shkolla e sabatit - kisha adventiste - prill, maj, qershor 2014
DESCRIPTION
Sudimi Biblik i Shkolles se Sabatit per te Rritur13 mesime per periudhen prill-qershor 2014.TRANSCRIPT
-
STUDIMI BIBLIK I SHKOLLS S SABATIT PR T RRITUR
Krishti dhe Ligji i Tij
nga
Keith Burton
Prill Maj Qershor
2014
-
PRMBAJTJA
1. Ligji n kohn e Krishtit Mars 29Prill 4
2. Krishti dhe ligji i Moisiut Prill 511
3. Krishti dhe tradita fetare Prill 1218
4. Krishti dhe ligji n Shrbesn n Mal Prill 1925
5. Krishti dhe Sabati Prill 26Maj 2
6. Vdekja e Krishtit dhe ligji Maj 39
7. Krishti dhe prmbushja e ligjit Maj 1016
8. Ligji i Perndis dhe ligji i Krishtit Maj 1723
9. Krishti dhe ligji i Ungjillit Maj 2430
10. Krishti, ligji dhe beslidhjet Maj 31Qershor 6
11. Apostujt dhe ligji Qershor 713
12. Kisha e Krishtit dhe ligji Qershor 1420
13. Mbretria e Krishtit dhe ligji Qershor 2127
-
Ligji dhe dashuria
Q n fillim t betejs s madhe n qiell, Satani ka patur qllim t hedh posht ligjin e
PerndisEllen G. White, Beteja e madhe midis Zotit dhe Satanit, fq. 582.
Pse? Sepse ligji, si themeli i qeverisjes s Perndis, shpreh integritetin moral t kozmosit; dhe t
hedhsh posht kt ligj do t ishte njsoj si t shkatrroje rregullin moral t vet krijimit.
Mendoni pr kt! Nse nuk ekzistonte asnj perndi dhe asnj jet, universi do t ishte amoral.
Nuk po them imoral, n kuptimin e moraleve t kqija, por amoral n kuptimin e t mos pasurit
moral, sepse asgj n tt tilla si shkmbinjt e pajet npr kozmosin pa perndinuk mund
t shfaqte cilsi t moralit.
Megjithat, Perndia ekziston dhe njerzit gjithashtu dhe, ne jemi krijuar si qenie t moralshme
me kapacitetin pr t dhn dhe pr t marr dashuri. N mnyr q kjo dashuri t ekzistoj
duhet q edhe liria, liria morale t ekzistoj, sepse dashuria sht nj koncept moral, i cili nuk
mund t lind nga nj univers amoral (si ai i supozuar me shkmbinj dhe hapsira boshe).
Moral do t thot aftsia pr t zgjedhur t drejtn ndaj t gabuars, t mirn ndaj t keqes. E
vetmja mnyr q universi t jet i moralshm, t lejoj potencialin pr t mirn dhe t keqen,
pr t drejtn dhe t gabuarn, sht q t ket nj ligj, q prkufizon t mirn dhe t gabuarn.
Dhe, pa dyshim q universi e ka nj ligj t till!
far t themi, pra? Se ligji sht mkat? Ashtu mos qoft! Mkatin un nuk do ta kisha njohur,
vese me an t ligjit; sepse un nuk do ta kisha njohur lakmin, po t mos thoshte ligji: Mos
lakmo! (Rom. 7:7).
A sht mkat t kesh flok t kuq? Dhe, pse jo? Sepse ligji i Perndis nuk ndalon t kesh flok
t kuq. Nse do t na ndalonte, ashtu si ligji ndalon lakmin, ather flokt e kuq do t ishin
mkat. Por nuk mund t ket mkat, nse nuk ka ligj hyjnor pr ta kufizuar at.
-
Morali pa ligjin sht i pamundur, ashtu si sht mendimi pa mendjen. Universi yn ka moral,
sepse Perndia krijoi qenie t lira, q japin llogari tek ligji i Tij. Nse nuk do t kishte ligj kundr
lakmis, nuk do t kishte mkat lakmie; nse do t kishte ligj kundr flokve t kuq, nuk do t
kishte mkat pr to pavarsisht sesa lakmitar flok-kuq mund t popullonin kozmosin.
Perndia krijoi njerzit si krijesa t afta pr t dashur. Megjithat, dashuria nuk mund t ekzistoj
pa lirin, lirin morale. Gjithashtu, liria morale nuk mund t ekzistoj pa ligjin, ligjin moral.
Dashuria ngrihet mbi lirin dhe liria ngrihet mbi ligjin. Prandaj, thelbi i qeverisjes s Perndis,
themeli i ksaj qeverisjeje nj qeverisje me dashuri duhet t jet ligji i Tij. Kjo sht arsyeja
pse Ellen G. White shkroi pr dshirn e Satanit pr t hedhur posht ligjin e Perndis. Sulmi
kundr ligjit sht sulm kundr karakterit t Krishtit dhe kundr rregullit moral t vet krijimit.
Prandaj tema pr tremujorin sht Krishti dhe ligji i Tij. Ne do t studiojm ligjin, veanrisht
arsyen pse kaq shum t krishter duke keqkuptuar lidhjen midis ligjit dhe hirit kan rn n
kurthin e mohimit t vlefshmris s Dhjet Urdhrimeve. N kt mnyr ata kan ndihmuar pa
dashur prpjekjet pr t hedhur posht ligjin e Perndis.
Por, Bibla sht e qart: Sepse kjo sht dashuria e Perndis: q ne t zbatojm urdhrimet e
tij (1 Gjoni 5:3). Lidhja midis Perndis son t dashur dhe respektimit t urdhrimeve t Tij
sht m e fort nga sa kujtojm. Ne mund ta duam Perndin, sepse jetojm n nj univers ku
dashuria mund t ekzistoj dhe ajo ekziston, sepse universi sht i moralshm. Ky moral
bazohet, t paktn pr ne si qenie t krijuara, tek ligji moral i Perndis subjekt, t cilin do
shqyrtojm.
Keith Augustus Burton sht profesor feje n universitetin e Oakwood, ku ai shrben gjithashtu
si nj koordinator n Qendrn e Marrdhnieve Adventiste Myslimane. Tema e tij e doktorats,
-
marr n universitetin e Northwestern, prqendrohet tek roli i ligjit n letrat e Palit drejtuar
romakve.
MSIMI 1 *Mars 29Prill 4
Ligjet n kohn e Krishtit
E SHTUN PASDITE
Lexoni pr studimin e ksaj jave: Luka 2:15, Hebrenjve 10:28, Ligji i Prtrir 17:26,
Levitiku 1:19, Luka 14:16, Jakobi 2:812.
Vargu prmendsh: N fakt kur johebrenjt, q skan ligjin, nga natyra bjn punt e ligjit,
ata, megjithse skan ligjin, jan ligj pr vetveten. (Romakve 2:14).
N shum shoqri, ligje t ndryshme funksionojn n t njjtn koh. Ekzistojn ligjet e
prgjithshme, q gjejn zbatim tek kushdo, dhe, njkohsisht, ligje lokale, q mbizotrojn n nj
komunitet, por jo n t tjer.
N kohn e Dhiats s Re, kur nj person prdorte fjaln e zakonshme ligj (nomos n greqisht,
lex n latinisht dhe Torah n gjuhn hebraike), ai ose ajo mund ti referohej nj ose m shum
ligjeve. Shpeshher i vetmi tregues, q sugjeronte se cili ligj po diskutohej, ishte konteksti i
-
bashkbisedimit. Kshtu, ndrsa studiojm gjat ktij tremujori, ne duhet t kemi gjithmon
parasysh kontekstin pr t kuptuar m mir se cili ligj po diskutohet.
Msimi i ksaj jave hulumton ligjet e ndryshme, q ekzistonin n komunitet gjat kohs s
Krishtit dhe kishs s par. Ne do ti studiojm kto ligje t ndryshme, por vetm n kontekstin e
ndihms q ato mund t na japin pr t hedhur themelin pr t studiuar ligjin, q do t jet fokusi
yn pr kt tremujor ligji moral i Perndis, Dhjet Urdhrimet.
*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 5 Prill.
E DIEL Mars 30
Ligji romak
Lexoni Luka 2:15. far msimi marrim nga mnyra sesi kta dy ndjeks besnik t Perndis
ndrvepruan me mjedisin e tyre politik? _____________________________________________
Q n kohn e krijimit t republiks, romakt e kuptuan sesa t rndsishme ishin ligjet e
shkruara pr qeverisjen e shoqris. N fakt, sistemi i ligjeve kushtetuese i ngritur nga romakt
mbetet themeli i sistemeve ligjore, q gjenden n shoqrit e sotme demokratike.
N pjesn m t madhe, Roma lejoi q mbretrit vasale t ruanin zakonet e tyre, por t gjith
duhet ti bindeshin ligjeve t perandoris dhe t senatit. Pa dyshim q kjo vlente dhe pr Jozefin
dhe Marin.
-
Ligji romak kishte t bnte me rregullin n shoqri. Dhe si i till, ligji jo vetm trajtonte shtjet
e qeverisjes, por rregullonte edhe sjelljet brenda vendit. Krahas prcaktimit t procedurave pr t
zgjedhur njerzit n postet publike, ligji romak trajtonte gjithashtu gjra t tilla si tradhtia
bashkshortore dhe marrdhniet midis zotris dhe skllavit. Shum nga rregullat shoqrore ishin
t ngjashme me ato q gjenden n Dhiatn e Vjetr dhe me ato t shoqrive t tjera.
T gjitha prpjekjet pr t kuptuar kulturn n t ciln u shkruan librat e Dhiats s Re duhet t
marrin parasysh faktin se Perandoria Romake formonte kuadrin politik t bots gjat kohs kur
Jezusi dhe kisha e par jetoi. Shum gjra q ndodhin n Dhiatn e Re, q nga vdekja e Jezusit
deri tek burgosja e Palit, kan m shum kuptim kur ne msojm gjithmon e m shum pr
ambientin e kohs s tyre. Pa dyshim q nuk ka nevoj t jemi studiues t historis Romake pr
t kuptuar se far na duhet pr tu shptuar. Megjithat, kur kemi mundsi pr t prfituar,
njohuria historike mund t na ndihmoj.
Pavarsisht providencs/largpamjes hyjnore pr shtatznin e Maris dhe dorn e Perndis n
t, kta dy njerz duhet ti bindeshin ligjit t vendit i cili krkonte q ata t largoheshin nga
shtpit e tyre megjithse Maria ishte drejt fundit t shtatznis s saj. A nuk do t kishte qen
m e thjesht t qndroje n shtpi, duke marr parasysh rrethanat e pazakonta? far na mson
veprimi i tyre pr mnyrn sesi duhet t sillemi kundrejt ligjit civil? (Mendoni sa e thjesht do t
kishte qen pr ta q ta justifikonin mosbindjen e tyre).
E HN Mars 31
-
Ligji i Moisiut: civil
Megjithse hebrenjt ishin nn sundimin romak n kohn e Jezusit, atyre iu ishte dhn autoritet
pr disa shtje, t cilat ishin unike pr traditat dhe fen e tyre (lexoni Veprat 18:15). Trupi
legjislativ i prgjegjshm pr administrimin e ligjit hebre quhej Sinedr. Sinedri, i quajtur
shpeshher edhe kshill (Gjoni 11:47, Veprat5:27), prbhej nga 71 burra t przgjedhur
ndrmjet priftrinjve, pleqve dhe msuesve dhe kryesohej nga kryeprifti. Ky kshill shrbente si
nj lloj Gjykate e Lart, e cila merrej me zakonet, traditat dhe ligjet e hebrenjve.
Ligji i shoqris ifute ngrihej mbi kodet civile, q paraqiten tek pes librat e Moisiut. Duke qen
se Moisiu ishte shkruesi i pes librave t par biblik, ligjet jan quajtur ligjet e Moisiut. Kur
Perndia i dha n fillim Moisiut ligjet, Ai pati si vizion nj shtet, ku Ai do t ishte koka dhe
njerzit do t zbatonin mandatin e Tij ligjor. N kohn e Jezusit, hebrenjt ishin nn ligjin romak.
Megjithat, qeveria romake i lejonte ata t prdornin ligjin e Moisiut, n mnyr q t zgjidhnin
shtjet, q lidheshin me zakonet e tyre. N kt drejtim, puna e Sinedrit kishte rndsi t madhe.
Dhiata e Re sjell disa shembuj t zbatimit t ligjit t Moisiut, apo e nnkupton at n shtjet
qytetare: pritej ende q, burra hebrenj t paguanin taksn e tempullit prej gjysm shekeli (Mat.
17:2427, Eksodi 30:13); divorcet zgjidheshin ende nga udhzimet e prcaktuara nga Moisiu
(Mat. 19:7, Ligji i Prtrir 24:14); njerzit ndiqnin ende ligjin levitik t martess, sipas t cilit
nj e ve duhet t martohej me vllain e burrit t saj (Mat. 22:24, Ligji i Prtrir 25:5); djemt
rrethpriteshin n ditn e tet (Gjoni 7:23, Lev. 12:3); dhe tradhtart dnoheshin me vdekje me
gur (Gjoni 8:5; Ligji i Prtrir 22:23, 24).
Lexoni Mateu 26:5961, Hebrenjve 10:28, dhe Ligjin e Prtrir 17:26. parim i rndsishm
gjendet ktu? far na thot pr konceptet biblike t drejtsis dhe ndershmris?
-
______________________________________________________________________________
Lexoni dika nga legjislacioni civil, q gjendet tek librat e par t Bibls. Disa nga ato ligje
duken t uditshm apo jo? (Lexoni, pr shembull Ligjin e Prtrir 21). Duke patur parasysh se
kush sht Autori i ktyre ligjeve, far duhet t na thon ato pr besimin q duhet t kemi tek
Perndia pr do gj, veanrisht pr gjrat q nuk i kuptojm plotsisht?
E MARTE Prill 1
Ligji i Moisiut: ceremonial
Lexoni Levitiku 1:19, 2:1416, 5:1113. Kujt i drejtohen kto ligje? Cili ishte qllimi i tyre?
far t vrtete t rndsishme duhet t msonin ato? __________________________________
Krahas ligjeve civile, n Izraelin e vjetr kishte edhe ligje, q quheshin ceremoniale. Ligji
ceremonial prqendrohej tek shenjtorja dhe shrbesat e saj, t cilat ishin hartuar pr ti msuar
fmijve t Izraelit planin e shptimit dhe pr ti drejtuar ata tek Mesia q do t vinte. N tekstin
pr sot prmendet dy her q, nprmjet ktyre shrbesave, shlyerja/vajosja do t bhet. N
mnyrn e tyre, kto ligje konsideroheshin si mini-profeci t Krishtit dhe t shrbess s Tij pr
shlyerjen e mkateve t popullit t Tij.
-
Ligji ceremonial u dha nga Krishti. Edhe pasi nuk kishte m nevoj q t mbahej, ky ligj u
prezantua nga Pali prpara hebrenjve me vlern dhe pozitn e vrtet q kishte n planin e
shptimit, si dhe lidhja e tij me shrbesn e Krishtit. Apostulli i madh e cilsoi kt ligj si t
lavdishm dhe n prputhje me Hartuesin e tij hyjnor. Shrbesa solemne e shenjtores
simbolizonte t vrtetat e madhrishme, q do t zbuloheshin prgjat brezave t ardhshm.
Kshtu, koh pas kohe n errsir dhe apostazi, besimi do t mbahej gjall n zemrat e njerzve,
derisa t vinte koha e adventit t Mesias s premtuarEllen G. White, Patriarchs and Prophets,
fq. 367.
Megjithse i dhn nga Jezusi, sistemi ceremonial duhet t funksiononte si simbol, hije e
realitetit t ardhshm ardhjes s Jezusit, vdekjes s Tij dhe shrbess s Tij krye-priftrore. Kur
Ai t prmbushte shrbesn e Tij n tok, ky sistem i vjetr s bashku me sakrificat, ritualet
dhe festat nuk ishte m i nevojshm (lexoni Hebr. 9:912). Pavarsisht se ne nuk e zbatojm
sot ligjin ceremonial, duke e studiuar at mund t fitojm m shum njohuri pr planin e
shptimit.
Aspekt kryesor n shrbesn e shenjtores ishte sakrifica e kafshve, e cila simbolizonte vdekjen e
Jezusit. Mendoni se far do t thot q shptimi yn mund t ndodh vetm nprmjet vdekjes
s Tij n vendin ton. far duhet t na thot kjo pr koston e lart t mkatit?
E MRKUR Prill 2
Ligji i rabive
-
Krahas ligjeve t Moisiut, hebrenjt n kohn e Jezusit ishin familjar edhe me ligjet e rabive
(msuesve). Rabit ishin dega skolastike e Farisenjve dhe ata morn prsipr prgjegjsin pr
vazhdimsin e ligjit t Moisiut dhe ruajtjen e rndsis s tij n popull. Rabit numruan 613
ligje n pes librat e Moisiut (ku 39 i prkitnin Sabatit). Ata i prdorn kto ligje si baz pr
legjislacionin e tyre. Ata i shtuan kto ligje t shkruara me ligje jo t shkruara, t cilat ishin
interpretime t rabive drejtues.
Ligji jo i shkruar njihet si halakah, q do t thot t ecsh. Rabit ndjenin se, sikur njerzit t
zbatonin me prpikmri halakoth e tyre t shumta (shumsi i halakah), ata do t ecnin npr
rrugn e duhur pr zbatimin e 613 ligjeve madhore. Megjithse u nisn si ligje t pashkruara,
halakoth e rabive u prmblodhn dhe u regjistruan n formn e nj libri. Disa nga kto
interpretime mbijetuan q nga koha e Jezusit n formn e komenteve t njohura si Midrash,
ndrsa t tjera n formn e nj koleksioni formal t quajtur Mishnah. Shum hebrenj fetar
prgjat kohrave dhe madje edhe sot, prpiqen t zbatojn me fanatizm kto ligje.
Lexoni Luka 14:16 dhe Gjoni 9. Megjithse Jezusi u akuzua pr shkelje t Sabatit me shrimet
e Tij t mrekullueshme, ku mund t gjeni n Dhiatn e Vjetr q t shrosh n ditn e Sabatit nuk
sht mkat? Si na ndihmon prgjigjja pr t kuptuar m mir disa nga shtjet me t cilat u
prball Jezusi? Akoma m e rndsishme, far msimesh mund t marrim nga kto incidente, t
cilat na ndihmojn pr t mos kryer t njjtat gabime gjat prpjekjeve tona pr t ecur me
besnikri ?
____________________________________________________________________________
-
Megjithse, nga kndvshtrimi yn nuk sht e leht q ne sot t prqeshim shum nga ligjet jo
t shkruara, veanrisht kur ato u prdorn kundr Jezusit, gabime ekzistojn m shum tek
qndrimi i krerve, sesa tek vet ligjet. Pavarsisht se shpeshher halakoth respektoheshin me
shum fanatizm, duke u br barr pr njerzit, ato duhet t ishin shum shpirtrore. N kt
mnyr, ato do t injektonin nj element shpirtror n veprimet m t zakonshme, duke i dhn
atyre domethnie shpirtrore.
Si mund t msojm ti japim detyrave m t zakonshme domethnie fetare?
E ENJTE Prill 3
Ligji moral
Sado shum q ndikonin ligji romak, ligji i Moisiut dhe ai i rabive jett e hebrenjve, t cilt
jetonin n Izraelin e shekullit t par, shum njerz q ndiqnin fen e Izraelit jetonin jasht
Palestins dhe jasht kufijve t Perandoris Romake. Kshtu q, shum nga kto ligje nuk patn
ndonj rol t madh n jett e tyre. Nga ana tjetr, kushdo q shpallte t ishte nj ndjeks i
Perndis s Izraelit duhet t zbatonte me rigorozitet Dhjet Urdhrimet.
Dhjet Urdhrimet i siguronin Izraelit kuadrin moral pr ta ruajtur at. Metafora q Bibla prdor
pr t shprehur kt marrdhnie sht beslidhja. Megjithse metafora buron nga sfera e ligjit
ndrkombtar, sht e gabuar ta kuptosh beslidhjen thjesht si nj prmbledhje e detyrimeve t
Izraelit ndaj Perndis. . . . Bindja e Izraelit ndaj urdhrimeve nuk ishte thjesht nj shtje
-
nnshtrimi ndaj vullnetit hyjnor sesa m shum nj prgjigje ndaj dashurisLeslie J. Hoppe,
Ten Commandments, Eerdmans Dictionary of the Bible (Grand Rapids, Mich.: Eerdmans,
2000), fq. 1,285.
Dhjet Urdhrimet tejkalonin do sistem t ligjit q njihnin hebrenjt n shekullin e par. Madje
edhe Farisenjt, q kishin memorizuar me prpikmri 613 ligjet e Moisiut, e pranonin rndsin
e Dhjet Urdhrimeve. Kapitulli i Mishnah, q titullohej Tamid (5:1) prmban nj urdhrim t
rabive pr ti recituar prdit Dhjet Urdhrimet. Besohej q t gjitha urdhrimet e tjera
prfshiheshin n Dhjet Urdhrimet. N fakt, filozofi ifut Philo, i cili ishte nj bashkkohs i
Jezusit, shkroi nj libr t tr pr rndsin thelbsore q kishin Dhjet Urdhrimet n krahasim
me ligjet e tjera biblike.
Lexoni Mateu 19:1619, Romakt 13:810 dhe Jakobi 2:812. far na thon kto vargje pr
rolin q luajtn Dhjet Urdhrimet n jett e atyre, q ndoqn Krishtin?
______________________________________________________________________________
Si vllezrit e tyre ifut, shkruesit e frymzuar t Dhiats s Re kuptuan qllimin e Dhjet
Urdhrimeve pr popullin e Perndis. Megjithse disa nga msimet e ktij tremujori do t
diskutojn pr mnyrn sesi Krishti ndrveproi me sistemet ligjore t ditve t Tij. Theksi
kryesor do t jet tek marrdhnia e Tij me Dhjet Urdhrimett cilat njihen si ligji moral.
E PREMTE Prill 4
-
Pr m tepr studim: Lexoni gjithashtu Ellen G. White, Oath Taking, fq. 201204,
Testimonies for the Church, vll. 1.
Nse Adami nuk do t kishte shkelur ligjin e Perndis, ligji ceremonial nuk do t ishte ngritur.
Ungjilli i lajmit t mir iu dha n fillim Adamit n deklaratn q iu b atij, ku thuhej se fara e
gruas do t shtypte kokn e gjarprit. Pastaj iu pasua t gjitha brezave Noeut, Abrahamit dhe
Moisiut. Njohja e ligjit t Perndis dhe e planit t shptimit iu komunikua Adamit dhe Evs nga
Vet Krishti. Ata e ruajtn me kujdes kt msim t rndsishm dhe ia transmetuan at goj m
goj, fmijve t tyre dhe fmijve t fmijve. N kt mnyr u ruajt ligji i PerndisEllen
G. White, Selected Messages, libri 1, fq. 230.
Pyetje pr diskutim:
Koh prpara se Moisiu t shkruante ligjet mbi t cilat do t qeverisej Izraeli, egjiptiant dhe
babilonasit kishin sisteme t ligjeve shoqrore, t cilat, n disa raste, kishin prmbajtje t
ngjashme me ligjet e Perndis. Madje edhe shoqrit ateiste kan ligje pr t mbrojtur njerzit
dhe pronn. Ligji, shpeshher, bazohet mbi koncepte morale; domethn, ligji duhet ti
inkurajoj njerzit q ti qndrojn larg disa lloj t kqijash dhe t bjn disa lloj t mirash. Pra,
nga ku e marrin shoqrit sensin pr t mirn e t keqen?
Si e ndikon koncepti i t mirs dhe i s keqes shtjen e ekzistencs s Perndis? Me fjal t
tjera, nse nuk ka Perndi, nga vijn konceptet e t mirs dhe t keqes? Cili do t ishte vendi
tjetr, nga i cili do t vinin ato, nse nuk do t kishte Perndi?
-
Ne shpeshher e prdorim konceptin e ligjit n mnyra t ndryshme. Ne flasim pr ligjin e
gravitetit, pr ligjin e lvizjeve. Ne flasim pr ligjin ndrkombtar. Ne flasim pr ligjin e toks.
Ne flasim pr ligjin e taksave. far kan t prbashkt t gjitha kto ligje? Ku dallojn? Cila
sht pasoja m e mundshme e shkeljes s ktyre ligjeve? Cilat jan prftimet e respektimit t
tyre? Si ju ndihmojn parimet e ligjeve pr t kuptuar m mir qllimin e Dhjet Urdhrimeve,
ndrsa kto lidhen me jetn e besimtarve?
N grupin e studimit rikthejuni msimit t dits s mrkur dhe diskutoni sesi ne, si kish,
duhet t tregohemi t kujdesshm q t mos bjm t njjtat gabime si disa nga krert fetar, q
shtuan barrn e ligjeve pa asnj arsye. Pse kryerja e ktij gabimi sht m e leht nga sa
mendojm, pavarsisht qllimit t mir q mund t kemi?
MSIMI 2 *Prill 511
Jezusi dhe ligji i Moisiut
E SHTUN PASDITE
Lexoni pr studimin e ksaj jave: Luka 2:2124; Eksodi 13:2, 12; Luka 2:4152; Mateu
17:2427; Gjoni 8:111; Ligji i Prtrir. 22:23, 24.
Vargu prmendsh: Sepse, n qoft se ju do ti kishit besuar Moisiut, do t m besonit edhe
mua, sepse ai ka shkruar pr mua (Gjoni 5:46).
-
Shum t krishter jan rritur me historit rreth marrdhnies s ashtuquajtur negative t Jezusit
me besimin hebre, nj ide e gabuar, q vetm ka ushqyer anti-semitizmin prgjat shekujve.
Jezusi foli kundr abuzimeve me besimin, kjo sht e vrtet, por jo kundr vet besimit. N
fund t fundit, Ai ishte themeluesi i tij.
N t vrtet, tregimet e ungjillit pr jetn dhe shrbesn e Tij tregojn se Jezusi ishte nj hebre
besnik, i prfshir plotsisht n kulturn hebraike q nga momenti i lindjes deri n javn e fundit
t jets s Tij n mish njerzor.
Si do hebre tjetr besnik n shekullin e par, Jezusi ishte subjekt i ligjit t Moisiut. I rritur n nj
shtpi me prindr hebrenj, Ai e vlersoi plotsisht trashgimin e Tij t pasur toksore, e cila i
kishte rrnjt n ofertn hyjnore. Ai e dinte se vet Perndia e kishte frymzuar Moisiun pr t
shkruar kto ligje, me qllim krijimin e nj shoqrie q t reflektonte vullnetin e Tij dhe t
shrbente si fener pr kombet. Ai mbshtetej me besim tek letrat e ligjit. Nga rrethprerja deri te
vizita e Tij n tempull dhe tek qndrimi i Tij ndaj taksave, Jezusi i mbeti besnik sistemit, q Ai e
dinte se prgjat kohs do t prmbushej prmes vdekjes dhe shrbess s Tij n qiell.
Kt jav do t studiojm ligjet, q zbatoi vet Jezusi.
*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 12 Prill.
E DIEL Prill 6
Rrethprerja dhe dedikimi (Luka 2:2124)
-
Perndia e vulosi marrveshjen e Tij me Abrahamin, duke thn se ai do t ishte babai i nj
shumice kombesh (Zan. 17:4). Kur Perndia e bri kt marrveshje, Abrahami nntdhjet e
nnt vje vetm prej pak kohsh ishte br baba me Ismaelin dhe akoma nuk kishte par lindjen
e djalit t tij t premtuar, Isakut. Megjithat, ai u urdhrua t rrethpritej s bashku me t gjith
antart meshkuj t shtpis s tij dhe u udhzua t sigurohej se do mashkull i lindur nga ajo
dit t rrethpritej do dit t tet (Zan. 17:912). Kaq e rndsishme ishte kjo shenj sa q ajo
kryhej edhe kur dita e tet binte Sabat (Lev. 12:3, Gjoni 7:22).
Kjo e vrtet na ndihmon t kuptojm m mir ditt e para t jets s Jezusit. Ungjilli tregon se
Jozefi dhe Maria u zgjodhn t jen prindrit toksor t Jezusit, pr shkak edhe t
devotshmris s tyre t thell. Jozefi prshkruhet si nj njeri i drejt (Mat. 1:19), dhe Maria
thuhet se kishte gjetur hir para Perndis (Luka 1:30). Kur Jezusi ishte tet ditsh, prindrit e
Tij bn t njjtn ceremoni emri dhe rrethprerjeje, si edhe nj numr i pallogaritshm
meshkujsh hebrenj n t shkuarn.
Imagjinoni, Biri i panjoll i Perndis, tani n form njerzore, prjeton ritualin, q Ai vet
kishte krijuar shum shekuj m par!
Lexoni Luka 2:2124 nn dritn e Eksodi 13:2, 12 dhe Levitiku 12:18. far na msojn kto
tekste m tepr pr Jozefin dhe Marian? far mund t msojm pr veten ton, nga shembulli i
tyre? _________________________________________________________________________
Bibla sht e qart se Maria ishte virgjresh, kur ajo u zgjodh t ishte e ma e Jezusit (Luka
1:27); kshtu, Jezusi ishte fmija i par q eli barkun e saj. Sipas Eksodi 13, do i parlindur
midis Izraelitve (qoft kafsh apo njeri) duhet ti dedikohet Perndis. Ligji prcakton n
Levitiku 12:25 se, pas lindjes s nj fmije mashkull, gruaja ishte e papastr pr dyzet dit
-
(tetdhjet pr nj fmij femr). N fund t ksaj periudhe, nga ajo pritej t shkonte tek nj prift
dhe t ofronte nj sakrific. Si hebrenj fanatik, Maria dhe Jozefi prmbushn me prpikmri
detyrimet e ligjit t Moisiut dhe, n kt mnyr, garantuan se Biri i Perndis mbante shenjn e
beslidhjes.
E HN Prill 7
Festat hebraike (Gjoni 5:1)
Pas ktyre ngjarjeve ishte nj fest e Judenjve dhe Jezusi u ngjit n Jeruzalem (Gjoni 5:1).
Periudha e par e festivalit t madh n kalendarin vjetor hebre sht Festa shtat ditore e Buks
s Ndorme, e cila fillonte me Pashkn. Festivali prkujton lirimin e Izraelitve nga skllavria
Egjiptiane, kur engjjt e vdekjes kaluan shtpit e atyre q vendosn gjak n portat e tyre. N
ungjill regjistrohen tre raste kur Jezusi feston Pashkn (Luka 2:4143, Gjoni 2:1323, Mat.
26:1720).
Pesdhjet dit pas Pashkve vjen Festa e Javve, q shpesh quhet sipas emrit t saj grek,
Rrshaja. Megjithse Shkrimet e Shenjta nuk na japin nj arsye pr Rrshajat, rabint besonin se
ato prkujtonin dhnien e ligjit t Perndis, Moisiut. Nuk ka asnj regjistrin n Shkrimet e
Shenjta, t Jezusit q feston Rrshajat. Megjithat, para largimit t Tij, Ai i kshilloi dishepujt t
prisnin n Jeruzalem pr pagzimin nga Fryma e Shenjt (Veprat 1:4, 5). N t vrtet, kjo
ngjarje ndodhi gjat Dits s Rrshajs (Veprat 2:14).
-
N sezonin e fundit festiv n kalendarin hebre ishin Festa e Kasolleve (Tabernakullit) dhe Dita e
Shlyerjes (Yom Kippur). Dita e Shlyerjes prfaqson ditn n t ciln mkati u pastrua nga
kampet dhe njerzit ishin nj me Perndin. Festa e Kasolleve prkujton kohn kur izraelitve iu
duhej t jetonin n tenda n mes t shkrettirs.
Prve festave t ligjeve t Moisiut, hebrenjt kan dy festivale t tjera, q prkujtojn
ndrhyrjen historike t Perndis. I pari sht Purim, i cili shnon lirimin e njerzve hebrenj nga
genocidi, kur Esteri iu shfaq mbretit Persian. E dyta sht Hanukah, e njohur gjithashtu si festa e
Kushtimit (Gjoni 10:22), e cila kremton fitoren e Makabeans mbi Grekt n 164 P.K.
Padyshim, festat biblike jan kryer shum koh m par, t paktn prsa koh t krishtert kan
qen t prfshir. T gjitha kto festa u prmbushn n Jezus. Megjithat, ne mund t msojm
shum, duke i studiuar ato dhe mesazhet q ato prmbajn, sepse t gjitha festat na msojn rreth
hirit shptimtar t Perndis dhe fuqis s Tij liruese.
Megjithse, ne nuk i festojm m kto festa, far gjrash mund t bjm q t na ndihmojn t
kuptojm realitetin e Perndis, at q Ai ka br pr ne dhe at q Ai krkon prej nesh?
E MARTE Prill 8
Jezusi n tempull
-
Dhiata e Re nuk na thot shum pr fmijrin e Jezusit. Megjithat, nj tregim, i cili na hedh
drit n t sht Luka 2:4152, historia e Jezusit dhe vizita e prindrve t Tij n Jeruzalem gjat
fests s Pashks.
Lexojini kto vargje dhe m pas prgjigjjuni pyetjeve t mposhtme:
Si na ndihmon kjo histori t ilustrojm karakterin e vendosur t hebrenjve dhe t tregojm se sa
qendror ishte besimi n t gjith at q ndodhi? _______________________________________
Sa i rndsishm sht fakti q kjo histori ndodhi gjat Pashkve?_________________________
Pr sa dit me radh ishin prindrit e Jezusit t pazot pr ta gjetur At? far ju kujton kjo?
______________________________________________________________________________
Megjithse Jezusi ishte nj fmij i bindur, prgjigjja e Tij ndaj prindrve ngjante pothuajse si
nj qortim. far shtje t rndsishme prmban prgjigjja e Tij? far na mson kjo, pr gjrat
q duhet t jen prioritare n jett tona? ____________________________________________
Lexoni Luka 2:51. far do t thot, q Ai ishte subjekt pr ta? Si na ndihmon ky varg t
kuptojm edhe m shum prkujdesjen e mrekullueshme t Perndis pr shptimin ton? far
na mson ky varg pr nevojn pr nnshtrim n kohn dhe vendin e duhur?
E MRKUR Prill 9
Taksat (Mateu 17:2427)
-
Si vinte n dukje edhe msimi i javs s kaluar, ligji i Moisiut i kishte t dyja, edhe
komponentt qytetar edhe ata ceremonial. Aspekti ceremonial nnkupton se tempulli ishte n
qendr t jets fetare hebraike. N fakt, n shekullin e par, ndoshta tempulli ishte e vetmja
struktur e mbetur, q i jepte hebrenjve ndjesin e identitetit kombtar.
Tempulli, q qndronte n Jeruzalem, ishte n rinovim gjat shrbess s Jezusit. Herodi i Madh
kishte filluar projektin madhshtor rreth vitit 20 P.K dhe ky projekt nuk do t prfundonte
plotsisht deri n vitin 66 P.K. Duke ditur sesa serioz ishin shum nga hebrenjt rreth besimit t
tyre, Romakt i lejuan ata t mblidhnin taksat e tyre pr t mbuluar kostot, q lidheshin me
mirmbajtjen e tempullit. do mashkull hebre mbi t 20-at duhet t paguante taksn gjysm-
monedhe pavarsisht statusit t tij ekonomik (Eksodi 30:13, 38:26).
Lexoni Mateu 17:2427. far nnkupton Jezusi kur thot: Pr t mos i skandalizuar ata?
far parimi gjejm ktu, t cilin duhet ta zbatojm edhe n jett tona?
______________________________________________________________________________
Mesa duket mbledhsit e taksave t tempullit udhtonin prgjat provincs pr t garantuar se
do mashkull i prmbushte detyrimet e tij ligjore. Prgjigjja fillestare e Pjetrit ndaj mbledhsve
t taksave, t jep prshtypjen se Jezusi vazhdimisht i paguante ato (Mat. 17:24, 25). Megjithat,
si Biri i Perndis, Jezusi duket se v n pikpyetje prshtatshmrin e pagess s takss pr
mirmbajtjen e shtpis s Atit t Tij.
Nse Jezusi do t kishte paguar harain pa protest, Ai do t kishte pranuar praktikisht
drejtsin e ksaj krkese [q Ai ishte i detyruar ta paguante at] dhe prandaj, do t kishte
-
mohuar hyjnin e Tij. Por, ndrsa Ai shihte dika t mir n pranimin e krkess, Ai mohoi
pretendimin mbi t cilin ajo bazohej. N garantimin pr pagesat e harait, Ai dha prova pr
karakterin e Tij hyjnor. U manifestua se Ai ishte nj me Perndin dhe, n kt mnyr, nuk ishte
nn hara, si nj subjekt i thjesht i mbretrisEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 434.
Pavarsisht ksaj, Jezusi zgjodhi t respektonte autoritetet dhe drejtoi Pjetrin t merrte taksn nga
goja e peshkut t par, q ai do t kapte. Monedha n gojn e peshkut ishte e mjaftueshme pr t
paguar taksn edhe pr Jezusin edhe pr Pjetrin.
Jezusi e pagoi taksn e tempulli t Tij edhe pse e dinte se shum shpejt struktura e tij
madhshtore do t shkatrrohej (Mat. 24:1, 2). far na thot kjo pr obligimet q kemi pr t
qen besnik n ofertat dhe t dhjetat, pavarsisht probleme q besojm se ekzistojn?
E ENJTE Prill 10
Prforcimet ligjore (Mateu 5:1720)
Si kemi par, Jezusi ishte nj qytetar besnik, q prmbushte prgjegjsit e Tij si nj mashkull
hebre, edhe ather kur jeta e Tij ishte n rrezik (lexoni, pr shembull, Gjoni 7:1, 25, 26; 10:31).
N fakt, Jezusi e bn t qart q nuk ishte qllimi i tij t shfuqizonte ligjin apo profett (Mat.
5:1720).
Ather, si duhet ta kuptojm Gjoni 8:111 dhe Mateu 19:19 nn dritn e Ligji i Prtrir
22:23, 24 dhe 24:14? far po ndodh ktu?
______________________________________________________________________________
-
Disa nga farisenjt gjithmon prpiqeshin t tregonin se Jezusi ishte nj shkels i ligjit (lexoni,
pr shembull Gjoni 8:6). Kur ata e prezantuan At me gruan, e cila kishte kryer tradhti
bashkshortore, e pyetn: n ligj Moisiu na ka urdhruar t vriten me gur gra t tilla, por ti
thua? sht interesante se Jezusi nuk i prgjigjet drejtprsdrejti ksaj pyetjeje. N fakt Ai e
konfirmon ligjin e Moisiut me prgjigjen e Tij, Kush nga ju sht pa mkat, le ta hedh i pari
gurin kundr saj! (Gjoni 8:7). Ai nuk thot se ajo nuk duhet t goditet me gur; Ai thjesht i
detyron kta burra t shohin shkeljet, q ata vet i bjn ligjit. Madje edhe lirimi i gruas sht n
harmoni me ligjin e Moisiut, sepse nuk kishte m asnj q t akuzonte gruan dhe nevojiteshin t
paktn dy dshmitar pr t ushtruar drejtsin (Ligji i Prtrir 17:6).
N incidentin pr divorcin dhe ri-martesn, Jezusi duket sikur kundrshton ligjin e Moisiut, duke
kmbngulur se fillimisht nuk kishte baza pr divorc (Mat. 19:46). Kur farisenjt i tregojn
urdhrimin e Moisiut n Ligjin e Prtrir 24:14, Jezusi e vendos gjithka n perspektiv.
Asgjkund Moisiu nuk urdhron se divorci duhet t ndodh. Megjithat, pr shkak t
kokfortsis s njerzve, Moisiu lejoi divorcin (Mat. 19:8). Prandaj, ne shohim se, edhe kur
Jezusi kritikon ligjin e Moisiut, Ai nuk e vendos at mnjan. Jezusi ishte nj hebre besnik n t
gjitha mnyrat, mbshtets i ligjeve t Moisiut.
Si mund t msojm t balancojm drejtsin dhe hirin pr ata q, si ne, bien n mkat? Nse do
t gabojm, ashtu si qeniet e rna n mkat bjn n mnyr t pashmangshme, n ciln an
sht m mir t gabojm dhe prse?
-
E PREMTE Prill 11
Pr m tepr studim: Pr m shum informacion n lidhje me studimin e ksaj jave, lexoni
Ellen G. White, At the Feast of Tabernacles, fq. 447454; Among Snares, fq. 455462, tek
The Desire of Ages.
Tri her n vit hebrenjve iu krkohej t mblidheshin n Jeruzalem pr qllime besimi. I
mbshtjell nga ret, Udhheqsi i padukshm i Izraelit i ka dhn udhzimet n lidhje m kto
takime. Prgjat robris s Izraelitve, ata nuk mund t respektoheshin; por kur njerzit u
vendosn n tokn e tyre, respektimi i ktyre prkujtimoreve filloi. Perndia kishte projektuar q
n kta prvjetor njerzit ta kujtonin AtEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 447.
Ishte e natyrshme pr prindrit e Jezusit q ta shihnin At si fmijn e tyre. Ai ishte prdit me
ta, jeta e Tij n shum aspekte ishte e ngjashme me at t fmijve t tjer dhe ishte e vshtir
pr ta q t kuptonin se Ai ishte Biri i Perndis. Ata rrezikonin t mos vlersonin bekimet e
garantuara n pranin e Shpenguesit t bots. Pikllimi i ndarjes prej Tij si dhe qortimi miqsor
q mbartnin fjalt e Tij, ishin menduar ti impresiononin ata me shenjtrin e t vrtets s
tyreEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 81.
Pyetje pr diskutim:
Diskutoni m gjat pr t vrtetn e pabesueshme se, megjithse Jezusi i krijoi kto ligje, kur
Ai erdhi n tok, Ai e vendosi veten nn to. far na thot kjo rreth karakterit t Perndis?
Prpiquni t vendosni veten n pozicionin e Jozefit dhe Maris. Nuk sht udi q ata nuk e
kuptonin plotsisht at q Jezusi ishte? A nuk ka shum gjra rreth Jezusit, t cilat as ne nuk i
-
kuptojm plotsisht? Si mund t msojm ti besojm dhe ti bindemi Atij, pavarsisht gjrave
q nuk i kuptojm?
far do ti thonit nj t krishteri, i cili argumenton se ne duhet ti festojm festat fetare?
(Ndihm: Ne mund ta fillojm prgjigjen, duke pyetur, Si mendoni ti festoni ato, duke marr
parasysh q t gjitha festat fetare jan t prqendruara te tempulli, i cili sht shkatrruar koh
m par dhe te derdhja e gjakut, i cili ka ndaluar?).
MSIMI 3 *Prill 1218
Krishti dhe traditat fetare
E SHTUN PASDITE
Lexoni pr studimin e ksaj jave: Mat. 23:17, Mat. 15:16, Isa. 29:13, Mat. 5:1720, Rom.
10:3.
Vargu prmendsh: Ky popull po m afrohet me goj dhe m nderon me buzt; por zemra e
tyre rri larg meje. Dhe m kot m nderojn, duke i msuar doktrina, q jan urdhrime nga
njerzit (Mateu 15:8, 9).
John Wesley, themeluesi i Kishs Metodiste, sugjeroi se teologjia e njeriut ndikohet nga katr
faktor: besimi, arsyeja, Shkrimet dhe tradita. Nga ana tjetr, Ai nuk mendonte se t gjith kta
-
faktor kishin t njjtn rndsi. Ai pranonte se Bibla ishte themelore, por kuptonte gjithashtu se
besimi individual, aftsia pr t arsyetuar dhe traditat fetare ndikonin mnyrn sipas s cils
interpretohej Bibla. Nse Wesley do t jetonte sot, ai do t ishte shokuar, kur t zbulonte se
shum teolog modern t tradits wesley-iane (dhe t shum traditave t tjera) vlersojn
arsyen, traditn dhe opinionin personal mbi msimet e Shkrimeve.
Msimi i ksaj jave hulumton traditat fetare, mbi t cilat skribt dhe farisenjt mbshtesnin
msimet e tyre. Rabit, t cilt shkruan fillimisht kto tradita, i respektonin shum Shkrimet. Ata
nuk kishin pr qllim q kto tradita t ngriheshin n statusin e Fjals s Perndis. Megjithat,
disa nga dishepujt e tyre fanatik e ngatrruan metodn me mesazhin dhe, duke br kshtu e
zhvendosn fokusin nga zbulesa e shkruar e Perndis tek tradita njerzore.
*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 19 Prill.
E DIEL Prill 13
Katedra e Moisiut
Ndrsa skribt dhe farisenjt duken si dy grupe t ndar, q thjesht qlluan t prziheshin s
bashku, skribt ishin m shum nj nngrup i farisenjve (lexoni Veprat 23:9). Farisenjt u bn
nj grup i dallueshm gjat kohs s Perandoris Greke. Ata besohen t jen mbetja e nj sekti t
virtytshm ifut, t njohur si Hasidim. Kta ndihmuan n revoltn e Makabins kundr Greqis.
-
Emri farise rrjedh nga fjala paras n gjuhn hebraike, q do t thot t ndash. N nj koh kur
shum nga ifutt ishin ndikuar ndjeshm nga kulturat pagane, farisenjt e konsideruan si
detyrn e tyre q, do ifut t msonte ligjin. Pr t prmbushur kt detyr, ata ngritn
pozicionin e rabive, q, fjal pr fjal, do t thot i madhi im apo msuesi im.
Duke thn q Skribt dhe farisenjt ulen mbi katedrn e Moisiut, Jezusi e pranon pozitn e
tyre si msues t popullit (Mat. 23:2, 3). Tek e fundit, ata kishin marr prsipr prgjegjsin q
njerzit t udhzoheshin sipas mnyrs s ligjit.
Lexoni Mateu 23:17. Nga kto vargje, cili ishte nj nga problemet m t mdha q Jezusi kishte
me farisenjt? _________________________________________________________________
Shumica e referencave pr skribt dhe farisenjt n Ungjij jan negative. Dhe, duke marr
parasysh lidhjet q shum, (por jo t gjith) patn me vdekjen e Jezusit dhe persekutimin e
ndjeksve t Tij, ky negativitet sht mse i merituar. Antar t ktyre grupeve duket sikur
vrviteshin npr qoshe dhe fshiheshin pas pemve n pritje q njerzit t bnin gabime, n
mnyr q ata t zbatonin ligjin kundr tyre. Ky prfytyrim i farisenjve sht kaq i shpesht n
Shkrime, saq kjo fjal shpesh prdoret si sinonim pr legalist. Ndrsa studiojm m nga afr
kt tekst, shohim se problemi i madh i Jezusit me farisenjt nuk ishte pr faktin q ata donin q
t tjert t mbanin ligjin e Moisiut, sesa pr faktin q ata vet nuk e mbanin at. Ata ishin
hipokrit thonin nj gj dhe bnin nj tjetr dhe, madje kur bnin gjn e duhur e bnin pr
arsye t gabuara.
Lexoni prsri at q Jezusi thot pr skribt dhe farisenjt. Si mund t sigurohemi q t mos
bhemi fajtor pr t njjtat qndrime?
-
E HN Prill 14
Urdhrimet njerzore
Megjithse, skribt dhe farisnjt uleshin n fronin e Moisiut, burimi i autoritetit t tyre pr
udhzim shpirtror ishte prtej Dhiats s Vjetr. Ligji q prdornin farisenjt prbhet nga
interpretimet biblike t kryetarve t rabive. Kto interpretime nuk kishin pr qllim t
zvendsonin Shkrimet, por ti plotsonin ato. N fillim, ato qarkulluan gojarisht dhe m pas
skribt filluan ti mblidhnin kto interpretime n libra.
Publikimi i par zyrtar i ligjit rabinik doli rreth fundit t shekullit t dyt pas Krishtit, kur Rabi
Yehuda Ha-Nasi (Juda Princi) publikoi Mishnah-un. Ligjet e shkruara n Mishnah reflektonin
interpretimet e rabive gjat katr shekujve. Ndr rabit, q kontribuan n kto interpretime ishin
edhe rabi, q jetuan n kohn e Jezusit; ndr m t shquarit ishin Hillel dhe Shammai. Ishte
gjithashtu dhe Gamalieli, nipi i Hillel-it dhe msuesi i Palit.
Lexoni Mateu 15:16. Cila sht shtja konfliktuese ktu? Cilin gabim po prpiqet Jezusi t
korrigjoj? ____________________________________________________________________
N msimin e par ne msuam se ligjet e rabive quheshin halakah, q do t thoshte t ecsh.
Rabit ndjenin se, nse nj person do t ecte sipas ligjeve t vogla, ata, rrjedhimisht, do t mund
t mbanin t mdhat. Megjithat, diku prgjat rrugs, ligjet e vogla filluan t merrnin status t
rndsishm dhe, pas njfar kohe ishte e vshtir t dalloje midis tradits dhe biblikes.
-
Nuk duket sikur Jezusi ka problem q farisenjt kan rregullat e tyre. Por, Ai ka nj problem me
ngritjen e ktyre rregullave n statusin e doktrins. Asnj njeri nuk ka autoritetin pr t krijuar
kufizime fetare dhe pr ti ngritur ato n t njjtin nivel me mandatin hyjnor. Por, kjo nuk do t
thot se grupe besimtarsh jan t ndaluar pr t krijuar rregulla, q i ndihmojn t qeverisin
sjelljen e bashksis. Udhzimet praktike mund ti ndihmojn shum njerzit pr t zbatuar
ligjin. Megjithat, udhzimet nuk duhet t lejohen kurr t marrin vendin e vet ligjit.
Si Adventist t Dits s Shtat, far rregullash, traditash dhe zakonesh kemi q na ndihmojn
pr ti qndruar m besnik dhe m t bindur ligjit? Shkruajini ato dhe diskutoni n grupin e
studimit pr rolin q ato luajn n jetn e bashksis s besimit.
E MARTE Prill 15
Traditat e pleqve
Ashtu sikurse studiuam, disa nga rabit i vun shum rndsi rregullave dhe traditave t krijuara
pr t ndihmuar respektimin e ligjit t Moisiut dhe, ata dshmuan pr t br dallimin midis tyre.
Pas pak kohe, fjalt e rabive fituan nj status qendror; njerzit mendonin se ato ishin po aq
autoritare sa edhe Shkrimet. Me shum mundsi, kur rabit shkruan fillimisht komentet e tyre,
ata nuk kishin asnj qllim pr ti shtuar faqet e Shkrimeve. Megjithat, dishepujt e tyre t
prkushtuar ndoshta e konsideruan si detyrn e tyre pr ti ndar kto interpretime unike me
popullatn e gjer.
-
Lexoni prsri Mateu 15:1, 2. Tek cili tekst i pes librave t par t Moisiut bazohet tradita? Cila
sht domethnia e prgjigjes suaj? Lexoni gjithashtu Marku 7:3, 4 dhe Mateu 15:11.
_____________________________________________________________________________
dokush e gjen t vshtir t gjej nj varg biblik q urdhron Duhet t lani duart, prpara se t
hani. Megjithat nj urdhr i till mund t mos kishte surprizuar skribt dhe Farisenjt, pasi ata
e bn t qart, kur u prballn me Jezusin, se nuk po shkelej ligji i Moisiut, por tradita e
pleqve. Intensiteti me t cilin ata e bn pyetjen bn t dukej ashtu, sepse pr farisenjt, kjo
ishte nj shkelje fetare e rnd.
Profesionistt e shndetit dhe prindrit me shum mundsi do t gjenin arsye higjiene dhe
psikologjike pr fiksimin e dukshm t farisenjve me larjen e duarve. Megjithat, studiuesit
besojn se kjo shtje lidhet shum me papastrtin ceremoniale. Mesa duket, farisenjt ishin t
shqetsuar se njerzit, duke vazhduar me punt e tyre t prditshme do t preknin gjra t
papastra. Rrjedhimisht, nse ata do t hanin pa lar duart, ata do ta ndotnin veten n sensin
ceremonial nprmjet ushqimit.
Duke marr parasysh kt fakt q ata ngritn akuzat kundr dishepujve t Jezusit, ne mund t
konkludojm se Vet Jezusi nuk po shkelte traditn e mirnjohur (Marku 7:3). Megjithat, Ai
ishte shum i ndrgjegjshm se farisenjt po zmadhonin gjrat e vogla.
Lexoni Isaia 29:13. Cilat parime t rndsishme biblike zbulohen ktu? Pse sht e rndsishme
pr ne q ti kujtojm?
-
E MRKUR Prill 16
Urdhrimet e njerzve
Zvendsimi i urdhrimeve t Perndis me urdhrimet e njerzve nuk ka ndaluar. Madje edhe
midis t krishterve gjenden organizime dhe zakone, q nuk kan ndonj themel m t mir sesa
tradita e etrve. Njerzit jan ngjitur pas traditave t tyre, kan nderuar zakonet e tyre dhe kan
ushqyer urrejtje kundr atyre q prpiqen ti tregojn se jan gabim. . . . N vend t autoritetit t
t ashtuquajturve etr, Perndia na krkon q t pranojm fjaln e Atit t prjetshm, Zotit t
qiellit dhe toksEllen G. White, The Desire of Ages, fq. 398.
Lexoni Mateu 15:36, por n kontekstin e Eksodit 20:12, Ligjit t Prtrir 5:16, Mateut 19:19
dhe Efesianve 6:2. Cilat ishin dy akuzat serioze q i bri Jezusi farisenjve?
____________________________________________________________________________
Kur farisenjt u prballn me Jezusin pr incidentin e larjes s duarve, ata pritnin q Ai ti
prgjigjej drejtprdrejt akuzave t tyre. Megjithat, n stilin e Tij unik, Jezusi ua ktheu atyre me
nj pyetje, q lidhet me thelbin e shtjes. Jezusi donte q ata t kuptonin se problemi nuk ishte
tek larja e duarve, dhnia e t dhjets, por tek ngritja e standardit njerzor mbi standardin hyjnor.
Farisenjt mund t jepnin nj shpjegim logjik pr qndrimin e tyre ndaj larjes s duarve. Me
shum mundsi, ata mendonin se po kanalizonin burimet e tyre pr tek kauza e Perndis jo tek
etrit e tyre, dhe kjo ishte nj shprehje e dashuris s tyre t pakrahasuar pr Perndin.
-
Megjithse farisenjt mund t ken pasur arsye logjike pr veprimet e tyre, Perndia nuk pret q
njerzit ta duan At sipas kushteve t tyre. Ishte gj e mir q ata ishin t shqetsuar pr
disiplinn dhe jetn e shenjt, por ky shqetsim nuk duhet t eklipsonte vullnetin e Perndis.
Farisenjt duhet t mbanin parasysh se 613 ligjet e Moisiut ishin n harmoni dhe nuk ishin
kontradiktore. Asnj nga ligjet nuk zvendsonte tjetrin. Megjithat, kmbngulja e tyre pr t
ndjekur traditn e pleqve uzurponte Fjaln e Perndis (Mat. 15:6), t paktn pr aq sa ata
shqetsoheshin. Pa dyshim q, duke e konsideruar veten si mbrojts t ligjit, ata duhet t jen
tronditur, madje skandalizuar nga akuza se po e shkelnin n fakt at, dhe po e bnin t mos kishte
asnj efekt nprmjet traditave, t cilat i mendonin si ndihm pr njerzit pr t zbatuar ligjin
m mir.
E ENJTE Prill 17
Drejtsi e tepruar (Mateu 5:20)
Lexoni Mateu 5:1720. N kontekstin e msimit t ksaj jave, cilat jan disa nga mnyrat sipas
t cilave mund t kuptohet paralajmrimi i Jezusit tek Mateu 5:20? Lexoni gjithashtu Rom. 10:3.
_____________________________________________________________________________
Nse lexohet i veuar Mateu 5:20 mund t interpretohet si nj ftes pr t tejkaluar farisenjt;
domethn, t bsh far ata bjn, por m shum.
-
Por, kt po thot Jezusi n fakt? Fatmirsisht, prgjigjen e ksaj pyetjeje e kemi afr. Msimi i
djeshm tregoi se nuk ishte e pazakont pr skribt dhe farisenjt q t ngrinin ligjet e traditave
mbi ligjin e Perndis. N fakt, Jezusi duhet ti thoshte atyre se veprimet e tyre po uzurponin
Fjaln e pastr t Perndis. Msimi i dits s hn prmend gjithashtu se, megjithse skribt dhe
farisenjt mund t kishin qllim t mir n msimet e tyre, shum prej tyre jetonin jet hipokrite.
Duke pasur kt informacion nuk sht e vshtir t kuptosh ndjesin e vrtet pas deklarats s
Jezusit. Ai shum mir mund ti ishte referuar asaj pr t ciln kishte paralajmruar edhe m
par: Ai, pra, q do t shkel nj nga kto urdhrime m t vogla, dhe do tu ket msuar
kshtu njerzve, do t quhet m i vogli n mbretrin e qiejve (Mat. 5:19). Farisenjt ishin kaq
t prqendruar tek ligjet me origjin njerzore, sa ata thyenin hapur ligjin e Perndis. Drejtsia e
tyre ishte bazuar mbi prpjekjet e tyre dhe si e till ishte e gabuar. Isaia kishte deklaruar koh m
par se drejtsia njerzore nuk sht gj tjetr prvese rrob e ndotur (Isa. 64:6).
Lloji i drejtsis q Jezusi nxit sht ai lloj q fillon nga zemra. N incidentin e larjes s duarve,
Jezusi e tregoi gabimin e farisenjve nprmjet citimit t Isaias 29:13: Me qen se ky popull m
afrohet mua vetm me gojn dhe m nderon me buzt e tij, ndrsa zemra e tij m rri larg .
Drejtsia q Perndia krkon, shkon prtej veprimeve t dukshme.
Jezusi bn thirrje pr drejtsi, q shkon prtej asaj q farisenjt kujtonin se kishin. Drejtsia q ka
rndsi nuk merret duke kontrolluar do z t lists s detyrave; ajo mund t fitohet vetm
nprmjet besimit n Jezus Krishtin dhe, duke shpallur drejtsin e Tij pr veten ton. Ajo sht
nj drejtsi, q vjen nga dorzimi i plot i vetes dhe nga t kuptuarit e thell t nevojs q ne
kemi pr Jezusin si Zvendsuesin dhe Shembullin ton.
-
Lexoni Romakt 10:3. Si na ndihmon kjo pr t par se far sht drejtsia e vrtet?
E PREMTE Prill 18
Pr m tepr studim: Pr m shum informacion pr temn e ksaj jave, lexoni Ellen G. White,
Tradition, fq. 395398, Woes on the Pharisees, fq. 610620, in The Desire of Ages. Lexoni
gjithashtu Mateu 23.
T gjith ata q pranojn autoritetin njerzor, zakonet e kishs dhe traditat e etrve, ti
kushtojn vmendje paralajmrimit t thn n fjalt e Krishtit, M kot m adhurojn, duke
msuar si doktrina urdhrimet e njerzve Ellen G. White, The Desire of Ages, fq. 398.
Pyetje pr diskutim:
Cilat jan disa nga traditat q ne si Adventist t Dits s Shtat ndjekim? Pse sht e
rndsishme q ti pranojm si t tilla? Pse jan traditat e rndsishme dhe rol luajn ato n
jetn e bashksis son? Cilat kan domethnie universale dhe cilat bazohen n faktor lokal
dhe kulturor?
Besimtart kan lejuar, madje shpeshher, armikun t punoj nprmjet tyre, pikrisht n at
koh kur ata duhet t ishin plotsisht t prqendruar tek Perndia dhe prparimi i puns s Tij.
N mnyr t paqllimt, ata jan larguar nga rruga e drejtsis. Duke patur nj shpirt kritik e t
zellshm pr t gjetur gabime, krenarin dhe fanatizmin e farisenjve, ata mrzitn Frymn e
-
Perndis dhe vonuan shum veprn e lajmtarve t PerndisEllen G. White, Testimonies
for the Church, vll. 9, fq. 125. Si mundet njeriu n mnyr t paqllimshme t largohet nga
rruga e drejtsis? hapa mund t ndrmarr nj person pr t mos ngecur n gjurmt e vet-
drejtsis?
Reflektoni mbi organizimin e shrbess s adhurimit hyjnor n kishn tuaj. Pse ndjek kisha
juaj at radh? Cili sht kuptimi i do pjese n lutjen liturgjike (pr shembull, krkesa pr
Frymn, adhurimi, lutja pastoriale e t tjera)? far msimesh mund t merrni nga shrbesa e
kishs, q ju ndihmojn pr t kuptuar sesa shum tradita sht grshetuar me besimin tuaj? N
t njjtn koh, ne duhet t pyesim: vetm sepse sht tradit dhe vetm aq, a sht e keqe?
MSIMI 4 *Prill 1925
Jezusi dhe ligji n predikimin n Mal
E SHTUN PASDITE
Lexoni pr studimin e ksaj jave: Mateu 5:1720, Luka 16:16, Mateu 5:2132, Rom. 7:24,
Mateu 5:3337, 5:3848.
Vargu prmendsh: Mos mendoni se un erdha pr t shfuqizuar ligjin ose profett; un nuk
erdha pr ti shfuqizuar, por pr ti plotsuar. Sepse n t vrtet ju them: Deri sa qielli dhe toka
-
t kalojn asnj jot a asnj pik e ligjit nuk do t kalojn, para se t plotsohet gjithka
(Mateu 5:17, 18).
Kur shumica e njerzve mendon rreth Predikimit n mal, ata automatikisht mendojn pr
fatlumt (Mat. 5:112). Megjithat, predikimi n mal faktikisht mbulon tre kapituj, q jan
ndar n katr seksione. Fatlumt prfshijn vetm seksionin e par. N t dytin Jezusi
krahason t krishtert me dritn dhe kripn (Mat. 5:1316). I treti, Mateu 5:1748, sht seksioni
ku Jezusi na jep nj perspektiv t re dhe m t thell mbi ligjin. Dhe m pas vjen seksioni final
dhe m i gjat, Mateu 6:17:23, n t cilin Jezusi na jep msime t qarta pr sjelljen e krishter. I
gjith diskursi prfundon me shmblltyrn e ndrtuesve t zgjuar dhe t pamend (Mat. 7:24
27), shmblltyr, e cila thekson rndsin e bindjes ndaj asaj q Perndia na thrret t bjm.
Kt jav ne do t hulumtojm seksionin e tret, Mateu 5:1748, (t cilin teologt e quajn
antitezat, raste, n t cilat jan prezantuar kontraste t theksuara), pr t par se far na mson ai
rreth ligjit.
*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 26 Prill.
E DIEL Prill 20
Asnj jot a asnj pik
-
Lexoni prsri Mateu 5:17-20. N kto vargje sht shum interesante sesi Jezusi thekson me t
madhe ligjin, ndrkoh, n t njjtn koh bn deklaratn rreth skribve dhe farisenjve, t cilt,
gjithashtu e theksuan shum ligjin. far mesazhi t rndsishm na mson ky pasazh rreth
bindjes s vrtet ndaj ligjit? ______________________________________________________
Jezusi e fillon kt seksion, duke theksuar se Ai nuk ka ardhur pr t shfuqizuar Ligjin ose
profett (Mat. 5:17). Megjithse nuk i referohet asaj, shum e shohin kt si nj formul t t
gjith Dhiats s Vjetr (lexoni gjithashtu Mat. 7:12, 11:13, 22:40, Luka 16:16, Veprat 13:15,
24:14, Rom. 3:21). Pavarsisht asaj q kundrshtart e Tij pretendonin, Jezusi nuk e sulmoi librin
e vetm, i cili shpaloste vullnetin e Atit t Tij. Prkundrazi, qllimi i Tij ishte t prmbushte
ligjin dhe profett dhe jo ti kundrshtonte ata.
Fjala e prdorur pr prmbush (plero) fjal pr fjal do t thot t mbushsh ose t
plotsosh. Ajo prmban kuptimin e t mbushurit deri n buz. Ka dy mnyra pr ta kuptuar
plotsimin. E para sht ta kalosh theksin tek Jezusi si prmbushsi i Shkrimeve t Shenjta (pr
shembull, Luka 24:2527, Gjoni 5:39). Megjithat, elsi pr ta kuptuar kt tekst fshihet n
kontekstin e drejtprdrejt, q tregon se Jezusi nuk erdhi pr t shkatrruar Shkrimet e Shenjta,
por pr t shpalosur thelbin e tyre t brendshm.
Pasi kishte prcaktuar qllimin e Tij t prgjithshm, Jezusi e ndryshon theksin nga Dhiata e
Vjetr n prgjithsi te ligji n veanti. Duke e ditur se njerzit nj dit do ta akuzonin At se
kishte shfuqizuar ligjin, Ai paralajmroi se, prsa koh toka dhe qielli do t mbeteshin, ligji do t
ekzistonte derisa gjithka t plotsohet (Mat. 5:18). Me kt deklarat, Jezusi konfirmon
prjetsin e ligjit.
N fakt, ligji sht kaq i rndsishm sa t gjith ata, q i shkelin rregullat e tij do t thirren m i
vogli n mbretrin e qiejve. Kjo sht vetm nj mnyr pr t thn se ata po gabojn n at
-
q po bjn. Jezusi sqaron menjher se Ai nuk promovon drejtsin boshe t skribve dhe
farisenjve, por prkundrazi promovon drejtsin e nj zemre, q e do Perndin dhe krkon t
zbatoj vullnetin e Tij.
E HN Prill 21
Vrasja (Mateu 5:2126)
Pasi Ai qartsoi qllimin e Tij pr t prkrahur ligjin, Jezusi filloi t shpjegonte drejtsin q
tejkalon at t skribve dhe farisenjve. Ai fillon duke cituar urdhresn e gjasht (Eksodi 20:13)
dhe, duke prmbledhur nga ligji i Moisiut, dnimin pr shkeljen (Eksodi 21:12, Lev. 24:17).
Urdhrimi i gjasht nuk prfshin t gjitha rastet n t cilat nj njeri vret nj tjetr. N rastet e
vrasjeve pa paramendim, nj njeri mund t fshihet n qytetin e strehimit dhe t fitoj azil t
prkohshm (Eksodi 21:13, Num. 35:12). Megjithat, dikush q merr jetn e nj tjetri me
paramendim do t marr gjykim t shpejt. N shpjegimin e Tij, Jezusi nuk prqendrohet n vet
aktin, por n motivet dhe qllimet e atij q kryen veprn. Dikush mund t marr nj jet
aksidentalisht, por njeriu q merr nj jet me qllim kalon prmes nj periudhe shqyrtimi. Mkati
ka zn vend shum m par se personi t kryej veprn e tmerrshme. Shum vrass potencial
ndalohen vetm nga mungesa e mundsive pr kryerjen e vrasjes.
-
Lexoni Mateu 5:22. far barazon Jezusi me vrasjen? Si e thekson 1 Gjoni 3:15 kt shtje?
Cila sht shtja e vrtet q thekson Jezusi dhe far na thot kjo pr shtrirjen e vrtet t ligjit
t Perndis? __________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Megjithse Bibla shpesh flet pr fuqin e fjalve, Jezusi ktu e thellon edhe m tepr kt
mesazh. Shpeshher, qllimi i vetm i fjalve t ashpra ose i mallkimeve sht t zgjoj ndjenja
negative tek viktima. Mesazhi i Jezusit sht i qart si kristali. Jo vetm ata q kan kryer nj
krim jan fajtor pr vrasje, por edhe ata, t cilt i flasin fjal t ashpra t tjerve, madje edhe ata,
t cilt strehojn mendime vrasse. Jezusi i kshillon kta t fundit t pajtohen me viktimat e tyre
para se t vijn n altar (Mat. 5:2326).
Diskutoni m gjat pr implikimet e fjalve t Jezusit n tekstet e dits s sotme. Sa shum keni
br n lidhje me kt? far ju thot ky standard i lart pr nevojn pr tu mbuluar nga
drejtsia e Jezusit gjithmon?
E MARTE Prill 22
Tradhtia (Mateu 5:2732)
-
Shembulli i radhs i Jezusit prfshin urdhrimet n lidhje me tradhtin bashkshortore. Ai s pari
citon urdhresn e shtat, Ju nuk duhet t kryeni tradhti bashkshortore. N kontekstin e ligjit t
Moisiut, tradhtia ndodh kur nj njeri i martuar prfshihej seksualisht me dik, q nuk ishte
bashkshortja e tij. Ligji ishte shum i qart q t dy palt q ishin fajtor pr tradhtin
bashkshortore duhet t vdisnin. Ashtu si edhe me urdhresn e gjasht, Jezusi jep implikimet
kryesore t ksaj urdhrese t veant.
Tradhtia bashkshortore fillon shum m par se t ndodh akti. N t njjtn mnyr, si vrasja,
q fillon me qllimin pr ti shkaktuar dm t prhershm nj individi, ashtu edhe tradhtia
bashkshortore fillon n momentin kur nj individ dshiron me epsh nj person tjetr, t martuar
ose beqar, me t cilin ai ose ajo nuk sht i martuar.
Lexoni Mateu 5:29, 30. Sa fort e thekson Jezusi rrezikun e mkatit? Pasi lexojm kto tekste,
lexoni Romakt 7:24. far t vrtetash t rndsishme gjenden ktu?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Edhe ktu, Jezusi gjen nj ila t menjhershm pr kto mkate. Zgjidhja nuk sht t ndjeksh
mkatin, por t kesh nj konvertim t zemrs. Duke prdorur metafora t forta, Jezusi e kshillon
njeriun problematik t bj at q sht e nevojshme, nse ai ose ajo dshiron t hyj n mbretri.
Kjo mund t nnkuptoj se duhet ndrmarr nj rrug tjetr jete ose i duhet dhn fund nj
miqsie, por fitimi i prjetshm sht shum m i rndsishm sesa pasioni momental.
-
Ashtu si pam m par, Moisiu e lejoi divorcin edhe pse ai e dinte se kjo nuk ishte pjes e planit
fillestar t Perndis. Pasi iu drejtua burrave t martuar me sy bredharak dhe, pasi i kshilloi t
kontrollojn impulset e tyre, Jezusi inkurajon besnikri martesore gjat gjith jets.
Dorzimi ndaj vullnetit prfaqsohet nga rrnjosja e syrit ose prerja e dors. Shpeshher na
duket se, pr tia dorzuar vullnetin Perndis duhet t pranojm t jetojm nj jet si dorcung
ose i al. Por sht m mir thot Jezusi pr njeriun t jet dorcung, i plagosur, i gjymtuar, n
qoft se n kt mnyr mund t hyj n jet. Ajo q ju mund ta shihni si fatkeqsi mund t jet
dera pr prfitime m t mdhaEllen G. White, Thoughts From the Mount of Blessing, p. 61.
far nnkuptimesh mund t ken kto fjal pr ju?
E MRKUR Prill 23
Premtime, premtime . . . (Mateu 5:3337)
Dy antitezat e para (vrasja dhe tradhtia bashkshortore) bazohen n Dhjet Urdhrimet e Moisiut.
Antitezat n lidhje me divorcin dhe ato n vijim jan marr nga seksione t tjera t ligjit t
Moisiut, prfshir ato rreth betimit t rrem dhe n emr t Perndis.
Lexoni Levitiku 19:1113. far shtjesh specifike gjejm ktu? Lexoni gjithashtu Eksodi 20:7.
____________________________________________________________________________
-
Ligji i Moisiut, t cilin citon edhe Jezusi, sht i shnuar n seksionin e Levitikut, q dnon nj
numr praktikash mashtruese. Edhe ktu dshmohet se shqetsimi i Jezusit lidhet me qllimin.
dokush q bn nj premtim, t cilin nuk ka pr qllim ta prmbush, merr nj vendim t
ndrgjegjshm pr t mkatuar.
Megjithse urdhrimet kundr betimeve t rreme lidhen me premtimet q i bjm njri - tjetrit,
urdhrimi i dyt lidhet me premtimet q i bjm Perndis.
Lexoni Ligji i Prtrir 23:2123. N cilat mnyra lidhen kto vargje me fjalt e Jezusit n
Mateu 5:3337? Lexoni gjithashtu Veprat 5:111. _____________________________________
Ndryshe nga fajtort e betimit t rrem, ai, i cili i bn nj premtim financiar Perndis jo
domosdoshmrisht ka pr synim t gnjej. Megjithat, Jezusi e njeh natyrn njerzore dhe na
kshillon t mos bjm premtime, pr t cilat njeriu mund t pendohet m von. N vend q t
bj premtime, t cilat mund t mos jen n dor t individit pr tu prmbushur, nj i krishter
duhet t jet nj njeri me integritet/ndershmri po-ja e t cilit nnkupton po dhe jo-ja
nnkupton jo.
Mendoni pr nj nga hert q ju keni br nj premtim, (nj njeriu ose Perndis) t cilin kishit
synim ta mbanit, por q n fund nuk e mbajtt. Si mund t msoni t jeni t kujdesshm n lidhje
me kt problem? far mund t thoni pr premtimet, q i keni br vetes dhe prej t cilave keni
hequr dor?
-
E ENJTE Prill 24
Sy pr sy dhe dhmb pr dhmb (Mateu 5:3848)
Duket se tema e prbashkt ktu (Mat. 5:3848) sht hakmarrja. Kjo tem e par lidhet me
shum urdhrime t ligjit t Moisiut, q jan ndrtuar mbi parimin e shpagimit t krimit me t
njjtin dnim, nj ide e quajtur lex talionis, nj term latin q nnkupton ligji i hakmarrjes.
Si mund t shohim n shum pasazhe (Eksodi 21:2225, Lev. 24:1721, Ligji i Prtrir 19:21),
ligji bn thirrje q kundrvajtsit t vuajn t njjtn prvoj si edhe viktima e tyre. Nse viktima
humb nj sy, nj dor, nj kmb ose jetn, kundrvajtsi duhet t vuaj t njjtn gj. Ky ligj i
hakmarrjes ishte i zakonshm midis nj numri t konsiderueshm civilizimesh t lashta. Pse jo,
derisa duket se shpalos nj parim t thjesht drejtsie?
sht shum e rndsishme q t kuptohet se ky parim shrben pr t kufizuar hakmarrjen, q do
t thot, t ruhen njerzit nga marrja m shum nga nj shkelje e br ndaj tyre, sesa kan t
drejtn legjitime. Prandaj, n shum mnyra, ky ligj ishte pr t siguruar se drejtsia nuk sht
zvetnuar.
Prandaj, n Mateu 5:3842, Jezusi nuk po sulmonte domosdoshmrisht legjitimitetin e ligjit, q
krkonte dnimin e personit q kryente krimin. Prkundrazi, Jezusi u prqendrua te reagimi i t
krishterve ndaj njerzve, q krkojn t prfitojn prej tyre. N vend q t krkojn mundsi pr
hakmarrje, t krishtert duhet t krkojn t shpaguhen me mirsjellje, dika q ne mund ta
-
bjm vetm prmes hirit t Perndis, q vepron n ne. N kt apel, Jezusi na ka drejtuar drejt
nj niveli m t thell n t kuptuarin ton, se far do t thot t jesh nj ndjeks i Perndis.
Antiteza e fundit trajton qndrimet, q nxisin dashurin pr miqt dhe urrejtjen pr armiqt.
Urdhrimi duaje fqinjin tnd gjendet n Levitiku 19:18. Nuk ka asnj tekst q qartazi bn
thirrje pr urrejtje ndaj armiqve, madje edhe pavarsisht nga Ligji i Prtrir 23:36.
N kontekstin e fjalve t Jezusit, hebrenjt ishin nn pushtimin e shtypsve romak dhe ishin
qytetar t dors s dyt n tokn e tyre. Duke marr parasysh kt shtypje, ata me siguri e
shihnin si t justifikuar urrejtjen ndaj armiqve, t cilt kishin koh q i shtypnin rnd ata. Jezusi
i kishte treguar nj mnyr m t mir pr t jetuar, edhe n rrethana m pak se ideale.
Lexoni Mateu 5:44, 45. far na thot Jezusi ktu? M e rndsishme, n cilat mnyra mund ti
zbatoni kto parime n jetn tuaj ndaj dikujt q ju ka br keq?
E PREMTE Prill 25
Pr m tepr studim: Ellen G. White, The Sermon on the Mount, fq. 298314 tek The Desire
of Ages.
Jezusi i trajton urdhrimet n mnyr t pavarur dhe shpjegon thellsin dhe gjith prfshirjen e
krkesave t tyre. Jezusi nuk heq asnj grimc nga forca e tyre, prkundrazi, Ai tregon sesa
gjithprfshirse jan parimet e tyre dhe v n dukje gabimin fatal q hebrenjt bjn n shfaqjen
e jashtme t bindjes s tyre. Ai deklaron se, prmes mendimit t keq ose pamjes epshore, ligji i
Perndis sht shkelur. Ai, q bhet pal n padrejtsi po thyen ligjin dhe po degradon moralin
e tij. Vrasja s pari ekziston n mendje. Ai q i le vend urrejtjes n zemrn e tij po vendos
-
kmbt n shtegun e vrasjes dhe ofertat e tij jan t neveritshme pr PerndinEllen G.
White, The Desire of Ages, fq. 310.
Dashuria sht nj parim detyrues n ligjin e Perndis. N do antitez, Jezusi vlerson parimin
e dashuris: dashuria e mban larg nj person nga strehimi i urrejtjes kundrejt motrs s tij;
dashuria mban bashkshortin dhe bashkshorten t bashkuar; dashuria sfidon t krishtert t jen
gjithmon t ndershm me t tjert dhe Perndin; dashuria bn t mundur q njeriu t reagoj
me mirsi edhe kur sht subjekt padrejtsish dhe dashuria e fuqizon njeriun ta trajtoj armikun
ashtu si ai vet do t kishte dashur.
Pyetje pr diskutim:
N msimin e ksaj jave, Jezusi tha Keni dgjuar gjithashtu se t lashtve u qe thn, dhe
m pas tha, Por un po ju them, dhe m pas dha antitezat. Vini re se disa nga thniet e t
lashtve ishin citime direkt nga Bibla ose marr nga msimet e Dhiats s Vjetr. Prandaj,
problemi nuk ishte me referencat, por me mnyrn sesi ato ishin interpretuar. far msimi
mund t marrim nga kjo pikpamje n lidhje me mnyrn e interpretimit t saj? Si mund t
rrezikojm ti shohim gjrat shum n siprfaqe dhe t humbasim kuptimin e thelluar t tyre?
Shum njerz bien n kurthin e interpretimit t teksteve t izoluara nga tekste t tjera. Nj
tekst i till sht Mateu 5:48, ku ne na thuhet t jemi po aq perfekt sa edhe Ati yn n qiell. Si e
tregon interpretimi i ktij teksti, n kontekstin e tij t menjhershm (Mat. 5:4348), rndsin e
studimit t kujdesshm t Bibls? Si do ti prgjigjeshit nj njeriu, i cili pretendon se ky tekst
-
mson pr mkatshmrin? far mson ky tekst realisht dhe si e shpalos ky msim kuptimin e
vrtet t t qenit nj ndjeks i Jezusit?
Si ndihmojn tekstet q studiuam, veanrisht ato n lidhje me vrasjen dhe tradhtin, t
tregojm sesa t gabuar jan ata, q pretendojn se ligji sht shfuqizuar pas Kryqit?
MSIMI 5 *Prill 26Maj 2
Krishti dhe Sabati
E SHTUN PASDITE
Lexoni pr studimin e ksaj jave: Zan. 2:13, Hebr. 1:13, Veprat 13:14, Marku 2:2328,
Gjoni 5:19, Isa. 65:17.
Vargu prmendsh: E shtuna sht br pr njeriun dhe jo njeriu pr t shtunn. Prandaj Biri i
njeriut sht zot edhe i s shtuns (Marku 2:27, 28).
Shumica e bashksive t krishtera e konsiderojn t dieln si ditn e pushimit dhe t adhurimit,
(pavarsisht faktit q shumica e t krishterve, q mbajn t dieln nuk pushojn). Mbajtja e s
diels sht kaq e prhapur midis t krishterve modern, sa q shum besojn se ajo sht
Sabati i krishter.
Por nuk sht ky rasti. Prkundrazi, si vazhdimsi e besimit ifut, Krishterimi nuk hoqi dor nga
t gjitha simbolet e fes s t parve, prfshir Sabatin e dits s shtat. Pr nj far kohe e
vetmja Bibl, q t krishtert e par kishin pr ti udhhequr ishte Dhiata e Vjetr. Kuptohet
-
ather pse shtja e nj dite tjetr, alternative pr adhurim nuk u prezantua deri n shekullin e
par, pasi Krishti u ngrit n qiell. Pr m tepr, vetm n shekullin e katrt, me vendimin e
Kostandinit, mbajtja e s diels u b rregull n kishn dominuese. Fatkeqsisht, edhe pas
Reforms Protestante, thuajse i gjith Krishterimi vazhdoi me mbajtjen e s diels, pavarsisht
msimit biblik se dita e shtat sht Sabati i vrtet.
Msimi i ksaj jave do t jet pr Krishtin dhe Sabatin.
*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 3 Maj.
E DIEL Prill 27
Sabati ifut? (Eksodi 20:811)
Megjithse shum vet i referohen dits s shtat si Sabati ifut, Bibla tregon se Sabati daton
shum shekuj prpara ifutve. Ai i ka rrnjt n vet Krijimin.
Zanafilla 2:13 shpall se, pasi Perndia prmbushi veprn e Tij t Krijimit n gjasht dit, Ai
pushoi ditn e shtat dhe m pas e bekoi ditn e shtat dhe e shenjtroi. Kjo tregon qart
rndsin e madhe q mban Sabati n krijimin e Perndis. Krahas besimit, Sabati u
shenjtrua. Me fjal t tjera, Perndia i dha disa nga karakteristikat e Tij ktij monumenti n
koh.
Krahasoni dy urdhrimet e Sabatit tek Eksodi 20:811 dhe Ligji i Prtrir 5:1215. N
mnyra lidhen ato me teorin q Sabati nuk sht vetm pr ifutt?
__________________________________________________________________
-
Dallimi m i madh midis dy urdhrimeve sht arsyeja pr mbajtjen e Sabatit. Tek Eksodi bhet
nj referenc e drejtprdrejt e Zanafills 2:3, ndsa evidentohet fakti q Perndia i bri t dyja
e bekoi dhe e shenjtroi ditn e Sabatit. Nga ana tjetr, Ligji i Prtrir 5:15 jep lirimin
hyjnor t Izraelit nga skllavria egjiptiane si arsyen pr mbajtjen e Sabatit. N baz t tekstit t
Ligjit t Prtrir, shum besojn se Sabati sht vetm pr ifutt. Megjithat, ky argument
injoron plotsisht faktin q teksti i Eksodit i referohet Krijimit, si moment kur Perndia vendosi
Sabatin pr gjith njerzimin.
Pr m tepr, Ligji i Prtrir 5:15 i referohet lirimit nga Egjipti si simbol i shptimit q ne
kemi n Krisht. Prandaj, Sabati sht simbol jo vetm i Krijimit, por dhe i Shpengimit; dy tema,
t cilat jan t lidhura me njra-tjetrn n Bibl (Hebr. 1:13, Kol. 1:1320, Gjoni 1:114). Nisur
nga fakti q Jezusi sht Krijuesi yn, Ai mund t jet edhe Shpenguesi yn. Dhe Sabati i dits s
shtat sht simbol i t dyja ktyre veprave.
Kushdo mund t shpall se po pushon n Krisht. Sipas prvojs suaj, si ju ndihmon mbajtja e
Sabatit pr t gjetur qetsi/paqe?
E HN Prill 28
Nj koh pushimi dhe adhurimi (Luka 4:16)
-
Sipas Kolosianve 1:16 dhe Hebrenjve 1:2, Krishti para mishrimit ishte i prfshir drejtprdrejt
n procesin e krijimit. Kto vargje shpallin se t gjitha gjrat e krijuara erdhn n ekzistenc
nprmjet Tij. M pas, Pali shprehet se Krishti mori pjes n krijimin e gjrave t padukshme
(Kol. 1:16, 17), tek t cilat prfshihet dhe Sabati. Megjithse Krishti ishte qendror n procesin e
krijimit, kur Ai u mishrua, Ai e nnshtroi Veten ndaj urdhrimeve t Atit t Tij (Gjoni 15:10).
Ashtu sikurse msimet e mparshme kan treguar, Jezusi ishte kundr disa traditave dhe prdori
do mundsi pr t korrigjuar sjelljen fetare, q nuk i kishte rrnjt n vullnetin e Perndis.
Nse Jezusi do t kishte pasur pr qllim anulimin e urdhrimit t Sabatit, Ai do t kishte pasur
shum mundsi pr ta br at.
Shumica e vargjeve pr Sabatin, n Dhiatn e Vjetr, flasin pr Sabatin si nj dit pushimi.
Interpretimi i pushimit n shum gjuh moderne mund t bj q disa vet t besojn se Sabati
duhet t kalohet duke fjetur apo duke u relaksuar n prgjithsi. Ndrsa ne mund ti shijojm
kto aktivitete n Sabat, kuptimi i vrtet i pushimit sht ndalesa, stopimi apo pauza.
Sabati sht nj koh kur ne heqim dor nga rutina e puns dhe kalojm koh t veant me
Krijuesin.
N kohn e Krishtit, hebrenjt mbanin nj shrbes adhurimi hyjnore t prjavshme n Sabat
(lexoni Luka 4:16). Ata q jetonin n Jerusalem merrnin pjes n lutje t veanta n tempull, ku
adhurimi publik ishte ndryshe nga ditt e tjera t javs. ifutt, q jetonin n pjes t tjera t
bots zhvilluan sinagogn si vend pr takimet shoqrore dhe pr adhurim. N Sabat, kur t
paktn 10 meshkuj ishin t pranishm (nj minyan), nj adhurim hyjnor kryhej.
-
far na thon vargjet n vazhdim pr mbajtjen e Sabatit tek t krishtert e par? far na thot
kjo pr ata, q thon se Sabati u ndryshua nga e shtuna n t diel pr nder t ringjalljes? Veprat
13:14, 42, 44; 16:13; 17:2; 18:4; Hebr. 4:9.
___________________________________________________________
Pr shkak t rrnjve t tyre ifute ishte shum e natyrshme pr t krishtert e par q t
adhuronin n ditn e prshkruar n Dhiatn e Vjetr. Megjithat, rreth njzet vjet pas ngritjes s
Jezusit n qiell, Pali e kishte pr zakon t shkonte n sinagog n Sabat (Veprat17:2). Pra,
asnj evidenc biblike nuk tregon se t krishtert e par mbajtn t dieln n vend t Sabatit.
E MARTE Prill 29
Nj koh pr tu shijuar (Marku 2:27, 28)
Shum vet, q shpallin se mbajn Sabatin, jo gjithmon kuptojn se do t thot t mbash
Sabatin. Ashtu sikurse disa farisenj n kohn e Jezusit, njerzit sot mund ta ken burgosur
Sabatin pas mureve t forta t rregullave dhe zakoneve, (ndrsa t tjer thuajse e kan br nj
dit t zakonshme ashtu si ditt e tjera). Sabati duhet t jet nj gzim, jo nj barr, por mbetet
nj dit e shenjt.
Gjat kohs q Jezusi eci n kt bot, disa nga krert fetar e kishin rrethuar Sabatin me
tridhjet e nnt urdhrime t tjera. Ata mendonin se, nse njerzit do t mund t mbanin kto
-
tridhjet e nnt ligje, ather Sabati do t mbahej n mnyr t prsosur. Si rezultat i brjes s
ktyre ligjeve me qllimin e mir pr t mbajtur Sabatin, ai i cili u krijua pr t qen gzim u
b nj zgjedh pr shum vet.
Lexoni me kujdes Marku 2:2328. Pse kputn dishepujt kallinjt? A tregohet n kt tekst nse
Jezusi bri t njjtn gj me dishepujt? Cilat ligje biblike po shkeleshin, nse po shkeleshin?
__________________________________________________________________
Ndrsa Jezusi dhe dishepujt e Tij t uritur po kalonin npr fush n nj Sabat, dishepujt
vendosn q ta knaqnin urin, duke kputur kallinjt. Megjithse nuk ishte fusha e tyre,
veprimet e tyre lejoheshin nn ligjin e Moisiut (lexoni Ligji i Prtrir 23:25), megjithse
farisenjt e interpretonin at si shkelje t nj ligji tjetr t Moisiut, i cili ndalonte plugimin dhe
korrjen n Sabat (lexoni Eksodi 34:21). Mesa duket, Jezusi nuk mori pjes n kt, megjithat Ai
nuk la pa mbrojtur veprimet e dishepujve t Tij. Jezusi i kujtoi farisenjve se edhe Davidi dhe
burrat e tij kishin ngrn nga buka e ndaluar e shenjtores, kur ishin t uritur.
Tek Marku 2:27, 28, Jezusi tha se Sabati ishte krijuar pr prfitimin e njeriut dhe jo e kundrta.
Me fjal t tjera, Sabati nuk ishte krijuar pr tu adhuruar, por pr t siguruar mundsi pr t
adhuruar. Si nj dhurat e Perndis pr t gjith njerzimin, Sabati nuk ka pr qllim t shtyp,
por pr t dhn liri dhe lirim. Ai sht me t vrtet nj mnyr pr t prjetuar pushimin dhe
lirin ton n Krishtin.
-
Cilat jan disa nga gjrat q mund t bni n Sabat, t cilat nuk mund ti bni aq leht gjat
ditve t tjera t javs? Mendoni gjat pr kt pyetje dhe silleni prgjigjen n grupin e
diskutimit n Sabat.
E MRKUR Prill 30
Koh pr shrim (Luka 13:16)
Kur Perndia krijoi botn, Ai shpalli se gjithka ishte shum mir (Zan. 1:31), dhe, pa dyshim
e prsosur n do mnyr. Por, me prparimin e mkatit, krijimi u korruptua me t keqen nj
ndikim q u pa kudo. Njerzit, megjithse t krijuar n imazhin e Perndis, u bn subjekt i
smundjes, plakjes dhe vdekjes. Ne, shpeshher, themi se vdekja sht pjes e jets; n fakt
vdekja sht mohimi i jets dhe jo pjes e saj. Vdekja nuk duhet t ishte dika q ne duhet ta
prjetonim. Duke marr parasysh planin origjinal t Perndis pr njerzimin, nuk sht e
uditshme q disa nga shrimet m t mrekullueshme t Jezusit ndodhn n Sabat.
Lexoni historit e shrimeve n Sabat tek Marku 3:16, Luka 13:1017, Gjoni 5:19, 9:114.
far na msojn kto mrekulli pr qllimin e vrtet t Sabatit?
__________________________________________________________________
-
Secila nga mrekullit e shrimeve n Sabat sht spektakolare dhe shrben pr t treguar
qllimin e vrtet t Sabatit. Prpara se Jezusi t shronte burrin me dorn e thar (Marku 3:16),
Ai bri pyetjen retorike A sht e lejueshme ditn e s shtuns t bsh t mir apo t keqe, t
shptosh nj jet apo ta vrassh? (Marku 3:4). Nse nj person ka mundsin pr t lehtsuar
vuajtjen n ditn e lirimit, pse nuk duhet ta bj ai kt? N fakt, mrekullia me gruan e krrusur
tregon qart qllimin lirues t Sabatit (Luka 13:1017). Kur u kritikua pr shrimet, Jezusi
pyeti, A nuk duhej, pra, t zgjidhej nga kto pranga, ditn e shtun, kjo q sht bij e
Abrahamit dhe q Satani e mbajti lidhur prej tetmbdhjet vjetsh? (Luka 13:16).
Tema e lirimit sht e pranishme edhe n rrfimet e shrimit t burrit n pellgun e Betsaidas, i
cili kishte qen i smur pr rreth tridhjet e tet vjet (Gjoni 5:19), t shrimit t burrit t lindur
i verbr (Gjoni 9:114). N prgjigje ndaj akuzave t farisenjve, sipas t cilave Jezusi nuk
mbante Sabatin pr shkak t mrekullive t shrimeve t Tij, Ai i kujton atyre, Im At vepron
deri m tash, e edhe un veproj (Gjoni 5:17). Nse Perndia nuk do t lejonte shrimin,
ather ai nuk do t kishte ndodhur. Kur bie fjala pr t lehtsuar vuajtjen njerzore, Perndia
nuk pushon.
far duhet t msojm nga gabimet e ktyre krerve fetar, pr faktin q nocionet paragjykuese
mund t na verbojn madje edhe ndaj t vrtetave m t dukshme?
E ENJTE Maj 1
Nj krijim i ri
-
Sabati, jo vetm na kujton pr aftsin krijuese t Perndis, por ai na drejton tek premtimet e Tij
pr restaurim. Me t vrtet, n do shrim n Sabat, premtimi i restaurimit t prjetshm
prforcohej fuqishm. N mnyrn e vet unike, Sabati siguron nj kndvshtrim, q shkon pas n
historin m t vjetr t toks dhe shtrihet drejt fatit t ardhshm t njeriut. Prsri, ne mund t
themi se Sabati na drejton si tek Krijimi dhe tek Shpengimi.
Perndia e krijoi edhe nj her kt bot. Pr shkak t mkatit, Krijimi i Tij u korruptua, por
korruptimi nuk do zgjas prgjithmon. Nj element ky i planit t shptimit sht restaurimi
jo vetm pr tokn, por, akoma m e rndsishme, pr njerzit. Qeniet e krijuara sipas
shmblltyrs s Tij do t restaurohen sipas imazhit t Tij dhe do t jetojn n tokn e re. I njjti
Perndi, i cili bri tokn e par, veprn e t cilit festojm do shtat dit, do ta krijoj tokn
prsri. (Mendoni sesa e rndsishme sht t mbajm mend krijimin ton, sa jemi urdhruar ta
bjm kt nj her n jav n nj mnyr t veant).
Lexoni vargjet n vazhdim. far mesazhi ka secili nga ato vargje, q mund t lidhet me
kuptimin e Sabatit?
Isa. 65:17_________________________________________________
Isa. 66:22_________________________________________________
2 Pjet. 3:913______________________________________________
-
Zbul. 21:1__________________________________________________
2 Kor. 5:17________________________________________________
Gal. 6:15__________________________________________________
Zbul. 21:5__________________________________________________
Sabati shpall se, Ai, q krijoi t gjitha gjrat n qiell dhe tok dhe, nprmjet t Cilit gjrat
funksionojn, sht kreu i kishs. Nprmjet fuqis s Tij ne pajtohemi me Perndin . . . Sabati
sht nj shenj e fuqis s Krishtit pr t na shenjtruar. Dhe kjo i jepet t gjith atyre, q
Krishti shenjtron. Si nj shenj e fuqis s Tij shenjtruese, Sabati i jepet t gjith atyre, q
nprmjet Krishtit bhen pjes e Izraelit t PerndisEllen G. White, The Desire of Ages, fq.
288, 289.
far gjrash praktike mund t bni pr t lejuar fuqin e Perndis q tju shenjtroj?
Domethn, far zgjedhjesh bni prdit, t cilat ndihmojn apo pengojn procesin e Tij krijues
n ju?
E PREMTE Maj 2
Pr m tepr studim: Q nga fillimi i betejs s madhe n qiell, ka qen qllimi i Satanit pr t
hedhur posht ligjin e Perndis. Pikrisht pr t prmbushur kt, ai rebeloi kundr Krijuesit.
-
Megjithse ai u hodh posht nga qielli, Satani vazhdoi t njjtn luft n tok. Mashtrimi i
njerzve dhe nxitja e tyre pr t shkelur ligjin e Perndis sht qllimi q ai ka ndjekur. Arritja e
ktij qllimi, qoft duke hedhur posht t gjith ligjin, qoft duke mohuar pjes t tij, do t sillte
t njjtin rezultat. Ai q hedh posht nj pik shfaq nnvlersim pr t gjith ligjin; ndikimi
dhe shembulli i tij jan n ann e shkeljes dhe ai bhet fajtor n t gjitha pikat. Jakobi 2:10
Ellen G. White, Beteja e madhe midis Zotit dhe Satanit, fq. 582.
Pyetje pr diskutim:
Lexoni deklaratn e Ellen G. White tek studimi i s premtes, nj interpretim m i plot i
citimit t prdorur n hyrjen e ktij tremujori. Si na ndihmon Sabati dhe ajo q i ka ndodhur
Sabatit prgjat Krishterimit pr t kuptuar sulmin e Satanit kundr ligjit t Perndis?
N vargjet n vazhdim (Marku 3:2, Luka 13:14, Gjoni 5:18, 9:16) Jezusi akuzohet se thyen
Sabatin. Lexoni Eksodin 20:811 dhe vlersoni cilsit e ksaj akuze. far i thoni atyre q
shpallin se kto pasazhe sigurojn prova q Jezusi e theu Sabatin?
N grupin e studimit rikthejuni pyetjes s fundit t msimit t s marts. Domethn, cilat jan
disa nga gjrat q Sabati ju mundson t bni gjat asaj dite, t cilat nuk jeni n gjendje ti bni
gjat ditve t tjera t javs pr shkak t detyrimeve t prditshme?
Analizoni eksperiencn tuaj t Sabatit. A sht Sabati pr ju nj dit lirimi, pushimi, lirie apo
sht nj dit skllavrie, stresi dhe ankthi? Si mund t msoni t shijoni Sabatin, ta bni at nj
gzim ashtu si na thuhet n kt varg: N rast se e prmban kmbn q t mos dhunosh t
shtunn, n rast se nuk kryen punt e tua gjat dits sime t shenjt, n rast se e quan t shtunn
-
knaqsi, ditn e shenjt t Zotit, q meriton nder, n qoft se e nderon duke hequr dor nga
udhtimet e tua, nga kryerja e punve t tua dhe nga t folurit pr problemet e tua (Isa. 58:13)?
MSIM 6 *Maj 39
Vdekja e Jezusit dhe ligji
E SHTUN PASDITE
Lexoni pr studimin e ksaj jave: Rom. 7:16; 8:58; Rom. 7:713; Rom. 4:15; Veprat 13:38,
39; Gal. 3:10.
Vargu prmendsh: Kshtu, pra, vllezr t mi, edhe ju jeni t vdekur pr ligjin me an t trupit
t Jezus Krishtit q t bashkoheni me nj tjetr, q u ringjall prej t vdekurit, q ti japim fryte
Perndis (Romakve 7:4).
Nj grua po e nget makinn prtej limitit t lejuar t shpejtsis. Papritur, ajo sheh n pasqyr q
pas saj ndizen dritat e kuqe dhe blu t makins s policis dhe dgjon zhurmn familjare t
sirens. Ajo hap krahun, merr antn e saj dhe nxjerr patentn. Punonjsi i policis afrohet, merr
patentn dhe kthehet n makinn e tij.
Ajo vret mendjen sesa e kripur do t jet gjoba (ajo e kishte tejkaluar shum limitin e
shpejtsis). Gruaja shqetsohet sesi do t mund ta paguaj. Disa minuta m von, polici kthehet
-
dhe i thot, OK, zonjush, ajo q ne do t bjm, q ti t mos prballesh prsri me dnimin e
ligjit, sht ta shkelim at. Ti nuk duhet t shqetsohesh m pr limitet e shpejtsis.
Kjo histori nuk sht m absurde sesa teologjia q mson se pas vdekjes s Jezusit, ligji, Dhjet
Urdhresat, u shfuqizuan.
Kt jav ne do t shohim vdekjen e Jezusit dhe lidhjen e saj me ligjin.
*Studioni msimin e ksaj jave pr tu prgatitur pr Sabatin e dats 10 Maj.
E DIEL Maj 4
T vdekur pr ligjin (Rom. 7:16)
Shqyrtoni me kujdes Romakt 7:16 dhe prmblidhni at q Pali thot ktu. Lexojeni at me
kujdes, duke mbajtur parasysh pasazhe t tjera biblike n lidhje me ligjin.
__________________________________________________________________
Megjithse disa versione biblike gabimisht e prkthejn vargun e par n mnyr t till q t
lexohet se ligji sht i detyrueshm deri n vdekje, nj interpretim fjal pr fjal sht, do
person i gjall sht nn rregullat e ligjit. Theksi nuk sht mbi t vdekurin, por mbi at, q
sht i gjall.
-
Shembulli mbi martesn tregon se do person i martuar, i cili ka nj marrdhnie intime me dik,
q nuk sht gruaja ose burri prkats ka thyer ligjin dhe sht fajtor pr tradhti bashkshortore.
Vetm nse burri ose gruaja nuk jeton m, ai ose ajo mund t hyj n nj marrdhnie me nj
person tjetr pa shkelur ligjin.
Gjithashtu, disa argumentojn se ky pasazh tregon vdekjen e ligjit; megjithat, n t vrtet ai
vetm tregon vdekjen e personit pr ligjin prmes trupit t Jezusit (Rom. 7:4). Sipas Romakve
6:6, pjesa e personit q vdes sht uni i vjetr. Kur bashkohet me unin e vjetr, personi sht i
dnuar nga ligji dhe i bllokuar n nj marrdhnie t mjerueshme (Rom. 7:911, 24). Pasi vdes
uni i vjetr, personi sht i lir t hyj n nj marrdhenie me nj tjetr ringjallja e Jezusit
(Rom. 7:4).
Pali thot se, duke qen se ligji detyron do person t gjall, ligji i Perndis duhet t qeveris
edhe bashkimin e ri. Megjithat, fakti q besimtari sht tashm i martuar me Jezusin nnkupton
se ligji nuk sht m instrument dnimi; besimtari n Jezus sht i lir nga dnimi i ligjit, sepse
ai sht i mbuluar nga drejtsia e Jezusit.
Pali nuk deklaron se Dhjet Urdhresat, t cilat prcaktojn mkatin, jan shfuqizuar tashm; kjo
do t ishte n kundrshtim me at q Bibla, shkrimet e saj prfshijn. Prkundrazi, ai flet pr nj
marrdhnie t re q njeriu ka me ligjin prmes besimit n Jezus. Ligji vazhdon t jet detyrues;
thjesht, pr besimtart n Jezus, ata, t cilt vdiqn pr vete dhe n mkat, ligji nuk i mban m n
kthetrat e dnimit, sepse tani ata i prkasin dikujt tjetr, Jezusit.
E HN Maj 5
-
Ligji i mkatit dhe i vdekjes (Rom. 8:18)
Pali i garanton t krishterve se Tani, pra, nuk ka asnj dnim pr ata, q jan n Krishtin Jezus.
. . sepse ligji i Fryms i jets n Jezus Krishtin m liroi nga ligji i mkatit dhe i vdekjes (Rom.
8:1, 2). Nse i lexojm kto vargje t ndara nga konteksti i tyre i par, duket se Pali po i referohet
dy ligjeve kontradiktore: ligjit t jets dhe ligjit t mkatit dhe vdekjes. Megjithat, dallimi nuk
lidhet me ligjin, por me individt para dhe pas pranimit t Jezusit.
N cilat mnyra ilustron diskutimi i Palit n Romakt 7:713 rolin e ligjit?
__________________________________________________________________
Funksioni i ligjit varet nga personi me t cilin ai lidhet. E njjta thik, pr shembull, mund t
prdoret nga nj kirurg pr t shruar ose nga nj vrass pr t vrar. N t njjtn mnyr, nj
hajdut, i cili shkel ligjin duke vjedhur antn e dikujt, qndron para ligjit ndryshe nga ai, t cilin
ligji duhet ta mbroj (n kt rast, pronari i ants). Vet ligji mund t prshkruhet ndonjher si
i shenjt, i drejt dhe i mir (Rom. 7:12), ose si ligji i mkatit dhe i vdekjes (Rom. 8:2).
Megjithat, n t njjtn mnyr q hakmarrja ndshkuese e Perndis nuk e ndalon at nga t
qenit nj Perndi dashurie, funksioni i ligjit si agjent i mkatit dhe i vdekjes nuk e bn at t
mkatshm.
Sipas Romakve 8:58, ligji sht nj instrument i mkatit dhe vdekjes pr ata, q e ojn
mendjen n gjrat e mishit (Rom. 8:5). Kjo prshkruan njeriun, i cili sht ende i martuar me
unin e vjetr dhe nuk ka asnj dshir t dukshme pr ta ndrprer marrdhnien dhe t
-
bashkohet me ringjalljen e Jezusit. Si rezultat i bashkimit t mkatshm, nj njeri e gjen veten
n armiqsi me Perndin dhe ligjin e Tij, derisa ato jan n kahe t kundrta (Rom. 8:7).
M pas Pali thekson se sht e pamundur pr mendjen e fiksuar n gjrat e mishit pr tju
nnshtruar ligjit t Perndis ose edhe pr ta knaqur At (Rom. 8:7, 8). Kjo dukshm nuk sht
nj referenc pr tek individi n vshtirsi i Romakve 7:1325, derisa ai i shrben ligjit t
Perndis me mendje (Rom. 7:25). Pali me siguri i referohet atyre, q, pr shkak t paudhsis
s tyre mbysin t vrtetn (Rom. 1:18). Pr shkak t ktyre rebelve kundr mbretrimit t
Perndis, ligji bhet nj instrument mkati dhe vdekje (Rom. 2:12).
Si lidheni me ligjin kur ju e shkelni at?
E MARTE Maj 6
Fuqia e ligjit
Sipas Romakve 4:15, 5:13, dhe 7:7, cili sht funksioni i ligjit? Gjithashtu, far thon vargjet
n Romakt 7:811 pr efektin e ligjit mbi personin, i cili e shkel at?
__________________________________________________________________
do instrument ka qllimin e tij. Ashtu si elsi prdoret pr t hapur dern ose thika pr t
prer, ashtu edhe ligji prdoret pr t prcaktuar mkatin. Nse nuk do t kishte qen pr ligjin e
Perndis, nuk do t kishte asnj metod absolute pr t ditur se cilat veprime ishin t
-
pranueshme dhe t papranueshme pr T. Edhe pse mkati nuk mund t ekzistoj pa ligjin, Pali e
bn t qart se ligji nuk sht nj partner i vullnetshm i mkatit: Ajo gj, pra, q sht e mir u
b vdekje pr mua? Ashtu mos qoft; por mkati, q t duket mkat, me an t s mirs m pruri
vdekjen, q mkati t bhet edhe m tepr mkat nprmjet urdhrimit (Rom. 7:13).
N cilat mnyra na ndihmojn tekstet e msiprme t hedhim drit mbi 1 Korintasve 15:5458?
__________________________________________________________________
Nse lexohet e izoluar, 1 Korintasve 15:5458 duket se promovon nj aspekt negativ t ligjit t
Perndis. Megjithat, mesazhi i Palit sht q ligji forcon mkatin vetm sepse ai e prcakton
se far sht mkati. Dhe, padyshim, paga e mkatit sht vdekja (Rom. 6:23). Nse nuk do t
kishte qen pr ligjin, nuk do t kishte vdekje, sepse do t ishte i pamun