ono-

ono

mag

azin

e 13

juni

201

2

RAAK!SIA-congres 2012

Stichting Innovatie Alliantie

ONO-ONO MAGAZINE

ScorenHet congres van Stichting Innovatie Alliantie (SIA) op 13 juni in de Reehorst in Ede stond in het teken van scoren, net als op het EK later op de avond. Welke doorbraken zijn de komende jaren nodig om oplossingen te vinden voor maatschappelijke en economische vraagstukken?

Hoe kan praktijkgericht onderzoek door hogescholen en de beroepspraktijk bijdragen aan doorbraken?

Tien projecten richten zich dankzij RAAK op innovaties in het mkb en de publieke sector. Elk project maakt kans op de RAAK-award en 10.000 euro. Wie gaat er met de winst vandoor?

Met 250 mensen zijn we door te luisteren, kijken en doen aan de slag gegaan met innovatie. Er waren hier vooral onderzoekers, docenten, studenten, beleidmakers en een aantal mensen uit het bedrijfsleven aanwezig. Studenten van ArtEZ hogeschool voor de kunsten, het Koninklijk Conservatorium en het Conservatorium van de HKU dirigeerden met hun muziek het dagprogramma.

Ik constateer dat het een inhoudelijk sterk congres was. Het heeft ons iets opgeleverd wat bindt en boeit. Eens te meer blijkt het belang van dezelfde taal spreken. Helaas was Oranje daarna minder succesvol. Het verloor met 2-1 van Duitsland.

SIA gaat verder met de resultaten van het congres. Iedereen kan de ontwikkelingen na vandaag op de voet volgen via reportages in drie mini-magazines. Die vormen een opmaat naar het SIA-congres van 2013.

Hartelijk bedankt voor jullie waardevolle bijdragen! Wij zijn blij dat jullie het belang van RAAK erkennen en dat de regeling op blijvende support kan rekenen.

Michaël van Straalen, voorzitter SIA en vice-voorzitter

MKB-Nederland

SIA-CONGRES

inhoudScoren: Voorwoord Michaël van Straalen.

Baanbrekende deelnemers: Acht congresdeelnemers aan

het woord. Wat doen zij? Wat is hun persoonlijke doorbraak?

En wat hebben zij ooit gewonnen?

Keynote quotes

Keynote Thom de Graaf: Anarchistisch kennis vergaren.

Met reacties van Margo Brouns, Gregor Luthe, Yuri van Geest

en Erik van Rossum.

Doorbraken in de praktijk: Een aantal portretten van de

genomineerde projecten.

Doorbraaksessies: Een samenvatting van de workshops.

De organisatie aan het woord: Een introductie van de

organisatie en haar mening over de dag.

And the winner is… Wie van de genomineerden wint de

RAAK-award?

ONO-ONO MAGAZINE

ONO-ONO MAGAZINE

ONO-ONO MAGAZINE

Baanbrekende deelnemersWe spreken acht van de congresdeelnemers. Wat doen zij? Wat is hun persoonlijke doorbraak? En wat hebben zij ooit gewonnen? Lees het hier.

Uitwisseling

Wie bent u? Erwin van RooijenWat doet u? ‘Ik ben onderzoeker en adviseur in de onderwijswereld bij Tien Organisatieadvies. Ik heb ook veel projecten voor de HBO-raad gedaan.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Sinds 1 februari werk ik als adviseur voor mezelf in plaats van voor een bureau. Dit bevalt me goed! In opdracht van Zestor, het arbeidsmarkt- en opleidingsfonds van de hogescholen, heb ik vorig jaar een mooi onderzoek gedaan naar de uitwisseling tussen de beroepspraktijk en het beroepsonderwijs. De vraag die centraal stond, was wat dit doet met de professionalisering van docenten. De conclusie: het maakt ze veelzijdiger en gemotiveerder.’Wat heeft u gewonnen? ‘Bij het bureau waar ik voorheen werkte, kreeg je een bonus als mede door jouw toedoen het bureau werd geciteerd in de media.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘3-0 voor Duitsland.’

ONO-ONO MAGAZINE

ONO-ONO MAGAZINE

Cradle to Cradle

Wie bent u? Wim Ravesloot Wat doet u? ‘Ik werk voor Syntens op het gebied van topsectoren, duurzaamheidsthema’s, technologie en samenwerking tussen bedrijven. Een mooie illustratie hiervan is cradle to cradle ontwerpen in de bouw. Zo heeft Syntens met de regio Noord-Limburg duurzame kozijnen ontwikkeld en een database voor de daarbij verbruikte grondstoffen.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Dat de samenwerking tussen kleinere bedrijven steeds meer herkend wordt. Dat verhaal houd ik al jaren. Het wordt ondersteund door RAAK-projecten.’Wat heeft u gewonnen? ‘Ooit heb ik in teamverband met het harmonieorkest een toelating tot een topconcours gewonnen. Ik speel hobo.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘1-2 voor Duitsland.’

Rentmeesterschap

Wie bent u? Peter GroenhuijzenWat doet u? ‘Ik ben majorcoördinator internationaal watermanagement bij Van Hall Larenstein HBO.’ Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Door mijn kinderen ben ik me veel bewuster geworden van het belang van een duurzame wereld en van rentmeesterschap. Ik leefde altijd wel duurzaam en heb ook ontwikkelingshulp gedaan. Maar mijn kinderen hebben dit versterkt. Hiervoor werkte ik bij een adviesbureau. Nu ben ik docent geworden. Zo kan ik direct mijn passie inzetten om jongeren bij hun ontwikkeling te stimuleren.’Wat heeft u gewonnen? ‘Een waterpijp tijdens een excursie met studenten in Tunesië. Ik had de uitslag van Nederland-Egypte goed voorspeld.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘Er is geen winnaar vanavond, het wordt helaas 1-1.’

SIA-CONGRES

Een brug naar India

Wie bent u? Prekash RamsinghWat doet u? ‘Ik was directeur van Lentiz India. Nu ben ik anderhalf jaar vertegenwoordiger van de Lentiz Onderwijsgroep in India. Ik woon de helft van de tijd in Delhi en de andere helft in Nederland. De Lentiz Onderwijsgroep versterkt consortiumpartner Food Tech Holland, een agrarisch opleidingsinstituut in Vlaardingen. Wij zijn educatie- en trainingspartner voor Indiase bedrijven.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Dat we als Lentiz een curriculum konden ontwikkelen en de relatie tussen het Nederlandse en het Indiase bedrijfsleven konden versterken. Voor mij persoonlijk betekent het dat ik met een concreet product de Indiase markt kan veroveren.’ Wat heeft u gewonnen? ‘Ik heb nog nooit wat gewonnen met de Postcode- of de Staatsloterij. Maar ik troost mezelf door tegen mijn vrouw te zeggen: wij hebben elkaar.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘Nederland wint met 1-0, meer lukt niet.’

De beste van de slechtste

Wie bent u? Esther MauriksWat doet u? ‘Ik ben internationaal beleidsadviseur op de HAS Den Bosch. Ik ben hier voor verschillende bijeenkomsten over het internationaal beroepsonderwijs en technologie. Ik werk sinds een jaar bij HAS en veel mensen uit het landelijke netwerk zijn nog onbekend voor mij. HAS doet mee aan een project in Vietnam. Ik zou de managing director van dit project vandaag graag de hand schudden.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Vorig jaar heb ik meegedaan aan het tv-programma ‘de allerslechtste chauffeur van Nederland’. Ik was de beste van de slechtsten en heb hiervan geleerd dat ik veel meer kan dan ik denk.’Wat heeft u gewonnen? ‘Ik won de auto. En veel belangrijker: ik kreeg er lef door. Ik durfde daardoor een boek te schrijven, ‘De kameleon’, en een eigen bedrijf in event styling op te zetten.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘Het wordt een krappe 1-0 voor Nederland.’

ONO-ONO MAGAZINE ONO-ONO MAGAZINE

SIA-CONGRES ONO-ONO MAGAZINE

ONO-ONO MAGAZINE

Matchmaker

Wie bent u? Gjilke KeuningWat doet u?‘Ik ben new business developer aan de Hogeschool Utrecht. Ik onderzoek nieuwe onderzoeksprojecten voor het lectoraat. Ook probeer ik een match te maken tussen de hogeschool en het bedrijfsleven. En financiering te zoeken voor projecten.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Ik ben altijd op zoek naar nieuwe initiatieven en kan me goed in andere mensen verplaatsen. Zo heb ik het destijds als zelfstandig ondernemer in een moeilijke tijd ook gered.’Wat heeft u gewonnen? ‘Een theaterkaartje met een ballonwedstrijd toen ik tien jaar was. Mijn ballon was in Zuid-Duitsland terechtgekomen, geloof ik.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘Nederland wint natuurlijk! Met 3-2.’

Triple helix

Wie bent u? Yvonne van HestWat doet u?‘ Ik werk voor Brainport Development. Dat is een economische ontwikkelingsmaatschappij voor de regio Eindhoven. Ik ben verantwoordelijk voor de ontwikkelingen op de internationale arbeidsmarkt. We werken samen met kennisinstellingen als Tilburg University, Fontys Hogescholen, Avans en ROC Ter Aa.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Vanochtend bleef bij mij de boodschap hangen dat men voor de start van projecten veelal wacht op de overheid. Ik ben trots dat Brainport Eindhoven een groot project heeft laten landen bij het bedrijfsleven. We zijn als organisatie doelgericht en hebben een ultieme connectie met de Triple Helix, een samenwerkingsverband van kennisinstellingen, het bedrijfsleven en de overheid.’Wat heeft u gewonnen? ‘Ik heb meer geluk in de liefde.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? Lachend: ‘Ik ben een positivist, dus Nederland wint. We worden net als in 1988 Europees kampioen.’

SIA-CONGRES

Samenwerking als moderne dans

Wie bent u? Marijn BrummelhuisWat doet u? ‘Projectleider voor de taskforce Innovatie Regio Utrecht voor de creatieve industrie.’Wat is uw persoonlijke doorbraak? ‘Met Xpert CMKB wordt een programma van regionaal onderwijs geboden. Het is een samensmelting van creatieve energie en het grote bedrijfsleven. Uit deze koppeling is een meer structurele samenwerking voortgekomen.’Wat heeft u gewonnen? ‘Ik heb vroeger veel aan moderne dans gedaan en daar ook wel eens mee gewonnen.’Wat wordt de uitslag van Nederland-Duitsland? ‘Nederland wint met 2-1. We gunnen de Duitsers ook wat.’

ONO-ONO MAGAZINE

SIA-CONGRES

ONO-ONO MAGAZINE

Keynote!Tijdens het plenaire deel spreekt Thom de Graaf, voorzitter

van de HBO-raad en bestuurslid van SIA, over doorbraken

en waarom deze van belang zijn. De volgende mensen

reageren kort: Gregor Luthe, lector nanotechnologie; Yuri

van Geest, ondernemer en lid van het topteam Creatieve

Industrie; Margo Brouns, oud-lector en manager onderzoek

en ontwikkeling bij Zorggroep Alliade; Erik van Rossum,

lector en winnaar RAAK-award 2011.

SIA-CONGRES

Op een anarchistische manier kennis vergarenDe keuzes van Thom de Graaf

RAAK-award of EK-beker?‘Daar leg ik de scheidslijn in tijd. Voor acht uur kies ik voor de RAAK-award. Daarna staat alles in het teken van het EK.’Doorbreken of verankeren?‘Doorbreken. Verankering komt daarna.’Crowdsourcing of crowdfunding?‘Crowdsourcing! Dat is echte innovatie: kennis vergaren op een anarchistische manier.’

Boer zoekt kennisThom de Graaf is inmiddels vier maanden bezig aan zijn rondreis, zoals hij het zelf noemt, bij de HBO-raad. Hij vertelt hierover: ‘Innoveren kun je niet geïsoleerd doen. Dat moet je samen doen, ook met studenten. Het gaat om de triple helix en de creativiteit van het individu. Een mooi voorbeeld zijn de schone motoren die door de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen voor de tuktuk zijn ontwikkeld. Momenteel is er een Indiase producent

die geïnteresseerd is. Goede begeleiding van studenten is natuurlijk een voorwaarde. Zelf vond ik ‘boer zoekt kennis’ (Greening Generation Y, red.) hiervan ook een goede illustratie.’

Nieuw vertrouwenThom de Graaf vraagt tijdens zijn keynote speech: ‘Wat zijn kansen van innovatie en wat dragen wij daaraan bij?’ Hij stelt: ‘Er is een doorbraak nodig. Ten eerste om maatschappelijke uitdagingen als vergrijzing en gezond samenleven aan te kunnen pakken. Veranderingen leiden vaak tot onzekerheden en frustraties. Men voelt zich onbegrepen en wordt ongeduldig. We zoeken altijd naar nieuwe antwoorden om nieuw vertrouwen met innovatie te maken. Ten tweede is er een doorbraak nodig voor onze internationale verhoudingen. De BRIC-landen en het Oosten halen ons in. We investeren te weinig in bedrijfsresearch. Zelfs als Nederland het onderzoeksbudget verhoogt, blijft het een enorme opgave om hier praktisch iets mee te doen. SIA speelt een grote rol bij de dankbare samenwerking tussen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen.’

ONO-ONO MAGAZINE

De HBO-raad wil meewerken aan de structurele geldstroom voor praktijkgerichte hogescholen.

Stimulering voor sneeuwbaleffectDe Graaf vervolgt: ‘Het belang van praktijkgericht onderzoek mag niet ondergesneeuwd raken onder de lawine van bezuinigingen. Er moeten middelen beschikbaar komen en blijven voor stimulering, vooral in het praktijkgericht onderzoek, waar hogescholen steeds beter in worden. Deze investering wordt terugverdiend. Het volgende kabinet, van welke kleur dan ook, moet vasthouden aan het beleid gericht op de economische topsectoren.’

Doorbraken komen vaak voort uit het micro-niveau. Alle kleine doorbraken bij elkaar zorgen voor verandering en vernieuwingHoe? - investeer in eigen mensen- zet studenten in. Zij hebben nieuwe denkwijzen- werk in deelprojecten- laat opgedane kennis terugvloeien in het onderwijs- werk in netwerken (co-creatie) - werk van onderop met oog voor de context

Thom de Graaf, tot slot: ‘Belangrijk vind ik: vier successen! Ik wens u een mooi congres en SIA een mooie geborgde toekomst met gezonde middelen toe.’

Margo Brouns: ‘Je hebt lef en uithoudingsvermo-gen nodig voor doorbraken. Blijf volhouden: een doorbraak komt niet van de ene op de andere dag. Begin klein. Het mkb en sociale innovatie moeten hand in hand gaan. We moeten de kans krijgen om vandaag te mislukken om morgen te leren. Zaken die in de zorgsector vijf tot tien jaar geleden niet mogelijk werden geacht, zoals zelfredzaamheid en ICT, zijn nu normaal. SIA heeft een regelvrije ruimte, waarin je alles zelf mag onderzoeken. Een bestuur-lijke borging hiervan is noodzakelijk.’

Gregor Luthe: ‘Lef en vasthouden zijn inderdaad de sleutelbegrippen. We investeren nog teveel in één richting. Er moet breder worden gedacht. Techniek is niet gevaarlijk, zolang mensen in Jip-en-Janneketaal wordt verteld waar de gevaren liggen. Als we het met nanotechnologie mogelijk kunnen maken dat borstkanker beter kan worden bestreden, wil

SIA-CONGRES

iedereen die kans aangrijpen. Studenten moeten ook weten wat voor kansen zij hebben. Durf verantwoordelijkheid te nemen voor hen, voor medewerkers en ondernemers. De vraag is: durft u genoeg verantwoordelijkheid te nemen?’

Yuri van Geest:‘Voor doorbraken zijn allereerst events nodig waar het hbo bij wordt betrokken. Ten tweede is er behoefte aan prijzen die stimulering belonen, zoals in het buitenland. Ten derde: Incubators als Young Start Up zijn zeer succesvol in Nederland. Ook hierbij is het interessant om studenten te betrekken. Ten vierde is open innovatie oftewel crowdsourcing belangrijk. Een innovatie komt uit een onverwachte hoek. Wel moet men rekening houden met grote intergenerationele verschillen tussen studenten en bedrijven. Door internet en gaming zijn studenten gewend master of their own destiny te zijn. Zij geloven in de maakbaarheid van de echte wereld. Het is een uitdaging om vanuit het hbo aansluiting te vinden bij het waardesysteem van bedrijven. We lopen achter op het buitenland. Hoe kijkt u verder dan uw neus lang is?’

Het onderwerp crowdsourcing wordt enthousiast opgepakt tijdens de dag. Ook door Thom de Graaf: ‘Als oud-voorzitter van de Consumentenbond zie ik dat het nu gaat om user generated content.’

Erik van Rossum:‘Met ons ondersteuningspakket voor kwetsbare ouderen die nog in de wijk wonen, wonnen wij de RAAK-award 2011. Destijds vroegen wij ons af: wat kunnen wij ouderen bieden? We hebben mensen die er toe doen bij elkaar gezet om het pakket te maken. Sinds vorig jaar hebben wij het pakket kunnen upgraden door aan te sluiten bij het Nationaal Programma Ouderenzorg. Hierdoor hebben we het veel breder kunnen uitrollen. Ons advies: loop uzelf niet voorbij en zoek een vertaling naar wat werkt, in de omgeving waar u leeft.’

ONO-ONO MAGAZINE

Je moet vernieuwing niet verwachten vanuit instituties, maar vanuit creativiteit

SIA-CONGRES

ONO-ONO MAGAZINE

Biopolymeren Met hulp van Fontys Hogeschool en Syntens is gezocht naar alternatieven voor kunststoffen. Marloes Eijsvogels van Fontys Hogeschool vertelt: ‘De vraag was: hoe kunnen traditionele kunststoffen vervangen worden door producten die kunnen worden afgebroken in de natuur. Dit zorgt voor een verkleining van de afvalberg. Daartoe hebben we onderzoek gedaan naar biomaterialen. Onze doorbraak zorgt ervoor dat de volgende generatie in een goed milieu kan leven.’

Solarboot Twee bezoekers die bij de rode Solarboot staan, vragen zich af waar het peddeltje in deze high tech-boot voor dient. Jeroen Venema legt uit: ‘Het peddeltje is een vereiste van de Solar Challenge. Dat spektakel begint op 8 juli. Het is een formule 1-race zonder motoren, puur op zonne-energie. Wie is het snelst en het slimst? Wie heeft een goede aandrijving en de minste weerstand? Het is een internationaal project, het gaat om collegialiteit en er is gewerkt met duurzame materialen.’ www.pv-sportboot.nl.

AR-VIP-Lab Vol enthousiasme toont Wim van Eck, Hogeschool der Kunsten KABK, met zijn iPad de lagen die verborgen liggen onder het schilderij ‘Het gele huis’ van Van Gogh, dat op de schildersezel staat. Hij zegt: ‘We wilden oude werken op een spannende manier toonbaar maken, door bijvoorbeeld kleurlagen te laten verdwijnen. Nu kun je zien of Gauguin en Van Gogh hun verf op dezelfde plek kochten. Dit wil een kunstenaar weten. Het is interessant om iemands werk te ontleden. Je kunt een beeld herkennen en dingen toevoegen.’www.arlab.nl

Greening Generation Y Hoe zet je duurzaam-heid bij studenten op de kaart? Lector Elena Cavagnaro, Stenden, vertelt trots: ‘De vraag was: hoe krijg je de jongere generatie naar duurzame locaties als een biologische boerderij? We wilden een omslag in de manier van denken over duurzaamheid bewerkstelligen bij jongeren. We hebben het resultaat gemeten en het is gelukt.’

Doorbraken in de praktijkOp de marktplaats worden tien baanbrekende ideeën gepresenteerd: van het ziekenhuis en de VMBO-leraar van de toekomst tot 3D-printing, capaciteitsmanagement en standaard business reporting. De jury heeft deze projecten uit in totaal twintig genomineerd voor de RAAK-award. De jury koos haar favoriet, u deed dit ook. Hieronder een selectie van baanbrekende ideeën. Wie won, is te lezen in het artikel ‘And the winner is’. Introductiefilms van de projecten zijn te zien op www.innovatie-alliantie.nl

SIA-CONGRES

Try Triage/Do Triage Anita Muselis, betrok-ken bij dit project van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, vertelt dat het BovenIJ Ziekenhuis in Amsterdam de herziene triagerichtlijn wilde imple-menteren. Triage is het beoordelen van slachtoffers, bijvoorbeeld op de eerste hulp. Dian Wevers van het Medisch Spectrum Twente werkt al tien jaar met triage en helpt ziekenhuizen als BovenIJ. Ze zegt: ‘Urgentiebepaling is belangrijk op de spoedeisende hulp. Mensen weten de spoedeisende hulp steeds makkelijker te bereiken. Zo krijgen we mensen bin-nen met een ingegroeide teennagel tot beginnende borstklachten. Het is van groot belang dat deze mensen de juiste aandacht en zorg krijgen, op de juiste tijd. Je moet wachtende mensen goed kun-nen informeren. Anders dan vroeger ziet de patiënt nu binnen twintig minuten een verpleegkundige. Hier redden wij levens mee.’

Jan Willem Seip: Pitch jouw project onweerstaanbaarJan Willem helpt de medewerkers van de tien genomineerde projecten met een pittige pitchtraining dichter bij de overwinning te komen. Hij vraagt hen: ‘Wat hebben uw pitch en ‘So you think you can dance’ gemeen? In een pitch gaat het om:- maak goed contact tijdens het netwerken- heb een open houding- sta recht tegenover iemand- kijk die persoon in de ogen - maak gebruik van de informatie op de naambadge - pitch op een RTL4- of SBS-achtige manier, zodat

een veertienjarige het begrijpt. Wat doet u? Voor wie? En welke waarden levert u?’

Jan Willems pitch: ‘Ik help professionals door goed te netwerken met sales en acquisitie aan opdrachten.’

ONO-ONO MAGAZINE

SIA-CONGRES

DoorbraaksessiesTijdens de doorbraaksessies gingen de deelnemers aan de hand van uitdagende vraagstukken samen op zoek naar ideeën, oplossingen en nieuwe netwerkpartners, met de bedoeling om doorbraken te realiseren. Er waren 6 workshops en 8 brainstormsessies en 1 wereldcafé.

ONO-ONO MAGAZINE

Living Lab

René Willems (TNO) en Arjan Koeslag (Nuffic) vertellen: ‘De workshop had een constructieve sfeer. We werkten aan individuele tafeltjes met vier tot zes personen. Onze workshop was een uitnodiging aan de hogeschool om gebruik te maken van het Living Lab. Onderwerp was de ontwikkeling van transnationale ecosystemen door Nederlandse hbo-instellingen. Hiermee kun je aanbod en vraag bij elkaar brengen. De centrale vraag was: waarom is het belangrijk om dit internationaal aan te pakken? Er kwam verrassende input. Ten eerste vond men het belangrijk om te zien hoe het hbo zich kwalitatief verhoudt tot het buitenland. Ten tweede verwacht men dat Living Labs kunnen bijdragen aan ranking en benchmarking. Uit de groep kwam ook de opmerking dat internationaal dingen doen makkelijker en minder bedreigend is dan ze naast de deur doen. De passie die in mensen zit, komt in het buitenland meer uit de verf.’

Doorbraaksessies

Doorbraken in het leren van professionalsNicis Institute vertelt: ‘Het Nicis Institute koppelt de vragen uit steden en van professionals aan onderzoek en vertaalt onderzoek naar professionals. In deze workshop hebben we aan de hand van voorbeelden waarbij kennis is overgedragen en opgehaald gesproken over de aanpak van risicojongeren en van wijken en buurten. Een deelnemer noemde het van belang dat hogescholen veel met elkaar kunnen doen, om zo dichter bij de netwerken te komen waarin Nicis zit. Nicis kan op haar beurt nog beter gebruik maken van hogescholen ook vanwege hun netwerken in de praktijk.’

Sessie 2 Sessie 1

SIA-CONGRES

Quantified self

Yuri van Geest (TEDx, topteam Creatieve Industrie) zegt: ‘Quantified Self houdt in dat mensen hun geestelijke en lichamelijke gezondheid meten via smartphones, sensoren op het hoofd of lichaam en add on devices. Je kunt dat bijvoorbeeld doen met je cholesterolgehalte. Quantified Self is nodig om de kosten in de zorg te drukken en de zorg te verbeteren. Er werd gediscussieerd over de vraag hoe je het belang hiervan op mensen kunt overbrengen. Verplichtstelling kan aversie oproepen. Gebruik daarom de stepping stone-methode: begin met het meten van hardlooptijden en eindig met DNA. Mensen zijn sociale dieren en gevoelig voor peer pressure. Een deelnemer gaf tijdens de workshop aan dat bij de babyboomers Quantified Self al heel populair is. Dit ga ik zeker natrekken.’

Financiers met oog voor de echte economie Discussieleider Guido Camps vertelt: ‘De workshop werd enthousiast ingeleid door Rens van Tilburg, financieel-economisch onderzoeker bij SOMO en Sustainable Finance Lab. Wat ter tafel kwam, is dat banken zo groot zijn geworden dat ze alleen geïnteresseerd zijn in grote producten en bedrijven. Hierdoor moet het mkb op zoek naar alternatieve geldstromen, zoals crowdfunding, familiegelden en samenwerking met andere ondernemers. Hoewel we met maar zes mensen waren, was elke discipline vertegenwoordigd. Een ondernemer sprak over een leuk idee waarvoor hij geen financiering kon vinden. We wilden natuurlijk allemaal weten wat het idee was. Maar dat…. wordt vervolgd.’

Sessie 3 Sessie 4

ONO-ONO MAGAZINE

Sessie 4

SIA-CONGRES

ONO-ONO MAGAZINE

High tech systems and materials

Eppo Bruins, directeur van STW, vertelt: ‘In deze workshop over HTSM was de centrale vraag: hoe brengen we het praktijkgerichte onderzoek aan hogescholen samen met het toepassingsgerichte onderzoek aan de universiteiten? En wat kan de rol van STW en SIA daarin zijn? Nog steeds hebben hogescholen en technische universiteiten verschillende culturen. Het hbo werkt veel meer dan universiteiten aan de vraag vanuit de praktijk.

‘Het moet pijn doen, anders voelen ze het niet’

De hogescholen zien een belangrijke rol voor STW in intellectueel eigendom, een adviesrol waarbij expertise kan worden aangeboden aan lectoraten. Het hbo is afhankelijk van de gunst van het wo qua promotiebeleid en onderzoeksgeld. Er is nog steeds sprake van een verhouding grote broer - kleine broer. Conclusie was: schuif de twee systemen niet in elkaar, want dan sneeuwt het praktijkgericht onderzoek van hogescholen onder. Maar schuif wel zo dicht mogelijk tegen elkaar aan en leer van elkaars werelden. Gebruik faciliteiten gemeenschappelijk. Verbind de werelden. Laat de strikte vierjaarschaal voor onderzoeksfinanciering los, kies een andere tijdshorizon dan de aio-trajecten. Zo kan STW in haar projectbeoordelingen vragen: waar zit het hbo in je project? Dit is gespiegeld aan de RAAK-PRO-aanpak.’

Sessie 5

Internationale ambities hogescholen

Martijn Root vertelt: ‘Inleider Frederike Praasterink (CvB-lid en lector HAS Den Bosch) was super gedreven en vertelde vanuit haar hart, met passie. Het publiek luisterde geboeid. Hoewel het meer ging over landbouw dan over internationalisering, werden er veel vragen gesteld. De opmerking over het T-profiel voor de student is belangrijk. Men moet deskundig zijn op het vakgebied en breed georiënteerd. Het T-model verbeeldt dit mooi. Zo verplicht de HAS studenten om op buitenlandstage te gaan.’

Sessie 6

SIA-CONGRES

Wereldcafé

In het SIA|Syntens Wereldcafé was iedereen welkom. Hier werd met fris, nootjes en bierviltjes geproost op de toekomst. Chris Willemsen vertelt: ‘Syntens is vertegenwoordiger van het mkb. SIA gaat over kennisvalorisatie. Dit begrip is voor de mkb-ondernemer vrij abstract. Hoe kan men de prachtige beleidsplannen vertalen naar bijvoorbeeld onderzoeksvragen? Economische groei bereik je door te innoveren. Hiervoor zijn creativiteit, kennis, toegang tot informatie en geschoolde mensen nodig en een goede samenwerking tussen topsectoren en de creatieve industrie.

Sessie 7

ONO-ONO MAGAZINE

Praktijkgericht onderzoek in de gezondheidszorg

Binnen de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) werken 28 grote opleidings-ziekenhuizen samen aan hooggespecialiseerde medische zorg. De vraag op de brainstormtafel was: hoe kunnen we ervoor zorgen dat praktijkgericht onderzoek nog meer oplevert voor de STZ-ziekenhuizen? Uit de discussie volgt:- de herkenning van de problematiek van verschillende

culturen is het halve werk. De wil om dit te doen is er al.

- de interesse van ziekenhuizen was tot voor kort vooral medisch. De belangstelling voor andere disciplines als hogescholen liep achter. Deze neemt nu wel toe. Maar de verwachtingen matchen niet.

- het advies: focus, werk met speerpunten en meerjaren-plannen en creëer een brede massa.

Praktijkgericht onderzoek en sport

Sessie 8 Sessie 10 & 11

Telezorg implemen-teren: van buzz naar business

Hoe kan praktijkgericht onderzoek bijdragen aan meer en snellere implementatie van telezorg? De beste ideeën uit deze workshop waren: - maak er een spel van (gamification) voor de

gebruikers en klanten, bijvoorbeeld op de iPad.- breng zorg en technologie bij elkaar. Doe dit ook in het

onderwijs.- leg al tijdens de ontwerpfase een directe link met de

gebruikers (user generated content).- alles in Jip-en-Janneketaal.

- meet de resultaten, want meten is weten.

Hoe kan het onderzoek en het onderwijs aan de hoge-scholen nog meer opleveren voor de beroepspraktijk?De deelnemers hadden heel verschillende achtergron-den, waardoor vanuit veel perspectieven naar de vragen gekeken werd. De ideeën uit de sessie vallen in twee groepen te verdelen: één rondom onderzoek en onder-wijs in relatie tot sport en bewegen, en één rondom inhoudelijke activiteiten rond bewegingsstimulering. Er zijn veel interessante ideeën genoemd.

Zorg dat je het werkveld in het klaslokaal krijgt, door meer case-based learning en problem-based learning. Dus stuur niet alleen de student naar buiten, maar haal ook het werkveld naar binnen. Er zou meer aandacht moet zijn voor onbewust beïnvloeden, want we leren het meeste onbewust. Ook zou er meer onderzoek moeten komen naar hoe deze strategieën in te zet-ten zijn om sport en bewegen te stimuleren. Tot slot is er meer afstemming van onderzoek nodig, waardoor focus en massa ontstaan en versnippering tegengegaan wordt. Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewe-ging zou hiervan als landelijk kenniscentrum de coördi-natie kunnen doen.

In de groep die ideeën verzamelde rondom bewegings-stimulering, kwam het volgende naar voren. Sluit beter aan bij de wensen en behoeften van (groepen) mensen. Je kunt hiervoor social media inzetten, bijvoorbeeld door apps en fora met trainingsschema’s voor loopeve-nementen. Verbind ook andere waarden/behoeften aan bewegen, bijvoorbeeld door de Nationale Burendag te koppelen aan sport, geocaching (schatzoeken met gps) of spelroutes door buitengebieden.

Sessie 9

SIA-CONGRES

Duurzame energie- ondernemers

Veel kleinere energiebedrijven innoveren nog geïso-leerd. Samenwerking met kennisinstellingen is een oplossing. Het is goed als er een fiscaal stimulerings-fonds komt dat prikkels geeft om energieneutraal te worden. Wijs lokale ambassadeurs aan om te bewerk-stelligen dat via een inktvlekwerking kritische massa wordt bereikt. En focus op innovatie van geïntegreerde energieoplossingen. Diversifieer energiebronnen en industriële opslag. De hogescholen kunnen taskforces vormen om deze doorbraken aan te zwengelen.

Duurzame energie-transitie: de WATTmeterDe vraag die ter tafel lag, was: hoe stimuleer je energie-zuinigheid in huis? De deelnemers vonden het allereerst van belang om te weten welke apparaten grootverbrui-kers zijn. Het vermelden van het verbruik van apparaten zou wettelijk verplicht moeten worden gesteld. Hier-voor kan bijvoorbeeld een gadget worden ontworpen, die regelmatig inzicht levert in het verbruik.

Duurzame energie-transitie: evalueren praktijkervaringen

De vraag was wat de praktijkervaringen zijn in nieuwe technologie voor duurzame en lokale energieopwek-king. De deelnemers concludeerden: zorg voor verticale en horizontale integratie en ketensamenwerking. Kom niet aanzetten met oude wetten, maar begin opnieuw met greenfields, valorisatie en hergebruik.

Sessie 12

Sessie 14

Sessie 13

Sessie 15

New business van student-ondernemers

De vraag aan tafel luidde: hoe kunnen wij (hbo, onder-nemers, lokale overheden en student-ondernemers) de student-ondernemer helpen om succesvol te worden? En welke rol heeft ieder van ons daarbij? De deelne-mers gaven aan dat de hogeschool prioriteit moet geven aan student-ondernemen. Valoriseer, zodat naast nieuwe bedrijven ook maatschappelijke verbeteringen ontstaan die geld opleveren. Maak valorisatieteams van studenten en docenten/lectoren. En laat deze valorisa-tieteams met echt geld ondernemen.

ONO-ONO MAGAZINE

Plenaire terugkoppelingSTW, SYNTENS EN SIA willen op het volgende SIA-congres een prijs uitreiken voor het beste idee van stu-dententeams. Het idee is dat je met een terugkerende prijs de nieuwe generatie kunt stimuleren en kansen geven en haar kunt aanspreken op innovatie en onder-nemerschap. Een deelnemer vroeg naar aanleiding van de sessie ‘Financiers met oog voor de echte economie’ om meer aandacht voor doorbraken op het gebied van bedrijfskrediet. ‘Er zijn te weinig financieringsprojecten. Hoe kunnen we dat verbeteren? Deze oproep kon op instemming van Michaël van Straalen, vice voorziter mkb-Nederland, rekenen,’ SIA zal de komende maanden in de gaten houden wat er gebeurt met alle ideeën die deze dag naar boven zijn gekomen.

Uiteraard worden de deelnemers van de sessies op de hoogte gehouden.

SIA-CONGRES

De bescheidenheid voorbij

Dagvoorzitter Astrid Feiter: ‘Ik heb me verwonderd over de potentie, maar ook over het gebrek aan empowerment binnen het hbo. Ze mogen wat mij betreft zichzelf meer profileren en provoceren. Bijvoorbeeld door met ingezonden brieven naar de krant en in nieuwsprogramma’s hun kracht te laten zien.’

ONO-ONO MAGAZINE

We spreken kort na afloop van het SIA-congres 2012 de vierkoppige organisatie. Wat doet SIA precies? En wat vonden de organisatoren van de dag?

De organisatie aan het woord

Stichting Alliantie InnovatiePraktijkgericht onderzoek heeft zich mede kunnen versterken in de beroepspraktijk door middel van het RAAK-programma. Het ministerie van OCW heeft aan SIA subsidie beschikbaar gesteld voor de stimulering van onderzoeks- en innovatieprojecten via de RAAK-regeling. Bedrijven of instellingen krijgen met RAAK de ruimte om samen met een hogeschool concrete (innovatie)vragen op te pakken en te beantwoorden. Netwerken van ondernemers en professionals leiden tot de ontwikkeling, circulatie en toepassing van nieuwe kennis door het bedrijfsleven, de publieke sector en hogescholen.

Richard Slotman: ‘Achter de schermen is hard gewerkt en de beoogde sfeer is gecreëerd. We hebben veel energie geproduceerd. Die is nodig om resultaat te bereiken. Vanuit de programmacommissie hebben we mensen een podium geboden om hun verhalen te vertellen en goede afspraken te maken. Vanuit onze positie steunen wij mensen om ideeën in ontwikkeling te brengen. Ik ben dan ook erg blij met het geopperde idee voor een innovatieprijs voor studententeams.

De samenwerking met Agentschap NL is zeer goed verlopen. Volgend jaat weer! Inhoudelijk werd het motto van SIA door iedereen goed opgepakt: door in netwerken onderzoek, ondernemerschap en onderwijs bij elkaar te brengen, ben je in staat doorbraken te realiseren: think global, act local.’

Marianne Kroon: ‘Het was spannend, vooral in het begin, of iedereen aan de slag zou gaan. Gedurende de dag proefde ik dat de sfeer precies was zoals wij beoogden.’

Kamilla Hensema: ‘Dank aan alle mensen uit het net-werk die vragen hebben ingebracht voor in de sessies! Zo kon iedereen aan de slag met werkelijke vragen en ging men ook weer naar huis met nieuwe inzichten voor in de eigen organisatie. En zo kunnen SIA en de hoge-scholen verder met relevante input.’

Helga de Vries: ‘Ik heb vooral tussen de coulissen gezeten. De samenwerking met SIA-collega’s ging goed en het was een geslaagd evenement.’

SIA-CONGRES

ONO-ONO MAGAZINE

SIA-CONGRES

Een vakjury beoordeelde, net als u deed voor de publieksprijs, de projecten. De jury bestond uit Margo Brouns (oud-lector en manager onderzoek en ontwikkeling bij Zorggroep Alliade), Janneke Hadders (Dacom, winnaar mkb Innovatie Top 100) en Jan Dekker (jury-voorzitter).

De genomineerden> AR-VIP-Lab - Koninklijke Academie

van Beeldende Kunst Den Haag> Biopolymeren - Fontys

Hogeschool > Capaciteitsmanagement in het

agrarisch mkb - Hanzehogeschool Groningen

> Composite materials - NHL Hogeschool

> Het ziekenhuis van de toekomst - Hogeschool Utrecht

> De VMBO-leraar van de toekomst - Saxion

> Greening Generation Y - Stenden > SBR in bedrijf - Hogeschool van

Amsterdam> Try Triage/Do Triage - Hogeschool

van Arnhem en Nijmegen > Van 2D naar 3D - NHL Hogeschool

De jury bekeek twintig projecten en selecteerde er tien. Al snel had men de drie besten te pakken.

Jan Dekker: ‘Toen we vandaag rondliepen, werden we bevestigd in onze keuze. We hebben gelet op de volgende zaken:- bevat het project nieuwe kennis?- wordt het idee breed gedragen?- is er resultaat?- beklijft dit resultaat?Ons viel op dat de projecten gemiddeld beter worden. Onze dank hiervoor. Ook Is de afgelopen drie jaar een verschuiving te zien van netwerken creëren naar concrete producten maken.’

Ranking vakjuryNummer 3: Plezier van het kijken en de combinatie van techniek en kunst door AR-VIB-Lab. Dit project wint 2500 euro.Nummer 2: Het systeem van spoedeisende hulpplaatsen is goed uitgewerkt en daarna ook echt ingevoerd. Het project TryTriage/Do Triage wint 5000 euro.Nummer 1: Biopolymeren wint! Het was ons meteen duidelijk dat de acties en concrete duurzame producten van biopolymeren zouden winnen. Het project is vernieuwend, werkt en leidt nu al tot andere systemen bij bedrijven. Biopolymeren wint de RAAK-award van 10.000 euro.

And the winner is…Welke doorbraak wordt winnaar van de RAAK-award?

Janneke Hadders zegt: ‘Winnen was fijn en leverde veel publiciteit op.’

ONO-ONO MAGAZINE

SIA-CONGRES

ONO-ONO MAGAZINE

Guido Smets van het winnende project: ‘We hadden het wel gehoopt, maar echt niet verwacht. Iedereen had kunnen winnen, alle projecten waren belangrijk. We hebben een idee om een prijsvraag binnen ons netwerk uit te schrijven. Laat maar zien dat je een duurzaam product kunt maken. Is het goed genoeg, dan financieren wij dit. Hier kunnen we het prijzengeld goed voor gebruiken!

De Publieksprijs van 2500 euro wordt bekendgemaakt door de muzikanten. Het levert een strijd op tussen de saxofoon van Try Triage/Do Triage en de cello van SBR in bedrijf. Try Triage wint:‘Wij gaan terug naar onze beroepsvereniging om het vervolgproject te bekijken. Het is een winst voor iedereen die op de spoedeisende hulp komt.’

SIA-CONGRES

ono-ono magazine on the spotono-ono is Japans voor: zoveel mensen, zoveel woorden. Het ono-ono, your magazine-team zet de woorden van de deelnemers en beelden van uw evenement – kort na afloop – om in een tijdschrift. Zo blijft uw evenement leven.www.ono-ono.nl

Neem voor uw ono-ono magazine contact op met: Akimoto (grafische vormgeving) Gijsbert Raadgever (06-51626041).

Het ono-ono team bestond deze keer uit: Redactie: Simone BommeljéEindredactie: Menno BosmaFotografie: Roelof Pot Vormgeving: Gijsbert Raadgever, Akimoto ontwerpt

Colofon Kijk voor meer informatie over de Stichting Innovatie Alliantie (SIA): www.innovatie-alliantie.nl

Dankwoord Dit SIA-congres 2012 is tot stand gekomen met dank aan: de programmacommissie, Marianne Kroon, Kamilla Hensema, Congresbureau van de HBO-raad en dagvoorzitter Astrid Feiter.