s. dissertatio de nestorea - diva...

16
%13. I. N. S. S. T. DISSERTATIO ACADEMICA, DE NESTOREA ELOQUENTIA, Quam , SUFFR AGIO AMPLISS. SENAT. PHILOSOPH. IH REGIA ACADEMIA UPSALIENSI, PRTESIDE V1R0 CELEBER MAG. PETRO EKERMAN, ELOQUENT. PROFESS. REG. ET ORDIN. l'URLICO EXAMINI MODESTE SUBMITTIT SALOMON LINDGREN, OSTRO - 00 'IHUS. IN AUD. CAROL. MAJ, D. V. DECEMB. ANN. MDCCLIII. H. A. M S. U P SALI /E, Exc.LAUR.MAGNUS HÖJER, Reg. Acad. Typogr.

Upload: others

Post on 20-Feb-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • %13.I.N. S. S. T.

    DISSERTATIO ACADEMICA,DE

    NESTOREAELOQUENTIA,

    Quam ,SUFFR AGIO AMPLISS. SENAT. PHILOSOPH.

    IH REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,PRTESIDE

    V1R0 CELEBER

    MAG. PETROEKERMAN,

    ELOQUENT. PROFESS. REG. ET ORDIN.l'URLICO EXAMINI MODESTE SUBMITTIT

    SALOMON LINDGREN,OSTRO - 00 'IHUS.

    IN AUD. CAROL. MAJ, D. V. DECEMB.ANN. MDCCLIII.

    H. A. M S.U P SALI /E,

    Exc.LAUR.MAGNUS HÖJER, Reg. Acad. Typogr.

  • S:/E R:/E

    MAXIME FIDEI VIRO,Collegii, quod a Camera nomen habet,

    PRTESI DIExcellentisfimo- r

    Ordin. Regiorum Equiti & CommcndatoriSplenihdisftmo,

    llluftrhßmo cic GenerofisfimoCOMITI ac DOMINO,

    MJECEMÅTI MAXIMO»

    A Illnftria. Tiia. Limina;COMES. flluftrisfrme.

    ÅGCcdere. Trepidus. Non, Suftinerem.Ni&

  • Nifi, Spem. Adderet, PerjuctindamrMunificsntfac. Äc; Favoris.-Antea. Iii. Me. CölFati.

    Pia. Ac. Venerabunda. RecordatiovQuo. Stibnixus. Venio.

    Animom. Offerent. GratisfimuirioEr. Vota. Pro. Flore. Tuo,

    Famibseque» Generofisfimse. Perpecu©.Nuncnparurnm. Calidisfima.

    EXGELLENTISSIMO. NOMINI. TüCt

    tvltor devotfffiwai,Salomon LINDGR£M%

  • a

    MonßeurLe BARON

    SILFVERHIELM,Lieutenant Colonel dj Regimens de Smolandie dc

    Cavailerie, & Chevalier de l'ordre de PEpée.MONSIEUR ,

    Cfespere, que Vous ne trouverjs pas mauvait, que fofcJ prenäre la liberté diemprunter ßeclat de VotreNnnpour donner un lußre a ce petit ouvrage, que je vais don -ner au public, comme les premiersfruits de mes etudes. jene cbercherai point quelque autre azile de cette temerité,que le bon accueil, que Vous fnitet a tons ceux, qui re-chcrcbent avec empreßement Vos bonnes grace r. Afow de-voir (Pdi lieur nfobligeroit ä Vous temoigner marefpeäueu»

    reconnoisfance, bienfaits dont Vous avez combléjnon Pere. Daignez, Fw Monßeur, recevoirces feuilles, comme une petite marque du profond rejpeft, Vj

    powr Fcwj. je Jais bien, quelles ne (ont pas dignes dzFöwj prefentées, Jespere pourtant, Monßeur, que A

    Vous aurez plus dfegard ä ma bonne volonte, qu* a la pe* adtitej]e de imn offrande. Au refle, /V cejjerai jamais di rua lreßer au Ciel des prieres ardentes pour Votre ^fon/ervation 0 Celle de Votre noble Familie. jeJuis avec tnun tres profond re/pecl ^

