorizim i terrorizmit por mund teuml konsiderohej hapur se duke

ndjekur krijimin e njeuml kombi teuml veccedilanteuml kurd dhe rrjedhimisht njeuml rishpeumlrndarje teuml

territorit teuml shtetit turk Ashtu si Komisioni Gjykata konsideron se shpeumlrbeumlrja e TBKP-

seuml ka ndjekur teuml pakteumln njeuml nga qeumlllimet legjitime teuml peumlrcaktuara neuml Nenin 11 ateuml teuml

mbrojtjes seuml siguriseuml kombeumltare e cila eumlshteuml e domosdoshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike

Gjykata peumlrseumlrit se pavareumlsisht nga roli i saj autonom dhe sfera e veccedilanteuml e zbatimit

Neni 11 duhet teuml shqyrtohet edhe neuml bazeuml teuml Nenit 10 Mbrojtja e opinioneve dhe liria

peumlr ti shprehur ato eumlshteuml njeuml nga objektivat e lirive teuml asocimit64 Sipas Gjykateumls shumeuml

hereuml nuk mund teuml keteuml demokraci pa pluralizeumlm Peumlr keumlteuml arsye liria e shprehjes e

peumlrcaktuar neuml Nenin 10 eumlshteuml e zbatueshme neuml peumlrputhje me paragrafin 2 jo veteumlm

peumlr informacionin ose ideteuml qeuml pranohen neuml meumlnyreuml teuml favorshme ose konsiderohen si

joformale ose si ccedileumlshtje indiference por gjithashtu edhe peumlr ato qeuml ofendojneuml shokojneuml

apo shqeteumlsojneuml Fakti qeuml aktivitetet e tyre janeuml pjeseuml e njeuml ushtrimi kolektiv teuml liriseuml seuml

63 Hadjianastasiou kundeumlr Greqiseuml 16 dhjetor 1992 (Seria A nr 252) 64 Young James dhe Webster kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 13 gusht 1981 Seria A 44 fq 23 sect 57 Vogt

kundeumlr Gjermaniseuml 26 Shtator 1995 Seria A nr 332 fq 30 sect 64

264

shprehjes neuml vetvete u japin teuml drejteuml partive politike teuml keumlrkojneuml mbrojtjen e Neneve 10

dhe 11 teuml Konventeumls

Neuml sfereumln politike peumlrgjegjeumlsia neumlnkupton qeuml shteti eumlshteuml neumln detyrimin ndeumlr teuml tjera teuml

mbajeuml neuml peumlrputhje me Nenin 3 teuml Protokollit nr 1 zgjedhje teuml lira neuml intervale teuml

arsyeshme me votim teuml fshehteuml neumln kushte teuml cilat do teuml sigurojneuml shprehjen e lireuml teuml

opinionit teuml popullit neuml zgjedhjen e legjislatureumls Njeuml shprehje e tilleuml eumlshteuml e

pakonceptueshme pa pjeseumlmarrjen e njeuml shumice teuml partive politike qeuml peumlrfaqeumlsojneuml

hije teuml ndryshme teuml opinionit qeuml gjenden brenda popullsiseuml seuml njeuml vendi Duke

transmetuar keumlteuml spekteumlr mendimi jo veteumlm brenda institucioneve politike por

gjithashtu - me ndihmeumln e mediave - neuml teuml gjitha nivelet e jeteumls shoqeumlrore partiteuml

politike beumljneuml njeuml kontribut teuml pazeumlvendeumlsuesheumlm neuml debatin politik65 Gjykata neuml

shumeuml raste ka deklaruar peumlr shembull se liria e shprehjes peumlrbeumln njeuml nga themelet

thelbeumlsore teuml njeuml shoqeumlrie demokratike dhe njeuml nga kushtet bazeuml peumlr peumlrparimin e saj

dhe peumlr ccedildo individ ndeumlrsa neuml aktgjykimin Mathieu-Mohin dhe Clerfayt66 Gjykata vuri

neuml dukje reumlndeumlsineuml pareumlsore teuml Nenit 3 teuml Protokollit nr1 i cili misheumlron njeuml parim

karakteristik teuml njeuml demokracie politike efektive Si rrjedhojeuml peumlrjashtimet e

peumlrcaktuara neuml Nenin 11 ku janeuml teuml peumlrfshira partiteuml politike duhet teuml interpretohen neuml

meumlnyreuml strikte veteumlm arsyet bindeumlse dhe bindeumlse mund teuml justifikojneuml kufizimet peumlr

lirineuml e shoqeumlrimit teuml keumltyre partive Gjykata duhet teuml bindet se autoritetet kombeumltare

kaneuml aplikuar standarde teuml cilat janeuml neuml peumlrputhje me parimet e misheumlruara neuml Nenin 11

dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml i kaneuml bazuar vendimet e tyre neuml njeuml vlereumlsim teuml pranuesheumlm teuml

fakteve relevante

Gjykata veumlren se TBKP u shpeumlrbeuml madje edhe para se teuml ishte neuml gjendje teuml fillonte

aktivitetet e veta dhe se shpeumlrbeumlrja u urdheumlrua veteumlm neuml bazeuml teuml kushtetuteumls dhe

programit teuml TBKP teuml cilat megjithateuml - siccedil veumlrehet nga Vendimi i Gjykateumls

Kushtetuese - nuk peumlrmban asgjeuml peumlr teuml sugjeruar qeuml ata nuk pasqyrojneuml objektivat e

veumlrteta teuml partiseuml dhe synimet e veumlrteta teuml lidereumlve teuml saj Ashtu si autoritetet kombeumltare

Gjykata do ti marreuml keumlto dokumente si bazeuml peumlr vlereumlsimin neumlse ndeumlrhyrja neuml fjaleuml

ishte e nevojshme Duhet teuml theksohet meuml tej se neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkeseumls seuml tij peumlr njeuml

urdheumlr shfuqizimi Keumlshilltari kryesor i Shtetit neuml Gjykateumln e Kasacionit beumlri kateumlr

parashtresa Dy prej tyre u refuzuan nga Gjykata Kushtetuese pretendimi qeuml TBKP

kishte peumlr qeumlllim teuml pohonte se proletariati ishte superior ndaj klasave teuml tjera shoqeumlrore

dhe argumentin se ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 96 (2) teuml Ligjit nr 2820 peumlr teuml

pretenduar teuml jeteuml pasardheumls i njeuml partie politike qeuml meuml pareuml ishte shpeumlrbeumlreuml - Partia

Turke e Puneumltoreumlve Prandaj Gjykata mund teuml kufizojeuml shqyrtimin e saj neuml dy bazat e

tjera teuml cilat u mbeumlshteteumln nga Gjykata Kushtetuese Neuml teuml pareumln prej tyre u pretendua

se TBKP kishte peumlrfshireuml fjaleumln komunist neuml emeumlr teuml saj neuml kundeumlrshtim me Nenin

96 (3) teuml Ligjit nr 2820 Gjykata Kushtetuese neuml veccedilanti ka theksuar se kjo dispoziteuml e

ka ndaluar formimin e partive politike neuml njeuml fusheuml krejteumlsisht formale dhe se i thjeshteuml

fakti i peumlrdorimit teuml njeuml emri teuml ndaluar neuml ateuml pjeseuml ishte i mjaftuesheumlm peumlr teuml nxitur

65 Lingens kundeumlr Austriseuml 8 korrik 1986 Seria A nr 103 f 26 sect 42 Castells kundeumlr Spanjeumls i 23 prill

1992 Seria A nr 236 fq23 sect 43 66 Mathieu-Mohin and Clerfayt kundeumlr Belgikeumls 2 March 1987 Seria A nr 113

265

zbatimin e tij dhe rrjedhimisht teuml sjelleuml shpeumlrbeumlrjen e ccedildo partie politike qeuml sikurse

TBKP e kishte shkelur ateuml dispoziteuml

Gjykata konsideron se zgjedhja e emrit teuml njeuml partie politike nuk mundet neuml parim teuml

invokoj njeuml maseuml aq drastike sa shpeumlrbeumlrja neuml mungeseuml teuml rrethanave teuml tjera relevante

dhe teuml mjaftueshme Neuml lidhje me keumlteuml duhet teuml theksohet seuml pari se meuml 12 prill 1991

dispozitat e Kodit Penal qeuml kriminalizonin kryerjen e veprimtarive politike teuml

frymeumlzuara neuml veccedilanti nga ideologjia komuniste u shfuqizuan me Ligjin nr 3713 peumlr

parandalimin e terrorizmit Gjykata gjithashtu i kushton shumeuml reumlndeumlsi gjetjes seuml

Gjykateumls Kushtetuese qeuml TBKP nuk keumlrkoi pavareumlsisht nga emri i saj teuml vendoste

dominimin e njeuml klase shoqeumlrore mbi teuml tjereumlt dhe qeuml peumlrkundrazi i ploteumlsonte keumlrkesat

e demokraciseuml duke peumlrfshireuml pluralizmin politik votimin universal dhe lirineuml peumlr teuml

marreuml pjeseuml neuml politikeuml Prandaj neuml mungeseuml teuml ndonjeuml deumlshmie konkrete peumlr teuml treguar

se neuml zgjedhjen e veteuml emrit komuniste TBKP kishte zgjedhur njeuml politikeuml qeuml

peumlrbeumlnte njeuml keumlrceumlnim real peumlr shoqeumlrineuml turke ose shtetin turk Andaj Gjykata nuk

mund teuml pranojeuml qeuml paraqitja e bazuar neuml emrin e partiseuml neuml vetvete sjellin shpeumlrbeumlrjen

e partiseuml

Parashtresa e dyteuml e pranuar nga Gjykata Kushtetuese ishte se TBKP u peumlrpoq teuml nxiste

separatizmin dhe ndarjen e kombit turk Duke nxjerreuml njeuml dallim neuml kushtetuteumln dhe

programin e vet midis kombeve kurde dhe turke TBKP kishte zbuluar synimin e vet

peumlr teuml punuar neuml krijimin e minoriteteve teuml cilat - me peumlrjashtim teuml atyre qeuml peumlrmenden

neuml Traktatin e Lozaneumls dhe neuml traktatin me Bullgarineuml - peumlrbeumln njeuml keumlrceumlnim peumlr

integritetin territorial teuml Shtetit Pikeumlrisht peumlr keumlteuml arsye veteumlvendosja dhe autonomia

rajonale ishin teuml ndaluara nga Kushtetuta Gjykata veumlren se megjitheumlse TBKP-ja i

referohet popullit kurd si qytetareumlve dhe kombit dhe shtetasve kurdeuml dhe nuk i

peumlrshkruan ata si pakiceuml dhe as nuk beumln ndonjeuml keumlrkeseuml - peumlrveccedilse njohjen e

ekzistenceumls seuml tyre - peumlr ta qeuml teuml geumlzojneuml trajtim ose teuml drejta teuml posaccedilme akoma meuml pak

teuml drejta peumlr tu ndareuml nga pjesa tjeteumlr e popullsiseuml turke Neuml teuml kundeumlrteumln programi

thoteuml TBKP do teuml peumlrpiqet peumlr njeuml zgjidhje paqeumlsore demokratike dhe teuml drejteuml teuml

problemit kurd neuml meumlnyreuml qeuml popujt kurdeuml dhe turq teuml mund teuml jetojneuml seuml bashku me

vullnetin e tyre teuml lireuml brenda kufijve teuml Republikeumls Turke baza e teuml drejtave teuml

barabarta dhe me qeumlllim teuml ristrukturimit demokratik teuml bazuar neuml interesat e tyre teuml

peumlrbashkeumlta

Tutje Gjykata konsideron se njeuml nga karakteristikat kryesore teuml demokraciseuml eumlshteuml

mundeumlsia qeuml ajo ofron peumlr zgjidhjen e problemeve teuml njeuml vendi neumlpeumlrmjet dialogut pa u

mbeumlshtetur neuml dhuneuml Demokracia luleumlzon me lirineuml e shprehjes Nga ky keumlndveumlshtrim

nuk mund teuml keteuml justifikime peumlr pengimin e njeuml grupi politik veteumlm peumlr shkak se

keumlrkon teuml debatojeuml neuml publik situateumln e njeuml pjese teuml popullsiseuml seuml shtetit dhe teuml marreuml

pjeseuml neuml jeteumln politike teuml vendit neuml meumlnyreuml qeuml teuml gjejeuml sipas rregullave demokratike

zgjidhje teuml afteuml peumlr teuml keumlnaqur teuml gjitheuml teuml interesuarit Gjykuar sipas programit tyre ky

ishte neuml teuml veumlrteteuml objektivi i TBKP neuml keumlteuml fusheuml Sipas Gjykateumls kjo e dallon rastin neuml

fjaleuml nga ato teuml referuara nga Qeveria Pa dyshim nuk mund teuml peumlrjashtohet qeuml

programi politik i partiseuml mund teuml fsheheuml objektivat dhe qeumlllimet e ndryshme nga ato qeuml

ajo shpall Peumlr teuml verifikuar neumlse nuk ka peumlrmbajtja e programit duhet teuml krahasohet me

veprimet e partiseuml dhe pozicionet qeuml mbron Neuml rastin konkret programi i TBKP-seuml

veumlshtireuml se mund teuml ishte hedhur poshteuml nga ndonjeuml veprim praktik qeuml duhej pasi qeuml u

266

shpeumlrnda menjeumlhereuml pasi u formua dhe rrjedhimisht nuk kishte as koheuml peumlr teuml

ndeumlrmarreuml ndonjeuml veprim Keumlshtu u penalizua peumlr sjellje qeuml lidhej veteumlm me ushtrimin

e liriseuml seuml shprehjes

Gjykata eumlshteuml gjithashtu e peumlrgatitur teuml marreuml parasysh sfondin e ccedileumlshtjeve para saj

veccedilaneumlrisht veumlshtireumlsiteuml qeuml lidhen me lufteumln kundeumlr terrorizmit Megjithateuml neuml rastin neuml

fjaleuml nuk gjen asnjeuml proveuml qeuml do teuml deumlrgonte neuml peumlrfundimin neuml mungeseuml teuml ndonjeuml

aktiviteti nga ana e TBKP se partia mbante ccedildo peumlrgjegjeumlsi peumlr problemet qeuml terrorizmi

paraqet neuml Turqi Duke pasur parasysh teuml gjitha sa meuml sipeumlr njeuml maseuml aq drastike

sikurse shpeumlrbeumlrja e menjeumlhershme dhe e peumlrhershme e TBKP e urdheumlruar para se

aktivitetet e asaj partie teuml kishin filluar dhe shoqeumlruar me njeuml ndalim qeuml i ndalonte

lidereumlt e saj peumlr teuml peumlrmbushur ccedildo peumlrgjegjeumlsi tjeteumlr politike eumlshteuml joproporcionale me

qeumlllimin e ndjekur dhe rrjedhimisht teuml panevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Rrjedhimisht Gjykata gjen se masa shkel Nenin 11 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje te Nenit 11 teuml Konventeumls dhe se nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohen

pretendimet lidhur me Nenet 9 10 14 18 teuml Konventeumls Gjykata gjithashtu konsideron

se nuk ka nevojeuml teuml shqyrtohen pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 1 dhe 3 teuml Protokollit 1

[njeumlzeumlri]

267

Partia Socialiste dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 2019978041007

25 maj 1998 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11

Shpeumlrbeumlrja e njeuml partie politike dhe ndalesa peumlr lidereumlt politikeuml qeuml teuml ushtrojneuml

funksione teuml ngjashme neuml parti teuml tjera politike paraqet shkelje teuml liriseuml seuml tubimit ka

shkelje

Nenet 6(1) 9 10 14 dhe 18 si dhe Nenet 1 dhe 3 teuml Protokollit Nr 1

Gjykata e ka pareuml teuml panevojshme qeuml teuml peumlrcaktojeuml pasi ka gjetur shkelje teuml Nenit 11

neumlse ka shkelje edhe teuml dispozitave teuml tjera teuml pretenduara siccedil janeuml Nenet 6(1) 9 10 14

dhe 18 teuml Konventeumls si dhe nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liria e tubimit partiteuml politike parimet themelore kushtetuese sistemi

demokratik e drejta peumlr veteumlvendosje

Ankuesit Partia Socialiste (ankuesi i pareuml) z Ilhan Kirit (ankuesi i dyteuml) z Dogu

Perinccedilek (ankuesi i treteuml)

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml neuml keumlteuml rast eumlshteuml njeuml parti politike e themeluar meuml 1 shkurt teuml vitit 1998

Kjo parti eumlshteuml shpeumlrbeumlreuml me vendim teuml Gjykateumls Kushtetuese teuml Turqiseuml neuml tetor teuml vitit

1992 Ankuesit e dyteuml dhe teuml treteuml kaneuml mbajtur postet e kryesuesit dhe teuml ish-kryesuesit

teuml partiseuml respektivisht Qeuml teuml dyteuml jetojneuml neuml Stamboll

Meuml 8 dhjetor 1992 Gjykata Kushtetuese kishte hedhur poshteuml njeuml ankeseuml fillestare teuml

paraqitur nga Prokurori Kryesor Shteteumlror neuml Gjykateumln e Kasacionit me keumlrkeseumln peumlr

shpeumlrbeumlrje teuml Partiseuml Socialiste Partia Socialiste kishte fituar teuml drejteumln qeuml teuml marreuml

pjeseuml neuml zgjedhjet e peumlrgjithshme teuml 20 tetorit 1991 dhe kishte mbajtur njeuml seri

takimesh peumlr trsquoia shpjeguar programin e vet elektoratit

Meuml 14 neumlntor 1991 Prokurori Kryesor Shteteumlror kishte sjelleuml seumlrish rast keumlteuml hereuml neuml

Gjykateumln Kushtetuese me keumlrkeseumln peumlr shpeumlrbeumlrje teuml Partiseuml Socialiste Neuml deklarimet

e tij neuml teuml cilat ishte mbeumlshtetur neuml njeuml numeumlr deklaratash dhe publikimesh teuml beumlra nga

kryesuesi i partiseuml Prokurori kishte akuzuar Partineuml Socialiste peumlr zhvillimin e

aktiviteteve qeuml deumlmtojneuml integritetin e shtetit teuml teuml Turqiseuml

Neuml aktgjykimin e 10 korrikut 1992 Gjykata Kushtetuese e Turqiseuml kishte shpallur

shpeumlrbeumlrjen e partiseuml Urdheumlri i keumlsaj gjykate ipso jure peumlrfshinte edhe konfiskimin dhe

transferin e pasuriseuml seuml Partiseuml Socialiste neuml thesarin shteteumlror dhe ndaleseumlm peumlr lidereumlt

politikeuml teuml partiseuml qeuml teuml ushtrojneuml ndonjeuml funksion teuml ngjasheumlm neuml teuml ardhmen

Ccedileumlshtja paraprakisht ishte shqyrtuar nga Komisoni Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut qeuml

funksiononte neuml ateuml koheuml Neuml raportin e tij Komisioni kishte shprehur pikeumlpamjen se

kishte shkelje teuml Nenit 11 nuk kishte shkelje teuml Nenit 6(1) dhe nuk kishte ccedileumlshtje teuml

ndara teuml ngritura neuml bazeuml teuml Neneve 9 dhe 10 si dhe ishte e panevojshme qeuml teuml

268

shqyrtoheshin ankesat sipas Neneve 14 dhe 18 teuml Konventeumls dhe Neneve 1 dhe 3 teuml

Protokollit Nr 1

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml argumentet e paraqitura nga Qeveria Gjykateumls i keumlrkohej teuml gjente dhe shpallte se

nuk ka shkelje teuml Neneve 6 9 10 11 14 ose 18 teuml Konventeumls dhe Neneve 1 ose 3 teuml

Protokollit Nr 1 Ankuesit nga ana e tyre keumlrkonin dhe pretendonin se teuml gjitha keumlto

dispozita teuml Konventeumls dhe Protokollit Nr 1 ishin shkelur neuml rastin e tyre

Ankuesit mbanin qeumlndrimin se fakti qeuml Partia Socialiste ishte shpeumlrbeumlreuml dhe lidereumlt e

saj ishin ndaluar qeuml teuml ushtronin funksione teuml ngjashme neuml ndonjeuml parti tjeteumlr politike

peumlrbeumlnte shkelje teuml seuml drejteumls seuml tyre neuml lirineuml e tubimit siccedil garantohet neuml Nenin 11 teuml

Konventeumls Ankuesit ishin teuml mendimit se nuk kishte dyshim qeuml partiteuml politike binin

brenda fusheumlveprimtariseuml seuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Qeveria ka kontestuar keumlteuml pretendim duke deklaruar se Neni 11 nuk zbatohej ndaj

partive politike Sipas Qeveriseuml kur neuml programin ose kushtetuteumln e saj njeuml parti

politike e sulmon rendin kushtetues teuml shtetit Gjykata duhet ta shpalleuml teuml pazbatueshme

Konventeumln ratione materiae

Neuml deponimin me shkrim Qeveria ka deklaruar se eumlshteuml e qarteuml qeuml peumlrmes aktiviteteve

teuml saj Partia Socialiste ka dashur qeuml teuml thyejeuml parimet themelore kushtetuese teuml Turqiseuml

Partia Socialiste ka konsideruar se qytetareumlt me origjineuml kurde kaneuml statusin e ldquokombitrdquo

dhe ldquopopullitrdquo dhe teuml drejteumln peumlr ldquoteuml themeluar njeuml shtet teuml vecanteumlrdquo

Tutje sipas Qeveriseuml shtetet paleuml teuml Konventeumls neuml asnjeuml rast nuk kaneuml synuar qeuml teuml

deumlmtojneuml institucionet e tyre kushtetuese neuml veccedilanti parimet qeuml ato i vlereumlsojneuml teuml

paraqesin kushte thelbeumlsore teuml ekzistenceumls seuml tyre Peumlr keumlteuml arsye sipas Qeveriseuml neuml

keumlteuml rast Konventa nuk eumlshteuml e zbatueshme pasi nuk eumlshteuml neuml pyetja liria e tubimit por

e drejta peumlr veteumlvendosje e cila nuk rregullohet dhe nuk bie brenda kufijve rregullativ

teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjateuml shqyrtimit teuml rastit Gjykata ka mbajtur qeumlndrimin se partiteuml politike janeuml njeuml

formeuml e tubimit ose organizimit qeuml eumlshteuml thelbeumlsore peumlr funksionimin e duhur teuml

demokraciseuml dhe marreuml parasysh reumlndeumlsineuml e demokraciseuml neuml sistemin e Konventeumls

nuk ka dyshim se partiteuml politike bien brenda fusheumlveprimtariseuml seuml Nenit 11 teuml

Konventeumls

Gjykata ka veumlneuml re neuml aneumln tjeteumlr se njeuml bashkim duke peumlrfshireuml njeuml parti politike nuk

peumlrjashtohet nga mbrojtja qeuml i jepet me Konventeuml peumlr faktin e thjesht sepse aktivitetet e

saj shihet nga autoritetet kombeumltare si diccedilka qeuml ceumlnojneuml strukturat kushtetuese teuml shtetit

dhe beumljneuml thirrje peumlr vendosjen e kufizimeve

Gjykata vlereumlson se shpeumlrbeumlrja e Partiseuml Socialiste ka ndjekur seuml paku njeuml prej

qeumlllimeve legjitime teuml peumlrcaktuara neuml Nenin 11 mbrojtjen e ldquosiguriseuml kombeumltarerdquo

Neuml pikeumlpamjen e Gjykateumls megjithateuml fakti se njeuml program politik konsiderohet i

papeumlrputhsheumlm me parimet ekzistuese dhe strukturat e shtetit turk nuk e beumln ateuml teuml

papeumlrputhsheumlm me rregullat e demokraciseuml Eumlshteuml thelbeumlsore peumlr demokracineuml qeuml qeuml

lejojeuml propozimin dhe debatimin e programeve politike diverse madje edhe teuml atyre qeuml

269

veumlneuml neuml pyetje meumlnyreumln se si aktualisht shteti eumlshteuml i organizuar me kushtin qeuml nuk e

deumlmtojmeuml veteuml demokracineuml

Neuml peumlrfundim shpeumlrbeumlrja e Partiseuml Socialiste nuk ka qeneuml proporcionale me qeumlllimin e

synuar dhe si pasojeuml e panevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Nga kjo rrjedheuml se ka

pas shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls tutje Gjykata vendoseuml se

eumlshteuml e panevojshme qeuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka shkelje edhe teuml dispozitave teuml Neneve

6(1) 9 10 14 dhe 18 teuml Konventeumls dhe Neneve 1 dhe 3 teuml Protokollit Nr 1 [njeumlzeumlri]

270

Partia Kombeumltare Baske - Organizata Rajonale e Iparralde kundeumlr Franceumls -

7125101

7 shtator 2007 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10 neuml lidhje me Nenin 11

Veumlshtireumlsiteuml e shkaktuara nga mos financimi i organizateumls kishin rezultuar neuml shkelje teuml

liriseuml seuml shprehjes dhe liriseuml seuml asocimit nuk ka shkelje

Nenit 3 i Protokollit nr 1

Shkelje e teuml drejteumls peumlr zgjedhje teuml lira e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile parti politike degeuml e partiseuml financim shoqateuml financuese fonde

publike liri e asocimit

Ankuesi Dega franceze e Partiseuml Kombeumltare Baske teuml Spanjeumls njeuml shoqateuml e cila ka

zyreumln e saj teuml regjistruar neuml Bayonne (Franceuml)

Faktet e rastit

Partia ankuese sipas statutit teuml saj eumlshteuml njeuml degeuml rajonale e EAJ-PNB (Euzko Alderdi

Jeltzalea - Partido Nacionalista Vasco njeuml parti politike sipas ligjit spanjoll qeumlllimi i teuml

cilit eumlshteuml teuml mbrojeuml dhe promovojeuml nacionalizmin bask) Statuti thekson se partia do teuml

miratojeuml ideologjineuml kombeumltare teuml EAJ-PNB dhe parimet tradicionale dhe modus

operandi teuml EAJ-PNB

Peumlr tu lejuar teuml marrin fonde dhe neuml veccedilanti kontributet nga EAJ-PNB ankuesi formoi

njeuml shoqateuml financimi neuml peumlrputhje me Ligjin e vitit 1988 peumlr transparenceumln financiare

neuml jeteumln politike Neuml shtator 1998 ankuesi beumlri njeuml keumlrkeseuml peumlr aprovim teuml shoqateumls e

cila u refuzua nga Komisioni Kombeumltar peumlr Llogariteuml e Fushatave Zgjedhore dhe

Financimin Politik (CCFP) peumlr arsye se Ligji i vitit 1988 ndalonte financimin e njeuml

partie politike nga njeuml person juridik i huaj CCFP gjithashtu hodhi poshteuml njeuml keumlrkeseuml

teuml meumlvonshme nga ankuesi peumlr teuml rishikuar vendimin e saj Partia pastaj aplikoi neuml

Conseil dEtat e cila hodhi poshteuml keumlrkeseumln e saj me njeuml aktgjykim teuml 8 dhjetorit 2000

Pra miratimi i keumlsaj asociacioniishte thelbeumlsore peumlr funksionimin e partiseuml megjithateuml

u refuzua nga Franca me arsyetimin se pjesa meuml e madhe e burimeve teuml partiseuml

aplikuese ka ardhur nga subvencionet e partiseuml spanjolle

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Partia ankuese pretendon se keumlrkesa e saj peumlr aprovimin e shoqateumls seuml financimit teuml

cileumln e krijoi u refuzua me arsyetimin se pjesa meuml e madhe e financimit mori formeumln e

subvencioneve nga Partia Kombeumltare Baske e Spanjeumls Po ashtu ankuesi u ankua peumlr

veumlshtireumlsiteuml financiare dhe afteumlsineuml e peumlr teuml vazhduar aktivitetin e politik veccedilaneumlrisht neuml

fusheumln zgjedhore dhe u mbeumlshtet neuml Nenin 10 (lirineuml e shprehjes) Nenin 11 (lirineuml e

tubimit dhe shoqeumlrimit) dhe Nenin 3 teuml Protokollit nr 1 (e drejta peumlr zgjedhje teuml lira)

271

Qeveria parashtroi se pasoja e vetme e vendimit teuml CCFP-seuml neuml rastin e ankuesit kishte

qeneuml qeuml ta privonte ateuml nga financimi i Shtetit dhe peumlrfitimet financiare teuml parapara me

Aktin e Jeteumls Politike (Transparenca Financiare) e 11 marsit 1988 peumlr shkak se neumlse

pranon financim nga burime teuml huaja humb subvencionimin nga Shteti i Franceumls

Vendimi nuk ka ndikim qeuml teuml ndalojeuml partineuml aplikuese teuml vazhdojeuml aktivitetet e veta

dhe teuml peumlrdoreuml burime teuml tjera financimi Qeveria neuml peumlrputhje me keumlteuml peumlrfundoi se

nuk kishte ndeumlrhyrje neuml rastin aktual me ushtrimin e teuml drejtave teuml mbrojtura nga

Nenet 10 dhe 11 teuml Konventeumls Po ashtu Qeveria pretendoi se ndalimirefuzimi mori

parasysh interesat e siguriseuml kombeumltare neuml keumlrkimin peumlr teuml mbrojtur shprehjen e

sovranitetit kombeumltar neuml teuml cilin partiteuml politike kontribuan sipas Kushtetuteumls

franceze

Arsyetimi i Gjykateumls

Rasti u konsiderua sipas Nenit 11 teuml Konventeumls ku duke pasur parasysh ndikimin e

rrethanave neuml fjaleuml neuml kapacitetin financiar teuml paleumls aplikuese peumlr tu angazhuar

ploteumlsisht neuml aktivitetet e veta politike Gjykata konsideroi se kishte pasur ndeumlrhyrje

teuml cilat ishin teuml peumlrcaktuara me ligj Qeveria kishte pohuar se ndalimi i financimit teuml

partive politike franceze nga partiteuml ose qeveriteuml e huaja kishte peumlr qeumlllim teuml shmangte

krijimin e njeuml lidhje vareumlsie e cila do teuml ishte e deumlmshme peumlr shprehjen e sovranitetit

kombeumltar qeumlllimi i ndjekur neuml keumlteuml meumlnyreuml ka lidhje sipas pikeumlpamjes seuml tyre me

mbrojtjen e rendit institucional Gjykata pranoi qeuml koncepti i rendit (ordre) neuml

kuptimin e verzionit francez teuml Neneve 10 dhe 11 teuml Konventeumls gjithashtu peumlrfshinte

rendin institucional

Sa i peumlrket ndeumlrhyrjes neuml njeuml shoqeumlri demokratike fakti qeuml partive politike nuk u

lejohej teuml merrnin fonde nga partiteuml e huaja nuk ishte neuml vetvete neuml kundeumlrshtim me

Nenin 11 Peumlr meuml tepeumlr zgjedhja e legjislatureumls franceze peumlr teuml mos peumlrjashtuar partiteuml

politike neuml shtetet e tjera aneumltare teuml Bashkimit Evropian nga ky ndalim ishte njeuml vendim

politik shumeuml i reumlndeumlsisheumlm i cili neuml peumlrputhje me rrethanat bie brenda margjineumls seuml

vlereumlsimit teuml ccedildo shteti

Mbetet teuml peumlrcaktohet se ccedilfareuml ndikimi kishte ndalimirefuzimi neuml afteumlsineuml e paleumls

aplikuese peumlr tu angazhuar neuml aktivitete politike Masa e ankuesit nuk e vuri neuml

pikeumlpyetje ligjshmeumlrineuml e partiseuml aplikuese ose peumlrbeumlnte pengeseuml ligjore peumlr

pjeseumlmarrjen e saj neuml jeteumln politike apo peumlr censureumln e pikeumlpamjeve qeuml keumlrkonte teuml

shprehej neuml areneumln politike Megjitheumlse partia ankuese duhej teuml heqeuml doreuml nga ndihma

financiare nga Partia Kombeumltare Baske pasi ajo do teuml ishte ende neuml gjendje teuml

financonte aktivitetet e saj politike neumlpeumlrmjet kontributeve dhe donacioneve teuml

aneumltareumlve teuml saj nga individeuml duke peumlrfshireuml edhe shtetasit jo-francezeuml

Tutje Gjykata veumlren se nuk kishte asgjeuml neuml ligj peumlr ta parandaluar ateuml ose nga marrja e

fondeve nga partiteuml e tjera politike franceze ose nga peumlrfitimi i sistemit francez teuml

financimit teuml Shtetit peumlr fushatat zgjedhore Ishte e veumlrteteuml se keumlto burime financimi

dukeshin hipotetike neuml rastin konkret teuml partiseuml keumlrkuese duke pasur parasysh qeumlllimet

e saj politike nuk ka gjasa teuml fitojeuml peumlrkrahjen e njeuml partie franceze ndeumlrsa duke pasur

parasysh sfereumln e saj gjeografike teuml saj ka gjasa teuml teuml marreuml pjeseuml neuml zgjedhjet lokale

dhe jo neuml parlament keumlshtu qeuml mezi duket teuml jeteuml neuml gjendje teuml peumlrfitojeuml nga sistemi i

financimit teuml shtetit (i cili bazohej neuml rezultatet neuml zgjedhjet parlamentare) Kandidateumlt

272

e saj zgjedhoreuml megjithateuml do teuml geumlzonin teuml gjitha peumlrfitimet e njeumljta si ato teuml partive teuml

tjera neuml drejtim teuml financimit teuml fushateumls seuml tyre zgjedhore

Si peumlrfundim Gjykata konstaton se megjitheumlse ndalimi i marrjes seuml kontributeve nga

Partia Nacionaliste Baske spanjolle kishte ndikim neuml financat e paleumls aplikuese situata

neuml teuml cileumln u gjet si rezultat nuk ishte ndryshe nga ajo e ndonjeuml partie teuml vogeumll politike

me teuml cileumln ballafaqohej me njeuml mungeseuml fondesh Pra Gjykata konsideroi se refuzimi i

keumlrkeseumls peumlr aprovim teuml shoqateumls seuml fondeve peumlrbeumlnte ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e ankeseumls

nga teuml drejtat e garantuara me Nenin 11 Ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ishte peumlrcaktuar me ligj dhe

kishte ndjekur qeumlllimin legjitim teuml parandalimit teuml trazirave

Sa i peumlrket asaj neumlse ndeumlrhyrja ishte e nevojshme Gjykata vlereumlsoi se fakti qeuml partive

politike nuk u lejohej teuml merrnin fonde nga partiteuml politike teuml huaja nuk ishte neuml vetvete

neuml kundeumlrshtim me Nenin 11 teuml Konventeumls Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata vuri neuml dukje neuml

veccedilanti se ndeumlrsa partia nuk mund teuml merrte ndihmeuml financiare nga Partia Kombeumltare

Baske spanjolle ajo megjithateuml mund teuml financojeuml aktivitetet e saj politike me ndihmeumln

e kontributeve teuml aneumltareumlve dhe donacioneve nga individeuml - duke peumlrfshireuml edhe ata

jashteuml Franceumls - teuml cilat ajo mund trsquoi mbledheuml peumlrmes njeuml agjenti financiar ose njeuml

asociacioni financimi teuml miratuar neuml bazeuml teuml njeuml keumlrkese teuml re Peumlr meuml tepeumlr nuk kishte

asgjeuml peumlr teuml parandaluar marrjen e fondeve nga partiteuml e tjera franceze ose peumlr teuml

peumlrfituar nga sistemi i financimit publik teuml veumlneuml neuml vend nga legjislativi francez

Si peumlrfundim Gjykata gjeti se masa neuml fjaleuml nuk kishte njeuml ndikim disproporcional neuml

afteumlsineuml e paleumls keumlrkuese peumlr teuml kryer aktivitetet e saj politike Ndeumlrsa ndalimi i marrjes

seuml kontributeve nga Partia Nacionaliste Baske spanjolle kishte njeuml ndikim neuml financat e

partiseuml situateuml neuml teuml cileumln u gjet si rezultat nuk ishte ndryshe nga ajo e ndonjeuml partie teuml

vogeumll politike qeuml peumlrballonte njeuml mungeseuml fondesh Si rezultat Gjykata konstaton se

nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10 neuml lidhke me Nenin 11 teuml Konventeumls Tutje

Gjykata konsideroi se nuk ishte e nevojshme teuml shqyrtohej rasti sipas Nenit 3 teuml

Protokollit nr 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 11 neuml lidhje me Nenin 10 teuml

Konventeumls Ndeumlrsa pretendimet sipas Nenit 3 teuml Protokollit nr 1 teuml Konventeumls i

konsideron si teuml panevojshme peumlr shqyrtim [gjashteuml vota peumlr njeuml kundeumlr]

273

Partidul Comunistilor (Nepeceristi) dhe Ungureanu kundeumlr Rumaniseuml - 4662699

3 shkurt 2005 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11 sect 1

Refuzimi peumlr teuml regjistruar njeuml parti politike bazuar neuml parimet themelore demokratike

ka rezultuar neuml shkeljen e teuml drejteumls peumlr teuml formuar asociacione ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile liri e asocimit parti politike komuniste regjistrim refuzim i

regjistrimit planprogram politik interes i peumlrgjithsheumlm sistem demokratik liri e

shprehjes pluralizeumlm

Ankuesit Njeuml grup politik i quajtur Partidul Comunistilor - Partia e Komunisteumlve

(KPP) (qeuml nuk kaneuml qeneuml aneumltareuml teuml Partiseuml Komuniste Rumune - PCN) (partia

ankuese) dhe nga kryetari i saj (ankuesi i dyteuml)

Faktet e rastit

Neuml vitin 1996 gjykatat (Gjykata e Bukureshtit) refuzuan teuml regjistrojneuml KPP si parti

politike duke pasur parasysh kushtetuteumln e saj dhe programin politik Krijuesi i partiseuml

dhe aneumltaret e saj konsideruan se KPP ishte parti qeuml kontribuon neuml krijimin e njeuml

shoqeumlrie humane dhe demokratike teuml bazuar neuml doktrineumln komuniste dhe se kjo

neumlnkuptonte se programi i kesaj partie ishte ne pajtim me rendin kushtetues dhe ligjor

qeuml ishte neuml fuqi qeuml nga viti 1989 KPP nuk kishte qeneuml politikisht aktive para se teuml

aplikonte peumlr regjistrim

Meuml 6 korrik 1994 ankuesit apeluan kundeumlr vendimit peumlr mos lejim teuml regjistrimit neuml

Gjykateumln e Apelit teuml Bukureshtit Neuml njeuml aktgjykim teuml dheumln meuml 28 gusht 1996 Gjykata

e Apelit e hodhi poshteuml ankeseumln me arsyetimin se vlereumlsimi i beumlreuml neuml vendim ishte

korrekt Teksti i aktgjykimit u deumlrgua neuml Gjykateumln e Rrethit teuml Bukureshtit peumlr tu

arkivuar meuml 21 tetor 1996 Ankuesi i dyteuml pohon se ai meumlsoi peumlr arsyet e aktgjykimit

meuml 13 neumlntor 1996

Meuml 28 maj 1997 Prokurori i Peumlrgjithsheumlm i Rumaniseuml njoftoi ankuesin e dyteuml se nuk

mund teuml shihte arsye peumlr teuml paraqitur njeuml keumlrkeseuml (recurs icircn anulare) peumlr teuml anuluar

aktgjykimin e 28 gushtit 1996 Megjithateuml ankuesi i dyteuml depozitoi njeuml keumlrkeseuml peumlr

anulim teuml cileumln Gjykata e Qarkut neuml Bukuresht e hodhi poshteuml si jashteuml afatit meuml 5

dhjetor 1997

Pas vitit 1997 ankuesi i dyteuml vazhdoi teuml shpreheuml mendimet e tij politike neuml gazeten

Socializmin Pentru (Peumlr socializmin) teuml cileumln edhe e redaktonte Meuml 13 gusht 1998

botoi njeuml artikull teuml titulluar Manifestimi komunist i cili shpalli lidhjen e tij me

doktrineumln komuniste dhe kritikoi drejtimin e udheumlheqeumlsve teuml Partiseuml Komuniste peumlrpara

vitit 1989 dhe politikeumln e ndjekur nga qeveriteuml e njeumlpasnjeumlshme qeuml nga ajo koheuml Njeuml

numeumlr i madh artikujsh teuml cilat ankuesi i dyteuml i botoi neuml gazeteuml neuml vitin 1998 dhe 1999

peumlrmbanin slogane teuml tilla si Puneumltoreumlt e teuml gjitha vendeve bashkohen Lufta

vazhdon Dhe Socializmi i gjalleuml Neuml njeuml artikull ai deklaroi se dikur neuml pushtet ai

do teuml pranonte veteumlm ata qeuml e pranonin ateuml

274

Neuml vitin 2000 ankuesi i dyteuml botoi njeuml libeumlr me permbajtje kundeumlr-socialiste kundeumlr-

klaseumls teuml puneumls dhe kundeumlr-revolucion antinacionale neuml teuml cileumln ai iu peumlrgjigj rreth

njeumlqind pyetjeve nga njeuml gazetar Neuml dhjetor 2003 ai deumlrgoi ne Gjykateuml njeuml kopje teuml

librit Neuml teuml ai vendosi vizionin e tij politik duke peumlrshkruar angazhimin e tij ndaj

doktrineumls komuniste dhe klasave teuml puneumls dhe duke e peumlrshkruar Marksin si filozofin

meuml teuml madh politik teuml teuml gjitheuml njereumlzimit ai kritikoi gjithashtu tradhtimin gradual teuml

autoriteteve sipas mendimit teuml tij teuml idealeve komuniste para vitit 1989 - duke

lavdeumlruar ish presidentin Ceausescu - dhe politikeumln e ndjekur nga ata qeuml ishin neuml

pushtet pas keumlsaj date

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan qeuml refuzimi nga gjykatat vendore i aplikimit peumlr regjistrimin e KPP-

seuml si parti politike kishte shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr lirineuml e asocimit siccedil garantohet

me Nenin 11 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson qeuml pavareumlsisht nga roli i saj autonom dhe sfera e veccedilanteuml e zbatimit

Neni 11 duhet teuml shqyrtohet edhe neuml bazeuml teuml Nenit 10 Mbrojtja e opinioneve dhe liria

peumlr ti shprehur ato eumlshteuml njeuml nga objektivat e liriseuml teuml asocimit siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml

Nenin 11 teuml Koventeumls Kjo vlen edhe meuml shumeuml neuml raport me partiteuml politike neuml

funksion teuml rolit teuml tyre thelbeumlsor neuml sigurimin e pluralizmit dhe funksionimit teuml duhur

teuml demokraciseuml Gjykata konsideron se nuk mund teuml keteuml demokraci pa pluralizeumlm Peumlr

keumlteuml arsye liria e shprehjes e peumlrcaktuar neuml Nenin 10 eumlshteuml e zbatueshme neuml peumlrputhje

me paragrafin 2 jo veteumlm peumlr informacionin ose ideteuml qeuml pranohen neuml meumlnyreuml teuml

favorshme ose konsiderohen si joformale ose si ccedileumlshtje indiference67 por gjithashtu

fakti qeuml aktivitetet e tyre janeuml pjeseuml e njeuml ushtrimi kolektiv teuml liriseuml seuml shprehjes neuml

vetvete u japin teuml drejteuml partive politike teuml keumlrkojneuml mbrojtjen e Neneve 10 dhe 11 teuml

Konventeumls68 Gjykata rithekson se shqyrimi i ccedileumlshtjes neumlse refuzimi peumlr teuml regjistruar

njeuml parti politike ka peumlrmbushur njeuml nevojeuml teuml ngutshme sociale duhet teuml

peumlrqendrohet neuml pikat vijuese (i) neumlse ka prova teuml besueshme se rreziku peumlr

demokracineuml ishte mjaft i afeumlrt (ii) neumlse aktet e lidereumlve dhe fjalimet e marra neuml

konsiderateuml neuml rastin neuml shqyrtim ishin teuml ngarkuar me partineuml politike peumlrkateumlse dhe

(iii) neumlse aktet dhe fjalimet e caktuara peumlr partineuml politike formuan njeuml teumlreumlsi qeuml dha njeuml

pasqyreuml teuml qarteuml teuml njeuml modeli teuml shoqeumlriseuml teuml konceptuar dhe teuml mbrojtur nga partia e

cila ishte e papajtueshme me konceptin e njeuml shoqeumlrie demokratike Shqyrtimi i

peumlrgjithsheumlm i pikave teuml meumlsipeumlrme duhet gjithashtu teuml marreuml parasysh kontekstin

historik neuml teuml cilin ndodhi refuzimi peumlr regjistrimin e paleumls neuml fjaleuml

Detyra e Gjykateumls nuk eumlshteuml qeuml teuml zeumlreuml vendin e autoriteteve kombeumltare kompetente

por meuml tepeumlr teuml shqyrtojeuml sipas Nenit 11 vendimet qeuml ato kaneuml dheumlneuml neuml bazeuml teuml fuqiseuml

seuml tyre teuml vlereumlsimit Kjo nuk do teuml thoteuml qeuml mbikeumlqyrja e Gjykateumls eumlshteuml e kufizuar neuml

peumlrcaktimin neumlse njeuml shtet i paditur ka ushtruar lirineuml e tij teuml arsyeshme me kujdes dhe

67 Handyside kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar gjykimi i 7 dhjetorit 1976 Seria A nr 24 fq 23 sect 49 dhe

Jersild kundeumlr Danimarkeumls aktgjykimi i 23 shtatorit 1994 Seria A nr 298 fq 26 sect 37 68 Partineuml Komuniste teuml Bashkuar teuml Turqiseuml dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml 30 janar 1998 Raportet e

Vendimeve 1998-I f 20-21 sectsect 42-43)

275

me mireumlbesim Andaj Gjykata duhet teuml shqyrtojeuml ndeumlrhyrjen e ankimuar neuml driteumln e

ccedileumlshtjes neuml teumlreumlsi neuml meumlnyreuml qeuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse ishte neuml proporcion me qeumlllimin

legjitim teuml ndjekur dhe neumlse arsyet e paraqitura nga autoritetet kombeumltare peumlr ta

justifikuar ateuml janeuml relevante dhe teuml mjaftueshme Duke vepruar keumlshtu Gjykata duhet

teuml bindet se autoritetet kombeumltare kaneuml aplikuar standarde teuml cilat janeuml neuml peumlrputhje me

parimet e misheumlruara neuml Nenin 11 dhe peumlr meuml tepeumlr qeuml i kaneuml bazuar vendimet e tyre

neuml njeuml vlereumlsim teuml pranuesheumlm teuml fakteve relevante Neuml ccedileumlshtjen neuml fjaleuml Gjykata duhet

teuml vlereumlsojeuml neumlse ndeumlrhyrja neuml fjaleuml peumlrkateumlsisht refuzimi nga Gjykateumls seuml Apelit teuml

Bukureshtit peumlr teuml regjistruar KPP-neuml si njeuml parti politike neuml njeuml vendim teuml 28 gushtit

1996 u takua me njeuml nevojeuml urgjente sociale dhe ishte neuml proporcion me qeumlllimet

legjitime teuml ndjekura

Gjykata veumlren neuml fillim se gjykatat kombeumltare e bazuan refuzimin e aplikimit teuml

ankuesve veteumlm neuml njeuml vlereumlsim neumlse kushtetuta dhe programi politik i KPP-seuml janeuml neuml

peumlrputhje me dispozitat e Dekretit Legjislativ nr 81989 dhe se KPP nuk kishte qeneuml

politikisht aktive para se teuml aplikonte peumlr regjistrim Ajo veumlren neuml lidhje me keumlteuml qeuml as

Gjykata e Rrethit teuml Bukureshtit e as Gjykata e Apelit e Bukureshtit nuk i kaneuml bazuar

vendimet e tyre peumlrkateumlse teuml dateumls 19 prill 1996 dhe 28 gusht 1996 neuml ndonjeuml dokument

tjeteumlr teuml peumlrpiluar nga KPP ose neuml ndonjeuml poziteuml teuml veccedilanteuml teuml marreuml nga keumlrkuesi i dyteuml

ose ndonjeuml tjeteumlr udheumlheqeumls i PCN Ashtu si autoritetet kombeumltare Gjykata do teuml marreuml

peumlrsipeumlr programin dhe kushtetuteumln politike teuml KPP-seuml si bazeuml peumlr teuml vlereumlsuar neumlse

ndeumlrhyrja neuml fjaleuml eumlshteuml e nevojshme Lidhur me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml aprovojeuml neuml

keumlrkeseumln e Qeveriseuml peumlr teuml zgjeruar fusheumln e shqyrtimit teuml saj neuml deklaratat e politikave

teuml beumlra nga keumlrkuesi i dyteuml disa vite pas ndeumlrhyrjes neuml fjaleuml neuml artikujt e shtypit teuml

botuar neuml 1998 dhe 1999 dhe neuml librin ldquoanti-socialisti anti-puneumltore dhe kundeumlr-

revolucion antinacionalerdquo botuar neuml vitin 2000 Gjykata neuml keumlte rast nuk mund teuml zeumlreuml

vendin e gjykatave vendase neuml vlereumlsimin e fakteve jashteuml fusheumlveprimit teuml ccedileumlshtjes

pasi faktet e referuara nga Qeveria kaneuml ndodhur pas ndeumlrhyrjes neuml fjaleuml Sidoqofteuml

Gjykata nuk mund teuml gjejeuml deklaratat neuml botimet e meumlvonshme teuml ankuesit teuml dyteuml

peumlrkundeumlr gjuheumls kritike dhe nganjeumlhereuml armiqeumlsore teuml peumlrdorur qeuml mund teuml

interpretohen neuml meumlnyreuml teuml arsyeshme si njeuml thirrje peumlr peumlrdorimin e dhuneumls peumlr qeumlllime

politike ose si njeuml politikeuml neuml kundeumlrshtim me rregullat e demokraciseuml Lidhur me keumlteuml

Gjykata veumlren se edhe neuml keumlto dokumente jozyrtare qeuml synonin peumlrkraheumlsit potencial teuml

KPP-seuml ankuesi i dyteuml deklaroi se ai ishte neuml favor teuml zgjedhjeve teuml lira shumeumlpartiake

dhe teuml njeuml sistemi politik teuml bazuar neuml respektimin mendimeve politike te teuml tjereumlve

Gjykata veumlren se refuzimin e keumlrkeseumls peumlr regjistrimin e KPP-seuml Gjykata e Apelit e

Bukureshtit e miratoi pa elaboruar meuml tej arsyetimin e Gjykateumls seuml Rrethit teuml

Bukureshtit neuml teuml cileumln KPN keumlrkonte teuml fitonte pushtet politik peumlr teuml krijuar njeuml shtet

human i bazuar neuml doktrineumln komuniste e cila sipas mendimit teuml gjykateumls neumlnkuptonte

qeuml ankuesit e konsideronin rendin kushtetues dhe ligjor qeuml ishte neuml fuqi qeuml nga viti

1989 si ccedilnjereumlzore dhe jo neuml bazeuml teuml demokraciseuml seuml veumlrteteuml Prandaj gjykatat vendase

konsideruan qeuml KPP kishte shkelur Nenin 2 sect sect 3 dhe 4 teuml Dekretit Legjislativ nr

81989 Vlereumlsimi i Gjykateumls peumlr domosdoshmeumlrineuml e ndeumlrhyrjes neuml fjaleuml do teuml lidhet

kryesisht me arsyet e dheumlna nga gjykatat vendase peumlr refuzimin e aplikimit teuml ankuesve

Andaj duke shqyrtuar kushtetuteumln dhe programin politik teuml KPN-seuml Gjykata veumlren se

keumlto dokumente theksojneuml peumlrkrahjen e sovranitetit kombeumltar teuml vendit integritetit

276

territorial dhe rendin juridik dhe kushtetues si dhe parimet e demokraciseuml duke

peumlrfshireuml pluralizmin politik teuml drejteumln e peumlrgjithshme dhe lirineuml peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml

politika Meuml tej Gjykata thekson se ato nuk peumlrmbajneuml asnjeuml paragraf qeuml mund teuml

konsiderohet thirrje peumlr peumlrdorimin e dhuneumls kryengritjes ose ndonjeuml forme tjeteumlr teuml

refuzimit teuml parimeve demokratike - njeuml faktor thelbeumlsor qeuml duhet marreuml parasysh - ose

peumlr diktatureumln e proletariatit69 Gjykata veumlren se programi politik dhe kushtetuta e

KPN-seuml neuml teuml veumlrteteuml peumlrmbante pjeseuml qeuml kritikonin teuml dy abuzimet e kryera para vitit

1989 nga ish-Partia Komuniste nga e cila distancohej veteuml - jo meuml pak me emrin e saj -

dhe politikeumln e ndjekur qeuml nga 1989

Gjykata konsideron se njeuml nga karakteristikat kryesore teuml demokraciseuml eumlshteuml mundeumlsia

qeuml ajo ofron peumlr teuml adresuar peumlrmes dialogut pa u mbeumlshtetur neuml dhuneuml ccedileumlshtje teuml

ngritura nga fusha teuml ndryshme teuml mendimit politik madje edhe kur janeuml teuml tmerrshme

ose shqeteumlsuese Demokracia luleumlzon me lirineuml e shprehjes Peumlr keumlteuml nuk mund teuml keteuml

justifikime peumlr pengimin e njeuml grupi politik qeuml peumlrputhet me parimet themelore

demokratike veteumlm sepse ka kritikuar rendin kushtetues dhe ligjor teuml vendit dhe ka

keumlrkuar njeuml debat publik neuml areneumln politike70 Neuml rastin neuml fjaleuml gjykatat vendore nuk

treguan se neuml teuml cileumln pjeseuml teuml programit dhe dokumentit konstituiv te KPP-seuml ishin neuml

kundeumlrshtim me rendin kushtetues dhe ligjor teuml vendit dhe neuml veccedilanti me parimet

themelore teuml demokraciseuml Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata nuk mund teuml pranojeuml argument

se Rumania nuk mund teuml lejojeuml daljen e njeuml partie teuml re komuniste neuml formimin e njeuml

debati demokratik

Tutje Gjykata rikujton se peumlrvoja politike e Shteteve Kontraktuese ka treguar se neuml teuml

kaluareumln partiteuml politike me synime neuml kundeumlrshtim me parimet themelore teuml

demokraciseuml nuk kaneuml zbuluar qeumlllime teuml tilla neuml botimet e tyre zyrtare deri pas marrjes

seuml pushtetit Programi politik i njeuml partie mund ti fsheheuml objektivat dhe qeumlllimet e

ndryshme nga ato qeuml ajo shpall Peumlr teuml verifikuar neumlse nuk ka peumlrmbajtja e programit

duhet teuml krahasohet me veprimet e lidereumlve teuml partiseuml dhe pozicionet qeuml ata mbrojneuml

Neuml rastin aktual programi i KPP-seuml veumlshtireuml se mund teuml ishte hedhur poshteuml me ndonjeuml

veprim neuml praktikeuml pasi qeuml keumlrkesa peumlr regjistrim u refuzua dhe rrjedhimisht nuk kishte

as koheuml peumlr teuml ndeumlrmarreuml ndonjeuml veprim Keumlshtu u penalizua peumlr sjellje qeuml lidhej veteumlm

me ushtrimin e liriseuml seuml shprehjes Gjykata eumlshteuml gjithashtu e gateshme teuml marreuml

parasysh historineuml e rasteve qeuml i paraprijneuml neuml keumlteuml rast peumlrvojeumln e Rumaniseuml ndaj

komunizmit totalitar para vitit 1989 Megjithateuml ajo veumlren se ky kontekst nuk mund teuml

justifikojeuml veteuml nevojeumln peumlr ndeumlrhyrje veccedilaneumlrisht si partiteuml komuniste respektimi i

ideologjiseuml marksiste ekziston neuml njeuml numeumlr vendesh qeuml janeuml neumlnshkruese teuml

Konventeumls Prandaj Gjykata veumlren se kriteret qeuml peumlrcaktojneuml njeuml nevojeuml teuml ngutshme

sociale nuk janeuml peumlrmbushur neuml rastin neuml fjaleuml peumlr teuml vendosur se programi politik i

ankuesve ishte i papajtuesheumlm me njeuml shoqeumlri demokratike e leumlre meuml se kishte prova

peumlr njeuml rrezik teuml mjaftuesheumlm teuml drejtpeumlrdrejteuml peumlr demokracineuml Prandaj njeuml maseuml aq

drastike sa refuzimi i aplikimit teuml ankuesve peumlr regjistrimin e KPP-seuml si njeuml parti

69 Partia Socialiste e Turqiseuml (STP) dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml nr 2648295 sect 45 12 neumlntor 2003 dhe

anasjelltas Partia Komuniste e Gjermaniseuml kundeumlr Republikeumls Federale teuml Gjermaniseuml nr 25057 Vendimi

i Komisionit i 20 korrikut 1957 Libri vjetor I f 222 70 United Communist Party of Turkey dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml aktgjykim i 30 Janar 1998 Raport i

Aktgjykimeve dhe Vendimeve 1998-I f 20-21 sectsect 42-43

277

politike peumlrpara se aktivitetet e saj teuml kishin filluar eumlshteuml jo proporcionale me qeumlllimin

e ndjekur dhe rrjedhimisht teuml panevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj ka

pasur shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

278

Nurettin Aldemir dhe teuml tjereumlve kundeumlr Turqiseuml - 3212402 3212602 3212902

3213202 3213302 3213702 dhe 3213802

18 dhjetor 2007 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 11

Ndeumlrhyrja me forceuml e zyrtareumlve teuml policiseuml ka qeneuml jopeumlrpjestimore dhe nuk ka qeneuml e

nevojshme peumlr teuml parandaluar prishjen e rendit publik neuml mungeseuml teuml veprimeve teuml

dhunshme nga ana e protestuesve ka shkelje

Ccedileumlshtjet tjera Nenet 1 3 5 6 7 10 13 14 dhe 17

Gjykata nuk gjen asgjeuml neuml teuml dheumlnat e rastit qeuml mund teuml shpeumlrfaqin shkeljen e teuml drejtave

teuml garantuara nga dispozitat e tjera teuml pretenduara nga ankuesit dhe i shpalleuml keumlto

keumlrkesa teuml papranueshme nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesteuml liri e tubimit ndeumlrprerje ndeumlrhyrje me forceuml autoritete

detyrime pozitive

Ankuesit z Nurettin Aldemir znj Arzu Doğan znj Şehrinaz Artar z Oumlmer

Buzludağ z Sami Evren z Ali Rıza Oumlzer z Tacettin Yağdıran dhe znj Elif Akguumll

teteuml shtetaseuml turqeuml Disa prej tyre jetonin neuml Stamboll teuml tjereuml neuml Ankara

Faktet e rastit

Ankuesit janeuml aneumltareuml teuml ldquoEĞİTİM-SENrdquo (Sindikata e Puneumltoreumlve teuml Arsimit) njeuml

sindikateuml kjo e cila eumlshteuml aneumltare e konfederateumls seuml sindikatave teuml punonjeumlsve publikeuml e

njohur me shkurteseumln ldquoKESKrdquo

Neuml vitin 2001 Parlamenti i Turqiseuml kishte peumlrgatitur njeuml projektligj peumlr ploteumlsimin dhe

ndryshimin e Ligjit peumlr Sindikatat Derisa projektligji diskutohej neuml Parlament KESK-

u kishte vendosur qeuml teuml organizonte takime neuml Ankara peumlr teuml protestuar kundeumlr

projektligjit Qeumlllimi ishte qeuml teuml teumlrhiqej veumlmendja dhe teuml beumlhej e mundur teumlrheqja e

projektligjit i cili neuml pikeumlpamjen e tyre nuk ploteumlsonte standardet ndeumlrkombeumltare Neuml

ndeumlrkoheuml qeverisja e Ankaraseuml kishte leumlshuar njeuml qarkore e cila ofronte udheumlzime neuml

lidhje me takimet dhe demonstratat e organizuara neuml qytetin e Ankaraseuml neuml pajtim me

Ligjin peumlr Takimet dhe Marshet Demonstruese Sipas qarkores vendi i zgjedhur peumlr

takim nga KESK-u nuk ishte neuml listeumln e zonave teuml lejuara

Neuml dy raste derisa presidenti i KESK-ut po lexonte deklaratat policia i kishte

paralajmeumlruar protestuesiteuml se veprimi i tyre ishte neuml kundeumlrshtim me ligjin dhe se ata

duhet teuml shpeumlrndaheshin Pas keumltij paralajmeumlrimi policia kishte ndeumlrhyreuml duke

peumlrdorur gaz lotsjelleumls dhe shkopinj neuml peumlrpjekje peumlr teuml shpeumlrndareuml turmeumln Ankuesit

ishin leumlnduar gjateuml incideteve teuml shkaktuara me keumlteuml rast

Ankuesit kishin paraqitur ankeseuml neuml zyreumln e prokurorit publik teuml Ankaraseuml kundeumlr

Guvernatorit teuml Ankaraseuml drejtorit teuml Drejtoratit teuml Siguriseuml seuml Ankaraseuml drejtorit teuml

Forcave peumlr Ndeumlrhyrje teuml Shpejteuml si dhe zyrtareumlve policoreuml teuml peumlrfshireuml neuml incidente

Neuml ndeumlrkoheuml prokurori publik kishte ngritur aktakuza kundeumlr 27 protestuesve

279

peumlrfshireuml edhe dy prej ankuesve peumlr shkelje teuml Ligjit peumlr Takimet dhe Marshet

Protestuese

Sa i peumlrket ndeumlrkaq keumlrkeseumls seuml ankuesve drejtuar prokuroriseuml ajo ishte transferuar

nga prokuroria te Ministria e Brendshme me keumlrkeseumln peumlr autorizim teuml fillimit teuml

procedurave penale Ministria e Brendshme kishte vendosur qeuml teuml mos ndeumlrmarreuml

veprime ndaj zyrtareumlve dhe policeumlve teuml akuzuar nga ankuesit pasi kishte konstatuar se

akuzat ishin teuml njeuml ldquonatyre abstrakterdquo Tutje Ministria kishte vlereumlsuar se forca e

peumlrdorur ka qeneuml e ligjshme dhe e justifikuar neuml rrethanat e rastit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit neuml meumlnyreuml teuml veccedilanteuml janeuml ankuar me pretendimin se ata janeuml keqtrajtuar dhe

liria e tyre e tubimit eumlshteuml ceumlnuar nga zyrtareumlt e policiseuml seuml Drejtoratit teuml Siguriseuml teuml

Ankaraseuml Ata kaneuml pretenduar shkelje teuml Neneve 1 3 5 6 7 10 11 13 14 dhe 17 teuml

Konventeumls

Qeveria ka paraqitur qeumlndrimin se neuml rastin konkret nuk ka pas ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln

e ankuesve peumlr tubim Tutje Qeveria ka deklaruar se forcat e siguriseuml kaneuml shpeumlrndareuml

protestuesiteuml me forceuml pasi keumlta teuml fundit nuk i janeuml bindur paralajmeumlrimeve rreth

lokacionit dhe kaneuml vazhduar me marshimet e jashtligjshme

Ankuesit nga ana e tyre kaneuml deklaruar se forcat e siguriseuml kaneuml ndeumlrhyreuml neuml meumlnyreuml

teuml jashtligjshme neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre peumlr tubim paqesor

Meuml tej Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se ndeumlrhyrja neuml rastin konkret ka qeneuml e

parashikuar me ligj dhe se ndeumlrhyrja ka ndjekeuml njeuml qeumlllim legjitim neuml keumlteuml rast

parandalimin e ccedilrregullimit publik dhe ruajtjen e siguriseuml publike Ankuesit ndeumlrkaq

kaneuml argumentuar se ndeumlrhyrja ka qeneuml jopeumlrpjestimore

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka ritheksuar parimin se ndeumlrhyrja do teuml paraqiste shkelje teuml Nenit 11 peumlrveccedil

neumlse eumlshteuml e parashikuar me ligj ndjek njeuml nga qeumlllimet legjitime teuml peumlrshkruara neuml

paragrafin 2 dhe eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr arritjen e atyre

qeumlllimeve

Neuml ndeumlrlidhje me keumlteuml Gjykata ka veumlneuml re se ndeumlrhyrja neuml rastin konkret ka pas bazeuml

ligjore meuml sakteumlsisht neuml Nenin 22 teuml Ligjit peumlr Takimet dhe Marshet Protestuese dhe

ka qeneuml keumlsisoji e parashikuar me ligj Sa u peumlrket qeumlllimeve legjitime Qeveria ka

peumlrmendur parandalimin e ccedilrregullimit dhe ruajtjen e siguriseuml publike dhe Gjykata nuk

ka gjetur arsye peumlr teuml dalluar neuml keumlteuml pikeuml

Sa i peumlrket pyetjes neumlse ndeumlrhyrja ka qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Gjykata ka rikujtuar se del qarteuml nga praktika e saj gjyqeumlsore se autoritetet kaneuml

detyrim peumlr teuml ndeumlrmarreuml teuml gjitha masat e nevojshme peumlr teuml siguruar zhvillimin paqesor

teuml protestave dhe sigurineuml e teuml gjitheuml qytetareumlve Gjykata po ashtu veumlren se shtetet

duhet jo veteumlm teuml mbrojneuml lirineuml e tubimit paqeumlsor por duhet gjithashtu teuml kufizohen

nga aplikimi i kufizimeve indirekte teuml paarsyeshme ndaj keumlsaj teuml drejte Neuml fund

Gjykata konsideron se ndoneumlse objekti thelbeumlsor i Nenit 11 eumlshteuml teuml mbrojeuml individin

kundeumlr ndeumlrhyrjeve arbitrare teuml autoriteteve publike neuml ushtrimin e teuml drejtave teuml tyre teuml

mbrojtura megjithateuml mund teuml keteuml detyrime pozitive peumlr teuml siguruar geumlzimin e tyre

efektiveuml

280

Neuml rastin konkret Gjykata ka rikujtuar se KESK-ut ka mbajtur dy protesta dhe derisa

presidenti i KESK-ut ka qeneuml duke lexuar deklaratat policia ka ndeumlrhyreuml dhe u ka

keumlrkuar protestuesve qeuml teuml shpeumlrndahen Policia ka peumlrdorur shkopinj dhe gaz lotjselleumls

Disa protestuar janeuml kundeumlrpeumlrgjigjur dhe kjo ka rezultuar pastaj neuml leumlndimin e disa

protestuesve peumlrfshireuml peseuml nga ankuesit duke peumlrfshir edhe njeuml numeumlr zyrtareumlsh

policoreuml Gjykata ka veumlrejtur se neuml rastin konkret nuk ka deumlshmi se grupi neuml fjaleuml

fillimisht ka paraqitur ndonjeuml rrezik serioz ndaj rendit publik Sidoqofteuml eumlshteuml e

mundur qeuml ata do teuml mund teuml shkaktonin pak tollovi veccedilaneumlrisht neuml njeuml shesh teuml

ngarkuar teuml Ankaraseuml Qeumlllimi i tyre ishte qeuml teuml teumlrhiqnin veumlmendjen ndaj njeuml

projektligji sensitiv teuml propozuar neuml Parlament dhe tubimi i tyre fillimisht ishte paqeumlsor

Sidoqofteuml autoritetet kaneuml ndeumlrhyreuml me forceuml teuml konsiderueshme peumlr trsquoi shpeumlrndareuml ata

duke krijuar tension dhe meuml pas shkaktuar peumlrleshje

Neuml opinionin e Gjykateumls kur protestuesit nuk angazhohen neuml veprime teuml dhunshme

eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml autoritetet publike teuml tregojneuml njeuml shkalleuml teuml toleranceumls ndaj

tubimeve paqesore neuml meumlnyreuml qeuml liria e tubimit e garantuar neuml Nenin 11 teuml mos

privohet nga e gjitheuml substanca e saj Si rrjedhojeuml Gjykata vlereumlson se neuml rastin

konkret ndeumlrhyrja me forceuml e zyrtareumlve teuml policiseuml ka qeneuml jopeumlrpjestimore dhe nuk ka

qeneuml e nevojshme peumlr teuml parandaluar prishjen e rendit publik brenda kuptimit teuml

paragrafit teuml dyteuml teuml Nenit 11 teuml Konventeumls Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata gjen se ka shkelje

teuml Nenit 11

Sa u peumlrket pretendimeve teuml tjera Gjykata nuk gjen asgjeuml neuml teuml dheumlnat e rastit qeuml mund

teuml shpeumlrfaqin shkeljen e teuml drejtave teuml garantuara nga dispozitat e tjera teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 11 teuml Konventeumls Gjykata shpalleuml teuml

papranueshme keumlrkesat peumlr shkelje teuml dispozitave teuml tjera teuml pretenduara [peseuml votapeumlr

kundeumlr dy njeumlzeumlri]

281

Kasparov dhe teuml tjereumlt kundeumlr Rusiseuml - 2161307

3 tetor 2013 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si pasojeuml e mos ftuarjes seuml deumlshmitareumlve ka

shkelje

Neni 11

Sjellja e autoriteteve gjateuml njeuml proteste nuk ishte e arsyeshme dhe proporcionale ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesteuml tubim paqeumlsor kufizime rrezikshmeumlri arrestim jolegjitim

gjykim i drejteuml mungeseuml deumlshmitareumlsh interes publik jo-proporcionale

Ankuesit Garri Kasparov Aleksey Tarasov Nikolai Kharlamov Nikolai Kalashnikov

Andrey Toropov Aleksandr Stelmakh Yuriy Orel Vyacheslav Melikhov dhe Oksana

Chelysheva shtetas ruseuml qeuml jetojneuml neuml Moskeuml neuml rajonin e Moskeumls dhe Nizhniy

Novgorod

Faktet e rastit

Teteuml nga ankuesit u arrestuan meuml 14 prill 2007 peumlrpara njeuml demonstrate anti-qeveritare

qeuml do teuml zhvillohej neuml Moskeuml ateuml diteuml Ndeumlrsa organizatoreumlt kishin peumlr qeumlllim teuml

marshonin peumlrgjateuml disa rrugeumlve neuml qendeumlr autoritetet kishin lejuar veteumlm njeuml takim neuml

mes teuml 1200 dhe 1330 afeumlr njeuml monumenti neuml njeuml lokacion tjeteumlr neuml qendeumlr teuml Moskeumls

Kateumlr nga aplikuesit - Z Kasparov Z Tarasov Z Toropov dhe Znj Chelysheva - po

planifikonin teuml merrnin pjeseuml neuml demostrateumln e autorizuar dhe tre nga ata u arrestuan

neuml oreumln 0100 teuml meumlngjesit gjateuml rrugeumls seuml tyre peumlr neuml monument Peseuml ankuesit e

mbetur parashtruan se ata ndodheshin peumlrreth por nuk kishin ndeumlrmend teuml merrnin

pjeseuml neuml demonstrateuml kur u arrestuan dhe u deumlrguan neuml njeuml stacion policor Zonja

Chelysheva pretendon se ajo ishte shqelmuar nga njeuml oficer i policiseuml peumlrderisa ishte

neuml rrugeumln e saj peumlr tek demostrata dhe ishte leumlnduar aq keq sa qeuml ajo nuk ishte meuml neuml

gjendje teuml marreuml pjeseuml neuml demostrateuml

Po teuml njeumljteumln diteuml teteuml ankuesit e pareuml u deumlnuan peumlr kundeumlrvajtje administrative

respektivisht peumlr shkeljen e rregullave mbi mbajtjen e demonstratave dhe u urdheumlruan

teuml paguajneuml njeuml gjobeuml Gjyqtari arriti neuml peumlrfundimin se ata kishin tentuar teuml merrnin

pjeseuml neuml njeuml demonstrateuml teuml paautorizuar neuml rrugeumln ku ata u arrestuan Gjateuml seancave teuml

tyre respektive teuml gjitheuml ankuesit kontestuan deumlshmiteuml e policiseuml lidhur me koheumln dhe

vendin e arrestimit teuml tyre dhe keumlrkuan nga gjykata qeuml teuml theumlrrasin dhe teuml ekzaminonin

deumlshmitareuml teuml tjereuml okulareuml por keumlrkesa e tyre u refuzua nga gjyqtari i cili zbuloi se

faktet ishin mjaftuesheumlm teuml veumlrtetuara Neuml rastin e z Toropov seanca u mbajt neuml

mungeseumln e tij dhe teuml avokatit teuml tij Teuml gjitha ankesat e ankuesve ishin teuml

pasuksesshme

282

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Teteuml nga ankuesit u ankuan peumlr shkelje teuml Nenit 6 sect 1 (e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml)

duke pretenduar neuml veccedilanti se deumlshmitareumlt neuml mbrojtje teuml tyre nuk ishin thirrur Teuml

neumlnteuml ankuesit u ankuan se sjellja e autoriteteve meuml 14 prill 2007 kishte shkelur teuml

drejtat e tyre sipas Nenit 10 (liria e shprehjes) dhe Neni 11 (liria e tubimit dhe

asocimit)

