rup 11002 214 20004 00001 tn postx kaft splits · uitvoeringsplan afbakening grootstedelijk gebied...
TRANSCRIPT
TOELICHTINGSNOTAMaart 2011
RUP Post XRUP
DistrictBerchem
COLOFON
AG STADSPLANNING ANTWERPEN
� Directeur proces projectregie Hardwin De Wever
� Programmaleider Groene Singel & projectleider Berchem station Kitty Haine
� Projectleiders Groene Singel & projectmedewerker Berchem station Britt Niemans (mobiliteit) & Stijn De Vleeschouwer (landschap)
STADSONTWIKKELING_BELEID_RUIMTELIJKE ORDENING
� Programmaleider Generiek Beleid Katlijn Van der Veken
� Projectleider ontwerpend onderzoek Peter Claeys
� Planologisch ambtenaar Frank De Bruyne
� Secretariaat Bedrijfseenheid Stadsontwikkeling Francis Wellesplein 1, 2018 Antwerpen tel +32 3 338 23 81 [email protected]
_INHOUD
RUP Post X
2
1 INLEIDING...................................................................................................................................................4
1.1 Aanleiding ......................................................................................................................................4
1.2 Situering van het plangebied..........................................................................................................4
2 BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE TOESTAND ...............................................................................5
2.1 Fotoreportage.................................................................................................................................6
2.1.1 Postsorteercentrum ........................................................................................6
2.1.2 Station en stationsplein ..................................................................................6
2.1.3 Langzaam verkeersverbinding tussen spoorweglichaam en Post X..............6
2.1.4 Borsbeeksebrug – Singel – Posthofbrug........................................................6
3 JURIDISCHE PLANNINGSCONTEXT........................................................................................................7
3.1 GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen......................................................................7
3.2 Milieu Effecten Rapport (MER) ......................................................................................................8
4 VISIE..........................................................................................................................................................10
4.1 Strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) ‘Antwerpen Ontwerpen’.....................10
4.2 Synthesenota Groene Singel ‘Durven dromen van een Groene Rivier’.......................................11
4.3 Werkhypothese Top- en kantoorlocatie Berchem station ............................................................13
4.4 Parkeervisie stationsomgeving Berchem.....................................................................................14
5 VAN VISIE NAAR STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN ..........................................................19
5.1 Doelstelling en strategie...............................................................................................................19
5.2 Aanvullingen en aanpassingen ten opzichte van het GRUP........................................................19
5.3 Verantwoording van de aanpassingen en aanvullende voorschriften..........................................23
5.3.1 Aanduiding verbinding voor langzaam verkeer ............................................23
5.3.2 Aanvullend bijzonder voorschrift mbt grootschalige detailhandel ................25
5.3.3 Bestemmingszone gemengde functies (Ge) en aanduiding hoofdfunctie....26
5.3.4 Toevoeging criterium mbt omgevingskwaliteit .............................................27
5.3.5 Terminologische aanpassingen....................................................................28
6 REGISTER VAN DE PERCELEN DIE MOGELIJKS IN AANMERKING KOMEN VOOR
PLANSCHADEVERGOEDING, PLANBATENHEFFING, BESTEMMINGSWIJZIGINGS- COMPENSATIE OF
COMPENSATIE INGEVOLGE BESCHERMINGS-VOORSCHRIFTEN................................................................29
_INHOUD
RUP Post X
3
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
4
1 INLEIDING
1.1 Aanleiding
De stad heeft ambitie voor de omgeving van Berchem station. Het project werd opgenomen in de bindende bepalingen van het s-RSA als 1 van de 15 hefboomprojecten waaraan een hoge prioriteit gegeven wordt voor de implementatie van het actief beleid. Ook in de investeringspromotie van Antwerp Headquarters is Antwerp Berchem 1 van de 4 kantoorlocaties die sterk gepromoot worden in binnen- en buitenland.
Het RUP Post X is slechts een onderdeel van wat een RUP Top- en kantoorlocatie Berchem station moet worden. De aanleiding om dit deel-RUP versneld en enigszins beknopt op te maken is de goedkeuring van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen dd. 19 juni 2009 (incl. de gedeeltelijke intrekking dd. 4 september 2009) waarin Post X als gebied voor stedelijke activiteiten werd opgenomen.
Om de stedelijke visie door te vertalen en ongewenste ontwikkelingen tijdens het onderzoeksproces ifv een uitgebreid RUP Top- en kantoorlocatie Berchem station te voorkomen is het noodzakelijk om op korte termijn het GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen voor het deelgebied Post X op een aantal vlakken te verfijnen.
1.2 Situering van het plangebied
Het plangebied van het RUP Post X ligt in de onmiddellijke omgeving van Berchem station. Het plangebied wordt afgebakend door de Singel (R10), de Borsbeeksebrug, de Ring (R1) en de spoorweg.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
5
2 BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE TOESTAND
De stationsomgeving Berchem wordt doorsneden door belangrijke infrastructuren zoals de verhoogde spoorweg, de verdiept gelegen Ring en de Singel.
Ondanks het feit dat in 2005 het stationsplein van Berchem heraangelegd werd wordt de stationsomgeving nog steeds in grote mate gekenmerkt door een gebrekkige samenhang. De Posthoflei wordt momenteel heraangelegd in samenhang met het stationsplein en de Statiestraat-Driekoningenstraat. De kwaliteit van de publieke ruimte van de Singel, de Borsbeeksebrug, de Posthofbrug en de langzaam verkeersverbinding tussen de wijk Groenenhoek en het station blijft echter ondermaats. Naast de verharde ruimten zijn er in de stationsomgeving ook heel wat groene ruimten aanwezig zoals Rodekruislaan/Berchem sport, natuurgebied Wolvenberg en de bermen van de Ring.
Het postsorteercentrum x staat op een sleutelpunt tussen groene en verharde ruimte. Het solitaire gebouw is beeldbepalend in de omgeving en vormt zowel langs de Ring als langs de Singel een herkenningspunt. De kleinschalige gevels langs het stationsplein zijn net als grote delen van de achterliggende wijk Zurenborg beschermd als stadsgezicht. Aan de overzijde van de Ring staan een aantal flatgebouwen in het bermenlandschap. Ook in de gebouwde omgeving is er in de stationsomgeving weinig tot geen samenhang.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
6
2.1 Fotoreportage
2.1.1 Postsorteercentrum
2.1.2 Station en stationsplein
2.1.3 Langzaam verkeersverbinding tussen spoorweglichaam en Post X
2.1.4 Borsbeeksebrug – Singel – Posthofbrug
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
7
3 JURIDISCHE PLANNINGSCONTEXT
3.1 GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen
In uitvoering van de bindende bepalingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) worden de stedelijke gebieden afgebakend om er ruimte te voorzien voor wonen, werken, groen, recreatie en andere stedelijke activiteiten.
De Vlaamse regering heeft op 19 juni 2009 het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen definitief vastgesteld.
Met dit plan stelt de Vlaamse Regering twee zaken voor:
(1) een afbakeningslijn die aangeeft waar de stedelijke ontwikkeling van het Antwerpse in de toekomst kan gebeuren;
(2) aanpassingen aan de stedenbouwkundige voorschriften op verschillende locaties om nieuwe ruimte te creëren voor wonen, werken, verkeersinfrastructuur stadsbossen en stedelijk groen.
