هاي استراتژيكاهداف و برنامه

سازمان بورس و اوراق بهادار

گانه وزارت اموراقتصادي و دارايي7هاي در راستاي سياست

)21/10/92 سوم ويرايش(

١

ت امور اقتصادي و رگانه وزا7هاي برنامه استراتژيك پيشنهادي براي سازمان بورس و اوراق بهادار در راستاي سياست

ويرايش اول -دارايي

هاي اعالمي از جانب وزارتهاي و روش) سياست1جدول

روش سياست

تامين مالي پايدار دولت و

كاهش اتكاء بودجه دولت به درآمد نفتي

مين مالي دولتأتنوع بخشي به منابع ت

استفاده بهينه از اموال دولتي

عدالت، جامعيت و كارايي نظام مالياتي

آماده سازي و بهبود محيط كسب وكار آفريني كشور افزايش توان ثروت

گذاري ... )گسترش تأمين منابع مالي (جذب سرمايه

توسعه بخش خصوصي

درون وزارت تقويت انضباط، سالمت و شفافيت مالي، اداري

سراسر نظام اداري

افزايي درون سازماني و همكاري فراسازمانيارتقاء هم

خانواده وزارتافزايي اعضاي هم

الملليهاي بيروني ملي و بينهمكاري

گذاريوقانون گذاريمشاركت فعال و موثر در سياست

تصميم سازي كارشناسانه و مشاركت جويانه

گيريتصميم مشاركت در

سرمايه انساني باانگيزه و توانمند هاي انساني و سازمانيسرمايه هدفمند توسعه

سيستم و فرهنگ سازماني همسو و فرآيند، ساختار،

پشتيبان

سامانه هاي اطالعاتي عملياتي هاي اطالعات مديريتي و عملياتيسازي سامانهايجاد و يكپارچه

سامانه هاي اطالعاتي مديريتي

سامانه هاي اطالعاتي ملي

٢

بهادار اوراق و بورس سازمان پيشنهادي راهبردي برنامه خصوص در عمومي توضيح

برونزا و درونزا عوامل از متاثر سرمايه بازار در شده، بيني پيش سياستي هاي برنامه از بسياري براي كمي اهداف به دستيابي قابل) سرمايه بازار درونزاي عوامل( آن اختيارات حيطه در است شدن تكليف و اجرا قابل بورس سازمان براي آنچه. است

تعيين سپس شد، خواهد انجام بهادار اوراق و بورس سازمان توسط نتيجه، بر موثر) برونزا( عوامل ساير احصاء. است تعريف مقررات تعريف با يا عالي مقامات توسط مستقيما شده ذكر اهداف به دستيابي در ذيربط نهادهاي ساير همكاري براي تكليف انجام به را خود موثره اقدامات نيز غيردولتي و دولتي ديگر هايبخش از بسياري است الزم لذا. بود خواهد پذير امكان جديد

كمي هدف اهداف اينگونه نتيجه در. شود يازيده دست نظر مورد هدف به سازمان شده انجام تكاليف همراه به تا باشند رسانده ريال ميليارد هزار 30 ساالنه انتشار تصويب عدم صورت در مثال عنوان به. نيست بهادار اوراق و بورس سازمان به مختص

تصويب صورت در حتي يا. است نگرديده محقق هدف اين چرا كه گرفت خرده سازمان از توان نمي دولت توسط خزانه اوراق اوراق و بورس سازمان اسالمي خزانه اوراق ريال ميليارد هزار 30 انتشار بر مبني كشور داري خزانه تمايل عدم و بودجه اليحه امر اين. كرد خواهد ايفا را كننده كمك و رسان ياري نقش اهداف اين به دستيابي در بورس سازمان. بود نخواهد مقصر بهادار

نهاد گيريشكل يا) انتشار( حضور سازيزمينه و..) و اطالعات فناوري و مقررات از اعم( هاساخت زير سازي بستر قالب در .است تصور قابل

اتكاء بودجه دولت به درآمد نفتيتأمين مالي پايدار دولت و كاهش -1

كمك به تامين مالي دولت از طريق انتشار اوراق بهادار 1- 1

اهداف كمي: 1-1-1

.توسط دولت مندرج در بودجه كل كشور كمك به انتشار اوراق خزانة اسالمي -الف

بر اساس بودجه كل كشور. كمك به انتشار اوراق مشاركت و ساير اوراق بهادار غيرمشاركتي توسط دولت - ب

بر اساس بودجه كل كشور. كمك به انتشار اوراق سلف نفتي توسط دولت - ج

:ي اجراييهابرنامه -1-1-2

دولتي.الف) تعامل با دولت، بانك مركزي و مجلس در تعيين خصوصيات اوراق بهادار

؛تحت نظارت ةدر بازارهاي سازمان يافتبهادار دولتي ب) پذيرش اوراق

:توضيحات -1-1-3

، الزم است خصوصيات اين اوراق از جمله نرخ سود به فروش روندبراي اينكه اوراق بهادار موصوف در بازار

گذاران قرار اي تعيين شوند كه مورد استقبال سرمايهبه گونه لي الحساب اوراق، سررسيد، و غيرهقطعي يا ع

گيرند.

٣

اسبي صورت پذيرد، امكان پذيرفته شدن اوراق در فرابورس يا كه طراحي اوراق مذكور به شكل مندر صورتي

براي اين منظور الزم است اوراق با نام باشند، بازخريد آنها قبل از سررسيد بورس تهران وجود خواهد داشت.

در اين صورت آوري شده، حاكم باشد. تضمين نشده باشد و انضباط مالي مناسب براي هزينه نمودن مبالغ جمع

انجام شده و نيازي به تضمين بازخريد اوراق از طرف دولت يا متشكل، ةثانويت ثانويه اوراق در بازار معامال

ها وجود ندارد. سازمان بورس حمايت الزم را براي پذيرش اوراق در بازارهاي متشكل تحت نظارت خود به بانك

آورد.عمل مي

هاي انتفاعي نيمه تمام دولتي:تأمين مالي طرح -2- 1

اي نظير هاي توسعههاي انتفاعي نيمه تمام دولتي تعريف شده در سازمانتأمين مالي طرحهدف كمي: -1-2-1 .بر اساس بودجه كل كشورايميدرو و شركت ملي صنايع پتروشيمي

:ي اجراييهابرنامه -1-2-2

ي.هاي انتفاعي نيمه تمام دولتهاي توجيهي طرحالف) كمك به تهيه طرح

ي.انتفاعي نيمه تمام دولت هايتعيين روش تأمين مالي طرح ب) كمك به

:توضيحات -1-2-3

هاي انتفاعي نيمه تمام دولتي، الزم است براي هر طرح نيمه تمام، طرح توجيهي تنظيم پس از شناسايي طرح

لت براي شده و توجيهات اقتصادي، فني و مالي اجراي طرح در آن تحليل گردد. در ضمن الزم است تعهدات دو

تواند از تعيين و توسط دولت تعهد گردد. اين عمليات مي ،ها و صدور مجوزهاي اجراي هر طرحتأمين زيرساخت

اند، گذاري كه تحت نظارت سازمان بورس تأسيس شدههاي تأمين سرمايه يا مشاور سرمايهطريق شركت

صورت پذيرد.

از طريق بخش خصوصي نياز به تخصص مالي دارد. اين روش تأمين مالي طرح انتفاعي نيمه تمام دولتي تعيين

طرح توجيهي ةگذاري كه براي تهيهاي تأمين سرمايه يا مشاور سرمايهتواند با مشورت شركتامر نيز مي

۴

كه مقرر شود تا تأمين مالي از طريق انتشار اوراق بهادار يا تأسيس نهاد اند، صورت پذيرد. در صورتيانتخاب شده

هاي الزم را در طراحي ابزارهاي هاي پروژه)، صورت پذيرد، سازمان بورس همكاري(نظير صندوقمالي خاص

مالي يا نهادهاي مالي موردنظر يا اصالح ابزارها و نهادهاي مالي براي تطبيق با نيازهاي طرح و همچنين صدور

رد.آومجوزهاي انتشار اوراق بهادار يا تأسيس نهادهاي مالي موردنظر به عمل مي

اجراي طرح قيمت تضميني به جاي خريد تضميني محصوالت كشاورزي از طريق بورس كاالي -3- 1

ايران

اجراي طرح قيمت تضميني به جاي خريد تضميني محصوالت كشاورزي بورس كاالي هدف كمي: -1-3-1

مطابق بودجه كل كشور. 1396تا 1393هاي ايران براي سال

:ي اجراييهابرنامه -1-3-2

ها براي هاي دولتي متولي خريد تضميني محصوالت كشاورزي به منظور جلب نظر آنالف) مذاكره با دستگاه

همكاري در اجراي طرح مذكور.

ب) تعامل با مجلس يا دولت براي وضع قوانين يا مقررات الزم براي الزام يا تسهيل اجراي طرح مذكور.

هاي معامالتي جهت اجراي طرح مذكور.افزارها و رويهزي نرمساج) كمك به بورس كاالي ايران براي آماده

:توضيحات -1-3-3

ميليارد 70.000و ميليارد ريال از بودجه دولت 2000ساالنه حدود ،كنون براي خريد محصوالت كشاورزياهم

اي از شدهبا نرخ از پيش تعيين يابد. دولت محصوالت كشاورزي را تخصيص مي ريال از طريق تسهيالت بانكي

فروشد (در بسياري كاالها قيمت فروش كمتر از قيمت خريد كشاورزان خريداري و آنها را انبار كرده و سپس مي

داري محصوالت خريداري ، حمل و نگهنالتفاوت قيمت به معناي يارانه خواهد بود). توزيتضميني است و مابه

كند كه ارزش تي را به دولت تحميل ميهاي هنگفشده و سپس توزيع محصوالت پس از فروش، هزينه

هاي فاسد شدن محصوالت را در فاصلة زماني بين خريد ها بايد هزينهنمايند. به اين هزينهاي ايجاد نميافزوده

تا فروش مجدد آنها اضافه كرد. عالوه بر اين منابع مالي دولت به ميزان قيمت كل محصوالت خريداري شده،

درگير خواهد بود.

۵

ح ديگر آن است كه به جاي اينكه دولت نسبت به خريد محصوالت و انجام مراحل فوق اقدام كند، طر

التفاوت قيمت محصوالت با قيمت تضميني را به كشاورزان بپردازد. اين طرح به عنوان طرح قيمت تضميني مابه

فاسد شدن محصوالت و توزيع داري، هاي مربوط به توزين، نگهگذاري شده است. در اين صورت هزينهنام

ها، حذف خواهد شد. همچنين منابع مالي الزم، برابر با تفاوت قيمت محصول با قيمت خريد تضميني است آن

كه بسيار كمتر از روش قبل است. كشاورز نيز آزاد است كه محصول خود را به قيمت بازار به هر متقاضي

ديگري بفروشد.

، الزم است قيمت محصوالت در يك بازار رسمي و شفاف تعيين گردد. بورس براي اجراي طرح قيمت تضميني

ق فراهم كردن بستر معامالت نقدي محصوالت كشاورزي و همچنين تعريف يتواند از طركاالي ايران مي

تواند در اين زمينه نقش قراردادهاي آتي روي اين محصوالت، اين وظيفه را انجام دهد. سازمان بورس مي

فا كند.موثري اي

اندازي بازار فرعي بورس كاالي ايران به منظور معامالت امالك و مستغالتراه -4- 1

به مبلغ 1393در سال هاي دولتي امالك و مستغالت مازاد دستگاهرسيدن ارزش معامالت هدف كمي: -1-4-1 .1396تا سال درصد 50با رشد ساالنه ميليارد ريال 50.000

:اجراييي هابرنامه -1-4-2

هاي الزم براي معامالت امالك و مستغالت در بورس كاالي ايران.الف) تدوين مقررات و رويه

افزارهاي معامالتي براي منظور فوق.افزارها و نرمسازي سختبراي آماده ايران كاالي بورس به كمكب)

امالك و مستغالت ةدور مجوز عرضها و اسناد و اطالعات ارائه شده به منظور صها، گزارشج) بررسي اميدنامه

در بورس كاالي ايران.

:توضيحات -1-4-3

ها و بسياري از نهادهاي عمومي، داراي امالك و وابسته به دولت و بانك هاي اجراييهم اكنون دولت و دستگاه

پذيرد. مستغالت مازاد بر نياز خود هستند. فروش اين امالك معموالً از طريق برگزاري مزايده، صورت مي

ةپذيرد و اينكه موضوع به اطالع همها به درستي و با شفافيت انجام مياطمينان از اينكه فرآيند برگزاري مزايده

۶

توانند آزادانه در متقاضيان اطالع كافي و يكساني در اختيار دارند و مي ةمتقاضيان بالقوه رسيده است و هم

توان اطمينان هاي نظارتي غيرممكن است. همچنين نمياهها شركت كنند، مشكل و در عمل براي دستگمزايده

هاي عمدي يا سهوي داشت كه عدم موفقيت در پيدا كردن خريدار در مزايدة امالك، به دليل نواقص و كاستي

اند يا ملك موضوع مزايده، متقاضي هاي پايه، باالتر از حد معقول تعيين شدهدر برگزاري مزايده بوده يا قيمت

ست. نداشته ا

شوند. اطالعات و در صورت عرضة امالك و مستغالت در بورس كاالي ايران، اشكاالت فوق برطرف مي

مداركي كه بايد در اختيار متقاضيان قرار گيرد تعريف و بر افشاي اين اطالعات و صحت مدارك و انجام

شود. سازمان بورس آمادگي دارد تا شود و فرآيند رقابت و تعيين قيمت خريد نيز شفاف ميبازديدها، نظارت مي

هاي اجرايي و ساير عرضه كنندگان از يك طرف و براي اجراي اين طرح همكاري الزم را با دولت، دستگاه

بورس كاالي ايران از طرف ديگر به عمل آورد.

افزايش توان ثروت آفريني كشور -2

مدتتعريف ابزارها و نهادهاي تأمين مالي كوتاه -1- 2

ها از طريق ابزارها و نهادهاي مالي طراحي شده تأمين منابع مالي كوتاه مدت شركتهدف كمي: -2-1-2با نرخ ريال ميليارد 5000 مبلغ به 1394 سال در و ميليارد ريال 1000مبلغ به 1393توسط سازمان در سال

1396درصد تا سال 50رشد ساالنه :ي اجراييهابرنامه -2-1-2

ه، مضاربه و جعاله.ابحمدت: نظير اوراق مرطراحي ابزارهاي تأمين مالي كوتاهالف)

.مدتهاي تأمين مالي كوتاهب) طراحي صندوق

.هاي خريد دينج) طراحي صندوق

مدت و تشكيل نهادهاي مالي تأمين مالي هاي ممكن براي انتشار ابزارهاي تأمين مالي كوتاهد) تعريف مشوق

مدت.كوتاه

٧

هاي تأمين مالي مدت و واحدهاي صندوقهاي الزم براي پذيرش اوراق بهادار كوتاهتعريف مقررات و رويههـ)

هاي خريد دين در بازارهاي متشكل تحت نظارت سازمان بورس.كوتاه مدت و صندوق

توضيحات: -2-1-3

لي متناسبي طراحي و معرفي هاي اقتصادي، ابزار يا نهاد مامدت بنگاهدر حال حاضر براي تأمين مالي كوتاه

داند تا در جهت تأمين اين نيازها، ابزارها و نهادهاي مالي مناسبي نشده است. سازمان بورس خود را موظف مي

گيري توانند با بهره، اوراق مضاربه، و اوراق جعاله ميابحهابزارهاي مالي نظير اوراق مر را طراحي و معرفي كند.

هاي اقتصادي طراحي و به كار گرفته شوند. مدت بنگاهجعاله براي تأمين مالي كوتاهاز عقود مرابحه، مضاربه و

هاي بزرگ و معتبري كه سابقه كافي در موضوع فعاليت خود دارند و كسب و توانند توسط شركتاين اوراق مي

اده شوند.گردد، براي تأمين سرمايه در گردش استفها منجر به جريان نقدي مثبت و باثباتي ميكار آن

هاي تبليغ، بازاريابي و فروش اوراق بهادار زياد است و لذا تأمين مبالغ كم از طريق انتشار اوراق بهادار، هزينه

هاي كوچك و متوسط ( هرچند كه كسب و كار پر رونقي داشته و توجيه پذير نيست. به همين دليل شركت

كنند. براي اوراق بهادار براي تأمين مالي خود استفاده نميجريان نقدي مثبت و باثباتي ايجاد كنند)، از انتشار

مدت تشكيل داد. موضوع فعاليت اين گذاري تأمين مالي كوتاههاي سرمايهتوان صندوقحل اين مشكل مي

توانند در اندازة ها ميهاي كوچك و متوسط است. اين صندوقمدت شركتها، خريد اوراق بهادار كوتاهصندوق

گذاري خود را در حجم زياد تحمل شده و يكبار هزينه تبليغ، بازاريابي و فروش واحدهاي سرمايه بزرگ تشكيل

هاي كوچك و متوسط كنند و منابع مالي بدست آمده را براي خريد اوراق كوتاه مدت تعداد زيادي از شركت

گذار كاهش راي سرمايهسازي، ريسك نكول اوراق بهادار مذكور نيز باختصاص دهند. به اين ترتيب با تنوع

يابد.مي

تجاري ها، مطالباتهاي خريد دين است. اين صندوقطراحي و تأسيس صندوق مدت،راه ديگر تأمين مالي كوتاه

دهد و به ها را تشكيل ميكنند. نرخ تنزيل، بازدهي صندوقها را به قيمت تنزيل شده، خريداري ميشركت

توانند اين هزينه را به خريداران محصوالت ها ميشود و شركتتلقي ميها، عنوان هزينة تأمين مالي شركت

ها نيز خود كه به پرداخت نقدي قيمت محصوالت خريداري شده تمايل ندارند، منتقل كنند. اين صندوق

وجه هاي متعددي بكارگيرند. توانند در اندازة بزرگ تأسيس شده و مبالغ حاصل را براي خريد مطالبات شركتمي

٨

تواند به دو شكل (با حق حاصل از وصول مطالبات به صندوق تعلق خواهد داشت. قرارداد خريد مطالبات نيز مي

رجوع و بدون حق رجوع) باشد. در صورتي كه خريد دين با حق رجوع باشد، درصورت وصول نشدن هريك از

به عهدة شركت خواهد بود. درحالت تواند آن را به شركت بازگرداند، يعني ريسك نكول مطالبات، صندوق مي

هاي مختلف درحالي صندوق است. طبيعتاً توزيع منابع براي خريد مطالبات شركت ةدوم، ريسك نكول به عهد

دهد، كه بدهي هر شخص بدهكار در فهرست مطالبات شركت، جزء كوچكي از كل مطالبات را تشكيل مي

.دهدهزينة ريسك نكول را كاهش مي

ر انتشار ابزارهاي مالي و تشكيل نهادهاي مالي فوق، الزم است نرخ سود اوراق بهادار و نهادهاي براي موفقيت د

گذاران تعيين شود. در غير اين صورت، انتشار مالي، متناسب با ريسك آنها و براساس نرخ سود مورد توقع سرمايه

آوري منابع ه نشده و توفيقي در جمعگذاران مواجاوراق بهادار يا نهادهاي مالي موصوف، با استقبال سرمايه

گذاري در اين اوراق گذاران را به سرمايهآيد. سازمان بورس نيز در حد اختيارات قانوني خود سرمايهبدست نمي

گذاري موصوف تشويق هاي سرمايهترغيب و نهادهاي مالي را به انتشار اين اوراق بهادار يا تشكيل صندوق

هاي نهادهاي مالي و اعطاي بنديرمزدهاي معامالتي يا اعطاي امتياز در رتبهكند. (از جمله كاهش كامي

مجوزهاي مختلف فعاليت براساس ميزان تالش نهاد مالي در اين زمينه).

، ريسك ايران تشكيل بازار ثانويه قوي براي معامالت ثانوية اوراق بهادار موصوف در بورس تهران يا فرابورس

و در اين صورت بازدهي اوراق را متناسب با انتظار بازار ها را شفافهش داده، قيمتنقدشوندگي اوراق را كا

هاي الزم را گذاري در اين اوراق خواهد شد. سازمان بورس مقررات و رويهتعيين نموده و باعث گسترش سرمايه

مود. طبيعي است كه براي انجام معامالت ثانويه و تقويت آنها در بازارهاي مذكور، تنظيم و تصويب خواهد ن

تنظيم برخي مقررات و طراحي مقررات مصوب به عهدة بورس يا بازار خارج از بورس مربوطه خواهد بود.

گذاري نوآورانه:هاي سرمايهطراحي صندوق -2- 2

با رشد ساالنه 1393هاي نوآورانه در سال ميليارد ريال براي طرح 1000تأمين مالي مبلغ هدف كمي: -2-1-2

.1396درصد در سال تا سال 50

هاي اجرايي:برنامه -2-1-2

٩

هاي نوآورانه.تهيه و تصويب مقررات الزم براي تأسيس و فعاليت صندوق - الف

ل با وزارت كار، رفاه و تأمين اجتماعي، وزارت علوم و فناوري، معاونت علمي و فناوري رئيس جمهور، متعا - ب

هاي علم و فناوري براي همكاري و مشاركت در تأسيس صندوقهاي صندوق نوآوري و شكوفايي و پارك

نوآورانه.

توضيحات: -2-2-3

مرزهاي تكنولوژي ةهاي نوآورانه است كه به نوبة خود باعث توسعسازي طرحموتور محركة يك اقتصاد، تجاري

اي نوآورانه و هشود. براي اين منظور الزم است منابع مالي كافي براي حمايت از طرحدر كشور نيز مي

گذاري در اين زمينه، بسيار پرريسك است زيرا ممكن است طرح تحقيقاتي سازي آنها فراهم شود. سرمايهتجاري

كنندگان قرار دمت ارائه شده مورد استقبال مصرفبه محصول يا خدمت قابل ارائه منجر نشود يا محصول يا خ

تواند، ضررهاي موالً بازدهي قابل توجهي خواهد داشت كه ميبا اينحال چنانچه طرح به نتيجه برسد، مع نگيرد.

اند، پوشش دهد. بنابراين يك روش براي كاهش ناشي از چندين طرح نوآورانه ديگر را كه به نتيجه نرسيده

گذاري در يك گذار به جاي سرمايهسازي است؛ يعني سرمايهها، تنوعگذاري در اين قبيل طرحريسك سرمايه

ها، عموم گذاري كند. با توجه به اين ويژگيهاي مختلف علم و فناوري سرمايهدين طرح در حوزهطرح، در چن

گذاران در هر كشور، ها را بپذيرند و قشر خاصي از سرمايهگذاري در اين طرحتوانند ريسك سرمايهمردم نمي

تحمل پذيرش چنين ريسكي را خواهند داشت.

هايي را ارائه دهد. يكي از هاي نوآورانه، روشكه براي تأمين مالي طرح داندسازمان بورس خود را موظف مي

) است. اين Venture Capital Fundsگذاري نوآورانه (هاي سرمايهها، طراحي صندوقاين روش

هاي نوآورانه جهت طراحي كنند و به طرحگذاران خطرپذير تأمين ميها، منابع مالي خود را از سرمايهصندوق

گذاري گذاري در توليد آزمايشي و انجام تحقيقات بازار و سپس سرمايهيا خدمت جديد و سپس سرمايه محصول

اي باشد كه اطمينان دهند. طراحي صندوق بايد به گونهدر توليد انبوه اين محصوالت يا خدمات، اختصاص مي

سازي محصوالت و ينه تجاريگذاري در صندوق جلب شود، مديران متخصص در زمگذاران براي سرمايهسرمايه

كار گرفته شده و از آن طريق فرآيندهاي توضيح داده شده به خوبي مديريت خدمات جديد به شكل كارآيي به

١٠

گذاران گذاري به ساير سرمايهشوند و در نهايت پس از به توليد انبوه رسيدن محصول يا خدمات، طرح سرمايه

واگذار گردد.

هاي نوآورانه تشكيل شده و هر ساله مبلغ شكوفايي به منظور حمايت از طرح طبق قانون، صندوق نوآوري و

مين مالي وجه به اينكه روش پيش گفت براي تاشود. با تقابل توجهي براي افزايش سرماية آن در نظر گرفته مي

اران گذهاي نوآورانه، در كشور جديد بوده و تجربه نشده است، لذا ممكن است متقاعد كردن سرمايهطرح

نوآورانه، با موفقيت همراه نباشد. گذاريهاي سرمايهگذاري در صندوقخطرپذير از بخش خصوصي براي سرمايه

% 49بنابراين الزم است صندوق نوآوري و شكوفايي، پيش قدم شده و سرماية اوليه صندوق مذكور (حداكثر تا

مين شود و صندوق أگذاران بخش خصوصي تسرمايه سرمايه مورد نياز طرح) را تأمين نمايد. بقية سرمايه بايد از

نيز توسط بخش خصوصي مديريت شود. در اين صورت، از منابع صندوق نوآوري و شكوفايي به عنوان اهرم

هاي نوآورانه تأمين خواهد شد، ضمن اينكه تصدي دولتي نيز استفاده شده و حداقل دو برابر اين منابع براي طرح

افزايش نخواهد يافت.

هاي بازنشستگي تكميليتشكيل صندوق -3- 2

هدف كمي: -2-3-1

آن به ةهاي بازنشستگي تكميلي و رشد ساالندر صندوق 1393جذب يكصد هزار نفر از شاغلين در سال الف)

نفر برسد. ميليون 5ها به تعداد شاغلين عضو اين صندوق 1396سال تا قسمي كه

ميليارد ريال 50,000به 1393ميليارد ريال در سال 500تكميلي از بازنشستگي هايصندوق سرمايه رشد) ب

.1396در سال

هاي اجرايي:برنامه -2-3-2

گذاري در شاغلين به سرمايه هاي مستقيم براي تشويق) پيشنهاد اصالحات الزم در قانون مالياتالف

تصويب پيشنهادهاي مذكور.تعامل با دولت و مجلس براي و هاي بازنشستگي تكميلي، صندوق

هاي بازنشستگي تكميلي.) تدوين و تصويب مقررات تأسيس و فعاليت صندوقب

١١

هاي بازنشستگي تكميلي.گذاري در صندوقج) ترويج سرمايه

توضيحات: -2-3-3

سال) قرار دارند. از طرف ديگر رشد 64تا 25 در سنين ميانسالي (بين درصد) 50( اكنون اوج جمعيت كشورهم

سال آينده، بخش بزرگي از جمعيت كشور در 20درصد در سال كاهش يافته است. بنابراين در 29/1جمعيت به

هاي تأمين اجنماعي و مستمري بازنشستگي دارد. در گيرند. اين جمعيت مسن، نياز به بيمهسن پيري قرار مي

تگي موجود كشور در پرداخت مستمري بازنشستگي اعضاء خود با مشكل هاي بازنشسصندوقحال حاضر اغلب

هاي ها، كفاف هزينهاند. اين در حالي است كه مستمري پرداختي اين صندوقناكافي بودن منابع مالي مواجه

هاي بازنشستگي مذكور دهد. با انتقال اوج جمعيت به سنين پيري، مشكالت صندوقنمي بازنشستگان را

واهد شد.دوچندان خ

ها هاي بازنشستگي تكميلي است. اين صندوقطرح سازمان بورس براي تخفيف مشكالت فوق، تشكيل صندوق

اند و وظيفة صدور مجوز تأسيس و نظارت برآنها به بيني شدهقانون بازار اوراق بهادار پيش 1مادة 19در بند

هايي در قانون ها، الزم است مشوقعهدة سازمان بورس قرار داده شده است. براي تشكيل اين صندوق

هاي مستقيم در نظر گرفته شود به اين ترتيب كه مبالغ كسر شده از حقوق ماهانة كاركنان براي ماليات

ها قابل كسر باشد. همچنين هاي بازنشستگي تكميلي، از درآمد مشمول ماليات آنگذاري در صندوقسرمايه

هاي بازنشستگي تكميلي مذكور بابت پرسنل تحت استخدام نيز به صندوقمبالغ پرداختي توسط كارفرمايان به

عنوان هزينة قابل قبول مالياتي كارفرمايان تلقي شود.

