sifundvo sesikolo sesabatha sebantfu labadzala 2lukha · 2016. 6. 29. · incwadzi ya lukha. 1kuta...
TRANSCRIPT
Incwadzi ya Lukha2
SIFUNDVO SESIKOLO SESABATHA SEBANTFU LABADZALA
Incwadzi ya Lukha
1 Kuta kwaJesu ( Indlovulenkhulu 28- Mabasa 3) 118
2 Umbhabhatiso netilingo (Mabasa 4-10) 126
3 Ngubani Jesu Khrestu (Mabasa 11-17) 134
4 Lubito lwekuba ngumfundzi (Mabasa 18-24) 142
5 Khrestu njengeNkhosi yeliSabatha (Mabasa 25- Inkhwekhweti 1) 150
6 Labasikati emsebentini waJesu (Inkhwekhweti 2-8) 158
7 Jesu, Moya loNgcwele kanye nemthandazo (Inkhwekhweti 9-15) 168
8 Umsebenti waJesu (Inkhwekhweti16-22) 176
9 Jesu uMfundzisi lomkhulu ( Inkhwekhweti 23-29) 184
10 Kulandzela Jesu emphilweni yetfu yemalanga onkhe
(Inkhwekhweti 30-Inhlaba 5) 192
11 Umbuso waNkulunkulu ( Inhlaba 6-12) 200
12 Jesu ase Jesrusalema ( Inhlaba 13-19) 208
13 Ubetselwe, Uvukile (Inhlaba 20-26) 216
Lokucuketfwe ngulesifundvo
Lihhovisi lekuhlunga:12501 Old Columbia Pike Silver Spring, MD 20904
Wota usivakashele lapho sitfolakala khona ku website: http://www.absg.adventist.org
Losibhalele sifundvoJohn M Fowler
Lohlunge sifundvoClifford R. Golden
Losihlunge kwesibiliSoraya Homayouni
Lophetse tekushicilela Lea Alexander Greve
Losita labasihlungakoSharon Thomas-Crews
Losihlanganisile e Pacific Press RWendy Marcus
Umdvwebo nekuhlobisaLars Justinen
Sifundvo sesikolwa seSabatha sebantfu labadzala silungiswa lihhovisi lelisendlunkhulu yema Sabatha“General Conference of The Seventh Day Adventists” Kulungiswa kwaletifundvo kungaphansi kwekuhola kwe “Sabbath School Publications Board”,lokuyikomidi lencane ye” General Conference Adminstrative Committee” (CADCOM), lekungiyona ishicilela letifundvo Sifundvo lesishicilelwe sikhombisa imibono lefakwe yikomidi yemhlaba wonkhe lebukisisa sifundvo kanye nekuvunyekwa yi “Sabbath School Publications Board” ngaloko-ke kusho kutsi lesifundvo asikhombisi nje kuphela umcabango noma inhloso yebabhali betifundvo .
114
Incwadzi ya Lukha
“Ngako-ke yesuka yahamba yaya kuyise.Yayisekudzeni kabi nelikhaya ngesikhatsi uyise ayibona. Inhlitiyo yeyise yagcwala sihawu, wayihawukela wagijima wayihlangabeta.Wayigaca ngemkhono wakhe, wayanga (Lukha 15:20). Siyalati lelo vesi liphuma kulenye yetindzaba letitsandvwako naletatiwako kuto tonkhe tincwadzi letibhaliwe
letingcwele noma taseveni. Ngendlela lemangalisako besingeke size silive kube bekungekho nangu Dokotela lohambisa livangeli, lowalibhala encwadzini abhalela umngani wakhe lofundzile longu Tiyofilusi. Libito laloyo Dokotela nguLukha, lobekanguwetive lowaphendvuka , lencwadzi layibhala livangeli ngekulandzisa kwa Lukha. Kwengeta kulencwadzi, Lukha waphindze wabhala incwadzi yeMisebenti yebaPhostoli njengobe bekanguloyo lohamba nemPhostoli Phawuli, Lukha bekanguloyo lobuka tintfo ngekutsatseka naloyo lobekanesandla kulomshuco waJesu lowawenteka lapha embusweni waseRoma lobuhlobo lobusondzelene labanabo naPhawuli, baholela kutsi Lukha angavisisi nje kuphela kutsi lisho kutsini ngalokujulile libandla lebuKhrestu lelamelana nemtsetfo waKhesari labekafuna kudvunyiswa njenga loNgcwele, kepha nekufundza ngalokujulile kususela etincwadzini letibhaliwe ngalomuntfu lokunguyena yena:lokungu Jesu Khrestu . Ngako-ke ngaphansi kwekuchutjwa nguMoya loNgcwele, Lukha wabhala tincwadzi letimbili ngaloko lesingakubita ngekutsi “yimvelaphi nemlandvo welibandla lebuKhrestu.” Incenye yekucala yalomsebenti liVangeli ngekulandzisa kwaLukha lelabhalwa latfunyelwa nguTiyofilusi,kungakabhalwa incwadzi yeMisebenti yebaPhostoli (Imisebenti1:1).
