numer 2/11 (268), luty 2011

publ

ikac

ja b

ezp∏

atna

SGH wieczorowà porà, a za dnia:

JM proponujeO wydzia∏ach w SGH i nie tylko

Poznajemy si´

3luty 2011

AKTUALNOÂCI

SPIS TREÂCI

Miesi´cznik Szko∏y G∏ównej Handlowej w Warszawie al. Niepodleg∏oÊci 162, 02-554 Warszawa, budynek G,pokój 146, tel. 22 564 95 34WydawcaSzko∏a G∏ówna Handlowa w Warszawie al. Niepodleg∏oÊci 162, 02-554 WarszawaRedaktor naczelnaBarbara Minkiewicz, e-mail: bminki@sgh.waw.plZ-ca redaktora naczelnegoJacek Wójcik, e-mail: jacek.wojcik@sgh.waw.pl Sekretarz redakcji: tel. 22 564 95 34Anna Domalewska, e-mail: adomal@sgh.waw.plZdj´ciaMaciej Górski, Kamil Miros∏aw RadomskiSerwis internetowyhttp://www.sgh.waw.pl/gazeta/Sk∏adStudio GEMMApl. Konstytucji 2, 00-552 WarszawaNak∏ad 2000 egz.ISSN: 1644-2237

GAZETA SGH

AKTUALNOÂCI

Decydujàca faza 3

B´dzie si´ dzia∏o 4

Studencji SGH w konkursie CaseIT 7

M∏odzi projektujà zarzadzanie 7

WOKÓ¸ REFORMY

Rektorska propozycja zmian... 8

List do redakcji 10

Stanowisko KES 11

Jeszcze o dokumencie... 12

O wydzia∏ach w SGH 13

Dydaktyka <=> badania 14

System monitorowania jakoÊci zaj´çdydaktycznych w SGH 15

Misje i strategie UE 20

DYDAKTYKA I NAUKA

Negotiations from behavioural and suport perspectives 22

CRPM informuje 27

Z ZYCIA SZKO Y̧

Decyduj o rozwoju SGH 28

Nowe narz´dzie, kolejny etapinformatyzacji SGH 29

Uczelni sposoby na przychód 32

Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwieo kosztach transakcyjnych 33

Restrukturyzacja w praktyce –perspektywa ekonomiczna i spo∏eczna 35

Surowce naturalne, strukturalnatransformacja i specjalizacja 36

˚ycie w Tajpej– na spotkanie ze Êmieciarkà 37

Inwestycje zagraniczne w Chinach 39

Autumn Meeting 2010 40

POZNAJMY SI¢

Instytut Rozwoju Gospodarczego 41

BADANIA

Ocena konkurencyjnoÊci uczelni Mazowsza na tle polskiego szkolnictwa wy˝szego 43

To bardzo „niekomfortowy” wst´p-niak. Zach´camy do przeczytania nume-ru, którego w ca∏oÊci nie znamy. Piszàc tes∏owa (19.02 – piszemy dzisiaj, gdy˝ go-ni nas sk∏ad i inne procedury), nie znamynajwa˝niejszej jego cz´Êci – rektorskiejpropozycji zmian w systemie organizacjidydaktyki zaprezentowanej podczas ob-rad Senatu w dniu 23.02. Ze wzgl´du naten materia∏ wstrzymaliÊmy druk nume-ru. Powody oczywiste. Równie oczywistejest jego przeczytanie. Niewàtpliwie dys-kusja o reformie naszej Uczelni wkraczaw decydujàcà faz .́ Liczymy na odezwi komentarze, które b´dziemy zamiesz-czaç w nast´pnych numerach. Ju˝ w tymnumerze kolejne g∏osy (osób, które pro-pozycji JM nie zna∏y). Marek Rocki w ar-tykule pt. O wydzia∏ach w SGH zwracauwag´ na kilka interesujàcych zagadnieƒ,które – jak sàdzimy – cz´sto umykajàdyskutantom. Wybieramy dwa wàtki.Pierwszy, to jak przeprowadziç ewentual-ny rozwód uczelniany (a za taki nale˝yuznaç przydzielenie wydzia∏om kierun-ków studiów), a – w szczególnoÊci – jakpodzieliç cenne zasoby, takie jak np. sale.Drugi, to wskaêniki naszej efektywnoÊci.Te przewa˝nie znamy, ale o tym nigdydosyç. Szczególnie, ̋ e w toczàcej si´ dys-kusji pope∏niamy bardzo istotny b∏àd.Odnosimy si´ zbyt cz´sto do stanu finan-sów, jaki by∏ i jest. A przysz∏oÊç? Na-szym zdaniem czarna. Trzeba walczyço zwi´kszenie przychodów, aby jak naj-wi´cej „rynkowego tortu” przypad∏onam. Jednak ten „tort” b´dzie si´ kurczy∏z przyczyn od nas niezale˝nych. Sàdzi-my, ˝e ju˝ wkrótce doÊwiadczymy znacz-nego spadku dochodów ze studiów pody-plomowych, a w dalszej kolejnoÊci zestudiów doktoranckich. Lepiej ju˝ by∏o,ale to temat na osobny artyku∏.

Kolejne wypowiedzi zwiàzane z refor-mà to tekst Marcina Kawiƒskiego (KES)pt. Dydaktyka <=> badania oraz IrenyE. Kotowskiej (KAE) pt. Jeszcze o doku-mencie „Zarys strategii…”. Z tego ostat-niego kluczowe – w naszym odczuciu –zdania: „Zarówno w dokumencie w∏adzSGH, jak i w stanowiskach kolegiów ude-rza brak odniesienia do toczàcej si´ dys-kusji o szkolnictwie wy˝szym i jego re-formach; nie ma w nich otoczenia Szko∏yi refleksji o zmianach wymagaƒ wobecedukacji wy˝szej”. Warto zauwa˝yç, ˝e

w dotychczasowych wypowiedziach do-minujà g∏osy pracowników z KAE. Dlate-go z przyjemnoÊcià odnotowujemy g∏osM. Kawiƒskiego oraz ostatni g∏os z gronakolegiów – Stanowisko Kolegium Ekono-miczno-Spo∏ecznego w sprawie projektudokumentu „Zarys strategii...”.

Wracajàc do tekstu Kawiƒskiego. Pi-sze on: „...sam fakt podj´cia na ∏amachGazety SGH otwartej dyskusji o potrze-bie reformy w SGH, ...jest bardzo cen-nym zjawiskiem i Êwiadczy o wcià˝ ˝y-wym duchu akademii”. Z punktu widze-nia redakcji ten duch ledwo oddycha. Za-rzuca nam si´ czasami, ˝e publikujemyteksty stawiajàce Szko∏´ w niekorzyst-nym Êwietle. A my i tak Êwiadomie sto-sujemy autocenzur ,́ gdy˝ zdajemy sobiespraw ,́ ˝e Gazeta wychodzi poza SGH.Jednak nie mo˝na dyskutowaç o spra-wach wa˝nych lejàc jedynie lukier.Ostatnie 20 lat to by∏o upajanie si´ suk-cesami Uczelni i… jesteÊmy, gdzie jeste-Êmy. Najwi´kszy w dziejach Polskiokres boomu na us∏ugi dydaktyczne z za-kresu ekonomii i zarzàdzania zamykamyw g∏´bokim kryzysie. Trzeba o tym mó-wiç, trzeba dyskutowaç, by jak najszyb-ciej decydowaç i dzia∏aç. A ˝e inni sàsprawniejsi, niech Êwiadczy o tym nasztekst pt. Misje i strategie UE z bardzowa˝nym nadtytu∏em Przeglàd nieobiek-tywny. Inni majà mniej tajemnic, szyb-ciej doszli do uzgodnieƒ. Mamy nadzie-j ,́ ˝e te zaleg∏oÊci nadrobimy, ˝e „prze-skoczymy jakoÊcià”, a do tego rzeczywi-Êcie niezb´dna jest dyskusja, do którejnieustannie zach´camy. Na razie duchakademicki widaç w KAE, a w innychkolegiach?

A co jeszcze w numerze? O systemiemonitorowania jakoÊci zaj´ç dydaktycz-nych (Stefana Doroszewicza i Piotra Mil-lera), o kolejnym etapie informatyzacjiUczelni oraz konferencje, konferencje.Numer koƒczy autoprezentacja InstytutuRozwoju Gospodarczego oraz ocena kon-kurencyjnoÊci uczelni Mazowsza. Struk-tura numeru troch´ si´ nam „zap´tli∏a”,a to dlatego, ˝e musieliÊmy w ostatniejchwili rozbudowaç go o dodatkowe 4strony (i to pomimo braku dodatku „Ab-solwent”). Krótko mówiàc „dzieje si´”.Kto chce wiedzieç co, niech czyta. Zapra-szamy!

Barbara Minkiewicz, Jacek Wójcik

Gazeta zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, redakcji stylistycznej i adjustacji.

Autorem zdj´cia na ok∏adce jest Maciej Górski.

DDeeccyydduujjààccaa ffaazzaa

4 GAZETA SGH 2/11 (268)

AKTUALNOÂCI

BB´́ddzziiee ssii´́ ddzziiaa∏∏oo

IInnssppiirriinngg SSoolluuTTiioonnss AAccaaddeemmyy–– wwiieerrzzyymmyy ww mmoocc iinnnnoowwaaccjjii

NNaajjbbaarrddzziieejj kkoobbiieeccyy ttyyddzziieeƒƒ ww rrookkuu,, cczzyyllii TTyyddzziieeƒƒ KKoobbiieett SSuukkcceessuu ww SSGGHH

Zbli˝ajàca si´ konfe-rencja Inspiring Solu-Tions wzbudza entuzjazmwÊród studentów rzàd-nych wiedzy z zakresu za-

stosowania nowoczesnych technologii w biznesie. W tym ro-ku organizatorzy przygotowali dla nich specjalny bonus – to

w∏aÊnie studenci mogà wykazaç si´ swojà kreatywnoÊciài innowacyjnoÊcià podczas konkursu Inspiring SoluTionsAcademy. Bo kto, jak nie student, umie pokazaç, ˝e potrafi?

IS Academy to konkurs akademicki skierowany do stu-dentów z ca∏ej Polski zainteresowanych tematykà innowa-cyjnych sektorów gospodarki. Organizowany jest przywspó∏pracy z Polskim Stowarzyszeniem Stypendystów Ful-

Ka˝da kobieta kryje w sobie wielkipotencja∏ i ogromne mo˝liwoÊci, jednakwiele z nas nadal chowa to w sobie.Wiadomà rzeczà jest, ˝e mimo wszyst-ko jesteÊmy w stanie pokazaç, jaka si∏aw nas drzemie i na jak wiele nas staç!

Jaki mamy na to dowód? TydzieƒKobiet Sukcesu 2011, czyli V edycja

najbardziej kobiecego projektu w SGH!Zrzeszenie Studentów Polskich SGH po raz kolejny pokazuje,

˝e ka˝da kobieta jest stworzona do tego, aby realizowaç swojemarzenia poprzez osiàganie wyznaczonych sobie celów. ˚e mo-˝emy wszystko! Od 7 do 11 marca w przepe∏nionej magià kobie-coÊci SGH ka˝da z nas b´dzie mia∏a okazj´ uczestniczyçw warsztatach i wyk∏adach, które pomogà rozwinàç ró˝norodneumiej´tnoÊci, przede wszystkim z zakresu zarzàdzania w∏asnàkarierà i komunikacji.

Poprzednie edycje projektu cieszy∏y si´ du˝ym zainteresowa-niem, co pokazuje, ˝e ciàgle potrzebna jest platforma oferujàcakobietom mo˝liwoÊci rozwoju – zarówno umiej´tnoÊci interper-

sonalnych, jak i tych zwiàzanych bezpoÊrednio z karierà zawo-dowà. Wcià˝ konieczny jest dialog mi´dzy Êwiatem kobiecyma szeroko rozumianym Êwiatem biznesu, który jest Êwietnympolem do prezentowania naszej wiedzy i zdolnoÊci. Jako orga-nizator Tygodnia Kobiet Sukcesu, ZSP SGH stara si´ t´ platfor-m´ zapewniç m.in. poprzez spotkania z kobietami inspirujàcy-mi do dzia∏ania kolejne pokolenia m∏odych kobiet, które chcàz impetem i entuzjazmem wkroczyç w doros∏e ˝ycie.

V ju˝ edycja Tygodnia Kobiet Sukcesu obfitowaç b´dziew niezliczonà iloÊç atrakcji. Bogata strona merytoryczna pro-jektu, mnóstwo warsztatów organizowanych we wspó∏pracyz naszymi partnerami, a tak˝e wiele niespodzianek, czekajàcychna Was na ka˝dym kroku podczas Tygodnia Kobiet Sukcesu.

Nie przegapcie najbardziej kobiecego wydarzenia w roku!Warto pami´taç, ˝e sukces jest kobietà!Wi´cej na: www.tydzienkobietsukcesu.plDo zobaczenia 7–11 marca, Szko∏a G∏ówna Handlowa

w Warszawie.Marta Ch∏ystek, ZSP SGH

Cz∏onek Zrzeszenia Studentów Polskich

Âciàga na egzamin w postacipdf’a w telefonie, zamiast zadru-kowanej maleƒkà czcionkà kartki?Tak, zna to ka˝dy student (co wca-le nie znaczy, ˝e to wykorzystuje;). JednoczeÊnie wielu studentów

wcià˝ uwa˝a, ˝e IT jest domenà jedynie stereotypowych aspo-∏ecznych programistów w okularach. W rzeczywistoÊci dawnoprzesta∏o nià byç. Zacz´∏o przenikaç do wi´kszoÊci dziedzin na-szego codziennego ˝ycia i sta∏o si´ nie tyle udogodnieniem, conarz´dziem, z którym nie potrafimy si´ rozstaç. Nie inaczej dzie-je si´ w biznesie. Nowoczesne technologie towarzyszà na ka˝-dym kroku wspó∏czesnym mened˝erom, marketingowcom czyanalitykom biznesowym.

Inspiring SoluTions to ogólnopolska studencka konferencja,pozwalajàca poznaç najnowoczeÊniejsze trendy i rozwiàzaniaz zakresu: e-commerce & e-marketing, business intelligenceoraz innowacje. W ciàgu trzech dni trwania konferencji, b´dzie-

cie mogli wziàç udzia∏ w warsztatach oraz case studies prowa-dzonych przez specjalistów w bran˝y, w tym m.in. przedstawi-cieli takich firm, jak: Microsoft Dynamics, e-point, Oracle,Google, K2, MicroStrategy, Procter&Gamble oraz ARBOinte-ractive.

Inspiring SoluTions to tak˝e okazja do spotkania studentówca∏ej Polski, zainteresowanych oraz w jakikolwiek sposób zwià-zanych z biznesem i ekonomià. Studentów lubiàcych nadà˝aç zanowoÊciami. Studentów lubiàcych poznawaç nowych ludzi.

Tegoroczna, czwarta ju˝ edycja, odb´dzie si´ 23–25 marca2011 r. w Szkole G∏ównej Handlowej w Warszawie. Wejdê nawww.inspiringsolutions.eu lub na nasz Facebookowy fanpagei dowiedz si´ szczegó∏ów. Nast´pnie, po 1 marca zapisz si´ ko-niecznie na któryÊ z interesujàcych ci´ warsztatów, abyÊmy mo-gli wspólnie odkrywaç tajniki sfery IT w biznesie, którychw obecnych czasach nie wypada nie znaç. Âwiat idzie do przodu,nie dajmy mu uciec!

Ma∏gorzata BartuÊ

IInnssppiirriinngg SSoolluuTTiioonnss

5luty 2011

AKTUALNOÂCI

KKaarriieerroossffeerraaKarierosfera, znana do-

tychczas pod nazwà Karie-rosfera – Konkurs WiedzyBiznesowej, w tym roku

obchodzi dziesi´ciolecie. Projekt, przygotowany przez Stowa-rzyszenie Studenckie WIGGOR z Wroc∏awia z myÊlà o studen-tach interesujàcych si´ szeroko poj´tym biznesem, z roku na rokcieszy si´ coraz wi´kszà popularnoÊcià. Poczàtkowo by∏o to wy-darzenie o zasi´gu wroc∏awskim, dziÊ II etap odbywa si´ w 16miastach w Polsce. Wychodzàc naprzeciw zmianom na rynkupracy i praktyk, staramy si´ uatrakcyjniç kolejne edycje Konkur-su, kierujàc si´ w doborze dziedzin zapotrzebowaniem i prefe-

rencjami studentów. W zwiàzku z coraz pr´˝niej dzia∏ajàcà bran-˝à IT i wzrostem jej znaczenia dla biznesu, obszar ten w ostat-nich latach szczególnie przykuwa naszà uwag .́ Ogólnopolskicharakter, wieloletnia tradycja, a tak˝e doÊwiadczenie i wiedza,zdobywane w toku dzia∏alnoÊci i wspó∏pracy z najwi´kszymi fir-mami i instytucjami sprawiajà, ˝e Karierosfera staje si´ corazbardziej zauwa˝anym i docenianym wydarzeniem.

Wi´cej informacji na oficjalnej stronie internetowej projektu:www.karierosfera.pl

Stowarzyszenie Studenckie WIGGOR z Wroc∏awia orazStudenckie Ko∏o Naukowe Konsultingu

zapraszajà!

TTrraaiinn tthhee TTrraaiinneerrss

brighta. Wybitne grono stypendystów programu Fulbright--Schuman i profesorów SGH poprowadzi dla najlepszychuczestników dwudniowe seminarium naukowe dotyczàcemetod badawczych w ekonomii i innowacyjnych rozwiàzaƒw gospodarce.

Nie czekaj! Ju˝ teraz skompletuj 2–3 osobowy zespó∏, napiszkonspekt planowanego obszaru badaƒ w ramach jednej z pi´ciuÊcie˝ek tematycznych i do 4 kwietnia zarejestruj si´ na stronie

internetowej. Autorzy najciekawszych konspektów zostanà za-proszeni na seminarium i pod okiem opiekuna merytorycznegoopiszà badane zagadnienie w formie raportu, walczàc tym sa-mym o cenne nagrody. Zaciekawiony? – wi´cej informacji nastronie www.isacademy.pl.

Ju˝ dziÊ wejdê na naszà stron´ i pozwól IS Academy wyzna-czyç Êcie˝k´ Twojego rozwoju!

Paula Plitt & Hanna Kulawczuk

Drodzy studenci Szko∏y G∏ównej Handlowej, pragniemy za-prosiç Was do udzia∏u w czterodniowej konferencji, na którejpoznacie tajniki prowadzenia szkoleƒ. Co wi´cej, udoskonalicieswoje umiej´tnoÊci autoprezentacji, nauczycie si´ skuteczniejkomunikowaç z ludêmi oraz dowiecie si´ jak to jest stanàç przedgrupà s∏uchaczy.

Szkolenia prowadzone b´dà przez doÊwiadczonych trenerówz firm szkoleniowych (POLSKI INSTYTUT NLP, HUMANSKILLS, BENEFICIUM MENS). Podczas szkoleƒ poruszonezostanà takie zagadnienia jak: komunikacja, budowanie kontak-tu z grupà, jak sobie radziç z „trudnymi” uczestnikami oraz tre-ner na rynku.

Konferencja TtT to Êwietna okazja do zdobycia wiedzy, aletak˝e ukszta∏towania praktycznych umiej´tnoÊci, potrzebnychka˝demu trenerowi. To wszystko umo˝liwià interaktywne çwi-

czenia w grupach. B´dziecie mogli spróbowaç swoich si∏ i po-prowadziç w∏asne szkolenie pod okiem doÊwiadczonych trene-rów! Wiemy, ˝e jesteÊcie ludêmi ambitnymi, dynamicznie roz-wijajàcymi si ,́ dlatego w∏aÊnie Was zach´camy do uczestnictwaw naszej konferencji!

Konferencja odb´dzie si´ w dniach 24–27 marca 2011 r.w szkoleniowo-wypoczynkowym oÊrodku Mazowsze w So-czewce ko∏o P∏ocka.

Zapisy przyjmowane sà na stronie do 6 marca.Zapisz si´ ju˝ dziÊ! Liczba miejsc ograniczona!!!Wi´cej informacji o konferencji „Train the Trainers” na

http://www.aiesec.pl/ttt oraz na facebooku.Magdalena Zar´ba

OCP TtT 2011AIESEC Warsaw

KKoonnkkuurrss ffoottooggrraaffiicczznnyy DDiissccoovveerr EEuurrooppee

1 marca rusza 8 edycjaogólnoeuropejskiego konkur-su fotograficznego DiscoverEurope organizowanego przezErasmus Student Network.

Przez ca∏y marzec mo˝eciezg∏aszaç zdj´cia na www.di-scovereurope.esn.pl lub przezaplikacj´ na www.facebo-

ok.com/Discover.Europe w 3 kategoriach:● My Europe, my home ● Citizen of Europe ● Surprise me,

Europe!A tak˝e w tym roku w specjalnej kategorii sponsorskiej:

● Street-creative

Na zwyci´zców czekajà aparaty Samsung, karnety na X Mi´-dzynarodowy Festiwal Fotograficzny w ¸odzi, podr´czniki foto-graficzne i kalendarze biurowe.

Dodatkowo laureaci etapu mazowieckiego otrzymajà ksià˝kio fotografii oraz vouchery na kursy taƒca.

W tym roku w ramach konkursu zapraszamy was na cyklwarsztatów organizowanych razem z Laboratorium Fotografii:www.laboratoriumfotografii.pl

Warsztaty praktyczne:7, 8 marca – podstawy fotografii – Rafa∏ Siderski9 marca – fotografia okolicznoÊciowa – Przemys∏aw Pokrycki10 marca – portret – Andrzej Wiktor(start 19:00 SGH)

6 GAZETA SGH 2/11 (268)

AKTUALNOÂCI

DDzziieeƒƒ oottwwaarrttyyssoobboottaa,, 2266.. mmaarrccaa,, ww ggooddzziinnaacchh 1100..0000––1144..0000,,

ww AAuullii SSppaaddoocchhrroonnoowweejj ((aall.. NNiieeppooddlleegg∏∏ooÊÊccii 116622,, bbuuddyynneekk GG))

Drodzy Kandydaci na studia i Sympatycy SGH!Podczas imprezy zach´camy do:● spotkaƒ z opiekunami i studentami poszczególnych kierunków studiów przy stoiskach informacyjnych,● rozmów ze studentami i odwiedzenia stoisk kó∏ naukowych i innych organizacji studenckich,● wzi´cia udzia∏u w jednej z kilku prezentacji – w programie: informacja o zasadach i procesie rekrutacji na studia licencjackie

i magisterskie, ˝yciu Uczelni oraz sprawach studenckich (Êwiadczenia socjalne, stypendia naukowe, akademiki, ˝ycie studenckiew SGH),

● odwiedzenia punktu informacyjnego dla kandydatów, w którym b´dzie mo˝na zaopatrzyç si´ w materia∏y informacyjne i zapy-taç o szczegó∏y rekrutacji,

● zwiedzania Uczelni – oprowadzajà studenci.

Do zobaczenia w SGH!

GGiiee∏∏ddoowwee wwoojjnnyy jjuu˝̋ wwkkrróóttccee!!JesteÊ ambitnym stu-

dentem, który pragniezdobyç specjalistycznàwiedz´ o inwestowaniuna gie∏dzie papierów

wartoÊciowych oraz na rynku walutowym? Chcesz w przysz∏o-Êci pomna˝aç swój majàtek i cieszyç si´ mianem dobrego inwe-stora? JeÊli tak, to w∏aÊnie TY powinieneÊ wziàç udzia∏ w kon-ferencji STOCK WARS!

Ju˝ wkrótce, w dniach 25–27 marca w hotelu Klepisko podWarszawà odb´dzie si´ cykl szkoleƒ i warsztatów o tematyce dowyboru: gie∏da lub Forex. Dzi´ki specjalistom z bran˝y zaj´ciab´dà prowadzone w sposób innowacyjny i profesjonalny. Procesaplikacji koƒczy si´ 11 marca!

Gdzie i kiedy: 25–27 marca, 4* Hotel Klepisko pod Warsza-wà zapewniajàcy ca∏odobowe wy˝ywienie!

Co zyskujesz:● Poznasz najwa˝niejsze zasady rzàdzàce gie∏dà oraz jak

umiej´tnie na niej inwestowaç● Dowiesz si´ jak zarobiç na rynku walutowym (Forex)● Nauczysz si´ jak uniknàç podstawowych b∏´dów inwesto-

rów● Przez aktywny udzia∏ w warsztatach nab´dziesz wiele no-

wych umiej´tnoÊci wymagajàcych logicznego i analityczne-go myÊlenia

● Bioràc udzia∏ w Wirtualnej Grze Inwestora, b´dziesz móg∏sprawdziç nowo nabytà wiedz´ w praktyce

● Poznasz nowych ludzi z ca∏ej Polski o podobnych zaintere-sowaniach, z którymi czeka ci´ Êwietna studencka zabawa!

● JeÊli weêmiesz udzia∏ w naszych konkursach, masz szans´wygraç atrakcyjne nagrody!

Konkursy:● W trakcie dni promocyjnych Stock Wars na Twojej uczelni

b´dziesz móg∏ zdobyç atrakcyjne upominki oraz ksià˝ki!● Bioràc udzia∏ w Wirtualnej Grze Inwestora, b´dziesz móg∏

wygraç cenne nagrody rzeczowe!● Dla najlepszych przewidziane sà praktyki!Kim jesteÊmy: STOCK WARS jest projektem dzia∏ajàcym

w ramach Komitetu Lokalnego AIESEC Warszawa SGH. AIE-SEC jest mi´dzynarodowà organizacjà studenckà zrzeszajàcàm∏odych ludzi z ca∏ego Êwiata oraz dbajàcà o ich rozwój.

Nasi partnerzy: Partner G∏ówny: Dom Maklerski TRIGON,Partnerzy Z∏oci: Dom Maklerski BZ WBK, BNP Paribas Fortis,Partnerzy Merytoryczni: Dom Maklerski X-Trade Brokers, DomMaklerski BOÂ, Bankier.pl, Dom Maklerski FIO, Patroni Me-dialni: TREND, Magiel, Studente.pl, NewTrader.pl, Students.pl,Partner Wspierajàcy: ELSA Warszawa.

Patronat Honorowy nad wydarzeniem objà∏ J.M. Rektor Szko-∏y G∏ównej Handlowej w Warszawie.

APLIKUJ: www.stockwars.pl

24.02–4.03 wyÊlij zg∏oszenie na discover@laboratorium-fotografii.pl (portfolio; imi´, nazwisko; nr. telefonu; nazw´uczelni, na której studiujesz i temat warsztatów, na którechcesz aplikowaç), a my wybierzemy 15 najlepszych osób,które b´dà mia∏y szans´ wziàç udzia∏ w praktycznychwarsztatach z profesjonalnymi fotografami na aparatachSamsung.

Spotkania otwarte:11 marca, 19:00, kampus UW, Krakowskie PrzedmieÊcie 24,

sala 200 – spotkanie otwarte z Wojciechem Grz´dziƒskim26 marca, 14:00, UW, sala 200 – street photography – spotka-

nie po∏àczone z photowalkiem po WarszawieDodatkowo:

19 marca, 22:00, klub Piekarnia – Black&White party – naj-bardziej fotograficzna impreza roku

20 marca, 14:00, Z∏ote Tarasy – pierwszy fotograficzny flash-mob w Warszawie, spotykamy si´ przy fontannie uzbrojeniw aparaty fotograficzne, na sygna∏ gwizdka robimy najwi´kszàsesj´ fotograficznà, jakà widzia∏a Warszawa.

UWAGA: Specjalnie dla studentów SGH organizujemy spo-tkanie otwarte z Jakubem Cegielskim, dotyczàce praktycznej fo-tografii, które odb´dzie si´ 2 marca w godzinach 15.20–17.00w sali 152G.

www.jakubcegielski.comMagdalena Gwizda∏a, cz∏onek zarzàdu ds. promocji

ESN SGH

AKTUALNOÂCI

●

SSttuuddeennccii SSGGHH ww kkoonnkkuurrssiiee CCaasseeIITTNa poczàtku lutego grupa studentów SGH wzi´∏a udzia∏ w finale

mi´dzynarodowego konkursu na temat zarzàdzania IT organizowane-go przez Simon Fraser University w Kanadzie. Reprezentacja SGHby∏a jedynà wÊród 16 zespo∏ów pochodzàcà z Polski i jednà z dwóchz Europy obok grupy z Uniwersytetu Pforzheim w Niemczech. Pod-czas tegorocznego CaseIT naszà Uczelni´ reprezentowali MartaAdamczyk, Wojciech Korpal i Piotr Pe∏zowski, a opiekunem grupyby∏ prof. Piotr P∏oszajski.

W finale konkursu ka˝dy zespó∏ otrzyma∏ zadanie i 24 godziny najego rozwiàzanie oraz przygotowanie prezentacji na zadany temat. Ze-spó∏ z SGH dosta∏ case aplikacji na iPada skierowanej dla bran˝y re-stauracyjnej. Aplikacja by∏a typowym rozwiàzaniem B2B, mia∏a zazadanie u∏atwiaç prac´ restauratorom. Naszym zadaniem by∏o okre-Êlenie, w jaki sposób producent ma wprowadziç aplikacj´ na rynek,jakie funkcjonalnoÊci oprogramowaç na poczàtku, jak zaplanowaçzatrudnienie, wyznaczyç cen´ aplikacji i oszacowaç potencjalny ry-

nek zbytu dla niej – opowiada Marta Adamczyk, studentka Metod IloÊciowych i Systemów Informacyjnych. Jak si´ okaza∏o pofina∏owej prezentacji, zaproponowane przez polski zespó∏ rozwiàzania zosta∏y dok∏adnie w takim zakresie wprowadzone w ˝y-cie przez autorów aplikacji. Naszym studentom powiedzia∏ o tym osobiÊcie przedstawiciel firmy wykorzystujàcej aplikacj .́

Jury nagrodzi∏o trzy najlepsze zespo∏y. Na podium stan´∏y reprezentacje Queen’s University z Kanady, Indiana UniversityKelley School of Business z USA oraz National University of Singapore. Jednak udzia∏ w konkursie da∏ polskim studentommo˝liwoÊç zmierzenia si´ na poziomie mi´dzynarodowym z innymi studentami szkó∏ biznesowych i porównanie w∏asnych do-Êwiadczeƒ i wiedzy o technologiach informatycznych, zarzàdzaniu IT oraz zastosowaniu systemów informatycznych w bizne-sie. Studenci SGH Êwietnie odnajdujà si´ w temacie nowych technologii i chcemy pokazaç Êwiatu, ˝e nie tylko mamy Êwiet-nych programistów z UW czy Politechniki, ale równie˝ studentów, którzy p∏ynnie poruszajà si´ na styku Êwiata informatykii biznesu – mówi Marta Adamczyk. Marcin Poznaƒ

Od lewej Wojtek, Marta i Piotrek, fot. Julian Fok

MM∏∏ooddzzii pprroojjeekkttuujjàà zzaarrzzààddzzaanniieeW paêdzierniku 2010 r. SGH rozpocz´∏a realizacj´ projektu

M∏odzi projektujà zarzàdzanie wspó∏finansowanego ze Êrod-ków EFS w ramach Programu Operacyjnego Kapita∏ Ludzki,Priorytet IV „Szkolnictwo Wy˝sze”, Poddzia∏anie 4.1.1„Wzmocnienie potencja∏u dydaktycznego uczelni.

G∏ównym celem projektu jest kszta∏cenie na studiach I stop-nia na kierunku Zarzàdzanie w j´zyku angielskim z uwzgl´dnie-niem wspó∏czesnych wymagaƒ globalnego rynku pracy.

W ramach projektu przewidywane sà m.in. wielop∏aszczyzno-we dzia∏ania w zakresie podnoszenia kompetencji kadry akade-mickiej:

● Sta˝e w zagranicznych oÊrodkach akademickich na okresdo 5,5 miesiàca. Szczegó∏owe cele sta˝u to: uczestniczenie w ro-li obserwatora w wybranych zaj´ciach (najbardziej odpowiadajà-cych specjalizacji i przedmiotowi wyk∏adanemu na studiach li-cencjackich); zapoznanie z najnowszym dorobkiem wiedzy spe-cjalistycznej; zapoznanie z narz´dziami i sposobem przekazywa-nia wiedzy (stosowanie kejsów, prowadzenie dyskusji, przygoto-wanie i prowadzenie symulacji, organizacja zaj´ç przy za∏o˝eniuich interaktywnoÊci i aktywnego udzia∏u studentów); zapoznaniesi´ z obowiàzujàcà terminologià fachowà w j´zyku angielskim;wspólne wypracowanie przedmiotów specjalnoÊciowych z kadràzagranicznà (dyskusje, konsultacje); przygotowanie kursui skryptu do przedmiotu prowadzonego w ramach projektu.

● Warsztaty równoÊciowe dla kadry akademickiej. Celemwarsztatów jest przygotowanie kadry do uwzgl´dniania kwestiirównoÊciowych podczas prowadzonych zaj´ç, w tym przygoto-

wanie materia∏ów dydaktycznych (kejsy, gry, symulacje, opisy)i metod prowadzenia zaj´ç.

● Udzia∏ w krajowych i zagranicznych konferencjachbezpoÊrednio zwiàzanych z tematykà prowadzonych zaj´ç. Ce-lem wyjazdów jest rozwój kadry akademickiej w zakresie naj-nowszej wiedzy z przedmiotu i nowoczesnych metod dydaktycz-nych.

● Specjalistyczne kursy j´zykowe dla lektorów i pracowni-ków naukowo-dydaktycznych, uczestniczàcych w projekcie.

Zadanie obejmuje: napisanie sylabusów i skryptów w j´zykuangielskim (dla dwóch specjalnoÊci – przedsi´biorczoÊç i zarzà-dzanie projektami), opracowanie i wprowadzenie systemu egza-minów w wersji komputerowej. W ramach projektu planowanajest realizacja dwóch edycji studiów w j´zyku angielskim dlamin.75 studentów ka˝da.

Projekt obejmuje szereg kompleksowych rozwiàzaƒ, któremajà si´ przyczyniç do poprawy jakoÊci kszta∏cenia studentówi lepszego przygotowania absolwentów do zmieniajàcego si´rynku pracy oraz potrzeb gospodarki opartej na wiedzy.

Ponadto, w ramach projektu zostanie zmodernizowana infra-struktura budynku G z uwzgl´dnieniem potrzeb osób niepe∏no-sprawnych – monta˝ windy spe∏niajàcej wymogi poruszania si´osób z dysfunkcjà ruchu.

Kierownikiem projektu jest prof. dr hab. Krzysztof Mareckiz Katedry Finansów Przedsi´biorstwa, Kolegium Zarzàdzaniai Finansów, SGH.

www.sgh.waw.pl/mpz/

Projekt wspó∏finansowany przez Uni´ Europejskà w ramach Êrodków Europejskiego Funduszu Spo∏ecznego

8 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

RReekkttoorrsskkaa pprrooppoozzyyccjjaa zzmmiiaannww ssyysstteemmiiee oorrggaanniizzaaccjjii ddyyddaakkttyykkiiww SSzzkkoollee GG∏∏óówwnneejj HHaannddlloowweejj ww WWaarrsszzaawwiieepprrzzeeddssttaawwiioonnaa nnaa ppoossiieeddzzeenniiuu SSeennaattuu SSGGHH

2233 lluutteeggoo 22001111 rr..Przed dwudziestu laty dokonano w naszej Uczelni zasadniczych zmian strukturalnych. Sz∏y one w parze z transformacjà sys-

temowà w Polsce oraz zmianami organizacyjnymi w ca∏ym szkolnictwie wy˝szym. Tak jak w innych uczelniach ekonomicznychi wydzia∏ach ekonomicznych w naszym kraju, tak˝e w SGH dokonano rewolucyjnej przebudowy programów nauczania. W na-szej Uczelni zmiany posz∏y jednak dalej; wprowadzono bezwydzia∏owà struktur´ organizacji dydaktyki oraz na bardzo szerokàskal´ zastosowano zasad´ wyboru wyk∏adowcy i Êcie˝ki studiowania. Dane mi by∏o tylko w niewielkim stopniu uczestniczyçw tych zmianach, by∏em jednak na tyle blisko tych procesów, ˝eby mieç ÊwiadomoÊç ich historycznego wymiaru, a tak˝e w pe∏-ni doceniç zaanga˝owanie, wysi∏ek i odwag´ tych wszystkich, którzy tych zmian dokonywali.

Transformacja naszej Uczelni, jakiej dokonano w tamtym okresie, by∏a jednym z czynników decydujàcych o sukcesach SGHw kolejnych latach. Wyzwoli∏a ona tak˝e fal´ entuzjazmu, g∏ównie w pokoleniu ówczesnych trzydziesto- i czterdziestolatków. Wy-ros∏o ju˝ tak˝e ca∏e pokolenie, które nie zna innego sposobu organizacji procesu nauczania.

Rozwiàzania organizacyjne skuteczne w okreÊlonych warunkach nigdy nie sà jednak wieczne. Nie mo˝emy nie dostrzegaç ujem-nych stron tego systemu, czy – co gorsze – gloryfikowaç go. B´dàc w ka˝dej chwili gotowi do wskazania u∏omnoÊci prowadzonejw Polsce polityki ekonomicznej, czy braków w organizacji szkolnictwa wy˝szego nie mo˝emy nie dostrzegaç w∏asnych s∏aboÊci,a tym bardziej nie korygowaç ich. Przedstawiona ni˝ej propozycja jest w∏aÊnie krokiem w tym kierunku.

I. Przes∏anki pilnych zmian w systemie organizacji dy-daktyki w SGH:

1. Prawie powszechne jest przekonanie Êrodowiska, a tak˝e cz´-Êci g∏osów zewn´trznych, ̋ e system organizacji dydaktyki w SGHjest niewydolny i wymaga szybkich zmian. Wskazujà na to:

– opinia wi´kszoÊci kolegiów,– opinia studentów i doktorantów,– opinia wi´kszoÊci zgromadzenia by∏ych rektorów SGH,– wyniki badaƒ socjologicznych,– niektóre opinie komisji akredytacyjnych: PKA, FPAKE,

EQUIS,– wyniki kontroli NIK.2. Osiàgni´cie granic wydolnoÊci istniejàcego systemu organi-

zacji dydaktyki przejawiajàce si´ w:– post´pujàcej centralizacji procesu decyzyjnego, przy wy-

raênym niedostatku odpowiedzialnoÊci organów kolegialnychi jednoosobowych podstawowych jednostek organizacyjnych(w tym katedr) za merytorycznà treÊç procesu dydaktycznego,

– drastycznym obni˝eniu rangi gremiów naukowych odpo-wiadajàcych za merytoryczny nadzór nad procesem kszta∏cenia,przejawiajàcym si´ m.in. w spadku poziomu dyskusji i argumen-tacji oraz ma∏ym zainteresowaniu ich pracami ze strony niektó-rych kolegiów i katedr,

– licznych, chronicznych s∏aboÊciach, przejawiajàcych si´m.in. w: dumpingu dydaktycznym, ni˝szym od oczekiwaƒ po-ziomie studiów II stopnia, nieuruchamianiu niektórych kierun-ków,

– nieracjonalnym i nierównomiernym rozk∏adzie obcià˝eƒdydaktycznych pracowników oraz niedostatecznym wykorzysta-niu w procesie dydaktycznym kadr o najwy˝szych kwalifika-cjach naukowych.

