saĞlik bakanliĞinin laboratuvarlar Ġle ĠlgĠ...
TRANSCRIPT
SAĞLIK BAKANLIĞININ
LABORATUVARLAR ĠLE
ĠLGĠ ÇALIġMALARI
Dr. FERZANE MERCAN
Klinik Biyokimya Uzmanı
Sağlık Bakanlığı Performans ve Kalite Daire Başkanlığı
SUNUM ĠÇERĠĞĠ
Sağlık Bakanlığı Performans ve Kalite GeliĢtirme Daire BaĢkanlığın tanıtımı ve faaliyetleri
Laboratuvar Hizmet Kalite Standartlarının ;
GeliĢtirme AĢamaları
Revizyonu
Kapsam Alanlarının: Dünü, Bugünü ve Yarını
Özel Hastanelerin Sınıflandırılmasında Standartların Yeri
Laboratuvar uzmanlarının ek ödeme ile ilgili yönetmeliği değiĢikliği
3
Ekibimiz Kimlerden OluĢuyor?
Tıp
Eczacılık
Sağlık Ġstatistikleri
Sağlık Yönetimi ve Eğitimi
Hukuk
Kamu Yönetimi ve Politikaları
Sağlık Sosyolojisi
Halk Sağlığı HemĢireliği
Ekonometri
ĠletiĢim ve Basın Yayın
Bilgi Teknolojileri
Sağlık Ekonomisi
Uluslararası Kalite Yönetimi
Uluslararası ĠliĢkiler
4
Hizmet Kalite Standartları ve Rehberler
PERFORMANS YÖNETĠMĠ VE KALĠTE
GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞININ
FAALĠYET ALANLARI
5
Sağlık Hizmetleri Alanındaki
Diğer Yayınlarımız
Sağlıkta Performans Yönetimi (Türkçe – Ġngilizce)
Sağlık Sistemi YaklaĢımı ile Kalite ve Güvenlik
Stratejileri GeliĢtirme Kılavuzu
Avrupa„da Hastane Akreditasyonunun GeliĢtirilmesi
Sağlık Hizmetlerinde El Hijyeni
(DSÖ Rehberi – Ġngilizce)
Dünya Sağlık Örgütü Cerrahi Güvenlik Kontrol
Listesi
Hastanelerde Sağlığın TeĢviki
Sağlıkta Kurumsal Performans ve Kalite
Uygulamaları
KETEM Hizmet Kalite Standartları
ProjelerimizPATH (www.path.saglik.gov.tr)
EMAS(çevre dostu hastaneler birliği )
Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Tanıtımı
(Washington)
OECD Raporunda Performansa Dayalı Ek Ödeme
Modelimizin Örnek Uygulama Olarak Gösterilmesi
Uluslar arası Sağlıkta Performans Esaslı
Uygulamalar Merkezi (Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti,Makedonya Cumhuriyeti, Malta,Bosna
Hersek)
PERFORMANS YÖNETĠMĠ VE KALĠTE
GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞININ FAALĠYET
ALANLARI
7
Kalite Standartları
Geliştirme Şube
“ÇalıĢanların TeĢviki ve Hasta Güvenliği” ana temalı
“I. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi”
gerçekleĢtirildi.
Kongreye yaklaĢık 1300 kiĢi katıldı.
28 oturumda 100‟ün üzerinde bildiri sunuldu.
3 Ciltlik Bildiriler Kitabı hazırlandı.
2.Uluslararası kongremiz 2010 Mart ayında Antalya‟dagerçekleĢecektir.
LABORATUVAR HĠZMET KALĠTE
STANDARTLARIN KAPSAM ALANI
Dünü:
Kamu Hastane Laboratuvarları
Bugünü
Kamu Hastane Laboratuvarları
Özel Hastane Laboratuvarları
Yarını:
Kamu Hastane Laboratuvarları
Özel Hastane Laboratuvarları
Üniversite Hastane Laboratuvarları
Özel Laboratuvarlar
ÖZEL LABORATUVARLARIN
STANDARTLARI
Laboratuvar Bilimsel Danışma Kurulu sağlık bakanlığı bünyesinde kuruldu.
