ÖĞretimi - wordpress.comdir. türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve...
TRANSCRIPT
![Page 1: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/1.jpg)
FEN VE TEKNOLOJI
ÖĞRETIMI
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU
http://hasanyolcu.wordpress.com/
![Page 2: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/2.jpg)
DERS IÇIN KAYNAKLAR
• Editör: Prof.Dr. Salih Çepni Editör: Prof. Dr. Mehmet Bahar
![Page 3: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/3.jpg)
FEN ÇEŞIT VE ALT GRUP ANLAMıNA GELMEKTEDIR
•İngilizce science kelimesinin Türkçedeki iki manasından biridir. Diğeri ise bilim
dir. Türkçe’de sözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve
bunların uygulamalarına verilen genel bir addır.
•Fen bilimleri doğayı ve doğal olayları sitemli bir şekilde inceleme, henüz
gözlenmemiş olayları kestirme gayetidir.
![Page 4: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/4.jpg)
•Bilim nedir ?
![Page 5: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/5.jpg)
• Bilim ise belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir amaça
yönelen bilgi edinme ve yöntemli araştırma sürecidir.
• Doğru düşünme, sistematik bilgi edinme sürecidir.
• Olguların gözlemi, belirlenmesi, tanımlanması, deneyse araştırılması ve
teorik olarak açıklanmasıdır.
• Bilginin tabiatını düşünme, mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi
üretme sürecidir
![Page 6: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/6.jpg)
BİLİMSEL BİLGİY İ OLUŞTURAN NEDENLER
• Merak
• İhtiyaçlar
• Zorunluluklar
• Doğayı kontrol altına alma isteği
![Page 7: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/7.jpg)
BILIMSEL BILGININ ÖZELLIKLERI
1. Objektifliktir
2. Denenebilirlik ve
gözlenebilirlik
3. Tekrarlanabilir
4. Ölçülebilir.
5. Genelleyicidir
6. Seçicidir
7. Mantıksaldır
8. Kesin değildir
9. Yenilikçidir
10. Ayıklanma
11. Dinamiktir
12. Bütüncüldür: hepsi birbiriyle
ilişkilidir.,
13. Deneyseldir
14. Olasılık taşır
15. Süreklilik
![Page 8: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/8.jpg)
FEN VE TEKNOLOJI EĞITIMININ AMAÇLARı
• Doğal dünyayı öğrenmelerini ve anlamalarını, bunun düşünsel
zenginliğini ve heyecanını yaşamalarını sağlamak.
• Her sınıf düzeyinde bilimsel ve teknolojik gelişme ile olaylara merak
duygusunu geliştirmelerini teşvik etmek.
• Fen ve teknolojinin doğasını; fen, teknoloji, toplum ve çevre
arasındaki karşılıklı etkileşimleri anlamalarını sağlamak.
• Araştırma, okuma ve tartışma aracılığıyla yeni bilgileri yapılandırma
becerilerini sağlamalarını sağlamak.
• Yaşamlarının sonraki dönemlerinde eğitim ile meslek seçimi
konularında, fen ve teknolojiye dayalı meslekler hakkında bilgi,
deneyim, ilgi geliştirmelerini sağlayabilecek alt yapıyı oluşturur.
![Page 9: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/9.jpg)
FEN VE TEKNOLOJI EĞITIMININ AMAÇLARı
• Öğrenmeyi öğrenmelerini ve bu sayede mesleklerin değişen
mahiyetine ayak uydurabilecek kapasiteyi geliştirmelerini sağlamak.
• Karşılaşabilecekleri alışmadık durumlarda yeni bilgi elde etme ile
problem çözmede fen ve teknolojiyi kullanmalarını sağlamak.
![Page 10: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/10.jpg)
OLGU & KAVRAM
•Olgu,” bir doğru, bir gerçek, bir hakikat ve bir şeylerin olma durumudur.
Başka bir ifadeyle iki eleman, sözcük yada eylem arasındaki ilişkiyi
belirleyen ifadelerdir.