3. KoniecznoÊç dostosowania wielkoÊci zatrudnienia do zadaƒdydaktycznych i badawczych oraz przesuni´cie cz´Êci odpowie-dzialnoÊci za finansowy wymiar polityki kadrowej na szczebelpodstawowych jednostek organizacyjnych.

4. Brak przes∏anek wskazujàcych na mo˝liwoÊç wi´kszego ni˝obecnie zbli˝enia stanowisk reprezentowanych przez poszcze-gólne kolegia i inne Êrodowiska Uczelni.

5. WejÊcie w ˝ycie nowej ustawy o szkolnictwie wy˝szym.

II. G∏ówne cele proponowanych zmian:1. Wype∏nienie misji SGH oraz Za∏o˝eƒ strategii rozwoju

Szko∏y G∏ównej Handlowej w Warszawie na lata 2008-2012(Za∏àcznik do uchwa∏y Senatu SGH z dnia 26 listopada2008 r.).

2. Zachowanie najwartoÊciowszych elementów obecnego sys-temu, w tym przede wszystkim:

– utrzymanie zasady przyjmowania na studia I stopnia nauczelni ,́

– utrzymanie w mo˝liwie du˝ym stopniu zasady swobodnegowyboru Êcie˝ki studiowania i wyk∏adowcy.

3. Podniesienie poziomu nauczania na studiach II stopnia.4. Mocniejsze oparcie procesu nauczania na fundamentalnych

zasadach funkcjonowania uczelni akademickich:– powiàzaniu dydaktyki z prowadzonymi badaniami nauko-

wymi,– odpowiedzialnoÊci organów kolegialnych i jednoosobo-

wych podstawowych jednostek organizacyjnych za program i ja-koÊç nauczania.

5. Przywrócenie tradycyjnej i powszechnie zrozumia∏ej wy-dzia∏owej struktury uczelni akademickiej.

6. Racjonalizacja kosztów prowadzenia dydaktyki.

III. Pozosta∏e cele1. Zachowanie dotychczasowych uprawnieƒ podstawowych

jednostek organizacyjnych, w tym przede wszystkim prawa dodoktoryzowania i habilitowania w poszczególnych dyscypli-nach.

2. Przygotowanie Szko∏y do pe∏nego spo˝ytkowania mo˝liwo-Êci, jakie mo˝e stworzyç zmiana ustawy o szkolnictwie wy˝szym,a zw∏aszcza szansa pe∏nej niezale˝noÊci programowej i mo˝li-woÊç wi´kszej swobody kszta∏towania oferty kierunkowej.

3. Zapewnienie minimum zaj´ç dydaktycznych dla wszyst-kich podstawowych jednostek organizacyjnych.

4. Ograniczenie konkurencji mi´dzy podstawowymi jednost-kami organizacyjnymi w dziedzinie oferty kierunków studiów.

9luty 2011

WOKÓ¸ REFORMY

5. Stworzenie warunków i zach´t do dalszego rozszerzaniastudiów w j´zyku angielskim.

IV. Proponowane zmiany organizacyjne1. Proponuje si´ utworzenie pi´ciu wydzia∏ów:– Ekonomii,– Finansów,– Zarzàdzania,– Biznesu Mi´dzynarodowego,– Nauk Spo∏ecznych i Politycznych.Nazwy podstawowych jednostek organizacyjnych sà jedynie

propozycjà.2. Wydzia∏y powsta∏yby z przekszta∏cenia istniejàcych kole-

giów z pe∏nym zachowaniem ich uprawnieƒ, z zachowaniemciàg∏oÊci prac rad naukowych oraz prowadzonych studiów dok-toranckich i podyplomowych.

3. Dziekani wydzia∏ów i rady naukowe wydzia∏ów by∏yby od-powiedzialne za prowadzenie nast´pujàcych aktualnie urucha-mianych kierunków studiów:

Wydzia∏ Ekonomii – Ekonomia, MIESIWydzia∏ Finansów – FiRaWydzia∏ Zarzàdzania – ZarzàdzanieWydzia∏ Biznesu Mi´dzynarodowego – MSG, Biznes mi´-

dzynarodowy (II st.)Wydzia∏ Nauk Spo∏ecznych i Politycznych – Administracja,

Stosunki Mi´dzynarodowe (oba na studiach II stopnia).Ponadto wydzia∏y, w myÊl projektu ustawy, mog∏yby urucha-

miaç nowe kierunki, a na studiach II stopnia wyst´powaç z ofer-tà kierunków od kilku lat nieuruchamianych.

4. Proponuje si´ przyj´cie nast´pujàcych zasad uruchamianianowych kierunków studiów:

– uruchamianie nowych kierunków odbywaç si´ mo˝e wy-∏àcznie w obszarze okreÊlonym przez misj´ SGH i w ramachprofilu wydzia∏u, na wniosek jego rady po uzyskaniu zgody Se-natu,

– dopuszcza si´ uruchamianie kierunków mi´dzywydzia∏o-wych na wniosek rad dwóch lub wi´kszej liczby wydzia∏ów pouzyskaniu zgody Senatu,

– na studiach I stopnia nowe kierunki studiów uruchamia si´na bazie ogólnouczelnianego zestawu przedmiotów podstawo-wych,

– ogranicza si´ uruchamianie kierunków o profilu nie-uwzgl´dnionym w misji SGH oraz w dyscyplinach, w którychUczelnia nie posiada prawa do doktoryzowania,

– ogranicza si´ uruchamianie kierunków rodzàcych niebezpie-czeƒstwo dumpingu w skali mi´dzywydzia∏owej.

5. Proponuje si´ wycofanie z obecnej oferty na studiach I stop-nia nieuruchamianych od kilku lat kierunków, z mo˝liwoÊcià ichoferowania w postaci specjalnoÊci kierunkowych lub mi´dzykie-runkowych uruchamianych za zgodà rad dwóch lub wi´cej wy-dzia∏ów.

6. Proponuje si´ likwidacj´:– Senackiej Komisji Programowej,– rad programowo-dydaktycznych kierunków.7. Proponuje si´ wygaszanie dzia∏alnoÊci, a nast´pnie likwida-

cj´ Dziekanatu Studiów Magisterskich.

V. Organizacja dydaktykiNa studiach I stopnia (licencjackich) proponuje si´:– zachowanie naboru na uczelni´ (jak obecnie),– zachowanie prawa wyboru kierunku studiów przed koƒcem

I roku studiów (jak obecnie),– zachowanie Dziekanatu Studiów Licencjackich,

– utrzymanie zwierzchnictwa Dziekana Studiów Licencjac-kich nad studentami przez ca∏y okres studiów licencjackich (jakobecnie),

– utrzymanie ogólnouczelnianego programu podstawowegow niezmienionej postaci; w przysz∏oÊci ewentualna zmianaw zestawie przedmiotów podstawowych wymaga∏aby zgody Se-natu SGH,

– zachowanie funkcji koordynatorów przedmiotów podsta-wowych i powierzanie ich kierownikowi/dyrektorowi odpo-wiedniej katedry/instytutu,

– powo∏ywanie koordynatorów przedmiotów podstawowychprzez prorektora ds. dydaktyki i studentów i powierzenie im od-powiedzialnoÊci za dopuszczanie do prowadzenia wyk∏adu, treÊçstandardowego sylabusu oraz przeprowadzenie standardowegoegzaminu,

– program kierunkowy na studiach licencjackich by∏by usta-lany przez rady wydzia∏ów, a dziekan danego wydzia∏u odpo-wiada∏by za realizacj´ programu kierunkowego, w tym za semi-naria licencjackie,

– wyk∏ady kierunkowe prowadzone by∏yby w pierwszej ko-lejnoÊci przez pracowników danego wydzia∏u i osoby reprezen-tujàce minimum kadrowe danego kierunku,

– prace licencjackie z danego kierunku mog∏yby byç przygo-towywane pod kierunkiem pracowników wydzia∏u prowadzàce-go dany kierunek i osoby reprezentujàce minimum kadrowe da-nego kierunku, a za zgodà dziekana tak˝e pod kierunkiem samo-dzielnych pracowników naukowych innego wydzia∏u,

– wyk∏ady wolnego wyboru, w ramach okreÊlonej puli punk-tów ECTS, student wybiera∏by z ca∏ej oferty uczelnianej bezzgody dziekana wydzia∏u (jak obecnie),

– absolwent studiów I stopnia uzyskiwa∏by tytu∏ licencjata nakierunku prowadzonym przez uczelni ,́

– nabór na odp∏atne studia w j´zyku angielskim odbywa∏bysi´ na odr´bnych zasadach (m.in. bezpoÊrednio na kierunek w ra-mach ustalonego limitu miejsc).

Na studiach II stopnia (magisterskich) proponuje si´:– wprowadzenie naboru na wydzia∏y (kierunki),– zachowanie jednakowego dla wszystkich kandydatów eg-

zaminu wst´pnego jako g∏ównego kryterium kwalifikacji (100punktów kwalifikacyjnych) oraz wprowadzenie dodatkowychkryteriów kwalifikacji w postaci:

a) 15% premii, tj. 15 punktów kwalifikacyjnych, za kontynu-owanie studiów na tym samym lub równowa˝nym kierunku,

b) 15% premii za dyplom ukoƒczenia studiów I stopnia lubrównowa˝nych uzyskany w uczelni sklasyfikowanej w mi´-dzynarodowych rankingach: szanghajskim lub Financial Ti-mes lub The Times lub Eduniversal lub uczelni nale˝àcej doCEMS.

– dla ka˝dego wydzia∏u przyznaje si´ 12% ogólnej puli miejscprzewidzianych dla I roku studiów, tj. ∏àcznie 60% miejsc, a po-zosta∏e 40% rozdysponowuje si´ w zale˝noÊci od wyników uzy-skanych przez wszystkich kandydatów w ramach post´powaniakwalifikacyjnego i ich preferencji kierunkowych,

– biura kolegiów przekszta∏ca si´ w dziekanaty wydzia∏ówprowadzàce studia II stopnia (magisterskie), studia III stopnia(doktoranckie) oraz studia podyplomowe,

– program kierunków na studiach magisterskich jest ustalanyprzez rady wydzia∏ów, a dziekan danego wydzia∏u odpowiada zarealizacj´ programu kierunkowego, w tym za seminaria magi-sterskie,

– wyk∏ady kierunkowe prowadzone sà w pierwszej kolejno-Êci przez pracowników danego wydzia∏u i osoby reprezentujàceminimum kadrowe danego kierunku,

10 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

– prace magisterskie z danego kierunku sà przygotowywanew ramach odbywajàcych si´ co tydzieƒ i trwajàcych trzy seme-stry seminariów, pod kierunkiem samodzielnych pracownikównaukowych wydzia∏u prowadzàcego dany kierunek i osoby re-prezentujàce minimum kadrowe danego kierunku, a za zgodàdziekana tak˝e pod kierunkiem samodzielnych pracowników na-ukowych innego wydzia∏u,

– przedmioty do wyboru, w ramach okreÊlonej puli punktówECTS, student wybiera z ca∏ej oferty uczelnianej bez zgody dzie-kana wydzia∏u (jak obecnie),

– absolwent studiów II stopnia uzyskuje tytu∏ magistra na da-nym wydziale,

– nabór na odp∏atne studia w j´zyku angielskim odbywa si´na odr´bnych zasadach (w ramach ustalonego limitu miejsc).

Na studiach III stopnia (doktoranckich) proponuje si´:– studia doktoranckie sà prowadzone przez wydzia∏y, posia-

dajàce w tym zakresie ca∏kowità niezale˝noÊç programowà i or-ganizacyjnà,

– rezygnuje si´ ze wspólnego dla ca∏ej uczelni bloku wyk∏a-dów. Adam Budnikowski

Warszawa, 11-02-22

Dr hab., prof. SGH Wies∏aw Czy˝owiczUczelniany koordynator przedmiotu„Prawo gospodarcze”Kierownik KPAiFP KNoPe-mail: wesczyz@sgh.waw.pltel. kom.: +48 605 428 589

Pani dr Barbara Minkiewicz – Redaktor NaczelnaGAZETY SGHw miejscue-mail: bminki@sgh.waw.pl

Szanowna Pani Redaktor,

W zwiàzku z artyku∏em Samorzàd Studentów o teraêniejszoÊci i przysz∏oÊci SGH, jaki ukaza∏ si´ w najnowszym, 1 (267)numerze GAZETY SGH z b.r. na s. 8-11, podpisanym przez pana ¸ukasza Janikowskiego, wiceprzewodniczàcego SamorzàduStudentów SGH, chc´ podzi´kowaç za przedstawione w nim uwagi i opinie o proponowanej reorganizacji naszej Uczelni.

Sà one bardzo dojrza∏e, wywa˝one i dobrze uargumentowane. Ich zaletà jest to, ˝e prezentujà – choç Autor si´ zastrzega, ˝eartyku∏ ten „… nie jest ostatecznym stanowiskiem studentów w sprawie reformy SGH…” – stanowisko podstawowegopodmiotu – interesariusza tych projektów – STUDENTÓW.

Uczelnia istnieje przede wszystkim dla nich. Bez nich nie ma uczelni! Stàd koniecznym jest branie pod uwag´ samychzainteresowanych, którzy sà nie tylko i nie tyle przedmiotem kszta∏cenia, ile podmiotem, partnerem procesu edukacji.Omawiany artyku∏ jest tego najlepszym Êwiadectwem. Nie mo˝na nie braç pod uwag´ zawartych w nim tez, opinii, sugestiii postulatów. Tak˝e tych, które sà krytyczne wobec nas – ich nauczycieli akademickich.

Ze szczególna uwagà i troskà przeczyta∏em informacje o zastrze˝eniach dotyczàcych poziomu nauczania na uzupe∏niajàcychstudiach magisterskich. OczywiÊcie najwi´kszà mojà uwag´ przyku∏y opinie (s. 9) dotyczàce przedmiotu „Prawo gospodarcze”,którego jestem uczelnianym koordynatorem. Na trzech przyk∏adach dotyczàcych wyk∏adów z tego przedmiotu uzasadniono tez´o patologiach w naszej Uczelni, za które jesteÊmy odpowiedzialni my, wyk∏adowcy.

W oparciu o te opinie zwróci∏em si´ do Samorzàdu Studentów SGH z proÊbà o spotkanie i szersze omówienie poruszonychw artykule problemów. Podczas partnerskiej rozmowy moi partnerzy z Samorzàdu przedstawili mi wiele innych, krytycznych,w cz´Êci kontrowersyjnych, problemów, jakie wyst´pujà w nauczaniu prawa gospodarczego. Nie by∏a to jednak krytykapersonalna. Uwagi, krytyka i postulaty zmian dotyczy∏y meritum, treÊci i formy wyk∏adów, wi´kszej ich praktycznejprzydatnoÊci i powiàzania z biznesem, poprawy jakoÊci nauczania, poprzez pryzmat celu nauczania tego przedmiotui optymalizacji egzaminowania, jego sprawiedliwoÊci odzwierciedlajàcej zarówno wk∏ad pracy, jak i jakoÊç ocenianej wiedzy.

Chc´ poinformowaç opini´ naszej uczelnianej spo∏ecznoÊci, ˝e w rezultacie artyku∏u i rozmowy z Samorzàdem Studentóww pierwszej po∏owie marca zostanie zorganizowane spotkanie wszystkich wyk∏adowców „Prawa gospodarczego” w SGH, naktórym zostanà omówione poruszone problemy. Postaramy si´ na nim wypracowaç w miar´ jednolite kryteria oceny, zarównozaj´ç, jak i egzaminów.

Mam nadziej ,́ ˝e przypadki, jakie mia∏y miejsce w przesz∏oÊci b´dà znacznie rzadsze (bo nie wierz ,́ ˝e da si´ je ca∏kowiciewyeliminowaç) w przysz∏oÊci. I to powinien byç pozytywny rezultat wp∏ywu studentów na podnoszenie jakoÊci nauczaniaw naszej Uczelni.

Dzi´kuj´ Autorowi artyku∏u oraz Samorzàdowi Studentów SGH za wniesiony wk∏ad do dyskusji o przysz∏oÊci naszej AlmaMater i doskonalenia procesu dydaktycznego.

Wies∏aw Czy˝owicz

11luty 2011

WOKÓ¸ REFORMY

SSTTAANNOOWWIISSKKOOKKoolleeggiiuumm EEkkoonnoommiicczznnoo--SSppoo∏∏eecczznneeggoo

ww sspprraawwiiee ddookkuummeennttuuZZaarryyss ssttrraatteeggiiii rroozzwwoojjuu SSzzkkoo∏∏yy GG∏∏óówwnneejj HHaannddlloowweejj

ww WWaarrsszzaawwiiee nnaa llaattaa 22001100––22001166 ((pprroojjeekktt))ssyyggnnoowwaanneeggoo pprrzzeezz pprroorreekkttoorraa SSGGHH ddss.. nnaauukkii

pprrooff.. zzww.. ddrr.. hhaabb.. JJ.. SSttaacceewwiicczzaa

1. Kolegium uznaje, i˝ powinnoÊcià kadencyjnie wy∏ania-nych w∏adz akademickich jest sta∏e doskonalenie strukturi funkcjonowania Uczelni oraz podnoszenie jakoÊci kszta∏-cenia studentów, doktorantów i uczestników studiów pody-plomowych.

JednoczeÊnie w∏adze akademickie powinny dbaç o roz-wój naukowy i kompetencje dydaktyczne pracowników,zmierzajàc do umacniania i poszerzania zasobów kadro-wych Uczelni tak, aby sprostaç rosnàcym wymaganiom ba-dawczym wobec jednostek naukowych, jak i konkurencji narynku w kszta∏ceniu studentów i doktorantów. Istotna jesttak˝e satysfakcja pracowników naukowo-dydaktycznychz wykonywanej pracy oraz warunki materialne i socjalne,w jakich Êwiadczenie przez nich pracy si´ odbywa. Dlategoobowiàzkiem rektora i w∏adz akademickich jest nieustannadba∏oÊç o substancj´ materialnà Uczelni i o jej zasoby ka-drowe.

2. Cele i zamierzenia rektora i w∏adz akademickich w tychkwestiach powinny byç czytelnie okreÊlone w strategiiUczelni. Wokó∏ akceptowanych i racjonalnie okreÊlonychcelów powinni integrowaç si´ pracownicy naukowi, studen-ci i doktoranci oraz pracownicy administracji. Paradoksal-nie wspomniana integracja nie dokona si´ nigdy w sytuacjibraku lidera, braku przywództwa, które warunkuje osiàgni´-cie okreÊlonych w strategii celów. Wobec jego braku mieçb´dziemy do czynienia jedynie z mniej lub bardziej wolnàgrà partykularnych interesów, których wypadkowa nieko-niecznie zmierzaç b´dzie do realizacji celów korzystnychz punktu widzenia rozwoju Uczelni jako ca∏ego organizmustrukturalnego i funkcjonalnego.

3. Struktura i funkcje tego organizmu nie sà wartoÊciamiczy istotà samà w sobie. Powinny byç one skorelowane z ce-lami strategicznymi i sprzyjaç sprawnoÊci, efektywnoÊcii demokratycznoÊci w trakcie ich realizacji, czyli pe∏niç wo-bec nich w rzeczywistoÊci s∏u˝ebnà rol´. Stàd te˝ Uczelnianasza mo˝e funkcjonowaç zarówno w strukturze kolegial-nej, jak obecnie, lub w strukturze wydzia∏owej, jak postulu-jà niektóre rady naukowe. Nale˝y jednak pami´taç, ˝e ˝ad-na z nich w istocie swej nie jest ani z∏a, ani dobra, lepsza czygorsza, ka˝da mo˝e byç i takà i takà. Wszystko zale˝y odprzyj´tej strategii Uczelni i od przywództwa. Z∏y lider po-trafi zdeprecjonowaç ka˝dà struktur´!

4. Obecna, kolegialna struktura naszej Uczelni, by∏a nowàw polskich warunkach w poczàtkach lat 90., ale czy rzeczy-wiÊcie sama struktura zdecydowa∏a o niewàtpliwym sukce-sie dydaktycznym i badawczym SGH? A kolejni rektorzyz ich wizjà Uczelni, którà prezentowali otwarcie, poszuku-jàc aprobaty wÊród pracowników oraz do realizacji którejwraz ze swoimi wspó∏pracownikami dà˝yli, byli „dodat-kiem” do nowatorskiej struktury? Psucie kolegialnej struk-

tury naszej Szko∏y rozpocz´∏o si´ wraz z nieudolnie prze-prowadzonym procesem wprowadzenia studiów dwustop-niowych. Dodatkowo, zosta∏o przyspieszone ca∏kowicieb∏´dnà decyzjà rektora o likwidacji struktury dziekanatustudiów niestacjonarnych, przerzuceniu obs∏ugi studentówniestacjonarnych do dziekanatów studiów stacjonarnych,a w konsekwencji przecià˝enie ich obowiàzkami, z któryminie dajà sobie rady do dziÊ.

Jedynym „wyjÊciem” z tej Êlepej uliczki dla w∏adz SGHjest trwajàce od kilku lat przerzucanie obowiàzków admini-stracyjnych zwiàzanych z funkcjonowaniem studiów na pra-cowników naukowo-dydaktycznych. Ostatnim „owocem”tego anachronicznego procesu jest powo∏anie uczelnianychkomisji rekrutacyjnych, w których pracownicy naukowispe∏niajà powinnoÊci administracyjne.

5. Ustanowienie funkcjonalnej struktury kolegialnej czywydzia∏owej wymaga skoordynowanych dzia∏aƒ w kierun-ku: okreÊlenia oraz umocnienia autonomii i stabilnoÊci fi-nansowej kolegiów, przej´cia przez kolegia (dziekanów) od-powiedzialnoÊci za polityk´ kadrowà, zmian struktury za-trudnienia w administracji centralnej i kolegialnej. Do prze-prowadzenia tych zmian konieczna jest „pe∏na szuflada”projektów uchwa∏ Senatu i zarzàdzeƒ rektora, zawierajàcychkoherentnà koncepcj´ zmian z jasno postawionymi celamistrategicznymi. Po ich przeprowadzeniu mo˝na przystàpiçdo „przejmowania” dydaktyki przez kolegia czy wydzia∏y.S∏abe finansowo i organizacyjnie jednostki podstawowe nieb´dà w stanie lepiej ni˝ to jest obecnie poradziç sobie z or-ganizacjà dydaktyki, co zdeprecjonuje ca∏y projekt zmian.W przedstawionych w dokumencie propozycjach jest nie-mal wszystko, brakuje tylko „cz∏owieka”, który, zarównopracownik naukowo-dydaktyczny, jak i administracyjny,student czy doktorant, nie widzi jasnego celu dokonywa-nych zmian, jest traktowany ca∏kowicie instrumentalnie.Ciekawe wi´c dla kogo proponuje si´ przeprowadziç tak„rewolucyjne” zmiany?

6. W zwiàzku z tym, ˝e obecnie nasza Uczelnia nie jest fi-nansowo przygotowana do proponowanych zmian, któreaby by∏y racjonalne muszà kosztowaç, a tak˝e ze wzgl´duna post´p prac parlamentarnych nad nowymi ustawami do-tyczàcymi szkolnictwa wy˝szego i up∏ywajàcà w przysz∏ymroku kadencj´ rektora i w∏adz akademickich naszej Szko∏y,podejmowanie szeroko zakrojonych projektów zmian uznaçnale˝y za bezcelowe i niczym nie uzasadnione. Nie zwalniato jednak˝e rektora i w∏adz akademickich od podejmowaniadecyzji usuwajàcych absurdy i dysfunkcjonalne rozwiàza-nia, zarówno w organizacji dydaktyki, jak i badaƒ nauko-wych oraz dba∏oÊci o status pracowników naukowych i ad-ministracyjnych, b´dàcych naszym najcenniejszym zaso-bem, a tak˝e studentów i doktorantów.

12 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

Dokument ten, obwarowany wieloma zastrze˝eniami i zawie-rajàcy w swej nazwie „ostro˝ne” sformu∏owania (zarys, projekt),zosta∏ jednak potraktowany jako materia∏ odniesienia do dysku-sji o sytuacji Szko∏y i jej przysz∏oÊci. I mimo jego mankamen-tów, a zw∏aszcza braku wizji rozwoju Uczelni, wywo∏a∏ zdecy-dowane deklaracje rad kolegiów i polemiczne wystàpienia prof.J. Jóêwiak i prof. T. Szapiro, a tak˝e przedstawienie obszernejdiagnozy s∏aboÊci procesu dydaktycznego przez Samorzàd Stu-dentów. Do uwag i argumentów przytaczanych przez moich ko-legów z Kolegium Analiz Ekonomicznych, chcia∏abym do∏àczyçjeszcze kilka, majàc nadziej ,́ ˝e to przyczyni si´ do pog∏´bieniadyskusji o przysz∏oÊci naszej Szko∏y.

Zarówno w dokumencie w∏adz SGH, jak i w stanowiskach ko-legiów uderza brak odniesienia do toczàcej si´ dyskusji o szkol-nictwie wy˝szym i jego reformach; nie ma w nich otoczeniaSzko∏y i refleksji o zmianach wymagaƒ wobec edukacji wy˝szej.W przeciwnym wypadku mo˝e uda∏oby si´ dostrzec, ˝e bezwy-dzia∏owa struktura uczelni, która nie tworzy sztucznych granicw systemie dydaktycznym, jest wskazywana jako kierunek refor-mowania programu nauczania w raporcie o szkolnictwie wy˝-szym przygotowanym na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkol-nictwa Wy˝szego1. Autorzy raportu podkreÊlajà te ,̋ i˝ Êcis∏e po-wiàzanie kierunków studiów z jednostkami organizacyjnymiuczelni a nie z uczelnià jako ca∏oÊcià powoduje nieefektywnàalokacj´ Êrodków i zasobów2 (s. 37). Zatem powtórz´ za stano-wiskiem Rady KAE, przyj´tym jeszcze w lutym 2010 r., ˝e po-wrót do struktur organizacyjnych wskazywanych w dyskusjacho rozwoju szkolnictwa wy˝szego jako przestarza∏e i usztywnia-jàce procesy nauczania, zagra˝a temu, na czym nam powinnonajbardziej zale˝eç, czyli jakoÊci kszta∏cenia absolwentów.

Zastanawiajàcy jest fakt postrzegania SGH jedynie z perspek-tywy jej funkcji dydaktycznej. Ani w Zarysie strategii rozwojuSGH..., ani w obszernych stanowiskach rad kolegiów nie poja-wia si´ refleksja na temat pozycji badawczej Uczelni, a przedewszystkim koniecznoÊci sprostania wyzwaniom wynik∏ym zezmian finansowania nauki w Polsce i coraz wi´kszym wymaga-niom dotyczàcym udzia∏u w badaniach mi´dzynarodowych orazznaczeniu wspó∏pracy mi´dzynarodowej dla oceny osiàgni´ç ze-spo∏ów i jednostek. Budowanie dorobku instytucjonalnego jed-nostki i dorobku indywidualnego poszczególnych pracownikówto ˝mudny proces dzia∏aƒ przy jasno okreÊlonych priorytetachbadaƒ, odpowiedniej ich organizacji, a tak˝e systemie w∏aÊciwejoceny wysi∏ku badawczego pracowników zarówno w skaliSzko∏y, jak i na poziomie poszczególnych kolegiów. Niedostatkiorganizacji dzia∏alnoÊci badawczej w SGH by∏y podejmowaneprzez Senackà Komisj´ Nauki, którà kierowa∏am w dwóch po-przednich kadencjach jej dzia∏ania (2003–2008). Niestety, nieuda∏o si´ wówczas zainicjowaç szerszej dyskusji nad reformàdzia∏alnoÊci badawczej w SGH mimo czynionych wysi∏ków.Ustalenia raportu z 2007 r. opracowanego przez prof. E. Adamo-wicz3, dotyczàce np. bardziej efektywnego wykorzystania poten-cja∏u intelektualnego pracowników przy odpowiednich warun-kach do pracy naukowo-badawczej, obejmujàcych zarówno or-ganizacj´ badaƒ i baz´ materialnà Uczelni, jak i odpowiedniesystemy motywacyjne, pozostajà nie tylko aktualne dziÊ, ale na-

wet ich przes∏anie uleg∏o wzmocnieniu z przynajmniej z dwóchpowodów. Pierwszy z nich to rosnàca liczba m∏odych adiunk-tów, którzy majà doÊwiadczenia wspó∏pracy mi´dzynarodoweji pracy w jednostkach badawczych poza krajem pozyskanew trakcie przygotowywania swych rozpraw doktorskich. Sà tona ogó∏ osoby o silnej motywacji do pracy naukowej, dobrychkontaktach zagranicznych i mocnej pozycji naukowej. Ich rolaw budowaniu dorobku naukowego instytucji nie jest dostrzega-na nie tylko w wymiarze finansowym. Istotne jest przede wszyst-kim to, czy wype∏niajà pensum dydaktyczne. Nie wiem, na jakd∏ugo wystarczy im pasji badawczej w tych warunkach. Pami´-tajmy, ˝e mo˝emy ich utraciç nie tylko ze wzgl´du na „internalbrain drain”, wynikajàcy z silnej konkurencji mi´dzy sektoremnauki i sektorem biznesu, ale przede wszystkim z powodu„external brain drain”, który jest podyktowany lepszymi wa-runkami pracy naukowej poza Polskà ni˝ w kraju.

Drugi powód to zasadnicze zmiany w organizacji badaƒ kra-jowych i mi´dzynarodowych polegajàce na przejÊciu od wspó∏-pracy badawczej do wspó∏pracy instytucjonalnej, np. poprzeztworzenie sieci badawczych, centrów doskona∏oÊci czy konsor-cjów. We wspó∏pracy instytucjonalnej znaczàcà rol´ odgrywadorobek zespo∏u i jego doÊwiadczenie badawcze, zw∏aszcza mi´-dzynarodowe. Odpowiedniej pozycji naukowej zespo∏u nie dasi´ osiàgnàç poprzez prowadzenie badaƒ podporzàdkowane pra-com zwiàzanym ze zdobywaniem kolejnych stopni naukowych.Konieczne jest przede wszystkim okreÊlenie specjalnoÊci ba-dawczych zespo∏ów i wiàzanie z nimi rozwoju naukowegocz∏onków zespo∏ów.

Ponadto tworzenie konsorcjów i sieci badawczych wymagawsparcia organizacyjnego nie tylko w formie obs∏ugi admini-stracyjnej projektów, w tym obs∏ugi finansowej, przez jednostkiSzko∏y, ale tak˝e bardziej elastycznego zarzàdzania zespo∏amibadawczymi. Nale˝y do nich np. mo˝liwoÊç okresowego zmniej-szania pensum dydaktycznego dla pracowników zaanga˝owa-nych w realizacj´ projektów badawczych.

We wspomnianym raporcie oraz materia∏ach Senackiej Ko-misji Nauki podkreÊlano te˝ brak d∏ugookresowej strategii roz-woju dzia∏alnoÊci badawczej SGH, w tym okreÊlenia specjalno-Êci naukowych. Z ubolewaniem musz´ stwierdziç, ˝e nadal tenelement realizacji misji SGH oraz jego rola w rozwoju i budowa-niu pozycji Szko∏y nie jest dostrzegany. W myÊleniu o przysz∏o-Êci Uczelni zapomina si´ o sprz´˝eniu mi´dzy badaniami i dy-daktykà: aktywnoÊç badawcza przek∏ada si´ nie tylko na jakoÊçdydaktyki, ale i na pozycj´ Uczelni na listach rankingowych, coz kolei wp∏ywa na postrzeganie atrakcyjnoÊci studiów i liczb´ch´tnych do studiowania, o którà b´dziemy musieli zabiegaç co-raz usilniej.

Irena E. Kotowska

1 Strategia rozwoju szkolnictwa wy˝szego w Polsce do 2020 roku, ra-port czàstkowy przygotowany przez konsorcjum Ernst&Young Busi-ness Advisory oraz Instytut Badaƒ nad Gospodarkà Rynkowà, luty2010, http://www.uczelnie2020.pl/docs/file/SSW2020_strategia.pdf,7.A, pkt. 7.6–7.8, s. 47.

2 ibidem, s. 37.3 E. Adamowicz, Badania naukowe w SGH, raport, SGH, Warszawa,

2007.

JJeesszzcczzee oo ddookkuummeenncciieeZZaarryyss ssttrraatteeggiiii rroozzwwoojjuu SSzzkkoo∏∏yy GG∏∏óówwnneejj HHaannddlloowweejj

ww WWaarrsszzaawwiiee nnaa llaattaa 22001100––22001166 ((pprroojjeekktt))

ii zzwwiiààzzaanneejj zz nniimm ddyysskkuussjjii

13luty 2011

WOKÓ¸ REFORMY

1. Postulat zmian organizacyjnych w SGH polegajàcy nautworzeniu wydzia∏ów wymaga – moim zdaniem – analizy, do-tyczàcej tego, jakie wydzia∏y mia∏yby powstaç, poprzedzonejoczywiÊcie analizà potrzeby zmian strukturalnych, kosztów tychzmian oraz kosztów funkcjonowania uczelni wydzia∏owej w ze-stawieniu z kosztami uczelni bezwydzia∏owej.

W projekcie za∏o˝eƒ strategii (przedstawionej przez w∏adzeUczelni) powody koniecznoÊci zmian zosta∏y de facto pomini´te,poza ogólnikowym stwierdzeniem, ˝e sà one oczywiste i oczeki-wane. Byç mo˝e to dlatego nie analizowano te˝ kosztów zmian.

Swoje komentarze zaczn´ od przeanalizowania czym jestwydzia∏ uczelni wy˝szej. Podstawowymi atrybutami „wydzia-∏u” sà: jego unikalny profil naukowy, pracownicy, wyodr´bnionezasoby materialne, znaczàco ró˝niàce si´ programy studiów orazstudenci. Z tych cech wynika mo˝liwoÊç stosowania odr´bnychzasad rekrutacji i ustalania propozycji limitu przyj´ç na studia,ró˝nych zasad zaliczania przedmiotów i semestrów, ró˝nych za-sad zatrudniania pracowników, istnienie w∏asnych struktur ad-ministracji itd.

Nawiasem mówiàc, unikalnym skutkiem struktury SGH jestbrak samorzàdów studenckich na poziomie wydzia∏u i wynika-jàca z tego moc wp∏ywu i oddzia∏ywania organu samorzàduuczelnianego reprezentujàcego roczniki studentów, a nie wy-dzia∏y. Jest to skutek ordynacji wyborczej przyj´tej w poczàtkulat 90. przez studentów SGH – pami´tam dyskusje z ówczesnymprzewodniczàcym Samorzàdu o tym, dlaczego w tym tak wa˝-nym organie jest taka ma∏a reprezentacja studentów zaocz-nych… Samorzàd wydzia∏owy jest oczywisty w innych uczel-niach, ale jednoczeÊnie os∏abia spójnoÊç i si∏´ samorzàdu w po-równaniu z SGH.

Poza pi´cioma paƒstwowymi uczelniami ekonomicznymi,uczelniami artystycznymi i uczelniami wychowania fizycznegowszystkie pozosta∏e uczelnie majà oczywistà struktur´ wydzia-∏owà. Oznacza to, ˝e trudno by∏o oczekiwaç i˝ w∏adze innychuczelni powtórzà reform´ dokonanà w SGH.

Postulat dotyczàcy powo∏ania wydzia∏ów w SGH wymagasformu∏owania odpowiedzi na pytania zasadnicze i praktyczne:

– jak i na jakiej podstawie okreÊliç limity przyj´ç na poszcze-gólne wydzia∏y i kierunki,

– jak rozdzieliç zasoby materialne (w tym sale dydaktyczne)mi´dzy wydzia∏y.

Wtórne w tym kontekÊcie jest pytanie o podzia∏ dotacji dydak-tycznej, czyli Êrodków publicznych otrzymywanych przezUczelni´ z bud˝etu.

Oczekiwania finansowe wydzia∏ów muszà prowadziç do dà-˝enia do minimalizowania wydatków ogólnouczelnianych i mi´-dzywydzia∏owych (na przyk∏ad minimalizowania liczby godzinz j´zyków obcych). Dà˝enie do autonomizacji programowej i fi-nansowej oznacza te˝ minimalizowanie wspó∏pracy dydaktycz-nej (to z autarkii dawnych wydzia∏ów wynika liczba katedr jed-noimiennych w SGH). W praktyce oznacza to, ˝e na przyk∏ad fi-nanse, geografia ekonomiczna, historia gospodarcza, prawo, ma-tematyka czy statystyka b´dà minimalizowane wsz´dzie pozawydzia∏ami, w których strukturze istniejà jednostki gromadzàcespecjalistów w tym zakresie. „Kupowanie” zaj´ç z innego wy-dzia∏u rodzi bowiem k∏opoty rozliczeniowe i obawy przeduszczupleniem Êrodków dla w∏asnych pracowników.

Autonomia finansowa wydzia∏ów prowadzi te˝ do powo∏ywa-nia w∏asnych dzia∏ów administracyjnych (kwestur, kadr) i po-mocniczych (stàd na przyk∏ad wydzia∏owe biblioteki).

2. W obecnym stanie prawnym mamy do dyspozycji ograni-czonà pul´ kierunków studiów (wynikajàcà z tak zwanej „listyministerialnej” powi´kszonej o „kierunki unikalne”). W ofercieSGH mamy na poziomie I dziewi´ç kierunków, a na poziomieII – trzynaÊcie. To oznacza, ˝e – realizujàc postulat KolegiumGospodarki Âwiatowej dotyczàcy braku konkurencji kierunko-wej mi´dzy wydzia∏ami – mo˝liwe jest utworzenie przyk∏adowowydzia∏ów „monopolistów kierunkowych”:

● ekonomii,● finansów i rachunkowoÊci,● informatyki i ekonometrii (lub metod iloÊciowych i syste-

mów informacyjnych),● mi´dzynarodowych stosunków gospodarczych, stosunków

mi´dzynarodowych i europeistyki,● polityki spo∏ecznej oraz● zarzàdzania.Bioràc jednak pod uwag´ przewidywane zmiany w prawie

(dajàce jednostkom majàcym uprawnienia do nadawania stopniadoktora habilitowanego prawo do tworzenia kierunków stu-diów), b´dzie mo˝liwe powo∏anie wi´kszej liczby kierunków.A wi´c: wi´kszej liczby wydzia∏ów „monopolistów” (co jestmo˝liwe, bo przecie˝ do powo∏ania kierunku na poziomie IIstopnia wystarczy – obecnie, a wed∏ug nowelizacji ma byç „∏a-twiej” – szeÊç osób majàcych tytu∏ profesora lub stopieƒ dokto-ra habilitowanego i szeÊç z doktoratem), albo odejÊcie od mono-poli i bezpoÊrednia konkurencja mi´dzy wydzia∏ami.