هاي بازنشستگي تكميلي، گذاري در صندوقدر صورت اصالح قوانين مالياتي براي تشويق شاغلين به سرمايه

اجرا ةهاي مذكور را تدوين و تصويب نموده و به مرحلقتواند مقررات تأسيس و فعاليت صندوسازمان بورس مي

گذارد. با اجراي اين طرح ضمن تشويق شاغلين به پس انداز بخشي از درآمد ماهيانه خود براي تأمين و تكميل

شود هاي توليدي كشور فراهم ميگذاري در طرحمستمري دوران بازنشستگي، سرماية قابل توجهي براي سرمايه

د و رفاه اقتصادي جامعه را به همراه خواهد داشت.كه رشد تولي

افزايش تأمين مالي از طريق انتشار اوراق بهادار غيرمشاركتي -4- 2

١٢

و 1393ميليارد ريال در سال 10.000به مبلغ اهاوراق بهادار غيرمشاركتي شركتانتشار هدف كمي: -2-4-1

.درصد 50 رشدبا

:هاي اجراييبرنامه -2-4-2

اوراق بهادار غيرمشاركتي و پيشنهاد آن به شوراي عالي بورس جهت تصويب.انواع طراحي - الف

بررسي فقهي فروش اوراق بهادار غيرمشاركتي به كسر. - ب

به منظور هماهنگي در تعيين نرخ سود اوراق بهادار غيرمشاركتي متناسب مذاكره با بانك مركزي و دولت - ج

بازار. با ريسك اوراق و انتظارات

.منظور افزايش ظرفيت انتشار اوراقحذف ضامن جبران خسارت در انتشار اوراق بهادار غيرمشاركتي به -دبهادار پيشنهاد اصالحات الزم در قانون بازار اوراق بهادار در زمينة مقررات افشاي اطالعات ناشرين اوراق - هـ

.ثبت شده نزد سازمان بورس غيرضروري در خصوص عرضة عمومي اوراق بهادار.تسهيل و كاهش تشريفات -و

خذ مجوز عرضة عمومي اوراق بهادار.بازتعريف نقش مشاوران عرضه در ا - ز .بندي اوراق غيرمشاركتيبندي و الزام ناشران به رتبهتأسيس موسسات رتبه - ح

طراحي اوراق بهادار غيرمشاركتي قابل تبديل به سهام. -ط

غيرمشاركتي با نرخ سود شناور.طراحي اوراق بهادار - ي

اطالعات و مدارك مربوطه و صدور مجوز ةالكترونيكي كردن مراحل درخواست ثبت اوراق بهادار، ارائ - ك

عرضة عمومي اوراق بهادار

توضيحات: -2-4-3

ر ريسك شوند: نوع اول اوراق بهاداري هستند كه دارندة آن داوراق بهادار از يك ديدگاه به دو نوع تقسيم مي

سهام كند. كند و به همين دليل بازدهي بيشتري نيز مطالبه ميكسب و كار ناشر اوراق بهادار، مشاركت مي

اي طراحي گونهشوند. نوع ديگر اوراق بهادار بهعادي، سهام ممتاز و اوراق مشاركت از اين نوع محسوب مي

١٣

منتقل نشود. اوراق اجاره از اين دست اوراق بهادار شوند كه ريسك كسب و كار ناشر اوراق، به دارندة اوراق مي

شود، چرا كه دارندة اوراق به عنوان اجاره دهندة دارايي معيني است و اجاره بها را از ناشر اوراق طلبكار قلمداد مي

است و كاهش يا افزايش سودآوري بنگاه اجاره كنندة دارايي، تأثيري در ميزان اجاره بها ندارد.

گذاراني كه تحمل كمي براي پذيرش ه اوراق مشاركتي، داراي ريسك بيشتري است و سرمايهروشن است ك

گذاري كنند. بنابراين الزم است اوراق غيرمشاركتي براي توانند در اين نوع از اوراق سرمايهريسك دارند، نمي

وراق غيرمشاركتي، براي گذاران تعريف و منتشر شود. هزينة تأمين مالي از طريق اجذب اين قشر از سرمايه

ها را به دلخواه خود افزايش دهند. ها، اهرم شركتتوانند با انتشارآنها كمتر است و مديران مالي ميشركت

هاي ايراني، سهم ناچيزي (نزديك به صفر) دارد. سازمان هم اكنون اوراق غيرمشاركتي در تأمين مالي شركت

ها، وق، استفاده از اين اوراق بهادار را براي تأمين مالي شركتهاي فبورس درصدد است، با اجراي برنامه

ها و انتظارات بازار تعريف گردد يا اجازة انتشار گسترش دهد. ابتدا الزم است نرخ اوراق، متناسب با ريسك آن

اين موضوع نياز به هماهنگي در سطح دولت و مقامات به كسر)، صادر شود.(اوراق به كمتر از ارزش اسمي

تواند در تحليل ريسك اعتباري اوراق مذكور و بندي نيز ميپولي و مطالعات فقهي دارد. تأسيس موسسات رتبه

تعيين نرخ سود متناسب با ريسك آنها، تأثير قابل توجهي داشته باشد.

اق الزام ناشران به معرفي ضامن معتبر براي پوشش ريسك نكول اين اوراق، ظرفيت انتشار اور طرف ديگر زا

ها) براي ضمانت اين اوراق محدود نظير بانكا كه ظرفيت نهادهاي مالي معتبر (بهادار را كاهش داده است. چر

ها تمايلي به پذيرش اين مسئوليت ندارند. از طرف ديگر هزينة ضمانت نيز، در نهايت به است و برخي از آن

دهد. بنابراين سازمان بورس در نظر افزايش ميهاي تأمين مالي را ناشرين اوراق بهادار تحميل شده و هزينه

توانند دارد تا مقررات انتشار اين اوراق بهادار را براي رفع اين مشكل تعديل نمايد. در عوض اين اوراق بهادار مي

اي كه بازارگردان صرفاً نقدشوندگي اوراق را تأمين نمايد و ملزم به گونهبا تعهد بازارگرداني منتشر شوند به

خريد اوراق به قيمت اسمي نباشد.باز

اي است كه گونهگذاران به خريد اوراق بهادار غيرمشاركتي، طراحي اين اوراق بهادار بهراه ديگر جذب سرمايه

قابل تبديل به سهم شركت ناشر باشد. در اينصورت دارندة اين اوراق اختيار دارد كه اوراق خود را به سهم

اوراق به سهام شركت در هنگام انتشار اوراق بهادار به صرفه نيست، لكن ممكن شركت تبديل كند. البته تبديل

١۴

گذاران به اميد است در آينده، قيمت سهم شركت آنقدر افزايش يابد كه اين تبديل را به صرفه كند. سرمايه

يداري كنند.كسب منافع از اين راه، حاضرند اوراق بهادار غيرمشاركتي قابل تبديل را با نرخ سود كمتري، خر

گذاران انتظار دارند كه بازدهي بدست آمده از بيني است. سرمايهتورم در اقتصاد ايران پرنوسان و غيرقابل پيش

نرخ تورم باشد. بنابراين طراحي اوراق بهادار با نرخ سود شناور، با از بيني پيش متناسب با ها،گذاريسرمايه

سود اين اوراق همواره درصدي ثابت به عالوة نرخ تورم خواهد بود. گذاران مواجه خواهد شد. استقبال سرمايه

يابد. به اين ترتيب ريسك تغيير نرخ تورم چنانچه نرخ تورم افزايش يابد، سود اين اوراق نيز متناسباً افزايش مي

هم اكنون تر باشد. تواند طوالني مدتگردد. سررسيد اين نوع اوراق بهادار ميگذاران، حذف ميبراي سرمايه

سررسيد اوراق بهادار در ايران معموالً چهارسال از زمان انتشار است. اين درحالي است كه در كشورهاي

يابد.ساله نيز انتشار مي 20پيشرفته، اوراق بهاداري با سررسيد

يار سازمان بهادار بايد در اخت ةهايي را كه ناشر يك ورققانون بازار اوراق بهادار، اطالعات و گزارش 45مادة

هايي كه ها براي شركتبورس قرار داده و منتشر نمايد، تشريح كرده است. انتشار همة اين اطالعات و گزارش

هايي كه سهامي عام نيستند) و صرفاً نوعي از اوراق بهادار غير از شركتاند (سهام خود را عرضة عمومي ننموده

كه اوراق مشاركت منتشر كرده است بايد اطالعات پروژة اند، ضرورت ندارد. مثالً شركتيسهام منتشر كرده

اي شركت ضرورت هاي مالي ميان دورهمربوط به اوراق مشاركت را هر سه ماه يكبار منتشر كند و انتشار صورت

هاي مالي سه ماهه، شش ندارد؛ يا شركتي كه صرفاً اوراق اجاره منتشر نموده است، ضرورت ندارد كه صورت

، كافي است. بنابراين بايد مقررات ة آنهاي مالي ساالناهه، را منتشر كند و تهيه و انتشار صورتماهه، و نه م

اند، در قانون بازار اوراق بهادار اصالح شود.هايي كه اقدام به انتشار اوراق بهادار نمودهافشاي اطالعات شركت

عمومي اوراق بهادار را مجدداً بررسي كرده و هاي فوق، سازمان بورس در نظر دارد مراحل عرضة در كنار برنامه

هاي مورد نياز براي صدور مجوز عرضة عمومي را به دقت ابهامات آن را برطرف نمايد و مدارك و گزارش

هاي الزم را براي تسهيل ارائة اطالعات طراحي نمايد و تشريفات غيرضروري را در صدور مجوز تعريف و فرمباز

آوري اطالعات و مدارك ها و جمعنين استفاده از مشاوران عرضه در تنظيم فرمعرضة عمومي حذف كند. همچ

تواند در كاهش مدت زمان صدور و ارائة آنها به سازمان بورس براي اخذ مجوز عرضة عمومي اوراق بهادار، مي

١۵

ينه به دقت صدد است نقش و مسئوليت اين مشاوران را در اين زم، موثر باشد. لذا سازمان بورس درمجوز مذكور

بازتعريف نمايد.

به منظور تسهيل مراحل درخواست مجوز عرضة عمومي اوراق بهادار و ارائة اطالعات و مدارك و همچنين

افزارهاي خود را تكميل صدور مجوز عرضة عمومي و تسليم آن به متقاضي، سازمان بورس در صدد است نرم

توانند با دريافت گواهي امضاي الكترونيكي، تقاضا، مي افزارها، متقاضياننمايد. در صورت تكميل اين نرم

اطالعات و مدارك خود را از طريق سايت الكترونيكي كه از طريق شبكة اينترنت در دسترس آنها خواهد بود،

تكميل و با امضاي الكترونيكي به سازمان بورس ارسال نمايند. ساير مراحل از قيبل رفع نواقص و صدور مجوز

نيز به طريق الكترونيكي و از طريق همين سامانه، انجام خواهد شد. عمومي ةعرض

مشاركتيافزايش سهم تأمين مالي از طريق اوراق -5- 2

هدف كمي: -2-5-1

و رشد 1393در سال ريال ميليارد 5.000هاي سهامي جديد با مبلغ سرمايه اسمي تأسيس شركت به كمكالف) .1396 سال % تا30ساالنة آن به ميزان ساالنه

به مبلغ 1393هاي ثبت شده نزد سازمان بورس در سال ب) تأمين مالي از طريق افزايش سرماية شركت % رشد كند.30ساالنه به ميزان 1396ميليارد ريال كه تا سال 150.000

هاي ثبت شده نزد سازمان بورس از طريق انتشار اوراق مشاركت و ساير اوراق مشاركتي تأمين مالي شركت - ج

.درصد در سال 50 رشدبا ميليارد ريال 10.000به مبلغ 1393در سال

:هاي اجراييبرنامه -2-5-2

مديران و هاي سهامي عام و نظارت بيشتر در احراز صالحيت الف) تدوين مقررات راهبري شركتي براي شركت

عملكرد آنها .

عمومي اوراق بهادار. ةتسهيل و كاهش تشريفات غيرضروري در خصوص عرضب)

).Shelf registrationاي اوراق بهادار (چند مرحله ةج) تدوين مقررات براي صدور مجوز عرض

اشرين اوراق بهادار د) پيشنهاد اصالحات الزم در قانون بازار اوراق بهادار در زمينة مقررات افشاي اطالعات ن

ثبت شده نزد سازمان بورس.

١۶

هاي جديدالتأسيس.گذاري در شركتهاي مادر ( هلدينگ) به سرمايهتشويق شركته)

و) پيشنهاد اصالحات الزم در قانون تجارت براي تسهيل انتشارات سهام به ارزش بازار با سلب حق تقدم.

بهادار و نهادهاي مالي.ز) تشكيل بانك اطالعات مديران ناشر اوراق

ها و عملكرد خود و شركت تحت مديريت. دهي مديران از فعاليتح) تقويت كيفيت گزارش

ط) حذف ضامن اصل و سود اوراق بهادار به منظور افزايش ظرفيت انتشار اوراق.

ي) طراحي اوراق مشاركت قابل تبديل به سهام.

صرفاً به منظور تأمين نقدشوندگي اوراق.ك) بازتعريف نقش بازارگردان اوراق بهادار

ل) بازتعريف نقش مشاوران عرضه در اخذ مجوز عرضه عمومي.

بندي اوراق خود.بندي و الزام ناشران برخي از انواع اوراق بهادار به رتبهم) تأسيس موسسات رتبه

مربوطه و صدور مجوز عرضة ن) الكترونيكي كردن مراحل درخواست ثبت اوراق بهادار، ارائة اطالعات و مدارك

عمومي اوراق بهادار.

توضيحات: -2-5-3

علل اين امر، ريسك شود. يكي ازهاي سهامي عام با اقبال عمومي چنداني مواجه نميهم اكنون تأسيس شركت

گذاران قابل تحمل نيست و دليل كه براي عموم سرمايه گذاري در شروع كسب و كار جديد استباالي سرمايه

هاي سهامي عام در گذشته براي اجراي موضوع فعاليت شركت و عملكرد ضعيف مديران شركت ديگر

گذاران و تأمين سود مورد انتظار آنان است. گرچه سازمان بورس منابع در جهت اهداف سرمايه ةكارگيري بهينبه

ي سهامي عام را بررسي كند،هاناكافي شركت تشكيل در اين زمينه انجام دهد، تا علل يدرصدد است پژوهش

هاي سهامي عام را صدد است تا مقررات نظارت بر عملكرد و فعاليت شركتلكن براي رفع موانع پيش گفته در

داري كند تا نگه يهاي سهامي عام را در بانك اطالعاتي مخصوصتقويت نمايد و اطالعات مديران شركت

كرد و تخلفات آنها فراهم شود. از طرفي سازمان بورس در اي آنها و ثبت عملامكان نظارت بر صالحيت حرفه

هاي سهامي عام تصويب و ابالغ نمايد. اين مقررات نقش نظر دارد تا مقررات و راهبري شركتي را براي شركت

١٧

هاي كند، كنترلها و اجراي وظايف خود تقويت ميگيريهاي هيأت مديره را در تصميمهيأت مديره و كميته

هاي شركت و افزايش كارايي و اثربخشي استفاده از اين اي جلوگيري از سوءاستفاده از منابع و داراييداخلي را بر

نمايد.بخشد و تضاد منافع بين مديران و سهامداران را رفع يا كنترل ميمنابع، بهبود مي

مجدداً بررسي كرده و هاي فوق، سازمان بورس در نظر دارد مراحل عرضة عمومي اوراق بهادار رادر كنار برنامه

هاي مورد نياز براي صدور مجوز عرضة عمومي را به دقت ابهامات آن را برطرف نمايد و مدارك و گزارش

هاي الزم را براي تسهيل ارائة اطالعات طراحي نمايد و تشريفات غيرضروري را در صدور مجوز بازتعريف و فرم

آوري اطالعات و مدارك ها و جمعن عرضه در تنظيم فرمعرضة عمومي حذف كند. همچنين استفاده از مشاورا

تواند در كاهش مدت زمان صدور و ارائة آنها به سازمان بورس براي اخذ مجوز عرضة عمومي اوراق بهادار، مي

صدد است نقش و مسئوليت اين مشاوران را در اين زمينه به دقت ، موثر باشد. لذا سازمان بورس درمجوز مذكور

نمايد.بازتعريف

اي است. در ها، صدور مجوز عرضة چند مرحلهراه ديگر تسهيل تشريفات اخذ مجوز عرضة عمومي سهام شركت

اين روش مدارك و اطالعات الزم براي عرضة عمومي حجم بزرگي از سهام شركت كه قرار است در چند

اخذ شود. البته شركت مرحله عرضه شود به سازمان بورس ارائه شود و مجوز عرضة عمومي مجموعة آنها

مربوطه ملزم است در هر مرحله از عرضة اوراق و همچنين در فاصلة زماني بين انتشار اوراق در هر مرحله،

هاي الزم را مطابق مقررات افشاء تهيه و منتشر نمايد؛ در غير اينصورت، مجوز عرضة اطالعات و گزارش

گردد.عمومي آن لغو مي

هايي را كه ناشر يك ورقة بهادار بايد در اختيار سازمان ق بهادار، اطالعات و گزارشقانون بازار اورا 45مادة

هايي كه ها براي شركتبورس قرار داده و منتشر نمايد، تشريح كرده است. انتشار همة اين اطالعات و گزارش

از اوراق بهادار غير از هايي كه سهامي عام نيستند) و صرفاً نوعي شركتاند (سهام خود را عرضة عمومي ننموده

اند، ضرورت ندارد. مثالً شركتي كه اوراق مشاركت منتشر كرده است بايد اطالعات پروژة سهام منتشر كرده

اي شركت ضرورت هاي مالي ميان دورهمربوط به اوراق مشاركت را هر سه ماه يكبار منتشر كند و انتشار صورت

هاي مالي سه ماهه، شش تشر نموده است، ضرورت ندارد كه صورتندارد؛ يا شركتي كه صرفاً اوراق اجاره من

١٨

هاي مالي ساالنة آن، كافي است. بنابراين بايد مقررات ماهه، و نه ماهه، را منتشر كند و تهيه و انتشار صورت

ح شود.اند، در قانون بازار اوراق بهادار اصالهايي كه اقدام به انتشار اوراق بهادار نمودهافشاي اطالعات شركت

الزام ناشران به معرفي ضامن معتبر براي پوشش ريسك نكول اين اوراق، ظرفيت انتشار اوراق طرف ديگر زا

ها) براي ضمانت اين اوراق محدود نظير بانكا كه ظرفيت نهادهاي مالي معتبر (بهادار را كاهش داده است. چر

. از طرف ديگر هزينة ضمانت نيز، در نهايت به ها تمايلي به پذيرش اين مسئوليت ندارنداست و برخي از آن

دهد. بنابراين سازمان بورس در نظر هاي تأمين مالي را افزايش ميناشرين اوراق بهادار تحميل شده و هزينه

توانند دارد تا مقررات انتشار اين اوراق بهادار را براي رفع اين مشكل تعديل نمايد. در عوض اين اوراق بهادار مي

اي كه بازارگردان صرفاً نقدشوندگي اوراق را تأمين نمايد و ملزم به گونهبازارگرداني منتشر شوند به با تعهد

بازخريد اوراق به قيمت اسمي نباشد.

كنند. در تركيب هاي مادر (هلدينگ) به عنوان نهاد مالي تحت نظارت سازمان بورس فعاليت ميشركت

كنند و هاي جديد استفاده ميهايي كه از تكنولوژيهمواره بايد از شركتهاي يك شركت مادر(هلدينگ)، دارايي

هاي پرسابقه اند و در ابتداي عمر سازماني خود قرار دارند نيز (عالوه بر شركتهايي كه تازه تأسيس شدهشركت

به هاي هلدينگ را تواند در مقررات مصوب خود، شركتو بزرگ)، حضور داشته باشند. سازمان بورس مي

هاي خود جهت تطبيق با اصول پيش گفته، موظف يا تشويق نمايد. بدين ترتيب سازي تركيب داراييمتناسب

توانند پيشقدم شده و در صنعت موضوع فعاليت خود، منابع مالي اوليه را براي هاي مادر (هلدينگ) ميشركت

مابقي سرمايه را از طريق عرضة هاي جديد تأمين كرده وهاي سهامي عام براي اجراي پروژهتأسيس شركت

عمومي باقي ماندة سهام شركتهاي مذكور، تأمين كنند.

ها، انجام اصالحات الزم در قانون تجارت براي تسهيل انتشار راه حل ديگر براي تقويت افزايش سرمايه شركت

نوع از افزايش سهام با سلب حق تقدم و فروش سهم جديد به ارزش بازار است. هم اكنون براي انجام اين

العاده به آن رأي مثبت دهد. در اين مجمع سرمايه طبق قانون تجارت، الزم است مجمع عمومي فوق

شود، حق رأي ندارند و قيمت سهامداراني كه حق تقدم خريد سهام به نفع آنان از ديگر سهامداران سلب مي

فته شده است بايد تعيين شوند. فروش سهام جديد و اشخاصي كه سهام براي فروش به آنها در نظر گر

١٩

هاي سهامي عام در خصوص به منظور نظارت بيشتر بر عملكرد مديران، الزم است گزارش مديران شركت

تري بوده و استانداردهاي ها و عملكرد خود و شركت تحت مديريت خود، حاوي اطالعات كاملفعاليت

ها ارتقاء يافته و قانوني شركت راجع به اين گزارش حسابرسي اين اطالعات و نحوة اظهارنظر حسابرس و بازرس

صدد است در اين زمينه اقدامات ضروري را انجام دهد.د. سازمان بورس دراصالح گردن

اي است كه گونهگذاران به خريد اوراق بهادار غيرمشاركتي، طراحي اين اوراق بهادار بهراه ديگر جذب سرمايه

شد. در اينصورت دارندة اين اوراق اختيار دارد كه اوراق خود را به سهم قابل تبديل به سهم شركت ناشر با

شركت تبديل كند. البته تبديل اوراق به سهام شركت در هنگام انتشار اوراق بهادار به صرفه نيست، لكن ممكن

به اميد گذاران است در آينده، قيمت سهم شركت آنقدر افزايش يابد كه اين تبديل را به صرفه كند. سرمايه

كسب منافع از اين راه، حاضرند اوراق بهادار غيرمشاركتي قابل تبديل را با نرخ سود كمتري، خريداري كنند.

به منظور تسهيل مراحل درخواست مجوز عرضة عمومي اوراق بهادار و ارائة اطالعات و مدارك و همچنين

افزارهاي خود را تكميل دد است نرمصيم آن به متقاضي، سازمان بورس درصدور مجوز عرضة عمومي و تسل

توانند با دريافت گواهي امضاي الكترونيكي، تقاضا، افزارها، متقاضيان مينمايد. در صورت تكميل اين نرم

اطالعات و مدارك خود را از طريق سايت الكترونيكي كه از طريق شبكة اينترنت در دسترس آنها خواهد بود،

ل رفع نواقص و صدور مجوز ارسال نمايند. ساير مراحل از قبي ه سازمان بورستكميل و با امضاي الكترونيكي ب

عرضة عمومي نيز به طريق الكترونيكي و از طريق همين سامانه، انجام خواهد شد.

افزايش تامين مالي در بازار اوليه -6- 2

غير مشاركتي) به توليد هدف كمي: افزايش رشد نسبت تامين مالي در بازار اوليه (اوراق مشاركتي و - 1- 6- 2

.1396تا سال 1393از سال نهدرصد ساال 10با نرخ ناخالص داخلي

2-5-2و 2-4-2ها: مطابق با بند برنامه - 2- 6- 2

٢٠

هاي تجاري در فرابورس ايراناندازي تابلو معامالت ايده و نامراه -7- 2

1.000هاي تجاري در فرابورس ايران به مبلغ ارزش معامالت ايده و نام كمك به افزايشهدف كمي: -2-7-1

.1396% تا سال 25با رشد ساالنه 1393ميليارد ريال در سال

ها:برنامه -2-7-2

هاي تجاري در فرابورس ايران.نامتدوين مقررات معامالت ايده و - الف

در فرابورس ايران. هاي علم و فناوري براي معرفي صاحبان ايده و اختراع جهت عرضهتعامل با پارك - ب

ثبت اختراعات و مالكيت صنعتي براي انجام هماهنگي الزم در اين زمينه. ةتعامل با ادار - ج

:توضيحات -2-7-3

مرزهاي دانش و ضامن پيشرفت پايدار گسترش سازي آنها موتور رشد تكنولوژي و تراعات و تجاريخها و اايده

هايي را براي داند كه روشدليل سازمان بورس خود را موظف مياقتصادي و علمي يك جامعه هستند. به همين

هاي نامندازي معامالت ايده، اختراعات و اها و اختراعات ارائه دهد. راهسازي ايدهتأمين مالي و تسهيل تجاري

ها است. براي تشكيل اين بازار و تجاري در بازارهاي متشكل تحت نظارت سازمان بورس، يكي از اين روش

يدن حجم معامالت به اهداف كمي تعريف شده، همكاري اداره ثبت اختراعات و مالكيت صنعتي و مشاركت رس

ربط ضروري است.هاي ذيهاي علم و فناوري و ساير دستگاهپارك

گذاران خارجي به بازار سرمايه كشورجذب سرمايه -8- 2

خارجي يا ايرانيان مقيم خارج در بازارهاي اوراق اشخاص گذاريفزايش ارزش سرمايهاهدف كمي: -2-8-1

بهادار متشكل تحت نظارت سازمان بورس، به شرح زير:

مناسب به ةميليارد ريال با رشد ساالن 10.000به مبلغ 1393در سال :گذاري غيرمستقيمالف) در زمينه سرمايه سال در ترتيب به متشكل بهادار اوراق بازارهاي ارزش به خارجي مستقيم غير گذاريسرمايه نسبتقسمي كه

.برسد درصد 5 هب 1396 سال در و درصد 2 هب 1395 سال در درصد، 0.4 هب 1394 سال در ،درصد 0.2 هب 1393 .كند رشد% 50 ساالنه 1396 تا 1393گذاري مستقيم: از سال ب) در زمينه سرمايه

:ي اجراييهابرنامه -2-8-2

٢١

).XBRL( پذيرتوسعهتكميل پروژة استفاده از زبان گزارشگري تجاري - الف

ها به زبان انگليسي.ها و اطالعيهگزارش ةالزام ناشران به ترجم - ب

گذاري خارجي در اوراق بهادار ناشران ايران.تعامل با بانك مركزي درخصوص تكميل مقررات بانكي سرمايه - ج

اندازي معامالت آنها در يكي از بازارهاي متشكل سرمايه.روي ارزهاي معتبر و راه طراحي قراردادهاي آتي بر -د

گذاران خارجي.جذب سرمايهبراي هاي راديو و تلويزيوني تقويت توليد و پخش برنامه - هـ

گذاران خارجي.تشويق نهادهاي مالي به جذب سرمايه -و

گذاري خارجي ايران به ايران و شركت سرمايه و فني يهاي اقتصادگذاري و كمكتعامل با سازمان سرمايه - ز

گذاران خارجي.منظور جذب سرمايه

المللي در اين زمينه.تعامل با نهادهاي ناظر بازارهاي اوراق بهادار در ساير كشورها و نهادهاي بين - ح

تنظيم مقررات مشاركت نهادهاي مالي خارجي در ارائة خدمات تخصصي در ايران. -ط

يم مقررات الزم براي مشاركت نهادهاي مالي خارجي با نهادهاي مالي داخلي.تنظ - ي

توضيحات: -2-8-3

هاي سهامي شركت ةكليدر اختيار ) از طريق اينترنت codalناشران (كدال رسانياكنون سامانة جامع اطالعهم

ةهاي مالي خود را در ساماناند متن صورتها موظفعام ثبت شده نزد سازمان بورس قرار دارد و اين شركت

هاي همراه) به آن ضميمه كنند. مذكور تغذيه كرده و فايل كامل آن را (به همراه يادداشت

عملياتي شده است. در اين فاز متن ،پذيرتجاري توسعه يدر حال حاضر فاز يك استفاده از زبان گزارشگر

شامل: ترازنامه، صورت سود يا زيان و صورت هاي توليدي پذيرفته شده در بورس (هاي مالي شركتصورت

رساني ناشران (كدال)، دريافت شده و به زبان انگليسيجامع اطالع ةجريانات وجوه نقد) از سامان

هاي سهامي عام ثبت شده نزد هاي مالي ساير شركتشود. درنظر است در فازهاي بعدي، صورتبرگردانده مي

٢٢

داشته باشند. را سازمان بورس نيز از طريق زبان گزارشگري مذكور، قابليت برگرداندن به زبان انگليسي

همچنين، چند زبان زندة ديگر نيز به اين سامانه اضافه شود.