•Doğa ve doğa varlıkları gözlemledikçe mevcut olgular artar. Artan
olgular arasında belli ilişkiler ve kalıplar görülmeye başlanır. Bu kalıp
veya ilişkilerin açıkça tanımı, genellikle kavram olarak adlandırılır.
![Page 11: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/11.jpg)
• Teoriler, hipotezlere oranla daha önemli
deneysel desteğe sahiptirler. Bu bakımdan
doğruluğu henüz test edilmemiş bilgilere ve
önerilere hipotez denir. Yine eğer bir
hipotez, deneylerle destekleniyorsa, bilinen
tüm olgularla uygunsa ve daha geçerli bir
karşılığı yoksa teori olarak adlandırılır.
Hipotezler Teoriler
![Page 12: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/12.jpg)
FARKLı ALANLARDAKI ÖRNEK TEORİLER (KURAMLAR)• Astronomi : Big Bang Theory
• Biyoloji : Hücre teorisi - Evrim - Germ teorisi
• Kimya : Atom teorisi - Moleküler teori - Gazların kinetik teorisi - Moleküler orbital teorisi -Lewis kuramı - Brønsted-
Lowry asit-baz teorisi -
• Klimatoloji : İklim değişikliği teorisi (antropojenik faaliyeti nedeniyle)
• Ekonomi : Makroekonomik teori - Mikroekonomi teorisi
• Eğitim : Yapılandırmacı teori - Eleştirel Pedagoji teorisine - Eğitim teorisi - Çoklu zeka kuramı - Aşamalı eğitim
teorisi
• Mühendislik : Devre teorisi - Denetim kuramı - Sinyal teorisi - Sistem teorisi - Bilgi teorisi
• Film : Film Teorisi
• Beşeri Bilimler : Eleştirel teori
• Edebiyat : Edebiyat teorisi
• Matematik : Yaklaşım teorisi - - Kategori teorisi - Kaos teorisi --Alan teorisi -
• Müzik : Müzik teorisi
• Felsefe : Proof teorisi - Spekülatif nedeni - gerçeği Teorisi - Tip teorisi - Değer teorisi - Fazilet teorisi
• Fizik : - İzafiyet Teorisi - Kuantum alan teorisi - Saçılma teorisi -
![Page 13: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/13.jpg)
•Yasa (kanun) ?•Aynı şartlardaki durumlar için ifade edilen sözlü veya
matematiksel ilişkilerdir.
•Yasalar genelde gözlenebilir olaylar arasındaki ilişkilerin
ifade edilmesidir
•Örneğin Boyle yasası sabit sıcaklıkta bir gazın basıncı ile
hacmi arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Oysa gazların
kinetik teorisinde bu ilişkinin nedenleri açıklanmaktadır.
•Yasalar ve teoriler yanlış anlayışın aksine farklı türden
bilgiler olup birbirine dönüşmezler
![Page 14: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/14.jpg)
• Teoriler; olguların, olgular arası ilişkilerin ve yasaların açıklamalarıdır.
Örneğin elmasın sert olması, tuzun suda çözünmesi, metallerin elektriği
iletmesi, insanların öğrenmesi, insanların belli davranışları göstermeleri vb.
durumlar olgulara örnek oluştururken bu durumların açıklamaları teorilerdi
Teori
Yasa
Hipotez
![Page 15: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/15.jpg)
Termodinamiğin Sıfırıncı Yasa
• Termodinamiğin en basit yasasıdır. Eğer iki sistem birbirleriyle etkileşim
içerisindeyken aralarında ısı veya madde alışverişi olmuyorsa bu sistemler
termodinamik dengededirler.
• Eğer A ve B sistemleri termodinamik dengedeyseler, ve B ve C sistemleri de
termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik
denge içerisindedirler.
Üçüncü kanunu
• Bu yasa neden bir maddeyi mutlak sıfıra kadar soğutmanın imkânsız
olduğunu belirtir:
• Sıcaklık mutlak sıfıra yaklaştıkça bütün hareketler sıfıra yaklaşır.
