Samen zorg dragen voor onzejonge kinderen en hun gezinnen

Samen naar Wonderland – 6/12/2019

“Samen zorg dragen voor onze jonge kinderen en hun gezinnen”

• Introductie

• Waar willen we op inzetten vanuit Crosslink?

• Implementatie Infant Mental Health

• Perinatale Mentale Gezondheid

• Waar willen we verder naartoe?

• Hechtingsoverleg Jeugdhulp Provincie Antwerpen

• Domo

Introductie

Waar zetten we mee op in vanuit Crosslink in 2020 …

• Werkgroep “IMH/Het Jonge Kind”

• Een ontmoetingsdag rond kwetsbaar ouderschap

• “de weg vinden naar…”: intervisies en opleidingen + waar nodig organisatie

• Implementatie van IMH binnen de HV ondersteunen

Implementatie van IMH

• Hoe Infant Mental Health-ideeënimplementeren in 0e en 1e lijn, met kennisvan:– Ontwikkeling(sproblemen): -9 mnd tot +5

– Ouderschapstaken en psychische kwetsbaarheid

– Ouder-kind-interactie

– Hulpverlening

• Basisboek• Themaboekjes (in latere fase)

• Train-the-trainer

• Basisboek

• Themaboekjes (in latere fase) – Spel – Regulatie – Gehechtheid – Eerste taal– Zwangerschap/ouderschap

• Train-the-trainer

• Basisboek

• Themaboekjes (in latere fase)

• Train-the-trainer

Perinatale Mentale Gezondheid

Uitbouw verwijsnetwerk perinatale mentale gezondheid

Kwalitatieve Perinatale Zorg? grote onderdetectie en onderbehandeling GGZ-problemen

- Taboe en stigma- Angst voor negatieve perceptie op ouderschap- Angst gescheiden te worden van de baby- Zorgmijdend gedrag- Karakteristieken zorggebruikers

- (aandacht voor) ondersteuning en behandeling van psychische problemen binnen de perinatale zorg op dit moment nog ontoereikend.

- Gemis aan expertise- Gemis aan kader: tijdsgebrek, financiering,…- Gebrek aan transparantie van het zorgaanbod- Zorgaanbod wordt als ontoereikend ervaren: wachtlijsten,…

Angst dat er geen zorg zal zijn, verhoogt de drempel voor zorgverleners om psychische problemen bespreekbaar te maken.

Derde lijn

Moeder&Baby

Residentieel/dagbehandeling/aan-huis-module/polikliniek

Tweede lijn

Perinatale psycholoog/psychiater

CKG

CGG

Eerste lijn

Huisarts, vroedvrouw, K&G, gynaecoloog, pediater, POP-poli, perinataal consulent, eerstelijns psycholoog

Een perinataal zorgpad is werken in een netwerk

Visie op uitbouw perinatale zorgpaden

Perinataal Multidisciplinair Zorgteam0 • Huizen van het Kind

1 • Perinataal multidisciplinair zorgteam

2 • Eerstelijnspsycholoog

3 • Online-hulp

4 • Zelfstandige psychotherapeuten

5 • Centra Geestelijke Gezondheidszorg

6 • Polikliniek Moeder&Baby

7 • Mobiele crisisteams

8 •Gespecialiseerde outreach Moeder&Baby

9 •Partiële hospitalisatie / dagbehandeling

10• PAAZ-diensten

11 • Psychiatrische Ziekenhuizen

12 • Moeder&Baby-eenheden

Sensibiliseren en destigmatiseren

Preventie

Screening en detectie

Klinisch Assessment

Zorg voor psychische problemen

Informatie over behandeling en begeleiding

Ondersteunen aanstaande moeder en familie

Coördinatie en continuïteit van de zorg

Opvolgen en intensifiëren contact

Zorg en behandeling psychische problemen

NICE-richtlijnen (2019): Managing mental health problems in pregnancyand the postnatal period

