rynek energii słonecznej w polsce

Raport ConQuest Consulting – Rynek energii słonecznej w Polsce – trendy, tendencje i finansowanie

RYNEK ENERGII SŁONECZNEJ W POLSCE

RYNEK ENERGII SŁONECZNEJ W POLSCE TRENDY, TENDENCJE I FINANSOWANIE RAPORT ZAWIERA ANALIZĘ NASTĘPUJĄCYCH ASPEKTÓW:

TRENDY I PERSPEKTYWY Zmiany w strukturze energii Dyrektywa Unii Europejskiej Powierzchnia paneli słonecznych Trendy w sprzedaży Eksport polskich kolektorów słonecznych Porównanie do innych europejskich krajów Warunki naturalne BADANIE PRZEPROWADZONE PRZEZ CONQUEST CONSULTING Nastawienie w kwestii instalacji kolektorów słonecznych Profil potencjalnego nabywcy Powody warunkujące instalację paneli FINANSOWANIE Cele Plany Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju Oferta Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska I Gospodarki Wodnej Białe certyfikaty Inne rozwiązania

ConQuest Consulting ul. Opoczyńska 10/1 02-526 Warsaw [email protected] tel. +48 (22) 825 56 45 fax. +48 (22) 875 37 65 WWW.CONQUEST.PL

energia konwencjonalna

94,9%

energia odnawialna

5,1%

energia konwencjonalna

91,0%

energia odnawialna

9,0%

ŹRÓDŁA ENERGII W obecnej strukturze źródeł energii w Polsce

nadal główne miejsce zajmują źródła konwen-

cjonalne. Można znaleźć kilka wyjaśnień takiej

sytuacji. Przede wszystkim, Polska jest krajem,

gdzie węgiel jest względnie tanim i powszech-

nym paliwem (dzięki dużym krajowym złożom).

W konsekwencji, jest to główne źródło energii

dla elektrowni w Polsce. Ponadto, inwestycje

w nowoczesne rozwiązania wymagają przezna-

czenia na ten cel znaczących środków finan-

sowych.

ZMIANY W STRUKTURZE ENERGII Poniższy wykres przedsta-

wia zmiany

w strukturze źródeł energii

w Polsce między rokiem

2001 i 2009. Dane dotyczą

tzw. energii pierwotnej, uzy-

skiwanej w procesie prze-

twarzania produktów ener-

getycznych ze źródeł natu-

ralnych do postaci użytko-

wej.

STRUKTURA ENERGII W POLSCE


2001

2009

DYREKTYWA UE Zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej za-

wartymi w Dyrektywie 2009/28/WE, każde

państwo członkowskie ma obowiązek zwięk-

szyć udział energii odnawialnej w całkowitym

zużyciu energii do roku 2020. Dla Polski, cel

został ustanowiony na poziomie 15%. Niemniej

jednak, dotychczasowe tempo zachodzących

zmian nie jest wystarczające i w najbliższych

latach sektor energetyczny będzie wymagał

dalszego rozwoju.

Zarówno w 2001, jak i w 2009, większość energii

zużywanej w Polsce pochodziła z konwencjonalnych

elektrowni stosujących węgiel jako paliwo. Źródła

odnawialne stanowiły jedynie 5,1% w 2001 roku

(w porównaniu do średniej unijnej wynoszącej

10,6%). W ciągu kolejnych ośmiu lat zwiększyły się

do 9%, co nadal stanowiło połowę wyniku osiągnięte-

go przez Unię Europejską (18,3%).