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 6 sect 1 teuml Konventeumls Gjykata vuri neuml dukje se rrethanat e arrestimit teuml

ankuesve ishin teuml papeumlrputhshme midis paleumlve Neuml veccedilanti neuml procedurat para

gjykatave ruse z Kasparov kishte pretenduar se kishte ecur me njeuml grup teuml vogeumll

njereumlzish neuml vendin e demonstrateumls seuml autorizuar Policia nga ana tjeteumlr kishte

pretenduar se ai kishte marreuml pjeseuml neuml njeuml marshim teuml paautorizuar pasi ngjarja e

autorizuar afeumlr monumentit kishte e mbaruar Policia kontestoi pohimin e ankuesve se

ata ishin arrestuar neuml oreumln 0100 dometheumlneuml peumlrderisa ngjarja e autorizuar ishte ende

duke u zhvilluar Megjithateuml Qeveria Ruse i ka konfirmuar pjeseumlrisht Gjykateumls afatin e

supozuar nga ankuesit Peumlr meuml tepeumlr sipas policiseuml ankuesit ishin arrestuar kur

demonstrata keumlrceumlnoi teuml peumlrhapet neuml Sheshin e Kuq njeuml zoneuml e caktuar e siguriseuml seuml

larteuml Z Kasparov peumlrkundrazi keumlmbeumlnguli qeuml ai ishte arrestuar neuml njeuml distanceuml teuml

konsiderueshme nga Sheshi i Kuq Deklaratat e ankuesve teuml tjereuml neuml meumlnyreuml teuml

ngjashme ishin neuml kundeumlrshtim me deumlshmiteuml e policiseuml

Duke qeneuml se deumlnimi i ankuesve ishte bazuar kryesisht neuml marrjen e qeumlndrimit teuml tyre

neuml njeuml vend teuml caktuar neuml njeuml koheuml teuml caktuar e drejta e tyre peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

neumlnkuptonte se atyre duhej dheumlneuml njeuml mundeumlsi e arsyeshme peumlr teuml kundeumlrshtuar neuml

meumlnyreuml efektive keumlteuml supozim Megjithateuml gjykatat ruse kishin kundeumlrshtuar peumlrpjekjet

e ankuesit neuml fjaleuml peumlr teuml sqaruar koheumln dhe vendin e arrestimit teuml tij Edhe pse thirrja e

deumlshmitareumlve okulareuml emrat e teuml cileumlve ishin teuml njohur do teuml mund te beumlhej lehteumlsisht

gjyqtari e kishte konsideruar ateuml teuml tepeumlrt neuml procedureuml dhe kishte pranuar parashtresat

e policiseuml pa hezitim Gjykimet e ankuesve teuml tjereuml ishin kryer teuml gjitha neuml njeuml meumlnyreuml

krejteumlsisht identike pa asnjeuml mundeumlsi qeuml ata teuml siguronin deumlshmi neuml mbeumlshtetje teuml

verzionit teuml tyre teuml ngjarjeve Neuml rastin e z Toropov situata ishte peumlrkeqeumlsuar meuml tej

nga fakti se gjykata ateumlboteuml nuk e konsideronte pranineuml e tij ose teuml avokatit teuml tij si teuml

nevojshme neuml seanceuml Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se teuml drejtat e ankuesve ishin

kufizuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml papeumlrputhshme me garanciteuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml

Rrjedhimisht kishte pasur shkelje teuml Nenit 6

Lidhur me Nenin 11 teuml Konventeumls Gjykata deklaroi ankesat sipas Nenit 10 dhe Nenit

11 teuml pranueshme veteumlm peumlr tre nga anuesit Z Kasparov Z Tarasov dhe Z Toropov

Peumlrderisa ankesa e tyre sipas Nenit 11 duhej teuml konsiderohej neuml lidhshmeumlri me teuml

drejteumln e tyre peumlr lirineuml e shprehjes (Neni 10) Gjykata e konsideroi teuml panevojshme ta

shqyrtonte ateuml ndaras nga Neni 10

Ishte e pakontestueshme qeuml arrestimi i tyre dhe akuzat administrative qeuml pasuan kishin

peumlrbeumlreuml ndeumlrhyrje me teuml drejteumln e tyre peumlr tubim paqeumlsor Duke qeneuml se Gjykata nuk

kishte material faktik teuml mjaftuesheumlm peumlr teuml zgjidhur mosmarreumlveshjet mes paleumlve peumlr

koheumln dhe vendin e sakteuml teuml arrestimit teuml ankuesve nuk ishte neuml gjendje teuml pranonte

283

verzionin e secileumls paleuml si bazeuml peumlr teuml vendosur neumlse autoritetet kishin vepruar neuml

meumlnyreuml teuml ligjshme

Gjykata ishte e gatshme teuml pranonte se arrestimi dhe deumlnimi i ankuesve kishin ndjekur

qeumlllimin legjitim teuml mbajtjes seuml rendit publik siccedil e kishte mbajtur Qeveria Qeveria

kishte argumentuar se arrestimi kishte ndodhur peumlr shkak teuml rrezikut qeuml demonstratat teuml

dilnin neuml zoneumln e siguriseuml teuml Sheshit teuml Kuq dhe keumlto arsye ishin peumlrmendur edhe nga

policeumlt qeuml dhaneuml deumlshmi Megjithateuml Gjykata vuri neuml dukje se raportet e policiseuml teuml veteuml

ngjarjes nuk peumlrmendeumln ndonjeuml rrezik teuml tilleuml Peumlr meuml tepeumlr vendi i arrestimit i treguar

neuml aktgjykim ishte rreth 14 km larg nga Sheshi i Kuq Prandaj Gjykata nuk ishte e

bindur se keumlrceumlnimi i marshuesve qeuml teuml hynin neuml zoneumln e siguriseuml kishte qeneuml i

mundsheumlm

Sipas materialit teuml paraqitur neuml Gjykateuml oficereumlt e policiseuml qeuml moreumln pjeseuml neuml

operacionin e kontrollit teuml trazirave kishin marreuml udheumlzime teuml qarta dhe peumlrforcimet e

policiseuml seuml trazirave ishin sjelleuml neuml Moskeuml nga rajone anembaneuml Rusiseuml neuml funksion teuml

demostrateumls seuml pritur Gjykata pra nuk mund ta pranonte argumentin e Qeveriseuml Ruse

se policia kishte keumlrkuar teuml arrestonte protestuesit sepse ata ishin mbingarkuar nga

demonstrata dhe peumlrndryshe nuk do teuml ishin neuml gjendje teuml peumlrballeshin me teuml

Gjykata gjeti se ankuesit ishin arrestuar dhe akuzuar peumlr arsyen e vetme qeuml autoritetet e

kishin pareuml se demonstrata e tyre ishte e paautorizuar Prandaj Qeveria nuk arriti teuml

demonstronte se kishte ekzistuar njeuml nevojeuml urgjente sociale peumlr ti arrestuar ata Neuml

keumlto rrethana ndeumlrhyrja e dhunshme e policiseuml ishte joproporcionale dhe jo e

domosdoshme peumlr parandalimin e trazirave duke shkelur keumlshtu Nenin 11 teuml

Konventeumls

Gjykata konstatoi se teuml drejtat e ankuesve ishin kufizuar neuml njeuml meumlnyreuml teuml papajtueshme

me garanciteuml peumlr njeuml gjykim teuml drejteuml pasi keumlrkesa e tyre peumlr teuml shqyrtuar deumlshmitareumlt

okulareuml ishte refuzuar e tyre dhe arrestimi kishte qeneuml joproporcional me qeumlllimin e

ruajtjes seuml rendit publik Gjykata detyroi Rusineuml trsquoi paguante secilit z Kasparov

Tarasov dhe Toropov 10000 EUR ndeumlrsa Nikolai Kharlamov Nikolai Kalashnikov

Aleksandr Stelmakh Yuriy Orel dhe Vyacheslav Melikhov secilit nga 4000 EUR neuml

lidhje me deumlmin jomaterial dhe njeuml shumeuml agregate prej 10500 EUR neuml lidhje me

shpenzimet gjyqeumlsore dhe shpenzimet qeuml lidhen me tarifat e tre avokateumlve qeuml

peumlrfaqeumlsojneuml peseuml ankuesit

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 6 dhe 11 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

284

Neni 12

E drejta per trsquou martuar

Burri dhe gruaja qeuml kaneuml mbushur mosheumln peumlr marteseuml kaneuml teuml drejteuml teuml martohen dhe

teuml krijojneuml familje sipas ligjeve kombeumltare qeuml rregullojneuml ushtrimin e keumlsaj teuml drejte

285

Christine Goodwin kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar - 2895795

1 korrik 2002 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Deshtimi i shtetit qeuml teuml jeteuml neuml harmoni me obligimet pozitive qeuml teuml siguroj teuml drejteumln

peumlr transformim teuml gjinise ka rezultuar neuml deshtimin e respektimit teuml drejtes neuml jeteeuml

private ka shkelje

Neni 12

Shkelje e teuml drejtes neuml marteseuml peumlr shkak teuml mos njohjes seuml gjiniseuml e cila ka ndeumlrruar si

pasojeuml e transformimit ka shkelje

Neni 13

Mungesa e mjeteve efektive juridike peumlr teuml adresuar shkeljet e teuml drejateve teuml pas

ndryshimit teuml gjinse nuk ka shkelje

Neni 14

Neumlnshtrimi ndaj trajtimit diskriminuese dhe paragjykimeve si rezultat i mungeseumls seuml

njohjes ligjore teuml ndryshimit teuml gjiniseuml nuk ngritet ccedileumlshtje ndaras

Fjaleumlt kyccedile marteseuml ndeumlrrim gjinie (mos) njohje me ligj trans-seksual

diskriminim paragjykim pengesa neuml puneuml e drejteuml ligjore

Ankuesja Christine Goodwin lindi neuml vitin 1937 si njeuml burreuml por ajo jetoi si grua qeuml

nga viti 1984

Faktet e rastit

Neuml vitin 1990 ankuesi iu neumlnshtrua njeuml operacioni teuml ripranimit gjinor Shumeuml koheuml

para operacionit ajo kishte qeneuml e martuar dhe kishte qeneuml babai i kateumlr feumlmijeumlve Ajo

argumentoi se ishte ngacmuar dhe poshteumlruar neuml vendin e saj teuml puneumls nga kolegeumlt e saj

neuml baza seksuale Megjithateuml pasi ajo nuk konsiderohej se ishte grua ligjerisht veprimi

i saj peumlr inicimin e anesave peumlr diskriminim neuml bazeuml teuml seksit neuml puneuml ishte e

pasuksesshme Ankuesja u shkarkua meuml pas nga puneumlsimi i saj peumlr arsye teuml lidhura me

sheumlndetin e saj por pohon se arsyeja e veumlrteteuml ishte se ajo ishte trans-seksuale Asaj iu

mohua gjithashtu edhe pensioni neuml mosheumln 60 vjeccedil mosheuml kjo e percaktuar si drejteuml

peumlr grateuml neuml Mbreteumlrineuml e Bashkuar dhe keumlshtu u detyrua teuml vazhdojeuml teuml paguajeuml

sigurimin kombeumltar deri neuml mosheumln 65 vjeccedil Neuml shumicen e rasteve ajo u kufizua nga

peumlrpareumlsiteuml qeuml mund teuml kishte neumlse ajo do te tregonte ccedilertifikateumln e lindjes Dosja e saj

e teuml dhenave ishte e klasifikuar si sensitive ne DSS dhe neumlnkuptone se vetem zyrtareumlt e

larteuml mund teuml kishin qasje neuml keumlteuml dosje Nese ankuesaj donte teuml shihte dosjen ajo duhej

teuml caktonte njeuml takim teuml veccedilanteuml

Njeuml nga pretendimet e saj teuml ishte se ajo nuk mund teuml martohej me partnerin e saj

meqeneumlse Akti i Lidhjeve Matrimoniale 1973 [6] (Matrimonial Causes Act) e ndalon

286

ateuml Akti eumlshteuml mbeumlshtetur gjithashtu nga jurisprudenca pasi eumlshteuml vendosur neuml rastin

Corbett v Corbett se seksi duhet teuml peumlrcaktohet me aplikimin e testeve kromosomale

gonadal dhe gjenitale Ky peumlrdorim i kritereve biologjike u miratua gjithashtu neuml R v

Tan

Ligji keumlrkon qeuml gjinia e feumlmijeumls teuml futet neuml certifikateumln e lindjes Kriteret peumlr

peumlrcaktimin e gjiniseuml seuml feumlmijeumls nuk janeuml peumlrcaktuar neuml Aktin e 1953 por praktika

tregon se Sekretari peumlrdor kriteret biologjike teuml peumlrcaktuara meuml sipeumlr Korrigjimet

mund teuml beumlhen veteumlm neumlse ka ndonjeuml gabim Kur beumlhet fjaleuml peumlr puneumlsim ccedildo qytetari i

jepet veteumlm njeuml numeumlr unik NI prandaj seksi i transeksualeumlve regjistrohet si ai neuml

lindje

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja parashtroi se pavareumlsisht paralajmeumlrimeve nga Gjykata ne lidhje me nevojeumln

peumlr reforma ligjore Qeveria ende nuk kishte ndeumlrmarreuml ndonjeuml hap konstruktiv peumlr teuml

adresuar vuajtjet e peumlrjetuara nga ankuesja si dhe transeksualeumlt e tjereuml Mungesa e

njohjes ligjore teuml gjiniseuml seuml saj teuml ndryshuar ka qeneuml shkaku i peumlrvojave teuml shumta

diskriminuese dhe poshteumlruese neuml jeten e peumlrditshme Neuml teuml kaluareumln neuml veccedilanti nga

viti 1990 deri meuml 1992 ajo u keqtrajtua ne vendin e saj teuml puneumls dhe nuk kan marreuml

mbrojtje teuml duhur kundeumlr diskriminimit Ajo pohoi se nderrmorri teuml gjitha procedurat e

veccedilanta peumlrmes teuml cilave ajo do teuml duhej teuml peumlrfitonte nga kontributet e saj megjithateuml

ajo nuk arriti teuml marreuml benefitet e kontributit peumlr shkak teuml gjinise benefite keumlto qeuml do ti

geumlzonte neumlse ajo ishte njohur si njeuml grua peumlr qeumlllime ligjore Ankuesaj me tutje theksoi

se veteuml fakti se DSS praktikoi njeuml politikeuml teuml sheumlnjimit teuml teuml dheumlnave teuml transeksualeumlve

si teuml ndjesheumlm paraqiste njeuml ndryshim neuml trajtim Peumlr pasojeuml ankuesja nuk mund teuml

merrte pjeseuml neuml DSS pa pasur nevojeuml te beumlje njeuml takim teuml veccedilanteuml Ankuesja meuml tej

pohoi se rreziku fakti se ligjeumlrisht nuk ishte ndeumlrruar identitetin dhe gjinneumle saj ishte

rrezik permanet peumlr teuml sepse puneumldheumlneumlsit e rinjeuml teuml saj mund teuml meumlsonin identitetin e

saj teuml kaluar neuml bazeuml teuml numrit teuml saj teuml NI i cili nuk kishte ndeumlrruar asnjeumlher

Ankuesja u ankua se shteti kishte deumlshtuar qeuml teuml jeteuml neuml harmoni me obligimet positive

qeuml teuml siguroj teuml drejteumln peumlr transformim teuml gjiniseuml dhe peumlr keumlteuml ka rezultaur neuml deshtimin

e respektimit teuml seuml drejteumls neuml jeteuml private teuml garantuar sipas Nenit 8 teuml Konventeumls Tutje

ankuesja u ankua se e drejta e saj neumln Nenin 12 teuml Koventeumls nuk realizua Ajo u ankua

se megjitheumlse ajo aktualisht geumlzonte njeuml marreumldheumlnie teuml ploteuml fizike me njeuml burreuml ajo

dhe partneri i saj nuk mund teuml martoheshin sepse ateuml ligji ende e trajtonte si njeuml burreuml

Ankuesja mbeumlshtetur neuml Nenin 14 teuml Konventeumls gjithashtu u ankua se mungesa e

njohjes ligjore teuml ndryshimit teuml gjiniseuml seuml saj ishte shkaku i peumlrvojave teuml shumta

diskriminuese dhe paragjykimeve Seuml fundmi ankuesja pretendoi se kishte mungesa teuml

mjetev efektive juridike peumlr teuml adresuar shkeljet

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata trajtoi fillimisht Nenin 8 teuml Konventeumls peumlrkateumlsisht pretendimet e ankueses se

prova biologjike e pasteumlr peumlr peumlrcaktimin e seksit ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 teuml

Konventeumls Lidhur me keumlteuml ankuesja kishte keumlrkuar leumlshimin e certifikatave teuml

rishikuara teuml lindjes postoperative Ajo gjithashtu pohoi se deumlshtimi i saj peumlr tu

promovuar neuml puneuml ishte e lidhur drejtpeumlrdrejt me mundeumlsineuml e puneumldheumlneumlsit peumlr teuml

287

gjurmuar historineuml e saj teuml puneumlsimit dhe peumlr teuml identifikuar teuml kaluareumln e saj neuml bazeuml teuml

numrit teuml saj NI Kjo sipas saj ishte njeuml shkelje e Nenit 8 po ashtu Qeveria nga ana e

saj pohoi se njeuml puneumldheumlneumls nuk ishte neuml gjendje teuml zbulonte seksin e ankuesit nga

numri i NI-seuml sepse ishte e pamundur teuml gjente ndonjeuml referenceuml peumlr seksin e saj neuml teuml

Peumlr meuml tepeumlr qeveria deklaroi se ngacmimi neuml vendin e puneumls krijoi njeuml keumlrkeseuml sipas

Aktit teuml Diskriminimit Gjinor 1975 prandaj mbrojtja i ishte dheumlneuml asaj neuml bazeuml teuml keumltij

akti Gjykata mbajti njeumlzeumlri se kishte pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Ccedileumlshtja e dyteuml para gjykateumls ishte teuml gjente neumlse kishte shkelje teuml Nenit 12 teuml

Konventeumls Nga parashtrimi i ankueses mund teuml kuptohet se njeuml fusheuml tjeteumlr e

diskutueshme ishte martesa Ajo ishte e pakeumlnaqur me kriteret biologjike teuml peumlrdorura

neuml rastin Corbett v Corbett dhe sugjeroi qeuml edhe neumlse Corbett ishte ende njeuml ligj i

mireuml ai binte neuml kundeumlrshtim me Nenin 12 teuml Konevnteumls Qeveria nga ana tjeteumlr iu

referua ligjit teuml meumlparsheumlm teuml gjykateumls dhe pohoi qeuml leja e marteseumls transeksuale nuk

keumlrkohet nga Neni 12 ose 8 Peumlrveccedil keumlsaj qeveria gjithashtu pohoi se meqeneumlse

margjina e vlereumlsimit ishte e gjereuml ishte njeuml ccedileumlshtje e shtetit qeuml teuml vendos mbi keumlteuml

ccedileumlshtje Seuml fundmi qeveria kujtoi se ccedildo ndryshim mund teuml keteuml pasoja teuml padeumlshiruara

psh nga ana sociale Gjykata duke analizuar rrethanat e rastit veumlreumln se nuk shihte

nonjeuml arsye pse njeuml trans-seksual teuml mos mund teuml geumlzonte teuml drejtat e garantuara nga

Konventa peumlrkateumlsisht teuml drejteumln neuml marteseuml Andaj duke pas parasysh pamundeumlsineuml e

ankueses peumlr teuml realizuar keumlteuml drejt Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 12 teuml

Konventeumls

Me pas Gjykata shqyrtoi pretendimet lidhur Nenin 14 ku ankuesja kishte argumentuar

se fakti qeuml ajo nuk ishte e njohur ligjeumlrisht si grua ishte shkaku i disa kufizimeve

diskriminuese peumlr privilegjet e saj Qeveria parashtroi se nuk u ngrit ndonjeuml ccedileumlshtje e

veccedilanteuml keumlshtu qeuml keumlrkesa duhet teuml deumlshtojeuml Gjykata ra dakord njeumlzeumlri me qeverineuml

se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit sipas Nenit 14

Se fundmi Gjykata trajtoi ankesen sipas Nenin 13 ku ankuesja pretendoi se ajo nuk

kishte ndonjeuml mjet efektiv juridik neuml dispozicion teuml saj lidhur me ccedileumlshtjet peumlr teuml cilat ajo

ankohej Qeveria nuk u pajtua me keumlteuml duke theumlneuml se Akti peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(HRA 1998) ishte neuml fuqi qeuml nga tetori i vitit 2000 dhe keumlshtu teuml drejtat e Konventeumls

mund teuml mbeumlshteteshin me lehteumlsi Gjykata deklaroi se nuk ka asnjeuml shkelje teuml Nenit

13

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjeti se kishte shkelje teuml Nenit 8 dhe shkelje te Nenit 12 teuml Konventeumls Gjykata

tutje konstatoi se asnjeuml ccedileumlshtje e veccedilanteuml nuk u ngrit sipas Nenit 14 dhe se se nuk ka

asnjeuml shkelje teuml Nenit 13 [njeumlzeumlri]

288

VK kundeumlr Kroaciseuml - 3838008

27 neumlntor 2012 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 12

Deumlshtimi i autoriteteve vendore peumlr teuml zhvilluar procedurat e divorcit brenda njeuml kohe

teuml arsyeshme mundet neuml rrethana teuml caktuara ngrit ccedileumlshtje kontestuese ka shkelje

Neni 6 sect 1

Periudha gjateuml cileumls gjykatat vendore kaneuml shqyrtuar rastin ka qeneuml e tejzgjatur dhe ka

deumlshtuar teuml ploteumlsojeuml standardin e ldquokoheumls seuml arsyeshmerdquo ka shkelje

Neni 8

Pretendim se pasiguria neuml konfirmimin e afteumlssieuml si pasojeuml e zgjatjes seuml procedureumls

peumlrbeumlnte shkelje hedhet poshteuml

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive si pasojeuml e deumlshtimit teuml gjykatave meuml teuml uleumlta qeuml teuml Gjykata

nteuml veprojeuml neuml pajtim me kufirin kohor teuml peumlrcaktuar nga gjykatat meuml teuml lart lidhur me

peumlrfundimin e procedurave civile teuml rastit ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile divorc ri-marteseuml ateumlsi konfirmim tej-zgjatje e procedurave jeteuml

familjare mjete efektive

Ankuesi VK shtetas kroat i lindur neuml vitin 1964 dhe jeton neuml Zagreb

Faktet e rastit

Neuml neumlntor teuml vitit 2002 ankuesi ishte martuar me M dhe neuml shtator teuml vitit 2003 nga

martesa kishte lindur njeuml feumlmijeuml me inicialin K

Neuml prill teuml vitit 2004 ankuesi kishte paraqitur keumlrkeseuml peumlr divorc praneuml Gjykateumls

Komunale teuml Zagrebit Neuml seanceuml gjyqeumlsore ankuesi kishte paraqitur propozimin rreth

kontakteve dhe kujdestariseuml peumlr K Neuml teuml njeumljteumln seanceuml gjyqeumlsore paleumlt ishin pajtuar

qeuml martesa teuml shpeumlrbeumlhej Meuml voneuml M e kishte njoftuar Gjykateumln se nuk pajtohej me

propozimin e ankuesit neuml lidhje me kujdestarineuml e feumlmijeumls dhe i kishte keumlrkuar Gjykateumls

teuml peumlrcaktonte njeuml shumeuml teuml peumlrshtatshme

Neuml shkurt teuml vitit 2005 ankuesi kishte paraqitur njeuml keumlrkeseuml peumlr shpejtim teuml

procedurave Ndeumlrsa neuml gusht teuml teuml njeumljtit vit ankuesi kishte nisur njeuml veprim tjeteumlr

gjyqeumlsor praneuml Gjykateumls Komunale ku e kontestonte ateumlsineuml e tij teuml feumlmijeumls Neuml qershor

teuml vitit 2007 Gjykata Komunale kishte urdheumlruar kryerjen e njeuml testi teuml DNA-seuml dhe

pageseumln e njeuml shume prej 10000 kunash kroate

Neuml neumlntor teuml vitit 2007 ankuesi kishte paraqitur njeuml ankeseuml neuml Gjykateumln Kushtetuese

peumlr zgjatje teuml procedurave Neuml ankeseuml ai kishte argumentuar se procedurat e steumlrgjatura

teuml divorcit kishin efekt negativ neuml jeteumln e tij private dhe dinjitetin e tij dhe se kjo voneseuml

e parandalonte marteseumln e tij me njeuml grua tjeteumlr teuml planifikuar peumlr qershor teuml vitit 2008

289

Ndeumlrkoheuml neuml njeuml seanceuml deumlgjimore teuml mbajtur neuml shkurt 2008 Gjykata Komunale

kishte konstatuar se ankuesi nuk kishte paguar shumeumln e ploteuml peumlr testin DNA dhe

kishte mbyllur seanceumln Ankuesi kishte keumlrkuar lirimin nga pagesa duke u mbeumlshtetur

neuml teuml drejtat e veteraneumlve teuml lufteumls por keumlrkesa nuk ishte pranuar Ndeumlrsa Gjykata

Kushtetuese neuml shtator teuml vitit 2009 kishte hedhur poshteuml ankeseumln duke deklaruar se

gjykatat meuml teuml uleumlta tashmeuml kishin adresuar keumlrkesat neuml meumlnyreumln e duhur

Testi DNA nuk ishte kryer si rezultat i mosparaqitjes seuml K dhe M Neuml neumlntor dhe

dhjetor teuml vitit 2009 ankuesi e kishte njoftuar Gjykateumln Komunale peumlr teumlrheqjen e

keumlrkeseumls neuml lidhje me ateumlsineuml e K-seuml mbi bazeumln se pagesa e keumlrkuar peumlrbeumlnte njeuml barreuml

teuml papeumlrballueshme financiare duke qeneuml se ishte i papuneuml dhe pa ndonjeuml burim teuml

ardhurash Ai po ashtu kishte keumlrkuar anulimin sa meuml pareuml teuml marteseumls pasi peumlrfitimet

sociale vareshin nga statusi i tij martesor Neuml njeuml seanceuml deumlgjimi neuml janar 2010 paleumlt

kishin arritur marreumlveshje rreth kujdestariseuml seuml feumlmijeumls dhe kontakteve teuml ankuesit me

K Neuml njeumljteumln diteumlm Gjykata Komunale kishte anuluar marteseumln Meuml 11 shtator 2010

ankuesi ishte martuar me JV

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ka ngritur pretendime se zgjatja e procedurave civile para Gjykateumls Komunale

i ka ceumlnuar teuml drejteumln e gjykimit brenda njeuml kohe teuml arsyeshme teuml garantuar me Nenin 6

teuml Konventeumls Ankuesi ka argumentuar se divorci duhej teuml jeteuml zgjidhur peseuml vite meuml

pareuml kur paleumlt kishin arritur marreumlveshje dhe ateumlsia do teuml mund teuml zgjidhej meuml hereumlt

sikur Gjykata Komunale teuml kishte parandaluar paleumln tjeteumlr nga pengimi i rrjedheumls seuml

procedurave

Qeveria nga ana e saj ka pranuar gjetjet e gjykatave vendore se zgjatja e procedurave

ka kaluar ldquokoheumln e arsyeshmerdquo por nuk eumlshteuml pajtuar se vonesat e shkaktuara pas

vendimit teuml Gjykateumls Supreme kaneuml qeneuml beumlreuml peumlr shkak teuml gjykatave vendore Qeveria

ka argumentuar gjithashtu se rasti ka qeneuml shumeuml kompleks pasi eumlshteuml marreuml me tri

ccedileumlshtje teuml ndeumlrlidhura (divorci ateumlsia dhe kujdestaria)

Ankuesi gjithashtu ka pretenduar shkeljen e Nenit 8 duke argumentuar se pasiguria e

zgjatur neuml lidhje me ateuml neumlse ai eumlshteuml babai i K ka shkelur teuml drejteumln e tij peumlr respektim

teuml jeteumls seuml tij private dhe familjare Qeveria nga ana e saj ka deklaruar se asnjeumlhereuml

nuk ka pas pasiguri neuml lidhje me ateumlsineuml e ankuesit teuml K neuml driteuml teuml faktit se ligji

vendor peumlrcakton supozimin ligjor se bashkeumlshorti i seuml eumlmeumls eumlshteuml gjithashtu babai i

feumlmijeumls seuml lindur neuml marteseuml

Ankuesi ka ngritur pretendime peumlr shkelje edhe neuml lidhje me Nenin 12 teuml Konventeumls

duke argumentuar se zgjatja e procedurave gjyqeumlsore ka keqeumlsuar teuml drejteumln e tij peumlr trsquou

martuar seumlrish Qeveria ndeumlrkaq ka argumentuar se divorci nuk bie neuml fusheumlveprim teuml

Nenit 12 teuml Konventeumls Dhe neuml cilindo rast ankuesi ka deumlshtuar qeuml teuml mbeumlshteseuml

argumentet e tij si para Gjykateumls ashtu dhe autoriteteve vendore se ai seriozisht

deumlshironte teuml rimartohej

Ankeseuml eumlshteuml paraqitur edhe sa i peumlrket mungeseumls seuml mjeteve efektive juridike sipas

Nenit 13 teuml Konventeumls me arsyetimin se Gjykata Themelore nuk ka vepruar neuml pajtim

me urdheumlrat e gjykatave meuml teuml larta peumlr teuml marreuml vendim brenda njeuml afati kohor teuml

peumlrcaktuar Qeveria e ka kontestuar keumlteuml pikeumlpamje duke argumentuar se mjetet e

brendshme juridike kaneuml qeneuml efektive neuml lidhje me ankesat peumlr zgjatje teuml procedurave

290

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket Nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata ka rikujtuar se shpesh neuml rastet e ngjashme

si ky ajo ka gjetur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 Gjykata ka mbajtur qeumlndrimin se periudha

gjateuml cileumls gjykatat vendore kaneuml shqyrtuar rastin ka qeneuml e tejzgjatur dhe ka deumlshtuar

teuml ploteumlsojeuml standardin e ldquokoheumls seuml arsyeshmerdquo Keumlsisoji ka gjetur shkelje teuml Nenit 6 sect

1 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me Nenin 8 Gjykata ka theksuar se kjo dispoziteuml mbron jo veteumlm familjen

por edhe jeteumln private Dhe ccedileumlshtja e peumlrcaktimit teuml marreumldheumlnieve me personat e tjera

hyn neuml kuadrin e jeteumls private Megjithateuml neuml rastin konkret ankuesi ka teumlrhequr

keumlrkeseumln peumlr peumlrcaktimin e ateumlsiseuml prandaj Gjykata ka vendoseuml qeuml teuml hedheuml poshteuml keumlteuml

keumlrkeseuml

Neuml kontekst teuml Nenit 12 Gjykata ka rideklaruar se Neni 12 siguron teuml drejteumln themelore

teuml njeuml burri dhe njeuml gruaje peumlr trsquou martuar dhe krijuar familje Ushtrimi i keumlsaj teuml drejta

prodhon pasoja personale shoqeumlrore dhe ligjore Gjykata rithekson se ndoneumlse njeuml e

drejteuml peumlr divorc nuk mund teuml peumlrcaktohet nga Neni 12 i Konventeumls neumlse legjislacioni

kombeumltar e lejon divorcin ai u siguron personave teuml divorcuar teuml drejteumln e rimarteseumls

pa kufizime teuml paarsyeshme Neuml keumlteuml kuptim Gjykata vlereumlson se deumlshtimi i

autoriteteve vendore peumlr teuml zhvilluar procedurat e divorcit brenda njeuml kohe teuml

arsyeshme mundet neuml rrethana teuml caktuara teuml ngriseuml ccedileumlshtje sipas Nenit 12 Neuml

rrethanat e rastit konkret Gjykata gjen se ka pas shkelje teuml Nenit 12 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me keumlrkeseumln peumlr gjetje teuml shkeljes seuml Nenit 13 Gjykata ka veumlneuml re se Gjykata

Komunale ka deumlshtuar teuml veprojeuml neuml pajtim me kufirin kohor teuml peumlrcaktuar nga Gjykata

e Qarkut peumlr peumlrfundimin e procedurave civile teuml rastit Neuml keumlteuml rrethaneuml Gjykata nuk

ka mundur teuml pranojeuml se mjetet juridike neuml lidhje me zgjatjen e procedurave kaneuml qeneuml

efektive neuml rastin e ankuesit Keumlsisoji ka pas shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Gjykata i akordon ankuesin njeuml shumeuml neuml vlereumln prej 4000 EUR peumlr deumlmin jo-material

duke pranuar se deumlmi jo-material qeuml i eumlshteuml shkaktuar ankuesit nuk mund teuml

kompesohet veteumlm me gjetjen e shkeljeve teuml dispozitave teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls dhe Nenit 13 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri] gjithashtu vendoseuml se ka shkelje teuml Nenit 12 teuml Konventeumls [gjashteuml votapro

kundeumlr njeuml]

291

B dhe L kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 3653602

13 shtator 2005 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 12

Shkelje e teuml drejteumls neuml marteseuml si pasojeuml e pengesave ligjore peumlr marteseumlsn e ish vjehrrit

me reneuml e tij ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile divorc feumlmijeuml familje vjehrri-nusja ri-marteseuml ndaleseuml pengesa

ligjore

Ankuesit B (ankuesi i pareuml) dhe L (ankuesja e dyteuml) janeuml shtetas britanikeuml qeuml kaneuml

lindur neuml vitin 1947 dhe 1968 dhe jetojneuml neuml Warrington

Faktet e rastit

Aplikuesi i pareuml u martua me A dhe ajo marteseuml peumlrfundoi me shkuroreumlzim neuml vitin

1987 Ankuesi dhe A kishin njeuml djaleuml seuml bashku C Ankuesi i pareuml meuml pas u ri-martua

por martesa peumlrfundoi me shkuroreumlzim neuml korrik teuml vitit 1997

Ankuesja e dyteuml L u martua me C djalin e ankuesit teuml pareuml nga martesa e tij e pareuml

Ankuesi i pareuml dhe ankuesi i dyteuml ishin pra vjehrri dhe nusja Ankuesja i dyteuml dhe C

janeuml ndareuml neuml 1995 dhe shkuroreumlzimi i tyre u finalizua neuml maj teuml vitit 1997 Ankuesja e

dyteuml dhe C kaneuml njeuml djaleuml seuml bashku W Ankuesi i pareuml eumlshteuml pra gjyshi i W

Ndeumlrkoheuml njeuml marreumldheumlnie ndeumlrmjet ankuesit teuml pareuml dhe teuml dyteuml u zhvillua neuml vitin

1995 pasi C ishte larguar nga shteumlpia e ku jentonte me ankuesen e dyteuml Aplikuesit

kaneuml bashkeumljetuar qeuml nga viti 1996 W jetonte me ankuesit dhe kishte veteumlm kontakt

sporadik me babaneuml e tij C W tani e quan aplikuesin e pareuml Babi Ankuesit

planifikojneuml ta bireumlsojneuml W gjeuml qeuml lejohet nga ligji vendas i bireumlsimit

Neuml maj teuml vitit 2002 ankuesi i pareuml i shkroi Sekretariatit teuml Peumlrhersheumlm teuml Vdekjeve

dhe Martesave neuml Zyreumln e Regjistrimit teuml Warrington peumlr teuml pyetur neumlse ai mund teuml

martohej me ankuesen e dyteuml Regjistruesi i mbikeumlqyreumlsit u peumlrgjigj se sipas

legjislacionit peumlrkateumls vendas do teuml ishte e pamundur qeuml ankuesit teuml martoheshin

peumlrveccedil neumlse A dhe C do teuml kishin vdekur

Ankuesit meuml pas keumlrkuan keumlshilleuml juridike neumlse kishte ndonjeuml mjet juridik kundeumlr

vendimit teuml Sekretariatit teuml Peumlrhersheumlm teuml Vdekjeve dhe Martesave por u keumlshillua nga

avokati se asnjeuml mjet juridik nuk ekzistonte pasi qeuml baza e vendimit ishte legjislacioni

primar peumlrkateumlsisht Akti i marteseumls i vitit 1949 i ndryshuar nga Akti i Marteseumls seuml

vitit 1986 (Aktet e Ndaluara teuml Marreumldheumlnieve)

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit u ankuan sipas Neneve 12 (e drejta peumlr tu martuar) dhe 14 (ndalimi i

diskriminimit) teuml Konventeumls neumln arsyetimin se atyre u ishte ndaluar martesa me njeumlri-

tjetrin

292

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata vuri neuml dukje se kufizimet e imponuara peumlr teuml drejteumln e burrit dhe gruas peumlr tu

martuar dhe peumlr teuml formuar familje nuk duhet teuml jeneuml aq teuml reumlnda sa teuml deumlmtojneuml veteuml

thelbin e keumlsaj teuml drejte

Neuml rastin aktual ankuesit jetonin seuml bashku neuml marreumldheumlnie teuml peumlrhershme dhe teuml gjateuml

por nuk ishin neuml gjendje teuml marrin njohjen ligjore dhe shoqeumlrore teuml asaj marreumldheumlnieje

peumlr shkak teuml pengeseumls ligjore mbi marteseumln ndeumlrmjet vjehrritvjehrreumls dhe teuml

reseumldheumlndrrit Fakti qeuml hipotetikisht martesa mund teuml ndodhte neuml qofteuml se teuml dy

bashkeumlshorteumlt e tyre teuml meumlparsheumlm do teuml vdisnin pasi feumlmijeumlt kaneuml tendenceuml teuml

mbijetojneuml prindeumlrit e tyre nuk e largonin deumlmtimin e thelbit teuml seuml drejteumls seuml tyre E

njeumljta gjeuml vlen edhe peumlr mundeumlsineuml e aplikimit neuml Parlament pasi kjo ishte njeuml

procedureuml e jashteumlzakonshme dhe e kushtueshme ploteumlsisht neuml diskrecionin e organit

legjislativ dhe nuk i neumlnshtrohej rregullave ose precedenteve teuml dallueshme

Gjykata vuri neuml dukje se pengesa peumlr marteseuml megjitheumlse duke ndjekur njeuml qeumlllim

legjitim neuml mbrojtjen e integritetit teuml familjes nuk ka parandaluar qeuml keumlto marreumldheumlnie teuml

ndodhin Peumlr meuml tepeumlr duke qeneuml se asnjeuml incest ose dispozita teuml tjera penale nuk

parandalonin marreumldheumlniet jashteumlmartesore midis vjehrritvjehrreumls dhe teuml reseumldheumlndrrit

nuk mund teuml thuhet se ndalimi i marteseumls seuml ankuesve e pengonte djalin e ankuesit teuml dyteuml

teuml ekspozohej ndaj ccedildo konfuzioni teuml dyshuar ose pasiguriseuml emocionale

Sipas ligjit teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar pengesa peumlr lidhjen e marteseumls teuml keumlsaj shkalle teuml

afinitetit nuk i neumlnshtrohet ndalimit absolut Martesat mund teuml lidhen neuml pajtim me njeuml

aktvendim vetanak teuml Parlamentit Kjo i referohej njeuml rasti teuml meumlparsheumlm teuml ngjasheumlm

me ateuml teuml ankuesve ku Parlamenti i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar kishte gjetur se ndalimi i

marteseumls nuk sheumlrbeu peumlr qeumlllime teuml dobishme teuml politikeumls publike Gjykata konsideroi

se mospeumlrputhja mes qeumlllimeve teuml deklaruara teuml paafteumlsiseuml dhe heqjes doreuml teuml aplikuar

neuml disa raste minoi racionalitetin dhe logjikeumln e ligjit neuml fjaleuml

Qeveria ka argumentuar se rregulli i peumlrgjithsheumlm mbetet i vlefsheumlm pasi qeuml procedura

parlamentare siguron qeuml peumlrjashtimet beumlhen veteumlm kur nuk do teuml keteuml deumlm Gjykata

konstatoi se nuk kishte asnjeuml indikacion qeuml teuml beumlheshin dispozita peumlr hetime teuml

holleumlsishme rreth rrethanave familjare Sidoqofteuml njeuml proces i tilleuml i veumlshtireuml dhe i

shtrenjteuml i verifikimit nuk duket se ofron njeuml meumlnyreuml praktike teuml arritshme ose efektive

peumlr individeumlt qeuml teuml mbrojneuml teuml drejtat e tyre Peumlr meuml tepeumlr Gjykata do ta shihte me

rezerveuml njeuml sistem qeuml do trsquoi keumlrkonte njeuml personi neuml mosheuml madhore dhe me afteumlsive teuml

plota mendore peumlr tiu neumlnshtruar njeuml hetimi peumlr teuml konstatuar neumlse eumlshteuml i peumlrshtatsheumlm

teuml martohet Andaj Gjykata konstaton se ka shkelje teuml Nenit 12

Po ashtu Gjykata detyroi Mbreteumlrineuml e Bashkuar trsquou paguante ankuesve 17000 EUR

neuml emeumlr teuml shpenzimeve gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se kishte shkelje teuml Nenit 12 teuml Konventeumls dhe se konstatimi i keumlsaj

shkeljeje peumlrbeumln neuml vetvete satisfaksion peumlr deumlmin jo-material teuml keumlrkuar nga ankuesit

[njeumlzeumlri]

293

F kundeumlr Zvicreumls - 1132985

18 dhjetor 1987 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 12

Pretendim se ndalimi trevjeccedilar peumlr tu rimartuar ishte e papajtueshme me teuml drejteumln peumlr

tu martuar ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile marteseuml divorc rimarteseuml ndaleseuml e peumlrkohshme tri vite divorce teuml

shpeshta interes i paleumls

Ankuesi F shtetas Zviceran i lindur neuml 1943

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml martuar kateumlr hereuml qeuml nga viti 1963 Tri martesat e para u perfunduan me

divorc neuml rastin neuml fjaleuml ankuesi ankohet peumlr ndalimin e peumlrkohsheumlm te rimartimit teuml

imponuar mbi ateuml pas divorcit teuml treteuml Ankuesi u martua me znj G neuml 1963 dhe u

divorcua meuml 8 maj 1964 Meuml 12 gusht 1966 ai u rimartua me znj B e cila lindi atij njeuml

djaleuml meuml 26 neumlntor teuml teuml njeumljtit vit Ccedilifti u nda neuml dhjetor 1978 Ankuesi filloi teuml

bashkeumljeton me njeuml grua tjeteumlr Znj B mori njeuml keumlrkeseuml peumlr divorc meuml 27 tetor 1981

Gjykata irsquoa ndaloi ankuesit teuml ri-martohej brenda njeuml viti sipas Nenit 150 teuml Kodit Civil

Zviceran

Meuml pas ankuesi u martua me njeuml grua veteumlm 4 diteuml pasi qeuml e kishte njohur dhe puneumlsuar

si sekretare Veteumlm pas njeuml muaji martese me 11 mars 1983 ankuesi filloi proceduart e

divorcit neuml gjykateumln Civile teuml Luzaneumls Neuml fillim teuml muajit prill bashkeumlshortja e la pasi

qeuml ai kishte filluar teuml bashkeuml-jetonte me njeuml dashnore

Pas njeuml peumlrpjekjeje peumlr pajtim paleumlt neumlnshkruan njeuml marreumlveshje qeuml mbulon efektet

ndihmeumlse teuml divorcit meuml 16 maj 1983 neuml veccedilanti ankuesi u zotua trsquoi paguante gruas seuml

tij shumeumln prej 17000 franga (CHF) zviceraneuml si kompensim peumlr deumlmin jomaterial

Gjykata Civile dha vendim meuml 21 tetor 1983 me teuml cilin hodhi poshteuml ankesen ankuesit

dhe aprovoi marreumlveshjen e arritur mes tyre Gjithashtu Gjykata Civile i imponoi

ankuesit ndalimin e marteses seuml re peumlr njeuml perudheuml tre vjeccedilare

Ankuesi u ankua neuml Divizionin e Apelit teuml Vaudit duke keumlrkur mos zbatimin e urdhrit

peumlr ndalimin e marteseumls Ai mohoi se kushtet statutare ishin teuml plotesuar Megjithate neuml

7 maj 1984 Divizioni i Apelit e miratoi vendimin e Gjykateumls Civile

Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Federale peumlr ccedileumlshtjet ligjore (recours en reacuteforme) duke

argumentuar se kushtet peumlr zbatimin e Nenit 150 teuml Ligjit Nr Kodi Civil nuk ishin teuml

ploteumlsuar dhe se ndalimi i ri-marteseumls ka shkelur Nenet 12 8 dhe 3 (Neni 12 Neni 8

Neni 3) teuml Konventeumls Gjykata Federale neuml vendimin e 18 tetor 1984 konstatoi se

ankesa ishte e papranueshme neuml lidhje me papajtueshmeumlrineuml e pretenduar teuml Nenit 150

me Konventeumln me arsyetimin se kjo ankeseuml duhet teuml ishte eumlshteuml ngritur me aneuml teuml njeuml

ankese teuml ligjit publik (recours de droit public) dhe jo me aneuml teuml njeuml ankimi neuml pikat e

ligjit

294

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua kundeumlr ndalimint tre vjeccedilar peumlr tu rimartuar qeuml Gjykata Civile e

Qarkut Luzane i kishte imponuar atij meuml 21 Tetor 1986 Neuml parashtreseumln e tij ankuesi

u shpreh se Neni 150 i Kodit Civil Zviceran neuml teuml cilin gjykata e divorcit e bazoi

vendimin e vet neuml vetvete shkeli Konventeumln Ankuesi solli ccedileumlshtjen e tij para

Komisionit meuml 12 dhjetor 1984 duke pretenduar se ndalimi trevjeccedilar peumlr tu ri martuar i

vendosur ndaj tij nuk ishte neuml pajtueshmeumlri me teuml drejteumln e tij peumlr tu martuar dhe se

detyrimi peumlr respektimin e detyrimeve private dhe juridike ka ndikuar neuml jeteumln e tij

familjare si dhe vendimi per ndalimin e rimarteseumls paraqet deumlnim degradues

Arsyetimi i Gjykateumls

Fillimisht Gjykata i referohet praktikeumls seuml saj teuml vendosur neuml lidhje me procedurat qeuml

vijneuml nga njeuml ankeseuml individuale Gjykata rikujotn se neuml keso rast ajo do teuml kufizojeuml

veumlmendjen e saj sa meuml shumeuml qeuml teuml jeteuml e mundur peumlr ccedileumlshtjet e ngritura nga rasti

konkret Prandaj detyra e saj nuk eumlshteuml vetem teuml rishikojeuml neuml meumlnyreuml abstrakte pjeseumln e

brendshme te ankeseumls por edhe peumlr teuml shqyrtuar meumlnyreumln neuml teuml cileumln ky ligj eumlshteuml

aplikuar ndaj ankuesit dhe si e ka afektuar ateuml

Gjykata rikujtoi se Neni 12 siguron teuml drejteumln themelore teuml njeriut peumlr tu martuar dhe

peumlr teuml krijuar njeuml familje Ushtrimi i keumlsaj teuml drejte ngriteuml gjithashtu pasojat personale

sociale dhe ligjore E drejta peumlr tu martuar eumlshteuml subjekt i ligjeve kombeumltare teuml Shteteve

Kontraktuese por kufizimet e paraqitura neuml keumlteuml meumlnyreuml nuk duhet teuml kufizojneuml ose

zvogeumllojneuml teuml drejteumln neuml meumlnyreuml teuml tilleuml ose neuml njeuml maseuml teuml tilleuml sa veteuml thelbi i seuml drejteumls

eumlshteuml i deumlmtuar Neuml teuml gjitha shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls shfaqen keumlto

kufizime si kushte dhe janeuml teuml misheumlruara neuml rregulla procedurale ose substanciale

Gjykata kujton praktikeumln e saj gjyqeumlsore sipas seuml cileumls Konventa duhet teuml interpretohet

neuml driteumln e kushteve te sotme71 Megjithateuml fakti qeuml neuml fund teuml njeuml evolucioni gradual

vendi respektiv e gjen veten neuml njeuml pozicion teuml izoluar sa i peumlrket njeuml aspekti teuml

legjislacionit teuml saj nuk neumlnkupton domosdoshmeumlrisht se ky aspekt i eumlshteuml neuml

kundeumlrshtim me Konventeumln veccedilaneumlrisht neuml njeuml fusheuml sensitive siq eumlshteuml martesa e cila

eumlshteuml aq e lidhur ngushteuml me traditat kulturore dhe historike teuml secileumls shoqeumlri

Sipas praktikeumls seuml Gjykateumls Federale te Zvicrreumls masa e ndeumlrmarreuml neuml rastin konkret

eumlshteuml njeuml urdheumlr qeuml rrjedh nga njeuml faj i njeuml peshe teuml jashteumlzakonshme qeuml ka luajtur njeuml

rol vendimtar neuml prishjen e martesave Megjitheumlse eumlshteuml automatikisht e zbatueshme

peumlr shkak se eumlshteuml e detyrueshme sipas politikave publike Neni 150 i Kodit Civil

megjithateuml u lejon gjykatave njeuml shkalleuml diskrecioni dhe periuda e ndalimit qeuml do ti

imponohet paleumls neuml faj neuml rastin e divorcit teuml dheumlneuml neuml bazeuml teuml shkeljeve teuml kuroreumls

mund teuml shkojneuml nga njeuml deri neuml tre vjet Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata Civile e Qarkut neuml

Lausanne zgjodhi periudheumln maksimale bazuar neuml faktin se ishte e paparanueshme qeuml

ankuesi beumlri aq shpesh prishje martesash Prandaj gjykata e divorcit nuk u kufizua

veteumlm neuml vlereumlsimin e pasojave teuml ndarjes seuml marteseumls dhe vlereumlsimin e marreumlveshjeumls seuml

beumlreuml mes ccediliftit meuml 16 maj 1983 i cili parashikonte pageseumln e kompensimi peumlr deumlmin

jomonetar ajo gjithashtu vlereumlsoi sjelljen e kaluar teuml ankuesit peumlr teuml nxjerreuml peumlrfundime

peumlr teuml vlereumlsuar teuml drejteumln e tij peumlr tu rimartuar

71 Vendimin Airey i 9 tetorit 1979 Seria A nr 32 par 26

295

Qeveria fillimisht pretendoi se zbatimi i Nenit 150 neuml rastin neuml fjaleuml nuk ishte i

paarsyesheumlm arbitrar e as joproporcional Sanksioni i ankuesheumlm padyshim qeuml rezultoi

neuml njeuml ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e teuml drejteumls peumlr tu martuar por kjo nuk e deumlmtoi esenceumln

e seuml drejteumls seuml marteseumls Si pjeseuml e konceptit zviceran teuml divorcit sistemi i ndalimit ta

peumlrkoheumlsheumlm teuml rimarteseumls ishte shpjeguar me vendosmeumlrineuml e legjislatureumls peumlr teuml

mbrojtur jo veteumlm institucionin e marteseumls por edhe teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe madje

edhe teuml personit teuml prekur nga vet ndalimi Gjykata nuk mund ta pranojeuml argumentin e

ndalimi i peumlrkohsheumlm i marteseumls eumlshteuml projektuar peumlr teuml ruajtur teuml drejtat e teuml tjereumlve

dometheumlneuml ato teuml bashkeumlshortit teuml ardhsheumlm teuml personit teuml divorcuar

Qeveria meuml tej e konsideroi se njeuml vendimm i tilleuml ndihmoi peumlr ta mbrojtur veteuml

ankuesin Sipas mendimit teuml Gjykateumls ky argument nuk ka pesheuml teuml mjaftueshme

Qeveria u mbeumlshtet gjithashtu neuml rastin Johnston dhe teuml tjereumlt72 sipas teuml cilit ndalimi

peumlr divorc [nuk mundet] neuml njeuml shoqeumlri qeuml i peumlrmbahet parimit teuml monogamiseuml teuml

konsiderohet si deumlmitim i substanceumls seuml seuml drejteumls teuml garantuar me Nenin 12 duke

pretenduar se e njeumljta arsyeshmeumlri mund teuml zbatohet edhe meuml tej peumlr njeuml ndalim teuml

peumlrkohsheumlm teuml rimarteseumlsSipas Gjykateumls situata e ankuesit eumlshteuml mjaft e dallueshme

nga ajo e Johnston pasi rastin e keumltij teuml fundit beumlhej fjaleuml e drejta e njeuml njeriu qeuml ishte

ende i martuar e qeuml martesa e tij u shpeumlrbeuml Sipas Gjykateumls neumlse legjislacioni kombeumltar

lejon divorcin gjeuml qeuml nuk paraqet njeuml keumlrkeseuml teuml Konventeumls Neni 12 siguron peumlr

personat e divorcuar teuml drejteumln peumlr tu rimartuar pa kufizime teuml paarsyeshme Peumlr

keumlteeumlsipas Gjykates masa e kontestuar e cila ndikoi substancialisht neuml esencen e seuml

drejteumls peumlr tu martuar ishte joproporcionale me qeumlllimin legjitim teuml ndjekur Prandaj

Gjykata vie neuml peumlrfundim se ka pasur njeuml shkelje teuml Nenit 12 Shteti i paditur duhet teuml

paguajeuml ankuesin 14327 franga zvicerane neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenint 12 teuml Konventeumls [teteuml vota pro njeuml kundeumlr]

72 Johnston dhe teuml tjereumlt aktgjykimi i 18 dhjetorit 1986 Seria A nr 112 fq 24 52

296

X Y dhe Z kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2183093

22 prill 1997 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls peumlr respektim teuml jeteumls familjare si pasojeuml e mosnjohjes ligjore teuml

marreumldheumlnies neuml mes teuml dy personave dhe mungeseumls seuml standardit teuml peumlrbashkeumlt

evropian neuml lidhje me njohjen e teuml drejtave prindeumlrore teuml transseksualeumlve nuk ka

shkelje

Neni 14

Mbeumlshtetur neuml gjetjen neuml lidhje me Nenin 8 Gjykata nuk e sheh teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 14 neuml kombinim me Nenin 8 teuml Konventeumls

nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile ndeumlrrim gjinie transseksual ateumlsi regjistrim i ateumlsiseuml ndaleseuml prind

biologjik mosnjohje e marreumldheumlnies jeteuml familjare

Ankuesit X (ankuesi i pareuml) Y (ankuesja e dyteuml) dhe Z (ankueja e treteuml) janeuml shtetas

teuml Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml eumlshteuml transseksual qeuml ka kryer ndeumlrhyrje kirurgjikale peumlr ripeumlrcaktim

gjinor me qeumlllimin qeuml teuml beumlhet mashkull Ai ka jetuar me Y si partneri mashkull i saj

qeuml nga viti 1979 Ccedilifti ka aplikuar bashkeumlrisht dhe i eumlshteuml ofruar trajtimi nga AID peumlr teuml

lejuar ankuesen e dyteuml qeuml teuml keteuml njeuml feumlmijeuml Z-neuml

Ankuesi i pareuml ka qeneuml i peumlrfshireuml gjateuml gjitheuml procesit dhe eumlshteuml sjelleuml si ldquobabairdquo i Z-seuml

neuml ccedildo aspekt qeuml nga lindja Ai ka keumlrkuar qeuml teuml emeumlrtohet si baba i Z-seuml neuml

certifikateumln e saj teuml lindjes por eumlshteuml refuzuar pasi ligji anlgez lejon regjistrimin e

lindjes veteumlm peumlr eteumlriteuml biologjikeuml

Ankuesit kaneuml paraqitur ankeseuml se mungesa e njohjes ligjore teuml marreumldheumlnies ndeumlrmjet

X dhe Z ka ccediluar neuml shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls dhe se situata qeuml eumlshteuml krijuar dhe

neuml teuml cileumln ata janeuml vendosur eumlshteuml diskriminuese neuml shkelje teuml Neneve 8 dhe 14

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit kaneuml ngritur pretendimin se njohjes ligjore teuml marreumldheumlnies ndeumlrmjet ankuesit

teuml pareuml dhe dyteuml peumlrbeumln shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls Qeveria nga ana e saj ka

mohuar se Neni 8 eumlshteuml i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast dhe neuml cileumlndo rrethaneuml ka

argumentuar se nuk ka shkelje

Ankuesit kaneuml argumentuar se ata kaneuml njeuml ldquojeteuml familjarerdquo teuml peumlrbashkeumlt brenda

kuptimit teuml Nenit 8 qeuml pas lindjes seuml Z-seuml Ata kaneuml neumlnvizuar se sipas jurisprudenceumls

seuml Komisionit dhe Gjykateumls realiteti social dhe jo statusi formal ligjor eumlshteuml

vendimtar Neuml keumlteuml drejtim eumlshteuml e reumlndeumlsishme teuml veumlrehet se ankuesi i pareuml ka

ndryshuar shumeuml nga karakteristikat fizike neuml meumlnyreuml teuml pakthyeshme dhe ka ofruar

297

mbeumlshtetje financiare dhe emocionale dy ankueset tjera Neuml teuml gjitha aspektet ankuesit

kaneuml pretenduar se jetonin si familje tradicionale

Qeveria nuk ka pranuar konceptin e ldquojeteumls familjarerdquo teuml aplikuar ndaj marreumldheumlnieve

ndeumlrmjet ankuesve Qeveria ka argumentuar se X dhe Y duhej teuml trajtohen si dy gra qeuml

jetojneuml seuml bashku pasi X ende shihej si femeumlr sipas ligjit vendor dhe se njeuml ndryshim

komplet i gjiniseuml nuk eumlshteuml i mundur sipas mjekeumlsiseuml

Tutje Qeveria ka mbajtur qeumlndrimin se shtetet paleuml geumlzonin margjineuml teuml gjereuml vlereumlsimi

neuml lidhje me ccedileumlshtjet komplekse teuml ngritura nga transseksualiteti neuml driteuml teuml mungeseumls

seuml njeuml qasjeje uniforme ndaj problemit dhe gjendjes tranzitore teuml ligjit Qeveria ka

mohuar se ka pas ndonjeuml ndryshim teuml madh neuml pozicionin shkencor dhe ligjor neuml lidhje

me transseksualeumlt

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata fillimisht veumlren se nuk ka standard teuml peumlrbashkeumlt evropian neuml lidhje me njohjen

e teuml drejtave prindeumlrore teuml transseksualeumlve dhe duke qeneuml se ligji duket teuml jeteuml neuml fazeuml

tranzitore shtetit ndaj teuml cilit eumlshteuml paraqitur ankesa i duhet dheumlneuml njeuml margjineuml

(hapeumlsireuml) meuml e gjereuml vlereumlsimi

Neuml keumlteuml meumlnyreuml ligji i Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar qeuml nuk njeh marreumldheumlnien ndeumlrmjet X

dhe Z nuk ka shkelur teuml drejteumln e tyre peumlr respektim teuml jeteumls familjare

Siccedil eumlshteuml shprehur veteuml Gjykata

ldquomarre parasysh qeuml transseksualiteti ngriteuml ccedileumlshtje komplekse shkencore ligjore

morale dhe shoqeumlrore neuml lidhje me teuml cilin nuk ka njeuml qasje peumlrgjitheumlsisht teuml

zbatuar nga shtetet paleuml Gjykata eumlshteuml e mendimit se Neni 8 neuml keumlteuml kontekst nuk

mund teuml merret se krijon detyrim peumlr shtetin qeuml teuml njoheuml si prind teuml feumlmiut njeuml

person i cili nuk eumlshteuml babai biologjik Kjo duke qeneuml keumlshtu fakti se ligji i

Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nuk lejon njohje ligjore teuml posaccedilme teuml marreumldheumlnies

ndeumlrmjet X dhe Z nuk shpie neuml deumlshtim teuml respektimit teuml jeteumls familjare brenda

kuptimit te asaj dispoziterdquo

Si rrjedhojeuml e keumlsaj meuml sipeumlr Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se nuk ka shkelje teuml Nenit 8

teuml Konventeumls

Mbeumlshtetur neuml gjetjen neuml lidhje me Nenin 8 Gjykata nuk e sheh teuml nevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml pretendimin peumlr shkelje teuml Nenit 14 Neuml vlereumlsimin e Gjykateumls ankesa peumlr

shkelje teuml Nenit 14 i ngjan njeuml rideklarimi teuml ankeseumls seuml beumlreuml peumlr shkelje teuml Nenit 8 dhe

nuk ngriteuml ccedileumlshtje teuml reja teuml veccedilanta

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls [me kateumlrmbeumldhjeteuml vota

kundeumlr gjashteuml] vendoseuml se nuk eumlshteuml e nevojshme qeuml teuml shqyrtojeuml ankeseumln sipas Nenit

14 neuml kombinim me Nenin 8 [shtateumlmbeumldhjeteuml vota kundeumlr tri]

298

Lashin kundeumlr Rusiseuml - 3311702

22 janar 2013 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 dhe 4

Mbajtje joligjore e ankuesit neuml spitalin psikiatrik kundeumlr vullnetit teuml tij ka shkelje

Neni 8

Pengesa neuml krijimin e familjes si pasojeuml e pamundeumlsiseuml peumlr marteseuml ka shkelje

Neni 12

Pamundeumlsi e realizimit teuml seuml drejteumls peumlr marteseuml si pasojeuml e marrjes seuml zoteumlsiseuml juridike

e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile i seumlmureuml skizofreni trajtim spitalor mbajtje e detyrueshme zoteumlsi

fizike e pamundeumlsi martese jeteuml familjare pengesa

Ankuesi Aleksander Lashin shtetas rus i lindur neuml vitin 1960 dhe jeton neuml Omsk

(Rusi)

Faktet e rastit

Ankuesi u diagnostikua me skizofreni dhe duke pasur parasysh statusin e afteumlsiseuml seuml

kufizuar teuml shkalleumls seuml dyteuml u shtrua disa hereuml neuml spitale Ekzaminimi neuml spital arriti neuml

peumlrfundimin se ankuesi ishte i paafteuml teuml kuptonte veprimet e tij dhe nuk ishte neuml gjendje

ti kontrollonte ato Pas njeuml keumlrkese nga prokurori publik Gjykata e Qarkut neuml Omsk ia

hoqi zoteumlsineuml e veprimit neuml njeuml seanceuml deumlgjimore teuml mbajtur neuml mungeseuml teuml tij neuml vitin

2000

Babai i ankuesit i emeumlruar si kujdestar i tij beumlri disa peumlrpjekje peumlr trsquoia rikthyer

zoteumlsineuml e veprimit ankuesit dhe keumlrkoi qeuml njeuml ekzaminim i ri psikiatrik teuml kryhej nga

njeuml shoqateuml profesionale jo-shteteumlrore e psikiateumlrve Keumlto peumlrpjekje nuk kaneuml qeneuml teuml

suksesshme as neuml vitin 2002 dhe Gjykata e Qarkut peumlrseumlri neuml mungeseuml teumlankuesit

refuzoi teuml autorizonte ekzaminimin e ri duke deklaruar se veteumlm institucionet shteteumlrore

teuml lejuara me ligj i kryejneuml keumlto ekzaminime Pastaj kjo gjykateuml arriti neuml peumlrfundimin

se shqyrtimi i vitit 2000 ishte akoma i vlefsheumlm dhe statusi i tij duhet teuml mbahej

Neuml dhjetor teuml vitit 2002 neuml bazeuml teuml njeuml urdhri peumlr hospitalizim ankuesi u vendos neuml

spital dhe u zhvillua njeuml ekzaminim i ri Ekzaminimi arriti neuml peumlrfundimin se ankuesi

duhet teuml qeumlndronte neuml spital edhe pse shqyrtimi ishte bazuar kryesisht neuml historineuml e tij

mjekeumlsore dhe ankesat e shumta teuml ngritura kundeumlr spitalit Babait teuml tij shumeuml shpejt iu

hoq kujdestaria Peumlrpjekjet nga ankuesi dhe babai i tij peumlr teuml sfiduar izolimin dhe

keumlrkesa peumlr ekzaminim teuml ri u refuzuan Spitali u beuml kujdestar i ri i ankuesit Spitali e

teumlrhoqi keumlrkeseumln e tij largim nga spitali teuml ankuesit dhe Gjykata e Qarkut arriti neuml

peumlrfundimin se izolimi i tij neuml spital duhet teuml konsiderohet vullnetar neuml bazeuml teuml

peumllqimit teuml spitalit

299

Pas peumlrpjekjeve teuml ndryshme teuml babait dhe vajzeumls seuml ankuesit peumlr teuml kundeumlrshtuar

vendimin dhe izolimin ankuesi u lirua nga spitali neuml dhjetor teuml vitit 2003 pas emeumlrimit

teuml vajzeumls seuml tij si kujdestare e tij teuml re

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi argumentoi se gjykatat ruse e kaneuml privuar nga zoteumlsia e tij veprimit neuml

qershor teuml vitit 2000 kur e kaneuml ekzaminuar ateuml neuml spitalin psikiatrik kundeumlr vullnetit teuml

tij dhe pa mundeumlsineuml e rishikimit neuml 2002-2003 dhe se kjo e pengoi ateuml teuml martohej Ai

gjithashtu pretendoi shelje teuml Nenit 5 sectsect 1 amp 4 (e drejta peumlr liri dhe siguri) neuml lidhje me

izolimin e tij neuml spital psikiatrik neuml vitet 2002-2003 Nenit 8 (e drejta peumlr respektimin e

jeteumls private dhe familjare) neuml lidhje me pamundeumlsineuml e tij peumlr teuml shqyrtuar zoteumlsineuml e tij

teuml veprimit Nenit 12 (e drejta peumlr tu martuar) peumlr shkak teuml pamundeumlsiseuml seuml regjistrimit

teuml marteseumls dhe Nenit 13 (e drejta peumlr mjet efektiv juridik) pasi ai nuk kishte mjete

efektive neuml lidhje me ankesat e tij peumlr teuml teuml drejtave teuml tij

Neuml aneumln tjeteumlr qeveria ruse lidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls argumentoi se vendimi i

heqjes seuml zoteumlsiseuml seuml veprimit ishte marreuml keumlshtu peumlr teuml mbrojtur interesat e njereumlzve teuml

tjereuml si dhe interesat e ankuesit Ndeumlrsa lidhur me Nenin 5 deklaroi se pas mbeumlrritjes

neuml spital ankuesi ishte ekzaminuar menjeumlhereuml nga njeuml mjek neuml detyreuml Dyzet e teteuml oreuml

pas ai ishte ekzaminuar edhe nga njeuml panel prej tre psikiateumlrve Pas keumltij ekzaminimi

spitali kishte deumlrguar njeuml keumlrkeseuml peumlr hospitalizim neuml gjykateuml Rrjedhimisht izolimi tij

ishte keumlrkuar dhe autorizuar neuml peumlrputhje me rregullat procedurale vendase teuml parapara

neuml Aktin e Kujdesit Psikiatrik teuml vitit 1992

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se ka pasur njeuml shkelje teuml keumltij

neni pasi qeuml konfirmimi i statusit teuml paafteumlsiseuml seuml ankuesit neuml shkurt teuml vitit 2002 nga

Gjykata e Qarkut ishte bazuar neuml raportin e meumlparsheumlm teuml vitit 2000 nuk ishte beumlreuml

vlereumlsim i ri i gjendjes seuml tij mendore dhe vendimi i Gjykateumls ishte marreuml neuml mungeseumln

e Ankuesit Peumlr meuml tepeumlr Gjykata gjeti se ishte e dyshimteuml neumlse gjendja e tij mendore

keumlrkonte heqje teuml ploteuml teuml zoteumlsiseuml seuml veprimit

Gjykata gjithashtu konsideroi se Rusia kishte shkelur Nenin 8 pasi pasi qeuml si pasoj e

izolimit teuml ankuesit neuml spital neuml dhjetor teuml vitit 2002 dhe peumlrderisa vajza e tij mori rolin

e kujdestarit neuml tetor 2003 ankuesi nuk ishte neuml gjendje ti mbronte teuml drejtat e tij

Lidhur me Nenin 5 teuml Konventeumls Gjykata deklaroi se peumlr teuml qeneuml e ligjshme sipas keumltij

neni kufizimi i ankuesit gjateuml mbylljes seuml tij neuml spitalin psikiatrik duhej teuml peumlrputhej me

dy keumlrkesa kryesore Seuml pari kufizimi duhet teuml jeteuml i ligjsheumlm qeuml do teuml thoteuml se duhet

teuml peumlrputhet me teuml drejteumln materiale dhe procedurale teuml vendit dhe kufizimi duhet teuml

jeteuml i nevojsheumlm sipas rrethanave teuml rastit Seuml dyti mbylljaizolimi duhet teuml jeteuml neuml

peumlrputhje me qeumlllimet e Nenit 5 peumlrkateumlsisht peumlr teuml mbrojtur individeumlt nga arbitrariteti

Qeuml kjo teuml ndodheuml njeuml individ nuk mund teuml privohet nga liria e tij si i seumlmureuml mendor

peumlrveccedil neumlse ploteumlsohen tri kushtet minimale neuml vijim seuml pari ai duhet teuml duket neuml

meumlnyreuml teuml besueshme si i seumlmureuml mendor seuml dyti ccedilrregullimi mendor duhet teuml jeteuml i

llojit ose shkalleumls qeuml garanton mbajtjenizolimin e detyruesheumlm (psh kur personi ka

nevojeuml peumlr terapi ilaccedile ose trajtime teuml tjera klinike peumlr teuml kuruar ose zbutur gjendjen e

tij ose ku ai ka nevojeuml peumlr kontroll dhe mbikeumlqyrje peumlr ta parandaluar ateuml deumlmi ndaj

300

vetes ose personave teuml tjereuml) seuml treti vlefshmeumlria e izolimit teuml vazhduesheumlm varet nga

vijushmeumlria e ccedilrregullimit teuml tilleuml

Gjykata konstatoi se ndalimi i ankuesit kur ai ishte vendosur seuml pari neuml spital neuml dhjetor

teuml vitit 2000 nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin procedural rus sepse Rusia nuk zbatoi

afatet kohore teuml parashikuara neuml ligj peumlr ekzaminimin mjekeumlsor dhe nxjerrjen e urdhrit

teuml gjykateumls Gjykata gjithashtu deklaroi se fakti qeuml kujdestari i njeuml personi teuml seumlmureuml

mendor jep njeuml peumllqim nuk e beumln ateuml vullnetar Prej momentit kur izolimimbyllja e

tij konsiderohej ldquovullnetarerdquo Ankuesi nuk ishte neuml gjendje teuml hynte neuml njeuml proces

gjyqeumlsor duke shkelur meuml tej teuml drejtat e tij teuml garantuara neuml Nenin 5 respektivisht

Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr fakti qeuml kujdestari i caktuar ishte i njeumljti spital

i cili fillimisht keumlrkoi urdheumlrin e hospitalizimit e veuml neuml dyshim paaneumlsineuml e kujdestarit

Ndeumlrsa Gjykata gjeti se nuk ishte e nevojshme teuml shqyrtohej Neni 12 (e drejta peumlr tu

martuar) ose Neni 13 (e drejta peumlr mjet efektiv) sepse secila keumlrkeseuml ishte pasojeuml e

faktoreumlve teuml njeumljteuml teuml analizuar gjateuml shqyrtimit teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendos se ka pasur shkelje teuml Nenit 8 teuml Konventeumls gjithashtu se ka shkelje teuml

Nenit 5 sect 1 dhe 5 sect 4 teuml Konventeumls dhe nuk e konsideron teuml arsyeshme teuml shqrtojeuml

pjeseumln tjeteumlr teuml ankeseumls ndaras [njeumlzeumlri]

301

Neni 13

E drejta per zgjidhje efektive

Cdokush teuml cilit i janeuml shkelur teuml drejtat dhe liriteuml e peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml ka teuml

drejteumln e njeuml zgjidhjeje efektive para njeuml organi kombeumltar pavareumlsisht se shkelja eumlshteuml

kryer nga persona qeuml veprojneuml neuml peumlrmbushje teuml funksioneve teuml tyre zyrtare

302

Oosterwijck kundeumlr Belgjikeumls - 765476

6 neumlntor 1980 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Nenet 3 8 12 neuml ndeumlrlidhje me nenin 13

Pretendim se Konventeumls i mungon sakteumlsia e keumlrkuar sa i peumlrket ushtrimit teuml mjetit

juridik efektiv teuml brendsheumlm dhe se pamundeumlsia e legalizimit teuml ndeumlrrimit teuml gjiniseuml

peumlrbeumln shkelje teuml teuml drejtave teuml garantuara me Konventeuml peumlrkateumlsisht nuk kishte mjete

efektive peuml teuml adresuar shkeljen nuk janeuml shterur mjetet e brendshme

Fjaleumlt kyccedile ndeumlrrim gjinie transeksual legalizim i ndryshimit pamundeumlsi ligjore

mjete efektive (mos) shterje e mjeteve

Ankuesija Danielle Van Oosterwijck shtets belg

Faktet e rastit

Neuml koheumln e doreumlzimit teuml ankeseumls ankuesja ka qeneuml duke punuar neuml Sekretariatin e

Komisionit teuml Komuniteteve Evropiane nga viti 1963 Neuml teuml njeumljteuml koheuml ajo studionte

neuml Universitetin e Lireuml teuml Brukselit neuml teuml cilin ka diplomuar peumlr drejteumlsi neuml vitin 1979

Neuml lindje neuml vitin 1944 ankuesja ka poseduar teuml gjitha karakteristikat fizike dhe

biologjike teuml njeuml feumlmiu teuml gjiniseuml femeumlrore dhe ajo eumlshteuml regjistruar neuml certifikateumln e

lindjes si e bija e J Van Oosterwijck Sidoqofteuml sipas saj nga mosha peseuml vjeccedilare ajo

eumlshteuml beumlreuml e veteumldijshme se ka poseduar personalitet teuml dyfishteuml ndoneumlse fizikisht

femeumlr ajo eumlshteuml ndjereuml psikologjikisht si mashkull Pasi ka kaluar njeuml periudheuml

depresioni neuml vitin 1962 kishte tentuar teuml veteumlvritej dhe peumlr keumlteuml ishte trajtuar neuml spital

Mjekeumlt kishin vendosur aplikimin e terapiseumls seuml hormoneve si dhe njeuml seumlreuml terapish teuml

tjera teuml cilat kishin arritur qeuml teuml zeumlvendeumlsonin fizikun e jashteumlm teuml femreumls me ateuml teuml

mashkullit ndoneumlse kromozomet kaneuml mbetur ato teuml gjiniseuml femeumlrore

Pas ndeumlrhyrjeve dhe ndryshimeve teuml meumlsipeumlrme neuml vitin 1973 ankuesija kishte

keumlrkuar nga Gjykata e Shkalleumls seuml Pareuml teuml Brukselit korrigjimin e cetifikateumls seuml lindjes

ku do teuml shkruhej ldquofeumlmijeuml i gjiniseuml mashkullorerdquo Gjykata kishte hedhur poshteuml

keumlrkeseumln duke arsyetuar se ankuesja nuk ka deumlshmuar se regjistruesi ka beumlreuml gabim

gjateuml leumlshimit teuml certifikateumls

Ankuesija kishte ankimuar vendimin neuml Gjykateumln e Apelit neuml Bruksel ku kishte

argumentuar se njeuml transseksual sipas peumlrkufizimit ka gjinineuml e kundeumlrt nga ajo qeuml

eumlshteuml dukur neuml momentin e lindjes dhe ka kritikuar Gjykateumln e Shkalleumls seuml Pareuml peumlr

shpeumlrfillje teuml konceptit teuml transseksualizmit Edhe Gjykata e Apelit kishte hedhur

poshteuml keumlrkeseumln Neuml arsyetimin e saj Gjykata e Apelit kishte deklaruar se neuml meumlnyreuml

qeuml teuml korrigjohej certifikata e statusit civil do teuml duhej teuml peumlrmbante gabim ose gabime

neuml momentin e leumlshimit dhe se nuk kishte asnjeuml dispoziteuml neuml ligjin neuml fuqi qeuml lejonte

ldquomarrjen parasysh teuml ndryshimeve artificiale neuml anatomineuml e njeuml individirdquo qofteuml edhe

neumlse ato korrespondonin me tendencat fizike teuml personit Sidoqofteuml sipas Gjykateumls ldquoas

ekzaminimi fizik i ankuesites dhe as deumlshmia e propozuar shkencore e etiologjiseuml

biologjike teuml transseksualizmitrdquo nuk ishin neuml gjendje teuml deumlshmonin ekzistimin nga

303

fillimi teuml ldquokarakteristikave fizike teuml gjiniseuml mashkullore ose madje tendencat

transseksualerdquo

Pas keumltij vendimi ankuesija kishte vendosur qeuml teuml mos e deumlrgonte rastin neuml Gjykateumln e

Kasacionit Sipas raportit teuml Komisionit Evropian ai meuml pareuml kishte konsultuar njeuml

numeumlr personash teuml kualifikuar

Neuml ankeseumln para Komisioni ankuesi kishte pretenduar shkeljen e neneve 3 8 dhe 12 teuml

Konventeumls Komisioni kishte pranuar ankeseumln dhe gjetur shkelje teuml neneve 8 dhe 11 si

dhe nuk e kishte pareuml teuml nevojshme qeuml teuml shqyrtonte pretendimin peumlr shkelje teuml nenit 3

marreuml parasysh faktin se ccedileumlshtjet qeuml ishin subjekt ankese nuk dukeshin teuml ishin teuml asaj

natyre serioze sa teuml hynin neuml kuadrin e asaj dispozite

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml deumlgjimet e mbajtura nga Gjykata Qeveria e kishte ftuar Gjykateumln qeuml teuml gjente se

peumlr shkak teuml mos shterjes seuml mjeteve teuml brendshme juridike ankesa ishte e

papranueshme ose si alternativeuml teuml gjente se ankesa ishte e pabazuar dhe se nuk ishte

deumlshmuar qeuml Belgjika ka shkelur Konventeumln

Sipas Qeveriseuml mjetet e brendshme juridike nuk ishin shteruar sepse ankuesi nuk ka

ankimuar vendimin praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit nuk ka peumlrdorur dispozitat e

Konventeumls si ccedileumlshtje ligji qofteuml neuml instanceuml teuml pareuml apo neuml Gjykateuml teuml Apelit si dhe nuk

ka keumlrkuar autorizim peumlr teuml ndryshuar emrat

Shkeljet e pretenduara nga ankuesija kishin teuml beumlnin me deumlshtimin peumlr teuml respektuar

ndalimin e trajtimit ccedilnjereumlzor dhe poshteumlrues (neni 3) teuml drejteumln peumlr respektim teuml jeteumls

private (neni 8) dhe teuml drejteuml peumlr marteseuml dhe krijim teuml familjes (neni 12) Pretendimi i

ankuesit ishte se keumlto shkelje buronin nga legjislacioni dhe vendimet gjyqeumlsore qeuml

duke i atribuar vlereuml definitive shkencore peumlrcaktimeve neuml certifikateuml teuml lindjes e

vendosnin ateuml neuml njeuml situateuml teuml patolerueshme ligjore dhe administrative

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml arsyetimin e saj Gjykata ka veumlneuml re neuml praktikeumln e tyre peumlr teuml njeumljtin tekst gjykatat

belge kaneuml arritur neuml peumlrfundime teuml ndryshme Gjykata e Kasacioni neuml teuml cileumln ankuesi

nuk ka paraqitur ankeseuml sipas Gjykateumls ka juridiksion peumlr teuml shpallur ligjin e

aplikuesheumlm dhe meumlnyreumln e aplikimit teuml tij dhe keumlsisoji peumlr teuml peumlrcaktuar rrjedheumln e

vendimeve teuml meumlpastajme gjyqeumlsore Prandaj sipas Gjykateumls nuk ka asgjeuml qeuml tregon se

ankimimi neuml Gjykateumln e Kasacionit duke u bazuar stricto sensu neuml legjislacionin e

aplikuesheumlm kombeumltar neuml ateuml koheuml do teuml ishte qartazi i pavlereuml

Gjykata tutje ka veumlrejtur se Konventa peumlrbeumln pjeseuml integrale teuml sistemit ligjor teuml

Belgjikeumls dhe ka epeumlrsi ndaj legjislacionit vendor qofteuml teuml meumlhersheumlm apo teuml

meumlvonsheumlm Pavareumlsisht keumlsaj ankuesi nuk eumlshteuml thirrur neuml dispozitat e Konventeumls

qofteuml neuml procedureumln gjyqeumlsore neuml shkalleuml teuml pareuml apo neuml ateuml apelit dhe peumlr meuml tepeumlr

nuk ka paraqitur fare ankeseuml praneuml Gjykateumls seuml Kasacionit

Ankuesi do teuml mund teuml mbeumlshtetej neuml nenin 8 teuml Konventeumls neuml shtetin e tij dhe ka

mundur teuml argumentojeuml shkeljen e teuml njeumljtit Gjykata hedh poshteuml pretendimin se

Konventeumls i mungon sakteumlsia e keumlrkuar sa i peumlrket ushtrimit teuml mjetit juridik efektiv teuml

brendsheumlm

304

Peumlrfundimisht sidoqofteuml sipas Gjykateumls ccedileumlshtja asnjeumlhereuml nuk eumlshteuml deumlrguar neuml

Gjykateumln e Kasacionit peumlr vendimmarrje dhe marreuml parasysh faktin se nuk ka as

praktikeuml gjyqeumlsore relevante qeuml do teuml mund teuml shihej si mundeumlsi peumlr teuml beumlreuml ankimimin

teuml pavlereuml apo teuml padobisheumlm duke u mbeumlshtetur neuml Konventeuml ose neuml argumente me

efekt teuml njeumljteuml apo teuml ngjasheumlm

Si rezultat i analizeumls seuml meumlsipeumlrme Gjykata vjen neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret

nuk janeuml shterur mjetet e brendshme juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se duke mos shterur mjetet e brendshme juridike ajo nuk mund teuml merret

me meritat e rastit konkret [me trembeumldhjeteuml vota kundeumlr kateumlr]

305

Iliev dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml - 447302 3413804

10 shkurt 2011 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor dhe degradues gjateuml mbajtjes neuml paraburgim ka shkelje

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls seuml privateumlsiseuml si pasojeuml e monitorimit teuml korrespondenceumls seuml tyre

ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive lidhur me trajtimin neuml burg ka shkelje peumlr njeuml periudheuml teuml

qeumlndrimit neuml burg nuk ka shkelje peumlr monitorimin e korrespondenceumls

Neni 14 ndeumlrlidhur me Nenin 8 dhe 34

Diskriminim neuml ushtrimin e procedurave gjyqeumlsore vendore the praneuml gjykateumls hedhet

poshteuml

Fjaleumlt kyccedile burgosje kushte teuml reumlnda mungeseuml higjiene trajtim degradues

korrespondenceuml monitorim mjete efektive kompensim

Ankuesit z Krasimir Iliev (ankuesi i pareuml) z Mihail Ekimdzhiev (ankuesi i dyteuml) dhe

znj Katina Boncheva (ankuesja e treteuml) janeuml tre shtetas bullgareuml qeuml kaneuml lindur neuml vitin

1964 respektivisht vitet 1964 dhe 1979 dhe jetojneuml neuml Bullgari

Faktet e rastit

Faktet lidhur me kushtet e qeliseuml gjateuml burgimit

Ankuesi i pareuml eumlshteuml arrestuar dhe mbahet neuml burgun e Varneumls qeuml nga 15 marsi 1999

Periudhat e burgosjes ishin nga data 4 deri meuml 25 tetor 2002 18 deri 25 neumlntor 2002

24 mars deri meuml 2 prill 2003 21 prill deri meuml 1 maj 2003 19 qershor deri meuml 3 korrik

2003 Nga 11 shtatori deri meuml 17 tetor 2003 ai u transferua neuml burgun e Sofjes me

qeumlllim qeuml teuml paraqitej neuml gjykateuml neuml procedureumln penale kundeumlr tij Sipas ankuesit teuml

pareuml gjateuml burgimit teuml tij neuml burgun e Varneumls u mbajt neuml njeuml qeli teuml vendosur neuml katin e

treteuml me peumlrmasa kateumlr me shtateuml metra e cila akomodonte edhe shtateuml persona teuml tjereuml

Qelia ishte e ndotur dhe suva ishte shkoqur nga muret Nuk kishte ndriccedilim natural dhe

u mundeumlsohej qasje neuml toalet veteumlm gjateuml diteumls nga ora 0630 deri 2130 ku kishte

veteumlm dy lavamana peumlr teteumldhjeteuml teuml burgosur Gjateuml dimrit ishte shumeuml ftohteuml neuml qeli

ndeumlrsa vereumls shumeuml nxehteuml

Sipas ankuesit teuml pareuml neuml rastet kur ai u transferua neuml burgun e Sofjes ai u mbajt neuml

qelineuml nr 1 teuml grupit nr 1 me peumlrmsa kateumlr me neumlnteuml metra e cila akomodonteuml

kateumlrmbeumldhjeteuml njereumlz Ajri i freskeumlt dhe rrezet e diellit ishin teuml pamjaftueshme pasi

kishte veteumlm njeuml dritare me peumlrmsa 40 me 60 centimetra e cila ishte e mbuluar me njeuml

fleteuml metalike teuml mbushur me vrima Drita artificiale ishte gjithashtu e pamjaftueshme

306

Qelia ishte e ndyreuml kundeumlrmonte dhe e lageumlsht Kushtet higjienike ishin shumeuml teuml

keumlqija ankuesi i pareuml nuk lejohej as teuml lahej dhe njeumlhereuml qelia ishte peumlrmbytur nga uji

dhe peumlr shkak teuml lageumlshtiseuml ai ishte seumlmureuml

Meuml 30 tetor 2003 ankuesi i pareuml ngriti padi kundeumlr Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml duke

pretenduar njeuml total prej 1000 leva bullgare (BGN 511 EUR) peumlr deumlmet jomateriale qeuml

rrjedhin nga kushtet neuml teuml cilat ai kishte eumlndruar neuml burgun e Sofjes Neuml njeuml aktgjykim

teuml dateumls 4 maj 2005 Gjykata e Rrethit teuml Sofjes pjeseumlrisht e miratoi keumlrkeseumln Kjo

gjykateuml konstatoi se ankuesi i pareuml ishte i mbyllur neuml njeuml qeli me ndriccedilim dhe ventilim

teuml pamjaftuesheumlm pa tualet dhe ujeuml neuml qeli me shtresa teuml pista dhe teuml lageumlshta teuml

burgosurit ishin lejuar teuml shkonin neuml tualet dy ose tri hereuml neuml diteuml prej peseuml deri neuml

dhjeteuml minuta dhe u detyruan teuml peumlrdorin njeuml koveuml plastike peumlr teuml kryer nevojat e tyre neuml

ndeumlrkoheuml teuml burgosurit qeuml peumlrkoheumlsisht u transferuan neuml burgun e Sofjes siccedil ishte

ankuesi i pareuml nuk iu ishte lejuar teuml lahen Pasi qeuml ankuesi i pareuml kishte qeumlndruar neuml

burgun e Sofjes peumlr njeuml periudheuml teuml shkurteumlr kohore gjykata gjeti se BGN 300 (EUR

153) ishte kompensim i mjaftuesheumlm peumlr shqeteumlsimet qeuml ankuesi i pareuml kishte vuajtur

ndeumlrsa BGN 150 (77 EUR) neuml lidhje me deumlshtimin e administrateumls seuml burgut peumlr trsquoi

siguruar trajtim mjekeumlsor

Meuml 27 shtator 2005 ankuesi i pareuml ka ngritur padi kundeumlr Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml

duke pretenduar njeuml total prej 2700 BGN (1380 EUR) peumlr deumlmet jomateriale qeuml

rrjedhin nga kushtet neuml teuml cilat ai ishte ndaluar neuml burgun Varna neuml periudheumln prej 6

qershorit 2002 deri meuml 26 shtator 2005 dhe peumlr monitorimin e paligjsheumlm teuml

korrespondenceumls seuml tij me avokateumlt e tij Keumlrkesa e pareuml e ankuesit u aprovua pjeseumlrisht

nga Gjykata e Rrethit meuml 15 gusht 2006 dhe me ankeseumln e Gjykateumls Rajonale teuml Varna

meuml 24 prill 2007 Gjykata konfirmoi kushtet shumeuml teuml keumlqija hapeumlsinore higjienike dhe

sanitare teuml qeliseuml neuml fjaleuml dhe i caktoi BGN 1400 (EUR 716) deumlmshpeumlrblim peumlr deumlm jo

material megjithateuml nuk vendosi se kishte vuajtur deumlm mendor Ndeumlrkaq sa i peumlrket

monitorimit teuml korrespondenceumls hyreumlse teuml ankuesit teuml pareuml gjykatat kaneuml gjetur se kjo

ndeumlrhyrje ishte e arsyetuar peumlr verifikimin e identitetit teuml deumlrguesit

Peumlr meuml tepeumlr sa hereuml qeuml ankuesi i pareuml ishte transferuar neuml gjykateuml ai u vendos neuml njeuml

qeli tjeteumlr me njeuml larteumlsi prej 237 metra me 190 metra me teuml gjitheuml teuml burgosurit e

tjereuml qeuml prisnin teuml transferoheshin ateuml diteuml - zakonisht peseumlmbeumldhjeteuml deri neuml njeumlzet e

peseuml persona

Faktet lidhur me monitorimin e korrespondenceumls seuml ankuesve

Ankuesi i dyteuml dhe i treteuml ishin peumlrfaqeumlsuesit ligjor teuml ankuesit teuml pareuml teuml cileumlt

komunikonin me letra peumlrmes posteumls Meuml 11 mars 2004 ankuesi i pareuml i deumlrgoi njeuml

leteumlr ankuesit teuml dyteuml dhe teuml treteuml Pas marrjes seuml saj ky i fundit konstatoi se letra ishte

hapur kishte dateuml dhe ishte vulosur me njeuml numeumlr reference nga autoritetet e burgut

dhe meuml pas ishte vendosur neuml njeuml zarf teuml ri me njeuml leteumlr shoqeumlruese nga kujdestari i

burgut teuml Varneumls me teuml njeumljteumln numrin e referenceumls Letrat e ankuesit teuml pareuml teuml 18

majit 8 qershorit 16 qershorit 23 korrikut dhe 10 gushtit 2004 u peumlrpunuan neuml teuml

njeumljteumln meumlnyreuml dhe u paketuan neuml dy zarfa Procedura e ndjekur neuml raste teuml tilla

peumlrfshinte ankuesin e pareuml qeuml vendosi letreumln qeuml donte teuml deumlrgonte brenda zarfit teuml pareuml

dhe tia doreumlzonte autoriteteve teuml burgut Pas pranimit autoritetet e burgut i caktuan

letreumln njeuml numeumlr reference teuml dateumls dhe vuloseumln ateuml me vuleumln e Ministriseuml seuml

307

Brendshme dhe dyshohet se e kopjuan ateuml Pastaj vendoseumln zarfin e pareuml neuml njeuml zarf teuml

dyteuml meuml teuml madh i cili u vulos dhe u deumlrgua me posteuml neuml ankuesit e dyteuml dhe teuml treteuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi i pareuml u ankua neuml veccedilanti se kushtet e paraburgimit teuml tij neuml burgjet e Sofjes dhe

Varneumls kishin shkelur Nenin 3 teuml Konventeumls dhe se ai nuk kishte pasur mjet efektiv

juridik lidhur me to siccedil keumlrkohet me Nenin 13 Ankuesit meuml tej pohonin qeuml

korrespondenca e shkeumlmbyer ndeumlrmjet tyre ishte monitoruar nga administrata e burgjeve

neuml kundeumlrshtim me Nenin 8 dhe se ata nuk kishin pasur mjete efektive neuml lidhje me to siccedil

keumlrkohet me Nenin 13 Ata pretendonin se kjo gjithashtu kishte penguar ushtrimin efektiv

teuml seuml drejteumls seuml aplikuesit teuml pareuml i keumlrkeseumls individuale sipas Nenit 34 teuml Konventeumls dhe

kishte diskriminuar ankuesin e dyteuml dhe teuml treteuml neuml kundeumlrshtim me Nenin 14 sepse e

drejta e brendshme dallonte ndeumlrmjet korrespondenceumls me peumlrfaqeumlsuesit ligjoreuml neuml

procedurat e brendshme dhe korrespondenceumln me avokateumlt e tjereuml

Arsyetimi i Gjykateumls

S ai peumlrket pranueshmeumlriseuml seuml rastit Gjykata veumlren se ankuesi i pareuml ka paraqitur ankeseuml

kundeumlr Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml sipas Ligjit mbi Peumlrgjegjeumlsineuml e Shteti dhe Komunave

peumlr Deumlmet (SMRDA) neuml teuml cilin gjykatat vendase kaneuml pranuar se kushtet e burgimit teuml

tij ishin jashteumlzakonisht teuml ashpra dhe poshteumlruese Sidoqofteuml duke marreuml parasysh

periudhat relativisht teuml shkurtra kohore neuml teuml cilat ishte mbajtur neuml burgun e Sofjes ata

i ndaneuml atij deumlmshpeumlrblim neuml shumeumln prej 428 BGN (219 EUR) Sipas Qeveriseuml si

pasojeuml ankuesi ka humbur statusin e viktimeumls

Sipas Gjykateumls njeuml vendim ose maseuml e favorshme peumlr ankuesin nuk eumlshteuml neuml parim i

mjaftuesheumlm peumlr ta privuar ateuml nga statusi i tij ose saj si viktimeuml peumlrveccedil neumlse autoritetet

kombeumltare kaneuml pranuar dhe meuml pas kaneuml ofruar njeuml deumlmshpeumlrblim adekuat peumlr

shkeljen e Konventeumls Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata veumlren se ankuesi i pareuml ka qeumlndruar

shkurteuml neuml burgun e Sofjes dhe nuk eumlshteuml meuml i arrestuar atje Keumlshtu kompensimi

mund teuml konsiderohet si njeuml deumlmshpeumlrblim adekuat peumlr kushtet neuml teuml cilat ai ishte

ndaluar atje Duke pasur parasysh se gjykatat e brendshme vlereumlsuan teuml gjitha ccedileumlshtjet

relevante lidhur me kushtet e paraburgimit teuml aplikuesit teuml pareuml teuml tilla si koheumlzgjatja

dhe ashpeumlrsia e tyre si dhe efektet e tyre kumulative ndaj tij Gjykata eumlshteuml e bindur se

gjykatat vendase e kaneuml pranuar shkeljen andaj kjo pjeseuml e ankeseumls peumlr koheumln neuml

burgun e Sofjes eumlshteuml e papranueshme

Sa i peumlrket pjeseumls seuml ankeseumls neuml burgun e Varnas Gjykata veumlren fragmentimin e

analizeumls seuml gjykatave teuml brendshme peumlr kushtet e paraburgimit Duket se gjykatat

vendore e konsideronin secilin element teuml keumltyre kushteve si njeuml keumlrkeseuml teuml veccedilanteuml qeuml

keumlrkonte njeuml analizeuml teuml veccedilanteuml lidhur me ndikimin e saj teuml mundsheumlm neuml mireumlqenien e

ankuesit teuml pareuml Kjo qasje sugjeron peumlr shembull se peumlrdorimi i koveumls peumlr nevojat e

tualetit cileumlsia e ushqimit dhe mbipopullimi i qeliseuml duhet teuml vlereumlsohet neuml meumlnyreuml teuml

pavarur si burim i mundshm i shqeteumlsimit peumlr paditeumlsin pa asnjeuml lidhje midis tyre

Gjykata konstaton se kjo analizeuml nuk i lejonte gjykatave vendase teuml shqyrtonin efektet

kumulative teuml kushteve ndaj ankuesit teuml pareuml siccedil keumlrkohet nga Konventa Njeuml qasje e

tilleuml lehteuml mund teuml ccedilojeuml neuml peumlrfundimin se asnjeuml nga ankesat nuk eumlshteuml mjaft serioze peumlr

teuml keumlrkuar kompensim edhe neuml rastet kur ndikimi i peumlrgjithsheumlm mbi teuml burgosurin e

308

caktuar neumlse vlereumlsohet me keumlteuml Konventeuml do teuml kishte arritur pragun sipas Nenit 3 teuml

Konventeumls Nuk ka asnjeuml indikacion se kushtet neuml teuml cilat ankuesi i pareuml po mbahet neuml

burgun e Varneumls kaneuml ndryshuar qeuml do teuml thoteuml se shkelja e pretenduar e Nenit 3 teuml

Konventeumls vazhdon e pandeumlrprereuml deri neuml diteumlt e sotme

Gjykata rithekson qeuml pas zhvillimit teuml praktikeumls gjyqeumlsore vendase qeuml nga viti 2003

padia neumln SMRDA eumlshteuml beumlreuml mjet kompensues efektiv i cili duhet teuml shterrohet neuml

lidhje me periudhat e kaluara gjateuml paraburgimit Rrjedhimisht ankuesi nuk mund teuml

qortohet peumlr mos peumlrdorim teuml keumltij mjeti para vitit 2003 Sa u peumlrket periudhave meuml teuml

fundit procedurat e brendshme ende janeuml neuml pritje dhe asgjeuml nuk sugjeron qeuml ky mjet

juridik nuk do ti siguronte ankuesit teuml pareuml njeuml deumlmshpeumlrblim adekuat Mund teuml

peumlrfundohet se peumlrderisa ankuesi i pareuml vazhdon teuml mbahet neuml teuml njeumljtat kushte keumlrkesa

peumlr deumlmet nuk do teuml peumlrbeumlnte njeuml mjet efektiv neuml vetvete Meqeuml ankesa e tanishme nuk

eumlshteuml e qartazi e pabazuar gjykata e shpall keumlteuml pjeseuml teuml ankeumlseumls teuml pranueshme

Lidhur me meritat e rastit Gjykata veumlren se periudha e paraburgimit teuml ankuesit teuml pareuml

neuml burgun e Varneumls qeuml merret parasysh eumlshteuml nga data 15 mars 1999 deri meuml 13 prill

2009 pra dhjeteuml vjet e njeumlzet e neumlnteuml diteuml Neuml procedurat neumln SMRDA gjykatat

vendase kaneuml gjetur se kushtet neuml teuml cilat ankuesi i pareuml kishte qeumlndruar neuml burgun e

Varneumls ishin teuml dobeumlta Gjykata nuk gjen arsye tjeteumlr peumlr teuml veumlneuml neuml dyshim keumlto gjetje

Duke pasur parasysh periudheumln e paraburgimit teuml ankuesit teuml pareuml dhe duke marreuml

parasysh efektet kumulative teuml keumltyre kushteve ajo konsideron se vuajtja dhe

veumlshtireumlsiteuml e duruara prej ankuesit e tejkaluan nivelin e pashmangsheumlm teuml vuajtjeve teuml

natyrshme neuml paraburgim dhe shkuan peumlrtej pragut teuml ashpeumlrsiseuml sipas Nenit 3 teuml

Konventeumls andaj gjen shkelje teuml keumltij Neni

Lidhur me shkeljen e Nenit 13 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3 teuml Konventeumls neuml burgun e

Sofjes Gjykata gjen se nuk ka pasur ndonjeuml shkelje sepse i referohet gjetjes seuml

meumlsipeumlrme qeuml ankesa neumln SMRDA ka peumlrbeumlreuml mjet efektiv juridik peumlr ankuesin e pareuml

Ndeumlrsa peumlr neuml burgun e Varnas veccedilse ka peumlrfunduar se ankimimi neumln SMRDA ka qeneuml

mjet jo efektiv peumlr shkak se nuk ka peumlrmireumlsuar status quo-neuml e ankuesit teuml pareuml ndaj teuml

cilit shkelja e Nenit 3 teuml Konventeumls ishte e vazhdueshme Prandaj neuml keumlteuml drejtim gjen

shkelje teuml Nenit 13 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3 teuml Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr monitorimi i korrespondenceumls seuml ankuesve peumlrkateumlsisht

pranueshmeumlria e rastit pasi qeuml Gjykata konsideron se kriteret neumln Nenin 35 sect 1 i

Konventeumls pjeseumlrisht lidhen me meritat e ankesave teuml ankuesve sipas Neneve 8 dhe 13

teuml Konventeumls ateumlhereuml vendosi ta shqyrtojeuml pranueshmeumlrineuml e rastit seuml bashku me

meritat e tij

Pasi qeuml autoritetet e burgjeve konfirmuan se korrespondenca e ankuesve ishte

monitoruar neuml keumlto rrethana Gjykata peumlrfundon se ka pasur ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e

ankuesve peumlr respektimin e korrespondenceumls seuml tyre e drejteuml e garantuar neumln Nenin 8 teuml

Konventeumls Peumlr shqyrtimin e keumltij neni duhet teuml vlereumlsohen edhe kriteret neumlse

ldquondeumlrhyrja eumlshteuml e parapareuml me ligjrdquo dhe se ldquoa eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr teuml arritur njeuml qeumlllim legjitimrdquo Neni 33(1)(c) i Ligjit peumlr Zbatimin e

Deumlnimeve (ESA) parasheh keumlteuml lloj teuml ndeumlrhyrjes

Lidhur me keumlrkeseumln qeuml ndeumlrhyrja eumlshteuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr

arritjen e njeuml qeumlllimi legjitim Gjykata veumlren se teuml pakteumln shtateuml letra teuml shkeumlmbyera

ndeumlrmjet ankuesit teuml pareuml dhe avokateumlve teuml tij (ankuesi i dyteuml dhe i treteuml) u hapeumln dhe

309

ndoshta janeuml lexuar nga administrata e burgut Shpjegimi i administrateumls qeuml kaneuml

inspektuar letrat neuml meumlnyreuml qeuml teuml verifikonin neumlse ato veumlrteteuml ishin deumlrguar nga personi

emri i teuml cilit ishte shfaqur neuml zarf nuk eumlshteuml bindeumls sipas Gjykateumls Ky veprim nuk

bazohej neuml ndonjeuml fakt apo ndonjeuml konsiderateuml teuml rrezikimit teuml siguriseuml dhe nuk kishte teuml

beumlnte me ndonjeuml dyshim konkret neuml lidhje me ankuesit por i ishte referuar mundeumlsiseuml seuml

peumlrgjithshme hipotetike teuml abuzimit teuml cileumln administrata e burgjeve e konsideronte teuml

mjaftueshme peumlr teuml justifikuar njeuml politikeuml teuml kontrollit sistematik Pasi ndeumlrhyrjet ishin

parapareuml neuml ESA Gjykata peumlrseumlrit se autoritetet e burgut mund teuml hapin njeuml leteumlr nga njeuml

avokat tek njeuml i burgosur kur ata kaneuml dyshime teuml arsyeshme teuml besojneuml se ajo peumlrmban

ndonjeuml teuml dheumlneuml teuml paligjshme teuml cileumln mjetet normale teuml zbulimit nuk mund ta zbulojneuml

Leximi i njeuml letre teuml tilleuml nga ana tjeteumlr duhet teuml lejohet veteumlm neuml rrethana teuml

jashteumlzakonshme kur autoritetet kaneuml dyshime teuml arsyeshme teuml besojneuml se privilegji

avokat-klient eumlshteuml abuzuar Veumlzhgimi sistematik i korrespondenceumls seuml teuml burgosurve me

avokateumlt e tyre nga ana e autoriteteve neuml Bullgari eumlshteuml gjetur tashmeuml si shkelje e Nenit 8

nga ana Gjykateumls Andaj edhe neuml keumlteuml rast eumlshteuml shkelur ky Nen ndaj teuml gjitheuml ankuesve

Sa i peumlrket shkeljes seuml Nenit 13 teuml Konventeumls peumlr aq sa Qeveria e paditur ka

parashtruar se ankuesit ishin kompensuar neumln SMRDA peumlr shkeljet qeuml kishin ndodhur

Gjykata vuri neuml dukje se monitorimi i korrespondenceumls seuml ankuesve nuk ishte rezultat i

njeuml vendimi individual teuml marreuml nga autoritetet por drejtpeumlrdrejt nga zbatimi i

legjislacionit peumlrkateumls dhe arriti neuml peumlrfundimin se nuk kishte shkelje teuml Nenit 13 teuml

Konventeumls sepse kjo dispoziteuml nuk garanton njeuml mjet qeuml lejon legjislacionin primar teuml

njeuml Shteti Paleuml teuml kundeumlrshtohet para njeuml autoriteti kombeumltar Gjykata meuml tej veumlren se

njeuml nga parakushtet peumlr njeuml keumlrkeseuml teuml suksesshme neumln SMRDA eumlshteuml veumlrtetimi i

gabimit teuml sjelljes qeuml shkakton deumlmin Prandaj duke pareuml qeuml monitorimi i

korrespondenceumls seuml ankuesve ka origjineumln neuml dispozitat e ESA duket se asnjeuml

pretendim i tilleuml nuk do teuml kishte perspektiveuml suksesi Andaj peumlrfundon se nuk ka

shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls neuml keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkeljen e Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata e gjeti ankeseumln qartazi teuml pabazuar dhe e ka shpallur teuml papranueshme neuml bazeuml

teuml Nenit 35 sectsect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls Kjo peumlr shkak se neuml bazeuml teuml deumlshmive nuk

duket se ka pasur ndonjeuml dallim neuml trajtimin ndeumlrmjet avokateumlve teuml mbrojtjes neuml

procedurat e brendshme dhe peumlrfaqeumlsuesve ligjor peumlrpara Gjykateumls

Lidhur me shkeljen e Nenit 34 teuml Konventeumls Gjykata e gjeti ankeseumln qartazi teuml

pabazuar dhe e ka shpallur teuml papranueshme neuml bazeuml teuml Nenit 35 sectsect 3 (a) dhe 4 teuml

Konventeumls Kjo peumlr shkak se nuk ka gjetur prova se gjateuml ushtrimit teuml seuml drejteumls peumlr

parashtrimin e aplikacionit teuml tij neuml Gjykateumln Evropiane ankuesi i pareuml nuk ka hasur neuml

ndonjeuml pengeseuml teuml orkestruar nga shteti i paditur (Bullgaria)

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls ndaj ankuesit teuml pareuml gjithashtu se

nuk ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls ndaj ankuesit teuml pareuml sa ishte neuml mbajtje neuml

burgun e Sofjes po ka shkelje ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls ndaj ankuesit teuml pareuml

peumlr periudheumln 6 qershor 2002 dhe 26 shtator 2005 sa ishte neuml burgun e Varnas Lidhur

me Nenin 8 teuml Konventeumls Gjykata gjen se ka shkelje ndaj teuml gjitheuml ankuesve [njeumlzeumlri]

310

Burdov kundeumlr Rusiseuml - 5949800

7 maj 2002 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Deumlshtimi i autoriteteve kompetente shteteumlrore peumlr teuml paguar peumlrfitimet neuml teumlreumlsi dhe neuml

koheuml adekuate duke perfshireuml ndryshimet valutore ka shkelje

Neni 1 i Protokollit Nr 1

Deumlshtimi i autoriteteve kompetente shteteumlrore peumlr teuml njohur zhkeljen dhe zhdeumlmtuar

deumlmin si pasojeuml e vonesave neuml kompensim ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile katastrofeuml natyrore ceumlrnobil deumlme trupore kompensim

(mos)ekzekutim status i viktimeumls zhdeumlmtim ndryshime valutore mjete efektive

Ankuesi z Anatolij Tikhonoviccedil Burdov shtetas rus i lindur neuml vitin 1952 dhe jeton neuml

Shakhty neuml rajonin Rostov teuml Federateumls Ruse

Faktet e rastit

Meuml 1 tetor 1986 ankuesi u thirr nga autoritetet ushtarake peumlr teuml marreuml pjeseuml neuml

operacionet emergjente neuml vendin e katastrofeumls beumlrthamore teuml Ccedilernobilit Ai ishte i

angazhuar neuml operacionet deri neuml 11 janar 1987 dhe si rezultat vuajti nga ekspozimi i

gjereuml ndaj emetimeve radioaktive Keumlteuml e vertetoi edhe eksperti mjekeumlsor i cili

ndeumlrlidhi pasojat sheumlndeteumlsore me aktivitetet e tij neuml situateumln emergjente lidhur me

katastrofeumln e Ccedilernobilit Bazuar neuml keumlteuml ankuesi kishte teuml drejteuml peumlr peumlrfitime teuml

ndryshme sociale

Neuml vitin 1997 ankuesi ngriti procedureuml kundeumlr Sheumlrbimit teuml Siguriseuml pasi kompensimi

nuk ishte paguar Meuml 3 mars 1997 Gjykata e Qytetit Shakhty vendosi neuml favor teuml

ankuesit dhe i dha atij 23786567 rubla peumlr deumlmet sheumlndeteumlsore teuml shkaktuara nga

aktiviteti i tij neuml vitin 1998

Neuml peumlrputhje me Dekretin Presidencial mbi Modifikimin e Vlerave teuml Valuteumls Ruse

dhe Standardet e Vlereumls teuml 4 gushtit 1997 u ndryshua vlera e shumeumls seuml alokuar peumlr

ankuesin (1000 rubla teuml vjetra u beumlneuml teuml reja ) ndryshim ky qeuml rriti vlereumln e

peumlrgjitheshme teuml kompensimit peumlr ankuesin

Pas njeuml ankese peumlr deumlshtimin e zbatimit teuml aktgjykimit meuml 12 neumlntor 1999 ankuesi

mori njeuml njoftim nga prokurori i Shakhty-it se Sheumlrbimi i Peumlrmbarimit ishte duke u

munduar teuml realizonte pageseumln por ishte i penguar nga mungesa e fondeve Meuml 22

dhjetor 1999 Departamenti Rajonal i Drejteumlsiseuml i Rostov-it e informoi ankuesin se

fondet peumlr teuml paguar kompensimin e Ccedilernobilit ishin ndareuml nga buxheti federal dhe se

pagesa do teuml beumlhej pas marrjes se njeuml transferimi teuml fondeve nga Ministria e Financave

Meuml 26 janar 2000 Prokuroria Rajonale e Rostov-it e informoi ankuesin se moszbatimi

i vendimit peumlr pages teuml kompensimit neuml asnjeuml meumlnyreuml nuk mund ti atribuohet Sheumlrbimit

teuml Peumlrmbarimit Gjyqeumlsor dhe se kompensimi do teuml paguhej sapo teuml ishin beumlreuml ndarjet e

duhura nga buxheti federal Meuml 22 mars 2000 Departamenti Rajonal i Drejteumlsiseuml i

311

Rostov-it e njoftoi ankuesin se kompensimi i viktimave teuml Ccedilernobilit do teuml duhej te

ishte financuar nga buxheti federal Meuml pas meuml 11 prill 2000 Sheumlrbimi i Peumlrmbarimit

te Shakhty-it e njoftoi ankuesin qeuml ishte e pamundur teuml zbatohej gjykimi neuml favor teuml tij

sepse Ministria Rajonale e Puneumls dhe Zhvillimit Social teuml Rostov-it nuk kishte fonde

Tutje meuml 16 maj 2000 prokurori i Shakhty-it e njoftoi ankuesin se edhe pse Sheumlrbimi i

Sigurimeve Shoqeumlrore kishte rillogaritur shumeumln e kompensimit neuml pajtim me

aktgjykimin e 21 maj 1999 pagesat nuk ishin beumlreuml peumlr shkak teuml mungeseumls seuml fondeve

Meuml 9 mars 2000 Gjykata e Qytetit Shakhty urdheumlroi indeksimin e shumave teuml

deumlmshpeumlrblimit teuml dheumlneuml meuml 3 mars 1997 e cila ende nuk i eumlshteuml paguar ankuesit Njeuml

urdheumlr ekzekutimi shteseuml peumlr shumeumln prej RUR 4409537 eumlshteuml leumlshuar Pas njeuml

vendimi teuml marreuml nga Ministria e Financave meuml 5 mars 2001 Sheumlrbimi i Sigurimeve

Shoqeumlrore Shakhty i pagoi ankuesit njeuml shumeuml borxhi prej RUR 11304038 Sipas

informacionit teuml ofruar nga sheumlrbimi i sigurimeve shoqeumlrore me 11 shkurt 2002

kompensimi qeuml duhet ti paguhet ankuesit peumlr periudhen midis prillit 2001 dhe qershorit

2002 eumlshteuml vlereumlsuar neuml 2500 rubla neuml muaj

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit pretendon se autoritetet kompetente shteteumlrore nuk arriteumln ti paguajneuml

peumlrfitime neuml teumlreumlsi dhe neuml koheuml adekuate duke peumlrfshire ndryshimet valutore Kjo beumlri

qeuml ankuesi neuml meumlnyreuml teuml peumlrseumlritur ti padiste autoritetet neuml gjykatat vendore qeuml nga viti

1997 e tutje Gjykatat i dhane vendimet e tyre bazuar neuml keumlrkesat e ankuesit por njeuml

numeumlr i ketyre vendimve mbeteumln teuml pa zbatuara duke shkelur keumlshtu afatet kohore

Ankuesi pretendonte se vonesat substanciale dhe teuml pajustifikuara neuml ekzekutimin e

aktgjykimeve peumlrfundimtare shkeleumln teuml drejtat e tij teuml garantuara sipas Nenit 6 sect 1 dhe

Nenit 1 teuml Protokollit 1 teuml Konventeumls

Qeveria kundeumlrshtoi pretendimet e ankuesit duke argumentuar se ky i fundit pushoi seuml

qeni viktimeuml e shkeljve teuml pretenduara teuml Konventeumls si rezultat i pageseumls seuml borxhit meuml

5 mars 2001 Qeveria parashtroi se pretendimet e ankuesit ishin ploteumlsuar deumlmtimi i

interesave teuml tij monetare gjoja shkaktuar nga moszbatimi i vendimit teuml Gjykateumls seuml

Qytetit Shakhty pas ndryshimeve valutore ishin korrigjuar ploteumlsisht Qeveria

gjithashtu argumentoi se shuma e RUR 11304038 e paguar me 5 mars 2001 duhet teuml

merret peumlr bazeuml peumlr teuml peumlrfshireuml kompensimin peumlr voneseumln e pageseumls seuml borxhit kryesor

pasi qeuml vlera e borgjit kryesor arriti vlereumln veteumlm RUR 4515844 ndeumlrsa pjesa e

mbetur e shumeumls peumlrbeumlhej nga ndeumlshkimi peumlr pageseuml teuml vonuar teuml peumlrfitimeve teuml

ankuesit dhe rivlereumlsimi i saj Seuml fundmi Qeveria parashtroi se ankuesi kishte mundesi

teuml beumljeuml njeuml keumlrkeseuml gjyqeumlsore peumlr deumlmin jomaterial qeuml rrjedh nga deumlshtimi i zbatimit te

gjykimit neumlse ai do teuml beumlnte njeuml gjeuml teuml tilleuml Ankuesi nuk u pajtua me keto pretendime

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml peumlr kundeumlrshtimin e ldquostatusit te viktimeumlsrdquo seuml

ankuesit sipas Konventes Gjykata peumlrseumlrit se pavareumlsisht neumlse ankuesi mund teuml

pretendojeuml teuml jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml pretenduar apo jo eumlshteuml e reumlndeumlsishme te

kuptohe se a janeuml respektuar te gjitha fazat e procedureumls sipas Konventeumls Gjykata meuml

tej peumlrseumlrit se ekzistimi i njeuml vendimi ose mase teuml favorshme peumlr ankuesin nuk eumlshteuml neuml

parim i mjaftuesheumlm peumlr ta privuar ateuml nga statusi i tij viktimeuml peumlrveccedil neumlse autoritetet

312

kombeumltare kaneuml pranuar ose shprehimisht ose neuml thelb kete qeumlndrim dhe pastaj kaneuml

ofruar zhdeumlmtim peumlr shkeljen e Konventeumls73

Duke iu kthyer fakteve teuml rastit aktual Gjykata veumlren se mund teuml jeteuml e sakteuml qeuml

ankuesit i eumlshteuml paguar borxhi i papaguar neuml peumlrputhje me aktgjykimet e gjykatave teuml

vendit megjithateuml pagesa e cila u beuml veteumlm pas ankesave teuml ankuesit nuk peumlrfshineuml

njohje teuml shkeljeve teuml pretenduara e as nuk i ploteumlson keumlrkesat e njeuml zhdeumlmtimi teuml

duhur Neuml keumlto rrethana Gjykata konsideron se ankuesi mundet ende teuml pretendojeuml teuml

jeteuml viktimeuml e shkeljes seuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls dhe teuml Nenit 1 teuml Protokollit Nr 1

Sa i peumlrket meritave teuml rastit Gjykata peumlrseumlrit se Neni 6 sect 1 i siguron teuml gjitheumlve teuml

drejteumln peumlr njeuml gjykateuml e qeuml peumlrfshin edhe teuml drejteumln peumlr tu qasur neuml gjykateuml peumlrkateumlsisht

peumlr teuml filluar procedura gjyqeumlsore Megjithateuml kjo e drejteuml do teuml ishte iluzore neumlse

sistemi ligjor i shtetit kontraktues lejon qeuml edhe pse kishte njeuml vendim peumlrfundimtar dhe

teuml detyruesheumlm teuml njeuml gjykate ky i fundit teuml implementohej neuml deumlm teuml pales Sipas

praktikeumls seuml Gjykateumls ekzekutim i njeuml vendim teuml dheumlneuml nga ccedildo gjykateuml duhet teuml

konsiderohet si njeuml pjeseuml integrale e gjykimit peumlr qeumlllimet e Nenit 674 Gjykata

thekson se nuk eumlshteuml e mundshme peumlr njeuml autoritet shteteumlror qeuml teuml citojeuml mungeseumln e

fondeve si justifikim peumlr mos respektimin e njeuml borxhi gjyqeumlsor Njeuml voneseuml neuml

ekzekutimin e njeuml gjykimi mund teuml justifikohet neuml rrethana teuml veccedilanta por vonesa

duhet teuml mos jeteuml e tilleuml qeuml teuml deumlmtojeuml thelbin e teuml drejteumls seuml mbrojtur sipas Nenit 6 sect

175 Neuml rastin konkret ankuesi nuk duhet teuml ishte penguar seuml peumlrfituari nga suksesi i

procesit gjyqeumlsor i cili kishte teuml beumlnte me kompensimin peumlr deumlmtimin e sheumlndetit teuml

shkaktuar nga pjeseumlmarrja e detyrueshme neuml njeuml rast emergjence shteteumlrore Gjykata

veumlren se vendimi i Gjykateumls seuml Qytetit Shakhty teuml 3 marsit 1997 21 maj 1999 dhe 9

mars 2000 mbeti i pazbatuar teumlreumlsisht ose teuml pakteumln deri meuml 5 mars 2001 kur Ministria

e Financave mori vendim peumlr teuml paguar neuml teumlreumlsi borxhin Duke deumlshtuar peumlr vite me

radheuml peumlr teuml marreuml masat e nevojshme peumlr tiu peumlrmbajtur vendimit gjyqeumlsor teuml fundit

neuml rastin aktual autoritetet ruse e privuan ankuesin nga garancionet qe rrjedhin nga

Nenit 6 sect 1 Rrjedhimisht ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit peumlr shkeljen e teuml drejatev proneumlsore sipas Nenit 1

teuml Protokollit 1 Gjykata peumlrseumlrit se njeuml keumlrkeseuml mund teuml peumlrbeumljeuml njeuml pasuri brenda

kuptimit teuml keumltij neni neumlse eumlshteuml i mjaftuesheumlm i themeluar peumlr teuml qeneuml i zbatuesheumlm

Vendimet e Gjykateumls seuml Qytetit Shakhty teuml dateumls 3 mars 1997 21 maj 1999 dhe 9 Mars

2000 i siguruan ankuesit keumlrkesa teuml zbatueshme konkrete dhe jo thjesht njeuml teuml drejteuml teuml

peumlrgjithshme peumlr teuml marreuml mbeumlshtetje nga shteti Vendimet u beumlneuml peumlrfundimtare pasi

qeuml asnjeuml ankeseuml nuk i inicua kundeumlr tyre Nga kjo rrjedh se pamundeumlsia peumlr ankuesin

peumlr teuml teuml marreuml ekzekutimin e keumltyre aktgjykimeve teuml pakteumln deri meuml 5 mars 2001

peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e tij peumlr geumlzimin paqeumlsor teuml pasuriseuml siccedil peumlrcaktohet

neuml fjalineuml e pareuml teuml paragrafit teuml pareuml teuml Nenit 1 i Protokollit 1 Qeveria nuk e ka

prezantuar ndonjeuml justifikim peumlr keumlteuml ndeumlrhyrje dhe Gjykata e konsideron se mungesa e

fondeve nuk mund teuml justifikojeuml njeuml leumlshim teuml tilleuml Si peumlrfundim Gjykata konkludon se

ka pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit 1

73 Amuur kundeumlr Franceumls vendimi i 25 qershorit 1996 Raportet e Aktgjykimet dhe vendimet 1996-III f

846 sect 36 Dalban kundeumlr Rumaniseuml [DhM] nr 2811495 sect 44 KEDNJ 1999-VI 74 Hornsby kundeumlr Greqiseuml aktgjykimi i 19 marsit 1997 Raportet 1997-II fq 510 sect 40 75 Immobiliare Saffi kundeumlr Italiseuml [DhM] nr 2277493 sect 74 KEDNJ 1999- V

313

Gjykata vendos se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml ankuesit shumeumln prej 3000 EUR

peumlr deumlmin jo-material si dhe interesin e thjeshteuml me njeuml normeuml vjetore prej 23

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ankuesi mund teuml pretendojeuml teuml jeteuml njeuml viktimeuml peumlr qeumlllimet e Neni 34

i Konventeumls vendos se ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls vendos se ka

pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit 1 [njeumlzeumlri]

314

Boyle dhe Rice kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 965982 965882

27 prill 1988 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8

Shkelje e teuml drejteumls neuml privateumlsi si pasojeuml e hapjes nga autoritetet e burgut teuml

korrespondenceumls personale ka shkelje

Neni 13

Pretendim peumlr mungeseuml teuml mjeteve efektive peumlr adresimin e shkeljeve veqaneumlrisht neuml

rastin e ndalimit teuml korrespondenceumls seuml njeuml prej ankuesve nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile vuajtje e deumlnimit burgim korrespondenceuml ndalim hapje e letrave

privateumlsi leje vizite viziteuml familjare

Ankuesit James Boyle (ankuesi i pareuml) Sarah Boyle (ankuesja e dyteuml) Brian Rice

(ankuesi i treteuml) dhe John Rice (ankuesi i kateumlrt) shtetas britanikeuml teuml lindur meuml 1944

1950 1947 dhe 1920 respektivisht Ankesat ishin doreumlzuar neuml dy raste teuml ndara marreuml

parasysh ngjashmeumlriteuml e rasteve Komisioni vendosur qeuml trsquoi bashkonte ankesat neuml njeuml teuml

vetme

Faktet e rastit

Meuml 1967 ankuesi i pareuml ishte deumlnuar neuml Skoci me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje Ai

ishte deumlnuar meuml voneuml edhe peumlr njeuml seri veprash peumlrfshireuml thyrje burgu dhe tentim peumlr

vrasje teuml njeuml zyrtari policor Ankuesja e dyteuml eumlshteuml bashkeumlshortja e ankuesit teuml pareuml me

profesion doktoresheuml

Periudha relevante peumlr procedureumln gjyqeumlsore peumlrfshineuml ateuml ndeumlrmjet shtatorit teuml vitit

1980 dhe neumlntorit teuml vitit 1981 kur ankuesi i pareuml po mbahej neuml njeuml regjim teuml rregullt

burgimi neuml burgun Saughton Rregullat e komunikimit ishin asisoji qeuml veteumlm deumlrgimi

me posteuml i njeuml letre prej tri faqesh neuml javeuml paguhej nga fondet publike Ai ishte neuml

gjendje teuml paguante peumlr letrat e tjera nga fitimet e puneumls neuml burg por jo edhe nga

burimet e peumlrgjithshme financiare Ai kishte paraqitur ankeseuml praneuml Sekretarit teuml Shtetit

neuml Skoci peumlr numrin e kufizuar teuml letrave qeuml ai mund teuml deumlrgonte Letrat e ankuesit teuml

pareuml teuml deumlrguara dhe teuml pranuara kontrolloheshin nga autoritetet e burgjeve neuml pajtim

me praktikeumln e zakonshme qeuml ndiqej neuml burgje

Neuml vitin 1981 njeuml leteumlr e deumlrguar peumlr mikun e tij z Peter McDougall ishte ndaluar nga

guvernatori i burgut mbi bazeumln se z McDougall ishte ldquopersonalitet medialrdquo Ankuesi

ishte ankuar edhe rreth keumlsaj ccedileumlshtjeje te Sekretari i Shtetit por ishte refuzuar se

ekzistonte njeuml ndaleseuml e peumlrgjithshme Ankuesi po ashtu kishte teuml drejteuml teuml kufizuar qeuml

teuml pranonte vizita deri neuml njeuml oreuml brenda njeuml muaji neuml njeuml korridor burgu qeuml ishte neumln

mbikeumlqyrje teuml afeumlrt Ai e shfryteumlzonte keumlteuml koheuml peumlr teuml takuar gruan e tij Por ankohej

se kjo koheuml ishte e pamjaftueshme peumlr teuml takuar edhe aneumltareumlt e tjereuml teuml familjes

Ankuesi i treteuml ishte deumlnuar me burgim teuml peumlrjetsheumlm peumlr vrasje Ai i kishte keumlrkuar

Sekretarit teuml Shtetit leje peumlr teuml vizituar babain e tij neuml shteumlpi peumlrkateumlsisht ankuesin e

315

kateumlrt Arsyeja ishte se babai i tij ishte ldquoi seumlmureuml peumlr njeuml koheuml teuml konsiderueshmerdquo por

jo qeuml ishte i seumlmureuml neuml meumlnyreuml serioze qeuml do teuml mundeumlsonte dheumlnie teuml lejes meumlshiruese

peumlr viziteuml Prandaj keumlrkesa e tij ishte refuzuar

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml lidhje me nenin 8 ankuesi i pareuml kishte pretenduar se ndalesa e letreumls drejtuar mikut

teuml tij nga guvernatori i burgut ka shkelur nenin 8 teuml Konventeumls Neuml ateuml koheuml Sekretari i

Shtetit kishte refuzuar keumlrkeseumln mbi bazeumln se letra duke qeneuml e destinuar peumlr publikim

apo peumlrdorim neuml televizion kishte peumlrmbajtje teuml diskutueshme sipas rregullave

peumlrkateumlse teuml burgut

Qeveria nga ana e saj kishte pranuar meuml pas se rregullat e burgut neuml keumlteuml rast ishte

zbatuar neuml meumlnyreuml teuml gabueshme pasi letra ishte personale e pasteumlrt dhe teuml duhej teuml

lejohej teuml kalojeuml

Sa i peumlrket nenit 13 teuml kateumlr ankuesit kishin paraqitur pretendime se sipas ligjit skocez

ata nuk kishin mjete efektive neuml lidhje me ankesat e tyre teuml ndryshme Ata pra kaneuml

keumlrkuar gjetje teuml shkeljes seuml nenit 13 teuml Konventeumls Pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 13

teuml Konventeumls ndeumlrkaq ishin hedhur poshteuml nga ana e Qeveriseuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimin peumlr shkelje teuml nenit 8 teuml Konventeumls dhe duke pas parasysh

pranimin e Qeveriseuml se rregullat e burgut ishte zbatuar neuml meumlnyreuml teuml gabuar pasi

korrespondenca ishte personale Gjykata kishte gjetur shkelje teuml nenit 8 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls sa i peumlrket ankeseumls seuml dy ankuesve teuml pareuml Gjykata

kishte vlereumlsuar se rregullat e pageseumls seuml posteumls nuk ishin vetpeumlrvete teuml paarsyeshme

Prandaj neuml keumlteuml pikeuml nuk kishte gjetur shkelje teuml nenit 13

Peumlr sa i peumlrket pretendimit teuml ankuesit teuml treteuml neuml lidhje me voneseumln ose refuzimin peumlr teuml

postuar letra teuml caktuara Gjykata njeumlsoj sikurse Komisioni peumlrpara kishte gjetur se neuml

mungeseuml teuml njeuml pretendimi teuml argumentuesheumlm peumlr shkelje teuml nenit 8 nuk ka shkelje teuml

nenit 13 neuml lidhje me keumlteuml pikeuml

Neuml lidhje me ankeseumln e ankuesve teuml pareuml peumlr kontrollimin e korrespondenceumls Gjykata

ishte referuar te praktika e saj e meumlhershme gjyqeumlsore qeuml peumlrmban se njeuml maseuml e

caktuar e kontrollit teuml korrespondenceumls seuml teuml burgosurve eumlshteuml e nevojshme dhe si e tilleuml

nuk eumlshteuml e papajtueshme me Konventeumln Prandaj Gjykata gjen se nuk ka shkelje as teuml

nenit 8 dhe peumlr pasojeuml as teuml nenit 13 teuml Konventeumls Gjykata nuk kishte gjetur shkelje

as neuml pikeumln qeuml lidhej me pretendimin e ankuesve se letra teuml caktuara teuml ankuesit teuml pareuml

ishin lexuar me zeuml nga zyrtari i burgut

Sa i peumlrket ankeseumls seuml ankuesit teuml pareuml peumlr ndaleseumln e letreumls Gjykata tashmeuml kishte

gjetur se ka shkelje teuml nenit 8 Megjithateuml Gjykata ka veumlrejtur se ndoneumlse Sekretari i

Shtetit siccedil e ka pranuar Qeveria tashmeuml ka zbatuar gabimisht rregullat e burgut veteumlm

ky fakt nuk mund teuml peumlrcaktojeuml mungeseumln e mjeteve efektive Ankuesi do teuml mund teuml

keumlrkonte rishqyrtim gjyqeumlsor teuml vendimit teuml Sekretarit teuml Shtetit mbi bazeumln se ai vendim

ka qeneuml i paarsyesheumlm duke qeneuml i mbeumlshtetur neuml njeuml zbatim teuml gabuar teuml rregullave

Keumlsisoji Gjykata gjen se mjetet e disponueshme peumlr ankuesin neuml lidhje me ankeseumln neuml

keumlteuml pikeuml kaneuml qeneuml teuml mjaftueshme peumlr teuml peumlrmbushur keumlrkesat e nenit 13 Peumlr pasojeuml

316

nuk ka pas shkelje teuml nenit 13 teuml Konventeumls Gjykata nuk ka gjetur shkelje teuml nenit 13

as sa u peumlrket njeuml seumlreuml pretendimesh teuml tjera teuml ngritura nga paleumlt ankuese

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml nenit 8 neuml rastin e ankuesit teuml pareuml [njeumlzeumlri] gjen se nuk

ka shkelje teuml nenit 13 neuml asnjeumlrin prej rasteve [njeumlzeumlri]

317

Shalyavski dhe teuml tjereumlt kundeumlr Bullgariseuml - 6760811

15 qershor 2017 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtimi nga policia peumlrbeumlnte trajtim poshteumlrues dhe ccedilnjereumlzor ka shkelje

Neni 8

Vizitat e shpeshta nga policia gjateuml arrestit shteumlpiak peumlrbeumlnin ceumlnim teuml seuml drejteumls neuml

shteumlpi e pabazeuml nuk ka shkelje

Neni 13 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 3

Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr shkeljet e pretenduara ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile trajtimit ccedilnjereumlzor ose poshteumlrues dhembje fizike dhe poshteumlrim publik

mjete efektive juridike qeumlllim legjitim ndeumlrhyrje jo propocionale e drejta neuml jeteumln

private

Ankuesit z Shalyavski (ankuesi i pareuml) dhe znj Silvia Kotseva (ankuesja e dyteuml) janeuml

partnereuml bashkeumljetues Martin Kotsev (ankuesi i treteuml) eumlshteuml i biri i ankuesit teuml pareuml

Yoana Shalyavska (ankuesja e kateumlrt) eumlshteuml vajza e ankueseumlve teuml pareuml dhe dyteuml Ata

kaneuml lindur neuml vitin 1966 1967 1988 dhe 2003 respektivisht dhe jetojneuml neuml

Blagoevgrad (Bullgari)

Faktet e rastit

Meuml 7 prill 2011 rreth oreumls 1100 ankuesi i pareuml i cili kishte distrofi muskulare dhe

mund teuml leumlvizte veteumlm kokeumln dhe duart e tij u ndalua nga policia peumlrderisa e voziste

ankuesja e dyteuml e cila ishte njeumlkoheumlsisht asistentjakujdestarja e tij dhe partnerja

bashkeumljetuese Ai u la i ngujuar neuml makineuml para njeuml stacioni policor peumlr disa oreuml ndeumlrsa

autoritetet hetimore kontrolluan shteumlpineuml dhe mjediset e tjera si dhe kryenin

formalitete e nevojshme peumlr teuml ngritur aktakuzeuml kundeumlr tij Gjateuml keumlsaj kohe ai duhej trsquoi

kryente nevojat e tij personale neuml publik ndeumlrsa asistentja e tij u arrestua nga policia

mireumlpo u nxorr nga rojet dy hereuml gjateuml diteumls peumlr ta leumlvizur ankuesin e pareuml neuml njeuml

makineuml tjeteumlr dhe peumlrfundimisht neuml oreumln 2130 peumlr teuml ndihmuar ateuml teuml marreuml pjeseuml neuml njeuml

seanceuml deumlgjimore ku u urdheumlrua arresti shteumlpiak i tij Ankuesja e dyteuml u lirua po ateuml

mbreumlmje

Ankuesi i pareuml u mbajt neumln arrest shteumlpiak deri meuml 21 qershor 2011 me policineuml duke e

kontrolluar neumlse ai ishte neuml shteumlpi apo jo Neuml mes teuml dateumls 8 dhe 14 prill 2011 nuk ka

pasur kontrolleuml nga policia Midis 16 prillit dhe 27 majit 2011 oficereumlt e policiseuml

vizituan shteumlpineuml e ankuesve peumlr teuml kontrolluar ankuesin e pareuml neuml njeumlzet e neumlnteuml raste

njeuml hereuml neuml diteuml dhe pothuajse ccedildo diteuml Peumlr teteuml diteuml nuk kishte kontrolla dhe neuml kateumlr

diteumlt e tjera oficereumlt nuk shkuan neuml baneseumln e ankuesve por observuan hyrjen e

ndeumlrteseumls Meuml 29 prill 2011 ankuesi u takua me oficereuml para ndeumlrteseumls teksa mbeumlrriti neuml

makineumln e tij Meuml 28 maj 2011 zyrtareumlt kontrolluan neuml ankuesin e pareuml neuml tri raste dhe

318

neuml dy raste meuml 30 maj Meuml 31 maj ata vizituan baneseumln neuml tri raste por neuml njeumlreumln prej

tyre nuk u lejuan teuml hyjneuml Meuml 1 dhe 2 qershor 2011 ankuesja e dyteuml nuk e lejoi

policineuml neuml baneseuml Meuml 3 qershor ata vizituan baneseumln peseuml hereuml neuml njeuml nga vizitat

askush nuk iu peumlrgjigj dereumls seuml dyerve Ndeumlrmjet 4 dhe 20 qershorit 2011 zyrtareumlt

vizituan baneseumln e ankuesve zakonisht tre ose kateumlr hereuml neuml diteuml Njeuml nga vizitat meuml 16

qershor ishte provokuar nga fakti se ankuesi pasi kishte marreuml autorizimin peumlr teuml

vizituar njeuml fizioterapeut nuk ishte paraqitur neuml termin e caktuar Gjateuml disa vizitave u

paraqit edhe ankuesja e kateumlrt teteuml vjeccedil Zakonisht ajo eumlshteuml marreuml nga neumlna e saj neuml

njeuml dhomeuml tjeteumlr Ankuesi treteuml njeumlzet e tre vjeccedil po punonte me orar teuml ploteuml gjateuml

keumlsaj periudhe

Meuml 21 qershor 2011 ankuesi i pareuml u lirua nga arrestimi shteumlpiak me vendim teuml

Gjykateumls seuml Apelit teuml Sofjes e cila vuri neuml dukje neuml veccedilanti gjendjen e tij teuml reumlndeuml

sheumlndeteumlsore dhe faktin se shumeuml nga provat neuml hetimin kundeumlr tij tashmeuml ishin i

mbledhur

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar veccedilaneumlrisht neuml Nenin 3 (ndalimi i trajtimit ccedilnjereumlzor ose poshteumlrues) teuml

Konventeumls ankuesi i pareuml pretendoi se trajtimi i tij meuml 7 prill 2011 i kishte shkaktuar

atij dhembje fizike dhe poshteumlrim publik Sipas Nenit 13 (e drejta peumlr mjete efektive) teuml

Konventeumls ankuesit pretendonin neuml veccedilanti se nuk kishin pasur mjete efektive juridike

neuml teuml drejteumln e brendshme peumlr ankesat e tyre sipas Nenit 3 Po ashtu ankuesit u ankuan

peumlr vizitat e shpeshta teuml policiseuml gjateuml koheumls sa ankuesi ishte neuml arrest shteumlpiak duke u

thirrur neuml teuml drejteumln peumlr jeteuml private dhe familjare teuml garantuar me Nenin 8 teuml

Konventeumls

Qeveria bullgare pretendonte se ankuesi i pareuml nuk kishte shterrur teuml gjitha mjetet

juridike qeuml ishin teuml qasshme duke peumlrfshireuml ankimimin neuml bazeuml teuml Ligji mbi

Peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit dhe Komunave peumlr deumlmet si dhe vuajtja e peumlrjetuar nga ai nuk e

arrinte shkalleumln qeuml teuml peumlrbeumlnte shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls Po ashtu lidhur me

vizitat e shpeshta dhe veprimet e autoriteteve policore pretendonte se kishin qeumlllim

legjitim dhe nuk peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje jo propocionale neuml teuml drejteumln peumlr jeteuml private teuml

garantuar me Nenin 8 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me pranueshmeumlrineuml e rastit Gjykata ka vendosur qeuml njeuml keumlrkeseuml mund teuml

refuzohet sipas Nenit 35 sect 3 (a) teuml Konventeumls peumlr shpeumlrdorim teuml seuml drejteumls seuml aplikimit

individual neumlse peumlr arsye teuml tjera ai ishte i bazuar me veteumldije neuml teuml paveumlrteta ose neumlse

parashtruesi i keumlrkeseumls ka doreumlzuar informacion teuml paploteuml ose mashtrues Kjo do teuml jeteuml

keumlshtu kur informacioni ccedilorientues ka teuml beumljeuml me thelbin e rastit Gjykata theksoi se

ankuesi i pareuml ka paraqitur neuml mbeumlshtetje teuml ankesave teuml tij informata mashtruese

peumlrkateumlsisht deklarateumln e beumlreuml nga AZ pasi ai nuk ka specifikuar se AZ ishte motra e

tij dhe se ajo nuk ishte mjek i regjistruar Megjithateuml ky konkluzion nuk mjafton qeuml

Gjykata lsquoi shpalleuml teuml paparanueshme ankesat e ankuesit teuml pareuml peumlr shkak se nuk eumlshteuml e

bindur ky informacioni mashtrues lidhet me thelbin e ceumlshtjesrdquo megjithateuml keumlteuml

deumlshmi nuk e ka marreuml parasysh gjateuml shqyrtimit teuml leumlndeumls

319

Po ashtu lidhur e shterrjen e mjeteve juridike Gjykata hodhi poshteuml pretendimet e

Qeveriseuml bullgare se ankuesi ka mundur teuml ankohet neuml bazeuml teuml Ligjit mbi Peumlrgjegjeumlsineuml

e Shtetit dhe Komunave peumlr Deumlmet peumlr shkak se ky akt ligjor nuk mbulonte hetimet

penale Andaj shpalli rastin e pranuesheumlm

Lidhur me Nenin 3 teuml Konventeumls Gjykata ripeumlrseumlriti se keqtrajtimi duhet teuml arrijeuml njeuml

nivel minimal teuml ashpeumlrsiseuml ashtu qeuml teuml peumlrfshihet neumln keumlteuml Nen Vlereumlsimi i atij niveli

eumlshteuml relativ varet nga teuml gjitha rrethanat e rastit teuml tilla si koheumlzgjatja e trajtimit

efektet e saj fizike dhe mendore gjinia mosha dhe gjendja sheumlndeteumlsore e viktimeumls

Neuml rastin neuml fjaleuml rrethana qeuml ka reumlndeumlsi kryesore eumlshteuml hendikepi i reumlndeuml fizik i

aplikuesit teuml pareuml Kjo keumlrkoi qeuml autoritetet teuml keneuml kujdes teuml veccedilanteuml kur teuml vazhdojneuml

ta arrestojneuml ateuml gjateuml hetimeve kundeumlr tij Imobilizimi i tij peumlr meuml shumeuml se dhjeteuml oreuml

ndodhi neuml njeuml vend publik parking ku ai ishte i duksheumlm peumlr oficereumlt e policiseuml dhe

kalimtareumlt madje edhe kur ai po kryente nevojat personale Ankuesi pretendonte se kjo

situateuml kishte provokuar vuajtjen e tij fizike dhe mendore e cila u konfirmua nga njeuml

mjek dhe teuml afeumlrm teuml cileumlt thaneuml se trupi i tij ishte ldquompireumlrdquo dhe ldquoftohurrdquo Qeveria nuk ka

dheumlneuml asnjeuml arsye se pse ankuesi nuk mund teuml ishte lejuar peumlr shembull qeuml teuml kthehej

neuml shteumlpi neuml pritje teuml ngritjes seuml akuzave Neuml veccedilanti nuk eumlshteuml pretenduar se prania e

tij mund teuml kishte penguar keumlrkimin qeuml po zhvillohej neuml shteumlpineuml e tij ose se ai do ta

kishte penguar hetimin neuml ndonjeuml meumlnyreuml tjeteumlr Duke marreuml parasysh rrethanat

specifike teuml rastit Gjykata eumlshteuml e mendimit se trajtimi i ankimuar shkaktoi vuajtjen e

ankuesit teuml pareuml me intensitet teuml mjaftuesheumlm peumlr ta kualifikuar ateuml si trajtim degradues

neuml kuptim teuml Nenit 3 teuml Konventeumls

Peumlr shkak teuml keumltij peumlrfundimi Gjykata vendosi teuml mos e ekzaminojeuml rastin neumln Nenin 8

teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 13 teuml Konventeumls Gjykata i referohet gjetjes seuml saj meuml sipeumlr se

ankimimi sipas Ligjit mbi Peumlrgjegjeumlsineuml e Shtetit dhe Komunave peumlr Deumlmet nuk kishte

paraqitur mjet efektiv peumlr ankeseumln e ankuesit teuml pareuml sipas Nenit 3 teuml Konventeumls

Gjykata nuk eumlshteuml informuar peumlr ndonjeuml mjet tjeteumlr juridik neuml dispozicion neuml keumlto

rrethana teuml cilat mund teuml kishin parandaluar ose pushuar shkeljen e teuml drejtave teuml

ankuesit ose ccediluan neuml dheumlnien e kompensimit Prandaj ka pasur njeuml shkelje teuml Nenit 13

teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3

Neuml lidhje me vizitat e shpeshta teuml policiseuml neuml shteumlpineuml e ankuesit teuml pareuml gjateuml arrestit

shteumlpiak Gjykata konstatoi se peumlr teuml pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml privateumlsiseuml teuml

garantuar me Nenin 8 teuml Konventeumls duhet qeuml teuml teuml keteuml ldquondeumlrhyrjerdquo ldquondeumlrhyrja teuml jeteuml

parapareuml me ligjrdquo dhe ldquoe nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr teuml arritur njeuml

qeumlllim legjitimrdquo

Qeveria nuk ka kontestuar se banesa ku ankuesi i pareuml ka kryer arrestin shteumlpiak dhe

ishin kryer vizitat nga policia ishte shteumlpia e kateumlr ankuesve As paleumlt nuk e

kontestojneuml faktin se keumlto vizita peumlrbeumlnin ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e ankuesve peumlr njeuml

shteumlpi siccedil garantohet neuml Nenin 8 teuml Konventeumls Eumlshteuml e qarteuml se kjo ndeumlrhyrje eumlshteuml e

parapareuml me ligj andaj kontestues eumlshteuml veteumlm fakti se ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr teuml arritur njeuml qeumlllim legjitim Duke shqyrtuar domosdoshmeumlrineuml e

ndeumlrhyrjes neuml teuml drejtat e ankuesve Gjykata veumlren se ndeumlrmjet 15 prillit dhe 20

qershorit 2011 policia ka vizituar shteumlpineuml e tyre neuml raste teuml shumta deri neuml kateumlr ose

peseuml hereuml neuml diteuml ndoneumlse zakonisht i kishte vizituar pak ose aspak Megjithateuml nuk

