ndvr

t h e n e e d t o r e p h r a s e

15.05.15 Minsk ...

s o c i o - s pat i a l r e s e a r c h

d e s i g n c o n s u lta n c y

p r o c e s s g u i d a n c e

aMBitions

neW role Model

the reViVal

oF social

aMBitions

s p at i a l p r o j e c t s h aV e t h e a B i l i t y t o

i n c r e a s e t h e s o c i a l q u a l i t y o F u r B a n

a r e a s a n d n e i g h B o u r h o o d s

n d V r ( s h o r t F o r ‘ e n d e aV o u r ’, W h i c h

s ta n d s F o r e x p l o r i n g , d i s c o V e r i n g ,

u n d e r ta k i n g , …) i s a s o c i a l e n t e r p r i s e

t h at p u t s t o u s e s p at i a l a n d s o c i a l

e x p e r t i s e t o i n c r e a s e t h e p o s i t i V e s o c i a l

i M p a c t o F s p at i a l p r o j e c t s .

in search oF

a neW role

ndvr

revival of social ambitionss o c i a l s pat i a l d i V i d e

designers & planners

no Fit tools, Methods to inVolVe social proFessionals, cap-ture local knoWledge and dynaMics.

social proFessionals

socio-spatial knoWledge is iMplicit, experience is not trans-lated to spatial terMs.

DEBAT

BEMIDDELENKENNIS

ONTWERPDYNAMIEKEN

ONTWIKKELAAR / INVESTEERDER

STADSPLANNER

URBANIST

ARCHITECT

ndVr oFFice coMBines expertise in architecture, urBan/spatial plan-ning and social geography to adVise, guide and support archi-tects, planners, organizations, ngo’s, project deVelopers and go-VernMents in pursuing the Full social potential oF spatial projects and in creating an understanding oF coMplex spatial Matters.

ndvrfund

ndvroffice

expert ise

voeden

a n i n t e r M e d i at e ro l e

role oF socio spatial research and design in Bridging the gap BetWeen politics -eVerydat liFe and urBan transForMation

da M

DAM

Antwerpen

HERAANLEG IJZERLAAN

OOSTERWEELVERBINDING

SANERING LOBROEKDOK

PROJECT SLACHTHUISSITE - NOORD-SCHIPPERSDOK -LOBROEKDOK

?

beraadslaging/proces verbaalKopie

college van burgemeester en schepenen Zitting van 23 mei 2014Besluit GOEDGEKEURDA-punten samen leven

SamenstellingDe heer Bart De Wever, burgemeesterDe heer Koen Kennis, schepen; de heer Philip Heylen, schepen; de heer Ludo Van Campenhout, schepen; de heerClaude Marinower, schepen; de heer Marc Van Peel, schepen; de heer Rob Van de Velde, schepen; mevrouw NabillaAit Daoud, schepen; mevrouw Liesbeth Homans, schepenDe heer Roel Verhaert, stadssecretaris

Iedereen aanwezig

286 2014_CBS_05554 Stad in dialoog - ParticipatietrajectSlachthuissite-Noordschippersdok - Goedkeuring

Motivering

Gekoppelde besluiten2012_CBS_07431 - Groene Singel. Singel Noord. Slachthuissite - Stedelijke ambitienota -Goedkeuring

Aanleiding en contextOp 20 juli 2012 keurde het college de stedelijke ambitienota goed voor de Slachthuissite (

De komende jaren moet dit gebied herontwikkeld worden als een gemengdjaarnummer 7431).project met hoofdbestemming wonen, verweven met diensten, recreatie en bedrijvigheid. Voor hetprojectgebied Slachthuissite-Noordschippersdok zal een masterplan opgemaakt worden.

Rondom de Slachthuissite zijn veel (belanghebbenden) actief. Het is de bedoeling omstakeholdersde verschillende te betrekken in een participatietraject over de ontwikkeling van destakeholdersSlachthuissite. Op 25 november 2013 gaf de districtsraad Antwerpen het advies om een sterkparticipatietraject op te zetten voor de Slachthuissite (jaarnummer ).38

ArgumentatieDoelstelling De ontwikkeling van het projectgebied is een unieke kans voor de heropwaardering van deDamwijk. De stad wenst een participatietraject op te starten om zo een gedragen en kwalitatiefproject te krijgen met meerwaarde voor alle . De afspraken over samenwerking enstakeholdersparticipatie zullen worden vastgelegd in een participatiecharter dat ondertekend wordt door deverschillende stakeholders. Een kerngroep en een stuurgroep participatie zorgen voor de opvolgingvan het participatietraject.

