scomporre e ricomporre numeri - capitello.it · le frazioni • 1 1. in ogni rettangolo colora le...

27
Matematica 4 - SCHEDA 1 Alunna/o .................................................................................................. Classe ............................. Data .............................. 120 Scomporre e ricomporre numeri 1. Osserva l’esempio e completa. 2. Completa la tabella seguendo l’esempio. 12 360 902 4 302 113 002 41 200 9 646 132 000 67 252 45 890 3 614 48 902 10 000 + 2 000 + 300 + 60 .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. migliaia (k) unità semplici h da u h da u 1 2 3 6 0 ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... 8- 26- 145- 369- 1 000- 5 499- 12 564- 1 10 100 1 000 9 18 108 1 008 ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... ......................................... +

Upload: vuonganh

Post on 15-Feb-2019

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Matematica 4 - SCHEDA 1

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

120

Scomporre e ricomporre numeri

11.. Osserva l’esempio e completa.

22.. Completa la tabella seguendo l’esempio.

12 360 Ý

902 Ý

4 302 Ý

113 002 Ý

41 200 Ý

9 646 Ý

132 000 Ý

67 252 Ý

45 Ý

890 Ý

3 614 Ý

48 902 Ý

Ý 10 000 + 2 000 + 300 + 60

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

migliaia(k)

unitàsemplici

h da u h da u

1 2 3 6 0

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8-

26-

145-

369-

1 000-

5 499-

12 564-

1 10 100 1 000

9 18 108 1 008

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

+

Matematica 4 - SCHEDA 2

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

121

L’addizione

11.. Scomponi i seguenti numeri. Segui l’esempio.

Esempio: 2 135 = 2 000 + 100 + 30 + 5

3 468 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 098 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 542 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 803 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 330 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 359 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22.. Componi i seguenti numeri. Segui l’esempio.

Esempio: 1k 9h 3da 5u = 1 000 + 900 + 30 + 5 = 1 935

9k 7h 4da 2u = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8k 0h 6da 1u = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5k 9h 3da 0u = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6k 0h 0da 1u = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33.. Esegui le seguenti addizioni in colonna e trascrivi il risultato sui puntini.

125 + 132 + 145 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 + 605 + 352 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

141 + 223 + 347 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417 + 53 + 545 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

652 + 429 + 197 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 + 161 + 45 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

44.. Esegui le addizioni applicando la proprietà associativa. Segui l’esempio.

Esempio: 7 + 17 + 3 = 7 + (17 + 3) = 7 + 20 = 27

8 + 25 + 15 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 + 24 + 16 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17 + 13 + 21 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

32 + 15 + 18 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55.. Esegui le addizioni applicando la proprietà commutativa. Segui l’esempio.

Esempio: 7 + 8 + 13 = 7 + 13 + 8 = 20 + 8 = 28

6 + 12 + 4 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 + 21 + 18 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17 + 21 + 23 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15 + 30 + 25 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 3

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

122

La sottrazione

11.. Esegui le seguenti sottrazioni in colonna e trascrivi il risultato sui puntini.

6 238 – 3 509 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 849 – 7 960 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 863 – 766 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 789 – 2 798 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 025 – 1 469 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 180 – 2 694 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 735 – 897 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 875 – 2 589 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22.. Esegui le sottrazioni applicando la proprietà invariantiva. Segui l’esempio.

Esempio: 132 – 8 = (132 + 2) – (8 + 2) = 134 – 10 = 124oppure: 132 – 8 = (132 – 2) – (8 – 2) = 130 – 6 = 124

176 – 9 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

713 – 7 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

344 – 24 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 158 – 99 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 764 – 59 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33.. Esegui le sottrazioni in colonna e fai la prova.

44.. Completa le operazioni inserendo le cifre mancanti.

5 . . . . . . 6 – 5 4 . . . . . . – 2 5 . . . . . . 1 – 4 . . . . . . 7 2 –

. . . . . . 5 . . . . . . = . . . . . . 8 6 = 1 2 5 = . . . . . . 5 3 . . . . . . =

4 2 3 2 . . . . . . 0 . . . . . . . . . . . . 0 . . . . . . 1 8 4 2

55.. Completa scrivendo il termine mancante.

