Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewangan

Peningkatan aktiviti ekonomi pada tahun 2000dicerminkan dalam pertumbuhan jumlah asetsistem kewangan, yang meningkat sebanyakRM70.7 bilion atau 6% kepada RM1,243 bilionpada akhir tahun 2000 (peningkatan sebanyakRM76.6 bilion atau 7% pada tahun 1999). Inididorong oleh peningkatan dalam jumlah asetinstitusi perantaraan kewangan bukan bank(NBFI) dan sistem perbankan. Sistem perbankanmencatatkan pertumbuhan pada kadar yanglebih sederhana, dengan jumlah aset yangmeningkat sebanyak 3.2%. Memandangkankadar pertumbuhan yang tinggi dalam jumlahaset NBFI (+12.2%), bahagian sistem perbankandalam jumlah aset sistem kewangan menurunsedikit daripada 68.6% pada akhir tahun 1999,kepada 66.8% pada akhir tahun 2000.

Dalam sistem perbankan, sebahagian besardaripada peningkatan jumlah aset adalahdisebabkan peningkatan dalam jumlah aset bankperdagangan (termasuk bank-bank Islam), lebihdaripada mengimbangi penurunan dalam jumlahaset syarikat kewangan dan bank saudagar.Jumlah aset bank perdagangan mencatatkan

peningkatan sebanyak 6.4% (+5.1% pada tahun1999), terutamanya mencerminkan peningkatandi dalam pinjaman dan pendahuluan sertapeningkatan dalam deposit yang disimpandengan institusi kewangan lain.

Bagi NBFI, jumlah aset meningkat sebanyak12.2% (+11.9% pada tahun 1999). Berikutan itu,bahagian NBFI dalam jumlah aset sistemkewangan terus meningkat daripada 31.4% padaakhir tahun 1999 kepada 33.2% pada akhirtahun 2000. Pertumbuhan yang pesat inidisokong terutamanya oleh pengembangandalam aset Kumpulan Wang Simpanan Pencendan insurans (+RM28.3 bilion) yang mencakupsebanyak 63.2% dari peningkatan dalam jumlahaset NBFI.

Pada tahun 2000, sebahagian besar daripadasumber baru disumbangkan melalui deposit yangdisimpan dengan institusi kewangan dancaruman kepada dana Kumpulan WangSimpanan Pekerja, pencen dan insurans. Deposityang disimpan dengan institusi kewanganmeningkat sebanyak 4.6% (+10.8% pada tahun1999). Pertumbuhan yang perlahan dalamdeposit ini dicerminkan terutamanya olehpertumbuhan yang perlahan dalam deposit yang

Sektor Kewangan

Kumpulan wang simpanandan pencen lain

2.6%

Kumpulan wang insurans nyawa3.1%

Kumpulan wang insurans am1.1%

Kumpulan Wang Simpanan Pekerja14.9%

Bank Negara Malaysia12.0%

Bank perdagangan41.3%

Syarikat kewangan8.8%

Bank saudagar3.0%

Syarikat diskaun1.7% Institusi kewangan pembangunan

2.0%Institusi tabungan

2.6%

Institusi kewangan lain6.9%

Kumpulanwang

simpananpekerja,

pencen daninsurans21.7%

a Awalan

Graf 4.1Harta Sistem Kewangan pada akhir tahun 2000a (% bahagian)

Jumlah Harta: RM1,243.0 bilion

Sektor Kewangan

disimpan dengan sistem perbankan (sila rujukbab mengenai Perkembangan Monetari danFiskal). Walau bagaimanapun, deposit kekalmencakupi sebahagian besar (47.1%) daripadajumlah sumber dana pada akhir tahun 2000(47.8% pada tahun 1999). Begitu juga, institusiperbankan (terdiri daripada bank perdagangan,syarikat kewangan, bank saudagar dan syarikatdiskaun) kekal sebagai penyimpan depositterbesar, mencakup sebanyak 82.7% daripadajumlah deposit sistem kewangan (83.2% padatahun 1999).

Dari segi pemegang, deposit tersebut dipegangterutamanya oleh sektor swasta bukan kewangan(terdiri daripada individu dan perusahaanperniagaan), mencakup sebanyak 65.1% daripadajumlah deposit yang disimpan pada akhir tahun2000 (62.5% pada tahun 1999). Deposit kumpulanini meningkat sebanyak 9% pada tahun 2000(+5.1% pada tahun 1999) sejajar dengan kenaikanumum jumlah pendapatan dan keuntungan

Graf 4.2Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewangan pada akhir tahun 2000a(% bahagian)

Modal dan Rizab

Mata wangDepositPeminjamanDana dari institusi kewangan lain

Kumpulan wang insurans dan simpananTanggungan lain

Mata wang

Deposit dengan institusi kewangan

BilPinjaman dan pendahuluan

Sekuriti

Emas dan rizab pertukaran wangHarta lain

9.9%

Jumlah: RM1,243.0 bilion

SUMBER

KEGUNAAN

2.1%47.1%

0.6%5.6%

19.4%15.3%

0.5%15.0%

1.3%39.9%

21.9%8.8%

12.5%

a Awalan

Jadual 4.1Harta Sistem Kewangan

Sistem perbankan 37.3 25.9 829.9 Bank Negara Malaysia 22.3 1.9 148.9Bank perdagangan1 23.5 30.8 513.6Syarikat kewangan –7.2 –7.0 109.4Bank saudagar 0.0 –2.3 36.9Syarikat diskaun –1.4 2.6 21.1

Badan perantaraan kewangan bukan bank 39.3 44.8 413.1 Kumpulan wang simpanan pekerja, pencen dan insurans 27.9 28.3 269.8 Kumpulan Wang Simpanan

Pekerja 18.5 18.7 185.8 Kumpulan wang simpanan dan

pencen lain 3.6 3.2 31.8 Kumpulan wang insurans nyawa 5.4 5.9 38.1 Kumpulan wang insurans am 0.4 0.5 14.1

Institusi kewangan pembangunan2 2.0 3.4 25.1 Institusi tabungan3 6.1 7.1 32.3 Institusi kewangan lain4 3.3 6.0 85.9

Jumlah 76.6 70.7 1243.0

1 Termasuk Bank Islam Malaysia Berhad dan Bank Muamalat Malaysia Berhad (sejak 1999).

2 Termasuk Syarikat Permodalan Kemajuan Perusahaan Malaysia Berhad (MIDF),Bank Pertanian Malaysia, Perbadanan Kemajuan Borneo, Bank Pembangunan Sabah Berhad, Perbadanan Kredit Sabah, Eksport-Import Bank Malaysia Berhad, Bank Pembangunan dan Infrastruktur Malaysia Berhad dan Bank Industri dan Teknologi Malaysia Berhad.

3 Termasuk Bank Simpanan Nasional, Bank Kerjasama Rakyat dan syarikat koperasi.

4 Termasuk unit amanah (ASN, ASB, ASW2020, ASN 2, ASM (Malaysia) dan ASM Mara), syarikat perumahan, Lembaga Tabung Haji, Syarikat Jaminan Kredit Malaysia Berhad, Cagamas Berhad, syarikat pemajakan, syarikat pemfaktoran dan syarikat modal usaha niaga.

a Awalan

Padaakhirtahun2000a

RM bilion

2000a1999

Perubahan tahunan

Jadual 4.2Sumber dan Kegunaan Dana Sistem Kewangan

Sumber:Modal dan rizab 12.0 8.0 123.3 Mata wang 9.9 –3.8 26.7Deposit1 54.6 25.6 585.6Peminjaman –0.8 –0.3 7.6 Dana dari institusi kewangan lain1 0.7 –2.7 69.0Kumpulan wang insurans

dan simpanan 26.2 26.8 240.7 Tanggungan lain –26.0 17.0 190.2

Jumlah 76.6 70.7 1243.0

Kegunaan:Mata wang 5.9 –2.6 6.6 Deposit dengan institusi

kewangan lain 27.2 7.4 186.4 Bil 6.1 0.1 16.5

Perbendaharaan –0.1 0.6 4.2 Perdagangan 6.2 –0.4 12.3

Pinjaman dan pendahuluan2 –11.7 23.8 496.4Sekuriti 14.1 33.5 272.2

Kerajaan Malaysia 3.3 10.6 85.4 Asing 0.3 0.3 1.8 Korporat 12.3 20.8 178.1 Lain-lain –1.8 1.9 6.9

Emas dan rizab pertukaran wang 17.5 –3.9 109.8 Harta lain 17.5 12.4 155.0

1 Berkuat kuasa 1998, rizab berkanun institusi perbankan telah dikelaskan sebagai ”Dana daripada institusi kewangan lain” berbanding ”Deposit”. Sehubungan dengan ini, data untuk tahun sebelumnya juga telah dipinda seperti yang sepatutnya.

2 Tidak termasuk pinjaman yang telah dijual kepada Danaharta dan Cagamas. Termasuk pinjaman yang telah dijual kepada Cagamas dan Danaharta, perubahan tahunan pinjaman dan pendahuluan sistem kewangan akan berjumlah sebanyak RM5 bilion pada tahun 1999 dan RM32.7 bilion pada tahun 2000, sementara jumlah tertunggak pada akhir tahun 2000 akan berjumlah sebanyak RM553.8 bilion.

a Awalan

Padaakhirtahun2000a

RM bilion

Perubahan tahunan

1999 2000a

perniagaan sepanjang tahun. Seperti tahun-tahunyang lepas, deposit tetap terus mencakupisebahagian besar daripada kenaikan dalam deposityang disimpan oleh sektor swasta bukan kewangan(+RM14.6 bilion). Dari segi tempoh cukup matang,deposit tetap terus tertumpu kepada tempohcukup matang yang pendek.

Simpanan berkontrak dengan KumpulanWang Simpanan Pekerja dan pencen dansumbangan kepada kumpulan wang insuranskekal sebagai dana utama bagi sistemkewangan, meningkat sebanyak 12.5%(13.9% pada tahun 1999), untuk mencakupsebanyak 19.4% daripada jumlah dana yangdisimpan oleh sistem kewangan pada tahun2000. Sementara itu, modal dan rizab sistemkewangan meningkat sebanyak 6.9% (+11.6%pada tahun 1999), terutamanya disebabkanoleh pengukuhan dalam kedudukan modalinstitusi perbankan.

Syarikat kewangan15.2%

Bank saudagar3.6%

Bank perdagangan70.7%

Bank Simpanan Nasional

2.8%

Lain-lain6.4%

Syarikat diskaun1.4%

Mengikut InstitusiJumlah Deposit: RM381.5 bilion

Sehingga1 tahun60.8%

Lebih dari1 tahun

5.4%Deposit tetap66.2%

Deposit permintan12.7%

Deposit tabungan16.2%

IDB0.7%

Repo4.2%

Mengikut Jenis DepositJumlah Deposit: RM381.5 bilion

a Awalan

Graf 4.3Deposit Sektor Swasta Bukan Kewangan dengan Sistem Kewanganpada akhir tahun 2000a (% bahagian)

Jadual 4.3Deposit Sektor Swasta Bukan Kewangan1

dengan Sistem Kewangan2

Deposit3 dengan:Bank perdagangan 21.4 19.7 269.7 Syarikat kewangan –7.3 –1.2 57.8 Bank saudagar –0.4 2.8 13.6 Syarikat diskaun 0.2 1.3 5.3 Bank Simpanan Nasional 0.0 3.8 10.8 Lain-lain 3.2 5.0 24.3

Jumlah 17.1 31.3 381.5

Deposit permintaan 9.1 7.2 48.5 Deposit tetap 16.1 14.6 252.6 Deposit tabungan 8.9 9.4 61.8 NID4 –15.5 -0.1 2.8 Repo5 –1.5 0.3 15.8

Deposit tetapdi antaranya:

Sehingga 1 tahun 17.8 12.4 232.1 Lebih dari 1 tahun –1.7 2.2 20.4

1 Merujuk kepada deposit perusahaan perniagaan (tidak termasuk PABK) dan individu2 Tidak termasuk kumpulan wang simpanan dan insurans, serta institusi kewangan

lain.3 Merujuk kepada deposit permintaan, tabungan dan tetap, instrumen deposit boleh

niaga dan repo.4 Merujuk kepada instrumen deposit boleh niaga.5 Merujuk kepada perjanjian belian balik.

a Awalan

Padaakhirtahun2000a

RM bilion

2000a1999

Perubahan tahunan

Jadual 4.4Haluan Kredit1 kepada Sektor Swasta Bukan Kewangan

Pinjaman dan pendahuluan –6.5 14.9 455.4Pertanian 1.7 2.6 13.3 Perlombongan dan kuari –0.3 0.0 1.4 Perkilangan –2.2 1.7 57.0Perumahan 5.6 12.1 83.1 Pembinaan2 –7.3 –3.3 82.2 Perkhidmatan perniagaan 11.4 –0.9 20.4Perdagangan am 0.3 1.2 19.0 Pengangkutan dan penyimpanan 0.2 –0.1 14.1 Pembelian saham –5.6 –0.1 22.9 Kredit penggunaan –1.3 5.9 55.8 Lain-lain –9.0 –4.2 86.2

Pelaburan dalam sekuriti korporat 12.3 20.8 178.1

Jumlah 5.8 35.6 633.4

1 Tidak termasuk kredit kepada perusahaan awam bukan kewangan.2 Termasuk pinjaman kepada harta tanah.a Awalan

RM bilion

Perubahan tahunan

2000a1999

Padaakhirtahun2000

Sektor Kewangan

Peningkatan dalam jumlah sumber sistemkewangan pada tahun 2000 terutamanya adalahkerana pelaburan dalam sekuriti serta pinjamandan pendahuluan. Sejajar dengan kekuatanpertumbuhan ekonomi, pembiayaan yangdisalurkan daripada sistem kewangan pulihsepanjang tahun ini. Jumlah pinjaman danpendahuluan meningkat sebanyak RM23.8 bilionatau 5% pada tahun 2000 (-RM11.7 bilion atau –2.4% pada tahun 1999).Sebahagian besar kenaikan ini disalurkan untukpembelian rumah kediaman, pembeliankenderaan penumpang dan juga disalurkankepada sektor pertanian dan sektor perkilangan.

Selaras dengan perkembangan dalam pasaranPDS, pelaburan dalam sekuriti oleh sistemkewangan mencatatkan kenaikan sebanyak 14%pada tahun 2000 (+6.3% pada tahun 1999).Secara khusus, kenaikan yang nyata dikesandalam pelaburan pasaran sekuriti korporat(+RM20.8 bilion) dan sekuriti kerajaan (+RM10.6bilion). Dana Kumpulan Wang Simpanan Pekerjadan pencen terus kekal sebagai pelabur utamadalam sekuriti, mencakup sebanyak 64.5%daripada kenaikan dalam pelaburan sekuriti.Pegangan kasar emas dan rizab pertukaran asingmenurun sedikit sebanyak RM3.9 bilion padatahun 2000 (peningkatan sebanyak RM17.5 bilionpada tahun 1999) di dalam akaun perkhidmatanpembayaran, pembayaran semula pinjaman luar,pelaburan luar negeri, aliran keluar portfolio dankerugian dalam penilaian pertukaran asing.

Pengurusan Sistem Perbankan

Momentum usaha untuk mengukuhkan sektorperbankan yang dilaksanakan dalam tahun 1999terus digiatkan lagi pada tahun 2000.Penyusunan institusi dan tindak balas polisi untukmengurangkan kesan daripada krisis kewangan ke

atas sistem perbankan telah berjaya dalammengembalikan kestabilan kewangan danmenyambung semula proses pertumbuhan. Padatahun 2000, langkah-langkah penstabilan danpemulihan turut dilengkapi oleh langkah-langkahjangka panjang, bertujuan untuk membina sebuahsektor perbankan domestik yang berdaya tahandan berdaya saing, di samping meningkatkankecekapan dan menggalakkan persaingan yanglebih sengit di antara peserta-peserta di sektorperbankan. BNM telah menggunakan kesempatanini untuk lebih berpandangan ke hadapan bagimembina asas yang diperlukan agar sektorkewangan menjadi lebih berdaya tahan dalammenghadapi cabaran masa hadapan dan untukterus memainkan peranannya yang penting didalam ekonomi.

Berikutan pertumbuhan ekonomi yang kukuhserta kejayaan usaha penyusunan semula,sektor perbankan telah menjadi lebih kukuhpada tahun 2000. Aktiviti-aktiviti pinjamantelah diteruskan semula dan semakinmeningkat. Kemajuan yang ketara terus dicapaioleh agensi-agensi penstrukturan semulaseperti Danaharta, Danamodal danJawatankuasa Penyusunan Semula HutangKorporat (CDRC) dalam mengukuhkan sektorperbankan. Tumpuan agensi-agensi inisepanjang tahun 2000 ialah ke arah mencapainilai pemulihan dan pulangan yang maksimumdaripada aset yang dipegang/diurus menerusipelbagai mekanisme penyelesaian. Di sampingitu, menyedari peranan perusahaan bersaizkecil dan sederhana (SME) dalam menyumbangke arah pembangunan ekonomi secarakeseluruhannya, usaha-usaha juga telahdiambil bagi mempercepatkan pemulihan SMEdan meletakkan mereka di atas asas yang lebihkukuh bagi menyokong proses pertumbuhanekonomi.

Pelaburandalamsekuritikorporat28.1%

Pertanian2.1%

Perlombongan dan kuari0.2%

Perkilangan9.0%

Perumahan13.1%

Pembinaan13.0%

Lain-lain13.6%

Perkhidmatan perniagaan3.2%

Perdagangan Am3.0%

Pengangkutan dan penyimpanan2.2%

Pembelian saham3.6%

Kredit penggunaan8.8%

Jumlah Kredit: RM633.4 bilion

Pinjamandan

pendahuluan71.9%

a Awalan

Graf 4.4Haluan Kredit kepada Sektor Swasta Bukan Kewangan pada akhir tahun 2000a (% bahagian)

Langkah-langkah Perbankan Yang Diperkenalkan Pada Tahun 2000

Rangka kerja pengawalseliaan telah diperkukuhkan lagi pada tahun 2000 dengan pengenalanbeberapa langkah baru dan pindaan ke atas peraturan-peraturan pengawalseliaan yang sedia ada.

Pelaburan di dalam Syer dan Kepentingan Dalam SyerBNM telah memperkemaskan had-had berhemat ke atas pelaburan di dalam syer dan kepentingandalam syer oleh institusi perbankan. Penyemakan ini mengemaskinikan had pelaburan yangdibenarkan kepada 5% daripada modal berbayar syarikat yang dilabur atau 5% daripada modalberbayar dan rizab institusi perbankan tersebut, mengikut mana yang lebih rendah, di dalam mana-mana syarikat (bertaraf syer amanah atau syer bukan amanah) yang disenaraikan di Papan UtamaBursa Saham Kuala Lumpur (BSKL). Di samping itu, institusi-institusi perbankan juga telahdibenarkan mengambil bahagian di dalam tawaran am permulaan tertakluk kepada had yang sama.Pendedahan institusi perbankan di dalam pelaburan ekuiti dan separa ekuiti secara agregatnyadikekalkan pada 25% daripada modal berbayar dan rizab institusi perbankan.

Sebelum ini, pelaburan institusi perbankan di dalam syer amanah dan kepentingan dalam syeramanah telah dihadkan kepada 10% modal berbayar syarikat yang dilabur atau 5% modal berbayardan rizab institusi perbankan tersebut, yang mana lebih rendah. Sementara itu, pegangan syerbukan amanah dan kepentingan dalam syer bukan amanah telah dihadkan kepada tidak melebihi5% daripada modal berbayar syarikat dilabur atau 5% modal berbayar dan rizab institusiperbankan tersebut, mengikut mana yang lebih rendah. Perbezaan had ini adalah berikutanliberalisasi ke atas skop pelaburan ekuiti yang dibenarkan secara progresif dari tahun ke tahun.Memandangkan risiko yang berkaitan dengan pelaburan di dalam syer dan kepentingan dalam syersyarikat-syarikat amanah secara relatifnya tidak berbeza dengan pelaburan di dalam syarikat-syarikat bukan amanah, perbezaan had pelaburan tidak lagi dianggap relevan.

Garis Panduan Minimum Mengenai Penawaran Perkhidmatan Perbankan InternetBerkuat kuasa 1 Jun 2000, institusi perbankan domestik dibenarkan menawar rangkaian penuh produkdan perkhidmatan perbankan menerusi internet. Selaras dengan peraturan yang melarang pembukaancawangan baru oleh bank-bank asing yang diperbadankan di Malaysia dan definisi cawangan yangmeliputi terminal-terminal elektronik, bank-bank asing yang diperbadankan di Malaysia dibenarmenubuhkan laman web komunikatif berkuat kuasa dari 1 Januari 2001 dan laman web urus niagaberkuatkuasa dari 1 Januari 2002.

Bagi mengawasi penawaran produk dan perkhidmatan perbankan melalui internet, BNM telahmengeluarkan "Garis Panduan Minimum bagi Penawaran Perkhidmatan Perbankan Internet oleh InstitusiPerbankan Berlesen". Di bawah garis panduan ini, pihak lembaga pengarah dan pengurusan kananinstitusi perbankan diberi tanggungjawab utama dalam memastikan kebolehlaksanaan, keselamatan danintegriti aktiviti perbankan internet yang tidak akan menimbulkan risiko kerugian yang besar kepada parapendeposit. Tanggungjawab tersebut meliputi usaha memperkenalkan langkah-langkah berikut:• satu rangka kerja pengurusan risiko yang efektif dan komprehensif bagi membolehkan

pengenalpastian, pengkuantitian, pemantauan dan pengurusan kesemua risiko yang terbabit. Rangkakerja pengurusan risiko tersebut hendaklah juga fleksibel dan sofistikated bagi menangani perubahandi dalam persekitaran elektronik dan kemajuan teknologi;

• dasar keselamatan bagi perbankan internet termasuk keperluan perlindungan untuk dilaksanakan bagi sistem perbankan internet, rancangan kontingensi dan rancangan penyambungan perniagaan, semakan objektif dan keperluan-keperluan audit;

• keperluan perlindungan dan pentadbiran bagi penggunaan khidmat pihak ketiga, pengiklanan, pengaturan jalinan web, perikatan strategik/perkongsian;

• keperluan sumber manusia termasuk program-program latihan bagi memastikan ketersediaan dan kecukupan kepakaran dan kakitangan mahir bagi menjalankan dan menyokong sistem perbankan internet; dan

Sektor Kewangan

• program perlindungan pengguna yang proaktif bagi mendidik para pengguna mengenai risiko-risiko yang terlibat di dalam perbankan internet dan hak serta tanggungjawab mereka termasukpenggubalan Piagam Pelanggan bagi Perbankan Internet. Piagam pelanggan tersebut perlu memuatkan, antara lainnya, komitmen berhubung kerahsiaan maklumat pelanggan, ketelusan produk dan perkhidmatan dan perkhidmatan yang boleh diharap dan berkualiti.

Piagam Pelanggan Mengenai Pemberian Pinjaman kepada Industri Kecil danSederhana oleh Institusi PerbankanBermula tahun 2000, institusi perbankan dikehendaki mempamerkan piagam pelanggan yangmenyatakan dengan jelas dokumen dan maklumat yang diperlukan oleh institusi perbankan untukmemproses sesuatu permohonan pinjaman industri kecil dan sederhana (IKS). Ini termasuklahsyarat kelayakan bagi memperoleh pinjaman, definisi daya maju projek dan masa yang diambil olehinstitusi perbankan untuk memproses sesuatu permohonan pinjaman. Piagam pelanggan tersebutperlu dipamerkan dengan jelas atau disediakan di kesemua premis cawangan institusi perbankan.

Satu daripada alasan yang sering digunakan bagi kelewatan memproses permohonan pinjamanialah pengemukaan dokumen dan maklumat penting yang tidak lengkap oleh pemohon. Denganadanya piagam pelanggan berkenaan, para peminjam akan lebih maklum berhubung pelbagaikeperluan yang dikehendaki oleh institusi perbankan dan akan lebih arif dalam mengemukakanmaklumat tertentu yang diperlukan. Di samping itu, institusi perbankan juga dikehendakimemaklumkan kesemua penolakan secara bertulis dengan menyatakan aspek atau kriteria tertentuyang tidak ditepati oleh peminjam. Secara keseluruhannya, pendedahan yang lebih tinggi inibertujuan untuk mempertingkatkan lagi kesedaran di kalangan IKS dan seterusnya, membantuuntuk mempercepat dan memudahkan pemerosesan permohonan pinjaman oleh institusiperbankan. Budaya ini akan membantu membentuk komuniti yang lebih berpengetahuan dikalangan IKS dan menyumbang ke arah pembangunan IKS secara teratur dalam jangka panjang.

Penyelesaian Pinjaman Tidak Berbayar Perusahaan Bersaiz Kecil dan Sederhana –Program UsahawanProgram Usahawan diperkenalkan pada 9 Jun 2000 bagi mempercepatkan penyelesaianmasalah pinjaman tidak berbayar (NPL) yang dihadapi oleh perusahaan bersaiz kecil dansederhana (SME) akibat krisis kewangan. Pengenalan program ini melengkapkan langkah-langkah lain yang telah dilaksanakan sebelum ini bagi menyelesaikan pinjaman bermasalah didalam industri SME, dengan lebih menjurus kepada peminjam yang mempunyai kemudahankredit dengan beberapa institusi perbankan.

Umumnya, prinsip yang menjadi dasar perumusan program ini termasuk garis panduanpenyusunan semula pinjaman yang standard dan mudah, proses yang telah diselaraskan dansokongan pembiayaan yang standard untuk operasi sedia ada, di samping program latihan yangsistematik dan berstruktur.

Memandangkan NPL yang bersaiz besar pada masa ini dikendalikan oleh Pengurusan DanahartaNasional Berhad (Danaharta) dan Jawatankuasa Penyusunan Semula Hutang Korporat (CDRC),program ini menumpukan perhatian kepada NPL yang bersaiz lebih kecil dalam lingkunganRM500,000 dan RM5 juta. Memandangkan matlamat utama program ini adalah bagi memberibantuan kewangan kepada SME yang berdaya maju tetapi terjejas oleh krisis kewangan, hanyapinjaman yang diklasifikasikan sebagai NPL di antara 1 Januari 1998 dan 30 April 2000 layakmendapat bantuan di bawah program ini. Tempoh tamat sehingga penghujung bulan April 2000ini bertujuan mengurangkan bahaya moral di mana pembayaran balik sengaja tidak dibuat agarpinjaman tersebut diklasifikasikan sebagai tidak berbayar dan sekali gus layak menyertai programini. Masalah NPL yang dialami oleh SME terbabit telah mengehadkan akses mereka untukmendapatkan pembiayaan baru. Bagi membolehkan SME meneruskan operasi mereka dan turutserta dalam pemulihan ekonomi, adalah kritikal bagi SME untuk terus mendapat akses kepada

pembiayaan baru. Oleh itu, satu ciri utama program ini ialah pemberian pembiayaan baru yangtidak melebihi 30% daripada NPL mereka yang sedia ada kepada SME yang terjejas. Satumekanisme perkongsian risiko diguna pakai bagi pembiayaan baru yang diberikan di mana kerugianyang mungkin timbul daripada pembiayaan baru akan ditanggung oleh Kerajaan dan institusiperbankan dengan nisbah 70:30. Bahagian kerugian yang ditanggung oleh Kerajaan diberi dalambentuk jaminan menerusi Syarikat Jaminan Kredit. Pembayaran balik yang diterima daripada SMEdi bawah program ini adalah berdasarkan konsep masuk kemudian keluar dahulu (“last-in-first-out”) di mana pinjaman baru akan dibayar balik terlebih dahulu sebelum membuat pembayaranbalik bagi pinjaman lain yang diberikan oleh institusi perbankan berkenaan.

Industri SME adalah merupakan satu komponen penting ekonomi. Oleh yang demikian, adalahpenting bagi industri SME membangun secara teratur dan sistematik agar ianya dapat memberisumbangan yang lebih efektif dan bermakna kepada ekonomi. Oleh itu, satu ciri tambahan kepadaprogram ini ialah program latihan dan kesedaran yang wajib dihadiri oleh SME. Program tersebutmeliputi kursus-kursus berstruktur dalam pengurusan perniagaan, peningkatan kepakaran danlatihan mengenai pengurusan aliran tunai kewangan, perakaunan berkomputer dan instrumendagangan dan kaedah-kaedah pembiayaan.

Peningkatan Dana Modal MinimumPada 15 November 2000, BNM mengumumkan kenaikan dalam jumlah minimum dana modal yangtidak terjejas oleh kerugian bagi institusi perbankan yang akan berkuatkuasa daripada 31 Disember2001. Keperluan dana modal minimum dinaikkan kepada RM2 bilion bagi kumpulan perbankandomestik (terdiri daripada bank perdagangan, bank saudagar dan syarikat kewangan) dan RM300juta bagi bank asing yang diperbadankan di Malaysia.

Modal asas yang lebih besar dan mantap akan memperkukuhkan daya tahan dan kedudukan modalinstitusi perbankan bagi menghadapi cabaran-cabaran yang akan timbul daripada persekitaranyang lebih global dan liberal dan dalam menangani kejutan-kejutan di masa depan. Pada masayang sama, peningkatan ini akan membolehkan institusi perbankan meningkatkan kecekapanoperasi mereka dengan membuat pelaburan tertentu di bidang-bidang strategik dan teknologimaklumat.

Langkah-langkah Liberalisasi Pada Tahun 2000

Beberapa langkah liberalisasi juga telah dilaksanakan di sepanjang tahun 2000 bertujuan untukmeningkatkan tahap kecekapan dan persaingan dalam sektor perbankan.

Penggunaan Khidmat Pihak Ketiga Bagi Operasi PerbankanBerkuat kuasa 14 April 2000, institusi perbankan diberi kelulusan menyeluruh untuk menggunakankhidmat pihak ketiga bagi fungsi-fungsi bukan teras. Ini termasuk fungsi-fungsi yang tidakmelibatkan proses membuat keputusan atau yang menjejaskan imej, integriti dan kredibiliti institusi-institusi perbankan. Institusi perbankan juga dikehendaki mematuhi beberapa langkah pelindungsebelum melaksanakan sebarang persetujuan berhubung penggunaan khidmat pihak ketiga.Langkah-langkah pelindung ini termasuk kajian usaha wajar, mekanisme laporan dan pemantauan,ujian secara berkala dan kajian ke atas kerja yang dijalankan oleh pihak ketiga dan rancangankontingensi sekiranya perjanjian dengan pihak ketiga tersebut dihentikan secara tiba-tiba.

Apabila pasaran menjadi semakin liberal dan berdaya saing, keperluan bagi institusi perbankanmerangka semula strategi dan merombak proses kerja dan fungsi operasi mereka bagi mencapaitahap kecekapan dan kelebihan daya saing yang lebih tinggi menjadi lebih mendesak. Penggunaankhidmat pihak ketiga yang telah sedia memiliki infrastruktur akan membolehkan institusi perbankanmemanfaatkan kemahiran dan kepakaran pihak ketiga dan mengelakkan institusi perbankan daripadakeperluan membina infrastruktur tersebut sendiri, sekali gus mengurangkan beban kewangan mereka.

Sektor Kewangan

Risiko membuat pelaburan dalam teknologi yang sudah lapuk dapat dikurangkan di sampingmengurangkan keperluan untuk mempertingkatkan teknologi dengan kerap dan mempercepatkantindak balas kepada para pelanggan. Pendekatan yang lebih fokus akan membolehkan institusiperbankan menumpukan perhatian kepada fungsi-fungsi teras mereka dengan lebih efektif. Ia jugaakan membolehkan institusi perbankan menumpukan perhatian kepada usaha merumus strategi-strategi perniagaan yang bersesuaian yang akan meningkatkan kelebihan daya saing dan akhirnya,tahap kecekapan keseluruhan mereka.

Penghapusan Had RM150,000 ke atas Jualan Pinjaman Perumahan dengan Rekursakepada CagamasBagi tempoh di antara 17 April 2000 dan penghujung bulan Mac 2001, institusi perbankandibenarkan menjual pinjaman perumahan yang diberikan untuk pembelian rumah berhargaRM150,000 ke atas kepada Cagamas Berhad.

Pembangunan pasaran pengsekuritian, yang dirintis oleh Cagamas Berhad, sejak penghujung tahun1990an menerusi pembelian pinjaman dengan rekursa, menyediakan saluran yang penting bagiinstitusi perbankan mendapatkan sumber pembiayaan yang lebih murah. Sebelum kelonggarantersebut, gadai janji rumah kediaman yang boleh disekuritikan adalah terhad kepada gadai janjibagi pembelian rumah berharga RM150,000 ke bawah. Sekatan ini melengkapi larangan ke ataspemberian pinjaman lain yang dikenakan ke atas institusi-institusi perbankan bagi menanganiaktiviti bersifat spekulasi yang telah mengakibatkan lonjakan dalam harga harta kediamanberharga tinggi. Seiring dengan peningkatan ketara di dalam jumlah aktiviti di pasaranpengsekuritian, sumber pinjaman perumahan yang layak disekuritikan juga telah berkurangandengan nyata. Pada masa yang sama, Cagamas Berhad juga telah memulakan skim pembeliantanpa rekursa bagi melebarkan skop aktiviti pengsekuritiannya. Kelonggaran sementara ini akanmembolehkan institusi perbankan memperluaskan sumber pembiayaan mereka dan pada masayang sama, membantu dalam melancar dan meneruskan aktiviti pengsekuritian.

Pemansuhan Moratorium Upah bagi Institusi PerbankanBerkuat kuasa 18 April 2000, moratorium ke atas kenaikan upah yang dikenakan sejak bulanJanuari 1987 telah dimansuhkan. Berikutan liberalisasi ini, institusi perbankan kini mempunyaikelonggaran dalam menentukan ganjaran, elaun dan bonus kakitangan mereka (tidak termasukKetua Pegawai Eksekutif dan Pengarah) berlandaskan tahap produktiviti dan kecekapan mereka.Lembaga Pengarah bertanggungjawab dalam memastikan bahawa pakej upah yang diberikankepada kakitangan mereka tidak keterlaluan tetapi sebaliknya, adalah sejajar dengan tahapproduktiviti dan kecekapan mereka. Institusi perbankan juga digalak menubuhkan satuJawatankuasa Ganjaran yang memantau pakej upah bagi pengurusan kanan dan kakitangan utamadan bagi memastikan bahawa pakej upah tersebut selaras dengan objektif dan strategi institusiperbankan tersebut.

Moratorium upah dilaksanakan buat pertama kalinya pada bulan Januari 1987 sewaktukemelesetan ekonomi, selaras dengan seruan Kerajaan supaya mengehadkan kenaikan upah agarianya sejajar dengan tahap produktiviti, terutamanya memandangkan bilangan profesional, ahli-ahli perbankan yang mahir dan berpengalaman di dalam negara adalah terhad. Sejakpelaksanaannya, larangan ini telah diliberalisasi dan diubahsuai secara beransur-ansur sejajardengan perkembangan di pasaran buruh dan ekonomi.

Kepentingan tenaga kerja pakar dan pintar dalam membentuk sebuah sektor perbankan yangefisien dan efektif akan terus dititikberatkan. Di dalam persekitaran yang bercirikan perkembanganyang pesat dan daya saing yang meningkat, institusi perbankan perlu mempunyai keupayaan untukmenarik dan mengekalkan bakat terbaik dan kakitangan mahir di dalam organisasi mereka agardapat terus berjaya. Khususnya, menggaji ahli-ahli profesional yang telah mendapat pengalamandan kepakaran di dalam pasaran kewangan yang lebih maju dan yang berkebolehan di dalam

bidang-bidang utama seperti pengurusan risiko, pembangunan sistem dan pelaksanaan perikatandi mana tenaga kerja tempatan adalah berkurangan. Model saraan yang lebih fleksibel akanmemudahkan proses ini.

Rasionalisasi Struktur Operasi Institusi Perbankan – Aktiviti Jualan-Silang danPemusatan Operasi Dalaman Bermula daripada 5 Jun 2000, institusi perbankan dibenar mengendalikan aktiviti-aktiviti jualan-silang menerusi pengaturan agensi dan menyatukan operasi-operasi dalaman yang sama padapusat lokasi yang dipilih. Semua aktiviti jualan-silang akan dijalankan melalui perhubunganprinsipal-ejen dan mesti terikat oleh kontrak dengan institusi prinsipal. Aktiviti-aktiviti ini jugamesti dilaporkan di dalam buku institusi prinsipal. Institusi perbankan juga dibenarkan menjual-silang produk dan perkhidmatan kewangan yang dimiliki oleh anak syarikat mereka atau anaksyarikat bagi syarikat induk terdekat atau melantik anak syarikat tersebut sebagai ejen mereka bagimenjual-silang produk dan perkhidmatan kewangan mereka.

Mana-mana unit perniagaan dan operasi dalaman yang telah dirasionalisasikan danmembabitkan pelanggan institusi perbankan hendaklah ditempatkan di dalam salah satudaripada institusi berlesen bagi memastikan peruntukan kerahsiaan perbankan terus dipatuhi.Institusi perbankan juga dikehendaki mempunyai sistem dan kawalan dalaman yang perlu disamping rancangan penyambungan perniagaan.

Memandangkan persaingan di antara institusi perbankan semakin meningkat, kecekapanoperasi menjadi unsur penting dalam memastikan kejayaan dan seterusnya, kewujudanberterusan institusi tersebut dalam jangka panjang. Ini boleh dicapai dengan membenarkaninstitusi perbankan menggabungkan operasi dan fungsi umum sekali gus mengelakkanpertindihan aktiviti dan infrastruktur. Langkah ini akan membolehkan institusi perbankanmencapai penjimatan kos yang lebih tinggi menerusi ekonomi berskala serta membenarkaninstitusi perbankan memaksimumkan sinergi kumpulan yang akan menghasilkan produk danperkhidmatan pada harga yang lebih berdaya saing.

Perjanjian Beli Balik oleh Institusi Tidak BerlesenBerkuat kuasa 1 Julai 2000, menurut "Perintah Bank dan Institusi-Institusi Kewangan (PindaanTakrif Deposit) 2000", institusi-intitusi yang tidak dilesen oleh BNM dibenar menjalankan urusniaga perjanjian beli balik (repo) dengan peniaga utama bagi tempoh kematangan kurangdaripada satu bulan.

Sebelum ini, institusi-institusi bukan bank tidak dibenarkan berurus niaga dalam repomemandangkan dana yang diperoleh daripada urus niaga tersebut ditakrifkan sebagaipengambilan deposit menurut Akta Bank dan Institusi-institusi Kewangan 1989. Larangan inimenyekat urus niaga dalam kertas hutang yang aktif di pasaran sekunder, seterusnya menghalangpembangunan pasaran hutang sekunder yang aktif. Liberalisasi ini akan membantu melepaskanpegangan kaptif sekuriti hutang oleh institusi-institusi bukan bank dan membolehkan semuapeserta pasaran memegang sekuriti hutang. Yang lebih penting, liberalisasi ini akan menyumbangke arah mempertingkatkan mudah tunai di dalam pasaran sekuriti dan pembangunan keseluruhanpasaran bon.

Kemasukan Keuntungan Setengah Tahun yang Diaudit ke dalam Pengiraan NisbahModal Berwajaran RisikoBerkuat kuasa 7 November 2000, institusi perbankan dibenarkan mengambil kira keuntungansebelum cukai setengah tahun yang telah diaudit sebagai modal asas bagi tujuan pengiraan nisbahmodal berwajaran risiko, had kredit kepada seseorang pelanggan dan had ke atas terbitaninstrumen deposit boleh niaga.

