s3 compta analytique compta analytiqe 2in1

Upload: taha-can

Post on 03-Apr-2018

246 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    1/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    2/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    3/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    4/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    5/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    6/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    7/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    8/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    9/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    10/87

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    11/87

    LePortaildesEtudiantsdEconomie

    www.e-tahero.tk1

    Achat(1)

    Stock(2)

    Distribution(3)

    NOTIONDEC

    OUTETSESCARACTERISTIQUES

    Laccumulationdechargessurunprodu

    itdterminelecot.

    Lecotdeceproduit,selonlestadedlaborationduproduit,diverscotspeuventtredtermins:cot

    dachat,deproductionetcotderevient(distributionincluse).

    Letermecotsappliqueauxproduitsm

    aisaussitoutechose,dsignepourlaque

    lle,ilestjugutile

    dattribuerleschargesetdenfaireletotal.

    Ladiffrenceentreleprixdeventedun

    produitetsoncotderevientnousdonneleRsultatAnalytique.

    Auniveaucomptable,uncotestlensembledecharges,correspondantunlmen

    tdfiniauseindun

    rseaucomptable.Etilatroiscaractristiques:Lechampdapplication,soncontenu,etlemomentde

    calcul.

    Lechampdapplication:

    Lecalculduncotneconcernepasque

    lesproduits,onpeutcalculerlescotspar:

    -

    Fonctiondelentreprise(production,distribution,administration).

    -

    Moyendexploitation(magasin,

    usine,atelier).

    -

    Activitdexploitation(onpeut

    calculerparfamilledeproduits).

    -

    Responsabilit:ensembledecha

    rgesdontonpeutattribuerlaresponsabilit

    unepersonne

    (directeur,chefdatelierdeservice).

    Lecontenuducot:

    Pourunepriodedonne,uncotpeuttrecalculsoitenyincorporanttoutesleschargesdela

    comptabilitgnrale,avecousansajustement,soitenyincorporantunepartiedec

    escharges.

    Danslepremiercasonparleducotcom

    pletetdanslesecond,ducotpartiel.

    Lecotcomplettraditionnel(comptable

    ):estuncotquiincorporetouteslescharg

    esdelacomptabilit

    gnralesansmodifications.

    Lecotcompletconomiquecestunco

    tquiincorporetouteslesmmeschargesd

    elacomptabilit

    gnrale,maisaprsajustementdecerta

    inesdellesouajoutenvuedunemeilleurexpression

    conomique.

    Lecotpartielestobtenuenincorporantunepartiedeschargesilpeutsagirdoncd

    uncotdirect

    suivantletypedechargesquilrecouvre

    .

    Lemomentducalcul:

    Parrapportlapriodeconsidre,leca

    lculdescotspeuttreeffectu:

    Apriori:ilesteffectusantrieurementauxfaitsquilengendre,ilsagitdu

    cot(prvisionnel)

    prtablit.

    Aposteriori:ilportesurlescha

    rgesdjenregistres,etgnredescotsc

    onstatsou

    historiques(cotrel).

    Lescotsetcycledexploitation:

    Entreprisecommerciale

    1)

    Cotdachatdesmatirespremires

    2)Inventairepermanent

    3)Cotderevient

    LePortaildesEtudiantsdEconomie

    www.e-tahero.tk2

    Entrepriseindustrielle

    1)Cotdachatdesmatires

    premires

    2)Inventairespermanentsur

    matires

    3)Calculdescotsdesproduitsfabriqus

    4)Inventairepe

    rmanentsurproduits

    5)Cotderevient

    6)Rsultatanalytique

    Diffrencedinventaire=Stockfinalthorique(C.A)Stockfinalrel(C.G)

    Tenuedesfichesetdescomptesd

    estocks:

    Touslesbiensachets(matiresoumarchandises)sontvalusleursco

    tsdachat.

    Touslesproduitsfabriqusso

    ntvalusleurscotsdeproduction.

    Application:

    Soituneentreprisequidisposede

    sdonnessuivantes,pourlemoisdefvrierdelanneN.

    Stockinitialdematirepremireau01/01/Nestde10kgpour32DH/kg.

    Entresdumois:

    -

    Le06/01/N30kg32,4DH/kg.

    -

    Le20/01/N40kg32,6D

    H/kg.

    Lessortiesdumois:

    -

    Le15/01/N26kg

    -

    Le25/01/N32kg

    -

    Le27/01/N12kg

    T.A.F:

    1.Etablirlesfichesdestocks,en

    quantitsetenvaleursselonchacunedesm

    thodes.

    2.Montrerlincidenceduchoix

    delunedecesmthodessurlescotsdeso

    rtiesetsurlestockfinalde

    lapriode.

    MthodeCM

    UP

    (lafin

    dela

    p

    riode):

    C.M.U.P=Error!=Error!=32,45

    Date

    Libell

    Q

    C.U

    M

    Date

    Libell

    Q

    C.U

    M

    01/01/N

    S.I

    10

    32

    32015/01/N

    Sortie1

    26

    32,45

    843,7

    06/01/N

    Entre1

    30

    32,4

    97225/01/N

    Sortie2

    32

    32,45

    1038,4

    20/01/N

    Entre2

    40

    32,6130427/01/N

    Sortie3

    S.F

    12

    10

    32,45

    32,45

    324,5

    324,5

    Total

    80

    32,452596

    Total

    80

    32,45

    2596

    MthodeCM

    UP

    (aprschaqueentre):

    Date

    Libell

    Entres

    Sorties

    Stocks

    Q

    C.U

    M

    Q

    C.U

    M

    Q

    C.U

    M

    01/01/N

    S.I

    10

    32

    320

    10

    32

    320

    06/01/N

    Entre1

    30

    32,4

    972

    40

    (1)32,2

    1292

    15/01/N

    Sortie1

    26

    32,3

    839,8

    14

    32,3

    452,2

    20/01/N

    Entre2

    40

    32,6

    1304

    54

    (2)32,52

    1756,2

    25/01/N

    Sortie2

    32

    32,52

    1040,62

    22

    32,52

    715,44

    27/01/N

    Sortie3

    12

    32,52

    390,24

    10

    32,52

    325,20

    1)CMUP1=Error!=32,3

    Achat(1)

    Stock(4)

    Distribution(5)

    Stock(2)

    Production(3)

    Client

    LePortaildesEtudiantsdEconomie

    www.e-tahero.tk3

    2)CMUP2=1756

    2;54=32,52

    MthodeFIF

    O(FirstInFirstO

    ut)

    Date

    Libell

    Entres

    Sorties

    Stocks

    Q

    C.U

    M

    Q

    C.U

    M

    Q

    C.U

    M

    01/01

    S.I

    10

    32

    320

    1

    0

    32

    320

    06/01

    Entre1

    30

    32,4

    972

    40

    1

    0

    3

    0

    32

    32,4

    320

    972

    15/01

    Sortie1

    26

    10

    16

    32

    32,4

    320

    518,4

    1

    4

    32,4

    453,69

    20/01

    Entre2

    40

    32,6

    1304

    54

    1

    4

    4

    0

    32,4

    32,6

    453,69

    1304

    25/01

    Sortie2

    32

    14

    18

    32,4

    32,6

    453,69

    586,8

    2

    2

    32,6

    717,2

    27/01

    Sortie3

    12

    32,6

    391,2

    1

    0

    32,6

    326

    MthodeLIF

    O(LastInFirstO

    ut)

    Date

    Libell

    Entres

    Sorties

    Stocks

    Q

    C.U

    M

    Q

    C.U

    M

    Q

    C.U

    M

    01/01

    S.I

    10

    32

    320

    1

    0

    32

    320

    06/01

    Entre1

    30

    32,4

    972

    40

    1

    0

    3

    0

    32

    32,4

    320

    972

    15/01

    Sortie1

    26

    32,4

    842,4

    1

    04

    32

    32,4

    320

    126,6

    20/01

    Entre2

    40

    32,6

    1304

    1

    04

    4

    0

    32

    32,4

    32,6

    320

    129,6

    1304

    25/01

    Sortie2

    32

    32,6

    1043,2

    1

    048

    32

    32,4

    32,6

    320

    129,6

    260,8

    27/01

    Sortie3

    12

    84

    32,6

    32,4

    260,8

    129,6

    1

    0

    32

    320

    Daprslexempleonestensituationde

    baissedesprix(32;32,4;32,6).

    LamthodeFIFO,cettemthodevaluelestockfinalauprixrcent,elleperme

    tdoncunevaluation

    dustockfinal,etdoncunevaluationco

    rrectedelactifetdelasituationdelentrep

    rise.

    Maislamthoderetientlesprixlesplus

    anciens(petits)pourvaluerlessortiesdes

    stocks.

    LamthodeFIFOsous-valuelessortiesetdonclecotderevientensituationdehaussedesprix.Cequi

    enrsulteungonflementfictifdursulta

    t.

    LamthodeLIFO,sous-valuelesto

    ck(valueauprixleplusancien)doune

    sous-valuationde

    lactifdelactifetdelasituationdelentreprise.

    Parcontrelamthodevaluelessortiesdestocksauxprixlesplusrcents(lessortiessontsur-values),

    cequienrsulteunediminutiondursultat.

    LamthodeCMUP,ellereprsenteunesolutiondecompromisentrelesdeuxm

    thodes(FIFO,

    LIFO).Ellepermetdelisserlesvariationsdescotsdesmatires.

    Mthodes

    Valo

    risationdesorties

    ValorisationdeS.F

    FIFO

    LIFO

    CMUP

    2

    270(sous-value)

    2276(sur-value)

    2271,5(moyennee)

    326(sur-valu)

    320(sous-valu)

    324,5(moyenne)

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    12/87

    LePortaildesEtudiantsdEcon

    omie

    www.e-tahero.tk1

    OBJECTIFSDELACOMPTABILITEANALY

    TIQUE

    Lacomptagnraleaunevisiong

    lobalesurlaproduction,ellecachedesingalitsetnepermetpasde

    jugerlaprofitabilitdesproduits,

    parcontrelacomptabilitanalytiqueaunevisiondtaille,etpermetde

    prendredesdcisionsparexemplesupprimerunproduitquiestdficitaire.

    Lacomptabilitgnraleestintr

    esseverslextrieur,maislacomptabilitanalytiquesintresseque

    parlesacteurslintrieurdelentreprise:elleintresselesdirigeantsparlesinformationsquelle

    produit.

    Auniveaudelaloi,lacomptabilitgnraleestobligatoiremaislacomptabilitanalytiqueestfacultative.

    Lacomptabilitanalytiquenousp

    ermetdeconnatrelescotsdesdiffrentes

    fonctionsdesentreprises

    (achat,production,distribution,administration/cotdachat,cotdeproduction)

    Ellenouspermetdvaluercertainspostesdubilancommelesstocksetlesimmobilisationsproduitespar

    lentreprise.

    Ellepermetdecalculerlesrsulta

    tsdesproduitsaussidexpliqueretlesanalyser

    R

    evient=prixdeventecotdeRevient

    Grcecetteinformationquivap

    ermettreauxdirigeantsdejugerlesproduits(profitabilit),leproduit

    estrentableoupas.

    Lacomptabilitanalytiqueprvoi

    tleschargesetlesproduits,comparelaralisationaveclesprvisionset

    dgagelescarts.

    Lacomptabilitanalytiqueestun

    outildedcisionetunoutildecontrledeg

    estion.Lecotestun

    ensembledechargesrelativesunlmentdfinitauseindunrseaucomptable.Danslamesureouelle

    nouspermetderesponsabiliserleschefsdesections.

    Passagedeschargesdelacomptabilitgnraleauxchargesdelacomptabilitanalytique.

    Dterminationdeschargesdelac

    omptabilitanalytique

    Chargesdelacomptabilitanalytique:

    Chargesincorporables(courantes

    )(delexploitation+financires)

    Chargesnonincorporables(nonc

    ourantes)

    Chargesnoncourantes(IS,dons,

    pnalits,VNAdesimmobilisationscdes

    )quinerelventde

    lexploitation(dficitaire).

    Fraisquinerententpaslacharg

    edelentreprise(transportsurvente)

    Chargesserapportantauxexercic

    esantrieurs.

