การศกษาพฒนาแนวทางการจดการความเสยงจากสารเคมก าจดศตรพชกลมออรกาโนฟอสเฟต

ในพนทภาคเหนอตอนบนดวยกระบวนการวจยแบบมสวนรวม

(2558 - เชยงราย และ นาน)

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

หนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพมหาวทยาลยเชยงใหม

โดย

ศกษาความเสยงจากสารก าจดศตรพชกลมออรกาโนฟอสเฟตทมตอสขภาพประชาชน และ สงแวดลอมในพนทภาคเหนอตอนบน

ศกษาและพฒนาแนวทางการจดการความเสยงจากสารก าจดศตรพชกลมออรกาโนฟอสเฟต

วตถประสงค

ผลทคาดวาจะไดรบ

แนวทางการจดการความเสยงจากสารก าจดศตรพชทเปนตนแบบและเหมาะสมกบทองถน

ขอมลการกระจายตวของระดบการปนเปอนจากสารก าจดศตรพชในประชากรพนทภาคเหนอตอนบน

การเกบตวอยางเลอด-ปสสาวะ และ แบบสอบถามจ.เชยงราย (16-26 ธนวาคม 2558) และ จ.นาน (1-12 ธนวาคม 2558)

การเกบตวอยาง ดน-น า-พช และแบบสอบถามเกษตรกรจ.เชยงราย (ม.ค.-ก.พ. 2558) จ.นาน (ธ.ค. 2557- ม.ค. 2558)

การระดมความคด

แนวทางการจดการความเสยงจากสารเคมก าจดศตรพชในจงหวดเชยงราย 19 พฤษภาคม 2558

แนวทางการจดการความเสยงจากสารเคมก าจดศตรพชในพนทจงหวดนาน 26 พฤษภาคม 2558

จ านวนตวอยางทเกบ

กลมออรกาโนฟอสเฟต(21 ชนด)

Azinphos ethyl, Chlorpyrifos, Dichlorvos (DDVP), Diazinon, Dicrotophos, Dimethoate, EPN, Ethion, Fenitrothion, Malathion, Methidathion, Mevinphos, Monocrotophos, Parathion ethyl, Parathion-methyl, Phosalone, Pirimiphos-methyl, Pirimiphos-ethyl, Profenofos, Prothiofos, Triazophos

กลมคารบาเมต(7 ชนด)

Carbofuran, Carbaryl, Fenobucarb, Isoprocarb, Methiocarb, Methomyl,Promecarb

สารก าจดวชพช(3 ชนด)

Glyphosate, AMPA, Paraquat

สารก าจดโรคพช (1 ชนด)

Carbendazim

การวเคราะหสารก าจดศตรพช

วเคราะหโดย บรษท หองปฏบตการกลาง (ประเทศไทย) สาขากรงเทพฯ

ตอนท 1 ผลการวเคราะหสารตกคางในดน น า และ พช

ชนดตวอยาง

จ. เชยงราย จ. นาน

ดน 50 52

น า 55 49

พช 10 27

ถวพม กาแฟ ผกสลด มะเขอเจาพระยา มะเขอยาว แตงกวา ขาวโพด พรก ผกกด

พรกชฟา พรกหวาน ผกกาดขาวปล บรอคโคล กะหล าปล กะหล าดอก

ขาวโพดหวาน ขาวโพดเลยงสตว พทรา มะละกอ มะขาม

สตรอเบอรผกกาด ผกกด ผกบง ผกกะ

เฉด

รวม 115 128

สารก าจดศตรพชตกคางในดน ต า

ไมมคามาตรฐาน สารก าจดศตรพชตกคาง (ทตรวจพบ)

สารก าจดศตรพชตกคางในน า ต ามาก

สารก าจดศตรพชตกคางในพชไมเกนคามาตรฐานอาหาร (มาตรฐานสนคาเกษตรของไทย)

ตอนท 1 ผลการวเคราะหสารตกคางในดน น า และ พช

สารเคมนาน

จ านวนทพบ

ความเขมขน(มก./กก.)

ไกลโฟเสท26

(44.1%)0.01-0.25

พาราควอต49

(100%)0.04-18.0

จ านวนตวอยาง

49

ผลการวเคราะหสารก าจดศตรพชตกคางในดนพนทเกษตร

เชยงราย

จ านวนทพบ

ความเขมขน(มก./กก.)

23(46%)

0.01-0.19

50(100%)

0.03-14.15

50

ผลการวเคราะหสารก าจดศตรพชตกคางในน าพนทเกษตร

สารเคม

นาน

จ านวนตวอยาง

จ านวนทพบ

ความเขมขน(มก./กก.)

คารเบนดาซม 32 1 <0.005

คารโบฟราน 32 1 <0.005

ไกลโฟเสท 19 1 0.01

เชยงราย

จ านวนตวอยาง

จ านวนทพบ

ความเขมขน(มก./กก.)

39 2 <0.005

39 0

-

ผลการวเคราะหสารก าจดศตรพชตกคางในพชพนทเกษตร

สารเคมนาน

จ านวนทพบ

ความเขมขน(มก./กก.)

เมโทมล 1 0.28 (พรก)

เมทามโดฟอส 0

คารโบฟราน 1 0.11 (พรก)

คลอไพรฟอส 20.02

(พรก/พทรา)

ไตรอะโซฟอส 1 0.01 (พรก)

จ านวนตวอยาง 22

เชยงราย

จ านวนทพบ

ความเขมขน(มก./กก.)

1 0.04 (ถ วพม)

1 0.01 (มะเขอ)

0

0

0

9

ตอนท 2 ผลการวเคราะหตวบงชทางชวภาพ

โดยหนวยวจยสงแวดลอมและสขภาพ สถาบนวจยวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยเชยงใหม

จ านวนตวอยางทเกบ ตวบงชทางชวภาพจากการรบสมผสสารเคมจากการวเคราะหเลอด

ตวบงชทางชวภาพ การบงช

1. การท างานของโคลนเอสเตอเรสเอนไซม (Cholin-esterase)

1.1 ชดกระดาษทดสอบ1.2 อะเซตตลโคลนเอสเตอเรส(Acetylcholinesterase: AChE)1.3 บวทรลโคลนเอสเตอเรส (Butyrylcholinesterase: BChE)

ออรกาโนฟอสเฟต

คารบาเมต

2. ไดอลคลฟอสเฟตเมตาบอไลท

(Dialkylphosphatemetabolites: DAPs)

2.1 Dimethyl metabolites (DMP)

2.2 Diethyl metabolites (DEP)

ออรกาโนฟอสเฟต ตวบงชทางชวภาพจากการรบสมผสสารเคมจากการวเคราะหปสสาวะ

อาสาสมคร

นาน เชยงราย

บคคลทวไป

187 212

นกศกษา 76 98

เกษตรกร 138 115

รวม 401 425

4% 3%7%

2%

39%36%

49%

21%

44%48%

37%

55%

12% 14%7%

21%

รวม (424) เกษตรกร (115) ท วไป (211) นกศกษา (98)

ระดบผลเลอดอาสาสมคร จ.เชยงราย

2% 1% 1% 4%

16% 14%20%

12%

57% 58% 57% 57%

25% 27%22%

28%

รวม (401) เกษตรกร (138) ท วไป (187) นกศกษา (76)

ปกต ปลอดภย เสยง ไมปลอดภย

ระดบผลเลอดอาสาสมคร จ.นาน

คาเฉลย ระดบ Butyrylcholinesterase

enzymes (BChE) ในเลอด (unit/ml)

3.27

3.16

3.33 3.35

2.943.03

2.922.85

รวม (425/401)

เกษตรกร (115/138)

ท วไป (211/187)

นกศกษา (97/76)

BChE นาน

คาเฉลย ระดบ Acetylcholinesterase

enzymes (AChE) ในเลอด (unit/ml)

4.69 4.81 4.694.49

5.795.59

6.09

5.37

รวม (425/401)

เกษตรกร (115/138)

ท วไป (211/187)

นกศกษา (97/76)

AChE นาน

73.8 70.3 70.1

89.592.9 92.2 89.695.9

รวม (425/401) เกษตรกร (115/138) ท วไป (212/187) นกศกษา (98/76)

DAP นาน DAP เชยงราย

% ตรวจพบ DAP ในอาสาสมคร

รอยละการตรวจพบสารเคมกลมออรกาโนฟอสเฟตในตวอยางผก

นาน

32

27

3

65

4 6

69

37

4 6

70

10 9

คะนา กวางตง แตงกวา ตนหอม ผกชไทย ผกกาดขาว

105 413

4536 35

4

20

64

4439

13

87

9 9 98 4

คะนา กวางตง แตงกวา ตนหอม ผกช ผกกาดขาวหว

ไดเมทโธเอท ไดอะซนอน พาราไธออน-เมทธล

เฟนนโตรธออน มาลาไธออน คลอไพรฟอสเชยงราย

6

31

613

44

12

100

11

38 33

7388

6 7

76

6

50

24

81

11 718

สม กลวยน าวา แอปเปล สาล พทรา สมจน

ไดเมทโธเอท ไดอะซนอน พาราไธออนเมธล เฟนนโตรไธออนมาลาไธออน คลอไพรฟอส เมทธดาไธออน โพรไธโอฟอส

8

2513

75

50

80

25

75

17

88

8

25

8 13

สม กลวยน าวา แอปเปล สาล พทรา สมจน

รอยละการตรวจพบสารสารเคมกลมออรกาโนฟอสเฟตในตวอยางผลไม

นาน

เชยงราย

นโยบายระดบจงหวด(เชยงราย)

การสงเสรมความรและสรางความตระหนกของสงคม

การสรางเครอขายและขยายผลการผลตและ

บรโภคอาหารปลอดภย

การปรบเปลยนพฤตกรรมระดบบคคล

แนวทางการลดความเสยงจากสารเคมจงหวดเชยงรายและจงหวดนาน