Hemş. AYSUN BAYSAN, Aynur Yazıcı Sorucuoğlu, Afife Ayla Kabalak, Orhan Koç, Şengül Mercan,

Hurişah Aksakal, Serap Ayşe Kozan, Derya Karakaya

ANKARA ULUS DEVLET HASTANESİ

Sağlık hizmetleri içerisinde önemli bir yere sahip olan

hemşirelik hizmetlerinde çalışma alanındaki

faaliyetlerimizi ortaya koymak ve hizmetlerimizin daha

verimli, etkin ve ekonomik uygulanması için;

veri toplamaya yönelik çalışmaların yapılmasına

ihtiyaç vardır.

Hemşire iş gücünün planlanması

= Hemşire iş yükünün ölçülmesi

Diğer taraftan uluslar arası literatürde belli servisler için yatan hasta sayısıyla orantılı tanımlanmış sihirli sayılar veya bakım katsayıları yeterli sayıda bulunmamaktadır.

Hastalara güvenli ve kaliteli hemşirelik bakımı sunulabilmesi için;

bilimsel yöntemlere göre yapılan hemşire insan gücü planlama teknikleri yönetici hemşireler için önemli bir karar

verme aracıdır.

Alınan kararların etkin ve yapılan tahminlerin tutarlılığı için; hemşire iş yükünün dikkate alındığı,

bilimsel yöntemlere dayalı hemşire sayılarının belirlenmesi gerekir.

Hasta sayısıyla ilgili tahminlerde bulunmadan önce kurumun ve servisin bakım ünitesinin geçmiş yıllardaki hasta popülasyonuyla ilgili kayıtlarının olması istatistiksel olarak yapacağımız tahminin daha tutarlı olmasını sağlar.

Özellikle geçmiş dönemlerde birimde yatan hasta sayısı, hastaların tanıları ve hasta tipine göre görevlendirilen hemşire sayısı verileri oldukça önemlidir.

HASTA SAYISI

Yatan hastaların 24 saatlik hemşirelik bakım gereksinimlerinin belirlenmesi iş yükü açısından önemlidir.

Bakım gereksinimleri, hemşirelerin iş yüküne doğrudan etki ettiğinden, mikro düzeyde iş yükü ölçümleri ve ayrıntılı iş analiz tekniklerinden yararlanılarak belirlenebilir.

Bakım gereksinimlerinin belirlenmesi amacıyla hasta sınıflandırılması kullanılabilir. Bu yöntem hemşirelik bakımı ve buna ayrılan süreyle ilgili bir fikir verir.

HASTALARIN BAKIM GEREKSİNİMLERİ

En az bakım gerektiren hastadan

en çok bakım gerektiren hastaya kadar,

hemşirelik bakım gereksinimlerini çok çeşitli olan hastaları

sınıflandırarak her bir kategorideki hastanın 24 saate ne kadar

(kaç saat) hemşirelik bakımına ihtiyacı olduğunun ve

bu hastaların optimal bakım ihtiyaçlarının karşılamak üzere

serviste ne kadar hemşirenin bulunması gerektiğinin hesaplanmasıdır.

HASTA SINIFLANDIRMA SİSTEMİ

Günümüzde Amerika ve Avrupa’da,

hemşire insan gücü planlaması yapabilme,

hemşirelik maliyetlerini hesaplayabilme,

hemşirelik bütçesi oluşturabilme ve

hemşirelik hizmetlerinin verimliğini

belirleyebilme amacıyla

hemşirelik uygulamalarının standart sürelerine dayalı

yöntemler kullanılmaktadır.

HEMŞİRELİK HİZMETLERİNDE ZAMAN STANDARTLARI

Kurumlar kullanılacak bakım tanımlarını

uzman desteği ve

kurum çalışanları ile birlikte belirler.

HASTA SINIFLANDIRMA SİSTEMİ

Amacımız;

Hastanemizde kesintisiz,

kaliteli ve güvenli sağlık bakım

hizmetinin yürütülmesi için;

yoğun bakım ve

palyatif bakım merkezin

iş gücü planlamasını yapmak,

akademik katkı alarak

uygulamadaki sorunların

giderilmesini sağlamaktır.

Ankara’da Bir Devlet Hastanesinde Yoğun Bakım ve Palyatif Bakım Merkezi Hemşire İş Yükü Analizi

Yoğun bakım ve palyatif bakımda

yatan hastaların

“Rush Medikus Hasta Sınıflandırma Skalasıyla”

bağımlılık düzeyleri belirlendi.

Bağımlılık düzeyleri belirlenen hastalara bir günde

ayrılan standart bakım süresi ve

her shift için çalışması

gereken hemşire sayısı hesaplandı.

YÖNTEM

Hasta tipiBir Hastanın Günlük

Ortalama Bakım Süresi Hasta SayısıGünlük Toplam

Bakım Süresi

Tip 4 6 saat 24 144 saat

144 saat / 24 = 6 saatYoğun bakımın o günkü hasta bakım katsayısı

144 / 8 = 18 hemşire Yoğun bakımda yatan hastalarımızın bakımı için;

1 günde 8 saat çalışan

18 hemşireye ihtiyacımız var.

Palyatif Bakım Merkezinde yatan 11 hastaya yapılmıştır.

5 tanesi orta düzey bağımlı (Tip 3)

6 tanesi üst düzey bağımlı (Tip 4) bulunmuştur.

Hasta Tipi Bir Hastanın Günlük Ortalama Bakım Süresi

Hasta Sayısı Günlük Toplam Bakım Süresi

Tip 3 4,6 saat 5 23 saat

Tip 4 6 saat 6 36 saat

11 hasta 59 saat

59 saat / 11 = 5.36 Palyatif Bakım Merkezinin o günkü hasta bakım katsayısı

Bir hastaya bir günde ayrılan standart bakım süresi ortalama 5.36 saat yada 5 saat 21 dk 6 saniyedir.

59 saat / 8 = 7.4 Palyatif Bakım Merkezinde yatan hastalarımız için

hastalarımızın bakımı için 1 günde

8 saat çalışan 7 hemşireye ihtiyacımız var

Eğer hemşireler 12 saat çalışıyor ise: 59/12=4.91

Bu sonuca göre eğer: 5 hemşire olursa iş yükü artışı olabilir

Ekici D,Sağlık Bakım Hizmetinin Yönetimi.Hasta Bakımında Personel Planlama.S.254-276. Mart- 2013 http://www.yoihd.org.tr/images/cust_files/110627112009.pdf

Rush Medikus Hasta Sınıflandırma Skalası. Cheltenham’ ın Hasta sınıflandırma Skalası Geçerlilik ve güvenirlik çalışması: Yıldırım

D(2000) Hasta sınıflandırma skalası oluşturma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelikte Yönetim Bölümü.

Yıldırım D, Oktay S (2005) İki farklı hastanede Hasta Tiplerine Göre Hemşirelik Bakım Süreleri Arasındaki Farkın Belirlenmesi, Hemşirelik Dergisi, Cilt XIII, Sayı:55, Sayfa 21- 36.

Eroğlu Kaya E, Esatoğlu Ezel A (2011), Bir eğitim ve araştırma hastanesinde iş yükünün hasta güvenliği üzerindeki etkisinin belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Atılım üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Kurumları İşletmeciliği Anabilim Dalı.

Zaybak A ve arkadaşları, Yatağa bağımlı hastalara bakım veren bireylerin bakım yüklerinin belirlenmesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012;15:1

İnci Hatice F, Erdem M, Bakım verme yükü ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması geçerlilik ve güvenirliği, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2008;11:4.

Yüksel G ve arkadaşları, Parkinson Hastalığında Bakıcı Yükü, Parkinson Hast. Hareket Boz. Der.,2007;10(1-2):26-34.

Bakım verme yükü ölçeği.

Özlü A ve arkadaşları, Zarit Bakıcı Yük Ölçeğinin Şizofreni Hasta Yakınlarında Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi 2009, Cilt:46 Sayı(Ek):1

KAYNAKÇA

“Kalite asla bir tesadüf değildir, daima akıllı bir gayretin sonucudur.” John

Ruskin