rozhnama

20
www.rozhnama.com 2009 /3 /9 ﺩﻭﻭﺷﺔﻣﻤﺔ422 ﺫﻣﺎﺭﺓ ﺩﻳﻨﺎﺭ500 ﻧﺮﺥNo.422 Mon 9/ 3/ 2009 ﺳﺔﺭﺅﻛﻲ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﺆﻧﻲ ﺳﺔﻭﺯ: ﻨﺎﻭ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻧﺔﺑﻮﻭﻧﻰ ﻣﺔﺳﺔﻟـﺔﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ، ﻟـﺔﺛﻴ ﺮﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ﻳﺔﻛﻨﺎﺧﺎﺗﺔﻭﺓ ﺣﻜﻮﻣﺔﺕ ﺩﻳﻮﺍﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﺿﺎﻭﺩﻳ ﻭﺓﺳﺘﺎﻥ ﻟﺔ ﺋﺎﺳﺖ ﻓﺔﺭﻣﻮﺩﺓﻛﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍﺩﺍ ﺮﺯﺍﺩ ﻣﺔﺣﻤﻮﺩ ﺷﻴ(ﻧﺔﺳﺮ ﺣﺎﻣﺪ ﺋﺔﺑﻮﺯﺓﻳﺪ) ﺒﻰ ﺩﺍ ﻳﺔﻛﺔﻡ ﻛﺘﻴ٢٠٠٤ ﻳﺔﻛﺔﻣﺠﺎﺭ ﻟﺔ ﺳﺎﻟ ﻨﺪﺓﻭﺓ، ﻧﺔﺳﺮ ﻟﺔ ﺭﻭﻧﺎﻛﺒﻴﺮﻯ ﻋﺔﺭﺓﺑﻰﺀ ﺧﻮﻳ(ﻣﺎﻧﺎﻯ ﺩﺓﻕ) ﺑﺔ ﻧﺎﻭﻯ ﻴﻮﺍﻳﺔ ﺋﺔﻃﺔﺭ ﺩﻳﻦ ﺧﺆﻯ ﺟﻴﻬﺎﻧﻴﺸﺪﺍ ﺑﺔ ﺭﻳﻔﺆﺭﻣﻴﺴﺘﻰ ﺩﻳﻨﻰ ﻧﺎﺳﺮﺍﻭﺓ، ﺛﻴ ﺘﺔﻭﺓﺀ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺳﺔﺭﺩﺓﻣﺔﻛﺎﻧﺪﺍ ﻧﻮﺁ ﻧﺔﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﺑﺔﺭﺓ ﺑﺔﺭﺓ ﻛﺔﻡ ﺭﺓﻧﻄﺪﺓﺑﻴ ﻴﻮﺍﻳﺔ ﺭﺅﺷﻨﻄﺔﺭﻯ ﻚ ﻟﺔﻡ ﺑﻴﺮﻣﺔﻧﺪﺍﻧﺔﻳﺔ ﻛﺔ ﺛﻴ ﺖ، ﻧﺔﺳﺮ ﻳﺔﻛﻴ ﻟﺔﻧﺎﻭ ﺩﺓﺿﻴ ﺪﺓﻛﺎﺕ، ﺑﺔﻭ ﻣﺎﻧﺎﻳﺔ ﻜﻬﺎﺗﺔﻳﻰ ﺳﺔﺭﺓﺗﺎ ﻟﺔ ﺭﻳﻔﺆﺭﻣﻰ ﺩﻳﻨﻴﻴﺔﻭﺓ ﺩﺓﺳﺘﺜﻴ ﺛﻴ ﻨﻴﺘﺔﻭﺓ، ﻟﺔ ﺗﺎ ﺗﺆ ﺩﻳﻦ ﻟﺔ ﺛﺔﺇﻃﻴﺮﻳﻴﺔﺕﺀ ﺗﺔﻭﺍﻭﻳﻴﺔﺗﺨﻮﺍﺯﻯ ﻧﺔﺳﺘﻴ ﻰ ﺑﻜﺔﻭﻳﺘﺔ ﻳﺎﺭﻳﻴﺔﻛﻰ ﺩﻳﻤﻮﻛﺮﺍﺗﻴﻜﺔﻭﺓﺀ ﻟﺔ ﻻﻳﺔﻛﺔﻭﺓ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻴﺖ ﻟﺔﻃﺔﻟ ﻄﺎ ﺋﺎﻳﻴﻨﻰﺀ ﻧﺔﺭﻳﺘﻴﻴﺔﻛﺎﻧﺪﺍ ﻭﺓﻙ ﺧﺆﻯ ﻻﻳﺔﻛﻰ ﺩﻳﻜﺔﺷﺔﻭﺓ ﻟﺔ ﻛﺆﻣﺔﻟ ﺖ، ﻳﺎﻧﻰ ﻟﺔ ﻫﺔﺭ ﻻﻳﺔﻛﺔﻭﺓ ﺩﺓﺳﺖ ﻜﻰ ﻃﺸﺘﻄﻴﺮ ﺩﺓﺑﻴ ﺘﺔﻭﺓ ﻛﺆﺳﺜﻴ ﻨﻴ ﺑﻤﻴ ﺖ، ﺋﺔﻭﺓ ﺩﻳﻦ ﺑﺔ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻴﻴﺔﺕﺀ ﺩﺍﺑﻮﻧﺔﺭﻳﺘﺔﻛﺎﻥ ﺑﺔﺭﻳ ﺑﺆ ﻛﻠﺘﻮﺭﺀ ﻋﺔﻗﻠ ﺖ. ﺪﺓﻃﺮﻳ ﺸﺖ ﺛﻴ ﺟﺔﻧﻄﺎﻭﺓﺭﺓ ﺗﻮﻧﺪﺇﺓﻭﺓﻛﺎﻧﻴﻴﺔﻭﺓ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻳﻴﻰ ﻫﺔﻳﺔﺀ ﺛﻴ ﻜﻰ ﺩﻳﻜﺔ ﻛﺔ ﻧﺔﺳﺮ ﻟﺔ ﺛﺮﺅﺫﺓ ﻣﺔﻋﺮﻳﻔﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻴﺪﺍﺀ ﺑﺔﺗﺎﻳﺒﺔﺕ ﺧﺎﻟ ﺩﻭﻭ ﻟﺔ ﺑﺮﻳﺘﻴﻴﺔ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ،ﺩﺍ ﺋﻴﺸﻰ(ﻣﺎﻧﺎﻯ ﺩﺓﻕ) ﺒﻰ ﻟﺔ ﻛﺘﻴ ﻰ ﺯﺅﺭ ﻃﺮﻧﻂ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﺔ، ﻳﺔﻛﺔﻡ: ﺋﺔﻃﺔﺭﻯ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﻴﺒﻮﻭﻧﻰ ﺧﺎﻟ ﻐﺔﻣﺒﺔﺭ ﻟﺔ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧﺪﻯ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺋﺔﺯﻣﻮﻧﺔﻛﺎﻧﻰ ﺛﻴ ﻗﻮﺭﺋﺎﻥﺀ ﻛﺎﺭﻳﻄﺔﺭﻯ ﺩﺍﺇﺷﺘﻨﺔﻭﺓﻯ ﻗﻮﺭﺋﺎﻧﺪﺍ، ﺩﻭﻭﺓﻡ: ﺋﺔﻡ ﺛﺮﺳﻴﺎﺭﺍﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﺭﻭﺑﺔﺇﻭﻯ ﻗﻮﺭﺋﺎﻥﺀ ﺟﻴﻬﺎﻧﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ ﻟﺔ ﺛﺔﻳﻮﺓﻧﺪﻯ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻫﺔﻧﺪﻳ ﻟﺔ ﺋﺎﻳﺔﺕﺀ ﻓﺔﺭﻣﻮﺩﺓﻛﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍ ﻟﺔ ﻗﻮﺭﺋﺎﻧﺪﺍ. ﻜﺪﺍ ﺑﺔ ﻧﺎﻭﻯ ﺒﻴ ﻰ ﻳﺔﻛﺔﻡ ﺩ. ﺳﺮﻭﺵ ﻟﺔ ﻛﺘﻴ ﺳﺔﺑﺎﺭﺓﺕ ﺑﺔ ﺧﺎﻟ ﻴﻨﺔﻭﺓﻳﺔﻛﻰ ﺿﺈﻯ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ، ﻜﺆﻟ ﻟﻴ( ﻐﺔﻣﺒﺔﺭﺍﻧﺔ ﻜﺪﺍﻧﺔﻭﺓﻯ ﺋﺔﺯﻣﻮﻧﻰ ﺛﻴ ﻟﻴ) ﺩﻳﻨﻴﺎﻧﺔﻱ ﺭﻳﻔﺆﺭﻣﻴﺴﺘﺔ ﺑﻴﺮﻣﺔﻧﺪﺍﻧﺔ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰﺀ ﻜﺔ ﻟﺔﻭ ﺋﺔﻭﻳﺶ ﻳﺔﻛﻴ ﺔ ﺑﺔﺳﺔﺭ ﻧﻮﺳﻴﻨﺔﻭﺓﻯ ﻗﻮﺭﺋﺎﻧﺪﺍ، ﻐﺔﻣﺒﺔﺭ ﺯﺍﻟ ﻴﻮﺍﻳﺔ ﺋﺔﺯﻣﻮﻧﻰ ﺛﻴ ﻛﺔ ﺛﻴ ﺪﺍﻭﺓ، ﺑﺔﻵﻡ ﺑﺔ ﻧﺴﺒﺔﺕ ﻟﺔ ﻧﻮﺳﻴﻨﺔﻛﺔﻳﺎﻧﺪﺍ ﺑﺔ ﺑﺎﺷﻰ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓﻳﺎﻥ ﺛﻴ ﺸﺔﻯ ﺋﻴﺴﻼﻡ ﺗﻮﻧﺪﻭﺗﻴﺬﻯ ﺑﺔﺭﺟﺔﺳﺘﺔ ﻰ ﺩﻭﻭﺓﻣﺔﻭﺓ ﻧﺔﺳﺮ ﻫﺎﻭﻛﻴ ﺧﺎﻟ ﻴﻮﺍﻳﺔ ﻛﺔ ﺋﻴﺴﻼﻡ ﺩﻭﻭ ﻗﺎﺿﻰ ﺳﺔﺭﺓﻛﻰ ﻫﺔﻳﺔ ﻛﺔ ﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓ، ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﺛﻴ ﺖ ﺣﺎﺷﺎ ﻟﺔ ﻫﻴﺾ ﻛﺎﻣﻴﺎﻥ ﺒﻮﺭﺩﺓﻳﻰ، ﻧﺎﻛﺮﻳ ﺑﺮﻳﺘﻴﻦ ﻟﺔ ﺗﻮﻧﺪﻭﺗﻴﺬﻯﺀ ﻟﻴ ﻦ ﺋﺔﻡ ﺗﻴﺮﺅﺭﺍﻧﺔﻯ ﻛﺔ ﻃﺮﻭﺛﺔ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺔﻛﺎﻥ ﺖﺑﻠ ﺖ، ﺑﺆ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻧﺎﻛﺮﻳ ﺑﻜﺮﻳ ﺩﺓﻳﻜﺔﻥ، ﺑﺔﺱ ﺑﺔﻧﺎﻭﻯ ﺋﻴﺴﻼﻣﺔﻭﺓﺀ ﻣﺔﺷﺮﻭﻋﻴﻴﺔﺗﻰ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﻧﻴﻴﺔ، ﺪﺍﻳﺔ ﻛﺔ ﺛﺮﺍﻛﺘﻴﻜﻜﺮﺩﻧﻴﺎﻥ ﻫﺔﺭ ﻚ ﺋﺎﻳﺔﺗﻰ ﺗﻴ ﺿﻮﻧﻜﺔ ﻟﺔ ﻗﻮﺭﺋﺎﻧﺪﺍ ﻛﺆﻣﺔﻟ ﺪﺓﺧﺔﻥ، ﺑﺆ ﻦ ﻭﺓﺇﻳ ﻛﺮﺍﻭﻥ ﻻﻓﺎﻭﻯ ﺧﻮﻳ ﺶ ﺛﺮﺍﻛﺘﻴﻚ ﻭﺓﻙ ﻟﺔﻭﺓ ﺛﻴ ﺘﺔﻭﺓ، ﻳﺔﻛﻴﺎﻥ ﻨﻴ ﺩﺍ ﺿﺔﻧﺪ ﻧﻤﻮﻧﺔﻳﺔﻙ ﺩﻳ(ﻣﺎﻧﺎﻯ ﺩﺓﻕ) ﺒﻰ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﻟﺔ ﻛﺘﻴ ﻤﺔ ﺑﺆ ﺖ ﺋﻴ ﺋﺎﻳﺎ ﺩﺓﻛﺮﻳ»: ﺮ، ﻧﺔﺳﺮ ﺩﺓﻟ ﺋﺎﻳﺔﺗﻰ ﺷﻤﺸﻴ ﺑﺮﻳﺘﻴﻴﺔ ﻟﺔ ﺋﺔﻭﺓﻯ ﺋﻴﺴﻼﻡ ﺑﺔ ﺗﺔﻭﺍﻭﻯ ﺧﺰﻣﺔﺗﻰ ﻣﺔﺩﺓﻧﻴﻴﺔﺕﺀ ﻣﺮﺅﻅ ﺑﻜﺎﺕ ﺋﻴﺶ؟ ﺩﻭﺍﻯ ﺋﺔﻭﺓﺵ« ﺑﺔﻭﺋﺎﻳﺔﺗﺎﻧﺔﻧﺔﻛﺔﻳﻦ ﻛﺔﺗﺔﻋﺒﻴﺮ ﻟﺔ ﺗﻮﻧﺪﻭﺗﻴﺬﻯ ﺩﺓﻛﺔﻥﺋﺎﻳﺎ ﺋﺔﻃﺔﺭ»: ﻜﻰ ﺯﺅﺭ ﻃﺮﻧﻄﺘﺮ ﺑﺔﺭﺟﺔﺳﺘﺔ ﺩﺓﻛﺎﺗﺔﻭﺓﺀ ﺩﺓﻟ ﺛﺮﺳﻴﺎﺭﻳ ﺳﺎﻍ ﺑﻮﻭﻳﻨﺔﻭﺓ ﻛﺔ ﺋﺔﻡ ﺋﺎﻳﺔﺗﺔ ﺗﻮﻧﺪﻭﺗﻴﺬﺍﻧﺔ ﺑﺨﺔﻳﻨﺔ ﺋﺔﻣﻼﻭﺓﺀ ﺋﻴﺸﻴﺎﻥ؟« ﺔﺗﺔﺩﺍ ﺑﺔ ﺩﺫﻯ ﻓﺔﺭﻣﻮﺩﺓﻛﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍ ﻧﺔﻭﺓﺳﺘﺎﻭﻳﻦ ﻨﺔﻛﺔﻳﻦ، ﻟﺔﻡ ﺣﺎﻟ ﺛﻴ ﻧﺔﺳﺮ ﻟﺔﻡ ﺑﻴﺮﻣﺔﻧﺪﺍﻧﺔﻳﺔ ﻛﺔ ﺳﺘﺮﺍﻛﺘﺆﺭﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺑﻨﺔﻣﺎﻯ ﺑﺔﻵﻡ ﺩﺓﻛــﺎﺕ، ﻗﺔﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺷﻰ ﻧﺎﻭﺧﺆﻳﻴﺔﻭﺓ ﺛﺎﺭﺍﺩﺅﻛﺴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺢﺀ ﺑﺎﻗﻰ ﺩﻳﺴﺎﻧﻴﺶ ﺋﺔﻣﺔ ﺑﺔﻭ ﻣﺎﻧﺎﻳﺔ ﻧﻴﻴﺔ ﻛﺔ ﺧﺔﻭﻧﺔﻛﺔﻯ ﻫﺎﺷﻢ ﺳﺎﻟ ﺋﺔﻭﺓﻯ ﺘﺔﺩﻯ ﺑﺆ ﺩﻳﻜﺔ ﻫﺎﺗﺒﻴ ﺭﻭﻧﺎﻛﺒﻴﺮﺀ ﺭﻳﻔﺆﺭﻣﻴﺴﺘﺔ ﻋﺔﺭﺓﺑﺔﻛﺎﻧﻰ ﺒﻜﺔﻥ. ﺭﺅﺷﻨﻄﺔﺭﻳﻴﺔﻛﻰ ﻃﺸﺘﻄﻴﺮ ﺩﺓﺳﺖ ﺛﻴ ﻜﻤﺎﻥ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻧﺔﺳﺮ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ، ﺬﻳ ﺩﺍ ﻭﺗﻮﻳ(ﺛﺮﺩ) ﻫﺔﺭ ﻟﺔﻡ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﻯ ﻚ ﺑﻴﺮﻣﺔﻧﺪﻯ ﺖ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻛﺆﻣﺔﻟ ﻫﻴﻮﺍﺩﺍﺭﻡ ﻟﺔ ﺩﺍﻫﺎﺗﻮﻭﺩﺍ ﺩﺓﺭﻓﺔﺕ ﻫﺔﺑﻴ ﺩﻳﻜﺔﻯ ﻧﺎﻭﺿﺔﻛﺔﺵ ﻟﺔﻡ ﺑﻮﺍﺭﺓﻭﺓ ﺩﻳﻤﺎﻧﺔ ﺑﻜﺔﻳﻦﺀ ﺛﺮﺳﻴﺎﺭﻱ ﺑﺎﺷﺘﺮﺀ ﺟﺪﻳﺘﺮﻳﺎﻥ ﺋﺎﺭﺍﺳﺘﺔ ﺑﻜﺔﻳﻦ. ﺳﺔﺭﺓﺗﺎ ﻴﻨﺔﻭﺓﻯ ﺳﻴﺎﺳﻴﻰﺀ ﺭﻭﻭﻧﺎﻛﺒﻴﺮﻯ ﻜﺆﻟ ﺩﻳﻤﺎﻧﺔﻭ ﻟﻴ2009/3/9 (422) ﺫﻣــﺎﺭﺓ[email protected] ﻻﺛﺔﺇﺓ٨ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﻳﻔﺆﺭﻣﻰ ﺋﺎﻳﻴﻨﻰ ﻟﺔ ﺋﺔﻭﺭﻭﺛﺎ ﺩﻭﻭﺷﺔﻣﻤﺔ ﺬﻭﻭﻳﺔﻛﻰ ﺩﺯﺭﺍﻭ ﺑﻴﻨﺎﻛﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﻣﻴ٧٦٥٤PIRD ﻧﺔﺳﺮ ﺣﺎﻣﺪ ﺋﺔﺑﻮﺯﺓﻳﺪ٣٢ ﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺪﺍﻧﻰ ﻣﻠﻤﻼﻧﻴ ﻫﺆﻛﺎﺭﻯ ﺳﺔﺭﻫﺔﻟ٢ ﺋﺔﻡ ﺫﻣﺎﺭﺓﻳﺔﺩﺍ ﻟﺔﻃﺔﻝ ﻨﺔﻭﺓ ﺑﺨﻮﻳ ﺩﻭﻭﺷﺔﻣﻤﺔPIRD ﻮﺍﺯﻱ ﺋﺔﻃﺔﺭ ﺷﻴ ﺬﺓﻳﻲ ﻛﺮﺍ ﺑﺔ ﺯﺅﺭﻳﻨﺔ، ﺭﻳ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻥ ﺛﺈ ﺩﺓﺑﻴ ﺘﻲﺀ ﻟﺔ ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﺎﻧﻰ ﻳﺔﻛﻴ ﺛﺎﺭﺗﻲ٢ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺭﺍﻳﻄﺔﻳﺎﻧﺪ: ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺳﺔﻭﺯ ﻟﺔ ﺳﺔﺭﺅﻛﻲ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﺆﻧﻲﺖ ﺑﺈﻳﺎﺭﻯ ﻨﺎﻭ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍﻧﺔﺑﻮﻭﻧﻰﻣﺔﺳﺔﻟﺔﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰﻧﺎﻳﺔﻭﻳ ﻢﻟﺔﺛﻴ ﺣﻜﻮﻣﺔﺗﻰ ﻫﺔﺭﻳ ﺮﺀ ﻫﺔﻭﻟﻴ) ﺮﻯ ﺩﺍﺭﺍﻳﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻳﺔﻛﺨﺴﺘﻨﺔﻭﺓﻯ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﺩﻳﻮﺍﻧﻰ ﺿﺎﻭﺩﻳ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﺩﻳﻮﺍﻧﺔﻛﺔﻳﺸﻰ ﺑﺔﻭﺓ ﺗﺆﻣﺔﺗﺒﺎﺭ ﻛﺮﺩ، ﻛﺔ ﺒﺔﺟﺂ ﺑﻜﺎﺕ. ﺟﻴ( ﻤﺎﻧﻰ ﺳﻠﻴ ﻜﺎﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻥ ﻧﺎﺩﺓﻧﺔ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺘﺎﺭﺍﻥ ﻨﺖ ﻟﺔ ﺑﺎﺭﺓﻯ ﻃﺔﻧﺪﺓﻟ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻰﺀ ﺩﺅﻛﻴﻮﻣﻴ» ﻜﺪﺍ ﺑﺆ ﺪﻭﺍﻧﻴ ﻟﺔ ﻟﻴ ﺳﺔﻭﺯ، ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﺆﻧﻰ ﻣﺤﺔﻣﺔﺩ، ﺳﺔﺭﺅﻛﻰﺴﺘﺎﻥ ﻛﻮﻳ ﺮﻳﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺖ ﺿﺎﻭﺩﻳ ﺩﺓﺳﺔﻵﺗﻲ ﻛﻮﺭﺩﻱ ﺑﺔﻣﺔﺑﺔﺳﺖ ﻧﺎﻳﺔﻭﻳ»: ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﻭﺗﻰ ﺮﻳﻲ،ﻳﺎﺳﺎﻛﺔﻱ ﺘﺔﻭﺓ،ﺋﺔﻃﺔﺭ ﻧﺎ،ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻨﺔﻭﺓﻱﻫﺔﺭﺩﻭﻭﺩﻳﻮﺍﻧﻲ ﺿﺎﻭﺩﻳ ﻳﺔﻛﺒﻄﺮﻳ ﺛﺔﺳﺔﻧﺪﻛﺮﺍﻭﺓﻭ ﺳﺔﺭﺅﻛﺎﻳﺔﺗﻲ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻴﺶ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭﻻﻱ ﺭﺍﺳﺜﺎﺭﺩﻭﻭﺓ. ﻫﺆﻛﺎﺭﻯ ﺋﺔﻭ«ﻲ ﻧﺎﻛﺎﺕ ﺒﺔﺟﻴ ﺑﺆﺋﺔﻭﺓﻱ ﻳﺔﻛﺒﻄﺮﻧﺔﻭﺓ، ﺑﺔﻵﻡ ﺣﻜﻮﻣﺔﺕ ﺟﻴ ﺒﺔﺟﻴ ﺣﻜﻮﻣﺔﺕ ﺋﺎﻣﺎﺩﺓﻧﻴﻴﺔ ﺟﻴ» ﻨﺔﻛﺮﺩﻧﺔﺷﻰ ﺑﺆ ﺋﺔﻭﺓ ﻃﺔﺇﺍﻧﺪﺓﻭﺓ ﻛﺔ ﺒﺔﺟﻴ ﺟﻴ ﺑﻜﺎﺕ، ﺑﺆﺋﺔﻭﺓﻱ ﻣﺔﺳﺔﻟﺔﻱ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﻟﺔ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺋﺎﺷﻜﺮﺍ ﻧﺔﺑﻴﺖ: ﺋﺔﺭﻛﻲﺣﻜﻮﻣﺔﺗﺔ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭﺩﻳﻮﺍﻧﺔﻛﺔ ﺳﺔﺭﺅﻛﻲ ﻓﺮﺍﻛﺴﻴﺆﻧﻲ ﺳﺔﻭﺯ ﺩﺓﻟ ﺮﻯ ﻳﺎﺳﺎﻳﻰ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﻭﺓﺯﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺍﻛﺔﻭﺗﻨﻰ ﻳﺔﻛﺒﺨﺎﺗﺔﻭﺓ، ﺑﺔﻵﻡ ﺳﻜﺮﺗﻴ ﻳﺔﻛﺨﺴﺘﻨﺔﻭﺓﻯ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭ ﺩﻳﻮﺍﻧﺔﻛﺔ ﺩﺓﺧﺎﺗﺔ ﺋﺔﺳﺘﺆﻯ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻥ. ﺮﻱ ﻳﺎﺳﺎﻳﻲ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻲ ﻭﺓﺯﻳﺮﺍﻥ، ﺑﺎﺳﻲ ﻣﺤﺔﻣﺔﺩ ﻗﺔﺭﺓﺩﺍﻏﻲ، ﺳﻜﺮﺗﻴ ﺮﻳﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﻟﺔﻭﺓﻛﺮﺩ، ﺣﻜﻮﻣﺔﺕﺀ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻴﺶ ﺭﺍﺯﻳﻦ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﺋﺔﻭﺓﻱ ﺿﺎﻭﺩﻳﺗﺔﻧﻬﺎ ﺋﺔﻭﺓ» ﺘﺔﻭﺓﺀ ﻳﺎﺳﺎﻭ ﻓﺔﺭﻣﺎﻧﻲ ﻳﺔﻛﻄﺮﺗﻨﺔﻭﺓﻛﺔﺵ ﺩﺓﺭﺿﻮﻭﺓﻭ ﻳﺔﻛﺒﻄﺮﻳﻚ ﺑﺆ ﺳﺔﺭﺅﻛﻲ ﺩﻳﻮﺍﻧﺔﻛﺔ ﺩﺓﺳﺘﻨﻴﺸﺎﻥ ﻣﺎﻭﺓﺗﺔﻭﺓ ﻟﺔﻻﻳﺔﻥ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﺔﻭﺓ ﻛﺔﺳﻴ ﺒﺔﺟﺂ ﻮﻳﺴﺘﺔ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻴﺶ ﻟﺔﻣﺎﻭﺓﻳﺔﻛﻲ ﻛﺔﻣﺪﺍ ﺋﺔﻭ ﺑﺈﻳﺎﺭﺓ ﺟﻴ ﺖ، ﺛﻴ ﺑﻜﺮﻳ ﺑﻜﺎﺕ ﺩﺍﻳﺔ٣ ﻭﺭﺩﺓﻛﺎﺭﻳﻰ ﻟﺔ ﻝ ﺑﺄﻳﺎﺭﻯ ﻛﺆﺗﺎﻳﻰ ﻧﺔﺩﺭﺍﻭﺓ: ﺢ ﺑﺆ ﺳﺎﻟ ﺑﺔﺭﻫﺔﻡ ﺒﺬﺍﺭﺩﻥ ﺩﺓﻛﺎﺕ ﻛﺂ ﺳﺔﺭﺛﺔﺭﺷﺘﻰ ﻫﺔﻟ ﺋﺎﺭﺍﻡ ﻧﺔﺟﻴﻢ ﻄﺮﻯ ﺢ، ﺟﻴ ﺩ. ﺑﺔﺭﻫﺔﻡ ﺳﺎﻟ ﻃﺸﺘﻰ ﺮﻯ ﺳﻜﺮﺗﻴ ﺩﻭﻭﺓﻣﻰ ﺘﻰ ﻧﻴﺸﺘﻤﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ، ﻟﺔ ﻳﺔﻛﻴ ﻜﻰ ﺗﺎﻳﺒﺔﺗﺪﺍ ﺑﺔ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺪﻭﺍﻧﻴ ﻟﻴ ﺔﺑﺎﻧﻰ ﺭﺍﻃﺔﻳﺎﻧﺪ: ﺑﺔ ﻫﺎﺗﻨﺔﻭﺓﻯ ﺗﺎﻟ ﻤﺎﻧﻰ، ﻫﺔﻧﻄﺎﻭﻯ ﺯﺅﺭ ﺑﺎﺵ ﺑﺆ ﺳﻠﻴ ﺬﻯ ﻛﺮﺍﻭﺓ ﺑﺆ ﻧﺮﺍﻭﺓﻭ ﺑﺔﺭﻧﺎﻣﺔﺇﻳﺸﺔﻛﺎﻥﺀ ﻛﻴ ﺿﺎﺭﺓﺳﺔﺭﻛﺮﺩﻧﻰ ﺟﺔﺧﺖ ﻟﺔ ﺛﺎﺭﺍﺳﺘﻨﻰ ﻳﺔﻛﺈﻳﺰﻱ ﺘﻲ ﻛﺮﺍﻭﺓﺗﺔﻭﺓ ﺑﺔﻣﺔﺑﺔﺳﺘﻰ ﻳﺔﻛﻴ ﺘﻰ. ﺯﻳﺎﺗﺮ ﺧﺰﻣﺔﺗﻜﺮﺩﻧﻰ ﻳﺔﻛﻴ ﺩﺓﺭﺑﺎﺭﺓﻯ ﺑﺔﺭﻫﺔﻡ ﺩ. ﺳﺔﺭﺛﺔﺭﺷﺘﻰ ﺳﺜﺎﺭﺩﻧﻰ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﺒﺬﺍﺭﺩﻧﻰ ﻫﺔﻟ ﺋﺆﻓﻴﺴﺔﻛﺎﻧﻰ ﺑﺔ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻛﺆﻣﺴﻴﺆﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻧﻰﺋﺔﻭﺓﻯ ﻣﻦ» : ﺒﺬﺍﺭﺩﻥ ﻭﺗﻲ ﻫﺔﻟﺴﺘﺎ ﺑﺰﺍﻧﻢ ﺋﺔﻭ ﻣﺔﺳﺔﻟﺔﻳﺔ ﺗﺎ ﺋﻴ ﻨﺔﺩﺭﺍﻭﺓﻭ ﻟﻴ ﻛﺆﺗﺎﻳﻲ ﺑﺈﻳﺎﺭﻯ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﺛﺔﺭﻟﺔﻣﺎﻧﻰ ﻤﺒﺎﺷﺔ ﺑﺔﺛﻴ ﺘﺔﻭﺓﻭ ﺛﻴ ﻴﺪﺓﻛﺆﻟ ﻟﻴ ﺔ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺩﺓﺳﺘﻮﺭﺀ ﻳﺎﺳﺎ ﻣﺎﻣﺔﻟ ﺋﺔﻭ ﻣﺔﺳﺔﻟﺔﻳﺔﺩﺍ ﺑﻜﺮﻳ ﻨﺂ ﺩﻭﻳ ﻧﻴﻮﺓﺇﺅﻯ ﺛﺎﺵ ﻛﺘﻮﺛﺈﺩﺍ، ﻜﻰ ﺳﺔﺭﺩﺍﻧﻴ ﻟﺔ ﺳﺎﻟ ﺋﺔﺣﻤﺔﺩ ﺑﺔﺭﻫﺔﻡ ﺩ. ﺔﺑﺠﺔﻯ ﻫﺔﻟ ﺷﺎﺭﻯ ﺳﺔﺭﺩﺍﻧﻰ ﺑﺔﺭﺛﺮﺳﺔ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻛﺮﺩﺀ ﺣﻴﺰﺑﺔﻳﻴﺔﻛﺎﻧﺪﺍ ﺋﻴﺪﺍﺭﻳﻴﺔﻛﺎﻥﺀ ﺒﺔﻧﺪﻯ ﻛﺆﺑﻮﻭﺓﻭﺓﻭ ﺩﻭﺍﺗﺮ ﻟﺔ ﻣﺔﻟ ﻜﻰ ﺔﺑﺠﺔ ﻭﺗﺎﺭﻳ ﺘﻰ ﻟﺔ ﻫﺔﻟ ﻳﺔﻛﻴﺸﻜﺔﺷﻜﺮﺩﻭ ﺋﺎﻣﺎﺫﺓﻯ ﺑﺔﻭﺓﺩﺍ، ﺛﻴ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺘﻰ ﻳﺔﻛﻴ ﻛﺔ ﺑﺔﻭ ﺟﻴﺎﻭﺍﺯﺩﺍﻳﺔ، ﻜﻰ ﺑﺆﺿﻮﻭﻧﻴ ﻣﺔﺭﺟﺔﻯ ﻟﺔ ﺛﺔﻳﺈﺓﻭﻯ ﻧﺎﻭﺧﺆﻭ ﺛﺎﺭﺍﺳﺘﻨﻰ ﺭﻳﺰﺓﻛﺎﻧﻰ ﻻﻧﺔﺩﺍﺕﺀ ﻛﺔ ﻧﺔﺷﺎﺭﺩﺓﻭﺓ، ﺋﺔﻭﺓﺷﻰ ﻫﺔﻳﺔﺀﺸﺔﻯ ﻛﻴ ﺘﻰ ﻳﺔﻛﻴ ﺣﻴﺰﺑﻰ ﺘﺔ ﺑﺒﻴ ﺑﻴﺔﻭﻳ ﺋﺔﻃﺔﺭ ﺿﺎﻛﺴﺎﺯﻯ ﻮﻳﺴﺘﺔ ﺛﻴ ﺋﺎﻳﻨﺪﺓ، ﻮﻳﺴﺘﺔ ﺛﻴ»: ﺋﺔﻧﺠﺎﻣﺒﺪﺍﺕﺀ ﻭﺗﻴﺸﻲ ﻚ ﺑﻄﺮﻳﻦﺀ ﻃﺸﺖ ﻃﻮﺁ ﻟﺔ ﺧﺔﻟ ﺑﻜﺔﻳﻦ، ﺩﻳﺮﺍﺳﺔ ﺳﺔﺭﻧﺠﺔﻛﺎﻥ ﺑﺔﻵﻡ ﻳﺎﺭﻳﻜﺮﺩﻥ ﺑﺔ ﺿﺎﺭﺓﻧﻮﺳﻰ ﻧﺎﺑﻴ ﺧﺔﺗﻰ ﺳﻮﺭﺓﻭ ﺘﻰ، ﻳﺔﻛﻴ ﺒﻜﺎﺕ ﻛﺔﺱ ﻳﺎﺭﻱ ﺛﻴ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﻳﺔﻙ ﺩﻳﺎﻟﺔ ﻟﺔ ﺑﺔﺭﺓﻯ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺩﺓﺩﺍﺗﺔ ﺳﻴﺎﺩﻳﻰ ﺛﺆﺳﺘﻰ ﺘﻰﺀ ﺛﺎﺭﺗﻴﺶ ﻟﺔﺳﺔﺭ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻰﺀ ﻳﺔﻛﻴ ﻜﻰ ﺋﺔﻭ ﻣﺔﺳﺔﻟﺔﻳﺔ ﻧﺎﻛﺆﻛﻦﺀ ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻴ ﻛﺔ ﺑﺔﻭﺓﺩﺓﻛﺎﺕ، ﺋﺎﻣﺎﺫﺓ ﺛﺎﺭﺗﻴﺶ ﺘﻰ ﻟﺔﺛﺸﺖ ﺛﺎﺭﺗﻴﻴﺔﻭﺓ ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓ ﻳﺔﻛﻴ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻗﺪﺍ ﺩﺓﻛﺎﺕ. ﻰ ﺋﺔﻭ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻴﺎﻧﺔﻯ ﺩﺓﺳﺖ ﺑﺔﺛﻴ ﻨﺎﻧﻰ ﻜﻬﻴ ﺛﻴ ﺑﺆ ﻛﺔﻭﺗﻮﻭﻥ، ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺩﻳﺎﻟﺔ، ﺰﻃﺎﻯ ﺛﺎﺭﻳ ﻟﺔ ﻧﻮﺁ ﺋﻴﺪﺍﺭﺓﻯﺸﻨﻴﺎﺯﻯ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺑﺔﺭﺓﻯ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕ ﺛﻴ ﺳﻴﺎﺩﻳﻰ ﺛﺆﺳﺘﻰ ﻳﺔﻙ ﻛﺮﺩﻭﻭﺓ ﺑﺔﻵﻡ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻰ، ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺘﺔ ﺑﺪﺭﻳ ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﺔ ﺛﺎﺭﺗﻴﻴﺔﻛﺎﻧﻰ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ ﺘﺔ ﺩﺍﻭﺍ ﺩﺓﻛﺔﻥ، ﻛﺔ ﺩﻭﻭ ﺛﺆﺳﺖ ﺑﺪﺭﻳ ﺘﻰ ﻟﻴﺴﺘﺔﻛﺔﻳﺎﻥﺀ ﻟﺔ ﺑﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭﻳﺸﺪﺍ ﻳﺔﻛﻴ ﺪﺍﻧﻰ ﻳﺔﻙ ﺛﺆﺳﺘﻰ ﺳﻴﺎﺩﻳﻰ ﻗﺎﻳﻠﺔ. ﺑﺔ ﺛﻴ ﺟﺔﻟﻴﻞ ﺋﻴﺒﺮﺍﻫﻴﻢ، ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﺛﺎﺭﺗﻰ ﻟﺔ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻰ ﻛﻮﺭﺩﺳﺘﺎﻥ، ﺋﺔﻭ ﺛﺸﺘﺈﺍﺳﺘﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﺈﺍﻯ ﻭﻳ ﺯﺍﻧﻴﺎﺭﻳﻴﺎﻧﺔ ﺑﺆ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﻯ ﺭﻭﻧﻜﺮﺩﺓﻭﺓ، ﻛﺔ ﺩﺍﻭﺍﻛﺮﺩﻧﻰ ﺋﺔﻭ ﺩﻭﻭ ﺛﺆﺳﺘﺔ ﺑﺆ( ﺰﻃﺎ ﺋﺔﻧﺠﻮﻣﺔﻧﻰ ﺛﺎﺭﻳ) ﺋﺔﻭﺓﻳﺔ ﻛﺔ ﻟﺔﺖ، ﻨﺔﺭﻱ ﻫﺔﺑﻴ ﻛﻮﺭﺩ ﻧﻮﻳﺩﺍ( ﺰﻃﺎ ﺛﺎﺭﻳ) ﺘﻰ ﻗﺎﻳﻠﺔ ﺑﺔ ﻭﺓﺭﻃﺮﺗﻨﻰ ﺑﺔﻵﻡ ﻳﺔﻛﻴ ﻭﺗﻴﺸﻰ: ﺳﻴﺎﺩﻳﻰﺀ ﺛﺆﺳﺘﻰ ﻳﺔﻙ ﺘﻰ ﺑﺔﺑﺂ ﺋﺎﻃﺎﺩﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﺩﺓﺭﺍﻧﻰ ﻳﺔﻛﻴ» ﺑﺔﺭﺓﻯ ﻟﺔﻃﺔﻷ ﻛﺆﺑﻮﻭﻧﺔﻭﺓ ﻤﺔ ﺋﻴ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻗﺪﺍ ﺩﺓﻛﺔﻥ ﻴﺐ ﺗﺎﻟ ﺳﺔﻳﺪ ﺑﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭﺩﺍ ﻟﺔ ﺘﻰ ﻟﺔ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺋﺔﺣﻤﺔﺩ، ﺋﺔﻧﺪﺍﻣﻰ ﻳﺔﻛﻴ ﻫﺎﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻰ ﺩﻳﺎﻟﺔﺩﺍ، ﺩﺍﻭﺍﻛﺮﺩﻧﻰ ﺩﻭﻭ ﺰﻃﺎﻯ ﺩﻳﺎﻟﺔﻯ ﺛﺆﺳﺘﻰ ﺳﻴﺎﺩﻳﻰ ﺛﺎﺭﻳ ﻴﺔﻯ ﻭﺓﺳﻔﻜﺮﺩ، ﺑﺔﻭﺛﻴ«ﻧﺎ ﻣﺔﻧﺘﻴﻘﻰ» ﺑﺔ ﺑﺔﻭﺗﺔﻯ ﻧﺎﻭﺑﺮﺍﻭ، ﺑﺔﺭﺓﻯ ﺗﺔﻭﺍﻓﻮﻕ ﻛﺔ ﻛﻮﺭﺳﻰ ﻫﺔﻳﺔ، ﺗﺔﻧﻬﺎ ﻳﺔﻙ ﺛﺆﺳﺘﻰ(٩) ﻨﺎﺩﺍﺕ ﺩﻭﻭ ﺛﺆﺳﺖ ﺑﺆ ﺧﺆﻯ ﺩﺍﻧﺎﻭﺓﻭ ﺭﻳ ﺘﺔ ﻟﻴﺴﺘﻰ ﻫﺎﻭﺛﺔﻳﻤﺎﻧﻰ. ﺑﺪﺭﻳ ﺩﺍﻳﺔ٢ ﻭﺭﺩﺓﻛﺎﺭﻳﻰ ﻟﺔ ﻝ ﺘـﻰﺀ ﺛــﺎﺭﺗـﻰ ﻟـﺔﺳـﺔﺭﻯ ﻧــﺎﻛـﺆﻛــــﻦ ﻳـﺔﻛﻴ ﺑـﺔﺭﺓﻯ ﺗـﺔﻭﺍﻓـﻮﻕ ﻳـﺔﻙ ﺛـﺆﺳـﺘـﻰ ﺩﻳـﺎﻟـﺔ ﺩﺓﺩﺍﺗـﺔ ﻛـﻮﺭﺩ ﻓﺆﺗﺆ: ﺳﺔﻻﻡ ﺣﺎﺟﻰ ﻋﺔﻟﻰ ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔ ﺣﺎﻣﺪ ﺋﺔﺑﻮﺯﺓﻳﺪ، ﺑﻴﺮﻣﺔﻧﺪﻯ ﻧﺔﺳﺮ ﺗﺎﻳﺒﺔﺗﻰ ﺩﻳﻤﺎﻧﺔﻳﺔﻛﻰ ﻟﺔ ﻋﺔﺭﺓﺏ، ﺭﺅﺫﻧﺎﻣﺔﺩﺍ ﻛﺔ ﺩﺓﻗﺔﻛﺔﻯ ﻟﺔ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ﺑﻶﻭﻛﺮﺍﻭﺓﺗﺔﻭﺓ، ﺛﺮﺩﺩﺍ ﺋﺔﻣﺈﺅﻯ ﺑﻮﻭﻧﻰ ﺑﺔﺑﺂ ﺑﺔﻭﺓﺩﺓﻛﺎﺕ، ﺋﺎﻣﺎﺫﺓ ﺭﻳﻔﺆﺭﻡ، ﺑﺔﺭﺩﺓﻭﺍﻣﻰ ﺛﺮﺅﺳﺔﻳﺔﻛﻰﻚ ﻟﺔﺑﺔﺭﺩﺓﻡ ﻣﺔﺗﺮﺳﻲ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﺋﺎﻳﻴﻨﻴ ﻭﺗﻴﺸﻰ: ﺛﻮﻛﺎﻧﺔﻭﺓﺩﺍﻳﺔ، ﻣﺮﺩﻥﺀ ﻧﻴﻴﺔ ﺑﺮﻳﺘﻰ ﺭﻳﻔﺆﺭﻡﺛﺮﺅﺳﺔﻯ» ﻜﻮ ﺑﺔﻟ ﺋﺎﻳﻴﻨﺔﻛﺔ، ﻃﺆﺇﻳﻨﻰ ﻟﺔ ﻣﺎﻧﺎﺀ ﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓﻯ ﻧﻮﻳ ﻟﺔ ﺑﺮﻳﺘﻴﻴﺔ ﻜﺪﺍﻧﺔﻭﺓﻛﺎﻧﻰ ﻟﻴﺸﻴﻮﺍﻳﺔ، ﻧﺔﺳﺮ ﺣﺎﻣﺪ ﺋﺔﺑﻮﺯﺓﻳﺪ ﺛﻴ ﺑﺔ ﻤﺎﻧﺔﻛﺎﻥ ﻣﺴﻮﻟ ﻄﺎ ﻛﺆﻣﺔﻟﺴﺘﺎ ﺋﻴ« ﺳﺔﺧﺘﺪﺍﻳﺔﻛﺠﺎﺭ» ﻜﻰ ﺑﺎﺭﻭﺩﺅﺧﻴ ﺋﻴﺴﻼﻣﻴﺶ ﺑﻴﺮﻯ ﺜﺔﺇﺩﺓﺑﻦﺀ ﺗﻴ ﻮﻳﺴﺘﻴﻴﺔﻛﻰ ﻃﺔﻭﺭﺓﻯ ﺑﺔ ﺭﻳﻔﺆﺭﻡﺀ ﺛﻴ ﻟﺔﻭﺑﺎﺭﺓﻳﺔﻭﺓ ﻫﺔﻳﺔ، ﻜﺮﺩﻧﺔﻭﺓ ﻧﻮﻳ ﺋﺔﻭ ﺩﻭﺀﺑﺎﺭﺓ ﻮﻳﺴﺘﺔ ﺛﻴ» : ﺩﺓﻟ ﺋﺔﺧﻼﻗﻴﻴﺎﻧﺔﻯ ﺭﺅﺣﻰﺀ ﺭﺓﻫﺔﻧﺪﺓ ﻨﻴﻨﺔﻭﺓ، ﻛﺔ ﻣﺎﻭﺓﻳﺔﻙ ﺋﻴﺴﻼﻡ ﺑﻄﺔﺇﻳ ﺗﻘﻮﺳﺔ ﺭﻳﺘﻮﺍﻷﺀ ﺫﻳ ﺑﺔ ﺑﻮﻭ ﺀﻧﺒﻮﺀﺓ، ﺭﻭﻛﺎﺭﺋﺎﺳﺎﻛﺎﻧﺔﻭﺓﺀ ﺑﺆﺸﺎﻭﺓ ﻛﻴ ﺳﺔﺭﻯ ﺋﺔﻭﺓﺵ ﻛﺔ ﺗﻮﻧﺪﺇﺓﻭﻯﺀ ﺭﻕ ﻟﺔ ﺋﺔﻭﻯ ﺩﻯ، ﻫﺔﺭ ﻤﺔ ﺩﺫﻯ ﺖ ﺋﻴ ﻟﺔﺑﺔﺭ ﺋﺔﻣﺔﻳﺔ ﻛﺔ ﺩﺓﺑﻴ ﻫﺔﻣﻮﻭ ﺋﺔﻭ ﻛﺔﺳﺎﻧﺔ ﺑﺠﺔﻧﻄﻴﻦ، ﻛﺔ ﻨﺔﺭﻯ ﺧﻮﺩﺍ ﺩﺓﺯﺍﻧﻦ ﺧﺆﻳﺎﻥ ﺑﺔ ﻧﻮﻳ: ﻧﺔﺳﺮ ﺣﺎﻣﺪ ﺋﺔﺑﻮﺯﺓﻳﺪ ﺑﺆ ﻮﻳﺴﺘﻰ ﺑﺔ ﺭﻳﻔﺆﺭﻣﺔ ﺑﻴﺮﻯ ﺋﻴﺴﻼﻣﻰ ﺛﻴ