Trudno mi sobie przy tym wyobraziç ograniczenie liczby kie-runków uchwa∏à Senatu lub dobrowolnym samoograniczeniempowstajàcych wydzia∏ów. A jeÊli nawet, to by∏oby to ogranicze-nie na danà kadencj´ w∏adz akademickich, bo przecie˝ autono-mia nowo wybranych rad nie jest skr´powana uchwa∏ami po-przedników. A jeÊli nawet uda∏oby si´ zablokowaç mo˝liwoÊçtworzenie kierunków jednoimiennych (lub ró˝nie nazwanychmutacji tego samego kierunku), to nie da si´ uniknàç konkurowa-nia o kandydatów. Widaç to choçby na przyk∏adzie Uniwersyte-tu Warszawskiego. Odr´bne akcje promocyjne, ale skierowanedo tych samych maturzystów, prowadzà tam Wydzia∏ Nauk Eko-nomicznych i Wydzia∏ Zarzàdzania. Oczywiste jest dla mnie, ˝ematurzysta, kandydat na studia wie (mniej lub wi´cej) czym ró˝-ni si´ lotnictwo i kosmonautyka od architektury (z oferty Poli-techniki Warszawskiej), albo socjologia od medycyny weteryna-ryjnej (na SGGW), ale wàtpi ,́ by wiedzia∏ czym ró˝nià si´ finan-se i rachunkowoÊç od ekonomii lub zarzàdzania na SGH lub uni-wersytecie ekonomicznym. Z tego zresztà powodu – by daç stu-dentom czas na decyzj´ o wyborze kierunku ju˝ po przyj´ciu nastudia – ustawodawca zapisa∏, i˝ „przyj´cie studenta na okreÊlo-ny kierunek studiów nast´puje nie póêniej ni˝ po up∏ywie pierw-szego roku akademickiego”, co oznacza rekrutacj´ „na uczel-ni´”, a nie „na kierunek”. OczywiÊcie ma to sens, gdy przedmio-ty podstawowe dla ró˝nych kierunków mieszczà si´ w profiluzbli˝onych dziedzin nauki (tak jest w przypadku uczelni ekono-micznych, technicznych, pedagogicznych).

W kontekÊcie wymienionych wczeÊniej atrybutów jest jasnedlaczego na przyk∏ad w strukturze Uniwersytetu Jagielloƒskiegoistnieje Wydzia∏ Farmaceutyczny z Oddzia∏em Analityki Me-dycznej Collegium Medicum oraz Wydzia∏ Filologiczny. Trud-niej zrozumieç dlaczego w Katowicach na Uniwersytecie Eko-nomicznym istnieje Wydzia∏ Informatyki i Komunikacji prowa-dzàcy kierunek Informatyka i Ekonometria, oraz Wydzia∏ Zarzà-dzania prowadzàcy tak˝e kierunek Informatyka i Ekonometria,

OO wwyyddzziiaa∏∏aacchh ww SSGGHH

14 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu Wydzia∏ Ekono-mii prowadzàcy Finanse i RachunkowoÊç, oraz Wydzia∏ Zarzà-dzania prowadzàcy Finanse i RachunkowoÊç, a tak˝e dlaczegowe Wroc∏awiu Wydzia∏ Nauk Ekonomicznych prowadzi kierun-ki Finanse i RachunkowoÊç oraz Zarzàdzanie, a jednoczeÊnieWydzia∏ Zarzàdzania prowadzi dok∏adnie te same kierunki.

3. Jednym z argumentów wskazywanych jako powód koniecz-nych zmian jest stan finansów Uczelni. W tym kontekÊcie wartoporównaç SGH z innymi uczelniami, w tym paƒstwowymi, eko-nomicznymi. Pracownicy akademiccy SGH stanowià oko∏o 1%ogó∏u pracowników naukowo-dydaktycznych uczelni publicz-nych. Nauczyciele nieb´dàcy nauczycielami stanowià oko∏o0,8% ogólnopolskiego ogó∏u, a jednoczeÊnie wÊród uczelni eko-nomicznych mamy najni˝szy udzia∏ pracowników nieb´dàcychnauczycielami akademickimi w ogólnej liczbie zatrudnionych(39%, podczas gdy pozosta∏e uczelnie majà od 44% do 47%). T´proporcj´ mo˝na oczywiÊcie czytaç na dwa sposoby: za du˝o na-uczycieli lub dobra jakoÊç pracy administracji. W mojej opinii:dobra jakoÊç pracy administracji (nie twierdz ,́ ˝e optymalna).

Studenci SGH stanowià tylko nieco wi´cej ni˝ 0,5% ogó∏upolskich studentów. JednoczeÊnie na tle innych uczelni ekono-micznych mamy najmniej studentów niestacjonarnych (tylko31%, co oczywiÊcie ma wp∏yw na przychody). Aby utrzymaçustawowà proporcj´ miedzy studentami stacjonarnymi i niesta-

cjonarnymi moglibyÊmy mieç o 3500 wi´cej studentów niesta-cjonarnych. Warto zauwa˝yç, ˝e pozosta∏e uczelnie ekonomicz-ne majà ogólnà liczb´ studentów wi´kszà przeci´tnie o prawie37% od SGH. JednoczeÊnie uczelnie, które majà porównywalnàliczb´ nauczycieli, majà prawie dwukrotnie wi´cej studentówdzi´ki zachowaniu równowagi mi´dzy studentami stacjonarny-mi i niestacjonarnymi. I tu szuka∏bym rezerw w niewykorzysta-nych mo˝liwoÊciach kreowania wi´kszych przychodów.

4. Dyskusja o strukturze organizacyjnej naszej Uczelni mo˝ei powinna objàç struktury mi´dzywydzia∏owe i ogólnouczelnia-ne. Ale uprzednia dla tej dyskusji jest decyzja o misji SGH. Boz niej wynikaç powinna na przyk∏ad rola nauczania j´zyków ob-cych lub status studiów zaocznych. Przypomn ,́ ˝e w poczàtkulat 90. dyskutowano o potrzebie istnienia studiów zaocznych, da-jàcych z za∏o˝enia wykszta∏cenie inne ni˝ studia stacjonarne. Toz powodu tej dyskusji – wygranej przez zwolenników pozyski-wania Êrodków finansowych ze êróde∏ pozabud˝etowych – re-krutacja na studia zaoczne „ogólnouczelniane” w pewien sposóbwyprzedzi∏a rekrutacj´ na studia stacjonarne bezwydzia∏owe.

Podsumowujàc: dyskusja o przysz∏oÊci SGH jest zasadna, alepowinna byç oparta na analizie kosztów i potencjalnych korzy-Êci oraz mo˝liwoÊci wynikajàcych z istniejàcego i zmieniajàcegosi´ prawa o szkolnictwie wy˝szym.

Marek Rocki

●

DDyyddaakkttyykkaa <<==>> bbaaddaanniiaaZ bardzo du˝à satysfakcjà i zaciekawieniem przyjà∏em dysku-

sj ,́ jaka toczy si´ w naszej Uczelni po og∏oszeniu Zarysu stra-tegii rozwoju SGH w Warszawie na lata 2010–2016. Satysfak-cja wynika z faktu, ˝e nie uciekamy od trudnych tematów, nato-miast zaciekawienie jest zwiàzane z moim tu (w SGH) zatrud-nieniem. Wielu innych niesamodzielnych pracowników nauko-wo-dydaktycznych równie˝ przejawia zainteresowanie przysz∏o-Êcià Uczelni i ch´tnie by si´ na ten temat na jakimÊ forum wypo-wiedzia∏o, tylko ˝e nie stworzono im takiej mo˝liwoÊci…,a szkoda, bo to potencja∏ tej Uczelni.

SGH, chocia˝by z uwagi na liczb´ studentów, by∏a i jest – dopewnego stopnia – uczelnià elitarnà. Mimo to problemy wynika-jàce z ni˝u demograficznego dotyczà równie˝ SGH. Na to nak∏a-da si´ otwarcie europejskiego rynku edukacyjnego, który – mo-im zdaniem – stanowi g∏ównà konkurencj´ dla naszych uczelni.Nagle okaza∏o si´ bowiem, ˝e bez ˝adnej taryfy ulgowej stali-Êmy si´ elementem jednego z najwi´kszych rynków edukacyj-nych na Êwiecie. Warto zatem zadaç pytanie, co powoduje, ˝epewne uczelnie uznawane sà za bardzo dobre?

Zdaj´ sobie spraw ,́ ˝e odpowiedê na powy˝sze pytanie niejest prosta i mo˝na wskazywaç wiele czynników. Natomiast je-den wydaje si´ bezsprzeczny – jest to wysoki poziom prowadzo-nych badaƒ naukowych. Pragn´ przypomnieç, ˝e nagroda Nobla,wyznacznik presti˝u, jest przyznawana za osiàgni´cia naukowe,nie zaÊ dydaktyczne. Dydaktyka jest niejako pochodnà badaƒ na-ukowych, czy te˝ – jak kto woli – wynikiem badaƒ naukowych.To nas ró˝ni od liceum i szko∏y zawodowej.

W jakim stopniu struktura uczelni jest istotna dla prowadzo-nych badaƒ? Na wst´pie nale˝y zauwa˝yç, ˝e SGH jest uczelniào bardzo wàskim profilu, dlatego wszelkiego rodzaju podzia∏yzawsze b´dà umowne i do pewnego stopnia sztuczne. Obserwu-jàc z bliska funkcjonowanie brytyjskich uniwersytetów zauwa-˝y∏em du˝à elastycznoÊç w podejÊciu do formalnej struktury.

DoÊç cz´sto powo∏uje si´ mi´dzywydzia∏owe centra skupionena jasno zdefiniowanym problemie, który wyró˝nia perspekty-wa prowadzenia oryginalnych badaƒ naukowych i mo˝liwoÊçich finansowania, g∏ównie przez pozyskiwanie Êrodków ze-wn´trznych. Centra takie tworzone sà z zatrudnionych ju˝ nauczelni pracowników oraz doktorantów na okres np. 5 lat. Potym czasie dokonywana jest ocena tego, co si´ uda∏o zrobiç orazczy sà jeszcze perspektywy naukowe i finansowe uzasadniajàcesensownoÊç utrzymania powo∏anej jednostki. Fakt rozwiàzaniajednostki nie powoduje zwolnienia pracowników; sà oni kiero-wani do innych zespo∏ów, które majà lepsze perspektywy roz-woju.

Struktura SGH powinna u∏atwiaç osiàganie priorytetowychcelów. Je˝eli wysoki poziom badaƒ naukowych uznamy za prio-rytet, to powrót do wydzia∏ów nie zwi´kszy mo˝liwoÊci osiàga-nia go. Wed∏ug wielu osób argumentem przemawiajàcym za po-wrotem do wydzia∏ów jest pewien chaos, który wkrad∏ si´ doprocesu dydaktycznego. Moim zdaniem, ów chaos wynikaprzede wszystkim z „grzechu zaniechania”, którym jest brakobowiàzkowej opieki tutora. Brak tej opieki prowadzi do ograni-czenia wp∏ywu uczelni na „sylwetk´” absolwenta i do pewnegostopnia równie˝ na jakoÊç kszta∏cenia. Pospieszne wdro˝enietzw. strategii boloƒskiej wprowadzi∏o dodatkowy zam´t. Wyda-je mi si ,́ ˝e ten proces trzeba najzwyczajniej w Êwiecie powtó-rzyç, w wi´kszym stopniu starajàc si´ zrozumieç koncepcj´ stra-tegii boloƒskiej, eksponujàc jednoczeÊnie elementy korzystnedla dalszego rozwoju SGH.

Na koƒcu jeszcze raz pragn´ zauwa˝yç, ˝e sam fakt podj´ciana ∏amach Gazety SGH otwartej dyskusji o potrzebie reformyw SGH, zainicjowanej przed∏o˝eniem Zarysu strategii rozwojuSGH w Warszawie na lata 2010–2016, jest bardzo cennym zja-wiskiem i Êwiadczy o wcià˝ ˝ywym duchu akademii.

Marcin Kawiƒski

15luty 2011

WOKÓ¸ REFORMY

WWpprroowwaaddzzeenniieeJednà z kluczowych zasad Procesu boloƒskiego jest, aby

wszystkie uczelnie nale˝àce do Europejskiego Obszaru Szkol-nictwa Wy˝szego (EOSW) zapewnia∏y jakoÊç kszta∏cenia w spo-sób okreÊlony na podstawie jednolitych kryteriów. W szczegól-noÊci uczelnie akredytowane przez uprawnione do tego agencjeEOSW powinny posiadaç w∏asny, wewn´trzny system zapew-niania jakoÊci kszta∏cenia (SZJK). Jedno z kryteriów warunkujà-cych funkcjonowanie takiego systemu ma nast´pujàcà postaç:„uczelnia powinna gromadziç, analizowaç i wykorzystywaç in-formacje s∏u˝àce skutecznemu zarzàdzaniu procesem formu∏o-wania programów i innymi dzia∏aniami wp∏ywajàcymi na jakoÊçkszta∏cenia”1.

Podstawowà przes∏ankà s∏u˝àcà skutecznemu zarzàdzaniuprocesem kszta∏cenia jest jakoÊç zaj´ç dydaktycznych ocenia-na przez strony bezpoÊrednio zaanga˝owane w realizacj´ tegoprocesu – studentów i wyk∏adowców. Powinna ona stanowiçdla uczelni cyklicznie organizowanà informacj´ zwrotnà ujaw-niajàcà zarówno mankamenty, jak i okazje do doskonaleniasposobu prowadzenia zaj´ç oraz ich programów. W SzkoleG∏ównej Handlowej êród∏em takiej informacji by∏y dotychczaswyniki ankiety przeznaczonej do badania opinii studentówo atrybutach procesu dydaktycznego sformu∏owanych przezOÊrodek Rozwoju Studiów Ekonomicznych. Efektem tych ba-daƒ by∏y rozk∏ady ocen przypisanych przez studentów po-szczególnym atrybutom danego zaj´cia, ich wartoÊci Êrednieoraz uÊrednione wartoÊci agregujàce oceny wszystkich ocenia-nych atrybutów. Jako odniesienie dla tych wartoÊci potrakto-wano odpowiednie Êrednie obliczone dla wszystkich zaj´ç oce-nianych w Uczelni.

Uzyskiwane wyniki adresowano do nauczycieli akademickichprowadzàcych oceniane zaj´cia, do kierowników katedr i insty-tutów – miejsc pracy tych nauczycieli oraz do odpowiednichdziekanatów kolegiów. Nominalnie s∏u˝y∏y nauczycielom i kie-rownikom jako przes∏anka dla korekty i poprawy zaj´ç, dzieka-nom – jako informacja uzupe∏niajàca charakterystyk´ pracy na-uczyciela akademickiego ocenianej cyklicznie przez komisj´dziekaƒskà. W praktyce omawiane wyniki by∏y wykorzystywa-ne do formu∏owania list „Top 10” – wykazu dziesi´ciu najwy˝ejocenionych wyk∏adowców prowadzàcych zaj´cia na poszcze-gólnych stopniach studiów.

W Êwietle przedstawionego wy˝ej kryterium funkcjonowaniasystemu zapewnienia jakoÊci, dotychczasowy proces gromadze-nia, analizy i wykorzystywania opinii studentów o zaj´ciach dy-daktycznych realizowanych w SGH – informacji s∏u˝àcych za-rzàdzaniu programami i jakoÊcià kszta∏cenia – wykazuje nast´-pujàce, podstawowe mankamenty:

– nie prowadzi do uzyskiwania informacji o jakoÊci opinio-wanych zaj´ç, poniewa˝ wynik oceny ich atrybutów, dokonywa-nej przez studentów nie mo˝e byç uznany jako wartoÊç jakoÊcipostrzeganej2,

– uÊredniona wartoÊç ocen wszystkich atrybutów zaj´ç niemo˝e byç uznana za ich jakoÊç (niezale˝nie od tego, jakie êród∏okryteriów jest brane pod uwag )́,

– informacja zwrotna uzyskiwana w wyniku dotychczas pro-wadzonych badaƒ praktycznie nie ma charakteru przes∏anki wy-

korzystywanej dla korygowania lub doskonalenia procesu dy-daktycznego, a w szczególnoÊci nie ma charakteru sygna∏u o za-k∏óceniach jego przebiegu i nie skutkuje wycofaniem z oferty za-j´ç zdecydowanie wadliwie prowadzonych.

W Szkole G∏ównej Handlowej opracowano w∏asny, we-wn´trzny system zarzàdzania jakoÊcià kszta∏cenia. Jednym z sys-temowych instrumentów stosowanych dla badania i nadzoruprocesu kszta∏cenia w SGH jest procedura P/K/1.1 „Monitoro-wanie jakoÊci procesu kszta∏cenia”. Elementami sk∏adowymi tejprocedury sà narz´dzia do pomiaru jakoÊci zaj´ç dydaktycznych,których konstrukcj´ i sposób wykorzystania zaprojektowano tak,aby ograniczyç lub wyeliminowaç opisane wy˝ej mankamentydotychczasowych badaƒ.

Cele, za∏o˝enia i kwestionariusze procedury P/K/1.1„Monitorowanie jakoÊci procesu kszta∏cenia” w SzkoleG∏ównej Handlowej

Celem procedury P/K/1.1 jest wprowadzenie do praktyki za-pewniania jakoÊci kszta∏cenia regu∏ systematycznie i powtarzal-nie wykonywanych badaƒ jakoÊci zaj´ç dydaktycznych realizo-wanych w Szkole G∏ównej Handlowej, okreÊlanej na podstawiepomiarów postaw studentów i wyk∏adowców oraz opinii eksper-tów. Efektem badaƒ prowadzonych zgodnie z omawianà proce-durà jest:

– jakoÊç kompleksowa wszystkich zaj´ç prowadzonychw danym semestrze,

– zbiór jakoÊci czàstkowych okreÊlajàcych stopieƒ zgodnoÊciposzczególnych inherentnych w∏aÊciwoÊci zaj´ç z kryteriami,

– klasa jakoÊci kompleksowej zbadanych zaj´ç wyznaczanana podstawie analizy rozk∏adów wartoÊci jakoÊci,

– informacja zwrotna o wartoÊci jakoÊci kompleksowej, zbio-rze jakoÊci czàstkowych oraz klasie jakoÊci kompleksowej kie-rowana do poszczególnych nauczycieli akademickich, kierowni-ków katedr i instytutów oraz dziekanów,

– informacja zwrotna kierowana do kierownictwa Uczelnio zaj´ciach, których klasa jakoÊci kompleksowej powinna stano-wiç podstaw´ decyzji o ich czasowym lub trwa∏ym wycofaniuz oferty dydaktycznej.

Regu∏y funkcjonowania procedury P/K/1.1 oparto na nast´pu-jàcych za∏o˝eniach.

1. Obiektem badaƒ sà wszystkie zaj´cia dydaktyczne realizo-wane w danym semestrze na studiach I i II stopnia, prowadzonemetodà tradycyjnà (z wy∏àczeniem zaj´ç e-learningowych).

2. Przedmiotem badaƒ sà:● postawy studentów wobec inherentnych w∏aÊciwoÊci zaj´ç

okreÊlajàcych ich jakoÊç funkcjonalnà3.● postawy nauczycieli akademickich wobec warunków pro-

wadzenia danych zaj´ç,● opinie ekspertów o jakoÊci technicznej zaj´ç dydaktycznych

okreÊlanej podczas ich hospitacji.3. Zbiór inherentnych w∏aÊciwoÊci okreÊlajàcych jakoÊç funk-

cjonalnà zaj´ç dydaktycznych spostrzeganych przez studentówjest wyznaczony na podstawie uprzednich badaƒ ich postaw wo-bec cech pierwotnych tych zaj´ç, cech deklarowanych przez stu-dentów dla scharakteryzowania sposobu prowadzenia zaj´ç. Ce-chy pierwotne zaj´ç sà okreÊlane metodà wywiadu. W∏aÊciwoÊciinherentne sà formu∏owane na podstawie interpretacji wyników

SSyysstteemm mmoonniittoorroowwaanniiaa jjaakkooÊÊcciizzaajj´́çç ddyyddaakkttyycczznnyycchh

ww SSzzkkoollee GG∏∏óówwnneejj HHaannddlloowweejj

16 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

analizy czynnikowej, dla której danymi surowymi jest macierzkorelacji cech pierwotnych.

4. Zbiór inherentnych w∏aÊciwoÊci okreÊlajàcych jakoÊç tech-nicznà zaj´ç jest okreÊlany na podstawie wywiadów przeprowa-dzanych z doÊwiadczonymi nauczycielami akademickimi.

5. Cechy okreÊlajàce zaj´cia dydaktyczne spostrzegane zestrony nauczycieli akademickich sà okreÊlane na podstawie wy-wiadów z dydaktykami.

6. Wagi inherentnych w∏aÊciwoÊci okreÊlajàcych jakoÊç funk-cjonalnà ocenianà przez studentów sà wyznaczane na podstawiebadaƒ ich postaw.

7. Cechy okreÊlajàce zaj´cia dydaktyczne spostrzegane zestrony nauczycieli akademickich uznaje si´ w uproszczeniu zajednakowo wa˝ne.

8. Inherentne w∏aÊciwoÊci okreÊlajàce jakoÊç technicznà oce-nianà przez ekspertów uznaje si´ w uproszczeniu za jednakowowa˝ne.

9. JakoÊç funkcjonalnà zaj´ç ocenianà przez studentów klasy-fikuje si´ w trzech kategoriach: A – „nie budzi zastrze˝eƒ”, B –„jakoÊç z zastrze˝eniami”, C – „niew∏aÊciwa jakoÊç”.

10. Warunki prowadzenia zaj´ç oceniane przez nauczycieliakademickich klasyfikuje si´ w dwóch kategoriach: „sprzyjajà-ce” i „niesprzyjajàce”.

11. JakoÊç technicznà zaj´ç klasyfikuje si´ w dwóch katego-riach: „wystarczajàca” i „niska”.

12. JakoÊç kompleksowà zaj´ç dydaktycznych, okreÊlanà rów-nie˝ poj´ciem „jakoÊç ca∏kowita”, wyznacza si´ na podstawieklas jakoÊci funkcjonalnej, jakoÊci technicznej i warunków pro-wadzenia zaj´ç.

13. JakoÊç kompleksowà rozwa˝anych zaj´ç klasyfikuje si´w trzech kategoriach: „bez zastrze˝eƒ”, „z zastrze˝eniami” oraz„niewystarczajàca”.

14. Klasa jakoÊci kompleksowej stanowi przes∏ank´ dla decy-zji o ew. wycofaniu zaj´ç z oferty dydaktycznej.

Zgodnie z przedstawionymi za∏o˝eniami opracowano trzykwestionariusze s∏u˝àce odpowiednio do badaƒ jakoÊci funkcjo-nalnej, jakoÊci technicznej oraz warunków prowadzenia zaj´ç.Poszczególne pozycje w kwestionariuszach sà oceniane na sied-miostopniowej skali Likerta. Omawiane kwestionariusze przed-stawiono odpowiednio w tabelach 1–3.

Tabela 1. Kwestionariusz s∏u˝àcy do badaƒ jakoÊci funkcjonalnej ocenianej przez studentów

Tabela 2. Kwestionariusz s∏u˝àcy do badaƒ jakoÊci technicznej ocenianej przez ekspertów

Stwierdzenia charakteryzujàceoceniane zaj´cia dydaktyczne

Ca∏kowiciesi´

nie zgadzam

Nie zgadzam

si´

Raczej si´

nie zgadzam

Ani si´ zga-dzam, ani nie

zgadzam

Raczej si´zgadzam Zgadzam si´ Ca∏kowicie

si´ zgadzam

1. Wyk∏adowca logicznie i atrakcyj-nie prowadzi∏ zaj´cia

2. Wyk∏adowca by∏ dobrze przygo-towany do prowadzenia zaj´ç

3. Wyk∏adowca swoimi zaj´ciamiwzbudzi∏ Twoje zainteresowanie

4. Wyk∏adowca by∏ silnie zaanga˝o-wany w prowadzenie zaj´ç

5. Wyk∏adowca powa˝nie traktowa∏uczestników swoich zaj´ç

6. Wyk∏adowca szanowa∏ czas stu-dentów

7. Wyk∏adowca tworzy∏ na zaj´ciachatmosfer´ wspó∏pracy i szacunku

8. Wyk∏adowca wspomaga∏ swojezaj´cia materia∏ami dost´pnymidla studentów

9. Oceniane zaj´cia wzbogaci∏yTwojà wiedz´ z danego zakresu

10. Oceniane zaj´cia zainspirowa∏yCiebie do samodzielnego studio-wania i pog∏´biania wiedzy w da-nym zakresie

èród∏o: procedura SGH P/K/1.1 „Monitorowanie jakoÊci procesu kszta∏cenia”.

Stwierdzenia charakteryzujàceoceniane zaj´cia dydaktyczne

Ca∏kowiciesi´ nie

zgadzam

Nie zgadzam

si´

Raczej si´ nie

zgadzam

Ani si´ zgadzam,

ani nie zgadzam

Raczej si´zgadzam

Zgadzamsi´

Ca∏kowiciesi´

zgadzam

Nie dotyczy

1. TreÊç zaj´ç charakteryzuje si´ me-rytorycznà poprawnoÊcià

2. Struktura treÊci komunikowanychna zaj´ciach jest dobrze zbudowana

3. Merytoryczna zawartoÊç zaj´ç cha-rakteryzuje si´ nowoczesnoÊcià

4. TreÊç ma wyraziste odniesienia dorzeczywistoÊci (praktyki gospodar-czej)

5. Zaj´cia sà wzbogacone studiumprzypadku

17luty 2011

WOKÓ¸ REFORMY

6. Wyk∏adowca pos∏uguje si´ termi-nologià charakterystycznà dla wy-k∏adanych treÊci

7. Wyk∏adowca promuje etyczne po-stawy w dzia∏alnoÊci gospodarczej

8. Zaj´cia sà rozpoczynane prezenta-cjà ich planu

9. TreÊç i sekwencja wàtków mery-torycznych jest zgodna z planemzaj´ç

10. Wyk∏adowca wspomaga swoje za-j´cia materia∏ami dost´pnymi dlastudentów

11. Wyk∏adowca zaleca studiowaniepozycji bibliograficznych pog∏´-biajàcych treÊç zaj´ç

12. Wyk∏adowca umiej´tnie stosujemetody komunikowania audiowi-zualnego

13. Wyk∏adowca jest dobrze przygo-towany do prowadzenia zaj´ç

14. Wyk∏adowca logicznie i atrakcyj-nie prowadzi zaj´cia

15. Wyk∏adowca tworzy na zaj´ciachatmosfer´ wspó∏pracy i szacunku

16. Wyk∏adowca wyk∏ada dobrà pol-szczyznà (lub innym j´zykiem)

èród∏o: procedura SGH P/K/1.1 „Monitorowanie jakoÊci procesu kszta∏cenia”.

Kwestionariusz przedstawiony w tabeli 1 umo˝liwia uzyskanie dodatkowych informacji uzupe∏niajàcych w nast´pujàcej formie:ZgodnoÊç programu zaj´ç z sylabusem: ❑ zgodny ❑ raczej zgodny ❑ raczej niezgodnyStopieƒ wykonania programu zaj´ç: ❑ wysoki ❑ Êredni ❑ niskiCz´stoÊç Twojej obecnoÊci na zaj´ciach: ❑ wysoka ❑ Êrednia ❑ niskaW∏asna ocena Twoich dotychczasowych wyników w nauce: ❑ > 4,5 4,5 ≥ ❑ > 3,5 ❑ ≤ 3,5Istnieje tak˝e mo˝liwoÊç zapisania dodatkowych uwag studenta.

Kwestionariusz przedstawiony w tabeli 2 umo˝liwia dodatkowo ekspertowi przedstawienie sugestii doskonalenia hospitowanych zaj´ç.

Tabela 3.Kwestionariusz s∏u˝àcy do badaƒ warunków prowadzenia zaj´ç ocenianych przez wyk∏adowców

1. Studenci wyra˝ali zainteresowanieproblematykà zaj´ç

2. Studenci aktywnie uczestniczyliw zaj´ciach.

3. Studenci byli dobrze przygotowa-ni do przyj´cia omawianej proble-matyki

4. Atmosfera podczas zaj´ç by∏aznakomita

5. Wszyscy studenci regularnieucz´szczali na zaj´cia

6. Zachowanie studentów potwier-dza opini´ o wysokiej kulturzes∏uchaczy

7. Zaj´cia by∏y ∏atwe pod wzgl´demmerytorycznym

8. Warunki lokalowo-technicznew pe∏ni odpowiada∏y potrzebom

9. Pora zaj´ç w pe∏ni sprzyja∏a per-cepcji i koncentracji

10. Prowadzenie zaj´ç nie sprawia∏owyk∏adowcy trudnoÊci

11. Program zaj´ç zosta∏ w pe∏ni wy-konany

èród∏o: procedura SGH P/K/1.1 „Monitorowanie jakoÊci procesu kszta∏cenia”.

Stwierdzenia charakteryzujàceoceniane zaj´cia dydaktyczne

Ca∏kowiciesi´ nie

zgadzam

Niezgadzam

si´

Raczej si´ nie

zgadzam

Ani si´ zga-dzam, ani nie

zgadzam

Raczej si´zgadzam Zgadzam si´ Ca∏kowicie

si´ zgadzam

18 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

Wyk∏adowca oceniajàcy warunki prowadzenia zaj´ç ma do-datkowo mo˝liwoÊç wskazania czynników utrudniajàcych pro-wadzenie zaj´ç lub uniemo˝liwiajàcych wykonanie programu.

ZZaassaaddyy wwyyzznnaacczzaanniiaa ii kkllaassyyffiikkaaccjjiijjaakkooÊÊccii ffuunnkkccjjoonnaallnneejj

Na podstawie wyników ocen studenckich (tabela 1) dla kon-kretnych zaj´ç prowadzonych przez nauczyciela akademickiegozgodnie z procedurà P/K/1.1 wyznacza si´:

– jakoÊci czàstkowe qF,i,j dla poszczególnych w∏aÊciwoÊcicharakteryzujàcych zaj´cia,

– wartoÊç jakoÊci funkcjonalnej QF,j charakteryzujàcej zaj´-cia,

– Êrednie wartoÊci _qF,i oraz

_QF charakteryzujàce informacje

uzupe∏niajàce ankiety (indeks „i” oznacza inherentnà w∏aÊci-woÊç – pozycj´ kwestionariusza, indeks „j” – oceniane zaj´cia,indeks F – jakoÊç funkcjonalnà).

JakoÊci czàstkowe qF,i,j wyra˝ane sà na znormalizowanej ska-li o zasi´gu ––0;1$$ w sposób nast´pujàcy:

– dla wybranej w∏aÊciwoÊci „i” obliczana jest Êrednia arytme-tyczna

_xi,j uzyskanych ocen studenckich, przyjmujàc jako pod-

staw´ obliczenia nast´pujàce wartoÊci przypisane wskazanymodpowiedziom

ca∏kowicie si´ nie zgadzam 1nie zgadzam si´ 2raczej si´ nie zgadzam 3ani si´ zgadzam, ani nie zgadzam 4raczej si´ zgadzam 5zgadzam si´ 6ca∏kowicie si´ zgadzam 7– uzyskana Êrednia xi, podlega normalizacji zgodnie z zasadà

WartoÊç jakoÊci funkcjonalnej dla danych zaj´ç ocenianychprzez studentów szacowana jest na podstawie modelu jakoÊcifunkcjonalnej Qj = f(qi,j) wyra˝onego przez równanie

QF,j = 0,23 qF,1,j + 0,16 qF,2,j + 0,14 qF,3,j +

+ 0,04 (q4 + q5 + q6 + q7 + q8)F,j + 0,12 qF,9,j + 0,15qF,10,j.

Obliczone wartoÊci jakoÊci funkcjonalnej QF,j zawarte sàw przedziale ––0;1$$.

Informacje uzupe∏niajàce ankiety sà oceniane poprzez przyj´-cie wartoÊci 3, 2 lub 1 dla ka˝dej z przedstawionych informacji,tym wy˝ej, im jest wi´ksza zgodnoÊç programu z sylabusem,wi´kszy stopieƒ wykonania programu zaj´ç, wy˝sza cz´stoÊçobecnoÊci na zaj´ciach oraz wy˝sza ocena wyników w nauce.Uzyskane w ten sposób dane z ka˝dej ankiety studenckiej sàuÊredniane, co powoduje, ˝e wartoÊci charakteryzujàce poszcze-gólne informacje uzupe∏niajàce zawierajà si´ w przedziale ––1;3$$.

Przedstawione wy˝ej dane charakteryzujà konkretne zaj´ciadydaktyczne prowadzone przez okreÊlonego wyk∏adowc .́ Âred-nie wartoÊci jakoÊci czàstkowych

_qF,i dla poszczególnych inhe-

rentnych w∏aÊciwoÊci okreÊlajàcych jakoÊç funkcjonalnà wyzna-cza si´ dla wszystkich zaj´ç prowadzonych w danym semestrze.Na podstawie wartoÊci

_qF,i, zgodnie z wy˝ej przedstawionym

równaniem wyznaczana jest Êrednia wartoÊç jakoÊci funkcjonal-nej

_QF dla wszystkich przeprowadzonych zaj´ç dydaktycznych

w semestrze.Zbiór wyznaczonych wartoÊci QF,j charakteryzuje si´ ich roz-

k∏adem f(QF,j), na podstawie którego w cyklu semestralnym do-konuje si´ klasyfikacji tych jakoÊci. W celu dokonania podzia∏u

uzyskanego zbioru jako kryteria przyj´to wartoÊç QFkryt okreÊlo-nà przez dolny kwartyl oraz QF = 0,5. Przyj´te kryteria umo˝li-wiajà klasyfikacj´ jakoÊci funkcjonalnej na trzy kategorie:kategoria A: QF,j ≥ QFkryt oraz QF,j ≥ 0,5kategoria B: QF,j ≥ QFkryt oraz QF,j < 0,5 lub QF,j < QFkryt

oraz QF,j ≥ 0,5kategoria C: QF,j < QFkryt oraz QF,j < 0,5.

Kategoria A oznacza, ̋ e jakoÊç funkcjonalna zaj´ç dydaktycz-nych nie budzi zastrze˝eƒ, kategoria B wskazuje na jakoÊçfunkcjonalnà z zastrze˝eniami, natomiast kategoria C ozna-cza niew∏aÊciwà jakoÊç funkcjonalnà danych zaj´ç.

ZZaassaaddyy wwyyzznnaacczzaanniiaa ii kkllaassyyffiikkaaccjjiijjaakkooÊÊccii ccaa∏∏kkoowwiitteejj ((kkoommpplleekkssoowweejj))zzaajj´́çç

Jak wspomniano, jakoÊç kompleksowà QC,j zaj´ç dydaktycz-nych, okreÊlanà równie˝ poj´ciem „jakoÊç ca∏kowita”, wyznaczasi´ na podstawie klas jakoÊci funkcjonalnej, jakoÊci techniczneji warunków prowadzenia zaj´ç. Poza wynikiem w postaci kate-gorii jakoÊci funkcjonalnej, przes∏ankà drugiego rz´du do ocenyjakoÊci ca∏kowitej zaj´ç dydaktycznych jest Êredni wynik hospi-tacji danego zaj´cia, jeÊli taka hospitacja mia∏a miejsce. Wynikten uzyskuje si´ na podstawie ocen eksperta wpisanych w po-szczególnych wierszach wype∏nionego kwestionariusza hospita-cyjnego (tabela 2). WartoÊci czàstkowej jakoÊci technicznej qT,i,jdanych zaj´ç okreÊla si´ po przekszta∏ceniu wskazaƒ ekspertaanalogicznie jak w przypadku jakoÊci czàstkowych qF,i,j. UÊred-nione wartoÊci qT,i,j wyznaczajà jakoÊç technicznà QT,j hospito-wanych zaj´ç, która mieÊci si´ w przedziale ––0;1$$. Na poziomieQT = 0,5 ustanawia si´ kryterium klasyfikacji wyników hospita-cji na dwie kategorie: niskà dla QT,j < 0,5 oraz wystarczajàcàjakoÊç technicznà dla QT,j ≥ 0,5.

Dodatkowà, trzecià przes∏ankà w ocenie jakoÊci ca∏kowitejzaj´ç dydaktycznych sà wyniki oceny warunków prowadzeniazaj´ç dokonywanej przez wyk∏adowc .́ W odniesieniu do da-nych zaj´ç prowadzonych przez wyk∏adowc ,́ na podstawiekwestionariusza (tabela 3), podobnie jak w przypadku ocen eks-perta okreÊla si´ wartoÊci qW,i,j wyra˝ajàce subiektywnà, czàstko-wà jakoÊç warunków realizacji zaj´ç „j” przez wyk∏adowc .́UÊrednione wartoÊci qW,i,j wyznaczajà jakoÊç QW,j warunkówprowadzenia zaj´ç, która mieÊci si´ w przedziale ––0;1$$. Na po-ziomie QW = 0,5 ustanawia si´ kryterium klasyfikacji jakoÊciwarunków prowadzenia zaj´ç na dwie kategorie: niesprzyjajà-ce warunki prowadzenia zaj´ç dla QW,j < 0,5 oraz sprzyjajà-ce warunki prowadzenia zaj´ç dla QW,j ≥ 0,5.

JakoÊç ca∏kowità zaj´ç dydaktycznych okreÊla si´ na podsta-wie kryteriów przedstawionych w tabeli 4. Wynik oceny jakoÊcica∏kowitej oznacza:

I – jakoÊç ca∏kowita QC,j bez zastrze˝eƒ,II – jakoÊç ca∏kowita QC,j z zastrze˝eniami,

III – jakoÊç ca∏kowita QC,j niewystarczajàca.

ZZaassaaddyy pprroocceeddoowwaanniiaa nnaa ppooddssttaawwiiee jjaakkooÊÊccii ccaa∏∏kkoowwiitteejj

Wynik oceny jakoÊci ca∏kowitej QC,j zaj´ç „j” jest w szczegól-nych sytuacjach podstawà podj´cia dzia∏aƒ zmierzajàcych dopoprawy ich dotychczasowego stanu lub wycofania z oferty dy-daktycznej. Podstawà dla wymienionych dzia∏aƒ sà wyniki jako-Êci ca∏kowitej danych zaj´ç uzyskane przez nauczyciela akade-mickiego przez trzy kolejne semestry (niekoniecznie zgodniez naturalnym nast´pstwem czasowym). Zale˝noÊç pomi´dzywynikami jakoÊci ca∏kowitej w trzech kolejnych semestracha podejmowanymi w konsekwencji dzia∏aniami przedstawionow tabeli 5.

_xi,j – 1

qF,i,j = ——— 6

WOKÓ¸ REFORMY

Dodatkowà informacjà zwrotnà okreÊlajàcà przebieg zaj´çmogà byç dodatkowe informacje zawarte w kwestionariuszuwykorzystywanym do oceny jakoÊci funkcjonalnej (tabela 1) do-tyczàce: zgodnoÊci programu z sylabusem, stopnia wykonaniaprogramu zaj´ç, cz´stoÊci obecnoÊci na zaj´ciach, oceny w∏a-snych, dotychczasowych wyników w nauce studenta oraz swo-bodne uwagi i komentarze wpisywane w kwestionariuszach (ta-bela 2 i 3).