هاي عملكرد هيأت ها، گزارشهاي مالي شركتهاي همراه صورتعالوه بر برنامة فوق الزم است يادداشت

هاي صادره توسط ها ترجمه و انتشار يابد. همچنين اطالعيهها توسط خود شركتهاي شركتهمديره و اطالعي

هاي بورس تهران و فرابورس ايران نيز بايد همزمان به زبان انگليسي ترجمه و منتشر سازمان بورس و شركت

زمان با يابد. همها گسترش ميهاي بزرگ شروع شده و به تدريج به ساير شركتن فرآيند از شركتيشوند. ا

، الزم است سايت انتشار اطالعات نيز XBRLها و استفاده از زبان ها و اطالعيهگزارش ةتكميل تدريجي ترجم

به تدريج از طريق اينترنت در اختيار ترجمه شده هاي ها و اطالعيهحداقل به زبان انگليسي طراحي و گزارش

گذاران خارجي قرار گيرد.سرمايه

گذاران نبود مقررات افتتاح حساب بانكي توسط سرمايه ،گذاري خارجي در بازار سرمايه ايرانع سرمايهاز موان يكي

هاي ايراني و مقررات ورود و خروج ارز، تبديل ارز به ريال و بالعكس و نقل و انتقال وجوه از خارجي در بانك

اي با است مقررات تسهيل كننده گذاران خارجي الزمهاي بانكي است. براي جذب سرمايهطريق اين حساب

هاي تجاري ابالغ گردد. همكاري بانك مركزي در اين زمينه تنظيم و براي اجرا به بانك

گذار خارجي بايد وجوه خود را به ريال ايران تبديل گذاري در بازار اوراق بهادار ايران، سرمايهدر هنگام سرمايه

بايد مجدداً آن را به ارز دلخواه خود تبديل نمايد. اين تبديالت، ريسك نمايد و در هنگام خارج كردن سرمايه نيز

گذار خارجي به همراه دارد، چراكه ممكن است در هنگام تبديل سرمايه خود به نوسان نرخ ارز را براي سرمايه

گذار سرمايه ريال، نرخ برابري ارز مربوطه با ريال افزايش يافته باشد و در نتيجه ميزان ارز كمتري در اختيار

گذاري خارجي در ايران است كه بايد ابزارهايي خارجي قرار گيرد. ريسك نوسانات نرخ ارز مهمترين مانع سرمايه

توان قرارداد آتي روي ارزهاي معتبر در يكي از بازارهاي براي پوشش آن تعريف گردد. براي اين منظور مي

گذار خارجي در هنگام گذاران قرار داد. سرمايهسرمايه تعريف و در اختيار ،متشكل تحت نظارت سازمان بورس

زمان به عنوان خريدار در قرارداد آتي ارز موردنظر خود وارد شده و تواند هموارد كردن سرمايه خود به كشور مي

كردن ريالي از منابع ريسك نوسان نرخ ارز را براي خود پوشش دهد. با تعريف اين قرارداد، عمالً بدون هزينه

گذاران داخلي و خارجي فراهم خواهد شد. دولتي، قابليت مديريت ريسك نوسان نرخ ارز براي سرمايه

٢٣

گذاران خارجي و ايرانيان مقيم خارج، بيش از پيش معرفي گردد. به دليل نياز است بازار سرمايه كشور به سرمايه

اين بازار فرصت خوبي براي بازدهي قابل توجه و عدم همبستگي آن با بازارهاي مالي ديگر كشورها،

دهد. در راستاي اين سياست، سازمان بورس سازي قرار ميگذاران خارجي به منظور كسب بازدهي و تنوعسرمايه

زيون ملي براي ياز راديو و تلو هايي تهيه وبرنامه ،ايران در نظر دارد با همكاري صدا و سيماي جمهوري اسالمي

يد.پخش نمامخاطبان برون مرزي

گذاري و هاي مشاور سرمايههاي سبدگردان، شركتهاي كارگزاري، شركتنهادهاي مالي نظير شركت

گذاران خارجي فعاليت بيشتري نموده و خدمات تخصصي ارائه هاي تأمين سرمايه بايد براي جذب سرمايهشركت

ز كشور، در متقاعد كردن توانند با نهادهاي مالي مشابه خود در خارج ادهند. اين نهادهاي مالي مي

گذاري در بازار سرمايه نهاد مالي ايراني، مزاياي سرمايه در اين راستاگذاران بالقوه همكاري داشته باشند. سرمايه

كند و آن نهاد ميگذاران خارجي قرار دارد تشريح ايران را براي يك نهاد مالي خارجي كه طرف مشورت سرمايه

گذاري در بازار سرمايه ايران را توصيه و آنها را براي به مشتريان خود، سرمايه تواندمالي خارجي مي

گذاري در ايران راهنمايي كرده و خدمات الزم را (به نيابت از نهاد مالي داخلي) به آنها ارائه دهد. سازمان سرمايه

هاي مشترك و انجام همكاري گذاران خارجيبورس در صدد است براي تشويق نهادهاي مالي به جذب سرمايه

مثالً اعطاي برخي مجوزهاي فعاليت را منوط به ميزان ( هايي را درنظر بگيردبا نهادهاي مالي خارجي، مشوق

.)موفقيت نهاد مالي در اين زمينه نمايد

ي گذاران خارجي با نهادهاهاي اقتصادي و فني ايران نيز پل ارتباطي سرمايهگذاري و كمكسازمان سرمايه

نمايد. گذاري در ايران راهنمايي و كمك ميگذاران خارجي را براي سرمايهمرتبط در داخل كشور است و سرمايه

گذاران خارجي گذاري خارجي براي شناسايي مشكالت سرمايهبنابراين تعامل سازمان بورس، با سازمان سرمايه

تسهيل ارتباطات و صدور مجوزهاي رفع اين مشكالت و ،گذاري در بازار سرمايه ايرانبراي سرمايه

گذاري خارجي، مفيد و الزم است. همچنين گذاري خارجي در قالب قانون تشويق و حمايت سرمايهسرمايه

هاي خارجي است و گذاري دولت ايران در شركتايران نيز متولي مديريت سرمايه خارجي گذاريسرمايه شركت

هادهاي مالي ايراني را براي آشنايي با نهادهاي مالي مشابه خارجي تسهيل كند. تواند ارتباط بين نبنابراين مي

هاي اين شركت را در اين زمينه شناسايي و نهادهاي مالي ايراني را براي سازمان بورس درصدد است تا ظرفيت

ها، راهنمايي نمايد.برداري از اين ظرفيتبهره

٢۴

بازار سرمايه ايران، تعامل با نهادهاي ناظر بر بازار سرماية ساير كشورها گذاري خارجيان در براي تسهيل سرمايه

گذاري خارجي در بازار سرمايه ايران بررسي و از اختيارات و مفيد است. در اين تعامل راهكارهاي سرمايه

ان شود. همچنين پيوستن سازمهاي نهادهاي ناظر كشورهاي مذكور براي تسهيل اين امر استفاده ميظرفيت

المللي مربوطه، راه براي گذاري مركزي به نهادهاي بينهاي بورس و فرابورس و شركت سپردهبورس، شركت

المللي . پيوستن سازمان بورس به نهاد بينشوداستفاده از تجربيات ساير كشورها در اين زمينه فراهم مي

نشان خواهد چونگردد، محسوب مي)، نقطه عطفي در اين زمينه IOSCOهاي بازار اوراق بهادار (كميسيون

گذاران تطبيق دارد.الملي براي حمايت از سرمايهداد كه مقررات بازار سرمايه ايران با استانداردهاي بين

گذاري اجازه دادن به نهادهاي مالي خارجي براي ارائه خدمات تخصصي در بازار سرمايه ايران نيز، سرمايه

گذاري گذاران خارجي براي سرمايهخدمات به سرمايه ةاين نهاد مالي عالوه بر ارائ خارجي را تسهيل خواهد كرد.

هاي ايراني كه قصد فروش اوراق بهادار خود در خارج از كشور را دارند، خدمات توانند به شركتدر ايران، مي

بقة خارجي، همچنين تخصصي ارائه دهند. ارائه اين خدمات در بازار سرمايه ايران توسط نهادهاي مالي پر سا

تواند منجر به انتقال دانش فني و ارتقاء سطح خدمات تخصصي در بازار سرماية ايران شود. براي اين منظور مي

الزم است مقررات فعاليت نهادهاي مالي خارجي توسط سازمان بورس تنظيم و به تصويب شوراي عالي بورس

برسد.

فني نهادهاي مالي با تجربه در خارج از كشور براي ارتقاء خدمات توانند از دانشنهادهاي مالي داخلي نيز مي

المللي و مطابق نياز خدمات در سطح استانداردهاي بين ده نمايند و از اين طريق با ارائةتخصصي خود استفا

نامه يا تواند در قالب انعقاد تفاهمگذاران خارجي، به جذب سرماية خارجي مبادرت نمايند. اين همكاري ميسرمايه

قرارداد بين نهاد مالي ايراني و خارجي براي انتقال دانش فني يا آموزش دادن مديران و كارشناسان نهاد مالي

ايراني توسط نهاد مالي خارجي يا در قالب مشاركت در سرماية نهاد مالي ايراني و در نتيجه مشاركت در ادارة

است مقررات مربوطه توسط سازمان بورس تنظيم و به تصويب نهاد مالي ايراني باشد. براي اين منظور نيز الزم

شوراي عالي بورس برسد.

گذاري با موضوعات فعاليت جديد:هاي سرمايهتشكيل صندوق -9- 2

گذاري به شرح زير:هاي سرمايهتشكيل صندوقهدف كمي: -2-9-1

٢۵

و رشد آنها 1393ميليارد ريال در سال 0005.هاي ارزي به ارزش گذاري در داراييهاي سرمايهصندوق - الف

.1396درصد تا سال 50ساالنه به ميزان

و رشد آنها 1393ميليارد ريال در سال 10.000گذاري در زمين و ساختمان به ارزش هاي سرمايهصندوق - ب

.1396درصد تا سال 50ساالنه به ميزان

و رشد 1393ميليارد ريال در سال 10.000ارزش گذاري در ساخت پروژة توليدي به هاي سرمايهقصندو - ج

.1396درصد تا سال 50ميزان به آنها ساالنه

هاي اجرايي: برنامه -2-9-2

هاي زمين و ساختمان.اصالح مقررات صندوق –الف

هاي پروژه.تنظيم مقررات صندوق - ب

هاي ساختماني براي مچنين شركتهاي تابعه و هها و سازمانتعامل با وزارت راه و شهرسازي، شهرداري - ج

هاي زمين و ساختمان.جلب مشاركت آنها در تأسيس صندوق

هاي ارزي و تنظيم متناسب گذاري در داراييهاي سرمايهجلب موافقت بانك مركزي براي تشكيل صندوق -د

مقررات معامالت ارز.

لف صنايع به منظور همكاري و هاي مختهاي متولي حوزهتعامل با فعالين بخش خصوصي و وزارتخانه - ه

هاي پروژه.مشاركت در تأسيس صندوق

توضيحات: -2-9-3

هاي زمين و ساختمان توسط چند سال پيش، اساسنامه، اميدنامه و ساير مقررات تأسيس و فعاليت صندوق

گذاران و آوري وجوه از سرمايهها، جمعسازمان بورس تنظيم و به تصويب رسيد. هدف از تأسيس اين صندوق

اختصاص آن به ساخت يك پروژة ساختماني از قبل تعريف شده و سپس فروش واحد ساختماني مذكور پس از

گذاران است. به دليل ركود صنعت ساختمان در چند سال گذشته، عدم ساخت و تقسيم عوايد حاصله بين سرمايه

مشاركت دادن عموم در بازدهي به نهاعدم تمايل آتمايل فعالين اين صنعت به افزايش شفافيت اطالعاتي و

٢۶

گذاري در اين صنعت و ناآشنا هاي سرمايههاي خاص، سابقه نداشتن فعاليت صندوقبيني شده براي پروژهپيش

، عدم همكاري فعال هاي زمين و ساختمانبا صندوق خصوص صاحبان زمينبه ساختمان بودن فعالين بخش

ها عمالً تاكنون اين صندوق ،هاي مذكور و چند عامل ديگرتأسيس صندوقدر وزارت مسكن و شهرسازي

گذاري، نگراني فعالين بخش از تعدد اركان هاي سرمايهاند. يكي از علل ديگر عدم تأسيس صندوقتشكيل نشده

اين نوع صندوق و پيچيدگي ارتباطات و وظايف اركان و نحوة ادارة آن بوده است؛ لذا سازمان بورس در نظر دارد

هاي مذكور را برطرف نمايد.ها را بازنگري كرده و دغدغهاساسنامه، اميدنامه و ساير مقررات اين صندوقتا

هاي تحت تملك خود را به توانند زمينآنها مي ةهاي تابعها و سازمانوزارت راه و شهرسازي، شهرداري

ها را دراختيار بگيرند. گذاري اين صندوقواحدهاي سرمايه برابر،هاي زمين و ساختمان منتقل كرده و در صندوق

هاي مذكور تعريف شده و منابع مالي الزم برايدر اين صورت پروژة ساختماني مناسبي بر روي زمين

گذاري صندوق نيز به شود. واحدهاي سرمايهاز طريق صندوق و با مشاركت عموم مردم تأمين مي ،ساخت پروژه

هاي فعال اي متشكل تحت نظارت سازمان بورس، قابل معامله خواهند بود. شركتعنوان ورقة بهادار در بازاره

هاي زمين و هاي ساختماني خود را در قالب صندوقتوانند پروژهدر صنعت ساختمان نيز عالوه بر اينكه مي

اي نقش توانند به عنوان ركن مديرساخت يا مدير ناظر صندوق، ايفساختمان تعريف و تأمين مالي نمايند، مي

كنند.

شود، گذاري محسوب ميهاي سرمايههاي ارزي نيز نوع ديگري از صندوقگذاري در داراييهاي سرمايهصندوق

كه اساسنامه، اميدنامه و ساير مقررات تأسيس و فعاليت آنها توسط سازمان بورس تنظيم و تصويب شده است.

هاي در بانك ،رز معتبر است. ارز خريداري شدههاي خرد براي خريد اها، جذب سرمايههدف از اين صندوق

هاي ايراني با قيمت تنزيل شده، دار ارزي بانكگذاري شده يا به خريد اعتبارات اسنادي مدتكشور سپرده

ري در بانك، ارز سپرده شده توسط بانك در چرخة اقتصادي كشور به كار اگذيابد. در صورت سپردهاختصاص مي

هاي صاص اين منابع به تنزيل اعتبارات اسنادي بانكي، استقبال از اعتبارات اسنادي بانكافتد. در صورت اختمي

كنند و اين به معني اال به ايران پيدا ميكمقبوليت بيشتري نزد صادركنندگان اين اسناد، يابد و ايراني افزايش مي

خريد براياالنه) منابع مالي ارزي را تواند با هزينة كمي (كمتر از ده درصد سآن است كه واردكنندة ايراني مي

هاي ارزي خانوارهاي ايراني تأمين كند. به اين ترتيب نياز خود، از محل دارايي آالت موردمواد اوليه يا ماشين

٢٧

شود) به چرخة ميليارد دالر تخمين زده مي 15هاي ايرانيان ذخيره شده (و ارزش آن حداقل ارزهايي كه در خانه

بازخواهد گشت.اقتصادي كشور،

هاي ارزي، مصادف با نوسانات نرخ ارز در سال گذاري در داراييهاي سرمايهتصويب مقررات تشكيل صندوق

و كنترل دولت بر بازار ارز و ممنوعيت غير رسمي مبادالت ارزي در بازار آزاد شد. به همين دليل تشكيل 1391

ها، الزم است ناممكن گرديد. براي تشكيل اين صندوقهاي ارزي عمالً گذاري در داراييهاي سرمايهصندوق

ها بتوانند آزادانه به خريد و فروش ارز بپردازند. از طرف ديگر ثبات بازار آزاد ارز ادامه يابد و اشخاص و بانك

اي هتوانند سپردهدر هر زمان مي ،هاگذاران ارز در بانكنظام بانكي بايد اين اطمينان را بوجود آورد كه سپرده

خود را به ارز دريافت كنند و محدوديتي در اين زمينه وضع نخواهد شد. بنابراين براي تشكيل اين

هاي فوق ضرورت دارد.همكاري بانك مركزي در فراهم آوردن زمينه، هاصندوق

مالي را گردد. يك صندوق پروژه، منابع هاي صنعتي محسوب ميصندوق پروژه نيز راهي براي تأمين مالي طرح

به دهد. طرح صنعتي پس از آوري كرده و به طرح صنعتي خاصي اختصاص ميگذاران جمعاز سرمايه

شود. براي تأسيس اين نوع گذاران صندوق تقسيم ميبرداري رسيدن واگذار شده و عوايد حاصله بين سرمايهبهره

عنوان يك نهادمالي به تأييد شوراي عالي بورس برسد و اساسنامه، به ها، الزم است صندوق پروژهصندوق

اميدنامه و ساير مقررات مربوطه توسط سازمان بورس تنظيم و تصويب شود. وزارت صنعت، معدن و تجارت،

هايي كه هركدام متولي حوزة معيني از صنايع هستند، بايد در تأسيس وزارت نفت و وزارت نيرو و ساير وزارتخانه

هاي هاي تأسيس واحدهاي صنعتي را به نام صندوقها همكاري الزم را داشته باشند. مثالً پروانهين صندوقا

هاي پروژه بدهند و در مقررات و هاي مربوطه را به صندوقليت در حوزهافع ةمتقاضي صادر كنند يا اجاز

ها، حمايت نمايند.صندوق قبيلهاي خود از تشكيل اين گذاريسياست

هاي مذكور هاي پروژه، با تعامل با وزارتخانهزمان بورس درصدد است پس از تصويب مقررات تأسيس صندوقسا

هاي مذكور جلب نمايد.همكاري آنها را در تأسيس صندوق ،و همچنين فعالين بخش خصوصي در هر حوزه

انرژي ايران:طراحي و تعريف ابزارهاي نوين پوشش ريسك در بورس كاالي ايران و بورس - 10- 2

هدف كمي: -2-10-1

٢٨

(هر 1396محصول كشاورزي تا سال 4كمك به بورس كاالي ايران براي معرفي قرارداد آتي روي - الف

سال روي يك محصول).

1396محصول فلزي و پتروشيمي تا سال 2كمك به بورس كاالي ايران براي معرفي قرارداد آتي روي - ب

(هر دو سال روي يك محصول).

و 1394هاي (در سال 1396به بورس انرژي براي تعريف قرارداد آتي روي نفت و برق تا سال كمك - ج

1395(

به 1393كمك به بورس كاالي ايران براي اينكه ارزش معامالت قراردادهاي آتي در اين بورس در سال - د

درصد رشد كند. 50، هر سال به نرخ 1396ميليارد ريال برسد و تا سال 10.000

.1394معامالت قراردادهاي آتي در اين بورس در سال اندازيراهبه بورس انرژي براي كمك - هـ

هاي اجرايي:برنامه -2-10-2

.قراردادهاي آتيمعامالتي ةهاي انرژي و كاالي ايران براي ايجاد و تكميل سامانكمك به بورس - الف

آتي.تنظيم مقررات الزم براي انجام معامالت قراردادهاي - ب

پاية قراردادهاي آتي براي محصوالت كنندگان، توليدكنندگان و مصرفواردكنندگان ،صادركنندگان تعامل با - ج

ورود به معامالت قراردادهاي آتي.

هاي كاال و انرژي.معامالت قراردادهاي آتي در بورسهاي مرتبط جهت تسهيل وزارتخانه تعامل با -د

پاية قيمت نقد محصوالت ةرساني اعالم مظناندازي سايت اطالعراهكمك به بورس كاالي ايران براي - ه

قراردادهاي آتي.

توضيحات: -2-10-3

در اختيار فعاالن ريسك ناشي از نوسان قيمت كاال روي كاالها، راهكاري براي پوشش هاي مشتقه برابزار

پوششاندازي ابزار مشتقه ضمن كنترل نقدينگي سفته بازانه در بازار و راه ة. امتياز ويژگذارنداقتصادي مي

در صورت افزايش قيمت آتي .باشدريسك نوسان قيمت، ابزاري براي مديريت كاالهاي استراتژيك نيز مي

٢٩

ند. كبيني شده را جبران ميافزايش و كمبودهاي پيش ،گذاري در توليد كاالهاكاالها در قراردادهاي آتي، سرمايه

بيني كنند كه عرضه بيني شود (يعني فعاالن بازار پيشكه وفور توليد كااليي در آينده پيشهمچنين در صورتي

ها، يابد. اين قيمتيابد)، آنگاه قيمت كاالها در قراردادهاي آتي آن كاهش ميكاال از تقاضاي آن فزوني مي

كنند.گذاري براي توليد بيشتر آن كاال خودداري ميدهد كه از سرمايهگذاران ميسيگنال مناسبي به سرمايه

تا با قيمت كاالي مشخص به كار رودبهتواند توليدكنندگان نيز ميپوشش ريسك براي ،كااليي ابزارهاي مشتقة

ريزي توليد خود بپردازند. برنامه

ها:ها و سبدگردانافزايش ارزش اوراق بهادار تحت مديريت صندوق - 11- 2

هدف كمي: -2-11-1

هزار ميليارد ريال 50 رقمبه 1393ها در سال ردانگها و سبدارزش اوراق بهادار تحت مديريت صندوق افزايش

.1396درصد تا پايان سال 50 ةرشد ساالنبا

هاي اجرايي:برنامه-2-11-2

.1393در سال هاها و سبدگردانصندوق بندي مديرانتعريف نظام رتبه - الف

و اعالم 1394تعريف شده از سال بندي ها براساس نظام رتبهها و سبدگردانمديران صندوق بنديرتبه - ب

عمومي آن.

.هاها و سبدگردانصندوق از مديرانشكايات بازنگري در نظام دريافت - ج

دهند.ها ارائه ميها و سبدگردانهايي كه مديران صندوقورة زماني گزارشو د بازنگري در نوع، محتوا -د

افزارهاي مربوطه و ها با اصالح و تكميل نرمها و سبدگردانمديران صندوقگزارشگري كيفيتارتقاي - ه

افزار و نظارت).(نرم تقويت نظارت سازمان بر گزارشگري آنها.

گذاران جهت جذب سرمايه هاها و سبدگردانگذاري غيرمستقيم به واسطة صندوقهاي سرمايهتبليغ مزيت -و

.خلي و خارجيدا

.در نمايشگاه ساالنه بازار سرمايه هاها و سبدگردانكمك به شركت صندوق - ز

.هاهاي سبدگردان و صندوقخدمات بانكي متناسب با نياز شركت ارائةها جهت تعامل با بانك - ح

٣٠

مشتريان.براي ارائه خدمات مديريت ثروت به هاي سبدگرداني شركت امكان صدور مجوز بهبررسي -ط

توضيحات: -2-11-3

ها در بازار اوراق افزايش يابد، نقدشوندگي و گردش معامالت در ها و صندوقهرچه گستره مديريت سبدگردان

اندازهاي افراد فرما شده و پساي اوراق بهادار در بازار حكمبازار رشد خواهد كرد. از سوي ديگر مديريت حرفه

گذاري و هاي سرمايهصندوقبا افزايش كيفيت عملكرد نه خواهد شد. بيشتري به سمت بازار سرمايه روا

كه مديريت حاضر خواهند بودو مشتريان بيشتري افزايش يافتهاعتبار و اعتماد آنان هاي سبدگردان، شركت

براي اين آفريني بندي كيفيت عملكرد و ارزشدر اين راستا تعريف نظام رتبه. هاي خود را به آنان بسپارندسرمايه

ها، اطالعات مفيدي در اختيار مشتريان آنها قرار بندي آنها براساس اين نظام و اعالم رتبهمالي و رتبه دو نهاد

همچنين تعريف كانالي ساده و كم خواهد داد و رقابت را بين آنها براي افزايش كيفيت خدمات، ارتقاء خواهد داد.

كمك خواهد كرد. مشتريان آنها به جلب اعتماد گي بههزينه رباي دريافت شكايات مشتريان و رسيد

افزاري به اعتالي اعتبار آنها ها نيز بر دو منظر نظارتي و نرمها و سبدگردانارتقاي نظام گزارشگري صندوق

گذاران داخلي و خواهد انجاميد و فضاي عملياتي آنان را شفاف خواهد نمود. تبليغات مؤثر جهت جذب سرمايه

گردد. به عالوه جهت افزايش المللي بازار سرمايه كه هر سال برگزار ميبينستفاده از فرصت نمايشگاه رجي و اخا

در ساير فعاليت هاي سبدگردان براي، بررسي اعطاي مجوز به شركتگذاريثروت دارندگان واحد سرمايه

گذاري نيز در دستور كار قرار دارد.هاي سرمايهحوزه

هاي سبدگردان، گذاري و شركتهاي سرمايهصندوقجهت ارتقاي سرعت عمليات و اطمينان بيشتر مشتريان با

ها جهت ارائه خدمات بانكي متناسب صورت پذيرد به عنوان مثال خدمات تأييد الزم است تعاملي سازنده با بانك

تواند به ارتقاي توان در بانك ميبه شكل الكترونيك، يا افتتاح حساب براي دو شخص حقوقي هاپرداخت

ها كمك نمايد.ها و سبدگردانعملياتي صندوق

سازي و ارتقاء سواد مالي عموميفرهنگ - 12- 2

هدف كمي -2-12-1

كه با از راديو و تلويزيون 1393مخاطبان عمومي بازار سرمايه در سال براي آموزش ساعت 265پخش - الف

يابد. ادامه مي 1396درصد در سال تا سال 5 نرخ

٣١

، 1396كه تا سال 1393ميليون نفر در سال 10رساني جهت بازديد ساالنه هاي اطالع گسترش پايگاه - ب

يابد. درصد افزايش مي 20ساالنه

. 1396درصد تا سال 20افزايش تعداد كاربران تاالر مجازي بورس ايران به ميزان ساالنه - ج

هاي اجرايي: برنامه -2-12-2

تدوين سند استراتژي ملي افزايش سواد مالي كشور (با محوريت تعالي بازار سرمايه ايران). - الف

هاي آموزشي عام در فرهنگسراها و ساير مراكز آموزش عمومي. برگزاري دوره - ب

).irvexتقويت شبكه معامالت مجازي (تاالر - ج

توسعة تلفن گوياي بازار سرمايه. -د

در نظر گرفتن بودجة تبليغات و پخش تيزرهاي آگاهي عمومي توسط سازمان. -ه

هاي آموزش بازار سرمايه در كتب درسي آموزش و پرورش. گنجاندن سرفصل -و

المللي بازار سرمايه در هر سال. برگزاري نمايشگاه بين - ز

هاي اختصاصي آموزش عمومي. تهية بولتن - ج

(راديو، تلويزيون، روزنامه، سينما و ...) براي ارتقاي دانش مالي عامه. استفاده از ابزار رسانه -ط

اجراي پروژة افكارسنجي و پايش سواد مالي كشور. -ي

ايجاد سامانة بورس همراه و مديريت پورتال جامع آموزش بازار سرمايه. - ك

توضيحات: -3- 12- 2

دانش و سواد نسبت به آن حوزه است. بازار سرمايه نيز هاي ارزنده بلندمدت در هر بازار، گسترش يكي از برنامه

از اين قاعده مستثني نيست. بسياري از كشورها برنامة راهبردي ملي خود را در زمينة رشد سواد مالي، ترسيم

هاي آموزش اند. بنابراين تدوين سند راهبردي ملي افزايش سواد مالي كشور ضروري است. برگزاري دورهكرده

گذاري در سراها، استفاده از تاالر معامالتي مجازي براي آشنا ساختن عموم مردم به سرمايههنگعامه در فر

ها، توسعة تلفن گويا براي پاسخگويي به سواالت مردمي در زمينه بازار رساني از طريق رسانهاوراق بهادار، اطالع

٣٢

كنندگان بالقوه در بازار فني مشاركت هاي آموزش مقدماتي، به ارتقاي دانش عمومي وسرمايه و انتشار بولتن

سرمايه منجر خواهد شد.

