F il-bidu, meta d-dinja kienet g˙adha vojta, it-tfalkienu kollha fil-©enna, fer˙anin, jilag˙bu flimkien,igawdu s-sabi˙ kollu li wie˙ed jista’ jimma©ina!

Jum fost l-o˙rajn, il-Mulej ©abarhom madwaru uqalilhom: ‘Ara, id-dinja li g˙adni kemm ˙laqt g˙adhavojta u battala. Kont be˙siebni nibg˙atkom fiha biextimlewha bil-preΩenza, bil-fer˙ u bl-innoçenzatag˙kom!’

Xi tfal qalulu: ‘Immorru, iΩda rridu nie˙du mag˙na l-muΩika u l-g˙ana li hawn fil-©enna, g˙ax kif nistg˙ung˙ixu ming˙ajr muΩika?’ U l-Mulej ˙alaq l-g˙asafar!

Tfal o˙ra qalulu: ‘Immorru, iΩda rridu nie˙dumag˙na l-kuluri li hawn fil-©enna, g˙ax kif nistg˙ung˙ixu f’dinja b’kulur wie˙ed, a˙na mdorrijin bil-varjeta’?’ U l-Mulej ˙alaq il-ward!

Kien hemm tfal o˙ra li qalulu: ‘A˙na nixtiequ nie˙dumag˙na l-wisa’ u l-blu tas-sema, g˙ax kif nistg˙ung˙ixu ming˙ajr dan is-sens ta’ liberta’?’ U l-Mulej˙alaq il-ba˙ar!

Imbag˙ad, daqsxejn ta’ tifel, timidu u mist˙i ˙afna,refa’ sebg˙u biex jitkellem u biex jag˙mel is-su©©eriment tieg˙u. Qallu: ‘Mulej, jekk tridni mmur fid-dinja, ikolli mmur, ma nistax ma nobdikx, imma, jekkjog˙©bok, o˙loq lil xi ˙add kapaçi j˙obbni, ikun qribtieg˙i, jaqbadli idejja u jimxi mieg˙i kull fejn immur!’ Il-Mulej g˙o©bitu t-talba ta’ dan it-tifel u ddeçieda lijo˙loq ‘l-omm!

Kien hemm tarbija l-©enna,kienet waslet biex titwieleddaret fuq il-Mulej ubdiet tg˙idlu u tissielet:

‘Safejn naf jien, Mulej,qatt m’g˙amiltlek xejnU ejja, ˙allini mieg˙ekse tibg˙atni fid-dinja, g˙alfejn?

Jien kif se jirnexxili nkampaHemm isfel daqs kemm jien çkejkenIkollok ˙niena minni t˙allinixImmur, Ωgur inkun imsejken’.

Il-Mulej wie©bu: ‘Nibg˙atlekAn©lu jie˙u ˙siebek|gur mhu se jkunjonqsok xejn inwieg˙dek’.

It-tarbija kienet çertali ma riditx tmur.Il-©enna ma kienjonqosha xejn Ωgur.

It-tarbija mbikkma daretlejn il-Mulej u qaltlu:‘Mulej, jekk jog˙©bok,Ωommni mieg˙ek.In˙obbok!’

Iç-çkejken baqa’ je˙odhaMal-Mulej u kompla jis˙aq,‘Hawn ˙a ma jonqosni xejn,il-˙in kollu nkanta u nid˙ak’.

‘TibΩax l-an©lu seJkantalek kuljumMieg˙ek il-˙in kolluKemm jekk torqod sew jekk tqum.

Mhux se j˙allik bid-dwejjaqJag˙mlek hu da˙kanAfdani issa taraKif vera tkun fer˙an’.

‘Issa kif se nifhimhomX’˙in ikellmuniIl-lingwa tag˙hom ma nafhiexLili kif se jifhmuni?’

‘L-an©lu tieg˙ek jg˙allmek,kelma b’kelma jiggwidakmintix se ssibha diffiçlinista’ niΩgurak’.

It-tarbija g˙ollietWiççha ‘l fuqG˙ajnejha kienumimlijin bid-dmug˙.

‘G˙andi problemakbira ˙afna Mg˙allem:Biex inkellem lilekkif se nag˙mel?’

Il-Mulej qallu, ‘XejnMhi iebsa dil-mistoqsijaÓa ng˙idlek g˙aΩiΩ tieg˙iKif se ssolviha.

L-an©lu tieg˙i se jpo©©ilekidejk ma’ xulxinu jg˙allmek kiftitlob matul is-snin’.

‘Qaluli li fid-dinjahemm ˙afna ˙aΩen.G˙alxiex se tibg˙atni hemm,ma nafx, ma nistax nifhem?

Jien qed nibΩa’hemm isfel min se jipprote©ini?Please ag˙milli promiseli Ωgur mhux se tinsini’.

‘L-an©lu tieg˙i se jie˙u ˙siebek,Ωgur qatt mhu se j˙alliku ara x’se ng˙idlek, qatt ta˙sebli jien xi darba nista’ ninsik!’

It-tarbija xxottat id-dmug˙u kompliet tlissen,‘Fid-dinja jien Ωgurse nkun dejjem imbikkem.

Hija wisq diffiçli g˙alijabiex bla biΩa’ jien nafdak -daqs kemm hawn bog˙odnibΩa’ li ma nkunx nista’ narak!’

‘Isma’, ara x’se ng˙idlekG˙aΩiΩ ibni,Jien kull ˙in mieg˙ekSe nkun, fhimtni?

Ara x’se ng˙idlekToqg˙odx tibki, ismag˙ni.L-an©lu tieg˙i jurik it-triqbiex ter©a’ ti©i lura f’dari.

IΩda tkunx int li tag˙Ωeltriq o˙ra, oqg˙od attent.Ftakar, fit-triq tal-˙aΩen.Fiha qatt ma tkun kuntent’.

Fil-©enna bdew jinstemg˙uIl˙na tal-bnedmin.It-tarbija indunat likien wasal il-˙in.

It-tarbija qalet, ‘Jekk wasal il-˙in biexnitlaqG˙all-inqas g˙idli x’jismu l-an©lu tieg˙iu jekk jog˙©bok, titlaqnixil-˙in kollu oqg˙od mieg˙i!’

‘Im˙abbti g˙alik bla qies,ta˙seb li tista’ tieqaf hawn?Mur u battal rasekMinn ˙sibijiet b˙al dawn.

U l-isem ta’ l-an©lumhux importanti li tkun tafu, ta’. . . !li nista’ ng˙idlek huli se tkun issej˙ilha: ‘Ma’.

Id˙akli wa˙da u xxotta d-dmug˙Qabel ma tmuru tibΩa’ xejn g˙axf’idejja jinsab il-futur’.

‘Tajjeb, daqshekk se nibΩa’se mmur mo˙˙i mistrie˙imma ismag˙ni, nitolbok,meta ng˙ejja sejja˙li minnufih.

Se nittama li g˙alkemm manafx nitkellem se jifhmuniMissier t˙allihomxja˙qruni u jsawtuni’.

‘Mur, wasal il-mumentissa daqshekk, afdanijekk tkun trid xi ˙a©asejja˙li u ma©enbek tarani!’

Maria Attard

Ommna kien ikollha aptit t˙abbatnaras ma’ ras u mhux l-ewwel darba lippruvat tag˙milha li ma kienx jaqbeΩg˙alina missierna. Wara li sseparaw,meta ma kinitx tifla˙na iΩjed, kienetto˙ro© ‘il barra ma’ xi ˙abib u tid˙oltard, jew inkella ting˙alaq f’kamarthatara it-televiΩjoni u tg˙ollilu kemm tifla˙.

Ommna u missierna sseparaw metajien kelli 13-il sena u ˙ija sentejn iΩg˙arminni. Meta kien ji©i g˙alina missiernaid-dar kien jo˙odna l-bandli, nieklu ©elatikemm irridu u kien jo˙odna iç-çinemawkoll. Ìieli kien itellag˙na G˙awdex

biex induru l-kappelli kollha u meta kienjo˙ro©na hu, jien u ˙ija konnanikkalmaw ftit biex ingawdu l-ftit ˙in likellna ma’ missierna. Lura id-dar, minjitg˙ajjar l-iktar u ommna titlaq ‘il barratixtri u ddum barra nofs ta’ nhar.

Illum il-©urnata, ninduna li ommnakienet tbati minn dipressjoni forsimin˙abba fina wkoll u ninduna wkoll limissieri kellu wiçç ˙addiehor anki metakien g˙adu joqg˙od mag˙na.

Jien qatt ma’ kelli fiduçja fija nnifsi,anzi dejjem immaqdar lili nnifsi u ng˙irg˙al ˙ija g˙ax minn dejjem kien tifelgustuΩ. Darba, fil-karnival, ˙adna

tag˙lima t-tnejn li a˙na li Ωgur qattmhu ˙a ninsew.

“Taf x’ser tilbesg˙al dan il-

karnival? Jien ta’prinçep, u int missek

tilbes ta’ naffar fl-g˙elieqi,tixraqlek Ωgur”, qalli ˙ija u hu

jitkessa˙ bil-kostum li ˙ititlu n-nannaLina.

Meta kelli 14-il sena, kien fini tifla, l-itwal fost s˙abi kollha, xag˙ri iswed goffu wiççi bil-ponot li ma stajt ne˙lesminnhom b’xejn. L-ikel kien l-unikudelizzju u sfog tieg˙i fil-waqt li ˙ija kientifel gustuΩ, bjond b˙al ommna, xag˙rulixx, bin-nemex u g˙ajnejh ˙odor.

“A˙jar tilbes ta’ ljunfant int b’dawk il-widnejn! Widnejn kbar u ‘l barra... Tista’ittir b’dawk il-widnejn inti!” kontwe©ibtu jien li g˙ar-risposti minn dejjemkont tajba. Imma wara xorta kont nibqa’na˙seb fuq dak li kien jg˙ajjarni bih ˙ija.Jien kont il-kerha, li ma kellix ˙bieb u lima kont no˙ro© qatt, l-anqas barranilag˙bu fit-triq mat-tfal l-o˙ra u l-anqassaç-çentru wara l-quddies il-Óadd.