ORSE powinno cyklicznie dokonywaç ich agregacji oraz in-formowaç o tym zainteresowanego nauczyciela akademickiego.

ZZaakkooƒƒcczzeenniieeW semestrze zimowym r. ak. 2010/11 przeprowadzono bada-

nia pilota˝owe kwestionariuszy przestawionych w tabelach 1–3.Odpowiednio skorygowane postacie tych narz´dzi b´dà wyko-rzystywane w nast´pnych semestrach zast´pujàc dotychczasowàankiet .́

Projektuje si´ równie˝ stosowanie wy∏àcznie wersji elektro-nicznej trzech omawianych kwestionariuszy.

Stefan Doroszewicz, Piotr Miller

1 Standardy i wskazówki dotyczàce zapewnienia jakoÊci kszta∏ceniaw Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wy˝szego, Europejskie Stowa-rzyszenie na rzecz Zapewnienia JakoÊci w Szkolnictwie Wy˝szym,Helsinki 2005, Wydawnictwo sfinansowane ze Êrodków MEN, War-szawa 2005.

2 Def.: JakoÊç obiektu (tu – zaj´ç dydaktycznych) to stopieƒ, w jakimzbiór inherentnych w∏aÊciwoÊci tego obiektu spe∏nia kryteria sta-wiane obiektowi ze wzgl´du na jego zdefiniowane przeznaczenie.W wypadku danych zaj´ç dydaktycznych ich przeznaczeniem jestdokonanie zmiany w poziomie wiedzy, umiej´tnoÊciach i postawachstudentów okreÊlonej przede wszystkim przez efekty kszta∏ceniasformu∏owane w sylabusie. Z pozycji nauczyciela akademickiego,a poÊrednio z perspektywy Uczelni efekty kszta∏cenia stanowià tuzatem zbiór kluczowych kryteriów warunkujàcych jakoÊç danychzaj´ç i okreÊlajàcych podstawowe elementy zbioru inherentnychw∏aÊciwoÊci tego obiektu. To na ile w∏aÊciwoÊci rozwa˝anych zaj´ç

sà dostosowane do osiàgania efektów kszta∏cenia stanowi przedewszystkim o jakoÊci tych zaj´ç. èród∏em kryteriów, a w konsekwen-cji zbioru inherentnych w∏aÊciwoÊci jest tu nauczyciel akademickii poÊrednio ró˝ne instytucje uczelniane. Ocena stopnia spe∏nieniatych kryteriów prowadzi zatem do uzyskania informacji charaktery-zujàcej jakoÊç wykonania obiektu i w praktyce dydaktycznej jest re-alizowana w trybie egzaminów, kolokwiów lub innych form zalicza-nia przedmiotu.Z pozycji studenta, ze wzgl´du na zak∏adanà, niewielkà dost´p-noÊç jego postaw wobec omawianych inherentnych w∏aÊciwoÊcizaj´ç, w których uczestniczy, ocena jakoÊci ich wykonania, w tymstopnia spe∏nienia efektów kszta∏cenia, jest oczywiÊcie utrudnionalub raczej niemo˝liwa. Student, w szczególnoÊci majàcy pewne do-Êwiadczenia z percepcji zaj´ç dydaktycznych mo˝e natomiast oce-niaç ich tzw. jakoÊç postrzeganà – stopieƒ, w jakim spostrzeganew∏aÊciwoÊci zaj´ç spe∏niajà jego w∏asne kryteria wydobywanez pami´ci d∏ugotrwa∏ej. Je˝eli zatem Uczelnia zamierza pozyski-waç opinie studentów o jakoÊci realizowanych zaj´ç, powinna do-stosowaç narz´dzia i sposób pomiaru do uwarunkowaƒ kszta∏to-wania ich postaw wobec zbioru inherentnych w∏aÊciwoÊci tegoobiektu. èród∏em kryteriów oceny jakoÊci postrzeganej sà tu stu-denci i to na podstawie badaƒ ich percepcji nale˝y okreÊliç zbiórinherentnych w∏aÊciwoÊci zaj´ç okreÊlajàcych jakoÊç postrzega-nà. Zbiór pozycji kwestionariusza ankietowego, stosowanego do-tychczas w SGH do badaƒ postaw studentów wobec zaj´ç realizo-wanych w tej Uczelni, nie wynika z w∏aÊciwoÊci percepcji studen-tów. Omawiany kwestionariusz nie s∏u˝y zatem do pomiaru jako-Êci postrzeganej.

3 Kszta∏cenie, a w szczególnoÊci zaj´cia dydaktyczne mogà byç roz-wa˝ane jako us∏uga Êwiadczona studentom przez nauczycieli, a po-Êrednio – przez Uczelni´. Zbiór inherentnych w∏aÊciwoÊci us∏ugidzieli si´ na dwa praktycznie roz∏àczne podzbiory okreÊlajàce jejdomeny: funkcjonalnà i technicznà. W uproszczeniu, w∏aÊciwoÊcinale˝àce do domeny funkcjonalnej stanowià o tym, w jaki sposóbus∏uga jest Êwiadczona, domeny technicznej – co jest przedmiotemÊwiadczenia. W wypadku zaj´ç dydaktycznych domen´ funkcjonal-nà okreÊlajà w∏aÊciwoÊci charakteryzujàce sposób ich prowadze-nia – kontakt nauczyciela ze studentami, rzetelnoÊç, reaktywnoÊçwyk∏adowcy, warunki panujàce w sali wyk∏adowej, stosowaneÊrodki audiowizualne itp. Domen´ technicznà zaj´ç dydaktycznychwyznaczajà przede wszystkim ich w∏aÊciwoÊci merytoryczne.W przypadku badaƒ opinii studentów o jakoÊci zaj´ç dydaktycznychprzyj´to, ˝e osoby oceniajàce majà postawy wzgl´dnie dost´pne je-dynie wobec w∏aÊciwoÊci nale˝àcych do domeny funkcjonalnej.Stàd jakoÊç postrzeganà, ocenianà przez studentów, okreÊla si´ ja-ko funkcjonalnà.

Tabela 4. Podstawy oceny jakoÊci ca∏kowitej QC,j zaj´ç dydaktycznych „j”

Kategoria jakoÊci funkcjonalnej QF,j Wynik hospitacji Ocena wyk∏adowcy Kategoria jakoÊci ca∏kowitej QC,j

QTj ≥ 0,5 IA brak hospitacji nie brana pod uwag´ I

QT,j < 0,5 IIQT,j ≥ 0,5 nie brana pod uwag´ I

brak hospitacji QW,j < 0,5 IB QW,j ≥ 0,5 II

QT,j < 0,5 QW,j < 0,5 IIQW,j ≥ 0,5 III

QT,j ≥ 0,5 nie brana pod uwag´ II

Cbrak hospitacji QW,j < 0,5 II

QW,j ≥ 0,5 IIIQT,j < 0,5 nie brana pod uwag´ III

èród∏o: procedura SGH P/K/1.1 „Monitorowanie jakoÊci procesu kszta∏cenia”.

Tabela 5. Wyniki oceny jakoÊci ca∏kowitej wraz z odpowiadajàcymi im dzia∏aniami

Uzyskany wynik oceny jakoÊcica∏kowitej z przedmiotu

Podejmowane dzia∏ania

Dwukrotne uzyskanie wyniku QC,jkategorii III w kolejnych trzech semestrach

ORSE wyst´puje z wnioskiem do prorektora ds. dydaktyki i studentów (RD) o wycofanieoferty zaj´ç oraz informuje o tym zainteresowanego pracownika. Przywrócenie zaj´ç mo˝enastàpiç jedynie po uzyskaniu zgody RD

Uzyskanie wyniku QC,j kategorii II w kolejnych trzech semestrach

Zaj´cia z danego przedmiotu zostajà wstrzymane w kolejnym semestrze, w celu dokonaniapoprawy ich jakoÊci. ORSE informuje pracownika o zaistnia∏ej sytuacji i wyst´puje do RDz wnioskiem o ich wycofanie z oferty na nast´pny semestrUzyskanie wyniku QC,j kategorii III i II

w kolejnych trzech semestrach

ORSE informuje zainteresowanych pracowników o zastrze˝eniach zwiàzanych z jakoÊciàprowadzonych przez pracownika zaj´ç dydaktycznych z danego przedmiotu. W przypadkunauczycieli, którzy podlegajà hospitacjom b´dà planowane cz´stsze hospitacje.

Jednokrotne uzyskanie wyniku QC,jkategorii III w kolejnych trzech semestrachDwukrotne uzyskanie wyniku QC,jkategorii II w kolejnych trzech semestrach

èród∏o: procedura SGH P/K/1.1 „Monitorowanie jakoÊci procesu kszta∏cenia”.

20 GAZETA SGH 2/11 (268)

WOKÓ¸ REFORMY

Przeglàd nieobiektywny

MMiissjjee ii ssttrraatteeggiiee UUEETroch´ zwodniczy ten tytu∏, dlatego od razu wyjaÊniamy, ˝e

chodzi nam o strategie uniwersytetów ekonomicznych. DlaczegopostanowiliÊmy si´ im przyjrzeç? OczywiÊcie szukaliÊmy ró˝nici podobieƒstw z naszà… chcia∏oby si´ napisaç „strategià”, alejak wiadomo, takowej ciàgle nie mamy. I to jest te˝ wa˝na kon-statacja, ̋ e inni majà, co wi´cej Êmia∏o je publikujà (trzy przywo-∏ywane teksty zaczerpn´liÊmy ze stron internetowych uczelni)lub udost´pniajà (czwarty). Mo˝e i my si´ doczekamy, oby jesz-cze by∏o dla kogo pisaç.

Nie jest naszym zamiarem pe∏en przeglàd strategii konkuren-cyjnych uczelni. SzukaliÊmy w nich tylko inspiracji dla tworzo-nej w SGH strategii, a tak˝e dla toczàcej si´ dyskusji o wydzia-∏ach. I wyciàgaliÊmy wnioski. Dwa mieliÊmy jeszcze przed ichoglàdem: inni majà strategi ,́ my nie. To pierwszy. Drugi: majàtak˝e (trzy z czterech publicznych uczelni ekonomicznych)znacznie bardziej otwartà ni˝ my polityk´ informacyjnà. A da-lej? Przyjrzyjmy si´ mo˝e najpierw misji tych szkó∏.

● „Byç wiodàcym oÊrodkiem twórczej myÊli i kszta∏ceniaekonomicznego w naszym regionie Europy”. UE Wroc∏aw.

l „Poznawaç przyczyny i wartoÊci rzeczy. Daç uniwersalnewykszta∏cenie, ∏àczyç wiedz´ zawodowà z wiedzà ogólnà o cha-rakterze metodologicznym i teoretycznym”. UE Kraków.

● „Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach kszta∏ci ekono-mistów i mened˝erów dla gospodarki i administracji publicznej,jak równie˝ sektora organizacji pozarzàdowych w warunkach in-dywidualizacji procesu kszta∏cenia oraz internacjonalizacji stu-diów i rynku pracy […]”. UE Katowice.

● „Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu jest uczelnià PRE-STI˚-owà, która, prowadzàc badania naukowe, istotnie wzboga-ca wiedz´ z zakresu nauk ekonomicznych i pokrewnych, a przezkszta∏cenie studentów – przygotowuje na najwy˝szym poziomiekadry zdolne skutecznie sprostaç wyzwaniom wspó∏czesnej go-spodarki w kraju i za granicà […]”. UE Poznaƒ.

Misje majà to do siebie, ˝e sà z regu∏y ogólnikowe. Powy˝szenie wy∏amujà si´ z tego schematu. Wszystkie przywo∏ane uczel-nie, jak przysta∏o na uniwersytety ekonomiczne, nie pozycjonujàsi´ w jakimÊ niedu˝ym segmencie rynku. Wszystkie chcà byçuniwersalne, wskazujàc na rzeczy oczywiste dla naszego typuszkó∏, czyli na ∏àczenie badaƒ i dydaktyki. Wroc∏aw i Poznaƒuderzajà w to, czym i my si´ chwalimy. Chcà byç „wiodàcy”i „presti˝owi”. A jaka jest nasza misja? „Szko∏a G∏ówna Handlo-wa w Warszawie jest najstarszà uczelnià ekonomicznà w Polsce.Zmierzajàc do nadania swej dzia∏alnoÊci akademickiej wymiarueuropejskiego, ∏àczy ona ponadstuletnià tradycj´ z podejmowa-niem zadaƒ teraêniejszoÊci oraz wyzwaƒ przysz∏oÊci. W naucza-niu i wychowywaniu Szko∏a dà˝y do przekazywania najnowszejwiedzy, umiej´tnoÊci rzetelnej pracy oraz odpowiedzialnoÊciwobec spo∏eczeƒstwa, a w badaniach naukowych kieruje si´ sza-cunkiem dla prawdy oraz po˝ytkiem spo∏ecznym. Uczelniakszta∏ci i prowadzi badania w zakresie ekonomii oraz nauk o za-rzàdzaniu, korzystajàc z dorobku innych nauk spo∏ecznych.[…]”. Uniwersytecko i podnioÊle. A – z ciekawoÊci – co na toKoêmiƒski? Tu krótko: „Naszà misjà jest uczyç biznesu, zarzà-dzania i prawa, dzi´ki Êwiatowej klasy badaniom, praktyce i teo-rii, w sercu Europy”. Nam te krótkie misje najbardziej przypad∏ydo gustu. Co prawda misj´ Koêmiƒskiego trudno odnosiç do mi-sji pi´ciu publicznych, uniwersyteckich, ekonomicznych uczelni,gdy˝ Koêmiƒski pozycjonuje si´ na rynku jako szko∏a biznesu

(co mocno podkreÊla w innych tekstach). Ale o tej ró˝nicy wie-my i myÊlimy – my, a maturzysta? Obawiamy si ,́ ˝e w tej „bi-twie na misje” o maturzystów/kandydatów na studia Koêmiƒskicoraz cz´Êciej wygrywa.

Warto te˝ zwróciç uwag´ na ˝eglarskà symbolik´ u Koêmiƒ-skiego. Podobnie jak u nas w logo ma ˝aglowiec. Na stroniehttp://www.kozminski.edu.pl/ czytamy: „Naszym logo jest ˝a-glowiec na otwartym morzu. Symbolizuje on przygod ,́ otwar-toÊç na nowe horyzonty, twórczà prac´ zespo∏owà oraz przy-wództwo”. Co prawda tekst ten wyst´puje pod zdj´ciem trima-ranu, ale co tam, nie ma co si´ czepiaç. W logo jest ˝aglowiec,model o kilkaset lat m∏odszy od naszego. Nasz to „oci´˝a∏y” sta-tek, który ˝egluje jedynie z wiatrem. Podsumowujàc, nie przece-niamy wp∏ywu misji i symboliki logotypów na wybory maturzy-stów, ale widaç, ˝e i na tym polu toczy si´ rywalizacja.

A jak do tych misji majà si´ strategie?Kraków – cele strategiczne w zakresie dydaktyki:1. „Podniesienie poziomu jakoÊci kszta∏cenia.2. Dostosowanie oferty dydaktycznej do wymogów gospodar-

ki i dynamiki zmian otoczenia oraz specjalnoÊci naukowej uczel-ni.

3. Zwi´kszenie elastycznoÊci procesu dydaktycznego.4. Rozszerzenie umi´dzynarodowienia studiowania”.W ramach punktu trzeciego, „dydaktycznego”, zak∏ada si´

m.in.: „Stworzenie mo˝liwoÊci swobodnego wyboru przez stu-dentów zaj´ç specjalnoÊciowych”. My ju˝ to mamy, niektórzychcà od tego odejÊç.

W zakresie dzia∏alnoÊci naukowej sformu∏owano nast´pujàcecele:

1. Osiàgni´cie czo∏owej pozycji w kraju jako oÊrodka badaƒekonomiczno-spo∏ecznych, a w wybranych dyscyplinach zna-czàcej pozycji w skali mi´dzynarodowej.

2. Rozwini´cie wspó∏pracy badawczej z praktykà gospodar-czà.

3. Usprawnienie dzia∏alnoÊci jednostek wspomagajàcych ak-tywnoÊç badawczà pracowników.

W realizacji celu drugiego przewiduje si´: „Wprowadzeniesystemu zach´t do realizacji projektów badawczych na rzeczpraktyki gospodarczej”. PozazdroÊciç. Mo˝e by tak i u nas. Np.dorzucamy drugie tyle, ile przyniesiesz z biznesu. Warunek: pu-blikujesz za minimum tyle i tyle punktów. Podsumowujàc, czymsi´ charakteryzuje opracowanie krakowskie? Konkretami. Celestrategiczne, potem operacyjne, a dalej specyfikacja dzia∏aƒ. Nictylko narzuciç na to ramy czasowe i mo˝na dzia∏aç. Nic tylko si´wzorowaç.

O ile UE Kraków patrzy o dekad´ do przodu, to UE w Pozna-niu uchwali∏ dzia∏ania na trzy lata (2009–2012) i te˝ nazwa∏ jestrategicznymi. Sformu∏owane cele strategiczne:

1. „Przestrzeganie wartoÊci akademickich.2. Osiàgni´cie Êwiatowych standardów w nauce i dydaktyce.3. Podniesienie sprawnoÊci organizacyjnej.4. Osiàgni´cie najwy˝szych kategorii i uprawnieƒ naukowych.5. Rozwini´cie wspó∏pracy z interesariuszami”.W ramach punktu pierwszego: „Podniesienie jakoÊci krytyki

naukowej”, w ramach punktu drugiego: „Zwi´kszenie poziomupraktycznoÊci kszta∏cenia” oraz „Podnoszenie jakoÊci prac licen-cjackich i magisterskich”, w ramach punktu trzeciego: „Powià-zanie jakoÊci dydaktyki z systemem motywacyjnym”. Uzupe∏nia

21luty 2011

WOKÓ¸ REFORMY

i uszczegó∏awia dokument o strategii: „Karta strategiczna UEP2009–2012”. Co jest ciekawe, w opracowaniu poznaƒskim –w Karcie – konkretnie przypisano okres realizacji poszczegól-nych dzia∏aƒ decyzji i podmioty za nieodpowiedzialne. Jeszczelepiej ni˝ w Krakowie, wniosek dla SGH… nic tylko „Êciàgaç”.Nie wszystko, rzecz jasna, gdy˝ w naszym wyborze (jak zazna-czyliÊmy w tytule: subiektywnym!) pokazujemy te kwestie, któ-re wydajà nam si´ szczególnie trafne, tak˝e dla naszej Uczelni.

Teraz uczelnia wroc∏awska. Z celów strategicznych z zakresunauki warto zwróciç uwag´ na:

● „Tworzenie mi´dzywydzia∏owych, interdyscyplinarnychinstytutów badawczych celem zapewnienia integracji badaƒ na-ukowych”.

● „Rozszerzenie aktywnoÊci badawczej i wdro˝eniowo-ek-sperckiej prowadzonej na rzecz jednostek otoczenia gospodar-czego i spo∏ecznego”.

Z zakresu edukacji wybieramy jeden cel: „Sta∏e doskonalenieuczelnianego systemu edukacji poprzez rosnàcà jakoÊç kszta∏ce-nia, aktywizacj´ studentów, badania opinii studentów i absol-wentów oraz pog∏´bienie integracji trzech stopni kszta∏cenia.”Jak widaç we Wroc∏awiu chcà budowaç mosty mi´dzy wydzia-∏ami, a my chcemy budowaç wydzia∏y. Ponownie pojawia si´postulat lepszego wykorzystania potencja∏u uczelni w pracach narzecz biznesu – skàd my to znamy.

Wreszcie, na koniec, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowi-cach. Najwa˝niejszym dzia∏aniom strategicznym przypisanow strategii UE cele i projekty rozwojowe. ZwróciliÊmy uwag´przede wszystkim na te, które adresowane sà do otoczenia – po-tencjalne êród∏a przychodów: stosowane badania ekonomicznei mened˝erskie na rzecz biznesu i administracji oraz partnerstwaintelektualne; firmy i instytucje, absolwenci i przyjaciele uczel-

ni. W ramach pierwszego za∏o˝ono m.in. rozwój kadry eksperc-kiej i doradczej uczelni we wspó∏dzia∏aniu z absolwentami ma-jàcymi doÊwiadczenie badawczo-rozwojowe i stworzenie kana-∏ów komunikacyjnych na linii uczelnia–biznes i administracja,w drugim – m.in. wzmacnianie partnerstw poprzez zewn´trzneawanse akademickie absolwentów i wspólne – w konsorcjumz firmami – projekty badawcze i prace eksperckie.

Zainteresowanych odsy∏amy do poszczególnych dokumen-tów. Mo˝na z nich dokonaç wyboru celów i dzia∏aƒ, które od ju-tra nale˝a∏oby wprowadzaç tak˝e w SGH. W tym subiektywnymprzeglàdzie nie podawaliÊmy celów, które sà naszà mocnà stro-nà. A tych troch´ jest. Rzecz w tym, by je wzmocniç, a s∏abe wy-eliminowaç i nasz ˝aglowiec ˝wawiej pop∏ynie. OczywiÊciew jednym jesteÊmy niepowtarzalni. Nasz specyficzny cel: stwo-rzyç wydzia∏y. Czy to b´dzie nasz uczelniany „dopalacz”, czymo˝e raczej „dryfkotwa”? Czas poka˝e.

Barbara Minkiewicz, Jacek WójcikStrategie konkurencji:http://www.ue.wroc.pl/uczelnia/4931/strategia_rozwo-

ju_uniwwersytetu_ekonomicznego_we_wroclawiu.htmlhttp://bip.ue.katowice.pl/uploads/media/Strategia_Uczel-

ni_2010_2017.pdfhttp://www.ue.poznan.pl/cms/att/STRATEGIA/STRATE-

GIA_UEP.pdfhttp://www.ue.poznan.pl/cms/att/STRATEGIA/Karta_Strate-

giczna_UEP.pdfhttp://nowa.uek.krakow.pl/files/common/kurier-uek/kurier-

-2010/KURIER_UEK_grudzien2010.pdf (pe∏ny tekst strategiijest za∏àcznikiem do uchwa∏y Senatu UEK z dnia 6.12.2010 r.i zamieszczony jest na stronie internetowej Uczelni – po zalogo-waniu).

KKaannddyyddaatt ddoo pprraaccyy ww BBiiuurrzzee RReekkrruuttaaccjjii

W tym roku ulegnie zmianie sposób rekrutacji kandydatów na studia w SGH. Funkcja rekrutacyjna na studia I i II stopniazostanie zintegrowana w jednej jednostce – Biurze Rekrutacji. Jego zadaniem b´dzie koordynowanie procesów pozyskiwaniakandydatów na studia w j´zyku polskim i angielskim dla Studium Licencjackiego i Studium Magisterskiego. Biuro b´dzieudzielaç wsparcia organizacyjnego Komisji Rekrutacyjnej (rozpocz´∏a prac´ zintegrowana Komisja Rekrutacyjna na studia Ii II stopnia) i Komisji Odwo∏awczej. Najbli˝szymi partnerami Biura b´dà: Centrum Informatyczne – rejestracja kandydatówodbywa si´ elektronicznie (Internetowy System Rekrutacyjny), Biuro Informacji i Promocji, Centrum Programów Mi´dzyna-rodowych, Dzia∏ Nauczania i OÊrodek Rozwoju Studiów Ekonomicznych.

Do pracy w zespole zapraszamy osoby:– nastawione na prac´ „z klientem” (nawiàzywanie relacji i udzielanie wsparcia kandydatom),– posiadajàce dobre kompetencje j´zykowe (co najmniej dwa j´zyki obce),– bieg∏oÊç w komunikacji wirtualnej i obs∏udze komputera,– samomotywacja i nastawienie na rozwój.Dodatkowym atrybutem by∏aby znajomoÊç j´zyka azjatyckiego (oprócz angielskiego).

Dobrymi kandydatami sà osoby, które majà ju˝ orientacj´ w ofercie programowej SGH (np. absolwenci lub pracownicy do-tychczasowych s∏u˝b rekrutacyjnych).

Operacyjne otwarcie biura planowane jest na 15 marca br. Do tego czasu prosimy przesy∏aç zg∏oszenia na adres: rekruta-cja@sgh.waw.pl

Zespó∏ Biura Rekrutacji

22 GAZETA SGH 2/11 (268)

DYDAKTYKA I NAUKA

„„NNeeggoottiiaattiioonnss ffrroomm bbeehhaavviioouurraallaanndd ssuuppppoorrtt ppeerrssppeeccttiivveess””

wwyykk∏∏aadd pprrooffeessoorraa GGrrzzeeggoorrzzaa EE.. KKeerrsstteennaaZak∏ad Analizy i Wspomagania Decyzji (ZWiAD) oraz

dzia∏ajàce przy Zak∏adzie Ko∏o Naukowe Analiz Ekonomicz-nych (KNAE) mia∏y przyjemnoÊç wspólnie zorganizowaç wy-k∏ad profesora Grzegorza Kerstena1 ze Szko∏y Biznesu im.J. Molsona na Uniwersytecie Concordia w Montrealu. NaszgoÊç wspó∏pracuje od wielu lat ze ZWiAD-em z profesoremTomaszem Szapiro, opiekunem KNAE, – wczeÊniej w mode-lowaniu negocjacji, a ostatnio – w budowie mechanizmów de-cyzyjnych w przypadku tzw. akcji odwrotnych, które sà obec-nie obszarem intensywnych badaƒ ze wzgl´du na ich znacze-nie m.in. w podejmowaniu decyzji zaopatrzeniowych.

Spotkanie zwiàzane by∏o z pracami dotyczàcymi konstru-owania mechanizmów aukcyjnych i badania zachowaƒ ichuczestników, które prowadzone sà w ZWiAD-zie z udzia∏emstudentów z KNAE. KNAE prowadzi bowiem, obok tradycyj-nej pracy seminaryjnej i organizacji konferencji, prace w Stu-denckich Zespo∏ach Naukowych pod opiekà pracowników na-ukowych i we wspó∏pracy z nimi. Wst´pne obiecujàce wynikiw projekcie przewidziane sà do zg∏oszenia na powa˝nà konfe-rencj´ mi´dzynarodowà. Spotkanie z profesorem Kerstenemby∏o dodatkiem do indywidualnych rozmów i konsultacji,a dla cz∏onków KNAE zosta∏o pomyÊlane z jednej jako sposóbdyfuzji wiedzy niedost´pnej na co dzieƒ, bo jeszcze niepubli-kowanej, a z drugiej – okazja do zapoznania si´ z ocenamiburzliwie rozwijajàcej si´ dziedziny. Co wi´cej, z zaproszeniado uczestnictwa w wyk∏adzie skorzysta∏y te˝ inne ko∏a i orga-nizacje przysy∏ajàc swoich przedstawicieli, a sala 25F wieczo-rem 6 grudnia 2010 r., prawdopodobnie raz ostatni przed prze-prowadzkà, zat´tni∏a ˝yciem wype∏niajàc si´ po brzegi i stajàcsi´ swoistym tyglem wiedzy i dyskusji.

W czasie swojej prelekcji „Negocjacje z behawioralnej per-spektywy oraz mechanizmy ich wspierania” prof. Kersten opi-sywa∏ kluczowe problemy komplikujàce implementacj´ auto-matycznych systemów negocjacyjnych w Êwiecie rzeczywi-stym. Wskazywa∏ szczególnie interesujàce obszary badaƒ i nagoràco komentowa∏ propozycje dalszych kierunków rozwoju.

Spotkanie budzi kilka odautorskich refleksji – by∏o bowiemprzyk∏adem, i˝ otwieranie si´ na tematyk´ nie zawsze obecnàw mainstreamowych zaj´ciach w SGH mo˝e nieÊç korzyÊcidla studentów, pracowników naukowych, ale te˝ samej naukisensu stricte. Mo˝e to tylko cieszyç, szczególnie ˝e ostatniow SGH ci´˝ko pozbyç si´ wra˝enia, ˝e w pogoni za studenc-kimi projektami, które wpasowujà si´ w polityk´ budowaniamarki potencjalnych sponsorów, nauka jest odstawiana naprzys∏owiowy boczny tor. Zw∏aszcza, ˝e cz´sto pogoƒ jest ce-lem samym w sobie; zaproszenie znanego goÊci dla samegotylko zorganizowania „czegoÊ”, najlepiej z wykorzystaniemÊrodków ze studenckiej kasy FRSu.

Z myÊlà o studentach prawdziwie zainteresowanych osià-gni´ciami naukowymi KNAE podj´∏o prace nad zorganizowa-niem wiosnà naukowej konferencji „Analizy Ekonomiczne –Biologiczne Inspiracje” prezentujàcej m.in. algorytmy gene-tyczne i sieci neuronowe w sposób sprawny, poprawny i prak-tyczny. Szykowane sà zarówno wyk∏ady, jak i zaj´cia – warsz-taty praktyczne prowadzone przez doÊwiadczonych pracowni-ków akademickich oraz rozpoczynajàcych swojà przygod´z akademickà aktywnoÊcià naukowà studentów. Z tego miej-sca pragn´ jak najserdeczniej zaprosiç Czytelników do Êledze-nia informacji i do uczestnictwa w tej konferencji.

Maciej Ma∏ysz, prezes KNAE

1 Profesor Grzegorz E. Kersten – doktor ekonomii (SGPiS, ekonome-tria), profesor w Szkole Biznesu im. J. Molsona na UniwersytecieConcordia w Montrealu, Senior Concordia Research Chair orazDyrektor Centrum Naukowego InterNeg. Jest adiunktem na Uniwer-sytecie Carleton w Ottawie, edytorem czasopisma Group Decisionand Negotiation, cz∏onkiem redakcji czasopism i serii prac nauko-wych Springera, przewodniczàcym Rady Naukowej EuropejskiegoProgramu ONE oraz wiceprzewodniczàcym INFORMS GDN Colle-ge. Opublikowa∏ ponad 70 artyku∏ów, 30 rozdzia∏ów i 6 ksià˝ek. Zaj-muje si´ budowaniem internetowych systemów do wspomaganiai automatyzacji podejmowania decyzji i negocjowania, ich wykorzy-staniem w edukacji i badaniach eksperymentalnych w sieci i labora-toriach, modelowaniem procesów decyzyjnych, socjo-psychologicz-nymi badaniami u˝ytkowników systemów oraz formalnà i behawio-ralnà analizà aukcji i negocjacji.

Ko∏o Naukowe Analiz Ekonomicznychprzy Zak∏adzie Wspomagania i Analizy Decyzji

SprostowanieW styczniowym numerze Gazety w artykule Ocena zaj´ç dydaktycznych... wkrad∏y si´ dwa b∏´dy. WÊród wyró˝nionych osób

powinni byç: dr Bronis∏awa Kordas (a nie Bronis∏awa Kordos) oraz prof. dr hab. Kajetan Âwi´cki (a nie mgr Kajetan Âwi´cicki).Za pomy∏k´ bardzo przepraszamy.

Niestety, nie znamy nazwisk wszystkich pracowników Uczelni, dlatego nie wy∏apaliÊmy b∏´dów w nades∏anym do redakcjimateriale. Mamy nadziej ,́ ˝e mimo pomy∏ki kunszt dydaktyczny dr Kordas i prof. Âwi´ckiego zostanie przez wszystkich zauwa-˝ony i doceniony.

Redakcja Gazety

Po trwajàcym ponad cztery miesiàce remoncie otwarto do ponownegou˝ytku Aul´ Spadochronowà SGH. Zwykle t´tniàca ˝yciem przestrzeƒw centrum budynku g∏ównego zosta∏a na prze∏omie sierpnia i wrzeÊnia za-kryta zabezpieczajàcà folià, a w Êrodku wyros∏y rusztowania do wysoko-Êci 40 metrów.

Remont polega∏ na renowacji kopu∏y, która ma kszta∏t piramidy, a jegog∏ównym celem by∏a wymiana 224 okien. Zamontowano tak˝e systemzdalnego uchylania okien, który ma pomóc przy wentylacji oraz ewentual-nym oddymianiu auli, oraz nowy system oÊwietlenia, który pozwala nawieczornà iluminacj´ kopu∏y.

Wraz z oddaniem do ponownego u˝ytku popularnego „spadochronu”do auli wróci∏o studenckie ˝ycie i studencki gwar – prezentacje organi-zacji studenckich, studenckie imprezy, akcje promocyjne, a wkrótcepewnie wrócà do niej te˝ szkolne uroczystoÊci. OÊwietlona Aula Spado-chronowa SGH jest znów charakterystycznym punktem na mapie Stare-go Mokotowa.

W 2010 r. wykonano tak˝e wiele innych prac remontowych na tereniekampusu SGH.

Budynki W i S zosta∏y przystosowane do potrzeb jednostek kolegiówi Centrum Informatycznego, które na prze∏omie roku zosta∏y przeniesionetam z budynku F. W sumie w ca∏ym kampusie wyremontowano i zmoder-nizowano 5 sal dydaktycznych i 4 pomieszczenia biurowe oraz przebudo-wano i zmieniono aran˝acj´ w skrzydle po∏udniowym na III pi´trze w bu-dynku G, gdzie obecnie znajduje si´ 14 pokoi.

Przeprowadzono tak˝e bie˝àce naprawy i modernizacje, jak wymianazaworów grzejnikowych, gniazd, wentylacji ∏azienkowej, malowanie itp.W DS-1 rozbudowano system CCTV o 21 kamer, a w Bibliotece wymie-niono stolark´ okiennà.

Ponadto, dzi´ki pozyskaniu Êrodków z Unii Europejskiej, w budynkachB, G i W zamontowano platformy przyschodowe, automatyczne drzwiwejÊciowe, pochylnie oraz wykonano prace modernizacyjno-adaptacyjnew celu przystosowania ∏azienek do potrzeb osób niepe∏nosprawnych.

Korytarze, budynki G i S

Budynek G, sala 230 Budynek M, sala konferencyjna

Budynek G, sala 210

Budynek G, sala 233

Budynek S, sala komputerowa

„„SSppaaddoocchhrroonn””,, ppooddjjaazzddyy,, cczzyyllii rreemmoonnttóóww ccdd..

Windy, platformy przyschodowe i podjazdy w budynkach G, B, W

Projekty wspó∏finansowane przez Uni´ Europejskà w ramach Êrodków Europejskiego Funduszu Spo∏ecznego

Aula Spadochronowa

27luty 2011

DYDAKTYKA I NAUKA

NNoowwee kkoonnkkuurrssyy nnaa mmii´́ddzzyynnaarrooddoo--wwee pprroojjeekkttyy bbaaddaawwcczzee

● €40 million start-up fund for junior researchers in Europe in2011 (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/junresearchers)

● Trwa nabór Fundacji na rzecz Nauki Polskiej do progra-mów TEAM, HOMING PLUS, POMOST i KOLUMB(http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/fnpnewcalls/)

ZZaaggrraanniicczznnee ppoobbyyttyy bbaaddaawwcczzee● Baltic and East European Graduate School – Doctoral

Studentships in Business Administration, Political Science,Sociology, Sweden (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/be-egs)

● Digital Humanities Postdoctoral Fellowship 2011-12, USA(http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/digihum)

● Postdoctoral Research Fellowship in Middle East Studies,USA (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/middleeat/)

● Penn Program on Democracy, Citizenship and Constitutio-nalism Postdoctoral Fellowship (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/penn)

● Charles and Kathleen Manatt Fellowship in Democracy Bu-ilding 2011 in USA (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/demobu-ild)

● Post-Doctoral Fellowship in Transitional Media, New York(http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/ny)

● Research Fellowship in Statistics, United Kingdom(http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/statuk)

● Basque Foundation for Science (ikerbasque) – permanentcontract positions for PhD holders (COFUND) (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/ibercofund)

● Research Assistantship-Economics/Agro-Economics in Dares Salaam Republic of Tanzania (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/tanzania)

● PhD Position-Services for Information Society ResearchGroup, University of Vigo, Spain (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/infosoc)

● 2011-12 Economic History Society Research FellowshipsProgramme, UK (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/histsoc)

● Funding Research Scholarships in Economic and SocialSciences at Bristol University, UK (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/brist)

● DART-Doctoral Program in Accounting, Reporting and Ta-xation for International Students, Austria (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/accounting)

● Andrew W.Mellon Post-Doctoral Fellowships in socialsciences and humanities, South Africa (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/southafr)

● University of Oxford, Fitzjames Research Fellowship inPhilosophy 2011 in UK (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/phi-louk)

● PhD Fellowships in international law, Copenhagen(http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/tatvija)

● The Leverhulme Trust, Fellowships in Humanities and So-cial Science, 2011 (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/r/a/lweverhu-messh) Artur Mika

CCRRPPMM iinnffoorrmmuujjee

CCaattcchh YYoouurr cchhaannccee!! PPrraakkttyykkii pprrooggrraammuu LLLLPP--EErraassmmuuss

Program Erasmus daje studentom niepowtarzalnà szans´ nazastosowanie wiedzy zdobytej na studiach w praktyce i kszta∏-towanie umiej´tnoÊci niezb´dnych w przysz∏ej karierze zawo-dowej. Praktyki odbyte w zagranicznej firmie u∏atwiajà studen-tom dostosowanie si´ do unijnego rynku pracy. Zdobyte mi´-dzynarodowe doÊwiadczenie zawodowe mo˝e byç du˝ym atu-tem przy poszukiwaniu pracy, a cz´sto nawet firma, w której re-alizowane by∏y praktyki, jest zainteresowana dalszà wspó∏pracà.

Na stronie CRPM mo˝ecie odnaleêç raporty studentów, któ-rzy zrealizowali praktyki Erasmusa. Zamieszczonych jest tamwiele praktycznych rad dotyczàcych chocia˝by ˝ycia w konkret-nym mieÊcie i opinie na temat miejsc praktyk. Wiele osób pod-czas praktyki po raz pierwszy ma do czynienia z pracà zawodo-wà – uczà si´ pracy w grupie, muszà samodzielnie realizowaçzadania, zdobywajà bezcenne doÊwiadczenie i znajomoÊci.

Praktyki programu Erasmus skierowane sà do studentów,którzy ukoƒczyli pierwszy rok studiów I stopnia oraz studen-tów, którzy ukoƒczyli pierwszy semestr studiów II stopnia.Mo˝na je realizowaç w krajach uczestniczàcych w programieErasmus.

Nie narzucamy „profilu” firmy, w której mo˝na realizowaçpraktyki – mogà byç to zagraniczne firmy/przedsi´biorstwa, pla-cówki naukowo-badawcze, organizacje non-profit i inne instytu-cje (biblioteki, muzea). Nie mo˝na jednak odbyç praktyk w in-stytucjach unijnych i tych zwiàzanych z zarzàdzaniem unijnymiprogramami oraz w polskich placówkach dyplomatycznych.

Wa˝ne jest, aby praktyki by∏y zwiàzane z kierunkiem studiów.Jednym z wymogów jest oczywiÊcie potwierdzona formalnieznajomoÊç j´zyka obcego, w którym b´dzie odbywa∏a si´ prak-tyka.