Upload: deyreen-salih

Post on 25-Jan-2016

267 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Daily Newspaper No.422 Mon 9/3/2009

TRANSCRIPT

Page 1: Rozhnama

www.rozhnama.com

2009 /3 دووشةممة 9/ 422 500 دينار ذمارة No.422 Mon 9/ 3/ 2009نرخ

سةوز: فراكسيؤني سةرؤكي

دارايى، مةسةلـةى ئاشكرانةبوونى لـةثيَناويةكناخاتةوة دارايى ضاودَيرى ديوانةكانى حكومةت

ئاست لة فةرمودةكانىخواداوةستانشيَرزاد مةحمود

يةكةمكتَيبى(نةسرحامدئةبوزةيد)م يةكةمجارلةساَلى٢٠٠٤دا

عةرةبىء روناكبيرى لة نةسر خوَيندةوة، دةق) (ماناى ناوى بة

خؤى دين ئةطةر ناسراوة، ثَييواية ريفؤرميستى دينى بة جيهانيشدا

رةنطدةبَيتةوةء بةرة كةم بةرة نةكاتةوة سةردةمةكاندا نوآ لةطةأل

رؤشنطةرى كة ثَييواية بيرمةندانةية لةم نةسر يةكَيك دةضَيت، لةناو

ماناية بةو دةستثَيدةكات، دينييةوة ريفؤرمى لة سةرةتا ثَيكهاتةيى

لة نةستَينيتةوة، تةواوييةتخوازى ثةإطيرييةتء لة دين تؤ تا

لة ديموكراتيكةوةء يارييةكى بكةويتة لةطةَلى ناتوانيت اليةكةوة

خؤى وةك نةريتييةكاندا ئايينىء كؤمةَلطا لة ديكةشةوة اليةكى

دةست اليةكةوة هةر يانى لة دةبَيت، كؤسثَيكى طشتطير بمَينَيتةوة

هةموو دين بة ئةوة بةرَيت، دابونةريتةكان كلتورء عةقَلييةتء بؤ

ثَيدةطرَيت. ثَيشت هةيةء ئامادةييى توندإةوةكانييةوة جةنطاوةرة

بةتايبةت مةعريفييةكانيداء ثرؤذة لة نةسر كة ديكة خاَلَيكى

دوو لة بريتيية كردووة، لةسةر ئيشى دةق)دا (ماناى كتَيبى لة

ئاسمانيبوونى ئةطةرى يةكةم: لة، بريتين طرنط زؤر خاَلى

لةطةأل ثةيوةندى لة ثَيغةمبةر ئةزمونةكانى كاريطةرى قورئانء

روبةإوى كة ثرسيارانةى ئةم دووةم: قورئاندا، داإشتنةوةى

هةندَيك ثةيوةندى لةطةأل لة دةكاتةوة ئيسالمى جيهانى قورئانء

لة قورئاندا. خوا ئايةتء فةرمودةكانى لة

ناوى بة كتَيبَيكدا لة سروش د. يةكةم خاَلى بة سةبارةت

كردووة، لَيكؤَلينةوةيةكى ضإى ثَيغةمبةرانة) (لَيكدانةوةى ئةزمونى

دينيانةي ريفؤرميستة ئيسالمىء بيرمةندانة لةو يةكَيكة ئةويش

قورئاندا، نوسينةوةى بةسةر زاَلة ثَيغةمبةر ئةزمونى ثَييواية كة

نسبةت بة بةآلم ثَيداوة، ئاماذةيان باشى بة نوسينةكةياندا لة

بةرجةستة ئيسالم توندوتيذى هاوكَيشةى نةسر دووةمةوة خاَلى

كة هةية سةرةكى قاضى دوو ئيسالم كة ثَييواية ناوبراو دةكاتةوة،

كاميان هيض لة حاشا ناكرَيت لَيبوردةيى، توندوتيذىء لة بريتين

ناكرَيتبَلَينئةمتيرؤرانةىكةطروثةئيسالميةكان بؤنمونة بكرَيت،

نيية، ئيسالمى مةشروعييةتى ئيسالمةوةء بةناوى بةس دةيكةن،

هةر ثراكتيككردنيان كة تَيداية ئايةتى كؤمةَلَيك قورئاندا لة ضونكة

بؤ وةإَيدةخةن، خوَين الفاوى كراون ثراكتيك ثَيش لةوة وةك

يةكيان دَينَيتةوة، نمونةيةك ضةند دةق)دا (ماناى كتَيبى لة نمونة

بؤ ئَيمة دةكرَيت «ئايا دةَلَيت: نةسر شمشَير، ئايةتى لة بريتيية

ئيش بكات مرؤظ مةدةنييةتء خزمةتى تةواوى بة ئيسالم ئةوةى

دواىئةوةش تةعبير لة توندوتيذى دةكةن»؟ نةكةين كة ئايةتانة بةو

ئةطةر «ئايا دةكاتةوةء دةَلَيت: طرنطتر بةرجةستة زؤر ثرسيارَيكى

ئيشيان بخةينة ئةمالوةء توندوتيذانة ئايةتة كة ئةم بووينةوة ساغ

نةوةستاوين»؟ خوا فةرمودةكانى دذى بة حاَلةتةدا لةم ثَينةكةين،

بنةماى لةسةر دينى ستراكتؤرى كة بيرمةندانةية لةم نةسر

بةآلم ــات، دةك قةيران توشى ناوخؤييةوة ثارادؤكسةكانى

باقى هاشم ساَلحء خةونةكةى كة نيية ماناية ئةمة بةو ديسانيش

ئةوةى بؤ هاتبَيتةدى ديكة عةرةبةكانى ريفؤرميستة روناكبيرء

ثَيبكةن. دةست طشتطير رؤشنطةرييةكى

كردووة، نةسر لةطةأل وتوَيذَيكمان (ثرد)دا لةم ذمارةيةى هةر

بيرمةندى كؤمةَلَيك لةطةأل هةبَيت دةرفةت داهاتوودا هيوادارم لة

باشترء ثرسياري بكةينء ديمانة بوارةوة لةم ناوضةكةش ديكةىبكةين. ئاراستة جديتريان

سةرةتا

رووناكبيرى سياسيىء لَيكؤَلينةوةى ديمانةو2009/3/9 (422) ذمــارة

[email protected]

الثةإة ٨

سياسى بةشداريى

لة ئةوروثا ريفؤرمى ئايينى

دووشةممة

دزراو مَيذوويةكى بيناكردنةوةى

٦ء٧ ل

٤ء٥ ل

PIRD

ئةبوزةيد حامد نةسر

ل٣

٢ ل

سياسى ملمالنَيى سةرهةَلدانى هؤكارى

٢ ل

ذمارةيةدا ئةم لةطةَل

بخوَينةوةئاست لة وةستان

فةرمودةكانىخواداشَيرزاد مةحمود

يةكةمكتَيبى(نةسرحامدئةبوزةيد)م يةكةمجارلةساَلى٢٠٠٤داعةرةبىء روناكبيرى لة نةسر خوَيندةوة، دةق) (ماناى ناوى بةخؤى دين ئةطةر ناسراوة، ثَييواية ريفؤرميستى دينى بة جيهانيشدارةنطدةبَيتةوةء بةرة كةم بةرة نةكاتةوة سةردةمةكاندا نوآ لةطةألرؤشنطةرى كة ثَييواية بيرمةندانةية لةم نةسر يةكَيك دةضَيت، لةناوماناية بةو دةستثَيدةكات، دينييةوة ريفؤرمى لة سةرةتا ثَيكهاتةيىلة نةستَينيتةوة، تةواوييةتخوازى ثةإطيرييةتء لة دين تؤ تالة ديموكراتيكةوةء يارييةكى بكةويتة لةطةَلى ناتوانيت اليةكةوةخؤى وةك نةريتييةكاندا ئايينىء كؤمةَلطا لة ديكةشةوة اليةكىدةست اليةكةوة هةر يانى لة دةبَيت، كؤسثَيكى طشتطير بمَينَيتةوةهةموو دين بة ئةوة بةرَيت، دابونةريتةكان كلتورء عةقَلييةتء بؤثَيدةطرَيت. ثَيشت هةيةء ئامادةييى توندإةوةكانييةوة جةنطاوةرة

بةتايبةت مةعريفييةكانيداء ثرؤذة لة نةسر كة ديكة خاَلَيكىدوو لة بريتيية كردووة، لةسةر ئيشى دةق)دا (ماناى كتَيبى لةئاسمانيبوونى ئةطةرى يةكةم: لة، بريتين طرنط زؤر خاَلىلةطةأل ثةيوةندى لة ثَيغةمبةر ئةزمونةكانى كاريطةرى قورئانءروبةإوى كة ثرسيارانةى ئةم دووةم: قورئاندا، داإشتنةوةىهةندَيك ثةيوةندى لةطةأل لة دةكاتةوة ئيسالمى جيهانى قورئانء

لة قورئاندا. خوا ئايةتء فةرمودةكانى لةناوى بة كتَيبَيكدا لة سروش د. يةكةم خاَلى بة سةبارةتكردووة، لَيكؤَلينةوةيةكى ضإى ثَيغةمبةرانة) (لَيكدانةوةى ئةزمونىدينيانةي ريفؤرميستة ئيسالمىء بيرمةندانة لةو يةكَيكة ئةويشقورئاندا، نوسينةوةى بةسةر زاَلة ثَيغةمبةر ئةزمونى ثَييواية كةنسبةت بة بةآلم ثَيداوة، ئاماذةيان باشى بة نوسينةكةياندا لةبةرجةستة ئيسالم توندوتيذى هاوكَيشةى نةسر دووةمةوة خاَلىكة هةية سةرةكى قاضى دوو ئيسالم كة ثَييواية ناوبراو دةكاتةوة،كاميان هيض لة حاشا ناكرَيت لَيبوردةيى، توندوتيذىء لة بريتينناكرَيتبَلَينئةمتيرؤرانةىكةطروثةئيسالميةكان بؤنمونة بكرَيت،نيية، ئيسالمى مةشروعييةتى ئيسالمةوةء بةناوى بةس دةيكةن،هةر ثراكتيككردنيان كة تَيداية ئايةتى كؤمةَلَيك قورئاندا لة ضونكةبؤ وةإَيدةخةن، خوَين الفاوى كراون ثراكتيك ثَيش لةوة وةكيةكيان دَينَيتةوة، نمونةيةك ضةند دةق)دا (ماناى كتَيبى لة نمونةبؤ ئَيمة دةكرَيت «ئايا دةَلَيت: نةسر شمشَير، ئايةتى لة بريتييةئيش بكات مرؤظ مةدةنييةتء خزمةتى تةواوى بة ئيسالم ئةوةىئةوةش دواى تةعبير لة توندوتيذى دةكةن»؟ نةكةين كة ئايةتانة بةوئةطةر «ئايا دةكاتةوةء دةَلَيت: طرنطتر بةرجةستة زؤر ثرسيارَيكىئيشيان بخةينة ئةمالوةء توندوتيذانة ئايةتة كة ئةم بووينةوة ساغنةوةستاوين»؟ خوا فةرمودةكانى دذى بة حاَلةتةدا لةم ثَينةكةين،

بنةماى لةسةر دينى ستراكتؤرى كة بيرمةندانةية لةم نةسربةآلم ــات، دةك قةيران توشى ناوخؤييةوة ثارادؤكسةكانىباقى هاشم ساَلحء خةونةكةى كة نيية ماناية ئةمة بةو ديسانيشئةوةى بؤ هاتبَيتةدى ديكة عةرةبةكانى ريفؤرميستة روناكبيرء

ثَيبكةن. دةست طشتطير رؤشنطةرييةكىكردووة، نةسر لةطةأل وتوَيذَيكمان (ثرد)دا لةم ذمارةيةى هةربيرمةندى كؤمةَلَيك لةطةأل هةبَيت دةرفةت داهاتوودا هيوادارم لةباشترء ثرسياري بكةينء ديمانة بوارةوة لةم ناوضةكةش ديكةى

بكةين. ئاراستة جديتريان

سةرةتارووناكبيرى سياسيىء لَيكؤَلينةوةى ديمانةو

2009/3/9 (422) [email protected]ذمــارة الثةإة ٨

سياسى بةشداريى

لة ئةوروثا ريفؤرمى ئايينى

دووشةممة

دزراو مَيذوويةكى بيناكردنةوةى

٦ء٧ ل

٤ء٥ ل

PIRD

ئةبوزةيد حامدنةسر

ل٣

٢ ل

سياسى ملمالنَيى سةرهةَلدانى ٢هؤكارى ل

شَيوازي ئةطةر

زؤرينة، كرا بة رَيذةيي

دةبَيت ثإ ثةرلةمان

يةكَيتيء ئةندامانى لة

ثارتي

٢ ل

رؤذنامة

رايطةياند: كوردستان ثةرلةماني لة سةوز فراكسيؤني سةرؤكيحكومةتى هةرَيملةثَيناو ئاشكرانةبوونىمةسةلةى دارايىنايةوَيت بإيارى(هةولَيرء كوردستان دارايى ضاودَيرى ديوانى هةردوو يةكخستنةوةىكة كرد، بةوة تؤمةتبار ديوانةكةيشى هةردوو جَيبةجآ بكات. سلَيمانى)ثةرلةمانتاران». نادةنة طةندةَلكارييةكان بارةى لة دؤكيومَينت «زانياريىءبؤ لَيدوانَيكدا لة سةوز، فراكسيؤنى سةرؤكى محةمةد، كوَيستانضاودَيريي دارايي نايةوَيت بةمةبةست كوردي «دةسةآلتي وتى: رؤذنامةياساكةي يةكطرتنةوةيهةردووديواني ضاودَيريي، ئةطةر نا، يةكبطرَيتةوة،راسثاردووة هةردووالي ثةرلةمانيش سةرؤكايةتي ثةسةندكراوةوئةو هؤكارى ناكات». جَيبةجَيي حكومةت بةآلم يةكبطرنةوة، بؤئةوةيجَيبةجَيي ئامادةنيية «حكومةت كة طةإاندةوة ئةوة بؤ جَيبةجَينةكردنةشى

نةبَيت». ئاشكرا كوردستان دارايي لة مةسةلةي بؤئةوةي بكات،دةَلَيت: ئةركيحكومةتة هةردووديوانةكة سةرؤكيفراكسيؤني سةوزدواكةوتنى وةزيران ئةنجومةنى ياسايى سكرتَيرى بةآلم يةكبخاتةوة،

ثةرلةمان. ئةستؤى دةخاتة ديوانةكة هةردوو يةكخستنةوةىباسي وةزيران، ئةنجومةني ياسايي سكرتَيري قةرةداغي، محةمةددارايي ضاودَيريي ئةوةي لةسةر رازين ثةرلةمانيش حكومةتء لةوةكرد،ئةوة «تةنها دةرضووةو يةكطرتنةوةكةش فةرماني ياساو يةكبطرَيتةوةءدةستنيشان ديوانةكة سةرؤكي بؤ كةسَيك ثةرلةمانةوة لةاليةن ماوةتةوةجَيبةجآ بإيارة ئةو كةمدا لةماوةيةكي ثةرلةمانيش ثَيويستة بكرَيت،

بكات».داية ل٣ لة وردةكاريى

نةدراوة كؤتايى : بأيارى بةرهةم سالَح بؤ

دةكات هةلَبذاردن سةرثةرشتى كآئارام نةجيم

جَيطرى ساَلح، بةرهةم د.طشتى سكرتَيرى دووةمىلة كوردستان، نيشتمانى يةكَيتىرؤذنامةى بة تايبةتدا لَيدوانَيكىتاَلةبانى هاتنةوةى بة راطةياند:باش زؤر هةنطاوى سلَيمانى، بؤبؤ كراوة بةرنامةإَيذى نراوةوكَيشةكانء ضارةسةركردنىيةكإيزي ثاراستنى لة جةختبةمةبةستى كراوةتةوة يةكَيتي

يةكَيتى. خزمةتكردنى زياتردةربارةى بةرهةم د.سةرثةرشتى سثاردنىثةرلةمانى هةَلبذاردنى

ئؤفيسةكانى بة كوردستانكؤمسيؤنى كوردستانى من «ئةوةى وتي: هةَلبذاردن ئَيستا تا مةسةلةية ئةو بزانملَينةدراوةو كؤتايي بإيارىكوردستان ثةرلةمانى بةثَيى ثَيمباشة لَييدةكؤَلَيتةوةولةطةأل مامةَلة ياسا دةستورء

بكرَيت». مةسةلةيةدا ئةودوَينآ نيوةإؤى ثاشكتوثإدا، سةردانَيكى لةساَلح ئةحمةد بةرهةم د.هةَلةبجةى شارى سةردانىبةرثرسة لةطةأل كردءحيزبةييةكاندا ئيدارييةكانءمةَلبةندى لة دواتر كؤبووةوةو

وتارَيكى هةَلةبجة لة يةكَيتىبةوةدا، ئاماذةى ثَيشكةشكردوهةموو لةطةأل يةكَيتى كةبةو جياوازداية، بؤضوونَيكىناوخؤو ثةيإةوى لة مةرجةىالنةداتء ريزةكانى ثاراستنى كة نةشاردةوة، ئةوةشىهةيةء كَيشةى يةكَيتىحيزبى ببَيتة بيةوَيت ئةطةرضاكسازى ثَيويستة ئايندة،«ثَيويستة وتيشي: ئةنجامبداتءطشت بطرينء خةَلك لة طوآبكةين، ديراسة سةرنجةكانضارةنوسى بة ياريكردن بةآلمنابَيت سورةو خةتى يةكَيتى،

ثَيبكات». ياري كةس

رؤذنامة

يةك ديالة لة تةوافوق بةرةىليستى دةداتة سياديى ثؤستىهاوثةيمانىءيةكَيتىءثارتيشلةسةرئةندامَيكى ناكؤكنء مةسةلةية ئةوكة بةوةدةكات، ئاماذة ثارتيش

كؤبوونةوة ثارتييةوة لةثشت يةكَيتىلةطةأل تةوافوقدا دةكات.

دةست زانيارييانةى ئةو بةثَيىثَيكهَينانى بؤ كةوتوون، رؤذنامةديالة، ثارَيزطاى لة نوآ ئيدارةى ثَيشنيازى تةوافوق بةرةى ليستىسياديى ثؤستى يةك كردووة

بةآلم هاوثةيمانى، ليستى بدرَيتةناوبراو ليستى ثارتييةكانى ئةندامةبدرَيتة ثؤست دوو كة دةكةن، داوايةكَيتى بةرامبةريشدا لة ليستةكةيانءقايلة. سياديى ثؤستى يةك ثَيدانى بةثارتى ئةندامى ئيبراهيم، جةليلكوردستان، هاوثةيمانى ليستى لة

ئةو ثشتإاستكردنةوةى وَيإاىرؤذنامةى رونكردةوة، زانيارييانة بؤبؤ ثؤستة دوو ئةو داواكردنى كةثارَيزطا) (ئةنجومةنى لة كة ئةوةيةهةبَيت، نوَينةري كورد (ثارَيزطا)داوةرطرتنى بة قايلة يةكَيتى بةآلموتيشى: سياديىء ثؤستى يةك

ئاطادارى بةبآ يةكَيتى «برادةرانىبةرةى لةطةأل كؤبوونةوة ئَيمة

دةكةن». تةوافوقداتاَليب سةيد بةرامبةردا لةليستى لة يةكَيتى ئةندامى ئةحمةد،دوو داواكردنى ديالةدا، هاثةيمانىديالةى ثارَيزطاى سياديى ثؤستى

بةوثَييةى وةسفكرد، مةنتيقى» «نا بةكة تةوافوق بةرةى ناوبراو، بةوتةىثؤستى يةك تةنها هةية، كورسى (٩)ثؤست دوو رَينادات داناوةو خؤى بؤ

هاوثةيمانى. ليستى بدرَيتة

داية ل٢ لة وردةكاريى

نــاكـؤكــــن لـةسـةرى ثــارتـى يـةكيَتـىء

كـورد دةداتـة يـةك ثـؤسـتـى ديـالـة تـةوافـوق بـةرةى

لىعة

جىحا

المسة

ؤ:ؤت

ف

رؤذنامة

بيرمةندى ئةبوزةيد، حامد نةسرتايبةتى ديمانةيةكى لة عةرةب،ذمارةى لة دةقةكةى كة رؤذنامةدابآلوكراوةتةوة، ثرددا ئةمإؤىبوونى بةبآ بةوةدةكات، ئاماذة ريفؤرم، بةردةوامى ثرؤسةيةكىمةترسي لةبةردةم ئايينَيك هةموووتيشى: ثوكانةوةداية، مردنء

نيية بريتى ريفؤرم «ثرؤسةىبةَلكو ئايينةكة، طؤإينى لةماناء نوَيكردنةوةى لة بريتيية

لَيكدانةوةكانى».ثَيشيواية، ئةبوزةيد حامد نةسربة مسوَلمانةكان كؤمةَلطا ئَيستاسةختدا» «يةكجار بارودؤخَيكىئيسالميش بيرى تَيثةإدةبنءريفؤرمء بة طةورةى ثَيويستييةكىلةوبارةيةوة هةية، نوَيكردنةوة

ئةو دوءبارة «ثَيويستة دةَلَيت:ئةخالقييانةى رؤحىء رةهةندةماوةيةك كة بطةإَينينةوة، ئيسالمتقوسة ريتواألء ذَير بة بووءنبوءة، روكارئاساكانةوةءبؤ كَيشاوة سةرى ئةوةش كةهةر دى، ئةوى لة رق توندإةوىءدذى ئَيمة دةبَيت كة ئةمةية لةبةركة بجةنطين، كةسانة ئةو هةموو

خودا دةزانن». بة نوَينةرى خؤيان

: نةسر حامد ئةبوزةيد بؤ

ريفؤرمة بة ثَيويستى ئيسالمى بيرى

Page 2: Rozhnama

سةعدولَآل ثشتيوان

كوردستان ثةرلةمانى دووةمى خولىئَيستا تا ــاوةء م مانطى سآ لة كةمترثرؤذةياسا بةبآ ثةسةندكردن (١٥) نزيكةىسةرؤكى راطةياندنى راوَيذكارى ماونةتةوة،لةماوةى بــةوةدةكــات، ئاماذة ثةرلةمان(٢٢٧) ثةرلةمان ــردوودا راب ساَلى ضواربإيارى (٨١) ياساو (٤٣) كردووةء دانيشتنى

دةركردووة.كوردستان ثةرلةمانى ٢٠٠٥ /٦/٤ لةساَلةدا ضوار لة ماوةى ئةم دةستبةكاربووةوياساو (٨١) سازكردووةو دانيشتنى (٢٢٧)ساَلى (٢٠٠٥)دا لة دةركردووة، (٤٣) بإيارىدةركـــردءوةو بإيارى (١٩) ياساو (٤)٢٠٠٦دا لة سازكردووة، دانيشتنى (٢٤)دانيشتنى (٤٨) بإيارء (١٢) ياساو (٢٠)

دانيشتنء (٨٩) ٢٠٠٧دا لة سازكردووة،لة ــردووة، دةرك بإيارى (٧) ياساء (٣٩)

(٥) ياساو (١٨) دانيشتنء (٦٥) ٢٠٠٨دادةركردووة. بإيارى

راوَيذكارى جةوهةر، تاريق بةوتةىبؤ كــوردســتــان ثةرلةمانى ســةرؤكــى ساَلة ضوار ئةم ئةطةر راطةياندن، كاروبارىبةراورد ثةرلةمان رابردووى ساَلةكانى بةبإيارو ياساو دةركردنى لةإوى بكرَيت، ضوارساَلى ضاالكترين دانيشتنةكانييةوة،مةسةلةى لة وتيشى: ــووة. ب ثةرلةمانهةردوو يةكنةطرتنةوةى بةهؤى بودجةدا ساآلنى نةيتوانى ثةرلةمان ئيدارةكةوة،بكات، بودجة لةسةر طفتوطؤ (٢٠٠٦ (٢٠٠٥ءثةرلةمان بؤ طةورةى كَيشةيةكى «ئةمةشبإيارَيكى ثةرلةمان بؤية دروستكرد»، يةكنةخرَينةوة، ئيدارةكان تا ــرد دةركمامةَلةيانلةطةأل نةكاتء هيضثرؤذياسايةكىبة تايبةت ثرؤذةيةكى لة جطة وةرنةطرت،

نةبَيت. كارةباخولةيدا ئةم ماوةى لة لةوةشكرد، باسىساَلى بودجةى كوردستان، تةنها ثةرلةمانى

لةطةألئةوةشدا (٢٠٠٧ء٢٠٠٨)ىبؤهاتووةودواكةوتووة. ثةرلةمان لة ثةسةندكردنةكةىدَيتة بودجة ساَلة دوو «تةنها وتيشى: بودجة ثةسةندكردنى راستة ثةرلةمان،بةشَيكى ئةويش دوادةكةوَيت، خؤى لةكاتىعَيراقةوة ثةرلةمانى حكومةتء بة ثةيوةنديوةزارةتى هةردوو يةكنةطرتنةوةى هةيةءنةبوونى بؤ ــووة ب هؤكارَيك دارايــيــشكة لةوةى رَيطربووة ئةمةش شةفافيةتء خؤى ــى رؤَل مةسةلةيةدا لةو ثةرلةمانليذنةكانى بؤ طرفتى ضةندين نةبينَيتءراستيشدا لة دروستكردووة، ثةرلةمانبودجة كة ثةرلةمانة، سةرشانى ئةركىدابةش يةكسان شةفافيانةو بةشَيوةيةكى

بكات».كوردستان ثةرلةمانى هةرضةندةهةرسآ ٢٠٠٨دا ساَلى لة كة داوايكردبوو، ثَيشمةرطة ناوخؤو ــىء داراي وةزارةتــىثةرلةمان ئَيستاى خولى بةآلم يةكبخرَينةوة،بةرةوتةواوبووندةضَيتءئةووةزارةتانةش

يةكنةخروانةتةوة. رةسمى بةداكؤكى ثةرلةمان دةَلَيت: جةوهةر تاريقلة وةزارةتةكة هةرسآ كة كردووة، لةوة«بةآلم يةكبطرنةوة، دياريكراودا وادةىلة يةكنةخراونةتةوةء تائَيستا بةداخةوةسةرؤكى طةإانةوةى ضاوةإوانى ئَيستاشداثةرلةمان بانطهَيشتى بؤئةوةى حكومةتين،

بكرَيت».ثةرلةمان، راوَيذكارى سةرؤكى بةوتةىنةيتوانيوة ثةرلةمانى كوردستان خولةدا لةموةربطرَيتةوة، وةزيرَيك هيض لة متمانةبانطهَيشتى وةزيرَيك ضةند هةرضةندة

كراون. ثةرلةمانرابردوودا ساَلى دوو لة راشيطةياند: ثةرلةمان، هاتوونةتة وةزير (٢٠) لة زياترمتمانة وةرطرتنةوةى مةسةلةى لة بةآلمنةكردووة، كارى ثةرلةمان وةزيرةكان، لةبةَلطةو بة ثَيويستى كــارة ئةو «ضونكةبة بةشَيكيشى ثةيوةندى ورد هةية، زانياريىسياسىء بإيارى يةكخستنةوةى ثرؤسةى

هةية». ئيدارةييةوة دووكةمتر ثةرلةمان ئَيستاى خولةى ئةمضةندين ئَيستا تا ــاوةو م مانطى سآ لة (دةستورى وةكــو طرنطى ثرؤذةياساىســةرمــايــةى هــةرَيــم، ئــاشــكــراكــردنــىهةَلبذاردنى ثرؤذةياساى بةرثرسان،ثرؤذةياساى ثارَيزطاكان، ئةنجومةنىلةاليةن طةندةَلى) ــةوةى ــوون ــةإوب روب

ثةسةندنةكراون. ثةرلةمانةوةبة ثةرلةمانى خولةى ئةم جةوهةر تاريقناوبردء كورد» ماَلى يةكخستنةوةى «قؤناغىسةركةوتوو ــةوةدا ل «ثةرلةمان ثَييوايةياساى كؤمةَلَيك توانيويشيةتى بــووةءدةربكات». كوردستان لة ستراتيذى طرنطءكارى كؤمةَلَيك كة ئةوةشكرد، بؤ هَيماىنةيتوانيوة ثةرلةمان ئَيستا تا كة ترماوةهةن، طرنط ثــرؤذةى هةنديََك بيانكاتءبة ثَيويستيان نييةو ئاسان ثةسةندكردنيانئَيستا تا بؤية هةية، حكومةت رةزامةنديى

ثةسةند نةكراون. جؤرة ثرؤذانة ئةو

3 2009/3/9 دووشةممة (422) بةدواداضوونذمــارة هةواألء[email protected]

محةمةد سالَح حةمةالو

لة ســـةوز فراكسيؤني ــي ســةرؤكحكومةتى كوردستان رايطةياند: ثةرلةمانيمةسةلةى ثَيناو ئاشكرا نةبوونى لة هةرَيميةكخستنةوةى بِريارى نايةوَيت دارايىدارايــى ــرى ــاودَي ــى ض ــوان ـــةردوو دي هكوردستان(هةولَيرءسلَيمانى)جَيبةجَيبكات.تؤمةتبار بــةوة ديوانةكةيشى ــةردوو هبارةى لة دؤكيؤمَينت «زانيارىء كة كرد

ثةرلةمانتاران». نادةنة طةندةَلكارييةكانســةرؤكــى ــةد، ــةحــةم كــوَيــســتــان مرؤذنامة بؤ لَيدوانَيكدا لة سةوز، فراكسيؤنىبةمةبةست ــوردي ك «دةســةآلتــي ــى: وتيةكبطرَيتةوة، دارايي ضاودَيريي نايةوَيتديواني هةردوو يةكطرتنةوةي نا، ئةطةرثةسةندكراوةو ياساكةي ضاودَيريي،هةردووالي ثةرلةمانيش سةرؤكايةتييبةآلم يةكبطرنةوة، ئةوةي بؤ راسثاردووةئةو هؤكارى ناكات». جَيبةجَيي حكومةتطةراندةوة ئةوة بؤ جَيبةجَينةكردنةشى

بكات، جَيبةجَيي ئامادةنيية حكومةت كةكوردستان لة دارايي مةسةلةي ئةوةي بؤبؤ هَيماى روةوة لةو نةبَيت. ئاشكرايــاســاي دامــةزرانــدنــي ــة؛ ــرد ك ــةوة ك ئــووةو دةرض ــي داراي ضاودَيريي ديوانينوسراو بة ثةرلةمان «سةرؤكايةتيي

ضاودَيريي ديواني هةردوو يةكطرتنةوةيبةآلم كردووة، حكومةت ئاراستةي داراييبؤ بكات، جَيبةجَيي ئامادةنيية حكومةتكوردستان لة دارايــي مةسةلةي ئةوةي

نةبَيت». ئاشكرادةستةى نةبوونى محةمةد، كوَيستاندةستِرانةطةيشتنى كوردستانء لة نةزاهةدوو بة زانيارييةكان بة ثةرلةمانتارانرووبةروو هةوَلةكانى بةردةم بةربةستىلةقةَلةمداء طةندةَلكارييةكان بوونةوةىدارايــى ــرى ــاودَي ــى ض ــوان ـــةردوو دي هتؤمةتبار بةوة سلَيمانى)يشى (هةولَيرء بارةى لة دؤكيؤمَينت زانيارىء كة كردثةرلةمانتارانء نادةنة طةندةَلكارييةكاندوو ئَيستا وتى: لةبةرئةوةي تا روةوة لةوكوردستاندا لة دارايي ضاودَيريي ديوانيدوو «ئةو يةكياننةطرتووةتةوةو هةيةوزانيارييء هيض ئامادةنين ديــوانــةشثةرلةمان، بةردةم بخةنة دؤكيؤمَينتَيككوردستاندا دةستةي لة سةربارى ئةوةشبة دةستيان ثةرلةمانتاران نييةء نةزاهةمةسةلةي لة ئةوةي بؤ ناطات زانياريى

لة كوردستان بكؤَلنةوة». طةندةَلي

لة دارايــي ضاودَيريي ديواني ياساي مــادةي لة دةرضـــووةو /٢٠٠٨دا ٤/٢١كة دةكات بةوة ئاماذة ياساكةدا سَييةمي(ثةرلةمان) نيشتماني ئةنجومةني بة ديوانثَينجةميشيدا مادةي لة دةبةسترَيتةوة،سةرؤكي كة رونــكــردووةتــةوة ــةوةي ئسةرؤكايةتيي لة كة مةرسومَيك بة هةرَيمدادةدمةزرَيتء لةسةر هةرَيم دةردةضَيت،ثاآلوتنيئةنجومةنينيشتمانيكوردستانءبة ثةرلةمانء ئةنداماني دةنطي زؤرينةي بةدادةمةزرَيت. سةرؤكي ديوان وةزير، ثلةيدةَلــَى: سةوز فراكسيؤني سةرؤكيديوانةكة هـــةردوو حكومةتة ئةركيياسايى سكرتَيرى بــةآلم يةكبخاتةوة.دواكــةوتــنــى ــــران وةزي ئةنجومةنى دةخاتة ديوانةكة هةردوو يةكخستنةوةى

ثةرلةمان. ئةستؤىياسايي سكرتَيري قةرةداغي، محةمةدلةوةكرد باسي وةزيـــران، ئةنجومةنيلةسةر رازيــن ثةرلةمانيش حكومةتءيةكبطرَيتةوةء دارايي ضاودَيريي ئةوةييةكطرتنةوةكةش فــةرمــانــي ــاســاو يلةاليةن ماوةتةوة ئةوة تةنها دةرضووةو»

ديوانةكة سةرؤكي بؤ كةسَيك ثةرلةمانةوةثةرلةمانيش ثَيويستة بكرَيت، دةستنيشانجَيبةجآ بِريارة ئةو كةمدا لةماوةيةكي

بكات».ليذنةي ئةندامي رؤســتــايــي، ــا زانكوردستان، جةختي ثةرلةماني لة ياسايي دةستنيشانكردني كة كردةوة ئةوة لةسةرلةاليةن دارايي ضاودَيريي ديواني سةرؤكيبةثَيي دواتر دياريدةكرَيتء ثةرلةمانةوةسةرؤكايةتيي لةاليةن كة مةرسومَيكسةرؤكةكةي ــت، دةردةضــَي هةرَيمةوة

دادةمةزرَيت.ثةرلةمان كةمتةرخةكى بة سةبارةتبةرثرسانى ــرء وةزي لة لَيثَيضينةوة بؤ كرد ئةوة بؤ ئاماذةى كوَيستان حكومى،ئامادة تةنانةت وةزيرةكان لة هةندَيك كةثةرلةمانتارانيش سةردانى كاتى لة نينثةرلةمانتاران وةآلمى وةزارةتةكانيان بؤكة هَينايةوة ئــةوةى نمونةى بدةنةوةءثةرلةمانتار ذمارةيةك لةمةوبةر ماوةيةكبةآلم» كرد، كارةبايان وةزارةتي سةردانيثَييان ضاوي ئامادةنةبوو كارةبا وةزيري

بكةوَيت».