137 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – 18 = 60 34 + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 99

123 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 78 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – 39 = 66 55 + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 160

350 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 225 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – 108 = 26 82 + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 150

435 – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = 146 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – 47 = 184 340 + . . . . . . . . . . . . . . . . = 850

1 2 3 4 –9 6 7 =

3 0 2 9 –7 9 6 =

5 2 0 7 –3 7 6 1 =

2 8 7 2 –7 9 5 =

Matematica 4 - SCHEDA 4

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Moltiplicazione e divisione

11.. Esegui le moltiplicazioni in colonna e trascrivi il risultato sui puntini.

523 x 31 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 029 x 87 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 x 78 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

965 x 45 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 x 42 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 x 180 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

876 x 41 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 639 x 263 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 556 x 77 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22.. Esegui le moltiplicazioni in riga.

160 x 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 642 x 100 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 x 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

133 x 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344 x 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761 x 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

999 x 100 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532 x 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 241 x 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33.. Esegui le divisioni in colonna e trascrivi il risultato sui puntini.

3 143 : 4 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 572 : 46 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 728 : 12 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 203 : 3 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 630 : 48 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 438 : 27 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 621 : 8 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 374 : 18 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 360 : 48 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

44.. Esegui le divisioni in riga.

550 : 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72000 : 1000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24000 : 1000 = . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 300 : 100 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 380 : 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 600 : 100 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

53000 : 1000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 300 : 100 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 600 : 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55.. Completa le seguenti tabelle. Osserva gli esempi.

a x b a b a :: b

64 16 4 4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

36 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a x b a b a :: b

98 14 7 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

72 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a ++ b a b a x b

12 9 3 27

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 28

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a −− b a b a :: b

8 16 8 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

123

Matematica 4 - SCHEDA 5

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

124

Problemi e diagrammi • 1

11.. Risolvi i problemi eseguendo le operazioni e completando i diagrammi a blocchi.

a. La mamma di Luca fa la spesa con € 100. Acquista alcune bottiglie di olio per un costocomplessivo di € 21, alcuni pacchi di riso per un costo complessivo di € 12 e del pesce fre-sco per un costo complessivo di € 19. Quanto spende in tutto? Con i soldi che le restanoacquista alcune bottiglie di vino al costo di € 6 ciascuna. Quante bottiglie di vino acquista?

b. Un cartolaio acquista 35 confezioni di quaderni contenenti ognuna 7 quaderni a righee 8 quaderni a quadretti. Quanti quaderni acquista in tutto? Dalla vendita delle 35 con-fezioni il cartolaio ricava complessivamente € 250. Se il suo guadagno è di € 75,quanto aveva speso per acquistare ciascuna confezione di quaderni?

. . . . . . . . .

100 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .. . . . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .. . . . . . .

. . . . . . .. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .. . . . . . .

. . . . . . .. . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 6

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

125

Problemi e diagrammi • 2

11.. Devi ricostruire il testo del problema: osserva la vignetta e leggi i fumetti.

22.. Ora completa il diagramma a blocchi.

33.. Infine completa il testo del problema con i dati mancanti.

Matteo va dal cartolaio e compra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . quaderni e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Se ogni quaderno costa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e ogni stick di colla costa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,quanto spenderà in tutto Matteo?

Voglio 6 quadernie 3 colle stick.

I quaderni costano 1 euro ciascuno,le colle stick 2 euro l’una.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .

Matteo

Matematica 4 - SCHEDA 7

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

126

Le frazioni • 1

11.. In ogni rettangolo colora le parti indicate dalla frazione.

22.. In ogni cerchio colora le parti indicate dalla frazione e poi collega tra loro con una linea le frazioni equivalenti.

33.. Scrivi due frazioni per ogni figura: una frazione corrispondente alla parte grigiae una frazione corrispondente alla parte bianca.

3

6

1

2

3

4

2

8

8

16

1

4

6

8

.. . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

3

4

1

2

7

24

5

12

2

3

Matematica 4 - SCHEDA 8

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

127

Le frazioni • 2

11.. Scrivi accanto a ciascun rettangolo la frazione corrispondente alla parte grigia. Poi rispondi alle domande.

Sono frazioni equivalenti? Sono frazioni equivalenti?

Sono frazioni equivalenti? Sono frazioni equivalenti?

22.. Completa scrivendo l’unità frazionaria relativa a ogni frazione data. Poi scrivi la frazione complementare.

