sedasyon uygulamaları günübirlik anestezi sonrası … · •sedasyon uygulamaları...
TRANSCRIPT
![Page 1: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/1.jpg)
HazırlayanOya SAĞIR
Bahçelievler Aile HastanesiEğitim Gelişim Hemşiresi
2014
![Page 2: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/2.jpg)
• Sedasyon Uygulamaları
• Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları
• Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede Kullanılır?
• Modifiye Aldrete Skorlaması Değerlendirme Kriterleri
![Page 3: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/3.jpg)
• Sedasyon/analjezi teknikleri ile hastanın anksiyetesi, huzursuzluğu ve ağrısı azaltılabilir veya tamamen yok edilebilir.
• Ayrıca hareketsizlik gerektiren girişimlerde, küçük çocuk ve kooperasyon kurulamayan erişkin hastaların hareket etmesi önlenerek girişimin başarısı arttırılır.
![Page 4: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/4.jpg)
• Uyanma odasında sedasyon sonrası değerlendirmede bir çok sedasyon sonrası taburculuk skorlama sistemi geliştirilmiştir.
• Bunlar arasında;
1. Steward postanestezik değerlendirme sistemi: Bilinç seviyesi, havayolu ve hareketlilik olmak üzere 3 kriter kullanılır
2. Aldrete skorlaması: Aktivite, solunum, dolaşım, bilinç ve renk gibi 5 kriter değerlendirilir
3. Modifiye aldrete skorlaması: infant ve çocuklarda kullanılabilir. Aldrete skorlamasına ek olarak O2 saturasyonuyer almaktadır.
![Page 5: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/5.jpg)
• Günübirlik anestezi sonrasında , hastalar preanestezik fizyolojik durumlarına dönmeden derlenmiş kabul edilemez.
• Bu dönem 3 basamak halinde gerçekleşir
![Page 6: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/6.jpg)
• Hastanın anesteziden uyandığı, koruyucu reflekslerini ve motor aktivitesini kazandığı zaman dilimini kapsar
• Aldrete skorlaması hastanın bu fazdan çıkmaya hazır olup olmadığını değerlendiren bir skorlama sistemidir
![Page 7: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/7.jpg)
• Hastanın bir yardımcı eşliğinde eve çıkartılmaya hazır hale gelinceye kadar izlendiği dönemdir ve sonlandırılması için değerlendirilen bir grup kriterin istenen düzeye gelmesi gerekir
• Postanestezi çıkış skorlama sistemi (PADSS) hastanın bu fazdan çıkmaya hazır olup olmadığını değerlendiren bir skorlama sistemidir
• Kusmayı değerlendirmede Abramowitz Emezis skoru kullanılır
![Page 8: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/8.jpg)
• Hastanın hastaneden çıkışı sonrasındaki süre içerisinde gerçekleşir
![Page 9: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/9.jpg)
Hastaların derlenme odasından servise gönderilmeleri sırasında hazır
olduklarının belirlenmesinde kullanılan skorlama sistemidir (1).
![Page 10: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/10.jpg)
AKTİVİTE( Emirle veya Serbest Hareketle)
4 Ekstremite 2 Puan
2 Ekstremite 1 Puan
0 Ekstremite 0 Puan
SOLUNUM
Derin soluk alabilme ve rahat öksürebilme 2 Puan
Dispne, yüzeyel, sınırlı soluk alıp verme 1 Puan
Apneik 0 Puan
DOLAŞIM
TA pre-op değerinden ± 20 mmHg farklı ise 2 Puan
TA pre-op değerinden ± 20-50 mmHg farklı ise 1 Puan
TA pre-op değerinden ± 50 mmHg farklı ise 0 Puan
DOLAŞIM
Nabız pre-op değerinden %20 farklı ise 2 Puan
Nabız pre-op değerinden %20-40 farklı ise 1 Puan
Nabız pre-op değerinden %40 ve üstü farklı ise 0 Puan
ŞUUR
Tam uyanık 2 Puan
Seslenerek uyandırılıyor 1 Puan
Yanıt yok 0 Puan
O2 Saturasyonu
Oda havasında > % 92 2 Puan
% 90 SPO2 için O2 inhalasyonu gerekli 1 Puan
O2 desteği ile < %90 0 Puan
![Page 11: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/11.jpg)
• 37 yaşında
• Küretaj operasyonu için yatırılan hastanın geliş fiziksel muayene bulguları;
– Solunum sayısı ve derinliği normal
– Kan basıncı 130/90 mmHg
– Nabız 100/dk
– Saturasyon %98
![Page 12: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/12.jpg)
• Küretaj operasyonu sonrası hasta derlenme odasına alınıyor.
• Derlenme odasında bulunan hastanın fizik muayene bulguları;– Dispne, yüzeyel solunum
– Kan basıncı 90/60 mmHg
– Nabız 76/dk
– O2 saturasyonu %90
– Sadece iki ekstremitesi hareketli olan hasta, sözlü komuta yanıt olarak gözünü kaşıyabiliyor
![Page 13: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/13.jpg)
AKTİVİTE( Emirle veya Serbest Hareketle)
4 Ekstremite 2 Puan
2 Ekstremite 1 Puan
0 Ekstremite 0 Puan
SOLUNUM
Derin soluk alabilme ve rahat öksürebilme 2 Puan
Dispne, yüzeyel, sınırlı soluk alıp verme 1 Puan
Apneik 0 Puan
DOLAŞIM
TA pre-op değerinden ± 20 mmHg farklı ise 2 Puan
TA pre-op değerinden ± 20-50 mmHg farklı ise 1 Puan
TA pre-op değerinden ± 50 mmHg farklı ise 0 Puan
DOLAŞIM
Nabız pre-op değerinden %20 farklı ise 2 Puan
Nabız pre-op değerinden %20-40 farklı ise 1 Puan
Nabız pre-op değerinden %40 ve üstü farklı ise 0 Puan
ŞUUR
Tam uyanık 2 Puan
Seslenerek uyandırılıyor 1 Puan
Yanıt yok 0 Puan
O2 Saturasyonu
Oda havasında > % 92 2 Puan
% 90 SPO2 için O2 inhalasyonu gerekli 1 Puan
O2 desteği ile < %90 0 Puan
![Page 14: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/14.jpg)
• Vakanın Modifiye Aldrete Skor Puanı 6 olarak tespit edildi. Bu durumda hastanın derlenme odasından çıkışı uygun görünmemektedir.
• Hastanın derlenme odasında takibine devam edilmelidir.
![Page 15: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/15.jpg)
• Modifiye Aldrete skoru 12 puana olduğunda hastalar derlenme odasından servise gönderilebilir.
• Aldrete skorlamasında ağrı ve bulantı - kusma değerlendirmesi yoktur.
![Page 16: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/16.jpg)
VİTAL BULGULAR(Vital bulgular stabil olmalı, yaş ve pre-op bazal değerlerle uyumlu olmalıdır)
KB ve nabız pre-op temel değerlerin %20’sinin içinde 2 Puan
KB ve nabız pre-op temel değerlerin %20-40’ının içinde 1 Puan
KB ve nabız pre-op temel değerlerin > %40’ının içinde 0 Puan
AKTİVİTE SEVİYESİ(Hasta pre-operatif aktivite seviyesinde olmalıdır)
Rahat yürüyüş, baş dönmesinin olmaması 2 Puan
Yardıma ihtiyaç duyması 1 Puan
Gezemeyecek durumda olması 0 Puan
BULANTI KUSMA(Hasta taburcu olmadan önce bulantı ve kusması minimal olmalıdır)
Hafif: PO medikasyon ile başarılı tedavi edilmesi 2 Puan
Orta: IM medikasyon ile başarılı tedavi edilmesi 1 Puan
Şiddetli: Tekrarlanan tedaviye rağmen devam etmesi 0 Puan
AĞRI(Hasta taburcu olmadan önce ağrı hiç olmamalı veya minimal olmalıdır)
Kabul edilebilirliği : Evet 2 Puan
Kabul edilebilirliği : Hayır 1 Puan
CERRAHİ KANAMA(Postoperatif kanama cerrahi girişimden
beklenen kanama ile uyumlu olmalıdır)
Hafif: Pansuman değişikliğini gerektirmez 2 Puan
Orta: En fazla 2 pansuman değişikliği gerektirmesi 1 Puan
Şiddetli: 3 pansumandan fazla değişiklik gerektirmesi 0 Puan
En yüksek skor: 10, ≥ 9 skorundaki hastalar taburcu edilmeye uygundur.
![Page 17: Sedasyon Uygulamaları Günübirlik Anestezi Sonrası … · •Sedasyon Uygulamaları •Günübirlik Anestezi Sonrası Derlenme Safhaları •Modifiye Aldrete Skoru Nedir ve Nerede](https://reader030.vdocuments.net/reader030/viewer/2022020120/5b808ddd7f8b9a4c098d90c8/html5/thumbnails/17.jpg)
1. Adem Y. Günübirlik Artroskopik Diz Cerrahisi Uygulanan Hastalarda İntratekal % 0,5 HiperbarikBupivakain İle Sağlanan Tek Taraflı Spinal Anestezi İle Propofol-desfluran Kombinasyonu İleUygulanan Genel Anestezinin Hemodinamik Parametreler ve Taburculuk Kriterleri AçısındanKarşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haydarpaşa Numune Eğitim ve AraştırmaHastanesi I. Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği, İstanbul, 2009; s. 30-34.
2. Mehtap Ç. Çocuklarda Manyetik Rezonans Görüntülemede Sedasyon İçin Manuel Ve HedefKontrollü Propofol İnfüzyonlarının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, BaşkentÜniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim Dalı, Ankara, 2012; s. 11-12.
3. Çetin K, Orhan Murat K, Yıldız B, Emine K, Alpaslan A. Yüksek ve Düşük Akımlı DesfluranAnestezisinde Kognitif Fonksiyonların Değerlendirilmesi. Anestezi Dergisi, 2011; 19(2): 124-129.
4. Anestezi Uygulama Klavuzları Post Anestezik Bakım, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği,İstanbul, 2005: s. 24-27.
5. Sinan A, Mustafa Ö. Bilinçli Sedasyon. Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi,2000; 3 (2): 121-126.