Dok∏adne informacje i wymagania wobec studentów wy-szczególnione sà na stronach CRPM. Osoby, które spe∏nià for-malne wymogi i zakwalifikujà si´ na praktyki w ramach progra-mu Erasmus otrzymujà stypednium na dofinansowanie kosztówzwiàzanych z wyjazdem. Zapewniane przez praktykodawc´Êwiadczenia (np. wynagrodzenie, zakwaterowanie itp.) nie wy-kluczajà stypendium programu Erasmus.

Zapraszam na stron´ CRPM (http://www.sgh.waw.pl/crpm_/erasmus/s/prakt-pl/) do zapoznania si´ z wymogamistawianymi kandydatom do stypendium praktyk programuErasmus lub do wizyty w CRPM – Agata Kowalik (budynekA, pokój 17; tel. (22) 564 98 44; mail: akowalik@sgh.waw.pl)

Wa˝na informacja: wcià˝ dost´pne sà miejsca dla osób ch´t-nych na realizacj´ praktyk jeszcze w roku akademickim2010/2011! Aby skorzystaç ze stypendium na bie˝àcy rok aka-demicki praktyki najpóêniej nale˝y rozpoczàç 15 czerwca (mu-szà zakoƒczyç si´ do 15 wrzeÊnia i trwaç 3 miesiàce). Zapraszamdo kontaktu w razie jakichkolwiek wàtpliwoÊci.

Wykorzystajcie szans´ na zdobycie bezcennego doÊwiadcze-nia!

Agata Kowalik

28 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Ankieta by∏a dost´pna od 17 stycznia do 5 lutego w interneciepod adresem ankieta.sgh.waw.pl. Obecnie znajduje si´ tam jejpodsumowanie oraz zestawienie wszystkich odpowiedzi.

Liczba respondentów zaskoczy∏a wszystkich. Spodziewali-Êmy si´ kilkuset osób, a w rzeczywistoÊci by∏o ich 1368, w tym1118 studentów, 185 pracowników SGH, 6 studentów z wymia-ny zagranicznej oraz 59 osób spoza uczelni (przewa˝nie absol-wentów). Nie zapominajmy o tym, ˝e równolegle trwa∏a zimowasesja egzaminacyjna.

Ankieta sk∏ada∏a si´ tylko z czterech pytaƒ, a do ka˝degoz nich do∏àczona by∏a lista sugestii (zestawiona z odpowiedzi,których udzielono wczeÊniej w wewn´trznej ankiecie, przepro-wadzonej w SKN). Pytania by∏y nast´pujàce:

● W SGH najbardziej brakuje teraz…● Jakich inwestycji powinna dokonaç SGH?● W SGH wysoko ceni´...● W zabudowie SGH przeszkadza mi...Na pytanie W SGH najbardziej brakuje teraz... najwi´ksza

grupa uczestników (58%) wskaza∏a na brak miejsc do wypo-czynku i nauki oraz na brak miejsc do siedzenia (te˝ 58%),a w nast´pnej kolejnoÊci – na brak swobodnego dost´pu WiFi dosieci i gniazdek elektrycznych (52%) oraz do sprawnie dzia∏ajà-cych komputerów (26%). Ankietowani wskazywali te˝ na brakmiejsc parkingowych (30%), miejsc w katedrach i akademikach(13%), wydzielonych miejsc dla palàcych (6,5%) i na brak po-rzàdnego zaplecza sportowego (5,5%).

Na pytanie Jakich inwestycji powinna dokonaç SGH? wi´k-szoÊç odpowiedzi dotyczy∏a poprawy zagospodarowania kam-pusu. WÊród najcz´Êciej wybieranych inwestycji znalaz∏y si´ na-st´pujàce: schowanie parkingów z centrum kampusu pod ziemi´(45%), stworzenie w centrum kampusu ∏adnego ogrodu (44%),zorganizowanie dobrego zaplecza sportowego (38%), budowa

zadaszonego przejÊcia mi´dzy budynkiem G i Bibliotekà (37%),stworzenie parkingów rowerowych (33%) i stworzenie akademi-ka na terenie kampusu (19%).

W punkcie W SGH wysoko ceni´ najcz´Êciej w odpowiedziachpojawia∏a si´ Aula Spadochronowa (78%), a po niej Biblioteka(43%). 13% uczestników wpisywa∏o w∏asne, inne ni˝ proponowa-ne w ankiecie odpowiedzi, najcz´Êciej: budynek C, architektur´budynków G, A, B oraz dobrà lokalizacj´ kampusu w mieÊcie.

Ankietowanym najbardziej w zabudowie SGH przeszkadza-jà...: z∏a lokalizacja budynków i komunikacja mi´dzy nimi(37%), z∏a organizacja i zarzàdzanie SGH (35%), z∏y stan tech-niczny (27%), s∏abe wyposa˝enie sal (25%), z∏a akustyka auli(17%) i brak komfortu u˝ytkowania (15%).

Wielu uczestników da∏o wyraz szczególnego zainteresowaniatematem, zamieszczajàc ciekawe spostrze˝enia i postulaty, nie-jednokrotnie bardzo zaskakujàce, czego przyk∏adem mogà byçpomys∏y postawienia teleportera w budynku C, dobudowaniapi´tra ze szklanà pod∏ogà bezpoÊrednio pod kopu∏à spadochro-nu (nad 3. pi´trem) i zorganizowania tam miejsca wypoczynko-wego lub kawiarni, czy te˝ zbudowania obsydianowej wie˝y,w której móg∏by mieÊciç si´ rektorat.

Chocia˝ temat ankiety dotyczy∏ zabudowy i zagospodarowa-nia przestrzennego kampusu, w wypowiedziach ankietowanychosób pojawi∏o si´ wiele uwag do organizacji Uczelni i poziomunauczania. Ogólny wniosek, jaki p∏ynie z wi´kszoÊci wypowie-dzi, jest nast´pujàcy: SGH powinna byç poddana bardzo szero-ko poj´tej modernizacji i integracji, w ramach potencja∏u, jakioferuje kampus SGH. Szczegó∏owe opracowanie wnioskówz ankiety zostanie przedstawione przez SKN Inwestycji i Nieru-chomoÊci na stronie ankiety (ankieta.sgh.waw.pl) do koƒca trwa-jàcego teraz semestru.

Ferdynand Górski, SKN Inwestycji i NieruchomoÊci

Kronika kampusu SGH

DDeeccyydduujj oo rroozzwwoojjuu SSGGHHW poprzednich numerach Gazety SGH du˝o miejsca poÊwi´cono sprawie zabytkowego kampusu SGH, perspektywom

stojàcym przed budynkiem F i krokom, które ju˝ zosta∏y podj´te, by otworzyç drog´ dla rozwoju kampusu. StudenckieKo∏o Naukowe Inwestycji i NieruchomoÊci, Êwiadome wa˝nej roli u˝ytkowników obiektów SGH w procesie jej rozwoju,wystàpi∏o z inicjatywà stworzenia ankiety w sprawie zagospodarowania kampusu SGH, badajàcej ich (u˝ytkowników)opinie i potrzeby.

??Fot. © Marek Ostrowski, wszelkie prawa zastrze˝one

29luty 2011

Z ˚YCIA SZKO Y̧

CCzzyymm jjeesstt MMSS SShhaarreePPooiinntt??Projekt MS SharePoint to krok milowy w funkcjonowaniu

Uczelni. Dzi´ki zastosowaniu zaawansowanej technologii MSSharePoint, pracownicy SGH otrzymajà narz´dzie pozwalajà-ce na prac´ grupowà w ramach stron internetowych i rozwià-zaƒ intranetowych niezale˝nie od miejsca pobytu. Dzi´ki sze-roko zastosowanej idei elektronicznej formy obiegu dokumen-tów, u˝ytkownicy systemu b´dà mieli mo˝liwoÊç elektronicz-nej wymiany plików od zadaƒ, przez projekty, po dokumentyi og∏oszenia. Zarzàdzanie systemem i sposób przep∏ywu doku-mentów, pracy i informacji sà na tyle proste, ˝e przy wsparciuzaplanowanych licznych szkoleƒ dla pracowników SGH, zmia-na dotychczasowego systemu b´dzie nieodczuwalna. MS Sha-rePoint nie jest zbiorem gotowych aplikacji, lecz platformàtechnologicznà okreÊlonych narz´dzi do budowy w∏asnychrozwiàzaƒ.

CCzzyymm jjeesstt MMSS EExxcchhaannggee??MS Exchange jest zaawansowanym systemem poczty elek-

tronicznej, który umo˝liwia dost´p do skrzynki pocztowejz ró˝nych urzàdzeƒ s∏u˝àcych do elektronicznej wymiany in-formacji. Rozbudowany system regu∏ i opcji pozwala bardzoprecyzyjnie zarzàdzaç du˝à liczbà poczty elektronicznej.Sprawny system wyszukiwania pozwala ∏atwo znaleêç intere-sujàcà nas korespondencj .́ MS Exchange to nie tylko pocztaelektroniczna, ale równie˝ zaawansowany system kalendarzy,za∏àczników, kontaktów, zadaƒ. System mo˝na obs∏ugiwaçz poziomu aplikacji Microsoft Outlook, przeglàdarki interneto-wej lub urzàdzenia mobilnego. U˝ytkownik pracujàcy z MSExchange ma mo˝liwoÊç udost´pniania swoich zasobów lubnadawania uprawnieƒ do ich edycji lub wglàdu wybranymprzez siebie osobom.

Wdro˝enie platformy MS SharePoint i MS Exchange w SGHpozwoli na:

● Zainstalowanie Systemu Zarzàdzania ZawartoÊcià do u˝yt-ku na poziomie Uczelni. Nowy system zarzàdzania zawartoÊcià zastàpi niewydajnyi awaryjny dotychczasowy system. Dzi´ki przemyÊlanym roz-wiàzaniom edycja stron intranetowych oraz stron www b´dzierównie prosta, jak przygotowanie dokumentu przy u˝yciu pro-gramu MS Office.

● Udost´pnienie ca∏ej wymaganej zawartoÊci obecnego syste-mu CMS (Content Management System) w nowym SystemieZarzàdzania ZawartoÊcià w odpowiedniej formie przy zachowa-niu bezpieczeƒstwa danych i zawartoÊci elektronicznej.Ca∏a zawartoÊç obecnego systemu CMS, wszystkie stronyi podstrony zostanà uwa˝nie przejrzane. Dotychczasowa pracapoÊwi´cona na przygotowanie treÊci nie zostanie zaprzepasz-czona. Niemniej nowy system, nowa struktura www to okazjado tego, by zweryfikowaç treÊci zawarte na ponad 16000 stronwww obecnego systemu. To te˝ niepowtarzalna okazja do tego,by wiele informacji zaktualizowaç i uporzàdkowaç.

● Identyfikacja i zaadresowanie zmian procesów bizneso-wych zwiàzanych z wdro˝eniem.Wdro˝enie tak zaawansowanego projektu IT wymaga wieluzmian na poziomie organizacyjnym. Cz´sto jest tak, ˝e zmianysystemowe na poziomie rozwiàzaƒ teleinformatycznych wymu-szajà zmiany organizacyjne.

● Rozszerzenie podstaw wiedzy osób zarzàdzajàcych portala-mi Uczelni poprzez przeprowadzenie szkoleƒ dostosowanych doroli uczestników przy eksploatacji systemu.Zmiany rozwiàzaƒ informatycznych wymagajà poszerzaniawiedzy pracowników wykorzystujàcych tego typu narz´dzia.Centrum Informatyczne zapewni∏o w umowie projektu MS Sha-rePoint szkolenia dla pracowników odpowiedzialnych za prac´przy edycji stron portalu www.sgh.waw.pl.

● Stworzenie portalu intranetowego i ekstranetowego spe∏nia-jàcego wymagania Uczelni.

● Wdro˝enie wspólnej platformy pracy dajàcej mo˝liwoÊç za-rzàdzania zawartoÊcià portali Uczelni, tworzenia i rozwijania no-wych portali i witryn w sposób szybki i prosty oraz przeszukiwa-nia i lokalizowania dost´pnych zasobów Uczelni.Projekt MS SharePoint jest ogromnym przedsi´wzi´ciem dlaSGH. Wymaga pracy wielu osób i wielu zespo∏ów, które b´dàmia∏y bezpoÊredni wp∏yw na kszta∏t nowego systemu. CentrumInformatyczne pracuje nad rozwiàzaniem bazowym, które dzi´-ki mo˝liwoÊciom rozbudowy pozwoli na dalsze wdro˝enia tejtechnologii.

● Zapewnienie narz´dzi pozwalajàcych na zarzàdzanie profi-lami u˝ytkowników posiadajàcych konta w systemie.

● Wprowadzenie mechanizmów dajàcych mo˝liwoÊç auto-matyzacji wybranych procesów biznesowych i operacyjnychUczelni przez wykorzystanie przep∏ywów pracy systemu.MS SharePoint pozwala na pe∏nà informatyzacj´ procesów biz-nesowych i operacyjnych Uczelni. Ka˝da sprawa mo˝ne zostaçw sposób ∏atwy i przejrzysty przeniesiona do systemu, by zaosz-cz´dziç przede wszystkim czas.

● Wprowadzenie nowych narz´dzi i metod pracy z dokumen-tami elektronicznymi Uczelni, dajàcych mo˝liwoÊci takie jakwersjonowanie, udost´pnianie okreÊlonym odbiorcom czywspólna, jednoczesna praca na tymi dokumentami w czasie rze-czywistym.W Uczelni jest wiele dokumentów, wniosków, formularzy.Ka˝da z jednostek stworzy∏a w∏asne dokumenty regulujàceza∏atwianie spraw przez pracowników i studentów. Wielez tych dokumentów wymaga zebrania wielu podpisów, zgódi akceptacji. Cz´sto te dokumenty si´ zmieniajà. Dzi´ki MSSharePoint b´dzie mo˝na przeÊledziç te zmiany, co wi´cej b´-dzie mo˝na za∏atwiç wiele spraw nie odchodzàc od kompute-ra i wykorzystujàc do tego celu MS Outlook lub przeglàdark´internetowà.

● Przeszkolenie pracowników Uczelni w zakresie odpowied-nim do obowiàzków i mo˝liwoÊci funkcjonalnych nowego sys-temu.

Wdro˝enie MS SharePoint zgodnie z umowà, firma zewn´trz-na przeprowadza w trzech etapach do zaplanowanej wed∏ug har-monogramu daty 6 maja 2011 r.:

Etap pierwszy – instalacja technologii i konfiguracja roz-wiàzania. Do pe∏nej funkcjonalnoÊci MS SharePoint potrzeb-ne jest okreÊlenie nowych procesów biznesowych i organiza-cyjnych.

Etap drugi – przeniesienie zawartoÊci stron www po uprzed-nim dok∏adnym sprawdzeniu dotychczasowych treÊci, aktualiza-cja tej zawartoÊci i wypracowanie mechanizmów i zasad edycjistron nowego portalu.

Etap trzeci – szkolenia u˝ytkowników i administratorów.

NNoowwee nnaarrzz´́ddzziiaa,,kkoolleejjnnyy eettaapp iinnffoorrmmaattyyzzaaccjjii SSGGHH

30 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

SSzzcczzeeggóó∏∏oowwyy ooppiiss eettaappóóww rreeaalliizzaaccjjiiEtap pierwszy – Instalacja technologii i okreÊlenie nowych pro-cesów biznesowych

Zainstalowane zostanà oraz skonfigurowane nast´pujàce tech-nologie:

● Sprz´t – serwery typu Blade. Za poprawne dzia∏anie platfor-my sprz´towej odpowiedzialne jest Centrum Informatyczne.

● Oprogramowanie niezb´dne do dzia∏ania systemu (np. ASP2.0, wymagane poprawki i aktualizacje innego oprogramowa-nia). Zostanie wykonana konfiguracja nowego systemu.

● System Zarzàdzania ZawartoÊcià oparty na gotowej platfor-mie, do dostosowania np. Microsoft Office SharePoint Server2010.

● Projekt modyfikuje niektóre sposoby pracy oraz tworzy no-we. Zmiany procesów biznesowych oraz organizacyjnychw SGH mo˝na przypisaç do dwóch kategorii:

– Identyfikacja procesów, które b´dà zmienione (np. sposobydost´pu do dokumentów czy wyszukiwania zawartoÊci), abyzmaksymalizowaç wydajnoÊç nowych narz´dzi.

– Tworzenie nowych sposobów pracy, nowych procesów po-zwalajàcych na osiàgni´cie polepszonej wydajnoÊci poprzezelektroniczny obieg dokumentów i zadaƒ.

Etap drugi – Przeniesienie zawartoÊci poprzedniego systemuCMS

Identyfikacja zawartoÊci, jaka ma zostaç przeniesiona do no-wego systemu.W wyniku ˝mudnej i czasoch∏onnej pracy r´cznej wszystkie tre-Êci zawarte w systemie zostanà zweryfikowane oraz zakwalifi-kowane do aktualizacji i przeniesienia. Niektóre z nich zostanàusuni´te ze strony.

● Analiza dost´pnych metod, które pozwolà na pobranie wy-˝ej wymienionej zawartoÊci obecnego systemu CMS i umiesz-czenie jej w nowym systemie. W przypadku przejÊcia ze stronPHP na ASP – analiza i wybór narz´dzi konwertujàcych lub im-plementacja w∏asnego rozwiàzania.

● OkreÊlenie i dostosowanie szablonów nowych witryn porta-li Uczelni oraz umieszczenie przeniesionej zawartoÊci na doce-lowym serwerze.Centrum Informatyczne w porozumieniu z Biurem Informacjii Promocji przygotuje stosowne szablony zawartoÊci nowychwitryn. Dzi´ki wdro˝eniu MS SharePoint wiele niespójnoÊciw wyglàdzie www.sgh.waw.pl zostanie zlikwidowanych. Przy-j´te zostanà standardy edycji stron www oraz sposób publiko-wania i akceptacji treÊci w nowych serwisie.Etap trzeci – Szkolenia

Projekt przewiduje równie˝ cz´Êç szkoleniowà dla pracow-ników SGH z zakresu administrowania nowym Systemem Za-rzàdzania ZawartoÊcià oraz szkolenia dla wybranych u˝ytkow-ników docelowych z zakresu korzystania z nowej platformy.Zarówno zakres, jak i rodzaj szkoleƒ zosta∏ okreÊlony przezSGH.SGH jest du˝ym organizmem. Nie jest mo˝liwe przeprowadze-nie szkolenia dla wszystkich pracowników SGH. W zwiàzkuz tym Centrum Informatyczne postanowi∏o przygotowaç szkole-nia dla wybranych pracowników, po jednym z ka˝dej jednostki,którzy b´dà wspieraç pozosta∏e osoby z danej jednostki w za-kresie edycji stron www.

Sfery dzia∏alnoÊci SGH, które pozwoli usprawniç MSSharePoint poprzez zaimplementowane w nim funkcjonal-noÊci:A. Zarzàdzanie Uczelnià

1. W zakresie obs∏ugi w∏adz akademickich

● platforma dla w∏adz rektorskich i dziekanów, platforma po-zwalajàca organizowaç prac´ w∏adz Uczelni, przep∏yw doku-mentów i informacji

● subportal – obs∏uga Senatu, platforma pozwalajàca organi-zowaç prac´ Senatu Uczelni, przep∏yw dokumentów i informacji

● subportal – obs∏uga komisji senackich.2. W zakresie tworzenia, archiwizacji i dystrybucji aktów

prawnych. Dotychczas realizowane w formie papierowej. W no-wym systemie zostanie w pe∏ni zautomatyzowane i b´dzie do-cieraç do wszystkich odbiorców

● odpowiednie oznaczanie dokumentów, umo˝liwiajàce ichfiltrowanie dla poszczególnych grup u˝ytkowników, nowy sys-tem pozwoli na przeszukiwanie dokumentów nie tylko wed∏ugnazwy, ale i zawartoÊci

● mo˝liwoÊç zaawansowanego wyszukiwania● mo˝liwoÊç przeglàdania tekstu jednolitego z historià zmian;

nowy system pozwoli na grupowanie dokumentów w sposób po-kazujàcy zmiany treÊci zarzàdzeƒ, decyzji i innych

● system automatycznego powiadamiania u˝ytkownikówo pojawiajàcych si´ i/lub zmienianych istotnych dla nich doku-mentach; dzi´ki nowemu systemowi u˝ytkownik nie b´dzie mu-sia∏ przeglàdaç zawartoÊci wielu interesujàcych go dokumentóww poszukiwaniu zmian i aktualizacji. System pozwala okreÊliçgrupy odbiorców dla danego dokumentu, jak równie˝ pozwalaÊledziç zmiany ju˝ istniejàcych dokumentów

3. Zarzàdzanie zasobami ludzkimi● wewn´trzne informacje personalne● wewn´trzne informacje dotyczàce p∏ac i Êwiadczeƒ socjal-

nych, w pe∏ni bezpieczne i dost´pne tylko dla danego u˝ytkow-nika

● wewn´trzne informacje zwiàzane z wykorzystaniem urlo-pu, bez potrzeby zasi´gania informacji w jednostce odpowie-dzialnej

● wewn´trzne informacje zwiàzane z rozliczaniem pensumpracowników naukowo-dydaktycznych, w pe∏ni zelektronizowa-ny proces

● informacje uj´te w sprawozdaniach pracowników nauko-wo-dydaktycznych

● informacje publikowane na zewnàtrz– w ksià˝ce adresowej (afiliacja pracownika z jednostkà,

zdj´cie, ˝yciorys), ∏atwe przeszukiwanie i prezentacja da-nych na zewnàtrz

– w bazie ekspertów (ksià˝ka adresowa poszerzona o infor-macje nt. zainteresowaƒ i dorobku naukowego) niezb´dnaw relacjach z mediami, majàca bezpoÊredni wp∏yw na wi-zerunek SGH.

– osobiste strony poszczególnych pracowników u∏atwiajàcekontakt mediom poszukujàcym ekspertów oraz uczelniompartnerskim poszukujàcym kontaktu do pracowników na-ukowych SGH.

4. Zarzàdzanie jednostkami naukowymi (kolegium, katedra,instytut)

● powiàzane z informacjami o poszczególnych pracownikach● subportale b´dàce cz´Êcià www.sgh.waw.pl dedykowane

kolegiom wed∏ug przyj´tych za∏o˝eƒ graficznych i funkcjonal-nych

● system informowania, narz´dzia do komunikacji i publika-cji informacji

5. Zarzàdzanie projektami badawczymi i dzia∏alnoÊcià publi-kacyjnà

● w szczególnoÊci zintegrowane informacje nt. projektów ba-dawczych, umo˝liwiajàce Êledzenie finansowania i przebieguprojektu,

31luty 2011

Z ˚YCIA SZKO Y̧

● zarzàdzanie zbiorem publikacji i informacji udzielonychmediom w ramach bazy publikacji i monitoringu mediów

● zarzàdzanie biznesem w dydaktyce6. Zarzàdzanie administracjà● narz´dzia do zarzàdzania danymi finansowymi i kadrowy-

mi w oparciu o dane systemów dedykowanych● zestawienie procedur, umo˝liwiajàce znalezienie w syste-

mie jednostki odpowiedzialnej za dane zadania, prosty sposóbprezentowania zakresu obowiàzków danej jednostki z jednocze-snà mo˝liwoÊcià za∏atwienia danej sprawy

● narz´dzia do komunikacji● ujednolicenie wzorów dokumentów, szablony, repozyto-

rium, system umo˝liwia zastosowanie jednolitych szablonóww ramach zarzàdzania ca∏à Uczelnià

● korespondencja elektroniczna, repozytorium skanów● elektroniczny obieg dokumentów– w tym w szczególnoÊci elektroniczne zamawianie materia-

∏ów, sk∏adanie wniosków np. urlopowych itp.● zarzàdzanie poszczególnymi jednostkami, na przyk∏ad sub-

portal biblioteki z mo˝liwoÊcià elektronicznej komunikacjiz pracownikamiB. Zarzàdzanie informacjà

1. Koordynacja poprzez zintegrowany kalendarz konferencji,seminariów, spotkaƒ informacyjnych, wizyt goÊci i wyk∏adówgoÊcinnych, wydarzeƒ ogólnouczelnianych, warsztatów i szko-leƒ, wydarzeƒ i imprez studenckich, z mo˝liwoÊcià automatycz-nej rejestracji

● podglàd roboczy i wersja opublikowana● filtrowany wg kategorii u˝ytkowników2. Gromadzenie i publikowanie ogólnych informacji o Uczel-

ni oraz danych liczbowych w sposób automatyczny, strony BIP3. Narz´dzie do publikacji i dystrybucji aktualnoÊci, komuni-

katów prasowych itp.4. Ujednolicony wykaz jednostek, organizacji studenckich itp.,

automatyzacja prezentowania danych kontaktowych dla po-szczególnych jednostek

5. Informacje nt. infrastruktury Uczelni● w tym interaktywne mapy kampusu, schemat uczelni, plany

ewakuacyjne, wyszukiwarka pomieszczeƒ, wizualizacja obiegudokumentów w przestrzeni kampusu i interaktywna pomoc jakopodpowiedê do elektronicznego obiegu spraw

6. Informacje finansowe7. Informacje partnerów biznesowych SGH8. Informacje o publikacjach9. Informacje dotyczàce funduszy UE, zrealizowanych projek-

tów, konkursów i dalszych planów10. Pozosta∏e informacje, okreÊlone w analizie zespo∏u robo-

czego i wykonawcyC. Obs∏uga dydaktyki, studentów (w tym ruchu studenckiego)

i absolwentów1. Obs∏uga rekrutacji:● ewidencja kandydatów● rejestracja i analiza op∏at rekrutacyjnych● ankiety, sondy dla kandydatów2. Obs∏uga dydaktyki:● ogólna oferta dydaktyczna SGH – „informator”● informacje o kierunkach studiów, specjalnoÊciach● harmonogram zaj´ç i powiadomienia o zmianach● informacje o stypendiach zagranicznych, zarzàdzanie re-

krutacjà, rozliczanie● aktualnoÊci nt. dydaktyki – og∏oszenia terminów, spotkania

informacyjne● informacje o poszczególnych przedmiotach

– sylabusy– materia∏y do zaj´ç– aktualnoÊci dla studentów– oceny studentów zintegrowane z Wirtualnym Dziekanatem– fora dyskusyjne studentów zapisujàcych si´ na poszczegól-

ne przedmioty– mo˝liwoÊç odnalezienia studentów, którzy realizowali dany

przedmiot w przesz∏oÊci● podobna funkcjonalnoÊç dla studiów podyplomowych– wyszukiwarka i tagowanie3. Obs∏uga studentów i subportal studencki:● ewidencja studentów wed∏ug istniejàcych baz danych● wybory przedmiotów i wyk∏adowców● wykazy zrealizowanych przedmiotów i przedmiotów pozo-

stajàcych do uzyskania absolutorium, ukoƒczenia specjalnoÊciitp. (zarówno w odniesieniu do poszczególnych studentów, jaki zbiorcze zestawienia dla dziekanatów)

● oceny z przedmiotów● informacje o stypendiach za wyniki w nauce, socjalnych itp.● informacje o przydziale miejsc w akademikach4. Zarzàdzanie studenckim ruchem naukowym i innymi orga-

nizacjami studenckimi:● ewidencja organizacji● informacje finansowe nt. organizacji● procedura przyznawania i rozliczania dofinansowania● procedura organizacji wydarzeƒ – uzyskiwanie akceptacji

w elektronicznym obiegu dokumentów (zgoda merytoryczna,zgoda na udost´pnienie sali, rejestracja patronów medialnychi sponsorów itp.)

5. Zarzàdzanie relacjami z absolwentami:● platforma do sta∏ego kontaktu SGH z absolwentami● profile absolwentów a’la portal spo∏ecznoÊciowy● integracja z obecnym serwisem KarieraZgodnie z umowà, wykonawca zrealizuje serwis internetowy

i intranetowy oraz uruchomi system poczty elektronicznej.Usprawnienie pozosta∏ych sfer dzia∏alnoÊci SGH nale˝eç b´dziedo odpowiednio przeszkolonych pracowników Centrum Infor-matycznego oraz pracowników wszystkich pozosta∏ych jedno-stek. Prace te b´dà mog∏y si´ rozpoczàç ju˝ od 7 maja, tzn. po za-koƒczeniu III etapu wdra˝ania.

SSttaann rreeaalliizzaaccjjii pprroojjeekkttuu MMSS SShhaarreePPooiinntt

Etap INa potrzeby projektu na podstawie wymagaƒ technicznych

podanych przez wykonawc ,́ uruchomione zosta∏y i zakoƒczonetrzy post´powania przetargowe celem uzupe∏nienia infrastruktu-ry technicznej SGH: przetarg na zakup serwerów, przetarg na za-kup elementów do rozbudowy macierzy, przetarg na zakup opro-gramowania do wirtualizacji serwerów.

Na bie˝àco CI prowadzi prace, których celem jest przygoto-wanie i dostosowanie obecnie dzia∏ajàcych us∏ug sieciowych dowymogów platformy MS SharePoint. Prace te sà w koƒcowej fa-zie realizacji. Przygotowywane sà równie˝ plany migracji konti zawartoÊci poczty elektronicznej z obecnego systemu poczto-wego Atmail. Przyj´to za∏o˝enie, ˝e ka˝de konto pocztowe b´-dzie przenoszone w obecnoÊci u˝ytkownika, dlatego operacjaprzenoszenia poczty w zale˝noÊci od dost´pnoÊci osób zaintere-sowanych potrwa od 3 do 6 miesi´cy. Taki sposób przenoszeniakont daje gwarancj ,́ ˝e dane pocztowe, w tym archiwum listówka˝dego u˝ytkownika, zostanà przeniesione zgodnie z ˝ycze-niem osoby zainteresowanej. Do czasu przeniesienia aktualnychkont, u˝ytkownik b´dzie korzysta∏ z poczty, tak jak dotychczas.

32 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Zgodnie z umowà, wykonawca dostarczy∏ dokument „Anali-za i koncepcja systemu”, na bazie którego b´dà realizowane ko-lejne elementy wdro˝enia. Dokument ten stanowi uszczegó∏o-wienie zapisów SIWZ z procedury przetargowej.

Etap IIW II etapie zostanà podj´te prace konfiguracji sprz´towej oraz

wykonana instalacja platformy MS Exchange i MS SharePointna sprz´cie SGH. Ten etap koncentruje si´ na realizacji zapisówSIWZ i ww. dokumentu analizy w zakresie budowy serwisu in-tranetowego i extranetowego oraz uruchomienia serwera poczto-wego.

W ramach budowy serwisu intranetowego i extranetowegozawartoÊç dotychczasowej strony www zostanie odpowied-nio zaktualizowana, rozdzielona i przeniesiona na nowà plat-form .́ Zakoƒczenie tego etapu przewidziane jest na 30 kwiet-nia br.

Etap IIIW ramach III etapu wykonawca przeprowadzi cztery szkole-

nia tematyczne w dwóch terminach:– szkolenie administratorów systemowych (pracownicy CI),– szkolenie administratorów/redaktorów portalu (pracownicy

innych jednostek),– szkolenie programistów (pracownicy CI),– szkolenie trenerów (pracownicy innych jednostek).Szkolenie redaktorów portalu przeznaczone jest dla osób, któ-

re obecnie posiadajà uprawnienia do edycji stron www na aktu-alnej platformie. Szkolenie to ma przygotowaç osoby wytypo-wane po jednej z ka˝dej jednostki organizacyjnej, aby mog∏yprzekazaç odpowiednià wiedz´ i udzielaç wsparcia innym u˝yt-kownikom w zakresie wykorzystania funkcjonalnoÊci dost´p-nych na platformie MS SharePoint i MS Exchange. Dotyczy tog∏ównie umiej´tnoÊci w zakresie poczty elektronicznej, kalenda-rzy, zadaƒ itp.

Cz´Êç trenerów b´dzie dedykowana do przeprowadzeniaszkoleƒ dla innych u˝ytkowników systemu. Tego typu wariantzosta∏ wybrany, jako optymalny w zakresie minimalizacji pono-szonych przez Uczelni´ kosztów.

MS SharePoint i MS Exchange to nowe i bardzo rozbudowa-ne narz´dzie, które wymaga od u˝ytkownika posiadania du˝ejwiedzy, niezb´dnej do pe∏nego wykorzystania potencja∏u tejplatformy. Na nowà platform´ wielu u˝ytkowników b´dzie mu-sia∏o spojrzeç, jak na pakiet biurowy typu Office, bez któregotrudno jest si´ dziÊ obejÊç w codziennej pracy.

Zakoƒczenie prac nad wdro˝eniem platformy zostanie po-przedzone przeprowadzeniem szeregu testów w tym: wydajno-Êciowych, przecià˝eniowych i obcià˝eniowych, funkcjonalnych,bezpieczeƒstwa, po których obecny system zarzàdzania treÊciàCMS zostanie wycofany z produkcji, a jego miejsce zajmie plat-forma MS SharePoint. Poprzedni system CMS b´dzie jeszczeutrzymywany w dzia∏aniu przez pewien czas, aby w razie ko-niecznoÊci dost´pne by∏o poprzednie êród∏o danych. Planuje si ,́˝e po oko∏o trzech miesiàcach od momentu produkcyjnego uru-chomienia platformy MS SharePoint stary system CMS zostaniewy∏àczony.

Nale˝y zaznaczyç, ˝e nowa platforma MS SharePoint zawie-ra gotowe komponenty napisane w technologii MicrosoftASP.NET, co pozwala w ∏atwy sposób tworzyç portal intraneto-wy (kolegium, dziekanatu lub innej jednostki organizacyjnejSGH), dodawaç do niego wybrany komponent i odpowiednio gokonfigurowaç. Dlatego przyjmuje si ,́ ˝e programiÊci CI b´dàwykorzystywaç nowà platform´ np. do budowy na potrzeby in-nych jednostek systemów: typu WorkFlow lub kompleksowychproduktów o cechach projektu, dla którego opis procesów przy-gotuje inna komórka. Odpowiednio przeszkoleni pracownicyspoza CI powinni wziàç na siebie obowiàzek samodzielnegoprzygotowania narz´dzi do pobierania danych z innych syste-mów oraz ich przetwarzania w oparciu o komponenty nowejplatformy.

Szkolenia obejmie równie˝ platforma MS Exchange, którastawia do dyspozycji wszystkich pracowników, nowej generacjisystem pocztowy oraz funkcje pracy grupowej jak: planowanieprzedsi´wzi´ç i terminów spotkania w oparciu o kalendarz, za-rzàdzanie przydzia∏em zdaƒ i monitorowanie ich realizacji naka˝dym etapie, wprowadzanie i aktualizacja baz teleadresowych,definiowanie e-mailowych list wysy∏kowych, synchronizacja da-nych MS Exchange z telefonem komórkowym itp.

Oczekujàc nowej funkcjonalnoÊci, jakà daje MS SharePointnale˝y pami´taç o tym, ˝e realizacja tak du˝ego projektu wyma-ga czasu i ogromnych nak∏adów pracy. Liczymy, ˝e spo∏ecznoÊçSGH wesprze Centrum Informatyczne w pracach nad nowà plat-formà. Wierzymy równie ,̋ ˝e realizujàc kolejne etapy projektuosiàgniemy pe∏nà funkcjonalnoÊç systemu i zaspokoimy wszyst-kie kluczowe potrzeby Uczelni w zakresie elektronicznego obie-gu dokumentów i procesów biznesowych

Centrum InformatyczneBiuro Informacji i Promocji

●

UUcczzeellnnii ssppoossoobbyy nnaa pprrzzyycchhóóddSprzeda˝ gad˝etów, Êcis∏e zwiàzki z absolwentami, wspó∏pra-

ca z firmami, a mo˝e fundacja? – pracownicy kilkudziesi´ciuszkó∏ wy˝szych wymienili w∏asne doÊwiadczenia na temat pozy-skiwania Êrodków finansowych dla uczelni

W ostatnich dniach stycznia mia∏em okazj´ braç udzia∏ w XVIKonferencji Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich„PRom” – organizacji zrzeszajàcej rzeczników prasowych i spe-cjalistów od promocji pracujàcych w szko∏ach wy˝szych. Tymrazem odbywajàca si´ w Kazimierzu Dolnym konferencja po-Êwi´cona by∏a – w uproszczeniu mówiàc – przyk∏adom na to,w jaki sposób uczelnie mogà zdobywaç pieniàdze.

Torunianie postawili na absolwentów i gad˝ety. Kole˝ankiz Uniwersytetu Miko∏aja Kopernika w Toruniu zaprezento-wa∏y kilka sposobów na utrzymywanie i rozwijanie swoich

wi´zi z absolwentami. Dok∏adnie omówi∏y tak˝e, w jaki spo-sób wykorzystywaç dane absolwentów, by nie naraziç si´ pra-wu. Ostatnim dzwonkiem, kiedy mo˝na przekazaç jakiekol-wiek informacje Êwie˝ym absolwentom i uzyskaç od nich da-ne kontaktowe jest podbijanie obiegówki i graduacja – prze-konywa∏a Kinga Nemere-Czachowska z UMK. Ale tak na-prawd´ promowaç dzia∏ania proabsolwenckie nale˝y ju˝podczas studiów – doda∏a. Na UMK stosujà znanà tak˝e u naskart´ absolwenta. ˚elaznà pozycjà w toruƒskim kalendarzujest natomiast doroczny bal absolwentów i przyjació∏ uczelni,który jest okazjà do integracji kolejnych roczników absol-wentów. W ubieg∏ym roku uczelnia przeprowadzi∏a kampa-ni´ telefonicznà wÊród absolwentów. Uda∏o si´ w ten sposóbzaktualizowaç dane kontaktowe, skutecznie zaprosiç wielu

„Koszty transakcyjne, ich zmiany oraz skutki dla rozwojui ró˝nicowania przedsi´biorstw” to tytu∏ mi´dzynarodowejkonferencji, która odby∏a si´ w Szkole G∏ównej Handlowej wWarszawie 9 grudnia 2010 roku. Organizatorem konferencjiby∏o Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie, a bezpoÊrednio –Katedra Analizy Rynków i Konkurencji. Konferencja ta by∏adrugà z cyklu „Przedsi´biorstwo w globalnej gospodarce”.O trafnoÊci wyboru tematu konferencji Êwiadczà wybitne au-torytety naukowe, które otrzyma∏y Nagrody Nobla za analiz´kosztów transakcyjnych. Z drugiej strony potwierdzili touczestnicy, w tym przedstawiciele praktyki gospodarczej.