Ook de voormalige postgebouwen Post X aan het station van Berchem worden opgenomen in een deelplan. In de toelichtingsnota van het GRUP wordt de visie op de ontwikkeling van het deelgebied Post X als volgt verwoord:
De omgeving van Berchem station heeft grote potenties binnen het grootstedelijk gebied Antwerpen en werd in het afbakeningsproces opgenomen als een pool van internationaal niveau. De stationsomgeving is daardoor één van de prioritaire locaties voor het grootstedelijk aanbodbeleid. Het voormalig postgebouw kan een significante rol spelen in de ontwikkeling van de stationsomgeving.
Gezien de strategische ligging binnen het grootstedelijk gebied, de zichtlocatie aan de ring en de omvang van het gebied is een ontwikkeling met regionale functies wenselijk. De regionale ontwikkeling kan verschillende functies inhouden. Er wordt daarom geopteerd om het gebied een gemengde functie te geven waarin zowel kantoren, bedrijvigheid, recreatie en andere stedelijke functies mogelijk zijn.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
8
3.2 Milieu Effecten Rapport (MER)
Als onderdeel van de procedure voor het GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen werd een plan-MER opgemaakt. Op basis van de effectbespreking stelt het plan-MER enkele milderende maatregelen voor. Deze werden verwerkt in de stedenbouwkundige voorschriften en het GRUP, in het kader van het gevolgde integratiespoor.
Maatregel Doorwerking in het GRUP: De restcapaciteit op de Singel is onvoldoende om sterk verkeersgenererende activiteiten te kunnen opvangen. Gezien de ligging op een knooppunt van openbaar vervoer (tram, trein, bus) vormt dit niet noodzakelijk een knelpunt. Een sterke oriëntatie van het programma voor de site op een ontsluiting via het openbaar vervoer is noodzakelijk. Dit betekent dat een hypermarkt niet wenselijk is op deze locatie, gezien deze functie onvoldoende kan ontsloten worden via het openbaar vervoer. Kantoren en/of congresruimte – al dan niet gekoppeld aan een hotel – zijn daarentegen wel potentieel geschikt. Een woonfunctie is niet wenselijk, wegens de hoge huidige geluidsbelasting vanwege het wegverkeerslawaai van de R1.
De verordenende bestemmingsvoorschriften worden aangepast aan deze inzichten: logistiek, groothandel en bedrijven met een hoog mobiliteitsprofiel en/of een grote parkeerbehoefte worden uitgesloten. Wonen wordt toegelaten aangezien deze functie architecturaal kan worden afgeschermd van de ring. Woningen kunnen georiënteerd worden naar de Singel en het stationsplein, wat een bijkomende sociale controle oplevert voor de buurt. Bij de beoordeling van de stedenbouwkundige vergunning wordt als beoordelingscriterium opgenomen: ruimtelijk stedenbouwkundige maatregelen in het kader van de verkeersafwikkeling inzake commercieel verkeer en de afstemming ervan op de bewoning en het functioneren van de Singel.
Zowel ten opzichte van de Singel als ten opzichte van de R1 is de locatie Post X een belangrijke zichtlocatie. Vervanging van de bestaande bebouwing door één of meerdere nieuwe gebouwen met architecturale uitstraling en voeling met de specifieke landschappelijke context kan een opwaardering betekenen ten opzichte van de bestaande toestand.
Er is verordenend opgenomen dat elke aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning zal worden beoordeeld aan de hand van een aantal criteria. Voor deze plek is als criterium opgenomen de afwerking van de gebouwen en de architecturale bakenfunctie langs de R1. Ook is verordenend opgenomen dat het volgende inrichtingsprincipe dient gerespecteerd te worden: gebouwen langs de R1 en de Binnensingel (R10) dienen zodanig te worden geschikt dat zij de indruk van één architectonisch en stedenbouwkundig geheel geven ter ondersteuning van de bakenfunctie.
De herinrichting van de Singel zal anderzijds wel de opportuniteit bieden om de barrièrewerking van de Singel op het heffen en het deelgebied beter te doen aansluiten op de stationsomgeving en in die zin de bereikbaarheid te verbeteren. Afstemming tussen deze herinrichting en de voorliggende stedelijke ontwikkeling is dan ook wenselijk.
Er is verordenend opgenomen dat het volgende inrichtingsprincipe dient gerespecteerd te worden: een functionele en ruimtelijk kwalitatieve relatie creëren tussen het plangebied en het stationsplein van Berchem station.
In hoofdstuk 2.3 van het Ruimtelijk Veiligheidsrapport werd de impact van Sevesoinrichtingen op de geplande ontwikkelingsgebieden onderzocht. In alle gevallen liggen bestaande woongebieden of kwetsbare functies dichter bij de Seveso-inrichtingen dan de geplande ontwikkelingsgebieden. De geplande ontwikkelingen hebben bijgevolg geen bijkomende determinerende impact op de Seveso-inrichtingen. In hoofdstuk 3 werden de geplande bedrijventerreinen of gebieden voor stedelijke activiteiten onderzocht. Voor dit projectgebied wordt uitgegaan van verweven bedrijven en recreatie, er wordt aangegeven dat er geen Seveso-inrichtingen toegelaten mogen worden.
- Geen vraag tot wijziging van de planopties. - Er worden geen Seveso-inrichtingen toegelaten
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
9
Met de goedkeuring van het besluit betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s door de Vlaamse Regering op 12 oktober 2007, moet de initiatiefnemer van een plan met – mogelijk – aanzienlijke milieueffecten, zoals bijvoorbeeld ruimtelijke uitvoeringsplannen, deze milieueffecten en eventuele alternatieven in kaart brengen.
Op basis van artikel 2 uit het “Decreet houdende wijziging van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid en van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu, wat de verplichting tot het opstellen van een milieueffectrapportage betreft” (dd. 8/5/2009), wordt een ontheffing van de plan-MER-plicht beoogd.
Op basis van dit artikel 2 kan een ontheffing door de administratie worden verleend, indien het voorgenomen plan of programma een uitwerking, wijziging, herziening of voortzetting inhoudt van een plan of programma, waarvoor reeds eerder een plan-MER werd goedgekeurd, en een nieuw plan- MER redelijkerwijze geen nieuwe of extra gegevens betreffende aanzienlijke milieueffecten kan bevatten.
Het voorliggende RUP Post X betreft een verfijning van het van kracht zijnde GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen, waarvoor reeds een goedgekeurd plan-MER werd opgesteld en omwille van de lichte verstrenging van de voorschriften zal een nieuw plan-MER geen nieuwe elementen naar voren brengen. Op basis van deze elementen en het hierboven vernoemde artikel 2 wordt ontheffing van de plan-MER-plicht beoogd.
Op 20.01.2010 werd een verzoek tot ontheffing van de plan-MER-plicht verstuurd naar de dienst MER. Een antwoord wordt verwacht tegen eind februari 2010.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
10
4 VISIE
4.1 Strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA) ‘Antwerpen Ontwerpen’
Het strategisch ruimtelijk structuurplan Antwerpen, het s-RSA, werd definitief goedgekeurd door de Bestendige Deputatie op 22 december 2006.