Multidisciplinair Perinataal Zorgteam: Huisarts, vroedvrouw intra- en

extramuraal, gynaecoloog, Kind&Gezin, kraamzorg

Online-hulpverlening

Ambulant en mobiele GGZ

Crisiszorg en (semi-) residentiële intensieve

behandeling

Huizen van het Kind

Syntheserapport Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg(KCE, 2014): “Organisatie van de zorg na de bevalling”:

Kraamgezin dient omringd te worden door een multidisciplinairperinataal zorgteam dat instaat voor de uitwerking van eenzorgplan, de zorgcoördinatie, zorgcontinuïteit en een registratietool

Huisarts, vroedvrouw intra- en extramuraal, gynaecoloog, Kind&Gezin

De postnatale zorg moet georganiseerd worden tijdens de zwangerschap. Dit geldt eveneens voor perinatale GGZ.

Perinataal Multidisciplinair Zorgteam

Multidisciplinair Perinataal Zorgteam: Huisarts, vroedvrouw intra- en extramuraal, gynaecoloog,

Kind&Gezin, kraamzorg

Online-hulpverlening

Ambulant en mobiele GGZ

Crisiszorg en (semi-) residentiële intensieve

behandeling

Huizen van het Kind Sensibileren en destigmatiseren

Preventie

Screening en detectie

Assessment

Zorg voor psychische problemen

Implementatie richtlijn screening, detectie en toeleiding tot zorg

Ontwikkeld met steun van de Vlaamse Overheid binnen UZ Gent o.l.v. Prof. Dr. Gilbert Lemmens, Rita Van Damme en An-Sofie Van Parys. Volledige richtlijn is te vinden via volgende link: https://biblio.ugent.be/publication/8565787/file/8565788.pdf

0 • Huizen van het Kind

1 • Perinataal multidisciplinair zorgteam

2 • Eerstelijnspsycholoog

3 • Online-hulp

4 • Zelfstandige psychotherapeuten

5 • Centra Geestelijke Gezondheidszorg

6 • Polikliniek Moeder&Baby

7 • Mobiele crisisteams

8 • Gespecialiseerde outreach Moeder&Baby

9 • Partiële hospitalisatie / dagbehandeling

10 • PAAZ-diensten

11 • Psychiatrische Ziekenhuizen

12 • Moeder&Baby-eenheden

Gedeelde zorg: Nulde lijn, eerste lijn + gepast niveau van klinische interventie gespecialiseerde GGZ

Informatie over behandeling en begeleiding

Ondersteunen aanstaande moeder en familie

Coördinatie en continuïteit van de zorg

Opvolgen en intensifiëren contact

Zorg en behandeling psychische problemen

Consult zonder directe klinische interventie

Consult met klinische interventie

Kortdurende en focusgerichte klinische interventie

Acute interventie en behandeling bij ernstige psychopathologie

(Semi-)residentiële intensieve behandeling

Bereikbaar

Beschikbaar

Betaalbaar

Inclusief

Systeem-geïntegreerde zorg

Multi- en transdisciplinaire samenwerking

Focus op veiligheid, ondersteuning en veerkracht

Continu

Zorg vóór de conceptie

Prenatale ZorgIntra Partum

ZorgPostnatale

zorg

Zorg i.f.v. verdere

zorgnoden

Kwalitatieve Perinatale Geestelijke Gezondheid

Continuïteit in relaties

Continuïteit doorheen de prenatale opvolgingContinuïteit in informatie

MultidisicplinairOverleg (MDO)

Meer info: • Coördinator project “Perinatale Geestelijke Gezondheid” –

PC Bethanië – Moeder&Baby• Helga.Peeters@emmaus.be• 0470/20.34.04

Waar willen we verder naartoe…

• Opbouwen van een kennisplatform: elkaar verder verrijken, expertise delen.

• Intervisies: – Hulpverleners met expertise – Hulpverleners die casus willen in brengen

• Sensibiliseringsacties: in samenwerking met WAIMH

• Noden of ideeën?

HechtingsoverlegJeugdhulp Provincie Antwerpen

-Gegroeid vanuit de wens om casussen, waarbij het hechtingsproces zeer kwetsbaar is, met de hulp van hechtingsdeskundigen te kunnen oriënteren.-Vaak naar aanleiding van een nieuwe wending in een residentieel verhaal, zoals een eventuele oriëntatie naar een andere voorziening of pleegzorg.-Geïnspireerd op het Limburgs project ‘observatorium Limburg’.-Wat zijn hechtingsdeskundigen…?

-Gericht naar kinderen tussen 0 en 12 jr.-3x/jaar; 25.11.19, 02.02.20, 25.05.20, we voorzien 1u-1,30u per casus-niet bindend advies-gemiddeld 3 hechtingsdeskundigen (pool van 13 ervaren psychologen-pedagogen uit CGG, pleegzorg,…)

Aanwezigen:-casusaanmelder (max 4 mensen)-3 hechtingsdeskundigen-verslaggever-moderator(eventueel ook een neutrale observator)

-casusvoorbeeld 1; Zeer afwijzende moeder tov haar oudste zoon (5j). Kind zit in een CKG. 2 kleine broertjes zijn thuis. Moeder wil oudste zoon niet thuis, enkel in W.E. en sporadisch. Ziet in zoon kenmerken van haar mishandelende ex-man. CKG overweegt pleegplaatsing maar moeder dreigt in dit geval met contactbreuk.

Casusvoorbeeld 2;-Latifa is 10 jr oud en heeft een broertje van 5 jr. Beiden verblijven in een tehuis. Moeder zit langdurig in gevangenis. Zeer beperkt netwerk. Latifa heeft psychische problemen naar aanleiding van IFG. Er wordt gedacht aan pleegzorg, maar enkel voor het broertje (?), hoewel beiden veel hebben aan elkaar.

Hoe verloopt het hechtingsoverleg;-Casus wordt toegelicht gedurende 10 min-Probleemverkenning; hechtingsdeskundigen stellen vragen en aanmelder reageert-Adviesronde; de hechtingsdeskundigen geven elk op zich een advies-afronding; men kan inpikken op elkaars advies en vragen stellen. De aanmelder probeert te formuleren wat hij meeneemt.-evaluatiedocument nadien

Aanvullend;-we vragen een toestemming van de ouder om dit te bespreken-Ouders zijn niet aanwezig (maar op termijn eventueel mogelijk).-gratis aanbod (met steun van een vzw)-verwacht geen pasklare antwoorden, soms is het vooral het besef dat je interne reflectie ok is maar dat je nog aanvullende voorzetten krijgt om mee te nemen.-aanmeldingsformulier op voorhand bezorgen (genogram, korte voorgeschiedenis, huidige situatie en concrete vraag).-kan leiden tot Beleidsadviezen rond hechtingsnoden (bvbonderzoek naar hechtingsontwikkeling bij gescheiden brusjes).

Evaluatie na 1 werkjaar;

-Meer hechtingsdeskundigen nodig

-Verslaggeving noodzakelijk

-aanmeldingsdocument op voorhand lezen

-aangenamere infrastructuur

Aanmeldingen via;

arnold@hetopenpoortje.be

Jo.frans@koraal.be

Johan.feskens@emmaus.be

Vragen…?

Domo

Door ondersteunen mee opvoeden

Ik haal ongelooflijk veel voldoening, verrassende ervaringen en energie uit wat ik doe met het Domo-gezin. Het oudste zoontje (3 jaar) wiens gezichtje helemaal opleeft als hij mij ziet en met zijn armen uitgestoken naar mij komt lopen. De mama die zo warm en krachtig is; die ik week na week zie

groeien in zeer moeilijke omstandigheden. Ook horen en zien hoeveel deugd het haar doet dat ze bij mij gewoon zichzelf

kan zijn, zonder enige druk in een of andere richting,… Door er te zijn voor hen maak ik mee verbinding met het leven in

Vlaanderen.’

– N.S., vrijwilligster bij Domo

KERNZIN DOMO:

1 vrijwilliger komt een halve dag/week langs bij een kwetsbaar gezin met jonge kdn, om zuurstof te brengen in dit gezin en dit gedurende minstens 1 jaar.

- 1 vrijwilliger; Laagdrempelig en ongedwongen- Zowel naar de kdn als nr de ouders toe- Langdurig engagement; vriend aan huis, een soort betrokken

buur- Heel concreet, vanuit de noden in het gezin; speelmomenten

inbouwen maar ook brug naar de samenleving.

WAT DOET DOMO?

Kernopdrachten:- Eigenwaarde, vaardigheden en zelfvertrouwen

doen toenemen bij kwetsbare ouders met jonge kdn (0-12jr) in Vlaanderen.

- Ouders bevestigen en soms aanvullen in hun opvoedkundige rol.

- -de kracht in het gezin (her)vinden.- Sociaal netwerk herstellen en/of verruimen.

https://www.facebook.com/deafspraaktv/videos/1942779632506010/

VRIJWILLIGERS

Profiel:

✓ Een flexibele geest✓ Een betrouwbare teamspeler✓ Een enthousiaste vogel✓ Een warm empathisch hart✓ Blanco strafregister

VRIJWILLIGERSAan de slag:

• Ongedwongen en op zelfgekozen wijze• Geen meetbare doelstellingen en termijnen• Geen resultaatsverbintenis, wel een

engagementsverbintenis• 1 op 1• Dialooggericht• Respectvol

•CONCREET:

•Afspraken maken met gezin: wat wel/niet, tijdsbesteding, tijdstip bezoek, …

• Eigen normen laten we thuis: mening ><vooroordeel

•Geen zichtbare resultaten verwachten

• Bemoedigen, bevestigen, levenservaring delen

•Grenzen stellen aan hulp (vb. financieel)

•Wederkerigheid / vriendschap / vertrouwen

•Humor

COORDINATOR

• Gaat in dialoog met de gezinnen• Zoekt geschikte vrijwilligers en matchet deze met de

gezinnen• Zorgt voor periodische vormings- en reflectiemomenten

voor de vrijwilligers (bvb VDAB, VK,…)• Maakt Domo zichtbaar in de regio• Stemt af met andere partners (bvb armoedebeweging,

CKG,…)

Domo; Uitdaging:

-In elke centrumstad een Domo-werking gefinancierd vanuit de overheid, samenwerkend met lokale gemeentes, HvhK en armoedebewegingen.

-Nu 12 Domo-werkingen in Vl (geen in WVl).

Feiten:

-1 Domo-gezin kost ongeveer 1.000-1500 euro/jr, 1 gezin in jeugdhulp kost ongeveer 10.000 euro/jr, 1 kind residentieel opgenomen in de jeugdhulp kost minstens 60.000 euro/jr

-Domo heeft veel gelijkenissen met Home-start (Eng-Ndl; evidence-based).

Hoe ons contacteren en meer weten;

-www.domovlaanderen.be

-joyce@domovoorkempen.be en marijke@domovoorkempen.be

domowaasland@gmail.com

gust.janssens@domo-antwerpen.be

Hoe kan je ons helpen;

-like en share Domo-Waasland, –Voorkempen,… via facebook

-ken je mensen die graag zinvol vrijwilligerswerk willen doen…?

-wil je ons steunen (fiscale gift vanaf 40 euro);

BE24 4037 1380 0138 met vermelding; fiscale gift, tvv Domo-….

• Vragen?

• Ideeën?

• Noden?