320

eumlshteuml deumlshmuar se peumlrveccedil verifikimit teuml shpejteuml neumlse ankuesi i pareuml ishte atje policia

shqeteumlsoi jeteumln e peumlrditshme teuml ankuesve neuml ndonjeuml meumlnyreuml tjeteumlr Policia nuk i ka

vizituar asnjeumlhereuml gjateuml nateumls Peumlr meuml tepeumlr eumlshteuml e reumlndeumlsishme qeuml pavareumlsisht se

policeumlt nuk ishin lejuar teuml hynin neuml baneseuml neuml disa raste policia kurreuml nuk eumlshteuml

peumlrpjekur teuml hyjeuml me forceumldhuneuml Po ashtu kjo ndeumlrhyrje nuk eumlshteuml reflektuar tek

ankuesit e tjereuml Ankuesja e kateumlrt e cila ishte e mitur shumiceumln e rasteve gjateuml

vizitave nuk ishte prezente sepse ishte neuml shkolleuml apo kur ishte neuml shteumlpi deumlrgohej neuml

dhomeuml tjeteumlr

Peumlr meuml tepeumlr neuml dy raste peumlrkateumlsisht 15 dhe 29 prill 2011 eumlshteuml gjetur se ankuesi i

pareuml ka leumlneuml shteumlpineuml pa autorizim dhe njeuml hereuml nuk eumlhsteuml paraqitur tek termini i

fizioterapeutit andaj kjo ka ngjallur dyshime tek policia e cila ka shpeshtuar vizitat

Prandaj Gjykata gjeti se ankesat neuml shqyrtim janeuml qartazi teuml pabazuara dhe duhet teuml

refuzohen neuml peumlrputhje me Nenin 35 sectsect 3 (a) dhe 4 teuml Konventeumls

Vendos qeuml shteti i paditur duhet trsquoi paguajeuml ankuesit teuml pareuml (i) 3000 EUR (tre mijeuml

EUR) neuml lidhje me deumlmin jomaterial dhe (ii) 2500 EUR (dy mijeuml e peseumlqind EUR)

peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 3 dhe nuk e konsideron teuml nevojshme teuml shqyrtohet

ankesa sipas Nenit 8 Gjykata gjithashtu konstaton se konstaton se ka pasur shkelje teuml

Nenit 13 teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 3 [njeumlzeumlri]

321

Horvat kundeumlr Kroaciseuml - 5158599

26 korrik 2001 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml gjykim si pasojeuml e tejzgjatjes seuml procedurave civile peumlr shlyerjen

e kredive ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive peumlr teuml adresuar tej-zgjatjen e procedurave gjyqeumlsore qeuml si

pasojeuml kishin rezultuar neuml deshtim teuml realizimit teuml seuml drejteumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile kredi kreditoreuml kthim i borxhit deumlshtim procedura gjyqeumlsore (mos)

prani e teuml paditurve voneseuml neuml identifikim barreuml mjet efektiv

Ankuesja znj Ankica Horvat shtetase kroate

Faktet e rastit

Meuml 19 tetor 1992 ankuesja i kishte dheumlneuml MJB-seuml njeuml kompani neuml Zagreb 10000

marka gjermane (DEM) peumlr njeuml periudheuml prej tre muajsh me njeuml normeuml interesi prej

27 Meuml 23 neumlntor 1992 ajo i huazoi ZIP-it njeuml kompani neuml Zagreb 20390 DEM peumlr

njeuml periudheuml prej njeuml muaji me njeuml normeuml interesi prej 20 Pasi qeuml kompaniteuml e

peumlrmendura nuk arriteumln teuml paguajneuml krediteuml ankuesja ka ngritur procedura kundeumlr ZIP

dhe MJB neuml Gjykateumln Komunale teuml Zagrebit

Procedurat kundeumlr ZIP dhe pronarit teuml saj teuml dyshuar ŽM kaneuml filluar meuml 29 mars

1995 kur ankuesja paraqiti njeuml veprim peumlr ripagimin e kredive Njeuml seanceuml ishte

caktuar peumlr dateumln 4 tetor 1995 por ajo u shty pasi qeuml teuml pandehurit nuk u paraqiteumln pasi

adresa e treguar (nga ankuesja) doli teuml ishte pasakteuml Seanca e ardhshme ishte caktuar

peumlr 24 Janar 1996 Megjithateuml neuml ndeumlrkoheuml ZIP kishte pushuar seuml ekzistuari dhe adresa

e ŽM mbeti e panjohur Meuml 20 qershor 1996 avokati euml ankueses e informoi gjykateumln

se Qendra e Mireumlqenies Sociale neuml Zagreb kishte emeumlruar njeuml peumlrfaqeumlsues ligjor peumlr

ŽM Meuml 13 shtator 1996 gjykata keumlrkoi keumlshilleumln e ankueses brenda tridhjeteuml diteumlsh teuml

paraqeseuml njeuml certifikateuml nga regjistri i Gjykateumls Ekonomike teuml Zagrebit lidhur me

statusin ligjor te ZIP Deumlgjimi tjeteumlr ishte planifikuar peumlr 2 dhjetor 1999 por u shty peumlr

shkak teuml mungeseumls seuml teuml pandehurve Doli peumlrseumlri se ZIP dhe ŽM nuk kishte marreuml

njoftim peumlr dateumln e deumlgjimit pasi qe adresa ishte e pasakteuml Gjykata ftoi avokatin e

ankueses qeuml teuml informonte keumlteuml teuml fundit brenda tridhjeteuml diteumlsh neumlse ZIP neuml fakt kishte

pushuar seuml ekzistuari Sipas Qeveriseuml gjateuml seanceumls seuml caktuar meuml 7 qershor 2000

gjykata vendosi mbi keumlrkeseumln e paleumlve peumlr kthimin e procedurave neuml status quo ante

(keumlrkesa peumlr kthim neuml gjendjen e meumlparshme) Peumlr shkak teuml mungeseumls seuml ZIP seanca u

shty peumlr neuml 17 tetor 2000 Procedurat mbeten neuml pritje para Gjykateumls Komunale teuml

Zagrebit

Procedura kundeumlr kompaniseuml MJB dhe BJ filluan ndaj pronarit teuml saj teuml dyshuar BJ

meuml 30 mars 1995 kur ankuesja paraqiti njeuml veprim peumlr rimbursimin e kredive teuml tyre

322

praneuml Gjykateumls Komunale teuml Zagrebit Meuml 25 gusht 1995 avokati i ankueses informoi

gjykateumln peumlr adreseumln e BJ Seanca e caktuar peumlr 2 tetor 1995 u shty peumlr shkak teuml

mungeses se teuml pandehurve Doli se MJB nuk ishte meuml neuml teuml adresa e meumlparshme dhe

se BJ ishte neuml paraburgim Avokati i ankueses informoi gjykateumln se BJ ishte liruar

nga paraburgimi dhe keumlrkoi qeuml njoftimet peumlr seanceumln e ardhshme ti deumlrgohen neuml teuml

njeumljtat adresa si meuml pareuml Seanca deumlgjimore meuml 27 neumlntor 1995 u shty peumlrseumlri peumlr shkak

teuml mungeses seuml teuml pandehurve Duket se MJB neuml ndeumlrkoheuml kishte ndeumlrprereuml ekzistencen

dhe se BJ kishte ndryshuar adreseumln e saj Seanceumln e 14 shkurt 1996 gjithashtu u shty

peumlr shkak teuml mungeseumls seuml teuml pandehurve peumlr teuml njeumljtat arsye si meuml pareuml Gjykata vendosi

teuml shikojeuml neuml dosjen penale nr KO-157493 neuml teuml njeumljteumln gjykateuml ku procedurat ishin

nisur kundeumlr BJ Me urdheumlr teuml 11 shtatorit 1996 avokatit teuml ankueses i ishte keumlrkuar

nga gjykata teuml paraqiste njeuml certifikateuml nga regjistri i Gjykateumls Ekonomike teuml Zagrebit

lidhur me statusin ligjor teuml MJB Te gjitha seancat e caktuar me pas u shtyn peumlr shkak

teuml mungeseumls seuml teuml pandehurit Meuml 24 shtator 1998 gjykata mori njeuml leteumlr nga Gjykata

Ekonomike e Zagrebit me njeuml certifikateuml qeuml peumlrmbante gabimisht informacione peumlr njeuml

tjeteumlr firmeuml neuml vend teuml MJB Meuml 13 prill 2000 gjykata peumlrseumlri i deumlrgoi njeuml leteumlr

Gjykateumls Ekonomike teuml Zagrebit duke pyetur neumlse MJB ende ekziston Neuml teuml njeumljteumln

diteuml gjykata gjithashtu keumlrkoi nga avokati i ankueses teuml paraqiste teuml njeumljtin informacion

Rasti mbeti neuml pritje para Gjykateumls Komunale teuml Zagrebit

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Fillimisht Qeveria e ka ftuar Gjykateumln qeuml teuml refuzojeuml keumlrkeseumln duke deklaruar se

ankuesja nuk arriti teuml shteronte mjetet e brendshme juridike Qeveria pretendonte se

ankuesja nuk arriti teuml paraqiste njeuml ankeseuml neuml pajtim me Nenin 59 (4) teuml Kushtetuteumls seuml

re teuml rishikuar Qeveria argumentoi meuml tej se ankuesja peumlrveccedil mundeumlsiseuml seuml ankeseumls neuml

Gjykaten Kushtetuese mund ti kishte keumlrkuar kryetarit teuml Gjykates Komunale teuml

Zagrebit si dhe Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml peumlr teuml peumlrshpejtuar procedurat

Ankusja pretendon se procedurave civile peumlr shlyerjen e kredive nuk ishin peumlrfunduar

brenda njeuml koheuml teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1 i Konventeumls duke rezultuar

keumlshtu neuml shkelje teuml keumltij neni

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rikujton se rregulli i shterimit te mjeteve teuml brendshme juridike sipas Nenit 35

teuml Konventeumls neumlnkupton se fillimisht ceumlshtja duhet teuml shqyrtohet nga organet gjyqeumlsore

vendore Rrjedhimisht Shtetet janeuml teuml peumlrjashtuar nga peumlrgjegjesia peumlrpara njeuml organi

ndeumlrkombeumltar peumlr veprimet e tyre para se ata teuml keneuml pasur mundeumlsi ti veumlneuml gjeumlrat neuml

regull me aneuml teuml sistemit ligjor teuml tyre Rregulli bazohet neuml Nenin 13 teuml Konventes - me

teuml cileumln ajo ka afinitet teuml ngushteuml - qeuml keumlrkon egzistenceumln e njeuml mjeti efektiv juridik neuml

dispozicion neuml lidhje me shkeljen e pretenduar neuml sistemin vendas 76 dhe se ekzistenca

e mjeteve juridike neuml fjaleuml duhet teuml jeteuml mjaftuesheumlm e sigurt jo veteumlm neuml teori por

edhe neuml praktikeuml Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se procedurat neuml pajtim me Neni 59

76 Handyside kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykimi i 7 dhjetorit 1976 Seria A nr 24 f 22 sect 48 dhe

Aksoy kundeumlr Turqiseuml aktgjykimi i 18 dhjetorit 1996 Raportet e aktgjykimeve dhe Vendimet 1996-VI f

2275-76 sect 51

323

(4) teuml Kushtetutes konsiderohet teuml jeteuml teuml ngritura veteumlm neumlse Gjykata Kushtetuese pas

njeuml shqyrtimi paraprak te ankeseumls vendos ta pranojeuml ateuml Keumlshtu edhe pse personi i

interesuar mund teuml parashtrojeuml ankeseuml drejtpeumlrdrejt neuml Gjykateumln Kushtetuese

institucioni i procedurave varet nga liria e keumlsaj teuml fundit Peumlr meuml tepeumlr peumlr njeuml paleuml qeuml

teuml jeteuml neuml gjendje teuml paraqeseuml njeuml ankese ne Gjykaten Kushtetuese sipas keumlsaj dispozite

duhet teuml jeneuml teuml plotesuara dy kushte kumulative Seuml pari teuml drejtat kushtetuese teuml

ankuesit duhet teuml jeneuml shkelur nga fakti se asnjeuml vendim nuk eumlshteuml leumlshuar brenda njeuml

kohe teuml arsyeshme dhe seuml dyti duhet teuml keteuml njeuml rrezik serioz dhe me pasoja teuml

pariparuesheumlme peumlr ankuesin Gjykata konsideron se njeuml ankeseuml sipas Nenit 59 (4) teuml

Aktit teuml Gjykateumls Kushtetuese nuk mund teuml konsiderohet me njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme

te sigurise si njeuml mjet efektiv neuml rastin e ankueses

Sa i peumlrket pretendimit teuml Qeveriseuml se ankuesja nuk ka marreuml ccedildo hap peumlr teuml

peumlrshpejtuar procedurat Gjykata rikujton se neuml lidhje me koheumlzgjatjen e proceseve

civile ccedileumlshtjen e metodave me teuml cilat ankuesja mund teuml kishte peumlrshpejtuar procedurat

kaneuml teuml beumljneuml me vet meritatpermbajtjen e rastit Mjetet juridike teuml tjera teuml peumlrmendura

nga Qeveria dmth keumlrkeseuml drejtuar Kryetarit teuml Gjykateumls seuml Komuneumls seuml Zagrebit ose

Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml peumlr teuml peumlrshpejtuar procedurat peumlrfaqeumlsojneuml ankesa hierarkike

qeuml neuml fakt nuk jeumlneuml asgjeuml meuml shumeuml se informacioni i doreumlzuar organit mbikeumlqyreumls me

sugjerimin peumlr teuml shfryteumlzuar kompetencat e tij neumlse ai e sheh teuml arsyeshme peumlr ta beumlreuml

keumlteuml Neumlse njeuml ankeseuml e tilleuml beumlhet organi mbikeumlqyreumls mund teuml vendos ta marreuml ose teuml

mos e marreuml ccedileumlshtjen Ankuesja nuk do teuml ishte paleuml neuml keumlto procedura dhe mund teuml

informohet veteumlm peumlr meumlnyreumln neuml teuml cileumln organi mbikeumlqyreumls ka trajtuar me ankeseumln e

saj Neuml rrethanat e meumlsipeumlrme Gjykata veumlren se nuk nuk ekziston njeuml mjet ligjor i

veumlrteteuml qeuml i mundeumlson njeuml personi teuml ankohet peumlr koheumlzgjatjjen e tepeumlrt te procedurave

neuml Kroaci77 dhe konsideron se ankesa e ankueses ishte e justifikuar neuml konsiderimin se

asnjeuml mjet tjeteumlr juridik neuml niveli kombeumltar do teuml ishte efektiv neuml lidhje me ankeseumln e

saj Gjykata gjen prandaj se nuk ka pasur mjete teuml peumlrshtatshme dhe efektive peumlr

qeumlllimet e Nenit 35 teuml Konventeumls teuml cilat ankueses iu keumlrkua peumlr teuml shteruar Keumlshtu

Gjykata vendos qeuml kundeumlrshtimi i Qeveriseuml per arsyet e mos-shterimit teuml mjeteve

juridike vendase nuk mund teuml merret parasysh andaj e shapall keumlrkeseumln teuml pranueshme

Neuml lidhje me pretendimet e ankueses se procedurat civile peumlr shlyerjen e kredive nuk

ishin peumlrfunduar brenda njeuml koheuml teuml arsyeshme siccedil keumlrkohet nga Neni 6 sect 1 i

Konventeumls Gjykata veumlren seuml pari se procedimet kaneuml filluar meuml 29 dhe meuml 30 mars

1995 peumlrkateumlsisht kur ankuesja paraqiti padi civile peumlr veprimet peumlr ripagimin e huave

neuml Gjykateumln Komunale teuml Zagrebit Megjithateuml periudha qeuml bie neumln juridiksionin e

Gjykateumls nuk filloi neuml ato data por meuml 5 neumlntor 1997 kur Konventa hyri forceuml neuml lidhje

me Kroacineuml Gjykata veumlren se neuml dateumln e hyrjes seuml Konventeumls neuml fuqi neuml lidhje me

Kroacineuml teuml dy procedurat kishin zgjatur rreth dy dhe njeuml vit e gjysmeuml Gjykata kujton

se arsyeshmeumlria e gjateumlsiseuml seuml procedurave duhet teuml vlereumlsohet neuml driteumln e rrethanave teuml

rastit dhe duke pasur parasysh kriteret e peumlrcaktuara neuml praktikeumln gjyqeumlsore teuml

Gjykateumls veccedilaneumlrisht neuml kompleksitetin e rastit sjelljen e ankuesit dhe teuml autoritetet

77 Tomeacute Mota kundeumlr Portugaliseuml (vend) nr 3208296 GjEDNj1999-IX

324

relevante dhe reumlndeumlsineuml e asaj qeuml eumlshteuml neuml rrezik peumlr ankuesin neuml procesin gjyqeumlsor78

Qeveria argumentoi se teuml dyja rastet zbulojneuml se as paditeumlsit e as Gjykata Komunale e

Zagrebit nuk ishin neuml gjendje teuml konstatojeuml adresat e sakta teuml teuml pandehurve Ankuesja

argumentoi se ishte detyreuml e policiseuml teuml konstatonte adresat e teuml pandehurve

Megjithateuml sipas ligjit kroat eumlshteuml e mundur teuml keumlrkohet nga Qendra e Mireumlqenies

Sociale teuml caktojeuml njeuml peumlrfaqeumlsues ligjor peumlr njeuml teuml pandehur adresa e teuml cilit eumlshteuml e

panjohur Megjitheumlse ankuesja kishte filluar procedureumln neuml neuml fund teuml marsit 1995 u

desheumln njeuml vit peumlrpara se njeuml peumlrfaqeumlsues ligjor teuml ishte i emeumlruar neuml procedureumln kundeumlr

ŽM dhe tre vjet neuml procedurat kundeumlr BJ Peumlrndryshe Gjykata nuk gjen se leumlndeumlt

zbulojneuml ndonjeuml rrethaneuml qeuml do ti kualifikonte si komplekse

Lidhur me sjelljen e ankueses Qeveria parashtroi se ankuesja ka kontribuar neuml

koheumlzgjatjen e procedureumls pasi ajo nuk ka arritur teuml ofroi adresat e sakta teuml teuml

pandehurve Peumlrveccedil keumlsaj ajo deumlshtoi teuml parashtrojeuml keumlrkeseuml peumlr peumlrshpejtimin e

procedureumls me Presidentin Gjykates Komunale teuml Zagrebit ose Ministrise se Drejteumlsiseuml

Peumlr ccedileumlshtjen e sjelljes seuml ankueses duhet teuml theksohet se Qeveria nuk ka treguar se

mundeumlsia qeuml iu dha ankueses neuml lidhje me peumlrshpejtimin e procedurave ishte e veumlrteteuml

Pavareumlsisht nga informacionet e ofruara nga Qeveria Gjykata nuk sheh se eeksiztonte

njeuml mjet juridik peumlrdorimi i teuml cilit i grantonte ankueses perspektiveuml suksesi Neuml keumlto

rrethana nuk duket se pretendimi i pasiviteti teuml ankueses kontribuoi neuml ngadaleumlsimin e

procedureumls

Sa i peumlrket sjelljes seuml autoriteteve qeveria pretendoi se gjykatat e vendit treguan kujdes

neuml zhvillimin e procedureumls Ata parashtruan meuml tej se Gjykata Komunale e Zagrebit

ishte vazhdimisht duke ballafaquar me probleme teuml ngarkesave teuml tepruara teuml puneumls

(1000 raste peumlr gjyqtar) Gjykata veumlren se neuml periudheumln qeuml duhet marreuml parasysh

ccedileumlshtja kundeumlr ZIP dhe ŽM ka pushuar neuml mes teuml 5 neumlntorit 1997 dhe 2 dhjetor 1999

e cila arrin meuml shumeuml se dy vjet Rasti kundeumlr MJB dhe BJ kishte pushuar midis 22

korrikut 1998 dhe 13 prillit 2000 teuml cilat arrin deri neuml njeuml vit teteuml muaj dhe njeumlzet e njeuml

diteuml Prandaj Gjykata nuk eumlshteuml e bindur nga shpjegimet e Qeveriseuml peumlr vonesat Sipas

Gjykateumls u takon shtetece kontraktuese qeuml teuml organizojneuml sistemet e tyre ligjore neuml

meumlnyreuml teuml tilleuml qeuml gjykatat e tyre teuml mund ti garantojneuml teuml gjitheumlve teuml drejteumln peumlr teuml

marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar peumlr mosmarreumlveshjet neuml lidhje me teuml drejtat dhe

detyrimet civile brenda njeuml koheuml teuml arsyeshme Neuml driteumln e kritereve teuml peumlrcaktuara neuml

jurisprudenceumln e saj dhe duke pasur parasysh teuml gjitha rrethanat e rastit Gjykata

konsideron se koheumlzgjatja e procedurave neuml fjaleuml teuml cilat janeuml ende neuml pritje para

gjykateumls seuml shkalleumls separeuml nuk arriti teuml ploteumlsojeuml keumlrkeseumln e arsyeshme kohore Neuml

peumlrputhje me rrethanat Gjykata gjene se ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml

lidhje me teuml dy grupet e procedurave

Ne lidhje me pretendimet e ankueses se ajo nuk kishte zgjidhje efektive te rastit te saj

me ccedilrast ajo mund teuml ngrejeuml ccedileumlshtjen e zgjatjes seuml procedureumls Gjykata rikujton seuml pari

se interpretimi i sakteuml i Nenit 13 teuml Konventeumls eumlshteuml se kjo dispoziteuml garanton njeuml

zgjidhje efektive para njeuml autoriteti kombeumltar peumlr njeuml shkelje teuml supozuar Sa i peumlrket

keumlrkeseumls peumlr peumlrshpejtimin e procedureumls Gjykata peumlrseumlrit se keumlrkesat e tilla

78 Humen kundeumlr Poloniseuml [DhM] nr 2661495 sect 60 15 tetor 1999 dhe Comingersoll SA kundeumlr

Portugaliseuml [dhM] nr 3538297 GjEDNj 2000-IV

325

peumlrfaqeumlsojneuml njeuml apel hierarkik dhe nuk mund teuml konsiderohet si njeuml mjet juridik neuml

lidhje me koheumlzgjatjen e proceseve civile Sa i peumlrket keumlrkeseumls neuml pajtim me Nenin 59

(4) teuml Kushtetuteumls Gjykata Gjykata peumlrseumlrit se nuk peumlrfaqeumlson njeuml mjet efektiv neuml lidhje

me koheumlzgjatjen e procedurave civile Prandaj Gjykata konstaton se neuml rastin neuml fjaleuml

ka pasur njeuml shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Gjykata konstaton se se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml ankueses 20000 HRK neuml

lidhje me deumlmet jo-materiale si dhe interesin e thjeshteuml me njeuml normeuml vjetore prej 18

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls neuml lidhje me teuml dy grupet e

procedurave dhe vendos se ka pasur shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

326

Neni 14

Ndalimi i diskriminimit

Geumlzimi i teuml drejtave dhe i lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml duhet teuml sigurohet pa

asnjeuml dallim teuml bazuar neuml shkaqe teuml tilla si seksi raca ngjyra gjuha feja mendimet

politike ose cdo mendim tjeteumlr origjina kombeumltare ose shoqeumlrore peumlrkateumlsia neuml njeuml

minoritet kombeumltar pasuria lindja ose cdo status tjeteumlr

327

Thlimenos kundeumlr Greqiseuml - 3436997

6 prill 2000 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 6 sect 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proces gjyqeumlsor si pasojeuml e koheumlzgjatejes seuml procedurave ka

shkelje

Neni 14 ndeumlrlidhur me Nenin 9

Diskriminim neuml rastin e emeumlrimit teuml poziteuml si pasojeuml e besimit fetareuml ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile sheumlrbim ushtarak refuzim bindje fetare Deumlshmitareuml i Jehovait deumlnim

refuzim aneumltar bordi diskriminim proces gjyqeumlsor tej-zgjatje

Ankuesi z Iakovos Thlimmenos shtetas grek

Faktet e rastit

Neuml vitin 1983 ankuesi njeuml Deumlshmitar i Jehovait u deumlnua nga njeuml Gjykateuml Ushtarake

Permanente e Athineumls peumlr mosbindje pasi nuk kishte pranuar teuml vinte uniformeuml

ushtarake neuml koheumln e mobilizimit teuml peumlrgjithsheumlm Ankuesi u deumlnua me kateumlr vjet

burgim por lirua me kusht pas dy vjeteumlsh dhe njeuml dite

Neuml vitin 1988 ai doli i dyti nga gjashteumldhjeteuml kandidateuml neuml njeuml provim konkurrues peumlr

emeumlrimin e dymbeumldhjeteuml kontabilisteumlve teuml autorizuar Megjithateuml Bordi peumlrkateumls nuk

pranoi ta emeumlrojeuml ateuml me arsyetimin se ai ishte deumlnuar peumlr njeuml krim teuml reumlndeuml Ankuesi

iu drejtua Gjykateumls Supreme Administrative duke pohuar ndeumlr teuml tjera se vepra e tij

ishte meuml pak serioze se njeuml krim por ankesa u refuzua peumlrfundimisht me 28 qershor teuml

vitit 1996 Ky refuzim u bazua neumln arsyetimin se deumlshtimi i Bordit peumlrkateumls peumlr teuml

emeumlruar ankuesin kontabilist teuml certifikuar nuk ishte i lidhur me besimin e tij fetar por

me faktin se ai ishte deumlnuar peumlr vepeumlr penale teuml reumlndeuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi vuri neuml dukje se ai nuk ishte emeumlruar sepse kishte refuzuar teuml sheumlrbente neuml

forcat e armatosura Duke refuzuar ta beumljeuml keumlteuml ai kishte manifestuar besimin e tij fetar

si Deumlshmitar i Jehovait Ankuesi meuml tej argumentoi se nuk mund teuml sillte asnjeuml dobi

peumlrjashtimi i dikujt nga profesioni i kontabilistit teuml akredituar peumlr shkak teuml refuzimit peumlr

teuml sheumlrbyer neuml forcat e armatosura peumlr arsye fetare Sipas pikeumlpamjes seuml ankuesit ligji

nuk duhet teuml kishte peumlrjashtuar ccedildo person teuml deumlnuar peumlr njeuml krim teuml reumlndeuml Legjitimiteti

i peumlrjashtimit varet nga natyra e postit dhe e vepreumls duke peumlrfshireuml motivet e kryereumlsit

koha e kaluar qeuml nga vepra dhe sjellja e kryereumlsit gjateuml asaj kohe Nga keumlndveumlshtrim

peumlrjashtimi i ankuesit nuk ishte i nevojsheumlm Klasa e personave teuml cileumlve u takonte

ankuesi respektivisht Deumlshmitareumlve teuml Jehovait feja e teuml cileumlve peumlrfshinte arsye

bindeumlse peumlr refuzimin peumlr teuml sheumlrbyer neuml forcat e armatosura ishte ndryshe nga klasa e

shumiceumls seuml krimineleumlve teuml tjereuml Peumlr keumlteuml ankuesi u mbeumlshtet neuml Nenin 14 teuml

Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 9

328

Qeveria argumentoi se Neni 14 i Konventeumls nuk zbatohej peumlr shkak se faktet rastit nuk

binin neuml kuadeumlr teuml Nenit 9 Autoritetet qeuml refuzonin teuml caktonin aplikuesin peumlr

kontabilist teuml akredituar nuk kishin mundeumlsi tjeteumlr peumlrveccedil se teuml zbatonin rregullin qeuml

peumlrjashtonte teuml gjitheuml personat e deumlnuar peumlr krime teuml reumlnda nga njeuml post i tilleuml Peumlr shkak

teuml peumlrgjitheumlsimit teuml tij ligji neuml fjaleuml ishte neutral dhe ishte neuml interes publik Njeuml person

i deumlnuar peumlr njeuml vepeumlr teuml reumlndeuml nuk mund teuml emeumlrohej neuml sheumlrbim civil dhe

rrjedhimisht neuml njeuml post teuml kontabilistit teuml autorizuar Ky ndalim duhej teuml ish te absolut

dhe asnjeuml dallim nuk mund teuml beumlhej rast pas rasti Po ashtu qeveria theksoi se ligji peumlr

teuml kryer sheumlrbimin ushtarak vlente peumlr teuml gjitheuml meshkujt grekeuml pa dallim feje Andaj

edhe neumlse njeuml grek ortodoks apo katolik do teuml kishte kryer donjeuml krim teuml reumlndeuml do teuml

peumlrjashtohej nga marrja e njeuml posti teuml tilleuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rikujton qeuml Neni 14 i Konventeumls nuk ka ekzistenceuml teuml pavarur pasi ky nen ka

efekt veteumlm neuml lidhje me teuml drejtat dhe liriteuml e mbrojtura nga dispozitat e tjera

substanciale teuml Konventeumls dhe Protokollet e saj Megjithateuml zbatimi i Nenit 14 nuk

neumlnkupton shkelje teuml njeuml ose meuml shumeuml dispozitave teuml tilla dhe neuml keumlteuml maseuml eumlshteuml

autonome

Gjykata konsideron se ankuesi eumlshteuml trajtuar ndryshe peumlr shkak teuml statusit teuml tij si

person i deumlnuar dhe njeuml sjellje e tilleuml nuk i bie neumln fusheumlveprimin e Nenit 14 peumlr aq sa

ka teuml beumljeuml me teuml drejteumln peumlr njeuml profesion teuml caktuar pasi qeuml kjo e drejteuml nuk garantohet

nga Konventa Megjithateuml shqeteumlsimet e ankuesit kaneuml teuml beumljneuml me faktin se nuk eumlshteuml

beumlreuml ndonjeuml dallim neuml mes teuml deumlnuarve me vepra penale ekskluzivisht peumlr shkak teuml

besimit teuml tyre fetar dhe atyre teuml deumlnuar peumlr vepra teuml tjera andaj keumlto ankesa bien neuml

kuadrin e Nenit 9

E drejta peumlr trsquou mos diskriminuar shkelet edhe kur Shteti pa justifikim objektiv dhe teuml

arsyesheumlm deumlshton peumlr teuml trajtuar personat ndryshe gjendja e teuml cileumlve ndryshon

drastikisht prandaj Neni 14 eumlshteuml i zbatuesheumlm Si parim shteti ka interes legjitim neuml

peumlrjashtimin e krimineleumlve nga profesioni i kontabilistit teuml certifkuar por mosbindja

peumlr teuml veshur uniformeumln ushtarake mbi baza fetare nuk mund teuml neumlnkuptojeuml

pandershmeumlri morale apo poshteumlrsi ashtu qeuml teuml deumlmtojeuml afteumlsineuml e njeuml personi peumlr teuml

ushtruar keumlteuml profesion

Peumlrjashtimi i ankuesit peumlr shkak se ai ishte i papeumlrshtatsheumlm peumlr profesionin nuk ishte e

justifikuar Ai neuml fakt kishte kryer deumlnimin me burg dhe sanksionimi i tij i meumltejsheumlm

do teuml ishte joproporcional Sanksionimi i dyshifteuml nuk ndjek njeuml qeumlllim legjitim dhe nuk

ka asnjeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm peumlr teuml mos e trajtuar ankuesin ndryshe

nga teuml deumlnuar e tjereuml peumlr krim teuml reumlnda Peumlrderisa bordi peumlrkateumls peumlr peumlrzgjedhjen e

kandidateumlve nuk kishte zgjidhje por peumlr teuml zbatuar ligjin ishte miratimi i legjislacionit

pa peumlrjashtime e duhura nga ana e shtetit arsyeja pse ishin shkelur teuml drejtat e

aplikuesit Rrjedhimisht Gjykata gjeti se ishte shkelur Neni 14 i ndeumlrlidhur me Nenin 9

teuml Konventeumls

Pas gjetjes seuml shkeljes si meuml larteuml dhe pasi qeuml refuzimi peumlr emeumlrimin e ankuesit

kontabilist i certifikuar nuk ishte pasojeuml e ndeumlrhyrjes neuml teuml drejteumln e garantuar neumln

Nenin 9 teuml Konventeumls Gjykata konsideroi se nuk ka nevojeuml teuml shqyrtojeuml meuml tej keumlteuml

pretendim

329

Ankuesi ka pohuar se Neni 6 sect 1 i Konventeumls aplikohej neuml procedurat e Gjykateumls

Supreme Administrative neuml shqyrtim sepse ato nuk kishin teuml beumlnin me qasjen neuml

sheumlrbimin civil por me profesionet e lira edhe pse ngushteuml teuml rregulluara Peumlr meuml tepeumlr

ankuesi ka argumentuar se procedurat nuk janeuml peumlrfunduar brenda njeuml kohe teuml

arsyeshme Ccedileumlshtja nuk peumlrfshinte ccedileumlshtje komplekse ligjore Ccedileumlshtjet qeuml u janeuml

referuar neuml seanceumln plenare teuml Gjykateumls Supreme Administrative nuk janeuml ngritur nga

ankuesi por nga veteuml Dhoma e Gjykateumls Supreme Administrative Sidoqofteuml kjo nuk

mund teuml arsyetojeuml njeuml voneseuml prej meuml shumeuml se shtateuml vjeteumlsh

Gjykata rikujton se ndoneumlse e rregulluar nga e drejta administrative profesioni i

kontabilisteumlve teuml akredituar ishte njeuml nga profesionet e lira neuml Greqi Si rezultat

procedurat e ngritura nga ankuesi peumlr teuml kundeumlrshtuar deumlshtimin e autoriteteve peumlr ta

emeumlruar keumlteuml post peumlrfshijneuml peumlrcaktimin e teuml drejtave teuml tij civile neuml kuptim teuml Nenit 6

sect 1 teuml Konventeumls

Sipas Gjykateumls arsyeshmeumlria e koheumlzgjatjes seuml procedureumls vlereumlsohet me ndihmeumln e

kritereve teuml meumlposhtme kompleksiteti i ccedileumlshtjes sjellja e paleumlve sjellja e autoriteteve

qeuml kaneuml teuml beumljneuml me ccedileumlshtjen dhe ccedilfareuml ka qeneuml me reumlndeumlsie domosdoshme peumlr

ankuesin

Gjykata veumlren se rasti peumlrfshinte ccedileumlshtje ligjore jo edhe jokomplekse Megjithateuml

ankuesi nuk ka shkaktuar ndonjeuml voneseuml Po ashtu Gjykata veumlren dy periudha teuml

pasivitetit teuml njeuml koheumlzgjatje totale prej gati tre vjeteumlsh Shpjegimi i veteumlm i ofruar nga

Qeveria peumlr keumlto periudha teuml pasivitetit eumlshteuml volumi i madh i leumlndeumlve teuml pazgjidhura i

Gjykateumls Supreme Administrative Gjykata nuk mund ta pranojeuml keumlteuml shpjegim Sipas

jurisprudenceumls seuml saj obligimi bie mbi shtetet paleuml qeuml teuml organizojneuml sistemet e tyre

ligjore neuml ateuml meumlnyreuml qeuml gjykatat e tyre teuml mund teuml garantojneuml teuml drejteumln e secilit peumlr teuml

marreuml njeuml vendim peumlrfundimtar mbi mosmarreumlveshjet neuml lidhje me teuml drejtat civile dhe

brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Andaj duke u bazuar neuml keumlto argumente Gjykata

konstaton se koheumlzgjatja e procedurave neuml fjaleuml deumlshton teuml peumlrmbusheuml kriterin e

ldquokoheumlzgjatjes seuml arsyeshmerdquo andaj ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 9 teuml Konventeumls dhe gjithashtu

gjen shkelje teuml Nenit 6 sect 1 ndeumlrsa Konsideron se nuk ka nevojeuml ta shqyrtojeuml ccedileumlshtjen

neumln Nenin 9 teuml Konventeumls si teuml veteumlm [njeumlzeumlri]

330

Hugh Jordan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 2474694

4 maj 2001 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml jeteuml dhe deumlshtimi neuml respektimin e keumlrkesave procedurale

hetimore lidhur me vrasjen e Pearse Jordan nga policia ka shkelje

Neni 6

Pretendime peumlr vrasje arbitrare neuml rrethana ku njeuml arrestim mund teuml ishte kryer nga

zyrtareumlt policor nuk ka shkelje

Neni 14

Pretendim peumlr diskriminim bazuar neuml peumlrkateumlsineuml religjioze nuk ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e njeuml hetim teumlreumlsor dhe efektiv teuml afteuml peumlr teuml ccediluar neuml identifikimin dhe

deumlnimin e atyre qeuml ishin peumlrgjegjeumls nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile vrasje forceuml e tepeumlrt veprim i qeumlllimsheumlm hetim joadekuat konflikt

Irlandeuml Veriore autoritet shteteumlror diskriminim peumlrkateumlsi religjioze

Ankuesi z Hugh Jordan me shteteumlsi teuml dyfishteuml Irlandeze dhe Britanike

Faktet e rastit

Meuml 25 neumlntor 1992 djali i ankuesit Pearse Jordan 22 vjeccedil u qeumlllua dhe u vra neuml

Belfast nga njeuml oficer i Kolegjit Royal Ulster (RUC) meuml voneuml i identifikuar si Rreshter

A Deklarata zyrtare e leumlshuar nga RUC peumlr mediat tregoi se njeuml njeumlsi RUC kishte

ndjekur njeuml makineuml neuml Rrugeumln e Ujeumlrave dhe e kishte ndeumlrprereuml ateuml Neuml ndalimin e

makineumls oficereumlt kishin qeumllluar disa teuml shteumlna neuml shoferin duke e plagosur ateuml

fatkeqeumlsisht neuml njeuml distanceuml teuml shkurteumlr nga ku makina e tij ishte braktisur Asnjeuml armeuml

municion eksploziv maskeuml apo doreza nuk ishin gjetur neuml makineuml dhe shoferi Pearse

Jordan ishte i paarmatosur Raporti pas vdekjes gjeti dy plageuml hyreumlse neuml pjeseumln e

pasme teuml Pearse Jordan dhe njeuml neuml pjeseumln e pasme teuml krahut teuml majteuml dhe vuri re njeuml

plageuml neuml fytyreuml Sipas raportit ai ishte goditur nga tre plumba teuml cilat kishin ardhur nga

prapa dhe nga e majta Nuk kishte asgjeuml peumlr teuml treguar gameumln Teuml shteumlnat e armeumlve u

deumlshmuan nga kateumlr civileuml teuml cileumlt meuml 26 neumlntor 1992 beumlneuml deklarata neuml Komitetin peumlr

Administrateumln e Drejteumlsiseuml (CAJ) njeuml organizateuml e pavarur joqeveritare peumlr teuml drejtat e

njeriut me seli neuml Belfast Faktet e rastit ishin kundeumlrtheumlneumlse pasi qeuml Qeveria dhe

ankuesi kishin versione teuml ndryshme neuml lidhje me rastin Peumlr keumlteuml kateumlr deumlshmitareuml

dhaneuml deumlshmi peumlr vrasjen e cila asnjeher nuk eumlshteuml pranuar nga Qeveria

Peumlr shkak teuml evidenceumls kontradiktore neuml mes teuml raportit final teuml policiseuml ankuesit dhe

deshmitareve rasti u deumlrgua neuml ldquoHetimrdquo Meuml 29 neumlntor 1993 RUC njoftoi Masonerin

331

se DPP nuk kishte drejtuar asnjeuml ndjekje penale Pas keumltij vendimi mjeku ligjoreuml

vendosi teuml mbajeuml edhe njeuml hetim

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendoi se djali i tij Pearse Jordan ishte qeumllluar dhe vrareuml neuml meumlnyreuml teuml

pajustifikuar nga njeuml oficer policie dhe se nuk kishte pasur asnjeuml hetim efektiv ose

korrigjim peumlr vdekjen e tij Ai bazoi pretendimet neuml Nenet 2 6 13 dhe 14 teuml

Konventeumls

Ankuesi pohoi se vdekja e djalit teuml tij ishte rezultat i peumlrdorimit teuml panevojsheumlm dhe

joproporcional teuml forceumls nga njeuml oficer i RUC dhe se djali i tij ishte viktimeuml e njeuml

politike teuml drejtuar nga qeveria e Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar neuml Irlandeumln e Veriut Ai

peumlrmendi ndeumlr teuml tjera raportet nga Amnesty International dhe Human Rights Eumlatch si

dhe deklaratat e beumlra nga z John Stalker njeuml polic i larteuml i cili kreu njeuml hetim mbi

pohimet peumlr njeuml politikeuml teuml tilleuml Ai argumentoi se ky rast nuk mund teuml shihej neuml izolim

nga rastet e tjera neuml Irlandeumln e Veriut qeuml peumlrfshijneuml peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse

nga agjenteumlt shteteumlroreuml Neuml keumlteuml kontekst mund teuml shihet neuml analizeumln e vdekjeve me

forceuml vdekjeprureumlse midis viteve 1969 dhe 1994 ishte njeuml praktikeuml ku teuml dyshuarit u

vraneuml neuml meumlnyreuml arbitrare neuml vend qeuml teuml arrestoheshin

Ai vuri neuml dukje tiparet e peumlrbashkeumlta teuml parapeumlrgatitjes bazuar neuml inteligjenceumln nga

informatoreumlt vendosjen e njeumlsive teuml specializuara ushtarake ose policore dhe

peumlrdorimin maksimal teuml forceumls Neuml keumlteuml rast rreshteri A nuk kishte deumlshmi se Pearse

Jordan ishte e armatosur dhe kishte drejtuar armen drejt e trupit duke mos beumlreuml asnjeuml

peumlrpjekje peumlr teuml plagosur ose peumlr teuml ndeumlrmarreuml veprime teuml paqeumlndrueshme si dhe kishte

ndaluar prapa vetureumls seuml tij teuml blinduar peumlr teuml mbrojtur veten Kjo nuk mund teuml

konsiderohet si peumlrdorimi i forceumls minimale ose proporcionale

Sipas ankuesit hetimet joadekuate peumlr keumlteuml dhe raste teuml tjera ishin gjithashtu deumlshmi e

toleranceumls zyrtare nga ana e shtetit ndaj peumlrdorimit teuml forceumls vdekjeprureumlse teuml

paligjshme Keumltu polici i peumlrfshireuml neuml teuml shteumlnat u lejua teuml largohej nga skena me armeumlt

e tij njeuml makineuml qeuml ishte peumlrfshireuml neuml incident ishte larguar nga vendi i ngjarjes dhe nuk

u ndeumlrmoreumln hapa adekuat peumlr teuml gjetur deumlshmitareuml okulareuml teuml pavarur ndeumlrkoheuml qeuml

deumlshmitareumlt qeuml doleumln peumlrpara ishin subjekt i abuzimit dhe ngacmimit Parashtruesi i

keumlrkeseumls ka parashtruar se ndeumlrsa ka pasur disa ccedileumlshtje teuml pazgjidhura faktike psh

neumlse Rreshteri A kishte dheumlneuml ndonjeuml paralajmeumlrim dhe neumlse dhe neuml ccedilfareuml meumlnyre i

ndjeri e ndryshoi drejtimin ndeumlrsa po ikte

Ankuesi meuml tej pohoi se nuk kishte pasur hetime zyrtare efektive teuml kryera neuml vrasjen

duke u mbeumlshtetur neuml standardet ndeumlrkombeumltare teuml peumlrcaktuara neuml Protokollin e

Minesoteumls Ai argumentoi se hetimi i RUC ishte i pamjaftuesheumlm dhe i mangeumlt nga

mungesa e pavareumlsiseuml dhe mungesa e publicitetit Roli i DPP-seuml ishte i kufizuar nga

hetimi i RUC dhe ai nuk i beumlri publike arsyet e tij peumlr mosndjekje Sondazhi ishte i

mangeumlt nga vonesat nga fusheumlveprimi i kufizuar i hetimit mungesa e ndihmeumls juridike

peumlr teuml afeumlrmit mungesa e qasjes neuml dokumente dhe deklarata teuml deumlshmitareumlve

moskualifikimi i forcave teuml siguriseuml ose deumlshmitareumlve teuml policiseuml dhe peumlrdorimi i

imunitetit teuml interesit publik certifikatat Qeveria nuk mund teuml mbeumlshtetej neuml procedurat

civile sepse kjo varet nga iniciativa e familjes seuml teuml ndjerit

332

Qeveria nuk i pranoi pretendimet e ankuesit sipas Nenit 2 se djali i tij ishte vrareuml nga

ndonjeuml peumlrdorim i tepruar ose i pajustifikuar i forceumls ata konsideronin se do teuml ishte

teumlreumlsisht e papeumlrshtatshme qeuml Gjykata teuml keumlrkonte veteuml teuml peumlrcaktonte ccedileumlshtjet e fakteve

qeuml lindin ccedileumlshtjet thelbeumlsore teuml Nenit 2 Qeveria parashtroi se neuml ccedildo rast kishte veumlshtireumlsi

teuml konsiderueshme praktike peumlr Gjykateumln qeuml teuml vazhdonte shqyrtimin e aspekteve

thelbeumlsore teuml Nenit 2 pasi qeuml ccedileumlshtjet faktike do teuml ishin teuml shumta dhe komplekse duke

peumlrfshireuml prova teuml drejtpeumlrdrejta me njeuml numeumlr teuml konsideruesheumlm deumlshmitareumlsh Qeveria

mohoi se kishte pasur ndonjeuml pengeseuml peumlr hetimin e policiseuml neuml keumlteuml rast duke theksuar

se heqja e vetureumls nga vendi i ngjarjes ishte neuml peumlrputhje me shqeteumlsimet e ligjshme teuml

siguriseuml Ata mohuan se kishte pasur ndonjeuml keumlrceumlnim ose abuzim me deumlshmitareumlt

Qeveria meuml tej argumentoi se aspekti procedural i Nenit 2 ishte i arritur nga kombinimi i

procedurave neuml dispozicion neuml Irlandeumln e Veriut peumlrkateumlsisht hetimi policor i cili ishte

mbikeumlqyrur nga KNDCP dhe DPP procedurat e hetimeve dhe procedurat civile Keumlto

veprime siguruan qeumlllimin themelor teuml obligimit procedural duke siguruar peumlrgjegjeumlsi

efektive peumlr peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse nga agjenteumlt shteteumlroreuml Ata gjithashtu

theksuan se secili rast duhej teuml gjykohej mbi faktet e tij pasi qeuml efektiviteti i ccedildo

peumlrbeumlreumlsi procedural mund teuml ndryshojeuml me rrethanat Neuml rastin neuml fjaleuml ata parashtruan

se procedurat e disponueshme seuml bashku siguruan efektivitetin e nevojsheumlm pavareumlsineuml

dhe transparenceumln peumlrmes mbrojtjes kundeumlr abuzimit

Neuml lidhje me rastin u konsultua edhe Komisioni i teuml Drejtave teuml Njeriut nga Irlanda

Veriore Duke iu referuar standardeve peumlrkateumlse ndeumlrkombeumltare neuml lidhje me teuml drejteumln peumlr

jeteuml Komisioni u shpreh se Shteti duhet teuml kryejeuml njeuml hetim efektiv zyrtar kur njeuml agjent i

Shteti ishte peumlrfshireuml ose implikuar neuml peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse Procedurat e

llogaridheumlnies seuml brendshme duhet teuml ploteumlsonin standardet e efektivitetit pavareumlsiseuml

transparenceumls dhe shpejteumlsiseuml dhe teuml lehteumlsonin sanksionet ndeumlshkuese Megjithateuml sipas

mendimit teuml tyre nuk ishte e mjaftueshme qeuml njeuml shtet teuml deklaronte se ndoneumlse disa

mekanizma ishin teuml papeumlrshtatsheumlm njeuml numeumlr mekanizmash teuml tilla teuml konsideruara

kumulativisht mund teuml siguronin mbrojtjen e nevojshme Ata parashtruan se mekanizmat

hetues teuml mbeumlshtetur neuml keumlteuml rast individualisht apo teuml kombinuar nuk arriteumln ta beumlnin

keumlteuml Ata peumlrmendeumln ndeumlr teuml tjera rolin problematik teuml RUC neuml Irlandeumln e Veriut

mangeumlsiteuml e supozuara serioze neuml mekanizmat e peumlrgjegjeumlsiseuml seuml policiseuml shtrirjen e

kufizuar dhe vonesat neuml hetimet dhe mungeseumln e afteumlsiseuml seuml aneumltareumlve teuml forcave teuml

siguriseuml kaneuml peumlrdorur forceuml vdekjeprureumlse peumlr teuml daleuml neuml hetimet Ata teumlrhoqeumln veumlmendjen

e Gjykateumls neuml formeumln e hetimit teuml kryer neuml Skoci neumln njeuml gjykateumls i juridiksionit penal dhe

civil ku teuml afeumlrmit kaneuml teuml drejteuml teuml paraqiten Ata i keumlrkuan Gjykateumls teuml shfryteumlzojeuml

mundeumlsineuml peumlr teuml dheumlneuml udheumlzime teuml sakta neuml lidhje me formeumln qeuml duhet teuml ndeumlrmarrin

hetimet peumlr peumlrdorimin e forceumls vdekjeprureumlse nga agjenteumlt shteteumlroreuml

Arsyetimi i Gjykateumls

Kryetari i Dhomeumls qeuml shqyrtoi rastin konstatoi se rasti aktual duhet teuml shqyrtohet

njeumlkoheumlsisht me rastet McKerr kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar Kelly dhe teuml tjereumlt

kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar dhe Shanaghan kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar79

79 McKerr kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar nr 2888395 Kelly dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar

nr 3005496 dhe Shanaghan kundeumlr Mbreteumlsiseuml seuml Bashkuar nr 3771597

333

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesit Gjykata fillimisht konstaton se nuk i takon asaj teuml

peumlrcaktojeuml me holleumlsi se cilat procedura autoritetet duhet teuml miratojneuml neuml sigurimin e

shqyrtimit teuml duhur teuml rrethanave teuml vrasjes nga agjenteumlt shteteumlroreuml Neuml lidhje me

referenceumln qeuml eumlshteuml beumlreuml peumlr modelin e hetimit skocez teuml kryer nga njeuml gjyqtar i

juridiksionit penal Gjykata theksoi se nuk ka asnjeuml arsye teuml supozohet se kjo mund teuml

jeteuml metoda e vetme neuml dispozicion As nuk mund teuml thuhet se duhet teuml keteuml njeuml

procedureuml teuml unifikuar qeuml siguron teuml gjitha keumlrkesat sipas Nenit 2 teuml Konventeumls Neumlse

qeumlllimet e gjetjes seuml fakteve hetimet penale dhe ndjekja penale kryhen ose ndahen

midis disa autoriteteve si neuml Irlandeumln e Veriut Gjykata konsideron se keumlrkesat e Nenit

2 mund teuml peumlrmbushen duke keumlrkuar teuml marrin neuml konsiderateuml interesa teuml tjera legjitime

si siguria kombeumltare ose mbrojtja e materialeve relevante peumlr hetimet e tjera qe ato

msa te sigurojneuml masat mbrojteumlse teuml nevojshme neuml meumlnyreuml teuml arritshme dhe efektive

Neuml rastin neuml fjaleuml procedurat neuml dispozicion nuk kaneuml arritur baraspesheumln e keumlrkuar

Gjykata me tutje theksoi se mangeumlsiteuml neuml transparenceuml dhe efektivitet teuml identifikuara

gjateuml proceduarve hetimore janeuml neuml kundeumlrshtim me qeumlllimin e identifikuar nga

gjykatat vendase peumlr heqjen e dyshimeve dhe thashethemeve Procedurat e duhura peumlr

teuml siguruar llogaridheumlnien e agjenteumlve teuml shtetit janeuml teuml domosdoshme neuml ruajtjen e

besimit teuml publikut dhe peumlrmbushjen e shqeteumlsimeve legjitime qeuml mund teuml lindin nga

peumlrdorimi i forceumls vdekjeprureumlse Mungesa e procedurave teuml tilla ngriteuml dyshime peumlr

frikeumln e motiveve teuml gabuara siccedil ilustrohet ndeumlr teuml tjera nga parashtresat e beumlra nga

ankuesi lidhur me politikeumln e pretenduar peumlr vrasje Bauar neuml teuml gjitha keto Gjykata

konstaton se ka pasur mosrespektim teuml detyrimit procedural teuml vendosur nga Neni 2 i

Konventeumls dhe se neuml keumlteuml drejtim ka pasur shkelje teuml keumlsaj dispozite

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata veumlren se procedurat janeuml neuml

zhvillim e sipeumlr neuml koheumln e trajtimit teuml rastit andaj nuk konsideron se ka ndonjeuml

prapavijeuml mbrapa sulmit si rezultat konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1 teuml

Konventeumls

Lidhur me pretendimet peumlr shkelje teuml Nenit 14 bazuar neuml argumentin e ankuesit se njeuml

ndeumlr arsyet e vrasjes seuml tij ishte peumlrkateumlsia e tij fetare Gjyakta veumlren se edhe pse

statistikat tregojneuml se shumica e personave teuml vrareuml nga forcat e siguriseuml i peumlrkisnin

komuniteti katolik Gjyakta nuk konsideron se statistikat neuml vetvete shfaqin ndonjeuml

praktikeuml e cila mund teuml konsiderohet diskriminuese Andaj Gjykata nuk ka deumlshmi qeuml do

ta deumlrgonte neuml njeuml konkludim se keumlto vrasje rezultuan neuml njeuml peumlrdorim teuml tepeumlrt teuml forceumls

dhe si rezultat gjen se nuk ka shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls Ngjasheumlm Gjykata

konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls duke pas parasysh se njeuml pjeseuml e

ccedileumlshtjeve janeuml trajtuar neuml kuadeumlr teuml shqyrtimit teuml pretendimeve bazuar neuml Nenin 2

Gjykata i akordoi ankuesit njeuml shumeuml prej 10000 paund peumlr deumlmin jo-material dhe

30000 paund peumlr shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen shkelje teuml Nenit 2 teuml Konventeumls vendos se nuk ka shkelje teuml Nenit 6 sect 1

Nenit 14 dhe Nenit 13 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

334

Leitner kundeumlr Austriseuml - 5574010

8 qershor 2017 [Seksioni i Pesteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 8 neuml ndeumlrlidhje me Nenin 14

Pretendim peumlr diskriminim neuml pamundeumlsi teuml marrjes seuml kujdestariseuml seuml vetme ose teuml

peumlrbashkeumlt neuml raport me neumlneumln dhe si rezultat i mos lejimit teuml vizitave se ka pasur

shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml tij private dhe familjare

Fjaleumlt kyccedile feumlmijeuml jashteumlmartesor ndarje kujdestari e peumlrbashkeumlt diskriminim

pamundeumlsi ligjore

Ankuesi z Hermann Leitner shtetas austriak i lindur meuml 1961 dhe jeton neuml Blumau

Faktet e rastit

Ankuesi dhe ish partnerja i tij SO kaneuml dy feumlmijeuml teuml lindur jashteuml martese neuml vitin

2002 dhe 2004 respektivisht SO gjithmoneuml kishte pasur kujdestarineuml e feumlmijeumlve si e

vetme pasi prindeumlrit nuk kishin raneuml dakord teuml kishin kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt

Ankuesi dhe SO asnjeumlhereuml nuk ka bashkeumljetuar neuml baza teuml peumlrhershme Feumlmijeumlt gjateuml

javeumls jetonin me neumlneumln e tyre ndeumlrsa neuml fundjaveuml e gjitheuml familja zakonisht qeumlndronte

neuml shteumlpineuml e ankuesit Neuml prill teuml vitit 2008 ankuesi dhe SO u ndaneuml dhe feumlmijeumlt

mbeteumln me neumlneumln e tyre

Meuml 27 qershor 2008 ankuesi inicoi procedureuml neuml Gjykateumln e Qarkut teuml Vjeneumls me teuml

cileumln keumlrkonte teuml shpalles si kujdestareuml i veteumlm ose teuml geumlzonte kujdestari teuml peumlrbashkeumlt

seuml bashku me SO Peumlr meuml tepeumlr ai aplikoi peumlr njeuml maseuml teuml peumlrkohshme neuml lidhje me teuml

drejtat e tij teuml viziteumls pasi ai nuk i kishte pareuml feumlmijeumlt e tij qeuml nga 20 prilli 2008 Meuml 8

tetor 2008 prindeumlrit raneuml dakord qeuml ankuesi teuml mund ti shihte feumlmijeumlt e tij ccedildo teuml dyteumln

teuml heumlneuml nga ora 1430 ose 1500 deri neuml oreumln 1800 dhe ccedildo teuml shtuneuml teuml dyteuml nga ora

1000 deri neuml oreumln 1800 Po teuml njeumljteumln diteuml ankuesi parashtroi keumlrkeseuml peumlr zgjatjen e teuml

drejteumls seuml tij teuml viziteumls gjateuml gjitheuml fundjaveumls

Pas peseuml vizitave nga ankuesi neuml periudheumln tetor - neumlntor 2008 SO ndaloi neuml meumlnyreuml

teuml njeumlanshme vizitat e meumltejshme duke pretenduar se keumlto kishin njeuml ndikim negativ

mbi feumlmijeumlt Midis Nentorit 2008 dhe Pashkeumlve 2009 me iniciativeumln e tij ankuesi

fshehurazi shkoi peumlr teuml pareuml feumlmijeumlt e tij neuml shkolleumln e tyre dhe kopsht disa hereuml

Neuml ndeumlrkoheuml Zyra e Ndihmeumls peumlr teuml Mitur teuml Gjykateumls peumlr teuml Mitur paraqiti deklarateumln e

saj meuml 10 mars 2009 dhe rekomandoi mbajtjen e kujdestariseuml seuml vetme peumlr neumlneumln dhe teuml

drejtat e viziteumls peumlr ankuesit sipas marreumlveshjes qeuml prindeumlrit kishin lidhur meuml 8 tetor

2008 Meuml 6 prill 2009 Gjykata e Rrethit hodhi poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit peumlr

kujdestari teuml vetme vendosi ti akordonte atij teuml drejteumln peumlr vizita ccedildo teuml shtune teuml dyteuml

nga ora 8 deri neuml oreumln 19

Neuml ankeseumln e tij ndaj keumltij vendimi ankuesi argumentoi se neuml thelb se ai ishte

diskriminuar neuml krahasim me neumlneumln Gjithashtu ai u ankua se gjykata nuk kishte

vendosur peumlr ccedileumlshtjen neumlse prindeumlrit mund teuml merrnin kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt

335

Gjykata Rajonale e Vjeneumls meuml 28 korrik 2009 e hodhi poshteuml keumlrkeseumln e ankuesit si teuml

pabazuar dhe konfirmoi arsyetimin e Gjykateumls seuml Rrethit dhe konstatoi se nuk kishte

asnjeuml shenjeuml teuml rrezikut peumlr interesin meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve neumlse neumlna mbajti

kujdestarineuml e vetme Ndaj keumltij vendimi ankuesi paraqiti njeuml ankeseuml teuml

jashteumlzakonshme neuml Gjykateumln Supreme meuml 10 neumlntor 2009 duke pretenduar peumlrseumlri se

ai ishte diskriminuar krahasuar me neumlneumln dhe se vendimi i shkalleumlve meuml teuml uleumlta shkeli

teuml drejtat e tij sipas nenit 8 teuml Konventeumls Meuml 1 shtator 2010 Gjykata Supreme hodhi

poshteuml ankeseumln e jashteumlzakonshme teuml ankuesit peumlr mungeseuml teuml njeuml ccedileumlshtjeje teuml

reumlndeumlsishme teuml ligjit

Pas ndryshimit teuml Kodit Civil ankuesi meuml 5 shkurt 2013 peumlrseumlri keumlrkoi kujdestarineuml e

peumlrbashkeumlt ose kujdestarineuml e veteumlm neuml alternativeuml Menjeumlhereuml pas SO u zhvendos me

feumlmijeumlt neuml jug teuml Austriseuml rreth 400 kilometra nga Viena Keumlrkesat e ankuesit peumlr

kujdestari teuml vetme ose teuml peumlrbashkeumlt u hodhen poshteuml peumlrfundimisht nga Gjykata

Supreme meuml 7 maj 2014

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Keumlrkuesi u ankua neuml bazeuml teuml nenit 8 i lexuar si i veteumlm dhe neuml lidhje me nenin 14 teuml

Konventeumls se ai ishte diskriminuar krahasuar me neumlneumln e feumlmijeumlve lidhur me dheumlnien e

kujdestariseuml seuml tyre dhe se ka pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml tij peumlr respektimin e jeteumls seuml

tij private dhe familjare

Ankuesi poashtu parashtroi se si baba nuk kishte mundeumlsi qeuml sipas ligjit austriak neuml

fuqi neuml koheumln peumlrkateumlse teuml merrte pjeseuml neuml marrjen e vendimeve lidhur me edukimin e

feumlmijeumlve teuml tij Ai gjithashtu u ankua se neumlnat ishin teuml favorizuara nga ligji kur ishte neuml

pyetje kujdestaria e feumlmijeumlve teuml paligjsheumlm Ankuesi gjithashtu vuri neuml dukje se si

pasojeuml e keumltij diskriminimi kundeumlr tij si baba ai nuk i ka pareuml feumlmijeumlt e tij ndeumlrmjet

Pashkeumlve 2008 dhe 8 tetorit 2008 dhe peumlrseumlri ndeumlrmjet 13 neumlntorit 2008 dhe 25 prillit

2009 si dhe se ish partnerja e tij e pengoi ateuml qeuml ti shihte ato gjateuml keumltyre periudhave

kohore

Qeveria neuml aneumln tjeteumlr argumentoi se kur u beuml keumlrkesa e keumlrkuesit peumlr kujdestari teuml

vetme dispozitat ligjore neuml fuqi neuml koheumln peumlrkateumlse nuk beumlnin dallime diskriminuese

ndeumlrmjet prindeumlrve peumlr shkak teuml gjiniseuml seuml tyre Pavareumlsisht nga gjinia e prindit qeuml

aplikon peumlr transferimin e kujdestariseuml kjo mund teuml beumlhej veteumlm neuml rast teuml teumlrheqjes

nga prindi tjeteumlr Megjithateuml Qeveria pranoi qeuml gjendja dispozitat ligjore deri meuml 31

janar 2013 krijonin njeuml disavantazh peumlr ankuesin neuml lidhje me keumlrkeseumln e tij peumlr

kujdestari teuml peumlrbashkeumlt Pasi qeuml neumlna nuk pranoi kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt gjykatat

vendase nuk mund teuml shqyrtonin neumlse kujdestaria e peumlrbashkeumlt mund teuml ishte neuml

interesin meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumlve Qeveria shtoi se pas ndryshimeve ligjore ankuesi

mund teuml aplikonte peumlr kujdestari teuml peumlrbashkeumlt edhe pa aprovimin e neumlneumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ripeumlrseumlrit se Neni 14 nuk mund teuml shqyrtohet si i veteumlm dhe shyrtohet neuml raport

me pretendimet peumlr shkelje teuml Neneve teuml tjera Si pasojeuml gjykata duhet teuml shqyrtoj neumlse

faktet e rastit bien neuml fusheumlveprimin e Nenit 8 teuml Koneventeumls

Neuml rastin konkret Gjykata veumlren se ankuesi dhe feumlmijeumlt e tij nuk pasur bashkeumljeteseuml teuml

peumlrhershme por kaneuml kaluar rregullisht fundjavat seuml bashku Gjykata konsideron se neuml

336

rrethana teuml tilla marreumldheumlnia e ankuesit me feumlmijeumlt e tij peumlrbeumlnte jeteuml familjare njeuml

fakt qeuml peumlr meuml tepeumlr nuk kontestohet nga paleumlve Prandaj Gjykata konstaton se faktet e

ccedileumlshtjes neuml fjaleuml bien neuml kuadeumlr teuml nenit 8 teuml Konventeumls dhe se neuml peumlrputhje me

rrethanat neni 14 eumlshteuml i zbatuesheumlm

Sa i peumlrket pjeseumls seuml pareuml teuml ankeseumls lidhur me trajtimin e babait neuml meumlnyreuml

diskriminuese ndaj neumlneumls Gjykata veumlren se ka gjetur tashmeuml neuml rastet teuml ngjashme

Zaunegger dhe Sporer80 qeuml neuml pikeumlpamje teuml situatave teuml ndryshme jeteumlsore neuml teuml cileumln

lindin feumlmijeumlt nga prindeumlr teuml cileumlve nuk janeuml teuml martuar dhe neuml mungeseuml teuml njeuml

marreumlveshjeje peumlr kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt ishte e justifikueshme ti atribuonte

autoritetin prindeumlror mbi feumlmijeumln fillimisht neumlneumls me qeumlllim qeuml teuml sigurohej se kishte

njeuml person neuml lindje i cili do teuml vepronte peumlr feumlmijeumln neuml meumlnyreuml teuml detyrueshme

ligjeumlrisht Gjykata nuk sheh ndonjeuml arsye peumlr teuml ardhur neuml njeuml peumlrfundim tjeteumlr neuml rastin

neuml fjaleuml

Lidhur me ankeseumln e ankuesit lidhur me refuzimin e kujdestariseuml seuml peumlrbashkeumlt

Gjykata peumlrseumlrit se neuml dy rastet e lartpeumlrmendura teuml cilat ngriteumln ccedileumlshtje shumeuml teuml

ngjashme me rastin neuml fjaleuml ka gjetur shkelje teuml nenit 14 teuml marreuml neuml lidhje me nenin 8

teuml Konventeumls Neuml Sporer Gjykata konstatoi se kishte njeuml ndryshim neuml trajtim sipas

ligjit austriak lidhur me atributin e kujdestariseuml tek babai i njeuml feumlmije teuml lindur jashteuml

martese neuml krahasim me neumlneumln

Gjykata veumlren se ligji austriak autoriteti prindeumlror mbi njeuml feumlmijeuml teuml lindur jashteuml

marteseumls i atribuohet neumlneumls neumlse teuml dy prindeumlrit nuk kaneuml pranuar teuml beumljneuml njeuml keumlrkeseuml

peumlr kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt Neuml mungeseuml teuml peumllqimit teuml neumlneumls ligji austriak neuml koheumln

peumlrkateumlse nuk parashihte njeuml ekzaminim gjyqeumlsor neuml lidhje me ateuml neumlse atribuimi i

kujdestariseuml seuml peumlrbashkeumlt do teuml sheumlrbente neuml interesin meuml teuml mireuml teuml feumlmijeumls dhe as nuk

lejonte ekzaminimin neuml rast se kujdestaria e peumlrbashkeumlt ishte kundeumlr interesave teuml

feumlmijeumls neumlse interesat e feumlmijeumls u sheumlrbenin meuml mireuml duke dheumlneuml veteumlm neumlneumln ose

babaneuml kujdestarineuml e vet Keumlshtu mundeumlsia e veteumlm e njeuml babai peumlr teuml marreuml

kujdestarineuml e feumlmijeumls do teuml ishte peumlrmes njeuml keumlrkese peumlr kujdestarineuml e vetme por sic

kishte konstatuar Gjykata neuml rastin Sporer kujdestaria mund ti jepej babait neuml keumlto

raste veteumlm neumlse neumlna rrezikoi mireumlqenien e feumlmijeumls Gjykata konkludoi neuml ateuml rast se

nuk kishte arsye teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar njeuml trajtim teuml ndrysheumlm peumlr baballareumlt

e feumlmijeumlve teuml lindur jashteuml martese teuml cileumlt kurreuml nuk kishin marreuml kujdestari teuml

peumlrbashkeumlt dhe gjeti shkelje teuml nenit 14 teuml marreuml neuml lidhje me nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata veumlren se ankuesi neuml rastin neuml fjaleuml ishte neuml njeuml situateuml teuml krahasueshme me

ankuesin neuml rastin Sporer dhe se kuadri i njeumljteuml ligjor ishte i zbatuesheumlm peumlr keumlrkesat e

tij peumlr kujdestarineuml e feumlmijeumlve teuml tij Feumlmijeumlt e ankuesit kaneuml lindur jashteuml martese

keumlshtu qeuml ai nuk kishte mundeumlsi teuml merrte kujdestarineuml e peumlrbashkeumlt pasi kjo nuk ishte

parashikuar nga ligji dhe gjithashtu nuk kishte mundeumlsi teuml merrte kujdestarineuml si i

veteumlm pasi gjykatat vendore konsideronin se neumlna e feumlmijeumlve teuml tij nuk rrezikonte

mireumlqenien e tyre

Gjykata prandaj konstaton se neuml rastin neuml fjaleuml sikurse neuml rastet e meumlhershme ka pasur

shkelje teuml nenit 14 teuml marreuml neuml lidhje me nenin 8 teuml Konventeumls

80 Zaunegger kundeumlr Germaniseuml nr 2202804 sect 34 3 Dhjetor 2009 Sporer kundeumlr Austriseuml nr 3563703

sectsect 37-38 3 Shkurt 2011

337

Duke pasur parasysh keumlteuml konkluzion Gjykata nuk e konsideron teuml nevojshme teuml

peumlrcaktojeuml neumlse ka pasur gjithashtu njeuml shkelje teuml nenit 8 teuml Konventeumls teuml marreuml si i

veteumlm

Gjykata i akordon ankuesit vlereumln prej 5000 EUR peumlr deumlmet jomateriale

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 neuml ndeumlrlidhje me me Nenin 8 dhe nuk e sheh teuml

nevojshme teuml shqyrtojeuml pretentimet neumln Nenin 8 ti teuml veteumlm [njeumlzeumlri]

338

Mazurek kuneumlr Franceumls - 3440697

1 shkurt 2000 [Seksioni i Treteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 14

Diferenca neuml trajtimin e feumlmijeumlve teuml ligjsheumlm dhe teuml paligjsheumlm neuml rastin e trasheumlgimiseuml

paraqet diskriminim ka shkelje

Neni 1 teuml Protokolli nr 1

Shkelje e teuml drejteumls neuml proneuml si pasojeuml e aplikimit teuml legjislacionit qeuml beumln dallim neuml mes

teuml feumlmijeumls martesor dhe atij jomartesor ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile trasheumlgimi pasuri legjislacion neuml fuqi feumlmijeuml jashteumlmartesor pasuri

meuml e uleumlt diskriminim

Ankuesi z Claude Mazurek shtetas francez i lindur neuml Avignon neuml vitin 1942 dhe

jeton neuml La Grande-Motte

Faktet e rastit

Neumlna e ankuesit vdiq meuml 1 gusht 1990 nga encefalopati i HIV (virusi i imunitetit teuml

njeriut) pasi ishte infektuar pas njeuml transfuzioni teuml gjakut Ajo la dy feumlmijeuml njeuml djaleuml

Alain i lindur jashteuml martese neuml vitin 1936 dhe legjitimuar nga martesa e neumlneumls seuml tij

meuml 1937 dhe ankuesin i lindur neuml vitin 1942 neuml certifikateumln e lindjes seuml teuml cilit figuron

veteumlm emri i neumlneumls seuml tij Meuml 30 prill 1991 Alain ngriti njeuml padi kundeumlr ankuesit neuml

tribunalin e gjykateumls Nicircmes duke keumlrkuar njeuml urdheumlr qeuml do teuml peumlrcaktonte se pasuria e

neumlneumls seuml tij do teuml ndahej nga njeuml noter neuml ateuml meumlnyreuml qeuml ankuesi si njeuml feumlmijeuml

jolegjitim (i lindur jashteuml martese) teuml mos keteuml mundeumlsi teuml keumlrkojeuml meuml tepeumlr se gjysmeumln

e pasuriseuml qeuml i takon femijeumls seuml ligjsheumlm (martesor) nga pasuria e Neumlneumls seuml tyre Neuml

parashtrimet e tij ankuesi ra dakord peumlr emeumlrimin e njeuml noteri peumlr ndarjen e pasuriseuml

por argumentoi se Neni 760 i Kodit Civil i cili kufizon teuml drejtat e trasheumlgimiseuml teuml

feumlmijeumlve teuml jashteumlligjsheumlm ishte diskriminues dhe i papajtuesheumlm me Nenet 8 dhe 14 teuml