Het postsorteercentrum situeert zich in de strategische ruimte van de Groene Singel en vormt een onderdeel van het top- en kantoorlocatie Berchem station. De overkoepelende doelstelling van het s-RSA is de uitbouw van een kwalitatieve en stevige stationsomgeving via een geïntegreerd programma dat betrekking heeft op het station, de openbare ruimte (Posthoflei, aansluitingen Statiestraat, E. Rykaertsplein, …) en de site van het postsorteercentrum.
Over het postsorteercentrum zelf stelt het s-RSA:
• Het gebouw moet een nieuw gemengd programma krijgen, in hoofdzaak kantoren en een grote stedelijke en publieke, semi-publieke functie als toplocatie. De nabijheid van een hoofdstation, de groene Singel en de Ring zijn hierbij de hoofdmotieven.
• De verweving van beide hoofdfuncties is een bijzonder aandachtspunt en dit moet onderzocht worden in twee dimensies: zowel boven elkaar als naast elkaar.
• Een aantal residentiële eenheden behoort tot de mogelijkheden maar is ondergeschikt.
• Ook een beperkt buurtverzorgend winkelaanbod is mogelijk, maar mag de twee bestaande winkelstraten (Driekoningenstraat/Statiestraat en Gitschotelei) niet ontwrichten; een shoppingcentrum is dus niet toegelaten.
• Andere cultuurrecreatieve voorzieningen zijn aan te bevelen. • Naast het benutten van het openbaar vervoer, moet de ontsluiting via de
vernieuwde Ring - Singel onderzocht worden, evenals de mogelijkheid van het ontwikkelen van een ondergrondse randparking. Het aanbieden van gemeenschappelijke parkeerplaatsen voor de buurt wordt hierbij aangemoedigd.
• Bijzondere aandacht moet gaan naar het publiek domein en de relatie met het E. Rijkaertplein, de doorwaadbaarheid (vb. sokkelgebouw) en groen.
• Bedoeling is een architecturale unit te ontwerpen, als één van de verschillende monumentale solitairen langs de Singel. Een gelijkaardige frontvorming met bvb. de nieuwe gebouwen van Nieuw Zurenborg kan worden gestimuleerd. Hierbij kan het bestaande skelet van het gebouw behouden blijven of volledig vervangen.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
11
4.2 Synthesenota Groene Singel ‘Durven dromen van een Groene Rivier’
Op 4 september 2009 keurt het college de synthesenota Groene Singel ‘Durven dromen van een Groene Rivier’ goed als kader voor verdere ontwikkelingen in deze ruimte. 11 concepten mbt infrastructuur, landschap en bebouwing vormen de ruggengraat van de stedelijke visie. Voor het RUP Post X is het bebouwingsconcept voor de top- en kantoorlocaties het meest relevant voor de verdere uitwerking van het project.
Het concept vertrekt vanuit de analyse dat zich in de strategische ruimte naast de woontorens in de buitenrand nog een aantal (clusters van) beeldbepalende solitaire gebouwen situeren zoals het voormalige postsorteercentrum. Ze bepalen en ritmeren in grote mate het beeld van de stad dat de toevallige passant op de snelweg opbouwt. De gebouwen bieden vandaag of in de toekomst plaats aan belangrijke programma’s met een bovenlokale verkeersattractie. En hoewel ze zich sterk manifesteren langs de snelweg, zijn ze vaak moeilijk bereikbaar vanuit dit systeem.
Anderzijds is de volledige zone langs de Singel, door de relatief goede bereikbaarheid met de auto en het parallelle systeem van Ring en Singel, uitgegroeid tot één grote kantoorlocatie. Met tot gevolg de nodige parkeerdruk en veel bovenlokaal verkeer op de Singel. In het Structuurplan wordt deze wildgroei een halt toegeroepen door de selectie van een beperkt aantal top- en kantoorlocaties, zoals Berchem station, gericht op de openbaar vervoersknopen.
De in het Structuurplan geselecteerde top- en kantoorlocaties worden binnen de concepten van de Groene Singel ontwikkeld als “Keien in de Groene Rivier”. Het zijn compact afgebakende ontwikkelingen met een hoge densiteit, waardoor de belangrijke open ruimte tussen binnen- en buitenstad zoveel mogelijk gespaard kan worden.
De “Keien” zijn gericht op de openbaar vervoersknopen en geënt op een parkeersysteem dat bij voorkeur rechtstreeks ontsloten wordt via de Ringweg. Hierdoor wordt het lager wegennet en de omliggende wijken gevrijwaard van bovenlokaal verkeer. De ontsluiting van het onderliggend parkeersysteem, zal samen met de verdere uitwerking van het Vlaamse mobiliteitsproject voor de Ring moeten verlopen.
In de top- en kantoorlocaties worden functies met een bovenlokale uitstraling en/of verkeersattractie ingeplant. Zo kan een maximale modal shift bewerkstelligd worden ten voordele van het openbaar vervoer. Bovendien wordt het reeds bestaande, door markante gebouwen geritmeerde beeld van op de snelweg, verder versterkt als visitekaartje van de stad. Om de handelsfunctie van de omliggende winkelstraten niet te ondermijnen, worden retailconcepten zoals shoppingcentra en hypermarkten uitgesloten.
Ter hoogte van de top- en kantoorlocaties ontstaat een vernauwing in het landschap en komt de gebouwde omgeving van binnen- en buitenstad bij elkaar. Toch moet bij de verdere uitwerking van deze locaties, een minimale doorstroming en continuïteit van het bermenlandschap verzekerd worden en een gunstig effect op de omgevingskwaliteit (lucht en geluid) voorop staan. De compositie en de materialisatie van de gebouwen (geluidsabsorberende gevelmaterialen, groendaken, …) zal daarin een belangrijke rol spelen.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
12
Conceptkaart Groene Singel : Top- en kantoorlocaties “Keien in de groene rivier”
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
13
4.3 Werkhypothese Top- en kantoorlocatie Berchem station
Rekening houdend met de visie voor de stationsomgeving Berchem in het s-RSA en het studiewerk dat reeds werd geleverd in het kader van een Masterplan Groene Singel werd, onder voorbehoud van bijkomend mobiliteitsonderzoek, een eerste ruimtelijk scenario als werkhypothese aangenomen op het college van 16 mei 2008.
In dit scenario wordt uitgegaan van de ontwikkeling van de stationsomgeving Berchem als top- en kantoorlocatie onder de vorm van een dwarsstrip over de Ring met de Posthoflei als ruggengraat.
Reeds vergunde projecten, zoals de Veldekens en City Link, worden op die manier mee opgenomen in deze ruimtelijke configuratie. Wolvenberg en Rode Kruislaan vormen als belangrijke groenprojecten een stop op de ontwikkeling in de langsrichting van Singel en Ring.
Top- en kantoorlocaties, zoals Berchem station, moeten maximaal bediend worden vanuit het openbaar vervoer. Om de Nieuwe Singel lokaal te kunnen houden zijn er echter ook voldoende aansluitingscomplexen op de ringweg noodzakelijk. In het studiewerk van tv SAM rond de Groene Singel (2003/2004) wordt ter hoogte van Berchem station een nieuw aansluitingscomplex voorzien. Binnen de werkhypothese van de stad wordt een nieuw aansluitingscomplex best ingepland op de Posthofbrug. Op die manier kan het bestemmingsverkeer voor de top- en kantoorlocatie de parking bereiken zonder de Nieuwe Singel te belasten.
Bijkomend onderzoek naar de mobiliteitseffecten, de technische haalbaarheid, (ruimtelijke) impact, … is echter noodzakelijk om hieromtrent een onderbouwde beslissing te kunnen nemen. De stad heeft eind mei 2008 via een collegiale brief dan ook bijkomend onderzoek rond de knoop Berchem station gevraagd aan BAM.
Concepttekening : Top- en kantoorlocatie Berchem station – dwarsstrip
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
14
4.4 Parkeervisie stationsomgeving Berchem
Een nieuwe grootschalige ontwikkeling in een bovenlokale stationsomgeving vraagt een mobiliteits- en parkeervisie. Niet enkel voor de ontwikkeling zelf, maar
op maat van de stationsomgeving en binnen een ruimer kader. Op 4 maart 2011 heeft het college een parkeervisie voor de stationsomgeving Berchem goedgekeurd.
Om te komen tot een onderbouwde parkeervisie werd vertrokken vanuit een analyse van de stationsomgeving en verschillende mobiliteitsstudies:
- parkeeronderzoek, Vectris – feb. 2010
- enquête Antwerpen-Berchem, B-Holding – aug. 2010
- MER Afbakening Grootstedelijk Gebied, Grontmij – 2008
- MOBER City Link, Tritel – 2002
- Mobiliteitstoets programma Robelco, Tritel - 2007
Op basis van deze inzichten werd een parkeervisie op maat van de stationsomgeving uitgewerkt en in verschillende werkgroepen afgestemd met de betrokken stedelijke diensten en bedrijven (de diensten mobiliteit, stedenbouwkundige vergunningen, ruimtelijke planning en het GAPA).
4.4.1. Analyse van de stationsomgeving
1. Bescherming van de omliggende woonwijken noodzakelijk
Vandaag is het stedelijk parkeerbeleid ter hoogte van Berchem Station beperkt tot het gebied intra-muros en een gedeelte van de Singel en de radialen. GAPA geeft aan dat door de inwoners van de wijken extra-muros (Groenenhoek/Nieuw Kwartier) reeds melding wordt gemaakt van parkeerdruk door pendelaars die gebruik maken van de gratis parkeerplaatsen in de woonwijk.
2. Werking publieke ruimte verbeteren
De stationsomgeving Berchem is een bovenlokaal en multimodaal knooppunt. De afwikkeling van en uitwisseling tussen de verschillende modi loopt echter niet optimaal:
- de ondergronds georganiseerde Kiss&Ride blijkt onvindbaar; - reisbussen hebben geen echte halteplaats waardoor reizigers vaak de
fiets- en voetpaden blokkeren en/of geen gebruik kunnen maken van de stationsfaciliteiten;
- op sommige plaatsen worden fiets-, voetpad en bushalte wegens plaatsgebrek gecombineerd;
- ….
De beperkte beschikbare publieke ruimte in de stationsomgeving dient verdeeld te worden onder de verschillende modi. Vandaag is er een grote ruimte-inname door de auto en een groot aandeel gratis parkeerplaatsen op het openbaar domein. Deze situatie stimuleert het autogebruik in plaats van de overige modi.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
15
Dit wordt bevestigd door het parkeeronderzoek van Vectris en de stad waaruit een lage bezetting van de aanwezige (betaal)parkings (Q-Park Berchem-Station en B-Parking Antwerpen-Berchem) en een hoge bezettingsgraad van de gratis parkeerplaatsen op het openbaar domein (langsparkeren Singel en radialen) bleek. Uit een recente enquête van de NMBS blijkt dat pendelaars die de wagen kiezen als voor-/natransport (12,7 % van de opstappende reizigers) gretig gebruik maken van de gratis parkeerplaatsen (55% van de autogebruikers). Dit heeft als gevolg dat onnodig autoverkeer naar de stationsomgeving wordt getrokken. Het aanbod aan gratis parkeerplaatsen lokt bovendien een oneigenlijk gebruik van de publieke ruimte uit voor het stallen van vrachtwagens, langparkeerders, …
3. Ontwikkeling top- en kantoorlocatie Berchem Station wenselijk
Zowel het planMER van het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied als andere mobiliteitsstudies die de laatste jaren in functie van de stationsomgeving Berchem werden opgemaakt, wijzen uit dat de grenzen van de huidige weginfrastructuur bereikt zijn.
Een bijkomende ontwikkeling zal nieuwe verkeersstromen aantrekken, congestie veroorzaken en zowel de doorstroming als bereikbaarheid van de stationsomgeving hypothekeren. Naast de postsite is ook het perceel van de huidige B-Parking Antwerpen-Berchem ontwikkelbaar (zone voor gemeenschapsvoorzieningen in gewestplan) en kan de tweede fase van het City Link project aan de overzijde van de Ring op korte termijn gebouwd worden. Voor nieuwe ontwikkelingen in de stationsomgeving dient bijgevolg een multimodale oplossing te worden gezocht.
4.4.2. Een parkeervisie voor de stationsomgeving Berchem
Uit de analyse van de stationsomgeving komen drie doelstellingen naar voor.
1. Beschermen omliggende woonwijken 2. Werking publieke ruimte verbeteren 3. ontwikkeling top- en kantoorlocatie
De parkeervisie moet in functie van de realisatie van deze doelstellingen staan. Vertrekkende van de vaststelling dat de grenzen van de restcapaciteit van de weginfrastructuur in de stationsomgeving bereikt zijn moeten in deze parkeervisie 3 elementen samengaan:
1. een parkeerregime voor de omliggende woonwijken
Het parkeerbeleid in een straal van 800 meter (= wandelafstand op +/- 10 minuten) rondom het station moet erop gericht zijn om langparkeerders (zowel pendelaars als toekomstige werknemers en bezoekers van de nieuwe ontwikkeling) te weren uit de omliggende woonwijken en de parkeerdruk op de woonwijken te verminderen. Daarbij moeten ook de woonwijken extra muros beschermd worden tegen oneigenlijk gebruik van de parkeerfunctie in de publieke ruimte.
2. een duurzame en ambitieuze modal split voor de stationsomgeving
De aanwezigheid van het station en het multimodale aanbod maken dat een ontwikkeling op deze locatie mogelijk en wenselijk is, ook al zijn de grenzen van de restcapaciteit van de weginfrastructuur bereikt. Het is daarbij wel van uitermate belang dat het gerealiseerde programma maximaal op het station en het openbaar vervoer wordt gericht.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
16
Sommige functies zijn daarvoor meer geschikt dan andere. Zo is het voor kantoren eenvoudiger dan voor bepaalde vormen van detailhandel om een hoge modal shift ten voordele van het openbaar vervoer te bereiken. Een slimme combinatie van programma waarbij niet al het verkeer in hetzelfde tijdsvenster gegenereerd wordt, is bovendien aan te raden om te vermijden dat de verkeersattractie van de nieuwe ontwikkeling volledig in de reeds drukke ochtend- en avondspits plaatsvindt.
Daarenboven wordt voor de stationsomgeving Berchem een duurzame modal split vooropgesteld, op maat van Berchem station als multimodale knoop en naar analogie met andere (kantoor- en) stationslocaties in de stad.
3. Een strenger parkeerregime voor de Singel en de radialen
Aangezien uit verschillende mobiliteitsstudies blijkt dat de restcapaciteit van de weginfrastructuur zijn grenzen bereikt heeft, is het uitgangspunt dat de parkeerbalans in de toekomst gelijk blijft.
Een strenger parkeerregime voor de Singel en de radialen is de sleutel om een aantal doelstellingen in de stationsomgeving te realiseren.
- In de eerste plaats zal een strenger parkeerregime op het openbaar domein pendelaars naar de voor hen bestemde en vandaag onderbenutte stationsparkings leiden en/of tot een meer duurzame keuze voor hun voor/natransport aanzetten en oneigenlijk gebruik van het openbaar domein (gratis reclame vanop de Ring door geparkeerde vrachtwagens op de radialen, langparkeerders, vrachtwagens, ...) tegengaan.
- Tenslotte kan de publieke ruimte efficiënter worden ingericht door systematisch voorrang te geven aan het STOP-principe en parkeerplaatsen op te heffen in functie van een meer kwalitatief openbaar domein en een duurzame, multimodale stationslocatie.
- Door een strenger parkeerbeleid te voeren in de stationsomgeving kan daarnaast een stuk restcapaciteit gecreëerd worden waardoor een beperkt aantal parkeerplaatsen aan de ontwikkeling van de top- en kantoorlocatie Berchem Station kunnen worden toegewezen.
Een strenger parkeerregime kan verschillende vormen aannemen gaande van een basisscenario tot het volledig schrappen van alle parkeerplaatsen op de Singel en radialen binnen de actieradius van het station. Afhankelijk van het gekozen parkeerregime kunnen meer of minder parkeerplaatsen worden toegewezen aan de nieuwe ontwikkelingen en ontstaat er meer of minder ruimte op het openbaar domein voor stappers, trappers en openbaar vervoer.
Onderstaand worden ter illustratie 4 mogelijke scenario’s weergegeven om de wisselwerking tussen parkeerregime, parkeerplaatsen voor de nieuwe ontwikkeling en meer ruimte voor een openbaar domein volgens het STOP-principe te verduidelijken. Allerhande tussenscenario’s zijn echter mogelijk. De scenario’s geven wel aan dat zelfs bij het strengste parkeerregime in de stationsomgeving niet meer dan 781 parkeerplaatsen kunnen worden vrijgemaakt in functie van de nieuwe ontwikkelingen.
Daarnaast dient opgemerkt te worden dat de vrijgekomen restcapaciteit gelijkmatig verdeeld moet worden over de verschillende ontwikkelbare gronden in de stationsomgeving, namelijk de postsite en het perceel van B-Parking Antwerpen-Berchem, in verhouding tot de ontwikkelbare grondoppervlakte.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
17
� 1_basisscenario
In dit scenario worden enkel 41 parkeerplaatsen geschrapt langsheen de Singel ter hoogte van het stationsplein. Dit is het absolute minimum om de publieke ruimte aan het station in te richten volgens het STOP-principe en de verschillende modi voldoende ruimte te bieden in functie van een multimodale knoop. Het schrappen van deze 41 parkeerplaatsen wordt in elk van de vier scenario’s meegenomen. Het basisscenario is beperkt tot deze ingreep. Dit betekent dat er in dit scenario 41 parkeerplaatsen toegewezen kunnen worden aan de ontwikkelingen van de top- en kantoorlocatie Berchem Station zonder de parkeerbalans te verstoren.
� 2_een strenger parkeerregime voor de Singel en de radialen
Vandaag geldt voor de Singel en de radialen een soepel parkeerbeleid met overwegend gratis parkeerplaatsen of parkeerplaatsen met een goedkoper dagtarief. Wanneer dit voor de Singel en de radialen binnen een straal van 800m (= wandelafstand op +/- 10 minuten) rondom het station verstrengd wordt tot een parkeerregime zonder dagtarief, blijkt uit het parkeeronderzoek dat de werkelijke bezetting daalt tot slechts 30 à 50%. Dit betekent dat gemiddeld 60% van deze parkeerplaatsen, of 409 parkeerplaatsen, theoretisch vrij zou komen in functie van de top- en kantoorlocatie Berchem Station.
� 3_een strenger parkeerregime voor de Singel en het schrappen van het langsparkeren op de radialen
Door op de radiale bruggen (Posthofbrug, Borsbeekbrug en Zurenborgbrug) parkeerplaatsen te schrappen ontstaat hier meer ruimte voor de andere modi en een landschappelijke inpassing. Op die manier kunnen 337 parkeerplaatsen vrijkomen in functie van de top- en kantoorlocatie.
Bijkomend wordt in dit scenario het parkeerregime langs de Singel verstrengd tot een parkeerregime zonder dagtarief zodat de bezetting daalt tot 30 à 50% en op die manier nog eens 242 parkeerplaatsen ‘vrij’ komen. Samen met de 41 parkeerplaatsen uit het basisscenario worden op die manier 620 parkeerplaatsen gecreëerd die benut kunnen worden door de top- en kantoorlocatie Berchem Station.
� 4_alle parkeerplaatsen langs de Singel en de radialen schrappen
Wanneer alle parkeerplaatsen binnen een straal van 800m rondom het station langsheen de Singel en de radialen geschrapt worden om te komen tot een optimale werking van de publieke ruimte in functie van een duurzame multimodale knoop, kunnen er voor de top- en kantoorlocatie Berchem Station 781 parkeerplaatsen voorzien worden.
4.4.3 Wisselwerking parkeervisie, programma en openbaar domein in functie van een kwalitatieve stationsomgeving
De restcapaciteit van de weginfrastructuur in de stationsomgeving heeft zijn grenzen bereikt. Dit betekent dat de parkeerbalans gelijk dient te blijven. Daarnaast geeft een analyse van de bestaande situatie aan dat de stationsomgeving vandaag niet optimaal functioneert. Via een doordachte parkeervisie op het niveau van de stationsomgeving moet het echter mogelijk zijn om de werking van de publieke ruimte te verbeteren, de woonwijken te beschermen en toch een ontwikkeling van de top- en kantoorlocatie toe te laten binnen de bestaande draagkracht. Zowel de publieke als de private partners hebben daarbij een aantal sleutels in handen.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
18
Naarmate de ontwikkelaar inzet op de realisatie van programma dat zich leent tot een modal split ten voordele van het openbaar vervoer en een slimme combinatie maakt van programma binnen- en buiten de spitsuren zal er meer programma kunnen gerealiseerd worden zonder de draagkracht van de omgeving te overschrijden.
Naarmate een strenger parkeerregime wordt ingevoerd op het openbaar domein zullen pendelaars naar de voor hen bestemde en vandaag onderbenutte stationsparkings geleid worden en/of gestimuleerd worden een meer duurzame keuze te maken voor hun voor/natransport, zal er meer ruimte vrijkomen voor inrichting van de publieke ruimte volgens het STOP-principe en kan een beperkt aantal parkeerplaatsen worden toegewezen aan de ontwikkeling.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
19
5 VAN VISIE NAAR STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN
5.1 Doelstelling en strategie
Post X is slechts een onderdeel van wat een RUP Top- en kantoorlocatie Berchem station moet worden. Dit uitgebreid RUP vraagt echter de verdere uitwerking van een aantal onderzoeksvragen die een langere studietijd vergen en/of samenhangen met de verdere uitwerking van het Masterplan Mobiliteit Antwerpen.
