ryzyko stopy procentowej -- zabezpieczanie za ...rynkifinansowe.pl/rynki_finansowe_2015z_13.pdf ·...

SGH, Rynki Finansowe, 2015 Anna Chmielewska 1

Rynki Finansowe 2015 ©Anna Chmielewska

Ryzyko stopy procentowejRyzyko stopy procentowej-- zabezpieczanie za pomocą opcjizabezpieczanie za pomocą opcji


Caplets and FloorletsCaplets and Floorlets

�Opcje opiewające na wysokość terminowej stopy procentowej

�Alternatywa dla FRA

�Caplet N x M @ i% - kupno daje prawo płacić i% w zamian za stopę rynkową w okresie of N-tego do M-tego miesiąca.

�Floorlet N x M @ i% - kupno daje prawo otrzymywać i% w zamian za stopę rynkową w okresie of N-tego do M-tego miesiąca.



Kto używa tych opcji Kto używa tych opcji

�Kupujący caplet chce spekulować na wzrost stopy terminowej lub się przed takim wzrostem chronić

�Kupujący floorlet chce spekulować na spadek stopy terminowej lub się przed spadkiem zabezpieczyć



�Opcje opiewające na wysokość terminowej stopy procentowej

�Alternatywa dla FRA

� Jaki będzie poziom wykonania ustalony dla opcji ATM Caplet 6x9, a jaki ATM Flooret 6x9?

� Jaki będzie poziom wykonania ustalony dla opcji OTM Caplet 3x12, a jaki ITM Flooret 3x12?




�Kupiłeś opcję WIBOR Caplet 6x12 z ceną wykonania 7%, kiedy ją wykonasz?

�Kupiłeś opcję $LIBOR Flooret 3x12 z ceną wykonania 3%, kiedy ją wykonasz?

�Wystawiłeś opcję WIBOR Caplet 6x12 z ceną wykonania 6%, kiedy zarobisz pełną premię?

�Wystawiłeś opcję $LIBOR Flooret 3x12 z ceną wykonania 3%, kiedy będziesz pokrywać różnice kursowe?


Jak działa caplet Jak działa caplet –– przykład1przykład1

�Uruchomiłeś inwestycję i wiesz, że za pół roku będziesz potrzebował PLN 10 mln kredytu obrotowego (rocznego). 12M WIBOR teraz to 6,5%. Boisz się, że stopy wzrosną…

�Wobec tego decydujesz się zabezpieczyć przed wzrostem stóp za pomocą opcji caplet 6x18



Jak działa caplet? Jak działa caplet? –– rozliczenierozliczenie

� Kupujesz (ATM) 6x18 caplet @ 6% z nominałem PLN 10 mln

� Data transakcji 16 Gru 2014

� Data waluty 18 Gru 2014

� Wygaśnięcie opcji (expiry) 18Czer2015

� Zapadalność kontraktu (maturity) 18Czer2015

� Cena 0,30% p.a.

� Jeśli 16 Czer 2015 widzimy kwotowaniaspot (czyli na 18/06) 12M WIBORu powyżej 6%, to wykonujemy opcję otrzymując

)365/365121(365/365000.000.10%)612(

×+××−

MWIBOR

MWIBOR


Jak działa caplet? Jak działa caplet? –– rozliczenierozliczenie

� Kupujesz (ATM) 6x18 caplet @ 6% z nominałem PLN 10 mln

� Data transakcji 16 Gru 2014

� Data waluty 18 Gru 2014

� Wygaśnięcie opcji (expiry) 18Czer2015

� Zapadalność kontraktu (maturity) 18Czer2015

� Cena 0,30% p.a.

� Jeśli 16 Czer 2015 widzimy kwotowaniaspot (czyli na 18/06) 12M WIBORu poniżej 6%, to nie wykonujemy opcji i tracimy premię



Jakie są pozycje Jakie są pozycje capletcaplet i i flooretflooret??