Bilimsel danışma kurulumuz tarafından Klinik Laboratuvar Yönetmeliği taslağı hazırlıyoruz.
Özel laboratuvarların da belirli periyotlarla laboratuvar hizmet kalite standartlarına göre değerlendirilmesi planlanmaktadır.
HEDEFLENEN HĠZMET KALĠTE
STANDARTLARI
2010 yılında
KAMU HASTANELER
ÖZEL HASTANELER
ÜNĠVERSĠTE HASTANELER
yönelik ortak bir standart set
Tüm hastanelerimizin hizmet kalitesini belirli bir çıtanın üzerinde olmasını sağlamaktır.
LABORATUVAR HĠZMET KALĠTE
STANDARTLARINI GELĠġTĠRME
AġAMALARI
Ankara ve bir çok ilde hastanelerin saha denetimleri yapılarak
Laboratuvarlar ile ilgili hasta ve çalıĢan güvenliğini tehdit edecek en
önemli sorunlar tespit edildi.
Örneğin:
Alınan numunelerin uygunsuz Ģartlarda saklandığını ve transfer edildiği (Endokronoloji),
Acil servislerde, acil test tanımının olmadığını ve sonuçların teslim sürelerinin net belirlenmediği,
POCT cihazların özellikle glukometrelerin kontrolsüz bir Ģekilde kullanıldığı.
Kısaca:
Laboratuvarın Preanalitik, Analitik ve Postanalitik süreçlerini kontrol altında tutacak bir sistemin olmadığını tespit ettik.
LABORATUVAR HĠZMET KALĠTE
STANDARTLARINI GELĠġTĠRME
AġAMALARI
KRĠTĠK SÜREÇLER
Numune Alım ve Kabulü
Numune Transferi
Sonuç Onaylama ve
Raporlama
Kalite Kontrol
Düzeltici/Önleyici Faaliyet
Maliyet Analizi
MedSuiteLab Test Orderı
Doktor
Ayaktan/
Yatan?Yatan
Prtokol No ve İsim
Bulunan Etiketi
Basar
Numune Alınır
Hemşire
Order edilen
testleri listeler
Testler için onay
alır
Laboratuvara
Yollanır
Ayaktan
Hasta Danışmanı
Hastadan Onay
Alınır
Onaylandı? SONHayır
Evet
Lab Testleri
Order Edilir
Ödeme Alınır
Order Edilen
Testleri Listeler
Hemşire/Biyolog
Lab Test Talebi
Test Yaptırmaya
Gelen Hasta
MedSuite
MedSuite
MedSuite
MedSuite
Hizmet Hastası
Evet
Hayır
LABORATUVAR HĠZMET KALĠTE
STANDARTLARINI GELĠġTĠRME
AġAMALARI
HASTA GÜVENLĠĞĠ:
Hatalarını ÖLÇ,
Hatalarını ÖNLE,
Hastaya ZARAR VERME
LABORATUVAR HATA KAYNAKLARI
Preanalitik hata
Analitik hata
Postanalitik hata
Ölçtüğümüz değer doğru ama
Hastaya verilen sonuç yanlıĢ
Hasta hazırlığı
örnek alma
Kalite kontrolü
örnek transferi
Raporlar
ÖLÇ
DEĞERLENDĠR
YARARLI BĠLGĠ
HALĠNE GETĠR
LABORATUVAR HĠZMET KALĠTE
STANDARTLARINI GELĠġTĠRME
AġAMALARI
Laboratuvar Hizmet Kalite Standartları
GeniĢ kapsamlı hazırlandı
Kamu Hastaneleri
Basamak basamak Yayınlamak
19 Standart Madde
Değerlendirme Sonucunda
Koordinatörlük&Çapraz
Standartların Revizyonu ve GeliĢtirilmesi
Amacımız;
Laboratuvar kalite standartlarını sadece doküman bazında hazırlamakdeğil, zamanla etkin bir kalite sistemi kurarak hasta ve çalıĢangüvenliğini sağlamaktır
15
PERFORMANS YÖNETĠMĠ VE KALĠTE
GELĠġTĠRME
DAĠRE BAġKANLIĞININ KALĠTE AĞI
ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜKLERĠ
ĠL PERFORMANS ve KALĠTE
KOORDĠNATÖRLÜKLERĠ
HASTANELER
PERFORMANS VE KALĠTE BĠRĠMLERĠ
KAMU HASTANELERĠN DEĞERLENDĠRĠLMELERĠ
Kamu hastanelerinin değerlendirilmesi:
1. Kamu hastaneleri, her ilin sağlık müdürlüğünün kalite koordinatörlerince belirli periyotlarla( 2009 yılından önce her 4 ayda bir, 2009 yılından sonra ise her 6 ayda bir )hizmet kalite standartları kapsamında denetleniyor.