Konventeumls dispozitat e Konventeumls seuml Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls

dhe Nenin 334 teuml Kodit Civil qeuml peumlrmbante parimin qeuml feumlmijeumlt e lindur neuml marteseuml dhe

feumlmijeumlt e lindur jashteuml martese kaneuml teuml drejta teuml barabarta Ai keumlrkoi nga gjykata teuml

mbante se kishte teuml njeumljtat teuml drejta neuml trasheumlgimi si njeuml feumlmijeuml legjitim Ai gjithashtu

pohoi se shuma qeuml i ishte keumlrkuar teuml depozitohej tek noteri i ishte transferuar atij si njeuml

dhurateuml nga neumlna e tij

Neuml njeuml aktgjykim teuml dateumls 21 janar 1993 gjykata vendore urdheumlroi ndarjen e pasuriseuml

Lidhur me teuml drejtat e ankuesit ajo iu referua Nenit 760 teuml Kodit Civil Kjo gjykateuml

pranoi se Neni 760 i Kodit Civil paraqiste njeuml shmangie nga parimi i peumlrcaktuar neuml

paragrafin e pareuml teuml Nenit 334 teuml Kodit Civil qeuml feumlmijeumlt duhet teuml trajtohen neuml meumlnyreuml teuml

barabarteuml pavareumlsisht prejardhjes por pohuan se qeumlllimi i saj nuk ishte teuml beumlnte dallime

ndeumlrmjet feumlmijeumlve neuml bazeuml teuml lindjes seuml tyre por peumlr teuml siguruar pajtueshmeumlri minimale

me angazhimet martesore nga ana e prindit teuml martuar qeuml sjell neuml jeteuml njeuml feumlmijeuml teuml

339

paligjsheumlm Rrjedhimisht gjykata arriti neuml peumlrfundimin se Neni 760 ishte i

domosdosheumlm peumlr teuml mbrojtur teuml drejtat e teuml tjereumlve dhe se ishte njeuml parim i politikeumls

publike qeuml nuk ishte neuml kundeumlrshtim me Konventeumln

Neuml lidhje me shumeumln e cila ishte teumlrhequr nga ankuesi dhe e transferuar neuml llogarineuml e

vet gjykata e shkalleumls seuml pareuml konstatoi se ankuesi kishte ekzekutuar veteumlm qeumlllimin e

neumlneumls seuml tij peumlr ti dheumlneuml atij njeuml shumeuml parash peumlrveccedil pjeseumls seuml tij neuml pasuri dhe se

megjitheumlse dhurata duhet teuml merret neuml konsiderateuml neuml llogaritjen e pjeseumls seuml

disponueshme teuml pasuriseuml ishte e papeumlrshtatshme pasi qeuml duhej teuml urdheumlronin qeuml shuma

neuml fjaleuml teuml depozitohej praneuml noterit qeuml ndante pasurineuml Ankuesi apeloi duke

argumentuar ndeumlr teuml tjera se Neni 760 i Kodit Civil ishte i papajtuesheumlm me Nenet 8

dhe 14 teuml Konventeumls dhe Nenin 1 teuml Protokollit 1 Neuml njeuml aktgjykim teuml 24 marsit 1994

Gjykata e Apelit Nicircmes mbeumlshteti dispozitat e aktgjykimit teuml gjykateumls seuml shkalleumls seuml

pareuml me teuml cileumln urdheumlroi ndarjen e pasuriseuml dhe peumlrcaktimin e teuml drejtave teuml

trasheumlgimleumlneumlsit teuml ankuesit Megjithateuml ai konsideroi se shuma e transferuar neuml

llogarineuml e ankuesit duhet teuml kthehej neuml pasuri peumlr tu ndareuml sepse ai nuk kishte provuar

se neumlna e tij e kishte menduar ateuml si njeuml dhurateuml Ankuesi ka apeluar neuml Gjykateumln e

Kasacionit e cila dha vendimin e saj meuml 25 qershor 1996 vlereumlsoi se teuml drejtat e

trasheumlgimiseuml nuk kishin teuml beumlnin me respektimin e jeteumls private dhe familjare teuml

garantuara me Nenin 8 teuml Konventeumls Meuml 14 janar 1994 Komisioni i Fondit teuml

Kompensimit peumlr Pacienteumlt dhe Hemofilikeumlt e Transfuzionit i dha ankuesit neuml cileumlsineuml

e tij personale kompensimin prej 40000 frangave franceze dhe vlereumlsoi humbjen e teuml

ndjereumls neuml 500000 FRF qeuml u paguhet trasheumlgimtareumlve teuml saj Kjo shumeuml do teuml paguhej

tek noteri qeuml merrej me pasurineuml dhe ankuesi meuml pas mori njeuml teuml kateumlrteumln e saj

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pretendoi se ishte viktimeuml e shkeljes seuml Neneve 8 dhe 14 teuml Konventeumls dhe teuml

Nenit 1 teuml Protokollit 1 sepse dispozitat e zbatueshme neuml ligjin francez civil kufizuan

teuml drejtat e trasheumlgimiseuml seuml tij mbi pasurineuml e neumlneumls seuml tij neuml krahasim me teuml drejtat e

trasheumlgimiseuml seuml gjyseumlm vllaut teuml tij Ankuesi u ankua se peumlr shkak teuml aplikimit nga

gjykatat franceze teuml Nenit 760 teuml Kodit Civil atij iu dha njeuml pjeseuml meuml e vogeumll e pasurise

se neumlneumls seuml tij sesa pjesa qeuml iu dha gjysmeumls seuml veumlllait teuml tij Parashtruesi i keumlrkeseumls

deklaroi se edhe veumlllai i tij ishte njeuml feumlmijeuml i lindur jashteuml martese i cili meuml voneuml u

legjitimua nga martesa e prindeumlrve teuml tij Ai pohoi se dallimi i teumlrhequr neuml lidhje me teuml

drejtat e trasheumlgimiseuml midis njeuml feumlmije teuml lindur jashteuml martese teuml legjitimuar meuml pas

nga martesa dhe njeuml feumlmijeuml konkurrent nuk e ndoqi njeuml qeumlllim legjitim Ai shtoi se edhe

neumlse keumlrkohej teuml mbrohej institucioni tradicional i marteseumls dhe familjes dallimi neuml

trajtimin e njeuml feumlmije teuml lindur jashteuml martese neuml krahasim me njeuml feumlmijeuml teuml ligjsheumlm teuml

lindur jashteuml martese ishte i papranuesheumlm Keumlshtu barazia e teuml drejtave nuk do teuml

pengonte neuml asnjeuml meumlnyreuml zgjidhjen e njeuml situate qeuml nuk kishte lindur brenda marteseumls

por jashteuml marteseumls Peumlr meuml tepeumlr mbrojtja e bashkeumlshortit jo-kuroreumlshkeleumls ishte njeuml

ccedileumlshtje e pareumlndeumlsishme qeuml kur divorci ishte shpallur meuml 4 korrik 1944 Lidhur me

kufirin e vlereumlsimit teuml Shtetit ankuesi argumentoi se nuk ishte paraqitur asnjeuml bazeuml ose

deumlshmi peumlr teuml justifikuar njeuml rast teuml veccedilanteuml peumlr Franceumln neuml fusheumln e moralit qeuml teuml

pamundeumlsonte zbatimin e parimit teuml rigjalleumlrimit teuml vazhduesheumlm teuml baraziseuml

340

Qeveria neuml aneumln tjeteumlr parashtroi se dispozitat e Nenit 760 teuml Kodit Civil bazoheshin neuml

arsye shumeuml teuml forta teuml cilat ndoqeumln njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm dhe peumlrputheshin me

marreumldheumlnien e proporcionalitetit teuml keumlrkuar nga Gjykata Ata shtuan se sipas

jurisprudenceumls njeuml dallim ishte diskriminues neumlse nuk kishte ndonjeuml justifikim objektiv

dhe teuml arsyesheumlm Qeveria theksoi se neuml frymeumln e Ligjit teuml 3 janarit 1972 qeuml pranonte

trajtimin e barabarteuml teuml feumlmijeumlve pavareumlsisht prejardhjes Neni 760 i Kodit Civil ishte

paraqitur si njeuml peumlrjashtim i projektuar peumlr teuml mbrojtur familjen e ligjshme duke u

bazuar neuml institucionin e marteseumls nga i cili rrjedhin teuml drejtat dhe detyrimet teuml tilla si

detyra e besnikeumlriseuml Ata gjithashtu pohuan se mjetet e peumlrdorura ishin proporcionale

me qeumlllimin e ndjekur dhe theksuan se shteti kishte njeuml kufi vlereumlsimi neuml keumlteuml fusheuml

Qeveria e shqyrtoi mutatis mutandis se mungesa e njeuml qasjeje teuml peumlrbashkeumlt brenda

Keumlshillit teuml Evropeumls duhet teuml rezultojeuml neuml lejimin e njeuml kufiri vlereumlsimi teuml mjaftuesheumlm

Shteteve peumlr tu lejuar atyre teuml peumlrcaktojneuml masat peumlr teuml mbrojtur aneumltareumlt e njeuml familje

teuml ligjshme ku ata ishin duke konkuruar me feumlmijeumlt jashteumlmartesor neuml pasurineuml e

prindeumlrve teuml tyre Neuml ccedildo rast Qeveria vlereumlsoi se masat e marra nuk ishin teuml

papeumlrshtatshme krahasuar me qeumlllimin e ndjekur

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata para seuml gjithash thekson se Neni 1 i Protokollit 1 neuml thelb garanton teuml drejteumln

e pasuriseuml Meqeneumlse neumlna e ankuesit tashmeuml ishte e vdekur Gjykata veumlren se ankuesi

kishte fituar automatikisht teuml drejtat trasheumlgimore mbi pasurineuml e saj sipas Neneve 745

757 dhe 760 teuml Kodit Civil Francez Pasuria ishte proneuml e peumlrbashkeumlt e ankuesit dhe

gjysmeuml veumlllait teuml tij Prandaj faktet e rastit teumlrheqin shqyrtimin neumln Nenin 1 teuml

Protokollit 1 dhe Nenin 14 i Konventeumls

Fillimisht Gjykata shqyrtoi neumlse ka pasur njeuml ndryshim neuml trajtim neuml mes teuml dy

veumlllezervefemijeumlve Gjykata veumlren neuml fillim se Qeveria nuk e konteston faktin se sipas

neneve peumlrkateumlse teuml Kodit Civil dy gjysmeuml veumlllezeumlrit nuk ishin neuml teuml njeumljteumln poziteuml neuml

lidhje me pasurineuml e neumlneumls seuml tyre Gjykata veumlren se peumlr shkak teuml statusit teuml ankuesit si

njeuml feumlmijeuml jashte martese pjesa e pasurise se tij u zvogeumllua neuml favor teuml gjysmeumls seuml

veumlllait teuml tij nga gjysma e pjeseumls peumlr teuml cileumln do teuml kishte teuml drejteuml neumlse do te ishte njeuml

feumlmijeuml i lindur neuml marteseuml Gjykata peumlrseumlrit neuml keumlteuml pikeuml se neuml geumlzimin e teuml drejtave dhe

lirive teuml garantuara nga Konventa Neni 14 siguron mbrojtje kundeumlr trajtimit teuml

ndrysheumlm pa njeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm teuml personave neuml situata teuml

ngjashme Prandaj duhet teuml peumlrcaktohet neumlse diferenca e pretenduar neuml trajtim ishte e

justifikuar

Gjykata rikujtoi se peumlr qeumlllimet e Nenit 14 teuml Konventeumls dallimi i trajtimit eumlshteuml

diskriminues neumlse nuk ka ndonjeuml justifikim objektiv dhe teuml arsyesheumlm dometheumlneuml neumlse

nuk ndjek njeuml qeumlllim legjitim ose neumlse nuk ka njeuml arsye teuml justifikueshme peumlr teuml

arsyetuar marreumldheumlniet e proporcionalitetit midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit teuml

keumlrkuar peumlr tu realizuar81 Gjykata thekson se shtetet aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls i

kushtojneuml reumlndeumlsi teuml madhe ccedileumlshtjes seuml baraziseuml midis feumlmijeumlve teuml lindur neuml marteseuml dhe

feumlmijeumlve teuml lindur jashteuml martese sa i peumlrket teuml drejtave teuml tyre civile Kjo eumlshteuml treguar

nga Konventa Evropiane e vitit 1975 mbi Statusin Ligjor teuml Feumlmijeumlve teuml lindur jashteuml

81 Karlheinz Schmidt kundeumlr Gjermaniseuml 18 korriku 1994 Seria A jo 291-B f 32-33 sect 24

341

kuroreumls e cila nuk eumlshteuml ratifikuar nga Franca Prandaj arsyet shumeuml teuml reumlnda duhet teuml

avancohen peumlrpara se njeuml ndryshim i trajtimit neuml bazeuml teuml lindjes jashteuml martese mund teuml

konsiderohet i pajtuesheumlm me Konventeumln82 Gjykata konsideron se qeumlllimi i mbeumlshtetur

nga Qeveria peumlrkateumlsisht mbrojtja e familjes tradicionale eumlshteuml padyshim legjitim

Gjykata veumlren neuml fillim se institucioni i familjes nuk eumlshteuml fiks qofteuml historikisht

sociologjikisht apo edhe ligjeumlrisht Pra Akti i 3 janarit 1972 peumlrbeumln ndeumlr teuml tjera njeuml

hap teuml madh peumlrpara neuml zhvillimin e ligjit familjar dhe poziteumln e feumlmijeumlve teuml lindur

jashteuml martese pasi qeuml zgjidhte ccedileumlshtjen e peumlrcaktimit teuml prejardhjes seuml teuml gjitheuml

feumlmijeumlve Konventa e Kombeve teuml Bashkuara peumlr teuml Drejtat e Feumlmijeumls e cila peumlrmbante

ndalimin e diskriminimit neuml bazeuml teuml lindjes u miratua meuml 20 neumlntor 1989 Meuml pas neuml

maj teuml vitit 1990 Conseil dEtat botoi njeuml raport qeuml rekomandon neuml driteumln e teuml dheumlnave

socio-demografike heqjen e diskriminimit ndaj feumlmijeumlve adulteroreuml neuml ccedileumlshtjet e

trasheumlgimiseuml Neuml dhjetor teuml vitit 1991 njeuml projektligj propozoi qeuml teuml drejtat e

trasheumlgimiseuml seuml feumlmijeumlve jashteuml-martesor teuml ishin neuml peumlrputhje me ato teuml feumlmijeumlve teuml

tjereuml Ministri i Drejteumlsiseuml krijoi dy projekte teuml cilat u hartuan peumlr teuml studiuar ndeumlrrime

neuml modelet familjare nga keumlndveumlshtrimi sociologjik dhe tjetri peumlr teuml shqyrtuar

ndryshimet e mundshme neuml ligj neuml driteumln e zhvillimeve faktike Raporti i pareuml i

paraqitur meuml 14 maj 1998 kritikon ndeumlrsa raporti i dyteuml i doreumlzuar meuml 14 shtator

1999 rekomandoi heqjen e kufizimeve peumlr teuml drejtat e trasheumlgimiseuml seuml feumlmijeumlve

jashteumlmartesor

Neuml lidhje me situateumln neuml shtetet e tjera aneumltare teuml Keumlshillit teuml Evropeumls Gjykata veumlren

neuml kundeumlrshtim me pohimet e Qeveriseuml njeuml tendenceuml teuml veccedilanteuml neuml favor teuml ccedilrreumlnjosjes

seuml diskriminimit ndaj feumlmijeumlve jashteumlmartesor Neuml lidhje me argumentin bazuar neuml

dimensionin moral teuml ccedileumlshtjes Gjykata nuk mund teuml marreuml parasysh gjetjet socio-

demografike neuml koheumln materiale dhe ndeumlr teuml tjera projektligjin e vitit 1991 qeuml

rekomandon heqjen e teuml gjitha formave teuml diskriminimit Sidoccedilofteuml Nuk eumlshteuml detyreuml e

Gjykateumls teuml vendoseuml neumlse neumlna e ankuesit kishte ose nuk i kishte shkelur angazhimet e

lidhura me marteseumln e saj neuml lidhje me njeumlsineuml e ligjshme familjare Ajo thjesht veuml neuml

dukje se neumlna e ankuesit dhe bashkeumlshorti i saj jetonin veccedilmas kur ankuesi kishte lindur

dhe se ata u divorcuan shumeuml shpejt pas keumlsaj Ccedileumlshtja e vetme e paraqitur neuml Gjykateuml

ka teuml beumljeuml me ccedileumlshtjen e trasheumlgimit nga neumlna nga dy feumlmijeumlt e saj ku njeumlri eumlshteuml i

lindur jashteuml martese Gjykata nuk gjen ndonjeuml bazeuml neuml rastin neuml fjaleuml peumlr teuml justifikuar

diskriminimin neuml bazeuml teuml lindjes jashteuml martese Neuml teuml kundeumlrteumln Gjykta mban se njeuml

feumlmijeuml jashte martese nuk mund teuml akuzohet peumlr rrethana peumlr teuml cilat ai ose ajo nuk

eumlshteuml peumlrgjegjeumls Eumlshteuml njeuml zbulim i pashmangsheumlm qeuml ankuesi eumlshteuml ndeumlshkuar peumlr

shkak teuml statusit teuml tij si njeuml feumlmijeuml jashte martese neuml ndarjen e pasuriseuml Duke marreuml

parasysh teuml gjitha sa meuml sipeumlr Gjykata konkludon se nuk kishte njeuml marreumldheumlnie teuml

arsyeshme teuml proporcionalitetit midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit teuml ndjekur

Prandaj ka pasur shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit nr 1 teuml marreuml neuml lidhje me Nenin 14

teuml Konventeumls

Neuml lidhje me pretendimet e shlekjes seuml Nenit 8 teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin

14 Gjykata konsideron eumlshteuml e panevojshme peumlr shqyrtim Gjykata konstaton se shteti i

82 Abdulaziz Cabales dhe Balkandali kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar 28 Maj 1985 Seria A nr 94 f 37-

38 sect 78

342

paditur duhet teuml paguajeuml ankuesin (i) 37603461 FRF neuml lidhje me deumlmin material dhe

20000 FRF neuml lidhje me deumlmin jomaterial si dhe dhe 100000 FRF (njeumlqind mijeuml

franga franceze) neuml lidhje me shpenzimet dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 1 teuml Protokollit 1 neuml kombinim me Nenin 14 teuml

Konventeumls dhe se eumlshteuml e panevojshme teuml shqyrtoj pretendimet lidhur me Nenin 8 neuml

kombinim me Nenin 14 [njeumlzeumlri]

343

Di Trizio kundeumlr Zvicreumls - 718609

2 shkurt 2016 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 14 ndeumlrlidhur me Nenin 8

Diskriminim neuml peumlrfitimet e pensionit invalidor mbi baza gjinore neuml raport me poziteumln

neuml familje ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile pengesa sheumlndeteumlsore pension invalidor lindje grua puneuml shteumlpie

kujdes peumlr feumlmijeuml orar i pjessheumlm pension i kombinuar disavantazh diskriminim

peumlrfitim i uleumlt

Ankuesja Vita Maria di Trizio shtetase italiane e lindur neuml vitin 1977 dhe jetonte neuml

Rapperseumlil-Jona neuml Kantonin e St Gall (Zviceumlr)

Faktet e rastit

Ankuesja duhej teuml linte puneumln e saj si shiteumlse me koheuml teuml ploteuml neuml qershor teuml vitit 2002

peumlr shkak teuml problemeve me shpineuml Neuml tetor teuml vitit 2003 ajo aplikoi neuml Zyreumln peumlr

Sigurimin e Afteumlsiseuml seuml Kufizuar (tani e tutje Zyra) peumlr kompensim invalidor Neuml

shkurt teuml vitit 2004 ajo lindi binjakeuml dhe si pasojeuml vuajti dhimbje meuml teuml forta teuml

shpineumls Gjateuml vlereumlsimit teuml nevojave shteumlpiake teuml familjes seuml saj ankuesja deklaroi neuml

veccedilanti se peumlr arsye financiare ajo do teuml duhej teuml vazhdonte teuml punonte me koheuml teuml

pjesshme pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml saj Raporti i vlereumlsimit arriti neuml peumlrfundimin se

kapaciteti i ankueses peumlr teuml kryer detyra shteumlpiake u zvogeumllua peumlr 446

Neuml njeuml vendim teuml dateumls 26 maj 2006 Zyra konstatoi se ankuesja kishte qeneuml neuml puneuml

me orar teuml ploteuml deri neuml fund teuml vitit 2003 kishte qeneuml shteumlpiake nga janari deri neuml maj

teuml vitit 2004 dhe kishte vendosur qeuml teuml punonte me orar teuml pjessheumlm nga qershori i vitit

2004 e neuml vazhdim ashtu qeuml ti kushtonte koheuml kujdesit peumlr shteumlpineuml dhe feumlmijeumlt e saj

Zyra i pagoi ankueses kompensim invalidor peumlr periudheumln prej 1 qershorit 2003 deri

meuml 31 gusht 2004 dhe vendosi qeuml ajo teuml mos kualifikohej peumlr asnjeuml kompensim peumlrtej

keumlsaj periudhe Zyra mori neuml konsiderateuml qeuml ankuesja neuml ccedildo rast nuk do teuml kishte

rifilluar puneumln e rregullt pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml saj duke deklaruar se ajo deumlshironte

teuml kushtonte njeuml pjeseuml teuml koheumls seuml saj neuml drejtimin e familjes

Pas ankimimit teuml pasuksessheumlm neuml Zyreuml ankuesja u ankua neuml Gjykateumln e Sigurimeve teuml

Kantonit teuml Sheumln Gallit e cila gjykateuml lejoi pjeseumlrisht keumlrkesat e saj Gjykata konsideroi

se shkalla e afteumlsiseuml seuml kufizuar seuml ankueses ishte vendosur neuml bazeuml teuml njeuml seumlreuml faktesh

teuml paplota Prandaj kjo gjykateuml e ktheu leumlndeumln peumlr hetime teuml meumltejshme neuml Zyreuml Zyra

kishte apeluar kundeumlr keumltij vendimi teuml Gjykateumls seuml Sigurimeve neuml Gjykateumln Federale

Neuml arsyetimin e saj Gjykata Federale veumlrejti se qeumlllimi i sigurimit teuml afteumlsiseuml seuml

kufizuar ishte teuml siguronte individeumlt nga rreziku peumlr tu beumlreuml teuml paafteuml - peumlr arsye

mjekeumlsore - teuml angazhoheshin neuml puneumlsim teuml paguar ose teuml kryenin detyra rutineuml

shteumlpiake Qeumlllimi nuk ishte teuml ofronte kompensim neuml lidhje me aktivitetet qeuml personi i

siguruar nuk do teuml kishte beumlreuml kurreuml edhe neumlse ai ose ajo nuk kishte pasur afteumlsi teuml

kufizuara Seuml fundi metoda e kombinuar kishte peumlr qeumlllim teuml parandalonte teuml gjitheuml

344

njereumlzit qeuml e afteuml dhe ata qeuml nuk kishin punuar kurreuml meuml pareuml peumlr teuml pretenduar

peumlrfitime bazuar neuml afteumlsineuml e kufizuar edhe pse ata ndoshta nuk do teuml kishin punuar

kurreuml edhe pa afteumlsi teuml kufizuara Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls Federale metoda e

kombinuar nuk krijoi ndonjeuml diskriminim Prandaj kjo gjykateuml vlereumlsoi se ankuesjanuk

kishte teuml drejteuml peumlr kompensim invalidor

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenin 8 (e drejta peumlr respektimin e jeteumls private dhe familjare)

ankuesja u ankua kryesisht peumlr faktin se shkalla e saj e afteumlsiseuml seuml kufizuar ishte

llogaritur duke zbatuar metodeumln e kombinuar e cila kishte rezultuar neuml ndalimin e

pageseumls seuml kompensimit invalidor peumlr shkak se ajo punonte me orar teuml pjessheumlm Sipas

ankueses metoda bazohej neuml supozimin shumeuml tradicional se veteumlm njeuml partner neuml ccedilift

meuml shpesh burri do teuml bartte njeuml profesion qeuml paguhet ndeumlrsa partneri tjeteumlr do teuml ishte

angazhuar me orar teuml ploteuml neuml kujdesin peumlr familjen dhe feumlmijeumlt Neuml aneumln tjeteumlr qeveria

zvicrane ka parashtruar se neuml kuadeumlr teuml keumlsaj metode personi i siguruar do teuml duhej teuml

beumlnte njeuml zgjedhje para se teuml llogaritej peumlrfitimi se si do teuml organizohej shpeumlrndarja e

detyrave neumlse ai ose ajo do teuml ishin neuml sheumlndet teuml mireuml Duke u bazuar edhe neuml Nenin 14

(ndalimi i diskriminimit) i ndeumlrlidhur me Nenin 6 (e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml) dhe

me Nenin 8 teuml Konventeumls ajo u ankua peumlr diskriminim neuml bazeuml teuml gjiniseuml seuml saj pasi qeuml

legjislacioni neuml fuqi neuml shumiceumln deumlrrmuese teuml rasteve ka prekur grateuml pas lindjes seuml

feumlmijeumlve teuml tyre Sipas Nenit 6 sect 1 (e drejta peumlr njeuml proces teuml rregullt gjyqeumlsor brenda

njeuml kohe teuml arsyeshme) ajo u ankua edhe peumlr disa aspekte teuml procedureumls seuml brendshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Sa i peumlrket mbrojtjes kundeumlr diskriminimit Gjykata peumlrseumlriti se Neni 14 veteumlm ploteumlson

dispozitat e tjera substanciale teuml Konventeumls dhe Protokolleve teuml saj Ky nen nuk ka

ekzistenceuml teuml pavarur sepse ajo ka efekt veteumlm neuml lidhje me geumlzimin e teuml drejtave dhe

lirive teuml mbrojtura nga keumlto dispozita Zbatimi i Nenit 14 nuk neumlnkupton

domosdoshmeumlrisht shkeljen e njeuml prej teuml drejtave substantive teuml mbrojtura nga

Konventa Eumlshteuml e nevojshme por edhe e mjaftueshme qeuml faktet e rastit teuml bien brenda

kuadrit teuml njeuml ose meuml shumeuml Neneve teuml Konventeumls ose Protokolleve teuml saj

Gjykata veumlren se masa qeuml i mundeumlsojneuml njeuml prindi teuml qeumlndrojeuml neuml shteumlpi peumlr tu kujdesur

peumlr feumlmijeumlt promovon jeteumln familjare dhe keumlshtu ka ndikuar neuml meumlnyreumln se si eumlshteuml

organizuar masa teuml tilla ishin brenda fusheumls seuml Nenit 8 Rasti aktual gjithashtu kishte teuml

beumlnte me ccedileumlshtje qeuml lidhen me organizimin e jeteumls familjare edhe pse neuml njeuml meumlnyreuml

tjeteumlr Statistikat neuml dispozicion treguan se metoda e kombinuar neuml shumiceumln e rasteve

kishte teuml beumlnte me grateuml qeuml deumlshironin teuml punonin me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml

feumlmijeumlve teuml tyre Neuml gjykimin e rastit teuml ankueses Gjykata Federale kishte pranuar se

metoda e kombinuar neuml disa raste mund teuml rezultojeuml neuml humbjen e kompensimit

veccedilaneumlrisht peumlr grateuml qeuml punonin me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml tyre

Aplikimi i metodeumls seuml kombinuar tek ankuesja kishte ndikuar te ajo dhe bashkeumlshorti i

saj neuml vendosjen e meumlnyreumls seuml ndarjes seuml detyrave brenda familjes dhe rrjedhimisht ka

pasur ndikim neuml organizimin e jeteumls familjare dhe karriereumls

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata Federale kishte pranuar neuml meumlnyreuml eksplicite se metoda e

kombinuar mund teuml kishte pasoja negative peumlr individeumlt qeuml punonin me koheuml teuml

345

pjesshme peumlr arsye familjare neumlse ata paafteumlsohen beumlhen me afteumlsi teuml kufizuara Keumlto

konsiderata ishin teuml mjaftueshme qeuml Gjykata teuml konstatonte se ankesa hynte neuml kuadeumlr

teuml Nenit 8 neumln nocionin e jeteumls familjare Gjithashtu aspekti i jeteumls private teuml Nenit

8 hyri neuml lojeuml peumlr aq sa garantoi teuml drejteumln peumlr zhvillimin personal dhe autonomineuml Neuml

maseumln qeuml metoda e kombinuar ka vendosur personat qeuml deumlshirojneuml teuml punojneuml me orar

teuml pjessheumlm neuml njeuml disavantazh krahasuar me ata qeuml punojneuml me koheuml teuml ploteuml dhe ata

qeuml nuk punojneuml fare nuk mund teuml peumlrjashtohet mundeumlsia se kjo metodeuml e llogaritjes seuml

peumlrfitimeve teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar do teuml kufizonte kategorineuml e pareuml teuml personave neuml

zgjedhjen e tyre se si teuml ndajneuml jeteumln e tyre private midis puneumls detyrave shteumlpiake dhe

kujdesit peumlr feumlmijeumlt e tyre

Shumica deumlrrmuese e njereumlzve teuml prekur nga metoda e kombinuar ishin grateuml qeuml

deumlshironin teuml reduktonin orarin e puneumls pas lindjes seuml njeuml feumlmije Rrjedhimisht ankuesi

mund teuml pretendojeuml teuml jeteuml viktimeuml e diskriminimit neuml baza gjinore Pra Neni 14 i

ndeumlrlidhur me Nenin 8 ishte gjithashtu i zbatuesheumlm Nuk ishte e nevojshme teuml

konstatohej neumlse refuzimi i dheumlnies seuml ndihmeumls peumlr invalideuml gjithashtu peumlrbeumlnte

diskriminim peumlr shkak teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar

Lidhur me pretendimet peumlr shkele teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata fillimisht analizon ekzisteneumln e njeuml prezumimi teuml diskriminimit teuml teumlrthorteuml neuml

rastin aktual Gjykata veumlren se neuml vitin 2009 metoda e kombinuar ishte zbatuar neuml 75

teuml teuml gjitha vendimeve mbi peumlrfitimin e afteumlsiseuml seuml kufizuar Nga keumlto raste 97 kishin

teuml beumljneuml me grateuml Keumlto shifra mund teuml konsiderohen mjaftueshmeumlrisht teuml besueshme si

dhe tregojneuml prezumim teuml diskriminimit indirekt Si rregull Gjykata peumlrseumlriti se njeuml

dallim neuml trajtim eumlshteuml diskriminues neumlse nuk ka arsyetim objektiv dhe teuml arsyesheumlm

dometheumlneuml neumlse nuk ndjek njeuml qeumlllim legjitim ose neumlse nuk ka njeuml marreumldheumlnie teuml

arsyeshme proporcionaliteti midis mjeteve teuml peumlrdorura dhe qeumlllimit qeuml keumlrkohet teuml

realizohet

Qeumlllimi i sigurimit teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar ishte teuml siguronte individeumlt kundeumlr rrezikut

peumlr tu beumlreuml teuml paafteuml pasi qeuml peumlr shkak teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar ata do teuml angazhoheshin

neuml puneumlsim teuml paguar ose do teuml kryenin detyra rutinore teuml cilat ata do teuml kishin qeneuml neuml

gjendje trsquoi kryenin meuml pareuml dhe teuml cilat ata do teuml jeneuml ende neuml gjendje trsquoi kryejneuml neumlse

do teuml kishin mbetur neuml sheumlndet teuml mireuml Kjo peumlrbeumlnte njeuml qeumlllim teuml ligjsheumlm teuml afteuml peumlr

teuml justifikuar dallimet e veumlrejtura Neuml vetvete ajo ishte neuml peumlrputhje me thelbin dhe

kufizimet e njeuml skeme teuml tilleuml sigurimi e cila kishte burime teuml kufizuara dhe njeuml nga

parimet udheumlzuese teuml seuml cileumls duhej teuml ishte kontrolli i shpenzimeve Sidoqofteuml ky

qeumlllim duhej teuml vlereumlsohej neuml parimin e baraziseuml gjinore Arsye shumeuml teuml forta duhet teuml

paraqiten para se njeuml dallim neuml trajtim bazuar neuml gjini mund teuml konsiderohet si i

pajtuesheumlm me Konventeumln Prandaj margjina e vlereumlsimit teuml autoriteteve zvicerane

ishte shumeuml e ngushteuml

Gjykata vuri neuml dukje se ankuesja fillimisht kishte punuar me orar teuml ploteuml dhe kishte

qeneuml e detyruar teuml heqeuml doreuml nga puna neuml qershor teuml vitit 2002 peumlr shkak teuml problemeve

teuml shpineumls Asaj i ishte njohur paafteumlsia prej 50 gjateuml periudheumls nga qershori 2003

deri neuml lindjen e binjakeumlve teuml saj dhe kishte marreuml kompensim invalidor peumlr periudheumln

prej 1 qershorit 2003 deri meuml 31 gusht 2004 Ky kompensim invalidor meuml pas u ndalua

peumlr shkak teuml aplikimit teuml metodeumls seuml kombinuar e cila supozonte se siccedil e kishte

346

deklaruar ajo veteuml ldquoajo nuk do te kishte punuar me orar te plote pas lindjes se feumlmijeumlve

te saj edhe nese ajo nuk do te kishte pasur ndonje paaftesirdquo

Neumlse ankuesja do teuml kishte punuar me orar teuml ploteuml ose do trsquoia kushtonte koheumln e saj

teumlreumlsisht detyrave shteumlpiake ajo do teuml merrte kompensim teuml pjessheumlm invalidor

Rrjedhimisht vendimi qeuml refuzonte teuml drejteumln e saj peumlr kompensim ishte bazuar neuml

pohimin e saj se ajo deumlshironte teuml reduktojeuml orarin e saj teuml puneumls neuml meumlnyreuml qeuml teuml

kujdeset peumlr feumlmijeumlt e saj dhe shteumlpineuml e saj Neuml praktikeuml peumlr shumiceumln e madhe teuml

grave qeuml deumlshironin teuml punonin me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml feumlmijeumlve teuml tyre

metoda e kombinuar ishte burim diskriminimi

Peumlr meuml tepeumlr aplikimi i metodeumls seuml kombinuar ka qeneuml subjekt i kritikave peumlr disa koheuml

nga autoritetet dhe komentatoreumlt e caktuar vendas Keumlto ishin tregues teuml qarteuml peumlr njeuml

ndeumlrgjegjeumlsim neuml rritje se metoda e kombinuar nuk ishte meuml neuml peumlrputhje me peumlrpjekjet

peumlr teuml arritur barazineuml gjinore neuml shoqeumlrineuml bashkeumlkohore neuml teuml cileumln grateuml keumlrkonin

legjitimisht gjithnjeuml e meuml shumeuml balancimin e jeteumls familjare me karriereumln Peumlr meuml

tepeumlr metodat alternative teuml llogaritjes ishin teuml mundshme teuml cilat do teuml merrnin meuml

shumeuml parasysh zgjedhjen e grave peumlr teuml punuar me koheuml teuml pjesshme pas lindjes seuml njeuml

feumlmije Kjo do teuml beumlnte teuml mundur ndjekjen e qeumlllimit peumlr barazi gjinore meuml teuml madhe

pa rrezikuar qeumlllimin e sigurimit teuml paafteumlsiseuml

Peumlrveccedil keumltyre argumenteve teuml peumlrgjithshme refuzimi peumlr ti dheumlneuml ankuesit teuml pakteumln

kompensim teuml pjessheumlm invalidor kishte pasoja teuml reumlndeumlsishme praktike peumlr teuml madje

duke supozuar qeuml ajo teuml mund teuml punonte me koheuml teuml pjesshme Duke marreuml parasysh

keumlteuml nuk kishte pasur asnjeuml justifikim teuml arsyesheumlm peumlr dallimin neuml trajtim ndaj teuml cilit

ankuesja ishte neumlnshtruar Andaj Gjykata konstatoi se kishte pasur shkelje teuml Nenit 14

teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls

Gjykata vendosi se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohet veccedilmas ankesa e cila

pretendon shkelje teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 6 ose shkelje teuml Nenit 6

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 8 teuml Konventeumls shpall

pjeseumln tjeteumlr teuml pretentimeve si teuml panevojshme peumlr shqyrtim [me kateumlr vota peumlr dhe tri

kundeumlr]

347

Ccedilam kundeumlr Turqiseuml - 5150008

23 shkurt 2016 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 14 i lexuar bashkeumlrisht me Nenin 2 teuml Protokollit 1

Pretendim peumlr diskriminim si pasojeuml e refuzimi peumlr tu pranuar neuml Akademineuml

Kombeumltare teuml Muzikeumls si rezultat i faktit teuml teuml qenurit e verbeumlr duke mos shqyrtuar

mundeumlsineuml e akomodimit teuml paafteumlsiseuml seuml saj ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile edukim detyrim i shtetit verbeumlr pengesa fizike mos pranim shkolleuml

muzike arsye administrative diskrimim kushte teuml barabarta

Ankuesja Ceyda Evrim Ccedilam shtetase turke e lindur neuml vitin 1989 dhe jeton neuml

Stamboll

Faktet e rastit

Neuml vitin 2004 ankuesja e cila eumlshteuml e verbeumlr ka kaluar testin e pranimit peumlr

Akademineuml Kombeumltare Turke teuml Muzikeumls pjeseuml e Universitetit Teknik teuml Stambollit Si

pjeseuml e procedurave teuml pranimit njeuml komision nga spitali Bakırkoumly kishte hartuar njeuml

raport mjekeumlsor qeuml vinte neuml peumlrfundimin se ajo mund teuml merrte meumlsime neuml seksionet e

akademiseuml seuml muzikeumls ku nuk keumlrkohej teuml pamurit

Duke deklaruar se asnjeuml nga seksionet e akademiseuml nuk mund teuml konsiderohet se nuk

keumlrkon shikim ose teuml pamur Akademia e Muzikeumls kishte keumlrkuar nga zyrtari kryesor i

spitalit qeuml teuml hartonte njeuml raport teuml ri peumlr teuml sqaruar neumlse si rezultat i keumlsaj deklarate

zonjusha e re do teuml mund teuml vijonte meumlsimet neuml Akademi teuml Muzikeumls Akademia

gjithashtu kishte refuzuar regjistrimin e ankueses

Prindeumlrit e ankueses neuml emeumlr teuml saj kishin keumlrkuar nga Gjykata Administrative e

Stambollit qeuml teuml anulonte vendimin e Universitetit Teknik teuml Stambollit Gjykata kishte

leumlneuml neuml fuqi vendimin e administrateumls seuml universitetit mbi bazeumln se ankuesja nuk kishte

ofruar njeuml raport nga njeuml spital publik qeuml deklaronte se ajo ishte ploteumlsisht neuml gjendje

peumlr teuml qeneuml studente neuml Akademineuml e Muzikeumls Ankuesja dhe prindeumlriteuml e kishin apeluar

vendimin neuml Gjykateumln Supreme Administrative teuml Turqiseuml e cila kishte hedhur poshteuml

apelimin Ata kishin beumlreuml keumlrkesa paralele peumlr teuml ndaluar ekzekutimin e vendimit neuml

lidhje me aplikimin peumlr regjistrim pa sukses Po ashtu ata kishin paraqitur ankeseuml

ndoneumlse pa sukses edhe kundeumlr Spitalit Bakırkoumly i cili ndeumlrkoheuml kishte ploteumlsuar

raportin mjekeumlsor dhe deklaronte peumlrfundimisht se ankuesja nuk ishte neuml gjendje teuml

peumlrshtatshme peumlr teuml vijuar Akademineuml e Muzikeumls

Duke u mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1 (e drejta peumlr arsim) ankuesja ishte

ankuar peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml saj neuml arsim me arsyetimin se shteti kishte deumlshtuar

trsquoi ofronte personave me afteumlsi teuml kufizuara teuml njeumljtat mundeumlsi sikurse teuml tjereumlve Ajo po

ashtu ka deklaruar se eumlshteuml diskriminuar mbi bazeuml teuml verbeumlriseuml seuml saj neuml shkelje teuml

Nenit 14 teuml Konventeumls (ndalimi i diskriminimit)

348

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja ka paraqitur ankeseuml peumlr shkelje teuml seuml drejteumls seuml saj peumlr arsim Ajo ka

kontestuar argumentin se teuml pamurit eumlshteuml keumlrkuar peumlr regjistrim neuml Akademi teuml

Muzikeumls duke theksuar se njeuml keumlrkeseuml e tilleuml eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me teuml drejteumln neuml

arsim Ajo meuml tej ka argumentuar se shteti nuk ka respektuar detyrimin e tij pozitiv peumlr

trsquou ofruar personave me afteumlsi teuml kufizuar teuml njeumljtat mundeumlsi sikurse edhe teuml gjitheuml teuml

tjereumlve Neuml pretendimet dhe argumentet e saj ajo eumlshteuml mbeumlshtetur neuml Nenin 2 teuml

Protokollit Nr 1 teuml Konventeumls qeuml ka keumlteuml peumlrmbajtje

ldquoAskujt nuk mund trsquoi mohohet e drejta per arsimim Shteti ne ushtrimin e

funksioneve qeuml merr peumlrsipeumlr neuml fusheumln e edukimit dhe teuml arsimit respekton teuml

drejteumln e prindeumlrve peumlr teuml siguruar keumlteuml edukim dhe arsim neuml peumlrputhje me bindjet

e tyre fetare dhe filozofikerdquo

Ankuesja gjithashtu eumlshteuml ankuar se ajo ka eumlshteuml trajtuar neuml meumlnyreuml diskriminuese mbi

bazeuml teuml verbeumlriseuml seuml saj neuml shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls

Qeveria nga ana e saj ka kontestuar keumlto pretendime Ajo u eumlshteuml referuar rregullave

teuml pranimit dhe regjistrimit neuml kolegj Sipas Qeveriseuml rregullat e procedureumls seuml

Akademiseuml seuml Muzikeumls kaneuml qeneuml legjitime dhe teuml parashikueshme tutje se kriteret

procedurale kaneuml qeneuml teuml publikuara dhe teuml qasshme peumlr publikun dhe se ato nuk kaneuml

peumlrmbajteuml dispozita shprehimore qeuml peumlrjashtojneuml personat e verbeumlr diccedilka qeuml do teuml

peumlrbeumlnte diskriminim teuml qarteuml teuml keumlsaj kategorie teuml personave

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata ka veumlneuml re si fillim se legjislacioni neuml fuqi neuml koheumln peumlrkateumlse ka peumlrcaktuar

se feumlmijeumlt me afteumlsi teuml kufizuara kaneuml teuml drejteumln neuml arsim pa diskriminim Gjithashtu

ka veumlneuml re se peumlrjashtimi i ankuesja eumlshteuml mbeumlshtetur neuml rregullat e procedureumls seuml

Akademiseuml qeuml keumlrkojneuml leumlshimin e njeuml certifikate mjekeumlsore teuml peumlrshtatshmeumlriseuml fizike

peumlr teuml ndjekur meumlsimet neuml akademi

Ndoneumlse keumlto rregulla teuml procedureumls nuk peumlrjashtonin personat e verbeumlr dhe teuml gjitha

personat keumlrkohej qeuml teuml paraqisnin certifikatat Gjykata ka vlereumlsuar se ajo nuk mund teuml

anashkalojeuml efektet e njeuml keumlrkese teuml tilleuml tek personat qeuml vujaneuml nga paafteumlsi fizike

sikurse neuml rastin e ankuesja Meuml tej Gjykata ka shtuar se ankuesja neuml fakt ka paraqitur

certifikateumln e peumlrshtatshmeumlriseuml fizike me peumlrmbajtje teuml njeuml rezervimi rreth verbeumlriseuml seuml

saj por Akademia e Muzikeumls e refuzuar ateuml dhe madje ka keumlrkuar ndryshimin e saj nga

zyrtari mjekeumlsor i spitalit Peumlr pasojeuml edhe pse Akademia e Muzikeumls ka beumlreuml peumlrpjekje

qeuml teuml justifikojeuml refuzimin peumlr regjistrim teuml ankueses mbi bazeumln e deumlshtimit teuml saj peumlr

trsquou sjelleuml neuml pajtim me formalitetet e nevojshme administrative sidomos neuml lidhje me

certifikateumln mjekeumlsore Gjykata ka vlereumlsuar se verbeumlria e ankueses ka qeneuml arsyeja e

vetme e refuzimit

Peumlr meuml tepeumlr Gjykata ka vlereumlsuar se fakti qeuml ka kaluar provimin pranues e qeuml ka qeneuml

parakusht peumlr ccedilfareumldo keumlrkese peumlr regjistrim ankuesja ka deumlshmuar se ajo ka qeneuml

ploteumlsisht e kualifikuar peumlr regjistrim neuml Akademineuml Kombeumltare teuml Muzikeumls

Si pasojeuml e mungeseumls seuml infrastruktureumls seuml peumlrshtatshme peumlr studenteumlt me afteumlsi teuml

kufizuara dhe duke vlereumlsuar se diskriminimi mbi bazeuml teuml paafteumlsiseuml peumlrfshineuml

refuzimin peumlr teuml beumlreuml akomodime teuml arsyeshme peumlr paafteumlsineuml e saj Gjykata ka gjetur

se autoritetet kombeumltare nuk kaneuml beumlreuml peumlrpjekje qeuml teuml identifikojneuml nevojat e ankueses

349

dhe ka deumlshtuar teuml shpjegojneuml se si verbeumlria e saj ja parandalon ndjekjen e meumlsimeve teuml

muzikeumls Gjithashtu Gjykata ka veumlrejtur se Akademia nuk ka beumlreuml asfareuml peumlrpjekjesh

peumlr trsquoua peumlrshtatur meumlsimet studenteumlve teuml verbeumlr Si rezultat Gjykata ka ardhur neuml

peumlrfundimin se refuzimi peumlr teuml regjistruar ankuesen qeuml ka qeneuml i mbeumlshtetur veteumlm neuml

verbeumlrineuml e saj ka qeneuml i lidhur edhe me faktin se autoritetet kombeumltare nuk e kaneuml

shqyrtuar asnjeumlhereuml mundeumlsineuml peumlr teuml beumlreuml akomodime teuml arsyeshme peumlr paafteumlsineuml e

saj

Peumlrfundimisht Gjykata ka vlereumlsuar se ankueses i eumlshteuml mohuar pa ndonjeuml justifikim teuml

arsyesheumlm dhe objektiv peumlrfitimi nga arsimimi muzikor dhe keumlsisoji ka gjetur shkelje

teuml Nenit 14 teuml Konventeumls i lexuar bashkeumlrisht me Nenin 2 teuml Protokollit Nr 1

Neuml driteumln e gjetjes seuml shkeljes seuml Nenit 14 Gjykata e ka vlereumlsuar teuml panevojshme qeuml teuml

shqyrtojeuml ankeseumln edhe mbi bazeumln e Nenit 2 teuml Protokollit Nr 1

Gjykata ka urdheumlruar shtetin turk qeuml trsquoi paguaj ankuesja 10000 EUR si deumlmshpeumlrblim

peumlr deumlmin jo-material dhe 3000 EUR neuml lidhje me kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 14 teuml Konventeumls neuml kombinim me Nenin 2 teuml

Protokollit Nr 1 [njeumlzeumlri]

350

Neni 15

Derogimi ne rastet e gjendjes se jashtezakonshme

1 Neuml rast lufte ose rreziku tjeteumlr publik qeuml i kanoset jeteumls seuml kombit cdo Paleuml e Larteuml

Kontraktuese mund teuml marreuml masa qeuml iu shmangen detyrimeve teuml parashikuara nga

kjo Konventeuml vecse neuml shkalleumln meuml teuml vogeumll qeuml e keumlrkon situata me kusht qeuml keumlto

masa teuml mos jeneuml teuml papajtueshme me detyrimet e tjera sipas teuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare

2 Dispozita e meumlsipeumlrme nuk lejon asnjeuml shmangie nga Neni 2 me peumlrjashtim teuml

rastit teuml vdekjes qeuml vjen si pasojeuml e akteve teuml ligjshme teuml lufteumls ose nga Nenet 3 4

(paragrafi 1) dhe 7

3 Cdo Paleuml e Larteuml Kontraktuese qeuml ushtron keumlteuml teuml drejteuml derogimi mban ploteumlsisht

teuml informuar Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm teuml Keumlshillit teuml Evropeumls peumlr teuml gjitha masat e

marra dhe arsyet pse ato janeuml marreuml Gjithashtu ajo duhet teuml informojeuml Sekretarin e

Peumlrgjithsheumlm teuml Keumlshillit teuml Evropeumls peumlr dateumln neuml teuml cileumln keumlto masa kaneuml humbur

fuqineuml dhe dispozitat e Konventeumls vihen seumlrish neuml zbatim teuml ploteuml

351

Lawless kundeumlr Irlandeumls - 33257

1 korrik 1961 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 dhe 6

Nenet 5 dhe 6 teuml Konventeumls nuk kaneuml dheumlneuml bazeuml ligjore peumlr ndalimin pa gjyq teuml

ankuesit

Neni 7

Pretendim peumlr shkelje si pasojeuml e maseumls seuml paraburgimit nuk ka shkelje

Nenit 15

Masat e ndeumlrmarra nga qeveria ishin rezultat i njeuml situate teuml reumlndeuml teuml siguriseuml kur

shteteve ju lejohet derogimi nga konventa nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile konflikt Irlandeuml Veriore siguri kombeumltare arrestim paraburgim

derogim interes i peumlrgjithsheumlm

Ankuesi z Gerard Richard Lawless i lindur neuml vitin 1936 punonte neuml njeuml ndeumlrmarrje

ndeumlrtimi dhe banonte neuml Dublin

Faktet e rastit

Me 21 shtator 1956 ankuesi u ndaloua seuml bashku me tre burra neuml njeuml hangar teuml

braktisur ku policia gjen armeuml Gjykata Penale e Qarkut te Dublinit dha vendimin peumlr

lirimin e kateumlr teuml akuzuarve me 23 neumlntor 1956 I dyshuar peumlr veprimtari teuml paligjshme

ankuesi ndalohet peumlrseumlri me 14 maj 1957 Gjateuml njeuml kontrolli neuml shteumlpineuml e tij u gjet njeuml

dokument doreumlshkrimor mbi guerilen Me 16 maj Gjykata Penale e Qarkut teuml Dublinit

e deumlnoi me njeuml muaj heqje lirie peumlr keumlteuml fakt por jo peumlr aneumltaresimin neuml IRA83

Me 5 korrik 1957 neuml Gazeteumln Zyrtare Qeveria Irlandeze shpall hyrjen neuml fuqi qeuml nga

8 korriku teuml kompetencave peumlr arrestim dhe paraburgim qeuml u janeuml dhaneuml ministrave teuml

shtetit neuml bazeuml teuml Ligjit nr 2 teuml vitit 1940 i cili ndryshonte Ligjin e vitit 1939 mbi

shkeljet e siguriseuml shteteumlrore Neuml zbatim teuml keumltij ligji Ministri i Drejteumlsiseuml me 12 korrik

1956 nxjerr njeuml vendim peumlr paraburgimin e ankuesit i cili ishte ndaluar njeuml diteuml meuml

pareuml kur ai po peumlrpiqej teuml shkonte neuml Angli Ankuesi internohet neuml njeuml kamp ushtarak

neuml shoqeumlrineuml e pothuaj njeumlqind personave teuml tjereuml pa u paraqitur peumlrpara njeuml gjyqtari

Me 10 dhjetor 1956 ai paraqitet peumlrpara Komisionit teuml paraburgimit ai zotohet

gojarisht se nuk do teuml merret me asnjeuml veprimtari teuml paligjshme sipas kuptimit teuml

legjislacionit teuml vitit 1939 dhe 1940 Teuml neseumlrmen Ministri i Drejteumlsiseuml urdheumlroi lirimin

e tij

83 Qeuml nga themelimi i Shtetit teuml Lireuml Irlandez neuml vitin 1921 disa grupe teuml armatosura qeuml u quajteumln Ushtria

Republikane e Irlandeumls (IRA) ishin formuar me qeumlllim teuml dheumlnies fund teuml sovranitetit britanik neuml Irlandeumln

e Veriut neumlpeumlrmjet akteve teuml dhuneumls

352

Ndeumlrkoheuml me 11 tetor 1957 Gjykata e Larteuml kishte dheumlneuml njeuml vendim qeuml hidhte poshteuml

njeuml ankimim peumlr shkelje teuml Habeas Corpus teuml beumlreuml nga i interesuari i cili apeloi kundeumlr

keumltij vendimi peumlrpara Gjykateumls Supreme por pa sukses

Ankuesi iu drejtua Komisionit Evropian teuml teuml Drejtave teuml Njeriut me 8 neumlntor 1957 Ai

pretendonte se Konventa ishte shkelur peumlr shkak teuml paraburgimit teuml tij pa njeuml vendim

gjykate qeuml nga 13 gushti i vitit 1957 Neuml raportin e tij teuml 19 dhjetorit 1959 Komisioni

konstatoi se Neni 7 nuk gjente zbatim dhe arrin neuml njeuml peumlrfundim neuml lidhje me Nenin

15 Sipas tij peumlrderisa njeuml rrezik publik keumlrceumlnonte ekzistenceumln e shtetit masat e

arrestimit dhe teuml paraburgimit teuml marra nga Qeveria Irlandeze justifikoheshin nga

situata e jashteumlzakonshme

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi pohoi se ndalimi i tij shkeli teuml drejteumln e tij peumlr liri sipas Nenit 5 teuml drejteumln e tij

peumlr gjykim teuml drejteuml sipas Nenit 6 dhe ndalimin e ligjit penal retroaktiv sipas Nenit 7

Neuml aneumln tjeteumlr Qeveria irlandeze argumentoi se veprimet e ankuesi binin neumln kushtet e

Nenit 17 dhe keumlshtu ai nuk kishte meuml teuml drejteuml teuml mbeumlshtetej neuml mbrojtjen e Konventeumls

Duke iu referuar peumlrgatitjeve travaux dhe ndeumlrtimit teuml Nenit 5 sect 3 argumentoi se

ndalimi i ankuesi nuk ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 duke pretenduar se sipas Nenit

5 sect 1 (c) nuk kishte asnjeuml detyrim peumlr teuml sjelleuml personin e ndaluar para njeuml autoriteti

kompetent gjyqeumlsor kur ishte kryer arrestimi peumlr teuml parandaluar kryerjen e njeuml vepre

penale Po ashtu Irlanda argumentoi se Neni 6 ishte i pareumlndeumlsisheumlm peumlr rastin neuml fjaleuml

meqeuml nuk ishte ngritur aktakuzeuml kundeumlr ankuesi

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 17 teuml Konventeumls Gjykata vlereumlsoi se ky nen ka njeuml vlereuml negative dhe

nuk mund teuml privojeuml ankuesin nga teuml drejtat themelore teuml garantuara me Nenet 5 dhe 6

Neuml fakt ankuesi nuk u mbeumlshtet neuml Konventeuml peumlr teuml justifikuar ose kryer veprimet neuml

kundeumlrshtim me teuml drejtat dhe liriteuml e garantuara prej saj

Lidhur me Nenet 5 dhe 6 teuml Konventeumls shtrohet pyetja neumlse paraburgimi i ankuesit pa

paraqitje neuml Gjykateuml ishte neuml kundeumlrshtim me detyrimet e Irlandeumls neuml bazeuml teuml Nenit 5

dhe 6 teuml Konventeumls Neni 6 nuk merrej parasysh meqeneumlse ankuesi nuk iu neumlnshtrua

ndonjeuml aktakuze Peumlr sa i peumlrket Nenit 5 beumlhej fjaleuml veteumlm peumlr paragrafin 1 (c) dhe 3

Peumlr Gjykateumln ata krijonin njeuml teumlreumlsi dhe kaneuml njeuml kuptim teuml qarteuml dhe natyral ata

imponojneuml detyrimin e paraqitjes peumlrpara njeuml gjyqtari me synimin peumlr teuml shqyrtuar

problemin e heqjes seuml liriseuml ose teuml njeuml vendimi lidhur me themelin e ccedileumlshtjes teuml ccedildo

personi teuml ndaluar qeuml dyshohet se do teuml kryejeuml njeuml vepeumlr penale Por ky nuk ishte rasti i

ankuesit Paraburgimi i tij nuk mund te justifikohej neuml arsyet e paraqitura neuml Nenin 5

sectsect 1 (c) dhe 3

Lidhur me Nenin 7 teuml Konventeumls se a ishte paraburgimi i a neuml kundeumlrshtim me

detyrimet e Irlandeumls neuml bazeuml teuml Nenit 7 teuml Konventeumls Gjykata iu peumlrgjigj negativisht

keumlsaj ccedileumlshtje sepse ky nen i cili ndalonte prapaveprimin e deumlnimit ishte i

pazbatuesheumlm neuml keumlteuml ccedileumlshtje Paraburgimi i ankuesit peumlrbeumlnte njeuml maseuml parandaluese

dhe nuk mund teuml konsiderohej si rezultat i njeuml deumlnimi penal

353

Lidhur me Nenin 15 teuml Konventeumls se a bazohej paraburgimi i ankuesi mbi teuml drejteumln e

derogimit teuml shteteve paleuml teuml garantuar nga Neni 15 sect 1 Gjykata shprehet pozitivisht

pasi kishte verifikuar se tre kushtet e keumlrkuara nga ky nen ishin ploteumlsuar

Neuml radheuml teuml pareuml qeveria mund teuml deklaronte legjitimisht se njeuml rrezik publik i kanosej

kombit gjateuml periudheumls neuml fjaleuml neuml territorin e Republikeumls se Irlandeumls pasi qeuml ndodhej

njeuml ushtri sekrete qeuml vepronte jashteuml kuadrit kushtetues dhe peumlrdorte dhuneuml peumlr teuml

arritur objektivat e saj kjo ushtri vepronte edhe jashteuml territorit teuml shtetit duke

veumlshtireumlsuar keumlshtu marreumldheumlniet e keumltij teuml fundit me vendet fqinje aktivitetet terroriste

ishin rritur neuml meumlnyre alarmuese qeuml nga vjeshta e vitit 1956 dhe gjateuml semestrit teuml pareuml

teuml vitit 1957

Seuml dyti paraburgimi pa paraqitje peumlrpara njeuml gjyqtari dukej si njeuml maseuml qe zbatohej

veteumlm peumlr shkak teuml veumlshtireumlsive teuml koheumls Neuml fakt zbatimi i legjislacionit teuml zakonsheumlm

nuk kishte mundur teuml frenonte rritjen e rrezikut qeuml i kanosej Republikeumls neuml vitin 1957

Funksionimi i gjykatave penale teuml zakonshme i gjykatave penale speciale ose i

gjykatave ushtarake nuk mjaftonte peumlr teuml vendosur paqen dhe rendin publik neuml veccedilanti

mbledhja e provave teuml mjaftueshme peumlr teuml bindur personat e lidhur me IRA-n dhe

grupet e saj disidente ndeshej me veumlshtireumlsiteuml meuml teuml meumldha peumlr arsye teuml karakterit

ushtarak dhe sekret teuml tyre dhe teuml frikeumls qeuml ata shkaktonin neuml popull Peumlr sa i peumlrket

mbylljes seuml kufirit me Irlandeumln e Veriut ky veprim do teuml sillte peumlr teuml gjitheuml popullateumln

pasoja shumeuml teuml reumlnda qeuml do teuml kishin tejkaluar keumlrkesat e rastit teuml urgjenceumls Peumlr keumlteuml

arsye paraburgimi administrativ i personave qeuml dyshoheshin se donin teuml merrnin pjeseuml

neuml veprimtari terroriste dukej i justifikueshem Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlrejti se Ligji nr

2 i vitit 1940 parashikonte njeuml seumlreuml garancish kundeumlr abuzimeve Kontroll i

vazhduesheumlm i Parlamentit mbi zbatimin e ligjit krijimi i njeuml komisioni paraburgimi i

peumlrbeumlreuml nga njeuml oficer dhe dy magjistrateuml teuml cileumlve mund ti drejtohet ccedildo i

parahurgosur vendimi i keumltij komisioni peumlr lirimin e keumltij teuml fundit ishte i detyruesheumlm

peumlr qeverineuml Kjo e fundit i garanton lirimin personit teuml ndaluar neuml qofteuml se ai zotohet

se do teuml respektojeuml ligjin Seuml fundi asnjeuml element nuk i lejonte Gjykateumls qeuml teuml

vlereumlsonte se masat e marra nga qeveria duke deroguar nga Konventa binin ndesh me

detyrimet e tjera qeuml rridhnin nga e drejta ndeumlrkombeumltare

Seuml fundi Gjykata dha peumlrgjigje edhe lidhur me ccedileumlshtjen se a peumlrbeumlnte njeuml njoftim teuml

mjaftueshem letra e deumlrguar me 20 korrik 1957 nga qeveria Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm

teuml Keumlshillit teuml Evropeumls neuml bazeuml teuml Nenit 15 sect 3 teuml Konventes Peumlrseumlri Gjykata dha nje

peumlrgjigje pohuese Ajo ccedilmoi se njoftimi ishte beumlreuml pa voneseuml dhe se asgjeuml nuk e

pengonte shtetin teuml shpallte neuml territorin e tij vendimin e derogimit

Rrjedhimisht duke u bazuar neuml argumentimin si meuml larteuml Gjykata arriti neuml peumlrfundimin

se Konventa nuk ishte shkelur

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata hedh poshteuml pretendimin neuml fjaleuml teuml nxjerreuml nga Qeveria Irlandeze nga Neni 17

teuml Konventeumls thekson se Nenet 5 dhe 6 teuml Konventeumls nuk kaneuml dheumlneuml bazeuml ligjore peumlr

ndalimin pa gjyq teuml ankuesit deklaron se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 7 teuml Konventeumls

Gjykata gjithashtu konstaton se nuk ka shkelje teuml Nenit 15 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

354

Aksoy kundeumlr Turqiseuml - 2198793

18 dhjetor 1996 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 15

Qeveria kishte deroguar detyrimet e saj teuml lejuara sipas Nenit 15 teuml Konventeumls peumlrkitazi

me zbatimin e Nenit 5 (e drejta peumlr liri dhe siguri) neuml koheuml teuml gjendjes seuml

jashteumlzakonshme Neuml keumlteuml ccedileumlshtje shtetet geumlzojneuml margjineuml teuml gjereuml vlereumlsimi ndoneumlse

ky diskrecion nuk eumlshteuml i pakufizuar I takon Gjykateumls qeuml teuml vendoseuml neumlse shtetet kaneuml

shkuar peumlrtej shkalleumls seuml keumlrkuar neuml meumlnyreuml strikte nga urgjenca e krizeumls

Neni 3

Trajtimi i ankuesit siccedil eumlshteuml peumlrshkruar ka qeneuml i njeuml natyre serioze dhe mizore asisoji

qeuml mund teuml cileumlsohet si tortureuml ka shkelje

Neni 5(3)

Ankuesit nuk i ishin ofruar mbrojtjet e nevojshme neuml veccedilanti mungesa e qasjes te njeuml

avokat mjek i afeumlrm apo familjar dhe mungesa e ndonjeuml mundeumlsie realiste peumlr ta sjelleuml

ateuml para njeuml gjykate peumlr teuml vlereumlsuar ligjshmeumlrineuml e paraburgimit neumlnkupton se ai ishte

leumlneuml komplet neuml meumlshireumln e atyre qeuml e mbanin ka shkelje

Neni 6

Gjykata e kishte pareuml meuml teuml peumlrshtatshme qeuml teuml shqyrtonte pretendimin peumlr shkelje teuml

Nenit 6 neuml kontekst teuml detyrimit meuml teuml peumlrgjithsheumlm teuml shteteve sipas Nenit 13 peumlr teuml

ofruar mjete efektive peumlr shkelje teuml Konventeumls nuk ka shkelje

Neni 13

Mohim i mjetit efektiv juridik neuml lidhje me ankeseumln peumlr tortureuml si pasojeuml e me

mungeseumls seuml hetimeve ndaj keqtrajtimit teuml tij si dhe Qasja e njeuml zyrtari shteteumlror peumlr teuml

mos filluar hetime sado qeuml ka qeneuml neumln detyrim peumlr teuml ndeumlrmarreuml hetime eumlshteuml e

barasvlefshme me minimin e efektivitetit teuml mjeteve juridike qeuml mund teuml keneuml ekzistuar

ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile peumlrleshje gjendje e jashteumlzakonshme arrestim paraburgim tortureuml

pasoja mjekeumlsore mungeseuml kujdesi qasje neuml avokat derogim vdekje

Ankuesi z Zeki Aksoy qeneuml shtetas turk Ka lindur neuml vitin 1963 dhe eumlshteuml qeumllluar

dhe ka vdekur meuml 1994 Qeuml nga kjo koheuml babai i tij ka shprehur deumlshireumln qeuml teuml

vazhdojeuml rastin

Faktet e rastit

Afeumlrsisht nga viti 1985 janeuml zhvilluar peumlrleshje serioze neuml Turqineuml juglindore ndeumlrmjet

forcave teuml siguriseuml dhe aneumltareumlve teuml PKK-seuml (Partiseuml seuml Puneumls seuml Kurdistanit) Ky

355

konfrontim deri neuml koheumln e rastit kishte marreuml jeteumlt e 4036 civileumlve dhe 3884

pjeseumltareumlve teuml forcave teuml siguriseuml

Faktet e rastit kaneuml qeneuml teuml diskutueshme Sipas ankuesit ai ishte deumlrguar neuml

paraburgim meuml 24 neumlntor 1992 ndeumlrmjet oreumls 11 dhe 12 teuml mesnateumls Rreth njeumlzet

policeuml kishin shkuar neuml shteumlpineuml e tij teuml shoqeumlruar nga njeuml i burgosur me emrin Metin i

cili dyshohet se e ka identifikuar ankuesin si aneumltar teuml PKK-seuml pavareumlsisht se ai u ka

theumlneuml policeumlve se nuk e njeh Metinin

Qeveria ka deklaruar se ankuesi ishte arrestuar dhe deumlrguar neuml paraburgim meuml 26

neumlntor 1992 rreth oreumls 0830 teuml meumlngjesit bashkeuml me trembeumldhjeteuml teuml tjereuml teuml dyshuar

peumlr ndihmeuml dhe mbeumlshtetje teuml terroristeumlve teuml PKK-seuml

Sipas ankuesit ai ishte mbyllur neuml qeli bashkeuml me dy teuml tjereuml neuml njeuml dhomeuml me

peumlrmasa rreth 15 x 3 metra Ai ishte marreuml neuml pyetje rreth asaj se a e njihte Metinin

(personin qeuml e kishte identifikuar) Sipas ankuesit atij i eumlshteuml theumlneuml se ldquoneumlse nuk e njeh

ateuml tash do ta njoheumlsh ateuml neumln tortureumlrdquo Gjateuml dy diteumlve vijuese ai ka deklaruar se eumlshteuml

rrahur vazhdimisht neuml intervale prej dy oreumlve ose gjyseumlm ore Si rezultat i tortureumls ka

deklaruar se ka humbur leumlvizjen e kraheumlve dhe teuml duarve Ankuesi kishte keumlrkuar qeuml teuml

shihte njeuml doktor por kjo i ishte mohuar Sidoqofteuml meuml voneuml neuml dhjetor 1992 e kishte

vizituar njeuml doktor Raporti mjekeumlsor peumlrmbante njeuml fjali qeuml theksonte se ankuesi nuk

kishte shenja teuml goditjeve ose dhuneumls Sipas ankuesit doktori e kishte pyetur se si i

kishte leumlnduar kraheumlt peumlr ccedilfareuml kishte reaguar polici duke theumlneuml se kishte pasur

aksident

Ankuesi ishte liruar meuml 10 dhjetor 1992 dhe disa diteuml meuml voneuml ishte shtruar neuml spital

ku ishte diagnostifikuar me paralizeuml radiale Ai i kishte theumlneuml doktorit qeuml e ka trajtuar se

ka qeneuml mbajtur neuml qeli me duart e lidhura mbrapa shpindeumls Ankuesi ishte liruar nga

spitali neuml fund teuml muajit Ndeumlrkoheuml meuml 21 dhjetor 1992 prokurori publik kishte

vendosur se nuk ka bazeuml peumlr teuml filluar procedura penale kundeumlr ankuesit ndoneumlse

njeumlmbeumldhjeteuml teuml tjereumlve qeuml ishin burgosur bashkeuml me teuml u ishin ngritur aktakuza

Sa i peumlrket keqtrajtimit teuml pohuar nga ankuesi nuk eumlshteuml filluar asnjeuml procedureuml civile

apo penale neuml gjykatat turke

Ankuesi ishte qeumllluar peumlr vdekje meuml 16 prill 1994 Sipas peumlrfaqeumlsuesve teuml tij ai ishte

keumlrceumlnuar me vdekje neuml meumlnyreuml qeuml teuml teumlrhiqte ankeseumln e paraqitur neuml Komisionin

Evropian peumlr teuml Drejtat e Njeriut keumlrceumlnimi i fundit i beumlreuml me telefon meuml 14 prill 1994

Sipas Qeveriseuml ndeumlrkaq vrasja ka ardhur si rezultat i mosmarreumlveshjeve ndeumlrmjet

fraksioneve teuml ndryshme teuml PKK-seuml Njeuml i dyshuar i supozuar si aneumltar i PKK-seuml ishte

akuzuar peumlr vrasjen

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml seancat deumlgjimore teuml organizuara nga Gjykata Qeveria i kishte beumlreuml thirrje Gjykateumls

qeuml teuml hidhte poshteuml ankeseumln mbi bazeumln se nuk janeuml shterur mjetet e brendshme juridike

ose si alternativeuml teuml gjejeuml se nuk ka pasur shkelje teuml Konventeumls

Neuml teuml njeumljtin rast ankuesi i kishte keumlrkuar Gjykateumls qeuml teuml gjente shkelje teuml Neneve 3 5

6 13 dhe 25 teuml Konventeumls Gjithashtu kishte keumlrkuar satisfaksion teuml drejteuml sipas Nenit

50 teuml Konventeumls Sa u peumlrket meritave teuml rastit ankuesi kishte pretenduar trajtim neuml

kundeumlrshtim me Nenin 3 teuml Konventeumls Qeveria i kishte vlereumlsuar keumlto pretendime si teuml

pabazuara Komisioni nga ana e tij kishte gjetur se ankuesi ishte torturuar Ankuesi

356

ishte ankuar edhe rreth shkeljes seuml Nenit 5 teuml Konventeumls qeuml ishte kontestuar nga ana e

Qeveriseuml

Ankesat tjera peumlrfshijneuml shkeljet e Neneve 6 sect 1 peumlr mohim teuml qasjes neuml gjykateuml dhe

Nenit 13 peumlr mungeseuml teuml mjeteve efektive juridike Qeveria eumlshteuml kundeumlrpeumlrgjigjur

duke deklaruar se ankuesi asnjeumlhereuml nuk ka filluar procedura gjyqeumlsore prandaj nuk do

teuml duhej teuml kishte teuml drejteumln e ankeseumls peumlr mohim teuml qasjes neuml drejteumlsi Tutje ka

deklaruar se ka pas neuml dispozicion njeuml seumlreuml mjetesh efektive juridike

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata seuml pari kishte shqyrtuar ccedileumlshtjen e pretendimeve rreth shterimit ose jo teuml

mjeteve teuml brendshme juridike Neuml keumlteuml kontekst Gjykata kishte rikujtuar se ankuesi

ishte mbajtur neuml qeli peumlr seuml paku kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml pa asistenceuml ose peumlrkrahje ligjore

dhe mjekeumlsore Keumlto rrethana neuml vetvete do trsquoi jepnin atij arsye teuml ndihej i dobeumlt i

pafuqisheumlm dhe i shqeteumlsuar ndaj autoriteteve teuml shtetit Gjykata kishte ardhur neuml

peumlrfundimin se neuml rastin konkret ekziston rrethana teuml jashteumlzakonshme qeuml e lironin

ankuesin nga detyrimi peumlr teuml shterur mjetet e brendshme juridike

Sa u peumlrket meritave Gjykata kishte vendosur qeuml teuml pranonte gjetjet e faktit teuml beumlra nga

Komisioni i teuml Drejtave teuml Njeriut qeuml ekzistonte neuml ateuml koheuml Neuml keumlteuml drejtim kishte

ardhur neuml peumlrfundimin se trajtimi i ankuesit siccedil eumlshteuml peumlrshkruar ka qeneuml i njeuml natyre

serioze dhe mizore asisoji qeuml mund teuml cileumlsohet si tortureuml Neuml keumlteuml pikeuml Gjykata kishte

gjetur shkelje teuml Nenit 3

Sa i peumlrket Nenit 5 Qeveria kishte deroguar detyrimet e saj teuml lejuara sipas Nenit 15 teuml