StakeholdersHet projectgebied Slachthuissite kent een grote variatie aan stakeholders. Deze zijn onder teverdelen in drie categorieën: stad Antwerpen, eigenaars van het projectgebied en actoren in deDamwijk. Allen zijn zij betrokken op de Slachthuissite omwille van hun huidige of toekomstigeactiviteit. Hieronder is een oplijsting van de aanwezige .stakeholders

1 / 4Grote Markt 1 - 2000 Antwerpen

info@stad.antwerpen.be

d e c e u l e V e l

DIY AcademySteiger 8BKorte Papaverweg 31043 XA Amsterdam

space&matter

space&matter

g ro e n p l a at s

& l o u i z a l a a n

TEAM X2 27 februari 2015

toeristen zone

“locals” zone

terrassen

terrassen

Groenplaats als een collectie van kleinschalige, vluchtige

dynamieken

Groenplaats als transit zone, verdeler van stedelijke

stromen. De plek in Antwerpen om te kiezen ‘waar naartoe?’ .

Groenplaats als een observatieplek om de verschillende

voorbijgangers te observeren, rustig boterhammen te eten in de zon of bij te babbelen met

vrienden.

Sommige stadspleinen zijn onsterfelijk. Ze zullen altijd deel uitmaken van de publieke stadsdynamiek, ongeacht hun uitzicht of uitrusting. Als grotere identiteit spelen ze een verbindende rol als doorgangsruimte voor de dagelijkse maalstroom. Het anonieme decor waarin de spontane ontmoeting kan, maar niet hoeft plaats te vinden vormt hun grootste kwaliteit. Ze zijn de wachtruimte van de stad. Op de Groenplaats is dit kenmerkend voor de zuidelijke rand, waar de transit-functie door de aanwezigheid van openbaar vervoer, roltrappen en toegangen erg fysiek aanwezig is.

Andere, meer intieme pleinen, bieden geborgenheid. Het zijn de wat rustigere pleinen met bijzondere verblijfskwaliteit. Ze bieden ruimte voor de wat langere ontmoeting op een terrasje, een comfortabele bank of een plek tussen de bloemen. Ze zijn de huiskamers van de stad. Op de Groenplaats vinden we deze herbergzame kwaliteit vooral in het noordelijke deel.

Met hun ontwerp voor deze geplande vernieuwing, wil het ontwerpteam de Groenplaats terugbrengen naar haar essentie, als mogelijke, maar niet dwingende plek voor ontmoeting. Het onvoorwaardelijk karakter daarvan vormt het leitmotiv; anoniem of gekend, vanop afstand of nabij, kortstondig of wat langer, naar aanleiding van een gedeelde interesse (evenementen), verontwaardiging (betoging), een afspraak, of gewoon… het toeval zelf. Het plein moet zich daarvoor kunnen positioneren als een doorgangsruimte én verblijfsplek. De uitdaging bestaat erin beiden correct te kalibreren en in een boeiend evenwicht te plaatsen.

Als aanloop naar dit traject, is in deze wedstrijdfase al aan de hand van een aantal waarnemingsoefeningen de dynamiek van het plein wat grondiger bestudeerd. Interviews met verschillende getuigen waaronder passanten, kelners, bloemenverkopers, politieagenten, daklozen,… hebben het gebruikersprofiel al flink aangescherpt. Bij een eventuele toewijzing van de opdracht kan dit proces

uitgebreider overgedaan worden.

Terug naar de essentie: De ontmoeting

Tableau vivantOpen oproep 27, project 3

Stad Antwerpen 3

Stedelijke verdeler

De grote diversiteit aan voetgangersbewegingen toont dat de Groenplaats functioneert als een plek waar mensen zich oriënteren, herverdelen en beslissen welke richting ze verder uitgaan. Van de Groenplaats vertrek je voor een avondje stappen richting binnenstad of neem je een laatste keer afscheid op de terugweg naar huis.

De hernieuwde Groenplaats zal voldoende open, flexibel en leesbaar moeten zijn wil ze deze belangrijke kwaliteit van de huidige Groenplaats behouden.

Kortstondige dynamiek

Verschillende plekken op de Groenplaats zoals de bus- en metrostop kennen een eigen dynamiek. Mensen blijven rond de ingang hangen of zitten op een boord op elkaar te wachten. Hoewel dit op het eerste gezicht steeds toevallig en tijdelijk lijkt zorgen deze wachtende mensen er wel voor dat de grote schaal van de groenplaats ook centraliteit op mensenmaat kent. Om dit in het toekomstig ontwerp niet kwijt te spelen zal het belangrijk zijn bij deze overstapplaatsen het overzicht te bewaren en waar mogelijk zitelementen te voorzien.

Verschillende gezichten

Er zijn maar weinig pleinen in Antwerpen met zoveel verschillende gezichten als de Groenplaats. Aan de ene kant is er een locals vs. toeristen dynamiek, waar bezoekers en toeristen het plein op een heel andere manier gebruiken met een versterkte dynamiek richting Jan Blomstraat. Aan de andere kant zijn er specifieke zones die door kleine groepjes of individuen worden gebruikt (bv. de banken) waar andere zones zich weer meer tot groepen lenen (bv. het standbeeld van Rubens). De dialoog tussen deze diversiteit aan gebruikers en dynamieken creëert een geliefde plek. Een levendig plein met geborgen hoekjes van waaruit de dag kan worden gade geslagen. Een verdere uitbouw en integratie van de terrassen rondom het plein kunnen aan deze dynamiek nog extra elementen toevoegen. Het spelen met zonering, kanten, toegangen en openheid richting het centrale plein is cruciaal om deze diversiteit aan gezichten te behouden.

locals vs bezoekers

observeren

groep vs individu

ontmoeten

wachten

vertrekken

ruimtelijke condities

ruimtelijke condities

(her)groeperen

oriënteren

beslissen

ruimtelijke condities

flexibel informeel

open leesbaar

formeel & informele zitplekken

diverse zones

verschillende toegangen

zichtbaarheid

diversifiëring in randen

overzicht behouden

tijdelijke ‘plekken’ faciliteren

rekening houden met verschillende centraliteiten

W e B u i l d h o M e s

Particulier Opdrachtgeverschap

WeBuildhomes

mass made

- prijs vooraf bekend- gegarandeerde oplevering- weet wat je krijgt- goedkoper door veelheid

custom made

- duur- onzekere oplevering- onzeker eindresultaat- geen prijsgarantie

space&matter

STAP 1

Kies het huis dat bij je past

STAP 2

Kies een kavel

STAP 3

Wij bouwen de straat

space&matter

WeB

Re-usability

space&matter

OPEN SOURCELIBRARY OF

QUALITATIVE AFFORDABLE

HOMES

space&matter

space&matter

s pat i a l s a F e t y

ndvr

?

?

?

PROBLEM OF ISSUE MAPPING INSPIRATIESESSIE

2

1

4

3

6

5

1

1

3M 6M 9M

LOKALE EXPERTEN

EXTERNE EXPERTEN

PROJECTGROEP

SLEUTEL-FIGUREN

belevingsonderzoek

ruimtelijke beleving

ruimtegebruik

ontwerpdialoog

astrid

schijnpoort

iglo

handelstraat

kioskplaats

falconplein

M e t h o d

?

? x

?

X

?

?

?

?

?

x

x

x

?

?

?

?

?

?

?

?

x

?

RESTRUIMTE

RICHTING/ORIENTATIE

TRECHTER KNOOPPUNT

BLOKERING ZICHTEN

HINDERLIJK OBJET

BREDE INFRASTRUCTUUR

BLINDE COMMERCIELE PLINT

DREMPEL / NIVEAUVERSCHIL

GEEN CONTINUITEIT

AFWERKING MATERIAAL

SLECHTE STAAT

o B s e rVat i o n i M ag e a n a lys i s c at e g o r i z e M a p r e F l e c t

?

?

?

?

?

?

?

?

x

x

?

?

?

?

?

?

x

?

RESTRUIMTE

RICHTING/ORIENTATIE

TRECHTER KNOOPPUNT

BLOKERING ZICHTEN

HINDERLIJK OBJET

BREDE INFRASTRUCTUUR

X

BLINDE WAND

DREMPEL / NIVEAUVERSCHIL

GEEN AANSLUITING

AFWERKING MATERIAAL

SLECHTE STAAT

X

X

NIET AFGEWERKTE ZONE

NIET AFGEWERKTE ZONE

SLECHTE STAATTRAPHAL

DOORGANG NAAR CENTRAAL STATION

DOORGANG NAAR KEIZERLEI

DOORGANG NAAR KONIGING ELIZABETHZAAL

DOORGANG NAAR METROHALTE -2

DOORGANG NAAR METROHALTE -2

PUBLIEKEE TOILETTEN

DOORGANG NAAR ASTRIDPLEIN

A/ veel verkeer samen, onduidelijk

banken bijna altijd bezet

veel drempels

B/ veel mensen voor trap wachten op bus, verspert ingang

onduidelijke �ets-route. �etser kreeg hier boete.

hier kruisen veel tramsporen

wachtplaats: mensen versperren �ets en voetpad

wordt zelden geb-ruikt. Hij gaat altijd langs de zijkant

moeilijk over te steken

vroeger lag hier een �etspad, dat is nu weg. Hoe passeer je?

tramsporen verhin-deren �etsen.Bussen en vracht-wagens op baan, hinder voor �etsers

hier staan altijd auto’s

vervelende trappen

�etsers te snel en geen �etspad

in de winter weinig volk

veel groepjes, mensen hebben daardoor onveilig gevoel

ongezellig

principe keyserlei doortrekken. terrasen en horeca

geen �etsers

rondhangende mensen

rondhangende mensen

rondhangende mensen

gladde stenen,gevaarlijk bij slechtweer

mensen voor de ingang. schuilende mensen, jongeren

s avonds volk op de bankjes

ruziemaken, dronkenschap

cafés geven soms overlast

veel passage,verkeer

daklozen

daklozen

leeg, supermarkt gesloten; passage niet verdeeld, verloederde gevels

weinig bomen, groen

daklozen en rondhangende mensen

geen verlichting

trap voor metro voelt onveilig

e x p l i c i e t M a k e n Va n l e e F W e r e l d e n

handelstraat

Waaslandtunnel

sint janspleinvoetgangerstunnel

sint lucas kerk + sociaal restaurant

camping

galgenWeel

villa’s op de thonetlaan

brasserie op de dijk

Waasland

toeristen

Werken

villa op loleren rijden op loschippers

B e Wo n e r s e u ro pa r k

kinderen

jongeren

vrouWen

ouderen

mannen

o u t s i d e r s

voetgangerstunnel

metro van eedenplein

tram en bus halewijn

donderdag marktfrederik van eedeplein

waaslandtunnel

kribbe

woon zorg centrum

karel de grote hogeschool

basisschool de spits en internaat

biodroom

bibliotheek willem elsschot

sint anna college

lidl

speelplein

delhaize

speelplein

lyceum linkeroever

sociaal restaurantbakboord

dienstencentrum

sint lucas kerk

serviceflats

blok 25

serviceflats

toekomstig jeugdcentrum en sporthal

retro café‘t link kieke

sorteerstraatje

charles de costerlaan

!

!

!

!

!

€

€€

KIDS

MANUS

EGIDIO

BEWONERSGROEPEN

BUURTSPORT

...

?

!?

!?

“Europark heeft nood aan een centrum op maat van Europark met een mix aan voorzieningen die zowel een lokaal als een bovenlokaal publiek aanspreken”

“Er is op zeer korte termijn nood aan een behoorlijke infrastructuur voor de reeds bestaande initiatieven. Het IGLO-complex alleen zal deze nood niet kunnen opvangen.”

“De kennis die binnen de bestaande initiatieven werd opgebouwd over de verschillende groepen in Europark moet meer gesystematiseerd worden, zodat er gerichter op problemen kan ingespeeld worden.”

“Op het terrein is er ervaring en bereidheid om mee te stappen in de opzet van IGLO. Het imago-probleem van Europark kan de doelstellingen van IGLO parten spelen.”

“Er moeten voldoende aantrekkelijke gemeenschapsfuncties aangetrokken worden op maat van huidige en toekomstige bewoners en gebruikers.”

“Voor veel bewoners ligt het centrum, en dus ook de ontmoetingsplekken, buiten de wijk.Bewoners leven niet in de wijk, eenvoudigweg omdat er geen aanleiding of plek is.”

“In het huidige ontwerp ligt de Chicagoblok als het ware ‘verstopt’ achter het dienstencentrum. Een gebouw van een dergelijke dimensie, met een dergelijk groot aantal bewoners en met het gekende imago heeft nood aan open ruimte rondom. Van één IGLO-straat naar een geheel van IGLO- straatjes”

Er moet vermeden worden dat het nieuweIGLO-complex schril afsteekt tegen de bestaande appartementsblokken. Traphallen, gangen, ... maar ook gevels moeten aangepakt worden. Dit zal bijdragen tot betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving, tot draagvlak voor het IGLO-project en tot de noodzakelijke verbetering van het imago van Europark.

“Voor Marokkanen is de Handelsstraat een centrale winkelstraat; voor deze gemeenschap ligt de Handelsstraat als het ware “op Linkeroever”. Zo bekeken moeten we ons werk deels anders organiseren en bijv. voor de stimulering van de wijkeconomie of het sociaal cultureel werk andere werkvormen bedenken.”

bushalte

r i n g l a n d

‹nr.›2

The  10th  district  of  Antwerp

‹nr.›11

1969

‹nr.›13

Flemish  government  proposes  BAM-­‐trajectory

Masterplan  2020

‹nr.›14

2005:  Action  groups  

‹nr.›15

2009:  Referendum

‹nr.›16

2012:  City  of  Antwerp  investigates  capping

‹nr.›17

2012:  ‘Uit  de  ban  van  de  Ring’

‹nr.›18

2014:  Flemish  GOV:  build  new  highway  in  Antwerp

‹nr.›19

Launch  ‘Uit  de  ban  van  de  Ring  2.0’  =  Ringland

‹nr.›4

‹nr.›5

‹nr.›6

‹nr.›7

‹nr.›8

‹nr.›3

Ringland:  3  advantages

‹nr.›9

‹nr.›20

‹nr.›21

‹nr.›22

Positive  alternative

‹nr.›23

Colloquium  De  Singel

‹nr.›24

Planting  the  flag

‹nr.›50

Ringland  on  TourMake  Antwerp  one  of  the  most  liveable  cities  in  Europe!  

Sven.augusteyns@stramien.be

‹nr.›25

‹nr.›26

Online  advertisement

‹nr.›27

‹nr.›28

Stappen  om  te  overkappen  

‹nr.›29

Feest  in  de  Roma

‹nr.›30

‹nr.›31

10  miles

‹nr.›32

Bike  tags

‹nr.›33

Become  a  Ringlander

‹nr.›34

Branding

‹nr.›35

Café  Corsari  –  zevende  dag  -­‐  columns

‹nr.›36

‹nr.›37

‹nr.›38

2  weeks  before  elections:  memorandum

‹nr.›39

1  day  before  elections:  Ringland  Wave

‹nr.›40

20  days  after  elections:  Ringland  Festival

‹nr.›41

‹nr.›42

Flemish  GOV  will  investigate  capping

‹nr.›46

Community  driven  think  tank  

‹nr.›47

Contribute  to  the  studies  at  www.ringland.be

‹nr.›48

Become  part  of  Ringland

‹nr.›49

Ringland  on  Tour:  Engage  citizens

Capaciteit huidige Ring

Capaciteit Ringland + (richting Nederland –Gent)

Ringland biedt tot 50% meer capaciteit

  +  50  %  

      +  100  %  

Wordt  u  Ringlandpartner  ?!

VERBETERING  LUCHTKWALITEIT  2012  à  2020

95

IMPACT  RINGLAND

96

IMPACT  RINGLAND  MET  FILTERS

97

c o n c l u s i o n s

exploreto oBserVe a certain situation and scan a diVersity oF sources For hidden potentials

trandisciplineto oBserVe regardless your oWn Background/aMBition and act across disciplines

transForMFocus on a process oF change and not necessarily the realisation oF a concrete spatial design proposal

FraMeMake use oF proBleMs in naMing the potentials and the speciFic assignMent oF spatial change

propagandizeclaiM a place on the agenda By using an actiVist approach (using Media, puBlic opinion, ...)

initiateto trigger, organize and Finance independantly the process oF change as a sociocultural actor.

inVolVeto see personal presence, inVolVeMent and loyality as an essential inVestMent in the place oF change

deMocratizein a change process local knoWledge and inVolVeMent lead to Better projects.

continueto take care oF the continuity oF the change Beyond the teMporary

ndvrwww.ndvr.beinfo@ndvr.be