Dik is-sena, iç-çentru tar-ra˙al, kienorganizza ballu bl-ilbies tal-karnival u jienb˙as-soltu ma kontx sejra. |gur kienikolli nintefa’ f’xi rokna niççassa lejn ˙ijajiddie˙ak u jiΩfen ma’ xi tifla ˙elwab˙alu. Rajtu sejjer fer˙an lejn iç-çentru,liebes ta’ prinçep, fer˙an u pruΩuntuΩb˙al dejjem. Ir-rebbie˙ tal-ballu kellujie˙u Ωew© biljetti g˙aç-çinema u ˙ija

Jiena u ˙ija meta konna Ωg˙ar ma konna naqblu f’xejn,qisna kelb u qattus, kopja eΩatta ta’ ommna u missierna.Dejjem ni©©ieldu u nitg˙ajru, b˙alhom. Hekk tg˙allimna ug˙alina kienet ˙a©a normali li na©ixxu hekk lejn xulxin.

ried jirba˙hom bil-fors biex jie˙u lil wa˙daJulia mieg˙u l-Óadd wara nofsinhar.

Xtaqt immur il-ballu jien ukoll g˙axma ridtx nibqa’ wa˙di id-dar la ommikienet ˙ier©a wkoll. Imma xi stajt nilbes?Kostum ma kellix g˙ax, skond nannti,kont kbira wisq biex nibqa’ nilbes il-kostum tal-karnival. D˙alt fil-garaxx u rajtjeans qadim u qmis iççangjata ta’ missieriimdendlin ma’ granpun u ilbisthommalajr. Kienu kollha trab u ©ewni kbarimma stajt nag˙mel kostum minnhom.Sibt kappell tat-tibna fuq ir-raff, imtaqqabu jinten seba’ pesti u lbistu wkoll. Sibtlasta ta’ xkupa u da˙haltha minn kommag˙all-o˙ra. Mela il-kostum kien lest!Ne˙˙ejt il-lasta mill-qmis, Ωba˙t fit wiççib’tapp tas-sufra ma˙ruq u ˙ri©t ‘il barra.

F’kantuniera ‘l bog˙od miç-çentru,er©ajt da˙˙alt il-lasta ta’ l-ixkupa waradahri minn komma g˙all-o˙ra , ug˙alkemm kien re©a’ bdieli u xtaqt ner©a’mmur lura d-dar, g˙amilt kura©© u d˙altfis-sala. Father Mario ©ie jifra˙ bija g˙axkien ilu ma jarani iΩda t-tfal l-o˙ra baqg˙uççassati lejja ming˙ajr m’g˙arfuni.Stennejt lil kul˙add se jinfaqa’ jid˙ak bijau jwaqqag˙ni g˙aç-çajt iΩda m’g˙amluxhekk. Qabdu jçapçpuli u jg˙iduli kemmkont ori©inali. Liebes b˙ali ma kien hemm˙add. Óija l-anqas seta’ jemmen li dikkont jiena, iktar u iktar meta rba˙t il-konkors g˙all-isba˙ kostum jien.

Morna lura d-dar flimkien g˙alkemmbla kliem u hu b’rasu baxxuta u

b’geddum sa l-art. Óija deher li kien ˙ag˙alih u ddispjaçut li l-biljetti g˙aç-çinema erba˙thom jien iΩda ma qalli xejnfuqhom.

“S˙abi l-anqas kienu jafu li inti o˙ti,qatt ma rawk u ˙adu pjaçir jitkellmumieg˙ek... sabuk simpatika” qalli.

“Vera? Óadt pjaçir u ©ejt bla ˙sieb...ma rajthiex lil Julia, mela ma ©ietx il-ballu?” staqsejtu.

“Ìiet imma telqet qabel ma’ ©ejtinti... ˙ar©et m’Albert, ˙aditu mag˙ha umal-©enituri tag˙ha g˙al dawra bil-karozza. M’g˙andix x’nambiha, b˙alhahawn u a˙jar minnha wkoll. HemmManuela u ilha tg˙idli biex inkun l-g˙arus tag˙ha” qalli u da˙akli.

“X’ta˙seb mela kieku tg˙idilha biextmorru tarawh intom it-tnejn flimkien il-film nhar il-Óadd?” g˙edtlu.

“X’inhu? Ósibtek se tie˙u lill-papa’mieg˙ek tara il-film!” qalli sorpriΩ.

“Nil˙aq immur nara film mal-papa’ ujkun hemm inti mag˙na ukoll” we©ibtu.

“Tridx ng˙idlek x’nag˙mlu?Immorru jien u inti flimkien naraw il-film.Ni©i Ωgur u naraw li trid int. Jien in˙allasil-pop corn u d-drinks” qalli fer˙an uwara dakinhar li morna jien u hu narawil-film, bdejna no˙or©u flimkien kultant.

G˙addew g˙oxrin sena minndakinhar, ˙ija la˙aq qassis u jieniΩΩewwi©t lill-˙abib kbir ta’ ˙ija. G˙anditlitt itfal li jadurawh lil zijuhom g˙axjo˙ro©hom u jda˙hakhom ˙afna. L-hena

tag˙hom jo˙or©u man-nannu Ninu.Ommna mardet u qed indur biha jien.

G˙adni niftakar qisu l-biera˙ metakonna no˙or©u ma’ missieri darbakultant u meta kien jarani mdejqa g˙axbla ˙bieb u dejjem immaqdar lili nnifsi,kien isibni wa˙di u jg˙idli:

“Alla j˙obbok kif inti. Kemm jekk intitwila, jew qasira, ˙oxna jew aringa, ujien b˙alu, in˙obbok kif inti u nara ˙afnaaffarijiet sbie˙ li ‘l quddiem tarahom intiwkoll fik innifsek. La tikber g˙ad tkuntfajla ˙elwa ˙afna u g˙ad ikollok familjali se tie˙u ˙sieb iktar u a˙jar minn kif˙adt ˙sieb lil tieg˙i jiena. Jien g˙amilt˙afna Ωbalji qalbi imma la tikbertifhimhom iktar u forsi tikkumpatiniukoll... Qatt ti©©udika bla ma tkun taf is-sitwazzjoni sewwa. IbΩa’ g˙al huk g˙axlilek biss g˙andu. Tg˙allmu kunumag˙qudin g˙ax ‘il quddiem jiddispjaçikjekk ma tag˙mlux hekk. Tinsiex, kul˙addg˙andu is-sabi˙ u l-ikrah tieg˙u. G˙inlilek innifsek biex is-sabi˙ tieg˙ek jidheriΩjed”.

Dan il-kliem ng˙idu lit-tliet uliedi udejjem ng˙allimhom biex jibqg˙umag˙qudin u ma jarmu qatt lilhominfushom. Tifel ta’ 11-il sena, tani ftitimportanza f’˙ajtu u minn hemming˙aqadna iktar. Illum dak it-tifel sarqassis imfittex ˙afna mill-parruççani u fil-priedki tal-quddies, hu wkoll jipprovajg˙allem kemm hi sabiha l-g˙aqda u li©©ieg˙el lil ˙addie˙or i˙ossu importanti.

Kont naf mill-ewwel x’kien ©ara... makienx hemm bΩonn li xi ˙add jg˙idli...b˙ala terapista kont speçjalizzajt proprjuf’dan il-qasam ta’ rijabilitazzjoni!X’ironija! IΩda fix-xhur iebsa ta’ wara,dan il-fatt qistu b˙ala barka... almenukont naf li ma waqg˙etx id-dinja... Kont

naf li stajt ner©a’nikseb l-indipendenzatieg˙i fl-attivitajietta’ kuljum.

Ta’ madwari donnhom g˙amlukompetizzjoni bejniethom min sej˙obbni l-iktar! Niftakar li bdejt nistaqsilili nnifsi jekk kinitx l-ikbar it-tbatija tieg˙ijew l-im˙abba tag˙hom! Kien hemmgrazzja speçjali. G˙alija dan kien il-miraklu: mhux li nqum u nimxi, imma linag˙raf naççetta dak li kien grali u ng˙ixmument wara l-ie˙or fil-milja tieg˙u.

Lil Alla sibtu fl-im˙abba u l-©eneroΩita’ tal-˙bieb tieg˙i u wkoll ta’persuni li l-anqas biss kont nafhom. Manistax ng˙id li ma kienx hemm mumentifejn dort lejn Alla u staqsejtu “G˙aliex?”Imma mbag˙ad kont ng˙id, “Immag˙aliex mhux jien?” Kont naf li ma kontxirçevejt aktar milli stajt nifla˙. ÓadtdeçiΩjoni li kemm jista’ jkun f’kullmument nag˙mel l-g˙aΩla t-tajba : li

nibdel dak li nkun qed nag˙melb˙ala çans ie˙or li n˙obb lil

dawk ta’ madwari, anki jekkdan kien ifisser, per

eΩempju, li nag˙mel l-almu tieg˙i kollu waqt

it-terapija jew li nkompli ma’ dawk likienu ji©u jarawni. Sibt ©o fija paçikbira... Ωgur li kien rigal mis-smewwiet!Wara esperjenza b˙al dik, kull ˙a©aΩg˙ira matul il-©urnata ˙adet tifsira©dida.

Issa li g˙addew ix-xhur... xhur lifihom ˙adt ir-rijabilitazzjoni me˙tie©a,xhur li fihom qed nitg˙allem il-paçenzja(l-iktar mieg˙i nnifsi!), xhur li fihom qednitg˙allem nirringrazzja ‘l Alla tal-grazzjikollha li nirçievi kuljum, u nabbandunadejjem iktar ru˙i f’idejh.

Meta nieqaf na˙seb fil-futur, nibΩa’!Nistaqsi kif se nibqa’ ng˙ix bl-u©ig˙, kifg˙al çertu affarijiet se nibqa’ niddependiminn ˙addie˙or. Imma ninduna li mankunx qed ng˙ix il-mument preΩenti.Fuq kollox dan biss g˙andna f’idejna!Kull filg˙odu malli nifta˙ g˙ajnejja,nag˙tih il-©urnata tieg˙i, nafdalu f’idejhlil dawk kollha g˙eΩieΩ g˙alija, lij˙obbuni, u dawk kollha li tant kienu©eneruzi mieg˙i, u nitolbu biex dak kolluli nag˙mel f’dak il-jum, Ωg˙ir kemm huΩg˙ir, ikun mag˙mul b’˙afna m˙abba.Skoprejt li din hi l-iktar ˙a©a importantifil-˙ajja.

Nispera li nibqa’ dejjemnapprezzaha... din il-˙ajja li re©g˙et©iet mislufa lili sena ilu!