    Chargesquinerestentpasdfinitivementlachargedelentreprise.

    Explication:

    Lacomptabilitanalytiqueneprendpaslatotalitdeschargesdelacomptabilitgnrale,elleneprend

    pasenconsidrationleschargesn

    onincorporables,elleprenduniquementles

    chargescourantes.

    Parmiscescharges,certainesvontsubiredescorrections.

    Correctionetajustement:

    Pourlemoisdemars,lentreprise

    Xaenregistrlesinformationssuivantes:

    Achatsconsommsdematirepremire........................................100.000

    Achatsconsommsdefourniture......................................................40.000

    Loyer(trimestriel)..........................................................................30.000/3

    Publicit..............................................................................................1.000

    Chargesdeproduction....................................................................600.000

    Dotationsauxamortissements(an

    nuelles).......................................60.000

    Dotationsauxprovisions(annuell

    es)................................................18.000

    LePortaildesEtudiantsdEconomie

    www.e-tahero.tk2

    Chargesincorporables=100.000+40.000+Error!+1.000+600.000+Error!+Error!

    Diviserlachargesur3,6ou12,consiste

    pratiquerlamthodedabonnement.

    Cettemthodeconsisterpartirlachargeincorporablepar3,6et12pourlatenir

    lapriodicitdu

    calculquiestsouventlemois.

    Exemple:leloyertrimestriel30.000;la

    chargeincorporeraucotestError!=10

    .000

    Primedassurance(semestrielle)12.000

    ;lachargeincorporer=Error!=2.000

    Dotationauxamortissements(annuelle)

    60.000;Error!=5.000

    Achatconsommdematirepremire=

    Achatdematires+StockinitialStockfinal

    Variationdestocks=StockinitialStockfinal

    Cettevariationpeuttrepositiveoungative

    Achatconsommdematires=AchatdematiresVariationdestocks

    Achatdematirespremires100.000

    Variationdestocksdematirespremire

    s(soldecrditeur)20.000

    Achatdefourniture60.000

    Variationdestocksdefourniture(soldedbiteur)15.000

    Achatconsommdematire=100.00020.000

    Chargesde

    substitution:

    Lacomptabilitanalytiqueretientpours

    eschargescalculesdescritrestechniques

    etconomiquesalors

    quelacomptabilitgnraleprendenco

    mptedesconsidrationsfiscales,ondistinguetroistypes

    Valeuractuelle(deremplacement)V

    aleurdorigine

    ChargedusageDotationauxAmortissementscomptables

    ChargetaleDotationauxProvision

    scomptables

    Diffrencedincorporation=chargesde

    captaanalytiquechargesdecomptagnrale

    DI/matires=Valeuractuellevaleurdorigine

    DI/amortissements=chargedusagedotationauxamortissementscomptables

    DI/provisions=chargetaledotationauxprovisionscomptables

    Diffrencedincorporationsurmatir

    es

    Danscertainscas,pourlecalculdesco

    ts,ilestjugencomptant,desubstituerla

    valeurdesortiedes

    stocksobtenusselonlamthodechoisie,unevaleurconventionnelle.

    Exemple:unchefadcidquelessortiesdelamatirepremireMdumagasinverslatelierde

    productionseraientvaluesforfaitairem

    entaumoisdavril(priodemensuelle)au

    cotmoyen20,50DH

    leKilo.

    Enavril,ilatconsomm25.000kgdelamatireM.cessortiessontcomptabilis

    esdanslescotsde

    productionpourunmontantde25.000

    20,50=512.500

    Hors,lecotreldesortiedecettematireestde20,52DHparkg,lecotquilfau

    tincorporeraucalcul

    ducotdeproductionestde25.00020

    ,52=513.000

    DI/matires=Valeurderemplacementv

    aleurdorigine

    =513.000512.500

    =500

    Diffrencedincorporationsuramortissement

    Encomptabilitgnrale,lesamortissem

    entssontcalculsselondescritresfiscaux

    quinepeuventpas

    toujourstreutilisspouruneconnaissanceraisonnedescots.

    Lanotiondeschargesdusagesubstitueaudotationauxamortissementsdelacomptabilitgnraleest

    sensereprsenterlamortissementcon

    omique.

    LePortaildesEtudiantsdEcon

    omie

    www.e-tahero.tk3

    Exemple:pourunexercicedonn

    ,unmatrieldetransport,estfiscalementamortissur10ans,lematriel

    cot120.000DH.

    Lechefdentreprisepensequele

    matrielvautactuellement125.000DH,estservirautilementpendant8

    ans.

    Quelleestlachargeincorporerauxcots?

    Dotationauxamortissementscom

    ptable=Error!=Error!=12.000

    Chargedusage=Error!=Error

    !=15.625

    Vulapriodicitducalculestme

    nsuelle,lachargedusageenregistrer=E

    rror!=1.302,08

    DI/amortissements=chargedusage

    dotationauxamortissementscomptables

    =15.62512.000

    =+3.625

    chargedusage=chargedelaC.A

    =DotationauxAmort.ComptableD.I

    =12.000+3.625=15.625/12=1.302,08

    Diffrencedincorporationsurprovisions:

    Encomptabilitgnralelaprovisionestdestinecouvrir:

    -

    Unedprciation(stocks,crance,actifimmobilis)

    -

    Unrisque(grosserparation,

    perteetchargeaccidentelledexploitationn

    oncouverteparles

    assurances)

    Lachargetalequisubstitueaux

    dotationsauxprovisionsdelacomptabilit

    gnrale,reprsentela

    provisionconomique.

    Lesprovisionsrglementes(pourhaussedesprixetpourfluctuationdesco

    ts),vocationjuridiqueet

    fiscale,ontdeseffetssouventexagrssurlesrsultatscomptables,ellesnes

    ontplusincorporerdansle

    calculdescots(chargesnonincorporablescarellesnontaucunejustificatio

    nconomique.

    Exemple:uneentreprisedoitengagerdans4ans,degrosserparationvalue600.000DH.Elledevait

    chaqueanneconstitueruneprovisionError!=150.000DH

    Pourdesraisonsdemventespassagresdesesproduits,elleneconstitueen

    C.Gquuneprovisionde

    37.500DH(annuelle).

    DI/provisions=chargetaledotationauxprovisionscomptables

    =150.00037.500=

    112.500

    =+112.500/12=9.375

    Chargetale=dotationauxprov

    .Economiquediffrencedincorporation

    Error!=12.500chargeenregistrer(chargetale)

    chargessuppltives:

    Cesontdeschargesquinefigurentpasencomptabilitgnrale.Maisretenu

    esparlacomptabilit

    analytiquepourliminerlesdiffrencesduesaustatutsjuridiquedelentrepriseet/ousonmodede

    financement.Ellescorrespondent

    deschargesfictives.

    Ilexistedeuxtypesdechargessuppltives:

    Larmunrationdelexploitant

    :danslesentreprisesindividuelles,lexploitantestrmunrparun

    prlvementsurlesbnfice,ilnapasunsalairemaisiltoucheunepartiede

    sdividendes).

    Lapriseencomptedunetellermunrationfictivedanslescots,permetde

    rendrecescots

    comparablesentreentreprisesr

    gimejuridiqueetfiscalediffrents.

    Larm

    unrationdescapitauxp

    ropres:cettermunrationconstitueunechargeconomiqueenmme

    titrequelescotsdescapitauxem

    prunts.Lescotsdoiventdonccomprendr

    eunermunration

    conventionnelledescapitauxpropres.Lescotsobtenussontalorscomparab

    lesceuxduneentreprise

    financeparlesemprunts.

    LePortaildesEtudiantsdEconomie

    www.e-tahero.tk4

    Letauxdermunrationpeuttreletauxmoyendescapitauxempruntsoulecot

    dopportunitdes

    capitauxengags.

    Exemple:lescapitauxpropresduneentrepriseslventmillion,letauxdermunrationestde12%

    lan.

    1.000.00012%=120.000

    Application1:

    Uneentrepriseindividuelleaucapitalproprede500.000DH,tientunecomptabilit

    analytique

    trimestrielle.Lentreprisemetvotredispositionlesinformationssuivantes:

    Chargesnoncourantesmensuelles..............................................4.000DH

    Tauxdermunrationducapitale........................................................12%

    TotaldeschargesdelaC.Gduderniertrimestrede2005....1.640.000DH

    Rmunrationthoriquedelexploitant............................10.000parmois

    T.A.F:dterminerleschargesdelacom

    ptabilitanalytiquepourlederniertrimestre2005.

    Chargesincorporablesduderniertrimestre2005:1.640.000(40003)=1.628.000

    Rmunrationdelexploitant:10.000

    3=30.000

    Rmunrationdescapitauxpropres:500.00012%=Error!=15.000

    ChargesdelaC.Aduderniertrimestre2

    005:

    chargedelaC.Gchargesnonincorpor

    ables+chargessuppltives

    1.640.000(4.0003)+30.000+15.000=1.673.000DH

    Application2:

    Lespostesdechargesduneentrepriseindustrielleseprsententau31.12.2005delamaniresuivante:

    Achatsconsommsdematiresetfournitures....1.200.000DH

    Autreschargesexternes...........................................20.000DH

    Imptsettaxes.........................................................40.000DH

    Chargesdupersonnel.............................................400.000DH

    Autreschargesdexploitation..................................20.000DH

    Dotationdamortissementdexploitation................90.000DH

    Chargesdintrt......................................................44.000DH

    Dotationsfinancires...............................................26.000DH

    V.N.Adesimmobilisationscdes..........................66.000DH

    Lesdotationsnoncourantes.....................................14.000DH

    Imptssurlesrsultats.............................................35.000DH

    Autresinformations:

    Parmileschargescourantesfigurentdes

    dotationsdesimmobilisationsennonvaleu

    rpour12.500

    Desdotationspourcrancesdouteuses7

    .500

    Achatduncarburantnoncomptabilisen2004,1.600DH

    Capitauxpropresdelentrepriseslvent4.650.000DH

    Tauxsurlemarchestde10%

    T.A.F:Dterminer:

    -

    Letotaldeschargesdelacompta

    bilitgnrale.

    -

    Lemontantdeschargesnoninco

    rporables.

    -

    Lemontantdeschargessuppltiv

    es.

    -

    LeschargesdelaC.A.

    Rponse:

    TotaledeschargesdelaC.G.............................1.995.000DH

    AchatsconsommsdeM&F......................1.200.000DH

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    13/87

    LePortaildesEtudiantsdEcon

    omie

    www.e-tahero.tk5

    Autreschargesexternes.....................................20.000DH

    Chargesdupersonnel......................................400.000DH

    Imptsettaxes...................................................40.000DH

    Autreschargesdexploitation............................20.000DH

    Chargesdintrt...............................................90.000DH

    Dotationdamortissementde

    xploitation..........44.000DH

    Dotationsfinancires.........................................26.000DH

    V.N.Adesimmobilisationsc

    des....................66.000DH

    Dotationsnoncourantes....................................14.000DH

    Imptssurrsultats............................................35.000DH

    Totaledeschargesnonincorporab

    les...................136.600DH

    V.N.Adesimmob.Cdes................................66.000DH

    Dotationsnoncourantes....................................14.000DH

    Imptssurrsultats............................................35.000DH

    Dotationsdesimmob.ennon

    valeur.................12.500DH

    Dotationspourcrancesdoute

    uses......................7.500DH

    Achatducarburant..............................................1.600DH

    Montantdeschargessuppltives..........................465.000DH

    4.650.00010%=........................................465.000DH

    MontantdeschargesdelaC.A..........................2.283.400DH

    ChargesdelaC.Gchargesnonincorporables+chargessuppltives

    1.995.000136.600+465.000

    chargedelaC.G=chargesnonin

    c.chargesC.A=chargesdelaC.Gchargesnoninc.+chargessup.

    =chargesinc.+chargessup.

    chargesdelaC.Gchargesnoninc.=1.995.000(66.000+14.000+35.000)

    chargesinc.(courantes)=1.818.4

    00=1.840.00012.500(dotouamortdesimmobenNV)

    7.500(chargenoninc.)