Sektor Kewangan

Kadar pertumbuhan pinjaman yang pesat berikutan prestasi ekonomi yang melambung telahmendorong BNM memperkenalkan langkah-langkah bagi menyederhanakan peningkatan di dalammodal asas pada tahun 1996. Di samping memendekkan tempoh kematangan pinjaman subordinatkepada 3 tahun, institusi perbankan juga tidak dibenar memasukkan keuntungan setengah tahunke dalam modal asas mereka berkuatkuasa bulan Januari 1997. Memandangkan kebimbanganmengenai pengembangan agresif kunci kira-kira telah reda, kelonggaran untuk membenarkankemasukan keuntungan setengah tahun yang telah diaudit ke dalam pengiraan modal asas akanmembantu institusi perbankan membina semula dan memantapkan kunci kira-kira mereka.

Tumpuan utama sepanjang tahun 2000 ialahprogram penggabungan institusi perbankandomestik. Usaha-usaha telah ditumpukan untukmemastikan perundingan penggabungan yangbermula pada tahun 1999 berjaya diselesaikanmenjelang penghujung tahun 2000. Dalam halini, BNM telah memainkan peranan sebagaifasilitator, terutama sekali apabila terdapatpertikaian atau percanggahan pendapat dalamrundingan antara pihak-pihak yang terlibat. Bagimenggalakkan institusi perbankanmempercepatkan penyelesaian rundinganpenggabungan, beberapa insentif cukai telahdiberi oleh Kerajaan, seperti pengecualian dutisetem dan cukai laba harta tanah danpengiktirafan kerugian institusi yang akandiambil alih bagi tujuan pengiraan cukai.Insentif-insentif ini disediakan bagi kumpulan-kumpulan perbankan yang berjaya memeteraiPerjanjian Jual-Beli Bersyarat pada atausebelum 31 Ogos 2000. Rundinganpenggabungan yang didasarkan atas prinsip-prinsip pasaran, sebilangan besarnya telahdiselesaikan pada atau sebelum 30 Ogos 2000,dibantu sebahagian besarnya oleh ihsan dankomitmen daripada pihak-pihak yang terlibat.

Pada 31 Disember 2000, program penggabunganselesai dilaksanakan dengan jayanya, dengan 50daripada 54 buah institusi perbankan domestikdigabungkan ke dalam 10 kumpulan perbankandan 94% daripada jumlah aset sektor perbankandomestik dirasionalisasi dan disatukan. Sebuahinstitusi perbankan telah menyempurnakanproses penggabungannya pada 1 Mac 2001manakala tiga buah institusi lagi telah diberikelulusan untuk memulakan perundingandengan kumpulan perbankan teras yang lain.Bagi mengukuhkan lagi modal asas kumpulanperbankan yang telah dibentuk di bawah prosespenggabungan, dana modal minimum yangtidak terjejas oleh kerugian bagi kumpulanperbankan domestik telah ditingkatkan kepadaRM2 bilion sementara institusi perbankan asing

dikehendaki meningkatkan dana modal merekakepada RM300 juta menjelang 31 Disember2001. Sehingga akhir suku tahun pertama tahun2001, hanya satu kumpulan perbankan domestikdan lima buah institusi perbankan asing masihbelum mematuhi keperluan dana modalminimum yang baru ini.

Bagi melengkapi usaha penyatuan danrasionalisasi, BNM terus melaksanakan beberapapembaharuan pengawalseliaan dan penyeliaan.Selaras dengan objektif ini, beberapa langkahtelah diperkenalkan bagi meningkatkan lagikekukuhan dan kapasiti institusi perbankan.

Langkah-langkah Memperkukuhkan DayaTahan Sektor PerbankanSemasa krisis kewangan baru-baru ini, kualitiaset yang rendah ternyata merupakankebimbangan utama institusi perbankan.Ketiadaan proses pengurusan risiko kredit yangkukuh dan efektif di beberapa institusi telahmenyebabkan pentadbiran dan pengurusanpinjaman yang lemah, yang seterusnya bolehmengancam kesolvenan institusi berkenaan.Dalam melangkah ke hadapan, pengurusan risikokredit yang efektif adalah kritikal untukmemastikan bahawa aktiviti pemberian kreditinstitusi perbankan dijalankan dengan cara yangberhemat, sekaligus mengurangkan risikokemungkinan bank mengalami kegagalan. Dalamhal ini, BNM telah mengeluarkan garis panduanmengenai pengurusan risiko kredit yangmenggariskan keperluan-keperluan tertentu yangperlu dipatuhi oleh institusi perbankan dan jugaamalan terbaik yang patut diikuti oleh institusiperbankan. Prinsip-prinsip utama garis panduanini ialah untuk memastikan bahawa terdapatpengawasan yang berpatutan oleh LembagaPengarah dan pihak pengurusan, adanyainfrastruktur yang mencukupi untuk pengurusanrisiko kredit yang berkesan dan kawalan dalamandan prosedur-prosedur audit yang komprehensifbagi mengurus risiko kredit. Selain daripada itu,

had ke atas kemudahan kredit kepada seseorangpelanggan telah diketatkan daripada 30% kepada25% daripada dana modal agar selaras denganamalan terbaik antarabangsa dan bagimengurangkan pendedahan yang berlebihaninstitusi perbankan kepada seseorang pelanggan.Satu kertas perundingan yang mencadangkanpindaan-pindaan selanjutnya ke atas skop dandefinisi kemudahan kredit dan seorang pelangganseperti yang terkandung di dalam Garis PanduanHad Kredit ke atas Seseorang Pelanggan (GP5)juga telah dikeluarkan. Institusi perbankan akandikehendaki mematuhi had pemberian pinjamankepada seseorang pelanggan di peringkatkumpulan dan juga di peringkat entiti, dandengan ini mengurangkan kemungkinan sesebuahinstitusi di dalam sesuatu kumpulan mempunyaipendedahan yang keterlaluan kepada seseorangpelanggan, walaupun pendedahan kepada

seseorang pelanggan di peringkat kumpulantersebut masih berada di dalam lingkungan hadyang dibenarkan. Had ke atas pinjaman bersaizbesar juga akan dikurangkan kepada 10%daripada modal asas institusi perbankan, danbukan lagi di tahap 15% daripada dana modalseperti dahulu.

Salah satu daripada kelemahan utama prosespengurusan risiko kredit ialah kekurangankakitangan kredit yang cekap yang mempunyaipemahaman yang menyeluruh mengenai risiko-risiko berhubung dengan aktiviti pemberianpinjaman. Di masa lalu, institusi perbankanmenawarkan latihan dalaman bagi kakitangankredit masing-masing tetapi sukatan dan kualitiprogram latihan tersebut berbeza di antarasesebuah institusi dengan institusi yang lain.Memandangkan betapa pentingnya melahirkankakitangan yang cekap bagi mengurus danmengawal risiko kredit di dalam institusiperbankan, satu program akreditasi telahdiperkenalkan, di mana kakitangan yang terlibatdalam penilaian, kelulusan dan kajian semulakredit, perlu menjalani program latihan yangserupa yang dikendalikan oleh Institut Bank-Bank Malaysia (IBBM) dan lulus ujian sertamenerima pengesahan sebelum layakmenandatangani atau meluluskan sesuatu

permohonan kredit. Program ini meliputibidang-bidang kritikal amalan pengurusan risikokredit yang baik seperti prinsip-prinsip utamadalam pemberian pinjaman yang baik, analisispenyata kewangan dan aliran tunai, teknik-teknik mengenai analisis kualitatif risiko danlangkah-langkah memperbaiki kemerosotandalam kredit. Program ini juga menetapkantanda aras bagi program latihan dalaman yangboleh dikendalikan oleh setiap institusiperbankan secara sendirian. Ujian tersebutmeliputi soalan-soalan yang memerlukanaplikasi konsep, prinsip dan peraturan, termasukkajian kes yang dirumus untuk mengujikeupayaan analitikal pegawai-pegawai kreditdalam menilai daya maju sesuatu permohonanpinjaman. Program ini bertujuan untukmemastikan kesemua kakitangan yangmengendalikan kredit mempunyai pemahaman

yang menyeluruh mengenai risiko-risikoberhubung dengan aktiviti pemberian pinjaman,yang seterusnya dapat membantumeningkatkan budaya kredit dan standard kreditinstitusi perbankan.

Penyelia-penyelia BNM juga terusmempertingkatkan teknik-teknik penyeliaanmereka dengan penekanan ke arahmengukuhkan sistem pemeriksaan dalam premisdan pemantauan dari luar premis bagi mengenalpasti kelemahan yang mungkin wujud. Ujiantekanan juga telah dijalankan secara berkala. Inipenting bagi memastikan masalah dapat dikenalpasti dengan lebih awal dan langkah-langkahpre-emptif diambil bagi menangani masalahtersebut. Di samping itu, satu kertasperundingan mengenai langkah-langkahpembetulan segera (PCM) telah dikeluarkanpada tahun 2000 yang mencadangkan satu setlangkah-langkah pengawalseliaan yang akandikenakan secara automatik ke atas institusiperbankan yang didapati beroperasi dengan carayang memudaratkan kepentingan pendeposit.Set langkah-langkah automatik ini memberitumpuan kepada menangani kemerosotan didalam kecukupan modal dan masalah mudahtunai. Langkah-langkah ini akan dapatmembantu menghadkan penundaan penyeliaan,

Bagi melengkapi usaha penyatupaduan, BNM terus melaksanakanbeberapa pembaharuan dalam pengawalseliaan dan penyeliaan yangbertujuan untuk mempertingkatkan daya tahan dan memperbaiki tahapdaya saing dan kecekapan institusi perbankan.

kelewatan atau kegagalan dalam mengambillangkah-langkah yang bersesuaian terhadapinstitusi perbankan yang bermasalah.

Walaupun pelbagai usaha telah diambil semenjaktahun 1998 untuk mempercepatkan penyelesaianpinjaman tidak berbayar (NPL) perusahaanbersaiz kecil dan sederhana (SME), kemajuannyaagak lembap memandangkan bilangan akaunyang besar. Institusi perbankan juga engganmenawarkan pembiayaan baru kepadapeminjam-peminjam tersebut berdasarkankedudukan kredit mereka yang lemah. Ini sudahtentu menjejaskan proses pemulihan SME yangberdaya maju. Selagi SME ini dibelenggu denganmasalah-masalah NPL, mereka tidak akanmampu untuk mengekalkan operasi mereka bagimenyokong pertumbuhan ekonomi. Bagimemaksimumkan kecekapan danmempercepatkan proses penyelesaian pinjamanSME, BNM telah melancarkan ProgramUsahawan bagi menyokong perniagaan yangberdaya maju. Prinsip-prinsip utama programtersebut termasuklah penggunaan garis panduanpenyusunan semula pinjaman yang standarddengan syarat-syarat yang mesra-perniagaan danpenyediaan sokongan pembiayaan kepada SMEyang berdaya maju. Pinjaman-pinjaman baruyang diberi di bawah program ini sebahagiannyadijamin oleh Kerajaan menerusi Syarikat JaminanKredit Malaysia Berhad yang memikul 70%daripada risiko kredit sementara 30% lagiditanggung oleh institusi yang memberi pinjamantersebut. Dalam mengorak langkah ke hadapan,keupayaan dan kapasiti SME perlu dipupuk dandiperkukuhkan bagi memastikan sektor iniberkembang menjadi industri yang cergas danmenjadi tunggak penting dalam ekonomi. Olehyang demikian, satu unsur penting program iniadalah latihan mandatori yang dijalankan olehIBBM bagi peminjam-peminjam yang turut sertadalam program ini. Oleh itu, program ini bukansahaja bertujuan untuk menyusun semula danmemulihkan NPL, malah bertujuan membantu kearah meningkatkan kesedaran yang meluas danmendidik SME mengenai bidang-bidang utamadalam perniagaan dan pengurusan kewanganbagi meningkatkan daya saing dan daya tahanmereka dalam jangka masa panjang.

Langkah-langkah bagi MeningkatkanKecekapan dan Menggalakkan PersainganSektor perbankan yang bersedia untukmenghadapi cabaran masa hadapan perlumempunyai fokus, berdaya tahan dan berdaya

Sektor Kewangan

saing. Berlatarbelakangkan situasi ini, beberapalangkah telah diperkenalkan pada tahun 2000bagi meningkatkan tahap daya saing institusiperbankan.Pada masa lepas, institusi perbankantidak dibenarkan menggunakan khidmat pihakketiga dengan meluas untuk menjalankanfungsi-fungsi operasi mereka disebabkankebimbangan mengenai peruntukan kerahsiaandan keupayaan pihak ketiga tersebutmengekalkan kualiti perkhidmatan. Institusiperbankan terpaksa melabur sumber manusiadan kewangan yang banyak bagi mengurusaktiviti-aktiviti operasi bukan teras mereka yangsecara keseluruhannya memberikan nilaiditambah yang rendah kepada perniagaanmereka. Sejumlah besar masa dan wang terpaksadiperuntukkan untuk mengambil dan melatihkakitangan bagi fungsi-fungsi tersebut. Berikutankemajuan pesat dalam perkembangan teknologi,adalah perlu bagi institusi-institusi perbankanuntuk bertindak dengan lebih cepat terhadappermintaan-permintaan pelanggan dan cabaran-cabaran ekoran daripada persekitaran yang lebihberdaya saing, sekali gus mengkehendakiinstitusi-institusi meningkatkan kepakaran dankeupayaan di dalam bidang-bidang khususmereka serta pengkhususan di dalam fungsi-fungsi teras perbankan. Menyedari hakikat ini,mulai April 2000, BNM telah memberi kelulusansarwa bagi institusi perbankan untukmenggunakan khidmat pihak ketiga untukmenguruskan fungsi-fungsi operasi bukan terasmereka. Fungsi-fungsi operasi bukan teras adalahfungsi-fungsi yang tidak mempunyai kedudukanyang strategik bagi sesebuah institusi perbankanseperti fungsi pembayaran gaji dan proseskemasukan data. Ini akan meringankan bebaninstitusi perbankan dalam melabur sejumlahbesar masa dan wang untuk menguruskanfungsi-fungsi tersebut, sekali gus membolehkanmereka memaksimumkan hasil pulangan denganmenumpukan sumber mereka ke arahmembangunkan keupayaan dalam bidang-bidangteras perniagaan mereka. Walau bagaimanapun,Lembaga Pengarah institusi perbankanbertanggungjawab untuk memantau danmenempatkan mekanisme-mekanismepengawalan bagi memastikan integriti dankualiti kerja yang dijalankan oleh pihak ketigaterpelihara agar ianya tidak menjejaskanpenyediaan perkhidmatan kepada parapelanggan.

Keupayaan institusi perbankan menawarkanpelbagai perkhidmatan kewangan menerusi

pelbagai rangkaian pengedaran menjadi semakinpenting dalam mengekalkan kelebihan dayasaing mereka dalam persekitaran global yangbaru. Peserta-peserta global yang utama telahmula membentuk pusat kewangan sehentianuntuk memenuhi permintaan para pelanggandengan lebih berkesan dan cekap. Selarasdengan proses penyusunan yang dijalankan olehkumpulan-kumpulan perbankan semasa prosespenggabungan, kelonggaran yang lebih telahdiberikan kepada institusi perbankan di dalamkumpulan untuk menjalankan aktiviti-aktivitijualan-silang dan merasionalisasikan operasidalaman mereka untuk memaksimumkan sinergikumpulan dan ekonomi berskala. Institusiperbankan dibenarkan menjual-silang produkdan perkhidmatan kewangan entiti-entiti didalam kumpulan yang sama, termasuk produkdan perkhidmatan kewangan yang dipunyai olehinstitusi kewangan bukan perbankan mereka,dengan syarat kepentingan pemegang sahamminoriti tidak dikompromikan. Dengan ini,institusi perbankan yang lebih kecil bolehmendapat akses kepada kumpulan pelangganyang besar menerusi rangkaian pemasaran yang

meluas di samping dapat menikmati penjimatankos yang lebih tinggi dan meraih kepakaraninstitusi perbankan yang lebih besar. Pemusatanoperasi dalaman juga akan membolehkanoperasi dijalankan dengan lebih cekap danberkesan dan mencegah pertindihan fungsi-fungsi operasi yang seakan-akan sama.

Tahap keupayaan, kepakaran dan inovasi pekerjaakan menentukan daya saing sesebuah institusiperbankan. Menyedari hakikat ini, strategi-strategi proaktif perlu dilaksanakan bukansahaja untuk mengekalkan sekumpulan ahli-ahliperbankan yang berpengalaman dan berkualititinggi di dalam industri, tetapi juga untukmenarik bakat-bakat terbaik bagi menerajuiproses pembangunan. Salah satu daripadagalakan utama ialah pakej upah yangditawarkan oleh institusi perbankan. Di masalepas, skim-skim upah bagi kakitangan institusi

perbankan adalah kurang berdaya saingdisebabkan oleh kebimbangan bahawa skim-skim tersebut tidak berpadanan dengan tahapproduktiviti. Sedikit sebanyak, ini telah menyekatkeupayaan institusi perbankan untukmengekalkan sebahagian daripada ahli-ahliprofesional yang mempunyai kualiti terbaik didalam industri. Bagi membolehkan institusiperbankan mengekalkan serta menarik sumbertenaga manusia yang mempunyai kepakaranyang tinggi dan inovatif, yang bolehmenyumbang kepada pembangunan sektorperbankan dengan lebih berkesan dan efektif,BNM telah memansuhkan Garis PanduanMengenai Moratorium Upah denganmemberikan autonomi yang lebih tinggi kepadainstitusi perbankan untuk menetapkan gaji,elaun dan bonus pekerja-pekerja merekaberdasarkan tahap produktiviti dan kecekapanmereka. Bagi memantau pakej upah pengurusankanan dan kakitangan utama, institusiperbankan digalakkan menubuhkanJawatankuasa Pampasan bagi memastikan pakejupah adalah tidak keterlaluan. Pemansuhangaris panduan ini merupakan satu langkah

penting dalam memberi kelonggaran yang lebihdalam pemberian ganjaran kepada para pekerjaberdasarkan pencapaian dan produktiviti.

Objektif program penggabungan bagi institusiperbankan domestik ialah pembentukansekumpulan institusi perbankan teras yangberdaya tahan, kompetitif dan berpandanganjauh, yang mampu menghadapi cabaran yangwujud daripada proses liberalisasi dan globalisasi.Dalam pelaksanaan proses penggabungan,institusi perbankan boleh meraih faedah yanglebih daripada ekonomi berskala menerusipelaburan yang lebih tinggi di dalam teknologidan sekumpulan kakitangan terlatih yang lebihbesar bagi mengekalkan kecekapan dan dayasaing. Sebarang bentuk rasionalisasi dari segicawangan dan bilangan kakitangan tidak dapatdielakkan bagi mengurangkan penindihan sumberdan memaksimumkan faedah penggabungan.

Inisiatif latihan semula sedang disusun bagi melicinkan peralihankakitangan ke industri-industri lain. Satu laman web akan diwujudkankhusus untuk memberi peluang kepada kakitangan yang terbabit untukmenyatakan kesediaan mereka bagi mengisi jawatan kosong dan untukmenyediakan saluran kepada laman web yang mengiklankan kekosonganjawatan.

Sektor Kewangan

Daripada sepuluh kumpulan perbankan domestik,empat kumpulan telah mengesahkanpemberhentian kakitangan tidak akan berlakudalam beberapa tahun yang akan datangmemandangkan bilangan kakitangan yang sediaada diperlukan bagi mengekalkan operasi merekayang semakin meningkat. Bagi enam kumpulanperbankan lagi, walaupun akan terdapatpengurangan kakitangan, bilangan kakitanganyang mungkin diberhentikan dijangka terkawal,tidak melebihi 10,000 kakitangan. Bagikakitangan yang akan meninggalkan industri ini,inisiatif-inisiatif latihan semula sedang disusunbagi melicinkan peralihan kakitangan ini keindustri-industri lain di dalam ekonomi. Programlatihan semula yang komprehensif telah digubalmenerusi perundingan dengan peserta-pesertautama di dalam industri dan IBBM bagimembantu kakitangan-kakitangan yang terjejassemasa proses rasionalisasi. Program tersebutakan dijalankan secara usaha sama di IBBMsebagai tambahan kepada program yangdijalankan oleh institusi perbankan sendiri.Program ini merangkumi lima modul, melibatkanprogram untuk meningkatkan keberkesanan diripada masa-masa mencabar, menguruskan prosespenukaran kerjaya, pengurusan kewanganpersendirian, menubuhkan perniagaan sendiri danmempertingkatkan kemahiran teknologimaklumat. Subsidi kewangan juga akandisalurkan melalui Tabung Latihan Kakitanganuntuk meminimumkan beban kewangan ke atasinstitusi perbankan dan juga para pesertaprogram. Tambahan lagi, bagi memberikansokongan selanjutnya kepada kakitangan yangterlibat, satu laman web akan diwujudkan, khususuntuk membolehkan kakitangan yang terbabitmenyatakan kesediaan mereka bagi mengisikekosongan jawatan dan untuk menyediakanhubungkait dengan pengiklanan di laman web.

Dalam landskap kewangan antarabangsa,kemajuan teknologi maklumat telah mengubahdengan pantas cara perniagaan dijalankan.Perubahan yang meluas ke atas peserta-pesertapasaran, keperluan peserta-peserta dan jumlahaktiviti jelas menunjukkan bahawa institusiperbankan perlu meningkatkan daya saing dankecekapan mereka. Dalam menuju ke hadapan,teknologi maklumat akan menjadi faktor pentingdalam meningkatkan kecekapan dalaman sertakeberkesanan dalam mendapatkan pelangganmenerusi rangkaian pengedaran alternatif.Sebagai sebahagian daripada proses ini, institusiperbankan domestik telah diberikan permulaan

awal untuk menawarkan pelbagai produk danperkhidmatan perbankan melalui internetbermula pada 1 Jun 2000. Bank-bank asing yangdiperbadankan di Malaysia akan dibenarkanmenawarkan perkhidmatan perbankan internetkomunikatif bermula pada 1 Januari 2001, danperkhidmatan perbankan internet urus niagabermula pada 1 Januari 2002. Masa yang lebihawal yang diberikan kepada institusi perbankandomestik adalah bagi membolehkan merekamembina kapasiti dan keupayaan di dalambidang perniagaan baru ini sebelum institusiperbankan asing menyertai persaingan tersebut.Ini adalah penting bagi memastikan terdapatnyapersaingan yang adil di antara institusiperbankan domestik dan asing apabila dasarperbankan internet diliberalisasikan bagimembenarkan tahap penglibatan yang samabagi kesemua peserta di dalam sektorperbankan. Jangka masa yang telah ditetapkanini juga menunjukkan komitmen terhadapmeliberalisasikan secara progresif sekatan-sekatan yang dikenakan ke atas operasi institusiperbankan asing di Malaysia.

Walaupun internet memberi faedah kepadainstitusi perbankan dan pelanggan mereka,institusi perbankan juga perlu mengambil kirarisiko-risiko yang berkaitan dan kawalan-kawalan yang mesti diwujudkan bagimenguruskan risiko-risiko tersebut. Dalam halini, BNM telah mengeluarkan “Garis Panduanbagi Pembekalan Perkhidmatan PerbankanInternet oleh Institusi Perbankan Berlesen”yang menggariskan keperluan-keperluantertentu yang harus dipatuhi oleh institusiperbankan dalam menawarkan perbankaninternet. Bidang-bidang utama yang diliputi didalam garis panduan ini termasuklah peranandan tanggungjawab Lembaga Pengarah danpara pengurus dalam mengekalkan pengawasanaktif ke atas pembekalan perkhidmatanperbankan internet, proses-proses pengurusanrisiko bagi menangani risiko-risiko, keperluankeselamatan bagi memelihara integritiperbankan internet dan pendidikan pengguna.Objektif muktamad ialah bagi memastikanrisiko-risiko yang bersangkutan denganpenyediaan perkhidmatan perbankan internetdiurus dengan baik bagi melindungi hakpengguna dan pada masa yang sama,mengekalkan integriti institusi perbankan.

Di samping langkah-langkah untuk meningkatkantahap kecekapan di dalam sektor perbankan,

usaha juga digemblengkan ke arahmeminimumkan kesan herotan akibat amalan-amalan tertentu yang diterima pakai oleh institusiperbankan. Salah satu daripada dasar utama yangdiketengahkan ialah pemansuhan pembayarankomisen oleh syarikat-syarikat kewangan kepadapeniaga-peniaga kereta sebagai balasan kepadakes-kes pembiayaan sewa beli yang disalurkankepada mereka. Di masa lepas, komisen iniditentukan berdasarkan jumlah pinjaman dantempoh pinjaman sewa beli tersebut. Inimenyebabkan kos yang lebih tinggi kepada parapengguna kerana kadar faedah yang dikenakan keatas pinjaman sewa beli oleh syarikat-syarikatkewangan adalah lebih tinggi. Bagimemberhentikan amalan tersebut, pembayarankomisen adalah dilarang. Sebaliknya, syarikat-syarikat kewangan dibenarkan membayar fipengendalian sehingga RM600 untuk setiap kespembiayaan sewa beli yang disalurkan olehpeniaga-peniaga kereta. Fi pengendalian yangstandard ini merupakan pembayaran bagiperkhidmatan-perkhidmatan tertentu yangdiberikan oleh peniaga-peniaga kereta sepertimembantu pengguna melengkapkan dokumen-dokumen permohonan pinjaman yang perlu danmenyediakan maklumat pinjaman sewa belikepada para pelanggan. Kos ini akan dibiayaisepenuhnya oleh syarikat-syarikat kewangantanpa membebankan para pengguna. Dengan itu,ianya menghasilkan penjimatan kos yang lebihtinggi kepada para pengguna dan pada masayang sama, memastikan peniaga-peniaga keretadiberi pampasan sewajarnya bagi perkhidmatanyang disediakan.

KesimpulanLandskap kewangan pada masa akan datangsebahagian besarnya akan dipengaruhi olehperubahan di dalam struktur ekonomi sejajardengan Wawasan 2020. Di dalam ekonomi yangsedang membangun seperti Malaysia, sektorkewangan akan memainkan peranan pentingdalam membantu dan menyokong prosespertumbuhan ekonomi. Oleh yang demikian,institusi kewangan perlu bersifat dinamik danproaktif dalam menyediakan perkhidmatan bagimenyokong proses peralihan ekonomi.Perubahan-perubahan di sektor kewangandiperlukan semasa ekonomi berkembang ke arahmencapai struktur ekonomi yang berbagai danpertumbuhan yang mapan serta seimbangdengan kestabilan harga. Memandangkanperanan kritikal yang dimainkan oleh sektorkewangan Malaysia dalam mencapai objektif-

objektif ini, Pelan Induk Sektor Kewangan (PISK)telah digubal bagi menggariskan hala tuju sektorkewangan bagi tempoh 10 tahun yang akandatang. (PISK dibincangkan dengan lebihterperinci di dalam Bab 5)

Penstrukturan Sektor PerbankanDanaharta, Danamodal dan CDRC terusmencatatkan peningkatan yang ketara dalamoperasi mereka pada tahun 2000. Sehingga 31Disember 2000, Danaharta telah mengambil alihdan sedang mengurus NPL dengan hak ke ataspinjaman berjumlah RM47.5 bilion (2,835 akaun),yang mana RM39.3 bilion adalah merupakan hakke atas pinjaman yang diambil alih daripadasistem perbankan. Nilai buku NPL yang diambilalih daripada sistem perbankan berjumlahRM37.5 bilion, merangkumi 44% daripadajumlah NPL dalam sistem perbankan.Pengambilalihan NPL oleh Danaharta telahberjaya mengurangkan baki NPL di dalam sistemperbankan ke paras yang mudah diurus. Pada 31Disember 2000, nisbah NPL bersih sistemperbankan telah menyederhana kepada 6.3%berdasarkan klasifikasi 6-bulan, daripada parastertinggi sebanyak 9% pada penghujung bulanNovember 1998. Purata wajaran kadar diskaununtuk NPL yang diambil alih oleh Danahartasecara relatifnya kekal stabil, iaitu sebanyak 55%pada akhir bulan Disember 2000 berbandingdengan 56% pada akhir tahun sebelumnya. Padatahun 2000, Danaharta telah menerbitkan tigatranche bon kupon sifar sebagai bayaran bagiNPL yang diambil alih, meningkatkan jumlah nilainominal bon yang diterbitkan kepada RM11.1bilion (dengan nilai bersih sebanyak RM8.2bilion) pada akhir Disember 2000.

Jadual 4.5Danaharta: Kaedah Pemulihan

Pinjaman berbayar 2.57 2.57 100Penstrukturan pinjaman biasa 7.06 6.54 93

Penyelesaian hutang 6.34 4.86 77Skim penyusunan 6.08 5.07 83Pentadbir khas - skim yang telah diluluskan 2.50 1.54 62

Perampasan dan penjualan 7.63 2.12 28

Lain-lain 2.02 1.10 55Tindakan undang-undang 1.63 - -

Jumlah 35.83 23.80 66

1 Termasuk faedah terakru sebanyak RM0.789 bilion.

Kutipan yangdijangka

%

Kutipan yangdijangkaRM bilion

Jumlahpinjaman1

RM bilion

Sektor Kewangan

Berikutan pencapaian pemulihan yangmembanggakan, Danaharta telahmengagihkan RM4.4 bilion daripada hasilkutipan bersih daripada pemulihan danpengurusan pinjaman Kumpulan BankBumiputra Malaysia Berhad dan KumpulanSime Bank Berhad. Bagi pinjaman yangdiambil alih, RM200.3 juta daripada kutipanbersih telah diagihkan kembali kepada 12institusi kewangan. Pengagihan ini adalahberdasarkan persetujuan di antaraDanaharta dengan institusi penjual, di manaDanaharta akan berkongsi sebarang lebihankutipan (selepas ditolak kos kutipan dan kospegangan) daripada penjualanpinjaman/aset dengan institusi penjual padanisbah 80 (institusi penjual):20 (Danaharta).

Mengenai tender harta benda yang dikendalikanoleh Danaharta, 4 tender telah dikendalikansehingga akhir Disember 2000 di mana 449harta tanah (tidak termasuk hotel dan hartatanah lipur) dengan nilai indikatif sebanyakRM985.9 juta, telah ditawarkan. Harta tanahyang tidak dapat dijual semasa tender tersebuttelah dipindahkan kepada Danaharta Hartanah

Sdn Bhd untuk ditawarkan sekali lagi kepadapasaran untuk penjualan sekunder. Sehingga 31Disember 2000, Danaharta telah menjual 325harta tanah dengan hasil jualan sebanyakRM535 juta. Danaharta juga telahmenyelesaikan penjualan perniagaan empatbuah syarikat perkayuan di bawah pengurusanPentadbir Khas. Bida yang berjaya diterimabernilai sebanyak RM44 juta, menghasilkanpremium sebanyak 7% di atas nilai indikatifaset berkenaan. Bagi perniagaan yangselebihnya yang belum dapat dijual, opsyen lainyang munasabah sedang dipertimbangkanuntuk memaksimumkan nilai pemulihan.Sebagai tambahan, Danaharta juga telahmelancarkan satu tender bagi hotel dan hartalipur pada tahun 2000. Tiga buah hotel yangdirampas dan perniagaan/aset bagi 8 hotel dibawah pengurusan Pentadbir Khas telahditawarkan semasa tender tersebut. Penjualanperniagaan oleh Pentadbir Khas merupakansebahagian daripada proses penyusunan semulaNPL bagi syarikat peminjam. Danaharta telahmenerima sebanyak 15 bida, di mana hanyatiga tawaran telah berjaya diselesaikan. Bagi 8

Pada tahun 2000, Danaharta memberitumpuan kepada proses pengurusan pinjamandan asetnya. Pelbagai teknik penyelesaiantelah diguna pakai ke atas pinjaman dan aset,seperti penyusunan semula dan penjadualanpinjaman yang berdaya maju secara aktif;perampasan, pelantikan Pentadbir Khas danSkim Perkiraan bagi pinjaman yang tidakberdaya maju. Pada 31 Disember 2000,Danaharta telah berjaya menyusun semulapinjaman sebanyak RM35.8 bilion(merangkumi lebih kurang 74% daripadapinjaman di bawah portfolionya), dengankutipan dijangka sebanyak RM23.8 bilion. Inimerupakan kadar kutipan sebanyak 66% keatas jumlah pinjaman. Danaharta menjangkaakan dapat menyelesaikan baki NPL sebanyakRM12.4 bilion (dalam nilai kasar) menjelangpenghujung tahun 2001. Jadual 4.5menunjukkan kaedah-kaedah pemulihan yangtelah digunakan oleh Danaharta.

Kaedah pemulihan Danaharta tidak semata-mata menjurus kepada perampasan danpenjualan harta cagaran. Danaharta, sebagaisebuah syarikat pengurusan aset, lebih

menumpukan perhatian terhadap pengurusanaset dan telah memilih langkah pemulihanyang dapat memaksimumkan nilai pemulihanaset-aset tersebut. Keutamaan diberi bagimenyusun semula pinjaman, sebolehmungkin, dan akan hanya beralih kepadakaedah perampasan dan penjualan hartacagaran sebagai usaha terakhir. Penyusunansemula pinjaman telah menghasilkan kadarkutipan yang lebih tinggi berbanding denganperampasan dan penjualan harta cagaransemata-mata, sepertimana yang ditunjukkandalam jadual di atas.

Pada 31 Disember 2000, hasil daripadalangkah pemulihan yang telah diambil,Danaharta telah menerima hasil kutipanpemulihan sebanyak RM12 bilion, terdiridaripada wang tunai sebanyak RM6.4 biliondan bakinya dalam bentuk pinjamanberbayar, sekuriti dan harta benda. Kutipansebanyak RM11.8 bilion lagi dijangka akanditerima dari masa ke semasa, sebahagiannyadaripada pembayaran balik pinjamanberbayar.

Danaharta, Danamodal dan CDRC terus mencatatkan prestasi yangmemberangsangkan dalam operasi mereka pada tahun 2000.

buah hotel lagi, opsyen lain yang munasabahmemaksimumkan nilai pemulihan akandipertimbangkan, iaitu seperti proses tendersemula, rundingan dengan para pelabur yangtelah menyatakan minat, pembubaran atau usahasama.

Komposisi aset Danaharta akan berubah darimasa ke semasa dari bentuk NPL yang belumdiolah kepada pelbagai jenis aset dan akhir sekalikepada wang tunai. Apabila Danaharta beralihdaripada fasa penubuhan ke fasa pengurusan,komposisi NPLnya turut berubah daripada NPLyang belum diolah kepada NPL yang telahdiproses di mana hasil kutipan telah diterimaatau akan dilaksanakan. Arah aliran iniditunjukkan di dalam Graf 4.5.

Pada 31 Disember 1999, Danaharta telahmemulakan proses pemulihan ke atas lebihkurang RM15 bilion daripada portfolionya.Jumlah ini telah bertambah kepada RM35.83bilion pada 31 Disember 2000, dengan pinjamanberjumlah RM12.4 bilion masih belumdiselesaikan. Berdasarkan kemajuan yang dicapaihingga kini, Danaharta berada dalam kedudukanyang baik untuk mencapai sasaran tarikhpembubarannya menjelang tahun 2005.

Danamodal tidak membuat sebarang suntikanmodal tambahan pada tahun 2000. Berikutankedudukan ekonomi yang bertambah baik danseiring dengan program penggabungan bagiinstitusi perbankan domestik, 8 institusi perbankantelah membayar balik pinjaman mereka berjumlahRM3.4 bilion kepada Danamodal, menjadikanjumlah suntikan modal terkumpul sebanyak

RM3.7 bilion pada 31 Januari 2001. Sewaktuproses penggabungan tersebut, Danamodal telahmemainkan peranan aktif dalam menerajui prosesperundingan penggabungan bagi institusiperbankan di mana Danamodal adalah pemegangsaham terbesar. Hasil dari proses penggabungan, 2buah institusi perbankan telah membayar balikpinjaman mereka kepada Danamodal. Di manaDanamodal terus memegang saham dalaminstitusi perbankan, Danamodal akan mengkajikesemua opsyen yang munasabah agar dapatmemaksimumkan pemulihan daripada pelaburanmodal serta dapat memberi kefleksibelankewangan kepada Danamodal untuk menebusbonnya berjumlah RM11 bilion apabila bon-bonnya matang pada tahun 2003. Pertimbangansewajarnya akan diberi untuk memastikankedudukan kewangan institusi perbankan atausyarikat bank induk tidak akan terjejas akibatpembayaran balik modal tersebut.

Bagi proses penyusunan semula hutang korporat,Jawatankuasa Penyusunan Semula HutangKorporat (CDRC) telah berjaya menyelesaikanhutang 42 buah syarikat berjumlah RM27.3 bilionsehingga 31 Disember 2000. Dalam prosespenyusunan semula hutang tersebut, pelbagaiteknik telah diguna pakai, iaitu seperti penukaranhutang kepada ekuiti, penukaran hutang kepadasekuriti hutang swasta, penyertaan "white knights"dan pengurangan modal berbayar peminjam.CDRC juga telah menolak 21 kes yang melibatkanhutang berjumlah RM7.8 bilion. Oleh yangdemikian, sehingga 31 Disember 2000, CDRCmempunyai 12 kes tertunggak yang belumdiselesaikan, melibatkan jumlah hutang sebanyakRM12.1 bilion. Perkembangan penyusunan semulahutang korporat di bawah penyeliaan CDRCadalah lebih perlahan disebabkan faktor-faktorberikut:-

(i) Bilangan pemiutang yang lebih besar yang terlibat dalam proses penyusunan semula hutang;

(ii) Keperluan untuk mendapat persetujuan 100% daripada semua pihak yang terlibat; dan

(iii) Prestasi pasaran modal yang merudum sejak beberapa bulan kebelakangan ini, menyebabkan beberapa peminjam sukar melaksanakan skim penyusunan semula hutang.

Untuk mendapatkan manfaat danmengukuhkan ekonomi pada jangka masa

05

101520253035404550

Dis 98 Jun 99 Dis 99 Jun 00 Dis 00

19.7

39.3

30.6

8.9

3.13.0

18.7

18.4

2.7

7.6

12.4

11.8

12.0

12.0

NPL yang belum diselesaikan

Akan dilaksanakan

Hasil kutipan diterima

Kurangan

RM bilion

Graf 4.5Pergerakan Aset

Sektor Kewangan

Rencana III

Biro Kredit Pusat dan SistemMaklumat Pusat Rujukan Kredit

PengenalanHanya segelintir sahaja daripada mereka yangberada di luar sistem perbankan, pernahmendengar mahupun mengetahui tentangkewujudan Biro Kredit Pusat (BKP) di Malaysia.BNM telah menguruskan biro maklumat kreditsemenjak tahun 1982. Apakah biro maklumatkredit? Pada asasnya, biro maklumat kreditmerupakan penyenaraian latar belakang kreditpeminjam dari dahulu sehingga kini. Berkaitrapat dengan biro kredit tersebut ialah sistempangkalan data pusat yang menyimpanmaklumat kredit peminjam. Dengan adanyapangkalan data maklumat peminjam, termasukindividu dan syarikat, secara langsung akanmenimbulkan rasa kebimbangan terutamanyamengenai kerahsiaan maklumat tersebut.Rencana ini membentangkan peranan BKP didalam sistem kewangan dan beberapa isu yangberkaitan dengan kerahsiaan maklumat.Rencana ini juga memberi maklumat mengenaisistem pangkalan data baru yang sedangdibangunkan oleh BNM, yang dikenali sebagaiSistem Maklumat Pusat Rujukan Kredit (CCRIS).