Konventeumls peumlrkitazi me zbatimin e Nenit 5 neuml koheuml emergjence Neuml keumlteuml ccedileumlshtje

Gjykata ka deklaruar se shtetet geumlzojneuml margjineuml teuml gjereuml vlereumlsimi ndoneumlse ky

diskrecion nuk eumlshteuml i pakufizuar I takon Gjykateumls qeuml teuml vendoseuml neumlse shtetet kaneuml

shkuar peumlrtej shkalleumls seuml keumlrkuar neuml meumlnyreuml strikte nga urgjenca e krizeumls Neuml rastin

konkret Gjykata ishte e mendimit se shteti kishte kaluar keumlteuml kufi pavareumlsisht

emergjenceumls publike teuml deklaruar Ankuesit nuk i ishin ofruar mbrojtjet e nevojshme

neuml veccedilanti mungesa e qasjes te njeuml avokat mjek i afeumlrm apo familjar dhe mungesa e

ndonjeuml mundeumlsie realiste peumlr ta sjelleuml ateuml para njeuml gjykate peumlr teuml vlereumlsuar ligjshmeumlrineuml

e paraburgimit neumlnkupton se ai ishte leumlneuml komplet neuml meumlshireumln e atyre qeuml e mbanin

Gjykata ka rikujtuar se ankuesi ishte mbajtur neuml paraburgim peumlr seuml paku

kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml pa u sjelleuml para njeuml gjyqtari apo zyrtari tjeteumlr Gjykata ishte e

mendimit se hetimi i veprave terroriste veumlrteteuml paraqet problem peumlr autoritetet por

megjithateuml nuk mund teuml pranojeuml se ka qeneuml e nevojshme peumlr teuml mbajtur njeuml teuml dyshuar

peumlr kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml pa ndeumlrhyrje gjyqeumlsore Peumlr meuml tepeumlr sipas Gjykateumls Qeveria

nuk ka ofruar ndonjeuml arsyetim teuml holleumlsisheumlm se peumlrse lufta kundeumlr terrorizmit neuml

Turqineuml juglindore e ka beumlreuml ndeumlrhyrjen gjyqeumlsore jopraktike Neuml peumlrfundim Gjykata

ka gjetur se ka pas shkelje teuml Nenit 5sect 3 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket ankeseumls peumlr shkelje teuml Nenit 6 Gjykata e kishte pareuml meuml teuml peumlrshtatshme qeuml

teuml shqyrtonte ateuml neuml lidhje me detyrimin meuml teuml peumlrgjithsheumlm teuml shteteve sipas Nenit 13

peumlr teuml ofruar mjete efektive peumlr shkelje teuml Konventeumls Sa i peumlrket Nenit 13 Gjykata ka

veumlneuml re se sipas ligjit turk neuml rrethanat e rastit teuml ankuesi prokurori kishte detyrim qeuml

teuml fillonte hetimin neuml lidhje me deumlmet e peumlsuara nga ankuesi Qasja e tilleuml e njeuml zyrtari

shteteumlror i cili ka qeneuml neumln detyrim peumlr teuml ndeumlrmarreuml hetime eumlshteuml e barasvlefshme me

357

minimin e efektivitetit teuml mjeteve juridike qeuml mund teuml keneuml ekzistuar Prandaj Gjykata

gjen se sidomos neuml lidhje me mungeseumln e hetimeve ndaj keqtrajtimit teuml tij atij i eumlshteuml

mohuar mjeti efektiv juridik neuml lidhje me ankeseumln e tij peumlr tortureuml Keumlsisoji Gjykata

gjen shkelje teuml Nenit 13 teuml Konventeumls

Marreuml parasysh shkeljet skajshmeumlrisht serioze teuml peumlsuara nga ankuesi dhe ankthin qeuml

keumlto padyshim i kaneuml shkaktuar babait teuml tij i cili ka vazhduar me ankeseumln pas vdekjes

seuml teuml birit Gjykata ka vendosur qeuml teuml ofrojeuml shumeumln e ploteuml teuml keumlrkuar si deumlmshpeumlrblim

peumlr deumlmin material dhe jo-material Gjithashtu ka urdheumlruar mbulimin e kostove dhe

shpenzimeve teuml ankuesit teuml cilat i ka vlereumlsuar teuml arsyeshme

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 3 teuml Konventeumls [me teteuml vota kundeumlr njeuml] gjen se ka

shkelje teuml Nenit 5(3) [me teteuml vota kundeumlr njeuml] vendoseuml se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml

shqyrtojeuml ankeseumln sipas Nenit 6(1) [me teteuml vota kundeumlr njeuml] gjen se ka shkelje teuml

Nenit 13 [me teteuml vota kundeumlr njeuml] gjen se nuk eumlshteuml peumlrcaktuar ndonjeuml shkelje e Nenit

25(1) [njeumlzeumlri]

358

Sakik dhe teuml Tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 2387894 2387994 2388094 2388194

2388294 2388394

26 neumlntor 1997 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 3 4 dhe 5

Arrestmi koha e mbajtjes mungesa e kompensimit si dhe mos pasja e mundeumlsis qeuml teuml

merrnin masa peumlr teuml sfiduar ligjshmeumlrineuml e vendimeve teuml prokurorit publik duke

urdheumlruar ndalimin e tyre neuml paraburgimin e policiseuml teuml vendosur nga njeuml gjykateumls ka

rezultuar neuml shkelje ka shkelje

Neni 15

Masat e ndeumlrmarra peumlrbeumljneuml shkelje dhe se shteti nuk ka pasur teuml drejteuml teuml deumlrgoj nga

Konventa ky nen nuk eumlshteuml i aplikuesheumlm

Fjaleumlt kyccedile konflikt situateuml e jashteumlzakonshme derogim deklarim i shprehur

brenda zoneumls seuml konfliktit arrestim paraburgim joligjoreuml tej-zgjatur

Ankuesit z Sırrı Sakık z Ahmet Tuumlrk z Mahmut Alınak znj Leyla Zana z

Mehmet Hatip Dicle dhe z Orhan Doğan gjashteuml shtetas turq

Faktet e rastit

Ankuesit ishin gjashteuml ish aneumltareuml teuml Asambleseuml Kombeumltare Turke teuml cileumlt ishin

zgjedhur meuml 20 tetor 1991 si aneumltareuml teuml Partiseuml Demokratike (Demokrasi Partisi) Meuml 2

mars 1994 Asambleja Kombeumltare hoqi imunitetin e tyre parlamentar neuml njeuml keumlrkeseuml teuml

prokurorit publik teuml bashkangjitur neuml Gjykateumln e Siguriseuml Kombeumltare teuml Ankaraseuml i cili

i kishte akuzuar ata peumlr kryerjen e veprave penale teuml klasifikuara si krime terroriste Dy

nga ankuesit u arrestuan pasi po largoheshin nga ndeumlrtesa e parlamentit dhe u moreumln neuml

paraburgim neuml selineuml e seksionit anti-terrorist teuml policiseuml seuml siguriseuml teuml Ankaraseuml Kateumlr

ankuesit e mbetur u arrestuan neuml meumlnyreuml teuml ngjashme meuml 4 mars 1994 Meuml 4 mars 1994

prokurori publik i zgjati gjashteuml paraburgimet e ankuesve neuml arrest policor deri meuml 16

mars 1994 me arsyetimin se nevojiten hetime teuml meumltejshme Peumlrderisa ishin neuml

paraburgim ankuesit refuzuan teuml beumlnin ndonjeuml deklarateuml Meuml 17 mars 1994 njeuml gjykateumls

i veteumlm i Gjykateumls seuml Sigurimit Kombeumltar leumlshoi njeuml urdheumlr peumlr ndalimin e ankuesve neuml

pritje teuml gjykimit Meuml 22 mars 1994 neuml ankeseumln e ankuesve njeuml gjykateuml e peumlrbeumlreuml prej

tre gjyqtareumlve teuml seuml njeumljteumls gjykateuml miratoi urdhrin e 17 marsit 1994 Meuml 13 prill 1994

njeuml keumlrkeseuml tjeteumlr peumlr lirim u hodh poshteuml nga Gjykata e Siguriseuml Kombeumltare

Meuml 21 qershor 1994 prokurori publik paraqiti parashtresat qeuml akuzonin ankuesit peumlr

separatizeumlm dhe minimin e integritetit teuml shtetit Neuml Dhjetor teuml vitit 1994 Gjykata e

Siguriseuml Kombeumltare deumlnoi dy nga ankuesit peumlr 3 vjet dhe 6 muaj burgim peumlr

propagandeuml separatiste dhe pjeseumln e mbetur deri neuml 15 vjet burg peumlr aneumltareumlsim neuml njeuml

grup teuml armatosur Meuml 26 tetor 1995 pas ankeseumls seuml ankuesve Gjykata e Kasacionit

anuloi deumlnimin e njeuml prej paditeumlsve teuml burgosur peumlr 15 vjet dhe urdheumlroi lirimin

ankesat e ankuesve teuml mbetur u pranuan

359

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit solleumln disa pretendime para Gjykateumls ku ndeumlr tjera pohuan se (a) nuk ishin

sjelleuml menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjyqtari ose zyrtari tjeteumlr teuml autorizuar me ligj peumlr

ushtrimin e pushtetit gjyqeumlsor e qeuml ishte neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 3 teuml Konventeumls

(b) se nuk kishin qeneuml neuml gjendje teuml merrnin masa peumlr teuml sfiduar ligjshmeumlrineuml e

vendimeve teuml prokurorit publik qeuml urdheumlronin ndalimin e tyre neuml paraburgimin e

policiseuml teuml vendosur nga njeuml gjyqtar neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls seuml

vitit 1950 dhe (c) nuk kishin mundeumlsi qeuml teuml keumlrkonin kompensim peumlr shkelje teuml Nenit 5

teuml Konventeumls seuml vitit 1950 neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 5 teuml saj

Ne lidhje me keumlto pretendime peumlrgjigja e Qeveriseuml ishte se (a) se natyra dhe shkalla e

keumlrceumlnimit terrorist neuml Turqi dhe veumlshtireumlsiteuml e veccedilanta qeuml haseumln neuml ndeumlrmarrjen e

veprimeve peumlr teuml shmangur ateuml keumlrceumlnim dhe peumlr teuml hetuar sjelljen e ankuesve duhej teuml

peshoheshin neuml bilanc (b) se standardi i keumlrkuar nga Neni 5 sect 4 ishte ploteumlsuar nga

gjyqtari i veteumlm i cili urdheumlroi paraburgimin e ankuesve neuml pritje teuml gjykimit dhe se

Neni 19 sect 8 i Kushtetuteumls turke qeuml ishte neuml terma teuml ngjasheumlm me Nenin 5 sect 4 teuml

Konventeumls seuml vitit 1950 siguroi njeuml mjet juridik qeuml ishte neuml dispozicion peumlrpara

Gjykatave teuml Siguriseuml Kombeumltare dhe (c) se si ankuesit nuk kishin shfryteumlzuar Nenin

19 teuml Kushtetuteumls Turke ose teuml Ligjit nr 466 peumlr pageseumln e kompensimit peumlr persona teuml

arrestuar ose ndaluar neuml meumlnyreuml teuml paligjshme kompensimi duhet teuml refuzohet Qeveria

gjithashtu neuml peumlrgjitheumlsi pohoi se meqeuml Turqia kishte ushtruar teuml drejteumln e derogimit

sipas Nenit 15 teuml Konventeumls seuml vitit 1950 meuml 6 gusht 1990 dhe 3 janar 1991 ajo nuk

kishte shkelur asnjeuml pjeseuml teuml Nenit 5

Arsyetimi i Gjykateumls

Fillimisht Gjykata adresoi kundeumlrshtimet e Qeveriseuml peumlr derogim nga Konventa sipas

Nenit 15 teuml Konventeumls Gjykata rikujtoi se Neni 15 i Konventeumls autorizon peumlrjashtimet

nga detyrimet qeuml rrjedhin nga Konventa veteumlm deri neuml maseumln e keumlrkuar rrepteumlsisht nga

keumlrkesat e situateumls Do teuml ishte neuml kundeumlrshtim me objektin dhe qeumlllimin e Nenit 15

neumlse gjateuml vlereumlsimit teuml fusheumlveprimit territorial teuml derogimit neuml fjaleuml Gjykata do teuml

shtrijeuml efektet e saj neuml njeuml pjeseuml teuml territorit turk qeuml nuk eumlshteuml peumlrmendur neuml meumlnyreuml

eksplicite neuml njoftimin e derogimit Pasi qeuml njoftimet e derogimit aplikoheshin veteumlm

neuml rajonin ku ishte shpallur gjendja e jashteumlzakonshme dhe keumltu nuk peumlrfshihej

Ankaraja vendndodhja neuml teuml cileumln ankuesit u arrestuan ccedileumlshtja e derogimit nuk ishte e

zbatueshme peumlr rastin neuml fjaleuml

Tutje Gjykata shtoi se fakti qeuml hetimi i akteve terroriste pa dyshim i paraqet shtetet

kontraktuese me probleme teuml veccedilanta nuk do teuml thoteuml qeuml shtetet kontraktuese kishin njeuml

leteumlr teuml bardheuml sipas Nenit 5 teuml Konventeumls peumlr teuml arrestuar teuml dyshuarit peumlr pyetje pa

kontrolleuml efektive nga gjykatat vendase dhe neuml fund teuml fundit nga institucionet

mbikeumlqyreumlse teuml Konventeumls sa hereuml qeuml ata zgjodheumln teuml pohonin se terrorizmi ishte

peumlrfshireuml Neni 5 ruan njeuml teuml drejteuml themelore teuml njeriut peumlrkateumlsisht mbrojtjen e

individit kundeumlr ndeumlrhyrjeve arbitrare nga ekzekutivi me teuml drejteumln e tij peumlr liri

Rrjedhimisht pasi qeuml Gjykata meuml pareuml kishte konstatuar se paraburgimi peumlr njeuml

periudheuml prej 4 diteumlsh dhe 6 oreumlsh pa kontroll gjyqeumlsor ra jashteuml kufizimeve teuml rrepta neuml

koheumln e peumlrcaktuar me Nenin 5 sect 3 dhe si ankuesit ishin ndaluar peumlr periudha prej 12

deri neuml 14 diteuml nuk mund teuml thuhet edhe neumlse aktivitetet peumlr teuml cilat ata u akuzuan ishin

360

teuml lidhura me njeuml keumlrceumlnim terrorist se ishte e nevojshme teuml ndaloheshin peumlr keumlto

periudha Neuml peumlrputhje me rrethanat Gjykata vie neuml peumlrfundim se kishte pasur shkelje

teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls

Gjykata shtoi se ndoneumlse gjyqtari vendor kur urdheumlronte paraburgimin dhe gjykimin e

ankuesve vendosi edhe peumlr ligjshmeumlrineuml e paraburgimit teuml tyre teuml meumlparsheumlm ai gjyqtar

nuk kishte ndeumlrhyreuml deri neuml peumlrfundimin e paraburgimit policor peumlrkateumlsisht 12 deri 14

diteuml pas arrestimit teuml ankuesve Duke pasur parasysh konkluzionin e arritur neuml lidhje

me Nenin 5 sect 3 njeuml periudheuml kaq e gjateuml nuk ishte neuml peumlrputhje me nocionin e

shpejteumlsiseuml sipas Nenint 5 sect 4 teuml Konventeumls Gjithashtu ekzistenca e Nenit 19 sect 8 teuml

Kushtetuteumls seuml Turqiseuml nuk peumlrjashton njeuml shkelje teuml Nenit 5 sect 4 teuml Konventeumls

Ekzistenca e njeuml mjeti juridik duhet teuml jeteuml mjaft i sigurt Neuml rastin neuml fjaleuml nuk kishte

deumlshmi teuml njeuml instance neuml teuml cileumln njeuml person neuml paraburgim kishte peumlrdorur me sukses

Nenin 19 (8) teuml Kushtetuteumls Turke ose Nenin 5 sect 4 teuml Konventeumls Njeuml mungeseuml e tilleuml e

precedenteve tregoi pasigurineuml e mjeteve juridike Prandaj kishte pasur njeuml shkelje teuml 5

sect 4 teuml Konventeumls

Gjykata shtoi se nuk kishte deumlshmi teuml njeuml instance neuml teuml cileumln pala kontestuese kishte

marreuml kompensimin e peumlrmendur neuml Nenin 5 sect 45 teuml Konventeumls duke u mbeumlshtetur neuml

njeuml nga dispozitat e peumlrmendura nga Qeveria Duke pasur parasysh veccedilaneumlrisht Nenin 1

teuml ligjit nr 466 me peumlrjashtim teuml situateumls kur njeuml person nuk eumlshteuml kryer peumlr gjykim ose

eumlshteuml liruar ose shkarkohet pas gjykimit neuml gjyq teuml gjitha rastet neuml teuml cilat kompensimi

ishte i paguesheumlm neumln 1 vit keumlrkoi privimin e liriseuml peumlr teuml qeneuml i paligjsheumlm Neuml rastin

konkret Qeveria pranoi se ndalimet neuml fjaleuml ishin neuml peumlrputhje me ligjin turk Pranimi i

efektsheumlm i seuml drejteumls teuml garantuar me Nenin 5 sect 5 teuml Konventeumls seuml vitit 1950 nuk u

sigurua me njeuml shkalleuml teuml mjaftueshme sigurie Prandaj Gjykata gjen se kishte pasur

njeuml shkelje teuml Nenit 5 sect 5 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se konstaton se derogimi i beumlreuml nga Turqia sipas Nenit 15 teuml Konventeumls

nuk eumlshteuml i zbatuesheumlm neuml keumlteuml rast Poashtu Gjykata gjen se ka shkelje te Neni 5 sectsect 1

3 4 dhe 5 [njeumlzeumlri]

361

Demir dhe teuml tjereumlt kundeumlr Turqiseuml - 7119978551062-1064

23 shtator 1998 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Pretendim se aplikimi i derogimit nuk e arsyetonte paraburgimin peumlr njeuml koheuml teuml gjateuml

dhe pa vendim gjyqeumlsor peumlrkundeumlr rrethanave ka shkelje

Neni 15

Qeveria kishte doreumlzuar praneuml Keumlshillit teuml Evropeumls njeuml deklarateuml peumlr derogim peumlr

Anatolineuml jug-lindore

Fjaleumlt kyccedile situateuml e jashteumlzakonshme derogim nga konventa zoneuml e caktuar

arrestim paraburgim mbajtje tej-zgjatje pa vendim gjyqeumlsor siguri e

paarsyeshme

Ankuesit z Huumlseyin Demir (ankuesi i pareuml) z Sukru Suumlsin (ankuesi i dyteuml) z Faik

Kaplan (ankuesi i treteuml)

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml dhe i dyteuml teuml zgjedhur nga Rrethi Yenimahalle Idil ishin kryetari dhe

ish-sekretari i Partiseuml Social Demokrate Populiste (SHP) - dega Idil Ankuesi i treteuml

ishte korrespondent peumlr gazeteumln Huumlrriyet dhe aneumltar i bordit teuml Partiseuml Popullore teuml

Republikeumls (CHP) - dega e Idilit

Neuml ateumlboteuml ankuesit jetonin dhe punonin neuml Idil neuml krahineumln e Sirnak e cila ishte ndeumlr

ato krahina teuml cilat qeuml nga viti 1987 ishin shpallur neuml gjendje teuml jashteumlzakonshme neuml

Anatolineuml jug-lindore Meuml 6 gusht 1990 Peumlrfaqeumlsuesi i Peumlrhersheumlm i Turqiseuml neuml

Keumlshillin e Evropeumls i deumlrgoi Sekretarit teuml Peumlrgjithsheumlm teuml Keumlshillit teuml Evropeumls njoftimin

peumlr derogim

Ankuesi i pareuml u arrestua dhe u burgos meuml 22 janar 1993 (26 janar sipas Qeveriseuml) dy

aknkuesit e tjereuml peumlsuan teuml njeumljtin fat meuml 28 janar (meuml 26 dhe 30 janar peumlrkateumlsisht

sipas Qeveriseuml) Ata u akuzuan se ishin aneumltareuml teuml PKK (Partia e Puneumltoreumlve teuml

Kurdistanit) Me keumlrkeseumln e Drejtoriseuml seuml Policiseuml neuml Idil ankuesit u ekzaminuan nga

zyra e mjekeumlsiseuml ligjore neuml Idil Neuml raportet e tyre mjekeumlt deklaruan se nuk kishin

veumlrejtur asnjeuml shenjeuml teuml rrahjeve apo dhuneumls tek personat neuml fjaleuml

Meuml 12 shkurt 1993 avokati i ankuesit ngriti padi kundeumlr kreut teuml Drejtoriseuml seuml Policiseuml

qeuml urdheumlroi burgun neuml fjaleuml Ky pretendim u refuzua meuml 2 prill 1993 Pasi secili i

neumlnshtrohet ekzaminimit teuml ri mjekeumlsor ankuesit janeuml transferuar meuml 15 shkurt 1993 neuml

rastin e pareuml dhe meuml 18 shkurt neuml dy teuml tjereuml para gjyqtarit teuml Gjykateumls Penale teuml Idilit i

cili i deumlrgoi neuml paraburgim teuml peumlrkohsheumlm

Meuml 11 qershor 1993 njeuml procedureuml penale filloi para Gjykateumls seuml Siguriseuml Kombeumltare

neuml Dijarbakir kundeumlr tridhjeteuml e peseuml teuml akuzuarve duke peumlrfshireuml edhe ankuesit Meuml 7

korrik 1993 ankuesit u paraqiteumln para Gjykateumls seuml Siguriseuml Kombeumltare Dy ankuesit e

pareuml teumlrhoqeumln rreumlfimet qeuml kishin beumlreuml neuml zyrat e policiseuml seuml siguriseuml duke pohuar se

362

keumlto ishin nxjerreuml prej tyre me aneuml teuml detyrimit Ankuesi i treteuml tha se ai kishte vepruar

neumln frikeumln e hakmarrjes nga PKK Ai u lirua me kusht neuml teuml njeumljteumln diteuml ndeumlrsa dy

akuesit e tjereuml meuml 3 shkurt 1994

Gjykata e Siguriseuml Kombeumltare dha gjykimin meuml 14 neumlntor 1996 Duke zbatuar Nenin

168 sect 2 teuml Kodit Penal gjykata deumlnoi ankuesin e pareuml dhe ankuesin e dyteuml me

dymbeumldhjeteuml vjet e gjashteuml muaj burgim peumlr aneumltareumlsim neuml njeuml bandeuml teuml armatosur dhe

deumlnoi ankuesin e treteuml neuml bazeuml teuml Nenit 169 teuml kodit teuml njeumljteuml me tre vjet e neumlnteuml muaj

burgim peumlr dheumlnien e ndihmeumls njeuml bande teuml armatosur dhe peumlr strehimin e krimineleumlve

teuml njohur Me aktgjykimin e 2 marsit 1998 Gjykata e Kasacionit konfirmoi keumlteuml

vendim

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit keumlrkuan nga Gjykata teuml konstatonte se paraburgimi i tyre neuml qendreumln

paraburgimit kishte shkelur Nenin 5 sect 3 teuml Konventeumls dhe tu jepte atyre teuml drejteumln e

satisfaksionit sipas Nenit 50

Qeveria nga ana tjeteumlr keumlrkoi nga Gjykata teuml deklaronte se duke pasur parasysh

rrethanat e veccedilanta rreth ccedileumlshtjes neuml fjaleuml zbatimi i derogimit turk nuk ishte

joproporcional neuml alternativeuml teuml deklarojeuml se jo teuml gjitha paditeuml e parashikuara neuml ligjin

turk janeuml paraqitur neuml gjykatat e brendshme dhe teuml deklarojneuml se nuk ka pasur shkelje

teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata veumlren se neuml rastin Brogan dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar84 ka

konstatuar se periudha e paraburgimit qeuml ka zgjatur peumlr kateumlr diteuml dhe gjashteuml oreuml pa

shqyrtim gjyqeumlsor ka reumlneuml jashteuml kufizimeve teuml rrepta teuml koheumls e lejuar sipas Nenit 5 sect

3 madje edhe pse ajo ishte projektuar peumlr teuml mbrojtur komunitetin si teumlreumlsi nga

terrorizmi

Neuml ccedileumlshtjen neuml fjaleuml ankuesi i pareuml dhe dyteuml u mbajteumln neuml paraburgim peumlr teuml pakteumln

njeumlzet e tre diteuml dhe ankuesi i treteuml peumlr teuml pakteumln gjashteumlmbeumldhjeteuml diteuml gjateuml seuml cileumls

asnjeuml prej tyre nuk eumlshteuml paraqitur para njeuml gjyqtari ose zyrtari tjeteumlr gjyqeumlsor Duke

pasur parasysh aktgjykimin e sipeumlrpeumlrmendur Gjykata mund teuml peumlrfundojeuml veteumlm se

periudhat e paraburgimit neuml fjaleuml nuk kaneuml arritur ta peumlrmbushin keumlrkeseumln e shpejteumlsiseuml

teuml peumlrcaktuar neuml Nenin 5 sect 3 Keumlrkesat e hetimit nuk mund ti shfuqizojneuml autoritetet

nga detyrimi peumlr teuml sjelleuml ccedildo person teuml arrestuar neuml peumlrputhje me Nenin 5 sect 1 (c)

menjeumlhereuml peumlrpara njeuml gjyqtari siccedil keumlrkohet nga Neni 5 sect 3 Kur eumlshteuml e nevojshme

autoritetet duhet teuml zhvillojneuml forma teuml kontrollit gjyqeumlsor teuml cilat peumlrshtaten me

rrethanat por qeuml janeuml neuml peumlrputhje me Konventeumln

Lidhur me validitetin e derogimit teuml njoftuar nga Turqia neumln Nenin 15 teuml Konventeumls

Gjykata rikujton se i takon ccedildo Shteti Paleuml me peumlrgjegjeumlsineuml e tij peumlr jeteumln e kombit

[teuml tij] teuml peumlrcaktojeuml neumlse kjo jeteuml keumlrceumlnohet nga njeuml emergjenceuml publikerdquo dhe neumlse

po sa eumlshteuml e nevojshme teuml beumlhet neuml peumlrpjekje peumlr teuml kapeumlrcyer emergjenceumln Prandaj

neuml keumlteuml ceumlshtje duhet trsquoi lihet njeuml hapeumlsireuml e gjereuml vlereumlsimi autoriteteve kombeumltare

84 Brogan dhe teuml tjereumlt kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkua aktgjykim i dateumls 29 Neumlntor 1988 Seria A nr 145-B

p 33 sect 62

363

Sidoqofteuml Shtetet Paleuml nuk geumlzojneuml diskrecion teuml pakufizuar Eumlshteuml peumlr Gjykateumln teuml

vendoseuml neumlse ndeumlr teuml tjera shtetet kaneuml shkuar peumlrtej maseumls seuml keumlrkuar rrepteumlsisht nga

keumlrkesat e krizeumls Sidoqofteuml kufirimargjina i brendsheumlm i vlereumlsimit shoqeumlrohet nga

mbikeumlqyrja evropiane

Sa i peumlrket ekzistenceumls seuml emergjenceumls publike qeuml keumlrceumlnon jeteumln e kombit Gjykata

peumlrmendi aktgjykimin e saj neuml rastin e Aksoy85 ku kishte gjetur se ldquoShtrirja dhe

ndikimi i veprimtariseuml terroriste teuml PKK neuml Turqineuml juglindore ka krijuar pa dyshim neuml

keumlteuml rajon emergjenceuml publike qeuml keumlrceumlnon jeteumln e kombitrdquo Pasi qeuml asgjeuml nuk duket se

ka ndryshuar neuml keumlteuml rajon pak muaj pas keumltij aktgjykimi Gjykata konsideron se

ekziston ende emergjenca publike neuml keumlteuml rajon Ndeumlrsa sa i peumlrket asaj se masat e

zbatuara a kaneuml qeneuml rrepteumlsisht teuml keumlrkuara nga nevojat e situateumls Gjykata veumlren se

duke keumlrkuar justifikimin e ndalimit teuml ankuesve Qeveria i referohej keumlrkesave teuml

veccedilanta teuml hetimeve policore neuml rajon teuml cilat ishin objekt i njeuml gjendjeje teuml

jashteumlzakonshme

Neuml rastin e lartpeumlrmendur Aksoy Gjykata neuml vlereumlsimin e vlefshmeumlriseuml seuml derogimit

turk mori neuml konsiderateuml neuml veccedilanti problemin e padiskutuesheumlm teuml terrorizmit neuml

Turqineuml juglindore dhe veumlshtireumlsiteuml me teuml cilat ballafaqohet shteti neuml marrjen e masave

efektive Sidoqofteuml neuml keumlteuml rast nuk u bind se situata e domosdoshme e detyroi

mbajtjen e ankuesi me dyshimin peumlr peumlrfshirje neuml veprat terroriste peumlr kateumlrmbeumldhjeteuml

diteuml ose meuml shumeuml neuml paraburgim pa leje pa pasur qasje neuml gjyqtar ose neumlpuneumls tjeteumlr

gjyqeumlsor Rasti i tanisheumlm veumlshtireuml se ndryshon nga rasti Aksoy Megjithateuml Qeveria

theksoi se ankuesit u ekzaminuan dy hereuml nga njeuml qendeumlr e mjekeumlsiseuml ligjore dhe se

avokati i ankuesve kishte mundur teuml paraqiste ankeseuml kundeumlr kreut teuml policiseuml seuml

siguriseuml i cili kishte urdheumlruar paraburgimin e tyre Megjithateuml Gjykata i gjen keumlto

argumente jo bindeumlse Gjykata gjeti se Seuml pari sipas udheumlzimeve teuml deumlrguara nga

policia e siguriseuml neuml qendreumln e mjekeumlsiseuml ligjore detyra e qendreumls ishte e kufizuar peumlr

teuml konstatuar neumlse neuml fillim dhe neuml fund teuml paraburgimit neuml qendreumln e paraburgimit

trupat e ankuesve treguan shenjat e goditjeve apo dhuneumls Sipas mendimit teuml

Gjykateumls ekzaminimet e tilla mjekeumlsore teuml ndara me periudha gjashteumlmbeumldhjeteuml ose

njeumlzet e tre diteuml nuk janeuml neuml vetvete masa mbrojteumlse teuml mjaftueshme peumlr teuml justifikuar

gjateumlsineuml e tepeumlrt teuml paraburgimit teuml ankuesve Seuml dyti fakti qeuml avokati i ankuesve ishte

neuml gjendje teuml parashtronte ankeseuml nuk mund teuml konsiderohet si garanci efektive kundeumlr

trajtimit arbitrar veccedilaneumlrisht pasi qeuml duke u mbajtur pa komunikim ankuesit u privuan

nga teuml gjitha kontaktet me teuml

Rrjedhimisht Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se paraburgimi i paautorizuar i ankuesve peumlr

teuml pakteumln gjashteumlmbeumldhjeteuml ose njeumlzet e tre diteuml pa ndonjeuml mundeumlsi peumlr teuml pareuml njeuml

gjyqtar ose zyrtareuml teuml tjereuml gjyqeumlsor ishte rrepteumlsisht e nevojshme gjateuml krizeumls seuml

shpallur nga Qeveria Rrjedhimisht ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen derogimi i nga Turqia eumlshteuml i aplikuesheumlm sipas Nenit 15 gjithashu gjen

se ka shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

85 Aksoy kundeumlr Turqiseuml aktgjykim i dateumls 18 December 1996 Reporti 1996-VI f 2282 sect 78

364

Nuray Şen kunder Turqise - 4147898

17 qershor 2003 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Pretendim se gjateuml mbajtjes neuml paraburgim ankuesja i ishte neumlnshtruar trajtimit

ccedilnjereumlzor hedhet poshteuml si pasojeuml e mos shterjes seuml mjeteve teuml brendshme juridike

5 sect 3

Mbajtja neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml diteuml para se teuml sillet para njeuml gjykateumlsi ose

zyrtari tjeteumlr gjyqeumlsor neuml rastin konkret nuk ka qeneuml e nevojshme neuml meumlnyreuml strikte

ka shkelje

Neni 13

Mungeseuml e mjeteve efektive juridike peumlr teuml adresuar shkeljet shpallet e papranueshme

peumlr shkak teuml mospeumlrputhshmeumlriseuml me rregullin gjashteuml-mujor

Fjaleumlt kyccedile konflikt situateuml e jashteumlzakonshme derogim paraburgim mbajtje pa

gjykim siguri e panevojshme

Ankuesja znj Nuray Şen eumlshteuml shtetase turke e lindur neuml vitin 1951 dhe jeton neuml

Paris

Faktet e rastit

Ankuesja ka qeneuml drejtoresheuml e Qendreumls Kulturore Mesopotamia me seli neuml Stamboll

Qendra ka si qeumlllim qeuml teuml hulumtojeuml shqyrtojeuml dhe pasqyrojeuml kultureumln dhe artin e

popujve qeuml kaneuml jetuar ose janeuml duke jetuar neuml Mesopotami neuml radheuml teuml pareuml kurdeumlve

Neuml neumlntor teuml vitit 1995 ankuesja kishte udheumltuar neuml Diyarbakir me qeumlllimin peumlr teuml

emeumlruar drejtorin e degeumls seuml Qendreumls peumlr keumlteuml qytet Meuml 10 dhjetor 1995 ajo seuml bashku

me neumlnteuml kolegeuml teuml saj qeuml punonin peumlr Qendreumln Kulturore ishin arrestuar dhe sjelleuml neuml

qendreumln kundeumlr terrorizmit Gjateuml udheumltimit peumlr neuml seli koka e ankueses ishte vendosur

neumln uleumlsen e makineumls me teuml cileumln po udheumltonin Ankuesja ishte mbajtur neuml qendreumln e

paraburgimit peumlr njeumlmbeumldhjeteuml diteuml Pavareumlsisht se ajo dhe neumlnteuml kolegeumlt e saj ishin

deumlrguar peumlr njeuml ekzaminim mjekeumlsor neuml Institutin e Mjekeumlsiseuml Forenzike teuml Diyarbakir

neuml teuml veumlrteteuml nuk kishte ndodhur asnjeuml kontroll apo ekzaminim

Gjateuml periudheumls seuml mbajtjes neuml paraburgim ankuesja u ishte ekspozuar disa prej

praktikave neuml vijim ishte mbajtur neuml vazhdimeumlsi me sy mbyllur ishte goditur dhe

rrahur dhe neuml meumlnyreuml teuml vazhdueshme dhe teuml dhunshme ishte abuzuar seksualisht

ishte zhveshur dhe mbajtur neuml ujeuml teuml ftohteuml ndaj saj ishte aplikuar elektro-shoku ishte

abuzuar verbalisht si dhe ishte detyruar teuml vraponte neuml vend peumlr perudha teuml gjata

Ankuesja nuk ishte vendosur neuml njeuml qeli por detyruar teuml ulej neuml njeuml korridor teuml ngushteuml

Ankuesja ishte marreuml neuml pyetje dhe i ishte beumlreuml presion qeuml teuml pranonte se ishte e lidhur

me PKK-neuml dhe se ajo punonte sipas udheumlzimeve teuml PKK-seuml Ajo kishte identifikuar

njeumlrin prej hetuesve qeuml ishte prezantuar si aneumltar i njeumlsiseuml kundeumlr-terroriste Hetuesit e

365

kishin keumlrceumlnuar me vrasje dhe detyruar qeuml teuml neumlnshkruante njeuml deklarateuml pa e lexuar

ateuml Ajo srsquokishte qasje neuml avokat mbrojteumls dhe as teuml afeumlrmit e saj nuk ishin njoftuar peumlr

arrestimin

Tortura fizike ishte ndaluar disa diteuml para se ajo teuml deumlrgohej neuml gjykateuml Ankuesja beson

se kjo eumlshteuml beumlreuml peumlr ta lejuar ateuml qeuml teuml marreuml veten nga efektet e tortureumls

Meuml 21 neumlntor 1995 ankuesja ishte sjelleuml para prokurorit neuml Gjykateumln e Siguriseuml

Shteteumlrore arrestimi i saj ishte urdheumlruar dhe ajo ishte deumlrguar meuml pas neuml Burgun e

Siguriseuml seuml Larteuml teuml Diyarbakir Ankuesja ishte liruar me kusht neuml seanceumln e pareuml

deumlgjimore teuml mbajtur meuml 15 shkurt 1996 neuml Gjykateumln e Siguriseuml Shteteumlrore teuml

Diyarbakir

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesja ka paraqitur ankeseuml peumlr aplikim teuml tortureumls derisa ishte mbajtur neuml qendeumlr teuml

paraburgimit dhe se autoritetet kishin deumlshtuar qeuml teuml hetonin neuml meumlnyreuml teuml duhur

ankeseumln Ajo ishte thirrur neuml Nenet 3 dhe 13 teuml Konventeumls peumlr teuml mbeumlshtetur ankeseumln

Ankuesja gjithashtu ishte ankuar se ajo ishte mbajtur neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml

diteuml dhe nuk ishte sjelleuml para njeuml gjykateumlsi brenda njeuml kohe teuml arsyeshme Ajo

mbeumlshtetet neuml Nenin 5 sect 3 teuml Konventeumls

Qeveria nga ana e saj seuml pari kishte mbajtur qeumlndrimin se ankuesja nuk kishte shterur

mjetet e brendshme juridike neuml kuptimin e nenit 35 sect 1 teuml Konventeumls Qeveria ka

argumentuar se do teuml kishte qeneuml e mundur peumlr teuml keumlrkuar korrigjim para gjykatave

administrative Qeveria po ashtu ka deklaruar se ankuesja do teuml mund teuml ngriste padi

civile peumlr kompensim teuml deumlmit teuml shkaktuar nga veprimet ose sjelljet e paligjshme teuml

zyrtareumlve shteteumlroreuml

Sa i peumlrket shterimit teuml mjeteve juridike ankuesja kishte mbajtur qeumlndrimin se kjo nuk

keumlrkohej nga ajo duke qeneuml se mjetet ishin iluzore jo adekuate dhe jo efikase

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me shterimin e mjeteve teuml brendshme jurdike Gjykata kishte veumlrejtur se

ankuesja nuk kishte ofruar ndonjeuml elementeuml qeuml do teuml mbeumlshteste pretendimin se ajo do

teuml ishte keumlrceumlnuar sikur teuml paraqiste ankeseuml ndaj vendimit teuml prokurorit publik Marreuml neuml

teumlreumlsineuml e rrethanave teuml rastit nuk mund teuml thuhet se ankuesja kishte vepruar neuml pajtim

me rregullin peumlr shterimin e mjeteve juridike Neuml keumlteuml meumlnyreuml Gjykata hedh poshteuml

ankeseumln sipas Nenit 3 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket ankeseuml neuml bazeuml teuml Nenit 13 teuml Konventeumls Gjykata veuml re se kjo ankeseuml nuk

ishte beumlreuml deri pas komunikimit teuml keumlsaj ankese Qeveriseuml Gjykata veumlren neuml keumlteuml

kontekst se ankesa e saj sipas Nenit 13 i ishte doreumlzuar Gjykateumls meuml tepeumlr se gjashteuml

muaj me voneseuml Peumlr keumlteuml arsye Gjykata e shpalleuml keumlteuml ankeseuml teuml papranueshme peumlr

shkak teuml mospeumlrputhshmeumlriseuml me rregullin gjashteuml-mujor

Gjykata ka vlereumlsuar se pavareumlsisht situateumls seuml krijuar neuml Turqineuml juglindore nga

veprimet e PKK-seuml si dhe karakteristikat e veccedilanta dhe veumlshtireumlsiteuml neuml hetimin e

veprave terroriste mbajtja e ankueses neuml paraburgim peumlr njeumlmbeumldhjeteuml diteuml para se teuml

sillet para njeuml gjykateumlsi ose zyrtari tjeteumlr gjyqeumlsor neuml rastin konkret nuk ka qeneuml e

nevojshme neuml meumlnyreuml strikte Si pasojeuml Gjykata gjen se ka shkelje teuml Nenit 5 sect 3 teuml

konventeumls peumlrkundeumlr ekzistimit teuml derogimit nga ana e shtetit

366

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml nenit 3 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri] gjen se ka shkelje teuml

nenit 5 sect 3 [njeumlzeumlri] gjen se nuk ka shkelje teuml nenit 13 [njeumlzeumlri]

367

Şahin Alpay kundeumlr Turqiseuml - 1653817

20 mars 2018 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sect 4

Deumlshtimi i autoriteteve neuml respektimin e kriterit ldquoshpejteumlsiseumlrdquo neuml lidhje me procedurat

para Gjykateumls Kushtetuese me qeumlllim teuml kundeumlrshtimit teuml ligjshmeumlriseuml seuml paraburgimit

ankesa e papranueshme

Neni 10

Ndeumlrhyrje neuml lirineuml e shprehjes peumlr shkak teuml paraburgimit teuml vazhduesheumlm ka shkelje

Neni 15

Njoftim peumlr derogim nga konventa si pasojeuml e shpalljes seuml situateumls seuml jashteumlzakonshme

neuml peumlrgjigje teuml grushtshtetit

Fjaleumlt kyccedile grusht-shtet situateuml e jashteumlzakonshme arrestime paraburgim

organizateuml terroriste mbeumlshtetje e terrorizmit gylenist liri e shprehjes procedura

teuml tejzgjatura mos-zbatim i vendimeve

Ankuesi z Şahin Alpay shtetas turk

Faktet e rastit

Ankuesi ishte njeuml kolumnist neuml gazeteumln e peumlrditshme Zaman e cila u konsiderua si

media kryesore e botimit teuml leumlvizjes Guumllenist e cila u akuzua peumlr peumlrpjekje peumlr teuml

kryer njeuml grusht shteti ushtarak meuml 15 korrik 2016 Gjateuml tentativeumls seuml grushtit teuml

shtetit ushtareumlt neumln kontrollin e nxiteumlsve bombarduan disa ndeumlrtesa strategjike

shteteumlrore duke peumlrfshireuml ndeumlrteseumln e parlamentit dhe kompleksin presidencial

sulmuan hotelin ku po qeumlndronte Presidenti mbajteumln peng shefin e Shtabit teuml

Peumlrgjithsheumlm sulmuan kanalet televizive dhe gjuajteumln me teuml shteumlna neuml demonstruesit

Gjateuml asaj nate meuml shumeuml se 300 veteuml u vraneuml dhe meuml shumeuml se 2500 u plagoseumln Meuml

20 korrik 2016 qeveria shpalli gjendjen e jashteumlzakonshme peumlr njeuml periudheuml tre mujore

e cila meuml pas u zgjat peumlr periudha teuml meumlvonshme seuml fundmi me efekt nga data 19 janar

2018 Meuml 21 korrik 2016 autoritetet turke njoftuan Sekretarin e Peumlrgjithsheumlm i

Keumlshillit teuml Evropeumls peumlr njeuml derogim nga Konventa sipas Nenit 15

Gazeta Zaman u mbyll me njeuml dekret teuml jashteumlzakonsheumlm teuml leumlshuar meuml 27 korrik 2016

Meuml 30 korrik 2016 disa redaktoreuml dhe kolumnisteuml teuml gazeteumls duke peumlrfshireuml ankuesin

u arrestuan dhe u futeumln neuml paraburgim me dyshim duke qeneuml aneumltareuml teuml njeuml organizate

terroriste Gjateuml marrjes neuml pyetje para Gjykateumls seuml 4-teuml teuml Gjykateumls seuml Stambollit

ankuesi pretendoi se ai ishte bashkuar me Zamanin neuml meumlnyreuml qeuml teuml mund teuml shprehte

mendimet e tij se ai ishte neuml favor teuml njeuml sistemi demokratik dhe teuml standardeve

evropiane se ai nuk ishte neuml dijeni teuml keumlrceumlnimit teuml paraqitur nga leumlvizja Gylenist-e

dhe se ai ishte kundeumlr ccedildo sulmi ndaj demokraciseuml Gjykata e Magjistratureumls vendosi

368

qeuml veprimet e anuesit kishin promovuar organizateumln terroriste neuml fjaleuml dhe urdheumlroi

paraburgimin e tij Teuml gjitha ankesat e tij u refuzuan

Sipas aktakuzeumls seuml ngritur nga prokurori publik i Stambollit meuml 10 prill 2017 ankuesi u

akuzua sipas Neneve 309 311 dhe 312 neuml lidhje me Nenin 220 sect 6 teuml Kodit Penal peumlr

peumlrpjekjen peumlr teuml peumlrmbysur rendin kushtetues dhe kryerjen e veprave penale neuml emeumlr

teuml njeuml organizate terroriste pa u beumlreuml aneumltareuml e saj Aktakuza propozoi teuml shqiptojeuml tre

deumlnime teuml reumlnda teuml peumlrjetshme dhe njeuml deumlnim me burgim deri neuml peseumlmbeumldhjeteuml vjet

burg peumlr ankuesin neuml bazeuml teuml gjashteuml artikujve teuml shkruar prej tij neuml vitin 2013 dhe

2014 Prokurori publik parashtroi se artikujt neuml fjaleuml nuk mund teuml shihen si njeuml shprehje

e kundeumlrshtimit apo kritikeumls ndaj qeveriseuml se shprehjet kishin shkuar peumlrtej kufijve teuml

liriseuml seuml shtypit dhe rreziku i paqes sociale dhe rendit publik Prokurori publik vuri re

meuml tej se ankuesi nuk kishte hezituar teuml beumlnte thirrje peumlr njeuml grusht shtet ushtarak dhe

pohoi se ai kishte u sheumlrbyer interesave teuml organizateumls terroriste neuml fjaleuml Meuml 8 shtator

2016 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml individuale neuml Gjykateumln Kushtetuese dhe u ankua se

paraburgimi i tij shkeli teuml drejteumln e tij peumlr liri dhe siguri dhe teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e

shprehjes dhe teuml shtypit Ai gjithashtu i keumlrkoi Gjykateumls teuml lejonte qeuml ai teuml lirohej peumlr

shkak teuml gjendjes seuml tij sheumlndeteumlsore dhe teuml vendoste njeuml maseuml alternative teuml

peumlrkohshme peumlr paraburgim Meuml 26 tetor 2016 Gjykata Kushtetuese refuzoi teuml

zbatonte njeuml maseuml teuml peumlrkohshme Meuml 11 janar 2018 Gjykata leumlshoi vendimin e saj me

teuml cileumln vendosi me njeumlmbeumldhjeteuml vota neuml gjashteuml se kishte pasur shkelje teuml seuml drejteumls seuml

tij peumlr liri dhe siguri dhe teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e shprehjes dhe teuml shtypit

Gjykata Kushtetuese veumlrtetoi se paraburgimi i ankuesit peumlr shkak teuml shkrimeve teuml tij

peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e seuml drejteumls peumlr lirineuml e shprehjes Lidhur me

ligjshmeumlrineuml e paraburgimit Gjykata vendosi qeuml njeuml maseuml e tilleuml e cila kishte pasoja

serioze qeuml kur rezultonte me privimin e liriseuml nuk mund teuml konsiderohej si njeuml

ndeumlrhyrje e nevojshme dhe proporcionale neuml njeuml shoqeumlri demokratike Meuml tej vuri neuml

dukje se nuk mund teuml peumlrcaktohej qarteuml nga arsyet e dheumlna peumlr urdheumlrimin dhe shtrirjen

e paraburgimit teuml parashtruesit teuml keumlrkeseumls neumlse masa kishte njeuml nevojeuml sociale teuml

ngutshme ose pse ishte e nevojshme Seuml fundmi ajo gjeti se ishte e qarteuml se

paraburgimi i ankuesit mund teuml kishte njeuml efekt teuml friksheumlm ndaj liriseuml seuml shprehjes dhe

shtypit peumlr aq sa nuk ishte bazuar neuml ndonjeuml deumlshmi konkrete peumlrveccedil artikujve teuml tij

Bazuar neuml sa meuml sipeumlr Gjykata Kushtetuese konstatoi se kishte pasur shkelje teuml liriseuml seuml

shprehjes dhe liriseuml seuml shtypit siccedil eumlshteuml peumlrcaktuar neuml Nenet 26 dhe 28 teuml Kushtetuteumls

Peumlrkundeumlr vendimit peumlrfundimtar teuml Gjykateumls Kushtetuese gjykata e 13 dhe 14 e

Gjykateumls seuml Apelit teuml Stambollit refuzoi teuml lirojeuml ankuesin Megjitheumlse Gjykata

Kushtetuese e deumlrgoi aktgjykimin neuml Gjykateumln e 13-teuml teuml Gjykateumls seuml Shkalleumls seuml Pareuml

teuml Stambollit neuml meumlnyreuml qeuml ajo teuml merrte veprimin e duhur dhe avokati i ankuesit teuml

paraqiste keumlrkeseumln peumlr lirimin e klientit teuml tij Gjykata e 13-teuml e Gjykateumls seuml Apelit

refuzoi ta lirojeuml ateuml Gjykata Assize vuri neuml dukje se shqyrtimi i bazueshmeumlriseuml seuml njeuml

keumlrkese individuale neuml Gjykateumln Kushtetuese kundeumlr njeuml vendimi gjyqeumlsor keumlrkonte

peumlrcaktimin neumlse kishte pasur shkelje teuml teuml drejtave themelore dhe ccedilfareuml masash do teuml

ishin teuml peumlrshtatshme peumlr ti dheumlneuml fund shkeljes dhe se arsyet e apelit neuml pikat e ligjit

nuk mund teuml shqyrtohej nga Gjykata Kushtetuese neuml kontekstin e njeuml keumlrkese

individuale Keumlshtu arriti neuml peumlrfundimin se Gjykata Kushtetuese nuk kishte

juridiksion peumlr teuml vlereumlsuar provat neuml dosjen e leumlndeumls Sipas Gjykateumls Kushtetuese

369

gjykimi i Gjykateumls Kushtetuese nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin dhe peumlrbeumlnte

uzurpimin e pushtetit Vendimet e Gjykateumls Kushtetuese ishin peumlrfundimtare dhe

detyruese Pas refuzimit teuml kundeumlrshtimit teuml ankuesit me vendim teuml Gjykateumls seuml 14-teuml teuml

Gjykateumls meuml 15 janar ai e ripeumlrseumlriti keumlrkeseumln e tij individuale neuml Gjykateumln

Kushtetuese meuml 1 shkurt 2018 dhe paraqiti njeuml keumlrkeseuml neuml GJEDNJ meuml 28 shkurt 2017

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Parashtruesi pohoi se procedurat qeuml kishte sjelleuml para Gjykateumls Kushtetuese me qeumlllim

teuml kundeumlrshtimit teuml ligjshmeumlriseuml seuml paraburgimit teuml tij nuk kishin respektuar keumlrkesat e

Konventeumls neuml ateuml qeuml Gjykata Kushtetuese nuk kishte respektuar keumlrkeseumln e

shpejteumlsiseuml Ankuesi gjithashtu u ankua se ai nuk kishte pasur qasje neuml njeuml mjet

efektiv me teuml cilin ai mund teuml kishte marreuml kompensimin peumlr deumlmin e shkaktuar peumlr

shkak teuml paraburgimit teuml tij Ankuesi gjithashtu u ankua peumlr ndeumlrhyrje neuml lirineuml e

shprehjes seuml tij duke shkelur Nenin 10 teuml Konventeumls peumlr shkak teuml paraburgimit teuml tij

fillestar dhe teuml vazhduesheumlm

Arsyetimi i Gjykateumls

Para shqyrtimit teuml bazueshmeumlriseuml seuml ccedileumlshtjes Gjykata adresoi pyetjen paraprake neuml

lidhje me derogimin e Turqiseuml nga Konventa Evropiane peumlr teuml Drejtat e Njeriut

(KEDNJ) Qeveria turke parashtroi se masat e kundeumlrshtuara u keumlrkonin nga keumlrkesat

e situateumls neuml peumlrgjigje teuml emergjenceumls publike qeuml keumlrceumlnonte jeteumln e kombit peumlr shkak

teuml rreziqeve teuml shkaktuara nga grushti ushtarak neuml tentativeuml Gjykata peumlrseumlriti se edhe

pse Shtetet kishin njeuml hapeumlsireuml teuml gjereuml vlereumlsimi neuml keumlteuml drejtim ato nuk geumlzonin njeuml

diskrecion teuml pakufizuar pasi kufiri i brendsheumlm i vlereumlsimit shoqeumlrohej nga mbikeumlqyrja

evropiane Neuml rastin neuml fjaleuml Gjykata vuri neuml dukje se Gjykata Kushtetuese duke

shqyrtuar nga njeuml perspektiveuml kushtetuese faktet qeuml shpien neuml deklarimin e gjendjes seuml

jashteumlzakonshme arriti neuml peumlrfundimin se peumlrpjekja e grushtit ushtarak kishte paraqitur

njeuml keumlrceumlnim teuml ashpeumlr peumlr jeteumln dhe ekzistenceumln e kombit Neuml driteumln e gjetjeve teuml

Gjykateumls Kushtetuese dhe teuml gjitha materialeve teuml tjera neuml dispozicion teuml saj Gjykata

gjithashtu konsideroi se peumlrpjekja e grushtit ushtarak zbuloi ekzistenceumln e njeuml

emergjence publike qeuml keumlrceumlnonte jeteumln e kombit brenda kuptimit teuml Konventeumls

Megjithateuml peumlr teuml veumlrtetuar neumlse masat e marra neuml rastin neuml fjaleuml ishin teuml keumlrkuara

rrepteumlsisht nga keumlrkesat e situateumls dhe neuml peumlrputhje me detyrimet e tjera sipas teuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare Gjykata e konsideronte teuml nevojshme shqyrtimin e ankesave teuml ankuesit

neuml bazeuml teuml bazueshmeumlriseuml

Neuml lidhje me pretendimin e ankuesit peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes Qeveria

argumentoi se masa e paraburgimit nuk ndeumlrhynte neuml teuml drejteumln e tij pasi qeuml procedimet

kundeumlr tij nuk kishin teuml beumlnin me veprimtarineuml e tij si gazetar Pastaj shtoi se neumlse

Gjykata do teuml konkludonte se kishte pasur njeuml ndeumlrhyrje ajo duhet teuml gjente se nese

ndeumlrhyrja ishte e peumlrshkruar me ligj kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim dhe kishte

qeneuml i nevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Qeveria parashtroi se ankuesi peumlrdori

teuml drejteumln e tij peumlr teuml shkateumlrruar teuml drejtat dhe liriteuml e tjera duke konsideruar se artikujt

neuml fjaleuml kishin promovuar njeuml organizateuml terroriste teuml armatosur dhe kishte peumlrbeumlreuml

nxitje peumlr dhuneuml duke pohuar se peumlrdorimi i medias si mjet peumlr shkateumlrrimin e lirive

themelore mund teuml teuml mos tolerohet

370

Ankuesi argumentoi se paraburgimi i tij pa ndonjeuml proveuml konkrete teuml krimit shkeli lirineuml

e shprehjes Ndeumlrhyreumlsit e treteuml peumlrkateumlsisht Komisioneri peumlr teuml Drejtat e Njeriut

Raportuesi Special dhe organizatat joqeveritare theksuan shkelje teuml gjereuml teuml liriseuml seuml

shprehjes dhe teuml shtypit neuml Turqi peumlr shkak teuml zbatimit teuml gjereuml dhe arbitrar teuml

legjislacionit kundeumlr terrorizmit Ndeumlrhyreumlsit pretenduan se qeveria e keqpeumlrdoroi keumlteuml

legjislacion peumlr teuml kriminalizuar mospajtimin ose kritikeumln

Gjykata fillimisht e miratoi vendimin e Gjykateumls Kushtetuese qeuml paraburgimi i

parashtruesit teuml keumlrkeseumls peumlr shkak teuml shkrimeve teuml tij peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje neuml

ushtrimin e teuml drejteumls seuml tij peumlr lirineuml e shprehjes Duke veumlrejtur se ndeumlrhyrja kishte njeuml

bazeuml ligjore (Nenet 309 311 dhe 312 neuml lidhje me Nenin 220 sect 6 teuml Kodit Penal) dhe

kishte ndjekur njeuml qeumlllim legjitim peumlrkateumlsisht parandalimin e ccedilrregullimeve dhe

krimit Gjykata vazhdoi teuml peumlrcaktojeuml neumlse ndeumlrhyrja ishte e domosdoshme neuml njeuml

shoqeumlri demokratikeuml Neuml lidhje me keumlteuml Gjykata pas vendimit teuml Gjykateumls

Kushtetuese gjeti se paraburgimi i ankuesit pas shprehjes seuml mendimeve teuml tij

peumlrbeumlnte njeuml maseuml teuml ashpeumlr qeuml nuk mund teuml konsiderohej si njeuml ndeumlrhyrje e nevojshme

dhe proporcionale neuml njeuml shoqeumlri demokratike Gjykata Kushtetuese kishte gjetur se

gjyqtareumlt e gjykimit nuk kishin treguar se privimi i ankuesit peumlr lirineuml e tij ploteumlsonte

njeuml nevojeuml sociale teuml ngutshme dhe se peumlr sa koheuml qeuml paraburgimi i tij nuk bazohej neuml

ndonjeuml deumlshmi konkrete peumlrveccedil artikujve teuml tij ajo mund teuml kishte pasur njeuml efekt neuml

lirineuml e shprehjes dhe teuml shtypit

Duke marreuml parasysh rrethanat e veccedilanta teuml rastit qeuml rezulton nga peumlrpjekja e grusht

shtetit Gjykata vuri neuml dukje se ekzistenca e njeuml emergjence publike qeuml keumlrceumlnon

jeteumln e kombit nuk duhet teuml sheumlrbejeuml si pretekst peumlr kufizimin e liriseuml seuml debatit politik

e cila eumlshteuml neuml thelbin e konceptit teuml njeuml shoqeumlrie demokratike Sipas Gjykateumls edhe neuml

njeuml gjendje teuml jashteumlzakonshme Shtetet Kontraktuese duhet teuml keneuml parasysh se ccedildo

maseuml e ndeumlrmarreuml duhet teuml keumlrkojeuml teuml mbrojeuml rendin demokratik nga keumlrceumlnimet ndaj tij

dhe duhet teuml beumlhen teuml gjitha peumlrpjekjet peumlr teuml ruajtur vlerat e njeuml shoqeumlrie demokratike

teuml tilla si pluralizmi toleranca dhe mireumlkuptimi Seuml fundi Gjykata theksoi se

paraburgimi i kujtdo qeuml shpreh pikeumlpamjet kritike mund teuml keteuml efekte negative si peumlr

teuml burgosurit veteuml dhe peumlr shoqeumlrineuml neuml teumlreumlsi meqeneumlse vendosja e njeuml mase qeuml sjell

privimin e liriseuml si neuml rastin neuml fjaleuml do teuml ndikojeuml neuml meumlnyreuml teuml pashmangshme neuml

lirineuml e shprehjes duke frikeumlsuar shoqeumlrineuml civile dhe te gjitheuml atao qeuml mendojneuml

ndryshe Neuml bazeuml teuml arsyetimit teuml meumlsipeumlrm Gjykata arriti neuml peumlrfundimin se Turqia

shkeli teuml drejteumln e ankuesit peumlr lirineuml e shprehjes

Gjykata kerkon qeuml Shteti peumlrgjegjeumls teuml marreuml teuml gjitha masat e nevojshme peumlr ti dheumlneuml

fund ndalimit teuml paraburgimit teuml ankuesit dhe se shteti i paditur duhet teuml paguajeuml

ankuesin 21500 EUR konvertuar neuml monedheumln e shtetit teuml paditur neuml normeumln e

aplikueshme neuml dateumln e shlyerjes plus ccedildo takseuml qeuml mund teuml jeteuml e ngarkueshme

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 5 sect 4 teuml Konventeumls mban me gjashteuml

vota se ka pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls dhe vendos njeumlzeumlri se nuk ka

nevojeuml teuml shqyrtohet veccedilmas ankesa sipas Nenit 18 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

Shih gjithashtu mendimin konkurrues teuml gjyqtarit Spano mbeumlshtetur nga Gjyqtareumlt

Bianku Vučinić Lemmens dhe Griţco neuml 1653817

371

Neni 16

Kufizime ndaj veprimtarise politike te te huajve

Asnjeuml nga dispozitat e Neneve 10 11 dhe 14 nuk mund teuml konsiderohet se u ndalon

Paleumlve teuml Larta Kontraktuese qeuml teuml vendosin kufizime ndaj veprimtariseuml politike teuml teuml

huajve

372

Piermont kundeumlr Franceumls - 1577389 1577489

27 prill 1995 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 2 i Protokollit Nr 4

Pasi i eumlshteuml dheumlneuml urdheumlri i deumlbimit ankuesja nuk ka qeneuml meuml tej neuml territorin e

Polineziseuml dhe prandaj nuk ka vuajtur nga ndonjeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr liri teuml

leumlvizjes nuk ka shkelje

Neni 10

Deumlshtim peumlr teuml arritur eumlshteuml njeuml ekuilibeumlr i drejteuml ndeumlrmjet neuml njeumlreumln aneuml interesit

publik qeuml keumlrkon prishjen e rendit publik dhe neuml aneumln tjeteumlr lirineuml e shprehjes seuml

individit ka shkelje

Neni 14 neuml kombinim me nenin 10

Marreuml parasysh faktin e gjetjes seuml shkeljes seuml nenit 10 Gjykata e vlereumlson teuml

panevojshme qeuml teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml nenit 14 neuml kombinim me

nenin 10 nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile deumlbim territor urdheumlr liri e leumlvizjes shtetas i huaj diskriminim

Ankuesja znj Dorotheacutee Piermont shtetase gjermane e lindur neuml vitin 1943

Faktet e rastit

Ankuesja eumlshteuml aneumltare e Parlamentit Evropiane dhe banuese neuml Remagen (Gjermani)

Ajo kishte paraqitur ankeseuml kundeumlr Franceumls neuml lidhje me procedurat administrative teuml

cilat kishin rezultuar neuml deumlbimin dhe peumlrjashtimin e njeuml shtetase teuml huaj neuml keumlteuml rast

ankuesja nga Polinezia Franceze dhe Kaledonia e Re dhe territoret neuml vareumlsi teuml saj

Me fteseuml teuml politikaneumlve separatist vendoreuml ankuesja kishte vizituar Tahitin (Polinezia

Franceze) Neuml arritje ajo ishte paralajmeumlruar se duhej teuml priste njeuml detyrim

diskrecional Meuml 1 mars 1986 ajo kishte marreuml pjeseuml neuml njeuml demonstrateuml kundeumlr testeve

beumlrthamore franceze dhe kishte folur neuml mbeumlshtetje teuml keumlrkesave kundeumlr-beumlrthamore

dhe separatiste teuml paraqitura nga njeuml numeumlr i organizatave politike Kjo ishte

konsideruara nga ana e autoriteteve si veprim qeuml mund teuml prishte paqen Arsye teuml njeumljta

ishin ofruar neuml arsytimin peumlr refuzim teuml autorizimit teuml viziteumls seuml ankueses nv

Kaledonineuml e Re ku ajo kishte planifikuar teuml shkonte neuml udheumltimin tjeteumlr seumlrish me

fteseuml teuml politikaneumlve separatisteuml

Dy urdheumlra ishin leumlshuar nga autoritetet e keumltyre territoreve kundeumlr ankueses Gjykatat

administrative ndeumlrkaq kishin vendosur peumlr anulimin e keumltyre urdheumlrave me keumlrkeseuml teuml

ankueses

Neuml instanceuml apeli Keumlshilli Shteteumlror i Franceumls neuml aktgjykimet e dateumls 12 maj 1989

kishte prishur vendimet e gjykatave administrative mbi bazeuml teuml ligjeve franceze teuml

drejteumls seuml Bashkeumlsiseuml Evropiane dhe teuml drejteumls ndeumlrkombeumltare duke mbajtur qeumlndrimin

se sjellja e ankueses paraqiste keumlrceumlnim peumlr rendin publik

373

Neuml ankeseumln e saj para Komisionit dhe meuml pas Gjykateumls Evropiane peumlr teuml Drejtat e

Njeriut ankuesja kishte ngritur neuml veccedilanti pretendime peumlr shkelje teuml nenit 2 teuml

Protokollit Nr 4 dhe neneve 10 14 dhe 16 teuml Konventeumls

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml pretendimin e saj neuml lidhje me nenin 2 teuml Protokollit Nr 4 ankuesja ka konsideruar

se pasi ka hyreuml neuml meumlnyreuml teuml ligjshme neuml territorin e Polineziseuml Franceze dhe

Kaledoniseuml seuml Re ajo do teuml duhej teuml ishte neuml gjendje teuml vazhdonte teuml geumlzonte lirineuml e

leumlvizjes atje Ajo gjithashtu ka mbajtur qeumlndrimin se masat e ndeumlrmarra kundeumlr saj

kaneuml qeneuml neuml kundeumlrshtim me dispozitat e neneve 10 dhe 14 teuml Konventeumls

Ankuesja ka konsideruar se masa e deumlbimit e kombinuar me ndalimin e hyrjes seuml

seumlrishme neuml Polinezineuml Franceze kishte si qeumlllim qeuml teuml kufizonte opinionet e saj politike

dhe lirineuml e shprehjes kjo pavareumlsisht faktit qeuml ajo ishte aneumltare e Parlamentit Evropian

qeuml i jepte asaj teuml drejteuml teuml interesohej peumlr territorin

Qeveria nga ana e saj ka mbajtur qeumlndrimin se pasi i janeuml komunikuar urdheumlrat e

deumlbimit ankuesja nuk ka qeneuml duke qeumlndruar meuml tej neuml meumlnyreuml teuml ligjshme neuml Polinezi

Gjithashtu Qeveria ka paraqitur pikeumlpamjen se nuk ka pasur shkelje teuml liriseuml seuml leumlvizjes

seuml ankueses Kjo pasi sipas Qeveriseuml ajo nuk ka qeneuml duke udheumltuar as peumlr dhe as nga

vendi i takimit teuml Parlamentit Evropian prandaj nuk mund teuml thirret neuml imunitetet e saj

si aneumltare e keumltij Parlamenti

Ndeumlrkaq neuml lidhje me lirineuml e shprehjes Qeveria ka pranuar se ka pas ndeumlrhyrje nga

autoriteti publik porse e ka karakterizuar si minimale dhe se peumlr njeuml mori arsyesh

peumlrfshireuml ateuml se ka qeneuml neuml pajtim me ldquokeumlrkesat lokalerdquo nuk ka pas shkelje teuml nenit 10

teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata nuk ka gjetur shkelje teuml nenit 2 teuml Protokollit Nr 4 Kjo pasi ajo ka vlereumlsuar

se pasi i eumlshteuml dheumlneuml urdheumlri i deumlbimit ankuesja nuk ka qeneuml meuml tej neuml territorin e

Polineziseuml dhe prandaj nuk ka vuajtur nga ndonjeuml ndeumlrhyrje neuml teuml drejteumln e saj peumlr liri teuml

leumlvizjes

Neuml lidhje me nenin 10 Gjykata ka vlereumlsuar se ka pas ndeumlrhyrje neuml lirineuml e shprehjes seuml

ankueses Meuml tej Gjykata ka vlereumlsuar se njeuml situateuml politike qofteuml edhe njeuml sensitive

nuk mjafton peumlr teuml interpretuar frazeumln ldquokeumlrkeseuml lokalerdquo si jusitifikim peumlr ndeumlrhyrje neuml teuml

drejteumln e garantuar me nenin 10

Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin se neuml rastin konkret nuk eumlshteuml gjetur njeuml baraspesheuml

e drejteuml ndeumlrmjet neuml njeumlreumln aneuml interesit publik qeuml keumlrkon prishjen e rendit publik dhe

neuml aneumln tjeteumlr lirineuml e shprehjes seuml ankueses Prandaj masa e aplikuar nga autoritetet

publike nuk ka qeneuml e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike dhe prandaj ka pas

shkelje teuml nenit 10

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml nenit 14 neuml kombinim me nenin 10 duke marreuml

parasysh faktin e gjetjes seuml shkeljes seuml nenit 10 Gjykata e vlereumlson teuml panevojshme qeuml

teuml peumlrcaktojeuml neumlse ka pas shkelje edhe teuml nenit 14 neuml kombinim me nenin 10 teuml

Konventeumls

374

Neuml fund neuml lidhje me deumlmin jo-material Gjykata ka vlereumlsuar se gjetja e shkeljes seuml

nenit 10 paraqet satisfaksion mjaftuesheumlm teuml drejteuml sidomos pasi ankuesja nuk ka

keumlrkuar heqjen e urdheumlrit teuml deumlbimit

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka shkelje teuml nenit 2 teuml Protokollit Nr 4 [njeumlzeumlri] gjen se ka pas

shkelje teuml nenit 10 [peseuml vota peumlr kundeumlr kateumlr] gjen se eumlshteuml e panevojshme teuml

shqyrtojeuml rastin sipas nenit 14 teuml Konventeumls neuml kombinim me nenin 10 [njeumlzeumlri]

375

Jevgenijs Jegorovs kundeumlr Letoniseuml - 5328108

1 korrik 2014 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 3

Trajtim ccedilnjereumlzor si pasojeuml e kushteve teuml keumlqija neuml burg fitimi i tuberkulozit si pasojeuml

refuzimit teuml trajtimit mjekeumlsor respektivisht operimit teuml shkruara neuml gjuheuml teuml huaj janeuml

refuzuar nga autoritetet peumlrkateumlse peumlrbeumlnin shkelje e papranueshme sepse nuk janeuml

shterur mjetet e brendshme

Neni 14 dhe 17

Ndaleseumls peumlr teuml shikuar televizion humbje e pasaporteumls dhe mos-dheumlnies seuml

kompensimit invalidor e papranueshme

Fjaleumlt kyccedile i burgosur kushte teuml reumlnda seumlmundje trajtim mjekeumlsor mungeseuml e

kujdesit refuzim i trajtimit gjuheuml zyrtare mjete teuml brendshme

Ankuesi z Jevgenijs Jegorovs shtetas letonez i cili ka lindur neuml vitin 1981 dhe po

vuan deumlnimin me burg neuml burgun Olaine

Faktet e rastit

Meuml 2 shtator 2005 ankuesi u arrestua Neuml neumlntor teuml vitit 2005 peumlr shkak teuml njeuml deumlmtimi

neuml kokeuml qeuml e ka pasur para ndalimitarrestimitt si dhe pas pretendimeve peumlr peumlsim teuml

sulmit epileptik ankuesi iu neumlnshtrua njeuml ekzaminimi mjekeumlsor neuml Spitalin e Burgjeve

teuml Letoniseuml mireumlpo nuk u regjistruan sulme epileptike Nga qershori deri neuml shtator

2007 pas ankesave teuml ankuesit peumlr kujdesin mjekeumlsor neuml burgun Daugavpils

Inspektorati Sheumlndeteumlsor (MADEKKI) filloi njeuml hetim mbi cileumlsineuml e kujdesit

mjekeumlsor Asnjeuml shkelje nuk ishte identifikuar si rezultat i keumltij hetimi Neuml tetor teuml vitit

2007 ankuesi iu neumlnshtrua njeuml ekzaminimi teuml peumlrgjithsheumlm mjekeumlsor pas seuml cileumls ai u

diagnostikua si i seumlmureuml nga epilepsia Ai u regjistrua si kategori e treteuml me afteumlsi teuml

kufizuara Me 12 mars dhe 1 prill 2008 Inspektorati Sheumlndeteumlsor pranoi keumlrkesa nga

ankuesi qeuml trsquoi neumlnshtrohej operacionit plastik sepse gjateuml sulmeve epileptike mund teuml

leumlndohej neuml kokeuml

Neuml vitin 2008 pas ankesave teuml shumta teuml ankuesit se personeli mjekeumlsor i burgut