2. Sağlık bakanlığı tarafından belirli periyotlarla illerin kamu hastanelerine çapraz denetimler yapılmaktadır.
Bütün bu saha değerlendirmelerinin veri analizleri Bakanlığımız tarafından incelenir. Standartlar hakkında görüĢler ve öneriler alınır.
STANDARTLARIN REVĠZYONU
Yakında kamu hastaneleri standartlarında revizyon yapılacak .
LABORATUVAR STANDARTLAR
Klinik Biyokimya
Klinik Mikrobiyoloji
Anatomik Patoloji
Tüm standartlar 5 ana gurupta incelenecektir
Preanalitik
Analitik
Postanalitik
Laboratuvar Güvenliği
Laboratuvar Yönetimi
LABORATUAR HĠZMET ALIMLARINDA
STANDARTLARIN YERĠ ?
STANDARTLARIN REVĠZYONU
STANDARTLARIN REVĠZYONU
Kendi Alanında Laboratuvar Hizmeti Alması
DıĢarıda Bir Laboratuvardan Hizmet Alması
Laboratuvarın, laboratuvar sorumlusunun da içinde bulunduğu bir ekip tarafından, belirli periyotlarla hizmet kalite standartlarına göre denetlenmeli ve denetimler kayıt altına alınmalıdır.
BaĢka bir laboratuvardan hizmet alımı yapılıyor ise: numunelerin alınması ve transferi, tetkik sonuçlarının hastaya ne Ģekilde ulaĢtırılacağı gibi konularla ilgili yazılı bir düzenleme olmalıdır.
Hizmet alımlarında, denetim olmadan sadece sonuç bazında ödeme mantığı , hasta güvenliğini riske atabilir.
ÖZEL HASTANELER LABORATUVAR
HĠZMET KALĠTE STANDARTLARI
Laboratuvar hizmet kalite standartları:
Klinik Biyokimya Lab.
Klinik Mikrobiyoloji Lab.
Anatomik Patoloji Lab.
Tüm standartlar 5 ana gurupta incelenecektir
Preanalitik
Analitik
Postanalitik
Laboratuvar Güvenliği
Laboratuvar Yönetimi
ÖZEL HASTANELERĠN STANDARTLARI
Klinik Biyokimya
Standart Sayısı
Klinik
Mikrobiyoloji
Standart Sayısı
Anatomik Patoloji
Standart Sayısı
Preanalitik
süreç5 5 3
Analitik süreç 4 4 1
Postanalitik
süreç2 3 5
Lab.yönetimi 6 6 3
Lab.güvenliği 5 7 5
Toplam 22 25 17
LABORATUVAR DENETĠMLERĠ
Laboratuvar denetimi tamamen teknik bir iĢ olduğundan:
Değerlendirmelerin, laboratuvar uzmanının da yer aldığı bir teknik değerlendirici ekibi tarafından yapılması planlanmaktadır.
Laboratuvara Özgü;
Laboratuvar eğitimcileri
Laboratuvar değerlendirici havuzu
DEĞERLENDĠRĠCĠ EĞĠTĠMĠ
Yeterliliğini: masa baĢında dökümantasyonun gözden
geçirilmesi.
Lab.çalıĢma prosedüründe numune kabul red
kriterinden bahs eder.
Uygunluğunu:yerinde dökümanların uygunluğuna
bakılır.
laboratuvarda numune kabul red kriterin varlığı kontrol
edilir.
Etkinliğini :sistemin amaçlarına ,hedeflerine tutmasıdır.