ماوة لةبةردةمدا مانطى سآ لة كةمتر

ثةسةند نةكردووة طرنطى ثرؤذةياسايةكى ثةرلةمان ضةند

سةوز: فراكسيؤني سةرؤكي

دارايى مةسةلةى نةبوونى ئاشكرا ثيَناو لةيةكناخاتةوة دارايى ضاودَيرى ديوانةكانى حكومةت

محةمةد سالَح حةمةالو

وةزارةتي ديوانى بةإَيوةبةريدةكــات، ئاشكراي ــــةروةردة ث(٨) لة زياتر ــان ــةي ــةك وةزارةتفةرمانبةري كارمةندو ــةزار هبؤ كار ئَيستادا لة هةيةو زيادةيسةر بؤ دةكرَيت طواستنةوةيانحكومةتي تــري وةزارةتــةكــانــي

هةرَيم.بةإَيوةبةري سديق، لوتفيـــةروةردة، ث ـــي ديــوانــى وةزارةترونكردةوة، رؤذنامة بؤ ئةوةشيزيادةكاني فةرمانبةرة كارمةندودةكةونة بة زؤري وةزارةتةكةيان

بووني هؤكاري ناحيةكان، قةزاوكارمةندانء زؤرةي ذمــارة ئةوفةرمانبةرانيشي لة وةزارةتةكةيانساَلَيك ضةند كة طةإاندةوة، ئةوة بؤهةَلبذاردنةكاندا «لةكاتي لةمةوبةرلة زؤر ذمارةيةكي لَيشاو بةــراونء ــن ــةزرَي دام هاوآلتييانبةسةر ــةرك ئ بة ــوون ب ئَيستالة وتيشي: وةزارةتةكةيانةوة»،بؤ كار ثةروةردة وةزارةتي ئَيستادازيادانة كارمةندة ئةو طواستنةوةيوةزارةتةكاني سةر بؤ ــات دةكئاوييةكانء سةرضاوة كارو دادووا ثيشةسازيء ــيء ــارةوان شئةنجومةني كؤبوونةوةي لة بإيارةثــةروةردة ــي وةزارةت وةزيراندا،

زيادانة بخاتة كارمةندة ليستي ئةووةزارةتةو ثَينج ئةو ضاوي ثَيشثَيويست كارمةنديان ضةند ئةوانيشدواتر بكةنء دةستنيشاني بَيت،ئةو بؤ سةر ميالكيان بطوازرَيتةوة

وةزارةتانة.وةزارةتي ديواني بةإَيوةبةريبةوةكرد، ئاماذةشي ــةروةردة ثفةرمانبةرةكاندا طواستنةوةي لةشوَيني تـــةمـــةنء رةضـــــاوي نيشتةجَيبونيكارمةندةكاندةكرَيت،شوَيني سنوري لة كارمةندَيك هةردةطوازرَيتةوة خؤيدا نيشتةجَيبونيثَييوابوو فةرمانطةيةكي تر، بةآلم بؤثرؤسةيطواستنةوةكةكاتَيكيزؤر

دةخايةنَيت.

ثةروةردة وةزارةتيزيادةى هةية فةرمانبةرى هةشت هةزار

حةميد ئاوارة

لةسةربآلوكردنةوةىهةواَلَيكلة ئاوير ثروشةو رؤذنامةى لةياسايى داوايةكى حاجياوا، دادطاىرؤذنامةنوسى دوو لــةســةرتؤمار رؤذنــامــةكــة دوو هــةر ثؤليسى بنكةى لةاليةن دةكرَيت،بة يةكَيكيان هةر سةروضاوةشكةفالةت بة دينار مليؤن (٣) بإى

دةكرَين. ئازادعةبدوَلآلحةمةد،سةرنوسةرى«دواى وتى: ثروشة رؤذنامةىذمارة لة هةواَلَيك بآلوكردنةوةى

هاوآلتييةك ناونيشانى لةذَير ٤٨

بووة ثؤليس ضةك دةكات، دوانزةثؤليسى بنكةى نيطةرانى جَيطاىهةواَلة ئةم وتيان سةروضاوة،داوايةكى بوو ئةوة نيية، راستحاجياوا ــاى داط لة ياساييانئَيمةش تؤماركردين، لةسةرزؤر ئةوةى بةآلم ئامادةبووين،ثؤليسَيكى بوو نيطةرانى جَيطاىســةروضــاوة بنكةى نوَينةرىدةيوت هَينابوو كةلةثضةى دووهةردوو كة داوم رَيطاى دادوةرثروشةو رؤذنامةى ثةيامنَيريدةيويست بكةمء كةلةثضة ئاوَيرضاوى لةثَيش ثةيامنَيرةكانمانئَيمة بشكَينَيتةوة، ــك خــةَلبنكةى بةرثرسى بة ثةيوةنديمان

كــردو ســةروضــاوة ثؤليسى نةيهَيشت دةكــةيــن، سوثاسىبكرَين، كةلةثضة ثةيامنَيرةكانتةواومان بةَلطةى ئَيمة هةرضةندةبة ثةيامنَيرةكان ثاشان بوو، ثآكةفالةت بة دينار مليؤن (٣) بإى

دادطا. رؤذى تا كران ئازادبابةتة، بةم سةبارةت هةربة ــرد ك ــة ثــةيــوةنــدى ــام رؤذنهةرتةلى ــآل، ــدوَل عــةب كــةريــم ئاوَير، رؤذنامةى سةرنوسةرىبدات، لَيدوان ئامادةنةبوو بةآلمهةواَلَيكى رؤذنامةكةيان كةلة تؤمةتبارَيك ــاوى ن لــةذَيــربآلويان رادةكات، ثؤليس حةوت

كردبووةوة.

رؤذنـامـةنـوس دوو ثـؤلـيـسدةكـات دةسـتـطـيـر

Page 3: Rozhnama

22009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة بةدواداضوون هةواألء[email protected]

يوسف بةهادين

نَيودةوَلةتي شارةزاي ذمارةيةكئامادةكردني بــؤ كــةركــوكــن، لــة ئةو كَيشةكاني لةسةر راثؤرتَيكضارةسةركردني ضؤنيةتي شــارةوموَلكدارَيتي، ــواري ب كَيشةكانيثَييواية، كــورديــش بةرثرسَيكيدةبَيتة بنةماي راثؤرتي ئةوشارةزايانةبؤ نةتةوةيةكطرتووةكان، راثؤرتي

كةركوك. كَيشةي ضارةسةركردنيجَيطري سةرؤكي رَيبوار تاَلةباني،بة كةركوك، ثارَيزطاي ئةنجومةنيشــارةزا ئةو راطةياند: رؤذنامةيلة طوآ دةيانةوَيت نَيودةوَلةتييانةكةركوك ثَيكهاتةكاني ليستء هةمووكَيشةي لةبواري بةتايبةتي بطرن،كَيشة لة يةكَيكة ضونكة موَلكداري،كَيشةية ئةو ئةطةر ئاَلؤزةكان، زؤر

رَيــطــاضــارةي بكرَيت، ضــارةســةروتيشي: دةكاتء ئاسان تر كَيشةكانيئةو رؤشنايي لــةبــةر «ئــةوانــيــش خؤيان ثَيشنيازةكاني طفتوطؤيانةيةكطرتووةكانيش نةتةوة دةنوسنء

دةبةستَيت، ئةوان راثؤرتةي بةو ثشتكةركوك، ضارةسةركردني كَيشةي بؤبَيت، ــؤن ض ــة ــةك ــؤرت راث ــةر ــةط ئراثؤرتة ئةو ئةنجامي بةثَيي يؤنامي

دةكات». ثَيشكةش راسثاردةكاني

ــةشء ــاوب ه ــة دةربـــــارةي خــاَلكةركوك نَيوان ليستةكاني ناكؤكةكانيئاماذةي تاَلةباني ،٢٣ مادةي لةسةرهةرسآ هةية خاَلَيك ضةند بةوةكرد،ثارَيزطا ئةنجومةني ليستةكةيضارةسةري ئةويش هاوإان، لةسةريدةستورو بنةماي لةسةر كَيشةكان دةبَيت زيادةإؤييةكانيش بؤ بَيت، ياساسةرتاسةري بؤ دةربكرَيت ياسايةكدةبين ثابةند ئَيمة ئةوكاتة عَيراق،لة بةدةربَيت كةركوك ناكرَيت ثَيوةي،دةنطدةرو بؤ تؤماري تر، شارةكانينوسراوي ئةنجومةن رةطةزنامةش،بةسةر هةموو تا ثارَيزطار، كردووة بؤبؤئةوةي بكات، دابةشي فةرمانطةكاندالة فةرمانبةران دامةزراندنء رَيذةيبةهةمانشَيوة بزانرَيت، دامودةزطاكانحكومةتء ميالكاتي بة سةبارةت موَلكي لةسةر زيادةإؤييانةي ئةو

كراوة. حكومةتيش

بة ســةبــارةت تاَلةباني رَيــبــوار بإطةكاني دةسةآلتةكانء دابةشكردني

برايةتي «ليستي ٢٣ وتي: مادةي تريسةرجةم ثاكيج يةك بة داوادةكــاتبة نةك خاأل بكرَيت، بإطةكان جَيبةجآتوركمان عةرةبء ليستي بةآلم خاأل،كــردووة، دةستثَيشخةرييةكيانثاكي)ء دةيانةوَيت ناوة (نيةت ناويانــبــةرداري دةســت بــرايــةتــي ليستي سةرةكييةكاني ثؤستة لة يةكَيكخاَلةكاني رةضــاوي بَيئةوةى بَيت،ضونكة قورسة، ئةمةش بكرَيت، ترجَيبةجآ خاَلَيك ناكرَيت ثَيمانوايةتر خــاَلــةكــانــي ــة ل واز بــكــرَيــتء فةرمانبةرةوة لة دةبَيت بهَينرَيت،بةشء بةرثرسي تا ثَيبكرَيت، دةستطشتييةكان، بةإَيوةبةرة بةإَيوةبةرو ئةمنيء بــواري لة ئةوةكرا ئةطةرئاسايية ثَيمان ئَيمة ئةوكاتة ئيداريي، بكةين». دابةش تريش دةسةآلتةكاني

يةكطرتووةكان نةتةوة كةركوك، كَيشةى ضارةسةرى بؤدةبةستَيت نَيودةولَةتى شارةزايانى راثؤرتى بة ثشت

قادر هةستيار

ثؤستى يةك لة ديالة تةوافوق بةرةىهاوثةيمانىء ليستى دةداتــة سياديىثؤستة ئةو لةسةر ثارتيش يةكَيتىءبةوة ئاماذة ثارتيش ئةندامَيكى ناكؤكنءثارتييةوة لةثشت يةكَيتى كة دةدات،

دةكات. لةطةأل تةوافوقدا كؤبوونةوة

ثارتى يةكَيتىء تةوافوق،دابةشدةكات

دةست زانيارييانةى ئــةو بةثَيىئيدارةى ثَيكهَينانى بؤ كةوتوون، رؤذنامةبةرةى ليستى ديالة، ثارَيزطاى لة نوآكورسى (٩) خاوةن ثلة يةكى تةوافوقىسياديى ثؤستى كردووة، يةك ثَيشنيازىهاوثةيمانىء ليستى لة هةريةك بدرَيتةكة ئيئتيالف، ليستى ديالؤطء بةرةىئةنجومةنى ســةرؤكــى ثؤستةكانىدوو ثــارَيــزطــارو ديــالــةو ثارَيزطاى ئةندامة بةآلم دةطرَيتةوة، جَيطرةكةيانداوا هاوثةيمانى ليستى ثارتييةكانىليستى بدرَيتة ثؤست دوو كة دةكةن، ثارتيدا يةكَيتىء بةسةر هاثةيمانىءيةكَيتى بةرامبةريشدا لة دابةشبكرَيتءقايلة، سياديى ثؤستى يةك بةثَيدانىبَيت، ثارَيزطا ئةنجومةنى سةرؤكى كةكؤبوونةوةى دوايين لة بةوهؤيةشةوة

بــةرةى هاوثةيمانىء ليستى نَيوانكة هةفتةى رابردو ئةنجامياندا، تةوافوقدا،هؤَلى كوردى ليستى ثارتييةكانى ئةندامة

كؤبوونةوةكةيان بةجَيهَيشتووة.

هةَلوَيستةكةى لة سورة ثارتى،

ثارتى ئةندامى ئيبراهيم، جةليللة كوردستان هاوثةيمانى ليستى لةئةو ثشتإاستكردنةوةى وَيإاى ديالة،رونكردةوة رؤذنامةى بؤ زانيارييانة،ئةوةية بؤ ئةو دوو ثؤستة داواكردنى كةياسادانان دةسةآلتى هــةردوو لة كةجَيبةجَيكردن ثارَيزطا)و (ئةنجومةنىبؤ هةبَيت، نوَينةريان (ثــارَيــزطــا)داثَيشو، ئةزمونى دووبارةنةبوونةوةىثارَيزطادا لة بةهَيزيان بوءنى كورد كةداواكــارى لة داكؤكيكردن بؤ نةبووة

ديالة. ثارَيزطاى سنورى كوردىبةوةشدا، ئاماذةى ئيبراهيم جةليليةك وةرطرتنى بة قايلة يةكَيتى كةبةآلم ديالة، ثارَيزطاى سياديى ثؤستى لةسةر سورين ثارتي وةك «ئَيمة وتى:

هةوَلوَيستةكةمان».ئةحمةد، تاَليب سةيد بةرامبةردا لةهاثةيةمانى ليستى لة يةكَيتى ئةندامىسياديى ثؤستى دوو داواكردنى ديالةدا،مةنتيقى» «نــا بة ديالةى ثارَيزطاىناوبراو بةوتةى بةوثَييةى وةسفكرد، كورسى (٩) كــة ــوق ــةواف ت ـــةرةى ب

خؤى بؤ ثؤستى يــةك تةنها هةية،بدرَيتة ثؤست دوو رَينادات ــاوةو دانلة كورسى (٦) كة هاوثةيمانى، ليستى

هةية. ثارَيزطادا نوَيى ئةنجومةنى

ذَير بة ذَير كؤبوونةوةىثارتى توإة دةكات

لةنَيوان كة تر كَيشانةى لةو يةكَيكثارَيزطاى سنورى لة ثارتيدا يةكَيتىءئةنجامدانى ــداوة، ســةريــهــةَل ديــالــة لةطةأل اليةنيية يــةك كــؤبــوونــةوةى

تةوافوقدا. بةرةى بةرثرسانىئيبراهيم، جةليل لةوبارةيةشةوةهاوثةيمانى، ليستى لة ثارتى ئةندامىبــرادةرانــى راطةياند: رؤذنــامــةى بة ضةند ثارتى، ئاطادارى بةبآ يةكَيتىبةرثرسانى لةطةأل كؤبوونةوةيةكيانلةو ثارتى ئةنجامداوةو تةوافوقدا بةرةى

ثةراوَيزخراوة. كؤبوونةوانةداليستى يةكَيتى ئةندامَيكى هاوكات كة رةتــدةكــاتــةوة، ئــةوة هاوثةيمانىكؤبوونةوةيان هاوثةيمانى ليستى وةكسةيد كردبَيت، تةوافوقدا بةرةى لةطةألوةك كة ئاشكرايكرد، ئةحمةد تاَليبحيزبى لةطةأل كؤبوونةوةيان يةكَيتىنَيو اليةنَيكى وةك كردووة ئيسالميداكؤبوونةوةيةدا لةو تةوافوقء بةرةىبةشدارييان هاوثةيماني ليستى وةك

نةكردووة.

ناكؤكن لةسةرى ثارتى يةكيَتىء

كورد دةداتة ديالة ثؤستَيكى تةوافوق بةرةىعةبدوإلةحمان شارا

ذنــانــى (١٠٪)ى راثرسييةك بةشداربوءى كة رَيكخراوةكانى ثَييانواية،ذنــان بــؤ هيضيان ــان ذنرَيذةى هاوكات نةكردووة،باوةإيان ذنانيش (٢٥٪)ىرَيكخراوةكانى كارى بةــذةى رَي نييةء ئافرةتانكة ثَييانواية (١٩٪)شيانئافرةتان رَيكخراوةكانىخــؤيــان ــؤ ب تــةنــهــا كـــار

دةكةن.كوردستان، ثةيمانطاىبة سياسييةكان ثرسة بؤمافى وةزارةتى هاوكارىلَيكؤَلينةوةيةكى مــرؤظ،بؤ راثرسيدا لةشَيوةىــذةى رَي ــى ــةدواداضــوءن بتوندوتيذى ئةنجامدانى ساَلى لة ذنــان بةرامبةر ئــةنــجــامــداوة، ٢٠٠٨دا ذن (١٠٠٠) كــــةتَيداكردوءةو بةشدارييانلة راثـــرســـيـــيـــةكـــةشــى ــان ســـنـــوورى شــارةكدهؤك سلَيمانىء هةولَيرو

ئةنجامدراوة.ـــى ـــام ـــج ـــةن لـــــة ئ

لـــَيـــكـــؤَلـــيـــنـــةوةكـــةداكة ــــــوءة، ــــــةوت دةركذنانى ــذةى رَي زؤرترينـــةإوى روب بــةشــداربــووبوونةتةوة، توندوتيذىدةطاتة ــان ــذةكــةي رَي كــة (٨٩،٥١٪)ى كة ،(٪٦٠,٩٠)زارةكيء توندوتيذى ذنانذنانى (٧٢،٧٪)ى رَيــذةىلَيكؤَلينةوةكة نمونةىتوندوتيذى روبــــةإوىـــذةى رَي كــؤمــةآليــةتــىءذنــانــى (٤٣،٤٪)ى ـــةإوى روب بــةشــداربــووئــابــوورىء توندوتيذى(١٢,١٥٪)ى ـــــذةى رَيروبـــةإوى ئافرةتانيشجةستةيى توندوتيذى

بوونةتةوة.راثرسيةكة بةثَيى هةربةشداربوو ذنانى (٣٪)ىحكومييةكانء فةرمانطة لةــوءان، ــةشــدارب ب (٨٪)ى حيزبييةكاندا بارةطا لةتوندوتيذى روبــــةإوىســةبــارةت ــةوة، ــةت ــوءن بــةر ب ـــة ثـــةنـــابـــردنـــة بذنانيش رَيكخراوةكانىروبةروبوءنةوةى لةكاتى(١٠٪)ى توندوتيذيدا،

ــوءى ــدارب ــةش ــى ب ــان ذنثَييانواية راثرسييةكةذنان رَيكخراوةكانى كةنةكردووة، ذنان بؤ هيضيان(٢٥٪)ى رَيــذةى هاوكاتكارى بة باوةإيان ذنانيشئافرةتان رَيكخراوةكانى(١٩٪)شيان رَيذةى نييةءرَيكخراوةكانى كة ثَييانوايةبؤ كــار تةنها ئافرةتان

دةكةن. خؤيانبةرثرسى رةحيم، خانمكة ئــاســودة، رَيكخراوىبة تايبةتة رَيكخراوَيكىذنانء مافى لة بةرطريىذنانةى ــةو ئ ــى ــدةدان داَلتوندوتيذى روبــــةإوىزؤربةى ثَييوابوو دةبنةوة،ئَيستاش تــا ــى ــك ــةَل خرَيكخراوةكانى كة ثَييانوايةــى ــةدةن م ــاى ــط ــةَل ــؤم كدةســـةآلت، لــة بةشَيكنئةوةى «بةهؤى وتيشى: دةســةآلتء لة خةَلك كةخزمةتطوزارييةكان لةئةوةى بةهؤى ناإازينءرَيكخراوةكانيش وادةزانندةســـةآلت، لــة بةشَيكنــارى ــةك ل ـــةوة ـــةرئ ـــةب ل

ناإازين». رَيكخراوةكان

ذنان «٢٥٪ىنيية» رَيكخراوةكانيان بة باوةأيان

عةبدولخالق دلَير

مةكتةبى دانيشتنى دوايين لةلةوةكراوة باس يةكَيتى، سياسىهةرَيمى لة هةَلبذاردن شَيوازىكوردستانبطؤإَيتءلةبريئةوةييةك دهؤك هةولَيرو سلَيمانيء كةبكرَينة بن، هةَلبذاردن بازنةيضاودَيرَيكى بازنةيةكء ضةنددةَلــَيــت: هةَلبذاردنيش ــوارى بلةسةر طةورةية «مةترسييةكىلةدةرةوةى اليةنانةى ئةو هةمووبةشداريى بةنيازن حيزبة دوو ئةو

بكةن». هةَلبذاردن لة

ئةنداميليذنةي كةريمبةحري،كوردستان، ثةرلةماني لة ياساييكــة ئةو كـــرد، ـــةوةي بــاســي ئلة كة هةَلبذاردن ثرؤذةياسايةيكة داخراوة ليستي ثةرلةمانداية،بازنةي يةك كوردستان هةموورَيذةيي شَيوةي هةَلبذاردنةوبةقةدةر ليستةكان هةموو هةيةوكورسييان دةنطةكانيان، رَيذةيثةرلةمانءضاودَيرَيكيش دةبَيتلةمةكتةبي راطةياند: رؤذنامةي بةئةوةي ثَيشنيازي يةكَيتي سياسيضةند بكرَيتة كوردستان كردووة

هةَلبذاردن. بازنةيةكيئةندامى ثيرة، ئةحمةد سةعدىئةوةي يةكَيتى، سياسى مةكتةبى

ئَيستا تاكو راطةياند: رؤذنامة بةشَيوازىئةنجامدانىهةَلبذادنةكانوتي: ــةبــووةتــةوةء ن يةكاليىشَيوةى يةكالبوونةوةى «بــؤكوردستان، هةرَيمى هةَلبذاردنىاليةنةكان هةموو بؤضوونى دةبَيتلةسةرى هةموويان وةربطيرَيتء

رةزامةندبن».ثيرة سةعدي لَيدوانةي ئةوليستةكاني كــة لةكاتَيكداية،ثارتي يةكَيتيء دةرةوةيئةطةرَيك هةموو بؤ خؤيانياسايةي ئةو كة دةكةن، ئامادةدةكرَيت، ثةسةند ثةرلةمان لةدةنطي ثةيدابووني فرةييء دذيلةطةأل ثةرلةمانء لة بَيت نةيار

ئَيستاي بةرذةوةندييةكانيمــانــةوةي ــيء ــارت ث يةكَيتيء حكومةتء بةسةر هةيمةنةيان

بطونجَيت. ثةرلةمانبة بكرَيت كوردستان ئةطةرهةَلبذاردنء بازنةيةكي ضةندبكرَيتء ثةسةند زؤرينة سيستميبطيرَيتةوة، ثآ رَيذةيي جَيطايزؤريــنــةي ليستةي ــةو ئ ــةوا ئبةدةستدةهَينَيت، دةنطةكانبازنةية ئةو كورسييةكاني هةمووــةوةش ب بــؤخــؤي دةبــاتــةوةوديكة ليستةكاني لة رَيطرييثةرلةمان. كةريم بضنة دةكات، كةرةوانةكردني لةبارةي بةحريشَيوازي ثرؤذةيةكي جؤرة هةر

واية راي ثةرلةمان، بؤ هةَلبذاردندةكات، ثةسةندي ثةرلةمان كةيةكَيتيء فراكسيؤني ضونكة

زؤرينةن. ثارتيبةإَيوةبةرى جةمال، ئــارامبؤ ـــــوردى ك ــاى ــط ــان ــم ــةي ثبــةوة ــامــاذة ئ هةَلبذاردنيشبؤ ئيش حيزب هةردوو دةكات،ياسايى رَيطايةكى بة ئةوةدةكةنلة هةَلبذاردنةكان ئةنجامىيةكالبكةنةوة، خؤيان قازانجىطةورةية «مةترسييةكى وتيشى:لة اليةنانةى ئةو هةموو لةسةربةنيازن حيزبة دوو ئةو دةرةوةى

بكةن». هةَلبذاردن لة بةشداريى(١)ى ذمــارة ياساى بةثَيى

ئةنجومةنى ١٩٩٢ى ــى ســاَلنــيــشــتــمــانــى كـــوردســـتـــان،لةسةر ثةرلةمان كورسييةكانىرَيذةيية، هةَلبذاردنى سيستمىبازنةيى ضةند سيستمى ئةطةرئةنجامبدرَيتء كوردستان لةثَيويست زؤريــنــة، بة بكرَيتئةو هةموارى ثةرلةمان دةكاتبارةيةوة لةو بكاتةوة. ياسايةبةوةدةكات، ئاماذة جةمال ئارامرَيطا ثةرلةمان ئةندامانى ثَيويستة«ضونكة نةدةن، هةمواركردنة بةوراستةوخؤى كودةتايةكى ئةوةهةموو بةرامبةر ثارتيية يةكَيتىءدةيانةوَيت كة تر هَيزانةى ئةوبكةن». هةَلبذاردندا لة بةشداريى

ثارتي يةكيَتيء لة دةبَيت ثأ ثةرلةمان زؤرينة، بكريَتة رَيذةيي شَيوازي

تاَلةبانى رَيبوار

Page 4: Rozhnama

5 بـةدواداضــوونذمــارة (422) دووشةممة 2009/3/9siase [email protected]

ئةمريكا، كورد تةنها دةهَيَلَيتةوة

طةأان بةدواي باوكَيكي نوَيداهةردى مةهدي

بارزاني بةدواي ثشتيواندا دةطةإآ

ــةي ــي ــدواي ــةم ــي ئ ــان ــةرةك ــةف سبارزاني مةسعود هةرَيم سةرؤكي سةرةكييةكاني هــةرة جةمسةرة بؤ لَيناخوَينرَيتةوة ئةوةي تةنها ئةوروثا، بارزاني نَيودةوَلةتيدا لةئاستي كة دةروازةي ئةوةتا لَيكراوةء ثَيشوازي ـــراوة، واآلك لــةســةر ثايتةختةكاني كة لَيدةخوَينرَيتةوة ئةوةشي هاوكات نوَييةكةي ئيدارة ــت، ــةوَي دةردةك وا ئؤباما نايةوَيت وةك بوشي كوإ لةطةأل عَيراق بةنيازة بجوَلَيتةوةء كوردةكاندا وةك «يةك ثارضة» نةك «سآ ثارضةي ثياوة ئةو ماليكي، جياواز» بسثَيرَيتةوة يةك يةك نةيارةكاني كة بةهَيزةي، خستةوة قاَلبَيك كة ترس لة هةر كاتَيك بؤضي نا ئةطةر دايانبطرَيت، زياتر جةنطي رابـــردووي ساَلي شــةش لة درَيذو لةوشَيوة سةرداني عَيراقةوة،

بةثةلةية لة سةرؤكي هةرَيم نةبينرا؟ســةردانــةي ئــةو بَلَيين دةكــرَيــت ئةوروثا ثايتةختةكاني بؤ بارزانى لةكاتي نةك زيــادكــراودايــة، لةكاتي مانايةي بةو زيادكراو بةسةرضوودا، ئَيستاو لة بةر ساآلنَيك ــوو دةب كة خؤي سياسييةكاني هَيلكة كورد زوتر بَيمتمانةكةي تةنها سةبةتة نةخستايةتة كؤشكي سثييةوة، هاوكات زيادكراو بةو ئةطةرَيك ئةمإؤش دةشكرَيت مانايةي كورد زيادكراوةدا كاتة لةم مابَيتةوةء تؤماربكاتء زَيإين سياسي طؤَلَيكي بَيت كاتيش بةشَيوةيةكي ديسانةوة مةترسييةكاني هةذمونء لة خؤي عَيراق مةركةزيخوازةكاني ماليكيء البدات، «كاتي بةسةرضووش نا»، ضونكة دةكرَيت كار بكرَيتء هَيندةش دؤخةكة نَيو بخاتة كورد كة نيية، بةسةرضوو دةربازبوون كة مردوةوة، دةريايةكي

لَيي مةحاأل بَيت.بةآلم بة هةر ديوَيكدا بَيت ئةو ماناية وةخت درةنط سةردانة ئةم كة رونة، بوو، دةريشكةوت كة سياسةتي كوردي بَيستراتيذةء كورتخايةنء ضةندة لةرزؤكةكانء وةدةستهاتووة ئةنجامة ــة وةدةســتــنــةهــاتــووة ــام ــج ــةن ئئةو دةرئةنجامي خوازراوةكانيش ساَلي ضةند لة كة هةآلنةن سياسةتة (٥٨)و مادةكاني بينران، رابــردوودا

كَيشة جَيناكؤكةكانء ناوضة ١٤٠ي باشترين بةغدا هةَلواسراوةكاني زياتر لةوةش قسةيةن، ئةم نمونةي بيسترا كوردي سةركردايةتي لة زؤر ثشتيواني ئيدارةكةي ئةمريكاو كة ١٤٠و جَيبةجَيكردني بؤ سةرةكيية بةغدا، لة دةستكةوتةكان ثاراستني بطرة نةبوو، ثشتيوان هةر نةك بةآلم بؤ بوو هؤكارَيكيش بَلَيين: دةكرَيت سوننةء عَيراقيية ضاوسوركردنةوةي

شيعةكان لة ئةطةري جَيبةجَيكردنيدا.

ئةمريكا، كورد لةنَيو تةنها دةهَيَلَيتةوة نةيارةكانيدا

رةنطة كورد لةو دؤستة دةطمةنانةي ئيدارةكةي جؤرج بوشي كوإ بووبَيت، كة دواي جَيهَيشتني ناوبراو، سةركردايةتي طورطةكةي لة ثإ داهؤَلة لةنَيو كوردي جَيهَيشتبَيت، ناوةإاستدا خؤرهةآلتي طةرمةي لة تا بوش، ئيدارةي ضونكة سثيدا، كؤشكي لةنَيو بوو كارةكانيدا خستةبةر هاوثةيمانةكاني لة زؤرَيك نةيارةكانيانةوة كوشندةي رةحمةتي بةر زوو هةر ئةوان وآلتةكانياندا، لة كؤشكةكةيدا، لة بــوش رؤشتني لة ــاردة ــث ــةي خـــؤيـــان س ــةك ــك ــؤش كنةيارةكانيان، ئةمةش تةنها لةبةرئةوةي ــاردةرو ــةالم ث ثــيــاوة هاوثةيماني دةنطي بؤية بوون، (بوش) شةإانييةكة باجي نةهَينايةوةء بةدةست ثَيويستيان ثشتطيريكردني بةرامبةر لة خؤيان ئةو لةنَيو ئةمريكادا، سياسةتةكاني دؤإاوانةشدا ليستةكة بة (ماريا خوسية دةستثَيدةكاتء ئيسثانيا ئازنةر)ي ثَيشوي ســةرؤكــي بلَير)ي (تــؤنــي ثَيشوي وةزيري سةرؤك بةريتانياو يابانء (ثةروَيز موشةرةف)ي ثاكستان.. بةآلم طرتةوة، ديكةشي وآلتَيكي ضةند (سةرؤك رؤشتني دواي كةوتة كورد سياسةتدا ساراي لة ئةمإؤ وا بوش)و لة خــؤي ــةآلي ق دوا خةريكة ــورد كلة ثَيدةضَيت لةدةستدةدات، ئةمريكادا ئةمدواييةي ســادةي هــةرة شيكاري هةرَيمدا سةرؤكي بارزاني مةسعود راستي ئةوروثا، جةمسةرةكاني بؤ ثَيدةضَيت بسةلمَينَيت. بؤضوونة ئةو ئةفغانستانيش ئايندةي هةَلبذاردني كارةزاي) (حةميد جَيهَيشتني لة رؤذي سةرؤكي ئةفغانستانء دوا هاوثةيماني بَيتء بوش) (ســةرؤك خؤشباوةإي طةمارؤدراوةكةي تاَليبان بة كؤشكة

جَيبهَيَلَيت. سةرؤكايةتي

موفاجةئة ضاوةإَيكراوةكة!!الي بةشَيكي جةماوةر دةستبةرداني كورد لة سثي كؤشكي نوَيي ئيدارةي نةكردني موجامةلة تر، بةواتايةكي يان دةيكرد، كــوإ بوشي ئــةوةي وةك هةميشة وةك بَيتء موفاجةئةيةك ئةمريكاية نوَيي «خيانةتَيكي بوترَيتةوة الي ئةمة ــةآلم ب كـــورد».. بةرامبةر رؤشنبيراني سياسيء ضاودَيراني نابَيتء موفاجةئة هةرطيز هةرَيمة ئةم دؤخةي لةم زياتر ثَيشبيني هــةرزو كة ئــةوةي بةآلم ــردووة، ك ئَيستايان فةرشة ـــيء زارةك بةَلَينة بة تةنها لة قسةكردنَيك تةنها ســورةكــانء بوو، رازي كؤنطرَيس تريبؤنةكاني بؤ ئةمريكا ئيدي لَيكدةدايةوة واي ميهرةبانةكةي باوكة دؤستء هةميشة سياسييةكةي سةركردايةتيية كوردة، ئَيستاشي خؤشباوةإانة كة بوو، كورد لةطةَلدا بَيت، بةوة تؤمةتبار دةكرَيت كة ناإؤشني كورتخايةنء سياسةتَيكي هةرَيميء نــَيــودةوَلــةتــيء لةئاستي بَيت ئَيستا بؤية طرتووةتةبةر، عَيراقيدا يان دواتر، يةك يةك دةزووى ضنراوي ضةندين ساَلةي ئةو هةوَلة ناإؤشنانةش

هةَلدةوةشَيتةوة.

بؤ ضاوةإَيكراوة ئةوةي لةبةرئةوة لةم كــوردي سياسةتي رةخنةطراني موفاجةئةيةء ئــةوةي لَيَلترة، دؤخــة كة تةفسيرةية، ئةو ئــةوة بَيوةفايية دةسةآلتي ئَيستاي هةرَيم دةيكاتة ثاساو هةَلوَيستء بؤ خؤدزينةوةيةك وةك ئَيستاش تا طةرضي سياسةتةكاني، داني بة شكستي خؤيدا نةناوة بةرامبةر بةغداو لة سياسييةكاني خؤشباوةإيية ئةوة درةنط يا زو بةآلم واشنتؤندا، ئةوةش باوةإةداين لةو طريمانةيةكةء ببينين كة سياسي نَيو دةسةآلتي كوردي

لة ميدياكةيةوة ئةوةش رابطةيةنَيت.

ماليكي دةسثَيشخةرييةكةي وةزيراني سةرؤك ماليكي ئةوةي تري هاوإَيكاني سياسيية لة عَيراق كؤي لة نيية ئةوة تةنها جيادةكاتةوة، هةَلبذاردندا، دوا لة ثارَيزطا ضواردة بردةوة، ليستةكةي بؤ ثارَيزطاي نؤ سآ لة كة هةنطاوةشيداية لةو بةَلكو هاتني بوشء جَيهَيشتني لة بةر مانطي يةكانطيري خؤي طوتاري ئؤبامادا، بة هةمان ديموكراتةكان كردو طوتاري نةزمء ئاوازي هةَلمةتةكاني هةَلبذاردني سةرؤكي ئةوساو ثاَلَيوراوي ئؤباماي

دةكرد، ئاراستة لَيدوانةكاني ئَيستا، مةسةلةي لة تةبايية ئــةم بةشَيكي خؤي ئةمريكادا هَيزةكاني كشانةوةي دوا لة ضؤن بينيمان ضونكة بينييةوة، ضؤن بوشدا سةرؤكايةتي مانطةكاني نيطةرانيي كؤشكي سثي طةشتة ئاستَيك ماليكي طؤإيني كودةتاو لة بيريان دةكردةوة، بةآلم ئةوة زيرةكي ناوبراو

بوو، رَيطاي لةو ثالنةش طرت.ثَيش ئةو دةوتــرَيــت كة لةوَيداية بةثَيضةوانةي كــةوت، روداوةكــــان سةركردايةتي سياسي كورد تا رؤشتني ثشتيوانييةي بآ ساتة لةو بيري بوش سةرلةبةر كة نةكردبويةوة، ئَيستا كؤمارو ســةرؤك وةزيــرو دةستورو تازةلَيدراوةكانء بيرةنةوتة كةركوكء لةدةستدانداية، مةترسي لة بودجةكةي سةرؤكي ئةمجارة ثَيدةضَيت بؤية نةوتء بيرة ثــارةء سيحري هةرَيم ئيغراكردني بازرطانييةكانء ثــرؤذة ئيتاَليء ــيء ــس ــةرةن ف كؤمثانيا ئةَلمانييةكان بةكاربهَينَيتةوة، لةوَيشةوة بة خؤرئاواييةكان بَلَيت هةموو ئةوانة لة بةرامبةر داناني سنورَيكة بؤ هةذموني كة نوَييةكانيدا، هاوثةيمانة ماليكيء بةر لة هةركةسَيك، هةإةشةن بؤ سةر

ئيدارةكةي هةرَيم.

هةَلةكةى عَيراق، لة كوةيت دووبارة دةكاتةوة؟

ئَيران بانطةشةى خاوةنداريةتى بةحرةين دةكاتئيختيار جةمال

هةندَيك دواييةى ئةم لَيدوانةكانى نيطةرانيى ئَيران باآلكانى بةرثرسة لة دروستكردو بةحرةين حكومةتى الى لةوةكرا، باس عةرةبييةكاندا ميديا لة كة عةلى ئةكبةر ناتق نورى، سةرؤكى ثَيشوترى مةجليسى شوراى ئيسالمى ئَيستاى راوَيــذكــارى (ثةرلةمان)ء ئايةتوَلآل ــؤإش، ش بــاآلى رَيبةرى خامنةيى بانطةشةى ئةوةى كردووة كة بةحرةين تا ساَلى ١٩٧٠ ضواردةيةمين ثارَيزطاى ئَيران بووة. ئةم وتةية بووة سةرهةَلدانةوةى تر جارَيكى هؤى وآلتــة ــى ــاإةزاي ن ناكؤكييةكانء كة ئاستةى، ئــةو تا عةرةبييةكان

ديبلؤماسييةكانى ثةيوةنديية مةغريب خؤى لةطةأل ئةو وآلتةدا هةَلثةسارد.

ميدياكانء كاردانةوةى ــةدواى لقةشقاوى، حةسةن عةرةبى، وآلتانى ئَيران، دةرةوةى وةزارةتى وتةبَيذى سةروةريى لة رَيز ئَيران رايطةياند: دراوسَيكانى وآلتة هةموو بةحرةينء دواى قةشقاوى قسةكانى دةطرَيت، دةرةوةى ــرى وةزي كة هــات، ئــةوة رايطةياند: ئالخةليفة خاليد بةحرةين، بةو بةرامبةر نــاإةزايــيــةك وةك بةحرةين ــران، ــَي ئ هــةَلــوَيــســتــةى دانوستانةكانى تايبةت بة كإينى طازى سروشتى لةطةأل ئةو وآلتةدا راطرتوة.

لة ئَيستادا بةحرةين وةكو وآلتَيكى ميانإةوى ناوضةكة دةناسرَيتء رؤَلَيكى عةرةب- كَيشةى لة بينيوة ناوةندى لة سةربةخؤيى لةدواى ئيسرائيلداو

دؤستانةى ثةيوةندييةكى ١٩٧١دا، وآلتانى دراوسَيكانىء لةطةأل هةبووة بارطرذييةكانى بةآلم جيهان، ديكةي ٢٠٠٧دا لة ئَيران بةحرةينء نَيوان حسَين كــة كاتَيك سةريانهةَلدا، عةلى راوَيذكارى شةريعةتمةدارى رؤذنامةى سةرنوسةرى خامنةيىء لكاندنى لة باسى ئَيرانى كةيهانى بــةحــرةيــن وةكـــو ضــواردةيــةمــيــن هةنطاوَيك كرد، ئَيرانةوة بة ثارَيزطا هةَلوَيستى وةبيرهَينةرةوةى كة سةدام لة هةشتاكاندا بوو، بؤ لكاندنى لةوكاتةدا ــراقــةوة، عــَي بــة كــوةيــت مةنوضةهر ئَيران، دةرةوةى وةزيرى كرد، بةحرةينى سةردانى موتةكى وتى: طرذييةكانء خاوكردنةوةى بؤ شةخسى هةَلوَيستى تةنها ــةوة ئشةريعةتمةدارى بووة، بةآلم ئةوجؤرة

بةرثرسة لةاليةن جاروبار لَيدوانانة دةبنةوةء ــارة دووب ئَيرانييةكانةوة

طرذييةكان زيندو دةكةنةوة. بةحرةين شيعةكانى نَيوةندةدا لةو لةبارى مةزهةبييةوة هةست بة نزيكى دةكةن، هاوكات ئاطاشيان لة شوناسى ــش ــاري ــى خــؤيــانــةء زؤرج ــةرةب عبوونةتةوة رةخنةطرتن ــةإوى روببؤ ئَيران، بؤ هاوسؤزيان لةسةر موبارةك، حوسنى ٢٠٠٦دا لة نمونة ثَينجةمى تابورى بة ميسر، سةرؤكى بووة لَيدوانة ئةو بردنء ناوى ئَيران بةحرةين لة توإةيى شةثؤلَيكى هؤى جَيطرى سةرؤكى كة ئاستةى، ئةو تا لة داواى وآلتــة ــةو ئ ثةرلةمانى داواى رةسمى بة كة كرد، موبارةك

لَيبوردن بكات.بةآلم سةرةإاى ئةوانةش، تا ئَيستا

بة بةحرةين ئَيرانء وآلتى هةردوو ديبلؤماتى ثةيوةندى ــةردةوامــى بهةرضةندة هَيشتووةتةوة، خؤيان جارءبار طرذيى دةكةوَيتة نَيوانيانةوة، لةكاتَيكدا كة سياسةتى بةحرةين زياتر لةسةر بنةماى ميانإةوىء هاوثةيمانى ناوضةيى لةطةأل دراوسآ عةرةبةكانيء ئةمريكاو خؤرئاوا لةطةأل هاوثةيمانى، بنياتنراوةء نيطةرانة بةرامبةر بةرنامة شــارةزايــان ئــَيــران، ئةتؤمييةكةى لَيدوانانةى ئةوجؤرة كة ثَييانواية هؤى دةبنة ئَيرانى، بةرثرسانى بةحرةين نيطةرانييةكانى زياتربوونى كة جيانيية لة نيطةراني وآلتانى كةنداو نةخشةى هاوكَيشةء دةربـــارةى بةتايبةت ناوضةكةدا، لة دةســةآلت بؤ بةدةوامة هةوَلةكانى لة ئَيران كة

بةدةستهَينانى ضةكى ئةتؤمى.

Page 5: Rozhnama

سالَح رةحمان

ــةرؤك س ماليكى، نـــورى ــت ــراق، دةيــةوَي ــَي ـــرى ع وةزيـــؤى بــةســةر ـــى خ ـــةآلت دةسعَيراقدا دةرةوةى وةزارةتــى نزيكةكانى كةسة بسةثَينَيتء طرنطةكانى ثؤستة لة خــؤى دابمةزرَينَيت، ــةدا وةزارةت ئةو ثابةندى دةرةوةش وةزارةتــى بإيارانةى ــاردةء ــث راس ــةو ئ

ئةنجومةنى وةزيران نابَيت.ــد ــةن بــــةطــــوَيــــرةى ضدةســت كــة بةَلطةنامةيةك، ئةميندارَيتى رؤذنامة كةوتوون، وةزيرانى ئةنجومةنى طشتى نوسراوى بةطوَيرةى عَيراق، لة (ق/١٠٦/٥/٢)ء ـــارة ذم

نيطةرانى ٢٠٠٩/١/٢٢ رَيكةوتى بةرامبةر ثيشانداوة خؤيى هةَلسوكةوتى وةزارةتى دةرةوة، فةرمانةكانى ثــابــةنــدى كــة نابَيت وةزيـــران ئةنجومةنى ــة نـــوســـراوى ذمـــا رة ــة ب كرَيكةوتى لة ( (ق/٢١٠٥٩/٢٧/٢ بة طشتاندويةتى ٢٠٠٨/٨/٢٤خانةنشينكردنى مـــةبـــةستى ثَيويستة كة كةسانةى ــةو ئخانةنشينيان دةرةوة وةزارةتى نوسراوةكةى بةطوَيرةى بكات، ئةنجومةنى وةزيران، كة ئيمزاى حسَين، نيعمةتوَلآل فةرهاد د. ئةنجومةنى طشتى ئةميندارى لةسةرة، وةكالةتى بة وةزيران ــةوة ب دةرةوة ـــــى وةزارةتتؤمةتبار كراوة، كة رَينماييةكانى ناكات، سةرؤك وةزير جَيبةجآ ــةو نــوســراوةى بــؤ وةآلمــى ئ

ــش، ــي ــران ئــةنــجــومــةنــى وةزينوسراوى دةرةوة ــى وةزارةت(ز/٨٢٢/٣٣/١)ى ذمـــــــــارة ٢٠٠٩/٢/٢٦ ــى ــةوت ــك رَي ــة بسةرجةم بةسةر دةركردووةء دةرةوةيدا وةزارةتى بةشةكانى ــارةت بة ــةب طــشــتــانــدووة، سلةبارةى زانيارى كؤكردنةوةى ئةنجومةنى نــوســراوةى ئــةو ــــرانء وةآلمـــدانـــةوةى، وةزيبةرثرسانى وتــةى بة ضونكة عَيراق، دةرةوةى وةزارةتـــى كـــــارمةندانى خانةنشينكردنى ــةدةســةآلتــى ـــة ل ـــةك وةزارةتياساء بةطوَيرةى وةزارةتداية بؤية خانةنشينكردن، رَيساكانى مافى ـــران وةزي ئةنجومةنى وةربداتة دةســت نيية ئــةوةى ــى وةزارةتــــى ــان ــارةك ــاروب ك

دةرةوة.

ذمــارة (422) دووشةممة 42009/3/9 بـةدواداضــــوون[email protected]

وان نـيـَ شـة دةكـةويَـتـة كـيـَ

وةزارةتـى دةرةوةء نـورى مـالـيـكـى

ناكرَيت كورد ستراتيذيةتى ضةسثاندنى ديموكراسيةتلة وآلتدا بكَيشَيت، بةآلم خؤي ياساشكيَنىء طةندةَلى ئةنجام بدات

سازدانى: بةشار ضةلةبي بةغداد

محةمةد ئةبوبةكر، بةإَيوةبةري لة راطةياندن فةرمانطةي طشتي ئةنجومةنى نوَينةرانى عَيراق، ئاماذة نوَينةرايةتيى كة دةكات، ئةوة بؤ ئةنجومةن، لةناو بةغداء لة كورد ديــاريــكــراويــان ستراتيذَيكى بة زؤرى زيانى ئةوةش نةبووةو كَيشةى كورد طةياندووة، بةتايبةت مادةى ١٤٠ي دةستورء دةَلَيت: «تاكة كورد، سةركردايةتى ثةناى ثشتء دابين رةنجاندنء خةَلكةكةيةتى، دةبَيتة مافةكانيان، نةكردنى ثاشةكشَيكردنى سةرةكى فاكتةرى

كورد لة عَيراقدا».

لة نزيكيتان حوكمى بة رؤذنامة: دانيشتنةكانى ئةنجومةنى نوَينةرانةوة، كوردييةكاني فراكسيؤنة كاري رؤألء ناو ئةنجومةني نوَينةراني عيراق ضؤن

هةَلدةسةنطَينن؟هةَلوَيستَيكةوة لة كاريطةرييان *جاري جياوازة، تر هةَلوَيستَيكي بؤ كوردةكان ثةرلةمانتارة واهةبووة بطؤإن، بابةتَيك ئاراستةي توانيويانة بةثَيضةوانةوة هةبوو واش جــارى فراكسيؤنة طرفتي طشتي بة بــووة، سةرةكيدا خاَلى دوو لة كوردةكان

ميكانيزمي ئةويش دةبينَيتةوة، خؤي ستراتيذيةتة، نةبووني بإياردانء قؤناغةى ئةم طشتيى سيماى ئةمةش تايبةت طشتىء بة كــوردة خةباتى ثةرلةمان، ناو بة فراكسيؤنةكاني نيية ميكانيزمَيكي بإياردان ميكانيزمي زياتر ثةرلةمان ئةندام كارى كؤنةو سةرو هةَلوَيستى رةنــطــدانــةوةى خؤيةتى، نةك بةرهةمى تاووتوَيكردنء تواناو دةربإى بةكؤمةألو بإياردانى بؤ لةوانةية ئةمةش هةَلوَيستى خؤى، ئةم قؤناغة هةندَيك سودى هةبووبَيت، زياترة، نَيطةتيظانةي كاريطةري بةآلم ثَيمواية ستراتيذيةتةوة، لةبواري جارى هةية، كوشندةى طرفتي كورد واهةبووة كورد بة هةموو قورساييء ضةند لة ثشتطيريي خــؤى، هَيزي كةسء اليةنَيك كردووة، بطرة زؤرجار بة بةرامبةر توندتربووة لةوانيش ئةو كةسء ئَيستا نةيارةكانيان، بةآلم دادةنَين يةكةم ثلةي بة اليةنانة كورد، مافةكاني دذايةتيكردني لة ستيراتيذيةتَيكى نةبووني هةروةها طةياندة ١٤٠ى مادةي ئاشكرا، رونء

ئةو طَيذاوةى ئَيستا تَييكةوتووة.كورد تؤ تَيإوانينى بة رؤذنامة: ثةرلةماني لة لؤبييةك توانيويةتي كة جؤرَيك، بة دروستبكات عَيراقدا نةهَيَلَيت هيض ثرؤذةيةك يان ياسايةكي دذ بة بةرذةوةنديي كورد لة ثةرلةماندا

ثةسةند بكرَيت؟بــارودؤخء ناجَيطيريي بةهؤى *

لة بةرذةوةندييةكان بةيةكداضوونى لؤبيكردن رابـــردوودا، ساَلى ضةند ضةندين تريش اليةنةكانى كوردو بؤ ــى ــوونء داضــوون ــض ــةَل ــاغء ه ــؤن قلةكاتي نمونة بؤ بينيوة، بةخؤيةوة فيدراَليةتدا، ياساي ثةسةندكردني ليستي ثةرلةمانتاري دوو ئةطةر ليستي يان كورستان هاوثةيماني ئــامــادةي ئيسالمي يةكطرتووي دانيشتنةكة نةبوناية، ئةوا بةدَلنياييةوة بؤ طرفتي نةدةكراو ثةسةند ياساكة بَلَيين، دةتوانين بؤية دةبوو، دروست لة كوردييةكان فراكسيؤنة رؤَلي كة فيدراَليةتء ياساي ثةسةندكردني بوو، باش هةرَيمةكاندا دروستكردني كة ثارَيزطاكان، ياساي بةثَيضةوانةي هةندَيك بطرة نةبوو، بةهَيز رؤَليان هةَلةشي تَيدابوو، بةبإواى من ثَيويستة ئةو دابإَيذَيتء ستراتيذيةتَيك كورد سةرةكى ثايةيةكى بكاتة مةسةلةية رَيطا لة يةكَيك ستراتيذيةتة، ئةو دةستخستنى بؤ كاريطةرةكان زؤر عَيراقَيكى هَينانةدى مــافــةكــان، ثَيشَيلكردنى تَييدا كة ديموكراسيية، دةستورو ياساو شكاندنء سإينةوةى نيية، ئاسان كارَيكى تر خةَلكانى ئةوةش كارى دةوَيت، ضونكة ناكرَيت ضةسثاندنى ستراتيذيةتى ــورد كبكَيشَيت، وآلتــدا لة ديموكراسيةت لة يان كوردستان، هةرَيمى لة بةآلم طةندةَلى ياساشكَينىء خؤي عَيراقدا

ئةنجام بدات.

فراكسيؤنة سةنطي ــة: ــام رؤذنعَيراق ثةرلةماني ناو كوردييةكانى

ضؤن هةَلدةسةنطَينن؟* سةنطي كورد ثةيوةستة بة ضةند لةو سةنطةي كة فاكتةرَيك، كة بريتين ماوةي ثَينج ساَلة هةيةتي، ئةو سةنطة لة سةرةتاى روخانى رذَيمدا زؤربووةو تا كردووة كةمى وردة وردة ثاشتر هؤكارى ضةندين ئةمةش كة ئَيستا، كورستان لةناوخؤي نمونة بؤ هةية، ئةمةش كة ناإةزايي هةية، لة جؤرَيك كةمكردووةتةوة، كوردي قورسايي لَيثرسراوانةى كورد كة لة ئةو كةسء لَيهاتووييةوة تواناو لةإوى بةغدان، ــار زؤرج ئــةمــةش نين، ــةك ي وةك وةك نةتوانَيت ــورد ك ــردووة ــك وايثؤستانة ثلةو ئةو تةوزيفي ثَيويست

بكات بؤ بةرذةوةنديي خؤي.رؤذنامة: بؤضونَيك هةية كة دةَلَيت، ئَيستاي سةنطي لة سود كورد ئةطةر نةتوانَيت لةوانةية وةرنةطرَيت، خؤي بةدةست دةرفةتة ئةم تر جارَيكي

بهَينَيتةوة، ئَيوة دةَلَين ضي؟ماوةيةى ئةو بؤ كورد ثَيويستة *داهاتوو تا كاتى ئةنجامدانى هةَلبذاردنة ضــارةســةري لــة بير طشتييةكان، دةتوانن نمونة بؤ بكاتةوة، ديكة ئةنجومةنى ئيسالميء حيزبي لةطةأل بة جــارَيــك ضةند ئيسالمي ــاآلى ب

حيزبةكةى ماليكيء لةطةأل راشكاوى رونء داواكارييةكانيان قسةبكةنء بكةنء تاووتوَيى لةطةَليدا دياربَيتء كردةوةكانىء لة خؤيان مةترسي تَينةطةيشتنَيك هةر بخةنةإو، داهاتوو هةموو بإةوَيتةوةو هةية لةنَيوانياندا داهاتووى نةخشةى ثالنء ثَيكةوة ثَيويستى بة لَيرةدا بكَيشن، وآلت دةبينم، كة ئةو داواكاريانة دةستورىء ضونكة بن، ستراتيذي دورخايةنء لةطةأل بابةتةمان ئةو ئَيمة ئةوةندةى ماليكي بــةإَيــز لــة نزيك كةسانى طازندةيان ئةوانيش وروذاندبَيت، ئةو طرنطى ــةرةإاى س بــةآلم هةية، ديموكراسي ثرسي هَيشتا هةوآلنة، ثَيشكةشكردنى كوردستانء ناوخؤى ئةزمونى سةركةوتوو لةسةرو هةموو ئةو هةر نا، ئةطةر ترةوةية، هةوَلَيكى هاوثةيمانَيتيان كورد ئَيستا اليةنانةى بةديهَينانى بؤ دةبةستَيت، لةطةَلدا كة كاتى، هاوبةشء بةرذةوةندييةكى لةوانةية ماليكيية، ثاشةكشةثَيكردنى سبةي ببنةوة نةيارو رَيطربن لةبةردةم تاكة لةبةرئةوة كورددا، ئامانجةكانى كورد، سةركردايةتى ثةناى ثشتء دابين رةنجاندنء خةَلكةكةيةتىء فاكتةرى دةبَيتة مافةكانيان نةكردنى لة كورد ثاشةكشَيكردنى سةرةكى

عَيراقدا.

ميكانيزمي بإياردان، ميكانيزمَيكي كؤنةو كارى ئةندام

ثةرلةمان زياتر رةنطدانةوةى هةَلوَيستى سةرو خؤيةتى

نةك بةرهةمى تاووتوَيكردنء بإياردانى بةكؤمةألو

دةربإى تواناو هةَلوَيستى خؤى

بةإَيوةبةري فةرمانطةي راطةياندني ئةنجومةني نوَينةراني عَيراق:

محةمةد ئةبوبةكر

نورى ماليكى هؤشيار زَيبارى

Page 6: Rozhnama

72009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

Rozhnama helps you to make your goods famous

بآلوبكةنةوة ريكالمةكانتان لة دا كاآلكانتان بؤ زياتر ثةيداكردنى بازاإى نوآء برةوى بؤ

في أعلنوا ملنتوجاتكم والترويج جديدة اسواق ألجاد

Mob: 009647501503333 009647701438154Email: [email protected] [email protected]

ريـكــالم

Page 7: Rozhnama

[email protected]/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة ريـكــالم

زين مةمء

Page 8: Rozhnama

9 ذمــارة (422) دووشةممة 2009/3/[email protected]بؤضـــوون

(١-٢)

ناوةندء لة خاَلين كة كؤمةَلطايانةى ئةو هونةرى فةرهةنطىء رؤشنبيرىء دةزطاى سةربةخؤ، ثَيكإا دةبنة كؤمةَلطةلَيكى هةذارء وَيران لةإوى شارستانىء فةرهةنطييةوة، ئةو نيشتمانةى ثإة لة دةزطاء كؤمثانياى حيزبىء لة دامةزراوةى سةربةخؤء حكومىء خاَليية ئازاد، بَيطومان هَيندةى نيشتمانَيكى وةهميية ديكة هيضى حيزبى، نةخشةيةكى لةسةر نيية، ئةو دةسةآلتانةى رَيطرَيكى راستةقينةن رؤشنبيرىء دامةزراوةى نَيوةندء لةبةردةم بآلوكراوة ضاثء هونةرىء فةرهةنطىء سةربةخؤكان، ثَيكإا دةسةآلتطةلَيكى كوشندةن هةمةإةنطييةكان، جياوازىء كوشتنى بؤ فةوزايةكى خولقَينةرى دةبنة دةرئةنجام

طةورةى جةهلء نادنيابينى. سياسىء ئؤثؤزسيؤنَيكى هــةمــوو زادةى كؤمةآليةتى، فةرهةنطىء حيزبىء رةخنةيىء رؤشنبيرىء ئؤثؤزسيؤنة ئةو هةر لة بــةر كة ئةدةبييةية مةعريفيء سةرةتايةكى رةخنةيى سياسىء كؤمةآليةتىء شارستانىء ئابوورى، رةخنةى رؤشنبيرىء

مةعريفى ئامادةية. نيية بريتى رؤشنبيرى ئؤثؤزسيؤنى بزوتنةوةيةكى رةوتء ــان ي حيزب لــة ئؤثؤزسيؤن لة ئةمجؤرة نةخَير ئايدؤلؤذى، بة زؤر ثَيكإا كة حيزبة، ثَيضةوانةى تةواو

ــةزراوةى دام نَيوةندء لة بريتين سادةيى رؤشنبيرىء فةرهةنطى يان هونةرىء فيكرى رَيكخراوطةلَيكى رةنطة ئازاد، سةربةخؤء لةوانةية سةربةخؤبن، ناحيزبى ناحكومىء سةربةخؤء بآلوكردنةوةى ضاثء دةزطاى تواناى ناوةندانة ئةم هةرضةندة ئازادبن، هةبَيت، ئةكاديميان مةعريفىء فشارى هَيزَيكى بةرهةمهَينةرى دةتوانن دةرئةنجام دواجار ديالؤطسازبن، رةخنةيىء طةورةى سةربةخؤكانن رةخنةطرة رؤشنبيرء ئةوة جيابكةنةوة، جةهل لة حةقيقةت دةتوانن دةرةبةطخوازى لة سةربةخؤيى جيابكةنةوة، نوسينى زيندو لة نوسينى مردو جيابكةنةوة.

«رؤشنبير ـــَيـــت: دةَل حـــةرب عــةلــى دةذى، قةيرانةكاندا لةنَيو بوونةوةرَيكة راستىء مةسةلةى بة بايةخ لةبةرئةوةى طشتييةكان بةها ـــةروةرىء دادث ــازدىء ئطيروطرفتء نانةوةى بة دةبينين دةدات، ريسواكردنء ئاشكراكردنى اليةنة خراثةكان، دةذى ئةوة لةسةر ثتر ئةو دةطةشَيتةوة، مافء بةكارهَينانى خراث لةسةر قسة كة دةدات ــذة درَي دواتــر بكات»، ئازادييةكان ئةمإؤ «بةآلم دةَلَيت: راظةكردنةكةىء بة لةسةردةمى ئَيستادا، بارودؤخةكان طؤإاونء قةيران رؤشنبيرةى ئةو نين، ثَيشدا وةك ئَيستاكة دةنَيتةوة، طرفت دروستدةكاتء ئةوةى ثاش بةتايبةتى قةيرانداية، لة خؤى كارةكانى عةيبء ثرةنسيثةكان، تيؤرء

لة رؤشنبير لةوةى ئاشكراكردووة ئةويان طةورةكانى طؤإانكاريية ئاَلوطؤإو بةرامبةر دةستةوةسانء ئاستَيكدا لة ثتر كة دنيادا راستطؤيىء لة رؤشنبيرى ئةمةش الوازة، ئَيمة ئةمإؤ ئةو شتانة داماَلى، لة ضةكةكانى رؤشنبير طةورانةى بةها ئةو كة دةبينين روداوة كوتةكى لةذَير لَيدةكرد، داكؤكى روداوة ئَيستا ــن، ــَي دةإوخ طةرمةكاندا طاَلتة بة ساكاريى دروشمء طةورةكانى دنيا بةرنامةو دةريدةخةن دةكــةن، ثرؤذةكان

تيؤرةكان ضةند كةمدةستء الوازن».مالنَيى لة ثإبَيت نيشتمان طرنطة ضةند سياسىء كارطَيإىء بازرطانىء كؤمةآليةتى، ملمالنَيى لة لَيوإَيذبَيت طرنطة هَيندةش شةإى طرنطة ضةند رؤشنبيرى، مةعريفىء مةعريفىء شةإى طرنطة هَيندةش سياسى، بة ثَيويستى ضةند كؤمةَلطا رؤشنبيرى، ئةوةندة سةد هةية، سةربازى جةنطاوةرى مةعريفىء جــةنــطــاوةرى بــة ثَيويستى ئةم ثَيويستى هةية، رةخنةيى رؤشنبيرىء ملمالنآء جةنطة مةعريفيية لةوَيوة سةرضاوة دةطرَيت كة ثَيكإا كؤمةَلطا ضةند ثَيويستى بة خواردنء خواردنةوة هةية، سةد ئةوةندةش شارستانىء مافة هةبَيت، مافى طرنطة مرؤظ ئازاديية سروشتييةكانى فةرهةنطىء شانة خانةء دةتوانَيت ئؤكسجين، وةك تاكةكةسييةكان فةرهةنطىء كؤمةآليةتىء كةواتة ثَيبدات، طةشةيان ببوذَينَيتةوةء

مافة لة ثشتيوانيى بةرطرىء ئةوانةى كَين مرؤييةكانى فةرهةنطىء شارستانىء هاوآلتييانء كؤمةَلطا دةكةن، كَين ئةوانةى بة رةخنةطرانة مةعريفىء زانستىء شَيوازَيكى طةندةَلى كة ــةى رون ئاوَينة ئــةو دةبنة روخسارى خؤى تَيدا دةبينَيتةوة، هاوكات كَين ئةوانةى دةبن بةو مايكرؤسكؤثةى كة خانةء ثَيكهاتةء تةونة جاَلجاَلؤكةييةكانى ناعةدالةتى رةخنةطرء ئةو تةنها بَيطومان ــةوة، دةدؤزنسةربةخؤء ــة ــام رؤذن ــوسء ــةن ــام رؤذنئاوَينةء بةو دةبن دةتواننء جديانة نوسةرة راستييةكان كة ثشكنةرةى مايكرؤسكؤثة راوإوتء كــةمــوكــوإىء ـــــةوةء دةدؤزن

ناحةقييةكان ئاشكرا دةكةن.طرنطةكانى ثَيكهَينةرة دةبنة ئةوانةى كَين ئةوانةى كَين نيشتمان، كؤمةَلطاء فةرهةنطى هونةرييةكانى رؤشنبيرىء كؤَلةكة دةبنة كؤمةَلطايةك، فةرهةنطى زيندو واتة ئةو ثاشخانة رؤشنبيرىء مةعريفىء هونةرييةى كة رابردوو كؤمةَلطايةك فةرهةنطى ئايندةى ئَيستاء ء ئاستى ثَيوانةكردنى لةكاتَيكدا دياريدةكات، شارستانىء هونةرىء مةعريفيى نةتةوةيةك بة ذمارةى حيزبء دةزطا حيزبىء هةواَلطرىء ضؤن وةك ناكرَيت، ثَيوانة جاسوسييةكانى ذمارةى بة كؤمةَلطايةك ثَيشكةوتنى ئاستى بةرزكردنةوةى مؤدَيلةكانء ئاخر ئؤتؤمبيلة بانكةكان ثإكردنةوةى تةالرةكانء كؤشكء ثَيشكةوتنى ئاستى لةإاستيدا ناكرَيت، ثَيوانة

شارستانىء فةرهةنطى كؤمةَلطايةك وةستاوة مؤزيكء هونةرى ثَيشكةوتنى ئاستى لةسةر رؤشنبيرييةكانى، دةزطا سةماء شَيوةكارىء ضةند طرنطة نيشتمانَيك ثإبَيت لة دامةزراوةى طرنطة هَيندةش فةرهةنطى، كؤمةآليةتىء رؤشنبيريى دةزطــاى لة ثإبَيت نيشتمانَيك

سةربةخؤ. ضةند ئازاديى رادةربإينء ئازاديى نوسينء بآلوكردنةوة طرنطة بؤ بوذاندنةوةى كؤمةَلطاء خولقاندنى فةرهةنطَيكى زيندوى ثةيوةنديئامَيز، دةزطاء ئةو لةثشت طرنطة ئةوةندةش سةد ناوةندء ميديايانةوة، دةزطاطةلَيكى سةربةخؤء كارا هةبن بؤ سيستيماتيزةكردنى فةرهةنطَيكى مؤدَيرنء عةقَليةتَيكى كراوةى ثةيوةنديئامَيزء

ديالؤطساز. زانكؤء بةرهةمهَينةرى ئازاد كؤمةَلطاى ئابوورىء فةرهةنطىء رؤشنبيرىء دةزطاى سياسيى ئازادة، بة هةمانشَيوة كؤمةَلطايةكيشة ــازادء ئ تاكةكةسى بةرهةمهَينةرى بــؤ طؤإان، خةونى خاوةن بةئيرادةء فَيرخوازى بةآلم تَيطةيشتن لة ضةمكى ئازادىء تَيطةيشتن لة مانا كردارييةكانى ئازادى، خاوةنى هَيزَيكة بؤ دروستكردنى كؤمةَلطايةكى مؤدَيرنء ئازاد، حيزبى بة ثَيويستيان ديكتاتؤرةكان ضةند سةركوتكارء جةالدى ستةمكار هةية، هاوكات ئازاديش ثَيويستى بة جةنطاوةرى مةعريفىء

فةرهةنطيء ئيرادةطةر هةية.

ئؤثؤزسيؤنى رؤشنبيريىئاسؤ جةبار

(٢-٢)

لةوةدةكةن باس ثارتي يةكَيتيء ئةطةر ئايندةي لةثَيناو ستراتيذي رَيككةوتني كة كؤمةَلطاو يةك دةنطيي كوردة، بؤضي لةدواي بة ثةرلةمانيان حكومةتء رَيككةوتنةوة ئةم رَيذةي زؤرينة لةنَيوان خؤياندا دامةزراندووة؟ ءاتا حكومةت سةرؤكي لةوكاتةوة ئايا توانيويةتي ضةندجار بــارزانــي، نَيضرظان دةزطا كةمتةرخةميي كةموكوإيء لةثَيناو داموو سةرداني (مةيدان)ي بة ئيدارييةكاندا طةرميان، دةظةرةكاني ئيدارييةكاني دةزطا شارباذَيرء بيتوَين، ثشدةر، شـــارةزور،

هةورامان بكات؟!عومةر حكومةت، سةرؤكي جَيطري يان كاري توانيويةتي ضةند كار هةمان بؤ فةتاح زاخؤ، دهــؤك، دةظةرةكاني بؤ (مةيدان)ي

ئاكرآ، ئامَيديء شةنطار بكات؟!يةك هةرطيز لةناخدا كة ثارتي يةكَيتيء ناطرنء ئةم رَيككةوتنةش لةإوي جةوهةرييةوة ئابووري سياسيء بــةرذةوةنــدي لة جطة تةندروست بةرذةوةندييةكي هيض بؤخؤيان،

بؤ ئايندةي كؤمةَلطا بة رةوا نابينن!!ثارتى و يةكَيتى بة بيستني هاتنة مةيداني ئايندة، هةَلبذاردنةكاني بؤ كــراوة ليستي هةردوو حيزبي دةسةآلتدار هةر لة بنكةكاني دوايين دةطاتة تا سةرويانةوة دةسةآلتي دةزطا جؤرة هةموو بة خوارويان، بنكةكاني ناإاستةوخؤ، راستةوخؤو حيزبييةكانيانةوة، بة ئاشكراو بة نهَيني، دذايةتييةكي بَيوَينةي ئةم بيروإاي ئَيستا هةرضةندة كة دةكةن، داواية طشتي رايةكي دةنطؤو بووةتة كراوة ليستي

بةناو كؤمةَلطادا!شةرم طشتي بة ثارتي يةكَيتيء دةبَيت بيانطرَيت كة لةئاستي ديموكراتيةتدا بةربةست ــراوةدا، ك ليستي ئاستي لة دروستدةكةن بةتايبةتي ثارتي، ضونكة دةَلَيي ثارتي لةبيري لة خؤيدا ئيدارةي دةسةآلتي لةبن كة ضووة جةرطةي لةناو رابــردوودا هةَلبذاردنةكاني شارؤضكةي (عةنكاوة) هةزارةها دةنط درا بة شارؤضكةي كاتَيك كة عالوى)، (أياد ليستي

ميزانيةي لةسةر دؤالر مليؤن بة (عةنكاوة) لةثَيناو سةرفكراوة بؤ هةرَيمي حكومةتي لةكاتَيكدا ئةمة كة بوذانةوةيدا، طةشةكردنء هةَلةبجةء قةزاو ناحيةكاني دةظةرةكاني ديكة نةكراوة، بؤ (عةنكاوة)ي سةرفياتي ضارةكي نةدا ئةوةندة دةنطيان هةمانكاتيشدا لة بةآلم

بة ثارتي!!كورد ــراوةي ك ليستي بة دةنطدان ئايا باشترة كة هاوإاو هاوئامانجي ئايندةي يةكترن

ياخود دةنطدان بة ليستي (أياد عالوى)؟!ــةدواي ل ثــَيــداوة ئاماذةمان هـــةروةك (يةكَيتيء ستراتيذييةكةي رَيككةوتنة خؤسةثاندني ســاأل بة ســاأل ــي)ةوة، ــارت ثبوارةكاني هةموو بةسةر ثارتي يةكَيتيء ذياني كؤمةَلطادا رةنط دةداتةوة، نمونةي هةرة ثارتي يةكَيتيء هةَلسوكةوتةكاني زيندوي لةدواي رَيككةوتنة ستراتيذييةكةوة، سياسةتي (تواقف)ة، كة ئةم سياسةتةش بةَلطةي زيندوي بؤ دةردةخات ثارتي يةكَيتيء هةَلسوكةوتي ديموكراتيةت! سةركوتكردني دةمكوتكردنء (تواقف)مان سياسةتي هةموومان ضونكة ديت كة ضؤن لة تةواوي دامودةزطا حيزبيء ئاستي لة هةر برابةشي خؤيان ئيدارييةكاندا (تاَلةبانيء دةسةآلتي ثَيطةي دياريكردني بارزاني)ةوة تا دةطاتة دوايين خاَلي (تةوافوق)ي بآ سةنديكاكاندا، ناحيةو قةزاو ثارَيزطاو ناديموكراتيةتي كؤمةَلطا طشتي راي طوَيدانة

خؤيان بة يةكجارةكي سةثاند!هةروةك وتمان كةَلةكةبووني هةموو ئةو ثارتيء يةكَيتيء ناديموكراتيانةي هةنطاوة رؤذ كة ءايكرد ئيداريان كاري طةندةَليي طــؤإانء دةنطؤي ساأل بة ساأل رؤذو بة ضاكسازييةكان لة فيكري هَيَلَيكي سياسييةوة بطوازرَيتةوة بؤ ناو شةقامي كورديء بةرةو ضةند لةم هةربؤيةشة ببات، طشتي راي هَيندة ناعةدالةتيية دةنطؤي ئةو ــةدا رؤذانلةناو هةناوي مةكتةبي زةق بووةءة سةرةتا بةآلم دةرهَينا، سةري (يةكَيتي)دا سياسيي ضاكسازيي طــؤإانء دةنطؤي وتمان ءةك جةوهةري بة نيية ءابةستة تةنها ئةمإؤ ناعةدالةتيي تةنها حيزبَيك، ضونكة ئةم هةنطاوي يةك دةرةجةي بة هةردووكيان ناعةدالةتيية

روداني لةدواي هةربؤيةشة بةشدارن، تَييدا (يةكَيتي)، سياسيي مةكتةبي ناو بارطرذيي بدات، نيشان بَيدةنطيي خؤي نةيتواني ثارتي هةربؤية بةثةلةو بآ دواكةوتن نوَينةري باآلي خؤي بؤ شاري سلَيمانيء لةوَيشةوة بؤ بةغدا (ثارتي)ش بةإَيكرد، ضونكة (تاَلةباني) بؤالي رَيككةوتننامةي لة كارةكتةري شةريك ءةك دةسةآلتي ثَيطةي ــواري ب لة ستراتيذي ئابوورييةكاندا باآل بةرذةوةنديية سياسيء كة ناضاربوو بةشدارة، هةيةو خؤي ثشكي نةخؤشييةي ئةو تيماركردني بؤ بةشداربَيت هةية، هةردووالدا طةندةَليةتي هةناوي لة كة (يةكَيتيء ءاتا هةردوواليان سةعات (٧٣)

ثارتي) لة ذوري ئينعاشدا بمَيننةوة!!ناطةيةنَيت ئةوة هةقيقةتانة ئةم دةربإيني ئةو روداوانة بؤ ئَيمة خؤشحاَليي خؤمان كة توندوتيذيء ئايندةدا لة كة دةردةبــإيــن ماَلوَيراني بؤ كؤمةَلطاي لَيبكةوَيتةوة! بةآلم لة هةمانكاتيشدا نابَيت ئةوة لة كؤمةَلطا شاراوة بَيت كة لةدواي رَيككةوتننامةي ستراتيذيةوة برابةشي ءةك ٪١٧ داهاتي حيزبة دوو ئةم حيزبيانة دابةش دةكةنء هيض دةرخستةيةكي تةنها حكومةتء نيية، ئاشكراي رونء ياساء هيض لة كة طةورةية، برا تَييدا حيزب تةنها نةبووة ديموكراتيةتدا بانطةشةيةكي سياسةتي بووني بَيت، بــراطــةورة حيزب كؤمةَلطادا لةناو حيزب براطةورةيي ئةمإؤي ناديموكراتيةت، تؤقاندنء ترسانء لة جطة

هيضي ديكة ناطةيةنَيت!!دوو رَيككةوتنة لةدواي حيزبة دوو ئةم قؤَلييةكةيانةوة هةميشة بة ضاوي كؤمةَلطايدا دةدةنةوةو دةَلَين رَيككةوتني ستراتيذي نَيوان وتارو يةكخستني ماناي ثارتي) (يةكَيتيء نمونة بة دةطةيةنَيت، كورد ماَلي يةكدةنطي لةإوي كة بيسةلمَينين دةتوانين هَينانةوة لةإوي ــةردووال ه جوآلنةوةي جةوهةري ناخةوة لةطةأل يةكتردا زؤر دورة لة راستييةوة! ضونكة هةر لةم ماوةيةدا هاتني ديبلؤماتكاري (مةنوضهر دةرةوة ــري ءةزي ءاتــا ئَيراني كردنةوةي سلَيمانيء هةولَيرو بؤ موتةكي) ئيدارةي دةسةآلتي لةبن ئَيران قونسوَليةتي (يةكَيتيء ثارتي)دا، بةَلطةي زيندو دةردةخات

كة لة جةوهةردا تا ئَيستا هةرَيمي كوردستان دوو ئيدارةية نةك يةك ئيدارة، ضونكة لةإوي هةبَيتء قونسوَليةت يةك دةبَيت ياساييةوة ئةويش دةبَيت ثَيطةي لة مةركةزي ئيدارةي ئةو شوَينة بَيت نةك لة دووال..!! كةواتة هةنطاوناني بؤ تةواوبوو زةنطَيكي ئَيراني ديبلؤماتكاري نَيوان ئةمإؤي ئيدارةيي دوو دةرخستني

(يةكَيتيء ثارتي)...!!ــةوةي ئ بؤ بارطرذييةو حاَلةتة ــةو لطشتيء راي نةبَيتة هةنطاوة ئةو بةتةواوي لة نةجوَلَيت، بةتةواوي كــوردي شةقامي بارطرذيية ئةو هَيوربوونةوةي دواساتةكاني سةرؤكي هةرَيميش وتي: ئةم هةنطاوء روداوة بارطرذيية نةك تةنها زةرةرة بؤ يةكَيتي، بةَلكو ثارتي! بؤ هةية زةرةريشي هةمانكاتدا لة هةردوواليةنةوة هةَلسوكةوتي لةإوي طةر ئةم دةبينين قسةية، ئةم بإوانينة مةنتقى بة هةردووال ضونكة راستة، دةقــاودةق قسةية رَيككةوتني ــةدواي ل ثارتي يةكَيتيء ءاتــا بؤ شينطَيإيانة هةميشة ستراتيذييةوة، سياسيء دةسةآلتي ثَيطةي نةداني لةدةست هةرَيم داهاتي ١٧٪ى رَيذةي دابةشبووني لةناو خؤياندا..! بؤية دةبَيت بزانين كة دةنطؤي ئةمإؤي طؤإانء ضاكسازيي زؤر جياوازترة لةوانةي رابردوو، بؤية هةنطاوي طؤإانةكاني نيية، اليةكياندا هيض بةرذةوةنديي لة ئةمإؤ ثارتي) (يةكَيتيء ءاتا دووقؤَلي هةربؤية كاروانةدان! ئةم دذايةتيكردني مةيداني لة ئَيستا كة دةنطؤية ئةم ئايا بثرسين با بةآلم تاكَيكي هةموو ناخي ناو بؤ شؤإبووةتةوة كؤمةَلطاو ضينء توَيذةكان، هةروا بة ئاسانيء سةرةتاييء بةَلَيني بة هَيوربوونةوةيةك ضاكسازيي ضاوةإواني دةكرَيت شةفةهي بنةإةتي حيزبيء ئيداريي لة هةردووال بكرَيت؟ كة كاتَيك هةردووال خؤشيان باش دةزانن بة ئيداريي حيزبيء ضاكسازيي هةنطاوناني بةرذةوةنديية لةدذي طةندةَلييةوة لةإوي باآلكاني سياسيء ئابووري خؤيانة.. ئايا ئةوان بة فعلي ئامادة دةبن ئةم هةنطاوة بنَين لةثَيناو طؤإانء كارواني دةبَيت يان كؤمةَلطادا؟! ضاكسازيي لةطةأل كؤمةَلطادا بةردةوام بَيت بؤ

طؤإان..؟!

(يةكيَتيء ثارتي (٧٣) سةعات لة ذوري ئينعاشدا!!)

دةنطة نةبيستراوةكان

كةى دةبيسترَين؟

بةهرؤز رةئوف

ئةم بؤ بةإَيوةية طرنط هةَلبذاردنَيكى بةوثَييةى (كوردستان) خؤمان هةرَيمةى وابإيارة ضةند ليستَيكى جياوازء سةربةخؤء بَيتة مةيدانةكةوة، ئةمةش هاوثةيمانى نوآ طةرموطوإتر هةَلبذاردنةكة ثرؤسةى ئةوةى ثَيشبينى دةتوانرَيت كة دةكــاتء لَيبكرَيت جؤرَيك لة طؤإان لةم هةرَيمةدا بَينَيتة طوزةرانى ئابوورىء لةاليةنى هةر كايةوة بةو ثةرلةمانء حكومةتيش، خةَلكةوة هةتا بةَلطةيةى هاتنةكايةى ضةند ليستَيكى جياواز سةركةوتن، ثاش ثةرلةمان هؤَلى نَيو بؤ ئةو بةرامبةر لة بوَير دةنطَيكى ئةوكات كوردستانى هةرَيمى بةرؤكى طةندةَليةيى لةهةمانكاتدا دةبَيتةوةو بةرز طرتووةتةوة زؤرو سامانة بةفيإؤدانةى ئةو لةبةرامبةر زةوةندةى وآلت كة ضةندين ساَلة تةمةنَيتى ترةوة لةاليةكى هةَلدةبإَيت، ضاوةكانى دةسةآلتء داهاتى ئةم وآلتة لةنَيو ئةوبازنة مةرجةى بةو دةردةهَينرَيت قةتيسكراوةدا بةدةنطمان لة رابردوومان بكؤَلينةوةء ثرسيار لة ئايندةمان بكةين. بؤية طرنطة هاوآلتييانى رؤذى ٥/١٩ لة طرنطيةوة بة كوردستانيش هةَلبطرن، هةنطاو ثيرييةوة بةرةو بإواننء بيرنةكةين لة ئةوة ثَيويستة لَيرةدا بؤية بؤ كوَيمان كة بَيت دةنطةكانمان لة ئاطامان ئايندةيةكمان نيشاندةدات، طرنطة دةباتء ض لةوةش تَيبطةين ئةمإؤ كوردستان ثَيوستى بكةينء بــةردا بة نوَيى بةرطَيكى بةوةية تامةزرؤية بةدةنطى نوآو بة سيستمى نوآو بة ضاكسازى نوآ لة بضوكترين دامةزراوةوة تا طةورةترين دامةزراوةى وآلت ضاوةإوانى ئةوةشى ئَيمةية، بــازوى قــؤألء هيمةتء ثَيويستة كة ئةوةية طرنطترة هةمووى لة خوَيندنةوةيةكى واقيعانة بؤ رابردوو بكةينء وردو ذيرانة نوكى قةَلةم لة ناوى ثاَلَيوراوةكة بسوين، ضونكة دةنطى منء تؤية بإياردةدات هةر دةكات، وآلت ئايندةدا حوكمى لة كَيية منء تؤشين تواناى دةستنيشانكردنى كةسة لة حةرامةكان تيكة هةيةو طةندةَلةكانمان قوإطيان دةربَينينةوةو وةاليان بنَيينء ضيتر رَيطا نةدةين يارى بة عةقَلمان بكةن.