Peranan Biro Kredit PusatBKP telah ditubuhkan di bawah seksyen30(1)(mmm) Akta Bank Pusat 1958 untukmenjalankan fungsi-fungsi berikut:• mengumpul maklumat kredit pelanggan

institusi perbankan, terdiri daripada bank perdagangan, bank Islam, syarikat kewangan, bank saudagar dan institusi kewangan yang lain seperti institusi pembiayaan perindustrian; dan

• menyediakan maklumat kredit yang dikumpulkan kepada institusi-institusi tersebut.

Dalam melaksanakan fungsi-fungsi yangtersebut di atas, BKP memainkan peranan yangpenting dalam pengurusan risiko kredit danmenggalakkan budaya kredit yang sihat dalamsistem kewangan. Sebaik sahaja pinjamandiberikan, institusi kewangan menghadapi risikokegagalan pembayaran balik pinjaman yangberpunca daripada berbagai sebab, termasukpermohonan kredit yang palsu. Oleh yangdemikian, sebagai langkah berhemat, institusikewangan perlu melaksanakan semakan ke atas

latar belakang peminjam sebelum memutuskanuntuk memberi pinjaman. Semakan ke atas latarbelakang peminjam termasuk sejarah kreditpeminjam boleh diperolehi daripada beberapapunca, termasuk semakan di BKP. Pangkalandata BKP mengandungi maklumat yang meliputijumlah pendedahan kredit peminjam daripadasistem kewangan dan kedudukan kewangankemudahan kredit yang sedia ada. Semakan keatas latar belakang peminjam merupakansebahagian daripada proses pengurusan risikokredit setiap institusi kewangan, memandangkanianya dapat memberi penunjuk mengenai tahapkedudukan hutang peminjam. Kawalanpengurusan risiko kredit yang rapi adalahdiperlukan dalam memastikan kualiti portfolioaset. Amalan pengurusan risiko kredit yanglemah boleh menjejaskan kestabilan kewangan.Ketika krisis kewangan melanda negara-negaraAsia pada tahun 1997-1998, keperluan bagipengurusan risiko kredit yang lebih baik olehinstitusi kewangan di rantau ini menjadi lebihketara, berikutan kegagalan beberapa institusi dinegara-negara yang terjejas oleh krisis tersebut.

Di samping membantu institusi kewangan dalammembuat penilaian risiko kredit ke ataspeminjam atau bakal peminjam, pangkalan dataBKP juga adalah sangat penting kepada BNM,terutamanya dalam memantau institusikewangan di bawah penyeliaannya danmengawasi kemungkinan berlakunya risikosistemik di dalam sistem perbankan. Pangkalandata tersebut dapat membantu penyelia-penyelia perbankan dalam membuat penilaianterhadap tahap risiko kredit di setiap institusikewangan dan berfungsi sebagai sistem amaranawal untuk mengesan sebarang tanda tekananke atas sistem perbankan. Dengan itu, BNMdapat mengarah institusi berkenaan supayamelaksanakan langkah-langkah pembetulansegera bagi mengekalkan kekukuhan kewangandan memastikan kestabilannya.

Peranan penting yang dimainkan oleh biromaklumat kredit sememangnya telah diperakui diseluruh dunia. Sesungguhnya, biro maklumatkredit telahpun beroperasi di banyak negara majudan negara sedang membangun. Terdapat jugabiro perdagangan yang beroperasi mengumpuldan menjual maklumat mengenai peminjam. Inilazimnya berlaku di negara-negara maju, sepertidi Amerika Syarikat, United Kingdom danAustralia. Selain daripada itu, terdapat jugabeberapa bank pusat di dunia yang

mengendalikan biro kredit kebangsaan yang tidakberorientasikan keuntungan, terutamanya dinegara-negara sedang membangun.

Kerahsiaan maklumatBKP memproses maklumat-maklumat yangdianggap sangat penting dan sulit,memandangkan data yang dikumpul dandisalurkan semula kepada institusi kewanganadalah berkaitan dengan peminjam tertentuinstitusi berkenaan. Sebagai penyimpanmaklumat penting tersebut, BNM telahpunmewartakan perundangan untuk melindungikerahsiaan peminjam dan mempertahankanperuntukan mengenai kerahsiaan perbankan.

Institusi perbankan dikehendaki mematuhikerahsiaan perbankan di bawah Akta Bank danInstitusi Kewangan 1989 (ABIK), dan Akta BankIslam 1983 bagi bank-bank Islam. Peruntukanundang-undang ini pada dasarnya melaranginstitusi perbankan daripada mendedahkanperihal pelanggan mereka kecuali dalamkeadaan yang dibenarkan oleh undang-undang,di mana salah satu daripadanya ialahmelaporkan maklumat peminjam tersebut keBKP, di bawah peruntukan seksyen 43 (2) ABIKdan seksyen 19 (1) Akta Bank Islam. Peruntukanberkenaan adalah terhad kepada penggunaanmaklumat bagi tujuan biro maklumat kreditsahaja, terutamanya bagi penilaian risiko kreditpeminjam. Walau bagaimanapun, biromaklumat kredit tidak mengumpul sebarangmaklumat mengenai simpanan pelanggan.

Peruntukan-peruntukan di bawah ABIK danAkta Bank Islam, adalah selaras denganseksyen 30 (1) (mmm) Akta Bank Pusat.Peruntukan dalam Akta Bank Pusatmembolehkan penubuhan BKP. Pada masayang sama, peruntukan tersebut jugamengenakan kawalan ke atas pendedahanmaklumat oleh BKP. Khususnya, BKPdibenarkan mendedahkan maklumat hanyakepada institusi kewangan yang melaporkanpinjaman pelanggan mereka ke BKP danmaklumat tersebut adalah dianggap sulit diBNM dan institusi kewangan berkenaan.Lanjutan dari itu, BNM, pada dasarnya, telahmenetapkan bahawa institusi kewanganhanya boleh mendapat akses kepadamaklumat tersebut untuk tujuan penilaiankredit yang sah sahaja. Oleh yang demikian,maklumat tersebut tidak dapat diperolehsecara bebas. Dari sudut perundangan,

ternyata bahawa biro maklumat kredit tidakdibenarkan untuk mendedahkan maklumatkepada mana-mana pihak ketiga.

Sistem Maklumat Pusat Rujukan Kredit(CCRIS)BNM telah memulakan sistem pangkalan datakredit pusat pada akhir tahun 1980an. Padaperingkat awal, adalah diakui bahawa sistemini didapati tidak berkesan dari segi teknikaldan adalah tidak mesra pengguna, dengan itu,memberi faedah yang terhad kepada institusikewangan. Dari tahun ke setahun, sistemtersebut telah melalui beberapa prosespemeringkatan untuk memperbaiki kualiti danketepatan data dan juga menyediakan aksesyang lebih mudah kepada pengguna. Padamasa ini, BKP sedang mengendalikan sistempangkalan data yang dikenali sebagai SistemMaklumat Kredit (CRIS). Sistem ini akandigantikan dengan sistem yang lebih canggihdan menyeluruh, dikenali sebagai SistemMaklumat Pusat Rujukan Kredit (CCRIS) yangakan dilaksanakan pada Julai 2001.

Sistem baru ini akan mempertingkatkankeupayaan BKP dari segi liputan maklumat danpenyaluran semula perkhidmatan kepadainstitusi kewangan. CCRIS akan mengumpul danmenyimpan maklumat kredit semua peminjaminstitusi kewangan bagi kegunaan biromaklumat kredit. Maklumat-maklumatpeminjam tersebut merangkumi orangperseorangan, perniagaan, syarikat dan Kerajaanserta agensi-agensinya. Semua maklumatmengenai peminjam yang baru di institusikewangan akan direkodkan pada peringkatpermohonan. Institusi kewangan dikehendakisupaya sentiasa mengemaskinikan maklumattersebut bagi menjamin ketulusan danketepatannya. Maklumat peminjam yangdirekodkan di dalam CCRIS termasuk maklumatrujukan pengenalan diri yang diperlukan sepertinama, nombor kad pengenalan, tarikh lahir atautarikh pendaftaran, dan juga data mengenaikemudahan kredit yang diambil oleh peminjam,termasuk maklumat mengenai pengendaliankewangan kemudahan tersebut.

Bagi memperbaiki penyaluran maklumat kreditkepada institusi kewangan, akses kepadaCCRIS oleh institusi kewangan akan dibuatsecara on-line. Sehubungan dengan itu,institusi kewangan boleh menggunakanInternet atau 'WAN' (Wide-Area Network)

Sektor Kewangan

persendirian di antara BNM dan institusikewangan melalui COINS (CorporateInformation Superhighway). Ciri-ciri pentingtentang CCRIS adalah seperti yangdigambarkan dalam rajah berjadual berikut:

Memandangkan institusi kewangan bolehmendapatkan akses kepada pangkalan dataCCRIS melalui Internet, sudah tentu terdapatkebimbangan mengenai keselamatan sistemtersebut. Bagi memastikan sistem tersebut tidakdimasuki oleh pengguna yang tidak sah,beberapa langkah pencegahan yang berkesantelah diambil. Sehubungan dengan itu, kadpintar terkini, enkripsi data dan teknologifirewall digunakan. Semua pengguna yangdiberi kebenaran oleh institusi kewangandikehendaki mendaftar dengan BNM. Bagimencegah penyalahgunaan keistimewaan aksespengguna, sistem tersebut akan mempunyai ciri-ciri jejak audit yang meluas yang akan dipantaudengan rapi bagi mengawal potensi kebocoranrahsia.

RumusanPeranan BKP akan menjadi bertambah pentingdengan perluasan skop pangkalan data yangbaru di dalam CCRIS, apabila ianya telahdisempurnakan. Maklumat kredit yangdiperlukan oleh institusi kewangan untuk tujuanmenilai secara efektif risiko kredit semua bakalpeminjam dan peminjam yang sedia ada akanmenjadi lebih komprehensif dan disalurkandengan lebih berkesan kepada institusikewangan. Dari perspektif yang lebih luas, BKPdan CCRIS dapat membantu membangunkan

budaya kredit yang sihat di dalam sistemkewangan. Negara ini secara keseluruhannyaakan mendapat manfaat daripada perkembangantersebut di mana kredit dapat disalurkan kepadasektor ekonomi yang lebih berdaya maju sepertiyang sepatutnya dan seterusnya akanmengurangkan risiko institusi kewangan sertamenjamin kestabilan sistem kewangan.Sungguhpun pencapaian objektif tersebut amatpenting, keperluan kerahsiaan maklumat dan hakpersendirian individu tidak boleh dikompromi.Dalam mengurus biro maklumat kredit danrangka perundangan yang menetapkan batas-batas biro maklumat kredit, BNM telahmemastikan keseimbangan di antara kedua-duakeperluan yang bersaing ini.

Pelanggan

Membuat keputusankredit

Menghantar permohonankredit

Institusi Kewangan

COINS INTERNET

Memohonlaporankredit

(enkrip)

FIREWALL

Menyediakanlaporan

kredit(enkrip)

••••••••••••••••

••••••••••••••••• • • • • • • • • • • • • • • • • •

• •••

••••

• • • • • • • •••••••••

• •

• •

• •

• •

• •

• •

•

• •

• •

• •

• •

• •

• •

•

Aliran Proses 'CCRIS'

panjang, CDRC turut memainkan perananpenting dalam menerajui proses penstrukturanindustri pengangkutan awam. Skimpenyusunan semula hutang bagi industripengangkutan awam telah selesai dan akandilaksanakan dalam tempoh yang terdekat ini.CDRC juga telah melengkapkan kajian ke ataspenstrukturan industri keluli dantelekomunikasi dan sedang menimbangopsyen-opsyen untuk menangani pelbagai isuberkenaan dengan industri-industri tersebut.

Prestasi Sistem Perbankan

KeuntunganMencerminkan prestasi ekonomi yang kukuh padatahun 2000 dan aktiviti pinjaman yang lebihtinggi, sistem perbankan mencatatkan peningkatanyang ketara dalam keuntungan sebelum cukaisebanyak 107.5% kepada RM9.7 bilion untuktahun kalendar 2000, berbanding RM4.7 bilionyang dicatat pada tahun 1999. Tahap ini melebihitahap keuntungan sebelum cukai sebanyak RM7.7bilion yang dicatat pada tahun 1997, sekali gusmembuktikan bahawa sistem perbankan telahpulih sepenuhnya daripada krisis yang melandanegara-negara Asia. Akibatnya, pulangan ke atasaset dan ekuiti meningkat dengan ketara, masing-masing sebanyak 1.5% dan 20.4% .

Yang nyata, syarikat kewangan dan bank saudagarmasing-masing telah pulih daripada kedudukanrugi pada tahun lepas dengan mencatatkeuntungan sebelum cukai, masing-masingsebanyak RM1.9 bilion (+306.7%) dan RM0.6bilion (+441.8%). Keuntungan sebelum cukai bankperdagangan terus meningkat sebanyak 23.5%kepada RM7.1 bilion. Kadar pertumbuhankeuntungan yang lebih rendah adalah disebabkankeuntungan luar biasa yang dicatat oleh sebuahbank perdagangan pada tahun 1999, yangkemudiannya bergabung pada tahun 2000.

Tahap keuntungan yang lebih tinggi adalahdisebabkan terutamanya oleh pendapatanfaedah bersih yang lebih tinggi (+RM3.7 bilionatau +24.7%) dan peruntukan untuk hutanglapuk dan ragu yang lebih rendah (-27.4%).Pendapatan faedah bersih meningkat padatahun 2000 disebabkan perbelanjaan faedahyang menurun dengan nyata (-18.5%)berbanding penurunan di dalam pendapatanfaedah kasar (-2.4%). Penurunan perbelanjaanfaedah sebanyak RM4.6 bilion adalah

Graf 4.6Margin Kadar Faedah Bersih

Jadual 4.6Sistem Perbankan1: Pendapatan dan Perbelanjaan

Untuk tahun kalendar

1999 2000a Perubahan Tahunan

RM juta %

Pendapatan faedah selepas ditolak faedahtergantung 39,883 38,944 –939 –2.4

(Faedah tergantung) 5,249 4,977 –272 –5.2

Tolak: Perbelanjaanfaedah 25,010 20,394 –4,616 –18.5

Pendapatan faedah bersih 14,873 18,550 3,676 24.7

Campur: Pendapatan bukan faedah 6,079 6,721 643 10.6

Tolak: Kos kakitangan 3,663 4,620 957 26.1Kos overhed 4,178 4,849 671 16.1

Keuntungan sebelum peruntukan 13,111 15,802 2,691 20.5

Tolak: Peruntukan hutang lapuk dan ragu 8,451 6,133 –2,318 –27.4

Keuntungan sebelum cukai 4,660 9,669 5,009 107.5

di mana:Bank perdagangan 5,775 7,133 1,358 23.5Syarikat kewangan –943 1,949 2,892 306.7Bank saudagar –172 587 759 441.8

Pulangan ke atas aset (%) 0.7 1.5

Pulangan ke atas ekuiti (%) 9.8 20.4

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.a Awalan

mata peratusan

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D1999 2000

Bank Saudagar

Syarikat Kewangan

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.5

7.0

7.5

Bank Perdagangan1

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Sektor Kewangan

ini adalah berpunca terutamanya daripadapendapatan fi yang meningkat sebanyak RM0.5bilion atau 17.8% pada tahun 2000 kepada RM3bilion. Selaras dengan trend ke arahpenyahantaraan yang semakin meningkat,institusi perbankan dijangka akan memberi lebihtumpuan kepada penyediaan perkhidmatanberasaskan fi bagi melengkapi pendapatantradisional yang berasaskan dana.

-20

-10

0

10

20

30

1999 2000

Pendapatan faedah bersih

RM bilion

Pendapatan bukan faedahPeruntukan hutang lapuk

Kos overhedKos kakitangan

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

PERBELANJAAN

PENDAPATAN

Graf 4.7Sistem Perbankan1: Keuntungan

disebabkan terutamanya oleh kadar faedahyang lebih rendah yang dibayar ke atas deposit(-RM3.4 bilion atau –18.4%), meskipun kadarfaedah deposit ditingkatkan sebanyak 25 mataasas pada bulan Ogos 2000 dan jumlah deposityang disimpan telah meningkat (+RM15.9 bilionatau +3.5%). Walau bagaimanapun,peningkatan dalam jumlah deposit adalahtertumpu kepada deposit tetap jangka pendekdengan tempoh matang kurang daripada satutahun (+RM10.8 bilion atau +5.9%), manakaladeposit dengan tempoh matang lebih daripadasatu tahun berkurangan sebanyak RM4.4 bilion.Pengurangan pendapatan faedah kasarsebanyak RM1.2 bilion adalah semata-mataberpunca daripada penguncupan dalampendapatan yang diterima daripada aktivitipemberian pinjaman (-RM1.2 bilion), yangsebahagiannya diimbangi oleh peningkatandalam pendapatan faedah daripadapemegangan sekuriti hutang sebanyak RM0.4bilion. Walaupun aktiviti pinjaman berkembangpada tahun 2000, pendapatan faedah yang lebihrendah adalah disebabkan oleh penurunansecara keseluruhannya di dalam kadar faedahbagi pinjaman. Syarikat kewangan mendapatmanfaat daripada peningkatan akaun-akaunbaru pembiayaan sewa beli yang berkadarfaedah tetap, yang menghasilkan margin faedahyang lebih tinggi dalam tahun-tahun awaltempoh pinjaman tersebut.

Pendapatan bukan faedah sistem perbankanmeningkat sebanyak RM0.6 bilion atau 10.6%pada tahun 2000 kepada RM6.7 bilion. Kenaikan

0

2

4

6

8

10

12

14

0

2

4

6

8

10

12

14

0

2

4

6

8

10

12

14

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

1999 2000

1999 2000

1999 2000

%

%

%

Syarikat Kewangan

Bank Saudagar

Bank Perdagangan1

PKBP PKD

1 Tidak termasuk institusi perbankan IslamNota: PKBP termasuk faedah tergantung dan faedah penalti PKD tidak termasuk kos overhed, keperluan berkanun dan keperluan aset mudah tunai

Graf 4.8Purata Kadar Berian Pinjaman dan Purata KosDana

Pengurangan peruntukan bagi kerugian hutangpada tahun ini turut menyumbang kepadapeningkatan dalam keuntungan. Hanya sebanyakRM6.1 bilion telah dicajkan pada tahun 2000,iaitu 27.4% atau RM2.3 bilion lebih rendahdaripada jumlah yang diperuntukkan pada tahunsebelumnya. Peruntukan yang lebih rendahadalah disebabkan terutamanya olehpengurangan dalam peruntukan khasmemandangkan kadar NPL telah stabil dalamlingkungan RM50 bilion pada tahun ini dan jugaakibat pertambahan NPL baru yangmenyederhana dengan ketara. Kedudukankeuntungan yang lebih baik telah jugamembolehkan institusi perbankan meningkatkanperuntukan am. Peruntukan am yang dicajkanmeningkat sebanyak RM365 juta atau 144.8%kepada RM617 juta pada tahun 2000.

Kos kakitangan meningkat sebanyak 26.1% padatahun 2000 kepada RM4.6 billion berikutanpenarikan balik moratorium saraan. Pada masayang sama, kos overhed meningkat sebanyak16.1% kepada RM4.8 bilion, yang manasebahagiannya disebabkan oleh kos yangberkaitan dengan penggabungan.

Tahap produktiviti juga bertambah baik sejajardengan keuntungan lebih tinggi yang dicapai.Keuntungan sebelum cukai bagi setiap pekerjameningkat daripada RM49,500 pada tahun 1999kepada RM104,400 pada tahun 2000. Nisbahperbelanjaan kepada pendapatan turut naikdengan ketara daripada 59.2% pada tahun 1999kepada 36.8% pada tahun 2000.

Aktiviti Berian PinjamanDengan momentum pertumbuhan ekonomiyang semakin meningkat pada tahun 2000,permintaan terhadap pembiayaan terusmencatat aliran menaik sekali gusmenyebabkan peningkatan dalam kadarkelulusan dan pengeluaran pinjaman padatahun ini. Pinjaman baru yang diluluskan olehsistem perbankan pada tahun 2000 meningkatsebanyak 26.7% kepada RM131.7 bilion,manakala pengeluaran kemudahan kredit yangtelah diluluskan bertambah sebanyak 12.6%kepada RM357.3 bilion pada tahun 2000.

Di peringkat awal pemulihan ekonomi padatahun 1999, kebanyakan pembiayaan telahdisalurkan untuk membiayai aktivitiperdagangan yang sebahagian besarnya

berjangka pendek. Ini mengakibatkan kadarpusingan yang tinggi dan pertumbuhanpinjaman yang mendatar ataupun negatif.Dengan lebihan kapasiti di beberapa industritertentu mula berkurangan pada tahun 2000ekoran pertumbuhan pesat ekonomi, pinjamanberjangka panjang yang disalurkan bagimembiayai pelaburan untuk pertambahankapasiti, mula meningkat pada tahun ini.Hasilnya, pembayaran balik pinjamanmencatat peningkatan yang marginal iaituhanya 4% dengan jumlah RM345 bilion padatahun 2000 berbanding dengan RM331.9bilion pada tahun 1999. Oleh yang demikian,jumlah pinjaman sektor perbankan, termasukpinjaman yang dijual kepada Cagamas danDanaharta, meningkat sebanyak 5.1% kepadaRM446.3 bilion pada akhir tahun 2000.Sekiranya pinjaman yang telah dihapus kiradan ditukar kepada ekuiti dicampurkansemula, jumlah pinjaman meningkat padakadar pertumbuhan tahunan sebanyak 6.8%.

Tiada sasaran pertumbuhan pinjamanminimum ditetapkan oleh BNM bagi tahun2000. Sebagai galakan kepada institusiperbankan untuk terus menyalurkan pinjamanbagi mengukuhkan lagi pemulihan ekonomi,Kerajaan menawarkan insentif cukai kepada

RM bilion

RM bilion

Jadual 4.7Sistem Perbankan1: Aktiviti Pembiayaan

Bagi tahun

Kelulusan pinjaman 104.0 131.7 26.7

Pengeluaran pinjaman 317.4 357.3 12.6

Pembayaran balik pinjaman 331.9 345.0 4.0

Jumlah pinjaman2 424.5 446.3 5.1

Jumlah pinjaman terlaras3 424.5 453.4 6.8

Jumlah pembiayaanekonomi terlaras4 502.9 554.2 10.2

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Termasuk pinjaman yang dijual kepada Cagamas dan Danaharta.3 Jumlah pinjaman kasar, diselaraskan untuk pinjaman yang dijual kepada Cagamas dan Danaharta serta pinjaman yang telah dihapus kira dan ditukar kepada ekuiti.

4 Jumlah pinjaman kasar, diselaraskan untuk pinjaman yang dijual kepada Cagamas dan Danaharta, pinjaman yang telah dihapus kira dan ditukar kepada ekuiti dan jumlah sekuriti hutang swasta.

Pertumbuhantahunan

%

1999 2000

1999 2000

Pertumbuhantahunan

%

Pada akhir tahun

Sektor Kewangan

institusi perbankan yang mencatatpertumbuhan pinjaman tahunan sebanyak10% atau lebih bagi tahun kalendar 2000.Bagi institusi-institusi berkenaan, pendapatanfaedah bersih daripada pinjaman danpendapatan perniagaan yang diperolehidaripada aktiviti pembiayaan secara Islamyang melebihi 8% akan dikecualikan daripadapendapatan boleh cukai. Kira-kira 25 buahinstitusi perbankan (termasuk dua buahinstitusi perbankan Islam) layak mendapatmanfaat daripada insentif cukai tersebut.

Seperti pada tahun lepas, sejumlah besar danatelah diluluskan bagi membiayai pembelianharta kediaman (18.7% daripada jumlahkelulusan pinjaman pada tahun 2000). Pinjamanyang diluluskan bagi tujuan ini meningkatsebanyak 20.8% berbanding jumlah yangdiluluskan pada tahun 1999. Daripada jumlahpinjaman yang diluluskan bagi pembelian hartakediaman, 72.6% adalah untuk pembelian hartakediaman berharga RM250,000 atau kurang.Pinjaman baru yang diluluskan bagi sektorperkilangan bertambah sebanyak 47.3% kepadaRM20.8 bilion mencakupi 15.8% daripadajumlah pinjaman yang diluluskan pada tahun2000. Rejim kadar faedah yang rendah dalamsuasana sentimen pengguna dan pelabur yangbertambah baik telah merangsang permintaanyang lebih tinggi terhadap pembiayaan sewabeli sebagaimana yang diperlihatkan melaluipeningkatan jualan kereta. Pinjaman baru yangdisalurkan bagi membiayai pembelian kenderaanpengangkutan meningkat sebanyak 47.5%kepada RM17.9 bilion atau 13.6% daripadajumlah pinjaman baru yang diluluskan disepanjang tahun 2000.

Peningkatan pengeluaran pinjaman padatahun ini sebahagian besarnya adalah kepadasektor perkilangan, yang mencakupi 26%(RM93 bilion) daripada jumlah pengeluaranpinjaman. Sebanyak 17.5% (RM62.7 bilion)lagi daripada pengeluaran keseluruhandisalurkan kepada sektor perdagangan borong,runcit, restoran dan perhotelan. Pengeluaranpinjaman kepada sektor harta benda yang luasmerangkumi 18% (RM64.4 bilion) daripadajumlah pengeluaran pinjaman bagi tahun2000, yang mana sebahagian besarnya (75.8%atau RM48.8 bilion) adalah disalurkan bagipembelian harta kediaman dan kepada sektorpembinaan.

Analisis pola pembayaran balik pinjamanmengikut sektor juga menunjukkan bahawapembayaran balik pinjaman yang tertinggi(26.3%) diterima adalah daripada sektorperkilangan disebabkan aliran tunai yangbertambah baik seiring dengan aktivitiekonomi yang semakin rancak dan prestasieksport yang kukuh. Sebanyak 17.7%(RM60.9 bilion) lagi adalah merupakanpembayaran pinjaman daripada sektorperdagangan borong, runcit, restoran danperhotelan.

Dana yang diterbitkan menerusi pasaran bonmeningkat dengan ketara pada tahun 2000apabila pengeluar bon mengambil kesempatandaripada kadar faedah semasa yang rendah untukmenerbitkan dana jangka panjang dan menguncikos pembiayaan pada kadar faedah yang rendahtersebut. Sepanjang tahun ini, sejumlah RM26.9bilion sekuriti hutang swasta baru telahditerbitkan, menghasilkan peningkatan di dalamjumlah sekuriti hutang swasta sebanyak 28.8%pada tahun 2000 kepada RM100.8 bilion padaakhir tahun 2000. Secara agregat, jumlahpinjaman (diselaraskan untuk pinjaman yangdihapus kira dan penukaran pinjaman kepadaekuiti) dan jumlah sekuriti hutang swastamencatat pertumbuhan tahunan sebanyak 10.2%kepada RM554.2 bilion pada akhir tahun 2000.

Kepelbagaian portfolio pinjaman sektor perbankansecara amnya dikekalkan. Berian pinjaman secaragadai janji bagi pembelian harta kediaman danpinjaman kepada industri perkilangan masing-masing merangkumi 17.5% dan 15.0% daripadajumlah pinjaman pada akhir tahun 2000.Memandangkan gadai janji bagi harta kediamanadalah bercagarkan harta benda dan kadar NPLdari segi sejarahnya adalah rendah, pendedahankepada sektor harta benda kediaman adalahterkawal dan tidak akan menimbulkan risiko yangtinggi kepada sistem perbankan. Begitu jugadengan sektor perkilangan, di mana pendedahanyang tinggi kepada sektor tersebut telah diagih-agihkan di antara pelbagai subsegmen danindustri di dalam sektor perkilangan itu sendiri.

Berdasarkan unjuran pertumbuhan ekonomi yanglebih sederhana bagi tahun 2001, pertumbuhanpinjaman juga dijangka akan berkembang padakadar yang agak sederhana. Cabaran yang perludihadapi adalah untuk mengekalkan permintaansektor swasta terhadap pembiayaan baru dan

memastikan bahawa SME akan terus mendapatkemudahan pembiayaan.

Kualiti AsetSistem perbankan mencatat tahap NPL yang lebihrendah pada tahun 2000 berbanding dengantahap pada tahun lepas. Nisbah NPL bersihberdasarkan pengkelasan 6-bulan secararelatifnya kekal stabil di sepanjang tahun 2000,bergerak di dalam jalur yang kecil di antara 0.5mata peratusan (turun naik di antara 6.3% –6.8%) sebelum mencatat tahap 6.3% pada akhirbulan Disember 2000. Tahap ini adalah 10 mataasas lebih rendah daripada tahap 6.4% yangtelah dicatatkan pada akhir Disember 1999.Sungguhpun NPL kasar telah meningkat sebanyak3.5%, faedah tergantung telah meningkatsebanyak 21.5% kepada RM8 bilion. Sekiranyafaedah tergantung tidak diambil kira, nilai pokok

0

2

4

6

8

10

12

14

16

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

sebagai %

Pengkelasan 6-bulan

Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Pengkelasan 3-bulan

1

1999 2000

Graf 4.9Sistem Perbankan1: Nisbah Pinjaman TidakBerbayar Bersih

Jadual 4.8Sistem Perbankan1: Pinjaman Tidak Berbayar dan Peruntukan Hutang Ragu dan Lapuk

Bank perdaganganPeruntukan am 6,306.5 6,311.8 5,203.6 6,366.9 6,338.8 5,216.6Faedah tergantung 4,591.9 4,737.6 4,181.7 5,597.7 5,697.3 5,281.4Peruntukan khas 11,070.6 11,399.1 10,085.6 11,268.2 11,436.1 10,437.7 Pinjaman tidak berbayar 33,451.4 40,267.1 29,182.6 35,441.9 40,640.9 31,329.5

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 6.5 8.8 5.4 6.4 8.1 5.3 Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 65.7 55.7 66.7 65.6 57.8 66.8

Syarikat kewanganPeruntukan am 1,441.6 1,211.0 1,258.8 1,670.6 1,664.2 1,680.5Faedah tergantung 1,989.5 2,098.9 1,985.3 2,343.3 2,475.5 2,225.6Peruntukan khas 5,270.2 4,975.6 5,275.1 4,765.1 4,929.5 4,439.0Pinjaman tidak berbayar 14,415.2 19,073.4 13,570.5 14,255.4 17,725.3 13,481.5

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 9.7 16.3 8.6 9.3 13.4 8.8 Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 60.4 43.4 62.8 61.6 51.2 61.9

Bank saudagarPeruntukan am 415.4 406.7 407.6 396.0 355.3 355.8 Faedah tergantung 481.2 520.8 441.0 505.6 566.3 520.9 Peruntukan khas 1,086.5 1,003.7 882.8 819.2 810.4 780.5 Pinjaman tidak berbayar 3,764.5 5,589.9 3,487.5 3,018.4 4,289.7 3,059.6

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 12.7 23.4 12.3 10.5 18.2 10.9 Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 52.7 34.5 49.6 57.0 40.4 54.2

Sistem perbankanPeruntukan am 8,163.5 7,929.5 6,870.0 8,433.5 8,358.2 7,252.9Faedah tergantung 7,062.6 7,357.3 6,608.0 8,446.7 8,739.1 8,027.9Peruntukan khas 17,427.2 17,378.3 16,243.6 16,852.5 17,176.1 15,657.2Pinjaman tidak berbayar 51,631.1 64,930.3 46,240.6 52,715.7 62,655.8 47,870.7

Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih (%)3 7.4 11.0 6.4 7.1 9.6 6.3 Jumlah peruntukan / Pinjaman tidak berbayar (%) 63.2 50.3 64.3 64.0 54.7 64.6

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Pinjaman yang diklasifikasikan sebagai pinjaman tidak berbayar mengikut dasar pengkelasan institusi perbankan masing-masing iaitu 3-bulan atau 6-bulan.3 Nisbah pinjaman tidak berbayar bersih = (Pinjaman tidak berbayar selepas ditolak faedah tergantung selepas ditolak peruntukan khas) / (Jumlah pinjaman selepas ditolak faedah

tergantung selepas ditolak peruntukan khas) x 100%.

Pada akhir tahun

1999 2000

Sebenar2Klasifikasi

3-bulan 6-bulanSebenar2

Klasifikasi

3-bulan 6-bulan

RM juta

Sektor Kewangan

NPL hanya menunjukkan peningkatan marginalsebanyak RM0.2 bilion atau 0.5% kepada RM39.8bilion pada akhir bulan Disember 2000.

Berdasarkan pengkelasan 3-bulan, jumlah NPLkasar telah menurun sebanyak 3.5% kepadaRM62.5 bilion pada akhir bulan Disember 2000.Demikian juga, sekiranya faedah tergantung tidakdiambil kira, NPL berdasarkan pengkelasan 3-bulan menunjukkan penurunan yang lebih besar,iaitu, sebanyak 6.4% kepada RM53.9 bilion. Olehyang demikian, NPL ditolak peruntukan khas danfaedah tergantung, telah menurun sebanyak8.6% kepada RM36.7 bilion. Hasilnya, nisbah NPLbersih mencatatkan penurunan yang nyata dalamtempoh masa yang sama, daripada 11% kepada9.6% pada akhir tahun 2000.

Jumlah pinjaman tertunggak juga semakinmenurun, terutamanya pinjaman yangtertunggak di antara 2 hingga kurang daripada 3 bulan dan di antara 3 hingga kurang daripada6 bulan. Jumlah pinjaman tertunggak di antara3 hingga kurang daripada 6 bulan telahmenunjukkan penurunan yang nyata sebanyak22.7% daripada RM16.8 bilion pada akhir bulanDisember 1999 kepada RM13 bilion pada akhirbulan Disember 2000. Jumlah pinjamantertunggak di antara 2 hingga kurang daripada 3 bulan pula telah menurun sebanyak 14.8%daripada RM13.3 bilion pada akhir Disember1999 kepada RM11.3 bilion pada akhir bulanDisember 2000. Secara agregat, pinjamantertunggak di antara 2 hingga kurang daripada 6 bulan mencakupi hanya 5.9% daripada jumlahpinjaman kasar pada akhir bulan Disember 2000.

Analisis selanjutnya menunjukkan bahawasecara agregat, pinjaman yang tertunggakselama 2 bulan atau lebih (selepas ditolakfaedah tergantung dan peruntukan khas)sebagai peratusan daripada jumlah pinjamanbersih, telah menurun daripada 13.8% padaakhir bulan Disember 1999 kepada 12% padaakhir bulan Disember 2000. Di samping itu,jumlah pinjaman lampau tempoh turutmenunjukkan aliran menurun, menunjukkanbahawa kes-kes baru pinjaman menjaditertunggak, semakin berkurangan.

Ujian tekanan berkala yang dijalankan ke atasinstitusi perbankan juga menunjukkan bahawa dibawah andaian paling ketat dan senario palingburuk, nisbah modal berwajaran risiko sektor

perbankan tidak akan jatuh ke tahap bawah 10%.Jumlah peruntukan untuk kerugian pinjaman bagisistem perbankan telah meningkat sebanyak 4.1%pada tahun 2000, yang mana telah meningkatkantahap perlindungan kerugian pinjaman bagi sektorperbankan daripada 64.3% pada akhir bulanDisember 1999 kepada 64.6% pada akhir bulanDisember 2000. Jika diambil kira nilai cagaran,tahap perlindungan kerugian pinjaman adalah ditahap 149%. Di samping itu, pengecualiandaripada pengkelasan sebagai NPL yang diberikansebagai insentif untuk mempercepatkan prosespenyusunan semula pinjaman di bawahJawatankuasa Penyusunan Semula HutangKorporat hanyalah mencakupi 1.2% daripadajumlah pinjaman. Oleh yang demikian,pengecualian daripada pengkelasan sebagai NPLyang tamat tempoh bermula tahun 2001 tidakakan menyebabkan peningkatan NPL yang ketara.Tambahan pula, kebanyakan institusi perbankantelah mengamalkan sikap konservatif denganmenggantung pendapatan faedah daripadapinjaman-pinjaman tersebut serta membuatperuntukan khas secara progresif bagi pinjaman-pinjaman berkenaan.

Dengan pertumbuhan ekonomi yang dijangkalebih sederhana pada tahun 2001, sebarangpeningkatan di dalam NPL boleh diserap olehinstitusi perbankan dan tidak akan menggugatkestabilan sistem perbankan. Ujian tekanandijalankan secara berkala untuk memastikansupaya sebarang masalah yang mungkin timbulatau bakal muncul dapat ditangani dengan segerasupaya kestabilan kewangan dapat dikekalkan danproses pengantaraan terus berfungsi denganberkesan.

0102030

405060708090

100

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

2-<3 bulan 3-<6 bulan 6-<9 bulan

9-<12 bulan 12 bulan dan ke atas

RM b

Tidak termasuk institusi perbankan Islam1

1999 2000

Graf 4.10Sistem Perbankan1: Profil Pinjaman Tertunggak

Dari segi sektor ekonomi, sebahagian besar NPLsistem perbankan masih tertumpu di sektorperkilangan. NPL sektor perkilangan telahmeningkat sebanyak 5.6% pada tahun 2000.Walau bagaimanapun, tahap NPL sektorperkilangan masih terkawal, merangkumi 14.1%daripada jumlah pinjaman kepada sektortersebut. NPL di dalam sektor tersebutkebanyakannya tertumpu kepada perusahaanbersaiz kecil dan sederhana (SME). Oleh yangdemikian, beberapa langkah telah diperkenalkanuntuk membantu para peminjam SME, sepertiProgram Usahawan untuk SME, TabungPemulihan untuk Industri Kecil dan Sederhanadan Tabung Projek Usahawan Bumiputera (lihatLangkah-langkah Monetari di dalam Bab 2).Syarikat Jaminan Kredit juga telah distruktursemula untuk membolehkannya memainkanperanan yang lebih berkesan di dalammenyokong dan membangunkan sektor SME.

NPL sektor pembinaan telah menurun sebanyakRM101.9 juta dan merangkumi 15% daripadajumlah NPL sektor perbankan atau 22.8%daripada jumlah pinjaman kepada sektor

tersebut. Sungguhpun nisbah NPL sektorpembinaan telah meningkat ke paras 22.8%pada akhir bulan Disember 2000 daripada21.4% pada akhir bulan Disember 1999,peningkatan ini sebahagian besarnya adalahdisebabkan oleh penguncupan jumlah pinjamankepada sektor ini. Pada akhir bulan Disember2000, jumlah pinjaman kepada sektorpembinaan telah menurun sebanyak 7.2%berbanding dengan penurunan NPL di dalamsektor tersebut sebanyak 1.3%. Dengan sektorpembinaan secara keseluruhannya dijangkaakan mencatat pertumbuhan positif pada tahun2001, NPL di sektor ini dijangka akanbertambah baik.

Ekoran pertumbuhan kukuh di dalam sektor hartakediaman, pinjaman bagi pembelian hartakediaman telah meningkat sebanyak 17.7% padatahun 2000. Walau bagaimanapun, NPL di sektorini hanya meningkat sebanyak 14% daripadaRM4.4 bilion kepada RM5.1 bilion pada akhirbulan Disember 2000. Hasilnya, nisbah NPL sektorini kekal rendah pada tahap 7.1%.