Konferencj´ otworzyli: prof. dr hab. Andrzej Herman –dziekan Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie oraz prof. drhab. Roman Sobiecki – przewodniczàcy konferencji. WÊródgoÊci konferencji by∏ obecny m.in. Zdzis∏aw Sokal – wicepre-zes Narodowego Banku Polskiego. Merytoryczna cz´Êç kon-ferencji by∏a podzielona na dwie cz´Êci – jednà skupiajàcà si´na teorii kosztów transakcyjnych, ich identyfikacji i zmia-nach, a drugà poÊwi´conà wp∏ywowi kosztów transakcyjnych

na aktywnoÊç rynku i konkurencyjnoÊç przedsi´biorstw. Obiecz´Êci mia∏y charakter paneli dyskusyjnych, podczas którychpaneliÊci oraz uczestnicy konferencji mieli okazj´ wypowie-dzieç si´ w kluczowych sprawach dotyczàcych kosztówtransakcyjnych. W pierwszym panelu, który prowadzi∏ prof.dr hab. Roman Sobiecki, wzi´li udzia∏: prof. zw. dr hab. W∏a-dys∏aw Szymaƒski (KARIK SGH), prof. dr hab. Jerzy Ró˝aƒ-ski (Wydzia∏ Zarzàdzania Uniwersytetu ¸ódzkiego), prof. zw.dr hab. Stanis∏aw Kasiewicz (KADP SGH) i dr Bazyli Czy-˝ewski (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu). Kluczowy-mi pytaniami, na które odpowiadali paneliÊci oraz uczestnicykonferencji by∏y:

1. Co jest, a co nie jest kosztem transakcyjnym? Jak majàsi´ do siebie koszty transakcyjne i koszty organizacji? Jakieczynniki determinujà ich poziom? Czy wzrost kosztów trans-akcyjnych w rozwijajàcej si´ gospodarce jest nieuchronny?

2. Jaki jest wp∏yw zmiany kosztów transakcyjnych na prze-kszta∏cenia wspó∏czesnych przedsi´biorstw? Jaki jest wp∏ywprocesów globalizacji na koszty transakcyjne?

33luty 2011

Z ˚YCIA SZKO Y̧

z nich na bal, a tak˝e zach´ciç do finansowego wspieraniastudentów.

Z kolei Aleksander Anikowski z Centrum Promocji i Informa-cji UMK przekonywa∏, ˝e warto znaleêç sposób na sprzeda˝uczelnianych gad˝etów. W Toruniu z powodzeniem udaje si´ tow zgodzie z prawem. Oprócz wyposa˝onego w kas´ fiskalnàsklepiku z kilkudziesi´cioma ró˝nymi pamiàtkami, UMK obo-wiàzkowo ustawia stoiska z gad˝etami podczas graduacji. Za-pewniam was – dzi´ki rodzinom, które towarzyszà wtedy absol-wentom, pamiàtki schodzà jak ciep∏e bu∏eczki – mówi∏.

Przedstawiciele Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Po-znaniu opowiadali o Fundacji UAM, której sztandarowym pro-jektem jest Poznaƒski Park Naukowo-Technologiczny. Dawnepoprzemys∏owe tereny uzyskane od zak∏adu gazownictwa sàdziÊ imponujàcym nowoczesnym kompleksem biurowo-labora-toryjnym. Kluczowà inwestycjà dla funkcjonowania parku jestInkubator Technologiczny dzia∏ajàcy ju˝ od pi´ciu lat. Park zre-alizowa∏ dotychczas projekty o wartoÊci 12 mln z∏, a obecnie re-alizuje kolejne na ∏àcznà kwot´ blisko 8 mln z∏. Sama wartoÊçnieruchomoÊci, na której stoi PPNT wzros∏a w ciàgu 15 latz 200 tys. z∏ do prawie 35 mln z∏.

Równie˝ i my mieliÊmy widoczny udzia∏ w konferencji. AnnaZalewska z Biura Informacji i Promocji wraz z ni˝ej podpisa-nym w porozumieniu z Biurem Wspó∏pracy z Biznesem opo-wiedzieliÊmy o wspó∏pracy SGH z firmami na przyk∏adzie Klu-bu Partnerów SGH. Ka˝da z trzech prezentacji gromadzi∏a w sa-li konferencyjnej komplet s∏uchaczy, a jedna z nich nawet tele-wizj .́ Nie tylko wi´c sami nauczyliÊmy si´ czegoÊ nowego, alemieliÊmy te˝ okazj´ przekazaç coÊ ciekawego innym.

Jednak spotkania rzeczników prasowych i specjalistów odpromocji to okazja do wymiany doÊwiadczeƒ i poglàdów tak-˝e poza zaj´ciami warsztatowymi. ˚ywà dyskusj´ wzbudzi∏aÊwie˝a wówczas sprawa by∏ego rektora Uniwersytetu Wro-

c∏awskiego, a w∏aÊciwie jego portretu do∏àczonego do galeriirektorów UWr. Inaczej ni˝ poprzednicy w gronostajach prof.Leszek Pacholski kaza∏ si´ sportretowaç w d˝insach i koszuliz togà przewieszonà przez rami .́ DyskutowaliÊmy na tematwizerunku uczelni, pozytywów i zagro˝eƒ p∏ynàcych z takiejsytuacji.

Dla rzeczników spotkanie by∏o tak˝e okazjà do nieformalnychrozmów na temat sposobów radzenia sobie z sytuacjami kryzy-sowymi. Obecnych na miejscu prawników mo˝na by∏o poradziçsi´ w kwestiach zwiàzanych z prawem prasowym, prawem au-torskim i ochronà wizerunku. OczywiÊcie nie mog∏o obejÊç si´tak˝e bez wymiany opinii i rad na temat dziennikarzy zajmujà-cych si´ tematykà szkolnictwa wy˝szego, z którymi wszyscymamy kontakt.

Konferencje „PRom” odbywajà si´ dwa razy w roku. Po-przednia, która mia∏a miejsce we wrzeÊniu 2010 roku, po-Êwi´cona by∏a promowaniu uczelni z wykorzystaniem no-wych mediów. Dzi´ki zas∏yszanym tam rozwiàzaniom pre-zentowanym przez specjalistów od mediów spo∏ecznoÊcio-wych, uda∏o nam si´ w stosunkowo krótkim czasie bardzo∏adnie rozwinàç tzw. fanpage w serwisie Facebook. Ka˝dego,kto o niej jeszcze nie s∏ysza∏, zapraszam na www.facebo-ok.com/SGHWarsaw.

Zabrzmi to jak bana∏, ale na w∏asnej skórze odczu∏em, jak spo-tkania rzeczników prasowych i specjalistów od promocji uczel-ni, przek∏adajà si´ na cenne zawodowe kontakty. Cz´sto kontak-tujemy si´ telefonicznie i mailowo w sprawach zawodowych.Ciesz´ si ,́ ˝e mog´ podzieliç si´ z nimi w∏asnym zdaniem nawiele tematów. Wiem te ,̋ ˝e i ja w podbramkowej sytuacji mo-g´ liczyç na ich rad .́ Dlatego nie mam wàtpliwoÊci, ̋ e warto byçw tym gronie.

Marcin Poznaƒ, rzecznik prasowy SGH,cz∏onek Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich „PRom”

●

KKoolleeggiiuumm NNaauukk oo PPrrzzeeddssii´́bbiioorrssttwwiieeoo kkoosszzttaacchh ttrraannssaakkccyyjjnnyycchh

–– mmii´́ddzzyynnaarrooddoowwaa kkoonnffeerreennccjjaa nnaauukkoowwaa

34 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

3. Jak koszty transakcyjne identyfikowane sà przez rachun-kowoÊç przedsi´biorstwa? Czy zmiana sposobu prezentacjitych kosztów w rachunkowoÊci mog∏aby sprzyjaç wzrostowiefektywnoÊci zarzàdzania nimi? Czy nowe standardy rachun-kowoÊci b´dà pomocne w skutecznym zarzàdzaniu kosztamitransakcyjnymi?

4. Jakie czynniki zwi´kszajà a jakie zmniejszajà znaczeniekosztów transakcyjnych w przedsi´biorstwach?

5. Czy nowe formy gospodarki (gospodarka sieciowa, opar-ta na wiedzy itd.) mogà prowadziç do redukcji kosztów trans-akcyjnych?

W drugim panelu, któremu przewodniczy∏ dr Jerzy W. Pie-trewicz wzi´li udzia∏: prof. zw. dr hab. Adam Noga (Akade-mia Leona Koêmiƒskiego w Warszawie), Piotr Góralewski(prezes Zarzàdu PZU Asset Management), Sylwester Bogac-ki (prezes Zarzàdu Wikana S.A.) oraz dr Jacek Bàkowski(prezes Agencji Rezerw Materia∏owych). Kluczowymi pyta-niami, na które odpowiadali paneliÊci oraz uczestnicy konfe-rencji by∏y:

1. Jakie rodzaje kosztów transakcyjnych wywierajà naj-wi´kszy wp∏yw na pozycj´ konkurencyjnà przedsi´biorstwana rynku? Czy zmiany kosztów transakcyjnych wp∏ywajà nazmiany efektywnoÊci dzia∏ania rynku?

2. W jaki sposób rozwój nowoczesnych technologii oraz in-strumentów finansowych wp∏ywa na ograniczanie kosztówtransakcyjnych?

3. Jakie sà mo˝liwoÊci przeciwdzia∏ania wzrostowi kosz-tów transakcyjnych z perspektywy przedsi´biorstwa?

4. Jaki jest wp∏yw zmian kosztów transakcyjnych na ichzdolnoÊç do przetrwania i rozwoju w przedsi´biorstwachwra˝liwych na zmiany koniunktury gospodarczej?

5. Czy funkcjonowanie instytucji oko∏orynkowych stymu-luje ograniczanie, czy wzrost kosztów transakcyjnychw przedsi´biorstwach?

Teoria kosztów transakcyjnych swoje êród∏a czerpiez myÊli zapoczàtkowanej przez noblist´ Ronalda Coase’a,który, w 1937 roku, w artykule The theory of the firm zasta-nawia∏ si´ nad przyczynà istnienia przedsi´biorstw. Jakouzasadnienie autor uzna∏, ˝e mechanizm rynkowy niesie zesobà pewne koszty zwiàzane z zawieraniem transakcji. Abyminimalizowaç koszty transakcyjne p∏ynàce z umów zawie-ranych na rynku, formujà si´ struktury, wewnàtrz którychmo˝liwa jest minimalizacja tych kosztów – przedsi´bior-stwa. Zgodnie z rozumowaniem Coase’a firma b´dzie ros∏ai internalizowa∏a transakcje dopóki koszt organizacji danejtransakcji b´dzie ni˝szy ni˝ koszt transakcyjny wynikajàcyz rynku. Artyku∏ noblisty, pomimo swojego bardziej rzeczy-wistego uj´cia ni˝ modelowe klasyczne i neoklasyczne teo-rie nie spotka∏ si´ z du˝ym entuzjazmem Êrodowiska nauko-wego a˝ do czasu, gdy Oliver Williamson podjà∏ si´ rozwi-ni´cia myÊli zapoczàtkowanej przez Coase’a. Williamsonargumentujàc istnienie kosztów transakcyjnych w transak-cjach rynkowych wskazuje na trzy ich charakterystyczne ce-chy – oportunizm kontraktujàcych jednostek, ograniczonàracjonalnoÊç podejmowanych decyzji oraz specyficznoÊçzasobów zaanga˝owanych w realizacj´ transakcji. Uhonoro-waniem osiàgni´ç w obszarze ekonomii instytucjonalnej,a w szczególnoÊci kosztów transakcyjnych by∏o przyznanienagród Nobla Coase’owi w 1991 roku i Williamsonowiw 2009.

Teori´ kosztów transakcyjnych mo˝na stosowaç do wyja-Êniania wielu zjawisk w ekonomii, co nie tylko potwierdzarosnàca liczba publikacji na Êwiecie poÊwi´conych temu za-

gadnieniu, ale tak˝e to, ˝e na konferencj´ zosta∏o przys∏anychwiele tekstów podejmujàcych tematyk´ z ró˝nych stron. Re-ferenci podkreÊlali w referatach rol´ kosztów transakcyjnychw outsourcingu, powstawaniu przedsi´biorstw sieciowych,elastycznoÊci firmy i wp∏ywie transnarodowych korporacji nato, jak zmienia si´ rynek i wspó∏zale˝noÊci pomi´dzy dostaw-cami i odbiorcami.

Koncepcja kosztów transakcyjnych nie pozostaje jednakbez wad i braków, na co wskazywali referenci w swoich pu-blikacjach, paneliÊci oraz dyskutanci. Podczas cz´Êci teore-tycznej konferencji starano si´ odpowiedzieç na nadal nie-rozwiàzane zagadnienie – jak klasyfikowaç oraz jak liczyçkoszty transakcyjne oraz w którym kierunku zmieniajà si´wartoÊci kosztów transakcyjnych w obecnych warunkachburzliwego otoczenia. PaneliÊci wskazywali na znaczàcà ro-l´ zmian kosztów transakcyjnych w efekcie rozwoju techno-logii teleinformatycznych oraz globalizacji rynku. Rozwójtych obszarów powoduje spadek kosztów przesy∏u informa-cji, w zwiàzku z czym ∏atwiej jest firmom, szczególnie wiel-kim korporacjom, dzia∏aç w oparciu o zlecane zewn´trznymfirmom funkcje. Dzi´ki obni˝eniu kosztów interakcji po-wstajà przedsi´biorstwa-organizatorzy, którzy trudnià si´ je-dynie koordynacjà ∏aƒcucha dostaw i kontrolà jakoÊci, posia-dajàc przy tym znikome koszty sta∏e. W trakcie dyskusjipodkreÊlono, ˝e rzeczywiÊcie wydzielanie z firm cz´Êci fazprodukcji (outsource’owanie) prowadzi do wzrostu elastycz-noÊci, jednak mo˝e powodowaç problemy z utrzymaniem ja-koÊci i kontrolà wyp∏ywu kluczowych informacji z firmy.Poruszono tak˝e istot´ kosztów transakcyjnych w instytu-cjach publicznych, jak Narodowy Bank Polski i podejmowa-nych w nim decyzjach.

Podczas drugiej cz´Êci paneliÊci wskazywali, ˝e kosztytransakcyjne wynikajà z kosztów poszukiwania informacji,asymetrii informacji rynkowych, a nieraz nawet braku rynkuna konkretne dobra, co rzutuje na wzrost kosztów, a w efek-cie przek∏ada si´ na ceny ich towarów. Przeciwwagà dla wy-powiedzi pierwszego panelu by∏a uwaga o zagro˝eniach p∏y-nàcych z outsourcingu. Po pierwsze, jest to brak znajomoÊcimetod wyceny kosztów organizacji danej dzia∏alnoÊci w ra-mach przedsi´biorstwa, a w efekcie outsource’owaniu bez ja-kiegokolwiek uzasadnienia ekonomicznego. Drugà podnie-sionà kwestià by∏ problem zaufania i wywiàzywania si´z umów partnerów – czyli to, na co zwraca∏ uwag´ O. Wil-liamson w swoich pracach.

Istnienie kosztów transakcyjnych w dzia∏alnoÊci przedsi´-biorstw jest niezaprzeczalne, jednak jak pokaza∏y dyskusjepodczas konferencji, jest jeszcze wiele do zrobienia – zarów-no od strony teoretycznej, jak i praktycznej operacjonalizacjii uÊwiadomienia zarzàdzajàcych przedsi´biorstwami. Burzli-wa dyskusja podczas konferencji i ró˝norodnoÊç tematów po-ruszanych w referatach pokaza∏y, ˝e zmieniajàce si´ kosztytransakcyjne sà istotnym elementem naszej rzeczywistoÊcii warto si´ tà tematykà zainteresowaç. Z referatami mo˝na za-poznaç si´ na stronie internetowej www.sgh.waw.pl/kate-dry/karik. W najbli˝szym czasie zostanà wydane tak˝e ksià˝-ki, wykorzystujàce efekty konferencji.

Organizatorzy pragnà serdecznie podzi´kowaç wszystkimsponsorom, panelistom, referentom oraz uczestnikom zaudzia∏ w konferencji oraz zaprosiç na kolejnà konferencj´ nt.„Przedsi´biorstwo w burzliwym otoczeniu”, która odb´dziesi´ 8 grudnia 2011 w Szkole G∏ównej Handlowej.

Maciej Âleziak, doktorant KNoP wspó∏pracujàcy z Katedrà Analizy Rynków i Konkurencji

35luty 2011

Z ˚YCIA SZKO Y̧

20 stycznia 2011 roku Katedra Gospodarowania Zasobami Pra-cy z Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie oraz Katedra SocjologiiEkonomicznej z Kolegium Ekonomiczno-Spo∏ecznego we wspó∏-pracy z BPI Polska Sp. z o.o. zorganizowa∏y pod patronatem Rek-tora Szko∏y G∏ównej Handlowej w Warszawie prof. zw. dr hab.Adama Budnikowskiego konferencj´ naukowà pt. „Restruktury-zacja w praktyce – perspektywa ekonomiczna i spo∏eczna – Re-structuring in practice – economic and social perspective”.

Konferencja ta by∏a jednà z trzech konferencji krajowych (se-minaria by∏y organizowane we Francji, Belgii i w Polsce) orga-nizowanych w ramach projektu IRENE + FT (Innovative Re-structuring in Europe, European Network of Experts – FacingTransition). Projekt ten by∏ realizowany przez ekspertów z 15ró˝nych krajów cz∏onkowskich nale˝àcych do nieformalnej sie-ci IRENE, której eksperci zajmujà si´ szeroko pojmowanymiprocesami restrukturyzacji w Unii Europejskiej. Prace ekspertówtworzàcych sieç IRENE dotyczà, mi´dzy innymi, dzia∏aƒ narzecz spo∏ecznie odpowiedzialnej restrukturyzacji i zdobyciaszerokiego poparcia dla upowszechnienia tej idei w Êrodowiskupraktyków, przedstawicieli partnerów spo∏ecznych, jak te˝ na-ukowców.

Eksperci sieci IRENE przeanalizowali wybrane przypadkiprocesów restrukturyzacji, aby odpowiedzieç na pytanie, któ-re ze stosowanych praktyk sà uniwersalne i mogà byç trans-ferowane mi´dzy ró˝nymi krajami cz∏onkowskimi, a które sàÊciÊle zwiàzane ze specyfikà danego kraju i dlatego te˝ trud-ne by∏oby ich przeniesienie. Analiza opracowanych przypad-ków pos∏u˝y∏a tak˝e za podstaw´ do stworzenia propozycjikodeksu post´powania, który charakteryzowa∏by proces spo-∏ecznie odpowiedzialnej restrukturyzacji w krajach Unii Eu-ropejskiej.

Celem konferencji w Szkole G∏ównej Handlowej w Warsza-wie by∏o przedstawienie trzech studiów przypadków przedsi´-biorstw, które przesz∏y w ostatnich latach restrukturyzacj .́ By∏yto: firma z bran˝y telekomunikacyjnej NOKIA, firma z bran˝yfarmaceutycznej AstraZeneca oraz firma polska – KrajowaSpó∏ka Cukrowa. Ponadto konferencja mia∏a umo˝liwiç podda-nie pod publicznà debat´ propozycji kodeksu post´powaniaopracowanego przez ekspertów skupionych w sieci IRENE.Ogólne zasady i ide´ kodeksu post´powania w ramach spo∏ecz-nie odpowiedzialnej restrukturyzacji zaprezentowa∏a we wpro-wadzeniu dr Rachel Guyet – kierownik projektu. Trzy wybranestudia przypadków restrukturyzacji opracowane w ramach pro-jektu zosta∏y zaprezentowane w pierwszej cz´Êci konferencji.

Studium przypadku opisujàce proces zamkni´cia fabryki NO-KII w Bochum przygotowali Gernot Müghe i Johannes Kirsch,pracujàcy na Uniwersytecie Duisburg-Essen. NOKIA przystàpi-∏a do likwidacji zak∏adu w Niemczech bez konsultacji spo∏ecz-nych, pomijajàc niemal wszystkie zwyczajowe w takich sytu-acjach etapy komunikacji, np. ze zwiàzkami zawodowymi, pra-cownikami czy te˝ lokalnymi w∏adzami. Taki sposób post´po-wania wywo∏a∏ du˝e niezadowolenie nie tylko wÊród pracowni-ków fabryki i mieszkaƒców Bochum, ale te˝ w ca∏ych Niem-czech. Ponadto zamkni´cie fabryki NOKII w Bochum by∏o ˝y-

wo dyskutowane w ca∏ej Europie. W wyniku zamkni´cia zak∏a-du i likwidacji ponad 2 tysi´cy miejsc pracy zarzàd NOKII zo-sta∏ zobowiàzany do przeznaczenia 185 mln euro na odprawydla pracowników oraz na dzia∏ania o charakterze outplacemen-tu. Dodatkowo NOKIA zosta∏a zobowiàzana do zwrócenia20 mln euro subsydiów przyznanych przez w∏adze federalne.Autorzy raportu zwrócili uwag ,́ ˝e sprawa NOKII jest negatyw-nym przyk∏adem restrukturyzacji ignorujàcej dialog spo∏ecznywewnàtrz przedsi´biorstwa oraz pomijajàcej uwarunkowaniazewn´trzne.

Diametralnie odmienne podejÊcie do przeprowadzania re-strukturyzacji zosta∏o przedstawione przez profesora OlaBergström’a z Uniwersytetu w Göteborgu, który zaprezento-wa∏ niemal wzorcowe studium spo∏ecznie odpowiedzialnej re-strukturyzacji przeprowadzonej przez firm´ AstraZenecaw Szwecji. Bergström podkreÊla∏, ˝e na wdro˝one przez firm´dzia∏ania mia∏y wp∏yw uregulowania w odniesieniu do szwedz-kich stosunków pracy i zapisana w nich rola partnerów spo-∏ecznych. Podj´te przez zarzàd firmy decyzje co do kolejnychetapów restrukturyzacji nie tylko nie podwa˝y∏y wiarygodno-Êci firmy, ale te˝ nie spowodowa∏y obni˝enia wydajnoÊci pro-dukcji. Przyk∏ad restrukturyzacji w firmie AstraZeneca mo˝ebyç postrzegany jako dobra praktyka w zakresie restrukturyza-cji – cele zwiàzane z podniesieniem efektywnoÊci przedsi´-biorstwa zosta∏y osiàgni´te z poszanowaniem praw pracowni-czych i minimalizacjà jednostkowych kosztów zwiàzanych zezwolnieniami.

Trzecim analizowanym przypadkiem by∏o studium KrajowejSpó∏ki Cukrowej S.A. (KSC) zaprezentowane przez dr Ann´Kwiatkiewicz z SGH. By∏ to odmienny przyk∏ad od wczeÊniej-szych prezentacji, które opisywa∏y procesy restrukturyzacjiprzedsi´biorstw od lat funkcjonujàcych w gospodarce wolnoryn-kowej. Studium przypadku restrukturyzacji Krajowej Spó∏ki Cu-krowej jest typowym przyk∏adem polskich doÊwiadczeƒ w za-kresie restrukturyzacji b´dàcej konsekwencjà prywatyzacji. Pro-cesy te najcz´Êciej by∏y uwarunkowane kontekstem politycznymi cz´sto charakteryzowa∏y si´ niskim stopniem akceptacji spo∏e-czeƒstwa, a w szczególnoÊci spo∏ecznoÊci lokalnych.

Prezentacje studiów przypadku zainicjowa∏y o˝ywionà dys-kusj´ i umo˝liwi∏y pog∏´bionà analiz´ uwarunkowaƒ procesówrestrukturyzacji w Europie oraz czynników ró˝nicujàcych ichdynamik´ w „starych” i „nowych” krajach cz∏onkowskich UE.

W drugiej cz´Êci konferencji publicznej debacie zosta∏ podda-ny projekt kodeksu post´powania opracowany przez ekspertówz sieci IRENE. Kodeks post´powania zosta∏ przedstawionyprzez dr Izabel´ Ksià˝kiewicz z SGH. Propozycja przyj´cia spo-∏ecznie odpowiedzialnych zasad post´powania w procesach re-strukturyzacji jest skierowana nie tylko do wszystkich partnerówspo∏ecznych, ale tak˝e do szerokiego kr´gu interesariuszy,np. w∏adz lokalnych, których dzia∏ania sà kluczowe dla rozwojulokalnych rynków pracy.

Zaproszenie do dyskusji nad kodeksem post´powania w pro-cesach restrukturyzacji przyj´li przedstawiciele partnerów spo-∏ecznych: NSZZ SolidarnoÊç reprezentowa∏a dr Anna Reda, Pra-

Mi´dzynarodowa konferencja naukowa

RReessttrruukkttuurryyzzaaccjjaa ww pprraakkttyyccee –– ppeerrssppeekkttyywwaa eekkoonnoommiicczznnaa

ii ssppoo∏∏eecczznnaa

36 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

codawców RP – Magdalena Janczewska, a Zwiàzek Rzemios∏aPolskiego – Edyta Doboszyƒska.

Debata nad propozycjà kodeksu wzbudzi∏a wÊród zaproszo-nych goÊci wiele emocji. Dyskutanci skupili si ,́ m.in. na zasad-noÊci wdra˝ania takich rozwiàzaƒ, jak te˝ na warunkach ich po-wodzenia. Poruszona zosta∏a tak˝e kwestia odpowiedzialnoÊciposzczególnych kategorii interesariuszy w przypadku wdra˝aniatakiego kodeksu. Przedstawicielki organizacji partnerów spo-∏ecznych oceniajàce dokument z perspektywy doÊwiadczeƒ swo-

ich organizacji zwraca∏y uwag´ na fakt, i˝ w polskiej praktycew zakresie restrukturyzacji nie osiàgni´to poziomu rozwiàzaƒprzyj´tych i praktykowanych w „starych” paƒstwach Unii Euro-pejskiej. PodkreÊla∏y te ,̋ ˝e w konsekwencji trudno b´dzie przy-jàç nowe, bardzo „wyÊrubowane” zobowiàzania, nawet je˝eliby∏yby one po˝yteczne i przyczyni∏y si´ do procesu „humanizo-wania” restrukturyzacji stale postrzeganej w Polsce jako zjawi-sko negatywne i krzywdzàce dla indywidualnych pracowników.

Izabela Ksià˝kiewicz, Anna Kwiatkiewicz

●

SSuurroowwccee nnaattuurraallnnee,, ssttrruukkttuurraallnnaattrraannssffoorrmmaaccjjaa ii ssppeeccjjaalliizzaaccjjaa

Powszechnie wiadomo, i˝przemys∏ przetwórczy Niemiecjest wysoko wydajny. Zupe∏niezaskakujàca mo˝e wi´c wyda-waç si´ teza, i˝ Arabia Saudyj-

ska ma (pod pewnymi wzgl´dami) bardziej wydajny przemys∏przetwórczy ni˝ Niemcy! W wielkoÊciach absolutnych przeci´t-na wydajnoÊç pracy w Niemczech jest naturalnie wy˝sza ni˝w Arabii Saudyjskiej. Jednak˝e z porównania produktywnoÊciprzemys∏u przetwórczego relatywnie ze Êrednià krajowà produk-tywnoÊci wynika, ̋ e przemys∏ przetwórczy w Arabii Saudyjskiejjest o 154% bardziej wydajny ni˝ w Niemczech. Okazuje si ,́ ˝eto wcale nie jest wyjàtkowy przypadek. Takà samà, dosyç nie-spodziewanà, tendencj´ mo˝na zaobserwowaç w wi´kszoÊci re-gionów Êwiata, które cechujà si´ du˝ym bogactwem surowców.Co ciekawe, mimo i˝ te regiony sà bardziej wydajne w przemy-Êle przetwórczym, to jednak udzia∏ si∏y roboczej w tych rejonachw tym bardziej wydajnym sektorze jest stosunkowo niewielki.I tak, przyk∏adowo, Arabia Saudyjska zatrudnia proporcjonalnie69% mniej pracowników w przemyÊle przetwórczym i 20%wi´cej pracowników poza tym przemys∏em, mimo i˝ wydajnoÊçpozosta∏ych dzia∏ów jest 12% ni˝sza ni˝ w Niemczech. Tak wi´cArabia Saudyjska ma stosunkowo ma∏y, ale wydajny sektorprzetwórczy (manufacturing) oraz bardzo du˝y, ale nisko wy-dajny sektor pozaprzetwórczy (non-manufacturing).

Mimo i˝ mo˝e si´ wydawaç, ˝e ogromne zasoby ropy nafto-wej, metali szlachetnych czy te˝ innych z∏ó˝ mineralnych sà do-brodziejstwem dla gospodarki, ekonomiÊci od d∏u˝szego ju˝ cza-su zwracajà uwag´ na fakt, i˝ kraje bogate w te zasoby cierpià naswego rodzaju „przekleƒstwo surowców”, czyli paradoks pole-gajàcy na s∏abszym wzroÊcie gospodarczym i poziomie wydaj-noÊci osiàganym przez kraje bogate w surowce. Istnieje wieleteorii próbujàcych wyjaÊniç to zjawisko, m.in. zwi´kszona ko-rupcja, gwa∏towne wahania cen na mi´dzynarodowych rynkachsurowcowych, a tak˝e wadliwe uwarunkowania instytucjonalne.Jednak˝e najbardziej popularnym wyt∏umaczeniem jest spadekznaczenia przemys∏u przetwórczego w krajach bogatych w su-rowce. Dochody z eksportu sprawiajà, i˝ mieszkaƒcy tych kra-jów mogà importowaç dobra przetworzone zamiast produkowaçje lokalnie, co powoduje spadek w zatrudnieniu w przemyÊleprzetwórczym, a tym samym zwi´kszenie zatrudnienia w dzialepozaprzetwórczym. Wi´c jeÊli w Arabii Saudyjskiej udzia∏ si∏yroboczej zatrudnionej w przemyÊle przetwórczym wzrós∏by hi-potetycznie do poziomu Niemiec, wówczas 26% ró˝nicy w Êred-niej wydajnoÊci pracy wyst´pujàcej mi´dzy Niemcami i ArabiàSaudyjskà zosta∏oby wyeliminowane. Stàd te˝ zrozumienie ró˝-

nic w wydajnoÊci oraz udziale si∏y roboczej w ró˝nych sektorachgospodarczych mo˝e byç wa˝ne w wyjaÊnieniu, dlaczego krajebogate w surowce sà skazane na niski poziom dochodów.

Co mo˝e wyjaÊniç relatywnie wysokà wydajnoÊç sektoraprzetwórczego w Arabii Saudyjskiej i innych krajach surowco-wych? Stawiamy hipotez ,́ i˝ mo˝e to byç konsekwencjà stosun-kowo ma∏ego rozmiaru tego sektora. Rozumowanie swoje opie-ramy na dwóch za∏o˝eniach. Po pierwsze, towary wyproduko-wane w przemyÊle przetwórczym podlegajà mi´dzynarodowejwymianie handlowej (traded goods), zaÊ towary i us∏ugi spozatego sektora nie sà przedmiotem handlu zagranicznego (non-tra-ded goods), czyli przyk∏adowo mo˝na importowaç samochód,ale us∏uga fryzjera w praktyce nie podlega wymianie zagranicz-nej. Po drugie, zak∏adamy, i˝ pracownicy posiadajà ró˝ne uzdol-nienia w ró˝nych dzia∏ach gospodarczych (np. niektórzy pracow-nicy sà bardzo wydajni w produkcji samochodów, a inniw Êwiadczeniu us∏ug fryzjerskich). Gwa∏towny nap∏yw docho-dów spowodowany eksportem surowców zwi´ksza popyt naobydwa typy dóbr. O ile wy˝szy popyt na artyku∏y przemys∏uprzetwórczego mo˝e byç zaspokojony przez import, wi´kszaliczba pracowników b´dzie musia∏a przejÊç do dzia∏u pozaprze-twórczego, aby zaspokoiç zwi´kszony popyt na towary i us∏ugiprodukowane lokalnie. Ten odp∏yw si∏y roboczej z przemys∏uprzetwórczego dokonuje si´ na podstawie niezale˝nych decyzjipracowników. Tym samym, ci spoÊród robotników, którzy pozo-stanà w przemyÊle przetwórczym sà na ogó∏ znacznie bardziejwydajni w pracy przetwórczej, co w konsekwencji prowadzi dowzrostu wydajnoÊci w przemyÊle przetwórczym. Natomiast pra-cownicy, którzy opuszczajà przemys∏ przetwórczy robià to tylkona skutek wzrostu popytu spowodowanego wzrostem dochodówzagranicznych krajów surowcowych, a wi´c sà mniej wydajniw dzia∏ach pozaprzetwórczych ni˝ pracownicy dotychczas za-trudnieni w tamtych sektorach, co powoduje spadek wydajnoÊcisektorów pozaprzetwórczych. Wp∏ywy z eksportu surowcówprowadzà wi´c do realokacji si∏y roboczej, co powoduje asyme-trycznà zmian´ w wydajnoÊci dzia∏ów gospodarczych.

W artykule za∏o˝enia i hipotez´ sformalizowaliÊmy w postacimodelu i wykazaliÊmy, ˝e zró˝nicowanie w wielkoÊci zasobównaturalnych pomi´dzy krajami jest wystarczajàco du˝e, aby wy-jaÊniç zaobserwowane przesuni´cie strumienia zatrudnieniami´dzy poszczególnymi dzia∏ami gospodarki i tym samym wy-generowaç silne asymetryczne ró˝nice w wydajnoÊci pracyw przetwórczych i pozaprzetwórczych dzia∏ach gospodarki. Po-mimo ˝e dosyç trudno jest zaobserwowaç zró˝nicowania wewrodzonych umiej´tnoÊciach pomi´dzy ludêmi, u˝ywamy egzo-gennego podzia∏u ludnoÊci wed∏ug p∏ci, aby bezpoÊrednio prze-

37luty 2011

Z ˚YCIA SZKO Y̧

●

testowaç nasz mechanizm. Wed∏ug literatury z ekonomii rozwo-ju, m´˝czyêni zatrudnieni w przemyÊle majà korzyÊci kompara-tywne wobec kobiet, wynikajàce z ich wi´kszej przeci´tnej si∏yfizycznej. Poniewa˝ zró˝nicowanie to ma charakter egzogenny,pozwala nam to sprawdziç poprawnoÊç naszej teorii u˝ywajàcdost´pnych danych wydajnoÊci pracy wed∏ug p∏ci. Poniewa˝ ko-biety sà relatywnie bardziej wydajne, gdy pracujà w sektorzeus∏ug, model nasz przepowiada, ˝e proporcjonalnie b´dzie wi´-cej kobiet zatrudnionych w dziale pozaprzetwórczym w regio-nach o du˝ych zasobach surowców naturalnych. Aby to wykazaçdysponujemy bardzo precyzyjnymi danymi porównawczymiz powiatów (counties) USA, zarówno tych, które posiadajà du˝ezasoby ropy naftowej, jak i tych, które sà pozbawione takich za-sobów. Analiza tych informacji statystycznych w pe∏ni potwier-dza za∏o˝enia naszego modelu, czyli oznacza to, ˝e zaobserwo-wano znacznie wi´kszy spadek w zatrudnieniu przemys∏owymkobiet ni˝ m´˝czyzn w powiatach dysponujàcych du˝ymi z∏o˝a-mi ropy.

Tak wi´c czy kraje bogate w z∏o˝a mineralne sà biedniejszeprzez to, ˝e zatrudniajà ma∏y procent si∏y roboczej w wysokoproduktywnym sektorze przetwórczym? Nasza teoria sugeruje,i˝ niska Êrednia wydajnoÊç pracy charakterystyczna dla wielukrajów surowcowych nie jest spowodowana spadkiem zatrud-nienia w wysoko wydajnym przemyÊle przetwórczym na skutekgwa∏townego wzrostu wp∏ywów z eksportu surowcowego. Toraczej ma∏y rozmiar przemys∏u przetwórczego jest przyczynà

wysokiej produktywnoÊci sektora przetwórczego, a êród∏o ni-skiej przeci´tnej produktywnoÊci le˝y poza kwestiami struktu-ralnymi gospodarki. Konsekwencje tych dwóch odmiennych po-dejÊç dla polityki gospodarczej sà zasadniczo ró˝ne. Mimo i˝z czysto rachunkowego punktu widzenia wydaje si ,́ i˝ politykaprzemys∏owa zach´cajàca do przep∏ywu si∏y roboczej w kierun-ku bardziej wydajnego przemys∏u przetwórczego stanowi∏abyskuteczny sposób na zwi´kszenie Êredniej wydajnoÊci w kraju,w rzeczywistoÊci taka polityka by∏aby nieefektywna. Znacznywzrost zatrudnienia w przemyÊle przetwórczym spowodowa∏byspadek wydajnoÊci tego dzia∏u gospodarczego na skutek du˝egonap∏ywu nowej, mniej wydajnej si∏y roboczej, co by zostawi∏oÊrednià wydajnoÊç pracy na niezmienionym poziomie. Stàd naszmodel sugeruje, i˝ wyjaÊnienie „przekleƒstwa surowcowego” le-˝y poza kwestiami strukturalnymi gospodarki, byç mo˝e w eko-nomi politycznej, s∏abych instytucjach spo∏eczno-gospodar-czych, czy te˝ w niedostatecznym systemie praw w∏asnoÊci.

Rados∏aw StefaƒskiUniversity of Oxford, Wielka Brytania

Artyku∏ powsta∏ we wspó∏pracy z Karlygash Kuralbayeva (University of Oxford)

Zapraszamy na referaty w ramach Seminarium Ekono-micznego SGH w semestrze letnim. Spotkania odbywajàsi´ we wtorki o 17.10.

Wi´cej informacji na stronie: akson.sgh.waw.pl/se/

Wielu z moich znajomych z pewnoÊcià mia∏o pewne proble-my z porozumiewaniem si´ ze mnà, przebywajàcà w Tajpej, pro-blemy niezwiàzane zupe∏nie z jakoÊcià ∏àcza internetowego. Pro-blemy wyglàda∏y mniej wi´cej tak: [Rozmowa na Skype] Ja:Przepraszam, b∏agam, wybacz, id´ goniç Êmieciar ,́ zaraz b´d ,́potrzebuj´ wyjÊç na 15 minut! (Niezmiernie zdziwiony) Roz-mówca: Okej, okej, w porzàdku, idê.

Potem nast´puje pogoƒ za Êmieciarkà. Ta, zidentyfikowanaprzez nas, podje˝d˝a ko∏o krawca na ulicy Nancheng, niedalekonas, dwie minuty piechotà (ale doÊç szybkim krokiem), o dwu-dziestej drugiej, oprócz Êród i niedziel. Podje˝d˝a te˝ na pewnow inne miejsca w pobli˝u, bo jà s∏ychaç, ale dok∏adnych miejsci czasów (godziny popo∏udniowo-wieczorne) nikt z nas nie zdo-∏a∏ zidentyfikowaç. Gdzie znaleêç mo˝na te tajemne informacje,nie mam poj´cia.

Do Êmieciary wybieraç si´ nale˝y obowiàzkowo, jako ˝e kon-tenery na Êmieci jako takie nie wyst´pujà. Kosze na Êmieci naulicy te˝ wyst´pujà rzadko, zazwyczaj jedynie w okolicach przy-stanków autobusowych. Na ka˝dym te˝ zaznaczone jest, ˝e niewolno do niego wrzucaç Êmieci domowych. Do koszy w mojejuczelni równie˝ nie, podobnie zresztà w dowolnych innych miej-scach, gdzie wystawiono kosze. Nale˝y zatem – od czasu do cza-su – (doÊç cz´sto w tym klimacie) udaç si´ do Êmieciarki, aby po-zbyç si´ odpadków. Âmieciarki je˝d˝à zawsze w wyznaczonychporach, nie widzia∏am i nie s∏ysza∏am (o s∏uchaniu za chwil )́,aby wydarzeniom mniej lub bardziej losowym, takim jak wybo-ry czy tajfun, uda∏o si´ powstrzymaç Êmieciarzy od wykonywa-nia swoich obowiàzków.