هةورامان محةمةد

كة لة جةوهةردا تا ئَيستا هةرَيمي كوردستان دوو ئيدارةية نةك يةك ئيدارة، ضونكة لةإوي هةبَيتء قونسوَليةت يةك دةبَيت ياساييةوة دوو ئيدارةية نةك يةك ئيدارة، ضونكة لةإوي هةبَيتء قونسوَليةت يةك دةبَيت ياساييةوة دوو ئيدارةية نةك يةك ئيدارة، ضونكة لةإوي

ئةويش دةبَيت ثَيطةي لة مةركةزي ئيدارةي ئةو شوَينة بَيت نةك لة دووال..!! كةواتة هةنطاوناني بؤ تةواوبوو زةنطَيكي ئَيراني ديبلؤماتكاري نَيوان ئةمإؤي ئيدارةيي دوو دةرخستني

ــةوةي ئ بؤ بارطرذييةو حاَلةتة ــةو لطشتيء راي نةبَيتة هةنطاوة ئةو بةتةواوي لة نةجوَلَيت، بةتةواوي كــوردي شةقامي بارطرذيية ئةو هَيوربوونةوةي دواساتةكاني سةرؤكي هةرَيميش وتي: ئةم هةنطاوء روداوة بارطرذيية نةك تةنها زةرةرة بؤ يةكَيتي، بةَلكو سةرؤكي هةرَيميش وتي: ئةم هةنطاوء روداوة بارطرذيية نةك تةنها زةرةرة بؤ يةكَيتي، بةَلكو سةرؤكي هةرَيميش وتي: ئةم هةنطاوء روداوة

ثارتي! بؤ هةية زةرةريشي هةمانكاتدا لة هةردوواليةنةوة هةَلسوكةوتي لةإوي طةر ئةم دةبينين قسةية، ئةم بإوانينة مةنتقى بة هةردووال ضونكة راستة، دةقــاودةق قسةية رَيككةوتني ــةدواي ل ثارتي يةكَيتيء ءاتــا بؤ شينطَيإيانة هةميشة ستراتيذييةوة، سياسيء دةسةآلتي ثَيطةي نةداني لةدةست بؤ شينطَيإيانة هةميشة ستراتيذييةوة، سياسيء دةسةآلتي ثَيطةي نةداني لةدةست بؤ شينطَيإيانة هةميشة ستراتيذييةوة،

هةرَيم داهاتي ٪ى لةناو خؤياندا..! بؤية دةبَيت بزانين كة دةنطؤي ئةمإؤي طؤإانء ضاكسازيي زؤر جياوازترة لةوانةي رابردوو، بؤية هةنطاوي طؤإانةكاني نيية، اليةكياندا هيض بةرذةوةنديي لة ئةمإؤ ثارتي) (يةكَيتيء ءاتا دووقؤَلي هةربؤية نيية، اليةكياندا هيض بةرذةوةنديي لة ئةمإؤ ثارتي) (يةكَيتيء ءاتا دووقؤَلي هةربؤية نيية، اليةكياندا هيض بةرذةوةنديي لة ئةمإؤ

كاروانةدان! ئةم دذايةتيكردني مةيداني لة ئَيستا كة دةنطؤية ئةم ئايا بثرسين با بةآلم تاكَيكي هةموو ناخي ناو بؤ شؤإبووةتةوة كؤمةَلطاو ضينء توَيذةكان، هةروا بة ئاسانيء تاكَيكي هةموو ناخي ناو بؤ شؤإبووةتةوة كؤمةَلطاو ضينء توَيذةكان، هةروا بة ئاسانيء تاكَيكي هةموو ناخي ناو بؤ شؤإبووةتةوة

سةرةتاييء بةَلَيني بة هَيوربوونةوةيةك ضاكسازيي ضاوةإواني دةكرَيت شةفةهي بنةإةتي حيزبيء ئيداريي لة هةردووال بكرَيت؟ كة كاتَيك هةردووال خؤشيان باش دةزانن بة ئيداريي حيزبيء ضاكسازيي هةنطاوناني بةرذةوةنديية لةدذي طةندةَلييةوة لةإوي باآلكاني سياسيء ئابووري خؤيانة.. ئايا ئةوان بةرذةوةنديية لةدذي طةندةَلييةوة لةإوي باآلكاني سياسيء ئابووري خؤيانة.. ئايا ئةوان بةرذةوةنديية لةدذي طةندةَلييةوة لةإوي

بة فعلي ئامادة دةبن ئةم هةنطاوة بنَين لةثَيناو طؤإانء كارواني دةبَيت يان كؤمةَلطادا؟! بة فعلي ئامادة دةبن ئةم هةنطاوة بنَين لةثَيناو طؤإانء كارواني دةبَيت يان كؤمةَلطادا؟! بة فعلي ئامادة دةبن ئةم هةنطاوة بنَين لةثَيناو

ضاكسازيي لةطةأل كؤمةَلطادا بةردةوام بَيت بؤ طؤإانء كارواني دةبَيت يان كؤمةَلطادا؟! ضاكسازيي لةطةأل كؤمةَلطادا بةردةوام بَيت بؤ طؤإانء كارواني دةبَيت يان كؤمةَلطادا؟!

Page 9: Rozhnama

ذمــارة (422) دووشةممة 82009/3/9 [email protected]بؤضـــوون

ناشرينء دياردةيةكى ساَلَيكة ضةند كورديدا كؤمةَلطاى لة مةترسيدار سةريهةَلداوة، دياردةيةك كة لة هةردوو سياسيدا ســؤســيــؤلــؤذيء ئاستى خوَيندنةوةى ضةندين بة ثَيويستى جديىء تايبةت هةية، ئةوةى دةبينرَيتء سوكايةتيكردنة فينؤمينى دةبيسترَيت، بة قوربانيء شةهيدانمان، سوكايةتى بة طيانبةخشينء لة ثإيةتى كة مَيذوويةك ــة ئةو ــةرخــودان، زؤربــةمــان رؤذان بكؤمةَلطاى نامرؤييةى قَيزةونء دياردة ضةندين بة ضؤنء كة دةبينين، كوردى خةريكى نزم نةفس كةسانَيكى شَيواز بة سوكايةتيكردنن طــاَلــتــةكــردنء ئةنفالكراو، كةسوكارى خةَلكاني: لة كة خةَلكانَيك ــدراو، ــَي ل كيمياوي كةناَلةكانى دؤكؤمينتارييةكانى بةرنامة كارةساتةكانيانةوة لةبارةى راطةياندندا شَيوازى ســةدان ــن، دةدوَي مَيذوو بؤ باوكى دايكء خوشكء بة طاَلتةكردن كةسوكارى ئةنفالكراو ئَيستا لة مؤبايلى زؤرَيك لة خةَلكيدا دانراوةء شةوء رؤذ

خةريكى ئةمجؤرة طاَلتةكردنةن.هةقى زاتييةكةدا ئاستة لة ئَيمة بةمجؤرة دَلطرانبين زؤر خؤمانة كة طاَلتةثَيكردنانةى سوكايةتىء عةزيزةكانمان قوربانيية بةرامبةر

بةوةى بَيتاقةتبين حةقمانة دةكرَيت، خؤى دةنــطــى كاَلفام كةسَيكى كــة سةلمان لةنوطرة كة ذنَيك بؤ طؤإيوة خؤى بةدةستى تازةبووةكةى منداَلة خؤشيةوة بةرضاوى بة هةر فإَيداوةء هةرضى كة ذنَيك خواردويةتى، سةط هَيناوة، بةسةرياندا هةية سوكايةتى ــة رؤذان كة قــَيــزةون شتى هـــةزاران كارى بــةآلم ــت، دةكــةوَي بةرطوَيمان زانستىء لَيكؤَلينةوةى ئَيمة سةرةكى بابةتيانةى هؤكارة ئةو بةدواى طةإانة كة وايكردووة سوكايةتىء بَينرخكردنى قوربانييةكانى خؤمان بكةينة شةوضةرةو

حيكايةتى ناوثاسء ناو تاكسى. بة (سوكايةتيكردن دياردةية ئةم نَيطةتيظى دياردةيةكى خؤت)، قوربانيى تازةيةو لة هةموو دنيادا شتَيكى غةريبء نامؤية، لة مَيذووى نةتةوةى كورديشدا ئةوة ضةند ساَلَيكة ئةم دياردةية هةستي هةتابَيت ئةوةشدا لةطةأل ثَيدةكرَيت، نوَيى جــؤرى بآلودةبَيتةوةء زياتر نةتةوةيةدا ئةم قوربانيى بة سوكايةتى

دةهَينرَيت.كآ بةرثرسة لةم سوكايةتيانة؟

ــى ــةك خــاوةن ــةوةي ــةت ــوو ن ــةم ه(ناسيؤناليزم)ى سياسى بزوتنةوةيةكى خؤيةتى، ئَيمة بإوامان بةوةية كة (ئةوة

ناسيؤناليزمة نةتةوة دروستدةكات نةك ناسيؤناليزمَيك هةموو بةثَيضةوانةوة)، كلتورى ثاراستنى سةرةكى ئامانجى ضوارضَيوةيةكى لــةنــاو نــةتــةوةيــة ناسيؤناليزم تر واتايةكى بة سياسيدا، ثاراستنى مةسئوليةتى تـــةواوى لةئةستؤداية، ــةوةى ــةت ن كلتورى كلتورى بةشى طةورةترين مَيذووش هةندَيك تةنانةت نةتةوةيةكة، هةموو بــاوةإيــان فةيلةسوف كؤمةَلناسء لةدايكبوونى ـــةروارى ب كة بــةوةيــة لةدايكبوونى لةطةأل هاوكاتة مَيذوو لةدايكبوونى لةطةأل نةتةوةش نةتةوةدا، بةشَيكى لةدايكدةبَيت. ناسيؤناليزمدا كورد، مَيذووى لةبيرنةكراوى طةورةى مَيذووى خوَينة، قوربانيدانء مَيذووى هةزاران كةرامةتى رؤحء مامةَلةكردنى بةرامبةر لة طيانفيداية بةرزو مرؤظى

ئازاديى نةتةوةكةيدا. بإوانين، سؤسيؤلؤذياوة لة طةر تيؤريى سيستمى لةسةر ناسيؤناليزم بةثَيى (autopsy) كاردةكات، ئؤتؤثسى ئةم سيستمة ناسيؤناليزم خؤى بةرثرسة ــدنــةوةو دروســتــكــردنــةوةى ــان لــة ذيلةو رَيزطرتن لة بةرثرسة خؤى خؤى، دةبَيت خؤى ناوة، بنياتى كة مَيذووةى سوديان بطونجَيتء طؤإانةكان لةطةأل

لَيوةرطرَيت.كوردى ناسيؤناليزمى الى ئةوةى سيستمة بةم كارنةكردنة نايبينين، لةكاركةوتنى شكانء (ئؤتؤثسى)، بةشةكانيةتى، بَيتواناييةتى لة خؤطونجان دةرةوةى، طؤإانكارييةكانى لةطةأل كة طــةورةكــةى ئامانجة طــؤإيــنــى لةسايةى بوو بةهةشتَيك دروستكردنى دةوَلةتَيكى كورديدا بؤ هةزاران ئامانجى بةتاآلنبردنء لة كة زاتــي، غةريزىء هَينانةوةى بةعسء دةركةوتنى هةزاران

فايل... بةتةواوى خؤى مانيفَيستكرد.هةموو سؤسيؤلؤذييةكةدا ئاستة لة كؤمةَلَيك خاوةنى ناسيؤناليزمَيك بةخؤيةتى، تايبةت حةآلَلى ــةرامء حكؤمةَلَيك هَيَلى سورى كلتورى هةية كة ئةطةر ناسيؤناليزم كار بؤ ثاراستنيان نةكات، بةر لة هةمووشت ناسيؤناليزم دةخرَيتة ــَيــتء دةب بَيبايةخ خــؤى

زبَلدانةوة. (طاَلتةكردن كورديدا كؤمةَلطاى لة تايبةتى بابةتى هؤكارى قوربانى) بة هةيةو بةرثرسى سةرةكى ئةم دياردة دزَيوة بة ثلةى يةكةم هةردوو حيزبى كورديية دةسةآلتدارى ناسيؤناليستى

(ثارتىء يةكَيتى).كار حيزبة دوو ئةم ساَلة ضةندين

قوربانيدانء بَيبايةخكردنى لةسةر كورد مرؤظى كةرامةتى خةباتء حةرامء بوترَيت ثَيى ئةوةى دةكةن، حةآلَلى نةتةوة، ئةمان نةك ثاراستيان، بةَلكو خؤيان بةر لة خةَلكى سةرجادة شكاندنيانء بإوايان ثَيي نةماو كةوتنة

نابوتكردنيان.تــةنــانــةت ــة، ــزب حــي دوو ـــةم ئميدياكانيان، روداوة سادةكانى رؤذانة طةورةكانى كارةساتة بة دةشوبهَينن دادةنَين، يةكترى بة موراديفى كوردو بة بــاَلــنــدة) (ئةنفلؤنزاى ناونانى مريشكَيك مرداربوونةوةى ئةنفالء هةموو ئةنفالكراوَيك... موراديفى بة ئةمانة بةَلطةى ئاشكران لةسةر ئةوةى دةسةآلتدارةكةو حيزبة هةردوو كة لةم يةكةمن بةرثرسى ميدياكانيان بةردةوامبوونى خةمناكة. ــاردة ديحيزبىء دةســةآلتــى هــةيــمــةنــةو هةروةها حيزبة، دوو ئةم نادةزطايى بةردةوام كاركردنيان بؤ كاَلبوونةوةى نةبوونى نةتةوةييةكة، ضوارضَيوة نةتةوةيى دادطايةكى ثَيوةرو هيض جطة ئةنجامةكةى كوردستان، لة زياترى زياترو سوكايةتيكردنى لة ترى هيضى نةتةوةية، ئةم قوربانيانى

لَيناكةوَيتةوة.

كآ بةرثرسة لة سوكايةتيكردن

ئاسؤ ئةمين بة قوربانييةكانمان؟

سامانى سروشتى زؤرء زةوةندى خراث ئةنجامى لة عَيراق، دةوَلةتى سةدةى ــةواوى ت لة بةكارهَينانيدا ثاشايةتىء سةردةمى لة ــردوو، رابسةردةمى لة بةتايبةتى كَوماريدا لَيى عَيراق طةالنى بةعسدا، رذَيمى

سودمةند نةبوون.جار يةكةم بؤ ١٩٢٥ ساَلى عَيراق نةوت بة سةبارةت ئيمتيازى عةقدى مؤر داطيركةردا بةريتانياى لةطةأل يةكَيك كؤماريدا سةردةمى لة كرد، ١٤ى شؤإشى دةستكةوتةكانى لة نةوتى نيشتمانيبوونى ياساى تةموز (٨٠) ياساى ذمارة بة بوو، كة عَيراق بةتةواوى ياساية ئةم بةآلم ناسراوة، نةوتى عَيراقى نيشتمانى نةكرد، بةَلكو نةوت طرَيبةستى زةوييةكانى ٩٥٪ى لـآ نةوتى بيرى كة بوو، بازنةية لةو ٥٪ى كرابوو، نيشتمانى نةدرابوو سودى دى بيرةكانى لة ثاشماوةكة بةردةستى خراية وةردةطــيــرا، لـآ ياساى واتاية بةم عَيراق، كؤمثانياى ناسرا، ٪٩٥ ياساى بة (٨٠) ذمــارة حةسةن ئةحمةد ١٩٧٢ ساَلى لة كؤمثانيا عَيراق، سةركؤمارى بةكر، نةوتيية ئةمريكاييةكانى لة بةشى ٥٪ى نيشتمانى كرد، بةآلم خةَلك خَيرى لةو داهاتةى نةوت نةدي، لةبةر سياسةتى شةإخوازانةى رذَيمى حيزبى بةعسى لةناو ضوو لةطةأل خةَلكى كوردستانء لـَيهات تا واى عَيراقدا، دراوسَييةكانى ئابوورى عَيراق داتةثىء عَيراق ئةطةر داهات فرة بةرهةمء فرة سةردةمَيك بوو، بةآلم لةطةأل وَيرانكردنى (٤٥٠٠)

لةناوبردنى كــوردســتــانء طوندى باشورى دارخورماكانى زؤرينةى عَيراقدا لة كشتوكاَلى كةرتى عَيراق، كارطةكانى هةروةها نةما، بةرهةمى خراية هةموو ــةت دةوَل ثيشةسازى كةرتى عَيراقء جةنطةكانى خزمةتى طةشتءطوزار هةموو ثةكيان كةوت، لة ئاكامدا عَيراق تاكة سةرضاوةى داهاتى بوو، غاز نةوتء ئةويش مايةوة، بؤ هةر وةك لة بودجةى ساَلى ٢٠٠٣وة تا هةندَيكجار دةركةوتووة، ٢٠٠٨ ساَلى عَيراقى بودجةى نةوت ٩٦٪ى داهاتى ثَيكهَيناوة، بةثَيى راثؤرتَيكى وةزارةتى عَيراق دةوَلةتى ٢٠٠٢ لة ساَلى نةوت نةوتى بةرميل مليار (١١٥) خاوةنى ــ ٪٣٠) نزيكةى بإةش لةو يةدةطة، ثَيشبينى كوردستاندايةء لة ٤٠٪)ى لة عَيراق نةوتى يةدةطى دةكرَيت بةرميل، مليار (٢٢٠) بطاتة داهاتوودا دةكات داطير يةكةم ثَيطةى بةمةش جيهاندا، نةوتى يةدةطى خشتةى لة دةرئةنجامانةى ئةو ثاش ئةويش بيابانى لة نةوتدا بــةدواى طةإان لة

خؤرئاوا دةردةكةوَيت.دةستورى نوسينى رؤذانــى لة ثرسى فيدراأل، عَيراقى هةميشةيى بوو دذوار ناكؤكييةكى غاز نةوتء اليةكء لة كــوردى اليةنى لةنَيوان اليةكى لة ئةمريكى عةرةبىء اليةنى مادةيةك ضةند سةرئةنجام تــرةوة، اليةنى طوشارى لةذَير نيوةناضأل بة كوردى سةبارةت بة نةوتء غاز خراية ،١١١) مادةكانى لة دةستورةوة، وةك مادةى لة وةك هةر هاتووة، ١١٢)دا

موَلكى غاز «نةوتء دةَلَيت: (١١١)دا هةموو طةلى عَيراقة لة هةموو هةرَيمء يةكةمى بإطةى لة هةر ثارَيزطاكاندا»، «حكومةتى دةَلَيت: (١١٢)دا مــادةى فيدراأل لةطةأل حكومةتى هةرَيمء ثارَيزطا بة هةَلدةستَيت بةرهةمهَينةرةكاندا بةإَيوةبردنى نةوتء غازى دةرهَينراو مةرجَيك بة هةنوكةييةكاندا كَيَلطة لة داهاتةكانى بةشَيوةيةكى دادثةروةرانة لةطةأل بطونجَيت كة دابةشبكرَيت هةموو لة دانيشتوان دابةشبوونى ناوضةكانى وآلتدا، وَيإاى دياريكردنى بةشَيك بؤ هةرَيمة زيان لَيكةوتووةكان، بؤ ثَيشووةوة رذَيمى اليــةن لة كة ئةوانةى يان دياريكراو ماوةيةكى بَيبةشكراونء بَيدادى بةشَيوةيةكى ئةوة دواى لـَيكةوتووة، زيانيان بؤ هاوسةنط ثةرةثَيدانى بةجؤرَيك هةموو ناوضة جيا جياكانى وآلت دابين بكاتء ئةمةش بة ياسا رَيك دةخرَيت».

وةك لةو مادةيةدا بة ديار دةكةوَيت.بة كــة ئَيستا كَيَلطةكانى -١شَيوازَيكى هاوبةش لةنَيوان حكومةتى ناوةندىء هةرَيمةكان بةإَيوة دةبرَيت، داهاتةكةشى بةثَيى ذمارةى دانيشتوان

دابةش دةكرَيت.٢- كَيَلطةكانى دواإؤذ: بةإَيوةبردنى ئةو هةرَيمةكانء دةست دةكةوَيتة لةناو بةرهةمهَيننء كة ثارَيزطايانةى

هيض هةرَيمَيكدا رَيكنةخراون. ئةطةر تةماشاى دةستورى ٢٠٠٥ى (١١٥)دا ــادةى م لة بكةين، عَيراق لة ناكؤكى بوونى «لةكاتى دةَلـَيت: هاوبةشى ديكةى دةسةآلتةكانى

نَيوان حكومةتى فيدراألء هةرَيمةكانء هةرَيمَيكدا لة ثارَيزطايانةى ئــةو رَيكنةخراون، ئةوا كارثَيكردنى ياساى هةروةها دةخرَيت»، ثَيش هةرَيمةكة (١٢١)دا مادةى دووةمــى بإطةى لة خؤيةتى مافى هــةرَيــم دةســةآلتــى هةرَيم لة فيدراَلى ياساى ثيادةكردنى ئةطةر حاَلةتَيكدا لة بكات، هةموار لةنَيوان هةبَيت نةطونجان ناكؤكى هةرَيمدا، ياساى فيدراَلىء ياساى ناو ناضَيتة كة ثرسةى بةو سةبارةت تايبةتمةنديية حةسرييةكانى دةسةآلتة دةستورة ئةم واتــة فيدراَلييةكان، دةسةآلتى بؤ فراوانى دةرطايةكى هةرَيمةكان كردةوة، بةتايبةتى لةإوى سامانى ــةروةتء س بةإَيوةبردنى لة كوردستان هةرَيمى نيشتمانى، بوارى سامانة سروشتييةكاندا، يةكجار جؤرةكانى ــةى زؤرب دةوَلــةمــةنــدة، نوسينى لة تَيداية سروشتى سامانى كورد عَيراقدا، هةميشةيى دةستورى سةرضاوة موَلكييةتى زؤريدا هةوَلى هةرَيم دانيشتوانى بؤ سروشتييةكانى تر ضى نةيدةويست بطةإَينَيتةوة، وةك هةموويان سامان ســةروةتء سةردةمى ثَيشو لة بندةستى حكومةتى بكةوَيتةوة ئةمجارةش بَيت، عَيراقدا عَيراق، فيدراَلى حكومةتى بندةستى نةضووة بؤ بةتةواوى ئةمةى بةآلم نةوتء موَلكايةتى بةتايبةتى سةر، هةرَيمى موَلكى بكرَيتة نةتوانرا غاز كة رَيككةوتن بةجؤرَيك كوردستان نةوتء غاز لة هةر كوَييةك بَيت، ئةوة ديارة عَيراقييةكانة، هةموو موَلكى

لةثشتةوة سياسى مةبةستى ئــةوة هةرَيمى ــوو ب ــان ــةوةي ئ بــؤ بــوو، مةركةز لةطةأل بةجؤرَيك كوردستان جيابوونةوةى بوارى تا بدةن طرآ لةو بــةآلم نةمَينَيت، بؤ عَيراقدا لة داهاتوودا لة كة نةوتييانةى كَيَلطة دةبينرَيتةوة، كوردستان هةرَيمى لة ١٢١)ى ،١١٢ ،١١٠) مادةكانى بةثَيى هةرَيمى حكومةتى عَيراق، دةستورى ــوةبــردنء بــةإَي مافى كــوردســتــان ديارة هةية، نةوتى ياساكردنى بة ثَيشتريش كردويةتىء مادةى (١٤١)ى وةك هةر ثَيداناوة، دانى دةستوريش سةرؤكى مــةشــهــةدانــى، مةحمود عَيراق، نوَينةرانى ئةنجومةنى ثَيشوى كة رؤذنامةوانيدا كؤنطرةيةكى لة رايطةياند: كــرد، ســازى هةولَير لة مافى كورد عَيراق دةستورى بةثَيى لةطةأل هةية طرَيبةستى بةستنى ئةم كؤتايى لة بيانييةكاندا، كؤمثانيا كة دةطةين ئةنجامة بةو نوسينةدا فيدراَلدا عَيراقى لة سروشتى سامانى بةثَيضةوانةى جاران، بةثَيى دةستورى عَيراق طةلى بةرذةوةندى لة فيدراَلى كوردستانيش هةرَيمى رَيكخراوة، جطة لة داهاتى نةوتء غاز كة موَلكى بؤ ترى ئةوانى عَيراقة، طةلى هةموو

طةإاوةتةوة.

سةرضاوةكان:هَيمن و: مةيسةمى، لوتفولآل عَيراق، نةوتى ياساى مةحموود، رؤذنامةى ميديا، ذمارة (٣٣٣)، هةولَير،

بةشى يةكةم، ٢٠٠٨/٤/٨، ل ١٨.

دابةشكردنى سامانى سروشتى

لة عَيراقى فيدرالَدا ريَبين محةمةد سؤفى

Page 10: Rozhnama

11 2009/3/9 دووشةممة (422) بؤضــــوونذمــارة [email protected]

كوردستان هةرَيمي حكومةتيداد وةزارةتي

٢ سلَيماني/ كةسيةتي باري دادطايذمارة: ٣٥٤/ش/٢٠٠٩

رؤذ: ٢٠٠٩/٣/٨ (ئاطانامة)

محمد أمير رؤذة داواكار:عبداهللا نوري دَلشاد داوالَيكراو:

دادطاية لةم (٣٥٤/ش/٢٠٠٩) بة ذمارة داوايةكي محمد) أمير داواكار (رؤذةجيابوونةوة داواي كة هاتووة داوايةدا لةم وة سةرت، لة كردووة تؤمار

نةطونجان. و ناكؤكي بةهؤيئاطادارتان دا بإياري دادطا بوونت، نيشتةجآ شوَيني نادياري لةبةر وةئامادةبونتان بؤ رؤذانةوة ناوخؤي رؤذنامةي دوو بةهؤي بكاتةوةــةرواري ب دةكةوَيتة كة دادبيني رؤذي لة دادطاية ئةم لةبةردةمنةبن ئامادة ثَيضةوانةوة بة سةرلةبةياني، (٢٠٠٩/٤/١٥) سةعات (٩,٣٠)ي

بةثَيي ياسا. ئةبينآ داواكة دادطا ئةوا نةنَيرن بريكارآ خؤتان يانعبداهللا نوري دَلشاد داوالَيكراو:

دادوةرمحمد أحمد عمر

ئيمتياز: خاوةنى

وشة كؤمثانياىسةرنووسةر:

عةدنان عوسمان[email protected]

نووسين بةإَيوةبةرىعومةر شَيخ ئاودَير

[email protected]

هةولَير: نووسينطةى٠٦٦٢٥٦٩٩٨٥ ئاظةشين هؤتَيل ثشت مةتري- سةد شةقامي

ئاطاداري ريكالمء كارطَيإيء٠٧٤٨٠١٢١١٤٤ - ٠٧٧٠١٢٠٣٩٤٩

[email protected]@rozhnama.com

سةرةكيي: ئؤفيسىثةروةردةي سلَيماني طشتيي بةإَيوةبةرايةتي ثشت - بةختياري سلَيماني -

دابةشكردن:٠٧٧٠١٥١٧٥٣٣ - ٠٧٧٠١٥٤٤٧٨٠ نَيوةند كؤمثانياي

نووســةران دةستــةيعةبدوإلةحمان فرمان نةجيب هيوا جةمال فازأل رةشيد هةولَيرسيروان ئؤفيسي

عةلى ئيبراهيم٠٧٥٠٤٤٤٧١٠٩

٠٧٧٠١٥٢٦٥٨٣٠٧٧٠١٥٧٦٩٠٦٠٧٧٠٢٢٣٣٣٠٤ ٠٧٥٠١٥٢٢٥٢٨[email protected]@yahoo.com [email protected]@yahoo.com

دادوةري ئةنجومةنيسلَيماني ناوضةي تَيهةَلضونةوةي دادطاي

ثشدةر بةرايي دادطايذمارة: ١٠٣/ب/٢٠٠٩

بةروار: ٢٠٠٩/٣/٤ (ئاطانامة)

امين محمد رسول محمد داواكار/وَيإاي ثشدةر/ شارستاني باري تؤماري راستطري داوالَيكراو/

كارةكةيداواي ديالن) ناكامةكةي كوإة لةبري امين محمد رسول (محمد داواكار

تؤماري راستطري لةسةر كردؤتةوة دادطاية لةم سةرةوةي ذمارةيناكامةكةي ناوي كوإة طؤإيني كارةكةي بؤ ثشدةر/ وَيإاي شارستاني

كارؤخ. بؤ ديالن لةبة بإياردرا شارستاني ياساي لة (٢١) ماددةي بةثَيي وة

لةم هةية رَيطرتني مافي هةركةسآ ناوطؤإينة، ئةم بآلوكردنةوةيرؤذدا دة (١٠) ماوةي دادطايةوة لة بةم بكات ثةيوةندي طؤإينة با ناو

بةثَيضةوانةشةوة وة رؤذنامةيةدا، لةم بآلوكردنةوةي رؤذي لةثاشياسا. طوَيرةي بة ئةبينرآ داواية ئةم

دادوةرعمر عوني سركوت

ئةو راثــةإيــن ضركةساتى بة هةموو كة بوو، ضركةساتةخؤمان دوذمنى دةستةجةمعىلةسةر بووين كؤك دةناسىءدإندةية رذَيمة ئةم كة ئةوةى،ئَيمة حوكمى ئةوةنيية شايةنى ئةو راثةإين ضركةساتى بكات،ءةك هةموو كة بوو ضركةساتةئومَيدى دةكردةوةء بيرمان يةكثَيشمةرطانة ئةو لةسةر خؤمانسنورةكانةوة لة كة هةَلضنيبوو،ثَيش بــوونء هةرَيم ئاوديوى شارةكان، نَيو بطةنة ــةوةى ئ

راثةإيبوو. جةماوةرضةندين راثــةإيــن لــَيــرةوةئةوةى فَيركردين، طرنطى ءانةىجةماوةر بؤ ســةردةمــةدا لةو بةطذ ــوو ــةوةب ئ بــوو، طرنط ئةستةم دةضووةوة، موستةحيلدابكرَيت، خةونيش باس لةوة بة بووجةماوةردا لةبةردةم رذَيم كةئةم كة مانايةى بةو ئةمة هةَلبَيت،بوو، بةهَيز هَيندة ثايةكانى رذَيمةنةكةين، بةوة باوةإ ءايكردبوو كةلةبةر رذَيمة ئةم بَيت رؤذَيك كةئَيمة بةآلم هةَلبَيت، جةماوةرداطوناهـ زؤر ســةردةمــةدا لةو خؤمان ئومَيدى هةموو بوين،كة ثَيشمةرطة هةَلضنيبوو، لةسةرئومَيدةى ئةو بكةن. ئَيمة حوكمىكؤمةآلنى رةوييةوةء ءردة ءردةراستييةى ئةو طةيشتنة خةَلكدنيايةك ــاخ ش ثــيــاوانــى ــة كهَيناية خؤياندا لةطةأل ناشرينييانــارةوة ش لة ئيدى ــارء ش نَيو ثارتة ناتةندروستةكانى ملمالنآيةكَيتىء بةتايبةتى كوردييةكان،دةرئةنجام ثَيكردء دةستى ثارتىلةدواى بوون، ثَيشمةرطةكان هةرفةرهودكردنى كةوتنة راثةإينةوةــــةزراوة دام شتومةكةكانىشؤفألء لةوانة حكومييةكان،ثَيداويستى كارطةكانء ئؤتؤمبيلىكردبَيت زيادةإؤيم طةر كارةبا،لةم دةستى ثَيشمةرطة بَلَيم:النيكةم خؤ هةبووة، كردةوانةدا

ئةو شوَينانة ثَيشمةرطة دةيتوانىدةستى نةهَيَلَيت بثارَيزَيتءلةثاأل بةركةوَيت. فةرهودضيانىسةربازء كوشتنى ئةمانةدا هَيندةى بةعس رذَيمى ئةمنةكانىراثةإينى قودسيةتى لــة تــر كةمكردةوة، ســةردةمــةدا لةو ضةندين كوشتنى جؤرَيك بةلة ـــم رذَي ــازى ــةرب ئــةمــنء سدةركةوتةيةكى سلَيمانى، شارىبوو، سةردةمة ئةو ترسناكىشةإى ساأل سآ ثاش ئيدى كة

خؤيدا هَينا. لةطةأل ناوخؤىــن ــةإي راث جــوانــيــيــةكــانــىبــوو، ــةوة ئ ــةدا ــةردةم ــةو س لدنيا ثياوى ديكتاتؤرترين كةكرد، شارةكانمان لة ماَلئاوايىبةآلمناشرينترينضركةساتةكانىئةوكاتةوة لــةدواى راثــةإيــنكاتَيك كــة ثــَيــكــرد، ــى دةســتشؤإش ثياوانى ءةئاطاهاتينءآلتةيان ئةم شتَيكى هةمووــةدام س ــةر ط ــوو، ــردب ــؤرخ ك قبة كردبَيت مرؤظةكانى هةمووكوردييةكان ثارتة ئةوا بةعسى،سةرجةم شارةكانء نَيو هاتنةحيزبىء بة كرد مرؤظةكانيانبواية حيزب كــوإى ئـــةوةىهةبوو، ذيانى باشى ضانسىزؤر نةبواية، حيزب كوإى ئةوةىدةستكةوتةكانى لة سانايى بة

كرا. بَيبةريى راثةإينهةذدة تَيثةإينى ثاش ئَيستاءلة هةر بةر راثةإيندا، ساأل بةسةربة ثَيويستمان تر ساتَيكى ئانءخوَيندنةوةىئةو بارودؤخةهةية،لةطةأل ئَيستاى ءةك قؤناغَيكى كةسةردةمانَيك طةر هَيناوة، خؤيداسةرسةختترين بة بةرامبةر ئَيمةئةوا كردبَيت، راثةإينمان رذَيم بيانوى بة دوَينآ ثَيشمةرطةكانىدةستكةوتةكانى ثاراستنىبؤ هةوَلَيك هةموو راثةإين،دةكةن. زيندةبةضاأل راثةإينبة بةرامبةر كورد دوَينآ طةر ديكتاتؤرى سةرسةختترين

ئةمإؤ ئةوا راثةإيبَيت، سةردةم ثَيويستى بة جةماوةرة ئةو هةر بةرامبةر هةية تر راثةإينَيكىكة طــةنــدةأل، دةسةآلتَيكى بة شؤإشى كارةكتةرةكانى كوإانىدور راثةإينَيك بوون، خؤمانخوَينإشتن، توندوتيذىء لةكودةتاى ماناى بة راثــةإيــنــةى ــةق شــةإةت ــىء ــداري ــةك ضنا، بةَلكو ياخيبوونَيكى كؤآلنةكاننةرمونيان، توندوتيذىء بآهةموومان كــة راثــةإيــنــَيــككارةكتةرة طةندةألء بةرامبةر بةبَلَيين هةرَيمة ئةم مشةخؤرةكانىهةرطيز راثةإين لة ئةمجؤرة نا،ناضَيت، نةوةدءيةك راثةإينى لةبةوةنيية ثَيويستى راثةإينة ئةم(لةزمناكؤوةبؤئازاد١٧٦٠، بَلَيين:حةوتى ئاطاداربكةرةوة برادةرانئَيمةش بكةن، زةماوةند مانطئةمجؤرة بةَلكو التان)، دةطةينة ثَيويستى راثةإين شؤإشء لةدةستةجةمعى هؤشيارييةكى بةئيرادةى بة ثَيويستى هةية،بة راثةإين طةر هةية، هةموومانخوَينإشتنء تةقةكردنء ماناىلة ئةوا هاتبَيت، تؤَلةكردنةوةئَيستادا دةستكةوتةكانى راثةإينبؤ بَيتء هةمووان هى دةبَيتبةدةست ــارت ك زؤر ئةمةشكارتى لةوانة جةماوةرةوةية، لةثَيش هةَلبذاردن دةنطدانء

هةموويانةوةية.ــى ــن ــةإي راث ـــــةوةى لـــة ئكة نةوةدءيةكدا بينيمان، ئةوةبووسياسةتمان سةردةمةدا لةو ئَيمةبى. (ئار. براى كؤمةَلَيك سثاردةلة شانىشاخ كةحوكمى ئَيمة جى)ثَيويستة ئَيمة ئَيستا بةآلم بكةن،هى كة هةبَيت دةسةآلتَيكمان دةسةآلتَيك نةك بَيت، هةمووانداطيريان دياريكراو نوخبةيةكى ثاراستنى بيانوى بة كردبَيتءــن ــةإي راث دةســتــكــةوتــةكــانــى

بكةن. بَيدةنط هةموومان[email protected]

بةرثرسياريَتى راثةأينءرةئووف عةزيز

ئاطاداريئةو هةموو بؤ بةإَيزةوة كؤمثانياي لة ئاطاداريةك كاركردنن ئارةزوومةندي كة رووثَيوانةي ئةندازياروئةندازياري بة ثَيويستي ئَيستا كة كؤمثانياكةمان لةدوو ئةزمووني مةرجآ بة هةية رووثَيو و شارستاني

بوارةدا. هةبآ لةو ساَليانلة بكةن كؤمثانياكةمان سةرداني با فؤرم وةرطرتني بؤ

بةرواري ٢٠٠٩/٣/١٠. ٢٠٠٩/٣/٧ تاوةكو بةرواريناونيشان/

نزيك محمود مةليك بازنةيي شةقامي ـ سلَيمانيمؤأل. ئاَلتون

تةلةفؤني/ ذمارة ياخودفانؤس و نؤرماأل ٥٢٥٢

كؤإةك ئاسياو ٠٥٣٥٢٥٢

ونبوونهةركةسَيك ونبووة (٩٣٣٢٤٦) لة (٢٠٠٨/١٢/٢٨) بة ذمارة كاكة عةبدوَلآل) (عاسي فةتاح بةناوي وةسلَيك

ضةمضةماأل. لة ئاران كتَيبخانةي بؤ بيطةإَينَيتةوة دؤزييةوة

ونبوونلة بريتيية شةهيد وارسي كة (١٤٣١) ذمارة محةمةد) بة حسَين بةناوي (ئةكرةم شةهيدان ثَيناسَيكي دةزطاي

ضةمضةماأل. كتَيبخانةي ئاران لة بؤ بيطةإَينَيتةوة دؤزييةوة هةركةسَيك حةمة ئةمين رةزا) (رابيعة

پيايدا که رؤژهي چهند ئهم له يهکَيک ــادي ي تــَيــده پــه إيــنگهورهترينخاَلهکانيوه رچهرخانهچه ند خــهبــاتــي مــَيــژووي ــه لکه خاَلَيک کورددا، گهلي ساَلهيچه کداريء ساَلهي چه ند خهباتيــدا ــن ــهإي راپ ــه ل ــــــه دهري ده رببهرهو گهلهکهماني کؤکردهوهءقؤناغي تر ئاراسته کرد، قؤناغَيکيپه رلهمانء حکومهتء بنياتنانيبــهإَيــوهبــردنــي ــژاردنء ــب ــه َل هدهسهآلتء پؤستهکاني کورسيءــي ــان ژي ــي ــردن ــهک ــاره س ــوم م

بوو. هتد ديموکراسيء....دَلخؤشييه ، جَيگاي ئَيره تامهحاَله يادهوهرييه روداوو ئهويهکَيکماندا ههر بيري زهنء لهلهگهأل بسإَيتهوه ، ئاساني بهههموو به بــهراورد به ئه وهشدا (ئهوانهي دنيا، تري شؤإشهکانيشتَيکي ئامانج)، گهشتونهته کهبه شؤإشَيک نييه، سه ير ئاساييهءسيستمَيکي گؤإناني له راپهإينءبَيت، کؤتايي ــم زاَل ديکتاتؤرءلهو گهر نييه، سهير ههروههاساَلَيکي چهند ماوهي بؤ کاتهداءخؤشيمان يادهدا لهو دواتريشکؤإي ئهو ئاماده ي دهربإيبَيتءکه بووبين خؤشيانه ههَلپهإينءبهإاستي بهآلم رَيکخراوه، بؤيحوکمء لــه ــاأل س (١٨) دوايئاسايي دهســهآلت مومارهسهيبچَيته ميللهت داهاتي نيوهي نييهحيزبء دوو قوإگي گيرفانءرَيکخستني ديــوهخــانء شَيخءراپهإين بؤ ئَيمهش بَيسودهوهء

ههَلپهإين.و يهکگرتوو نيوه حکومهتمانيادي بؤ بَيتء يه کنهگرتوو نيوه پهرلهمانمان ههَلپهإين، راپهإينثابةندى مــوريــدى له بَيت پإ راپــهإيــن بــؤ ئَيمهش حــيــزبء

ههَلپهإين.شــارء هــهمــوو ــوکء ــه رک کدواي تــري شــارؤچــکــهکــانــيچاره نوسيان رزگاري پرؤسهيچييان نهزانَيت کهس نه بَيتء رونراپهإين بؤ بچين دَيتء بهسهر

ههَلپهإين.بآ شارؤچکانمان شـــارءيــهک ـــنء ب ــوزاري ــگ ــه ت ــزم خپؤل يهک دهوامء سآ خوَيندنگا ئَيمهش بَيت، تيا خوَيندکاري (٤٠)

ههَلپه إين. راپه إين بؤ بچينکؤمپانياکانمان ـــهي زؤربپرؤژهي نيوه خهريکي حيزبي بنءمونافهسهء بآ تهندهري ناچألءخهَلک مافي حهپهلوشکردنيراپهإين بؤ بچين ئَيمه ش بن،

ههَلپهإين.نيوه ئههليء نيوه کارهبامانبچين بَيتء ناچأل نيوه حکوميء

ههَلپهإين. راپه إين يادي بؤئاوهإؤمان ئاوء رَيگاوبانء بَيتء خراپدا نزمء ئاستَيکي لهرَيگاوبانهکان ٪٨٠ي له تهنانهتبؤ بــنء به عس ســهردهمــي هي

ههَلپه إين. راپهإين ياديــدانء شــههــي ــاري ــوک ــه س کلـــهوپـــهإي ئــه نــفــالــکــراوانيــادي بــؤ ــنء ب که مخزمهتيدا

ههَلپهإين. راپهإين

نوقمي دهوائيرمان دائيره ءمهحسوبييهت واسيته ء رؤتينءههَلپهإين. راپهإين يادي بؤ بنء

له رو کشتوکاَلمان الدآءراپهإين يادي بؤ بَيتء وَيرانه

ههَلپهإين.ضةند ــي ــاَل س ــان ــؤم ــک زانتيا بهسودي لَيکؤَلينهوهيهکيتهراتَيني شوَيني نــه کــرَيــتءخاس قبوأل خوَيندکاري قوتابيءراپهإين بؤ بچين ئَيمهش بَيتء

ههَلپهإين.بچَيته ميللهت داهاتي نيوهيپهرلهماني ئهندام وهزيرء گيرفانيدهرچواني نيوهي خانهنشينه وهءجاده لهسهر بَيکارء زانکؤش راپهإين بؤ ئَيمهش ...هتد، بنء

ههَلپهإين.ههموو ئهم دواي ميللهتَيکساَله چهند ئهم دواي گهندهَلييه،مومارهسهي ـــژهي درَي دوروکه شــَيــوهيــهي ــه و ب حکومه ت خهريکي هَيشتاکه دهيبينن،من ـــهإاي ب بــَيــت ــپــه إيــن هــه َلنازانرَيت ئَيستا تا کارهساته،داواکردني بؤ خهَلکه ئهو بؤچيباسمان ئهوانهي مافهکانيانءههرگيز زؤره ژمــاره بهو کرد،بچوکترين خاوهني يهکناگرنءيه کگرتوو ــرؤژهي پ يــاداشــتءله هه َلپهإکآ بؤ کهچي نين، ئامادهن! هه موو چاوتروکانَيکداتَيإامانء جَيگاي ئهمه بهإاستيئةوةية، پرسيار لَيوردبونهوهيه ،گرياني حهقي ياده ئهم دؤخهء ئهم

ههَلپهإين!؟ يان ههيه،

هةلَثةأين يان طريان،راثةأين بؤ عومهر ئاراس

Page 11: Rozhnama

102009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة [email protected]بؤضــوون

زيالن مةسعود

ههيه شتَيك مهدهنيدا وآلتاني لهشتَيكه ئــهوه شه فافيهت، دهَلَين پَييبهشَيكه ئهمه چونكه نييه، ئَيمه لهاليمافي مافَيكه، ئهمه ديموكراسي، لهئهو ئَيمه ئه نفؤرماسيؤن، وهرطرتنيكوردستان خهَلكي دياره نييه، مافهمانخهَلكي رهنطه نييه ، مافه ئهم شايانيميدياكاني رؤژنامهنوسء كوردستان،ئَيمه بؤيه نه بن، بــاوهإ جَيي كــورديشتهكاني تهنانهت شتَيكء ههموو دهبَيتوآلتهكهمانهوه خؤمانء به پهيوهندي كهعه رهبيء توركيء قهَلهمي له ههيه،رَيطاي به بخوَينينهوهء تر خهَلكانيبهرنامهي بزانين، ئهوانهوه ميديايبنكهيهكي داناني (PKK)و چهكپَيدانانيبه إَيوهبردني، بؤ هه ولَير له هةواَلطرينمونانهيه. لهو يهكَيك بهرنامهيةش ئهم

سه دام، روخاني پاش ده زانين وهكوئةمريكادا عَيراقء توركياو لهنَيوانميكانيزماي بهناوي مؤركرا رَيككهوتنَيك

ميكانيزمايه ئــهم ئامانجي قؤَلي، ٣.(PKK) به رامبهر توركيايه يارمهتيي

له ههيه طهريالي هه زار چهند (PKK)(بهتايبهتيله١٩٩١هوه) كهتوركيا قهنديل،ئه نجامداني بؤ بيانو بة كردويهتيئؤپهراسيؤن لــهدواي ئؤپهراسيؤنبهآلم كوردستاندا، ههرَيمي لهناو خاكي(PKK) هَيزي نهچَيت لهبيرمان دهبَيت نييه كه طهرياليه ههزار ئهو چهند بهسچه ند كوردستان باكوري له قه نديلن، لهههيه ء ههمووي له طهريال ههبَيت، شاخله پَيدهزانن، باش ئةمريكاش توركياودهرسيم، شاخي تهندورهك، له له جوديدهرياي ناوچهي له تةنانةت بينطؤلجطه ههن، (PKK) طهريالكاني رةشيش،شارو طشت له (PKK) شاخهكان، لهله كوردستانء باكوري شارؤچكهيهكيوهكو توركييهكاني شاره ناوجهرطةيئادهنا، ئزمير، ئهنقهره، ئيستهنبؤل،ههيه، تةنانةت تةنزيماتي مهرسينء هتد...(PKK) توركيادا پةرلةماني خودي لهناوقهنديل (PKK)ي ــاره دي بــهآلم هه يه،طشت توركيا بؤيه تايبهته، (PKK)يهكى

قهنديل! سهر خستووهته تهركيزيزؤر ئَيستا تا توركيا ــي ــهت ده وَلبشكَينَيت، تَيك كوردي شؤإشي ههوَليداقورطي تا توركيا ئهمهشدا لهپَيناو

(بانكي (IMF) ــهرزي ق ژَيــر چووهتهجبةخانه، بؤ كإيني چه كء نَيودةوَلةتى)(توركيش)ى كورد مرؤڤي مافي طشتچهندينجار ئهمه لهسهر پَيشَيلكردو مهحكوم مرؤڤهوه مافي دادطاي لهاليهنپآ ــوردي ك شؤإشي هَيشتاش كــرا،تيرؤريستييهكاني رَيكخراوه لهناونهبرا.(دهزطاي (JITEM) ئهرطهنهكؤنء وهكوچــهتــهي ــه)ء ــدرم ــهن ــري ج ــط ــةواَل هبؤ ههمووي ئــهوانــه، سوسورلوكءئازاديخوازي بزوتنهوهي تَيكشكاندنيدهوَلهتهوه خودي لهاليهن كورد طهليباكوري توركياو طهالني دروستكرانءههموو كوردو توركء به كوردستاندؤزهخَيك دوچــاري پَيكهاتهيهكهوه، به َلكو نهبوو، هيچ سودَيكى بهآلم كران،دوژمنايهتي دژايه تيء بهپَيچهوانهوهدژوارتر قوَلترو كورد توركء نَيوانناوخؤو ئاستي له كورد پرسي بوو،دهنطَيكي بوو، بةهَيزتر نَيودةوَلةتىكَيشه يهكي ــووه ب هَيناو ـــري زؤرت

نَيودةوَلةتى.رَيطاو به توركيا كرمانجي: كورتءسةرنطونء سجنء چهكء زماني بهطهلي رهواكــانــي مافه قه دهغهكردنيپَيكرا، چي هاتء له دهستي چي كورد،بَيئه نجام نافيلهء ههمووي بهآلم كردي،

بوو.شتَيكي عَيراق لهطهأل باشور فيدراَليله جطه كــاغــةزه، لهسهر كارتؤنيء فيدراَلي نةناوة، ثَيدا دانى كهس كوردطهلي مافهكاني ـــارودؤخء ب ــه إوي لهيچ رؤژانهدا ژياني واقيعء له كورددانه كوردو بؤ نه نييه، ئهوتؤي مانايهكيكورد فيدراَلي به آلم عهرهبهكانيش، بؤدهبينَيت كابوسَيك ــي رؤَل باشور له لهمديوي ــورد ك ــاآلي ئ توركيا. لــه كه خهليل) (ئيبراهيم خابور روبارهكهيله شهوان خهوي النابرَيت، توركيا به دهدات، تَيك ئونيتهر توركياي دهوَلهتيزياتر ئةمريكاو پشتطيريي به ئهمهشتازه هاتووهدي، دونيا دهوَلهتي (٣٠) لهتوركيا لهدهستيدابَيت، دونياش چهكي

پَيدهكرَيت؟ چىتهكنةلؤژيا طلؤبالء دونياي لهمسڤيلء كهماليستهكاني له جطه بهرزةدا،كهس دونــيــادا له ــورك ت عه سكه ريچهكء به چارهسهرَيكى به ــإواي بدهمَيكه ئةمريكا بؤيه نهماوه، كوشتنبؤ ده كــات توركيا له زه خت لهاليهك

لهطهأل پةيوهندييهكاني ئاساييكردنيله اليهكيش كــوردســتــانــدا، هه رَيميسياسهتء بؤ دهدات حكومهت هانيئاشتيانه سڤيلء چارهسهرَيكي رَيطايله كورد كَيشهي به سهبارهت بطرَيتهبهركورديء به (TRT٦) كردنهوهى توركيا.(AKP) حكومهتي كه ههنطاوَيكي تر چهندبدات ئهنجامى بةنيازة رايطه ياندووه له كوردؤلؤجي به شي كردنهوهي (وهكو

قهدهغهيي البردني توركيء زانكؤي ٢زيندانهكاندا)، له كوردي زماني لهسهرزهختي يارمةتىء هاندانء ئهنجامي لهئهنجاميدا، ئه وروپا يهكَيتيي ئةمريكاوئابانت پالتفؤرمي كؤنفرانسي ههروه هاشوباتي ١٦)ى (١٥و ــي رؤژان له كه ئهنجامي سازكرا، ههولَير له ئهمساَلداتوركهكان به كه ئةمريكايه سياسهتي

قبوَلكراوه.ئهم نييه، عهيبي هيچ ئــَيــرة تــا درهنطيش ههرچهنده طؤإانكاريانهوهكو بــن، بچوكيش ــهمء ك بــووبــنءطرنطن، باشء ههنطاوَيكي سهرهتايهك بة ئَيستا تا ههمووي ئهمانه ــه آلم بلؤلؤيهكه لَيلَين، دهَلَيت، كورد دهرديههره بهشي كه پَيدهكات دهستي ئَيستاياخود چهكپَيدانان كَيشهكهيه ، ئهساسي

.(PKK) چهككردني

ناوهندي هةوَالطريله ههولَير توركي

پالتفؤرمي كؤنفرانسي ــهدواي دوابباَليؤزخانه توركيا دهبوايه كه ئابانت،هةواَلطري بنكهيهكى ههولَير، له بكاتهوههاوكاريي به بنكهيه كه ئهم داناني دانا،رؤژي كوردستان ههرَيمي ئةمريكاوفهرمي ستاتويهكي شــوبــات ٢٤ي هةواَلهكاني وهرطرتني بؤ ــرت، وه رطرهوشء ههَلسهنطاندني (PKK)وئهم (PKK)يــه، طهريالكاني جموجؤَلي

قؤَلي ٣ بهرنامهي له بهشَيكه بنكهيهلهطه أل هاوكات ،(PKK) چهككردني بؤبارزاني مهسعود بنكه يةدا، ئهم دانانيسهفهر كوردستان ههرَيمي سهرؤكيهه واَلي پَيي به ئــهوروپــا، بؤ ده كــات(وهكو تاراف، توركي چهندين رؤژنامهيهتد)، هــابــهرو.... ئينتهرنَيت ــال، رادك(٢٣)ى لة ههرَيم سهرؤكي سهفهريپةيوهندي ئه وروپا، بؤ رابردوو شوباتىئهو ههمان ههيه، بهرنامه يهوه بهم

ههرَيم سهرؤكي رايدهطهينن سهرچاوانهســهرؤكء به چــاوي ســهردانــهدا له م ئةَلمانياء ئيتاَليا، وآلتاني سهركردهكانيداواى بارزانى ده كــهوَيــتء فةرةنساضارةسةركردنى لة هاوكاربن لَيكردون

.(PKK) كَيشةى

بهرنامهي ضهككردن به قؤناغ قؤناغ:(PKK) ضهكثَيداناني ياخود

حيزبء كؤنفرانسي سازداني .١ هه رضوار سياسييهكاني اليةنه

ثارضهكاني كوردستان:مهسعود دهستپَيشخهريي ــه بكؤنفرانسَيكى ههرَيم سهرؤكي بارزانيطروپه حيزبء سازدهكرَيتء كورديپارچهي ــوار ــهرچ ه سياسييهكاني كؤنفرانسهكهدا له كؤدهبنهوه، كوردستانئهوروپاو وآلتاني وتهبَيژي نوَينهرو ئاماده چاودَير ناونيشانى به ئةمريكابه كؤنفرانسه كهدا ئهنجامي له دهبن،چهكدانان، مانيفهستؤي ناونيشانيئاشكرا طشتي راي بؤ مانيفهستؤيه كدهكرَيت (PKK) له داوا تَييدا كه دهكرَيتشهإي به كؤتايي ــآء دان چه كهكان

بهَينَيت. چهكداريي

لَيبوردن: ياساي .٢ ناونيشاني به (توركيا) حكومهتىياسايهكي ماأل، بؤ طهإانه وه بهرنامهيههنطاو ياسايه ئهم دهردهكات، لَيبوردنجَيبه جآ ــتء ــرَي دهردهك ههنطاو به

دهكرَيت.

طه ريالكان: رهوشي .٣ توركيا طهرياليانهى كه بهرامبهر ئهوكوشتندا شه إو له (واتا نييه تاوانَيكيانماَلي بؤ دهطهإَينهوه نهبوون)، بهشداردؤزيان دهوَلــهت ئهوهى بهبآ خؤيانرهوشي ياخود بكات تؤمار لهسهر

(ههنطاوى يهك). ياسايي بطرَيتهبهر.

تاوانبارهكان: طهريال رهوشي .٤ له ههيه ناويان كه طهرياليانةى ئهوشهإو له ههبووه به شداريان توركياوتوركيا، ــهدژي ل چه كداريي چاالكييبهندي لَيبوردن ياساي له دهتواننپيشهماني سود وةربطرنء به سزايهكيماَلي بؤ بطهإَينه وه ئــازادبــنء كــه م

خؤيان.

قائيدو رهوشي .٥طهريال: سهركرده كاني

وآلتاني بؤ بإؤن دةتوانن كه سانه ئهمبهبآ بكهن پهنابه ري داواي ئهوروپاوبكات وآلتانه له و ههإهشه توركيا ئهوهىئيتاَلياى كرد. له ئؤجةالن بؤنه ي به وهكومهسعود توركي، سهرچاوهكاني بهپَييلهم سهرؤكي ههرَيمي كوردستان بارزانيلهو داوا ناوبراو، وآلتاني بؤ سهردانهداپشتطيريي حاَلهتهدا لهو دهكات وآلتانهبه پهنابهريي مافي بكه نء بهرنامهيه لهم(PKK) عه سكهرييهكاني قائيده سهرؤكء

بدهن.

كؤتاييدا: لهرؤژطاره سهردهمء ئهم من بؤچوني بهنييهء چهكداريي ــهكء چ ســه ردهمــي توركيا توركء له قؤناغهدا لهم چهكهكانكورد، دهطهيةنَيته زيان زهرهرو زياتركؤنفرانسي ئهطهر تريش له اليهكي بهآلمپارچه كاني چوار ههر سياسييهكاني حيزبهتهنها توركياو فشاري لهژَير كوردستانداخوازييهكاني فه رزكردني بهمهبهستيئهمه بَيطومان ،(PKK) له سهر بَيت توركياپةيوهندييهكاني دهطهيهنَيته طهوره زيانَيكى

كورد. كوردودهمَيكه كؤنفرانسه ئــهم ــي هــه واَلدهكرَيت، باس كورديدا ميدياكاني لهله طهل كؤنطرا (PKK)و بهإَيوهبهرانيئهطهر رايانطهياندووه دهرفهتدا چهندينبهشداريي بهبآ بهمجؤره كؤنفرانسَيكسازبدرَيت، ئهوان به پرس بهبآ ئهوانءكؤنفرانسه ئهو بإيارَيكي هيچ ئــهوان

خؤيانه. مافي ئهمةش كه ناكهن پهسهندبإواى خؤي هه رَيم سه رؤكي ئهطهرقهناعهت دهتوانَيت ههيه ء بهرنامهيه بهمبكاتء (PKK)ش) (توركياو اليهنهكان بهسڤيلء چارهسهريهكي ديالؤطء رَيطاي باشهء هةنطاوَيكي ئهمه بكات، ئاشتيانهله ئه وهي كورد، بؤ پَيوهيه زؤري خَير َيكيئهمهيه، دةوةشَيتهوه ههرَيميش سهرؤكيبهبآ هــهرَيــم ســهرؤكــي ئهطهر ــه آلم ب(لهطهأل مؤركراو پةيمانَيكى قهولء هيچئيشه، ئهم ژَير بچَيته توركدا)، اليهنيخراپى به كورددا بهسهر دةتوانَيت ئهوهههرَيم سهرؤكي هيوادارم بشكَيتهوه.مَيذوويية ميسيؤنه لهم وردي به زؤرئهنجامي نهكات لهبيريش بيربكاتهوهء(٤٥) چارهنوسي دهبَيته ميسيؤنه ئهم

مليؤن كورد.

دهستيپَيکرد ههولَير له (PKK) چهککردني بهرنامهي

ــتء ــدروس ــهن ت ــاي ــگ ــه َل ــؤم ــه ك لبهرنامهكانء بهرنامهدا، به ديموكراتءخه َلك، دهوَلهتء سياسييهكانء كارهههموو دهإؤن، ئاراستهيهك به ههموودهزانَيت، خؤي مافي ــهركء ئ كه سداإَيـــژراوه بهرنامهيهك ياسايهكءلهو بهشَيكن ههموو حكومهت خهَلكيءسه رپَيچي ناتوانَيت كهس هيچ ياسايه،به ياسايه لهو الدان بكات، له وياسايه دهوَلهتهء ئهو مافي پَيشَيلكردني ماناي

گهورهيه. تاوانَيكي ئهنجامداني ــي ــهآلت دهس ــواوء ــَي ش ــه ءآلتـــي لبَيبهرنامهدا، ستهمكارء زؤردارءشؤإشء ء مَيژوء پاساءء ههميشه دهركردنء ناوزإاندنء هَيرشكردنء بنهماي سومبولء دهبَيته بَيإَيزيكردنناإهواء كه ئهوهي ههميشه كاركردن،دهدرَيت ئهنجام بَيت، نادادپهروهرييله خهَلك، مافهكاني رهچاوكردني بهبآلهسهر قسهكردن بؤ جارَيكدا ههموودةتوانرَيت نالهبارانه، رهوشــه ئه و

لهوانهيه بهَينرَيته وه، كوردستان نمونهيكه لهوهبكهن باس ههبن كهسانَيكبهرامبهر له بَيويژدانييه ئهوه بهإاستيئهگهر بهآلم دهكرَيت، بارودؤخه ئهمكارنامهي ءآلتانء بهرنامهء سهيريدهزانيت تَيدهگه يتء بكه يت، جيهانكاركردني حكومه تهء ئهم كارنامهي كاركردنَيكي له بريتييه، يهكَيتي پارتيءمتمانهيهك هيچ كه كاركردنَيك كاتي،دهكرَيت ئهوهشي نييه، لهپشتييه وهده درَيت، ئهنجام زؤردا فشارَيكي لهژَيربإياري ههميشه پرؤسه يهكه ههَلبژاردنكه كهسانه ي ئهو لهسه ر دهدات كؤتايي

دهمَيننهوه.ئهمإؤ يهكَيتي پارتي ء ههرچهندهباشء سهرمايةيةكي كوردستاندا لهخةَلكةوة، ذيانى قؤرغكردنى بةهؤىلهبهردهستدايهء ــان زؤري خه َلكَيكيبه ــژه درَي ديكه ماوه يهكي ده تواننئهوهدا لهگهأل خؤيان بدهن، بهآلم تهمهنيدروستكردني هه َلبژاردنء دواخستني

بؤ ههَلبژاردن كؤمسيؤني كؤنترؤَلكردنيئاماژهن ههموو ئهمانه دهسهآلتيان، ژَيريهكَيتي پارتيء به إاستي كه ئهوهي بؤههَلبژاردن له جديان زؤر ترسَيكيپرؤسه يهكه ههَلبژاردن چونكه ههيه،ئه وانيش هه َلدهسهنگَينَيت، ــهوان ئههيانه، كه دهسهآلتهي ئهو نايانهوَيتپارتيء بــإوات، دهسهآلتياندا لهژَيرقبوأل هه َلبژاردنه ئه و كاتَيك يهكَيتيپرؤسهكه ئهنجامداني پَيش كه دهكهن،قبوَلي كاتَيك بزانن، دهرئهنجامهكه يدَلنيابن، شتَيك ههموو له كه دهكهنخه َلكي ناكه ن قبوَلي ئاسانييه به و ئهوانئهگهريش ههَلبژاردنهوه ، ناو بَيته ديكهبهرژهوهندياندا له ههَلبژاردنه ئهو بزاننبه ههموو شَيوهيهك بهبآ گوَيدانه نييه،رَيككه وتنهكاني ديموكراتيء بنهماكانيدرَيژانهي، كؤبوونهوه ئه و نَيوانيانءشهقامي خهَلكيء دهدانء ئهنجاميان كهكه بهوشَيوهيهي دهيگؤإن گشتي ،ــن دهزان چونكه بيانهوَيت، خؤيان

چونكه ناگرن، ههَلبژاردن بهرگهيئــهوه نــده يهكَيتي پــارتــيء ـــن ده زانناو نهكهوَيته ــرس ت ئــه گــهر بـــران، ئهوةنده دهزانن بهرژهوهندييهكانيان،بن، يهك كه ءهكــو قبوَله يه كتريانبيردهكهنهوه، چؤن خؤيان ــن ده زانبهرگهي ته نانهت دهزانن باش خؤيانخؤشيان خودي ناو ههَلبژاردنهكاني لهبهر دهزانــن بــاش چونكه ناگرن،ماأل بةخاوةن خؤ قبوَلنةكردنء يةكتربوو دةســةآلت براطةورةيىء زانينءساأل پانزه دروستبوو، ناوخؤ شهإيپايتهختي سلَيماني نهيده زاني كهسكوردستانه يان ههولَير، كه ناچاربوونببهستن، ستراتيژي رَيككهوتننامهيخؤيان نهيانوَيرا بوو ههَلبژاردن لهبهربه عَيراقء هه َلبژاردنهكاني له بدهنههر دوايانخست، جياجيا بيانوي بإوزهويء پــارهء هه َلبژاردنيشه له بهرلهسهر دهبهخشنه وه ئيمتيازه كانههَلبژاردنه لهبه ر ههر خهَلكي ، حسابي

بإَيژن. خؤيان خوَيني ئامادهنئــاســايــيــه زؤر لـــه بـــه رئـــهوه پارتيء دوابخرَين، ههَلبژاردنهكانئهمجاره ئهگهر دهزانن باش يهكَيتيجاران ءهكو ئيدي بكهن، ههَلبژاردنبهدهم سندوقي خهَلكي نـــــــــــاچَيتءهكو ئيدي ههَلبژاردنه كانيانهوه،لقيان مهَلبهندء بهرهو خهَلكي جارانبةَلَيني به ئه مجاره ناتوانن ئيدي ناچَيت،دهزانن ههَلبخهَلهتَينن، خهَلكي ناإاست،نهوهيهك لَييانء توإهيه چهنده خهَلكنابينَيت، ئهوان چاويان دروستبووه،پرؤسهيهش ئهو ههر دهبَيت خؤ بهآلمپرؤسه يهشدا لهم لهوانهيه بدهن، ئهنجامبه باوهإي مابَيت زؤر خهَلكَيكي هَيشتاههردهبَيت بهآلم ههبَيت، يهكَيتي پارتيءخواسته كاني ملكهچي رؤژان له رؤژَيكئهو خهَلكء كانديدهكاني خهَلكيءدهيانهوَيت بهإاستي كه ببن، كهسانهحكومهتداريي دهيانهوَيت بكهنء گؤإان

ميليشياگه ريي... نهك بكهن،

ههلَبژاردن له ترسحسَين سهمير

Page 12: Rozhnama

زةرطةتة ٠٧٤٨٠٤١٢٣٦٩ - ٠٧٤٨٠٤١٢٣٦٨ - ٣١٩٠٥١٩ ضاثخانةى ضاث:

122009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة [email protected]دواالثــــةِرة

Page 13: Rozhnama

ئاست لة وةستانفةرمودةكانىخوادا

شَيرزاد مةحمود

يةكةمكتَيبى(نةسرحامدئةبوزةيد)م يةكةمجارلةساَلى٢٠٠٤داعةرةبىء روناكبيرى لة نةسر خوَيندةوة، دةق) (ماناى ناوى بةخؤى دين ئةطةر ناسراوة، ثَييواية ريفؤرميستى دينى بة جيهانيشدارةنطدةبَيتةوةء بةرة كةم بةرة نةكاتةوة سةردةمةكاندا نوآ لةطةألرؤشنطةرى كة ثَييواية بيرمةندانةية لةم نةسر يةكَيك دةضَيت، لةناوماناية بةو دةستثَيدةكات، دينييةوة ريفؤرمى لة سةرةتا ثَيكهاتةيىلة نةستَينيتةوة، تةواوييةتخوازى ثةإطيرييةتء لة دين تؤ تالة ديموكراتيكةوةء يارييةكى بكةويتة لةطةَلى ناتوانيت اليةكةوةخؤى وةك نةريتييةكاندا ئايينىء كؤمةَلطا لة ديكةشةوة اليةكىدةست اليةكةوة هةر يانى لة دةبَيت، كؤسثَيكى طشتطير بمَينَيتةوةهةموو دين بة ئةوة بةرَيت، دابونةريتةكان كلتورء عةقَلييةتء بؤثَيدةطرَيت. ثَيشت هةيةء ئامادةييى توندإةوةكانييةوة جةنطاوةرة

بةتايبةت مةعريفييةكانيداء ثرؤذة لة نةسر كة ديكة خاَلَيكىدوو لة بريتيية كردووة، لةسةر ئيشى دةق)دا (ماناى كتَيبى لةئاسمانيبوونى ئةطةرى يةكةم: لة، بريتين طرنط زؤر خاَلىلةطةأل ثةيوةندى لة ثَيغةمبةر ئةزمونةكانى كاريطةرى قورئانءروبةإوى كة ثرسيارانةى ئةم دووةم: قورئاندا، داإشتنةوةىهةندَيك ثةيوةندى لةطةأل لة دةكاتةوة ئيسالمى جيهانى قورئانء

لة قورئاندا. خوا ئايةتء فةرمودةكانى لةناوى بة كتَيبَيكدا لة سروش د. يةكةم خاَلى بة سةبارةتكردووة، لَيكؤَلينةوةيةكى ضإى ثَيغةمبةرانة) (لَيكدانةوةى ئةزمونىدينيانةي ريفؤرميستة ئيسالمىء بيرمةندانة لةو يةكَيكة ئةويشقورئاندا، نوسينةوةى بةسةر زاَلة ثَيغةمبةر ئةزمونى ثَييواية كةنسبةت بة بةآلم ثَيداوة، ئاماذةيان باشى بة نوسينةكةياندا لةبةرجةستة ئيسالم توندوتيذى هاوكَيشةى نةسر دووةمةوة خاَلىكة هةية سةرةكى قاضى دوو ئيسالم كة ثَييواية ناوبراو دةكاتةوة،كاميان هيض لة حاشا ناكرَيت لَيبوردةيى، توندوتيذىء لة بريتينناكرَيتبَلَينئةمتيرؤرانةىكةطروثةئيسالميةكان بؤنمونة بكرَيت،نيية، ئيسالمى مةشروعييةتى ئيسالمةوةء بةناوى بةس دةيكةن،هةر ثراكتيككردنيان كة تَيداية ئايةتى كؤمةَلَيك قورئاندا لة ضونكةبؤ وةإَيدةخةن، خوَين الفاوى كراون ثراكتيك ثَيش لةوة وةكيةكيان دَينَيتةوة، نمونةيةك ضةند دةق)دا (ماناى كتَيبى لة نمونةبؤ ئَيمة دةكرَيت «ئايا دةَلَيت: نةسر شمشَير، ئايةتى لة بريتييةئيش بكات مرؤظ مةدةنييةتء خزمةتى تةواوى بة ئيسالم ئةوةىئةوةش دواى تةعبير لة توندوتيذى دةكةن»؟ نةكةين كة ئايةتانة بةوئةطةر «ئايا دةكاتةوةء دةَلَيت: طرنطتر بةرجةستة زؤر ثرسيارَيكىئيشيان بخةينة ئةمالوةء توندوتيذانة ئايةتة كة ئةم بووينةوة ساغنةوةستاوين»؟ خوا فةرمودةكانى دذى بة حاَلةتةدا لةم ثَينةكةين،

بنةماى لةسةر دينى ستراكتؤرى كة بيرمةندانةية لةم نةسربةآلم ــات، دةك قةيران توشى ناوخؤييةوة ثارادؤكسةكانىباقى هاشم ساَلحء خةونةكةى كة نيية ماناية ئةمة بةو ديسانيشئةوةى بؤ هاتبَيتةدى ديكة عةرةبةكانى ريفؤرميستة روناكبيرء

ثَيبكةن. دةست طشتطير رؤشنطةرييةكىكردووة، نةسر لةطةأل وتوَيذَيكمان (ثرد)دا لةم ذمارةيةى هةربيرمةندى كؤمةَلَيك لةطةأل هةبَيت دةرفةت داهاتوودا هيوادارم لةباشترء ثرسياري بكةينء ديمانة بوارةوة لةم ناوضةكةش ديكةى

بكةين. ئاراستة جديتريان

سةرةتارووناكبيرى سياسيىء لَيكؤَلينةوةى ديمانةو

2009/3/9 (422) [email protected]ذمــارة الثةإة ٨

سياسى بةشداريى

لة ئةوروثا ريفؤرمى ئايينى

دووشةممة

دزراو مَيذوويةكى بيناكردنةوةى

٦ء٧ ل

٤ء٥ ل

PIRD

ئةبوزةيد حامدنةسر

ل٣

٢ ل

سياسى ملمالنَيى سةرهةَلدانى ٢هؤكارى ل

Page 14: Rozhnama

3 2009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

عةلى نةوزةر دانا سازدانى:

لةسةر كة بيريارَيك ءةك ثــرد:كردووة، زؤرتان كارى دينى ريفؤرمىضى ــوة ــَي ئ الى ديــنــى ريــفــؤرمــى

دةطةيةنَيت؟خوَيندنةوةء لة دوبارة بريتيية ريفؤرم *بريتى ريفؤرم دينى، دةقى راظةكردنةوةىلة بريتيية بةَلكو دينةكة، طؤإينى لة نييةبةبآ لَيكدانةوةكانى، ماناء نوَيكردنةوةىريفؤرم، بةردةوامى ثرؤسةيةكى بوونىمةترسيى ــةردةم ــةب ل دينَيك هــةمــووبةهؤى ئةمةش ثوكانةوةداية، مــردنءلةطةأل ناتوانَيت دينة ئةو ئيدى كة ئةوةىسياسىء كؤمةآليةتى، مَيذوويى، طؤإانة مرؤييةكاندا كؤمةَلطا نَيو كلتورييةكانى ثةيامبةر لة ئةوةى بةطوَيرةى هةَلبكات، لةسةرى خــودا (فــةرمــودة)، مــاوةتــةوة(مجدد)َيك نوَيكةرةوة ساَلَيكدا سةد هةمووئايين. ماناكانى نوَيكردنةوةى بؤ دةنَيرَيتثيرؤزء ناثيرؤز ضؤن دةتوانين ثرد:دةسةآلتَيكى ئايا جودابكةينةوة؟ لةيةك

ئةنجامبدات؟ ئةوة هةية دينىبة طرَيدراوة ضةمكَيكى ثيرؤزيى *طرؤ كة تاكء شتةية ئةو باوةإةوة، ثيرؤزنمونة بؤ ثيرؤزة، ثَييانواية باوةإدارةكانمسوَلمانان، بؤ ثيرؤزة شوَينَيكى مةكةبؤ ئةمانة بةآلم هةمانشَيوة، بة قورئانيشثيرؤزنين، ديكة باوةإدارى خةَلكانى لةالىبةآلم ثيرؤزة، مةسيحييةكان لةالى خاضياخود مةال نيية، ثيرؤز مسوَلمانان الىمرؤظى بةَلكو ثيرؤزنين، ئةمانة (عولةما)،كة كةسَيكن ئةمانة كؤمةَلة راستة سادةن،ءايان زانستة ئةم بةآلم هةية، زانستيانمرؤظ، لة بةدةر بن شتَيك كة لَيناكاتتةنانةت بَيهةَلةبن، كة لَيناكات ءايــانــردووةء ك هةَلةى ثةيامبةرةكةشمانلةسةر كردووة سةرزةنشتى قورئانيشبوونَيكى بووةء مرؤظ ئةو هةربؤية ئةوة،

نةبووة. ثيرؤزكؤمةَلطا ئَيستا ثَيتوانيية ثــرد:سةدة ســةردةمــى بة مسوَلمانةكان

تَيثةإدةبن؟ خؤياندا ناوةإاستةكانىمسوَلمانةكان كؤمةَلطا ئَيستا بَيطومان *سةختدا يةكجار ــكــى بــارودؤخــَي بــة ثَيويستييةكى ئيسالمى بيرى تَيثةإدةبن.نوَيكردنةوة ريفؤرمء بة طةورةى يةكجاردوبارة كة لةوةى بريتيية ئامانجةكة هةية،ئيسالم ئةخالقيانةى رؤحىء رةهةندة ئةوذَير بة بووة ماوةيةكة كة بطةإَينينةوةروكارئاساكانةوةء ءنبوة، ريتوالء تقوسة

توندإةوىء سةرى كَيشاوة بؤ ئةمةش كةكة لةبةرئةمةية هةر دى، ئةوى لة رقكةسانة ئةو هةموو دذى ئَيمة دةبَيتخوا نوَينةرى بة خؤيان كة بجةنطيندةتوانَيت كة ريفؤرمة تةنها ئةوة دةزانن،دؤطــمــابــوون ضةقبةستنء لــة ئايين زيندوبكاتةوة، رؤحةكةى بثارَيزَيتءمن بتَيك، دةبَيتة ئايينيش ئةوا نا، ئةطةرنيية، مةحاأل ريفؤرم ئَيستادا لة ثَيموايةسةرةتا بةآلم نيية، بوونى مةحاأل ضونكة تَييدا كة دروستبكرَيت مةودايةك دةبَيت

بيركردنةوة ئازادبَيت.سياسى ئيسالمى لة ضــؤن ــرد: ثدةطَيإن ئةرَينى رؤَلَيكى ئايا دةإوانيت،

نةرَينى؟ يانفؤرمةى لــةم سياسى ئيسالمى *بةردةم لة بةربةستةكانى يةكَيكة ئَيستايداهةرجؤرة دذى سياسى ئةجَينداى ريفؤرم،ئةوان دةوةستَيتةوة، ريفؤرم هةوَلَيكىبةوةى دين بةكارهَينانى بة هةَلدةستنتةشريعييةكانيدا اليةنة لة دين هةموورؤحىء رةهةندة دةكــةنــةوةء قةتيس

دةكوذن. دين ئةخالقييةكانىبة ــوة ــَي ئ ـــرد: هــةنــدَيــكــجــار ثدةكرَين، ئايين تاوانبار دذايةتيكردنى

بؤضى؟ ئةمةبنةإةتى ريفؤرمى كة ثَيمواية من *دةسةآلتة دامــةزراوةء ئةو بؤ هةإةشةسايةيدا، لة كة دروستدةكات دينيانةئةوان هةربؤية ثارَيزراون، عولةما مةالءهةرزان بةكاردةهَينن، هةرزانةكة ضةكةئةوان ئةوةى هةربؤية مةترسيدار، بةآلمئةو دوبارةكردنةوةى لة بريتيية دةيكةن،طوتارى سةدةية ضةندين كة دؤطمايانةى

كردووة. مؤنؤثؤأل ئيسالميانجيهاد ضةمكى لة ضؤن تؤ ثرد:لةثَيناوى دةكرَيت ئايا دةإوانــيــت،بكرَيت؟ شةإ خةَلكيدا مسوَلمانكردنى

يةكةميان هةية: ماناى دوو جيهاد *كة رؤح، نةفسء جيهادى لة بريتييةثةيامبةر، فةرمودةى بةثَيى ئةمجؤرةيان لة بريتيية دووةميان طةورةكةية، جيهادةبة قورئان جةستةيى. فيزيكىء جيهادىهةستن دةكات كة مسوَلمانان داوا لة رونىكاتَيك جيهادة، ئةمجؤرة ئةنجامدانى بةدةبَيتةوة، دةستدرَيذيى توشى كؤمةَلطاهةرجؤرة كة لةوةدا رونة زؤر قورئاندروستكردنَيك هةإةشة دةستدرَيذىءلة دةكات، قةدةغة مسوَلمانانةوة لةاليةننَيوان مَيذووييةكانى ناكؤكيية زةمةنىئيمثراتؤريةتى ئيسالمىء ئيمثراتؤريةتى كة دينى ئةركَيكى كراية جيهاد بَيزةنتيدا،

داوايكرد، دةوَلــةت سةرؤكى ئةوكاتةىنيية دينى ئةركَيكى جيهاد جَيبةجَيدةكرَيت،ئةنجاميدا، بَيت ثَيويست كة تاك لةسةرشيكارة ثَيويستة لةإاستيدا هةربؤية كة تَيبطةن راستيية لةو مَيذووييةكانقورئانةوة لةاليةن جةستةيى جيهادىدامةزراوةيى بة ثَينةدراوةء فةرمانيفةقيهةكانةوة ئةمة لةاليةن بةَلكو نةكراوة،

ئةنجامدراوة.ئايينى فــرةيــى لــة ــؤن ض ثــرد: فرةيى بة باوةإت تؤ ئايا دةإوانيت؟

هةية؟ حةقيقةتئايينةكان فــرةيــى ثــلــورالــيــزمء *هيض حــاشــاهــةَلــنــةطــرةء راستييةكى فةلسةفيانةوة طفتوطؤ بةو ثةيوةندييةكى(حةقيقةت) ضةمكى ــارةى دةرب كة نييةفرةئايينداية جيهانَيكى لة ئيسالم لةئارادان،مةسيحييةتء ئايينةكانى ئةودا لةثاأل كةسابئىء زةردةشــتــىء يــةهــوديــةتءبةم دانى قورئان هةية، بوونيان طنؤتستىمةودايةكيشى دةالقةء ناوةء راستييةداهةربؤية بةجَيهَيشتوة، ثَيكةوةذيان بؤسةرةتاوة لة هةر ئيسالمى ئيمثراتؤريةتىبيست، ســةدةى يةكةمى ضارةكى هةتاعوسمانى ئيمثراتؤريةتى كة ئةوكاتةى ئايينييةكانى طرؤ باوةشى هةَلوةشايةوة، جا ثاراستبوونى، كردبويةوةء ديكةىفرةيىء زةمةنى كة ئَيستادا لة ضجاىمرؤظة. مافةكانى ــازادىء ئ يةكسانىءئةم لةطةأل شَيوةيةك هيض بة ئيسالمكة راستة بةَلَى نايةتةوة، دذ بةهايانةدابة رآ ئيسالم كة ثَييانواية فةقيهةكانبطؤإَيت خؤى دينى ــادات ن مسوَلمانقورئانى روانطةى بةآلم بَيت، بَيدين يانئيسالم لة ئةوانةى ئةطةرضى جياوازة،سزايان مردن لةدواى هةَلدةطةإَينةوة،باوةإى ئازاديى قورئان بةآلم دانراوة، بؤ

دةستةبةركردووة.بةرهةم تيرؤر ئيسالم ئايا ثرد:ئيسالم ئَيستا ضونكة دةهَينَيت،سةرضاوةى ــةوةى ب تاوانباركراوة

جيهاندا؟ لة تيرؤرةدةبَيت ئَيمة بَيمانان، قسانَيكى ئةمانة *ضةمكَيكى تيرؤر ضةمكى كة تَيبطةين لةوةكلتورةكاندا دينء هةموو لة كة ئاَلؤزةبةهؤى ئةمةش هةية، هةبووةء بوونىسياسييةكانةوة، كؤمةآليةتىء فاكتةرةلةنَيوان بكةين جياوازيى دةبَيت ئَيمةكة بيانوانةدا ئةو تيرؤريستانء كردارىدةقة ئةوان دةيخةنةإو، تيرؤريستةكانخؤيان كؤنتَيكستةكانى لة ئايينييةكانسادةكانى بــــاوةإدارة ــنــنء دةردةهــَي

بة ثَيدةهَينن قةناعةتيان ثَيدةخةَلةتَيننءشةيتانييةكانيان. كردارة

ئَيستاى بارودؤخى لة ضؤن ثرد:دةإوانيت؟ عَيراق

زؤر عَيراقيش بارودؤخى دوبارة *ديكتاتؤريةتى سةردةمى لة خؤى ئاَلؤزة،خراثترين كة ئاَلؤزبوو، سةداميشدا ديكتاتؤريةتى لةدواى بوو ديكتاتؤريةتَيكلةذَير ــراق عــَي ئَيستا ــران. ــَي ئ لــة شــا بووة بارودؤخةش ئةم داطيركاريداية،قةيرانة كَيشةو جوآلندنى ختوكةدانء هؤىكؤمةآليةتىء ئايينىء ئةخالقىء ئابوورىءكؤمةَلَيك لةاليةن عَيراق سياسييةكان،بة ئامانجء كراوةتة دراوسَيوة رذَيمىئاَلؤزتركردنء بؤ كاردةكةن بةردةوامىثرسيارةكة بارودؤخةكة، خراثتركردنىبة بطةين دةكرَيت ضؤن ئايا كة ئةوةيةهةموو تَييدا كة سياسى هاوكَيشةيةكىجياوازيية هةموو بة عَيراق دانيشتوانى ئؤقرة سياسييةكانيانةوة، ئايينىء ئةتنىء كرا، ئةمة ئةطةر بَيت، رازى ثَيى بطرآء ئةوتؤى طرنطييةكى داطيركارى كَيشةى

نابَيت.كوردستانى ــارةى دةرب ضى ثرد:دةإوانيت؟ لَيى ضؤن دةزانيتء عَيراق

هةر كة دةزانـــم شتانة ئــةو من *دةيــزانــَيــت، دةربـــارةى دى كةسَيكى سياسى سةقامطيرييةكى كة دةزانــم هةية، ــوورى ــاب ئ ثَيشكةوتنى هــةيــة،هةروةها هةية، ئــازاد كةشوهةوايةكىكوردستانء نَيوان ناكؤكيى لة ئاطادارمنَيوان كَيشةكانى لة ئاطاشم توركيا، هةية، بةغدا حكومةتى لؤكاألء حكومةتىفَيستيظاَلى ضةندين بؤ بانطهَيشتكراوم منهةتا بةآلم كؤنفرانس، سيمينارو كلتورىءءةك هةموو بإؤم، نةكردووة ئَيستا حةزمهةرطيز ئــةوة رونيدةكةمةوة جارَيككوردستان دذى من كة نيية لةبةرئةوة بةرطريكارَيكى من كوردبم، خةَلكى يانكلتورء بة طةشة هةتا كوردةكانم مافىبؤخؤم هةر من بةَلكو بدةن، زمانةكةيان عَيراق نةيةمة كة تَيداية ناوةكيم هةستَيكىلة من بةغداوة، نَيو نةضمة يةكةمجار هةتابانطهَيشتى ضةندينجار سةدامدا سةردةمىءةك من بةآلم كرام، (مرباد) فَيستيظاَلىديكتاتؤرى سيستمى بؤ دذايةتييةك من رةتكردةوة. بانطهَيشتةكانم سةدامزؤر ــةوةمء ســاَل (٦٥) لةسةرو ئَيستابةغداء سةردانكردنى ثَيش دةترسملةطةأل دةدةم بةَلَين بةآلم بمرم، قودسدةستبةجآ بةغدا، بؤ سةردانمدا يةكةم

بةإَيكةوم. كوردستانى جوان بةرةو

ئةبوزةيد: حامد نةسر

بجةنطين ئةوانة دذى دةبَيت

دةزانن خوا نويَنةرى بة خؤيان كة

كوردى رؤذنامةيةكى لةطةأل ضاوثَيكةوتنيدا يةكةم لة

Page 15: Rozhnama

22009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

سـيـاســـى بـةشــداريــى

عةبدولَآل نةجم م/

بةشداريى لة ــةوةى ئ بؤ سةرةتا ثَيناسةى ثَيويستة تَيبطةين، سياسىبَلَيين دةتوانين بكةين، بةشداريى خؤبةخش كارَيكى هةموو بةشداريىهاوآلتييانةوة لةاليةن كة خؤ دةطرَيتةدروستكردنى بةمةبةستى دةطيرَيتةبةرسياسةتة هةَلبذاردنى لةسةر كاريطةريىكاروبارة بةإَيوةبردنى طشتييةكانءسةركردة هةَلبذاردنى يا طشتييةكان،حكومةتى ئاستى لةسةر ض سياسييةكانيا نــاوخــؤ حكومةتى يــا ــةكــة ــةت دةوَل

نةتةوةيى. حكومةتىبةشداريى بَلَيين دةتوانين هةروةهاهاوآلتييان ــةى ــةوآلن ه ــةو ئ هــةمــووئاراستةكردنى مةبةستيان كة دةطرَيتةوةكارىدةزطاحكومييةكانيادةزطاحكومةتةئةركانةى بةو هةستان يا ناوخؤييةكانسروشتى ض ثَيويستَيتى، كؤمةَلطا كةزانياريى ثَيدانى يا بَيت، راوَيــذكــارى

ضاودَيريكردن، يا جَيبةجَيكردن يا بَيتبةشَيوةيةكى بةشداريكردنةكةى ياواتا ناإاستةوخؤ، يا بَيت راستةوخؤهةوَلدانى بةشداريى بَلَيين دةتوانينهاوآلتييانة حكومةتء نَيوان هاوبةشىئامادةكردنى بؤ جياوازةكاندا، ئاستة لةيا هةية كة سةرضاوانةى ئةو (تعبئة)بؤ بدؤزرَيتةوة دةتوانرَيت كة ئةوانةبةثَيى ثَيداويستييةكان ثإكردنةوةىسياسةتَيكى سنورى لة داإَيذراو ثالنَيكى

هةمووان. بؤ كؤمةآليةتى بةشداريىسياسىلة هةركؤمةَلطايةكدا هؤكارى كؤمةَلَيك كؤتايى دةرئةنجامىمةعريفىء ئــابــوورىء كؤمةآليةتىءكة ئةخالقيية، سياسىء رؤشنبيرىءئةمانة ثَيكةوة ثةيكةرى دةوَلةتَيكى هةمووسياسييةكةىء سيستمة دياريكراوودةكات. ديارى ئيشكردنةكانيان شَيوازى

ثرةنسيثَيكى سياسى بةشداريىطرنطترين لة يةكَيكة ديموكراتييةء لة نوآ، نةتةوةى دةوَلةتى ثرةنسيثةكانىسيستمة دةتوانين ثرةنسيثةوة ئةم رَيطاىلةسةر بنياتنراون كة ديموكراتييةكانئةركء لة يةكسانيبوون هاوآلتيبوونءسيستمة لة جيابكةينةوة مافةكاندا، دكتاتؤرييةكان تؤتاليتارو زؤردارةكان،

دةكةن. ثيادة قؤرخكردن سياسةتى كةضةمكَيكى بةشداريى سياسى ضةمكىنوَييةء هاتووةتة ناو رؤشنبيرى كوردىءبةآلم سياسييةكانى، مةسةلة بةتايبةتىدةرنةكةوتووةء ضةمكة ئةم ئيستاش تائةو ضةمكةو ئةم واتا نةبووة، جَيطيرثَيوة ثةيوةنديان كة تازانةى ضةمكةرؤشنبيرى لةناو نةتواونةتةوة هةية،بةشَيوةيةكى نــةتــوانــراوة كــورديــداوطونجاوبَيت كة بهَينرَيت بةرهةم واقيعيانةكؤمةَلطاى ثَيداويستييةكانى لةطةأل

كراوة ــةوةى ئ تةنها بةَلكو كــورديــدا، الساييكردنةوة وةكو ضةمكانة ئةم كةدراوة طونجاندنى هةوَلى بةكارهَينراوةء

كةلةثوردا. لةطةألنزيكيش سةردةمانَيكى تا كؤنداو لةلةسةر بوو قــؤرخ سياسى بةشداريى دةوَلةمةندةكان، خانةدانء خةَلكانىبوون بَيبةش هةذارةكةش خةَلكة زؤربةىسةردةمى لةثاش بةآلم بةشداريية، لةولة هةظدةيةم ســةدةى تا رينيسانةوةسياسى بةشداريى روكردنة ئةوروثادا،شؤإشى لة تا كرد، زيادبوون لة روىهــةذدةيــةم ســةدةى لة ثيشةسازيدابؤ دةطةإَيتةوة ئةمةش ترؤثك، طةيشتة

هؤكارَيك. ضةندسياسى بةشداريى ضاالكيى دةتوانرَيت

دوو شَيوة: ثؤلَين بكرَيت بةشتانة ئــةم ئاسايى: ضاالكيى -١بةدواداضونى (دةنطدان، لةخؤدةطرَيت: موناقةشاتى ســيــاســى، كــاروبــارىكؤنطرة سيمينارو ئامادةبوونى سياسى،هةَلمةتى بةشداريكردنى طشتييةكان،ثإوثاطةندة، ثارةو بة هةَلبذاردنةكانبةرذةوةندى، طروثةكانى بةشداريكردنى سياسييةكان، ثارتة ئةندامى بة بوونطشتييةكانء ثؤستة بؤ خؤثاآلوتن

سياسييةكان). ثؤستة بةدةستهَينانىشَيوازى فراوانترين بة دةنــطــدانضونكة دةذمَيردرَيت، سياسى بةشداريىسيستمى هةردوو لةاليةن دةكرَيت ثيادةجياوازيى بة ناديموكراتييةوة ديموكراتىءيةكةمدا لة كاريطةريى، رادةى مةبةستءثاَلَيوراوانء (مفازلة)كردنى نَيوان ئامرازىئازاديى بة كة كةسانةية هةَلبذاردنى ئةوسياسييةكان ثؤستة هةَلدةبذَيرَينءلة واتا ــدا دووةم لة بةآلم ــرن، وةردةطنيية، بةوشَيوةية زؤردارةكاندا، سيستمة

هةَلبذاردن سيستمانة، لةمجؤرة ضونكةكة دةسةآلتدارانةوة بةدةستى ئامرازَيكةثإوثاطةندةو مةبةستى بؤ بةكاريدةهَينننةك بةدةستهَينانى ثشتيوانىء شةرعيةت،سياسيانةى هةَلبذاردنَيكى مةبةستى بؤلةسةر هةبَيت كاريطةرى كة هؤشيارانةدةســةآلتء كــاروبــارى بةإَيوةبردنى

جةماوةرةوة. لةاليةن سياسةتةوةياساية هةندَيكى نائاسايى: ضاالكيى -٢وآلتدا هةندَيك لة هةندَيكى سكاآل، وةكوثَينادرَيت، رَيطاى تر وآلتانى لة ياسايةوهةندَيك بايكؤتء (مــزاهــةرة)ء وةكــو

تر. سلبيانةى كردةوةىلة شَيوةيةكة سياسى بةشداريى ضونكة (تعليم)، فَيربوون شَيوةكانىمافء فَيرى هاوآلتييان رَيطايةوة لةدةبَيتة ئةمةش كة دةبن، ئةركةكانيانتةواوى هؤشيارييةكى ثةيدابوونى هؤى

ئةركةكانيان. مافء لةإوى هاوآلتييانلة يةكَيكة سياسى ــى ــةشــداري بضونكة ديموكراتى، سيستمى سيماكانىديموكراتى طةشةثَيدانى طةشةكردنءبةشدارىء فراوانكردنى بة بةستراوةهةموو مافَيكى بة بةشداريية ئةم كردنى

كؤمةَلطاكةدا. لة كةسَيكسياسى ــى ــداري ــةش ب هـــةروةهـــائاسايشى دروستبوونى هؤى دةبَيتةهؤى دةبَيتة ئةمةش كؤمةَلطا، سيستمةكةوشةرعيةتى بة هةستكردن قوَلبوونةوةو مافَيكى سياسى بةشداريى سيستمةكة.ئةوةى بؤ هاوآلتييان دةداتة ديموكراتىئةو لةطةأل بكةن لَيثرسينةوة بتواننلة دةكةن كةمتةرخةميى كة لَيثرسراوانةىئةو ئةنجامدانى ئيشوكارةكانياندا، ضونكةروداوةكانن، ئاطادارى كة هاوآلتييانةى لةسةر بإيار باش بةشَيوةيةكى دةتوانن

دةسةآلتداران بدةن. ئةداى

سياسىء ملمالنَيى هؤكارى سةرهةلَدانىسياسى حيزبى دروستبوونى

ئةكرةم هادى

ــوورىء ــاب ئ بــارودؤخــى فــيــكــرىءديــمــوكــراســى، كــؤمــةآليــةتــىء كــةمــىسةرهةَلدانى لةسةر هةية كاريطةريىسياسييةكان ثارتة زؤرجار سياسى، ثارتىدواكةوتوةكان، كؤمةَلطا لة بةتايبةتىدةردةضــنء خؤيان ــارى ك سنورى لة واى تا دةطرن، دةسةآلتدا بةسةر دةستدةكات حكومةت كؤنترؤَلى حيزب لَيدَيتلة حيزب ذياندا، بوارةكانى لةسةرجةم دةبَيتة دةردةضــَيــتء طةل نوَينةرايةتى طةل لَيرةوة حكومةتدا، لة حيزب نوَينةرىبةإَيوةبردنى ضؤنيةتى ضاودَيريى ناتواَيت

بكات. كاروبارةكان

مؤنؤثؤأل دةســةآلتــى حيزب كاتَيكنامَينَيت، طؤإانكارى بة ــإواى ب كــرد،فراوانكردنى لة ترسى لَيدَيت واى هةربؤيةبةخؤىء متمانةى دةبَيتء ــةآلت دةسبؤ جا دةبَيتةوة، كةم ــةرةكــةى دةوروبرَيوشوَينى دةسةآلتةكةى بةهَيزكردنىدةإوات، تاكإةوى بةرةو دةطرَيت توندبةتايبةتى دةستثَيدةكات، ملمالنَيكان لَيرةوةنَيوان ملمالنَيى ثارتةكانء نَيوان ملمالنَيىدروستبوونى بؤ كؤمةَلطا، تاكةكانىيةكَيك هةية، هؤكار ضةندين ناكؤكييةكانتةمةن)، ئةزمونء (جياوازى هؤكارانة لةوزؤرجار تةمةن ثَيشكةوتو حيزبى لةناوكؤمةَلطا لة بةتايبةتى نيية، كاريطةريى وآلتدا لةضةندين ئةمإؤ ثَيشكةوتوةكاندا،طةنجانى بة دراوة رَيطا ناوةندة باآلكاندا، لةلة بةشداربن بةتوانا زانستء خــاوةنناوةندى لة دةكرَيت بؤية بإيارداندا، ئةزمونء بة كةسانى دةسةآلتدا بإياروبكرَيت. تَيكةأل زاست خــاوةن طةنجانىذنان، لة بوونى رَيذةيةكى باش سةرةإاىلة هةية زؤر جياوازييةكى ئةوةى لةطةألئاستةكانى دةسةآلتدارانء داهاتى نَيوان

سةرهةَلدانى ئةنجامدا دةبَيتة لة خوارةوة،ئةو كاريطةرى كؤمةآليةتي، جياوازىسةرةوةو ضينةكانى لةنَيوان جياوازييةىدروست ملمالنآ هةية خوارةوة ضينةكانىســةرةوةش ــت، ســةرمــايــةدارانــى ــَي دةبخوارةوة ضينةكانى دةكةن كارَيك هةميشةدةسةآلتى هاوكاتيش بوةستنةوة، دذيانرَيطاى لة بةكاردةهَيننء حكومةت حيزبءبوارةكانى كؤنترؤَلى سةرمايةكانيانةوةخوارةوة ضينةكانى لَيرةوة دةكةن، ذياندةدةنء جياوازييةكان نةهَيشتنى هةوَلىطؤإانى هةوَلى رَيكةوَيت بؤ هةليشيانلةدةست هيض سةرنةكةوتن، طةر دةدةن،سةرمايةيةك هيض خاوةنى ضونكة نادةن،فاكتةرَيكى هةروةها بدةن. دةستى لة تا نينسةرهةَلدانى بؤ هةية كاريطةرى كة تررؤشنبيريية، عةقَليةتىء ئةويش ملمالنآتواناو ئاستى سياسيدا حيزبى لةناولَيدةكةوَيتةوة، زؤرجار ملمالنَيى رؤشنبيرىخاوةنى دةسةآلتدانء لة لَيثرسراوانةى ئةوهةبَيت كاريطةرى نيية توانايدا لة بإيارن، تاكةكانى خوارخؤىء ئةندامانى لةسةرخاوةن كةسانى بةرامبةريشدا لة كؤمةَلطا،

خؤيان كاريطةرى رؤشنبير عةقَليةتءنين، بإياردا مةركةزيةتى لة بةآلم هةية،

دةكةوَيتةوة. لَي ملمالنَيي ئةنجامةكةىدروستبوونى بؤ تَيدانيية طومانىرةنطدانةوةى راطةياندن سياسى، ثارتىببينينء راطةياندنى بةتايبةتى هةية خؤىسةنديكاكانء رؤذنامةكانء بيستنءرَيــكــخــراوةكــان، ــةألء ــؤم يــانــةكــانء ككؤمةَلطاى لة بةتايبةتى ئابوورى هةرضةندةسةرةكي دةورى كاريطةرىء دواكةوتوو

هةية.سياسييةكاندا ثارتة لةناو كاتَيكضارةسةر ملمالنَيكان جياوازييةكانءسياسى نوَيى ثارتى ئةنجامةكةى نةكران،حيزبانةى ئةو زؤركات دةبَيت، دروستثَيكهاتةء ــن، دةب ــت دروس دةرةوة لة لَيرةشةوة زياترة، مةركةزيان رَيكخستنءئيدارةكانى لة دةبينرَيت سةركردة رؤَلىخؤ ضؤنيةتى رَيكخستنء ملمالنَيكانءثَيناو لة هةَلبذاردنةكان بؤ ئامادةكردن بةشداريكردنى يان دةسةآلت دةستى طرتنةئامانجةكان بة طةيشتن بؤ ــةآلت دةس

ياسايى. ديموكراسىء بةشَيوةى

Page 16: Rozhnama

5 2009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

ديالَيکتيکه بداته گرآ بهرباس، سوبژَيکتيڤيته يکوردييهوه، سوژهي شوناسي جياکاني جيادهرکهوتهي دهرئهنجامء دهکاته ههمووي ههرتورکيا، دواييهي ئهم سياستهکاني گؤإينيدةَلَيت خؤي بؤ ههرچهند تر، واتايهکي بهکوردييه ناسيؤناليزمي دهربارهي نوسينهکه يدهربارهي خه ريکه راستيدا له بةآلم تورکيا، لهئهم لهگةأل تورکي ئهويديي هةَلسوکهوتي

دهدوآ. ناسيؤناليزمهداسياسييهکانيش هؤکاره ئهگهر تهنانهتئهوا سوبژَيکتيڤيتهيه ک، گهشهکردني هؤي ببنهسوژه ئاگاي ناخود تري اليهنه کاني ديسانهوهلهماوهيهکي دهپارَيزن، خؤيان دهسهآلتي ههردهتوانَيت سوبژَيکتيڤيته که درَيژخايهندايهئهم ئاشکراي ههره نمونه ي بکات، زاأل خؤيله کوردي سوژهي ئاگاي ناخود دهسةآلتهيپاش نمونه بؤ دهبينرآ، کوردستاندا باشوريکؤمةَله هَيشتا راپهإيندا سهر به ساأل (١٨)ناخود له بهشَيک بوونهته که ئايديؤلؤذييهک

بهعسيزم، وه ک له باشور، کوردي سوژه ي ئاگايئَيستا پَيش ساأل چه ند وه ک هه ر گؤإَيدان، له ههرکوردستاندا له دروسته وتم سَيمينارَيکدا لهبه عسيزم ئايديؤلؤذيي بهآلم نهماوه، بهعسيواته رهنگدهداته وه، پراکسيسهکاندا زؤربهي لهسياسييهکاندا هاوکَيشه له گؤإانکاري ههرچهندديالَيتيکه ئهم کامَلبووني زوتر له ههيه دهوريديالَيکتيکه ئهم ههر بةآلم سوژه دا، دهرهوي لهله ناخودئاگابوونيهوه سروشتي بههؤيديالَيکتيکي بَلَيم، وردتر دهبَيت، کامأل درَيژخايهنداديالَيکتيکي مهبهست لَيرهدا که ئهويدي) (خودئهويدييهکاني شوناسي کوردي (ئَيگؤي سوژهيسياسيي ملمالنَيي نهک کوردييه)، ســوژهي ئايديؤلؤذي کورديء ناسيؤناليزمي لهنَيواننايهته بهتهواوهتي تورکي) نهتهوهي (دهوَلهت-سوبژَيکتيڤيتهي ئهگهر ناسيؤناليزم بهرههمهَينيسوژهکردني به دهسةآلتي تواناء ناسيؤناليزمشوناسيدا ههمان له ئاماده تري ئايديؤلؤذييهکاني

نهبَيت.

بوو؟ بزر يان دزراو مَيژوو:سآ تورکياي له کوردي سوژهي مَيژوويــهدزراوه، ن بيستهمدا سهدهي دواي چارهکيدزراوه، مَيژووه که وتمان ئهو بووه، بزر بهَلکوئايديؤلؤذييهکهوه لهاليهن نييه مانايه بهو تهنهاههر که دهگهيةنَيت ئــهوهش بةَلکو دزراوه، کوَييه، له بزانين لهوانهشه ئامادهيهء ئَيستاششوناسء که ئه وهيه لَيردا وهلي د. مهبهستيلهاليهن تورکيا له ــوردي ک ــوژهي س زمانيتورکيا)وه مؤدَيرني نــهتــهوه ي ـــهت- (ده وَلههمان له رو وهرگرتنهوهشي بؤ ده بَيت دزراوهءچونکه هةَلهيه، تَيزه ئهم بکهين، ئايديؤلؤذيبةَلکو تهنانهت نييه، مومکين واقيعدا ههر له نهک

لَيرهدا کَيشه سازکهره، تيؤريکيشهوه لهإويده کهمهوه: روني زياتر

نهک نييه، مومکين واقيعدا له تَيزه ئهمنهتهوهي (دهوَلــه ت- ئايديؤلؤذي له بهرئهوهيشوناس بةَلکو ناکات، ــاره ک ئــهم نــاوبــراو)بابهتي وهکو چ بهرباسدا لهماوه ي کوردييئهو لهالي به رههست بابهتي وهکو چ دهرههستءبيداتهوه ناتوانَيت بؤيه ههر نييه، ئايديؤلؤذييهتيؤريکيشهوه روانگهي له کوردي، سوژهي بهبؤ ديسانهوه دزراو) (مَيژوويهکي زاراوهيپَيدانهوهي لهکاتي چونکه هةَلهيه، بهستَينه ئهمناوبراوه وه ئايديؤلؤذيي لهاليهن مَيژووه ئهوکوردي سوژهي ههر نهک کوردي، سوژهي بهئايديؤلؤذييه لهو خؤي شهرعييه تي تر جارَيکيلَيدهکات وا سوژهيه ئهو بهَلکو وهردهگرَيته وه،شوناسهکهي له به شَيک دؤزينه وهي لهپَيناوههردو بکات، له ئايديؤلؤذي له ههمان رو خؤيداتورکيا له کوردي جارَيکيتر سوژهي حاَلهتهکه دا(دهوَلهت- ئايديؤلؤذيي سوژهي به دهبَيتهوه

تورکيا). مؤدَيرني نهتهوه يدواتر سهره وه، وهک هؤيانهي بهگوَيرهي ئهودهبَيت پَيموايه دهردهکهوَيت، زياتر وتارهدا لهمده ستهواژه ي له ناوبراو قؤناغي و مَيژوو بؤجگه وهربگرين، کهَلک بوو) بزر (مَيژوويههر واقيعيشدا له تيؤر يکانه، راشناَله لهمشوناسه و مَيژوو ئهو واته بهههمانشَيوهيه،له يهکَيک نـــه دزراوه، بزربووهء راستيدا له ئايديؤلؤذيي پراکسيسي دهرئهنجامه کانيبزربووني تورکيا) مؤدَيرني نهته وهي (دهوَلهت-له بوو کــوردي ســوژهي شوناسي و مَيژووکه پَيويستي دهزانم به لَيره دا نهک دزيني، تورکيا،ئايديؤلؤذييه ئهم که بکهمهوه دوباره تَيزهم ئهوبه بوون که بوو ئايديؤلؤذيانه له و يه کَيک تهنهاسوژهي شوناسي و مَيژوو بزربووني هؤکاريسه دهي دواي چارهکي سآ تورکياي له کوردي

بيستهمدا.نوسينهدا ئهم سهرهتاي له وهک وهلي، د.ئايديؤلؤذييهکاني بؤ ئاماژه قهت پيشانمدا،ههوَلدان ناکات. بزربوونهدا لهم کاريگه ر تريبووه بزر مَيژووه ئهم دهستهبهرکردنه وهي بؤهاوشَيوهي تورکيا له کوردييهوه سوژهي لهاليهنبابهتي تاقيکردنهوه ي بؤ سوژهيه ههوَلدانيواته الکاندا، ئهندَيشهي له (the Real) واقيعيسوژهي ناسيؤناليزمي سوبژَيکتيڤيتهي ئهگهر له خؤي واقيعيي) (بابهتي تورکيا له کورديبهدهستهَينانهوي لهگةأل (identity) ئهمئهوَيتيلهبهر دهبينَيته وه، بــزربــووهدا مَيژووه ئه و ئهويش که ناگات پَيي قهت سهرهکي هؤکارَيکيبگهإَيته وه مَيژووهکه بزربووني بؤ ئهوهي پَيشله هةَلبهت دهگهإَيتهوه، لهدهستچووني بؤمَيژووه ئهو دهکرَيت دهگمهندا حاَله تي ههندَيكبهرههمي ههندَيك له لهوانهيه نمونه بؤ ببينرَيتهوه،

نييه مه رج دابَيتهوه، رهنگي هونهريدا ئهدهبيءتر سوبژَيکتيڤيتهيهکي ههر يان ناسيؤناليزمپراکسيسه له مَيژووييهکانداء نوسينه له تهنهاستيفان وهک ــت، ــهوَي ده رک سياسييهکاندانهديتراوهکان)دا (گوللة وتــاري له گرينبالتمَيژووي دهتوانرَيت کــردووه، بؤ ئاماژهيئهدهبيء هونهرييهکاني بهپَيي بهرههمه قؤناغيکتَيياندا بهو مهرجهي بنيات بنرَيتهوه قؤناغه ئهوپةيوهندييهکاني ناوبراوء سوبژَيکتيڤيتهيله يه کَيک نوَيندرابنهوه ، قؤناغه ئه و دهسةآلتيسوژهي بؤ مَيژووه ئهم دهرکهوتني رَيگاکاني ئهو سهرهتاکاني دهستنيشانکردني کــوردي بههؤي بوو دواتر که هؤشياري)يهيه (خود-لهناو ناسيؤناليزم سوبژَيکتيڤيتهي دروستبوونيکوردي سوژهي هونهرييهکاني ئه دهبيء بهرهه مهزؤربهيان ههر نهک بهرههمانه ئهو تورکيا، له

ئه و دهرکهوتني سه رهتاکاني سه رزاره کين، به َلکوکهمن. بهرههمانهدا لهو هؤشياري)يهش (خود-بتوانَيت له وانهيه تورکيا له کوردي ناسيؤناليزمي

کوردي سوژهي بؤ شوناسَيک قؤناغهدا لهمناتوانَيت شَيوهيهک بههيچ بةآلم بکات، دروستمَيژووه، ئهو بدؤزَيتهوه ، بووه بزر مَيژووه ئهو

بةَلکو له دهستچووه. ون نهبووه، وتهني الکانگرنگايه تي لهسهر باسهي هه موو ئهو پاشدهکات، ئاراستهي مَيژوو وهدهستهَينانهوه يبؤ دهکــات نوآ سه رهتايهکي باسي وه لي د. هؤيهکي تريش کَيشه له بهر تورکيا، ئهم روانگهيهئهمهچجؤرهسهرهتايهکينوَييه چونکه سازکهره،بهدهستهَيناوهتهوه، رابردووهکهمان تهنها تييدا که(بهدهستهَينانهوهي رابردوو وهلي دهنووسَيت: د.وهک ههر بَيدهنگييهيه)، ئهم کؤتايپَيهَينانيــردووه راب ئهو کــرد، بؤ ئاماژه م له سهرهوهبزر بهَلکو بهَينينهوه، بهدهستي تا ــهدزراوه نبَيدهنگييه بهم کؤتاييهَينان لهمهش جگه بووه،ده ست رابــردووهوه ئهو بهدهستهَينانهوهي له

the) هَيماييني نهزمي گؤإيني له بهَلکو پَيناکات،پَيدهکات، دهست کوردييهوه سوژهي (Symbolicبه دهستهَينانهوهي ريگاي له نهک ئَيستا گؤإينيکوَييه، له نازانَيت کهس که رابردوويهکه وهلهو اليهنَيک قورسايي گؤإيني ريگاي له بهَلکوکورديء سوژهي ئَيگؤي لهنَيوان هاوکَيشهيهيههيه. سوژهيهدا ئهو شوناسي ئايديؤلؤذييهکانيبهکارهَيناني بَلَيم دهبَيت وته، دوا وهکوحاَلهتَيکدا ههموو له دزارو) (مَيژوويهکي زاراوهيبهسه رهاتء باسکردن له له بؤ نمونه نييه. هةَلهبؤتانء ميرنشيني ههردوو چارهنوسي بهتايبهتدزراو مَيژووي دهستهواژه ي دهکرَيت بابانداداگيرکردني روداوي نمونه، بؤ بهکاربهرين،عوسمانييهوه ئَيمپراتؤريي لهاليهن سلَيمانيبيناکردنهوهي بؤ شارهيه، ئهم دزراوي مَيژوويوردي به سالم و نالي چامهکةي دوو دهکرَيتبنياتنانهوهي لهپَيناو مَيتؤده ئهم بخوَينينهوه،

کتَيبه به گرنگيدان لهجياتي دزراودا مَيژوويبهرههمه لهو ئاوإ بةَلگه نامه ييهکان مَيژووييءئهو تَيياندا که ــهوه دهدات هونهريانه ئه دهبيءيهکهم فوکؤ نوَيندراوهتهوه، سوبژَيکتيڤيته يهنوسينه وهي مَيژووي له مَيتؤدهي بوو ئهم کهسبؤچوونه ئهم کرد، ره چاو خؤرئاوا مؤدَيرنيمَيژوويخوازيي بهتيؤريي ههشتاکاندا له دواترءنوآ(New Historicism)ناسرا،کهواتهدهتوانينرهچةَله کناسيي قؤناغهکاني له ههندَيك بَلَيينجياوازدا به شي دوو به سهر کوردي سوژهي(مَيژووي دزراو)و (مَيژووي که دهکرَين دابهشههر روبهإوبوونهوهي بهمهبهستي بزربوون).مَيتؤدؤلؤذيي تيؤرييهکه، به پَيويستمان کاميان(مَيژوويخوازيي به رهخنهييهي بؤچوونه ئهوبؤ سودبهخشه ــردووه، ده رک ناوبانگي نوآ)لَيکؤَلينهوه بةآلم دزراو، بيناکردنهوهي مَيژوويلهدهستچوونيهوه بههؤي بوو بزر مَيژووي له

سهخته. گهلَيك

پهراويَزهکان: Essays on the Origins of Kurdish Nationalism, ed. Abbas .Vali, Mzada Publishers, 2003 Contingency, Hegemony, Universality: Contemporary Dialogues on the Left, Judith Butler, Ernesto Laclau and Slavoj Zizek, London: Verso, 2000, pp..5-1

ره چه لَهکناسيی وه لی، عه باس د. بإوانه: ناسنامهی و نه تهوه سازکردنی کوردهکان: کورديدا، مَيژوويی نووسينی له نهتهوهيیهاشم د. ئينگليسييهوه له وه رگــَيــإانــیئاپَيک، وهشانَين ستؤکهؤلم: ئهحمهدزاده،

.٢٠٠٤الکانييه. من بؤچوونهکهی لَيرهدا ديارهبؤ ناخودئاگادا له ــاوات ئ وايــه پَيی الکــانله و بزربووه بهلکوو وننهبووه که بابه تَيکهجؤره ههر تيؤريی الکان به پَيى دهست چووه .لهگهأل تهواو ئهمئهويَتی بؤ سوژه ئاواتؤکی

ناسهرکهوتووه. چَيژدا بابهتیژيژهکهوه الکان و روانگهی له هؤکاره ئهمدووبارهيان لَيرهدا من و لَيکراوه باسی وردی بهسهرنجه جَيی خالَه ئهم وتنی بهآلم ناکهمهوه،بؤ ههر دووکيان دهگهإيَتهوه که سهرچاوهیئهمئهويَتی سهرنهگرتنی له باس کاتآ هَيگَيلدهکات. رههادا رؤحی و سوژه نيَوان له تهواو

Stephan Greenblatt, “Invisible Bullets: Renaissance Authority and Its Subversion,” in Jonathan Dollimore and Alan Sinfield (ed.), Political Shakespeare, 2nd ed. Manchester: Manchester.48-University Press, 1996, pp.18

و ئينگليسی وتاری دوو له پَيشتر من له باسم و ناساندووه تيؤرييهم ئهم کورديداو ويليامز رهيمؤند روانگهکانی کاريگهريی مَيژوودا بنياتنانه وهی پرسی له فووکؤ ميشل

کردووه. بروانه: Bakhtiar Sajjadi, “Raymond Williams and Cultural Materialism,” Maf, Sanandaj Payam-e-Nur Univesity, No1, pp..2005 ,11-4ويليامز: و «فووکؤ سهجادی، بهختيارماتَيرياليزمی و نــوآ خوازيی مَيژوويیل. ،٥٥ ژ. پيَنجهم، رامان، سالَی فهرههنگی،»

.٢٠٠٠ ،٩٢-٨٦

رةخنةييدا تيؤريى لة سياسةت دزراو: ــذوويــةكـــــــى مـيـَ بـيـنـاكــردنـةوةي

يهكَيك له نه دزراوه، بزربووهء راستيدا له شوناسه و ئهو مَيذوو

نهتهوهي (دهوَلهت- ئايديؤلؤذيي ثراكسيسي دهرئهنجامهكاني

بوو كوردي سوذهي شوناسي و مَيذوو بزربووني توركيا) مؤدَيرني

دزيني نهك توركيا، له

Page 17: Rozhnama

سهجادي بهختيار د.بةريتانيا ئَيگزيَتر، زانکؤي

كؤتايى دووةمء بةشى

وتاري بؤ رهخنهگرانه خوَيندنهوه يه کي(مَيژوويه کي دزراو)

نوسيني: د. عه باس وه لي

تورکيا: لــه کـــوردي ناسيؤناليزمييان هؤشياري) (خود- دهرکــــــهوتهي

ئهويدي؟باسي هَيگَيلي بهشَيوهيهکي ئــه گــه رئهوا بکهين، سوبژَيکتيڤيته سهرهةَلداني(خــود- ــو وهک ئـــهوهي پَيش ناسيؤناليزمقةَلهمي له (self-consciousness) هؤشيارى)دهرئهنجامي دهرکهوته ء وهکو دهبَيت بدهين،بکهين تهماشاي هؤشياري)يه (خــود- ئه و

له ههرچهند هؤشياري)، (خــود- هه روه هالهاليهن بةآلم گؤإآ، دَيته ئهويديدا بةرامبه ردهمهوَيت من بوون. دَيته خوددا لهناو خودهوهءوهلي د. که بکهم دهستنيشان خاَله ئهو لَيرهداکوردي سهر ناسيؤناليزمي شيکارييهکهيدا له لهبيچمگيريء داوهته سه رنجي تهنها تورکيا لهسوبژَيکتيڤيتهيه ئهم ههنوکهييهکاني ئاراستهباسي بؤيه ههر ئهويدييهوه، بههؤي لهاليهنءئَيگؤي لهاليهن گهشهکردنهکهي سهرهةَلدانءدهکات، فهرامؤش کوردييهوه سوژهي خوديبؤ ههر ئاماژهشي بةَلکو نايخاته بهرباس، نهک

ناکات.سهر له هه ر نهک وهلــي د. روانگهکاني له بةَلکو دامـــهزراون، ئهويدي به گرنگيدان

سه رهتاي له ههر دهربإاون ، ئه ويديشهوه پَيگهيخودي به ئاماژهدان لهجياتي نوسينهکه يهوهدهکات ئهم خوده له ئهويتربووني باس کورديپاساوه ئهو دهکرَيت هةَلبهت تورکي. خودي بؤزياتر مَيتؤدؤلؤژييهکهيدا له وهلي د. که بهَينينهوهههروهها خود، له تا ده داتهوه ئهويدي له ئاوإپَييوايه هه رچهند بَيت، ئه وه هؤيهکهي رهنگهقسه تورکيا له کوردي ناسيؤناليزمي دهربارهيده ربارهي خهريکه راستيدا له بةآلم دهکات،کورديدا ناسيؤناليزمي له گةأل ئهويدي مامةَله يباس بؤ ســهرهوه هؤيانهي ئهو دهکــات. قسه به پةيوه نديدار اليهنه دوو له يهکَيک له نهکردنله چونکه هاوکَيشهکه وهدهچنهخانهيپاساوهوه،وهک چ هؤشياري)ء (خود- وهک چ ناسيؤناليزم

ناکؤَلَيتهوه. هؤشياري) (خود- دهرکهوتهيکه ئه وهيه سهرهوه بةَلگاندنانهي ئهو ئاکامينين، هَيگَيلي بههيچ شَيوهيهک وهلي د. باسهکانيلهسهر بؤ کاريگهريي ئاآلتوسَير رهنگه ئهمهشپَيش ئَيراني کتَيبي له هه م چونکه بگهإَيتهوه، ئهوتريشيدا وتارهکاني له هه م سهرمايه داريداءمَيتؤدهکهى لؤژيکهکهء ناسيؤناليزم دهربارهيچيرؤکي ههمووان پَيموايه ئاآلتوسَيرييه،لهاليهن ئاآلتوسَيرهوه هَيگَيل له مارکس داماَلينيئاآلتوسَير بهرؤکي رهخنهيه ئهم بةآلم دهزانن،مهعريفي سيستمي له چونکه ناگرَيتهوه،سوبژَيکتيڤيتهء وهک چ ناسيؤناليزم ئاآلتوسَيردادهرنــهکــهوتــووه، بهرباس ئؤبژهي وه ک چ ئاآلتوسَير روانگهکاني له بهشَيک رهنگه هةَلبهتپَيگهي له ناسيؤناليزم سهر له باسکردن لهکاتهي ئهو ــه، وات بن بهکةَلک ئايديؤلؤذيداسوژه، کؤکردنهوهي دهستدهکاته ناسيؤناليزمخهريکين ئَيمه بچَيتهوه لهبيرمان نابَيت بةآلمناسيؤناليزمي سازبووني چؤنيه تي له باسيه کهم له دهکهين، خود چهمکء وه کو کورديسوبژَيکتيڤيتهيه ئهم لهدايکبوني ساتهکانيکه زاأل، ئايديؤلؤذييهکي له نهک دهکؤَلينهوه،کردبَيتء کوردان سوژهکردني به ده ستي پَيشتر

بهههر ناسيؤناليست، کردبَيته کوردَيکي ههموونييه، الوازي پيشاندهري نهبوون هَيگَيلي حاأل،اليهنهي دوو لهو يهکَيک له ئاوإنهدانهوه بةآلمسهرهةَلداني هؤي دهبَيته نَيوانيان ديالَيکتيکي کهناسيؤناليزم، ــو وهک سوبژَيکتيڤيتهيهکي

دهبَيتهوه. وتاره ئهم روبهإوي ره خنهيهکهله وهلي د. تَيياندا که زؤرن گوزارانه ئهو هؤشياريي) (خود- ههر نهک ناوبراودا وتاريجيا ديالَيکتيکه تورکياء له کوردي سوژه يبةَلکو دهکات، فه رامؤش پَيوهنديدارهکان جيائَيستاء ئاراستهکاني دابينکهري بهإَيوه بهرءتورکيا له کــوردي ناسيؤناليزمي داهاتوويکه ئهويدي ههمان ئهويدييهوه، پاأل دهخاتهبنهإهتدا بههؤيدژايهتيکردنييهوه له ناسيؤناليزم

نوسينهکهيدا بهشَيکي له نمونه، بؤ سهريهةَلدا،سهر لــه مــَيــژوويــي (نوسيني ده نــوســَيــت:ديسکؤرسء لهسهر کــوردي، ناسيؤناليزميئهم هه تا که دادهمهزرَيت سوژهيهک پراکسيسي

رهتکراوهي َيکي other تري ئهوي دواييهشواته بووه)، تورکي مؤدَيإني نهتهوهي دهوَلهت-وه کو گشتَيکي کورديي سوژهي وه لي لَيرهدا د.کهچي کردووه، پَيناسه تورکي خودي بؤ ئهويدييرهتکراوهي ئهويتري سهرهتا کوردي سوژهيشوناسهکهي ئهمه خؤيهتي، شوناسهکهيشوناس دهرهوهي ئايديؤلؤذياي نهک خؤيهتيقؤناغدا يهکهم له ناسيؤناليزم سوبژَيکتيڤيتهي کهناسيؤناليزم له راڤهيه ئهم ئهويدي، دهکاتهدهبَيت وردهکارانهيه تيؤريکء ئهوهي لهبهرله کــوردي ســوژهي بکه مهوه ، رونــي زياتر له بهشه ئهو رهتــکــراوهي ئهويديي تورکيائايديؤلؤذيکه گوتاره که خؤيهتي شوناسهکهيلةو مهبهست لَيرهدا پَيکيانهَيناوه. جياکان جياجياکاني جيا سوبژَيکتيڤته شوناس) له (بهشهجگه ئهمهش گوتارانهن، ئهو بهرههمهَينراويئهو لهنوآ ههمان سوبژَيکتيڤيته سهر که لهوه يگوتارهئايديؤلؤذيکانهبهرههمدههَينَيتهوه،ئهوهيبهرههمهَينانهوهي زياتر دهيبينين باکور له ئَيمهئايديؤلؤذيايه ههمان بهرهه مهَيناني بارودؤخيشوناسي سوبژَيکتيڤيتهکاني ساَله دهمَيك که

دروستکردووه. کوردييان سوژهيجَيگاي تريشهوه اليهکي له گوزارهيه ئهمبه پَيچهوانهوه، راست چونکه زياتره، سهرنجيههر نهک مؤدَيرنانة) نهتهوه ــهت- (دهوَل ئه وبةَلکو نهکردووه، پَيناسه ئهويدي به کورديان داوه، کورد بهخودکردني بؤ ههوَليان بهردهوامئَيراني، گهلي رهسه نترين به ئَيراندا له کوردبه سوريادا عَيراقء له تورکء به تورکيادا لهئومهي بهناوي گهورهتر خودَيکي له بهشَيک يهکَيک واته کراون، سهير عهره بي واحيدهي نهتهوانه) ــهت- (دهوَل ئهو بانگهوازهکاني له ههر خود، له بهشَيکن کوردان که بووه ئهوه

له هؤشياري) (خود- دهرکه وتني ئهمه بؤيه چَيبووني بههؤي دواتر که کورديدايه سوژهي(دهوَلهت- ئايديؤلؤذيي له وا سوبژَيکتيڤيتهوهئهويتربوونيدا دان به مؤدَيرن) دهکات نهتهوهيقؤناغهکاني له هؤشياري)يه (خود- ئهو بنَيت،ديالَيکتيکي پةيوهندي پاش پهرهسه ندنيداء تريشوناسدا ههمان تري سوبژَيکتيڤيتهکاني لهگةألسوبژَيکتيڤيتهي سه رهةَلداني، هؤي دهبَيتهبَلَيين دهتوانين که قؤناغهدايه لهو ناسيؤناليزمء

کراوهتهوه. ناوهکي کوردي ناسيؤناليزميئاراسته لهسهر باسکردني له وهلــي د. سوبژَيکتيڤيتهي ــهکــانــي ــي ــووکــه ي هــه ندهنوسَيت: تورکيا له کوردي ناسيؤناليزميسياسيء پرؤسه (ديموکراتيزهکردنهوهي

زهمينهي ورده ورده خهريکه ياساييهکانسياسهتي له کورد پَيگهي تورکياء له سياسيرسته يه ئهم لهوانهيه دهگؤإَيت)، وآلتهدا ئهمبهرچاو، بَيته راست خؤنواندنيدا يهکه م لهلهم بــدهيــن، سهرنج وردي به گــهر ــةآلم بگؤإدراوه، هؤکرد هؤکارء جَيگاي گوزارهيهداسياسيء پرؤسهي ديموکراتيزکردني واتهبَيت هؤکاريک ئهوهي پَيش تورکيا له ياساييخؤي بؤ وآلتهدا، لهم کورد پَيگهي گؤإيني بؤکه کوردييه ، سوژهي گؤإانکارييهکاني هؤکردييهکَيتي ناإاستهوخؤ راسته وخؤء بهشَيوه گهلينهوإسکهي سوبژَيکتيڤيته لهم ئةوروپاشي

کردووةتهوه. ئاگادار خؤيخَيرا تر کهسي زؤر وهک لَيرهدا وهلي د.(يهکَيتي ئةوروپاء ههوَلهکاني دواتري ئاماژه بؤواته دهکــات، ريفؤرم) بؤ تورکيا حکومهتيچؤنيهتي هؤکارهکانء له باس ئهوهي بهبآئهگهرهکاني سوبژَيکتيڤيتهکهء سهرهةَلدانيله دهرئهنجامهکاني باس بکات خَيرا پهرهسهندني(ئهمهش دهنوسَيت: ئهو دهکات، پهرهسهندنهکهيساَلهي چهند له م کورد پَيگهي که ئاماژهيهکهزه مينهي له واته دهکا، ديار تورکيا له دواييدائهم ئةوروپا)، يهکَيتي به گهيشتن سياسه تييهکهم رهخنهيه ، جَيگاي رووهوه دوو له روانگهيهباسي ئهو شَيوهيهي بهو سوژه پارادؤکسينواندنهوه بهبآ واته (سوبژَيکتيڤيتهيهک دهکاتراسته چونکه سازکهره، کَيشه خؤي مَيژوودا) لهبةآلم ههيه، نواندنهوه به پَيويستي سوبژَيکتيڤيته ئامادهيه، پَيشوهخت اليهکهوه له نواندنهوهيه ئهمنواندنه وهيهيه ئهم ههر تريشهوه، اليهکي لهبؤ فشارهکاني دهکات ئةوروپا يهکَيتي له وابه رچاوهکاني نمونه بکات، زياتر تورکيا سهرئهو ئايديؤلؤذيکهکاني گوتاره نواندنهوهيه ئهمئهم سوبژَيکتيڤيتهيهي لهاليهن که ئهنستيتؤتانهنبهرههمهَينراونء ــهوه ــي کــوردي ســـوژه ي راست وه لي د. ئولگوسازين، کهچي خهريکيسوبژَيکتيڤيتهيه ئهم پَييوايه بهپَيچهوانهوهئايديؤلؤذيي (دهوَلهت- ئهمه نييهء نواندنهوهي نهتهوهيمؤديرنيتورکيا)يهبواربؤسه رهةَلداني

ده کات. خؤش سوبژَيکتيڤيتهيه ئهوناإاستهوخؤء ئاکامه له يهکَيک راستيدا لهله بريتييه وهلي د. نوسينهي ئهم نَيگهتيڤهکانيپشتگوَيخستني ئهوهه مووچاالکيءماندوبوونهيدروستکردنء بؤ تورکيا له کوردي سوژهيسوبژَيکتيڤيتهيه. ئهو نواندنهوهي گهآلَلهکردنءبههؤي سوبژَيکتيڤيتهيه ئهم پَييوايه وهلي د.تورکياوه سياسهتي ديموکراتيزهبوونيــي ئــهم ــدن ــهرهســهن پ ـــدووه، پــــه ره ي ســـه نههبَيت پةيوهندي ئهوهي پَيش سوبژَيکتيڤيتهيهپةيوهنديي تورکياوه، سياسهتهکاني گؤإيني بهئهم زاَلبووني چؤنيه تي به ههيه راسته وخؤيکورديدا سوژهي شوناسي لهناو سوبژَيکتيڤيتهيهئهم ئايديؤلؤذيکي دهسةآلتي ئهمه تورکيا، لهدابين پهره سهندنهکهشي که سوبژَيکتيڤيتهيهيهدهربارهي تورکيا سياسه تهکاني نهک دهکات،تورکيا ئهگهر نمونه بؤ سوبژَيکتيڤيتهيه، ئهمبوارهدا سياسهتهکاني لهم گؤإانکاري له چيديلــهدواي رؤژ سوبژَيکتيڤيتهيه ئه م نه کات،هؤکارهکه لَيرهدا بَيت، پهرهسهندندا له رؤژچاالکبووني ئامادهبوونء بؤ دهگهإَيتهوهبهو پةيوهنديدار ئولگوسازهکاني ــا ده زگئَيستا پَييوايه وهلي د. سوبژَيکتيڤيتهيه وه،ئهو پاش کــورد لهسهر نوسين باسکردنءمؤدَيلي وهکــو تورکيا تــازهيــهي سياسه تهههمان درَيژهي له راستيدا له کهچي لَيهاتووه،ههر سياسهتهش ئهم گؤإيني پَيش که چاالکيدايهسه رهةَلداني ئهوه ي لهبري ئهو بوو. ئارادا لهئاکامهکهي بووه به ئهو (خود- هؤشياري)ييه ي

42009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

رةخنةييدا تيؤريى لة سياسةت دزراو: ــذوويــةكـــــــى مـيـَ بـيـنـاكــردنـةوةي

ثَيناسه ئهويدي كورديان به نهته وه مؤدَيرنانة) نهك ههر (دهوَلهت-

كورد داوه، كورد بؤ بهخودكردني بهردهوام هه وَليان بةَلكو نهكردووه،

عَيراقء توركء له به توركيادا له ئَيراني، طه لي رهسه نترين ئَيراندا به له

عهرهبي واحيده ي ئومهي بهناوي طهورهتر خودَيكي له بهشَيك به سوريادا

سهير كراون

Page 18: Rozhnama

مةترسى ءةستانى رء بــةرةء بوءبزءتنةءةكةشى سةلماند. كَلَيساىهةستى طةشةسةندنى ثشت لــةثَيويستى ئاشكراكردنى نيشتمانيء (كمبن)يش ــوء، ب بةضاكسازييةءةكة دةنوَينَيت ضاكسازى ترى رةنطَيكىلَيكدانةءةيةكى دةستيثَيكردء ئايين بةخؤضاندن رَيطاى لة دةكرد بؤ باتينىئةءةى، ءةك خؤيان سيفةتةكانى بةدةَلَين مسوَلمانةكان سؤفيية كةمرؤييةكانء ءةسفة لةكارخستنىخوداييةكان، سيفةتة ءةرطرتنىمةسيح تةقليدى بؤ طــةإانــةءة جا رَيطاى لة كَلَيسا فةرهةنطى بةبآشَيوةيةكى ضاكسازى ضاكسازييةوة.شؤإشطيإي سياسي كؤمةآليةتىدةنواند لةسةر دةستى هؤماس مؤنزر،جةماءةرى ريشةيى باَلي بة كةسةربةثَيضةءانةى ضاكسازى، بؤ بــوءمامناءةندى ضاكسازى لــؤتــةرى

ثارَيزطار.كَلَيسا بة دذ تةنها مؤنزر تؤماسمةسيحييةتء بة دذ بةَلكو نةبوءنيازءء بـــوءن، دةرةبــةطــايــةتــيــشكؤمةآليةتى شؤإشى خواستيشىشؤإشطَيإانء بؤ بــوء ئــابــوءرىزياتر هـــةذاران، الدَيكانى ــارءء شكَلَيساء ضاكسازى هةءَلى ــةءةى لدامةزراندنى، كَلَيساء رَينماييةكانى بةسةر بَيت «ئاسمان ءتى: مةلةككؤمةَلطايةكى بنياتنانى زةءيـــداءموَلكداري بةخشينى ناضينايةتىءدامةزراندنى حكومةتةكانء بة تايبةتسؤسياليستى نؤباءى كؤمةَلطايةكىنَيوان يةكسانى لةسةر كة شيوعى

دامةزرابَيت». مرؤظةكانجةماءةرة بزءتنةءة بة بوء كاريطةرناءةإاست سةردةمى سؤفييةكانىزةنجء شؤإشةكانى هاءشَيوةى كةكلتورى لة بوء قةرمةتييةكانء حةالجبنةإةتى ئيسالميدا، جيهانى كؤنىشؤإشةكةى ـــةزةرى) (ن رءانينىبوء خودا بينينى وجودء ءةحدةتولطيان ضاالكى ئيدى شتَيكدا، هةموء لة

دةركةءت. كؤمةَلطادا لةلة عةقأل ــدارى ــَي ب ئةنجامى لــة نَيوان مــاءةى تَيثةإاندنى مــرؤظءئةء رادةثةإي، ئيمان زةءى مرؤظءالى شتراءسء وجودةيش ءةحدةتولئايين لة رةخنةطرتن لة رء فيورباخئايين ئةفسانةى توانى مؤنزر بوء،نامؤيي، شتراءسء ءةك ببات لةناءئةنجامبدات، فيورباخ ءةك ئايينيشالقديم)ى (العهد كتَيبي لؤتةريش مارتنزمانى بؤ ءةرطَيإا زمانى التينييةءة لةكَلَيساى رؤَلي بةرثةرضى ئةَلمانىء لةنَيوان نَيوةندَيك ءةك ــةءة دةدايرزطاربوءنى دةيوت خودادا مرؤظءنهَينييةكانء ـــردارء ك بــة ــرؤظ مبةَلكو نيية، ئايينيةكان رَيوإةسمة

باءةإة. بة تةنهابةبآ بةخششة خواييى فةزَلى

بدرَيت بةديهَينانى هةءَلى ــةءةى ئبؤ كَلَيسا ببةخشَيت، كَلَيسا يــان جةستةكان، بؤ نةءةك دةرءنةكانة كةلةثورء لةسةر ئايينيش حةقيقةتىثاثاكان دةقةكانى كَلَيساء بإيارةكانىلةسةر تةنها بةَلكو دانــامــةزرَيــت، ثشتيوانانى لة دادةمةزرَيت، ئينجيلباَلى دءو مامناءةند ضاكسازىفةرمانإةءاء ضينى لةثاأل بوء، ثارَيزطارجوتيارييان جةنطى لة دةرةبةطايةتيدا

ضةند بة دذ بةمةش راءةستا، دةربإي كة بوء بيردؤزةييةكبوء بؤرذواييةكان بةرذةءةندييةبيردؤزةىياساىسرءشتىء ءةكبازرطانى ــىء مــرؤي ــةزعــةى نبزءتنةوةييةكى ثاشان ــازاد، ئكة دةركـــةوت ضاكسازى تــرى دةكردةءة خودا لةسةر جةختىلةسةر جةخت لـــةءةى زيــاتــرتةسةءفي لة بكاتةءة، مــرؤظلةءةى زياتر بوء نزيكتر باتينى بَيت نزيك كؤمةآليةتى شؤإشىكاَلظن زنظلجىء الى ئةءةى ءةكلة خوا دةيــوت زنظَلضى هةبوء،هةية ئامادةبوءنى شتَيكدا هةموء هةَلةى بة دانى ئؤطؤستينيش ءةكقةدةر بة بإءابوءن لة دةنا، يةكةمدائازادى بة بإءاى لةءةى زياتربإءاى بَيت هةَلبذاردن ءيستءدةكرَيت بوء، كاَلظن راكــةى بة تاءانةكان بةدةلةءة رَيطاى لةقودسييةكانيش ــةءة، ــإن ــس بلةسةر دةرةكيية ئاماذةيةكىباتينى رؤحى دةاللةتَيكى ضةندراظةكارى بةهؤى هاءبةشيدا، لةئينكارى الــربــانــى)ء (العشاء كردارى ئامادةبوءنى بة زنظَلضى دءبارةبوونةءةى لة مةسيحيىلؤتةر لة قودسييةكان، الى عيسا

جيابوءييةءة.ــةرى ــن ــةزرَي دام كاَلظنيش،كة ثرؤتستانتيية، مةزهةبَيكىسةركةءتوةكانى ضينة ثَيويستىدةطرتء لةخؤ نوآ بيرَيكى بةــى ســةردةم ــةتــى ــي ــي ــؤرذءازي ب

باءةإييةكةى بيرءء ديدة دةنواند،كة راءةســتــابــوء ـــةءة ــةر ئ ــةس لبؤ ثَيشترة هى خواييةء رزطاربوءنتريش كةسى هةندَيك كةسء هةندَيكقةدةرة ئةء دةبات، بةسةريدا بةقوإضاالكييةكانى هةموو ثَيشينةيشئةءةى لةطةأل جا ناطرَيتةوة، مرؤظخؤي سةرئةنجامى ناتوانَيت مرؤظ خؤى ذيانى بة دةتوانَيت بةآلم بزانَيت،لةءانةى يةكَيكة كة بسةلمَينَيت ئةءةسةردةمى لة كاَلظن هةَليبذاردءءة. ءاسةرمايةدارى يةكةمى ثةرشءبآلءىبؤية سةريهةَلدا، سةرهةَلدراءدا تازةدنيا زءهــدء بؤ دةكــرد بانطةءازى بةطةءرةيىء دةستطرتن نةءيستىء

فةزَلةكانةءة.دءاتــردا لة ظَيبةر ماكس بؤية

دامةزراندنى هؤكارَيكى بة كــردىتــؤمــاس دءاى ســـةرمـــايـــةدارى،ضةثي باَلي لة سوسينييةكان مونزر كة دةركــةءتــن ئايينيدا ضاكسازى بير ئــازادى لة ــرد دةك بةرطرييانئؤرتؤدؤكسييةكان دةربإينة بة دذسآ بة دذ ئــةءان مةسيحييةت، بؤ هةَلةى ئؤطةستينء بة دذ خودايىء بة يةكةمء كةءتنء قةزاء قةدةرء دذكاسؤليكى بوءن. هةموء دامةزراءةى

درءشــمــة نهَينىء بــةرثــةرضــىقؤرخكارى الهـــوتء ئايينةكانء

دةدايةءة. رلظةيانبوء طةيشتن ئايينى مةسيحييةتءةسيةتى خوا كة هةتاييةى ذيانة بةءكتَيبة مةسيح، سةيدى بؤ ثَيكردءءةدةكرَيت هاتوءنء خواءة لة ثيرؤزةكانبةرطرييان تَيبطةينء لَييان عةقأل بةئةخالق بنةماكانى رَيبازءء لَيبكرَيت،بــاءةإي بيرءء ــةءةك ن بةخشةرنيان درءشـــم هيض داءاى الهـــوت،

نةدةكرد. ئايينيشيان رَيوإةسمَيكىجارانى ءةك جولةكةش فةلسةفةىفةلسةفةء بــة ــواســراء ــةَل ه ــؤى خلة هــةر ــرةءة ت طةالنى ذيارةكانىئةكةدء ئاشورء بابلء ذيارةكانىبةنَيو نـــوآء ميسري كــةنــعــانء

فةلسةفةى يــؤنــانــىء فةلسةفةىنوَييةكان ســةردةمــة تا ئيسالمىلة جولةكةكان فةيلةسوفة دةركةءت،رَينيسانسيشدا ضاكسازىء سةردةمىناءةإاست ســةردةمــى فةلسةفةىمةيونيان كوإي موساى بةتايبةتى ســةردةمــى ئةفالتونييةتى لــةطــةألسةرةتاكانى لة رَينيسانس ضاكسازىءكؤدةكردةءة. جولةكةدا ضاكسازىبةشَيوةيةكى جولةكة ضاكسازىالى حةظدة سةدةى لة كــردارىلةطةأل دةستيثَيكرد، ئيسثيونوزاضوار مــاءةيــةدا لــةء ئــةءةشــدادةركةءتن جولةكة فةيلةسوفي ئيسحاق ــوء، ــب ــال ئ ــف ــوس (يئةبرافانيل يةهوزا ئةبرافانيل، ئالبوء يوسف ئةكؤستا)، (ئةبريؤ بنةإةتةكانى بابةتة تاءيدايةئيبن لةطةأل ذمارةيدا لة باءةإءءئيبن الى بوء، راجياءاز مةيمونهةبوء بــاءةإ سيانزة مةيمونسآ لة تةنها ئالبوء يوسف كةبوءنى دةكردنةءة. ثوختى خاَلدا بؤ خودايى سةرضاءةى خــودا،يةكَيك سزا، ثاداشتء تةءرات، خــودا بــوءنــى عةقَلةكاندا لــة بيستنةكاندا، لة لةءانةش بوء،طةإاندنةءة ثَيغةمبةرايةتىءظانيل ئةبرا بــوء، خــوا الى بؤ مةيمونء ــوإي ك مــوســاى بــة ضونكة بوءة، كاريطةر كرسكاس بة بوءة كاريطةر مةيمون ئيبنئةفلؤتينء ئةرستؤء ئةفالتونءجولةكانةكةى، ــاءةإة ــرءب ــي بئةخالقى ميتافيزيكء جوانىءخوداء ضؤن ءةك يةكدةخستيةكدةخست، خؤشةءيستىبنةماى خــؤشــةءيــســتــى ــا ججيهان جيهانة، درءستكردنىئةءيش بــؤ ــوءة ــات ه ــوة ــةءَي لهةبوء كاريطةريشى دةطةإَيتةءة،خؤشةءيستى ضةمكى لةسةركؤتاييدا لة ئيسبينوزا، الى خودافةلسةفةى جولةكة ئةكؤستا توانىنــاءةإاســتــةءة ــى ــةردةم لــة سئةكؤستا ضاكسازى. بؤ بطوازَيتةءةبة دذ بوء عةقآلنى فةيلةسوفَيكىفةريسييةكانى بوء، جولةكة قةتعييةتىطؤإينى بة دةكرد تؤمةتبار (ئةحبار)بة نةبوء بإءاى موسا، شةريعةتىدءاى ذيانى طيانء مانةءةى هةميشةلة رةخنة زيندءبوءنةءةء مــةرطءلة ياساى ءةك بةرطرى ئايينى رةسمىلة مرؤظدا هةية، ئةءةش سرءشتى كةخؤشةءيستى بة كة ياسايةية ئةءمرؤظةكان هةموء ــراء ك ئاَلوطؤإبنةإةتى دةبةستَيتةءةء ثَيكةءةئةم خراثةية، ضاكةء جياكردنةءةىلةسةر كاريطةرى طةءرةترين كةسة

درءستكردبوء. ئيسبنوزا

حةبيبولَآل جةالل نيهاد ءةرطَيإانى:

ئةءرءثـا ضــاكـســازى ئــــــــــــايـيـنى لـة

7 2009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

بَيدارى ئةنجامى لة

مرؤظء لة عةقأل

ماءةى تَيثةإاندنى

زةءى مرؤظء نَيوان

ئةء رادةثةإي، ئيمان

ءةحدةتول وجودةيش

فيورباخ شتراءسء الى

لة رةخنةطرتن لة رء

توانى مؤنزر بوء، ئايين

لةناء ئايين ئةفسانةى

ءةك شتراءسء ببات

ءةك ئايينيش نامؤيي،

ئةنجامبدات فيورباخ

Page 19: Rozhnama

حةنةفي حةسةن د.

شــانــزةى ــزةء ــان ــى ث ــةردةم سطؤإان ماءةى بة دادةنرَيت زايينى بؤ ناءةإاستةءة سةردةمةكانى لةكتَيبةكانى لة ءةك نوآ، سةردةمىخؤرئاءاشدا فةلسةفةى مَيذءءىلة طواستنةءة ئــةءةى ءةك بــاءةكؤنةءة لة يان زانست بؤ ئاينةءة مرؤظ بؤ خوداءة لة يان نوآ بؤعةقأل ــؤ ب دةســـةآلتـــةءة ــة ل ــان يداهاتوء، بؤ رابـــردءءةءة لة يان بةقؤناغَيكى دةبَيت ــةءة ب تةنهاتيايدا كة تَيثةإبَيت نَيوةنديدا بةبآ تا سةرهةَلبدات جةنطة ئةءتةنانةت يان شكان يان كؤتءبةند هؤشيارى لة هةَلطةإانةءةيةكيشماءةشدا لةء بطوَيزَيتةءة، ئةءرءثيدائايينىء ضاكسازى بزءتنةءةى دءءكة ــن دَي رَينيسانس ــى ســةردةمرَينسانسي لة لة ضاكسازى هةندَيكبةشدارييان جولةكة)دا (ئةطوستاىرَينيسانيش زاناى هةندَيك كردءــوس)دا ــم ــاراس (ئ ــة ضــاكــســازى لهةردوءكيان كــرد، بةشدارييانئةطةر كَيشا، درَيذةيان سةدة دءء(١٥) سةدةى لة ضاكسازييةكة ضىسةدةى لة رَينيسانيش بوء نزيكتر ئــةءةى ءةك ــوء، ب نزيكتر (١٦)سرءشتى ثَيدانَيكى درَيذة رَينيسانس

ضاكسازيش بَيتء ئايينى ضاكسازىطشطير رَينيسانسَيكى سةرةتاكانى

بَيت.رةءتَيكى ضةند ئــةءةى ــإاى ءَيهةبوءن دءء سةدةيةدا لةء جيا لَيكمةسيحىء ئايينى ضاكسازى ءةكجــولــةكــةء ئايينى ــســازى ضــاكمرؤظ مةزهةبى ئةفالتونييةتء تؤباييء بيركردنةءةى طـــةراء،طومانى زانستء طةشةسةندنىهةمويان دةكرَيت بةآلم مةزهةبى،سةرةكييةءة رةءتى دءء بخةينةســةردةمــى ئايينى، ضــاكــســازى

رَينيسانس.ــةى ــةزان رةط ــةء ئ طرنطترينئايينى ضاكسازى بزءتنةءةكانىسةدةكانى لة جولةكة مةسيحىءكؤدةكاتةءة ـــدا، ـــةم (١٥ةء١٦)ةيءةستان لة كؤبكرَينةءة دةكرَيت ــةى دةســــةآلتء ــط ــَي لــــةإءى ثطيريدا، دةســـةآلت ــاءةى ــةرض سكَلَيساء لة بوء بريتى ئةءيش كةــاءةإى ب بيرءء بؤ قؤرخكاريى ــارى، ــةك راظ بنةماكانى ئيمانءئةءدا لــةبــةردةم تةنها بـــاءةإدارلَيبوردنى ئةءيش ثَيدادةنراء دانيكَلَيسادا لة تةنها دةبوء ثَيدةبةخشىءببيسترَيتء لةءَيدا بكةيتء نوَيذ

بدرَينةءة. ءةآلم نزاكاننَيوةندى ئايينى ضــاكــســازىبةرثةرض خــوادا مــرؤظء لةنَيوانخواى بة مرؤظى ثةيوةندى دايةءةءلَيبوردندا داءاى نزاء لة خؤيةءة

ئايين ــوت دةي راستةءخؤ، كــردةئةءيش كة سةرضاءةى هةية يةكدرءشمى (تةنها لةذَير كتَيبة، ئةميش

كتَيب)دا.ـــاءةى ـــةرض س بـــةرثـــةرضـــىبريتى كــة ــــةءة دةداي دءءةمـــى ئةمةش كَلَيسا فةرهةنطى لة بوءنةطونجانَيك نــةبــوءنــى ــةر ــةب لنَيوان مةسيحء ءتةكانى لةنَيوانيان (ئةب باءكةكان بيرءباءةإيمةسيحيية)ء كَلَيساى ثلةيةكى باءكئينجيلء رةءشتى بانطةءازى نَيوان

كلَيسا، خوداييةكانى فرة بيرءباءةإةراظةى قؤرخكردنى بة نةبوء رازيشــاءةإى ب ئــازادى ثيرؤزء كتَيبيمةسيحى ئــازادى دةربإينى ءةكبة سياسي ــازادى ئ جا راطةياند،دةستثَيدةكات، ئايينى ـــازادى ئئايينى دنيايىء دةسةآلتى بةرثةرضىئازادى بةناءى دايةءةء كَلَيساشىدةسةآلتدا ــةإءى ل مةسيحييةءةلةإءى مرؤظيشى ئــازادى ءةستا،تَيطةشتنء خواستء هؤشء عةقألءـــردارةءة ك ــنء ــي ـــتء رءان رةءشبةناخ يةكةميشيدا ثلةى لة راطةياند،بةسةر ئةخالق رءخسارءء بةسةر بةسةر تــةســةءف ــاءةإء ــرءب ــي بئايينى ضاكسازى بؤية شةريعةتدا،ئةفالتؤنييةتء بة بوء ثةيوةستءةك ــةءف، ــةس ت ئؤطةستينىءسةرضاءةكانى لة يةكَيك ئــةءةىئةَلمانى نمونةي تةقواء مةزهةبىثةيكةريشي ءَينةء بةرثةرضى بَيت،راطرتنى ثاك شكؤى شانء دايةءةــةرز ب ــدا ــكــةرســازي ــةي ــةر ث ــةس بضاكسازى بــزءتــنــةءةى راطـــرت، لة ــى ــةآلت ــؤره خ ــســاى ــَي ــة كــَل كــةزار ه ثَيش ثَينجةمء ســـةدةىدةستيثَيكردةءة، هةستا ثَيى ساألرةهبانيةت كةنارطيريء سيستمىبةرثةرضدايةءةء (خةَلوةتكَيشى)هاءسةرطيري بؤ دةكرد بانطةءازىثَيكةءة هيض خةَلوةتكَيشةكان،خواو لةنَيوان نيية نةطونجانَيكباشتر طياندا جةستةء شتةكانى

ــرؤظ م ــــوء خــواســتــةكــانــى ءابلةجياتى رَيكبخرَين رابطةيةنرَيتءبكرَيتةءة بـــةدةءردا الى ــةءةى ئبة كؤتايهَينا تَيربكرَيت، بةنهَينىكة رؤمانيى فرةخودايى ثيرؤزىرَيوإةسمى طواستنةءةى تةنهائاهةنطةكانى رؤمــانــى ئايينىءخوا شــَيــوانــى بــؤ ــوء ب قةيسةر ئةءةى تا نوآ ئايينى ناء ءيستىكةءتة داثؤشيو مةشخةَلةكانىكة ســادة رؤمانى دانانى ثيرؤز رامانء كردنةءة بير بنةماى لةسةر

نوَيذ راءةستا بَيت.ئيمان بة بةخشى يةكةميشى ثلةىكارى كَلَيسا ضونكة جياتى كردار، لةدرءشمة رَيوإةسمء بؤنةء لة زياتربوءنى بةبآ نزيكترة بيانييةكانئةخالقى، يان رؤحى ءاتايةكى هيضنةتةءةيى بــةزمــانــى نوَيذيشىالتينييةءة لة ثيرؤز كتَيبي دانــاءفةإةنسي، ئةَلمانىء بؤ ءةرطَيإدرافةرهةنطى راطرتنى بــةرز كةءتةلة بةتايبةت نةتةءةيى جةماءةريىكة نةتةءةيى النكةى بيري ئةَلمانياىئيمثراتؤرييةتى سةردةمى بة كؤتايىبؤ دةكرد بانطةءازى هَيناء مةسيحىسةربةخؤء دةءَلةتى دامةزردندنىثَيشتر ضؤن ءةك نةتةءةيى، كَلَيساىنيشتمانى كَلَيساى بةناءى دءناتوسثَيي ضوارةمدا سةدةى لة ئةفريقى

هةستان.دذ جوتياران شؤإشى كاتَيكهةَلطيرسا، كؤن دةرةبةطايةتى بةئايينى ــى ــك ــســازَي ضــاك ــد ــةن ضشؤإشانةى ئــةء سةركردايةتى تري هةندَيكى مؤنزر) (تؤماس كردهاءثةيمانييان دةرةبةطةكاندا لةطةألبؤ ثاَلثشتى ءةك (لؤتةر) بةستءةك تا نوآ ضاكسازى بزءتنةءةىبَيتء ــةردةءام ب مكؤن نيزامَيكىبة هــاءدةم ــوآء ن طيانى لةطةألرَيبكات، سةردةمةييةكان خواستةضاكسازى بزءتنةءةى راستيدا لةئةءرءثيدا هؤشيارى لة ئايينىــةدءر ب ئيسالميية نمونة ــةء ل

دءاتــرى فةلسةفةى لة كة نةبوءهةر بآلءبوءيةءة، خوَيندنطةييةءةمسوَلمانان ثةيوةنديكردنى لةخاضثةرستييةكانةءةء جةنطة لةئيسالمييةكان، زانستة طواستنةءةىعةرةبي فــَيــرى ــةرخــؤى ئ جالؤ لة بةدءر ئيسالمى نمونةى كردءنمونةيةكى ءةك هةنوي كة خورافةجولةكة مةسيحىء ضاكساءى

هةبوء. (ئيسبينوزا)هوس يةحيا ضاكسازي يةكةمكتَيب تةنها دةســةآلتــى كة بــوء

ئةءرءثـا ضــاكـســازى ئــــــــــــايـيـنى لـة

62009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

ئةءرءثيدا هؤشيارى لة ئايينى ضاكسازى بزءتنةءةى

لة فةلسةفةى كة نةبوء بةدءر ئيسالميية نمونة لةء

بآلءبوءيةءة خوَيندنطةييةءة دءاترى

Page 20: Rozhnama

جاندارى زاطرؤس ئامادةكردنى:

١٩٩٩ى فيبريوةرى ١٤ى بةرةبةيانى لةكة كاتَيك لةمةوبةر، ساأل دة واتا زاينى،ناوةإاستى بةهَيز تةقينةوةى زنجيرةيةكئؤزبةكستانى وآلتى ثايتةختى تاشكةند، شارى(١٠٠) لة زياتر ـــوذراوء ك ١٦ هــةذانــدوروداوةى ئةم مَيذوو لَيكةوتةوة، بريندارى رؤذانة، سادةء روداوَيكى ضوارضَيوةى لة نةئاسؤى دةركةوتنةكانى يةكةم وةك بةَلكو

نوسييةوة. ئاسياى ناوةإاست لة تيرؤريسملةناو تيرؤريسم وشةى ئةوكات هةَلبةتةبةآلم نةبوو، باو وةها ناوضةكة، خةَلكانىنيشتمانى وةك ناوةإاست ئاسياى ئةمإؤكةهةندَيك كة دةناسرَيت، توندإةوةكان طروثةتوندوتيذى لة ترسناك كارنامةيةكى لةمانةسنورى تةنانةت لةمانة هةندَيك وَينادةكةن،طةياندووةتة خؤيان تيرؤريستييةكانى كارةثةرةشيان ناوةإاستء ئاسياى دةرةوةى

ثَيداوة.تؤمةتبار لةمةوبةر ساأل دة كة طروثةى ئةوتةقينةوةكانى زنجيرة ئةنجامى بة بوون(بزوتنةوةى ئَيستاكة بةناوى طروثى تاشكةند،سةركردةى ناسراون)، ئؤزبةكستان ئيسالمىثَيشتر نمانطنى)ية، (جومعة ناوى كة طروثة ئةمثَيشوو سؤظيةتى سورى سوثاى سةربازَيكىسوثايةء ئةم ريزى لة خؤيدا لةكاتى كة بوو

جةنطابوو. ئةفغانييةكان موجاهيدة لةدذىلةمةوبةرى ساأل دة تةقينةوةكانى ثَيشســةركــردةى نمانطنى جومعة تاشكةند،مادة هؤشبةرةكان قاضاخضيية لة دةستةيةكباشورى لة ئةفغانستانء باكورى لة بوو

دةدا. ئةنجام ضاالكيان قةرقيزستانبةناوبانطى نوسةرى رةشيد، ئةحمةدراديــؤى لةطةأل وتووَيذَيكدا لة ئؤزبةك،كة دةكات خاَلة بةم ئاماذة ئازاد، ئةوروثاى

(بزوتنةوةى جوَلةكانى ضاالكىء ناوةندىلة كة (فةرغانة)ية ناوضةى ئؤزبةك)، ئيسالمىتاجيكستان قةرقيزستانء تا ئؤزبةكستانةوةروخاندنى سةرةكيان ئامانجى هةية، درَيذةىسةرؤك ئؤف)، كةريف (ئيسالم حكومةتى

ئؤزبةكستانة. سيكؤالرى كؤمارىبة كة دةكاتةوة تةئكيد رةشيد ئةحمةد لةسةر كاريطةرى بابةتَيك، وةها واقيعيبوونى(كةريم بَيتء طةر لَيدةكةوَيتةوةء ناوضةكة فةرغانة ناوضةى لة بةشَيك بإوخَيتء ئؤف)ئيسالمى بزوتنةوةى دةسةآلتى ذَير بكةوَيتةكات، تَيثةإبوونى بة ئةوكات ئؤزبةكستان،ذَير دةخــةنــة ــاوةإاســت ن ئاسياى طشت

ضةثؤكةى خؤيان.بؤ ئةمريكا هَيرشةكانى سةرةتاى لة قورسى طورزى طروثة ئةم ئةفغانستان، سةرناوضةكة لة طروثة ئةم ئةندامانى لَيكةوتء ئاسياى رويانكردة هةندَيكيان رايانكرد،ناوضة بــةرةو هةندَيكيشيان نــاوةإاســتء

رايانكرد. ثاكستان باكورى عةشايرييةكانىبزوتنةوةى كة هةية ئةمة دةنطؤى ئَيستاكةخؤى سةرلةنوآ ئؤزبةكستان ئيسالمىكؤكردووةتةوةء هَيزةكانى سازداوةتةوةءضاالكى ثاكستان وةزيرستانى ناوضةى لة

دةنوَينَيت.ثةلى تر ناوضةكانى بــةرةو طروثة ئةمترى تيرؤريستى طــروثــى هاويشتوةءدروستكردووة،كةطروثىبزوتنةوةىئيسالمىئةوةية ئامانجي لةمانةيةء يةكَيك توركستانناوضةى لة كة بةربآلودا ناوضةيةكى لة تاتا ضين ئؤيغؤر)ى جيانط (ذين ئؤتؤنؤمىدةطرَيتةوة، خةزةر زةرياى كةناراوةكانى ياساكانى بةرثابكاتء ئيسالمى حكومةتى

لة ناوضةكةدا بةرثابكةن. شةريعةترةخــنــةى كــة ــة طــروث ــةم ل ــر ت لقَيكى ئةَلمانيا، بةتايبةت ئةوروثا دَلى ناو كردووةتةئيسالميية) جيهادى (يةكطرتووى ــاوى ن

هَيرشى زنجيرةيةك بةرثرسيارَيتى كةساأل ثَينج لة بؤخارا تاشكةندو لة تيرؤريستى

ئةستؤ. طرتووةتة لةمةوبةرىطروثى هةندَيك ناوةإاستدا ئاسياى لةبةيات) (طروثى بةناو طروثى وةك تيرؤريستىترسناكترينء لة يةكَيك كة تاجيكستانة، لةدَيتة تيرؤريستييةكان طروثة توندترينناوضةكانى لةسةر هَيرشةكانيان ئةذمارءتر طروثَيكى كــؤكــردووةتــةوة. بضوكترداجان كة تةحرير)ة (حيزبى بةناو طروثىتؤذينةوةكانى بةشى سةرؤكى شوبرالين،ناوى هاروارد، زانكؤى لة ناوةإاست ئاسياى

شاراوة. هَيزَيكى مةزهةبى دةنَيتئامانجى كة دةكات ئاماذة شوبرالين بةإَيزرذَيمةكانى دذايةتيكردنى تةحرير) (حيزبىئةنجامى لةإَيى لةناوبردنيانة دواتر ئَيستاو

شاراوة. ئؤثةراسيؤنىقةزاقستانء تا قرقيزستان تاجيكستانء لةزةريـــاى ــى ــان ــاراوةك ــةن ــرى ك ــى ت ــان وآلتخؤرئاوا، باكورو خؤرهةآلتء لة خــةزةرلة هةندَيك ماوةيةك هةرضةندة دةوَلةتاندةكةن، سةركوت يا قؤَلبةست تيرؤريستةكانبوارةدا وآلتانة لةم ئةم ناتةواوى هةوَلى بةآلمناوضةكة ميانإةوةكانى طروثة بؤ بــوارىرةوتَيكى طرتنةبةرى بؤ كة خؤشكردووة خةَلكانى ثَييةش بةم بوَيرتربنء توندإةوانة،بةكاربهَينن، بزوتنةوةكةياندا لةناو توندإةوئاسياى ناوةإاست وآلتى ضةند لة ئَيستاكةشلة ئةمة بن. ئةندام هاوبةشء حكومةتدا لةناوةإاست، ئاسياى دةوَلةتانى كة حاَلَيكدايةلةدذى يةكتر هاوكاريكردنى لةكاتى تةنانةتكةفايةتى بةبآ يةكتر تيرؤريسميشدا،يةك ئاراستةى رةخنة دةكــةنء تؤمةتبارتيرؤريسم هةستةكانى هةمانكاتدا لة دةكةن،ثةرةدةسَيننء ناوضةكةدا لة جاران لة زؤرترنةدارو خةَلكانى لةسةر دةبَيت كاريطةريان

ناوضةكة. هةذارى

82009/3/9 دووشةممة (422) ذمــارة[email protected]

ناوةأاست ئاسياى لة تيرؤريسم،