De aanleiding om dit deel-RUP Post X versneld en enigszins beknopt op te maken is de goedkeuring van het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen dd. 19 juni 2009 (incl. de gedeeltelijke intrekking dd. 4 september 2009) waarin Post X als gebied voor stedelijke activiteiten werd opgenomen.
Om de stedelijke visie door te vertalen en ongewenste ontwikkelingen tijdens het onderzoeksproces ifv een uitgebreid RUP Top- en kantoorlocatie Berchem station te voorkomen is het noodzakelijk om op korte termijn het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen voor het deelgebied Post X op een aantal vlakken te verfijnen. Vanuit deze dringende noodzaak is ervoor gekozen om de voorschriften die in het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen voor het deelgebied Post X werden uitgeschreven volledig over te nemen in dit RUP. Om begripsverwarring te vermijden werden wel een aantal aanpassingen ifv terminologie doorgevoerd. Daarnaast werden de voorschriften van het GRUP aangevuld met een bijkomend bijzonder voorschrift mbt detailhandel, hoofd- en ondersteunende functies, omgevingskwaliteit en de aanduiding van een verbinding voor langzaam verkeer.
5.2 Aanvullingen en aanpassingen ten opzichte van het GRUP
In deze paragraaf wordt getracht om de aanvullingen en aanpassingen ten opzichte van de oorspronkelijke voorschriften van het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen voor deelgebied Post X inzichtelijk te maken. De verantwoording van deze aanpassingen wordt weergegeven onder 4.3.
De oorspronkelijke tekst wordt in zwart weergegeven. Doorgehaalde tekst wordt geschrapt. De aanvullingen en aanpassingen worden in oranje weergegeven.
Artikel 3B.1. Gebied voor stedelijke activiteiten
Artikel 1. Zone voor gemengde functies - (Ge) – kantoren en recreatie/maatschappelijke functies
1.1 Het gebied is bestemd voor wonen, handelsactiviteiten, horeca, bedrijven, kantoren en diensten, openbare en private nuts- en gemeenschapsvoorzieningen, openbare publieke groene en verharde ruimten, socioculturele inrichtingen en recreatieve voorzieningen. Onder handelsactiviteiten wordt verstaan: ondersteunende, thematisch georiënteerde commerciële verkoopsoppervlakte in functie van een regionaal afzetgebied.
De activiteiten zijn toegelaten onder de volgende voorwaarden:
- een verweving van kantoren enerzijds en maatschappelijke en/of recreatieve functies anderzijds vormt de hoofdfunctie binnen deze zone. De overige functies zijn ondersteunend aan deze hoofdfunctie en/of de omliggende wijken.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
20
- de bruto-vloeroppervlakte van grootschalige detailhandel wordt beperkt tot 1200m²/eenheid
- bij een concentratie van handelsactiviteiten wordt de totale bruto-vloeroppervlakte van de verschillende handelsactiviteiten samen beperkt tot 15.000 m², inclusief netto verkoop handelsoppervlakte, reserve, technische en sociale lokalen, bureaus en andere handelsruimten. De minimale netto verkoopoppervlakte bedraagt 10.000 m². (gedeeltelijke intrekking door de Vlaamse Regering van 04.09.09)
De volgende activiteiten zijn niet toegelaten:
- afvalverwerkingsbedrijven - logistiek (op- en overslag, voorraadbeheer, fysieke distributie en groupage),
groothandel en bedrijven met een hoog mobiliteitsprofiel en/of een grote parkeerbehoefte.
1.2. Alle werken, handelingen en wijzigingen die nodig of nuttig zijn voor de realisatie van de bestemming zijn toegelaten voor zover ze wat schaal en ruimtelijke impact betreft verenigbaar zijn met de omgeving. Daarbij wordt ten minste aandacht besteed aan:
- De relatie met de in de omgeving aanwezige functies; - De invloed op de omgeving wat betreft het aantal te verwachten gebruikers,
bewoners of bezoekers; - De invloed op de mobiliteit en de verkeersleefbaarheid; - De relatie met de in de omgeving van het woongebied vastgelegde
bestemmingen;
1.3.Elke aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning zal worden beoordeeld aan de hand van volgende criteria:
- zorgvuldig ruimtegebruik - een kwaliteitsvolle aanleg van het plangebied - de afwerking van de gebouwen en de architecturale bakenfunctie langsheen
de R1, de Singel en de Spoorlijn - de ruimtelijk stedenbouwkundige maatregelen in het kader van de
verkeersafwikkeling inzake commercieel verkeer en de afstemming ervan op de bewoning en het functioneren van de Singel
- een gunstig effect op de omgevingskwaliteit (oa lucht- en geluidsproblematiek, maar ook fauna en flora, water, microklimaat) door middel van compositie, vormgeving en materialisatie
Minimaal volgende inrichtingsprincipes dienen gerespecteerd te worden:
- het bouwen in meerdere lagen - een functionele en ruimtelijk kwalitatieve relatie creëren tussen het plangebied,
het stationsplein van Berchem station, de Singel, het bermenlandschap langsheen de R1, de groengebieden Wolvenberg en Rode Kruislaan
- parkeren wordt gegroepeerd voor verschillende bedrijven of geïncorporeerd in het bedrijfsgebouw voor zover het beheer dit toelaat
- gebouwen langsheen de R1 en de Binnensingel (R10) dienen zodanig te worden geschikt dat zij de indruk van één architectonisch en stedenbouwkundig geheel geven ter ondersteuning van de bakenfunctie.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
21
1.4. In het gebied zijn eveneens toegelaten, voor zover de hoofdbestemmingfunctie niet in het gedrang komt, voor zover in overeenstemming met of aangewezen in de watertoets, alle werken, handelingen en wijzigingen in functie van het bereiken van de randvoorwaarden die nodig zijn voor het behoud van de watersystemen en het voorkomen van wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden toegelaten voor zover de technieken van de natuurtechnische milieubouw gehanteerd worden.
1.5. Bij vergunningsaanvragen voor een project dat een terreinoppervlakte beslaat vanaf 1 ha wordt een inrichtingsstudie gevoegd. De inrichtingsstudie is een informatief document voor de vergunningverlenende overheid met het oog op het beoordelen van de vergunningsaanvraag in het kader van de goede ruimtelijke ordening en de stedenbouwkundige voorschriften voor het gebied.
De inrichtingsstudie geeft ook aan hoe het voorgenomen project zich verhoudt tot wat al gerealiseerd is in het gebied en/of tot de mogelijke ontwikkeling van de rest van het gebied. De inrichtingsstudie maakt deel uit van het dossier betreffende de aanvraag van stedenbouwkundige vergunning en wordt als zodanig meegestuurd aan de adviesverlenende instanties overeenkomstig de toepasselijke procedure voor de behandeling van de aanvragen. Elke nieuwe vergunningsaanvraag kan een bestaande inrichtingsstudie of een aangepaste of nieuwe inrichtingsstudie bevatten.
Artikel 2. Lijn symbolisch - Verbinding voor langzaam verkeer
2.1 Bestemming
De pijl symboliseert een verbinding voor langzaam verkeer tussen de wijk Groenenhoek, de postsite en het station.