9

�LONG�SHORT

STOPA

WYNIK

i STOPA

WYNIK

i

STOPA

WYNIK

i

CAPLET

FLOORLET

STOPA

WYNIK

i


Która opcja będzie droższaKtóra opcja będzie droższa

�Caplet@7% czy Caplet@8%�Floorlet@5% czy Floorlet@4%�Czy ceny opcji będą zależne od

zmienności? Jeśli tak to o jaką zmienność chodzi?



Przykład 2Przykład 2

�Przedsiębiorstwo wyemitowało 5 letnie obligacje na PLN 100 mln. o zmiennej stopie procentowej, płacąc półroczny kupon: 6MWIBOR+50pb

�Czego się boi dyrektor finansowy?� Jeśli zabezpieczał by się na rynku IRS to

chciałby płacić czy dostawać stałą stopę?�Czy dzięki opcji będzie chciał sobie

zapewnić minimalny czy maksymalny poziom WIBOR?


NO

MIN

AŁ

Przykład 2Przykład 2-- CFO boi się o 2 lataCFO boi się o 2 lata

�Przedsiębiorstwo wyemitowało 5 letnie (PLN100 mln); 6MWIBOR+50pb. Chce zabezpieczyć 2 lata…

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

1 2 3 4 5

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

0,5

STRACH



Przykład 2Przykład 2-- co robi CFOco robi CFO

�Dyrektor kupuje trzy opcje caplets ze stopą wykonania 7% i nominale zgodnym z nominałem obligacji.

�Bank podał cenę 40bp up front za te opcje .


Przykład 2Przykład 2-- efekt zabezpieczeniaefekt zabezpieczenia

�Obligacja 6M WIBOR+50bp�Koszt 3 caplets@7% to 40pb od PLN

100mln� Jaka maksymalna stopa efektywna?

WIB

OR

+5

0

1 2 3 4 5

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

0,5

OBSZAR ZABEZPIECZONY

NO

MIN

AŁ

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

Musimy policzyćefektywny koszt

opcji



Przykład 2Przykład 2-- koszt opcjikoszt opcji

�Opcje daje zabezpieczenie do końca drugiego roku, dlatego jej koszt amortyzujemy przez ten okres

�Daje to koszt ok. 22bp (zanualizowana półroczna)

WIB

OR

+5

0

1 2 3 4 5

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

0,5

OBSZAR ZABEZPIECZONY

WIB

OR

+5

0


NO

MIN

AŁ

Przykład 2Przykład 2-- efekt transakcjiefekt transakcji

�CFO zapewnił sobie koszt obligacji w okresach od 6. do 24. miesiąca na poziomie nie większym niż 7,72%

�Kiedy CFO skorzysta z instrumentu?

WIB

OR

+5

0+

22

1 2 3 4 5

WIB

OR

+5

0+

22

WIB

OR

+5

0+

22

0,5

MAX 7,72%

WIB

OR

+5

0+

22

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0



Cap & Floors Cap & Floors

�Serię następujących po sobie opcji caplets/floorets z tym samym poziomem stopy wykonania nazywamy opcją CAP/FLOOR

�Cena CAP = suma cen opcji caplets�Cena FLOOR = suma cen opcji floorets


Interest Rate Collars Interest Rate Collars

�Ponieważ opcje są drogimi instrumentami, to koszt ich wystawienia jest często częściowo ograniczany poprzez wystawienie opcji drugiego typu.

� I tak zabezpieczając się przed wzrostem stóp za pomocą kupna CAP, wystawiamy opcję FLOOR z niższą stopą wykonania;

�natomiast zabezpieczając się przed spadkiem stóp za pomocą kupna FLOOR, wystawiamy opcję CAP z wyższą stopą wykonania.