Jadual 4.9Sistem Perbankan1: Pinjaman Tidak Berbayar mengikut Sektor

Pertanian, kegiatan memburu, perhutanan dan perikanan 690.6 702.5 1.7 7.8 6.4Perlombongan dan kuari 230.5 210.3 –8.8 16.2 14.7Perkilangan 8,273.0 8,733.0 5.6 13.8 14.1 Elektrik, gas dan air 102.1 252.9 147.8 1.4 3.3 Perdagangan borong dan runcit, restoran dan hotel 4,272.7 4,678.5 9.5 12.3 13.1

Perdagangan borong 1,960.1 2,007.6 2.4 10.7 10.3 Perdagangan runcit 1,276.1 1,300.5 1.9 12.0 11.9 Restoran dan hotel 1,036.5 1,370.4 32.2 17.4 26.4

Sektor harta benda yang luas 18,949.7 20,666.5 9.1 13.5 14.0Pembinaan 8,027.0 7,925.1 –1.3 21.4 22.8 Pembelian harta kediaman 4,436.1 5,055.3 14.0 7.3 7.1 Pembelian harta bukan kediaman 3,447.5 4,132.4 19.9 12.6 15.5 Harta tanah 3,039.2 3,553.7 16.9 20.3 24.0

Pengangkutan, penyimpanan dan perhubungan 2,082.0 1,917.6 –7.9 15.0 16.8 Perkhidmatan kewangan, insurans dan perniagaan 4,192.7 3,029.6 –27.7 13.5 9.6 Kredit penggunaan 6,508.0 6,260.7 –3.8 12.5 10.4

Kegunaan persendirian 1,619.2 1,885.2 16.4 12.5 14.6 Kad kredit 275.2 377.8 37.3 5.1 5.1Pembelian barangan pengguna 189.5 80.3 -57.6 20.8 10.1 Pembelian kenderaan pengangkutan 2 4,424.1 3,917.4 –11.5 13.4 10.0

Pembelian sekuriti 4,746.0 4,580.6 –3.5 19.1 18.8 Perkhidmatan sosial, masyarakat dan persendirian 751.0 754.5 0.5 10.8 12.4 Lain-lain 832.8 928.9 11.5 9.3 8.2

Jumlah 51,631.1 52,715.7 2.1

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Termasuk kenderaan perdagangan.

Pada akhir tahun

Sebagai peratus daripadajumlah pinjaman kepada

sektor ini

1999 2000

Perubahan

RM juta

Pinjaman tidakberbayar mengikut

sektor

1999/2000 1999 2000

%

Sektor Kewangan

Di sebalik prestasi pasaran saham yang kurangmemberangsangkan pada tahun 2000, NPL kasarbagi pembelian sekuriti telah mengalamipenurunan sebanyak 3.5%. Nisbah NPL bagipinjaman untuk pembelian sekuriti telah menurundaripada 19.1% pada akhir bulan Disember 1999kepada 18.8% daripada jumlah pinjaman untukpembelian sekuriti pada akhir bulan Disember2000. Peningkatan kualiti aset bagi sektor inimungkin berpunca daripada pegangan sekuritisebagai pelaburan jangka panjang dan bukannyabertujuan untuk pelaburan spekulatif jangkapendek.

Risiko pendedahan kepada negara asing olehinstitusi perbankan masih kecil dan terkawal, iaitusebanyak RM36 bilion atau hanya 5.6% daripadajumlah aset sistem perbankan. Daripada jumlahpendedahan ini, pinjaman tidak dijamin kerajaan,yang disalurkan oleh cawangan luar negara dansubsidiari institusi perbankan domestik berjumlahRM16.9 bilion atau lebih kurang 50% daripadajumlah pendedahan. Di samping itu, pendedahanluar kunci kira-kira institusi perbankan dalambentuk komitmen yang diberikan dan derivatif,hanyalah sebanyak RM13 bilion. Aset-aset inikebanyakannya terdiri daripada surat kredit(RM6.9 bilion) yang terbit daripada transaksiperdagangan dengan Singapura, Amerika Syarikat,Jepun, Hong Kong, Taiwan, United Kingdom danKesatuan Eropah.

Pengurusan Mudah TunaiMudah tunai di dalam sistem perbankan kekalpada tahap selesa di sepanjang tahun 2000,yang sebahagian besarnya disokong olehprestasi eksport yang kukuh yang menyumbang

kepada lebihan dagangan yang tinggi. Oleh itu,BNM seringkali campur tangan di pasaranantara bank, bagi memastikan kadar faedahberada di paras yang merangsang persekitaranekonomi domestik. Jumlah campur tangan BNMdalam bentuk pinjaman antara bank danterbitan Bil Bank Negara meningkat daripadaRM46.1 bilion pada akhir Disember 1999 kepadaRM50.2 bilion pada akhir Disember 2000. Hasildaripada pengurusan mudah tunai yang aktif,kadar faedah kekal stabil di sepanjang tahun,menyaksikan purata berwajaran kadar faedah 3bulan antara bank turun naik dalam julat yangkecil sebanyak 14 mata asas, sebelummengakhiri tahun pada tahap 3.21% setahun.Purata Kadar Pinjaman Asas bagi bank-bankperdagangan dan syarikat-syarikat kewanganjuga masing-masing kekal pada tahap 6.78%setahun dan 7.95% setahun.

Rangka Kerja Mudah Tunai baru yang berkuatkuasa 1 Januari 2001 menggalak dan memupukamalan terbaik di dalam pengurusan mudahtunai. Rangka Kerja baru tersebut memberipengiktirafan kepada kemampuan dan kelemahansesebuah institusi di dalam menguruskan mudahtunai. Di sepanjang tahun 2000, sistem perbankankeseluruhannya menjangkakan mudah tunai yangmencukupi untuk memenuhi permintaanpengeluaran luar jangka bagi tempoh sehinggasebulan. Sehingga 31 Disember 2000, institusiperbankan mempunyai lebihan mudah tunaikumulatif sebanyak RM8.6 bilion untukmemenuhi permintaan mudah tunai bagi tempohseminggu dan lebihan sebanyak RM28.1 bilion

0

5,000

10,000

15,000

3.1

3.15

3.2

3.25

3.3

Campurtangan BNM (Perubahan Kumulatif daripada31 Disember 1999)

Purata berwajaran kadar faedah 3 bulan antara bank(skala kanan)

RM ju

ta

% s

etah

un

J F M A M J J O S O N D

0

5

10

15

20

25

�

� �

�

�

Jum

lah

inst

itusi

Sebagai % daripada jumlah deposit<-5% -5-0% 0-5% 5-15% >15%

13

6 6

18

23

Bank Perdagangan Bank-bank Islam

Syarikat Kewangan Semua Sebelum Penimbal

Bank Saudagar

�

Graf 4.12Sistem Perbankan: Profil UnjuranLebihan/Kurangan Mudah Tunai Bagi TempohSatu Bulan Kehadapan pada 31 Disember 2000

Graf 4.11Mudah Tunai Sistem Perbankan pada tahun 2000

lagi untuk memenuhi permintaan bagi tempohsebulan. Sistem perbankan secara keseluruhannyamempunyai kapasiti yang mencukupi untukmenyerap kejutan yang timbul akibat penurunanjumlah deposit sehingga 12% dan 15% daripadajumlah deposit masing-masing bagi tempohseminggu dan sebulan.

Risiko Kadar FaedahMemandangkan jenis aktiviti perbankan sertakekurangan instrumen melindung nilai jangkapanjang di pasaran, pendedahan kadar faedahinstitusi perbankan terus menyaksikankedudukan jurang negatif untuk tempohkematangan jangka pendek tidak melebihi satutahun, menandakan kedudukan tanggunganmelebihi aset. Sebaliknya, tempoh jangkasederhana dan panjang melebihi satu tahunmempamerkan kedudukan jurang positif.

Kedudukan jurang negatif untuk tempohkematangan pendek timbul ekoran daripadaketidaksepadanan kematangan dalam aset danprofil pendanaan institusi perbankan.Lazimnya, sebahagian besar portfolio asetinstitusi perbankan terdiri daripada pinjaman,di mana tempoh kematangannya adalahmelebihi satu tahun, dan kebanyakannyadibiayai oleh deposit jangka pendek yangtidak melebihi enam bulan. Kedudukan jurangpositif dalam tempoh kematangan sederhanadan panjang adalah hasil daripada pegangansekuriti hutang untuk tujuan pelaburan sertakeperluan mudah tunai. Kedudukan jurangnegatif dalam tempoh kematangan pendekboleh menyebabkan kerugian sekiranya kadarfaedah meningkat.

Walaupun penumpuan diberikan terhadap usahamemperluaskan dasar pendanaan institusiperbankan terutamanya bagi jangka sederhanadan panjang, pasaran instrumen jangka panjangsecara relatifnya adalah tidak membangun darisegi kecairan dan kematangan. Selain daripadapembiayaan dari Cagamas, kekurangan instrumenpendanaan bagi jangka panjang telahmenghalang keupayaan institusi perbankan untukmelindung nilai kedudukan mereka.

Di dalam menaksirkan anggaran kerugiandaripada pergerakan kadar faedah bagi pelbagaitarikh matang, konsep durasi boleh digunakan.Khususnya, kedudukan bersih berwajaran durasimengukur bakal kerugian yang dianggarkandalam nilai ekonomi tentang kedudukan institusiperbankan, di dalam dan di luar kunci kira-kira,akibat pergerakan satu mata peratusan dalamkadar faedah. Daripada profil kematangan,sumber utama risiko kadar faedah bolehdijangkakan dalam tempoh kematangan 3sehingga 10 tahun, yang mana ia menunjukkankedudukan bersih berwajaran durasi tertinggisebanyak RM2.7 bilion, mewakili 43% daripadaanggaran jumlah kedudukan bersih berwajarandurasi sistem perbankan. Bank perdaganganmempunyai pendedahan sebanyak RM1.5 bilion,diikuti dengan RM1.1 bilion bagi syarikatkewangan dan RM0.2 bilion bagi bank saudagar.Pendedahan tinggi syarikat kewangan adalahekoran daripada pembiayaan sewa-beli jangkasederhana berkadar faedah tetap berjumlahRM36.5 bilion, mewakili 43% daripada jumlahportfolio pinjaman. Sementara itu, pendedahanbank perdagangan dan bank saudagar dalamtempoh kematangan 3-10 tahun adalah keranapegangan sekuriti hutang berkadar tetapberjumlah RM15.1 bilion atau 25% daripadajumlah pegangan sekuriti tersebut. Dari segi mata

≤1bln

>1-3bln

>3-6bln

>6-12bln

>1-2thn

>2-3thn

>3-5thn

>5-10thn

>10-15thn

>15thn

Ketidaksepadanan (RM bilion)

Lingkungan Tempoh

Bank perdaganganSyarikat kewanganBank saudagarSistem perbankan

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

Graf 4.13Sistem Perbankan1: Ketidaksepadanan KedudukanKadar Faedah Bersih pada 31 Disember 2000

Jadual 4.10Sistem Perbankan1: Kesan Kenaikan KadarFaedah Sebanyak 1% ke atas Keuntungan dan Kunci Kira-kira

Bank perdagangan1 –4,250.8 –10.3 –0.9Syarikat kewangan –1,787.6 –20.1 –1.6Bank saudagar –248.6 –5.6 –0.7

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Kedudukan bersih berwajaran durasi

Modal asas(%)

RM juta Saiz kuncikira-kira (%)

Sebagai peratusan daripada

Sektor Kewangan

perdagangan, 1.6% untuk syarikat kewangandan 0.7% untuk bank saudagar.

Risiko EkuitiPelaburan sistem perbankan di dalam sahamtersenarai meningkat sebanyak RM883 jutaataupun 130.4% pada tahun 2000 kepada RM1.6bilion pada akhir bulan Disember 2000. Selaindaripada pelaburan ekuiti menerusi pembelianterus di pasaran (34%), sebahagian besardaripada pegangan saham ini adalah hasildaripada penukaran pinjaman dan penjelasanhutang (62%). Akibatnya, 86.5% (+RM763 juta)daripada peningkatan tersebut adalah disebabkanoleh penukaran pinjaman yang sebahagianbesarnya telah dilaksanakan semasa separuhpertama tahun 2000. Pegangan ekuiti hasildaripada aktiviti menaja jamin pula sebaliknyamenurun dengan mendadak daripada 20% padaakhir tahun 1999 kepada 4% daripada jumlahpegangan saham tersenarai, disebabkanpelupusan sebahagian besar daripada pegangansaham di sepanjang tahun 2000. Indeks KompositKuala Lumpur (KLCI) yang menunjukkan aliranmenaik bagi dua bulan pertama tahun 2000,(KLCI memuncak pada 1,013 mata pada bulanFebruari 2000) dan seterusnya berlegar di parasmelebihi 800, menyebabkan pegangan ekuitimelalui pembelian terus dari pasaran meningkatsecara mendadak sebanyak 49% pada separuhtahun pertama. Namun demikian, tekanan kebawah yang dialami KLCI pada separuh keduatahun 2000 telah menyederhanakan kadarpertumbuhan ini kepada 25.6% bagi keseluruhantahun 2000. Walaupun jumlah pelaburan ekuititelah meningkat dengan nyata pada tahun 2000,pegangan ekuiti oleh sistem perbankan adalahmasih kecil, merangkumi hanya 0.2% daripadajumlah aset sistem perbankan. Begitu jugadengan pegangan saham yang tidak tersenaraiyang mana walaupun telah meningkat sebanyak333% pada tahun 2000, jumlah pegangantersebut iaitu sebanyak RM905 juta adalah terlalukecil iaitu hanya 0.1% daripada jumlah asetsistem perbankan.

Dari segi jenis institusi, pegangan sahamtersenarai oleh bank perdagangan mencatatkankadar pertumbuhan yang tertinggi sebanyak223% (+RM578 juta) manakala pegangan olehsyarikat kewangan dan bank saudagar masing-masing meningkat sebanyak 140% dan 25%.Bank saudagar mempunyai pendedahan yangtertinggi dengan pegangan saham tersenarai di

Graf 4.14Sistem Perbankan1: Komposisi Pelaburan Ekuiti

wang, hampir kesemua pendedahan melibatkankedudukan ringgit, manakala pendedahan dalammata wang asing adalah kecil.

Selain daripada risiko kredit, risiko kadarfaedah merupakan punca utama risiko, yangboleh mendatangkan kesan buruk padakeuntungan dan kunci kira-kira institusiperbankan. Ketahanan institusi perbankandaripada pergerakan kadar faedah bolehdiukur daripada anggaran saiz kedudukanbersih berwajaran durasi kepada modal asasdan jumlah aset. Dalam sektor perbankan,syarikat kewangan secara berkumpulanmempunyai pendedahan terbesar kepadarisiko kadar faedah, memandangkan jenisperniagaan syarikat kewangan tersebut.Kenaikan satu mata peratusan bolehmengurangkan modal asas syarikat kewangansebanyak 20.1%. Pendedahan ini adalah lebihtinggi dari yang dicatatkan pada akhir tahun1999 iaitu sebanyak 12.9%, akibat daripadapertumbuhan dua digit (23.9%) dalampembiayaan sewa-beli. Selaras denganperkembangan pinjaman belum jelas, kesanketidaksepadanan kadar faedah ke atasmodal asas bank perdagangan dan banksaudagar juga meningkat masing-masingkepada 10.3% dan 5.6% pada akhir 2000.Dari segi sensitiviti kunci kira-kira terhadappergerakan kadar faedah, peralihan satu mataperatusan kadar faedah akan menukar nilaikunci kira-kira sebanyak 0.9% untuk bank

Sahamtersenarai

76%

Saham tidaktersenarai

24%

Belian Pasaran61%

Taja Jamin20%

Penjelasan Hutang2%

PenukaranPinjaman

17%

Sahamtersenarai

63%

Saham tidaktersenarai

37%

Belian Pasaran34%

Taja Jamin4%

Penjelasan Hutang6%

Penukaran Pinjaman56%

Tidak termasuk institusi perbankan Islam1

31 Disember 1999

31 Disember 2000

tahap 6.9% daripada modal asas, manakalapendedahan ekuiti oleh bank perdagangan dansyarikat kewangan adalah masing-masing ditahap 1.9% dan 4.6% daripada modal asasmereka. Walaupun aktiviti menaja jamin banksaudagar telah berkurangan pada tahun 2000,pendedahan ekuiti bank saudagar meningkatsedikit berikutan pegangan ekuiti daripadapenukaran pinjaman yang bertambah. Peganganekuiti melalui aktiviti menaja jamin telah merosotdaripada 56% daripada jumlah pelaburan ekuitiindustri bank saudagar pada akhir tahun 1999kepada 21% pada akhir tahun 2000. Di peringkatindividu, empat buah institusi mempunyaipendedahan ekuiti yang melebihi 20% daripadamodal asas masing-masing.

Mencerminkan pasaran saham yang meruapsedikit, anggaran potensi penurunan nilai ekuiti

berdasarkan turun naik KLCI bagi tempoh 10 haripada tahun 2000 hanyalah 10%. Berdasarkanturun naik ini, potensi kerugian sistem perbankandisebabkan kejatuhan KLCI hanyalah sebanyak0.3% daripada jumlah modal asas walaupunterdapat peningkatan yang ketara di dalamjumlah pelaburan ekuiti oleh sistem perbankan.Bank saudagar mencatat risiko ekuiti yangtertinggi iaitu sebanyak 0.7% berdasarkan saizmodal asas mereka yang kecil. Namun demikian,peratusan ini adalah jauh lebih rendah daripadatahap 1.2% yang dicatatkan pada tahun 1999.Pada masa yang sama, risiko ekuiti bankperdagangan dan syarikat kewangan pulamasing-masing meningkat sebanyak 10 mataasas kepada 0.2% dan 0.5% untuk tahun 2000.

Memandangkan jumlah pelaburan ekuiti olehinstitusi perbankan adalah kecil dan tertaklukkepada had-had berhemat yang ditetapkan olehBNM, pergerakan di dalam harga ekuiti dijangkatidak akan mengurangkan nilai pegangan ekuitisistem perbankan dengan ketara sehingga bolehmenjejaskan kedudukan modal sistem perbankan.

Risiko Mata Wang AsingSistem perbankan mencatatkan penurunan didalam kedudukan tidak dilindung tukaran matawang asing bersih, dengan kedudukan lebihanbelian secara keseluruhannya di sepanjang tahun.Kedudukan mata wang asing tidak dilindungbersih menurun sebanyak RM1.2 bilion (-40%)kepada RM1.8 bilion pada akhir tahun 2000.

Jumlah pegangan aset mata wang asing olehinstitusi perbankan mencatat pertumbuhan yangkukuh sebanyak 17.7%, untuk mengambilmanfaat daripada kadar faedah dolar AmerikaSyarikat yang lebih tinggi, manakala tanggungan

0

5

10

15

20

25

0-2 2-4 4-8 8-13 13-20 >20Ekuiti sebagai % Modal Asas

Bila

ngan

Inst

itusi

Per

bank

an

Bank Perdagangan Syarikat Kewangan

Bank Saudagar

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Graf 4.15Sistem Perbankan1: Taburan mengikut Ekuitisebagai Peratusan daripada Modal Asas pada 31 Disember 2000

Jadual 4.11Sistem Perbankan1: Pendedahan kepada Ekuiti

Bank perdagangan 259.1 836.9 0.6 1.9 0.1 0.2

Syarikat kewangan 174.0 417.3 2.1 4.6 0.4 0.5

Bank saudagar 244.1 305.8 6.1 6.9 1.2 0.7

Sistem perbankan1 677.2 1,560.0 1.2 2.8 0.2 0.3

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.2 Merujuk kepada pelaburan dalam saham tersenarai sahaja.

Kedudukan ekuiti2

(RM juta)Potensi kerugian

ekuiti2 /Modal asas (%)

1999 2000 1999 2000 1999 2000

Ekuiti2 /Modal asas (%)

Sektor Kewangan

mata wang asing kekal stabil. Kedudukan inimenghasilkan pertumbuhan aset mata wangasing bersih sebanyak RM5.8 bilion kepadaRM10.5 bilion pada akhir tahun 2000. Walaubagaimanapun, pertumbuhan di dalam aset matawang asing bersih diimbangi oleh penurunan didalam urus niaga kontrak hadapan. Di sepanjangtahun 2000, institusi-institusi perbankanmerupakan penjual bersih bagi kontrak hadapanmata wang asing. Bermula dengan kedudukanlebihan jualan sebanyak RM0.8 bilion pada akhirtahun 1999, kedudukan lebihan jualan bersihinstitusi perbankan telah meningkat secaraberterusan kepada RM8.2 bilion. Peningkatan didalam permintaan kontrak hadapan mata wangasing sebahagian besarnya didorong olehpengimport yang mengambil kesempatandaripada perbezaan di antara kadar faedah DolarAmerika dan Ringgit, dengan membeli kontrakhadapan bagi obligasi mata wang asing danmemanfaatkan diskaun ke atas kontrak hadapan.Pada masa yang sama, institusi perbankanmempertingkatkan deposit mata wang asingantara bank, sebanyak RM7.5 bilion kepadaRM22 bilion pada akhir tahun 2000, sebahagianbesarnya bagi tempoh matang kurang daripada 3bulan. Tahap peningkatan tersebut adalah lebihketara pada separuh tahun kedua berikutanpelebaran di dalam julat perbezaan di antara

kadar faedah Dolar Amerika dan Ringgit akibatpeningkatan kadar faedah bank pusat Amerikasebanyak 3 kali pada tahun 2000 (Februari, Macdan Mei), berjumlah 100 mata asas kepada6.50% setahun.

Walau bagaimanapun, kadar pendedahan bersihterhadap risiko mata wang asing bagi institusiperbankan adalah terkawal. Pada akhir tahun2000, kedudukan mata wang asing tidakdilindung bersih bagi bank perdagangan dan banksaudagar, sebagai peratusan modal asas, masing-masing berada pada paras 4.2% dan 0.4%,berbanding dengan 6.8% dan 2.3% pada akhirtahun 1999. Sebanyak sebelas buah institusiperbankan daripada 43 buah bank perdagangandan bank saudagar mempunyai nisbah kedudukantidak dilindung bersih kepada modal asas melebihi5%, yang mana lima daripadanya mencatatpendedahan bersih melebihi 10%. Kadarpendedahan mata wang asing yang tinggi dikalangan bank milik asing kebanyakannyaberpunca daripada urus niaga dengan bank indukmasing-masing di luar negara.

Dari segi pendedahan kepada mata wang asing,institusi perbankan sebahagian besarnya terdedah

0

2

4

6

8

10

12

14

Bank Perdagangan

<-10 -10 — <-2 -2 — <2 2 — <5 5 — <10 ≥10

Bila

ngan

Inst

itusi

Kedudukan Mata Wang Asing Tidak Dilindung Bersih/Modal Asas (%)

Bank Saudagar

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Graf 4.17Sistem Perbankan1: Taburan Kedudukan MataWang Asing Tidak Dilindung Bersih pada 31Disember 2000

-10

-5

0

5

10

15

3

3.5

4

4.5

5

5.5

6

6.5RM bilion

2000

Kedudukan mata wang asing tidak dilindung bersih

Purata KLIBOR 3 bulan (skala kanan)Belian swap tukaran mata wang asing bersih

Kadar bil perbendaharaan Amerika Syarikatdi pasaran sekunder (skala kanan)Aset mata wang asing bersih (campur belian nilaispot dan esok)Belian hadapan tukaran mata wang asing bersih

% setahun

J F M A M J J O S O N D

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam

Graf 4.16Sistem Perbankan1: Pendedahan Mata WangAsing

Jadual 4.12Ketidaksepadanan Mata Wang Asing pada 31 Disember 2000 (RM juta)

<1minggu 1minggu 1-<3 3-<6 6-<1 ≥ 1tahun-<1 bulan bulan bulan tahun

Kedudukan ketidak-sepadanan –3,644.6 –775.9 2,110.3 869.1 –888.1 1,867

pengembangan yang berterusan dalampembiayaan gadai janji.

Dari segi jenis institusi, nisbah aset berwajaranrisiko bagi syarikat kewangan dan bank saudagarpada tahun 2000 menunjukkan peningkatanyang ketara, masing-masing daripada 10.8%pada akhir Disember 1999 kepada 11.6% padaakhir Disember 2000 dan daripada 14.5% kepada16.6%. Secara keseluruhannya, sistem perbankanmenunjukkan penurunan dalam nisbah asetberwajaran risiko bagi tempoh Septembersehingga Disember 2000 disebabkan olehkerugian yang dialami oleh beberapa institusiperbankan. Kerugian tersebut memberi kesanserta-merta ke atas kedudukan modal institusiberkenaan, manakala keuntungan yang dicatatoleh institusi perbankan lain hanya bolehdimasukkan sebagai sebahagian daripada modal,setelah diaudit dan diluluskan oleh BNM.Sekiranya keuntungan interim tersebut diambilkira, nisbah modal berwajaran risiko akanmeningkat daripada 12.3% kepada 13.2%.

kepada Dolar Amerika dan Dolar Singapura,mencerminkan penyelesaian urus niagaperdagangan yang besar di dalam kedua-duamata wang tersebut. Profil kecairan bagi matawang asing pula menonjolkan kecenderungankepada kedudukan perbezaan negatif bagitempoh kematangan kurang daripada sebulan,yang ditampung oleh aset dengan kematanganbagi tempoh satu hingga enam bulan. Dengankecenderungan kepada dasar monetari yang lebihlonggar di Amerika Syarikat dan beberapa negaralain, julat di antara kadar faedah domestik danluar negara dijangka akan mengecil, manakalakecenderungan terhadap kedudukan perbezaannegatif jangka pendek akan menyederhana.

Kekukuhan ModalPrestasi keuntungan dan keadaan ekonomidomestik yang semakin bertambah baik terusmengukuhkan lagi kedudukan modal sistemperbankan dengan nisbah aset berwajaran risikokekal berada pada paras melebihi 12% disepanjang tahun berbanding tahap keperluanminimum 8%. Nisbah modal utama turut kukuhdi sepanjang tahun, tidak pernah jatuh di bawahparas 10.5% dan jauh melebihi nisbah minimumantarabangsa, iaitu 4%.

Jumlah modal kumpulan-1 sistem perbankanmeningkat sebanyak RM3.9 bilion (8.8%)kepada RM48.9 bilion pada akhir tahun 2000.Peningkatan ini adalah disebabkan oleh tahapkeuntungan lebih tinggi yang dicatat olehsistem perbankan. Walaupun terdapatpembayaran balik suntikan modal Danamodalsebanyak RM810 juta oleh 3 buah institusiperbankan, jumlah modal kumpulan-2 hanyaberkurangan sedikit sahaja sebanyak RM53.1juta kerana ianya diimbangi oleh peningkatanperuntukan am sebanyak RM0.8 bilion padatahun 2000. Secara keseluruhannya, jumlahmodal asas meningkat sebanyak 3.2% atauRM1.8 bilion kepada RM56.2 bilion.

Berikutan pertumbuhan pinjaman yang lebihkukuh pada tahun 2000, jumlah aset berwajaranrisiko bagi sistem perbankan meningkat sebanyak4.2% atau RM18.5 bilion kepada RM457 bilionpada akhir tahun 2000. Pengembangan asetberwajaran risiko ini sebahagian besarnyaberpunca daripada aset dalam kategoriberwajaran risiko 100% dan 50% yang masing-masing meningkat sebanyak RM13.9 bilion atau3.6% dan RM11.0 bilion atau 16.3%, ekoran

Jadual 4.13Sistem Perbankan1: Komponen Modal

Modal kumpulan-1 44,954.8 48,889.0 3,934.1 8.8Modal kumpulan-2 14,980.8 14,927.7 –53.1 –0.4

Jumlah modal 59,935.6 63,816.7 3,881.1 6.5

Selepas menolak:Pelaburan di dalamanak-anak syarikatdan peganganmodal institusiperbankan lain 5,521.0 7,647.2 2,126.2 38.5

Modal asas 54,414.6 56,169.5 1,754.9 3.2

Aset berisiko:0% 121,707.4 118,145.9 –3,561.5 –2.910% 21,754.8 17,591.7 –4,163.0 –19.120% 103,923.0 101,363.3 –2,559.8 –2.550% 67,848.2 78,878.9 11,030.7 16.3100% 381,651.6 395,552.7 13,901.1 3.6

Jumlah asetberwajaran risiko 438,535.8 457,024.0 18,488.2 4.2

Nisbah modalberwajaran risiko (%)

Sistem perbankan1 12.4 12.3 –0.1Bank perdagangan 12.6 12.1 –0.5Syarikat kewangan 10.8 11.6 0.8Bank saudagar 14.5 16.6 2.1

1 Tidak termasuk institusi perbankan Islam.

Pada akhir tahun

RM juta %RM juta

1999

Perubahantahunan2000

Sektor Kewangan

tujuh syarikat diskaun. Apabila prosespenggabungan institusi-institusi perbankandalam negeri disempurnakan kelak, bilanganpeserta dijangkakan akan berkurangan kepada35, terdiri daripada dua bank Islam dan 33institusi perbankan SPI (13 bank perdagangan,lapan syarikat kewangan, lima bank saudagardan tujuh syarikat diskaun).

Pada tahun 2000 dan awal tahun 2001, BNMtelah mengambil langkah-langkah bersepaduuntuk memastikan perbankan Islam bukansahaja dapat memainkan peranan yang lebihpenting di dalam pembangunan sistemkewangan di Malaysia, malahanpembangunannya akan memastikan keperluanpelanggan di Malaysia dan di rantau inidipenuhi. Satu pencapaian besar dalam halatuju perkembangan perbankan Islam untukmasa hadapan ialah pelancaran pelan induksektor kewangan pada bulan Mac 2001, yangturut memaparkan pelan induk 10 tahunperbankan Islam dan takaful. Objektifkeseluruhan pelan induk perbankan Islam dantakaful adalah untuk mewujudkan satu sistemkewangan Islam yang cekap, progresif danlengkap selain daripada mempromosi Malaysiasebagai pusat perbankan dan kewangan Islam dirantau ini. Sehubungan ini, langkah-langkahakan ditumpukan untuk membina keupayaaninstitusi perbankan Islam (terdiri daripada bank-bank Islam dan institusi perbankan SPI) agardapat bersaing secara berkesan untukmenguasai sekurang-kurangnya 20% daripadabahagian pasaran perbankan menjelang tahun2010. Selain daripada itu, langkah-langkahkhusus akan diambil untuk membangunkaninfrastruktur kewangan dan rangka kerjapengawalseliaan bagi menyokongperkembangan industri perbankan Islam.Infrastruktur kewangan yang lengkap denganrangka kerja Syariah dan perundangan yangberkesan akan meletakkan Malaysia dalamkedudukan terbaik untuk menerajui perbankandan kewangan Islam di rantau Asia Timur.Sebuah jabatan khusus, iaitu Jabatan PerbankanIslam dan Takaful telah ditubuhkan di BNM danjabatan ini dipertanggungjawabkan untukmerumus strategi-strategi dan dasar-dasarperbankan Islam selain daripada mengawalseliaaktiviti-aktiviti perbankan Islam. Jabatanberkenaan juga dipertanggungjawabkan untukmelaksanakan saranan-saranan yangterkandung dalam pelan induk perbankan Islamdan takaful.

Penurunan nisbah aset berwajaran risikodaripada 12.8% pada akhir November 2000kepada 12.3% pada akhir Disember 2000 adalahjuga disebabkan oleh penyempurnaan cadanganpenggabungan beberapa institusi perbankan.Penggabungan tersebut telah mengakibatkanpenguncupan modal asas sistem perbankan padabulan Disember 2000 disebabkan modal asasinstitusi-institusi yang diambil alih telahterkeluar daripada pengiraan, sedangkan asetberwajaran risiko institusi-institusi tersebutdiagregatkan bersama dengan bank indukmasing-masing. Penggabungan ini juga telahmengakibatkan peningkatan yang ketara dalampelaburan dalam anak syarikat sebanyak RM2.13bilion atau 38.5% pada tahun 2000 kepadaRM7.65 bilion. Peningkatan ini mengimbangisebahagian daripada kenaikan jumlah modalkumpulan-1 yang meningkat sebanyak 8.8%pada tahun 2000.

Selaras dengan matlamat keseluruhan untukmengukuhkan daya tahan institusi perbankandan memperbaiki tahap pemodalan sistemperbankan, jumlah minimum wang modal yangtidak terjejas oleh kerugian bagi institusiperbankan domestik (terdiri daripada bankperdagangan, syarikat kewangan dan banksaudagar) telah dinaikkan kepada RM2 bilion.Bagi institusi perbankan milik asing pula,keperluan wang modal minimum telah dinaikkankepada RM300 juta. Kesemua institusi perbankandiberi tempoh sehingga 31 Disember 2001 untukmematuhi keperluan modal baru tersebut.

Perbankan Islam

Sektor perbankan Islam mencatatkan prestasiyang kukuh sejajar dengan pertumbuhanekonomi negara yang semakin pesat. Bahagianpasaran perbankan Islam berbanding sistemperbankan dari segi aset meningkat daripada5.5% pada tahun 1999 kepada 6.9% padatahun 2000, manakala deposit danpembiayaan perbankan Islam masing-masingmencatatkan bahagian pasaran sebanyak7.4% dan 5.3%. Pada akhir Disember 2000,terdapat 49 peserta dalam sistem perbankanIslam, terdiri daripada dua bank Islam dan 47institusi perbankan konvensional yangmenyertai Skim Perbankan Islam (institusiperbankan SPI). Institusi perbankan Islam SPIterdiri daripada 21 bank perdagangan, 14syarikat kewangan, lima bank saudagar dan

Rencana IV

Penyeliaan Perbankan

PengenalanPenyeliaan perbankan memainkan peranan yang sangat penting dalam melindungikeutuhan dan kestabilan sistem kewangan.Matlamat utama penyeliaan perbankan adalahuntuk menggalakkan sistem kewangan yangkukuh dan stabil, berdaya saing dan mampubertahan daripada kejutan dalaman dan luaran.Alaf baru membawa pelbagai cabaran kepadapenyelia perbankan. Berikutan perkembanganpesat inovasi kewangan dan teknologi, fungsi-fungsi asas perbankan, saluranpembayaran dan penghantaran dan juga risiko-risiko yang berkaitan telah mengalamiperubahan yang ketara.

Penyatuan industri perbankan di Malaysia telahmewujudkan konglomerat kewangan yang lebihbesar yang juga akan meningkatkan bidang,skop dan kompleksiti operasi perbankan.Integrasi pasaran dan peningkatan globalisasiakan menjadikan sempadan pasaran semakinkurang nyata dan seterusnya menjadikanekonomi lebih terbuka dan meningkatkanpersaingan pasaran. Berikutan daripadaperkembangan landskap ini, penyelia perbankanperlu lebih berinovatif dan berpandangan jauhdalam merangka strategi dan proses penyeliaan.

Penyeliaan Berasaskan RisikoBNM sentiasa meningkatkan teknik-teknikpenyeliaan sejajar dengan perubahan tersebutbagi menilai dengan lebih baik risiko-risikoyang semakin kompleks yang dihadapi olehinstitusi perbankan. Penilaian ke ataskedudukan kewangan sesebuah institusiperbankan pada satu-satu masa adalah tidaklagi mencukupi memandangkan kedudukankewangan institusi perbankan berubah darimasa ke semasa dalam jangkamasa yangsingkat. Ini dapat diselesaikan denganmemastikan kewujudan kawalan-kawalan yangbersesuaian supaya risiko-risiko ini dapatdiuruskan secara berkesan.

Konsep ini terdapat dalam pendekatanberasaskan risiko yang mengutamakankeperluan untuk menilai kecukupan sistem dankawalan pengurusan risiko, di sampingmengenal pasti kelemahan-kelemahan yangboleh memberi kesan ke atas prestasi kewangan

dan juga keutuhan institusi kewangan. Olehyang demikian, sumber penyeliaan ditumpukankepada penilaian cara-cara institusi perbankanmengurus dan mengawal risiko, sertamemastikan sama ada pihak pengurusanmemahami dan memantau risiko secaraberterusan. Untuk membantu institusiperbankan merangka proses pengurusan risiko,garis panduan minimum seperti garis panduanmengenai pengurusan risiko kredit, perbankaninternet dan derivatif telah dikeluarkan.

Pendekatan penyeliaan berasaskan risikomeliputi:-• Pengawasan luar premis (off-site) yang

dinamik untuk mengenal pasti permasalahaninstitusi kewangan di peringkat awal;

• Perancangan efektif yang dikhususkan untukpemeriksaan mengikut saiz dan aktivitiinstitusi kewangan; dan

• Penumpuan sumber penyeliaan ke atas bidangyang boleh mendedahkan institusi kewangankepada risiko yang lebih tinggi.

Pengawasan luar premis bertumpu kepadaanalisis maklumat kewangan, nisbah dan trenyang meliputi kecukupan modal, kualiti aset,pengurusan, prestasi pendapatan dankedudukan kecairan institusi perbankan. Objektifutama penyeliaan berasaskan risiko adalahuntuk mengenal pasti masalah di peringkatawal. Untuk mencapai matlamat ini, BNM telahmewujudkan sistem pengawasan luar premisyang lebih dinamik. Sistem pengawasan inimemberi analisis yang teliti terhadap maklumatkewangan dan bukan kewangan dalammengenal pasti institusi perbankan yangbermasalah di peringkat awal.

Proses pemeriksaan di premis (on-site) jugatelah diselaraskan bagi memberi tumpuan yanglebih kepada penilaian jenis dan tahap sesuaturisiko yang dihadapi oleh institusi perbankan.Pemeriksaan menekankan penilaian risiko kredit,pasaran, kecairan dan operasi. Ini dilaksanakanmelalui penggunaan teknik terkini termasuktanda aras ke atas sistem institusi perbankanberbanding dengan amalan perbankan yangterbaik. Pemeriksaan di premis yangmenggunakan pendekatan berasaskan risikoadalah tidak terhad kepada satu set proseduryang rutin dan tetap. Prosedur yang akandilaksanakan diubahsuai mengikut kesesuaianinstitusi perbankan yang dinilai. Institusiperbankan yang mempamerkan darjah

Sektor Kewangan

risiko yang lebih tinggi akan diawasisecara berterusan dan diperiksa di premisdengan lebih kerap.

Tadbir Urus KorporatPendekatan penyeliaan yang berasaskan risikojuga menyediakan sebuah rangka kerja penilaianyang lebih berkesan ke atas tadbir urus institusikewangan. Dalam menjalankan penilaian,elemen-elemen berikut dikaji:-• Kecukupan pengawasan oleh lembaga

pengarah dan pihak pengurusan;• Kecukupan polisi dan prosedur;• Kecukupan proses dalam mengenal pasti,

mengukur, memantau dan mengawal risiko;dan

• Audit dan sistem kawalan dalaman yangmenyeluruh.

Sebagai salah satu usaha untuk meningkatkantahap tadbir urus institusi perbankan, BNMtelah mengeluarkan Garispanduan mengenaiTugas dan Tanggungjawab Pengarah danPerlantikan Ketua Eksekutif. Objektifgarispanduan ini adalah untuk memastikanwujudnya Lembaga Pengarah yang efektif bagimemikul tanggungjawab sepenuhnya ke ataskeseluruhan pengurusan institusi perbankan.Adalah juga dijangkakan dengan peningkatankecekapan fungsi audit dalaman institusiperbankan, penggantungan yang lebih tinggidapat diletakkan ke atas sistem kawalandalaman bagi mewujudkan operasi, laporankewangan dan pengawalseliaan yang lebihefektif dan juga membantu kepatuhan ke atasundang-undang, peraturan serta polisi danprosedur dalaman. Bagi mencapai tujuan ini,BNM telah mengeluarkan GarispanduanPiawaian Audit Minimum untuk JuruauditDalaman institusi perbankan.

Kesan Keadaan Ekonomi Makro ke atasSistem PerbankanWalaupun dengan pengawalan yang berhemat,ketidakstabilan secara menyeluruh mungkintimbul berpunca daripada perubahan dalamkeadaan ekonomi makro. Ini termasuk keadaanekonomi makro yang kurang baik, pasarankewangan yang tidak stabil dan kejutan luaranseperti krisis kewangan yang berlaku padatahun 1997. Institusi perbankan secara kolektifjuga boleh membuat penilaian yang kurangtepat ke atas prestasi sesetengah sektor yangboleh menyebabkan pendedahan melampauatau pemberian kredit yang berlebihan.

Dengan itu, mekanisme untuk memantautren, tumpuan dan bidang risiko yang barudalam sistem perbankan telah diwujudkansupaya langkah pencegahan/baik pulihberhemat boleh diambil untuk menghalangsebarang kesan negatif ke atas sistemkewangan. Satu mekanisme yang pentingiaitu ujian tekanan ke atas institusiperbankan telahpun diwujudkan olehpenyelia bank dan institusi perbankan sendiri.Ujian ini dilakukan dengan mengambil kiraperubahan-perubahan dalam keadaanekonomi makro, pasaran kewangan danperkembangan luaran untuk menguji dayatahan sistem perbankan. Ujian tekanan iniadalah sangat penting kerana ia dapatmendedahkan magnitud portfolio yangberisiko akibat keadaan ekonomi makro yangsemakin mencabar. Memandangkankecukupan modal institusi perbankanbergantung kepada nilai cagaran portfoliopinjaman, sebarang kemerosotan dalam nilaicagaran akan memberi kesan yang ketaraterhadap keutuhan kewangan institusi-institusi perbankan. Oleh itu, ujian tekananini boleh mendedahkan potensi keadaanmudah terjejas di dalam sistem perbankan.Maklumat yang berpandangan jauh ini adalahberguna dalam penggubalan polisi danperlaksanaan langkah-langkah pencegahanbagi menangani masalah yang mungkintimbul di peringkat institusi dan sistemkewangan sebelum ianya menjadi lebih ketarabagi menjamin kestabilan sistem kewangan.

Cabaran Berterusan yang Dihadapioleh Penyeliaan Perbankan

Perbankan ElektronikWalaupun diakui jenis-jenis risiko asas yangberhubung kait dengan perbankan elektronikbukan sesuatu yang baru, cara kemunculanrisiko-risiko tersebut serta potensi dan kesanyang begitu cepat ke atas bank akan menjadisatu cabaran baru kepada penyelia perbankan.Perubahan pesat dalam inovasi teknologi yangmenyokong pertumbuhan perbankan elektronik,peningkatan penggunaan khidmat pihak ketigadan penggunaan rangkaian terbuka yangmeluas seperti internet, akan juga memerlukanpenyelia perbankan meningkatkan usaha untukmengendalikan proses pengurusan risiko yanglebih teliti dan berterusan. Bagi menghadapicabaran ini, keutamaan perlu diberi kepadapeningkatan latihan teknikal bagi penyelia yang

sedia ada di samping mengambil kepakaran luar,bagi memastikan penyelia sentiasa pekadengan perkembangan pasaran dan teknologiyang kompleks.

Penyeliaan Bersepadu Penyatuan industri perbankan dan kemunculanstruktur kumpulan yang lebih kompleksmemerlukan peningkatan rangka kerja bagipenyeliaan bersepadu. Rangka kerja tersebutharus mengambil kira konglomerat kewangandengan komponen entiti yang mengandungipelbagai keperluan modal dan faktor-faktorrisiko. Penyelia perbankan perlu memastikankedudukan kewangan konglomerat tidakhanya dinilai pada peringkat institusi tetapijuga di peringkat kumpulan. Di samping itu,terdapat keperluan untuk mengimbangi diantara sinergi dan kecekapan kumpulan danmemastikan aktiviti konglomerat kewangantidak menghasilkan risiko sistemik yangketerlaluan. Pra-syarat yang perlu ada dalamrangka kerja penyeliaan bersepadu ialahperkongsian maklumat yang berkesan diantara pelbagai badan kawalselia.

Persetujuan Modal BaruPerlaksanaan Persetujuan Modal Baru yang kinidi peringkat akhir pasti akan menimbulkanpelbagai cabaran. Persetujuan tersebutmemerlukan bank merangka sistem penarafankredit dalaman masing-masing. Sistem inimembolehkan portfolio pinjaman diklasifikasikanmenurut kelas-kelas risiko berdasarkan gred yangtelah ditentukan dan klasifikasi ini digunakanuntuk tujuan pembahagian modal, penentuannilai harga pinjaman serta penentuan rizabhutang lapuk. Penyelia perbankan mempunyaidua tugas, iaitu memastikan institusi perbankanmerangka sistem penarafan dalaman masing-masing serta melengkapkan diri agar dapatmenilai kecukupan dan kecekapan sistemtersebut. Ini merupakan proses yang berterusandan kebanyakan institusi perbankan kini sedangdalam proses merangka sistem penarafan ini.

Inisiatif dan Kerjasama Antara SempadanRundingan dan kerjasama yang lebih kerap diantara penyelia pelbagai badan kawalselia danrakan setara di peringkat antarabangsa perludiwujudkan, terutamanya dalam bidang yangmelibatkan isu-isu penyeliaan antara sempadandan merangka amalan-amalan terbaik penyeliaanperbankan serantau. BNM akan terus aktif dalamkumpulan kerja di peringkat antarabangsa seperti

kumpulan kerja yang dihasilkan melaluimesyuarat-mesyuarat Executives’ Meeting ofEast Asia and Pacific Central Banks (EMEAP),South-East Asian Central Banks (SEACEN), SouthEast Asia, New Zealand and Australia CentralBanks (SEANZA) dan Asia Pasific Economic Co-operation (APEC). Kumpulan kerja inimembolehkan penyelia perbankan berkongsipengalaman, pengetahuan dan yang palingpenting, amalan-amalan terbaik yang diamalkanoleh penyelia perbankan.

KesimpulanPenyeliaan perbankan akan terus memainkanperanan dan melengkapkan diri bagimenghadapi cabaran di sampingmenggalakkan kestabilan sistem perbankan.Tumpuan akan terus diberikan kepadapenyeliaan berasaskan risiko, langkah-langkahpencegahan dan menjalin kerjasama yanglebih rapat di antara badan kawalseliaserantau dan antarabangsa bagi tujuanmenggalakkan perkongsian pengalaman,pengetahuan dan amalan-amalan terbaik.Penyeliaan perbankan yang berkesan adalahsangat penting untuk menyokong keutuhantunggak ekonomi negara dan memastikan duamatlamat BNM, iaitu kestabilan kewangandan monetari dicapai untuk kemakmuran dankemewahan jangka panjang negara. Walaupunpenyeliaan perbankan menyediakan rangkakerja umum bagi memastikan kestabilankewangan, tanggungjawab utama untukmemastikan keutuhan setiap institusiperbankan terletak pada lembaga pengarahdan pihak pengurusan masing-masing.

Sektor Kewangan

Sepanjang tahun 2000, usaha berterusan telahdilaksanakan bagi menyokong perkembangansistem perbankan Islam. Antara usaha dan kajiansemula yang telah dilaksanakan pada tahun2000 adalah seperti berikut:

(i) Institusi perbankan Islam dibenarkan untuk menawarkan produk pembiayaan kadar terapung secara Islam tertakluk kepada kelulusan BNM. Langkah ini diharapkan akan mengurangkan risiko ketakpadanan aset dan liabiliti institusi perbankan Islam secara lebih cekap serta merangsang inovasiproduk dalam industri ini;

(ii) Pindaan telah dibuat ke atas Garis panduan Instrumen Boleh Niaga Secara Islam (INI) dari segi penetapan harga, spesifikasi

penerbitan, struktur kematangan dan amalan pasaran yang seragam. Pindaan-pindaan ini akan memberi fleksibiliti kepada institusi perbankan Islam dalam menstruktur INI dengan lebih berkesan bagi memenuhi keperluan pembiayaan mereka dan keperluan pelanggan yang semakin berbeza. Ia juga akan meningkatkan bekalaninstrumen kewangan Islam berjangka panjang dalam pasaran wang secara Islam dan menanam keyakinan di kalangan peserta menerusi amalan pasaran yang seragam; dan

(iii) Bank-bank perdagangan SPI dibenarkan untuk menawarkan kemudahan pajakan Islam di bawah konsep Al-Ijarah Thumma Al-Bai, tertakluk kepada syarat bahawa kemudahan pajakan Islam tersebut adalah untuk pembiayaan peralatan industri dan mesin berat yang bernilai lebih daripada RM200,000.

BNM telah menetapkan sasaran bahawa institusiperbankan SPI dikehendaki menguasai sekurang-kurangnya lima peratus perniagaan perbankanIslam dari segi aset, deposit dan pembiayaanberbanding perniagaan institusi perbankanberkenaan menjelang akhir tahun 2000. Padaakhir Disember 2000, lima bank perdagangan,enam syarikat kewangan dan dua bank saudagartelah berjaya mencapai sasaran bagi ketiga-tigakomponen yang ditetapkan.

Majlis Penasihat Syariah KebangsaanMajlis Penasihat Syariah Kebangsaan untukPerbankan Islam dan Takaful (Majlis) telahmengadakan lima mesyuarat sepanjang tahun2000. Berikutan pelantikan seorang lagi ahliMajlis pada bulan Oktober 2000, bilangan ahliMajlis telah bertambah kepada tujuh orang.Pada tahun 2000, Majlis telah membincangkanlebih daripada 20 isu Syariah berhubungdengan operasi perbankan Islam dan takaful.Di antara keputusan-keputusan yang dicapaidalam beberapa isu penting, adalah sepertiberikut:

(i) Institusi perbankan Islam dibenarkan memasukkan klausa ibra’ (rebet) di dalam perjanjian pembiayaan sekiranya klausa tersebut tidak dianggap sebagai syarat kepada urus niaga berkenaan. Isu gharar (ketidakpastian) dalam urus niaga tidak timbul sekiranya klausa tersebut

Jadual 4.14Perbankan Islam: Data Utama

Bilangan institusi 52 49 6.1 –5.8Bank perdagangan 22 21 –12.0 –4.5Syarikat kewangan 16 14 –11.1 –12.5Bank saudagar 5 5Bank Islam 2 2 100.0Syarikat diskaun 7 7

Jumlah aset (RM juta) 36,136 47,068 65.3 30.3Bank perdagangan 15,589 20,094 33.6 28.9Syarikat kewangan 4,806 7,150 41.6 48.8Bank saudagar 1,439 1,507 80.8 4.7Bank Islam 11,724 14,029 97.5 19.7Syarikat diskaun 2,578 4,288 66.3

Jumlah deposit (RM juta) 24,804 35,923 50.6 44.8Bank perdagangan 10,576 16,091 13.8 52.1Syarikat kewangan 3,033 5,393 –1.3 77.8Bank saudagar 401 867 49.8 116.2Bank Islam 9,685 11,304 140.4 16.7Syarikat diskaun 1,109 2,268 104.5

Jumlah pembiayaan (RM juta) 13,724 20,891 28.0 52.2Bank perdagangan 4,920 8,606 9.2 74.9Syarikat kewangan 2,996 5,090 42.1 69.9Bank saudagar 778 769 84.8 –1.2Bank Islam 5,030 6,426 37.8 27.8Syarikat diskaun

Nisbah pembiayaan-deposit (%) 55.3 58.2 –15.0 2.8Bank perdagangan 46.5 53.5 –4.0 7.0Syarikat kewangan 98.8 94.4 44.0 –4.4Bank saudagar 194.0 88.7 23.4 –105.3Bank Islam 51.9 56.8 –42.7 4.9Syarikat diskaun

Bilangan cawangan 128 131 2.4 2.3Bank perdagangan 6 7 –14.3 16.7Syarikat kewangan 2 2 –33.3Bank Islam 120 122 50.0 1.7

Bilangan kaunter 2,095 2,087 –21.5 –0.4Bank perdagangan 1,370 1,338 –15.4 –2.3Syarikat kewangan 719 745 –6.1 3.6Bank saudagar 6 4 –33.3

Perubahan (%)Pada akhir tahun

1999 20002000 1999

–––

–

–

–

–

– –

– – – –

– – – –

didokumenkan dengan jelas dan terperinci dalam perjanjian;

(ii) Institusi perbankan Islam tidak dibenarkan untuk mengenakan fi iltizam (komitmen) bagi kemudahan seperti overdraf dan kredit pusingan secara Islam kerana ia menyalahi prinsip jual beli; dan

(iii) Bank-bank penerbit dibenarkan membeli balik sijil hutang boleh niaga secara Islam (NIDC) terbitan mereka sebelum tarikh matang. Harga pembelian balik NIDC boleh ditentukan berdasarkan persetujuan kedua-dua belah pihak.

Sumber dan Kegunaan DanaJumlah aset sektor perbankan Islam meningkatsebanyak RM10.9 bilion atau 30% kepadaRM47.1 bilion pada akhir tahun 2000 ekoranaktiviti ekonomi yang semakin pesat. Sebahagianbesar daripada pertumbuhan aset sebanyakRM7.2 bilion atau 66.1% merupakan komponenpembiayaan yang diberikan oleh institusiperbankan Islam. Dalam lingkungan sektorperbankan Islam pula, jumlah aset syarikatdiskaun SPI telah mencatatkan peningkatanmendadak sebanyak 66.3% pada tahun 2000berikutan peningkatan ketara dalam pegangansekuriti hutang secara Islam sebanyak RM1.7bilion. Syarikat kewangan SPI juga telahmencatatkan kenaikan yang ketara di dalampertumbuhan asetnya sebanyak 48.8% padatahun 2000 disebabkan terutamanya olehpeningkatan di dalam pembiayaan sewa belisecara Islam. Pada keseluruhannya, bankperdagangan SPI masih menguasai segmenpasaran terbesar dalam sistem perbankan Islamdengan bahagian pasaran sebanyak 42.7%,diikuti oleh bank Islam (29.8%) dan syarikatkewangan SPI (15.2%).

Seiring dengan aktiviti ekonomi yang lebih kukuhpada tahun 2000, sebahagian besar dana sektorperbankan Islam diperolehi daripada deposit,yang mencakup sebanyak 76.3% daripada jumlahkeseluruhan sumber dana. Jumlah depositmencatatkan pertumbuhan yang kukuh sebanyak44.8% (RM11.1 bilion) kepada RM35.9 bilionpada akhir tahun 2000. Bank perdagangan SPIdan bank Islam menguasai bahagian yangterbesar dalam jumlah deposit, iaitu sebanyak76.3% daripada jumlah deposit sektor perbankanIslam (81.7% dalam tahun 1999). Di kalanganpeserta perbankan Islam, bank saudagar SPI

mencatatkan kadar pertumbuhan deposittertinggi sebanyak 116.2%, diikuti syarikatdiskaun SPI sebanyak 104.5%. Pertumbuhan yangbegitu tinggi di dalam jumlah depositmencerminkan tahap keyakinan dan penerimaanmasyarakat terhadap perbankan Islam yangsemakin meningkat di samping membuktikankeupayaan perbankan Islam untuk memberi kadarpulangan yang setanding kepada para pelanggandan pelaburnya.

Dari segi jenis pelanggan, sebahagian besardeposit diperolehi dari sektor swasta bukankewangan dalam negeri, merangkumi syarikatperniagaan, kerajaan dan individu yang

Jadual 4.15Perbankan Islam: Sumber dan Kegunaan Dana

Sumber:Modal dan rizab* 2,026 5.6 2,526 5.4 Debentur dan notaDeposit1 24,804 68.6 35,923 76.3

di antaranya: IDB yang dikeluarkan 80 0.2 500 1.1 Repo 384 1.1 431 0.9

Jumlah belum dibayar kepada institusi kewangan 6,282 17.4 4,796 10.2

Tempatan 6,281 17.4 4,796 10.2 Asing 1

Penerimaan jurubank 198 0.5 597 1.3 Lain-lain 2,826 7.8 3,227 6.9

Jumlah 36,136 100.0 47,069 100.0

Kegunaan:Wang tunai2 254 0.7 348 0.7 Rizab dengan BNM 482 1.3 724 1.5 Jumlah belum diterima

daripada institusi kewangan 8,823 24.4 8,743 18.6 Tempatan 8,823 24.4 8,743 18.6 Asing

Pelaburan 1,572 4.4 3,135 6.7 di antaranya:

Stok dan saham 54 0.1 82 0.2 Debentur 1,335 3.7 2,808 6.0 Aset tetap 173 0.5 245 0.5 Pelaburan asing

Simpanan dengan rumah diskaun 1

Sekuriti boleh niaga 9,998 27.7 12,877 27.4 di antaranya:

Bil perbendaharaanSKM 124 0.3 357 0.8 IDB yang dipegang 50 0.1 212 0.5 Bon Cagamas 109 0.3 134 0.3

Pinjaman3 (termasuk bil perdagangan) 13,724 38.0 20,891 44.4

Lain-lain 1,282 3.5 351 0.7

Jumlah 36,136 100.0 47,069 100.0

1 Termasuk IDB yang dikeluarkan dan repo.2 Termasuk baki dengan BNM.3 Tidak termasuk pinjaman perumahan yang dijual kepada Cagamas Berhad.* Termasuk untung semasa yang belum diaudit dan belum dilaras.

Pada akhir tahun

1999 2000

%bahagian

RMjuta

%bahagian

RMjuta

– … – …

–

– –

– –

–

– –

… …

… …

… …

… …

… …

Sektor Kewangan

mencakupi 73.5% daripada jumlah deposit.Deposit pelaburan terus kekal sebagaipenyumbang terbesar deposit perbankan Islamsebanyak 84.6% daripada jumlah kenaikandeposit. Sepanjang tahun 2000, deposit semasadan deposit simpanan masing-masingmencatatkan pertumbuhan sebanyak 22.1% dan32.5%. Dari segi profil kematangan pelaburandeposit pula, 65.3% daripada jumlah deposittertumpu kepada tempoh matang jangka pendekantara satu hingga tiga bulan. Kadar pulanganpurata bagi deposit pelaburan adalah di antara2.9% hingga 3.4% untuk pelaburan yangtempoh matangnya kurang daripada tiga bulandan 3.5% hingga 4.7% untuk tempoh matangpelaburan satu tahun ke atas. Kekurangan minatterhadap pelaburan deposit jangka panjangadalah disebabkan kadar kenaikan pulanganyang tidak setimpal berbanding risiko jangkapanjang yang mungkin ditanggung.

Dana pemegang saham bank Islam serta danamodal perbankan Islam institusi perbankan SPIsemakin teguh dengan mencatatkanpeningkatan ketara sebanyak RM500 jutakepada RM2.5 bilion pada akhir tahun 2000.Kenaikan ini disumbangkan oleh jumlahkeuntungan yang tidak diagihkan yang lebihtinggi sepanjang tahun tersebut. Pada tahun

2000, sektor perbankan Islam telahmenunjukkan prestasi keuntungan yang amatmemberangsangkan dengan mencatatkankeuntungan sebelum cukai sebanyak RM534.5juta (RM355.3 juta pada tahun 1999).

Jumlah pembiayaan sektor perbankan Islammeningkat sebanyak RM7.2 bilion atau 52.2%(RM3.1 bilion atau 28% pada tahun 1999).Nisbah pembiayaan-deposit sektor perbankanIslam juga semakin baik apabila meningkatkepada 58.2% pada akhir tahun 2000berbanding 55.3% pada akhir tahun 1999.Seperti tahun-tahun yang lepas, jumlahpembiayaan perbankan Islam terus dikuasai olehsektor harta benda yang meluas sebanyak 54.7%diikuti dengan kredit penggunaan (29.5%).Permintaan yang tinggi terhadap sektor hartabenda ini dikaitkan dengan kepesatanpertumbuhan dalam pembiayaan harta kediaman

Jadual 4.16Perbankan Islam: Deposit mengikut Jenis dan Institusi

Deposit semasa 2,328 76.4 1,190 22.1 6,564Bank perdagangan 1,181 58.3 580 18.1 3,786Bank Islam 1,147 112.3 610 28.1 2,778

Deposit tabungan 464 22.7 817 32.5 3,327Bank perdagangan –11 –1.1 567 56.0 1,580Syarikat kewangan 110 62.5 145 50.7 431Bank Islam 365 43.1 105 8.7 1,316

Deposit pelaburan 5,124 51.6 9,405 62.5 24,464Bank perdagangan 527 9.8 3,917 66.6 9,802Syarikat kewangan 55 2.2 2,214 87.3 4,749Bank saudagar –206 –33.9 129 32.2 530Bank Islam 4,748 318.7 877 14.1 7,115Syarikat diskaun 1,109 1,159 104.5 2,268

Lain-lain deposit –651 –46.3 814 108.0 1,568Bank perdagangan –229 –32.7 451 95.6 923Syarikat kewangan 191 909.5 212 Bank saudagar 1 337 338Bank Islam –614 –89.9 26 37.7 95Syarikat diskaun

Padaakhirtahun2000

Perubahan tahunan

%RMjuta

1999 2000

RMjuta

RMjuta%

– – – – –

–

–––– Jadual 4.17

Perbankan Islam: Arah Aliran Pinjaman

Pertanian, kegiatan,memburu, perhutanandan perikanan 497.7 3.6 1,577.7 11.5

Perlombongan dan kuari 74.2 0.5 78.5 0.6Perkilangan 1,216.9 8.9 2,044.3 14.9Elektrik, gas dan air 213.8 1.6 855.6 6.2Masyarakat,

perkhidmatan sosialdan persendirian 128.4 0.9 292.7 2.1

Sektor harta bendayang luas 6,164.0 44.9 7,506.3 54.7

Harta tanah 521.0 3.8 363.1 2.6Pembinaan 1,367.2 10.0 1,572.0 11.5Pembelian harta

kediaman 2,881.7 21.0 3,974.4 29.0Pembelian harta

bukan kediaman 1,394.1 10.2 1,596.8 11.6Perdagangan borong dan

runcit, restoran dan hotel 740.2 5.4 854.7 6.2

Pengangkutan, penyimpanan dan perhubungan 759.8 5.5 787.9 5.7

Perkhidmatan kewangan, insurans dan perniagaan 632.8 4.6 595.7 4.3

Pembelian sekuriti 747.1 5.4 705.0 5.1Kredit penggunaan 2,058.1 15.0 4,043.1 29.5

Kad kredit 1.7 … 1.4 …Kegunaan

persendirian 211.8 1.5 340.2 2.5Pembelian barangan

pengguna 129.8 0.9 43.1 0.3Pembelian kenderaan

pengangkutan 1,714.8 12.5 3,658.4 26.7Lain-lain 490.7 3.6 1,549.7 11.3

Jumlah 13,723.7 100.0 20,891.2 152.2

Pada akhir tahun

RM juta

1999 2000

% bahagian RM juta

% bahagian

yang menyumbang sebanyak 29% daripadajumlah pembiayaan. Sektor pertanian danelektrik masing-masing mencatatkanpeningkatan yang tinggi sebanyak 217% (RM1.1bilion) dan 300.2% (RM641 juta). Peningkatanmendadak oleh kedua-dua sektor ini disebabkanoleh pembiayaan korporat kepada syarikat-syarikat berasaskan perladangan dan elektrik.

KeuntunganSektor perbankan Islam mencatatkan keuntungansebelum cukai sebanyak RM534.5 juta bagi tahunkalendar 2000 berbanding RM355.3 juta padatahun 1999. Peningkatan keuntunganmembolehkan sektor ini terus menjana kadarpulangan aset yang positif sebanyak 1.1% (1.0%pada tahun 1999) dan pulangan ekuiti sebanyak21.2% pada tahun ini (17.5% pada tahun 1999).Seiring dengan peningkatan ketara dalam jumlahpembiayaan, pendapatan pembiayaan bersihsektor perbankan Islam turut mencatatkanpeningkatan sebanyak RM550 juta di peringkatoperasi. Keuntungan bukan pembiayaan sektorperbankan Islam meningkat sebanyak RM32 jutaatau 18.7% pada tahun 2000.

Kualiti Aset Kualiti aset pembiayaan Islam terusmenunjukkan prestasi yang semakin baiksepanjang tahun 2000 berikutan penurunannisbah pembiayaan tidak berbayar (NPF) daripada8.2% pada tahun 1999 kepada 7% pada tahun2000. Penurunan dalam nisbah NPF inidisebabkan oleh peningkatan yang tinggi dalamjumlah pembiayaan pada tahun 2000 yang jauhmelebihi kenaikan mutlak dalam jumlah NPFsebanyak RM534 juta. Dengan peningkatanjumlah pembiayaan dan NPF, jumlah peruntukanyang disediakan bagi NPF pada tahun 2000meningkat sedikit kepada 47.8% berbanding45.5% daripada NPF pada tahun 1999.

Sektor harta benda yang meluas terus menguasaisebahagian besar (50.2%) daripada jumlah NPF(49.0% pada tahun 1999). Kadar NPF yang tinggidalam sektor harta benda yang meluas adalahberpunca terutamanya daripada pembiayaanharta kediaman dan bukan kediaman yangmenyumbangkan 28.6% (39.7% pada tahun1999) daripada jumlah NPF sektor harta bendayang meluas.

Pasaran Wang Antara Bank Secara Islam(PWABI)Pada tahun 2000, jumlah urus niaga dana dalampasaran wang antara bank secara Islam (PWABI)merosot sebanyak 30.7% kepada RM301.9 bilion.Jumlah urus niaga yang lebih rendah adalahdisebabkan kemerosotan dalam pelaburanMudharabah antara bank sebanyak RM138.3bilion. Pada tahun 2000, BNM telah memberitumpuan kepada operasi mudah tunai BNMdalam pelaburan bagi tempoh matang yang lebihpanjang, sekali gus mengurangkan bekalan danadi dalam pasaran antara bank, dan seterusnyamengurangkan urus niaga pelaburanMudharabah antara bank. Jumlah mudah tunaiyang diserap daripada PWABI oleh BNM padaakhir tahun 2000 berjumlah RM3.9 bilion.Sebagai sebahagian daripada usaha untukmenguruskan kedudukan mudah tunai danmempergiatkan lagi aktiviti PWABI, BNM telahmemperkenalkan instrumen dasar monetari Islamyang baru iaitu Nota Boleh Niaga Bank Negara(BNNN) yang diterbitkan berasaskan konsep Bai’Al-Inah. Pada akhir tahun 2000, jumlah BNNNyang diterbitkan berjumlah RM250 juta. BNM

Jadual 4.18Perbankan Islam: Pembiayaan tak Berbayar danPeruntukan Kerugian Pembiayaan

Perbankan IslamPeruntukan am 238 314Pendapatan tergantung 110 163Peruntukan khas 373 535

Pembiayaan tak berbayar (NPF) 1,585 2,119Nisbah bersih NPF (%) 8.15 7.04Jumlah peruntukan/NPF (%) 45.49 47.76

Pada akhir tahun

RM juta

1999 2000

Jadual 4.19Pasaran Wang Antara Bank Secara Islam(PWABI)1

Jumlah Urus Niaga (PWABI) 435.7 175.6 301.9 -30.7

Pelaburan MudharabahAntara Bank 421.9 197.1 283.6 -32.8

Penerimaan Jurubank Hijau(BA Hijau) 12.6 29.9 13.6 7.9

Bil Penerimaan Secara Islam(IAB) 1.2 –81.3 4.7 291.7

1 Jumlah urus niaga melalui broker pasaran wang.

1999

Perubahantahunan

(%)

Jumlah(RM bilion)

Perubahantahunan

(%)

Jumlah(RM bilion)

2000

Sektor Kewangan

juga telah melantik kedua-dua bank Islam iaituBank Islam Malaysia Berhad (BIMB) dan BankMuamalat Malaysia Berhad (BMMB) sebagaibank ejen bagi operasi mudah tunainya. Sebelumini, BNM bergantung kepada peniaga-peniagautama yang menyertai SPI bagi operasi mudahtunainya dalam PWABI.

Aktiviti urus niaga dalam instrumen pasaranwang jangka pendek secara Islam telahmeningkat dengan mencatatkan jumlahdagangan sebanyak RM18.3 bilion pada tahun2000 berbanding RM13.8 bilion pada tahun1999. Walau bagaimanapun, jumlah urus niagapenerimaan juru bank hijau mencatatkanpertumbuhan yang lebih perlahan sebanyak 7.9%pada tahun 2000 berbanding 29.9% pada tahun1999. Sebaliknya, bil penerimaan secara Islammencatatkan jumlah urus niaga yangmemberangsangkan pada tahun 2000 denganjumlah urus niaga sebanyak RM4.7 bilion (RM1.2bilion pada tahun 1999).

Institusi Kewangan Lain

Syarikat DiskaunPrestasi syarikat diskaun kembali pulih pada tahun2000 dengan jumlah sumber kewanganmeningkat sebanyak RM2.6 bilion atau 13.8%kepada RM21.1 bilion pada akhir tahun 2000(-RM1.4 bilion atau -7.1% pada tahun 1999) hasildaripada penglibatan secara aktif dalamperbankan Islam. Deposit daripada SistemPerbankan Islam (SPI) menyumbang dengan nyatakepada peningkatan dalam jumlah sumberkewangan kerana perkhidmatan perbankan Islamdiperluaskan kepada semua syarikat diskaun.Melalui aktiviti pemasaran yang agresif, syarikatdiskaun dapat mengumpul guna deposit jangkapendek berlandaskan Islam dalam jumlah yangnyata. Deposit jangka pendek berlandaskan Islamini telah menarik minat pelanggan oleh kerana

sifat kecairannya yang tinggi yang membolehkanpenyimpan membuat simpanan dan pengeluarandalam tempoh yang singkat. Dengan peningkatandalam deposit, pergantungan kepada pasaranantara bank sebagai sumber dana berkuranganjusteru mengakibatkan kemerosotan dalampeminjaman daripada pasaran antara bank padasepanjang tahun 2000.

Peningkatan dalam jumlah sumber kewangantelah dilaburkan terutamanya dalam sekuriti,yang meningkat sebanyak RM2.5 bilion atau15.6% pada tahun 2000 (-RM2.4 bilion atau-12.9% pada tahun 1999). Peningkatanpelaburan adalah terutamanya dalampenerimaan jurubank yang dianggap menarikoleh kerana ciri-cirinya yang berjangka pendekdan boleh diniagakan, dan dalam sekuriti hutangCagamas. Terdapat juga pelaburan dalam bilBNM. Berbeza dengan tahun 1999, terdapatpeningkatan semula dalam pegangan sekuritihutang swasta (PDS) berikutan kenaikan dalampenerbitannya, terutamanya dalam pasaran bonIslam. Walau bagaimanapun, peganganinstrumen deposit boleh niaga (NID) oleh syarikatdiskaun berkurangan disebabkan kurangnyainsentif bagi institusi perbankan untukmenerbitkan NID berikutan keadaan mudah tunaiyang mencukupi dalam sistem perbankan.

Jadual 4.21Syarikat Diskaun: Sumber dan Kegunaan Dana

Sumber:Dana modal yang diluluskan 558 188 1,785Deposit 933 3,858 13,953Pinjaman antara bank –2,873 –1,670 4,926Lain-lain –33 186 458

Jumlah –1,415 2,563 21,122

Kegunaan:Pelaburan dalam sekuriti: –2,379 2,508 18,559

Sekuriti hutang kerajaan –333 46 677 Sekuriti Kerajaan Malaysia –363 –122 469

Bon Khazanah 269 163 433Bil BNM 0 709 709Sekuriti hutang swasta –1,506 342 10,704 Penerimaan jurubank –1,092 990 4,175Deposit instrumen

boleh niaga 38 –603 344 Sekuriti hutang Cagamas 206 858 1,310 Lain-lain 40 2 206

Penyimpanan antara bank 828 313 2,133Lain-lain 135 –258 431

1998 1999 2000

Bilangan syarikat diskaun 7 7 7

20001999

Pada akhirtahun 2000

Perubahan tahunan

RM juta

Jadual 4.20Pasaran Wang Antara Bank Secara Islam(PWABI) - Profil Kematangan

Semalaman dan hujungminggu 388.3 223.8 –42.4

1 minggu 10.2 66.31 550.0

1 bulan 6.7 13.41 100.0

1 Jumlah urus niaga melalui broker dan tender pasaran wang Mudharabah.

Perubahantahunan

(%)

2000Jumlah

(RM bilion)

1999Jumlah

(RM bilion)

Pada tahun 2000, syarikat diskaun jugameningkatkan aktiviti berasaskan upahnya.Syarikat diskaun mengatur, menjadi pengurusutama dan pengurus bersama terbitan sekuritihutang swasta bernilai RM3.3 bilion (RM1.6bilion pada tahun 1999). Dengan itu, jumlahyang ditanggung jamin oleh syarikat diskaunmeningkat sebanyak RM2.8 bilion (RM0.8 bilionpada tahun 1999), dengan jumlah sekuriti hutangswasta sebanyak 55 terbitan (18 terbitan padatahun 1999). Pada tahun 2000, hanya dua buahsyarikat diskaun dilantik sebagai peniaga utama(tiga buah pada tahun 1999).

Bank Simpanan NasionalJumlah sumber kewangan Bank SimpananNasional (BSN) meningkat dengan ketarasebanyak RM3.7 bilion atau 46.6% kepadaRM11.6 bilion pada akhir tahun 2000 (RM0.6 jutaatau 0.7% pada tahun 1999). Peningkatan inidisebabkan terutamanya oleh kenaikan dalamjumlah deposit, berikutan bertambahnya bilanganpemegang akaun yang aktif. Penyumbang utamakepada peningkatan deposit ialah simpanantetap, yang mencerminkan kenaikan dalamsimpanan oleh badan korporat (daripada RM1.2

bilion kepada RM4.7 bilion). Simpanan tetap olehindividu pula merosot sedikit (daripada RM1.4bilion kepada RM1.3 bilion). Kenaikan dalamsimpanan oleh badan korporat adalah berikutanusaha agresif BSN dalam aktiviti pemasaran danpenjualan produk mereka. Di samping itu, BSNjuga telah menerima jumlah simpanan yangtinggi daripada satu badan dana pencen.Sehubungan dengan itu, simpanan tetap kekalsebagai skim deposit paling popular, merangkumisebanyak 58.2% daripada jumlah deposit padaakhir tahun 2000, diikuti dengan skim simpananGIRO dengan sumbangan iaitu sebanyak 27.5%.

Kenaikan dalam jumlah sumber kewangan initelah dilaburkan terutamanya dalam depositdengan institusi kewangan, yang meningkatsebanyak RM3.2 bilion. Deposit berkenaanadalah dalam bentuk simpanan tetap jangkapendek (dengan tempoh matang kurang daripadasetahun) yang telah meningkat sebanyak RM3.5bilion, manakala simpanan tetap jangkasederhana dan panjang menurun sebanyakRM358 juta. Operasi pinjaman BSN turutmeningkat pada tahun 2000, dengan jumlahhutang yang belum dijelaskan meningkatsebanyak RM261 juta, disumbangkanterutamanya oleh kenaikan dalam pembiayaansewa beli. Seperti tahun-tahun lalu, sebahagianbesar pinjaman dihulurkan kepada individu,mencakupi 92.1% daripada jumlah hutang yangbelum dijelaskan. Pada akhir tahun 2000, jumlahhutang lapuk BSN kekal di tahap 8% dari jumlahhutang kasar. Dalam tempoh yang sama,sumber-sumber BSN dilaburkan terutamanyadalam sekuriti (36.6%) dan dalam deposit denganinstitusi kewangan (34.8%).

Kumpulan Wang Simpanan dan PencenJumlah sumber 14 kumpulan wang simpanandan pencen (PPF) yang dikaji selidik oleh BNMterus meningkat pada tahun 2000. Jumlahsumber bagi dana-dana tersebut meningkatsebanyak 11.2% kepada RM217.6 bilion (1999:+12.7% kepada RM195.7 bilion), dimana85.4% daripadanya adalah sumber KumpulanWang Simpanan Pekerja (KWSP). Peningkatansumber PPF adalah sebahagian besarnyadisebabkan oleh pertumbuhan carumanterkumpul PPF dalam akaun pencarum.Caruman terkumpul, walau bagaimanapun,meningkat pada kadar yang lebih perlahansebanyak 7% atau RM12.1 bilion pada tahun2000 (1999: +12.2%); mencerminkanterutamanya caruman bersih dan dividen yang

Jadual 4.22Bank Simpanan Nasional

Deposit 1 108 3,621 10,386Tabungan -66 -67 1,316Tetap -23 3,424 6,049Skim Simpan-Daripada-

Pendapatan -2 0 15 GIRO 28 371 2,860Sistem Perbankan Islam (SPI) 171 -107 146

Sijil Simpanan Premium 20 37 600

Pelaburan (nilai buku) -461 1,128 4,259Sekuriti Kerajaan Malaysia -281 117 1,029 Lain-lain pelaburan -181 1,011 3,230

Deposit dengan institusi kewangan -357 3,152 4,045

Pinjaman kasar -153 260 2,321 Pinjaman bersih (setelah

diambil kira peruntukanuntuk hutang ragu, hutanglapuk dan faedah digantung) -192 261 2,187

Bilangan cawangan BSN 2 -9 -3 436 Bilangan pejabat pos yang

mempunyai kemudahan BSN 3 0 -18 623 Bilangan pemegang akaun

(‘000) -156 387 8,905Bilangan mesin juruwang

automatik (ATM) 10 13 610

1 Termasuk faedah yang dikreditkan2 Termasuk cawangan mini dan cawangan kecil3 Termasuk pejabat tetap dan pejabat bergeraka Awalan

2000a1999

Perubahan tahunan Pada akhirtahun2000a

RM juta

Sektor Kewangan

dikreditkan yang lebih rendah pada tahuntersebut.

Pada tahun 2000, caruman bersih menurunsebanyak 2.6% mencerminkan pengeluaran yanglebih tinggi. Pengeluaran meningkat sebanyak37.4% selepas merosot sebanyak 14.5% padatahun 1999. KWSP telah memperkenalkan empatskim pengeluaran yang baru, iaitu untukpembelian komputer, pelajaran, kakitanganberpencen dan skim anuiti untuk melengkapkan10 skim pengeluaran yang sedia ada. Tambahanlagi, pengeluaran yang lebih tinggi adalah jugadisebabkan oleh masa pemprosesan permohonanpengeluaran yang lebih singkat oleh KWSP. Walaubagaimanapun, caruman kasar terus meningkatsebanyak 15.1% (1999: 2.6%) berikutanpeningkatan dalam bilangan pencarum serta paraspendapatan pencarum yang lebih tinggi. Jumlahbilangan pencarum bertambah sebanyak 2%kepada 18.7 juta orang pada akhir tahun 2000.Penurunan jumlah majikan yang gagal mencarumjuga telah menyumbang kepada paras carumanyang lebih tinggi. Prestasi pasaran saham yanglemah pada tahun 2000 cuma mempunyai kesankecil ke atas aktiviti pelaburan PPF. Akibatnya,pendapatan pelaburan pada tahun 2000 telahmencatat sedikit penurunan sebanyak 1.1%.

Dari segi komposisi aset PPF, terdapatpemindahan dari pegangan deposit dan kertaspasaran wang ke Sekuriti Kerajaan Malaysia(SKM) dan bon korporat. Bahagian deposit dankertas pasaran wang menurun sebanyak 20.8%(23.1% pada tahun 1999), sementara bahagianSKM dan bon korporat masing-masing meningkatsebanyak 29.2% dan 9.4% (masing-masingsebanyak 27.5% dan 9.2% pada tahun 1999).Pemindahan mencerminkan minat ke atas asetyang mempunyai pulangan yang lebih tinggi danterbitan SKM dan bon korporat yang lebih besarpada tahun 2000. Sementara itu, pelaburandalam saham ekuiti mencatatkan bahagian yanglebih besar sebanyak 24.5%, manakala bahagianpinjaman menurun kepada 12%, mencerminkanbeberapa pemindahan dalam strategi pelaburanPPF pada tahun 2000.

Beberapa langkah telah diumumkan dalamBelanjawan Tahun 2001, yang mempengaruhiindustri PPF. Semua pencarum KWSP telahdibenarkan membuat pengeluaran untuk membelikomputer bagi kegunaan persendirian. Dalamusaha meningkatkan pemilikan rumah, Kerajaantelah membenarkan pencarum KWSP untukmembuat pengeluaran bagi tujuan pembelianrumah kedua dengan syarat mereka menjualrumah pertama terlebih dahulu. Di bawah skimmeningkatkan tahap pendidikan pula, pencarumKWSP dibenarkan membuat pengeluaran untukpembayaran yuran bagi anak-anak mereka yangmengambil kursus diploma, melainkan kursusijazah. Bagi skim pengeluaran untuk kakitanganberpencen pula, ia telah dibuka kepada semuakakitangan awam yang telah bersara, termasukyang mencarum kepada KWSP dalam pekerjaanbaru mereka di sektor swasta, atau jika mereka

Jadual 4.23Kumpulan Wang Simpanan dan Pencen:Penunjuk Terpilih

1998 1999 2000a

RM juta

Pada akhir tahun Bilangan pencaruman (‘000) 17,833 18,382 18,752di mana : KWSP 9,158 9,544 9,748

Perkeso 8,429 8,598 8,772

Caruman terkumpul 155,034 174,011 186,132

Aset 173,597 195,709 217,871diantaranya: Pelaburan dalam

Sekuriti Kerajaan Malaysia 47,481 53,822 63,630

Sepanjang tahunCaruman kasar 17,096 17,532 20,187 Pengeluaran 9,103 7,780 10,686Caruman bersih 7,993 9,752 9,501Dividen yang dikreditkan 9,119 10,483 9,748

Pendapatan pelaburan 11,131 12,163 12,024

a Awalan

Sumber: Kumpulan Wang Simpanan Pekerja, Kumpulan Wang Amanah Pencen, Pertubuhan Keselamatan Sosial, Tabung Angkatan Tentera, Kumpulan Wang Simpanan Kakitangan Estet Malaysia, Kumpulan Wang Simpanan Guru-guru dan lapan buah kumpulan wang simpanan dan pencen yang lain

0

20

40

60

80

100

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

% daripadaJumlah Aset

RM juta

7.1

20.9

28.1

10.7

30.2

24.2

23.7

8.8

14.2

26.0

23.7

22.5

8.6

14.4

27.4

23.1

23.0

9.2

13.6

27.5

20.8

24.5

9.4

12.0

29.2

1996 1997 1998 1999 2000

SKM Pinjaman Bon Ekuiti

Deposit dan pasaran wang Jumlah aset

Graf 4.18Kumpulan Wang Simpanan dan Pencen:Komposisi Aset Utama

bekerja sendiri atau bekerja dengan agensiKerajaan. Langkah-langkah ini telah dilaksanakanpada 2 Januari 2001.

Lembaga Tabung HajiSumber kewangan Lembaga Tabung Haji terusmeningkat pada tahun 2000. Sumberkewangan yang dikumpul oleh Lembagaberjumlah RM10.2 bilion pada akhir tahun2000, merupakan peningkatan sebanyakRM1.6 bilion atau 19% (+RM1.3 bilion atau17.8% pada tahun 1999). Peningkatan dalamsumber kewangan ini mencerminkan kenaikandalam deposit berikutan pertambahan dalambilangan pendeposit.

Peningkatan dalam sumber kewangan telahdilaburkan terutamanya dalam pelaburanjangka pendek dan sekuriti korporat, yangmasing-masing telah meningkat sebanyakRM801 juta (+35%) dan RM322 juta (+8.3%)pada tahun 2000. Pada akhir tahun 2000,sebahagian besar daripada sumber kewanganLembaga terus dilaburkan dalam sekuritikorporat (41% daripada jumlah aset) danpelaburan jangka pendek (30.2% daripadajumlah aset).

Institusi-institusi PembiayaanPerindustrian Jumlah aset institusi-institusi pembiayaanperindustrian meningkat pada kadar yangperlahan dalam tahun 2000 (14.2%)berbanding dengan tahun sebelumnya (16.7%).Sebahagian besar daripada pertambahantersebut disumbangkan oleh baki berianpinjaman dan jumlah deposit yang disimpan diinstitusi-institusi kewangan, yang masing-masing merupakan 60.6% dan 57.1% daripadapertambahan dalam jumlah sumber kewangan.

Secara tradisi, institusi-institusi pembiayaanperindustrian sebahagian besarnya bergantungpada peminjaman untuk menjana pertumbuhanaset memandangkan institusi-institusi tersebuttidak dilesenkan untuk menjalankan aktivitipengambilan deposit daripada pihak awam.Institusi yang ditubuhkan khusus untukmenggalakkan program pembangunan dalamsektor pertanian, perindustrian dan eksport sertaperdagangan antarabangsa ini mendapat akseskepada sumber kewangan pada kadar konsesidaripada Kerajaan dan institusi-institusiantarabangsa serta asing seperti Japan Bank forInternational Co-operation dan BankPembangunan Islam, Jeddah.

Jumlah peminjaman bagi institusi-institusipembiayaan perindustrian meningkat denganketara sebanyak 23.8% (+RM2.8 bilion) dalam

Jadual 4.25Institusi Pembiayaan Perindustrian: Perubahan dalam Haluan Berian Pinjaman

Pengangkutan dan penyimpanan 125.77 8.04 995.29 62.37 1,612.74 106.78Pertanian –32.33 –2.07 –13.43 –0.84 38.31 2.54Perlombongan dan kuari 3.82 0.24 9.69 0.61 –0.53 –0.04Perkilangan 1,334.22 85.28 -0.77 –0.05 –96.80 –6.41Perdagangan am 29.06 1.86 -24.76 –1.55 –212.87 –14.09Harta tanah dan pembinaan 61.83 3.95 838.17 52.53 –372.71 –24.68Lain-lain 42.06 2.69 –208.47 –13.06 542.21 35.90

Jumlah 1,564.43 100.00 1,595.72 100.00 1,510.35 100.00

Pertumbuhan tahunan

1998 1999

RM juta

2000

% Komp. RM juta % Komp. RM juta % Komp.Sektor

Jadual 4.24Lembaga Tabung Haji: Penunjuk Terpilih

Liabiliti: 1,293.9 1,628.7 10,208.8Baki pendeposit 1,233.6 1,455.0 9,441.7Jumlah rizab –88.1 312.8 716.7Deposit diterima dari

penyewa, dll. 1.2 1.0 5.6Lain-lain liabiliti 147.2 –140.1 44.8

Aset: 1,293.9 1,628.7 10,208.8Aset tetap bersih 127.9 224.2 1,009.5Sekuriti korporat 383.3 321.7 4,183.5Pelaburan jangka pendek 462.7 800.5 3,079.1Aset semasa 319.9 282.2 1,936.6

Lain-lain Statistik:Bilangan pendeposit (‘000) 307.2 355.1 4,370.7Bilangan peserta haji

berdaftar (‘000) 5.5 4.5 39.5

a Awalan

2000a1999

Pada akhir2000a

Perubahan tahunan

RM juta

Sektor Kewangan

tahun 2000 (10.8% atau +RM1.1 bilion dalamtahun 1999) kepada RM14.4 bilion, terutamanyaoleh Bank Pembangunan dan InfrastrukturMalaysia Berhad (+RM3.1 bilion) yang telahmengumpulkan dananya melalui programterbitan Nota Hutang berjumlah RM1.0 bilion.Pengumpulan dana tersebut bertujuan untukmengurangkan penanggungan risiko kecairanserta kadar faedah ke paras yang minimumsupaya lebih padan dengan tempoh penantianhasil yang panjang bagi projek-projekinfrastruktur yang dibiayai oleh BankPembangunan dan Infrastruktur MalaysiaBerhad, selaras dengan peranannya sebagaisebuah bank infrastruktur. Bank Pembangunandan Infrastruktur Malaysia Berhad jugamenambah sumber-sumber pembiayaannyadalam bentuk pinjaman pada kadar faedah yangrendah daripada Kementerian Kewangan danpeminjaman daripada badan-badan berkanunserta institusi-institusi antarabangsa dan asing.

Secara amnya, institusi-institusi pembiayaanperindustrian yang lain mengurangkan jumlahpeminjaman mereka. Peminjaman daripadaKerajaan oleh institusi-institusi pembiayaanperindustrian telah meningkat dengan ketarasebanyak 65.6% kepada RM4.6 bilion dalamtahun 2000 selepas pengurangan dalampeminjaman tersebut dalam tahun sebelumnya.Peminjaman daripada entiti bukan-Kerajaan pulamerangkumi 68% daripada jumlah peminjaman.

Berian pinjaman oleh institusi-institusipembiayaan perindustrian meningkat sebanyak16.3% (+RM1.5 bilion) dalam tahun 2000,berbanding dengan 20.8% dalam tahun 1999.Peningkatan tersebut terutamanya disumbangkanoleh Bank Pembangunan dan InfrastrukturMalaysia Berhad melalui peningkatan dalamportfolio berian pinjaman infrastrukturnya. JikaBank Pembangunan dan Infrastruktur MalaysiaBerhad dikecualikan, jumlah berian pinjaman olehinstitusi-institusi pembiayaan perindustrianmenurun sebanyak RM202.6 juta dalam tahun2000. Penurunan tersebut terutamanya berpuncadari pengurangan dalam berian pinjaman olehBank Industri dan Teknologi Malaysia Berhadkepada subsidiarinya, BI Credit and LeasingBerhad yang menamatkan operasinya sejakNovember 2000.

Pada tahun 2000, sektor pengangkutan danpenyimpanan menyumbang sebahagian besardaripada pertambahan berian pinjaman oleh

institusi-institusi pembiayaan perindustrian.Sebaliknya, berian pinjaman kepada sektorharta tanah dan pembinaan menurun denganketara sebanyak 24.7% (-RM372.7 juta) padatahun ini selepas peningkatan yang berterusanselama tujuh tahun sebelum itu. Berianpinjaman kepada sektor perkilangan pula terusmenurun sebanyak 6.4% atau RM96.8 juta.Walaupun berian pinjaman kepada sektorperkilangan menurun, pendedahan institusi-institusi pembiayaan perindustrian kepadasektor ini kekal berada di paras yang tinggiiaitu sebanyak 31% daripada jumlah bakipinjaman pada akhir Disember 2000.

Deposit institusi-institusi pembiayaanperindustrian yang ditempatkan denganinstitusi-institusi kewangan meningkatdengan ketara iaitu sebanyak 46.4% (+RM1.4bilion) dalam tahun 2000, berbanding dengan3.1% (+RM93.1 juta) dalam tahun 1999.

Modal Usaha NiagaIndustri modal usaha niaga terus berkembangpada tahun 2000, dengan jumlah sumbermeningkat sebanyak 18.1% kepada RM1.7bilion pada akhir tahun 2000. Memandangkanpembiayaan modal usaha niaga semakindiiktiraf sebagai sumber dana alternatif, jumlahsyarikat modal usaha niaga meningkat kepada33 pada akhir tahun 2000. Demikian juga,jumlah syarikat penerima pelaburan yangdisokong oleh pelaburan modal usaha niagameningkat kepada 221 daripada 194 buahsyarikat pada tahun lalu.

Jadual 4.26Dana/Syarikat Modal Usaha Niaga

Bilangan syarikat modal usaha niaga 30 33 Bilangan syarikat penerima pelaburan 194 221

Sumber: Dana pemegang saham 703.6 1,037.0 Tanggungan 703.3 624.8

Jumlah 1,406.9 1,661.8

Kegunaan: Pelaburan ke atas syarikat penerimapelaburan 637.3 727.9

Lain-lain aset 769.6 933.9

Jumlah 1,406.9 1,661.8

a Awalan

1999

Pada akhir tahun

2000a

RM juta

Di sepanjang tahun 2000, syarikat-syarikatmodal usaha niaga telah meningkatkan aktivitipelaburan mereka dan telah melabur sebanyakRM117.1 juta dalam 64 buah syarikat (RM104.1juta dalam 56 buah syarikat pada tahun 1999).Terdapat perubahan yang ketara dalamkecenderungan pelaburan syarikat modal usahaniaga, dengan lebih banyak syarikat modalusaha niaga melabur dalam sektor teknologimaklumat dan komunikasi (58.1% daripadajumlah pelaburan berbanding hanya 13.4% padatahun 1999).

Syarikat modal usaha niaga terus menyediakanpembiayaan kepada syarikat penerima pelaburanpada berbagai peringkat. Sementara bahagianpelaburan dalam modal benih, pembiayaanpermulaan dan lain-lain pembiayaan peringkat

awal telah meningkat kepada 36% pada tahun2000 (18% pada tahun 1999), sebahagian besardaripada pelaburan ini adalah untuk pembiayaanperingkat kedua.

Walaupun perkembangan telah tercapai dalammembangunkan industri modal usaha niaga,pembangunan seterusnya diperlukan untukmenyokong pertumbuhan syarikat yangberintensifkan pengetahuan dan teknologi dinegara ini. Menyedari bahawa pentingnya modalusaha niaga sebagai sumber pembiayaanalternatif, Kerajaan sejak beberapa tahunsebelum ini memberi galakan kepada industri ini.Pada tahun 2000, beberapa langkah dan inisiatiftelah diperkenalkan oleh Kerajaan untuk terusmenggalakkan industri modal usaha niaga. Disepanjang tahun ini, dua dana modal usahaniaga untuk projek berteknologi tinggi setiapsatu berjumlah RM150 juta telah dilancarkan.Tambahan kepada dua dana ini, satu danamodal usaha niaga yang berjumlah RM500 jutatelah ditubuhkan oleh Kerajaan bagi meningkatkesediaan pembiayaan modal usaha niaga dalamekonomi dan pada masa yang sama,merangsang lebih banyak usaha niagaterutamanya dalam industri teknologi maklumatkomunikasi. Insentif cukai tambahan dalambentuk pengurangan cukai yang bersamaandengan jumlah pelaburan yang dibuat dalamsyarikat-syarikat yang diluluskan di peringkatpermulaan, modal benih dan pembiayaanperingkat awal telah diberikan kepada industriini. Menyedari keperluan untuk memastikanadanya tanggungjawab dalam mempromosiindustri modal usaha niaga dan untuk

Jadual 4.27Dana/Syarikat Modal Usaha Niaga: Pelaburan Sepanjang Tahun

Bilangan syarikat penerima pelaburan 56 64

Pelaburan sepanjang tahun 104.1 117.1

Mengikut sektorPerkilangan 31.9 17.9

di antaranya:Produk berasaskan IT –0.1 3.3Produk elektrik dan elektronik 5.2 8.4Teknologi elektronik maju 12.5 5.3

Perkhidmatan telekomunikasimaklumat 14.0 68.0

Sains kehidupan 6.4 5.2Lain-lain 51.8 26.0

a Awalan

2000a1999

RM juta

Pembiayaanpermulaan

4%Lain-lain

pembiayaanperingkat awal

12%

Pembiayaanpengembangan/pertumbuhan

16%

Modalbenih2%

Pembiayaanpenyambungan/mezzanine/

permodalan semula/sebelum IPO

21%

Pembiayaanpemulihan

6%

Pembiayaanpembelian

keluar pengurusan2%

Penunaian keluar(pembeliansekunder)

1%

Lain-lain35%

Pembiayaanpermulaan

25%

Modalbenih3%

Lain-lainpembiayaan

peringkat awal8%

Pembiayaanpengembangan/pertumbuhan

34%

Pembiayaanpenyambungan/mezzanine/

permodalan semula/sebelum tawaranawam permulaan

16%

Pembiayaanpembelian

keluarpengurusan

0%

Pembiayaanpemulihan

9%

Penunaian keluar(pembeliansekunder)

5%Lain-lain

1%

1999 2000

Graf 4.19Dana/Syarikat Modal Usaha Niaga: Pelaburan Mengikut Peringkat

Sektor Kewangan

memastikan pembangunan industri modal usahaniaga diberi keutamaan dan dikendalikandengan baik, Kerajaan telah mengumumkanpenubuhan pusat serenti bagi modal usahaniaga. Pusat serenti ini akan mencartakan halatuju yang strategik bagi modal usaha niaga danbertindak sebagai pusat rujukan tunggal bagisemua inisiatif dan insentif Kerajaan. Tambahanlagi, Kerajaan telah mengumumkan bahawapenyenaraian yang ketat di MESDAQ (contohnyaperaturan 70% daripada perolehan IPO MESDAQmesti digunakan di Malaysia) akan dilonggarkan.Objektifnya adalah untuk membuatkanmekanisme laluan keluar bagi syarikat modalusaha niaga lebih menarik.

Untuk saling melengkapi usaha Kerajaan, sektorswasta juga telah mengambil inisiatif dalampembangunan industri modal usaha niaga.Pertandingan pelan perniagaan yang pertama,iaitu Venture 2001 telah dilancarkan pada bulanNovember dengan objektif untuk menukarkanidea-idea yang berpotensi kepada perniagaanyang sebenar, menarik perhatian syarikat modalusaha niaga dan mengadakan persekitarankeusahawanan di Malaysia.

Tambahan lagi, Pelan Induk Sektor Kewangan danPelan Induk Pasaran Modal yang dilancarkan padasuku pertama tahun 2001 telah menggariskansaranan untuk hala tuju industri di masahadapan. Objektif keseluruhan adalah bagiindustri modal usaha niaga memainkan perananyang berkesan untuk memastikan Malaysia dapatmencapai visinya untuk menjadi ekonomi yangberteraskan pengetahuan. Dalam membangunkanindustri modal usaha niaga yang kukuh,pendekatan yang menyeluruh adalahdicadangkan. Cadangan-cadangan yangdigariskan termasuk penubuhan-penubuhan danamodal usaha niaga Islam; perkhidmatanpemadanan; modal usaha niaga amanah; kelab-kelab dan rangkaian ”business angel’’ danpenubuhan pusat penilaian teknologi dalamsektor berteknologi tinggi yang digalakkan.

Pasaran Kewangan

Tinjauan Pasaran KewanganPerkembangan dalam pasaran kewangan adalahbercampur-campur pada tahun 2000. Jumlahurus niaga dalam pasaran wang, bon dan niagahadapan adalah lebih tinggi, sementara pasaranpertukaran mata wang asing mencatatkanjumlah urus niaga yang rendah sedikit.

Sentimen pasaran yang lemah dalam pasaranekuiti mengakibatkan urus niaga berkurangandengan ketara. Walau bagaimanapun, pasarankewangan kekal berkesan dalam memainkanperanan mereka sebagai perantara kewangandalam menggerakkan dan memperuntukkandana. Pasaran kewangan terus disokong olehkemudahan rangka pengawalan yang terusdiperkukuhkan lagi dengan usaha yangbertujuan meningkatkan ketelusan dankeberkesanan pasaran.

Jumlah urus niaga dalam pasaran wangmeningkat sedikit, sebanyak 0.7% kepadaRM1,425 bilion pada tahun 2000. Peningkatan iniadalah disebabkan oleh peningkatan jumlah urusniaga instrumen pasaran wang yang mana lebihdaripada mengimbangi kemerosotan dalam urusniaga deposit antara bank. Urus niaga depositantara bank terus merosot pada tahun inidisebabkan terutamanya oleh suasana mudahtunai yang lega berserta dengan pertumbuhanpinjaman yang rendah dalam sistem perbankan,yang telah mengurangkan keperluan untukmendapatkan pembiayaan antara bank.

Urus niaga instrumen pasaran wang meningkatuntuk kebanyakan instrumen. Peningkatan inimencerminkan terutamanya permintaan bagipelaburan institusi. Dalam keadaan di manaaktiviti pinjaman meningkat secara perlahan danmudah tunai yang lega, institusi perbankan aktifmencari instrumen pasaran wang untukpelaburan daripada dana berlebihan mereka.

Aktiviti di pasaran pertukaran mata wangasing antara bank tempatan secara relatifnyakekal stabil pada tahun ini, dengan jumlahpurata harian bagi urus niaga pertukaranmata wang asing antara bank yang diniagakanmelalui lapan buah syarikat broker wangmerosot sedikit sebanyak 0.1%, berbandingjumlah yang diurusniagakan pada tahun 1999.Urus niaga di pasaran pertukaran mata wangasing berterusan dikuasai oleh urus niaga didalam dolar Amerika Syarikat (AS) denganringgit mencerminkan pentingnya dolar ASsebagai mata wang pengantaraan di pasaranpertukaran mata wang asing antara bank sertapenggunaan meluas dolar AS sebagai matawang penjelasan utama bagi perdagangan danurus niaga akaun modal yang lain.

Dana yang diperoleh daripada pasaran modaladalah amat tinggi pada tahun 2000, berjumlah

sebanyak RM40.4 bilion (1999: RM26.2 bilion). Inimencerminkan lebih banyak dana yang diperoleholeh sektor swasta, sementara dana yangdiperoleh oleh sektor awam adalah rendahsedikit. Sumber pembiayaan utama sektor swastaadalah pasaran hutang sekuriti swasta (PDS).Persekitaran kadar faedah yang rendah telahmenyebabkan lebih kecenderungan untukmendapatkan pembiayaan projek jangka panjangmelalui pasaran sekuriti hutang swasta dan jugamemenuhi keperluan pembiayaan aktiviti-aktivitipenstrukturan semula hutang korporat yangsedang dijalankan. Pasaran ekuiti kekal sebagaipembekal pembiayaan yang penting bagi sektorswasta pada tahun 2000. Dana yang diperolehadalah terutamanya melalui terbitan-terbitan hakdan tawaran permulaan awam.

Sektor awam memperoleh sebanyak RM13.6bilion pada tahun 2000, terutamanya melaluiterbitan Sekuriti Kerajaan Malaysia (SKM) yanglebih tinggi. Terbitan SKM yang lebih tinggimencerminkan keperluan pembiayaan Kerajaanyang lebih tinggi serta komitmen Kerajaanterhadap keperluan terbitan SKM yang lebihkerap untuk membangunkan keluk hasil tandaaras bagi pasaran bon.

Pasaran saham lembab pada tahun 2000 denganindeks utama Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL),Indeks Komposit BSKL (KLSE CI) merosot sebanyak16.3% mengakhiri tahun pada 679.64 mata.Jumlah permodalan pasaran dan jumlah urusniaga (dalam unit) adalah lebih rendah masing-masing pada 19.6% dan 16.4%. Prestasi BSKLadalah lemah secara relatifnya walaupun prestasiekonomi lebih kukuh, akibat daripada kesanpenularan dari pasaran Amerika Syarikat danserantau, pemindahan dalam aliran modalantarabangsa dan kebimbangan mengenaiperkembangan dalam sektor korporat tempatan.Walaupun kejatuhan dalam harga ekuiti, pasaransaham kekal penting untuk aktiviti perolehandana sektor swasta dalam tahun 2000.

Semenjak krisis kewangan Asia, pasaran bonringgit berkembang dengan pesatnya. Padatahun 2000, dana berjumlah sebanyak RM34.4bilion telah diperoleh daripada pasaran bonringgit, mencakupi sebanyak 85.1% daripadajumlah dana bersih yang diperoleh daripadapasaran modal. Dari segi saiz, nilai terkumpulpasaran bon ringgit berkembang sebanyak19.4% daripada RM202.5 bilion pada akhirtahun 1999 kepada RM241.7 bilion pada akhirtahun 2000. Terbitan yang lebih tinggi bagikedua-dua sektor awam dan sektor sekuritihutang swasta disebabkan oleh kombinasibeberapa faktor, iaitu persekitaran kadar faedahyang rendah, peningkatan keperluan untukmembiayai aktiviti ekonomi seiring denganpertumbuhan ekonomi, peningkatanperlaksanaan skim penstrukturan semula hutangkorporat dan defisit fiskal yang lebih tinggi.

Dengan terbitan yang lebih tinggi pada tahun2000, pasaran PDS berkembang untuk

Jadual 4.28Dana yang diperoleh daripada Pasaran Modal

Oleh Sektor AwamSekuriti Kerajaan, kasar 10,000 16,413Tolak Penebusan 6,676 5,286Tolak Milikan Kerajaan 0 0Bersamaan Penerimaan bersihPersekutuan 3,324 11,128

Bon Khazanah (bersih) 2,598 551Terbitan Pelaburan Kerajaan (bersih) 0 2,000Bon Simpanan Malaysia (bersih) 375 –19Dana bersih yang diperoleh oleh

Sektor Awam 6,297 13,659

Oleh Sektor SwastaSaham 6,096 6,004Sekuriti hutang1 26,558 31,097

Tolak Penebusan 12,750 10,331Bersamaan Keluaran bersih 13,808 20,766

Dana bersih yang diperoleh olehSektor Swasta 19,904 26,770

Jumlah Dana Bersih yang diperoleh 26,202 40,429

Kertas dan nota jangka-pendek(bersih)2 –720 –1,626

Jumlah 25,481 38,803

1999 2000a

RM juta

a Awalan.1 Tidak termasuk sekuriti hutang swasta hutang yang diterbitkan oleh institusi

perbankan.2 Merujuk kepada Nota Cagamas dan Kertas Perdagangan sahaja.

-2

3

8

13

18

23

28

33

38

43

-3

-2

-1

0

1

2

3

RM b

ilion

Kada

r Dan

a Be

rsih

dip

erol

eh

Sektor awam

Sektor swasta

Kadar Dana Bersih diperoleh ke atas Pinjaman Bank

Graf 4.20Dana Bersih yang diperoleh dalam Pasaran Modaloleh Sektor Awam dan Swasta

Sektor Kewangan

mencakupi sebanyak 58% daripada jumlah bonterkumpul. Perkembangan ini menghasilkanpembangunan pasaran PDS yang lebih dalamdan mudah tunai. Aktiviti urus niaga dalampasaran sekunder meningkat dengan nyata padatahun ini, berjumlah sebanyak RM253.8 bilionatau peningkatan sebanyak 62.8% daripadatahun sebelumnya. Akibatnya, mudah tunaipasaran meningkat daripada 77% kepada 105%.Berikutan dengan persekitaran kadar faedahyang rendah dan stabil, kadar hasil bon adalahlebih rendah dan bergerak dalam lingkunganyang kecil. Pertumbuhan ekonomi danpemulihan kualiti kredit korporat pada tahun inijuga menghasilkan perbezaan kadar hasil yanglebih kecil bagi bon berbagai penarafanberbanding dengan skim tanpa risiko.

Pada tahun 2000, beberapa langkah telahdiambil untuk membangunkan lagi pasaran bon.Dalam membentuk keluk tanda aras, buatpertama kalinya Kerajaan telah mengumumkankalendar jadual terbitan bagi terbitan-terbitansekuriti Kerajaan dan membuka semula SKMyang sedia ada kepada nilai yang lebih besar.

Tambahan lagi, Suruhanjaya Sekuriti jugadilantik sebagai pihak berkuasa untuk pasaranPDS.

Dalam pasaran derivatif, perkembangan yangketara dapat dilihat daripada segi perluasanpasaran dan perkembangan pasaran yang masihmembangun. Bursa Opsyen dan KewanganHadapan Kuala Lumpur (KLOFFE) melancarkanproduk opsyen kewangan pertama, Opsyen KLSECI, pada bulan Disember. Sementara itu, aktivitiurus niaga bagi Niaga Hadapan KLSE CI jugalemah pada tahun 2000. Jumlah urus niagamenurun sebanyak 15%, disebabkan terutamanyaoleh kekurangan penyertaan pelabur asing.Disebaliknya, aktiviti urus niaga dalam pasaranNiaga Hadapan KLIBOR adalah aktif, mencatatpeningkatan sebanyak 54.6% daripada tahunsebelumnya. Aktiviti urus niaga yang lebih tinggiadalah didorong oleh keadaan mudah tunai yangmencukupi di dalam pasaran tunai di antara bankserta peningkatan aktiviti di dalam pasaran bontempatan dan pasaran swap kadar faedah.

Dari aspek pembangunan, lebih banyakpembangunan dalam pasaran kewangan tertumputerutamanya ke atas isu-isu pengawalan yangdisasarkan untuk meningkatkan dan mengukuhkankeberkesanan pasaran dan daya saing.Terutamanya, langkah-langkah tambahan diarahuntuk meningkatkan pentadbiran korporat danmenggalakkan lebih ketelusan untuk melindungipemegang saham minoriti. Langkah-langkah jugadiperkenalkan untuk mengukuhkan industri sahamtempatan melalui penggabungan syarikat broker,meningkatkan prosedur pasaran dan ketelusanuntuk meningkatkan daya saing. Pembangunandalam pasaran bon terus dipertingkatan lagidengan mengrasionalisasi struktur pengawalanuntuk mencapai mekanisme pasaran yang lebihberkesan.

Pelan Induk Pasaran Modal telah dilancarkanpada bulan Februari 2001, dengan tujuan untukmenetapkan kedudukan yang strategik dan arahmasa depan untuk pasaran modal Malaysia. PelanInduk tersebut berusaha untuk memastikan yangpasaran modal berada dalam kedudukan yangbetul untuk memainkan peranan dalam

menyokong keperluan pertumbuhan ekonominegara dan aspirasi, menyahut cabaran darisaingan serantau dan peningkatan globalisasi,serta mendapat peluang tambah-nilai dalamlingkungan kelebihan bandingan dan saingan.

Pelan Induk mempunyai enam objektif, yangmana dihubungkan kepada 24 inisiatif strategikdan 152 cadangan. Enam objektif utama untukmengembangkan Malaysia sebagai pusatperolehan dana bagi syarikat Malaysia, untukmenggalakkan industri pentadbiran pelaburanyang berkesan dan persekitaran yang lebih selesauntuk pelabur, meningkatkan kedudukan dayasaing dan keberkesanan institusi pasaran,mengembangkan persekitaran yang teguh danberdaya saing untuk perkhidmatan perantaraan,memastikan rejim pengawalan yang lebih kukuhdan lebih mudah, dan memperkenalkan Malaysiasebagai pusat pasaran modal Islam antarabangsa.

Pelan Induk akan dilaksanakan dalam tigafasa. Dalam Fasa 1 (2001 hingga 2003), fokus

Pasaran kewangan kekal stabil dan terus memobilisasikan dana untuk menyokongpertumbuhan ekonomi. Perkembangan pasaran telah diperkukuh oleh usaha untukmemperbaiki ketelusan dan urusan pentadbiran.

akan dipertingkatkan untuk memperkukuhkankapasiti tempatan dan membangun sektorstrategik dan yang baru berkembang. DalamFasa 2 (2004 and 2005), usaha-usaha akanlebih tertumpu ke atas mengukuhkan sektorutama dan secara beransur-ansurmeliberalisasikan akses kepada pasaran yangmana perlu. Akhir sekali, dalam Fasa 3 (2006ke atas), Pelan Induk akan terus mengkajipengembangan dan mengukuhkan prosespasaran dan infrastruktur untukmeningkatkan sepenuhnya modal pasarandan infrastruktur untuk mencapai pasaranmodal yang berkembang pesat. Ia juga akanmenumpukan perhatian ke atasmeningkatkan kedudukan pasaranantarabangsa dalam bidang yang komparatifdan berdaya saing.

Pasaran WangJumlah urus niaga dalam pasaran wangmeningkat sedikit sebanyak 0.7% pada tahun2000 kepada RM1,425 bilion (Jadual 4.29).Peningkatan ini adalah berpunca daripadajumlah urus niaga instrumen pasaran wangyang lebih tinggi (+47.7%) yang lebih daripadamengimbangi penurunan dalam urus niagadeposit antara bank (-8.2%). Urus niagadeposit antara bank terus merosot pada tahunini disebabkan terutamanya oleh persekitaranmudah tunai yang lega dan pertumbuhanpinjaman yang sederhana yang telahmengurangkan keperluan untuk mendapatkanpembiayaan antara bank. Penurunan urusniaga adalah meliputi deposit semua tempohmatang kecuali deposit tempoh matang enam

bulan ke atas di mana urus niaga yang lebihtinggi telah dicatatkan. Namun demikian,sebahagian besar urus niaga masih tertumpukepada tempoh matang yang lebih singkatiaitu deposit semalaman dan hujung minggu(masing-masing sebanyak 64.5% dan 16.7%daripada jumlah urus niaga deposit antarabank). Penumpuan urus niaga kepada tempohmatang yang lebih singkat adalah satukebiasaan dalam pasaran antara bank, di manadagangan adalah pada amnya dilaksanakanbagi tujuan mudah tunai dan penyelesaianjangka pendek.

0102030405060708090

100

0102030405060708090

100

Semalaman

1999 2000 1999 2000

Hujung minggu

1 minggu

1-3 bulan

6, 12 bulan, lain

% %

SKM

Khazanah

Instrumen Cagamas

TB

NID

BA

BNB

Deposit Antara Bank Instrumen Pasaran Wang

Graf 4.21Bahagian Jumlah Urus Niaga

Jadual 4.29Pasaran Wang1

1999 2000

Jumlah Perubahan Jumlah Perubahan(RM tahunan (RM tahunan

bilion) (%) bilion) (%)

Jumlah urus niaga pasaran wang 1,415.2 -23.1 1,425.4 0.7

Deposit antara bank 1,189.3 –28.0 1,091.7 –8.2

Instrumen pasaran wang 225.9 19.1 333.7 47.7Penerimaan Jurubank

(BA) 67.9 –14.4 63.6 –6.3Instrumen deposit

boleh niaga (NID) 27.2 –36.9 21.0 –22.8Sekuriti Kerajaan

Malaysia (SKM) 63.8 92.7 88.6 38.9Bon Khazanah 16.1 222.0 15.5 –3.7Bil Perbendaharaan 11.5 22.3 15.0 30.4Bil Bank Negara 50.9Bon Cagamas 12.9 186.7 29.3 127.1Nota Cagamas 26.5 73.2 49.8 87.9

1 Semua data diperolehi daripada Sistem Penyebaran Maklumat Bon, kecuali BA dan NID di mana sumbernya adalah daripada broker pasaran wang.

–– –

Sektor Kewangan

Urus niaga dalam instrumen pasaran wang terusmeningkat pada tahun 2000 sebanyak 47.7%kepada RM333.7 bilion. Seperti tahunsebelumnya, semua instrumen mencatatkanpeningkatan kecuali instrumen deposit bolehniaga (NID) dan penerimaan jurubank (BA). Inisebahagian besarnya adalah kesan daripadakelakuan peserta pasaran dalam persekitaranmudah tunai yang lega dan pertumbuhanpinjaman yang sederhana. Dalam persekitaranini, institusi perbankan tidak bertindak agresifdalam mendapatkan dana samada daripadapasaran antara bank atau pasaran runcit. Olehitu, terdapat penurunan yang nyata dalam NIDyang diterbitkan daripada RM27.4 juta padaakhir tahun 1999 kepada RM21 juta padaakhir tahun 2000, mengakibatkan jumlah urusniaga sekunder yang lebih rendah dalaminstrumen ini. Begitu juga, walaupun BA yangditerbitkan telah meningkat sejajar denganpeningkatan aktiviti ekonomi, terdapatpenurunan dalam jumlah urus niaga sekuritiini kerana institusi perbankan lebih berminatuntuk memegang instrumen tersebut sehinggatempoh matang. Disebaliknya, instrumen lainmencatatkan urus niaga yang lebih besarkerana peserta aktif mencari sekuriti untuktujuan pelaburan daripada dana lebihan yangsedia ada. Tambahan pula, kedua-dua SekuritiKerajaan Malaysia (SKM) dan Bon Cagamasmencatatkan urus niaga yang lebih nyatabesar pada tahun ini berbanding dengan tahunsebelumnya disebabkan oleh terbitan utamayang lebih tinggi sebanyak RM16 bilion SKMdan RM8.5 bilion Bon Cagamas (RM10 biliondan RM4.4 bilion masing-masing pada tahun1999). Peningkatan dagangan Bil Bank Negaraadalah akibat penerbitan semula sekurititersebut mulai bulan Februari 2000.

Pasaran Pertukaran Mata Wang Asing danKadar Pertukaran RinggitKadar pertukaran ringgit terus ditetapkankepada dolar Amerika Syarikat (AS) pada kadarRM3.80 bagi setiap dolar AS pada tahun 2000.Rejim ini telah berkuat kuasa semenjak 2September 1998. Di bawah rejim ini, kadarpertukaran ringgit berbanding mata wang yanglain ditentukan melalui kadar silang,berdasarkan kepada pergerakan dolar ASberbanding mata wang tersebut di pasaranpertukaran mata wang asing antarabangsa.

Dari segi kadar pertukaran efektif nominal yangberwajaran perdagangan, nilai ringgit telah

meningkat sebanyak 6.8% pada tahun ini selarasdengan peningkatan nilai dolar AS. Jangkaanpulangan yang lebih tinggi ke atas aset yangberasaskan dolar AS, terutamanya pada separuhtahun pertama berikutan prospek anggaranpertumbuhan KDNK di AS yang meningkat denganlebih ketara berbanding negara-negara yang lain,telah memberi sokongan kepada peningkatandalam nilai dolar AS berbanding mata wang yanglain dalam sekumpulan mata wang negara-negarayang berdagang dengan Malaysia.

Perbandingan secara dua hala menunjukkannilai ringgit telah meningkat berbandingyen Jepun (12.1%), euro (8.5%) dan poundsterling (8.3%) selaras dengan pergerakandolar AS berbanding mata wang tersebut dipasaran mata wang asing antarabangsa. Nilaieuro telah menurun berbanding dolar AS padasepuluh bulan pertama tahun ini disebabkanterutamanya oleh aliran keluar dana

Ringgit ditetapkan pada AS$1=RM3.80

AS$

RM/mata wang asing RM/mata wang asing(Purata mingguan)

M J S D M J S D M J S D1998 1999 2000

STG

100 Yen

Euro

2

3

4

5

6

7

8

2

3

4

5

6

7

8

Graf 4.22Kadar Pertukaran Ringgit Malaysia berbandingMata Wang Utama (1999-2000)

70

80

90

100

110

120

130

70

80

90

100

110

120

130

D J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

1999 2000

Indeks (Dis. 1998=100) Indeks(Akhir bulan)

Peso

Rupiah

Won

Baht

S$

Nota: Peningkatan indeks melambangkan peningkatan nilai mata wang tersebut berbanding ringgit.

