Sismoloji II

Sismoloji II

Şiddet Ölçeği; Düzeltilmiş Mercalli Ölçeği

- şiddet ölçeğin de romen rakamları kullanılmaktadır.

-Depremin şiddeti, depremin etkilerinin bir göstergesidir (eşyaların hareketi, binaların sallanması, vs).

-Şiddet ölçeği I den XII ye kadar değişmekte olup, I aletler ile kayıt edilebilen depremleri temsil ederken XII tamamen yıkıma karşılık gelmektedir.

- Matemetiksel bir geçmişi yoktur.

- Gözlenilen etkilere dayanılarak belirlenir.

- Belirli bir bölgedeki gerçek etkinin ölçüsüdür.

- nitelikli gözlemlere dayanması gereken subjektif bir ölçüdür.

Sismoloji II

Sismoloji II

9 Temmuz, 1958 Alaska depremi eşşiddet haritası, episantr bölgesindeki şiddet XI olarak tanımlanmıştır. Depremin magnitüdü ise 7.9 olarak hesaplanmıştır.

Sismoloji II

16 Aralık 1811 New Madrid, Missouri depremi eşşiddet haritası. Maksimum şiddet XI olarak tanımlanmıştır.

Sismoloji IIDepremin Büyüklüğü;

-Richter ölçeğine göre verilir.

- Rakamlarla temsil edilir. Ondalık hanesi verdır (6.4 gibi).

- Sismogram üzerinde okunulan sismik dalganın genliği kayıt edilerek hesaplanır.

- Magnitüd ölçeği logaritmik tabanlıdır.

Sismoloji II - Richter ölçeğinde, 6.0 büyüklüğündeki bir depremin hesaplanmasında kullanılan dalga genliği, 5.0 büyüklüğündeki bir depremin oluşturduğu aynı dalganın genliğinden 10 kat daha büyüktür.

- genellikle büyüklüğü 3.5 ve daha küçük olan depremler insanlar tarafından hissedilmez ve sadece sismometreler tarafından kayıt edilirler.

- 3.5 ile 5.5 büyüklüğü arasındaki depremler insanlar tarafından hissedilir ancak ciddi hasarlara yol açmazlar, 6.0 ve daha üzeri büyüklükteki depremlerde ise hasar oranı dramatik bir şekilde artmaya başlar.

Sismoloji II

Sismoloji II

Richter magnitüdü hesaplama adımları;

1 - İlk gelen P dalgası ile S dalgası arasındaki zaman aralığı (sn) olarak ölçülür.2 – En büyük S dalgası genliği ölçülür.3 – Nomogram yardımı ile büyüklük hesaplanır.4 – depremin yeri en az üç istasyon ile belirlenir.

Nomogram

1

2

3

Adımlar

Magnitüd türleri :

Cisim dalgası magnitüdü;

A, sismometre tepkisi giderildikten sonra elde edilmiş olan mikron cinsinden yer hareketinin genliği,

T, saniye cinsinden dalga periyodu

Q, istasyon ile odak noktası arası uzaklığı temsil eden katsayı

Yüzey dalgası magnitüdü;

(genel form)

(20 sn periyodlu Rayleigh dalgası için)

(Δ, derece cinsinden uzaklık)

Sismoloji II

B C2 Magnitude Seismogram3 MW Amplitude4 mm5 -1 1.E-076 0 1.E-067 1 1.E-058 2 1.E-049 3 1.E-0310 4 1.E-0211 5 1.E-0112 6 1.E+0013 7 1.E+0114 8 1.E+0215 9 1.E+03

Burada deprem büyüklüklerine karşılık gelen genlikler (mikron cinsinden) görülmektedir. 1 × 10-7 ifadesi Excel’de 1.E-07 olarak yazılmaktadır.

Sismoloji II

Sismoloji II

8 büyüklüğündeki bir depremin yaratacağı genliği diğer küçük magnitüdlü depremlerin yaratacağı genlikler ile

karşılaştırırsak

Her bir pikin bir öncekinden 10 kat büyük olduğunu görürüz.

Mag. 8 = Mag 7’den 10× kat; Mag. 6’dan= 100× kat daha büyükMag. 7 = Mag 6’dan 10× daha büyük

Mag. 6

Sismoloji II8 büyüklüğündeki bir depremin yaratacağı genliği diğer küçük

magnitüdlü depremlerin yaratacağı genlikler ile karşılaştırırsak

Bu 300 metrelik bir tepe ile Everest dağını karşılaştırmaya benzer

Sismoloji II

Magnitüd – Enerji ilişkisi nasıldır?

Moment magnitüdünün bir avantajı (MW) depremde çığa çıkan enerji ile direkt ilişkili olmasıdır.

7.105.1

log o

WMM

E = Mo . 2 × 104

B C D2 Magnitude Moment Energy3 MW Mo E4 dyne-cm dyne-cm5 -1 3.55E+14 1.77E+106 0 1.12E+16 5.61E+117 1 3.55E+17 1.77E+138 2 1.12E+19 5.61E+149 3 3.55E+20 1.77E+1610 4 1.12E+22 5.61E+1711 5 3.55E+23 1.77E+1912 6 1.12E+25 5.61E+2013 7 3.55E+26 1.77E+2214 8 1.12E+28 5.61E+2315 9 3.55E+29 1.77E+25

1.E+19

1.E+20

1.E+21

1.E+22

1.E+23

1.E+24

1.E+25

1.E+26

4 5 6 7 8 9 10Magnitude

Ampl

itud

e o

r En

ergy

AmplitudeEnergy

Sismoloji II

Enerjideki artış genlikteki artıştan daha fazladır.

Sismoloji II