Daugavpils nuk kishte arritur teuml regjistronte peumlsimet e sulmit teuml tij epileptik dhe teuml

ofronte ndihmeuml mjekeumlsore Inspektorati Sheumlndeteumlsor nuk gjeti shkelje teuml procedureumls seuml

kujdesit sheumlndeteumlsor Parashtruesi pretendoi se meuml 14 maj 2008 kishte apeluar kundeumlr

vendimit teuml meumlsipeumlrm dhe ia kishte doreumlzuar ateuml autoriteteve teuml burgut teuml cileumlt nuk ia

kishin doreumlzuar ateuml marreumlsit Neuml maj teuml vitit 2008 ankuesi u ankua neuml Prokurori peumlr

kushtet e paraburgimit neuml burgun e Daugavpils Peumlrgjigjja e Autoritetit teuml Burgjeve

njohu kushtet e dobeumlta materiale neuml njeuml nga qeliteuml

Neuml maj Gjykata Kurzeme e Rrethit Gjyqeumlsor teuml Rigas e njoftoi ankuesin se ankesa e tij

kundeumlr vendimit teuml Agjenciseuml Shteteumlrore teuml Sigurimeve Shoqeumlrore (VSAA) nga e cila

ishte ndeumlrprereuml pagesa e peumlrfitimit teuml tij teuml afteumlsiseuml seuml kufizuar neuml pritje teuml sheumlrbimit teuml

376

deumlnimit me burg do teuml duhej teuml ishte depozituar neuml Gjykateumln Administrative Rēzekne

Neuml maj 2009 pas ekzaminimit teuml tij vjetor mjekeumlsor ankuesi u diagnostikua si i seumlmureuml

nga tuberkulozi Neuml qershor 2009 ankuesi u transferua neuml njeuml spital teuml burgut neuml Olaine

Neuml korrik teuml vitit 2009 ankuesi u ankua neuml Prokurori peumlr kushtet e jeteseumls neuml burgun e

Daugavpils dhe gjithashtu peumlr faktin se ai kishte fituar tuberkulozin ndeumlrsa ishte

ndaluar atje Zyra e Prokurorit e kishte transferuar ankeseumln tek Autoriteti i Burgjeve

duke keumlrkuar qeuml ta shqyrtojeuml ateuml dhe ta informojeuml aplikuesin peumlr rezultatin Meuml 10 gusht

2009 Autoriteti i Burgjeve informoi ankuesin se kishte marreuml letreumln e ankeseumls seuml

ankuesit teuml deumlrguar nga Prokuroria Letra u la pa u shqyrtuar sepse ishte paraqitur neuml

gjuheumln ruse - gjuheuml kjo jo zyrtare neuml Letoni Autoriteti i Burgjeve u mbeumlshtet neuml

udheumlzimet peumlr zbatimin e Ligjit Shteteumlror teuml Gjuheumlve (Valsts valodas likums) teuml cilat

detyronin Autoritetin trsquoi shqyrtojeuml ankesat e parashtruara neuml njeuml gjuheuml jo zyrtare veteumlm

neumlse kaneuml teuml beumljneuml me ccedileumlshtje urgjente kriter qeuml nuk ploteumlsohej peumlr ankeseumln neuml fjaleuml

sipas Autoritetit teuml Burgjeve

Neuml gusht teuml vitit 2009 neuml njeuml leteumlr drejtuar Inspektoratit Sheumlndeteumlsor ankuesi si duket

ka ngritur ccedileumlshtjen neuml lidhje me tuberkulozin teuml cileumln ai supozonte se e kishte fituar

peumlrderisa vuante deumlnimin neuml kushte teuml varfra teuml paraburgimit Inspektorati Sheumlndeteumlsor

sqaroi se ekzaminimi mjekeumlsor neuml lidhje me infeksionin e tij teuml mundsheumlm me

tuberkuloz ishte siguruar neuml peumlrputhje me rregulloret neuml fuqi teuml Kabinetit teuml Ministrave

Ai e informoi ateuml se peumlr shkak teuml mungeseumls seuml kompetenceumls seuml saj ccedileumlshtja neuml lidhje me

kushtet e ndalimit neuml burgun e Daugavpils ishte deumlrguar neuml Autoritetin e Burgjeve

peumlrgjegjeumls peumlr kushtet e ndalimit

Meuml 27 gusht 2009 Autoriteti i Burgjeve i deumlrgoi ankuesit njeuml leteumlr identike me ateuml teuml

deumlrguar meuml 10 gusht 2009 duke shpjeguar se ccedileumlshtja nuk kishte teuml beumlnte me njeuml ccedileumlshtje

urgjente qeuml do teuml justifikonte shqyrtimin e njeuml letre teuml parashtruar neuml njeuml gjuheuml jo

zyrtare Ky vendim mund trsquoi neumlnshtrohej apelit neuml Ministrineuml e Drejteumlsiseuml

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u bazuar neuml Nenet 3 14 dhe 17 teuml Konventeumls ankuesi paraqiti disa ankesa neuml

Gjykateuml i u ankua peumlr kushte teuml keumlqija neuml burgun Daugavpils qeliteuml veccedilaneumlrisht qelia

nr 205 ishte neuml gjendje teuml keqe Kishte mungesa teuml ujit teuml nxehteuml dhe infeksione teuml

brejteumlsve dhe insekteve Dushi nxehteuml ishte neuml dispozicion veteumlm njeuml hereuml neuml javeuml

Peumlrveccedil keumlsaj ankuesi u ankua neuml lidhje me qelineuml nr 205 deumlrrasat e dyshemeseuml

llajsnet ishin rreumlnuar neuml dysheme kishte copeumlza teuml ccedilimentos teuml thateuml dhe vrima guaska

e tualetit ishte thyer dhe lavamani ishte deumlmtuar gjeuml qeuml kishte shkaktuar rrjedhje

Gjithashtu gjysma e llambave nuk kishin funksionuar Dritaret ishin mbuluar me njeuml

shtreseuml teuml dyfishteuml teuml shufrave teuml cilat e kishin veumlshtireumlsuar hyrjen e ajrit teuml freskeumlt

Peumlrveccedil qeliseuml nr 205 kishte veteumlm njeuml qeli tjeteumlr neuml Burgun Daugavpils (qelia nr 206)

neuml njeuml gjendje teuml tilleuml

Ankuesi argumentoi se ai kishte fituar tuberkulozin si rezultat i kushteve teuml keumlqia neuml

burg Ai pretendoi se ai kishte dashur teuml priste njeuml vit e gjashteuml muaj para se teuml

ekzaminohej me rrezet X edhe pse njeuml ekzaminim teuml tilleuml e kishte keumlrkuar ccedildo vit

Ankuesi gjithashtu u ankua se gjateuml qeumlndrimit neuml burg kishte frikeuml peumlr jeteumln e tij Qeuml

nga viti 2003 ana e majteuml e trurit teuml tij nuk ishte mbrojtur nga njeuml kockeuml dhe kishte

frikeuml nga rreumlzimi si pasojeuml e peumlsimit teuml sulmit epileptik dhe goditja e pjeseumls seuml

377

pambrojtur teuml kokeumls seuml tij Ai theksoi se sipas diagnozeumls seuml tij ai kishte peumlrjetuar sulme

epileptike Bazuar neuml ateuml diagnozeuml ai ishte certifikuar me kategorineuml 3 teuml paafteumlsiseuml

Ankuesi u ankua se njeumlsia mjekeumlsore e burgut Daugavpils nuk e kishte konsideruar se

kishte nevojeuml peumlr kirurgji plastike neuml kokeumln e tij

Neuml aneumln tjeteumlr argumenti kryesor i qeveriseuml letoneze ishte qeuml ankuesi nuk i kishte

shterrur mjetet juridike neuml peumlrputhje me Nenin 35 teuml Konventeumls Specifikisht ai nuk

kishte apeluar vendimet e 12 qershorit 2008 dhe 10 dhe 27 gushtit 2009 teuml Autoritetit teuml

Burgjeve praneuml Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml Kjo mundeumlsi ishte neuml dispozicion sipas

paragrafit 14 teuml Rregullores seuml Kabinetit teuml Ministrave nr 827 (2005) Peumlr meuml tepeumlr

legislacioni parashihte qeuml ndaj vendimt teuml Ministriseuml seuml Drejteumlsiseuml mund teuml deponohej

ankeseuml neuml gjykatat administrative

Ndaj argumenteve se edhe po teuml ankimoheshin keumlto vendime Ministria e Drejteumlsiseuml

dhe gjykatat administrative do teuml kishin teuml njejteumln qasje dhe nuk teuml njihshin obligimin e

Autoritetit teuml BurgjeveInspektoratit Sheumlndeteumlsor qeuml teuml shqyrtonin njeuml ankeseuml neuml gjuheuml

teuml huaj qeveria u kundeumlrpeumlrgjigj se jurisprudenca neuml keumlteuml pikeuml varionte shumeuml dhe se

disa vendime ishin neuml teuml njejteumln linjeuml si argumentet e ankuesit andaj ankuesi duhej trsquoi

shterrte mjetet juridike vendore

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata rithekson qeuml qeumlllimi i Nenit 35 teuml Konventeumls eumlshteuml tu ofrojeuml Shteteve

Kontraktuese mundeumlsineuml peumlr teuml parandaluar ose veumlneuml neuml rregull shkeljet e pretenduara

kundeumlr tyre peumlrpara se keumlto pretendime ti paraqiten atij Ndeumlrsa Neni 35 sect 1 i

Konventeumls duhet teuml zbatohet me njeumlfareuml shkalleumlsie fleksibiliteti dhe pa formalizeumlm teuml

tepruar nuk keumlrkon thjesht qeuml ankesat teuml beumlhen neuml gjykatat e peumlrshtatshme teuml vendit

dhe teuml peumlrdoren mjete efektive teuml hartuara peumlr teuml sfiduar vendimet tashmeuml teuml dheumlna

Normalisht keumlrkon qeuml ankesat qeuml synojneuml teuml paraqiten meuml voneuml para Gjykateumls peumlr teuml

Drejtat e Njeriut duhet teuml jeneuml paraqitur fillimisht neuml gjykatat vendase dhe teuml pakteumln neuml

thelb duhen teuml jeneuml teuml njejta sidhe teuml jeneuml neuml peumlrputhje me keumlrkesat formale dhe afatet

kohore teuml peumlrcaktuara neuml ligjin vendas

Sa i peumlrket pretendimeve peumlr kushtet e keumlqija neuml burg Gjykata veumlren neuml fillim se si dhe

duke u ankuar tek autoritetet e tjera vendase ankuesi gjithashtu i shkroi prokuroriseuml neuml

lidhje me kushtet e paraburgimit Neuml rastet e meumlparshme Gjykata ka hezituar teuml pranojeuml

qeuml njeuml ankeseuml e tilleuml ishte njeuml mjet efektiv juridik kur autoritetet e prokuroriseuml ishin neuml

dijeni teuml gjendjes seuml njeuml personi neuml paraburgim por nuk vepruan peumlr teuml korrigjuar ateuml

situateuml Gjithashtu Gjykata nuk eumlshteuml bindur se njeuml ankues kishte neuml dispozicion njeuml

mundeumlsi peumlr teuml keumlrkuar deumlmshpeumlrblim kompensues Duke pasur parasysh

jurisprudenceumln e Gjykateumls ankuesi nuk ka shpjeguar pse ai mendonte se ankesa neuml

prokurori do teuml ishte mjet efektiv juridik Peumlr meuml tepeumlr nuk eumlshteuml ploteumlsisht e qarteuml se

cila eumlshteuml keumlrkesa e ankuesit ndaj prokurorit pasi qeuml njeuml hereuml ai keumlrkoi qeuml ankesa e tij teuml

konsiderohet neuml thelb dhe neuml njeuml tjeteumlr qeuml teuml jepet njeuml koment Po ashtu Gjykata nuk e

kupton pse ankuesi ka teumlrhequr njeumlreumln nga ankesat e tij neuml vitin 2008 Pavareumlsisht keumlsaj

Gjykata duke pasur parasysh juriprudenceumln e zhvilluar teuml gjykatave administrative neuml

Letoni teuml ciat janeuml marreuml me probmatikeumln e kushteve teuml keumlqija neuml burg konsideron se

ankuesi duhej ta shfryteumlzonte keumlteuml instanceuml Gjykata thekson se veteumlm refuzimi i

vazhduesheumlm i ankesave teuml llojit teuml njejteuml do ta beumlnte keumlteuml mjet juridik jo-efektiv Por

378

peumlrderisa jurisprudenca varionte neuml gjykatat administrative dhe peumlr meuml tepeumlr keumlto nuk

kishin ndeumlrmarreuml njeuml qasje teuml njejteuml formalistike lidhur me ankesat e shkruara neuml gjuheuml

teuml huaj ateumlhereuml ankuesi do teuml duhej trsquoi kishte shterrte teuml gjitha mjetet juridike pra edhe

instancat gjyqeumlsore sipas Nenit 35 teuml Konventeumls Prandaj Gjykata shpall keumlteuml pjeseuml teuml

ankeseumls teuml papranueshme

Sa i peumlrket pretendimeve peumlr fitimin e tuberkulozit si pasojeuml e mostrajtimit mjekeumlsor neuml

burg Gjykata veumlren se nuk eumlshteuml e qarteuml neumlse ankuesi i ka keumlrkuar njeumlsiseuml mjekeumlsore teuml

burgut ekzaminimin me rrezet X neuml vitin 2008 teuml cilin ai nuk e ka pranuar dhe neuml rast

se i ishte refuzuar keumlrkesa a eumlshteuml ankuar sipas procedureumls administrative Siccedil eumlshteuml

veumlrejtur nga Gjykata neuml rastin Antonov ankesa neuml gjykatat administrative neuml kontekstin

e procedimeve peumlr mungeseumln e kujdesit mjekeumlsor neuml burg ishte mjet juridik neuml

dispozicion teuml njeuml individi Ajo ccedilka dihet eumlshteuml se ankuesi e teumlrhoqi ccedileumlshtjen e

radiografiseuml me rrezet X neuml veumlmendjen e autoriteteve vendase duke peumlrfshireuml edhe

zyreumln e prokurorit pasi qeuml u diagnostikua me tuberkuloz neuml vitin 2009 Edhe neumlse ishte

e veumlrteteuml qeuml sipas ligjit teuml brendsheumlm njeuml ekzaminim i tilleuml duhej teuml kryhej ccedildo

dymbeumldhjeteuml muaj Gjykata nuk eumlshteuml neuml gjendje teuml pajtohet me ateuml se deumlshtimi i burgut

peumlr teuml ofruar ekzaminimin me rreze X teuml ankuesit neuml vitin 2008 neuml vetvete ngre njeuml

ccedileumlshtje sipas Nenit 3 Ajo qeuml eumlshteuml relevante keumltu eumlshteuml neumlse kujdesi mjekeumlsor i ofruar

ishte i peumlrshtatsheumlm duke marreuml parasysh gjendjen sheumlndeteumlsore teuml ankuesit Neuml lidhje

me keumlteuml Gjykata veumlren se ankuesi nuk u ka treguar autoriteteve vendase se stafi

mjekeumlsor i burgut kishte leumlneuml pas dore ankesat e tij peumlr simptomat qeuml kishin rezultuar

neuml problemet e tij sheumlndeteumlsore Siccedil ka theumlneuml Gjykata meuml pareuml edhe neumlse njeuml aplikant

do ta fitonte tuberkulozin gjateuml koheumls seuml paraburgimit kjo neuml vetvete nuk do teuml

neumlnkuptonte shkelje teuml Nenit 3 me kusht qeuml ai teuml merrte trajtim peumlr teuml Neuml rastin neuml

fjaleuml nuk eumlshteuml ngritur asnjeuml ankeseuml nga ankuesi lidhur me trajtimin e tuberkulozit teuml

tij Po ashtu Gjykata veumlren ankuesi kishte qeumlndruar neuml periudha teuml kufizuara kohore neuml

qelineuml nr 205 neuml njeuml rast kateumlrmbeumldhjeteuml diteuml dhe neuml njeuml tjeteumlr peseuml diteuml Andaj mbi

bazeumln e keumltyre argumenteve Gjykata nuk eumlshteuml e bindur se ankuesi ka sjelleuml para

autoriteteve vendore njeuml ankeseuml peumlr neglizhenceuml nga ana e personelit teuml burgjeve qeuml ccedilon

neuml fitimin e tuberkulozit ashtu qeuml teuml keumlrkojeuml hetim penal Po ashtu pavareumlsisht

shqeteumlsimeve lidhur me ankesat e shkruara neuml gjuheuml teuml huaj ai duhet teuml kishte ndjekur

rastin e tij neuml gjykata administrative Peumlr shkak se nuk kishte shterrur mjetet juridike

kjo pjeseuml e ankeseumls shpallet e papranueshme

Sa i peumlrket pretendimeve peumlr nevojeumln e operacionit plastik Gjykata veumlren se eumlshteuml

kontestuar ndeumlrmjet paleumlve neumlse ankuesi ka apeluar vendimin e Inspektoratit

Sheumlndeteumlsor teuml dateumls 8 maj 2008 Gjykata veumlren se parashtruesi i keumlrkeses paraqiti disa

ankesa tek Autoriteti i Burgjeve dhe Inspektoriati Shendetesor Megjithateuml ankuesi nuk

ka ofruar asnjeuml proveuml se ai ka paraqitur ankeseuml neuml gjykatat administrative qeuml

kontestojneuml refuzimin e pretenduar nga stafi i burgut peumlr teuml lejuar qeuml ai teuml operohet neuml

kuadrin e procedurave peumlr mungeseumln e kujdesit mjekeumlsor neuml burgun e Daugavpileumls

Edhe neuml qofteuml se ankuesi do teuml kishte insistuar neuml njeuml vlereumlsim nga Inspektorati

Sheumlndeteumlsor ai do teuml duhej teuml kishte paraqitur ankeseuml neuml gjykatat administrative Pra

edhe pse ankuesi nuk kishte pranuar peumlrgjigje nga kreu i Inspektoratit Sheumlndeteumlsor ndaj

ankeseumls seuml tij kundeumlr vendimit teuml 8 majit 2008 nuk ka asnjeuml proveuml se ankuesi ka

keumlrkuar teuml paraqiste ankeseuml teuml meumltejshme peumlrpara gjykatave administrative Andaj

379

Gjykata shpall teuml papranueshme keumlteuml pjeseuml teuml ankeseumls neumln arsyetimin e mos-shterrjes seuml

teuml gjitha mjeteve juridike vendore

Lidhur me ankesat e tjera teuml bazuara neuml Nenin 3 14 dhe 17 sidomos ndaleseumls peumlr teuml

shikuar televizion humbjes seuml pasaporteumls dhe mos-dheumlnies seuml kompensimit invalidor

sa ishte neuml qelineuml nr 203 Gjykata vendosi se nuk duket teuml keteuml shkelje teuml qarta teuml

ndonjeuml nga teuml drejtat garantuara me Konventeuml andaj duhen refuzuar sipast Nenit 35 sectsect

3 (a) dhe 4

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata shpall keumlrkeseumln si teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

380

Perinccedilek kundeumlr Zvicreumls - 2751008

15 tetor 2015 [Dhoma e Madhe]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Shkelje e liriseuml seuml shprehjes si pasojeuml e deumlnimit peumlr deklarimin publik se nuk kishte

pasur kurreuml genocid armen ka shkelje

Neni 7

Deumlnimi penal ishte bazuar neuml njeuml nen qeuml nuk ishte i qarteuml andaj shkeli parimin se nuk

ka deumlnim pa ligj e panevojshme peumlr shqyrtim

Fjaleumlt kyccedile deklarateuml mohim gjenocidi shtetas i huaj ndalim me ligj deumlnim me

burgim gjenocid armen liri e shprehjes nxitje e urrejtjes e parashikuar me ligj

Ankuesi z Doğu Perincek shtetas turk lindur neuml vitin 1942 dhe jeton neuml Ankara

Faktet e rastit

Ankuesi eumlshteuml doktor i drejteumlsiseuml dhe kryetar i Partiseuml Turke teuml Puneumltoreumlve Neuml vitin

2005 ankuesi mori pjeseuml neuml tri ngjarje publike neuml Zviceumlr Gjateuml keumltyre ngjarjeve

publike ai mbajti fjalime ku tha se ldquoGjenocidi armen eumlshteuml njeuml geumlnjeshteumlr

ndeumlrkombeumltarerdquo dhe akuzoi fuqiteuml e meumldha duke iu referuar SHBA-ve Evropeumls dhe

disa shteteve tjera

Meuml 15 korrik 2005 Asociacioni Zviceumlr-Armeni paraqiti njeuml ankeseuml penale kundeumlr

ankuesit peumlr shkak teuml deklarateumls seuml pareuml teuml lartpeumlrmendur Meuml pas hetimi u zgjerua peumlr

teuml mbuluar edhe dy deklaratat e tjera dheumlne neuml meumlnyreuml verbale Meuml 23 korrik 2005

ankuesi u intervistua nga prokurori publik i Winterthurit neuml lidhje me deklarateumln qeuml

kishte beumlreuml neuml hotelin Hilton neuml Opfikon Meuml 20 shtator 2005 ai u intervistua nga njeuml

gjykateumls kantonal hetues neuml Kantonin e Vaudit Meuml 27 prill 2006 duke marreuml parasysh

se teuml tre deklaratat e beumlra nga ankuesi binin neuml kuadeumlr teuml Nenit 261 bis sect 4 teuml Kodit

Penal gjyqtari kompetent kantonal i kantonit teuml Vaudit vendosi teuml dergoi keumlrkeseumln peumlr

gjykim Gjykimi u zhvillua para Gjykateumls seuml Rrethit Policor teuml Lozaneumls meuml 6 dhe 8

mars 2007

Meuml 6 mars 2007 gjykata deumlgjoi ankuesin prokurorin publik dhe Shoqateumln Zviceumlr-

Armeni e cila ishte ftuar si paleuml civile Gjykata pastaj vazhdoi teuml deumlgjonte gjashteuml

historianeuml profesionisteuml - njeuml amerikan tre francezeuml njeuml gjerman dhe njeuml britanik - dhe

njeuml sociolog qeuml partiteuml u kishin beumlreuml thirrje peumlr teuml dheumlneuml deumlshmi

Meuml 8 mars 2007 avokati i keumlrkuesit i keumlrkoi gjykateumls teuml mblidhte deumlshmi teuml meumltejshme

neuml lidhje me ngjarjet e vitit 1915 dhe vitet neuml vijim Gjykata e hodhi poshteuml keumlrkeseumln

duke e konsideruar si teuml vonuar dhe qe do teuml ccedilonte neuml njeuml shtyrje teuml procedureumls

Meuml 9 mars 2007 Gjykata e Policiseuml seuml Qarkut neuml Luzaneuml e gjeti ankuesin fajtor peumlr

vepreumln penale sipas Nenit 261 bis sect 4 teuml Kodit Penal dhe e urdheumlroi ateuml teuml paguante

gjobat prej 100 franga zvicerane (CHF - 62 EUR (EUR) neuml ateuml koheuml) njeuml gjobeuml prej

3000 frangash (1859 EUR neuml ateuml koheuml) e cila mund teuml zeumlvendeumlsohet me 30 diteuml

381

burgim dhe shuma prej 1000 frangave (620 EUR neuml ateuml koheuml) neuml kompensim peumlr

Shoqateumln Zviceumlr-Armeni peumlr deumlmtim jo-material

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Neuml qershor 2008 ankuesi paraqiti njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln Evropiane kundeumlr qeveriseuml

seuml Zvicreumls duke pretenduar ndeumlr teuml tjera se deumlnimi i tij shkeli teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml

e shprehjes sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Ankuesi pretendoi se gjykatat zvicerane

kishin shkelur lirineuml e shprehjes duke e deumlnuar ateuml peumlr deklarimin publik se nuk kishte

pasur kurreuml genocid armen Ai neuml veccedilanti argumentoi se Neni 261 bis sect 4 i Kodit Penal

Zviceran nuk ishte mjaftuesheumlm i parashikuesheumlm neuml zbatimin e tij se deumlnimi i tij nuk

ishte justifikuar nga ndjekja e njeuml qeumlllimi legjitim dhe se shkelja e supozuar e liriseuml seuml

shprehjes kishte nuk ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Gjithashtu ankuesi pretendoi se teuml drejat e tij sipas Nenit 7 teuml Konventes ishin shkelur

duke argumentuar se formulimi i Nenit 261 bis sect 4 i Kodit Penal Zviceran ishte shumeuml

i paqarteuml Per keumlteuml ankuesi pohoi se deumlnimi i tij penal shkeli parimin nuk ka deumlnim pa

ligj teuml parashikuar neuml Nenin 7 teuml Konventeumls Duke u bazuar neuml Nenin 6 teuml Konventeumls

ankuesi u ankua se nuk i ishte dheumlneuml viza nga ana e Qeveriseuml Zvicerane dhe peumlr keumlteuml

arsye nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml takohej me avokatin e tij gjateuml procedurave

gjyqeumlsore Ai gjithashtu u ankua se Gjykata e Qarkut neuml Lausanne dhe Gjykata

Federale nuk kishin shqyrtuar disa dokumente teuml paraqitura prej tij Ai meuml tej pohoi se

keumlto gjykata kishin kryer njeuml gabim teuml madh neuml vlereumlsimin e provave pa dheumlneuml

ndonjeuml shpjegim neuml lidhje me njeuml aktgjykim teuml Gjykateumls seuml Rrethit Berne-Laupen

Seuml fundmi ankuesi u mbeumlshtet neuml Nenet 14 17 dhe 18 teuml Konventeumls Ai parashtroi se

gjykatat zvicerane kishin peumlrdorur gjuheumln diskriminuese kundeumlr tij neuml gjykimet e tyre

Gjykata i hodhi poshteuml keumlto pretendime si ta pabazuara

Arsyetimi i Gjykateumls

Ccedileumlshtja e pareuml peumlrpara Gjykateumls ishte neumlse deumlnimi penal i ankuesit mund teuml justifikohet

sipas Nenit 16 teuml Konventeumls Sipas Nenit 10 teuml Konventeumls secili ka teuml drejteumln e marrjes

dhe dheumlnies seuml informacionit dhe ideve pa ndeumlrhyrje nga autoritetet publike dhe pa

marreuml parasysh kufijteuml Ushtrimi i keumlsaj lirie megjithateuml mund teuml jeteuml subjekt i

formaliteteve kushteve kufizimeve apo deumlnimeve teuml tilla siccedil janeuml teuml peumlrcaktuara me

ligj dhe janeuml teuml domosdoshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Peumlr meuml shumeuml Neni 16 i

Konventeumls thoteuml Asgjeuml neuml Nenet 10 11 dhe 14 nuk do teuml konsiderohet se pengon

Paleumlt e Larta Kontraktuese teuml vendosin kufizime mbi veprimtarineuml politike teuml teuml

huajve Andaj Qeveria zvicerane argumentoi se deumlnimi i ankuesit dhe deumlnimi ishte i

justifikuar sipas keumltij neni Gjykata vuri neuml dukje se Neni 16 u peumlrdor veteumlm njeuml hereuml neuml

kontekstin e liriseuml seuml shprehjes neuml Piermont kundeumlr Franceumls86 ku njeuml shtetase gjerman

u peumlrjashtua nga Franca si rezultat i fjaleumls seuml saj Gjykata u shpreh se Neni 16 nuk ishte

i zbatuesheumlm peumlr shkak se ajo ishte shtetas i njeuml shteti tjeteumlr aneumltar teuml Bashkimit

Evropian dhe peumlr keumlteuml arsye ajo nuk ishte njeuml i huaj neuml kuptim teuml Nenit 16 Keumltu

Gjykata vendosi qeuml Neni 16 duhet teuml interpretohet si i afteuml veteumlm peumlr teuml autorizuar

86 Piermont kundeumlr Franceumls Seria A nr 314 (1995)

382

kufizimet mbi aktivitetet qeuml ndikojneuml drejtpeumlrdrejt neuml procesin politik teuml partiseuml

shteteumlrore dhe jo teuml drejteumln e teuml huajit peumlr liriteuml e mendimit dhe shprehjes

Ccedileumlshtja e dyteuml ishte neumlse deumlnimi penal i ankuesit peumlrbeumlnte njeuml ndeumlrhyrje teuml justifikuar

sipas Nenit 10 teuml Konventeumls Sipas Gjykateumls qeuml njeuml ndeumlrhyrje teuml konsiderohet e

justifikuar duhet ti ploteumlsoj disa kushte duhet teuml keteuml qeneuml e peumlrcaktuar me ligj e

synuar peumlr njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime legjitime dhe e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike peumlr teuml arritur keumlteuml qeumlllim apo synime Veccedil keumlsaj Gjykata theksoi se fraza

e peumlrcaktuar me ligj neumlnkupton se masat kufizuese teuml qeverive duhet teuml formulohen

me sakteumlsi teuml mjaftueshme peumlr ti mundeumlsuar personit neuml fjaleuml qeuml teuml rregullojeuml sjelljen e

tij saj Andaj Gjykata fillimisht adresoi ccedileumlshtjen neumlse neuml koheumln e shprehjes seuml

deklaratave teuml tij ankuesi e dinte ose duhet teuml kishte ditur se keumlto deklarata mund ta

beumlnin ateuml peumlrgjegjeumls penalisht Qeveria pretendoi sipas Nenit 261 bis sect 4 i Kodit teuml tij

Penal mohimi i gjenocidit dhe krimeve kundeumlr njereumlzimit peumlrbeumln njeuml kundeumlrvajtje dhe

se mund teuml keteuml pak mosmarreumlveshje se mizoriteuml e kryera kundeumlr armeneumlve peumlrbeumlnin

krime teuml tilla teuml reumlnda Gjykata vuri neuml dukje pranimin e meumlparsheumlm teuml ankuesit tek

autoritetet ndjekeumlse duke pranuar se Keumlshilli Kombeumltar Zviceran kishte njohur ngjarjet

e vitit 1915 si gjenocid kundeumlr armeneumlve Neuml driteumln e keumltij fakti Gjykata vlereumlson se

deumlnimi i tij ishte i parashikuesheumlm neuml meumlnyreuml teuml mjaftueshme dhe peumlr rrjedhojeuml i

peumlrcaktuar me ligj neuml kuptim teuml Nenit 10 sect 2 teuml Konventeumls

Ccedileumlshtja e treteuml ishte neumlse bindja e tij ishte neuml peumlrputhje me njeuml ose meuml shumeuml qeumlllime

legjitime teuml njohura sipas Nenit 10 teuml Konventeumls si siguria kombeumltare parandalimi i

trazirave ose krimi ose mbrojtja e reputacionit ose e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve Qeveria

zvicerane argumentoi se ndeumlrhyrja neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr lirineuml e shprehjes ishte

neuml peumlrputhje me dy qeumlllime legjitime peumlrkateumlsisht peumlr peumlr parandalimin e ccedilrregullimit

dhe mbrojtjen e identitetit dhe dinjitetit teuml armeneumlve Peumlrsa i peumlrket parandalimit teuml

ccedilrregullimit Gjykata e vendosi barreumlnte tek qeveria zvicerane peumlr teuml treguar se mohimi

i genocidit armen nga ankuesi ishte i afteuml teuml ccedilonte ose ccediloi neuml ccedilrregullim Gjykata gjeti

se qeveria nuk arriti teuml paraqiste ndonjeuml deumlshmi specifike qeuml tregon se deklaratat e

ankuesit ishin teuml afta teuml ccedilonin neuml shqeteumlsime ose trazira publike Sa i peumlrket qeumlllimit teuml

mbrojtjes seuml teuml drejteumls seuml armeneumlve ndaj identitetit dhe dinjitetit Gjykata u shpreh se

ndeumlrhyrja e qeveriseuml kishte peumlr qeumlllim teuml mbrojeuml keumlteuml objektiv Ndeumlrsa ankuesi nuk i

drejtoi neuml meumlnyreuml specifike deklaratat e tij ndaj komunitetit armen peumlrjashtimisht

deklarateumls seuml pareuml ku i kishte quajtuar ata lsquovraseumls Prandaj Gjykata arriti neuml

peumlrfundimin se ndeumlrhyrja neuml teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e shprehjes ishte neuml peumlrputhje me

kriteret qeuml keumlrkohen siccedil duhet peumlr teuml arritur qeumlllimin e mbrojtjes seuml teuml drejtave teuml teuml

tjereumlve neuml kuptim teuml Nenit 10

Ccedileumlshtja e fundit ishte neumlse ndeumlrhyrja e tilleuml ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri

demokratike Neuml pajtim me jurisprudenceumln e saj Gjykata vuri neuml dukje se mbiemri i

domosdosheumlm sipas Nenit 10 neumlnkupton ekzistenceumln e njeuml nevoje urgjente sociale Por

shtetet paleuml neuml Konventeuml geumlzojneuml njeuml hapeumlsireuml vlereumlsimi neuml vlereumlsimin neumlse ekziston njeuml

nevojeuml e tilleuml Neuml Aksu kundeumlr Turqiseuml87 Gjykata u shpreh se stereotipet negative teuml njeuml

grupi etnik veqaneumlrisht kur arrihet njeuml nivel i caktuar teuml ndikojeuml neuml ndjenjeumln e

identitetit teuml grupit dhe neuml ndjenjat e veteumlvlereumlsimit dhe veteumlbesimit teuml aneumltareumlve teuml tij

87 Aksu kundeumlr Turqiseuml Keumlrkesat nr 414904 dhe 4102904 (2012)

383

dhe peumlr keumlteuml arsye stereotipet e tilla negative hynin neuml kuptim teuml Nenit 8 teuml Konventeumls

peumlr teuml drejteumln e jeteumls private Duke pas parasysh identitetin e popullit armen i

perceptuar si njeuml grup qeuml peumlsoi mizori gjateuml ngjarjeve teuml 1915 Gjykata vlereumlsoi neumlse

ishte arritur njeuml baraspesheuml e drejteuml neuml mes teuml seuml drejteumls peumlr lirineuml e shprehjes dhe teuml

drejteumls peumlr jeteumln private Lidhur me deklaratat e ankuesit Gjykata kujtoi praktikeumln e saj

gjyqeumlsore lidhur me mohimin e Holokaustit duke peumlrfshireuml deklaratat qeuml mohonin

ekzistenceumln e dhomave teuml gazit ose duke peumlrshkruar Holokaustin si sham ose mit

Megjithateuml Gjykata theksoi se vlereumlsimi i saj peumlr domosdoshmeumlrineuml e ndeumlrhyrjes neuml

deklaratat qeuml kaneuml teuml beumljneuml me ngjarjet historike ka qeneuml mjaft specifike peumlr rastin dhe

ka varur neuml ndeumlrveprimin midis natyreumls dhe efekteve teuml mundshme teuml deklaratave teuml

tilla dhe kontekstit neuml teuml cilin ato janeuml beumlreuml Prandaj Gjykata vlereumlsoi mohimin publik

teuml genocidit armen nga ankuesi peumlrmes njeuml numri faktoreumlsh gjegjeumlsisht (1) natyreumln e

deklaratave teuml tij (2) vendi dhe koha kur janeuml beumlreuml deklaratat (3) shkalla deri neuml teuml

cileumln teuml drejtat e armeneumlve u prekeumln (4) ekzistenca ose mungesa e konsensusit midis

shteteve paleuml peumlr kriminalizimin e mohimit teuml gjenocidit dhe (5) ashpeumlrsineuml e

ndeumlrhyrjes

Sa i peumlrket natyeumls seuml deklaratave teuml ankuesit sipas jurisprudenceumls seuml Gjykateumls e dretja

neuml shprehjerdquo peumlr ccedileumlshtje me interes publik neuml parim ka teuml drejteumln e mbrojtjes seuml forteuml

ndeumlrsa shprehja qeuml nxit ose justifikon dhuneumln urrejtjen ksenofobineuml ose njeuml formeuml

tjeteumlr teuml jotoleranceumls normalisht nuk mund teuml pretendojeuml mbrojtje Gjykata vlereumlsoi se

deklaratat e ankuesit kishin teuml beumlnin me njeuml ccedileumlshtje me interes publik sepse ai shprehte

pikeumlpamjet e tij si politikan meuml tepeumlr sesa njeuml studiues historik dhe neumlse gjenocidi ishte

kryer kundeumlr armeneumlve ishte debatuar publikisht neuml Zviceumlr Gjykata arriti neuml

peumlrfundimin se ndeumlrsa veumlrejtjet e tij ishin virulente dhe se pozita e tij ishte e

papeumlrshtatshme por duhet teuml kuptohej se keumlto deklarata me sa duket peumlrfshinin njeuml

element teuml ekzagjerimit ndeumlrsa keumlrkonin teuml teumlrhiqnin veumlmendjen Ne lidhje me faktoreumlt

gjeografikeuml dhe historikeuml Gjykata pranoi se mohimi i Holokaustit mund teuml jeteuml

veccedilaneumlrisht i rreziksheumlm neuml vendet qeuml kaneuml peumlrjetuar tmerret naziste teuml cilat mund teuml

keumlrkojneuml peumlrgjegjeumlsi teuml posaccedilme morale peumlr teuml nxjerreuml jashteuml ligjit keumlteuml mohim Neuml keumlteuml

rast Gjykata nuk gjeti njeuml lidhje teuml drejtpeumlrdrejteuml midis Zvicreumls dhe ngjarjeve qeuml

ndodheumln neuml Perandorineuml Osmane neuml vitin 1915 dhe vitet pasuese Neuml veccedilanti ajo

vlereumlsoi se eumlshteuml e veumlshtireuml teuml thuhet se ccedildo armiqeumlsi qeuml ekziston ndaj pakiceumls armene

neuml Turqi eumlshteuml produkt i deklaratave teuml tij neuml Zviceumlr ose se deumlnimi penal i tij neuml Zviceumlr

ka mbrojtur teuml drejtat e pakicave neuml ccedildo meumlnyreuml reale ose e beumlri ateuml teuml ndihet meuml e

sigurt Tutje neuml lidhje me faktorin kohor Gjykata gjithashtu konsideroi kalimin e koheumls

midis deklaratave teuml ankuesit dhe ngjarjeve teuml vitit 1951 Ajo theksoi se ndoneumlse

ngjarjet relativisht teuml koheumlve teuml fundit mund teuml jeneuml aq traumatike sa teuml garantojneuml peumlr

njeuml periudheuml kohore njeuml shkalleuml meuml teuml larteuml e rregullimit teuml deklaratave qeuml kaneuml teuml beumljneuml

me ta nevoja peumlr njeuml rregullim teuml tilleuml eumlshteuml e detyruar teuml pakeumlsohet me kalimin e

koheumls

Seuml fundi Gjykata analizoi neumlse shtetet e tjera kriminalizojneuml mohimin e ngjarjeve

historike ku veumlrejti se Austria Belgjika Franca Gjermania Hollanda dhe Rumania e

kriminalizojneuml veteumlm mohimin e krimeve teuml Holokaustit dhe nazisteumlve ndeumlrsa

Andorra Qipro Hungaria Letonia Lihtenshtajni Lituania Luksemburgu Ish

Republika Jugosllave e Maqedoniseuml Malteuml Sllovakia Sllovenia dhe Zvicra deumlnojneuml

384

penalisht mohimin e ccedildo gjenocidi Pavareumlsisht nga kjo Gjykata gjeti se Zvicra

qeumlndron neuml njeuml fund teuml spektrit krahasues pasi qeuml penalizon mohimin e ccedildo genocidi

pa keumlrkeseumln qeuml ajo teuml kryhet neuml njeuml meumlnyreuml qeuml ka gjasa teuml nxiseuml dhuneumln ose urrejtje Meuml

voneuml Gjykata vlereumlsoi se deumlnimi penal i ankuesit i cili mund teuml rezultonte me burgim

ishte subjekt i njeuml shqyrtimi teuml rrepteuml dhe peumlr rrjedhojeuml ishte e reumlndeuml sidomos kur

mund teuml vendoseshin mjete teuml tjera sanksionesh nga qeveria zvicerane

Duke marreuml parasysh teuml gjitheuml faktoreumlt e lartpeumlrmendur Gjykata arriti neuml peumlrfundimin

se ndeumlrhyrja e qeveriseuml zvicerane neuml teuml drejteumln e ankuesit peumlr lirineuml e shprehjes nuk

ishte e nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike Si rezultat ai gjeti se kishte shkelje teuml

Nenit 10 teuml Konventeumls

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls se nuk ka nevojeuml teuml

shqyrtohet veccedilmas pranueshmeumlria ose meritat e ankeseumls sipas Nenit 7 teuml Konventeumls

[me shtateuml vota pro dhe tri kundeumlr]

385

Neni 17

Ndalimi i shperdorimit te te drejtave

Asnjeuml nga dispozitat e keumlsaj Konvente nuk mund teuml interpretohet se i jep njeuml Shteti

grupimi ose individi teuml drejteuml qeuml teuml peumlrfshihet neuml ndonjeuml veprimtari ose teuml kryejeuml

ndonjeuml akt qeuml synon ceumlnimin e teuml drejtave dhe lirive teuml peumlrcaktuara neuml keumlteuml Konventeuml

ose kufizime meuml teuml gjera teuml keumltyre teuml drejtave ose lirive sesa eumlshteuml parashikuar neuml

Konventeuml

386

Vajnai kundeumlr Hungariseuml - 3362906

8 korrik 2008 [Seksioni i Dyteuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Vendosja e maseumls seuml ndalimit peumlr shkak teuml peumlrdorimit teuml simbolit totalitar (yllit teuml kuq)

teuml ndaluar me ligj eumlshteuml neuml kundeumlrshtim me lirine e shprehjes ka shkelje

Neni 17

Pretenim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml peticion praneuml Gjykateumls hedhet poshteuml

Fjaleumlt kyccedile protesteuml e ligjshme parti politikeuml simbol yll i kuq simbol i

puneumltoreumlve propagandeuml totalitarizeumlm deumlnim liri e shprehjes

Ankuesi z Attila Vajnai shtetas hungarez i lindur neuml vitin 1963 dhe jeton neuml Budapest

Faktet e rastit

Ankuesi ishte neumlnkryetari i Partiseuml seuml Puneumltoreumlve njeuml parti politike e majteuml Ai ishte

udheumlheqeumls neuml njeuml protesteuml teuml ligjshme neuml Budapestin qendror Gjateuml fjalimit neuml protesteuml

neuml xhaketeumln e tij mbante njeuml yll teuml kuq me peseuml krahe njeuml simbol i leumlvizjes

ndeumlrkombeumltare teuml puneumltoreumlve Njeuml patrulleuml policore i beumlri thirrje ankuesit peumlr teuml hequr

yllin neuml peumlrputhje me Nenin 269 B (1) teuml Kodit Penal teuml cilin ai e beumlri Meuml pas

procedura penale u ngriteumln kundeumlr ankuesit shkaku i mbajtjes neuml publik teuml njeuml simboli

totalitar Ai u mor neuml pyetje si i dyshuar meuml 10 mars 2003 Meuml 11 mars 2004 Gjykata

Qendrore e Rrethit Pest deumlnoi ankuesin peumlr vepreumln penale teuml peumlrdorimit teuml njeuml simboli

totalitar Megjithateuml gjykatat nuk vendosen sanksione peumlr njeuml periudheuml provuese prej

njeuml viti Ankuesi apeloi neuml Gjykateumln Rajonale teuml Budapestit Meuml 16 neumlntor 2005

Gjykata rajonale e Budapestit mbeumlshteti ankesen e ankuesit

Meuml 24 qershor 2004 ajo gjykateuml vendosi teuml pezullojeuml procedureumln dhe tia referojeuml rastin

Gjykateumls seuml Drejteumlsiseuml teuml Bashkimit Evropian (GJED) peumlr njeuml vendim paraprak neuml bazeuml

teuml Nenit 234 teuml Traktatit themelues teuml Komunitetit Evrpian Referenca - e marreuml neuml

GJED meuml 28 korrik 2004 - ka teuml beumljeuml me interpretimin e parimit teuml mosdiskriminimit si

njeuml parim themelor i seuml drejteumls komunitare Neuml urdheumlrin peumlr referim Gjykata Rajonale

veumlrejti se neuml disa shtete aneumltare teuml Bashkimit Evropian si Republika e Italiseuml simboli i

partive teuml krahut teuml majteuml eumlshteuml yll i kuq ose ccedilekiccedili dhe drapeumlri Prandaj u ngrit pyetja

neumlse njeuml dispoziteuml neuml njeuml shtet aneumltar teuml Bashkimit Evropian qeuml ndalonte peumlrdorimin e

simboleve teuml leumlvizjes ndeumlrkombeumltare teuml puneumls peumlr shkak teuml vuajtjes seuml ndjekjes penale

ishte diskriminuese kur njeuml shfaqje e tilleuml neuml njeuml shtet tjeteumlr aneumltar nuk u sanksionua

Meuml 6 tetor 2005 GJED deklaroi se nuk kishte juridiksion peumlr tiu peumlrgjigjur pyetjes seuml

parashtruar nga Gjykata Rajonale

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se fakti qeuml ai ishte ndjekur penalisht pasi qeuml kishte mbajtur njeuml yll teuml

kuq shkeli teuml drejteumln e tij peumlr lirineuml e shprehjes teuml garantuar me Nenin 10 teuml Konventeumls

387

Ai argumentoi se kishte njeuml ndryshim teuml thelleuml midis ideologjive fashiste dhe

komuniste dhe se neuml ccedildo rast ylli i kuq nuk mund teuml lidhej ekskluzivisht me

diktatureumln komuniste Sipas ankuesit neuml leumlvizjen ndeumlrkombeumltare teuml puneumltoreumlve ylli i

kuq - ndonjeumlhereuml i kuptuar si peumlrfaqeumlsues i peseuml gishtave teuml doreumls seuml njeuml puneumltori ose teuml

peseuml kontinenteve - ishte konsideruar qeuml nga shekulli i neumlnteumlmbeumldhjeteuml si njeuml simbol i

lufteumls peumlr drejteumlsineuml sociale ccedillirimin e puneumltoreumlve dhe lirineuml e njereumlzve dhe

peumlrgjitheumlsisht teuml socializmit neuml njeuml kuptim teuml gjereuml Ankuesi pranoi se peumlrpara kalimit

neuml demokraci neuml Evropeumln Qendrore dhe Lindore krimet e reumlnda ishin kryer nga forcat

e siguriseuml teuml regjimeve totalitare simbole zyrtare teuml teuml cilave peumlrfshinin yllin e kuq

Keumlto shkelje teuml teuml drejtave teuml njeriut megjithateuml nuk mund teuml diskreditojneuml ideologjineuml

e komunizmit si teuml tilleuml e leumlre meuml te sfidojneuml vlerat politike teuml simbolizuara nga ylli i

kuq Ankuesi teumlrhoqi veumlmendjen tek fakti se ndryshe nga propaganda fashiste

promovimi i komunizmit nuk ishte nxjerreuml jashteuml ligjit nga instrumentet e seuml drejteumls

ndeumlrkombeumltare Ylli i kuq u kuptua peumlr teuml peumlrfaqeumlsuar ideteuml dhe leumlvizjet e ndryshme teuml

krahut teuml majteuml dhe mund teuml shfaqet lirisht neuml shumiceumln e shteteve evropiane Neuml fakt

Hungaria ishte i vetmi shtet kontraktues neuml teuml cilin shfaqja e saj publike ishte njeuml vepeumlr

penale Seuml fundi ankuesi theksoi se Qeveria nuk kishte treguar ekzistenceumln e njeuml

nevoje sociale teuml ngutshme qeuml keumlrkonte njeuml ndalim teuml peumlrgjithsheumlm neuml shfaqjen

publike teuml keumltij simboli Sipas tij nuk ka gjasa qeuml stabiliteti i demokraciseuml pluraliste teuml

Hungariseuml teuml deumlmtohet nga peumlrdorimi i njeuml logoje politike peumlr teuml shprehur njeuml peumlrkateumlsi

ideologjike dhe identitet politik Peumlrkundrazi ndalimi i peumlrgjithsheumlm peumlr peumlrdorimin e

yllit teuml kuq si njeuml simbol politik minonte pluralizmin duke e penguar ateuml dhe politikaneumlt

e tjereumlt teuml krahut teuml majteuml peumlr teuml shprehur lirsheumlm pikeumlpamjet e tyre politike

Qeveria kundeumlrshtoi keumleto argumente duke u referuar neuml gjetjet e Gjykateumls Kushtetuese

se kufizimi neuml fjaleuml duke pasur parasysh peumlrvojeumln historike teuml shoqeumlriseuml hungareze

kishte qeneuml njeuml peumlrgjigje ndaj nevojeumls sociale teuml ngutshme neuml ndjekje teuml qeumlllimeve

legjitime teuml parandalimit teuml trazirave dhe mbrojtjen e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve Kjo

gjykateuml ishte e bindur se keumlto synime nuk mund teuml arriheshin me mjete meuml pak teuml reumlnda

sesa ato teuml ligjit penal Qeveria gjithashtu pohoi se vepra penale neuml fjaleuml nuk ishte

cileumlsuar si njeuml krim por veteumlm si kundeumlrvajtje e deumlnueshme me gjobeuml penale qeuml ishte

sanksioni meuml i vogeumll neuml ligjin penal hungarez Peumlr meuml tepeumlr sipa Qeveriseuml ankuesi ishte

veumlneuml neuml proveuml e cila nuk ishte deumlnim por njeuml maseuml ligjore

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml kundeumlrshtimet preliminare Qeveria kishte argumentuar se rasti nuk ishte neuml

peumlrputhje me Konventeumlsn ratione materia peumlr shkak teuml aplikimit teuml nenit 17 qeuml i

lejonte njeuml shteti ndalimin e veprimtariseuml politike njeuml individi neuml territorin e vet

Gjykata veumlren se ankuesi ishte neuml koheumln njeuml zyrtar i njeuml partie politike teuml majteuml teuml

regjistruar dhe e veshi yllin e kuq teuml kontestuar neuml njeuml nga demonstratat e tij teuml

ligjshme Neuml keumlto rrethana Gjykata nuk mund teuml arrijeuml neuml peumlrfundimin se shfaqja e saj

kishte peumlr qeumlllim teuml justifikonte ose teuml peumlrhapte shtypjen totalitare qeuml sheumlrbente ndaj

grupeve totalitare Ishte thjesht simbol i leumlvizjeve teuml ligjshme politike teuml krahut teuml

majteuml Rrjedhimisht peumlr Gjykateumln keumlrkesa nuk peumlrbeumln keqpeumlrdorim teuml seuml drejteumls seuml

keumlrkeseumls peumlr qeumlllimet e nenit 17 teuml Konventeumls andaj e shpall ateuml teuml pranueshme

388

Neuml lidhje me meritat e rastit Gjykata shqyrtoi fillimisht neumlse ka pasur ndonjeuml ndeumlrhyrje

nga ana e Qeveriseuml Gjykata konsideron se sanksionet penale neuml fjaleuml peumlrbeumlnin njeuml

ndeumlrhyrje neuml teuml drejtat e ankuesit teuml sanksionuara ng Nenin 10 sect 1 teuml Konventeumls Neuml

lidhje me ateuml se nderhyrja neuml fjaleuml a ka ndjek njeuml qeumlllim legjitim Gjykata u shpreh se

ndeumlrhyrja ndoqi qeumlllimet legjitime teuml parandalimit teuml ccedilrregullimit dhe mbrojtjen e teuml

drejtave teuml teuml tjereumlve Meuml pas Gjykata analizoi neumlse ndeumlrhyrja neuml fjaleuml ishte e

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike

Neuml lidhje e natyreumln dhe dometheumlnien e yllit ankuesi edhe qeveria kishin argumente te

ndryshme Ankuesi kishte argumentuar se kishte njeuml ndryshim teuml thelleuml midis

ideologjive fashiste dhe komuniste dhe se ylli i kuq nuk mund teuml lidhej ekskluzivisht

me diktatureumln komuniste Ndryshe nga propaganda fashiste promovimi i

komunizmit nuk ishte nxjerreuml jashteuml ligjit neuml teuml drejteumln ndeumlrkombeumltare dhe ylli i kuq u

kuptua teuml peumlrfaqeumlsonte leumlvizjet e krahut teuml majteuml neuml shumiceumln e shteteve evropiane

Megjithateuml Hungaria ishte i vetmi Shtet Kontraktues neuml teuml cilin shfaqja publike e keumltij

simboli ishte njeuml vepeumlr penale Neuml peumlrgjigje Qeveria parashtroi se neuml Hungari ylli i

kuq nuk ishte veteumlm simbol i leumlvizjes seuml puneumltoreumlve ndeumlrkombeumltar siccedil pohohet nga

ankuesi Historia e koheumlve teuml fundit neuml Hungari kishte ndryshuar kuptimin e saj peumlr teuml

simbolizuar njeuml regjim totalitar teuml karakterizuar nga ideologji dhe praktika qeuml kishin

justifikuar shkeljet masive teuml teuml drejtave teuml njeriut dhe sekuestrimin e dhunsheumlm teuml

pushtetit Teuml mbante keumlteuml simbol neuml publik kishte teuml beumlnte me identifikimin me

qeumlllimin peumlr teuml propaganduar ideologjiteuml e njeuml natyre totalitare qeuml karakterizonte

diktaturat komuniste Qeveria pohoi se qeumlllimet legjitime teuml cilat i identifikuan nuk

mund teuml arriheshin me masa meuml pak teuml reumlnda sesa ato teuml seuml drejteumls penale teuml cilat kishin

qeneuml njeuml peumlrgjigje proporcionale Qeveria gjithashtu pohoi se vepra penale mori

sanksionin meuml pak teuml ashpeumlr neuml ligjin penal teuml Hungariseuml dhe se ankuesit i ishte caktuar

periudha provuese

Neuml fillim Gjykata vuri neuml dukje se dy dekada kishin kaluar qeuml nga tranzicioni i

Hungariseuml neuml pluralizeumlm dhe se vendi tani eumlshteuml njeuml demokraci e qeumlndrueshme Gjykata

identifikoi se njeuml ndalim i peumlrgjithsheumlm i simboleve qeuml kaneuml kuptime teuml shumta mund

teuml kufizojeuml peumlrdorimin e tyre neuml kontekste neuml teuml cilat asnjeuml kufizim nuk do teuml ishte

justifikim Sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls ylli i kuq nuk mund teuml kuptohet se peumlrfaqeumlson

veteumlm sundimin totalitar komunist pasi simbolizon gjithashtu leumlvizjen e puneumltoreumlve

ndeumlrkombeumltareuml dhe partiteuml e tjera teuml ligjshme politike Gjykata u shpreh se qeveria nuk

kishte treguar se veshja e yllit teuml kuq do teuml thoteuml ekskluzivisht identifikim me ideteuml

totalitare sidomos duke pasur parasysh faktin qeuml keumlrkuesi e beumlri keumlteuml neuml njeuml

demonstrim teuml organizuar neuml meumlnyreuml teuml ligjshme si neumlnkryetar i njeuml partie teuml regjistruar

politike teuml krahut teuml majteuml pa ndonjeuml qeumlllim teuml njohur peumlr teuml sfiduar sundimin e ligjit

Rrjedhimisht Gjykata pohoi qeuml shqyrtimi i kujdessheumlm i kontekstit eumlshteuml i

domosdosheumlm peumlr teuml dalluar shprehjen qeuml eumlshteuml tronditeumlse dhe ofenduese dhe ateuml qeuml e

humb mbrojtjen sipas Nenit 10 Rrjedhimisht Gjykata e konsideronte ndalimin teuml jeteuml

shumeuml i gjereuml duke pasur parasysh kuptimet e shumeumlfishta teuml keumltij simboli Ndalimi

konsiderohej teuml peumlrfshinte aktivitete dhe ide teuml cilat mbrohen nga Neni 10 dhe se nuk

kishte asnjeuml meumlnyreuml teuml keumlnaqshme peumlr teuml prereuml kuptimet e ndryshme teuml simbolit Peumlr meuml

tepeumlr edhe neumlse ekzistonin dallime teuml tilla paqarteumlsiteuml mund teuml keneuml ndikuar neuml njeuml

efekt ngricues neuml lirineuml e shprehjes dhe veteumlcensurimit

389

Gjykata vuri neuml dukje se Qeveria nuk kishte referuar asnjeuml instanceuml neuml teuml cileumln edhe njeuml

rrezik i largeumlt i ccedilrregullimit ishte shkaktuar nga shfaqja publike e njeuml ylli teuml kuq Sipas

pikeumlpamjes seuml Gjykateumls mbajtja e njeuml rreziku spekulativ thjesht peumlr mbrojtjen e

demokraciseuml nuk mund teuml shihet si njeuml nevojeuml urgjente sociale Neuml ccedildo rast

ekzistojneuml njeuml numeumlr veprash teuml sanksionuara nga ligji hungarez teuml cilat synojneuml teuml

shtypin shqeteumlsimet publike dhe Neni 269 B i Kodit Penal Hungarez nuk provon se

shfaqja aktuale e simbolit ishte njeuml propagandeuml totalitare Kjo veccedilori e ndalimit

konfirmoi gjetjen se eumlshteuml e pa pranueshme Gjykata pranoi se shfaqja e yllit teuml kuq i

cili ishte i pranisheumlm gjateuml sundimit komunist neuml Hungari mund teuml krijojeuml shqeteumlsim

midis viktimave teuml seuml kaluareumls dhe familjeve teuml tyre Megjithateuml Gjykata komentoi se

duke pasur parasysh sigurimet qeuml Hungaria u dha viktimave teuml komunizmit emocione

teuml tilla nuk mund teuml konsiderohen si frikeuml racionale Gjykata deklaroi se njeuml sistem

ligjor i cili zbaton kufizime peumlr teuml drejtat e njeriut me qeumlllim teuml peumlrmbushjes seuml

diktateve teuml ndjenjeumls publike nuk mund teuml konsiderohet se peumlrmbush nevojat e

ngutshme sociale teuml njeuml shoqeumlrie demokratike pasi njeuml shoqeumlri demokratike duhet teuml

mbetet e arsyeshme neuml gjykimin e saj Gjykata u shpreh se deumlnimi i ankuesit nuk mund

teuml konsiderohej si peumlrgjigje ndaj nevojeumls sociale teuml ngutshme Peumlr meuml tepeumlr Gjykata

nuk e konsideronte sanksionin e vendosur teuml jeteuml neuml proporcion me qeumlllimin legjitim teuml

ndjekur Keumlshtu Gjykata konstatoi se ndeumlrhyrja shkeli Nenin 10 teuml Konventeumls

Lidhur me deumlmet e pretenduara Gjykata vendos se konstatimi i njeuml shkelje peumlrbeumln njeuml

kompensim teuml mjaftuesheumlm teuml duhur peumlr ccedildo deumlm jomaterial qeuml ankuesi mund teuml keteuml

vuajtur

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls [njeumlzeumlri]

390

Garaudy kundeumlr Franceumls - 6583101

7 korrik 2003 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 17

Libri i ankuesit ku tentohej mohimi ose rishkrimi i njeuml fakti teuml tilleuml historik eumlshteuml i

papeumlrputhsheumlm me demokracineuml dhe teuml drejtat e njeriut dhe pa dyshim bie neuml

kategorineuml e qeumlllimeve teuml ndaluara sipas nenit 17 ku parashihet se akush nuk mund teuml

keqpeumlrdor ndonjeuml teuml drejte teuml garantuar me Konventeuml peumlr trsquou peumlrfshireuml neuml aktivitete ose

peumlr teuml kryer veprime qeuml synojneuml ceumlnimin e teuml drejtave dhe lirive teuml peumlrcaktuara neuml

Konventeuml

Neni 10

Pretendim peumlr shkelje teuml liriseuml seuml shpehjes si pasojeuml e deumlnimit peumlr publikimin e njeuml libri

qeuml mohimte e ekzistenceumls seuml krimeve kundeumlr njereumlzimit peumlrmbante shpifje publike

kundeumlr njeuml grupi teuml njereumlzve qeuml do teuml thoteuml komunitetin hebraik neuml keumlteuml rast dhe nxitje

peumlr diskriminim dhe urrejtje racore e paparnueshme

Neni 6

Pretendim peumlr shkelje teuml seuml drejteumls neuml gjykateuml neuml mungeseuml seuml informimit teuml duhur lidhur

me akuzat dhe paanshmeumlrineuml e gjykateumlsve nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile botim libeumlr mohim i krimeve ndeumlrrim i historiseuml liri e shprehjes

keqpeumlrdorim i Konventeumls

Ankuesi z Roger Garaudy shtetas francez i lindur neuml vitin 1913 dhe qeuml jeton

Chenneviegraveres-sur-Marne (Val de Marne)

Faktet e rastit

Ankuesi ishte filozof shkrimat dhe ish-politikan Ai eumlshteuml autor i librit Mitet

Themeltare teuml Izraelit Modern qeuml ishte shpeumlrndareuml peumlrmes mjeteve jo-komerciale meuml

1995 dhe meuml pas ribotuar me mjetet e tij personale Njeuml seri padish penale bashkeuml me

keumlrkesat peumlr trsquou bashkuar neuml procedura si paleuml civile ishin paraqitur kundeumlr tij nga

asociacionet e ish aneumltareumlve teuml rezistenceumls teuml deportuarve dhe organizatave peumlr

mbrojtjen e teuml drejtave teuml njeriut qeuml sfidonin ekzistimin e krimeve kundeumlr njereumlzimit

shpifjen racore neuml publik dhe nxitjen e urrejtjes racore Si rezultat i ankesave lidhur me

paragrafeuml teuml ndrysheumlm teuml librit kishin filluar peseuml hetime gjyqeumlsore neuml lidhje me

sjelljen e ankuesit

Peseuml procedura teuml ndryshme gjyqeumlsore kishin filluar sipas Aktitit peumlr Lirineuml e Shtypit

Ankuesi kishte aplikuar peumlr bashkimin e tyre por pa sukses Neuml peseuml gjykime teuml ndara

Gjykata e Apelit teuml Parisit kishte gjetur ankuesin fajtor peumlr mohimin e ekzistenceumls seuml

krimeve kundeumlr njereumlzimit shpifjen publike kundeumlr njeuml grupi teuml njereumlzve qeuml do teuml thoteuml

komunitetin hebraik neuml keumlteuml rast dhe nxitje peumlr diskriminim dhe urrejtje racore

391

Vendimet e Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit ishin leumlneuml neuml fuqi edhe nga Gjykata e

Kasacionit Deumlnimet me burgim duhej vuajtur paralelisht Gjoba arrinte 25900 euro

dhe njeuml deumlmshpeumlrblim neuml vlereuml prej 33500 eurosh u ishte dheumlneuml paleumlve civile

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ankohej mbi bazeumln e nenit 10 teuml Konventeumls se atij i ishte ceumlnuar liria e

shprehjes Neuml mesin e argumentave teuml paraqitur ankuesi argumentonte se libri i tij ishte

puneuml politike i shkruar me qeumlllimin peumlr teuml luftuar Zionizmin dhe peumlr teuml kritikuar

Izraelin Sipas ankuesit libri nuk kishte peumlrmbajtje raciste apo anti-semite Meuml tej

ankuesi ka argumentuar se pasi ai nuk mund teuml shihej si revizionist atij i duhej dheumlneuml

liria e pakufizuar e shprehjes

Gjithashtu ankuesi eumlshteuml ankuar se pocedurat gjyqeumlsore neuml gjykatat vendore kaneuml qeneuml

teuml padrejta neuml shkelje teuml nenit 6 (e drejta peumlr gjykim teuml drejteuml) e marreuml bashkeumlrisht ose

e konsideruar si e ndareuml nga dispozita e nenit 4 teuml Protokollit Nr 7 (e drejta peumlr teuml mos

u gjykuar apo deumlnuar dy hereuml) Neuml fund ai ka ngritur pretendime edhe neuml lidhje me

shkeljen e nenit 9 (liria e mendimit ndeumlrgjegjes dhe feseuml) dhe nenit 14 (ndalimi i

diskriminimit)

Qeveria ka hedhur poshteuml keumlto pretendime

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me deumlnimet gjyqeumlsore teuml ankuesit peumlr mohimin e ekzistenceumls seuml krimeve

kundeumlr njereumlzimit Gjykata i eumlshteuml referuar nenit 17 (ndalimi i shpeumlrdorimit teuml teuml

drejtave) qeuml kishte si qeumlllim teuml parandalonte peumlrdorimin e ndonjeuml teuml drejte teuml garantuar

me Konventeuml peumlr trsquou peumlrfshireuml neuml aktivitete ose peumlr teuml kryer veprime qeuml synojneuml

ceumlnimin e teuml drejtave dhe lirive teuml peumlrcaktuara neuml Konventeuml Prandaj sipas Gjykateumls

asnjeuml person nuk mund teuml angazhohet ose peumlrfshihet neuml ndonjeuml veprim qeuml eumlshteuml neuml

kundeumlrshtim me dispozitat e Konventeumls

Pasi ka analizuar librin Gjykata ka gjetur sikurse kaneuml deumlshmuar edhe gjykatat

vendore se ankuesi ka miratuar teoriteuml revizioniste dhe neuml meumlnyreuml sistematike ka

mohuar ekzistimin e krimeve kundeumlr njereumlzimit qeuml nazisteumlt kaneuml kryer kundeumlr

komunitetit hebraik Prandaj nuk ka dyshim se mohimi i ekzistenceumls seuml ndodhive

historike qarteuml teuml peumlrcaktuara siccedil eumlshteuml Holokausti nuk peumlrbeumln hulumtim teuml ngjasheumlm

me keumlrkimin e teuml veumlrteteumls Qeumlllimi real i keumltij libri ka qeneuml rehabilitimi i regjimit

nacional-socialist dhe si pasojeuml akuzimi i viktimave teuml Holokaustit peumlr falsifikim teuml

historiseuml Mohimi ose rishkrimi i njeuml fakti teuml tilleuml historik eumlshteuml i papeumlrputhsheumlm me

demokracineuml dhe teuml drejtat e njeriut dhe pa dyshim bie neuml kategorineuml e qeumlllimeve teuml

ndaluara sipas nenit 17 teuml Konventeumls

Ankuesi ka pasur peumlr qeumlllim qeuml teuml largojeuml nenin 10 teuml Konventeumls nga qeumlllimi i synuar

duke peumlrdorur lirineuml e shprehjes si mjet peumlr teuml arritur qeumlllime qeuml janeuml neuml kundeumlrshtim

me Konventeumln Peumlr rrjedhojeuml Gjykata ka gjetur se ankuesi nuk mund teuml mbeumlshtetet neuml

nenin 10 dhe ka shpallur ankeseumln e tij si teuml papajtueshme me Konventeumln

Neuml lidhje me pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 6 teuml Konventeumls Gjykata nuk ka gjetur

shkelje teuml seuml njeumljteumls dispoziteuml Gjykata ka vlereumlsuar se ankuesi ka qeneuml neuml meumlnyreuml teuml

duhur dhe ploteumlsisht i informuar neuml lidhje me natyreumln dhe shkakun e akuzave kundeumlr

tij Peumlr meuml tepeumlr Gjykata vlereumlsuar se shqeteumlsimet e ankuesit neuml lidhje me

392

paanshmeumlrine e gjykateumlsve qeuml kaneuml vendosur rastin nuk mund teuml shiheshin si legjitime

Peumlrfundimisht Gjykata ka gjetur teuml gjitha pretendimet peumlr shkelje teuml nenit 6 teuml

Konventeumls si teuml pathemelta

Gjykata ka shpallur teuml papranueshme ankesat mbi bazeumln e neneve 9 dhe 14 peumlr arsye teuml

mos-shterimit teuml mjeteve teuml brendshme juridike

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata ka shpallur ankeseumln e paraqitur si teuml papranueshme [njeumlzeumlri]

393

Lehideux dhe Isorni kundeumlr Franceumls - 5519978391045

23 shtator 1998 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 10

Gjykatat penale kishin deumlnuar ankuesit peumlr mbrojtjen publike teuml krimeve teuml lufteumls ose

krimet e bashkeumlpunimit pas paraqitjes neuml njeuml gazeteuml teuml peumlrditshme kombeumltare seuml njeuml

reklame qeuml paraqiste pozitivisht disa akte teuml Philippe Peacutetain veprime keumlto qeuml paraqesin

shkelje teuml liriseuml seuml shprehjes ka shkelje

Neni 17

Pretendim nga Qeveria se ankesa nuk ishte neuml peumlrputhje me dispozitat e Konventeumls

nuk aplikohet

Fjaleumlt kyccedile shkrime mbrojtje e politikave teuml caktuara publikime liri e shprehjes

deumlnim keqpeumlrdorim i seuml drejteumls

Ankuesit z Marie-Frangois Lehideux (ankuesi i pareuml) dhe z Jacques Isorni (ankuesi i

dyteuml) shtetas francez kaneuml lindur neuml vitin 1904 dhe 1911 dhe kaneuml vdekur neuml vitin

1998 peumlrkateumlsisht 1995

Faktet e rastit

Ankuesi i pareuml ishte dikur administrator dhe meuml voneuml drejtor i disa kompanive Nga

shtatori 1940 deri neuml prill 1942 ai ishte ministeumlr neuml qeverineuml e Marshall Petain dhe nga

1959 deri neuml 1964 aneumltar i Komiteti Ekonomik dhe Social Ankuesi i dyteuml ishte meuml

pareuml avokat profesion qeuml e ushtronte neuml Paris dhe ishte avokat i emeumlruar zyrtarisht nga

Marshall Petain neuml gjyqin e tij para Gjykateumls seuml Larteuml teuml Drejteumlsiseuml

Gazeta ditore Le Monde neuml edicionin e saj teuml 13 korrikut 1984 botoi njeuml faqe reklameuml

me titullin lsquoPopulli i Franceumls keni kujteseuml teuml shkurteumlrsquo me shkronja teuml meumldha teuml shtypit

dhe neuml me shkronja teuml vogla italike fjaleumlt lsquoPhilippe Petain 17 qershor 1941rsquo Teksti i

cili ishte shkruar nga dy ankuesit dhe nga z M peumlrfundoi me njeuml fteseuml peumlr teuml shkruar

neuml Shoqateumln peumlr Mbrojtjen e Kujtimit teuml Marshallit Petain dhe Shoqateumls Kombeumltare

Petain-Verdun Shkrimi ishte ndareuml neuml njeuml numeumlr seksionesh secila duke filluar me njeuml

titull me shkronja teuml meumldha qeuml lexojneuml lsquoPopulli i Franceumls keni kujteseuml teuml shkurteuml neumlse

keni harruarrsquo dhe peumlrmblodhi neuml njeuml seri teuml pohimeve fazat kryesore teuml jeteumls seuml

Philippe Petain si figureuml publike nga viti 1916 deri meuml 1945 duke paraqitur pozitivisht

veprat e tij

Meuml 10 tetor 1984 Asociacioni Kombeumltar i Ish-Aneumltareumlve teuml Rezistenceumls paraqiti

ankeseuml seuml bashku me njeuml keumlrkeseuml peumlr tiu bashkuar si paleuml civile procedureumls kundeumlr z

L qeuml ishte menaxher i botimeve teuml Le Monde duke pretenduar se ai kishte mbrojtur

publikisht krimet e bashkeumlpunimit me armikun Po ashtu keumlrkesa referohej edhe

kundeumlr ankuesit teuml pareuml si kryetar i Shoqateumls peumlr Mbrojtjen e Kujteseumls seuml Marshall

Petain kundeumlr ankuesit teuml dyteuml si autor i tekstit fyes dhe kundeumlr z M si kryetar i

394

Shoqateumls Kombeumltare Petain-Verdun peumlr dheumlnien e ndihmeumls dhe nxitjen e mbrojtjes

publike teuml krimeve teuml bashkeumlpunimit me armikun

Meuml 29 maj 1985 prokurori publik parashtroi se nuk kishte rast sepse asnjeuml vepeumlr penale

nuk ishteuml kryer por gjyqtari hetues refuzoi teuml ndiqte keumlto parashtresa Meuml 4 qershor

1985 filloi gjykimi kundeumlr z L ankuesve dhe z M neuml Gjykateumln Penale Komiteti i

Veprimit teuml Rezistenceumls dhe Federata Kombeumltare e Aneumltareumlve teuml Internuar dhe

Deportuar teuml Rezistenceumls si dhe Patrioteumlt iu bashkuan procedureumls si paleuml civile

Neuml njeuml aktgjykim teuml 27 qershorit 1986 Gjykata Penale e Parisit i liroi teuml pandehurit peumlr

shkak se vepra nuk ishte kryer dhe vendosi qeuml nuk kishte juridiksion peumlr teuml deumlgjuar

pretendimet e paleumlve civile Pas apelimit nga Asociacioni Kombeumltare e Ish-Aneumltareumlve

teuml Rezistenceumls dhe Komitetit teuml Veprimit peumlr Rezistenceumln Gjykata e Apelit neuml Paris

shpalli me 8 korrik 1987 se akuzat dhe procedurat e meumlvonshme ishin teuml pavlefshme

me arsyetimin se paleumlt civile nuk kishin teuml drejteuml teuml instituonin procedura penale dhe se

keumlrkesa e prokurorit lidhur me ankesat civile teuml paleumlve nuk kishin peumlrmbushur kushtet

si neuml formeumln e peumlrcaktuar neuml arsyetimin e pavlefshmeumlriseuml

Meuml 20 dhjetor 1988 neuml ankeseumln e Shoqateumls Kombeumltare teuml Ish-Aneumltareumlve teuml Rezistenceumls

dhe Komitetit teuml Veprimit teuml Rezistenceumls lidhur me meumlnyreumln e zbatimit teuml dispozitave

peumlrkateumlse teuml ligjit Gjykata e Kasacionit konstatoi se Gjykata e Apelit kishte zbatuar

keq legjislacionin peumlrkateumls Rrjedhimisht kjo gjykateuml e prishi ateuml aktgjykim dhe ia

ktheu neuml rigjykim njeuml paneli tjeteumlr teuml apelit

Neuml aktgjykimin e dateumls 26 janar 1990 Gjykata e Apelit neuml Paris konstatoi se tre

elementet peumlrbeumlreumlse teuml vepreumls penale peumlr teuml justifikuar veprimet e bashkeumlpunimit me

armikun ishin ploteumlsuar Rrjedhimisht kjo gjykateuml shpalli dy keumlrkesat e paleumlve civile

peumlr tu bashkuar neuml procedureuml teuml pranueshme la meumlnjaneuml lirimet dhe neuml lidhje me

pretendimet e paleumlve civile iu dha atyre deumlmshpeumlrblim prej njeuml frank si dhe peumlrveccedil

keumlsaj urdheumlroi qeuml ekstrakte nga ky aktgjykim teuml publikoheshin neuml Le Monde

z M z L dhe ankuesit u ankuan lidhur me meumlnyreumln e zbatimit teuml dispozitave

peumlrkateumlse teuml ligjit duke argumentuar veccedilaneumlrisht se ata ishin deumlnuar peumlr shkak teuml

mendimeve teuml tyre neuml kundeumlrshtim me Nenin 10 teuml Konventeumls Meuml 16 neumlntor 1993

Gjykata e Kasacionit hodhi poshteuml ankesat e tyre

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesit argumentuan se teksti neuml fjaleuml reflektonte njeuml mendim historik dhe dha

informacion neuml lidhje me njeuml subjekt me interes teuml peumlrgjithsheumlm Deumlnimi i tyre kishte

peumlr qeumlllim teuml vendoste njeuml version historikisht korrekt teuml historiseuml Ankuesit nuk

kishin kontestuar as mizoriteuml dhe barbarizmin nazist as Holokaustin Ata nuk kishin

miratuar keumlteuml politikeuml Ata thjesht thaneuml Ndoshta diccedilka tjeteumlr ndodhi diccedilka tjeteumlr

peumlrveccedil asaj qeuml njereumlzit mendonin dometheumlneuml se peumlr shkak teuml beumlmave teuml tij teuml

pakrahasueshme neuml teuml kaluareumln si udheumlheqeumls ushtarak njeriu qeuml kishte qeneuml kreu i

shtetit francez mund teuml kishte deumlshiruar fitore nga Aleateumlt Prandaj ankuesit keumlrkuan

nga Gjykata teuml konstatonte se kishte pasur shkelje teuml Nenit 10 teuml Konventeumls

Neuml aneumln tjeteumlr Qeveria konsideroi se botimi neuml fjaleuml e shkeli veteuml shpirtin e Konventeumls

dhe vlerave thelbeumlsore teuml demokraciseuml si dhe argumentoi se keumlrkesa e ankuesve ishte

neuml shpeumlrputhje me Nenin 17 Andaj keumlrkoi nga Gjykata qeuml teuml hedh poshteuml keumlrkeseumln e

395

parashtruar nga ankuesit seuml pari si teuml papajtueshme me dispozitat e Konventeumls sipas

Nenit 17 dhe neuml alternativeuml peumlr shkak se nuk kishte pasur shkelje teuml Nenit 10

Arsyetimi i Gjykateumls

Gjykata vendosi teuml gjykojeuml zbatimin e Nenit 17 duke marreuml parasysh teuml gjitha rrethanat

e rastit dhe peumlr keumlteuml do teuml fillonte nga shqyrtimi i peumlrputhshmeumlriseuml me Nenin 10 teuml

Konventeumls i cili do teuml vlereumlsohej neumln prizmin e kritereve teuml Nenit 17 teuml Konventeumls

Neni 10 i Konventeumls peumlrmban kriteret e meumlposhtme juridike teuml cilat neumlse ploteumlsohen

kumulativisht ateumlhereuml nuk ka shkelje teuml Konventeumls neumln ateuml nen Gjegjeumlsisht duhet teuml

vlereumlsohet neumlse sjellja peumlrkateumlse eumlshteuml ldquondeumlrhyrjerdquo Neumlse po ateumlhereuml a eumlshteuml ldquondeumlrhyrja

e parapareuml me ligjrdquo ldquoa ka ndjekur ndonjeuml qeumlllim legjitimrdquo dhe ldquoa eumlshteuml e nevojshme neuml

njeuml shoqeumlri demokratikerdquo

Gjykata konsideroi se deumlnimi neuml fjaleuml ishte ndeumlrhyrje neuml ushtrimin e teuml drejteumls seuml tyre

peumlr lirineuml e shprehjes qeuml ishte qeuml parapareuml me ligj dhe se kishte ndjekur disa nga

qeumlllimet legjitime teuml parashtruara neumln Nenin 10 sect 2 peumlrkateumlsisht mbrojtjen e

reputacionit ose e teuml drejtave teuml teuml tjereumlve dhe parandalimi e ccedilrregullimit ose krimit

Rrjedhimisht ajo qeuml mbeti peumlr Gjykateumln teuml peumlrcaktojeuml ishte neumlse ndeumlrhyrja ishte e

nevojshme neuml njeuml shoqeumlri demokratike peumlr arritjen e keumltyre qeumlllimeve

Sipas Qeveriseuml argumentet se ankuesit ishin fajtor ishin prodhuar nga dy metoda teuml

ndryshme autoreumlt e publikimit neuml fjaleuml ndonjeumlhereuml kaneuml beumlreuml peumlrpjekje teuml justifikonin

vendimet e Philippe Petain duke u peumlrpjekur ti jepnin njeuml kuptim teuml ndrysheumlm dhe neuml

koheuml teuml tjeeumlr thjesht nuk peumlrmbanin fakte historike teuml cilat diheshin boteumlrisht dhe ishin

teuml pashmangshme dhe thelbeumlsore peumlr poltikat neuml fjaleuml Teknika e pareuml ishte peumlrdorur neuml

paragrafin neuml lidhje me politikeumln e Philippe Petain neuml Montoire Duke e peumlrshkruar

keumlteuml politikeuml neuml tekst si jashteumlzakonisht teuml afteuml ankuesit kishin rritur besueshmeumlrineuml e

teuml ashtuquajtureumls teori e lojeumls seuml dyfishteuml edhe pse ata e dinin se deri neuml vitin 1984 teuml

gjitheuml historianeumlt francezeuml dhe jofrancezeuml e hodheumln poshteuml keumlteuml teori

Gjykata konsideroi se nuk ishte detyra e saj peumlr teuml zgjidhur keumlteuml pikeuml e cila ishte pjeseuml

e njeuml debati teuml vazhduesheumlm midis historianeumlve rreth ngjarjeve neuml fjaleuml dhe

interpretimit teuml tyre Si e tilleuml ajo nuk i peumlrket kategoriseuml seuml fakteve historike teuml

peumlrcaktuara qarteuml - siccedil eumlshteuml Holokausti - mohimi ose rishikimi i teuml cilave do teuml hiqej

nga mbrojtja e Nenit 10 nga Neni 17

Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se ankuesit nuk kishin vepruar neuml kapacitetet e tyre

personale pasi emrat e veteumlm qeuml u paraqiteumln neuml fund teuml tekstit neuml fjaleuml ishin ato teuml

Shoqateumls peumlr Mbrojtjen e Kujteseumls seuml Marshallit Petain dhe Shoqateumls Kombeumltare

Petain-Verdun neuml teuml cileumln lexuesit u ftuan peumlr teuml shkruar Meqeneumlse keumlto asociacioni u

themeluan ligjeumlrisht dhe u peumlrpoqeumln teuml promovonin rehabilitimin e Philippe Petain nuk

ishte aspak e habitshme peumlr ti mos i paraqisnin teoriteuml historike rivale neuml njeuml botim peumlr

teuml cilin kishin paguar si dhe ku favorizonin njeriun - kujtimin e kujt ata keumlrkonin ta

mbronin

Gjykata theksoi se aktgjykimi i Gjykateumls seuml Apelit teuml Parisit peumlr teuml deumlnuar aplikuesit

ishte bazuar kryesisht neuml faktin se autoreumlt e tekstit nuk ishin distancuar ose nuk kishin

kritikuar aspekte teuml caktuara teuml sjelljes seuml Philippe Petain dhe veccedilaneumlrisht faktin qeuml ata

nuk kishin veumlneuml asgjeuml neuml tekst mbi ngjarjet e tjera veccedilaneumlrisht lidhur me ldquoneumlnshkrimin

e teuml ashtuquajturit Akt teuml 3 tetorit 1940 qeuml lidhet me teuml huajt e raceumls hebreje teuml cileumlt meuml

396

voneuml do teuml internoheshin neuml kampet e ngritura neuml Franceuml peumlr keumlteuml qeumlllim ashtu qeuml teuml

lehteumlsohej bartja e tyre neuml kampet naziste teuml peumlrqendrimit ku ishte destinimi i synuar i

tyrerdquo Gjykata neuml peumlrputhje me rrethanat duhej teuml shqyrtojeuml neumlse keumlto kritika mund teuml

justifikonin ndeumlrhyrjen neuml fjaleuml

Nuk kishte asnjeuml dyshim se si ccedildo shkrim tjeteumlr i drejtuar kundeumlr vlerave themelore teuml

Konventeumls arsyetimi i njeuml politike pro-naziste nuk mund teuml lejohej teuml geumlzonte

mbrojtjen e ofruar nga Neni 10 i Konventeumls Neuml rastin konkret megjithateuml ankuesit

kishin deklaruar neuml meumlnyreuml eksplicite mosmiratimin e tyre peumlr ldquomizoriteuml dhe

peumlrndjekjet nazisterdquo si dhe ldquofuqineuml gjermane dhe barbarizmin Keumlshtu ata nuk e kishin

lavdeumlruar aq shumeuml politikeumln e keumltij njeriu por kishin vepruar neuml funksion teuml rishikimit

teuml bindjeve peumlr Philippe Petainin Seuml paku neuml keumlteuml pikeuml Gjykata e Apelit kishte

vlereumlsuar keumlmbeumlnguljen dhe legjitimitetin e ankuesve megjithateuml jo edhe mjetet e

peumlrdorura peumlr arritjen e keumltij qeumlllimi

Sa i peumlrket leumlshimeve peumlr teuml cilat autoreumlt e tekstit ishin kritikuar Gjykata nuk kishte

ndeumlrmend teuml vendoseuml mbi keumlteuml neuml themel Keumlto nuk ishin leumlshime mbi fakte pa asnjeuml

pasojeuml por peumlr ngjarje teuml lidhura drejtpeumlrdrejt me Holokaustin Pa dyshim autoreumlt e

tekstit i referoheshin barbarizmit nazist por pa treguar se Philippe Petain kishte

kontribuar me veteumldije veccedilaneumlrisht neumlpeumlrmjet peumlrgjegjeumlsiseuml seuml tij peumlr persekutimin dhe

deumlbimin neuml kampet e vdekjes seuml dhjeteumlra mijeumlra hebrenjve neuml Franceuml Reumlndesa e keumltyre

fakteve qeuml peumlrbeumlnin krime kundeumlr njereumlzimit rriti reumlndeumlsineuml e ccedildo peumlrpjekjeje peumlr teuml

mbuluar ata Edhe pse ishte moralisht e deumlnueshme megjithateuml fakti qeuml teksti nuk

peumlrmendte ato ngjarjefakte duhej teuml vlereumlsohej duke marreuml parasysh rrethanat e tjera teuml

rastit

Keumlto rrethana peumlrfshinin faktin se prokuroria roli i teuml cileumls ishte teuml peumlrfaqeumlsonte teuml

gjitha ndjeshmeumlriteuml qeuml peumlrbeumljneuml interesin e peumlrgjithsheumlm dhe teuml vlereumlsonte teuml drejtat e teuml

tjereumlve seuml pari vendosi teuml mos vazhdonte me rastin kundeumlr ankuesve neuml Gjykateumln

Penale meuml pas u peumlrmbajteuml nga parashtrimi i ankeseumls ndaj aktgjykimeve liruese teuml

shpallura nga kjo gjykateuml dhe nga ankesa neuml Gjykateumln e Kasacionit kundeumlr aktgjykimit

teuml Gjykateumls seuml Apelit neuml Paris teuml dateumls 8 korrik 1987

Gjykata meuml tej vuri neuml dukje se ngjarjet e peumlrmendura neuml botimin neuml fjaleuml kishin

ndodhur meuml shumeuml se dyzet vjet meuml pareuml Megjitheumlse shkrimet si ato teuml ankuesve

gjithmoneuml kishin mundeumlsi teuml rihapin polemikat dhe teuml sillnin kujtimet e vuajtjeve teuml

kaluara kalimi i njeuml kohe kaq teuml madhe - dyzet vjet e beumlnte teuml papeumlrshtatshme

adresimin e keumltyre shkrimeve me teuml njeumljteumln ashpeumlrsi si dhjeteuml apo njeumlzet vjet meuml pareuml

Kjo peumlrbeumlnte pjeseuml teuml peumlrpjekjeve qeuml ccedildo vendshtet duhej teuml beumlnte peumlr teuml debatuar

hapur dhe me gjakftohteumlsi historineuml e vet

Peumlr meuml tepeumlr botimi neuml fjaleuml korrespondonte drejtpeumlrdrejt me qeumlllimin e asociacionive

qeuml e kishin prodhuar ateuml Shoqateumln peumlr Mbrojtjen e Kujteseumls seuml Marshallit Petain dhe

Shoqateumln Kombeumltare Petain-Verdun Keumlto asociacioni u formuan ligjeumlrisht dhe asnjeuml

procedureuml para ose pas vitit 1984 nuk ishte ngritur kundeumlr tyre peumlr peumlrndjekjen e

objektivave teuml tyre

Seuml fundmi Gjykata theksoi seriozitetin e njeuml deumlnimi penal peumlr mbrojtjen publike teuml

krimeve teuml bashkeumlpunimit duke pasur parasysh ekzistenceumln e mjeteve teuml tjera teuml

ndeumlrhyrjes dhe kundeumlrshtimit veccedilaneumlrisht neumlpeumlrmjet mjeteve juridike civile

397

Si peumlrfundim Gjykata e konsideron deumlnimin penal teuml ankuesve neuml meumlnyreuml

joproporcionale dhe si teuml tilleuml teuml panevojsheumlm neuml njeuml shoqeumlri demokratike Prandaj

gjen se kishte pasur njeuml shkelje teuml Nenit 10 Duke arritur keumlteuml peumlrfundim Gjykata

konsideroi se nuk ishte e peumlrshtatshme teuml aplikohej Neni 17 i Konventeumls

Gjykata konsideroi se gjetja e shkeljes seuml Nenit 10 peumlrbeumln kompensim teuml mjaftuesheumlm

peumlr deumlmin jomaterial teuml pretenduar nga ankuesit Gjykata vlereumlsoi shpenzimet

gjyqeumlsore neuml baza teuml barabarta

Gjykata konstaton se gjetja e shkeljes neuml vetvete peumlrbeumln kompensim teuml mjaftuesheumlm

peumlr deumlmin jomaterial teuml pretenduar nga ankuesit dhe se se shteti duhet trsquoiu paguajeuml

ankuesve brenda tre muajsh 100000 (njeumlqind mijeuml) franga franceze peumlr shpenzimet

gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata vendosi qeuml ka pasur shkelje teuml Nenit 10 andaj nuk eumlshteuml e nevojshme teuml

aplikohej neni 17 i Konventeumls [peseumlmbeumldhjeteuml vota peumlr dhe gjashteuml kundeumlr]

398

Ashingdane kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar - 822578

28 maj 1985 [Gjykata]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5 sectsect 1 dhe 4

Pretendim se mbajtja neuml institucion mjekeumlsor peumlr shkak teuml seumlmundjes mendore ka

rezultuar me heqjen e liriseuml dhe ka penguar teuml drejteumln peumlr ankeseuml neuml gjykateuml me qeumlllim

teuml vertetimit teuml ligjshmeumlriseuml seuml mbajtjes nuk ka shkelje

Neni 6 sect 1

Pretendime peumlr mungeseuml teuml mjeteve juridike adekuate nuk ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile i seumlmureuml mendor skizofreni rrezikshmeumlri regjim spitali siguri e larteuml

lirim nga institucioni qasje neuml gjykateuml

Ankuesi z Leonard John Ashingdane shtetas britanik

Faktet e rastit

Meuml 23 neumlntor 1970 ankuesi u deumlnua nga njeuml gjykateuml neuml Rochester Kent neuml Angli peumlr

shkak teuml ngasjes seuml makineumls neuml meumlnyreuml teuml rrezikshme si dhe per shkak teuml kateumlr veprave

tjera penale peumlrfshireuml edhe posedim teuml paligjsheumlm teuml armeumlve teuml zjarrit Deumlshmia

mjekeumlsore tregoi se ai vuante nga seumlmundja mendore (skizofrenia paranojake) dhe

ccedilrregullimi i tij mendor ishte i njeuml shkalle qeuml e keumlrkonte sheumlrimin e tij neuml njeuml spital

psikiatrik Gjykata beumlri njeuml urdheumlr spitalor bazuar ne Nenin 60 te Aktit teuml Sheumlndetit

Mendor 1959 (Akti i vitit 1959) Ankuesi pas njeuml periudhe teuml shkurteumlr burgimi

fillimisht i u mbajt neuml spitalin psikiatrik lokal Spitali Oakwood neuml Maidstone Kent

Meuml 13 prill 1971 ankuesi u transferua neuml Spitalin Broadmoor njeuml spital special peumlr

ata qeuml keumlrkojneuml trajtim neumln kushte teuml siguriseuml seuml posaccedilme peumlr shkak teuml rrezikut teuml tyre

Midis prillit 1971 dhe tetorit 1978 rasti i ankuesit ishte shqyrtuar neuml kateumlr raste nga njeuml

Gjykateuml peumlr Shqyrtimin e Sheumlndetit Mendor e cila keumlshillonte neuml ccedildo rast se ai nuk

ishte gati peumlr tu liruar ose transferuar Sekretari i Shtetit teuml Departamentit peumlr Ccedileumlshtje

teuml Brendshme (Sekretari i Brendsheumlm) i cili ishte peumlrgjegjeumls sipas Aktit 1959 peumlr

kontrollin e ankuesit iu permbajte keumltyre keumlshillave dhe e mbajti ankuesin ne spitalin

mendor Raportet periodike u deumlrguan edhe nga zyrtari i tij peumlrgjegjeumls mjekeumlsor tek

Sekretar i Shtetit peumlr Sheumlrbimet Sociale Meuml 31 tetor 1978 Dr Maguire njeuml psikiateumlr

mjekeumlsor mjeko-ligjor i cili ishte kujdestari i peumlrgjegjsheumlm mjekeumlsor i ankuesit neuml

Spitalin Broadmoor raportoi se ankuesi nuk paraqiste meuml keumlrceumlnim si meuml pareuml dhe

mund teuml trajtohet si duhet neuml njeuml spital teuml hapur Dr Maguire rekomandoi transferimin e

tij neuml Spitalin Oakwood Ankuesi u vlereumlsua gjithashtu nga Dr Sherry njeuml psikiateumlr

konsulent neuml Spitalin Oakwood i cili e konfirmoi keumlteuml mendim Neuml dhjetor 1978 neuml

peumlrputhje me rregulloret peumlrkateumlse Sekretari i Shtetit peumlr Sheumlrbimet Sociale u pajtua me

rekomandimin e Dr Maguire Meuml 1 mars 1979 Sekretari i Shtetit dha peumllqimin e tij peumlr

transferimin e ankuesit neuml spitalin psikiatrik lokal Megjithateuml Autoriteti i Sheumlndetit teuml

Zoneumls Kent autoriteti lokal peumlrgjegjeumls peumlr Spitalin Oakwood refuzoi teuml pranonte

399

ankuesin neuml Okwood dhe Sekretari i Shtetit peumlr Sheumlrbimet Sociale refuzoi ta drejtonte

transferimi atje Rasti i ankuesit u konsiderua peumlrseumlri nga Tribunali i Sheumlndeti Mendor

meuml 23 gusht 1979 Tribunali keumlshilloi se ishte thelbeumlsore peumlr mireumlqenien e ankuesit qeuml

ai teuml mbetet neumln mbikeumlqyrje peumlr teuml siguruar qeuml ai vazhdoi teuml marreuml medikamentet e tij

por u pajtuan se gjendja e tij ishte peumlrmireumlsuar mjaftuesheumlm peumlr teuml garantuar

transferimin neuml njeuml spital lokal Meuml 17 shtator 1979 Sekretari i Brendsheumlm ripohoi

qendrimin e tijeuml ne lidje me transferimin e ankuesit Ndeumlrkoheuml duke marreuml ndihmeuml

juridike ankuesi ka filluar Procedurat paneuml Gjykateumls seuml Larteuml neuml gusht teuml vitit 1979 peumlr

teuml sfiduar ligjshmeumlrineuml e tij vazhdimi i paraburgimit neuml Broadmoor

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi ankua kryesisht peumlr paraburgimin e tij teuml zgjatur neuml spital teuml veccedilanteuml midis

tetorit 1978 dhe tetorit 1980 pasi ai eumlshteuml shpallur i peumlrshtatsheumlm peumlr transferim neuml njeuml

spital psikiatrik teuml zakonsheumlm Ankuesi pranoi se paraburgimi i tij ishte neuml peumlrputhje

me procedureumln e parashikuar me ligj dhe se ka pasur deumlshmi mbi teuml cilat autoritetet

mund teuml konkludojneuml siccedil duhet se ai ishte njeuml person i njeuml mendjeje teuml

paqeumlndrueshme Ai megjithateuml ka parashtruar se ndalimi i tij ishte jo i ligjsheumlm peumlr

qeumlllimet e neumlnparagrafit (e) teuml paragrafit 1 teuml Nenit 5 Ankesa e dyteuml e ankuesit ishte se

procedurat neuml sistemin gjyqeumlsor teuml brendsheumlm nuk i jepnin atij qasje neuml njeuml gjykateuml peumlr

teuml vendosur ne lidhje me pretendimin e tij se ndalimi i tij i vazhduesheumlm neuml Spitalin

Broadmoor pas tetorit 1978 ishte i paligjsheumlm

Ankuesi u ankua peumlr vendimin e Gjykateumls seuml Apelit ku veprimet e tij kundeumlr

Departamentit teuml Sheumlndeteumlsiseuml dhe Siguriseuml Sociale dhe Autoritetit Sheumlndeteumlsor lokal

lidhur me dyshimin e shkeljes se teuml drejtave civile brenda kuptimit te Nenit 6 sect 1

Ankuesi pretendonte se vendimi peumlr vendosjen e kufizimeve neumln Nenin 141 i Aktit teuml

vitit 1959 peumlrbente shkelje te Nenit 6 sect 1 teuml Konventeumls Neuml pretendimet e tij ankuesi

gjithashtu kishte invokuar aplikimin e Nenit 17 dhe Nenit 18 teuml Konventeumls

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me pretendimet e ankuesti peumlr shkeljen e Nenit 5 sect 1 Gjykata neuml praktikeumln e

saj teuml meumlparshme ka deklaruar se duhet teuml plotesohen tre kushte minimale neuml meumlnyreuml

qeuml ndalimin i njeuml personi me njeuml mendje teuml paqeumlndrueshme teuml jeteuml i ligjsheumlm brenda

kuptimit teuml keumltij neni peumlrveccedil rasteve emergjente njeuml ccedilrregullim i veumlrteteuml mendor duhet

teuml veumlrtetohet para njeuml autoriteti kompetent neuml bazeuml teuml ekspertizes mjekeumlsore ccedilrregullimi

mendor duhet teuml jeteuml i njeuml lloji apo shkalle qeuml keumlrkon mbylljen e detyrueshme dhe

vlefshmeumlria e izolimit teuml vazhduesheumlm varet nga zgjatja e njeuml ccedilrregullimi teuml tilleuml88

Detyra e Gjykateumls neuml verifikimin e peumlrmbushjes seuml keumltyre kushteve eumlshteuml e kufizuara neuml

shqyrtimin e vendimeve teuml marra nga autoriteteve kombeumltare Raportet mjekeumlsore teuml

paraqitura peumlrfshireuml ato teuml beumlra nga mjekeumlt e pavarur me keumlrkeseumln e ankuesit dhaneuml

arsyet peumlr paraburgimin e tij fillestar dhe teuml vazhduesheumlm pasi qe ai u diagnostifikua si

i seumlmureuml me skizofrenia paranojake dhe gjithashtu shtuan se gjendja e tij duhej teuml

kontrollohej nga ilaccedile dhe mbikeumlqyrje dhe se ai nuk ishte i gatsheumlm ose nuk ishte neuml

gjendje teuml bashkeumlpunonte vullnetarisht neuml njeuml trajtim teuml tilleuml dhe neumlse ai lirohej neuml

88 Vendimi i Winterwerp i 24 tetorit 1979 Seria A nr 33 f 18 par 39

400

komunitetit ai mund teuml jeteuml i rreziksheumlm Prandaj Gjykata nuk ka arsye peumlr teuml dyshuar

neuml objektivitetin dhe besueshmeumlrineuml e keumltij mendimi unanim se vendimi i ndalimit te

ankuesit eumlshteuml justifikuar gjateuml gjitheuml periudheumls relevante

Gjykata rikujtoi se ligjshmeumlria e ccedildo paraburgimi eumlshteuml e nevojshme neuml lidhje me teuml

dyja masat peumlrkateumlsisht - urdheumlrimin dhe ekzekutimin e maseumls qeuml privon individin nga

liria e tij Njeuml ligjshmeumlri e tilleuml neumlnkupton konformitetin me ligjin vendas neuml vend dhe

gjithashtu siccedil konfirmohet nga Neni 18 peumlrputhshmeumlria me qeumlllimet e kufizimeve teuml

lejuara nga Neni 5 sect 1 Gjykata veumlren meuml tej se duhet teuml keteuml njeumlfareuml marreumldheumlnie midis

bazeumls se privimit teuml lejuar teuml liriseuml qeuml u mbeumlshtet neuml vendin dhe kushtet e paraburgimit

Neuml parim ndalimi i njeuml personi neuml cilesi teuml pacientit me semundje mendore do teuml jeteuml

i ligjsheumlm peumlr qeumlllimet e neumlnparagrafit (e) teuml paragrafit 1 neumlse kryhet neuml njeuml spital

klinikeuml ose institucion teuml peumlrshtatshme dhe teuml autorizuar peumlr keumlteuml qeumlllim Bazuar neuml

provat e paraqitura Gjykata nuk ka arsye peumlr teuml gjetur se privimi i liriseuml se ankuesit si

njeuml person i njeuml mendjeje teuml paqeumlndrueshme gjateuml periudheumls seuml kontestuar ishte i

paligjsheumlm neuml kuptimin qeuml nuk ishte neuml peumlrputhje me ligjin peumlrkateumls vendas Siccedil vuri

neuml dukje Qeveria neuml gjyqin e tij teuml brendsheumlm ankuesi veteuml nuk e sfidoi bazeumln ligjore

peumlr paraburgimin e tij neumln Aktin 1959 e as qeuml keumlrkoi lirimin e tij nga paraburgimi por

po pretendonte njeuml teuml drejteumln peumlr akomodim dhe trajtim me teuml peumlrshtatshem si dhe

kushte teuml njeuml kategorieme teuml ndryshme teuml spitalit psikiatrik

Provat e deponuara para Gjykates sugjerojneuml qeuml ccedildo kurs tjeteumlr nga ai i miratuar nga

autoritetet peumlrgjegjeumlse ndoshta do teuml kishin qeneuml teuml pazbatueshme Gjykata eumlshteuml e

bindur se ndalimi i vazhduesheumlm i ankuesit nuk ishte arbitrar ose i kryer peumlr njeuml qeumlllim

teuml meumlvonsheumlm neuml kundeumlrshtim me Nenin 5 sect 1 i lexuar neuml lidhje me Nenin 18 Si

pasojeuml nuk ka shkelje teuml nenit 5 sect 1 teuml konventeumls

Neuml lidhje me shkelejt e pretenduara ne Nenin 5 sect 4 Gjykat rikujtoi se permbajtja e Nenit

5 kur lexohet si njeuml teumlreumlsi neumlnkupton se neuml lidhje me teuml njeumljteumln heqjes seuml liriseuml nocioni i

ligjshmeumlriseuml duhet teuml keteuml teuml njeumljteumln reumlndeumlsi Keumlshtu mjeti juridik i brendsheumlm neuml

dispozicion sipas paragrafit 4 teuml keumltij neni duhet mundeumlsojneuml rishikimin e kushteve qeuml

sipas paragrafit 1 (e) janeuml thelbeumlsore peumlr ndalimin e ligjsheumlm teuml njeuml personi me

semundje mendore Megjithateuml pretendimet se ankuesi ishte penguar nga veprimi i Nenit

141 i Aktit teuml vitit 1959 nga ndjekja para gjykatave kombeumltare nuk peumlrfshihen neuml fusheumln e

drejteumlsiseuml dhe peumlrcaktimit teuml ligjshmeumlriseuml qeuml garanton Neni 5 sect 4 Siccedil u tha meuml lart neuml

procesverbalin e tij teuml brendsheumlm ankuesi nuk e kundeumlrshtoi bazeumln ligjore peumlr arrestimin

e tij si njeuml person me mendje teuml paqeumlndrueshme neumln Aktin e 1959 Prandaj gjykata eumlshteuml

e mendimit se autoritetet nuk kaneuml shkaktuar njeuml shkelje teuml Nenit 5 sect 4

Ne lidhje me pretendimet e ankuesit per shkeljet e Nenit 6 sect 1 Gjykata nuk e

konsideron teuml nevojshme teuml shqyretoj keumlteuml pretndim pasi qeuml ka arrit neuml peumlrfundimin se

edhe nese Nenin 6 sect 1 do teuml ishin teuml zbatueshme keumlrkesat e keumlsaj dispozite nuk janeuml

shkelur Ankuesi kishte qasje neuml Gjykateumln e Larteuml dhe meuml pas neuml Gjykateumln e Larteuml te

Apelit Neuml keumlteuml maseuml ai keumlshtu kishte qasje neuml mjetet juridike qeuml ekzistonin brenda

sistemit vendas

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se nuk ka pasur shkelje teuml paragrafit 1 apo paragrafit 4 teuml Nenit 5 teuml

Konventeumls gjithahtu gjen se nuk ka pasur shkelje teuml Nenit 6 sect 1 [me gjashteuml vota njeumlzeumlri]

401

Neni 18

Kufiri i zbatueshmerise se kufizimeve te te drejtave

Kufizimet e lejuara sipas keumlsaj Konvente ndaj teuml drejtave dhe lirive teuml sipeumlrpeumlrmendura

nuk do teuml zbatohen peumlr qeumlllime teuml ndryshme nga ato peumlr teuml cilat janeuml parashikuar

402

Gusinskiy kundeumlr Rusiseuml - 7027601

19 maj 2004 [Seksioni i Pareuml]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Shkelje e teuml drejteumls euml liri si pasojeuml e arrestimit dhe paraburgimit peumlrkundeumlr geumlzimit teuml

amnestiseuml teuml parapareuml neuml Ligjin mbi Amnistineuml ka shkelje

Neni 18 ndeumlrlidhur me Nenin 5

Pretentim kufizimi i liriseuml ishte beumlreuml peumlr arsye teuml tjera peumlrveccedil atyre teuml shprehura ka

shkelje

Fjaleumlt kyccedile arrestim paraburgim amnisti detyrim shitje e kompaniseuml arsye

shteseuml kufizime teuml lejuara

Ankuesi Vladimir Aleksandrovich Gusinskiy eumlshteuml njeuml shtetas rus dhe izraelit i lindur

neuml vitin 1952

Faktet e rastit

Ankuesi ishte neuml ateumlboteuml Kryetar i Bordit dhe aksionar i shumiceumls seuml kompaniseuml ZAO

Media Most ku peumlrfshihej edhe NTV njeuml kanal televiziv popullor rus Meuml 13 qershor

2000 ankuesi u arrestua neumln dyshimin peumlr mashtrim Pretendohej se duke krijuar

subjekte teuml ndryshme tregtare (duke peumlrfshireuml Media Most) ai kishte transferuar neuml

meumlnyreuml mashtruese funksionet e transmetimit nga videoja ruse njeuml kompani shteteumlrore

neuml kompani private OOO Russian Video duke zhveshur neuml meumlnyreuml efektive Videon

Ruse teuml kanalit televiziv 11 nga njeuml vlereuml teuml llogaritur prej 10 milioneuml dollareuml

amerikaneuml Gjateuml keumlsaj procedure prokurori i rastit shkruajti neuml dosje faktin se ankuesi

mbante dekorateumln e Miqeumlsiseuml seuml Rendit teuml Popujve Ankuesi u ankua se paraburgimi i

tij ishte neuml kundeumlrshtim me dekorateumln e lartpeumlrmendur dhe Aktin e Amnestiseuml seuml 26

majit 2000 Meuml 16 qershor pasi u akuzua peumlr mashtrim nga prokurori ankuesi u lirua

nga burgu neuml keumlmbim teuml premtimit qeuml ai nuk do teuml largohej nga vendi

Gjateuml arrestimit teuml ankuesit ushtruesi i detyreumls seuml Ministrit peumlr Shtyp dhe Komunikimet

Masive kishte ofruar teuml heqeuml aktakuzat kundeumlr ankuesit neumlse ai do teuml shiste Media Most

neuml Gazprom (njeuml kompani shteteumlrore qeuml kontrollonte monopolin e gazit natyror dhe e

cila ishte neuml mosmarreumlveshje me Media Most peumlr borxhet e keumltij teuml fundit neuml favor teuml

saj) me njeuml ccedilmim qeuml do teuml peumlrcaktohet nga Gazprom Pas neumlnshkrimit teuml njeuml

marreumlveshjeje teuml tilleuml neuml korrik teuml vitit 2000 proceudra penale u ndeumlrpre Sapo urdhri

ndalues peumlr teuml mos u larguar nga vendi u hoq neuml gusht teuml vitit 2000 ankuesi shkoi neuml

Spanjeuml Meuml pas Media Most refuzoi teuml peumlrmbushte Marreumlveshjen e korrikut duke

pretenduar se ajo ishte lidhur neumln detyrim

Neuml shtator teuml vitit 2000 u ngriteumln aktakuza teuml tjera kundeumlr ankuesit lidhur me marrjen e

huave neuml meumlnyreuml mashtruese nga Media Most Neuml dhjetor teuml vitit 2000 ankuesi u

arrestua neuml Spanjeuml neuml bazeuml teuml njeuml urdheumlr arresti ndeumlrkombeumltar por meuml voneuml u lirua me

kusht dhe u vendos neumln arrest shteumlpiak neuml vileumln e tij neuml Sotogrande Meuml 4 prill 2001

403

Gjykata Spanjolle ldquoAudencia Nacionalrdquo refuzoi keumlrkeseumln peumlr ekstradim teuml paraqitur

nga autoritetet ruse

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua se ndalimi i tij ishte i paligjsheumlm dhe arbitrar neuml kundeumlrshtim me

Nenin 5 teuml Konventeumls Neuml veccedilanti nuk kishte dyshime teuml arsyeshme se ai kishte kryer

njeuml vepeumlr penale dhe se paraburgimi i tij nuk kishte respektuar procedureumln e

brendshme Sipas tij ai duhet teuml kishte peumlrfituar nga amnistia qeuml i jepte atij imunitet

nga burgu pasi qeuml ai kishte marreuml dekorateumln e Miqeumlsiseuml seuml Rendit teuml Popujve Ai

supozoi neuml peumlrgjitheumlsi se duke e arrestuar ateuml autoritetet kishin neuml fakt peumlr qeumlllim ta

detyronin ateuml teuml shiste biznesin e tij teuml medias neuml kushte teuml pafavorshme

Arsyetimi i Gjykateumls

Lidhur me Nenin 5 teuml Konventeumls Gjykata konstatoi se sa i peumlrket keumlrkeseumls seuml

dyshimit teuml arsyesheumlm neumln Nenin 5 sect 1 (c) provat e mbledhura nga autoritetet

hetuese mund teuml kishin peumlrmbushur veumlzhguesin objektiv se ankuesi mund teuml kishte

kryer vepreumln penale

Sa i peumlrket ekzekutimit teuml paraburgimit neuml peumlrputhje me procedureumln e parashikuar me

ligj Gjykata kujtoi se kjo neumlnkupton jo veteumlm pajtueshmeumlrineuml me ligjin kombeumltar por

gjithashtu qeuml ky ligj duhet teuml arrijeuml njeuml cileumlsi teuml caktuar neuml veccedilanti duhet teuml jeteuml mjaft i

arritsheumlm dhe i sakteuml neuml meumlnyreuml qeuml teuml shmanget ccedildo rrezik i arbitraritetit Sipas Kodit

rus teuml procedureumls penale paraburgimi para ngritjes seuml akuzave (si neuml rastin e ankuesit)

ishte lejuar neuml rrethana teuml jashteumlzakonshme Paleumlt raneuml dakord qeuml kjo shprehje nuk u

shpjegua neuml Kodin Penal dhe Qeveria nuk paraqiste raste teuml kaluara teuml rasteve neuml teuml

cilat ishin gjetur teuml tilla rrethana teuml jashteumlzakonshme Prandaj rregulli nuk ishte

treguar teuml peumlrmbusheuml cileumlsineuml e ligjit neuml Nenin 5 sect 1

Kishte qeneuml gjithashtu shkelje e ligjit kombeumltar neuml ateuml qeuml neuml bazeuml teuml Aktit teuml Amnistiseuml

zyrtari hetues duhet teuml kishte ndaluar procedureumln penale kundeumlr ankuesit sapo teuml

meumlsonte se ai mbante dekorateumln e Miqeumlsiseuml seuml Rendit teuml Popujve Rrjedhimisht

Gjykata gjen se kishte pasur shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls

Lidhur me Nenin 18 teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 5 specifikisht ankeseumln e

ankuesit se qeumlllimi i veumlrteteuml i ndalimit teuml tij ishte ta detyronte ateuml teuml shiste biznesin e tij

mediatik neuml Gazprom neuml kushte teuml pafavorshme Gjykata vuri neuml dukje se Neni 18 i

Konventeumls nuk kishte njeuml rol autonom dhe mund teuml zbatohej veteumlm seuml bashku me nenet

e tjera teuml Konventeumls Peumlr meuml tepeumlr mundeumlsia e shkeljes seuml Nenit 18 mund teuml lindeuml

veteumlm kur e drejta apo liria e mbrojtur ishte subjekt i kufizimeve teuml lejuara sipas

Konventeumls Duke gjetur se liria e ankuesit ishte e kufizuar Gjykata duhej teuml

konstatonte neumlse ai ishte ndaluar peumlr ndonjeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai i parashikuar neuml Nenin

5 sect 1 (c) dhe si pasojeuml do teuml ishte shkelur Neni 18

Nuk ishte e diskutueshme se marreumlveshja e korrikut ishte e lidhur ngushteuml me

peumlrfundimin e hetimit penal kundeumlr ankuesit dhe shitjen e organizateumls seuml tij mediatike

neuml Gazprom e cila ishte kompani e kontrolluar nga shteti Sipas mendimit teuml Gjykateumls

nuk ishte qeumlllimi i ccedileumlshtjeve teuml tilla teuml seuml drejteumls publike pasi procedurat penale dhe

paraburgimi do teuml peumlrdoreshin si pjeseuml e strategjive teuml negociatave komerciale Neuml

rrethanat e ccedileumlshtjes Gjykata nuk mund teuml gjente se kufizimi i liriseuml seuml ankuesit teuml lejuar

404

sipas Nenit 5 sect 1 (c) ishte zbatuar veteumlm peumlr qeumlllim teuml paraqitjes seuml keumlrkeseumls para

autoritetit ligjor kompetent mbi dyshimin e arsyesheumlm peumlr kryerjen e njeuml vepeumlr penale

por edhe peumlr arsye teuml huaj tjeteumlr Prandaj Gjykata konstatoi se kishte pasur shkelje teuml

Nenit 18 teuml ndeumlrlidhur me Nenin 5 teuml Konventeumls

Gjykata vendos se shteti i paditur duhet trsquoi paguajeuml ankuesit brenda tre muajve nga

data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml sipas Nenit 44 sect 2 teuml Konventeumls

88000 EUR (teteumldhjeteuml e teteuml mijeuml EUR) neuml lidhje me shpenzimet gjyqeumlsore

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata konstaton se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls gjithashtu se se ka pasur

shkelje teuml Nenit 18 teuml Konventeumls teuml ndeumlrlidhur me Nenin 5 [njeumlzeumlri]

405

Cebotari kundeumlr Moldaviseuml - 3561506

13 neumlntor 2007 [Seksioni i Kateumlrt]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Nenit 5 sectsect 3 dhe 5 sectsect 4

Mos deklarimi i arsyeve peumlr paraburgim dhe mungesa e qasjes neuml materialet dhe neuml

dosjen penale neuml bazeuml teuml teuml cilave gjykatat kishin vendosur ndalimin e panevojshme

peumlr shqyrtim

Neni 18 marreuml seuml bashku me Nenin 5 sect 1

Pretendim se arrestimi dhe paraburgimi kishin pasur njeuml qeumlllim dyteumlsor ka shkelje

Neni 34

Sjelljet dhe veprimet e autoriteve vendore kaneuml rezultuar neuml pengesat peumlr paraqitjen e

rastit para Gjykateumls ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile heqje e liriseuml arrestim paraburgim qeumlllim i paraburgimit qeumlllim i

dyfishteuml biseda private qasje neuml avokat

Ankuesi z Mihail Cebotari shtetas moldavez

Faktet e rastit

Sfondi i keumltij rasti qeumlndron neuml njeuml seri kontratash komplekse dhe marreumlveshjet e beumlra neuml

vitin 1997 neuml lidhje me importimin e energjiseuml elektrike nga Ukraina neuml Moldavi dhe

peumlrfshin peumlrveccedil Moldtranselectro njeuml Kompani shteteumlrore te shpeumlrndarjes seuml energjiseuml

neuml proneumlsi teuml Ukraineumls edhe njeuml kompani private moldave teuml quajtur Oferta89

Marreumlveshja neuml teuml cileumln Moldtranselectro ishte njeuml paleuml me kusht perfshineuml mes tjerash

qeuml Oferta Plus do teuml paguante kompanineuml private teuml Ukraineumls peumlr Furnizim me

energjineuml elektrike neuml Moldtranselectro neuml dollareuml amerikaneuml (USD) dhe meuml voneuml do teuml

paguhet nga Moldtranselectro neuml lei moldave (MDL) sipas kursit zyrtar teuml keumlmbimit neuml

diteumln e pageseumls

Neuml peumlrputhje me keumlto marreumlveshje Oferta Plus pagoi meuml shumeuml se 33 milioneuml dollareuml

Megjithateuml Ministria e Financave e Moldaviseuml refuzoi teuml paguajeuml njeuml pjeseuml teuml shumeumls

Neuml tetor teuml vitit 1998 Oferta Plus filloi procedime civile kundeumlr Ministriseuml seuml

Financave dhe Moldtranselectro dhe gjykatat e ndryshme gjeteumln neuml favor teuml Oferta

Plus dhe konfirmuan teuml drejteumln e saj peumlr tu paguar MDL 20 000 000 Meuml 7 shkurt

2001 Gjykata Supreme e Moldaviseuml hodhi poshteuml keumlrkeseumln e Ministriseuml seuml Financave

Neuml prill 2004 Oferta Plus paraqiti njeuml padi peumlr moszbatimin e vendimeve peumlrfundimtare

neuml favor teuml saj Ministria keumlrkoi ndihmeuml nga Zyra e Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm e cila

meuml 19 tetor 2004 filloi njeuml ccedileumlshtje penale Meuml 10 shkurt Gjykata Supreme shqyrtoi

aktgjykimin e saj neuml favor teuml Ministriseuml seuml Financave Meuml 25 tetor 2005 ccedileumlshtja penale

89 Oferta Plus SRL kundeumlr Moldaviseuml nr 1438504 sect 7 19 dhjetor 2006

406

u ndeumlrpre Neuml vitin 2006 Oferta Plus paraqiti njeuml keumlrkeseuml neuml Gjykateumln Evropiane peumlr teuml

Drejtat e Njeriut

Pas keumlsaj meuml 26 prill 2006 filloi njeuml ccedileumlshtje penale dhe meuml 9 gusht 2006 ankuesi u

shpall i dyshuar neuml procedureumln penale Neuml veccedilanti ai u akuzua se kishte shkruar letreumln e

25 marsit 1998 neuml Ministrineuml e Financave duke i keumlrkuar keumlsaj teuml fundit teuml leumlshonte njeuml

obligacion teuml Thesarit neuml favor teuml Oferta Plus peumlr peumlrdorimin e energjiseuml elektrike

Drejtori i Oferta Plus u padit me akuza teuml ngjashme Teuml njeumljteumln diteuml teuml dy burrat u

arrestuan dhe u mbajteumln neuml arrest peumlr dhjeteuml diteuml Sipas ankuesit para se teuml arrestohej

hetuesi i beumlri teuml qarteuml atij se arrestimi ose lirimi i tij varet neumlse ai do teuml pajtohej teuml beumlnte

deklaratat qeuml priten prej tij Ankuesi u mbajt neuml paraburgim deri meuml 19 neumlntor 2006

dhe meuml pas u lirua me kusht Meuml 27 qershor 2007 ai u lirua

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Ankuesi u ankua sipas Nenit 5 sect 1 teuml Konventeumls se paraburgimi i tij ishte vendosur neuml

mungeseuml teuml njeuml dyshimi teuml arsyesheumlm se ai kishte kryer njeuml vepeumlr penale dhe sipas

Nenit 18 qeuml paraburgimi i tij kishte pasur njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai i parashikuar neuml Nenin

5 sect 1 (c) Ankuesi u ankua gjithashtu neuml bazeuml teuml Nenit 5 sect 4 qeuml gjateuml procedurave lidhur

me ndalimin e tij ai dhe avokateumlt e tij nuk kishin pasur qasje neuml materialet neuml dosjen e

tij penale neuml bazeuml teuml teuml cilave gjykatat kishin urdheumlruar ndalimin e tij Ai gjithashtu

pohoi se nuk kishte qeneuml neuml gjendje teuml takohej me avokateumlt e tij neuml kushtet e

konfidencialitetit dhe qeuml teuml gjitha dokumentet teuml cilat kishte kaluar mes tij dhe

avokateumlve teuml tij ishte shqyrtuar nga autoritet e burgut Seuml fundi ankuesi u ankua sipas

Nenit 34 teuml Konventeumls se refuzimi peumlr teuml lejuar avokateumlt e tij peumlr ta pareuml ateuml neuml kushte teuml

konfidencialiteti kishte ndikuar neuml teuml drejteumln e tij peumlr peticion

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me shkeljet e pretenduara teuml Nenit 5 sect 1 dhe teuml Nenit 18 teuml konventeumls teuml marreuml

neuml bashkeuml me Nenin 5 Gjykata peumlrseumlrit se neuml meumlnyreuml qeuml njeuml arrestim teuml jeteuml i arsyesheumlm

sipas Nenit 5 sect 1 (c) nuk eumlshteuml e nevojshme veteumlm qeuml policia teuml keteuml marreuml deumlshmi teuml

mjaftueshme peumlr teuml ngritur akuza ose te ndeumlrmarreuml arrestimin ose veteumlm vendosjen e

ankuesit neuml paraburgim As nuk eumlshteuml e nevojshme qeuml personi i ndaluar duhet neuml fund

teuml fundit teuml jeteuml i akuzuar ose sjelleuml para njeuml gjykate Objekti i mbajtjes neuml paraburgim

eumlshteuml mbajtja e njeuml teuml dyshuari peumlr sqarimin e pyetjeve dhe ccedileumlshtjeve peumlr teuml vazhduar

njeuml hetim penal duke konfirmuar ose hedhur poshteuml dyshimet qeuml kaneuml deumlrguar te arsyet

peumlr paraburgim Megjithateuml keumlrkesa qeuml dyshimi duhet teuml bazohet neuml baza teuml arsyeshme

peumlrbeumln njeuml pjeseuml thelbeumlsore teuml mbrojtjes kundeumlr arrestimit arbitrar dhe paraburgimit

Fakti qeuml njeuml i dyshuar eumlshteuml mbajtur neuml mireumlbesim siccedil pretendon Qeveria eumlshteuml i

pamjaftuesheumlm Fjaleumlt dyshim teuml arsyesheumlm neumlnkuptojneuml ekzistenceumln e fakteve ose

informacionit qeuml do teuml keumlnaqte njeuml veumlzhgues objektiv se personi neuml fjaleuml mund teuml keteuml

kryer vepreumln penale90 Gjykata thekson neuml lidhje me keumlteuml se neuml mungeseuml teuml njeuml dyshimi

teuml arsyesheumlm arrestimi ose ndalimi i njeuml individi nuk duhet teuml imponohet me qeumlllim qeuml

ta beumljeuml ateuml teuml rreumlfejeuml ose teuml deumlshmojeuml kundeumlr teuml tjereumlve ose peumlr teuml nxjerreuml fakte apo

90 Fox Campbell dhe Hartley kundeumlr Mbreteumlriseuml seuml Bashkuar aktgjykimi i 30 gushtit 1990 Seria A nr

182 f 16-17 sect 32

407

informata teuml cilat mund teuml sheumlrbejneuml peumlr teuml kontribuar neuml dyshimin e arsyesheumlm ndaj tij

Gjykata meuml tej peumlrseumlrit se Neni 18 i Konventeumls sikurse Neni 14 nuk ka rol autonom

Mund teuml aplikohet veteumlm seuml bashku me nenet e tjera teuml Konventeumls Ashtu si neuml rastin e

Nenit 14 mund teuml keteuml shkelje teuml Nenit 18 neuml lidhje me njeuml tjeteumlr nen edhe pse nuk ka

shkelje teuml atij neni teuml marreuml veteumlm Meuml tej rrjedh nga kushtet e Nenit 18 qeuml njeuml shkelje

mund teuml lindeuml veteumlm aty ku e drejta ose liria neuml fjaleuml i neumlnshtrohen kufizimeve teuml

lejuara sipas Konventeumls Gjykata rikujton se kufizimi i seuml drejteumls peumlr liri neumln Neni 5 sect 1

(c) duhet teuml justifikohet me qeumlllimin teuml keumlsaj dispozite Neuml rastin aktual Qeveria nuk ka

arritur teuml bindeuml Gjykateumln qeuml ka pasur njeuml dyshim teuml arsyesheumlm se ankuesi kishte kryer

njeuml vepeumlr penale Nga kjo rezulton se nuk kishte asnjeuml justifikim peumlr arrestimin dhe

ndalimin e tij Prandaj konstaton se kufizimi i teuml drejateve teuml ankuesit peumlr liri u aplikua

peumlr njeuml qeumlllim tjeteumlr nga ai teuml parashikuara neuml Nenin 5 sect 1 (c) Peumlr keumlteuml arsye ka pasur

njeuml shkelje teuml Neni 18 i Konventeumls seuml marreuml neuml lidhje me Nenin 5 sect 1

Neuml lidhje me shkeljet e ndryshme teuml Nenit 5 sectsect 3 dhe 4 Ankuesi u ankua per mungeseumln

e arsyeve peumlr paraburgimin e tij dhe se gjateuml procedurave lidhur me ndalimin e tij ai

dhe avokateumlt e tij nuk kishin pasur qasje neuml materialet dhe neuml dosjen penale neuml bazeuml teuml

teuml cilave gjykatat kishin vendosur ndalimin e tij Ai gjithashtu pohoi se nuk kishte qeneuml

neuml gjendje teuml takohej me avokateumlt e tij neuml kushtet e konfidencialitetit dhe qeuml teuml gjitha

dokumentet teuml cilat ishin shkembyer mes tij dhe avokateumlve teuml tij ishin shqyrtuar nga

autoritetet e burgut Duke pasur parasysh konstatimin e se paraburgimi i ankuesit ishte

arbitrar Gjykata nuk e konsideron teuml nevojshme te shqyrtohen keumlto ankesa veccedil e veccedil

Neuml lidhje me shkeljet e pretenduara teuml Nenit 34 teuml Konventeumls ankuesi u ankua se nuk i

ishte lejuar teuml takohej privatisht me avokatin e tij dhe se ne te gjitha takimet ishte ndareuml

nga ai me njeuml ndarje qelqi pa asnjeuml hapje duke parandaluar diskutimin normal ose duke

punuar me teuml ne dokumente Si rezultat ata kishin dashur teuml beumlrtisnin peumlr teuml deumlgjuar

njeumlri-tjetrin dhe nuk kishin ishin neuml gjendje teuml kalonin dokumentet me njeumlri-tjetrin

Prandaj ankuesi ishte penguar nga neumlnshkrimi i formularit teuml aplikimit dhe kishte

autorizuar gruan e tij peumlr ti neumlnshkruaj ato Neuml lidhje me pretendimet e Qeveriseuml se

ndarja e qelqit ishte e nevojshme peumlr teuml mbrojtur teuml burgosurit dhe avokateumlt dhe se kjo

ndarje nuk e pengon komunikimin normal Gjykata konsideron se eumlshteuml njeuml ndeumlrhyrje

neuml raportin avokati-klient dhe keumlshtu paraqet nderhyrjen ne teuml drejteumln e peticionit teuml

garantuar me Nenin 34 teuml Konventeumls Gjykata veumlren se problemi i mungeseumls seuml pohuar

teuml konfidencialitetit teuml avokati-klientit neuml qendreumln e paraburgimit CFECC ka qeneuml

ccedileumlshtje shqeteumlsuese serioze peumlr teuml gjitheuml komunitetin e avokateumlve neuml Moldavi peumlr njeuml

koheuml teuml gjateuml dhe se ka qeneuml edhe shkaku i njeuml greve teuml organizuar nga Asociacioni e

Avokateumlve teuml Moldaviseuml Keumlrkesat e Asociacionit qeuml teuml verifikohet pranina e pajisjeve

teuml peumlrgjimit neuml ndarjen e qelqit ishin refuzuar nga administrata e CFECC dhe kjo duket

se ka kontribuar neuml dyshimin e avokateumlve Njeuml shqeteumlsim i tilleuml dhe protesta nga ana e

Asociacionit teuml Avokateumlve do teuml ishte sipas mendimit teuml Gjykateumls i mjaftueshem peumlr teuml

ngritur dyshime rreth konfidencialitetit Prandaj Gjykata konkludon se ankuesi dhe

avokati i tij mund teuml keneuml arsye teuml keneuml frikeuml se biseda neuml Dhomat e takimit teuml avokatit-

klient CFECC nuk ishte konfidenciale Peumlr meuml tepeumlr Gjykata veumlren se neuml kundeumlrshtim

me pohimin e Qeveriseuml se ankuesi dhe avokati i tij mund teuml shkeumlmbejneuml lehteumlsisht

dokumente fotografi dhe teuml dheumlna nga Qeveria tregojneuml se ky nuk ishte rasti peumlr shkak

teuml mungeseumls seuml ndonjeuml hapjeje neuml ndarjen e xhamit Kjo sipas pikeumlpamjes seuml Gjykateumls

408

e beumlri edhe detyreumln e avokatit meuml teuml veumlshtireuml Neuml rastin neuml fjaleuml peumlrfaqeumlsimi efektiv i

ankuesit para Gjykatave gjithashtu duket teuml jeteuml penguar seriozisht neuml njeuml meumlnyre teuml

tilleuml qeuml ai nuk ishte neuml gjendje teuml neumlnshkruante formularin e aplikimit ose autorizimin

Gjykata shton se arsyet e siguriseuml teuml thirrura nga Qeveria nuk janeuml bindeumlse peumlr keumlteuml

Gjykata konsideron se pamundeumlsia peumlr ankuesin teuml diskutojeuml me avokatit tij ccedileumlshtjet

lidhur me rastin e tij pa qeneuml i ndareuml nga njeuml ndarje xhami ndikoi neuml teuml drejteumln e tij peumlr

peticion Prandaj gjen se ka pasur njeuml shkelje teuml Neni 34 i Konventeumls

Gjykata deklaron se shteti peumlrgjegjeumls duhet teuml paguajeuml ankuesit brenda tre muajve nga

data neuml teuml cileumln aktgjykimi beumlhet i formeumls seuml prereuml 10000 EUR neuml lidhje me demet e

shkaktuara si dhe 2500 EUR neuml lidhje me shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 18 teuml Konvenets lidhur me Neni 5 sect 1 teuml

Konventeumls vendos se nuk eumlshteuml e nevojshme teuml shqyrtohen veccedilmas ankesat sipas Nenit

5 sectsect 3 dhe 4 teuml Konventeumls si dhe mban se ka pasur shkelje teuml Nenit 34 teuml Konventeumls

[njeumlzeumlri]

409

Ilgar Mammadov kundeumlr Azerbaixhanit - 1517213

22 maj 2014 [Dhoma]

Ccedileumlshtja kyccedile E drejta e pretenduar

Neni 5

Ankuesi qeuml ka njeuml histori teuml kritikave kundeumlr Qeveriseuml eumlshteuml arrestuar dhe

paraburgosur pa ndonjeuml deumlshmi peumlr dyshim teuml arsyesheumlm se ai ka kryer vepreumln peumlr teuml

cileumln eumlshteuml akuzuar pra organizimin e veprimeve qeuml kaneuml ccediluar neuml prishjen e rendit

publik ka shkelje

Neni 6 sect 2

Shkelje e teuml drejteumls neuml prezumim teuml pafajsiseuml si pasojeuml e Deklaratvee Prokurorit teuml

Peumlrgjithsheumlm dhe Ministriseuml seuml Puneumlve teuml Brendshme e cila u ka beumlreuml thirrje banoreumlve

lokaleuml peumlr destabilizim politik dhe social lexuar neuml teumlreumlsi kaneuml inkurajaur publikun teuml

besojeuml ankuesi eumlshteuml fajtor para se teuml provohet fajeumlsia e tij sipas ligjit ka shkelje

Neni 18

Kufizimet e liriseuml janeuml aplikuar peumlr qeumlllime teuml tjera nga ato teuml sjelljes seuml ankuesit para

njeuml autoriteti kompetent ligjor neumln dyshimin e arsyesheumlm teuml kryerjes seuml njeuml vepre

penale ka shkelje

Fjaleumlt kyccedile protesta kundeumlrshtim i qeveriseuml blog arrestim paraburgim etiketim

prezumim i pafajeumlsiseuml qeumlllim i dyfishteuml

Ankuesi Ilgar oglu Mammadov shtetas i Azerbaixhanit i lindur neuml vitin 1970 dhe qeuml

jeton neuml Baku

Faktet e rastit

Ankuesi meuml pareuml ka qeneuml i peumlrfshireuml neuml njeuml numeumlr organizatash politike Ai eumlshteuml

bashkthemelues i partiseuml opozitare Leumlvizja Alternative Republikane Civile me teuml cileumln

e kishte shqyrtuar mundeumlsineuml e kandidimit neuml zgjedhjet presidenciale teuml vitit 2013 Ai

gjithashtu mbajtur njeuml lsquoblogrsquo interneti neuml teuml cilin ka komentuar rreth ceumlshtjeve politike

Neuml veccedilanti neuml neumlntor 2012 ai ka kundeumlrshtuar fuqisheumlm njeuml ligj teuml miratuar nga

Asambleja Kombeumltare peumlrmes teuml cilit parashihen sanksione teuml reumlnda ndaj tubimeve

publike teuml paautorizuara

Neuml janar 2013 ankuesi ka udheumltuar neuml qytetin Ismayili neuml veripereumlndim teuml kryeqytetit

Baku peumlr teuml raportuar neuml lidhje me protestat neuml rrugeuml qeuml kishin shpeumlrthyer njeuml diteuml meuml

pareuml Neuml blogun e tij ankuesi kishte ndareuml peumlrshtypjet e tij neuml lidhje me protestat Ai

kishte raportuar se ngjarjet ishin shkaktuar nga ldquotensioni i peumlrgjithsheumlm i krijuar nga

korrupsioni dhe paturpeumlsiardquo e zyrtareumlve publikeuml

Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kishte leumlshuar meuml pas njeuml komunikateuml qeuml theksonte

peumlrveccedil tjerash se dy politikaneuml peumlrfshireuml ankuesin u kishin beumlreuml thirrje qytetareumlve

lokaleuml neuml Ismayili me qeumlllimin peumlr destabilizim social dhe politik Ministria kishte

deklaruar edhe se ldquoveprimet e tyre teuml paligjshmerdquo do teuml hetoheshin

410

Meuml pas ankuesi ishte marreuml neuml pyetje nga prokurori neuml lidhje me rolin e tij neuml ngjarjet

protestuese Neuml shkurt 2013 ankuesi ishte akuzuar peumlr veprat e organizimit ose

pjeseumlmarrjes aktive neuml veprime kundeumlr rendit publik Njeuml gjykateuml qarku kishte

urdheumlruar paraburgimin prej dy muajve Paraburgimi i tij ishte zgjatur disa hereuml dhe

apelimet kundeumlr urdheumlrave teuml paraburgimit ishin hedhur poshteuml nga gjykatat Neuml mars

2014 ankuesi ishte deumlnuar me shtateuml vite burgim Nominimi i tij peumlr teuml kandiduar neuml

zgjedhjet presidenciale neuml Azerbaixhan ishte refuzuar nga Komisioni Qendror i

Zgjedhjeve

Peumlrmbledhje e pretendimeve

Duke u mbeumlshtetur neuml nenin 5 sectsect 1 3 dhe 4 ankuesi ishte ankuar neuml veccedilanti se ai ishte

arrestuar pa ldquodyshim teuml arsyesheumlmrdquo se ai ka kryer vepeumlr penale se gjykatat vendore

kaneuml deumlshtuar qeuml teuml ofrojneuml arsye teuml mjaftueshme dhe relevante qeuml kaneuml justifikuar

nevojeumln peumlr paraburgim teuml zgjatur dhe se ai nuk ka pas qasje neuml shqyrtim gjyqeumlsor

adekuat teuml paraburgimit teuml tij

Duke u mbeumlshtetur neuml nenin 6 sect 2 ai eumlshteuml ankuar se prezumimi i pafajeumlsiseuml seuml tij eumlshteuml

ceumlnuar kur Prokurori i Peumlrgjithsheumlm dhe Ministria e Puneumlve teuml Brendshme kaneuml

deklaruar se ankuesi u ka beumlreuml thirrje banoreumlve lokaleuml peumlr destabilizim politik dhe

social

Tutje dhe duke u mbeumlshtetur neuml nenin 18 teuml Konventeumls (kufiri i zbatueshmeumlriseuml seuml

kufizimeve teuml teuml drejtave) ai eumlshteuml ankuar se teuml drejtat e tij janeuml kufizuar peumlr qeumlllime teuml

tjera nga ato qeuml janeuml parashikuar neuml Konventeuml Ai ka mbajtur qeumlndrimin e arrestimi dhe

procedurat penale ndaj tij kaneuml qeneuml njeuml maseuml represive e Qeveriseuml peumlr ta heshtur ateuml si

kritik teuml Qeveriseuml dhe potencialisht si njeuml kundeumlrshtar serioz neuml zgjedhjet presidenciale

Qeveria i ka hedhur poshteuml keumlto pretendime teuml ngritura nga ankuesi

Arsyetimi i Gjykateumls

Neuml lidhje me Nenin 5 Gjykata ka vlereumlsuar se ankuesi qeuml ka njeuml histori teuml kritikave

kundeumlr Qeveriseuml eumlshteuml arrestuar dhe paraburgosur pa ndonjeuml deumlshmi peumlr dyshim teuml

arsyesheumlm se ai ka kryer vepreumln peumlr teuml cileumln eumlshteuml akuzuar pra organizimin e

veprimeve qeuml kaneuml ccediluar neuml prishjen e rendit publik Gjykata ka ardhur neuml peumlrfundimin

se neuml thelb qeumlllimi i Qeveriseuml ka qeneuml qeuml teuml heshteuml dhe ndeumlshkojeuml ankuesin peumlr kritikat

neuml adreseuml teuml Qeveriseuml dhe peumlr publikimin e informacioneve qeuml Qeveria ka tentuar trsquoi

fsheheuml Gjykata ka veumlrejtur se akuza fillestare ldquoe organizimit teuml prishjes seuml rendit

publikrdquo eumlshteuml zeumlvendeumlsuar meuml voneuml me ldquoprishje masive teuml renditrdquo pa i ndryshuar fare

faktet e rastit Si rezultat Gjykata gjen se ka pasur shkelje teuml Nenit 5 teuml Konventeumls

Sa i peumlrket pretendimit peumlr shkelje teuml nenit 6 sect 2 (prezumimit teuml pafajeumlsiseuml) Gjykata ka

vlereumlsuar se deklaratat e Prokurorit teuml Peumlrgjithsheumlm dhe Ministriseuml seuml Puneumlve teuml

Brendshme se ankuesi u ka beumlreuml thirrje banoreumlve lokaleuml peumlr destabilizim politik dhe

social lexuar neuml teumlreumlsi kaneuml inkurajaur publikun teuml besojeuml se ankuesi eumlshteuml fajtor para

se teuml provohet fajeumlsia e tij sipas ligjit Andaj ka shkelje teuml nenit 6 teuml konventeumls

Gjykata tashmeuml ka gjetur se akuzat ndaj ankuesi nuk kaneuml qeneuml teuml mbeumlshtetura neuml

ldquodyshime teuml arsyeshmerdquo peumlr qeumlllime teuml nenit 5 Mund teuml nxirret si peumlrfundim nga kjo se

autoritetet nuk kaneuml vepruar neuml mireumlbesim Gjykata ka deklaruar se eumlshteuml i reumlndeumlsisheumlm

fakti se ankuesi ka qeneuml politikan opozitar qeuml ka qeneuml kritik ndaj Qeveriseuml Peumlr meuml

411

tepeumlr Gjykata ka vlereumlsuar se arrestimi i tij ka qeneuml i lidhur me postime soecifike neuml

blogun e tij neuml internet Rrethanat tregojneuml se qeumlllimi i veumlrteteuml i masave teuml ndeumlrmarra ka

qeneuml heshtja ose ndeumlshkimi i ankuesi peumlr kritikat e tij ndaj Qeveriseuml dhe zbulimin e

informacioneve qeuml ka besuar se janeuml teuml veumlrteta dhe teuml cilat i ka fshehur Qeveria

Gjykata keumlsisoji ka ardhur neuml peumlrfundimin se kufizimet e liriseuml seuml ankuesit janeuml

aplikuar peumlr qeumlllime teuml tjera nga ato teuml sjelljes seuml tij para njeuml autoriteti kompetent ligjor

neumln dyshimin e arsyesheumlm teuml kryerjes seuml njeuml vepre penale Kjo ka qeneuml bazeuml e

mjaftueshme qeuml Gjykata teuml gjejeuml se ka pas shkelje teuml nenit 18 neuml ndeumlrlidhje me nenin 5

Gjykata ka urdheumlruar Azerbaixhanin qeuml trsquoi paguajeuml ankuesi njeuml shumeuml prej 20000 EUR

neuml lidhje me deumlmin jo-material dhe 2000 EUR peumlr kostot dhe shpenzimet

Vendimi i Gjykateumls

Gjykata ka gjetur shkelje teuml neneve 5 6 dhe 18 neuml kombinim me nenin 5 [njeumlzeumlri]

  • Ballina-te drejtat e njeriutpdf
    • Page 1
    • Page 2
      • Ballina-te drejtat e njeriutpdf
        • Page 1
        • Page 2
Page 3: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 4: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 5: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 6: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 7: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 8: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 9: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 10: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 11: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 12: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 13: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 14: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 15: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 16: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 17: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 18: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 19: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 20: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 21: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 22: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 23: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 24: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 25: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 26: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 27: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 28: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 29: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 30: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 31: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 32: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 33: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 34: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 35: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 36: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 37: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 38: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 39: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 40: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 41: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 42: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 43: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 44: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 45: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 46: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 47: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 48: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 49: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 50: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 51: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 52: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 53: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 54: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 55: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 56: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 57: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 58: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 59: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 60: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 61: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 62: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 63: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 64: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 65: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 66: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 67: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 68: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 69: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 70: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 71: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 72: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 73: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 74: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 75: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 76: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 77: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 78: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 79: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 80: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 81: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 82: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 83: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 84: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 85: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 86: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 87: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 88: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 89: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 90: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 91: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 92: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 93: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 94: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 95: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 96: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 97: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 98: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 99: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 100: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 101: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 102: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 103: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 104: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 105: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 106: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 107: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 108: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 109: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 110: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 111: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 112: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 113: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 114: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 115: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 116: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 117: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 118: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 119: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 120: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 121: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 122: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 123: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 124: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 125: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 126: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 127: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 128: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 129: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 130: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 131: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 132: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 133: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 134: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 135: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 136: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 137: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 138: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 139: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 140: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 141: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 142: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 143: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 144: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 145: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 146: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 147: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 148: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 149: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 150: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 151: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 152: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 153: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 154: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 155: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 156: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 157: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 158: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 159: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 160: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 161: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 162: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 163: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 164: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 165: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 166: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 167: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 168: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 169: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 170: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 171: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 172: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 173: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 174: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 175: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 176: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 177: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 178: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 179: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 180: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 181: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 182: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 183: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 184: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 185: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 186: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 187: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 188: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 189: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 190: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 191: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 192: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 193: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 194: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 195: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 196: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 197: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 198: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 199: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 200: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 201: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 202: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 203: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 204: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 205: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 206: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 207: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 208: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 209: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 210: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 211: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 212: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 213: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 214: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 215: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 216: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 217: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 218: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 219: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 220: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 221: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 222: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 223: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 224: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 225: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 226: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 227: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 228: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 229: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 230: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 231: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 232: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 233: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 234: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 235: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 236: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 237: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 238: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 239: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 240: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 241: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 242: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 243: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 244: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 245: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 246: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 247: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 248: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 249: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 250: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 251: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 252: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 253: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 254: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 255: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 256: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 257: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 258: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 259: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 260: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 261: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 262: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 263: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 264: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 265: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 266: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 267: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 268: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 269: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 270: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 271: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 272: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 273: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 274: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 275: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 276: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 277: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 278: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 279: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 280: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 281: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 282: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 283: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 284: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 285: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 286: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 287: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 288: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 289: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 290: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 291: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 292: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 293: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 294: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 295: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 296: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 297: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 298: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 299: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 300: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 301: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 302: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 303: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 304: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 305: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 306: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 307: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 308: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 309: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 310: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 311: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 312: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 313: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 314: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 315: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 316: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 317: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 318: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 319: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 320: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 321: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 322: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 323: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 324: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 325: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 326: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 327: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 328: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 329: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 330: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 331: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 332: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 333: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 334: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 335: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 336: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 337: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 338: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 339: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 340: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 341: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 342: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 343: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 344: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 345: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 346: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 347: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 348: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 349: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 350: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 351: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 352: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 353: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 354: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 355: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 356: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 357: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 358: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 359: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 360: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 361: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 362: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 363: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 364: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 365: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 366: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 367: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 368: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 369: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 370: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 371: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 372: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 373: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 374: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 375: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 376: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 377: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 378: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 379: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 380: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 381: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 382: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 383: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 384: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 385: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 386: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 387: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 388: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 389: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 390: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 391: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 392: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 393: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 394: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 395: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 396: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 397: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 398: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 399: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 400: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 401: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 402: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 403: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 404: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 405: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 406: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 407: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 408: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 409: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 410: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 411: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 412: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË
Page 413: Remzije Istrefi / Iliriana Islami / Qerim Qerimi TË