ريزان گذاران و برنامهاجراي پروژه افكارسنجي و پايش سواد مالي كشور نتايج مناسبي را در اختيار سياست

هاي آموزشي قرار خواهد داد، همچنين ارائة آموزش از سنين كودكي و نوجواني در قالب كتب درسي دوره

پرورش، موضوع توجه به بازارهاي مالي را نهادينه خواهد كرد. اين اميدواري وجود دارد كه در قالب آموزش و

ها جامة عمل پوشانيده شود.تدوين سند راهبردي افزايش سواد مالي كشور به تمامي اين برنامه

افزايش ضريب نفوذ بازار سرمايه -2-13

هدف كمي 1- 13- 2

%10گذاران در اوراق بهادار نسبت به كل جمعيت، ساالنه به ميزان افزايش تعداد سرمايه - الف

برنامه اجرايي -2- 13- 2

هاي آموزشياز طريق برنامه افزايش تعداد كدهاي سهامداري - الف

و تسهيل در معامله آنهاي قابل معامله اندازي تابلوهاي صندوقراه- ب

جهت جذب سرمايه افراد ريسك گريزگذاري مشترك در هاي سرمايهافزايش تعداد صندوق - ج

گسترش فيزيكي بازار سرمايه به اقصي نقاط ايران -د

جهاني و اي منطقه مالي بازارهاي به پيوستن -ه

امكان انجام معامالت سهام عدالت در بازار سرمايه -و

توضيحات -3- 13- 2

كنند به كل جمعيتبازار سرمايه استفاده مينسبت تعداد افرادي است كه از محصوالت از طريقنفوذ بازار سرمايه

سال) يكي از اقدامات اساسي سازمان بورس، 50با توجه به پيشينه بازار سرمايه در ايران (حدود آيد. بدست مي

اساسي قانون 44 اصل يها سياست اجراي با اخير سال چند باشد. درشناسايي بيشتر بازار سرمايه به عموم مردم مي

همچنين افزايش . است يافته افزايش بازار اين در حضور به مردم تمايل ،سرمايه بازار به مطرح هاي شركت ورود و

ها باعث شده تا ، افزايش تعداد نهادهاي خودانتظام، سودآوري شركتفعال سهامداران تعداد و معامالت ارزش حجم،

آموزشي و معرفي بازار سرمايه هاي با اجراي برنامهدر اين راستا مردم نظر مثبتي نسبت به بازار سرمايه داشته باشند.

٣٣

. بعالوه با درخواست از بانك مركزي براي استفاده از شعب تر كردحضور مردم را در بازار سرمايه پررنگتوان مي

(در جهت گسترش فيزيكي بازار سرمايه به اقصي نقاط ها در مناطق دور افتاده به عنوان باجه كارگزاريبانك

در اين راستا تالش شده است تا با ايجاد .توان شرايط حضور آن افراد را در بازار سرمايه فراهم كردمي ايران)،

بستري مناسب براي معامله سهام عدالت در بازار سرمايه، ضريب نفوذ اين بازار افزايش يابد.

مشترك هايصندوق و بورس در معامله قابل هايصندوق واحدهاي فروش و خريد فرايند در تسهيل همچنين

. دارد سرمايه بازار نفوذ در بسزايي نقش الكترونيك، بسترسازي طريق از گذاريسرمايه

در آن كاهش و اصالح ضرورت كه دارد وجود سرمايه بازار با مرتبط بسياري مقررات و قوانين اكنونهم طرفي از

.شودمي ديده سرمايه بازار در سهامي هايشركت پذيرش و جذب جهت

بسياري از نهادهاي اقتصادي هنوز با ساز و كار استفاده از خدمات نهادهاي مالي آشنا نيستند يا دسترسي به خدمات

آنها به راحتي امكان پذير نيست. لذا تسهيل در استفاده از خدمات آنها با مثال الكترونيكي كردن دسترسي به خدمات

باشد. همچنين طراحي ابزارهاي مالي جديد در جهت ساليق تصاد ميگامي مهمي در افزايش نفوذ بازار سرمايه در اق

باشد. ارائه ابزارهاي جديد گذاران بر اساس ميزان پذيرش ريسك متفاوتشان بسيار حائز اهميت ميمختلف سرمايه

تواند ارتباط بين بازار سرمايه را با بازارهاي ديگر نيز فراهم آورد.مي

داخليافزايش نسبت ارزش بازار اوراق بهادار متشكل به توليد ناخالص -2-14

هدف كمي -1- 14- 2

1396% تا سال 5ساالنه به ميزان داخليافزايش نسبت ارزش بازار اوراق بهادار متشكل به توليد ناخالص - الف

برنامه اجرايي -2- 14- 2

سرمايهها در بازار افزايش تعداد معامالت و تعداد شركت - الف

ها براي باقي ماندن در بازار سرمايهارتقاء شركت - ب

توضيحات -3- 14- 2

نجام ا در بازار درصورتيكه بخواهيم ارزش بازار را افزايش دهيم بايد شرايطي فراهم شود تا تعداد معامالت بيشتري

نشان از افزايش عمق بازار . هرچه تعداد معامالت بيشتر شود، نقدشوندگي بازار سرمايه افزايش يافته كه اينشود

سرمايه و همچنين شرايطي براي هاي سهامي در بازارسرمايه دارد. همچنين تسهيل شرايطي براي پذيرش شركت

د ارزش بازار را افزايش دهد.توانمي 44مرتبط با قانون اصل هاي تشرك

٣۴

ها در بازار برخوردار باشند تا ماندگاري آنهاي پذيرش شده از استاندارهاي كافي و پايدار در اين راستا بايد شركت

كاهند.رو شده و از ارزش بازار سرمايه ميسرمايه افزايش يابد. در غيراينصورت با حذف پذيرش روبه

تقويت انضباط، سالمت و شفافيت مالي، اداري: -3

هاي پذيرفته شده:افزايش سهام شناور آزاد شركت-1- 3

هدف كمي: -3-1-1

از سال هاي پذيرفته شده در بورس تهران سهام شناور آزاد شركت متوسط نسبت درصد در 5 رشد ساالنهالف) 1396تا سال 1393

دوم و اول بازارهاي در شده پذيرفته هايشركت آزاد شناور سهام نسبت متوسطدرصد در 5رشد ساالنه ) ب .1396سال تا 1393از سال ايران فرابورس

هاي اجرايي:برنامه-3-1-2

ها متناسب با ميزان سهام شناور آنها پيشنهاد اصالح مقررات مالياتي كه متضمن معافيت مالياتي شركت –الف

است.

د.خوهاي پذيرفته شده به عرضة خرد بخشي از سهام الزام سهامداران عمدة شركت - ب

هاي پذيرفته شده.رساني راجع به ميزان سهام شناور آزاد شركتارتقاء اطالع - ج

خرد بخشي از سهام تحت مالكيت. ةتعامل با دولت به منظور عرض -د

ها گردد.ساختار مديريت سهام عدالت به قسمي كه منجر به افزايش سهام شناور آزاد شركت اصالح - ه

هايي كه سهام شناور آزاد باالتري دارند.بانك مركزي براي اعطاي اعتبار بيشتر به شركت تعامل با –و

توضيحات:-3-1-2

يرفته شده در بورس يا بازارهاي خارج از ذهاي پطبق مقررات مالياتي كنوني، معافيت ماليات بردرآمد شركت

% 5 هاي پذيرفته شده در بورس و دو برابر% براي شركت10برابر بورس (فرابورس)، در صورتي دو برابر (دو

درصد برسد. بنابراين در 20زاد آنها به هاي پذيرفته شده در فرابورس) خواهد شد كه سهام شناور آبراي شركت

درصد باشد، مشمول اين افزايش معافيت نخواهد شد، حتي اگر 20صورتي كه سهام شناور آزاد شركت كمتر از

٣۵

در اين زمينه بدست آورده باشد. عالوه بر هايي نيزبراي افزايش سهام شناور آزاد خود تالش نموده و موفقيت

درصد نيز، مشمول مشوق مالياتي قرار نخواهد 20سهام شناور آزاد به بيش از اين تالش شركت در افزايش

هاي مالياتي رسد كه اصالح قوانين مالياتي در اين زمينه به قسمي كه معافيتگرفت. بنابراين به نظر مي

شتري با ميزان سهام شناور آزاد آنها داشته باشد، ضروري است.يها، تناسب بشركت

ها، الزم است تا سهامداران عمده نسبت به عرضة خرد سهام تحت ام شناور آزاد شركتبراي افزايش سه

مالكيت خود اقدام نمايند. گاهي الزم است بين سهامداران عمدة يك شركت براي عرضة خرد سهام خود،

چون عرضة خرد سهام توسط يك سهامدار عمده، ميزان حق رأي وي را كاهش داده و ؛هماهنگي ايجاد شود

زند. در اين هنگام الزم است سازمان بورس، اين هماهنگي را تعادل را به نفع سهامدار عمدة ديگر به هم مي

بين سهامداران عمده به عمل آورد.

توان مسئوليت جبران خسارت شركت براي الزام سهامدارن عمده به عرضة خرد سهام تحت مالكيت خود، مي

معافيت مالياتي) را از سهامداران عمدة آن شركت كه به تعهد خود در عرضة پذيرفته شده (ناشي از محروميت

اند، مطالبه نمود. در اين صورت الزم است قانون مربوطه اصالح گردد يا در هنگام پذيرش سهام اقدام ننموده

عمده را م البته تمايل سهامدارانوشركت، قبول اين مسئوليت را از سهامداران عمده مطالبه نمود. راه حل د

دهد. هاي زير مجموعة خود در بورس يا فرابورس، كاهش مينسبت به پذيرش شركت

هاي پذيرفته شده، هر سه ماه يكبار توسط سازمان بورس محاسبه در حال حاضر ميزان سهام شناور آزاد شركت

شناور آزاد شركت در شود. افزايش آگاهي سهامداران از تأثير ميزان سهام شده و براي اطالع عموم منتشر مي

ها، تواند فشار افكار عمومي را براي ارتقاء سهام شناور آزاد شركتها و معافيت مالياتي شركت، ميشفافيت قيمت

هاي ها در سايتگذاري نماد شركتتوان از تكنيك عالمترساني در اين زمينه ميبيشتر كند. براي ارتقاء اطالع

شناور آنها استفاده كرد. ميزان سهام س رساني، براسااطالع

هاي پذيرفته شده، هنوز در تملك دولت است. سازمان بورس در حال حاضر بخش قابل توجهي از سهام شركت

عرضة خرد بخشي از اين سهام مذاكره نمايد. البته عرضة سهام به ةدرصدد است كه با مقامات دولتي در زمين

شرايط بازار نيز بستگي خواهد داشت.

٣۶

هاي تخصيص داده شده به سهام عدالت بالغ بر يك تريليون ريال است. حاضر ارزش سهام شركتدر حال

اي اصالح نمود كه در نهايت منجر به افزايش سهام شناور توان به گونهساختار ادارة سهام عدالت را مي

ها به سهام تمام شركت كه در آزاد سازي سهام مذكور، نسبتي ازهاي پذيرفته شده گردد. مثالً در صورتيشركت

جاي كل سهام يك يا چند شركت محدود، براي فروش آزاد شود، عرضة اين سهام به صورت خرد، سهام شناور

ها را افزايش خواهد داد.آزاد شركت

هايي كه سهام شناور آزاد بيشتري ها را تشويق كند كه براي شركتتواند در مقررات خود بانكبانك مركزي مي

هاي اور شركتنتواند به ارتقاء سهام شاعتبار و تسهيالت بانكي بيشتري در نظر بگيرند. اين موضوع ميدارند،

پذيرفته شده، كمك كند. سازمان بورس در نظر دارد در تعامالت خود با بانك مركزي، اين موضوع را در نظر

بگيرد.

ايران افزايش ارزش معامالت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس -2- 3

هدف كمي:-3-2-1

تا 1393از سال نسبت ارزش معامالت به ارزش بازار بورس اوراق بهادار تهران دردرصد 5ساالنه رشد - الف .1396سال

.1396سال تا 1393از سال بازار فرابورس ايران نسبت ارزش معامالت به ارزش در درصد 5 رشد ساالنه - ب

هاي اجرايي:برنامه -3-2-2

عمومي.سازي و ارتقاء سواد مالي فرهنگ - الف

هاي مربوطه.افزايش سرعت افشاء اطالعات معامالت در سايتكمك به - ب

ها.ها و سبدگردانهاي تحت مديريت صندوقافزايش ارزش دارايي - ج

پذيرفته شده در بورس تهران و فرابورس. هايبه وجود بازارگردان براي شركت تشويق -د

ها.هاي معامالتي شعب كارگزاريستگاهيهاي معامالت برخط و اايستگاه ،معامالت برخط ةتوسع -ه

.در بورس تهران و فرابورسگذاران به سرمايهخدمات ويژه ةارائ ةتوسع - و

٣٧

توضيحات: -3-2-3

ها و گذاران و پايداري سياستها مرهون جلب اطمينان و اعتماد مشتريان و سرمايهافزايش معامالت در بورس

سهام در قالب بازارهمچنين وجود جذابيت طرف عرضه است. افزايش آگاهي نسبت به و مقررات بازار

ها هاي تابعه به شكل مستمر اما با اتكاء به جديدترين روشسازي سازمان بورس و شركتهاي فرهنگسياست

هاي آموزشي قابل پيگيري است.و تكنيك

گذاران نسبت به بازار باعث دوام حضور و افزايش عملكرد آنان در ينان سرمايهدر سوي ديگر حفظ اعتماد و اطم

پاسخگويي بهتر، كاهش ريسك نظيرقالب انجام معامالت جديد در بازار خواهد شد. به اين ترتيب اقداماتي

كمك خواهد گذاران عمليات بازار و تسهيالت بوجود آمده در قالب خدمات الكترونيك به ارتقاي اعتماد سرمايه

كرد.

افشاء اطالعات و سرعت آن به نحو چشمگيري بر اتخاذ تصميمات بازار مؤثر است و باعث جلب اعتماد و

رود پايداري حضور در بازار افزايش يافته و بر ارزش شود. با اين اقدام انتظار ميمي بازاراطمينان به بستر

مشتريان را به حضور در بازار ترغيب ،رف عرضهمعامالت افزوده شود. در سوي ديگر وجود جذابيت در ط

هاي جديد جذابيت براي مشتريان هاي اوراق بهادار با پذيرش شركتشود در بورسمي نمايد، عموماً تالشمي

ايجاد گردد.

هاي بويژه صندوق بازاركنندگان عمده در درنظر گرفتن تخفيفات ويژه در پرداخت كارمزدها براي معامله

ها باعث رشد و رونق گردش معامالت در بورس، افزايش نقدشوندگي سهام و رشد گذاري و سبدگردانسرمايه

هاي پذيرفته شده در بورس تهران و ارزش معامالت خواهد شد. از سوي ديگر وجود بازارگردان براي شركت

دهد. در كنار اين ارتقاء ميكند و هم ارزش معامالت را فرابورس، هم به نقدشوندگي سهام آن شركت كمك مي

كند، به عنوان مثال رشد مجوزهاي به رشد معامالت در آن كمك مي فيزيكي و مجازي فضاي بازار ةمهم، توسع

هاي برخط و نيز شعب كارگزاري به رشد ارزش معامالت كمك خواهد معامالت برخط، در اختيار گرفتن ايستگاه

هاي پذيرفته شده به طريق متمركز، شركت پرداخت سود سهام مثل(گذاران به سرمايهكرد. ارائه خدمات ويژه

هاي خريد و فروش اوراق بهادار و هنگام انجام معامالت گذاران در هنگام ثبت سفارشارسال پيامك به سرمايه

ار و بر جذابيت حضور در باز ها به صورت متمركز)هاي حق تقدم خريد سهام شركتآوري گواهيو ارسال و جمع

٣٨

مباحث بيشتري كه در گذاران كمك خواهد كرد.باالتر سرمايهامكان انجام معامالت بيشتر و رضايتمندي

ها پرداخت شده به رشد ارزش معامالت كمك خواهد كرد. مثالً جلب اعتماد هاي ديگر نيز به تفصيل بدانبخش

هاي بازار، سهولت در انجام عمليات رساختگذاران با برقراري سيستم راهبري شركتي با توسعه زيبيشتر سرمايه

هاي ديگر به شكل مفصلي بدان پرداخت شده اند كه در بخشها) از آن جملهبازار (با الكترونيكي شدن رويه

است.

1392دي 1391 1390 1389 1388 1387 شرح

بـورس -)اليـ ر ارديلي(م بازار ارزش

تهران448,955 651,428 1,115,636 1,282,507 1,707,498

4,096,404

ــامالت ارزش ــلي(م مع ــر اردي -)الي

بورس تهران137,188 184,170 218,055 226,447 258,446

828,811

بـــازار ارزش بـــه معـــامالت ارزش

بورس تهران -)معامالت(گردش 0.31 0.28 0.20 0.18 0.15 0.20

968,185 492,649 333,695 119,617 2923 - فرابورس-)الير ارديلي(م بازار ارزشــامالت ارزش ــلي(م مع ــر اردي -)الي

فرابورس-

2041 61,448 83,471 148,235 237,848

بـــازار ارزش بـــه معـــامالت ارزش

فرابورس -)معامالت(گردش - 0.7 0.51 0.25 0.30 0.24

افزايش ارزش معامالت: -3- 3

(به استثناي معامالت ابزارهاي مشتقه و سلف ارزش معامالت بورس كاالي ايران رشد هدف كمي: -3-3-1

درصد بيش از نرخ تورم تا پايان 5هزار ميليارد ريال و رشد ساالنة آن به ميزان 500به 1393در سال موازي)

.1396سال

هاي اجرايي:برنامه-3-3-2

در اطالعات انبار خودهاي پذيرفته شده به انتشار همكاري با بورس كاالي ايران براي الزام شركت - الف

.چارچوب ضوابط و مقررات

تعامل با نهادهاي دولتي مربوطه به منظور افشاي اطالعات سفارش ثبت شده براي واردات كاال به كشور و - ب

اطالعات كاالهاي ورودي.

االهاي جديد در بورس كاالي ايرانپذيرش ك - ج

٣٩

در بورس كاالي ايران. كاالهادر معامالت اثرگذارتعامل و همكاري با نهادهاي -د

درخصوص كاالهاي معامله شده در بورس كاالي ايران.استقرار نظام انبارداري و نظارت بر تحويل كاال - ه

ايران.كاالي رينگ صادراتي بورس ةتوسع -و

از معامالت در بورس كاالي ايران تمامي فرآيندهاي ثبت، معامالت و پس كردن الكترونيكي - ز

توضيحات: -3-3-3

در جدول زير آمده است: 1391تا 1387ارزش معامالت بورس كاال از سال اطالعات

1387 1388 1389 1390 1391

ارزش معامالت بورس كاال

(بر حسب ميليارد ريال)

82,685 90,776 120,412 170,631 314,751

گذار ها و تصميمات سياستبه سياستريزي براي افزايش معامالت بورس كااليي نيازمند توجه ويژه برنامه

بخش واقعي اقتصاد است. به عنوان مثال تصميمات اتخاذ شده توسط وزارت جهاد كشاورزي، وزارت صنعت و

براي با نهادهاي مذكور تعامل بنابراينوزارت نفت، بر حجم فعاليت در بورس كاال مؤثر است. و معدن و تجارت

هايي كه بر حجم و تقويت تصميمات و سياستبر بورس كاال آنهاهاي ياستس تصميمات و كاستن از آثار منفي

گسترش شفافيت و سرعت انتشار ها در اين بورس اثر مثبت دارند، در دستور كار سازمان بورس قرار دارد.فعاليت

گيري از انحراف فاحش قيمتي در بورس گيري در بازار مؤثر بود و باعث پيشاطالعات در بازار بر شيوه تصميم

خواهد شد.

كنند، براي هايي كه كاالهاي خود را در بورس كاال عرضه مياطالعات ورودي، خروجي و موجودي انبار شركت

كنندگان مهم و بر تصميمات آنها مؤثر است. چنانچه اين اطالعات نشان دهد كه ورودي انبار كاهش معامله

مشكالت توليدي و در نتيجه كمبود كاال در آينده، خبر بدهد. يا مثالً چنانچه خروجي از يافته، ممكن است از

دهد كه شركت در فروش انبار ناشي از فروش، بسيار كمتر از ورود محصوالت توليدي بر انبار باشد، نشان مي

۴٠

كند. ود، خودداري ميمحصوال خود با مشكل مواجه است يا به طور موقت و براي تنظيم بازار از عرضة كاالي خ

دهد كه حجم اطالعات ثبت سفارش براي واردات كاال به كشور و اطالعات ورود كاالها به گمرك نيز نشان مي

خواهد شد نيز چه ميزان كاالهاي وارده به كشور چقدر است و حجم كاالي سفارش شده كه در آينده وارد

ها و در نتيجه بر قيمت كاالها مؤثر است و انتشار آنها به باشد. اين اطالعات بر تصميم فعاالن بازار كاالمي

افزايد. سازمان بورس درنظر دارد كه با نهادهاي ذيربط از جمله وزارت شفافيت بيشتر معامالت بورس مي

اين اطالعات مذاكره كند. صنعت، معدن و تجارت و همچنين گمرك جمهوري اسالمي ايران براي انتشار

هاي پذيرفته شده به انتشار س در نظر دارد با بورس كاالي ايران، براي الزام شركتهمچنين سازمان بور

اطالعات انبار خود، همكاري كند.

بخشي به محصوالت قابل معامله در بورس نيز منجر به ايجاد جذابيت و كشش با توجه به ساليق و تنوع

شد. تسهيل معامالت و فرآيند اجرايي و نيازهاي مختلف مشتريان جهت ترغيب حضور در بورس كاال خواهد

تر خواهد ساخت. آنچه در اين پس از معامالت نيز از ديگر اقداماتي است كه حضور مشتريان در بورس را پررنگ

ميان از اهميت بيشتري برخوردار است جلب اعتماد خريداران بورس كاال (طرف تقاضا) و فروشندگان كاال در

شد. يكي از اقدامات مؤثر در برقراري اين اعتماد استقرار نظام انبارداري و نظارت بااين بورس (طرف عرضه) مي

باشد.بر حسن تحويل كاال مي

:باشدهاي زير ضروري ميدر اين راستا تعامل با سازمان

تعامل با بانك مركزي.

هاي اقتصادي.تعامل با وزارتخانه

تعامل با مجلس.

تعامل با سازمان مديريت.

با سازمان ثبت اسناد و امالك كشور.تعامل

تعامل با سازمان خصوصي سازي.

۴١

هاي فني و اقتصادي ايران.گذاري و كمكتعامل با سازمان سرمايه

تعامل با سازمان مالياتي.

تعامل با وزارت ارتباطات و فناوري اطالعات.

تعامل با سازمان حسابرسي.

تعامل با با گمرك جمهوري اسالمي ايران.

داري كل كشور.ل با خزانهتعام

هاي جمهوري اسالمي ايران در خارج از كشورتعامل با سفارتخانه

افزايش ارزش معامالت بورس انرژي ايران: -4- 3

هزار ميليارد ريال با رشد 6به 1393رسيدن ارزش معامالت بورس انرژي ايران در سال هدف كمي: -3-4-1

درصد. 100متوسط ساالنه

هاي اجرايي:برنامه -3-4-2

بيني عرضه و پذيرش محصوالت جديد در بورس انرژي. پيش - الف

نفت خام شركت نفت جمهوري اسالمي در بورس انرژي. ةتعامل با وزارت نفت براي عرض - ب

اندازي آن.هاي انرژي و حمايت از بورس انرژي در راهتنظيم مقررات سلف موازي بر روي انواع حامل - ج

معامالت برق در بورس انرژي. ةبا وزارت نيرو براي توسعتعامل -د

رينگ صادراتي بورس انرژي ايران. ةتوسع - ه

توضيحات: -3-4-3

۴٢

سازي فرآيند معامالت نفت و ساير در شرايط حاضر يكي از مؤثرترين بازارها به منظور شفافبورس نوپاي انرژي

المللي و توسعه بازار به فراي مرزهاي ايران مشتريان بين باشد. ظرفيت اين بازار براي جلبهاي انرژي ميحامل

كند كه از بازار انحصار خريد هاي انرژي ايجاد مياين اميدواري را براي توليدكنندگان برق و ساير حامل

ها و فرايندهاي معامالتي محصوالت عبور نمايند و قدرت رقابتي بيشتري كسب نمايند؛ ضمن آنكه قيمت

انرژي شفاف خواهند گرديد.هاي حامل

تعريف رتبة راهبري شركتي و ارتقاء آن -5- 3

هدف كمي:-3-5-1

1393تعريف رتبة راهبري شركتي در سال –الف

و ارتقاء متوسط آن ساالنه 1394هاي ثبت شده نزد سازمان از سال محاسبة رتبة راهبري شركتي شركت - ب

% 10به ميزان

راهبري رتبه محاسبه و بورس سازمان و خودانتظام هايشركت براي شركتي راهبري نظام كردن اجرايي - ج

.درصد 10 ميزان به ساالنه آن متوسط ارتقاء و 1394 سال از خودانتظام هايشركت

:هاي اجراييبرنامه-3-5-2

ثبت شده نزد سازمان. يهاتنظيم مقررات راهبري شركتي براي شركت - الف

شركتي. تعريف رتبة راهبري - ب

هاي ثبت شده نزد سازمان.هاي مختلف شركتمحاسبه و اعالم رتبة راهبري شركتي گروه - ج

ها به افزايش رتبة راهبري شركتي.تشويق شركت -د

:توضيحات-3-5-2

۴٣

را در مقابل سهامداران اي از اصول و مقرراتي است كه پاسخگويي مديران شركتراهبري شركتي مجموعه

اد منافع در سطوح باالي مديريت را كنترل كرده و ساختاري براي اطمينان از اجراي صحيح افزايش داده، تض

كند.وظايف مهم هيأت مديره فراهم مي

ها را به رعايت اين اصول در بسياري از كشورها قوانيني شامل اصول راهبري شركتي تصويب شده و شركت

هاي سهامي عام و نهادهاي مالي بري شركتي براي شركتاند. سازمان بورس درنظر دارد، اصول راهملزم نموده

ثبت شده نزد خود را تنظيم و به موقع اجرا گذارد. اين امر باعث افزايش شفافيت اطالعاتي، انضباط، سالمت

گردد كه به نوبة خود افزايش اعتماد ها ميمالي و اداري و ارتقاء پاسخگويي مديران و كارآيي شركت

هاي سهامي عام يا استفاده از خدمات نهادهاي مالي ثبت شده را به گذاري در شركتبراي سرمايه گذارانسرمايه

آورد.همراه مي

ها بندي شركتها به اصول راهبري شركت، درنظر است نظام رتبهگيري ميزان پايبندي شركتبه منظور اندازه

بيشتر شركت به اين اصول است. اين رتبه براي دهندة پايبندي در اين زمينه تدوين گردد. رتبة باالتر نشان

بندي، شود. در صورت تأسيس مؤسسات رتبهاطالع عموم مردم، سهامداران عمده و مديران شركت منتشر مي

بندي هاي ثبت شده اولويتمحاسبه و اعالم رتبة اعتباري به عهدة اين مؤسسات گذاشته خواهد شد. شركت

شود و سپس به تدريج، محاسبة رتبة ساير اولويت باالتري دارند، محاسبه مي هايي كهشده و ابتدا رتبة شركت

گيرد. ها نيز در دستور كار قرار ميشركت

هاي مختلف ها به ارتقاء رتبة راهبري شركتي، انتشار عمومي آن از طريق سايتهاي تشويق شركتيكي از راه

ها يا گذاران براي دريافت اطالعات معامالت و سفارشههايي كه همه روزه مرجع سرمايتوان در سايتاست. مي

ها است، رتبة راهبري شركتي را در دسترس قرار داد. مذاكره با بانك مركزي و مرجع ارسال سفارش

هاي تجاري براي لحاظ رتبة راهبري شركتي در ميزان اعتبارات و تسهيالت اعطايي و نرخ آنها، راه بانك

-ها به ارتقاء رتبة اعتباري خود است. همچنين از طريق اصالح قوانين مالياتي ميشركت ديگري براي تشويق

هايي در نظر گرفت كه رتبة راهبري شركتي باالتري دارند. در هاي مالياتي براي شركتتوان تخفيفات يا معافيت

يت آنها وابسته كرد. ها را به رتبة راهبري و شركت تحت مديرتوان تأييد صالحيت مديران شركتنهايت مي

۴۴

ها را براي هاي ديگر، كارآمدترين روشهاي تشويقي فوق و شناسايي راهسازمان بورس در نظر دارد از بين راه

ها به ارتقاء رتبة راهبري شركتي خود به كار گيرد. تشويق شركت

ها:ارتقاء رتبة شفافيت اطالعاتي شركت -6- 3

% تا سال 5هاي ثبت شده به ميزان ساالنه رتبة شفافيت اطالعاتي شركتارتقاء متوسط اهداف كمي: -3-6-1

1396

هاي اجرايي:برنامه -3-6-2

هاي ثبت شده هر سه ماه يكبار.محاسبه و اعالم رتبة شفافيت اطالعاتي شركت - الف

ها.بندي شفافيت اطالعاتي شركتبازنگري در معيارهاي رتبه - ب

رتبة شفافيت اطالعاتي.ها به ارتقاء تشويق شركت - ج

توضيحات: -3-6-3

ها از نظر شفافيت اطالعاتي تعريف شده و رتبة ناشران ثبت شده هر سه بندي شركتاكنون معيارهاي رتبههم

شفافيت امتياز متوسط حاضر حال در شود كهميماه يكبار توسط سازمان بورس محاسبه و براي عموم منتشر

درنظر است اين رويه است. 65.63 برابر فرابورس و تهران بورس در شده پذيرفته هايشركت اطالعاتي

ها براساس ميزان به موقع بودن انتشار بندي شفافيت اطالعاتي شركتهمچنان ادامه يابد. هم اكنون رتبه

ع)، ها (از طريق مقايسة آنها با اطالعات واقعي پس از وقوبيني شدة شركتاطالعات و قابليت اتكاء بودجة پيش

، اين معيارها بازنگري شده و در 1393گردد. به منظور تقويت اين معيارها در نظر است كه در سال محاسبه مي

تري اندازه بگيرند.ها را به شكل دقيقصورت لزوم اصالح شوند تا شفافيت اطالعاتي شركت

هاي مي آن از طريق سايتها به ارتقاء رتبة شفافيت اطالعاتي، انتشار عموهاي تشويق شركتيكي از راه

گذاران براي دريافت اطالعات معامالت و هايي كه همه روزه مرجع سرمايهتوان در سايتمختلف است. مي

ها است، رتبة شفافيت اطالعاتي را در دسترس قرار داد. مذاكره با بانك ها يا مرجع ارسال سفارشسفارش

اطالعاتي در ميزان اعتبارات و تسهيالت اعطايي و نرخ هاي تجاري براي لحاظ رتبة شفافيت مركزي و بانك

۴۵

ها به ارتقاء رتبة اعتباري خود است. همچنين از طريق اصالح قوانين آنها، راه ديگري براي تشويق شركت

هايي در نظر گرفت كه رتبة شفافيت اطالعاتي هاي مالياتي براي شركتتوان تخفيفات يا معافيتمالياتي مي

ها را به رتبة شفافيت اطالعاتي و شركت تحت توان تأييد صالحيت مديران شركتدر نهايت مي باالتري دارند.