Interest Rate Collars Interest Rate Collars

�Zalety:� niższy koszt

� wąski przedział wahania stopy

�Wady:� Konieczność oddania części korzyści gdy stopy

zmienią się na naszą korzyść


Interest Rate Collars Interest Rate Collars –– jak mógłby użyć go jak mógłby użyć go dyrektor z przykładu 2 dyrektor z przykładu 2

�Mógłby zredukować koszt kupionego cap-a, za pomocą wystawienie floor np. na poziomie 5%. Załóżmy, że za taki floor dostałby 20pb.

�W ten sposób dyrektor finansowy zredukował koszt zabezpieczenia o 20pb. Co dał z zamian?

�Zapewnił, że będzie płacił przez ten okres przynajmniej 5% WIBOR, nawet jeśli faktyczny byłby niższy.



Interest Rate Interest Rate CollarsCollars –– allall--inin--costcost

�Skoro teraz dyrektor finansowy za transakcję płaci up-front 20pb

NO

MIN

AŁ

WIB

OR

+5

0+

11

1 2 3 4 5

WIB

OR

+5

0+

11

WIB

OR

+5

0+

11

0,5

MAX 7,61%

WIB

OR

+5

0+

11

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

MIN 5%


Interest Rate CollarsInterest Rate Collars

�Przy wystawianiu opcji pamiętamy o zagwarantowaniu linii kredytowej na pokrycie strat mark to market



SwapcjeSwapcje

�Podobnie jak cap-y i floor-y pozwalają zabezpieczyć ryzyko stopy kilku następujących po sobie transakcji.

�Pozwala płacić /otrzymywać stopę stałą w zamian za rynkową przez określony okres czasu w przyszłości

�Podstawową różnicą jest to , że swapcja to jeden kontrakt (z jednym terminem wykonania), a nie suma kilku niezależnych opcji.


Możliwe pozycje w swapcjachMożliwe pozycje w swapcjach

�Long a payer swaption – ma prawo płacić stałą stopę (umowną) i otrzymywać zmienną (rynkową)

�Long a receiver swaption – ma prawo otrzymywać stałą stopę w zamian za płacenie zmiennej

�Short a payer swaption – ma obowiązek płacić zmienną stopę w zamian za stałą

�Long a receiver swaption – ma obowiązek płacić stałą stopę w zamian za zmienną



Co musi być określone w Co musi być określone w swapcjiswapcji??

�Wysokość stopy umownej �Stopa odniesienia (np. 6M Wibor, 12M

Libor)�Moment wygaśnięcia opcji (punkt

startowy wymiany strumieni odsetkowych)�Wygaśnięcie kontraktu (koniec okresu

przez który będą rozliczane okresy odsetkowe)


Przykład 3: Przykład 3: SwapcjeSwapcje w zabezpieczaniuw zabezpieczaniu

�Za rok przedsiębiorstwu wygasają 5 letnie euroobligacje (EUR 100 mln, A o rocznym kuponie). CFO będzie chciał je refinansować analogiczną emisją. Obecnie wyceniana przez rynek rentowność podobnych obligacji to 5,3% (5% €Libor+30pb spreadu), rynek oczekuje że za rok 5letni €Libor będzie na tym samym poziomie , ale Ty boisz się wzrostu stóp.

�Chcesz się zabezpieczyć za pomocą swapcji. Co robisz?



Przykład 3: Wybór Przykład 3: Wybór swapcjiswapcji

�Prosisz bank o swapcję ze stopą wykonania np. 5,5% (którą będziesz płacił), wygasającą za rok opiewającą na 5-letni swap. Więc Twoja pozycja to:� Long 1 year into 5 year payer swaption

� tj. roczna opcja żeby płacić 5,5% w 5-letnim swapie

�Bank podaje cenę 60pb flat. �Co oznacza, że musisz zapłacić natychmiast

(spot) 0,6%xNominał czyli EUR 600 tys, który amortyzujesz przez 6 lat (ok. 12bp rocznie)


Przykład 3: Rozliczenie Przykład 3: Rozliczenie swapcjiswapcji�Co będzie punktem odniesienia do rozliczenia

pozycji „Long 1 year into 5 year payerswaption” ?