Vicki

Marzu 2004... G˙alaqt sena mill-inçident tat-traffiku li ˙allienipparalizzata minn qaddi ‘l isfel, xahrejn biss qabel id-data li fihakellna niΩΩew©u... sajjetta fil-bnazzi... çans ie˙or g˙all-˙ajja...qaluli li kont fil-periklu tal-mewt! Jien ma niftakar xejn ˙lief limeta fta˙t g˙ajnejja sibt li ma stajtx in˙oss jew inçaqlaq ri©lejja.

Wie˙ed qaddis li kien imurminn post g˙all-ie˙or u kienmag˙ruf g˙all-qalb tajba likellu, ©ie joqg˙od fil-viçin g˙alxi ©ranet. Ir-ra˙˙ala kienujgergru g˙al dan is-serp u kienulesti li jfittxuh u joqtluh jekkjirnexxielhom.

“Fejn nista’ nsibu?” staqsa l-qaddis, li malajr beda triqtulejn il-mog˙dija fejn kien jg˙ixis-serp. Il-qaddis g˙ajjat lis-serp u beda jlumu g˙al dik il-

Barra mir-ra˙al kienhemm serp kbir u perikoluΩli kien di©a’ qatel ra©el uwe©©a’ o˙rajn bil-gidmavelenuΩa tieg˙u.

˙erba li kien jag˙mel. “U issa,min˙abba dan id-deni kollu lig˙amilt, kul˙add irid joqtlok.Jekk inti tweg˙idni li matigdimx aktar, ng˙id lir-ra˙˙alabiex ma jfittxukx aktar.”

Xi ftit xhur wara, waqt Ωjarao˙ra tal-qaddis, da˙al serpimsawwat u migruf fl-g˙orfatieg˙u. “Wara li waqaftnigdem, ir-ra˙˙ala bdewjinkuni. Peress li jienm’g˙amiltilhom xejn, it-tfal

bdew iwaddbuli z-zkuk u l-©ebel ukoll. Óares lejja. Ìralihekk g˙aliex int g˙idtli biexma nigdimx.”

“Óabib tieg˙i,” qallu l-qaddis l-g˙aref, “Jien g˙idtlekbiex ma tigdimx mhux biex mazzekzikx.”

Kun twajjeb, imma tkunx©ifa. Biex tkun tajjeb ma tridxtkun ©ifa. Irrispetta lill-o˙rajn,imma fuq kollox irrispetta lilekinnifsek.

. Kienet se tkun diffiçli nΩommu t-tarbija ˙ajja g˙ax ma kellniex inkubaturperess li l-anqas dawl ma kellna.Minkejja li konna fuq l-equatorfilg˙axijiet kienet taqa’ s-sirda u tag˙melil-kes˙a. |ew© infermiera marru j©ibukaxxa bit-tajjar biex nag˙mlu t-tarbijafiha u hot water bottle. IΩda wara ftit©iet dik li marret timla l-hot water bottlebiex tg˙idli li waqt li kienet qed timliehbil-mis˙un kien infaqa’. Il-lastiku matantx iΩomm f’dawn il-klimi. Il-problemakienet illi kien l-a˙˙ar hot water bottle ubiex tixtri wie˙ed ridna mmorru l-belt likienet bog˙od sew barra li kien bil-lejl.Allura ddeçidejt li nqieg˙du t-tarbija˙dejn nar jaqbad kemm stajna ungeΩwruha tajjeb.

L-g˙ada f’nofsinhar mort b˙as-soltubiex nitlob ma’ dawk it-tfal ta’ l-orfanotrofju fejn kont na˙dem li kienujin©abru biex jitolbu mieg˙i. Tajthomdiversi su©©erimenti fuqxiex stajnanitolbu u g˙edtilhom ukoll dwar it-

Din l-istorja kitibha tabib li kien ja˙dem fl-Afrika t’Isfel.

tarbija u kif kellna bΩonn ur©enti ta’ hotwater bottle g˙ax it-tarbija kienetfaçilment tmut ming˙ajru. G˙edtilhomukoll fuq o˙tha li kien g˙ad g˙andhasentejn u li kienet qed tibki g˙ax makellhiex ommha. Ruth, wa˙da mit-tfal, likellha g˙axar snin, talbet bil-mod çar utond u ming˙ajr kantunieri:

‘Jekk jog˙©bok Bambin,’ bdiet Ruth,‘ibg˙at hot water bottle. Ibag˙tu llumg˙ax g˙ada jkun ta’ xejn g˙ax Ωgur li t-tarbija tkun mietet. G˙alhekk jekkjog˙©bok ibag˙tu wara nofsinhar.’ Waqtli jien bdejt in˙okk rasi bil-guffa©ni ta’din it-talba, Ruth kompliet: ‘U kif tkung˙addej tista’ jekk jog˙©bok t˙alli wkollpupa Ωg˙ira g˙al o˙t it-tarbija biex hitkun taf kemm inti t˙obbha?’

B˙al wara ˙afna talb simili li j˙obbujag˙mlu t-tfal bdejt in˙ossni strambng˙id Amen! Ma mma©inajtx li Alla kiense jag˙mel dak li talbitu Ruth. Naf lijista’ kollox g˙ax il-Bibbja hekk tg˙idilnaimma hemm il-limiti na˙seb. L-uniku

mod kif seta’ jirrispondi g˙al din it-talbakien billi jibg˙atli pakkett mid-dar lijkunu bag˙tu xi qraba jew ˙bieb. Kontilni erba’ snin sa dak iΩ-Ωmien ©o l-Afrikau qatt kont g˙adni ma rçevejt pakkettita’ dan it-tip. U wara kollox kieku kelluji©i pakkett kien se jkun fih hot waterbottle? Jien kont ng˙ix l-Afrika mhux l-Alaska!

Wara nofsinhar, waqt li kont qedng˙allem l-infermiera, wasalli messa©© likien hemm karozza quddiem il-biebtieg˙i. Sakemm wasalt id-dar il-karozzakienet telqet imma fuq il-veranda kienhemm kaxxa kbira. G˙ajnejja bdewjilmg˙u. Ma stajtx nifta˙ il-pakkettwa˙di u sejja˙t lit-tfal. Flimkien fta˙na l-pakkett bil-mod biex ma nqattg˙ux il-karta li kien imkebbeb fih. L-eçitamentkien kbir u erbg˙in par g˙ajnejn kienuqed i˙arsu ˙erqana ˙alli jaraw x’fih.

Kif fta˙nieh bdejt no˙ro© flokkijiettas-suf li qassamt lil min kien hemm.Óri©t ukoll xi faxex g˙all-pazjenti u xi

Lejl minnhom ˙dimt qatig˙ biex nassisti omm li kienet se twelledtarbija qabel iΩ-Ωmien. Minkejja kull m’g˙amilna l-omm mietet u

˙allitilna naqra ta’ tarbija mwellda qabel iΩ-Ωmien u tifla ta’ sentejn

80, Antoine de Paule Square, PaolaTel: 2169 5001 • Fax: 21805264

Office SuppliesIMPORTERS & DISTRIBUTERS

To be your Supplier

is Our Price

VELMORVELMOR

ingredjenti biex nag˙mlu xi affarjiet tal-˙elu. Er©ajt da˙˙alt idi u hekk hu - ˙ri©thot water bottle ©did. L-anqas biss konttlabt lill-Mulej biex jibag˙tu, ma kontxemmint li seta.’ Ruth kienet fuqquddiem u hekk kif rat il-flixkun tal-lastiku kienet pronta da˙˙let idha fil-kaxxa: ‘Jekk il-Bambin bag˙at danbag˙at ukoll il-pupa,’ qalet eçitata. Uhekk kien. G˙ajnejha bdew ileqqu bil-fer˙ waqt li talbet permess biex tmurtag˙ti dik il-pupa lil dik it-tifla u tg˙idilhali Ìesu kien i˙obbha. Qatt ma kienetiddubitat.

Il-pakkett kien ilu ©ej ˙ames xhurippakkjat mill-qraba u l-˙bieb li kienurrispondew g˙as-sej˙a t’Alla meta raw il-bΩonn tag˙na minn ˙ames xhur qabel!Kien irrisponda fil-˙in minn ˙ames xhurqabel g˙at-talba ta’ tifla li talbitu jibg˙atpupa u hot water bottle ‘wara nofsinharta’ dik il-©urnata. ‘Qabel ma jsej˙unisma’ s-sej˙a tag˙hom’ (Isaija 65, 24)

Imma ng˙iduha kif inhi, mhux kullmin ikollu dawn l-attivitajiet, jibΩa’ l-istess! U dan jaffettwa ˙afna kif se tmurwaqt l-intervista, il-kunçert jew il-laqg˙a.Iktar kemm tibΩa’, iktar tinfixel u inqastikkonçentra fuq dak li tkun qedtag˙mel.

Ara ftit dawn il-punti li ©ejjin, g˙axjistg˙u jg˙inuk ˙afna biex tnaqqas il-biΩa’ vojt u tikkonçentra iktar:• Po©©i l-attivita’ li g˙andek fil-

perspettiva tag˙ha. X’inhi din l-attivita’? |gur mhix l-a˙˙ar ta’ ˙ajtek.X’jista’ ji©ri jekk tmur ˙aΩin? Ir-riΩultat hu daqshekk gravi lititwerwer minnu? Kemm se tkunimportanti g˙alik din l-attivita’˙ames snin o˙ra? Jekk ma tg˙addixmill-intervista g˙ax-xog˙ol, ipprovaxog˙ol ie˙or. Jekk ma tmurx tajjebf’kunçert, a˙dem biex darb’o˙ratmur a˙jar.

• A˙seb fl-attivita’ b˙alakomunikazzjoni bejn tnejn. Jekk hiintervista g˙ax-xog˙ol, ara jekk il-post tax-xog˙ol il-©did hux tajjebg˙alik, bil-kundizzjonijiet li tawk. Jekkhu kunçert jew diskors, a˙seb kif setikkomunika a˙jar ma’ l-udjenza lig˙andek quddiemek. Emmen fil-

Qalbek t˙abbat, idejk imxarrbin bl-g˙araq u griΩmejk xotti! Dawnhuma sinjali çari ta’ biΩa’. Kemm jekk g˙andek intervista g˙ax-xog˙oljew xi eΩami, kemm jekk se tag˙mel xi diskors, se tirreçta, iddoqq,tkanta jew tiΩfen, jew jekk se tiltaqa’ ma’ xi ˙add importanti g˙alik,dawn huma sinjali li juru l-biΩa’ tag˙na li naqg˙u g˙aç-çajt, jew li mang˙addux mill-intervista, jew li ma nkunux aççettati.

messa©© li qed twassal u wasslu sewlil dawk ta’ quddiemek.

• Ikkalma permezz ta’ eΩerçizzji tan-nifs. Ibda billi tie˙u nifsijiet qosra.Imbag˙ad ˙u n-nifs minn imnie˙reku o˙or©u bil-mod minn ˙alqek.Irrepetiha, speçjalment qabel tibda l-laqg˙a jew l-attivita’ li g˙andek. Jekkint tbati minn biΩa’ esa©erat, forsitajjeb tikkunsidra xi sezzjonijiet ta’yoga fuq baΩi regolari.

• Ipprepara sew qabel l-attivita’. Jekks’issa g˙amilt diversi intervisti u marnexxilekx timpjega ru˙ek, ara intixqed tag˙mel xi ˙a©a ˙aΩina. Óareslejk innifsek qisek prodott li tridtbieg˙u lil min se jimpjegak. Kun çarmeta tispjega r-ra©unijiet g˙aliex minse jimpjegak g˙andu jimpjega lilek.Illum il-kompetizzjoni hija qawwija ug˙alhekk jista’ jkun li din hi r-ra©unig˙aliex mhux qed jirnexxilektakkwista mpjieg. Li tkun ippreparatinaqqaslek it-tensjoni. Jekk setag˙mel xi diskors, jew tag˙tikunçert, ipprepara sew u kun çertminn dak li se tag˙mel. Jekk g˙andekxi punti diffiçli, studjahom sew.

• Jekk g˙amilt diversi tentattivi g˙alxog˙ol jew xi eΩami, u s’issa g˙ad ma

rnexxilekx, te˙odhiex personali, ut˙allix lil mo˙˙ok jibda ja˙seb li forsimintix kapaçi. Ara hux qed tag˙melxi ˙a©a ˙aΩina, u rran©aha. Immambag˙ad ftakar ukoll li probabblihemm diversi fatturi li qed ja˙dmukontrik bla m’g˙andek tort. Ix-xog˙ol offrut jista’ jkun ©a’mwieg˙ed, jew ikunu jridu nies li©a’ qed ja˙dmu fl-istess post, jewma jkunux iridu j˙allsu daqs kemmqed titlob int.Imbag˙ad itilqilha, kif ng˙idu. Jekk

int g˙amilt kull ma tista’ fl-intervista,jew fid-diskors, imbag˙ad ˙alliha. G˙idprosit lilek innifsek g˙ax kellek din l-opportunita’ li mhux kul˙add ikollu.Ag˙ti prosit lilek innifsek ukoll g˙axaççettajt li tie˙u riskju minkejja li makienx façli g˙alik. Ag˙ti permess lilekinnifsek li ma jirnexxilekx, din id-darbawkoll. Imma emmen li xi mument g˙adti©ik tajba. Ibqa’ çert li din l-esperjenzakabbritek u g˙allmitek affarijiet ©odda,u g˙alhekk, ji©ri x’ji©ri, g˙amilt tajjeb li˙adt din l-opportunita’.

Wie˙ed neguzjant ried jattendikonferenza u ddeçieda li jg˙addi mill-kampanja biex ikollu vja©© ta’ mistrie˙.Wara ftit sig˙at induna li kien mitluf.Lema˙ bidwi ©o g˙alqa u waqaf biexjistaqsih fejn kien jinsab. “Tista’ tg˙idlikemm fadalli biex nasal Chicago?” staqsalill-bidwi. “Ma nafx eΩatt,” wie©eb il-bidwi.“Tista’ tg˙idli kemm ninsab ‘l bog˙od minnNew York?” re©a’ staqsa n-neguzjant. “Manafx eΩatt,” re©a’ wie©eb il-bidwi. “G˙all-inqas tista’ tg˙idli kif nasal malajr fit-triqil-prinçipali?” staqsa n-neguzjant g˙ajjien.“Le, ma nafx ng˙idlek eΩatt,” re©a’ wie©ebil-bidwi.

“Mela na˙seb li anqas int ma taf fejn int,˙abib!” g˙ajjat in-neguzjant li issa kien tilefil-paçenzja kollha.

“Forsi ma nafx fejn jien, imma d-differenza bejnietna hi li int mitluf u jienminiex!” wie©eb bil-kalma kollha l-bidwi.

Min hu l-mitluf, min ma jafx fejn sejjer,jew min ma jafx fejn jinsab?

Wara l-gwerra, is-suldati lirnexxielhom isalvaw intbag˙tu d-dar. Jason ma marx mill-ewwel id-dar iΩda mar joqg˙od g˙alihwa˙du fi flat ta’ sie˙bu.

Xi jumejn wara, Jason çempellil ommu u qalilha li kien g˙adu˙aj. Ommu fer˙et bih u talbitujer©a’ jmur id-dar fi ˙danha.Jason staqsiha jekk setax imur id-dar u jie˙u lil sie˙bu mieg˙u.Qalilha li dan sie˙bu kellu bΩonnl-g˙ajnuna g˙ax kien indarab sewfil-battalja. Qalilha li kellu wiççusfigurat u kellu siequ u idu neqsin.L-omm issummat iΩda wara ftitqaltlu, ‘Ejja int iΩda lil sie˙beki©©ibux mieg˙ek. Kif se ndurubih a˙na. Dak irid persuna l-˙inkollu mieg˙u. M’g˙andix dak il-˙in kollu. Fuq kollox dikproblema tal-familja tieg˙u; melajie˙du ˙siebu huma. Ejja int, lilekirrid’.

Jason tbikkem, ma fela˙xilissen kelma o˙ra u malajr malajrsellem lil ommu u qata’. G˙amel©img˙a jhewden fuq il-kliemt’ommu sa ma re©a’ ©abar il-kura©© u çemplilha. Ommu qaltluli kienet inkwetata g˙ax ma ratuxu ma kienx qalilha fejn kien qedjoqg˙od. Jason re©a’ talabha lijmur id-dar flimkien ma’ sie˙bu likien midrub u li ma kellux minjie˙u ˙siebu. Qalilha li hu kien sejg˙in fejn jista’ biex kemm jista’

jkun ma j˙assarx il-˙ajja tal-familja.

Ommu ma riditx taf b’dansie˙bu tant li qaltlu li hi riedettg˙ix ˙ajjitha u ma riedet lil ˙addjikkundizzjonaha kif tg˙ix. Qaltluli l-problemi kellu jwarrabhom. Hukellu ˙ajja x’jg˙ix, hi kellha˙ajjitha x’tg˙ix u familja x’tie˙u˙sieb. Dan kien biΩΩejjed g˙aliha.Ma riditx piΩijiet o˙ra.

Jason tbikkem u talab lil ommutbierku u qata’. G˙adda jiem s˙a˙jibki u ma ried imiss xejn ma’˙alqu. Óafna drabi anqas biss kienjifla˙ lilu nnifsu. Kien tantmag˙dur. Darba wa˙da metasie˙bu mar jarah b˙as-soltu, sabumix˙ut fuq is-sodda, mejjet.

Malajr g˙arrfu lill-familja ta’Jason b’din id-diΩgrazzja. Ommu umissieru ©rew lejn l-isptar. Tistg˙uta˙sbu kif baqg˙u meta fuq is-sodda raw ©uvni b’wiçç sfigurat,bla sieq u bla id. Lil binhomg˙arfuh sew. Ta’ xejn xehret ug˙ajtet l-omm. Issa g˙arfet libinha kien biss qed jistudjaha ˙allijara hi taççettahx kif kien. Ommum’g˙addietx minn dan it-test ug˙araf li kien se jkun ta’ piΩg˙aliha u g˙all-familja. Jason mafela˙x aktar.

L-im˙abba vera t˙obb blakundizzjoni. M’g˙andhiex ‘g˙ax’ u‘imma’. Ma tfittex ebda garanzijata’ xejn.

Resqet lejn il-Buddha, tibki, u qaltlu:“Mg˙allem kbir, jekk jog˙©bok, qajjemlil ibni mill-mewt.” Il-Buddha wie©eb,“Hekk nag˙mel, iΩda l-ewwel int tridtag˙mel xi ˙a©a g˙alija, Kisa Gotami.Trid tmur ir-ra˙al u ©©ibli ponn Ωerrieg˙atal-mustarda (l-iktar ˙wawar komuni fl-Indja) u bih jien nag˙mel mediçina g˙at-tifel tieg˙ek. Pero’ hemm ˙a©a o˙ra,”qal il-Buddha. “IΩ-Ωerrieg˙a tal-mustarda trid ti©i minn ©o dar fejn mamiet ˙add, fejn ˙add ma mietlu ©enitur,ra©el, mara, tifel, tifla jew ˙abib.”

Kisa Gotami ©riet g˙ar-ra˙al u da˙let©o l-ewwel dar tittallab Ωerrieg˙a tal-mustarda. “Jekk jog˙©obkom, ag˙tuniftit.” U n-nies li g˙arfu n-niket tag˙hamalajr tawha. IΩda mbag˙ad staqsiet,“F’din id-dar qatt miet xi ˙add? Mietetxi omm jew bint jew ˙abiba?” Huma

wie©bu, “Iva. G˙adu kif kellna mewt is-sena l-o˙ra.” G˙alhekk, Kisa Gotami˙ar©et u ©riet g˙ad-dar l-o˙ra. Dawnukoll offrewlha Ω-Ωerrieg˙a u hi re©g˙etstaqsiet, “Hawn mitilkom xi ˙add?”Din id-darba kienet iz-zija x-xebba.Ìod-dar l-o˙ra kienet mietet it-tifla Ω-Ωg˙ira. U hekk sabet li, f’kull dar, kienmiet xi ˙add.

Fl-a˙˙ar, Kisa Gotami waqfet u, fin-niket tag˙ha, indunat li dak li ©ara lilhaji©ri lil kul˙add: li kull min jitwieled iridimut. Qabdet il-©isem mejjet ta’ binhau re©g˙et ˙aditu g˙and il-Buddha.Hemmhekk difnuh kif suppost. Baxxietrasha u talbet lil Buddha jag˙tihatag˙lim mimli g˙erf u sabar f’din id-dinja ta’ twelid u mewt. Hi laqg˙etdan it-tag˙lim ©o qalbha u saret marag˙arfa u g˙exet fil-paçi.