    1.600

    Vraiechargesincorporables=1.8

    18.400+chargesuppltive(46.500)=2.283.400DH

    Application2:

    SocitBOTEX,aucoursdumoi

    dedcembre,enregistreencomptabilitgnraleleschargessuivantes.

    Chargespa

    rnature

    Priod

    icit

    Mensuelle

    Trimestrielle

    Annuelle

    AchatsdeM&F

    270.000

    Variationdestocksdes

    M&F(crditeur)

    17.000

    Achatsdeproduitsden

    tretien

    120.000

    Autreschargesexternes

    90.000

    3

    0.000

    24.000

    Imptsettaxes

    48.000

    Chargesdupersonnel

    220.000

    Dot.auxamortissementscomptables

    180.000

    Dot.auxprovisionscom

    ptables

    15.000

    Chargesfinancires

    1

    7.000

    Chargesnoncourantes(nonincorporables)

    8.000

    LePortaildesEtudiantsdEconomie

    www.e-tahero.tk6

    -Lavaleuractuelledesproduitsdentre

    tiensestde254.000DH

    -Lesamortissements,comprennent6.000DHdamortissementsdesimmobilisationsennonvaleur;par

    ailleurs,lesamortissementsconomiquessontestims15.000DHparmois.

    -Uneseulechargefinanciredunmontantde9.000DHestconsidrecommecha

    rgelie

    lexploitation.

    -Lechefdentrepriseestimetalerladotationauxprovisionunmontantde18.00

    0DH.

    -Lechefdentreprisefourniuntravailquidevraitcorrespondreunermunration

    de9.000/mois.

    -LePassifdubilanrvleunmontantd

    ecapitauxproprequiestgale1.250.000DH.

    -Letauxdintrt12%/lan.

    T.A.F:Dterminerlemontantdescharg

    esincorporablesauxcotsautitredemoisdedcembre.

    Quellessontlesdiffrencesdincorporationdumoisdedcembre?

    ChargesdelaComptabilitAnalytique:

    Chargessuppltives:

    Rmunrationdescapitauxpropres=Error!=12.500

    +Rmunrationdelexploitant=9.00021.500DH

    chargesincorporables:

    AchatsconsommsdeM&F=270.000

    17.000=253.000

    Achatsdeproduitsdentretien=120.000+134.000(DI)=254.000

    Autreschargesexternes=90.000+30.000+24.000=144.00090.000+Error!+Error!=102.000

    Imptsettaxes=Error!=4.000

    Chargesdupersonnel=220.000

    Dotationauxamortissementsconomiqu

    e:

    Vraiedotation=180.0006.000=174.000/12=14.500parmois.

    15.000DH=14.500D.Isuramortissements

    D.Isuramortissements=

    chargedusagedotationauxamort.comp

    table

    =

    15.00014.500=+500

    Dotationauxprovision=Error!=1.500

    ou(15.000D.Isurprovisions)

    D.Isurprovisions=chargetaledot.provcomptable

    =18.00015.000=

    3.000/12=250

    Error!+Error!=1.5

    00

    Chargesfinancires=Error!=3.000

    Diffrencesdincorporation:

    D.Isurmatires=valeuractuellevaleurdorigine

    =254.000120.000=134.000

    D.Isuramortissements=15.000-Error!=500

    D.Isurprovisions=Error!=Error!=250

    D.Ipourlmentssuppltifs(sonttoujou

    rspositifs)=chargesC.AchargesC.G

    =Error!-0=12.500+9.000=

    21.500

    D.Ipourchargesnonincorporables(toujoursngatifs)=chargesC.AchargesC.G

    =08.000=-8.000

    D.Isurchargesfinancires=08.000=

    Error!=2.666,67

    D.Ipourautrescharges:

    LePortaildesEtudiantsdEcon

    omie

    www.e-tahero.tk7

    Imptsettaxes:48.000(annuelle

    )48.000/12=4.000

    D.Isurimptsettaxes=chargesC.AchargesC.G

    =4.00048.000=44.000

    D.Ipourautreschargesexternes=

    chargesC.AchargesC.G

    =

    (90.000+Error!+Error!)(90.000+30

    .000+24.000)

    =

    102.000144.000=-42.000

    CourscomptabilitAna

    lytiqueS32010

    1

    INTRODUCTIONGENERALE

    LAC.A.Eapourbutessentiel,ltudedelexploitationdelE

    ntreprise.Elle

    sintresseltudedescharges,descotsetduPR.

    1Mcanisme:

    LaC.Gregroupelescha

    rgesetlesproduitsdexploitationdans

    leC.P.Cpour

    donnerainsiunrsultatfinal.

    Dansloptiquedegestion,

    onposesouventlaquestionsurlaffectation,limportance

    etlutilitdeschargesainsiquesu

    rlacompositiondeprixderevient.Cestc

    equifaitlobjet

    delaCAE.

    LA

    CAEestdoncunetechniquencessairepourlEntreprise

    surtoutparce

    quontrouvedanspresquetouteactivitindustrielle:

    Plusieursproductionspossiblespartirdunemmematire

    premire;

    Plusieursateliersauniveaudelaproduction;

    Plusieursfonctions:achat,transformation,distributionetc

    LaCAEpermetalors:

    -

    Decalculerlescotsetprixderevientpourchaqueactivit(plusieurs

    produits)etchaque

    niveaudelactivit(achat,production,

    distribution,)

    -

    Danalyserlersultatdexploitation,selonlesdiffrentes

    catgoriesde

    produit,etdemont

    rercommentseformecersultaten

    trelopration

    dachatetcellesdeventes.

    -

    Deraliseruninventairepermanentdesstocksaussibienen

    volumequon

    valeur.

    2Sujet:

    LentreprisehtelireRE

    GINA,possdedeuxactivitsessentielles:

    -Lalocationdeschamb

    res.

    -Larestauration.

    Le31Mars,autermede

    lapremireannedexploitation,lesso

    mmesfigurant

    danslecompteCPCdecetteen

    treprisesontlessuivantes:

    -Achatconsomm

    dedenresprissables:

    ..100000

    -Achatsdesboissons:

    48000

    -Achatsdaliment

    ation:

    98000

    Personneletchargessociales:

    ..164000

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    14/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    2

    Servicesextrieurs:.....69000

    Imptsett

    axes:

    58000

    Transportsurachatetvente:

    ...3000

    Chargesfinancires:

    ..1000

    -Dotationsauxcomptesdamortissement:

    ...26000

    Stockdeboissonau31Mars:

    .14000

    Stockdalimentationau31Mars:6000

    Ventehte

    l:.267000

    Venteresta

    urant:.

    ...335000

    TRAVAILAFAIRE

    1)Prsenterlecom

    pteCPCdecetteentreprise.

    2)APrsenterletableauderpartitiondeschargespar

    activit

    BPrsenterd

    euxCPCpourlesdeuxactivitsdefa

    onfaireapparatre

    lersultatpour

    chaquebranchedactivit,sachantque

    :

    Lesconsommationsde

    denresprissables,de

    boissonset

    dalim

    entationnintressentquelerestauran

    t.

    Lesfraisdepersonnelsontrpartirgalem

    ententrelhteletle

    restaurant.

    Les

    autres

    charges

    (y

    compris

    les

    am

    ortissements)

    sont

    impu

    tablespour75%lactivitdelhtel

    etpour25%celle

    dure

    staurant.

    3)Quelleconclus

    ionpeutontirerdelexamendescomptesdeproduitet

    chargesdecetteactivit?

    3Objectifsdelacomptabilitanalytique:

    Lacomptabilitanalytiqueestunmodedetraitementdesdonn

    esdontlesobjectifs

    essentielssontlessuivants:

    Connatrelescotsdesdiffrentesfonctionsassumes

    parlentreprise.

    Dterminerles

    basesdvaluationdecertainslments

    dubilan.

    Expliquerles

    rsultatsen

    calculantlescotsdes

    produitspourles

    comparerauxp

    rixdeventecorrespondante.

    Etablirdesprv

    isionsdechargesetdeproduitdexploitation.

    Constaterlesr

    alisationsetexpliquerlescartsaveclesprvisions.

    Dunemanireg

    nrale,laCAEdoitfournirtousleslmentsdenature

    clairerlesprisesdedcision.

    CourscomptabilitAna

    lytiqueS32010

    3

    Pouratteindrecesobjectifs,lesystmedeCAEdelEntreprise

    doittre

    adaptexactementsastructur

    eorganiqueetauxactivitsquelleexer

    ce.

    4Etudecomparativedesdeuxcomptabilits:

    a)Champdapplication

    :

    LaC.G

    rend

    compte

    desactivitsdelEntrepriseconcrt

    isespardes

    oprationsconomiquessous

    formedefluxfinanciersentrelentrepriseetses

    diffrentsacteurs.

    Ainsilecomptabledela

    C.Gesttournverslextrieur.Ilenregistretousles

    flux,relsetmontaires,enprenantsoindeseconformerauprincipeduplan

    comptable.

    LaCAErendcomptedesprocessusdetransformationinterne.Ellesattache

    valuerentermemontaireles

    diffrentestapesdesprocessusdetran

    sformation.

    b)Lacomptabilit,outildegestion:

    DanslecasdelentrepriseREGINA,onapuconstaterquelaC.Gdgageun

    rsultatglobalquinepermetpasauchefdentreprisedavoirdesinformationssur:

    -Leproduitquiamlioreoudtriorelersultat;

    -Lescentresdactivitso

    ulesfonctionsefficacesoudficientes.

    CestlaCAEquipeutapporterleslmentsderponseces

    questionspar

    lintermdiairedelanalyseduprocessusdeproduction.

    S

    CHEMADELAC.G

    EXTERIEUR

    LINTERIE

    UR

    -

    Clients,fournisseurs

    -

    banques

    -

    administrations

    Traitement

    Com

    ptable

    Pices

    Comptable

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    4

    SCHEMADELACAE

    ENVIRONNEMENTEXTERNE

    LINTERIE

    URLELE/SE.

    -

    Clients,fournisseurs

    -

    Banques

    -

    Administration

    LobjectifdelaCAE

    estdedterminerquiconsommequoietcombienenquantitet

    envaleur.Pouratteindrecetobjectif

    ilestindispensabledesaisir

    lesfluxinternes(en

    quantit&

    envaleur)ainsiqueleurdestination.Ceciimpliquede

    mettreenplaceune

    organisationrationnelleconcernantlesdocuments,leurscircuitsetleursutilisations.

    5-Laconcordan

    cedesrsultats:

    1)principe:

    Lecalculdescotsetdursultatanalytiqueestfaitpartirdes

    chargesetproduitsde

    la

    comptabilit

    gnrale.

    Toutefois,toutes

    les

    charges

    de

    la

    C.G.ne

    sontpas

    systmatiquementincorporesdanslecalculdescots(chargesnonincorporables)etau

    contraire,deslmentsnoncomptabilissdoiventtresprisencompte(chargessuppltives).

    Ainsi,lersultata

    nalytiquenest-ilpasncessairement

    galaursultatdela

    C.G..Pourjustifierladiffrence,ilfauteffectuerunrapprochementdesdeux

    rsultats.

    2)Dmarche:

    Afindevrifierle

    rsultatobtenu,ilfautjustifierladiffr

    enceentrelersultat

    comptableetlersultatanal

    ytique.

    Ilsagit,partantdursultatcomptable,dajouterleschargesqui

    nontpastprisesen

    compteencomptabilitanalytiqueetderetrancherleschargesincorporesdanslescotset

    quinontpastcomptabilisespourretrouverlersultatanalytique.

    EtsdelaC.G

    Traitement

    Fonctions

    (SS)

    Fonction

    Foncti

    Fonction

    Ch

    CG=CCAE+CNI-CS

    CourscomptabilitAna

    lytiqueS32010

    5

    3)Exemple1:

    Onvousdemandedecalculerlescotsdansuneentrepriseindustrielle

    ,lescomptesde

    chargeslafindelexerciceslv

    ent3700000DH.

    Parmicescharges,vousjugezquilnyapaslieudeprendreencompte:

    -

    Leschargesexceptionnelles

    quislvent15000DH.

    -

    Unepartiedesdotationsauxprovisionspourunmontantde8000DH.