    MONSIEVR ,uFc^t tres»humble tres-

    obeißant ferviteur,Salomon Lindgrcn»

  • Acultatem , ornate & prudentertloquendi ab Oratorum optmorumgnava, & induftria, imitatione plu-rimum fplendoris n utuari novi-mus. Longum enim non minusad Eloquentiam, quam ad ceterasres pnecJiras, per praecepta, itereft, per exemp'a vero, brevins,immo expeditisfm um. Nempe di-

    vinse iltius feientlae indoles beic tota, quan% confpicien-da quab & contemplanda anirro oculisque proponirur.At juxta multum intereft, quis, a nobis, veiut exemplarad imitandum deligatur, Habemus fåne ingenfem O. tom¬rum numerum , quibus mirificam in di. endo vim ae ro-bur vel propria eorum fcripta , vel aliorum fide digna,tribuunt adjudicanfque 5 fed tarnen, fmgulos effe & foreaque idoneosbbi, ;n nurfu EloquenMae, d«:ces, fufpkcturomnino nemo. Etenim haud pauci fur>', quori m die n-di rationem,' variis utpote -fcatentem vit is atquerr.acu-lis , obfervare^quidem lieeat , imitart non;,item.J^Quid,

    A quod

  • ; 2 c cg$3>

    quod inter eos ^ qui fät låudabiliter in Eloquentla elabo-rarunt atque defudavere,. tanta exiftit diverfitas , ut noncujusvis ingenia quiiibet eorum aptus fit & adcommo-datus. Igitur, fl pretium antiquis Qratoribus juftum eritftatuendumv eorum inprimis, quibus-folida eli glorioe fa¬rna , atque conteftata virtus & auétoritas, veftigia lega-mus , ut'certo poffit conftare , quid imitatione fir di.-gnum , quid non Sic jarfidiu percelebratur NefloreaEloquentla , quare ejus irnaginem , breviori licet Speci-inine Academico > heic fumus expreffuri,. At vero idagas, rogamus, Candide Le&or, ut innoxios conatus, quscrTua eit humanitas * sequi bonique confulueris,

    §. n:Reges & fieroasv e Groecia oiim, ad bellum Troja-

    num, ob Heiense a Paride rapturn , gerendum conficien*dumque , qui prodcifcebantur , dum annales ac monu-menta veterum referunt T illos quidein generatim fortitu-dinis laude cumulaverc, at UlydTem, Neftöra &c. alia-rum quoque magnarum virtutum priedicatione figillarim de-corandos voluerunt. Erat, inquam, NESTOR > Rex<ille Pyfiorum , quem Tuliius non modo fapientem vo~-cat (a), In confiliisque capiendls peracutum (b) , fed'fvavltate etiam ln dlcendo (c) admirabilem, &, fine ulla<controverfiav prascellentiffimum. Dignum propterea-ju-dicavi locum , ex limatulo iilius fcripto dö Senectute,,qui v omnium primo, heic adponatur : Videtis ne , uti6*-apud Homerum fepiflime Neftor de virtutibus fuis prat--«1dicet?'iam enim tertiam ßetatem hominum vhebat. Exc<ejus lingva melle dulcior fluebat oratio; quam ad fvavi-«'tatem nullis eg «bat'corporis viribus , & tarnen dux ille"-Grsecorum nusquam optat, utAjacrs fimiles habeat de-""cem, at'urNeftoris, quod (i aeclderit , non dubitar, quin""fjrevi; Troj^ fit peritura (d), Memionem >> utaudivi-

    idus»

  • ) 3 C $22)mus , inj iert tertise tetatis, quam "Neflorem vixiffe me-»moriae prodit, ergo fubmonere nobls liceat vocem ysvecceHomericam, cum latius., tum Itri&ius, fumi. Latior il¬la fl fuerit acceptio , compleviffct Nefior ter centumannos, vel tria integra fecula, unde adpellari ccepit tri"fedifenex ( e)A referente Aulo Gellio j unde in Horatio;:ter avo fun&us (/) > unde in Propertio:

    Nejloris eft vifus poft tria jecla cinis (g)°yunde in Tibullo::

    Vixerit ille fenex quamvis, dum tema per orbemSecuta jertilibus Utan decurrerit boris (b) »

    Unde in Ovidio de fe ipfe Medor:- vrxiAnnos bis centum: nam tertia vivitur

  • 5ÖS> ) 4 (

    §. III.Neftorese Eloquenti# , quae itidem proverbii loco

    frequentari anfolet (a) , rite exponendse , quia conducitii t cum maxime . ipfum fontem, unde hortulos fuos ir-rigavit Cicero , Hornerum nempe , omnis eruditionisprincipen», & quidem antiquiffimum, fas elf conle ate¬mur. Ita vero canit ille:

    - - - Né

  • ) 5 ( tvjv Tedccv, h rciérss qtcqios r,v &tcs, %cci7reg ysqw ctV,tmtois' h%e öua i. e. a cujus lingva perinde ut rr.el flue-bat oratio: neque decem Ajaces, neque decem Achil¬les tibi eile optat, quippe jam olim Trojam cepiflet, (itales, qualis erat hic, quamvis fenex, decem militeshabu ffet ( f ). Sic Neftorem facit Philoftratus aVS^«-7tmv yryvoocKovrcc,' ^yj/jLocycoyloc ts sv, ^et^ccKis ^vußeßviyJrccyt Ttj JCCÅCtKev&CTYl TÜS ^YjfJL8S , d/Aol Tjj GwCbpovfiüGY]' TtfCGT—

    1 r\\ i \ v \ * ct ^ c i\ ~ ~ ' * f • k .TSIV OS CCVTO £UV GügCC TS fcj ^00\V] TGOV AcyOOV I, e. ITiOrta-lium peritisfimurn , ab adolefcentia item populari Elo-quentiae adfvetum, nonilli, quae adularetur populo, fedquse inftitueret eum atque emendaret , hocque ipfumpraeftitifle cum ornatu & fvavitate verborum (g). Quid,quod apud Nafonem itaNeftora adloquitur Achilles:

    O! faclinde fenex, tevi prudentia noftri (/;),*quemadmodum alibi de Eloquentia & conlilio Neftoriscecinit idem Poéta:

    Quantus apud Danaos Poäalirius arte medenäi,/Eacides dextra, pecfore Neftor erat (/>.

    Cui adjungimus Quintilianum: ex ore Neftoris ait dulcia-rem melk profitiere jermonem ; qua certe delectatione ni¬hil finfi majus potejft (k).

    (a) Erafm. Adag.p. 231. (b) Iiiad. cc. v- 247 Cc) Iiiad.ß. v.370. (d> OdyJJ. y. v. 244. (e) lliad. £ v. 423. (/) lam.Ih edit. Gr&vian.p. 266. it. p. 9. it. p, 367. ig) Hcroicx. 3.§.1 (b) Metamorph.XII. v. 177• (0 Ovid. Art. amandi ILv.373. (A) Inflit. Orator. XII. c. 10.

    §. IV,Ad hyperbolicam locutionem: melle dulcior, feu fihi-

    itos yKwJoov, quod adtinet, frequentant illam tum Scripto-res facri (a), tum profani; prceter adduélum locum Cicero-nis,Homeri feQuintilianboccurrit apudeundem Tulliumj

    melk

  • $££ ) '6 (,meUe rf»/t?ielk dulcior profluebatC*);& in-Ovidio ad amicum:

    * - - of dulcior illo-Melle , quoä in ceris Attica pnrit apis (c).

    $Tec difiimulandum eß Hyperbolen ab Arißotele maxim-«opere rcommendari , vel eo nomine, quod magnitudi-rriem & admirationem non mediocrem ingerat rebus, id.quod pluribus exponit Morhofius (d). Etenim , licet■M7.xe(ßmendabili., plus luminis , quam tenebrarum & oftu-teiarum , conciliat Hyperbole, mendaciorum adver-faria, non patrona« Neque hac in fententia careo,ut alios füentio praetervehar , au&oritate Reveren-•disfimipEpifcopi Rydelii, ita vero habet, & argute quidem :jjyperbole år uti Rbetoriqiten eller Talekonflen et far-Aeles Ord-krus (figur a orationis,; Jom beflår t her uti,Mt man ßar något bfivcr vchgwr en [ah widare och bre•dare, an hon år i flg flelf. EtJådant bfweißag lancierhufvnidfanningen, på hwi'lken hwart och et Tal /;yftar,til intet m'een, når man brukar thet rått och i laga tid..och rum : nemligen når ingen klok ther af kan bedragas,emedan lått år a t fe, at orden åro flbrre., ån faken,dock år .thes nuffbruk både (kacleligit och gement (e),•$ic abgußu ad auditum fvavitatem mellis eleganter tran-s-ierri , neminem facile fugit, & inde eß, quod Platoni,in cunis parvulo dor.mienti, cum apes in labellis confe-drfient , fuerit refponfum, fingulari illurn fvavitate ora-tionis fore , ita ut futura Eloquentia provifa in infanteefiet (f). Neque aliter erit-expficandum Adagium.: mrt-dis meduIla.) Grsece ßXiros {avsKos (g), quam de re, ma¬jorem in modum » fvavi, quare, hoc etiam fenfi\, vocä-tur M.Corn, Cethegus ab Ennio., non modo Oratar Jm-

    uiloqucn-

  • t&tty ) 7 ( ®vHoqnentr ore, flor delibatuspopuli, fed etiam Svademc*dulla {b). Quo fpeélant cum illud Horatii:

    manare poetica tuella (?)tum hsee Aufonii:

    Sic tibi fint Mltfcc faciles r meäitatio promtitEt memor :■ & liquidi mel fluat eloquii (å)«-

    Item :Qlti feile cormen atque melle temperanslorpere Mufus non finis ('/),

    tum haec Audoris Panegyrici ad Pifonem:Dulci Jeu mavis kquidoque fiuentia curfu'Verba, nec inclufo » fed aperto pingere flore f>Inclyta Neftorei: cedit tibi gratia* mellis (m) r

    tum in Gellio & Äpulejo : (cittimentu melhta, pro of^-namentis oratoriis- (n), tum in Cicerone & Plinio lecy—tbiy pro ornatu & copia! dicendi (o), tum in Petronio3Arbitro melliti verborum globulidictä faBaque, qua--fi-papavere & fejamoJpnrfa (p) , tum denique in Plauto:

    hi melle (unt lingvie fitas veflrne atqne orationesLacleque: corda feile funt lita, atque cicerbo aceto,£int>vis diBd åukia datis (q),

    Et apud eundem :*AG. Obfecro bercle, ut mulfa loquitur !' Ml. nihil nifi'

    laterculos,Sefamwn papaveremqueytriticum friBus nuces Cr)s*

    IbidemUt dulas esf ut mulfa' diBa dicis.

    Clåudat teftimoniorum agmen 'Eheocritus in Buce>Iici$5,Piutarcho referente :

    »' -*• yÅvxv fj&trcc vJoircl ^c/actTce yje vbrrccqin os pr£duke Clamena infudit neBar.

    (a) Pfalin. XIX. v it. ['palm. CXIX• v. toj. ffndiclXTV.v.ifr fb)AdBrittum Orator c.ß.(*)IVc) drift. ViEleg.q> v,2p- (fi) Atguta åiBiop. ß%\ {e)Exerat.Rational*.

    Fart,-

  • ) 9 (abludit iüud Seecanum : en flytande tungaenflytande^««tf,nequeilludGallorum: /7# un grand flus de bom he«