Fi Ωmien il-Buddha jg˙idu li kien hemm mara Ωag˙Ωug˙a jisimhaKisa Gotami li kienet ©arrbet ˙afna tra©edji, wa˙da wara l-o˙ra.L-ewwel mitulha r-ra©el tag˙ha u membru ie˙or g˙aΩiΩ tal-familja tag˙ha. Kien fadlilha biss tifel. Ìara li qabditu marda umiet ukoll. Qalbha maqsuma, qabdet il-©isem ta’ binha mejjet ubdiet ti©ri bih kullimkien titlob l-g˙ajnuna, xi mediçina biexjer©a’ lura g˙all-˙ajja imma naturalment, ˙add ma seta’jg˙inha. Fl-a˙˙ar, xi ˙add ˙ajjarha tmur g˙and il-Buddha li kienqed jg˙allem fil-foresta tal-qrib.

Il-knisja kienet kwaΩi mitfija g˙al kollox g˙ajr g˙alxi xemg˙at mixg˙ulin fuq l-altar. Dun Feliç g˙alaq il-bieb tas-sagristija u tbissem hekk kif ir-ri˙a ta’ l-inçenslaqg˙etu kif ˙are© mill-bieb. Imma fil-pront waqaf. Il-knisja ma kinitx vojta g˙al kollox!

Fuq in-na˙a ta’ wara, lema˙ Ωag˙Ωug˙ mitluq fuqbank. Kien Ωag˙Ωug˙ li ma kontx tag˙tih aktar minnsbatax-il sena, iΩda l-ftit dawl tax-xemg˙at kienbiΩΩejjed biex jikxef l-g˙ejja li kellu Ω-Ωag˙Ωug˙. Il-Qassis t˙assru u mexa bil-mod g˙al ˙dejh. “Nista’noqg˙od ftit ˙dejk?” qallu Dun Feliç hekk kif wasalma’ ©enbu.

IΩ-Ωag˙Ωug˙ dar ma˙sud u g˙all-mument dehermifxul. Tant kien mitluf fi ˙sibijietu li l-anqas kieninteba˙ b’Dun Feliç riesaq lejh. Imma mbag˙ad donnu©ie f’tieg˙u u ming˙ajr l-ebda kelma, ΩΩerΩaq fuq in-na˙a tal-lemin u g˙amel spazju g˙all-qassis. Dun Feliçpo©©a ˙dejh u ˙ares lejh. F’dak id-dawl batut, lema˙biss wiçç daqsxejn safrani u b’g˙ajnejh miksurin.

G˙alkemm kien ©did f’dan ir-ra˙al, Dun Feliç kienmg˙obbi sew bl-esperjenza u l-g˙ajnejn ferrie˙atieg˙u kellhom ˙abta kif jaqraw x’ ikun hemm misturf’qalb in-nies. Wara ftit ˙in fis-skiet, Dun Feliç serra˙idejh fuq l-id mitluqa taΩ-Ωag˙Ωug˙ u b’ le˙en baxxqallu “Lest li taqsam mieg˙i dak li qieg˙ed inikktek?”

Dun Feliç irran©a l-karti ta’ fuq il-mejda utefa l-lampa. L-arlo©© kien g˙adu kif daqqis-sebg˙a ta’ fil-g˙axija u l-qassis kienqieg˙ed ja˙seb biex imur bil-mod id-dar.Dawwar xalla sewda m’ g˙onqu upprepara biex jo˙ro© mis-sagristija g˙al©ol-knisja mudlama.

IΩ-Ωag˙Ωug˙ ˙ares lejh fis-skiet.Imbag˙ad hekk kif ˙ares lejn xemg˙addub fuq l-altar qal b’ le˙en mitfi “Alla maj˙obbnix, Father.” Dun Feliç ma tkellimx.Imbag˙ad wara ftit ˙in qallu “U xij©ieg˙lek ta˙seb hekk?”

IΩ-Ωag˙Ωug˙ ˙a nifs twil u bedajirrakkonta. “Father, jien lil missieri maniftakrux. Miet f’inçident meta jiena kellisena. Ommi kellha to˙ro© ta˙dem biextmantni lili u lil ˙ija l-kbir. Ma kinitx façlig˙aliha u min jaf kemm ‘il darba marrettorqod b’ stonku vojt biex il-ftit ikel tag˙tihlilna. Kienet tg˙idilna li di©a’ kielet metafil-fatt ma tkun kielet xejn. Fl-a˙˙ar deherxaqq dawl fil-˙ajja sempliçi tag˙na...Óames xhur ilu ΩΩewwe© ˙ija. Kieku tafkemm konna fer˙anin. Hu u martu fihomkoppja sabi˙a imma... issa...!”

IΩ-Ωag˙Ωug˙ waqaf hekk kif ˙assdemg˙a tifforma fuq xfar g˙ajnejh. “Issa...il-ftit fer˙ tag˙na g˙eb fix-xejn.” kompla it-tfajjel, “Miskin ˙ija. Ma tantx bdewhasabi˙a l-˙ajja miΩΩew©a g˙ax... issa...tfaççalu kançer fl-istonku. Ma’ l-a˙bar tal-marda ta’ ˙ija, ommi bdiet sejra lura ukellha tinxte˙et fis-sodda. Madankollu,min˙abba fija, baqg˙et tqum u ta˙demsakemm il-biera˙ ˙assha ˙aΩin. In˙ossniwa˙di. M’g˙andi lil ˙add g˙and minimmur...” Dun Feliç ma tniffisx u baqajisma’ liΩ-Ωag˙Ωug˙ sa l-a˙˙ar.

“Ommi dejjem kienet tg˙allimni ˙a©awa˙da: biex inkun dejjem bniedem tajjeb;biex in˙obb lil Alla u l-proxxmu tieg˙i.Kienet tqajjimna kmieni fil-g˙odu biexnisimg˙u il-quddies qabel ma mmorru l-iskola... g˙ax Alla j˙obbna... Imma kif jista’jkun i˙obbni meta jien ˙lief slaleb marajtx?!” g˙ajjat bl-le˙en g˙oli waqt li

g˙aqqad idu f’ponn.“Imma Alla j˙obbok,” qallu Dun Feliç

b’ton ta’ mog˙drija.“Qed tigdeb!” ˙atfu iΩ-Ωag˙Ωug˙ “Kif

jista’ j˙obbni meta ˙adli lil missieri metakont g˙adni tarbija! Taf li jien qatt mastajt ng˙ajjat lil xi ˙add ‘Pa!’? Ommidejjem ta˙dem g˙alina u qatt ma kellhaç-çans li tieqaf ftit biex tistrie˙. U issa lilmin imiss? Lil ˙ija jew lil ommi?” IΩ-Ωag˙Ωug˙ ma fela˙x ikompli u d-dmug˙li kellu fuq xfar g˙ajnejh ©elben ma’˙addejh. “Jien wa˙di u n˙ossniabbandunat. M’g˙andi lil ˙add mini˙obbni ˙lief ommi u ˙ija. U jekk imutuhuma? X’ se nag˙mel? Qed tifhem issa,father? Óajti salib wie˙ed... Qatt iltqajtma’ wie˙ed msallab daqsi?”

Dun Feliç qam bil-wiefqa. “Iva!” qallubl-istess ton ˙elu ta’ qabel, “Naf lil xi˙add imsallab b˙alek. Imxi mieg˙i ˙anlaqqg˙ek mieg˙u.” IΩ-Ωag˙Ωug˙ baqa’j˙ares lejn Dun Feliç b’˙alqu miftu˙ iΩdaming˙ajr kelma wa˙da mexa warajh.

Dun Feliç tela’ fuq l-altar mudlam, ˙axemg˙a f’idejh, g˙olliha ‘l fuq u qal“Óares ‘l hawn ˙abib. Dan daqsekimsallab, b˙alek...” IΩ-Ωag˙Ωug˙ g˙olla˙arstu ‘l fuq u g˙ad-dawl tax-xemg˙alema˙ il-wiçç safrani ta’ Ìesu’ Kurçifiss. Umin-na˙a l-o˙ra, il-wiçç g˙ajjien tal-kurçifiss kien qieg˙ed i˙ares lejh ug˙alkemm kien tal-kartapesta, id-dettaljita’ wiççu kienu çari ˙afna. Id-demm kiennieΩel minn ma’ rasu u Ω-Ωag˙Ωug˙innota li g˙ajn minnhom kienetimben©la.

“Dan... imsallab b˙alek” qal DunFeliç, “Dan jaf x’ ji©ifieri l-u©ig˙. Dan jaf

x’ ji©ifieri t˙ossok wa˙dek. B˙alek kellujerfa’ salib tqil. U dan g˙ax i˙obbok. L-im˙abba kienet ir-ra©uni g˙alfejn huspiçça hekk... l-im˙abba g˙alik ug˙alija...”

G˙ajnejn iΩ-Ωag˙Ωug˙ kienu livell ma’saqajn l-imsallab. Óarstu re©a’ refag˙ha ‘lfuq. Lema˙ il-©isem g˙ajjien tieg˙u.Lema˙ id-daqqiet tas-swat li rçieva.Imbag˙ad, g˙ajnejn iΩ-Ωag˙Ωug˙ ltaqg˙um’g˙ajnejn l-imsallab.

G˙alkemm l-g˙ajnejn kienu mben©linu mtaqqlin, demg˙a wa˙da kienet nieΩlaminn fuq il-©rie˙i... U Ω-Ωag˙Ωug˙ ftakarfil-missier li qatt ma kien ra, ftakar fil-wiççmarid ta’ ommu, ftakar fis-salib ta’ ˙uh...

“Qed taraha dik id-demg˙a?” qal DunFeliç waqt li ppunta subg˙ajh lejn il-Kurçifiss “Dik demg˙a ta’ fer˙. Ìesu’ kienjaf li t-tbatija u l-mewt tieg˙u kienu sejag˙tu kura©© lil dawk kollha li f’din il-˙ajja qeg˙din i©orru xi salib. L-im˙abbag˙andha qawwa enormi tant li kull mini˙ares lejn il-Kurçifiss jistrie˙ u jimtela bil-kura©©. Óafna nies naqashom il-fer˙f’˙ajjithom, mhux g˙ax jinsabu msallbin,imma g˙ax jinsew i˙arsu lejn dan l-Imsallab!”