هاي ديگر، هاي تشويقي فوق و شناسايي راهمديريت آنها وابسته كرد. سازمان بورس در نظر دارد از بين راه

د به كار گيرد. ها به ارتقاء رتبة شفافيت اطالعاتي خوها را براي تشويق شركتكارآمدترين روش

ها:گري شركتبهبود استانداردهاي گزارش -7- 3

اهداف كمي: -3-7-1

، هر سال 1396هاي مختلف تا سالهاي مالي نمونه متناسب با موضوعات فعاليت شركتتكميل صورت - الف دو مورد.

، 1396ا سال ها راجع به فعاليت و وضع عمومي شركت تتهيه و تكميل قالب گزارش هيأت مديرة شركت - ب

هر دو سال يك مورد.

تا سال 1393ها براي انواع اهداف و موضوعات فعاليت از سال تهية قالب گزارش افزايش سرماية شركت -ج

در هر سال يك مورد.1395

گري مالي در هر سال به ميزان يك مورد از هاي برطرف شده در استانداردهاي گزارشكمبودها و ضعف -د

. 1396تا سال 1393سال

هاي اجرايي:برنامه -3-7-1

ها، ها، بيمههاي مختلف (از جمله بانكهاي مالي نمونه متناسب با موضوعات فعاليت شركتتكميل صورت - الف

هاي مالي يي كردن صورتگذاري و هلدينگ) و تعامل با ساير نهادهاي ناظر براي اجراهاي سرمايهشركت

نمونه.

ها راجع به فعاليت و وضع عمومي شركت، از جمله در تهيه و تكميل قالب گزارش هيأت مديرة شركت - ب

گري پايداري.زمينة گزارش

ها براي اهداف مختلف افزايش سرمايه.تهية قالب گزارش افزايش سرمايه شركت - ج

۴۶

استانداردهاي حسابداري از طريق پيشنهاد استانداردهاي جديد يا تقويت نقش سازمان بورس در تدوين -د

پيشنهاد اصالح آنها.

هاي همراه. ها به تكميل يادداشتها از طريق الزام يا توجيه شركتارتقاء كيفيت گزارشگري مالي شركت - ه

اصالح مقررات هاي خود از طريق وضع و افزايش حساسيت مؤسسات حسابرسي در اجراي صحيح مسئوليت -و

هاي حسابرسي.بندي مؤسسات حسابرسي و بررسي كيفيت گزارشرتبه

حمايت از استقالل مؤسسات حسابرسي. - ز

ها.هاي مالي شركتبينيبهبود كيفيت پيش - ح

هاي ثبت شده.گري مالي در شركتالمللي گزارشبررسي نحوة اجراي استانداردهاي بين -ط

المللي گزارشگري مالي. به منظور ترجمة استانداردهاي بينتعامل با سازمان حسابرسي - ي

المللي گزارشگري مالي.تعامل با سازمان مالياتي به منظور اجراي استانداردهاي بين - ك

المللي گزارشگري مالي.هاي ثبت شده حسب مورد به اجراي استانداردهاي بينتشويق يا الزام شركت- ل

توضيحات: -3-7-3

هاي ها بايد متناسب با موضوع فعاليت آنها باشد. استفاده كننده از صورتهاي مالي شركتصورتنحوة ارائة

هاي توليدي هركدام نيازهاي هاي هلدينگ و شركتگذاري، شركتهاي سرمايهها، شركتها، بيمهمالي بانك

ها و شوند. در مورد بانك هاي همراه افشاهاي مالي يا يادداشتاطالعاتي خاصي دارند كه بايد در متن صورت

ها، الزم است صورت مالي نمونه، الزامات نهادهاي ناظر (يعني بانك مركزي و بيمه مركزي) را نيز برآورده بيمه

هاي مالي نمونه را براي طيف كاملي از صورت 1396تا 1393هاي نمايد. سازمان بورس درصدد است طي سال

هاي مذكور ابالغ نمايد.ركتها تهيه و براي اجرا به شانواع شركت

۴٧

ها راجع به فعاليت و وضع عمومي شركت، در هر سال مالي تهيه و به مجمع هاي هيأت مديرة شركتگزارش

شود. استانداردسازي هاي سهامي عام، اين گزارش براي عموم افشاء ميشود. در مورد شركتعمومي ارائه مي

ار است كه ممكن است به موضوع فعاليت شركت بستگي داشته اي برخوردمحتوا و شكل گزارش از اهميت ويژه

هاي سهامي عام ها را تنظيم و جهت اجرا به شركتباشد. سازمان بورس هم اكنون محتوا و شكل اين گزارش

ها در اين ثبت شده ابالغ نموده است و در نظر دارد در آينده، اصالحات الزم را متناسب با نوع فعاليت شركت

هايي تواند حاوي گزارشها ميمديره شركتهاي هيأتها به عمل آورد. همچنين گزارشقالب گزارش

ها (شامل گزارش زيست محيطي و اجتماعي و گزارش ارزش درخصوص ميزان پايداري سود عملياتي شركت

افزوده) باشد.

بورس درنظر دارد طبق قانون، تدوين استانداردهاي ملي حسابداري به عهدة سازمان حسابرسي است. سازمان

هاي گري مالي شركتگري مالي را كه در كيفيت گزارشكمبودها و نواقص استانداردهاي حسابداري و گزارش

ثبت شده مؤثرند، شناسايي كرده و پيشنهادهاي الزم را به سازمان حسابرسي براي رفع كمبودها و نواقص ارائه

كه در كميتة تدوين استانداردهاي حسابداري سازمان دهد. همچنين درنظر است نقش نمايندة سازمان بورس

هاي الزم به وي تقويت گردد.حسابرسي عضويت دارد، را با انتخاب شخص با تجربه و ارائة استراتژي

هاي سهامي عام، الزم است گزارش توجيهي افزايش طبق قانون تجارت، به منظور افزايش سرماية شركت

العاده ارائه شود. تدوين، محتوا و شكل اين هيه و به مجمع عمومي فوقسرمايه توسط هيأت مديرة شركت ت

هاي سازمان بورس قرار دارد كه بايد با هدف از افزايش سرمايه متناسب باشد (مثالً محتوا و گزارش در برنامه

ن تواند متفاوت از محتوا و شكل اياي ميشكل گزارش توجيهي افزايش سرمايه با هدف اجراي طرح توسعه

گزارش با هدف اصالح ساختار مالي باشد). تهية قالب براي گزارش توجيهي افزايش سرمايه لزوماً به معني الزام

اي داشته باشد. ضمن اينكه هاي ثبت شده به تبعيت از اين قالب نيست و ممكن است جنبة توصيهشركت

ها، استاندارد و به اين گزارش هاي خود را راجعراهنمايي براي مؤسسات حسابرسي خواهد بود تا بررسي

ريزي نمايند.برنامه

ها تواند اثر قابل توجهي بر شفافيت اطالعاتي شركتهاي مالي، ميهاي همراه صورتتكميل اطالعات يادداشت

هاي مالي نمونه شامل كه صورتداشته باشد. اين مهم مورد توجه سازمان بورس بوده است؛ به طوري

۴٨

ها بررسي و محتوا و كيفيت گردند. با اينحال همواره الزم كفايت اين يادداشتنمونه نيز ميهاي يادداشت

هاي هاي همراه صورتاطالعاتي آنها افزايش يابد. سازمان بورس درنظر دارد در هر سال تعدادي از يادداشت

د. دهمالي نمونه را كه از اهميت بيشتري برخوردارند، مورد بررسي و بازنگري قرار

هاي ها، در اعتباردهي به گزارشنقش مؤسسات حسابرسي به عنوان اشخاص مستقل از هيأت مديرة شركت

بديل است. بنابراين الزم است اين مؤسسات، كار خود را با استاندارد و كيفيت باال و ها بيمالي و غيرمالي شركت

س در نظر دارد با وضع يا اصالح مقررات در حساسيت زياد و همچنين با حفظ استقالل انجام دهند. سازمان بور

اي كيفيت بندي مؤسسات حسابرسي و بررسي نمونهاين زمينه، تعامل با جامعة حسابداران رسمي، رتبه

هاي گيري موارد تخلف، قصور يا تقصير حسابرسان، به ارتقاء كيفيت گزارشهاي حسابرسي و پيگزارش

مايد.حسابرسي و استقالل حسابرسان كمك ن

شود، در تصميمات هاي پذيرفته شده تهيه و ارائه ميهاي مالي كه توسط هيأت مديرة شركتبينيپيش

ها افزايش يابد. استفاده از بينيگذاران اثر قابل توجهي دارند، بنابراين الزم است همواره كيفيت پيشسرمايه

هاي بينيلية جوانب، جايگزيني پيشهاي مختلف به منظور مشاهدة كها و تخصصمتخصصان با ديدگاه

اي، هاي نقطهبينيترين حالت) به جاي پيشبينانه و محتملاي (مثالً براساس سناريوهاي بدبينامه، خوشفاصله

تواند به افزايش ها، ميبينيهاي حساسيت و اضافه كردن ترازنامه و صورت جريانات نقدي به پيشانجام تحليل

مالي كمك كند.هاي بينيكيفيت پيش

كردن اين هاي خارجي و قابل فهمهاي ايراني با شركتهاي مالي شركتبه منظور ايجاد قابليت مقايسة صورت

گري مالي ضرورت دارد. استفاده المللي گزارشگذاران خارجي، استفاده از استانداردهاي بيناطالعات براي سرمايه

كند و استفاده از دانش روز در اين هاي مالي كمك ميبيشتر صورتاز اين استانداردها، همچنين به شفافيت

هاي ثبت شده نزد سازمان نمايد. سازمان حسابرسي استفاده از اين استانداردها را براي شركتزمينه را تضمين مي

وند و بورس اختياري نموده است. به منظور استفاده از اين استانداردها، الزم است اين استانداردها ترجمه ش

ها براي استفاده از اين استانداردها مسائل مالياتي آنها با سازمان مالياتي حل و فصل گردد و در نهايت به شركت

هاي مالي خود با اين استانداردها ملزم شوند.ها، به تطبيق صورتتوصيه شوند يا حسب ضرورت برخي از شركت

سازماني:افزايي درون سازماني و همكاري فراارتقاء و هم -4

۴٩

هاي بورس كشورهاي ديگرنامه با سازمانامضاء و اجراي تفاهم -1- 4

، هر سال يك مورد.1396تا سال هاي موردنظرنامه: تنظيم و امضاي تفاهماهداف كمي -4-1-1

هاي اجرايي:برنامه -4-1-2

كشورهاي ديگر كه قابليت و آمادگي همكاري را با سازمان بورس دارند و هاي بورسشناسايي سازمان - الف

هاي مورد عالقه.نامه مشترك در حوزهتالش به منظور امضاي تفاهم

نامه به عنوان شخص رابط.گيري اجراي هر تفاهماختصاص نيروي انساني براي پي - ب

هاي منعقده.نامهسازماندهي مناسب براي اجراي تفاهم - ج

توضيحات: -4-1-2

ها و گيري از تجربيات آن سازمانهاي ناظر بر بازار سرمايه در كشورهاي ديگر براي بهرههمكاري با سازمان

تشريك مساعي در حل مسائلي مشابه، مفيد و بلكه ضروري است. به اين منظور سازمان بورس درصدد است تا

اط برقرار كرده و با آنهايي كه آمادگي بيشتري براي با نهادهاي ناظر بازار سرمايه در كشورهاي ديگر ارتب

همكاري مشترك دارند و از نظر ساختار قوانين و مقررات و ميزان پيشرفت بازارهاي سرمايه با ايران تشابه داشته

ة مشترك امضاء نمايد. به دليل مناگيري در اختيار دارند، تفاهمهاي مختلف براي بهرهو تجربيات كافي در زمينه

كشورهاي واقع در منطقة واحد زماني در اولويت خواهند ها و تشكيل جلسات مشترك، سهولت در برقراري تماس

بود.

هاي نامهكند و ارزش تفاهمنامه با نهادهاي مشابه در ساير كشورها، كفايت نميمسلماً صرفاً امضاي تفاهم

نامة منعقده، شخص ها الزم است براي هر تفاهمهناممنعقده به اجراي آنهاست. براي اطمينان از اجراي تفاهم

گيري توافقات را به عمل آورد. همچنين رابطي در سازمان بورس معين شود تا مسئوليت برقراري ارتباطات و پي

بيني شود.نامه و پشتيباني از شخص رابط، پيشبايد سازماندهي مناسب براي اجراي تفاهم

)IOSCOهاي اوراق بهادار (كميسيونالمللي پيوستن به نهاد بين -2- 4

۵٠

هاي اوراق المللي كميسيونپذيرش قطعي سازمان بورس به عنوان عضو دائم نهاد بين اهداف كمي: -4-2-1

بهادار

هاي اجرايي:برنامه -4-2-2

لي الملبررسي نواقص و اشكاالت قانون بازار اوراق بهادار كه مانع پيوستن سازمان بورس به نهاد بين –الف

شود و تدوين پيشنهاد اصالحيه قانون مذكور.هاي اوراق بهادار ميكميسيون

المللي رايزني به منظور جلب توافق با كشورهاي تأثيرگذار براي عضويت سازمان بورس در نهاد بين - ب

هاي اوراق بهادار.كميسيون

توضيحات: -4-2-3

چند سال پيش ارائه شده است. برخي نواقص قانون بازار اوراق IOSCOدرخواست عضويت سازمان بورس در

براي رفع موانع پيوستن به اين سازمان 1388بهادار نيز در قانون توسعة ابزارها و نهادهاي مالي جديد درسال

المللي حاضر به پذيرفتنها، اين نهاد بينبرطرف شده است. با اينحال به داليل فضاي سياسي ناشي از تحريم

سازمان بورس به عنوان عضو نشده است.

دهد گذاري خارجي فراهم خواهد كرد، چراكه نشان ميشرايط را براي جذب سرمايهIOSCO به پيوستن ايران

كند. از طرف گذاران حمايت ميقوانين و مقررات ايران در زمينة بازار سرمايه، به اندازة كافي از حقوق سرمايه

هاي بورس ساير كشورهاي عضو براي تبادل ي، كانال مناسبي براي ارتباط با سازمانالمللديگر اين نهاد بين

المللي در زمينة مسائل هاي بينتواند در تحقيقات و پژوهشآورد. ضمن آن سازمان بورس ميتجربيات فراهم مي

پيشرفت مذاكرات ، عضويت داشته باشد. با IOSCO هايها و كارگروهبازار سرمايه مشاركت كند و در كميته

IOSCOها، فضاي مناسبتري براي طرح درخواست سازمان بورس براي عضويت در در زمينه رفع تحريم

اقدامات الزم را براي اين و گيري كندفراهم شده است. سازمان بورس درنظر دارد مجدداً اين درخواست را پي

ي با كشورهاي عضو براي جلب نظر مساعد آنها، منظور از پيشنهاد رفع نواقص احتمالي قوانين ايران تا رايزن

انجام دهد.

هاي تخصصي هيأت مديرهتشكيل كارگروه -3- 4

۵١

با تعامل جهت مديره هيأت تخصصي كارگروه 3 درجلسه ساعت 60 حداقلتشكيل هدف كمي: -4-3-1 نظران صاحب

هاي اجرايي:برنامه -4-3-2

مديره.هاي تخصصي هيأت تدوين منشور كارگروه - الف

ها و اهداف هر كارگروه.ها و تعريف مسئوليتتعيين عناوين كارگروه - ب

تعيين اعضاي هر كارگروه و تشكيل عملي آن. - ج

توضيحات: -4-3-3

هاي متشكل از مديران افزايي درون سازماني و تعامل مؤثر با بيرون سازمان، تشكيل كارگروههاي هميكي از راه

ها، مباحثه در زمينه ارج از سازمان است. وظايف اين كارگروهصاحب نظراني از خل سازمان بورس و داخ

بورس براي نظر در حوزة مشخصي از مسائل و ارائة نظرات مشورتي به هيأت مديرة سازمان موضوعات مورد

اتخاذ تصميمات ضروري است.

تركيب مناسب اعضاي كارگروه به ها و حفظ استقالل آنها و اطمينان ازبراي تعيين چارچوب تشكيل كارگروه

گيري از حداكثر نظرات كارشناسي و اطمينان از در اختيار بودن امكانات و اطالعات الزم براي ايفاي منظور بهره

هاي تخصصي هيأت مديره تنظيم و به تصويب خواهد رسيد.ها، منشور كارگروهوظايف كارگروه

هاي مورد نياز و اهداف و حوزة مورد بحث هر يره، تعداد كارگروههاي هيأت مددر راستاي اجراي منشور كارگروه

كارگروه به تصويب هيأت مديرة سازمان خواهد رسيد.

پس از تعيين عنوان و اهداف هر كارگروه، الزم است تركيبي مناسب از مديران و كارشناسان سازمان و

ده و كارگروه تشكيل يافته و فعاليت خود را نظران خارج از سازمان به منظور تشكيل كارگروه تعيين شصاحب

آغاز نمايد.

آوري، پااليش و اجراي پيشنهادها:اندازي نظام جمعطراحي و راه -4- 4

هدف كمي: -4-5-1

پيشنهاد در خصوص رويه هاي داخلي سازمان در هر سال 5الف) دريافت و اجراي حداقل

۵٢

پيشنهاد در خصوص مقررات بازار سرمايه در هر سال 5دريافت و اجراي حداقل ب)

هاي اجرايي:برنامه -4-5-2

اجراي سامانة دريافت پيشنهادها براي دريافت پيشنهادهاي كاركنان. - الف

توسعة نظام پيشنهادها براي دريافت پيشنهادهاي فعاالن بيرون از سازمان. - ب

ي و پااليش پيشنهادها در سازمان بورس.تشكيل كميتة ارزياب - ج

آوري، پااليش و اجراي پيشنهادها.هاي جمعبازنگري در رويه -د

توضيحات: -4-5-3

هاي موجود را مرتفع قت خود را حفظ كرده و كاستيد و ند نظام پيشنهادات است تا چاالكينيازم زمان پوياهر سا

هاي وضع شده توسط آن بر سازماني است و سياستبروننمايد. سازمان بورس از آن رو كه داراي مخاطب

هاي برون سازماني از محيط بازار نيازمند دريافت ديدگاه ،كنندگان بازار سرمايه اثربخش استمشاركت فعاليت

پيشنهادهاي فعاالن بازار سرمايه نيز دريافتپيشنهادها براي نظام توسعةباشد. در همين راستا، مي سرمايه نيز

ارزيابي است. به منظور بررسي پيشنهادهاي واصله و تعيين پيشنهادهايي كه قابليت اجرا دارند، كميتة ضروري

تشكيل خواهد شد. پس از اجراي اين نظام در مدتي معين، بازنگري در آن براي و پااليش پيشنهادها در سازمان

ها، ضرورت دارد.رفع كاستي

گذاري اري و قانونگذمشاركت فعال و مؤثر در سياست- 5

تعيين اصالحات مورد نياز در قانون تجارت به منظور بهبود كاركرد نظام مالي كشور -1- 5

.1393بندي نظرات اصالحي دربارة قانون تجارت تا پايان سال جمع هدف كمي: -5-1-1

:هاي اجرايي برنامه -5-1-2

الف) تشكيل كارگروه ويژة اصالح قانون تجارت.

۵٣

اصالح قانون تجارت. ةآوري پيشنهادهاي صاحبنظران در زمينب) جمع

بندي نهايي.ج) طرح پيشنهادهاي اصالحي در كارگروه ويژة اصالح قانون تجارت و جمع

توضيحات: -5-1-3

سال از 45به تصويب رسيده است. اكنون بيش از 1345و اصالحية آن در سال 1311قانون تجارت در سال

كار و وفضاي كسب ،گذرد. در اين مدت تغييرات زيادي در تكنولوژيانون تجارت ايران ميق ةتصويب اصالحي

در آن ياصالحات ، الزم استبه منظور تطبيق قانون تجارت با اين تغييرات .ها بوجود آمده استدانش ادارة بنگاه

به عمل آيد.

يتوان به موارداز جمله تغييراتي كه در طي مدت تصويب اصالحية قانون تجارت تاكنون بوجود آمده است مي

هاي انتشار آگهي ةگيري از تكنولوژي اطالعاتي و ارتباطي در زميناشاره كرد. تغيير قانون تجارت براي بهره

از جمله اصول ،هافت بشر در ادارة بنگاهها، ارتباط با سهامداران در مكاني خاص، ضروري است. پيشرشركت

ها ضروري هاي داخلي نيز اصالح قانون تجارت را در اين زمينهراهبردي شركتي و اصول كنترل

گيري از اوراق بهادار اي اصالح شود كه بهرهضروري است كه قانون تجارت به گونههمچنين ساخته است.

اوراق بهادار، ثبت برخي اوراق بهادار و برخي بازار . از زمان تصويب قانونها ميسر گرددجديد براي شركت

بيني موادي در قانون تجارت براي تنظيم روابط بين ها نيز در سازمان بورس الزامي شده است كه پيششركت

ان گذاري نيز به عنوهاي سرمايهاست. صندوق ساخته نيز ضروري را ها و سازمان بورسادارة ثبت شركت

كار كشور، بايد در قانون تجارت به رسميت شناخته شوند. برخي از مواد وشخصيت حقوقي جديد در فضاي كسب

شوند.اي تدوين شده اند كه مانع توسعة بازار اوراق بهادار كشور ميقانون تجارت نيز به گونه

است، لكن متأسفانه به خوبي چند سال پيش اليحه اصالح قانون تجارت از طرف دولت به مجلس ارائه شده

الذكر در تدوين متن جديد قانون تجارت، توجه نشده است. لذا سازمان بورس مطالعة اين هاي فوقبه ضرورت

اليحه توسط متخصصان بازار سرمايه را براي تعيين اصالحات مورد نياز ضروري تشخيص داده و در صدد است

كارگروهي ويژه تشكيل دهد. يكي از كارشناسان ،در اين زمينهبندي نظرات صاحبنظران براي مباحثه و جمع

آوري نظرات مختلف در زمينة اصالح قانون تجارت را برعهده گرفته و جمع ةسازمان بورس، وظيف ةخبر

۵۴

بندي و به آوري شده در كارگروه ويژة ياد شده، طرح و پس از بحث و بررسي، نظر نهايي جمعپيشنهادهاي جمع

گردد.سالمي ارائه ميمجلس شوراي ا

قانون بازار اوراق بهادار در اصالحات مورد نياز تعيين - 5-2

پايان سال تا مرتبط مراجع در طرح براي بهادار اوراق بازار قانون اصالح پيش نويس تهيه هدف كمي: -5-2-11393

:هاي اجرايي برنامه -5-2-2

بررسي قانون بازار اوراق بهادار. ةتشكيل كارگروه ويژ - الف

آوري پيشنهادها و نظرات در زمينة اصالح قانون بازار اوراق بهادار.جمع - ب

بندي نهايي.طرح پيشنهادها و نظرات اصالحي در كارگروه ويژة بررسي قانون بازار اوراق بهادار و جمع - ج

نون بازار اوراق بهادار.اصالح قا ةاليح و تصويب تعامل با دولت و مجلس در تدوين -د

توضيحات: -5-2-3

گذرد. با تصويب اين قانون تحوالت بزرگي در سال است كه از تصويب قانون بازار اوراق بهادار مي 8بيش از

. گرچه قانون بازار اوراق بهادار نقاط قوت بسيار داشته و در نوع خود قانوني ه استبازار سرمايه كشور بوجود آمد

ساله در اجراي اين قانون، برخي نقاط ضعف آن را نيز نمايان ساخته 8گردد، لكن تجربة يمدرن محسوب م

است.

، برخي نقاط ضعف قانون مذكور در قانون توسعة 1388چهار سال پس از تصويب اين قانون يعني در سال

اي ديگر از اصالحات م پارهرسد كه انجاابزارها و نهادهاي مالي جديد برطرف شده است. با اين حال به نظر مي

در اين قانون، ضرورت داشته باشد. چنانچه اين اصالحات، منجر به تضعيف نقاط قوت موجود در قانون نشود،

رشد شتابان بازار سرماية كشور را پشتيباني خواهد كرد.

يه و بيمه كشور هاي متخذه در بازار پول و سرما تشكيل هيأت ثبات مالي به منظور هماهنگي ميان سياست

هاي رسيدگي به تخلفات تصحيح رويه .يكي از اصالحاتي است كه در قانون بازار اوراق بهادار پيشنهاد شده است

است. ، پيشنهادي ديگراز قانون مذكور و مقررات مربوطه و رسيدگي به اختالفات بين فعالين بازار اوراق

۵۵

هاي اجراي بيني شده و نيز ضمانتي شركتي در قانون پيشهمچنين الزم است الزاماتي براي اجراي نظام راهبر

قانون و مقررات مربوطه تكميل و اختيارات نهاد ناظر براي تنظيم بازار و نظارت بر فعاالن آن تقويت شود.

ها و الزامات افشاي اطالعات ناشران اوراق بهادار نيز بايد در اين قانون اصالح شوند. تهيه و انتشار تمام گزارش

بيني شده است، براي ساير ناشران هاي سهامي عام پيشاطالعاتي كه در قانون بازار اوراق بهادار براي شركت

اند، ضرورت ندارد. هاي سهامي خاص كه به انتشار اوراق غيرمشاركتي مبادرت كردهاوراق بهادار از جمله شركت

بودجه كل كشوراي و اليحة هاي توسعه مشاركت فعال در تدوين برنامه -3- 5

هدف كمي: -5-3-1

سال هر ماه آبان كشور تا پايان كل بندي نظرات فعاالن بازار سرمايه دربارة بودجةجمع - الف كشور در موقع مقتضي. ةهاي پنج سالبندي نظرات فعاالن بازار سرمايه در خصوص برنامهجمع - ب

هاي اجرايي برنامه -5-3-2

هاي پنج ساله.بررسي بودجة كل كشور و برنامهالف) تشكيل كارگروه ويژة

هاي پنج ساله.بندي نظرات و پيشنهادهاي فعاالن بازار سرمايه در خصوص بودجة كل كشور و برنامهب) جمع

هاي پنج ساله.طرح نظرات و پيشنهادها در كارگروه ويژة بررسي بودجة كل كشور و برنامه - ج

هاي پنج ساله.انعكاس نظرات سازمان بورس راجع به بودجة كل كشور و برنامهتعامل با مبادي ذيربط براي -د

توضيحات: -5-3-3

هاي هاي پنج ساله و بودجة كل كشور، تأثير غير قابل انكاري در توسعة بازار اوراق بهادار و فعاليت بنگاهبرنامه

هاي اوراق بهادار و كااليي دارند. بورساقتصادي ثبت شده نزد سازمان بورس و در نتيجه تأثير قابل توجه بر

آوري به موقع نظرات و پيشنهادهاي فعاالن بازار سرمايه در بنابراين سازمان بورس درصدد است با جمع

اي كه به هاي پنج ساله و طرح اين نظرات و پيشنهادها در كار گروه ويژهخصوص بودجة كل كشور و برنامه

-ريزي كشور و ساير حوزهبندي شده را به سازمان مديريت و برنامهرات جمعاين منظور تشكيل خواهد داد، نظ

هاي پنج ساله، مذاكرات هاي مربوطه منعكس كرده و براي اعمال اين نظرات در بودجة كل كشور و برنامه

ضروري را انجام دهد.

۵۶

تنقيح قوانين و مقررات بازار سرمايه -4- 5

هدف كمي -5-4-1

1396تا سال 1393درصد از مقررات بازار سرمايه طي سال 20 ساالنه تنقيح

هاي اجرايي برنامه -5-4-2

تنقيح مقررات بازار سرمايه. ةالف) تشكيل كارگروه ويژ

بندي مقررات به منظور تنقيح آنها.ب) اولويت

نويس متن منقح شده.پيش ةآوري نظرات براي تنقيح مقررات منتخب و تهيج) جمع

بندي نتايج.نويس متن منقح شده در كارگروه تنقيح مقررات و جمعپيشد) طرح

توضيحات: -5-4-3

تنقيح مقررات موضوعه است. به اين ترتيب ،يكي از مهمترين اقدامات حقوقي هر سازمان ناظر يا واضع مقررات

امكان تفسير دوگانه، وضع دوبارة مقررات، تعاريف متناقض و بسياري خطاهاي حقوقي ديگر از ميان خواهد

اي از فرآيند مقررات بر جاي خواهد ماند كه تنقيح حقوقي مقررات را در مراجعات بعدي رفت. ضمناً تاريخچه

كند.آسان مي

رسد كه طي مدت هشت سال مجموعة مقررات مصوب بازار سرمايه به بيش از دوهراز صفحه مي اكنونهم

دهد كه به دليل نياز بازار سرمايه و سرعت اند. اين نشان مياز تصويب قانون بازار اوراق بهادار، تدوين شده

ار سرمايه بسيار باال بوده ها، سرعت تصويب مقررات در بازتوسعة آن و نبود مقررات الزم در بسياري از حوزه

حقوقي -هايي نيز بوقوع پيوسته باشد. بنابراين اصالح ادبياست. طبيعي است با اين سرعت زياد، كاستي

هاي احتمالي از آنها ضروري است. مقررات و رفع ابهامات و تناقض

شور دارند. ابتدا نظرات اصالحي براي تنقيح مقررات، اولويت با مقرراتي است كه اثر بيشتري بر بازار سرماية ك

شود. كارشناسان آوري ميدر خصوص مقررات منتخب از سطح مديران، كارشناسان و صاحبنظران بيروني جمع

حقوقي سازمان اصالحات الزم را با توجه به نظرات اصالحي فوق در متن مقررات براي تنقيح آنها اعمال كرده

۵٧

بندي نهايي شده و براي شود، مطرح و جمعين منظور تشكيل ميو متن منقح شده در كارگروهي كه براي ا

گردد.) ارسال ميبورس سازمان ةتصويب مرجع مربوطه ( معموالً هيأت مدير

هاي پيشنهادي به مجلس به منظور اراية نظرات مطالعة به موقع لوايح و طرح -5- 5

هدف كمي: -5-5-1

در موقع مقتضي.كارشناس مسئول آن تعيين و هاپايش لوايح و طرح

هاي اجرايي: برنامه -5-5-2

نويس مقررات.ها و پيشتشكيل كارگروه تخصصي پايش لوايح، طرح - الف

مالي و حقوقي. ةتعيين كارشناس مسئول كارگروه از ميان كارشناسان خبر - ب

توضيحات: -5-5-3

گذاري منتج از اين مقررات كه در خارج از حوزة مقرراتهاي بسياري از قوانين و مقررات و دستورالعمل

ي آثار مستقيم يا غيرمستقيم بر بازار سرمايه باشند. اشوند، ممكن است دارسازمان بورس و اوراق بهادار وضع مي

قوانين و مقررات صورت گيرد. از لذا الزم است پايش دقيقي بر اين دسته

و كارشناسان درون سازمان و صاحبنظران بيرون از سازمان، تشكيل براي اين منظور كارگروهي از مديران

يابد.خواهد شد. يكي از كارشناسان خبره نيز به همين منظور اختصاص مي

نويس ها و لوايح پيشنهادي در مجلس شوراي اسالمي و پيشكارشناس خبره موظف است به طور مداوم طرح

رراتي كه در شوراهاي مختلف از جمله هيأت دولت، شوراي پول و اعتبار، ها و ساير مقها، دستورالعملنامهآئين

مطالعه نموده و چنانچه به تشخيص خود يا با مشورت با اند را مطرح غيره وهيأت عالي واگذاري، شوراي رقابت

داند، موظف مديران و كارشناسان سازمان يا صاحبنظران بيرون از سازمان، آنها را موثر بر بازار سرمايه كشور ب

بندي جمعمطرح نمايد. كارگروه نظرات را آوري و موضوع را در كارگروه مذكور است نظرات مختلف را جمع

كند.مينموده و به مراجع مربوطه منعكس

۵٨

هاي انساني و سازماني توسعة هدفمند سرمايه -6سياست

بهادارهاي كاركنان سازمان بورس و اوراق ارتقاي دانش فني و مهارت -1- 6

هدف كمي: -6-1-1

هزار نفر ساعت با استفاده از متخصصان داخلي و 5.000به ميزان 1393آموزش تخصصي كاركنان در سال

.1396پايان سال تا درصد 20رشد ساالنة

هاي اجرايي برنامه -6-1-2

مورد نياز ساير كاركنان هاي آموزشي الف) استفاده از دانش فني كاركنان ارشد داخل سازمان در برگزاري دوره

سازمان.

هاي آموزش ضمن خدمت مورد نياز كاركنان ب) استفاده از متخصصان داخلي و خارجي مدعو در برگزاري دوره

سازمان.

هاي ويژه آموزشي مخصوص كاركنان سازمان. ج) برگزاري نشست

ار سرمايه براي ارتقاي دانش باز MBAهاي آموزش عالي طراحي شده مرتبط نظير د) استفاده از ظرفيت دوره

كاركنان سازمان بورس.

بندي شغلي و پاداش آنان.هاي آموزشي در ارتقاء رتبههـ) تأثير دادن شركت كاركنان در دوره

هاي و) در نظر گرفتن بورس تحصيلي براي كاركنان سازمان در مراكز آموزشي داخل و خارج از كشور در زمينه

مورد نياز سازمان.

سازماني جهت مطالعه در بازار سرمايه با تشكيل تيم تحقيق از اعطاي فرصت مطالعاتي به محققان برونز)

كارشناسان سازمان.

. تدوين گزارش نيازسنجي آموزشي بر مبناي مسير ارتقاء شغلي و تدوين طرح آموزش كاركنانح)

توضيحات: -6-1-3

هاي مختلف از جمله اي در زمينه بر خالقيت و دانش حرفه سازمان بورس به عنوان نهادي دانش بنيان و متكي

هاي مدون ضروري است كه براساس برنامه كند. حسابداري، مالي، اقتصاد، حقوق و فناوري اطالعات فعاليت مي

۵٩

اي همواره اين دانش ارتقا يافته و چاالكي و دقت كاركنان در مواجه با مسايل بازار سرمايه حفظ و طراحي شده

آموزش ضمن خدمت براساس تجارب داخل سازماني يا هايهتواند در قالب برگزاري دور ها مي اين برنامه گردد.

برون سازماني، به صورت عام يا خاص باشد. اخذ آموزش از برون سازمان و تعامل سازنده با مراكز دانشگاهي و

يكي ديگر از ،درون سازماني هاي احتمالي استفاده از ظرفيت نخبگان برون سازماني براي پوشش كاستي

هاي انساني خود است. اقدامات سازمان در زمينة توسعة سرمايه

اي بازار سرمايه هاي فعاالن حرفه ارتقاي دانش فني و مهارت -2- 6

هدف كمي: -6-2-1

و 1393هزار نفر ساعت در سال 5هاي ثبت شده به ميزان آموزش تخصصي اعضاي هيأت مديرة شركت - الف

.1396% تا پايان سال 25رشد ساالنة آن به ميزان

و رشد ساالنة آن به 1393هزار نفر ساعت در سال 20اي به ميزان هاي حرفه آموزش دارندگان گواهينامه - ب

.1396% تا پايان سال 25ميزان

در 1393دانشجو در سال 200 بش جذها و افزايهاي تخصصي بازار سرمايه در دانشگاهتأسيس رشته - ج

.1396% تا پايان سال 25رشد ساالنة آن به ميزان ومقاطع تحصيلي

:هاي اجرايي برنامه -6-2-2

هاي هاي تخصصي بازار سرمايه و تعريف رشته هاي كشور براي تأسيس و گسترش رشته ) تعامل با دانشگاهالف

جديد بازار سرمايه.

تبيين آخرين تغييرات در قوانين، مقررات و براي هاي آموزشي برگزاري دوره) برگزاري يا كمك به ب

استانداردهاي بازار سرمايه.

هاي آموزش تخصصي از جمله متن، فيلم، پويا ) تهيه و توليد يا كمك به تهيه و توليد و انتشار انواع بستهج

سازي.نمايي و ابزارهاي شبيه

هاي آموزشي تخصصي.ها جهت برگزاري دورهو آموزشگاهها ) اعطاي مجوز و كمك به كانوند

۶٠

توضيحات: -6-2-3

هاي كنندگان در بازار سرمايه هستند. تا وقتي كه دانش و مهارت جامعه هدف سازمان بورس در واقع مشاركت

فاده از ظرفيت اي در بازار سرمايه اميدوار بود. است هاي توسعه توان به موفقيت برنامه اين جامعه افزايش نيابد نمي

هاي علمي در اين راستا، مفيد خواهد بود. به اين ترتيب تعامل سازنده با محافل ها و كانون ها و انجمن دانشگاه

علمي و مراكز دانشگاهي و نيز صنعت مالي كشور شكل خواهد گرفت. اساساً يكي از نزديكترين صنايع كشور به

ران (به ويژه بازار سرمايه) است و شايد دليل اصلي موفقيت آن محافل علمي و مراكز دانشگاهي، صنعت مالي اي

كند كه را نيز تاكنون، بتوان اين همسويي و نزديكي قلمداد كرد. تداوم اين همكاري اين اميدواري را ايجاد مي

ه ريزي بازار سرمايه ب هاي بازار سرمايه (كه در نظام برنامه اي ارتقاي دانش و مهارت فني فعاالن و حرفه

شود) ادامه يافته و بازار سرمايه را در مسير توسعه خود حفظ نمايد. اي تعبير مي سازي حرفه ظرفيت

هاي جديد مورد نياز در بازار سرماية كشور (ازجمله حقوق مالي، مهندسي مالي، اقتصاد مالي و تعريف رشته

ها، رتبط موجود در دانشگاههاي مگري مالي) و گنجاندن دروس جديد و تطبيق سرفصل دروس رشتهتحليل

هايي مرتبط با بازار سرمايه در سطح ديپلم كاردانش . تعريف رشتهشودمحسوب ميبرنامة ديگري در اين زمينه

و تربيت نيروي انساني در اين زمينه، مفيد خواهد بود.

ايد همواره با هاي سهامي عام و خاص) بهاي ثبت شده نزد سازمان بورس (اعم از شركتمديران شركت

دانش خود را در زمينه ،آخرين تغييرات در قوانين و مقررات و استانداردهاي مرتبط با بازار سرمايه آشنا باشند

، ارتقاء داده و مرتباً به روز نمايند. سازمان بورس براي اين منظور خود هاي مورد نياز در انجام وظايفتخصص

ها مجوز دوره ها براي برگزاري اينها و آموزشكدهنمايد يا به كانونهاي تخصصي تعريف كرده و برگزار ميدوره

كند.مي قداده و مديران مذكور را براي شركت در آنها، تشوي

هاي آموزش تخصصي فعاالن بازار سرمايه هاي آموزشي نيز از ديگر راهتهيه و توليد و انتشار انواع بسته

اي اقدام كرد يا با رايانه هايزيكتاب، نشريه، برشور، فيلم، پويانمايي و با توان به توليداست. در اين زمينه مي

سازي معامالت بازار سرمايه (معامالت مجازي) مطالب آموزشي را به مخاطبان منتقل نمود يا در اختيار شبيه

ها ق شركتييا از طرهاي خود را در اين زمينه به طور مستقيم آنان قرار داد. سازمان بورس در نظر دارد فعاليت

هاي فعال در اين زمينه، تداوم دهد.و آموزشگاه

۶١

بندي كاركنان براساس مهارت، دانش فني و اثربخشي بر محيط كار.ايجاد نظام سطح -3- 6

بندي كاركنان و تنظيم براساس نظام سطح 1393بندي كاركنان سازمان در سال : سطحهدف كمي -6-3-1

اركنان براساس آن.حقوق و مزايا و پاداش ك

هاي اجرايي:برنامه -6-3-2

بندي كاركنان سازمان بورس.تكميل و اصالح نظام سطح - الف

بندي و تنظيم حقوق و دستمزد براساس نتايج آن.بندي كلية كاركنان سازمان براساس نظام سطحسطح - ج

تنظيم پاداش كاركنان براساس نتايج آن.اي كاركنان سازمان بورس و بهبود و اجراي نظام ارزشيابي دوره -د

توضيحات: -6-3-3

مندي و امنيت شغلي كاركنان گردند. تقويت انگيزه، رضايتكاركنان از بهترين منابع سازمان بورس محسوب مي

وري نيروي كار و در نتيجه افزايش احتمال وصول به اهداف سازمان خواهد گرديد. در همين باعث بهبود بهره

بندي مدون، به ارزيابي بندي كاركنان براساس نظام سطحبازتعريف و توسعة نظام ارزشيابي كاركنان، سطحراستا

محيط شغلي و تقويت انگيزة كاركنان منجر خواهد شد. پرداخت حقوق و دستمزد و پاداش كاركنان براساس

نيروي انساني كمك خواهد كرد.بندي و ارزشيابي كاركنان از موضوعاتي است كه بر اثربخشي نتايج نظام سطح

افزايش رضايت شغلي كاركنان و رضايتمندي ارباب رجوع -4- 6

هدف كمي: -6-4-1

.1396% تا سال 5افزايش متوسط شاخص رضايت شغلي كاركنان ساالنه به ميزان -الف

. 1396% تا سال 5ميزان مندي كاركنان از واحدهاي پشتيباني، ساالنه به افزايش متوسط شاخص رضايت -ب 1396% تا سال 5مندي ارباب رجوع از سازمان ساالنه به ميزان افزايش متوسط شاخص رضايت -ج

1396% تا سال 5پوشاني انتظارات كاركنان و سازمان از يكديگر ساالنه به ميزان افزايش هم - د

هاي اجرايي:برنامه -6-4-2

راه، فرآيندها و وظايف واحدهاي سازماني و كاركنان. ةتهيه نقش - الف

۶٢

شناسايي فرآيندهاي مخاطره آميز. - ب

تعريف شرايط احراز مشاغل حساس. - ج

اجراي مرحله دوم كارسنجي و تعريف وظايف و تكاليف جديد در هر فرآيند. -د

در سازمان بورس. s 5نظام آراستگي محيط كار براساس مدل اجراي - هـ

.2008- 9001و تكميل گزارشگري و تمديد مجوز ايزو توسعه -و

.( EFQM)تعالي سازماني جايزة ملي هاي مديريت كيفيت براساسسيستم اجرايي نمودن - ز

).EFQMهاي استقرار مدل تعالي سازماني (بيني زيرساختپيش - ح

كاركنان و سازمان.هايي جهت كاهش سطح انتظارات اجراي مدل انتظارات متقابل و اجراي برنامه-ط

توضيحات: -6-4-3

همچنين تعيين نقشه راه براي و مدون كردن و استاندارد نمودن وظايف، شرح وظايف و جايگاه سازماني هر فرد

كنندة انتظارات متقابل كاركنان و كنندة روش ارزيابي توسط كارفرما (سازمان بورس) و منطقيوي، روشن

ب ضروري شدن تهية نقشه راه، تعريف فرآيند و شرح وظايف واحدها و سازمان بورس است. اين امر موج

كاركنان سازمان بورس خواهد شد. از سوي ديگر تعريف شرايط احراز مشاغل حساس در سازمان بورس منجر به

به و هاي انتشار دانش خواهد شد. تعريف مجدد وظايفچاره انديشي براي مواقع بحران و استفادة بهينه از مدل

فراخور آن تعيين تكليف جديد الزم است به شكل مرتب صورت پذيرد.

قابل تحقق بوده و در راستاي تمديد s5هاي سازماني با اجراي برنامهمحيط نظم نظام آراستگي محيط كار و

گردد.نيز پايش فرآيندها و عملكردها به شكل جدي تعقيب مي 2008- 9001مجوز مديريت كيفيت ايزو

در دستور كار قرار دارد. اين مدل شامل شناسايي بورس گر اجراي مدل انتظارات متقابل در سازماناز سويي دي

ها و در نهايت هاي هنجاري و رفتاري، تعيين استاندارد حجم فعاليتها و وظايف، طراحي مدلفرآيندها و فعاليت

شناسايي انتظارات متقابل، خواهد بود.

انساني ( كارآيي و اثربخشي)وري منابع افزايش بهره -5- 6

۶٣

هدف كمي -6-5-1

.1396 سال تا %5 ميزان به ساالنه سازمان كاركنان كارآيي سطح افزايش - الف

.1396 سال پايان تا %5 ميزان به ساالنه سازمان در عملياتي فرآيند هر اثربخشي سطح افزايش - ب

هاي اجرايي:برنامه -6-5-2

وظايف و تعيين معيار سنجش عمومي به منظور سنجش سطح كارآيي كاركنان.پيمودن مراحل ابالغ - الف

گيري تحقق اهداف به منظور ساالنة واحدها، تعيين شاخص سنجش و اندازه ةپيمودن مراحل ابالغ برنام - ب

سنجش سطح اثربخشي.

توضيحات: -6-5-3

ساعت استانداردسازي گرديده 1800 ساعت كار تعريف شده كه براي هر نفر -هزار نفر 464در سازمان بورس

وري منابع ها سنجش بهرهكند. بر همين اساس براي اين پستپست سازماني را ايجاب مي 270كه اين عدد

هاي ياد شده در سطح سنجش اثربخشي براي فرآيند و سنجش يابد. اين مهم با برنامهانساني ضرورت مي

است.كارآيي براي ارزيابي عملكرد فرد قابل تحقق

فرآيند اصلي پيشتيان شناسايي شده و روش اجرايي آن تدوين و 24پيشتر و در قالب تعريف فرآيندها،

گيرند. پس از گذاري قرار مياستانداردسازي گرديده است اين فرآيندها در اين مرحله مورد ارزيابي و ارزش

رد بازنگري قرار خواهد گرفت.وري تكرار و موبازتعريف وظايف و كارسنجي جديد، مراحل سنجش بهره

هاي اطالعات مديريتي و عملياتي:ايجاد و يكپارچه سازي سامانه -7سياست

پس از معامالت: سازي سامانة جديدطراحي و پياده -1- 7

اهداف كمي: -7-1-1

معامله شده، معامله هاي پاياپاي اوراق بهادار هايي از سامانة پس از معامالت در زمينهبرداري از بخشبهره - الف .1393پذير شدن سهام عدالت و تسوية چند بانكي در سال

۶۴

گذاري و خدمات اعضاي پاياپاي در سامانة پس از هاي ثبت و سپردهبرداري از بخشتكميل و بهره - ب

.1394معامالت در سال

.1395در سال CCPو DVP تكميل سامانة پس از معامالت براي اجراي فرآيندهاي - ج

هاي اجرايي:برنامه -7-1-2

گذاري و شناسايي به موقع انحرافات كنترل پيشرفت پروژة تهية سامانة پس از معامالت در شركت سپرده - الف

احتمالي و كمك به رفع آنها.

تشكيل كميتة راهبري سامانة پس از معامالت. - ب

انتخاب مشاور خارجي براي طراحي و اجراي سامانة پس از معامالت. - ج

توضيحات: -7-1-3

سامانة جديد و پيشرفته معامالتي براي معامالت اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس ايران از يكي از

اين .برداري رسيدبه بهره 1387در نهايت در سال و سازي شده هاي مطرح خارجي خريداري و بوميشركت

هاي صورت گرفته در بازار سرماية كشور در چند سال اخير را پشتيباني ها و پيشرفتسامانه بسياري از نوآوري

نموده است.

توسط متخصصان داخلي طراحي و به ،وجوه معامالت اوراق بهادار ةسامانة جديد ديگري نيز براي تسوي

دهد، ر را انجام ميگذاري و پاياپاي اوراق بهاداسپرده ةافزاري كه وظيفنرم حالبا اينبرداري رسيده است. بهره

تواند بسياري از نيازها را برآورده كند و به مانعي براي توسعة معامالت همچنان قديمي و ناكارآمد است و نمي

گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه، ها، تبديل شده است. شركت سپردهاوراق بهادار و اجراي نوآوري

گذاري و پاياپاي اوراق بهادار طراحي و اجرا نمايد كه نيازهاي پردهاي جديد براي سمأموريت يافته تا سامانه

جديد را پوشش دهد.

برداري خواهد رسيد و فازهاي بعدي اين به بهره 1393در سال ،پس از معامالت جديد ةفازهايي از سامان

در سامانة مذكور براي ، تكميل خواهد شد. البته پس از آن نيز همواره انجام تغييرات1395سامانه تا سال

پشتيباني نيازهاي جديد، ضرورت خواهد داشت. چون سامانه توسط متخصصان داخلي در حال طراحي و

۶۵

سازي است، پشتيباني بعدي آن و انجام تغييرات الزم در آن نيز توسط متخصصان داخلي و با هزينة به پياده

وجوه و ةيم بازار سرمايه و نكات دقيق فني مرتبط با تسويبسياري از مفاه ضمناًمراتب كمتر، قابل انجام است.

خواهد شد. پاياپاي اوراق بهادار نيز در خالل طراحي اين سامانه، به متخصصان داخلي منتقل و گذاريسپرده

شود و سازمان بورس هاي كليدي بازار سرمايه محسوب ميپس از معامالت، از برنامه طراحي سامانة جديد

پيشرفت داشته و حتماً به نتيجه مطلوب خواهد رسيد، ،طمينان يابد كه پروژة مذكور براساس برنامهبايد ا

اي لذا واحد سازماني مخصوصي براي نظارت بر اجراي پروژه تعيين خواهد كرد. وظيفة اين واحد، دريافت دوره

شناسايي انحرافات و پيشنهاد اقدامات الزم براي ها و ها و ارزيابي پيشرفت پروژه و مقايسه آن با برنامهگزارش

اصالح انحرافات است. همچنين كارگروهي متشكل از مديران و كاركنان سازمان بورس و كارشناسان و

گذاري و پاياپاي اوراق سپرده ، وجوه ةصاحبنظران بيروني تشكيل خواهد شد، تا در زمينة فرآيندهاي تسوي

گذاري ارائه دهند. در صورت نياز مشاور يا مشاوراني صاحب تجربه ه شركت سپردههاي الزم را ببهادار، مشورت

د.نگردمشورت در اين زمينه انتخاب مي ةاز خارج از كشور براي ارائ

گذارانآوري اطالعات سرمايهتكميل سامانة جمع -2- 7

1393سال درر اوراق بهادار كشور گذاران داز سرمايه نفر 500.000تكميل اطالعات ساالنه اهداف كمي: -7-2-1 .1396 سال درصد تا25با رشد ساالنة

هاي اجرايي:برنامه -7-2-2

گذاران.آوري اطالعات سرمايهگذاران در سامانة جمعرفع اشكاالت مربوط به دريافت و ثبت اطالعات سرمايه - الف

گذاران و سامانة تسويه وجوه.آوري اطالعات سرمايهبرقراري ارتباط الزم بين سامانة جمع - ب

گذاري و پاياپاي اوراق گذاران و سامانة سپردهآوري اطالعات سرمايهبرقراري ارتباط الزم بين سامانة جمع - ج

بهادار.

گذاران.گذاران به منظور برقراري ارتباط با سرمايهآوري اطالعات سرمايهتكميل سامانة جمع -د

گذاران براي اطمينان از وصول به آوري اطالعات سرمايهه در سامانة جمعپايش مداوم اطالعات ثبت شد - هـ

اهداف كمي.

۶۶

توضيحات: -7-2-3

گذاران در بازار سرماية كشور، الزم است اطالعات كاملي از آنان در تر به سرمايهبه منظور ارائه خدمات پيشرفته

ذار براي توزيع متمركز سود سهام و ساير اوراق گحداقل يك حساب بانكي از هر سرمايه اختيار باشد. اطالعات

گذاران براي ارسال هاي بانكي، الزم است. اطالع از نشاني پستي سرمايهبهادار از طريق واريز به حساب

هاي معامالت آنها، ضرورت دارد. همچنين براي اينكه حسابهاي حق تقدم خريد سهام و صورتگواهي

هايي كه احتماالً در زمينة خريد و فروش اوراق بهادار مطمئن شوند و سفارش خود سفارشگذاران، از ثبت سرمايه

بدون اطالع آنها ثبت شده است را كنترل يا از معامالتي كه به نام آنها صورت پذيرفته است، بالفاصله اطالع

بيني پيش حلبه عنوان يك راه گذارانسرمايه حاوي اطالعات مذكور به هر يك از مهيابند، ارسال پيامك يا رايانا

در اختيار پيامك يا رايانه، طريق ازتوان هاي آموزشي را نيز ميها و پيامهاي شركتاطالعيه شده است.

هاي الكترونيكي هاي تماس و نشانيگذاران قرار داد. براي اين منظور، بايد اطالعات شماره تلفنسرمايه

گذاران نيز براي اهداف مبارزه با پولشويي د. اطالعات وكال و نمايندگان قانوني سرمايهگذاران در اختيار باشسرمايه

و تبادل برخي از اطالعات و مدارك پيش گفته، ضروري است.

گذاري مركزي طراحي و اي توسط شركت سپردهگذاران، سامانهآوري اطالعات كامل سرمايهبه منظور جمع

توانند اطالعات اي كارگزاري از طريق اينترنت به اين سامانه دسترسي داشته و ميهسازي شده است. شركتپياده

گذاري قابل هاي سرمايهگذاران در صندوقمشتريان خود را در آن تكميل كنند. در فاز اول تكميل اطالعات سرمايه

گذاران ات ساير سرمايهمعامله اجباري شده است. در فازهاي بعدي، ضمن رفع اشكاالت اين سامانه، تكميل اطالع

گذاري و پاياپاي اوراق بهادار نيز هاي تسويه وجوه و سپردهنيز الزامي خواهد شد. الزم است اين سامانه با سامانه

گذارن نيز از طرق مختلف ( ارسال پيامك يا مرتبط شده و تبادل اطالعات نمايد و از طرف ديگر بتواند با سرمايه

كند.رايانامه) ارتباط برقرار

معامالت اوراق بهادار: ةتكميل و اصالح سامان -3- 7

اهداف كمي: -7-3-1

.1395تا پايان سال با قابليت پوشش نيازهاي بازار سرمايه يا خريد سامانه جديد توليد سامانة معامالت - الف

۶٧

.1395 معامله در ثانيه در سال 20.000افزايش ظرفيت تعداد معامالت در سامانة معامالت به - ب

.1395تا سال يك ميليون معامله در روز بهافزايش ظرفيت تعداد معامالت در سامانة معامالت - ج

15ايستگاه و رشد ساالنة آن به ميزان 1200هاي معامالتي سامانة معامالت به افزايش ظرفيت ايستگاه - د

.1396درصد تا پايان سال

هاي اجرايي:برنامه -7-3-2

و شناسايي به موقع فناوري اطالعات بورسكنترل پيشرفت پروژة تهية سامانة معامالت در شركت - الف

انحرافات احتمالي و كمك به رفع آنها.

تشكيل كميتة راهبري سامانة معامالت. - ب

انتخاب مشاور خارجي براي طراحي و اجراي سامانة معامالت. - ج

توضيحات: -7-3-3

فته معامالتي براي معامالت اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس ايران از يكي از سامانة جديد و پيشر

. برداري رسيدبه بهره 1387سازي شده در نهايت در سال هاي مطرح خارجي خريداري و بوميشركت

سال اخير را هاي صورت گرفته در بازار سرماية كشور در چندها و پيشرفتاين سامانه بسياري از نوآوري

پشتيباني نموده است.

پس از چند سال كار با سامانة جديد معامالت، متخصصان داخلي در شركت مديريت فناوري اطالعات كامالً با

سازي و جايگزين نمايند. تاكنون هاي مختلف آن را طراحي، پيادهتوانند بخشكه مياند به طوريآن آشنا شده

افزار با نمونة داخلي آن جايگزين شده كه كارآيي اين قسمت را روش اين نرمهاي خريد و فبخش ثبت سفارش

هاي جايگزين شده براي توانند تغييرات ضروري را در بخشافزايش داده است. در ضمن متخصصان داخلي مي

يگر هاي دبخش مأموريت يافته تا فناوري اطالعات بورسشركت تطبيق با نيازهاي روز انجام دهند. بنابراين

كه نيازهاي جديد را پوشش دهد. طوريبهطراحي و اجرا نمايد سامانه را نيز اين

برداري خواهد رسيد و فازهاي بعدي اين به بهره 1393در سال ،معامالت داخلي ةاز سامان ديگر فازهايي

، تكميل خواهد شد. البته پس از آن نيز همواره انجام تغييرات در سامانة مذكور براي 1394سال درسامانه

پشتيباني نيازهاي جديد، ضرورت خواهد داشت. چون سامانه توسط متخصصان داخلي در حال طراحي و

۶٨

هزينة به سازي است، پشتيباني بعدي آن و انجام تغييرات الزم در آن نيز توسط متخصصان داخلي و با پياده

مراتب كمتر، قابل انجام است. ضمن اينكه بسياري از مفاهيم بازار سرمايه و نكات دقيق فني مرتبط نيز در

خالل طراحي اين سامانه، به متخصصان داخلي منتقل خواهد شد.

يد شود و سازمان بورس باهاي كليدي بازار سرمايه محسوب ميمعامالت، از برنامه داخليطراحي سامانة

لذا واحد پيشرفت داشته و حتماً به نتيجه مطلوب خواهد رسيد، ،اطمينان يابد كه پروژة مذكور براساس برنامه

ها اي گزارشسازماني مخصوصي براي نظارت بر اجراي پروژه تعيين خواهد كرد. وظيفة اين واحد، دريافت دوره

يي انحرافات و پيشنهاد اقدامات الزم براي اصالح ها و شناساو ارزيابي پيشرفت پروژه و مقايسه آن با برنامه

انحرافات است. همچنين كارگروهي متشكل از مديران و كاركنان سازمان بورس و كارشناسان و صاحبنظران

اوراق بهادار، ها و انجام معامالت دريافت سفارشبيروني تشكيل خواهد شد، تا در زمينة فرآيندهاي

ارائه دهند. در صورت نياز مشاور يا مشاوراني صاحب فناوري اطالعات بورسركت هاي الزم را به شمشورت

د.نگردمشورت در اين زمينه انتخاب مي ةتجربه از خارج از كشور براي ارائ

رساني و آموزشي.هاي اطالعسايتافزايش استفادة كاربران از -4- 7

اهداف كمي: -7-4-1

ميليون 24(اكنون 1396درصد تا سال 25ساالنه به ميزان Tsetmcسايت بازديد ازافزايش تعداد - الف

.بازديد در سال)

7(اكنون 1396% تا سال 20ساالنه به ميزان ،رساني بازار سرمايهافزايش تعداد بازديد از پايگاه اطالع - ب

ميليون بازديد در سال).

هزار 200(اكنون 1396درصد تا سال 20يزان افزايش تعداد كاربران تاالر مجازي بورس ايران ساالنه به م - ج

كاربر).

و رشد ساالنة آن به 1393رسيدن تعداد بازديد از پورتال جامع آموزشي بازار سرمايه به يك ميليون در سال -د

.1396درصد تا سال 25ميزان

.1396درصد تا سال 20به ميزان هساالن، Codalافزايش تعداد بازديدها از سايت - هـ

۶٩

هاي اجرايي:برنامه -7-4-2

و كاهش 1393 بار در سالثانيه يك 3به Tsetmcسازي اطالعات در سايت هنگامبه كاهش زمان - الف

سازي آن بال درنگ گردد.هنگامبه 1394ساالنة آن به ميزان يك ثانيه به قسمي كه در سال

رساني بازار سرمايه.اطالعهاي منتشره در پايگاه افزايش كيفيت و سرعت اخبار و گزارش - ب

افزار تاالر مجازي ايران.انجام اصالحات الزم در نرم - ج

ي به اشكال مختلف براي بارگزاري در پورتال جامع آموزشي بازار سرمايه.شمحتواي آموز دتولي -د

).Codalافزار انتشار اطالعات ناشران (انجام اصالحات الزم در نرم - هـ

).XBRLاندازي زبان گزارشگري تجاري توسعه يابنده ( تكميل پروژة راه -و

رساني و آموزشي.هاي اطالعانجام تبليغات الزم براي استفاده و مراجعه كاربران به سايت - ز

توضيحات: -7-4-3

هاي رساني و آموزشي در ميزان استفاده از آنها توسط كاربران موثر است. در مورد سايتهاي اطالعكيفيت سايت

سازي نيز اهميت ويژة خود را دارد. سرعت به هنگام، كنندرا منتشر مي ها و معامالتسفارش اطالعاتكه

سرعت در انتشار اخبار و قابليت اتكاي به اخبار منتشره و استقالل در تنظيم خبر نيز بر ميزان استفاده از

و معامالت اوراق بهادار پذيرفته ها، اطالعات مربوط به سفارشtsetmcهاي خبري، مؤثر است. سايت سايت

اندازي شده كه توسط شركت مديرت فناوري بورس راهكند، شده در بورس تهران و فرابورس ايران را منتشر مي

در اين زمينه محسوب شده و از رسانيهاي اطالعشود. اين سايت مرجع اطالعات ساير سايتو پشتيباني مي

كند، بازار سرمايه كه اخبار مربوط به بازار سرمايه را منتشر مي رسانياه اطالعاي برخوردار است. پايگاهميت ويژه

سازي شده و پياده شود)، هاي تحت كنترل سازمان بورس محسوب ميرساني (كه از شركتتوسط شركت اطالع

نيز توسط ) و پورتال جامع آموزشي بازار سرمايه Irvexشود. سايت تاالر مجازي بورس ايران (پشتيباني مي

شركت ةنيز به عهد Codalگردد. مسئوليت پشتيباني از سايت اندازي شده و پشتيباني ميهمين شركت راه

هاي مالي و اطالعات ها، صورتاست. اين سايت شامل گزارشرايان بورس و مديريت فناوري اطالعات سازمان

هاي سهامي عام ثبت شده نزد سازمان بورس است. بودجة شركت

٧٠

دهد و كيفيت اطالعات، گفته افزايش ميهاي پيشسرعت انتشار اطالعات را در سايت ،هاي برشمردهبرنامه

ها، اهداف كمي تعريف شده تحقق يابند.رود با اجراي اين برنامهدهد. انتظار ميها را ارتقاء مياخبار و گزارش

توسعة سامانة تبادل اطالعات نهادهاي مالي (ستان). -5- 7

اهداف كمي: -7-5-1

هاي الزم و صدور انواع مجوزها و انجام كلية فرآيندهاي مربوط به دريافت درخواست، انجام بررسي - الف

.1393تغييرات نهادهاي مالي به شكل الكترونيك در سال

و 1393ثبت كلية اطالعات مالي و غير مالي نهادهاي مالي در پايگاه الكترونيكي واحد در سال - ب

.هاروزآوري مداوم آنبه

فرآيندهاي مرتبط با نهادهاي مالي. كاهش مدت اجراي - ج

هاي اجرايي:برنامه -7-5-2

نظارت مستمر بر پيمانكار پروژة ستان به منظور اطمينان از پيشرفت پروژه طبق برنامه و شناسايي و رفع - الف

به موقع انحرافات و موانع احتمالي.

طالعات فعلي نهادهاي مالي در پايگاه دادة ستان.وارد كردن ا - ب

صدور نام و رمز عبور براي كابران و مديران نهادهاي مالي و آموزش آنها براي استفاده از ستان. - ج

الزام تدريجي نهادهاي مالي به تكميل اطالعات و ثبت تغييرات خود در ستان و نظارت بر اجراي آن. - د

توضيحات: -7-5-3

تحت نظارت دارد. صدور مجوز تاسيس اين نهادها، صدور تعامالت متعددي با نهادهاي ماليِ ،سازمان بورس

جامع عمومي مانواع مجوز فعاليت، تأييد صالحيت مديران، تصويب تغييرات در اساسنامه، تأييد برخي تصميمات

ي يا موردي، اطالعات و ااست. همچنين نهادهاي مالي موظفند به صورت دوره تعامالتاين ةو مديران از جمل

ها به منظور اطمينان از تطابق هايي را به سازمان بورس ارائه دهند. دريافت اين اطالعات و گزارشگزارش

براي اجراي نهادهاي مالي،عملكرد نهادهاي مالي با قوانين و مقررات و اطمينان از حفظ شرايط و كيفيات

٧١

ها طيف وسيعي دارند و از اطالعات و مشخصات و گزارش پذيرد. اين اطالعاتصورت ميهاي خود فعاليت

هاي مالي، دفاتر و مشخصات مديران و كاركنان و نمايندگان گرفته تا صورت تلفنثبتي، مشخصات و نشاني و

حسابرس و - ها، گزارش هيأت مديره به مجامع عمومي، گزارش بازرس، گردش ماندة حسابيترازهاي آزمايش

گردند. بنابراين الزم است از تكنولوژي اطالعاتي براي دريافت برسي را شامل ميهاي ويژة حساگزارش

ها، استفاده ها و همچنين ارائة اطالعات و گزارشهاي نهادهاي مالي براي صدور مجوزها و تأئيديهدرخواست

نمود.

ها بين ك و درخواستبراي تبادل اطالعات و مدار ،سامانة تبادل اطالعات نهادهاي مالي به همين منظور

سازمان بورس و نهادهاي مالي و اجراي فرآيندهاي درون سازماني در خصوص نهادهاي مالي، در حال طراحي و

سازي توسط پيمانكار منتخب است. فاز اول اين پروژه در خصوص اجراي برخي فرآيندهاي مرتبط با پياده

برداري از ساير فازهاي اين سامانه تا پايان سال بهره رود برداري رسيده و انتظار مينهادهاي مالي به بهره

، تكميل گردد. سازمان بورس به منظور اطمينان از پيشرفت پروژه طبق برنامة از پيش تعريف شده و 1393

آورد.شناسايي به موقع انحرافات و اصالح آنها و رفع موانع احتمالي، پيگيري و نظارت الزم را به عمل مي

در اثناي رسد، لذا الزم استبرداري ميسازي ستان، به تدريج صورت گرفته و به تدريج نيز به بهرهپياده

سازي، اطالعاتي كه هم اكنون در خصوص مديران، كاركنان، دفاتر و اطالعات ثبتي نهادهاي مالي در پياده

گردد.ستان تغذيه مياي استخراج شده و در پايگاه داده ،هاي نزد سازمان بورس موجود استپرونده

براي استفادة نهادهاي مالي از ستان، بايد كاربران و مديران مربوطه معرفي شوند و نام و رمز عبور مخصوص

هاي ضروري را در زمينة چگونگي سپس اين اشخاص بايد آموزش .هر يك صادر و در اختيار آنان قرار گيرد

استفاده از سامانه، سپري نمايند.

نمايند، لذا طبق برنامه، نهادهاي مالي، هاي نهادهاي مالي به تدريج توليد يا تغيير ميات و گزارشاطالع

ها را در پايگاه اطالعاتي ستان تغذيه نموده و اطالعات تغيير يافته را اصالح بايد خود اين اطالعات و گزارش

پذيرد. شكل تدريجي صورت مينمايند. الزام نهادهاي مالي به تكميل هر بخش از اطالعات خود به

نظارت بر بازار جديد سامانة طراحي -6- 7

اهداف كمي: -7-6-1

٧٢

.1393ماهة اول سال سهتكميل و طراحي سامانة جديد نظارت بر بازار در - الف

.1393ماهة دوم سال سه جايگزيني سامانة فعلي نظارت بر بازار با سامانة جديد در - ب

اجرايي:هاي برنامه -7-6-2

هاي سه ماهه.و تهية گزارشجديد نظارت بر بازار ةكنترل پيشرفت پروژة سامان - الف

سامانة جديد نظارت بر بازار. مشورتيتشكيل كميتة - ب

تشكيل كميتة راهبري سامانة جديد نظارت بر بازار. - ج

توضيحات: -7-6-3

ها، معامله بر اساس اطالعات حتمال دستكاري قيمتبا گسترش معامالت اوراق بهادار در بازار سرماية كشور، ا

گذاران به اين يابد و در نتيجه به منظور حفظ و حتي افزايش اعتماد سرمايهنهاني و ساير تخلفات افزايش مي

تر بر معامالت اوراق بهادار ضروري خواهد بود.بازار، نظارت دقيق

اين ةروند. وظيفارت بر معامالت بازار اوراق بهادار به كار ميهاي الكترونيكي به عنوان ابزارهايي براي نظسامانه

هشدارهايي در زمينه معامالت مشكوك به ةها، دريافت اطالعات معامالت و پردازش اين اطالعات و ارائسامانه

اين هشدارها را بررسي كرده و در صورتي كه به وقوع تخلف مشكوك شوند، ،تخلف به كاربران است. كاربران

معامالت هادهند. الگوهايي كه براساس آنضوع را جهت بررسي بيشتر به واحدهاي مربوطه ارجاع ميمو

گردند. مثالً افزايش حجم معاملة شوند، توسط كاربران براي سامانة نظارتي تعريف ميميشناسايي مشكوك

شك را بوجودورقة بهاداري خاص به شكل غيرمعمول توسط يك شخص قبل از انتشار خبري مهم، اين

آورد كه آن فرد احتماالً قبل از انتشار خبر، به آن دسترسي پيدا كرده و در نتيجه بر اساس اطالعات نهاني مي

ةگذاران در بازار سرمايجمعيت ميليوني سرمايهو معامله كرده است. با توجه به حجم و دفعات زياد معامالت

هاي الكترونيكي، تقريباً غيرممكن احتمالي بدون استفاده از سامانهبازار و كشف تخلفات اين كشور، نظارت بر

است.

اي را طراحي كرده و چند سالي است كه از آن سازمان بورس به منظور نظارت بر معامالت اوراق بهادار، سامانه

نيازهاي روز اي كه الزم است در اين سامانه براي تطبيق باكند. با توجه به تغييرات گستردهبرداري ميبهره

برداري شود، سازمان بورس تصميم گرفته تا سامانة جديدي براي نظارت بر بازار طراحي و به بهره اعمال

سازي اين سامانه را بر عهده دارد. اين سامانه آوري بورس، مسئوليت طراحي و پيادهبرساند. شركت مديريت فن

مدخل در گروه، صنعت و نماد) و بر تمامي اشخاص ذي بايد بتواند امكان نظارت را در تمامي سطوح (بازار،

هاي ها و صندوقها، سبدگردانگذاران حقيقي و حقوقي، كارگزاران، بازارگردانسرمايهاعم از معامالت (

سفارش در ثانيه را داشته باشد و 5000معامله و 5000ظرفيت نظارت بر بازاري با و گذاري) فراهم كندسرمايه

نيازهاي نهادهاي مختلف شامل سازمان اين سامانه بايد ظرفيت آن را افزايش داد. ،سب با توسعة بازاربتوان متنا

٧٣

هاي نظارتي تأمين هاي كارگزاري را در انجام وظايف و مسئوليتبورس، شركت بورس يا فرابورس و شركت

امكان توليد هشدارهاي ،هاي مختلف براي سطوح مختلف كاربران را داشته باشدامكان تعريف دسترسي ،كند

هاي سريع نظارتي را داشته باشد.سازي خودكار و تهية گزارشنظارتي را به شكل بالدرنگ و امكان تصميم

به عهدة سازمان بورس است. با توليد سامانة جديد نظارت بر بازار، وظيفة عمدتاً اكنون وظيفة نظارت بر بازار هم

هاي كارگزاري توزيع هاي بورس و فرابورس و شركتسازمان بورس و شركتنظارت بر بازار اوراق بهادار، بين

آيد.تر بر معامالت، بوجود ميشود و در واقع يك نظام چند اليه براي نظارت دقيقمي

آوري آوري بورس گذاشته شده است. مديريت فنطراحي سامانة جديد نظارت بر بازار به عهده شركت فن

اين پروژه نظارت خواهد داشت و انحرافات احتمالي از برنامه را شناسايي و فت اطالعات سازمان بر پيشر

هاي سه ماهه از پيشرفت پروژه تهيه دهد. اين مديريت همچنين گزارشهايي براي رفع انحرافات ارائه ميحلراه

دهد.كرده و در اختيار كميتة راهبري مربوطه قرار مي

هاي بورس تهران و و مديران داخل سازمان و كارشناسان و مديران شركتكميتة مشورتي از كارشناسان

شود. وظيفة اين كميته، ارائة نظرات مشورتي هاي كارگزاري تشكيل ميفرابورس ايران و نمايندگاني از شركت

در مورد چگونگي طراحي سامانة جديد نظارت بر بازار و تعريف هشدارهاي اين سامانه است.

هاي سه ماهة گردد. وظيفة اين كميته دريافت گزارشاز مديران داخل سازمان تشكيل ميكميتة راهبري

آوري اطالعات سازمان و بررسي آن و اطمينان از پيشرفت پروژه سامانة جديد نظارت بر بازار از مديريت فن

رو آن با مانع روبه پيشرفت پروژه طبق برنامه است. در صورتي كه تأخير در اجراي پروژه وجود داشته يا اجراي

شود، كميتة راهبري موظف است تصميمات الزم را اخذ كند يا اخذ تصميمات ضروري را به مديران ارشد و

هيأت مديرة سازمان توصيه نمايد.

افزار ايستگاه معامالتي كارگزاران (نامك)توسعة نرم -7- 7

اهداف كمي: -7-7-1

سرور. 4سرور به 70كارگزاران از گيري از كاهش تعداد سرورهاي سفارش - الف

افزار.بدون تغيير سخت 2000به 1000امالتي از عهاي مافزايش ظرفيت تعداد ايستگاه - ب

.هاي معامالتي كارگزارانافزار معامالت از طريق ايستگاهبه نرم سفارش در ثانيه 8000امكان ارسال - ج

.1393) كارگزاران در سال Back officeپشتيبان ( هايبرقراري ارتباط دوطرفة سامانة نامك با سامانه - د

.1393هاي بازار مشتقه در سامانة نامك در سال پوشش نيازمندي - ه

.1393ها در سامانة نامك در سال پوشش كلية انواع سفارش - و

٧۴

.1393در سال Fixامكان پشتيباني سامانة نامك از پروتكل - ز

هاي اجرايي:برنامه -7-7-2

هاي سه ماههتهية گزارشو افزار معامالتي كارگزارانپيشرفت پروژه توسعة نرم كنترل - الف

افزار معامالتي كارگزاران.توسعة نرم پروژة تشكيل كميتة مشورتي - ب

افزار معامالتي كارگزاران.تشكيل كميتة راهبري پروژه توسعة نرم - ج

توضيحات: -7-7-3

خريداري شده بود، مبادرت كشور كه از خارج PAMريق سامانة جانبي كارگزاران از ط 1392تا قبل از دي ماه

نمودند. بدليل عدم پشتيباني خريد و فروش اوراق بهادار و انتقال آن به سامانة معامالت مي هايبه ورود سفارش

، امكان )هاي بين الملليبواسطه تحريم(افزار خارجي توليد كنندة سامانة ايستگاه معامالت از اين نرم شركت

توسعه و نيز رفع ايرادات جاري اين نرم افزار وجود نداشت و اين سامانه همواره بعنوان مانعي براي توسعه

افزارهاي پشتيبان با نرم PAMخصوص امكان برقراري ارتباط بين سامانة بازار مطرح بوده است. به

)Back officeعات الزم و همچنين امكان تعريف محدوديت براي هاي كارگزاري براي تبادل اطال) شركت

افزار وجود نداشت.شد، در اين نرمهاي كارگزاري كه دو نياز حياتي كارگزاران قلمداد ميگران شركتمعامله

ها را هاي كارگزاري موردنياز و سرعت الزم براي انتقال سفارشهاي اين سامانه نيز، تعداد ايستگاهظرفيت

داد.پوشش نمي

معامالتي داخلي، از اوايل سال ةسامان ةشركت مديريت فناوري بورس تهران با توجه به راهبرد توليد و توسع

با 1391ايستگاه معامالتي كارگزاران را در دستور كار خود قرار داد. اين سامانه از دي ماه ةتوليد سامان 1391

اده قرار گرفت و به تدريج امكان معامالت حراج هاي معامالت برق در بورس انرژي مورد استفپوشش نيازمندي

دريافت و انتقال 1392كاالي فيزيكي، معامالت توافقي و برق صنعتي به آن افزوده شد و از شهريور

دي ماه 8به اين سامانه منتقل گرديد. از PAMمعامالت اوراق بهادار به تدريج از سامانة خارجي هاي سفارش

متوقف گرديده است و تمامي معامالت كارگزاران از طريق PAM ت سامانة خارجيبصورت رسمي عمليا1392

وب بوده و از ةشود. اين سامانه با معماري بر پايمعامالتي كارگزاران) انجام مي ايستگاه سامانة نامك (نرم افزار

مله گران را فراهم طريق سرورهاي متمركز، ضمن توسعة كارآئي سيستم، امكان نظارت مديران كارگزاري به معا

شد.استفاده مي PAMسرور براي پشتيباني از سامانة 70ساخته است. قبل از بكارگيري نامك، تعداد

كارگيري كامل نامك به جاي با به سرور كاهش خواهد يافت. 4با بكارگيري نامك، تعداد سرورهاي مورد نياز به

PAMايستگاه افزايش خواهد يافت، 2000ايستگاه به 1000از هاي معامالتي ، ظرفيت ايجاد ايستگاه

گسترش معامالت بر خط، افزارهاي موجود داده شود. با توجه به روند روبهآنكه الزم باشد تغييري در سختبدون

بود. آينده، جوابگوي نيازهاي بازار سرمايه خواهد در بينيقابل پيش اين تعداد از ايستگاه معامالتي تا ساليانِ

٧۵

افزار دريافت سفارش برخط گذاران از طريق اينترنت با نرمگفتني است كه در روش معامالت برخط، سرمايه

هاي خريد و فروش خود را به سامانة معامالت ارسالكارگزاري موردنظر خود ارتباط برقرار كرده و سفارش

گذاراني كه از روش برخط استفاده سرمايه هاي كارگزاري براي تغذية سفارش آن دسته ازكنند. لذا شركتمي

هاي كنند، نياز به ايستگاه معامالتي نخواهند داشت. بنابراين با گسترش معامالت برخط، تعداد ايستگاهمي

معامالتي كارگزاري، متناسب با رشد معامالت رشد نخواهند كرد.

در ثانيه را به سامانة معامالت سفارش 1500، ارسال سفارش خريد يا فروش اوراق بهادار PAMافزار نرم

سفارش 8000 به، ظرفيت ارسال سفارش PAMنمود. با تكميل نامك و جايگزيني آن به جاي مي پشتيباني

ارتقاء خواهد يافت.براي كل كارگزاران در ثانيه

ارگزاري ) كBack officeهاي پشتيبان (، عدم ارتباط آن با سامانهPAMيكي از اشكاالت سامانة

الزم از مشتري (نظير سامانة حسابداري)، است. وجود اين ارتباط ضروري است چراكه براي دريافت سفارش

هاي پشتيبان ذخيره است، كنترل گردد. مثالً قبالً بايد گذار كه اطالعات آن در سامانهاست، وضعيت سرمايه

نة اطالعات مشتريان درج شده و كنترل شده باشد و گذار احراز هويت شده و اطالعات آن در ساماسرمايه

المعامله نباشد. يا مثالً در هنگام دريافت سفارش خريد، مشتري بايد در دفاتر حسابداري بستانكار مشتري ممنوع

افزار حسابداري شركت باشد يا مديريت براي وي سقف اعتباري تعريف كرده باشد كه اين اطالعات در نرم

رفع نقيصهافزارهاي پشتيبان كارگزاري برقرار و اين هستند. در فازهاي بعدي ارتباط نامك با نرمكارگزاري، درج

خواهد شد.

و اطالعات معامالت منتقل كند افزارهاي ابزارهاي مشتقه را نيز دريافت و به نرمنامك بايد بتواند انواع سفارش

ها همچنين نامك بايد بتواند انواع سفارش يش دهد.موردنياز كارگزاران را در معامالت ابزارهاي مشتقه نما

، سفارش همه يا هيچ و سفارش محدود محدود، سفارش با اعتبار زمانيبا قيمت (اعم از سفارش بازار، سفارش

ها تكميل خواهد شد.نامك براي پشتيباني از اين نيازمندي 1393توقف ضرر) را نيز پوشش دهد. در سال

آوري اطالعات سازمان وظيفة نظارت مديريت فن است. بورسآوري ة شركت مديريت فنتوسعة نامك به عهد

هاي پيشرفت پروژه و تحليل انحرافات احتمالي و بر روند پيشرفت پروژه را بر عهده خواهد داشت و گزارش

ة راهبري كميتاقداماتي كه براي اصالح انحرافات انجام شده است را هر سه ماه يكبار تهيه كرده و براي

كند.ارسال مي مربوطه

افزار، كميتة مشورتي آن متشكل از مديران به منظور اطمينان از پشتيباني نيازهاي كارگزاران در توسعة اين نرم

بندي وظيفة كميتة مشورتي، جمعاي از صنعت كارگزاري تشكيل خواهد شد. درون سازمان و افراد حرفه

پاسخ دهد و اظهارنظر راجع به اين موضوع كه آيا نحوة طراحي نامك، نيازهايي است كه نامك بايد به آنها

دهد.هاي مختلف كاربران را پوشش مينيازهاي گروه

٧۶

شود. وظيفة اين كميته بررسي كميتة راهبري پروژة توسعة نامك از مديران داخل سازمان تشكيل مي

ه طبق برنامه است. در صورتي كه تأخير در هاي سه ماهة پيشرفت پروژه و اطمينان از پيشرفت پروژگزارش

رو شود، كميتة راهبري موظف است تصميمات الزم را اخذ اجراي پروژه وجود داشته يا اجراي آن با مانع روبه

كند يا اخذ تصميمات ضروري را به مديران ارشد و هيأت مديرة سازمان توصيه نمايد.

كارگزاران ( سكنا):بر مشتريان اعتباري نظارت كنترل و توسعه و تكميل سامانة -8- 7

اهداف كمي: -7-8-1

.1393كارگزاران تا پايان سال بر مشتريان اعتباري نظارت كنترل سامانة اصالح

هاي اجرايي:برنامه -7-8-2

هاي سكنا و نيازهايي كه بايد از طريق آن برآورده شوند. شناسايي كاستي - الف

ها و پوشش نيازها.سكنا براي رفع كاستيكنترل پروژة اصالح - ب

افزارهاي كارگزاري به منظور تبادل اطالعات با سكنا.هاي توليدكنندة نرمهماهنگي الزم با شركت - ج

اندازي آزمايشي نسخة جديد سكنا و آموزش كارگزاران.راه -د

برداري از آن.اجراي كامل نسخة جديد سكنا و بهره - هـ

توضيحات: -7-8-3

- حسابماندبرداري رسيد. به بهره 1391در سال (سكنا) كارگزارانبر مشتريان اعتباري نظارت كنترل و سامانة

افزارهاي حسابداري آنها به صورت دفاتر كارگزاران در پايان هر روز از نرم مشتريان بدهكار در يليصهاي تف

افزارهاي معامالتي در پايان هر ق بهادار نيز از نرمهاي پاياني اوراشود. قيمتبه سامانة سكنا منتقل ميمكانيزه

اطالعات سپردة اوراق بهادار مشتريان كارگزاري نيز به صورت روزانه و مكانيزه از يابند.روز به سكنا انتقال مي

، كفايت ارزش اوراق بهادار هر مشتري را سكنا افزارنرم شود. سپس گذاري دريافت ميافزار شركت سپردهنرم

دهد.هشدار الزم را مي ،كند و در صورت عدم كفايتهايش كنترل ميراي پوشش بدهيب

براي كنترل ريسك عدم تصفية بدهي مشتريان و در نهايت كنترل ريسك ورشكستگي سكنا افزارنرم

كرده و كارگزاري طراحي شده است. برخي كارگزارن مبالغ به نسبت بزرگي را به عنوان تسهيالت بانكي دريافت

٧٧

كند كه اوراق بهادار اند. سامانة مذكور كنترل ميآن را به مشتريان خود براي خريد اوراق بهادار اختصاص داده

بتواند بدهي نزد كارگزار، پوشش دهندة بدهي مشتريان اعتباري آن باشد تا در صورت نكول مشتري، كارگزار

افزار مذكور الزم است، ا توجه به اهميت نرممشتري را از محل فروش اوراق بهادار وي، تصفيه كند. ب

ها و پوشش افزار براي رفع كاستيهاي سامانه و نيازهاي جديد شناسايي شوند و اصالحات الزم در نرمكاستي

.افزار انجام شودنيازها صورت پذيرد. سپس ساير اقدامات الزم براي اجرايي كردن نسخة جديد نرم

امضاء ديجيتال در بازار سرمايهتوسعة استفاده از -9- 7

اهداف كمي: -7-9-1

اجرايي مركز هايها و دستورالعملافزار، نيروي انساني، اسناد فني و حقوقي و رويه، نرمفزاراتكميل سخت - الف

.1393مياني صدور گواهي الكترونيكي بازار سرمايه در سه ماهة اول سال

. 1393در اول سال ) در ستانPKeعمومي (ساخت كليد سازي زيرمميزي و پياده - ب

.1393در اول سال ستانگواهي امضاي الكترونيكي براي كاربران سامانة 1000صدور - ج

در شش ماهه اول افزارهاي معامالت برخط ) در نرمPKeسازي زيرساخت كليد عمومي (پياده و مميزي - د

. 1393سال

و رشد 1393افزارهاي معامالت بر خط در سال اي كاربران نرمگواهي امضاي الكترونيكي بر 10.000صدور - ه

.1396% تا پايان سال 100ساالنة آن به ميزان

در انتقال گواهي امضاي الكترونيكي كاربران سامانة كدال از مركز مياني عام به مركز مياني بازار سرمايه - و

. 1393شش ماهة اول سال

و گسترش آن ساالنه به 1393كز استان در سال پنج مرنام صدور گواهي الكترونيكي در ثبت دفتر 5افتتاح - ز

.1396درصد تا پايان سال 100ميزان

هاي اجرايي:برنامه -7-9-2

.هاي سه ماههو تهية گزارش كنترل پروژة افتتاح مركز مياني صدور گواهي الكترونيكي بازار سرمايه - الف

پروژة مركز مياني صدور گواهي الكترونيكي بازار سرمايه.تشكيل كميتة راهبري - ب

به منظور دريافت مجوز افتتاح مركز مياني صدور گواهي مركز ريشه گواهي امضاي الكترونيكيتعامل با - ج

الكترونيكي بازار سرمايه.

يان گواهي نام متقاضخدمات ثبت ةتعامل با دفاتر پيشخوان خدمات دولت و بخش عمومي به منظور ارائ -د

امضاي الكترونيكي.

٧٨

توضيحات: -7-9-3

به منظور افزايش قابليت اتكاي اسناد و اطالعات مبادله شده بين فعاالن بازار سرمايه، الزم است

) شده و از اين نظر مورد تأييد مقامات مربوطه PKeافزارهاي مربوطه مجهز به زير ساخت كليد عمومي (نرم

صورت، كلية اسناد و اطالعات مبادله شده با استفاده از امضاي الكترونيكي، مورد حمايت در اين قرار گيرند.

باشند.قانون تجارت الكترونيكي بوده و غيرقابل انكار مي

باتوجه به اينكه ناشران اوراق بهادار و نهادهاي مالي، اطالعات و مدارك زيادي را به سازمان بورس ارسال كرده

افزارهاي مربوطه كه اين كنند، لذا ضرورت دارد كه نرمهاي رسمي سازمان بورس منتشر ميسايت يا از طريق

هاي الزم براي زيرساخت شوند، مجهز بهاطالعات و مدارك از طريق آنها به سازمان بورس، ارسال يا منتشر مي

اطالعات ناشران اوراق بهادار از افزارها شامل سامانة كدال (كهاستفاده از امضاي الكترونيكي شوند. اين نرم

افزار ستان (كه اطالعات و مدارك نهادهاي مالي از طريق آن دريافت شود) و نرمطريق آن دريافت و منتشر مي

هاي كارگزاري، گردد. همچنين الزم است، مشتريان شركتهاي الكترونيكي ميشود) و ساير سامانهمي

ق امضاي الكترونيكي تأييد نمايند تا محتواي آنها در مراجع قضايي قابل هاي الكترونيكي خود را از طريسفارش

اثبات باشد.

تاكنون سامانة كدال مجهز به زير ساخت كليد عمومي شده و ناشران اوراق بهادار و حسابرسان از طريق امضاي

انة كدال توسط مركز كنند. گواهي امضاي الكترونيكي كاربران سامالكترونيكي، اطالعات ارسالي را امضاء مي

لق به وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شده است. با توجه به تعداد زياد اشخاصي كه در عمياني عمومي مت

گذاران، ناشران اوراق بهادار(اعم از سرمايه بازار سرمايه نيازمند دريافت گواهي امضاي الكترونيكي هستند

ير مديران ناشران اوراق بهادار و نهادهاي مالي كه صدور گواهيو نهادهاي مالي) و تغييرات آنها (تغي

كند)، سازمان بورس برآن شد تا يك مركز ميانيامضاي الكترونيكي جديد براي مديران جديد را الزامي مي

صدور گواهي امضاي الكترونيك مخصوص بازار سرمايه تأسيس نمايد. اين مأموريت به عهدة شركت

نهاده شده است.بورس آوري مديريت فن

اندازي شود. افزار الزم تهيه و در محل مخصوصي نصب و راهافزار و نرمبراي تأسيس اين نهاد الزم است سخت

هاي الزم براي احراز هويت اشخاص و صدور گواهي امضاي ها و دستورالعملمستندات فني و حقوقي و روال

ةد. نيروي انساني براي احراز هويت اشخاص، ثبت اطالعات هويتي، صدور و ارائندوين گردت تهيه و الكترونيك

هاي مركز مياني، استخدام و افزارها و زيرساختافزارها، سختگواهي امضاي الكترونيكي و پشتيباني از نرم

آموزش الزم را سپري نمايند.

زار سرمايه وظيفة دريافت و انتقال اطالعات و مدارك را افزارهايي كه در باعالوه براين مقدمات، الزم است نرم

گذاران، اركان بازار سرمايه، نهادهاي مالي و ساير فعاالن به عهده دارند، به زيرساخت كليد عمومي بين سرمايه

امالت افزارهاي معافزار ستان و نرمد. نرمنهاي الزم در اين زمينه از مراجع مربوطه اخذ گردمجهز شده و تأييديه

٧٩

هاي امضاي الكترونيكي كه براي در اولويت قرار خواهند داشت. همچنين الزم است گواهي زمينهبرخط در اين

به مركز مياني صادر شده است كاربران سامانة كدال، توسط مركز مياني عام وزارت صنعت، معدن و تجارت

ي آنها نيز از طريق همين مركز، انجام شود.صدور گواهي الكترونيكي بازار سرمايه منتقل شوند تا تغييرات بعد

انجام اقدامات الزم به شرح فوق براي افتتاح مركز مياني صدور گواهي الكترونيكي بازار سرمايه به عهدة شركت

آوري بورس است و سازمان بورس كنترل پيشرفت پروژه را براي اطمينان از تطبيق آن با برنامة مديريت فن

هاي سه ماهة پيشرفت اين پروژه را تهيه و ارد. مديريت مربوطه در سازمان بورس، گزارشبندي به عهده دزمان

نمايد.گيري ميهاي اصالحي را پيشنهاد و پيحلدر صورت وجود انحرافات احتمالي، راه

هاي سه ماهة گردد. وظيفة اين كميته دريافت گزارشكميتة راهبري از مديران داخل سازمان تشكيل مي

آوري اطالعات سازمان و بررسي آن و اطمينان از پيشرفت پروژه طبق برنامه ت پروژه از مديريت فنپيشرف

رو شود، كميتة راهبري موظف است. در صورتي كه تأخير در اجراي پروژه وجود داشته يا اجراي آن با مانع روبه

و هيأت مديرة سازمان توصيه است تصميمات الزم را اخذ كند يا اخذ تصميمات ضروري را به مديران ارشد

نمايد.

مركز ريشة گواهي امضاي افتتاح مركز مياني صدور گواهي الكترونيكي، منوط به صدور مجوز الزم از طرف

، كنند كه تجهيزات، امكانات، در صورتي مجوز مذكور را صادر ميمركزاست. كارشناسان اين الكترونيكي

ها مطابق استانداردهاي از پيش تعريف شده، فراهم شده باشند. العملها و دستورنيروي انساني، اسناد، رويه

مركز ريشة گواهي امضاي الكترونيكيسازمان بورس به منظور تسريع در احراز موارد فوق، مذاكرات الزم را با

صورت خواهد داد.

دفاتر خاصي براي صدور گواهي امضاي الكترونيك، الزم است متقاضيانِ به منظور شناسايي و احراز هويت

مراجعة اين متقاضيان درنظر گرفته شود. در وهلة اول، در صورتي كه مقررات مربوطه اجازه دهد، استفاده از

صورت، دفاتر پيشخوان خدمات دولت و بخش عمومي براي اين منظور، در اولويت خواهند بود. در غير اين

د.گيردر دستور كار قرار مي هاي ديگربه روشتأسيس اين

اختالفات ، تخلفاتگيري شكاياتسازي سامانه دريافت و پيطراحي و پياده - 10- 7

اهداف كمي: -7-10-1

مكانيزه نمودن تمامي فرآيندهاي ثبت، رسيدگي و اعالم نتيجة شـكايات، تخلفـات و اختالفـات در سـال -الف

1393.

تـا 1393% از سـال 20ساالنه بـه ميـزان كاهش متوسط زمان رسيدگي به شكايات، تخلفات و اختالفات، -ب

.1396سال

٨٠

گيري شكايات، تخلفات و اختالفات در موردنياز از سامانة ثبت و پي هايگزارشانواع دريافت امكانتكميل -ج

. 1394سال

.1393ها در سال گيري شكايات، تخلفات و اختالفات با ديگر سامانهبرقراري ارتباط بين سامانة ثبت و پي - د

هاي اجرايي:برنامه -7-10-2

عقد قرارداد بـا گيري شكايات، تخلفات و اختالفات و انتخاب پيمانكار و ثبت و پي مشخصات سامانة ةتهي -الف

وي.

هاي سه ماهه.گيري شكايات، تخلفات و اختالفات و تهية گزارشنظارت بر پروژة سامانة ثبت و پي -ب

گيري شكايات، تخلفات و اختالفات.پيتشكيل كميتة مشورتي سامانة ثبت و -ج

گيري شكايات، تخلفات و اختالفات.تشكيل كميتة راهبري سامانة ثبت و پي -د

گيـري شـكايات، مربوط به شكايات، تخلفات و اختالفات در سامانة ثبت و پـي موجودوارد كردن اطالعات -ه

تخلفات و اختالفات.

.كاربرانآموزش گيري شكايات، تخلفات و اختالفات و سامانة ثبت و پياندازي آزمايشي راه -و

گيري شكايات، تخلفات و اختالفات و اعالم عمومي آن.اندازي كامل سامانة ثبت و پيراه -ز

توضيحات: -7-10-3

ةنحـو و تنـوع گسـترش كنـار در بـازار، ايـن در جديـد اركـان و نهادهـا ايجـاد و كشور سرمايه بازار ةتوسع با

در مـؤثر كنتـرل . ه اسـت نهـاد افـزايش بـه رو نيـز تخلفـات ايـن تعـداد مختلـف، و اختالفـات تخلفات ايجاد

هـا بـه لحـاظ بنـدي پرونـده اولويـت احتمـالي، اشـتباهات در كـاهش لـزوم و پرونده هر به رسيدگي و بررسي

ــده ــه پرون ــان رســيدگي ب ــاهش مــدت زم ــت و ك ــا، اســتفاده از ســامانهاهمي ــامپيوتري هــايه ــه را ك توجي

احتمـال مـؤثر كـاهش بـه منجـر ،سـازمان بـورس كارشناسـان تخصـص كنـار در سامانه اين حضور. كند مي

.گردد مي پرونده هر به رسيدگي سرعت افزايش و اشتباه

مختلــف، فــروض ايجــاد بــا خواهــد بــود تــاقادر گيــري شــكايات، تخلفــات و اختالفــاتســامانة ثبــت و پــي

ناشـران اوراق بهـادار، نهادهـاي مـالي و سـاير فعـاالن بـازار سـرمايه را مـديران تخلفـاتي ةسابق هايگزارش

گيـري راجـع بـه تأييـد صـالحيت مـديران نيـز در اختيار مقام ناظر قـرار دهـد. ايـن اطالعـات بـراي تصـميم

قابل استفاده خواهد بود.

ور كــار هـاي فـوق طراحـي و پيـاده سـازي سـامانة ثبـت و پيگيـري تخلفـات در دسـت بـا توجـه بـه ضـرورت

سازمان بورس قرار گرفته است تـا تمـامي فرآينـدهاي مربـوط بـه ثبـت و رسـيدگي بـه شـكايات، تخلفـات و

ــاده ــي و پي ــذيرد. طراح ــام پ ــه انج ــورت يكپارچ ــه ص ــامانه ب ــن س ــات در اي ــامانه، اختالف ــن س ــازي اي س

ش دهــد در قالــب ســپاري خواهــد شــد. لــذا ابتــدا بايــد مشخصــات ســامانه و نيازهــايي كــه بايــد پوشــبــرون

تنظــيم شــده و مراحــل الزم بــراي انتخــاب پيمانكــار مناســب و ،)RFPپيشــنهاد همكــاري ( ةفراخــوان ارائــ

٨١

مـديريت فنــاوري اطالعـات ســازمان ،عقـد قــرارداد بـا وي انجــام شـود. پــس از انعقـاد قــرارداد بـا پيمانكــار

تمــالي از برنامــه را شناســايي و انحرافــات اح تــا بــورس وظيفــة نظــارت بــر اجــراي پــروژه را بــر عهــده دارد

هـاي سـه ماهـه از پيشـرفت دهـد. ايـن مـديريت همچنـين گـزارش هايي بـراي رفـع انحرافـات ارائـه حلراه

دهد.پروژه تهيه كرده و در اختيار مديران ارشد سازمان قرار مي

هاي بورس تهران و كميتة مشورتي از كارشناسان و مديران داخل سازمان و كارشناسان و مديران شركت

شود. وظيفة اين كميته ارائة نظرات مشورتي در مورد نيازها ها تشكيل ميفرابورس ايران و نمايندگاني از كانون

و چگونگي طراحي سامانه براي رفع اين نيازها است.

اهة هاي سه مگردد. وظيفة اين كميته دريافت گزارشكميتة راهبري از مديران داخل سازمان تشكيل مي

آوري اطالعات سازمان و گيري شكايات، تخلفات و اختالفات از مديريت فنپيشرفت پروژه سامانة ثبت، پي

بررسي آن و اطمينان از پيشرفت پروژه طبق برنامه است. در صورتي كه تأخير در اجراي پروژه وجود داشته يا

الزم را اخذ كند يا اخذ تصميمات ضروري رو شود، كميتة راهبري موظف است تصميمات اجراي آن با مانع روبه

را به مديران ارشد و هيأت مديرة سازمان توصيه نمايد.

يكپارچة بازار سرمايه ةداد انبارطراحي و ايجاد - 11- 7

: اهداف كمي -7-11-1

.1393دادة يكپارچة بازار سرمايه در سه ماهة اول سال طراحي انبار - الف

و 1393ها و معامالت در انبار دادة يكپارچة بازار سرمايه در سال اطالعات سفارشدرصد از 80تجميع - ب

.1395تكميل آن تا سال

.1393ها و معامالت اوراق بهادار و كاال در سال توليد و ارائة فايل استاندارد اطالعات عمومي سفارش- ج

به صورت وزارت امور اقتصادي و دارايي ارسال اطالعات مورد نياز سيستم يكپارچه اطالعات اقتصادي -د .منظم

هاي اجرايي:برنامه -7-11-2

تشكيل كميتة راهبري پروژة انبار دادة يكپارچة بازار سرمايه. - الف

پروژة انبار دادة يكپارچة بازار سرمايه. مشورتيتشكيل كميتة - ب

هاي سه ماههو تهية گزارش پروژة انبار دادة يكپارچة بازار سرمايه نظارت بر - ج

توضيحات: -7-11-3

٨٢

ها و بازارهاي خارج از بورس تحت نظارت هاي خريد و فروش اوراق بهادار و كاال در بورسسفارشاطالعات

سازي هاي معامالتي و پس از معامالت به صورت پراكنده، ذخيرهسازمان بورس، بسيار حجيم است و در سامانه

بار دادة واحد از كلية اين اطالعات، پردازش پرسرعت اين اطالعات را براي امور اند. تشكيل يك انشده

كند. به همين منظور طراحي و ايجاد انبار دادة يكپارچة ريزي آسان ميرساني، نظارتي و برنامهباني، اطالعديده

آوري بورس قرار مديريت فن بازار سرمايه در دستور كار سازمان بورس قرار دارد كه اين مهم به عهدة شركت

داده شده است.

ها و معامالت اوراق بهادار پس از طراحي انبار دادة يكپارچة بازار سرمايه، اطالعات كاملي از سفارش

شامل تاريخ، زمان، مبلغ و تعداد اوراق بهادار يا كاالي مربوط به هر سفارش يا معامله و نوع سفارش و ذينفع

ها و تحليل اين سازي شده و ابزارهاي پرقدرتي براي تهية گزارشه در اين انبار داده ذخيرهسفارش و معامل

اطالعات طراحي و در اختيار كاربران قرار خواهد گرفت.

ها و معامالت يكي از مشكالت بازار سرماية ايران، در اختيار نبودن يك فايل استاندارد از اطالعات سفارش

كه فايل مذكور همواره با ساختار واحدي تشكيل و مرتباً پذيرفته شده است. در صورتي اوراق بهادار و كاالهاي

توانند ابزارهاي ها ميهاي پردازش اطالعات مالي قرار گيرد، اين شركتسازي شده و در اختيار شركتبه هنگام

هند. همچنين امكان گذاران قرار دگري اين اطالعات را طراحي و در اختيار عموم سرمايهتحليل و گزارش

افزارهاي معامالتي الگوريتمي فراهم خواهد شد. عالوه براين به سادگي و با هزينة مختصر، اطالعات طراحي نرم

مطمئني در اختيار محققان خواهد بود كه كيفيت و حجم تحقيقات مرتبط با بازار سرمايه را به ميزان قابل

توجهي ارتقاء خواهد داد.

آوري بورس گذاشته شده است. مديريت به عهده شركت فن انبار دادة يكپارچة بازار سرمايهو ايجاد طراحي

اين پروژه نظارت خواهد داشت و انحرافات احتمالي از برنامه را شناسايي آوري اطالعات سازمان بر پيشرفت فن

سه ماهه از پيشرفت پروژه هاي دهد. اين مديريت همچنين گزارشهايي براي رفع انحرافات ارائه ميحلو راه

دهد.تهيه كرده و در اختيار كميتة راهبري مربوطه قرار مي

هاي بورس تهران و كميتة مشورتي از كارشناسان و مديران داخل سازمان و كارشناسان و مديران شركت

ي هاهاي پردازش اطالعات مالي و شركتهاي كارگزاري، شركتفرابورس ايران و نمايندگاني از شركت

شود. وظيفة اين كميته، ارائة نظرات مشورتي در مورد نيازها و چگونگي انبار دادة براي افزاري تشكيل مينرم

رفع اين نيازها است.

هاي سه ماهة گردد. وظيفة اين كميته دريافت گزارشكميتة راهبري از مديران داخل سازمان تشكيل مي

سازمان و بررسي آن و اطمينان از پيشرفت پروژه طبق برنامه آوري اطالعاتپيشرفت پروژه از مديريت فن

رو شود، كميتة راهبري موظف است. در صورتي كه تأخير در اجراي پروژه وجود داشته يا اجراي آن با مانع روبه

٨٣

است تصميمات الزم را اخذ كند يا اخذ تصميمات ضروري را به مديران ارشد و هيأت مديرة سازمان توصيه

نمايد.

هاي بازار سرمايههاي ناهنجاريسازي سامانة دريافت گزارشپيادهطراحي و - 12- 7

اهداف كمي: -7-12-1

.1393هاي بازار سرمايه در سال هاي ناهنجاريسازي سامانة دريافت گزارشطراحي و پياده

هاي اجرايي:برنامه -7-12-2

هاي سه ماهه.هاي بازار سرمايه و تهية گزارشهاي ناهنجارينظارت بر پروژة سامانة دريافت گزارش

توضيحات: -8-12-3

باشند، به سازمان بورس هاي مردمي درخصوص اقداماتي كه مشكوك به تخلف از مقررات ميدريافت گزارش

هايي براي در زمينة نظارت بر بازار سرمايه و فعاالن آن، كمك شاياني خواهد نمود. در برخي كشورها، سامانه

هاي مردمي از تخلفات بازار سرمايه و اقدامات مشكوك طراحي شده و از طريق اينترنت در اختيار ارائة گزارش

دهنده كه گزارش آنها در كشف تخلفات مؤثر اند. در برخي كشورها نيز براي اشخاص گزارشعموم قرار داده

شود.افتند، پاداش درنظر گرفته مي

ها و اطمينان از انجام اقدامات الزم توسط مردمي و تسهيل ارائة اين گزارش هايبه منظور ساماندهي گزارش

سازي اي الكترونيكي طراحي و پيادهها، درنظر است تا سامانههاي مختلف سازمان درخصوص اين گزارشبخش

سازي اين سامانه، هر شخص به محض آگاهي از اقدام يا عملي كه خالف قوانين وگردد. در صورت پياده

اندازي تواند از طريق اينترنت موضوع را ثبت و به اطالع سازمان بورس برساند. نتايج راهمقررات است، مي

گيري خواهد شد.سال، تحليل شده و راجع به ادامه يا توقف آن تصميمآزمايشي اين سامانه در مدت يك

هاي معامالتيسازي سامانة متمركز تبادل پيامپيادهطراحي و - 13- 7

اهداف كمي: -7-13-1

پيام در ثانيه با پروتكل 20.000هاي معامالتي با امكان مبادلة پيامسازي سامانة جديد تبادل طراحي و پياده

FIX 1393مشترك در سال 10.000و امكان پوشش تعداد

هاي اجرايي:برنامه -7-13-2

٨۴

هاي پيشرفت سه ماهه.گزارش هاي معامالتي و تهيةكنترل پروژة سامانة جديد تبادل پيام - الف

هاي معامالتي.تشكيل كميتة راهبري پروژة سامانة جديد تبادل پيام - ب

توضيحات: -7-13-3

هاي جانبي با سامانه ،سامانة معامالت اوراق بهادار كه در بورس تهران و فرابورس ايران در حال استفاده است

شود)، تبادل ناميده مي HUBهاي معامالتي)، از طريق سامانة مخصوصي (كه خود (نظير سامانة ايستگاه

هاي كند. اطالعات به شكل پيام از يك سامانه توليد و از طريق سامانة تبادل پيام به سامانهاطالعات مي

گردد. نتيجة آن از طريق همان سامانة تبادل پيام به ارسال كنندة پيام، برمي اًموردنظر ديگر ارسال و بعض

ساير ةشده و تأثير آنها بر شاخص و نتيجهاي دريافتي و معامالت انجامهمچنين اطالعات مربوط به سفارش

پذيرد، به شكل پيام هاي جانبي آن صورت ميها در سامانة معامالت و سامانههايي كه بر روي اين دادهپردازش

گذاري، هاي سرمايهافزارهاي صندوقترنتي، نرمهاي ايندرآمده و از طريق سامانة تبادل پيام براي سايت

افزارها و مبادي ذيربط ارسال هاي كارگزاران و ساير نرمافزارهاي مديريت سفارشافزارهاي سبدگرداني، نرمنرم

گويند.ها ميگردد كه به آن انتشار پياممي

كند و ظرفيت آن، تبادل استفاده مي MMTPها از پروتكل ها در توليد و تبادل پيامسامانة موجود تبادل پيام

براي تبادل اطالعات FIX، پروتكل MMTPحداكثر ... پيام در ثانيه است. با توجه به اينكه پس از پروتكل

مالي طراحي و پيشنهاد شده است كه در حال گسترش در بازارهاي مالي است، سازمان بورس اين پروتكل را

اطالعات انتخاب هاي مختلف فعال در بازار سرمايه به عنوان استاندارد تبادل هبراي تبادل اطالعات بين سامان

هاي جانبي آنها براي تبادل هاي معامالت، پس از معامالت و سامانهكرده است. به اين ترتيب بايد كلية سامانه

هايي ها به سامانهها براي ارسال دادهاستفاده كنند. همچنين اين سامانه FIXاطالعات بين خود از پروتكل

اند نيز، از همين پروتكل استفاده سازي شدهافزاري فعال در بازار سرمايه طراحي و پيادههاي نرمكه توسط شركت

هاي خواهند كرد. براي رسيدن به اين هدف و همچنين افزايش ظرفيت تبادل پيام بين سامانه معامالت و سامانه

هاي معامالتي طراحي و اجرا شده و جايگزين سامانة ديگري براي تبادل پيامجانبي و خارجي، الزم است سامانة

ها و افزايش سرعت آن، در شود كه انجام تغييرات الزم براي تبادل پيامقبلي گردد. اين اقدام همچنين باعث مي

زم در سامانة تبادل اختيار متخصصين داخلي قرار گيرد تا متناسب با نيازهاي روزافزون بازار سرمايه، اصالحات ال

هاي معامالتي نيز صورت پذيرد.پيام

هاي معامالتي توسط شركت مديريت فناوري بورس طراحي شد و در ابتداي سامانة جديد تبادل متمركز پيام

ها و معامالت هاي مرتبط با سفارشكار نمود. اين سامانه در حال حاضر صرفاً پيامشروع به 1392تابستان سال

كند. الزم است اين سامانه گسترش يافته ها مبادله ميافزارهاي اين صندوقگذاري را با نرمسرمايه هايصندوق

ها، به منظور تبادل پيام FIXهاي معامالتي را به عهده بگيرد و براي تطبيق با پروتكل و انتقال تمام پيام

اصالح شود.

٨۵

بورس است. آوريفنالتي به عهدة شركت مديريتهاي معامسازي سامانة تبادل متمركز پيامطراحي و پياده

بورس بر روند پيشرفت اين پروژه نظارت دارد و انحرافات را به موقع شناسايي و سازماناطالعاتآوريفنمديريت

كند. اين مديريت همچنين هر سه تصميماتي براي اصالح انحرافات از برنامه و رفع موانع اجراي پروژه اتخاذ مي

گزارشي از پيشرفت پروژه، تحليل علل انحرافات احتمالي از برنامة اجراي پروژه و اقدامات انجام شده ماه يكبار

به منظور اصالح انحرافات و رفع موانع و پيشنهادهايي براي بهبود اجراي پروژه، تهيه كرده و به كميتة راهبري

كند.ارائه مي

هاي بورس تهران و و كارشناسان و مديران شركت كميتة مشورتي از كارشناسان و مديران داخل سازمان

شود. هاي پردازش اطالعات مالي تشكيل ميافزاري و شركتهاي نرمفرابورس ايران و نمايندگاني از شركت

هاي وظيفة اين كميته ارائة نظرات مشورتي در مورد نيازها و چگونگي طراحي سامانة متمركز تبادل پيام

يازها است.معامالتي براي رفع اين ن

هاي سه ماهة گردد. وظيفة اين كميته دريافت گزارشكميتة راهبري از مديران داخل سازمان تشكيل مي

آوري اطالعات سازمان و بررسي آن و هاي معامالتي از مديريت فنپيشرفت پروژة سامانة متمركز تبادل پيام

در اجراي پروژه وجود داشته يا اجراي آن با اطمينان از پيشرفت پروژه طبق برنامه است. در صورتي كه تأخير

رو شود، كميتة راهبري موظف است تصميمات الزم را اخذ كند يا اخذ تصميمات ضروري را به مديران مانع روبه

ارشدو هيأت مديرة سازمان توصيه نمايد.

اقدامات راهبردي مستقل - 8

مركز مسووليت متبوع درج لينك ساب پرتال سما وزارت خانه در سايت سازمان يا •ايجاد يك بخش مرتبط با مديريت راهبردي مركز مسووليت در وبسايت مركز مسووليت متبوع (شامل اهداف •

و اقدامات راهبردي مصوب مركز مسووليت) طراحي و اجراي نظام مديريت پاداش مرتبط با اهداف كمي راهبردي • امات راهبرديطراحي و اجراي بودجه ريزي مرتبط با اهداف كمي و اقد •اطالع رساني اولويت هاي راهبردي وزارت و اهداف كمي واحد متبوع در سالن اصلي سازمان و ورودي •

سازمان

٨۶