slayt başlığı yok - deneysan.comdeneysan.com/content/images/documents/elek06_9567970.pdf ·...
TRANSCRIPT
BÖLÜM-6
KORUMA CİHAZLARI
1
AŞIRI AKIMDAN KORUMA CİHAZLARI
2
1. Bıçak tipi sigorta
2. Buşonlu tip sigorta
3. Kapak tipi sigorta
4. Kartuş tipi sigorta
5. Otomatik sigorta (K-otomat)
6. Yanabilen bağlantı
3
Bıçak Tipi Sigorta
Buşonlu Tip Sigorta
4
Kapak Tipi Sigorta
5
Kartuş Tipi Sigorta
6
Otomatik Sigorta (K-Otomat)
7
Yanabilen Bağlantı
8
TEK ELEMANLI BİR SİGORTANIN ÇALIŞMASI
9
BİR GECİKLMELİ SİGORTANIN ÇALIŞMASI
10
DEVRE KESİCİNİN ÇALIŞMASI
11
BASINÇ TAHRİKLİ KORUMA CİHAZLARI
12
1. Yağ basınç
anahtarı
2. Alçak basınç
anahtarı
3. Yüksek
basınç anahtarı
4. Birleşik
(kombine)
basınç anahtarı
13
YAĞ BASINÇ ANAHTARI
1. Yağ basıncı yetersiz olduğunda kompresör motor
devresini keser.
2. Kurulan zaman gecikme rölesi pompa çalışmasa dahi,
ilk çalışmada sistemin belli bir süre çalışmasına izin verir.
3. Basınç hattının “oil=yağ” yazan kısmı pompa çıkışına
bağlanır.
4. Basınç hattının “low=alçak” yazan kısmı kompresör
karterine bağlanır.
14
15
Elektronik Yağ Basınç Anahtarı
16
ALÇAK BASINÇ ANAHTARI
17
1. Alçak taraf basıncı ayar değerinin altına düştüğünde kompresör motorunu devresini keser.
2. İklimlendirme sisteminde evaporatör üzerinde donmayı önlemek için kullanılır.
3. Soğutmada; kabin sıcaklık kontrolünde, defrost kontrolünde kullanılır.
4. Kompresörün alçak tarafına bağlanır.
18
Elektronik Basınç Anahtarları
19
YÜKSEK BASINÇ ANAHTARI
1. Yüksek taraf basıncı ayar
değerine ulaştığında
kompresör motor devresini
keser.
2. Sistemin valf bulunmayan
yüksek kısmına bağlanır.
3. İklimlendirme ve
soğutmada kullanılır.
4. El veya otomatik kurmalı
(reset) olabilir.
BİRLEŞİK (KOMBİNE) BASINÇ ANAHTARI
20
1. Bir cihaz üzerinde iki
kontrolü de yapar.
2. Biri diğerine
bağlantılı olarak çalışır.
3. Kablo donanımı
basittir.
4. Montajı basittir.
ELEKTRİKLİ SİSTEM KORUMA CİHAZLARI
21
1. Bimetal aşırı yük koruyucu
2. Manyetik aşırı yük koruyucu
3. Termal aşırı yük koruyucu
4. İşlem durdurma (lokavt) rölesi
5. Elektronik (katı hal) motor koruyucu
6. Kaçak akım rölesi
7. Faz koruma rölesi
8. Kısa Devreli Çalışmayı Önleyen Röle
22
BİMETAL AŞIRI YÜK KORUYUCU
23
1. İç ve dış olmak üzere iki tipi vardır.
2. Bimetal disk bir kontak gibi açılır ve kapanır.
3. Sıcaklık arttığında bimetal eğilerek motor devresini keser.
4. Gerilimi, anahtarlama (kontrol) ve klavuz hizmeti olarak
ikiye ayrılır.
5. Otomatik veya el kurmalı (resetli) olabilir.
MANYETİK AŞIRI YÜK KORUYUCU
24
1. Akım hisseden manyetik bobin
2. Klavuz hizmet kontakları
3. Otomatik veya elle kurmalı (reset)
4. Aşırı yük bobini motor sargısı ile seri bağlanır.
5. Aşırı yük kontakları kontaktör bobini ile seri bağlanır.
25 Manyetik Röle Manyetik devre kesici
TERMAL AŞIRI YÜK KORUYUCU
26
1. Akım hissedici ısıtıcı
2. Klavuz hizmet kontakları
3. Otomatik veya manuel kurmalı (resetli)
4. Aşırı yük röle ısıtıcısı motor sargıları ile seri bağlanır.
5. Aşırı yük kontakları kontaktör bobini ile seri bağlanır.
27
ısıtıcılar
bimetal disk
kontaklar
Tek Fazlı Termik
28
U V W 96 98
R S T 95
Üç Fazlı Termik İç Yapısı Üç Fazlı Termik Sembolü
İŞLEM DURDURMA (LOKAVT) RÖLESİ
29
1. Kompresör motorunu, motor durduktan sonra korur.
2. Kontakları normalde kapalıdır.
3. Kontakları termik ve basınç anahtarı kontakları ile seri
bağlıdır.