IΩ-Ωag˙Ωug˙ niΩel g˙arkubbtejh u b’wiççu mxarrab bid-dmug˙ ˙ares fit-tullejn dak il-wiçç mimli m˙abba. Ftit minutij˙ares lejn dak l-imsallab u qalbu stra˙et.Kien mtela bi m˙abba ˙elwa... u s-salib likien qieg˙ed i©orr ˙assu je˙fief...

Hekk kif ˙are© mill-knisja dakinhar,mistoqsija tal-qassis kienet g˙adha tidwif’widnejh: “Hemm im˙abba akbar minndin?”

Clive Piscopo

Jien kont l-iΩg˙ar fost erba’ a˙wa bniet u g˙alhekk dejjem mess lili li nie˙u˙sieb in-nanna TereΩa. Kienet mara twila u rqiqa li taf tag˙mel ˙afnaekonomija u o©©ett kienet tuΩah u ter©a’ tuΩah sakemm jibqa’ tajjeb. Kullmeta kienet ti©i g˙andna, dejjem kienet i©©ib mag˙ha pakketti taΩ-Ωrierag˙

©o enveloppi wΩati. Fuqhom kien ikun hemm ta’ xiex kienu, kifg˙andek t˙awwilhom u kif g˙andek tie˙u ˙siebhom. Kollox kienet

tiktbilna b’idejha fuq label li kienet twa˙˙al ma’ l-envelopp.

Lil ˙uti kienet tie˙u ˙sieb xi Ωrierag˙ tag˙tihomg˙ax ma tantx kienu jie˙du ˙siebhom g˙alhekkkienet tag˙tihom Ωrierag˙ li riedu mill-inqas kura uattenzjoni. IΩda lili le. Lili kienet tag˙tini Ωrierag˙ liriedu ˙afna attenzjoni u kura.

Meta ΩΩew©et o˙ti ta’ qabli, in-nanna kellha 84sena u kienet g˙adha tg˙ix wa˙edha, tehda fil-©nien li kellha. Lil kull wa˙da minn ˙uti l-o˙ratathom vaΩett mimli Ωerrieg˙a mill-©nien tag˙ha uhekk g˙amlet lil din. Dan kien parti mir-rigal tat-tie©. Il-vaΩett kien mimli b’saffi ta’ Ωrierag˙differenti u kull saff kien mifrud b’biçça drapp.

Tant kien ippakkjat li Ωgur kiense jservihom sa l-a˙˙ar ta’˙ajjithom u l-familja qatt makellu jkollha l-problema tal-©u˙.

Sentejn wara, in-nannatatha puplesija u kellha tmurtg˙ix f’dar ta’ l-anzjani g˙axma setg˙et tag˙mel xejnwa˙edha. Ovvjament g˙at-tie© tieg˙i ma setg˙etx ti©iiΩda kont xorta fer˙ana hekkkif fuq il-mejda tar-rigali rajt

il-vaΩett tan-nanna. Din id-darba,iΩ-Ωrierag˙ ma kinux ippostjati saffsaff fuq xulxin iΩda Ωrierag˙differenti sabu posthom kif ©ie ©iefil-vaΩett. Fuq kollox il-vaΩett kellul-g˙atu msaddad u deher li kien ilujintuΩa. IΩda xorta kienet ftakrettibg˙at il-vaΩett allavolja kienetmarida mejta u kwaΩi bla sa˙˙a.Óassejtha tberikni u apprezzajt liΩammet it-tradizzjoni li kellha.

Mark, l-g˙arus tieg˙i, kelluxog˙ol fil-belt u g˙alhekk mornanoqog˙du f’appartament viçin.Ìnien ma kellniex u g˙alhekkpo©©ejt il-vaΩett f’˙o©or it-tieqa fil-kamra ta’ l-ikel bit-tama li xi darbankun nista’ niΩrag˙hom.

In-nanna mietet meta twieldu t-tewmin tieg˙i. Meta dawn bdewjimxu, il-vaΩett kellu jsib post ie˙org˙ax il-˙in kollu kienu jipprovawji©bduh minn fuq it-tieqa. Sab ru˙ufuq il-fri©©, fejn ma kinux jil˙quh.Ma xtaqtx nitlef dak it-teΩor likienet tatni nannti. MaΩ-Ωmien,xtrajna dar iΩda fil-bit˙a ma kienxhemm xemx biΩΩejjed biexin˙awwel iΩ-Ωrierag˙. Id-daqsxejn˙amrija li kelli kienet tifla˙ tkabbarbiss xi erba’ fjuriet.

It-tewmin kibru u sabu fejn bnewil-bejta tag˙hom. IΩ-Ωmien bedadie˙el ©mielu u Mark beda ja˙sebbiex jirtira mix-xog˙ol. Issa konna©emmajna xi ftit flus u g˙alhekk˙sibna li nixtru dar çkejkna fil-kampanja bi ©nien imdawwar

mag˙ha fejn jien stajt inkabbar il-pjanti. IΩda sajjetta faqqg˙et fil-bnazzi. Mark safa mtajjar minnxufier li kien fis-sakra u spiççapparalizzat minn g˙onqu ‘l isfel. Il-flus li konna ©emmajna kellhomimorru g˙at-terapija ta’ Mark fejnirnexxielu jer©a’ jibda juΩa xi ftitidejh u s-swaba’. Xejn ma seta’jag˙mel wa˙du.

Bejn il-©iri l-isptar u l-qag˙dakiefra finanzjarja li sibt ru˙i fiha,bdejt ng˙ejja ˙afna. Mark kienwasal biex jo˙ro© mill-isptar ubdejt naqta’ qalbi kif stajt nie˙u˙siebu sew u ndur bih. Kien fih id-doppju tieg˙i iΩda ma kellix biexin˙allas lil xi ˙add biex ji©i jg˙innid-dar. Qtajt qalbi g˙al kollox tantli bdejt innaqqas anke l-ikel. O˙tikienet tg˙ix viçin tieg˙i. Spisskienet ti©i tarani u ©©ibli l-ikel.Sa˙ansitra offrietli li ti©i toqg˙odmieg˙i biex tg˙inni nie˙u ˙siebMark iΩda kont naf li Mark kieni˙ossu skomdu.

Jum fost l-o˙rajn ©abitli dixxlaΩanja u wara li kilna, kien baqa’ftit u marret tpo©©ih fil-fri©©.Hekk kif g˙alqet il-bieba tal-fri©©,instema’ l-vaΩett taΩ-Ωrierag˙içekçek. Kien g˙adu fuq il-fri©©.O˙ti riedet taf dak x’˙oss kien ug˙olliet idha biex tara x’kien dakil-vaΩett.

Óarist lejha minn fuq is-sink tal-platti u g˙edtilha li kien biss il-vaΩett taΩ-Ωrierag˙ li n-nanna

kienet tatni ˙afna snin qabel f’jumit-tie©. Jenny ˙arset lejja ustaqsietni, ‘Mela qatt ma fta˙tu?’

‘Qatt ma kelli roqg˙a ˙amrijafejn stajt niΩra’ l-pjanti tan-nanna’,g˙edtilha.

Jenny qabdet il-vaΩett f’id wa˙dau qabdet l-g˙atu fl-o˙ra. Óaditnifuq il-mejda ta’ l-ikel u warabattikata rnexxielha tifta˙ l-g˙atu.IΩ-Ωrierag˙ malajr tferrxu ma’ l-art ufuq il-mejda. Biççiet minnhomkienu tilfu l-kulur tag˙hom u o˙rajnnixfu. Jien staqsejtha x’kienet qedtipprova tag˙mel meta f’idha naraenvelopp kannella u qadim ˙iere©mill-vaΩett. Newlithuli f’idejja utalbitni nift˙u.

Fih sibt ˙ames çertifikati. Kullwie˙ed kien jiswa b’mitt lira‘shares’ f’kumpaniji differenti.Waqt li konna qed naqraw l-ismijiettal-kumpaniji, g˙ajnejna kienudonnhom se jaqbΩu minn posthom.Ma ridniex nemmnu lil g˙ajnejna.Ìbart ftit Ωrierag˙ f’idejja u filwaqtli ressaqthom ma’ xufftejja, g˙edttalba bil-qalb b˙ala ringrazzjamentlil nannti. Xorta kienet qed tie˙u˙sieb il-©nien tieg˙i biex metawasal il-waqt stajt ingawdi mill-frott tieg˙u. Nannti salvatilna˙ajjitna. Kont qtajt qalbi u makontx naf fejn kont se nag˙ti rasi.Issa nannti kienet solvietli kullproblema li kelli.

L-im˙abba tinΩera’ darba utag˙ti frott fi Ωmienha!

“Wasalt biex niΩΩewwe©, Mulla,” qallu l-˙abib, “utg˙idx kemm jien eççitat. Mulla, qatt ma ˙sibt biextiΩΩewwe©?” Nasrudin wie©eb, “Iva, ˙sibt biexniΩΩewwe©. Meta kont Ωag˙Ωug˙ kont xtaqt ˙afnanag˙mel dan. Kont nistenna li nsib mara perfetta.Ivvja©©ajt biex insibha u l-ewwel mort Damascus.Hemm iltqajt ma’ mara sabi˙a u qalbha tajba immakienet tar-ru˙ wisq u ma kenitx taf x’tag˙ti d-dinja.Bqajt nivvja©©a u wasalt Isphahan. Hemm iltqajt ma’

Mulla Nasrudin kien bilqieg˙da f’˙anut tat-te’ meta da˙al ji©ri ˙abib ikellmu.

mara li kienet tar-ru˙ imma t˙obb id-dinja wkoll;kienet sabi˙a wkoll imma ma stajniex niftiehmu.Fl-a˙˙ar mort il-Kajr u, wara li domt infittex˙afna, sibtha. Kienet tar-ru˙, ©entili, u sabi˙af’kollox. Óassejt li kelli l-mara perfetta li xtaqtjien.” Sie˙bu re©a’ staqsieh, “Imbag˙ad g˙aliexma ΩΩewwi©thiex, Mulla?” Nasrudin xengel rasu uqal “B’xorti ˙aΩina, anki hi kienet qieg˙da tfittexra©el perfett.”

l-Abbonament

• Jekk tixtieq TAGÓTI RIGAL SABIÓ lil xi˙abib/a tieg˙ek,speçjalment lil xi Ωag˙Ωug˙jew Ωag˙Ωug˙a

• Jekk tixtieq IÌÌEDDEDl-ABBONAMENT tieg˙ek

• Jekk tixtieq TIBDA TIRÇEVIH ID-DAR BIL-POSTA, iktbilna mill-aktar fis

Ibg˙at din il-formola

lill-Editur, RM2000

Regina et Mater56, Triq l-Iljun, Floriana VLT16 Tel: 21230261

Abbonament g˙al sena jiswa biss Lm2.Qed inΩommuh baxx biex nil˙qu aktar nies...Imma billi l-ispejjeΩ ta’ l-istampar g˙olew,qed nitolbu lill-qarrejja jg˙inu b’xi offerta aktar,kul˙add skond kemm jista'. Grazzi talli tkunu©eneruΩi.

in©edded l-abbonament tieg˙i.

nibda nirçievi l-magazine id-dar bil-posta

nag˙ti abbonament rigal lil:

IVA NIXTIEQ (immarka fejn jg˙odd g˙alik)

Isem

Data tat-Twelid

Tel

Indirizz

Post Code

Qed nibg˙at çekk/Postal order ta’

TIEGÓEK

ÌEDDED

MALTAATTARD 21418028, 21418031BALZAN 21492288BAÓRIJA 21459135BIRKIRKARA 21492578,

21493250BIRÛEBBUGIA 21654518BLATA l-BAJDA 21223205BURMARRAD 21581122BUSKETT 21456227DINGLI 21452859FGURA 21802021FLORIANA 21242230G’MANGIA, ÓAMRUN,21221911MARSA, ST VENERA 21221911GÓARGÓUR 21481177GÓAXAQ 21898052

21892005GUDJA 21696336GÛIRA 21335231KALKARA, VITTORIOSA

21680240KIRKOP 21642144LIJA 21413579M’SCALA 21637881MANIKATA 21576769MARSAXLOKK 21688264MELLIEÓA 21573317MÌARR 21574658MOSTA 21433250, 21433769,

21433835

Tista’ tabbona fil-magazine RM2000 billi sempliçiment iççempel

in-numru tat-telefon li jg˙odd g˙al-lokalità fejn toqg˙od utiftiehem ma’ l-a©ent/a tag˙na biex ti©bor il-˙las tieg˙ek minndarek stess. Jag˙tuk id-dettalji meta ççempel.

MQABBA 21683070MSIDA 21238804NAXXAR 21411859PAOLA 21664606QORMI 21487282, 21494097RABAT 21456824SAFI 21676824SENGLEA 21690019SIÌÌIEWI 21461377, 21464804SLIEMA 21332375ST PAUL’S BAY 21571854TARXIEN 21897312XGÓAJRA 21690769ÛABBAR 21666267ÛEBBIEGÓ 21575652ÛEBBUÌ 21467453, 21640651ÛEJTUN 21675009ÛURRIEQ 21649680, 21682143

GÓAWDEXGÓASRI 21552613KERCEM 21564253MUNXAR 21554621NADUR 21552206QALA 21564206SAN LAWRENZ 21556355SANNAT 21554088VICTORIA 21554088, 21556487XAGÓRA 21553477XEWKIJA 21551329ÛEBBUÌ 21551135

ABBONA

BIT-TELEFON

Lm2Abbonament ta’ Sena

19

G˙addejna minn Pari©i jien u s-sodda

Il-biera˙ waqt il-˙olm u l-fantasija

U ©rejna ©irja sew, sidri ma’ daharha

Sakemm kien sar wisq ˙in f’dik il-g˙axija.

Kemm kont in˙obbhom, tfajjel, dawk l-iljieli

X’˙in ommi ti©i tbusni fuq ˙addejja,

Imbag˙ad id-dawl titfili w jien nistenna

Li n-ng˙as ˙elu w ˙afif jag˙laq ‘l g˙ajnejja.

Imma jkun g˙adu l-˙in biex jistrie˙ nifsi

U n˙alli l-˙olm fid-dlam jag˙mel ftit bija,

G˙ax dak il-lejl mill-©did sejrin intiru

Is-sodda w jien mad-dinja g˙alenija.

Imrekken ta˙t il-kutri kollhom fwie˙a

Li ommi b’tant im˙abba tkun ˙ejjietli

No˙lom fil-vja©© li ‘l bog˙od sejjer je˙odni

Mid-dinja li ˙lief mrar xejn ma ˙allietli.

Imbag˙ad in-nag˙sa ˙elwa ti©i f’daqqa

U bla naf kif tnessini l-fer˙ u d-dieqa.

Hekk qalbi torqod bla ma t˙alli l-farka

Ta’ l-art imbieg˙da minni wisq mixtieqa.

Iss’g˙adda dak iΩ-Ωmien li, tfajjel çkejken,

Kont nehda n˙ossni ntir mas-sodda tieg˙i.

Sal-lum g˙adni no˙lomha l-art imbierka

U, darba, Ωgur g˙ad in˙addanha mieg˙i!

Francesco Pio AttardVictoria G˙awdex

Jiena mara ta’ 28 sena, miΩΩew©a ug˙andi Ωew©t itfal Ωg˙ar, wie˙ed ta’ tlietsnin u wie˙ed ta’ sena u nofs. Meta ΩΩewi©tu xtaqt it-tfal dejjem tlabt ‘l Alla biex jag˙tinis-sa˙˙a ˙alli nkun nista’ nie˙u ˙sieb il-familjatieg˙i. IΩda b’xorti ˙aΩina inqalag˙li minnkollox u dejjem die˙la l-isptar. Ir-ra©eldejjem ˙a ˙siebi, u dejjem sibtu meta kellibΩonnu.

Fl-a˙˙ar ta’ Diçembru kont l-isptar ug˙amilt operazzjoni kbira ta’ erba’ sieg˙at, udomt xahar l-isptar. Kont imdejqa ˙afna umu©ug˙a, u bdejt nimmissja ˙afna l-familjatieg˙i. G˙alkemm kelli affarijiet serji xortakelli fidi kbira f’Alla, li ˙a jkun mieg˙i kull ˙in.Kont kuljum nitolbu biex, jekk hu possibbli,jag˙tini s-sa˙˙a li kelli ˙alli nie˙u ˙sieb iΩ-Ωew© an©li li g˙andi.

Wara ˙afna u©ig˙ u biki li bkejt g˙addakollox u ma ridtx nemmen lili nnifsi li er©ajt©ejt fuq saqajja. Ûaqqi kolla punti min fuqs’isfel u llum il-©urnata g˙andi sa˙˙a ta’ ljun.Na˙sel id-dar minn fuq s’isfel, inla˙˙aq mat-tfal, no˙ro©hom, ni©ri warajhom, u nag˙melaffarijiet li lanqas kont nag˙milhom qabel.

Li rrid ng˙id jien hu li kull ma ji©rilna fil-˙ajja tag˙na dejjem hemm ALLA. Mhux tallitani sa˙˙ti lura talli tani Ω-Ωejjed. Nixtieqng˙id lil min qed jaqra din l-ittra li hemm˙afna affarijiet sbie˙ f ˙ajjitna, iΩda dejjemkunu viçin t’Alla, g˙ax ming˙ajru m a˙naxejn! Vera li l-professuri u t-tobba bravi, iΩdaf’dak il-mument f’idejn Alla nkunu.

Ma niddejjaqx ng˙id li g˙addejt minn˙afna problemi ta’ mard. Huma affarijietnormali u mhux ta’ mist˙ija. IΩda ndunajt likemm ilni li ersaqt iktar viçin t’Alla sirtin˙ossni qomt mil-©did, u n˙oss li m’g˙andixejn.

GRAZZI MULEJ ta’ KEMM GÓAMILTMIEGÓI U TAL-KURAÌÌ KBIR LI TAJTNI !

Claire Peresso

Sur editur,Iddeçidejt li nikteb din l-ittra wara li

qrajt l-istorja li ˙ar©et fuq il-magaΩin ta’april 2004 bl-isem ta “Ìismu biççruh...Wiççu farrkuh...” fejn fiha jing˙ad li hijastorja vera fuq Mel Gibson.

Dik l-istorja mhija xejn ˙lief storjafalza li kienet qeg˙da tidher m’ilhux,tiddawwar permezz ta’ l-emails, u taparsihija iffirmata minn çerta persuna ‘PaulHarvey’. Mel Gibson qatt ma kienattakkat verament, u sfigurawlu wiççu.Qatt ma mar ja˙dem ©o çinema b˙ala“The man without a face”. L-istorja talfilm - “The Man Without A Face” m’hijiexibbaΩata fuq l-istorja ta’ Mel Gibson. Danil-film, li ˙are© fl-1993 huwa bbaΩat fuqstorja ta çerta Isabelle Holland li g©ib l-istess isem - “The Man Without a Face”.Din in-novella ©iet ippublikata fl-1972.Dak iΩ-Ωmien Mel Gibson kellu 16-il sena.

Paul Harvey kien mag˙ruf biex jivvintadawn l-istejjer imma din l-istorja mhixtieg˙u. L-unika ˙a©a li tixxieba˙ fl-istorjahija li Mel Gibson kellu ja˙dem fil-film‘Mad Max’ fl-1979, u ©img˙a qabel matela’ g˙all-audition, siker sakra kbira ©obar u kellu xi jg˙id ma tliet ir©iel o˙ra.Qala’ xebg˙a, u spiçça l-isptar. Immamhux vera li dam sena jirkupra l-isptar.

Mhux vera li baqa’ sfigurat. Anzi fieqmalajr, u ntg˙azel g˙all-film ‘Mad Max’.Din kienet intqalet fuq intervista li kellumal-magazin ‘Play Boy’ fejn ©ieli intwerafih hu stess.

Xtaqt li nibg˙atlek din l-emailmin˙abba li din l-istorja smajtha ˙afnadi©à, f’diversi eΩerçizzi, talks, kotba, eçç.Mhi xejn ˙lief storja falza, li qed tintuΩabiex jintwera l-kobor ta’ Alla. Vera li Allahuwa kbir u nemmen li dejjem jg˙inna fiΩmien ta bΩonn imma xtaqt ng˙idilkom lidik mhi xejn ˙lief storja falza.

Jekk forsi ta˙seb li mhux qed ng˙id is-sewwa, nixtieq tmur iΩΩur wa˙da minndawn il-websites.

Din il-website fiha l-email eΩatta li kinetqeg˙da tiççirkola fuq l-internet sa ftitΩmien ilu: http://urbanlegends.about.com/library/weekly/aa071200a.htm

Filwaqt li din il page tg˙idlek il veritàdwar l-istorja, x’©ara u ma ©arax: http://urbanlegends.about.com/library/weekly/aa071200b.htm

Grazzi dejjem lilek u grazzi ˙afna tal-kontribuzzjoni li qeg˙din tag˙mlu lissoçjetà Maltija permezz tal-magazininteressantissimu li nkun qieg˙ed nistennabi ˙©ari. Grazzi!

Qarrej regolari ˙afna, Karl Cassar

MHIX STORJA VERAIrçevejna din l-ittra ming˙and qarrej re©olari fejn

qalilna li l-istorja li ©ibna fil-˙ar©a li g˙addiet dwar MELGibson mhix storja awtentika. Nirringrazzjaw lil dan il-qarrej g˙al din il-korrezzjoni. Fl-istess ˙in wie˙edjitg˙allem kemm wie˙ed irid joqg˙od attent qabel majie˙u din jew dik il-©rajja li jisma’ b˙ala wa˙da tassewvera.

Imma, g˙alkemm çerti stejjer ma jkunux ©raw tassew, it-tag˙lim li wie˙ed jista’ jie˙u minnhom jibqa’ tajjeb u ©enwin.F’dan il-kaΩ, g˙alkemm Mel Gibson ma g˙addiex minn dik it-tbatija li ssemmiet fl-istorja, Ωgur li hemm ˙afna u ˙afna nies fid-dinja li fit-tbatija tag˙hom jistg˙u i˙ossuhom qrib ta’ Kristu fit-tbatija tieg˙u.

L-Editur

TISLIBA MEJJU (‘ie’ u ‘g˙’ jie˙du kaxxa wa˙da)

Ca

rpe

t Z

ON

E ©

en

tilm

en

t jo

ffri

Dir

t C

on

tro

lle

r b

˙a

la r

iga

l g

˙a

r-re

bb

ie˙

/a t

al-

Cro

ssw

ord

Pu

zzle

Dis

inn

• O

utlo

ok C

oo

p

Riç

etta

off

ruta

mil

l-kti

eb D

ieta

ta

d-D

eheb

ta

’ A

nth

on

y M

ica

llef

TWEÌIBIET GÓAT-TISLIBA TA’ MAPRIL 2004MINDUDIN: 1. Miktub: 4. Faqqus 7. Nar ; 8. Bokkli; 9. Arin©a 10. Lira; 12. Çatt; 14/15.; Isilfu; 16./18. Ìrajja; 20. Bari; 21. Sett; 24. Jiesek; 25. Akille; 26. Kul; 27. Antika;28. Kinset.

WEQFIN: 1. Mobbli; 2. Kikkri; 3. Bnin; 4. Frar; 5. Qanqal; 6. S˙antu; 11. Isqra; 13.Tfajtu; 16. Ìbejna; 17. Arrest; 18. Je˙les; 19. Attent; 22. Akka; 23. Palk.

Ibg˙atu it-twe©ibiet tag˙kom u ndirizzwhom hekk: Tisliba RM2000, 56Triq l-Iljun, Floriana VLT16 sa’ 20 ta’ MEJJU 2004. Ir-rebbie˙a tat-tislibata’ April kienet is-Sinjura Tessie Mallia ta’ St Thomas Street, Fgura.

MINDUDIN: 1. B’din, dak li qieg˙ed ‘il bog˙od jidher viçin; 4.UΩa ç-çarruta fuq l-g˙amara; 7. Kulur l-ilma ba˙ar? 8. G˙amletis-sinjal tas-salib; 9. Ipprova jag˙mel si©ra tajba minn wa˙da˙aΩina; 10. Vulkan li jinsab qrib gΩiritna; 12. Sejja˙ lil John bil-Malti! 14. Ftit birra? 15. Santa qasira; 16. Ara 2 wieqfa; 18. u21. Dan g˙and is-suldat issibu; 20. La ©ie wara l-˙in allura wasal______. 21. Ara 18 minduda; 24. Kattiv; 25. Dan juΩawh it-tfal l-iskola; 26. Kunjom li issibu g˙and is-Sur Mallia; 27. :-_____________ Sawdija huwa pajjiz fil-lvant nofsani; 28. Dawnjoqog˙du ˙dejn xulxin.

WEQFIN: 1. Tant ˙ass kes˙a li beda j ___________ bil-bard; 2..u 16 M’g˙andu xejn speçjali; 3. Ta˙t spallejh; 4. B’˙afna b˙aldan jag˙mlu l-bigilla; 5 Óareg mill-bajda; 6. ___________Power, kantanta; 11. Log˙ba ta’ tlieta fuq l-istess linja! 13.Jinsabu nfurmati sew fuq xi su©©ett 16. Irran©a pittura;17._________ Andrews l-attriçi famuΩa; 18. Jinsabu fil-knejjes;19. |unΩan u ΩunΩan u ΩunΩan u ___________; 22._____________ Fitzgerald il-kantanta ta’ gilda skura; 23. Dannorbtu bih.

G˙a©in bil-Karrotti,BΩar a˙dar u Tonn taΩ-Ωejt

Ingredjenti g˙al 4 persuni

♥ 450gr g˙agin ismar nej (preferibbilment fusillijew pinen)

♥ 2 karrottiet nejja, ma˙kuka♥ BΩaru a˙dar ming˙ajr Ωerrieg˙a, imqatta’ fi

strixxi rqaq♥ 4 sinniet tewm, imqaxxra u mis˙uqa♥ Landa Ωg˙ira (100gr) tonn taΩ-Ωejt, imfarrak♥ Mg˙arfa soy sauce♥ Mg˙arfa ˙all balsamiku (balsamic vinegar)♥ Mg˙arfa tursin frisk imqatta’ rqiq

Metodu: G˙alli l-g˙a©in b˙as-soltu jew ©o spagettiera(jekk trid ara kif fil-ktieb Tisjir tad-Deheb). Warasaffih, la˙al˙u bl-ilma, qattru sewwa u po©©ih ©oskutella kbira ta’ l-insalata. Imbag˙ad, Ωid il-bqijata’ l-ingredjenti u awwad sewwa kollox flimkien. Fl-a˙˙ar po©©i l-g˙a©in im˙awwar g˙al xi sieg˙a ©ol-fri©© qabel isservih biex tag˙ti çans lill-g˙a©in u l-bqija ta’ l-ingredjenti joqog˙du u jie˙du t-tog˙ma ta’xulxin.

20

1. IΩ-Ûejtun (Lulju u Awissu)Attivitajiet edukattivi g˙at-tfal taΩ-Ûejtunorganizzati miΩ-Ωg˙aΩag˙ tal-Paulo Freire Institute.F’Lulju laqg˙at u ˙argiet darba fil-©img˙a. F’Awissulaqg˙at iktar spissi bi preparazzjoni g˙at-TalentShow li jsir fil-bidu ta’ Settembru. Tag˙lim fil-kitbau fil-qari lill-adulti (It-Tlieta, l-Erbg˙a u l-Ìimg˙afilg˙odu). Xog˙ol ie˙or jinkludi daqqa t’id biextittella’ librerija ©dida.

G˙al aktar dettalji: Fr. Edgar Busuttil sjTel. 21694583 • e-mail: freire@maltnet.net

2. L-Etjopja (Awissu)Esperjenza spiritwali ta’ ˙idma, g˙ajnuna upreΩenza personali ma’ nies fqar u morda f’çentrummexxi mill-Missjunarji tal-Karità (is-Sorijiet ta’Madre TereΩa) f’Addis Ababa, l-Etjopja.L-esperjenza tlaqqag˙na mill-qrib ma’ nies, tfal ukbar, li jbatu min˙abba l-faqar u l-mard. G˙alΩg˙aΩag˙ bejn it-18 u s-26 sena.

G˙al iktar dettalji: Fr Joseph Cassar sjTel. 2279 5555 • e-mail: josephcassar@jesuits.net

3. L-E©ittu (Lulju)Óidma mat-tfal fqar tal-Muqattam (il-Kajr) fejnja˙dmu s-sorijiet ta’ Madre TereΩa. Miftu˙prinçipalment g˙all-istudenti universitarji.

Iktar dettalji minn g˙and: Fr. Jimmy Bartolo sjTel. 23402341 • e-mail: chaplaincy@um.edu.mt

4. L-Al©erija (l-a˙˙ar ©imag˙tejn ta’ Lulju)Ng˙inu f’kamp tas-sajf g˙at-tfal organizzat mis-sorijiet ta’ M. TereΩa.Miftu˙ g˙all-persuni ta’ çerta maturità li di©àg˙andhom esperjenza ta’ volontarjat f’pajjiΩi o˙ra.Il-postijiet huma limitati. (mhux iktar minn ˙amsa).

G˙al aktar dettalji: Fr. Edgar Busuttil sjTel. 21694583 • e-mail: freire@maltnet.net

5. Torino - Cottolengo (bejn l-a˙˙ar ta’ Lulju unofs Awissu)Óidma ma’ persuni b’diΩabilità u anzjani. Miftu˙prinçipalment g˙as-Sixth Formers ta’ San Alwi©i.

G˙al aktar dettalji: Fr Twanny Cilia sjTel. 21441502 • e-mailsacsixthform@waldonet.net.mt

G˙al aktar informazzjoni jew jekk tixtieq tie˙usehem f’xi wa˙da minn dawn l-attivitajiet imladin il-formola u ibg˙atha lil

InYgo, c/o Fr Jimmy Bartolo, Dar M.Magri, Tal-Qroqq, Msida MSD 06Tel. 23402341 jew iktbilna fuqchaplaincy@um.edu.mt

VOLONTARJAT g˙as-SAJF 2004

InYgOIgnatian Youth Network (Malta)Jistiednek g˙al xog˙ol volontarju matul is-sajf

Iva nixtieq nie˙u sehem fil-VOLONTARJATGÓAÛ-ÛGÓAÛAGÓ organizzat minn inYgo -Ignatian Youth Network. Nitolbok tag˙tiniaktar informazzjoni. L-aktar li jinteressanihuwa dan il-progett:

(Immarka fejn jg˙odd g˙alik)

1. 2. 3. 4. 5.

ISEM

ETA’

INDIRIZZ

POSTCODE TEL.

Email

FEJN TISTUDJA jew FEJN TAÓDEM