    Larmunrationdelexplo

    itantquinapastporteencharge,estes

    time216000

    DH.Calculerleschargesquiseron

    tincorporsdanslecots.

    -

    ChargesdelaC.G.

    -

    Chargesnonincorporables:

    Chargesexceptionnelles

    15000

    Dotationsauxprovisions

    +8000

    =23000

    -

    Chargessuppltives:

    Rmunrationdelexplo

    itant

    216000...

    3700000

    -23000

    +216

    000

    TotaldeschargesdelaCAE

    =3893

    000

    CHARGES

    DE

    LACOMPTABILITE

    GENERALE

    CHR

    AGESNON

    INCO

    RPORABLES

    C

    HARGES

    INCO

    RPORABLES

    ELEMENTS

    CHARGES

    COMPTABILITE

    ANALYTIQUE

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    15/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    6

    Exemple2:

    LescomptesdechargesdelentrepriseMERROUNseprsententainsi(fin

    Janvier):

    -

    Achatsconsomms

    180000

    -

    Servicesextrie

    urs

    ...

    ..43200

    -

    Aserviesextrieurs

    .

    ..46400

    -

    Imptsettaxes

    .10200

    -

    chargesdepers

    onnel

    ..95000

    -

    chargesfinancires

    ...

    .1300

    -

    Chargesexceptionnelles

    ...6200

    -

    DotationauxA

    etprovision

    ..

    29400

    Leschargesexceptio

    nnellesnesontpasincorporesdanslesco

    ts.

    Danslesdotation

    s,uneprovisionpourrisquede3000nedoitpastre

    incorporeparcontre,ilfauttenircompte:

    -

    Delarmunra

    tiondutravaildeMrMERROUN,exploitant,soit:18000

    -

    Delarmunra

    tionducapitalinvestidanslentreprise

    parM.MERROUN.

    -Cap

    ital120000DH

    -Rm

    unrationannuelle6%

    lan.

    T.A.F.:dterminerpourlemoidejanvierleschargesdecomptabilit

    gnrale,nonincorporable,incorporables,suppltives,etlecot

    derevient.

    CourscomptabilitAna

    lytiqueS32010

    7

    1erPARTIE

    :ANALYSEDEL'EXPLOITATION

    1/REC

    LASSEMENTDESCHARGESPAR

    NATUREENCHARGESPARFONCTION

    SECTION1:R

    eclassem

    entdescharges

    Lenouveauplancomptab

    leproposeunlargissementduchampd

    'applicationdes

    cotsparrapportauplancomptable1957.

    Lesdiffrents"groupementsdecharges"quisontexpressmentcitsparmislesplus

    usuels,correspondentdiffrentcritresdereclassementpossibles:

    -

    cotparfonctionconomique:administration,production,distribu

    tionetc.

    -

    cotparmoyend'exploitation:magasin,usine,atelier,bureauetc.

    -

    cotparresponsabilit:directeurgnral,directeurcomme

    rcial,directeur

    technique,chefd'atelier

    ,chefdeserviceetc.

    -

    cotpargroupedeclien

    t,parrgion.

    Parmiscescritresdo

    ntlalisten'estpasexhaustivefiguredescritresde

    reclassementcommunsau

    xproduitsetauxcharges,maisgalementdescritres

    spcifiquesauxcharges.

    1/Reclassementdes

    chargesparfonction:

    LecompteCPCdressenC

    .G.classeleschargesd'exploitationparnature(chargesde

    personnel,servicesextrieu

    rs.etc).Cesmmechargessontreprises

    parlaC.A.E.et

    classsparfonction.

    Onentendparfonction,un

    eoudesdivisionsrellesdel'entreprise.Plusprcisment,

    uneentrepriseestunensem

    bledefonctionsautonomesetinteralliese

    ntreelleenvue

    d'atteindreunobjectifbiendtermin.

    Principalement,uneE/seco

    mmercialepeutcomprendredeuxfonctions

    :

    -

    Unefonctionapprovisio

    nnement.

    -

    """""distributio

    n.

    ParcontreuneE/seindustriellepeutcomprendre:

    -

    Unefonctionapprovisio

    nnement.

    -

    """""production.

    -

    """""distribution

    .

    Lereclassementpermetdeconnatrecequecotechaquefonction,desuivre

    lvolutiondecotdechacuned

    elle,deprendredesdcisionsdedvelo

    ppementonde

    freinageauniveaudunefonctiondonnepourprserveroupourtabliruncertainquilibre.

    Ainsidonclereclassementdeschargeselonlecaractrefonction

    nelconsistes

    ventilerleschargeparnaturedela

    C.GentrelesdiffrentesfonctionsdelE/se

    .

    Lereclassementpeutsefairesouslaformedutableauprsentci-des

    sous(entreprise

    industrielle)

    ChargeparNature

    App

    rovisionnement

    Production

    Distribution

    Administration

    Dsignation

    Montant

    FraisdePersonnel

    130000

    10000

    30000

    40000

    50000

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    8

    EXEMPLEDAPPLICAT

    ION:

    SoitleslmentsduCPCsu

    ivants:

    -Dotationsaux

    25700

    -Chargesdepersonn

    el

    93000

    -Achatsconsomms

    29000

    -Impts&taxes

    33000

    -Autreschargesext.

    47000

    -Achatsrevendus

    509500

    -Chargesfinancires

    14000

    -VentesdeM/ses

    800000

    Onrpartissantlescharg

    esduC.P.Cselondesclsderpartitionbiendfinisnousaurons

    larpartitionsuivante:

    CHARGESPARNATURE

    MONT

    ApprovisionnementProductionDistributionAdministration

    Chargesdupersonnel

    Impts&taxes

    Achatsconsomms

    Autreschargesexternes

    Chargesfinancires

    Dotationsaux

    93000

    33000

    29000

    47000

    14000

    25700

    20000

    3000

    4000

    9000

    7000

    4000

    40000

    15000

    13000

    23000

    2000

    15000

    13000

    7000

    10000

    8000

    1000

    3700

    20000

    8000

    2000

    7000

    4000

    3000

    Total

    2

    41700

    47000

    108000

    42700

    44000

    AinsilarpartitionparfonctionnouspermetunevisionclairedesfonctionsdelE/se.cette

    prsentationnouspermetun

    emeilleurecomparaisonentrecotetrenta

    bilit.

    2)Reclassementdescharges

    parvariabilit:

    Unautretypedereclassementestindispensablelorsquelacomptabilitanalytiqueest

    conuecommeunoutildaidelaprvisionetlaprisededcisio

    n.Touteprvisionest

    fondesuruneanalyseducomportementdescotsfaceunefluctuationduvolume

    dactivit.

    Cequiimpliqueunr

    eclassementfondsurunedistinctionentre

    leschargesfixesetles

    chargesvariables.Ilestda

    illeurscompatibleaveclereclassementtraditionnelparfonction

    quenousvenonsdevoir,etilpeutvenirlecomplter,sanssesubstituer

    celui-ci.

    a)Chargesfixes:

    Leurmontantpour

    lapriodeconsidreestindpendantdu

    volumedactivitde

    lE/se.

    Lieslastructure

    delE/se,ceschargesconstituentenquelquesortelecotde

    possessiondesmoyensdo

    ntlE/sesestdotepourexercerson

    activit:couramment

    qualifiesdefixes,ellessontencoreappeleschargesdestructure.

    Exp:

    leloyerouldesbtiments.

    Lesprime

    sdassurance.

    Salairede

    sadministratifs.

    Onconoitbienque

    quelquesoitleCA,ilfaudrapayercescharges.

    b)Chargesvariables:

    Leurmontantvoluedemanirecontinueenfonctiondesventes.Lefaitquelles

    soientliesauxactivitsop

    rationnellesdeventeexpliquelesdeuxa

    utresappellationsque

    lonrencontredeplusenplu

    sfrquemment:chargesdactivitetchargesoprationnelles.

    CourscomptabilitAna

    lytiqueS32010

    9

    c/Leschargessemi-variables:

    Ellescomportentlafoisdeslmentsfixesetdeslmentsvariables.

    Lexemplesouventcitestceluidunreprsentantcommercialquireoitunfixemensuelde

    2000DHetunvariablede0.5%duCA.

    Cidessousungraphiquereprsentantlafois,leschargesdestructure

    toujours

    constants,leschargesvariableslislactivitetlecottotal.

    Ainsileschargesparnature

    peuventtrereclassescommesuit:

    D/Exercicedapplication:

    LeslmentsdeCPCdelE/seCO

    MAREBseprsententcommesuit:

    AchatsrevendusdeM/ses

    140000

    Publicit

    41000

    Entretienetrparation

    32000

    Servicesbancaires

    16200

    Achatsnonstocks

    16300

    Imptsettaxes

    3600

    Locations

    22800

    Chargesdupersonnel

    90000

    Dotationaux

    12300

    Ventesdemarchandises423000

    Onvouscommuniquezltatdeschargesfixes:

    Achatsnonstocks

    4

    200

    Servicesbancaires

    15000

    Locations

    17800

    Imptsettaxes

    3600

    Entretienrparation

    12

    400

    Chargesdupersonnel

    75000

    Dotationaux

    12300

    Travailfaire:

    Procderlarpartitiondeschargesdansuntableau

    (V.T.D.)

    CHARGEPAR

    NATURE

    COMPTABILITE

    GENERALE

    TABLEAU

    DERECLASSEMENT

    DES

    CHARGES

    C

    HARGES

    VA

    RIABLES

    C

    HARGES

    FIXES

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    16/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    10

    3/Reclassementchargesdirectes,chargesindirectes:

    A/Leschargesdirectes

    :

    Estconsidrecommechargesdirecte,toutechargeimputeunco

    tparcequellele

    concerneentotalit.

    Leschargesdirectesdon

    tlaffectationestsouventvidenteetneconcernequunseul

    objetparexemplelesmatir

    espremiresetletravailncessairepourla

    fabricationdun

    produitdonn.

    B/Leschargesindirect

    esoucommunes:

    Ellesconcernentplusieursobjets(produitonfonction)ellesdoivent

    tredoncsoumises

    unerpartition.Exemple:l

    nergie,ladministration,lentretien.etc.

    LaffectationdeschargesdirectesetindirectesaucotetP.Rsefait

    aussi:

    REMARQUE:Leschargesdirectessontaffectesdirectementaucotdeproduction

    (matirespremires,maind

    uvredirecte)alorsqueleschargesindirectesvueleurnature

    gnralesontrpartiessurlensembledessectionsquiexistentda

    nslE/seavantdtre

    imputesaucotdeproduction.

    EXEMPLEDAPPLICATION:

    LE/seMECHOIRexploitedeuxactivits:boulangerieetptis

    serie.seschargespour

    lapriodeconsidreseprsententcommesuit:

    -AchatsdeM/ses

    88000

    -Publicit

    6000

    -Achatsnonstocks

    6500

    -Servicesbancaire1500

    -Entretien&rparation

    8000

    -Impts&taxes

    150

    -

    -Chargesdepersonne

    l

    70000

    -Dotationsaux7800

    Ilfautnoterparaille

    ursqueparmisleschargesdepersonnelf

    igurelescommissions

    desreprsentantspourunev

    aleurde15000.

    Avantlarparationdeces

    changes

    onpeutconstaterquecertains

    changespeuventtre

    affectsdirectementauxco

    tssansavoirtrereclasses.Cesont:

    -

    LesachatsM/ses88000DHquisontimputesdirectementau

    cotvariabledachat.

    -

    Lescommissionsdesreprsentants15000DHquisontimputesdirectementaucot

    variabledevente.

    Ilneresteplusrpartirque

    leschargesindirectes.