4. Bobini kontaktör bobini ile paralel bağlanır.
5. Kompresör tekrar çalışıncaya kadar röle bobinindeki
enerji kesilmiş olmalıdır.
30
ELEKTRONİK KOMPRESÖR MOTOR KORUYUCULARI
31
1. Sıcaklık değişmelerine çabuk ve hassas tepki,
2. Faz koruma sağlar.
3. Hissediciler (sensör) motor sargıları içine konur.
4. Kontrol modülü kompresör motoru terminal kutusu
içine veya kontrol panosuna yerleştirilir.
32
Elektronik Termik
İç Sargı Modülü
KAÇAK AKIM RÖLESİ
33
Faz ve nötr hatlarındaki
akım farklarını hissederek
devreyi keser. Dolayısıyla
hattın herhangi bir
yerinden bir toprağa kaçak
olması durumunda röle
devreyi keserek tehlikeyi
önler.
FAZ KORUMA RÖLESİ
34
Faz koruma röleleri, üç fazlı devrelerde fazlardan herhangi birinin kesilmesi durumunda, kontrol devresini keserek sistemi durdurur. Aksi halde üç bu hatlardaki motorlar iki faza veya tek faza düştüğünde zarar görür. Sanayi tesislerimizde yaygın olarak kullanılan elektrik motorlarının iki faza kalarak aşırı ısınması ve yanması sıkça karşılaşılan arıza kaynaklarından biridir. Bu olumsuz etkileri ortadan kaldıracak şekilde tasarlanmış bulunan motor koruma röleleri aşağıdaki koruma fonksiyonlarını yerine getirir. 1. PTC Koruması : 2. Gerilim Dengesizliği (Ayarlanamaz):
Faz Koruma Rölesi ve Bağlantı Şeması
35
FAZ SIRALAMA RÖLESİ
36
Üç fazlı asenkron motorlarda, fazlardan ikisi yer
değiştirdiğinde dönüş yönü değişmektedir. Diğer taraftan
endüstride kullanılan tezgah ve makinelerde faz sırasının
değişmesi istenmez. İşte faz, sırasının değişmesinin
istenmediği yerlerde faz sırası rölesi kullanılır.
Röle girişine şebeke fazları, R-S-T sırası ile bağlanır.
Normal çalışma durumunda röle çalışmaz, ancak
üzerindeki sinyal lambası yanar. Eğer fazlardan herhangi
ikisi yer değiştirecek olursa, bu kez röle çalışır ve
kumanda devresinde bulunan, normalde kapalı kontağını
açarak motor enerjisini keser. Bu anda röle üzerindeki
sinyal lambası söner.
KISA DEVRELİ ÇALIŞMAYI ÖNLEYEN RÖLE (ASCT)
38
Kısa devreli çalışmayı
önleyen röleler (Anti Short
Cycle Timer) soğutma ve
klima sistemlerinde, kontrol
elemanlarının arızası veya
yanlış ayarlanması
sonucunda çok sık olarak
çalışıp durmasını önleyerek
motorun ve diğer
elemanların zarar görmesini
önlerler.
6.BÖLÜMLE İLGİLİ SORULAR
39
1. Aşırı akımdan koruma cihazları nelerdir?
2. Basınç tahrikli koruma cihazları nelerdir?
3. Yağ basınç anahtarı nasıl çalışır?
4. Alçak basınç anahtarı hangi amaçla kullanılır?
5. Yüksek basınç anahtarı hangi amaçla kullanılır)
6. Elektrikli sistem koruma cihazları nelerdir?
7. Termal aşırı yük koruyucu (termik) nasıl çalışır?
8. Elektronik kompresör motor kontrollerinin özellikleri nelerdir?
9. Kaçak akım rölesi nasıl çalışır?
10. Kısa devreli çalışmayı önleyen röleleri tanıtınız.