Unità frazionaria

Frazione

Frazione complementare

NoSìNoSì

NoSìNoSì

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

5

11

2

5

3

4

6

7

4

9

5

12

7

15

Matematica 4 - SCHEDA 9

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

128

Le frazioni • 3

11.. Confronta le frazioni che si riferiscono a uno stesso intero. Inserisci in modo opportuno i simboli > oppure < .

22.. Confronta le frazioni. Inserisci in modo opportuno i simboli > , = oppure < .

33.. Calcola il valore delle seguenti frazioni. Segui l’esempio.

Esempio: di 24 = (24 : 4) x 3 = 6 x 3 = 18

di 9 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 16 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 15,6 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 24,3 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 35 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 7 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 14,7 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

di 120 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .410

47

47

25

89

23

34

13

34

108

54

168

164

35

26

44

98

1620

45

610

35

166

279

37

36

12

210

88

34

45

127

910

912

910

912

49

48

24

25

55

25

23

33

56

36

67

27

23

13 .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 10

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

129

Frazioni e numeri decimali

11.. Trasforma le frazioni decimali in numeri decimali.

= . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22.. Trasforma i numeri decimali in frazioni decimali.

0,2 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8,5 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,12 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,45 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,562 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33.. Colora la frazione che corrisponde al numero decimale.

0,7

0,024

84,23

44.. Scomponi i seguenti numeri decimali, come nell’esempio.

36, 428 18, 346 0, 36 158, 625

8 m .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 da . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55.. Trascrivi i seguenti numeri decimali in ordine crescente.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

66.. Trascrivi i seguenti numeri decimali in ordine decrescente.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

81100

710

2501 000

4410

310

710

7100

71 000

2410

24100

241 000

8 42310

8 423100

8 4231 000

6,4 6,004 6,04 6,24 5,4 5,98 6,01 6,024

6,4 6,004 6,04 6,24 5,4 5,98 6,01 6,024

Matematica 4 - SCHEDA 11

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

130

Frazioni decimali e numeri decimali

11.. Completa la tabella come nell’esempio. 22.. Completa la tabella come nell’esempio.

33.. Completa le tabelle come nell’esempio.

Ý

Ý

Ý

Ý

Ý

Ý

Ý

Ý

Ý

Ý

in letterefrazionedecimale

numero decimale

sei decimi610 0,6

due centesimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tre millesimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

undici decimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sei centesimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

sei centesimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

disegnoparteintera

parte decimale

numero decimale

1 2 1,2

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

numero decimale

3,25

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,49

5,647

1,53

7,04

4,102

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3,25

parte intera parte decimaleunità (u) decimi (d) centesimi (c) millesimi (m)

3 2 5

6 0 4 1

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 4 8 9

0 7 5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 12

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

131

Operazioni con i numeri decimali

11.. Calcola in riga.

a. 3,9 x 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,07 x 100 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

320,6 : 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,005 x 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

57,4 : 10 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

251,3 : 1 000 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22.. Calcola in colonna sul quaderno, fai la prova e trascrivi i risultati sui puntini.

a. 38 621 + 10,35 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

36,05 + 2 326 + 3,04 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 312 + 0,16 + 4,063 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 506 + 4,28 + 2,6 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,27 + 48 + 6,61 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b. 35 x 6,4 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

483 x 6,7 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

316 x 2,6 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

286 x 4,5 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 684 x 3,8 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c. 328 + 0,124 + 51,78 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

89,3 + 11 + 34,98 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7,4 + 0,548 + 25,64 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

98 + 0,38 + 65,478 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 049 + 5,38 + 49,61 + 8 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

d. 534 x 6,9 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

45,8 x 21,9 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8,09 x 2,76 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3,47 x 0,054 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,35 x 74 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c. 6,4 + 4,5 + 7 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,9 + 9 + 2,1 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

35 + 6,4 + 0,3 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31 + 3,17 + 4,21 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3,02 + 0,34 + 1,52 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6,05 + 7,52 + 11 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

e. 724 – 325,83 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 627 – 325,6 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

910 – 48,4 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 246 – 38,46 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 168 – 24,6 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

f. 369,2 : 8 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

872,8 : 7 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

570,8 : 25 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 458 : 23 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 526 : 58 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

g. 432 – 360,54 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

125,3 – 97,89 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

71,4 – 67,891 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1 234 – 789,56 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 000 – 6,25 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

h. 324 : 3,2 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

64,8 : 24 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

50,72 : 4,9 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9 : 16 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 : 20 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 13

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

132

Le misure • 1

11.. Inserisci il segno opportuno tra le seguenti misure: scegli tra >, < e =.