![Page 16: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/16.jpg)
AVOGADRO YASASı
• Amedeo Avogadro'nun 1811'de bulduğu bir gaz yasasıdır. Bu yasa,
eşit hacimdeki gazların; eşit sıcaklık ve eşit basınçta aynı sayıda parçacık
ya da molekül sayısına sahip olduğunu öne sürer. Buna göre, belirli bir
hacimdeki gazın bulundurduğu molekül sayısı, gazın kütle ya da
boyutundan bağımsızdır.
• Örnek olarak, aynı hacimdeki hidrojen ve nitrojen verilebilir. Buna göre,
hidrojen de nitrojen de, aynı hacim, aynı basınç ve aynı sıcaklıkta aynı
molekül sayısına sahiptir.
![Page 17: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/17.jpg)
BAZı KANUNLARHareket kanunları
•Newton’s three laws of
motion
Laws of electromagnetism
and gravitation
•Gauss's law or
•Coulomb's Law of
electrostatics
•Faraday's law of induction
•Joule's first law
•Ohm's law
Enerji kanunlar
•Laws of thermodynamics
Laws of heat transfer
•Fourier's law of heat
conduction
•Newton’s law of cooling
Gaz Kanunları
•Boyle's law
•Charles's law
•Gay-Lussac's law
•Combined gas law
•Avogadro's law
•Ideal gas law
•Graham's law of effusion
•Fick's laws of diffusion
•Dalton's law of partial
pressures
![Page 18: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/18.jpg)
•Fen bilimleri gibi deneysel bilimlerle uğraşan kişiler, deneylere başlamadan önce, mantıklı hipotezler oluşturmalıdırlar. Bir bilim adamı hipotezini oluştururken, faklı yöntemlerden faydalanabilir.
•Bunlar; ödünç alma, tümevarım ve tümdengelim yöntemleridir.
•1. Ödünç alma: Daha önce test edilmiş ispatlanmış bir hipotezi kendi araştırdığı problemde de kullanabileceği düşüncesiyle hipotez olarak kabul etmesidir.
•2. Tümevarım: Daha önceki bilgilerden ve gözlemlerden hareketle tümevarım yoluyla bir olası çözüm ve sonuç üretmesidir.
•Bakır elektriği iletir.
•Demir elektriği iletir.
•Gümüş elektriği iletir.
•O halde bütün metaller elektriği iletir hipotezi ileri sürülebilir.
![Page 19: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/19.jpg)
•3. Tümdengelim: Bilim adamının bir kuramdan hareket ederek,
tümdengelim yoluyla bir olası sonuç veya bir olası çözüm üretmesidir.
•Memeli hayvanlar doğurarak ürerler.
•Balina denizde yaşayan bir memelidir.
•O halde balinalar doğurarak ürerler hipotezi kurulabilir.
![Page 20: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/20.jpg)
• Fen ve teknoloji dersi öğretim programına göre 4, 5 Sınıftaki öğrencilerin
kazanmaları gereken bilimsel işlem becerileri
Planlama ve başlama
Gözlem
Karşılaştırma- Sınıflama
Çıkarım yapma
Tahmin
Kestirme
Değişkenleri belirleme
Yapma
Deney tasarlama
Deney malzemelerini ve araç gereçleini
tanıma ve kullanma
Ölçme
Verileri kaydetme
Analiz ve sonuç çıkarma
Veri işleme ve model oluşturma
Yorumlama ve sonuç çıkarma
Sunma
![Page 21: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/21.jpg)
• Bu şekilleri bilimsel çalışma süreçlerine göre sıralayalabilir misiniz?
![Page 22: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/22.jpg)
Doğru sıralanışı
![Page 23: ÖĞRETIMI - WordPress.comdir. Türkçe’desözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve ... termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022040804/5e414d3b057e3f0cbf463310/html5/thumbnails/23.jpg)
TEKRAR YAPMAYı UNUTMAYALıM…
https://sites.google.com/site/hasanyolcudersler/