salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe
TRANSCRIPT
![Page 1: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/1.jpg)
Hızlandırılmış Ameliyat Sonrası İyileşme
Dr. Kaya YORGANCIGenel Cerrahi ve Yoğun Bakım Uzmanı
Hacettepe Universitesi Tıp FakültesiGenel Cerrahi Anabilim Dalı
Ankara - Türkiye
![Page 2: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/2.jpg)
Geçmiş
• Kolorektal cerrahi sonrası hastanede kalış süresi ortalama 10–15 gün
• Ameliyathane ve yatak sıkıntısı• Uzuuuun bekleme listesi• Hızlandırılmış ameliyat sonrası iyileşme
Danimarka’da kolorektal cerrahi hastalarda tanımlanmıştır
![Page 3: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/3.jpg)
Geçmiş
• Komplikasyonsuz major bir karın errahi sonrası hastayı hastanede tutan nedenler – parenteral analjezi gereksinimi (ağrının
dinmemesi), – Intravenöz sıvı (barsakların fonksiyon görmemesi), – Yatağa bağımlılık (yetersiz mobilizasyon).
![Page 4: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/4.jpg)
Hızlandırılmış ameliyat sonrası iyileşme nedir?
• Perioperatif bakımın değişitirilmesi• Hastanın cerrahi sonrası eniyi şekliyle normal
hayata dönmesi • ‘Hızlandırılmış cerrahi’ kavramının yerine
nitelikli iyileşme kavramı
• ERAS Derneği ( www.erassociety.org )
![Page 5: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/5.jpg)
• Hızlandırılmış iyileşme birçok alanda kulanılmaktadır– İngilterede kolorektal, ortopedik, jinekolojik ve
ürolojik cerrahide kullanılıyor.• Hızlı derlenme• Kaynakların etkin kullanımı• Cerrah, anestezist, hemşireler, diyetisyenler ve
rahabilitasyon ekibinin sıkı ilişkisini gerektirir
![Page 6: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/7.jpg)
Hızlandırılmış ameliyat sonrası iyileşmenin bileşenleri
![Page 8: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/8.jpg)
Multidisipliner ekibin üyeleri
• Hemşireler• Diyetisyenler• Fizyoterapistler• Ağrı ekibi• Ameliyathane ekibi• Anestezistler• Cerrahlar• Hastane yönetimi• İzleme ekibi
![Page 9: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/9.jpg)
Yatış öncesi bilgilendirme ve konsültasyon
• Detaylı ameliyat öncesi bilgilendirme ameliyat sonrası derlenmeyi hızlandırır
• Özellikle titiz ve huzursuz hastalarda ağrı kontrolü
• Ameliyat sürecinde ‘ne olacağı’’nın net açıklanması
• Süreçte hastanın aktif rol alması sağlanmalı, oral alım, mobilizasyon sürecinde
![Page 10: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/10.jpg)
Preoperatif açlık ve metabolik kondisyonun korunması
• Elektif cerrahide pulmoner aspirasyonun önlenmesi için geceden aç bırakma standart yaklaşım idi.– 2 saat öncesine kadar berrah diyet– 6 saat öncesine kadar katı gıda alımı
• Hasta ameliyathaneye giderken metabolik olarak iyi durumda olmalıdır, aç olmamalıdır.– Karbonhidrattan zengin içecek geceden ve 2-3 saat öncesine kadar
verilmelidir. • Ameliyat öncesi susuzluk, açlık ve anksiyete azalır• Postoperatif insülin rezistansı azalır• Anabolik durum korunur, azot ve protein yıkımı önlenir, • Kas gücü korunur
![Page 11: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/11.jpg)
Anestezi protokolleri
• The evidence to direct the choice of the optimal anaesthetic method for ER procedures is complex and controversial. – However, it is rational to use short-acting agents (propofol,
remifentanil)– Long-acting i.v. opioids (morphine, fentanyl) should be avoided.– Shortacting inhalational anaesthesia is a reasonable alternative to
total intravenous anaesthesia.• Mid-thoracic epidural catheter
– blocks stress hormone release and attenuates postoperative insulin resistance
– Analgesia– Prevents gut paralysis
![Page 12: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/12.jpg)
Cerrahi Teknik
• Minimal invaziv cerrahi, mümkünse
• Titiz cerrahi teknik– Daha az kanama– Daha az Travma– Doku ve organlara saygı– Hipotermiden kaçınılmalı
![Page 13: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/13.jpg)
Cerrahi kesiler
• Transvers veya eğri kesiler daha az ağrı ve pulmoner komplikasyonlara neden olur
• Kesi uzunluğu hastanın derlenmesini etkiler
![Page 14: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/14.jpg)
Multimodal ağrı tedavisi
• Sürekli epidural lokal anestezi • NSAID’ler• Opioidlerden kaçınılmalı
![Page 15: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/15.jpg)
Erken oral alım teşvik edilmeli
• Postoperatif ileus yatış süresini uzatan önemli bir neden – Epidural analjezi– Ameliyatta ve sonrasında sıvı yüklemesinden
kaçınılmalı– Laparoscopik cerrahi tercih edilmeli– Rutin nazogastrik tüpten kaçınılmalı– Post-op bulantı ve kusma etkin tedavi edilmeli– Oral alım teşvik edilmeli
![Page 16: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/16.jpg)
Erken mobilizasyon
• Yatağa bağımlılık insulin rezistansını arttırır ve kas kaybına neden olur
• Kas gücü kaybı, akciğer fonksiyonlarında bozulma ve doku oksijenasyonunda azalmaya neden olur
• Ameliyat günü yatak dışında 2 saat, daha sonra günde 6 saat yatak dışında olmalı
![Page 17: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/17.jpg)
Çıkış kriterleri
• Hastaneden çıkış kriterleri:– Oral analjezik ile ağrı kontrol altında ise– Katı gıda alıyor, iv sıvı almıyorsa– Bağımsız hareketli veya ameliyat öncesi
durumunda ise– Tmbu kriterleri karşılıyor ve eve gitmek istiyorsa.
• Hastaneden çıkarma planı ameliyat öncesi başlar
![Page 18: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Salon b 14 kasim 13.30 14.45 kaya yorgancu-türkçe](https://reader035.vdocuments.net/reader035/viewer/2022062304/55c8981ebb61ebb3688b4702/html5/thumbnails/19.jpg)
Hızlandırılmış ameliyat sonrası iyileşme
• Paradan tasarruf• Kaynaklardan tasarruf• Zaman kazandırır• Komplikasyon hızında artma olmaz