ALFONSO XIII(1902-1931)Mantemento da quenda polticaata 1917Crise de 1917Crise do bipartidismo (1917-1923)Actitude intervencionista doRei.

Reformas de Maura Reforma electoral (1907):intentos de rematar co caciquismo.Voto obrigatorio Reforma da admon.: Lei de AdministracinLocalReformas sociais:Creacin do InstitutoNacional de Previsin e Lei de Folgas (1909)Cada de Maura tras as protestas daSemana Trxica de Barcelona (1909)

Reformas de CanalejasReformas laborais:xornada mxima de 9horas na mineira;Regulacin do traballonocturno femininoProposta de leide MancomunidadesprovinciaisAsasinato de Canalejas (1912)

Maura: A revolucin desde arriba

CRISE E INTERVENCIONISMO MILITARDescontento militare novo intervencionismoen poltica tras a crise de 1898 Implicacin na guerrade Marrocosdesde 1904

INTERVENCIN MILITAREN FRICA:GUERRA DE MARROCOSTratado hispano-francs(1912)Desastres militares:Barranco do Lobo (1909)Annual (1921)Divisin do exrcito entreafricanistas e renovadores(membros das Xuntas deDefensa en 1917)

RADICALIZACIN DOMOVEMENTO OBREIROCrise de 1917: Vontade detransformar o Estado e osistema polticoIncremento da afiliacin sindical (UGT pasa de 40.000afiliados en 1910 a mis de 200.000 en 1920; CNT foi amis importante organizacinobreira espaola a comezos do sculo XX) e das folgas(cun momento lxido entre1918 e 1920)Mobilizacin obreira efolga revolucionariaXuntas de Defensa militaresAsemblea de Parlamentarios

Creacin do Partido Comunista (1921)

A RESTAURACIN:UNHA DEMOCRACIA ENCERNES?Primo de Rivera rematoua un corpo enfermo, comoel mesmo cra, ou estranguloua un recn nado?Moitos especialistas cuestionanque existise unha posible vacara democracia dentro doEstado restauracionistaO descrdito do sistema acentuouse pola brevidade dosperodos de sesins, o recursocontinuado suspensin degarantas constitucionais e o abuso dos decretos gubernamentaisRadicalizacin das esquerdasde implantacin obreiraPeso crecente das actitudes autoritarias e antiparlamentariasIntervencionismo do monarcaAlfonso XIII, obstculo paraacadar unha verdadeira democracia representativa

Levantamento militar dePrimo de Rivera (13/IX/1923)

O goberno provocou unha agresin dos mouros: tia necesidade disto para xustificar unha agresin do territorio contiguo a Melilla (...) Desde cando teen os espaois dereito a construr ferrocarrs e a explotar minas en Marrocos sen concesin expresa do Sultn? A que imos a Marrocos? A defender os nosos intereses comerciais? Pois iso mentira. E mentira porque ns non temos comercio no sentido de expansin. Falan de patriotismo (...) Pero eu cra que o patriotismo non consiste en explotar minas de territorios que non son de Espaa. Eu entendn que era mis patritico oporse a que na provincia de Huelva, unha compaa inglesa, a de Riotinto, sexa dona absoluta, e dispoa dun verdadeiro exrcito de soldados armados (...) Eu digo que ir a Marrocos a revolucin, e ao dicilo, sirvo Patria e ao Rei moito mellor que facendo crer rei e Patria que ir a Marrocos convn Nacin e Monarqua. Trasatlntica! Reservistas! Guerra! A historia reptese! Os anos do desastre volven atormentarnos coa sa lembranza! El Correo de Guipzcoa; La Correspondencia de Espaa; El Motn. 1909 A RESTAURACIN (II)(1902-1923)Unha das primeras e mis importantes orixes do mal que aqueixa patria consiste na indiferenza da clase neutra. Eu non sei se o seu egosmo lextimo, anda que si sobran causas histricas para explicalo. O que digo que non se fixo un ensaio para chamalos con obras, que a nica linguaxe que eles poden respostar; chamalos con obras vibrantes, para espertalos e conmovelos, para arrincalos da sa inanicin e do seu egosmo, para traelos pola forza vida pblica. Por iso dixen e repito que Espaa enteira necesita unha revolucin no goberno radicalmente, rpidamente, brutalmente; tan brutalmente que baste para que os que estean distrados se decaten, para que ningun poida ser indiferente e tean que pelexar ata aqueles mesmos que asisten coa resolucin de permanecer afastados ().
Non; mis que nunca agora necesario restablecer aquela xa case esquecida, tempo hai que se perdeu, confianza entre gobernantes e gobernados; e xa non hai mis que un camio, que a revolucin audaz, a revolucin temeraria desde o Goberno, porque a temeridade , non obra do noso albedro, senn imposicin histrica dos alleos desacertos. Nunca sera fcil a revolucin desde o Goberno, nunca sera recomendable, se poidese dividirse a facultade e esparxerse a obra no
curso do tempo; pero cada da que pasa, desde 1898, moito mis escabrosa, moito mis difcil, e o xito feliz moito mis incerto; e non est afastado o da en que xa non quede nin ese remedio ().
Agora preciso opoer s esquerdas que actan na vida pblica todas as dereitas e traelas con plenitude das sas forzas sociais vida e influencia do Estado. A poltica conservadora ten que adoptar os procedementos democrticos e
as garantas constitucionais e os dereitos individuais, que son agora a forza conservadora, a nica que pode salvar sociedade; por iso non hai nin sequera un s acto meu que non estea inspirado nesa conviccin, e por iso creo que a poltica conservadora consiste en traer ntegramente todo o fondo social influencia e accin do Estado, de modo que a democracia comprenda absolutamente a accin ntegra das forzas de toda a nacin, asistindo ao Goberno.Antonio Maura: Treinta y cinco aos de vida pblica, 1902-1913.

Alfonso XIII

Os catalns, que teen como aspiracin esencial o separatismo, non poden nin deben ser tratados como os demais cidadns espaois (...) e mentres non demostre toda Barcelona que espaolsima, gardaremos o noso cario para aqueles que o merecen mis que os catalanistas barceloneses (...)Caiamos sobre a canalla catalanista, sobre esa chusma de miserables que cantan o Bon cop de fals e berran Morra Espaa! sen que se lles curte a lingua ou llela atravesen cun ferro candente (...)Se o elemento armado non aplica o remedio, o mal subsistir ata acadar proporcins de gravidade extrema (...)(...) o anatema lanzado contra os fillos espurios de Espaa que renegan da sa nai ao eco dese himno de xenreira impotente que se chama Os segadores. (...) Nosoutros xamais esperamos nada das Cortes. O remedio contra os canallas est no Exrcito.Moi ben. Aceptado. Que comecen a segar os militares.

La Correspondencia Militar. El Ejrcito Espaol. 1905.