Zatem powoli, metodycznie.

U˝ywajàc ró˝nych rzeczy, produkujemy Êmieci, a nawet ca∏esterty Êmieci, zwa˝ywszy na to, ˝e wszystko tutaj jest zapakowa-ne w folie, folijki, papierki, sreberka, kartoniki, pude∏eczka…Paczka batonów bardziej ni˝ paczk´ batonów przypomina folio-wà matrioszk ,́ w której batony stanowià mniej wi´cej jednàtrzecià obj´toÊci opakowania. W piekarni pakujà cz∏owiekowika˝dà bu∏k´ w osobny celofan, a potem i tak, nawet jeÊli kupi∏tylko jednà bu∏k ,́ dajà jeszcze ma∏à jednorazówk ,́ w której rze-czonà bu∏k´ mo˝e sobie nieÊç, albo wywaliç do najbli˝szego ko-sza (który, patrz wy˝ej, wcale nie jest tak blisko), jeÊli ma si´ochot´ na konsumpcj´ na miejscu. W folijkach i papierkach ku-puje si´ jogurty pakowane po jeden-dwa, kawa∏ek sernika (pude-∏eczko, widelczyk, talerzyk i torebka gratis, do ca∏ego ciasta ca∏yzestaw), buty, ksià˝ki, o∏ówki i co tam kto sobie jeszcze wymy-Êli. WyjaÊnienie, ˝e torebki si´ nie potrzebuje, bo ma si´ ju˝ jed-nà, do której marchewkom mo˝na dorzuciç pomaraƒcze i sa∏at ,́powoduje takie zdziwienie, jakie wywo∏a∏by pewnie sam Yeti,który w∏aÊnie postanowi∏ zaopatrzyç si´ w coÊ zdrowego i boga-tego w witaminy. Mamy wi´c ca∏à mas´ Êmieci. Plus oczywiÊciepapierowe pude∏eczka pochodzàce z ˝ywienia si´ w knajpkach

˚̊yycciiee ww TTaajjppeejj–– nnaa ssppoottkkaanniiee zzee ÊÊmmiieecciiaarrkkàà

38 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

„na wynos” lub po prostu w jednorazowych naczyniach i kubkiz kawiarenek obecnych na ka˝dym kroku. A, prawda, od czasudo czasu obierze si´ warzywo, i sà obierki. Ale to rzadko.

Âmieci wyprodukowane, mo˝na zaczàç segregowaç.Wyprodukowane przez nas odpady dzielà si´ ogólnie na su-

che i mokre, ale wyst´puje wiele podrodzajów.Otó˝ Êmieci mokre dzielà si´ na Êmieci jadalne dla Êwiƒ oraz

pozosta∏e. Âmieci suche dzielà si´ na: papier (czysty, zabrudzonyidzie do mokrych), plastik twardy (butelki, kubki), plastik mi´k-ki (folijki – czyste; brudne idà do Êmieci mokrych), szk∏o i pusz-ki, ponoç tak˝e stare ubrania, wi´cej nie zidentyfikowano. Ponoçpodzia∏ Êmieci suchych ró˝ni si´ w zale˝noÊci od Êmieciary, doktórej przynale˝ymy, ale nie próbowa∏am tego sprawdzaç.

Podzieliwszy mniej wi´cej Êmieci i zapakowawszy w worki,wyruszamy. JeÊli mieszkamy w Tajpej, pami´tamy przy tym, abyodpady mokre, niejadalne przez Êwinie, zapakowaç do niebieskiejreklamówki, zakupionej w zestawie takich reklamówek w 7-Ele-ven (sklep wyst´pujàcy co krok), s∏u˝àcej do wynoszenia Êmieci.Kupno reklamówki to jednoczeÊnie forma zap∏aty za utylizacj´odpadów, których do ˝adnej innej kategorii zaliczyç nie mo˝na.Wszystkie pozosta∏e Êmieci, nadajàce si´ do recyklingu, wywo˝o-ne sà bezp∏atnie. Niebieskie reklamówki majà ró˝ne pojemnoÊci,w zale˝noÊci od potrzeb korzystajàcych, na przyk∏ad 5, 14 i 25 l.DoÊwiadczenie wskazuje, ˝e na dwie czasem coÊ gotujàce osoby14 l to du˝o za du˝o, i jeÊli wyrzuca si´ Êmieci dwa razy w tygo-dniu (a przy tym klimacie raczej rzadziej si´ nie da), to wyrzucasi´ reklamówk´ w po∏owie pustà. Co zostaje te˝ zauwa˝one(i skomentowane, jako marnotrawstwo pieni´dzy) przez innychwyrzucajàcych Êmieci. Ka˝da reklamówka zaopatrzona jestw banderol´ z numerem seryjnym. Tak, tak, banderol .́ Sprzeda-wane tutaj wódka, wino i papierosy nie. Ponoç ma to zapobiegaçfa∏szerstwom – kilka lat temu po wprowadzeniu opisywanegosystemu utylizacji odpadków pojawi∏y si´ podróbki sprzedawanena bazarach. Znane by∏y przypadki przymykania oka na wyrzu-canie do Êmieciarki takich w∏aÊnie nielegalnych reklamówek,winnych ukarano. Kary (w wysokoÊci kilkuset z∏otych, przymniej wi´cej podobnym do naszego poziomie zarobków) przewi-dziane sà tak˝e dla tych, którzy nie segregujà Êmieci.

Dotar∏szy na miejsce, w które ma podjechaç Êmieciarka, po-zbywamy si´ odpadów suchych, umieszczajàc je w odpowied-nich worach. JeÊli mamy problemy, pomogà nam w tym ˝yczli-wi Tajwaƒczycy, którzy przybyli wczeÊniej i ju˝ segregujà swo-je odpady. Albo ci, którzy wybierajà co bardziej przydatne (s∏o-ik krawcowi zawsze si´ przyda, a aluminiowe puszki pójdà pew-nie do skupu metali). Pozbywszy si´ odpadów suchych, ustawia-my si´ w kolejce. Kolejka ludzi czekajàcych na Êmieciar´ si´wyd∏u˝a, z wàskich alejek przy ulicy wynurzajà si´ coraz to no-wi mieszkaƒcy naszej okolicy. Wreszcie na ulicy rozlega si´ me-lodia „Dla Elizy” (tak, tak, Beethoven), oznajmiajàca przybycieÊmieciary, a w∏aÊciwie to ca∏ego Êmieciarkowego korowodu.Âmieciara grajàca to Êmieciara g∏ówna, do której wrzuca si´Êmieci w niebieskich p∏atnych reklamówkach. Za nià podje˝d˝aÊmieciara mniejsza, do której wrzuca si´ odpady jadalne przezÊwinie. Korowód wieƒczy trzecia Êmieciara, która zbiera pose-gregowane ju˝ suche Êmieci do recyklingu. Zebrawszy odpady,samochody odje˝d˝ajà, by punktualnie o wyznaczonym czasiepojawiç si´ w kolejnym miejscu, radosnym graniem oznajmiajàcswoje przybycie.

Âmieciarki przyje˝d˝ajà zwykle punktualnie, choç znane sàprzypadki, ˝e Êmieciara odjecha∏a kolejce ludzi sprzed nosa i ko-lejka bieg∏a za samochodem. Nale˝y te˝ uwa˝aç, by nie znaleêçsi´ na linii ostrza∏u Êmieci–Êmieciara, bo mo˝e si´ to êle skoƒ-czyç!

Tyle o stronie typowo materialnej utylizacji odpadóww Tajpej.

Istnieje jednak˝e strona bardziej niematerialna, socjolo-giczna, wi´ziotwórcza.

Mo˝na si´ wi´c zastanawiaç, czy˝ istnieje lepszy czas i miej-sce stwarzajàce mo˝liwoÊç przekonania si ,́ kto dok∏adniemieszka w okolicy? Jako ˝e wszyscy Êmieci wynosiç muszà –chyba nie. Godziny przyjazdu Êmieciary to dobry temat na na-wiàzanie rozmowy (na przyk∏ad z zupe∏nie nierozmownà dotamtego czasu wspó∏lokatorkà – Tajwankà), oczekiwanie naÊmieciar´ – dobry czas, ˝eby pogaw´dziç. Widzàc obcokrajow-ców, miejscowi dopytujà, skàd jesteÊmy, co robimy, gdzie si´uczymy, czego, jakie mamy stypendium, przy której ulicy miesz-kamy, czy w Polsce jest zimno, jakie sà koszty utrzymania, skàdmamy tyle Êmieci (suche wyrzucamy hurtem, jak si´ uzbierajà),dziwià si´ jadanym przez nas rzeczom (np. jogurtom). JeÊliumiejà angielski, to çwiczà angielski, jak na przyk∏ad osiemdzie-si´cioletni na oko starszy pan, który wykorzystuje nadarzajàcàsi´ okazj´ na przeçwiczenie chyba ca∏oÊci tego, co umie. Trzebaprzyznaç, ca∏kiem dobrze mu to idzie, wie nawet, gdzie jest Pol-ska, i nie myli jej, jak wi´kszoÊç rozmówców, z Holandià. Polkito w ogóle zwierz´ta egzotyczne ;) Ponoç czasem godziny przy-jazdu Êmieciary stwarzajà niektórym starszym niepracujàcym(nie widz´ innej opcji, tu, kto ˝yw i tylko mo˝e, to pracuje) mo˝-liwoÊç dorobienia sobie – jeÊli Êmieciarka podje˝d˝a o osiemna-stej, to wi´kszoÊç ludzi jest jeszcze w Êrodku dnia pracy (pracu-jà od rana do wieczora i raczej si´ nie zwolnià), a w nieskoƒczo-noÊç wyrzucania Êmieci odwlekaç przecie˝ nie mogà.

Pewnego razu oczekujàc na Êmieciar ,́ dosta∏am d∏ugopis –podjecha∏a pani na skuterku i zacz´∏a coÊ promowaç (na mojeniewprawne oko i ucho – któràÊ z religii), ale nie dowiedzia∏amsi ,́ którà – na pytanie, co to takiego, pani odpowiedzia∏a „D∏ugo-pis. Do pisania”. Postanowi∏am oszcz´dziç jej wi´kszego stresuz rozmawiania z obcokrajowcem, wi´c nie dopytywa∏am dalej.

Innym znów razem, w czasie wyborów samorzàdowych, któ-re na Tajwanie odbywa∏y si´ mniej wi´cej w tym samym czasie,co w Polsce, by∏am Êwiadkiem ciekawej kampanii bezpoÊred-niej. Kandydat numer 2 partii niebieskiej, w odpowiedniej kami-zelce, bo inaczej go zidentyfikowaç nie dam rady, ale zapami´-ta∏am, jak widaç, ca∏kiem dobrze, przyby∏ wraz ze swymi po-mocnikami na miejsce oczekiwania. Przywita∏ si´ z ludêmi, tro-ch´ zagada∏, obcokrajowcowi powiedzia∏ „Hello”, po czym kie-dy Êmieciara podjecha∏a, wyjmowa∏ ludziom z ràk niebieskie re-klamówki i wrzuca∏ na samochód. Obcokrajowcowi (mnie) te˝!W tym momencie obcokrajowiec poczu∏ si´ wyró˝niony, ponie-wa˝ inni obcokrajowcy w innych miejscach nie otrzymali takiejpomocy od kandydatów, bo widoczne jest na pierwszy rzut oka,˝e potencjalnymi wyborcami, z wiadomych wzgl´dów, nie zo-stanà. I tak by∏o kilka razy. Kampania chyba okaza∏a si´ skutecz-na, bo kandydat numer 2 po wyborach przyszed∏ pod Êmieciar´ludziom podzi´kowaç.

WyjaÊnienie: Tajpej wprowadzi∏o opisywanà „polityk´ Êmie-ciowà” w 2000 r., kiedy to burmistrzem by∏ Ma Ying-Jiu. Miesz-kaƒcy zobowiàzani sà do wyrzucania Êmieci nienadajàcych si´do ponownego przetworzenia w specjalnie do tego przeznaczo-nych workach, których zakup jest formà op∏aty za utylizacj ,́ aletak˝e ma motywowaç do recyklingu i zmniejszania iloÊci wy-twarzanych odpadów. Wed∏ug Rady Miasta dzi´ki wprowadze-niu tego systemu w ciàgu 10 lat iloÊç produkowanych Êmiecizmniejszy∏a si´ z prawie 3000 do 1000 ton dziennie.

Magdalena Senderowska, doktorantka I roku w KNoP, Katedra Geografii Ekonomicznej,

stypendystka Ministerstwa Edukacji Tajwanu

39luty 2011

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Inwestycje zagraniczne w Chinach– chiƒskie inwestycje zagraniczne

SSzzaannssaa cczzyy zzaaggrroo˝̋eenniiee??10 stycznia 2011 r. Studenckie Ko∏o Naukowe Spraw Za-

granicznych dzia∏ajàce przy Katedrze Integracji Europej-skiej im. Jeana Monneta w Szkole G∏ównej Handlowejw Warszawie zorganizowa∏o panel dyskusyjny pt. „Inwe-stycje zagraniczne w Chinach – chiƒskie inwestycje zagra-niczne – szansa czy zagro˝enie?” w ramach popularnegocyklu spotkaƒ znanego pod nazwà Âwiatowych Poniedzia∏-ków. W panelu wzi´∏o udzia∏ dwoje wybitnych ekspertówzajmujàcych si´ tematykà Chin, dr Krystyna Palonka orazRados∏aw Pyffel.

Dr Krystyna Palonka jest absolwentkà SGPiS. Wiele lat wy-k∏ada∏a na takich uczelniach jak Politechnika Warszawska, czyStockholm School of Economics. Przez kilkanaÊcie lat przeby-wa∏a w krajach azjatyckich. Obecnie jest ekspertkà Centrum Stu-diów Polska–Azja. Specjalizuje si´ w sprawach Chin, Singapu-ru, Wietnamu oraz Japonii. Jest autorkà wielu publikacji zwiàza-nych ze wspomnianymi krajami. Warto zaznaczyç, ˝e w 2010roku dr Palonka wystàpi∏a równie˝ na organizowanej przez SKNSpraw Zagranicznych Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej„Nieodkryte przestrzenie biznesu”.

Rados∏aw Pyffel jest prezesem Centrum Studiów Polska–A-zja oraz doktorantem Polskiej Akademii Nauk. Jako autor arty-ku∏ów (publikowanych m.in. w „Newsweeku”, „Polska – TheTimes” i „Wprost”) i ksià˝ek poÊwi´conych Chinom, zajmujesi´ równie˝ konsultingiem ds. rynku chiƒskiego.

Podczas spotkania prelegenci przybli˝yli uczestnikom pozy-cj´ Chin w gospodarce Êwiatowej, znaczenie chiƒskich inwesty-cji w innych krajach oraz rol´ zagranicznego kapita∏u w gospo-darce Paƒstwa Ârodka. Najwi´cej inwestycji zwiàzanych z su-rowcami lokowanych jest w Afryce (m.in. w Senegalu, Sudanieczy D.R. Konga)1. Czarny Làd posiada liczne zasoby naturalne,a chiƒscy inwestorzy co roku poszerzajà swe portfolia o kolejnekraje. Wi´kszoÊç transakcji jest zwiàzana z wydobyciem ropynaftowej. Wydawaç by si´ mog∏o, i˝ tanie chiƒskie produkty sta-nowià zagro˝enie dla lokalnej przedsi´biorczoÊci. W praktyceAfrykaƒczycy od dawna kupujà tanie chiƒskie produkty, jednakmiejscowe zak∏ady nie sà zagro˝one, poniewa˝ produkujà na po-trzeby rozwijajàcej si´ tam turystyki. Dodatkowo, rzàd Chin pro-ponuje liczne stypendia dla studentów i doktorantów z krajówafrykaƒskich.

Chiƒczycy inwestujà tak˝e w bliskiej Japonii, g∏ównie w in-frastruktur .́ Zakup udzia∏ów w przedsi´biorstwach japoƒskichczy amerykaƒskich najcz´Êciej wià˝e si´ z przyj´ciem chiƒskie-go managera do zarzàdu lub chiƒskiego CEO/CFO. Wynika toz faktu, i˝ mieszkaƒcy Paƒstwa Ârodka wykazujà du˝y popyt nanauk´ nowoczesnych stylów zarzàdzania (tzw. western manage-rial perspective). Wielkie chiƒskie inwestycje portfelowe to jed-nak Ameryka ¸aciƒska (przyk∏adowo w produkcj´ Embraera).Co ciekawe, inwestujà oni równie˝ z powodzeniem w kraje,w których toczy si´ wojna. Przyk∏adem sà tu liczne chiƒskie ko-palnie w Afganistanie.

Dr Palonka nadmieni∏a, i˝ obecnie ma miejsce odwrót od cz´-Êci inwestycji. WczeÊniej zachodnie przedsi´biorstwa by∏y zain-teresowane inwestowaniem w Chinach ze wzgl´du na dost´p dorynku zbytu oraz wp∏yw na strategie najwi´kszych chiƒskichfirm, przy za∏o˝eniu rosnàcych udzia∏ów w tych instytucjach.Natomiast chiƒscy partnerzy k∏adli g∏ówny nacisk na nauk´ naj-

lepszych praktyk od tzw. „starszych braci”2. Szczególnie wieluinwestorów wycofuje si´ z inicjatyw o charakterze joint venture,argumentujàc, ̋ e strona chiƒska przejawia tendencj´ do pozyski-wania nieproporcjonalnie wi´kszego zysku i eksploatacji za-chodnich managerów. JednoczeÊnie po stronie chiƒskiej roÊnieprzekonanie, ˝e cz´sto nie sà oni gotowi aby przekazaç po˝àda-nà wiedz .́ Zdarza si ,́ ˝e nie znajà te˝ lokalnej kultury i tradycji.Co wi´cej, obecnie chiƒskie korporacje nie potrzebujà dodatko-wego kapita∏u, a w praktyce sà w stanie uzyskaç wszystkie po-trzebne raporty od podmiotów zewn´trznych po ni˝szych kosz-tach3.

W trakcie debaty zgromadzeni studenci zadali pytanie o chiƒ-skie bezpoÊrednie inwestycje zagraniczne w Polsce. Co ciekawe,Polska przyk∏ada∏a du˝à wag´ do relacji z tym krajem od poczàt-ku jego istnienia. Jako jedna z pierwszych uzna∏a Chiƒskà Repu-blik´ Ludowà w 1949, nawiàza∏a wspó∏prac´ w zakresie wydo-bycia miedzi oraz utworzy∏a firm´ przewozowà Chipolbrokw 19514, b´dàcà pierwszà chiƒskà zewn´trznà joint venture. Cowi´cej w 2008 r. premier Donald Tusk okreÊli∏ relacje dwóchkrajów jako pe∏ne naturalnego zaufania wynikajàcego z tradycjii wzajemnego poszanowania. Znakiem dobrych stosunków mi´-dzy krajami by∏a mi´dzy innymi wizyta prezydenta Hu Jintao,jednego z pierwszych przywódców paƒstw, którzy odwiedziliPolsk´ po wstàpieniu do Unii Europejskiej w 2004 roku5. Nieste-ty obecnie brakuje konkretnej odpowiedzi ze strony Polski nachiƒskie oferty inwestycyjne. Przyk∏adem braku nale˝ytej troskio tworzenie powiàzaƒ gospodarczych pomi´dzy wspomnianymi

Debaty z goÊçmi SKN Spraw Zagranicznych cz´sto si´ przed∏u˝ajài tak˝e po spotkaniu padajà odpowiedzi na wiele wa˝nych pytaƒ. Odlewej: dr Krystyna Palonka, Rados∏aw Pyffel oraz Mateusz Sabat,fot. Gleb Skrypka

Âwiatowy Poniedzia∏ek o Chinach spotka∏ si´ z du˝ym zainteresowa-niem ze strony studentów SGH, fot. Gleb Skrypka

40 GAZETA SGH 2/11 (268)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

krajami sà nieznane losy polskiego pawilonu z wystawy EXPOw Szanghaju.

Nadchodzi czas, by Polska w∏aÊciwie u∏o˝y∏a sobie relacj´z Paƒstwem Ârodka6. Istniejà jednak ró˝ne koncepcje jak owewi´zi powinny si´ kszta∏towaç. RoÊnie tak˝e liczba ekspertówds. Chin w Polsce. Dla studenta Szko∏y G∏ównej Handlowejoznacza to, ̋ e powinien traktowaç rynki wschodzàce z równà po-wagà co rynek amerykaƒski i wykorzystaç ka˝dà szans ,́ by po-g∏´biç swà wiedz´ na temat Chin. Jest to szczególnie wa˝ne, gdy˝w przysz∏oÊci wp∏yw chiƒskich inwestycji zagranicznych i chiƒ-skiego rynku wewn´trznego b´dzie odgrywa∏ kluczowà rol´w biznesie. Szansà dla studentów ciekawych kultury oraz sytuacjigospodarczej Chin b´dzie „Dzieƒ kultury i gospodarki chiƒskiej”organizowany przez SKN Spraw Zagranicznych w pierwszymtygodniu kwietnia. Serdecznie zapraszamy na szereg wyk∏adówz wybitnymi specjalistami oraz podró˝nikami, które umo˝liwiàlepsze zrozumienie istoty najstarszej kultury Êwiata, a tak˝e na

przeglàd filmów zwiàzanych z Paƒstwem Ârodka, degustacj´ po-traw chiƒskich i pokaz chiƒskiej sztuki tai chi.

Katarzyna NegaczSKN Spraw Zagranicznych

1 T. Pakulska, M. Poniatowska-Jaksch, Korporacje transnarodowea globalne pozyskiwanie zasobów, Oficyna Wydawnicza SGH, War-szawa 2009, s. 64.

2 K. Palonka, Inwestycje zagraniczne w Chinach – nowy etap?,http://www.polska-azja.pl/2010/09/27/krystyna-palonka-inwesty-cje-zagraniczne-w-chinach-nowy-etap/, 29.01.2011.

3 Ibidem.4 K. Palonka, Economic and trade relations between Poland and Chi-

na since 2004, http://www.polska-azja.pl/2011/01/21/economic-an-d-trade-relations-between-poland-and-china-since-2004/,31.01.2011.

5 Ibidem.6 R. Pyffel, Egzotyczny sojusz z Chinami: ˚adnych marzeƒ Panie i Pa-

nowie, czyli tai ji quan nad Wis∏à, http://www.polska-azja.pl/2010/10/17/egzotyczny-sojusz-z-chinami-zadnych-marzen-panie-i--panowie-czyli-tai-ji-quan-nad-wisla/, 29.01.2011.

W dniach od 7 do 10 paêdziernika 2010 r. SKN Zrównowa˝o-nego Rozwoju oikos zorganizowa∏o Autumn Meeting 2010w Szkole G∏ównej Handlowej. Jest to cykliczne spotkaniewszystkich cz∏onków organizacji oikos International, odbywajà-ce si´ co pó∏ roku w ró˝nych miastach Europy. W roku 2010 za-szczyt organizacji edycji jesiennej przypad∏ ko∏u z Warszawy.

Tematem spotkania by∏y Zmiany gospodarcze i spo∏eczne poupadku komunizmu w Europie Ârodkowej i Wschodniej. Zosta∏on wybrany nieprzypadkowo, gdy˝ wielu studentów z zagranicyjest zainteresowanych procesem przeobra˝eƒ Polski i gospodar-ki rynkowej. Dla uczestników konferencji niezwykle istotne by-∏y w nim kwestie dotyczàce zastosowania rozwiàzaƒ z zakresuzrównowa˝onego rozwoju. W ramach czterodniowego spotkaniaposzukiwano odpowiedzi na pytanie czy polska transformacjaby∏a i jest zrównowa˝ona. Na konferencj´ przyjecha∏o ponad 80studentów z 10 ró˝nych krajów Êwiata, w tym Niemiec, Szwaj-carii, Hiszpanii i Indii. Celem spotkania by∏o te˝ wzmocnieniemi´dzynarodowych struktur naszej organizacji. Dodatkowymcelem by∏o zapoznanie cz∏onków innych oddzia∏ów ze specyfi-kà polskiej transformacji gospodarczej i ustrojowej.

W czterodniowej konferencji uczestniczy∏o wielu zagranicz-nych goÊci, mi´dzy innymi w∏adze organizacji z St. Gallen. Wy-stàpili równie˝ znakomici prelegenci, wÊród których bylim.in. prof. Stanis∏aw Sitnicki, prezes Ekofunduszu, SebastianStraube, prezydent Sustainable Business Institute oraz DariuszSzwed z Partii Zielonych. Spotkanie rozpocz´∏o wystàpienieprofesora Sitnickiego zatytu∏owane „Social and Economic chal-lenges in Central and Eastern Europe after the collapse of com-munism. Conversion of post-communism debts into sustainableinvestments”, które spotka∏o si´ z ˝yczliwym przyj´ciem zgro-madzonej publicznoÊci i wieloma pytaniami studentów zaintere-sowanych konwersjà d∏ugów w zrównowa˝one inwestycje. Te-go samego dnia wieczorem odby∏ si´ pokaz filmu „Under RichEarth”. Film opowiada∏ histori´ ludzi niezwyk∏ej odwagi, planta-torów kawy i trzciny cukrowej w Ekwadorze, którzy zostalizmuszeni do opuszczenia swej ziemi, gdy˝ rozpocz´to tam reali-zacj´ projektu górniczego. Nast´pnego dnia mia∏a miejsce dys-kusja panelowa zwiàzana z tematem przewodnim spotkania. Na-

st´pnie Sylwia WiÊniewska z Ministerstwa Gospodarki przybli-˝y∏a uczestnikom spotkania temat „Sustainable growth in the li-ght of EU and national economic policy priorities”. Najwa˝niej-szym wydarzeniem trzeciego dnia konferencji by∏o szkoleniepoprowadzone przez przedstawicieli Accenture oraz wystàpie-nie Macieja Gurba∏y z Katedry Geografii Ekonomicznej zatytu-∏owane „Polish transition from heavy industry to the industry ba-sed on new and sustainable technologies”. W trakcie konferencjimia∏y miejsce liczne warsztaty dotyczàce pozyskiwania sponso-rów, kreatywnego pisania studiów przypadku i prac dyplomo-wych czy analizy Êladu ekologicznego, pozostawianego przezosoby prywatne i przedsi´biorstwa.

W tym miejscu nale˝y zaznaczyç, i˝ rok 2010 jest datà szcze-gólnà dla SKN Zrównowa˝onego Rozwoju oikos, gdy˝ obcho-dzi on dziesi´ciolecie swej dzia∏alnoÊci. W pracach oikos War-saw w latach 2000–2010 aktywnie uczestniczy∏o ponad 150osób (co roku liczba cz∏onków Ko∏a wynosi od 15 do 20 osób).Trudno natomiast dok∏adnie okreÊliç liczb´ studentów SGHbiernie uczestniczàcych w projektach organizacji (liczba ta dlaokresu 2001–2010 szacowana jest na oko∏o czterech do pi´ciutysi´cy osób). Wielu z absolwentów SGH i by∏ych cz∏onkówKo∏a podj´∏o w praktyce bardzo aktywnà dzia∏alnoÊç mi´dzy in-nymi propagujàcà spo∏ecznà odpowiedzialnoÊç biznesu i popu-laryzujàcà zasady zrównowa˝onego rozwoju. Dowodem na tojest opublikowanie powszechnie dost´pnego podr´cznika w for-mie e-book Wyzwania zrównowa˝onego rozwoju w Polsce podredakcjà Jakuba Kronenberga i Tomasza Bergiera (Kraków2010), w którym aktywnie uczestniczy∏ jeden z cz∏onków Ko∏a¸ukasz Makuch oraz jego autorska publikacja Instytucje rynkuCSR w Polsce 2010.

W rozmowach z zagranicznymi studentami, którzy uczestni-czyli w Autumn Meeting 2010 cz´sto powraca temat spotkania.Wielu z nich wspomina, i˝ by∏a to jedna z najbardziej inspirujà-cych i interesujàcych konferencji, w jakich uczestniczyli. Cieszyfakt, i˝ poza pi´knem warszawskiego starego miasta i wydarzeƒtowarzyskich spotkania, zapami´tali oni profesjonalizm organi-zatorów i odrobin´ zawi∏ej historii Polski.

Katarzyna Negacz

AAuuttuummnn MMeeeettiinngg 22001100Zmiany gospodarcze i spo∏eczne po upadku komunizmu

w Europie Ârodkowej i Wschodniej

41luty 2011

POZNAJMY SI¢

Instytut Rozwoju Gospodarczego powsta∏ w 1972 roku jakomi´dzywydzia∏owa jednostka naukowo-badawcza w celu inte-gracji badaƒ o charakterze teoriopoznawczym, metodycznymi empirycznym, prowadzonych przez pracowników Uczelni.Utworzony jako samodzielna jednostka, podleg∏a rektorowi, od1992 roku ze wzgl´du na zmian´ statutu Uczelni, Instytut wcho-dzi w sk∏ad Kolegium Analiz Ekonomicznych. Jest jednostkà ba-dawczà i dydaktycznà. W artykule ograniczymy si´ do prezenta-cji aktywnoÊci badawczej Instytutu, ona bowiem wywar∏a naj-wi´kszy wp∏yw na pozycj´ Instytutu w kraju i za granicà. Insty-tut jest znany przede wszystkim z prowadzonych od 1986 rokubadaƒ koniunktury metodà testu. Wspólnie z UniwersytetemEkonomicznym w Poznaniu tworzy elitarny klub pionierów ba-dania koniunktury w Polsce, traktujàc t´ pozycj´ jako zobowià-zanie do integracji Êrodowiska badaczy koniunktury w Polsce.Wspó∏pracujemy ze wszystkimi oÊrodkami prowadzàcymi bada-nia koniunktury. We wspó∏pracy z Uniwersytetem Ekonomicz-nym z Poznania, NBP, IBnGR, i WSZiA z ZamoÊcia doprowa-dziliÊmy do regularnych spotkaƒ Êrodowiska badaczy koniunk-tury na konferencjach i seminariach krajowych. AktywnoÊç ba-dawcza Instytutu jest znana i ceniona tak˝e w Êrodowisku mi´-dzynarodowym. B´dàc aktywnym cz∏onkiem CIRET, jesteÊmyobecni na cyklicznych konferencjach CIRET, uczestniczymyrównie˝ w pracach statutowych tej organizacji. Obecny dyrektorInstytutu jest cz∏onkiem Rady Naukowej CIRET-u z wyboru.Wyrazem uznania dla dorobku Instytutu by∏o powierzenie muorganizacji 27 konferencji CIRET w Warszawie. Cz∏onkostwow CIRET jest tak˝e podstawà do wspó∏pracy z czo∏owymi insty-tutami, zajmujàcymi si´ badaniami koniunktury, takimi jak: IFOz Monachium, KOF z Zurychu, ISAE z Rzymu, INSEEA z Pa-ry˝a, Conference Board z Nowego Jorku czy GKI z Budapesztu.Aktywnie uczestniczymy tak˝e w licznych konferencjachi warsztatach metodologicznych organizowanych przez KEi OECD. W perspektywie 25-letniej historii prowadzenia badaƒkoniunktury przez IRG widoczny jest znaczàcy wzrost aktywno-

Êci polskich badaczy koniunktury na arenie mi´dzynarodowej.Jest ona dokumentowana w serii wydawniczej PiM IRG SGH.

ZZ hhiissttoorriiiiObecna pozycja Instytutu to efekt wspó∏pracy szerokiego Êro-

dowiska badaczy zarówno z Uczelni, jak i spoza niej. Kontynu-uje on bowiem misj´ przewodzàcà mu od poczàtku istnienia:konsolidacji badaƒ o charakterze interdyscyplinarnym, tworze-nie zespo∏ów badawczych, skupiajàcych pracowników z ró˝nychjednostek Uczelni.

Ju˝ w pierwszym okresie swego istnienia Instytut przyciàgnà∏do wspó∏pracy w badaniach znakomite grono profesorów, zwià-zanych z ró˝nymi jednostkami organizacyjnymi Uczelni, specja-listów z ró˝nych dziedzin nauk ekonomicznych. Przyk∏adowo:z inicjatywy profesor Barbary Prandeckiej podj´to badania nadekonomicznymi problemami ochrony Êrodowiska; profesorowieEugeniusz Gorzelak, Franciszek Tomczak, Augustyn WoÊ, Wi-told Rakowski, S∏awomir Dyka i inni prowadzili badania nad roz-wojem gospodarki ̋ ywnoÊciowej, wsi i rolnictwa; profesor Irene-usz Nykowski z zespo∏em zajmowa∏ si´ wykorzystaniem metodoptymalizacyjnych w zarzàdzaniu, zespó∏ profesor Iry Koêniew-skiej prognozowa∏ zmiany struktury przemys∏u przy u˝yciu mo-deli Markowa, zespó∏ profesora W∏odzimierza Januszkiewiczaprowadzi∏ badania nad powiàzaniami w trójkàcie samorzàd–go-spodarka–polityka; profesorowie Mieczys∏aw Nasi∏owski i Le-szek Balcerowicz pracowali nad kierunkami zmian struktury go-spodarki polskiej oraz – wraz z profesorem Januszkiewiczem –nad uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego kraju.

Badaniami, które wywar∏y decydujàcy wp∏yw na charakteri przedmiot g∏ównej dzia∏alnoÊci Instytutu by∏y prowadzonew latach 80. badania nad êród∏ami kryzysu gospodarczegow Polsce. Profesor M. Nasi∏owski wraz z dr. A. Bieciem podj´liprace nad wskaênikami wczesnego ostrzegania. Prace te sta∏y si´poczàtkiem pionierskich na owe czasy badaƒ koniunkturyw przemyÊle. W sierpniu 1986 r. wys∏ano pierwszà parti´ ankiet

IInnssttyyttuutt RRoozzwwoojjuu GGoossppooddaarrcczzeeggooSSGGHH

wrz 86 wrz 87 wrz 88 wrz 89 wrz 90 wrz 91 wrz 92 wrz 93 wrz 94 wrz 95 wrz 96 wrz 97 wrz 98 wrz 99 wrz 00 wrz 01 wrz 02 wrz 03 wrz 04 wrz 05 wrz 06 wrz 07 wrz 08 wrz 09 wrz 10

Cykl w produkcji przemysłu przetwórczego w latach 1986-2010 – dane IRG SGH

Plan KonsolidacjiGospodarki rządu

Rakowskiegoefektyplanu

Balcerowicza

recesja transformacyjna

kryzys finansowyw Rosji

boom gospodarczylat 1996-97

światowa recesja lat2001/2002

"efekt unijny"

kryzys bankowy w USA ipoczątek globalnej recesji

szczyt cyklukoniunkturalnego(II kwartał 2007 r.)

dno cyklukoniunkturalnego(I kwartał 2009 r.)

42 GAZETA SGH 2/11 (268)

POZNAJMY SI¢

do 250 przedsi´biorstw paƒstwowych, otwierajàc nowy rozdzia∏w historii Instytutu. Równolegle pracowa∏ zespó∏ pod kierownic-twem L. Balcerowicza, który przygotowywa∏ projekt komplek-sowej reformy gospodarczej, wdro˝onej pod nazwà „planu Bal-cerowicza”.

TTeerraaêênniieejjsszzooÊÊçç ((ssttaann oobbeeccnnyy))Zakres dzia∏alnoÊci badawczej Instytutu zosta∏ istotnie posze-

rzony w latach 90. Badania koniunktury metodà testu sta∏y si´specjalizacjà badawczà Instytutu. Znaczàco rozszerzono przed-miotowy zakres badaƒ, obejmujàc nimi przemys∏, gospodarstwadomowe, rolnictwo, budownictwo, handel oraz sektor bankowy.Do grona badaczy do∏àczyli kolejni pracownicy Uczelni: prof. drhab. Jerzy Ma∏ysz i prof. dr hab. Katarzyna Duczkowska-Ma∏ysz,którzy zainicjowali badania kondycji gospodarstw domowych.Od 2004 r. badania kondycji gospodarstw domowych prowadzàdr S∏awomir Dudek i dr Piotr Bia∏owski. Prof. dr hab. MariaDrozdowicz-Bieç kierowa∏a badaniami koniunktury w przemy-Êle do 1996 r. Od 1997 roku badaniami kieruje prof. dr hab. El˝-bieta Adamowicz. W 2008 r. do zespo∏u badawczego do∏àczy∏ drKonrad Walczyk. Prof. dr hab. Maria Podgórska wraz z prof. drhab. E. Adamowicz zainicjowa∏y badania koniunktury w budow-nictwie, od 1997 r. badanie prowadzi prof. M. Podgórska. Prof.dr hab. Eugeniusz Gorzelak prowadzi∏ badania koniunkturyw przemyÊle prywatnym w latach 1992–1997 oraz badania ko-niunktury w rolnictwie od 1992 r. do chwili obecnej. Prof. dr hab.Adam Noga w latach 1993–1999 kierowa∏ badaniami koniunk-tury w handlu; od 1999 roku badanie prowadzi dr KatarzynaMajchrzak. Zespó∏ zajmujàcy si´ badaniami koniunktury w sek-torze bankowym, prowadzonymi od 1998 r., cechuje du˝azmiennoÊç. Uczestniczyli w nich kolejno: dr Stanis∏aw Kluza(wspó∏autor koncepcji badania, uczestnik badaƒ w latach1998–2007), dr Monika D´dys (pierwszy kierownik projektu), drKrzysztof Kluza (wspó∏autor koncepcji badania), mgr BarbaraKluza, mgr Sebastian Stolorz, dr Piotr Bia∏owolski.

W rezultacie prowadzonych badaƒ koniunktury w Instytuciezgromadzono unikatowà baz´ danych, opisujàcych zmiany go-spodarki polskiej w okresie transformacji. Ciàg∏oÊç badaƒ za-pewnia dostatecznie d∏ugie szeregi czasowe, dostarczajàc ba-daczom procesów gospodarczych cennego materia∏u êród∏o-wego. Zharmonizowane metody badawcze pozwalajà na wyko-rzystywanie tych danych do analiz porównawczych w uk∏adziemi´dzynarodowym. Dane gromadzone w badaniach koniunk-tury majà szczególny charakter. Sà zaliczane do grupy danychjakoÊciowych, inaczej okreÊlanych te˝ mi´kkimi. Sà one pozy-skiwane znacznie szybciej ni˝ dane iloÊciowe, umo˝liwiajàcniejako obserwowanie zmian zachodzàcych w ˝yciu gospodar-czym na bie˝àco. Dostarczajà tak˝e, niedost´pnych z innychêróde∏, informacji o przebiegu procesów gospodarczych. Danete wymagajà jednak specyficznych metod analitycznych. Wewspó∏pracy z przedstawicielami ro˝nych dyscyplin naukowychuda∏o si´ rozwinàç metody badawcze, umo˝liwiajàce rozsze-rzanie zakresu wykorzystania danych, gromadzonych w bada-niach koniunktury w analizie i prognozowaniu zmian aktywno-Êci gospodarczej. W konsekwencji nastàpi∏o znaczàce pog∏´-bienie wiedzy o przebiegu procesów gospodarczych w Polsce,a zarazem zwi´kszenie u˝ytecznoÊci danych dla wszystkich za-interesowanych: praktyków gospodarczych, analityków ˝yciagospodarczego i polityków gospodarczych. G∏ówne wàtki ba-dawcze obj´∏y:

● Konstruowanie syntetycznych wskaêników koniunktury dlagospodarki polskiej, w tym barometru koniunktury, które prowa-dzili w latach 90. prof. dr hab. Krzysztof Stanek i dr Zbigniew

Matkowski. Od 2003 roku badania te kontynuuje dr JoannaKlimkowska.