Kabul ve red kriterlerine göre numuneler
değerlendirilerek,iyileĢtirmeler yapılıyor mu?
DEĞERLENDĠRĠCĠ EĞĠTĠMĠ
Hizmet kalite standartların ait
DÖKÜMANLAR VARMI?(bakrarız)
YETERLĠ MĠ ? (okuruz)
ANLAġILMIġ MI ? (sorarız)
UYGULANIYOR MU ? (izleriz)
ETKĠN BĠR HĠZMET KALĠTE STANDART SĠSTEMĠ
LABORATUVARDA ÇALIġILAN TÜM TESTLERĠ ĠÇEREN BĠR
TEST REHBERĠ HAZIRLANMALIDIR.
TEST REHBERĠNDE NUMUNELERĠN KABUL ,RED KRĠTERLERĠ
BELĠRLENMELĠDĠR.
(Web sayfasında GATA nın kitabı yayınlandı)
•Numune çalıĢma zamanı
•Numune tüpü/kabı
Sonuç verme zamanı
•Hastaların dikkat etmesi gereken hususlar
•24 saatlik idrar nasıl toplanır
•Acil testlerin tanımı
•V.s
Test rehberin hazırlanması(a)
LABORATUAR NUMUNE KABUL / RETKRİTERLERİ
Beta-cross laps (Beta-CTx) (sabah 10:00'dan önce)
HEMOLĠZDEN ETKĠLENEN TESTLER( KESĠN RED KRĠTERĠ)
Demir, Digoxin, Demir Bağlama Testleri
LABORATUVAR HASTA KABUL / RET KRİTERLERİ
BOY ve AĞIRLIK BĠLGĠSĠ GEREKLĠ OLAN TESTLER
- Üçlü Down Tarama Testi ( Kilo ve Boy Bilgisi)
- Kreatinin Klirens Testi ( Boy ve Kilo Bilgisi)
Numune kabul ve red kriterleri tanımlanmalı ve
uygulanmalıdır
NUMUNE KABUL VE RED KRĠTERLERĠNE GÖRE REDEDĠLEN NUMUNELERĠN KAYIDI TUTULMALI,ĠSTATĠKSEL ÇALIġMALAR YAPILMALI VE GEREKTĠĞĠNDE DÖF AÇILMALI(b)
Red edilen numunelerin kaydı:
1. form/deftere
2. Hata gösterge izleme formu
Kayıta:
1.Hatanın tanımı:hemolizli,barkodsuz
2.Hatanın yapıldığı yer.tarih21.3.2009 ,1.kat kbb servisi
3.Hastanın adı ,soyadı protokol num
MAYIS-2007
TOPLAM HASTA
SAYISI
5375
% ORAN
HATALI
NUMUNELERSAYI
HEMOLİZLİ 19 0,35%
PIHTILI 6 0,11%
YETERSİZ 1 0,01%
UYGUNSUZ 6 0,11%
İSİMSİZ 2 0,03%
TOPLAM HATALI
NUMUNE SAYISI34 0,63%
Hemolizli numuneler
9 adet 1.kat yatan
hasta
2 adet 2.kat yatan
hasta
2 adet 2.kat poliklinik
2 adet Acil
GYB
Ameliyathane
Pıhtılı Numuneler
Acil
Anjio
1.Kat yatan hasta
2.Kat yatan hasta
Pediatri
Yetersiz numuneler
(İstenilen testler için yeterli
miktarda alınmayan
numuneler)
1.Kat yatan hasta
Uygunsuz numuneler
(Barkodsuz,kapağı iyi kapatılmamış
idrar numuneleri,gereğinden fazla veya eksik
alınmış numuneler,kontamine edilmiş
tüpler,süngersiz PTS tüpleri)
4 adet 1.Kat yatan
hasta
Acil
Ġsimsiz numunelerAcil
1.Kat yatan hasta
Mayıs Ayı Toplam Hatalı Numune Oranı
DÖF / ĠYĠLEġTĠRME FORMU
Örnek alma iyileştirme çalışmasıPUKÖ ÇalıĢmasının Adı:PUKÖ Kod No:Kalite Departmanı tarafından verilecektir
PUKÖ BitiĢ Tarihi:PUKÖ BaĢlangıç Tarihi:
Katıldığı Toplantı SayısıGöreviAdı-Soyadı
KATILIMCILAR
P
U
K
Ö
PLANLA
UYGULA
KONTROLET
ÖNLEM AL
1. Planla
1.1. Sorunun Tanımı
3. Kontrol Et
2. Uygula
Ne?
Nasıl?
Niçin? 1.4. Nedenlerin Belirlenmesi
1.5. Önlemlerin Planlanması
2.1. Uygulama
4.1. Standartlaştırma
3.1. Sonucun Gözden Geçirilmesi
4. Önlem Al
1.3. Veri Analizi
1.2. Veri Gereksiniminin Saptanması
PUKÖ DÖNGÜSÜ
KALĠTE ĠYĠLEġTĠRME ÇALIġMASI FORMU
DĠKKAT
Kabul red kriterleri yazılmıĢ ama teknisyenin veya hemĢirenin
bilgisi yok
Aylık istatistik yapılmaması veya DÖF açılmaması
Numunelerin alındığı tarih ve saat ile aynı
numunenin laboratuvara kabul
edildiği tarih ve saat kayıt altına alınmalıdır
Servisler ve kan alma biriminde barkod uygulaması ile numune alma saati belirlendi.
Servislerde numune alma saati ile barkod çıkarma saatinin uyumuna dikkat edilmelidir.
Kan alma birimi veya poliklinikler de genelde numune alma ile barkod çıkarma açısında problem yoktur.
NUMUNE ALMA SAATĠ, LABORATUVARA TESLĠM SAATĠ
KAYIT ALTINDA OLMALI
Numune kabul yeri
Barkod okuyucu
Numuneleri kabul eden
elemanın, kabul ve red
kriterleri hakkında bilgisi var
mı? (Bir ay önceki red edilen
numune miktarı nedir?)
NUMUNE ALMA SAATĠ, LABORATUVARA
TESLĠM SAATĠ KAYIT ALTINDA OLMALI
Hasta sonucunda kontrol
edilecek hususlar:
Numunelerin alındığı saat
Numunelerin laboratuvara
teslim saati
Laboratuvar sorumlusunun
onay saati olmalıdır.
DĠKKAT
Numune alma saati, doktor istem saati değildir.
Numune alma saati, laboratuvara teslim saati aynı olmamalı (klinikler için)
Servislerde barkod saati ile hemĢire numune alma saatinin uyumuna dikkat edilmeli.
Numune alma saati ile laboratuvara teslim saati arasındaki fark, numune transfer süresinin uygunluğu hakkında bilgi verecektir.
LABORATUVAR UZMANLARININ EK
ÖDEME ĠLE ĠLGĠLĠ YÖNETMELĠĞĠ
DEĞĠġĠKLĠĞĠ
Sağlık Bakanlığı Performans Yönetimi ve Kalite
GeliĢtirme Daire BaĢkanlığı‟nın 10.10.2008 tarihli 3555
sayılı ve 2008/63 nolu genelgesine istinaden
Bakanlıkça belirlenen laboratuvar hizmet kalite
kriterlerini, laboratuvar uzmanları yerine getirdikleri
taktirde:
Kamu hastaneleri için hizmet alanı kadro-unvan
katsayısının “2” yerine 2.5 olarak uygulanacağı
Eğitim araştırma hastanelerinde ise hizmet puan
ortalamasının %20 sine kadar ek puan verilir.
LABORATUVAR UZMANLARININ EK
ÖDEME ĠLE ĠLGĠLĠ YÖNETMELĠĞĠ
DEĞĠġĠKLĠĞĠ
Yakında laboratuvar uzmanlarının ek ödemesine iliĢkin
yönetmelik değiĢikliği olacaktır.
Laboratuvar uzmanlarının objektif performansını
ölçecek bir ek ödeme modeli için görüĢ ve önerilerinizi
bekliyoruz.
Resmi olarak yazılı göndermeniz daha da etkin olacaktır.
37
SAĞLIK BAKANLIĞI
PERFORMANS YÖNETĠMĠ VE KALĠTE
GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞI
www.performans.saglik.gov.tr
TEġEKKÜRLER