sanaysay (wikang filipino)
TRANSCRIPT
Page 1 of 2
WIKANG FILIPINO: MULA BALER HANGGANG SA BUONG PILIPINAS
Ikatlong Taon sa Sekundarya | Piyesa para sa Patimpalak |Oktubre 28, 2009
Pansangay na Paligsahan sa Pagsulat ng Sanaysay
Karapatang-ari nina:
G. αlpha Φhi εmjay (Nagsasanay) at G. Ryan Domingo Villamiel (Tagapagsanay)
[email protected] / [email protected]
Mabuhay! Mahal Kita…Salamat!
Tatlong payak na salitang masarap bigkasin at matimyas pakinggan. Mga salitang
nagpapahiwatig ng pagkadakila, pagmamahal at pagpapahalaga. Nagpapakilala at nagsisilbing
simbolo ng mga Pilipino saan mang sulok ng mundo.
Tunay na napakahalaga ng wika para sa ating pang-araw-araw na pakikipagtalastasan gayundin
sa pambansang pagkakaisa at kalinangan. Ang wika ang nagsisilbing midyum upang maipahayag
natin ang ating kaisipan, damdamin, layunin at mga adhikain. Itinuturing ito na kaluluwa ng
isang bansa na sumasalamin sa kilos, gawi, tradisyon at kultura ng mga mamamayan. Alinmang
bansa sa daigdig na kabilang sa pinaka-industriyalisado ay nagtataglay at gumagamit ng isang
wikang nauunawaan ng lahat. Tayo rin ay may malaking potensyal para sa ibayong pagsulong at
kagalingan.
Maraming dekada na ang nalagas sa tangkay ng panahon. Noon kapag naglalakbay sa iba’t
ibang lupalop ng Pilipinas ay mararamdaman mong ika’y banyaga sa sariling bayan, sapagkat sa
bawat rehiyon, bawat lalawigan at pulo ay may umiiral na dayalekto. Panahon na kung susuriin
mo ay may pagkakawatak-watak at pagkakani-kaniya ang mga tao.
Marahil ito ang naging inspirasyon ni Ponciano Penida sa kanyang akdang “Filipino: Isang
Depinisyon.” Mababanaag dito ang madilim na kasaysayan ng bansa na pinasidhi ng pananakop
ng mga dayuhan. Iginupo tayo sa pagdarahop at kamangmangan, inalisan ng karapatan at
pagkakakilanlan. Gayuman, iniluwal mula sa sinapupunan ng Baler ang pag-asa upang mapag-isa
ang mahigit pitong libo at isang daang mga pulo. Sa pusod ng Luzon ay hinango, matapos ang
mabusising pag-aaral at proseso, ang wikang magiging kadluan ng madlang pangarap at
pambansang mithiin. Lumalabas ang isang kauutusan, mula sa wikang Tagalog na siyang
batayan, wikang Filipino’y gagamitin sa buong kapuluuan. Gumapang patungo sa pinakadulong
pulo ng Pilipinas sa hilaga, ang Y’ami na sakop ng Batanes, hanggang sa pinakaliblib na lugar sa
Timog na bahagi, ang Salauag sa Tawi-tawi, ang napagkasunduang wikang pambansa.
Page 2 of 2
Hindi man masasabing isang daang porsiyento ng ating mga kababayan ang nakapagsasalita
nito, hindi rin mapasususbalian ang katotohanang ito’y patuloy na pinag-aaralan at nauunawaan
saan mang rehiyon sa ating bansa. Patunay dito ang malaking impluwensiya ng media sa
anumang anyo nito. Higit itong lalaganap kung patuloy nating pagyayamanin at lilinangin sa mga
simpleng kaparaanang nalalaman natin.
Ang ating wika ay buhay at walang katapusan. Patuloy ang paglabas ng mga salitang
pampanitikan o pormal, pambansa o istandard, lalawiganin o rehiyonismo at maging salitang
kanto o balbal at salitang bakla o “gay lingo.”
Gamitin din natin ang wikang Filipino sa mga pang-araw-araw nating gawain at pakikisalamuha
sa kapwa, sa pag-aaral, sa pamamalengke, pagsimba, pakikipagtransaksyon at maging sa mga
piging o pagtitipon. Nakalulugod ding pakinggan ang mga pormulasyong panlipunan tulad
halimbawa ng “magandang araw po,” “kumusta ka,” “paumanhin,” “kung maaari sana” at
marami pang iba.
Bagaman at mayroong ilang pagsasalaula sa wika dala ng modernisasyon gaya ng nanyayari sa
paggamit ng kagamitang elektroniko, ito ay mumuti lamang at hindi maiiwasan. Nakalulungkot
ding isipin na pati ang sentro ng pamahalaan at mga sangay nito ay patuloy sa paggamit ng
wikang banyaga sa mga kalatas nito. Mainam siguro na sila ang manguna at magsilbing tularan
para sa mga mamamayan lalo na ang tinatawag na “masang Pilipino.”
“Huwag nating hayaang maparam ang puso’t kaluluwa nating mga Pilipino.” Simulan natin sa
ating sarili, pagbuklurin natin, pag-isahin at pagsamahin ang mga isla sa Luzon, Visayas at
Mindanao.
Mula Baler hanggang Batanes at Tawi-tawi…
Isulong ang wikang Filipino!
Hindi kahapon, hindi bukas kundi ngayon!