● Analiz´ efektywnoÊci stymulatorów produkcji eksportowej(dr Janusz Biernat).

● Konstruowanie wskaêników wyprzedzajàcych (prof.M. Drozdowicz-Bieç). Z czasem zakres badaƒ zosta∏ rozszerzo-ny o wykorzystanie wskaêników wyprzedzajàcych do prognozo-wania g∏ównych agregatów makroekonomicznych: PKB, inflacjii stopy bezrobocia.

● Wykorzystanie modeli Markowa do badania zmian stanugospodarki (zespó∏ pod kierunkiem prof. M. Podgórskiej).

● Wykorzystanie metod analizy bayerowskiej (zespó∏ prof. drhab. M. M´czarskiego).

● Wykorzystanie metod mikroekonometrii do oceny zacho-waƒ przedsi´biorstw (zespó∏ prof. dr hab. M. Gruszczyƒskiego).

● Wykorzystanie metod taksonomicznych do badania ko-niunktury (prof. dr hab. Wanda Marcinkowska-Lewandowska).

● Konstruowanie mi´kkich wskaêników stanu koniunktury(prof. dr hab. Marek Rocki).

● Badanie dok∏adnoÊci przewidywaƒ przedsi´biorców (drMonika D´dys, dr Anna Decewicz).

● Badania racjonalnoÊci oczekiwaƒ przedsi´biorców (dr Emi-lia Tomczyk).

● Opracowywanie metod doboru prób (dr Barbara Kowalczyk).W roku 2008 zainicjowaliÊmy badania nad synchronizacjà

wahaƒ cyklicznych w Polsce i strefie euro (zespó∏ w sk∏adzieE. Adamowicz, S. Dudek, D. Pachucki, K. Walczyk). Wynikitych badaƒ stanowi∏y za∏àcznik do Raportu na temat pe∏negouczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie uniigospodarczej i walutowej NBP. W roku 2009 prof. dr hab. To-masz Kuszewski wraz z zespo∏em rozpoczà∏ prace nad budowàmodelu do prognozowania g∏ównych zmiennych makroekono-micznych z wykorzystaniem danych jakoÊciowych. Model takiumo˝liwi nie tylko bie˝àce monitorowanie przebiegu dzia∏alno-Êci gospodarczej, ale równie˝ systematyczne formu∏owanie pro-gnoz makroekonomicznych.

Równolegle z badaniami koniunktury, które zdominowa∏y ak-tywnoÊç badawczà Instytutu, prowadzone sà badania nad proble-mami wsi i rolnictwa. Tymi badaniami kierowa∏ i kieruje do dziÊ,mimo przejÊcia na emerytur ,́ profesor Eugeniusz Gorzelak.Wa˝nym obszarem badawczym sà tak˝e problemy d∏ugofalowejpolityki rozwoju, obejmujàce elementy ∏adu rozwojowego, pro-wadzone przez zespó∏ profesora Janusza Stacewicza.

Szeroko zakrojona dzia∏alnoÊç badawcza Instytutu jest mo˝li-wa dzi´ki prowadzonej w Kolegium Analiz Ekonomicznych po-lityce naukowej. Z chwilà w∏àczenia IRG do struktury Kolegiumgrono jego cz∏onków–-za∏o˝ycieli uzgodni∏o, i˝ Instytut b´dziemiejscem integracji badawczej pracowników Kolegium, zapew-niajàc zarówno obs∏ug´ administracyjnà badaƒ, jak i pomocw pracach merytorycznych. Ten konsensus jest podtrzymywanyprzez kolejnych dziekanów Kolegium i dyrektorów Instytutu.W konsekwencji Instytut zajmowa∏ si´ zarówno obs∏ugà gran-tów badawczych, przyznawanych pracownikom Kolegium, jaki projektów finansowanych z innych Êrodków zewn´trznych:funduszu PHARE, Êrodków Banku Âwiatowego i UE oraz pozy-skiwanych od innych podmiotów gospodarczych. Kierownikamiprowadzonych przez IRG grantów byli profesorowie: AugustynWoÊ, Katarzyna Duczkowska-Ma∏ysz, S∏awomir Dyka, Franci-szek Tomczak, Stanis∏aw M. Zawadzki, Janusz Beksiak, MariaPodgórska, Marek M´czarski, Zbigniew Matkowski, KrzysztofStanek, Maria Bieç, El˝bieta Adamowicz, jak równie˝ m∏odsipracownicy nauki, wówczas doktorzy: Katarzyna Majchrzak,Teresa Pakulska. Badania finansowane ze Êrodków zagranicz-

43luty 2011

POZNAJMY SI¢ / BADANIA

nych prowadzi∏y zespo∏y kierowane przez profesorów: Eugeniu-sza Gorzelaka (Stosunek polskich rolników do perspektywyzjednoczenia z UE), El˝biet´ Adamowicz (Recognising Centraland Eastern European Union Centres of RTD: Perspectives forthe European Research Area), Zbigniewa Matkowskiego (Z∏o-˝one wskaêniki koniunktury dla gospodarki polskiej, dostoso-wane do zharmonizowanych standardów UE i OECD) orazJacka Szlacht´ (Practical regional innovation policy in action.The efficient tools for regional catching-up in New MemberStates). Nale˝y podkreÊliç, ˝e udzia∏ w tych badaniach brali nietylko pracownicy innych jednostek SGH, ale tak˝e innych uczel-ni: Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej,Politechniki Wroc∏awskiej. Instytut z wyprzedzeniem wprowa-dza∏ w ˝ycie lansowanà obecnie polityk´ elastycznego budowa-nia zespo∏ów badawczych do realizacji konkretnych projektówzamiast zwi´kszania zatrudnienia etatowego. Pozyskanie dowspó∏pracy szerokiego grona wybitnych specjalistów z wieludziedzin nauki by∏o mo˝liwe dzi´ki posiadaniu profesjonalnegozaplecza organizacyjnego, wspomagajàcego badaczy w wywià-zywaniu si´ z towarzyszàcych badaniom formalnych obowiàz-ków. Takie wsparcie jest szczególnie wa˝ne obecnie, kiedy co-raz bardziej formalizowane sà nie tylko procedury pozyskiwaniai rozliczania Êrodków finansowych na badania, ale tak˝e wymo-gi sprawozdawcze. Wymagajà one nie tylko czasu, ale i specy-ficznej wiedzy. Odcià˝enie z wykonywania takich obowiàzkówpracowników nauki przyczynia si´ do bardziej efektywnego wy-korzystania ich mo˝liwoÊci badawczych.

Dane gromadzone w IRG sà udost´pniane pracownikomUczelni do celów naukowych i dydaktycznych. Na ich podstawiepowsta∏o wiele artyku∏ów i referatów publikowanych w krajui za granicà, a tak˝e rozpraw magisterskich, doktorskich i habili-tacyjnych.

WWssppóó∏∏pprraaccaa zz pprraakkttyykkàà ggoossppooddaarrcczzàà

Prowadzone przez Instytut badania koniunktury bazujà nakontaktach z przedsi´biorstwami i gospodarstwami domowymi.

To te podmioty sa g∏ównym êród∏em gromadzonych przez Insty-tut informacji, nadajàc im ekspercki charakter. Wysoko ceniàc tekontakty Instytut specjalnie dla wszystkich uczestników badaƒprzygotowuje krótkie informacje o stanie ich najbli˝szego oto-czenia. W 2006 r. podj´ta zosta∏a sta∏a wspó∏praca mi´dzy IRGSGH a Konferencjà Przedsi´biorstw Finansowych w Polsce(KPF). Jej przedmiotem jest prowadzenie regularnych kwartal-nych badaƒ, majàcych na celu diagnozowanie i prognozowaniesytuacji na rynku consumer finance. Regularny charakter matak˝e wspó∏praca badawcza z NBP. AktywnoÊç popularyzator-ska Instytutu owocuje rosnàcà ÊwiadomoÊcià u˝ytecznoÊci da-nych, gromadzonych w badaniach koniunktury dla praktyki go-spodarczej. Na zlecenie instytucji publicznych i podmiotów go-spodarczych Instytut przygotowuje ekspertyzy, stanowiàce do-datkowe, nieocenione êród∏o wiedzy specjalistycznej.

Z wyników badaƒ koniunktury prowadzonych przez IRG SGHregularnie korzystajà instytucje zajmujàce si´ prowadzeniem po-lityki gospodarczej oraz przedstawiciele w∏adz administracyj-nych, zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorzàdowym. Sàone na bie˝àco publikowane w mediach ekonomicznych i szero-ko wykorzystywane przez analityków instytucji finansowych.

PPuubblliikkaaccjjee IIRRGGOd poczàtku swojego istnienia IRG SGH prowadzi∏ aktywnà

dzia∏alnoÊç publikacyjnà. Obecnie wyniki badaƒ publikowane sàw nast´pujàcych seriach czasopism: ● „Prace i Materia∏y IRG”● „Koniunktura w przemyÊle. Business Survey” ● „Kondycjagospodarstw domowych. The State of the Households” ● „Ko-niunktura w bankowoÊci. Business Situation in Banking Sector”● „Koniunktura w budownictwie. Business Activity in Con-struction Industry” ● „Koniunktura w handlu. Business Activityin Trade” ● „Koniunktura w rolnictwie. Business Survey inAgriculture”.

Wszystkie wydawnictwa IRG SGH sà umieszczone na liÊcieB MNiSzW i punktowane. Aktualne wyniki badaƒ sà na bie˝à-co zamieszczane na stronie internetowej Instytutu: www.sgh.waw.pl/instytuty/irg. El˝bieta Adamowicz

OOcceennaa kkoonnkkuurreennccyyjjnnooÊÊccii uucczzeellnniiMMaazzoowwsszzaa nnaa ttllee

ppoollsskkiieeggoo sszzkkoollnniiccttwwaa wwyy˝̋sszzeeggoo11

Projekt „Foresight regionalny dla szkó∏ wy˝szych Warszawy i Mazowsza” „Akademickie Mazowsze 2030”, finansowany zeÊrodków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, realizowany jest przez konsorcjum sze-Êciu uczelni warszawskich (Politechnika Warszawska, Szko∏a G∏ówna Gospodarstwa Wiejskiego, Szko∏a G∏ówna Handlowa, Uni-wersytet Kardyna∏a Stefana Wyszyƒskiego, Akademia Leona Koêmiƒskiego, Polsko-Japoƒska Wy˝sza Szko∏a Technik Kompute-rowych), kierowane przez Politechnik´ Warszawskà.

Jego g∏ównym celem jest opracowanie alternatywnych scenariuszy zmian modelu funkcjonowania uczelni i kszta∏cenia w per-spektywie 2030 roku dla Gospodarki Opartej na Wiedzy dla Warszawy i Mazowsza (z mo˝liwoÊcià wykorzystania ich przez inneuczelnie w kraju).

W drugim etapie realizacji projektu (w 2010 r.) przygotowana zosta∏a w SGH diagnoza potencja∏u mazowieckich uczelni –z uwzgl´dnieniem wszystkich jego aspektów. W sk∏ad zespo∏u wchodzili: E. Drogosz-Zab∏ocka (UKSW), S. Macio∏, E. Moskale-wicz-Zió∏kowska, B. Minkiewicz i M. Romanowska. Liderem merytorycznym projektu jest J. Jóêwiak, koordynatorem w SGH –L. Tomaszewska. Prezentowany tekst zawiera g∏ówne wnioski i rekomendacje z tej diagnozy (wi´cej: http://www.akademickiema-zowsze2030.pl/).

44 GAZETA SGH 2/11 (268)

BADANIA

WWpprroowwaaddzzeenniieeBadanie konkurencyjnoÊci wymaga zawsze przyj´cia punk-

tu odniesienia. W analizie pozycji konkurencyjnej przedsi´-biorstwa tym punktem odniesienia sà inne przedsi´biorstwadzia∏ajàce w tej samej bran˝y (sektorze) i w tym samym obsza-rze geograficznym, czyli bezpoÊredni konkurenci. W opraco-waniu przyj´to jako punkt odniesienia ca∏e szkolnictwo wy˝szew Polsce, choç w wielu jego punktach nie unikano odnoszeniasi´ do uczelni europejskich. Do analizy konkurencyjnoÊciuczelni mazowieckich na tle ca∏ego polskiego szkolnictwawy˝szego najlepiej nadajà si ,́ ze wzgl´du na ich prostot´ i uni-wersalny charakter, nast´pujàce narz´dzia analizy strategicz-nej: analiza PEST i analiza potencja∏u konkurencyjnego za po-mocà listy kluczowych czynników sukcesu.

Analiza PEST polega na poddaniu analizie, a niekiedy te˝prognozowaniu, czterech segmentów otoczenia sektora (orga-nizacji): otoczenia polityczno-prawnego (P), otoczenia ekono-miczno-demograficznego (E), otoczenia spo∏ecznego (S) i oto-czenia technologicznego (T). Jej celem jest okreÊlenie czynni-ków najsilniej wp∏ywajàcych na dzia∏alnoÊç danej organizacjilub grupy organizacji. Analiza potencja∏u konkurencyjnegookreÊlonego podmiotu (przedsi´biorstwa, uczelni) lub grupypodmiotów polega na okreÊleniu listy kluczowych dla danegosektora czynników sukcesu, czyli kryteriów, których spe∏nieniew wysokim stopniu gwarantuje uczestnikom rynku osiàgni´ciedu˝ej przewagi konkurencyjnej nad rywalami i umacnia ichpozycj´ wobec dostawców, klientów i regulatorów rynku.

1. Analiza otoczenia uczelni MazowszaZgodnie z podanymi wy˝ej za∏o˝eniami, analiza otoczenia,

w jakim dzia∏ajà szko∏y wy˝sze Mazowsza, zosta∏a przeprowa-dzona w oparciu o model analizy PEST. Otoczenie uczelni Ma-zowsza jest rozumiane szeroko – jako otoczenie krajowe, a tak-˝e mi´dzynarodowe. Ka˝dy czynnik w otoczeniu, który maistotny wp∏yw na warunki funkcjonowania i rozwoju uczelnimazowieckich zosta∏ w tej analizie uwzgl´dniony.

Analiza otoczenia mazowieckich uczelni wskazuje na dwaobszary otoczenia negatywnie wp∏ywajàce na sytuacj´ i mo˝li-woÊci rozwojowe uczelni: czynniki ekonomiczno-demogra-ficzne i czynniki polityczno-prawne. Najwi´kszym zagro˝e-niem jest negatywny wp∏yw czynników ekonomiczno-demo-graficznych. Obszar ten generuje prawie wy∏àcznie zagro˝eniao du˝ej sile oddzia∏ywania i d∏ugotrwa∏ym oddzia∏ywaniu. Za-gro˝eniem strategicznym jest przede wszystkim malejàcaw d∏ugim okresie liczba kandydatów na studia, która powodu-je wojn´ cenowà uczelni i pogarszanie si´ ich wyników. Dru-gim strategicznym zagro˝eniem jest kryzys gospodarczy i ma-lejàce strumienie Êrodków przeznaczanych na nauk´ i szkolnic-two wy˝sze.

Drugim obszarem otoczenia, który generuje silne zagro˝eniasà czynniki polityczno-prawne. Czynnikiem zak∏ócajàcym ra-cjonalizacj´ zarzàdzania szkolnictwem wy˝szym sà przepisyprawa tworzàce asymetri´ dzia∏ania szkó∏ wy˝szych, brak do-brych rozwiàzaƒ kredytowania studiów i stypendiów, brak po-litycznej woli budowania w Polsce gospodarki opartej na wie-dzy i efektywnego wspierania nauki i post´pu technicznego.Problemem dla dobrych uczelni jest nadmierna centralizacjazarzàdzania szkolnictwem wy˝szym i ograniczenia w kreowa-niu przez uczelnie autorskich programów studiów. Pozytywnywp∏yw na uczelnie w tym obszarze uwarunkowaƒ wywierajàdobre i stabilne rozwiàzania ustawowe i akceptowane przezÊrodowisko zmiany. Wsparciem dla uczelni w zakresie interna-cjonalizacji jest silne zaanga˝owanie si´ Polski w proces bo-

loƒski, a tak˝e dost´p do programów unijnych i rzàdowychwspierajàcych nauk´ i szkolnictwo wy˝sze.

Pozosta∏e dwa segmenty otoczenia – czynniki spo∏eczno--kulturowe i czynniki technologiczne – wywierajà na uczelniewp∏yw pozytywny, ale o mniejszym znaczeniu. Oceniajàc ogól-nie wp∏yw otoczenia na uczelnie mazowieckie mo˝na okreÊliç,˝e wp∏yw ten jest raczej negatywny ni˝ pozytywny, co oznacza,˝e uczelnie Mazowsza dzia∏ajà w trudnym otoczeniu.

2. Potencja∏ konkurencyjny uczelni MazowszaUczelnie mo˝na porównywaç mi´dzy sobà przez pryzmat

ró˝nych kryteriów. W prezentowanej tu analizie oceniono na-st´pujàce cechy uczelni Mazowsza: potencja∏ kadrowy, poten-cja∏ badawczy i innowacyjny, ofert´ programowà, warunkikszta∏cenia, studentów i absolwentów uczelni, sytuacj´ finan-sowà i zarzàdzanie finansami, umi´dzynarodowienie oraz pre-sti .̋ Uznano, ˝e sà one kluczowymi czynnikami sukcesuw szkolnictwie wy˝szym. Punktem odniesienia w ocenie tychparametrów jest polskie szkolnictwo wy˝sze jako ca∏oÊç,w wielu punktach – szkolnictwo europejskiego obszaru kszta∏-cenia.

Potencja∏ kadrowy. LiczebnoÊç kadry nauczycieli akade-mickich w stosunku do liczby studentów wyglàda na Mazow-szu nieznacznie lepiej ni˝ w ca∏ym kraju, wskaênik ten by∏szczególnie wysoki w uczelniach publicznych. W szko∏achniepublicznych nasycenia kadrà by∏o znacznie mniejsze,szczególnie w odniesieniu do asystentów i adiunktów. Naj-mniejsze nasycenie kadrà nauczycieli akademickich mia∏omiejsce na kierunkach pedagogicznych, ekonomii i zarzàdza-niu. Niekorzystna jest struktura wieku kadry nauczycieli aka-demickich na Mazowszu. W uczelniach niepublicznych pro-fesorowie emerytowani stanowili 60% wszystkich profeso-rów. Nieliczna jest grupa samodzielnych pracowników na-ukowych w przedziale 40–50 lat, która mog∏aby w przysz∏o-Êci zastàpiç profesorów przechodzàcych na emerytur .́ Nie-pokojàcym zjawiskiem jest powolny rozwój naukowy kadry.Liczba stopni naukowych nadanych w ostatnich latach naMazowszu nie wykazuje tendencji wzrostowej i jest ni˝szani˝ w ca∏ym kraju. Brak jest post´pu w tym zakresie w uczel-niach niepublicznych – zaledwie 3% stopni doktora nadanow uczelniach niepublicznych Mazowsza. S∏abymi stronamisytuacji kadrowej uczelni Mazowsza jest wieloetatowoÊçi wielozatrudnienie.

Potencja∏ badawczy i innowacyjny. Ocena potencja∏u ba-dawczego uczelni Mazowsza jest wysoka. Âwiadczy o tymfakt, ˝e ponad 75% ze 111 ocenianych przez MinisterstwoNauki i Szkolnictwa Wy˝szego jednostek naukowych uczelniotrzyma∏o pierwszà lub drugà kategori .́ 95% ocenianych jed-nostek nale˝a∏o do uczelni publicznych. Ârodki na badanianaukowe dofinansowywane przez MNiSzW w wi´kszoÊciskonsumowa∏y uczelnie publiczne, chocia˝ uczelnie niepu-bliczne równie˝ realizowa∏y projekty. Na Mazowszu wyst´-puje wyjàtkowa koncentracja Êrodków na badania – trzyuczelnie publiczne zrealizowa∏y a˝ 75% przyznanych wnio-sków. Poza dofinansowaniem z bud˝etu projektów badaw-czych, uczelnie ubiega∏y si´ równie˝ o dofinansowanie pracbadawczo-rozwojowych. W tym przypadku równie˝ grosÊrodków by∏o skierowanych do presti˝owych uczelni publicz-nych. Ta dysproporcja w rozdziale Êrodków na badania pog∏´-bia jeszcze ró˝nice mi´dzy poziomem naukowym szkó∏ pu-blicznych i niepublicznych i umacnia te ostatnie w koncentro-waniu si´ na dydaktyce. AktywnoÊç uczelni niepublicznychby∏a natomiast du˝a w zakresie realizacji projektów unijnych.

45luty 2011

BADANIA

Uczelnie publiczne Mazowsza dominowa∏y w projektachstrukturalnych o du˝ej wartoÊci, natomiast uczelnie niepu-bliczne realizowa∏y przewa˝nie projekty wspierajàce rozwójregionu. AktywnoÊç naukowo-badawcza uczelni jest te˝ mie-rzona liczbà publikacji naukowych pracowników. W rankin-gu mi´dzynarodowym Polska jest obecnie na 20 pozycji i po-gorszy∏a swojà pozycj´ w ostatnich 10 latach. Prawie 99%publikacji przypada na uczelnie publiczne. Na MazowszuÊrednia roczna liczba publikacji jest trzykrotnie mniejsza odliczby zatrudnionych nauczycieli, co jest wynikiem s∏abym,ale lepszym ni˝ wskaêniki dla ca∏ej Polski. Sytuacja ta nieulega poprawie. Miarà innowacyjnoÊci uczelni jest skala za-chowaƒ przedsi´biorczych. Typowymi dla uczelni projektamiprzedsi´biorczymi mo˝e byç rozwój projektów typu spin-offi spin-out, ale takie inicjatywy uczelni w Polsce sà rzadkie.Podobnie rzadkie sà uczelniane centra transferu technologii.W latach 2007–2009 zatwierdzono do realizacji 37 projektówtransferu innowacji, w tym 11 uczelnianych, w tym dwaz Mazowsza. Bardziej popularne sà inkubatory przedsi´bior-czoÊci – w 2009 roku istnia∏o 36 inkubatorów akademickich,w tym 8 w województwie mazowieckim. Na Mazowszu kon-centruje si´ 1/3 potencja∏u innowacyjnego i badawczego kra-ju, wi´kszoÊç patentów na wynalazki pochodzi z uczelni. NaliÊcie rankingowej najbardziej innowacyjnych uczelni trzypierwsze miejsca zaj´∏y uczelnie warszawskie.

Oferta kszta∏cenia. Cechà oferty kszta∏cenia uczelni Ma-zowsza jest jej ogromna ró˝norodnoÊç. 110 uczelni kszta∏cina wszystkich poziomach kszta∏cenia, w ró˝nych j´zykach, naogromnej liczbie kierunków. Prawie 2/3 uczelni ma upraw-nienia do prowadzenia studiów na poziomie magisterskim.Dotyczy to prawie wszystkich uczelni publicznych i 55%uczelni niepublicznych. Przewa˝ajà uczelnie prowadzàce za-j´cia na 6 i wi´cej kierunkach. Struktura studentów wed∏ugkierunków jest podobna jak w ca∏ym kraju, najwi´cej studen-tów studiuje na zarzàdzaniu, administracji, pedagogice, infor-matyce i ekonomii. Uczelnie traktujà dywersyfikacj´ kierun-ków jako remedium na malejàcà liczb´ kandydatów na studia.Wiele uczelni poza standardowymi kierunkami oferuje kie-runki unikatowe, makrokierunki i studia mi´dzywydzia∏owe,a tak˝e oferuje programy podwójnych dyplomów. Pojawianiesi´ w ofercie uczelni Mazowsza coraz wi´kszej liczby kierun-ków unikatowych trzeba oceniç pozytywnie, poniewa˝ jest topróba dostosowania oferty programowej do potrzeb gospo-darki. SpoÊród 43 unikatowych kierunków studiów w Polscea˝ 10 kierunków prowadzà uczelnie Mazowsza. UczelnieMazowsza majà równie˝ du˝y udzia∏ w realizacji kierunkówzamawianych. Na 80 pozytywnie ocenionych wniosków o do-finansowanie kierunków zamawianych 15 wniosków z∏o˝y∏yuczelnie Mazowsza. Mimo rozszerzenia w ostatnich latachoferty studiów w j´zykach obcych, ogólna ocena stopnia na-sycenia programów kszta∏cenia zaj´ciami w j´zykach obcychw wi´kszoÊci uczelni Mazowsza wypada niekorzystnie –wi´kszoÊç badanych uczelni nie prowadzi takich zaj´ç. Nie-wielka liczba uczelni oferuje studia na odleg∏oÊç przez Inter-net, liczne uczelnie regionu rozwijajà e-learning jako uzupe∏-nienie zaj´ç tradycyjnych. Poziom i oferta kszta∏cenia uczel-ni Mazowsza nie odbiegajà od poziomu uczelni w kraju. Oce-ny Paƒstwowej Komisji Akredytacyjnej potwierdzajà niskàjakoÊç kszta∏cenia kilkunastu uczelni Mazowsza. Z badaƒprzeprowadzonych w 53 uczelniach Mazowsza wynika, ˝epoziom dostosowania kszta∏cenia do potrzeb gospodarki mie-rzony indeksem ppdg jest przeci´tny w 40% badanych uczel-ni i Êrednio-wysoki w 34% uczelni2. Mocna stronà uczelni

Mazowsza jest te˝ bogata oferta studiów podyplomowychi studiów doktoranckich.

Warunki kszta∏cenia. Uczelnie województwa mazowiec-kiego wykorzystujà fundusz pomocy materialnej dla studen-tów w wi´kszym stopniu ni˝ wszystkie uczelnie w Polsce.Otrzymujà ponad 16% Êrodków z krajowego funduszu pomo-cy materialnej. Wa˝nym warunkiem kszta∏cenia jest wyso-koÊç czesnego. Czesne jest na terenie Mazowsza bardzo zró˝-nicowane i zale˝y od lokalizacji uczelni, formy studiów, kie-runku i j´zyka wyk∏adowego. Na Mazowszu najtaƒsze sà stu-dia pedagogiczne, najdro˝sze – prowadzone w j´zykach ob-cych. Na studiach stacjonarnych I stopnia rozpi´toÊç czesne-go wynosi∏a od 320 z∏. do 2150 z∏, na studiach II stopnia – od500 z∏.do 2900 z∏, na studiach niestacjonarnych ró˝nice by∏ynieco mniejsze. WysokoÊç czesnego zale˝a∏a te˝ od lokaliza-cji uczelni. Najwy˝sze czesne majà uczelnie zlokalizowanew Warszawie, najni˝sze – w miejscowoÊciach oddalonych odWarszawy ponad 100 km.

Studenci i absolwenci uczelni. W uczelniach Mazowszastudiuje znaczàcy odsetek polskich studentów. W zwiàzku zespadkiem populacji kandydatów na studia w ostatnich latachw Polsce, spada równie˝ liczebnoÊç studentów Mazowsza, alew tempie wolniejszym ni˝ w ca∏ym kraju. Odsetek studentówz zagranicy studiujàcych na Mazowszu wynosi 1,1%, jestwy˝szy ni˝ w ca∏ym kraju, ale ni˝szy ni˝ w wi´kszoÊci kra-jów Unii Europejskiej. Mazowsze charakteryzuje si´ wi´k-szym ni˝ ca∏a Polska odsetkiem studentów studiów niestacjo-narnych, którzy cz´Êciej studiujà na studiach licencjackichni˝ magisterskich. Mazowsze jest liderem, jeÊli chodzi o li-czebnoÊç uczestników trzeciego stopnia studiów. Na Mazow-szu kszta∏ci si´ 6 tysi´cy doktorantów, co stanowi 20%wszystkich doktorantów w Polsce. Wi´kszoÊç z nich studiujew uczelniach publicznych w Warszawie. Szko∏y wy˝sze Ma-zowsza majà te˝ najbogatszà w Polsce ofert´ studiów pody-plomowych i skupiajà znaczàcy odsetek s∏uchaczy tych stu-diów. Skupione przede wszystkim w Warszawie studia MBAdajàce presti˝owe mi´dzynarodowe dyplomy przyciàgajàkandydatów z ca∏ej Polski i lokowane sà wysoko w rankin-gach ogólnopolskich. W województwie mazowieckim co ro-ku wchodzi na rynek pracy ponad 76 tysi´cy absolwentówwy˝szych uczelni, w tym wi´kszoÊç stanowià absolwenci stu-diów niestacjonarnych. Badania losów absolwentów uczelnimazowieckich i struktury bezrobocia sygnalizujà niepokojàcezjawiska. RoÊnie udzia∏ ludzi z wy˝szym wykszta∏ceniemw populacji bezrobotnych. Stopa bezrobocia na Mazowszuwynosi∏a w 2009 roku 9% i wzros∏a w stosunku do ubieg∏egoroku. Bezrobocie wzros∏o najszybciej wÊród osób z wy˝szymwykszta∏ceniem. Najwy˝sze bezrobocie by∏o w grupie spe-cjalistów od administracji, w zawodzie ekonomisty i wÊródabsolwentów z zakresu zarzàdzania i marketingu. Jest to do-wód ograniczonej zdolnoÊci uczelni Mazowsza przystosowy-wania oferty kszta∏cenia do potrzeb rynku pracy w regionie.

Sytuacja finansowa uczelni i zarzàdzanie finansami. Ce-chà charakterystycznà polskiego szkolnictwa wy˝szego jestsposób finansowania uczelni zale˝ny od formy w∏asnoÊci, któ-ra tworzy „twarde” warunki finansowania dla uczelni niepu-blicznych i „mi´kkie” dla uczelni publicznych. Struktura przy-chodów uczelni Mazowsza jest zbli˝ona do struktury wszyst-kich uczelni w Polsce – przychody z dzia∏alnoÊci dydaktycz-nej stanowià na Mazowszu ponad 83%, z dzia∏alnoÊci badaw-czej – 11,5%. Podobnie zró˝nicowana jest struktura przycho-dów w uczelniach publicznych i niepublicznych. W uczel-niach niepublicznych udzia∏ dzia∏alnoÊci dydaktycznej

46 GAZETA SGH 2/11 (268)

BADANIA

w przychodach przekracza 92%. W przychodach z dzia∏alno-Êci dydaktycznej uczelni publicznych 74% stanowi dotacja bu-d˝etowa, w uczelniach niepublicznych – zaledwie 3%. Odpo-wiadajà temu ró˝nice w proporcjach studentów stacjonarnychi niestacjonarnych. Mazowieckie skupia 23% polskich uczel-ni, 18% polskich studentów i prawie 17% nauczycieli akade-mickich. Co za tym idzie, wià˝e znaczàcà cz´Êç Êrodków bu-d˝etowych przeznaczonych na finansowanie nauki i szkolnic-twa wy˝szego oraz znaczàcà cz´Êç op∏at wnoszonych przezstudentów, doktorantów i s∏uchaczy studiów podyplomowych.Dotacje na dzia∏alnoÊç dydaktycznà na Mazowszu kierowanesà przede wszystkim do du˝ych uczelni publicznych. Za skalàdzia∏alnoÊci nie idzie efektywnoÊç dzia∏ania uczelni Mazow-sza. W 2009 roku przychody uczelni Mazowsza wynios∏y pra-wie 4 mld z∏otych, co dwukrotnie przekroczy∏o przychodydrugiego w rankingu województwa dolnoÊlàskiego. Zysk nadzia∏alnoÊci operacyjnej stanowi∏ 10%, podczas kiedy woje-wództwa dolnoÊlàskiego – prawie 23%. EfektywnoÊç dzia∏a-nia uczelni Mazowsza znaczàco odbiega w dó∏ od Êredniejkrajowej mimo znaczàcego udzia∏u Mazowsza w dotacjach nacele dydaktyczne i badawcze. Zysk na dzia∏alnoÊci operacyj-nej na jednego studenta wynosi∏ w kraju 208,9 z∏, na Mazow-szu – 123,8 z∏. Zarzut nieefektywnoÊci dzia∏ania uczelni Ma-zowsza dotyczy przede wszystkim uczelni publicznych. Efek-tywnoÊç uczelni jest zró˝nicowana zale˝nie od formy w∏asno-Êci i wielkoÊci uczelni. Szko∏y publiczne mimo finansowaniabud˝etowego sà na Mazowszu zdecydowanie mniej efektyw-ne. Koszt dzia∏alnoÊci operacyjnej na 1 studenta wynosi tuczterokrotnie wi´cej ni˝ w uczelniach niepublicznych, a zyskna studenta jest 8 razy mniejszy. Najmniej efektywne sà uczel-nie najmniejsze – do 500 studentów, najbardziej efektywne sàuczelnie kszta∏càce od 500 do 1500 studentów i uczelniew przedziale od pi´ciu do dziesi´ciu tysi´cy studentów.

Umi´dzynarodowienie uczelni. Polska nale˝y do krajówo ma∏ej mobilnoÊci studentów – dotyczy to zarówno studen-tów wyje˝d˝ajàcych, jak i przyje˝d˝ajàcych do Polski, a tak˝epracowników uczelni. Studenci wyje˝d˝ajàcy stanowià 1,2%ogó∏u studentów Mazowsza, studenci przeje˝d˝ajàcy – 0,6%.Najwi´cej studentów uczestniczy w wymianie w ramach pro-gramu Erasmus i udzia∏ uczelni Mazowsza w tym programiejest znaczàcy. Na prawie 12 tysi´cy zrealizowanych wyjazdówstudentów 22% stanowi∏y wyjazdy uczelni mazowieckich.Studenci z Mazowsza stanowili 77% studentów, którzy wyje-chali za granic´ bez stypendium. Udzia∏ uczelni Mazowszaby∏ wysoki w kategorii przyjazdów studentów z zagranicy –prawie 27% studentów przyje˝d˝ajàcych do Polski studiowa-∏o w uczelniach Mazowsza. Równie˝ Mazowsze ma znaczàcyudzia∏ w liczbie wyje˝d˝ajàcych za granic´ nauczycieli akade-mickich – Mazowsze skonsumowa∏o ponad 27% Êrodków fi-nansowych przeznaczonych na ten cel. Na Mazowszu jest wy-raêna przewaga udzia∏u uczelni publicznych w wykorzystaniuÊrodków z programu Erasmus, co jest dowodem ich wi´kszejaktywnoÊci mi´dzynarodowej. W wymianie mi´dzynarodowejwyraênie przewa˝ajà wyjazdy nad przyjazdami, co oznaczama∏à atrakcyjnoÊç Polski jako miejsca studiowania.

Presti˝ uczelni. Presti˝ jest czynnikiem, który mo˝e byçmierzony miejscem uczelni w rankingach, rozpoznawalno-Êcià marki, ocenami pracodawców. Formalnym miernikiempresti˝u i akademickoÊci uczelni jest posiadanie uprawnieƒdo doktoryzowania i habilitowania oraz kategoria jednostkinaukowej przyznawana przez MNiSZW. Na Mazowszu 20szkó∏ wy˝szych (85 jednostek podstawowych) posiada upraw-nienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego, a 25uczelni (124 jednostki podstawowe) posiada uprawnienia donadawania stopnia doktora. Przyt∏aczajàca wi´kszoÊç uczelniz uprawnieniami akademickimi to uczelnie publiczne. Pozy-cja uczelni Mazowsza pod tym wzgl´dem jest wyjàtkowa –uprawnione do nadawania stopni naukowych jednostki uczel-ni Mazowsza stanowi∏y 1/5 wszystkich uprawnionych jedno-stek w Polsce. W badanym okresie na uczelniach Mazowszaobroniono blisko 1500 prac doktorskich, prawie 90% przewo-dów mia∏o miejsce w 6 publicznych uczelniach warszaw-skich. Uczelnie Mazowsza mo˝na nazwaç kuênià kadr nauko-wych dla ca∏ego kraju.

WWnniioosskkiiNa podstawie analizy sytuacji w otoczeniu i przewag

uczelni Mazowsza mo˝na okreÊliç pozycj´ konkurencyjnàuczelni Mazowsza jako doÊç dobrà. Sk∏ada si´ na tow wi´kszym stopniu dobry profil konkurencyjny uczelni Ma-zowsza ni˝ wp∏yw otoczenia. Obszarami, w których szczegól-nie widoczna jest ponadprzeci´tna konkurencyjnoÊç Akade-mickiego Mazowsza sà obszary: umi´dzynarodowienieuczelni, presti˝ uczelni, studenci i absolwenci oraz warunkikszta∏cenia. W tych obszarach konkurencyjnoÊci uczelnieMazowsza sà zdecydowanie bardziej zaawansowane ni˝ ca-∏oÊç polskiego szkolnictwa wy˝szego, co si´ wià˝´ z du˝ymudzia∏em w sektorze presti˝owych warszawskich uczelniz ich infrastrukturà, dorobkiem naukowym i kadrà. Dwa bar-dzo wa˝ne obszary dzia∏alnoÊci uczelni Mazowsza zosta∏yzakwalifikowane jako ich s∏aba strona – potencja∏ kadrowyoraz sytuacja finansowa i zarzàdzanie finansami.

Analiza mocnych i s∏abych stron uczelni Mazowsza poka-za∏a, ˝e mimo trudnych warunków zewn´trznych uczelnie tezdo∏a∏y osiàgnàç relatywnie dobrà pozycj´ na polskim rynkuszkó∏ wy˝szych budujàc i umacniajàc wa˝ne przewagi kon-kurencyjne. Dzia∏ajàc w podobnych warunkach zewn´trznychjak uczelnie w innych regionach kraju, uczelnie Mazowszanieco lepiej sobie radzà z zagro˝eniami i lepiej wykorzystujàistniejàce w otoczeniu szanse, dzi´ki czemu osiàgajà lepszàpozycj´ strategicznà i mogà funkcjonowaç mimo trudnegootoczenia.

Maria Romanowska

1 Napisane na podstawie opracowaƒ E. Drogosz-Zab∏ockiej, S. Ma-cio∏a, E. Moskalewicz-Zió∏kowskiej i B. Minkiewicz zawartychw: Analiza szkó∏ wy˝szych Warszawy i Mazowsza. Raport analitycz-ny na temat potencja∏u, kluczowych kompetencji, strategii oraz dzia-∏ania szkó∏ wy˝szych na Mazowszu, Warszawa 2010.

2 Napisane na podstawie opracowania: Foresight regionalny dlaszkó∏ wy˝szych Warszawy i Mazowsza „Akademickie Mazowsze2030”, Raport koƒcowy projektu, Kutno, czerwiec 2010.

Projekt wspó∏finansowany przez Uni´ Europejskà w ramach Êrodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego