Principles of ship handlingPrinciples of ship handling

Variables in ship handlingVariables in ship handling

Human factorHuman factor CommunicationsCommunications Mechanical faults and failuresMechanical faults and failures Forces not under commandForces not under command

Human factorHuman factor

1.1. Verilen kumandaların uygulanmasının Verilen kumandaların uygulanmasının bir sebepten gecikmesibir sebepten gecikmesi

2.2. Kü’nden kontrol olmaması;sadece Kü’nden kontrol olmaması;sadece mk’dan kontrol olmasımk’dan kontrol olması

3.3. Serdümenin dümen komutunu geç Serdümenin dümen komutunu geç yada yanlış uygulamasıyada yanlış uygulaması

4.4. Baş ve kıçtaki zabitlerin kabiliyet ve Baş ve kıçtaki zabitlerin kabiliyet ve eğitimleri neticesinde komutlara eğitimleri neticesinde komutlara verdikleri farklı cevaplarıverdikleri farklı cevapları

CommunicationsCommunications

Kü–baş-kıç haberleşmesindeki Kü–baş-kıç haberleşmesindeki aksaklıklar(walky-talky’lerin düzgün aksaklıklar(walky-talky’lerin düzgün çalışmaması,talk-back sisteminin çalışmaması,talk-back sisteminin duyulmaması,gürültülü çalışan duyulmaması,gürültülü çalışan vinçler,vs)vinçler,vs)

Farklı milletlerden mürettebatın dil Farklı milletlerden mürettebatın dil zorluğu ve yanlış anlamalarızorluğu ve yanlış anlamaları

Aynı milletten bile,kendini ifade Aynı milletten bile,kendini ifade etmekde zorluk çekenleretmekde zorluk çekenler

Mechanical faults and failuresMechanical faults and failures

Dümen,mk,bow thruster,romorkörle- Dümen,mk,bow thruster,romorkörle- rin arızalanması veya hatalarırin arızalanması veya hataları

Demirin funda edilememesi,ırgatın Demirin funda edilememesi,ırgatın arızalanmasıarızalanması

Sitim borularının patlaması,vsSitim borularının patlaması,vs El incesinin kısa düşmesi,halatların El incesinin kısa düşmesi,halatların

kopması yada karışmasıkopması yada karışması

Forces not under commandForces not under command

Akıntı ve rüzgar ve bunların yön ve kuvvet Akıntı ve rüzgar ve bunların yön ve kuvvet değiştirmesideğiştirmesi

Sığ su etkisinin her zaman iyi tahmin Sığ su etkisinin her zaman iyi tahmin edilememesiedilememesi

Gidilen farklı gemiler,farklı mk gücü, farklı Gidilen farklı gemiler,farklı mk gücü, farklı mk’ların komutlara cevap verme süresi, mk’ların komutlara cevap verme süresi, farklı trim, farklı draft, farklı boyut, farklı farklı trim, farklı draft, farklı boyut, farklı momentum, farklı romorkörler, farklı momentum, farklı romorkörler, farklı denizcilerle çalışılması vs)denizcilerle çalışılması vs)

Principles of ship handlingPrinciples of ship handling--Motion----Motion--

Rotaional

motion

Lateral motion

Longitudinal motion

Components of ship’s motion

•Gemi bu hareketleri aynı anda yada tek tek yapıyor olabilir

•Rotational motion’da pivot point’i göz önüne almamız lazım;çünkü gemiye etki eden kuvvetlerin bu noktaya olan uzaklıkları geminin hareketi açısından önemli

Momentum Momentum

Momentum yavaşlarken ve yön Momentum yavaşlarken ve yön değiştirirken önemli rol oynardeğiştirirken önemli rol oynar

Momentum kütle ve hızın çarpımıyla Momentum kütle ve hızın çarpımıyla elde edilen hareket miktarıdırelde edilen hareket miktarıdır

Pratikte Momentum;Pratikte Momentum; Artık geminin devam etmesini Artık geminin devam etmesini

istemediğimiz hareketidiristemediğimiz hareketidir

Frictional dragFrictional drag Büyük gemilerde sürtünmenin az bir yavaşlatma Büyük gemilerde sürtünmenin az bir yavaşlatma

etkisi vardıretkisi vardır Çünkü deplasman geminin ölçülerinin Çünkü deplasman geminin ölçülerinin

kübüyle,ıslak alan ise karesiyle değişirkübüyle,ıslak alan ise karesiyle değişir Büyük gemilerin düşük beygir gücüyle, Büyük gemilerin düşük beygir gücüyle,

ataletlerini yenip tam yola geçmeleri uzun bir ataletlerini yenip tam yola geçmeleri uzun bir süre alır fakat bu düşük beygir gücü(düşük yakıt süre alır fakat bu düşük beygir gücü(düşük yakıt sarfiyatı) tam yollarını korumaları için yeterli olursarfiyatı) tam yollarını korumaları için yeterli olur

Bundan dolayı gemi tonajı 10 kat artmasına Bundan dolayı gemi tonajı 10 kat artmasına rağmen mk beygir gücü yaklaşık 3 kat artarak rağmen mk beygir gücü yaklaşık 3 kat artarak aynı hız elde ediliraynı hız elde edilir

Sebep :küçük ıslak alan ve az sürtünme etkisidirSebep :küçük ıslak alan ve az sürtünme etkisidir

Momentum geminin ağırlık Momentum geminin ağırlık merkezinden etki edermerkezinden etki eder

Momentumun etkisi,pivot noktasıyla Momentumun etkisi,pivot noktasıyla alakalı düşünülmelidiralakalı düşünülmelidir

+

+ p.p

İnitial pivot point

G

Suyun az sıkışabilmesi ve vizkozitesi Suyun az sıkışabilmesi ve vizkozitesi sebebiyle sudaki geminin hareketine sebebiyle sudaki geminin hareketine karşı sabit bir direnç vardırkarşı sabit bir direnç vardır

Bundan dolayı direnç tarafında su Bundan dolayı direnç tarafında su yükselmesi,diğer tarfta su alçalması yükselmesi,diğer tarfta su alçalması vardırvardır

Sürtünme direnci hızla doğru Sürtünme direnci hızla doğru orantılıdırorantılıdır

Longitudinal resistanceLongitudinal resistance

Boyuna direnç,geminin baş Boyuna direnç,geminin baş tarafındaki basıncın artmasıyla oluşurtarafındaki basıncın artmasıyla oluşur

Hızın artmasıyla,yükselen baş Hızın artmasıyla,yükselen baş dalgası,enerjiyi absorbe eder ve dalgası,enerjiyi absorbe eder ve dağıtırdağıtır

Bulp’lar boyuna direnci azaltırlarBulp’lar boyuna direnci azaltırlar Yüksek süratte boyuna direnç aynı Yüksek süratte boyuna direnç aynı

oranda artaroranda artar

Lateral resistanceLateral resistance

Yana direnç,yana doğru hareket sırasında Yana direnç,yana doğru hareket sırasında oluşuroluşur

Boyuna ve enine direncin büyüklüğü, Boyuna ve enine direncin büyüklüğü, geminin şekline ve hızına bağlıdırgeminin şekline ve hızına bağlıdır

Her ikisi de pivot point’in pozisyonunu Her ikisi de pivot point’in pozisyonunu tespit etmede önemli rol oynartespit etmede önemli rol oynar

Gemiye etki eden kuvvetlerin büyüklüğü Gemiye etki eden kuvvetlerin büyüklüğü kadar bunların kuvvet kolları geminin kadar bunların kuvvet kolları geminin hareketleri için önemlidirhareketleri için önemlidir

Motion and resistanceMotion and resistance

Gemi üzerinde bir kuvvet Gemi üzerinde bir kuvvet oluştuğundaoluştuğunda

Ataletin yenilmesiyle birlikteAtaletin yenilmesiyle birlikte Hareket başlar, ve Hareket başlar, ve Suyun yer değiştirmesiyle Suyun yer değiştirmesiyle Gemi, su altı direnciyle karşılaşır Gemi, su altı direnciyle karşılaşır

1-Longitudinal motion

+

+

Longitudinal

resistance

Propulsion force

The four motions

•Pervane kuvveti boyuna hareket sağlar

•Boyuna hareket boyuna dirence sebep olur

•Boyuna direnç te geriye kuvvet oluşturur

2-Rotational motion

+

Bow thruster force

Lateral resistance

•Bow thruster gemi boyunca dirence sebep olur fakat

•Direncin büyük kısmı baştadır

3-Lateral motion

+ + + + ++

Lateral resistance

Wind-force

•Rüzgar gemiyi yana hareket ettirir

•Su altı direnci gemiyi rüzgar kuvvetinin tersi yönde etkiler

4-Relative motion or motion over the ground

Current-force

•Bir borda akıntısı gemiyi su altı direnci olmadan yana hareket ettirir

•Burada yana hareket yere göredir yani direnç yoktur

•Direnç denizle dip arasındadır

•Bu nisbi hareket,rota değiştirmek veya akıntıdan çıkmakla kendini momentum olarak gösterir

Judging motionJudging motion

Büyük tankerler yanaşırken sadece Büyük tankerler yanaşırken sadece yana hareket oluşmasını isterleryana hareket oluşmasını isterler

Dönüş hareketi olmasını istemezlerDönüş hareketi olmasını istemezler Çünkü, yana hareketi kontrol etmek Çünkü, yana hareketi kontrol etmek

kolay,kolay, Dönüş hareketini durdurmak zordurDönüş hareketini durdurmak zordur Sebep;temas alanını yaymak(flat Sebep;temas alanını yaymak(flat

alongside)alongside)

rudder

Bow thruster

propeller

Rotational motion in combination with longitudinal and/or lateral motion

rudder

•İleri yolda çalışan pervane ve dümenle dönüş hareketi

Bow thruster

•Bow thruster’la dönüş hareketi

propeller

• Tornistan çalışan pervane etkisiyle dönüş hareketi

•Bulunduğumuz yerden baştan,kıçtan yada vasattan geminin nekadar boyuna,yana,yada dönüş hareketine sahip olduğuna karar vermemiz lazım

•Ve herbir yönde nekadar harekete ihtiyacımız olduğuna da karar vermemiz lazımki,hangi yöndeki hareketi yavaşlatalım,arttıralım yada durduralım

Pivot point’in yerini büyük ölçüde Pivot point’in yerini büyük ölçüde boyuna hareketin yönüboyuna hareketin yönü belirler belirler

Dönüş momentumunun Dönüş momentumunun değerlendirilmesinde dönüş değerlendirilmesinde dönüş noktasının yeri önemlidirnoktasının yeri önemlidir

Pivot point’in yerine iyi karar vermek Pivot point’in yerine iyi karar vermek başarılı bir manevranın anahtarıdırbaşarılı bir manevranın anahtarıdır

Judgment and instruments Judgment and instruments

Suya ve karaya göre çalışan doppler Suya ve karaya göre çalışan doppler indicator’lar vardırindicator’lar vardır

Genelde büyük tankerlerde bulunurGenelde büyük tankerlerde bulunur Bazı limanlarda Shore doppler indicatorlar Bazı limanlarda Shore doppler indicatorlar

var (özellikle pervane tornistan var (özellikle pervane tornistan çalışıyorken çok yararlıdır)çalışıyorken çok yararlıdır)

Çünkü doppler cihazı, 1 knt’ın altında çok Çünkü doppler cihazı, 1 knt’ın altında çok güvenilir değildirgüvenilir değildir

Rate of turn indicatorlar geminin dönüş Rate of turn indicatorlar geminin dönüş hızını tespit etmede önemlidirhızını tespit etmede önemlidir

Kırlangıçtaki compass repeater(angle Kırlangıçtaki compass repeater(angle of approach için önemlidir)of approach için önemlidir)

Wind speed/direction indicatorWind speed/direction indicator Doppler sonar(akıntı için)Doppler sonar(akıntı için) Sonuç olarak cihazlardan aldığımız Sonuç olarak cihazlardan aldığımız

bilgiler karar vermemize yardım eder bilgiler karar vermemize yardım eder

Approximations of magnitude of Approximations of magnitude of forcesforces

Transverse force of propeller working astern=5 to 10 percent of Transverse force of propeller working astern=5 to 10 percent of applied stern powerapplied stern power

Longitudinal resistance=25 percent of propulsion force under Longitudinal resistance=25 percent of propulsion force under constant speedconstant speed

100 hp=1 ton bollard pull100 hp=1 ton bollard pull

The peripatetic pivot pointThe peripatetic pivot point Bir geminin dönüş hareketi enine boyuna Bir geminin dönüş hareketi enine boyuna

hareketlerle beraber olabilirhareketlerle beraber olabilir Enine,boyuna hareketler sıfırsa dönüş Enine,boyuna hareketler sıfırsa dönüş

hareketi tek bir düşey eksen etrafında olurhareketi tek bir düşey eksen etrafında olur Bu eksenin yerini;geminin şekli,geminin Bu eksenin yerini;geminin şekli,geminin

hareketi,gemiye tesir eden kuvvetlerin etki hareketi,gemiye tesir eden kuvvetlerin etki noktaları belirler.noktaları belirler.

Bu eksene yukardan baktığımızda nokta Bu eksene yukardan baktığımızda nokta olarak gözükürolarak gözükür

Buna pivot point denirBuna pivot point denir

Pivot point sürtünme etkisinden(gemi Pivot point sürtünme etkisinden(gemi boyunca etkiyen) etkilenmezboyunca etkiyen) etkilenmez

Pervane kuvveti bunu yenerPervane kuvveti bunu yener Pervane kuvvetinin geriye kalan Pervane kuvvetinin geriye kalan

kısmı(yaklaşık ¼’i) geminin ağırlık kısmı(yaklaşık ¼’i) geminin ağırlık merkezi G’den etkilermerkezi G’den etkiler

Ve buna karşı koyan baş taraftaki Ve buna karşı koyan baş taraftaki direnç kuvvetidirdirenç kuvvetidir

•Sabit hızda ikisi(1/4 pervane kuvveti=longidutinal resistance) birbirine eşittir;eşit olmasaydı gemi sürekli hızlanırdı yada yavaşlardı

+

+ p.p

At constant speedİnitial pivot point

G

+

p.p

The pivot point under the turn

+

++

+

+

Loss of speed

•Dümenin etkisiyle dönme başladığında pivot noktası G ile baş tarafın arasındadır

•G trimle gösterilir ve ancak even keel durumunda G gemi boyunun tam ortasındadır ve pivot noktasıda boyun ¼ indedir.

•Boyuna direncin pervane kuvvetine oranı,pivot point’in yerini belirlemede önemli bir rol oynar

•Dönmeye başladığımızda pervane kuvveti her zaman pruva istikametini gecikmeden korur, fakat momentumun yönü gecikir ve hala eski yöne devam etmeye çalışır

G

p.p+

++

+

+

G

•Dönüşte baştan gemi boyunca basınç dağılması olur

•Genişleyen drift açısı sebebiyle,alabanda,artan basınca maruz kalır ve hız kaybına sebep olur ve

•Bu Pivot noktasını iterek geminin ortasına yaklaştırır

•Pivot noktasının gerisindeki basınç ta, dönüşü engeller

•Dümen ortalandığında geminin dönmesi bundan dolayı durur

drift açısı

+

Longitudinal motion and pivot point

+ +++

•Yüklü bir tanker,even keel,eşit güce sahip iki romorkör geminin ortasından eşit mesafelerden yaslanıyorlar

•Gemide ileri ve geri hareket yok

•Bu gemi yana parelel olarak hareket eder

•Gemi kaptanı ileri yol verirse

•İleri hareket yana direnç merkezini başa getirir

•Baştaki R kıçtakinden daha büyük su altı drençle karşılaşır

•Bu durumda baş R’ün yana hareket etkisi az olur

•Netice;İleri hareket pivot noktasını başa getirir

++

+

•Tornistan hareket pivot noktasını kıça getirir

•Yan kuvvetlerin etki kolları;borda rüzgarı,bow thruster,dümen,akıntı vs boyuna hareketten aynı şekilde etkilenir

+

++

Wind effect and pivot pointWind effect and pivot point

P

R

•Light ship-borda rüzgarı var-rüzgar altına sürükleniyor

•Tekne su altı direnciyle karşılaşır

•Gemi nekadar kıçlı olursa su altı direnç merkezi o kadar kıçtadır(R)

•Kıçlı gemide baş yukardadır

•Baş taraf rüzgardan daha çok etkilenir

•Rüzgar kuvveti etki mekezi P dir

•Wind effect on ballasted ship,dead in the water

wind+

++

+

Late

ral re

sist

ance

P

R

Rp.p

P

•Pivot point, P ve R arasında oluşur

•Ve gemi bu kuvvetlerin etkisinde bu noktalardan yön değiştirir

•Gemi her iki kuvvet aynı istikamete gelmeyle az bir açıyla rüzgara borda verir

•Wind effect on ballasted ship,dead in the water

P

R

•Hareket halinde yana direnç merkezi başa kayar

•Rüzgar direnç merkezi geride kalır

•Wind effect on ship under headway

wind+

++

+

Late

ral re

sist

ance

P

R

R

p.p P

•Wind effect on ship under headway

•Baştaki pivot point’le birlikte gemi istenen rotadan sapar•Kıçtan transerverse force ihtyacı vardır ve dümenle kuvvetler dengelenene kadar ayarlanır

P

R

•Tornistanda su altı direnç merkezi geriye gelir

•Wind effect on ship under sternway

wind+

++

+

Late

ral re

sist

ance

P

R

p.p

•Wind effect on ship under sternway

•Tornistanda pivot noktası kıça gelir

•Rüzgar kuvvet merkezi büyük etki kolu bulur

•Kıç rüzgarı arar

•Kuvvetli sancak baş omuzluk rüzgarı sağa devirli pervanenin tornistan thrust etkisini kolayca yener!!!

Rudder effect and pivot pointRudder effect and pivot point

+

++

+

+

•Dümen kuvveti geminin en kıçında oluşur

•Dümen kuvveti yana ateleti uzun kuvvet kolu sebebiyle çabucak yener

•Pervane kuvveti(propulsion force) ise boyuna ataleti bu kadar çabuk yenemez

Ship dead in the water

Rudder effect and pivot pointRudder effect and pivot point

+

++

+

+

•Dönüş noktasının başlangıç yeri (pivot point) L/B(boyun ene oranına) ye bağlıdır

•Gemide L/B=8 ise pivot point sıfır hızla başlandığında baş taraftan 1/8 L geridedir

•Buda dümen kuvvetinin gemi duruyorken en üst seviyede olduğu anlamına gelir

Rudder effect and pivot pointRudder effect and pivot point

+

++

+

+

•Boyuna atalet yenildiğinde gemi yol kazanır ve su altı direnci ortaya çıkar

•Pervane kuvvetinin ¼’ü boyuna dirence harcanır

•Pivot noktası da pervane kuvvetinin bu dirence oranıyla baştan biraz geriye doğru gelir

•Bu mesafe azalması başlagıç mesafesinin ¼’ü kadar azdır.yani 3/4 x 7/8 L =21/32 L

•Yani baştan mesafe 11/32 L dir(L=LBP)

•Gemi sabit hızla dönerse pivot noktası sabit kalır

Rudder effect and pivot pointRudder effect and pivot point+

++

+

+

•Making headway

+

++

+

+

1/8 L11/32 L

•Decrease in rudder leverage caused by headway

12

+

++

+

+

•Making headway

+

++

+

+

¼ L11/32 L

•Decrease in rudder leverage under prolonged rudder while under headway

•L/B =9,8,7,6,5 olan gemiler ileri yolda veya sabit hız dönerken pivot noktalarının baştan mesafelerinin aşağıdaki gibi olduğu kabul edilir

•1/3 L, 11/32 L, 5/14 L, 3/8 L, 2/5 L

•Bunun yanında pivot point sadece L/B ile değil,trim,hızlanma,yavaşlama,geminin tekne şekli, ileri ve geri hareket etmesiyle yer değiştirir.

Rotational inertia and pivot pointRotational inertia and pivot point

+

++

+

+

•Suda duran gemide,tam yol ileri ve alabanda dümen yapıldığında,gemi dönüş durgunluğunu,boyuna durgunluğa göre daha çabuk yener

•Boyuna atalet geminin ileri gitmesini engeller ve yana dümen kuvvet kolunu max yapar

•Dizel gemilerde(motor-ships) dümen üzerindeki bu ani kuvvetli itmenin avantajı,hemen yana dümen kuvvetine çevrilmesiyle kendini gösterir

•Buda geminin sanki nokta etrafında dönmesine sebep olur

+

++

+

+

•Türbünlü gemilerde ise (türbine-powered vessel) mk devri yavaş yavaş artar ve gemi dönüş hareketi tam başlamadan ileriye doğru hareket başlar

•Buda dümen kuvvet kolunu gerçekte kısaltır

•Savrulma dizel gemilere göre yavaş olur

Rotational momentum and pivot pointRotational momentum and pivot point

Dönüş hareketinin merkezi pivot noktasıdırDönüş hareketinin merkezi pivot noktasıdır Bu hareket dönüş momentumunu netice Bu hareket dönüş momentumunu netice

verirverir Dönüş momentumunun büyüklüğü de Dönüş momentumunun büyüklüğü de

gemi kütlesine bağlıdırgemi kütlesine bağlıdır Başlamış olan bir momentumu yenmek Başlamış olan bir momentumu yenmek

uzun süre alıruzun süre alır Tornistan yapan yüklü bir tankerde bunu Tornistan yapan yüklü bir tankerde bunu

açıklayalımaçıklayalım

1

2

3

•Tornistanla gelen yüklü tanker baş taraf sancağa savrulur ve bu savrulmayı durdurmak için 3 nolu durumda

•Tam yol iskele alabanda yaptığımızda

4

6

5

•Mk tam yol çalışmasına,dümen iskele alabandada olmasına rağmen,uzun bir süre sonra savrulmanın durduğunu görürüz•Çünkü pivot noktası önceki momentum sebebiyle kıçtan kurtulması uzun süre alır

Propeller effect and pivot pointPropeller effect and pivot point

+

+p.p

Ship under headway

Propeller working ahead Transverse rudder force

Transverse thrust

1. Üst pervane kanatları,alt kanatlardan biraz daha fazla itme kuvvetine sahiptir

2. Veya alt kanatlar daha fazla dirençle karşılaşırlar(bu pervane kısmen dışarıda ise olur)

• Tamamen batmış pervanelerde ileri çalışırken kıç tarafı genelde sancağa çeker(wheel effect)

• En büyük çekme etkisini stoptan ileri yola geçerken görürüz

• Çünkü pivot point başa yakın duruma gelir

•Tornistan çalışan pervane helozonik şekilde suyu atarak geminin sancak kıç omuzluğuna dik olarak çarptırır

•Büyük çaplı pervaneler düşük devirlerde tornistanda, suyu dik açıyla geminin kıçına atarlar ve kuvvetli transverse thrust oluştururlar

•Kovanlı pervanelerde pervane kanalı,suyun dik açıyla gelmesini engeller

•Vr = Pervanenin dönüşü sebebiyle çarpan su vektörü

•Vs = Geminin ileri hızı

•Vm =Suyun bileşke çarpma hızı ve yönü

Forces on propeller

•Geminin yapısı itibariyle Pervane üst kanatlarına çarpan su ideal açıyla çarpmaz

•Alt kanatlara çarpan su ideal açıyla çarpar

•D2 >D1

•Buna karşı geminin iskele tarafındaki su seviyesi sancağındakinden fazladır

•Bu ikisi birbirini karşılayabilir

•Onun için bazı gemilerde sancağa bazılarında iskeleye gelme eğilimindedir

•Tekerlek etkisi

•Wheeling effect

Strong suction

Weak suction

•Alt kanatlardan gelen su geminin dolgun olan üst kıç yapısına çarpar kıçı sancağa iter

•Alt yapısı o kadar dolu değildir

+

+p.p

Ship under headway

Propeller working aheadTransverse rudder forceTransverse thrust

•İleri yolda sancağa çekme etkisi, zayıflar ve az bir dümen açısıyla dengelenir

•Özellikle büyük pervaneli gemilerde bu etki ,Tam dönüş dairesinde, iskeleye dönüşün, sancağa göre daha küçük olmasıyla kendini hissettirir

+

+p.pTransverse thrust

Sternway and pivot pointSternway and pivot point

TrimTrim HızHız Gemiyi döndüren yana kuvvet koluGemiyi döndüren yana kuvvet kolu Ve diğer gemiye etki eden kuvvetlerVe diğer gemiye etki eden kuvvetler Tornistanda pivot point’in yeri etkilerTornistanda pivot point’in yeri etkiler

•İleri yol alan bir gemide pivot point oldukça baştadırİleri yol alan bir gemide pivot point oldukça baştadır•Fakat tornistanda olan bir gemide çok fazla kıça yakın Fakat tornistanda olan bir gemide çok fazla kıça yakın değildirdeğildir•Sebep kıça trim ve pervane suları sebebiyle oluşan Sebep kıça trim ve pervane suları sebebiyle oluşan direnç pivot point’i başa iterdirenç pivot point’i başa iter

p.p

++

++

Ship under sternway propeller working astern

•Gemi mk’nı stop etti,pivot noktası kıça yaklaşır

•Sebep direnç azaldı