Vital bulgular yoğun bakım hastalarınIN ağrı

değerlendirmesinde geçerli bir göstergemi dir?

Sevilay Erden, Ülkü Polat, Nevra Demir, Güner Önkol, Figen Öztürk

GİRİŞ

Ağrı, YB hastalarının sıklıkla yaşadığı bir deneyimdir.Yapılan çalışmalar bu hastaların %40-70 oranında ağrı çektiğini belirtmektedir.

(Puntillo 1990; Rotondi ve ark, 2002)

Ağrı, organ disfonksiyonu olan YB hastalarında sistemlere ilişkin problemleri arttıracağı için, ağrının kontrol altına alınması bunun için de uygun şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir(Herr ve ark, 2006; Ahlers ve ark, 2008).

YB Hastalarının Ağrı Değerlendirmesindeki

Güçlükler

4

Sedasyon, entübasyon ya da bilinç seviyesindeki değişiklikler…Hızlı değişen hemodinamik denge..Objektif ağrı değerlendirme ölçeği olmaması (Herr K ve ark., 2006)

55

İletişim Kurulabilen Hastalarda Kullanılan Ağrı Ölçekleri

Sayısal ya da Sözel Ağrı Ölçeği

(Glass ve ark., 1999)

66

İletişim Kurulamayan Hastalarda Kullanılan Ağrı Ölçekleri

Davranışsal Ağrı Ölçeği(yüz ifadesi, üst ekstremite hareketleri ve mekanik ventilasyon uyumuna göre)

Fizyolojik Belirtiler • Sempatik sinir sisteminin akut

ağrıya yanıtı, terleme, bulantı ve kusma, HT, taşikardi ve hiperventilasyon

• Parasempatik sinir sisteminin yanıtı ise hT, bradikardi ve hipoventilasyon(Karayurt & Akyol, 2007)

Yapılan çalışmalarda ağrının hemodinamik parametreleri etkilediği bildirilse de (Payen ve ark,

2001; Arbour ve ark, 2014); ağrı değerlendirmesinde vital bulguların geçerli bir gösterge olup olmadığı halen tartışmalıdır. (Karayurt, Ö, Akyol, 2008; Arbour C, Gélinas ,2007).

Amaç

Vital bulguların ağrı değerlendirmesinde geçerli bir gösterge olup olmadığını değerlendirmektir.

Etik

• G.Ü Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan,

• Hastane Başhekimliğinden,• Bilinci açık hastaların kendinden, bilinci kapalı

hastaların ise yakınlarından izin alınmıştır.

Gereç-yöntem-1

Araştırmanın yeri ve örneklemi; G.Ü Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Beyin Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesinde yatan hastalar ... Araştırmanın türü; Tanımlayıcı ve kesitselTarih;15 Temmuz- 15 Ekim 2014Örneklem özellikleri; 18 yaş ve üstü, çalışmaya katılmayı kabul eden hastalarÇalışmadan dışlanma kriterleri; GKS 3 olan, alkol/madde bağımlılığı olan, nörolojik ya da psikiyatrik bozukluğu olan, periferal sinir hasarı olan (motor paralizisi, spinal kord yaralanması vb) olan hastalar...

Veriler;Hasta tanıtım formu, hemşirelik ve tıbbi girişimler izlem formu ve vital bulgu izlem formu aracılığıyla toplandı.Yoğun bakımda en sık yapılan hemşirelik girişimlerinden yara bakımı, mobilizasyon, aspirasyon ve pozisyon öncesinde, sırasında ve 20 dk sonrasındaki ağrı düzeyleri ve vital bulguları değerlendirilip kaydedilmiştir.

Gereç-yöntem-2

Ağrı değerlendirmesi ölçümü

Bilinci açık hastalarda sayısal ağrı ölçeği kullanıldı.Bilinci kapalı hastalarda ise davranışsal ağrı ölçeği kullanılmıştır.

İstatistik

Friedman testi ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi ile zamanlar içerisinde değişim olup olmadı değerlendirilmiştir. Ayrıca tanımlayıcı istatistik olarak sayı, yüzde, ortalama standart sapma, minimum maksimum değerleri verilmiştir.

BULGULAR

Tanıtıcı özelliklerCinsiyet N=47 %

Erkek 19 40.6

Kadın 28 59.4

Min-max Ort±Ss

Yaş 20-90 50.89±18.5

Bilinç durumu N=47 %

Kapalı 15 31.9

Açık 32 68.1

Kronik hastalık

N=47 %

Var 12 25.5

Yok 35 75.5

Kitle ex.

cerrahi girişim yok

diğer (hem boşal., enfek..)

Yapılan ameliyat/girişim

Kitle eks. %57.4Cerrahi girişim yapılmayan %25.5

Araştırmada 107 adet hemşirelik girişimi yapılmıştır.

• Pozisyon 47• Mobilizasyon 22• Yara bakımı 21• Aspirasyon 17

BULGULAR-2

Araştırmaya katılan hastaların girişimler sırasında …

Nabız sayısı p<0.05Solunum sayısı p<0.05Ağrı skoru p<0.05

OAB yükselme var ancak anlamlı değil p>0.05SPO2 anlamlı fark yok p>0.05GKS anlamlı fark yok p>0.05

TARTIŞMA

Bulgulardan elde edilen veriler doğrultusunda ağrı düzeyi ve bazı vital bulgularda girişimler sırasında yükselme olduğu belirlendi.

2020

Hemodinamik parametreler ağrı şiddetinde tek gösterge olabilir mi?

Yapılan çalışmalarda;Hemşirelik uygulamaları sırasında ağrı çeken hastaların hemodinamik parametrelerinde değişiklik olmadığı (Siffleet ve ark, 2007),

Vital bulguların, davranışsal ağrı değerlendirmesinin yapılamadığı durumlarda ipucu olabileceği Arbour & Gélinas 2009; Barr ve ark,2013).

Bir başka çalışmada ise ağrı değerlendirmesinde davranışsal göstergelerin fizyolojik göstergelerden daha öncelikli olduğu saptanmıştır (Gelinas ve Johnston,2007; Herr ve ark, 2010)

SONUÇ OLARAK…

Vital bulgular ağrı değerlendirmesinde önemli bir ipucudur..

ancak tek gösterge değildir!!