13,6 21,0 30,1 43,2 69,6 98,5 126,2 167,8236,0

365,6

509,9

7,4 9,1 13,1 26,428,9

27,741,6

68,2129,6

144,3

145,9

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Powierzchnia kolektorów słonecznych wnastępnym roku (m2 x 1000)

Całkowita powierzchnia kolektorów słonecznych(przed analizowanym okresem) (m2 x 1000)


TRENDY W SPRZEDAŻY Zgodnie z tym, co przedstawiono na wykresie, powierzchnia zainstalowanych

kolektorów słonecznych w Polsce dynamicznie się zwiększa, szczególnie od

roku 2004, kiedy Polska stała się członkiem Unii Europejskiej i otrzymała zna-

czące fundusze. Pomiędzy rokiem 2000 i 2010 omawiana powierzchnia wzro-

sła z 21 000 m2 do 655 800 m2, czyli o ponad 3 000%. Większość tego typu

urządzeń to kolektory płaskie, które stanowią około 70% całkowitej sprzedaży

na rynku. Ponadto, ten model jest także najczęściej produkowany, w przeci-

wieństwie do kolektorów rurowych.

PO KRYZYSIE Według danych opublikowanych przez Instytut Energii Odnawialnej (IEO), w 2010 roku

zainstalowano w Polsce kolektory słoneczne o łącznej powierzchni wynoszącej

145 900m2. Jest to poziom porównywalny do obserwowanego rok wcześniej. Kryzys

finansowy w Unii Europejskiej spowodował spowolnienie w branży, co wpłynęło nega-

tywnie na eksport polskich produktów. Spadek sprzedaży był obserwowany w wielu

innowacyjnych dziedzinach, jednak istnieje prawdopodobieństwo, iż polepszenie się

sytuacji gospodarczej na świecie odwróci negatywny trend.

POWIERZCHNIA PANELI SŁONECZNYCH W POLSCE


FIRMY DZIAŁAJĄCE NA RYNKU Na polskim rynku kolektorów słonecznych działa około 40 firm. O jego silnej

koncentracji świadczy fakt, iż w 2009 roku 60% omawianego rynku było obsłu-

giwane przez cztery firmy, natomiast dwa lata później ich liczba zwiększyła się

do 6. Taka sytuacja stwarza możliwości dla rozwoju i zdobywania udziałów

w rynku. Oferta polskich producentów jest skierowana zarówno na rynek we-

wnętrzny, jak i zewnętrzny. Świadczy o tym także fakt, iż blisko 50% (czyli około

80 000 m2) urządzeń produkowanych w Polsce jest sprzedawanych poza grani-

cami kraju, głównie do Niemiec, Hiszpanii, Portugalii, Austrii, Włoch, Wielkiej

Brytanii, Szwecji, Finlandii, Republiki Czeskiej oraz Słowacji.

EKSPORT POLSKICH KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH

POLSKA A INNE KRAJE Pomiędzy rokiem 2009 i 2010 sprzedaż kolektorów słonecznych spadła w

wielu krajach Europy Zachodniej m.in. w Niemczech, Francji i Hiszpanii. Słabe

rezultaty, jak już wspominano, mogą być wyjaśnione niekorzystną sytuacją

gospodarczą wywołaną kryzysem finansowym. Pomimo tego faktu, wartość

polskiego rynku kolektorów słonecznych wzrosła w tym okresie o 3,2%, a od

2000 roku rozwija się on w średnim tempie na poziomie około 40% rocznie.

Włochy ↑ +3,2%

Portugalia ↑ +4,9%

Hiszpania ↓ -13,9%

Szwajcaria ↓ -3,9%

Francja ↓ -3,4%

Polska ↑ +3,2%

Wielka Brytania

↑ +18,1%

Czechy ↑ +66,4%

Słowacja ↑ +11,1%

Irlandia ↓ -3,4%

Belgia ↓-24,5%

Niemcy ↓-24,5%

Austria ↓ -21,4% Węgry

↓ -4,5%

Holandia ↓ -9,8%

Dania ↑ +6,6%

Słowenia

↓ -13,6%


3,6 14,2

46,7

125,4

129,4

137,1

2006 2010 2015 2020 2025 2030


CELE Obecnie, znacznym problemem w sferze energetyki w Polsce jest deprecjacja

aktywów stosowanych w omawianym sektorze. W rzeczywistości blisko poło-

wa wykorzystywanych maszyn i sprzętów ma 30-40 lat. W rezultacie, koniecz-

na jest realizacja inwestycji, co wynika także z wymagań określonych

w pakiecie klimatyczno-energetycznym Unii Europejskiej.

W 2010 roku polski rząd zaakceptował „Krajowy plan działania w zakresie

energii ze źródeł odnawialnych” wdrażając rozwiązania przewidziane

w unijnej Dyrektywie 28/2009/WE. Celem jest osiągnięcie 15% udziału przez

źródła odnawialne w strukturze energii w Polsce. Poziom ten według prognoz

zostanie osiągnięty głównie dzięki energii wiatrowej. Niemniej jednak Minister-

stwo Gospodarki przewiduje, że w sferze ciepła, energia słoneczna będzie

jednym z głównych źródeł. W konsekwencji popyt na kolektory do roku 2020

będzie się dynamicznie zwiększał, co zostało zaprezentowane na poniższym

wykresie.

PERSPEKTYWY Zgodnie z danymi European Solar Thermal Industry Federation (ESTIF), wartość polskiego rynku kolektorów słonecznych może

rosnąć w najbliższym czasie w średniorocznym tempie na poziomie 30% i osiągnąć 20 mln metrów kwadratowych zainstalowanych

kolektorów do 2020 roku, co oznacza 0,5 m2 na osobę. Niemniej jednak, przewidywania rządu polskiego są mniej optymistyczne,

gdyż szacunki wskazują, iż kolektory słoneczne mogą osiągnąć w tym samym okresie 14,7 mln metrów kwadratowych.


WARUNKI NATURALNE Potencjał wynikający z geograficznego położenia Polski jest także obiecujący.

Powierzchnia kolektorów słonecznych zainstalowanych w krajach o podobnym

nasłonecznieniu wskazuje, iż warunki do rozwoju sektora na tej szczerości geo-

graficznej są wystarczające. Przykładowo, w Niemczech w 2010 w użytku znaj-

dowało się 9 676 000 m2 kolektorów słonecznych, w porównaniu do 459 123 m2

w Polsce.

Słowenia 122 710

Holandia 313 317

Węgry 104 807

Włochy 1 870 211

Niemcy 9 676 800

Polska 459 123

Wielka Brytania 401 254

Irlandia 92 042

Francja 1 101 730

Hiszpania 1 474 806

Portugalia 470 888

Czechy 215 863

Słowacja

85 225 Austria

2 685 556

Dania 367 602

Belgia 229 703

POZIOM NASŁONECZNIENIA W EUROPIE ORAZ POWIERZCHNIA ZAINSTALOWANYCH

KOLEKTORÓW (m2)

800 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 kWh/m2

Tak, są zainstalo-

wane8%

Nie są zainstalo-wane, ale planuję/

rozważam to

30%

Nie są zainstalo-wane i nie roważałem

takiej możliwośći

25%

Nie są zainstalo-

wanei nie mam zamiaru

instalować ich w

przyszłości37%

BADANIE DOTYCZĄCE POPYTU Badanie przeprowadzone przez ConQuest Consulting na grupie 800 responden-

tów dotyczyło podejścia Polaków do pomysłu instalowania kolektorów słonecz-

nych i powodów, dla których mogliby taką możliwość rozważyć.


POPULARNOŚĆ Wyniki badania pokazują, iż korzysta-

nie z kolektorów słonecznych nie jest w

Polsce zbyt popularne, gdyż tylko 8%

respondentów potwierdziło, że używa

takich urządzeń w celu poprawienia

efektywności energetycznej w ich

gospodarstwach domowych.

Zwiększająca się świadomość doty-

cząca alternatywnych źródeł energii w

polskim społeczeństwie daje dystrybu-

torom tych urządzeń szansę na zwięk-

szenie sprzedaży, ponieważ 30%

ankietowanych deklaruje chęć zakupu

kolektorów słonecznych.

Niemniej jednak znacząca grupa –

ponad połowa pytanych – nie wyraziła

znaczącego zainteresowania tematem.

młody (wiek 19-24 lat)

mieszkaniec wsi

pracownik umysłowy wyższego

szczebla

uzyskujący miesięczny dochód

powyżej 3 000 PLN

PROFIL POTENJCALNEGO ODBIORCY

WSIE A MIASTA Warunku życia mają bardzo duże znaczenie

w przypadku decyzji związanych z instalacją kolekto-

rów słonecznych. Badanie pokazało, że 37% respon-

dentów mieszkających na wsi planuje zainstalować w

przyszłości urządzenia na dachach swoich domów,

podczas gdy w miastach, w których liczba ludności

przekracza 500 000 mieszkańców – tylko 14%. Taka

sytuacja wynika z faktu, iż 56% wskazało, że w ogóle

nie ma takiej możliwości albo nie wie, czy kolektory

są już zainstalowane na budynku, w którym mieszka-

ją.

Grafika przedstawia profil potencjalnego klienta zain-

teresowanego zakupem kolektorów słonecznych.

38%

19%

17%

12%

7%6%

1%Duża energooszczędność(ograniczenie kosztów zużycia energii)Pozytywny wpływ na środowiskonaturalneMożliwość uzyskania dofinansowania

Niska cena urządzeń

Nie wiem / trudno powiedzieć

Nic by mnie nie skłoniło

Inne przyczyny

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

inny status zawodowy

pracownik fizyczny lub rolnik

prywatny przedsiębiorca

pracownik umysłowy niższego szczebla

pracownik umysłowy wyższego szczeblaNiska cena urządzeń

Duża energooszczędność

Pozytywny wpływ na środowisko

Możliwość uzyskania dofinansowania

Nie wiem / trudno powiedzieć

Nic by mnie nie skłoniło

Inne przyczyny


Większość respondentów uczestniczących

w ankiecie wskazała, że poprawa efektywności

energetycznej oraz zmniejszenie kosztów są

głównym powodem, dla których rozważyliby insta-

lację kolektorów słonecznych (38%). Atrakcyjna

cena została wybrana w 12% przypadków, co

dowodzi, że w kwestii efektywności energetycznej

dominuje wśród Polaków myślenie długookreso-

we. Świadomość dotycząca wpływu produkcji

energii na środowisko jest także dość wyraźna,

gdyż była to druga najczęściej wybierana odpo-

wiedź (19%).

RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z PROFESJI Poniższa tabela wskazuje, że korzyści wynikające

z wykorzystania kolektorów słonecznych są do-

strzegane przez różne grupy zawodowe. Przed-

siębiorcy zwracają dużą uwagę na cenę, podczas

gdy pracownicy fizyczni i umysłowi niższego

szczebla oraz rolnicy częściej pod uwagę biorą

także pozytywny wpływ stosowania takiego roz-

wiązania na środowisko.

POWODY INSTALACJI KOLEKTORÓW

OFERTA NFOŚiGW W trzecim kwartale 2010

roku wybrane polskie banki

zaczęły oferować kredyty

dofinansowane przez Naro-

dowy Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki

Wodnej. Dzięki programowi

tej instytucji, jest możliwe

otrzymanie dotacji w wyso-

kości 45% kosztu instalacji

kolektorów słonecznych

przeznaczonych do podgrze-

wania wody. Oferta jest

skierowana do osób fizycz-

nych oraz wspólnot miesz-

kaniowych. W 2010 oraz

2011 roku prawie wszystkie

środki zostały wykorzystane.

Do końca 2014 roku benefi-

cjentom zostaną przekazane

dotacje o wartości blisko 200

mln PLN.

POTRZEBY Regulacje unijne oraz silna potrzeba zmiany

struktury sektora energetycznego powoduje

konieczność wprowadzenia bodźców zachęca-

jących do wykorzystywania źródeł odnawial-

nych na różnych poziomach. Polski rząd, także

dzięki środkom z Unii Europejskiej, przygotował

wsparcie finansowe, między innymi, dla gospo-

darstw domowych oraz małych i średnich

przedsiębiorstw.

WSPARCIE Z EBOiR Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju przygo-

tował 75 mln EUR na pożyczki dla małych

i średnich przedsiębiorstw funkcjonujących na

rynku polskim. Głównym celem utworzonego

Programu Finansowania Energii Zrównoważo-

nej w Polsce (PolSEFF) jest zwiększenie efek-

tywności energetycznej w tym sektorze. Wśród

wielu urządzeń, które mogą zostać sfinanso-

wane z dotacji przyznawanej w ramach pro-

gramu, znajdują się także panele słoneczne.

INNE ROZWIĄZANIA Na początku 2012 roku rozpoczął się nabór wniosków na dotacje z tzw. Funduszy Norweskich. Na program przeznaczone zostało 75 mln

PLN. Ze środków można finansować działania mające na celu rozwój wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w Polsce oraz zwięk-

szenie efektywności energetycznej.

Program będący rezultatem współpracy Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego został przewidzia-

ny na lata 2009-2014. Poprzednia edycja przeprowadzana w latach 2004-2009 obejmowała 25 mln EUR, które zostały w całości wykorzy-

stane.

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA W PROCESIE PRODUKCJI W 2011 roku polski parlament uchwalił ustawę o efektywności energetycznej, która wprowadziła wiele rozwiązań skierowanych na racjo-

nalne wykorzystanie energii. Na tej podstawie powstały tzw. „białe certyfikaty”. Są one przyznawane za optymalizację wykorzystania ener-

gii poprzez zmniejszenie zużycia oraz strat w przesyle i dystrybucji energii. Głównym celem tej inicjatywy jest zachęcenie przedsiębiorstw

sprzedających energię elektryczną, ciepło lub gaz do poprawienia efektywności energetycznej w ich pracy.


BIBLIOGRAFIA

„Energia ze źródeł odnawialnych

w 2010 r.”, Główny Urząd Statystyczny

(GUS)

„Firmy zarabiają na klimacie”, Rzecz-

pospolita (www.rp.pl)

„Krajowy plan działania w zakresie

energii ze źródeł odnawialnych”, Mini-

sterstwo Gospodarki

Informacje Programu Finansowania

Energii Zrównoważonej w Polsce

(PolSEFF)

Informacje Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska i Gospodarki

Wodnej

„Potencjał inwestycyjny w energetyce

odnawialnej do 2020 r.”, Gazeta Wy-

borcza (wyborcza.pl)

„Renewable Energy in Poland 2011”,

Gramwzielone.pl

„Rynek kolektorów słonecznych

w Polsce 2009”, Instytut Energii Od-

nawialnej

„Rynek kolektorów słonecznych

w Polsce 2010 – podsumowanie”, In-

stytut Energii Odnawialnej

„Rynek kolektorów w 2010 roku

w Polsce”, heliosfera.pl

„Solar thermal markets in Europe.

Trends and market statistics 2010”,

European Solar Thermal Industry

Federation

Uchwała Rady Ministrów nr 202/2009

w sprawie Polityki energetycznej Pol-

ski do 2030 roku

Ustawa o efektywności energetycznej

z dnia 4 marca 2011 roku

O NAS ConQuest Consulting jest

polską firmą zajmującą się

badaniami rynku od 14 lat.

Doświadczenie zdobyte

w tym czasie oraz efektyw-

ne metody dają gwarancję

wysokiej jakości badań.

Wśród 450 zakończonych

sukcesem projektów znala-

zło się wiele dotyczących

niszowych produktów i sek-

torów. Liczne referencje od

zadowolonych klientów

potwierdzają, że nasza

firma może pomóc Państwu

we wprowadzaniu produk-

tów i usług na nowe rynki

geograficzne czy produkto-

we.

Niniejszy raport nie stanowi

oferty handlowej w rozu-

mieniu przepisów Kodeksu

Cywilnego oraz innych wła-

ściwych przepisów praw-

nych.


ConQuest Consulting ul. Opoczyńska 10/1 02-526 Warszawa [email protected] tel. +48 (22) 825 56 45 fax. +48 (22) 875 37 65 WWW.CONQUEST.PL

Raport przygotowali: Agnieszka Masiuk Krzysztof Sieradzki


PATRONI MEDIALNI

rynek energii słonecznej w polsce

Documents