115
Bafundzi labanyenti batsi liVangeli ngekulandzisa kwaLukha labhalwa emkhatsini weminyaka yabo AD 61 kuya ku AD 63. Tiyofilusi bekangu mGrIki lowemukela kukholwa, nakambhalela lencwadzi, Lukha wanakisisa kutsi abhekise incwadzi yakhe kuma Griki nakubetive labebangemalunga endlu yekukholwa,noko loko akusho kutsi abebukela phansi timphandze taJesu lobekaliJuda. Matewu wabhalela emaJuda,ngako-ke wagcizelela kutsi Jesu unguMesiya. Makho wabhalela emaRoma,futsi sibona Jesu ahamba adzabula live netindzaba tembuso. Johane bekangulocabanga ajule,eVangelini lakhe uveta Jesu njengaLivi, uMdali, iNdvodzana yaNkulunkulu. Kepha Lukha ubhala njengalowo liso lakhe lelibuke betive. Ngako-ke kubo wetfula Jesu iNdvodzana yeMuntfu njengeMsindzisi welive lonkhe nemngani weluntfu. Ingongoma yelivangeli lakhe kutsi lusindziso lwebantfu bonkhe, ngako nakalandzisa ngemlandvo wekutalwa kwaJesu nakabuka situkulwane sakhe uwulandzisa aze afike ku Adamu amhlanganise na Nkulunkulu.utsi Jesu uvela kuAdamu umsa waNkulunkulu, kantsi umlandvo wekutalana kwaJesu lobhalwe nguMatewu ugcina ngaAbrahama uyise wemaJuda (Lukha 3:23-38; catsanisa naMatewu 1:1-17). LiVangeli laLukha ngulelibanti eThestamendeni lelisha. Leminye imimangaliso itfolakala kuLukha kuphela, njenga lowo wekuvuswa kwendvodzana yemfelokati wase Nayini (Lukha 7:11-18) nalowo wekusindziswa kwa Malchus (Lukha 22:50, 51). (Mayelana naleminye imimangaliso bona Lukha 5:4-11; 13:11-17; 14:1-6; 17:11-19) Imifanekiso leminyenti itfolakala kuLukha kuphela lekufaka ekhatsi leminyenti ledvumile: njengalowo weMsamariya lolungile (Lukha 10:30-37),indvodza lesicebi lesisilima (Lukha 12:16-21) indvodzana yelulahleko (Lukha 15:11-32)indvodza lecebile lesilima (Lukha16:19-31), umFarisi nemtselisi (Lukha 18:10-14),indzaba yaZakewu (Lukha 19:1-10) nayo futsi nguleyo letfolakala kuLukha kuphela. Ngaphansi kwekuholwa nguMoya loNgcwele, Lukha utsi utihlolile tincwadzi temlandvo, wakhulumisana nalabo labatibona letinto natenteka (Lukha 1:2) besekutsi ngekucondza lokuphelele “tonkhe tintfo ngoba utifundzisise kahle kusukela ekucaleni” abe sewubhala “umbiko lohleleke kahle” kuze kutsi bafundzi bati liciniso ngaJesu netindzaba takhe letimnandzi (vesi 3,4) Umfundzisi wetenkholo lowatiwako, James Denney kwatsi lapho abutwa kutsi kukhona yini incwadzi yemlandvo wemphilo yaJesu langawuncoma, waphendvula watsi “Senike nawutama yini lowo lowabhalwa ngu Lukha?” Ngumbono lomuhle lowo. Ake siwuzame kanye kanye sisonkhe njengelibandla lemhlaba wonkhe kulekota Singeniso sencwadzi yaLukha
John M Fowler sewusebentele libandla iminyaka lengemashumi lasihlanu namitsatfu (53) njengemfundisi, thishela wetenkholo, umhlungi nemphatsi wetemfundvo, umbhali wetincwadzi netihloko letinyenti etincwadzini, ubhale tifundvo telibhayibheli teSikolwa seSabatha letimbili: imphi yasemoyeni lesemkhatsini waKhrestu naSathane (2002), Kubase-Efesu: Livangeni lebuhlobo (2005)
116
117