    CHARGESDELA

    COMPTABILITE

    GENERALE

    (Parnature)

    CH

    ARGES

    DI

    RECTES

    CotR.C

    CHAR

    GES

    INDIR

    ECTES

    Section

    AFFECTATION

    AFFECTATION

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    11

    Tablea

    udereclassementdescharges

    Chargeparnature

    Montant

    F.achat

    F.vente

    F.administrat

    Achatsnonstockes

    Locations

    Entretienetrparations

    Publicit

    Servicesbancaires

    Imptsettaxes

    Chargesdupersonnel

    Droitaux

    provision

    6500

    3500

    8000

    6000

    1500

    150

    70000

    7800

    5000

    1000

    2000

    -500-

    10000

    1200

    1000

    500

    5000

    6000

    800

    -

    25000

    4000

    500

    2000

    1000

    -200

    150

    35000

    2600

    TOTAL

    103450

    19700

    42300

    41450

    Etlimputationauxcotspeutsefaireainsi:

    -

    Chargesdirectessurachats

    88000

    -

    Chargesindirectessurach

    ats

    +19700

    Co

    tvariablesurachat

    =107700

    107700

    -

    Chargesdirectessurventes

    15000

    -

    Chargesindirectessurven

    tes

    +42300

    C

    otvariablesurvente

    =57300

    +57300

    Cotvariabletotal

    165000

    Fonctionadministration

    +41450

    COUTGLOBAL

    =206450

    On

    suppose

    que

    limpu

    tation

    au

    cot:boulangerie

    etptisserie

    estfaite

    respectivementraisonde62%et38%,onauraainsiletableaudecottotalq

    uisuit:

    Chargesvariablessurachats

    Chargesvariablessurventes

    COUTVARIABLE

    Chargesfixes

    COUTTOTAL

    TOTAL

    boulangerie

    ptisserie

    107700

    66774

    40926

    57300

    35526

    21774

    165000

    41450

    206450

    102300

    25699

    127999

    62700

    15751

    78451

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    12

    2meP

    artie:LESCOUTSCOMPLE

    TS

    Introduction:

    Danslapremirepa

    rtie,ladmarcheabordeconduitprse

    nterlersultatenun

    tableaumettantenvidence

    lescotsetlesmargescorrespondantes.S

    icetteanalysesimple

    peutconvenirdespetitesu

    nits,ellen'estpasadaptedesE/sesindu

    striellesimportantes.

    Dansl'tudesuivanteserontabordesplusieursmthodesperm

    ettantdecalculerles

    cotsdesproduitsenprenan

    tencomptelesdfrentestapesduprocessusdefabrication.Ces

    mthodesreposentsurun

    dcoupagedel'E/ses

    encentresd'analyse,vritablesunits

    d'activit.Cescentresd'anal

    ysepermettentuneanalyseprcisedescharges.

    Danscettepartienous

    allonstraiterlescotscompletetafinde

    faciliterl'tudenous

    allonsdevisercettepartieen

    deuxchapitres.

    -

    l'organisationdescots.

    -

    Imputationauxcots

    etP.R

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    13

    Chapitre

    1:L'organisationdescots:

    Section1/Principe:

    C'estgrceuneorganisationdescotsprenantencomptelesdiffren

    testapesdela

    productionqu'ilserapossibledesu

    ivrel'laborationdesproduits.

    Section2/Etapedelamthode:

    Lamthodeconsistedfinirdessectionsdeproductionettracerainsiunschma

    techniquequinouspermettrad'organiserlescots.Lestapesserontalorscom

    mesuit:

    -

    schmadefabrication

    -

    dterminationdesdiffrentscotscalculer

    -

    calculdescots

    -

    calculdursultatanalytique

    -

    concordancedesrsultats.

    Pourcefaireuncertainnombre

    deprincipesontretenir:

    -

    cotd'achat

    =Prixd'achat+chargesd'achat.

    -

    cotdepro

    =Cotd'achat+chargesdeproduction

    -

    CotdeRevient

    =Cotdeproduction+chargededistribution.

    -

    Rsultatanalytique=prixd

    evente-CotdeRevient

    Section3/Mthodedessectionshomognes:

    a)Dfinition:

    Unesectionhomogneestuncentre

    dactivitdanslE/seayantunrle

    biendtermin,

    etdisposantdesmoyensdactionquiluisontpropresetdontlactivitpeuttremesurepar

    uneunitduvre.

    Cetteunitduvrepermetga

    lementdimputeraucotetP.R.lapartdeschargesquiles

    concerne.Leslmentsdecharges

    sontgroupsdansdessections.

    b)Classificationdessections:

    Certainssectionsoufonctions

    danslE/seneparticipentpasdirectement

    laproduction.

    Exp.:administration,entretiene

    tc.

    Cetteconstatationmnelecom

    ptablerpartirlessectionsendeuxcatgo

    ries:

    Sectionsprincipales

    Sectionsaxillaires

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    17/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    14

    1.Sectionprincipale:

    Cestlasectiondontles

    fraissimputentnormalementaucotetP.R.cesontdessections

    dontlactivitestliedirectementauxoprationsdexploitation.

    Exp.:Sectioncouturepour

    lE/setextile.

    Sectionventeetachatpourl

    E/secommerciale.

    2.Sectionauxiliaire:

    Cestunesectiondontlactivitnestpasliedirectementlexploitationautrementdit,

    ellefournitellemmeunservicedautressectionsprincipales,ouauxiliaires.

    Engnral,chaqueE/sedfinieenfonctiondesastructureetse

    sbesoinslessections

    principalesetlessectionsau

    xiliaires.

    C/Rpartitiondeschargesdansuntableau.

    Rpartitionprim

    aire:

    Leschargesindirectessontrpartiesentre

    touteslessections(auxiliaireset

    principales)parlintermdia

    ireduntableauderpartitiondechargesin

    directes.

    Cetterpartitionestralisesoitparmesuredirectedescharges,soitenfonctiondes

    clefsderpartition..

    Rpartitionseco

    ndaire:

    Commenouslavonsvulessectionsprincipalessontles

    seulesdontlesfrais

    dimputentaucotetprixderevient.

    Lessectionsauxiliai

    resdontlactivitestconsacreauxautressectionsdoiventtre

    rpartiesentrecessections.

    Cequonappellelarpartitionsecondaire.

    Exercicedapplication:

    UneE/sefabriqueet

    venddesarmoires.Leschargesengagespourcettefabricationse

    divisentenchargesdirectes

    etenchargesindirectesquisetrouventrpartiesdansletableau

    quisuit:

    CHARGESPARNATURE

    TOTAL

    Locationetchargelocatives

    Imptsettaxes

    Chargesexternes

    AchatsnonstocksdeMat/F

    ournitures

    Transportsurachatetvente

    2000

    500

    1800

    1500

    1000

    TOTAL

    6800

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    15

    Larpartitionprimairesefa

    itdelamaniresuivante:

    Locationetchargeslocatives:1/8ladministration,1/8l

    entretien

    1/4distributionlerestelaproduction.

    Imptsettaxes:

    100%ladistribution

    Personnel&

    chargessociales:1/6

    administration,1/6

    entretien,1/3

    production,1/3d

    istribution.

    AchatsconsommsdeMat/Fournitures:idemquechargesexternes

    Transportsurachatetvente:1/10administration,1/10

    entretien,6/10

    productionleres

    teladistribution.

    Larpartitionsecondairesefaitdelamaniresuivante:

    Lasectionadministrationse

    rapartageraisonde1/3pourlestroisautressections.

    Lasectionentretiendonne3/4laproductionet1/4ladistribution

    Travailfaire:

    Etablissezletableauderpartitionprimaireetsecondaire.

    CorrectionVTD

    SCHEMADEREPA

    RTITIONPRIMAIREETSECONDAIRE

    CHARGESDIRECTES

    CHARGESINDIRECTES

    CENTRES

    AUXILIAIRES

    CENTRES

    PRINCIPAUX

    COUT

    ETPRIXDEREVIENT

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    16

    Cha

    pitre2:ImputationaucotetP.R

    Letableauderpartitionqu'onvientdevoirdoittreterminenindiquantpourchaque

    centreprincipal:

    -

    lanaturedel'unitd'uvreretenuepourmesurerl'activitducen

    tre.

    -

    lenombred'unitd'

    uvre

    -

    lecotdel'unitd'uvre.

    Section1:Dfinitiondel'u

    nitd'uvre:

    C'estl'unitdemesuredel'activitducentreconsidr.Ellepermet

    d'imputerlecotd'un

    centred'analyseauxcomptesdecotsdesproduitsoudescommandesintresses.

    Ilfautchoisiralorslecritrequimesurelemieuxl'activitdechaquecentre.Lesunits

    d'uvrecourammentutilisesdiffrentselonlessections:

    Exp:

    -Centreappriv

    oisement:matachet,prix,nombre,poid

    s..etc.

    -Sectionprod

    uction

    :laM.duvre,lheuremachine

    ,mattraiteetc.

    -Centredistribution

    :prix,nombre,poids

    etc.

    Section2:Lenombred'un

    itsduvre:

    Ayantchoisilesunitsd

    uvre

    significativespourchacundesce

    ntred'analyse,ilfaut

    alorschercherlenombre

    partirdes"bonsd'entresetdesortie,"

    desbonsdetravaux"

    etc.

    Section3:LeCotdel'un

    itduvre:

    Connaissantlecottotaldechacundescentresprincipaux,lenombre

    desunitsd'uvrede

    cescentres,ilestfacilealors

    decalculerlecotdel'unitduvre.

    C.U.O

    =

    FRAISD

    UCENTRE

    NOMBRED

    'UNITESD'uvre

    NB:Lersultatdela

    division

    nombrerarement"juste"ilfautdcidercentrepar

    centre,lenombredesdcim

    alesdechacundescotsdunitduvre

    toujoursarrondirpar

    dfaut(pournimputerqued

    esfraisrelles).

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    17

    Exercicedapplicationn1:

    LentrepriseXestspcialisedans

    lafabricationdunproduit,partirdesmatirespremires,

    quincessitentlepassagedanstroisateliers:A,BetC.

    Lestotauxdelarpartitionprimairedeschargesindirectesdanslesdiffrentes

    sections

    homognessontlessuivants:

    Sectionadministration

    8000DH

    Sectionentretien

    1000

    Sectiontransport

    1000

    Sectionapprovisionnement

    6000

    AtelierA

    40000

    AtelierB

    16000

    AtelierC

    31000

    Sectiondistribution

    5000

    Etablirlarpartitionsecondaire

    ,sachantque:

    Lasectionadministrativeestrpartiedanslesautressectionsdaprslesclefssuivantes:

    Entretien

    10%

    Transport

    10%

    Approvisionnement

    5%

    AtelierA

    30%

    AtelierB

    15%

    AtelierC

    25%

    Distribution

    5%

    Lasectionentretienestimputeauxautressectionsproportionnellementaux

    heuresde

    travailquiyontteffectues:

    AtelierA

    300H

    AtelierB

    200H

    AtelierC

    100H

    Etletransportproportionnellem

    entaunombredeKilomtresparcourus:

    -Approvisionnement

    2500Km

    -Distribution

    3500Km

    Ilatachetencoursdeprio

    de7150kgdematirepremire.

    Lesunitsdouvrepourlessectionsprincipalessont:

    -

    Lekgachetpourlapprovisionnement,

    -

    LH.M.O.Dpourlestroisatelie

    rs,

    -

    LeKmdelivraisonpourladistribution.

    TRAVAILAFAIRE:

    Achevezletableauderpartitio

    netdterminerlecotdelunitdouvre

    Exercicedapplicationn2:

    LentrepriseMOBINORDfabriqueetvend3produits:X;Y;Z.leschargesengages

    pourcettefabricationsontlessuiva

    ntes:

    -

    leproduitXncessite2kgdematire1reet1H.M.O.D,

    -

    leproduitYncessite3kgdematire1reet3H.M.O.D,

    -

    leproduitZncessite1kgdematire1reet2H.M.O.D.

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    18/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    18

    Lekgdematirepremirecote3DH,uneheuredeM.O.Dcote8DH.

    Leschargesindirectes,incorporables,setrouventrepartiescommesuit:

    -Administration17

    300

    -Atelier2

    7380

    -Atelier1

    15

    400

    -Distribution

    15820

    Lesfraisdadministrationdonnent25%latelier1,25%

    alatelier2et50%la

    distribution.

    Dterminerpourc

    haquesectionprincipale:lecotdelU.Osachantquelesunits

    duvrepourlatelier1lheuremachine.Lenombredecesunitsest10

    00raisonde:

    -800HpourX

    -100HpourY

    -100HpourZ

    Lesunitsduvrepour

    latelier2:H.M.O.D.

    Lesunitsduvrepour

    ladistributionest:100DHduCA.

    Ilatfabriquetvendu

    aucoursdelapriode:

    -400X100DHlunit,

    -100Y200DHlunit,

    -200Z125DHl

    unit.

    TRAVAILAFAIRE:

    Complterletableau

    derpartitiondeschargesetcalculerleco

    tdelunitdouvre

    pourchaquesectionprincipa

    le.

    Exercicedapplicationn3

    :

    Pendantlemoisdavril,les

    fraisindirectspouruneentrepriseindustrielle,onttles

    suivants:

    ElmentsSectionsauxiliaires

    Sectionsprincipale

    s

    F.motrice

    Entretie

    nApprov

    Tours

    machines

    Traitemen

    tFinition

    Distribut

    Rep.1er

    F.motrice

    Entrien

    32400

    0-

    129600

    1-

    210800

    23

    488000

    33

    424000

    21

    328000

    11

    92000

    11

    232000

    01

    Unitsdouvre:

    Centresdanalyse

    Naturedelunitdouvre

    Nombre

    desunitsdouvre

    Approvisionnement

    Tours

    Machines

    Traitement

    Finition

    Distribution

    Tonne

    Mtre

    Heures/machines

    Sriesde1000pices

    Sriesde1000pices

    %duCA

    520DH

    220000

    DH

    7385DH

    15200DH

    15200DH

    4391480

    Travailfaire:

    Complterletableauderpa

    rtitionetcalculerlescotsdunitdouvre.

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    19

    Section4:Leproblmedesprestationsrciproques

    Lescentresauxiliairesfournissentdesprestationsauxcentresdanalyse(principauxet

    auxiliaires).

    Lescentresauxiliairespeuventserendredesservicesmutuelsetdanscecas,ilya

    facturationrciproquedepresta

    tion.

    Exp.1:supposonsletableauderpartitiondeschargesquisuit:

    Chargesimputables

    montant

    Centresauxiliaires

    Centresprincipaux

    Entretien

    F.Motrice

    Atelier1

    Atelier2Distribution

    Totalede1re

    rpartition:

    Clsderpartition:

    Viremententretien

    Virementnergie

    2109000

    13200

    20%

    32000

    10%

    --

    675000

    60%

    50%

    821000

    30%

    30%

    567800

    ----

    Rsolution:

    Ilfautimprativementcomprendre,pourposerlesquations,quelesinconnus

    (EetFM)sont

    lescotsaprsvirementdesautres

    centres.

    Do:Elecotducentreentretien

    aprsvirementducentrenergie.

    FMlecotducentrenergieaprsvirementducentreentretien.

    E=13200+0,2FM

    Cequidonne:

    FM=32000+0,1E

    Systmedquation2inconnuesquivousdonne:

    E

    =20000

    FM=34000

    Cequi,appliquautableauderpa

    rtition,donnelaprsentationsuivante:

    Chargesimputables

    montant

    Centreauxiliaires

    Centresprincipaux

    Entretien

    FMotrice

    Atelier1

    Atelier2Distribution

    TOT.Rpart.primaire:

    Entretien

    Forcemotrice

    2109000

    13200

    -20000

    6800

    32000

    2000

    -34000

    675000

    12000

    17000

    821000

    6000

    10200

    567800

    ----

    TOT.Rpart.secondaire

    2109000

    0

    0

    704000

    837200

    567800

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    20

    ExercicedapplicationN2:

    Dansuneentrepriseindu

    strielle,lesmontantsdelarpartitionprimairesontlessuivants:

    Fonctionsauxiliaires:

    Fonctionsprincipales:

    Entretien1750

    AtelierA:1

    5000

    Forcemotrice20

    00

    AtelierB:

    4800

    AtelierC:4000

    Onvousinformepar

    ailleursquelafonctionentretienestrpartieentrelesautres

    fonctionsraisonde1/4pou

    rlerestedesautresfonctions.

    Lafonctionforcemo

    triceestrpartieentrelesautresfonctionsproportionnellement

    auxnombre1,5,2,2.

    Onvousdemandede

    dterminerletotaldelarpartitionseconda

    ire

    ExercicedapplicationN3:

    LE/sejouetsenboisfab

    riquedesjouetsdcoupsdeboisdontonadmetquellefabrique

    unproduituniqueP.

    Elleutilisecommematirep

    remiredespanneauxdecontreplaque.

    Pourlebesoindelacomptab

    ilitanalytique,lecomptableadivislE/seenquatrecentre

    danalyse:entretien,administration,approvisionnementetproduction.

    1/alafindemoisdejanvier

    ,larpartitiondeschargesindirectesestlasuivante:

    Elments

    Montants

    Entretien

    Administration

    Approvisionnement

    Production

    TRP

    Repsecond:

    Entretien

    Administration

    65300

    5000

    -10%

    8800

    20%-

    1500

    15%

    20%

    50000

    65%

    70%

    2/Sachantque:

    -Ilyavaitenstockf

    indcembre20panneauxvalues5200DH

    -50panneauxontt

    achetsdbutjanvierauprixdachatde20

    0DHlunit.

    LE/sevaloriselesso

    rtiesdestockaucotmoyenpondr.

    3/Sachantparailleurs:

    -quelaproductiondecuirsatde10000picesP

    -quelleancessitlutilisationde50panneaux

    -quelamainduvreutilisedirectement(uniquementpourlasectionproduction)

    sestleve600H21DH/lheure.

    Travailfaire:

    1/Effectuerlarpartition

    secondairedeschargesindirecte

    2/Calculerlecotdeproductiondes10000unitspproduites.

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    21

    ExercicedapplicationN4:

    LentrepriseNARGISfabriqueetvendunarticleuniquePpartirdedeuxma

    tiresAetB

    parpassagesuccessifdansdeuxate

    liersdefabrication:

    Atelierprparationetatelierfinition.

    LafabricationdePncessitelesop

    rationssuivantes:

    TraitementdelamatireAdanslatelierprparation,traitementquilaisse

    undchetsans

    valeurgale5%dupoidsdelamatireutilise;

    IncorporationdelamatireB

    lamatireAtraitedanslatelierfinitionp

    ourdonnerle

    produitP.

    Onvousfournitlesrenseignements

    suivantsrelatifsaumoisdoctobre2001:

    1/Stockau1eroctobre:

    MatireA:5000kg12dhle

    kg

    MatireB:20000kg5dhle

    kg

    En-coursAtelierprparation:

    900dh.

    ProduitP:7500Articles36,6dhlun

    2/Achatsdemois:

    -MatireA10000kg11,50dhlekg.

    -MatireB30000kg4,50dhle

    kg.

    3/Consommationdumois:

    -

    12000kgdelamatireA

    -

    40000kgdelamatireB

    4/Fraisdemaindouvredirecte

    :

    -Atelierprparation:1500heures8dhlheure.

    -Atelierfinition2500heures10dhlheure.

    5/Ventesdumois:18000articlesP40dhlun.

    6/Productiondumois:15000articlesP.

    7/Stockau31octobre:

    MatireA:2950kg.

    MatireB:10000kg.

    En-coursAtelierfinition:1150dh.

    ProduitP:4490Articles.

    Leschargesindirectessetrouventr

    partiesdansletableauquisuit:

    Elments

    Admin

    istEntretien

    Approvisio.PrparationF

    inition

    Distribution

    TOT.Rpart.primaire:

    Administration

    Entretien

    NaturedelunitdO

    55000

    -10%

    38000

    20%

    -

    10000

    1/3

    40%

    kgachet

    46500

    1/3

    20%

    kgprpar

    7

    2250

    1

    /15

    1

    0%

    H

    .M.O.D

    13900

    1/15

    20%

    Articles

    vendus

    Travailfaire:

    1/Complterletableauderpartitiondeschargesindirectes.

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    19/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    22

    ExercicedapplicationN5

    :

    Dansuneentrepriseindu

    strielle,lesmontantsdessectionsaprsrpartitionprimairedes

    chargesindirectes,pourlem

    oisdeJanvier2002sontlessuivants:

    ForceMotriceVapeur

    ApprovisionnementAtelierA

    AtelierB

    Distribution

    100

    235

    240

    1000

    40

    0

    500

    Lessectionsforcemotriceetvapeursontdessectionsauxiliairesquiserpartissentainsi:

    -Forcemotrice:10%

    lavapeur

    40%lAtelier

    A

    50%lAtelier

    B

    -Vapeur:20%laforcemotrice

    40%lAtelierA

    40%lAtelierB.

    Lesunitsduvredessectionsprincipalessontlessuivantes:

    -

    Sectionapprovisionneme

    nt:1Kgdematirepremireachete.

    Lesachatsdemoisdejanvierslvent240Kgdematirepremir

    e.

    -

    SectionatelierA1:heuremachine;letempsdexcutiondelaproductionslve220

    heuresmachine.

    -

    SectionB:1heuredemainduvredirecte,laproductionaexig200heuresdemain

    duvredirecte.

    -

    Distribution:1DHdesventesceuxciontatteint10000DH.

    Travailfaire:

    -Terminezletableauderpartitionetcalculezlec

    otdelunit

    duvredess

    ectionsprincipales.

    Section3:casparticuliers

    decotdeproduction:

    1/lesen-coursdefabrication:

    Ilestrarequalafind

    elapriodeconsidre,latotalitdecequiatlancen

    fabricationsoitacheve.Ce

    stcequiestappellesen-coursdefabrication.

    Cesen-coursdoiventtrevalorissaucotdeproductioncorrespondantaustadede

    fabricationoucesproduitssontparvenussavoir:

    -

    Cotdesmatiresincorp

    ores.

    -

    Cotdemainduvred

    irecteincorpore.

    -

    Autresfraisdirectsdefabrication.

    -

    Quottepartdeschargesi

    ndirectes.

    Alafindunepriode

    decalculdescots,ilexistedanslesatelier

    sdesproduitsnon

    encorterminspourlesquelsdeschargesdirectesouindirectesontte

    ngages.

    Ilestncessairedeconnatre

    leurvaleurpourdterminerlecotderevientdesproduits

    fabriqus.

    Unefoislavaleurdesen-coursestconnueonprocdealorsaucalc

    uldecotde

    productiondelapriodeenu

    tilisantlaformule:

    CtPodelapriode=en-coursinitiaux+chargesdelapriode

    en-coursfinaux

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    23

    ExercicedapplicationN1:

    Dansuneentrepriseindustrielle,on

    vousdonnelesrenseignementssuivants:

    -En-coursle1/12/2000

    3000

    -En-coursle31/12/2000

    7000

    -

    Chargesdeproductiondedcem

    bre10000

    -

    Calculerlecotdeproductionpourlemoisdedcembre.

    ExercicedapplicationN2:

    LafabricationdunproduitMa

    ncessitpourlemoisdefvrier:

    -

    50tonnesdematireA300D

    Hlatonne.

    -

    8tonnesdematireB520DH

    latonne

    Lesfraisdirectslvent11000D

    H

    Leschargesindirectes:

    -

    3000unitsduvrepourlasectionS12DHlunit.

    -

    2000

    S22.5DH

    Len-coursdefabricationtaitd

    e600DHaudbutdemoiset660safin.

    TRAVAILAFAIRE:

    Calculerlecotdeproduction:

    3/Lecotdeproductionparcom

    mande:

    Certainentreprisesnefabriquen

    tdesproduitsfinisquapartirdescommandespassespar

    desclients.

    Pourchaquecommande,onvatabliruntatdtailldesoprationsdefabricationavec

    desprixestimatifs.

    ExempledapplicationN1:

    Ungrossisteenelectro-mnagers

    dsiretablirunefichedeprixderevientpourchaque

    commande.Ilvendspcialement3

    produits:

    -

    rfrigrateurs

    -

    gazinires

    -

    machineslaver

    Letableauderpartitiondescharg

    esindirectesduderniertrimestredonnelesrenseignements

    suivants:

    Elments

    Administration

    Approvisionnement

    Emballage

    livraison

    T.R.S

    Nat.DelU.O

    28000

    1commande

    expdie

    10500

    1appareil

    achet

    1400

    1appareil

    vendu

    19000

    1DH

    factur

    Durantcemmetrimestre,lactivitpeutsersumerainsi:

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    24

    -

    Nombredecommand

    eexpdies:..400DH

    -

    Produitsvendus.:1000DH

    -

    C.Aralis

    :380000DH

    Lesstocksinitiauxetachats

    sontrsumsdansletableauquisuit:

    Elments

    Stocksinitiaux

    Achats

    Quantit

    PrixUnitaire

    Quantit

    PrixUnitaire

    Rfrigrateurs

    Gazinires

    Machineslaver

    70

    13

    0

    30

    725

    460

    850

    280

    650

    120

    850

    520

    1100

    TRAVAILAFAIRE:

    A/Etablirlafichedeprisderevientdunecommande,comprenant:

    unrfrigra

    teur

    deuxgazin

    ires

    unemachin

    elaver

    B/Quelestlersultatanalytiquesachantquelaventeatfacture3

    800DH.

    ETUDEDECASN1:

    LentrepriseOUTAH

    ERtraiteunematirepremireAetunematireBdansun

    atelierN1.Alasortiedece

    tatelierestobtenuunproduitsemi-finiqui

    estlobjetde

    stockageenmagasin.Cepro

    duitsemi-finisubitdanslatelierN2untraitement

    complmentaire,lasuiteduquelsontlaborsleproduitfiniX

    etlepr

    oduitfiniYqui

    entrentenmagasin.Touteslessortiesdemagasinsefontaucotmoyen

    unitairepondr.

    Lactivitdumoisdemars1

    993sersumedanslesdonnessuivantes:

    1Achatdumoisdemars1993:

    -MatireA:24000Kg2.10DH/Kg

    MatireB:18000Kg

    2.20DH/Kg

    2Stocksau01/01/93:

    -Matire

    A:12000Kg2.10Dh/Kg

    -MatireB:36000

    Kg2.65DH/Kg

    Produitsemi-fini:n

    ant

    ProduitX:2860unit

    s10.80Dh/unit

    ProduitY:nant

    3Consommationdemati

    resparlatelierN1:

    MatireA:18600Kg

    MatireB:26400Kg

    4ConsommationdePtsem

    i-finiparlatelierN2

    22000Kgayantservi

    fabriquerleproduitX

    9500Kgayantservifabriquerleproduit-Y

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    25

    5Mainduvredirecteutilise

    danslatelierN1:8080heures6DHlheure.

    8080heurs6dhlheure.

    6MainduvredirecteutilisedanslatelierN2:

    4800heures6.40DHlhe

    ureayantservifabriquerleproduitX

    1800heures6.40DHlhe

    ureayantservifabriquerleproduitY

    7Productiondumois:

    LatelierN1afabriqu3700

    0Kgdeproduitsemi-fini

    LatelierN21afabriqu137

    00unitsdeproduitfiniXet3000unitsd

    eproduitfiniY

    8lestotauxdelarpartitionsep

    rsententcommesuit:

    Entretien:3900

    Energie

    :10000

    Approvisionnement:11000

    AtelierN1:22400

    AtelierN2:24300

    Distribution:13340

    9letableauci-dessousregroupe

    lesclsderpartitionsecondaireetlesunitsduvre:

    EntretienEnergieAp

    provisionnementAtelierN

    1

    AtelierN2

    Distribution

    Entretien

    Energie

    Unit

    duvre

    10%

    20%

    10%

    10%

    Kg

    dematire

    achete

    40%

    40%

    Kgde

    matire

    utilise

    20%

    40%

    Heurede

    main

    duvre

    directe

    10%

    DhdeCA

    10Ventedumois:

    -ProduitX:14000units16.70Dh/Unit

    -ProduitY:

    2000units21.50Dh/Unit

    TRAVAILAFAIRE:

    1Etablirletableauderpartitiond

    eschargesindirectesetfaitesapparatresurlacopiele

    calculdesprestationsrciproques.

    2Faireapparatredansunesried

    etableauxsuccessifs:

    -

    Lescotsdachatdema

    tiresAetBetcomptesdestockscorrespondants

    -

    Lecotdeproductiond

    uproduitsemi-finietlescomptesdestockcorrespondants

    -

    Lescotsdeproduction

    desproduitsfinisXetYetlescomptesde

    stocks

    correspondants

    -

    Lesprixderevientdesp

    roduitsXetY

    -

    LesrsultatsanalytiquesdeXetY

    ETUDEDECASN2:

    LentrepriseILHAMfabriqueunp

    roduitF,composde3lments:2pices

    Aetunepice

    B.

    -LespicesAsontfabriquesdans

    unatelierA1,partirde2matire:Met

    N

    -LespicesBsontobtenuesdansunatelierA2,partird'unematireP.

    -L'atelierA3effectuelemontagedespicespourobtenirF.

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    20/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    26

    INFORMATIONCONCERNANTLEMOISDECEMBRE1999.

    Matire

    Stockinitia

    l

    Achats

    Consommation

    StockF.Fabrication

    Q

    PU

    V

    Q

    PU

    V

    MatireM

    MatireN

    MatireP

    PicesA

    PicesB

    ProduitF

    100

    400

    200

    1000

    400

    150

    2.6

    1.2

    2.71

    1.80

    2.60

    7.0

    260480542

    1800

    1040

    1050

    400

    1000

    500---

    1,9

    1,00

    3,00

    ---

    760

    1000

    1500

    ---

    450

    1200

    450

    ---

    50

    180

    210

    300

    250

    95

    ---2000

    1200

    1350

    MOD:danslesateliers:A1

    =350h3dh,

    A2=400h4dh

    A3=

    200h5dh

    Onavendu:

    1400produi

    tsF,auprixunitairede10dh,

    Sachantenoutre,quelesch

    argesindirectes

    rpartircomportentlar

    munrationducapital

    propreautauxde4%(montantducapital=165600dh)etquelecomptedotationcomprend

    desprovisionspourunmontantde100DH:

    Ondemande:

    A-Complterletableaude

    rpartitiondescharges.

    B-Etablirsousformedetableaux,lecotdeproduction(unitairee

    tglobal),leprix

    de

    revient(unitaireetglobal)etlersultatanalytiquesurlesproduitsF

    vendus

    C-Etablirlaconcordanceentrersultatanalytiqueetrsultatgnral(C.P.C)sachantque

    toutesleschargesserapp

    ortentl'exploitation.

    TABLEAUDEREPARTITIONACOMPLETER:

    Sectionsauxiliaires

    Sectionsprincipales

    Administration

    Entretien.

    Approvisionnement

    A1

    A2

    A3

    Distribution

    302

    256

    284

    891

    341

    555

    314

    Naturedel'unitduvre

    KgAchetdeM.P

    KgdeM.Ptrait

    H.M.O

    DhdeCA

    Larpartitiondumontantdessectionsauxiliairessefaitselonlesgrillesci-dessous:

    Lentretiensepartageproportionnellement:

    Administration

    1/16

    Approvisionnem.

    1/8

    Atelier1

    3/16

    Atelier3

    1/8

    Distribution

    1/2

    Ladministrationsepartageselonlescoefficientssuivants:

    0.1

    Entretien.

    0.1

    dist.

    0.075

    app.

    0.3

    A1

    0.3

    A2

    0.125

    A3

    N.BLessortiesdestockssontvalorisesaucotmoyenpondraveccumuldustock

    initial.

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    27

    ETUDEDECASN3:

    LentrepriseMARZOUKIfabriqueunproduitfiniP2endeuxtapes:

    *AprstransformationdunematirepremireMdanslatelier1,onobtientunproduit

    semi-finiP1.

    ChaqueunitP1donnenaissanceuneunitP2aprsadjonction

    dunematire

    premireNdanslatelier2.

    Delacomptabilitgnrale,on

    extraitlesdonnessuivantes:(moisde

    Mai)

    Matires

    Stockinitial

    Achats

    Stockfinal

    Quantit

    Valeur

    Quantit

    Valeur

    Quantit

    Valeur

    MatireM

    MatireN

    PSFp1

    Produitp2

    600

    200

    250

    -

    4200

    2260

    9700

    -

    3000

    1000

    --

    20400

    11700

    --

    1090

    440

    -425

    7739

    5236

    -23375

    -Chargessocialesetsalaires:Atelier1:18750dh.

    Atelier2:6375dh.

    -Autreschargesparnature:25200dh.

    -VentesdumoisdeMai:

    1075unitsP2untotalde86000dh.

    Deslivresdelacomptabilitanalytiqueontirelesrenseignementssuiva

    nts:

    -Leschargessocialesetsalairessontdeschargesdirectes.

    -

    Lesautreschargesparn

    aturesontrpartir:tenucomptede1600dhdecharges

    exceptionnellesetde400dhdechargessuppltives.

    ELEMENTS

    APPROVISIONN.

    ATELIER1

    ATELIER2

    DISTRIBUTION

    1280

    ?

    7500

    1720

    NaturedU.O.

    1kgdematire

    achete

    3heures

    machinespar

    unitfabrique

    heure

    machinepar

    unitfabrique

    1dhduC.A.

    -Aucorsdumois,laproductiona

    tlasuivante:250UP1fabriqusqu

    iontncessits

    2500kgdelamatireM.

    -1500UP2pourlesquelles

    onautilis750kgdelamatireNetlatotalitdes

    produitssemi-finisP1.

    Travailfaire:

    1-Compltezletableauderpartiti

    onetcalculezlecotdelunitduvre.

    1-Prsentezdansdestableauxconduisantladterminationdursultatanalytiquedela

    priode.

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    28

    ETUDEDECASN4:

    ReprenezlecasdelentrepriseNARGISettablissezlecotderevient

    etlersultat

    analytique.

    ETUDEDECASN5:

    LentrepriseLAHLOUapourobjetlafabricationdesproduitschimiques.La

    fabricationsefaitdanstrois

    ateliersdiffrents:

    -

    Ateliern1,qui

    traiteunematirepremireuniqueMetdonneunproduitsemi-

    ouvr(PSO)mom

    entanmentstock.

    -

    Ateliern2,qui

    transformelePSOenunproduitP,latr

    ansformationdonnant

    galementunsous-produit(SP)brutQ.

    -

    Ateliern3,quitraiteleSPpourlerendrecommercialisable.

    Lentreprisedispose

    dunecomptabilitanalytiqueautonome,o

    rganiseselonleplan

    comptable.Cettecom

    ptabilitpermetdedterminermensuellement.

    -

    LecotdachatdelamatireM,

    -

    Lecotdeproductionduproduitsemi-ouvr

    -

    Lecotdeprodu

    ctionduproduitfiniP,etdonneenpermanencelinventairedes

    stocks.

    EncequiconcernelesousproduitQ,Celui-ciestvaluauprixdevente

    probable:ceprixest

    diminudesfraisdetransformationdansl

    ateliern3etdesfrais

    probablesdedistribution,ladiffrencetantconsidrecomme

    venantrduirelecot

    deproductionduproduitprincipalP.

    Touteslessortiesdestockessontchiffresaucotmoyenpondrunitairedumois,9

    Aupremierjanvier1996lesstocksetlesachatssontrsumsdan

    sletableausuivant:

    Matires

    Stoc

    kinitial(entonne)

    Achats(entonne)

    Q

    PU

    V

    Q

    PU

    V

    MatireM

    Matireconsommable

    Produit.semi-ouvr

    ProduitfiniP

    En-coursAtelier2

    20

    -85

    90

    -2000

    4000

    1800

    5000

    16000

    20000

    3600

    100

    -

    92

    -

    9200

    8000

    Ilnexistaitpasdencoursau1/1/96danslesateliersn1et3.Lesoprationsdumoisde

    janvier1996peuventsersumerainsi:

    MainduvredirecteA1

    :6400DH-A2:3000DH-

    A3:10

    00DH.

    Fraisindirectsdeproduction:

    ApprovisionnementAtelier

    1

    Atelier2

    Atelier3

    Distribution

    1000pourM

    12000

    4000

    200

    500

    Ilatmisentransfo

    rmationdanslateliern1:60tonnesdem

    atirepremireMet

    2000DHdematiresconsommables;latelieraproduit12tonnesdeproduitssemi-ouvrs,

    sansencoursdefabricationa

    u31janvier1996.

    Ilatmisentrans

    formationdanslateliern2:10tonnesde

    produitsemi-ouvret

    3000DHdematireconsom

    mable,latelieraproduit7tonnesdeprodu

    itsfinisPet1.5tonne

    desousproduitQ;ilrestaitau31janvierunencoursdefabricationvalu2000DH.

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    29

    Lateliern3atravailllatotalitdusous-produitbrutfabriquparlateliern2eta

    obtenuunetonnedesous-produit

    commercialisablestock(prixdeventeprobable:2000

    DH,fraisdedistributionprvoir10%duprixdevente).Ilnyapasdencou

    rsdanslatelier

    n3au31janvier.

    Ventesdumoisdejanvier:

    8tonnesdeproduitP5000DHlatonne.

    Travailfaire:

    Onvousdemandedecalculerlersultatanalytique

    ETUDEDECASN6:

    LeprocessusdefabricationdelentrepriseMAAMMARestlesuivant

    Deuxmatires(A)et(B)sontassembles(2kgdeAavecunkgdeB)ettrait

    esunatelier

    1.Cetatelierdonneunproduitsemi-ouvr(P.S.O)momentanmentstocksetunsous

    produit.LePSOestensuitetraitdanslesateliers2et3pourdonnerleproduit

    (F).Latelier3

    assembleleproduitaveclamatire

    premire(C).

    Lesousproduitesttraitimmdiatementdansunatelier4pourtrerenducommercialisable

    (cesousproduitsupportedesfraisdedistribution).

    Elments

    Total

    Approvisionne

    ment

    Atelier1Atelier2Atelier3

    Atelier4Distribution

    T.R.S.

    NatdU.O

    90123

    22500

    kgachet

    28800

    kg

    trait

    15000

    kgtrait

    16560

    H.MOD

    840

    kgtrait

    6423

    100dhC.A

    1.Stockau01/12/1997:

    2.Stockau31/12/1997:

    MatireA:500kg21dh/kg

    -matireA:1400kg

    MatireB:50kg25,90dh/kg

    -matirB:750kg

    -MatireC:20kg35,20dh/kg

    -matireC:70kg

    -PSO:200kg42,50dh/kg

    -PSO:200kg

    -PorduitF1200units57dh

    -produitF:600units

    -Sousproduit:10kg2dh/kg

    -en-coursfinalatelier3:7350

    3.Achatdumoisdedcembre1997:

    4.Productiondumoisde12/97:

    -MatireA:2500kg22dh/kg

    -Latelier1aproduit2000kgde

    -MatireB:1500kg24dh/kg

    P.S.Oetobtenu400kgdeSP.

    -MatireC:500kg25dh/kg

    -LecotdeproductionduSPlasortiede

    latelier1est2020dh

    -Onaproduit2400unitsde

    F:

    -LaconsommationdeCatde450kg.

    5.Ventedemoisde12/1997:

    6.Fraisdirectsdemaind

    uvre:

    ProduitF:3000units70

    dh/U.

    -Atelier1:1000h4,50dh/h

    Sousproduit:totalit10

    dh/kg.

    -Atelier2:800h5dh/kg

    -Atelier3:1200h6dh/h

    -Atelier4:100h4dh/h

    Travailfaire:

    calculerlersultatanalytiquesurle

    produit(F)etlersultatdesousproduit?

    ETUDEDECASN7:

    LaS.A"METALDUNORD"fabriquedesmodulesutilissenfabricationsidrurgique

    (poteaux,barres.)Sonprocessus

    defabricationestlesuivant:

  • 7/28/2019 S3 Compta Analytique Compta Analytiqe 2IN1

    21/87

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    30

    L'atelier1traiteleferetlafontepourobtenirdesplaques(produitse

    mi-fini),

    provisoirementstockes.

    Lafabricationdesplaque

    sncessitepour1kgdefer,3kgdefonte.C

    etraitementlaisseun

    dchetestim2%dupoidsdesmatiresutilises,dchetvenduu

    nferrailleurvoisinau

    prixde3DHlekg.

    L'atelier2transformele

    produitsemi-finiendeuxproduits:

    -

    DesmodulescatgorieAprtstrecommercialiss

    -

    DesmodulescatgoriesBquipassentdansl'atelier3poursubiruntraitement

    supplmentaireav

    antd'trecommercialiss

    Cettesocitmetvotredispositionlesinformationssuivantesrelatives

    aumoisdeMai2000

    1-Tableauderpartitiond

    eschargesindirectes:

    Elments

    Total

    Energi

    e

    Adminis

    t

    Approv

    Atelier

    1

    Atelier

    2

    Atelier

    3

    Distributi

    on

    *T.R.P

    *Rpartiti

    on

    secondaire

    :-Energie

    -Administ

    988

    680

    110

    000

    10%

    82000

    15%

    130000

    15%

    25%

    160000

    30%

    10%

    180

    000

    15

    %10

    %

    24

    0

    00

    0

    2

    0%

    1

    0%

    86680

    5%

    35%

    Naturede

    l'unit

    d'uvre

    1kgde

    matires

    achet

    Hde

    MOD

    Hde

    MOD

    1article

    fabriqu

    e

    100DH

    de

    C.A

    2-Etatetmouvementdesm

    atiresetduproduitsemi-fini:

    Elment

    s

    Stocksau

    01/05/2000

    Entres

    Consommations

    Stocks

    au31/05/2000

    *Fer

    6750kgpour

    99500

    DH

    15250kg14

    DH/kg

    12000

    kg

    10000kg

    *Fonte

    12000kgpour2

    80000

    DH

    28000kg16

    DH/kg

    ?

    3950kg

    *Plaques23460kgpour5

    53572

    DH

    ?

    60000kgdont

    15000kg

    pourlesmod

    ulesA

    10500kg

    3-Etatetmouvementdesp

    roduitsetencours:

    Elments

    Stocksau

    01/05/20

    00

    Production

    Ventes

    Stocksau

    31/05/00

    Modules

    catgorieA

    1500articles70DH

    l'un

    7500

    articles

    8000articl

    es120DH

    l'un

    1000

    articles

    Modules

    catgorieB

    5000articles76DH

    l'un

    20000

    articles

    24000articl

    es150DH

    l'un

    1000

    articles

    EncoursAtelier

    1

    1

    348DH

    -

    -

    3540DH

    N.B:Lessortiessontvalu

    esselonlamthodeduCUMP

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    31

    4-Maind'uvredirecte:

    Atelier

    Nombred'heures

    Taux

    horaire

    1

    4000heures

    12DH

    2

    8000hdont3000hpourles

    modulesA

    15DH

    3

    800heures

    20DH

    5-Chargesdirectesdedistributio

    n:

    ModulescatgorieA:

    13120DH

    ModulescatgorieB:

    43200DH

    Travailfaire:

    1-Prsenterletableauderpartition

    deschargesindirectes

    (Lecalculdesprestationsrcipro

    quedoitfigurersurlacopie)

    2-Calculerlescotsd'achatdesmatirespremires

    3-Prsenterlesinventairespermane

    ntscorrespondants

    4-Calculerlecotdeproductiondesplaquesetprsenterl'inventairepermanent

    correspondant

    5-CalculerlescotsdeproductiondesmodulescatgorieAdesmodulescatg

    orieB

    6-Prsenterlesinventairespermane

    ntsdesmodulescatgorieAetdesmodules

    catgorieB

    7-Calculerlescotsderevientetlesrsultatsanalytiquedesmodulescatgorie

    Aetdes

    modulescatgorieB

    CourscomptabilitAnalytiqueS32010

    32

    Chapitre3:Limputa

    tionrationnelledeschargesfixes:

    Dansleschargesincorporsdanslescotsderevientcomplets,ilenestquivarientavecle

    volumedeproductionoudevente:cesontdeschargesvariables.Dautres,aucontrairene

    varientpassensiblementaveclevolumedeproductionoudevente:ces

    ontleschargesfixes.

    Eneffet,aveclamthodedescotscompletslorsqueleniveaudactivit

    augmente,lecotde

    revienttenddiminuerpuisq

    ueleschargesfixesvontderpartirsurunplusgrandnombre

    darticles,etonauraunesitu

    ationinverseencasdercessiondelactivit.

    Pourraisonnervolumeconstant,ilfautdoncneutraliserleschargesfixes.Cestceque

    raliselamthodedelimputationrationnelle.

    1-principe:

    Lescotsvariablesdeproductionentrententotalitdanslecotcomplet.Toutefois,lescots

    fixesnesontimputscecotcompletquedanslaproportion:

    Activitrelle

    n

    K=

    =

    =

    coefficientdimputationrationnelle.

    Activitnormale

    N

    Lecotderevientunitairedevientindpendantdudegrdactivitetlo

    nfaitapparaitre

    distinctementlincidencede

    lavariationdactivitsurlesrsultats.

    Troiscassontdistinguer:

    Lorsquelactivitest

    normale,touslescotsfixessontimputsa

    ucotcomplet.

    Quandlactivitestinfrieureauniveaunormal,unepartieseulementdescotsfixes

    estimputeaucotcomplet,lautrepartienommem

    alusdeso

    us-activits(oucot

    dechmage)dbitedirectementaucomptedersultats.

    Lorsquelactivitrelleestsuprieureauniveaunormal,uncot

    fixesuprieurcelui

    effectivementconstatestimputaucotcomplet.un

    bonusde

    sur-activits,inscrit

    aucomptedersultat

    rtablitlquilibrecomptable.

    Ainsi,lamthodedelimputationrationnelle.Linactivitetlasuractivitsontmisesen

    vidence,leurscausespeuventtrerecherchesetlesconditionsdefonctionnementde

    lentrepriseamliores.

    2-lamise

    enpratique:

    Cinqtapespeuventtredist

    ingues:

    Isolerlescotsfixes(CF)delensembledescots.

    n

    Dterminerlecoefficientdimputationrationnelle:K=

    N

    Calculerlescotsfixesincorporablesauxcots(CFi)enmultipliantlescotsfixes

    rels(CFR)parlecoefficientdimputationrationnelle:CFi=CF

    R*K.

    CourscomptabilitAnal

    ytiqueS32010

    33

    CalculerladiffrenceentreCFietCFR.

    SiCFiCFR,rtablirlqui

    librecomptable.

    Exemple:danslatelierdemontagedesmoteurslectriquedelasocitBES,lunitduvre

    estlheure/ouvrier.Lanormeat

    tablie1000h/ouvrierdetravailparmois.

    Lescots

    fixesmensuelsslvent15000D

    H;lescotsvariablessontde50DHparh/

    ouvrier.

    Lafabricationduneunitdeprodu

    itncessiteuneheuredetravail.

    Lactivitdestroispremiersmoisd

    elanne1996stablitdelafaonsuivante

    :

    *Janvier:1000he

    ures

    *Fvrier:700heu

    res

    *Mars

    :1300he

    ures

    Onvacalculerlescots,lunitd

    uvre,selonlamthodedelimputationrationnelle.

    Janvier

    fvrier

    mars

    Activitrelle

    Cotsfixeseffectifs

    KCotsfixesincorpors

    Cotsvariables

    Cotstotal

    Cotunitaire

    Diffrence

    dincorporation

    1000h

    15000

    1000

    =1

    1000

    15000*1=15000

    1000*50=50000

    65000

    65000

    =65DH

    1000

    15000-1

    5000=0

    700h

    15000

    700

    =0,7

    1000

    15000*0,7=10500

    700*50=35000

    45500

    45500

    =65DH

    700

    10500-15000

    =-4500

    Malusdesous-

    activit

    1300

    h

    15000

    1300

    =1,3

    1000

    15000*1,3=19500

    1300*50=65000

    84500

    84500

    =65DH

    1300

    19500-15000

    =+4500

    Bonusdesur-

    activi

    ts

    Sileprisdeventeduproduitest70

    DH,lamargeunitairenormaleatteint70-65=5.

    Lquilibrecomptableseratablitd

    elafaonsuivante:

    Janvier

    Fvrier

    Mars

    Rsultatsanalytique

    Incidencedelactivit

    Rsultatsrel

    5*100

    0=5000