Deze verbinding is bestemd voor:
- verplaatsingen van bewoners uit de woonwijk extra-muros van/naar de postsite en het station
- verplaatsingen van bezoekers van de postsite van/naar het station
De pijl op het grafisch plan is een symbolische aanduiding die geen exacte locatie voorstelt.
2.2 Inrichting
Minimaal volgende inrichtingsprincipes dienen gerespecteerd te worden:
- de verbinding tussen de woonwijk en de postsite moet min. 1.8 m breed zijn (obstakelvrij en zonder boordsteen)
- de verbinding tussen de postsite en het station moet daarenboven gedimensioneerd worden ifv de voetgangersstromen die op piekmomenten van/naar de postsite worden verwacht
- niveauverschillen moeten zo worden uitgevoerd dat de fiets op eenvoudige wijze mee aan de hand kan (bvb dmv fietsgoot) en een goede toegankelijkheid voor de gebruikers wordt gegarandeerd
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
22
- een kwaliteitsvolle aanleg van de langzaam verkeerverbinding als onderdeel van een systeem van open ruimten in de stationsomgeving
De verbinding moet zo worden ingeplant dat:
- een logische routing ontstaat tussen woonwijk, postsite en station
- een sociaal gecontroleerde en veilige verbinding ontstaat door de wisselwerking tussen het programma (levendige gevels) en de open ruimte
- een logische aansluiting op de toegangen van het programma op de postsite, het station en de woonwijk ontstaat
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
23
5.3 Verantwoording van de aanpassingen en aanvullende voorschriften
5.3.1 Aanduiding verbinding voor langzaam verkeer
Het s-RSA pleit in de stationsomgeving Berchem voor een geïntegreerd programma dat inwerkt op het station en de publieke ruimte. In het RUP Post X wordt specifiek een verbinding voor langzaam verkeer aangeduid.
De argumentatie achter de verbinding voor langzaam verkeer komt voor uit de nood aan:
(1) een sterke relatie tussen de postsite en het station
De postsite en het station zijn van elkaar gescheiden door de Singel, die zowel door de verkeersfunctie als verdiepte ligging een belangrijke barrière vormt. Het programma van de postsite moet in belangrijke mate ontsloten worden via het openbaar vervoer en zal bijgevolg bijkomende voetgangersstromen tussen het station en de nieuwe ontwikkeling veroorzaken. Een sterkere relatie (zowel visueel als fysiek) voor langzaam verkeer tussen de postsite en het station in het bijzonder en de openbaar vervoersmogelijkheden in het algemeen is dan ook onontbeerlijk.
(2) de integratie van de bestaande langzaam verkeersverbinding tussen woonwijk, postsite en station
Langsheen het spoorweglichaam ligt vandaag een ongelijkvloerse verbinding voor langzaam verkeer die Berchem intra-muros en het stationsplein over de Singel heen, via de postsite, verbindt met de woonwijk aan de overzijde van de Ring. De kwaliteit van de verbinding laat vandaag zowel ruimtelijk, visueel als sociaal te wensen over.
Locatie: De pijl in het RUP Post X symboliseert een ongelijkvloerse verbinding tussen woonwijk, postsite en station. Het betreft een symbolische aanduiding die geen exacte locatie voorstelt. Wel is het vandaag zo dat er reeds ongelijkvloerse verbindingen over de Ring en de Singel aanwezig zijn, gekoppeld aan het spoorweglichaam. Deze zouden binnen dit project opgewaardeerd kunnen worden. Het ontwerpend onderzoek dat mbt de langzaam verkeersverbinding werd gevoerd wijst bovendien uit dat bij een meer centrale ligging van de verbinding tussen de postsite en het stationsplein een moeilijke relatie met het stationsplein ontstaat. Dit is het gevolg van de aanwezige niveauverschillen tussen de postsite en het stationsplein en de vrije hoogte die noodzakelijk is voor de verkeersfunctie van de Singel.
Dimensionering: De minimum te hanteren maatgevende passeersituatie voor de verbinding voor langzaam verkeer is 1,80m obstakelvrij (exclusief boordsteen). Dit is de maat die gehanteerd wordt voor voetpaden in het draaiboek stappers van Openbaar Domein.
De breedte van het gedeelte dat het station en post X verbindt dient gedimensioneerd te worden op basis van de bepalingen van het vademecum voetgangersvoorzieningen. Het vademecum geeft wenselijke breedtes weer in functie van het aantal te verwachten bezoekers per minuut. De dimensionering zal voor dit gedeelte van de langzaam verkeersverbinding dus in directe relatie staan tot de voetgangersstromen die op piekmomenten worden verwacht.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
24
Toegankelijkheid: Bijzondere aandacht moet besteed worden aan de toegankelijkheid van de langzaam verkeersverbinding. Een ongelijkvloerse kruising mag geen obstakel vormen voor de toegankelijkheid van rolstoelgebruikers, mensen met kinderwagens, …. Er dient onderzocht te worden of een lift en/of hellend vlak aan beide zijden een oplossing kan bieden. De verbinding is in de eerste plaats bedoeld als voetgangersverbinding. De niveauverschillen moeten echter zo worden uitgevoerd dat de fiets op eenvoudige wijze mee aan de hand kan (bvb dmv fietsgoot).
Veiligheid en sociale controle: De bestaande verbinding voor langzaam verkeer laat qua veiligheid en sociale controle te wensen over. Het feit dat zowel het station als de postsite zich met de achterzijde van het programma naar de verbinding richten is hierin een belangrijke factor. Bij een nieuwe ontwikkeling moet een sociaal gecontroleerde en veilige verbinding ontstaan door de wisselwerking tussen het programma (levendige gevels) en de open ruimte en door een logische aansluiting op de toegangen van het programma op de postsite en het station. Daarnaast moet er grote aandacht zijn voor een kwalitatieve inrichting en verlichting van de langzaam verkeersverbinding.
Onderdeel van een groter systeem: De aanduiding van deze verbinding in het RUP komt voort uit een aantal specifieke noden. De publieke ruimte en verbindingen die voor een project binnen het RUP Post X gecreëerd worden, moeten echter bedacht worden vanuit een sterke overkoepelende visie die de postsite plaatst binnen een systeem van publieke ruimte in de stationsomgeving en de stad.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
25
5.3.2 Aanvullend bijzonder voorschrift mbt grootschalige detailhandel
Binnen de voorschriften van het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen is voor Post X reeds een beperking inzake detailhandel opgenomen waarbij de totale bruto-vloeroppervlakte (BVO) van de verschillende handelsactiviteiten samen beperkt tot 15.000 m². In het bijzonder aanvullend voorschrift van RUP Post X mbt grootschalige detailhandel wordt bijkomend een maximum BVO van 1200 m²/eenheid opgelegd voor detailhandel. Dit om te voorkomen dat er bvb hypermarkten, grote supermarkten, woonwarenhuizen of andere grote trekkers in Post X worden ondergebracht.
Grootschalige detailhandel op Post X vormt immers een bedreiging op het vlak van mobiliteit. Grote handelszaken creëren een grote autoverkeerstroom en parkeerdruk. In het plan-MER GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen wordt aangegeven dat de restcapaciteit op de Singel onvoldoende sterk is om verkeersgenererende activiteiten te kunnen opvangen. Gezien de ligging op een knooppunt van openbaar vervoer vormt dit niet noodzakelijk een knelpunt. Een sterke oriëntatie van het programma voor de site op een ontsluiting via openbaar vervoer is noodzakelijk. Het plan-MER concludeert dat dit betekent dat grootschalige detailhandel zoals bvb een hypermarkt niet wenselijk is op deze locatie, gezien deze functie onvoldoende kan ontsloten worden via het openbaar vervoer. Met de invoering van het bijzonder aanvullend voorschrift mbt grootschalige detailhandel in het RUP Post X kiest de stad ervoor deze aanbeveling vanuit het plan-MER door te vertalen in het RUP.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
26
5.3.3 Bestemmingszone gemengde functies (Ge) en aanduiding hoofdfunctie
In het s-RSA wordt gesteld dat het postgebouw een nieuw gemengd programma moet krijgen dat in hoofdzaak bestaat uit kantoren en een grote stedelijke en publieke, semi-publieke functie als toplocatie. De nabijheid van een hoofdstation, de groene Singel en de Ring zijn hierbij de hoofdmotieven. De verweving van beide hoofdfuncties is in het s-RSA een bijzonder aandachtspunt.
Deze visie wordt in het RUP Post X vertaald door te kiezen voor de bestemmingszone voor gemengde functies (Ge) met daarbinnen een verweving van enerzijds kantoren, anderzijds maatschappelijke en/of recreatieve functies. Kantoren en maatschappelijke en/of recreatieve functies vormen dus samen de hoofdbestemming. De overige functies die in het GRUP Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen in deze bestemmingszone worden vermeld, blijven toegelaten maar enkel ondersteunend aan deze hoofdfunctie en/of de omliggende wijken. De keuze voor een verweving van kantoren en maatschappelijk en/of recreatieve functies als hoofdfunctie wordt versterkt door de vaststellingen in het plan-MER Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen. Hier wordt immers duidelijk gesteld dat de restcapaciteit op de Singel onvoldoende is om sterk verkeersgenererende activiteiten te kunnen opvangen. En dat een sterke oriëntatie van het programma voor de site op een ontsluiting via het openbaar vervoer noodzakelijk is. Kantoren en maatschappelijk en/of recreatieve functies kunnen daarbij eenvoudiger op het openbaar vervoer worden afgewikkeld dan bvb handelsactiviteiten. Bovendien zorgt de combinatie van beide functies ervoor dat de parkeerinfrastructuur complementair kan worden ingezet. Aangezien kantoren en publiekstrekkende functies doorgaans in een ander tijdsvenster opereren.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
27
5.3.4 Toevoeging criterium mbt omgevingskwaliteit
Als onderdeel van de visievorming rond de strategische ruimte Groene Singel werd in de loop van 2009 een ecologische studie uitgevoerd. Algemeen kan uit deze studie geconcludeerd worden dat de Strategische Ruimte Groene Singel als grootste aaneengesloten groene keten binnen de fusiestad Antwerpen een zeer belangrijke ecologische waarde heeft voor de milieuaspecten fauna en flora en microklimaat. Maar tegelijkertijd één van de meest vervuilde zones van de stad is voor wat betreft luchtvervuiling en geluidsbelasting.
Opvallend is ook dat het centrale deel van de strategische ruimte, tussen de aansluiting met de E313 en E19, zowel qua ecologische waarde en verbinding, als qua vervuiling het slechtste scoort. Dit is te verklaren door het feit dat de bermen hier vrij smal zijn, het verkeer sterk gebundeld is en bovendien ook drukker dan op de andere segmenten van de Ring. De postsite is in dit centrale gedeelte gelegen.
Bovenstaande vaststellingen worden ook bevestigd in het plan-MER Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen.
Vanuit de visie op de strategische ruimte Groene Singel wordt gesteld dat ontwikkelingen in deze ruimte zo moeten worden geconcipieerd dat ze ecologisch versterkend werken. De compositie, vormgeving en materialisatie van het project kan daartoe bijdragen (bvb groendaken, absorberende gevelmaterialen, waterinfiltratie, …). De juiste keuzes in het project kunnen tot gevolg hebben dat de omgevingskwaliteit niet enkel voor de gebruikers van Post X, maar ook voor de omgeving verbeterd, en omgekeerd. Via een bijzonder aanvullend voorschrift voegt de stad in het RUP Post X het aspect omgevingskwaliteit in de brede zin van het woord – onder andere lucht- en geluidsproblematiek, maar ook fauna en flora, water, microklimaat - toe als extra criterium waaraan de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning zal beoordeeld worden.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
28
5.3.5 Terminologische aanpassingen
De stad stelt zich tot doel om kwalitatieve RUP’s af te leveren in uitvoering van het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen. Daartoe werd in 2007 een handboek en een begrippenlijst opgemaakt als basis bij de opmaak van RUP’s.
Bij de opmaak van het RUP Post X werd ervoor gekozen om de voorschriften die in het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen voor het deelgebied Post X werden uitgeschreven integraal over te nemen en aan te vullen met een aantal bijkomende bijzondere voorschriften (zie ook 5.1 doelstelling en strategie).
Om begripsverwarring te vermijden werden in de originele tekst van het GRUP Afbakening Grootstedelijk gebied Antwerpen een aantal terminologische aanpassingen doorgevoerd. Deze werden aangegeven onder 5.2 aanpassingen en aanvullingen.
_TOELICHTINGSNOTA
RUP Post X
29
6 REGISTER VAN DE PERCELEN DIE MOGELIJKS IN AANMERKING KOMEN VOOR PLANSCHADEVERGOEDING, PLANBATENHEFFING, BESTEMMINGSWIJZIGINGS- COMPENSATIE OF COMPENSATIE INGEVOLGE BESCHERMINGS-VOORSCHRIFTEN
Overeenkomstig artikel 2.2.2. van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening dient een ruimtelijk uitvoeringsplan een register te bevatten van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, een planbatenheffing of een kapitaal-of gebruikersschadecompensatie ingevolge een bestemmingswijziging of overdruk. Aangezien er geen bestemmingswijzigingen worden doorgevoerd en er dus ook geen aanleiding is voor een planschadevergoeding, een planbatenheffing of een kapitaal-of gebruikersschadecompensatie is dergelijk register voor dit RUP niet noodzakelijk.
De regeling over de planschade is terug te vinden in artikel 2.6.1 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.
De regeling over de planbatenheffing is te vinden in artikel 2.6.4 en volgende van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.
De regeling over de kapitaalschadecompensatie is te vinden in artikel 6.2.1. en volgende van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het grond- en pandenbeleid.
De regeling over de gebruikerscompensatie is te vinden in het decreet van 27 maart 2009 houdende vaststelling van een kader voor de gebruikerscompensatie bij bestemmingswijzigingen, overdrukken en erfdienstbaarheden tot openbaar nut.
De tekst van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en van het decreet grond- en pandenbeleid kan geraadpleegd worden op www.ruimtelijkeordening.be, rubriek wetgeving. De tekst van het decreet gebruikerscompensatie kan geraadpleegd worden op www.codex.vlaanderen.be, zoekterm "gebruikerscompensatie".
Stadsontwikkelingwww.antwerpen.be
03 22 11 333