Graf 4.23Prestasi Ringgit Malaysia berbanding Mata WangSerantau terpilih

pelaburan asing langsung, modal ekuiti danbon dari kawasan euro, terutamanya keAmerika Syarikat. Kebimbangan terhadapkemerosotan nilai mata wang euro telahmendorong negara-negara G7 untuk campurtangan dalam pasaran mata wang asing bagimenyokong nilai mata wang euro pada 22September 2000. Bank Pusat Eropah jugaturut campur tangan secara berasinganbeberapa kali selepas itu. Sementara itu,pound sterling juga telah turun nilaiberbanding dolar AS selaras dengankelemahan mata wang euro. Penurunan nilaipound sterling mencerminkan tanggapanpasaran bahawa kecenderungan pihakberkuasa United Kingdom untuk mengetatkandasar monetari tidak lagi wujud. Faktor-faktor teknikal, seperti urus niaga momentumdan aliran dana berikutan aktiviti gabungan

syarikat (M dan A) juga telah mempengaruhipergerakan kadar pertukaran.

Menjelang hujung tahun 2000, berlakuperubahan dalam arah aliran nilai dolar AS, dimana nilai dolar telah menurun berbandingeuro dan pound sterling berikutanterdapatnya tanda-tanda pertumbuhan yanglebih perlahan di Amerika Syarikat yangmenyebabkan peniaga mata wang menjangkabahawa Bank Pusat AS (Federal Reserve) tidakakan meningkatkan lagi kadar faedah. Walaubagaimanapun, nilai mata wang yen Jepunterus mengalami tekanan ke bawah pada sukuterakhir tahun 2000 disebabkan kebimbanganterhadap kemajuan pemulihan ekonomi Jepunyang perlahan.

Pada tahun ini, nilai ringgit telah meningkatberbanding kesemua mata wang serantau.Kebimbangan pelabur mengenai kesandaripada pertumbuhan AS yang semakin lemahserta harga minyak yang tinggi ke atas prospekpertumbuhan ekonomi serantau telah memberitekanan kepada kebanyakan mata wangserantau berbanding dolar AS. Perkembanganpolitik di Indonesia dan Filipina telahmenurunkan lagi nilai rupiah dan peso.Sementara itu, nilai won Korea tetap kukuhbagi tiga suku pertama tahun ini disokongoleh aliran masuk dana yang besar. Walaubagaimanapun, nilai won menurun denganketara pada suku terakhir disebabkankebimbangan terhadap prestasi sektor korporatserta pasaran saham yang lemah di Korea.

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400RM bilion RM bilion

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Spot Swap Jumlah

Graf 4.24Jumlah Urus Niaga Antara Bank di PasaranPertukaran Mata Wang Asing Kuala Lumpur

Jadual 4.30Perkembangan Ringgit

Perubahan (%)

Akhir-Jun Sept.2 2

Komposit 102.47 72.11 68.64 70.86 –1.3 3.2 –30.8 –1.7

SDR 3.5030 5.1177 5.2096 4.9511 2.7 5.2 –29.2 3.4AS$ 2.5235 3.8000 3.8000 3.8000 0.0 0.0 –33.6 0.0S$ 1.7647 2.1998 2.2809 2.1946 0.3 3.9 –19.6 0.2100 Yen 2.2088 2.7742 3.7115 3.3121 –10.7 12.1 –33.3 –16.2Paun Sterling 4.1989 6.3708 6.1389 5.6662 3.1 8.3 –25.9 12.4Mark Jerman 1.4522 2.1743 1.9599 1.8064 15.5 8.5 –19.6 20.4Franc Switzerland 1.7368 2.6450 2.3836 2.3234 15.4 2.6 –25.2 13.8Euro 3 3.8333 3.5331 17.5 8.5100 Baht Thai 9.7470 9.3713 10.1199 8.7790 2.4 15.3 11.0 6.7100 Rupiah Indonesia 0.1038 0.0354 0.0542 0.0395 –12.2 37.2 162.8 -10.4100 Won Korea 0.2842 0.2827 0.3355 0.3022 –4.9 11.0 –6.0 -6.5100 Peso Filipina 9.5878 8.8302 9.4823 7.6053 2.4 24.7 26.1 16.1

1 Kadar AS$ ialah kadar purata belian dan jualan pada pukul 12.00 tengahari di Pasaran Pertukaran Asing Antara Bank Kuala Lumpur. Kadar bagi mata wang asingselain daripada AS$ adalah kadar silang yang diperoleh daripada kadar mata wang asing tersebut berbanding AS$ dan kadar RM/AS$.

2 Ringgit ditetapkan pada AS$1=RM3.8000 pada 2 September 1998.3 Euro mula diperdagangkan pada 4 Januari 1999 (EUR 1= RM4.5050). Perubahan tahunan pada tahun 1999 adalah dikira berdasarkan nilai pada 4 Januari 1999.

– – – –

RM berbanding satu unit mata wang asing 1

1999 2000 Akhir-Jun ’97-Dis.2000

2 Sept. ’98-Dis.2000

Perubahan tahunan (%)

Akhir-Dis.1999 20001997 1998

Sektor Kewangan

Rejim kadar pertukaran tetap terus memberikestabilan kepada pasaran kewangan Malaysiadalam suasana pasaran pertukaran asing yangsentiasa berubah. Walaupun mata wangserantau turun nilai pada tempoh tersebut,kadar pertukaran tetap tersebut terusdisokong oleh asas ekonomi yang kukuh.Kadar inflasi kekal rendah dan akaun semasaimbangan pembayaran terus berada dalamkeadaan lebihan. Selain daripada itu, tahaprizab antarabangsa kekal kukuh sementarajumlah pinjaman jangka-pendek adalahrendah dan hanya merangkumi 15.7%daripada jumlah rizab. Dasar ekonomi makroterus ditumpukan ke arah mengekalkankekukuhan asas-asas tersebut.

Aktiviti di pasaran pertukaran mata wangasing KL tetap stabil pada tahun ini. Jumlahpurata harian bagi urus niaga pertukaran matawang asing antara bank (urus niaga spot danswap) yang diniagakan melalui lapan buahsyarikat broker wang menurun sedikit sebanyak0.1% berbanding jumlah yang diurusniagakanpada tahun 1999. Semenjak pengenalankawalan pertukaran terpilih, aktiviti urus niagaringgit di pasaran pertukaran asing antara bankKL adalah sebahagian besarnya dikaitkandengan urus niaga perdagangan, yang manatelah menghasilkan aliran dana yang lebih stabilsambil disokong oleh aktiviti ekonomi benar.Aktiviti spekulatif ke atas ringgit telahdibendung melalui penghapusan pasaran ringgitluar pesisir serta garis panduan yang mengawalrangka kerja operasi institusi perbankan. Denganpenguatkuasaan langkah-langkah tersebut,jumlah urus niaga yang dikendalikan telahmenurun dengan ketara berbanding tahun-tahun sebelumnya.

Mengikut jenis mata wang, urus niaga dipasaran pertukaran mata wang asing terusdikuasai oleh urus niaga dolar AS berbandingringgit, dengan jumlah urus niaga tersebutmeningkat dari 63% daripada jumlah urus niagapada tahun 1999 kepada 68% pada tahun 2000.Penguasaan urus niaga dolar AS berbandingringgit yang berterusan mencerminkanpentingnya dolar AS sebagai mata wangpengantaraan di pasaran pertukaran mata wangasing antara bank serta penggunaan meluasdolar AS sebagai mata wang penjelasan utamabagi perdagangan dan urus niaga akaun modalyang lain.

Pasaran EkuitiTahun 2000 bermula pada tapak yang kukuhbagi Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL).Bersama-sama dengan peralihan yang berjalanlancar tanpa masalah pepijat Y2K, minat beliankembali ke pasaran pada awal tahun denganbukti yang nyata bahawa ekonomi Malaysiakekal berada pada landasan pemulihan.Kemasukan semula portfolio pelaburan asing keMalaysia yang terbukti lebih awal daripadakemasukan semula Malaysia ke dalam indeksMSCI, lantas memberikan kecairan yangmencukupi bagi bursa tempatan. Kemajuanteknologi, media dan telekomunikasi seduniayang dialami oleh kebanyakan pasaran sahamutama dalam separuh tahun pertama terusmenyemarakkan minat kepada kaunter-kaunteryang sama di BSKL. Saham yang berkaitandengan teknologi mengalami kenaikan hargadan pertambahan penilaian dalam tempohtersebut. BSKL melancarkan Sektor teknologi danIndeks yang berkaitan Teknologi pada bulan Meiuntuk membantu pelabur-pelabur mengenalpastisyarikat-syarikat berinovasi teknologi yangdisenaraikan di BSKL, di samping menggalakkansyarikat-syarikat yang serupa untuk memohonpenyenaraian di BSKL.

Walaupun asas ekonomi mengukuh dengankeadaan mudah tunai yang mencukupi danpersekitaran kadar faedah dan inflasi yangrendah, prestasi BSKL menjadi lemah padaseparuh tahun kedua tahun 2000.Perkembangan ini disebabkan terutamanyaoleh kesan rentetan daripada pasaran sahamutama serantau dan Amerika Syarikat sertaperalihan dalam aliran modal antarabangsaberserta dengan kebimbangan ke atasperkembangan sektor korporat tempatan.Faktor-faktor yang mempengaruhi prestasi

AS$/RM AS$/SGD AS$/YEN AS$/EURO Lain-lain

63% 19%

10%

8%

68%

22%

6%3%

1%

1999 2000

Graf 4.25Urus Niaga Antara Bank di Pasaran Mata WangAsing Kuala Lumpur mengikut Mata wang

bursa tempatan di sepanjang tahun 2000dijelaskan oleh carta berikut.

Tanda aras Indeks Komposit BSKL (KLSE CI)ditutup dengan lebih rendah sebanyak 16.3%pada 679.64 mata pada akhir tahun 2000sementara permodalan pasaran merosotsebanyak 19.6% kepada RM444.35 bilion.Jumlah urus niaga keseluruhan adalah lebihrendah sebanyak 16.4% sementara nilai urusniaga meningkat sebanyak 22.3% berbandingtahun sebelumnya. Indeks sektor di BSKL jugamenunjukkan arah aliran yang sama. Pada asastahunan, kemerosotan kebanyakan indeksadalah secara menyeluruh dalam lingkungan 20sehingga 40%. Sektor yang mencatatkan jumlahurus niaga yang tinggi adalah sektorinfrastruktur (68.7%), perladangan (42.4%) danperlombongan (10.9%). Walau bagaimanapun,KLSE CI mempamerkan prestasi yang lebih baikberbanding dengan bursa serantau yang lain.

Pengumpulan stok oleh pelabur institusi sebelumkemasukan semula Malaysia ke dalam indekMSCI pada akhir bulan Mei telah meningkatkanpasaran ke tahap tertinggi tahunan (KLSE CI:1,013) pada 18 Februari. Dalam tempoh tujuhminggu, iaitu daripada 3 Januari ke 18 Februari,BSKL telah meningkat dengan luar biasasebanyak 21.5%, jauh mengatasi prestasi bursa-bursa lain di rantau ini. Pada lima bulanpertama tahun 2000, sejumlah RM8.3 bilion(AS$2.1 bilion) aliran masuk modal portfoliotelah dicatatkan melalui Akaun Luaran danAkaun Luaran Khas. Walau bagaimanapun, diantara akhir bulan Jun sehingga akhir tahun,

terdapat aliran keluar bersih sebanyak RM12.3bilion (AS$3.2 bilion). Secara keseluruhannya,aliran keluar bersih dana portfolio bagi tahun iniberjumlah RM4 bilion (AS$1.1 bilion). Alirankeluar modal portfolio asing telah menjejaskankeadaan mudah tunai dalam bursa tempatanberserta harga dan urus niaga juga kekalmerosot pada separuh tahun kedua tahun 2000.

Pasaran ekuiti kekal sebagai sumber pembiayaanyang penting bagi sektor swasta pada tahun 2000,mencakupi sebanyak 22.4% daripada dana bersihyang diperolehi oleh sektor swasta dalam pasaranmodal (30.6% pada tahun 1999). Lebih kurang65% daripada pembiayaan baru yang diperolehdaripada pasaran ekuiti adalah melalui terbitanhak manakala tawaran awam permulaan (IPOs)pula mencakupi 16.6%. Pada tahun 2000,terdapat sejumlah 38 IPOs, 12 di antaranyadisenaraikan di papan utama. Syarikat-syarikatyang terlibat dalam pengeluaran barangan industridan pengguna telah membentuk sebahagian besardaripada bilangan penyenaraian baru. Jumlah IPOs meningkat lebih daripada sekali ganda padatahun ini dan sejumlah 425.9 juta unit

020406080

100120140160180200

0

5

10

15

20

25Indeks (Jan 1999=100) Urus Niaga (bilion unit)

Urus Niaga BSKL KLSE CI Indeks Papan Kedua

Sumber: Bursa Saham Kuala Lumpur

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

1999 2000

Graf 4.26Indeks Komposit Bursa Saham Kuala Lumpur(KLSE CI), Indeks Papan Kedua dan Urus NiagaBSKL

Jadual 4.31Bursa Saham Kuala Lumpur: Penunjuk Terpilih

1999 2000a

Indeks hargaKomposit 812.33 679.64EMAS 206.39 159.77Papan Kedua 180.57 132.98

Jumlah urus niagaJumlah (bilion unit) 90.1 75.4Nilai (RM bilion) 199.6 244.1

Purata urus niaga harianJumlah (juta unit) 363.5 309.1 Nilai (RM juta) 805.0 1000.2

Nilai pasaran (RM bilion) 552.7 444.4 Nilai pasaran/KDNK (%) 184.0 130.9

Jumlah syarikat yang disenaraikan 757 795Papan Utama 474 499Papan Kedua 283 296

Mudah tunai pasaran:Nilai urus niaga/Nilai pasaran (%) 43.5 42.3Jumlah urus niaga/Bilangan sekuriti

yang disenaraikan (%) 52.3 39.5

Penumpuan pasaran:10 saham dengan nilai pasaran tertinggi/

Nilai pasaran (%) 33.9 38.9

Purata modal berbayar syarikat broker saham (RM juta) 103.2 129.6

a Awalan

Sumber: Bursa Saham Kuala Lumpur

Sektor Kewangan

baru telah ditawarkan. Perkembangan ini adalahsejajar dengan pengukuhan aktiviti ekonomi, yangtelah membawa kepada peningkatan dalamprospek keuntungan sektor korporat. Dari segiperkembangan pasaran, terdapat lebih banyak unittelah didagangkan berserta dengan kepelbagaian dari segi jenis kaunter yang

650

700

750

800

850

900

950

1,000

1,050

Sentimen positifkerana perkembanganekonomi dankemasukansemula ke indeksMSCI

Urus niagasaham-sahambank aktif sebelumtarikh akhirpenggabungan

Persetujuan BSKL danSES ke atas isu CLOB

Pengaliran masukdana asing;kebimbangan ke ataskadar faedah ASberkurangan

Data ekonomi kukuhdan peningkatanpendapatan korporat

}

Minat belian dalamsaham-saham teknologi

Kebimbanganke ataskenaikan kadarfaedah AS

Penurunan keranatekanan jualan selarasapabila broker sahammengecilkan hadkredit sebagailangkahberjaga-jaga

Kebimbangan serantauberikutan kelemahanekonomi Jepun

Saham teknologijatuh selaras dengankejatuhan NASDAQ

CPI AS lebih tinggi darijangkaan dan rekodmenurun berikutankebimbangan ke ataskadar faedah AS

Sentimen lemahakibat penstrukturansemula syarikattelekomunikasipenggabungan brokersaham danpengliberalisasianyuran broker

Kejatuhan NASDAQ dankebimbangan kenaikankadar faedah AS}

Kebimbangan ke ataspelepasan CLOBsecara berperingkat

}

Harapan Malaysia akanmendapat lebih wajarandari jangkaan dengankemasukan semulaMalaysia ke indeksMSCI

}

Keyakinanbaru terhadapMalaysia keranakemasukansemula keindeks MSCI

}

Kemasukan semulaMalaysia ke indeksMSCI

Berita positif tentangpenstrukturan semulakorporat

31-D

is

07-J

an

14-J

an

21-J

an

28-J

an

04-F

eb

11-F

eb

18-F

eb

25-F

eb

03-M

ac

10-M

ac

17-M

ac

24-M

ac

31-M

ac

07-A

pr

14-A

pr

21-A

pr

28-A

pr

05-M

ei

12-M

ei

19-M

ei

26-M

ei

02-J

un

09-J

un

16-J

un

23-J

un

30-J

un

650

700

750

800

850

900

950

1,000

1,050

03-J

ul

10-J

ul

17-J

ul

24-J

ul

31-J

ul

07-O

go

14-O

go

21-O

go

28-O

go

04-S

ep

11-S

ep

18-S

ep

25-S

ep

02-O

kt

09-O

kt

16-O

kt

23-O

kt

30-O

kt

06-N

ov

13-N

ov

20-N

ov

27-N

ov

04-D

is

11-D

is

18-D

is

25-D

is29

-Dis

Kebimbangan ke atas CLOBmenyebabkan kejatuhan seharisebanyak 4.7%

Berita positif tentangpersetujuan untukpenstrukturan semulasektor telekom dankemungkinan kenaikanpenggredan oleh Moody

}

KejatuhanselarasdenganNASDAQ

}

Kebimbangan terhadappenstrukturan semula

korporat}

Pendapatan korporatyang lebih rendahdari jangkaan

}

Kebimbangan penggabungan,pengurangan pendapatan korporat, penjualan awal ditangguh sehingga1 Sep. kerana pengurangankos urus niaga

Kebimbanganinflasi akibatkemungkinankenaikan hargaminyak dankadar faedah

} }

Minat baru dalamsaham-saham teknologi

}

pantulanteknikal

Kejatuhan Euro danamaran pendapatanoleh firma-firma AS

}

Kenaikan hargaminyak dan anggaranrendah syarikatteknologi antarabangsadalam suku ketigadan keempat}

Jangkaan positifdari Belanjawan2001 dan kenaikanpenggredanoleh Moody

}

Pendapatan korporatberkurang dan kebimbanganke atas perkembanganekonomi danpenstrukturan korporat

}

Kejatuhanpasaran AS diikutikejatuhan pasaran serantau

Kebimbanganke atas pendapatansyarikat teknologidan perubahan asasindeks MSCI kepadakadar apunganbebas

}

Kebimbanganterhadappenstrukturansemula korporat

}

Graf 4.27Perkembangan KLSE CI (31 Dis 99 - 30 Jun 2000)

Graf 4.28Perkembangan KLSE CI (1 Julai - 30 Disember 2000)

berlainan di bursa tempatan pada tahun 2000. Ini telah menyediakan pilihan pelaburan ekuitiyang lebih meluas. Walau bagaimanapun, prestasi BSKL yang lemah pada separuh tahunkedua tahun ini telah sedikit sebanyak memberikesan kepada prospek penyenaraian. Ini terbukti dengan hampir 80% daripada

penyenaraian baru dibuat di antara bulan Januaridan Jun.

Beberapa langkah telah diperkenalkan disepanjang tahun ini untuk membangunkanpasaran modal. Langkah-langkah utama adalahterdapat dalam "Langkah-langkah PasaranModal Utama pada tahun 2000". Tahun 2000juga menyaksikan perlaksanaan berterusanlangkah-langkah pentadbiran korporat yangbaru serta penguatkuasaannya. Langkah-langkahyang diambil adalah bertujuan untukmempertingkatkan kebertanggungjawabansyarikat yang tersenarai bagi menggalakkankeutuhan dan daya tahan syarikat-syarikat ini.Langkah-langkah ini meneruskan perlaksanaanamalan pentadbiran korporat yang bolehdipercayai dan berkesan untuk memanfaatkanpara pelabur dan pasaran serta meningkatkankecekapan dan keusahawanan perniagaan.Syarikat yang tersenarai telah mencatatkankemajuan dalam perlaksanaan amalanpentadbiran korporat. Pada akhir tahun 2000,

penyerahan laporan suku tahunan penyatakewangan bagi syarikat-syarikat yang tersenaraitelah mencapai kadar pematuhan sebanyak99%, menunjukkan kezahiran, ketelusan dankebertanggungjawaban yang lebih baik olehpeserta pasaran. Pada masa yang sama,sejumlah 143 tindakan telah diambil terhadapsyarikat yang tersenarai disebabkan kegagalanuntuk mematuhi keperluan penyenaraian.

Di Bursa Dagangan Sekuriti dan Sebut HargaAutomasi Malaysia (MESDAQ), indeks kompositMESDAQ (MCI) meningkat sebanyak 3.5% untukditutup pada 93.1 mata pada akhir tahun 2000.Jumlah urus niaga di MESDAQ bernilai RM4.7 juta.Sebahagian besar daripada urus niaga ini tertumpupada bulan Februari dan Mac yang selaras denganpeningkatan prestasi BSKL yang pada tempohtersebut. Permodalan pasaran meningkat kepadaRM141.4 juta (pada akhir tahun 1999: RM55.7juta). Dua kaunter lagi telah disenaraikan diMESDAQ pada tahun lalu. Sehingga akhir tahun2000, terdapat enam permohonan untukpenyenaraian di MESDAQ. Urus niaga di kaunter-kaunter MESDAQ telah dipengaruhi oleh sentimenpasaran yang teruk yang menyebabkan sahamMESDAQ mengalami jumlah urus niaga yangrendah. Pada akhir tahun 2000, jumlah keahlianMESDAQ meningkat kepada 19, yang mana 15 diantaranya adalah syarikat broker saham dan empatlagi adalah bank saudagar. Tujuh daripadapenyertaan ini adalah penggerak pasaran.

Sistem urus niaga MESDAQ baru yangberasaskan internet, MORE! (MESDAQ OrderRouting and Execution System) telahdilancarkan pada 28 Julai 2000. Sistem baru ini

Pasaran Bon

RM juta

Pasaran Ekuiti

1996 1997 1998 1999 2000 0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

Graf 4.31Dana Bersih yang Diperoleh oleh Sektor Swastadaripada Pasaran Modal

-60 -50 -40 -30 -20 -10 0

Dow Jones

Hong Kong

Malaysia

Singapura

Indonesia

NASDAQ

Taiwan

Negeri Thai

Korea

-5.8%

-11.0%

-16.3%

-22.3%

-38.5%

-38.8%

-43.9%

-44.1%

-50.9%

Sumber: Datastream

Graf 4.29Prestasi Indeks Pasaran Saham Terpilih(perubahan dari tahun 1999 ke 2000)

Aliran bersih melalui akaun luaran KLSE CI

Indeks RM juta

1999 2000

0

200

400

600

800

1,000

1,200

-10,000

-8,000

-6,000

-4,000

-2,000

0

2,000

4,000

6,000

M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

Graf 4.30KLSE CI berbanding Aliran Bersih melalui AkaunLuaran (Mac 1999-Dis.2000)

Sektor Kewangan

menawarkan struktur kos yang berdaya saingsecara global.

Pasaran BonPada tahun 2000, pasaran bon ringgitberkembang dengan pesatnya dan telahbanyak menyumbang dalam menyediakansumber pembiayaan alternatif kepada parapeminjam. Perkembangan pasaran bon adalahdisebabkan oleh kadar faedah yang rendah,permintaan yang lebih tinggi terhadappembiayaan jangka panjang seiring denganperkembangan aktiviti ekonomi, dan jugakeperluan pembiayaan di bawah skimpenstrukturan semula hutang korporat yangsedang dilaksanakan. Tambahan lagi, Kerajaanterus menerbit Sekuriti Kerajaan Malaysia(SKM) untuk membiayai defisit fiskal.

Pertumbuhan yang nyata dalam pasaran bontelah dilihat melalui peningkatan dalam nilaibon ringgit yang terkumpul, sebanyak 19.4%pada tahun 2000 kepada RM241.7 bilion(RM202.5 bilion pada tahun 1999), termasuksekuriti-sekuriti sektor awam1 dan sekuriti-sekuriti swasta2 (PDS). Nilai PDS terkumpuladalah lebih besar, iaitu sebanyak 58% daripadajumlah nilai terkumpul pada akhir tahun 2000,adalah lebih besar berbanding nilai terkumpulsekuriti sektor awam sebanyak 42%. Pasaranbon dari segi peratusan daripada KDNK jugameningkat kepada 71.2%, dengan nisbahpasaran PDS kepada KDNK pada 41.3%.Pertumbuhan dalam pasaran PDS ini adalahketara. Pada tahun 1990, saiz pasaran PDSadalah sebanyak 5.3% daripada KDNK danselepas krisis pada tahun 1999, peratusannyaadalah sebanyak 37.6%. Pasaran PDS adalahdijangka akan terus berkembang dan mengambilbahagian yang lebih besar dalam pembiayaanekonomi. Pada masa ini, sektor perbankan masihmencakupi bahagian yang lebih besar denganjumlah pinjaman terkumpul (tidak termasukpinjaman yang telah dijual kepada Cagamas danDanaharta) sebanyak 116.9% daripada KDNKpada akhir tahun 2000.

Dari segi dana bersih yang dikumpulkan, pasaranbon (kedua-dua sektor awam dan swasta)memperoleh sebanyak RM34.4 bilion, mencakupi85.1% daripada jumlah dana bersih yangdiperoleh daripada pasaran modal.

0

500

1,000

1,500

2,000

0

20

40

60

80

100

120

Nilai Urus Niaga MCI

Jan Mac Mei Jul Sep Nov

RM juta mata, akhir bulan

Graf 4.32Bursa Dagangan Sekuriti dan Sebut HargaAutomasi Malaysia: Urus Niaga dan IndeksKomposit MESDAQ (MCI)

menggantikan sistem berasaskan kuotaBloomberg. Satu peristiwa yang penting bagiMESDAQ adalah kelulusan daripadaSuruhanjaya Sekuriti yang membenarkansyarikat Koridor Raya Multimedia disenaraikansecara serentak di MESDAQ dan NASDAQdengan menerbitkan sehingga 30% daripadamodal berbayar syarikat yang disenaraikan diNASDAQ melalui American Depository Receipts.Langkah ini membolehkan syarikat-syarikatmemperoleh dana yang lebih banyak daripadadua pasaran ekuiti ini dan keumpilan ataspenjenamaan, mudah tunai dan juga penilaianyang dapat ditawarkan oleh NASDAQ.

Salah satu objektif Pelan Induk Pasaran Modalyang dilancarkan baru-baru ini adalah untukmeningkatkan kedudukan persaingan dankecekapan institusi pasaran. Untuk mencapaiobjektif ini, Pelan Induk ini mencadangkan,antara lainnya, penyatuan instituti-institusipasaran dan menerima pakai aktiviti-aktivitiyang lebih fokus kepada komersil. BursaMalaysia yang tunggal akan ditubuhkanmelalui penggabungan kesemua bursa yangsedia ada. Penyatuan bursa ini akandisamakan dan beroperasi sebagai entiti yangberasaskan keuntungan untuk memastikanianya mempunyai rangka kerja pentadbiranyang sesuai bagi memimpin pembangunanbursa di masa hadapan. Adalah jugadicadangkan bahawa entiti yang telahdisamakan ini disenaraikan di pasaran saham.Institusi pasaran akan terus memenuhiamalan antarabangsa yang terbaik dan

1 Sekuriti hutang awam merujuk kepada Sekuriti Kerajaan Malaysia, Terbitan Pelaburan Kerajaan, bon Khazanah dan Bon Simpanan Malaysia.

2 Sekuriti hutang swasta merujuk kepada bon Cagamas, bon Danamodal, bon Danaharta dan lain-lain PDS.

Jumlah dana bersih yang diperoleh oleh sektorawam berjumlah sebanyak RM13.7 bilion,terutamanya hasil daripada terbitan-terbitanSKM. Pada tahun ini, Kerajaan telahmengapungkan lima terbitan SKM berjumlahsebanyak RM16.4 bilion, dengan tempohkematangan 3, 5 dan 10 tahun. Setelahmengambil kira penebusan, jumlah dana bersihyang diperoleh melalui SKM adalah sebanyakRM11.1 bilion (1999: RM3.3 bilion). TerbitanSKM yang lebih besar ini adalah disebabkan olehkeperluan pembiayaan Kerajaan yang lebih tinggidan juga objektif Kerajaan untuk memastikanterbitan yang kerap sebagai salah satu langkahuntuk membangunkan pasaran ringgit bon.

Dana kasar yang diperoleh daripada pasaranPDS adalah lebih tinggi pada tahun 2000,berjumlah sebanyak RM31.1 bilion (1999:RM26.6 bilion). Dari segi jenis terbitan, bonbiasa mencakupi sebanyak 41.6% (1999:68.5%) daripada jumlah dana kasar yangdiperoleh, bon Cagamas yang disokong olehaset, sebanyak 27.5% (1999: 16.7%), diikutioleh bon berasaskan Prinsip Islam sebanyak24.7% (1999: 6.5%). Setelah mengambil kirapenebusan sebanyak RM10.3 bilion, jumlahdana bersih yang diperoleh daripada pasaranPDS kekal tinggi sebanyak RM20.8 bilion(1999: RM13.8 bilion). Terbitan PDS yang lebihtinggi ini adalah disebabkan oleh beberapafaktor, seperti persekitaran kadar faedah yangrendah dan keadaan mudah tunai yangmencukupi bagi sektor korporat untukmengumpulkan dana, dan juga peningkatankeperluan pembiayaan modal jangka panjangserta aktiviti penstrukturan semula hutangkorporat yang sedang dilaksanakan.Pertumbuhan dalam pasaran PDS jugadisebabkan oleh permintaan pelabur kepada

Jadual 4.32Dana yang Diperoleh Daripada Pasaran Bon

Oleh Sektor AwamSekuriti Kerajaan, kasar 10,000 16,413Tolak Penebusan 6,676 5,286Bersamaan Penerimaan bersih Persekutuan 3,324 11,128

Bon Khazanah (bersih) 2,598 551Terbitan Pelaburan Kerajaan (bersih) 0 2,000Bon Simpanan Malaysia (bersih) 375 –19Dana bersih yang diperoleh oleh sektor awam 6,297 13,659

Oleh Sektor SwastaSekuriti hutang swasta1, kasar 26,557 31,097Bon biasa 18,182 12,940Bon dengan Waran 947 0Bon boleh tukar 1,269 1,944Bon berasaskan prinsip Islam 1,734 7,666Bon Cagamas 4,425 8,547

Tolak Penebusan 12,750 10,331Sekuriti hutang swasta 6,280 6,077Bon Cagamas 6,470 4,254

Dana bersih yang diperoleh oleh sektor swasta 13,807 20,766

Dana bersih yang diperoleh daripada pasaran bon 20,104 34,425

Terbitan bersih sekuriti jangka-pendek 2 –720 –1,626

Jumlah 19,384 32,799

1 Tidak termasuk sekuriti hutang yang diterbitkan oleh institusi perbankan.2 Merujuk kepada Nota Cagamas dan Kertas Perdagangan sahaja.a Awalan.

1999 2000a

RM juta

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,0001999: RM202.5 bil.2000: RM241.7 bil.

RM juta (nilai nominal,akhir tempoh)

1 2 3 4 5 6 7 8

Sekuriti Kerajaan MalaysiaLain-lain Sekuriti Hutang SwastaBon CagamasBon DanamodalBon DanahartaBon KhazanahTerbitan Pelaburan KerajaanBon Simpanan Malaysia

12345678

Graf 4.33Saiz Pasaran Bon Ringgit: Nilai Terkumpul

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

1996 1997 1998 1999 2000

RM juta

Bon (awam) Bon (swasta) Ekuiti

Graf 4.34Dana yang Diperoleh Daripada Pasaran Bon(1996-2000)

Sektor Kewangan

pelaburan alternatif yang memberi pulanganyang lebih tinggi daripada deposit bank.

Penerbit-penerbit PDS adalah daripada sektoryang luas. Dalam pasaran terbitan utama,terbitan-terbitan baru adalah terutamanyadaripada sektor-sektor infrastruktur(pengangkutan, penyimpanan dan komunikasi),utiliti (elektrik, gas dan pembekalan air) danperkhidmatan kewangan. Dari segi penggunaandana yang diperolehi, 52% daripada PDS yangditerbitkan adalah untuk perlaksanaan skimpenstrukturan semula hutang korporat, diikutidengan bagi pembiayaan aktiviti baru (31.2%) danpembiayaan semula (16.8%).

Aktiviti urus niaga di pasaran sekundermeningkat dengan nyata pada tahun ini.

Pasaran sekunder yang aktif dan mudah tunaiyang mencukupi adalah merupakan kuncipenunjuk kepada permintaan pelabur dankematangan pasaran yang berkekalan. Aktivitiurus niaga dalam pasaran sekunder berjumlahsebanyak RM253.8 bilion (1999: RM155.9bilion), meningkat sebanyak 62.8% pada tahun2000. Jumlah urus niaga yang tinggi adalahdidorong oleh terbitan yang lebih besar dalampasaran utama dan juga dirangsang olehpersekitaran yang memuaskan seperti keadaanmudah tunai di dalam sistem perbankan yangmencukupi, kadar pulangan yang lebih rendahdan keadaan ekonomi yang bertambah baik.Mudah tunai dalam pasaran bon, seperti yangdiukur oleh nisbah urus niaga kepada jumlahnilai terkumpul, juga meningkat kepada 105%(1999: 77%). Peningkatan dalam urus niaga bonkorporat telah meningkat dengan nyatasebanyak 128%, daripada RM13 bilion kepadaRM29.6 bilion. Dari segi bahagian urus niagabon Ringgit, bon korporat meningkat daripada8.3% kepada 11.7%. Ini merupakan arah aliranyang menggalakkan, oleh kerana peningkatanmudah tunai di pasaran sekunder adalahpenunjuk kepada tahap pertumbuhan pasaranbon korporat di Malaysia.

Dengan kadar faedah yang rendah dan stabil,kadar pulangan bon adalah lebih rendah padatahun 2000. Pada tahun 2000, pertumbuhanekonomi yang pesat dan sejajar denganpemulihan kualiti kredit korporat juga

Jadual 4.33Terbitan Baru Sekuriti Hutang Swasta mengikut Sektor1

Sektor 1999 2000a

% % bahagian bahagian

Pertanian, ternakan, perhutanan dan perikanan 0.0 0.0 42.5 0.2

Perlombongan dan kuari 0.0 0.0 0.0 0.0Perkilangan 1,506.9 6.8 1,354.6 6.0Elektrik, gas dan bekalan air 63.8 0.3 4,564.1 20.2Perdagangan borong dan runcit, restoran dan hotel 660.0 3.0 1,853.9 8.2

Pembinaan 5,002.2 22.6 2,006.3 8.9Pengangkutan, penyimpanan dan perhubungan 8,331.2 37.6 7,320.3 32.5

Perkhidmatan kewangan, insurans, harta tanahdan perniagaan 6,568.4 29.7 5,108.3 22.7

Lain-lain 0.0 0.0 300.0 1.3

Jumlah 22,132.5 100.0 22,550.0 100.0

a Awalan

1 Tidak termasuk bon Cagamas

RM juta RM juta

Aktiviti Baru31%

Pembiayaan Semula17%

PenstrukturanSemula

52%

(RM22.5 bilion)

1 Tidak termasuk Cagamas

Graf 4.35Penggunaan Dana yang Diperoleh pada Tahun 20001

010,00020,00030,00040,00050,00060,00070,00080,00090,000

100,000 1999: RM155.9 bil.2000: RM253.8 bil.

RM juta

Sumber: Sistem Penyebaran dan Maklumat Bon

1 2 3 4 5 6 7

Sekuriti Kerajaan MalaysiaBon DanamodalBon KhazanahBon CagamasBon DanahartaLain-lain PDS Tidak TersenaraiLain-lain PDS Tersenarai

1234567

Graf 4.36Urus Niaga Bon Ringgit

menghasilkan perbezaan kadar pulangan yanglebih kecil di antara bon pelbagai penarafanberbanding dengan SKM tanpa risiko.

Pertumbuhan saiz pasaran PDS dankecenderungan syarikat untuk mendapatkanpembiayaan alternatif daripada pasaran hutangtelah membawa kepada peningkatan dalamkerja-kerja penarafan. Ini dicerminkan denganmeningkatnya bilangan penarafan baru yangdikendalikan oleh Rating Agency Malaysia Berhad(RAM) dan Malaysian Rating Corporation Berhad(MARC). Kerja-kerja penarafan adalah pentingkepada syarikat yang menerbitkan bon dan jugapara pelabur kerana ia menunjukkan profil risikoterbitan bon dan juga kemampuan kredit syarikat

yang menerbitkan bon. Ia juga akanmeningkatkan tahap ketelusan dan meneguhkankeyakinan dan kredibiliti dalam aktiviti pasaran.RAM mengendalikan 85 kerja-kerja penarafanterbitan baru bernilai RM32.6 bilion pada tahun2000, berbanding dengan 49 kerja-kerjapenarafan bernilai RM35.3 bilion pada tahun1999. Sementara itu, kerja-kerja penarafan baruMARC meningkat kepada 41 bernilai sebanyakRM17.7 bilion pada tahun 2000, berbandingdengan 22 bernilai sebanyak RM8.3 bilion padatahun sebelumnya.

Pada tahun 2000, kajian semula penarafan keatas sekuriti hutang swasta sedia ada yang

dikendalikan oleh RAM dan MARC masing-masing berjumlah sebanyak 153 dan 15.Daripada 153 kajian semula penarafan yangdikendalikan oleh RAM, 15 adalah penarafanmeningkat dan 114 adalah pengesahan semula,mewakili sebanyak 84.3% daripada jumlahkajian semula sepanjang tahun 2000. Kajiansemula penarafan yang dikendalikan olehMARC juga menunjukkan arah aliran yangsama. Daripada jumlah 15 kajian semulapenarafan yang dikendalikan, lima adalahpenarafan meningkat dan sembilan adalahpengesahan semula, mewakili 93.3% daripadajumlah kajian semula sepanjang tahun ini.Bilangan penarafan menurun oleh kedua-duaagensi penarafan adalah rendah, masing-

masing sebanyak 17 (11.1% daripada jumlahkajian semula) dan satu (6.7% daripada jumlahkajian semula). Jumlah penarafan meningkatdan pengesahan semula yang tinggimencerminkan profil korporat yang positif, danjuga keadaan ekonomi yang stabil pada tahunini telah mengurangkan risiko keingkaran.

Pada tahun 2000, beberapa langkah telahdiperkenalkan untuk memperkembangkan lagipasaran bon. Ini termasuklah usahapembentukan keluk hasil tanda aras melaluiterbitan-terbitan SKM yang kerap. Pada tahun2000, Kerajaan telah mengumumkan jadualterbitan bagi sekuriti Kerajaan. Ini adalah

0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

AAA AA A BBB

Bon 3-tahun berbanding SKM 3-tahun Bon 5-tahun berbanding SKM 5-tahun

0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

AAA AA A BBB

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

1999 2000J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

1999 2000

Pasaran bon yang lebih aktif pada tahun 2000 telah melengkapi sistemperbankan dalam menyediakan sumber pembayaran alternatif. Pasaranhutang sekuriti menyediakan pembiayaan yang besar untuk keperluanekonomi, khususnya projek jangka panjang.

Graf 4.37Perubahan Kadar Hasil

untuk meningkatkan ketelusan danmemudahkan pelabur membentuk strategipelaburan mereka. Tambahan lagi, Kerajaanjuga telah membuka semula empat daripadaterbitan SKM sedia ada kepada nilai yanglebih besar untuk menjana lebih banyakaktiviti urus niaga di pasaran sekunder.

Satu lagi perkembangan yang penting ialahpindaan yang dibuat ke atas AktaSuruhanjaya Sekuriti 1993, Akta Bank danInstitusi-institusi Kewangan 1989 dan jugaAkta Syarikat 1965 untuk menjadikanSuruhanjaya Sekuriti sebagai pihak berkuasatunggal bagi pasaran PDS. Ini adalahbertujuan untuk merasionalisasi sertamemudahkan struktur pengawalan dan jugamempercepatkan kelulusan terbitan-terbitanPDS. Suruhanjaya Sekuriti telahmemperkenalkan skim kelulusan yang barubagi bon biasa di bawah garis panduan baruPDS dengan melaksanakan skim ‘shelf-

Sektor Kewangan

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

-1,500

-1,000

-500

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

Jualan kasar (skala kiri)

RM ju

ta

RM ju

ta

Pembelian-balik (skala kiri)

Jualan/Pembelian-balikbersih (skala kanan)

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

1999 2000

Graf 4.38Industri Unit Amanah - Jualan Kasar, Pembelian-balik dan Jualan Bersih

registration’ dan meliberalisasikan syarat-syarat terbitan ke arah memberi lebihfleksibiliti kepada terbitan bon.

Pada bulan Februari 2001, Pelan Induk PasaranModal (CMP) yang mengandungi saranan-sarananyang komprehensif untuk terus membangunkanpasaran bon telah dilancarkan. Keutamaan khususdalam pembangunan pasaran bon adalah untukmewujudkan pasaran bon korporat yang lebihmendalam, meluas dan lebih berkesan yang dapatmenyediakan sumber pembiayaan yang berdayasaing bagi semua tempoh pegangan. Antara lain,untuk menambahkan lagi mudah tunai pasaran,CMP menyarankan agar akses kepada pasaranyang lebih besar bagi infrastuktur urus niaga danproses bon. Pada masa yang sama, CMP turutmenekankan pembangunan komponen-komponenpenting yang lain bagi pembangunan pasaran bonsecara menyeluruh seperti keluk kadar pulangan,pensekuritian aset dan juga mempromosikan 35%derivatif bon dan dana bon.

Industri unit amanahIndustri unit amanah terus berkembangpada tahun 2000 dari segi bilangan danaunit amanah, unit dalam edaran dan akaun.Jualan kasar yang dicatat oleh dana unitamanah juga melebihi pembelian-balik padatahun tersebut mengakibatkan jualan bersihyang berjumlah sebanyak RM7 bilion.Pertumbuhan industri ini adalah disebabkanterutamanya oleh peningkatan permintaanpasaran untuk unit amanah berikutantindakan para pelabur untuk mengurangkanpergolakan harga pelaburan ekuiti merekaserta peningkatan usaha pemasaran olehindustri berikutan kelonggaran garispanduan

Jadual 4.34Industri Unit Amanah - Penunjuk Terpilih

Bilangan Syarikat Pengurusan Unit Amanah 10 23 33 10 24 34 3.1 3.0Bilangan Dana Unit Amanah1 29 72 101 30 89 119 13.5 17.8 Unit Dalam Edaran (bilion) 37.1 15.5 52.6 40.2 23.6 63.8 13.1 21.3Bilangan Akaun (juta) 7.9 1.0 8.9 8.4 1.2 9.6 4.7 7.9 Nilai Aset Bersih (NAV) (RM bilion) 32.0 11.1 43.1 30.5 12.8 43.3 11.4 0.5

Nisbah NAV kepada Nilai Pasaran BSKL (%) 5.8 2.0 7.8 6.9 2.9 9.8

1 Merujuk kepada dana yang telah dilancarkan.

Sumber: Suruhanjaya Sekuriti Malaysia

1999 2000 1999 2000

Dana yangDisokong

olehKerajaan

DanaSwasta Jumlah

DanaSwasta Jumlah

Dana yangDisokong

olehKerajaan

Pertumbuhan (%)

yang mentadbir pemasaran unit amanaholeh Suruhanjaya Sekuriti (SC) dan BNM.Tambahan lagi, Skim Pelaburan SimpananAhli KWSP yang sedia ada telahmenyumbang kepada pertumbuhan industriunit amanah. Ini membolehkan ahli KWSPmelabur simpanan mereka dalam institusipengurusan dana, termasuk syarikatpengurusan unit amanah, yang diluluskanoleh Kementerian Kewangan.

Walau bagaimanapun, pasaran BSKL yanglembap pada tahun 2000 telah memberi kesankepada nilai aset bersih (NAV) industri unitamanah dan mengakibatkan pertumbuhankecil sebanyak 0.5% bagi industri tersebut.Namun demikian, pasaran BSKL yang lembap,seperti yang dicerminkan oleh kemerosotandalam nilai pasaran sebanyak 19.6% padatahun 2000 (pertumbuhan sebanyak 47.6%

pada tahun 1999), telah menyebabkanpeningkatan dalam nisbah NAV kepada nilaipasaran BSKL industri tersebut.

Beberapa saranan untuk pengurusanpelaburan telah dibuat dalam Pelan IndukPasaran Modal yang mana akan membantupembangunan industri unit amanah.Langkah-langkah ini termasuk liberalisasiperaturan mengenai pemilikan asing, di manapemilikan majoriti bagi milikan asing untuksyarikat pengurusan unit amanah akandibenarkan dari tahun 2003.

Pasaran Derivatif yang Diniagakan dalamBursaPrestasi produk-produk yang diniagakan dalampasaran bursa derivatif Malaysia adalahbercampur-campur pada tahun 2000. Aktiviti urusniaga di dalam Niaga Hadapan KLSE CI adalah

0

10

20

30

40

50

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

Minyak sawit mentah

Lot ('000)Harga

(RM/tan metrik)

Jumlah Lot Kedudukan terbuka Harga purata 3 bulan

1999 2000J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

Purata Urus Niaga Harian(Bilangan Kontrak)

Bukaan(Bilangan Kontrak)

BukaanPurata Urus Niaga Harian

Sumber: Bursa Opsyen dan Kewangan Hadapan Kuala Lumpur

Perolehan KLOFFEoleh BSKL Pengenalan

Opsyen KLSE CI

1999 2000

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

6,000

Purata Urus Niaga Harian Bukaan

Purata Urus Niaga Harian(Bilangan Kontrak)

Bukaan(Bilangan Kontrak)

Sumber: Bursa Komoditi dan Kewangan Malaysia

J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D0

50

100

150

200

250

300

350

400

01,0002,0003,0004,0005,0006,0007,0008,0009,00010,000

1999 2000J F M A M J J O S O N D J F M A M J J O S O N D

Graf 4.39Bursa Opsyen dan Kewangan Hadapan Kuala Lumpur: Purata Urus Niaga Harian dan Bukaan

Niaga Hadapan KLIBOR: Purata Urus NiagaHarian dan Bukaan

Graf 4.40Dagangan Hadapan di COMMEX

Jadual 4.35KLOFFE dan COMMEXUrus Niaga: Bilangan Kontrak

KLOFFENiaga Hadapan KLSE CI 436,678 366,942 –16.0Opsyen KLSE CI 349 t.d.

COMMEXNiaga Hadapan KLIBOR 28,994 44,812 54.6Niaga Hadapan CPO 389,933 308,662 –20.8

Sumber: Bursa Opsyen dan Kewangan Hadapan Kuala LumpurBursa Komoditi dan Monetari Malaysia

% change20001999

Sektor Kewangan

lemah dengan jumlah urus niaga bagi NiagaHadapan KLSE CI merosot sebanyak 16%.Bilangan bukaan pada akhir bulan, iaitu bilangankedudukan yang belum dijelaskan, merosotdaripada 3,152 kontrak pada bulan Januari 2000kepada 1,644 kontrak pada akhir tahun.Kemerosotan ini mencerminkan sentimen pasaranyang lemah secara amnya serta kekurangan minatdaripada pihak institusi asing. Kekurangan aktivitiurus niaga dalam pasaran juga dicerminkan olehnisbah mudah tunai derivatif yang rendah (DLR),yang berada dibawah paras 100 di sepanjangtahun 2000, menggambarkan bahawapendedahan para pelabur dalam pasaran asastidak dilindungi sepenuhnya oleh kontrakhadapan. DLR merupakan nisbah di antara nilaiurus niaga hadapan berbanding dengan nilai urusniaga stok komponen.

Pada bulan Disember 2000, KLOFFE telahmelancarkan produk kedua, kontrak OpsyenKLSE CI. Dengan kontrak ini, aktiviti di KLOFFEmeningkat memandangkan ia berupaya untukmenawar para pelabur satu instrumentambahan bagi pengurusan lindung nilai danrisiko ke atas urus niaga pasaran saham.Produk baru ini mencatat prestasi urus niagayang lebih baik daripada yang dijangkakan.Jumlah urus niaga sebanyak 105 kontrak telahdicatat pada hari pertama perniagaan,sementara kedudukan bilangan bukaan beradapada paras 80. Purata jumlah urus niagaharian bagi bulan urus niaga yang pertamaperniagaan adalah sebanyak 21 kontrak.

Prestasi kontrak niaga hadapan KadarTawaran Antara Bank Kuala Lumpur (KLIBOR)3 bulan yang diniagakan dalam COMMEXadalah lebih baik daripada tahun sebelumnya.Aktiviti urus niaga yang lebih tinggi inidisebabkan oleh keadaan mudah tunai yanglebih daripada mencukupi di pasaran tunaiantara bank, dan peningkatan minat dalampasaran bon dan pasaran kadar faedah swap.Tambahan lagi, pemulihan skim penggerakpasaran, sejak Ogos 1999, yang memerlukanpenggerak pasaran membuat sebut harga duahala juga membantu menambahkankedalaman dan mudah tunai di dalampasaran niaga hadapan.

Aktiviti urus niaga kontrak hadapan minyaksawit mentah (MSM) di COMMEX adalahlembap, mencerminkan sentimen pasaran yanglembap dan ketaktentuan harga pasaran yang

tidak begitu ketara. Pada tahun 2000, julatharga kontrak hadapan 3 bulan menguncupkepada RM490 (1999: RM1,240). Hargahadapan MSM pada amnya menjadi stabil padalapan bulan pertama tahun 2000 sebelumditutup pada RM803 setan metrik padaDisember (Januari 2000: RM1,144 setan metrik).

Langkah-langkah Pasaran Modal Pada Tahun 2000

Langkah-langkah pasaran modal yang diperkenalkan pada tahun 2000 adalah dirumus untukmeningkatkan usaha yang sedia ada bagi memastikan pasaran modal menjadi lebih berkesan, telus,berinovasi dan berdaya saing. Pada masa yang sama, beberapa langkah tambahan telahdiperkenalkan untuk memperbaiki amalan pentadbiran korporat dan perlindungan pemegangsaham minoriti. Langkah-langkah utama adalah seperti berikut:

Mengukuhkan industri broker saham• Pada 21 April, Suruhanjaya Sekuriti (SC) telah melancarkan rangka kerja polisi mengenai

penggabungan industri broker saham. Garis panduan mengenai dinding penghalang, penglibatan kumpulan broker saham dalam perniagaan harta tanah dan pembinaan, Broker Universal dan penubuhan dan lokasi pejabat cawangan oleh sesebuah Broker Universaldan Broker bukan Universal telahpun diumumkan. Satu badan bertindak telah diwujudkan bagimemantau dan mengkaji semula tahap kemajuan proses penggabungan industri broker saham.

• Dalam usaha untuk mengurangkan kos urus niaga, kadar komisen telah dikurangkan pada fasa pertama, yang berkuat kuasa 1 September, kadar komisen untuk semua dagangan bernilai lebih daripada RM100,000 boleh dirunding, manakala dagangan yang bernilai kurang daripada RM100,000 dikenakan kadar tetap sebanyak 0.75%. Pada fasa kedua, yang akan dilaksanakan pada tahun 2001, kadar komisen boleh dirunding bagi semua dagangan, tetapi akan dikenakan had maksimum sebanyak 0.70%. Tambahan lagi, yuran urus niaga seperti yuranpenjelasan SCANS, yuran SCORES dan levi SC telahpun dikurangkan.

Promosi Pasaran Bon• Berkuat kuasa 1 Julai, SC telah menjadi penguatkuasa tunggal bagi kesemua aktiviti

mendapatkan dana. Langkah ini akan membantu proses rasionalisasi struktur pengawalseliaan serta mengadakan skim kelulusan yang mudah dan telus untuk sekuriti hutang swasta (PDS).

• SC mengumumkan garis panduan, peraturan dan nota amalan baru yang berkuat kuasa 1 Julai,dalam perkara-perkara berkenaan dengan penawaran PDS, kandungan prospektus untuk debentur, Skim Pendaftaran untuk debentur dan keperluan minimum untuk kandungan perjanjian amanah. Langkah-langkah ini bertujuan untuk memastikan proses terbitan yang cekap.

• Pada 23 Oktober, syarat-syarat penggunaan perolehan daripada terbitan PDS telah dilonggarkan. Perolehan daripada terbitan PDS kini boleh digunakan untuk membiayai pembangunan hartanah kediaman dan rumah kedai yang bernilai lebih daripada RM250,000 seunit, dengan syarat harga lebihan tersebut adalah disebabkan kawasan tanah tambahan (seperti unit tepi atau hujung). Syarikat-syarikat juga boleh menerbitkan PDS untuk pembangunan rumah kediaman, rumah kedai, bangunan komersil, kompleks membeli-belah danhotel di Putrajaya, Cyberjaya dan Taman Teknologi Kulim.

Meningkatkan Mekanisme dan Daya Saing Pasaran• BSKL telah mengukuhkan penzahiran aktiviti Internet dan E-Dagang yang dilakukan oleh

syarikat awam tersenarai (PLCs). Pada 1 April, PLCs dikehendaki mengumumkan butiran perniagaan E-Dagang yang diperoleh, contohnya model perniagaan butiran di peringkat pembangunan, huraian mengenai risiko dan ganjaran serta keupayaan dan kebolehan teknikal.PLCs dikehendaki mengumumkan kemajuan perniagaan mereka pada setiap suku tahunan.

Sektor Kewangan

Langkah ini adalah untuk memastikan pelabur mempunyai informasi yang tepat pada waktunya, mencukupi dan benar.

• BSKL telah melancarkan indeks teknologi terbaru dan memperkenalkan sektor teknologi pada 15 Mei. Indeks teknologi ini mewakili kesemua saham syarikat teknologi daripada Papan Utamadan Papan Kedua. Indeks baru ini telah diperkenalkan untuk membantu pelabur mengesan pelaburan mereka dalam saham teknologi dan mengenal pasti syarikat-syarikat yang berinovasiteknologi.

• Berkuat kuasa 13 Jun, SC telah melonggarkan keperluan untuk penyenaraian berantai dan nilaitara syer biasa untuk penyenaraian utama. Syarikat subsidiari/syarikat bersekutu bagi syarikat-syarikat induk yang tersenarai adalah dibenarkan untuk disenaraikan dalam BSKL atau MESDAQtanpa keperluan untuk syarikat induk memenuhi keperluan penyenaraian. Tambahan lagi, had di mana sesebuah syarikat tidak dibenar untuk disenaraikan di BSKL sekiranya ia menyumbanglebih daripada 50% daripada keuntungan selepas cukai dan/atau aset ketara bersih syarikat induknya yang telah disenaraikan, telahpun dihapuskan. Syarikat yang ingin disenaraikan dalamBSKL juga tidak lagi dikehendaki untuk menetapkan nilai tara syer biasa mereka pada RM1.00setiap satu.

• Pada 1 Julai, SC telah memperkenalkan garis panduan baru bagi prospektus terbitan ekuiti dan yang berkaitan dengan ekuiti. SC telah dilantik sebagai pihak berkuasa yang meluluskan dan mendaftarkan kesemua terbitan ekuiti dan yang berkaitan dengan ekuiti (selain daripada terbitan itu, tawaran atau jemputan bagi langganan saham dan debentur oleh kelab rekreasi yang tidak tersenarai).

• Bursa Kewangan Antarabangsa Labuan (LFX) telah dilancarkan pada 23 November. Ia adalah bursa global yang menyediakan penyenaraian dan kemudahan dagangan untuk pelbagai produkkewangan dan bukan kewangan (serta produk bercirikan Islam), termasuk dana mutual, bon, derivatif, produk yang berkaitan dengan insuran dan harta intelektual.

• Tempoh penyelesaian yang lebih singkat (T+3) telah dilaksanakan bagi kesemua dagangan dalam BSKL dan MESDAQ pada 20 Disember. Kitaran penyelesaian pembayaran yang singkat inibertujuan untuk mengurangkan risiko penyelesaian, meningkatkan kecekapan, dan menerapkankeyakinan yang lebih tinggi terhadap keselamatan dan keutuhan sistem penjelasan dan penyelesaian sekuriti.

• Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL) dan Bursa Komoditi dan Monetari Malaysia (COMMEX) telahmenanda tangani satu perjanjian penggabungan pada 22 Disember. Perjanjian ini menggariskanmekanisme bagi COMMEX untuk menyertai Kumpulan BSKL. Langkah ini akan memaksimumkan penggunaan sumber, mencapai ekonomi berskala dan meningkatkan kecekapan kos.

Memperbaiki Pentadbiran Korporat dan Pemeliharaan Pemegang Saham Minoriti• Pada 11 Mei, BSKL telah menubuhkan Pasukan Petugas berkenaan dengan Pengawalan Dalaman

untuk merumuskan satu garis panduan bagi membantu pengarah syarikat yang disenaraikan dalam memenuhi tanggungjawab penzahiran mereka. Ini adalah untuk mengekalkan keutuhansistem pengawalan dalaman bagi memelihara pelaburan pemegang saham dan aset syarikat.

• Pada 25 Mei, SC telah memperkenalkan Kod Tatalaku bagi Institusi Pasaran dalam pasaran modal. Tata tertib ini secara amnya memerlukan institusi ini untuk memastikan proses pengawalan yang jelas, konsisten, adil, saksama dan telus di kalangan setiap institusi pasaran.Tata tertib ini menyediakan amalan pentadbiran yang terbaik yang diamalkan oleh institusi

pasaran untuk memastikan akauntabiliti institusi ini. Tata tertib ini telah dihasilkan berikutanpeningkatan tumpuan dan penelitian yang iberikan kepada isu pentadbiran korporat dan pengiktirafan bahawa institusi pasaran seperti bursa, rumah penjelasan dan depositori pusat hendaklah bertindak di atas kepentingan umum dan mematuhi piawaian pentadbiran yang terbaik dalam menjalankan tugas mereka. Kod Tatalaku ini akan menjadi asas bagi setiap institusi pasaran untuk mewujudkan dasar, prosedur dan struktur membuat keputusan yang lebih terperinci pada semua peringkat di institusi ini.

• Berkuatkuasa 1 Oktober, keperluan penyenaraian untuk Papan Utama dan Papan Kedua telah dipinda untuk mematuhi prinsip Lembaga Piawaian Akaun Malaysia (MASB) yang telah diluluskan.

Promosi Industri Pengurusan Dana• Berkuat kuasa 1 Februari, kesemua ejen Institusi Unit Amanah (IUTAs) mestilah didaftarkan

dengan Persatuan Pengurus Unit Amanah Malaysia (FMUTM). Kesemua IUTAs dan wakil-wakilmereka yang ingin memasarkan atau telahpun memasarkan produk unit amanah pihak ketiga hendaklah mendapatkan kelulusan daripada FMUTM.

• Kajian semula Garis Panduan mengenai Penubuhan Syarikat Pengurusan Dana Asing (FFMC) telah berkuat kuasa pada 1 Julai. SC telah menstruktur dan menyusun semula garis panduan FFMC dan menjelaskan beberapa fasal bagi kemudahan rujukan untuk menggambarkan perubahan dalam dasar dan perkembangan yang terkini di pasaran kewangan (garis panduanFFMC telah diperkenalkan pada bulan Ogos 1995 untuk mempromosi dan membangun industripengurusan dana bagi memastikan langkah liberalisasi diuruskan dengan sempurna).

• Pada 1 Julai, SC telah mengumumkan beberapa langkah untuk skim unit amanah. Langkah-langkah ini termasuk Keperluan Perjanjian yang Minimum dan Prosedur untuk Pendaftaran danPenyerahan Surat Ikatan Dana Unit Amanah, Garis Panduan untuk Prospektus Dana Unit Amanah, Garis Panduan mengenai Pengiklanan dan Bahan-bahan Promosi Unit Amanah dan Pindaan kepada Garis Panduan mengenai Unit Amanah.

• Pada 7 September, SC telah mengumumkan terbitan nota amalan mengenai Polisi PengagihanPulangan untuk memastikan amalan yang sama dipraktikkan oleh semua dana unit amanah. "Rangka Kerja Dasar yang Terbaik" dalam nota itu berfungsi sebagai panduan bagi syarikat pengurusan dana untuk menentukan jumlah pengagihan yang akan dibayar oleh skim unit amanah yang berada di bawah pengurusan mereka. Objektif nota ini adalah untuk memastikanpenzahiran yang mencukupi dan lengkap dari segi hasil prestasi dana unit amanah, meningkatkan ketelusan, mewujudkan kesedaran di kalangan pemegang unit, terutamanya mengenai jumlah pulangan dana dan mewujudkan corak pengagihan yang konsisten dalam industri unit amanah.

Sektor Kewangan

khusus dalam merekabentuk, menjalankanoperasi dan penyeliaan terhadap sistempembayaran. Walau bagaimanapun,perkembangan terkini dalam sistem kewangandan teknologi memerlukan bank pusat untukmemainkan peranan yang lebih aktif. Disamping sebab-sebab kehematan danpengawalan yang memerlukan penyeliaan yanglebih oleh bank pusat, peningkatan dalamtahap kerumitan dan saling berhubungandalam sistem kewangan global juga membawarisiko baru. Tambahan pula, kemunculan sistemdan mekanisme pembayaran baru juga telahmengubah cara sistem penyelesaian kewangan.Akhir sekali, peningkatan dalam jumlahpembayaran yang perlu dijelaskan dalam masayang singkat juga memberi tekanan ke atassistem pembayaran dan ia memerlukan kepadapelaburan dalam infrastruktur sistempembayaran.

Sistem Pembayaran di MalaysiaDi Malaysia (pada masa itu dikenali sebagaiMalaya), pengeluaran wang kertas hanyabermula pada tahun 1897, manakalapenyelesaian cek hanya bermula berikutanpengenalan Akta Bil Pertukaran pada tahun1949. Sebelum penubuhan bank pusat padatahun 1959, penjelasan dan penyelesaian cekdijalankan oleh bank-bank perdagangan. Selarasdengan perkembangan teknologi di seluruhdunia, kad untuk pembayaran termasuk kadkredit dan debit telah diperkenalkan sebagai alatpembayaran pada tahun 1980an. Inovasi yang

Rencana V

Peranan Sistem Pembayaran DalamKestabilan Kewangan

Sistem pembayaran adalah satu komponenpenting bagi kestabilan kewanganmemandangkan ia merupakan infrastrukturutama dalam sistem kewangan bagimemudahkan transaksi. Ia juga dapatmenghasilkan tiga kesan sampingan yang utamaapabila sistem tersebut dapat memainkanperanannya dengan berkesan. Pertama, iamenggalakkan keyakinan awam terhadap sistemkewangan. Kedua, ia meningkatkan kecekapansistem kewangan dan ekonomi secarakeseluruhannya dengan memastikan pembayarandilakukan dengan cekap dan mengikut masayang ditetapkan. Seterusnya, ia juga memberimanfaat khusus kepada bank pusat denganmemudahkannya melaksanakan dasar monetarimenerusi penggunaan instrumen berasaskanpasaran bagi mencapai hasil yang dikehendaki.

Sistem pembayaran yang teguh adalah pentingbagi memelihara kestabilan kewangan.Kegagalan sistem pembayaran bolehmengganggu kestabilan kewangan sekiranyatidak wujud kaedah alternatif untuk melakukanpembayaran. Kegagalan ajen dalam membuatpembayaran oleh sebab-sebab tertentu bolehmenyebabkan kesan ketidakstabilan dalamsistem kewangan. Oleh yang demikian, BankNegara Malaysia sentiasa memberi perhatian

Sistem Pembayaran di Malaysia

Ahli/Peserta

Sistem

Firma Derivatif Broker Saham Lain-lain institusi

MDCH SCANS SistemPersendirian

Ahli/Peserta

Sistem

Operator

Di bawahbidangkuasaBNM

Bukandi bawahbidangkuasaBNM}

}Institusi

KewanganBank

PerdaganganBank Perdagangan/Syarikat Kewangan

RENTAS SPICK ATMs

Bank Negara MEPS

terbaru ialah pengenalan wang tunai elektronikpada tahun 1999. Wang tunai elektronikmerupakan wang digital yang digunakan untukmenyelesaikan transaksi dengan menggunakanmedium elektronik. Ia juga boleh wujud dalambentuk unit perdagangan yang mempunyai nilaimonetari bagi menjalankan perniagaan menerusiInternet.

Institusi-institusi perbankan merupakanpemudah cara utama dalam perkhidmatansistem pembayaran. Bagi mempercepat danmemudahkan penyelesaian di antara institusiperbankan, bank pusat dan institusi perbankantelah mewujudkan beberapa sistem pembayaranberkomputer sebagai satu pletform utama bagipenyerahan dan pemindahan wang. Antara lain,sistem-sistem ini digunakan untuk menjelas danmenyelesaikan cek, pemindahan dana antarabank dan pemprosesan serta penyelesaiansekuriti tanpa skrip.

Sistem pembayaran di Malaysia adalah berpusatdi Bank Negara Malaysia. Sistem ini terdiridaripada sistem RENTAS ("Real Time ElectronicTransfer of Funds and Securities" atau SistemPemindahan Elektronik Masa Nyata bagi Danadan Sekuriti) dan Sistem Penjelasan Imej CekKebangsaan (SPICK). Kedua-dua sistem inidibangun dan dikendalikan oleh Bank NegaraMalaysia. Di samping sistem ini, terdapatpelbagai sistem yang dimiliki dan dikendalikanoleh institusi-institusi perbankan danentiti-entiti perniagaan yang lain.Sistem-sistem persendirian ini antara lainnyaterdiri daripada sistem kad debit, kad kredit,rangkaian ATM, giro, wang tunai elektronik,Securities Clearing Automated Network

Services (SCANS) untuk penjelasan sekuriti danRumah Penjelasan Derivatif Malaysia (MDCH).

RENTAS merupakan sistem pemindahan danabernilai tinggi di antara bank yang turutmenggabungkan pemprosesan dan penjelasandan penyelesaian bagi sekuriti tanpa skripbertanda berasaskan konsep "Delivery versusPayment" (DvP) untuk institusi-institusiperbankan yang menggunakan sistem ini.RENTAS merupakan satu komponen infrastruktursistem pembayaran yang penting di Malaysiakerana ia menyediakan khidmat kepadapelanggan borong (wholesale clients)terutamanya bank-bank perdagangan. SPICKpula menyediakan khidmat kepada pelangganruncit. Sistem SPICK merupakan satu sistemyang menggabungkan sistem penjelasan cekberautomasi dengan sistem imej bagi cek-cekmasuk (inward cheques) untuk tujuanpemeriksaan dan pengesahan tandatangan olehibu pejabat dan juga pejabat-pejabat kawasanbank–bank pembayar yang berkenaan.

Rekabentuk dan Risiko Dalam SistemPembayaranPerkembangan dalam persekitaran kewangan danekonomi membawa kepada cabaran-cabaranbaru. Dalam hal ini, satu sistem yangdirekabentuk dengan baik, dilengkapi dengandasar sistem pembayaran yang bersesuaian danpenyeliaan perbankan yang berkesan bolehmembantu negara mengelakkan gangguan. Olehyang demikian, kekukuhan dan keselamatansistem-sistem berkenaan merupakan prasyaratbagi memastikan setiap sistem tersebut berfungsidengan sebaiknya serta mengurangkan faktor-faktor risiko yang terdapat dalam sistem-sistem

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

0

20

40

60

80

100

120

140

Nilai Pindahan Dana (RM)

Nilai Dagangan Sekuriti Tanpa Skrip - SSTS (RM)

S1 S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4

Nila

i (RM

Bili

on)

Jum

lah

Tran

saks

i (Ri

bu)

Jumlah Transaksi Pindahan Dana

Jumlah Transaksi Dagangan Sekuriti Tanpa Skrip -SSTS

1999 200035

36

37

38

39

40

41

42

43

44

0

50

100

150

200

250

300

350

Jumlah Cek (Juta)Nilai (RM bilion)

Jum

lah

Cek

(Jut

a)

Nila

i (RM

bili

on)

S1 S2 S3 S4 S1 S2 S3 S4 1999 2000

Graf V.1Jumlah Penjelasan Cek menerusi SPICK

Graf V.2Urus niaga IFTS dan SSTS dalam RENTAS

Sektor Kewangan

pembayaran. Risiko-risiko ini wujud dalampelbagai bentuk dan biasanya dikategorikanseperti berikut:-

• Risiko kredit: Merupakan risiko di mana rakan niaga tidak dapat memenuhi kewajipan sepenuhnya, sama ada pada masa yang telah ditetapkan atau selepas tarikh tersebut.

• Risiko Penjelasan : Merupakan risiko di mana seseorang rakan niaga tidak dapat menjelaskan sesuatu kewajipan sepenuhnya pada masa yang ditetapkan, tetapi akan menjelaskan kewajipan tersebut selepas tarikh yang telah ditetapkan. Ini boleh melibatkan masalah mudah tunai sekiranya ia terjadi dengan meluas.

• Risiko Operasi : Risiko yang disebabkan oleh perkakasan atau masalah, perisian atau kesilapan yang akan menyebabkan sistem tersebut gagal berfungsi atau rosak dan seterusnya meningkatkan dedahan kewangan dan kemungkinan kerugian.

• Risiko Keselamatan : Merupakan risiko di mana keselamatan sistem pembayaran yang dicerobohi mengakibatkan kerugian kewangan.

• Risiko Sistemik : Merujuk kepada risiko di mana kegagalan satu peserta sistem pembayaran dalam memenuhi kewajipannya akan menyebabkan institusi kewangan yang lain gagal memenuhi kewajipan mereka apabila tiba masa yang ditetapkan.

Kesemua bentuk risiko ini, sama ada secaraindividu atau secara kombinasi bolehmenyebabkan kesan sistemik. Kegagalansistem pembayaran boleh menyebabkanmerebaknya masalah mudah tunai ataukredit, dan akibatnya boleh menggugatkestabilan sistem berkenaan serta pasarankewangan. Sebagai pemberi pinjaman usahaakhir kepada institusi perbankan, bank pusatakan terlibat secara langsung apabila risikosistemik mengancam sistem pembayaran dankewangan dengan menyediakan mudah tunaiyang diperlukan untuk memulihkankestabilan. Oleh itu, pencegahan dan kawalanke atas risiko sistemik adalah penting bagibank pusat. Hakikatnya, sistem berkenaanperlu dilindungi secukupnya daripada risiko-risiko berkenaan.

Bagi mengurangkan risiko-risiko tersebut,beberapa kaedah pengawalan risiko terutamanyaberkaitan dengan sistem pembayaran yangberfungsi dalam pasaran antara bank telahdiwujudkan. Kaedah-kaedah ini mungkin wujuddalam bentuk penyelesaian bersih dua-hala(bilateral netting) dengan sebuah bankperdagangan, penyelesaian bersih pelbagai-hala(multilateral netting) dalam buku bank pusatatau penyelesaian dua-hala (bilateral settlement)menerusi buku bank pusat dengan menggunakankaedah penyelesaian secara kasar. Setiap kaedahini memberi kesan ke atas kestabilan kewangandalam bentuk yang tersendiri.

Dalam tahun-tahun kebelakangan inikecenderungan adalah tertumpu kepadapenggunaan kaedah penyelesaian dua-hala secarakasar dalam akaun bank pusat dimana setiapurusniaga akan dijelaskan dengan menggunakanakaun yang disimpan dengan bank pusat. Kaedahpembayaran ini atau sistem penyelesaian secaramasa nyata (RTGS) memastikan penyelesaiandapat dimuktamadkan dengan serta merta bagisetiap pembayaran. Sistem RTGS merupakan satukaedah yang paling biasa digunakan untukmengawal risiko berkaitan dengan pembayaranbernilai tinggi dalam pasaran kewangan yangtelah maju. Bank Negara Malaysia melaksanakansistem RTGS pada bulan Julai 1999 denganmemperkenalkan RENTAS bagi menggantikansistem SPEEDS yang beroperasi berasaskanpenyelesaian bersih pada hujung hari.

Sistem RTGS memberi penumpuan terhadappengurangan kredit, risiko penyelesaian dansistemik. Walaupun tatacara mekanikal bagisetiap sistem RTGS mungkin berbeza dari segimekanikalnya, sistem ini mempunyai ciri-ciri yangsama yang memerlukan penyelesaian dua hala diantara pihak-pihak yang berurusniaga secaramuktamad dengan serta merta. Dalam sistemRTGS, selisihan masa yang boleh menyebabkankegagalan dalam penyelesaian pembayaran akibatdaripada risiko kredit dan penyelesaian akandapat dihapuskan. Sistem ini juga meningkatkanketelusan pasaran. Oleh kerana penyelesaiandilakukan secara dua-hala, sistem ini mampumengenalpasti peserta pasaran dan memantausebarang perkembangan yang luar biasa.

Sistem RENTAS, yang merupakan sistem RTGS diMalaysia terdiri daripada sebuah komputer"host" yang terletak di Bank Negara Malaysia.

Kesemua institusi-institusi kewangan yangmenggunakan sistem RENTAS dihubungkankepada komputer "host" ini menerusi COINS(Corporate Information Superhighway) yangdikendalikan oleh Telekom Malaysia Berhad.Arahan pembayaran dihantar secara elektronikkepada komputer "host" yang akan membuatcatatan perakaunan yang berkaitan secara masanyata ke atas akaun institusi-institusi perbankanyang diselenggarakan oleh sistem tersebut.Walau bagaimanapun ini hanya akan dilakukanjika institusi yang membuat pembayaranmempunyai dana yang mencukupi di dalamakaunnya atau ia mempunyai cagaran yangmencukupi yang dicagarkan kepada sistem bagimembolehkannya mendapat kemudahan kreditharian yang disediakan oleh Bank Pusat.Sekiranya institusi yang membuat bayaran tidakmempunyai dana atau cagaran yang mencukupi,transaksi tersebut akan digantung (queue)sehingga institusi kewangan berkenaanmemperolehi dana atau cagaran yangdiperlukan. Pemprosesan, pemindahan danpenyelesaian transaksi antara bank dan sekurititanpa skrip berlaku secara serentak dalam masanyata. Pemindahan dana dilakukan pada nilaikasar (iaitu tanpa "netting" di antara debit dankredit) dan transaksi tersebut adalah muktamad(iaitu, bank penerima boleh menerima dana bagisetiap transaksi dengan pasti).

Memandangkan kedua-dua sistem RENTAS danSPICK merupakan sistem yang kritikal, BankNegara Malaysia mempunyai sistemmenjangka dalam mod "hot standby".Menerusi mod ini, data akan dihantarberterusan dari tapak utama agar pemprosesandapat diteruskan dengan segera. Semuainstitusi perbankan yang menyertai sistem inijuga dinasihatkan agar mempunyai tapaksokongan. Di samping itu, sistem RENTAS danSPICK juga mempunyai program penerusanperniagaan (business continuity arrangement)yang meliputi tahap perkhidmatan minimumsekiranya berlaku gangguan yang teruk.Pendekatan rancangan luar jangka yangdiamalkan oleh Bank Negara Malaysia akanmemastikan bahawa sistem pembayaran yangkritikal di negara ini tidak akan terganggu.

Kerjasama Antarabangsa Mengenai SistemPembayaranPada masa ini terdapat beberapa inisiatifantarabangsa bagi memelihara kestabilankewangan menerusi pengukuhan infrastruktur

kewangan. Inisiatif ini termasuklah penubuhansebuah Kumpulan Kerja Sistem Penjelasan danPembayaran EMEAP (EMEAP Working Group onPayment and Settlement Systems) yangditubuhkan pada tahun 1998 untuk mengkajiperkembangan sistem penjelasan danpembayaran domestik dan antara negara.

Pada bulan Januari 2001, Gabenor-Gabenor BankPusat Kumpulan 10 (G10) telah menerbitkan satuset piawaian sistem pembayaran yang akanmenyumbang kepada keutuhan sistem kewangan.Piawaian tersebut yang dikenali sebagai Prinsip-prinsip Asas Bagi Sistem Pembayaran PentingSistemik (Core Principles for SystemicallyImportant Payment Systems), menyediakanprinsip-prinsip boleh digunapakai oleh semuanegara. Mereka mewujudkan ciri-ciri utama yangperlu dipatuhi oleh semua sistem pembayaranyang penting dari segi sistemik. Di samping itu,pada bulan Februari 2001, APEC telahmenubuhkan Kumpulan Kerja Mengenai TransaksiKewangan Secara Elektronik (Working Group onElectronic Financial Transactions) bagimenggalakkan lagi pembangunan transaksikewangan berasaskan elektronik.

Cabaran-Cabaran Terhadap SistemPembayaranKebolehan untuk menggunakan rangkaianelektronik untuk menyimpan dan mengendalikandana dan bukannya bergantung kepadapemindahan dana secara fizikal telahmenghasilkan kesan positif ke atas para pesertadan pengguna sistem RENTAS dan SPICK.Pembayaran domestik dan antarabangsa kiniboleh dilakukan dengan lebih cepat dan selamat.Dana apungan (iaitu jumlah yang telahdidebitkan tetapi masih belum dikreditkan atausebaliknya bagi menyempurnakan satu-satutransaksi pembayaran) terutamanya berkaitandengan kiriman wang dan penyelesaian cektelah dikurangkan berikutan pengurangan masayang diperlukan untuk mendebit dan mengkreditakaun yang berkaitan.

Pembangunan teknologi maklumat yangberterusan memaksa perubahan ke atas sistempembayaran yang sedia ada. Perubahan-perubahan tersebut menyebabkan sesetengahsistem yang sedia ada tidak mampu untukmenangani arah aliran semasa seperti wangtunai elektronik, bursa perdagangan danperdagangan elektronik yang disediakan olehInternet. Tambahan pula kesan daripada

Sektor Kewangan

perkembangan-perkembangan ini terhadapkestabilan kewangan masih belum difahamidengan sepenuhnya. Perkembangan-perkembangan tersebut mewujudkan cabaran-cabaran baru kepada agensi pengawalselia danjuga Kerajaan. Sebahagian daripada isu initermasuklah kesan ke atas penawaran wang,hasil cukai dan keberkesanan pengawalan dalamdunia maya serta tanpa sempadan. Walaubagaimanapun, kemajuan teknologimenawarkan kemungkinan-kemungkinan baruuntuk meningkatkan sistem pembayaran sepertimenambah bilangan produk dan perkhidmatanyang ada, mengurangkan kos dan menanganirisiko. Bank Negara Malaysia mempunyaiperanan yang penting dalam pembangunansistem pembayaran dan dalam memastikankeselamatan serta kecekapan sistem-sistemberkenaan selaras dengan tanggungjawab BankPusat dalam memastikan pasaran wangberfungsi dengan cekap, pelaksanaan danpenyaluran dasar monetari yang cekap sertamemelihara keyakinan awam terhadap matawang tempatan dan sistem kewangan.