1 m 10 cm 350 cl 3,5 l 2 kg 2 500 g

10 mm 1 cm 7 l 5 dal 40 dg 4 kg

30 dm 3 cm 100 l 0,5 hl 35 hg 30 dag

22.. Trascrivi in ordine crescente le seguenti misure di lunghezza.

< < < < <

33.. Trascrivi in ordine decrescente le seguenti misure di capacità.

> > > > >

22.. Trascrivi in ordine crescente le seguenti misure di lunghezza.

< < < < <

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 m 20 cm 202 m 20 m 2 km 2 200 m

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 l 30 hl 303 ml 30 cl 33 dl 330 dal

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 hg 3 dg 20 cg 40 kg 350 mg 2 500 cg

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 14

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

133

Le misure • 2

11.. Esegui le seguenti equivalenze.

41,5 m = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cm

87,91 hg = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kg

0,08 kg = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dg

0,75 l = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cl32 dl = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dal1,23 km = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dm

5 500 mm = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . m

2 987 mg = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dag

22.. Sottolinea di rosso, come nell’esempio,la cifra che, nei seguenti numeri, corri-sponde al m, al l, al kg.Esempio: 2 1 5 dm = 2 dam 1 m 5 dm

335 dag 87,6 l 0,004 cl4,230 km 0,09 dam 980 m

56,98 hm 2,78 hl 0,123 Mg

34,5 kg 8 976 g 5 674 ml

33.. Risolvi trasformando nell’unità richiesta.

3 l + 2 dl + 4 cl = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dl5 hl + 7 dal + 3 dl = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l7 kg + 3 hg + 5 dag = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hg

2 dag + 7 kg + 6 hg = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kg

6 km + 40 hm + 5 dam = .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . m

3 dm + 2 cm + 5 mm = .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . m

44.. Metti la marca mancante.

5,28 km = 52,8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,245 m = 24,5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,13 Mg = 130 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 887 dag = 28,87 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

45,3 cl = 0,453 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0,88 hl = 880 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55.. Scomponi sul quaderno le seguenti mi-sure come nell’esempio.Esempio: 3,81 dal = 3 dal, 8 l, 1 dl

0,35 hm 31,21 l 53,3 hg

417 m 508 cl 7,2 kg

8 300 cm 7,902 l 587 g

41,83 dam 0,06 dl 321,9 dg

5 871 mm 574,3 cl 260 dag

63,42 m 7,28 hl 1,05 Mg

66.. Vero o falso?

• Il peso netto è la differenza tra il peso lordo e la tara.

• La tara è il peso del contenuto e della merce.

• Per trovare il peso lordo si sommano peso netto e tara.

• La spesa è sempre maggiore del ricavo. FV

FV

FV

FV

77.. Risolvi sul quaderno i seguenti problemi.

a. Per annaffiare un giardino occorre un tu-bo di gomma lungo 6,8 dam.Il vecchio tubo misura 39 m.Quanti decimetri di tubo devono essereaggiunti?

b. Un fornaio vende in un giorno 85 kg dipane casalingo, 2 950 dag di pane inte-grale e 40,5 hg di panini.Quanti chilogrammi di pane vende in tutto?

Matematica 4 - SCHEDA 15

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

134

Tipo di industriaPeso netto

250 g

Tipo di industriaPeso lordo

13 hg

Tipo di industriaTara

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34,8 kg 5 kg

50 g . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 cg

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 800 dg 150 cg

48 kg 50 kg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4,8 kg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 700 g

150 g 1,75 hg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4,5 Mg .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 900 kg

Le misure • 3

11.. Completa la tabella.

22.. Completa lo schema.

33.. Risolvi sul quaderno i seguenti problemi.

a. Alla fabbrica di scarpe è arrivato uno scatolone contenente i panettoni per i 42 operai. Il peso lordo dello scatolone è di 94 kg, il peso netto di ciascun panettone è di 1,8 kg. Qual è il peso netto complessivo? Quanto pesa la tara?

b. Giulia sta eseguendo le operazioni di compito: 7 moltiplicazioni e 5 divisioni. Impiega 6 minuti per eseguire una moltiplicazione e 9 minuti per ogni divisione. Quante ore e quanti minuti impiega per terminare il compito?

c. Un fruttivendolo acquista 45 cassette di kiwi. Il peso lordo di ogni cassetta è di 23 kg e la tara è di 1,5 kg. Quanti chilogrammi di kiwi ha acquistato? Quanto incassa se vende i kiwi a 2,5 euro al chilogrammo?