�Kwotowanie pięcioletniego swapa, w terminie zapadalności opcji (czyli za rok)

�Alternatywą byłby zerokosztowy 5-letni forward starting swap, zaczynający się za rok, który mógłby zapewnić stopę 5%



Przykład 3: Przykład 3: SwapcjaSwapcja wygasa ITMwygasa ITM

�Za rok 5 letni swap na 12M €Libor to 6%. �Wykonujesz swapcję, zapewniającą Ci €Libor

na poziomie 5,5%. Jeśli spread dla obligacji A się nie zmienił to pełny koszt Twojej nowej emisji wyniesie w przybliżeniu:� 5,5%+0,3%+0,12%=5,92%

� Skorzystałeś, bo gdybyś nie zabezpieczył ryzyka to płaciłbyś 6,3% w nowej emisji

� Jesteś stratny wobec bezkosztowego zabezpieczenia liniowego , wg którego płaciłbyś 5,3% w nowej emisji


Przykład 3: Swapcja wygasa ATMPrzykład 3: Swapcja wygasa ATM

�Za rok 5 letni swap na 12M €Libor to 5,5%. �Nie wykonujesz swapcji – straciłeś premię. Jeśli

spread dla obligacji A się nie zmienił to pełny koszt Twojej nowej emisji wyniesie w przybliżeniu:� 5,5%+0,3%+0,12%=5,92%

� Straciłeś, bo gdybyś nie zabezpieczył ryzyka to płaciłbyś 5,8% w nowej emisji

� Jesteś też stratny wobec zabezpieczenia liniowego , wg którego płaciłbyś 5,3% w nowej emisji



Przykład 3: Przykład 3: SwapcjaSwapcja wygasa OTMwygasa OTM

�Za rok 5 letni swap na 12M €Libor to 4,5%. �Nie wykonujesz swapcji – straciłeś premię.

Jeśli spread dla obligacji A się nie zmienił to pełny koszt Twojej nowej emisji wyniesie w przybliżeniu:� 4,5%+0,3%+0,12%=4,92%

� Straciłeś, bo gdybyś nie zabezpieczył ryzyka to płaciłbyś 4,8%

� Ale zyskałeś w stosunku do zabezpieczenia liniowego, bo wówczas płaciłbyś 5,3%


SwapcjaSwapcja vsvs. cap/. cap/floorfloor

�Który instrument daje większą ochronę:� 7,5% 1 into 3 year payer swaption

� 0,5 into 1,5 year cap @ 7,5% (czyli 3 pojedyncze caplety@7,5% na okresy 12x24, 24x36, 36x48)?

�Który instrument zatem będzie tańszy?

NO

MIN

AŁ

WIB

OR

+5

0+

x

1 2 3 4 5

WIB

OR

+5

0+

x

WIB

OR

+5

0+

x

0,5

MAX %

WIB

OR

+5

0+

x

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0

WIB

OR

+5

0



Zadanie: Zadanie: PutablePutable bondbond

� Bank wyemitował obligacje 5 letnie @par z rocznym kuponem 5%. Aby zapewnić sobie tak niski kupon dało prawo inwestorom, aby mogli przedstawić obligacje do wykupu na dwa lata przed końcem okresu.

� Minęły dwa lata: bank boi się, że jak inwestorzy przedstawią za rok do wykupu obligacje to on będzie musiał się drożej refinansować.

� Jak bank może się zabezpieczyć przed ryzykiem

� Dla uproszczenia załóż, że koszt finansowania banku jest zgodny z WIBOR

ryzyko stopy procentowej -- zabezpieczanie za ...rynkifinansowe.pl/rynki_finansowe_2015z_13.pdf ·...

Documents