    (a) II. Orat. c. 40* Clar. Örat. c. ty. {b) Gell. NochAttic.XlX. c. 7. (c) Äujon.Ep. 16., v.14. Cd) Grat.pro Mar-cf//ö c. 2. (?) AcadXßu&ß. II. c. yg. {f) IL Orat,c. 44. Ora-/or ?. «1» (p) Clar. c. cum in Menelao, Agamemnonis fra-tre & Spartee Rege, tum maxime in Ulyffe ,Ithacoe Rege:ergo erit uterque de prlncipaeu cum Meftore, jure fuo,confcertaturus. 'Eft in prompt« , quod refpondeamus.Nempe hudem breviloquentiae & acute didlorum (ibi vin-dicat Menelaus; fic fulminibus verborum, impetu ac ve-hementia fermonis, Ene pari , excelluifie concedimus U-JyfTeni, ita tarnen, ut nihil obftare videatur, quo minus, indulcedine & fvavitate ,'fandi magifter habeatur Neftor,dignus idcirco, cui hsec fo!i palma deferatur. Audiamus ,tanquam idoneum teflem, Homerum Ca). Etenim fcribit:

    - MsvsXo&cs Ittit^o'xpidrjv ccycqsve,Hccvgct gsv, e&JS-cz fj.ochcc hiyloos, t'7Tf< & 7FcÅvjuv9'cs'. i. e»

    . - - Menelans fuccin&e concionabaturFanca quidemfled valde arqates-quontam non multiloqvus..

    In UiyfTe vero commendatv ~ -5 / ,

    vityccoecrmv soikotvc, "^eifjegiyjaiv^verba imbvibus nivaltbusflmilia bybernh.

    Adjungimus Ciceronem : Lacedgemonium oratorem, us-uque ad hoc tempus, audivi fuiffe neminem. Menelaunrc

    B ''ipfum

    v

  • $2# ) to ( &&

    ''ipfum & dulcem illum quidem tradit Homerus, fed pau-"ca dicentem : brevitas autem laus eft interdum in ali-tcqua parte dicendi, in univerfa Eloqventia Iaudem non•ftiabet (b). Sic ab eodem Tullio Ulyfles inter Jcpien-tis , heroicis temporibus, habetur, cui virn in dicendoadfignat maxtmam , at Neftori fvavitatem (c). Fufiusuberiusque hane eandem rem perfequitur Quintilianus:"Homerus brevem quidem cum animi jucunditate &"propriam Cid enim eft non errare verbiß & carentemifupervacuis Eloqventiam Menefao dedit, & NeftoriSiulciorem melle fermonem : fed fummam aggreftus, ut"in Ulyfte, facundiam,magnitudinem illi jurixit: cui ora-•ftionem nivibus hybernis, copia verborum atque impetu,"parem tribuit Cd). Alibi dicit Ulyffern Etoqnentix pro-fellam effundere (e). Eft hoc idem , quod Au&or adPifonem antea citatum refert:

    Nam tu (tve libet partter cum grandine nimbos 9Denfaque vibrata jaculari Julmina lingva:Seu fuvat aflrictas in nodum cegere vocesEt dåre fubtili vivacia verba ca tena ,Vim Loeniaåfc) brevitatem vincis Atrid

  • ) ii C

  • Perexirmo

    Domino A U C T O R I,Populari & Amieo fuo fingulari.

    Siccinedum celebras heic Neftoris ora diferti,Teftis erit genii pagina dofta Ttri ?^Quis diabitet? feriptis documenta tot abdita Grajis

    Complefti fcripto eft res operofa brevi,Cjratulor hinc merito Tibi pignora prima labortim,,

    Omina fic latiri qux venientis habenr.IBrospera Neftoreos cedant Tibi fata per annos,

    Qaalia funt votis non aliena meis.OLAUS IVONG.

    ■Eidem.

    Summo in pretio fludimn Eloquentia ubi-que fuijfe bab.itum , ob permagnam, quamjecum fert, utihtatem , inßcias tturum

    exiftimaverim omnino neminem, Probat velhoc ipjum elegantisßma cIua Dißertatio , dum.metiißuam Nefloris facundtam digne perceie-brat, ^hiotquot itaque heic fumus Im amicitdekkis plaußbus Te proßeqnamur, neceffe eff*Gratulor igitur fehcisßmas cum ingemi do«•tes, tum in litens pr&cipue , -qua ad burna»mtatem faeiunt , progresßones plane mßgne*%Contingant Tibi aliquando , qua voveo, Labo«mm pramia > indefejfo *vvrtutis doclrinaque flu*Äio eumulatisßme rejponfura..

    ISAGUS PALM&RUS.