1 anno

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stagioni

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mesi

. . . . . . . . . . . . . . settimane

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . giorni

1 decennio

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . anni

1 giorno

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ore

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . minuti

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . secondi

Matematica 4 - SCHEDA 16

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

135

Problemi ed espressioni

11.. Risolvi i seguenti problemi sul quaderno, impostando un’espressione come nel pro-blema riportato nell’esempio.

Sara compra 4 quaderni da € 0,67 l’uno e una biro da € 1,29.La mamma le aveva dato € 5. Quanto riporta di resto?

Per risolvere il problema puoi impostare un’espressione.

Osserva: 5 – [(0,67 x 4) + 1,29] =

= 5 – [2,68 + 1,29] == 5 – 3,97 = 1,03

a. Gli alunni di una scuola elementare sonoin tutto 648. Alla fine dell’anno scolasticodevono partecipare tutti a una gita e ven-gono prenotati 10 autobus. Il giorno dellagita mancano 58 alunni. Quanti bambinisaliranno su ogni autobus?

b. La mamma di Luca acquista 4 paia di cal-ze a € 4,91 il paio, e una maglia. Pagacon una banconota da € 100 e riceve diresto € 21,11. Quanto costava la maglia?

c. La mamma di Francesca è uscita di casaper andare a fare la spesa. Ha nel portafo-glio € 50. Al supermercato compra 4confezioni di pasta a € 0,65 l’una e 2confezioni di 3 scatole di pelati in offertaspeciale a € 0,85 la confezione. Dal for-naio spende per il pane e la focaccia€ 2,53. Quanto le rimane di resto?

d. Un fioraio ricava dalla vendita di 15 rose edi alcuni garofani € 54,18. Se il prezzo divendita delle rose era di € 2,50 l’una equello dei garofani di € 1,39, quanti garo-fani ha venduto?

e. Un commerciante acquista 12 confezionidi bibite e 9 confezioni di acqua minera-le. Ogni confezione contiene 6 bottiglie.Quanto spende in tutto se le bibite co-stano € 0,62 la bottiglia e l’acqua€ 0,34 la bottiglia?

f. Il dottor Rossi ogni mattina, prima di re-carsi all’ambulatorio, fa colazione al bar. Disolito consuma un cappuccino che costa€ 1,42 e una pasta che costa € 1,05.Quanto spende il dottore in un mese per lacolazione? (Considera 24 giorni lavorativi).

g. Un commerciante ha comprato 12 sca-tole ciascuna delle quali contiene 96cioccolatini. Quanti sacchetti potrà con-fezionare se mette in ogni sacchetto 9cioccolatini?

h. Il cane di Alessio mangia ogni giorno 2scatolette di cibo per cani più alcune croc-chette. Una scatola di crocchette gli bastaper 10 giorni. Quanto spenderà Alessio inun mese (30 giorni) se una scatola di ci-bo per cani costa € 0,82 e una scatola dicrocchette costa € 1,59?

i. Marco acquista 3 quaderni a € 1,62 cia-scuno, 2 pennarelli a € 0,98 ciascuno epastelli a € 0,72 caduno. Quanto riceve diresto se paga con una banconota da € 20?

l. Mara riceve in regalo una scatola conte-nente 1 200 perline colorate. Prepara cin-que collanine per le sue amiche, utilizzan-do per ciascuna collana 150 perline.Quante perline le restano

Matematica 4 - SCHEDA 17

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Linee e angoli

11.. Collega ogni tipo di linea con l’esatta definizione.

22.. Colora di rosso il riquadro degli angoli retti, di verde quello degli angoli acuti e di giallo quello degli angoli ottusi.

33.. Misura con il goniometro e scrivi sui puntini l’ampiezza degli angoli rappresentati.

136

rette incidenti

rette parallele

segmento

semiretta

retta

rette perpendicolari

A rA B

b

b

aa

a

b

a

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 18

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

137

I poligoni

11.. Colora di blu i poligoni e di giallo i non poligoni. Cerchia di verde i poligoni convessi.

22.. In ciascun poligono segna e colora gli angoli interni. Poi completa la tabella.

C

F

G

A

D E

B

n. lati n. angoli

Poligono A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poligono B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poligono C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poligono D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poligono E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poligono F . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Poligono G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 19

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

138

Riconosco i poligoni

11.. Osserva attentamente le figure disegnate qui sotto e uniscile con il nome corretto.

rettangolo

triangolo isoscele

quadrato

rombo

triangolo scaleno

esagono

parallelogramma

pentagono

Matematica 4 - SCHEDA 20

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

139

I quadrilateri

11.. Riconosci i quadrilateri e colora di rosso i quadrati, di azzurro i rombi, di giallo i ret-tangoli, di verde i parallelogrammi e di rosa i trapezi.

22.. Segna con una crocetta se le affermazioni sono vere (V) oppure false (F).

• Ogni trapezio ha i lati paralleli a due a due.

• Non tutti i quadrilateri hanno due lati paralleli.

• La somma degli angoli interni di un parallelogrammo è uguale a 360°.

• Tutti i parallelogrammi hanno almeno un angolo retto.

• Il quadrato ha quattro assi di simmetria.

• Il rombo è un poligono regolare.

• Nel quadrato e nel rettangolo ogni angolo interno misura 90°.

• In ogni trapezio rettangolo ci sono due angoli retti.

• Nel trapezio scaleno i due lati obliqui sono uguali.

• I parallelogrammi hanno due angoli acuti e due angoli ottusi. FV

FV

FV

FV

FV

FV

FV

FV

FV

FV

Matematica 4 - SCHEDA 21

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Perimetro e area

11.. Calcola il perimetro delle seguenti figure.

22.. Completa le tabelle calcolando l’area delle varie figure.

140

p = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mm p = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mm p = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mm

p = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mm p = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mm p = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mm

4 cm

5 cm

4 cm4 cm

3 cm

2 cm 9 cm

6 cm

8 cm

6 cm4 cm

6 cm

5 cm10 cm

4 cm

7 cm

3 cm

5 cm

l l x l == l2 area

6 cm .. . . . . x . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2

9 mm .. . . . . x . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2l

b h b x h :: 2 area

3 cm 7 cm .. . . . . x . . . . . . : 2 . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2

6 mm 5 mm .. . . . . x . . . . . . : 2 . . . . . . . . . . . . . . . . = mm2

b h b x h area

7 cm 6 cm .. . . . . x . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2

5 cm 6 cm .. . . . . x . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2

h

b

h

b

h

b

dD

D d D x d :: 2 area

2 cm 7 cm .. . . . . x . . . . . . : 2 . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2

3 mm 8 mm .. . . . . x . . . . . . : 2 . . . . . . . . . . . . . . . . = mm2

B b h (B ++ b) x h :: 2 area

2 cm 7 cm ( . . . . . . + . . . . . . ) x . . . . . . : 2 . . . . . . . . . . . . . . . . = cm2

3 mm 8 mm ( . . . . . . + . . . . . . ) x . . . . . . : 2 . . . . . . . . . . . . . . . . = mm2

b

h

B

Matematica 4 - SCHEDA 22

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

141

Problemi di geometria

11.. Osserva le figure, svolgi le operazioni richieste e rispondi alle domande.

a. Disegna le diagonali del rettangolo e delquadrato.

– Come sono fra loro? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

– Come sono i lati del rettangolo? . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

– Come si chiamano gli angoli del rettangolo

e quanti gradi misurano? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

– Il quadrato è un poligono regolare? . . . . . . . . . . .

Perché? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

– In un quadrato vi sono coppie di lati paralleli?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b. Disegna su un foglio a quadretti un qua-drato, traccia una diagonale, ritaglia lungola diagonale e forma, con i triangoli otte-nuti, un quadrilatero nella figura disegno 3a fianco. Quale poligono hai ottenuto?

22.. Completa la tabella. 33.. Risolvi sul quaderno i seguenti problemi.

a. Due terreni di forma rettangolare devonoessere recintati da una rete. Il primo ha ilati di 3,8 hm e di 250 m e il secondo dikm 0,32 e di dam 80. Quanti metri direte occorreranno?

b. Ai giardini un’aiuola quadrata ha il lato di8,15 m. Calcola la sua superficie.

c. Il soffitto della camera da letto di Danie-la deve essere imbiancato. Le sue di-mensioni sono di 3 m per 4. Se un ba-rattolo di vernice è sufficiente per 4 m2,quanto misura la superficie da imbianca-re? Quanti barattoli di

D C

C

B

A B

C

A

D

A

D

B

3

1

2

rettangolibase altezza perimetro

3,6 dm 17 cm cm.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12,4 cm 0,7 dm cm.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15,3 dam 5,8 m m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

quadratibase perimetro area

15 hm hm.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hm2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8,6 cm m.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . m2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

65,4 dam dm.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dm2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 23

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

142

Traslazione, rotazione, simmetria

11.. Riproduci più volte le figure con la traslazione indicata.

22.. Scrivi le lettere come appari-ranno ruotando le frecce diun quarto di giro, di mezzogiro e di tre quarti di giro.

33.. Completa, disegnando le figure in posizione simmetrica rispetto all’asse di simmetria.

5

F ER

Matematica 4 - SCHEDA 24

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

143

bambini con il cappello

bambini con la sciarpa

bambini con cappello e sciarpa

con cappuccio senza cappuccio

con bottoni

senza bottoni

senzabottoni

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

conbottoni

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

senzabottoni

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

conbottoni

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

con cappuccio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

senza cappuccio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

FelpeA B

D

FE

C

Diagrammi

11.. Scrivi il nome di ogni bambino al posto giusto e rispondi alla domanda sul retro dellascheda o sul quaderno.

Barbara Ivan Davide Rosanna Daniele Silvia Ornella Andrea

• Che nome prende l’insieme degli elementi che possiedono entrambe le caratteristiche?

22.. Nella vetrina di un negozio di abbigliamento sono esposte alcune felpe: alcune hannoil cappuccio, altre no; alcune hanno i bottoni, altre no. Classifica gli indumenti utiliz-zando il diagramma di Carroll e quello ad albero.

Matematica 4 - SCHEDA 25

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Michele Giovanni Virginia Irene Valeria Stefano

Insiemi ed enunciati

11.. Scrivi al posto giusto i seguenti termini.

sottoinsieme • insiemi disgiunti • insieme intersezione

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22.. Unisci ogni astuccio al suo proprietario dopo aver letto le informazioni.

33.. Disegna seguendo le indicazioni

Un cane marrone e con le orecchie lunghe.

Un pesce non giallo e con una grande pinna.

Un bambino con gli stivali e un ombrello non chiuso.

L’astuccio di Michele ha le automobili.

L’astuccio di Giovanni è a righe.

L’astuccio di Virginia ha i fiori.

L’astuccio di Irene ha le nuvole.

L’astuccio di Valeria ha i pallini.

L’astuccio di Stefano ha un aeroplano.

144

Matematica 4 - SCHEDA 26

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

145

La probabilità

11.. Indica se gli eventi sono possibili (P), impossibili (I) o certi (C).

Tutti vedono gli alberi camminare.

Oggi il cielo è nuvoloso, domani pioverà.

Le navi galleggiano sull’acqua.

Domani mattina andrò a scuola.

Nessun bambino ha trentadue denti.

22.. Se lanci due dadi, quale numero hapiù probabilità di uscire? Completa latabella per scoprirlo.

33.. Completa calcolando le probabilità.

In un sacchetto ci sono 5 saponette verdi, 8 rosse, 6 gialle, 1 azzurra.

Quante probabilità ci sono di estrarre…

• Rispondi alle domande sul retro della scheda o sul quaderno.

– È più probabile estrarre una saponetta verde o una rossa?

– È più probabile estrarre una saponetta gialla o una verde?

– È più probabile estrarre una saponetta azzurra o una gialla?

– È più probabile estrarre una saponetta rossa o una azzurra?

… una saponetta verde?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cioè i

… una saponetta rossa?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cioè i

… una saponetta gialla?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cioè i

… una saponetta azzurra?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cioè i

DADO

2

4

7

2

1

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

Matematica 4 - SCHEDA 27

Alunna/o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

146

Raccolta dati, moda e media

11.. Osserva l’areogramma che rappresenta le mansioni dei 350 dipendenti di un’azienda. Poi completa la tabella.

22.. Osserva i diagrammi e rispondi.

a. Quale sport rappresenta la moda?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Qual è il dato con minor frequenza?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b. Qual è la media delle altezze degli amici di Carla? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

125

130

135

nuoto calcio ciclismo tennis sci

7654321

Legendaoperai dirigentitecnici impiegati amministrativi

Marta Alberto Mohamed Eleonora Carla Francesco Gloria

6%16%

44%34%

percentuale numero dipendenti

44% (350:100) x 44 = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . x . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .