slok bgq kbir jiau ky, slok syk prid ky, arq poqi bhagat... 1 q`qkrw siqgr pswid] vwihgru ji kw...
TRANSCRIPT
wwwGursevakcom q`qkrw 1
ltgt siqgur pRswid] vwihgurU jI kw ^wlswvwihgurU jI kI ampqyh]
prmpUjnIk vwihgurU
slok Bgq kbIr jIau ky slok syK PrId ky ArQ poQI (Awid AMg 1364 qoN 1384)
sRI dmdmI tkswl[
Drin ggn nv KMf mih joiq sIacuterUpI rihE Bir] Bin mQurwkCu Bydu nhI guru Arjunu prqK hir]
q`qkry leI ampoto qy kil`k kro jI[
DMn hn DMn hn prmpUjnIk scy siqgurU vwihgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI DMn hn hux au~bldI dyZrsquoc cONkVw lw rhy hn[ hux mcdy 2 ryqy rsquoqy bYT rhy hn
hux mcdw 2 ryqw Awpxy prmpivqR prmpUjnIk SuB scy sucy au~cy mhwn praupkwrI sIsrsquoqy hux puAw rhy hn
hux mcdI 2 lohrsquoqy KV rhy hn[
lyKk pRkwSk- bRhmividAw dy dwqypMQrqn
bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] pUrn praupkwrI pUrn bRhmigAwnI scKMf vwsI prmpUjnIk
sRI mwn sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw sMq krqwr isMG swihb ^wlsw jI dy scy pr aupkwrI crn- kmlW dy
hir hir myil myil jn swDU hm swD jnw kw kIVw] Anuswr inky kIVy ikRmsB dI crn- DUV dwsndws crn isMG auramp jsvMq isMG ipMf dwauDr (mogw)
jvwhrisMG ipMf cimMfy (luiDAwxw)pMjwb ieMfIAw[
wwwGursevakcom q`qkrw 2
pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) qU cau sjx mYifAw fyeI issu auqwir] nYx mihMjy qrsdy kid psI dIdwru]) kbIrjau quih swD iprMm kI sIsu kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kir jo ikCu hoie q hoie]) mrxu muxsw sUirAwhku hY jo hoie mrin prvwxo]) sBu idnsu rYixdyKau guru Apunw ivic AKIgur pYr DrweI]) swgr myr auidAwn bn nv KMf bsuDw Brm] mUsn pRym iprMm kY gnau eyk kir krm]) jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qaupRIiq n qorau]) jo gur dIsY isKVw iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau]) gurisKW kI hirDUiV dyih hm pwpI BI giq pWih]) jnu nwnku DUiV mMgY iqsu gurisK kI jo Awip jpYAvrh nwmu jpwvY]) schu ErY sBu ko aupir scu Awcwru]) scu suhwvw kwFIAY kUVY kUVI soie] nwnkivrly jwxIAih ijn scu plY hoie]) hIxau nIcu krau bynmicroqI swcu n Cofau BweI] nwnkijin kir dyiKAw dyvY miq sweI]) kUV inKuty nwnkw EVik sic rhI] dyh isvw br moih iehY suB krmn qykbhUM n tro]) kir mn myry siq ibauhwr] Anuswr ieh prmpiv`qR poQIAW pUrn siqkwr sihq bhu igxqI rsquoc sMBwlopUrn pyRm sihq pVo ds^q krw kyArdwis krky pVn ƒ idMdy lYNdy rho[ XQw- lK KusIAw pwiqswhIAw jy siqguru ndir kryie] inmK eykhir nwmu dyie myrw mnu qnu sIqlu hoie]) ivic dunIAw syv kmweIAY] qw drgh bYsxu pweIAY] khu nwnk bwh lufweIAY]
poQI swihbwn Su`D aucwrn gurU gRMQ swihb jI pwT dy Audio Player pRwpqI leI
dwsn dwsW (ieMfIAw) +91-896-895-6093 (kYnyfw) 306-580-7730
BweI rijMdr isMG jI kYnyfw Pon 905-458-7776
BweI gurcrn isMG jI kYnyfw Pon 905-910-0460 BweI AmrieMdr isMG jI kYnyfw Pon 647-625-2596
BweI AMqrjoq isMG jI kYnyfw Pon 306-262-7730
BweI gurSrn isMG jI kYnyfw Pon 403-671-7283
gurU syvw leI Bytw krx qy quhwnMU lsquoCANADIAN TAX RECEIPTrsquo id`qI jwvygI[ Bytw leI au~qy kYnyfIAn Pon nMbrW qy sMprk kro jI jW
wwwGursevakcomcontentdonate qy jw ky Bytw dvo dwsW dI syvw sMsQw DEAR FATHER BRAVE GURU GODrsquoS SLAVE SOCIETY
hux CANADA REVENUE AGENCY nwl 84017-9444-RR0001 hyTW REGISTERED CHARITY hY[
wwwGursevakcom q`qkrw 3
hux q~k ieh poQIAW sMgq jI dI syvw iv~c pRkwiSq ho cukIAW hn
1 poQI jnm sMskwr AMimRq sMskwr bRhm iv`idAw AnMd kwrj AMqm sMskwr[ 2 poQI vwihgurU siqgurU sRI suKmnI swihb jI stIksRI dmdmI tkswl[ 3 siqgurU swihb jI Aqy sMqW mhWpurSW dy Amolk boly Aqy gurmiq Anuswr Anyk pRsnW dy au~qR siqgurU gRMQ swihb jI b^S rhy hn[ pVn vwly Dwrimk gRMQW dy nwm[ dyh Arogqw g`fI dI dyK ryK frweIivMg bwry SuB is`iKAw[ 4 ds siqgurU swihbwn jI dI prm pUjnIk SuB s`cI bMswvlI[ 5 siqgurU gRMQ swihb jI dw mhW ivsmwd ieqhws AKMf pwT shj pwT mrXwdw gurbwxI jI siqkwr pUjn mhW ivsmwd SuB is`iKAw 101 Ardws gurpurbW dIAW ArdwsW[ 6 SRI gurU gRMQ swihb jI Su~D aucwrx ArQ pwT Aqy ivSrwm poQI SRI dmdmI tkswl 7 Awid bwxIsRI dsm bwxI BweI gurdws jI dIAW vwrW rsquocoN gRIbI vwlysbd pdW dy mhW ivsmwd ArQ[ dUjw pRkrx pUjw dw Dwn zihr hY] 8 slok Bgq kbIr swihb jI Bgq PrId swihb jI dy mhW ivsmwd ArQ[ 9 gurbwxI jI dy cwnx AMdr dyh Arogqw bwry mhW ivsmwd is`iKAw[ 10 gurmuiK gurmuKI bwlaupdyS irkwrf kIqw bwlaupdyS sux gurmuKI isKwau hy drvyS
gurU ipAwrI swD sMgq jI ƒ ieh jwxky byAMq KuSI hovygI ik gurbwxI aucwrx Su`DI
leI iehnHW poQI swihbwnW jI dI irkwrifMg vI dwsn dws qoN gurU swihb jI ny krvweI hY[ sMgq jI irkwrifMg lw ky poQI swihb pRkwS krn jI Aqy gurU swihb jI dI KuSI lYx leI irkwrifMg Anuswr pUrIAW lgW lw ky irkwrifMg dy mgr 2 bolo jI[
wwwGursevakcom q`qkrw 4
pRym bynqI- pRkrx jW AMg rsquoqy jwx leI q`qkry coN ausy ƒ kilk kro[ q`qkry rsquoqy vwips jwx leI pyj dy Q`ly q`qkrw lampz rsquoqy kilk kro jI[
q`qkrw nM ivSw AMg A sRI poQI swihb jI rsquoc vrqy icMn inSwn[ e dwsn dwsW v`loN CpIAW poQIAW dI jwxkwrI[ s inhclu scu Kudwie eykuKudwie bMdw AibnwsI] prmpUjnIk AibnwsI
BgqW mhWpurSW jI dy prmpiv`qR SuB s`cy At`l nwm[
h prmpUjnIk vwihgurU pUrn bRhm srUp pUrn Bgq sRI kbIr swihb jIau dw js pUrn vwihgurU jI hr smyN kr rhy hn jI[
1 gurpRswid ArQ ArMB(1364- 1377)- slok Bgq kbIr jIau ky ltgtsiqgur pRswid] kbIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu] Awid jugwdI sgl Bgq qw ko suKu ibsRwmu]1]
2 h`snyhwru- kbIrmyrI jwiq kausBu ko hsnyhwru] bilhwrIies jwiq kauijhjipE isrjnhwru]2]
3 fgmg polw- kbIrfgmg ikAw krihkhw fulwvih jIau] srb sUK ko nwiekorwm nwm rsu pIau]3]
4 kbIr kMcn ky kuMfl bny aUpir lwl jVwau] dIsih dwDy kwn ijau ijn min nwhI nwau]4]
5 kbIrAYsw eyku AwDu jo jIvq imRqku hoie] jq polw- inrBY hoie kY gun rvY jq pyKauqq soie]5]
6 kbIrjw idn hau mUAwpwCY BieAw Anmicrodu] moih imilEpRBu Awpnw sMgI Bjih guoibMdu]6]
7 kbIrsB qyhm buryhm qijBlo sBu koie] ijin AYsw kir bUiJAwmIqu hmwrw soie]7]
8 kbIr AweI muJih pih Aink kry kir Bys] hm rwKy gur Awpny auin kIno Awdysu]8]
9 kbIr soeI mwrIAY ijh mUAY suKu hoie] Blo Blo sBu ko khY buro n mwnY koie]9]
10 rwqIN kwrIAW- kbIrrwqI hovih kwrIAwkwry aUBy jMq] lY Pwhy auiT Dwvqyis jwin mwry BgvMq]10]
11 kbIr cMdn kw ibrvw Blw byiVE Fwk plws] Eie BI cMdnu hoie rhy
wwwGursevakcom q`qkrw 5
bsy ju cMdn pwis]11] 12 kbIr bWsu bfweI bUifAw ieau mq fUbhu koie] cMdn kY inkty bsY bWsu
sugMDu n hoie]12]
13 kbIr dInu gvwieAw dunI isau dunI n cwlI swiQ] pwie kuhwVw mwirAw gwPil ApunY hwiQ]13]
14 kbIr jh jh hau iPirE kauqk TwE Twie] iek rwm snyhI bwhrw aUjru myrY BWie]14]
15 B`iT kus`qI- kbIrsMqn kI JuMgIAw BlIBiT kusqI gwau] Awig lgauiqh DaulhrijhnwhI hir ko nwau]15]
16 kbIr sMq mUey ikAw roeIAY jo Apuny igRih jwie] rovhu swkq bwpury ju hwtY hwt ibkwie]16]
17 kbIr swkqu AYsw hY jYsI lsn kI Kwin] kony bYTy KweIAY prgt hoie indwn]17]
18 kbIr mwieAw folnI pvnu Jkolnhwru] sMqhu mwKnu KwieAw CwiC pIAY sMswru]18]
19 kbIr mwieAw folnI pvnu vhY ihv Dwr] ijin ibloieAw iqin KwieAw Avr iblovnhwr]19]
20 m`uis m`uis- kbIrmwieAw cortImuis muis lwvY hwit] eyku kbIrwnw musYijin kInI bwrh bwt]20]
21 kbIr sUKu n eyNh juig krih ju bhuqY mIq] jo icqu rwKih eyk isau qy suKu pwvih nIq]21]
22 kbIr ijsu mrny qy jgu frY myry mn Awnmicrodu] mrny hI qy pweIAY pUrnu prmwnmicrodu]22]
23 rwm pdwrQu pwie kY kbIrw gWiT n Kol] nhI ptxu nhI pwrKU nhI gwhku nhI molu]23]
24 kbIr qw isau pRIiq kir jw ko Twkuru rwmu] pMifq rwjy BUpqI Awvih kauny kwm]24]
25 kbIrpRIiq iek isau kIeyAwnduibDw jwie] BwvY lWby kys kru BwvY Grir mufwie]25]
26 kbIrjgu kwjl kI koTrIAMD pryiqs mwih] hau bilhwrIiqn kaupYisju nIkis jwih]26]
27 kbIriehu qnu jwiegwskhu q lyhu bhoir] nWgy pwvhu qy gey ijn ky lwK
wwwGursevakcom q`qkrw 6
kroir]27] 28 kbIr iehu qnu jwiegw kvnY mwrig lwie] kY sMgiq kir swD kI kY
hir ky gun gwie]28]
29 kbIrmrqw mrqw jgu mUAw mir BI n jwinAw koie] AYsy mrny jo mrY bhuir n mrnw hoie]29]
30 kbIrmwns jnmu dulmicroBu hYhoie n bwrY bwr] ijaubn Pl pwkyBuie igrih bhuirn lwgih fwr]30]
31 kbIrw quhI kbIru qU qyro nwau kbIru] rwm rqnu qb pweIAY jau pihly qjih srIru]31]
32 kbIr JMKu n JMKIAY qumro kihE n hoie] krm krIm ju kir rhy myit n swkY koie]32]
33 k-sautI- kbIr ksautI rwm kI JUTw itkY n koie] rwm ksautI so shY jo mir jIvw hoie]33]
34 kbIr aUjl pihrih kwpry pwn supwrI Kwih] eyks hir ky nwm ibnu bwDy jmpuir jWih]34]
35 kbIr byVw jrjrw PUty CyNk hjwr] hrUey hrUey iqir gey fUby ijn isr Bwr]35]
36 kbIr hwf jry ijau lwkrI kys jry ijau Gwsu] iehu jgu jrqw dyiK kY BieE kbIru audwsu]36]
37 kbIr grbu n kIjIAY cwm lpyty hwf] hYvr aUpir CqR qr qy Puin DrnI gwf]37]
38 kbIr grbu n kIjIAY aUcw dyiK Avwsu] Awju kwil Buie lytxw aUpir jwmY Gwsu]38]
39 kbIr grbu n kIjIAY rMku n hsIAY koie] Ajhu su nwau smuMdR mih ikAw jwnau ikAw hoie]39])
40 kbIr grbu n kIjIAY dyhI dyiK surMg] Bu- XMg- Awju kwil qij jwhugy ijau kWcurI BuXMg]40]
41 kbIr lUtnw hY q lUit lY rwm nwm hY lUit] iPir pwCY pCuqwhugy pRwn jwihgy CUit]41]
42 kbIrAYswkoeI n jnimEApnY Gir lwvY Awig] pWcau lirkwjwir kYrhY rwm ilv lwig]42]
43 ko hY lirkw byceI lirkI bycY koie] swJw krY kbIr isau hir sMig bnju
wwwGursevakcom q`qkrw 7
kryie]43] 44 kbIr ieh cyqwvnI mq shsw rih jwie] pwCY Bog ju Bogvy iqn ko guVu
lY Kwih]44]
45 piVby- kbIrmY jwinE piVbo BlopiVby isau Bl jogu] Bgiqn Cwfau rwm kIBwvY inMdau logu]45]
46 kbIr logu ik inMdY bpuVw ijh min nwhI igAwnu] rwm kbIrw riv rhy Avr qjy sB kwm]46]
47 kbIr prdysI kY GwGrYchu idis lwgI Awig] iKMQw jil koielw BeI qwgy AWc n lwg]47])
48 kbIriKMQw jil koielw BeI Kwpru PUt mPUt] jogI bpuVw KyilE Awsin rhI ibBUiq]48]
49 kbIr QorY jil mwCulIJIvir myilE jwlu] ieh toGnYn CUtsihiPirkir smuMdu2 smwil3]49]
50 kbIr smuMdu n CofIAY jau Aiq Kwro hoie] poKir poKir FUFqy Blo n kihhY koie]50]
51 in- gusweyN- kbIringusweyN3 bih gey4QWGInwhI koie] dIn grIbI AwpunIkrqy hoie su hoie]51]
52 kbIr bYsnau kI kUkir BlI swkq kI burI mwie] Ehu inq sunY hir nwm jsu auh pwp ibswhn jwie]52]
53 kbIr hrnw dUblw6iehu hrIAwrw7 qwlu8] lwK AhyrI eyku jIau kyqw bMcau kwlu]53]
54 kbIrgMgw qIrju Gru krihpIvih inrml nIru] ibnu hir Bgiqn mukiq hoieieau kih rmy kbIr]54]
55 kbIr mnu inrmlu BieAw jYsw gMgw nIru] pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr]55]
56 kbIr hrdI pIArI cUMnW aUjl Bwie] rwm snyhI qau imlY donau brn gvwie]56]
57 pIr`qnu- kbIrhrdI pIrqnu hrYcUnichnu n rhwie] bilhwrI ieh pRIiq kauijh jwiq brnu kulu jwie]57]
58 ds- eyN ds polw- kbIr mukiq duAwrw sMkurw rweI dseyN Bwie] mnu qau mYglu hoie rihE inkso ikau kY jwie]58]
59 kbIr AYsw siqguru jy imlY quTw kry pswau] mukiq duAwrw moklw shjy
wwwGursevakcom q`qkrw 8
Awvau jwau]59] 60 kbIrnw muoih Cwinn CwprInw muoih GrunhI gwau] mqhir pUCY kaunu
hYmyry jwiq n nwau]60]
61 kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] mq hir pUCY kaunu hY prw hmwrY bwr]61]
62 kbIrnw hm kIAw n krihgynw kir skY srIru] ikAw jwnauikCu hir kIAwBieE kbIru kbIru]62]
63 kbIrsupnY hU brVwie kYijh muiKinksY rwmu] pg polw- qw ky pg kI pwnhImyry qn ko cwmu]63]
64 kbIrmwtI ky hm pUqrymwnsu rwiKEu nwau] cwir idvs ky pwhuny bf bf rUMDih Twau]64]
65 kbIrmihdI kir GwilAwAwpu pIswie pIswie] qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65]
66 kbIrijh dirAwvq jwiqAhuhtkY nwhI koie] so dru kYsy CofIAY jo dru AYsw hoie]66]
67 Jbik polw- kbIrfUbw Qw pY aubirEgun kI lhir Jbik] jb dyiKEbyVw jrjrwqbauqir pirE hau Prik]67]
68 kbIr pwpI Bgiq n BwveI hir pUjw n suhwie] mwKI cMdnu prhrY jh ibgMD qh jwie]68]
69 kbIr bYdu mUAw rogI mUAw mUAw sBu sMswru] eyku kbIrw nw mUAw ijh nwhI rovnhwru]69]
70 kbIr rwmu n iDAwieE motI lwgI Koir] kwieAw hWfI kwT kI nw Ehu crHY bhoir]70]
71 kbIr AYsI hoie prI mn ko Bwvqu kInu] mrny qy ikAw frpnw jb hwiQ isDaurw1 lIn]71]
72 kbIrrs ko gWfo cUsIAY gun kau mrIAY roie] AvgunIAwry mwnsY Blo n kihhY koie]72]
73 kbIrgwgir jl BrIAwju kwiljYhY PUit] A`D lIjih- gy- guruju n cyqih AwpnoAD mwiJ lIjihgy lUit]73]
74 kbIr kUkru rwm ko muqIAw myro nwau] gly hmwry jyvrI jh iKMcY qh jwau]74]
75 kbIrjpnI kwT kIikAw idKlwvih loie] ihrdYrwmu n cyqhIieh
wwwGursevakcom q`qkrw 9
jpnI ikAw hoie]75] 76 kbIr ibrhu BuXMgmu min bsY mMqu n mwnY koie] rwm ibEgI nw jIAY
jIAY q baurw hoie]76]
77 kbIr pwrs cMdnY iqn hY eyk sugMD] iqh imil qyaU aUqm Bey loh kwT inrgMD]77]
78 kbIrjm kw TyNgw burw hYEhu nhI sihAw jwie] eyku ju swDUmuoih imilEiqinlIAw AMcil lwie]78]
79 kbIr bYdu khY hau hI Blw dwrU myrY vis] K`is- ieh qau bsqu gupwl kI jb BwvY lyie Kis]79]
80 kbIrnaubiq AwpnIidn ds lyhu bjwie] ndI nwv sMjog ijau bhuir n imlhY Awie]80]
81 kbIrswq smuMdih msu krauklm krau bnrwie] bsuDw kwgdu jau krauhir jsuilKnu n jwie]81]
82 kbIrjwiq julwhw ikAw krYihrdY bsy gupwl] kbIrrmeIAw kMiT imlucUkih srb jMjwl]82]
83 kbIrAYsw ko nhImMdr dyie jrwie] pWcau lirkymwir kYrhY rwm ilau lwie]83]
84 kbIrAYsw ko nhIieh qn dyvY PUik] AMDw logun jwneIrihE kbIrwkUik]84]
85 kbIrsqI pukwrYich cVIsunuho bIr mswn] logu sbwieAwcil gieEhm qum kwmu indwn]85]
86 kbIr mnu pMKI BieE auif auif dh ids jwie] jo jYsI sMgiq imlY so qYso Plu Kwie]86]
87 kbIr jw kau Kojqy pwieE soeI Tauru] soeI iPir kY qU BieAw jw kau khqw Aauru]87]
88 kbIr mwrI mrau kusMg kI kyly inkit ju byir] auh JUlY auh cIrIAY swkq sMgu n hyir]88]
89 kbIr Bwr prweI isir crY cilE cwhY bwt] Apny Bwrih nw frY AwgY AauGt Gwt]89]
90 kbIr bn kI dwDI lwkrI TwFI krY pukwr] miq bis prau luhwr ky jwrY dUjI bwr]90]
91 kbIr eyk mrMqy duie mUey doie mrMqh cwir] cwir mrMqh Ch mUey
wwwGursevakcom q`qkrw 10
cwir purK duie nwir]91] 92 kbIrdyiK dyiKjgu FUMiFAwkhUMn pwieAw TOru] ijinhir kw nwmun
cyiqEkhw Bulwny Aaur]92]
93 kbIrsMgiq krIAY swD kIAMiq krY inrbwhu] swkq sMgu n kIjIAY jw qy hoie ibnwhu]93]
94 kbIrjg mih cyiqE jwin kYjg mih rihE smwie] ijnhir kw nwmun cyiqEbwdih jnmyN Awie]94]
95 kbIrAwsw krIAY rwm kIAvrY Aws inrws] mnu`K1[ mw- neI- nrik prihqy mwneI1jo hir nwm audws]95]
96 is`K[ swKw polw- kbIrisK swKw bhuqy kIeykyso kIE n mIqu] cwly Qyhir imln kaubIcY AtikE cIqu]96]
97 kbIrkwrnu bpurw ikAw krYjaurwmu n krY shwie] ijh ijh fwlIpgu DrausoeI muir muir jwie]97]
98 kbIr Avrh kau aupdysqy muK mY pir hY ryqu] rwis ibrwnI rwKqy KwXw Gr kw Kyqu]98]
99 kbIr swDU kI sMgiq rhau jau kI BUsI Kwau] honhwru so hoiehY swkq sMig n jwau]99]
100 kbIr sMgiq swD kI idn idn dUnw hyqu] swkq kwrI kWbrI Doey hoie n syqu]100]
101 kbIr mnu mUMifAw nhI kys muMfwey kWieN] jo ikCu kIAw so mn kIAw mUMfw mUMfu AjWie]101]
102 kbIr rwmu n CofIAY qnu Dnu jwie q jwau] crn kml icqu byiDAw rwmih nwim smwau]102]
103 kbIr jo hm jMqu bjwvqy tUit geNI sB qwr] jMqu ibcwrw ikAw krY cly bjwvnhwr]103]
104 kbIrmwie mUMfauiqh gurU kIjw qyBrmu n jwie] Awp fubychu byd mihcyly dIey bhwie]104]
105 kbIr jyqy pwp kIey rwKy qlY durwie] prgt Bey indwn sB jb pUCy Drmrwie]105]
106 kbIrhir kw ismrnu Cwif kYpwilE bhuqu kutMbu] DMDw krqwrih gieAwBweI rihAw n bMDu]106]
107 kbIrhir kw ismrnu Cwif kYrwiq jgwvn jwie] AauqrY polw- srpin
wwwGursevakcom q`qkrw 11
hoie kY AauqrYjwey Apuny Kwie]107]) 108 kbIrhir kw ismrnuCwif kYAhoeI rwKY nwir] gdhI hoie kY AauqrYBwru
shYmn cwir]108]
109 kbIr cqurweI Aiq GnI hir jip ihrdY mwih] sUrI aUpir Kylnw igrY q Twhr nwih]109]
110 kbIr suoeI muKu DMin hY jw muiK khIAY rwmu] dyhI iks kI bwpurI pivqRuuml hoiego gRwmu]110]
111 kbIr soeI kul BlI jw kul hir ko dwsu] ijh kul dwsu n aUpjY so kul Fwku plwsu]111]
112 kbIrhY gie bwhnsGn GnlwK Djw Phrwih] ieAw suK qyiBKacutew BlIjauhir ismrq idn jwih]112]
113 kbIr sBu jgu hau iPirE mWdlu kMD cFwie] koeI kwhU ko nhI sB dyKI Toik bjwie]113]
114 mwrig moqI bIQry AMDw inkisE Awie] j`gdIs- joiq ibnw jgdIs kI jgqu aulmicroGy jwie]114]
115 bUfw bMsu kbIr kw aupijE pUqu kmwlu] hir kw ismrnu Cwif kY Gir ly AwXw mwlu]115]
116 kbIr swDU kau imlny jweIAY swiQ n lIjY koie] pwCY pwau n dIjIAY AwgY hoie su hoie]116]
117 kbIrjgu bwiDEijh jyvrIiqhmq bMDhu kbIr] Aw- tw- lon polw- jYhih Awtwlon ijauson smwin srIru]117]
118 sYnwh zor dI bolo- kbIrhMsu auifEqnu gwifEsoJweI sYnwh] AjhUjIau n CofeIrMkweI nYnwh]118]
119 kbIrnYn inhwrauquJ kausRvn sunau quA nwau] bYn aucrauquA nwm jIcrn kmlird Twau]119]
120 kbIrsurg nrk qymY rihEsiqgur ky prswid] crn kml kI mauj mihrhau AMiq Aru Awid]120]
121 kbIrcrn kml kI mauj kokih kYsy aunmwn] kihby kau soBw nhIdyKw hI prvwnu]121]
122 pqI- Awie- kbIrdyiK kY ikh khaukhyn ko pqIAwie] hir jYsw qYsw auhIrhau hriK gun gwie]122]
123 cugY cugY cuig cuig poly- kbIr cugY icqwrY BI cugY cuig cuig icqwry]
wwwGursevakcom q`qkrw 12
jYsy bcrih kUMj mn mwieAw mmqw ry]123] 124 kbIrAMbrGnhru CwieAwbriKBry sr qwl] cwiqRk ijau qrsq
rhYiqn ko kaunu hvwlu]124]
125 kbIrckeI jau inis bICurYAwie imlY prBwiq] jo nribCury rwm isaunw idn imlyn rwiq]125]
126 kbIrrYnwier ibCoirAw rhu ry sMK mJUir] dyvl dyvl DwhVI dysih augvq sUr]126]
127 kbIrsUqw ikAw krih jwgu roie BY duK] jw kw bwsw gor mih so ikau sovY suK]127]
128 kbIrsUqw ikAw krih auiT ik n jpih murwir] iek idn sovnu hoiego lWby gof pswir]128]
129 kbIrsUqw ikAw krih bYTw rhu Aru jwgu] jw ky sMg qy bICurw qw hI ky sMg lwgu]129]
130 kbIrsMq kI gYl n CofIAY mwrig lwgw jwau] pyKq hI puMnIq hoie Bytq jpIAY nwau]130]
131 kbIrswkq sMgu n kIjIAY dUrih jweIAY Bwig] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]131]
132 kbIrwrwmu n cyiqE jrw phUMicE Awie] lwgI mMidr duAwr qy Ab ikAw kwiFAw jwie]132]
133 kbIrkwrnu so BieE jo kIno krqwr] iqsu ibnu dUsr ko nhI eykY isrjnhwru]133]
134 kbIrPl lwgy Plin pwkn lwgy AWb] jwie phUcih Ksm kau jau bIic n KwhI kWb]134]
135 kbIrTwkuru pUjih moil ly mn hT qIrQ jwih] suAWgu- dyKw dyKI sIacuteWgu Dir BUly Btkw Kwih]135]
136 kbIrpwhn prmysuru kIAwpUjY sBu sMswru] ies Brvwsy jo rhy bUfy kwlI Dwr]136]
137 m`su- kbIrkwgd kI EbrI msu ky krm kpwt] pwhn borI iprQmI pMifq pwVI bwt]137]
138 kbIrkwil krMqwAbih kruAb krqwsuieqwl] pwCY kCU n hoiegwjau isr pr AwvY kwlu]138]
139 kbIr AYsw jMqu ieku dyiKAw jYsI DoeI lwK] dIsY cMclu bhu gunw miq
wwwGursevakcom q`qkrw 13
hInw nwpwk]139] 140 kbIr myrI buiD kau jmu n krY iqskwr] ijin iehu jmUAw isrijAw su
jipAw privdgwr]140]
141 kbIruksqUrI BieAwBvr Bey sB dws] ijau ijau Bgiq kbIr kIiqau iqau rwm invws]141]
142 kbIr ghgic pirE kutMb kY kWTY rih gieErwmu] Awie pry Drmrwie kybIcih DUmw Dwm]142]
143 kbIrswkq qy sUkr BlwrwKY AwCw gwau] auhu swkqu bpurwmir gieAwkoien lYhY nwau]143]
144 kbIrkaufI kaufI joir kYjory lwK kroir] clqI bwrn kCu imilEleI lmicrogotI qoir]144]
145 kbIrbYsno hUAwq ikAw BieAwmwlw mylIN cwir] bwhir kMcnu bwrhwBIqir BrI BMgwr]145]
146 kbIr roVw hoie rhu bwt kw qij mn kw AiBmwnu] AYsw koeI dwsu hoie qwih imlY Bgvwnu]146]
147 kbIrroVw hUAw q ikAw BieAw pMQI kau duKu dyie] AYsw qyrw dwsu hY ijau DrnI mih Kyh]147]
148 kbIrKyh hUeI qau ikAw BieAwjO auif lwgY AMg] hir jnuAYsw cwhIAY ijau pwnI srbMg]148]
149 q`wqw- kbIrpwnI hUAwq ikAw BieAwsIrw qwqw hoie] hir jnuAYsw cwhIAYjYswhir hI hoie]149]
150 aUc Bvn kn kwmnIisKir Djw Phrwie] qw qy BlI mDUkrI sMq sMig gun gwie]150]
151 kbIrpwtn qy aUjru Blw rwm Bgq ijh Twie] rwm snyhI bwhrw jmpuru myry BWie]151]
152 kbIrgMg jmun ky AMqryshj suMn ky Gwt])mtu polw- qhw kbIrYmtu kIAwKojqmuin jn bwt]152]
153 kbIrjYsI aupjI pyf qyjauqYsI inbhY EiV] hIrw iks kw bwpurwpujihn rqn kroiV]153]
154 kbIrweyku AcMBau dyiKEhIrw hwt ibkwie] bnjnhwry bwhrwkaufI bdlY jwie]154]
155 kbIrwjhw igAwnuqh Drmu hYjhw JUTuqh pwpu] jhw loBu qh kwlu
wwwGursevakcom q`qkrw 14
hYjhw iKmw qh Awip]155] 156 kbIrmwieAw qjIq ikAw BieAwjaumwnu qijAw nhI jwie]
s`BY- mwnmunI muinvr gly mwnu sBY kau Kwie]156]
157 kbIrswcw siqgurumY imilAwsbdu ju bwihAw eyku] lwgq hI Buie imil gieAwpirAw klyjy Cyku]157]
158 is`KW- kbIrswcw siqguruikAw krYjauisKw mih cUk] AMDyeyk n lwgeIijaubWsu bjweIAY PUk]158]
159 kbIrhY gY bwhn sGn GnCqRpqI kI nwir])pu`jY- qwsu ptMqrn pujYhir jn kIpinhwir]159]
160 kbIrinRp nwrIikau inMdIAYikauhir cyrI kO mwnu] Ehu mWg svwrY ibKY kauEhu ismrY hir nwmu]160]
161 kbIrQUnI pweI iQiq BeIsiqgur bMDI DIr] kbIrhIrw bnijAwmwnsrovr qIr]161]
162 kbIrhir hIrwjn jauhrIly kY mWfY hwt] jb hI pweIAih pwrKU qb hIrn kI swt]162]
163 kbIr kwm pry hir ismrIAY AYsw ismrhu inq] g- ieAw ibq polw- Amrw pur bwsw krhu hir gieAw bhorY ibq]163]
164 kbIr syvw kau duie Bly eyku sMqu ieku rwmu] rwmu ju dwqw mukiq ko sMqu jpwvY nwmu]164]
165 kbIrijh mwrig pMifq geypwCY prI bhIr] iek AvGt GwtI rwm kIiqh ciV rihE kbIr]165]
166 kulu polw- kbIrdunIAw ky doKy mUAwcwlq kul kI kwin] qb kuluiks kw lwjsIjbly Drih mswin]166]
167 kbIr fUbihgo ry bwpury bhu logn kI kwin] pwrosI ky jo hUAw qU Apny BI jwnu]167]
168 nwnw- kbIrBlI mDUkrInwnw ibiD ko nwju] dwvw kwhU ko nhI bfw dysu bf rwju]168]
169 kbIr dwvY dwJnu hoqu hY inrdwvY rhY insMk] jo jnu inrdwvY rhY so gnY ieMdR so rMk]169]
170 kbIrpwil smuhw srvru BrwpI n skY koeI nIru] Bwg bfyqY pwieEqUM Bir Bir pIau kbIr]170]
171 kbIrprBwqy qwry iKsihiqau iehu iKsY srIru] ey duie AKrnw
wwwGursevakcom q`qkrw 15
iKsihsogih rihE kbIru]171] 172 kbIrkoTI kwT kIdh idis lwgI Awig] pMifq pMifq jil mUey mUrK
aubry Bwig]172]
173 kbIrsMsw dUir krukwgd dyh ibhwie] bwvn AKr soiD kY hir crnI icqu lwie]173]
174 kbIrsMqun CwfY sMqeIjaukoitk imlih AsMq] milAwgruBuXMgm byiFEq sIqlqwn qjMq]174]
175 kbIrmnu sIqlu BieAwpwieAw bRhmigAwnu] ijin juAwlw jgu jwirAwsu jn ky audk smwin]175]
176 kbIrswrI isrjnhwr kIjwnY nwhI koie] kY jwnY Awpn DnIkY dwsu dIvwnI hoie]176]
177 idsW- kbIrBlI BeI jo Bau pirAwidsw geˆOslashI sB BUil] Erw girpwnI BieAwjwie imilEFil kUil]177]
178 purIAw ibMdI nhIN lwauxI- kbIrwDUir skyil kYpurIAw bWDI dyh] idvs cwir ko pyKnwAMiqKyh kI Kyh]178]
179 kbIr sUrj cWd kY audY BeI sB dyh] gur goibMd ky ibnu imly plit BeI sB Kyh]179]
180 jh AnBauqh BY nhIjh Bauqh hir nwih] kihE kbIribcwir kYsMq sunhumn mwih]180]
181 kbIrijnhu ikCU jwinAw nhIiqnsuK nId ibhwie] bU`Jw bU`Jnw- hmhu ju bUJw bUJnw pUrI prI blwie]181]
182 kbIr mwry bhuqu pukwirAw pIr pukwrY Aaur] lwgI cot mrMm kI rihE kbIrw Taur]182]
183 kbIr cot suhylI syl kI lwgq lyie ausws] cot shwrY sbd kI qwsu gurU mY dws]183]
184 kbIrmulW munwry ikAw cFihsWeIn bhrw hoie] jw kwrinqUM bWg dyihidl hI BIqir joie]184]
185 syK sbUrI bwhrwikAwhj kwby jwie] kbIrjw kI idl swbiq nhIqw kaukhW Kudwie]185]
186 A`lh- kbIr Alh kI kir bMdgIijh ismrqduKu jwie] buJY polw- idl mih sWeI prgtY buJY blmicroqI nWie]186]
187 kbIr jorI kIey julmu hY khqw nwau hlwlu] dPqir lyKw mWgIAY qb
wwwGursevakcom q`qkrw 16
hoiego kaunu hvwlu]187] 188 kbIrKUbu Kwnw KIcrIjw mih AMimRqu lonu] iSkwr1 leI3- hyrw1 rotI
kwrny3glw ktwvY kaunu]188]
189 kbIr guru lwgw qb jwnIAY imtY mohu qn qwp] hrK sog dwJY nhI qb hir Awpih Awp]189]
190 kbIr rwm khn mih Bydu hY qw mih eyku ibcwru] soeI rwmu sBY khih soeI kauqkhwr]190]
191 kbIr rwmY rwm khu kihby mwih ibbyk] Anyk- ih- eyku Anykih imil gieAw eyk smwnw eyk]191]
192 kbIr jw Gr swD n syvIAih hir kI syvw nwih] qy Gr mrht swrKy BUq bsih iqn mwih]192]
193 kbIr gUMgw hUAw bwvrwbhrw hUAw kwn] pwvhu qy ipMgul BieAw mwirAw siqgur bwn]193]
194 kbIr siqgur sUrmy bwihAw bwnu ju eyku] lwgq hI Buie igir pirAw prw kryjy Cyku]194]
195 kbIrinrml bUMd Akws kIpir geI BUim ibkwr] ibnu sMgiqieau mWneIhoie geI BT Cwr]195]
196 kbIrinrml bUMd Akws kIlInI BUim imlwie] pic polw- Aink isAwnypic geynw inrvwrI jwie]196]
197 h`j- kbIrhj kwby hau jwie QwAwgY imilAw Kudwie] g`l1- sWeI muJ isau lir pirAw quJY ikin PurmweI gwie1]197]
198 h`j- kbIrhj kwbY hoie hoie gieAwkyqI bwr kbIr] Kqw polw- sWeImuJ mih ikAw KqwmuKhu n bolY pIr]198]
199 kbIrjIA ju mwrih joru kir khqy hih ju hlwlu] k`Fxgy1- dPqru deI jb kwiFhY1 hoiegw kaunu hvwlu]199]
200 kbIr joru kIAw so julmu hY lyie jbwbu Kudwie] dPqir lyKw nIksY mwr muhY muih Kwie]200]
201 kbIr lyKw dynw suhylw jau idl sUcI hoie] p`lw- ausu swcy dIbwn mih plw n pkrY koie]201]
202 k`tx2 rihq[ A- b`D- kbIr DrqI Aru Awkws mih duie qUM brI AbD2] Kt drsn sMsy pry Aru caurwsIh isD]202]
203 kbIrmyrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau
wwwGursevakcom q`qkrw 17
saupqyikAw lwgY myrw]203] 204 kbIrqUM qUM krqwqU hUAwmuJ mihrhw n hUM] jb Awpw pr kw imit
gieAwjq dyKau qq qU]204]
205 kbIribkwrh icqvqy JUTy krqy Aws] mnorQu koie n pUirE cwly aUiT inrws]205]
206 kbIrhir kw ismrnu jo krYso suKIAw sMswir] ieq auqkqih n foleIijs rwKY isrjnhwr]206]
207 kbIrGwxI pIVqysiqgurlIey Cfwie] prw pUrblI BwvnIprgtu hoeI Awie]207]
208 twlY tolY poly- kbIr twlY tolY idnu gieAw ibAwju bFMqau jwie] nw hir BijE n Kqu PitE kwlu phUMco Awie]208]
209 mhlw 5] kbIrkUkru BauknwkrMg ipCY auiT Dwie] krmI siqguru pwieAwijinhau lIAw Cfwie]209]
210 mhlw 5] kbIrDrqI swD kIqskr bYsih gwih] DrqIBwir n ibAwpeIaun kau lwhU lwih]210]
211 quK polw- mhlw 5] kbIrcwvl kwrnyquK kau muhlI lwie] sMig kusMgI bYsqyqb pUCY Drmrwie]211]
212 nwmw mwieAw moihAwkhY iqlocnu mIq] kwhy CIphu CwielY rwm n lwvhu cIqu]212]
213 nwmw khY iqlocnw muK qy rwmu sMmwil] hwQ pwau kirkwmu sBucIqu inrMjn nwil]213]
214 mhlw 5] kbIrwhmrw ko nhIhmiks hU ky nwih] ijiniehu rcnu rcwieAwiqs hI mwih smwih]214]
215 kbIrkIciV Awtw igir pirAwikCUn AwieE hwQ] pIsq pIsq cwibAwsoeI inbihAw swQ]215]
216 kbIrmnu jwnY sB bwqjwnq hI Aaugnu krY] suK1- kwhy kI kuslwq1hwiQ dIpukUey prY]216]
217 kbIr lwgI pRIiq sujwn isau brjY logu Ajwnu] qw isau tUtIikau bnY jw ky jIA prwn]217]
218 kbIr koTy mMfp hyqu kir kwhy mrhu svwir] kwrju swFy qIin hQ GnI q pauny cwir]218]
219 kbIrjo mY icqvaunw krYikAw myry icqvy hoie] Apnw icqivAwhir
wwwGursevakcom q`qkrw 18
krYjomyry iciq n hoie]219] 220 mUacute3] icMqw iB Awip krwiesIAicMqu iB Awpy dyie] nwnkso
swlwhIAYijsBnw swr kryie]220]
221 mUacute5] kbIrrwmu n cyiqEiPirAw lwlc mwih] pwp krMqwmir gieAwAauD pMunIiKn mwih]221]
222 qOVI2- kbIrkwieAw kwcI kwrvI2kyvl kwcI Dwqu] swbqu rKihq rwm Bjunwih qibnTI bwq]222]
223 kbIr kyso kyso kUkIAY n soeIAY Aswr] rwiq idvs ky kUknykbhU ky sunY pukwr]223]
224 kyilAW3 dw bn[ Srwb4 msq5[ mY ibMdI n lwau- kbIr kwieAw kjlI3 bnu BieAw mnu kuMcrumX4 mMqu5] igAwnu- AMksu gacutewnurqnu hYKyvtuibrlw sMqu]224]
225 kbIr rwm rqnu muKu koQrI pwrK AwgY Koil] koeI Awie imlYgo gwhkI lygo mhgy moil]225]
226 kbIr rwm nwmu jwinE nhI pwilE ktku kutMbu] DMDy hI mih mir gieE bwhir BeI n bMb]226]
227 AwKIN- kbIr AwKI kyry mwtukyplu plu geI ibhwie] mnujMjwlu n CofeIjm dIAw dmwmw Awie]227]
228 kbIrqrvr rUpI rwmu hYPl rUpI bYrwgu] CwieAw rUpI swDu hYijin qijAw bwdu ibbwdu]228]
229 kbIr AYsw bIju boie bwrh mws Plmicroq] sIql CwieAw gihr Pl pMKI kyl krMq]229]
230 kbIr dwqw qrvru dXw Plu aupkwrI jIvMq] c`ly- pMKI cly idswvrI ibrKw suPl Plmicroq]230]
231 kbIr swDU sMgu prwpqI iliKAw hoie illwt] mukiq pdwrQu pweIAY Twk n AvGt Gwt]231]
232 kbIr eyk GVI AwDI GrI AwDI hUM qy AwD] Bgqn syqI gosty jo kIny so lwB]232]
233 qmwkU1 Srwb3- kbIrBWg1 mwCulIsurw3 pwinjo jo pRwnI KWih] qIrQ brq nym kIeyqy sBY rswqil jWih]233]
234 nIcy loien kir rhau ly swjn Gt mwih] sB rs Kylau pIA sau iksI lKwvau nwih]234]
wwwGursevakcom q`qkrw 19
235 AwT jwm causiT GrI quA inrKq rhY jIau] nIcy loien ikau krau sB Gt dyKau pIau]235]
236 sunu sKIpIA mih jIau bsY jIA mih bsY ik pIau] jIau pIau bUJau nhIGt mih jIau ik pIau]236]
237 kbIr bwmnu gurU hY jgq kw Bgqn kw guru nwih] AriJ auriJ kYpic mUAwcwrau bydhu mwih]237]
238 hwQI ibMdI nhIN lwauxI h`wQI- hir hY KWfu ryqu mih ibKrI hwQI cunI n jwie] b`uJweI- kih kbIr guir BlI buJweI kItI hoie kY Kwie]238]
239 kbIrjau quih swD iprMm kIsIsu kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kirjo ikCu hoie q hoie]239]
240 kbIr jau quih swD iprMm kI pwky syqI Kylu] kwcI srsauN pyil kY nw Kil BeI n qylu]240]
241 FUMFq folih AMD giq Aru cInq nwhI sMq] kih nwmw ikau pweIAY ibnu Bgqhu BgvMqu]241]
242 hir so hIrw Cwif kY krih Awn kI Aws] qy nr dojk jwihgy siq BwKY rivdws]242]
243 kbIrjau igRhu krihq Drmu krunwhI q kru bYrwgu] bYrwgIbMDnu krYqw ko bfo ABwgu]243] gurpRswid sMpUrnM] (1364- 1377)
244 slok syK PrId ky ltgt siqgur pRswid] (1377 qoN 1384) 245 ijqu idhwVYDn vrIswhy ley ilKwie] mlku ijkMnI suxIdwmuhu dyKwly
Awie] h`fW- ijMdu inmwxI kFIAYhfw kU kVkwie] c`lnI- swhy ilKy n clnI ijMdU kUM smJwie] ijMdu vhutI mrxu vru lY jwsI prxwie] pYrW nwl c`l5 ky[ h`QIN[ giL- Awpx hQI joil5 kY kY gil lgY Dwie] jm mwrg dI vwt7[ in`kI suxI- Awie- vwlhu inkI purslwq7 kMnI n suxIAwie]) pvMdI- eI KVw- PrIdw ikVI pvMdIeI KVw n Awpu muhwie]1]
246 qrW1[ g`wKVI c`lW[ Biq polw- PrIdwdr drvysI gwKVIclW dunIAW Biq1] bMin auTweI potlI ikQY vMw Giq]2]
247 ik`Ju b`uJY su`JY gu`JI- ikJu n buJY ikJu n suJY dunIAw guJI Bwih] d`JW- sWeIN myrY cMgw kIqw nwhI q hM BI dJW Awih]3]
wwwGursevakcom q`qkrw 20
248 b`uku BrIN- PrIdw jy jwxw iql QoVVy sMmil buku BrI] krIN- jy jwxw shu nmicroFVw qW QoVw mwxu krI]4]
249 iC`jxw- jy jwxw lVu iCjxw pIfI pweIN gMiF] s`Bu j`gu if`Tw- qY jyvfu mY nwih ko sBu jgu ifTw hMiF]5]
250 piv`qR1 nyk ikRpwl cqr1 hYN- PrIdw jy qU Akil lqIPu1 kwly ilKu n lyK]) AwpnVy igrIvwn mih isru nOslashINvW kir dyKu]6]
251 mu`kIAW- PrIdw jo qY mwrin mukIAW iqnw n mwry GuMim] AwpnVY Gir jweIAY pYr iqnw dy cuMim]7]
252 K`tx r`qw- PrIdw jW qau Ktx vyl qW qU rqw dunI isau]) mOq4 swrI5 isRStI[ l`idAw- mrg4 svweI5 nIih jW BirAw qW lidAw]8]
253 dwVI- dyKu PrIdw ju QIAw dwVI hoeI BUr]) A`ghu- Aghu nyVw AwieAw ipCw rihAw dUir]9]
254 ivSy suAwd AOgux pwp nSy jo S`kr mMny sn so ivhu6 ho gey[ s`kr[ ivsu polw- dyKu PrIdw ij QIAw skr hoeI ivsu6] sWeI bwJhu Awpxy vydx khIAY iksu]10]
255 A`KIN- PrIdwAKI dyiK pqIxIAWsuix suix rIxy kMn] KyqI7- swK7 pkMdI AweIAwhor kryNdI vMn]11]
256 PrIdwkwlˆOslashI ijnI n rwivAwDaulI rwvY koie] pRIqI1 nvIn8- kir sWeI isau iprhVI1rMgu nvylw8 hoie]12]
257 mUacute 3] PrIdw kwlI DaulI swihbu sdw hY jy ko iciq kry] Awpxw lwieAw iprmu n lgeI jy locY sBu koie] eyhu iprmu ipAwlw Ksm kw jY BwvY qY dyie]13]
258 PrIdw ijn loiex jgu moihAw sy loiex mY ifTu] pMCI b`cy jMmy8 bYTy9 hn[ k`jl[ bih- Tu polw- kjl ryK n shidAw sy pMKI sUie8 bihTu9]14]
259 PrIdw kUkyidAW cWgyidAw mqI dyidAw inq] jo sYqwin vMwieAw sy ikq Pyrih icq]15]
260 d`Bu- PrIdw QIau pvwhI dBu] jy sWeI loVih sBu]) iCj- ih lqwVI- Aih- ieku iCjih ibAw lqwVIAih] sWeI- qW sweI dY dir vwVIAih]16]
261 PrIdwKwku n inMdIAYKwkU jyfu n koie] jIvidAw pYrw qlY muieAw aupir hoie]17])
wwwGursevakcom q`qkrw 21
262 l`bu- PrIdw jw lbu qw nyhu ikAw lbu q kUVw nyhu] ik`cru J`iq C`pir- ikcru Jiq lGweIAY Cpir qutY myhu]18]
263 PrIdw jMglu jMglu ikAw Bvih vix kMfw moVyih] ihrdy10 AMdr- vsI rbu ihAwlIAY10 jMglu ikAw FUFyih]19]
264 PrIdw ienI inkI jMGIAY Ql fUMgr BivEim] lotw11[ ho igAw12[ kU`jVw- Aju PrIdY kUjVw11 sY kohWQIEim12]20]
265 rwqIN- PrIdw rwqI vfIAW DuiK DuiK auTin pws] iDgu iqnw dw jIivAw ijnw ivfwxI Aws]21]
266 vrijAw1- PrIdwjy mY hodw vwirAw1 imqw AwieiVAW] hyVw jlY mjIT ijau aupir AMgwrw]22]
267 bzaur2 dys dIAW[ ibjau- rIAW ik`kir- PrIdwloVY dwK ibjaurIAW2 ikkir bIjY jtu] hMFY auNn kqwiedwpYDw loVY ptu]23]
268 PrIdw glIey ickVu dUir Gru nwil ipAwry nyhu] clw q iBjY kMblI rhW q qutY nyhu]24]
269 iB`jau is`ja A`lhu- iBjau isjau kMblI Alh vrsau myhu] jwie imlw iqnw sjxw qutau nwhI nyhu]25]
270 pg ArQ crnsMpUrn gurU gRMQ swihb jI rsquocpg polw bolo) kyvl ie`Qy AiDk hY p`g- PrIdw mY Bolwvw pg dw mqu mYlI hoie jwie] gihlw rUhu n jwxeI isru BI imtI Kwie]26]
271 s`kr- PrIdw skr KMfu invwq guVu mwiKEu mWJw duDu] sBy vsqU imTIAW rb n pujin quDu]27]
272 ibRC1 nwl l`gy ampL p`qR Awid[ lwvxu polw- PrIdw rotI myrI kwT1 kI lwvxu myrI BuK] ijnw KwDI copVI Gxy shingy duK]28]
273 ru`KI su`KI- ruKI suKI Kwie kY TMFw pwxI pIau] PrIdw dyiK prweI copVI nw qrswey jIau]29]
274 Ajun suqI kMq isauAMgu muVy muiV jwie] jwie puChu fohwgxIqum ikau rYix ivhwie]30]
275 swhurY FoeI nw lhY pyeIAY nwhI Qwau] ipru vwqVI n puCeI Dn sohwgix nwau]31]
276 swhurY pyeIAY kMq kI kMqu AgMmu AQwhu] nwnk so sohwgxI ju BwvY byprvwh]32]
277 sj Dj ky P`bI4[ nwqI- nwqI DoqI sMbhI4 suqI Awie nicMdu] vlI1[
wwwGursevakcom q`qkrw 22
byVI- PrIdw rhI su byVI ihM|u dI geI kQUrI gMDu]33] 278 jobn jWdy nw frW jy sh pRIiq n jwie] PrIdw ikqˆOslashI jobn pRIiq ibnu
suik gey kumlwie]34]
279 PrIdw icMq Ktolw vwxu duKu ibrih ivCwvx lyPu] eyhu hmwrw jIvxw qU swihb scy vyKu]35]
280 ibrhw ibrhw AwKIAYibrhw qU sulqwnu] PrIdwijqu qinibrhu n aUpjY so qnu jwxu mswnu]36]
281 PrIdw ey ivsu gMdlw DrIAW KMfu ilvwiV] bIjdy5[ bIjI6 hoeI- ieik rwhydy5 rih gey ieik rwDI6 gey aujwiV]37]
282 PrIdw cwir gvwieAw hMiF kY cwir gvwieAw sMim] lyKw rbu mMgysIAw qU AWho kyrHy kMim]38]
283 PrIdwdir drvwjY jwie kYikau ifTo GVIAwlu] eyhu indosW mwrIAYhm dosW dw ikAw hwlu]39]
284 GVIey GVIey mwrIAYphrI lhY sjwie] fu`KIGVI- Awl- so hyVwGVIAwl ijaufuKI rYix ivhwie]40]
285 buFw hoAw syK PrIdu kMbix lgI dyh] jy sau virAw jIvxw BI qnu hosI Kyh]41]
286 PrIdw bwir prwieAY bYsxw sWeI muJY n dyih] jy qU eyvY rKsI jIau srIrhu lyih]42]
287 kMiD kuhwVwisir GVwvix kY srulohwru] PrIdwhau loVI shu AwpxwqU loVih AMigAwr]43]
288 PrIdw ieknw Awtw Aglw ieknw nwhI loxu]) AgY gey isMwpsin cotW KwsI kauxu]44]
289 C`qu s`fo r`f- pwis dmwmy Cqu isir ByrI sfo rf]) aujwV1 XqIm2 gRIb g`f- jwie suqy jIrwx1 mih QIey AqImw2 gf]45]
290 PrIdw koTy mMfp mwVIAw auswrydy BI gey] kUVw saudw kir gey gorI Awie pey]46]
291 PrIdw iKMQiV myKw AglIAw ijMdu n kweI myK] vwrI Awpo AwpxI cly mswiek syK]47]
292 dIvIN[ bih- Tw polw- PrIdw duhu3 dIvI1 blmicroidAw mlku bihTw Awie] sRIr1 gVuuml[ Gtu buJwie poly- gVu lIqw Gtu1 luitAw dIvVy gieAw buJwie]48]
wwwGursevakcom q`qkrw 23
293 iqlW6- PrIdw vyKu kpwhY ij QIAw ij isir QIAw iqlwh6] koieil- Awh- kmwdY Aru kwgdY kuMny koieilAwh] mMdy Aml kryidAw eyh sjwie iqnwh]49]
294 moFy7 nmwz pVn vwlw Awsx8 gL9 rsquoc kwLy bsqR1 dI ^ampxI[ idl10 rsquoc jIv h`iqAweIrKw rUp CurI11 hY[ mUMh12 rsquoc guV vWg im`TIAW g`lW hn[ mus`lw- PrIdw kMin7 muslw8 sUPu1 gil9 idil10 kwqI11 guVu vwiq12] bwhir idsY cwnxw idil AMiDAwrI rwiq]50]
295 QoVy1 mwqR[ pRIq2 r`qI[ rqu polw- PrIdw rqI1 rqu2 n inklY jy qnu cIrY koie] Apxy sRIr nwl pRIq1 nhIN huMdI[ rqy r`b rqu polw- jo qn rqy rb isau iqn qin rqu1 n hoie]51]
296 pRIq2 rqu rqu poly dovyN- mUacute 3] iehu qnu sBo rqu2 hY rqu2 ibnu qMnu n hoie] r`qy rqu polw- jo sh rqy Awpxy iqqu qin loBu rqu n hoie] rqu polw- BY pieAY qnu KIxu hoie loBu rqu ivchu jwie] ijau bYsMqir Dwqu suDu hoie iqau hir kw Bau durmiq mYlu gvwie] r`qy- nwnk qy jn sohxy ij rqy hir rMgu lwie]52]
297 v`Qu- PrIdw soeI srvru FUiF lhuijQhu lBI vQu] C`piV ic`kiV f`ubY h`Qu- CpiV FUFY ikAw hovY ickiV fubY hQu]53]
298 mueI1 hY2- PrIdw nmicroFI kMqu n rwivE vfI QI mueI1 Awsu2] imlI- Awsu- Dn kUkyNdI gor myN qY sh nw imlIAwsu]54]
299 pilAw plI plIAW poly[ dwVI- PrIdw isru pilAw dwVI plI muCW BI plIAW] ry mn gihly bwvly mwxih ikAw rlIAW]55]
300 PrIdw koTy Dukxu kyqVw ipr nIdVI invwir] jo idh lDy gwxvy gey ivlwiV ivlwiV]56]
301 PrIdw koTy mMfp mwVIAw eyqu n lwey icqu] imtI peI AqolvI koie n hosI imqu]57]
302 mOq1 bl2- vwlI- PrIdw mMfp mwlu n lwie mrg1 sqwxI2 iciq Dir] sWeIN- sweI jwie smwilijQY hI qau vMxw]58]
303 PrIdw ijnI kMmI nwih gux qy kMmVy ivswir] mqu srimMdw QIvhI sWeI dY drbwir]59]
304 BRWqI1BRmxJUTI1 smJBulyKwgMdI1 mYL- PrIdwswihb dI kir cwkrI idl dI lwih BrWid1] drvysW no loVIAY ruKW dI jIrWid]60]
305 PrIdwkwly mYfy kpVykwlw mYfw vysu] gunhI polw- gunhI BirAwmY iPrw
wwwGursevakcom q`qkrw 24
loku khY drvysu]61] 306 q`qIt`ubI- qqI qoien plvYjy jil tubI dyie] PrIdwjo fohwgix rb
dIJUrydI JUryie]62]
307 jW kuAwrI qw cwau vIvwhI qW mwmly] PrIdw eyho pCoqwau viq kuAwrI n QIAY]63]
308 hMs1k`lrau- l`Qy- klr kyrI CpVIAwie aulQy hMJ1] icMjU boVin nw pIvihaufx sMdI fMJ]64]
309 hMsu aufir koDRY pieAw loku ivfwrix jwie] gihlw loku n jwxdw hMsu n koDRw Kwie]65]
310 c`kRvrqI pwiqSwhW rUpI pMCIAW1 dIAW fwrW[ dyS2 jMgL2[ c`il c`ilql polw- cil cil geIAW pMKIAw1ijnI vswey ql2] c`lsI Q`ky ie- k`l- PrIdwsru BirAw BI clsI Qky kvl iekl]66]
311 PrIdw iet isrwxy Buie svxu kIVw liVE mwis] lMG1 gey[ ju`g- kyqiVAw jug vwpry1 iekqu pieAw pwis]67]
312 tu`tInw`gr- PrIdw BMnI GVI svMnvI tutI nwgr lju] pRwhuxw1[ nw`TI A`ju- AjrweIlu Prysqw kY Gir nwTI1 Aju]68]
313 sony2- rMgI dyh1[ cqr3[ aumr4 rUpI lju[ n`wgr l`ju- PrIdw BMnI GVI1 svMnvI2 tUtI nwgr3 lju4] s`jx A`ju- jo sjx Buie Bwru Qy sy ikau Awvih Aju]69]
314 k`uiqAw- PrIdwby invwjw kuiqAweyh n BlI rIiq] kbhI cil n AwieAwpMjy vKq msIiq]70]
315 pMj1 ieSnwnw krky[ au~Tu[ aujU polw- auTu PrIdw aujU1 swij subh invwj gujwir] k`ip- jo isru sWeI nw invY so isru kip auqwir]71]
316 sWeIN- jo isru sweI nw invY so isru kIjY kWie] kuMny hyiT jlweIAY bwlx sMdY Qwie]72]
317 l`id pqIxoih- PrIdw ikQY qYfy mwipAw ijnI qU jixEih] qY pwshu Eie lid gey qUM AjY n pqIxoih]73]
318 PrIdwmnu mYdwnu kirtoey itby lwih] AgY mUil n AwvsIdojk sMdI Bwih]74]
319 mhlw 5] PrIdwKwlku Klk mihKlk vsY rb mwih] mMdwiksno AwKIAYjWiqsu ibnukoeI nwih]75]
320 k`itAw1rqI2 ku[ nwlw polw[ k`ipAw- PrIdw ij idih nwlw kipAw1
wwwGursevakcom q`qkrw 25
jy glu kpih cuK2] ieqI polw- pvin n ieqI mwmly shW n ieqI duK]76]
321 c`bx c`lx- cbx clx rqMnsy suxIAr bih gey] sRIr1 rsquocoN au~cI rox dI(Dwh)Avwz Awp muhwrI C`utI2- ipAwry3m`qI[ jw`nI- hyVy1 muqI2 Dwhsy jwnI3 cil gey]77]
322 PrIdwbury dw Blw kirguswmin n hFwie] p`lY- dyhI rogu n lgeIplY sBu ikCu pwie]78]
323 PrIdwpMK prwhuxIdunI suhwvw bwgu])vjIc`lx- naubiq vjIsubh isauclx kw kir swju]79]
324 PrIdw rwiq kQUrI vMfIAY suiqAw imlY n Bwau] ijMnw nYx nˆOslashIdRwvly iqMnw imlxu kuAwau]80]
325 PrIdw mY jwinAw duKu muJ kU duKu sbwieAY jig] aUcy ciV kY dyiKAw qW Gir Gir eyhw Aig]81]
326 mhlw 5] PrIdw BUim rMgwvlI mMiJ ivsUlw bwg] AOguxW pwpW du`KW dw syk1- jo jn pIir invwijAw iqMnw AMc1 n lwg]82]
327 mhlw 5] PrIdw aumr suhwvVI sMig suvMnVI dyh] ivrly kyeI pweIAin ijMnw ipAwry nyh]83]
328 kMDI vhx n Fwih qau BI lyKw dyvxw] ijDir rb rjwie vhxu iqdwaU gMau kry]84]
329 fu`KW- PrIdw fuKw syqI idhu gieAw sUlW syqI rwiq]) KVw[ p`wqxI k`pr- KVw pukwry pwqxI byVw kpr vwiq]85]
330 lmicromI lmicromI ndI vhY kMDI kyrY hyiq]) kprupw`qx- byVy no kpru ikAw kry jy pwqx rhY sucyiq]86]
331 g`lˆOslashI- PrIdw glˆOslashI su sjx vIh ieku FUMFydI n lhW] mw ibMdI nhIN lwauxI[ DuKW polw- DuKW ijau mWlIh kwrix iqMnw mw iprI]87]
332 PrIdw iehu qnu Baukxw inq inq duKIAY kauxu] bu`jy[ ikqI vgY poly- kMnI bujy dy rhW ikqI vgY pauxu]88]
333 PrIdw rb KjUrI pkIAW mwiKA neI vhMin] jo jo vMY fIhVw so aumr hQ pvMin]89]
334 PrIdw qnu sukw ipMjru QIAw qlIAW KUMfih kwg] AjY su rbu n bwhuiVE dyKu bMdy ky Bwg]90]
335 kwgw krMg FFoilAw sglw KwieAw mwsu] ey duie nYnw miq Cuhau ipr
wwwGursevakcom q`qkrw 26
dyKn kI Aws]91] 336 kwgw cUMif n ipMjrw bsY q aufir jwih] ijqu ipMjrY myrw shu vsY mwsu n
iqdU Kwih]92]
337 s`f in- GirAw- PrIdw gor inmwxI sfu kry inGirAw Gir Awau] srpr mY QY Awvxw mrxhu n firAwhu]93]
338 eynI loiexI dyKidAw kyqI cil geI] PrIdw lokW Awpo AwpxI mY AwpxI peI]94]
339 Awpu svwrihmY imlihmY imilAw suKu hoie] PrIdwjy qU myrw hoie rhihsBu jgu qyrw hoie]95]
340 r`uKVw bMnY ikcr- ku[ qWeIN- kMDI auqY ruKVwikcrku bMnY DIru] PrIdwkcY BWfY rKIAYikcru qweI nIru]96]
341 PrIdw mhl insKx rih gey vwsw AwieAw qil] gorW sy inmwxIAw bhsin rUhW mil] c`lxu[ syKw ibMdI nhIN lwauxI- AwKIN syKw bMdgI clxu Aju ik kil]97]
342 drI- AwvY- PrIdwmauqY dw bMnweyvY idsYijau drIAwvY Fwhw] AgY dojku qipAw suxIAYhUl pvY kwhwhw] ieknw no sB soJI AweI ieik iPrdy vyprvwhw] Aml ij kIiqAw dunI ivic sy drgh Egwhw]98]
343 PrIdwdrIAwvY kMnY bgulwbYTw kyl kry] kyl krydy hMJ noAicMqy bwj pey] bwj pey iqsu rb dy kylW ivsrIAW] jo min iciq n cyqy sin so gwlI rb kIAW]99]
344 swFy qRY mx dyhurI clY pwxI AMin] AwieE bMdwdunI ivic viqAwsUxI bMin] mlkl mauq jW AwvsI sB drvwjy BMin] iqnw ipAwirAw BweIAW AgY idqw bMin] vyKhu bMdw cilAw chu jixAw dY kMin] PrIdw Aml ij kIqy dunI ivic drgh Awey kMim]100]
345 PrIdw hau bilhwrI iqn pMKIAw jMgil ijMnw vwsu] kkru cugin Qil vsin rb n Cofin pwsu]101]
346 PrIdw ruiq iPrI vxu kMibAw pq JVy JiV pwih] cwry kuMfw FUMFIAW rhxu ikQwaU nwih]102]
347 PrIdw pwiV ptolw Dj krI kMblVI pihryau]) vysIN- ijnI vysI shu imlY syeI vys krya]103]
348 mUacute3] kwie ptolw pwVqIkMblVI pihryie] nwnkGr hI bYiTAw shu imlYjynIAiq rwis kryie]104]
wwwGursevakcom q`qkrw 27
349 mUacute5] PrIdwgrbu ijnw vifAweIAwDin jobin Awgwh] KwlI cly DxI isauitby ijau mIhwhu]105]
350 PrIdw iqnw muK frwvxy ijnw ivswirEnu nwau] AYQY duK GxyirAw AgY Taur n Twau 106]
351 PrIdwipCl rwiq n jwigEihjIvdVo muieEih] jy qYrbu vswirAw q rib n ivsirEih]107]
352 mUacute5] PrIdwkMqu rMgwvlwvfw vymuhqwju])A`lh- Alh syqI riqAweyhu scwvW swju]108]
353 mUacute5] PrIdwduKu suKu ieku kiridl qy lwih ivkwru] Alh BwvY so BlwqW lBI drbwru]109]
354 v`jdI- mUacute5] PrIdwdunI vjweI vjdIqUM BI vjih nwil] soeI jIau n vjdwijsuAlhu krdw swr]110]
355 mUacute5] PrIdwidlu rqw iesu dunI isaudunIn ikqY kMim] imsl PkIrW gwKVIsu pweIAY pUr krMim]111]
356 pihlY phrY PulVw Plu BI pCw rwiq]) sweIN- jo jwgMin lhMin sy sweI kMno dwiq]112]
357 dwqI swihb sMdIAw ikAw clY iqsu nwil]) nwmu1 pRwpq2 krdy hnA`gy s`uiqAW ƒ nwm b^S ky auTwl idMdy hn- ieik jwgMdy nw1 lhin2 ieknw suiqAw dyie auTwil]113]
358 kwx1- FUFydIey suhwg kU qau qin kweI kor1] ijnw nwau suhwgxI iqnw Jwk n hor]114]
359 sbr mMJ kmwx ey sbru kw nIhxo] Kqw polw- sbr sMdw bwxu KwlkuKqw n krI]115]
360 sbr AMdir swbrI qnu eyvY jwlyin] hoin njIik Kudwie dY Byqu n iksY dyin]116]
361 sbru eyhu suAwau jy qUM bMdw idVu krih] viD QIvih drIAwau tuit n QIvih vwhVw]117]
362 g`wKVI- PrIdwdrvysI gwKVIcopVI prIiq] c`wlIAY- iekin iknY cwlIAY drvyswvI rIiq]118]
363 qnu qpY qnUr ijaubwlxu hf blmicroin] pYrIN Q`kW julW polw- pYrI QkWisir julWjy mUM iprI imlmicroin]119]
364 qnun qpwie qnUr ijaubwlxu hfn bwil] pYrIN- isir pYrIikAw
wwwGursevakcom q`qkrw 28
PyiVAwAMdiriprI inhwil]120] 365 hau FUFydI sjxw sjxu mYfy nwil] nwnk AlKu n lKIAY gurmuiK dyie
idKwil]121]
366 hMsW[ b`gW- hMsw dyiK qrMidAw bgw AwieAw cwau] fuib muey bg bpuVy isru qil aupir pwau]122]
367 mY jwixAw vf hMsu hY qW mY kIqw sMgu] bgu- jy jwxw bgu bpuVw jnim n ByVI AMgu]123]
368 ikAw hMsu ikAw bgulw jw kau ndir Dry] jy iqsu BwvY nwnkw kwghu hMsu kry]124]
369 srvr pMKI hykVo PwhIvwl pcws] iehu qnu lhrI gfu iQAw scy qyrI Aws]125]
370 SRomxI1 mxIAW1 rUp[ mxIAw ibMdI nhIN lwauxI- kvxu su AKru kvxu guxu kvxu su mxIAw1 mMqu] kvxu su vyso hau krI ijqu vis AwvY kMqu]126]
371 invxu su AKru Kvxu guxu ijhbw mxIAw mMqu] ey qRY BYxy vys kir qw vis AwvI kMqu]127]
372 miq hodI hoie ieAwxw] qwx hody hoie inqwxw])in`j1 hoey BYVy1 hMkwr2 ƒ siqgurW qoN nws3 krwvy- Axhody1 Awpu2 vMfwey3] ko AYsw Bgqu sdwey]128]
373 iP`kw14 bcn[ khy15- ieku iPkw14 n gwlwie15 sBnw mY scw DxI]) irdw16 iksy17 dw[ Fwhy18- ihAwau16 n kYhI17 Twih18 mwxk sB Amolvy]129]
774 Fwhuxw19 au~kw20 hI[ cMgw21 nhIN- sBnw mn mwixk Twhxu19 mUil20 mcWgvw21]) ie`Cw22cwh imlx dI[ iksy23 dw[ is`k- jy qau iprIAw dI isk22 ihAwau n Twhy khI23 dw]130]
(1377- 1384) prmpUjnIk Bgq bwby sy^ amprId swihb jI slok sMpUrnM
wwwGursevakcom q`qkrw 29
A sRI poQI swihb jI rsquoc vrqy icMn inSwn- iv`c dw sMKyp A`Kr rsquoc hY au~qy ƒ rsquoqy iliKAw hY[ quk ArMB rsquoc pwT polw drimAwnw ksky bolx bwry d`isAw hY ^ws 2 pdW dy ArQ BI idqy hn ilKy ArQW pwTW dy s`jy pwsy hr quk qoN pihlW ieh ndash fYS hY fYS dy s`jy pwsy quk hY[ smUh pRymI swrI poQI 101 vwrIN pVn ijs krky Gt pVy BI CyqI qoN CyqI Su`D AKMf pwTI bx ky pUrn gurU jI dI uSI dIAW l`KW pwiqswhIAW pRwpiq kr skx jI A`Dy rwry hyTW AONkV pUry i^Awl nwl pVo[ ibMdI jW ADk lw ky bolo d`isAw hY ieh bolx leI hY gurbwxI jIrsquoqy ibMdI ADk nhIN ilKxy[ (sMqoKI- eˆOslashI do lkIrW fYS pw ky aucwrx FMg d`isAw hY pwT iek`Tw smJxw jI fYS qoN K`by pihlw pd bol ky Aglw pd bolxw aucwrn d`sx leI hn sMqoKI- eˆOslashI iek`Tw hY[) quk smwpqI qoN[ h`d kOmy dI vrqoN BI hY[ quk sMpUrnqwrsquoqy bMd brYkt ) dw Bwv AglI quk hor hY[ ArQ igxqI leI 1 2 hY[ quk SurUrsquoc pwT d`sy hn[ quk sMpUrnqwrsquoqy] do h`dW hn[ quk ivcwly ieh ArD ivSrwm hY[ ArD ivSrwmrsquoqy Tihrnw hY[ kyvl ArQ smJwaux leI kOmy dI vrqoN kIqI hY kOmy ƒ jmkI kihMdy hn[ kOmyrsquoqy Tihrnw nhIN ArQ smJx leI hY[ kOmy qoN pihly qy mgrly pd A`f 2 pVny[ ibMdIinSwnI TmkI hY au~Qy Tihrnw nhIN ArQ jnwaux leI hY[ gurbwnI pd rsquoqy 1
2 nMbr pw ky quk dy ArMB rsquoc 1 2 ArQ hn[ ij`Qy ie`k ArQ ip`CoN dUjw ArQ hovy au~Qy AQvw jW vw hY[ ipCly smyN rsquoc bcn kridAWlsquohYrsquo lsquohnrsquo hnldquordquopu`Ty is`Dy kOmy hn[ uSI ZmI sMboDn smyN ivsmk hY[ pRSn inSwnI [ A`wsw AYVy rsquoqy AiDk dw Bwv hY Awsw ksky bolo so ij`Qy AiDk lw ky pwT d`isAw hovy so ksky bolxw[ pV dy pYr rsquoc hlMq dI ieh inSwnI hY ies nwl A`Kr Bwrw boldw hY ArQ hY bRhmiv`idAw pV[ pV ArQ hY pY if`g pV VwVy pYr hlMq nhIN lwauxw Bwv VwVw Bwrw nhIN krnw[ gurbwxI jIrsquoc AstpdI Aqy sbd dy s`sy pYr ibMdI ikqy BI nhIN[ quk sMpUrnqw rsquoqy 2 pw ky do nMbr pwT d`isAw hY muK pwT quk vwlw hI smJxw[ d`dw mukqw bol ky XeIAw cMgI qrW svwr ky AONkV sihq d- Xu bolo[ hr quk dy ArMB rsquoc pdW rsquoqy AMk pw ky ArQ ilKy hn ArQ dy ADwr rsquoqy pd drimAwnw polw AiDk ` lw ky ksky bolx leI ikhw hY ijs krky Su`D aucwrx ho sky[ ibMdI jW ADk lw ky bolo d`isAw hY ieh bolx leI hY gurbwxI jIrsquoqy ibMdI ADk nhIN ilKxy[ quk sMpUrnqw rsquoqy ) ies A`Dy bRYkt dI vrqoN dw Bwv bRYkt qoN pihlW au~pr is`iKAw pUrI ho geI[ bRYkt mgroN AglI quk bwry SuB is~iKAw hY[ mUacute gol ibMdIAW ƒ vsrgW kihMdy hn mUacute ƒ mh`lw pVnw[) ijvyN dr dI dyLI rsquoqy dIvw r`iKAw AMdr bwhr cwnx krdw hY ijhVw A`Kr quk dy swry pdW nwL sbMD r`Kdw hovy auh dylI dIpk hY E~Qy ivsrwm dI loV nhIN ijvyN n dylI dIpk hY- syvw swD n jwinAw hir rwieAw]) siB ADRuumlv ifTy jIau qw crn kml icqu lwieAw] A`Dy rwry hyTW AONkV dulYNkV pUry i^Awl nwl pVo[ (prm+giq) +jmW inSwnI ArQ d`sx leI hY[) ies bRYktrsquoc pRym pRcwr hY[ ArQ igxqI leI 1
wwwGursevakcom q`qkrw 30
2hY[ vwriqk rsquoc A`Kr swhmxy 23 Awaux do jW iqMn vwr pVnw[ ijvyN vwihgurU 2 ƒ vwihgurU vwihgurU pVnw[ icMn inSwn sMpUrnM[ e- dwsn dwsW v`loN CpIAW poQIAW dI jwxkwrI- sRI dmdmI tkswl dy bwrvyN muKI prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI ny 1967 rsquoc gMgwn`gr (rwjsQwn) ivKy vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI sMpRdweI stIk ilKx dI Ardws kIqI sI[ dwsn dws nIc kIt kUkr jsvMq isMG jvwhr isMG qoN prm pwk A`T poQIAW CpvweIAW hn pV ky inhwl 3 hovo jI[ prmpUjnIk DMn vwihgurU pihlI poQI prmpUjnIk vwihgurU siqgurU sRI suKmnI swihb jI stIk sRI dmdmI tkswl[ dUjI poQI- jnm sMskwr AMimRq sMskwr bRhmiv`idAw sMskwr AnMd kwrj sMskwr AMqm sMskwr[) qIjI poQI- siqgurU gRMQ swihb jI dw mhW ivsmwd ieqhws AKMf pwT shj pwT mrXwdw gurbwxI jI siqkwr pUjn mhW ivsmwd SuB is`iKAw 101 Ardws gurpurbW dIAW ArdwsW[) cOQI poQI- siqgurU swihb jI Aqy sMqW mhWpurSW dy Amolk boly Aqy gurmiq Anuswr Anyk pRsnW dy au~qR siqgurU gRMQ swihb jI b^S rhy hn[ pVn vwly Dwrimk gRMQW dy nwm[ dyh Arogqw g`fI dI dyK ryK bwry SuB is`iKAw[) pMjvIN poQI- prmpUjnIk vwihgurU ds siqgurU swihbwn jI dI prmpUjnIk SuB s`cI bMswvlI[ CyvIN poQI- Awid bwxI sRI dsm bwxI BweI gurdws jI dIAW vwrW rsquocoN gRIbI vwly sbd pdW dy mhW ivsmwd ArQ[ dUjw pRkrx pUjw dw Dwn zihr hY[ s`qvIN poQI- prmpUjnIk DMn vwihgurU ju`go j`ug Atl gurqw ibrwjmwn s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI S`uD aucwrx ArQ pwT ivsrwm poQI sRI dmdmI tkswl[ s- inhclu scu Kudwie eyku Kudwie bMdw AibnwsI] prmpUjnIk AibnwsI BgqW mhWpurSW jI dy prmpiv`qR SuB s`cy nwm- DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI kbIr swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 2 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI iqRlocn swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 3 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI byxI swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 4 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI rivdws swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 5 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI nwmdyv swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 6 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI DMnw swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 7 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI sy^ amprId swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink
wwwGursevakcom q`qkrw 31
bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 8 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI jYdyv swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 9 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq rbwbI mrdwnw swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 10 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI BIKn swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 11 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI sYn swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 12 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI pIpw swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 13 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI sDnw swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 14 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI rwmwnMd swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 15 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI prmwnMd swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 16 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI sUrdws swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 17 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq suMdr swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ 18 DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU rwgI s`qw qy blvMf swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq B`t kl klshwr tlX jwlp jlX kIrq slX BlX nlX iBKw jln dws gXMd syvk mQurw blX hirbMs gurU js gwaux vwly sqwrW B`t swihb jIE DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ h- prmpUjnIk vwihgurU srUp Bgq sRI kbIr swihb jI dw js pUrn vwihgurU jI hr smyN kr rhy hn- hnyryrsquoc AkwSrsquoc sMGxy Axigxq qwry idsdy hn[ XQw- Eie ju dIsih AMbir qwry] prmpUjnIk s`cy inrml inrvYr Bgq jI ny Apxy inrgun srUprsquocoN AnMq suMdr sohxy AMbr qwry mMfl Aks- mwqR hI pRgt kIqy hn ienW AnykW hI qwry mMflW dy Aks AnMq smuMdRW dirAwvW cSimAW s`qrMgIAW pINGW hIry jvwhrwqW SISy qRyl vrKw dIAW bUMdWrsquoqy pY rhy hn Awpxy pwk inrgun srUp jIrsquocoN ienW ƒ hr smyN pRkwSx vwly BI pUrn Bgq jI Awp hI hn[ smUh suMdr sohxy qwry mMflW AMbrW Aqy ijnWrsquoqy qwry mMflW dy Aks pY rhy hn aunW Aqy pY rhy Aks smyq kRoVW bRhmMfW dy pswry Awpxy srgun srUp jIrsquoc vs ky ies ƒ Awpxy Awsry itkwA ky ies srgun srUp jI smyq ijmI jmwn ky ibKY sm`sq eyk joq hY] n Gwt hY n bwF hY n Gwt bwF hoq hY] inrgun bRhm jI Apuny jn kau swis
wwwGursevakcom q`qkrw 32
swis smwry] nwnk Eie prmysur ky ipAwry] Anuswr pUrn Bgq jI ƒ hr smyN jpdy hn DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI DMn hn[ Awp jI ƒ jpxy krky jm nhIN mwrdy[ XQw- ijnI quDno DMnu kihAw iqnjmu nyiV n AwieAw]) jy ko jIau khY Enw kau jm kI qlb n hoeI] QoVy ijhy pwxIrsquoc ikqny qupky huMdy hn kotwn koit bRhmMfW dy kotwin koit smuMdRW ndIAW dirAwvW n`dWrsquoc kRoVW qrW dw pwxI hY[ XQw- keI koit pvx pwxI bYsMqr]) Aink pvn pwvk Aru nIr] kotwin koit qrW dy pwxI dy qupikAW smyq kRoVW bRhmMfW dy pswry Awpxy srgun srUp jIrsquoc vs ky ies ƒ Awpxy Awsry itkw ky ies Awpxy srgun jI smyq siq sMqoK SuB guxW dy Anq klwvwn qyz pRkwS sihq vwihgurU hr pRwxI dy AMdr bwhr hr smyN BrpUr pRkwSk inrgun bRhm jI pUrn Bgq jI ƒ hr smyN jpdy hn DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI DMn hn[ krqw purK prmpUjnIk sRI kbIr swihb jI ny Awpny prm pwk inrgun srUp jIrsquocoN hukmI shjy isRsit aupweI] Anuswr sihjy hI Aink pvn pwvk Aru nIr]) keI koit pvx pwxI bYsMqr] Anuswr kotwn koit qrW dI AgnI rcI hY Awp jI dy inrgun srUp jI AgnI dy pRkwSk Awsrw ies rsquoc vs rhy hn[ jdoN cwhux ies ƒ smwpq kr lYNdy hn[ XQw- Bxiq nwnku jb Kyl auJwrY qb eykY eykMkwrw] kotwin koit AgnIAW sihq kRoVW bRhmMfW dy pswry Awpxy srgun srUp jIrsquoc vs ky ies ƒ Awpxy Awsry itkwA ky Awpxy ies srgun srUp jI smyq siq sMqoK SuB guxW dy Anq klwvwn qyz pRkwS sihq prmpUjnIk vwihgurU rUpu n ryK n rMgu ikCu iqRhu gux qy pRB iBMn] inrgun bRhm jI pUrn Bgq jI ƒ hr smyN jpdy hn DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI DMn hn[ swihbu myrw nIq nvw sdw sdw dwqwru] prmpUjnIk DMn SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI dy ielwhI s`cy hukm nwl AsMK suMdr AMbrW rsquoc AsMK hI suMdr sohxy cMdRmyN hux cVy hoey hn[ XQw- keI koit ssIAr sUr nKacuteqR] Awp jI Apny inrgun pRkwS duAwrw AnMq cMdRimAW ƒ hr smyN pRkwS rhy hn[ XQw- koit cMdRmy krih crwk] aunW dw Aks hIry jvwhrwqW lwlWrsquoqy pY irhw hY[ aunW suMdr AMbrW cMdRimAW cMdRimAW dy pY rhy hIry jvwhrwqWrsquoqy Aks Aqy aunW jvwhrwqW smyq kRoVW bRhmMfW dy pswry Awpxy srgun srUp jIrsquoc vs ky ies ƒ Awpxy Awsry itkwA ky ies srgun srUp jI smyq iJlimil iJlkY cMdu n qwrw] sUrj ikrix n ibjuil gYxwrw] AkQI kQau ichnu nhI koeI pUir rihAw min Bwiedw] vwihgurU ivsmwd inrgun bRhm jI Awpxy inrml srgun srUp pUrn Bgq jI nUM hr smyN jpdy hn DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI DMn hn[ prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI ny Awpxy Anqklwvwn inrgun srUp jI duAwrw AsMK AMbrAsMK DrqIAW ibnw QMmW qoN itkwey hoey hn[ isMD prbq mydnI ibnu QMmw ggin rhwieAw] ienW AMbrW
wwwGursevakcom q`qkrw 33
DrqIAW dy iknky 2 smyq kRoVW bRhmMfW dy pswry Awpxy srgun srUprsquoc vs ky ies ƒ Awpxy Awsry itkwA ky ies srgun srUp jI smyq AMqrjwmI so pRBu pUrw]) qum pUrn pUir rhy sMpUrn hm BI sMig AGwey] vwihgurU ivsmwd hr pRwxI dy AMdr bwhr hr smyN BrpUr pRkwSk inrgun bRhm jI Awpxy srgun srUp prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI dw prmpiv`qR suMdr au~jl jwp hr smyN kr rhy hn[ XQw- niKAqR ssIAr sUr iDAwvih bsuD ggnw gwvey]) ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw] prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI ny Awpxy inrgun srUprsquocoN kotwn koit bRhmMf DrqIAW swj ky Awpxy inrgun srUprsquoc itkwA ky r`Ky hn[ kotwn koit DrqIAWrsquoqy hrI BrI bnwspqI pYdw kIqI hY[ sUrbIr bcn ky blI] prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI Awpxy inrgun srUp jI duAwrw Pu`lWrsquoc sugMDI ampLWrsquoc rs hux Br rhy hn[ smUh bnwspqIAW dy hry Bry ibR`CW Pu`lW sugMDIAW p`iqAW tihxIAW mu`FW smyq koit bRhmMf dy pswry Awpxy srgun srUprsquoc vs ky ies ƒ Awpxy Awsry itkwA ky ies srgun srUp jI smyq Awid jugwdI Apr Apwry] Awid inrMjn Ksm hmwry] hr pRwxI dy AMdr bwhr hr smyN BrpUr pRkwSk inrgun bRhm jI hr smyN jp rhy hn Awpxy s`c srgun srUp DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI DMn hn vwihgurU] ijqnI vwihgurU jI ny jxweI hY iqqnI khI hY jo AxjwxI rcnw DMn DMn prmpUjnIk s`cy vwihgurU SRomxI Bgiq sRI kbIr swihb jI DMn hn jp rhI hY auh igxI nhIN jWdI[ XQw- jyqI pRBU jnweI rsnw qyq BnI] Anjwnq jo syvY qyqI nh jwie gnI]) dyiKAw iqhUM lok kw pIau] Acrju BieAw jIv qy sIau] pUrn Agm AgwD js jwp AsqoqR sMpUrnM[ Bwrq dy mhW pRis`D Bgq A`lw pwk jI dy srgux srUp sRI kbIr swihb jI jyT sudI 15 sMmq 1455 ƒ pRgty[ pRmpUjnIk ipqw AlI (nIrU) jI nyk swaU mwqw nImw jI ny Kudw jI v`loN pRwpq hoey AvqwrI spuqR mMnky pwLy[ sRI kbIr swihb jI nwauN r`iKAw ieslwmI isKIcircw id`qI[ pr kbIr jI dw Jukwau ihMdUmq v`l sI[ Xuvw AvsQw hox pur Awp jI dI SuB SwdI loeI jI nwl hoeI ijnw qoN sRI kmwlw kmwlI jI aupjy[ Awp jI ny rwmwnMd jI qoN rwm nwm dw aupdyS lY ky vYSnv mq Dwrx kIqw[ kwSI ivdIacutewnW dw AsQwn hox krky kbIr jI ƒ mq mqWqrW dy inXm jwxn Aqy crcw krn dw cMgw mOkw imilAw Aqy qIKx bu`iD hox krky eyh KMfn mMfn c vfy inpuMn ho gey[ bhuq icr pUrn gIcircwnIAW dI sqsMgiq krky Awp jI bRhm igAwnI sgl kI rInw] pUrn bRhm igAwnI mMny pUjy gey[ Awp jI dI suB susMgiq qoN nON kRoV pRymI qry[
wwwGursevakcom q`qkrw 34
zwlm iskMdr lodI sMmq 1547 c jd bnwrs AwieAw qd kbIr jI ƒ mqWD muslmwnW dI ikRpw krky bhuq klyS kSt phuicAw ijs dw ijkr kbIr jI ny Awpxy Sbd c kIqw hY- ldquoBujw bWiD iBlw kir fwirErdquo (gONf) pr AMq ƒ ienHW dI bzurgI dw Asr bwdSwh dy ic`q au~pr hoieAw[ Awp jI eyh bcn is`D krn leI ik kwSI mrn qoN mukiq Aqy mghr mrn qoN Apgiq nhIN huMdI dyhWq qoN kuC kwl pihlW mghr (jo gorKpur qoN p`Cm vl 15 mIl pur hY) jw rhy Aqy sMmq 1575 iv`c nwSvwn sMswr qoN AMqriDAwn hoey[ kwSI c kbIr jI dw AsQwn ldquokbIr cOrwrdquo pRis`D hY Aqy lihr qlwau qy BI Awp dw mMidr hY[ Awp jI dI bwxI dw sMgRh jo Drm dws Aqy sUrq gopwl Awid cyilAW ny kIqw hY aus dw nwauN ldquokbIrbIjkrdquo hY[ irAwsq rIvw iv`c kbIrbIjk Drm dws jI dw iliKAw hoieAw sMmq 1521 dw d`isAw jWdw hY[ (kbIr)vfy bzurg krqwr vwihgurU ldquohkw kbIr krIm qUMrdquo vwhu vwhu scy pwiqswh qU scI nweI]) Bin mQurw kCu Bydu nhI guru Arjunu prqKacute hir] prmpUjnIk DMn vwihgurU s`cy siqgurU Arjndyv siqgurU gRMQ swihb jI Awpxy sRb ivAwpI ivsmwd Ajpw jwp S`uD inrgun srUp jI duAwrw AnMq cMdRimAW qwirAW AgnIAW ititAwixAW sUrjW ibjlIAW bRhmMfW AvqwrW sMqW BgqW KwxIAW bwxIAW nUM hux pRkwS rhy hn[ siq sMqoK dieAw Drm inmRqw sihnSIlqw gRIbI pRym ivrwg iqAwg inrAiBmwnqw iKmw DIrj inrvYrqw inrlypqw Awid sRb ivAwpI ivsmwd AnMq SuB guxW dIAWAnMq klW sihq ie`k rs b`JvyN AsMK pRkwS hI pRkwS ivsmwd nUr hI nUr nUro nUr Ajpw jwp gursbd rUp gurU jI swfy AMdr bwhr hr smyN ivAwpk BrpUr ivsmwd Ajpw jwp kr rhy vwihgurU gurU jI hn AYsy vwihgurU jI pUrn Bgiq sRI kbIr swihb jI dy rom 2 rsquoc Awp vs rhy hn Ajpw jwp b^S rh y hn AMdr bwhr Awpxy inrgun srUp dI swiKAwqqw dy rhy hn[ AMdr bwhr AsMK srUp Dwr ky Aink rUp iKn mwih kudriq Dwrdw] drSn b^S rhy hn AYsI ivsmwdqweI rsquoc ibsm ibsmY ibsm BeI] gurbwxI jI aucwr rhy hn- 1- slok Bgq kbIr jIau ky ltgt siqgur pRswid] DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk vwihgurU Bgq sRI kbIr swihb jI DMn hn rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[ sRI rwmsr swihb jI ivKy prmpUjnIk vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny pUrn ipAwr Adb siqkwr sihq sRb ivAwpI mhW ivsmwd mhwn ikRpw krky vwihgurU srUp pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI ƒ pRgt krky ipAwry Bgq jI dI Amolk rsnw rom
wwwGursevakcom q`qkrw 35
2 rsquoc vs ky gurbwxI jI aucrvwey gurmuiK BweI gurdws swihb jI ny Awid AMg 1364 qoN 1377 q`k 243 slok ilKy[ Apxy idl jwn ipAwry jI nMU ieh s`cI pwiqswhI b^SI[ XQw- pwiqswhI Bgq jnw kau idqIAnu isir Cqu scw hir bxwie] (slok)dohry nyVy kivqw pd CMd hn ijnW rsquoc (s+lok) (s)suAY Awpxy Awp (lok)pRkwS srUp pUrn bRhm jI dI Agm Apwr ibAMq bysumwr AMq n pwrwvwr s`cI rs iBMnI (slok)pRsMsw hI pRsMsw hY slok gw ky pUrn bRhmwnMd rs dI ivsmwdqweI sihq suMdr vwihgurUjI dy prmpiv`qR drSnW dw rMg mwxIdw hY[ XQw- jo suKu drsnu pyKqy ipAwrymuK qykhxu n jwie] swcI pRIiqn quteI ipAwry jugu jugu rhI smwie]) drsnu pyKq Bey punIqw] sgl auDwry BweI mIqw] ltgtsiqgur pRswid] prmpUjnIk (ltgt )ie`k pRkwS srUp srb klw BrpUr pRB inrgun vwihgurU inrMkwr jI dy srgun srUpsiqgurU mh`lw pMjvW pUrn bRhmjIAwp au~bldI dyZrsquoc bYT rhy hn[ Awp jI ƒ (pRswid)ikRpw hI ikRpw Bwv sRb ivAwpI mhW ivsmwd Agm Apwr ikRpw srUp ltgt vwihgurU jIAjpw jwp kridAW AMdr bwhr swiKAwq ho rhy hn[ XQw- jl Ql mwhy Awpih Awp] AwpY jphu Awpnw jwpu]) jh iJilimilkwru idsMqw] qh Anhd sbd bjMqw] gurUpRmysrjI Awpxy prmpUjnIk gurdyvjI dw Awidrsquoc mhW ivsmwd rMglw AnMdI mMgl js krdy hn[ prmpUjnIk (ltgt ) ie`k AdIacuteYq rUp EAMkwr sRb pRkwSkvwihgurU bRhm inrgun inrMkwr jI dy srgun srUp dsW hI pwiqSwhW dI jwgdI ie`k joiq gurqw ibrwjmwn (siqgur)DMn sRI gurU gRMQ swihbjI ieMidRAW dy (pR+swid) (swid)suAwd qoN (pR)pry Bwv rihq inry (pRswid)AnMd hI AnMd srUp Agm Apwr inry (pRswid)ikRpw hI ikRpw pRkwS srUp hn[ jo hr vyly A`g dy smuMdR sMswr rsquoqyikRpw hI ikRpw krdy hnhr smyN sMswrrsquoc l`gI A`g nUM swc nwm kI AMimRq vrKw] krkybuJwauNdy rihMdy hn[ hMkwrI ivkwrI mMd krmI gLy sVy dwsn dws jYsy koVI jIvrsquoqy BI ikRpw krkyaus ƒ gurbwxI jI b^S kyinhwl krdy rihMdy hn[ gurU pRmysr jI sdw sdwiehu BUlnhwru] jIv ƒ b^Sx l`igAWies dy AOgux dI vIcwr nhIN krdyJ`t hI b^S lYNdy hn[ XQw- guxu Avguxu myrwikCu n bIcwirAw bKis lIAw iKn mwhI] AwpxI Agm Apwr ikRpw duAwrwhr irdy hr GrAnMq bRhmMf dy swry pswry ƒ s`cKMf bxwauNdy hn[ (siqgur)sB qy vfw siqguru nwnku Anuswr (gur)vfy (gur)pUjnIk (siq)s`cy (gur)inry pRkwS hI pRkwS (ltgt )dYIacuteq rihqie`k vwihgurUjIgurqw ibrwjmwn s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihbjI dI mhW ivsmwd Agm Apwr s`cI (pRswid)ikRpw nwl pRwpq huMdy hn[ prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihbjI rsquoc ltgt siqgur pRswid]525 vwr AwauNdy hn[ sRI dmdmI tkswl Anuswr ltgt jI dw S`uD aucwrn ie`k EAMkwr bwr 2 pV ky SuD pkwau[ hornW ƒ Awpxy mgr bwr 2 khw kyS`uD aucwrn pkvwau jI[
wwwGursevakcom q`qkrw 36
kbIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu]) 108 mxky dI mwLw dy hr mxky rsquoqy ie`k vwr mUl mMqR dw pwT krnwieh ie`k k`cI mwLw hY[ 108 k`cI mwLw dI ie`k p`kI mwLw hYBwv hr mxky rsquoqy 108 vwr mUl mMqR dw pwT krnw 11664 vwr ho igAw jI mwLw nwL jy Bjn krnw hovy qW bhuq hI v`fI shwieqw hY[ mwLw dw Awsrw ho jWdw hYijvyN hux mUl mMqR swihb jI dIAW pMj p`kIAW mwLw PyrnIAW hn[ gurU swihb jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd ikRpw nwl byAMq pRymI hr smyN mwLw Pyrdy rihMdy hn[ jy koeI Blw inSkpt mhWpurS Awp gurU bxn dI jW mwieAw dI ie`Cw n r`Kdw hovy[ pRymI SrDwlUAW ƒ mwLW dy ky smW lw dyvy BweI FweI GMty in`q jwp krnw bhuq zrUrI hY[ mwLw nwl GVI dyK ky jwp kr ilAw kro qW bhuq hI cMgI g`l hY bhuq swry jIv ieauN Bjn rsquoc l`g skdy hn[ Bjn tweIm vMf ky BI idqw jw skdw hY[ mwlw bwnW poly- mwQy iqlku hiQ mwlw bwnW] logn rwmu iKlaunW jwnW]1]) kbIr jpnI kwT kI ikAw idKlwvih loie] Anuswrbhuq swry dMBI ByKI au~qoN pKMfI Bgq bx kyAwpxI pRBqw pUjw mwx vifAweI Dn pdwrQ pRwpqI leIBoLy lokW nwl bVw hI CL krdy aunW ƒ Awpxw ieh kumMqR idMdy- kMnWvwtI kurrUqUM myrw cylw qy mY qyrw gurrU[ Awpxy v`loN mwLw dy kyaus ƒ Awpxw cylw bxwauNdy hnldquojy AsIN sO cylw bxw ilAwqW swnUM Dn pdwrQ dyvygwrdquo[ pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI ivsmwd rMg Ajpw jwp pUrn pRmwqmw jI rsquoc lIx Aampur smwDI rsquoc bYTy hn[ Awp jI dy prmpiv`qR s`cy crn- kmlW rsquoc Aw kyiksy pKMfI ny bVy CL nwl ikhw ldquoqusIN iksy qoN mwLw BI leI hYrdquo ikhw ldquonhIN jIrdquo[ ldquoqusIN myry koloN mwLw lY lvoquhwfy koloN Bjn BI bhuqo bhuqw hovygwqusIN myry cyly bx jwau[ rdquo pKMfI qoN sux ky s RI kbIr swihb jI dy AMdr goivMd jI g`j ky ieh AMimRq gurbwxI jI boly-
(rsnW) kbIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu] Awid jugwdI sgl Bgq qw ko suKu ibsRwmu]1]1- prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI (myrI)dwsn dws dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd (ismrnI)mwLw ieho hI hYjo rom 2 dIAW (rsnw)zbwnW aUpir (rwmu)koit bRhmMf rsquoc ivAwpksB dy mwqw ipqw rwmu jI Aqy (Awid)jgq dy ArMB qoN (jugwdI)ju`gW AwidkW dy (sgl)swry Bgq DRuml pRihlwd Awid vs rhy hn[ (qw)iqnW ipAwry rwm jI ipAwry BgqW (ko)nUM cyqy krn nwl dwsn dws dw mhW ivsmwd suKu rsquoc (ibsRwmu)itkwA huMdw hY[ XQw- soriT mhlw 5] hm sMqn kI rynu ipAwry hm sMqn kI srxw] sMq hmwrI Et sqwxI sMq hmwrw ghxw]1] hm sMqn isau bix AweI] pUrib iliKAw pweI] iehu mnu qyrw BweI] rhwau] sMqn isaumyrI lyvw dyvI sMqn isau ibauhwrw] sMqn isauhm lwhw KwitAw hir Bgiq Bry BMfwrw]2] sMqn mokau pUMjI saupI qau auqirAw mn kw DoKw] Drmrwie Ab khw
wwwGursevakcom q`qkrw 37
krYgo jau PwitEsglo lyKw]3] mhw Anmicrod Bey suKu pwieAw sMqn kY prswdy] khu nwnkhir isau mnu mwinAw rMig rqy ibsmwdy]4]8]19] sRb ivAwpI mhW ivsmwd gurmuiK snmuiK AvsQw rsquoc ismrn kr rhy hn- gurmuiK roim roim hir iDAwvY]) ijhvw eyk hoie lK kotI lK kotI koit iDAwvYgo]) iek dU jIBO lK hoih lK hovih lK vIs] lKu lKu gyVw AwKIAih eyku nwmu jgdIs] eyqu rwih piq pvVIAw cVIAY hoie iekIs] Anuswr iek zbwn qoN l`KW zbwnW l`KW qoN AgWh l`KW ieauN byAMq AsMK ArbW ^rbW ho jWdIAW hn[ sRI kbIr swihb jI jdoN AsMK rsnw nwl sRb ivAwpI rwm ismrn rsquoc lIx ivsmwd ho jWdy rom 2 vwihgurU 3 jpdy qW drSk pRymIN mhW mhW ivsmwd inhwl huMdy[ XQw- swD kY sMig nhI kCu Gwl] drsnu Bytq hoq inhwl] sB dIAW ilvW l`g jWdIAW rom 2 qoN jwp hox l`g jWdw[ sRI kbIr swihb jI kihMdy BweI dwsn dws rsquoqy gurU swihb dI mhW mhW ivsmwd ikRpw hoeI hY[ vwihgurU jI dI ikRpw nwl dwsn dws dIAW roim 2 dIAW zbwnW au~pr vwihgurU jI Aqy gurmuiK Bgq jI vsdy hn bVy aumwh auqswh nwl vwihgurU jI Awpnw jwp Awp krdy hn[ XQw- Ajpw jp hYN]) Ajpw jwpu n vIsrY Awid jugwid smwie]) AwpY jphu Awpnw jwpu]) dwsn dws dI iehI sRb ivAwpI mhW ivsmwd bhuq v`fI ismrnI hYijvyN mh`lw pMjvW jI shI s`cI mwLw ampurmw rhy hn- Awsw mhlw 5] hir hir AKr duie ieh mwlw] jpq jpq Bey dIn dieAwlw]1] krau bynqI siqgur ApunI] kir ikrpw rwKhu srxweI mokau dyhu hry hir jpnI]1] rhwau] hir mwlw aur AMqir DwrY] jnm mrx kw dUKu invwrY]2] ihrdY smwlY muiK hir hir bolY] so jnu ieq auq kqih n folY]3] khu nwnk jo rwcY nwie] hir mwlw qw kY sMig jwie]
kbIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu] Awid jugwdI sgl Bgq qw ko suKu ibsRwmu]1]2- pyRmIAW ikhwldquojI koeI hor BI ieauN jpdw hY Bgq sMig pRBu gosit krq] Anuswr Akwl purK jIsRI kbIr swihb jI nwl ipAwrI crcw krdy hn[ rwmu jI srgun Avqwr Dwr kyAwp jI ƒ suMdr drSn b^S ky ampurmwauNdy hn- hy pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI (Awid)jgq dy ArMB qoN (jugwdI)ju`gW AwidkW dy (sgl)swry Bgq (myrI)dwsn dws dI rsnw aUpir vsdy hn ieho hI dwsn dws dI ismrnI hY (qw)iqnW (ko)nUM cyqy krn nwl dwsn dws dwmhW ivsmwd AnMd suKu rsquoc (ibsRwmu)itkwA huMdw hY[ ikauNik vwihgurU jI BgqW dy mwqw ipqw srUp hn- Bgq jnW hir mW ipau bytw[) hir jI mwqw hir jI ipqw hir jIau pRiqpwlk] hn[ ijvyN mwqw ipqw b`cy ƒ cyqy krdy hnieauN vwihgurU jI Awpxy ipAwry BgqW ƒ rom 2 dy ipAwr nwlhr smyN cyqy krdy hn[ XQw- myry rwmhir jn kY hau bil jweI] kysw kw kir cvru Fulwvw crx DUiV muiK lweI])ismrn qy lwgy ijn Awip dieAwlw] nwnk jn kI mMgY rvwlw]) thl krau qyry dws kI pg Jwrau bwl] msqku
wwwGursevakcom q`qkrw 38
Apnw Byt dyau gun sunau rswl]) kysw kw kir bIjnw sMq cMauru Fulwvau] sIsu inhwrau crx qil DUir muiK lwvau]) AYsI ikrpw moih krhu] sMqh crx hmwro mwQw nYn drsuqin DUir prhu]1]) jnu rwqw hir nwm kI syvw] nwnk pUjY hir hir dyvw]6]) Bgq qyry siB pRwxpiq pRIqm qUM Bgqn kw ipAwrw]) sPlu jnmu hir jn kw aupijAw ijin kIno sauqu ibDwqw]) Apuny jn kau swis swis smwry] nwnk Eie prmysur ky ipAwry]) so syvku ijsu ikrpw krI] inmK inmK jip nwnk hrI] hrI jI Awpxy syvk ƒ inmK 2 jpdy hnbVw hI gMBIr Bwv ieh hY ik AsIN siqgurU mhwrwj swihb jI ƒ pUrn ipAwr Adb siqkwr nwl cyqy krIeyikauN jo mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh swnUM hr vyly cyqy krdy hn[ XQw- pRB kau jnu AMqir ird locY pRB jn ky sws inhwry] mhwrwj swihb jI dyKdy hn ik myry jn ƒ koeI swh AOKw qW nhIN AwauNdwies leI hI sMqn duK pwey qy duKI] suK pwey swDn ky suKI]
kbIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu] jugwdI sgl Bgq qw ko suKu ibsRwmu]1] 3- pRymIAW ny pRym bynqI kIqI hy vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jIE Awp jI bhuq inrml pivqR pivqR pivqR punIq] prm au~cI su`cI gurbwxI aucwr rhy hoN[ kbIr myrI ismrnI rsnw aUpir rwmu] ieh qW bhuq au~cI AvsQw bwry Awp jI ny ampurmwieAw hY ik dwsn dws dIAW rom 2 dIAW rsnW au~pr rwm jI vsdy hn[ rom 2 krky vwihgurU dw jwp krnw Awp jI dI sRb ivAwpI ismrnI hY ijs rsquoc inrXqn hI Ajpw jwp huMdw hY[ Anhd Dun Ku`l jWdI hY[ ies aUc pd dI pRwpqI ikvyN huMdI hYsRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ldquohy rwm ipAwry jIE Awpxy Awp ƒ hr vyly icKw rsquoqy ipAw smJysdw leI ijauNdw hI mrysuAws 2 ismrn kry qW mhwrwj AvsQw b^Sdy hnrdquo[ ldquohW jI ies qrW dy gurmuiK jIvq imRqk ikMny ku hn qW Awp jI ampurmwauNdy hn- pUrn mhWpurS jI dI ieho hI mhW 2 ivsmwd v`fI vifAweI hY jdoN koeI bcn krdw hY[ kbIr swihb jI ƒ AsMK guxW dy pRkwS srUp AMdr bwhr BrpUr inrgun bRhm jI dw AYsw pRBwv hr vyly pYNdw hY ik aus vyly gurbwxI jI sampurn ho jWdy-
Awid jugwdI sgl Bgq qw ko suKu ibsRwmu]1]3- (Awid)mu`F qoN hI (jugwdI)j`ugW AwidkW sqju`g qRyqw duAwpr kLju`g dyjo (sgl)swry inrol inSkpt Bgq jI hoey hn (qw)iqnW ipAwirAW (ko)nUM suKu srUp bRhm rsquoc (ibsRwmu)itkwA hoieAw hY]1] aunW ny ies gurmuiK AvsQw rsquoc Ajpw jwp kIqw hY ijvyN siqju`g rsquoc DRuml Bgq pRhlwd Bgq hoey hn Awid rsquoc bRhmw jI hoey hn[ iesy qrW klju`g rsquoc suAmI rwmwnMd jI Bgq sDnw jI Bgq pIpw jI byxI jI Bgq rivdws swihb jI byAMq mhWpurS hoey hn[ BoLy lokW ƒ cyly bxwaux dI bjwey inrol inSkpt ho kysiqgurU pRmwqmw jI dI bMdgI kro ijs krky insqwrw hovy[ XQw- siqguru boihQu Awid jugwdI rwm nwim insqwrw hy]) hir hir AKr duie ieh
wwwGursevakcom q`qkrw 39
mwlw] jpq jpq Bey dIn dieAwlw] Anuswr AsMK jIBW roim roim nwl vwihgurU 3 jp rhy hn ieho hI Awp jI dI mwLw hY[ vwihgurU jI AsMK rsnw rsquoqy vs ky Awpxw jwp Awp hI krdy hn[ bRhm srUp SRI kbIr swihb jI ny roim 2 krky ismrn dI AiDk mhwnqw khI scu khY qw Coho AwvY AMqir bhuqw rohw]) nwmu sunq jnu ibCUA fswnw] Anuswr dMBI pKMfI sV bL igAw qrk nwl ikhw ldquoqUM julwhw hI irhwrdquo kbIr swihb jI hr vyly vwihgurU bRhm rsquoc lIx hn inrgun dI swiKAwqqw hY[ vwihgurU jI srgun srUp Dwr ky AMdr bwhr hr vyly drSn idMdy hn[ XQw- pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr] ies leI kbIr swihb jI ƒ gu`sw nhIN sI AwauNdw jy koeI qrk dw bcn kihMdw Awp jI gurbwxI aucwr idMdy bhuq v`fI gurmuiK snmuK AvsQw hY jdoN aus dMBI ny jwiq rsquoqy qrk kIqI qdoN ieh gurbwxI jI aucwry-
h`snyhwru bolo- kbIr myrI jwiq kau sBu ko hsnyhwru] swKI- mINh dy idnW rsquoc K`fIAW pwxI nwl Brn qoN vIh julwhy kMm dI Bwl rsquoc bwhr gey su`kI ndI rsquoc ryqw pwxI vWg cmkdw dyK ky bsqR auqwr ley h`Q PVky pwr hox l`gy[ dUjy pwsy jw kyvwrI 2 igxn l`gy pr Awpxy Awp ƒ koeI BI n igxy igxqI rsquoc 19 hI in`klx[ ie`k fu`ibAw jwx kyrox l`gy[ ie`k ijmINdwr ny rox dw kwrn pu`iCAw ienW Awpxy ie`k swQI fu`bx dw kwrn d`isAw[ j`t ikhw ldquojy mYN vIh bMdy pUry kr dyvW qW kI dyvoNgy ikhwldquojI AsIN ie`k mhInw muampq kMm krWgyrdquo[ ijmINdwr ny lweIn rsquoc KVy krky ie`k sotI pihly dI ip`T rsquoc mwrky ikhw ie`k vIhvyN dy mwrky ikhw vIh[ auh bVy hI KuS hoey ik swfy bMdy pUry ho gey hn[ auh Awpxy kIqy iekrwr Anuswr ijmINdwr nwl c`l pey[ ijmINdwr ny Gr iljw ky aunW ƒ Kurpy dy ky kpwh dI gofI krn leI Byj idqw[ kpwh dy p`qy dyK ky bVy hYrwn hoey[ aus jgHw fIlw K`bl qy kwhI Awidk Gwh vI KVw sI[ julwihAW ikhw ldquofIlw swfw kbIlw kwhI swfI julwhI K`bl swfw t`br pr p`iqAW vwlI ikauN AweI ieh AwK ky Gwh dI bjwey swrI kpwh pu`t su`tI[ jdoN ijmINdwr aunW pws pu`jw qW ieh kOqk dyK ky bVw hYrwn ho ky gu`sy nwl pu`Cx l`gw ldquoEie pwZlo ieh kI kIqw qW aunW ieho hI au~qR idqw ldquokwhI swfI julwhI K`bl swfw t`br fIlw swfw kbIlw pr ieh p`iqAW vwlI ikauN AweI ijmINdwr sbr qy gu`sy dw Gu`t Br ky cu`p kr irhw[ dUjy idn aus ny bwLx ilAwaux leI ie`k g`fw idqw[ swry g`fy rsquoc bYT gey[ rsqy rsquoc g`fw cIN cIN krn l`gw Du`p nwl ik`l p`qIAW q`qy ho gey[ aunW ivcwr kIqI ik g`fy ƒ bu^wr ho igAw hY[ ies krky ivcwrw roNdw hY[ QoVI dUr jw ky cIN cIN dI Avwz bMd ho geI qW aunW smiJAw hux g`fw mr igAw hY[ ieh ivcwr ky aunW bwlx iek`Tw krky aus g`fy au~pr pw ky A`g lw idqI[ jd auh sV ky suAwh ho igAw qW ku`J icr ip`CoN aus dIAW ik`l p`qIAW k`pVy rsquoc bMn ky j`t dy Gr ƒ roNdy 2 qur pey[ ijmINdwr bUhy rsquoc KVw bwlx dI aufIk kr irhw sI[ roNdy AwauNidAW ƒ pu`iCAwldquog`fw ik`Qy hY ienW rsquocoN
wwwGursevakcom q`qkrw 40
ie`k boilAwldquocODrI jI kI d`sIey rsqy rsquoc jWidAW g`fy ƒ bu^wr ho igAw ivcwrw QoVw icr roNdw irhw Pyr mr igAw qusIN koeI iampkr n krnw AsIN aus dw sskwr vI kr idqw hY[ Pu`l vI cux ilAWdy hn[ Awp jI ny aunW ƒ gMgw jI ivKy phuMcwx dI Kycl krnI[ qkdIr A`gy qdbIr dw koeI zor nhIN c`ldw[ pMjW dsW rupeIAW dw koeI i^Awl n krnwrdquo[ ieh sux ky j`t ƒ bVw hI gu`sw AwieAw kihx l`gw ldquomMd BwgIE ies vyly hI myry GroN in`kl jwau[ mYnUM ieho ijhy gvwr nOkrW dI au~kw hI loV nhINrdquo[ gRIb julwihAW ƒ ies qrW dIAW bnwautI mskrIAW krky sB koeI hsdw hY[ dUjI swKI- pTwx nwl nOkr julwhw aus dy shury Gr igAw[ rwq ƒ mkwn dI C`q au~qy pwxI iCVk ky plMG fwh idqw[ m`CrdwnI lw ky mlml dI cwdr pws r`K idqI[ julwhy leI tu`tI ijhI muM dI mMjI pTwn qoN duryfy fwh idqI[ grmI hox kwrn pTwn ny ies ƒ p`Kw krn leI pws bulwieAw[ grmI nINd dw sqwieAw mzbUrn pTwn ƒ p`Kw Jlx l`gw[ pTwn ƒ gwVI nINd Aw geI[ p`Kw krI jWdw socy- dyKo A`lw qwlw vI bVw fwFw hY ies ƒ ikqny suK b^Sy hn mYN ikqnw gRIb muQwj hW[ XQw- ieik inhwlI pY svin ieik aupir rhin KVy] kdy ieho ijhw idn myry rsquoqy vI udw jI ilAwauxgy mYN vI Awpxy shury Gr mkwn rsquoqy mMjw fwh ky sOvWgw[ Agly cVdy isAwl mMgxI inkwh mgroN dUjI vwr cVdy poh vhutI lYx leI shury Gr igAw in`Gy suAwgq ny aus pTwn dI Xwd A`gy lY AWdI[ bYTk rsquoc ies dw mMjw fwh ky au~pr rjweI r`K idqI[ kihx l`gw ldquomYN bwhr C`q auqy sOxw hYrdquo[ ikhw ldquoie`Qy bVI hI srdI hY bwhr n sONvo[ julwhy ny hT kIqw ikhw ldquomYN bwhr hI sOxw hYrdquo[ ies dy bhuq kihx rsquoqy aunW ny pwxI iCVk ky au~pr mMjw fwh idqw ik jdoN TMF l`gU Awpy hyTW B`jw AwaU[ pr ieh srdI hox dy bwvjUd vI cwdr qwx ky pY igAw[ ies dy swLy ƒ rjweI kwrx pYNidAW hI nINd Aw geI[ TMF nwl sRIr suMn ho igAw[ TMF nwl mr ho ky cwkU vWg iek`Tw ho igAw[ ies dI vhutI jgOx AweI ksI FolkI vWg AwkiVAw q`ikAw dMdIAW bwhr inklIAW dyK ky ikhw ldquoA`lw qwirAw h`sdw hY[ pws jw ky dyiKAw A``lw koL pu`j cu`kw hY[ ms^irAW ny bxwautI g`l GVI hY
h`snyhwru- kbIr myrI jwiq kau sBu ko hsnyhwru] bilhwrI ies jwiq kau ijh jipE isrjnhwru]2]1 prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ldquoBwvyN bsqR bunxy nMgyz Fkxw smwj dI bhuqI hI cMgI qoN cMgI syvw hY pr GtIAw i^Awl dy lok nIvIN syvw krn vwilAW qoN namprq krdy hnrdquo (myrI)dwsn dws dI julwhy jwiq (kau)nUM sBu (ko)koeI ms^rI iGrxw krky (hsnyhwru)h`sx vwlw hY[ ies nIvIN jwiq (kau)qoN dwsn dws (bilhwrI)kurbwn jWdw hY[ (ijh)ijs nIvIN
wwwGursevakcom q`qkrw 41
jwiq rsquoc pRgt ho ky dwsn dws ny koit bRhmMf dy (isrjnhwru)rcnhwr ipAwry vwihgurU jI rom 2 dI rsnw nwl lgwqwr ie`k rs (jipE)jpy hn]2] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- Awid scu jugwid scu] hY BI scu nwnk hosI BI scu] Anqklwvwn ivAwpk bRhm jI rsquocoN pRgtypUrn bRhm srUp Bgq swihbwn jI dI Bgq jwqI hY[ mhw purKw kw bolxw hovY ikqY prQwie] Anuswr zwqI namprq mytx leI bVw hI au~cw sRb ivAwpI mhW ivsmwd rhs isDWq gUVIAW rmzW hn[ sRI kbIr swihb jI dy nvyN purwxy srDwlUAW rsquoqy Zlq Asr n hovy ik Awp jI julwhy hn[ auh sRI kbIr swihb jI ƒ r`b srUp krky mMnx aunW ƒ iekwgRqw mhwrwj swihb jI dI pRwpqI hovy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI ny sjy dIvwn gurU jI ky lMgr rsquoc rMk ƒ siqsMgq aUc pdvI b^S ky smwn bYTwieAw hY[ XQw- rwxw rMk brwbrI pYrI pvxw jig vrqwieAw] prmpUjnIk dsvyN pwiqswh jI ny C`qRI j`t iJaur nweI CINby qrKwx mzhbI is`K cimAwr swrIAW zwqW ƒ AMimRq Ckw ky rMgryty gurU ky byty[ bxwey hn is`KI zwiq pwiq qoN mukq kIqI hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny julwhy nweI CINby cimAwr j`t muslmwn pMifq zwqW dy prmpUjnIk Bgq swihbwn jI dI bwxI ƒ AwpxI prmpiv`qR s`cI gurbwxI jI dI brwbrI b^SI hY[ 1430 AMg gurbwxI b^S ky zwqI namprq mytI hY[ XQw- sUhI mhlw 4 Gru 6] ltgt siqgur pRswid] nIc jwiq hir jpiqAw auqm pdvI pwie] pUChu ibdr dwsI suqY iksnu auqirAw Gir ijsu jwie]1] hir kI AkQ kQw sunhu jn BweI ijqu shsw dUK BUK sB lih jwie]1] rhwau] rivdwsu cmwru ausqiq kry hir kIriq inmK iek gwie] piqq jwiq auqmu BieAw cwir vrn pey pig Awie]2] nwmdyA pRIiq lgI hir syqI loku CIpw khY bulwie] KqRI bRwhmx ipiT dy Cofy hir nwmdyau lIAw muiK lwie]3] ijqny Bgq hir syvkw muiK ATsiT qIrQ iqn iqlku kFwie] jnu nwnku iqn kau Anidnu prsy jy ikregpw kry hir rwie]4]1]8]) AgY jwiq n joru hY AgY jIau nvy] ijn kI lyKY piq pvY cMgy syeI kyie]) jwiq kw grbu n krIAhu koeI] bRhmu ibMdy so bRwhmxu hoeI]1] jwiq kw grbu n kir mUrK gvwrw] iesu grb qy clih bhuqu ivkwrw]1] rhwau] cwry vrn AwKY sBu koeI] bRhmu ibMd qy sB Epiq hoeI]2]) jwiq Ajwiq jpY jnu koie] jo jwpY iqs kI giq hoie]3]) pgIN polw- jwq njwiq dyiK mq Brmhu suk jnk pgIN lig iDAwvYgo]) ckR ichn Aru brn jwiq Aru pwiq nihn ijh]) qum kq bRwhmx hm kq sUd] hm kq lohU qum kq dUD]3]) jwiq Ajwiq AjonI sMBau nw iqsu Bwau n Brmw]) nwir purKu nhI jwiq n jnmw nw ko duKu suKu pwiedw]) jwiq jnmu nh pUCIAY sc Gru lyhu bqwie] sw jwiq sw piq hY jyhy krm kmwie] Anuswr vwihgurU bRhm jI dI zwiq pwiq kul goq nhIN hY[ zwqI namprq vwly sMq doKIAW ny jIAW ƒ v`F ky lhU dIAW ndIAW vgw idqIAW[ bVI v`fI g`l hY DMn gurU nwnk swihb s`cy pwiqswh jI snmuK ampurmwauNdy hn- ivic snwqˆOslashI syvku hoie]
wwwGursevakcom q`qkrw 42
nwnk pxHIAw pihrY soie] hy vwihgurU jI (snwqˆOslashI)nIc qoN nIc snwq zwiq ivic Awp jI dw syvku hovy dwsn dws dy cmVy dy (pxHIAw)joVy pihny[ snwq zwiq nwl cMfwl BI nhIN vrqdy[ syvku dI AYfI v`fI mhwnqw khI hY[ bwlmIku supcwro qirE biDk qry ibcwry]) sYnu nweI buqkwrIAw Ehu Gir Gir suinAw] ihrdy visAw pwrbRhmu Bgqw mih ginAw]3]) Bgqu Bgqu jig vijAw chuM ckW dy ivic cimrytw[ ijnW qoN dunIAW namprq krdI sI nIvIN jwq vwilAW ƒ BI Bgq kbIr swihb jI vifAwauNdy hn[ Blw au~cI zwqI vwilAW dw qW kihxw kI hY ie`k qW sony dw BWfw hovy dUjw aus rsquoc AMimRq pY jwvy ieh qW cMgI g`l hY[ nIvIN zwiq vwly ijnW ny nwm jipAw hY aunW dI nIvIN zwiq qoN bilhwr jweIey ikauNik auh nwm jp ky pRmwqmw jI dI zwiq BgqW rsquoc igxy gey[ XQw- jwiq vrn qy Bey AqIqw mmqw loBu cukwieAw]7] nwim rqy qIrQ sy inrml duKu haumY mYlu cukwieAw] nwnku iqn ky crn pKwlY ijnw gurmuiK swcw BwieAw] so ijhVI aunW dI nIvIN jwq sI aus qoN AqIq ho gey hn[ ijvyN bRhm jI dI koeI jwq nhIN aunW ipAwirAW dI BI koeI jwq nhIN[ so sRI kbIr swihb jI ny kmwl kr idqI hY ik nIvIN jwq dy pUrn Bgq slwhux Xog hnikauN jo mhwrwj jI dI pRymw- BgqI krdy hn[ nIvIN qoN nIvIN jwiq rsquoc pYdw ho ky pRymI jwp krky inhwl hovy ijvyN Bgq sRI rivdws swihb jI sRI sYx Bgq jI sRI DMnw Bgq jI bwbw amprId swihb jI sRI bwlmIk jI[ XQw- nIc jwiq hir jpiqAw auqm pdvI pwie] ieh qW bhuq v`fI bhwdrI hY nIvIN jwq rsquoc pYdw ho ky mhwrwj swihb jI dw ismrn jwp krnw[ nIvIN qoN nIvIN jwq vwlw ismrn vwlw mhWpurS hovy zwqI namprq krn dI bjwey aunW dI SuB s`cI syvw SrDw krky aunW qoN ismrn vwihgurU jI dI pRwpqI kro jI[ XQw- jwiq jnmu nh pUCIAY sc Gru lyhu bqwie]
kbIr myrI jwiq kau sBu ko hsnyhwru] bilhwrI ies jwiq kau ijh jipE isrjnhwru]2]2- prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ldquodwsn dws dI bu`DI iqAwg vYrwg swDUAW sMqW dI syvw Aqy gurbwxI aucwrn vwlI hY[ bRhmwkwr b`uDI rsquoc kyvl gurbwxI hI gurbwxI jI hn Dn pdwrQ ivkwr AOguxW dI pkV nhIN[ Dn pdwrQ sRIr krky siqsMgq jI dI syvw krdw hW[ swDUAW ƒ mMjy rsquoqy pwauNdw hW prvwr ƒ BuMjy pwauNdw hW[ Awp prvwr smyq dwxy c`b lYNdw hW swDUAW ƒ pRCwdy Ckw idMdw hW gurbwxI aucwrn vwlI (myrI)dwsn dws dI (jwiq)bu`DI (kau)nUM sBu (ko) koeI(hsnyhwru) h`sx vwlw hY[ dwsn dws ies (jwiq)bu`DI (kau)qoN (bilhwrI)kurbwn jWdw hY (ijh)ijs ny (isrjnhwru)Akwl purK vwihgurU jI (jipE)jpy hn]2] XQw- kbIr myrI buiD kau jmu n krY iqskwr] ijin iehu jmUAw isrijAw su jipAw privdgwr] XQw- jy ko nwau ley bdnwvI kil ky lKx eyeI] sMswrI DMdy C`f ky ie`k Akwl purK jI
wwwGursevakcom q`qkrw 43
dy ismrn rsquoc dwsn dws lIn hY[ XQw- qnnw bunnw sBu qijE hY kbIr] hir kw nwmu iliK lIE srIr]1] rhwau] jb lgu qwgw bwhau byhI] qb lgu ibsrY rwmu snyhI]2] Drm- ikRq krnI AqI hI zrUrI hY pr ijhVy mhWpurS q`q byqy gurmuiK roim roim hir iDAwvY] bhuq au~cy hoey hn[ sMswr v`l dyKdy hI nhIN n koeI g`l suxdy hn aunW dw irdw rom 2 hr vyly jwp krdw hY[ vwihgurU rsquoc lIx rihMdy hn aunW dy pwk drSn krn vwly aupdyS suxn kmwaux vwly AnykW jIv qrdy hn[ sMswr rsquoqy sdw leI qr rhy hn ies leI ieh qW bhuq au~cI styz hY[ Drm- ikRq krky dsvMD dyx dw gurU swihb jI dw hukm hY hwQ pwau kir kwmu sBu cIqu inrMjn nwil] gurmiq rsquoc swrIAW g`lW A`vl hn gurbwxI pVn suxn ismrn vwlw pRymI v`D Drm- ikRq praupkwr kry krwvygw[ niSAW iviSAW doSW AOguxW rogW qoN bicAw rhygw hornW ƒ bcwvygw[
kbIrfgmg ikAw krih khw fulwvih jIau] srb sUK ko nwieko rwm nwm rsu pIau]3]Awp jI ƒ AMdr bwhr inrgun bRhm jI swiKAwq ho rhy hn[ Awp jI ƒ iqRpq bYiTAW dyK ky siqsMgI pRymIAW pRym bynqI kIqI hy swihb jIE dwsn dwsW dw mn pdwrQW ivkwrW mwieAw vwsnw rsquoc bhuq hI foldw hY[ XQw- mnu itkxu n pwvY rweI]) kbhU jIAVwaUiB cVqu hY kbhU jwie pieAwly] loBI jIAVw iQru n rhqu hY cwry kuMfw Bwly]2]) AMdir mYlun auqrY haumY iPir iPir AwvY jwvY]) mnmuK qyAB Bgiq n hovis haumY pcih idvwny] iehu mnUAwiKnu aUiB pieAwlI jb ligsbd n jwny]3] Awp jI ikRpw kro jI AOguxW pwpW rsquoc mn n folyieh sux ky aumwh auqSwh nwl ies slok dw AMimRq rsiBMnw kIrqn krn l`gy[ vwihgurU bRhm jI dy srgun Avqwr Bgq kbIr swihb jI ismrn v`loN fwvWfol mn ƒ auqSwhq kridAW ampurmw rhy hn- hy kbIr ivSy vwsnwpdwrQW v`fy bnx byAMq jIAW ƒ mwrn ampUkx AOguxW kukrmW iviSAW niSAWrsquoc (fgmg)fwvWfol puxw (ikAw)iks leI (krih)krdw hYN ienW rsquoc (jIau)ic`q (khw)ikauN (fulwvih)fulw irhw hYN jo rog bMDn klys kSt rUp hn[ vw mn ƒ pRmwrQ dy (mg)rsqy vloN (fg)ivMgw (ikAw)iks leI (krih)krdw hYN XQw- mn ry Cwfhu Brmu pRgt hoie nwchu ieAw mwieAw ky fWfy] sUru ik snmuK rn qy frpY sqI ik sWcY BWfy]1] fgmg Cwif ry mn baurw] Ab qau jry mry isiD pweIAY lIno hwiQ sMDaurw]1]
srb sUK ko nwieko rwm nwm rsu pIau]3]) kvlw crn srn hY jw ky] khu jn kw nwhI Gr qw ky]3] sBu koaU khY jwsu kI bwqw] so sMmRQu inj piq hY dwqw] aunW dy Gr rsquoc ikhVI vsqU nhIN hY swrI dunIAW ijnW dy js dI g`l kr rhI hY[ qum dwqy Twkur pRiqpwlk nwiek Ksm hmwry] Anuswr (srb)swry sUK (ko)dy dwqy (nwieko)Ksm mwlk srb klw BrpUr pRB (rwm)ipAwry vwihgurU jI dy mhW ivsmwd nwm rsu AMimRq nUM siqgurW dI ikRpw nwl (pIau)pIxw kr hy mn]3] XQw- pI AMimRq sMqn pRswid] mhW ivsmwd
wwwGursevakcom q`qkrw 44
Amolk pRym bynqI- pMjW ipAwirAW duAwrwsMpUrn pMj bwxIAW pV ky iqAwr kIqwKMfy bwty dw AMimRq Ck ky siqsMgq jI dI crn- DUV bx ky gursMgq jI rsquoc sdw rihMidAW cwA nwl syvw kridAW gursbd kQw kIrqn ismrn krn qoN prmpUjnIk siqgurU gRMQ swihb jI Awpxy pRymI syvk jI dy idl idmwZrsquoc hr smyN gurbwxI Byjdy rihMdy hn[ idl coN mUMh rsquoc AMimRq hr smyN Byjdy rihMdy hn[ AYsw mhW ivsmwd AMimRq rs pIxw kr[ XQw- AMqir KUhtwAMimRiq BirAw sbdykwiF pIAY pinhwrI]) ibKY bnu PIkw iqAwig rI sKIey nwmu mhw rsu pIE] ibnu rs cwKybuif geI sglI suKIn hovq jIE]) bwrMbwr bwr pRBu jpIAY] pI AMimRqu iehu mnu qnu DRpIAY]) myry mn nwmu AMimRqu pIau] Awn swd ibswir hoCy Amru jugu jugu jIau]1]) swih swih quJu sMmlw kdy n ivswryau] ijau ijau swhbu min vsY gurmuiK AMimRqu pyau]) mn myry siqgur kY BwxY clu] inj Gir vsih AMimRqu pIvih qw suK lhih mhlu]1]) hir hir AMimRqu hir min BwvY imil siqgur AMimRqu pIjY jIau]2]
kbIr kMcn ky kuMfl bny aUpir lwl jVwau] dIsih dwDy kwn ijau ijn min nwhI nwau]4] sony dy kuMfl pw ky koeI hMkwrI nMU hMkwr rsquoc AwampirAw ampUM 2 krdw vyK ky pUrn Bgq jI hMgqw sony dy iqAwg dI is`iKAw idMdy hn[ ijvyN mnmuK bIbIAW tUmW pw ky sony dIAW bdlIAW bx ky GrW rsquocoN inkldIAW hn jo mnmq hY[ koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB vwihgurU bRhm jI dy srgun Avqwr Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy siqsMgI pyRmIEN (kMcn)sony (ky)dy kMnWrsquoc pihnx vwly (kuMfl)kuMflW aUpir bVy hI Amolk hIry lwl jVwau bny hox Bwv pihny hox (ijn) ijnW dy min rsquoc vwihgurU jI dw nwau nwhI dwsn dws ƒ (dwDy)sVy (kwn)jMgl (ijau)vWg (dIsih)idsdy hn[ sVy jMgL rsquoc suAwh hI au~fdI hY[ swbq sUrq ƒ BMn ky vgwVdy hn[ swbq sUrq r`b dI BMny byeImwn[ drgh FoeI n lhY kwampr ku`qw sYqwn]4] nwmu dy dwqy koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRBvwihgurU bRhm srUp mh`lw p jI nwmu hIx dI mMdI hU mMdI hwlq ieauN ampurmwauNdy hn- gauVI mhlw 5] imlu myry goibMd Apnw nwmu dyhu] nwm ibnw iDRgu iDRgu Asnyhu]1] rhwau] nwm ibnw jo pihrY Kwie] ijau kUkru jUTn mih pwie]1] nwm ibnw jyqw ibauhwru] ijau imrqk imiQAw sIgwru]2] nwmu ibswir kry rs Bog] suKu supnY nhI qn mih rog]3] nwmu iqAwig kry An kwj] ibnis jwie JUTy siB pwj]4] nwm sMig min pRIiq n lwvY] koit krm krqo nrik jwvY]5] hir kw nwmu ijin min n AwrwDw] cor kI inAweI jm puir bwDw]6] lwK AfMbr bhuqu ibsQwrw] nwm ibnw JUTy pwswrw]7] hir kw nwmu soeI jnu lyie] kir ikrpw nwnk ijsu dyie]8]10]) PrIdw iqnw muK frwvxy ijnw ivswirEnu nwau] AYQY duK GxyirAw AgY Taur n Twau]) lK tikAw ky muMdVy lK tikAw ky hwr] ijqu qin pweIAih nwnkw sy qn hovih Cwr]
wwwGursevakcom q`qkrw 45
sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- rom rom ƒ nwm rMg cV jwxw hI shI s`cw mhW ivsmwd kudrqI r`bI sIgwr hY[ Asl suMdrqw qW kudrqI hY kudrqI suMdrqw vrgw l`K iSMgwr BI suMdr nhIN bx skdw[ ies leI ijhVy bwhroN iSMgwr lwauNdy hnaunW dy jIvn ie^lwk if`g pYNdy hn hr vyly ivkwrrsquoc sVdy rihMdy hn iqRpqI nhIN huMdI[ lwxqW dI suAwh hI au~fdI hY[ XQw- Bwduie Brim BulwxIAw dUjY lgw hyqu] lK sIgwr bxwieAw kwrij nwhI kyqu] ijqu idin dyh ibnssI iqqu vylY khsin pRyqu] pkiV clwiein dUq jm iksY n dynI Byqu] Cif KVoqy iKnY mwih ijn isau lgw hyqu] hQ mroVY qnu kpy isAwhhu hoAw syqu] jyhw bIjY so luxY krmw sMdVw Kyqu] nwnk pRB srxwgqI crx boihQ pRB dyqu] sy Bwduie nrik n pweIAih guru rKx vwlw hyqu]7]) Aink Bog ibiKAw ky krY] nh iqRpqwvY Kip Kip mrY]) swiQ n cwlY ibnu Bjn ibiKAw sglI Cwru] ies leI sRI kbIr swihb jI ny sonw pihnx qoN s^q mnwhI kIqI hYnwm jpx dw ivSyS hI SuB s`cw aupdyS hY[ Aslrsquoc nwm hI mhW ivsmwd suMdr gihxw hY[ XQw- jn nwnk AMiq vwr nwmu ghxw] AwpjI dyK rhy hn ik PYSn dI A`grsquoc pY ky jIv bhuq sV bL m`c rhy hn[ XQw- hMsu hyqu loBu kopu cwry ndIAw Aig] pvih dJih nwnkw qrIAY krmI lig])sonw pihn ky jIv gumwn krdw hY[ XQw- bwbw horu pYnxu KusI KuAwru] ijqu pYDY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr]1]) rsu suienw rsu rupw kwmix rsu prml kI vwsu] rsu GoVy rsu syjw mMdr rsu mITw rsu mwsu] eyqy rs srIr ky kY Git nwm invwsu]2] vwihgurU jI dy nwm dI pRwpqI nhIN huMdI PYSnrsquoc jIv Dn dOlq dw BI bhuq nukswn krdy sV rhy hn[ sMswr ƒ TMF iqRpqI b^S rhy hn[ sonw pYnx krky byAMq hI corIAW fwky mwsUmW dy kql hoey hn hux BI koit bRhmMf dI rcnwrsquoc byAMq hI jIv sony krky v`Fy tuky jw rhy hn qW hI Bgq jI nwm dI mhwnqw jxw rhy hn ijhVw sonyrsquoc moihq ho jWdw hY auh nwm nhIN jpdw pihn ky hMkwrrsquoc PUM 2 krdw hY ibstw dw kIVw bxdw hY[ XQw- jo jwnY mY jobnvMqu] so hovq ibstw kw jMqu] suh`px hY idl dI sampweI[ pRmwqmw jI ny jIv ƒ bhuq suMdr bxwieAw hY pr ies ny AwpxI swbq sUrq ƒ ivgwV ky kurUp bxw ilAw hY ijqnw icr idl dI sampweI nhIN auqnw icr suMdr nhIN ho skdw jy nyqR ivkwr idRstI nwl dyKdy hn nyqR mYLy hn kMn ivkwrI g`lW suxdy hn kMn mYLy hn[ sRIr iSMgwr ivkwrrsquoc l`g ky uAwr ho rhy hn[ pRymw- BgqI nwm jp jpw ky inrgun bRhmjIrsquoc sdw lIxqw huMdI hY]4]
kbIr AYsw eyku AwDu jo jIvq imRqku hoie] inrBY hoie kY gun rvY jq pyKau qq soie]5] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- qyrw jnu eyku AwDu koeI] kwmu kregoDu loBu mohu ibbrijq hir pdu cInY soeI]1]) inis idnu mwieAw kwrny pRwnI folq nIq] kotn mY nwnk koaU nwrwien ijh cIiq]) koit mDy koaU ibrlw syvku pUrn Bgqu icrwno]1] Anuswr
wwwGursevakcom q`qkrw 46
hy ipAwirE AYsw koeI eyku AwDu Bwv kRoVW rsquocoN koeI ivrly hI bRhmigAwnI sgl kI rInw] pUrn praupkwrI pRymI gursyvk Bgq purK jI hn jo (jIvq)ijauNdy hI (imRqku)mry hoie hox[ AOguxW pwpW zwlmW dy (inrBY)BY qoN rihq hoie kY hr smyN hr g`lrsquoc AMimRq kQw kIrqn duAwrw vwihgurU jI dy gux praupkwr (rvY)aucwrdy hox AQvw prmpUjnIk vwihgurU gurUjI dy siq sMqoK dieAw Drm vIcwr Ajpw jwp inmRqw SihnSIlqw gRIbI pRym ivrwg iqAwg dw iqAwg inrAiBmwnqw iKmw DIrj inrvYrqw inrlypqw shij bMdgI nwmu ismrn gurbwxI gurU syvw Awid AnMq SuB gun praupkwr inrBY ho ky aucwrn[ XQw- BY kwhU kau dyq nih nih BY mwnq Awin]) Awip n frau n Avr frwvau]3]) gurmuiK idRStI duAwrw (jq)ij`Dr dyKx (qq)iq`Qy vwihgurU jI dI (soie)soBw (pyKau)dyKxw krn Bwv inrgun srgun jI AwpxI soBw Ajwp jwp Awp kr rhy dyKx]5] XQw- jl Ql mwhy Awpih Awp] AwpY jphu Awpnw jwpu]) srgun inrgun inrMkwr suMn smwDI Awip] Awpn kIAw nwnkw Awpy hI iPir jwip]1]) sBY Gt rwmu bolY rwmw bolY] rwm ibnw ko bolY ry]) ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw] paux pwxI bYsMqr ismrih ismrY sgl aupwrjnw] ismrih KMf dIp siB loAw] ismrih pwqwl purIAw scu soAw] ismrih KwxIismrih bwxI ismrih sgly hir jnw]2])cwiqRk mor bolq idnu rwqI suin Ginhr kI Gor]2] jo bolq hYimRg mIn pMKyrU su ibnu hirjwpq hY nhI hor]) quDu ibnu dUjw nwhI koie] qU krqwru krih so hoie] ijvyN prm pUjnIk pUrn sMq bwbw Aqr isMG swihb jI ƒ iksy pRymIN pu`iCAwldquohy mhWpurS jIau vwihgurU jI dy drSn krw idau jI swhmxy kIVI qurI AwauNdI dyK ky bwbw jI ikhwldquoBweI AOh dyKkIVI dw srUp Dwr ky Aw rhy hnrdquo[ ijauNdy mrn bwry sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- pUrn sMqW mhWpurKW jI dI susMgq sRySt sMgq krky Srwb iqAwgx qoN aus dy swQI kihxldquoswfy nwl pI[ rdquo A`goN khyldquonhINrdquo[ Eh kihxldquoswfy v``loN mr igAw AsIN qyry v`loN mr geyqyry f`ky qoV dyeIeyrdquo ldquohW BweI[ rdquomr igAw dw Bwv ieh nhIN ik sRIr krky mr igAw[ ieMidRAW dy iviSAW kusMgq kukrmW v`loN mr jwvyA`KW prwieAw rUp n dyKx kMn inMidAw cuglIivkwr dI g`l n suxnzbwn JUT iP`kw kauVw n bolyrsnw rsW ksW dy BogW rsquoc n l`gycmVI sprs dw suAwd C`fy[ pYr kusMgq v`l nw jwx[ h`Q corI nw krn[ murdy vWg mn koeI BI mMdw sMklp ivklp n auTwvy AOgux kusMg sbMDIAW dy mohvifAweI dI ie`Cw klySieMidRAW dy suAwdWmMdy sMklpW sMswr v`loN sdw leI ijauNdw mr kyBgq jYdyv jI Bgq nwmdyv jI Bgq sRI sYx jI Bgq pIpw jI vWg pUrn pRym SrDw sihq suAws 2 vwihgurU 3 jI rom 2 krky jp jpw kypUrn bRhm jI rsquoc lIx ho jwvy ijauNdy mrnw hY[ XQw- sloku mUacute2] AKI bwJhu vyKxw ivxu kMnw sunxw] pYrw bwJhu clxw ivxu hQw krxw] jIBY bwJhu bolxw ieau jIvq mrxw] nwnk hukmu pCwix kY qau KsmY imlxw]1]) murdw hoie murId n glI hovxw[
wwwGursevakcom q`qkrw 47
swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[ golw mul KrIdu kwry jovxw[ nw iqsu BuK n nId n Kwxw sovxw[ pIhix hoie jdId pwxI Fovxw[ pKy dI qwgId pg mil Dovxw[ syvk hoie sMjIdu n hsx rovxw[ dr drvys rsId iprm rs Bovxw[ cMd mumwrK eId pug Klovxw]18]) jIvq mrY buJY pRBu soie] iqsu jn krim prwpiq hoie]1]) muKhu Alwey hB mrxu pCwxMdo koie] nwnk iqnw Kwku ijnw XkInw ihk isau]1]) muAw kbIru rmq sRI rwmY]5]15]) mrno mrnu khY sBu koeI] shjy mrY Amru hoie soeI]2])
kbIrjw idn hau mUAw pwCY BieAw Anmicrodu] moih imilE pRBu Awpnw sMgI Bjih guoibMdu]6] pRymIAW pu`iCAwldquoAwp jI dw bhuq v`fw pRqwp hY cwr cuampyry DMn kbIr DMn kbIr swihb jI ho rhI hY[ Awp jI hr vyly ivgws cwA auqSwh nwl AMimRq kQw kIrqn suxw ky siq- Drm dw SuB s`cw aupdyS dy ky gurbwxI aucwr ky AnykW jIAW ƒ qwr rhy hoN jI[ hr smyN bRhmwnMd- rs Ajpw jwp ƒ pRwpq ho rhy hoN hr vyly Bjn ismrn dw pRvwh c`ldw hY AnykW pRymI Awp jI dy murId bxdy hn Awp jI nUM bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] AYfI v`fI AvsQw iks qrW pRwpq hoeIrdquo
kbIr jw idn hau mUAw pwCY BieAw Anmicrodu] sRb ivAwpI pUrn bRhm jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI Awip kmwau Avrw aupdys] Anuswr Awp kmw ky ampurmwauNdy hn- sB qy vfw siqguru nwnku jI dI Agm Apwr mhW ivsmwd ikRpw dw sdkw hy pRymIE (hau)dwsn dws (jw)ijs idn qoN jIvq Bwv qoN (mUAw)mirAw AQvw dwsn dws dw (hau)hMkwr mirAw aus idn qoN (pwCY)bwAd dwsn dws ƒ (Anmicrodu)bRhmwnMd rs pRwpq (BieAw)hoieAw hY[ XQw- khu nwnk Awpu imtwieAw] sBu pwrbRhmu ndrI AwieAw]2]) Awpu gieAw qw Awpih Bey] ikregpw inDwn kI srnI pey]) ijsu gur pRswid qUtY hau rogu] nwnk so jnu sdw Arogu]) gur pRswid jw kw imtY AiBmwnu] so jnu nwnk drgh prvwnu]2]
moih imilE pRBu Awpnw sMgI Bjih guoibMdu]6] (moih)dwsn dws ƒ (pRBu)sRb ivAwpI Apny Awp pRkwS srUp Ajpw jwp vwihgurU jI (imilE)imly imlx qoN AYsw AnMd b`iJAw dwsn dws dy (sMgI)swQI sqsMgI im`qR sKy AQvw sMgI ieMdRy (guoibMdu)prmpUjnIk srb klw BrpUr pRB ibrQw jwnnhwr] AsMK nUr hI nUr pUrn AnMd srUp hr smyN Awpxw jwp Awp kr rhy sRb ivAwpI ivsmwd Ajpw jwp vwihgurUjI ƒ (Bjih)jpdy hn ieMdRy jpdy dw Bwv ieh hY dwsn dws nUM pyKY bolY suxY sBu Awip]) AwKxu vyKxu sBu swihb qy hoie] dI AvsQw b^S ky Awpxy inrgun pRkwS srUprsquoc lIn krky nyqRWrsquoc vs ky Awp hI sB bRhm hI bRhm dyKdy hn[ kMnWrsquoc vs ky bRhm hI bRhm jwp hI jwp Awp hI suxdy hn[ XQw- sBY Gt rwmu bolY rwmw bolY] rwm ibnw ko bolY ry] rsnwrsquoqy vs ky vwihgurU js gurbwxI jI
wwwGursevakcom q`qkrw 48
Ub im`Tw 2 boldy hn]6] XQw- pRB jI bsih swD kI rsnw] nwnk jn kw dwsin dsnw] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- bunnw qnnw iqAwig kY pRIiq crn kbIrw] nIc kulw jolwhrw BieE gunIX ghIrw]1]) hir ky nwm kbIr aujwgr] jnm jnm ky kwty kwgr]1] ieqnI v`fI au~cI bRhm AvsQw rsquoc lIxbRhm srUp kbIr swihb jI dy mhW ivsmwd drSn krky pRymIAW dIAW ilvW Akwl purK jI rsquoc l`gx qoN Ajpw jwp goibMd Bjn krdy[ ijqnw icr sMswr v`l ijauNdw hY auqnw icr ieh AvsQw pRwpq nhIN huMdI[ ijvyN prm pUjnIk vwihgurU siqgurU qIjy pwiqswh jI 72 vry dI bzurg aumrrsquoc mhwrwj swihb dUjy pwiqswh jI dy s`cy crn- kmlWrsquoc Awey rwq idny SuB s`cI syvw hI syvw kIqI bhuq hI G`t Ckdy bhuq hI G`t sONdy rwq idny syvw krdy koeI b`cw gurU syvw ƒ kihMdw qW BI h`Q joV ky krdy[ goqI hwxI Aw ky kihMdyldquoie`Qy kI krdy hoN lok qrk mwrky kihMdy hn Gry kMm kridAW dwVI kys ic`ty ho gey Gr vwly t`ukr nhIN idMdy[ bu`FI aumrrsquoc l`jw iqAwg ky kuVmW dy Gr ruL rhy hn[ Awpxy goq kul ƒ lwj lw rhy hoN[ swQoN ieh qrkW suxIAW nhIN jWdIAW ies leI jI Gr ƒ c`lo[ rdquo mhwrwj swihb jI idlrsquoc socdy- ienW ivcwirAW ƒ pqw nhIN dwsn dws dy mwqw ipqw sB ku`J gurU AMgddyv swihb jI hn[ gurU AMgddyv mhwrwj swihbjI dy duAwryrsquoqy gurU Amrdws swihbjI jIvqBwv qoN mry AnykW jIA AwpjI dy s`cy crn- kmlW nwl l`g ky qry hux BI qr rhy hn[ XQw- jIvq mrxw qwry qrxw])jIvq mrY buJY pRB soie]) kbIr ijsu mrny qy jgu frY myry mn Awnmicrodu] mrny hI qy pweIAY pUrnu prmwnmicrodu] kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] mq hir pUCY kaunu hY prw hmwrY bwr]) gauVI kbIr jI] ijh mrnY sBu jgqu qrwisAw] so mrnw gur sbid pRgwisAw]1] Ab kYsy mrau mrin mnu mwinAw] mir mir jwqy ijn rwmu n jwinAw]1] rhwau] mrno mrnu khY sBu koeI] shjy mrY Amru hoie soeI]2] khu kbIr min BieAw Anmicrodw] gieAw Brmu rihAw prmwnmicrodw]3]20]
kbIrsB qy hm bury hm qijBlo sBu koie] ijin AYsw kir bUiJAw mIqu hmwrw soie]7] pRymIN siqsMgIAW bVy hI cwA nwl nmskwr krky dovyN h`Q joV ky puiCAwldquohy prmpUjnIk Bgq jIE Awp jI dw Gr 2 jwp ho irhw hYrdquo[ hir ky nwm kbIr aujwgr] jnm jnm ky kwty kwgr] ldquoAwp jI dI bhuq au~cI AvsQw hY dunIAW ƒ qwr rhy hoN swry Awp jI ƒ r`b krky mMndy pUjdy hn[ Awp Apxy Awp ƒ kI smJdy hoNrdquo prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy ipAwirE (hm)dwsn dws sB (qy)qoN (bury)BYVy kMm krn vwlw burw hY[ (hm)dwsn dws ƒ (qij)C`f ky sBu koie (Blo)cMgw hY[ (ijin)ijnW gursyvkW ny AYsw (kir)krky bUiJAw hY (soie)auh
wwwGursevakcom q`qkrw 49
(hmwrw)dwsn dws dw prm ipAwrw s`cw (mIqu)im`qR hY]7] DMn kbIr swihbjI Awpxy Awp ƒ sB qoN burw kih rhy hn[ jYsw mhwrwj jI ny ikhw hY qau dyvwnw jwxIAY jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru]) krn n sunY kwhU kI inMdw] sB qy jwnY Awps kau mMdw]) hm nhI cMgy burw nhI koie] pRxviq nwnku qwry soie] hr vyly jIv ƒ AiBAws hoeI jWdw ik mYN cMgw hW mYN cMgw hW hMgqwrsquoc sVI jWdw hY[ Awps kau jo Blw khwvY] iqsih BlweI inkit n AwvY] vwlI g`l hY[ Awpxy Awp ƒ v`fw mMn ky udI rsquoc jIv bhuq hI AOKw duKI hY ies ƒ AnykW kSt hI kSt hn[ hMgqw udIrsquoc hr vyly lVweI klyS ipAw hI rihMdw hY[ ies leI jdoN idlrsquoc ieh sMqwp ampury ik mYN cMgw hW qdoN aupRokq pdW dw pMj hzwr vwrI AiBAws krnw jI[ ies AiBAws nwl iekwgRqw SWqI pUrn vwihgurU jI dy drSnW dI pRwpqI hovygI[
kbIr AweI muJih pih Aink kry kir Bys] hm rwKy gur Awpny auin kIno Awdysu]8] pRymIAW ny pUrn pRym gRIbI nwl pui~CAw hy gRIb invwj jI mwieAw sB ƒ fMg rhI hY Awp jI ikvyN bcy hoN jI prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI au~qR ampurmwauNdy hn- ldquohy pRymIEN mwieAw (muJih)dwsn dws (pih)kol rsnw ivSy suAwd nINd dw suAwd AwpxI vifAweI Awp krnI Dn iesqRI vifAweI leI pwp krny v`FI lYxI JUTI gvwhI dyxI corI XwrI krnI PYSn lwauxw ivSy ivkwr inrdoS jIAW ƒ bMbW nwl swVn ampUkx Ub hwr iSMgwr ampYSn lw ky mhWrwxI Awid rMgW 2 dy (Aink)AnykW Bys (kry)kr (kir)krky AweI[ (hm) dwsn dws ƒ Awpny (gur)gurU nwnk dyv jI Bgq rwmwnMd jI ny (rwKy)rK ilAw[ dwsn dws AMdr bwhr AsMK nUr pRkwS srUp inrgun bRhm jI ny Awpxw AYsw cmqkwr pRkwS idKwieAw ijs A`gy mwieAw dw cmqkwr iP`kw pY igAw[ (auin)aus mwieAw ny ault ky dwsn dws ƒ (Awdysu)nmskwr (kIno)kIqI[ pRym Bwv ArQ- mwieAw hoeI nwgnI jgiq rhI lptwie]) mwieAw mmqw hY bhu rMgI] ibnu nwvY ko swiQ n sMgI]2])) mwieAw AYsI mohnI BweI] jyqy jIA qyqy fhkweI]1] so Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn ik mwieAw AnykW Bys kr 2 ky rMgW 2 dy FMg nwl dwsn dws ƒ CLx AweI pr dwsn dws ƒ siqgurU mhwrwj swihb jI ny r`K ilAw hY[ ieh siqgurW dw praupkwr d`sdy hn[ mwieAw T`gxI qoN bcx leI hr vyly gurU jI dI Srn pY ky vwihgurU vwihgurU jpo gurU mhwrwj swihb jI ies qoN r`Kdy hn[ XQw- siqgur kIno praupkwru] kwiF lIn swgr sMswr]) Agin swgr bUfq sMswrw] nwnk bwh pkir siqguir insqwrw]) aUpir Bujw kir mY gur pih pukwirAw iqin hau lIAw aubwrI]1]) qRwih qRwih srin jn Awey guru hwQI dy inklwvYgo]) ic`q crnkml kw Awsrw ic`q crnkml sMg joVIey[ mn locy buirAweIAW gurSbdIN iehu mn hoVIey[ gur qygbhwdr
wwwGursevakcom q`qkrw 50
boilAw Dr peIey Drm n CoVIey[ bWh ijnW dI pkVIey isr dIjIey bWh n CoVIey[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd pRym ibnY- sB pRymIAW dy ipAwry crn c`t ky pRym bynqI hY ik AwpW swry hI gurUjI ƒ AwpxI bWh PVweIey inhwl ho jweIey gur crnn smweIey sB Pl pweIey jmW jUnW qoN bc jweIey]8] pUrn gurU jI mwieAw bwry ampurmwauNdy hn- gauVI guAwryrI mhlw 5] ibAwpq hrK sog ibsQwr] ibAwpq surg nrk Avqwr] ibAwpq Dn inrDn pyiK soBw] mUlu ibAwDI ibAwpis loBw]1] mwieAw ibAwpq bhu prkwrI] sMq jIvih pRB Et qumwrI]1] rhwau] ibAwpq AhMbuiD kw mwqw] ibAwpq puqR klqR sMig rwqw] ibAwpq hsiq GoVy Aru bsqw] ibAwpq rUp jobn md msqw]2] ibAwpq BUim rMk Aru rMgw] ibAwpq gIq nwd suix sMgw] ibAwpq syj mhl sIgwr] pMc dUq ibAwpq AMiDAwr]3] ibAwpq krm krY hau Pwsw] ibAwpiq igrsq ibAwpq audwsw] Awcwr ibauhwr ibAwpq ieh jwiq] sB ikCu ibAwpq ibnu hir rMg rwq]4] sMqn ky bMDn kwty hir rwie] qw kau khw ibAwpY mwie] khu nwnk ijin DUir sMq pweI] qw kY inkit n AwvY mweI]5]19]88]) goNf] igRih soBw jw kY ry nwih] Awvq phIAw KUDy jwih] vw kY AMqir nhI sMqoKu] ibnu sohwgin lwgY doKu]1] Dnu sohwgin mhw pvIq] qpy qpIsr folY cIq]1] rhwau] sohwgin ikrpn kI pUqI] syvk qij jgq isau sUqI] swDU kY TwFI drbwir] srin qyrI mokau insqwir]2] sohwgin hY Aiq suMdrI] pg nyvr Cnk CnhrI] jau lgu pRwn qaU lgu sMgy] nwih q clI byig auiT nmicrogy]3] sohwgin Bvn qRY lIAw] ds AT purwx qIrQ rs kIAw] bRhmw ibsnu mhysr byDy] bfy BUpiq rwjy hY CyDy]4] sohwgin aurvwir n pwir] pWc nwrd kY sMig ibDvwir] pWc nwrd ky imtvy PUty] khu kbIr gur ikrpw CUty]5]5]8]) rwgu Awsw Gru 2 mhlw 5] ltgt siqgur pRswid] ijin lweI pRIiq soeI iPir KwieAw] ijin suiK bYTwlI iqsu Bau bhuqu idKwieAw] BweI mIq kutMb dyiK ibbwdy] hm AweI vsgiq gur prswdy]1] AYsw dyiK ibmoihq hoey] swiDk isD surdyv mnuKw ibnu swDU siB DRohin DRohy]1] rhwau] ieik iPrih audwsI iqn kwim ivAwpY] ieik sMcih igrhI iqn hoie n AwpY] ieik sqI khwvih iqn bhuqu klpwvY] hm hir rwKy lig siqgur pwvY]2] qpu krqy qpsI BUlwey] pMifq mohy loiB sbwey] qRY gux mohy moihAw Awkwsu] hm siqgur rwKy dy kir hwQu]3] igAwnI kI hoie vrqI dwis] kr joVy syvw kry Ardwis] jo qUM khih su kwr kmwvw] jn nwnk gurmuK nyiV n Awvw]4]1]) mwieAw dwsI Bgqw kI kwr kmwvY]) hau bilhwrI siqgur Apuny ijin iehu clqu idKwieAw] gUJI Bwih jlY sMswrw Bgq n ibAwpY mwieAw]4]) kwrqk jYsy dIpmwlkw rjnI smY dIp joiq ko audoq hoq hI iblwq hY[ brKw smY jYsy budbudw kO pRgws qws nwm plk mY n qau Tihrwq hY[ gRIKm smY jYsy qau imRg iqRsnw cirqR JweI sI idKweI dyq aupij smwq hY[ qYsy moh mwieAw CwieAw ibrK
wwwGursevakcom q`qkrw 51
cpl Cl ClY CYl sRI gur crn lptwq hY] (kibq 311) ijs qrW (kwrqk)kqk dy mhIny dIp mwlw dI rwq smyN dIivAW dI joiq dw pRkwS huMdy hI hnyrw (iblwq)nws ho jWdw hY]1] ijvyN mINh pYx vyly pwxI dy bulbuly bxdy hI A`K dy Por rsquoc aunW dw nwm inSwn nhIN rihMdw]2] ijs qrW grmI dI ru`q ivKy imRg iqRSnw dy jl dw cir`qR (JweI)pRqIq huMdw hY[ pr im`Rg dy A`gy jwx rsquoqy auh aupj ky nwS hoeI jWdw hY]3] qYsy hI jo guris`K gurW dy crn- kmlW rsquoc ilpty rihMdy hn[ auh guris`K mwieAw ƒ Cl lYNdy hn mwieAw ibRC dI CwieAw vWg clwiemwn hY qy mwieAw dw moh BI Cl rUp hY]4] swKI- ivSnUM BgvwnjI ƒ sRI l`CmIjI ny ikhwldquojI myry Bgq myrI pUjw krdy hnmyry AwKy l`gdy hn[ ies leI myry Bgq v`fy hn[ rdquo BgvwnjI ikhwldquo Akwl purKjI dy ipAwry Bgq v`fy hn[ aunW rsquoqy AwpjI dw koeI zor nhIN c`ldw[ rdquo A`goN ikhwldquomYN qW v`ifAW 2 ƒ Brmw idMdI hW prK lvo[ rdquo ikhw ldquocMgw TIk hYrdquo prKx leI BgvwnjI swD rUp Dwr ky SwhUkwr dy Gry gey roim 2 krky bMdgI r`qw srUp jg- mgw irhw dyK ky SwhUkwr bVw hI pRsMn hoieAw- DMidAWrsquoc bVw duKI pRySwn hW mhwqmw Grrsquoc rih ky bMdgI krngy drSn syvw kirAw krWgw- [ Arz kIqIldquomhWpurSo v`ifAw BwgW krky drSn b^Sy hn Gr mhW- piv`qR kIqw hY[ ieh Gr bwr pRvwr sB sdw AwpjI dw hI hY ikRpw krky sdw leI ieQy rih ky invwjo jI[ rdquo bVy hI ipAwr nwl crn Doqy[ A`goN ikhw ldquoBgqjI g`l ieh hY mYN kmrw psMd kr lYNdw hW iPr mYN aus kmryrsquocoN jwxw nhIN[ AwpxI mOj nwl hI rhWgw bcn dy idaurdquo ikhwldquojI mYN p`kw iekrwr krdw hW ijhVy kmryrsquoc mrzI rho auh AwpjI dw sdw leI hovygw[ swfI bVI KuSiksmqI hYrdquo Bgvwn jI kmryrsquoc rih ky bMdgI krn l`gy[ l`CmIjI mhWrwxI rUp Dwr ky sony dy rQrsquoqy Asvwr ho ky Grrsquoc cly gey[ ikhwldquohy myry Bgqoieh sony dy BWfy hn ienWrsquoc Bojn iqAwr kro[ iqAwr krky pros idqw Ck ky BWfy s`ut idqy[ ikhwldquomyry koL sony dy bhuq BWfy hn ijhVy BWfyrsquoc ie`k vwrI Ck lvW dubwrw nhIN CkdI hux mYN hor syvk dy Gr jwxw hYrdquo[ crn PV ky ikhwldquohy prmpUjnIk dyvI mwqwjIzrUr br zrUr ie`Qy sdw hI rho ieh AwpjI dw hI Gr hY[ swnUM inhwl mwlwmwl kro AsIN qW drSn krky bVy hI KuS hW[ rdquo ieh kih ky mUhry lMmy pY gey[ ldquojyy mYnUM r`Kxw cwhuMdy hoN qW swry kmry idKwau[ rdquo ldquojI siq bcnrdquo dyKidAW 2 BgvwnjI dy kmryrsquoc gey ikhwldquoAwh kmrw Ub psMd hY[ jy CyqI qoN CyqI ivhlw kroNgy qW rhWgI nhIN mYN clI jWdI hW[ rdquo SwhUkwr ikhw ldquoEie swDwieh kmrw CyqI 2 ivhlw kr[ rdquo qusIN ikhw sIldquojI mYN p`kw iekrwr krdw hWijhVy kmryrsquoc mrzI rhoauh sdw leI AwpjI dw hovygw[ swfI bVI KuSiksmqI hY[ rdquo quhwnUM iekrwr Bu`l gey[ qusIN iekrwr krky mu`krdy hoN[ b`icAW grm ho ky ikhwldquo^brdwr hoswD ho ky myr krdw hYNrdquo[ D`ky mwr ky GroN k`F idqy cly gey[ l`CmI jI ny Aw ikhw ldquodyiKAw m yry BgqW dw cmqkwr bVI hI h`sI[ ikhw ldquo hux qUM SRomxI
wwwGursevakcom q`qkrw 52
ipAwry Bgq r`b sRI kbIr swihb jI kol jw ky cmqkwr dyKrdquo[ mhWrwxI dy rUp rsquoc sRI l`CmI jI Bgq jI kol gey bVy suMdr gihxy pwey hn ikhw ldquoBgq jI myrI qwxI bux idaurdquo A`goN ikhw ldquovwrI Anuswr buxWgwrdquo[ ikhw ldquoBwvyN sO rupeIAw lY lw hor v`D lY jo mrzI kr myrI qwxI buxrdquo[ A`goN ikhw ldquovwrI Anuswr buxWgwrdquo[ rwxI ny qwxI dIAW nVIAW sony dIAW bxw idqIAW ieh dyK ky Bgq jI smJ gey ik ieh qW mwieAw dw cmqkwr hY[ mwieAw CLx AweI hY swihb jI ny kmwly ƒ ikhw ldquoCurw ilAwrdquo Curw mwr ky nwkhu kwtI kwnhu kwtI kwit kUit kY fwrI] Anuswr n`k kMn v`F ky k`t kut ky su`t idqI[ rwm ipAwry mwieAw v`l nhIN dyKdy mwieAw dw BwvyN swry Awdr krdy hn[ qW BI B`j jWdI hY iksy ny mwieAw ƒ pu`iCAw ik dyvI jI qyry m`Qy dy vwL Gsy hn ig`cI dy vwL BI nhIN hn ikhw ldquoijhVy myry aupwSk hn auh qW mYnUM ig`cI dy vwlW qoN PVdy hn mYN Cu`t ky B`j jWdI hW vwl pu`ty jWdy hn[ ijhVy mhWpurS hn aunW dIAW dyLIAW rsquoqy mYN m`Qw rgVdI hW myry m`Qy dy vwL qW Gsy hoey hn[ ieauN mwieAw mmqw dy iqAwgI mhWpurS hn mYnUM AMgIkwr nhIN krdy
kbIr soeI mwrIAY ijh mUAY suKu hoie] Blo Blo sBu ko khY buro n mwnY koie]9]) hir ky nwm kbIr aujwgr] Anuswr kbIr swihb jI dI byAMq hI KMfW bRhmMfW rsquoc soBw ho rhI hY[ sRI kbIr swihb jI ivsmwd rMg rsquoc Akwl purK ƒ AMdr bwhr swiKAwq krky lIx ho ky AMimRq kIrqn kr rhy hn[ dUroN nyiVE mihmw sux ky pRymI bhuq 2 ivsmwd huMdy[ bhuq v`fy suMdr sjy dIvwn rsquoc cor ksweI bhuq swry siqsMgI dIvwn rsquoc bYTy hn[ kIrqn kridAW imT bolVy sRI Bgq swihb jI ny ksweI jIvW ƒ smJwaux leI ieh slok surqwl rsquoc gwey[ au~qm bkqy Bgq sRI kbIr swihb jI Awpxy mn ƒ aupdyS idMdy hn- hy mn (soeI)aus kwm kRoD loB moh hMkwr ivkwr mwieAw dIacuteYq AigAwn doS Aqy pwpI mn ƒ (mwrIAY)mwrnw krIey (ijh)ijs dy (mUAY)mrn nwl Awqm suKu hoie jwvy[ XQw- pRB kY ismrin Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw AMqu n pwr]) suKw kI imiqikAw gxI jw ismrI goivMdu]) mweI myry mn ko suKu] koit Anmicrod rwj suKu BugvY hir ismrqibnsY sB duKu])
Blo Blo sBu ko khY buro n mwnY koie]9] zwlm pwpI mMdy mn ƒ mwrny krky sBu (ko)koeI (Blo)Blw (Blo)Blw (khY)khygw (koie)koeI BI (buro)burw (n)nhIN (mwnY)mMnygw]9] XQw- scY mwrig clidAw ausqiq kry jhwnu]) Kojq Kojq AMimRqu pIAw] iKmw ghI mnu sqguir dIAw] Krw Krw AwKY sBu koie] Krw rqnu jug cwry hoie])
kbIr rwqI hovih kwrIAw kwry aUBy jMq] lY Pwhy auiT Dwvqy is jwin mwry BgvMq]10] 1 pRymI siqsMgI suMdr dIvwn rsquoc sjy bYTy hn[ pRmwqmw rsquoc lIx SRI Bgq swihb jI AMimRq rsiBMnw kIrqn kr rhy hn[ cor fwkU kwql bYTy hn aunW ƒ corI XwrI qoN
wwwGursevakcom q`qkrw 53
bcwaux leIprm ipAwry vwihgurU jI dy ivsmwd rMg rsquoc kIrqn kr rhy hn[ vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI hnyr p`K ƒ (kwrIAw)kwlIAW (rwqI)rwqW (hovih) hox qoN lok dIvy b`qIAW buJw ky pY jwx mgroN lokW ƒ l`utx kql krn vwly AMdroN bwhroN pwpW krky (kwry)kwly (jMq)jIv fwkU kmrksy lw ky swvDwn ho ky (aUBy)KVy ho jWdy hn[ inrdoSW ƒ Pwhy tMgx leI Pwhy lY ky Awpxy GrW rsquocoN auiT ky fwky kql krn leI (Dwvqy)dOVdy hn (jwin)jwnxw kro (is)auh BgvMq jI dy mwry hn Bwv vwihgurU mwrngy su`ky nhIN bcxgy]10] prm ipAwry prm pUjnIk pUrn ipqw pRmwqmw jI v`loN mr ky dyvnhwr dwqwr ƒ Bulw ky SuB kMm krn dI bjwey mwVy kMm krdy hn[ XQw- Kuis Kuis lYdw vsqu prweI] vyKY suxy qyrY nwil KudweI] dunIAw lib pieAw Kwq AMdir AglI gl n jwxIAw]4]) ht ptx ibj mMdr BMnY kir corI Gir AwvY] Aghu dyKY ipChu dyKY quJ qy khw CpwvY] dUjw Bwv ArQ- ijnW pwpIAW dIAW jIAW ƒ kql krn rUp (kwrIAw)kwlIAW (rwqI)rwqW (hovih)huMdIAW hn[ aunW AMdr (kwry)kwly kwm kRoD loB moh hMkwr AOgux rUp (jMq)jIv (aUBy)KVy hn[ jIv jYsw krm krdw hY aus qrW dy jIv aus AMdr pYdw ho jWdy hn[ pwp krm krky jIAW ƒ kql krny krky aunW AMdr Anyk pRkwr dy kwLy BYVy kIVy KVy hn aunW ƒ mwrn leI Pwhy lY ky auiT ky (Dwvqy)DwauNdy hn AMdroN hI BYVy jIv pYdw ho jWdy hn ijvyN eyfz dI ibmwrI pYdw ho jWdI hY[ ijhVy r`b qoN in`fr byKOamp hn kihMdy AsIN r`b hW[ ijvyN jly hrnwks Qly hrnwks kMs rwvx hoey hn[ ijhVy BgvMq bxy sn (is)auh jwno hI mwry (jwin)jwx lvo auh bhuqw icr j`g qy ijauNdy nhIN ikauNik pwpI dy mwrn ƒ pwp hI blI hY[ fwkw mwrn gey hI mwry jWdy hn[ pRmwqmw jI dI AYsI Ascrj Kyl hY AMdroN hI aunW dy rogW dy kwLy jIA jMq pYdw ho ky mwr idMdy hn[ XQw- (5 ƒ pMjvW pVo mh`ly pMjvyN jI dI pauVI hY) pauVI 5] lY Pwhy rwqI qurih pRBu jwxY pRwxI] qkih nwir prweIAw luik AMdir TwxI] sMnI dyin ivKMm Qwie imTw mdu mwxI] krmI Awpo AwpxI Awpy pCuqwxI] AjrweIlu Prysqw iql pIVy GwxI]27]) pwpI krm kmwvdy krdy hwey hwie] nwnk ijau mQin mwDwxIAw iqau mQy DRmrwie]
kbIr cMdn kw ibrvw Blw byiVE Fwk plws] Eie BI cMdnu hoie rhy bsy ju cMdn pwis]11] pRymIN siqsMgIAW p`uiCAw ldquohy pRmwqmw srUp sRI kbIr swihb jIE Awp jI ny aupRokq slok rsquoc jIAW ƒ ampwhy dy ky mwrn msUmW ƒ koh ky drb mwl lu`tx vwly mhW pwpW krky kwly jMqW bwry ikhw hY[ XQw- AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih] AYsy nIcW dw BI Blw ho skdw hY vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- idRstWq- ldquoplwh dy KuSk p`qRy huMdy hn bhuqI kmzor inkMmI l`kV huMdI hY[ cMdn dw bUtw bivMjw auNgl au~cw huMdw hY plwh dy bUty aus ƒ Fk lYNdy
wwwGursevakcom q`qkrw 54
hn[ hy BweI ijvyN bivMjw auNglI cMdn (kw)dw (ibrvw)bUtw bhuq hI (Blw)cMgw hY bhuq swry (plws)plwhW dI (Fwk)F`kI dw (byiVE)viLAw huMdw hY[ ieh swry au~qy Cwey huMdy hn (ju)ijhVy plwh F`k cMdn pwis (bsy)vsdy hn (Eie)auh BI cMdnu (hoie)ho (rhy)rihMdy hn aunW rsquoc BI uSbo Br jWdI hY]11] pUrn mhwqmw dI isampq krdy hn[ iKmw DIrj sMqoK SuB guxW pRymw- BgqI dI mihk vwly mhWpurS jo hn ieh cMdn (kw)dy (ibrvw)bUty vWg (Blw)Bly cMgy hI cMgy mhwqmw (Fwk)F`k (plws)pLwhW vWg Bwry BueI AikrqGx mMdI hU mMdy] cor fwkU DwVvIAW nwl (byiVE)vLy huMdy hn[ (Eie)auh fwkU BI pRymw- BgqI dI mihk vwly sugMDq cMdnu hoie (rhy)jWdy hn jo mhwqmw (pwis)koL (bsy)vsdy hn Bwv hr vyly aunW dI susMgq krdy hn AwigAw mMndy hn[ cMdn rUp mhwn praukwrI mhwqmw jI dw ieh mhwn praupkwr hY]11] XQw- cMdn inkit sB cMdnu hueIAw]) bRwhmxu KqRI sUd vYs cwir vrn cwir AwsRm hih jo hir iDAwvY so prDwnu] ijau cMdn inkit vsY ihrfu bpuVw iqau sqsMgiq imil piqq prvwxu]3] Ehu sB qy aUcw sB qy sUcw jw kY ihrdY visAw Bgvwnu] jn nwnku iqs ky crn pKwlY jo hir jnu nIcu jwiq syvkwxu]4]4]) jnm mrx duhhU mih nwhI jn praupkwrI Awey] jIA dwnu dy BgqI lwiein hir isau lYin imlwey]) bwvn bIKU bwnY bIKy bwsu qy suK lwiglw] srby Awid prmlwid kwst cMdnu BYielw]2]) cMdn kY sMig qrvru ibgirE] so qrvru cMdnu hoie inbirE]2] pwrs kY sMig qWbw ibgirE] so qWbw kMcnu hoie inbirE]3] sMqn sMig kbIrw ibgirE] so kbIru rwmY hoie inbirE]4]5]
kbIr bWsu bfweI bUifAw ieau mq fUbhu koie] cMdn kY inkty bsY bWsu sugMDu n hoie]12] ijhVy swkq mhwqmw jI koLy rih ky AOgux nhIN iqAwgdy kI auh BI cMdn ho jWdy hn vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- bWsu Awpxy v`fy puxy dI (bfweI)vifAweI v`fy puxy dy hMkwr eIrKw namprq kul GwqI AOgux rUpI jl rsquoc (bUifAw)fu`b igAw ieau bWs vWg (koie)koeI BI (mq)n (fUbhu)fu`bo[
cMdn kY inkty bsY bWsu sugMDu n hoie]12] BwvyN bWsu cMdn (kY) dy (inkty)nyVy (bsY)vsdw hY bWsu AMdr sugMDu (n) nhIN (hoie)huMdI[ ieauN cMdn rUp mhWpurSW jI dy pws rihx vwly hMkwrI rsquoc nwm pRymw- BgqI dI sugMDI nhIN huMdI]12] XQw- sugMDI14 vwlw nhIN hMudw[ Eh15- mYlwgr sMgyx inMmu ibrK is cMdnh] inkit bsMqo bWso nwnk AhMbuiD n boh14 qy15] bWs cMdn qoN sugMDI nhIN gRihx kr skdw hnyrI Awaux qoN bWs bWsW nwl KihMdy hn bWs Awp sVdw hY jMgl ƒ swVn dw kwrn bxdw hY[ iesy qrW hMkwrI hMkwrI Awpo iv`cIN KihMdy hn swry jgq ƒ swVn dw kwrn bxdy hn[ ijvyN bWs kihMdw cMdn kI cIz hY myrI qW iek torI ijqnw hY hm bf kib kulIn hm pMifq hm jogI sMinAwsI] igAwnI gunI sUr hm dwqy ieh buiD kbih n nwsI] Anuswr jo v`fy puxy dw hMkwr krdy hn
wwwGursevakcom q`qkrw 55
auh BI sugMDI gRihx nhIN kr skdy ijvyN bWs rsquoc gMFW hn ieauN jIv rsquoc myr qyr ipMf qihsIl sUbw dyS zwqW dIAW gMFW hn[ zwqW AOguxW dIAW gMFW krky jIvW ny jIAW dy lhU Gwx kr idqy[ bWs vWg hMkwrI swkq eIrKw namprq krdw hY[ ijvyN bWs polw huMdw hY iesy qrW jo mhwqmw jn bcn ampurmwauNdy hn ie`Drly kMn pweI ie`Dr k`F idqI XQw- kbIr swcw siqguru ikAw krY jau isKw mih cUk] AMDy eyk n lwgeI ijau bWsu bjweIAY PUk]158] jdoN qyz hvw c`ldI hY bWs bWs nwl KihMdw A`g pYdw ho jWdI hY sB ku`J sV jWdw hY[ kul GwqI bWs vWg swkq hMaumY AMdir KVku hY KVky KVik ivhwie] Anuswr Awpo iv`c KVkidAW vYr eIrKw dI A`g rsquoc Awpxy SuB gux sB ku`J swV lYNdy hn[ AwpxI sMqwn b`icAW ƒ goLI mwr dyxI Awp zihr Kw ky mr jwxw[ hMkwrI swkq rsquoc kul- GwqI hox dw doS hY[ XQw- jy koeI aus kw sMgI hovY nwly ley isDwvY] ijs qrW bWs rsquoc islqW huMdIAw hn swkq rsquoc AOguxW rUpI islqW hn[ ijvyN islqW cu`BdIAW hn ieauN dUijAW ƒ cu`Bdw rihMdw hY mhwqmw jI koL rihxy krky ies AMdr pRymw- BgqI rUpI sugMDI nhIN Aw skdI[ ibrK blI imlwp sPl sGn CwieAw bwsu qau brn dyKI imly jrY jwir hY[ sPl huie qrhr Jukiq skl qr bWsu qau bfweI bUifE Awpw n sMmwr hY[ skl bnwspqI suiD irdY moin ghy bWsu qau rIqo ZTIlo bwjy Dwr mwir hY[ cMdn smIp hI ACq inrgMD rhy gurisK doKI bjR pRwnI n auDwir hY]308] (kibq 308)
kbIr dInu gvwieAw dunI isau dunI n cwlI swiQ] pwie kuhwVw mwirAw gwPil ApunY hwiQ]13] Drm idRV- pRp`k kr krvw rhy hn[ 1(dInu) Drm1- srb Drm mih sRyst Drmu] hir ko nwmu jip inrml krmu] (hir)vwihgurU ju`go ju`g At`l sRI gurU gRMQ swihb jI (ko)dy s`cy (nwmu)vwihgurU gurbwxI jI hr smyN jip jp ky gurbwxI gurU jI dy ampurmwey (inrml)au~jl inSkwm SuB praupkwrI (krmu)kMm krny hI (srb)swirAW (Drm)DrmW (mih)rsquocoN sRyst Drmu hY[ XQw- qij siB Brm BijE pwrbRhmu] khu nwnk Atl iehu Drmu] rwm kbIrY Bydu n BweI]15] Anuswr ivsmwd vwihgurU bRhm srUp Bgq kbIr swihb jI dy inrgun srUp nwl AsIN inrgux jIv gurbwxI jI ƒ vyKdy boldy suxdy rMg mwxdy hW[ AYsy ivsmwd srUp sRI kbIr swihb jI sRb`q dy Bly ihq Awpxy mn ƒ aupdyS idMdy hn[ hy dwsn dws gRIb kUkr qUM (dunI)mwieAw dunIAW (isau)nwl l`g ky s`cw nwmu jpx jpwaux au~jl inSkwm SuB praupkwr krn krwaux rUp(dInu) Drm Awpxw (gvwieAw)guAw ilAw[ ieh JUTI nwgxI (dunI)mwieAw qyry (swiQ)nwl (n)nhIN (cwlI)c`lygI[ XQw- dInu ibswirE ry idvwny dInu ibswirE ry] pytu BirE psUAw ijau soieE mnuKu jnmu hY hwirE]) nwnk dunIAw kYsI hoeI] swlku imqu n rihE koeI] BweI bMDI hyqu cukwieAw] dunIAw kwrix dInu gvwieAw]) suqVy AsMK mwieAw JUTI kwrxy] nwnk sy jwgMin ij rsnw nwmu aucwrxy]) pRwn gey khu kW kI mwieAw]) kbIr kaufI
wwwGursevakcom q`qkrw 56
kaufI joir kY jory lwK kroir] clqI bwr n kCu imilE leI lmicrogotI qoir]) kbIr iehu qnu jwiegw skhu q lyhu bhoir] nWgy pwvhu qy gey ijn ky lwK kroir]) nWgy Awvnu nWgy jwnw] koie n rih hY rwjw rwnw]
pwie kuhwVw mwirAw gwPil ApunY hwiQ]13] hy (gwPil)bysmJ kbIr qUM ApunY (pwie)pYr rsquoqy Awpxy hwQ nwl Awp kuhwVw mwirAw hY ikauN jo nwgxI mwieAw leI zor zulm kridAW bygunwhW mwsUmW ƒ bMbW nwl PUk k`t v`F irhw hYN]13] XQw- nwnk Awpn ktwrI Awps kau lweI mnu Apnw kIno Pwt]
kbIr jh jh hau iPirE kauqk TwE Twie] iek rwm snyhI bwhrw aUjru myrY BWie]14] pUrn rsmeI auQwnkw- kWSI qoN bwhr bRhmTW AsQwn ivKy BwrI mylw l`gx qoN suAwmI rwmwnMd jI ny Awpxy syvk prKx leI mylw dyKx Byjy vwips Awaux qoN pu`iCAw KuS ho ky d`isAwjI bhuq hI rOxk mylw sI[ Awp jI cu`p hI rhy pu`Cx qoN Bgq jI ny pUrn vYrwgmeI ieh slok swihb jI ampurmwey- Bgq qyry siB pRwxpiq pRIqm qUM Bgqn kw ipAwrw] Anuswr Bgqn jI dy AiqAMq ipAwry pUrn Bgvwn myhrvwn vwihgurU mh`lw pMjvW jI Awp au~bldI dyg AMdr bYT ky kbIir iDAwieE eyk rMg] Anuswr Awpxy ipAwry Bgq sRI kbIr swihb jI dI Agm Apwr mihmw kr rhy hn[ AYsy bRhm srUp SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI Awpxy Akwl ikRpwl idAwl inrgun srUp jI duAwrw sB dy AMdr bwhr hr smyN BrpUr ho ky sB ƒ AsMK SuB gux suAws jIvn b^S rhy hn[ vwihgurU jI dy srgun srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy prmpUjnIk bRhm- iv`idAw dy dwqy pUrn bRhm srUp suAwmI rwmwnMd jI (hau)dwsn dws (jh)ij`Qy (jh)ij`Qy BI myly rsquoc (iPirE)igAw hY (TwE)Qwau (Twie)QweIN (kauqk)qmwSy rwg rMg ivkwrI nwc gwxy ho rhy sn[
iek rwm snyhI bwhrw aUjru myrY BWie]14] myly rsquoc (snyhI)ipAwry (rwm)vwihgurU vwihgurU vwihgurU vwih jIau] iek rwm jI dy (snyhI)ipAwry Bgq jI (bwhrw)ibnw (myrY)dwsn dws dy (BWie)Bwxy (aUjru)aujwV hI sI]14] cwhy ikqnw BI BwrI mylw hovy ijs rsquoc nwtk qmwSy isnmyN nwc gwxy ho rhy hoxAwp jI dI ingw rsquoc mhwrwj swihb jI dy ipAwry bMdgI ibnw aujwV hY[ XQw- ijQY nwmu jpIAY pRB ipAwry] sy AsQl soien caubwry] ijQY nwmu n jpIAY myry goiedw syeI ngr aujwVI jIau]) kauqk kof qmwisAw iciq n Awvsu nwau] nwnk koVI nrk brwbry aujVu soeI Qwau]) AsMK AnMq Agm Apwr ivsmwd pRymmeI SuB is`iKAw- pRB myry Eie bYrwgI iqAwgI] vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI nUM ivSeI nwc gwxy qmwSy dyKxy sunxy nhIN BwauNdy[ pUrn Bgq jI dI Agm Apwr mihmw vYrwgmeI ieh AvsQw hY- myry mohn sRvnI ieh n sunwey] swkq gIq nwd Duin gwvq bolq bol Ajwey]) hir risk bYrwgI nwim ilv lwgI kqhu n jwie inKyiDAw]) ijn scu jwqw sy sic smwxy] hir gux gwvih scu vKwxy] nwnk nwim rqy bYrwgI inj
wwwGursevakcom q`qkrw 57
Gir qwVI lwvixAw]) ijih ibiKAw sglI qjI lIE ByK bYrwg] khu nwnk sun ry mnw iqh nr mwQY Bwg]
kus`qI- kbIr sMqn kI JuMgIAw BlI BiT kusqI gwau] Awig lgau iqh Daulhr ijh nwhI hir ko nwau]15]) kbIr mnu inrmlu BieAw jYsw gMgw nIru] pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr] Anuswr r`b jI ƒ pRym dI forI pw ky v`s krky gurbwxI jI dy BMfwr huMidAW qyry sMqn kI hau cyrI]1] Anuswr sMqW mhWpurSW dI cyrI dwsn dwsI bx ky syvw krn krwaux vwly nwm jpx jpwaux vwly pUrn bRhm srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy pRymIE (sMqn)lohy dy qMg ipMjry rsquoc iq`Ky ik`lW ivckwr bYT ky suAws 2 nwm jpx jpwaux gurbwxI gurU mrXwdw b^Sx vwly SWq srUp siqgurU swihb mh`lw 9 jI dy rihx (kI)dI (JuMgIAw)k`KW dI ku`lI (BlI)cMgI qoN cMgI hY ijs rsquoc bYT ky Bjn ismrn kQw kIrqn bRhm crcw gurU js krdy suxdy hn[ AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih] Srwb qMbwkU fr`g BYVy nSy vrqxy fwky mwrn vwly hiqAwry (kusqI)kuDrmIAW KoitAW swkqW dy vsx dw (gwau)ngr qpdw BiT hY[ ijs rsquoc ivkwrI nwc gwxy BYVy nSy jUAw corI XwrI AOguxW sihq Awpo iv`cIN lVweI dI A`g bL rhI hY[
Awig lgau iqh Daulhr ijh nwhI hir ko nwau]15] (iqh)iqs (Daulhr)p`ky mkwn ƒ Awig (lgau)l`g jwvy (ijh)ijs rsquoc hir jI (ko)dy (nwau)nwm jI nwhI hn[ ijvyN BweI hymy jI dI C`prIij`Qy hux gurduAwrw KwnCwprI swihb jI hnie`Qy vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny prmpUjnIk crn- kml pwey hux sunYhrI kls Ju`l rhy hnnwl hI hMkwrI Kwnw dw Kwnpur ipMf Qyh bixAW ipAw hY[ XQw- ijQY nwmu jpIAY pRB ipAwry] sy AsQl soien caubwry] ijQY nwmu n jpIAY myry goiedw syeI ngr aujwVI jIau]1]) BlI suhwvI CwprI jw mih gun gwey] ikq hI kwim n Daulhr ijqu hir ibsrwey]1]
kbIr sMq mUey ikAw roeIAY jo Apuny igRih jwie] rovhu swkq bwpury ju hwtY hwt ibkwie]16] prm pUjnIk suAwmI rwmwnMd jI dy s`cKMf jwx qoN pRymI rox l`gyaunW ƒ DIrj dyx leIpUrn Bgiq jI ny ieh slok aucwirAw[ vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- jo sMq Apuny s`cKMf (igRih)Gr vwihgurU jI rsquoc (jwie)jWdy hnijs Gr dI pRwpqI leIgurU syvw Bjn ismrn krdy sn[ iqnW dy (mUey)mrn AQvw AOgux pwp hMkwr v`loN mrn qoN (ikAw)iks leI (roeIAY)roxw krIey Bwv roxw nhIN cwhIdw ikauN jo sMq AivnwsI bRhm rsquoc lIx ho jWdy hn[ sRIr mrn qoN sMq mrdy nhIN[ AibnwsI suK Awpn Awsn] qh jnm mrn khu khw ibnwsn] AvsQw ƒ pRwpq ho jWdy hn ijvyN dwqw qy Bgq sUrmw iqMny j`g ijauNdy Aw[ XQw- ijau jl mih jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig joiq smwnw]) hir ky syvk jo hir Bwey iqn kI kQw inrwrI ry] Awvih n jwih n kbhU mrqy pwrbRhm sMgwrI ry]) jrw mrw
wwwGursevakcom q`qkrw 58
nh ivAwpeI iPir dUKu n pwieAw] pI AMimRqu AwGwinAw guir Amr krwieAw]) sMq qumwry qumry pRIqm iqn kau kwl n Kwqy] rMig qumwrY lwl Bey hY rwm nwm ris mwqy]) inhclu scu Kudwie eyku Kudwie bMdw AibnwsI]) iQru pwrbRhmu prmysro syvku iQru hosI]) gurmuiK mrY n kwlu n Kwey gurmuiK sic smwvixAw]) mY n mrau mirbo sMswrw] Ab moih imilE hY jIAwvnhwrw])
rovhu swkq bwpury ju hwtY hwt ibkwie]16] (bwpury)q`uC nIc (swkq)nwm hIn nwsqk dy mrn qoN (rovhu)roxw kro ikauN ju s`p ku`qw ibstw ikRm b`krw C`qrw bx ky cOrwsI l`K jUn Bogx rUpI (hwtY)h`tW hI (hwt)h`tW rsquoqy (ibkwie)ivkdw hY]16]) XQw- Awpny sdn bYkuMiT isDwry] socn jog n su suK Bwry] mnmq aurJy Bgq ibhIny] kbhUM n pRBu ko ismrn kIny] so socn ky jog mhwnw] Drm iqAwg ijn kIX AG nwnw] nh siqgur kI syv kmweI] siqgur igrw n irdY bsweI]30] ins idn pcI kutMb mJwry] kUV boil sMcih Dn Bwry] qp qIrQ ijn kIn n koaU] socin jog jwnIAih soaU]31] supnih kb siqsMg n syvw] gur ibhIn APry AhMmyvw] irdy dXw nih dInhu dwnw] so socn ky jog mhwnw]32[ (gupRsU)
kbIr swkqu AYsw hY jYsI lsn kI Kwin] kony bYTy KweIAY prgt hoie indwn]17] vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (swkqu)nwm hIn nwsqk (AYsw)ies qrW dw hY (jYsI)ijs qrW lsn (kI)dI (Kwin)ctxI huMdI hY[ jy kr Gr dy (kony)KUMjy bYTy Bwv luk ky (KweIAY)KweIey qW (indwn)AMq ƒ prgt hoie jWdw hY Bwv lsx dI bdbo Awaux qoN lukdw nhIN ieauN swkq dy l`ukvyN kIqy kukrm pRgt ho jWdy hn ijvyN luk ky bysvw kusMg qoN eyfz ibmwrI hox qoN kukrm dw pqw l`g jWdw hY iqvyN hI swkq dunIAW ƒ BwvyN gupq swVdw ampUkdw hY pr Pyr BI pRgt ho hI jWdw hY]17] XQw- Aink pVdy mih kmwvY ivkwr] iKn mih pRgt hoih sMswr]) AMqir bih kY krm kmwvY so chu kuMfI jwxIAY] jo Drmu kmwvY iqsu Drm nwau hovY pwip kmwxY pwpI jwxIAY]) dyie ikvwV Aink pVdy mih pr dwrw sMig PwkY] icqR gupqu jb lyKw mwgih qb kauxu pVdw qyrw FwkY]3]) AMdir kmwxw srpr auGVY BwvY koeI bih DrqI ivic kmweI]) jYsy qau lsn Kwie moin kY sBw mYN bYTy pRgtY durgMD nwih duriq durweIAY[
kbIr mwieAw folnI pvnu Jkolnhwru] sMqhu mwKnu KwieAw CwiC pIAY sMswru]18] pUrn bRhm srUp pRymw- BgqI dy dwqy sRI kbIr swihb jI ampuurmwauNdy hn- pUrn sMq mhWpurS mwieAw dI (folnI)cwtI dyh rsquoc (pvnu)suAws 2 nwm jpx rUp (Jkolnhwru)mDwxI inSkwm- krm rUp dhIN rsquoc pw ky bwr bwr nwm jpx rUp irVk ky (sMqhu)sMq mhWpurSW ny bRhmwnMd AMimRq- rUp mwKnu (KwieAw)KwDw hY siqgurU sRI gRMQ swihb mhwrwj s`cy pwiqSwh jI suAws 2 nwm jpx jpwaux vwly mhWpurSW dy idl idmwZ rsquoc
wwwGursevakcom q`qkrw 59
hr vyly gurbwxI Byjdy hn rom 2 rsquoc vsdy hn aunW dy ihrdy rsquocoN AMimRq bRhmwnMd rs muK rsquoc hr smyN Byjdy rihMdy hn[ ieh bRhmwnMd AMimRq m`Kx KwDw hY[ bRhmwnMd rUpI mwKnu Kwx vwly sMqW dI SuB s`cI syvw krky sMswru (CwiC)l`sI (pIAY)pINdw hY]18] XQw- jw ky ingm dUD ky Twtw] smuMdu iblovn kau mwtw] qw kI hohu iblovnhwrI] ikau mytYgo CwiC quhwrI]1] jy bRhmwnMd AMimRq nhIN imldw qW p`ky pUrn sMqW dI SuB syvw krky l`sI zrUr hI iml jwvygI[ pUrn pRym BwvnI nwl syvw krn ƒ ampurmw rhy hn- sMq syvw kir BwvnI lweIAY iqAwig mwnu hwTIlw]1]
kbIr mwieAw folnI pvnu vhY ihv Dwr] ijin ibloieAw iqin KwieAw Avr iblovnhwr]19] vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- mwieAw dI (folnI)cwtI dyh rsquoc ijnW gurmuKW dy suAws 2 nwm jpx rUp (ihv)bramp dI Dwr vrgy TMFy (pvnu)suAws (vhY)vihMdy hn Bwv suAws 2 nwm jpx rUp mDwxI hY[ (ijin)ijnW gurmuKW ny ApxI dyh rUpI cwtI rsquoc suAws 2 nwm jpx rUp mDwxI nwl inSkwm- krm rUpI dhIN lgwqwr nwm jpx rUp (ibloieAw)irVikAw hY (iqin)iqnW ny bRhmwnMd m`Kx ƒ (KwieAw)KwDw hY[ AYsy p`ky sMqW duAwrw (Avr)hor BI pRymI jn inSkwm- krm rUpI dhIN (iblovnhwr)irVkxy vwly ho ky bRhmwnMd rs ƒ KWdy hn]19] XQw- qnu kir mtukI mn mwih ibloeI] iesu mtukI mih sbdu sMjoeI])
kbIr mwieAw cortI muis muis lwvY hwit] eyku kbIrw nw musY ijin kInI bwrh bwt]20] mwieAw dw ArQ- rj gux qm gux sq gux khIAY eyh qyrI sB mwieAw] Anuswr rjo qmo sqo guxieh sB mwieAw hY[ jV cyqn do pRkwr dI mwieAw hY[ (jV)Dn (cyqn)sRIr Bwv cOrwsI l`K jUn dy jIv ie`k dUjy nwl moh vYr ivkwrrsquoc plc 2 ky mrdy hn ieh cyqn mwieAw hY[ XQw- jl mih mIn mwieAw ky byDy] dIpk pqMg mwieAw ky Cydy] kwm mwieAw kuMcr kau ibAwpY] BuieAMgm iBRMg mwieAw mih Kwpy]1] mwieAw AYsI mohnI BweI] jyqy jIA qyqy fhkweI]1] rhwau] pMKI imRg mwieAw mih rwqy] swkr mwKI AiDk sMqwpy] qury aust mwieAw mih Bylw] isD caurwsIh mwieAw mih Kylw]2] iCA jqI mwieAw ky bMdw] nvY nwQ sUrj Aru cMdw] qpy rKIsr mwieAw mih sUqw] mwieAw mih kwlu Aru pMc dUqw]3] suAwn isAwl mwieAw mih rwqw] bMqr cIqy Aru isMGwqw] mWjwr gwfr Aru lUbrw] ibrK mUl mwieAw mih prw]4] mwieAw AMqir BIny dyv] swgr ieMdRw Aru Drqyv] kih kbIr ijsu audru iqsu mwieAw] qb Cuty jb swDU pwieAw] vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- rsnw ivSy suAwd nINd dw suAwd AwpxI vifAweI Awp krnI Dn leI pwp krny v`FI lYxI JUTI gvwhI dyxI corI XwrI krnI ivSy ivkwr inrdoS jIAW ƒ bMbW nwl swVn ampUkx Ub hwr iSMgwr ampYSn lwauxy Awid mwieAw hY[ (cortI)corI krn vwlI T`gxI mwieAw kilXu`gI ingury jIAW
wwwGursevakcom q`qkrw 60
ƒ (muis)T`g (muis)T`g (hwit)ht ht Bwv muV muV ky T`gI (lwvY)lwauNdI hY ijvyN mwieAw dy T`gy nyqR muV muV ky prwieAw rUp dyKdy hn[ XQw- bhuqu drbu kir mnu n AGwnw] Aink rUp dyiK nh pqIAwnw] kMn mwieAw dy T`gy ivSy ivkwrW dy gwxyy inMdw muV muV ky suxdy hn zbwn ivSy ivkwrW dy gwxy muV muV ky gwauNdI hY rsnw rsW ksW dw rs muV muV ky lYNdI hY[ cmVI sprs rsquoc muV muV ky l`gdI hY[ pYr kusMgq v`l muV muV ky jWdy hn[ h`Q muV muV ky corI krdy hn[ dyh muV 2 ivkwr rsquoc l`g ky Kp t`ut B`j ky rogI ho ky mr jWdI hY[
eyku kbIrw nw musY ijin kInI bwrh bwt]20] (eyku)iek dwsn dws(kbIrw) AQvw (kbIrw)vwihgurU jI (nw)nhIN (musY)lu`tIdy (ijin)ijnW ny mwieAw (bwrh bwt)iCMn iBMn iq`qR ib`qR nws (kInI)kIqI hY]20] XQw- kbIr AweI muJih pih Aink kry kir Bys] hm rwKy gur Awpny auin kIno Awdysu]8]) AYsI iesqRI iek rwim aupweI] auin sBu jgu KwieAw hm guir rwKy myry BweI] swKI- sRI dsm gRMQ cirqR- corW dI cortI mW nvIN ivAwhI ƒ kihMdIldquohy myrI ipAwrI b`cIqYnUM qW qyry mwipAW ny bhuq ku`J idqw hY ldquoidKw qW Blwrdquo auh ivcwrI BoLy suBwA rsquoc sB ku`J hI idKw idMdI[ gihxy aus dy swhmxy r`K idMdI au~Qy ihMg lw idMdI p`uqW ƒ jw ky d`s idMdIldquomYN ihMg lw ky AweI hW jw ky lu`t laurdquo[ rwq ƒ jw ky lu`t lYNdy[ hor cir`qR- corW dI mW bu`FI ho geI koeI BI aus dI syvw n kry aus ny ie`k cir`qR KyifAw ijMdy lw ky do bksy r`K ley[ kihMdIldquoijhVw myrI syvw krygw ieh bksy mYN aus ƒ dyvWgIrdquokwzI qoN ptw BI ilKw ilAwieh bksy syvw krn vwlw lvygw[ b`cy swvDwn ho ky vwrI 2 syvw krn l`gy[ cVHweI mgroNsskwr krky bksy Koly aunW rsquocoN lIrW hI inklIAW[ so mwieAw iek`lI iesqRI hI nhIN[ swirAW jIAW nUM mwieAw ibAwpq bhu prkwrI]) mwieAw mmqw hY bhu rMgI] gurU swihb jI dy ivCoVy rsquoc jo BI jIv kr irhw hY sB mwieAw hI hY[ XQw- mweI mwieAw Clu] iqRx kI Agin myG kI CwieAw goibd Bjn ibnu hV kw jlu]
kbIr sUKu n eyNh juig krih ju bhuqY mIq] jo icqu rwKih eyk isau qy suKu pwvih nIq]21] prmpUjnIk vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (ju)ijhVw swkq ie`k vwihgurU jI ƒ C`f ky pKMfI gurU BUq pRyq sMswrI bhuqY (mIq)im`qR (krih)bxwauNdw hY aus ƒ (eyNh)ies qrW bhuqy im`qRW rsquoc (juig)juVny krky sUKu (n)nhIN hY ikauN jo pKMfI gurU ies ƒ gumrwh krky siqgurU swihb jI nwloN qoV ky lu`t ky Kw jWdy hn ivkwr AOgux nhIN myt skdy mukqI nwm dwn nhIN dy skdy[ XQw- kwcy gur qy mukiq n hUAw] nSy Dn sbMDI sMswrI im`qR Apxw mqlb n imlx qoN C`f jWdy hn[ XQw- soriT mhlw 9] ieh jig mIqu n dyiKE koeI] sgl jgqu ApnY suiK lwigE duK mY sMig n hoeI]1] rhwau] dwrw mIq pUq snbMDI sgry Dn isau lwgy] jb hI inrDn dyiKE nr kau sMgu Cwif sB Bwgy]1] khˆau khw iXAw mn baury kau ien isau nyhu
wwwGursevakcom q`qkrw 61
lgwieE] dInw nwQ skl BY BMjn jsu qw ko ibsrwieE]2] suAwn pUC ijau BieE n sUDau bhuqu jqnu mY kInau] nwnk lwj ibrd kI rwKhu nwmu quhwrau lInau]3]9]) jo sMswrY ky kutMb imqR BweI dIsih mn myry qy siB ApnY suAwie imlwsw] ijqu idin aun kw suAwau hoie n AwvY iqqu idin nyVY ko n Fukwsw]) jw kau musklu Aiq bxY FoeI koie n dyie] lwgU hoey dusmnw swk iB Bij Kly] sBo BjY Awsrw cukY sBu Asrwau] iciq AwvY Esu pwrbRhmu lgY n qqI vwau] swKI- iek bYrwgI dI ku`lI ƒ A`g l`g geI pihlW aus ikhwldquohy Bgvwn sRI rwmcMdR jI myrI r`iKAw krordquo idl n itikAw Pyr ivSnUM jI ƒ cyqy krky ikhw ldquor`iKAw krordquo Pyr hnUMmwn jI ƒ cyqy krky ikhw ldquor`iKAw krordquo ieqny ƒ JONpVI sV geI[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is~iKAw- koeI hMny dI koeI bMny dI koeI phwVW vwly rMny dI Fol Fm`kw srvr dw bhuiqAW ƒ im`qR bxweI r`Kdy hn kdy hnUMmwn ƒ m`Qw tyk Awey[ kdy sulqwn dw rot cVw idqw kdy g`ugy dIAW syvIAW dy idqIAW kdy isvilMg rsquoqy pwxI pw idqw Awid bhuqy im`qR hn[ rsnw dw suAwd ivkwr dIAW g`lW krnIAW sunxIAW ivkwr idRStI nwl dyKxw im`qRW nwl kl`bW rsquoc nSy nwc krny fwky kql krny[ Awid jo mn pRcwvy hn ieh bhuqy im`qR bxwauNdw hY suK nhIN[ XQw- Boghu rog su AMiq ivgovY] hrKhu sogu n imteI kbhU ivxu Bwxy Brmwiedw]) jyqw mohu prIiq suAwd] sBw kwlK dwgw dwg] dwg dos muih cilAw lwie] drgh bYsx nwhI jwie]3]
jo icqu rwKih eyk isau qy suKu pwvih nIq]21] bhuqy im`qRW kusMgIAW ivkwrW AOguxW dw moh iqAwg ky (jo)ijhVy gurmiuK snmuK AnMq guxW dy Anq klwvwn pRkwS srUp sB dy AMdr bwhr BrpUr ivsmwd Ajpw jwp eyk vwihgurU inrgun bRhm jI (isau)nwl icqu joV ky (rwKih)r`Kdy hn ijvyN Awry nwl cIry jwx qoN prm ShId prmvIr BweI mqIdws swihb jI ny icqu joV ky r`iKAw[ (qy)auh gurmuiK (nIq)in`q 2 sdw rihx vwlw bRhmwnMd mhW mhW ivsmwd suKu (pwvih)pwauNdy hn[ ijvyN vwihgurU mh`ly pMjvyN jI ny q`qI qvI rsquoqy KVn smyN sRb ivAwpI mhW ivsmwd suKu pwieAw]21] XQw- gurmuiK suK Plu iprm rsu shj smwiD swDsMig jwxI[) hliq suKu pliq suKu iniq suKu ismrno nwmu goibMd kw sdw lIjY]) pRB kY ismrin Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw AMqu n pwr]) suKw kI imiq ikAw gxI jw ismrI goivMdu] ijn cwiKAw sy iqRpqwisAw auh rsu jwxY ijMdu] sMqw sMgiq min vsY pRBu pRIqmu bKisMdu] ijin syivAw pRBu Awpxw soeI rwj nirMdu]2]) so suKIAw so sdw suhylw jo gur imil gwie gunI]
kbIr ijsu mrny qy jgu frY myry mn Awnmicrodu] mrny hI qy pweIAY pUrnu prmwnmicrodu]22] ivAwpk bRhm jI dy srgun Avqwr DMn Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI jIvq- Bwv qoN mrny AQvw gurU jI qoN kurbwn hox rUp ijsu mrny (qy)qoN jgu (frY)frdw hY[ (myry)dwsn dws dy mn rsquoc siqgurW qoN kurbwn hox rUp mrn AQvw jIvq-
wwwGursevakcom q`qkrw 62
Bwv qoN mrn dw bVw BwrI AwnMdu hY[ gurU jI leI (mrny)ShId hoxy (qy)qoN hI (prmwnMdu)v`fy AnMd bRhmwnMd srUp pUrnu bRhm jI (pweIAY)pweIdy hn[ prm- pUjnIk Bgq jI dI ieh AwpxI AvsQw hY[ XQw- gauVI kbIr jI] ijh mrnY sBu jgqu qrwisAw] so mrnw gur sbid pRgwisAw]1] Ab kYsy mrau mrin mnu mwinAw] mir mir jwqy ijn rwmu n jwinAw]1] rhwau] mrno mrnu khY sBu koeI] shjy mrY Amru hoie soeI]2] khu kbIr min BieAw AnMdw] gieAw Brmu rihAw prmwnMdw] zwlm iskMdr loDI ny jdoN Awp jI hwQI A`gy su`ty qW hwQI cIkW mwr ky frdw B`j igAw[ syvkW pu`iCAw ldquosuAwmI jI Awp jI ƒ mrn dw fr nhIN l`igAw[ rdquo au~qR idqwldquokih kbIrhmrw goibMdu] cauQy pd mih jn kI ijMdu] ijvyN sUrj rsquocoN iq`Kw pRkwS inrXqn hI inkldw hY iqvyN pUrn Bgq jI dy srUprsquocoN pUrn inrBYqw pRym bRhmigAwn nwm pRkwS irhw sI[ sRI Bgq jI dI koit sUr jw kY prgws] vwlI mhW mhW ivsmwd AvsQw hY[ AibnwsI suK Awpn Awsn] bRhm jI Bgq jI dy rom 2 rsquoc vs cu`ky hn AibnwsI bRhm jI dI swiKAwqqw ho geI hY[ XQw- nh ikCu jnmY nh ikCu mrY] Awpn cilqu Awp hI krY]) khu nwnk guir bRhmu idKwieAw] mrqw jwqw ndir n AwieAw]) bRhm mih jnu jn mih pwrbRhmu] eykih Awip nhI kCu Brmu] Bgq rivdws swihb jI Bgq nwmdyv jI Bgq jYdyv jI bwbw GneIAw swihb jI Awid byAMq mhWpurS inrgun srgun dI eykqw krky AibnwsI bRhmrsquoc AMdroN bwhroN smuMdR dy m`C vWg bRhm jI rsquoc lIx ho ky mrn dI icMqw ijaux dI Aws qoN au~cy ho gey[ XQw- mrxY kI icMqw nhI jIvx kI nhI Aws] ijauNdy vI bRhm rsquoc imly hn mr ky vI bRhm rsquoc lIx hn[ ijvyN pwxI nwl Bry GVy ƒ Ku`ly pwxI rsquoc r`KIey qW pwxI pwxI rsquoc rL jWdw hY pr GVw dyKx mwqR v`Krw jwpdw hY[ ieauN GVy vWg aunW dy sRIr dyKx mwqR BwvyN v`Kry hn pr AMdroN pwxI vWg bRhm jI rsquoc rLy hoey hn[ GVy dy huMidAW pwxI pwxI rsquoc pihlW hI imiLAw huMdw hY BMnx qoN vI imL jWdw hY[ iesy qrW GVy dy BMnx vWg BwvyN aunW dy sRIr purjw 2 ho jwx qW vI BweI mqIdws jI BweI qwrU isMG jI Awid ShIdW vWg bRhm jI rsquoc lIx ho ky Amr ho jWdy hn[ XQw- Amr Bey Amrwpdu pwieAw] swDsMig nwnk hir iDAwieAw]) inhclu scu Kudwie eyku Kudwie bMdw AibnwsI]) mY n mrau mirbo sMswrw] Ab moih imilE hY jIAwvnhwrw] zwlm zulm krdy Awey gurU ipAwry ShIdI dyx smyN ih`k QwpV ky jYkwry g`jwauNdy ieh pVdy 2 ShId hoey- kbIr ijsu mrny qy jgu frYmyry mn Awnmicrodu] mrny hI qy pweIAY pUrnu prmwnmicrodu]22]
rwm pdwrQu pwie kY kbIrw gWiT n Kol] nhI ptxu nhI pwrKU nhI gwhku nhI molu]23] hy dwsn dws kbIrw Amolk rqn lwl jvyhr rwm pdwrQu pwie kY AwpxI rsnw rUpI (gWiT)gMF n Kol Bwv nwsiqk ƒ nwmu aupdyS n kr nwsiqk nwm sux ky qmk
wwwGursevakcom q`qkrw 63
ho jWdy hn aultw aunW nwl lVweI JgVw ho jWdw hY[ XQw- nwmu sunq jnu ibCUA fswnw] ij`Qy pwrKU gwhk hox au~Qy hI hIry dw m`ul v`tIdw hY[
nhI ptxu nhI pwrKU nhI gwhku nhI molu]23] ij`Qy swDsMgq rUp (ptxu)Sihr nhI (nhI)nw hI (pwrKU)gursyvk jI hn qn mn Dn dy ky ^rIdx vwlw au~qm AiDkwrI gwhku BI nhI hY[ swcu khO sun lyhu sBY ijn pRymu kIE iqn hI pRBu pwieE] Anuswr ij`Qy pRym rUpI (molu)mul BI nhI hY au~Qy AYvyN hI nw Kol ky pRgt krI jweIN ij`Qy siqsMgq rUpI Sihr hovy pwrKU q`q byqy hox qn mn Dn isr dy ky ijvyN pMjW ipAwirAW ny sIs kurbwn kIqy hn pRym rUpI m`ul dy ky pRwpq krn vwly hoxE~Qy rwm pdwrQ Kolxw hY]23] XQw- ivxu gwhkguxu vycIAY qau guxu shGo jwie] gux kw gwhkujy imlY qau guxu lwK ivkwie] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ie`k iv`dvwn ny rwmwiex kQw krky Bog pwieAw iksy ny ie`k BI pYsw n idqw auh bVw hI AOKw hoieAw ie`k sRoqy ikhwldquojI pRSn hYrdquoaus soicAw- ieh ie``k dmVw qW dyvygw- ikhw ldquoBweI d`s kI pRSn hYrdquo aus ikhwldquorwKS sRI rwmcMdr jI sn ik rwvx sI aus isr rsquoqy h`Q mwirAw ikhwldquobeI mYN hI rw^S hW ijhVw quhwfy nwl m`Qw mwirAw hYrdquo AxAiDkwrI sn[ ijvyN vrKw kwlrI DrqI rsquoqy hovy aus dw koeI ampwiedw nhIN[ Ax AiDkwrI ƒ aupdyS dyx dI ieauN g``l hovygI ijvyN bWdr TMF rsquoc Tr irhw sI icVy ny ikhwldquoqUM BI Awpxw Gr bxw lYrdquo[ aus ny CwL mwr ky aus dw Awlxw qoV idqw[ ieauN aus ny cMgw aupdyS idqw sI pr aus ny aus rsquoqy vwr krky aus dw Awlxw hI guAw idqw[ XQw- jYsy kYsy purK ko dY aupdyS nw sMq[ mUrK kip ibn gRih krI citkw jo gRihvMq[) rwm rwm rmy rim rhIAY] swkq isau BUil nhI khIAY]1]) AMny vis mwxku pieAw Gir Gir vycx jwie] Enw prK n AwveI AFu n plY pwie] AMny ƒ mwxk iml igAw qy Gr 2 vycx jWdw hY aus dw dmVI BI m`ul nhIN imldw[ rwm pdwrQ ƒ pw ky aupdyS dyx vwly ƒ aupdyS hY ik AwpxI Amolk izMdgI dw smW E~Qy guzwrnw ij`Qy hmySW siqsMgq gurmuKW dw sMg hovy nhIN Pyr rwm pdwrQ dw mu`l nhIN imlygw[ ijvyN siqsMgq rsquoc inqwpRqI sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI rwm pdwrQ ƒ pRwpq krky do vyly AMimRq kQw krdy E~Qy mihMgy m`ul ivkdw[ rwm pdwrQ ƒ pRwpq krn vwly ƒ BI aupdyS hY ijvyN pMjW ipAwirAW ny sIs dy ky vwihgurU mMqR jI pRwpq kIqy[ bwby mqIdws jI ny gurU ipAwr rsquoc Awpxy sRIr ƒ Awry nwl BI icrw idqw rwm pdwrQ pw ley[ XQw- rwm rqnu qb pweIAY jau pihly qjih srIru]31]) kMcn isau pweIAY nhI qoil] mnu dy rwmu lIAw hY moil]) jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qau pRIiq n qorau]2]) myrI pRIiq goibMd isau ijin GtY] mY qau moil mhgI leI jIA stY]1] ijvyN dIvy qoN dIvw jgdw hY iqvyN gurisKhu gurisK hY pIr pIrhuM koeI] guris`K qoN guris`K vroswauNdy hn[ ies krky hI mhWpurSW dIAW sMpRdwvW c`l rhIAW hn[
wwwGursevakcom q`qkrw 64
kbIr qw isau pRIiq kir jw ko Twkuru rwmu] pMifq rwjy BUpqI Awvih kauny kwm]24] ie`k bMdw vwihgurU sRI kbIr swihb jI dy drSn in`q krdw sI kwampI smyN mgroN drSn krn AwieAw Awp jI ny n Awaux dw kwrn pu`iCAw qW Es ikhwldquomhwrwj jI rwijAW AmIrW pMifqW nwl imlvrqx hoxy krky tweIm hI nhIN l`g sikAw ieh sux ky vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (qw)iqnW gurmuiK guris`KW (isau)nwl roim 2 krky s`cI pRIiq kir (jw)ijnW (ko)dI (Twkuru)mwlk (rwmu)vwihgurU jI nwl eykqw ABydqw hY[ XQw- gurmuK sau kir dosqI siqgur sau lwie icqu]) ijnw idsMdiVAw durmiq vMY imqR AswfVy syeI] hau FUFydI jgu sbwieAw jn nwnk ivrly kyeI]2]) pMifq pUCau q mwieAw rwqy]1] Anuswr mwieAw rwqy nwm hIn Dn hIn gun hIn pMifq (BUpqI) (BU) DrqI dy (pqI)mwlk hMkwrI rwjy AMq smyN (kauny)iks (kwm)kMm (Awvih)Awauxgy Bwv nhIN Awauxgy]24] XQw- kbIr sMgiq krIAY swD kI AMiq krY inrbwhu] swkq sMgu n kIjIAY jw qy hoie ibnwhu]) swD kI thl sMq sMig hyq]) nwnk kciVAw isau qoiV FUiF sjx sMq pikAw] Eie jIvMdy ivCuVih Eie muieAw n jwhI CoiV]) kro s`cI pRIqI pUrn sMqn sMg jo inbwhux qoV[ swkq sMg pRIq nw kIjIey pwpW rsquoc lw kyjwvx CoV[ pRymmeI SuB is`iKAw- pRmwrQ rwh rsquoqy c`lx vwlw ijhVw pRymI DoqI Koil ivCwey hyiT] grDp vWgU lwhy pyit]1] Anuswr lwlcI pMfqW rwijAW jW jgIrdwrW nwl myl imlwp krdw hY aus dI bMdgI rsquoc Atk pYNdI hY[ caurwsI l`K Bog ky mnuKw jnm pRwpq hoieAw hY[ ienW qoN dUr rih ky rwm ipAwry jI dI pRwpqI vwly nwl roim roim krky pRIqI krky pUrn pRym sihq syvw krky DRuml pRihlwd jI vWg vwihgurU jI ƒ pRwpq ho ky inhwl hovo jI[ XQw- rwm jpau jIA AYsy AYsy] DRuml pRihlwd jipE hir jYsy])
kbIr pRIiq iek isau kIey Awn duibDw jwie] BwvY lWby kys kru BwvY Grir mufwie]25] prmpUjnIk s`cy Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- iek vwihgurU jI (isau)nwl pRIiq (kIey)krny krky bwr 2 kys mnwaux bnwautI jtW vDwaux dI (Awn)hor sB qrW dI (duibDw)dIacuteYq (jwie)clI jWdI hY[ kys munw ky sohxy bxn dI vwSnw hI nhIN rihMdI[ pUrn s`cy vwihgurU jI ƒ (BwvY)BwauNdw hY ies jIv dy kys bwr bwr (lWby)lMby kru rhy hn jIv ƒ (BwvY)BwauNdw hY kYNcI ausqRy nwl (Grir)Gsw ky (mufwie)munw idMdw hY[ ie`k vwihgurU jI nwl pRIq krn kys r`Kx dw SuB s`cw aupdyS hY[ jtW vDwaux munwaux qoN s^q mnwhI krdy hn[ kys munwauxy b`jr kurihq hY[ vwihgurU] nwnk jy isr KuQy nwvin nwhI qw sq cty isir CweI]1] vwihgurU srb klw BrpUr pRB siqgurU sRI gurU nwnk dyv jI ampurmwauNdy hn- jy isr dy kys ptOx vwly isr Ku`Qy nhIN nhwauNdy qW aunW dy isr rsquoc s`q jW sO bu`k suAwh dy pwau[ isr dI cotI qoN lY ky pYr dy AMgUTy q`k ikqoN BI kys Gswauxy pu`txy
wwwGursevakcom q`qkrw 65
munwauxy nhIN[ XQw- kbIr jYsI aupjI pyf qy jau qYsI inbhY EiV] hIrw iks kw bwpurw pujih n rqn kroiV] vwihgurU srUp s`cy Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- mwqw jI dy grB rUpI (pyf)mu`F qoN jYsI dyh (aupjI)pYdw hoeI hY (jau)jy (qYsI)ausy qrW swbq sUrq AOguxW rihq (EiV)AMq q`k (inbhY)inB jwvy qW iPr ie`k hIrw qW iks (kw)dw (bwpurw)ivcwrw hY (kroiV)kRoVW Amolk rqn BI ies dy brwbr nhIN (pujih)puj skdy[ vw (hIrw)mnu`Kw jnm qW kI ivcwrw hY kRoVW (rqn)dyviqAW dIAW dyhW BI ies dy brwbr nhIN pu`j skdIAW[ mUf muMfwey jO isiD pweI] mukqI Byf n geIAw kweI]2]) nw siq mUMf mufweI kysI (mUMf)isr mUMh qy kysW dy muMnxy krky prmpiv`qR siq srUp pRmySr dI pRwpqI nhIN huMdI[ B`dn iqAwg kro ry BweI[ sB is`Kn Xh bwq sunweI[ mwq ipqw mry jy koeI[ qau BI krq n B`dx hoeI[ mwq ipqw goibMd hmwrw[ ey sMswr JUT pswrw]22] qw pr B`dx BUl nw kIjY[ Xh aupdys siq kr lIjY[ B`dn Brm Drm ikC nwhI[ inhcY jwno sMq mn mwhI[
k`wjl- kbIr jgu kwjl kI koTrI AMD pry iqs mwih] hau bilhwrI iqn kau pYis ju nIkis jwih]26] vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy siqsMgIE ipAwirE jwgo ieh jgu corI XwrI inMdw kql T`gI v`FI lYxI prwieAw h`k Kwx qMbwkU Srwb mws nSy vrqx jUAw Kyfxw inrdoS jIAW ƒ bMbW nwl swVn Awid Anyk pwp rUp (kwjl)kwlK (kI)dI koTrI hY vYrwg ibbyk pRoK ApRooK bRhm vIcwr gurbwxI sbd ArQ vIcwrn kIrqn rUpI nyqRW ibnw (AMD)AMny AigAwnI jIv iqs (mwih)iv`c (pry)pey hoey hn[ (hau)dwsn dws (iqn)iqnW gurmuiK nwm jpx jpwaux vwly inSkwmI pRymI gursyvkW (kau)qoN (bilhwrI)bilhwr kurbwn jWdw hY Bwv aunW qoN sB ku`J kurbwn krdw hY sB ku`J Arpdw hY ju siqgurU mhwrwj swihb jI guris`KW dI Srn (pYis)pY ky ienW AOguxW doSW ivkwrW pwpW rUp kwlK dI koTVI rsquocoN (nIkis)in`kl (jwih)jWdy hn A`Ty pihr gur crnIN l`g ky sB dI crn- DUiV bx ky inrlyp rihMdy hn[ XQw- ivcy igRh sdw rhY audwsI ijau kmlu rhY ivic pwxI hy]10]) shjy igRh mih shij audwsI]) n`wsI- shjy duibDw qn kI nwsI]) ijau kwjr Bir mMdru rwiKE jo pYsY kwlUKI ry]) iqRkutI polw- dUrhu hI qy Bwig gieE hY ijsu gur imil CutkI iqRkutI ry]1]) kwjr koT mih BeI n kwrI inrml brnu binE rI] mhw mMqRuuml gur ihrdY bisE Acrj nwmu suinE rI]3]
kbIr iehu qnu jwiegw skhu q lyhu bhoir] nWgy pwvhu qy gey ijn ky lwK kroir]27] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy dwsn dws kbIr qyrw iehu qnu AOguxW doSW ivkwrW pwpW rsquoc
wwwGursevakcom q`qkrw 66
(jwiegw)cilAw jwvygw AQvw qn mr jwiegw[ corI XwrI kql nSy jMg krky mwrU hiQAwrW nwl jIAW ƒ swVn Awid AOguxW jmw rog sog qoN jy (bhoir)moV Bwv bcw (skhu)skdw hYN qW pUrn gurU jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd s`cI srn pY ky syvw Bjn ismrn praupkwr krky SuB gux kmw ky bcwA (lyhu)lYxw kr[ (ijn)ijnW c`kRvrqI bwdSwhW (ky)dy pws (lwK)l`KW (kroir)kRoVW lwl hIry sn (pwvhu)pYrW (qy)qoN nWgy hI cly gey]27] XQw- nw koaU lY AwieE iehu Dnu nw koaU lY jwqu] rwvn hUM qy AiDk CqRpiq iKn mih gey iblwq]2]) nWgy Awvnu nWgy jwnw] koie n rih hY rwjw rwnw]) lmicrokw gFu sony kw BieAw] mUrKu rwvnu ikAw ly gieAw]3]) mwqy mqMg jry jr sMg AnUp auqMg surMg svwry] kot qurMg kurMg sy kUdq paun ky gaun kau jwq invwry] BwrI Bujwn ky BUp BlI ibiD inAwvq sIs n jwq ibcwry] eyqy Bey qo khw Bey BUpq AMq kO nWgy hI pwie pDwry]) nMgw dojik cwilAw qw idsY Krw frwvxw]) kbIr kaufI kaufI joir kY jory lwK kroir] clqI bwr n kCu imilE leI lMgotI qoir]) myrI myrI ikAw krih ijin dIAw so pRBu loiV] srpr auTI clxw Cif jwsI lK kroiV]3]
kbIr iehu qnu jwiegw kvnY mwrig lwie] kY sMgiq kir swD kI kY hir ky gun gwie]28] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy mn iehu qnu mr (jwiegw)jwvygw[ (kvnY)iksy cMgy nwmu jpx jpwaux praupkwr krn krwaux sIs kurbwn krn krwaux rUp (mwrig)rsqy (lwie)lwauxw kr[ (kY)jW siqgurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI qoN vroswey (swD)mhWpurS jI dI sMgiq kir (kY)AQvw (hir)sRb ivAwpI vwihgurU jI (ky)dy gun AimRq kIrqn kQw ismrn duAwrw (gwie)gwauxw kr jdoN bolyN hr vyly bwxI jI hI gwieAw kr[ ]28] XQw- bwbw bolnw ikAw khIAY] jYsy rwm nwm riv rhIAY]1]) hir gux gwau mnw siqguru syiv ipAwir]) min cwau BieAw pRB Awgmu suixAw] hir mMglu gwau sKI igRhu mMdru bixAw] hir gwau mMglu inq sKIey sogu dUKu n ivAwpey] gur crn lwgy idn sBwgy Awpxw ipru jwpey] Anhq bwxI gur sbid jwxI hir nwmu hir rsu Bogo] khY nwnku pRBu Awip imilAw krx kwrx jogo]34]
kbIr mrqw mrqw jgu mUAw mir BI n jwinAw koie] AYsy mrny jo mrY bhuir n mrnw hoie]29] prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- mr ky hL vwihAw mr ky sauxI bIjI mr ky hwVI bIjI Anuswr ijMny jIv ijauN rhy hn hr vyly kwm koRD loB moh hMkwr eIrKw inMdw dIacuteYs vYr Awid dw hmlw huMdw rihMdw hY ienW ivkwrW AOguxW dw mwirAw AQvw mOq dw mwirAw (mrqw)mrdw (mrqw)mrdw
wwwGursevakcom q`qkrw 67
jgu (mUAw)mr igAw (koie)iksy ny BI pUrn gurU jI leI (mir)mrnw (n)nhIN jwinAw jYsy mr ky Amr hoeIdw hY[ kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] Anuswr hrI jI dy duAwry rsquoqy AQvw kwm koRD l oB moh hMkwr eIrKw inMdw AOguxW ivkwrW kusMgq niSAW v`loN AQvw jIvq Bwv qoN jo (mrny)mrnw hY AYsy jo (mrY)mrdw hY aus dw (bhuir)Pyr cOrwsI l`K jUn rsquoc jMmxw mrnw (n)nhIN (hoie)huMdw]29] XQw- mrno mrnu khY sBu koeI] shjy mrY Amru hoie soeI]2]) AMiq kwil nwrwiexu ismrY AYsI icMqw mih jy mrY] bdiq iqlocnu qy nr mukqw pIqMbru vw ky irdY bsY]) mUacute 3] ikAw jwxw ikv mrhgy kYsw mrxw hoie] jy kir swihbu mnhu n vIsrY qw shlw mrxw hoie] mrxY qy jgqu frY jIivAw loVY sBu koie] gurprswdI jIvqu mrY hukmY bUJY soie] nwnk AYsI mrnI jo mrY qw sd jIvxu hoie]2]
kbIr mwns jnmu dulmicroBu hY hoie n bwrY bwr] ijau bn Pl pwky Buie igrih bhuir n lwgih fwr]30]) hir hir jn dueI eyk hY Bgq kbIr swihb jI Amolk durl`B mnu`Kw jnm ƒ pRwpq ho ky gurU syvw bMdgI krn dw SuB s`cw aupdyS ampurmw rhy hn- cOrwsI l`K jUn Bog ky mnu`Kw jnm imldw hY ies leI mwns jnmu dw pRwpq hoxw bVw hI (dulmicroBu)kTn hY ikauN jo (bwrY bwr)muV muV ky mnu`Kw jnm pRwpq (n)nhIN (hoie)huMdw[ XQw- pauVI CuVkI iPir hwiQ n AwvY Aihlw jnmu gvwieAw]) mwns dyh bhuir nh pwvY kCU aupwau mukiq kw kru ry] nwnk khq gwie krunwmY Bv swgr kY pwir auqru ry]) lK caurwsIh BRmiqAw dulB jnmu pwieEie] nwnk nwmu smwil qUM so idnu nyVw AwieEie]) iehI qyrw Aausru ieh qyrI bwr] Gt BIqir qU dyKu ibcwir] khq kbIru jIiq kY hwir] bhu ibiD kihE pukwir pukwir]5]) caurwsIh l`K join ivic auqm jnm su mwxis dyhI]) crx kml Twkur auir Dwir] dulB dyh nwnk insqwir]) dulB jnmu puMn Pl pwieE ibrQw jwq AibbykY] rwjy ieMdR smsir igRh Awsn ibnu hir Bgiq khhu ikh lyKY]1]) PPw iPrq iPrq qU AwieAw] dRuumllB dyh kiljug mih pwieAw] iPir ieAw Aausru crY n hwQw] nwmu jphu qau ktIAih Pwsw]) lK caurwsIh BRmqy BRmqy dulB jnmu Ab pwieE]1] ry mUVy qU hoCY ris lptwieE] AMimRqu sMig bsqu hY qyrY ibiKAw isau aurJwieE]) PkIrw PkIrI dUr hY ijqnI ku lMmI KMjUr hY[ cV jweyN qW Amr ampl KweyN igr jweyN qW cknw cUr hY[)
ijau bn Pl pwky Buie igrih bhuir n lwgih fwr]30]) (ijau)ijvyN (bn)jMgL rsquoc ibRC dI twhxI nwl l`gy Pl (pwky)p`k ky (Buie)DrqI rsquoqy (igrih)ifg pYNdy hn (bhuir)muV ky (fwr)twhxI nwl (n)nhIN (lwgih)l`gdy iqvyN mnuKw jnm muV 2 ky nhIN imldw[ ijvyN au~ifAw kpUr h`Q nhIN AwauNdw smuMdR rsquoc su`tI imsrI h`Q nhIN AwauNdI kyly ƒ kyvl ie`k vwrI ampu`l ampL l`gdw hY kwT dI qauVI kyvl ie`k vwrI hI A`g rsquoqy cVdI hY
wwwGursevakcom q`qkrw 68
igAw smW Aqy swh muV ky h`Q nhIN AwauNdw[ XQw- kbIr rwmu n iDAwieE motI lwgI Koir] kwieAw hWfI kwT kI nw Ehu crHY bhoir]) ijs pirvwr ƒ C`f jWdw hY aus rsquoc muV ky nhIN AwauNdw[ vY suq vY ibq vY pur pwtn bhuir n dyKY Awie] mnu`Kw jnm ƒ pRwpq ho ky suAws 2 nwm jp jpw ky inSkwm syvw gurU BgqI kr krw ky ies ƒ samplw krnw cwhIdw hY[
kbIrw quhI kbIru qU qyro nwau kbIru] rwm rqnu qb pweIAY jau pihly qjih srIru]31] pUrn Bgq jI vwihgurU jI dy snmuK kih rhy hn[ hy Akwl purK jI ip`Cy BI (quhI) Awp jI swirAW nwloN (kbIrw)v`fy sI hux BI (kbIru)v`fy hoN jI A`gy ƒ BI (qU)Awp jI sB qoN (kbIru)v`fy hovoNgy jI (qyro)Awp jI dy (nwau)nwm jI BI (kbIru)v`fy qoN v`fy AiqAMq v`fy Amolk au~cy qoN au~cy s`cy su`cy hn[ scY mwrig clidAw ausqiq kry jhwnu]) rwm kbIrw eyk Bey hY koie n skY pCwnI]) hir min qin visAw soeI] jY jYkwru kry sBu koeI] Anuswr sRI kbIr swihb jI dw jwp cOhW c`kW KMf bRhmMf Gr 2 AMdr hox l`igAw ieho hI pRwpqI dI inSwnI hY ik BwvyN Awp jI dI AYnI izAwdw vifAweI ho rhI hY Pyr BI duinAwvI vifAweI ƒ JUTw smJdy hn[ XQw- kbIr nw hm kIAw n krihgy nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw BieE kbIru kbIru]62]) quDu AwgY Ardwis hmwrI jIau ipMfu sBu qyrw] khu nwnk sB qyrI vifAweI koeI nwau n jwxY myrw]) nwnk dunIAw kIAW vifAweIAW AgI syqI jwil] eynI jlIeIN nwmu ivswirAw iek n clIAw nwil]) dunIAw kIAw vifAweIAw kvnY Awvih kwim] mwieAw kw rMgu sBu iPkw jwqo ibnis indwin] jw kY ihrdY hir vsY so pUrw prDwnu]) lokn kIAw vifAweIAw bYsMqir pwgau] ijau imlY ipAwrw Awpnw qy bol krwgau]) nwmu jp kypUrn Bgq jI ƒ AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS inrgun bRhm jI swiKAwq ho rhy hn[ XQw- nwmu jpq koit sUr aujwrw ibnsY Brmu AMDyrw]) AwKxu vyKxu sBu swihb qy hoie] vwlI mhW ivsmwd AvsQw hY[ ivsmwd rMg rsquoc AwpxI mihmw js sux ky ampuldy nhIN mwx vifAweI nhIN krdy[ ijvyN rwjy hrIcMd jI ny ikhw sIldquoEie hrI cMdw qyrI n`grI gDy BI hINkdy surg ƒ c`ly hnrdquo[ QoVy mwqR cMgw kMm krky jIv ig`bdw hY[ XQw- jy ko eyk krY cMigAweI min iciq bhuqu bPwvY] eyqy gux eyqIAw cMigAweIAw dyie n pCoqwvY]3] vwhu vwhu jI ipAwry ieh hY pRwpqI ies rsquoc SuB is`iKAw hY ik sRIr dw hMkwr iqAwg ky Amolk nwm rqn pRwpq kro[
rwm rqnu qb pweIAY jau pihly qjih srIru]31] rqnu vWg bykImqy pRkwS srUp AsMK guxW dy dwqy ivAwpk vwihgurU rwm jI (qb)qW (pweIAY)pweIdy hn (jau)jykr (pihly)pihlW Awpxy srIru dI hMgqw myr (qjih)iqAwgy pUrn gurU jI ƒ Arp dyvy ieMidRAW dy ivSy mMdy suBwA kusMgq AOgux v`loN ijauNdw mr ky gurU crn kmlW rsquoc rih ky SuB s`cI syvw mwx iqAwg ky kry[ AQvw siqgur AwgY sIsu Byt dyau jy siqgur swcy BwvY] Anuswr
wwwGursevakcom q`qkrw 69
gurU jI dy snmuK srIru iqAwgy Bwv gurU jI leI Drm- Xu`D rsquoc kurbwn ho jwvy[ ijvyN pMj ipAwry qy AnykW hI is`K is`KxIAW kurbwn hoey[ XQw- pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY] AYfI v`fI mhwrwj swihb jI pRym dI Kyl Kyl rhy hn[ jykr sB ku`J siqgurU mhwrwj swihb jI ƒ smrpx kr dyvy Pyr aus dI hMgqw r`qI mwqR BI n kryldquomYN sRIr id`qw hYrdquo prm ipAwry gursbd jI dI cot shwry[ XQw- kbIr cot suhylI syl kI lwgq lyie ausws] cot shwrY sbd kI qwsu gurU mY dws] so kbIr swihb jI dy rom 2 rsquoc Awp vs rhy hn Ajpw jwp b^S rhy hn AMdr bwhr Awpxy inrgun srUp dI swiKAwqqw dy rhy hn[ AMdr bwhr AnykW srgun srUp Dwr ky drSn b^S rhy hn[ XQw- Aink rUp iKn mwih kudriq Dwrdw]) ibsm ibsmY ibsm BeI] AYsI sRb ivAwpI mhW mhW ivsmwdqweI rsquoc gurbwxI jI aucwr rhy hn[
kbIr JMKu n JMKIAY qumro kihE n hoie] krm krIm ju kir rhy myit n swkY koie]32] koeI ivkwrI pKMfI Awpxy Awp ƒ gurU khwaux dw dwvw krdw sIldquomYN muMfy idMdw hW rog c`ukdw hWrdquoivkwrI g`lW BI krI jWdw sI pRmwqmw jI rsquoc BI doS Arop irhw sI Bgq sRI kbIr swihb jI Awip kmwau Avrw aupdys] Anuswr Awpxy mn ƒ kih rhy hn ijs krky aus ƒ BI is`iKAw iml jwvy vwihgurU jI dy dwsn dws hy kbIr ivSy ivkwr dIAW g`lW krnIAW Awp gurU khwauxw ieauN mMdw (JMKu)ivArQ n (JMKIAY)bolIey (qumro)qyrw (kihE)kihAw k`K BI (n)nhIN hoie skdw qUM qW v`fw hMkwrI ivkwrI hMgqw kr irhw hYN qUM qW v`fw T`g hYN[ XQw- kUVu boil murdwru Kwie] AvrI no smJwvix jwie] muTw Awip muhwey swQY] nwnk AYsw AwgU jwpY]) mwQy iqlku hiQ mwlw bwnW] logn rwmu iKlaunW jwnW]1]) (inb`g) gj swFy qY qY DoqIAw iqhry pwiein qg] glI ijnw jpmwlIAw loty hiQ inbg] Eie hir ky sMq n AwKIAih bwnwris ky Tg]) dyie ikvwV Aink pVdy mih pr dwrw sMig PwkY] icqR gupqu jb lyKw mwgih qb kauxu pVdw qyrw FwkY]3]) mUacute1] piV pusqk sMiDAw bwdM] isl pUjis bgul smwDM] muiK JUT ibBUKx swrM] qRYpwl iqhwl ibcwrM] gil mwlw iqlku illwtM] duie DoqI bsqR kpwtM] jy jwxis bRhmM krmM] siB Pokt inscau krmM] khu nwnk inhcau iDAwvY] ivxu siqgur vwt n pwvY]2]
krm krIm ju kir rhy myit n swkY koie]32] ikRpw krn vwly (krIm)ikRpwl vwihgurU jI Anqklw sihq auqpqI pwlxw lYqw Aqy pUrn gurU Avqwr rsquoc AikRqGxW pSU pRyqW ƒ qwrn dy ju (krm)kOqk krq`b kir rhy hn aus ƒ koie BI myit (n)nhIN (swkY)skdw]32] XQw- AikrqGxw kw kry auDwru] pRBu myrw hY sdw dieAwru] sMq jnw kw sdw shweI] crn kml nwnk srxweI]) Epiq prlau iKn mih krqw] Awip
wwwGursevakcom q`qkrw 70
Alypw inrgunu rhqw]) sBu ikCu kIqw qyrw vrqY ikAw hm bwl gupwlw]) sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- mhwrwj swihb jI dI s`cI joiq nwl dyKdy suxdy boldy hW mhwrwj dI b^SI hvw nwl swh lYNdy hW AsIN hMgqw rsquoc Awpxw Awp Qwp rhy hW pr jy vyKIey AsMK bRhmMf dy pswry rsquoc vwihgur U jI ikDry auqpqIAW kr rhy hn ikDry AsMK sUrjW DrqIAW ƒ pRkwS rhy hn aunW dI cyStw krw rhy hn ibnw QMmW dy swry AkwrW ƒ AwpxI cyqn s`qw Anqklw nwl QMm ky r`K rhy hn[ ikDry hnyrIAW vgw rhy hn ikDry mINh pw ky jMgLW dI A`g buJw rhy hn ikDry smMudRW rsquoc au~cIAW lihrW auTw rhy hn ikDry qUampwn ilAw rhy hn ikDry bramp puAw rhy hn[ AsMK bRhmMf dI rcnw rsquoc Apxy ipAwry lwfly BgqW jI nUM mhwrwj swihb jI pRq`K sB ku`J Awp kridAW idKw rhy hn[ hMgqw iqAwg ky ampurmw rhy hn- jo ikCu kry su Awpy Awip] eyk GVI mih Qwip auQwip]) jrw mrw qwpu isriq swpu sBu hir kY vis hY koeI lwig n skY ibnu hir kw lwieAw]) krn krwvn krnYhwru] nwnk krqy kw nwih sumwru]) kbIr jo mY icqvau nw krY ikAw myry icqvy hoie] Apnw icqivAw hir krY jo myry iciq n hoie]) jo ikCu krqu hY soeI koeI hY ry qYsy jwie smwhI]) byvjIr bfy DIr Drm AMg AlK Agm Kylu kIAw AwpxY auCwih jIau] AkQ kQw kQI n jwie qIin lok rihAw smwie suqh isD rUpu DirE swhn kY swih jIau]) Epiq prlau iKn mih krqw] Awip Alypw inrgunu rhqw]) iKn mih Qwip auQwpnhwry kudriq kIm n phI]) koit ibsn kIny Avqwr] koit bRhmMf jw ky DRmswl] koit mhys aupwie smwey] koit bRhmy jgu swjx lwey]1] AYso DxI goivMdu hmwrw] brin n swkau gux ibsQwrw]) iKn mih Qwip auQwpnhwrw] AMqu nhI ikCu pwrwvwrw]
kbIr ksautI rwm kI JUTw itkY n koie] rwm ksautI so shY jo mirjIvw hoie]33] Awid AMg 948 prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI rwm srUp siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqswh jI (kI)dI ijauNdy mr ky AOgux pwp zor zulm hMkwr kusMg iqAwgx rUp (ksautI)ksv`tI au~pr (koie)koeI BI JUTw zwlm kuDrmI swkq (n)nhIN (itkY)itk skdw[ XQw- rqy syeI ij muKu n moVMin ijnI iswqw sweI] JiV JiV pvdy kcy ibrhI ijnw kwir n AweI] (rwm)vwihgurU siqgurU nwnk dyv jI dI (ksautI)prK (so)auh (shY)shwrdw hY (jo)ijhVw (mirjIvw) mrjIvVw (hoie)hovy Bwv jIvq Bwv qoN mirAw hovy EhI prK rUpI ksautI rsquoqy itk skdw hY]33] ijvyN DMn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU AMgd dyv mhwrwj swihb jI murdw Kwx q`k hukm mMn ky ksautI rsquoc pUry au~qry[ mrjIvVy dw Bwv mhwrwj swihb jI dI ikRpw nwl A`KW nwl prwieAw rUp n dyKy kMnW nwl inMidAw cuglI n suxy mUMh nwl JUT n boly sRIr krky corI XwrI kusMg n kry s`cy vwihgurU jI dy drSn ibnw koeI BI ie`Cw n
wwwGursevakcom q`qkrw 71
kry[ XQw- murdw hoie murId n glI hovxw[ swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[ golw mul KrIdu kwry jovxw[ nw iqsu BuK n nId n Kwxw sovxw[ pIhix hoie jdId pwxI Fovxw[ pKy dI qwgId pg mil Dovxw[ syvk hoie sMjIdu n hsx rovxw[ dr drvys rsId iprm rs Bovxw[ cMd mumwrK eId pug Klovxw]18] kbr rsquoc pey murdy vWg gurU jI dI AwigAw rUpI kbr rsquoc pvy[ ijvyN murdw koeI sMklp ivklp nhIN auTwauNdw iqvyN koeI mwVw sMklp n kry[ vwihgrU Acrj ivsmwd Ajpw jwp rsquoc lIx ho jwvy[ XQw- suMn smwiD Anhq qh nwd] khnu n jweI Acrj ibsmwd] siqgurU mhwrwj swihb jI Awp sRb ivAwpI hn is`K dy idl idmwZ rom 2 rsquoc vs ky Awp hI prKx vwly hn Awp hI ksautI rsquoqy pUry au~qrn vwly hn[ jIv ivcwrw kI kr skdw hY ikhw hY kbIr kwrnu bpurw ikAw krY jau rwmu n krY shwie] ijh ijh fwlI pgu Drau soeI muir muir jwie]97] jIv qW ivcwrw sdw sdw iehu BUlnhwru] so ies leI kih rhy hn mhwrwj swihb jI ikRpw krdy hn qW hI ksOtI shwr skdw hY[
kbIr aUjl pihrih kwpry pwn supwrI Kwih] eyks hir ky nwm ibnu bwDy jmpuir jWih]34]) rwm kbIrY Bydu n BweI] Awp vwihgurU kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ijhVy PYSnyvl bMdy (aUjl)ic`ty cmkIly (kwpry)k`pVy (pihrih)pYndy hn[ pwn supwrI (Kwih)KWdy hn iBRSt BYVw qmwkU c`bdy hn[ XQw- tyFI pwg tyFy cly lwgy bIry Kwn] Bwau Bgiq isau kwju n kCUAY myro kwmu dIvwn]) pauVI] giV kwieAw sIgwr bhu BWiq bxweI] rMg prMg kqIiPAw pihrih Dr mweI] lwl supyd dulIicAw bhu sBw bxweI] duKu Kwxw duKu Bogxw grbY grbweI] nwnk nwmu n cyiqE AMiq ley CfweI]24])
eyks hir ky nwm ibnu bwDy jmpuir jWih]34] (eyks)iek (hir)DMn vwihgurU gurU nwnk dyv jI (ky)dy nwm jpy jpwey irdy vswey ibnu kwm koRD loB moh hMkwr haumY doSW dy (bwDy)swVy pwpW AOguxW jmdUqW dy (bwDy)bMny jmpuir ƒ (jWih)jWdy hn]34] XQw- rwiq ij sovih idn krih kwm] ieku iKnu lyih n hir ko nwm]2] h`Q A`fy hoie hn1 pwnW dy bIVy2 KWdw hY- hwiQ qfor1 muiK KwieE qMbor2] mrqI bwr kis bwiDE cor]3]) kbIr BWg mwCulI surw pwin jo jo pRwnI KWih] qIrQ brq nym kIey qy sBY rswql jWih]233]) 1hu`kw hjwmq hlwlo hrwm] bwrISy ihnw krd rU isAwh Pwm]4] (AsPotk sIacuteXy) 1qmwkU- ijs ny BirSt qmwkU vrq ilAw aus ny koVI Awid swry jgq dI jUT Kw leI[ ies dy vrqx nwl swry puMn nws ho jWdy hn[ XQw- pwn supwrI KwqIAw muiK bIVIAw lweIAw] hir hir kdy n cyiqE jim pkiV clweIAw] ijvyN mhWvwrI smyN AMdroN gMd inkldw hY iqvyN qmwkU pIx vwilAW dy mUMh rsquoc gMd vsdw hY[ XQw- mUacute1] ijau jorU isrnwvxI AwvY vwro vwr] jUTy jUTw muiK vsY inq inq hoie KuAwru]) sux guris`K kI rihq
wwwGursevakcom q`qkrw 72
ko qjy qmwkU sMg] mrxI mrY qO Aiq Blw jgq jUT nih AMg] ijs cIz rsquoc qmwkU dI QoVI ijhI BI AMS pYNdI hY aus ƒ jy h`Q BI Coh jwvy qW sxy k`pVy kysIN ieSnwn kIqw jwvy[ vwihgurU] prmpUjnIk srb klw smrQ] siqgurU dsvyN pwiqswh jI dw GoVw qmwkU vwly Kyq rsquoc pRvyS nhIN sI hoieAw[ qmwkU ky brqby hYIacute jp qp sB nws] ijau icngwrI Agn kI prq purwny Gws] qnk qmwkU syvIey dyv ipqR qij jwie] pwnI qw ky hwQ ko mdrw sm AG dwie]22]) mdrw dihqw spiq kul BMg dhY qn eyk] sB kul dihqw jgq jUT inMdw dhY Anyk]23]) DUmR pwnM rqM ivpRM dwnM krvMiq Xy nrwh] dwqwro nrkM XwqI bRhmxy gRwm sUkrh] (pdm purwx) (DUmR) qmwkU c r`qy pMifq ƒ dwn krn vwlw jo purS hY auh dwqw nrk ƒ jWdw hY qy auh pMifq mr ky ipMf dw sUr bxdw hY[ gurpRswid vwihgurU] XmwKUM ipvyq so Awip sIacutewsRmWinrXo pqqy nwrdwqR n sMdyhh sqXM sqXM mXodqm] (skMD purwx) hy nwrd jI jo purS qmwkU pIvygw auh k u MBI Awid nrkW rsquoc Av`S hI sVygw[ ieh myrw kihxw s`c hY ies rsquoc zrw BI sMdyh nhIN[ bRhmw- hy nwrd jI cwry vrn qmwkU pIx nwl cMfwl dy brwbr ho jWdy hn[ gurpRswid vwihgurU] pUrn swDU dI swKI- AjmyrSwh rwjy ny AwpxI kuVI dI SwdI ie`k pUrn swDU nwl zbrdsqI kr idqI pr auh swDU Awpxy Drm ƒ nws nhIN sI krnw cwhuMdw[ jdoN auh swDU koLy jWdI qW auh mMqR pV ky Awpxy duAwly lohy dw iklw bxw lYNdw pr jdoN aus ƒ DoKy nwl qmwkU ipAwieAw igAw qW aus dy swry mMqR nws ho gey lohy dw iklw n bixAW ijs krky aus dw jq t`ut igAw[ gurpRswid vwihgurU] fwktR ircrfsn (ieMglYNf)- lhU rsquoc qmwkU mlInqw pYdw krdw hY[ imhdy ƒ inrbl krky pwcn SkqI ivgwVdw hY[ idl ƒ AwlsI krky ivgwV pYdw krdw hY[ pMjy igAwn ieMdRIAW ƒ susq qy inkMmw krdw hY[ idmwg rsquoc bhuq swry duKdweI mwidAW ƒ iek`Tw krdw hY[ nwVIAW Aqy p`iTAW rsquoqy ies dw bhuq burw Asr pYNdw hY[ gLy n`k rsquoc grmI KuSkI iek`TI krdw hY[ ampyampiVAW rsquoc Aijhy Gwau pYdw krdw hY ijs nwl hmySw blgm ho jWdI hY[ fw rsbrn- qmwkU dI zihr dMdW ƒ hwnIkwrk hY[ fw kYln- mYN ijny bdhzmI dy rogI dyKy hn auh sB qmwkU- noS sn[ fw sYlvwn- dunIAW rsquoqy 95 kYNsr dy rogI qmwkU vwly huMdy hn[ gurpRswid vwihgurU] sB DrmW dy Dwrimk AsQwnW rsquoc qmwkU iljwx dI s^q mnwhI hY[ roizAW dy idnW rsquoc muslmwn qmwkU nhIN pINdy[ SwsqRW kqybW qy gurmiq rsquoc sB QW qmwkU ƒ inMidAw hY[ ies ƒ iksy BI pIr pYgMbr Avqwr ny nhIN vriqAw[ qmwkU pIx vwly dy h`QoN pwxI Awidk lY ky nhIN pIxw[ rotI bytI dI sWJ nhIN krnI[
wwwGursevakcom q`qkrw 73
qmwkU pYdwieS bwry- hMkwrI shMsRbwhU ny Awpxy swFU jmdgnI jI qoN kwmDyn gaU KohxI cwhI qW aus ny mMqRW dy bl nwl svrg ƒ aufweI hMkwrI shMsRbwhU ny qIr mwry gaU dy pYrW c v`jx qoN Un DrqI rsquoqy ifigAw aus Un qoN qmwkU pYdw hoieAw so qmwkU gaU dw Un hY[ purwixk m`q Anuswr- p`Cm rsquoc iksy ny gomyD X`g kIqw gomyD kuMf coN qmwkU au~igAwBwv gaU h`iqAw krny krky ieh pYdw hoieAw[ vwihgurU] iek vwr iSv jI qy pwrbqI jw rhy sn rwh rsquoc klju`g v`CI dw rUp Dwr ky ic`kV rsquoc Ku`B ky KV igAw aus ƒ bwhr k`Fx leI iSv jI ny aus dy kMn iK`cy pwrbqI ny pUC iK`cI qW aus dy kMn qy pUC pu`ty gey pwrbqI jI ny bhuq pscwqwp kIqw[ iSv jI ny pUC gwry rsquoc d`b ky au~pr kMn lw idqy qy ikhwldquoies qoN BirSt qmwkU pYdw hovygw[ rdquo vwihgurU] spyn dy kolMbs ny jdoN AmRIkw l`iBAw qW aus dy swQI AmRIkw rsquocoN ieh bUtI ilAwey[ spyn qoN XUrp dySW rsquoc ampYilAw[ purqZwl dy vpwrI 1605 eI nMU Bwrq rsquoc qmwkU ilAwey[ rUs eIrwn spyn sivtjrlYNf Awid dyS BI ies dI rok krky sampl n ho sky[ Dwrimk s`iBAwcwrk purwixk qy ivigAwink dlIlW duAwrw qmwkU j`g ƒ rogI du`Kdwiek mhW BirSt kr irhw bVw hI hwnIkwrk hY[ qmwkU pIx vwlw swrI izMdgI Akwl purK jI dI rcnw ƒ BYVI bdbo nwl ^rwb krdw hY[ ies dI bdbo qoN swaU bMidAW dy n`k rsquoc jwn Aw jWdI hY[ kYNsr Awid byAMq hI BYVIAW mhW mhW kSt dyx vwlIAW ibmwrIAW ampYldIAW hn[
kbIr byVw jrjrw PUty CyNk hjwr] hrUey hrUey iqir gey fUby ijn isr Bwr]35] kbIr swihb jI bMdgI rsquoc lIn hn bwhr tihlx leI gey ie`k purwxw byVw fu`bdw dyiKAw ku`J AwdmI qr ky bc gey Bwry fu`b gey[ vwihgurU Awp kbIr swihb jI pwpW rihq hox dw SuB s`cw aupdyS ampurmwauNdy hn- ieh sRIr rUpI byVw (jrjrw)tu`tw Pu`tw hY ies rsquoc ivkwrW AOguxW r UpI (hjwr)hzwrW CyNk PUty hn[ ienW CykW duAwrw pwpW rUpI jl sRIr rsquoc pY irhw hY[ ivkwrW AOguxW rUpI CykW rihq (hrUey)hOLy (hrUey)hOLy gursyvk Agn swgr sMswr smuMdR qoN (iqir)qr gey[ (ijn)ijnW dy isr rsquoqy pwpW dw Bwr sI auh Agnswgr sMswr smuMdR rsquoc (fUby)fub gey]35] XQw- ibkwr pwQr glih bwDy inMd pot isrwie] mhw swgru smudu lmicroGnw pwir n prnw jwie]
kbIr hwf jry ijau lwkrI kys jry ijau Gwsu] iehu jgu jrqw dyiK kY BieE kbIru audwsu]36] swKI- bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] vwihgurU mhWpurS pUrn bRhm igAwnI guris`KI dI AauDI[ bwbw bu`Fw swihb jI s`cKMf ƒ jwx qoN pihlW 1688 ib sMmq ƒ rivdws n`gr ivKy DMn gurU hirgoivMd swihb s`cy pwiqSwh jI ƒ ArwiDAw sMdyS ByijAwldquohy mhwrwj swihb jI hux ikRpw krky drSn b^Sordquo[ siqgurU mhwrwj swihb jI drSn krn gey bwby jI dw sRIr BwvyN bhuq hI kmzor sI BwvyN quirAw nhIN sI jWdw pr ampyr BI hOLI 2 bwhr Aw ky siqgurU mhwrwj swihb jI ƒ nmskwr kIqI mhwrwj swihb jI ny bVw
wwwGursevakcom q`qkrw 74
ipAwr id`qwldquobwbw jI qusIN AYnI KycL ikauN kIqI hYrdquo aumwh rsquoc rih n sky[ so mhwrwj swihb jI dy drSn bcn iblws kridAW bwbw jI scKMf ƒ gey[ mhwrwj swihb jI bwbw jI dw sskwr krn gey sMgqW nwl sn gurSbd pVdy gey[ mhwrwj swihb jI sskwr ikRAw krvw rhy hn[ bwbw bu`Fw jI dy spu`qR BweI Bwnw jI ny kOqk dyiKAw ik siqgurU hirgoivMd swihb jI Aqy swrI siqsMgq jI dy sIs rsquoqy vYrwgI klZIAW hn[ jdoN sskwr krky vwips Awey sB dIAW klgIAW Alop ho geIAW kyvl siqgurU swihb jI dy sIs rsquoqy vYrwgI klZI hY[ ieh ivsmwd kOqk dyK ky BweI Bwny jI ikhwldquohy mhwrwj ieh bVI Ascrj g`l hY sskwr smyN swrI siqsMgq jI dy klZIAW sn pr hux isramp Awp jI dy hI hY[ ikhwldquoBweI siqgurU swihb jI dy srUp rsquoc hmySW hI bYrwg hY ienW dy SmSwn BUmI rsquoc vYrwZ rUp klZIAW sn aus smyN mrnw cyqy sI hux Bu`l igAw hYrdquo[ XQw- ieik ibnsY iek AsiQru mwnY Acrju liKE n jweI]1] dUjI swKI- jdoN koeI pRwxI cVweI krdw sskwr leI SoRmxI Bgq vwihgurU sRI kbIr swihb jI nwl jWdy Awp Ardws krky aus dw Blw krdy[ ie`k pRymI AwieAw aus ny mwqw loeI jI ƒ nmskwr kIqIldquoprm pUjnIk mwqw jI dwsn dws ny pUrn bRhm srUp Bgq swihb jI dy mhW ivsmwd suMdr drSn krny hnrdquo mwqw jI ikhwldquoauh iksy dw sskwr krwaux gey hn jw ky drSn kr laurdquo aus p`uiCAwldquodwsn dws ƒ pqw ikvyN l`gygwrdquo mwqw jI ikhwldquojdoN sskwr krn jwxgy audoN swirAW dy vYrwg dIAW klZIAW hoxgIAW jdoN vwips Awauxgy audoN kyvl Bgq swihb jI dy hI vYrwg dI klZI hovygI[ so Awp jI kWSI rsquoc pRwxI dw sskwr krwaux gey jdoN cMfw lwieAw qdoN ieh pUrn vYrwgmeI bwxI aucwrI-
kbIr hwf jry ijau lwkrI kys jry ijau Gwsu] iehu jgu jrqw dyiK kY BieE kbIru audwsu]36] sRIr icKw rsquoqy sVdw dyK ky prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ies dy hwf ieauN (jry)jl gey (ijau)ijvyN (lwkrI)l`kVI sV jWdI hY kys ieauN (jry)jl gey hn (ijau)ijvyN (Gwsu)Gwh jl jWdw hY[ (iehu)ies swry jgu ƒ (jrqw)sVdw dyiK (kY)ky dwsn dws kbIru AOguxW doSW ivkwrW inMidAw cuglI pwpW qoN audwsu (BieE)ho igAw hY]36] XQw- hwf jly jYsy lkrI kw qUlw] kys jly jYsy Gws kw pUlw]) gauVI kbIr jI] aupjY inpjY inpij smweI] nYnh dyKq iehu jgu jweI]1] lwj n mrhu khhu Gru myrw] AMq kI bwr nhI kCu qyrw]1] rhwau] Aink jqn kir kwieAw pwlI] mrqI bwr Agin sMig jwlI]2] coAw cMdnu mrdn AMgw] so qnu jlY kwT kY sMgw]3] khu kbIr sunhu ry gunIAw] ibnsYgo rUpu dyKY sB dunIAw]4]11]) hmrw mnu bYrwg ibrkqu BieE hir drsn mIq kY qweI] nwsvMq sRIr sV jwxw hY[ ieh pUrn vYrwgmeI aupdyS hY ies leI suAws 2 vwihgurU 2 jpo jI ipAwry[
wwwGursevakcom q`qkrw 75
kbIr grbu n kIjIAY cwm lpyty hwf] hYvr aUpir CqR qr qy Puin DrnI gwf]37] r`b srUp Bgq sRI kbIr swihb jI sB dI hMgqw mytx leI Apxy mn ƒ aupdySdy hn- hy mn ieh dyh im`tI dI k`cI gwgr kwlrI kMD BwdoN dI KuMb vWg nwsvMq hY[ ies inmwxy inqwxy pRdysI dy hwf (cwm)cMm nwl lpyty hoey hn[ ies nwsvMq dyh dw (grbu)hMkwr kdy Bu`l ky BI n (kIjIAY)krIey[ XQw- ibstw Asq rkqu pryty cwm] iesu aUpir ly rwiKE gumwn]) qU kWie grbih bwvlI] jYsy Bwdau KUMb rwju qU iqs qy KrI auqwvlI] ijhVy rwjy (hYvr)sRySt GoVy aUpir bYTy hIry jVq sunihrI suMdr CqR dy (qr)Q`ly sjdy sn[ (qy)auh (Puin)Pyr (DrnI)DrqI rsquoc (gwf)g`fy gey Bwv kbr rsquoc pw ky d`b idqy[ XQw- pwis dmwmy Cqu isir ByrI sfo rf] jwie suqy jIrwx mih QIey AqImw gf]45]) PrIdw koTy mMfp mwVIAw auswrydy BI gey] kUVw saudw kir gey gorI Awie pey]46] im`tI dI nwSvMq dyh dw Zumwn iqAwgxw cwhIdw hY[ XQw- kbIr grbu n kIjIAY aUcw dyiK Avwsu] Awju kwil Buie lytxw aUpir jwmY Gwsu]38]) kbIr grbu n kIjIAY rMku n hsIAY koie] Ajhu su nwau smuMdR mih ikAw jwnau ikAw hoie]39]) kbIr grbu n kIjIAY dyhI dyiK surMg] Awju kwil qij jwhugy ijau kWcurI BuXMg]40]
kbIr grbu n kIjIAY aUcw dyiK Avwsu] Awju kwil Buie lytxw aUpir jwmY Gwsu]38] prmpUjnIk au~qm bkqy sRI kbIr swihb jI Awpxy mn ƒ hMgqw iqAwgx dw SuB s`cw aupdyS idMidAW ampurmw rhy hn- hy mn DnI bx ky rwj duAwrw Gr vw POj Kzwny sihq dupYhr dy sUrj vWg aUcw (Avwsu)pRqwp dyiK ky kdy Bu`l ky vI (grbu)AhMkwr n (kIjIAY)krIey ikauNik v`fy 2 blI bhwdr jyqU rwjy pihlvwn hMkwr krky gL gey[ XQw- bfy bfy AhMkwrIAw nwnk grib gly]1] ies leI Bgq jI hMkwr qoN s^q mnw krdy hn Awp jI hMgqw dy pUrn iqAwgI hn[ XQw- kbIr nw hm kIAw n krihgy nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw BieE kbIru kbIru]62]
Awju kwil Buie lytxw aUpir jwmY Gwsu]38] Awju jW (kwil)k`l ƒ mr ky ies sRIr dw (Buie)DrqI rsquoqy sdw leI lytxw hovygw nwSvMq sRIr aUpir (Gwsu)Gwh (jwmY)hrw ho jwvygw[ ijhVw suMdr sRIr Apxy rwjduAwry Gr au~cy pRqwp dw Zumwn krdw hY auh Apxy au~pr Gwh dw jwmw pihn lYNdw hY aus dI kbr isvy rsquoqy mINh pYx qoN Gwh hrw ho jWdw hY[ XQw- PrIdw koTy mMfp mwVIAw auswrydy BI gey] kUVw saudw kir gey gorI Awie pey]) PrIdw iet isrwxy Buie svxu kIVw liVE mwis] kyqiVAw jug vwpry iekqu pieAw pwis]67]
kbIr grbu n kIjIAY rMku n hsIAY koie] Ajhu su nwau smuMdR mih ikAw jwnau ikAw hoie]39] r`b srUp Bgq sRI kbIr swihb jI AMimRq bcn swD kI bwxI] Anuswr AMimRq bcn ampurmwauNdy hn- hy mn (grbu)AhMkwr n (kIjIAY)krIey[ XQw- mn ry haumY
wwwGursevakcom q`qkrw 76
Coif gumwnu] hir guru srvru syiv qU pwvih drgh mwnu]) AwgY srpr jwxw ijau imhmwxw kwhy gwrbu kIjY] ijqu syivAY drgh suKu pweIAY nwmu iqsY kw lIjY] (koie)iksy duKI (rMku)gRIb ƒ m Ol krky kdy vI n (hsIAY)h`sIey[ (Ajhu)Ajy qyrI izMdgI rUpI (nwau)byVI (su)cMgI qrW sMswr rUpI Agn smuMdR dIAW AOguxW pwpW Awsw iqRSnw rUpI lihrW (mih)rsquoc hY[ (ikAw)kI (jwnau)jwxIey Biv`Kq ƒ ikAw (hoie)hovygw ieh AOgux- mukq rUpI iknwry rsquoqy phuMcygI ik nhIN Asl rsquoc ijhVw gRIb ƒ dyK ky h`sxw hY ieho hI ies dw fu`bxw hY[ swKI- Bjn ismrn vYrwg mUrqI ie`k pUrn mhWpurShr vkq iKmw rsquoc lIx rihMdy[ BwvyN iGau dy GVy fu`l jwx qW vI iKmw hI r`Kdy[ koeI ku`J vI khy hr vyly vwihgurU jI dy pRym rsquoc FLy rihMdy[ XQw- koeI Blw khau BwvY burw khau hm qnu dIE hY Fwir]1] syvkW smyq jdooN ie`k vysvw dy Gr koL dI lMGdy qW h`s ky qrk nwl kihMdIldquoies pKMfI swD dI dwVI myry ku`qy dI pUC vrgI hY[ rdquo dirAw srUp mhWpurS sux ky shxsIl sMqM Anuswr SWqI nwl jr lYNdy idl rsquoc sRwp dw sMklp n ilAwauNdy sgoN vysvw bwry Ardws krdyldquohy gurU nwnk dyv swihb jI ies dw Blw kro jI[ rdquo auh ieauN pu`Tw bkdI hI irhw kry mhWpurS iKmw SihxSIlqw dw AiBAws krdy hI rhy[ mhWpurSW dy AMq dw smW iblkul hI nyVy Aw phuMicAw[ ijhVy pRymI mhWpurSW dI susMgq krky k`K qoN l`K bxy sn auh vYrwg krn l`gy[ kMDW zmIn Asmwn hvw swrw vwqwvrn rox l`g ipAw[ pRymI kihMdy ldquosMq jI swnUM AMqm smyN dw aupdyS b^So ijs krky AsIN Awp jI dy ivjog rsquoc ivAwkul n hoeIeyrdquo[ iqRkwl drsI Bwv iqMnW simAW dy vrqwry ƒ jwnx vwly SWq Awqmw pUrn sMqW ny ipAwr nwl ikhw ldquohy gurmuKo vwihgurU gurU nwnk swihb jI dw Bwxw mMno rovo n[ XQw- hukim rjweI clxw nwnk iliKAw nwil] ijhVI vysvw koL dI AwpW lMGdy sI aus ƒ qurMq bulwau[ rdquo SrDwlUAW dw vYrwg J`ilAw hI n jwvy[ roNdy 2 gey Awpxy gLy rsquoqy h`Q r`K ky ie`k pRymI boilAw ldquohy bIbI qYnUM swfy vYrwgI mhWpurS bulw ky qwrn l`gy hn[ rdquo ku`J inSrDk inMidAw krn l`gy[ mhWpurSW dy idl rsquoc AYnw itkwA sI vysvw dy idl rsquoqy kudrqI Asr ipAw auh SrDw Dwr ky geI[ prm- pUjnIk praupkwrI Bjn mUrqI shj AnMdI mhWpurS Apxy plMGy rsquoqy ibrwjy hoey sn[ SrDwlU AqI hI duKI ho ky vYrwg krn l`gy ik swnUM ies qrW dy mhWpurS nhIN imlxy mgroN swfw kI hwl hovygw XQw- jwnI ivCMunVy myrw mrxu BieAw iDRgu jIvxu sMswry]) mUacute2] ijsu ipAwry isau nyhu iqsu AwgY mir clIAY] iDRgu jIvxu sMswir qw kY pwCY jIvxw] swry vwqwvrn dw vYrwgmeI rMg dyK ky vysvw ny siqkwr nwl sMqW mhWpurSW ƒ m`Qw tyikAw h`Q joV ky crn- kmlW v`l KV geI[ mhWpurS boly ldquohy bIbI jI qMUM inrwdrI nwl in`q hI kihMdI sI ldquoies pKMfI swD dI dwVI myry ku`qy dI pUC vrgI hY byAdbI dy lPz shwrny dwsn dws leI bVy kTn sn pr dwsn dws siqgurU Arjn dyv swihb jI dI ShIdI jp 2 ky iDAwn Dwr ky prm- pUjnIk prm- piv`qR gurbwxI pV ky
wwwGursevakcom q`qkrw 77
siqgurW dI ikRpw sdkw jrdw irhw siqgurU Arjn dyv swihb jI dI hI pUrn ikRpw hY[ dwsn dws ƒ surq rsquoc ieh slok idsdw sI[ XQw- kbIr grbu n kIjIAY rMku n hsIAY koie] Ajhu su nwau smuMdR mih ikAw jwnau ikAw hoie]39]) iqrskwr nh BvMiq nh BvMiq mwn BMgnh] gihr gMBIrqw sihxSIlqw dy Avqwr pUrn sMqW mhWpurSW ny Apxy dohW h`QW dy nwl ApxI s`cI su`cI dwVI PV ky ikhw ldquohy bIbI siqgurU Arjn dyv swihb jI dI Agm Apwr prm- piv`qR ikRpw dw sdkw A`j ieh dwVI qyry ku`qy dI pUC nwloN cMgI hYrdquo[ XQw- sy dwVIAW scIAw ij gur crnI lgMin] DMn mhWpurS DMn DIrj DMn ie^lwk DMn sihxSIlqw[ mhWpurSW qoN ies qrW dy vYrwgmeI bcn sux ky vysvw dw mn SWq ho igAw[ ijhVI qrk gumwn mSkry i^Awl nwl kihMdI sI ldquoies pKMfI swD dI dwVI myry kuqy dI pUC vrgI hYrdquo[ A`j auh vysvw Bu`bW mwr ky rox l`gI GiGAw ky imMnq nwl pRym bynqI kIqI ldquobwbw jI Awp jI dI dwVI pihlW vI au~jl sI hux vI au~jl hYrdquo[ sMq kI inMdw jonI Bvnw] sMq kI inMdw rogI krnw] Anuswr ldquojo dwsn dwsI ny Awp jI dI inMdw kIqI hY myrI pwpx dI kilAwx krnI Awp jI dy v`s hY[ dwsn dwsI hux Awp jI dy pwk crnIN l`gI hY ApxI b`cI jwx ky b^S lvo[ rdquo mhWpurSW ikhw ldquohy ipAwrI b`cI DMn gurU nwnk swihb jI dI ipAwrI is`KI Dwro qn mn Dn krky mhWpurSW dI syvw siqsMgq kro[ DMn gurU nwnk dyv swihb jI Awp jI dw auDwr krngy[ DMn DMn siqgurU nwnk nwm cVdI klw qyry Bwxy sRb`q dw Blwrdquo swKI- ie`k pUrn mhWpurS bVy praupkwrI sn aunW dy pws soiDAw pwrw sI[ aunW ny ie`k ivr`kq ƒ ikhw ldquolau sMq jI ieh qusIN LY lau qusIN iqAwgI ivrwgI hoN jy iksy ivkwrI ƒ idqw auh ies ƒ Kw ky izAwdw ivkwr hI Bogygw qusIN ies nwl praupkwr hI krnw ivr`kq bVw qyz sI aus ny ieh g`l nhIN ivcwrI Ajhu su nwau smuMdR mih ikAw jwnau ikAw hoie]39] hMkwr nwl ikhw ldquoEie swDw mYN qyry pwry ƒ kI krnwrdquo iqRkwl drsI mhwqmw ny ikhw ldquodwsn dws qW qyr y Bwg jgwaux l`gw sI cMgw qUM gumwn krdw hYN qYnUM Awpxy AMq dw pqw nhIN kI BYVI hwlq hoxI hY qyrw ie^lwk igr jwvygw cimAwrI k`F ky ilAwvyNgw ju`qIAW gMF ky guzwrw kryNgwrdquo[ ieauN hI burw hwl hoieAw[ hmySW hI sB dy nwl inmRqw sihq vrqxw cwhIdw hY[ c
kbIr grbu n kIjIAY dyhI dyiK surMg] Awju kwil qij jwhugy ijau kWcurI BuXMg]40] pUrn bRhm srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy pRymIE AwpxI dyhI dw sony vrgw (surMg)sRySt rMg dyiK ky kdy Bu`l ky BI (grbu)hMkwr n (kIjIAY)krIey[ XQw- kmir ktwrw bMkuVw bMky kw Asvwru] grbu n kIjY nwnkw mqu isir AwvY Bwru]3] (Awju)A`j jW (kwil)k`l nUM kwL hox qoN ies AqI hI ipAwrI du`D m`KxW nwL pwLI coAw cMdn lwaux vwLI suvMnVI dyh ƒ (qij)C`f (jwhugy)jwauNgy[ (ijau)ijvyN (BuXMg)s`p
wwwGursevakcom q`qkrw 78
(kWcurI)kuMj C`f jWdw hY]40] XQw- jo aupijE so ibnis hY pro Awju ky kwl] nwnkhir gun gwie ly Cwif sgl jMjwl]
kbIr lUtnw hY q lUit lY rwm nwm hY lUit] iPir pwCY pCuqwhugy pRwn jwihgy CUit]41] kWsI rsquoc lu`t peI lu`tx vwly mhW pwpI bVy BwrI KuS hoey[ iksy ny Bgq jI ƒ ikhw ldquoku`J lu`t ilAwaurdquo[ pRB myry Eie bYrwgI iqAwgI] vwihgurU jI dy Avqwr Bgq jI ny hku prwieAw nwnkw ausu sUAr ausu gwie] guru pIru hwmw qw Bry jw murdwru n Kwie] Anuswr bwxI aucwrI prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI jy (lUtnw)lutxw hY q rwm nwm jI dI lUit hY ies ƒ lUit lY[ jy nw lu`tyNgw iPir (pwCY)ip`CoN (pCuqwhugy)pCuqwvoNgy jdoN pRwn (CUit)inkl (jwihMgy)jwxgy Bwv inkl rhy hoxgyy]41] sr Apsr kI swr n jwxY jmu mwry ikAw cwrw hy]13] Anuswr jm mwr ky hoS PrmoS kr dyvygw mwr 2 ky jmpurI ƒ Drmrwj pws lY jwvygw[ suAws 2 nwm jpx rUp lu`t lY vwihgurU vwihgurU vwihgurU jpx dw SuB s`cw mhW mhW ivsmwd aupdyS hY[ XQw- jYsY Gir lwgY Awig jwg kUAw KoidE cwhY kwrj n isD hoie roie pCuqweIAY] jYsy qau sMgRwm smY sIiKE cwhY bIr ibidAw AnQw audm jYq pdvI n pweIAY] jYsy ins sovn sMgwqI cl jwq pwCY Bor Bey Bwr bWD cly kq jweIAY[ qYsy mwieAw DMD AMD AviD ibhwie jwie AMq kwl kYsy hir nwm ilv lweIAY] (kibq 495) swKI- prmpUjnIk sMq bwbw krm isMG jI hoqI mrdwn vwly AMgRyz rwj vyly ampOj rsquoc BrqI sn[ 1857 eIsvI dy Zdr vyly id`lI rsquoc lu`t hoeIbwbw jI nybLdI A`g rsquocoN k`F ky ie`k bwlk dI jwn bcweI bVy jIAW rsquoqy praupkwr kIqw[ shI slwmiq Gr Aw geymwqw jI ny ikhw ldquo hy spu`qR jI lokW ny lu`t 2 ky Awpxy Gr Br leyqUM ^wlI Aw igAw hYNd`s kI lu`t ky ilAwieAw hYN rdquo sMq jI hYrwn ho gey ik mW BI lu`t dw mwl chuMdI hY ikhw ldquomwqw jI jMg rsquoc Awpy dI sMBwL nhIN sIjwn BI BwrI ^qry rsquoc sI[ ldquon pu`q myry leI kuJ lu`t ky ilAwauxw sI[ rdquo sMq jI dw AYnw ic`q auprwm hoieAw hr vyly vwihgurU jI dy gwVy Bjn rsquoc juVy rihMdy snmwqw jI dy bcn sux ky bhuq hI audws ho geyik dyKo mW BImYnUM nhIN chuMdIlu`t hI chuMdI hY[ ienW dI bMdgI rsquoqy KuS ho ky Akwl purK jI ny rwq ƒ nON vjy ienW dw pihrw idqw[ ienW kol jo ispwhI KVw sI aus ƒ p`uiCAw ldquorwq dwsn dws ifaUtI rsquoqy hwzr nhIN sI[ rdquo aus ikhw ldquoAwp jI ny dwsn dws dy dUjy pwsy KV ky pihrw idqw hY[ rdquo kihMdy ldquocMgw BweI ijnW ny pihrw idqw hY dwsn dws hux kyvl aunW dI hI nOkrI krygw[ rdquo ausy vyly srkwrI nOkrI C`f ky bMdgI rsquoc l`g gey[ so mwqw jI dy lu`t dw mwl mMgx qoN bwbw jI ƒ qr qIbr qr qm gwVw vYrwg ho igAw[ ieh kwrx vYrwg hY[
wwwGursevakcom q`qkrw 79
kbIr AYsw koeI n jnimE ApnY Gir lwvY Awig] pWcau lirkw jwir kY rhY rwm ilv lwig]42] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- AmlI ny AampIm Kw 2 ky Gr ampUk idqwBwv Gr bwr jwiedwd sB ku`J vyc idqw ie`Qy ieh hY ik Awpxy Gr ƒ A`g lwvy beI Awpxw Gr bwr zmIn jwiedwd sB ku`J gurU swihb jI ƒ smrpx kr dyvy[ ijvyN gurmuiK rwey bulwr swihb jI ny DMn vwihgurU gurU nwnk dyv jI dy nwm rsquoqy sRovr luAwieAw 7500 eykV zmIn gurU nwnk dyv jI dy nwm luAw idqI jo hux q`k gurU nwnk dyv jI dy nwm boldI hY[ ies qrW gurmuiK mhWpurS bulMd krxI dy mwlk tofrm`l jI ny prmpUjnIk mwqw gujr kOr jI bwbw jorwvr isMG swihb jI bwbw ampqyh isMG swihb jI dy sskwr AsQwn ƒ ^rIdx leI Awpxw sB ku`J Gr bwr vyc ky KVIAW mohrW ivCwA ky DrqI mu`l lY ky sskwr siqkwr kIqw[ ijvyN bwby ngwhIey isMG swihb jI ny mhwrwj swihb jI ƒ suMdr sohxw sjIlw ampurqIlw GoVw AripAw qurkW ny bwby jI dw prvwr ShId kr idqw[ ijvyN DMn vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb jI ny sRI h`t swihb jI rsquoc bVI sm`gRI sI ikauNik mhwrwj swihb jI dOlqKW loDI dI ampOj ƒ swrw rwSx splweI krdy sn pr mhwrwj swihb jI ny cwry bUhy Kol idqy gRIbW ƒ ijvyN pqw l`igAw mn BwauNdw pdwrQ lu`t ky lY gey[ Awp mhwrwj ny pRmwqmw udw jI dy nwm rsquoqy sB ku`J lutw idqw[ iqMn vwr ihswb krn qoN 135 321 760 rupey vwDw inkilAw[ dOlqKW jI ny pu`iCAw ldquo760 rupY iks ƒ dyeIeyrdquosiqgurU mhwrwj swihb jI ikhw ldquo udw jI dy nwm rsquoqy ampkIrW gRIbW ƒ lutw idaurdquo[ BwvyN Xqn kIqy gey ik mhwrwj swihb jI dy swihbzwdy hn aunW ƒ id`qw jwvy pr Pyr BI auh pRmwqmw jI dy nwm rsquoqy gRIbW ƒ lutw idqy[ qyrw srIku ko nwhI ijsno lvY lwie suxwieAw] Anuswr siqgurW jYsw koeI nhIN jo Awpxy Gr ƒ A`g lwaux jYsy gurU swihb jI ny mwqw ipqw sRbMs sB ku`J kurbwn kr idqw[ zmIn jwiedwd sB ku`J pUrn gurU jI qoN kurbwn kr dyxw Apny Gr ƒ A`g lwauxI hY
kbIr AYsw koeI n jnimE ApnY Gir lwvY Awig] pWcau lirkw jwir kY rhY rwm ilv lwig]42]1 ( Awpxy lVikAW ƒ nhIN swVnw) hux gurqw ibrwjmwn siqgurU gRMQ swihb kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ApnY Gr mMdr sB ku`J pUrn gurU jI leI kurbwn krn rUp ApnY Gir ƒ Awig (lwvY)lwaux vwly[ (pWcau)pRkwS srUp pUrn bRhm jI dw (lirkw)lVkw bx ky Awpxy Gr mMdr sB ku`J pUrn gurU jI leI kurbwn krn rUp (jwir)swV (kY)ky prm ipAwry rwm jI rsquoc ilv (lwig)lw ky (rhY)rihx vwly (AYsw)AYsy jo pUrn gurU jI dy lwl jI hn koeI BI jUnw rsquoc n (jnimE)jMmy jMmx mrn rihq ho jWdy hn]42]
kbIr AYsw koeI n jnimE ApnY Gir lwvY Awig] pWcau lirkw jwir kY rhY rwm ilv lwig]42]2 kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (ApnY)Awpxy (Gir)sRIr rsquoc vs rhy
wwwGursevakcom q`qkrw 80
pMj ivkwrW nUM pMc sqwvih dUq kvn ibiD mwrxy] qIKx bwx clwie nwmu pRB DacuteweIAY] hirhW mhW ibKwdI Gwq pUrn guru pweIAY]16] Anuswr lgwqwr vwihgurU vwihgurU vwihgurU jpx rUpI Awig (lwvY)lwaux vwly mwieAw dy (pWcau)pMjy (lirkw)lVky pMj ivkwrW ƒ (jwir)swV ky (rwm)vwihgurU jI rsquoc ilv (lwig)lwaux vwly AYsw pUrn gurU jI dy lwl jI jYsw koeI BI sUrvIr bhwdr j`g rsquoqy nhIN (jnimE)jMimAW Bwv ivrlw 2 hI huMdw hY hr koeI nhIN ho skdw jo spUq bx ky pqwsy dy pwxI rsquoc Gulx vWg sdw leI lIx ho jwx[ XQw- ijin imil mwry pMc sUrbIr AYso kaunu blI ry] ijin pMc mwir ibdwr gudwry so pUrw ieh klI ry])
ko hY lirkw byceI lirkI bycY koie] swJw krY kbIr isau hir sMig bnju kryie]43] vwihgurU jI nwl vxj krn dw pRkrx hY[ ldquoAYsw koeI sRbMs dwnI hY au~To[ BweI jo gurU jI ƒ lVkw lVkI Arp dyvy jo sdw leI gurU swihb jI dy crn- kmlW rsquoc rih ky rwq idn bMdgI syvw krn[ rdquo ijvyN siqgurU dsv yN pwiqSwh jI dy pws pRymI jn b`cy b`cIAW pRym Bytw kr idMdy[ auh swrI izMdgI gurU swihb jI dy crn- kmlW rsquoc hI rihMdy SwdI n krwauNdy rwq idny syvw hI syvw ismrn krdy nwm rUp myvw Ckdy CkWdy ijvyN siqgurU dsvyN pwiqSwh jI dy pws jdoN pRymI pirvwr sihq jWdy keI pRymI Awpxw b`cw gurU Bytw cVw idMdy ieh pRym bynqI krdy ldquohy mhwrwj swihb jI ieh Awp jI dw b`cw Awp jI dI prm pwk s`cI crn Srn rhygw syvw krygw[ rdquo ijvyN BweI jogw isMG jI ƒ mhwrwj dI Bytw kIqw sI[ bhuqIAW b`cIAW kihMdIAW ldquoipqw jI mYN SwdI nhIN krwauxI gurU swihb jI dI bMdgI syvw krnI hY[ rdquo aus vyly mhwrwj swihb jI dy pws AwpxI lVkI vyc idMdy ldquomhwrwj ieh hux swfI lVkI nhIN Awp jI dI lVkI hY[ ieh sdw hI ie`Qy rih ky syvw bMdgI krygI ies dw sMswrI ampurnw Awp jI ny myt idqw hY[ rdquo ieauN gurU swihb jI dI ikRpw dy nwl siqgurU mhwrwj nwl ieauN sWJ krdy (hir)vwihgurU gurU goivMd isMG swihb jI mhwrwj nwl pRym dw bxj krdy[ ikauNik hr vyly hI gurU Gr rsquoc syvkW dI loV sI jMg l`gy rihMdy sn in`q nvyN sUrj ShIdIAW huMdIAW rihMdIAW nvIAW BrqIAW hoeI jWdIAW sn[ DMn gurU dy ipAwirAW ny AYsIAW kurbwnIAW kIqIAW[ DMn gurU qy DMn gurU jI dy ipAwry[ pUrn gurU jI nwl vxj krn vwlw koRVW rsquocoN koeI ivrlw hI syvk hY[ XQw- koit mDy ko ivrlw syvku hoir sgly ibauhwrI])
ko hY lirkw byceI koeI qW lVky ƒ vyc irhw hY beI myrw b`cw knyfw rsquocoN AwieAw hY kuVI nwl ie`k iklo sonw lYxw hY cwlI l`K rupY lYxy hn bhuq iBAwnk zulm hY ies rsquoc bhuq v`fw doS hY[ mhwrwj swihb jI dI AwigAw BMg krdy hn shI pCwx nhIN krdy shI b`cI nhIN iml skygI ijs koL do nMbr dw pYsw hY auh pYsy dyvygw pr SuB bMs c`lx rsquoc bVy ivGn hn[ ie`k b`cI dy iesy qrW ivAwh rsquoqy mwipAW ny ^rc kIqw jo b`cy vwilAW ny mMigAw
wwwGursevakcom q`qkrw 81
dy id`qw knyfw Aw geI aus dy Gr vwlw kihMdw ldquohux ifautI krrdquo[ auh kihMdI ldquoijhVw 20 l`K rupeIAw idqw myry mwipAW ny auh ifautI krn leI nhIN idqw[ ie`k qW vIh l`K rupeIey dyeIey[ ie`Qy Aw ky ifautIAW krIey[ lirkI bycY koie] koeI lVkI vycdw hY ik myrI b`cI knyfw qoN AweI hY mYN cwlI l`K rupY lYxy hn lwlcI bMdy beI AsIN swrw pirvwr kYnyfw cly jwvWgy cwlI l`K rupeIAw dy ky Awpxy b`cy ƒ ivAwh lYNdy hn[ pr mhwrwj swihb jI ny ikhw kMinAw dyvY is`K kau lyvY nh ikC dwm soeI myrw is`K hY phuMcy myry Dwm] pr lwlcI AwdmI loB lhir sBu suAwnu hlku hY hlikE sBih ibgwry] loB dI lihr ku`qy vwlw hLk hY ies hLk ny swry jIA ivgwV id`qy hn izMdgIAW ivgV rhIAW hn jy koeI khy Dn lY ky sOKy ho jwvWgy iblkul nhIN ho skdy[ s`cy pwiqSwh dy snmuK nhIN gurU jI qoN bymuK hn[
ko hY lirkw byceI lirkI bycY koie] swJw krY kbIr isau hir sMig bnju kryie]43] vwihgurU jI ƒ pRym dIAW forIAW pw ky v`s krky vwihgurU bRhm srUp kbIr swihb jI ies slok rsquoc kurbwnI dyx leI ampurmw rhy hn- ldquohy ipAwirE hY koeI rwm ipAwro gwvY] Anuswr hY (ko)koeI Awpxw (lirkw)lVkw AQvw lVkw mn dwsn dws pws (byceI)vycxw kry (koie)koeI ipAwrw dwsn dws ƒ AwpxI (lirkI)lVkI AQvw lVkI bu`DI bycY Bwv sdw leI lVkw lVkI siqsMgq rsquoc rihx kQw kIrqn bRhmiv`idAw is`Kx is`Kwaux inSkwm Bwv nwl rwq idn syvw guris`KI dw pRym pRcwr krky hzwrW bIbIAW mrdW ƒ gurU syvw bMdgI rsquoc lwaux[ Awp nwm jpx hornW ƒ nwm jpwaux[ lVkw mn lVkI bu`DI dwsn dws pws vycy Bwv mn koeI hMgqw ivkwr dw sMklp n kry bu`DI BI ivkwrW pwpW AOguxW ƒ inscy n kry dwsn dws kbIr (isau)nwl (swJw)sWJ (krY)kr lvy qy (hir)vwihgurU jI (sMig)nwl bnju (kryie)kr lvy]43]
kbIr ieh cyqwvnI mq shsw rih jwie] pwCY Bog ju Bogvy iqn ko guVu lY Kwih]44] iviSAW dI vifAweI kr rhy ivkwrI nMU koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI SuB s`cw aupdyS ampurmwauNdy hn- hy BweI ieh qYnUM (cyqwvnI)swvDwnqw krwauNdw hW (mq)mqW qyry mn rsquoc koeI (shsw)sMsw rih (jwie)jwvy ik mYnUM qW iksy ny smJwieAw hI nhIN[
pwCY Bog ju Bogvy iqn ko guVu lY Kwih]44]1 vwihgurU jI ƒ Bulw ky A`j qoN (pwCY)pihlW ju qUM ivSy rsnw dy suAwd Bog (Bogvy)Bogy hn (iqn)iqnW (ko)dy bdly hy purSw qUM bzwroN QoVw ijhw guVu qW lY ky (Kwih)Kw ky d`s]44] Bwv ieh ik ienW iviSAW dy Bogx krky rMck mwqR guV mMigAw BI nhIN imldw vwihgurU jI dw nwm jpx nwl AnykW pdwrQ mgr 2 iPrdy hn[ ienW iviSAW krky eyfz Awid dI ibmwrI KuAwrI huMdI hY[ XQw- kyqy Kip qutih vykwr]) Aink Bog ibiKAw ky krY] nh iqRpqwvY Kip Kip mrY])
wwwGursevakcom q`qkrw 82
vfy vfy rwjn Aru BUmn qw kI iqRsn n bUJI] lpit rhy mwieAw rMg mwqy locn kCU n sUJI]1] ibiKAw mih ikn hI iqRpiq n pweI] ijau pwvku eIDin nhI DRwpY ibnu hir khw AGweI]) swiQ n cwlY ibnu Bjn ibiKAw sglI Cwru]) jyqw mohu prIiq suAwd] sBw kwlK dwgw dwg]) ibiKAw kY Din sdw duKu hoie] nw swiQ jwie n prwpiq hoie]) iesu suK qy isv bRhm frwnw] so suKu hmhu swcu kir jwnw]2]) eyko cyiq gvwr kwij qyrY AwveI] hirhW ibnu nwvY qnu Cwru ibRQw sBu jwveI]21]
kbIr ieh cyqwvnI mq shsw rih jwie] pwCY Bog ju Bogvy iqn ko guVu lY Kwih]44] prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ldquohy gursyvk jI dwsn dws Awp jI ƒ ieh cyqwvnI idMdw hY mqW Awp jI dy mn AMdr sMsw rih jwey ik mYnUM iksy ny d`isAw hI nhIN[ hy ipAwry jI ip`Cy jo qUM Bog Bogy hn auh inry zihr rUp hn[ XQw- ibKY kauVqix sgl mwih jgiq rhI lptwie] nwnk jin vIcwirAw mITw hir kw nwau]2] (iqn)iqnW Bogy iviSAW dI kauV`qx (ko)nUM dUr krn leI gurU gRMQ swihb qoN nwmu guVu lY ky (Kwih)Ckxw kr Bwv nwm jpxw kr[ swvDwn krdy hn ik BweI ip`Cy ijnW ny ivkwr Bogy hnauh ivSy ivkwrW rsquoc Kp tut gey hn[ ivSy ivkwr aunW ƒ Kw gey hn[ ienW qoN swvDwn ho ky ienW ƒ iqAwg gurU crnIN pY jw vwihgurU vwihgurU jprdquo[
kbIr mY jwinE piVbo Blo piVby isau Bl jogu] Bgiq n Cwfau rwm kI BwvY inMdau logu]45] gurU pRymw- BgqI dy mhW ivsmwd byAMq hI lwhy- pRymw- BgqI ibnw hr vyly idl idmwZ sVdw rihMdw hY[ hr ihrdy rsquoc AMimRq hY pRymw- BgqI krn nwl pUrn gurU gRMQ swihb jI Apxy syvk jI dy irdy rsquocoN muK rsquoc AMimRq Byjdy hn[ bhuq v`fw rs iekwgRqw bxdI hY[ XQw- CwqI sIql mnu suKI CMq goibd gun gwie] AYsI ikrpw krhu pRB nwnk dws dswie]1] gurU pRymw BgqI ibnw hr iek pRwxI dw mn bhuq qyzI nwl B`ijAw iPrdw hY[ ieMdRy Awpo Awpxy ivSy rsquoc B`jy iPrdy hn sRIr ƒ A`g l`gI hoeI hY[ XQw- Agin swgr bUfq sMswrw] gurU BgqI ibnw sRIr ƒ iBAwnk rog lgdy hn[ gurU BgqI nwl rog sog kSt klyS dI inivrqI huMdI hY[ gurU BgqI ibnw jIv sMswr rsquoc corI XwrI pwn bIVw jUAw Srwb kql Anyk pRkwr dy glq kMm krdy hn igxy nhIN jw skdy[ gurU BgqI nwl ieh sB nivrq ho jWdy hn Pyr jIv praupkwr v`l l`g jWdw hY[ bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] nwm jpdw jpwauNdw hY[ XQw- jnu nwnku DUiV mMgY iqsu gurisK kI jo Awip jpY Avrh nwmu jpwvY]2] so gurU syvw bMdgI ibnw hr ie`k jIv Gwty hI Gwty rsquoc hY[ XQw- ibnu gur syvy Gwty Gwit]5] gurU bMdgI krky byhd suK hI suK huMdw hY[ XQw- suKw kI imiq ikAw gxI jw ismrI goivMdu]) pRB kY ismrin Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw AMqu n pwr]
wwwGursevakcom q`qkrw 83
gurU BgqI krn vwly ƒ AsMK lwhy hn gurU BgqI krn vwilAW qoN BI AsMK jIAW dw auDwr huMdw hY gurU BgqI bhuq v`fI ivSyS hY gurmiq rsquoc Drm ikRq mnw nhIN[ gurU BgqI krn vwlw Drm- ikRq rsquoc BI sampl huMdw hY[ gurU Amrdws swihb jI ny bwrW vry gurU Gr dw jl FoieAw[ lMgr dI syvw JwVU c`kI pIsx dI byh`d SuB s`cI syvw kIqI[ ies qrW bVy pRymI hoey hn ijnW ny gurU BgqI kIqI ijvyN BweI mMJ Uh rsquoc if`gdy hn mMJ ipAwrw gurU nUM gur mMJ ipAwrw[ mMJ gurU kw boihQw j`g lMGxhwrw[ swkq gurU BgqI krn vwly ƒ inMddy hn swkq bhuq Zlq kMm krdy hn[ Zlq kMm krn vwly ƒ ku`J nhIN kihMdy[ gurU BgqI ibnw in`q nvyN sUrj byAMq jIv ^qrnwk kYNsr eyfz ibmwrIAW nwl mrdy hn[ kil mih pRyq ijnI rwmu n pCwqw sqjuig prmhMs bIcwrI]) ibnu ismrn kUkr hrkwieAw] swkq loBI bMDu n pwieAw]6] ibnu ismrn hY Awqm GwqI] swkq nIc iqsu kulu nhI jwqI] bRhm srUp Bgq sRI kbIr swihb jI pUrn idRVqw sihq pRymw- BgqI krn krwaux bwry ampurmw rhy hn- jog ArQ juVnw dsvyN duAwr suAws cVwaux vwlw jog nhIN (mY)dwsn dws ny ieh inscy krky (jwinE)jwixAw hY ik gurmuKI bRhmiv`idAw dw (piVbo)pVnw (Blo)cMgw hY ikauN jo bRhmiv`idAw pV ky gurbwxI gur ieiqhws Drm- ihq syvw ismrn kurbwnI krn vwly mhWpurSW dy praupkwr gurU pRymw- BgqI nwmu (piVby)pVn (isau)nwl pRymw- BgqI krky vwihgurU jI rsquoc (Bl)BlI pRkwr (jogu)juVnw huMdw hY[ hy ipAwirE ivAwpk rwm jI (kI)dI pRymw (Bgiq)BgqI dw pVnw sunxw dwsn dws (n)nhIN (Cwfau)C`fygw hy (logu)loko (BwvY)BwvyN julwhw 2 kih ky dwsndws dI (inMdau)inMdw hI krdy rho[ ArQ dUjw- dwsn dws ny ieh inscy krky jwixAw hY ik rozI leI sMswrI iv`idAw dw pVnw cMgw hY ikauN jo sMswrI iv`idAw pV ky DrmikRq krky dsvMD dyeIdw hY Drm krm krIdy hn[ pVn nwl pUrn gurU jI ƒ dsvMD dy ky Drm krm krkyy vwihgurU jI rsquoc BlI pRkwr juVnw huMdw hY[ hy ipAwirE ivAwpk rwm jI dI pRymw Bgiq dwsn dws nhIN C`fygw hy loko BwvyN dwsndws dI inMdw hI krdy rho[ XQw- BgqI qoiKq dIn ikregpwlw guxy n ikq hI hY iBgw]13]) Bgiq Bwie qrIAY sMswru] ibnu BgqI qnu hosI Cwru]) gux sMjim jwvY cot n KwvY nw iqsu jMmxu mrxw] kwlu jwlu jmu joih n swkY Bwie Bgiq BY qrxw]) khu nwnk Bgiq pRB swru] ibnu BgqI sB hoie KuAwru]) ibnu BgqI ibstw ivic vwsw ivstw ivic iPir pwiedw]
kbIr logu ik inMdY bpuVw ijh min nwhI igAwnu] rwm kbIrw riv rhy Avr qjy sB kwm]46] prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy pRymI jno (logu)lok (bpuVw)ivcwrw qu`C (ik)kI (inMdY)inMidAw kr skdw
wwwGursevakcom q`qkrw 84
hY (ijh)ijs dy min rsquoc gursbd ArQ gurU ieqhws inrgun srgun dI eykqw dw igAwnu nwhI hY[ dwsn dws kbIrw rwm jI ƒ (riv)aucwr irhw rwm jI rsquoc (riv)iml (rhy)irhw hY (Avr)hor zor zulm mMdy pu`Ty duinAwvI udgrzI dy (kwm)kMm (sB)swry (qjy)C`f idqy hn]46] dwsn dws pRmwqmw nwl ie`k im`k ho igAw ies leI inMdw dI koeI pRvwh nhIN inMdw hI ipAwrI hY[ XQw- gauVI] inMdau inMdau mokau logu inMdau] inMdw jn kau KrI ipAwrI] inMdw bwpu inMdw mhqwrI]1] rhwau] inMdw hoie q bYkuMiT jweIAY] nwmu pdwrQu mnih bsweIAY] irdY suD jau inMdw hoie] hmry kpry inMdku Doie]1] inMdw krY su hmrw mIqu] inMdk mwih hmwrw cIqu] inMdku so jo inMdw horY] hmrw jIvnu inMdku lorY]2] inMdw hmrI pRym ipAwru] inMdw hmrw krY auDwru] jn kbIr kau inMdw swru] inMdku fUbw hm auqry pwir]
kbIr prdysI kY GwGrY chu idis lwgI Awig] iKMQw jil koielw BeI qwgy AWc n lwg]47] ieh jIv ies dyS rsquoc rihx vwlw nhIN ies dw dyS inrgun bRhm jI hn ie`Qy ieh pRdysI hY[ vwihgurU sRI kbIr swihb jI pUrn vYrwgmeI SuB s`cw aupdyS ampurmwauNdy hn- prdysI- jIv rUpI jogI (kY)dy sRIr rUpI (GwGrY)coLy nUM (chu)cwr (idis)qrampIN Awig lwgI hY[ A`KW prwieAw rUp dyKdIAW hn kMn ivSy ivkwrW dIAW g`lW suxdy hn zbwn ƒ ivSy ivkwrW suAwdW dI A`g l`gI hY cmVI ƒ sprs dI A`g l`gI hY hr vyly sprs cwhuMdI hY[ nwsW pr iesqRI dI durgMDI lYNdIAW hn[ eIrKw iqRSnw dI A`g rsquoc byAMq jIv gunwh krdw ieh ampYSn gunwhW kwL dI A`g cwr cuampyry l`gI hY[ XQw- cwry kuMt kwl ky v`s[ khW jweIAY kwL rsquoqy n`s[
iKMQw jil koielw BeI qwgy AWc n lwg]47] ijsih iDAwieAw pwrbRhmu so kil mih qwgw] ijs ny kilj`ug rsquoc vwihgurU jI iDAwauxw kIqy hn auh pUrn (qwgw)bRhmigAwnI jI hn sRIr ƒ nwSvMq pUrn bRhm jI Aqy bRhmigAwnI jI ƒ Amr AKMf Aivnws jxw rhy hn jI ieh pRdysI jIv rUp jogI dI dyh rUp iKMQw ivSy ivkwrW rsquoc jil ky (koielw)suAwh (BeI)ho geI vwihgurU jI inrgun pRkwS srUp (qwgy)Dwgy AQvw (qwgy)q`q dy jwxUM gursyvk jI ƒ (AWc)syk dI lwg (n)nhIN l`gI[ XQw- ijmI jmwn ky ibKY sm`sq eyk joq hY] n Gwt hY n bwF hY n Gwt bwF hoq hY]) bRhmigAwnI sd jIvY nhI mrqw]) inhclu scu Kudwie eyku Kudwie bMdw AibnwsI] bRhmigAwnI jI cOvI GMty swDsMgq jI rsquoc rihMdy hn Bjn ismrn bMdgI syvw krn vwly aunW dy duAwly hr vyly gurbwxI pVdy pVwauNdy jwp krdy krwauNdy hn cwr campyry hr smyN swc nwm kI AMimRq vrKw] huMdI hI rihMdI hY siqgurU gRMQ swihb jI dI Srn rsquoc rihMdy hn ies leI aunW ƒ syk nhIN l`gdw[ jogI sMswr dy vwqwvrn AMdr rih irhw hY sMswr rsquoc cwr campyry AOguxW ivkwrW ampYSn dI A`g hY[ ies A`g qoN siqgurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI k`Fdy hn[ XQw-
wwwGursevakcom q`qkrw 85
Agin swgr bUfq sMswrw] nwnkbwh pkir siqguir insqwrw]) Agin swgr qy kwiFAw pRiB jlin buJweI] AMimRq nwmu jlu sMicAw gur Bey shweI]2]
kbIr iKMQw jil koielw BeI Kwpru PUtmPUt] jogI bpuVw KyilE Awsin rhI ibBUiq]48] vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- kwm koRD loB moh hMkwr PYSn inMdw eIrKw b^IlI gMdy gwxy sunxy kl`bW rsquoc n`cxw nSy kukrm corI XwrI dI A`g l`gxy krky jIv rUp jogI dI (iKMQw)dyh jil ky (koielw)suAwh (BeI)ho geI[ (jogI K`pr nwl Gr 2 mMgdw hY) ieh (Kwpru)K`pr (PUtmPUt)cUr cUr ho igAw[ ieh jIv rUp (bpuVw)qu`C jogI kwm koRD loB moh hMkwr inMdw eIrKw corI XwrI kql mMd krm pwpW dI Kyl rsquoc (KyilE)KyilAw ies leI (KyilE)mr igAw (KyilE)KyilAw cOrwsI l`K jUnW rsquoc Awsin rsquoqy (ibBUiq)suAwh hI (rhI)rih geI]48] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- jog duAwrw pRwpqI nhIN jog dy icMn Dwrn dI loV nhIN ies duK`lI dSw qoN bco pUrn gurU jI dI pRymw- BgqI sihq nwm jp jpw ky gurmuiK suK Bogxw kro jI[ XQw- AYsw jogu kmwvhu jogI] jp qp sMjmu gurmuiK BogI])
kbIr QorY jil mwCulI JIvir myilE jwlu] ieh toGnY n CUtsih iPir kir smuMdu smwil]49] Bwv ArQ- vwihgurU siq sMqoK dieAw Drm gRIbI sihnsIlqw iKmw Awidk AsMK guxW dy AsMK pRkwS hI pRkwS swfy AMdr bwhr srb klw BrpUr pRB BrpUr inrgun bRhm srUp siqgurU swihb jI smuMdR srUp jIv rUp m`CI dw Awsrw hn[ BUq pRyq aupwSnw QoVw jl hY[ A`KW nwl rUp dyKdw kMnw nwl gwxy suxdw Awp nwc gwxy krdw hY rs mMn ky pdwrQ ivkwr rsquoc l`igAw QoVw jl hY[ hy jIv rUp m`CIey kwl rUpI iJaur ny qYnMU PVn leI suAwd rUp jwL pwieAw hY[ rsnw dw suAwd cmVI ƒ sprs dw suAwd A`KW ƒ rUp dyKx dw suAwd kMnW ƒ ivSy ivkwr inMdw sunx dw suAwd[ ijvyN bwz iSkwr ƒ B`j ky pYNdw hY ieauN ieMdRy Awpo Awpxy Bog ƒ Dw ky pYNdy hn[ ieh toGnY n CUtsih dw QoVw suK hY ijvyN ktory dw jl fu`l su`k jWdw hY q`qw ho jWdw ies qrW ivSy ivkwrW dw suK hY fu`lx vWg sbMDI dw ivCoVw ho jWdw hY su`kx vWg sRIr rogI ibmwr ho jWdw hY q`qw hox vWg q`qy ho ky qlwk ho jWdw hY[ ieh QoVw suK hY ij`Qy ivSy suK au~Qy KuSI ZmI jMmx mrn rog BI hn[ ijhVI cIz AsIN gurU mrXwdw dy ault KWdy hW Kwx qoN bwd auh swnUM qklIamp BI idMdI hY[ jy koeI KMf hI KweI jwvy ies nwl sUgr ho jWdI hY[ qLIAW cIzW nwl bl`f pRYsr vD jWdw hY[ ij`Qy sprs dw Bog hY auQy nwl rog BI hY[ ies krky ieh QoVy jl vWg ivSy pdwrQW dw QoVw suK hY[ XQw- ibnis jwie jo inmK mih so Alp suKu BnIAY]
kbIr QorY jil mwCulI JIvir myilE jwlu] ieh toGnY n CUtsih iPir kir smuMdu smwil]49] smuMdR dy myl rsquoc QoVw pwxI bhuq jgw huMdw hY m`CIAW ku`d ky QoVy jl rsquoc Aw jWdIAW hn QoVy jl rsquoc iJaur ny jwL pwieAw dyK ky vwihgurU kbIr swihb jI vYrwgmeI
wwwGursevakcom q`qkrw 86
swvDwn aupdyS ampurmwauNdy hn- suAwdW dy vs hoeI hy jIv rUpI BolI (mwCulI)m`CI kwL rUpI (JIvir)iJaur ny qYnMU PVn leI ivSy pdwrQW dy QoVy suK rUp (QorY)QoVy jil c suAwd rUpI jwlu (myilE)pw idqw hY[ ieh ivSy pdwrQW dy QoVy suK rUp (toGnY)QoVy jl rsquoc (CUtsih)Cu`t (n)nhIN skyNgI ies leI iPir gurU siqgurU bRhm srUp smuMdu jI ƒ (smwil)Xwd kir
(smwil)sMBwlxw kir Bwv ivSy pdwrQW dy QoVy suK C`f ky gurU smuMdR rsquoc lIx ho jw[ XQw- guru drIAwau sdw jlu inrmlu imilAw durmiq mYlu hrY] siqguir pwieAY pUrw nwvxu psU pryqhu dyv krY]) gurU smuMdu ndI siB isKI nwqY ijqu vifAweI]
kbIr smuMdu n CofIAY jau Aiq Kwro hoie] poKir poKir FUFqy Blo n kihhY koie]50] ijvyN siqgurU Arjn dyv mhwrwj swihb jI rsquoqy BwrI kStW dw smW AwieAwau~bldI dyZ rsquoc bYTy q`qy ryqy rsquoqy bYTy q`qw ryqw sIs rsquoqy puAwieAw Pyr BI mhwrwj swihb jI suAws 2 gurbwxI jI pVdy rhy[ lgwqwr cMdU dy Gr pMj idn Bu`K aunINdRw qRyh kubol shwry jyT dI s^q grmI sI[ mhwrwj swihb jI gur aupdys n ivsrY bwbIhy ijau AwK vKwxI] Anuswr ijvyN bbIhw hr vyly ipRau ipRau sbd aucwrdw hY gurbwxI jI hI aucwrdy rhy[ ies qrW AYsw ipAwr cwhIdw ikqY pRkwir n qUtau pRIiq] dws qyry kI inrml rIiq]) jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qau pRIiq n qorau]) ijvyN bwbw mqIdws swihb jI dy sIs rsquoqy Awrw vgx l`igAw sRI jpu jI swihb jI dw pwT ArMB hY[ BweI mnI isMG jI dy bMd 2 k`ty jw rhy hn suKmnI swihb jI dw pwT kr rhy hn[ BweI qwrU isMG jI Koprw lwhux qoN bwd 22 idn bYTy lgwqwr bMdgI krdy rhy[ hy jIv rUp m`CI smuMdR vwihgurU jI qyrw jIvn hn[ cwhy qyry rsquoqy ikMny BI kSt Aw ky bnx Pyr BI vwihgurU jI nhIN C`fxy[ ijvyN gurU goivMd isMG s`cy pwiqSwh jI ƒ swFy s`q mhIny dw Gyrw ipAw s`cy siqgurU swihb jI dI izMd jwn pUrn pyRmI lwfly gurmuiK pMj ipAwry pMj mukqy cwr swihbzwdy bwbw Awlm isMG jI BweI audy isMG jI BweI bic`qR isMG jI BweI sMq isMG jI BweI sMgq isMG jI bwbw mdn isMG jI BweI koTw isMG swihb jI Awid cwLI isMG byAMq du`K Bu`K mwr kSt sRIrk P`t shwr ky BI s`cy pwiqswh jI dy snmuK rhy[ AYnI krVI kStW du`KW BrI khwxI sI Bu`Ky rih ky duSmx nwl lVnw swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[ vwlI au~c krxI kIqI[ ienW gurmuKW praupkwrI ShIdW ny s`cy siqgurW jI nwl AQwh pyRm kIqw qy ih`k QwpV ky ikhw ldquos`cy siqgurU swihb jI jy kihxgy ikly rsquoc rih ky hI ShIdI dyxI hY qW ie`Qy hI dyvWgy jy hukm krngy ikly rsquocoN bwhr jw ky ShId ho jwvo qW BI ShIdI pwvWgy[ rdquo DMn s`cy pwiqswh jI DMn hY Awp jI dI kmweI DMn is`K is`KxIAW s^q ksOtI shwrI Bu`Ky rih ky AMg 2 ktvwey[ ienW ShIdW ny bVI krVI ksOtI shwr ky is`KI dw bIj r`K ilAw[ so ienW gurmuKW mhWpurSW ny sRI AnMdgV swihb ikly rsquoc pUrn isdk Brosy gurU pyRm rsquoc lIn s`cy siqgurU swihb jI qoN idRVqw sihq kurbwn hox dy jo bIrqw Bry bcn khy auh
wwwGursevakcom q`qkrw 87
shI 2 sRI cmkOr swihb jI ivKy vYrI dw purjw 2 k`t ky ShId ho ky kmwey[ XQw- sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu] so aunW ny smuMdR rUp siqgurU swihb jI nhIN C`fy[ BwvyN AiqAMq hI (Kwro)duK kSt Aw ky bixAwPyr BI pRvwh nhIN kIqI[ XQw- sgly dUK AMimRqu kir pIvY bwhuiV dUKu n pwiedw]) jy BuK dyihq ieq hI rwjw duK ivic sUK mnweI]) jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qaupRIiq n qorau] ieh gurmuKW dy sul`Cx hn mhwrwj swihb jI dy s`cy crnkml nhIN C`fdy
kbIr smuMdu n CofIAY jau Aiq Kwro hoie] poKir poKir FUFqy Blo n kihhY koie]50] (bRhm jI ƒ Kwry nhIN kihxw) prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (smuMdu)bRhm vwihgurU jI ƒ n (CofIAY)C`fIey (jau)jykr Apxy rsquoqy (Aiq)AiqAMq (Kwro)kOVw d`uK hoie jwvy Pyr BI bRhm jI nhIN C`fxy[ hy jIv rUp m`CI pUrn gurU jI dI pRymw- BgqI C`f ky BUq pRyq dI aupwSnw pwpW AOguxW ivkwrW rsquoc K`cq hox rUp (poKir)C`pV (poKir)C`pV (FUFqy)l`Bxy (koie)koeI BI (Blo)cMgw (n)nhIN (kihhY)khygw]50] C`pV FUMfx vWg jdoN mhwrwj dsvyN pwiqSwh jI ny ikhw myrw dunIcMd Syr jsvwrIAW dy hwQI dIAW qvIAW ivMnygw aus vyly dunIcMd ƒ mroV l`g gey 200 juAwn nwl lY ky ikly rsquocoN au~qrn l`gw l`j tu`t ky if`gw l`q tu`t geI hwey 2 krdw mMjy rsquoqy pw ky cu`k ilAwe y sRI AMimRqsr Aw ky AMdr pY igAw siqsMgq jI ny gwLW k`FIAW spxI ny fMg idqw hwey hwey krky mr igAw[ XQw- (jUhy)swry (qlvwey)puTy lmkdy hn- isr qlvwey pweIAY cmigdV jUhy] mVI mswxI jy imlY ivc K`fW cUhy] imlY n vfI Awrjw ibsIAr ivhu lUhy] hoie kucIl vr`qIAY Kr sUr BsUhy] kMd mUl icq lweIAY AeIAV vx DUhy] ivx gur mukiq n hoveI ijau Gr ivxu bUhy] (AeIAV)b`krIAW dw ie`jV (vwr 36)
kbIr ingusweyN bih gey QWGI nwhI koie] dIn grIbI AwpunI krqy hoie su hoie]51] vwihgurU jI sRI kbIr swihb jI dI rsnw rsquoqy vs ky ampurmw rhy hn- hy BweI ieh sMswr rUpI vgdy dirAw dy ivSy AOgux pwp rUpI jl rsquoc (ingusWeyN)ingury swkq (bih)ruV gey ikauNik inguirAW ƒ (koie)koeI BI pwpW ivkwrW jmW jUnW kStW qoN (QWGI)QMmx Bwv bcwaux vwlw nwhI sI[ XQw- ingury kau giq kweI nwhI] Avgix muTy cotw KwhI]) so ingurw jo mir mir jMmY ingury Awvx jwvixAw]) ibnu siqgur pic mUey swkq ingury gil jm Pwsw hy]) jy lK iesqrIAw Bog krih nv KMf rwju kmwih] ibnu siqgur suKu n pwveI iPir iPir jonI pwih]3]) jo ibnu siqgur syvy Kwdy pYndy sy muey mir jMmy koVHy] Eie hwjru imTw boldy bwhir ivsu kFih muiK Goly] min Koty diX ivCoVy]11] dwsn dws ƒ siqgurU mhwrwj swihb jI ny (dIn)Drm AwpunI grIbI
wwwGursevakcom q`qkrw 88
(dIn)b^SI hY dwsn dws Bwxy rsquoc sdw pRsMn hY jo (krqy)gurU prmysr jI v`loN hoie irhw hY (su)sRySt hoie irhw hY[ jYsI gRIbI b^SI hY so ampurmw rhy hn- kir ikrpw ijs kY ihrdY grIbI bswvY] nwnk eIhw mukqu AwgY suKu pwvY]) grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI]) srb kI ryx hovIjY] Awpu imtwie imlIjY]) Awps kau jo jwxY nIcw] soaU gnIAY sB qy aUcw]) krn n sunY kwhU kI inMdw] sB qy jwnY Awps kau mMdw]) qau dyvwnw jwxIAY jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru]) sRb ivAwpI mhW ivsmwd is`iKAw- jykr ingury ruV gey Awp jI pUry gurU nwnk dyv DMn gurU gRMQ swihb jI ƒ gurU Dwro Awp ku`J n bxo[ dInqw sihq gRIbI Dwr ky Bwxy rsquoc pRsMn rhoNgy s`cy pwiqSwh jI Awpxy vwihgurU nwm byVy rsquoqy cwV ky sMswr rUpI dirAw dy ivSy rUpI jl qoN mukqI rUpI iknwry rsquoqy pwr lMGw dyxgy[ XQw- qyrw Bwxw mMny su imlY quDu Awey]) ihAwie kmwie iDAwieAw pwieAw swD srxw] boihQu nwnk dyau guru ijsu hir cVwey iqsu Baujlu qrxw]) pqix kUky pwqxI vMhu DRuumlik ivlwiV] pwir pvMdVy ifTu mY siqgur boihiQ cwiV]6] vwihgurU nwm zhwz hY cVy so auqry pwr[ jo srDw kr syNvdy gur pwr auqwrnhwr[
kbIr bYsnau kI kUkir BlI swkq kI burI mwie] Ehu inq sunY hir nwm jsu auh pwp ibswhn jwie]52] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- bYsno so ijsu aUpir su pRsMn] ibsn kI mwieAw qy hoie iBMn] krm krq hovY inhkrm] iqsu bYsno kw inrml Drm] kwhU Pl kI ieCw nhI bwCY] kyvl Bgiq kIrqn sMig rwcY] mn qn AMqir ismrn gopwl] sB aUpir hovq ikrpwl] Awip idRVY Avrh nwmu jpwvY] nwnk Ehu bYsno prm giq pwvY]2] aupRokq guxW vwly mws dy iqAwgI SuB guxW dy DwrnI s`cy (bYsnau)bYsnMU Bgq jI (kI)dI (kUkir)ku`qI (BlI)cMgI hY[ hir jsu sunih n hir gun gwvih] bwqn hI Asmwnu igrwvih]1] AYsy nwsqk (swkq)ingury nwmhIn kTor ic`q kptI (kI)dI mwie BI burI hY[ duStW dI mwqw ikauN burI sMqW dI ku`qI ikauN BlI hY
Ehu inq sunY hir nwm jsu auh pwp ibswhn jwie]52] sMqW mhWpuurSW dI ku`qI ies leI cMgI hY Eh inq (hir)sRb ivAwpI vwihgurU jI dy nwm (jsu)ismrn kQw kIrqn (sunY)suxdI hYAqy rwq ƒ jwg ky pihrw idMdI hY mhwqmw dy drSn krdI hY pUC ihlw ky bVw DMnvwd krdI hYswkq dI mW qW burI khI hY auh hmySW hI (pwp)pwpW ƒ (ibswhn)KRIdx (jwie)jWdI hY hor swkqW ƒ jnm idMdI hY]52] vwihgurU jI dy jo Bgq hn aunW dI kUkr dwsI ku`qI bx ky BI rihxw cMgw hY[ mhwqmw jI pws rihMidAW jy koeI dUroN BI burkI su`t dyvy Awdr n BI hovy qW BI mhwrwj jI dw Sukr mnwvy[ ku`qI bx ky rihx rsquoc bVy
wwwGursevakcom q`qkrw 89
gux hn ku`qI ijvyN bhuqw DMnvwd krdI hY hr vyly DMnvwd hI krI jwvy koml bwxI sB kau sMqoKY] Awpxy Awp ƒ ie`k bcn boly bwkI swrI siqsMgq jI ƒ bhu bcn boly hr vyly AnuswrI rhy kQw kIrqn ihq pRym ipAwr nwl suxy cwA nwl syvw kry swkqW dI mW bx ky aunW kol rihxw bhuq hI burw hY[
swkq kI burI mwie] rsquoqy swKI- AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih]) vwty mwxs mwrdw bYTw bwlmIk btvwVw] bwlmIk rwhIAW ƒ mwr ky dOlq Koh lYNdw zmwnw bhuq gRIbI dw sI dunIAW kol Dn BI G`t huMdw sI[ ie`k vwrI ikSor AvsQw dw b`cw swhmxy AwieAw ies ny aus ƒ pu`Cx qoN ibnw hI isr rsquoc lwTI mwrI auh ivcwrw jwno hI mr igAw[ jdoN qlwSI leI qW do pYsy inkly mn rsquoc bVI audwsI hoeI ik mYN do pYsy leI b`cy ƒ mwr idqw ies dy mwqw ipqw ro 2 ky mr jwxgy bVI mwVI g`l kIqI hY[ XQw- kir Aaugx pCoqwvxw] Gr Aw ky mwqw kol audwsI pRgt kIqI mW kihMdI ilAw do pYsy do pYsy lY ky bzwr geI m`CI dy pUMg lY AweI ikhw ldquodyK pu`q ie`k mCyry ny do pYsy leI ikMny pUMg mwry hn[ qUM ie`k b`cy ƒ mwr ky audws ho igAw hYNrdquo aus ƒ pwp krn rsquoc iPr joV idqw[ KotI mW dy kihx qo dubwrw rwh roikAw[ XQw- vwty mwxs mwrdw bYTw bwlmIk btvwVw] pUrw siqgur syivAw mn ivc hoAw iKMjoqwVw] mwrx noN locY Gxw kF n hMGY h`Q auGwVw] siqgur mnUAw riKAw hoie n AwvY auCohwVw] Aaugx sB prgwisAnu rozgwru hY ieh AswVw] Gr ivc puCx GilAw AMqkwl hY koie AswVw] koVmVw cauKMnIAY koie n bylI krdy JwVw] sc idRVwie auDwirAnu tp inkQw aupr vwVw] gurmuK lmicroGy pwp phwVw]19] (vwr 10) dUjI tUk- ie`k cortI nvIN ivAwhI b`cI koLy jw ky aus ƒ vifAwauNdI ldquovwhu vwhu mwipAW ny qYnUM bhuq ku`J idqw hYrdquo cor idRStI nwl aus dw sB ku`J dyKdI ij`Qy aus ny gihxy r`Kxy au~Qy ihMg lw dyxI Awpxy b`icAW ƒ kih dyxw ik rwq ƒ jw ky aus ƒ lu`t lau[ Bwry BueI AikrqGx mMdI hU mMdy] swkq ƒ jnm idMdI hY dunIAW qy hr vyly hI pu`Ty kMm krdI hY[ A`g lwauNdI klyS krdI hY swaU b`cIAW dy jIvx BYVy bxwauNdI hY[ ies leI swkq dI mW burI vwihgurU jI dy ipAwry Bgq jI dI ku`qI BI cMgI khI hY[ so vwihgurU jI dy pRymI Bgq jI dI kUkrI bx ky rihxw BI cMgw hYrdquo[
kbIr hrnw dUblw iehu hrIAwrw qwlu] lwK AhyrI eyku jIau kyqw bMcau kwlu]53] ijvyN k`cw qwl hry bUr nwL hrw hovy sRovr duAwLy l`KW iSkwrI mwrn leI iqAwr hox[ hrn BulyKy nwl hrI AMgUrI smJ ky crn leI pRvyS kr jwvy DoKw hY[ vwihgurU srUp kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- jnmW 2 rsquoc jmW ivkwrW dIAW cotW fr dy mwry gurU syvw ismrn bl rihq (dUblw)kmzor hy jIv rUp hrnw pwpW ivkwrW AOguxW pdwrQW rUp bUr vwlw iehu sMswr rUp (hrIAwrw)hirAwvlw (qwlu)sRovr hY[ pdwrQ rUp bUr hrw Brw s`cw mMn
wwwGursevakcom q`qkrw 90
ky ies rsquoc pRvys K`cq n ho[ hy jIv rUpI hrn qyrw (eyku)iek (jIau)jIA hY qyry duAwly qYnUM mwrn vwly kwm koRD moh] JUT ibkwr mhw loB DRoh] Syr s`p kMn KzUrw inMdw corI XwrI mMd krm iqRSnw Awsw Awid (lwK)l`KW (AhyrI)iSkwrI hn kwlu qoN (kyqw)ikqnw smW (bMcau)bcyNgw]53] XQw- AYso iehu sMswru pyKnw rhnu n koaU peIhY ry] sUDy sUDy ryig clhu qum nqr kuDkw idveIhY ry]1] rhwau] bwry bUFy qruny BeIAw sBhU jmu lY jeIhY ry] mwnsu bpurw mUsw kIno mIcu ibleIAw KeIhY ry]1] DnvMqw Aru inrDn mneI qw kI kCU n kwnI ry] rwjw prjw sm kir mwrY AYso kwlu bfwnI ry]2]) jo jMimAw iqs ny mr jwxw ikAw Adnw ikAw Awlw jI[ qn dy k`pVy sB lY lwhsn aUpr kw duSwlw jI[ bhu lwhsn cUVIAW cUVy kMnoN muMdRW vwLw jI[ dyvIdws mOq n Cofy BwvyN rwxIKW dw swlw jI[) BImsYn jYsy blI blkwr kWp gey su`D b`uD geI dyK kwl ibkrwl ko[ nwidr iskMdR AOr dwrw Akbr Swih c`ly hwQ ^wlI qIcircwg mwl iekbwl ko[ ibkRmdq jYsy inAWkwrI aupkwrI vhu BI n inkwl swky Awie pws kwl ko[ Drmdws jpI qpI irKI munI isD swD kwhUM ko nw CoVy Kwey jvwn ibRD bwl ko[ (AnMd sRovr gRNMQ) mwmw ijs kw ikRSn jI ipqw DnMjy bIr[ voh BI hoAw kwlvs l`gy imRq ky qIr]) blI kwl Bgvwn Apwrw] B`Kq hY sgro sMswrw] sur bRhmwidk qy hY jyqy] pnMg mwnv dwnv kyqy] Apr smr`Q srb ibD joaU] iqh qy AwgY CutY n koaU] ijau dwny ko cwbq cwkI iqauN n bcy ko AgwrI vW kI] (sRI gurU nwnk pRkwS) hy jIv rUpI hrn qUM sMswr sRovr rsquoc AOgux pwp nSy pdwrQ rUpI bUr rsquoqy mohq ho irhw hYN[ igrq kUp mih Kwih imTweI] vwlI g`l hY[ ienW l`KW vYrIAW qoN bcx leI gurdyv mwqw gurdyv ipqw gurdyv suAwmI prmysurw] jI dI s`cI Srn swDsMgq gRihx kr lY qyrI r`iKAw krngy[ icqwvnI idMdy hn beI ieh Awp jI dy vYrI mwrn leI swvDwn hn suAws 2 ismrn krky inhwl ho[
kbIr gMgw qIr ju Gru krih pIvih inrml nIru] ibnu hir Bgiq n mukiq hoie ieau kih rmy kbIr]54] bhuq swry AMD ivsvwSI gMgw jI dy iknwry vsxy krky mukqI mMn ky jw ky iknwry rihMdy sn Bgq jI hr g`l rsquoc vwihgurU jI dI pRymw BgqI idRV krkrvw rhy hn[ prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- gMgw jI dy (qIr) iknwry rsquoqy (ju)jo koeI Awpxw Gru (krih)bxw lvy gMgw jI dw (inrml)au~jl (nIru)pwxI (pIvih)pIxw kry ieSnwn BI kry[ (hir)vwihgurU sRb ivAwpI Akwl purK jI dI pRymw (Bgiq)BgqI kIqy (ibnu)ibnw nSy ivSy AOguxW jmW jUnW qoN (mukiq)Cutkwr (n)nhIN hoie skdI (rmy)ivAwpk (kbIr)v`fy vwihgurU jI Aqy (kbIr)v`fy bzurg Bgiq mhW purS ieau kih (rmy)gey hn AQvw dwsn dws kbIr ieau kih ky (rmy)ivAwpk bRhm jI ƒ (rmy)aucwr irhw hY (rmy)ivAwpk rsquoc (rmy)imil irhw hY]54]
wwwGursevakcom q`qkrw 91
XQw- jl kY mjinjy giq hovYinq inq myNfuk nwvih] jYsy myNfukqYsy Eie nriPir iPir jonI Awvih]) gMgw jau godwvir jweIAY kuMiB jau kydwr nweIAY gomqI shs gaU dwnu kIjY] koit jau qIrQ krY qnu jau ihvwly gwrY rwm nwm sir qaU n pUjY]2]) ijhVy gMgw jI rsquoqy vs ky nSy ivSy AOguxW rsquoc l`gy hn bMdgI ibnw mukqI nhIN ijhVw knUMn dw vwkamp ho ky ZlqI kry aus ƒ dUxI szw imldI hY[
kbIr mnu inrmlu BieAw jYsw gMgw nIru] pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr]55] prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws dw mnu gurpRswid (inrmlu)au~jl (BieAw)ho igAw hY jYsw gMgw jlu gur goibMd nwm] Anuswr gur goivMd jI dw aujl nwm rUpI jl hY nwm jp 2 ky nwm jYsw hI au~jl ho igAw hY hux hrI jI dy crn- kmlW ƒ nhIN C`fdw[ mn vwihgurU jI dy (pwCY)ip`Cy 2 (lwgo)l`igAw iPrdw hy (kbIr)vwihgurU hy (kbIr)vwihgurU hy vwihgurU hy vwihgurU hr vyly (khq)kihMdw hY[ ip`Cy l`gxw bhuq kImqI g`l hY Awp jI ƒ AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS inrml vwihgurU jI swiKAwq ho rhy hn[
kbIr mnu inrmlu BieAw jYsw gMgw nIru] pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr]55] dUjw ArQ- hirduAwr qoN 180 mIl au~pr ijs dI bulMdI smuMdRoN 13800 Pu`t hY gomuK cSmw hY[ ies rsquocoN gMgw inkldI hY Awpxy nwl AnykW jlDwrW ƒ imlwauNdI hirduAwr Aw ky BwrI nd bx jWdw hY Anyk AsQwnW qIrQW SihrW rsquocoN dI lMGdI 1550 mIl vihMdI gMgw swgr dy sMgm rsquoqy smuMdR rsquoc jw imldI hY[ ij`QoN gMgw inkldI hY auh jl bhuq hI swamp au~jl hY[ vwihgurU srUp Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws dw mnu (inrmlu)au~jl (BieAw)ho igAw hY jYsw gomuK cSmy rsquocoN inkl rhI gMgw jI dw nIr jl au~jl hY[ ijvyN mW b`cy dy mgr 2 qurI iPrdI hY[ ijvyN s`jr gW v`Cy ip`Cy 2 qurI iPrdI hY iqvyN prmpUjnIk ipAwry vwihgurU jI Apxy b`cy dwsn dws dy pRym dy vsIkwr ho ky DMn Bgq kbIr swihb jI DMn Bgq kbIr swihb jI kihMdy (pwCY)ip`Cy 2 qury (lwgo)iPrdy hn[ XQw- Bgq qyry siB pRwxpiq pRIqm qUM Bgqn kw ipAwrw] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- mhwrwj swihb jI pRymw- BgqI dy vsIkwr ho ky ip`Cy 2 qurdy hn[ ieh gUVy pRym dI gUVI Kyl bhuq hI v`fI msqwnI AvsQw hY[ ij`Qy pRym hY au~Qy mYN qUM nhIN cwhy hrI jI ip`Cy 2 iPrn cwhy Bgq kbIr swihb jI ip`Cy 2 iPrn[ qh swc inAwie inbyrw] aUhw sm Twkuru sm cyrw]) Awps kau Awpih Awdysu] iqhu gux kw nwhI prvysu]) Bgqw kw shweI juig juig jwixAw]) Bgiq vClu hir ibrdu Awip bnwieAw] jh jh sMq ArwDih qh qh pRgtwieAw]
wwwGursevakcom q`qkrw 92
kbIr hrdI pIArI cUMnW aUjl Bwie] rwm snyhI qau imlY donau brn gvwie]56]sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB s`cy ArQ smJx leI gurU js- q^q sRI kysgVH swihb jI vwly AsQwn rsquoqy ssqy smyN dy FweI l`K rupY dy suMdr qMbU rsquoc AiqAMq suMdr kImqI cMdoAw lw ky siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI pRkwS kIqy gey[ qMbU qoN bwhr au~cy q^q rsquoqy siqgrW dy bYTx leI sunihrI CqR sjwieAw igAw ijs au~pr sMudr cMdoAw qwixAW igAw[ l`KW dI igxqI rsquoc sjy gursMgq jI sRI Awsw jI dI vwr dw AMimRq kIrqn sux rhy sn[ prmpUjnIk siqgurU swihb jI dy jwx qoN siqsMgq jI au~T ky KVy ho gey[ gRIb invwj siqgurU swihb jI ny siqsMgq jI ƒ bYTx leI ieSwrw kIqw[ qMbU AMdr jw ky siqgurU gRMQ swihb jI ƒ nmskwr krky bwhr Awey[ prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy suMdr gurqw isMGwsx ƒ nmskwr krky AiqAMq soBw sihq gurqw isMGwsx rsquoqy sj gey[ kotwn koit sUrjW dy pRkwSk gurU pRmysr jI dy BwrI bIr- rsI cyhry v`l q`ikAw nhIN sI jWdw pRymI kMnW nwl kIrqn suxidAW nyqRW nwl siqgurW dy ivsmwd drSn kridAW rom 2 krky vwihgurU 2 jp rhy sn[ mhW- kwl duStdmn pwrbRhm purK dwqwrh Agm Agocr sRI siqgurU swihb jI ny sRI Awsw jI dI vwr Bog rsquoqy m`Qw tyikAw AYsy BwgW Bry smyN sB dy m`Qy DrqI rsquoqy l`g gey smUMh siqsMgq jI ivsmwd ho gey[ dIvwn sMpUrnqw Ardws aupRMq swvDwn eykwgr cIq]) nwnk inrBau inrMkwru siqgurU swihb jI sRI q^q swihb jI rsquoqy BwrI bIrqw sihq KVy ho gey[ imAwn rsquocoN sRI swihb jI k`Fy[ ijnW rsquocoN ivsmwd bIr- rsI cmk inklI ijs ƒ vyK ky zwlm Aqy msMd rsquoqy AMbr BI kMb auiTAw[ XQw- nmo sRI BgauqI bFYlI srohI] kry eyk qy do 1suBt hwQ hohI] (1sUrmw) qyrW mhIny iekWq Bjn ismrn bMdgI mgroN prmpUjnIk vwihgurU s`cy pwiqswh jI ny ivsmwd kOqk ricAw[ jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY]) pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis] Anuswr siqgurW ny bIr rs nwl q`kidAW ikhw ldquoprmpUjnIk siqgurU swihb jI dy Gr rsquoc ie`k isr dI loV hY Awau ijs ny AwpxI DOx dwsndws dI sRI swihb qoN vFwauxI hY[ koeI praupkwrI au~Ty isr dy ky Amr hovy[ dwsn dws dw swihb bxy sdw hI pUijAw jwvy[ rdquo jy gur Brmwey sWgu kir ikAw isKu ivcwrw] (vw35) Anuswr swry iTTMbr gey[ swry vwqwvrn AMdr Cnwtw Cw igAw[ bwlwn bwl])rwjwn rwj] jI dw qyz pRqwp shwirAw n igAw[ inSrDk msMdW ny mwqw gujrI kOr jI pws jw ky inMdw kIqI ldquomwqw jI siqgurW dw suBwA bdl igAw hY[ is`KW ƒ kql krn l`g gey hn[ ies krky siqgurW ƒ kmry rsquoc bMd kr dyvo[ v`fy swihbzwdy bwbw AjIq isMG jI ƒ gurqw g`dI rsquoqy ibTw dyvo[ rdquo ieh sux ky mwqw jI ny msMdW ƒ DIrj idqw ldquoqusIN sMsw nw kro[ rdquo s`cy siqgurW ny qIjI vwr vMgwr ky isr Dr ky qlI rsquoqy Aw jw lMG jw pRym dI glI]) isr Dr ky qlI rsquoqy Aw jw
wwwGursevakcom q`qkrw 93
pRym dI Kyl Kyl lY[ Anuswr ikhw ldquoAwau BweI DOx A`gy kro[ quhwnUM ibnw ipRQvI rwjy jgq dy prmpUjnIk sRb SRomxI bxwvW[ jo kry kurbwnI aus qoN bil bil jwvW[ aus ƒ Awpxw swihb bxwvW[ rdquo b`dl vrgI gMBIrqw vwlI bIr- rsI grj sux ky gurmuiK mhWpurS ipAwry dieAw isMG swihb jI ny KVy ho ky dovyN h`Q joV isr Jukw ky GxI inmRqw sihq pRym bynqI kridAW ikhw ldquodwsn dws dw isr hwzr hY jy l`K sIs huMdy qW l`K hI Awp jI qoN kurbwn kr idMdw[ rdquo inmRqw hlImI gRIbI sihq isr dI Bytw dyx dy bcn sux ky sRvMs dwnI siqgurW ny ikhw ldquoqYnMU kI du`K hY ikauN mrn kbUldw hYNrdquo ldquojI s`cy pwiqSwh jIE ijs idn qoN Awp jI dy prmpiv`qR drSn kIqy hn Awp jI dy s`cy crn- kml Do ky pIqy hn aus idn qoN isr Awp jI dw hI hY jyqw smuMdu swgru nIir BirAw qyqy Aaugx hmwry] dieAw krhu ikCu imhr aupwvhu fubdy pQr qwry] Anuswr dwsn dws AOguxW dy Bry ƒ b^S lvo jI[ rdquos`cy siqgurW ikhw ldquoswbwSrdquoBweI dieAw isMG jI ƒ qMbU rsquoc lY gey ij`Qy prmpiv`qR suMdr siqgurU gRMQ swihb jI pRkwSy sn[ siqgur AwgY sIsu Byt dyau jy siqgur swcy BwvY] Anuswr siqgurW ƒ sIs Bytw krky DMnqw Xog hoey[ XQw- DMnu DMnu DMnu jnu AwieAw] ijsu pRswid sBu jgqu qrwieAw]) DMin jnmu qwhI ko gxY] mwrY eykih qij jwie GxY]21] jdoN swihb siqgurU pihly pwiqSwh jI ny sRI krqwrpur swihb jI ivKy is`KI dI mhW krVI prK kIqI qdoN prmpUjnIk s`cy siqgurU dUjy pwiqSwh jI ny Bwxw jI Blw jI qy Bu`l gey jI bcn kmwey murdy Kwx q`k bcn mMn ky ipAwrI s`cI su`cI is`KI dw bIj r`iKAw[ XQw- pey kbUlu KsMm nwil jW Gwl mrdI GwlI] so prmpUjnIk ipAwry dieAw isMG swihb jI dI mhwn au~c krnI jYsw idRStWq kotwn koit bRhmMfW rsquoc imlxw bVw hI AOKw hY[ so prmpUjnIk siqgurU dUjy pwiqSwh jI dIAW s`cIAW lIhW rsquoqy c`l ky BweI swihb jI ny sIs dy ky AiqAMq ipAwrI is`KI dw bIj r`K ilAw[ siqgur Agm AgwiD purKu kyhVw Jly gurU dI Jwlw] (vwr 1) Anuswr siqgurW dw Acl mUriqAnBau pRkws Aimqoj kih`jY] qyz n shwridAW ijhVy B`j gey aunW bwry igAwnI igAwn isMG jI ny ikhw hY- jo CkaUey kuxky ky[ Bwg gey ie`k Tuxky ky[
kbIr hrdI pIArI cUMnW aUjl Bwie] bRhm vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- (hrdI)hLdI (pIArI)pILI (cUMnW)Awtw (aUjl)ic`ty (Bwie)pRkwr dy huMdy hn[ dohW dy imlx qoN dohW dw lwl rMg ho jWdw hY[
rwm snyhI qau imlY donau brn gvwie]56] (snyhI)ipAwry rwm jI dw (snyhI)ipAwrw pRymI jI (qau)qW (imlY)imldy hn pUrn gurU jI ivkwr AOgux iqAwgx ƒ kihMdy hn n mMnx rUp pIlw puxw iqAwgx Bwv hukm mMn ky AOgux iqAwg dyx Aqy AOgux iqAwg ky hMkwr n krn mYN gurU syvw BgqI krn vwlw ic`tw du`D hW ieh pIlw ic`tw (donau)dovyN (brn)rMg gvwie dyx rwm ipAwry siqkwry jI dw gwVw lwl rMg ho jWdw
wwwGursevakcom q`qkrw 94
hY]56] XQw- kvn bnI rI qyrI lwlI] kvn rMig qUM BeI gulwlI]) lwl rMgu iqs kau lgw ijs ky vfBwgw] mYlw kdy n hoveI nh lwgY dwgw]) hir rMig rwqw so mnu swcw] lwl rMg pUrn purKu ibDwqw]
kbIr hrdI pIrqnu hrY cUn ichnu n rhwie] bilhwrI ieh pRIiq kau ijh jwiq brnu kulu jwie]57] bRhm vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- (hrdI)hLdI (pIrqnu)pIl`qx pIlwpuxw (hrY)iqAwgy (cUn)Awty dw ic`tw (ichnu)rMg n (rhwie)rhy[ dovyN iml ky ie`k lwl rMg hI ho jWdw hY[ dwswn dws ieh pRIiq (kau)qoN (bilhwrI)kurbwn jWdw hY (ijh)ijs duAwrw hLdI Awty dI jwiq (brnu)rMg kulu lwl rMg rsquoc jwie ky iml gey]57] rwm snyhI jI prmpUjnIk scy siqgurU swihb jI dy sIs mMgx qoN n dyx rUp hLdI vWg pIlwpuxw iqAwgx Bwv sIs dyx dI Ardws krw ky hMkwr nwl kihxw mYN sIs dyx vwlw gurU syvw BgqI krn vwlw Awty vWg ic`tw du`D hW ic`ty au~jlpuxy dw hMkwr iqAwgy dwswn dws ieh pRIiq qoN kurbwn jWdw hY ijs duAwrw hLdI Awty dI jwiq ic`tw (brnu)rMg kulu lwl rMg rsquoc jwie ky iml gey Bwv zwq kul dw AiBmwn cilAw jwvy]57] ijvyN sRI AnMdpur swihb AnMd gV ikly Gyry rsquoc pMj ipAwry pMj mukqy cwLI isMG swbq rhy kihMdy ldquojy gurU swihb jI kihxgy ieQy lVnw qW ikly rsquoc hI ShId hovWgy bwhr jw ky kihxgy qW bwhr jw ky ShId hovWgyrdquo ieh hY Gwlxw Gwlx ip`CoN Awp k`uJ BI nhIN bxy mhwrwj swihb jI nwl sdw leI iml gey[ XQw- srbqR rmxM goibMdh nwnk lyp Cyp n ilpacuteqy]) sgl sMig Awqm audwsu] AYsI jugiq nwnk rwm dwsu]6]) AYsy jn ivrly jg AMdir priK KjwnY pwieAw] jwiq vrn qy Bey AqIqw mmqw loBu cukwieAw]7] nwim rqy qIrQ sy inrml duKu haumY mYlu cukwieAw] nwnku iqn ky crn pKwlY ijnw gurmuiK swcw BwieAw]8]7]) dIsih sB sMig rhih Alypw nh ivAwpY aun mweI] eykY rMig qq ky byqy siqgur qy buiD pweI]
kbIr mukiq duAwrw sMkurw rweI dseyN Bwie] mnu qau mYglu hoie rihE inkso ikau kY jwie]58] sloku] kbIr mukiq duAwrw sMkuVw rweI dsvY Bwie] mnu qau mYglu hoie rhw inkisAw ikau kir jwie] AYsw siqguru jy imlY quTw kry pswau] mukiq duAwrw moklw shjy Awvau jwau]1] mUacute 3] nwnk mukiq duAwrw Aiq nIkw nwnw hoie su jwie] haumY mnu AsQUlu hY ikau kir ivcu dy jwie] siqgur imilAY haumY geI joiq rhI sB Awie] iehu jIau sdw mukqu hY shjy rihAw smwie]2] Awid AMg 509 iksy pu`iCAw jI mukqI dw duAwrw kYsw hY bRhm vwihgurU sRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- hy BweI (mukiq)mukqI (duAwrw)drvwjw rweI dy dwxy dy (dseyN)dsvyN (Bwie)ih`sy brwbr bhuq hI (sMkurw)qMMg hY[ hMkwrI mnu (qau)qW (mYglu)hwQI dI qrW hMkwr krky bhuq hI motw hoie (rihE)irhw hY
wwwGursevakcom q`qkrw 95
ikau (kY)krky (inkso)inkilAw (jwie)jwvygw]58] XQw- haumY mnu AsQUlu hY ikau kir ivcu dy jwie]
kbIr AYsw siqguru jy imlY quTw kry pswau] mukiq duAwrw moklw shjy Awvau jwau]59] pRymIAW pu`iCAw ldquohy mhWpurS jIE mukq duAwrw bhuq hI qMg hYikvyN inkilAw jwvy vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- rqw sic nwim ql hIAlu so guru prmlu khIAY] jw kI vwsu bnwspiq saurY qwsu crx ilv rhIAY]3]) ijsu imilAY min hoie AnMdu so siqguru khIAY] mn kI duibDw ibnis jwie hir prmpdu lhIAY]) jo Awp koit bRhmMf dy auDwrnhwr au~bldI dyZ rsquoc bYT rhy hn q`qy ryqy rsquoqy bYT rhy hn sVdI bldI m`cdI loh rsquoqy KV rhy hn lohy dy qMg ipMjry rsquoc bYT rhy hn Awpxw sIs kurbwn kr rhy hn[ dsvyN jwmy rsquoc sRbMs kurbwn kr rhy hn[ gurU gRMQ swihb jI srUp ho ky is`K dy idl idmwZ rsquoc gRIbI dy sbd ArQ Byj rhy hn ingw pw ky is`K dy ivkwr myt rhy hn is`K dy idl idmwZ rsquoc gurbwxI gurbwxI dy ArQ b^S ky idl idmwZ rsquoc vs ky mn dI hMgqw myt rhy hn jy (AYsw)AYsy dwqy siqguru mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI (imlY)imlx (quTw)pRsMn ho ky Ajpw jwp dI (pswau)b^iSS (kry)krn qW-
mukiq duAwrw moklw shjy Awvau jwau]59] siqgurU swihb jI dw gRIbI hI gRIbI dw duAwrw moklw hY- grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI]) moih grIb kau lyhu rlwie] nwnk Awie pey srxwie] ismrn qy lwgy ijn Awip dieAwlw] nwnk jn kI mMgY rvwlw]) ismrih sy jn ijn kau pRB mieAw] nwnk iqn jn srnI pieAw]7]) pRB jI bsih swD kI rsnw] nwnk jn kw dwsin dsnw]4]) sy ismrih ijn Awip ismrwey] nwnk qw kY lwgau pwey]) ivic snwqˆOslashI syvku hoie] nwnk pxHIAw pihrY soie]) ^wlsw myro rUp hY Kws] ^wlsh mih hauN krhuM invws]) rihxI rhY soeI isK myrw[ Ehu Twkuru mY aus kw cyrw[) Akwl purK bwc ies kIt pRiq]) ienhI kI ikRpw ky sjy hm hY nhI mo sy grIb kror pry]2]) swD qyry kI crnI pwau] nwnk kY min iehu Anrwau]1]) gurisK pRIiq guru imlY glwty] jn nwnk pRIiq swD pg cwty]) srb kI ryn jw kw mnu hoie]) qau dyvwnw jwxIAY jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru]) Bwau Bgiq kir nIcu sdwey] qau nwnk moKMqru pwey]) murdw hoie murId n glI hovxw[ swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw]) pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY] hMgqw krky ijhVw mukiq duAwrw qMg sI siqgurU swihb jI dw gRIbI hI gRIbI dw mukiq duAwrw (moklw)Kulw hY gurmuKW dw (shjy)inrXqn hI (Awvau)Awauxw (jwau)jwxw huMdw hY Bwv auh mhW mhW ivsmwd inrgun rsquoc lIx rihMdy hn[ jy mwq lok rsquoc AwauNdy hn qW praupkwr krky ijvyN b`dl vrKw krky
wwwGursevakcom q`qkrw 96
Alop ho jWdw iesy qrW inrlyp rihMdy hn krmW dy v`s ho ky nhIN AwauNdy[ ]59] XQw- hsMidAw KylmicroidAw pYnmicroidAw KwvMidAw ivcy hovY mukiq]) aUTq suKIAw bYTq suKIAw] Bau nhI lwgY jW AYsy buJIAw])
kbIr nw muoih Cwin n CwprI nw muoih Gru nhI gwau] mq hir pUCY kaunu hY myry jwiq n nwau]60] vwihgurU sRb ivAwpI sRb pRkwSk Awp inrwDwr sRb dy ADwr sRb dy pRkwSk Awp suqy pRkwS srUp vwihgurU bRhm jI dy ivsmwd rMg rsquoc lIx sRI kbIr swihb jI myr qyr udI iqAwg ky aucwr rhy hn- hy ipAwirE nw (muoih)dwsn dws dI (Cwin)CMn hY n dwsn dws dI k`KW dI CwprI hY nw (muoih)dwsn dws dw k`cw p`kw Gru hY (gwau)ipMf BI nhI hY[ AQvw hy pRymIE nw qW dwsn dws pws iKmw inmRqw rUpI CMn hY nw dwsn dws pws SWqI pRymw- BgqI rUpI CwprI hY nw dwsn dws ƒ (Gru)inrgun bRhm jI AMdr bwhr pRwpq hn nw hI dwsn dws dw siqsMgq rUp (gwau)ipMf hY[
mq hir pUCY kaunu hY myry jwiq n nwau]60]) KudI imtI qb suK Bey mn qn Bey Arog] nwnk idRstI AwieAw ausqiq krnY jogu] bhuq hI au~cI AvsQw rsquoc Amolk gurbwxI jI ampuurmw rhy hn- (n)nw (myry)dwsn dws dI julwhw au~cI jwiq hY nw dwsn dws dw (nwau)nwm au~cw pRis`D hY ikauNikprsU prsw prsrwm Xh mwieAw ky qIn nwm[ Ku`lI mwieAw vwly dw nwm pRis`D huMdw hY[ dwsn dws ƒ jwiq AiBmwn nhIN (jwiq)bu`DI nhIN AQvw n hI dwsn dws dI bRhmigAwnI vwlI au~cI jwiq hY[ nw hI dwsn dws dw igAwnvwn bRhmigAwnI koeI au~cw (nwau)nwm hY[ (mq)mqW dwsn dws ƒ hir jI (pUCY)pu`C lYx beI ieh kaunu inrgunIAwrw hY jy hrI jI ny pu`C ilAw qW dwsn dws nMU fr bhuq hY ikauNik guxvwn qW Awpxy guxW krky Cu`t jwxgy[ dwsn dws AikRqGx AOguxhwry rsquoc sB AOgux hI AOgux hn]60] XQw- siB Avgx mY guxu nhI koeI]) jyqw smuMdu swgru nIir BirAw qyqy Aaugx hmwry]) ies rsquoqy sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- sRI Bgq jI inrgun srUp rsquoc lIx GxI qoN GxI gRIbI nwl inrgun srUp dw hI kQn kr rhy hn[ KudI imt cu`kI hY[ XQw- imtI polw- KudI imtI qb suK Bey mn qn Bey Arog] nwnk idRstI AwieAw ausqiq krnY jogu] ies rsquoc bhuq hI gUVI fUMGI rmz hY[ inrgun srUp rsquoc nw koeI CMn nw koeI C`prI nw koeI Gr nw koeI ipMf nw koeI jwq nw iksy dw nwm hY[ XQw- ckR ichn Aru brn jwiq Aru pwiq nihn ijh]) n qwqY n mwqY] n jwqY n pwqY]148] (sRI jwp sw) n swfw ipMf n sRIr n swfy ieMdRy n swfw rwj hY ikauNik swnUM moV 2 ky ivSy ivkwrW klyS rsquoc lw rhy hn[ XQw- rwxw rwau rwj Bey rMkw auin JUTy khxu khwieE]) koeI kwhU ko nhI sB dyKI Toik bjwie]113] ieh qyrw Gr ieh myrw Gr jIv Awpo iv`cIN QoVI 2 DrqI ip`Cy kql kr idMdy hn[ ie`k jwqI dI dUjI jwqI nwl JgVy kql huMdy hI rihMdyy hn[ XQw- myrI myrI
wwwGursevakcom q`qkrw 97
DwrI] Ehw pYir lohwrI]) myrI myrI kYrau krqy durjoDn sy BweI] bwrh jojn CqRuuml clY Qw dyhI igrJ n KweI]2]) jb lgu myrI myrI krY] qb lgu kwju eyku nhI srY] jb myrI myrI imit jwie] qb pRB kwju svwrih Awie]) jb iein ApunI ApnI DwrI] qb ies kau hY musklu BwrI]
kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] mq hir pUCY kaunu hY prw hmwrY bwr]61]1 SRomxI Bgq vwihgurU srUp kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (muih)dwsn dws nUM kusMgq AOgux jIvq Bwv qoN mrny kw cwau auqSwh hY[ dwsn dws jykr jIvq Bwv qoN (mrau)mry q (hir)hrI jI (kY)dy sqsMgq rUpI (duAwr)dr rsquoqy mry[ (mq)mqW ikqy hir jIE pRym ikRpw rsquoc FL ky (pUCY)pu`C hI lYx ik (hmwrY)dwsn dws dy sqsMgq rUpI (bwr)bUhy rsquoqy jIvq Bwv qoN kaunu pRymI mirAw (prw)ipAw hY ijvyN sRI kbIr swihb jI jIvq Bwv qoN mr kyismrn rsquoc lIx hn[ Bgvwn jI ny pRgt ho ky j`g sMpUrn kIqw[ ij`Qy ismrn krdy sn Awdr nwl jw ky bulwey QwpVw dy ky CwqI nwl lw ley[ XQw- (1j`PI) myrY min qin pRIiq lgweI siqguir hir imilE lwie 1JpIVw] ie`k qW j`g sMpUrn krky l`ijAw r`KI dUjw drSn b^S ky CwqI nwl lw ky du`K qoV idqw sdw leI eykqw ABydqw kr leI[ XQw- ijau jl mih jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig joiq smwnw]
kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr]2 SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (muih)dwsn dws nUM hrI jI qoN (mrny)kurbwn ShId hox kw bVw BwrI cwau auqSwh aumwh hY jo Drm praupkwr leIdwsn dws dw sRIr l`g jwvy[ Bgq jI dy ^ws pRymI kihMdy ldquo jI swry mrno frdy hn pr Awp jI ƒ mrn dw cwA ikauN hYrdquo qW ikhw- mrau q hir kY duAwr] hy pRymIE dwsn dws ƒ mrn dw cwA ies leI hY ik jy dwsn dws (mrau)mry Bwv ShId hovy q hir jI (kY)dy Drm rUpI duAwr rsquoqy hI hovy[ hrI jI dy duAwry rsquoqy mrn dw Bwv ieh nhIN ijvyN koeI iksy nwl lV ky kRoD rsquoc qp ky khy ldquomY qyry isr cV ky qyry bUhy rsquoqy mrWgwrdquo[ hrI jI dy Drm rUpI duAwry rsquoqy ieauN mrnw hY- ijvyN sRI AnMdgV swihb jI dy Gyry sRI cmkOr gVI dy jMg rsquoc gurU ipAwry dulwry sUrbIr bhwdr XoDy isMG swihbwn BweI mqIdws BweI sqIrwm BweI dieAwlw jI BweI mnI isMG bwbw dIp isMG jI ShId hoey hn[ hy pRymIE jy Awp jI pu`Cdy hoN hrI jI dy duAwry qy ikauN mrdw hYN-
mq hir pUCY kaunu hY prw hmwrY bwr]61]2 (mq)mqW hir jI (pUCY)pu`C hI lYx ik (hmwrY)dwsn dws dy Drm rUpI (bwr)bUhy rsquoqy praupkwr krky kaunu ShId hoieAw (prw) ipAw hY]61] idRstWq- ijvyN bwbw mhW isMG jI Awidk isMG jo sRI mukqsr swihb jI dy Drm XuD rsquoc gurU swihb jI dy snmuK rih ky Drm rUpI bUhy rsquoqy ShId hoey sn[ sRI siqgurU swihb jI ny Awpxy coLy dy p`ly nwl isMGW dy cyhry pUMJy ikhw ldquoieh myrw pMj hzwrI ieh myrw ds hzwrI ieh myrw pMdrW hzwrI ieh myrw vIh hzwrIrdquob^Sy vr vwro vwrI vwr vwr
wwwGursevakcom q`qkrw 98
jwx bilhwrI[ isMGW dy P`t dyK ky mhwrwj pRym vYrwg rsquoc AYsy FLy nyqRW rsquocoN Awp muhwrw jl vih quirAw[ bwby mhW isMG swihb jI ny ShIdI pw ky jo mwJy dI tu`tI gMFweI hY ieh hY hrI gurU jI dy Drm rUpI bUhy rsquoqy zulm dy nws Drm dy pRkwS leI mrnw gurU jI dw pu`Cxw[ ijvyN bUhy duAwrw mMdr AMdr pRvyS hoeIdw hY iqvyN hrI gurU jI dy Drm rUpI bUhy rsquoqy mr ky ies Drm rUpI bUhy duAwrw sUrbIr bhwdr XoDy ShId s`cKMf mMdr rsquoc pRvyS ho ky AibnwsI pd ƒ pRwpq huMdy hn[ hrI jI dy sqsMgq rUpI duAwry rsquoqy jIvq Bwv qoN mrn AQvw sRIr krky ShId hox bwry mhwnqw[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI ies slok rsquoc vwihgurU jI dy duAwry rsquoqy mrn dw cwau r`KidAW vwihgurU jI dy duAwry rsquoqy mrn dI SuB ie`Cw krdy hn Bwv swry gunwhW v`loN mrnw jIvq mrxw qwry qrxw] AQvw gurU jI dy duAwry rsquoqy ieauN mrnw ijvyN bwbw mhW isMG swihb jI BweI Awlm isMG jI ipAwry mohkm isMG ihMmq isMG swihb isMG jI cwr swihbzwdy Anyk gurU ipAwry gurU jI dy duAwry rsquoqy sRIr krky ShId hoey hn[ jb Awv kI AauD indwn bnY Aq hI rn mY qb jUJ mro] bcnw ƒ kmwieAw hY Pyr ies rsquoc SuB ie`Cw pRgtweI hY ik jdoN dwsn dws hrI jI dy duAwry rsquoqy mirAw ipAw hovygw mqW hrI jI pu`C lYx ik BweI dso ipAwirE ieh dwsn dws dy duAwr rsquoqy kaux mirAw ipAw hY[ ies pRym ivcwr rsquoc AnykW hI gux hn jy hrI jI dy duAwry rsquoqy mry qW hI hrI jI pu`Cxgy mukqI kr dyxgy[ ijvyN BweI gurdws swihb jI ny ikhw hY ldquoju`qw purK dw bwhr hI ipAw rihMdw hY mwlk iksy n iksy vyly Aw ky sMBwl hI lYNdw hY iesy qrW hrI jI dy duAwry rsquoqy mr ky j`uqw bx jweIey[ hrI jI ƒ qrs lwj Aw jwvygI[ beI gRIb duAwry rsquoqy mirAw ipAw hY ju`qw hI bx ky mhwrwj s`cy pwiqSwh jI dy s`cy crn- kmlW rsquoqy peIey mhwrwj jI ingw pw ky inhwl kr dyxgy[ XQw- nwnku grIbuFih pieAw duAwrY hir myil lYhu vifAweI] jykr hrI jI dy duAwr rsquoqy nhIN mrdw qW kStW rsquoc jnm 2 rsquoc pIVIdw jw irhw hY[ XQw- jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie pieAw dyis lMmY] ies dw mOq dy mwry mrnw c`kRvrqI rwj isMGwsx iksy lyKy rsquoc nhIN hY[ XQw- rwjy ieMdR smsir igRh Awsn ibnu hir Bgiq khhu ikh lyKY] so hrI jI dy prm pwk s`cy duAwry rsquoqy AOguxW doSW ivkwrW v`looN ijauNdy mr jwxw hrI jI leI DrmXuD rsquoc ShId ho jwxw ieh bhuq v`fw au~cw ruqbw hY[ ijqny BI gurU ipAwry Drm leI kurbwn hoey hn auh swry hI hrI jI dy duAwr rsquoqy mry hn[ ijnW ƒ Amr ShIdW dI pdvI pRwpq hY[ AYsy gurU ipAwirAW sicAwirAW ƒ Ardws rsquoc cyqy kIqw jWdw hY[ ijnW ipAwirAW nwm jipAw vMf CikAw dyZ clweI qyZ vwhI dyK ky Axif`T kIqw[ crKVIAW rsquoqy cVy bMd 2 ktvwey pu`TIAW K`lW luhweIAW dygW rsquoc aubwLy gey svw 2 mx pIsxy pIsy zwlmW ny b`icAW ƒ toty 2 kr ky JoLIAW rsquoc pwieAw gLW rsquoc hwr pwey nyizAW qy tMigAw kImW 2 kIqy gey du`K B`uK mwrW shwrIAW
wwwGursevakcom q`qkrw 99
AYsy ipAwirAW ƒ hrI inrgun bRhm jI Awpxy AsMK sUrjW cMdRimAW qwry mMflW DrqIAW sMqW AsMK AsmwnW AnMq bRhmMfW dy pswry smyq ismrdy nmskwrdy pUjdy hn[ XQw- iqsu jn ky pg inq pUjIAih myrI ijMduVIey jo mwrig Drm clysih rwm] AYsy mrny krky jYsw ik kbIr swihb jI kih rhy hn Pyr aus dw mrnw nhIN huMdw[ XQw- AYsy mrny jo mrY bhuir n mrnw hoie]29] swKI- mhwn iv`dvwn rwmsrndws jI n y mhW mhW duKI ho ky pUrn gurU jI dy duAwry rsquoqy pYxw rom 2 krky ivrlwp krnw zwlm du`K dI inivrqI vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj jI dw Agm Apwr byhwQ qyz pRqwp- inSkpt mhwqmw pMifq rwmsrn dws jI iv`dvwn 20 ApRYl 1909 ƒ pUrn sMq sMgq isMG jI kmwlIAw vwilAW pws Awey sMqW mhWpurSW ny pUrn Adb siqkwr nwl swD kI soBw Aiq mskInI] sMq vfweI hir jsu cInI] KVy ho ky pUrn Adb siqkwr kIqw[ pUrn siqkwr nwl Awsx ivCwA ky sMq jI ƒ ibTw ilAw[ sMq jI ny AwpxI iviQAw suxweI[ ldquokWSI rsquoc dwsn dws ny bwrW vry sMsikRq dw Ub AiBAws kIqw cwry vyd Cy SwSqR ATwrW purwx pVy[ bhuq swry gRMQ dws dy zbwnI kMT ho
gey[ aupRMq dws dy mn rsquoc pRwxWXwm krn dw AiBAws krn dI rucI jwgI[ au~QoN dws mulqwn igAw pRhlwd purI rsquoc iekWq Awsx lw ky dws ny pRwxwXwm SurU kIqw ie`k idn dsmyN duAwr pRwx cVwaux smyN bhuq Gbrwht hox qoN bLdI A`g rsquoc dws ny CwL mwr idqI k`piVAW ƒ A`g l`g geI dws hor Gbrw igAw[ au~QoN inkl ky dws ny nyVy pwxI dy qlwA rsquoc CwL mwrI A`g buJ geI msW 2 jwn bcI[ pwk Un dws dy sRIrrsquocoN bihx l`igAw m`KIAW iBxkx l`gIAW[ sRIrrsquoc bhuq cIsW jLx pYdw ho geI bhuq hI duKI hoieAw[ dwsn dws dy SrDwlUAW ny mulqwn rsquoc duAweI dw bhuq aupcwr kIqw pr koeI BI duAweI TIk n AweI[ inrwsqw rsquoc dws ro irhw sI ieny ƒ ie`k pUrn mhWpurS au~Qy Awey p`uiCAw ldquokI kwrn hY ro rhy hoNrdquo d`isAw ldquodws siVAw duKI hYrdquo[ sMqW ikhw ldquomyrw bYdu gurU goivMdw] hir hir nwmu AauKDu muiK dyvY kwtY jm kI PMDw] dwsn dws Awp jI nUM Awpxy pUrn gurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI jI pws iljWdw hY auh Awp jI dw ielwj krngy[ auh dws ƒ BweI idAwl jI dy fyry rsquoc lY AwieAw siqgurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI dy v`fy kmry pws Coty kmry rsquoc dwsn dws ƒ pw idqw[ sRI AKMf pwT swihb jI J`tp`t ArMB kr idqw dwsn dws ƒ ikhw ldquopUry gurU jI dw pUrw mMqR hY ieh ie`k AYsw gurbwxI mMqR hY ijs rsquoc swrIAW SkqIAW hn dUK rog sMqwp auqry suxI scI bwxI] Anuswr Awp jI dy swry d`uK sMqwp dUr ho jwxgy[ dwsn dws ny gRMQW rsquoc piVAw sI ik mMqR rsquoc bhuq v`fI SkqI huMdI hY n hox vwlIAW g`lW BI ho jWdIAW hn[ ikauNik dws dy sRIrrsquoc kSt bhuq sI kmweI vwly mhWpurSW dy bcn sux ky hor SrDw vD geI[ dwsn dws bwxI sunx lgw ijauN 2 bwxI suxdw igAw dws dI CwqI TMFI huMdI geI[ XQw- CwqI sIql mnu suKI CMq goibd
wwwGursevakcom q`qkrw 100
gun gwie] AYsI ikrpw krhu pRB nwnk dws dswie]) mweI myry mn ko suKu] Anuswr mn ƒ mhW ivsmwd AiqAMq suK hox l`gw[ XQw- srb suKw gur crnw] kilml fwrn mnih sDwrn ieh Awsr moih qrnw] SWqI Awaux qoN hor SrDw vD geI[ gurbwxI sux ky suixAY lwgY shij iDAwnu]) suixAY dUK pwp kw nwsu]10] Anuswr dwsn dws ƒ AnuBv hoieAw ik myry pwp nws ho rhy hn gurbwxI jI AnMd suAwd mhW ivsmwd srUp hn[ XQw- swcI bwxI mITI AMimRq Dwr] ijin pIqI iqsu moK duAwr] bwby bsMq isMG jI dy fyry lY Awey aunW v`fI ikRpw kIqI ies dw sRIr qVamp irhw hY qVamp 2 ky mr jwvygw[ ie`k hor sRI AKMf pwT swihb jI rKvw idqy[ dws ƒ AnuBv hox l`gw ik dws rom 2 dy kMn nwl pUrn SrDw ivsvws sihq sunx l`igAw[ gurbwxI jI suxidAW 2 gurbwxI sunq myrw mnu dRivAw mnu BInw inj Gir AwvYgo] Anuswr sRIr rsquocoN cIsW dUr hox lgIAW mihsUs hox l`gw ik dws hux Arog hox l`gw hY[ ieauN mhwn ikRpw krky pMj sRI AKMf pwT swihb jI suxwey[ pUrn myhrvwn mhWpurSW dIAW inSwnIAW huMdIAW hn mwieAw moh dy iqAwgI mhWpurSW ny pMj spqwhk shj pwT suxwey[ ieh suxidAW 2 sB rog imtwvy nvw inroAw] nwnk rKw Awpy hoAw] Anuswr dwsn dws dw sRIr ieauN ho igAw ijvyN sony dI flI A`g dI B`TI rsquoc pw dyeIey Su`D ho jWdI hY[ ieauN pUrn gurU gurbwxI inrMkwr jI dy qyz pRkwS ny dwsn dws dy sRIr mn rom 2 rsquoc Awqm pRkwS krky dwsn dws dw sRIr sony vWg bxw idqw[ XQw- sdw rhY kMcn sI kwXw kwl n kbhUM bXwpy]3]2] dwsn dws dy sRIr rsquoc Ascrj pRymw- BgqI rUp sugMDI pYdw ho geI ijvyN ikhw hY- kuMgU kI kWieAw rqnw kI lilqw Agir vwsu qin swsu] dwsn dws ies AnMd rsquoc sdw Almsq rihx l`gw[ XQw- jnu nwnku musik JkoilAw sBu jnmu Dnu DMnw]1]) ijhbw eyk ausqiq Anyk] siq purK pUrn ibbyk] Anuswr dwsn dws dI zbwn ie`k hY dws gurbwxI jI dI Agm AgwiD mhW ivsmwd mihmw ƒ ikvyN d`sy XQw- Euie suK kw isau brin sunwvq] hy bwbw jI ieh vwihgurU inrMkwr jI dy dyS rsquocoN Dur kI bwxI AweI ijs ny dwsn dws ƒ pUrn Awqmk AnMd jIA dwn b^iSS kIqw hY[ dwsn dws dw AwDwr Bojn rwm izMdgI suAws AMimRq srUp gurbwxI jI hn[ XQw- gur myry pRwx siqguru myrI rwis]) inrml nwmu myrw AwDwru]) iqRpiq BeI scu Bojnu KwieAw]) bYTq hir hir sovq hir hir hir rsu Bojnu Kwqw] pUrn sMq mhwn praupkwrI bwbw bsMq isMG jI dI b^iSS lY ky dwsn dsw fyry qoN quirAw ij`Qy ik`Qy rsqy rsquoc dws ƒ gurbwxI suBwg pRwpq huMdw dws au~Qy Tihr ky suxdw irhw[ imMtgumrI phuMicAw au~Qy KwncMd munSI ny d`isAwldquojykr Awp jI ƒ gurbwxI dw pRym hY qW Awp kmwlIey vwly pUrn sMq mhWpurSW pws jweIey au~QoN ieh nOjuAwn bRhmiv`idAw pVH ky AwieAw hY[ ies dy irdy sRIr rsquocoN gurbwxI jI ieauN cldy hnijvyN ampuhwry rsquocoN jl cldw hY[ mhWpurSW dI siqsMgq rsquoc hr vyly gurbwxI dw aucwrn ho irhw hY[ ieh bcn sux ky dwsndws Awp jI dy pws AwieAw hY
wwwGursevakcom q`qkrw 101
jIrdquo[ pUrn sMq sMgq isMG jI kmwlIAw vwilAW ny h`Q joV ky isr Jukw ky pu`iCAw ldquoAwp jI hux kI CkoNgyrdquo[ au~qR idqw ldquodwsn dws nUM swcy nwm kI lwgY BUK] Anuswr gurbwxI nwmu jI dI qIbr Bu`K l`gI hY CyqI qoN CyqI hI AMimRq Bojn CkweIeyrdquo[ ieh dyK ky pUrn sMq jI ny bVy fUMGy gMBIrqw Bry ipAwr Bry ghu nwl q`k ky hYrwn ho gey[ AYsw Bojn qW kdy iksy ny mMigAw hI nhIN swDU jI ny Pyr ibhbl ho ky ikhw ldquodwsn dws ƒ CyqI hI gurbwxI Bojn Ckwau jIrdquo[ eynI g`l kih ky nyqRW rsquocoN jl vih quirAw min ibrwgYgI]) hau rih n skw ibnu dyKy pRIqmw mY nIru vhy vih clY jIau]) aufInI aufInI aufInI] kb Gir AwvY rI]) mY rovMdI sBu jgu runw ruMnVy vxhu pMKyrU] bYrwg dI AvsQw sI[ mhWpurSW pu`iCAw ldquoAwp prmpiv`qR ikhVI gurbwxI jI dw Bojn Ckxw cwhuMdy hoNrdquo ldquodwsn dws sRI AKMf pwT swihb jI sunxw cwhuMdw hY[ bhuq qIbr B`uK hY CyqI hI ikRpw kIjIeyrdquo[ mhWpurSW CyqI hI sRI AKMf pwT swihb jI ArMB kIqy pMfq rwmsrn dws jI A`KW bMd krky mhwrwj swihb jI dy iDAwn prwiex ho ky koit krn dIjih pRB pRIqm hir gux suxIAih AibnwsI rwm] Anuswr rom 2 dy kMnW duAwrw gurbwxI jI sunx l`gy nyqRW rsquocoN bYrwg jl vih irhw sI lMU kMfy KVy sn gLw rs nwl BirAw sI[ swc nwm kI AMimRq vrKw] hox l`gI[ swcI bwxI mITI AMimRq Dwr] ijin pIqI iqsu moK duAwr] ie`k sMpUrn sRI AKMf pwT swihb jI sunx aupRMq hor sRI AKMf pwT swihb jI sunx dI mMg kIqI[ ieauN iqMn sRI AKMf pwT swihb jI suxy[ mhwqmw jI ny ikhw ldquodwsn dws ƒ hor AKMf pwT swihb jI suxwaurdquo[ sMq jI ikhw ldquogurmuiK jIE iqMn sRI AKMf pwT swihb jI ho cu`ky hn hux dwsn dws ny bwhr iekWq jMgL rsquoc jwxw hY[ vwpsI rsquoqy imLWgwrdquo[ jdoN Awp jI vwps Awey qW swDU ikhw ldquoAwp jI ny dyKw hY muJy gurbwxI kI ikqnI BUK hY Swied mwrUQl qW iksy vkq mINh nwl iqRpq ho skdw hY[ pr mwDau jl kI ipAws n jwie] jl mih Agin auTI AiDkwie]1] gurbwxI jI suxn nwl hor 2 suxn dI ie`Cw ho rhI hY[ mYN smJqw hUM ik siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj dy drSn gurbwxI jI sunx rsquoc koit sUK AwnMd rwj pwey dw mhW ivsmwd suK h Y[ Bv swgr suK swgr mwhI] pIiv rhy jl inKutq nwhI]3] dwsn dws ivsmwd hY ik ijhVy pRymI cOvI GMty gurbwxI jI ilKdy suxdy ivcwrdy suxwauNdy hn aunW ƒ ikMnw ku AnMd hovygw ieh g`l kih ky Awp jI ny mhwn ikRpw krky gurbwxI jI dw Bojn b^S ky dwsn dws ƒ bhuq pRsMn kIqw hY[ XQw- AYsy gur kau bil bil jweIAY Awip mukqu moih qwrY]) vwhu vwhu scy pwiqswh qU scI nweI] DMn siqgurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI[
kbIrnw hm kIAw n krihgy nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw BieE kbIru kbIru]62] auQwnkw- rwjn ky rwjwmhwrwjn ky mhwrwjw koit bRhmMf dy mwlk sBnw jIAw kw ieku dwqw ivAwpk bRhm jI ny Bgq sRI kbIr swihb jI dw prmpiv`qR Avqwr DwirAw hY[ Awp jI ƒ julwhw jwx ky zwq AiBmwnI Awp jI nwl r`j ky
wwwGursevakcom q`qkrw 102
eIrKw krdy[ swirAW iek`Ty ho ky sRI kbIr swihb jI v`loN ic`TIAW pw idqIAWp`ky BMfwry rsquoc Awvo[ zbwn dy suAwdIAW dIAW jmwqW dIAW jmwqW Aw geIAW[ ijnW rsquoc koeI BI inrws purK nhIN sI[ XQw- jogI kMn ptw pyKy sIs Dry jtw pyKy AYso nhI koeI jw ky Awsw nhI mn mih] (sRI dsm) sRI Bgq jI mwieAw dy iqAwgI hoxy krky Gr rsquoc AqI hI gRIbI sI[ SRomxI Bgq jI dI Akwl purK jI nwl eykqw ABydqw hY[ bwhr iekWq ho ky eykqw dw rMg mwnx l`gy[ Awp jI ny ijvyN ikhw hY suMn shj mih bunq hmwrI]1] Ac`l Afol Abol Amol Aampur smwDI rsquoc iesiQ`q ho gey[ Aink rUp iKn mwih kudriq Dwrdw] Anuswr vwihgurU jI ny ie`k srUp sRI kbIr swihb jI dw dUjw mhwrwjy dw Dwr ilAw[ AYnI dunIAW AweI iek`T J`ilAw hI n jwvy[ ie`k pwsy byAMq dIvwnW rsquoc kQw kIrqn gurbwxI pVI jw rhI sI[ dUjy pwsy sdw vrq l`gy hoey sn[ Anq klw dy mwlk ny jo hir dwsn kI ausqiq hY sw hir kI vifAweI] hir AwpxI vifAweI BwvdI jn kw jYkwru krweI] Anuswr sB ƒ sRI kbIr swihb jI dw jwp krn lw idqw[ swrw bRhmMf DMn kbIr DMn kbIr jI Avwz nwl gUMj au~iTAw[ ijvyN sUrj dIAW ikrnW J`t p`t dUr 2 q`k phuMc jWdIAw hn iqvyN sUrj srUp sRI kbIr swihb jI dI mihmw rUp ikrnW swry dyS rsquoc ampYl geIAW[ Awp jI qW smwDI rsquoc hI bYTy rhy[ sB ƒ s`q idn miTAweI CkweI g`fy l`d 2 ky qory[ j`g sMpUrn krky ivsmwd kauqkI Bgvwn jI ny Bgq jI pws jw ky Awpxw srUp Bgq jI dy AMdroN Alop kr ilAw[ Bgq jI ny Aks mwqR nyqR Koly ijnW dy drSn AMdr kr rhy sn swhmxy KVy jwx ky au~T ky crn- kml PV ley Bgvwn jI ny fOiLAW qoN PV ky CwqI nwl lw ky Ub Gu`itAw ieh SuB bcn khy ldquoDMn kbIr DMn kbIr klju`g AMdr kRoVW jIAW nUM dwsn dws dI pRymw- BgqI rsquoc lw ky kQw kIrqn duAwrw auDwr rhy hoN jI[ Awp jI ny dwsn dws dy mn ƒ pRymw- BgqI duAwrw ij`q ilAw hY[ KMfW bRhmMfW dy AMdr Awp jI dI sdw jY jYkwr huMdI rhygI[ kQw kIrqn Bjn ismrn siq Drm dy aupdyS dy pRvwh nMUM iesy qrW hI clwauxw gurbwxI aucwrnI inMdkW dI pRvwh nhIN krnI[ Awp nhIN ku`J bnxw sRb`q dy Bly dw AwSw kmwauxwrdquo[ ieq Awidk aupdyS dy ky ikhw ldquo AwpW hux sdw leI ie`k joiq ho gey hWrdquo[ XQw- rwm kbIrweyk Bey hY koie n skY pCwnI] Awp jI ivsmwd rMg rsquoc Awpxw Awqmw jwx ky Awpxy Awp ƒ nmskwr krn l`gy[ XQw- Awps kau Awpih Awdysu]) inmK inmK Twkur nmskwrY] pRymw- BgqI rsquoc rom 2 krky rMgy hoey bwhroN Aw ky sRI kbIr swihb jI (cOry) mMdrrsquoc sj gey[ XQw- lwl rMgu iqs kau lgw ijs ky vfBwgw] mYlw kdy n hoveI nh lwgY dwgw] Awp jI dy ^ws pRymI jo hr vyly bwr 2 DMn kbIr swihb jI dw jwp krdy sn aunW Awp jI pws kbIrcaury Aw ky fMfauqW ArdwsW vDweIAW idqIAW[ AwpxI mihmw sux ky Awp jI rox l`gyy AqI inmRqw hlImI gRIbI pRym rsquoc FL ky hMgqw dy iqAwg dw Ub im`Tw slok aucwirAw-
wwwGursevakcom q`qkrw 103
kbIrnw hm kIAw n krihgy nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw BieE kbIru kbIru]62] kRoVW bRhmMfW dy mwlk sRb ivAwpI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hm)dwsn dws dy sRIr ny nw ip`Cy j`g puMn praupkwr (kIAw)kIqw sI n Awaux vwly smyN ƒ (krihgy)kr skygw Aqy nw hI dwsn dws dw srIru hux kir (skY)skdw hY[ vwihgurU jI hI krn kwrn smr`Q hn[ (ikAw)kI (jwnau)jwxIey hir jI ny kI (ikCu)ku`J praupkwr (kIAw)kIqw hY Bwv jo ku`J kIqw hY sB ku`J hrI jI ny kIqw hY[ dwsn dws inmwxy ny ku`J BI nhIN kIqw[ hrI jI dy kIqy praupkwr Anuswr swry bRhmMf AMdr DMn kbIru DMn kbIru (BieE)hox l`g ipAw hY]62] XQw- krx kwrx pRBu eyku hY dUsr nwhI koie]) krx kwrx eyku EhI ijin kIAw Awkwru]) jo ikCu krqu hY soeI koeI hY ry qYsy jwie smwhI] AQvw hy (kbIru)vwihgurU (kbIru)vwihgurU swry pwsy Awp jI dw js (BieE)ho irhw hY[ XQw- hkw kbIr krIm qU byAYb prvdgwr]1]) sBY Gt rwmu bolY rwmw bolY]) jo bolq hY imRg mIn pMKyrU su ibnu hir jwpq hY nhI hor] Awpxy nwm dI hMgqw nhIN rhI ies leI krx kwrx pRBu eyku hY dUsr nwhI koie] vwihgurU jI ƒ krn kwrn mMn ky ivsmwd rMg rsquoc inrgun srgun dI eykqw sihq AsMK bRhmMf dy pswry dy vrqwry ƒ A`KW nwl q`k rhy hn[ vwihgurU srUp kbIr swihb jI dy AMdr bwhr vwihgurU jI AnykW srgun srUp Dwr ky drSn dy rhy hn[ siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmRqw hlImI gRIbI Awid AsMK SuB guxW dy Anqklwvwn pRkwS vwihgurU inrgun bRhm jI swiKAwq ho rhy hn[ pRymI bhu igxqI rsquoc Aw ky isampq krdy hn aus dy au~qRrsquoc kbIr swihb jI ivsmwd inrml au~jl dSw rsquoc hMgqw rihq bcn ampurmwauNdy hn- srgun inrgun inrMkwr suMn smwDI Awip] Awpn kIAw nwnkw Awpy hI iPir jwip]1]) Awps kau Awpih Awdysu] iqhu gux kw nwhI prvysu]) Ab qau jwie cFy isMGwsin imly hY swirMg pwnI] rwm kbIrw eyk Bey hY koie n skY pCwnI]) AMqir suMnM bwhir suMnM iqRBvx suMn msuMnM] cauQy sMunY jo nru jwxY qw kau pwpu n puMnM]) Anhq suMin rqy sy kYsy] ijs qy aupjy iqs hI jYsy] ies AvsQw rsquoc lIn ho ky gurbwxI jI aucwr rhy hn[ ijvyN siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny sRI hirmMdr swihb jI rcy qy ikhw ijs kw kwrju iqn hI kIAw mwxsu ikAw vycwrw rwm]) jo ikCu krqu hY soeI koeI hY ry qYsy jwie smwhI]1]) pyKY bolY suxY sBu Awip] ijvyN siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny BMgwxI dw pihlw XuD ij`iqAw ikhwldquoBeI jIq myrI] ikRpw kwl kyrI] rdquo ies Anuswr ijvyN swnUM hMgqw dy sMklp ivklp ampurdy hn mYN kIqw hY mYN kr irhw hW mYN krWgw ies nwl swfI qwkq ivArQ jWdI hY[ ijvyN pMjvyN pwiqSwh jI ampuurmwauNdy hn- koit krm krY hau Dwry] sRmu pwvY sgly ibrQwry] koRVW cMgy krm krky hMgqw kr lvy ik mYN kIqy hn aunW dI Qkwvt pwauNdw hY swry ivArQ hI jWdy hn[ ies leI krx kwrx pRBu eyku hY dUsr nwhI koie] mMnidAW vwihgurU jI swiKAwq kr ley hn[ ies ivsmwd dSw rsquoc bol
wwwGursevakcom q`qkrw 104
rhy hn[ kbIr kUkru rwm ko muqIAw myro nwau] gly hmwry jyvrI jh iKMcY qh jwau]) kbIr jo mY icqvau nw krY ikAw myry icqvy hoie] Apnw icqivAw hir krY jo myry iciq n hoie]219] ieh hMgqw rihq AvsQw hY mhWpurS AMdr bwhr vwihgurU jI dy drSn rsquoqy Ajpw jwp rsquoc lIx hn[ mhwrwj swihb jI Awp AMdr bwhr vs ky Awpy hI AMdroN jwp kr krvw rhy hn[ q`qW rsquocoN BI jwp suxw rhy hn Bgq kbIr swihb jI dI AYsI ivsmwd AiqAMq au~cI su`cI AvsQw hY[ ijvyN gurU pRmysr jI ampurmwauNdy hn- quDu AwgY Ardwis hmwrI jIau ipMfu sBu qyrw] khu nwnk sB qyrI vifAweI koeI nwau n jwxY myrw] Bgq kbIr swihb jI dI AYsI pRymw BgqI Akwl purK jI ƒ BwA geI hY qW hI ikhw kbIr mnu inrmlu BieAw jYsw gMgw nIru] pwCY lwgo hir iPrY khq kbIr kbIr] aus Anuswr siqgurU mhwrwj swihb jI ny Awpxy ipAwry BgqW ƒ Awdr b^SidAW Awpxy brwbr dI pdvI b^SI hY blik aunW ƒ Awpxy sIs rsquoqy ibTwieAw hY[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ieh AvsQw pUrn bRhmigAwnI q`qbyqy dI hY[ ijvyN BweI mnI isMG jI ny bMd 2 ktvwauNidAW bwbw qwrU isMG jI ny Koprw lhwauNidAW bwbw dIp isMG jI ny sIs qlI rsquoqy r`KidAW sUrbIr bhwdr AiqrQI isrl`Q XoDy isMGW ny Awpxw purjw 2 ktw ky ShIdIAW pweIAW hn[ sRIr cIry gey AMg nhIN moiVAw sI nhIN aucwrI isrV nhIN idqw[ pUrn isrV r`K ky du`K Bu`K mwrW shwrIAW jMg rsquoc vD 2 ky qygW mwrIAW[ zwlmW dw purjw 2 k`t 2 ky Awpxw purjw 2 ktvw ky swhmxy m`Qy if`gdy rhy[ Awpxy prmpUjnIk siqgurU swihb jI krx kwrx smr`Q pUrn bRhm srUp jI mMny pUjy pUjwey[ XQw- hm cwkr goibMd ky Twkuru myrw Bwrw] krn krwvn sgl ibiD so siqgurU hmwrw]) hm qy kCU n hovY suAwmI ijau rwKhu iqau rhIAY]1]) sBu ikCu kIqw qyrw vrqY ikAw hm bwl gupwlw]) Bgq kbIr swihb jI dy AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS hI pRkwS srb klw BrpUr pRB jI swiKAwq ho rhy hn[ XQw- nau KMf ipRQmI iesu qn mih rivAw inmK inmK nmskwrw] AvsQw hY[ kyqy ieMd cMd sUr kyqy kyqy mMfl dys] kyqy isD buD nwQ kyqy kyqy dyvI vys] kyqy dyv dwnv muin kyqy kyqy rqn smuMd] kyqIAw KwxI kyqIAw bwxI kyqy pwq nirMd] kyqIAw surqI syvk kyqy nwnk AMqu n AMqu]) pwqwlw pwqwl lK Awgwsw Awgws] koit bRhmMf dy pswry AMdr bwhr inrgun bRhm jI ids rhy hn srgun srUp dw koit bRhmMf dw pswrw ids irhw hY[ pUrn Bgq jI ny kbIr vwihgurU jI ƒ ikhw hY[ miq hodI hoie ieAwxw] qwx hody hoie inqwxw] Axhody Awpu vMfwey] ko AYsw Bgqu sdwey]) myrw kIAw kCU n hoie] kir hY rwmu hoie hY soie] Anuswr pUrn Bgq jI hMkwr dy pUrn iqAwg dI mhW ivsmwd bhu au~cI AvsQw rsquoc lIx ampurmw rhy hn-
wwwGursevakcom q`qkrw 105
kbIr supnY hU brVwie kY ijh muiK inksY rwmu] qw ky pg kI pwnhI myry qn ko cwmu]63] DMn Bgq kbIr swihb jI Awp jI dy prmpiv`qR prm pUjnIk crn- kmlW ƒ l`KW zbwnW vw pRIq rUpI zbwn nwl sdw hI c`tdy rhIey[ supny rsquoc brVw ky nwm Awp jI dy muKoN hI inkldw hY[ ieh qW kotn mY nwnk koaU nwrwien ijh cIiq]24] vwlI AvsQw hY jo sRI kbIr swihb jI Bgq nwmdyv jI Bgq jYdyv jI Bgq DMnw jI Awidk ƒ pRwpq hY[ ijs rsquoqy gurU nwnk swihb jI dI pUrn ikRpw hovy EhI pRymI siqgurW dy b^sy ArQ ivcwr nwm AiBAws krdw hY[ ijs qrW dw jwgRq AvsQw rsquoc AiBAws hovy ausy qrW dw supnw AwauNdw hY[ supny rsquoc nwm brVwauNxw ieh dwqy dI Amolk dwiq sRb ivAwpI mhW ivsmwd pUrn ikRpw hY[ vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI nwmu dI mhW mhW ivsmwd mhwnqw ampurmwauNdy hn- hy pRymIE (ijh)ijs mhWpurS gursyvk jI dy (muiK)muKoN supnY (hU)rsquoc brVwie kY Awp muhwry inrXqn bol ky rwmu rwmu rwmu vwihgurU jI (inksY)inkldy hn gurbwxI brVwayuNdy hn[ (myry)dwsn dws dy qn dy (cwmu)cMm (ko)nUM k`t ky (qw)iqs ipAwry jI (ky)dy (pg)crn- kmlW kI (pwnhI)ju`qI bxy[ ijs ƒ auh mhWpurS jI pihnx ijs krky dwsn dws dw sRIr samplw hovy[ XQw- ivic snwqˆOslashI syvku hoie] nwnk pxHIAw pihrY soie]) suiqAw guru swlwhIAY auTidAw BI guru Awlwau] koeI AYsw gurmuiK jy imlY hau qw ky Dovw pwau]) myrI KlhuN mOjVy gurisK hMFWdy[
kbIr mwtI ky hm pUqry mwnsu rwiKEu nwau] cwir idvs ky pwhuny bf bf rUMDih Twau]64] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy vwihgurU jI dwsn dws (hm)qmwm jIv (mwtI)im`tI (ky)dy (pUqry)bu`q hW (mwnsu)mwx sihq mnu`K v`fy 2 birAwr vY~lI bRhmigAwnI (nwau)nwm (rwiKEu)r`Kdy hW[ BwvyN cwir (idvs)idn ky (pwhuny)pRwhuxy hW pr Pyr BI (bf)v`fy (bf)v`fy prwey (Twau)QW ih`k D`ky zor zulm krky (rUMDih)rokdy hW[ XQw- jYsy rYix prwhuxy auiT clsih prBwiq] ikAw qUM rqw igrsq isau sB Pulw kI bwgwiq]2]) mwtI ko puqrw kYsy ncqu hY] dyKY dyKY sunY bolY dauirE iPrqu hY]1] rhwau] jb kCu pwvY qb grbu krqu hY] mwieAw geI qb rovnu lgqu hY]1] mn bc kregm rs ksih luBwnw] ibnis gieAw jwie khUM smwnw]2] kih rivdws bwjI jgu BweI] bwjIgr sau muoih pRIiq bin AweI]) GVI muhq kw pwhuxw kwj svwrxhwru]) eyk rYx ky pwhun qum Awey bhu jug Aws bDwey]) mwtI kI ieh puqrI jorI ikAw eyh krm kmwis]) pwnI mYlw mwtI gorI] ies mwtI kI puqrI jorI]) Kuis Kuis lYdw vsqu prweI] vyKY suxy qyrY nwil KudweI] dunIAw lib pieAw Kwq AMdir AglI gl n jwxIAw]4]) ht ptx ibj mMdr BMnY kir corI Gir AwvY] Aghu dyKY ipChu dyKY quJ qy khw CpwvY]
wwwGursevakcom q`qkrw 106
kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie] qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65] (Awid AMg 947- sloku] kbIr mihdI kir kY GwilAw Awpu pIswie pIswie] qY sh bwq n puCIAw kbhU n lweI pwie]1] mUacute 3] nwnk mihdI kir kY riKAw so shu ndir kryie] Awpy pIsY Awpy GsY Awpy hI lwie leyie] iehu iprm ipAwlw Ksm kw jY BwvY qY dyie]2]) ArQ smJx leI sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ijvyN mihMdI ny Awpxy Awp ƒ bRIk ipsw 2 ky crnW ƒ lwaux vwlI mihMdI kir (GwilAw) kmwieAw hovy pr auh mihMdI crnW ƒ nw lweI jwvy qW auh iksy lyKy nhIN ivArQ jWdI hY aus dw Awpxw Awp ipswauxw samplw nhIN huMdw jy crnIN l`g jwvy qW hI samplI huMdI hY[ aus dy kSt shwry hoey kbUl pY jWdy hn[ is`iKAw bVI hI fUMGI hY[ gurU Gr rsquoc siqgurU mhwrwj swihb jI dI ndr myhr dI tyk rsquoqy mihMdI dy pswaux vWg Awp guAw ky siqgurU mhwrwj swihb jI dy crnIN l`gx leI sB kTn syvw swDn krny hn[ ijvyN gurU Gr rsquoc lMgr dI syvw krnI hr vyly gurbwxI pVnI suxnI gurbwxI ilKxI ivcwrnI kQw isKxI isKwauxI kIrqn is`Kxw is`Kwauxw Awid[ ijvyN bwbw dIp isMG swihb jI bwbw mnI isMG swihb jI sMq bwbw suMdr isMG swihb jI sMq bwbw gurbcn isMG swihb jI ny sRI dmdmI tkswl clweI[ mihMdI dy bRIk krn vWg gurU Gr dy swry swDn krny hn jo gurU swihb jI ƒ pRvwxnIk hn[ pr aunW dw mwx nhIN krnw[ swDn krky gurU swihb jI dI ndr rsquoqy SuB ie`Cw r`KxI hY[ ndr dI tyk rsquoqy SuB s`cI syvw krnI hY ik AsIN mhwrwj swihb jI dI joiq nwl dyK sux bol qur rhy hW mhwrwj dw idqw pwxI pINdy hW dwsn dws k`uJ BI nhIN kr irhw[ Awpu gvweIAY qw shu pweIAY Aauru kYsI cqurweI] ijvyN vwihgurU] prmpiv`qR prmpUjnIk BweI mMJ jI dy Uh swihb jI sulqwnivMf (sRI AMimRqsr swihb jI) rsquoc hn[ Awp jI ny 1642 ib nUM prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI dy s`cy crnkml Do ky pIqy[ Awp jI l`kVW dw Bwr isr rsquoqy cu`kI AwauNdy sn hnyrI kwrx ies Uh rsquoc if`gy[ l`kVW isr rsquoqy cu`k ky KVy rhy[ myrw AMqrjwmI hir rwieAw]) Gt Gt ky AMqr kI jwnq] Bly bury kI pIr pCwnq]) vwihgurU mhlw 5 jI pRym for dy b`Dy prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI gurqw- isMGwsx qoN au~T ky B`jy 2 Awey[ ienW ƒ Uh rsquocoN k`F ky CwqI nwl lw ky ieh vr b^iSAw ldquomMJ ipAwrw gurU nUM guru mMJ ipAwrw] mMJ gurU kw boihQw j`g lMGxhwrw] rdquo prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb ikhwldquovr mMgo[ rdquoAqI ipAwrI is`KI mMgI qy ikhwldquohy gRIb nvwj s`cy pwiqswh jI is`KW dI AYsI s^q prK n kirE[ rdquo DMn kmweI is`KW leI ieh SuB s`cI mMg mMgI roim roim krky sdw AnMq nmskwr[ ieauN gursyvkW ny isr idqy Awp ku`J BI nhIN bxy[ ijvyN siqgurU Amrdws jI mhwrwj ny bwrW vry gurU swihb pRIqm jI dy lMgr dw jl Foxw c`kI pIhxI cuuml`lw Jokxw prCwdy pkwauxy JwVU dyxw[ siqgurU dUjy pwiqSwh jI dy bsqR Doxy pRSwd Ckwauxw cOr krnI hr vyly gurbwxI
wwwGursevakcom q`qkrw 107
ismrn krnw sRI dmdmw AsQwn rsquoqy bYT ky caurwsI jpu jI swihb jI dy pwT krny bhuq v`fI Gwlxw GwlI[ bwrW vjy qoN bwAd au~T ky siqgurU AMgd dyv mhwrwj ƒ nmskwr fMfauq krky ie`QoN KfUr swihb jI v`l ƒ mUMh krky ipCl KoVI qurdy ibAws qoN jl dI gwgr ilAw ky inqw- pRqI ieSnwn krwauNdy[ jdoN julwhy dy ik`ly nwl hzUr dw s`cw crn- kml AtikAw mhwrwj jI kuMBL rsquoc if`gy[ kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie] gwgr fu`lx nhIN idqI dwsn dws dI swrI syvw ivArQ jwvygI[ siqgurU AMgd dyv mhwrwj ny puu`iCAwldquomhWpurSw julwhI kI bolI sIrdquo mhwrwj ny pu`Ty bcn boldI suxI sI siqgurU Amrdws jI ny soicAw jy mYN d`s idqw mhwrwj aunW ƒ koeI s^q bcn nw kihx jo pUrw ho jwvygw[ XQw- igir bsuDw jl pvn jwiego ieik swD bcn AtlwDw] mhwrwj cu`p hI rhy[ syvw krky mihMdI vWg Awpxy Awp ƒ ipsw 2 ky beI gurU swihb jI ikRpw krky syvw krvw rhy hn[ XQw- AwKxu vyKxu sBu swihb qy hoie]) jh bYswlih qh bYsw suAwmI jh Byjih qh jwvw]) Purmwnu qyrw isrY aUpir iPir n krq bIcwr] quhI drIAw quhI krIAw quJY qy insqwr] jy mhwrwj isr mMgx qW iqAwr hn[ XQw- qU cau sjx mYifAw fyeI issu auqwir] nYx mihMjy qrsdy kid psI dIdwru] ieh AvsQw hY Bwv AYnI krVI syvw krky Pyr BI Awpxy Awp ƒ Qwp nhIN rhy[ DMn gurU goivMd isMG jI dy crn- kmlW rsquoc sRI AnMdpur swihb jI ivKy gurU ipAwry siqkwry lwfly isMG sUrvIr mhW mhW bhwdrW ny swFy s`q mhIny B`uKy rih ky mihMdI dy ipswaux vWg bhuq v`fI kurbwnI kIqI pr Pyr BI Awp nhIN ku`J bxy[ ieh hY kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie] ijvyN mihdI shu dy crnI l`gx leI Awpxy Awp ƒ ipswauNdI GsvwauNdI hY Pyr crnI l`gdI hY[ iesy qrW bVw hI kImqI idRstWq hY ivAwpk bRhm jI hyTlw puV qy ivAwpk bRhm jI auprlw puV hn ies c`kI ƒ clwaux vwly siqgurU mhwrwj swihb jI hn swDsMgq rUpI c`kI rsquoc siqgurW qoN Awp- Bwv hMgqw ipsw ky Akwl purK dy crnI l`gy jI[
kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie]1- ijvyN vIr bhwdr BweI nMdcMd jI DMn gurU goivMd isMG swihb jI dy dIvwn sn ienW ny BMgwxI dy Xu`D rsquoc bhuq hI bhwdrI kIqI duSmxW ƒ mwr 2 ky pCwV idqw siqgurW dy bVy AwigAwkwrI AnuswrI sn[ jMg rsquoc jwn hUl ky swhmxy ho ky vYrI nwl lVy vYrIAW dy AwhU lwh idqy ij`q siqgurW jI dI hoeI[ gurU swihb jI ikhw ldquoBeI jIq myrI] ikRpw kwl kyrIrdquo] Awpxy Awp ƒ (Awpu)hMkwr nwl ipsw 2 ky Bwv hMkwr dy AiBAws sihq bhuq v`fI syvw kIqI pr jdoN hMgqw kr leI gurU swihb dI ndr rsquoqy n rhy qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65] gRIb sMq Awey aunW ny siqgurU gRMQ swihb jI dy ie`k srUp h`QIN ilKy sn ienW ƒ ikhw ldquoAwp jI mhwrwj swihb jI dy dIvwn hoN ikRpw krky ds^q krvw idau jIrdquo[ ienW ny twlw lw ky ie`k mhInw lMGw idqw[ siqgurU swihb jI ƒ pqw l`g igAw[ XQw- sMqn duK pwey qy duKI] suK
wwwGursevakcom q`qkrw 108
pwey swDn ky suKI] mhwrwj dw srUp sMqW ƒ nhIN idMdy[ pUrn gurU jI ny ikhw ldquodwsn dws koL CyqI Awauxrdquo[ Awpu pIswie pIswie] vWg beI mYN bhuq v`fI kurbwnI kIqI jMg ij`iqAw[ Awpxy Awp ƒ Qwp ilAw mhwrwj swihb ny crn- kmlW nwl nhIN lgy[ nMdcMd jI au~Qo B`j ky sRI krqwpur swihb jI Aw gey AhMkwrI DIrm`l ny bhuq duStqweI kIqI ienW ƒ mrvw idqw[ dUjw idRstWq- sRI AnMdpur swihb AnMd gV ikly dy Gyry rsquoc mhwrwj swihb jI ƒ kihMdy ldquohux swfy koLoN B`uiKAW liVAw nhIN jWdw AsIN ikly rsquoc nhIN rihxw mhwrwj ƒ mzbUr krn l`gy ik qusIN iklw iqAwgo[ ibdwvw dy idqw ldquoAsIN iklw C`f dyxw hY AsIN Awp jI dy is`K nhIN hW Awp jI swfy gurU jI nhIN jI[ rdquo
kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie]1- prm pUjnIk vwihgurU sRI kbIr swihb jI siqgurU gRMQ swihb jI ampurmwauNdy hn- BMgwxI dy Xu`D rsquoc BweI nMdcMd jI AnMdgV ikly dy Gyry rsquoc ibdwvw dyx vwly isMGW ny (Awpu)hMkwr sihq Apxy Awp nMU kSt rUpI c`kI rsquoc (pIswie)iphw (pIswie)iphw ky mihdI (kir)krky (GwilAw)kmwieAw Bwv mihMdI vWg byAMq kSt hI kSt shwry byh`d GwlxW GwlI[ B`uK shwrI jMg lVdy rhy P`t BI shwrdy rhy hMgqw krky ivdwvw dyxy krky
qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65]1- hy (sh)pqI pRmwqmw mh`lw 10 jI (qY)Awp jI ny koeI bwq (n)nhIN (pUCIAY)puCI BweI nMdcMd jI Aqy AnMd gV ikly dy Gyry rsquoc ibdwvw dyx vwly isMGW dI hMgqw sihq kIqI kmweI rUp mihMdI (kbhu)kdy (pwie)crnIN (n)nhIN lweI ijvyN DRuml Bgq ƒ invwijAw pRhlwd ƒ s`cy Ub im`Ty crn- kmlIN lwieAw[ XQw- liKmI Bau krY n swkY jwie] pRhlwdu jnu crxI lwgw Awie]11] bhuq fUMGy Bwv hn swDsMgq jI rsquoc rih ky swry ivSy iqAwgxy SuB krm krny r`j ky gurU syvw Bjn ismrn bMdgI krn qoN bwd BI ieh nhIN kihxw ik mYN kIqw hY jIvq- Bwv qoN mrnw hY qW hI ikhw hY- kbIr cot suhylI syl kI lwgq lyie ausws] cot shwrY sbd kI qwsu gurU mY dws]183] gurU Gr rsquoc jo mrXwdw hY mihMdI dy Gwlx vWg auh swrI krnI hY iPr Awp ku`J nhIN bnxw jI[
kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie] qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65]2- DMn Bgq kbIr swihb jI vwihgurU jI ƒ pRwpq hn[ swiDk purK jo swDnw krdy hn syvk syvw krdy hn kilj`ugI jIAW dw mwx mytx leI hir ky nwm kbIr aujwgr]) rwm kbIrw eyk Bey hY koie n skY pCwnI] vwihgurU jI kbIr swihb jI dy rom 2 rsquoc vs ky gurbwxI jI aucrvw rhy hn[ prQwie swKI mhwpurK boldy swJI sgl jhwnY] sRb`q dy Bly leI syvw krn vwly syvk inskwmqw nwl SuB syvw krn sRIr p`Qr hovy mn ampOlwd hovy h`QIN syvw krky vwihgurU jI ƒ pRvwxnIk hox[ XQw- pey kbUlu KsMm nwil jW
wwwGursevakcom q`qkrw 109
Gwl mrdI GwlI]) syvk drgh surKrU vymuKu muh kwlw] kTn qoN kTn swDn kTn ms`kq Awp iqAwg ky kyvl crnIN l`gx leI hI krn[
kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie] vwihgurU jI dy snmuK kih rhy hn hy Akwl purK vwihgurU jI Awp jI dI ndr myhr nwl iehu mnu hoAw swD rvwl]) hm sMqn kI rynu ipAwry hm sMqn kI srxw] Anuswr dwsn dws ny Awpxy (Awpu)hMkwr inscy rUp kUMfy rsquoc Ajpw jwp vwihgurU vwihgurU vwihgurU jpx nwm rUpI Gotxy nwl pUrn gurU jI qoN pIswie pIswie] ky (GwilAw)kmwieAw crn- DUV rUp bRIk mihMdI bxw idqw
qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65] hy Akwl purK vwihgurU jI Awp jI ny dwsn dwsI dI bwq nhIN pu`CI dwsn dwsI kdy BI Awpxy crnIN nhIN lweI BwvyN crnI l`gy hn eykqw ABydqw hY beI swiDk pRymI syvk syvw krky pRwpqI leI BI inmRqw dy bcn hI bolx gRIbI nwl vwihgurU jI rsquoc lIx ho ky kih rhy hn[ XQw- sg nwnk dIbwn msqwnw inq cVY svwieAw]) hm kUkr qyry drbwir] Baukih AwgY bdnu pswir]) kbIr kUkru rwm ko muqIAw myro nwau] gly hmwry jyvrI jh iKMcY qh jwau]) hau iqsu Goil GumwieAw gurmiq irdY grIbI AwvY[) moih grIb kau lyhu rlwie] nwnk Awie pey srxwie]) grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI])
kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie]1] prm pUjnIk vwihgurU sRI kbIr swihb jI siqgurU gRMQ swihb jI ampurmwauNdy hn- pwTu piVE Aru bydu bIcwirE invil BuAMgm swDy] pMc jnw isau sMgu n CutikE AiDk AhMbuiD bwDy]1] ipAwry ien ibiD imlxu n jweI mY kIey krm Anykw] hwir pirE suAwmI kY duAwrY dIjY buiD ibbykw]) inmK inmK kir srIru ktwvY] qau BI haumY mYlu n jwvY]) A`K mIcx ijqnw smW inmK inmK mgroN Awpxy srIru ƒ r`qI 2 ijqnw ktw krky A`g rsquoqy hvn krn pu`Ty lmkx pMj DUxIAW qwaux Awid Anyk kSt rUp kTn swDn rUp c`kI rsquoc (Awpu)hMkwr sihq (pIswie)iphw (pIswie)iphw ky mihdI (kir)krky (GwilAw)kmwieAw Bwv mihMdI vWg swDnW dy byAMq kSt hI kSt shwry byh`d GwlxW GwlI[ hMgqw krny krky
qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65]1- hy sh pqI pRmwqmw jI Awp jI ny koeI bwq nhIN pu`CI kdy crnIN nhIN lweI[ bhuq hI fUMGy Bwv hn swDsMgq jI rsquoc rih ky pUrn gurU jI dy s`cy crn- kmlW dy kIVy bnxw swry ivSy iqAwgxy SuB krm krny r`j ky gurU syvw Bjn ismrn bMdgI krn qoN bwd BI Awp ku`J nhIN bnxw gurpRswid s`cy crn- kmlW nwl l`gxw huMdw hY jI[ XQw- gur kY igRih syvku jo rhY] gur kI AwigAw mn mih shY] Awps kau kir kCu n jnwvY] hir hir nwmu irdY sd iDAwvY] mnu bycY siqgur kY pwis] iqsu syvk ky kwrj rwis] syvw krq hoie inhkwmI] iqs kau hoq prwpiq suAwmI] ApnI ikregpw ijsu Awip kryie] nwnk so syvku gur kI miq lyie]2]
wwwGursevakcom q`qkrw 110
mUacute 3] nwnk mihdI kir kY riKAw so shu ndir kryie] Awpy pIsY Awpy GsY Awpy hI lwie leyie] iehu iprm ipAwlw Ksm kw jY BwvY qY dyie]2] vwihgurU gurU nwnk swihb jI dy (3)qIjy (mUacute)srUp siqgurU qIjy pwiqSwh siqgurU gRMQ swihb jI ampurmwauNdy hn- (so)Suhrq vwly vwihgurU (nwnk)DMn gurU nwnk dyv swihb (shu)mwlk jI sRI kbIr swihb jI rsquoqy GxI ndir kr rhy hn[ DMn kbIr swihb jI DMn kbIr swihb jI DMn kbIr swihb jI Bgq jI ny Awpxy mn ƒ swirAW dI crn- DUV bxwieAw bRhmigAwn ƒ pRwpq ho ky Akwl purK jI dy crn- kmlW rsquoc lgy hn[ SuB gux Dwr ky Apny jIvn ƒ mihdI kir ky kmwieAw hY[ Pyr BI gRIbI nwl kih rhy hn qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie] DMn hn ijnW ny ies qrW mihdI krky Awpxy jIvn mn ƒ siqgurW dy snmuK riKAw hY[ XQw- qnu mnu Dnu hir AwgY rwiKAw] nwnku khY mhw rsu cwiKAw] kbIr swihb jI dy rom 2 ihrdy rsquoc vs ky vwihgurU mMqR dw AiBAws krwaux rUp Awpy (pIsY)pIsdy hn Awpy hI vwr 2 AiBAws krwaux rUp (GsY)GswauNdy hn[ Awpy hI lwie leyie] Awp hI Awpxy ipAwry BgqW dI hMgqw rihq kIqI kmweI rUp mihMdI Awpy hI Awpxy crn- kmlW nwl lwie (leyie)lYNdy hn[ iehu iprm ipAwlw Ksm kw jY BwvY qY dyie]2] ipAwry Akwl purK vwihgurU jI dw ieh (iprm)pRym ipAwlw hY (jY)ijs ipAwry ƒ ieh pRym ipAwlw pIxw (BwvY)BwauNdw hY mhwrwj swihb (qY)iqs ipAwry ƒ (dyie)idMdy hn]2] ijvyN sRI AnMdpur swihb AnMd gV ikly Gyry rsquoc cwLI isMG swbq rhy kihMdy ldquojy gurU swihb jI kihxgy ie`Qy lVnw qW ikly rsquoc hI ShId hovWgy bwhr jw ky kihxgy qW bwhr jw ky ShId hovWgy[ rdquo ieh hY Gwlxw Gwlx ip`CoN Awp k`uJ BI nhIN bxy[ XQw- mUacute 3] nwnk mihdI kir kY riKAw so shu ndir kryie] Awpy pIsY Awpy GsY Awpy hI lwie leyie] iehu iprm ipAwlw Ksm kw jY BwvY qY dyie]2]) nmo sUrj sUrjy nmo cMdR cMdRy] Anuswr siqgurU mhwrwj swihb jI AsMK sUrjW cMdRimAW ƒ cwnx b^Sx vwly hn[ siqgurW dy srUp rsquoc inrivkwrqw inrhMkwrqw dw pRkwS hI pRkwS hY so syvw krky hMkwr krn vwly ƒ siqgurU mhwrwj swihb jI pRvwx nhIN krdy[ au~Qy haumY dw hnyrw nhIN hY[ (1hMkwr) khu nwnk 1Awpu imtwieAw] sBu pwrbRhmu ndrI AwieAw]) Awpu gvweIAY qw shu pweIAY Aauru kYsI cqurweI] ijhVy pRymI Drm- krm krky hMgqw nhIN krdy gurU mhwrwj ny aunW ƒ crnIN qW lauxw hI hY sgoN ault ky AiqAMq gRIbI hI gRIbI kihMdy hn- iqsu jn ky pg inq pUjIAih myrI ijMduVIey jo mwrig Drm clysih rwm]) ivic snwqˆOslashI syvku hoie] nwnk pxHIAw pihrY soie]) gurisKW kI hir DUiV dyih hm pwpI BI giq pWih]) myrI KlhuN mOjVy gurisK hMFWdy[
kbIr ijh dir Awvq jwiqAhu htkY nwhI koie] so dru kYsy CofIAY jo dru AYsw hoie]66] DMn vwihgurU Akwl purK jI ny Awp koit bRhmMf rcy hn Awp hI Awpxy
wwwGursevakcom q`qkrw 111
siqsMgq jI bxwey hn Awp hI Bgq kbIr swihb jI dy srUp rsquoc pRgt ho ky siqsMgq jI Aqy inrgun bRhm jI dI mihmw ampurmw rhy hn- ijvyN rwjy dy dr rsquoqy pihrw huMdw hY hux rwjw swihb su`qy hn hux vzIrW nwl mIitMg kr rhy hn hux gu`sy rsquoc hn[ imlx vwly ƒ bhuq rukwvtW huMdIAW hn[ jy ivcwrw gRIb hovy qW aus ƒ pihrydwr GUr idMdy hn ik pwZlw ip`Cy muV jw[ pr ie~Qy kih rhy hn sB qy aUc jw kw drbwru]) nIkI swD sMgwnI] rhwau] phr mUrq pl gwvq gwvq goivMd goivMd vKwnI] siqgurU mhwrwj swihb jI dy (ijh)ijs au~cy dir swDsMgq rsquoc gurU swihb jI dy s`cy crn- kmlW rsquoqy nmskwr krn kQw kIrqn suxn syvw krn leI (Awvq)AwauNdy nUM syvw fMfauq pRkrmw Ardws krky mhW ivsmwd KuSI lYx leI praupkwr SuB Drmndashkrm Drm- Xu`D krn (jwiqAhu)jWdy nUM (koie)koeI BI (htkY)rokdw nwhI hY[ mhwrwj swihb jI dw s`cw su`cw au~cw dr hY ij`QoN nwm pRym siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmRqw hlImI gRIbI sihnSIlqw iekwgRqw SWqI AsMK gux Aqy inrgun srgun dI eykqw gurU pRymw- BgqI dUD pUq cwr pdwrQ dI pRwpqI huMdI hY (so)AYsy s`cy dru ƒ (kYsy)ikauN (CofIA Y)C`fIey Bwv siqsMgq rsquoc jw ky iPr muV ky Gry nhIN Awauxw cwhIdw jo dru AYsw mhwn praupkwrI gRIb invwj moklw (hoie)hovy jYsw ik au~pr ikhw hY]66] XQw- mukiq duAwrw moklw shjy Awvau jwau]) lwid Kyp sMqh sMig cwlu] Avr iqAwig ibiKAw jMjwl]) kbhU swD sMgiq iehu pwvY] ausu AsQwn qy bhuir n AwvY] ijvyN vwihgurU mh`lw qIjw jI siqgurU mh`ly dUjy jI dy prm pwk s`cI crn Srn rsquoc Awey[ bwrW vry gurU Gr rsquoc siqsMgq jI dw jl FoieAw[ lMgr dI SuB s`cI syvw kIqI bVI hI kTn myhnq kIqI[ Kwx pihnx dunIAW dI vifAweI C`f ky pUrn gurU jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc ilv lweI[ XQw- Ein Cfy lwlc dunI ky AMqir ilv lweI] kyvl rwq idny lgwqwr ismrn s`cI syvw ƒ s`cw ieSnwn smiJAw[ XQw- swcw nwvxu gur kI syvw] BwrI kmweI kIqI[ ic`q lw ky syvw BgqI kIqI[ gur syvw qpW isir qpu swru]) siqgur kI syvw sPl hY jy ko kry icqu lwie] mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI dw dr nhIN C`ifAw BwvyN goqI Aw ky kihMdy ldquodunIAW swnMU qwhny mwrdI hY tu`krW Kwqr ic`ty DOLy Jwty kuVmw Gry bYTw hY jy koeI b`cw BI syvw ƒ khy auh BI h`Q joV ky nmskwr krky syvw krdw hY beI mYnUM ie~Qo k`F nw dyxrdquo[ c`l c`lIey ie~Qy kuVmW dy Gry bYTw kI krdw hYN ieh aumr Gry bYTx dI hY[ XQw- jy ko nwau ley bdnwvI kil ky lKx eyeI] mhwrwj swihb jI ny dr nhIN C`ifAw[ mhwrwj swihb jI dy drbwr dy kUkr bxy[ XQw- hm kUkr qyry drbwir] Baukih AwgY bdnu pswir]) suAwmI ko igRhu ijau sdw suAwn qjq nhI inq] nwnk ieh ibiD hir Bjau iek min huie iek iciq]45]) pRB kY dir pey myry mnw]) Ab hm clI Twkur pih hwir] jb hm srix pRBU kI AweI rwKu pRBU BwvY mwir]) Apuny Twkur kI hau cyrI] crn ghy jgjIvn pRB ky haumY mwir inbyrI]
wwwGursevakcom q`qkrw 112
kbIr ijh dir Awvq jwiqAhu htkY nwhI koie]2- sRI kbIr swihb jI siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmrqw hlImI AsMK SuB guxW dy AsMK pRkwS hI pRkwS nUr hI nUr srb klw BrpUr pRB) vwihgurU inrgun bRhm jI iv`c lIx hn[ au~Qy mwqw ipqw jwq dyS nhIN[ (ijh)ijs inrgun vwihgurU bRhm jI dy dirrsquoqy (Awvq)AwauNidAW Bwv mhwrwj swihb inrgun jI rsquoc lIx hox l`gy nMU lIx ho ky Aampur smwDI rsquoc (jwiqAhu)jWdy nMU kwm koRD loB moh eIrKw vYr ivkwr ivSy vwSnw (koie)koeI BI nwhI (htkY)rokdw[ ijs rsquoc Awps kau Awpih Awdysu] ho rhI hY[ jh inrml purKu purK piq hoqw] srUp hn[ jh Awpn Awpu Awip pqIAwrw]) jh eykih eyk eyk BgvMqw]) jb Akwru iehu kCu n idRstyqw]) jb inrgun pRB shj suBwie] hn[ AYsw Anq- klwvwn sRb ivAwpI mhwrwj swihb jI dw s`cw s`ucw au~cw dr hY[ XQw- au~cw dr siqgurU nwnk dw mYN soBw sux ky AwieAw[
kbIr fUbw Qw pY aubirE gun kI lhir Jbik] jb dyiKE byVw jrjrw qb auqir pirE hau Prik]67] vwihgurU bRhm srUp sRI kbIr swihb jI ijnW dI prm- pwk joiq nwl AsIN dyK bol sux rhy hW jo Awpxy inrgun joiq nwl AsMK sUrjW ƒ hr smyN pRkwSidAW cyStw krw rhy hn swrI dunIAW ƒ jIvn dy rhy hn[ AYsy dwqy mhWpurS jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws dw ingurw mnmuK jIvn rUpI byVw sMswr smMudR dy AOgux pwp ivSy rUpI jl rsquoc (fUbw)fu`ibAw (Qw)sI Bwv gurU rwmwnMd jI dy s`cy crnIN l`g ky Srn pY ky (Jbik)CyqI hI siq sMqK dieAw Drm vIcwr inmRqw hlImI gRIbI iekwgRqw SWqI SuB (gun)guxW (kI)dI lhir rom 2 rsquoc au~TI dwsn dws dw ingurw mnmuK jIvn rUpI byVw sMswr smuMdR dy ivSy rUpI jl rsquoc fu`bxo (aubirE)bc igAw[ ieauN s`cy crn- kmlW hyT pey- hoie ibrkqu bnwrsI rihdw rwmwnmicrodu gusweIN[ AMimRq vyly auTky jWdw gMgw nHwvx qweI] AgoN hI dy jwieky lmicromw ipAw kbIr iqQweI] pYrIN tuMb auTwilAw bolhu rwm isK smJweI] ijauN lohw pwrs Cuhy cMdn vws inmicrom mihkweI] psU pryqhuM dyv kr pUry siqgur dI vifAweI]) A- crj- Acrj no Acrj imlY ivsmwdy ivsmwd imlweI]) A- GV- Jrxw Jrdw inJrhuM gurmuK bwxI AGV GVweI] rwm kbIrY Byd n BweI]15]
jb dyiKE byVw jrjrw qb auqir pirE hau Prik]67] pUry gurU jI dI s`cI mhW ivsmwd AlOikk crn Coh qoN pqw l`igAw ingurw mnmuK jIvn rUpI byVy rsquoc pwpW rUpI hzwrW Cyk hn[ pUry gurU jI dI s`cI mhW ivsmwd AlOikk crn Coh pRwpiq hox qoN dwsn dws ny (jb)jdoN (dyiKE)dyiKAw dwsn dws dw ingurw mnmuK jIvn rUpI byVw AOguxW pwpW rUpI CykW krky (jrjrw)tu`tw Pu`tw hY[ (qb)qdoN (hau)dwsn dws ingury mnmuK jIvn byVy rsquocoN gurpRswid (Prik)PV`k CyqI auqir (pirE)ipAw Prik kr igAw dUr ho igAw Bwv hMkwr ivkwr inMdw eIrKw cuglI corI XwrI swry doSW qoN Prk kr igAw[ ingury mnmuK jIvn
wwwGursevakcom q`qkrw 113
rUpI byVy dy pwpW AOguxW rUpI CykW duAwrw ivSy jl AMdr pRvyS huMdw sI[ XQw- kbIr byVw jrjrw PUty CyNk hjwr] hrUey hrUey iqir gey fUby ijn isr Bwr]
kbIr pwpI Bgiq n BwveI hir pUjw n suhwie] mwKI cMdnu prhrY jh ibgMD qh jwie]68] prmpUjnIk sRb ivAwpI dy Avqwr Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- pwpu burw pwpI kau ipAwrw] pwip ldy pwpy pwswrw]) jIAW kuhq n sMgY prwxI]) AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih] Anuswr pwp krn vwly ksweI nIc pwpI nUM grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI]) Bwau Bgiq kir nIcu sdwey] qau nwnk moKMqru pwey]) kbIr sB qy hm bury hm qij Blo sBu koie] ijin AYsw kir bUiJAw mIqu hmwrw soie] Anuswr ipAwry vwihgurU jI dI pRymw (Bgiq)BgqI (BwveI)cMgI (n)nhIN l`gdI ies leI aus nUM (hir)sRb pRkwSk AsMK bRhmMf rsquoc ivAwpk vwihgurU jI dI qnu mnu Arpau pUj crwvau] gur prswid inrMjnu pwvau]4]) pUjw kIcY nwmu iDAweIAY ibnu nwvY pUj n hoie] Anuswr Awpxw qn mn Arp ky nwm jpx jpwaux rUp pUjw (suhwie)cMgI (n)nhIN l`gdI[ ijvyN mwKI cMdnu dI sugMDI qoN (prhrY)dUr B`jdI hY (jh)ij`Qy (ibgMD)BYVI bdbo hY (qh)iq`Qy (jwie)jWdI hY[ ieauN pwpI ij`Qy sqsMgq jI nwm jpdy hn nwm rUpI cMdn dI KuSbo qoN dUr B`jdw hY[ ij`Qy nSy qmwkU vysvw nwc gwxy corI fwky kql dI BYVI bdbo hY au~Qy jWdw hY]68] XQw- bgulw kwgu n rheI srvir jy hovY Aiq isAwxw] Enw irjku n pieE EQY Enw horo Kwxw]) bgulw kwg nIc kI sMgiq jwie krMg ibKU muiK lweIAY]) ijn ky icq kTor hih sy bhih n siqgur pwis] EQY scu vrqdw kUiVAwrw icq audwis] Eie vlu Clu kir Jiq kFdy iPir jwie bhih kUiVAwrw pwis] ivic scy kUVu n gfeI min vyKhu ko inrjwis] kUiVAwr kUiVAwrI jwie rly sicAwr isK bYTY siqgur pwis]) pwpI dw m`KI ic`cV vwlw suBwv hY[ XQw- mwKI rwm kI qU mwKI] jh durgMD qhw qU bYsih mhw ibiKAw md cwKI]1] rhwau] ikqih AsQwin qU itknu n pwvih ieh ibiD dyKI AwKI] sMqw ibnu qY koie n CwifAw sMq pry goibd kI pwKI]) au~jl2 kvl3 jwlw ndash ibml2 mJwir bsis inrml jl pdmin3 jwvl4 ry]) pwxI5- pdmin jwvl jl rs5 sMgiq sMig doK nhI ry]) dwdr polw- dwdr qU kbih n jwnis ry]) KWdw6 hYN[ jwlw7ndash BKis6 isbwlu7 bsis inrml jl AMimRqu n lKis ry]) f`fU jl rsquoc in`q8 vsdw hY[ gursyvkx rUpI BOrI8 gursyvk BOrw9 au~proN20 Bwv bwhroN cux10 lYNdy hn guxW nMU[ bsu jl poly- bsu jl inq8 n vsq AlI8 Al9 myr20 c cwgun10 ry]) kvIAW11[ inauNdIAW21 hn[ irdy dw qwqprX12 ku- mudnI inv- sis dovyN poly- cMd kumudnI11 dUrhu invsis21 AnBau12 kwrin ry]) AMimRq du`D sihd nwl kOVquMmy dI byl isMjI jwvy aus nwL l`igAw quMmw cwqur ho ky kuV`qx nhIN C`fdw[ kOVquMmy dI inAweIN jIv cwqur ho ky AOguxw ivkwrW dI kuV`qx nhIN C`fdw[ nwmu AMimRq13[ BgqI14[ inSkwm krm du`D[ pRym Sihd16 mDu polw-
wwwGursevakcom q`qkrw 114
AMimRq13 KMfu14 dUiD15 mDu16 sMcis qUb n cwqur ry]) sMq doKI rUpI ic`cV18- Apnw Awpu qU kbhu n Cofis ipsn18 pRIiq ijau ry]) ijau Qix cMbiV iccVI lohU pIAY dUDu nw pIvY]) pwpI Bgiq n BwveI hir jsu suinE n jwie] mwKI cMdn prhrY jihN durgMD qh jwie] (mhwqmw rzb)
kbIr bYdu mUAw rogI mUAw mUAw sBu sMswru] eyku kbIrw nw mUAw ijh nwhI rovnhwru]69] ieMfIAw pulIs vwly fwktR nwl rL ky gRIb ƒ D`ky nwL cu`k ky zwlm fwktR koLy iljw ky aus dw gurdw kFw ky vyc idMdy hn zwlm fwktR pulIs mwieAw zihr vMf lYNdy hn AYsy zwlm mwieAw ƒ ro rhy fwktR bYd rogI Aqy sB sMswr ƒ mUAw kih rhy hn[ ijhVy gurmuiK bYd praupkwr krdy hn aunW ƒ nmskwr hY[ XQw- mhlw 2] nwnk prKy Awp kau qw pwrKu jwxu] rogu dwrU dovY buJY qw vYdu sujwxu] prmpUjnIk sRb ivAwpI dy Avqwr Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- BwvyN sRIr krky ijauNdw hY pr hMkwr ivkwrW pdwrQ Dn dOlq l`b lwlc rsquoc ro irhw bYdu (mUAw)mirAw hY ikauN jo vwihgurU jI dI pRIqI ibn duKI mrIz qoN loV qoN v`D ampIs lYNdw hY[ audr rsquoc b`cy ƒ mwr idMdw hY[ iesy qrW vwihgurU jI dI pRIqI ibnw rogI BI (mUAw)mirAw hY Aqy sBu sMswru hI (mUAw)mirAw hY ikauN jo vwihgurU jI ƒ Bu`l ky vYr ivroD mmqw kRoD inMdw kql kukrm kr irhw hY[ XQw- Aiq suMdr kulIn cqur muiK i|AwnI DnvMq] imrqk khIAih nwnkw ijh pRIiq nhI BgvMq]) AwKw jIvw ivsrY mir jwau]) mrxM ibsrxM goibMdh] jIvxM hir nwm Dacutewvxh]) AsMK mUrK AMD Gor] AsMK cor hrwmKor] AsMK Amr kir jwih jor] AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih] AsMK kUiVAwr kUVy iPrwih] AsMK mlyC mlu BiK Kwih] AsMK inMdk isir krih Bwru] nwnku nIcu khY vIcwru] vwirAw n jwvw eyk vwr] jo quDu BwvY sweI BlI kwr] qU sdw slwmiq inrMkwr]18]
eyku kbIrw nw mUAw ijh nwhI rovnhwru]69] slok 22 mrn bwry inrnw pVo eyku (kbIrw)bRhm Aqy bRhmigAwnI jI (nw)nhIN (mUAw)mry (ijh)ijnW dw mn ieMdRy Dn ivkwr AOguxW ƒ (rovnhwru)rovx vwly nwhI hn Bwv imit gey bYr Bey sB ryn] AMimRq nwmu swDsMig lYn]) bRhmigAwnI sgl kI rInw] Anuswr sB dI DUV bx ky vYr AOgux iqAwg ky gRIbI sihq aumwh nwl praupkwr hI praupkwr krdy hn]69] XQw- bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw]) bRhmigAwnI sd jIvY nhI mrqw]) inhclu scu Kudwie eyku Kudwie bMdw AibnwsI]) gauVI kbIr jI] ijh mrnY sBu jgqu qrwisAw] so mrnw gur sbid pRgwisAw]1] Ab kYsy mrau mrin mnu mwinAw] mir mir jwqy ijn rwmu n jwinAw]1] rhwau] mrno mrnu khY sBu koeI] shjy mrY Amru hoie soeI]2]) kih kbIr hmrw goibMdu] cauQy pd mih jn kI ijMdu] khu nwnk guir bRhmu idKwieAw] mrqw jwqw ndir n AwieAw]) mrxY kI icMqw nhI jIvx kI nhI Aws])
wwwGursevakcom q`qkrw 115
Amr Bey Amrwpdu pwieAw] swDsMig nwnk hir iDAwieAw]) mY n mrau mirbo sMswrw] Ab moih imilE hY jIAwvnhwrw]
kbIr rwmu n iDAwieE motI lwgI Koir] kwieAw hWfI kwT kI nw Ehu crHY bhoir]70] ijvyN h`fI AMdr kIVy l`g ky KoV kr idMdy hn iqvyN ies dyh ƒ qMbwkU fr`g jUAw corI XwrI mMd krm ivkwrI gwxy sunxy jIAW ƒ kohxw mwrnw Aqy kYNsr eyfz Awid ibmwrIAW dI KoV l`gI hY prm pUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (rwmu)srb klw BrpUr pRB) vwihgurU jI ƒ iDAwqw iDAwn Dy dI iqRkutI myt ky s`cy sRb ivAwpI jwx ky (n)nhIN (iDAwieE)iDAwieAw ies ƒ kwm kRoD loB moh pr inMdw pr iesqRI gmn jUAw kql corI fwky isgRt qmwkU nSy dI (motI)bVI BwrI (Koir)bdI brbwdI KoV lwgI hY jo ies ƒ (Koir)nws kr rhI hY ikauN jo vwihgurU jI dy nwm ƒ cyqy nhIN krdw[
kwieAw hWfI kwT kI nw Ehu crHY bhoir]70] ijvyN (kwT)l`kV (kI)dI (hWfI)qOVI A`g rsquoqy ie`k vwrI cV jwvy Eh (bhoir)dubwrw (nw)nhIN (crHY)cV skdI sV jWdI hY[ iqvyN (kwieAw)dyh rUpI kwT dI hWfI jdoN smUh AOguxW bdI rUpI Agn rsquoc sV geI iPr ieh suAwh ho jwvygI Eh (bhoir)dubwrw nhIN cV skygI[ ies ƒ bdI rUpI AgnI swV rhI hY ies qoN bcx leI gurU pRmysr jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB s`cI Srn hY]70] cOrwsI l`K jUn Bog ky mnu`Kw jnm imldw hY ies leI mwns jnmu dw pRwpq hoxw bVw hI kTn hY ikauN jo kwT dI qOVI dy A`g rsquoqy cVn vWg mnu`Kw jnm muV 2 ky pRwpq nhIN huMdw[ ijvyN jMgL rsquoc ibRC dI twhxI nwl l`gy Pl p`k ky DrqI rsquoqy if`g pYNdy hn muV ky twhxI nwl nhIN l`gdy[ ijvyN au~ifAw kpUr h`Q nhIN AwauNdw smuMdR rsquoc su`tI imsrI h`Q nhIN AwauNdI kyly ƒ kyvl ie`k vwrI ampu`l ampL l`gdw hY[ XQw- kbIr mwns jnmu dulmicroBu hY hoie n bwrY bwr] ijau bn Pl pwky Buie igrih bhuir n lwgih fwr]) mwns dyh bhuir nh pwvY kCU aupwau mukiq kw kru ry] nwnk khq gwie krunwmY Bv swgr kY pwir auqru ry]) lK caurwsIh BRmqy BRmqy dulB jnmu Ab pwieE]1] ry mUVy qU hoCY ris lptwieE] AMimRqu sMig bsqu hY qyrY ibiKAw isau aurJwieE] mnu`Kw jnm ƒ pRwpq ho ky suAws 2 nwm jp ky inSkwm syvw gurU bMdgI BgqI krky ies ƒ samplw krnw hY[
kbIr AYsI hoie prI mn ko Bwvqu kInu] mrny qy ikAw frpnw jb hwiQ isDaurw lIn]71] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- vwihgurU DMn siqgurU mh`ly dsvyN jI nUM sRI AnMdpur swihb jI dw jdooN AOrMgy dy hukm nwl srhMdI sUby hMkwrI vzIdy lhOrI sUby zbrdsq KW Aqy bweIDwr phwVIAW Awid ny rL ky Gyrw pwieAw[ swFy s`q mhIny Gyrw irhw bwhr dyS rsquoc ^brW AwauNdIAW gurU ipAwry AxKIly sUrbIr bhwdr iml ky mqw
wwwGursevakcom q`qkrw 116
krdyldquoAwpW ijvyN ikvyN mhwrwj swihb jI dy crn- kmlW rsquoc phuMc ky Awpxy isr kurbwn krIeyrdquo[ rsqy rsquoc jwx smyN bhuq rukwvtW sn[ dirAwvW dy GwtW Aqy rsiqAW rsquoc QW 2 rsquoqy qurkW dIAW cOkIAW bYTIAW sn[ gurU ipAwry jI JKVu JwgI mIhu vrsY BI guru dyKx jweI]13] smuMdu swgru hovY bhu Kwrw gurisKu lmicroiG gur pih jweI]14] gurU ipAwry jI Bys bdl ky bVy hI gupq FMg nwl kbIr cqurweI Aiq GnI hir jip ihrdY mwih] Anuswr gurU swihb jI dy crn- kmlW dy iDAwn rsquoc SRI AnMdgV ikly rsquoc phuMcdy[ mhwrwj swihb jI dy crn- kmlW rsquoqy m`Qw r`K ky pRym bynqI krdy ldquohy mhwrwj swihb jI sIs Awp jI dy hI hn[ Anq klwvwn ikRpw krky dwsn dwsW ƒ inrBYqw iekwgRqw Apxy s`cy crn- kmlW dw iDAwn pRym b^So jI[ ijs krky Awp jI qoN kurbwn hoeIey[ rdquo crn- kmlW rsquoc Awpxy sIs Arpx krdy[ isr Arpx vwly mhWpurS gurU swihb jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc SSqR AiBAws krdy mhwrwj swihb jI urwk b^Sdy[ bdwm du`D cMgI urwk Ckdy[ kIrqn kQw FwfI vwrW suxdy[ do vyLy siqgurU mhwrwj swihb jI dy drSn krky mn sRIr idl idmwZ idno idn iekwgR mhW blvwn ho jWdy[ jdoN siqgurU dsvyN pwiqSwh jI gurqw isMGwsx qy sjdy mhwrwj swihb jI dy mhW ivsmwd mhW suMdr drSn krky iekwgR ho jWdy[ idl rsquoc ivsmwd iekwgRqw AwauNdI ik siqgurW ny pihly jwmyN AMdr prbq ƒ pMjw lwieAw qpdy kVwhy Twry pMjvyN jwmyN AMdr au~bldI dyZ rsquoc bYTy q`qI qvI qy KVy nOvyN jwmy AMdr sIs kurbwn kIqw Awp jI hux dsvyN jwmyN AMdr zulm dy nwS Drm dy pRkwS leI gurbwxI jI ƒ ju`go ju`g Atl r`Kx leI Drm X`uD lV rhy hn[ jdoN mhwrwj swihb jI Awp SSqR AiBAws krdy qy krwauNdy dusmx rsquoqy vwr krn rsquoqy vwr rokx dw FMg d`sdy Awp pYNqVy k`Fdy SSqR AiBAws krdy audoN isMGW dI ivsmwd AvsQw ho jWdI[ jIA pRwn mwn suKdwqw AMqrjwmI mn ko Bwvn] jI ƒ gurqw isMGwsx rsquoqy bYiTAW dy drSn krky Aqy kwhUM jMg ky rMg pyKy] Anuswr mhwrwj jI dy jMgI jOhr dyK ky sRI kbIr swihb jI dy khy Anuswr gurmuKW dI AYsI inrBYqw vwlI AvsQw (hoie)ho (prI)geI ik siqgurU mhwrwj swihb jI ny mn (ko)nUM (Bwvqu)Bwaux vwlI kurbwnI (kInu)kIqI hY kr rhy hn[ au~bldI dyZ rsquoc bYTxw sIs kurbwn krny sRbMs kurbwn krny koeI CotI ijhI g`l nhIN[ ieh mn BwauNdI ho geI ik mhwrwj swihb jI dy drSn krky iekwgRqw bx geI[ mn BwauNdI ieh BI sI ik GrW qoN ampurnw krky qury sn ik mhwrwj swihb jI rsqy rsquoc ivGn qoN bcwaux mhwrwj swihb leI sIs kurbwn krIey auh BI mn BwauNdI ho geI[
mrny qy ikAw frpnw jb hwiQ isDaurw lIn]71]1 swhmxy duSmxW dI ampOj jMg leI iqAwr br iqAwr KVI hY[ ShIdI dyx pihlW Apny roim roim rsquoc bIr- rs Brn leI ieh AiBAws krdy- kbIr AYsI hoie prI mn ko Bwvqu kInu] mrny qy ikAw frpnw jb hwiQ isDaurw lIn]71] hux (mrny)mrn (qy)qoN (ikAw)kI (frpnw)frnw hY (jb)jdoN
wwwGursevakcom q`qkrw 117
Drm- ihq jUJx leIApxy hwiQ rsquoc (isDaurw)KMfw (lIn)pkV ilAw[ mhwrwj swihb jI au~cI phwVI rsquoqy KV ky sUrvIr bhwdr Apxy izMd jwn isMGW dy jOhr dyKdy[ isMG bVI bhwdrI nwl duSmx rsquoc jw ky qrQ`lI mcw idMdy[ prmpUjnIk s`cy siqgurU swihbwn jI dy ienW hukmw ƒ kmwauNidAw ShIdIAW pwauNdy[
mrny qy ikAw frpnw jb hwiQ isDaurw lIn]71]2 jIvq Bwv qoN (mrny)mrn (qy)qoN (ikAw)kI (frpnw)frnw hY (jb)jdoN h`Q rsquoc igAwn rUpI (isDaurw)KMfw (lIn)PV ilAw[ XQw- vwihgurU] rx myN jwie n kbhUM BwjY] idRV kir CqRI Drm so gwjY]) ggn dmwmw bwijE pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY]) vwihgurU] kbIrmuih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] mqhir pUCY kaunu hY prw hmwrY bwr]) vwihgurU] kbIrjau quih swD iprMm kI sIsu kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kir jo ikCu hoie q hoie]) vwihgurU] mn ry Cwfhu Brmu pRgt hoie nwchu ieAw mwieAw ky fWfy] sUru ik snmuK rn qy frpY sqI ik sWcY BWfy]1] fgmg Cwif ry mn baurw] Ab qau jry mry isiD pweIAY lIno hwiQ sMDaurw]1] (338) vwihgurU] kbIrmyrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw] vwihgurU] pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) vwihgurU] BY kwhU kaudyq nih nih BY mwnq Awin] khu nwnksuin ry mnw igAwnI qwih bKwin]16]) vwihgurU] kbIrijsu mrny qy jgu frY myry mn Awnmicrodu] mrny hI qy pweIAY pUrnu prmwnmicrodu]22] vwihgurU] jy jIvYpiq lQI jwie] sBu hrwmujyqw ikCu Kwie] vwihgurU] koaU iksI ko rwj n dY hY] jo lY hY inj bl sy lY hY] vwihgurU] SSqRn ky ADIn hY rwj] so pRym bynqI hY ik ijhVw isDaurw sqI Awpxy h`Q rsquoc lYNdI hY ie~Qy aus isDaury dw ArQ nhIN[ ikauNik mhwrwj swihb jI ny sqI dI mrXwdw bMd kIqI hY jo ih`k D`kw inrw hI zor zulm hY jy AsIN sqI vwly p`K leIey ik sqI kihMdI mrnoN ikauN frnw ieh gurmiq dy iblkul ault hY[ bRhm smwj dy bwnI pUrn DrmI nyk swaU rwjy rwm mohn rwie jI dI pRym bynqI prvwn krky v`fBwgy lwrf bYnitMk jI ny 7 dsMbr 1829 eI nMU sqI hox ivruD s^q kwnUn jwrI kIqw[ pMjwb rwjpUqwny rsquoc sqI hox dI bMdI eIsvI 1847 rsquoc hoeI[
kbIr rs ko gWfo cUsIAY gun kau mrIAY roie] AvgunIAwry mwnsY Blo n kihhY koie]72] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- sdw gurqw ibrwjmwn prmpUjnIk vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI Awpxy gursyvk jI qoN Awp hI vwihgurU vwihgurU khwauNdy hn Awp hI gursyvk jI dy idl idmwg surqI ibrqI rsquoc gurbwxI jI Aqy idl rsquocoN AMimRq bRhmwnMd rs muK rsquoc Byjdy hn[ prm- pRsMn ho ky gurSbd byAMq SuB gux
wwwGursevakcom q`qkrw 118
b^Sky gursyvk jI dy lUM 2 rsquoc vs jWdy hn[ so gurqw ibrwjmwn vwihgurU gurU gRMQ swihb jI mhwrwj jI duAwrw Awpxy idl idmwZ surqI ibRqI rsquoc gurbwxI ƒ pRwpq kridAW gurU jI ƒ rom 2 krky nmskwridAW crn- kml c`tidAW crn- kmlW rsquoc lIx ho ky vwihgurU vwihgurU jI jpidAW jpwauNidAW Apxy idl rsquocoN AMimRq bRhmwnMd rs muK rsquoc pRwpq krn rUp rs dw gMnw hY jI[ XQw- nwmu rswiexu mnu iqRpqwiexu gurmuiK AMimRqu pIvW jIau] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- siq sMqoK dieAw Drm vIcwr SuB (gun)guxW (kau)nUM pRwpq krn leI siqgurU swihb s`cy pwiqSwh jI dy pws (roie)ro 2 (mrIAY)mrIey Bwv bhuqo bhuq hI roeIeyldquohy mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jIrdquo pMc sqwvih dUq kvn ibiD mwrxy] ikRpw krky AOgux myt ky dwsn dwsW ƒ SuB gux b^So jI[ AMimRq rs (ko)dw BirAw (gWfo)gMnw vwihgurU nwm gurSbd bwr 2 AiBAws krn rUp (cUsIAY)cUsxw krIey (AvgunIAwry)AOguxW vwly (mwnsY)purSW nUM koie BI (Blo)cMgw (n)nhIN (kihhY)kihMdw]72]
kbIr gwgir jl BrI Awju kwil jYhY PUit] guru ju n cyqih Awpno AD mwiJ lIjihgy lUit]73]swfy gurU pRmysr jI ny swnUM gur mrXwdw gurbwxI jI b^Sy hn swfy leI au~bldI dyZ rsquoc bYTy q`qy ryqy rsquoqy bYTy q`qw ryqw Awpxy sIs rsquoqy puAwieAw sVdI bldI m`cdI loh rsquoqy KVy hn swfy leI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj rcy hn[ nOvyN jwmy rsquoc sIs kurbwn kr rhy hn dsvyN jwmy AMdr sRbMs kurbwn kr rhy hn[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI sRIr ƒ nwsvMq ampurmw rhy hn- ieh dyh rUpI gwgir suAwsW rUpI jl nwl BrI hY[ (Awju)A`j AQvw (kwil)k`l nUM AwXU dw kwil hox qoN (PUit)Put (jYhY)jwvygI[ XQw- kwcI mtukI ibnis ibnwsw]) Amr jwin sMcI ieh kwieAw ieh imiQAw kwcI ggrI]) jb jrIAY qb hoie Bsm qnu rhY ikrm dl KweI] kwcI gwgir nIru prqu hY ieAw qn kI iehY bfweI]
guru ju n cyqih Awpno AD mwiJ lIjihgy lUit]73] cOrwsI l`K jUn Bog ky Amolk mnu`Kw jnm pRwpq krky (ju)ijhVy (Awpno)Awpxy (guru)vwihgurU gurbwxI gurU jI ƒ (cyqih)Xwd (n)nhIN krdy auh qmwkU Srwb kukrm kusMgI kwm kRoD loB moh hMkwr pwp inMdw cuglI eIrKw dIacuteYS vYr AOguxW krky izMdgI dy (AD)A`D (mwiJ)ivcwly hI (lUit)lut (lIjihgy)ley jwxgy Bwv pUrI izMdgI nhIN Bog skxgy izMdgI pRmwqmw rUp mMzl ƒ pRwpiq nhIN ho skygI k`cI gwgr ƒ BMn dyxgy jm swh k`F lYxgy[ mrn bwAd jdoN jm lY ky jWdy hn jmpurI dy rsqy jWidAW A`D ivcwly lu`t ley jwxgy]73] XQw- krm Drm pwKMf jo dIsih iqn jmu jwgwqI lUtY] kwrobwr ivhwr rsquoc BI A`D ivcwly lu`t ley jwxgy[
wwwGursevakcom q`qkrw 119
kbIr kUkru rwm ko muqIAw myro nwau] gly hmwry jyvrI jh iKMcY qh jwau]74] kbIr swihb jI siq sMqoK dieAw Drm vIcwr Awid SuB guxW sihq Anqklwvwn inrgun inrMkwr inrivkwr inrhMkwr AsMK pRkwS hI pRkwS sihq AMdr bwhr Ajpw jwp vwihgurU jI rsquoc lIn rwm jI dy ku`qy hn[ bRhm srUp sRI kbIr swihb jI nwl crcw kridAW hMkwrI mUDy BWfy hwr ky iKJy ikhw ldquoqUM qW ku`iqAW vWg BauNkdw rihMdw hYNrdquo pUrn Bgq jI gu`sw krn dI bjwey hr vyly jIA pRwx dwqy vwihgurU jI ƒ pUrn ipAwr nwl cyqy kridAW ampurmw rhy hn- ldquoBweI TIk hY Awp jI ku`qw kihMdy hoN dwsn dws kbIr rwm jI (ko)dw kUkru hY (myro)dwsn dws dw (nwau)nwm (muqIAw)moqI hY jo vwihgurU jI dy (muqIAw)ADIn qwbydwr hY[ dwsn dws hr vyly vwihgurU jI dw js BONkx vwlw ku`qw hY[ XQw- hm kUkr qyry drbwir] Baukih AwgY bdnu pswir]) sg nwnk dIbwn msqwnw inq cVY svwieAw]) eyqy kUkr hau bygwnw Baukw iesu qn qweI] Bgiq hIxu nwnku jy hoiegw qw KsmY nwau n jweI]) lwl sig gulwm gurU goibMd isMG] dwZdwir nwm gurU goibMd isMG]156] gurmuiK ipAwry BweI nMd lwl isMG jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws gurU goivMd isMG jI dy prm piv`qR SuB s`cy nwm dy (dwZdwir)inSwn vwlw gurU goivMd isMG jI dw Zulwm dwsn dws lwlw golw (sig) ku`qw hY[ hr vyly pUrn gurU jI dw js BONkdw hY[
gly hmwry jyvrI jh iKMcY qh jwau]74] prm ipAwry vwihgurU jI ny (hmwry)dwsn dws dy (gly)AMqhkrn gL rsquoc pRIq rUpI jyvVI AQvw AwigAw mnwaux rUpI (jyvrI)r`sI pweI hY[ AwigAw mnwaux rUpI jyvrI ƒ (jh)ij`Dr ƒ (iKMcY)iKcdy hn dwsn dws (qh)iq`Qy (jwau)jWdw hY[ AwpxI mrzI nwl dws kuJ nhIN kr irhw[ XQw- sBu Awpy jgqu aupwiedw ipAwrw vis Awpy jugiq hQwhw] gil jyvVI Awpy pwiedw ipAwrw ijau pRBu iKMcY iqau jwhw] jo grbY so pcsI ipAwry jip nwnk Bgiq smwhw]) Purmwnu qyrw isrY aUpir iPir n krq bIcwr] quhI drIAw quhI krIAw quJY qy insqwr]) AwKxu vyKxu sBu swihb qy hoie]) jh bYswlih qh bYsw suAwmI jh Byjih qh jwvw] sRb ivAwpI mhW ivsmwd AvsQw rsquoc lIx ho ky kih rhy hn[ AMdr bwhr BrpUr inrgun bRhm jI dw dwsn dws kUkr hY jo AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS srUp vwihgurU bRhm jI BrpUr ho rhy hn AwpoN koeI sMklp nhIN ampur irhw sMklp ivklp mhwrwj swihb jI dI joiq nwl ampur rhy hn mhwrwj swihb jI dI joiq nwl dyK bol sux irhw hY[ AwpxI mrzI nwl A`K BI nhIN Kol mIc skdw[ dwsn dws kUkr Apxy suAwmI jI dw dr nhIN C`fdw iek mn ie`k ic`q ho ky cyqy krdw hY[ XQw- suAwmI ko igRhu ijau sdw suAwn qjq nhI inq] nwnk ieh ibiD hir Bjau iek min huie iek iciq]45]
kbIr jpnI kwT kI ikAw idKlwvih loie] ihrdY rwmu n cyqhI ieh jpnI ikAw hoie]75] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw
wwwGursevakcom q`qkrw 120
BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy pKMfI (kwT)l`kV (kI)dI (jpnI)mwLw pw ky (loie)lokW ƒ T`gx leI (ikAw)kI (idKlwvih)idKw irhw hYN ihrdY krky qUM rwmu jI ƒ (cyqhI)cyqy (n)nhIN krdw ieh (jpnI)mwLw pw ky (ikAw)kI (hoie)hovygw]75] ihrdy rsquoc Awpy hI jwp hoeI jwxw ihrdy krky qUM rwmu jI cyqy krny hn[ XQw- ibnu ijhvw jo jpY ihAwie] koeI jwxY kYsw nwau]) Ajpw jwpu n vIsrY Awid jugwid smwie]) pRB kY ismrin Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw AMqu n pwr]) nau iniD AMimRqu pRB kw nwmu] dyhI mih ies kw ibsRwmu]) suMn smwiD Anhq qh nwd] khnu n jweI Acrj ibsmwd] iksy qoN cIz mMgxI qW BI mwLw idKw dyxI ies mwLw dw koeI ampwiedw nhIN pKMfIAW ƒ pKMf qoN mnw kr rhy hn[ XQw- mwQy iqlku hiQ mwlw bwnW] logn rwmu iKlaunW jwnW]1]) Awsw] gj swFy qY qY DoqIAw iqhry pwiein qg] glI ijnw jpmwlIAw loty hiQ inbg] Eie hir ky sMq n AwKIAih bwnwris ky Tg]1] AYsy sMq n mokau Bwvih] fwlw isau pyfw gtkwvih]1] rhwau] bwsn mWij crwvih aUpir kwTI Doie jlwvih] bsuDw Koid krih duie cUly swry mwxs Kwvih]2] Eie pwpI sdw iPrih AprwDI muKhu Aprs khwvih] sdw sdw iPrih AiBmwnI sgl kutMb fubwvih]3] ijqu ko lwieAw iqq hI lwgw qYsy krm kmwvY] khu kbIr ijsu siqguru BytY punrip jnim n AwvY]4]2]
kbIr ibrhu BuXMgmu min bsY mMqu n mwnY koie] rwm ibEgI nw jIAY jIAY q baurw hoie]76] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ijs gurmuiK snmuK rwm gurU pRymI jI dy min rsquoc gurU (ibrhu)pRym rUpI (BuXMgmu)sp (bsY)vsdw hY auh (koie)iksy (mMqu)aupdyS mMqR ƒ (n)nhIN (mwnY)mMndw Bwv s`p mMqR dy v`s ho jWdw hY pr gurmuiK dy mn AMdr pRym rUpI s`p iksy aupdyS mMqR krky v`s nhIN huMdw[ AQwh pyRm rsquoqy idRstWq- ijvyN bwby mqIdws jI nUM duSt kwzI ny ikhw ldquoqUM AwpxI juAwnI qy qrs kr qUM gurU jI dy pws rih ky kI K`itAw hY qyry sRIr ƒ Awry nwl cIirAw jwxw hY qUM ikauN nhIN au~cy Ahudy lYNdw Dn pdwrQ byZmW lY v`fw sUbw bx jw dunIAW dy suK Bog gurU qygbhwdr swihb jI dw swQ C`f dyrdquo[ aus ikhw ldquosiqgurU qygbhwdr mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI dy drSn rsquoqy syvw ismrn dy inmK dw jo suK hY qusIN smJ nhIN skdyrdquo[ XQw- eyk inmK jo ismrn mih jIAw] koit idns lwK sdw iQru QIAw]) pRB kY ismrin Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw AMqu n pwr] aunW dy lwlcW ƒ Tukrw id`qw Awrw ipAwrw kIqw[ XQw- Awrw ipAwrw lgq hY kwrw krau bnwie[ isr jwie q jwie myrw is`KI isdk n jwie[ bwbw mqIdws jI ƒ v`s krn leI aunW ny lwlc dyx rUpI bVy mMqR pVy pr aunW koeI mMqR nhIN mMinAw[
wwwGursevakcom q`qkrw 121
rwm ibEgI nw jIAY jIAY q baurw hoie]76] zihr vwlw s`p nhIN Ajpw jwp sihq pRym rUpI s`p dw fMg BI pRym hI hY pRym sihq Ajpw jwp rUpI s`p dw fMigAw AMdr bwhr SuB guxW dy Anq klwvwn AsMK pRkwS sihq inrgun bRhm rwm jI dy pRymI rwm jI dy ivjogI ho ky j`g qy (nw)nhIN (jIAY)ijauNdy ikauNik aunW nUM pRym sihq Ajpw jwp rUpI s`p ny pRym dw fMg lw idqw aunW AMdr bwhr pRym hI pRym hY[ s`p dw fMigAw J`t hI mr jWdw hY iesy qrW auh pRym sihq Ajpw jwp rUpI s`p dy fMgy ijauNdy nhIN Bwv aunW dy lUM 2 rsquoc mhwrwj swihb jI dw pRym vsdw hY auh sMswrI jIvn ivSy ivkwrW AOguxW doSW inMdw cuglI eIrKw dy jIvn rsquoc nhIN ijauNdy auh mhwrwj rsquoc lIn ho ky jy ijauNdy hn q auh (baurw)msqwny hoie jWdyy hn[ XQw- mwrU mhlw 1] koeI AwKY BUqnw ko khY byqwlw] koeI AwKY AwdmI nwnku vycwrw]1] BieAw idvwnw swh kw nwnku baurwnw] hau hir ibnu Avru n jwnw]1] rhwau] qau dyvwnw jwxIAY jw BY dyvwnw hoie] eykI swihb bwhrw dUjw Avru n jwxY koie]2] qau dyvwnw jwxIAY jw eykw kwr kmwie] hukmu pCwxY Ksm kw dUjI Avr isAwxp kwie]3] qau dyvwnw jwxIAY jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru]4]7]) logu khY kbIru baurwnw] kbIr kw mrmu rwm pihcwnW]) mY baurI myrw rwmu Bqwru] ric ric qw kau krau isMgwru]) aunW dI baurI AvsQw kYsI hY Anhq suMin rqy sy kYsy] ijs qy aupjy iqs hI jYsy]) mgnu BieE ipRA pRym isau sUD n ismrq AMg]) vwihgurU jI rsquoc ivsmwd ho ky sMswr ƒ ivswr idMdy hn[ n au~Qy KuSI n ZmI jMmx mrn qRY gux AqIq ho ky msqwnI AvsQw rsquoc ijauNdy hn[ aunW dw mn koeI ivSy ivkwrW dw sMklp nhIN krdw A`KW rUp nhIN dyKdIAW kMn inMidAw cuglI nhIN suxdy zbwn JUT nhIN boldI cmVI sprs nhIN cwhuMdI[ auh sMswr v`loN idvwny msqwny huMdy hn[ XQw- Bau qyrw BWg KlVI myrw cIqu] mY dyvwnw BieAw AqIqu]) mY baurI myrw rwmu Bqwru] ric ric qw kau krau isMgwru]1]) rwm jI aunW dy isr rsquoqy h`Q r`Kdy hn[ mhwrwj swihb jI dy AsMK pRkwS aunW rsquoqy pYNdy hn[ AMdr bwhr gurSbd ArQ dyK rhy hn aunW dw sMswr v`l i^Awl nhIN aunW dI bRhmwkwr ibRqI hY bRhmigAwnI sgl kI rInw] hn AMdroN bwhroN s`cy rsquoc lIx hn pwrbRhmu ijin scu kir jwqw] nwnk so jnu sic smwqw]) aunW dy kMn bRhm jI ƒ hI suxdy hn A`KW bRhm jI ƒ hI dyKdIAW hn[ XQw- bRhmu dIsY bRhmu suxIAY eyku eyku vKwxIAY] Awqm pswrw krxhwrw pRB ibnw nhI jwxIAY]) AMqir guru AwrwDxw ijhvw jip gur nwau] nyqRI siqguru pyKxw sRvxI sunxw gur nwau]) sBY Gt rwmu bolY rwmw bolY] rwm ibnw ko bolY ry]) ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw] paux pwxI bYsMqr ismrih ismrY sgl aupwrjnw]) aunW dI Agm AgwD pRymmeI AvsQw hY[ XQw- AMdir scw nyhu lwieAw pRIqm AwpxY] qnu mnu hoie inhwlu jw guru dyKw swmxy]) Awpy lwieE Apnw ipAwru]) nwm ibnw sony dI DrqI BI cMgI nhIN l`gdI[ XQw- jy DrqI sB
wwwGursevakcom q`qkrw 122
kMcnu kir dIjY ibnu nwvY Avru n BwieAw rwm]) min bYrwgu BieAw drsnu dyKxY kw cwau]) mY nIry Aink Bojn bhu ibMjn iqn isau idRsit n krY rucWgY]) hau rih n skw ibnu dyKy pRIqmw mY nIru vhy vih clY jIau]) iek GVI n imlqy qw kiljugu hoqw] huix kid imlIAY ipRA quDu BgvMqw] moih rYix n ivhwvY nId n AwvY ibnu dyKy gur drbwry jIau]) mhWpurS jI dI aupmw bhuq hY[ XQw- ijhbw eyk ausqiq Anyk] siq purK pUrn ibbyk]
kbIr pwrs cMdnY iqn hY eyk sugMD] iqh imil qyaU aUqm Bey loh kwT inrgMD]77] gurmuiK sMqW BgqW dI syvw susMgq dw bhuq v`fw lwB Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- jo pwrs qy (cMdnY)cMdn hn (iqn)iqnW rsquoc (eyk)ie`k iek (sugMD)gux hY[ pwrs AMdr ieh gux hY jr vwly lohy ƒ sonw bxwauNdw hY[ cMdn rsquoc ie`k gux hY l`kVI ƒ sugMDI sihq cMdn bxw idMdw hY[ XQw- Eie BI cMdnu hoie rhy bsy ju cMdn pwis]11])
iqh imil qyaU aUqm Bey loh kwT inrgMD]77] (iqh)iqs pwrs nwl imil ky (qyaU)auh (loh)lohw (aUqm)au~qm sonw (Bey)ho jWdw hY qy cMdn nwl iml ky (inrgMD)sugMDI qoN rihq jo kwT hY auh aUqm cMdn ho jWdw hY[ ieauN cMdn smwn sMqW nwl iml ky lohy vWg pwpW krky Bwrw ivSy ivkwr dy jr vwlw pwpI jIv rUp lohw bwrW vMnI dy Su`D sony vWg pMjy igAwn ieMdRy pMjy krm ieMdRy mn qy buu`D ienW bwrW ƒ au~jl krky ieMidRAW dy ivSy iqAwg ky Su`D sony vWg Su`D Su`D ho jWdw hY[ inrgMD kwT vWg BgqI dI sugMDI rihq purS cMdn rUp mhWpurSW nwl l`g ky BgqI rUpI sugMDI sihq sugMDq cMdn rUp mhWpurS ho jWdw hY[ XQw- Bwr ATwrh mih cMdnu aUqm cMdn inkit sB cMdnu hueIAw]) cMdn Bgqw joiq ienyhI srby prmlu krxw]) qum cMdn hm ierMf bwpury sMig qumwry bwsw] nIc rUK qy aUc Bey hY gMD sugMD invwsw]1]
kbIr jm kw TyNgw burw hY Ehu nhI sihAw jwie] prmpUjnIk vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- hy BweI jm (kw)dw (TyNgw)sotw bhuq hI burw hY[ Ehu iksy koloN BI (sihAw)shwirAw nhI (jwie)jWdw[ bMn ky k`utdy hn mwrn l`gy QW kuQwE nhIN dyKdy[ XQw- khu kbIr qb hI nru jwgY] jm kw fMfu mUMf mih lwgY]) sUmih Dnu rwKn kau dIAw mugDu khY Dnu myrw] jm kw fMfu mUMf mih lwgY iKn mih krY inbyrw]
eyku ju swDU muoih imilE iqin lIAw AMcil lwie]78]1- (eyku)iek (ju)jo prmpUjnIk swDU rwmwnMd jI (muoih)dws ƒ (imilE)imly (iqin)iqnW ny dwsn dws ƒ Awpxy (AMcil)p`ly lwie lIAw hY]78] XQw- lwie AMcil nwnk qwirAnu ijqw jnmu Apwr jIau]) AMcil lwie qrwieAw BweI Baujlu duKu sMswru] kir ikrpw ndir inhwilAw BweI kIqonu AMgu Apwru]
wwwGursevakcom q`qkrw 123
eyku ju swDU muoih imilE iqin lIAw AMcil lwie]78]2- kbIr pMQIey BweI lihxw isMG jI ny Bgq mwLw rsquoc iliKAw hY ijs smyN siqgurU nwnk dyv mhwrwj swihb jI kWSI rsquoc phuMcy aus vyly Bgq mhwrwj jI dy drSn krky inhwl gd 2 hoey[ jdoN swry Bgq mhwrwj swihb ƒ kWSI qoN ivdw krn bwhr Awey qW Bgq sRI kbIr swihb jI dI aumr aus vyLy 106 vry sI[ Awp jI pMckoSI qoN Aw rhy sn vfY Bwig Byty gurdyvw] Anuswr siqgurU swihb jI dy drSn v`ifAW BwgW krky hoey[ gurU mhwrwj s`cy pwiqswh jI ny inrgun srgun dI eykqw b^S ky inhwl kIqy[ ies Anuswr kih rhy hn ik eyku ju (swDU)siqgurU nwnk dyv mhwrwj s`cy pwiqswh jI (muoih)dwn dws ƒ (imilE)imly (iqin)iqnW ny ikRpw krky dwsndws ƒ Awpxy Srn rUpI (AMcil)p`ly lwie lIAw[ dwsn dws inhwl 3 ho igAw[
kbIr bYdu khY hau hI Blw dwrU myrY vis] vwihgurU bRhm srUp sRI kbIr swihb jI SuB aupdyS ampurmwauNdy hn- bYdu (khY)kihMdw hY (hau)mYN hI (Blw)cMgw hW dwrU dyxI (myrY)myry vis hY[ dwvw krdw hY ik mYN bMdy ƒ mrn nhIN dyvWgw[
ieh qau bsqu gupwl kI jb BwvY lyie Kis]79] hy BweI ieh cyqn s`qw rUp AQvw izMd jwn (bsqu)vsqU (qau)qW (gupwl)Awid Ajoin AjY AibnwsI iqh prmysr jwno] (sRI dsm) vwihgurU jI (kI)dI hY (jb)jdoN (BwvY)cwhux audoN hI (Kis)iKc (lyie)lYNdy hn]79] XQw- jb ApunI joiq iKMcih qU suAwmI qb koeI krau idKw viKAwnw]) nh bwirk nh jobnY nh ibrDI kCu bMDu] Eh byrw nh bUJIAY jau Awie prY jm PMDu]) jYsy ikrswxu bovY ikrswnI] kwcI pwkI bwiF prwnI]1]) jVI bUtI jy jIvIey ikauN mrY DnMqr]) cwry kuMt kwl ky v`s[ khW jweIey kwl qy n`s[ mUacute 2] vYdw vYdu suvYdu qU pihlW rogu pCwxu] AYsw dwrU loiV lhu ijqu vMY rogw Gwix] ijqu dwrU rog auiTAih qin suKu vsY Awie] rogu gvwieih Awpxw q nwnk vYdu sdwie]2] vYd ƒ is`iKAw hY l`igE Awid ko haumY rogU]) haumY dIrG rogu hY dwrU BI iesu mwih] vYd jI gur pUry dy s`cy crnIN l`g ky Apnw rog haumY rog nivrq krn[ bwxI ƒ kOVw bolx dw rog hY sRIr rsquoc BI rog hn ienW rogW qoN Awp bcx hornW ƒ bcwaux[ so vYd ƒ burw nhIN ikhw vYd ƒ smJ sUJ id`qI hY[ aus dI BI kilAwx leI aus ƒ cyqMn kIqw hY[ duAweI Zlq dyx qoN bhuq swry mrIz cVweI kr jWdy hn[ vYd jI Awp nwm jpx hornW qoN jpwaux[ duAweI nwl pRhyz nwm jpx bwry BI d`sx[ rog b`uJx dwrU bu`Jx sujwx vYd bnx[ XQw- mhlw 2] nwnk prKy Awp kau qw pwrKu jwxu] rogu dwrU dovY buJY qw vYdu sujwxu]
kbIr naubiq AwpnI idn ds lyhu bjwie] ndI nwv sMjog ijau bhuir n imlhY Awie]80] DrqI aupir kot gV kyqI geI vjwie] jo Asmwin n mwvnI iqn nik nQw pwie] cOhW ju`gW rsquoc kRoVW hI zwlm hoey hn ijnW ny pr iesqRIAW KohIAW ijvyN AihmdSwh AbdwlI ny ihMd rsquocoN ATwrW hzwr bweI hzwr qIh hzwr bIbIAW lu`tIAW gznI rsquoc tky
wwwGursevakcom q`qkrw 124
2 ƒ vycIAW[ ies qrW sony hIry jvwhrwqW dUjI DrqI Kohx leI bVy hI zor zulm krdy rhy Un dIAW ndIAW vgwauNdy rhy[ lokW dy GrW ƒ swV idMdy msUmW ƒ kql kr idMdy[ bwbr jwbr vWg swV ampUk bhuq krdy Pyr KuSI rsquoc Aw ky jSn mnwauNdy n`gwry vjwauNdy[ vwihgurU bRhm srUp sRI kbIr swihb jI SuB s`cw vYrwgmeI aupdyS ampurmwauNdy hn- hy BweI sMswr rsquoqy zor zulm krky AwpnI ij`q dy (naubiq)v`fy ngwry ds idn (bjwie)vjw (lyhu)lYxw kr] XQw- jIq iPrY sB dys idswn ko bwjq Fol imRdMg ngwry] guMjq gUV gjwn ky sMudr ihMsq hI hXrwj hjwry] AQvw hy BweI Awp praupkwr krn krwaux kIrqn is`Kx is`Kwaux kQw is`Kx is`Kwaux sMQw krn krwaux Awpxy AMdr Ajpw jwp krn rUp (naubiq)v`fw ngwrw ds idn vjw lY Bwv vYrwg Dwr ky ismrn praupkwr kr lY[ (ijau)ijvyN ndI rsquoc (nwv)byVI rsquoqy cVy jIAW dw (sMjog)imlwp huMdw hY[ byVI fu`bx qoN jIA mrn qoN (bhuir)muV ky aus byVI rsquoc (Awie)Aw ky (n)nhIN (imlhY)imldy[ AQvw ndI rsquoc byVI nwl pwxI dw (sMjog)imlwp tkrw huMdw hY AgWh cilAw jWdw hY muV ky vwips nhIN AwauNdw iesy qrW hy jIv aus Awpxy rwj Bwg ƒ ijhVw zor zulm nwl bxwieAw sI muV ky Awie ky (n)nhIN dyKyNgw[ XQw- vY suq vY ibq vY pur pwtn bhuir n dyKY Awie]) ndIAw vwh ivCuMinAw mylw sMjogI rwm]) supn cirqR icqR jwgq n dyiKXq qwirkw mMfl prBwiq n idKweIAY] qrvr CwXw lg dIrG cpl bl qIrQ purb jwqRw iQr n rhweIAY] ndI nwv ko sMjog log bhurXo n imlY gMDrb ngr imRg iqRSnw iblweIAY] (kibq 117) iesy qrW ies sMswr rsquoqy qUM jo zor zulm pwp krky lhU dIAW ndIAW vgweIAW hn ij`q dy vwjy vjwey hn Awpxy Awp ƒ v`fw khwieAw CqrW dI CwieAw hyT quirAw hYN mr ky nMgw jwvyNgw[ XQw- nWgy Awvnu nWgy jwnw] koie n rih hY rwjw rwnw]) nMgw dojik cwilAw qw idsY Krw frwvxw] ie`QoN sMswr qoN gunwh lY ky jwvyNgw ijs krky jm fMf shwrny pYxgy[ ieh bVI BwrI vYrwgmeI is`iKAw hY ies ƒ pV ky jIv zor zulm n kry kMnW ƒ h`Q lw ky gur pUry jI ƒ nmskwr kry]80]
m`su- kbIr swq smuMdih msu krau klm krau bnrwie] bsuDw kwgdu jau krau hir jsu ilKnu n jwie]81] vwihgurU Bgq sRI kbIr swihb jI ƒ Akwl purK jI AMdr bwhr pRgt hn[ sB AvwzW rsquocoN rwm 2 jI sux rhy hn[ XQw- sBY Gt rwmu bolY rwmw bolY] rwm ibnw ko bolY ry]) ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw]) gwvih quhno pauxu pwxI bYsMqru gwvY rwjw Drmu duAwry]) kyqIAw KwxI kyqIAw bwxI ijqnI AnMq bRhmMf dI rcnw hY Bgq sRI kbIr swihb jI ƒ swrI rcnw gwauNdI jwp krdI ids sux rhI hY[ vwihgurU inrgun bRhm jI AsMK AnMq guxW dy pRkwS inrMkwr hr pRwxI dy AMdr bwhr jwp kridAW smMUh bRhmMfW rsquoc ivAwpk ho rhy hn[ AnMq bRhmMf dI rcnw aunW rsquoc vs rhI hY auh rcnw rsquoc vsdy hn[ AnMq bRhmMf dI rcnw aunW dy srgun srUp jI hn[
wwwGursevakcom q`qkrw 125
srgun srUp dy pswry rsquoc AsMK sUrj jpdy hn[ AsMK DrqIAW dw ikxkw 2 AsMK pwxI AnMq hvwvW AnMq hI bRhmw ivSnUM isv jI AsMK Bgq hr smyN jwp jpdy hn[ AnMq bRhmMf dI rcnw AnMq bRhmMfW rsquoc vsx vwly jIv jMq smuMdR aunW rsquoc vsx vwly jIv swrI rcnw mhwrwj dw jwp kr rhI hY[ XQw- jo jo ricE su iqsih iDAwiq] byAMq gurmuiK pRymIN AnMq bRhmMf dI rcnw rsquoc gurmuiK roim roim hir iDAwvY]) ieik inrMkwrI nwm AwDwir] Anuswr hr vyly jwp krdy rihMdy hn[ AYsy sRb ivAwpI mhW ivsmwd bRhm vwihgurU jI dI swiKAwqqw kbIr swihb jI ƒ hoeI hY[ ikauNik inrgun bRhm jI sRb pRkwSk hn swry j`g dy jIvn rUp pRyrk pRkwSk hn[ inrgun bRhm rsquoc AsMK cVy sUrj cMd bRhm jI qoN s`qw lY ky B`j rhy hn Aqy mhwrwj dw js krdy hn[ AsMK DrqIAW hvwvW jwp krdIAW hn[ swry Akwr B`jy iPrdy hn swfy AMdr byAMq jIA B`jy iPrdy swry jwp kr rhy hn[
kbIr swq smuMdih msu krau klm krau bnrwie] bsuDw kwgdu jau krau hir jsu ilKnu n jwie]81]) bysumwr AQwh Agnq AqolY] ijau bulwvhu iqau nwnk dws bolY]) nwnk Acrju Acrj isau imilAw khxw kCU n jwey]) ibsmn ibsm rhy ibsmwd] Anuswr mhW ivsmwdqweI rsquoc lIx prmpUjnIk sRb ivAwpI pUrn bRhm jI dy Avqwr pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- BwvyN dwsn dws (swq)s`q (smuMdih)smuMdRW dI (msu)SwhI (krau)bxwauxw kry (pMj mx k`cy dw ie`k Bwr hY swrI bnswpqI dy ibRCW dw ie`k ie`k p`qw ilAw jwvy 90 mx k`cy huMdy hn ATwrW Bwr bxdy hn[ ATwrW Bwr (bnrwie)bnwspqI dIAW (klm)klmW (krau)bxwauxw kry (jau)jykr swrI (bsuDw)DrqI dw kwgdu (krau)bnwauxw kryy qW BI (hir)ivsmwd sRb pRkwSk vwihgurU jI dw jsu (ilKnu)iliKAw (n)nhIN (jwie)jWdw]81] ikauNik AwpY jphu Awpnw jwpu] Anuswr auh Awpxw jwp Awp hr vyly kr rhy hn[ XQw- nwnk kwgd lK mxw piV piV kIcY Bwau] msU qoit n AwveI lyKix pauxu clwau] BI qyrI kImiq nw pvY hau kyvfu AwKw nwau]) kwgd dIp sBY kir kY Aru swq smuMdRn kI msu kYho] kwt bnwspqI sgrI ilKby hUM ky lyKn kwj bnY ho] swrusqI bkqw kirkY jug kot gnys ky hwQ ilKY ho] kwl ikRpwn ibnw ibnqI nw qaU qum ko pRB nYk irJY ho] (bicqR nwtk) khw lgY iehu kIt bKwnY] mihmw qoir quhI pRB jwnY] ipqw jnm ijm pUq n pwvY] khw qvn kw Byd bqwvY]4] mhW ivsmwd pRym bynqI- BwvyN vwihgurU jI dw jsu iliKAw nhIN jWdw qW BI ilKxw bhuq hI jrUrI hY ilKx dw Aqot ampL hY[ XQw- ilKu nwmu swlwh ilKu ilKu AMqu n pwrwvwru]) hir jsu ilKih lwie BwvnI sy hsq pivqw]) sy kr Bly ijnI hir jsu lyKw])
kbIr jwiq julwhw ikAw krY ihrdY bsy gupwl] kbIr rmeIAw kMiT imlu cUkih srb jMjwl]82] iksy hMkwrI iv`dvwn ny Bgq kbIr swihb jI nwl crcw kIqI hwr ky iKJ igAw kihMdw ldquoqUM ijqnw mrzI Xqn kr lY BwvyN ijqnw mrzI dunIAW ƒ mgr lw lY
wwwGursevakcom q`qkrw 126
T`gI mwrI jw pr qUM qW julwhw hYN qyrI mukqI nhIN ho skdI pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI dy AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS srUp inrgux bRhm jI swiKAwq ho rhy hn[ ibAdbI dy bcn kihx qoN Awp jI dy mn rsquoqy koeI BI Asr nhIN hoieAw bVy dIrG AwSy sihxsIlqw nwl gurbwxI jI aucwr rhy hn- jwiq julwhw miq kw DIru] shij shij gux rmY kbIru]) dwsn dws dI jwiq julwhw (ikAw)kI (krY)krygI Bwv kI ivgwVygI dwsn dws dy ihrdY AMdr (gupwl)Awid Ajoin AjY AibnwsI iqh prmysr jwno] sRb ivAwpI vwihgurU jI (bsy)vs rhy hn[ XQw- sloku] Aiq suMdr kulIn cqur muiK i|AwnI DnvMq] imrqk khIAih nwnkw ijh pRIiq nhI BgvMq]1] pauVI] |M|w Ktu swsqR hoie i|Awqw] pUrku kuMBk ryck krmwqw] i|Awn iDAwn qIrQ iesnwnI] sompwk Aprs auidAwnI] rwm nwm sMig min nhI hyqw] jo kCu kIno soaU Anyqw] auAw qy aUqmu gnau cMfwlw] nwnk ijh min bsih gupwlw]16]
kbIr rmeIAw kMiT imlu cUkih srb jMjwl]82] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (kbIr)v`fy (rmeIAw)ibAwipk rwm sgl swmwn]14] ivAwpk rwm jI dy inrgun (kMiT)gL nwl dwsn dws kbIr imlu igAw hY Bwv inrgun rsquoc lIx ho igAw hY[ Akwl purK jI ny Awpxy srgun srUp Dwr ky Awpxy gLy nwl BI lw ilAw hY[ ihrdy rom 2 rsquoc vwihgurU jI vs gey hn[ dwsn dws dy (srb)swry AOguxW pwpW ivkwrW hMkwr dy (jMjwl)bMDn (cUkih)cuky k`ty gey]82] XQw- kir ikrpwdIE moih nwmw bMDn qy Cutkwey] mn qy ibsirEsglo DMDw gur kI crxI lwey] rwm jI hux swfy AMdr bwhr AsMK guxW sihq AsMK nUr BrpUr ho rhy hn AsMK bRhmMfW AMdr ivAwpk hr dyhI AMdr ivAwpk ho rhy hn[ swrIAW GtW dy mwlk sB dy AMqrjwmI swrIAW DrqIAW koRVW sUrjW cMdRimAW ƒ Bjw rhy hn ienW ƒ pRkwS dy rhy hn AsMK auqpqIAW pwlxw lYqw kridAW inrlyp BI ho rhy hn[ AYsy pRkwSk pRyrk ijnW dI au~jl joq nwl swfI izMd jwn c`l rhI hY A`KW vyK rhIAW bol sux rhy hW[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- kbIr myrI jwiq kau sBu ko hsnyhwru] bilhwrI ies jwiq kau ijh jipE isrjnhwru]2]) qUM bRhmnu mY kwsIk julhw muih qoih brwbrI kYsy kY bnih] hmry rwm nwm kih aubry bydu Brosy pWfy fUib mrih]) qUM bwmnu mY kwsIk julhw bUJhu mor igAwnw] qum qau jwcy BUpiq rwjy hir sau mor iDAwnw] ies rsquoc mhWpurSW dw dIrG AwSw hY ik ijhVy pRymI pihlW kbIr swihb jI qoN gurmMqR pRwpq krky syvk is`K bx cu`ky hn auh folx n ijhVy nvyN bxn vwly hn aunW dy mn AMdr koeI rok n pvy ijvyN DVw- DV kbIr swihb jI qoN aupdyS lY rhy sn bhuqy bMdy zwqI namprq krky lwhw
wwwGursevakcom q`qkrw 127
nhIN lY sky sRI kbIr swihb jI dw Bwv ieh sI ik bhuqy jIv lwhw lYx[ XQw- nwnk nwm cVdI klw qyry Bwxy sRb`q dw Blw[ dwsn dws ƒ julwhw smJ ky namprq n krn ijhVy pihlW kbIr swihb jI dy syvk sn aunW dI jy SrDw tut geI qW aunW dI kilAwx nhIN hoxI nvyN bxn vwilAW dy mn rsquoc SMkw n hovy[ ijhVy nvyN bx jwx auh BI inscw Brosw r`Kx ik jo kbIr swihb jI kih rhy hn gupwl jI ƒ pRwpq krky ihrdy rsquoc vsw ky kmw ky srgun jI dy sMudr drSn krky kih rhy hn aus qrW qW swrI dunIAW kihMdI hY ik mYN pRmwqmw jI ƒ pw ilAw hY[ so mhWpurSW dw bolxw zwqI namprq mytx leI hY dwsn dws dy irdy rsquoc gupwl jI vsdy hn dws dw zwqI nwl koeI sbMD nhIN hY[
kbIr AYsw ko nhI mMdr dyie jrwie] pWcau lirky mwir kY rhY rwm ilau lwie]83] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- AYsw ko nhI Awpxy (mMdru)Gr sRIr nMU pUrn gurU jI ƒ Arpx gurU jI qoN kurbwn krn rUp (jrwie)swV (dyie)dyvy Bwv spu`qR pirvwr zmIn zwiedwd sB ku`J pUrn gurU jI leI kurbwn kr dyvy[ kwm koRD loB moh hMkwr mwieAw dy (pWcau)pMj (lirky)lVky mwir (kY)ky (rwm)ivAwpk vwihgurU jI rsquoc (ilau)ilv (lwie)lw ky rhY]83] XQw- Dwvau dsw Anyk pRym pRB kwrxy] pMc sqwvih dUq kvn ibiD mwrxy] qIKx bwx clwie nwmu pRB DacuteweIAY] hirhW mhW ibKwdI Gwq pUrn guru pweIAY]16]
kbIr AYsw ko nhI ieh qn dyvY PUik] pUrn bRhm srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- AYsw (ko)koeI nhI ijhVw iehu (qnu)sRIr suAws 2 vwihgurU jpx rUpI A`g nwl pUrn gurU jI qoN kurbwn krn rUp PUik dyvY bhuq fUMGy Bwv hn ies sRIr ƒ kwm koRD loB moh hMkwr Awid AOgux doS swV rhy hn ies sRIr ƒ ampUk dyvy Bwv gurU swihb jI ArQ kurbwn kr dyvy[ ijvyN mMdr dw ampUkxw ieh hY ik beI ieh gurU jI dy ArQ Krc dyvy[ AQvw siqgurW ibnw AYsw koeI BI nhI hY[ jo dwsn dws dy iehu jo (qnu)dyh AiBmwn hY ies ƒ suAws 2 vwihgurU jpx rUpI A`g nwl PUik dyx[ XQw- gur nwil quil n lgeI Koij ifTw bRhmMfu]) jYsw qU qYsw quhI ikAw aupmw dIjY]) qyrw srIku ko nwhI ijsno lvY lwie suxwieAw]
AMDw logu n jwneI rihE kbIrw kUik]84] dwsn dws kbIrw kUik (rihE)irhw hY ik kwm koRD loB moh hMkwr AOgux doS sRIr ƒ swV rhy hn[ AMDy eyih n AwKIAin ijn muiK loiex nwih] AMDy syeI nwnkw Ksmhu GuQy jwih]1] Anuswr vwihgurU jI ƒ Bu`ly hoey (AMDw)AMnw (logu)lok (n)nhIN (jwneI)jwxdw ik ieh vYrI hn[ XQw- rwmu sMgI iqsu giq nhI jwnih] pMc btvwry sy mIq kir mwnih] AMDw logu ienW ƒ im`qR bxweI bYyTw hY[ pUrn gurU jI dI mhW ivsmwd SuB s`cI Srn pYxy krky ienW ƒ ampUk dyxgy[
wwwGursevakcom q`qkrw 128
kbIr sqI pukwrY ich cVI sunuho bIr mswn] logu sbwieAw cil gieE hm qum kwmu indwn]85]1- gMdw smwj jnwnI ƒ mry pqI nwl D`ky nwl swV idMdw[ izMdw jIA ƒ swV dyxw bhuq v`fw b`jr pwp hY[ vwihgurU siqgurU qIjy pwiqSwh mhwrwj jI ny sqI dI mrXwdw bMd kIqI[ XQw- sqIAw eyih n AwKIAin jo miVAw lig jlmicroin] nwnk sqIAw jwxIAin ij ibrhy cot mrMin] bMdgI syvw krn leI Amolk mnu`Kw jnm imilAw hY[ ijauNdI dyh nMUD`ky nwl swVn vwilAW ƒ icqwvnI dy rhy hn qusIN D`ky nwl swV rhy hoN quhwfy rsquoqy BI mhW kStW sihq mrnw sVnw Aw irhw hY[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI hr g`l rsquocoN is`iKAw Dwrn krky A`gy pUrn vYrwgmeI aupdyS b^Sdy hn- mUey pqI nwl icKw rsquoqy izMdw sVn vwlI (sqI)pqIbRqw (ich)icKw rsquoqy cVI au~cI (pukwrY)pukwr rhI hY (mswn)SmSwn BUmI rsquoc Awey hy (bIr)Brwvo kMn dy ky (sunuho)suxo (sbwieAw)swry logu pUrW dy pUr cil (gieE)gey hn A`j qusIN mYnUM D`ky nwl swVn Awey hoN pr ieh Xwd r`K lau (qum)quhwfw (hm)sB dw icKw rsquoqy cVn sVn m`cx dw (indwn)AMq ƒ (kwmu)kMm bxygw[ AQvw gursyvk jI rUpI sqI pRymw- BgqI rUpI (ich)icKw rsquoqy cVI au~cI (pukwrY)pukwr rhI hY sMswr rUpI (mswn)SmSwn BUmI rsquoc Awey hy (bIr)Brwvo kMn dy ky (sunuho)suxo (sbwieAw)swry logu pUrW dy pUr cil (gieE)gey hn pr ieh Xwd r`K lau (qum)quhwfw (hm)sB dw (indwn)AMq ƒ sVnw m`cxw (kwmu)kMm bxygw mrnw sVnw m`cxw quhwfy sB dy isr rsquoqy hY ies leI mrnw cyqy krky gurU syvw ismrn praukwr krky BwrI lwhw suK lvo]85] XQw- eynI loiexI dyKidAw kyqI cil geI] PrIdw lokW Awpo AwpxI mY AwpxI peI]) pwis dmwmy Cqu isir ByrI sfo rf] jwie suqy jIrwx mih QIey AqImw gf]45]
kbIr mnu pMKI BieE auif auif dh ids jwie] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- mnu (pMKI)pMCI (BieE)bixAW ivkwrW pdwrQW mwieAw vwsnw rsquoc auif auif ky au~qR d`Kx pUrb p`Cm Aqy au~qR pUrb ivcwly eIswn kox pUrb d`Kx ivcwly Agin kox d`Kx pCm ivcwly nYirqI kox p`Cm au~qR ivcwly vwievI kox[ zmIn Asmwn (dh)ds (idsy)idSW rsquoc (jwie)jWdw hY[ XQw- kbhU jIAVwaUiB cVqu hYkbhU jwie pieAwly] loBI jIAVwiQru n rhqu hY cwry kuMfw Bwly]2])
jo jYsI sMgiq imlY so qYso Plu Kwie]86] ieh jo cMcl mn hY ies ƒ (jYsI)ijho ijhI sMgiq (imlY)imldI hY (so)aus sMgq Anuswr (qYso)qYsw hI Plu (Kwie)KWdw hY]86]
wwwGursevakcom q`qkrw 129
cMgI sMgq hox nwl cMgw PL KWdw hY suK imldw hY fwkUAW nSeIAW dI burI kusMgq nwl rog kMgwlqweI bdclxI jyhl rog jmW jUnW Bogx dw d`uK imldw hY[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- do qoqy sn ie`k ƒ cor mu`l lY gey ie`k ƒ mhwqmw jI Awpxy pws lY gey mhwqmw jI qoqy ƒ hr vyly vwihgurU 2 khwauNdy qoqw hr vyly vwihgurU 2 jpdw ijhVw pRymI mhwqmw jI kol jWdw aus ƒ ipAwr nwl kihMdw Awau jI jI AwieAW nUM[ vwihgurU vihgurU vwihgurU kihx l`g jWdw ijhVw jWdw auh dyK ky hYrwn ho jWdw auh BI vwihgurU vwihgurU kihx l`g jWdw[ ijhVw corW dw qoqw sI aus ƒ aujwV rsquoc ibTw idqw cor au~Qy luky hMudy sn jdoN koeI koL dI bMdw jWdw kihMdw Aw igAw Koh lau lu`t lau cor swvDwn ho ky l`ut lYNdy ieauN ijvyN Ak isau pRIiq kry Ak iqfw Ak fwlI bih Kwie] A`k dI (fwlI)twhxI rsquoqy bYT ky it`fw A`k KWdw hY iesy qrW ijhVy qoqy bwgW rsquoc rihMdy hn auh PL KWdy hn jYsI sMgq vYsw rMgq[ dUjw idRstWq- bMdw isMG jI vYrwgI ƒ scKMf sRI hzUr swihb jI ivKy vwihgurU mh`ly dsvyN jI dy mhW ivsmwd drSn hoey[ mhwrwj swihb jI Ajpw jwp rsquoc lIx hn[ AMdr bwhr inrgun pRkwS jh iJilimilkwru idsMqw] qh Anhd sbd bjMqw] ho irhw hY bMdw bhwdr isMG jI dyK ky ivsmwd ho gey swrI izMdgI bVI hI ms`kq kIqI pr Pyr BI pRwpqI n hoeI[ XQw- kbIr mihdI kir GwilAw Awpu pIswie pIswie] qY sh bwq n pUCIAY kbhu n lweI pwie]65] jdoN gurdyv jI dy drSn hoey ivsmwd v`fyBwg ho gey[ XQw- vfY Bwig Byty gurdyvw] ijnW dy drSnW ƒ qp`svI bVw lMmw smW qp krdy joZI jog swDdy swiDk purS swDn krdy A`j koit bRhmMf dy rcnhwr inrgun bRhm jI dy srgun Avqwr jI mhW ivsmwd drSn dy rhy hn[ AYsI ivsmwdqweI hoeI mn inSkpt ho igAw[ mhwrwj swihb jI ikhw ldquoBweI qUM kOx hYNrdquo ldquojI dwsn dws Awp jI dw grIb bMdw hYrdquo[ XQw- nwnku grIbu bMdw jnu qyrw] rwiK lyie swihbu pRBu myrw] mhwrwj swihb jI dy sunYhrI ckr au~cw gurmuKI dumwlw SSqRW sihq bIr rsI pRymw- BgqI sihq nUro nUr nUr hI nUr suMdr cyhrw dyK ky ivsmwd dMg rih gey[ siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI ny inrwlI b^iSS kr idqI siqsMgq krn l`g gey[ pRBwivq hoie KMfy bwty dw AMimRq Ck ky siqgurU swihb jI dy ^ws murId Zulwm goly dwsn dws bx gey[ gurU mhwrwj swihb jI dy s`cy crn- kmlW dI mhW ivsmwd Amolk Coh ƒ pRwpq hox qoN rom 2 rsquocoN jwp hox l`igAw[ XQw- suxqy punIq khqy pivqu siqguru rihAw BrpUry] ibnvMiq nwnku gur crx lwgy vwjy Anhd qUry] siqgurU mhwrwj swihb jI ny bMdy isMG bhwdr jI rsquoqy mhW ivsmwd Amolk ikRpw krky sB qoN pihlw gurU pMQ jI dy muKI jrnYL Qwpy[ zwlm hMkwrI vzIdy dy zulm A`iqAwcwr bhuq vD cu`ky sn[ doSIAW ƒ dMf dyx leI zulm dy nws rsquoqy Drm dy pRkwS leI ienW dI r`iKAw shwieqw leI pMj ipAwry pMj qIr b^S ky pMjwb ƒ Byjy[ XQw- hm ieh kwj jgq mo
wwwGursevakcom q`qkrw 130
Awey] Drm hyq gurdyv pTwey] jhW qhW qum Drm ibQwro] dust doKIXin pkir pCwro]42] so bMdw isMG jI bhwdr ny pUrn gurU jI ^wlsw pMQ jI dw bl pw ky srhMd dI ie`t nwl ie`t KVkw ky ikly rsquoqy kysrI sRI inSwn swihb jI Julw idqy[ hMkwrI vzIdy ƒ ptkwieAw su`cynMd ƒ G`grI pw ky ncwieAw[ pIr bu`DUSwh jI dy kwql sFOry dy hwkm Asmwn KW ƒ Pwhy tMg ky mwirAw lohy dw suhwgw Pyr idqw Bwv swry zwlm hMkwrIAW doSIAW ƒ szw id`qI[ XQw- jYkwru kIE DrmIAw kw pwpI kau fMfu dIEie] Btkdy iPrdy ƒ jdoN DMn gurU gurU goibMd isMG swihb jI dy drSn hoey bMdw isMG jI bIr bhwdr dlyr kyhrI Syr inrBY joDy bx gey[ ieh siqsMgq dw ampL hY[ ies qoN SuB is`iKAw ik hmySw hI mhWpurSW jI dI syvw siqsMgq kro[ ijny BI suAws imly hn pUrn gurU jI mhWpurSW jI dI SuB s`cI syvw susMgq krky inhwl samply hovo jI[ XQw- gur syvw qy Bgiq kmweI] qb ieh mwns dyhI pweI]
kbIr jw kau Kojqy pwieE soeI Tauru] soeI iPir kY qU BieAw jw kau khqw Aauru]87] vwihgurU sRI kbIr swihb jI nMU mhW mhW ivsmwd rMg rsquoc AMdr bwhr inrgux jI pRgt ho rhy hn[ Ajpw jwp vwihgurU jI Awp jI ƒ Anq klwvwn sRb ivAwpI mhW ivsmwd pRkwS b^S rhy hn[ XQw- khu kbIr gUMgY guVu KwieAw pUCy qy ikAw khIAY]) Acrju ikCu khxu n jweI]) nwnk Bgq Awnmicrod mY pyiK pRB kI DIr] Awpxy Anyk srgun srUp Dwr ky AMdr bwhr drSn dy rhy hn[ hux Awpw Bwv nhIN ampur irhw[ qUMhI qUMhI dw bhuq izAwdw AiBAws ho cu`kw hY[ Awip jpwey jpY so nwau] Awp hI Awpxw nwm jpwauNdy hn Awip jpwey q nwnk jwp] ho irhw hY[ vwhu vwhu bwxI inrMkwr hY iqsu jyvfu Avru n koie] Anuswr Akwl jI v`loN idl idmwZ rsquoc gurbwxI jI auqr rhy hn[ aus Anuswr prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (jw)ijnW pUrn bRhm jI (kau)nUM dwsn dws bVy icr qoN (Kojqy)Koj irhw sI[ (soeI)EhI (Tauru)itkwxw AMdr bwhr AsMK guxW dy AsMK pRkwS srUp vwihgurU bRhm jI suAwmI rwmwnMd jI dI siqsMgq jI duAwrw (pwieE)pw ley hn[ AYsw itkwxw pwieAw ij`Qy hux ie`k vwrI myl hox qoN ivCoVw nhIN hY[ koit bRhmMf ƒ rc ky ienW rsquoc ivAwpk ho rhy hn[ swry jIAW dy jIvn rUp hn[ XQw- sBu jgjIvnu jig Awip hY nwnk jlu jlih smwie] sB dI hrkq krvw rhy hn[ AMdr bwhr inrgun srgux jI dy mhW ivsmwd drSn ho rhy hn[ AibnwsI suK Awpn Awsn] qh jnm mrn khu khw ibnwsn]) ijau jl mih jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig joiq smwnw]
soeI iPir kY qU BieAw jw kau khqw Aauru]87] AigAwn kwl AMdr hau hau kry qY Awpu jxwey] Awpw Bwv ampurdw sI aus vyly (jw)ijnW (kau)nUM (Aauru)hor (khqw)kihMdw
wwwGursevakcom q`qkrw 131
sI beI mhwrwj swihb jI dwsn dws nwloN v`Kry hn dUr smJdw sI[ hy kbIr qU (iPir)ault (kY)ky (soeI)EhI bRhm srUp hI (BieAw)ho igAw hYN]87] XQw- hm Eie imil hoey iek rMgw]) AMqir bsy bwhir BI EhI] nwnk drsnu dyiK sB mohI]4]) kbIr qUM qMU krqw qU hUAw muJ mih rhw n hUM] jb Awpw pr kw imit gieAw jq dyKau qq qU]) KudI imtI qb suK Bey mn qn Bey Arog] nwnk idRstI AwieAw ausqiq krnY jogu]) khu nwnk Awpu imtwieAw] sBu pwrbRhmu ndrI AwieAw])
kbIr mwrI mrau kusMg kI kyly inkit ju byir] auh JUlY auh cIrIAY swkq sMgu n hyir]88] vwihgurU Akwl purK jI sRI kbIr swihb jI dI rsnw rsquoqy vs ky gurbwxI jI aucrvw rhy hn kusMg doS d`sdy hn kusMgq krny krky jIv qbwh brbwd ho jWdw hY[ swvDwnqw b^Sx leI vwihgurU Akwl purK sRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- BweI swrI isRStI (kusMg)Koty sMg (kI)dI mwrI (mrau)mr rhI hY (ju)ijvyN kyly dy (inkit)nyVy kMifAW vwlI (byir)byrI hovy[ swfy kilju`gI jIAW AMdr kwm koRD loB moh hMkwr pr igRh ivkwrI corI jIAW ƒ kql krn dy ijqny BI mwVy sMklp ampurdy hn ieh BI kusMg hY ijs qrW bwhroN byrI qy kyly dw sRIrk qOr qy kusMg hY AsIN sRIrk qOr qy BI kusMg nhIN krnw[ mwnisk qOr qy BI ijhVy ieMdRy hn A`KW rUp dyKx v`l jWdIAW hn kMn inMdw cuglI ivkwr dI g`l suxdy hn cmVI sprs rsquoc lgdI hY zbwn JUT boldI hY rsnw suAwd rsquoc l`gdI hY iviSAW ƒ dyK ky iviSAW ƒ sux ky iviSAW dw sprs krky KuS huMdy hW[ ieh sB du`K kSt ivjog rUp hn[ ienW rsquoc iqRpqI nhIN d`uK hI du`K hn[ XQw- mJ Bir duK bduK] ieh sprs mwqR suAwd hn[ iKn mih kauVy hoie gey ijqVy mwieAw Bog] ieh rog dw rUp Dwrdy hn[ ies leI ieh BI kusMg hY ijqnw icr ieh irdy sRIr rsquoc hn aunW icr kyly inkit byr vWg hY[ hyir ArQ hY dyKx dw beI ingw mwr ky (hyir)dyK ienW dy kusMg dy ik`fy v`fy Gwty hn hr vyly sRIr mhwrwj dy ivjog rsquoc imrqk khIAih nwnkw ijh pRIiq nhI BgvMq] imRqk ho irhw hY[ sau Elwmy idnY ky rwqI imlin shMs] isPiq slwhxu Cif kY krMgI lgw hMsu] Anuswr cwr cuampyry qoN aulWBy hI aulWBy imldy hn[ mrn dw kSt BI bhuqo bhuq hY- ijMdu inmwxI kFIAY hfw kU kVkwie] mrn qoN bwd BI jm mwrg Drmrwjw dy kSt lhU pwk dI ndI dPqir lyKw nIksY mwr muhY muih Kwie] vwlI mhW duKlI AvsQw hY[ Pyr nwnw jUnW rsquoc kSt hI kSt hn[ XQw- jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie pieAw dyis lMmY]
auh JUlY auh cIrIAY swkq sMgu n hyir]88] ijhVw kylw hY auh msqI nwl (JUlY)JUldw hY pr byrI (auh)aus ƒ (cIrIAY)cIrdI hY ies qoN is`iKAw lY ky kyly dw burw hwl (hyir)dyK ies leI (swkq)nwsqk gurdRohI AikRqGx inMdk kptI nwm hIn dw sMgu n kr]88]
wwwGursevakcom q`qkrw 132
pRymmeI SuB is`iKAw- ijvyN kylw JUldw hY iqvyN gurmuiK Bjn ismrn bMdgI kIrqn kQw kridAW pRym rsquoc JUldy hn ik byrI vWg inktvrqI swkq ƒ BI suK hovy pr auh aus ƒ cIrdw hY sRIrk qOr qy BI vwr krdw hY kwm kRoD loB moh hMkwr inMdw cuglI eIrKw dYIacuteS AOgux rUpI kMfy aunW dy mwrdw hY aunW dy mn ƒ duKwauNdw hY jIvn ƒ lIro lIr bdnwm kr idMdw hY[ swkq byrI vWg cIrn vwly s`p dy fMgx vWg koeI AYsI eIrKw ivkwr vYr dI g`l kihxgy jIv dI swrI izMdgI brbwd kr dyxgy[ ijs ƒ iml ky vwihgurU jI Bu`lx aus dI kusMgq qoN bc ky rihxw cwhIdw hY[ XQw- mwgau dwnu ikregpwl ikregpw iniD myrw muKu swkq sMig n jutsI ry] jn nwnk dws dws ko krIAhu myrw mUMfu swD pgw hyiT rulsI ry]) kbIr swkq sMgu n kIjIAY dUrih jweIAY Bwig] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]) ijsu imilAY hir ivsrY ipAwry suo muih kwlY auiT jwie]) XQw- Aih kwtY kwty Blo ivCUAw insMg kwtY AgnI jlwie qau insMg jl jweIey] isMG pyt PwV ky AGwie inj pyt Bry jl mwih fUbq n dyr ko lgweIey] igr qr igr mr bwrn ky JuMf pr sMKIAw bdn Dr mr Blo jweIey] dsrQ suq pq imRg kihq kvI Kotn kI sMgq n supnY hI mih pweIAY]) isMGn ky bn myN bsIey DsIey jl mih ibCUAw gih lIjY] igr qoN igrIey A`g mih jrIAY swp ky muK mYN AWgul dIjY kMny KjUrw pRvyS krY AwrI ky swQ in`q qn crIjY] eyqy sMkt sIs shy pr mUrK im`qR ko sMg n kIjY]
kbIr Bwr prweI isir crY cilE cwhY bwt] Apny Bwrih nw frY AwgY AauGt Gwt]89] Bwr prweI ArQ- pr inMdw pr mlu muK suDI Agin koRDu cMfwlu]) Kuis Kuis lYdw vsqu prweI] Anuswr prweI inMdw prweI vsqU corI krnI[ pKMfI gurU bx ky lokW ƒ pRmwqmw jI nwloN qoV ky AwpxI dyh nwl joV irhw hY[ niSAW rsquoc l`g ky igirAw ieKlwk gMd Kw rsquoqy KuuAw irhw hY[ v`FI lYNdw d`uD iGau rsquoc Anyk pRkwr dIAW imlwvtW krnIAW smgilMg krky Dn kmwauxw[ sohxy 2 coLy bsqR sugMDIAW lwauxIAW CwpW pwauxIAW sonw pihnxw sMqgIrI dy rMgW 2 dy iSMgwr krny Awid[ XQw- mwQy iqlku hiQ mwlw bwnW] logn rwmu iKlaunW jwnW]1]) ByK idKwey jgq ko logn ko bis kIn] AMq kwl kwqI ktIcirco bwsu nrk mo lIn] gurU Gr dI mwieAw nwgxI corI krnI golk rsquoqy kbzw krnw[ KIrW pUVy Anyk pRkwr dy pdwrQ Ckxy kyvl suAwd dy vsIkwr hI rihxw bMdgI gurU syvw n krnI Gir Gir KwieAw ipMfu bDwieAw iKMQw muMdw mwieAw] ieh prweI Bwr ibnw mzUrI dy cu`k ky rogI ho irhw hY[ jykr pRymI Gry swdw Cky AQvw iB`iKAw mMg ky Ub bMdgI kry qW bhuq hI A`Cw hY[
kbIr Bwr prweI isir crY cilE cwhY bwt] vwihgurU Akwl purK jI kbIr swihb jI dI rsnw rsquoqy vs ky gurbwxI jI aucrvw rhy hn- prweI vsqU iksy BI FMg nwl gRihx krnI cwhy corI kry cwhy sMq bxky T`g lvy ieh (prweI)ibgwnI pwpW dI (Bwr)pMf isir
wwwGursevakcom q`qkrw 133
rsquoqy (crY)cV rhI hY gurU pRymw BgqI dy (bwt)rsqy AQvw jmpurI dy rsqy (cilE)c`lxw (cwhY)cwhMudw hY nhIN c`l skygw pwpW dy Bwr dw d`ibAw hI mr jwvygw[ XQw- AMDulY Bwru auTwieAw fUgr vwt bhuqu] AKI loVI nw lhw hau ciV lmicroGw ikqu])
Apny Bwrih nw frY AwgY AauGt Gwt]89] jnmW 2 qoN lY ky ies jnm rsquoc jy hux swh lYNdw hY qW hvw gurU gRMQ swihb jI dI b^SI hoeI hY DrqI mhwrwj swihb jI dI b^SI hY[ mhwrwj swihb jI ny AwpxI cyqn s`qw pweI hY ies dy ieMidRAW ƒ pRkwS rhy hn[ A`KW dyK rhIAW kMn sux rhy zbwn bol rhI hY jy pwxI pINdw hY qW mhwrwj swihb jI dw b^iSAw hI pI irhw hY ies qrW pdwrQ koeI BI Ckdw hY mhwrwj swihb jI dw idqw Kw irhw hY mhwrwj dw idqw pihn irhw hY[ ies qrW mhwrwj jI ny sUrj b^iSAw cMdRmw DrqI sbMDI dOlq sB ku`J b^iSAw hY[ ieh ijhVy mhwrwj swihb jI dy praupkwr hn mhwrwj jI swfy leI au~bldI dyZ rsquoc bYTy q`qy ryqy rsquoqy bYTy sVdI bldI m`cdI loh rsquoqy KVy hn sRbMs kurbwn kIqy sIs kurbwn kIqy[ ieh mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI dw Awpxy rsquoqy Bwr krzw hYY[ XQw- hmrY msqik dwgu dgwnw hm krj gurU bhu swFy] bYr ibroD kwm koRD moh] JUT ibkwr mhw loB DRoh] ieAwhU jugiq ibhwny keI jnm] nwnk rwiK lyhu Awpn kir krm]) jyqw smuMdu swgru nIir BirAw qyqy Aaugx hmwry] ijnw smuMdR rsquoc pwxI hY AYny Aaugx hI AOgux hn jnmW 2 dy jo pwp kmwey hn ieh Apny (Bwrih)Bwr qoN (nw)nhIN (frY)frdw izMdgI dy (AwgY)Agy Awgmn smyN AOguxW pwpW ivkwrW dy bVy (AauGt)AOKy Gwt hn]89] ikqy kwm hmlw krdw kdy koRD hmlw krdw kdy loB hmlw krdw nSy ivSy kusMgq jo nwc gwxy krdw isnimAW rsquoc jWdw ieh AOKy Gwt hn[ AQvw (AwgY)A`gy pRlok ƒ jwx smyN lhU pwk dI bYqrnI ndI isrDwr phwV bhuq hI AOKy Gwt hn[
kbIr bn kI dwDI lwkrI TwFI krY pukwr] miq bis prau luhwr ky jwrY dUjI bwr]90] gurmuiK bRhm srUp sRI kbIr swihb jI jMgl rsquoc tihlx gey qW pRymIN syvk nwl hn[ Bgq jI dy bcn sux ky aunW dy mn ivsmwd iekwgR ho rhy hn[ Bgq jI dy ichry ƒ q`k ky ibRqIAW pUrn bRhm jI rsquoc l`g rhIAW hn AMdr jwp hox l`gdw ihrdy coN muK rsquoc AMimRq AwauNdw[ drSn krky mhW mhW ivsmwd ho rhy hn[ Bgq jI ikRpw kro aupdyS b^So swhmxy jMgl rsquoc siVAw muF KVw dyK ky SuB s`cw aupdyS kr rhy hn[ XQw- sgl boln ky mwih bIcwr]1] 1 prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy ipAwirE (bn)jMgl (kI)dI fO A`g dI (dwDI)swVI (lwkrI)l`kVI swhmxy (TwFI)KVI pukwr (krY)kr rhI hY[ (miq)mqW mYN ikqy luhwr (ky)dy bis n (prau)pY jwvW luhwr mYnUM B`TI rsquoc pw ky dUjI bwr (jwrY)swVygw]90] ikauNik ijhVI
wwwGursevakcom q`qkrw 134
ies qrW dI l`kV huMdI hY aus ƒ cu`k ky luhwr lohw grm krn leI B`TI rsquoc pw ky swVdw hY[
kbIr bn kI dwDI lwkrI TwFI krY pukwr] miq bis prau luhwr ky jwrY dUjI bwr]90]2- Agin swgr bUfq sMswrw] Anuswr ieh sMswr jMgl ƒ kwm kRoD eIrKw AoguxW pwpW iqRsnw zor zulm dI A`g lg rhI hY SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI snmuK ampurmwauNdy hn- hy vwihgurU jI dwsn dws sMswr rUpI (bn)jMgl (kI)dI kwm kRoD loB moh hMkwr eIrKw dI A`g nwl (dwDI)swVI (TwFI)KVI (lwkrI)l`kVI vWg Awp jI dy swhmxy pukwr (krY)kr irhw hY[ (miq)mqW dwsn dws Drmrwjw luhwr (ky)dy bis (prau)pvy dwsn dws ƒ dUjI bwr nrk dI B`TI rsquoc pw ky (jwrY)swVy]90] ies rsquoc mhW bYrwg dI mhW ivsmwd rmz hY ik pihlW jIv ƒ eIrKw vYr inMdw kwm kRoD loB moh hMkwr swVdw hY[ hux BwvyN siVAw inkwrw KVw hY ie`Qy BI Cutkwrw nhIN AglI iqAwrI hY dubwrw nrk dI Agn rsquoc pY ky sVn dI[
kbIr eyk mrMqy duie mUey doie mrMqh cwir] cwir mrMqh Ch mUey cwir purK duie nwir]91] 1 zwlm iSkwrI ny hrnI dy qIr mwirAw pyt dy b`cyy smyq mr geI[ s`p ny iSkwrI dy fMg mwirAw iSkwrI ny s`p mwr idqw Awp BI mr igAw[ Gr vwlI rotI lY ky AweI pqI mirAw dyK ky dr`Kq nwl t`kr mwr ky mr geI pyt dw b`cw BI mr igAw[ kwL dI AgwD gqI hY[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- eyk hrnI dy (mrMqy)mrny qy hrnI qy b`cw duie (mUey)mr gey[ (doie)dohW dy (mrMqh)mrny krky s`p iSkwrI cwir mr gey[
cwir mrMqh Ch mUey cwir purK duie nwir]91] ienW cOhW dy (mrMqh)mrny krky iSkwrI dy Gr vwlI qy b`cw mr igAw ikauNik grBvqI sI Cy (mUey)mr gey[ imRgI dw b`cw iSkwrI srp AhyVn dy pyt dw b`cw ieh cwir purK iSkwrI dy Gr vwlI qy hrnI duie (nwir)AOrqW hn[ XQw- vwihgurU mh`lw dsvW jI ny sqluj iknwry gurduAwrw ibBOr swihb jI bYiTAW dyiKAw ie`k m`CI buVk ky pwxI pINdy gRIb hrn dyy isM|W rsquoc Ps ky mr geI Akws rsquocoN ie`l ny m`CI rsquoqy Jpt mwrI isM|W dI s`t nwl mr geI[ zwlm iSkwrI ny gRIb hrn dy qIr mwr ky mwr idqw[ iqMnW dy ie`ky smyN mrn qoN ieh gurbwxI jI aucwry- jl khW Ql khW ggn ky gaun khW kwl ky bnwey sbY kwl hI cbwey hYN]18]88]) keI myt fwry auswry bnwey] aupwry gVy Pyr myty aupwey] ikRAw kwl jU kI iknU n pCwnI] GinXo pY ibhY hY GinXo pY ibhwnI]26] ikqy ikRsn sy kIt kotY bnwey] ikqy rwm sy myt fwry aupwey] mhWdIn kyqy ipRQI mwJ hUey] smY AwpnI AwpnI AMq mUey]27] ijqy AaulIAw AMbIAw hoey bIqy] iqiqXo kwl jIqw nw qy kwl jIqy] ijqy rwm sy ikRsn huey ibsn Awey]
wwwGursevakcom q`qkrw 135
iqiqXo kwl KwipE n qy kwl Gwey]28] ijqy ieMdR sy cMdR sy hoq Awey] iqiqXo kwl Kwpw n qy kwl Gwey] ijqy AaulIAw AMbIAw gaus huvY hYN] sBY kwl ky AMq dwVw qlY hYN]29] ijqy mwnDwqwid rwjw suhwey] sBY bWD kY kwl jylY clwey]30] (sRI dsm bic`qR nwtk)[ XQw- mnU mwnDwqw qy idlIp ipRQU rGU Aj dsrQ suq rwm rwvn dyh dlI hY] mwrkMfy loms Agsq durbwsw irK kOSk visSt bIcircws kQw jw kI clI hY] jIvn imRgMdy jogI jnk jg jwnq hY gorK ky muMfy mr dyh Kwk mY rlI hY] kwl mhW blI hl clI mylI glI glI hwry ClI blI dwl kwhU kI n glI hY]
kbIr eyk mrMqy duie mUey doie mrMqh cwir]2 kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] mq hir pUCY kaunu hY prw hmwrY bwr]) muAw kbIru rmq sRI rwmY] Anuswr ie`k Akwl purK vwihgurU jI dy snmuK duAwry rsquoqy mrnw do pRkwr dw hY ie`k ijvyN pMj ipAwry cwr swihbzwdy bwbw Awlm isMG audy isMG Awid gurU swihb jI dy snmuK qn mn Dn sRIr krky kurbwn hoey[ dUjw Akwl purK jI dy snmuK mrnw sRIr krky mrnw nhIN pMjW igAwn ieMidRAW pMjW krm ieMidRAW dw AOguxW ivkwrW doSW v`loN mrnw hY[ XQw- AYsy mrny jo mrY bhuir n mrnw hoie] sRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- eyk vwihgurU jI dy snmuK kwm koRD loB moh hMkwr v`loN (mrMqy)mridAW (duie)dIacuteYq (mUey)mr geI (doie)dIacuteYq dy (mrMqh)mrny krky A`KW kMn rsnw cmVI cwir mr gey Bwv A`KW prwieAw rUp dyKxo ht geIAW vYr ivkwr koRD idRstI nwl nhIN dyKdIAW sRvx soey suix inMd vIcwr] kMn inMdw ivkwr dI g`l nhIN suxdy sux ky AxsuxI kr idMdy hn[ rsnw ny suAwd iqAwg idqy cmVI sprs dy rs rsquoc nhIN l`gdI[ XQw- AKI bwJhu vyKxw ivxu kMnw sunxw] pYrw bwJhu clxw ivxu hQw krxw] jIBY bwJhu bolxw ieau jIvq mrxw] nwnk hukmu pCwix kY qau KsmY imlxw]
cwir mrMqh Ch mUey cwir purK duie nwir]91] A`KW kMn rsnw cmVI (cwir)cONh dy ivkwrW v`loN mrny krky jnm mrn hrK sog Bu`K qyh (Ch)Cy (mUey)mr gey[ jnm mrn hrK sog cwir purK Bu`K qyh duie nwir hn[ AQvw ieh Cy mr gey- nwsW iviSAW dI durgMDI nhIN suMGdIAW pYr kusMgq v`l nhIN jWdy h`Q koeI BI mwVw kMm nhIN krdy zbwn JU~T nhIN boldI mn mMd vwSnw v`loN mr igAw koeI mwVw sMklp nhIN krdw b`uDI JUTy pdwrQW ƒ inscy krno ht geI hY[
kbIr eyk mrMqy duie mUey doie mrMqh cwir]3- vwihgurU kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- kbIr muih mrny kw cwau hY mrau q hir kY duAwr] Anuswr ie`k vwihgurU jI dy duAwry rsquoqy jIvq Bwv qoN mridAW hI dwsn dwsI dy (duie) hMkwr AOgux (mUey)mr gey (doie)dIacuteYq hMkwr AOgux dy mridAW hI dwsn dwsI (cwir)suMdr vwihgurU jI dw srUp ho geI[
wwwGursevakcom q`qkrw 136
cwir mrMqh Ch mUey cwir purK duie nwir]91] (cwir)suMdr vwihgurU jI dy snmuK (mrMqh)mrny krky dwsn dwsI dy jo (Ch)nwsvMq pswrw hY ieh idl idmwZ rsquocoN (mUey)nws ho igAw dwsn dwsI (duie)do inrgun srgun (cwir)suMdr (purK)pUrn vwihgurU jI dI nwir hY[ XQw- idRsitmwn hY sgl imQynw]) jo dIsY so sgl ibnwsY ijau bwdr kI CwhI]1]) ijau jl mih jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig joiq smwnw] sdw leI eykqw ABydqw ho geI[ XQw- sKI vis AwieAw iPir Coif n jweI ieh rIiq BlI BgvMqY])
kbIr eyk mrMqy duie mUey doie mrMqh cwir]4- kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (eyk)iek hMkwr dy (mrMqy)mridAW (duie)dIacuteYq (mUey)mr geI[ (doie)dIacuteYq dy (mrMqh)mrny krky cwir kwm koRD loB moh mr gey[
cwir mrMqh Ch mUey cwir purK duie nwir]91] ienW cONh dy mrn krky Awsw iqRSnw kwm koRD loB moh Cy mr gey (cwir purK)kwm koRD loB moh cwir purK (duie nwir) Awsw iqRsnw iesqRI ilMg hn[
kbIr dyiK dyiK jgu FUMiFAw khUM n pwieAw TOru] ijin hir kw nwmu n cyiqE khw Bulwny Aaur]92] 1- prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws ny dyiK dyiK ky jgu ƒ (FUMiFAw)KoijAw AQvw idb idRStI nwl dyiK dyiK ky swry j`g ƒ KoijAw ijnW hrI jI dy prm pwk s`cy nwm ƒ cyqy nhIN kIqw aunW ny (khUM)ikqy Bwv kdy BI inrgux bRhm jI rsquoc (Tauru)itkwxw lIx hoxw nhIN pwieAw[ mhwrwj jI dw nwm cyqy kry ibnw itkwA nhIN hY[ AQvw bRhm lok rsquoc isv lok rsquoc ieMdRpurI rsquoc ivSnpurI rsquoc ies mwq lok rsquoc (khUM)ikqy BI (Tauru)itkwxw (n)nhIN pwieAw vwihgurU jI dy nwm ibnw caurwsI l`K jUn rsquoc jIv Brmdw iPrdw hY[ XQw- mukwmu kir Gir bYsxw inq clxY kI DoK]) jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie pieAw dyis lMmY]) ieMdRpurI mih srpr mrxw] bRhmpurI inhclu nhI rhxw] isvpurI kw hoiegw kwlw] qRY gux mwieAw ibnis ibqwlw])
ijin hir kw nwmu n cyiqE khw Bulwny Aaur]92] (ijin)ijnW Koty purSW ny (hir) (AjY)ij`qx rihq (AlY)nws rihq (ABY)fr rihq (AbY)KRIdx qoN rihq]189] vwihgurU jI (kw) dy nwmu jI (cyiqE)cyqy (n)nhIN kIqy auh (Aaur)hor ivSy ivkwrW AOguxW doSW niSAW rsquoc l`g ky (khw)iks leI (Bulwny)Bu`l rhy hn[ dunIAW ƒ vrglw ky T`gdy hn[ mhwrwj swihb jI dy nwm ƒ nhIN jpdy dMB pKMf krky (Aaur)hornW ƒ ikauN BulwauNdy hn (Aaur)hor dyvI dyvqy BUq pRyq hor glq aupwSnW rsquoc (khw)iks leI (Bulwny)Buly hoey hn[ (Aaur)hornw ƒ ikauN BulwauNdy hn beI sO AsvmyD j`g kro ieMdR pdvI imlygI bRhmw jI
wwwGursevakcom q`qkrw 137
dI aupwSnw kro bRhmpurI rsquoc phuMcogy iSvjI dI aupwSnw kro isvpurI rsquoc phuMcogy[ ivSnUM jI dI aupwSnw kro ivSnUMpurI rsquoc phuMcogy]92]
kbIr sMgiq krIAY swD kI AMiq krY inrbwhu] swkq sMgu n kIjIAY jw qy hoie ibnwhu]93]) sMq Anmicroqih AMqru nwhI] pUrn s`cy r`b jI srUp Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI (swD) siqgurU swihbwn jI (swD) ivsmwd inrgun bRhmjI inSkwm syvw gur pRymw- BgqI krn vwly (swD)gursyvkjI (kI)dI hmySW sMgiq (krIAY)krIey AMiq q`k (inrbwhu)shwieqw (krY)krdy hn[ ie`Qy jIvn kwL rsquoc kwm kRoD loB moh hMkwr vYr Anyk pRkwr dy AOgux doSW qoN bcwauNdy hn[ mrn smyN mrn dy kStW qoN bcwauNdy hn mrn bwd BI C`f ky nhIN jWdy[ XQw- kbIr jm kw TyNgw burw hY Ehu nhI sihAw jwie] eyku ju swDU muoih imilE iqin lIAw AMcil lwie]) sjx syeI nwil mY clidAw nwil clmicroin] ijQY lyKw mMgIAY iqQY KVy idsMin]1]) nwnk kciVAw isau qoiV FUiF sjx sMq pikAw] Eie jIvMdy ivCuVih Eie muieAw n jwhI CoiV]) rsnw eykAnyk gux pUrn jn kI kyqk aupmw khIAY] Agm Agocr sd AibnwsI srix sMqn kI lhIAY]) koit ApRwDIsMq sMig auDrY jmu qw kY nyiV n AwvY] jnm jnm kw ibCuiVAw hovY iqn hir isau Awix imlwvY]) sMqn pih Awip auDwrn AwieE]1] rhwau] drsn Bytq hoq punIqw hir hir mMqRuuml idRVwieE]) hir ky sMqsMq Bl nIky imil sMq jnwmlu lhIAw] haumY durqugieAw sBu nIkir ijau swbuin kwpru kirAw]) nhIN ddswr ipq ipqwmw pripqwmw sujn kutMb suq bwDv n BRwqw hY[ dwdky pirvwr rsquoc koeI Ajyhw nwqw nhIN hY BwvyN auh ipqw bwbw dwdw jW pVdwdw hovy Aqy nw hI pirvwr dw koeI s`jn pu`qR swk sbMDI jW Brw[) nhI nnswr mwqw prmwqw ibriD prmwqw mwmU mwmI mwsI AO mOsw ibibD ibKwqw hY[ nwnky pirvwr rsquoc koeI Aijhw nwqw nhIN hY BwvyN auh mwqw nwnI jW pVnwnI hovy jW mwmw mwmI mwsI (mOsw)mwsV hovy Awid jo keI qrW nwl mMny pRmMny swk hn[) nhI ssurwr swsu susrw swro Aau swrI nhI ibrqIsur mY jwick n dwqw hY[ shury pirvwr rsquoc koeI AYsw nwqw nhIN hY BwvyN auh s`s shurw swLw jW swLI Aqy iesy qrW kul (ibrqIsur)pR ohq rsquocoN Aqy mMgqy jW dwqy dw koeI swk nhIN hY[) Asn bsn Dn Dwm kwhU mY n dyiKE jYsw gurisK swD sMgq ko nwqw hY] Kwx pihnx Dn pdwrQ mihl mwVIAW rsquoc koeI Ajyhw sbMD nhIN dyiKAw ijho ijhw guris`KW qy swD sMgq jI dw nwqw hY]100] (kib`q 100) jYsy mwqw ipqw pwlk Anyk suq Ank suqn pY n qYsy hoie n AwveI[ ijvyN mwqw ipqw keI pu`qW dI pwlxw posxw krdy hn iqvyN aunW pu`qW pwsoN nhIN ho AwauNdw[) jYsy mwqw ipqw icq cwhq hY suqn kau qYsy n suqn icq cwh aupjwveI[ ijvyN mwqw ipqw iridEN pu`qW ƒ ipAwrdy hn iqvyN pu`qW dy ihrdy rsquoc cwhnw nhIN aupj skdI[) jYsy mwqw ipqw suq suK duK sogwnMd duK suK mY n qYsy suq ThrwveI[) ijvyN mwqw ipqw pu`qW dy du`KW suKW rsquoc duKI suKI huMdy hn iqvyN mwipAW dy d`uKW
wwwGursevakcom q`qkrw 138
suKW rsquoc pu`qW dy ihrdy rsquoc du`K suK nhIN ivAwp skdy[) jYsy mn bc kRm isKnu lufwvY gur qYsy gur syvw gurisK n ihqwveI] (kib`q 101)] ijvyN mn bwxI krmW krky siqgurU swihb jI is`KW ƒ lwf lfwauNdy hn iqvyN guris`K gurU jI dI SuB s`cI syvw rsquoc ipAwr nhIN pw skdw Bwv guris`KW dI pRIq bdly siqgurU swihb jI guris`KW ƒ byimswl pRIq krdy hn]101]) swhuru pIhru pK qRY Gr nwnyhwlw] shurw ssu vKwxIAY swlI qY swlw] mw ipau BYxw Bwierw prvwru durwlw] nwnw nwnI mwsIAw mwmy jMjwlw] suienw rupw sMjIAY hIrw prvwlw] pIr murIdW iprhVI eyhu swku suKwlw]
swkq sMgu n kIjIAY jw qy hoie ibnwhu]93] (swkq)nwsqk gurdRohI AikRqGx inMdk kTor ic`q kptI nwm hIn dw sMgu kdy Bu`l ky BI n (kIjIAY)krIey (jw)ijs dw kusMg krn qy Awqmk jIvn Dn pdwrQ kul sB ku`J (ibnwhu)nws hoie jwvygw]93] XQw- nwm ibnwnkty nr dyKhu iqn Gis Gis nwk vFIjY] swkq nrAhMkwrI khIAih ibnu nwvYiDRgu jIvIjY]) kbIrswkqu AYsw hY jYsI lsn kI Kwin] kony bYTy KweIAY prgt hoie indwn]) kbIrswkq sMgu n kIjIAY dUrih jweIAY Bwig] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]) mwgau dwnuikregpwl ikregpw iniD myrw muKuswkq sMign jutsI ry] jn nwnkdws dws ko krIAhu myrw mUMfuswD pgw hyiT rulsI ry]) s`qR hoie kY jo krY imqRweI kI bwq] iqh ivsvws n kIjIAY AMq krY vhu Gwq]
j`g- kbIr jg mih cyiqE jwin kY jg mih rihE smwie] ijn hir kw nwmu n cyiqE bwdih jnmyN Awie]94] vwihgurU srUp Bgq sRI kbIr swihb jI Amolk kImqI bcn ampurmwauNdy hn- dwsn dws ny prmpUjnIk vwihgurU jI ƒ (jg)koit bRhmMf (mih)rsquoc jwin kY Bwv swrIAW zwqW DrmW dySW AwsqkW nwsqkW AkwsW pqwlW rsquoc ivAwpk jwn ky hIey ko pRIqmu) vwihgurU jI (cyiqE)Xwd kIqy jpy iDAwey mMny pUjy hn (jg)koit bRhmMf (mih)rsquoc (smwie)ivAwpk (rihE)ho rhy hn[ ijvyN smidRStI vwly q`q byqy mhWpurS prm sMq bwbw GneIAw swihb jI qIr goLy goLIAW dI vr^w huMdI qoN m`cdy jMgrsquoc vYrIAW dy mUMhW rsquoc pwxI pwauNdy m`lm p`tI BI krdy[ XQw- sB mih scw eyko soeI iqs kw kIAw sBu kCu hoeI]) rwgu goNf mhlw 5 caupdy Gru 1 ltgt siqgur pRswid] sBu krqw sBu Bugqw]1] rhwau] sunqo krqw pyKq krqw] AidRsto krqw idRsto krqw] Epiq krqw prlau krqw] ibAwpq krqw Ailpqo krqw]1] bkqo krqw bUJq krqw] Awvqu krqw jwqu BI krqw] inrgun krqw srgun krqw] gurpRswid nwnk smidRstw]2]1]) kwnVw mhlw 5] ibsir geI sB qwiq prweI] jb qy swDsMgiq moih pweI]1] rhwau] nw ko bYrI nhI ibgwnw sgl sMig hm kau bin AweI]1] jo pRB kIno so Bl mwinE eyh sumiq swDU qy pweI]2] sB mih riv rihAw pRBu eykY pyiK pyiK nwnk ibgsweI]3]8]) Avil Alh nUru aupwieAw kudriq ky sB bMdy] eyk nUr qysBu jgu aupijAw kaun Blyko
wwwGursevakcom q`qkrw 139
mMdy]) nw ko myrw dusmnu rihAw nw hm iks ky bYrweI] bRhmu pswru pswirE Biqir siqgur qy soJI pweI]) ihMdU qurk koaU rwPjI iemwmswPI mwns kI jwq sBY eykY phcwnbo]) Alh AByK soeI purwn AO kurwn EeI eyk hI srUp sBY eyk hI bnwau hY]) A`lw vwihgurU jI dw nwm ie`k hY BrmW rsquoc pY geI dunIAW[
ijn hir kw nwmu n cyiqE bwdih jnmyN Awie]94] (ijn)ijnW nwsqkW (hir)sRb ivAwpk vwihgurU jI (kw)dy prm pwk nwmu jI (cyiqE)cyqy ismry (n)nhIN auh j`g rsquoqy jnmyN Awie (bwdih)ivArQ hn ikauN jo Amolk hIrw jnm AOguxW pwpW ivkwrW rsquoc ibArQ hI guAw ilAw]94] XQw- mnmuK mugDu hir nwmu n cyqY ibrQw jnmu gvwieAw]) ijnI AYsw hir nwmun cyiqE sy kwhy jig Aweyrwm rwjy] iehu mwxs jnmu dulmicroBu hY nwm ibnw ibrQw sBu jwey] huix vqYhir nwmu n bIijE AgY BuKw ikAw Kwey] mnmuKw no iPir jnmu hY nwnk hir Bwey]) hir kw nwmu n cyqY pRwxI ibklu BieAw sMig mwieAw] Dn isau rqw jobin mqw Aihlw jnmu gvwieAw]) ijnI nwmu ivswirAw sy ikqu Awey sMswir] AwgY pwCY suKu nhI gwfy lwdy Cwru] ivCuiVAw mylw nhI dUKu Gxo jm duAwir]3]
kbIr Awsw krIAY rwm kI AvrY Aws inrws] nrik prih qy mwneI jo hir nwm audws]95] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI durl`B kImqI bcn ampurmwauNdy hn- hy BweI (rwm)sRb ivAwpI vwihgurU jI (kI)dI drSnW SuB kwmnw dI pUrqI dI Awsw (krIAY)krIey Bwv hy vwihgurU jI Awp jI dy mUrK b`icAW ƒ Awp jI dI Aws hY pwpW ivkwrW AOguxW qoN r`iKAw krky drSn b^So jI[ ivic Awsw hoie inrwsI] so jnu imilAw hir pwsI] Anuswr (AvrY)hor dMBIAW pwpW ivkwrW AOguxW dI Aws qoN sdw inrws rihxw krIey[ XQw- eyk Aws hir min rKhu nwnkdUKu Brmu Bau jwie]1]) qumrI srix qumwrI Awsw qum hI sjn suhyly] rwKhu rwKnhwr dieAwlw nwnk Gr ky goly]) kih rivdwsAws lig jIvau icr BieE drsnu dyKy]) 1Es Akwl purK- Avrn kI Awsw ikCu nwhI] eykY Aws Dro mn mwhI] Awn Aws aupjq ikCu nwhI]1vw kI Aws Dro mn mwhI]
nrik prih qy mwneI jo hir nwm audws]95] (jo)ijhVy (mwneI)mnu`K (hir)vwihgurU jI dy nwm jpx jpwaux qoN (audws)munkr rihMdy hn nhIN jpdy gurU syvw ismrn nhIN krdy (qy)auh nrik rsquoc (prih)pYNdy hn]95] XQw- nwrwiexu nh ismirE moihE suAwd ibkwr] nwnk nwim ibswirAY nrk surg Avqwr]) mnmuKu jy smJweIAY BI auJiV jwey] ibnu hir nwm n CUtsI mir nrk smwey]5]
kbIr isK swKw bhuqy kIey kyso kIE n mIqu] cwly Qy hir imln kau bIcY AtikE cIqu]96] dMBIAW pKMfIAW dI GxIN mMdI hU mMdI hwlq d`sidAW prmpUjnIk sRb ivAwpI
wwwGursevakcom q`qkrw 140
mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq SRI kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- bhuqy (isK)cyilAW dIAW (swKw)sMpRdwvW iamprky (kIey)bxw ley Apxy Awp ƒ Qwp ky r`b jI dy SrIk bx ky Apxy Awp ƒ rb khwaux l`g pey ApxI mMnqw pUjw krwaux l`g gey Apxw hI nwm jpwaux l`g gey du`K suK rsquoc hr smyN shweI hox vwly prmpUjnIk sB dy ipqw jI (kyso)s`cy vwihgurU jI (mIqu)imqR n (kIE)bxwey nw jpy nw jpwey[
cwly Qy hir imln kau bIcY AtikE cIqu]96] Gr iqAwg ky (hir)s`cy vwihgurU jI (kau)nUM imln (cwly)c`ly (Qy)sI pr pwpW ivkwrW AOguxW ApxI mMnqw pUjw vifAweI r`b bnx (bIcY)iv`c hI cIqu (AtikE)ruk igAw]96] XQw- Awps kau jo Blw khwvY] iqsih BlweI inkit n AwvY]) hm bf kib kulIn hm pMifq hm jogI sMinAwsI] igAwnI gunIsUr hm dwqy ieh buiDkbih n nwsI]
kbIr kwrnu bpurw ikAw krY jau rwmu n krY shwie] ijh ijh fwlI pgu Drau soeI muir muir jwie]97] ArQ smJx leI sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ijvyN- kbIr qrvr rUpI rwmu hY) Anuswr AsMK pRkwS srUp AMdr bwhr inrgun bRhm jI ib`RC srUp hn[ ienW rsquoqy jIv ny cVnw hY ijvyN cVn l`igAW twhxI dw Awsrw lY ky cVIdw hY jy auh twhxI h`Q pwieAW muV jwvy qW ibRC rsquoqy nhIN ciVAw jWdw[ ies qrW kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- kh ipMgul prbq pr Bvn]) AMD guMg ipMgul miq hInw) kbhU kIt hsiq pqMg hoie jIAw] Aink join BrmY BrmIAw]) keI jnm sYl igir kirAw] keI jnm grB ihir KirAw] keI jnm swK kir aupwieAw] lK caurwsIh join BRmwieAw]2]) bYr ibroD kwm koRD moh] JUT ibkwr mhw loB DoRh]) rkqu ibMdu kw iehu qno AgnI pwis iprwxu] Anuswr ieh rkq ikRm qoN bixAW sUkr kUkr nIc kIt ikRm AnykW jUnW rsquoc Brmx vwlw jIv bRhm srUpI ibRC rsquoqy cVn dw (bpurw)qu`C jIv (kwrnu)sb`b swDn (ikAw)kI (krY)kr skdw hY (jau)ijnw icr (rwmu)vwihgurU jI (shwie)shwieqw (n)nhIN (krY)krdy ikauN jo klyS iviSAW rsquoc Dw ky l`igAw K`cq sV bl irhw hY jnmW 2 rsquoc s`tW cotW rogW dw d`uK kSt klyS Bog irhw hY[ XQw- Anjwnq ibiKAw mih rcY] jy jwnq Awpn Awp bcY]) Aink Bog ibiKAw ky krY] nh iqRpqwvY Kip Kip mrY]) duKu ivCoVw ieku duKu BUK] ieku duKu skqvwr jmdUq] ieku duKu rogu lgY qin Dwie])
ijh ijh fwlI pgu Drau soeI muir muir jwie]97]1- (ijh)ijs (ijh)ijs SuB gux rUp (fwlI)twhxI rsquoqy (pgu)pYr (Drau)Drdw hY (soeI)EhI (muir)muiV (muir)muiV jwie rhI hY[ ijvyN jy sMqoK rUpI fwlI qy pYr Drdw hY beI mYN sMqoK Dwrnw hY sMqoK nhIN DwirAw jWdw ivSy ivkwr AOguxW v`loN sMqoK nhIN r`K skdw sOx v`loN sMqoK nhIN r`K skdw inMdw v`loN sMqoK nhIN r`K skdw Dn dI pRwpqI v`loN BI hor 2 cwhuMdw sMqoK nhIN r`K skdw ieh BI
wwwGursevakcom q`qkrw 141
fwlI muV 2 jWdI hY[ jy ieh kihMdw mYN hux SWqI r`KxI hY SWqI nhIN AwauNdI Aks mwqR hI koRD Aw jWdw hY[ jy ieh kihMdw ik mYN im`Tw bolxw hY koml bwxI sB kau sMqoKY] qW BI Xqn pRXqn krdw hY pqw audoN lgdw hY jdoN kOVw boilAw jWdw hY[ dUijAW dy idl ƒ duKwauNdw hY[ ijvyN byrI kyly ƒ cIrdI hY dUijAW dy mn ƒ cIrdw rihMdw hY[ Awpo iv`cIN tkrwA kql ho jWdy hn[ ies leI jnmW 2 AMdr kOVw bol ky nwnk iPkY boilAY qnu mnu iPkw hoie] bhuq vyrI ipCly jnmW rsquoc kOVw bolxy krky mOq ho cu`kI hY[ pr ies qoN irhw nhIN jWdw jy ieh Awpu gvweIAY qw shu pweIAY Aauru kYsI cqurweI] cwhuMdw hY ik mYN Awp guAw dyxw ies qoN hMkwr nhIN guAwieAw jWdw[ ies qrW jy ieh Xqn krdw hY ik mYN hux duibDw iqAwg idqI hY Pyr BI nyk purKW nwl dIacuteYS krdw ht nhIN skdw[ jy ieh kihMdw beI duKI ƒ dyK ky mYN dieAw krnI hY duKI ƒ dyK ky KuS ho jWdw hY[ ieh BI kruxw rUpI twhxI BI murJw geI[ suKI ƒ dyK ky im`qR Bwv krnw sI beI cMgw myrw im`qR suKI hY pr suKI ƒ dyK ky duKI ho jWdw[ mYqRI Bwv vwlI ijhVI twhxI sI ieh BI muV geI[ iksy mhWpurS dw pRqwp dyK ky vwihgurU jI dI vifAweI smJxI sI DMn vwihgurU jI ijnW ny AYsy mhWpurS pYdw kIqy hn dyK ky sVn l`g igAw[ ieh BI mudqw rUpI twhxI muV geI[ ijhVw n mMny aus ƒ bwr 2 D`ky nwl aupdyS idMdw hY ieh aupyiKAw rUp twhxI BI muV geI]97]
ijh ijh fwlI pgu Drau soeI muir muir jwie]97]2- inrgun bRhm jI rUpI ibRC rsquoqy cVn leI kyvl ByKI sMq rUp ijs 2 twhxI rsquoqy pYr Drdw hY Bwv shwrw lNYdw hY ByKI mhwqmw kol jWdw hY EhI muV 2 jWdI hY pUry mhwqmw nw hox kwrn muV 2 jWdI hY au~proN ilbws mwqR hI hn[ XQw- rihE sMq hau toil swD bhuqyry ifTy]) ByK idKwey jgq ko logn ko bis kIn] AMq kwl kwqI ktIcirco bwsu nrk mo lIn] auh AwpxI syvw kMm DMdy rsquoc lw lYNdy hn Bjn bMdgI rsquoc nhIN lwauNdy au~QoN Pyr hor koL jWdw hY au~Qy BI iehI hwl huMdw hY ijnw icr pUrn mhwqmw jI nhIN imldy ieh BI mhwqmw rUp twhxI muV 2 ky jWdI hY[
ijh ijh fwlI pgu Drau soeI muir muir jwie]97]3- ijhVy swDn hn jy jlDwrw krdw hY auh BI pRmwqmw jI q`k nhIN phuMcdw ieh twhxI BI muV geI[ inmK inmK kir srIru ktwvY] qau BI haumY mYlu n jwvY] inmK 2 krky srIr ktwieAw ieh twhxI BI muV geI jy pRmwqmw dI pRwpqI leI Bu`Kw rihx l`gw ies qrW vwihgurU jI ƒ pw lvW Bu`Kw rihx rUp twhxI BI muV tu`t geI[ XQw- AMnu n KwieAw swdu gvwieAw] bhu duKu pwieAw dUjw BwieAw]) jwp qwp igAwn siB iDAwn] Kt swsqR isimRiq viKAwn] jog AiBAws krm DRm ikirAw] sgl iqAwig bn mDy iPirAw] Aink pRkwr kIey bhu jqnw] puMn dwn homy bhu rqnw] srIru ktwie homY kir rwqI] vrq nym krY bhu BwqI] nhI quil rwm nwm bIcwr] nwnk gurmuiK nwmu jpIAY iek bwr] ienW swDnw krky BI mhwrwj swihb jI dI pRwpqI nhIN hY[ rwm jI dI shwieqw iks qrW huMdI hY swfw rkq ikRm dw sRIr hY hMgqw
wwwGursevakcom q`qkrw 142
dy pIVy hW[ vwihgurU Akwl purK jI ny Awp hI KMf bRhmMf dI rcnw AnykW sUrj cMd qwry DrqIAW bxweIAW hn[ swfy leI DrqI bxweI hY[ XQw- mrx jIvx kau DrqI dInI eyqy gux ivsry]2]) ijh pRswid Dr aUpir suiK bsih] suq BRwq mIq binqw sMig hsih] ijh pRswid pIvih sIql jlw] suKdweI pvnu pwvku Amulw] ieh swrIAW mhwrwj ny dwqW idqIAW hn mhwrwj swihb dy Awsry swfw jIvn hY[ mhwrwj dI s`qw nwl swfw sRIr qur iPr irhw A`KW vyK rhIAW kMn sux rhy hn[ Awp Akwl purK jI ny hI gurU nwnk swihb jI dy prmpiv`qr ds Avqwr Aqy gurisKW ShIdW sMqW BgqW mhWpurSW dy Avqwr Dwry hn[ Avqwr Dwr ky klXu`gI jIv dI shwieqw ieh kIqI hY gurbwxI gurU mrXwdw b^SI hY[ gurU mrXwdw b^S ky vwhu vwhu bwxI inrMkwr hY iqsu jyvfu Avru n koie] Awp vwihgurU jI gurqw g`dI ibrwjmwn ho ky in`kI kIVI dy idl idmwZ c gurbwxI jI SWqI Byj rhy hn[ l`KW kRoVW lskr ivroDI kItwxU ies dy sRIr rsquoc jo ies dy ivroDI hn Aqy ies dy AMdr ivroDI Bwv ampurdy hn aunW ƒ Bsm kr idMdy hn[ XQw- nIkI kIrI mih kl rwKY] Bsm krY lskr koit lwKY] siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh qoN SWqI gurbwxI pRwpq krky swirAW dI crn- DUV bx ky rihMdy hn[ XQw- bRhmigAwnI sgl kI rInw] Awqm rsu bRhmigAwnI cInw]) bRhmigAwnI aUc qy aUcw] min ApnY hY sB qy nIcw]) bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] so mhwrwj swihb jI qoN bl lY ky hI mhwrwj jI ƒ iml skdw hY[ so bRhm rUpI ibRC SuB guxW dIAW twhxIAW hn[ gurU gRMQ swihb s`cy pwiqSwh jI SuB gux b^S ky ies dy idl idmwZ rsquoc gurbwxI Byj ky inrgun bRhm rUpI ibRC qy ies ƒ cwV idMdy hn[ AMdr bwhr Awpy hI drSn b^S idMdy hn[ Awpy hI jwp krdy hn[ XQw- AwpY jphu Awpnw jwpu]) Awpy hI eykqw ABydqw b^Sdy hn[ so kbIr swihb jI ny ikhw hy ipAwirE kbIr nw hm kIAw n krihgy nw kir skY srIru] ikAw jwnau ikCu hir kIAw BieE kbIru kbIru) kbIr jo mY icqvau nw krY ikAw myry icqvy hoie] Apnw icqivAw hir krY jo myry iciq n hoie] hMgqw rihq mhWpurS hn[
kbIr Avrh kau aupdysqy muK mY pir hY ryqu] rwis ibrwnI rwKqy KwXw Gr kw Kyqu]98] vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI pKMfI T`g (Avrh)hornW (kau)nUM (aupdysqy)aupdyS idMdy hn mwieAw ivkwr corI XwrI mMd- krm iqAwgo pr Awp nhIN iqAwgdy ies krky bVw BwrI fMf imlygw muK (mY)rsquoc (ryqu)ryqw (pir)pYNdw hY ijv yN bwvw jo bolqw hY so kmwqw nhIN jm BI mUMh rsquoc ryqw pwauxgy fMf dyxgy ryqw Kwx vwlIAW jUnW BogxIAW pYxgIAW[ XQw- Avr aupdysY Awip n krY] Awvq jwvq jnmY mrY]) kUVu boil murdwru Kwie] AvrI no smJwvix jwie] muTw Awip muhwey swQY] nwnk AYsw AwgU jwpY] (ibrwnI)ibgwnI dUjy dI (rwis)pUMjI mwieAw kpt CL nwl (rwKqy)r`Kdy hn AQvw (ibrwnI)ibrwn krn vwlI (rwis)inMdw cuglI eIrKw dIacuteYS mMd-
wwwGursevakcom q`qkrw 143
krm corI XwrI kwm koRD loB moh hMkwr dI (rwis)pUMjI idl idmwZ rsquoc r`Kdy hn[ Gr (kw)dw SuB guxW rUp Kyqu (KwXw)Kw ilAw hY]98] XQw- loku Avgxw kI bMnY gMTVI gux n ivhwJY koie] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- siqgurU mhwrwj swihb jI koit bRhmMf dy mwlk hn aupdyS dyxw cMgw hY pr aupdyS dyx vwly dw auDwr krn leI aus dI ZlqI d`s ky aus ƒ sucyq krdy hn ik auh AOguxW doSW ƒ iqAwgy[ aupdyS dyx rsquoc rs BI Awvy jdoN auh nwl 2 gurU swihb jI dw mMnx kry irdy dy AOgux doS mUMh rsquoc kauVqx rUp ryq idMdy hn pr jy gurU swihb jI dI b^iSS hovy siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj idl idmwZ rsquoc gurbwxI b^Sdy hn ihrdy rsquocoN AMimRq muK rsquoc Byjdy hn[ ieh AMimRq imldw hY ieh BulyKw dUr kIqw hY ik BweI ijhVw qUM dunIAW ƒ kihMdw hY ik dwn kro Awp qW ibgwnI pUMjI gRihx kr lYNdw hYN aus nwl bYrwn huMdw hYN ieh Xwd r`K lY ijhVw idMdw auh lYNdw ijhVw lYNdw auh idMdw hY[ ijhVw qUM lYNdw hY ieh qYnUM dyxw pvygw[
kbIr swDU kI sMgiq rhau jau kI BUsI Kwau] honhwru so hoiehY swkq sMig n jwau]99] rsquoqy swKI- au~cI krxI vwly pUrn sMqoKI iv`dvwn mhwqmw jI jMgl rsquoc Bu`Ky rih ky BI ismrn pRymwBgqI krdy sn[ ie`k gRIb ny pRym bynqI kIqI ldquojI dwsn dws ie`k pw cOL in`q dyvygwrdquo[ pUrn mhwqmw jI pws ie`k hor pRymI ny pRym bynqI kIqI ldquojI dwsn dws ny Awp jI dy crn- kmlW rsquoc rih ky bRhmiv`idAw pVnI hYrdquo[ A`goN ikhw ldquoie`Qy pdwrQ nhIN hYrdquo[ jI Awp jI kI Ckdy hoN A`goN ikhw ldquodws ie`k pw cOL Kw ky guzwrw krdw h Y[ ividAwrQI ny ikhw ldquodwsn dws ip`C Kw ilAw krygwrdquo[ so ip`C Kw ky bRhm iv`idAw pVn l`gw[ ie`k hor bRhmiv`idAw pVn vwly ny Aw ky ikhw ldquojI dwsn dws BWfy Do ky hI bRhmiv`idAw pVygw[ so ieh pUrn vYrwgI kyvl BWfy Do ky pINdw bRhmiv`idAw pV ky inhwl hoieAw[ iqMnw ny pUrn sMqoK sihq Ub bMdgI kIqI ismrn krky r`j gey[ prm ipqw vwihgurU jI ny suMdr drSn b^Sy[
kbIr swDU kI sMgiq rhau jau kI BUsI Kwau] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI s`cy AMimRq bcn ampurmwauNdy hn- jw Awpy hoie dieAwlu qW Bgq sMgu pweIAY]) kbhU swD sMgiq iehu pwvY] ausu AsQwn qy bhuir n AwvY] Anuswr (swDU)pUrn siqgurU swihb jI (swDU)pUrn mhWpurS jI (kI)dI sMgiq rsquoc sdw hI (rhau)rihxw kro jI ipAwry BwvyN AiqAMq du`K kSt Aw bxy BwvyN iqRskwr hovy BwvyN ku`qy syvk bx ky rihxw pvy dUroN burkI s`ut dyx[ XQw- gurmuK sau kir dosqI siqgur sau lwie icqu]) Aink ibGn qy swDU rwKY] hir gun gwie AMimRq rsu cwKY]) swD sMgiq AsQwn jgmg nUr hY[ lK lK ssIAr Bwnu
wwwGursevakcom q`qkrw 144
ikrn TrUr hY[) sMgiq kw gunubhuqu AiDkweI piV sUAw gnk auDwry]) khu kbIrieh khIAY kwih] swDsMgiqbYkuMTY Awih]) hir jn kyvf Bwg vfyry ijn hir hir srDwhir ipAws] hir hir nwmu imlY iqRpqwsih imil sMgiq gux prgwis]2] ijn hir hirhir rsu nwmun pwieAw qy BwghIx jm pwis] jo siqgur srix sMgiqnhI Awey iDRgu jIvyiDRgu jIvwis]3] ijn hir jn siqgur sMgiq pweI iqn Duir msqik iliKAw ilKwis] Dnu DMnu sqsMgiqijqu hir rsu pwieAw imil jn nwnk nwmu prgwis]) cMdn kY sMig qrvru ibgirE] so qrvru cMdnu hoie inbirE]2] pwrs ky sMg qWbw ibgirE] so qWbw kMcnu hoie inbirE]3] sMqn sMig kbIrw ibgirE] so kbIru rwmY hoie inbirE]4]5]) jau (kI)dI (BUsI)rotI AQvw sUVI hI (Kwau)Kwxw kro Bwv swdw qoN swdw Cko pUVy qLy pdwrQ Kw ky rogI ivkwrI duKI jm v`s n hovo[ XQw- sMqn kw dwnw rUKw so srb inDwn] igRih swkq CqIh pRkwr qy ibKU smwn]2]) PrIdw rotI myrI kwT kIlwvxu myrI BuK] ijnw KwDI copVI Gxy shingy duK]28] ruKI suKI Kwie kY TMFw pwxI pIau] PrIdw dyiK prweI copVI nw qrswey jIau]29]) ADu gulHw icVI kw cugxu gYix cVI ibllwie] KsmY BwvY Ehw cMgI ij kry Kudwie Kudwie]) hrxI hovw bin bsw kMd mUl cuix Kwau] gur prswdI myrw shu imlY vwir vwir hau jwau jIau]1]
honhwru so hoiehY swkq sMig n jwau]99] jo (honhwru)hox vwlw hY (so)Suhrq mihmw vwlw bhuq hI cMgw (hoiehY)hovygw[ (swkq)nwsqk gurdRohI AikRqGx inMdk kptI nwm hIn kTor icq dI (sMig)sMgq rsquoc kdy Bu`l ky BI n jwau] XQw- mwgau dwnuikregpwl ikregpw iniD myrw muKuswkq sMign jutsI ry] jn nwnkdws dws ko krIAhu myrw mUMfuswD pgw hyiT rulsI ry]
kbIr sMgiq swD kI idn idn dUnw hyqu] swkq kwrI kWbrI Doey hoie n syqu]100] (swD) s`cy siqgurU gRMQ swihbjI dw hr smyN jY jYkwr ho irhw hY[ AwpjI dIAW AqI ipAwrIAW siqsMgqW bVy BwrI pyRm nwl s`cy swD sRI gurU gMRQ swihbjI dy crn- kmlW rsquoc A`Ty pihr kQw kIrqn Bjn ismrn dw AnMd mwxdIAW rihMdIAW hn[ so gurUjI ny Awp kurbwnI dy ky KMf bRhmMf dy auDwr leI swD kI soBw swD bin AweI] nwnk swD pRB Bydu n BweI] Anuswr pUrn swD siqgurU gRMQ swihbjI b^Sy hn jo Awpxy qoN AnykW swD pRgt krdy hn[ AMimRq gurbwxI dI vrKw krky aunW dI pRiqpwlxw krdy hn[ jo Awpxy ipAwry syvkW dy idl idmwZ rsquoc gurbwxI aunW dy idlW rsquocoN muKWrsquoc AMimRq hr smyN Byjdy rihMdy hn[ Awpxy ipAwirAW dy AMdr bwhr lMU 2rsquoc vs ky guru pRymw- BgqI sihq Ajpw jwp inrgun srgun jI dI eykqw ABydqw sdw leI b^S idMdy hn[ AwpjI qoN vroswey bMd 2 ktwaux vwly suAws 2 nwm jpx jpwaux vwly AwpjI qoN sIs sB ku`J kurbwn krn vwly gurmuiK ShId pUrn swD hn[ jo Awpxy qoN AnykW swD pYdw krdy hn Bwv aunW dI kurbwnI duAwrw
wwwGursevakcom q`qkrw 145
AnykW gurmuiK swD pYdw huMdy hn[ so pUrn gurmuiK swD siqgurU gRMQ swihbjI hn so prmpUjnIk pUrn gurmuiK swD hrI gurUjI ny Awp AwpxI AduqI kurbwnI dy ky sMswr ƒ guru mrXwdw sRI hirmMdr swihb jI pUrn swD siqgurU gRMQ swihb jI pUrn swD ShId bRhmigAwnI b^S ky ienW dw mhw pivqR swD kw sMgu] sMg krn dw byh`d PL d`s rhy hn[
kbIr sMgiq swD kI idn idn dUnw hyqu] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI pUrn gRIbI Dwr ky swDU sMgq syvw krn swkq qoN dUr rihx dw SuB s`cw aupdyS b^S rhy hn- (swD)s`cy siqgurU gRMQ swihbjI (swD)Bgq amprId swihbjI vWg pUrn gRIbI Dwrn vwly mhWpurS swD jI (kI)dI sMgiq pUrn ikRpw duAwrw iml jwvy qW vwihgurU jI dw (hyq)pRym (idn)idno idn (dUnw)dUxw cOguxW vDdw ampuldw hY[ XQw- ikrpw kry ijsu pwrbRhmu hovY swDU sMgu] ijau ijau Ehu vDweIAY iqau iqau hir isau rMgu]) cVY svwieAw inq inq rMgw GtY nwhI qolIjw hy]15]) swDU sMig qrIjY swgru ktIAY jm kI Pwsw jIau]) koit ApRwD swD sMig imtY] sMq ikregpw qy jm qy CutY]) kbIrswDU kI sMgiq rhau jau kI BUsI Kwau] honhwru so hoiehY swkq sMig n jwau]) ijau mhw auidAwn mih mwrgu pwvY] iqau swDU sMig imil joiq pRgtwvY]) jw kY msqik krm pRiB pwey] swD srix nwnkqy Awey]7]) sgl ikregAw mih aUqm ikirAw] swD sMig durmiq mlu ihirAw]) sgl purK mih purKu pRDwnu] swD sMig jw kw imtY AiBmwnu])
swkq kwrI kWbrI Doey hoie n syqu]100] (swkq) nwsqk gurdRohI AikRqGx pwpW dI (kwrI) kwlI (kWbrI) kMbLI (Doey)Doxy krky AQvw qIrQW rsquoqy (Doey)nuhwauxy krky pwpW rihq (syqu)ic`tw (n)nhIN hoie jWdw ijvyN kwLI kMbLI ikqnI BI DoeIey ic`tI nhIN huMdI[ BwvyN ikqnw hI nwm rUpI swbx pRym rUpI pwxI pw ky DoeIey Pyr BI swkq Gor pwpW AOguxW dw kwLwpuxW nhIN C`fdw[ XQw- mUacute 1] rwqI hovin kwlIAw supydw sy vMn] idhu bgw qpY Gxw kwilAw kwly vMn]) swbx lw lw Doqw kolw du`D dhIN iv`c pwieAw[ KuMby BI cVwieAw iPr BI rMg n vtwieAw) kbIrswkq sMgun kIjIAY dUrih jweIAY Bwig] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]) mwgau dwnu ikregpwl ikregpw iniD myrw muKu swkq sMig n jutsI ry] jn nwnk dws dws ko krIAhu myrw mUMfu swD pgw hyiT rulsI ry]) bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]) ijsu imilAY hir ivsrY ipAwry suo muih kwlY auiT jwie])
kbIr mnu mUMifAw nhI kys muMfwey kWieN] jo ikCu kIAw so mn kIAw mUMfw mUMfu AjWie]101] pihly smyN rsquoc bwRhmx kys r`Kdy sn[ kys r`K ky ijs kMm ƒ lY ky mMqR pVdy pUrw ho jWdw[ ihMd rsquoc nMd Grwxy ny pMdRW sO vrw rwj kIqw[ aunW ny bRwhmxW ƒ p`uiCAw ldquokys
wwwGursevakcom q`qkrw 146
r`Kx dw kI Pwiedw hYrdquo aunW ikhw ldquojmWdrU kys r`Kx nwl ijs kwmnw dI pUrqI leI vyd mMqR pVy jwx auh pUrI ho jWdI hYrdquo[ nMd ikAW soicAw bRwhmx swfy ivroDI rwjy dy p`K rsquoc vyd mMqR pV ky swfw rwj n nSt kr dyx[ lwlc dy ky bRwhmxW qoN kys muMfx bwry slok gRMQW rsquoc ilKvw idqy[ kys muMfx dw irvwj SurU kr idqw sBhU hwQ mocnw dIey isKw ibhUn dwnv sB kIey] isKw ibhUn mMqr n PurY jy koeI kry ault hI prY] (sRI dsm) Dwrimk gRMQW rsquoc kys muMfx vwly slok pw idqy[ Ajy BI ihMd rsquoc Zlq irvwj hY jdoN koeI sbMDI mr jWdw hY isr ctm krdy hn Bgq jI pws koeI isr munw ky h`s ky kihMdw ldquojI mYN hux prmhMs bx igAw hWrdquo[ SRomxI Bgq vwihgurU srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI ivcwr rUpI ausqRy nwl mnu (mUMifAw)muMinAW nhI Bwv mn dy mMdy suBwA kwm kRoD loB moh hMkwr eIrKw corI XwrI nhIN muMny kys (kWie)ikauN (muMfwey)munwey hn[ ieh qW pRmwqmw ny swbq sUrq b^SI hY kysW dw jUVw isr rsquoqy ikqnw sohxw kls sjdw hY[ gupq pRgt AMgW qoN kys mnwauNx nwl ivkwr Bwv izAwdw ampurdy hn[ jo (ikCu)ku`J ivgwV zor zulm (kIAw)kIqw hY (so)auh mn ny hI (kIAw)kIqw hY (mUMfu)isr dw (mUMfw)mnwauxw (AjWie)ivArQ inkMmw rwm jI dI kudrq hukm dy iblkul hI ault hY ikauN jo ieh munweI jWdw hY mhwrwj kys bwr bwr dyeI 2 hI jWdy hn AYsI mhW mhW ivsmwd kudrq hY]101] keI AwdmI ZlqI nwl kbIr swihb jI dw ampoto kyswDwrI nhIN bxwauNdy dwVI muMnI idKwauNdy hn[ ieh bhuq BwrI ZlqI hY r`b rUp mhWpurS muMnx dw vwr 2 KMfx krdy hn[ XQw- mUf muMfwey jO isiD pweI] mukqI Byf n geIAw kweI]2]) vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqSwh jI ny kwzI rukndIn ƒ m`ky ivKy ikhw- swbq sUrq r`b dI BMny byeImwn[ drgih FoeI n imlY kwPr kuqw SYqwn[ swbq sUrq r`b bxweI[ byeImwn ny BMn gvweI[ vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurW ny mhwn praupkwr kridAW ZulwmI dI inSwnI topI luhw ky Awpxy is`KW dy isr rsquoqy dsqwr sjvweI[ qurkI siBAwcwr rsquoc dwhVI kys r`Kxy ivSyS gOrv sI[ Zulwm ihMdU dw gOrv qurk dyKxw psMd nhIN krdy sn[ ies krky zwlm bwdSwhW ny ieh zwlmwnW hukm jwrI kIqy- ldquoihMdU mUMh isr munw ky topI lYx GoV AsvwrI nw krn SsqR nw r`Kx Awpxw q^q n bnwaux[) swbq sUrq is`Dw dwVHw[ kwT dw kMGw kysI cwVHw[
kbIr rwmu n CofIAY qnu Dnu jwie q jwau] crn kml icqu byiDAw rwmih nwim smwau]102] SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI Amolk bcn ampurmwauNdy hn hy pRymIE (rwmu)ivAwpk vwihgurU jI dy nwmu nUM kdy Bu`l ky BI n (CofIAY)C`fIey[ (qnu)sRIr Dnu jwie q (jwau)jwvy pRvwh nw krIey[ jykr Awp jI rwmu jI ƒ nhIN C`foNgy qW vwihgurU jI dy (crn kml)gurSbd ivAwpk inrgun bRhm jI rsquoc icqu (byiDAw)ivMinAW jwvygw (rwmih)ivAwpk vwihgurU jI dy nwim c (smwau)smwauxw hovygw]102] XQw- Din gieAY bih JUrIAY Dn
wwwGursevakcom q`qkrw 147
mih cIqu gvwr] Dnu ivrlI scu sMicAw inrmlu nwmu ipAwir] Dnu gieAw qw jwx dyih jy rwcih rMig eyk] mnu dIjY isru saupIAY BI krqy kI tyk]) myrI pRIiq goibMd isau ijin GtY] mY qau moil mhgI leI jIA stY]1]) kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn] kihby kau soBw nhI dyKw hI prvwnu]) rwm jpq qnu jir kI n jwie] rwm nwm icqu rihAw smwie]) icq n BXo hmro Awvn kh] cuBI rhI sRuumlq pRBu crnn mih]) khw BieE jau qnu BieE iCnu iCnu] pyRmu jwie qau frpY qyro jnu]) swcI pRIiqn quteI ipAwry jugu jugu rhI smwie]) swcI pRIiq hm qum isau jorI] qum isau joir Avr sMig qorI] (krv`qu) Awsw] krvqu Blw n krvt qyrI] lwgu gly sunu ibnqI myrI]1] hau vwrI muKu Pyir ipAwry] krvtu dy mokau kwhy kau mwry]1] rhwau] jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qaupRIiq n qorau]2] hm qum bIcu BieE nhI koeI] qumih su kMq nwir hm soeI]3] khqu kbIru sunhu ry loeI] Ab qumrI prqIiq n hoeI]) ry mnAYsI hir isau pRIiq kir jYsI jl kmlyih] lhrI nwil pCwVIAY BI ivgsY Asnyih] duinAwvI ruJyvyN C`f ky Bjn bMdgI syvw ismrn gurU BgqI praupkwr krIey[ XQw- mY sBu ikCu Coif pRB quhI iDAwieAw]) mwrU mhlw 5] Alh Agm KudweI bMdy] Coif iKAwl dunIAw ky DMDy] hoie pY Kwk PkIr muswPru iehu drvysu kbUlu drw]1]) qnu mnu Dnu sBu sauip gur kau hukim mMinAY pweIAY] bwby mnI isMG swihb jI ikhw- qn gMdgI dI koTVI hir hIirAW dI Kwx[ jy isr idiqAW hir imly qW BI ssqw jwx[
kbIr jo hm jMqu bjwvqy tUit geNI sB qwr] jMqu ibcwrw ikAw krY cly bjwvnhwr]103] 1- vwihgurU jI dy ivCoVy krky kwm kRoD loB moh hMkwr inMdw cuglI eIrKw dIacuteYS vYr AOgux jIv ƒ vjwauNdy hn[ jIv dy ieMdRy Q`k tu`t jWdy hn[ XQw- PrIdw dunI vjweI vjdI qUM BI vjih nwil] soeI jIau n vjdw ijsu Alhu krdw swr]110] sRb ivAwpI dy Avqwr Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (jo) ijhVy kwm kRoD loB moh hMkwr inMdw cuglI eIrKw dIacuteYS vYr (hm)qmwm AOgux jIv rUpI (jMqu)vwjy ƒ (bjwvqy)vjwauNdy ku`tdy sn jIv rUpI vwjy dIAW ieMdRIAW rUp sB (qwr)qwrW (tUit)tut (geIN)geIAW[ zbwn bolxo rih geI kMn boLy ho gey A`KW qoN idsxo ht igAw pYr qurno ht gey[ XQw- PrIdw AKI dyiK pqIxIAW suix suix rIxy kMn] swK pkMdI AweIAw hor kryNdI vMn]) PrIdw ienI inkI jMGIAY Ql fUMgr BivEim] Aju PrIdY kUjVw sY kohW QIEim]20] jIv rUpI vwjw if`g pYNdw hY ies dy ivroDI jIA AMdroN jW bwhroN iglJW kW ku`qy ies ƒ Kw jWdy hn[ XQw- sRvnn ibkl Bey sMig qyry ieMdRI kw blu Qwkw] crn rhy kr Frik pry hY muKhu n inksY bwqw] SuB isiKAw- hy jIv pMj ivkwr AOgux qyry vYrI hn[ qyry sRIr ƒ hr vyly qbwh kr rhy hn[ AwpInY Bog Boig kY hoie BsmiV Bauru isDwieAw] vfw hoAw dunIdwru gil sMglu Giq
wwwGursevakcom q`qkrw 148
clwieAw]) Bugqw jwn Bog mYN Bogy aultw Bogn Bogy moih[ Aink Bog ibiKAw ky krY] nh iqRpqwvY Kip Kip mrY]) vfy vfy rwjn Aru BUmn qw kI iqRsn n bUJI] lpit rhy mwieAw rMg mwqy locn kCU n sUJI]1] hy ipAwry hmySW gurU jI dI siqsMgq rsquoc pUrn gur U jI dI Srn rsquoc sdw rhu siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj ienW qoN bcwauNdy hn[
jMqu ibcwrw ikAw krY cly bjwvnhwr]103]1- jMqu ibcwrw (ikAw)kI (krY)kry cVweI kr jWdw hY (bjwvnhwr)kwm kRoD loB moh hMkwr inMdw nSy ivSy vjwaux vwly cly jWdy hn]103] XQw- pMc ikregswnvw Bwig gey lY bwiDE jIau drbwrI]2] ij`Qy lyKw huMdw auQy auh swQ nhIN idMdy[
kbIr jo hm jMqu bjwvqy tUit geNI sB qwr] sRb ivAwpI dy Avqwr Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- jo (hm) qmwm ijny BI sbMDI hn b`cy Gr vwlI BYx Brw irSqydwr auh (jMqu)jIv rUpI vwjy ƒ vjwauNdy hn ies qoN bhuq ku`J mMgdy hn[ ijvyN qylI dy bld ƒ Kopy lw ky kohlU nwl joV idMdy hn auh swrw idn quirAw iPrdw socdw beI mYN bhuq dUr cilAw igAw jdoN Kopy lwhuMdy hn auQy hI KVw huMdw[ ies qrW iesqRI pu`qR kohlU dI inAweIN hn ieh qylI dy bld vWg aunW dy duAwly B`ijAw iPrdw hY[ XQw- crn kml isau Bwau n kIno nh sq purKu mnwieE] Dwvq kau Dwvih bhu BwqI ijau qylI bldu BRmwieE]) kwmix loVY suienw rupw imqR luVyin su KwDwqw] nwnk pwp kry iqn kwrix jwsI jmpuir bwDwqw]) qmwm ieMdRy BI jIv rUpI vwjy ƒ vjwauNdy hn A`KW rUp dyKdIAW zbwn JUT boldI inMdw cuglI krdI kMn inMidAw suxdy cmVI sprS cwhuMdI hY[ ieh ieqnw izAwdw (bjwvqy)vjwauNdy hn iPr ies dIAW sB ieMdRy rUpI (qwr)qwrW (tUit)tut (geIN)jWdIAw hn[
jMqu ibcwrw ikAw krY cly bjwvnhwr]103]2- jMqu ibcwrw (ikAw)kI (krY)kry bVI qrs jog mrnwaU hwlq rsquoc mrn qoN ipCoN jmW dy v`s pvygw[ (bjwvnhwr)vjwaux vwly cly jWdy Bwv swQ C`f jWdy hn[ jdoN mMjy rsquoqy if`g pYNdw hY swk sbMDI bwq nhIN pu`Cd y pukwr krdw mYnUM pwxI idau koeI g`l hI nhIN suxdw[ XQw- iCnu iCnu qnu CIjY jrw jnwvY] qb qyrI Ek koeI pwnIE n pwvY]) jo sMswrY ky kutMb imqR BweI dIsih mn myry qy siB ApnY suAwie imlwsw] ijqu idin aun kw suAwau hoie n AwvY iqqu idin nyVY ko n Fukwsw])
kbIr mwie mUMfau iqh gurU kI jw qy Brmu n jwie] Awp fuby chu byd mih cyly dIey bhwie]104] sMswrI mW dw isr nhIN muMn rhy s`icAwrI mW dMBI gurU bnx qoN rokdI hY ijvyN prmpUjnIk mwqw KIvI jI ny hMkwrI dwqU ƒ bhuq hI smJwieAw sI prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ijs pKMfI ivBcwrI gurU qoN aupdyS lY ky ivBcwrI gurU bixAW auh aus dI
wwwGursevakcom q`qkrw 149
otI mW hY sMswrI mW nhIN (iqh)iqs pKMfI ivBcwrI gurU (kI)dI (mwie)mW pKMfI ivBcwrI gurU dw isr (mUMfau)muMnxw kro (jw)ijs (qy)qoN pUUry gurUjI dw hukm n mMnx rUp Brmu1 (n)nhIN (jwie)inivrq huMdw[ Awp qW (chu)cwr (byd)vydW (mih)rsquoc (fuby)fub gey Awpxy cyly BI niK`D krmW rsquoc lw ky (bhwie)roV (dIey)idqy]104] XQw- byd kqyb iePqrw BweI idl kw iPkru n jwie] A`sI hzwr surqI krm kWf dw kQn krdI hY[ XQw- gurU ijnw kw AMDulw isK BI AMDy krm kryin] AMny gurU ip`Cy l`gx vwly pwpW AOguxW rUpI Uh rsquoc fu`bdy hn[ XQw- AMDI AMDy KUhy Tyly]26] pMj pRkwr dw Brm- 1Byd BRm- krqwr jI ƒ Awqmw rUp nw mMn ky aunW rsquoc Anyk Byd Prk klpxy[ 2kriqRqIacute BRm- krqy r`b jI ƒ krqy jI nw mMnxw BRm hMgqw krky Awpxy Awp ƒ krqw mMnxw[ 3sMgBRm- sRb ivAwpI jI qoN BRm ky Awpxy Awp ƒ jMmx mrn vwlI dyh smJxw[ 4ivkwr BRm- jgq bRhm jI dw ivkwr hY Bwv ivkwr BRm krky jgq ƒ bRhm jI srUp nw smJxw bRhm jI qoN v`Kry smJxw[ 5s`qIcircqIacute BRm- j`g ƒ bRhm jI qoN judw mMn ky AwpxI bu`DI c j`g ƒ s`cw mMnxw[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ny pKMfI rMfI gurU dy BwrI s`t mwrI hY dyS rsquoc gurU Dwrn dw irvwz hY BwvyN lwlcI ivBcwrI hovy gurU Dwrn mwqR hI ApxI kilAwx smJdy hn[ swcw nwvxu gur kI syvw] Anuswr sRb`q dy Bly dI gurU syvw C`f ky dMBI gurU bxdy hn BwvyN ivBcwr Srwb qMbwkU BYVy niSAW rsquoc l`gy hn[ ijvyN dwqU ny gurU bxn dI ie`Cw lY ky isMGwsx rsquoqy sjy bYTy siqgurU Amrdws swihb jI dy v`KI rsquoqy l`q mwrI[ ipRQIcMd ny siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI nwl bVI BwrI dIacuteYS kIqI[ iesy qrW DIrm`l rwmrwie gurU bxn dI ie`Cw krdy rhy[ ie`k qW gurU swihb jI dI inMdw krdy sn dUjy gurU bxdy hn Dn pdwrQ mwx vifAweI ivkwr cwhuMdy sn[ Bgq jI smyN BI bhuq swry pKMfI gurU bxky duKI prjw dw Un jokW vWg cUsdy sn[ sRI kbIr swihb jI Akwl purK rsquoc lIx mhWpurS hn[ ies leI dMB pKMf dw KMfx krdy hn[ lsquomweI mUMfwrsquo jogIAw dy miq rsquoc gwL hY[ ihMd rsquoc jdoN AOrq rMfI ho jWdI aus dw isr muMn idMdy sn[ ie`Qy Bgq jI dw ieh mhW gMBIr AwSw hY ik dMBI pKMfI gurU dI mW pKMfI gurU rMfI ho jwvy ikauN jo A`gy leI pKMfI gurU n bxwvyy[ ieh smJ dy rhy hn AYsy BYVy purKW qoN dUr hI dUr rho[ XQw- siqgur kI rIsYhoir kcu ipcu boldy sy kUiVAwr kUVyJiV pVIAY]) Avr aupdysY Awip n krY] Awvq jwvq jnmY mrY]) kbIrAvrh kau aupdysqy muK mY pir hY ryqu] rwis ibrwnI rwKqy KwXw Gr kw Kyqu]) kUVu boil murdwru Kwie] AvrI no smJwvix jwie] muTw Awip muhwey swQY] nwnk AYsw AwgU jwpY] mn imRg imRgmd ACq AMqrgiq BUilE BRm Kojq iPrq bn mwhI jI[ ijvyN (imRg)hrn ApxI (mn)nwBI (AMqrgiq)rsquoc (imRgmd)ksqUrI (ACq)huMidAW Brm rsquoc Bu`ilAw
wwwGursevakcom q`qkrw 150
(bn)jMgL rsquoc sugMDI l`Bdw iPrdw hY[ ieauN ieh in`j srUp ƒ Bu`l ky bwhrly pdwrQW rsquocoN Awqm suK l`Bdw iPrdw hY[ dwdr sroj giq eykY srvr ibKY AMqir idsMqr huie smJY nwhI jI[ ijvyN (dwdr)f`fU qy (sroj)kml dI (giq)hwlq hY jo ie`k (srvr)qlwb rsquoc huMdy hn f`fU kml dI uSbo nhIN lYNdw jwLw KWdw hY[ies qrW mn Awpxy AMdr vsdy pRIqm nUM (idsMqr)pRdys visAw jwxdw hY Asl Byd ƒ nhIN smJdw[ XQw- dwdr polw- dwdr qU kbih n jwnis ry]) KWdw6 hYN[ jwlw7ndash BKis6 isbwlu7 bsis inrml jl AMimRqu n lKis ry] jYsy ibiKAwDr qjY n ibiK ibKm kau Aihinis bwvn ibrK lptwhI jI[ ijvyN (ibiKAwDr) s`p ( Aihinis) idn rwq bwvn cMdn nwl (lptwhI) ilpitAw rihMdw hY pRMqU (ibKm)mhW duKdweI (ibiK)zihr ƒ nhIN iqAwgdw ies qrW pUrn gurU jI dy crnkmlW rsquoc rihMidAW mn BI buirAweI nhIN C`fdw[ jo siqgurU jI dI crn Srn rsquoc pey hn auh Brm imtw ky AnMd ƒ pRwpq hoey hn[ jYsy nrpiq supnMqr ByKwrI hoie gurmuiK jgq mY Brm imtwhI jI]223] pKMfI gurU sB ƒ svwrn leI gurmuiK ipAwry BweI gurdws swihb jI mhW ivsmwd Amolk SuB bcn ampurmw rhy hn- ijvyN ie`k (nrpiq)rwjw (supnMqr)supny rsquoc iBKwrI ho ky rox ip`tx l`g igAw EhI dSw swfy mn dI ho rhI hY Brm c Bu`l ky AnykW kSt pw rhy hW[ kyvl (gurmuiK)siqgurU swihb jI hI jgq rsquoc Brm imtwaux vwly hn[
kbIr jyqy pwp kIey rwKy qlY durwie] prgt Bey indwn sB jb pUCy Drmrwie]105]1- vwihgurU DMn kbIr swihb jI bRhmigAwnI mhWpurS ampurmwauNdy hn- AsMK mUrK AMD Gor] AsMK cor hrwmKor] AsMK Amr kir jwih jor] AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih] AsMK kUiVAwr kUVy iPrwih] Anuswr (jyqy)ijqny pwp (kIey)kIqy sn Awpxy idl dI fUMGI qih dy (qlY)Q`ly (durwie)Cupw ky (rwKy)r`Ky iksy ƒ dsdw q`k BI nhIN ijny pwp kIqy JUT dy Q`ly dbw ky r`Ky[ pwp krm krky j`j kol JUTI ksm Kw lYNdw hY[ XQw- Aghu dyKY ipChu dyKY quJ qy khw CpwvY] AQvw mY bhuq v`fw zwlm hW jo myry pwp d`sygw aus ƒ jwno hI mwr idAWgw[ zor zulm dbw (qlY)Q`ly pwp (durwie)Cupw ky (rwKy)rKy[ pRMqU (jb)jdoN Drmrwie jI ny (pUCy)puCxw kIqy qW (indwn)bysmJ dy (indwn)AMq nUM kIqy (sB)swry pwp prgt (Bey)ho gey]105] jm ny Aw ky jdoN kys pkV ley qdoN ijhVIAw gupq krqUqW kIqIAW sn iKn rsquoc hI auh pRgt ho geIAW[ XQw- AMqir bih kY krm kmwvY so chu kuMfI jwxIAY]) AMdir bhY qpw pwp kmwey] hir AMdrlw pwpu pMcw no auGw kir vyKwilAw]) dyie ikvwVAink pVdy mih pr dwrw sMig PwkY] icqR gupqu jb lyKw mwgih qb kauxu pVdw qyrw FwkY]3]) ht ptx ibj mMdr BMnY kir corI Gir AwvY] Aghu dyKY ipChu dyKY quJ qy khw CpwvY]) AMdir kmwxw srpr auGVY BwvY koeI
wwwGursevakcom q`qkrw 151
bih DrqI ivic kmweI] pr igRh ivkwrI ƒ eyfz Awid l`gx qoN pqw l`g jWdw hY[ Drmrwjw pws pwp pRgt ho jWdy hn[ kbIrjyqy pwp kIey rwKy qlY durwie] prgt Bey indwn sB jb pUCy Drmrwie] (n`is B`ij) mwxsw ikAhu dIbwxhukoeI nis Bij inklY hir dIbwxhukoeI ikQY jwieAw] ijvyN s`jx Tg au~qoN bYSnUM pihrwvyrsquoc sI vwihgurU mh`ly pihl y jI ny aus dy BoryrsquocoN sO isr kFwieAw aus ƒ r`b dw s`jx sMq bxwieAw[ gupq mMd krm kIqy mhwrwijAW dy BI nhIN luky[ koeI AwdmI gupq mwVw krm krn l`gw sI qW kI dyiKAw bhuq v`fy iF`f vwlw Awpxy iF`frsquoqy v`fw Fol leI KVw hY bVw hI hYrwn ho ky pu`iCAwldquoqUM kOx hYNrdquo qW ikhwldquomYN krm dyvqw hW jy qUM luk ky mwVw krm kryNgw qW Folrsquoqy f`gw mwr dyvWgw[ rdquo ies leI mhWpurS AqI hI inmRqw hlImI vYrwg rsquoc FL ky pRym pRcwr suxwauNdy ik BweI ijhVw BI pwp krdw hY aus ƒ cwhIdw hY gurU gRMQ swihb jI dI hzUrI rsquoc pMjW ipAwirAW dy swhmxy pyS ho ky pwp b^Sw lvy[ ipCly Aaugx b^Sw lvy AgWh ƒ n kry qW mhwrwj swihb jI aus ƒ rwh pw idMdy hn[ siqgurU swihb jI sdw bKisMd hn[ XQw- sd bKisMdu sdw imhrvwnw sBnw dyie ADwrI]) ipCly Aaugux bKis ley pRBu AwgY mwrig pwvY] ijhVw pwpW ƒ luko ky r`Kygw aus ƒ Drmrwjw dw fMf shwrnw pvygw[ XQw- ijnW leI qUM pwp kmwvNy ik`Qy nI Eh A`j qyry Gr dy] pYr pswr pieE iv`c ivhVy h`Q n lwvx frdy] im`tI dI kuMnI jvW dI ipMnI qyry ilAw isrwxy Drdy[ l`kVIAW iek`TIAW krky ipAwry snbMDI swry Gr dy] rL imL swry lwvx muAwqw aujr n koeI krdy] aus vyly qyrw koeI n bxsI qYnUM krn hvwly jm dy] (AwswvrIAW coN)
kbIr hir kw ismrnu Cwif kY pwilE bhuqu kutMbu] DMDw krqw rih gieAw BweI rihAw n bMDu]106] Agin swgr bUfq sMswrw] Anuswr vwihgurU jI dy ismrn qoN ibnw swrw sMswr A`g dy smuMdR rsquoc fu`b irhw hY[ vwihgurU DMn kbIr swihb jI bRhmigAwnI mhWpurS ampurmwauNdy hn- (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk srb klw BrpUr pRB jI (kw)dw ismrnu Cwif (kY)ky (kutMbu)Awpxy pirvwr ƒ bhuqu (pwilE)pwiLAw sMBwilAw[ XQw- bhu prpMc kir pr Dnu ilAwvY] suq dwrw pih Awin lutwvY] koeI BI gurU pMQ gRIb dI syvw dw SuB Drm kMm n kIqw[
DMDw krqw rih gieAw BweI rihAw n bMDu]106] hMkwr ivkwr nSy mMd krm JUTy (DMDw)DMdy (krqw)krdw krdw hI mMdy DMdy rsquoc K`cq rih gieAw AQvw vwihg urU jI dw ismrn syvw krn v`loN rih gieAw Bwv koeI BI Drm krm cMgw kMm n kIqw[ nw koeI BweI rihAw n koeI (bMDu)sbMDI irhw swry sbMDI tu`t gey[ jdoN cVweI kr igAw audoN BI BweI rihAw n bMDu] ]106] XQw- ijnW leI qUM pwp kmwvNy ik`Qy hn auh qyry Gr dy[ pYr pswr pieE iv`c ivhVy h`Q nw lwvn frdy[ im`tI dI kuMnI jvW dI ipMnI qyry ilAw isrwxy Drdy[ l`kVIAW iek`TIAW krdy ipAwry sbMDI swry Gr dy[ rl iml swry lwvx muAwqw aujr nw
wwwGursevakcom q`qkrw 152
koeI krdy[ aus vyly qyrw koeI nw bxsI qYnUM krn hvwly jm dy[ so siqgurU sihb jI dw AwSw so gihr gBIrw gauhru jIau] ieh nhIN ik pRvwr ƒ n pwLy[ isK is`KxI iml bhY crcw krY Apwr[ Bjn isKwvy pu`qR ko hir Bj bwrMbwr] Bjn krn nwl Gr scKMf bxdw hY[ mMnY prvwrY swDwru] mMnY qrY qwry guru isK]) bilhwrI iqnW gurisKW Awp qry qwryin sirTw] ies krky dwqy ƒ ivsr ky dwqW ƒ ipAwr krnw jIv dI hwlq bVI duK`lI huMdI hY[ hMkwr ivkwr vYr loB lhir sBu suAwnu hlku hY hlikE sBih ibgwry] Anuswr swirAW dy nwl AYnw lwlc kIqw swirAW qoN Koh iK`c kIqI vYr kIqw vYr nwl kql krdy rhy[ ies krky n koeI BweI rihAw n koeI sbMDI irhw[
kbIr hir kw ismrnu Cwif kY rwiq jgwvn jwie] srpin hoie kY AauqrY jwey Apuny Kwie]107] 1- ihMd rsquoc AnpVqw ZulwmI kwrn mu`lW mulwxy pKMfI jwdU tUxy Dwgy qvIq bxw ky idMdy[ mUrKu hovY so suxY mUrK kw khxw] ijnW jnwnIAW dy b`cw n huMdw auh jwdU qvIq tUxy krdIAW[ SmSwn BUmI rsquoc jw ky jdoN koeI murdw sV irhw hovy murdw rUh v`s krn leI aus kol nMgI nhw ky rotI pkw ky KWdI ik myry Gr b`cw ho jwvy[ ieauN krn nwl jy AOlwd hoxI hY qW BI nhIN huMdI[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk dieAwl ikRpwl jI (kw)dw ismrnu Cwif kY ijhVI jnwnI rwiq ƒ SmSwn BUmI rsquoc jw ky isvy (jgwvn)jgwaux (jwie)jWdI hY[ AQvw ijhVI Zlq jnwnI rwq ƒ dUijAW dy GrW rsquoc jw ky kuMfw KVkw ky jgwauNdI hY auh kihMdy kOx auh kihMdI qyrw igAw myry AwieAw[ qyrw b`cw mr ky myry Gr jMm pvy[ AQvw (hir)hrI jI (kw)dw ismrnu Cwif kY rwiq ƒ (jwie)jw ky s`uiqAW jIvW ƒ (jgwvn)jgwauNdy hn[ aunW ƒ mwr ku`t ky aunW dw drb mwl KoNhdy hn[ XQw- rwjy sIh mukdm kuqy] jwie jgwiein bYTy suqy] cwkr nhdw pwiein Gwau] rqu ipqu kuiqho cit jwhu]) kbIr rwqI hovih kwrIAw kwry aUBy jMq] lY Pwhy auiT Dwvqy is jwin mwry BgvMq]10]) lY Pwhy rwqI qurih pRBu jwxY pRwxI] qkih nwir prweIAw luik AMdir TwxI] sMnI dyin ivKMm Qwie imTw mdu mwxI] krmI Awpo AwpxI Awpy pCuqwxI] AjrweIlu Prysqw iql pIVy GwxI]27] kI fMn imldw hY
srpin hoie kY AauqrY jwey Apuny Kwie]107] (srpin)spxI (hoie)ho (kY)ky (AauqrY)jMmdI hY Apuny (jwey)b`icAW ƒ (Kwie)KWdI hY]107] ijvyN spxI dy b`cy bhuq huMdy hn aunW duAwly Gyrw bxw lYNdI hY aunW ƒ c`tdI 2 KweI jWdI hY ijhVy Gyry rsquocoN bwhr inkl jwx auh bc jWdy hn[ XQw- jyhw bIjY so luxY krmw sMdVw Kyqu]
kbIr hir kw ismrnu Cwif kY AhoeI rwKY nwir] gdhI hoie kY AauqrY Bwru shY mn cwir]108]1- AhoeI ie`k dyvI hY[ kuAwrIAW kuVIAW ies dw pUjn krdIAW hn[ A`sU dy
wwwGursevakcom q`qkrw 153
nOrwiqAW rsquoc ies dyvI dI im`tI dI mUrqI bxw ky kMD au~pr lwauNdIAW hn[ AStmI dw vrq r`K ky DUp dIp nwl mUrqI dw pUjn krdIAW hn[ k`qk dI cwnxI eykm ƒ mUrqI jl pRvwh kr idMdIAW hn[ mQrw izly dy rwDwkuMf pur k`qk vdI 8 ƒ AhoeI dw bVw BwrI mylw lgdw hY[ pr Bgq jI ny ienW swirAW nwloN vwihgurU jI dy ismrn ƒ muK r`iKAw hY[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI (kw)dw ismrnu (Cwif)C`f (kY)ky (nwir)iesqRI (AhoeI)sIqlw dyvI dw vrq (rwKY)r`KdI hY sIqlw dyvI dI AsvwrI gDw hY[ aus iesqRI ƒ ieh fMf imldw hY (gdhI)gDI (hoie)bx (kY)ky (AauqrY)jnm DwrdI hY Aqy cwir (mn)mx dI Ct dw Bwru (shY)shwrdI hY]108] bweIbl Aqy kurwx SrIamp rsquoc Anyk pRkwr dy vRq ilKy hn[ XhUdI BweIAW dy 40 muslmwx BweIAW dy 30 rozy hI pRDwn vRq hn[ ienW idnW rsquoc AMn jl dw iqAwg huMdw hY rwq ƒ Bojn kIqw jWdw hY[ gurmiq rsquoc koeI BI vrq r`Kxw pRvwn nhIN[ ijqnI Bu`K aus dw cOQw ihsw G`t Kwxw hY[ myhdy dw doS TIk krn leI vRq kIqw TIk BI hY[ izAwdw Kwxy krky Awls vDdw hY hr vyly nINd hI dbweI r`KdI hY[ izAwdw Kwx nwl supny BI cMgy nhIN AwauNdy ijs krky sRIr Apiv`qR ho jWdw hY[ QoVw Kwx sOx vwlw sMqoKI s`cy AMimRq gurbwxI jI ƒ surq rsquoc q`kx dw au~qm AiDkwrI hY[ XQw- QoVw svxw Kwvxw QoVw bolnu gurmiq pwey[) pauVI] syv kIqI sMqoKIeˆOslashI ijnI sco scu iDAwieAw] EnImMdY pYru n riKE kir suikregquDrmu kmwieAw] EnI dunIAw qoVy bMDnw AMnu pwxI QoVw KwieAw] qUM bKsIsI Aglw inq dyvih cVih svwieAw] vifAweI vfw pwieAw]) hau iqsuGoil GumwieAw QoVw svYQoVw hI KwvY[ gurmuiK soeI shij smwvY]4]) s`c rsquoc lIx hoxw hI vrq hY[ XQw- slok mUacute 1] scu vrqu sMqoKu qIrQu igAwnu iDAwnu iesnwnu] dieAw dyvqw iKmw jpmwlI qy mwxs prDwn]) ieik AMnu n Kwih mUrK iqnw ikAw kIjeI] iqRsnw hoeI bhuqu ikvY n DIjeI]) Cofih AMnu krih pwKMf] nw sohwgin nw Eih rMf]) AMnY ibnw n hoie sukwlu] qijAY AMin n imlY gupwlu] AMnu n KwieAw swdu gvwieAw] bhu duKu pwieAw dUjw BwieAw]) hmry gur isK hY jyeI[ Alp Ahwr vRqI inq syeI[ kwm kRoD ko sMjm sdw[ pRB ismrn mo lgwieE irdw[(gupRsU) Alp Ahwr sulp sI inMdRw dXw iCmw qn pRIiq] sIl sMqoK sdw inrbwihbo hYIacutebo iqRgux AqIiq]2] kwm koRD hMkwr loB hT moh n mn so lIcircwvY] qb hI Awqm qq ko drsy prm purK kh pwvY]) AMn rsquoc hI pRwx hn sRIr ƒ loV Anuswr Ahwr imlxw cwhIdw hY[
kbIr hir kw ismrnu Cwif kY AhoeI rwKY nwir]2- SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI (kw)dw ismrnu (Cwif)C`f (kY)ky (AhoeI)AxhoeI mwieAw ƒ AwpxI mMn ky (rwKY)r`Kdy hn[ XQw- swhin squ krY jIA
wwwGursevakcom q`qkrw 154
ApnY] so rmXy kau imlY n supnY] mwieAw (swhin) SwhUkwrnI ƒ Awpxy idl rsquoc s`cI mMny (rmXy) vwihgurU jI ƒ supny rsquoc BI nhIN iml skdw[ ieh mwieAw qW mhwrwj jI dI hY[ XQw- hIE mhrwj rI mwieE] ieh jIv AwpxI bxw ky r`Kdw aus ƒ iPr au~pr ikhw fMf imldw hY[
kbIr hir kw ismrnu Cwif kY AhoeI rwKY nwir] gdhI hoie kY AauqrY Bwru shY mn cwir]108]3- SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI (kw)dw ismrnu (Cwif)C`f (kY)ky (AhoeI)AxhoeI prweI iesqRI ƒ Awp dI nwr bxw ky D`ky nwl r`Kdw hY[ Awp qW koeI nOkrI KyqI vpwr krky ivAwh n krw skxw ibgwnI AOrq rsquoqy kbzw kr lYxw[ aus ƒ fMf imldw hY ijhVy ies qrW ZlqI krdy hn auh gDI bx ky jnm Dwrdy hn sRIr qy cwr mx Bwr shwrnw krdy hn[
kbIr cqurweI Aiq GnI hir jip ihrdY mwih] sUrI aUpir Kylnw igrY q Twhr nwih]109] vwihgurU srUp kbIr swihb jIApxy Awp ƒ SuB s`cw aupdyS b^Sdy hn- (hir)sRb ivAwpI srb klw BrpUr pRB) sRb pRkwSk vwihgurU jI ƒ (Aiq)bhuq (GnI)izAwdw (cqurweI)swvDwnqw nwl ihrdY (mwih)ivc (jip)jpxw kr hy kbIr ieh (sUrI)SULI dy PrW dy aUpir Kylnw hY (igrY)if`g pvy qW v`KIAW pwt jWdIAW hn (q)Pyr Tihrn ƒ lok prlok rsquoc ikqy (Twhr)jgw nwih imldI[ jUnW rsquoc kSt hI kSt Bogdw B`ijAw iPrygw[ XQw- pauVI CuVkI iPir hwiQ n AwvY Aihlw jnmu gvwieAw]) PkIrw PkIrI dUr hY ijqnI ku lMmI KMjUr hY[ cV jweyN qW KweyN Amr ampl igr jweyN qW cknw cUr hY[ kwm koRD loB moh dy ampurny ivAwkul krdy hn[ loB lhir Aiq nIJr bwjY] kwieAw fUbY kysvw]1] ienW swirAW ƒ hrI dy ismrn duAwrw hI rokxw hY[ ieh bhuq v`fI cqurweI r`KxI hY jdoN ieh hmlwvr AwauNdy hn jIv ismrn nhIN kr skdw[ AYsI ivsmwd cqurweI hY pUrn swvDwnqw iekwgRqw nwl hr smyN ic`q siqgurU swihb jI dy crn kmlW rsquoc joVnw mn ƒ ismrn v`loN KuMJx nhIN dyxw[ jykr kwm koRD loB moh hMkwr dw ampurnw Awvy qW siqgurU Arjn dyv swihb jI dI ShIdI jpxI rom 2 krky siqgurU swihb jI ƒ nmskwrW krnIAW[ isr gurU crn- kmlW rsquoqy r`Kxw gurbwxI pVnI gwauxI jI[ XQw- lwK ijhvw dyhu myry ipAwry muKu hir AwrwDy myrw rwm]) koit krn dIjih pRB pRIqm hir gux suxIAih AibnwsI rwm] Anuswr rom 2 dy kMnW duAwrw vwihgurU vwihgurU vwihgurU suxnw[ ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw] paux pwxI bYsMqr ismrih ismrY sgl aupwrjnw] Anuswr q`qW rsquocoN swrIAW AvwjW rsquocoN vwihgurU jI swiKAwq krny duSmx rsquocoN BI vwihgurU jI swiKAwq krny[ vYrI nwl vYr nhIN krnw inMdw krn vwly dI inMdw nhIN krnI[ Awp ku`J BI nhIN bnxw[ murdw hoie murId n glI hovxw[ swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[ ieh bVI aucI AvsQw kQn kIqI hY AYsI ivsmwd cqurweI hY hr smyN
wwwGursevakcom q`qkrw 155
Awpxy gurU jI nwl swvDwn rihxw siqgurU gRMQ swihb jI idl idmwZ rsquoc gurbwxI jI Byjdy hn[ rom 2 rsquoc vs ky inhwl krdy hn[ inrgun srgun jI dI eykqw swiKAwqqw b^Sdy hn[ hr vyly inrgun srgun dI eykqw sihq AMqir suMnM bwhir suMnM iqRBvx suMn msuMnM] inrgun bRhm jI rsquoc lIx rihxw[ ies rsquoqy ivsmwd idRstWq- ijvyN vwihgurU mh`ly CyvyN jI ny Aiq GnI cqurweI nwl ie`ko smyN jlMDr dw Drm Xu`D ij`qidAW hMkwrI Abd`ulKW rqncMd krmcMd iqMnw dy ie`ko vyrI f`kry kr idqy[
kbIr suoeI muKu DMin hY jw muiK khIAY rwmu] dyhI iks kI bwpurI pivqRuuml hoiego gRwmu]110] pRymIAW pRym bynqI kIqI ldquohy mwqw ipqw srUp Bgq SRI kbIr swihb jIE Awp nwm jpx ƒ bhuq ijAwdw kih rhy hoN jI[ nwm jpx dw ampL nwm jpx vwly ƒ hI imldw hY ik hor BI iksy ƒ lwhw huMdw hY sRb ivAwpI jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- BweI muK krky jIv bhuq swrIAw g`lW krdy hn pr (suoeI)auh muKu DMin hY (jw)ijs muiK duAwrw (rwmu)vwihgurU 3 (khIAY)khIdw hY[ muKoN rwm 2 kihx vwly dI dyhI iks (kI)dI (bwpurI)ivcwrI hY jo piv`qR n hovy[ ijs ipMf rsquoc vwihgurU 3 jpx vwly Bgq jI rihMdy hn[ auh swrw (gRwmu)ngr hI pivqRuuml (hoiego)ho jwvygw ho jWdw hY]110] ijvyN ie`k pRymI kQw kIrqn kry tYlIvIzn nwl swrI dunIAW rsquoc Avwz phuMcdI hY[ pivqR pivqR pivqR punIq] nwm jI dI bhuq v`fI mhwnqw hY[ XQw- (au~crY) rsnw aucrY guxvqI koie n pujY dwnu]) sw rsnw Dnu DMnu hY myrI ijMduVIey gux gwvY hir pRB kyry rwm]) suxqy punIq khqy pivqu siqguru rihAw BrpUry] ibnvMiq nwnkugur crx lwgy vwjy Anhd qUry]40]1])
kbIr soeI kul BlI jw kul hir ko dwsu] ijh kul dwsu n aUpjY so kul Fwku plwsu]111] prmpUjnIk vwihgurU sRI kbIr swihb jI nwm jpx vwly vwihgurU jI dy dwsn dws jI dI bhuq v`fI mihmw ampurmw rhy hn- hy ipAwirE (soeI)auh kul (BlI)cMgI hY (jw)ijs kul rsquoc (hir)sB ƒ hrw Brw krn vwly s`cy hrI jI (ko)dy invwjy dwsn dwsu gursyvk jI pRgt huMdy hn[ XQw- sMq jnw ky hir jIau kwrj svwry] pRhlwd jn ky iekIh kul auDwry] gur kY sbid haumY ibKu mwry] nwnk rwm nwim sMq insqwry]) sB rs mITy muiK lgih jw hir gux gwvY] hir jnu prvwru sDwru hY iekIh kulI sBu jgqu CfwvY]) (ijh)ijs kul rsquoc vwihgurU jI dy swjy (dwsu)pUrn gursyvk jI (aUpjY)pRgt (n)nhIN huMdy (so)auh kul (plwsu)pLwhW dy (Fwku)F`k vWg inkMmI inkwrI hY ikauN jo plwhW dI l`kV iksy BI kMm nhIN AwauNdI]111] XQw- ijh kuil pUqu n igAwn bIcwrI] ibDvw ks n BeI mhqwrI]1] ijh nr rwm Bgiq nih swDI] jnmq ks n muE AprwDI]) ijin AYsw nwmu ivswirAw myrw hir hir iqs kY kuil lwgI gwrI] hir iqs kY kuil prsUiq n
wwwGursevakcom q`qkrw 156
krIAhu iqsu ibDvw kir mhqwrI]) jnnI jnY q Bgq jn kY dwqw kY sUr] nwih q jnnI bWJ rhY kwih gvwvY nUUr]
kbIr hY gie bwhn sGn Gn lwK Djw Phrwih] ieAw suK qy iBKacutew BlI jau hir ismrq idn jwih]112] pRmwqmw srUp sRI kbIr swihb jI ijnW dy inrgun srUp duAwrw AsIN hr vyly dyKdy boldy suxdy swh lYNdy ijauNdy hW[ Awpxy inrgun srUp jI duAwrw swfy AMdr bwhr AsMK guxW sihq BrpUr ho rhy hn[ nwm ismrn dI mihmw AYsI ivsmwd kih rhy hn[ ismrn krn vwly leI bhuq v`fI r`iCAw irAwieq kih rhy hn[ sRI kbIr swihb jI ismrn dI bhuq v`fI mhwnqw jxw rhy hn hy ipAwirE AYfw v`fw c`kRvrqI bwdSwh hovy ijs koly bhuq swry (hY)GoVy (gie)hwQI (sGn)bhuqy qoN (Gn)bhuqy (bwhn)AsvwrIAW motr kwrW hox (lwK)l`KW hI rwj hox aunW rwjW dy l`KW hI (Djw)inSwn AQvw l`KW ^zwinAW rsquoqy l`KW inSwn (Phrwih)JUldy hox[ mwieAwDwrI Aiq AMnw bolw] sbdu n suxeI bhu rol Gcolw] Anuswr (ieAw)ies c`kRvrqI bwdSwhI suK (qy)qoN (iBKacutew)iB`iKAw mMg ky KwxI (BlI)cMgI hY (jau)jykr (hir)vwihgurU Akwl purK jI ƒ (ismrq)ismridAW Xwd kridAW swrw idn (jwih)ibqIq hovy]112] Cwdn Bojn kI Aws n kreI AicMqu imlY so pwey] Anuswr swdw Kw ky gRIbI nwl Ub amp`b ky bMdgI kry jy kr pRymI Drm- ikRq dw suAwd swdw pdwrQ Ckwvy ieh n bky suAwd nhIN CkwieAw[ ^IrW pUVy pdwrQW nwl moh n kry[ kyvl inSkwm gurU syvw bMdgI pRXojn hI hovy[
kbIr sBu jgu hau iPirE mWdlu kMD cFwie] koeI kwhU ko nhI sB dyKI Toik bjwie]113] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI pUrn vYrwgmeI bwxI aucwrdy hn ik BweI (hau)dwsn dws ny Awpxy (kMD)moFy rsquoqy (mWdlu)Fol (cFwie)cVw ky (sBu)swry jgu rsquoqy (iPirE)iPirAw hY[ sB isRStI Fol (bjwie)vjw (Toik)kut ky ngwry dI cot nwl Bwv cMgI qrW inscy Brosy nwl dyKI hY koeI BI (kwhU)iksy (ko)dw nhI hY]113] XQw- soriT mhlw 9] ieh jig mIqu n dyiKE koeI] sgl jgqu ApnY suiK lwigE duK mY sMig n hoeI]1] rhwau] dwrw mIq pUq snbMDI sgry Dn isau lwgy] jb hI inrDn dyiKE nr kau sMgu Cwif sB Bwgy]1] khˆau khw iXAw mn baury kau ien isau nyhu lgwieE] dInw nwQ skl BY BMjn jsu qw ko ibsrwieE]2] suAwn pUC ijau BieE n sUDau bhuqu jqnu mY kInau] nwnk lwj ibrd kI rwKhu nwmu quhwrau lInau]3]9]) soriT mhlw 9] pRIqm jwin lyhu mn mwhI] Apny suK isau hI jgu PWiDE ko kwhU ko nwhI]1] rhwau] suK mY Awin bhuqu imil bYTq rhq chU idis GyrY] ibpiq prI sB hI sMgu Cwifq koaU n Awvq nyrY]1] Gr kI nwir bhuqu ihqu jw isau sdw rhq sMg lwgI] jb hI hMs qjI ieh kWieAw pRyq pRyq kir
wwwGursevakcom q`qkrw 157
BwgI]2] ieh ibiD ko ibauhwru binE hY jw isau nyhu lgwieE] AMq bwr nwnkibnu hir jI koaU kwim n AwieE]) jw kau musklu Aiq bxY FoeIkoie n dyie] lwgU hoey dusmnw swk iB Bij Kly] sBo BjY Awsrw cukY sBu Asrwau] iciq AwvY Esu pwrbRhmu lgY n qqI vwau] koeI kwhU ko nhI sB dyKI Toik bjwie] rsquoqy swKI- pUrn mhwqmw jI dI jmwq qurI AwauNdI sI[ vwty mwxs mwrdw bYTw bwlmIk btvwVw] Anuswr bwlmIk ny llkwrw mwirAw ldquoKVy ho jwaurdquo KVy ho gey[ kihMdw ldquoilAwau jo ku`J hYrdquo[ ikhw ldquoBgqw swfy gRIbW kol kI hYrdquo ikhw ldquogyrU rMgy coLy hI lwh idaurdquo ldquoienW ƒ qUM kI kryNgwrdquo kihMdw ldquoienW ƒ swamp krky myry Gr vwlI mYN pw lvWgwrdquo[ auh kihMdy ldquocMgw GroN pu`C ky Aw AMq vyly qyrI koeI shwieqw krygwrdquo[ mW ƒ pu`iCAw ldquomyrI shwieqw kryNgIrdquo kihMdI ldquovy pu`q qYnUM ds mhIny pyt rsquoc r`iKAw du`D cuMGwieAw pwlxw kIqI qyrw Prz hY myrI syvw krn dwrdquo[ Gr vwlI ƒ p`uiCAw ldquomYN qW qyry lV l`gI hW mYnUM rotI qYN CkwauxI hYrdquo[ iksy b`cy ny BI hW n khI[ iesy qrW ieh SuB s`cw vYrwgmeI aupdyS hY- nw qnu qyrw nw mnu qoih] mwieAw moih ibAwipAw Doih]) mq ko Brim BulY sMswir] Anuswr mqW koeI Brm rsquoc B`uly beI myry swk nwqy sbMDI hn myry BYx Brw bwl b`cy GrvwlI hY kwrn AYsy hn swry hI ivCuV jWdy hn pRIqm jwin lyhu mn mwhI] Apny suK isau hI jgu PWiDE ko kwhU ko nwhI]1] rhwau] suK mY Awin bhuqu imil bYTq rhq chU idis GyrY] ibpiq prI sB hI sMgu Cwifq koaU n Awvq nyrY]1]) jo sMswrY ky kutMb imqR BweI dIsih mn myry qy siB ApnY suAwie imlwsw] ijqu idin aun kw suAwau hoie n AwvY iqqu idin nyVY ko n Fukwsw] rmz bhuq hI fUMGI hY[ koeI iksy dw nhIN n sRIr swfw hY[ imiQAw qnu Dnu kutMbu sbwieAw] AsIN ieMdRy suAwd Apxyy mMny hn suAwd swnUM Apxy v`s krky qbwh krdy hn[ ieMdRy Awpo Awpxy ivSy ƒ B`j 2 pYNdy hn[ nw ies dw sRIr n ieMdRy n hI suAwd hn[ jy AsIN A`KW ƒ ivkwr vYr idRStI nwl dyKx rsquoc lwieAw hY kMnW ƒ inMdw ivSy ivkwr dIAW g`lW sunx rsquoc lwieAw sRIr ƒ sprs rsquoc lwieAw hY AsIN ieMidRAW ƒ Zlq pwsy vrq rhy hW[ ieh idno idn audws ho rhy hn[ ieh BI swry jvwb dyxgy ieh BI iksy dy nhIN hn[ jy iksy ƒ sMswr rsquoc c`kRvrqI pwiqSwhI BI pRwpq hoeI hY auh BI clI jWdI hY[ ismrn ibnw sMswrI pRwpqIAW Anyk jIAW dI mOq dw kwrn bxIAW hn[ s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI swfy hn ijnW ny swfy leI hr pRkwr dI kurbwnI kIqI hY jo lok pRlok rsquoc sdw leI shwieqw kr rhy hn[
mwrig moqI bIQry AMDw inkisE Awie] joiq ibnw jgdIs kI jgqu aulmicroGy jwie]114] bRhmigAwnI sgl kI rInw] mhwn praupkwrI mhWpurS bVI BwrI bMdgI kr rhy sn rwjy ƒ mhWpurSW rsquoqy bVI BwrI SrDw sI[ rwj mihlW dy bwhr mhwqmw jI dI ku`tIAw sI[ rwjy ny SrDw pRym Bwvnw nwl rsqw p`kw bxwieAw[ dyv nyq nwl mhwqmw jI
wwwGursevakcom q`qkrw 158
rwjy koL Awey rwjy ny nmskwr kIqI[ aupdyS dy ky mhwqmw jI vwips c`ly rwjw BI ividAw krn gey[ ie`k GoVy rsquoqy mhwqmw jI dUjy rsquoqy rwjw Asvwr sI[ ie`k mUrK bMdy kol dI lMiGAw aus ny soicAw AMnw bx ky vyKW[ cMgI qrW Gut ky A`KW mIt ky qurn l`gw kwampI A`gy jw ky mhwqmw jI ny rwjy ƒ ikhw ldquohy rwjn ies bMdy A`gy moqI iKlwr idaurdquo[ kihMdw ldquojI siq bcnrdquo rwjy ny moqI iKlwr idqy ivcwrw ausy qrW hI moqIAW au~pr dI ^wlI lMG igAw[ idl rsquoc socdw rsqw qW bVw vDIAw hY pr pYrW rsquoc bVw kuC c`uBdw irhw[ mhwqmw ikhw ldquoBweI moqI iek`Ty krky gRIbW ƒ dwn kr dyxyrdquo kihMdw ldquojI siq bcnrdquo rwjw kihMdw ldquoqusIN r`K laurdquo mhwqmw jI kihMdy ldquodws ƒ ie`Cw nhINrdquo XQw- jy DrqI sB kMcnu kir dIjY ibnu nwvY Avru n BwieAw rwm] rwjy p`uiCAw ldquomhWpurSo ies rsquoc kI rmz hY jo moqI iKlwry snrdquo
mwrig moqI bIQry AMDw inkisE Awie] joiq ibnw jgdIs kI jgqu aulmicroGy jwie]114] mhwrwj swihb jI Awp ieh mwrig ampurmw rhy hn- pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY]) ggn dmwmw bwijE pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu]) gur kau kurbwnu jwau hW] Anuswr siqgurU mhwrwj swihb jI qoN kurbwn hox rUp pRymw- BgqI rUpI jIvq Bwv qoN mrn rUpI SuB s`cw s`ucw au~cw mwrig hY[ prmpUjnIk Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- siqgurU mhwrwj swihb jI qoN kurbwn hox rUp pRymw- BgqI rUpI jIvq Bwv qoN mrn rUpI SuB s`cy sucy au~cy (mwrig)rsqy rsquoqy siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmRqw hlImI gRIbI SWqI Awid AsMK guxW sihq BrpUr gurSbdW rUpI moqI (bIQry)iK`lry hn[ AQvw (moqI)inrgun bRhm jI siq sMqoK inmRqw hlImI grIbI sihxSIlqw iKmw Awid AsMK guxW dy inrgun pRkwS sihq ivsQwr pUrbk (bIQry)ampYly hoey hn[ XQw- eyko eyku rivAw sB TweI]) AgMm AgMm AsMK loA] mn bu`D rUpI nyqRW rsquoc ivcwr rUp ingw rihq bYrwg ivvyk nyqRW qoN rihq AMDw ^wlI (inkisE)inkl (Awie)AwauNdw hY[ (jgdIs)j`g dy eIsr vwihgurU jI (kI)dI (joiq)pRmwrQk igAwq smJ bu`DI ibnw swrw jgqu hI SuB guxW rUpI moqIAW ƒ (aulmicroGy)lMG ky KwlI jwie irhw hY j`g qoN BwvyN Apxy Awp ƒ iv`dvwn sujwKw mMndw hY]114] XQw- loku Avgxw kI bMnY gMTVI gux n ivhwJY koie] gux kw gwhku nwnkw ivrlw koeI hoie]) iehu vwpwru ivrlw vwpwrY] nwnk qw kY sd bilhwrY]) qulsI pUrb pwp qy hir js suinE n jwie[ kY aUNGY kY lr prY kY Gr ko au~iT jwie[ vwihgurU mh`ly pMjvyN mh`ly nOvyN dsvyN pMj ipAwry cwr swihbzwdy Awid smUMh ShId is`K is`KxIAW sMqW BgqW ny pRq`K gurU qoN ShId
wwwGursevakcom q`qkrw 159
ho ky jW jIvq Bwv qoN mr ky ieh SuB guxW rUpI moqI vxjy hn[ hy mn qUM AMDw hYN gurU swihb jI dI pRymw BgqI rUpI mwrg siqgurW qoN kurbwn hox rUpI mwrg jIvq Bwv qoN mrn rUpI mwrg qy c`l ky DMn siqgurU gRMQ swihb jI s`cy pwiqSwh jI qoN ieh siq sMqoK dieAw Drm ivcwr inmrqw hlImI grIbI Awid SuB guxW rUpI moqI ƒ pRwpq nhIN kr irhw[
bUfw bMsu kbIr kw aupijE pUqu kmwlu] hir kw ismrnu Cwif kY Gir ly AwXw mwlu]115] 1- sRI kbIr swihb jI dy spu`qR kmwlw jI b`icAW nwl Kyf rhy sn[ ie`k SwhUkwr Awpxy Gr lY igAw[ aus dw b`cw ibmwr sI aus ikhw ldquokmwlw jI Awp Bgq kbIr swihb jI dy spu`qR hoN ikRpw krky myry b`cy ƒ dyh Arogqw b^Sordquo kmwlw jI ny inAwxy suBwA Anuswr rwm 3 ikhw Ardws kIqI dyvnyq nwl b`cw qMdrusq ho igAw[ SwhUkwr ny KuS ho ky nvyN bsqR pihnw idqy mohrW nwl jybW Br idqIAW[ jdoN kmwlw jI nvyN bsqR pihn ky AMdr pRvyS hoey qW kbIr swihb jI ny pu`iCAw ldquoieh kI kwrn hYrdquo aus ny mohrW k`F ky idKweIAW aus vyly Aampsos krdy hn[ dwsn dws kbIr (kw)dw bMsu (bUfw)fub igAw myry Gr kmwlu pUqu (aupijE)pYdw hoieAw[ (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI dw (kw)dw ismrnu Cwif kY Gir rsquoc zihr rUp (mwlu)mohrW mwl (ly)lY AwXw hY]115] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ismrn ibnw pUjw dw Dn pdwrQ lYx vwly dw bMs mn qn ivSy pwpW AOguxW rUpI jl rsquoc fu`b jWdw hY A`KW rUp dyKx rsquoc kMn ivSy ivkwr dIAW g`lW rsquoc zbwn JU`T bolx inMdw rsquoc ieMidRAW rUpI bMs BI fu`b jWdw hY[ pUjw dw Dn pdwrQ praupkwr syvw BgqI rsquoc hI l`gxw cwhIdw hY jI[
bUfw bMsu kbIr kw aupijE pUqu kmwlu] hir kw ismrnu Cwif kY Gir ly AwXw mwlu]115]2- ijs vyly gurW dI ikRpw hoeI bRhmwkwr bu`DI ivKy (kmwlu)suMdr bRhm igAwn rUpI (pUqu)spu`qR (aupijE)pYdw hoieAw[ dwsn dws kbIr (kw)dw pwpW AOguxW rUpI bMsu (bUfw)fu`b igAw Bwv AOgux doS swry inivrq ho gey[ AOguxW pwpW rUpI (mwlu)Dn Cwif kY (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI dw (kw)dw Bjn ismrnu dwsn dws Awpxy sRIr rUpI Gir rsquoc ly AwXw hY]115]
kbIr swDU kau imlny jweIAY swiQ n lIjY koie] pwCY pwau n dIjIAY AwgY hoie su hoie]116] prmpUjnIk Awp vwihgurU kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (swDU)siqgurU gRMQ swihb jI (swDU)siqgurU gRMQ sihb jI qoN Awpxy irdy idmwZ AMdr gurbwxI pRwpq krn vwly inrgun srgun dI eykqw sihq rom 2 krky ismrn rsquoc lIx sB dI crn- DUV bx ky gurbwxI sMQw Su`DI krwaux kQw kIrqn isKwaux AMimRq Ckwaux gurU jI qoN kurbwn hox vwly hornW ƒ kurbwn hox dw sbk isKwaux vwly bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw]) bRhmigAwnI sgl kI rInw] pUrn p`ky swDU jI (kau)nUM (imlny)drSn krn (jweIAY)jweIey qdoN Awpxy (swiQ)nwl (koie)koeI BI mwVw ampurnw nwl n
wwwGursevakcom q`qkrw 160
(lIjY)iljweIey beI mYnUM suMdr srUp vwlI amplwny dI lVkI iml jwvy Awid[ kwmnw mYL hY jo pRmwqmw jI nwl juVn nhIN idMdI[ Bjn ismrn dy mhOl rsquoc Awpo AwpxI kwmnw d`s ky Klwrw pwauxw TIk nhIN[ 2 swiQ n lIjY koie] dw Bwv ieh BI hY Gr ƒ vwips Awaux dw koeI BI ampurnw nwl lY ky nw jwE ijvyN s`cy siqgurU dUjy pwiqswh jI siqgurU pihly pwiqswh jI dy crn kmlW rsquoc phuMcy vwips nhIN Awey s`cy crn kmlW rsquoc ieauN lIn ho gey ijvyN pqwsw pwxI rsquoc GuL jWdw hY[ 3 swiQ n lIjY koie] dw Bwv kusMgI swkq ƒ nwl n iljwau jo au~Qy jw ky itkwA nhIN bxn dyvygw myrw isr pwtdw hY[ qyj cwh nwl AampIm ilAw qUM swnUM ie`Qy ilAw ky dIvwn rsquoc ibTw ky swfI bwq hI nhIN p`uCI B`uKy hI mwr idqw[ hux q`k pMj vwrI cwh pI lYxI sI[ 4 swiQ n lIjY koie] Bwv ieh nhIN ik koeI gurmuiK ƒ Awpxy nwl n iljwau ijqny v`D sqsMgI iek`qR ho ky jwx auqnw hI lwhw hY[ AMimRq rUp kQw kIrqn jwp krdy jWdy hn Bjn ismrn dw pRvwh pY jWdw hY[ iek`ly rsquoqy koeI vwr kr skdw hY[ ds hzwr pRymI ie`k 2 sO rupY dI syvw krn qW ds l`K rupY dI syvw kr lYxgy[
kbIr swDU kau imlny jweIAY swiQ n lIjY koie] pwCY pwau n dIjIAY AwgY hoie su hoie]116] SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (swDU)inrgun bRhm jI ƒ imlx jweIey Pyr swiQ sMswr dw koeI sMklp n r`KIey inrgun bRhm jI rsquoc lIx ho jweIey ip`Cy pYr n dIjIey inrgun bRhm jI rsquoc lIx huMidAW koeI dyrI n krIey jo A`gy hoey (su)SySt Blw hI hoie jwvygw ijvyN mhwrwj ny ikhw nh iblmicrob DrmM iblmicrob pwpM] Anuswr Drm krn l`igAW dyrI nhIN krnI Drm krn l`igAW dyrI krnw pwp hY[ ies leI sB qoN v`fw Drm ieh hY srb Drm mih sRyst Drmu] hir ko nwmu jip inrml krmu] Anuswr CyqI swDU inrgun bRhm jI rsquoc lIxqw pwauxI[ auqSwh nwl vwihgurU jI lIx hox leI ampurmw rhy hn[ Awgwhw kU qrwiG ipCw Pyir n muhfVw] nwnk isiJ ievyhw vwr bhuiV n hovI jnmVw]1] Anuswr (pwCY)ip`Cy (pwau)pYr n (dIjIAY)htweIey (AwgY)A`gy (hoie)hovy (su)BlI pRkwr idRVqw nwl kurbwnI dyx leI A`gy hI A`gy (hoie)hovy]116] XQw- sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu]) AwgY hoie su hoie]116] A`gy jo ku`J hovy su ho jwvy BwvyN iGau dy GVy fu`l jwx pRvwh nhIN krnI myrw ru`sy nw klgIAW vwlw j`g BwvyN swrw ru`s jy[ BwvyN sRbMs kurbwn ho jwvy gurU swihb jI dI siqsMgq v`loN mUMh nhIN moVnw ies qy idRstWq- vwihgurU mh`ly CyvyN jI dy ipAwry is`K BweI swD jI ^ws isdkI pRymI ismrn vwly is`K hoey hn[ siqgurU mhwrwj swihb jI dI AwigAw Anuswr jdoN kwbloN GoVy ^rIdx gey Awpxy n`gr qoN ie`k pVwA hI A`gy gey sn aus dy mgr koeI pRymI igAw[ aus ny jw ky h`Q joV ky isr JukwA ky pRym bynqI
wwwGursevakcom q`qkrw 161
kIqIldquohy gurmuiK ipAwry jIE Awp jI dw AiqAMq ipAwrw b`cw s^q ibmwr hY hux ikRpw kro aus dI jw ky sMBwl kro ieh qW kMm Pyr BI ho skdw hYrdquo[ aunW ikhw ldquosiqgur kI syvw sPl hY jy ko kry icqu lwie]) gur syvw krau iPir kwlu n Kwie] ieh siqgurU mhwrwj swihb jI dI syvw hY[ hukmy jMmxu hukmy mrxw] rzw Anuswr hY[ XQw- jMmxu mrxw hukmu hY BwxY AwvY jwie] ijs qrW mhwrwj ƒ Bwvy hux dwsn dws vwips nhIN muV skdw[ isdk r`iKAw BweI swihb jI vwips nhIN muVy siqgurU swihb jI dy GoVy ilAw ky pUrn KuSI leI[ iesy qrW sMswrI igxqIAW imxqIAW krn nwl jIv siqgurU swihb jI leI gurU pMQ leI koeI kurbwnI syvw nhIN kr skdw[ XQw- gxqY pRBU n pweIAY dUjY BrmIqw] hor idRstWq- ipMf jYqo dy morcy rsquoqy AMgryz srkwr ny goLI clweI siqgurU mhwrwj swihb jI dI ikRpw nwl sMq bwbw suMdr isMG swihb jI iBMfrWvwly mhWpuurSW ny bVw BwrI AMimRq sMcwr rsquoqy bIr- rsI pRcwr kIqw[ bhu igxqI rsquoc sMgq iek`TI hoeI kVwhy rsquoc AMimRq iqAwr krky CkwieAw kysrI bwxy pw ky ShIdI gwny bMn ky pMj 2 sO dw j`Qw jWdw sI jdoN DVw- DV pRymI jwx l`gy goLIAW c`lx l`gIAW ShIdIAW hox l`gIAW bhuq pRvwrW dy jIA jw ky rox l`g jWdy ik qyrw b`cw ibmwr hY qyry Gr vwlI mr geI hY[ jW Awp BI jw ky Gr vwlIAW mW ipau rox l`g jWdy[ gurU pRym rsquoc isdkI isMGW ny bVw hI pRym r`iKAw snmuK rih ky swhmxy m`Qy gurU gRMQ swihb jI dy mgr qury goLIAW v`jdIAW ShId ho jWdy[ ip`Cy mUMh nhIN moiVAw Awgwhw kU qrwiG ipCw Pyir n muhfVw]) jy ko isKu gurU syqI snmuKu hovY] hovY q snmuKu isKu koeI jIAhu rhY gur nwly] gur ky crn ihrdY iDAwey AMqr AwqmY smwly] Awpu Cif sdw rhY prxY gur ibnu Avru n jwxY koey] khY nwnku suxhu sMqhu so isKu snmuKu hoey] siqgurU mhwrwj swihb jI dy snmuK ho ky ShIdIAW pweIAW gurU jI qoN kurbwn hoey[ ijvyN iesy morcy rsquoc bIbI blbIr kOr jI Awpxy Coty b`cy ƒ ku`CV cu`k ky morcy ƒ jw rhy hn iksy pRymI ny b`cy rsquoqy qrs krky ikhw ldquohy b`cI qUM qW morcy ƒ jw rhI hYN pr ieh msUm b`cw hY ies ƒ ikauN nwl iljw rhI hYN ies ƒ C`f jwrdquo[ kihMdI ldquonhIN bwbw jI mYN ShId ho jwvWgI ieh mgroN piqq ho jwvygw ies ƒ mYN qW nwl iljw rhI hW ies msUm dy ShId hox qoN zulm rwj dIAW jVW nwS hoxgIAW[ gurU ipAwr rsquoc pwCY pwau n dIjIAY AwgY hoie su hoie] Anuswr A`gy vDI geI vDI geIgoLI AweI b`cy dy l`gI aus ƒ DrqI rsquoqy iltw ky vwihgurU vwihgurU jpidAW 2 A`gy vDI goLI l`gI ShId ho geI[ ieh hY pwCY pwau n dIjIAY AwgY hoie su hoie] ieauN gurmuiK ipAwirAW ny swvDwn eykwgr cIq] ho ky vwihgurU vwihgurU jpidAW AYsIAW kurbwnIAW dy ky morcw ij`iqAw[
kbIr jgu bwiDE ijh jyvrI iqh mq bMDhu kbIr] jYhih Awtwlon ijau son smwin srIru]117] SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (ijau)ijvyN (Awtwlon)fLw lUx dw pwxI pYx qoN Kr jWdw hY ieauN (son)sony (smwin)vrgw srIru kwL rUp pwxI pYx
wwwGursevakcom q`qkrw 162
nwl (jYhih)nwS ho jwvygw[ ieh sRIr nwsvMq hY ies leI hy (kbIr)v`fy ivAwpk vwihgurU jI dwsn dws AiqAMq gRIb kUkr kbIr pyRm bynqI krdw hY[ (ijh)ijs mwieAw mmqw hMgqw vwSnw jm dI (jyvrI)sMglI rsquoc jgu (bwiDE)bMinAW hY (iqh)iqs hMgqw jm jyvVI rsquoc dwsn dws gRIb kUkr kbIr ƒ (mq)n (bMDhu)bMnxw kro jI[ ]117] XQw- kih kbIr ieh ibnqI sunIAhu mq Gwlhu jm kI KbrI]2]
kbIr hMsu auifE qnu gwifE soJweI sYnwh] AjhU jIau n CofeI rMkweI nYnwh]118] pRym Bwvnw dy ArQ- mnu`Kw jnm ivArQ guAw ilAw AwKrI suAwsW rsquoqy sRIr ƒ mrn dw bhuqo bhuqw kSt hox qoN BI koeI smJ igAwn pRym vYrwg iqAwg nhIN huMdw aus vyly BI ieh kMgwlqweI vwlIAW sYnqW krdw hY- ldquorwm isMG ƒ CyqI qoN CyqI kql krnw hY[ Xwd r`K lYxw vYr nhIN C`fxwrdquo Awpxy b`cy ƒ bWhoN PV ky hlUx ky aus AMdr vYr idRV krwauNdw hY[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hMsu)jIv Awqmw sRIr rsquocoN (auifE)au~ifAw 2 cwhuMdw hY sRIr ienw kmjor ho igAw crn rhy kr Frik pry hY muKhu n inksY bwqw]3] vwlI dsw Aw geI[ hMsu dy aufwrI mwrn qoN (qnu)sRIr (gwifE)gifAw Bwv kbr rsquoc pwieAw jwvygw[ Pyr BI (sYnwh)sYnqW nwl (soJweI)smJwauNdw hY kMD v`l ieSwrw krdw hY ldquoies kMD rsquoc myrIAw mohrW r`KIAw hnrdquo[ auh kihMdy ldquodwn kr dyeIeyrdquo kihMdw ldquokdy Bu`l ky BI nhIN krnwrdquo[ iPr kihMdy ldquogurduAwry dI DrqI d`bI hY ieh C`f dyeIeyrdquo ieSwrw krky kihMdw ldquoisr v`F idau kbzw nhIN C`fxwrdquo[
AjhU jIau n CofeI rMkweI nYnwh]118] nMgw dojik cwilAw qw idsY Krw frwvxw] Anuswr BwvyN dozk ƒ nMgw jw irhw hY[ (AjhU)Ajy BI jIau (rMkweI)kMgwlqweI dIAw (nYnwh)sYnqW (n)nhIN (CofeI)C`fdw]118] pMj auNglW KVIAW krky kihMdwldquomyry nwloN pMj guxW pwpW dI kmweI kirErdquo[ auh kihMdy ldquogurduAwry ƒ pMj sO rupeIAw dy dyeIeyrdquo kih Mdw ldquonhINrdquo[
kbIr nYn inhwrau quJ kau sRvn sunau quA nwau] bYn aucrau quA nwm jI crn kml ird Twau]119] Awp jI nwm rsquoc sRb ivAwpI mhW mhW ivmwd lIx hn[ XQw- kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn] mhwrwj swihb jI roim 2 rsquoc vs ky inrXqn hI Awpxw jwp Awp kr rhy hn[ swnUM Akwl purK jI dw ipAwr lwaux leI sRI kbIr swihb jI ny ieh gurmuiK mMg mMgI hY[ hy AMqrjwmI Akwl purK jI dwsn dws s`jy K`by (nYn)nyqR nwl (quJ)Awp jI (kau)dy mhW mhW ivsmwd suMdr s`cy drSn hI sd sdw (inhwrau)dyKdw rhy[ XQw- jil Qil mhIAil pUirAw suAwmI isrjnhwru] Aink BWiq hoie psirAw nwnk eykMkwru]) duie duie locn pyKw] hau hir ibnu Aauru n dyKw] nYn rhy
wwwGursevakcom q`qkrw 163
rMgu lweI] Ab bygl khnu n jweI]1] kRoVW (sRvn) kMnW duAwrw (quA)Awp jI dw prmpUjnIk prmpiv`qR SuB s`cw (nwau)nwm (sunau)suxdw rhy[ XQw- koit krn dIjih pRB pRIqm hir gux suxIAih AibnwsI rwm] suix suix iehu mnu inrmlu hovY ktIAY kwl kI PwsI rwm]) AMqir guru AwrwDxw ijhvw jip gur nwau] nyqRI siqguru pyKxw sRvxI sunxw gur nwau]) rsnw rmq sunq suKu sRvnw icq cyqy suKu hoeI] khu BIKn duie nYn sMqoKy jh dyKW qh soeI]) icq ismrnu krau nYn Aivlokno sRvn bwnI sujsu pUir rwKau] mnu su mDukru krau crn ihrdy Drau rsn AMimRq rwm nwm BwKau]1])
bYn aucrau quA nwm jI crn kml ird Twau]119] hy s`cy pwiqSwh jI dwsn dws (bYn)bcnW duAwrw (quA)Awp jI dw prm piv`qR nwm hI (aucrau)aucwrdw rhy[ nwm aucwrn ibnw hor koeI BI bcn iblws n kry[ ijvyN keI pRymIN QoVw smW jwp kr ilAw Pyr g`lW kr leIAW[ irdy lUM 2 rom 2 zbwn krky dwsn dws Awp jI dw nwm hI aucwry[ XQw- Ajpw jwpu jpY muiK nwm] hy mhwrwj s`cy pwiqSwh jI Awp jI dy prmpUjnIk s`cy crn kml dwsn dws dy (ird)irdy rUpI (Twau)QW rsquoc itkx[ XQw- icq n BXo hmro Awvn kh] cuBI rhI sRuumlq pRBu crnn mih]) dwsn dws gRIb dw mn Awp jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc itky hr hwlq rsquoc Awp jI dws rsquoc AByd rhoN dwsn dws Awp jI dy crn- kmlW rsquoc AByd rhy[ Awp jI dy crn- kml dwsn dws dy ihrdy rsquoc vsx BwvyN dwsn dws ƒ pMf bMn ky hwQI mUhry su`t dyx BwvyN gMgw rsquoc su`t dyx iksy g`l dI pRvwh n rhy[ hy goibMd rwey jIau Awp jI ny dwsn dws Apny mUrK b`cy d y isr rsquoqy imhr BirAw h`Q r`Kxw jI]119] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- vwihgurU jI dy drSnW ƒ pRwpq krky sRI kbIr swihb jI kih rhy hn hy vwihgurU jI dwsn dws Awp jI dy srgun srUp dy BI drSn krdw rhy inrgun srUp jI dI BI lKqw hovy inrgun srgun dI eykqw hovy pRqK s`jy K`by nyqR nwl AMdroN mn bu`D rUpI nyqRW ivcwr rUpI nyqRW nwl dwsn dws hr vyly Awp jI dy suMdr drSn krdw hI rhy[ rom 2 dy kMnW nwL hr vyly Awp dw js hI suxdw rhy[ Awp jI dI AYsI b^iSS hovy q`qW rsquocoN BI Awp jI dw nwm suxy jo BI kMn rsquoc Avwz pvy auh Awp jI dw nwm hI suxdw rhy[ XQw- ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw]) koit krn dIjih pRB pRIqm hir gux suxIAih AibnwsI rwm]
kbIr surg nrk qy mY rihE siqgur ky prswid] crn kml kI mauj mih rhau AMiq Aru Awid]120] siqgurW dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd ikRpw duAwrw Bgq swihb jI dI surg dI ie`Cw sRIrk ivkwr rsnw dy suAwd dunIAW dI mwx vifAweI dI ie`Cw ^qm ho cu`kI hY[ nrk dw BI koeI fr nhIN ikauNik SuB kwrj kridAW sB ku`J mhwrwj ƒ smrpx kIqw hY mhwrwj swihb jI rsquoc lIx ho cu`ky hn[ kvnu nrku ikAw surgu ibcwrw sMqn doaU
wwwGursevakcom q`qkrw 164
rwdy] hm kwhU kI kwix n kFqy Apny gur prswdy] Anuswr mhW ivsmwd pRym rMg rsquoc bol rhy hn ik vwihgurU jI dy crn kmlW dI mOj rsquoc mYN sdw 2 hmySW hI rihMdw hW crn kmlW dI mOj dw AnMd surg qoN bhuq au~cw hY[ ijQy BI sprS rsnw dw suAwd ieMidRAW dy ivSy hn au~Qy nwl duK auqpq huMdw hY[ AYsy bRhmigAwnI sB dI ryx mhWpurS ies g`l ƒ pRwpq krky ienW suKW dI ie`Cw nhIN r`Kdy[ ijvyN AsIN jdoN Ckdy hW bhuqw suAwdlw pdwrQ cwhy koeI BI hovy aus qoN bwd mgroN pqw lgdw hY Kwx vyly qW bVw suAwd sI pr mgroN aus ny AOKw bVw kIqw[ rwq ƒ sRIr ny Apiv`qR ho jwxw mUMh dw bysuAwd ho jwxw mwVy ampurny au~Txy sRIr rsquoc rog pYdw ho jwxw[ jdoN jIv Apxy ieMidRAW dy BogW dy vsIkwr ho jWdw AYsy Av`lVy rog hn sRIr rsquoc ikRm pYdw ho jWdy hn[ fwktRI ielwz krwaux dy bwvjUd Xqn pRXqn kridAW BI ikRm sRIr ƒ Kw jWdy hn[ ies leI ijqny BI ieMdirAW dy Bog hn ienW krky iqRpqI itkwA iekwgRqw nhIN[ hux qoN pihlW AsIN ijny BI ieMdirAW dy Bog Bogy hn auh swfy pRlok ƒ jwx smyN nwl nhIN jw rhy[ Boghu rog su AMiq ivgovY] hrKhu sogu n imteI kbhU ivxu Bwxy Brmwiedw]) jyqy rs srIr ky qyqy lgih duK]2]) duKu dwrU suKu rogu BieAw jw suKu qwim n hoeI] ies krky mhwrwj swihb jI ny ikhw qij swd shj suKu hoeI] Gr Cfxy rhY n koeI] ieh SuB is`iKAw dy rhy hn[ kyvl mhwrwj dI pRIqI nwl jwx vwlI hY[
kbIr surg nrk qy mY rihE siqgur ky prswid] crn kml kI mauj mih rhau AMiq Aru Awid]120] SRI Bgq swihb jI pws hMkwrI iv`dvwn ny ikhw ldquocwhy ikqnIAW g`lW kr lY qUM surg rsquoc nhIN jw skdw[ mYnUM gurU mMn qYn U M surg rsquoc phuMcw idAWgwrdquo[ prmpUjnIk SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ikhw ldquosiqgur nwnk dyv swihb jI (ky)dI (prswid)ikRpw sdkw (mY)dwsn dws surg nrk dI ie`Cw (qy)qoN (rihE)rih igAw hY surg dI ie`Cw hI nhIN rhI[ XQw- kvnu nrku ikAw surgu ibcwrw sMqn doaU rwdy] siqgurU swihb jI ny sRb ivAwpI mhW ivsmwd ikRpw krky Apny dwsn dws ƒ mwVy kMmW qoN bcw ky r`iKAw hY[ jykr sO AsvmyD j`g kry surg jWdw hY[ pwp krm kry qW nrk rsquoc jWdw hY[ pr jy surg iml BI jwvy ieMdR dy hzwr nyqR hn auh BI Ap`CrW dy Bog nwc gwixAW rsquoc K`cq hY[ BogW qoN bwAd rog br zrUr hI B`j ky AwauNdy hn[ mhwrwj swihb jI dy s`cy imTy kml vWg inrlyp suMdr crn kml (kI)dI mhW ivsmwd suK dI (mauj)ivsmwdqweI AnMd (mih)rsquoc dwsn dws (Awid)mu`F (Aru)qoN AMiq q`k Bwv sdw hI lIx (rhau)rihMdw hY]120] XQw- mweI crn gur mITy] vfY Bwig dyvY prmysru koit Plw drsn gur fITy]) (A- GVu) crx crx crx gur syvy AGVu GiVE rsu pwieAw Qw]) kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn] kihby kau soBw nhI dyKw hI prvwnu]) rwm jpq qnu jir kI n jwie] rwm nwm icqu rihAw smwie]) icq n BXo hmro Awvn kh] cuBI rhI sRuumlq pRBu
wwwGursevakcom q`qkrw 165
crnn mih]) ij`Qy siqgurU jI Awp hI lUM 2 rsquoc vsdy hn Awp dw jwp Awp hI krdy hn[ Awpxy drSn b^S ky inrgun srgun dI eykqw b^Sdy hn[ rozwey bwg ierm kurbW kunm] bsik mwrw kUey aUbwSd lzIz[ ArQ- bwZ bihSqI rozy mYN qW sB ku`J aus qoN vwry ny] kUcw siqgur dw jd if`Tw sIacuterg lok n BWdw ey] (BweI nMd lwl jI) pRym Bwvnw dy ArQ- AYsI mhwrwj swihb dI b^iSs hoeI hY rhau AMiq Aru Awid]) mY n mrau mirbo sMswrw] Ab moih imilE hY jIAwvnhwrw] ijhVI cIz dw Awid hovy aus dw AMq BI huMdw hY[ ies krky dwsn dws gurpRswid Awid Aqy AMiq qoN (rhau)rihq ho igAw hY[ isRStI (Awid)ArMB qoN lY ky isRstI dy AMqm smyN q`k hux crn- kmlW dI mauj c hI (rhau)rhWgw[ rhau AMiq Aru Awid] crn kmlW dI mauj rsquoc ies qrW lIn rhWgw (Awid) jo vwihgurU jI isRStI dy Awid rsquoc BI pUrn sn isRStI huMidAW BI pUrn hn isRstI dy AMq q`k mhwrwj jI pUrn rihxgy[ AYsy pUrn vwihgurU jI rsquoc sdIv kwl q`k lIx hox leI dwsn dws crn mauj iv`c hI rhygw[ XQw- crn kml mkrMd inhkwm Dwm guruisK mDukr giq lptwey hY] (kibq 36) AYsy siqgurW dy kml vrgy s`cy crn- kmlW dI sugMDq DUVI inSkwmqw dw Gr hY Bwv swrIAW kwmnw imtwaux vwlI hY[ ijs nwl gurU ky is`K (mDukr) BOry (giq) vWg lpty rihMdy hn Bwv siqgurW dy im`Ty praupkwrI crn- kmlW nwl ilv joVI r`Kdy hn[ jYsy nwau bUfq sY joaU bcY soeI Blo bUif gey pwCY pCqwieE rih jwq hY[ ijvyN fu`b rhI byVI rsquocoN jo bc jwvy auh Blw hY nhIN qW fu`b jwx ipCo sbMDIAW ƒ pCqwvw hI rih jWdw hY[ jYsy Gr lwgy Awig joeI bcY soeI Blo jir buJY pwCY kCu bsu n bswq hY[ ijvyN Gr ƒ A`g l`g jwvy jo bc jwvy auh hI cMgw hY sV ky buJx ip`CoN koeI cwrw nhIN c`l skdw[ jYsy cor lwgy jwgy joeI rhY soeI Blo soie gey rIqo Gr dyKY auiT pwRq hY[ ijvyN cor dy corI kridAW jwg peIey qW jo ku`J BI bwkI rih jwvy auh Blw hY su`qy rihAW svyry jwg ky ^wlI Gr hI vyKIdw hY[ qYsy AMq kwl gur crn srin AwvY pwvY moK pdvI nwqru ibllwq hY] kibq 69] ieauN jy koeI B`ulw pRwxI AMq smy BI gurU s`cy crn- kmlW dI s`cI Srn Aw jWdw hY Bwv siqgurU qoN gur dIiKAw pRwpq kr lYNdw hY qW auh sMswr qoN qr jwx vwlI pdvI pRwpq kr lYNdw hY nhIN qW roNdw kurlWdw hI jmw dy v`s pY jWdw hY[ jo aupmw ibRjnwQ kI gwie hY Aaur kibqn bIc krYgo] pwpn kI qyaU pwvk mY kib sIcircwm BnY kbhU n jrYgo] icMq sBY imthY ju rhI iCn mY iqn ky AG ibRMd trYgo] jo nr sIcircwm jU ky prsy pwg qy nr Pyr n dyh DrYgo] (sRI dsm)
kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn] kihby kau soBw nhI dyKw hI prvwnu]121] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb
wwwGursevakcom q`qkrw 166
klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI siqgurU swihb s`cy pwiqSwh jI dy mhW mhW praupkwrI crn- kml kI Agm Apwr bRhmwnMd sihq sRb ivAwpI sdw rihx vwlI (mauj)AnMdI KuSI (ko)nUM dwsn dws (kYsy)iks qrW (aunmwn)ivcwry kih sky Bwv khI nhIN jWdI[ (kihby)kihx (kau)nMU koeI BI soBw nhI bxdI[ XQw- khu kbIr gUMgY guVu KwieAw pUCy qy ikAw khIAY] ijnW gursyvkW ny crn- kmlW (kI)dI mauj dw mhW mhW ivsmwd AnMd (dyKw)dyiKAw hY auh hI prvwnu hoey hn crn- kmlW rsquoc sdw leI lIx ho jWdy hn]121] XQw- mnu qnu inrmlu hoieAw lwgI swcu prIiq] crx Bjy pwrbRhm ky siB jp qp iqn hI kIiq] jy khIey mhwrwj s`cy pwiqSwh jI dy crn kml sUrj cMd vrgy cmkIly hn qW sUrj BY sihq nwsvMq mYLy hn[ XQw- BY ivic sUrju BY ivic cMdu] koh kroVI clq n AMqu]) mYlw bRhmw mYlw ieMdu] riv mYlw mYlw hY cMdu]1] mYlw mlqw iehu sMswru] ieku hir inrmlu jw kw AMqu n pwru] jy khIey kmlW vrgy ieh nwSvMq hn jy klp ibRC vrgy khIey ieh BI moh pYdw krdw hY jIv dy ivkwr nhIN myt skdw[ pRym Bwvnw dy ArQ- vwihgurU jI dy rMg rsquoc rMgy pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI dy AMdroN mhwrwj swihb AYsI ikRpw kr rhy hn- AMdru musik JkoilAw kImiq khI n jwie] ies leI AMdroN bwhroN iqRpqI hY[ XQw- iqRpiq AwGwey sMqw] irdy coN muK rsquoc AMimRq b^S rhy hn mn pUrn ivAwpk rsquoc lIx ho cukw hY[ sRIr dI su`D bu`D B`ul c`ukI hY[ XQw- mgnu BieE ipRA pRym isau sUD n ismrq AMg] Bgq jI kihMdy ldquovwihgurU jI dy s`cy praukwrI crn- kmlW dI mOj dw iks qrW Anumwn lw ky d`sy beI ikqnw ku suAwd AnMd itkwA hY[ kihx leI iksy nwl soBw nhIN idqI jw skdI[ ijhVw ies AnMd ƒ swiKAwq kr lYNdw hY aus ƒ pqw l`gdw hY iknw ku vfw AnMd hYrdquo[ ijvyN inAwxy ƒ ieMidRAW dy iviSAW dy sMskwr pY jWdy hn auh iviSAW c l`g jWdw hY[ pr kbIr swihb jI dUijAW ƒ mhwrwj dw pRym lwaux leI d`s rhy hn ldquoipAwirE vwihgurU jI dy crnW kmlW rsquoc lIxqw dw AnMd bhuq v`fw hY[ XQw- crx crx crx gur syvy AGVu GiVE rsu pwieAw Qw]) icq n BXo hmro Awvn kh] cuBI rhI sRuumlq pRBu crnn mih]) hir ky sMg bsy hir lok] qnu mnu Arip srbsu sBu AripE And shj Duin Jok] ijvyN BweI mnI isMG swihb jI mhwrwj swihb jI dy s`cy mhwn praukwrI crn- kmlW rsquoc lIx bMd 2 ktvw rhy hn[ BweI idAwlw swihb jI dyZ rsquoc aubwLy Kw rhy hn BweI mqIdws swihb jI Awpxy Awp ƒ Awry nwl icrvw rhy hn crnW- kmlW dI mOj C`f nhIN skdy[ crn- kml AMdr bwhr siq sMqoK inmRqw SihnSIlqw gRIbI Awid AsMK guxW dy Anqklwvwn pRkwS srUp srb klw BrpUr inrgun bRhm jI aunW dy gurSbdW rsquoc mn bwxI rom 2 krky lIx ho ky AMdr bwhr inrgun bRhm gurSbdW dy ArQ A`KrW dI swiKAwqqw sihq jo mOj ivsmwdqweI hI ivsmwdqweI hY[ ijs
wwwGursevakcom q`qkrw 167
rsquoc Akwl purK vwihgurU jI Awp iKn c Aink rUp iKn mwih kudriq Dwrdw] Anuswr AnMq srUp Dwr ky AMdr bwhr AnMq srgun srUp jI dy mhW suMdr drSn b^Sdy hn[ rom 2 rsquoc vs ky irdy rsquoc Ajpw jwp rom 2 krky Awpxw jwp Awp krdy hn[ XQw- AwpY jphu Awpnw jwpu]) vwihgurU bRhm jI rsquoc mhW mhW ivsmwd lIxqw hY[ XQw- nwnk Acrju Acrj isau imilAw khxw kCU n jwey]) Awps kau Awpih Awdysu] iqhu gux kw nwhI prvysu]) Awdysu iqsY Awdysu] Awid AnIlu Anwid Anwhiq jugu jugu eyko vysu] vwihgurU inrgun bRhm jI AMdr bwhr swiKAwq ho ky Awpxy srgun srUp dy AsMK bRhmMfW sUrjW cMdRimAW qwirAW AgnIAW ibjlIAW titAwixAW hvwvW DrqIAW KwxIAW bwxIAW smyq Awpxw jwp Awp krdy drSn b^S rhy hn[ XQw- pauxu pwxI bYsMqro hukim krih BgqI]) ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw] paux pwxI bYsMqr ismrih ismrY sgl aupwrjnw]) gwvih quhno pauxu pwxI bYsMqru gwvY rwjw Drmu duAwry] AYsy crn kmlW dI mOj ijs rsquoc ivAwpk ivsmwdqweI rsquoc gurbwxI jI aucwr rhy hn[ (crn srin gur qIrQ purb koit dyvI dyv syv gur crn srin hY[) kRoVW qIrQW dy ampL siqgurW dy crnw dI Et lYx rsquoc hn[ kRoVW dyvI dyviqAW dI syvw dy mhwqm siqgurW dy crnw dI Srn rsquoc hn[ (crn srin gur kwmnw skl Pl iriD isiD iniD Avqwr Amrn hY[) siqgurW dI crn srn rsquoc sB kwmnw ampLdIAW Pu`ldIAW pRwpq huMdIAw hn[ ir`DIAW is`DIAW in`DIAW mUrqImwn ho ky sdw leI hwzr rihMdIAw hn[ (crn srin gur nwm inhkwm Dwm Bgiq jugiq kir qwrn qrn hY[) siqgurW dI crn Srn lYx vwly leI inSkwm Bwvnw sihq ArwiDAw nwm ismrn hI swry suKw dw AsQwn hY[ guris`K nwm BgqI dI jugqI rsquoc jut ky Awp qrdw hornw ƒ qwrn dw vsIlw bxdw hY[ (crn srin gur mihmw AgwiD boD hrn Brn giq kwrn krn hY])(kibq 72) siqgurU swihb jI dy crn- kmlW dI s`cI Srn lYx dI mihmw smJ soJI qoN pry pwpW ƒ (hrn)nws krn sq sMqoK gRIbI pRymw- BgqI SuB guxW nwl Brn vwlI hY[ jgq ƒ (krn)rcn vwly pRB jI dI (giq)pRwpqI dw kwrn hY[
kbIr dyiK kY ikh khau khy n ko pqIAwie] hir jYsw qYsw auhI rhau hriK gun gwie]122] pRym Bwv dy ArQ- kbIr swihb jI kihMdy ldquoBweI pRIqm vwihgurU jI dy sRb ivAwpI mhW ivsmwd suMdr drSnW dw AYfw v`fw AnMd hY siq sMqoK dieAw Drm vIcwr Awid SuB guxW dy Anqklwvwn pRkwS srUp inrgun bRhm jI AMdr bwhr Ajpw jwp kr rhy pRq`K ids rhy hn[ koRVW sUrjW cMdRimAW qwirAW AgnIAW ibjlIAW KwxIAW bwxIAW pSU pMCI jIv jMq sMq Bgq AnMq bRhmMf dI rcnw srgun srUp jI dw pswrw ids irhw hY[ mhwrwj qoN ibnw hor dUjw ids nhIN irhw[ quDu ibnu dUjw nwhI koie] qU krqwru krih so hoie] AMdr bwhr Ajpw jwp ho irhw hY[ XQw- jh iJilimilkwru idsMqw] qh Anhd
wwwGursevakcom q`qkrw 168
sbd bjMqw]) EQY Anhd sbd vjih idnu rwqI gurmqI sbdu suxwvixAw] ieh pRym lwauNdy hn ik BweI koeI sMswrI suKW ƒ C`fy DR Bgq jI vWg aus ƒ ieh suK imlxgy[ jy b`cy ƒ d`isAw jwvy qkVw ho ky pV bhuq v`fw AOhudw Dn imlygw Pyr auh cwA nwl pVdw hY[ iesy qrW ijvyN siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ny sRI suKmnI swihb jI dI pihlI AstpdI rsquoc vwihgurU jI dy ismrn dy mhW mhW ivsmwd Anyk ampL hI ampL d`sy hn beI pRym nwl ismrn krn[ sRb ivAwpI mhW mhW ivsmwd AvsQw rsquoc lIx ho ky kih rhy hn mhwrwj Bgq kbIr swihb dy lUM 2 c Awp vs rhy hn[ koeI sMklp nhIN ampur irhw inhsMklp AvsQw ho cu`kI hY[ ies Abol AvsQw ƒ pRwpq hn[ XQw- jhw bol qh ACr Awvw] jh Abol qh mnu n rhwvw] bol Abol miD hY soeI]
kbIr dyiK kY ikh khau khy n ko pqIAwie] hir jYsw qYsw auhI rhau hriK gun gwie]122] pRymIAW ikhw ldquoAwp jI ny crn kmlW dy drSn lIxqw mhW ivsmwd mOj pRwpq kIqI hY ikRpw krky Apny b`icAW rsquoqy BI b^SS kro jIrdquo[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- mhwrwj swihb dy sRb ivAwpI sRb pRkwSk gursbd rUpI crn- kmlW ƒ dyiK (kY)krky (ikh)iks ƒ (khau)khW (khy)kihxy krky (ko)koeI (pqIAwie)pqIjdw (n)nhIN[ jy dwsn dws d`sy qW kihMdy hn ldquojulwhw swnUM Awpxw pRqwp idKwauNdw hY JUTIAW g`lW hI krdw rihMdwrdquo[ ij`Qy crn- kmlW rsquoc lIxqw pRwpqI hY au~Qy Abol AvsQw hY bolx dI gMujwieS hI nhIN rihMdI[ XQw- khu kbIr gUMgY guVu KwieAw pUCy qy ikAw khIAY]) nwnk Acrju Acrj isau imilAw khxw kCU n jwey]) ibsmn ibsm rhy ibsmwd] (jYsw)jYsy (hir)sRb ivAwpI vwihgurU jI hn (qYsw)qYsy auhI hn[ dwsn dws mhwrwj s`cy pwiqSwh jI dy (gun)guxW ƒ (gwie)gw ky (hriK)pRsMn (rhau)rihMdw hY]122] XQw- jYsw qU qYsw quhI ikAw aupmw dIjY]) khu kbIr Kojau Asmwn] rwm smwn n dyKau Awn]) qyrw srIku ko nwhI ijsno lvY lwie suxwieAw]) gur nwil quil n lgeI Koij ifTw bRhmMfu] nwmu inDwnu siqguir dIAw suKu nwnk mn mih mMfu])
kbIr cugY icqwrY BI cugY cuig cuig icqwry] jYsy bcrih kUMj mn mwieAw mmqw ry]123] swaU sIl pRymIAW ny Bgq kbIr swihb jI pws pRym bynqI kIqI crn kml kI mauj mih rhau AMiq Aru Awid]) kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn] Anuswr jy s`cy crn- kmlW dI mauj dw AYfw v`fw mhW mhW ivsmwd AnMd hY jo d`isAw nhIN jWdw ikRpw kro idRStWq dy ky smJwau ijvyN crn- kmlW ƒ AsIN BI cyqy krIey[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- kMUjW
wwwGursevakcom q`qkrw 169
phwVW rsquoc bramp pYx qoN AWfy dy ky mYdwnI ielwky rsquoc Aw jWdIAW hn[ XQw- aUfy aUif AwvY sY kosw iqsu pwCY bcry CirAw] iqn kvxu KlwvY kvxu cugwvY mn mih ismrnu kirAw] AYnw ic`q itkwA ky b`icAW dw ismrn krdIAW hn b`cy AWifAW rsquocoN inkl ky aunW nwl Aw rLdy hn BwvyN AWfy sO kosW dUr phwVW rsquoc huMdy hn jdoN kUMj cogw (cugY)cugdI hY b`icAW ƒ (icqwrY)cyqy krdI hY iPr BI (cugY)cugdI hY cuig cuig ky iPr (icqwry)cyqy krdI hY[ (ry)hy BweI (jYsy)ijs qrW kUMj dy mn AMdr Awpxy (bcrih)b`cy huMdy hn ieauN jIAW ƒ mwieAw mmqw l`g rhI hY[ XQw- myrw qnu Aru Dnu myrw rwj rUp mY dysu] suq dwrw binqw Anyk bhuqu rMg Aru vys] hir nwmu irdY n vseI kwrij ikqY n lyiK]1]) jYsI ggin iPrMqI aUfqI kpry bwgy vwlI] Eh rwKY cIqu pICY ibic bcry inq ihrdY swir smwlI]) kUMj kryNdI ismrxo pUrx bcw hoie aufMdw]) kUMj irdy ismrx krY lY bcw aufdI AsmwxY])
kbIr cugY icqwrY BI cugY cuig cuig icqwry] hy BweI ijvyN kUMj dy mn AMdr mwieAw mmqw krky b`cy hn iqvyN vwihgurU gurSbd jI qoN bRhmwnMd rs (cugY)Cky[ XQw- iqRpiq BeI scu Bojnu KwieAw] vwihgurU bRhm jI ƒ (icqwrY)cyqy kry[ (BI)Pyr gurSbd qoN bRhmwnMd rs (cugY)Cky bRhmwnMd rs bwr 2 (cuig)Ck (cuig)Ck ky vwihgurU jI ƒ (icqwry)cyqy kry kUMj vWg ivAwpk bRhm jI dw iDAwn Dwr ky bwr 2 lgwqwr hr smyN cyqy kry hr smyN bwr 2 bRhmwnMd rs Cky[ prmpUjnIk vwihgurU srUp dsy pwiqSwh sMq Bgq ShId qy inrgun bRhm jI ƒ kUMj vWg hr smyN Xwd kry iDAwvy ArwDy jpy jpwvy gwvy[ XQw- so pdu rvhu ij bhuir n rvnw] so iDAwnu Drhu ij bhuir n Drnw] AYsy mrhu ij bhuir n mrnw]2]) ijh pRswid krih puMn bhu dwn] mn AwT phr kir iqs kw iDAwn]) mn mih siqgur iDAwnu Drw]) gur kI mUriq mn mih iDAwnu]) iDAwn rUip hoie Awsxu pwvY]) kbIr qUM qMU krqw qU hUAw muJ mih rhw n hUM] jb Awpw pr kw imit gieAw jq dyKau qq qU]) AMqir guru AwrwDxw ijhvw jip gur nwau] nyqRI siqguru pyKxw sRvxI sunxw gur nwau] siqgur syqI riqAw drgh pweIAY Twau] khu nwnk ikrpw kry ijsno eyh vQu dyie] jg mih auqm kwFIAih ivrly kyeI kyie]1]) rsnw rmq sunq suKu sRvnw icq cyqy suKu hoeI] khu BIKn duie nYn sMqoKy jh dyKW qh soeI]) khu kbIr jwnYgw soie] ihrdY rwmu muiK rwmY hoie]) suiqAw guru swlwhIAY auTidAw BI guru Awlwau] koeI AYsw gurmuiK jy imlY hau qw ky Dovw pwau]) jw ko pRym suAwau hY crn icqv mn mwih] nwnk ibrhI bRhm ky Awn n kqhU jwih]
kbIr AMbr Gnhru CwieAw briK Bry sr qwl] cwiqRk ijau qrsq rhY iqn ko kaunu hvwlu]124] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI
wwwGursevakcom q`qkrw 170
SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- BweI mqIdws swihb jI ny isr rsquoqy Awrw vgx smyN siqgurU s`cy pwiqSwh jI dw SuB s`cw aupdyS sux ky mMnx idRV prpk inscy kIqw ijhVy inscy nhIN krdy aunW dI ieh mMdI hwlq huMdI hY[ (AMbr)AkwS AMdr (Gnhru)b`dl (CwieAw)ampYilAw hox qoN Ub (briK)vrS ky (sr)p`ky sRovr (qwl)k`cy sRovr BwvyN Bry hox[ pr Pyr BI (ijau)ijvyN (cwiqRk)bbIhw (qrsq)qrsdw (rhY)rihMdw hY ikauNik bbIhy dy kMT rsquoc gLI huMdI hY cuMJ nwl pwxI pINdw bwhr inkl jWdw hY vrKw dw pwxI BI bwhr inkl jWdw hY[ nC`qR dI vrI suAWqI bUMd hI gRihx krdw hY BwvyN iknI vrKw hoeI jwvy bbIhy ƒ iqRpqI nhIN huMdI qrsdw hI rihMdw[ iesy qrW ijhVy bbIhy vWg qrsdy rihMdy hn (iqn)aunW (ko)dw (kaunu)kI (hvwl)hwl hovygw]124] XQw- bwbIhw ipRau ipRau kry jliniD pRym ipAwir]) bwbIhw iKnu iKnu ibllwie]) ry mn AYsI hir isau pRIiq kir jYsI cwiqRk myh] sr Bir Ql hrIAwvly iek bUMd n pveI kyh] krim imlY so pweIAY ikrqu pieAw isir dyh]3]
kbIr AMbr Gnhru CwieAw briK Bry sr qwl] 2- prmpUjnIk SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- vwihgurU ivAwpk bRhm inrgun Anq klwvwn AMdr bwhr pRkwS srUp Ajpw jwp vwihgurU jI rUpI AMbr rsquoc rihx vwly siqgurU mhwrwj swihb jI praupkwrI (Gnhru)b`dl vWg siqgurU swihb jI inrgun bRhm rsquocoN srgun srUp Dwrky (CwieAw)pUry hoey swc nwm kI AMimRq vrKw] (briK)vrKdy hn[ (sr)p`ky sRovrW vWg inSkwmI is`K nwm AMimRq nwl (Bry)Br jWdy hn[ XQw- syvw krq hoie inhkwmI] iqs kau hoq prwpiq suAwmI]) krm krq hovY inhkrm] iqsu bYsno kw inrml Drm] (qwl)k`cy sRovrW vWg ijhVy duinAwvI pdwrQ qy ivSy suK BI cwhuMdy hn qy s`cy pwiqSwh jI dI pRwpqI BI cwhuMdy hn[ XQw- mwgau kwih rMk sB dyKau qum hI qy myro insqwru]1] jYdyau nwmw ibp sudwmw iqn kau ikregpw BeI hY Apwr] kih kbIr qum sMmRQ dwqy cwir pdwrQ dyq n bwr]2]7] Drm ArQ kwm moK mhwrwj swihb jI dwqW b^Sdy hn[ ieh qW siqgurW qoN vroswaux vwly hn[ pr ijhVy siqgurU swihb dI nwm aupdyS qoN lwhw nhIN lYNdy[
cwiqRk ijau qrsq rhY iqn ko kaunu hvwlu]124] kbIr swcw siqguru ikAw krY jau isKw mih cUk] AMDy eyk n lwgeI ijau bWsu bjweIAY PUk]158] Anuswr ijhVy pUrn gurU jI dy aupdys ƒ pUrn pRym sihq suxdy mMndy kmwauNdy Dwrdy nhIN auh (cwiqRk)bwbIhy (ijau)vWg (qrsq)qrsdy (rhY)rihMdy hn (iqn)aunW (ko)dw (kaunu)kI (hvwlu)hwl hovygw p`Qr ijhw mMdw hwl hovygw[ p`Qr keI ju`g ie`k jgw hI ipAw rihMdw hY[ XQw- pwhn Anyk jug eyk Taur vws krY] (sRI dsm) kbhU kIt hsiqpqMg hoie jIAw] Aink joinBrmY BrmIAw]) jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwiepieAw dyis lMmY]
wwwGursevakcom q`qkrw 171
kbIr ckeI jau inis bICurY Awie imlY prBwiq] jo nr ibCury rwm isau nw idn imly n rwiq]125] vwihgurU srUp Bgq SRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (jau)ijvyN (ckeI)ckvI (inis)rwq nUM ckvy nwloN (bICurY)ivCuV jWdI hY (prBwiq)svyr ƒ Awie ky (imlY)iml pYNdI hY[ (jo)ijhVy (nr)AwdmI (rwm)ivAwpk vwihgurU jI (isau)nwloN ibCury hn auh nw idn ƒ imly hn n rwiq nUM]125] ivCoVy vwly sdw ivCuVy hI rihxgy kSt hI kSt du`K hI du`K Bogxgy[ XQw- duK kIAw pMfw KulIAw suKu n inkilE koie] duK ivic jIau jlwieAw duKIAw cilAw roie]) duKu ivCoVw ieku duKu BUK] ieku duKu skqvwr jmdUq] ieku duKu rogu lgY qin Dwie] sRIr ie`k ikRm qoN pYdw huMdw hY ie`k ikRm jIv jUnW rsquoc quirAw iPrdw hY ikRm ikRmW ƒ KweI jWdy hn[ jIv AMdr ivroDI jIv pYdw ho ky aus ƒ ijauNdy ƒ KWdy hn Aqy bhuq qVampdw hY[ ijhVy s`cy idloN bMdgI nhIN krdy aunW dy sRIr hI vYrI rogI sogI hn[ XQw- ivxu nwvY vyroDu srIr]) hir ibsirAY duK rog Gnyry]) prmysr qy BuilAW ivAwpin sBy rog]
kbIr rYnwier ibCoirAw rhu ry sMK mJUir] dyvl dyvl DwhVI dysih augvq sUr]126] Bgq sRI kbIr swihb jI inrgun bRhm jI dy srgun Avqwr hn[ vwihgurU jI Awp Bgq kbIr swihb dy AMdr vs ky Ub bMdgI krky gurbwxI aucrvw rhy hn[ XQw- pRB jI bsih swD kI rsnw] AMimRq vyly Bgq kbIr swihb jI sYr kr rhy hn[ mMdr rsquocoN sMK v`jx dI DunI suxI[ sgl boln ky mwih bIcwr] hr g`l rsquocoN mhW ivsmwd SuB s`cI hI is`iKAw b^sdy hn- (ry)hy sMK (rYnwier)smuMdR (mJUir)iv`c (rhu)rho jykr qUM ZlqI krky Awpxy Awp ƒ smuMdR nwloN (ibCoirAw)ivCoiVAw qW iPr kI hwl hovygw (dyvl)mMdr (dyvl)mMdr rsquoc (sUr)sUrj dy (augvq)cVidAW hI (DwhVI)Dwh (dysih)idAw kryNgw roieAw kryNgw]126] ikauN jo sUrj cVn dy nwl hI mMdr rsquoc sMK vjwauNdy hn[ XQw- sMKu smuMdhu sKxw rovY dy Dwhw] (vwr 34)
kbIr rYnwier ibCoirAw rhu ry sMK mJUir] dyvl dyvl DwhVI dysih augvq sUr]126]2- prmpUjnIk srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (ry)hy jIv rUpI sMK pUrn bRhm rUpI (rYnwier)smuMdR (mJUir)rsquoc (rhu)rihxw kr[ jykr qUM Awpxy Awp ƒ bRhm rUpI smuMdR nwloN (ibCoirAw)ivCoV ilAw kwl rUpI (sUr)sUrj dy (augvq)cVidAW hI cOrwsI l`K jUn rUpI (dyvl)mMdr cOrwsI l`K jUn rUpI (dyvl)mMdr rsquoc (DwhVI)Dwh (dysih)dyvyNgw rovyNgw byAMq kSt hI kSt BogyNgw[ XQw- keI jnm Bey kIt pqMgw] keI jnm gj mIn kurMgw] keI jnm pMKI srp hoieE] keI jnm hYvr ibRK joieE]) Aink sjWeIgxq n AwvY grBY griB BRmwih]) jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie pieAw dyis lMmY])
wwwGursevakcom q`qkrw 172
kbIr sUqw ikAw krih jwgu roie BY duK] jw kw bwsw gor mih so ikau sovY suK]127] pRymIN siqsMgIAW Awp jI pws pRym bynqI kIqI ldquohy prmpUjnIk mhWpurSo AsIN klju`gI jIv igRhsq rsquoc Psy hW[ swrw idn kMm DMdy krdy hW pr jdoN ismrn dw v^q AwauNdw hY audoN nINd AwauNdI hY qW Bgq sRI kbIr swihb jI Awpxy mn ƒ SuB s`cw aupdyS idMdy hn hy kbIr qUM pRq`K (sUqw)su`qw (ikAw)kI (krih)krdw hYN smW ivArQ jWdw hY[ (jwgu)jwgxw kr Anyk qrW dy BY Aqy jnm mrn rog klyS ivkwr AOgux Aqy vwihgurU jI dy ivCoVy dy du`K ƒ cyqy krky (roie)roxw kr[ XQw- duKu ivCoVw ieku duKu BUK] ieku duKu skqvwr jmdUq]) ivDx KUhI muMD iekylI] nw koo swQI nw ko bylI]) sMsw iehu sMswru hY jnm mrx ivic duK sbwieAw] (vwr 1) bwbw horu sauxw KusI KuAwru] ijqu suqY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr] izAwdw sOx nwl mn rsquoc ivkwr cldy hn sRIr AwlsI dil`dRI rogI huMdw kwrobwr rsquoc ip`Cy cilAw jWdw[ (BY) sq pRkwr dw BY- 1Xh BY 2pRlok BY 3jnm bydnw 4jwq[ 5Anr`iKAw Ar 6gupq BY 7Aks mwqR BY swq[ 1ies lok dw BY 2jmW dw BY 3jnm dI bydnw pIVw dw BY 4jwqI rsquoqy ivpqw pYxI ijvyN 1984 dy dMigAW vyly is`KW rsquoqy ihMd rsquoc peI[ 5ij`Qy r`iKAw nw ho skdI hovy 6AMdroN gupq BY Awauxw 7Aks mwqR fr ijvyN g`fI hyT Aw jwxw[
jw kw bwsw gor mih so ikau sovY suK]127] (jw)ijnW (kw)dw bwsw (gor)kbr (mih)rsquoc hY (so)auh ikau suK nwl (sovY)sONdy hn au~T ky bMdgI ikauN nhIN krdy]127] XQw- ikAw sovih nwmu ivswir gwPl gihilAw] ikqˆOslashI iequ drIAwie vMin vhidAw]1]) jwghu jwghu sUiqho cilAw vxjwrw]) jwig lyhu ry mnw jwig lyhu khw gwPl soieAw] jo qnu aupijAw sMg hI so BI sMg n hoieAw]1]) soie rhI pRB Kbir n jwnI] Boru BieAw bhuir pCuqwnI]1]) myrw shu jwgY hau inis Bir sovw]1] ieau ikau kMq ipAwrI hovw]) ies leI igAwn AvsQw rsquoc jwgxw shI s`cw hY[ XQw- gurmuiK jwig rhy cUkI AiBmwnI rwm]) siqguru jwgqw hY dyau] jy nINd izAwdw sqwvy ienW pdW dw AiBAws krn nwl GtygI[ duK rUp BYdwiek sMswr qoN vwihgurU jI dy ismrn rsquoc jwg ky qrn dw Xqn krn[
kbIr sUqw ikAw krih auiT ik n jpih murwir] iek idn sovnu hoiego lWby gof pswir]128] sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU srUp kbIr swihb jI Apxy Awp ƒ aupdyS idMdy hn- hy kbIr qUM sRIr krky AQvw AOguxW krky sUqw ikAw (krih)krdw hYN[ auiT (ik)ky (murwir)Akwl purK vwihgurU jI dw nwm ikauN (n)nhIN (jpih)jpdw[ iek idn (lWby)lMby (gof)gofy pswir ky sdw dI nINd (sovnu)sOxw (hoiego)hovygw muV ky bMb clwieAW BI nhIN jwgxw]128]
wwwGursevakcom q`qkrw 173
sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- AwpjI swvDwn krdy hn ik BweI qMU pwpW ivkwrW inMdw AOgux iviSAW rsquoc su`qw kI krdw hYN AOgux iqAwgx rUp auT ky vwihgurU jI dw jwp ikauN nhIN krdw ieh Xwd r`K lY ie`k idn lMby gofy pswr ky pYxw hovygw gofy pswry muV ky iek`Ty nhIN hoxgy sdw dI nINd sON jwvygw[ ies leI swry iKAwl C`f ky vwihgurU jI dw ismrn kr[ XQw- |ix Gwly sB idvs sws nh bFn Gtn iqlu swr] jIvn lorih Brm moh nwnk qyaU gvwr]1]) (ieqnw- ku) jnnI jwnq suqu bfw hoqu hY ieqnwku n jwnY ij idn idn AvD Gtqu hY]) bYsq bwrW clqy ATwrW sovq cwlY qIs mYQn kriqAW pYNsT cwlY ikauN nw BjY jgdIs]) swro idnsu mjUrI krY] hir ismrn kI vylw bjr isir prY]1]) bury kwm kau aUiT KloieAw] nwm kI bylw pY pY soieAw]1]
kbIr sUqw ikAw krih bYTw rhu Aru jwgu] jw ky sMg qy bICurw qw hI ky sMg lwgu]129] nINd qW jogIAW ƒ BI ^rwb krdI hY[ ies leI nINd Gtwaux leI qVky qoN ibnw QoVw swdw pdwrQ Ckxw cwhIdw hY[ XQw- sMqn kw dwnw rUKw so srb inDwn] s^q syvw jW s^q ksrq kro qW Awls Gtdw hY[ s^q ksrq krn dy kRoVW hI lwB hn[ qLy pdwrQ qW bhuq Awls pwauNdy hn sRIr ƒ rog lw idMdy hn[ XQw- BWq BWq B`Cq pkvwnw] aupjq rog dyh iqn nwnw] sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU srUp kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy kbIr qUM (sUqw)su`qw (ikAw)kI (krih)krdw hY bYTw rhu (Aru)Aqy swvDwn ho ky ismrn rsquoc (jwgu)jwgxw kr[ ismrn krky r`j lY nhIN qW ipCoN pCqwauNxw hI pvygw[ XQw- ikAw sovih nwmu ivswir gwPl gihilAw] ikqˆOslashI iequ drIAwie vMin vhidAw]1] boihQVw hir crx mn ciV lmicroGIAY]) jwghu jwghu sUiqho cilAw vxjwrw]) sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ijvyN mn bhuq dUr 2 dySW pRdySW cwr cuampyry B`ijAw iPrdw hY[ XQw- kbhU jIAVw aUiB cVqu hY kbhU jwie pieAwly] loBI jIAVw iQru n rhqu hY cwry kuMfw Bwly]) hy BweI qUM mhwrwj swihb jI dy crnw rsquoc swvDwn eykwgr cIq] ho ky itk ky bih jw[ ijvyN ikhw keI koit bYTq hI Kwih] keI kRoVW jIv AMqrmuK ho ky mhwrwj swihb jI dy snmuK ho ky sMklkp ivklp iqAwg ky mhwrwj dy rs pRym iekwgRqw rsquoc bYTy hI bRhmwnMd rs ƒ KWdy hn[ ies qrW Aampur AvsQw rsquoc bYTw rhu Aqy bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw]) bRhmigAwnI sgl kI rInw] bRhm AvsQw rsquoc jwgdw BI rhu[ XQw- jwgu ry mn jwgnhwry]) nYnhu nId pr idRsit ivkwr] sRvx soey suix inMd vIcwr] rsnw soeI loiB mITY swid] mnu soieAw mwieAw ibsmwid] ienW ivkwrW AOguxw v`loN jwgxw BI kr[ gurmuiK jwig rhy cUkI AiBmwnI rwm])
jw ky sMg qy bICurw qw hI ky sMg lwgu]129] (jw)ijnW vwihgurU jI (ky)dy sMg (qy)qoN (bICurw)ivCuiVAw hYN (qw)iqnW (ky)dy hI crn- kmlW sMig (lwgu)lgxw kr]129] XQw- nId suhylI nwm kI lwgI BUK] hir ismrq ibnsy sB dUK]2]) sdw sdw ismir idnu
wwwGursevakcom q`qkrw 174
rwiq] aUTq bYTq swis igrwis] jwgu soie ismrn rs Bog] hir ismrnu pweIAY sMjog]7] supny rsquoc BI mhwrwj dy drSn hoxgy[ supny rsquoc BI gurbwxI brVweyNgw[ juAwnI msqwnI nINd- juAwn rwgI q^q isMG jI ny d`isAw ldquomYnMU nINd bVI hI ipAwrI sI BwvyN prmpUjnIk bwby pRym isMG jI hoqI mrdwn vwilAW ny bhuq hI kihxw BweI qVky pUry smyN rsquoqy ifaUtI rsquoqy Aw ky kIrqn krky pUrn gurU jI dIAW l`KW KuSIAW pwiqswhIAW prwpiq kirAw kro pr mYnMU nINd bhuq qMg krdI sI BweI srb isMG jI ny bwhroN Aw ky r`sI iK`cxI jo mYN sOx smyN Apxy pYr nwl bMn ky sONdw sWrdquo[
kbIr sMq kI gYl n CofIAY mwrig lwgw jwau] pyKq hI puMnIq hoie Bytq jpIAY nwau]130] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI Aqy SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI Awpxy mn ƒ SuB aupdySdy hn- hy mn ijnw swis igrwis n ivsrY sy hir jn pUry shI jwix] Anuswr sMq mhWpurS pRymw- BgqI sihq sIs Arpx rUp mwrg rsquoqy c`ldy hn idRVqw pRp`kqw nwl sMq jI (kI)dw (gYl)ip`Cw (n)nhIN (CofIAY)CfIey aunW dy sIs Arpx rUp (mwrig)rsqy mgr (lwgw)l`gy jwau[ XQw- gauVI mhlw 5] pRB imlby kau pRIiq min lwgI] pwie lgau moih krau bynqI koaU sMqu imlY bfBwgI]1] rhwau] mnu Arpau Dnu rwKau AwgY mn kI miq moih sgl iqAwgI] jo pRB kI hir kQw sunwvY Anidnu iPrau iqsu ipCY ivrwgI]1]) myro suMdru khhu imlY ikqu glI] hir ky sMq bqwvhu mwrgu hm pICY lwig clI]) Coif isAwnp bhu cqurweI duie kr joiV swD mig clu] ismir suAwmI AMqrjwmI mwnuK dyh kw iehu aUqm Plu]1]) kbIr swDU kI sMgiq rhau jau kI BUsI Kwau] honhwru so hoiehY swkq sMig n jwau]) koit ApRwD swDsMig imtY] sMq ikregpw qy jm qy CutY]) Aink ibGn qy swDU rwKY] hir gun gwie AMimRq rsu cwKY]) koit ApRwDIsMq sMig auDrY jmu qw kY nyiV n AwvY] jnm jnm kw ibCuiVAw hovY iqn hir isau Awix imlwvY]) mhWpurSW dy drSn (pyKq)dyKidAW hI mn bwxI sRIr krky (hI)inscy krky (puMnIq)pivqR pivqR pivqR punIq] hoie jweIdw hY[ (Bytq)drSn krn nwl Awp muhwrw vwihgurU jI dw (nwau)nwm (jpIAY)jpIdw hY sMqW mhWpurSW jI dy Amolk suMdr drSn krn nwl koit AprwD pwp k`ty jWdy hn[ ]130] XQw- AwvY swihbu iciq qyirAw Bgqw ifiTAw]) myrw mnu swD jnW imil hirAw]) ieh d`s rhy hn ik mhWpurSW dI susMgq krky lwhw K`to swh dw pqw nhIN[ ijhVy niSAW kukrmw rsquoc l`g jWdy hn auh pUrn ikRpw ibn mhwrwj v`l nhIN l`g skdy[ ies leI swvDwn krdy hn ik smW ivArQ n jwvy[
kbIr swkq sMgu n kIjIAY dUrih jweIAY Bwig] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]131] pRymIAW ikhwldquohy mhWpurSo swkq qoN ikauN frwauNdy ho prmpUjnIk sRb ivAwpI
wwwGursevakcom q`qkrw 175
mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (swkq)hir jsu sunih n hir gun gwvih] bwqn hI Asmwnu igrwvih] nwsqk gurdRohI AikRqGx inMdk kptI nwm hIn kTor icq dI (sMgu)kusMgq kdy Bu`l ky BI n (kIjIAY)krIAY (dUrih)dUroN hI (Bwig)B`j jweIAY[ ikauNik jykr (kwro)kwlw (bwsnu)brqn (prsIAY)CUhIey (qau)qW ic`ty bsqR ƒ (kCu)ku`J dwgu zrUr br zrUr hI (lwgY)l`g jWdw hY]131] ies leI kwly swkq dI kusMgq dwZ zrUr lwvygI jIvn ivkwrI klMkI ho jwvygw[ XQw- sMig kusMgI bYsqy qb pUCY Drmrwie]) swkq kI AYsI hY rIiq] jo ikCu krY sgl ibprIiq]2]) swkq isau mn mylu n krIAhu ijin hir hir nwmu ibswry]) mwgau dwnu ikregpwl ikregpw iniD myrw muKu swkq sMig n jutsI ry] jn nwnk dws dws ko krIAhu myrw mUMfu swD pgw hyiT rulsI ry]) dust nwr ko bolqy sT ko is`iKAw dyie[ swkq kI sMgq kIey pMfq BI du`K lyie[ Anuswr swDUAW mhWpurSW dIAW qlIAW Q`ly BwvyN isr ruL jwvy v`F ky isr dy dyeIey[ pr mhwrwj ikRpw kro dws dwn mMgdw dws ƒ dwn b^So myrw mUMh swkq nwl nw juVy[ swkq qoN dUr rihx bVw v`fw gux hY[ dUr rihx vwlw ismrn krygw swkq dI bhu sMmqI n hox qoN aus ƒ hwr hovygI jIAW ƒ l`utxoN ^rwbIAW qoN htygw[ ijvyN bVy 2 zwlm hoey hn ijhVy aunW dy kusMgI sn aus dw Awsrw bxy qW aunW ny zulm kIqy jy aunW dw p`K C`f idMdy qW mwVy krmW qoN hwr ho jWdI[
kbIrw rwmu n cyiqE jrw phUMicE Awie] lwgI mMidr duAwr qy Ab ikAw kwiFAw jwie]132] (kbIrw) SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI (rwmu) koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI srb jIAw kw dwqw ry]) Anyk hYN] iPr eyk hYN] sRb ivAwpI vwihgurU jI (cyiqE)cyqy ismry (n)nhIN bwlk AvsQw Kwx pIx rsquoc juAwnI ivkwrW DMidAW zulm rsquoc guAw leI hux (jrw)buFypw kwL smW Awie (phUMicE)phuMicAw hY[ (mMidr)mkwn dy (duAwr)bUhy qy kwL rUp A`g lwgI qoN (Ab)hux AMdroN (ikAw)kI (kwiFAw)k`iFAw (jwie)jwvygw jdoN pihlI aumr rsquoc gurU syvw ismrn siq sMqoK dieAw Drm vIcwr gux nhIN kmwey hux Bjn ismrn SuB gux kI pRgt kr lvygw]132] DRmwqmw rwjy DOly Awaux qoN rwj ivkwr C`f ky qp krn l`g jWdy[ A`j k`l kihMdy DOLy qW nzly kwrn Awey hn klamp lw ky jW DOly p`ut ky juAwn bxdy hn[ ies slok rsquoc pUrn vYrwgmeI SuB s`cw aupdyS hY hux ijvNy iksy dy mMdr dy bUhy ƒ A`g l`gy koeI cIz k`FI nhIN jw skdI ies qrW jdoN swfy isr rsquoqy kwL Aw igAw audoN koeI aupwA nhIN ho skxw hux swnUM swvDwn krdy hn ik BweI nwm jp lY[ XQw- PrIdw isru pilAw dwVI plI muCW BI plIAW] ry mn gihly bwvly mwxih ikAw rlIAW]) buFw hoAw syK PrIdu kMbix lgI dyh] jy sau virAw jIvxw BI qnu hosI Kyh]) jobnu gieAw ibqIiq jru mil bYTIAw] kr
wwwGursevakcom q`qkrw 176
kMpih isru fol nYx n fIiTAw] nh nYx dIsY ibnu Bjn eIsY Coif mwieAw cwilAw] kihAw n mwnih isir Kwku Cwnih ijn sMig mnu qnu jwilAw] sRI rwm rMg Apwr pUrn nh inmK mn mih vUiTAw] ibnvMiq nwnk koit kwgr ibns bwr n JUiTAw]3]) jb lgu jrw rogu nhI AwieAw] jb lgu kwil gRsI nhI kwieAw] jb lgu ibkl BeI nhI bwnI] Bij lyih ry mn swirgpwnI]2] Ab n Bjis Bjis kb BweI] AwvY AMqu n BijAw jweI]) byVw bMiD n sikE bMDn kI vylw] Bir srvru jb aUClY qb qrxu duhylw]1]) sRvnn ibkl Bey sMig qyry ieMdRI kw blu Qwkw] crn rhy kr Frik pry hY muKhu n inksY bwqw]3]) PrIdw jW qau Ktx vyl qW qU rqw dunI isau] mrg svweI nIih jW BirAw qW lidAw]8]
kbIr kwrnu so BieE jo kIno krqwr] iqsu ibnu dUsr ko nhI eykY isrjnhwru]133]vwhu vwhu bwxI inrMkwr hY iqsu jyvfu Avru n koie] gurbwxI jI AYsy suKdwiek pUrn gurU jI hn iksy BI smyN gurbwxI jI pVy jwx qW pRymI gursyvk jI ƒ iekwgRqw SWqI imldI hY[ pRymIAW ikhw ldquohy mhWpurSo Awp jI dw bVw BwrI js ho irhw hY[ XQw- hir ky nwm kbIr aujwgr] jnm jnm ky kwty kwgr] kbIr swihb jI kihMdy ldquohy BweI dwsn dws qW ku`J BI nhIN ieh qW kwrnu (so)auhI (BieE)hoieAw hY jo (krqwir)vwihgurU jI ny Awp (kIno)kIqw hY[ aupmw vifAweI mhwrwj swihb jI ibnw hor dUjw nhIN dy irhw[ ieh rzw rsquoc rihx bwry is`iKAw hY[ jy koeI pRwxI cVweI krdw hY qW auQy pVdy hn[ kbIr kwrnu so BieE jo kIno krqwir]) jo kInI krqwir sweI BlI gl] au~Qy is`iKAw ho geI beI krqwr jI dw Bwxw mMno jy aupmw mihmw vifAweI huMdI hovy rwj Bwg dOlq pRwpq hovy iPr BI rzw rsquoc rwjI rihMidAw hukim rjweI clxw nwnk iliKAw nwil] Anuswr iehI pVnw kbIr kwrnu so BieE jo kIno krqwir] iqsu ibnu dUsru ko nhI eykY isrjnhwru]
kbIr kwrnu so BieE jo kIno krqwr] iqsu ibnu dUsr ko nhI eykY isrjnhwru]133]1- siqsMgIAW Bgq kbIr swihb jI ƒ pu`iCAw ldquoieh jo rMgW 2 dI rcnw ids rhI hY Awp jI dy i^Awl rsquoc ieh iks ny rcI hY kbIr swihb jI pRmwqmw jI dy ismrn rsquoc rom 2 krky lIx hn AMdr Ajpw jwp ho irhw hY[ XQw- pRB kY ismrin Anhd Junkwr]) ibnvMiq nwnku gur crx lwgy vwjy Anhd qUry]) ijhvw eyk hoie lK kotI lK kotI koit iDAwvYgo] ivsmwd rMg rsquoc kih rhy hn[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- AnMq bRhmMf dI rcnw rcn dw kwrnu (so)vwihgurU jI hI (BieE)hn jo BI AnMq bRhmMf dw pswrw (kIno)kIqw hY auh (krqwir)vwihgurU jI ny kIqw hY[ (iqsu)iqnw (ibnu)ibnw (dUsru)dUjw hor (ko)koeI (nhI)nhIN hY AnMq bRhmMf dI rcnw ƒ
wwwGursevakcom q`qkrw 177
(isrjnhwru)rcn vwly (eykY)ie`k (isrjnhwru)vwihgurU jI hI hn]133] XQw- krx kwrxpRBu eyku hY dUsr nwhI koie] nwnkiqsu bilhwrxY jil Qil mhIAil soie]1]) krn krwvn krnYhwru] nwnk krqy kw nwih sumwru]4]) Awpn Kylu Awip vrqIjw] nwnk krnYhwru n dUjw] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- vwihgurU jI Awp inrgun bRhm jI dy srgun Avqwr Bgq kbIr swihb jI ijnW dI inrgun joiq nwl AsIN hr vyly ijauNdy qury iPrdy hWAwKx vyKx bolx aunW dI inrgun joiq nwl hI ho irhw hY inrgun srgun dI swiKAwqqw sihq bol rhy hn kbIr swihb jI ƒ jo ids irhw hY jo dIsY so eyko qUhY]) quDu ibnu dUjw nwhI koie] qU krqwru krih so hoie]) sB bRhm hI bRhm jI ids rhy hn[ XQw- sBu hY bRhmu bRhmu hY psirAw min bIijAw Kwvwry] BweI AnMq bRhmMf ƒ rcx dw kwrn ltgt siqnwmu krqw purKu krqwr jI hn[ XQw- ieksu qy hoieE Anmicroqw nwnk eyksu mwih smwey jIau]) inrgun qy srgun idRstwrM] vwihgurU jI ny Awpxy rsquocoN AsMK bRhmMf dI auqpqI krn dw kwrn kIqw hY[ XQw- koit ibsn kIny Avqwr] koit bRhmMf jw ky DRmswl] koit mhys aupwie smwey] koit bRhmy jgu swjx lwey]1] AYso DxI goivMdu hmwrw] brin n swkau gux ibsQwrw] aunW ibnw dUjw hor koeI nhIN gurU jI hI AnMq bRhmMf dI rcnw ƒ rcx vwly hn[ AnMq bRhmMf dI rcnw dw pswrw sgl smgRI jw kw qnw] aunW dw srgun srUp jI hn ies rsquoc hr smyN ivAwpk pRkwSk ho rhy hn AwpxI joiq nwl hux AsMK sUrjW ƒ pRkwS rhy hn cMdRimAW AgnIAW qwirAW titAwixAW swrIAW dyhW joqW ƒ pRkwS rhy hn[ Anyk auqpqIAW pwlxw kr rhy inrlyp ho rhy hn[ jo ikCu krqu hY soeI koeI hY ry qYsy jwie smwhI]) Epiq prlau iKn mih krqw] Awip Alypw inrgunu rhqw]) nwnw rUp nwnw jw ky rMg] nwnw ByK krih iek rMg] nwnw ibiD kIno ibsQwru] pRBu AibnwsI eykMkwru] nwnw cilq kry iKn mwih] pUir rihE pUrnu sB Twie] nwnw ibiD kir bnq bnweI] ApnI kImiq Awpy pweI] sB Gt iqs ky sB iqs ky Twau] jip jip jIvY nwnk hir nwau]4]) iKn mih Qwip auQwpnhwry kudriqkIm n phI]
kbIr Pl lwgy Plin pwkn lwgy AWb] jwie phUcih Ksm kau jau bIic n KwhI kWb]134] ArQ smJx leI pRym pRcwr sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- bsMq ruiq AweI] prPUlqw rhy]1] Anuswr AMb ƒ bhuq bUr l`gdw hY auqnw ampl nhIN l`g skdw ikauNik hnyrIAW vrKw nwl JV jWdw hY[ ijqny AMb l`gdy hn auh BI swry pkdy nhIN ikauNik pMCI Kw jWdy hn kwxy ho jWdy hn JV jWdy hn[ XQw- jyqy PUl PUly qyqy Pl n lwgy dRuumlm lwgq ijqy ku prpk n skl hY] bhuq swry jIv siqsMgq rsquoc jWd y hn auh swry gurbwxI jI nhIN suxdy sO jWdy hn[ ijny ku suxdy hn auh swry mMnx iniDAwsx pRp`kqw nhIN krdy hMkwr mwx krdy hn[ ies leI mhwrwj ƒ nhIN iml skdy[ siqsMgq rsquoc jw ky
wwwGursevakcom q`qkrw 178
jo aupdyS dw sRvx krnw hY ieh Pl l`gxw hY[ jo mMnx krnw hY ieh PLw dw pRampulq hoxw hY jo pRp`k krnw ieh PLw dw p`kxw hY[ hMkwr ivkwr krky mhwrwj swihb jI v`loN n tu`tx n if`gx[ kRoD loB moh hMkwr pMCI n Kwx[ siqsMgq jI rsquoc jw ky KIr kVwh pUVy Awid pdwrQ izAwdw Ckxw[ XQw- pytu BirE psUAw ijau soieE mnuKu jnmu hY hwirE]1] smW ivArQ cilAw jWdw bhuq swry jIv golk corI kr lYNdy hn[ bhuq swry jIv sdw sdw iehu BUlnhwru] prwieAw rUp hI dyKdy rihMdy hn[ bhuqy g`lW rsquoc prc jWdy hn ieh (kWb)kwxo hY jo ies ƒ AMdr hI Kw jWdI hY ijvyN siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny ikhw ldquodunIcMd jsvwrIAW dy hwQI dIAW qvIAW ivMnygwrdquo[ dunIcMd kWb Kw igAw do sO jvwn nwl lY ky l`j nwl AnMdgV ikly dI kMD t`px l`igAw l`j tu`tx krky l`q tu`t geI AMimRqsr Aw ky s`p ny fMg idqw mr igAw[ siqgurU swihb jI dw bcn hukm mMnx qoN nwh krnI (kWb )kwxo ny Kwxw hY[ XQw- siqgur kw PurmwieAw mMin n skI duqru qirAw n jwie] BweI bic`qR isMG jI ny kWb nhIN KwDI aus ny mhwrwj swihb jI dI KuSI leI[ ijvyN siqgurU dsvyN pwiqSwh jI sIs mMgdy hn pMj ipAwirAW pMjW mukiqAW ny kWb nhIN KwDI[ jo CkaUey kuxky ky Bwj gey ie`k Tuxky ky[ aunW ny kWb Kw leI[ ijhVy Awp r`b bx ky Apxy cwtVy bxwauNdy hn kWb KWdy hn[ XQw- kbIr isK swKw bhuqy kIey kyso kIE n mIqu] cwly Qy hir imln kau bIcY AtikE cIqu] mhwrwj swihb jI dI siqsMgq jI rsquoc gurU crn- kmlW nwl juV ky pRymw- BgqI dI lwlI sihq pUry rs rsquoc p`k jwx[ XQw- ris risAw hirAw sdw pkY krim iDAwin] mhwrwj swihb jI ƒ jw imldy hn[
kbIr Pl lwgy Plin pwkn lwgy AWb] jwie phUcih Ksm kau jau bIic n KwhI kWb]134] sgl boln ky mwih bIcwr]1] Anuswr sRI kbIr swihb jI hr i^Awl rsquoc vwihgurU Akwl purK jI ƒ cyqy krdy hn[ rMgW 2 dy ipAwr siqkwr rsquoc mhwrwj swihb jI dy sRb ivAwpI mhW ivsmwd rMg rsquoc lIx ho ky hr smyN gurbwxI jI aucwrdy hn- Pl Plin (lwgy)l`gy (AWb)AMb (pwkin)p`kx (lwgy)l`gy (Ksm)mwlk Akwl purK (kau)nUM (jwie)jw (phUcih)phuMcdy hn (jau)jykr (bIic)iv`c siqgurU swihb jI dw bcn hukm mMnx qoN nwh krn rUp (kWb)kwxo n (KwhI)KWdy Bwv gurmiq mwrg rsquoc gurU swihb jI dw hukm mMnx[ XQw- hukim rjweI clxw nwnk iliKAw nwil] ijvyN BweI bic`qR isMG pMj ipAwry bwbw audy isMG jI bwbw Awlm isMG jI Aqy hor AnykW isMGW ny ieh gurbwxI jI kmwey]134] pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY] ijvyN P`qy qoN dsvyN pwiqSwh jI ny GoVI mMgI GoVI n idqI auh kWb Kw igAw[ bwby ngwhIAw isMG jI ny mhwrwj jI ƒ GoVw AripAw aus ny kWb nhIN KwDI[
wwwGursevakcom q`qkrw 179
sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- vwihgurU jI ƒ EhI ipAwry phMucdy hn pRwpq krdy lIn huMdy hn ijhVy iv`c kWb nhIN KWdy (kwxo) klMk rihq hox bymuK nhIN huMdy AwigAwkwrI AnuswrI huMdy hn kwm kRoD loB moh hMkwr dy vsIkwr hoxw kWb KwxI hY[ mhwrwj swihb jI dy spUq bnx dI bjwey kwm kRoD dy kupu`qR bx jwxw ijvyN pMjW ipAwirAW qoN siqgurU mhwrwj swihb jI ny sIs mMgy aunW ny sIs dyx vyly kWb nhIN KwDI auh mhwrwj swihb jI dy ipAwry bxy mhwrwj swihb jI dw srUp bxy[ ^wlsw myro rUp hY Kws] ^wlsh mih hauN krhuM invws]
kbIr Twkuru pUjih moil ly mn hT qIrQ jwih] dyKw dyKI sIacuteWgu Dir BUly Btkw Kwih]135] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- p`Qr mUrqI ƒ (moil)mu`l (ly)lY ky (Twkuru)Bgvwn jI kih ky (pUjih)pUjdy hn mn dy hiT krky (qIrQ)qIrQW rsquoqy (jwih)jWdy hn[ ijvyN koeI topIAW vycdw sI aus ny Awpxy isr rsquoqy topI leI sI[ auh ibRC hyTW topIAW r`K ky sON igAw[ bWdrW ny aus dy isr rsquoqy topI dyK ky Awpxy isrW rsquoqy topIAW lY leIAW[ au~T ky mgr B`ijAw pr auh mUhry B`jy iPrn aus n y Kp ky gu`sy nwl AwpxI topI DrqI rsquoqy mwrI[ ieh dyK ky bWdrW ny BI AwpxIAW topIAW lwh ky BuMjy su`t idqIAW[ bWdr dy nkl krn vWg jy dyiKAw ieh nWigAW dI jmwq hY ausy qrW hI ho gey[ jy dyiKAw mhwqmw dy gyrU rMgy k`pVy pwey hn aus qrW dy pw ley[ ieauN Akwl purK jI dI BgqI C`f ky dyKw dyKI sIacuteWgu Dir ky (BUly)Bu`l ky (Btkw)TokrW (Kwih)Kw rhy hn]135] swKI mn hT qIrQ jwih- qulsI dws jI qIrQ XwqRw gey[ Bgvwn jI sMqW dy srUp rsquoc aunW dy AsQwn rsquoqy Awey syvkW ƒ pu`iCAw ldquosuAwmI jI ik`Qy gey hnrdquo kihMdy ldquojI qIrQ XwqRw gey hnrdquo[ kihMdy ldquoqIrQ XwqRw nhIN gey mUrqIAW KRIdx gey hnrdquo kih ky cly gey[ suAwmI jI ny vwips Aw ky pu`iCAw ldquokoeI AwieAw sIrdquo kihMdy hW jI ldquoie`k bVy rMgly AnMdI qyzmeI pRkwS ivgws vwly mhWpurS Awey snrdquo[ ldquokI boldy snrdquo ldquoAwp jI bwry pu`iCAw sI AsIN ikhw ldquoqIrQ XwqRw gey hn[ rdquo aunW ikhw ldquonhIN mUrqIAW RIdx gey hnrdquo[ suAwmI jI ikhw ldquomyrw jwxw hI ivArQ ho igAwrdquo[ iPr suAwmI jI J`tpt mUrqIAW vwips krn cly gey[ iPr Bgvwn jI ny sMq srUp rsquoc Aw ky pu`iCAw ldquosuAwmI jI ik`Qy hnrdquo syvk kihMdy ldquojI qIrQ XwqRw gey hnrdquo[ Bgvwn jI kihMdy ldquonhIN mUrqIAW vwps krn gey hnrdquo[ vwps Aw ky suAwmI jI ny pu`iCAw ldquokoeI AwieAw sI rdquosyvkW d`isAw ldquoie`k mhWpurS Awey sn kihMdy ldquogusWeI jI ik`Qy hn rdquoAsIN ikhw ldquoqIrQ XwqRw gey hn rdquokihMdy ldquonhIN sOdw moVn gey hnrdquo[ iPr qIjI vwr pRym Bwvnw nwl XwqRw krn gey[ iPr Bgvwn jI Awey kihMdy ldquosuAwmI jI ik`Qy hnrdquo AsIN ikhw ldquojI qIrQ XwqRw gey hn
wwwGursevakcom q`qkrw 180
kihMdy ldquohW hux qIrQ XwqRw gey hnrdquo[ ies qrW gMgw jI dy drSn nwly muMj bgV dw sOdw[ XQw- gMgw gieAw godwvrI sMswr ky kwmw] Bwv ieh ik jy qIrQ XwqRw jwxw surqI mwieAw rsquoc hoxI ik au~Qy jw ky koeI kMm krWgy inSkpt inrCl inhkwm ho k y mn iekwgR krn leI gurU qIrQW dI XwqRw kro[
kbIr Twkuru pUjih moil ly mn hT qIrQ jwih]2- ie`k GMtw kIrqn krn dy 10 hzwr rupey lYxy hn[ ieauN ijhVy Twkuru gurU gRMQ swihb jI dI pUjw krdy hn[ GMitAW dy ihswb nwl pYsy lYNdy hn Amolk ipAwrI is`KI nhIN Dwrdy sRb ivAwpI sRb pRkwSk jI dy Avqwr vwihgurU srUp Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (Twkuru)siqgurU gRMQ swihb jI Twkuru hmrw sd bolMqw] (pUjih)pUjdy hn pr inSkwm ho ky syvw nhIN krdy syvw krq hoie inhkwmI] iqs kau hoq prwpiq suAwmI] isdk pRym dI is`KI nhIN cMgy pdwrQ bsqR Dn (moil)mu`l (ly)lY lYNdy hn[ mn dw hiT krky idKwvy leI gurU (qIrQ)qIrQW qy (jwih)jWdy hn[
dyKw dyKI sIacuteWgu Dir BUly Btkw Kwih]135] dyKw dyKI sIacuteWgu (Dir)Dwr lYNdy hn jy lIfr ny kCihrw pw ilAw qW kCihrw pw lYxw ikRpwn pweI qW ikRpwn pw leI jy lwh idqI qW lwh dyxI[ is~KI nwl idlcspI nhIN[ kVwh pRSwd KIrW pUVy inauNdy imldy hn siqgurU swihb dy crn- kmlW ƒ (BUly)Bu`l ky (Btkw)TokrW (Kwih)Kw rhy hn]135] vwihgurU] is`KI pMj qrW dI- 1pihlI is`KI dyKw dyKI ijvyN bWdr nkl krdw hY[ ie`k ny AMimRq Ck ilAw rIs nwl dUjy ny BI Ck ilAw[ 2DMDy dI is`KI jy ivAwh n huMdw hovy lVkI vwly kihx b`cy dw AMimRq CikAw hovy qW Ptw Pt AMimRq Ck lYxw mgroN rihq nhIN r`KxI[ 3ihrs dI is`KI jy dyKxw ik AMimRq Ckx nwl nOkrI imldI hY qW AMimRq Ck lYxw in`qnym rihq dw koeI i^Awl nhIN[ 4isdk dI is`KI ijvyN siqgurU swihb jI dy AinMn syvk ShId BweI qwrU isMG swihb jI ny Awpxw Koprw luhwieAw dIn kbUl nhIN kIqw[ Awp jI dw jnm n`gr pUlHw izlw lhOr qihsIl ksUr sI[ DrmI nyk purK bwbw qwrU isMG swihb jI Awp hl vwh ky AweI siqsMgq jI dI SuB s`cI ipAwrI syvw krdy sn[ ie`k idn Awp jI gurU ipAwry dulwry sUrbIr bhwdr isdkI DrmI XoDy isMGW leI lMgr lY ky jMgL rsquoc gey[ bhwdr sUrmy isMG s`qW idnW dy Bu`Ky sn BweI swihb jI ny pRCwdy vrqw ky ikhw ldquoipAwry ^wlsw jI ihMdU rwijAW dIAW nOjvwn b`cIAW nUM zwlm kYd krky leI jw rhy hn vYx pwaudIAW ivrlwp krdIAW jw rhIAW hnrdquo[ ieh sux ky siqgurU swihbwn jI dy lwfly bhwdrW ƒ bhuq BwrI joS AwieAw XoDy AMigAwr vWg BK au~Ty pRCwdy vwips kr idqy qy ikhw ldquoAsIN nOjuvwn bIbIAW ƒ Cufw ky hI CkWgyrdquo[ ipMf b`loky dirAw dy ih`f rsquoqy jw ky s`qW idnW dy Bu`iKAW isMGW ny vYrI rsquoqy zbrdsq h`lw kIqw bhuq ktw v`FI kIqI[ iglizAW ƒ mwr ky ATwrW hzwr bIbIAW ƒ Cufw ky AwpxIAw DIAW BYxw smJ ky
wwwGursevakcom q`qkrw 181
pUrn siqkwr nwl aunW ƒ aunW dy GrIN phuMcwieAw[ gurpRswid vwihgurU] cMby vwly rwjy dI nOjvwn b`cI AqI hI suMdr sI ijs ƒ dyK ky sB moihq ho jWdy sn ies ƒ isrl`Q XoDy bwbw dIp isMG swihb jI ShId cMby C`f ky Awey ic`q Afol irhw[ bwbw jI jq sq iv`c kwiem rhy[ 5pRym dI is`KI ijvyN pMj ipAwry BweI nMd lwl isMG jI Aqy hor AnykW pRymIN is`K[
kbIr pwhn prmysuru kIAw pUjY sBu sMswru] ies Brvwsy jo rhy bUfy kwlI Dwr]136] vwihgurU Akwl purK jI Bgq kbIr swihb jI dy srUp rsquoc pRgt hoey hn[ vwihgurU Akwl purK jI hux swfy AMdr bwhr siq sMqoK dieAw Drm AsMK guxW dy inrgux pRkwS srUp Ajpw jwp kridAW BrpUr ho rhy hn[ kRoVW bRhmMfW kRoVW sUrjW cMdRimAW qwirAW mMflW AgnIAW ibjlIAW ititAwixAW CUCm qoN CUCm bRIk jIA swrI rcnw ƒ Awpxy coN pRgt kIqw hY[ rcnw mhwrwj dI joiq nwl c`l rhI hY[ swrIAW dyhW B`jIAW iPrdIAW hn dyhW AMdr jIA B`jy iPrdy hn iesy qrW v`fy 2 Akwr sUrj cMd qwry mMfl DrqIAW swry B`jy iPrdy hn[ cwry KwxIAW n`c rhIAW hn[ hvw ikMnI qyz vg rhI hY ndIAW dirAw vg rhy hn[ smuMdR rsquoc iks qrW bVvwnl AgnI hY[ l`KW ArbW mxw pwxI ƒ swV rhI hY[ ieh swrI rcnw dI cyStw Anqklwvwn vwihgurU jI hI krvw rhy hn[ ies qrW AsMK bRhmMfW ƒ hux rc Aqy lY kr rhy inrlyp BI hn[ swfy suAws rUp BI hn[ irjku sBsu kau dIey jIau]2] Anuswr swirAW ƒ rozI dyx vwly hn[ vwihgurU srUp Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- vwihgurU jI ibnw AsIN murdw hW AYsy dwqy jI ƒ C`f ky ijnW ny (pwhnu)p`Qr ƒ hI prmysuru smJxw (kIAw)kIqw hY ie`k nhIN do nhIN (sBu)swrw sMswru hI p`Qr ƒ pRmwqmw mMn ky (pUjY)pUjw krdw hY[ (jo)ijhVy ies (Brvwsy)Brosy p`Qr ƒ pUj rhy hn[ auh pwpW AOguxw doSW ivkwrW dI kwlI Dwr AQvw vgdy dirAw dI kwlI Dwr AQvw bYqrnI ndI dI kwlI Dwr rsquoc fu`b jWdy hn[ XQw- jo pwQr kau khqy dyv] qw kI ibrQw hovY syv] jo pwQr kI pWeI pwie] iqs kI Gwl AjWeI jwie]1] Twkuru hmrw sd bolmicroqw] srb jIAw kau pRBu dwnu dyqw]1] rhwau] AMqir dyau n jwnY AMDu] BRm kw moihAw pwvY PMDu] n pwQru bolY nw ikCu dyie] Pokt krm inhPl hY syv]2]) qwih pCwnq hY n mhW jVH jw ko pRqwp iqhUM pur mwhI] pUjq hY pRBu hY iqh kO ijn ky prsy prlok prwhI] pwp kro prmwrQ kY ijh pwpn qy Aiq pwp frwhI] pwie pro prmysIacuter ky psu pwhn mY prmysIacuter nwhI] (sRI dsm 1200) koaU buqwn ko pUjq hY psu koaU imRqwn kau pUjnDwieE] kUr ikRAw auriJE sB hI jg sRI Bgvwn ko Bydu n pwieE]) mUacute 1] ihMdU mUly BUly AKutI jWhI] nwrid1 kihAw is pUj krWhI] AMDy guMgy AMD AMDwru] pwQru ly pUjih mugD gvwr] Eih jw Awip fuby qum khw qrxhwru]2] nwrd1 munI jI ny Apxy rcy pMcrwqR gRMQ rsquoc p`Qr mUrqI pUjw isKweI hY[
wwwGursevakcom q`qkrw 182
kbIr kwgd kI EbrI msu ky krm kpwt] pwhn borI iprQmI pMifq pwVI bwt]137] vwihgurU srUp Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- GoVy dw imhdw k`F ky AsmyD j`g krnw[ gaU dw imhdw k`F ky A`g rsquoc hvn krnw gomyD j`g hY[ rwjy dw imhdw k`F ky j`g krnw rwjmyD j`g Gor iBAwnk pwp qwmsI krm j`g ijnW gRMQW rsquoc ilKy hn auh iek (kwgd)kwgj (kI)dI kYd (EbrI)koTVI hn[ pwpW dI (msu)kwlK (ky)dy krm krny (kpwt)q^qy l`gy hn[ jIAW ƒ mwrnw Drm iliKAw hY[ XQw- jIA bDhu su Drmu kir Qwphu ADrmu khhu kq BweI]) gYNfw mwir hom jg kIey dyviqAw kI bwxy]) (pwhn)p`Qr dI pUjw rsquoc lw ky swrI (iprQmI)dunIAW (borI)fob idqI[ pMifq ny (bwt)rsqw (pwVI)mwirAw hY Bwv rsqy ƒ lu`tx vwlw fwkU hY Bwv rwm jI dy rsqy c`lx vwilAW dy rsqy ƒ pwV ky p`Qr pUjw rsquoc lw ilAw]137] XQw- kbIr pwhnu prmysuru kIAw pUjY sBu sMswru] ies Brvwsy jo rhy bUfy kwlI Dwr]136]) ijvyN rwhU kyqU bYl hmwry swV sqI hY KyqI[ p`qrI hmwrI bVI iSkwrn mwr ilAwvy CyqI[ jy Gr c`kI nhIN qW p`qRI lY ky BoLy ijmINdwr ƒ kihMdy ldquoqyry qy pwhn dyvqy dI kRopI hYrdquo kih ky frw dyxw kihMdw ldquoiPr kI krIeyrdquo ldquoswnUM c`kI dwn idaurdquo c`kI T`g lYxI[ pMfqwxI ikhw ldquohux rUM dI loV hYrdquo kihMdw ldquoieh qW myrw K`by h`Q dw kMm hYrdquo BoLy jt dI kuVI dw ivAwh sI Boly ijmINdwr ƒ kihMdw ldquokpwhU dyvqy dI kRopI hYrdquo pihlW ivAwh ƒ AnMd kwrj nhIN huMdy sn A`g dIAW pRkrmW krdy sn[ ijmINdwr kihMdw ldquoikvyN krIeyrdquo kihMdw ldquocwr v`fy bory kpwh dy Br ky jdoN b`cw b`cI ivAwh smyN A`g dIAW pRkrmW krngy au~Qy cOhW KUMijAW rsquoc r`K dyxy ies dy duAwly pRkrmW kr lYxgy kpwhU dyvqy dI kropI ht jwvygIrdquo[ fr nwl Un s`uikAw ipAw sI fry sihmy ivcwry gRIb ny ausy qrW hI kIqw[ jdoN Pyry dyx dw smW AwieAw ijhVw kptI bRwhmx brwq nwl AwieAw sI kihMdw ldquoAscrj ivAwhM chMu qramp kpwhM rdquo kihMdw Ascrj ivAwh cOhIN qrampIN kpwh r`KI bYTW[ pihlw kptI bRwhmx kihMdw ldquoc`up guVupM mugDM lu`tM ArDo ArD suAwhwrdquo[ kihMdw ldquocu`p kr jw mUrKW ƒ lu`t rhy hW AwpW A`Do A`D kr lvWgyrdquo[ dUjw bRwhmx cu`p kr igAw[ ampyry hox mgroN pihly bRwhmx ny jldI 2 bory cu`kw ky Awpxy Gry sutw ley[ dUjw bRwhmx kihMdw ldquomYnUM A`D idaurdquokihMdw qYnUM ikhw sI ldquoArDo ArD suAwhw A`DI suAwh lY lwrdquo jbwb dy idqw[ iesy qrW pMifq kyvl lwlc pdwrQ inauNidAW vsIkwr ho gey[ ienW dw Prz sI iv`idAw pVnI Aqy pVwauxI dwn krnw qy krwauxw ienW ny iv`idAw pVnI pVwauxI C`f idqI[ dwn Awp qW kI dyxw isramp dwn lYxw hI r`K ilAw[ XQw- CurI kwiF lyvY hiQ dwnw]) DoqI Koil ivCwey hyiT] grDp vWgU lwhy pyit] ies qrW ienW ny rwh mwr ilAw dunIAW ƒ pRmwrQ dw rwh nhIN d`isAw Awp pRmwrQ rsquoc nhIN l`gy[ mhwrwj swihb jI gurmuiK pMifq jI ƒ nmskwr kr rhy hn- so pMifqu jo mnu prboDY] rwm nwmu Awqm mih soDY] rwm nwm swru rsu pIvY] ausu pMifq kY aupdyis jgu
wwwGursevakcom q`qkrw 183
jIvY] hir kI kQw ihrdY bswvY] so pMifqu iPir join n AwvY] byd purwn isimRiq bUJY mUlu] sUKm mih jwnY AsQUlu] chu vrnw kau dy aupdysu] nwnk ausu pMifq kau sdw Adysu]4]) khu kbIr jo bRhmu bIcwrY] so bRwhmxu khIAqu hY hmwrY] so pMifqu jo iqhW guxw kI pMf auqwrY] ieh mwVy krm krn vwly pMifqW ƒ ikhw cMgy kMm krn vwilAW pMifqW ƒ sdw nmskwr hY jI[
kbIr kwil krMqw Abih kru Ab krqw suieqwl] pwCY kCU n hoiegw jau isr pr AwvY kwlu]138] hux gurqw ibrwjmwn gurU gRMQ swihb kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy ipAwry jI pUry gurU jI sIs mMg rhy hn Drm krm krn dw jo hukm kr rhy hn jy qUM khyN hukm dw mMnx (kwil)k`l ƒ (krMqw)krdw hW auh (Abih)hux hI (kru)kr lY ijhVw (Ab)hux (krqw)krdw hYN auh (suieqwl)CyqI hI kr dyrI krnI mhW pwp hY[ XQw- nh iblmicrob DrmM iblmicrob pwpM] (jau)jdoN isr (pir)au~pr kwlu (AwvY)Awvygw qW (pwCY)ip`CoN (kCU)kuJ BI (n)nhIN (hoiegw)ho skygw]138] XQw- Ab n Bjis Bjis kb BweI] AwvY AMqu n BijAw jweI]) Awip inrwlmu DMDY bwDI kir hukmu Cfwvxhwro] Aju kil kridAw kwlu ibAwpY dUjY Bwie ivkwro]2]) siB jwie imlhu siqgurU kau myrI ijMduVIey jo hir hir nwmu idRVwvY rwm] hir jpidAw iKnu iFl n kIjeI myrI ijMduVIey mqu ik jwpY swhu AwvY ik n AwvY rwm]) hir hir nwmu AMqir auir Dwir] sIGr kwrju lyhu svwir]1] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ieh bVI hI gMBIr fUMGI g`l hY[ ie`k qW gurU gRMQ swihb jI dy A`Kr 2 ƒ pUrn gurU jI mMnx pUjx dw SuB s`cw aupdyS hY dUjw nwl hI mrnw cyqy krwieAw hY ik BweI mrnw cyqy krky CyqI 2 syvw ismrn SuB Drm inSkwm- krm kr lY[ pUry gurU jI sIs mMg rhy hn dyx l`igAW dyrI n kr[ XQw- pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY]) mqw krau so pkin n dyeI] sIl sMjm kY inkit KloeI] Anuswr mwieAw ic`q ƒ Brmw idMdI hY[ ijvyN jy koeI sRI AKMf pwT swihb dw sMklp kr lvy iPr mgroN bhuq smW lMGw dyvy ies qrW Awls pY jWdw hY[ ijvyN koeI bMdw ^jUr qy cV igAw jd Q`ly dyiKAw kihMdw beI hux qW if`g ky mrWgy soicAw ldquojy myrI jwn bc jwvy qW mhwqmw jI ƒ sO loeI dwn krWgwrdquo[ jdoN ivcwly AwieAw kihMdw ldquopMjwh hI dyvWgwrdquo nyVy Aw ky kihMdw ldquop`cI hI dyvWgyrdquo hor nyVy Aw ky kihMdw ldquods hI dyvWgwrdquo Q`ly Cwl mwr ky kihMdw ldquoA`gy qoN n ^jUr rsquoqy cVIey n loeIAW dyeIeyrdquo[ ieauN gurU Gr skUl hspqwl gRIb dI syvw leI koeI jwiedwd ArpxI hY aus ƒ dyrI n kro CyqI kr idau[
kbIr AYsw jMqu ieku dyiKAw jYsI DoeI lwK] dIsY cMclu bhu gunw miq hInw nwpwk]139]1- nwnk nwm cVdI klw qyry Bwxy sRb`q dw Blw[ Anuswr mhWpurS sRb`q dy
wwwGursevakcom q`qkrw 184
Bly leI bol rhy hn[ ies rsquoc bVI fUMGI rmz hY[ ie`k PYSn dw KMfn hY dUjw ijhVy pKMfI ByKI T`g gurU bxy hn ienW dohW ƒ smJwieAw hY prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- AYsw ieku ampYSnybl (jMqu)jIv AQvw pKMfI k`cw gurU dyiKAw (jYsI)ijs qrW DoeI lwK bVI hI cmkdI dmkdI hY ieh PYSn nwl mykAp krky sohxy 2 bsqR pw ky sRIr rsquoqy cMdn sugMDIAW mL ky hIry jvwhrwq ipsqOl pw ky cmk dmk irhw hY[ ivkwrW pwpW rsquoc (bhu)bhuqy (gunw)guxW Bwv bhuqy qoN bhuqw cMcl hI cMclu (dIsY)ids irhw hY[ Su`D (miq)bu`DI (hInw)rihq mhW (nwpwk)Apiv`qR hY nwm hIx imRqk BUq nIc jwq hY[ XQw- sloku] Aiq suMdrkulIn cqur muiK i|AwnI DnvMq] imrqk khIAih nwnkw ijhpRIiq nhI BgvMq]) Ksmu ivswrih qy kmjwiq] nwnk nwvY bwJu snwiq]) Bgiq rqy sy aUqmw jiq piq sbdy hoie] ibnu nwvYsB nIc jwiq hY ibstw kw kIVw hoie]
kbIr myrI buiD kau jmu n krY iqskwr] ijin iehu jmUAw isrijAw su jipAw privdgwr]140] sRI kbIr swihb jI dy inktvrqI pRymIN siqsMgIAW ^ws pRym bynqI kIqIy ldquohy pUrn praupkwrI Bgq jIE siqgurU swihb jI dw ampurmwn hY rovih syK mswiek pIr] AMiq kwil mqu lwgY BIV] Anuswr (syK)aucI zwqI vwly (pIr)SkqIAW vwly (mswiek)imhnqW krn vwly roNdy hn mqW AMq dy smyN swfy qy jmW dI pIV l`g jwvy[ sgl smgRI frih ibAwpI ibnu fr krxYhwrw] Anuswr sB dIAW b`uDIAW rsquoc Anyk pRkwr dw fr huMdw hY ik jm mwrygw[ Awp jI dw jm dw fr ikvyN inivrq hoieAw jI ipAwry[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy ipAwirE (myrI)dwsn dws dI (buiD)bu`DI (kau)dw jmu (iqskwr)inrwdr (n)nhIN (krY)krygw[ XQw- jmkwlu imlY dy Byt syvku inq hoeI] pUry gur qy mhlu pwieAw piq prgtu loeI] ikauN nhIN kr irhw (privdgwr)koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI srb jIAw kw dwqw ry]) Anyk hYN] iPr eyk hYN] sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI (ijin)ijnW ny iehu (jmUAw)jm (isrijAw)ricAw hY (su)auh vwihgurU jI dwsn dws ny bu`DI krky (jipAw)jpy hn[ auh dwsn dws dI bu`DI rsquoc hux vs rhy hn]140] ies leI jm dw Aqy hor koeI BI fr nhIN ampurdw[ XQw- kbIr surg nrk qy mY rihE siqgur ky prswid]) mY n mrau mirbo sMswrw] Ab moih imilE hY jIAwvnhwrw]1] swry j`g dy jIvn rUp jo hn[ AibnwsI suK Awpn Awsn] vwihgurU bRhm jI AMdr bwhr swiKAwq ho rhy hn[
wwwGursevakcom q`qkrw 185
sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- kbIr swihb jI ƒ jy koeI BI gu`sy rsquoc Zlq g`l kihMdw ausy g`l qoN hI gurbwxI jI aucwr idMdy[ Bjn ismrn dw praupkwr jxw rhy hn[ ies dw Bwv bVw fUMGw hY ik b`uDI vwihgurU jI dw nwm jp ky ault ky pUrn bRhm srUp hI ho geI hY[ ies leI b`uDI dw jm iqRskwr nhIN krygw[ XQw- pauVI] jw Awip ikregpwlu hovY hir suAwmI qw AwpxW nwau hir Awip jpwvY] Awpy siqguru myil suKu dyvY AwpxW syvku Awip hir BwvY] AwpixAw syvkw kI Awip pYj rKY AwpixAw Bgqw kI pYrI pwvY] Drmrwie hY hir kw kIAw hir jn syvk nyiV n AwvY] jo hir kw ipAwrw so sBnw kw ipAwrw hor kyqI JiK JiK AwvY jwvY]17]) sloku] jh swDU goibd Bjnu kIrqnu nwnk nIq] xw hau xw qUM xh Cutih inkit n jweIAhu dUq]1]) Drmrwie no hukmu hY bih scw Drmu bIcwir] dUjY Bwie dustu Awqmw Ehu qyrI srkwr] AiDAwqmI hir guxqwsu min jpih eyku murwir] iqn kI syvw Drmrwie krY DMnu svwrxhwru]2
kbIru ksqUrI BieAw Bvr Bey sB dws] ijau ijau Bgiq kbIr kI iqau iqau rwm invws]141] pUrn drvyS Bgq jI AMdr bwhr inrgun bRhm dI swiKAwqqw sihq hn[ inrgun bRhm jI rsquocoN pRym rUpI n`k nwL pRymw- BgqI rUpI sugMDI lY rhy hn[ vwihgurU jI dI pRymw- BgqI krn bwry ivSys aupdyS kih rhy hn[ Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (kbIru)v`fy ivAwpk bRhm jI AMdr bwhr AsMK pRkwS srUp Ajpw jwp vwihgurU jI qW pRymw- BgqI rUpI sugMDI sihq ksqUrI rUp (BieAw)ho rhy hn ksqUrI qoN sugMDI lYx vwly ijny BI vwihgurU jI dy pRymw BgqI krn vwly dws hn auh (sB)swry (Bvr)BOry (Bey)bx gey hn[ BOrw ijvyN ksqUrI dI sugMDI lYNdw iesy qrW vwihgurU jI dy dwsn dws AwpxIAW pRym rUpI n`k nwl (ksqUrI)vwihgurU ivAwpk bRhm jI qoN pRymw- BgqI rUpI sugMDI lY rhy hn[ XQw- CCw Cohry dws qumwry] dws dwsn ky pwnIhwry]) ijau bulwvhu iqau nwnk dws bolY] vwihgurU jI dy dwsn dws (ijau)ijvyN (ijau)ijvyN Ajpw jwp prmpUjnIk (kbIr)vwihgurU jI (kI)dI pRymw (Bgiq)BgqI krdy hn[ iqau iqau (rwm)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI rsquoc (invws)ivSyS krky vsxw ho irhw hY[ iqvyN 2 rwm jI dw aunW dy mn bwxI sRIr rom 2 rsquocAMdr bwhr invws ho irhw hY]
kbIr ghgic pirE kutMb kY kWTY rih gieE rwmu] Awie pry Drmrwie ky bIcih DUmw Dwm]142] plic plic sglI mueI JUTY DMDY mohu] ieksu hir ky nwm ibnu AgY leIAih Koih]) igRsiq kutMib plyitAw kdy hrKu kdy sogu]) eyqu moih fUbw sMswru] Anuswr moh rsquoc K`cq jIv dI hwlq bRhm srUp sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ieh jIv (kutMb)pRvwr (kY)dy moh ipAwr rsquoc (pirE)ipAw bVw hI (ghgic)K`cq Zlqwn ho irhw sI[ (rwmu)ivAwpk vwihgurU bRhm jI dy s`cy nwm qoN (kWTY)pwsy hI rih (gieE)igAw Bwv pRwpq n kr sikAw[ iPr kI hoieAw (Dwm)Gr iv`c mIt Srwb nwc gwixAW rMg rlIAW
wwwGursevakcom q`qkrw 186
dy (DUmw)fMf rOly (bIcih)iv`c hI Drmrwie (ky)dy Byjy AjrweIl mykweIl jmdUq (Awie)Aw ky (pry)pY gey pihlW qW rMg rlIAW dw fMf rOlw nwc ig`Dw ho irhw sI[ jdoN Drmrwie dy dUq Aw ky pY gey qdoN cIk ichwVw roxw pY igAw[ rwg rMg sog rsquoc bdl gey[ ies leI pRmwqmw jI dy SuB s`cy Amolk nwm ibnw jIv dI ieh AiqAMq hI mMdI hwlq huMdI hY[ XQw- PrIdw drIAwvY kMnY bgulw bYTw kyl kry] kyl krydy hMJ no AicMqy bwj pey] bwj pey iqsu rb dy kylW ivsrIAW] jo min iciq n cyqy sin so gwlI rb kIAW]) Byqu cyqu hir iksY n imilE jw jim pkiV clwieAw]
kbIr swkq qy sUkr Blw rwKY AwCw gwau] auhu swkqu bpurw mir gieAw koie n lYhY nwau]143] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB) Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (swkq) nwsqk gurdRohI AikRqGx inMdk kptI nwm hIn kTor ic`q (qy) qoN (sUkr) sUr (Blw) cMgw hY[ ikauN Blw hY sUr swry (gwau) ipMf dI gMdgI Kw ky (AwCw) A`Cw Bwv swamp krky (rwKY) r`Kdw hY[ pr swkq ipMf rsquoc JgVy klyS KVy r`Kdw hY pihlW cuglI krky lVw dyxw iPr sulh krvwaux ƒ pRDwn bx jwxw[ nSy Kwxy vycxy ivBcwr Awid Zlq kMm krny krwauxy[ ivJx klh n dyvdw qW lieAw krqy] Anuswr swkq (klh)lVweI (ivJx)m`ukx nhIN idMdw sI Akwl purK vwihgurU jI ny kwbU kr ilAw[ Koty krm krny krky auhu swkqu (bpurw) qu`C mir gieAw[ (koie) koeI BI aus dw (nwau) nwm (n) nhIN (lYhY) lYNdw lvygw sB Bu`l jWdy hn[ mMd kMm krny krky bdnwm ho jWdw hY]143] ijvyN kihMdy hn swkq dw nwm n lvo rotI nhIN imlxI[ XQw- gauVI mhlw 5] ibnu ismrn jYsy srp AwrjwrI] iqau jIvih swkq nwmu ibswrI]1] eyk inmK jo ismrn mih jIAw] koit idns lwK sdw iQru QIAw]1] rhwau] ibnu ismrn iDRgu krm krws] kwg bqn ibstw mih vws]2] ibnu ismrn Bey kUkr kwm] swkq bysuAw pUqinnwm]3] ibnu ismrn jYsy sI| Cqwrw] bolih kUru swkq muKu kwrw]4] ibnu ismrn grDB kI inAweI] swkq Qwn Birst iPrwhI]5] ibnu ismrn kUkr hrkwieAw] swkq loBI bMDu n pwieAw]6] ibnu ismrn hY Awqm GwqI] swkq nIc iqsu kulu nhI jwqI]7] ijsu BieAw ikregpwlu iqsu sqsMig imlwieAw] khu nwnk guir jgqu qrwieAw]8]7]) kbIr swkq sMgu n kIjIAY dUrih jweIAY Bwig] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu]131] swkq kI AYsI hY rIiq] jo ikCu krY sgl ibprIiq]) hir jsu sunih n hir gun gwvih] bwqn hI Asmwnu igrwvih]1] AYsy logn isau ikAw khIAY] jo pRB kIey Bgiq qy bwhj iqn qy sdw frwny rhIAY]
kbIr kaufI kaufI joir kY jory lwK kroir] clqI bwr n kCu imilE leI lmicrogotI qoir]144] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw
wwwGursevakcom q`qkrw 187
BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- v`fy pwp zor zulm krky loBI ny kaufI kaufI (joir)joV (kY)ky (lwK)l`KW (kroir)koRVW rupeIey (jory)joV ley iek`Ty kr ley[ sMswr qoN (clqI)c`ldI (bwr)bwrI AMq smyN jdoN jm h`fW ƒ kVkw BMn ky izMd k`Fdy hn ies ƒ (kCu)ku`J BI n (imilE)imldw pwpI SUm loBI dI sony cWdI dI (lmicrogotI)qVwgI jMjIrI (qoir)qoV leI jWdI hY AQvw murdy dy swry bsqR lMgotI BI lwh lYNdy hn]144] XQw- nWgy pwvhu qy gey ijn ky lwK kroir]) lmicrokw gFu sony kw BieAw] mUrKu rwvnu ikAw ly gieAw]3]) sUmw dy kibq- dwqw igRh jwqI qw qU kdr hI n pwqI Awj myry igRh AweI ho vDweI vMf bwvrI[ Kwny dr Kwny bIj Kwny qoN invws dyaUN hoie n audws XhI myry icq cau rI[ KwaUN n iKlwaUN mr jwaUN qo isKwie jwaUN pUq nwqIAn ko mYN Awpno suBwau rI[ cmVI auqry qo dmVI n dIjY kwhUM mwXw ko sUm khY bYTI gIq gwau rI]1] pMdrW kRoV sq l`K qy hzwr bwrW eynw Dn hoNdy sUm AwKy ik`QoN KwvWgy[ pu`qRW ƒ AwKy ilAwvo muMj Aqy v`to vwx rwq dy guzwry jogw mu`l v`t ilAwvWgy[ kl ie`k dwxw kIVw lY igAw sI mlo mlI aus dy AMdysy ivc rotI n pkwvWgy[ fu`l ipAw qyl sUm isr ƒ Gswvy loko eynW nukswn AsIN ikkUM zr jwvWgy]2] sUmxI ƒ sUm AwKy d`s KW sqwbI mYnUM dIpk aukwsny dw FMg qyrw ikhVw nI l`gdw hY qyl jIdy nwl dIvw sIknI hY aujVUgw Gr nwly aujVUgw vyhVw nI[ idny idny rotI Kw ky sOxw pYxw cMgw huMdw cMdRmw dI rwq qUM qW k`q lY bQyrw nI[ qyl bwby vwry dw mukwvIN n qUM dyKIN ikqy A`Dw mwsw dIvy pw ky cukdy AMDyrw nI]3] sRI rwmcMdr jI ny jdoN hMkwrI rwvn mwirAw qW aus dy Gr vwlI BlI mdodrI ny cwr r`qIAW sonw Bgvwn jI qoN mMigAw Bgvwn jI ikhw ldquomYN qW lMkw BBIKx jI ƒ dy cu`kw hWrdquo ies ƒ hMkwrI jwx ky sonw BI nw idqw[ AMq smyN ku`J BI nwl nhIN jWdw[ mwieAw leI jIv jo pwp krdw du`K pwauNdw hY[ hW mwieAw nwl jWdI hY ijvyN rwie bulwr jI ny AwpxI 7500 eykV swrI jwiedwd DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv jI dy nwm luAw idqI[ ijvyN bwby tofr m`l swihb jI ny KVIAW mohrW ivCw ky prmpUjnIk mwqw gujrI kOr jI Aqy Coty swihbzwidAW jI dw sskwr siqkwr AiqAMq ipAwr nwl kIqw[ bwbw ngwhIAw isMG jI ny gurU goibMd isMG jI ƒ GoVw idqw P`qw dy nw sikAw[ pwpw bwJhu hovY nwhI muieAw swiQ n jweI] ijhVy mwieAw dI pRwpqI leI pwp kIqy auh nwl jWdy hn pr mwieAw nwl nhIN jWdI[ mwieAw iek`qR krn dI isiKAw hr pRwxI ƒ sMswr qoN imldI hY[ loB lihr nwl hLk ky dUijAW ƒ dwV ky hLkw ky ivgwVdw hY[ pwp kql krdw hY[ XQw- loB lhir sBu suAwnu hlku hY hlikE sBih ibgwry] vwihgurU jI cyqy nhIN AwauNdy iqRpqI nhIN huMdI[ XQw- mwieAw mnhu n vIsrY mWgY dMmw dMm] so pRBu iciq n AwveI nwnk nhI krMim]) shs Kty lK kau auiT DwvY] iqRpiq n
wwwGursevakcom q`qkrw 188
AwvY mwieAw pwCY pwvY]) koit jory lwK kRory mnu n hory] prY prY hI kau luJI hy]1] ies leI mhwrwj swihb ny ikhw kwcw Dnu sMcih mUrK gwvwr] loBI jIv pwp krky mwieAw iek`TI krdw hY mwieAw dy huMidAw gurU pMQ sRb`q dy Bly dI syvw nhIN kr skdw[ pUrn gurU jI leI dsvMD qW dyxw hI hY jo sRb`q dy Bly SuB krjW rsquoqy l`gy[ pUrn gurU jI leI sB k`uJ kurbwn krn ƒ kih rhy hn- ijs kI bsqu iqsu AwgY rwKY] BwvyN dwqW ƒ brbwd krky AikRqGx ho irhw hY AikrqGxw kw kry auDwru] Anuswr ies dy auDwr leI aupwA dsdy hn ikauN jo ieh sdw sdw iehu BUlnhwru] hY[ nwnkrwKnhwru Apwru]) imhrvwnu swihbu imhrvwnu] swihbu myrw imhrvwnu] jIA sgl kau dyie dwnu] vwihgurU jI mwqw ipqwjI hn[ BwvyN rwjy ƒ pqw hY ik bwZ qW myrw hI hY pr iPr BI mwlI qoN ampuu`l dI pRym Bytw lY ky pRsMn ho jWdw hY ieauN ijs vwihgurU jI kI izMd jwiedwd pRvwr sB bsqu hY (iqsu)iqnW dy AwgY (rwKY)r`K dyvy Bwv Awpxy pRIqm gurUjI qoN sRvMs kurbwn kry ijvyN vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny vwihgurU jI qoN kIqw[ AwpjI qoN r`b pIr bu`DUSwh jI ny kIqw[ prweI Amwxikau rKIAY idqI hI suKu hoie] pRB kI AwigAw mwnY mwQY]) rb kI rjwiemMny isr aupir krqw mMny Awpu gvwvY]) pRB kI AwigAw Awqm ihqwvY] Anuswr (pRB)vwihgurU siqgurU swihbjI kI AwigAw nUM Awpxy isr mwQY rsquoqy (mwnY)mMny r`b rUp pIr bu`DUSwh jI pMjW ipAwirAW vWg[ Purmwnu qyrwisrY aUpir iPir n krq bIcwr] quhI drIAwquhI krIAw quJY qy insqwr]) AwigAw mih BUKsoeI kir sUKw sog hrKnhI jwinE] jo jo hukmu BieE swihb kw so mwQY ly mwinE]) jy BuK dyihq ieq hI rwjw duK ivic sUK mnweI]3]) jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qaupRIiq n qorau]2]) aus qy caugun krY inhwlu] nwnk swihbu sdw dieAwlu]2]) dIn dieAwl sdw ikrpwl] swihb sRI gurU nwnk dyv jI ampurmwauNdy hn- vwihgurU jI dw b^iSAw sB ku`J vwihgur UjI dy A`gy r`Kx qoN pUry gurUjI dI AwigAw isr m`Qyrsquoqy mMnx qoN qum dieAwl ikrpwl ikRpw iniD piqq pwvn gosweI]) Bgiq vCl sdw ikrpwl]) pRB bKsMddIn dieAwl]) siqgurU sdw dieAwlu hY BweI Anuswr sdw AnMq klwvwn AnMq pRkwS hI pRkwS srUp ivAwpk (dieAwlu)Amuk dieAw hI dieAw dy Gr (swihbu)mwlk vwihgurU jI aus kW ku`qy AikRqGxqw vwlI duK`lI AvsQw (qy)qoN(caugun)cOguxW Bwv bhuqy qoN bhuqw (inhwlu)pRsMn hI pRsMn (krY)kr idMdy hn]2] jy iqsu BwvY nwnkw kwghu hMsu kry]) bguly qy Puin hMsulw hovY jy qU krih dieAwlw]) nwnkvyKY ndir kir cVY cvgx vMnu]) cVY svwieAw inq inq rMgw GtY nwhIqolIjw hy]
kbIr bYsno hUAw q ikAw BieAw mwlw mylIN cwir] bwhir kMcnu bwrhw BIqir BrI BMgwr]145]) bYsno so ijsu aUpir su pRsMn] ibsn kI mwieAw qy hoie iBMn] krm krq hovY inhkrm] iqsu bYsno kw inrml Drm] kwhU Pl kI ieCw nhI bwCY] kyvl Bgiq
wwwGursevakcom q`qkrw 189
kIrqn sMig rwcY] mn qn AMqir ismrn gopwl] sB aUpir hovq ikrpwl] Awip idRVY Avrh nwmu jpwvY] nwnk Ehu bYsno prm giq pwvY]2] shI vYsnUM qW ieh hY jo mhwrwj swihb jI ampurmwauNdy hn[ pr jo gurU swihb dy khy Anuswr ienW SuB guxW vwlw vYsnUM nw hoxw pKMfI vYsnUM bx jwxw[ prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- lokW ƒ kihxw AsIN Srwb mws nhIN vrqdy[ (bYsno)vYsnUM (hUAw)bx igAw (q)qW (ikAw)kI (BieAw)hoieAw qulsI cMdn kwlw- ampL Aqy kwlI aun dIAW jykr ieh cwir mwlw gl rsquoc (mylIN)pw leIAW qW kI ho igAw siqju`g rsquoc sony dI mwlw qRyqy rsquoc cWdI dI duAwpr rsquoc qWby dI kilju`g rsquoc sUq kwT jW lohy dI mwLw r`Kdy hn[ jy cOhW jugW dIAW cwr mwLw pw leIAW qW kI ho igAw purwqn miq Anuswr bRwhmx dI rudRwKI K`qRI dI mUMgy dI SUdR k`c dI vYs Pu`lW dI mwlw rKdy sn[ ieh cwr mwlW pw leIAW qW kI ho igAw (cwir)suMdr cwr mwLW gL rsquoc pw leIAW qW kI ho igAw shI s`cI mwLw- hir hir AKr duie ieh mwlw] jpq jpq Bey dIn dieAwlw]1]
bwhir kMcnu bwrhw BIqir BrI BMgwr]145] (bwhir)bwhroN (bwrhw)bwrW vMnI dw su`D (kMcnu)sonw bx igAw[ (BIqir)AMdr pwpW hMgqw AOguxW doSW kpt rUpI (BMgwr)lwK BrI hoeI hY]145] XQw- mwQy iqlku hiQ mwlw bwnW]) krY duhkrm idKwvY horu] rwm kI drgh bwDw coru]) idlhu muhbiq ijMn syeI sicAw] ijn min horu muiK horu is kWFy kicAw]) mn hiT jo kmwvY iqlu n lyKY pwvY bgul ijau iDAwnu lwvY mwieAw ry DwrI] pKMf nwl smwDI lwauNdw hY Aqy kihMdw ldquomYN pMjy igAwn ieMdRy pMjy krm ieMdRy mn q y bu`D ieh mYN v`s kr ley hn[ lokW ƒ T`gx leI smwDI lwauNdw hY[ XQw- pRBwqI Bgq byxI jI kI ltgt siqgur pRswid] qin cMdnu msqik pwqI] ird AMqir kr ql kwqI] Tg idsit bgw ilv lwgw] dyiK bYsno pRwn muK Bwgw]1] kil Bgvq bMd icrWmM] kregumlr idsit rqw inis bwdM]1] rhwau] inqpRiq iesnwnu srIrM] duie DoqI krm muiK KIrM] irdY CurI sMiDAwnI] pr drbu ihrn kI bwnI]2] isl pUjis ckreg gxysM] inis jwgis Bgiq pRvysM] pg nwcis icqu AkrmM] ey lmicropt nwc ADrmM]3] imRg Awsxu qulsI mwlw] kr aUjl iqlku kpwlw] irdY kUVu kMiT rudRwKM] ry lmicropt ikregsnu ABwKM]4] ijin Awqm qqu n cIinAw] sB Pokt Drm AbIinAw] khu byxI gurmuiK iDAwvY] ibnu siqgur bwt n pwvY]5]1]
kbIr roVw hoie rhu bwt kw qij mn kw AiBmwnu] AYsw koeI dwsu hoie qwih imlY Bgvwnu]146]) Apuny sMq quDu Kry ipAwry qU sMqn ky pRwnw jIau] Anuswr vwihgurU jI Awp hI Awpxy ipAwirAW sMqW BgqW dy srUp rsquoc pRgt huMdy hn[ Bgq sRI kbIr swihb jI dy
wwwGursevakcom q`qkrw 190
srUp rsquoc Awp Akwl purK hI pRgty hn[ pRymIAW pu`iCAw ldquoikRpw kro jI vwihgurU jI dI pRwpqI ikvyN hovyrdquo auh BI koeI suBwgw smW hovygw jdoN sRI kbIr swihb jI ivsmwd rMg rsquoc ielwhI bwxI dw kIrqn krdy hoxgy[ prmpUjnIk SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ikhw ldquohy mn qUM (bwt)rsqy (kw)dw roVw hoie rhu mn (kw)dw (AiBmwnu)hMkwr (qij)C`f dy ieauN vwihgurU jI dI pRymw BgqI dy rsqy dw roVw ho ky rihxw kr[ ijvyN rsqy dw roVw TokrW shwrdw hY iqvyN qUM BI kubol shwrnw kr Bu`K aunINdRw qRyh shwr[ koeI D`ky mwry kSt dyvy hr hwlq rsquoc SWq rih[ XQw- dyvgMDwrI] Ab hm clI Twkur pih hwir] jb hm srix pRBU kI AweI rwKu pRBU BwvY mwir] rhwau] lokn kI cqurweI aupmw qy bYsMqir jwir] koeI Blw khau BwvY burw khau hm qnu dIE hY Fwir]1] jo Awvq srix Twkur pRBu qumrI iqsu rwKhu ikrpw Dwir] jn nwnk srix qumwrI hir jIau rwKhu lwj murwir]2]4]) PrIdw jo qY mwrin mukIAW iqnw n mwry GuMim] AwpnVY Gir jweIAY pYr iqnw dy cuMim]) PrIdw bury dw Blw kir gusw min n hFwie] dyhI rogu n lgeI plY sBu ikCu pwie] mn rsquoc g`usw hMkwr C`f dy[
AYsw koeI dwsu hoie qwih imlY Bgvwnu]146] hy ipAwirE AYsw jy koeI vwihguurU jI dw dwsu hMgqw rihq (hoie)hovy (qwih)iqs ƒ (Bgvwnu)sB qy vfw siqguru nwnku vwihgurU jI (imlY)imldy hn]146] hMkwr dy iqAwg sihnSIlqw r`Kx dw SuB s`cw aupdyS hY[ hMkwr iqAwgxy krky vwihgurU jI iml jWdy hn[
kbIr roVw hUAw q ikAw BieAw pMQI kau duKu dyie] AYsw qyrw dwsu hY ijau DrnI mih Kyh]147] ijvyN rsqy rsquoqy koeI cldw aus dy roVy dI Tookr v`jdI hY[ roVw bx ky AiBmwn nw kry qW vwihgurU jI Aw ky imldy hn[ sRb ivAwpI jI dy Avqwr Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- roVw (hUAw)hoieAw q (ikAw)kI (BieAw)hoieAw jy hMkwr n C`ifAw ijvyN vwihgurU jI dy rsqy dy rwhI swaU SIl pMQI (kau)nUM duKu (dyie)idMdw hY ieauN qUM BI roVy vWg d`uK dyvyN AQvw kubol khyN D`ky mwryN ikauNik roVw bx ky gux qW ku`J Dwry pr hMgqw n C`fI[ hMkwr dy iqAwg sihnSIlqw r`Kx dw aupdyS hY[ hMkwr iqAwgxy krky vwihgurU jI iml jWdy hn[
AYsw qyrw dwsu hY ijau DrnI mih Kyh]147] pUrn Bgq jI kihMdy hn[ hy Akwl purK vwihgurU jI hMgqw sihq roVw BI prvwx nhIN pr (qyrw)Awp jI dw AYsw dwsu (hY)hovy (ijau)ijvyN (DrnI)DrqI (mih)iv`c Kyh huMdI hY]147]
kbIr Kyh hUeI qau ikAw BieAw jau auif lwgY AMg] hir jnu AYsw cwhIAY ijau pwnI srbMg]148] roVw qW AiV`kw lwauNdw sI pr Kyh AiV`kw nhIN lwauNdI[ iPr kihMdy hn jy Kyh bx igAw AsIN swirAW dI crn DUV hW[ ieh BI gRIbI Dwr leI iksy ƒ kSt nhIN idMdw roVy qoN hyTlI brIk AvsQw rsquoc Aw igAw[ pr Pyr BI kihMdy ies rsquoc BI doS hY[
wwwGursevakcom q`qkrw 191
sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- Blw jy Kyh BI (hUeI)ho igAw ijvyN ByK Dwr ilAw gRIbI rsquoc rihMdw Kyh bixAW (qau)qW BI (ikAw)kI (BieAw)hoieAw (jau)jy kr Kyh auif ky (AMg)AMgW ƒ (lwgY)l`gdI hY[ Kyh dy AMgW ƒ l`gx vWg jy koeI Aw ky pRym krn l`g ipAw aus nwl pRym krn l`g igAw[ moh krn vwly nwl ivkwrI ho igAw[ jy iksy ny iP`kw boilAw qW isr v`Fx ƒ iqAwr ho igAw[ jy Srwb pIx vwlw Aw igAw qW Srwb pI leI mIt Kw ilAw[ kihMdy jy AsIN sO b`krw Kw leIey qW BI AsIN inrlyp hW[ XQw- AhM bRhm AsmI inSMg Bog l`CmI[ AhM bRhm A`kry insMg Kw b`kry[ s`uKy vwly nwl s`uKw pI ilAw[ hMgqw n C`fI isr rsquoc suAwh pw leI[ XQw- Alu mlu KweI isir CweI pweI] mUriK AMDY piq gvweI] ieh BI pRvwx nhIN[
hir jnu AYsw cwhIAY ijau pwnI srbMg]148] (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI dy (jnu)ipAwry Bgq jI (AYsw)AYsy (cwhIAY)cwhIdy hn (ijau)ijvyN pwnI (srbMg)swry AMgW ƒ Su`D piv`qR krdw hY[ swirAW ƒ ipAwrw hY AsIN pwxI pINdy hW idl ƒ SWqI idMdw hY hwzmw TIk r`Kdw pyt ƒ swamp r`Kdw hY[ mINh nwl swry vwqwvrn ƒ swamp krdw hY]148] pwxI vWg rMgW 2 dy praupkwr kr lvy[ Apnw ibgwir ibrwnw sWFY] iPr BI jy hMgqw nw C`fy qW
kbIr pwnI hUAw q ikAw BieAw sIrw qwqw hoie] hir jnu AYsw cwhIAY jYsw hir hI hoie]149] sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- pRmwqmw jI ƒ pRwpq krn leI gurmiq mwrg rsquoqy c`lx vwly jo gursyvk jI hn jy Blw (pwnI)pwxI vwlw suBwA BI (hUAw)ho igAw pwxI vWg praupkwrI bx gey[ q Pyr (ikAw)kI (BieAw)hoieAw Pyr BI auh g`l pRwpq nhIN jy hMgqw nhIN C`fI ikauN jo pwxI dw suBwA (sIrw)TMFw (qwqw)q`qw (hoie)huMdw hY[ jy pwxI vWg suBwA bVw BwrI TMFw kr ilAw Bjn ismrn v`loN TMFw ho igAw[ iksy vyly pwxI jMm BI jWdw hY ies qrW Bjn ismrn v`loN jV ho igAw[ q`qy hox vWg qmo- guxI ho igAw kRoD rsquoc Aw ky jIAW ƒ kql krn l`g igAw ieh BI pwxI bxy dw koeI lwB nhIN hY[ hux pRwpqI kih rhy hn[
hir jnu AYsw cwhIAY jYsw hir hI hoie]149] hy ipAwirE (hir)vwihgurU jI dw (jnu)ipAwry syvk Bgq (AYsw)AYsy hoxy (cwhIAY)cwhIdy hn (hir)vwihgurU jI jYsw srUp hI hoie jwx]149] ijvyN DMn bwbw GneIAw swihb jI[ XQw- hir kw ichnu soeI hir jn kw hir Awpy jn mih Awpu rKWiq]) hir hirjn dueI eyk hY ibb ibcwr kCu nwih] jl qy aupj qrMg ijau jl hI ibKY smwih])
wwwGursevakcom q`qkrw 192
aUc Bvn kn kwmnI isKir Djw Phrwie] qw qy BlI mDUkrI sMq sMg gun gwie]150] vwihgurU jI dy ismrn Bjn ibnw c`kRvrqI bwdSwhI BI insampl d`sdy hn[ (aUc)au~cy (Bvn)Gr rwjduAwry hox (kn)AMn pdwrQ (kn)sonw Ku`lw hovy (kn)sony nwl l`dI sony rMgI lwl cyhry vwlI AiqAMq suMdr (kwmnI)iesqRI hovy (isKir)au~cy rwj duAwry mMdrW rsquoqy (Djw)inSwn (Phrwie)JUldy hox[ hy BweI (qw)iqs (qy)nwloN (mDUkrI)mMg ky KwxI rotI (BlI)cMgI hY[ sMq jI dy (sMig)nwl sdw rih ky vwihgurU jI dy gun (gwie)gwauxw kry]150] BwvArQ- mhWpurSW dy AwSy bVy au~cy hn[ sulqwnu hovw myil lskr qKiq rwKw pwau] hukmu hwslu krI bYTw nwnkw sB vwau] mqu dyiK BUlw vIsrY qyrw iciq n AwvY nwau]) aUcy mMdr swl rsoeI] eyk GrI Puin rhnu n hoeI]) jy lK iesqrIAw Bog krih nv KMf rwju kmwih] ibnu sqgur suKu n pwveI iPir iPir jonI pwih]) ienW dI pRwpqI leI jIv dw mn qVamp irhw hY pr ienW ƒ pRwpq krky koeI BI suKI nhIN hoieAw[ ijvyN ic`qRbIrj rwjy ny l`K rwxI ivAwhI ie`k rwxI dy b`cw hoieAw dUjIAW ny eIrKw nwl mrvw idqw[ ienW g`lW rsquoc izMdgI ivArQ clI jWdI hY[ jy c`kRvrqI bwdSwh ƒ XQwrQ smJ hovy ik myry kol jo drb mwl hY ieh sB cly jwx vwlw hY[ ies rsquoc K`cq ho ky AwpxI izMdgI brbwd nhIN krnI[ mWDwqw gux rvY jyn ckregvY khwieE] c`kRvrqI pwiqSwh mWDwqw jI vWg vwihgurU jI dy gux hI gwvy[ jy koeI ipAwrw vwihgurU jI dI pRwpqI v`l l`gdw hY qW AMgIkwr krdy hn[ XQw- AMgIkwru Ehu kry qyrw kwrj siB svwrxw] BwvyN mMg ky pRCwdw Ck lvy pr vwihgurU jI dy gux gwauNdw rhy bMdgI krn rsquoc ivGn n pvy[ pr swnUM qW r`jvyN pdwrQ imldy hn qW BI bMdgI nhIN krdy[
kbIr pwtn qy aUjru Blw rwm Bgq ijh Twie] rwm snyhI bwhrw jmpuru myry BWie]151] vwihgurU bRhm srUp DMn Bgq swihb jI vwihgurU jI dI pRymw- BgqI ƒ bhuq 2 bhuq hI au~cw d`s rhy hn[ Awp jI dy rMgw rMg ielwhI mhW ivsmwd i^Awl hn[ kbIr swihb jI s`cy Amolk bcn ampurmwauNdy hn- ijs Sihr rsquoc gweIAW kql huMdIAW hn vysvw dy nwc gwxy ivBcwr isgRt bIVI Srwb nSy dy pRvwh c`ldy hn[ Gug vsdy suMdr sohxy (pwtn)Sihr (qy)qoN (aUjru)aujwV AiqAMq hI Bly sy Blw hY[ (ijh)ijs (Twie)jgw aujwV rsquoc (rwm)ivAwpk vwihgurU jI dI pRymw (Bgq)BgqI huMdI hovy[ (rwm)vwihgurU jI dy (snyhI)ipAwry qoN (bwhrw)ibnw Gug vsdw suMdr sohxw Sihr hovy (myry)dwsn dws dy (BWie)Bw dw auh (jmpuru)jmpurI hY]151] XQw- ijQY nwmu jpIAY pRB ipAwry] sy AsQl soien caubwry] ijQY nwmu n jpIAY myry goiedw syeI ngr aujwVI jIau]) kbIr jh jh hau iPirE kauqk TwE Twie] iek rwm snyhI bwhrw aUjru myrY BWie]14]) kauqk kof qmwisAw iciq n Awvsu nwau] nwnk koVI nrk brwbry aujVu soeI Qwau]
wwwGursevakcom q`qkrw 193
kbIr gMg jmun ky AMqry shj suMn ky Gwt] qhw kbIrY mtu kIAw Kojq muin jn bwt]152] gMgw jmnw ndIAW iv`ckwr shjsuMn Gwt hY au~Qy bYT ky bMdgI dI mhwnqw mMndy hn[ pr kbIr swihb jI ny kmwl kr idqI ldquodwsn dwsW ƒ E~Qy jwx dI loV nhIN swnUM mhwrwj ny rwm ipAwrI siqsMgq jI hI Aqy gurU qIrQ b^Sy hn ij`Qy kQw kIrqn lMgr bMdgI suK imldw hY[
kbIr gMg jmun ky AMqry shj suMn ky Gwt] qhw kbIrY mtu kIAw Kojq muin jn bwt]152] gurmiq mrXwdw pUrn idRV pRp`k krvw rhy hn[ gMgw jmnw godwvrI srsuqI qy krih audmu DUir swDU kI qweI] iklivK mYlu Bry pry hmrY ivic hmrI mYlu swDU kI DUir gvweI]1] Anuswr dwsn dws gMgw jmnw rsquoc ieSnwn dI mhwnqw nhIN mMndw[ gMgw jmnw dI aupwSnw nhIN krdw[ XQw- gMgw gieAw godwvrI sMswr ky kwmw] sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws gMg jmun (ky)dy (AMqry)amprk rsquoqy ho igAw hY Bwv ienW dI pUjw nhIN krdw ienW rsquoc ieSnwn dI mhwnqw nhIN mMndw suAws 2 nwmu jpx jpwaux dI mhW 2 mhwnqw mMndw hY[ ie`k Akwl purK jI dI pRymw- BgqI krky vwihgurU jI (ky)dw ij`Qy (shj)SWq rUp (suMn)Aampur (Gwt)AsQwn (qhw)iq`Qy dwsn dws kbIrY ny (mtu)vsxw (kIAw)kIqw hY[ ij`Qy koeI sMklp ivklp nhIN[ Aampur AvsQw rsquoc phuMcx leI ijs (bwt)rsqy ƒ (muin)mMnxSIl swaU munI (jn)ipAwry Bgq jn (Kojq)Kojdy hn]152] XQw- AMqir suMnM bwhir suMnM iqRBvx suMn msuMnM] cauQy sMunY jo nru jwxY qw kau pwpu n puMnM]) suMn mMfl ieku jogI bYsy] nwir n purKu khhu koaU kYsy]) hrK AnMq sog nhI bIAw] so Gru guir nwnk kau dIAw]) shj guPw mih Awsxu bwiDAw] joiq srUp Anwhdu vwijAw]) jb Akwru iehu kCu n idRstyqw]) jb Awpn Awp Awip pwrbRhm]) jh eykih eyk eyk BgvMqw]) jh Awpn Awpu Awip pqIAwrw])
kbIr jYsI aupjI pyf qy jau qYsI inbhY EiV] hIrw iks kw bwpurw pujih n rqn kroiV]153] vwihgurU bRhm srUp Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- Avr join qyrI pinhwrI] iesu DrqI mih qyrI iskdwrI]) sgl join mih qU isir DirAw]) BeI prwpiq mwnuK dyhurIAw] Anuswr jYsI nr nrwiexI Amolk Arog kMcn dyhI mwqw jI dy audr (pyf)m`uF (qy)qoN (aupjI)pYdw hoeI (jau)jykr (qYsI)ausy qrW pwp ivkwr AOguxW rihq (EiV)AwKrI suAws q`k (inbhY)inB jwvy[ gurpRswid AMimRq Ck ky corI XwrI kql fwky ivBcwr n kry nSy n vrqy[ pUrn idRV prp`k Drm kmwvy[ Drm dy ds icMn- 1iKmw 2AihMsw 3dieAw 4imRd 5sqbcn 6qp dwn[ 7sIl sMqoK iqRsnw ibnw Drm icMn ds jwn[ 1iksy dI ZlqI ƒ idloN muAwamp krnw iKmw hY[ 2jIv h`iqAw dw iqAwg 3jIAW rsquoqy qrs krky
wwwGursevakcom q`qkrw 194
aunW ƒ suK dyxw dieAw hY jI[ 4koml nrm vrqxw 5hmySw s`cy bcn bolxy[ 6guru syvw qpW dw SRomxI syRSt qp hY[ 7swaU gurmuiK[ prwieAw rUp nhIN dyKxw JUT nhIN bolxw inMdw nhIN krnI Awid ienW AsUlW qy c`ly[ dyiK prweIAw cMgIAW mwvW BYxw DIAW jwxY[) pr iqRA rUpu n pyKY nyqR]) imiQAw nwhI rsnw prs]) prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihbjI dy A`Kr 2 ƒ vwihgurU gurU mMn ky A`Kr 2 dw iDAwn Dwr ky mMny pUjy suAws 2 vwihgurU vwihgurU jpy jpwvy iDAwvy bil bil jwvy Gol Gumwvy sRb`q dy Bly ihq Apxw sB ku`J kurbwn kr dyvy[ qW iPr kI hovygw
hIrw iks kw bwpurw pujih n rqn kroiV]153] hIrw iks (kw)dw (bwpurw)ivcwrw hY (kroiV)kRoVW hI rqn mu`l pw ky aus dy brwbr (n)nhIN (pujih)phuMc skdy]153] XQw- pwqwl purIAw eyk Bwr hovih lwK kroiV] qyry lwl kImiq qw pvY jW isrY hovih hoir] AYsy au~cy jIvn vwly mhWpuurS ƒ p`lVy dy ie`k pwsy sjwieAw jwvy dUjy pwsy l`KW kRoVW hIry jvwhrwq pwey jwx auh BI brwbr pu`j nhIN skdy[
kbIr jYsI aupjI pyf qy jau qYsI inbhY EiV]2- prmpUjnIk SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- jYsI (pyf)mu`F sRI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj dI qwibAw pMjW ipAwirAW duAwrw AMimRq Ck ky siqgur kY jnmy gvnu imtwieAw] pMj ipAwry kihMdy hn ldquohy ipAwry ^wlsw jI hux qoN Awp jI dI gurU Gr rsquoc nvIN izMdgI (aupjI)pYdw hoeI hY[ zwq pwq goq pwp sB nwS ho cu`ky hn[ ijs qrW mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI ny pMj kkwr b^sy hn[ izAwdw qoN izAwdw in`qnym krnw corI XwrI inMidAw cuglI mMd krm nhIN krny[ jUTw nhIN Kwxw qMbwkU nhIN vrqxw b`jr kuirhqW qoN bcxw ieh SuB is`iKAw idRV krvwauNdy hn[ aus vyly vr iml jWdw hY[ AMimRq Ck ky jYsI (pyf)mu`F qoN guru Gr rsquoc nvIN izMdgI (aupjI)pYdw hoeI hY[ (qy)auh (jau)ijs qrW AMimRq Ck ky pwk huMdw hY aus qoN bwd sMswr nwl vrqidAW gurU gRMQ swihb jI pMjW ipAwirAW dI AwigAw rsquoc c`ly[ (EiV)AwKr q`k (qYsI)aus qrW mhwrwj nwl s`cI pRIqI (inbhY)inB jwvy[ ijs qrW pMj ipAwry aupdyS idMdy hn A`KW nwl rUp nw dyKy suAws 2 nwm jpy sB dI crn- DUV bxy[ iPr AYsI au~cI AvsQw pRwpq huMdI hY[
hIrw iks kw bwpurw pujih n rqn kroiV]153]2- hIrw mnuKw jnm iks (kw)dw (bwpurw)ivcwrw hY ie`k bMdw aus dy qu`l ho sky kRoVW rqn vWg dyv dyhIAW BI aunW dy brwbr nhIN phuMc skdIAW[
kbIr jYsI aupjI pyf qy jau qYsI inbhY EiV]3- (pyf) mu`F bRhm srUp DMn gurU hirgoivMd swihb s`cy pwiqSwh jI Awp jI dw 1652 ib rsquoc Avqwr hoieAw igAwrW vry dI aumr rsquoc gurqw ibrwjmwn hoey[ 1663 ib sMmq ƒ siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ƒ lhOr zwlmW ny au~bldI dyZ rsquoc ibTwieAw q`qw ryqw sIs rsquoqy pwieAw sVdI m`cdI loh rsquoqy
wwwGursevakcom q`qkrw 195
ibTwieAw Akih Asih kSt kubol shwridAW ShIdI idqI[ gurU ipqw jI dI ShIdI bwd DMn gurU hirgoivMd swihb s`cy pwiqSwh jI ny bVy hI prn kIqy ldquomMdkrmI ivBcwrI gur inMdk gur dRohI swkq sMq doKI Awid swry doS mYnUM l`gx jykr pwpI sMq doKI cMdU dy n`k rsquoc nkyl nw pwvW[ aunw icr nw mYN r`j ky sOxw nw hI r`j ky Kwxwrdquo[ siqgurU mhwrwj ny BwrI bIr rsI boly khy[ s`cy pwiqSwh jI ny Akwl q^q ampOjW rcIAW[ mhwrwj q^q rsquoqy sjdy hn au~pr sunihrI Cqr Juldw hY s`jy K`by do cOrdwr cOr krdy hn[ Akwl q^q swihb jI ivKy Abdulw qy n`Qw FwfI joiDAW dIAW vwrW gwauNdy hn[ siqgurU swihb jI v`fy 2 ienwm b^Sdy hn[ mhwrwj ny FwfIAW rsquoqy KuS ho ky hwQI hor ampOjI b^Sy jo hmySW hI aunW dy nwl rihMdy[ pRymIAW ƒ drSnW dw bVw hI suBwgw smW pRwpq huMdw[ siqgurU swihb jI dy drSn krky inhwl huMdy[ sB dy mn SWq ho jWdy ikauN jo siqgurU swihb jI hux bIr rs rsquoc hn[ DrmXu`D dIAW iqAwrIAW kr rhy hn[ XQw- AMdir scw nyhu lwieAw pRIqm AwpxY] qnu mnu hoie inhwlu jw guru dyKw swmxy] sB ƒ hukm kIqw ldquoBweI ijhVw DMn siqgurU nwnk dyv swihb jI dI sdw BwrI KuSI cwhuMdw hY auh GoVy SSqr Bytw ilAwvy[ BwvyN mulk rsquoc bVI BwrI gRIbI sI byAMq pRym BytwvW hwzr hox l`gIAW[ pRymIAW ny Awpxy b`cy gurU crn- kmlW rsquoc Bytw kr idqy[ pRymIN mwl fMgr aUT GoVy SSqR ilAWauNdy hn[ pRymIN rwjy mhwrwjy BI Aw ky nmskwrW krn l`gy[ mhwrwj jI dy mhwn suMdr hI suMdr drSn krn vwly dMg rih jWdy[ ijhVy drSn krn AwauNdy auh Gr ƒ jwx dw ampurnw hI C`f idMdy[ do pRymIN BweI mohn qy gupwlw jI siqgurU swihb jI dy drSn Aqy FwfI vwrW suxdy hn[ bIr- rsI XoDy mweI BweI gurU dy dIvwn rsquoc sj rhy hn[ kbIr jYsI aupjI pyf qy jau qYsI inbhY EiV] kbIr swihb jI dy khy Anuswr (pyf)m`uF pUrn bRhm srUp DMn siqgurU sRI gurU hirgoivMd swihb mhwrwj jI dy bIr- rsI drSn krky BweI mohn qy gupwlw jI dy ihrdy rsquoc pRIqI pYdw hoeI[ dohW ny iml ky mqw kIqw ldquoijnw icr j`g rsquoqy ijauxw hY mhwrwj swihb jI dI inSkwm syvw hI krnI hY mhwrwj Awp hI AYsI ibDI bxw dyx Awpxy sIs mhwrwj swihb dy lyKy l`g jwx Bwv pUrn gurU jI leI ShIdI pweIey[ AMqm smyN mhwrwj swihb dy drSn ho jwxrdquo[ jdoN pwpI Swhjhwn bwdSwh dy hukm nwl muglsKwn 7000 ampOj lY ky cV ky sRI AMimRqsr swihb jI AwieAw[ loh gV swihb ikly ivKy dovyN pRymIN 25 isMGW smyq bhuq bhwdrI nwl lVy krwry P`t l`gy pRymI is`K cu`k ky s`cy siqgurU swihb jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc ilAwey s`cy siqgurU swihb jI ny imhr dI ingHw pw ky inhwl 3 kr idqy[ XQw- nwnk ndrI ndir inhwl] prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI ny Awpxy rumwl nwl ienW dy suMdr sohxy snmuK s`cy cyhry pUMjy pUrn Agm ivsmwd ipAwr dy ky pUrn pRym rsquoc FL ky ikhw ldquoinhwl inhwl inhwl BweI is`Ko vr mMgo[ rdquo pyRmIAW ikhw ldquoAwp jI dy dwsn dws mUrK b`cy Awpo iv`cIN bcn
wwwGursevakcom q`qkrw 196
krdy sW gurU pRmysr jI leI ShId hoeIey qy AMqm smyN s`cy siqgurU swihb jI drSn b^Sx[ Awp jI AMqrjwmI hoN Awp jI ny mhwn ikRpw krky dwsW dI ieh SuB ie`Cw pUrI kr idqI hY[ jdoN 2 BI Awp jI Awpxy SuB s`cy pUrn Avqwr DwroN qdoN 2 dwsn dwsW gRIbW ƒ BI Awpxy nwl ilAwieAw kro jI[ bwr 2 Awp jI qoN Awpxy isr vwrdy rhIey jI[ ijqny is`K m`cdy Drm- jMg rsquoc ShId hoey hn smUh ipAwirAW ƒ Awpxy s`cy crn kmlW rsquoc sdw hI r`Kxw jIrdquo ieh pRym ibnMqI sux ky gurU ipqw jI rom 2 krky BwrI pRsMn hoey ampurmwieAw ldquocMgw BweI Akwl purKu jI ieh SuB kwmnw pUrI krnrdquo[ hux kbIr swihb jI dy hukm Anuswr jYsI aupjI pyf qy jYsI pRIqI siqgurU hirgoivMd swihb dy drSn kridAW FwfI kQw kIrqn suxidAW ienW snmuK gurmuKW jI dy idl rsquoc gUVI gurU pRIqI (aupjI)pYdw hoeI sI[ jau qYsI inbhY EiV] ausy qrW hI ienW pRymIAW dI AMq q`k inB geI[ XQw- myrI pRIiq goibMd isau ijin GtY] mY qau moil mhgI leI jIA stY]1]) rwm jpq qnu jir kI n jwie] rwm nwm icqu rihAw smwie]) icq n BXo hmro Awvn kh] cuBI rhI sRuumlq pRBu crnn mih]) khw BieE jau qnu BieE iCnu iCnu] pyRmu jwie qau frpY qyro jnu]) swcI pRIiqn quteI ipAwry jugu jugu rhI smwie]) swcI pRIiq hm qum isau jorI] qum isau joir Avr sMig qorI]) mInu pkirPWikE Aru kwitE rWiD kIE bhu bwnI] KMf KMf kir Bojnu kIno qaUn ibsirE pwnI] (krv`qu) Awsw] krvqu Blw n krvt qyrI] lwgu gly sunu ibnqI myrI]1] hau vwrI muKu Pyir ipAwry] krvtu dy mokau kwhy kau mwry]1] rhwau] jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qau pRIiq n qorau]2] hm qum bIcu BieE nhI koeI] qumih su kMq nwir hm soeI]3] khqu kbIru sunhu ry loeI] Ab qumrI prqIiq n hoeI]
hIrw iks kw bwpurw pujih n rqn kroiV]153] kImqI p`Qr hIrw iks (kw)dw (bwpurw)ivcwrw hY (kroiV)kRoVW rqn BI AYsy Amr prm pwk ShIdW dy brwbr (n)nhIN (pujih)p`uj skdy]153] AYsy ivsmwd inSkwmI gurU pRmysr jI dy s`cy crnkmlW jI dy ^ws pRymI jIvn mukq mhWpurSW ny ieh SuB Amolk bcn kmwey- syvw krq hoie inhkwmI] iqs kau hoq prwpiq suAwmI]
kbIrw eyku AcMBau dyiKE hIrw hwt ibkwie] bnjnhwry bwhrw kaufI bdlY jwie]154] (kbIrw)Bgq kbIr swihb siqgurU gRMQ swihb jI ampurmw rhy hn- (eyku)ie`k bVw (AcMBau)Ascrj (dyiKE)dyiKAw hY rwjn ky rwjw mhwrwjn ky mhwrwjw ) sjxu scw pwiqswhu isir sWhW dY swhu]) koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) sB qy vfw siqguru nwnku dyv swihb jI dI swDsMgq rUpI hwt rsquoqy AYso hIrw inrml nwm] Anuswr vwihgurU jI dy prmpiv`qR nwm jI rUpI hIrw jI (ibkwie)ivk rhy hn isr v`ty[ XQw- iqhtVy bwjwr saudw krin vxjwirAw]) h`t Ku`l geI DMn siqgurU nwnk swihb jI dI sOdw lYxgy nsIbW vwly[ nwnk syvku soeI AwKIAY jo isru Dry auqwir] Anuswr gurU swihb jI ƒ sIs Arp ky
wwwGursevakcom q`qkrw 197
KRIdx vwly au~qm gursyvk jI qoN (bwhrw)ibnw rs ks nSy pdwrQ iviSAW AOguxW pwpW mwieAw rUpI kaufI kaufI (bdlY)bdly (jwie)jWdw hY]154] idRstWq- ie`k pKMfI bwvy dI godVI rsquoc Amolk lwl sI cwA nwl n`cdw rihMdw sI[ T`gW soicAw ies koLy koeI Amolk cIz hY ijvyN BweI gurdws swihb jI ampurmw rhy hn- Dnu DrqI ivic dbIAY msqik prvwxY] aus nwl l`g ky syvw krn l`g gey[ FMg nwl aunW ny ie`k T`g ƒ ikhw pYsy dIAW kOfIAW lY ky Aw[ auh pYsy dIAW kOfIAW lY AwieAw kihMdy ikMnIAW kihMdw bwrW kihMdy bwvw jI igxo jdoN igxIAW qW igAwrW hoeIAW bwvw jI kihMdy ldquomYN jw ky pUrIAW kr ky ilAwauNdw hW[ kihMdy bwvw jI CyqI 2 jwau CyqI 2 muV Awau godVI ie`Qy r`K jwau[ T`g godVI rsquocoN lwl k`iF ky B`j gey[ bwvw jI Awey godVI s`KxI dyK ky gS Kw ky if`gy mr gey[ ieauN lwl kaufI bdly cilAw igAw[ iqvyN swry ieMdRy Bu`Ky bwj vWg Awpo Awpxy ivSy ƒ B`jdy hn[ rsnw suAwd lYNdI hY kMn ivSy ivkwr dIAW g`lW suxdy hn A`KW prwieAw rUp dyKdIAW hn zbwn JUT boldI hY cmVI sprs rsquoc l`gI pYr kusMgq rsquoc jWdy h`Q Zlq kMm pwp krdy ieh sB kaufI mwieAw hY[ ijvyN Bgq rivdws swihb jI ny ikhw imRg mIn iBRMg pqMg kuMcr eyk doK ibnws] pMc doK AswD jw mih qw kI kyqk Aws]) bYr ibroD kwm koRD moh] JUT ibkwr mhw loB DRoh] ieAwhU jugiq ibhwny keI jnm] Anuswr hIrw nwm C`f ky ieMdRy ivSy ivkwrW rUp kaufI dw vxj kr rhy hn[) gur ibnu ikin smJweIAY mnu rwjw sulqwnu] Anuswr mn c`kRvrqI bwdSwh bixAW bYTw hY[ Qwn ibhUn auiT auiT iPir DwvY]) kbhU jIAVw aUiB cVqu hY kbhU jwie pieAwly] loBI jIAVw iQru n rhqu hY cwry kuMfw Bwly] ikauNik mhwrwj jI dy crn- kml AMdr BI Aqy bwhr BI hn[ AMqrmuK ho ky sMswr dy ampurny C`f ky iekwgR ho ky gurU swihb dy crn- kmlW nUM pRIiq rUpI zbwn nwl nhIN c`tdw[ XQw- mweI crn gur mITy] vfY Bwig dyvY prmysru koit Plw drsn gur fITy]) mn ƒ mhwrwj jI dy gur kw sbdu rqMnu hY nwm rqn dI kdr nhIN[ mn AMdr nhIN itkdw bwhr B`ijAw iPrdw hY[ ieh rs ks nSy ivSy pdwrQ iviSAW AOguxW pwpW kaufI bdly jw irhw hY[ XQw- rYix gvweI soie kY idvsu gvwieAw Kwie] hIry jYsw jnmu hY kaufI bdly jwie]1]) hIrw lwlu Amolku hY BwrI ibnu gwhk mIkw kwKw]) AMny vis mwxku pieAw Gir Gir vycx jwie] Enw prK n AwveI AFu n plY pwie]) ijvyN hux gurU gRMQ swihb jI gurqw g`dI ibrwjmwn ho ky isr dy ky RIdx vwLy gurisK dy idl idmwZ rsquoc cOvI GMty gurbwxI Byj ky hIrw inrml nwm b^Sdy rihMdy hn[ pr bnjnhwry ibnw kaufI bdly jWdw hY[ ijs qrW jIv siqsMgq rsquoc BI Aw igAw Pyr prwieAw rUp hI dyKdw irhw jW iPr sON igAw jW iksy nwl JgVw hI kr ilAw[ syvw koeI n kIqI jW golk hI corI kr leI[ gurU Gr coN sohxI jYkt jW ju`qI hI corI kr leI[ kVwh pRswd qy lwlc
wwwGursevakcom q`qkrw 198
kr ilAw[ kIrqn krn dw ie`k GMty dw mYN ds hzwr rupey lYxw hY[ jy kihMdy BweI swihb jI ie`k sbd hor pV idau qW kihMdw pMj hzwr hor lvWgw[ mhW ivsmwd Amolk swKI- rqn jvyhr nwm] Amolk hIrw rqn jvyhr lwl nwmu jI nUM jOhrI bx ky qn mn Dn isr pUrn gurU jI ƒ dy ky vxjx vwly DnvMq nwm ky vxjwry] DMn DMn DMn vwihgurU mh`lw qIjw jI dI swKI- iqhtVy bwjwr saudw krin vxjwirAw] scu vKru ijnI lidAw sy scVy pwswr]17] DMn gurU Amrdws swihb s`cy pwiqSwh jI bwrW swl gurU duAwry dw jl FoieAw[ XQw- jl FoieE siqgur ky duAwry ieh ibiD pwieE moK duAwry[ siqgur bYTw Amr srUp hoie gurmuK pweI dwq ielwhI] siqgurU AMgd dyv mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI dy ieSnwn leI ibAws qoN jl lYx jWdy[ jdoN sRI ^fUr swihb jI qoN qurdy ipAwry pRIqm jI ƒ fMfauq krky nmskwr krdy ichrw pRIqm jI v`l r`K ky qurdy[ ies qrW Bu`K aunINdRw qRyh kubol shwry bVI s^q ms`kq kIqI[ qrkW mwrdy ik ic`tw dwhVw ic`ty kys tu`krW leI kuVmW Gry ruL irhw hY[ jy koeI b`cw syvw ƒ kihMdw h`Q joVdy nmskwr krdy B`j ky SuB s`cI syvw kr idMdy[ ijvyN julwhy dI kuMBl rsquoc if`gy bVI krVI prK hoeI[ siqgurU mhwrwj swihb jI ny au~bldI dyg rsquoc bYT ky q`qy ryqy qy bYT ky q`qw ryqw sIs qy puAw ky sVdI bldI m`cdI loh qy KV ky AYso hIrw inrml nwm] sMswr rsquoqy r`K ilAw Aqy sMswr ƒ sdw leI b^S rhy hn[ AYsI Gwlxw kmweI kIqI siqgurU qygbhwdr swihb jI lohy dy qMg ipMjry rsquoc iq`Ky iklW ivckwr bYTy guurbwxI aucwrI Awpxy sIs swihb jI blIdwn idqy[ siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny swihbzwdy mwqw ipqw is`K is`KxIAW ampOz Kzwny sRbMs kurbwn kIqw[ XQw- pihlw mrxu kbUil jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw qau Awau hmwrY pwis]) jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY]) ggn dmwmw bwijE pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu]) gur kau kurbwnu jwau hW]) kMcn isau pweIAY nhI qoil] mnu dy rwmu lIAw hY moil]) qnu mnu Dnu sBu sauip gur kau hukim mMinAY pweIAY]
kbIrw jhw igAwnu qh Drmu hY jhw JUTu qh pwpu] jhw loBu qh kwlu hY jhw iKmw qh Awip]155] Bgq sRI kbIr swihb siqgurU gRMQ swihb jI ampurmwauNdy hn- siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI mhwrwj dw mn sB dI crn- DUV bixAW hY[ XQw- bRhmigAwnI sgl kI rInw]) bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw]) grIbI gdw hmwrI] KMnw sgl rynu CwrI] DMn siqgurU Arjn dyv swihb jI mhwrwj jI v`fy praupkwr aumwh sihq sMswr ƒ gurU gRMQ swihb jI mhwrwj hirmMdr swihb jI Amolk gurU mrXwdw b^S rhy hn[ mhwrwj swihb AMdr Bwxw mMnx mMnwaux ilv lwaux luAwaux
wwwGursevakcom q`qkrw 199
nwm jpx jpwaux gurU pRymw- BgqI gurU syvw sRb`q dw Blw krn krwaux AsMK guxW sihq pUrn bRhmigAwn hI bRhmigAwn hY Bwv Awp jI inrgun bRhm jI dy srgun Avqwr hn[ inrgun bRhm jI siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmRqw hlImI gRIbI sihnSIlqw iekwgRqw SWqI Awidk AsMK guxW sihq Awp jI dy AMdr bwhr BrpUr ho rhy hn[ Awpxy Awqmw ƒ Awp nmskwr kr rhy hn[ XQw- Awps kau Awpih Awdysu] iqhu gux kw nwhI prvysu] vwihgurU inrgun bRhm jI Awpxy rcy AsMK sUrj cMd qwry mMfl ibjlIAW AgnIAW ititAwixAW kotwn kot bRhmMfW dI rcnw srgun srUp dy pswry sihq siqgurU Arjn dyv swihb mhrwj jI nUM inmK 2 nmskwr kr rhy hn[
kbIrw jhw igAwnu qh Drmu hY jhw JUTu qh pwpu] AYsy dwqy siqgurU mhwrwj swihb jI dy irdy rsquoc (jhw)ij`Qy imRqk ƒ jIvwlx su`ky ƒ hrw krn A`g rsquoc sVdy ƒ bcwaux sRb`q dy Bly dw igAwnu hY (qh)iq`Qy hI pUrn Drmu hY[ (jhw)ij`Qy JUTu hY (qh)iq`Qy hI mhW mhW pwpu hY[ qW hI mhwrwj dI mihmw r`b srUp hI bxI hY- kuil soFI gur rwmdws qnu Drm Dujw Arjunu hir Bgqw] Drm ieh hY- srb Drm mih sRyst Drmu] hir ko nwmu jip inrml krmu] Drm dy icMn inSwn- 1iKmw 2AihMsw 3dieAw 4imRd 5sqbcn 6qp dwn[ 7sIl sMqoK iqRsnw ibnw Drm icMn ds jwn[ 1iksy dI ZlqI ƒ idloN muAwamp krnw iKmw hY[ 2jIv h`iqAw dw iqAwg 3jIAW rsquoqy qrs krky aunW ƒ suK dyxw dieAw hY jI[ 4koml nrm vrqxw 5hmySw s`cy bcn bolxy[ 6guru syvw qpW dw SRomxI syRSt qp hY[ 7swaU gurmuiK[
jhw JUTu qh pwpu] rsquoqy swKI ipRQIcMd jI- vwihgurU siqgurU mh`ly cOQy jI dy qwey jI dy spu`qR BweI shwrI jI sRI AMimRqsr swihb jI phuMcy[ pRym bynqI kIqI ldquohy gRIb invwj mhwrwj swihb s`cy pwiqswh jI dwsn dws dy b`cy dI SwdI hY[ ikRpw krky drSn b^So jIrdquo[ siqgurU rwmdws mhwrwj jI ikhw ldquoie`Qy is`KI dw Durw hY A`Ty phr lMgr c`ldw hY byAMq is`K sMgqW AwauNdIAW hn[ ie`Qy siqsMgqW ƒ bhuq izAwdw pRym pRcwr dI loV hY[ ies leI dwsn dws nhIN jw skdw dws dy jwx qoN siqsMgqW ip`Cy AwauxgIAW b`cI vwilAW rsquoqy boJ pvygw aunW ƒ krzw lY ky siqsMgq jI dI SuB syvw krnI pvygIrdquo[ mhwrwj ny ipRQIcMd jI ƒ ikhw ldquohy ipAwry b`cy Awpxy qwey jI nwl lhOr ivAwh jwaurdquo[ kihMdw ldquonhIN jI grmI bhuq hYrdquo[ Pyr mhWdyv jI ƒ ikhw auh kihMdw ldquomYN nhIN jwxdw qwieAw kOx huMdw hYrdquo[ siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI ƒ ikhw qW mhwrwj ny ikhw ldquoqU cau sjx mYifAw fyeI issu auqwir] nYx mihMjy qrsdy kid psI dIdwru] siqgurU mhwrwj jI bVy hI cwA nwl gey do vry lhOr rhy siqgurU rwmdws jI dy Avqwr AsQwn dI SuB s`cI syvw krvweI[ siqsMgqW bhuq 2 AwauNdIAW mhwrwj swihb do vyly AMimRq kQw kIrqn krdy is`KI dw bhuq BwrI pRcwr hoieAw[ qY jnmq gurmiq bRhmu pCwixE] Anuswr BwvyN Ajy mhwrwj gurqwg`dI ibrwjmwn nhIN hoey pr ampyr BI bhuq praupkwr kr rhy hn ikauNik gurU nwnk dyv swihb
wwwGursevakcom q`qkrw 200
jI dI gurg`dI dw Bwr isr rsquoqy cu`kxw hY[ DMn gurU rwmdws swihb jI dw hukm sI ldquohy ipAwry b`cy jdoN dwsn dws bulwvy qdoN Awauxwrdquo[ ies leI vwips nhIN Aw skdy hukm mMn rhy hn pr pRym vYrwg rsquoc aufIk rhy hn[ XQw- aufInI aufInI aufInI] kb Gir AwvY rI] mhwrwj swihb jI drSn ibnw rih nhIN skdy[ XQw- hau rih n skw ibnu dyKy pRIqmw mY nIru vhy vih clY jIau] mhwrwj swihb jI hr vyly aufIk krdy kdoN koeI ic`TI Awvy siqgurU swihb dy drSn krW pr siqgurU jI krVI prK kr rhy hn[ DMn gurU Arjn dyv jI ny pihlI ic`TI ilKI- mwJ mhlw 5 caupdy Gru 1] myrw mnu locY gur drsn qweI] iblp kry cwiqRk kI inAweI] iqRKw n auqrY sWiq n AwvY ibnu drsn sMq ipAwry jIau]1] hau GolI jIau Goil GumweI gur drsn sMq ipAwry jIau]1] rhwau] ipRQIcMd jI ny ic`TI gupq kr leI[ Pyr dUjI ic`TI ilKI- qyrw muKu suhwvw jIau shj Duin bwxI] icru hoAw dyKy swirMgpwxI] DMnu su dysu jhw qUM visAw myry sjx mIq murwry jIau]2] hau GolI hau Goil GumweI gur sjx mIq murwry jIau]1] rhwau] auh BI gupq kr leI[ Pyr qIjI ilKI is`K ƒ ikhw ldquoAwp jI ny siqgurU swihb jI ƒ ic`TI h`QIN PVwauxIrdquo[ is`K ny ic`TI siqgurU jI ƒ PVw idqI jdoN siqgurU jI ny dyiKAw ik qIjI ic`TI hY iek GVI n imlqy qw kiljugu hoqw] huix kid imlIAY ipRA quDu BgvMqw] moih rYix n ivhwvY nId n AwvY ibnu dyKy gur drbwry jIau]3] hau GolI jIau Goil GumweI iqsu scy gur drbwry jIau]1] rhwau] ic`TI pV ky DMn gurU rwmdws jI dy nyqRW rsquocoN jl Aw igAw[ DMn bwbw bu`Fw swihb jI ƒ Byj ky bulwieAw[ qW drSn kridAW hI aucwirAw Bwgu hoAw guir sMqu imlwieAw] pRBu AibnwsI Gr mih pwieAw] syv krI plu csw n ivCuVw jn nwnk dws qumwry jIau]4] hau GolI jIau Goil GumweI jn nwnk dws qumwry jIau] rhwau]1]8] gurqw ibrwjmwn hox qoN pihlW hI gurbwxI aucwrn l`g gey[ Dw ky siqgurU rwmdws jI dy crn- kmlW ƒ lpt gey[ siqgurU jI ny fOiLAW qoN PV ky CwqI nwl lw ley[ XQw- myrY min qin pRIiq lgweI siqguir hir imilE lwie JpIVw] s`cI g`l pRgt ho geI ik ic`TIAW ipRQIcMd jI ny hI lkoeIAW hn[ ausy vyly ipRQIcMd jI ƒ bulw ky pu`iCAw kihMdw ldquojI mYnUM qW ic`TIAW bwry pqw hI nhINrdquo[ siqgurU swihb jI ny pRymIN is`K qoN ies dw coLw mMgw ky ies dy swhmxy kIqw rwiK lyhu nwnku jnu qumrw ijau ipqw pUq ikrpwlw] Anuswr AiqA Mq hI pRym nwl ikhw ldquo hy ipAwry b`cy ies rsquocoN Awpxy ipAwry Coty Brwqw mh`ly pMjvyN jI dI rcI AkwlI bwxI jI dIAW do ic`TIAW k`F dy AwpxI ZlqI mMn lY sB muAwamp A`gy qoN ZlqI nhIN krnIrdquo[ XQw- ipCly Aaugux bKis ley pRBu AwgY mwrig pwvY]2] kihMdw ldquoieh koeI huMfI sI ijs qoN mYN pYsy lYxy sn mYnUM kI pqw Awpy hI qusIN myrI zyb rsquoc pw idqI hY hux Awpy hI k`FI jWdy hordquo[ JUT bol ky mhW pwp kIqw[ XQw- jhw JUTu qh pwpu] iksy nwl BI vYr krnw bhuq v`fI ZlqI hY[ XQw- inrvYrY sMig vYru rcwvY hir drgh Ehu hwrY])
wwwGursevakcom q`qkrw 201
inrwhwr inrvYr suKdweI] qw kI kImiq iknY n pweI] ies qrW sMswr rsquoc ij~Qy JUT hY au~Qy mhW pwp hI pwp ho irhw hY[ corI ivBcwr msUmW dw kql krky JUT bol idqw[ kljuig rQu Agin kw kUVu AgY rQvwhu]) srmu Drmu duie Cip Kloey kUVu iPrY prDwnu vy lwlo]) kuPr goA kuPrwxY pieAw dJsI]) ijhVw JUT boldw auh JUT dw Gr bixAW ie`Qy Aqy nrk rsquoc pY ky sVygw[ JUT ny pUrW dy pUr fob idqy hn[ kUV bolx ƒ mhwrwj mnw krdy hn[ XQw- kUVu boil murdwru Kwie] AvrI no smJwvix jwie] muTw Awip muhwey swQY] nwnk AYsw AwgU jwpY]) kUVu imTw kUVu mwiKau kUVu foby pUru] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ij`Qy Awqm igAwn hY au~Qy hI Drm hY sRI gurU Arjn dyv mhwrwj swihb jI dy AMdr bwhr sRb ivAwpI mhW ivsmwd pUrn bRhmigAwn hY ies leI bRhmigAwn dI dwiq b^S ky bRhmigAwnI sgl kI rInw] bxwauNdy hn qW hI mhwrwj swihb jI Drm kmwauNidAW au~bldI dyZ rsquoc bYT rhy hn q`qy ryqy rsquoqy bYT ky q`qw ryqw Awpxy prmpivqR sIs rsquoqy puAw rhy hn sVdI m`cdI loh rsquoqy KV rhy hn[ mhwrwj swihb jI dy irdy rsquoc ivAwpk Drm hY[ XQw- kuil soFI gur rwmdws qnu Drm DujwArjunu hir Bgqw]) pwpI cMdU dy idl rsquoc JUT mhW pwp hY mhwrwj swihb jI ƒ kSt idqy hn[
jhw loBu qh kwlu hY jhw iKmw qh Awip]155] (jhw)ij`Qy mhW pwpI cMfwl cMdU dy mn rsquoc loBu pRbl hY (qh)iq`Qy kwlu hY[ AMdr loB hLk pYdw hox qoN dUijAW AMdr loB hLk pYdw krdw hY mulk mulk rsquoqy cVweI krdw hY[ loB krky bhuq kql zulm huMdy hn[ ijvyN kql krky j`j ƒ v`FI dy ky Cu`t jWdy hn[ XQw- loB lhir sBu suAwnu hlku hY hlikE sBih ibgwry]) loBI kw vyswhu n kIjY jy kw pwir vswie] AMiq kwil iqQY DuhY ijQY hQu n pwie]) loB ivkwr ijnw mnu lwgw hir ivsirAw purKu cMgyrw] Eie mnmuK mUV AigAwnI khIAih iqn msqik Bwgu mMdyrw]) (jhw)ij`Qy siqgurU Arjn dyv mhwrwj swihb dy AMdr sRb ivAwpI mhW ivsmwd Anq klW vwlI iKmw hI iKmw hY (qh)iq`Qy mhwrwj Akwl purK DMn gurU nwnk dyv jI Awip hI pRq`K vs rhy hn]155] XQw- nwnk nwm cVdI klw[ qyry Bwxy sRb`q dw Blw[) bury nwl sB krn buirAweI muAwamp krn keI isAwxy[ bury nwl iPr nykI krnI DMn gurU nwnk jwxy[) ATsiT qIrQ sgl puMn jIA dieAw prvwnu] ieh mhwrwj ny inXm dy bcn khy hn[ iKmw dw ArQ Awqimk SkqI sRIrk SkqI ampOjW dw bl AQwh SkqI hovy koeI mwVw ibAdbI ZlqI kry aus ƒ vfy idl nwL muAwamp kr dyxw iKmw hY[ DMn siqgurU rwmdws swihb jI sRI goieMdvwl swihb ivKy jdoN s`cKMf gey ipRQIcMd jI ny siqgurU Arjn dyv jI ƒ bhuq gwLW k`FIAW[ siqgurU swihb jI ny au~kw hI gu`sw nhIN kIqw pUrn iKmwrsquoc lIx rhy vwihgurU mh`ly 4 jI dy dsYhry rsquoqy bwby bu`Fy swihb jI ny siqgurU mh`ly pMjvyN jI ƒ isropw idqw auh BI siqgurU jI ny Awpxy isr rsquoqy r`K ky ipRQIcMd jI ƒ dy idqw[ ies leI siqgurU jI iKmw dy kotwn koit smuMdR bRhm hI bRhm hn[
wwwGursevakcom q`qkrw 202
siqgurU mhwrwj dI crnIN l`g jwxw ieh Awpxy jIA rsquoqy iKmw krnI hY[ XQw- pRwnI prm purK pg lwgo] sovq khw moh inMdRw mY kbhUM suicq hIacuteY jwgo] (710 sRI dsm) Btkxw imt jWdI hY iekwgRqw suK SWqI iKmw pRwpq huMdI hY[ Awpxy Awp rsquoqy iKmw krnI ieh hY sdw siqsMgq jI rsquoc rihxw kusMgq vwly pwsy nhIN jwxw swry kukrm iqAwgxy[ iKmw ibnw jnmW 2 dw ivCuiVAw jIv hr vyly mn qn krky qVampdw B`ijAw iamprdw hY[ AglIAW jUnW rsquoc BI ausy qrW hI B`ijAw iPrygw[ XQw- kbhU kIt hsiq pqMg hoie jIAw] Aink join BrmY BrmIAw]) jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie pieAw dyis lMmY] mhwrwj swihb dI ikRpw nwl qn mn Dn sB kuJ mhwrwj ƒ Arpxw cwhIdw hY[ XQw- ijs kI bsqu iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw mwnY mwQY] aus qy caugun krY inhwlu] nwnk swihbu sdw dieAwlu]2] iKmw sIgwr kry pRB KusIAw min dIpk gur igAwnu bleIAw] DMn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU cOQy pwiqswh jI ampurmwauNdy hn- siqgurU pRBU jI dwsn dwsI rsquoqy l`KW KuSIAW (kry)krky iKmw Awid SuB guxW dy iSMgwr sihq iSMgwr rhy hn[ dwsn dwsI dy mn AMdr gurW dw bwiLAw igAwn rUpI dIvw (bleIAw)bL irhw hY) iKmw ghIscu sMicE KwieE AMimRqu nwm] KrI ikregpw Twkur BeI And sUK ibsRwm] prmpUjnIk s`cy siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ampurmwauNdy hn- ijnW gurmuKW rsquoqy (Twkur)mwlk vwihgurU jI dI (KrI)Su`D pUrn ikRpw hoeI hY aunW ny s`cy siqgurW qoN iKmw (ghI)gRYhx kIqI[ aunW ny prmpUjnIk s`cy nwm gursbd Apxy irdy idmwZ rsquoc (sMicE)iek`qR kIqy hn Bwv vswey hn[ AMimRqu nwm jp 2 ky AMimRq bRhmwnMd- rs (KwieE)Kwxw Ckxw kIqw hY[ aunW dw suK AnMd srUp s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc (ibsRwm)invws itkwA hoieAw hY[ iKmw ghI bRqu sIl sMqoKM] rogu n ibAwpY nw jm doKM] DMn vwihgurU s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI PurmwauNdy hn- auh jogI myry mn rsquoc BwauNdw hY ijs ny iKmw (ghI)gRYhx kIqI hY aus ny (sIl)nrm swaU suBwA sihq sMqoK rUpI vrq r`iKAw hY[ aus dy qn ƒ rog Aqy mn ƒ haumY dw rog nhIN (ibAwpY)l`gdw Aqy n hI jmw dw du`K huMdw hY[ Kojq Kojq AMimRqu pIAw] iKmw ghI mnu sqguir dIAw] vwihgurU prmpUjnIk scy siqgurU pihly pwiqswh jI ampurmwauNdy hn- dwsn dws ny siqgurU Akwl purK jI ƒ Awpxw mn idqw hY Akwl purK jI qoN iKmw (ghI)pRwpq kIqI[ vwihgurU jI ƒ KojidAW 2 prmpiv`qR AMimRq nwm pIqw) Krcu Kjwnw nwm Dnu ieAw Bgqn kI rwis] iKmw grIbI And shj jpq rhih guxqws] s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihbwn jI ny Awpxy ipAwry BgqW ƒ nwm Dn rUpI Kzwnw b^iSAw hY[ ieho hI BgqW dI s`cI (rwis)pUMjI hY ies nwm Dn rUpI Kzwny ƒ Bgq mhWpurS Awp
wwwGursevakcom q`qkrw 203
KWdy Aqy pRymIAW ƒ vMfx rUp Awp Krcdy hn[ prmpUjnIk ipAwry Bgq mhWpurS iKmw gRIbI AnMd (shj)SWqI sihq (guxqws)guxW dy Kzwny vwihgurU jI nUM Awp iqAwg ky pUrn pRym iekwgRqw sihq suAws 2 jpdy jpwauNdy rihMdy hn[ hir hir sIgwru bnwvhu hir jn hir kwpVu pihrhu iKm kw] DMn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU cOQy pwiqswh jI PurmwauNdy hn- hy vwihgurU jI dy jn ipAwirE hrI jI dI pRwpqI leI iKmw dw k`pVw pihnxw kro[ hir hir hir dw jwp rom 2 krky krn rUp SuB sIgwr bnwauxw kro[ sUhw vysu sBu auqwir Dry gil pihrY iKmw sIgwru] jIv rUpI iesqRI (sUhw)ksuMBI dy k`cy rMg vWg iviSAW AOguxW pwpW dy k`cy rMg vwlw (vysu)pihrwvw sBu (auqwir)lwh Dryy Bwv ivSy pwp iqAwg dyvy[ gL rsquoc gihixAW dy iSMgwr vWg Awpxy (gil) AMqhkrn Bwv rom 2 rsquoc iKmw rUpI isMgwr pihnxw kry[ so sMinAwsI jo siqgur syvY ivchu Awpu gvwey] Cwdn Bojn kI Aws n kreI AicMqu imlY so pwey] bkY n bolY iKmw Dnu sMgRhY qwmsu nwim jlwey] Dnu igrhI sMinAwsI jogI ij hir crxI icqu lwey]7] DMn vwihgurU s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI iKmw Awid SuB gux Dwrn dw prmpiv`qR SuB s`cw au~qm au~cw aupdyS b^Sdy hn- hy BweI auh sMinAwsI hY ijhVw Awpxy idl rsquocoN hMkwr guAw ky s`cy siqgurW ƒ hr smyN (syvY)Xwd kry s`cy siqgurW dI SuB s`cI (syvY)syvw kry[ (Cwdn)bsqR (Bojn)pdwrQW dI ie`Cw n kry jo ku`J (AicMqu)inrXqn swdw bsqR Bojn imly auh hI uSI ^uSI pRwpq kry[ AwpxI vifAweI inMdw eIrKw iP`ky bcn n (bkY)boly duinAwvI Dn dI bjwey iKmw rUpI Dn (sMgRhY)iek`qR kry nwm AiBAws krky (qwmsu)qmo gux kRoD swV dyvy[ auh igRsqI jogI DMn 2 hY ijhVw vwihgurU jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc ic`q lwauNdw hY[ rwm rvMqw jwxIAY iek mweI Bogu kryie] qw ky lKx jwxIAih iKmw Dnu sMgRhyie]3] vwihgurU DMn s`cy siqgurU nwnk dyv swihb jI PurmwauNdy hn- ijhVw gurmuK ie`k mwieAw dw Bogu pwauxw kry mwieAw nws kry iKmw nwm rUpI Dn ƒ (sMgRhyie)iek`qR kry iqs dy ieh SuB l`Kx jwxIdy hn ik auh rwm rsquoc (rvMqw)lIx jwnxw krIey[ gur kw sbdu mnY mih muMdRw iKMQw iKmw hFwvau] prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI BrQrI jogI ƒ drSn aupdyS b^SidAW ieauN inhwl krdy hn- hy BrQrI jogI jI dwsn dws ny s`cy siqgurW dw prmpiv`qR prmpUjnIk au~qm sbd kMnW duAwrw sux ky jo mn rsquoc vswieAw hY ieho hI muMdRw pweI hY[ ieho hI iKmw rUpI (iKMQw)godVI hMFwauxw krdw hY[ sq sMqoiK rhhu jn BweI] iKmw ghhu siqgur srxweI] Awqmu cIin prwqmu cInhu gur sMgiq iehu insqwrw hy]8] prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI PurmwauNdy hn- hy BweI (jn)ipAwry Bgq jno s`cy siqgurW dI s`cI Srn pY ky s`c Aqy sMqoK sihq rihxw
wwwGursevakcom q`qkrw 204
kro Aqy iKmw Awid SuB gux (ghhu)gRYhx kro[ swirAW ƒ Awpxw (Awqmu)Awpxw Awp Bwv Awpxy im`qR ipAwry (cIin)pCwx ky (prwqmu)vwihgurU jI ƒ (cInhu)pCwxo[ gurU jI dI siqsMgq duAwrw iehu hI mukqI hY[ scu vrqu sMqoKu qIrQu igAwnu iDAwnu iesnwnu] dieAw dyvqw iKmw jpmwlI qy mwxs prDwn] prmpUjnIk s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI PurmwauNdy hn- hy BweI krm kWf iqAwg ky s`c dI pRwpqI krnI hI s`cw qIrQ hY sMqoK dI pRwpqI krnI hI vrq hY[ vwihgurU jI dw s`cw igAwn s`cw iDAwn Dwrnw hI s`c rUpI qIrQ dw iesnwn hY[ dieAw krnI hI s`c rUpI dyvqy dI pUjw hY[ iKmw krnI mwLw hY[ ienW SuB guxW ƒ Dwrn vwly jo (mwxs)mnu`K hn (qy)auh swirAW rsquoqoN (prDwn)muKI hn[ vwihgurU] 1Alp 2Ahwr 3sulp sI inMdRw dXw iCmw qn pRIiq] 1QoVw 2Bojn 3QoVI sI[ vwihgurU] prmpUjnIk s`cy siqgurU DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU hirikSn swihb s`cy pwiqswh jI ny prm ikRpwlqw krky rwjy jY isMG jI nUM iKmw Awid gux Dwrn bwry ieauN SuB s`cw su`cw au~cw prmpiv`qR aupdyS b^iSAw- krnI iCmw 1mhwqm jwn[ iCmw krn hI dYbo dwn[ iCmw skl qIrQ ieSnwn[ iCmw krq nr kI 2klXwn[ iCmw smwn mhwn gun nwhI[ XW qy iCmw Drhu mn mwhI[ 3sdgun ko nih qXwgn kIjY[ sdw irdy mih 4iesiQr kIjY[ 1mhwqmw puxw vifAweI1 PL1 2mukqI 3SuB gux 4itkwauxw kro[ vwihgurU] iKmw ivhUxy Kip gey KUhix lK AsMK] gxq n AwvY ikau gxI Kip Kip muey ibsMK] ijs mn AMdr iKmw nhIN ampurdI auh p`Qr idl hr vyly Apxy mn rsquoc sVdw hI rihMdw hY[ AYsy iKmw- hIx jIv Awp qbwh hoey sMswr ƒ BI qbwh kIqw[ iKmw hIx jIv Awpo iv`cI sd lVdy hI rihMdy hn[ byAMq iKmw hIx rwjy rwijAW nwl iBV ky AwpxIAW POzW smyq nws hoey[ byAMq iKmw hIx jIvW ny zor zulm D`kw kridAW byAMq jIvW qy byAMq hI zulm kIqy[ iKmw dy dwqy DMn vwihgurU s`cy siqgurU pihly pwiqswh jI PurmwauNdy hn- (AsMK)Axigxq l`KW KUhxIAW jIv iKmw kmwaux (ivhUxy)ibnw Awpxy Awp kRoD rsquoc AQvw Awpo iv`cIN lV 2 ky Kp gey hn[ aunW dI igxqI nhIN AwauNdI ikvyN (gxI)igxW (ibsMK)byAMq hI Kp 2 ky mr gey hn[ Ksmu pCwxY Awpxw KUlY bMDu n pwie] sbid mhlI Krw qU iKmw scu suK Bwie]) jhw iKmw qh Awip] Anuswr rom 2 krky iKmw kmw ky Awpxy AMdr iKmw vsw ky ijhVw pRymI Awpxy (Ksmu)mwlk jI ƒ pCwxy aus dy hMgqw mmqw cOrwsI Bogx dy bMDn Ku`l jWdy hn Pyr bMDn nhIN pYNdy[ hy (mhlI)gursyvk jI Awp jI gursbd Aqy iKmw nwl (Bwie)pRym krky iKmw dy Kry s`cy suK ƒ pRwpq kr[
kbIr mwieAw qjI q ikAw BieAw jau mwnu qijAw nhI jwie] mwn munI muinvr gly mwnu sBY kau Kwie]156] ie`k mwnI bVw hMkwr krdw sI ik mYN bVw hI iqAwgI hW
wwwGursevakcom q`qkrw 205
mwieAw ƒ h`Q nhIN lwauNdw[ p`lw swhmxy kr idMdw ik ies rsquoc bMn idau[ prQwie swKI mhwpurK boldy swJI sgl jhwnY] Anuswr swfw klju`gI jIAW dw mwx mytx leI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy ipAwry jIE mwieAw (qjI)C`f idqI q (ikAw)kI (BieAw)hoieAw koeI ^ws g`l nhIN[ (jau)jy kr mwnu (qijAw)C`ifAw nhI (jwie)jWdw[ XQw- hm bf kib kulIn hm pMifq hm jogI sMinAwsI] igAwnI gunI sUr hm dwqy ieh buiD kbih n nwsI] crn- DUV bx ky mwn iqAwgx dw SuB s`cw aupdyS b^S rhy hn- mn qUMmq mwxu krih ij hau ikCu jwxdw gurmuiK inmwxw hohu] AMqir AigAwnuhau buiD hY sic sbid mlu Kohu]) mwnu n kIjY srix prIjY drsn kau bilhwrI]) mwnu n kIjY srix prIjY krY su Blw mnweIAY] suix mIqwjIau ipMfu sBu qnu ArpIjY ieau drsnu hir jIau pweIAY]) mwninmwnu vweIAY hir crxI lwgo rwm] Coif isAwnp cwqurI durmiq buiD iqAwgorwm] nwnkpau srxweI rwm rwie iQru hoie suhwgo rwm]) swDo mn kw mwnu iqAwgau] kwmu kregoDu sMgiq durjn kI qw qy Aihinis Bwgau]1] rhwau] suKu duKu dono sm kir jwnY Aauru mwnu Apmwnw] hrK sog qy rhY AqIqw iqin jig qqu pCwnw]1]) suix sKIey imil audmu kryhw mnwie lYih hir kMqY] mwnu iqAwig kir Bgiq TgaurI mohh swDU mMqY]) iqAwgIAY gumwnu mwnu pyKqw dieAwl lwl hW hW mn crn ryn] ieh BI mwx hY ik AsIN v`fy hW[
mwn munI muinvr gly mwnu sBY kau Kwie]156] munI (muin+vr) (vr)sRySt (muin)munI mwn rsquoc (gly) gL gey[ mwnu (sBY)swirAW nUM (kau)nUM (Kwie)Kw jWdw hY]156] ijvyN mhwrwj swihb ny inmRqw nwl ikhw hY jqn bhuqu mY kir rihE imitE n mn ko mwnu] durmiq isau nwnk PiDE rwiK lyhu Bgvwn]) mwx swirAW dy SuB gux Kw jWdw hY[ ies rsquoqy tUk- ie`k mwnI jogI lgwqwr smwDI rsquoc bYTdw lok m`Qw tykx AwauNdy rwjw BI SrDwlU bx igAw[ rwj drbwr rsquoc BI bVw mwx hox l`gw[ jogI ny rwjy ƒ ikhw ldquomYN ibnw Ahwr Cky Cy mhIny lgwqwr smwDI rsquoc bYT skdw hWrdquo[ rwjy ikhw ldquoTIk hY jIrdquo Cy mhIny smwDI rsquoc bYTw irhw[ jdoN jogI jI ny smwDI qoN au~Ty bwhr inkly sB ny gL rsquoc hwr pwey m`Qw tyikAw vwjy Fol vjwey[ mwx dw BuKw Cy mhIny leI Pyr bYT igAw[ bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] Anuswr pUrn bRhm igAwnI mhWpurS Awey aunW kol rwj y ny jogI dI isampq kIqI mhWpurSW bVy hI DIrj nwl ikhw ldquohy rwjn ijs idn aus ny Bory rsquocoN inklxw hY aus qoN k`uJ idn pihlW muinAwdI krvw idau ies hampqy jogI jI ny nhIN inklxw Agly hampqy drSn dyxgyrdquo[ jdoN jogI jI ny inkl ky dyiKAw ie`Qy koeI BI nhIN AwieAw Dn pdwrQ krky myrw Awdr siqkwr nhIN hoieAw aus vyly gyVw Kw ky if~g moieAw[
wwwGursevakcom q`qkrw 206
kbIr swcw siqguru mY imilAw sbdu ju bwihAw eyku] lwgq hI Buie imil gieAw pirAw klyjy Cyku]157] pUrn bRhm jI dy Avqwr Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (mY)dwsn dws ƒ (swcw)s`cy siqguru suAwmI rwmwnMd jI koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI DMn siqgurU nwnk dyv jI (imilAw)imly[ jdoN aunW ny AwpxI iKmw rUpI kmwx rsquocoN (eyku)ie`k sbdu rUpI qIr AQvw pRym rUpI qIr (ju)jdoN bwihAw jo dwsn dws dy irdy rsquoc l`igAw dwsn dws ivAwpk inmRqw ivAwpk hlImI ivAwpk gRIbI sihnSIlqw rUp (Buie)DrqI rsquoc iml igAw dwsn dws dy (klyjy)ihrdy rsquoc pRym rUpI Cyku (pirAw)pY igAw]157] XQw- kbIr mwry bhuqu pukwirAw pIr pukwrY Aaur] lwgI cot mrMm kI rihE kbIrw Taur]182]) kbIr gUMgw hUAw bwvrw bhrw hUAw kwn] pwvhu qy ipMgul BieAw mwirAw siqgur bwn]193]) kbIr siqgur sUrmy bwihAw bwnu ju eyku] lwgq hI Buie igir pirAw prw kryjy Cyku]194]
kbIr swcw siqguru ikAw krY jau isKw mih cUk] AMDy eyk n lwgeI ijau bWsu bjweIAY PUk]158] vwihgurU jI dy Avqwr Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hrK AnMq sog nhI bIAw] so Gru guir nwnk kau dIAw]) jw kau hir rMgu lwgo iesu jug mih so khIAq hY sUrw] pMjW ivkwrW ƒ ij`qx vwly pUry siqgurU mhwrwj swihb jI inrgun bRhm dy srgun Avqwr pRymw BgqI dy dwqy iKmw inDwn (swcw)s`cy siqguru swihb jI (ikAw)kI (krY)krn (jau)jdoN isKw (mih)rsquoc SuB s`cw aupdyS mMnx kmwaux rsquoc Bu`l (cUk)c`uk hovy mhwrwj swihb jI qoN bymuK ho jwx[ hMkwr krky (AMDy)AMny AigAwnI zwlm nUM (eyk)ie`k BI guraupdyS (n)nhIN (lwgeI)l`gdw[ (ijau)ijvyN bWsu rsquoc PUk (bjweIAY)mwrIdI hY bWs KoKlw hox krky ie`k pwsy ampUk mwro dUjy pwsy bwhr inkl jWdI hY[ ieDrly kMn mhwrwj swihb bcn suxwaux dUjy kMn k`F idqy[ suxI Ax suxI kr idqI[ XQw- siqgur kw PurmwieAw mMin n skI duqru qirAw n jwie]) pMcW dw kihAw isr m`Qy pnwlw E~Qy dw E~Qy[ AxAiDkwrIAW bwry ikhw hY swvDwnqw nwl pUry siqgurU swihb jI dw SuB s`cw aupdyS ipAwry dieAw isMG swihb Drm isMG swihb jI bwby mnI isMG swihb jI vrgy sUrvIr bhwdr XoiDAW vWg mMnxw pUjxw nmskwrnw cwhIdw hY[ idRStWq- ijvyN llwrI ƒ bsqR idqy ibnw rMigAw nhIN jWdw[ jy iksy dy isr rsquoqy p`g bMnI hovy illwrI ƒ khyldquomyrI p`g rMg[ auh khy ldquop`g lwh ky dyrdquo khy ldquolwh ky nhIN dyxIrdquo[ ieauN siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI pws swDsMgq rUp m`tI hY siqgurU swihb jI Awp hI nwm rsquoc rom rom krky rMgy llwrI hn pRym rUp jl hY nwm rUp rMg hY jykr is`K Awpxw qn mn Dn gurU pRmysr jI ƒ Arpdw hY qW siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI ies ƒ nwm rMg cwVH ky inhwl kr idMdy hn[ pr jy siqgurU mhwrwj swihb jI ƒ qn mn Dn isr nhIN Arpdw qW ieauN
wwwGursevakcom q`qkrw 207
smJo- kbIr swcw siqguru ikAw krY jau isKw mih cUk]) siqgur s`cw ikAw kry isK dy nw Byq[)
kbIr hY gY bwhn sGn Gn CqRpqI kI nwir] qwsu ptMqr n pujY hir jn kI pinhwir]159] bhuq ipAwrI GxI fUMGI pRIq nwl vwihgurU jI dy ipAwirAW dI SuB s`cI syvw dI mhW ivsmwd mhwnqw d`s rhy hn[ c`kRvrqI bwdSwhIAW swry suK pRwpq hox pr jy ienW suKW ƒ pRwpq ho ky mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI dw ismrn Bu`ilAw hY AYsy suK nwloN qW iB`iKAw mMg ky KwxI ^rI qoN ^rI cMgI hY jykr vwihgurU jI dw ismrn kridAW izMdgI ibqIq hovy[ ies dy nwl swirAW ƒ hI suK huMdw ijhVw BI jIv mwq lok rsquoc AwieAw hY auh Awpxw jnm ismrn ibnw ivArQ n guAwvy[ sMswr rsquoc aulJy jIv dI r`iCAw irAwieq p`K kr rhy hn[ XQw- AMgIkwru Ehu kry qyrw kwrj siB svwrxw]) jhW jhW ^wlsw jI swihb qhW qhW r`iCAw irAwieq] mhwrwj swihb jI dw ismrn krky inhwl hovy caurwsI l`K jUn jmw dI cot qoN suqMqR kr rhy hn[ ivSy pwpW rsquoc l`g ky pwpI ismrn C`f idMdw hY[ vwihgurU jI dy jn jI Bjn krdy hn pwxI Brn vwlI aunW dI syvw krdI hY hir jn dI pinhwr syvw ismrn krky iqRpq ho rhI hY[ XQw- hir jn kI syvw jo kry ieq aUqih CUtY]4] ptrwxI ivkwrW rsquoc K`cq hwr iSMgwr rsquoc l`gI hY pUrn bRhm srUp sRI kbIr swihb jI Amolk bcn ampurmwauNdy hn- c`kRvrqI bwdSwh hovy ijs koL (Gn)bhuq (sGn)izAwdw (hY)GoVy (gY)hwQIAW dI ampOj (bwhn)AsvwrIAW hox[ AYsy (CqRpqI)CqRW dy pqI (kI)dI (nwir)ptrwxI (qwsu)iqs dwsI dy (ptMqr)brwbr (n)nhIN (pujY)puj skdI jo (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk Ajpw jwp vwihgurU jI dy (jn)ipAwry Bgq jI (kI)dI (pinhwir)pwxI Brn vwlI hY]159] XQw- jw idn jgq mwn tihl khI rswie igAwn iDAwn koit jog jg n smwn hY] ijs idn jgq dy mwnnIX pRBU jI ny (rswie)pRym rsquoc rs ky prm- pRsMn ho ky syvw tihl krnI ampurmweI aus suBwgy idn dy brwbr kRoVW duinAwvI igAwn iDAwn jog j`g rwj Awid nhIN hn[ jw idn BeI pinhwrI jgn nwQ jI kI qw sm n CqRDwrI koitn kotwn hY] ijs idn jgq dy mwlk pRBU jI dI pwxI Brn vwlI syvw pRwpq hoeI aus idn dy suK qul kroVwn kroV CqRpqI rwj vI nhIN ho skdy[ jl FoieE siqgur ky duAwry[ ieh ibD pwieE moK duAwry[ siqgurU Amrdws jI ny dUjy pwiqswh jI dy crnW rsquoc bwrW swl jl Fox dI syvw kIqI sI[ jw idn ipsnhwrI BeI jgjIvn kI ArQ Drm kwm moK dwsn dwswn hY] ijs idn jgq dy jIvn pRBU jI dy dr qy dwxy pIhxhwrI hox dI syvw pRwpq ho geI qW cwry pdwrQ (Drm ArQ kwm moK) dwsW dy dws ho gey Bwv pRwpq ho gey[ iCrkwrI pinhwrI pIsnhwrI ko jo suK pRymnI ipAwrI ko AkQ aunmwn hY] vwihgurU jI dI ipAwrI (pRymnI)pRymx ƒ iCVkwau krn pwxI Brn Aqy dwxy
wwwGursevakcom q`qkrw 208
pIhx vwlI dI vifAweI pRwpq ho geI aus dy suK dw (aunmwn)AMdwjw lwauxw vI kihx kQn qoN pry hY[
kbIr inRp nwrI ikau inMdIAY ikau hir cyrI kO mwnu] Ehu mWg svwrY ibKY kau Ehu ismrY hir nwmu]160] sRI kbIr swihb jI prm mnohr Amolk bcn ampurmwauNdy hn- (inRp)rwjy dI (nwrI)ptrwxI ikau (inMdIAY)inMdI jWdI hY (hir)vwihgurU jI dy jnW dI (cyrI)dwsI (kau)nUM ikau ienw Awdr mwnu idqw jWdw hY Eh ptrwxI (ibKY)ivSy pRwpqI (kau)leI (mWg)cIr (svwrY)svwrdI hY[ rMgW 2 dIAW sugMDIAW hIry jvwhrwq pw ky iSMgwr lwauNdI hY pqI rwjy ƒ pRsMn krn leI[ pr pqI hrI jI dy BgqW dI siqsMg syvw krn vwlI (Eh)dwsn dwsI ru`Kw im`sw Kw ky (hir)vwihgurU jI dy s`cy prmpiv`qR nwmu jI ƒ hr vyly (ismrY)Xwd krdI hY Apxy pRwxW qoN ipAwry pqI Akwl purKu jI ƒ pRsMn krn leI hMkwr ivkwr AOgux kusMg iqAwg ky syvw ismrn krdI hY[ ieh SuB Amolk hukm kmwauNdI hY[ XQw- hoie inmwxI syv kmwvih qw pRIqm hovih min ipAwrI]1] ]160]
kbIr QUnI pweI iQiq BeI siqgur bMDI DIr] kbIr hIrw bnijAw mwnsrovr qIr]161] sRI kbIr swihb jI Su`B Amolk bcn ampurmwauNdy hn- dwsn dws gRIb dI ibRqI bu`DI iviSAW ivkwrW AOguxW doSW rsquoc ruV rhI sI[ imhrvwnu swihbu imhrvwnu] swihbu myrw imhrvwnu] pUrn Bgvwn Anqklwvwn siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI ny ikRpw krky gurmiq is`iKAw pRIqI gurbwxI bRhmiv`idAw s`cI ivAwpk srn gurU pRymw- BgqI SWqI iKmw Awid AnMq SuB guxW rUpI (QUnI)QMmI pweI gurU crn- kmlW rsquoc ibRqI bu`DI (iQiq)iesiQ`q (BeI)ho geI[ (siqgur)siqgurW ny ikRpw krky mhW ivsmwd (DIr)DIrjqw (bMDI)bMnI[ XQw- sqsMgiq swD pweI vfBwgI mnu clqO BieE ArUVw])
kbIr hIrw bnijAw mwnsrovr qIr]161] Bgq sRI kbIr swihb jI Amolk s`cy bcn ampurmwauNdy hn- hr pRwxI dy AMdr bwhr ivAwpk mhwrwj swihb jI siq sMqoK dieAw Drm hlImI grIbI SWqI iKmw DIrj pRym iekwgRqw Awid AsMK SuB guxW rUpI hIirAW sihq mwnsrovr hn[ XQw- srb klw BrpUr pRB) ijmI jmwn ky ibKY sm`sq eyk joq hY] n Gwt hY n bwF hY n Gwt bwF hoq hY] mwnsrovr rsquoqy hMs rihMdy hn au~QoN hIry cugdy hn[ XQw- srvr AMdir hIrw moqI so hMsw kw Kwxw]) (mwnsrovr)siqgurU swihb jI siqsMgq jI dy (qIr)pwsoN dwsn dws kbIr ny AYso hIrw inrml nwm] hIrw nwmu qn mn Dn isr dy ky (bnijAw) RIidAw hY]161] XQw- kMcn isau pweIAY nhI qoil] mnu dy rwmu lIAw hY moil] siqgurU swihb mwnsrovr kYsy hn srgun srUp rsquoc gurqw ibrwjmwn siqgurU gRMQ swihb jI hn[
kbIr hir hIrw jn jauhrI ly kY mWfY hwt] jb hI pweIAih pwrKU qb hIrn kI swt]162] 1- ijvyN jOhrI Amolk hIry dI prK krky m`ul lY ky AwpxI h`tI rsquoqy sjwauNdw
wwwGursevakcom q`qkrw 209
hY[ h`tI rsquoqy jd koeI prK vwlw gwhk Aw jwvy qW aus dw mu`l imldw hY[ ieauN siqgurU mhwrwj swihb jI swDsMgq rUpI h`tI rsquoqy hrI rUpI hIrw sjwauNdy hn[ vwihgurU Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hir) srb klw BrpUr pRB Anq guxW dy AsMK pRkwS Ajpw jwp inrgun bRhm jI jh iJilimilkwru idsMqw] qh Anhd sbd bjMqw] hIrw rUp hn[ ijvyN hIrw hnyry rsquoc pRkwSdw hY vwihgurU hIrw jI AOguxW pwpW ivkwrW zor zulm dy hnyry rsquoc sB dI crn- DUiV bnx rUp bRhmigAwn dw pRkwS krdy hn[ DMnu DMnu DMnu jnu AwieAw] ijsu pRswid sBu jgqu qrwieAw]) hir ky jn siqgur sqpurKw ibnau krau gur pwis] Anuswr (jn)siqgurU sihb jI hrI jI hIry ƒ prKx vwly jauhrI hn[ mhwrwj swihb jI Akwl purK jI nUM ijs kI bsqu iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw mwnY mwQY] Anuswr qn mn Dn sB ku`J Arp ky hir hIrw jI ƒ Akwl purK jI qoN (ly)lY (kY)ky swDsMgq rUpI (hwt)h`tI qy (mWfY)sjwauNdy hn[ XQw- qnu mnu dIjY sjxw AYsw hsxu swru]
jb hI pweIAih pwrKU qb hIrn kI swt]162]1- (jb) jdoN hrI jI hIry dy pwrKU guris`K (pweIAih)pweIdy hn[ (qb)qdoN (hIrn)hIirAW (kI)dw (swt)v`tw mu`l imldw hY]162] ijvyN siqgurU pMjvyN pwiqSwh mhwrwj aubldI dyg rsquoc bYTy nOvyN pwiqSwh jI ny sIs kurbwn kIqw[ dsvyN pwiqSwh jI ny byAMq kurbwnIAW kIqIAW[ siqgurU mhwrwj swihb jI AnykW kurbwnIAW v`ty hir hIrw Akwl purK jI qoN lY ky swDsMgq rUpI h`tI qy sjwauNdy hn[ jb hI pweIAih pwrKU jdoN nwm hIry ƒ prKx vwly guris`K pwrKU sicAwr isK bYTy siqgur pwis] Anuswr siqgurW dy crnW rsquoc AwauNdy hn[ qb hIrn kI swt]162] (qb)qdoN (hIrn)hIirAW (kI)dw (swt)mu`l imldw hY[ XQw- mwqr ipqr iqAwig kY mnu sMqn pwih bycwieE]) qnu mnu Dnu sBu sauip gur kau hukim mMinAY pweIAY]) nwnk syvku soeI AwKIAY jo isru Dry auqwir] siqgurU swihb jI ny sIs mMgy ipAwry dieAw isMG jI ny ikhw ldquomhwrwj l`K sIs huMdy l`K hI kurbwn kr idMdw[ ieh sIs Awp jI dw hI hY[ pMj ipAwry pMj mukqy byAMq pRymIAW ny sIs Arpy[ swFy s`q mhIny AnMdgVH ikly dw Gyrw BuK aunINdrw qRyh vYrI nwl jMg vYrI dw purjw 2 k`t ky ShId hoey[ ieh hY siqgurU jOhrI Awpxy swDsMgq rUp h`tI rsquoqy hIrw sjwauNdy hn[ pwrKU gurisK hIry dw mu`l moV idMdy hn[ nw qw siqgurU swihb vWg iksy ny kurbwnI idqI hY siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny cwr DrmXu`D lVy ij`qy[ sB qoN mUhry ho ky mhwrwj swihb jMg lVdy[ AwpxI is`KI leI DrmXuD lVdw koeI muskl hI dyiKAw jwvygw[ mhwrwj swihb jI ny v`fI qoN v`fI Gwlxw GwlI[ Bgq kbIr swihb dw idRstWq ilAw jwvy[ hoie ibrkq bnwrsI rihMdw rwmwnmicrod gusweI] AMimRq vyly auTky jWdw gMgw nHwvx qweI] AgoN hI dy jwieky lmicromw ipAw kbIr iqQweI] pYrIN tuMb auTwilAw bolhu rwm isK smJweI] ijauN lohw pwrs Cuhy cMdn vws inmicrom mihkweI] psU
wwwGursevakcom q`qkrw 210
pryqhuM dyv kr pUry siqgur dI vifAweI] Acrj no Acrj imlY ivsmwdy ivsmwd imlweI] Jrxw Jrdw inJrhuM gurmuK bwxI AGV GVweI] rwm kbIrY Byd n BweI]15] (vwr 10) ies qrW jOhrI hIry ƒ pRwpq krdy hn[ gwhk hI mu`l dy skdw hY[ ivxu gwhk guxu vycIAY qau guxu shGo jwie] gux kw gwhku jy imlY qau guxu lwK ivkwie] ijvyN sRI ptny swihb jI ivKy BweI mrdwnw jI swls rwey jOhrI pws lwl lY ky gey sI[ aus ny sO ruipAw drSnI Bytw id`qw[ aus ƒ kImqI lwl dI prK sI[ ies qrW siqgurU s`cy pwiqSwh jI qoN hIrw pRwpq krn vwly pwrKU guris`KW ny ijvyN bwbw mnI isMG jI ny bMd 2 ktvwey Aqy kih rhy hn[ qn gMdgI dI koTVI hir hIirAW dI Kwx[ jy isr idiqAW hir imly qW BI ssqw jwx[ pwrKUAW ny gurU mhwrwj jI leI Drm leI Kopry luhwey bwbw subyg isMG jI Swhbwj isMG jI crKVI rsquoqy cVy BweI mqIdws jI Awry nwl cIry gey BweI idAwlw jI dyg rsquoc aubwLy gey BweI sqIrwm jI rUM rsquoc lpyt ky swVy gey[ bwbw dIp isMG swihb jI qlI rsquoqy sIs r`K ky lVy[ AnykW ShId hoey ijnW ny gurbwxI hIry dw bhuq BwrI mu`l idqw[
kbIr hir hIrw jn jauhrI ly kY mWfY hwt] jb hI pweIAih pwrKU qb hIrn kI swt]162]2- gurisK nwm hrI hIry dI prK vwly jOhrI jn guris`K qn mn Dn isr swrI izMdgI siqgurW ƒ Arp ky hrI hIrw siqgurU swihb qoN lY ky swDsMgq rUpI h`t rsquoqy (mWfY)sjdy hn[ siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI gurqw isMGwsx rsquoqy ibrwjdy hn[ s`jy K`by do cOrdwr cOr krdy hn[ kUiVAwr kUiVAwrI jwie rly sicAwr isK bYTy siqgur pwis] Anuswr is`K mhwrwj swihb dy drbwr rsquoc sj ky rom 2 dy kMnW nwl kQw kIrqn gurU swihb jI dy prmpiv`qR s`cy muKwribMd qoN ivcwr suxdy hn[ gurU pRmysr jI dy ichry dy drSn krky iekwgR ho jWdy hn[ (jb)jdoN hI guris`K jOhrI jn mhwrwj dy ipAwry sMq Bgq ShId gurmuiK pwrKU (pweIAih)pweIdy hn[ (qb)qdoN (hIrn)hIirAW (kI)dw (swt)mu`l imldw hY[ mhwrwj swihb dy drSn kridAW 2 ivsmwd crnW rsquoc lIx ho jWdy hn[ XQw- Aivlokau rwm ko muKwribMd]) AMdir scw nyhu lwieAw pRIqm AwpxY] qnu mnu hoie inhwlu jw guru dyKw swmxy])
kbIr kwm pry hir ismrIAY AYsw ismrhu inq] Amrw pur bwsw krhu hir gieAw bhorY ibq]163] kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ijvyN muk`dmw AOKw (kwm)kMm (pry)pieAW vwihgurU jI (ismrIAY)Xwd krIdy hn (AYsw)ies qrW inq 2 hI AYsw (ismrhu)ismrn kro jI[ XQw- ijnI nwmu ivswirAw sy hoq dyKy Kyh] puqR imqR iblws binqw qUtqy ey nyh]1]) syvw krq hoie inhkwmI] iqs kau hoq prwpiq suAwmI]) krm krq hovY inhkrm] iqsu bYsno kw inrml Drm]) dyh isvw br moih iehY suB krmn qy kbhUM n tro] n fro Air so jb jwie lro inscY kr AwpnI jIq kro] (sRI dsm 99)
wwwGursevakcom q`qkrw 211
Amrw pur bwsw krhu hir gieAw bhorY ibq]163] (Amrw)mrn rihq Amr (pur)pUrn Akwl purK vwihgurU inrgun bRhm jI rsquoc bwsw krhu jI[ XQw- ijau jl mih jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig joiq smwnw] (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI inMdw AOguxW ivkwrW ivSy pwpW rsquoc gieAw guAwicAw SuB guxW rUpI (ibq)Dn (bhorY)moV dyxgy Bwv SuB gux b^S dyxgy]163]
kbIr syvw kau duie Bly eyku sMqu ieku rwmu] rwmu ju dwqw mukiq ko sMqu jpwvY nwmu]164] Ascrj ivsmwd rMg rsquoc rMgy Bgq kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- dwsn dws vwihgurU Akwl purK inrgun srgun jI dw aupwSk hY[ inrgun jI dy srgun srUp vwihgurU siqgurU swihb jI hn[ inrgun srUp dy srgun srUp (eyku)ie`k (sMqu)siqgurU swihb jI Aqy ieku (rwmu)inrgun bRhm jI syvw (kau)nUM (duie)dovyN (Bly)cMgy hn[ XQw- hir kI qum syvw krhu dUjI syvw krhu n koie jI] hir kI syvw qy mnhu icMidAw Plu pweIAY dUjI syvw jnmu ibrQw jwie jI]) ry mn thl hir suK swr] Avr thlw JUTIAw inq krY jmu isir mwr]) rwmu rUp (sMqu)siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI vwihgurU nwmu (jpwvY)jpwauNdy hn[ jpw ky siqgurU mhwrwj swihb jI nwmu mukiq (ko)dy ju (dwqw)dwqy hn]164] XQw- siqguru dwqw rwm nwm kw horu dwqw koeI nwhI]) Awip mukqu mukqu krY sMswru] nwnk iqsu jn kau sdw nmskwru]
kbIr ijh mwrig pMifq gey pwCY prI bhIr] iek AvGt GwtI rwm kI iqh ciV rihE kbIr]165] vwihgurU jI dy srgun Avqwr Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- p`qRI k`F ky mwieAw T`gx JUT kpt inauNdy SrwD Koey pyVy d`Cxw pYsy lY ky Pyry krn qwgy qvIq tUxy mMqR pV ky grIb Boly lokW ƒ frw ky Clx Awp krm kWf krn krwaux mUrqI pUjw rwjmyD gomyD AsvmyD j`g krn krwaux dy (ijh)ijs Koty (mwrig)rsqy (pMifq)iv`dvwn gey aunW dy (pwCY)ip`Cy bhuqy kptIAW dI bhIr (prI)pY geI Bwv ies dy mgr hor BI bhuq pKMfI dunIAW ƒ CLx l`gy[ XQw- jgq kI Byfw cwl clqy ky pwCY cly[ prmwrQ n sMBwl dyKo jg kI mUVqw[) sweI puqRI jjmwn kI sw qyrI eyqu Dwin KwDY qyrw jnmu gieAw]) gix gix joqku kWfI kInI] pVY suxwvY qqu n cInI]) rwhU kyqU doie bYl hmwry swVsqI hY KyqI[ p`qRI hmwrI bVI iSkwrn mwr ilAwvy CyqI[ siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI shI s`cy swaU pMifq jI ƒ nmskwr kr rhy hn- chu vrnw kau dy aupdysu] nwnk ausu pMifq kau sdw Adysu]) khu kbIr jo bRhmu bIcwrY] so bRwhmxu khIAqu hY hmwrY]
iek AvGt GwtI rwm kI iqh ciV rihE kbIr]165] iek ijhVy ijh mwrig pMifq gey ienW ny pRmwqmw ƒ imlxw sI[ pr ieh pfIAw kvn kumiq qum lwgy] bUfhugy prvwr skl isau rwmu n jphu ABwgy] pUjw dy Dwn JUT loB rsquoc fu`b gey[ XQw- hir hir
wwwGursevakcom q`qkrw 212
krih inq kptu kmwvih ihrdw suDu n hoeI] rwm jI (kI)dI pRwpqI dy rsqy rsquoc bMb su`t ky inrdoS jIAW ƒ ampUkx cwh kOampI bIAr Srwb mws fr`g bIVw gwLW corI XwrI rsnw ieMidRAW dy suAwd gwVI nINd dy suK ampYSn AwpxI vifAweI Awp krn krwaux mwx dI ie`Cw suAwd dy vsIkwr ho ky hor 2 CkI jwxw duSmx im`qR d`uK suK KuSI gmI kwm kRoD loB moh hMkwr eIrKw iqRSnw AwpxI pUjw krwaux p`Qr pUjw smUh AOgux rUp jo iek (AvGt)AOKI GwtI hY (iqh)iqs rsquoqy dwsn dws kbIr ciV (rihE)irhw hY dwsn dws ny ieh swrw ijhVw kUV kpt AOKI GwtI sI rwm dI pRwpqI rsquoc ieh sB C`f idqw[ qwgy qvIq tUxy p`Qr pUjw nhIN krdw p`qRI nhIN Koldw rwhU kyqU bYl kih ky dunIAW ƒ Cldw nhIN hW kyvl Akwl purK dI pUjw krdw hY[ ieh zihr rUp pUjw dw Dwn C`f ky iPr mwx dw BI iqAwg krnw hY[ jw kY eIid bkrIid kul gaU ry bDu krih mwnIAih syK shId pIrw] jw kY bwp vYsI krI pUq AYsI srI iqhU ry lok prisD kbIrw]2] pUrn Bgq rwm srUp sRI kbIr swihb jI ny AwpxI SwdI rsquoqy gaUAW kql nhIN hox idqIAW[
kbIr dunIAw ky doKy mUAw cwlq kul kI kwin] qb kulu iks kw lwjsI jb ly Drih mswin]166] kbIr swihb jI s`cy bcn ampurmwauNdy hn- corIAW fwky muk`dmy klyS swfI kul dw j`dI kMm hY[ AwpxI kul (kI)dI jIAW ƒ mwrn mMd krm krn rUp (kwin)knof Anuswr (cwlq)c`lidAW vw dunIAw (ky)dy (doKy)doS klMk K`t ky (mUAw)mr igAw[ Plwny dI DI nMUh ^rwb hn dunIAW dy doS dyKdw 2 hI mr igAw[ cwlq kul kI kwin] kihMdy swfI kul rsquoc kdy iksy ny siqsMgq nhIN kIqI jy mY siqsMgq syvw krWgw JwV U PyrWgw pwxI BrWgw qW myrI kul ƒ ieh kwx l`gygI beI srdwrW dw p`uq ho ky jUTy BWfy mWjdw hY[
qb kulu iks kw lwjsI jb ly Drih mswin]166] (qb)qdoN iks (kw)dI kulu (lwjsI)l`ijAw ƒ pRwpq hovygI mrn qoN (jb)jdoN qYnUM (ly)lY ky (mswin)smSwn BUmI rsquoc (Drih)Drngy]166] audoN l`ijAw ieh pRwpq hovygI- ijh kuil pUqu n igAwn bIcwrI] ibDvw ks n BeI mhqwrI]1] ijh nr rwm Bgiq nih swDI] jnmq ks n muE AprwDI] so cMgy kMm krny Bjn ismrn krn qoN kihMdw sI ik myrI kul ƒ kwn l`gygI pr jdoN mr igAw aus vyly kul ƒ l`jw l`g hI geI[ BweI BYx Bwxjy kSt my n shwiek koaU sMpiq hzwroN DrI rhYgI mkwn my[ cMpk cMbylI coAw cMdn cFwvY cwru cIr cIr cIl kwk KwvYNgy mdwn my[ kysrI inhwl KIcircwl kwl ko n ry mUF jyqy bfy hUey dyK mUey so jhwn my[ jwimnI bsyrw hY Gnyrw kIcircoN bKyrw kIn AMq ko qO fyrw qyrw lwgYgo mswn my[
kbIr fUbihgo ry bwpury bhu logn kI kwin] pwrosI ky jo hUAw qU Apny BI jwnu]167] kbIr swihb jI s`cy bcn ampurmwauNdy hn- (bhu)bhuqy (logn)lokW (kI)dI
wwwGursevakcom q`qkrw 213
(kwin)knof l`jw mMnxy krky (ry)hy (bwpury)quC jIv sMswr smuMdR dy ivSy AOgux jl rsquoc (fUbihgo)fub jwvyNgw[ b`cy dI SwdI ƒ jy lokW ƒ Srwb mIt n idqw qW lok kI kihxgy ieh lokW dI kwn knof mMnxI[ bhuqy lokW dI kwn knof huMdI ik ieh cODrI ho ky sMgq rsquoc ikauN jWdw hY h`QIN syvw ikauN krdw hY ieh qW gRIbW dw kMm hY[ bhuqy lokW dy smwjk irvwj bhuq BYVy hn[ lokW dI kwn knof C`fx dw SuB s`cw aupdyS hY- prhru loBu Aru lokwcwru] prhru kwmu kregoDu AhMkwru]) pRQmy iqAwgI haumY pRIiq] duqIAw iqAwgI logw rIiq])
pwrosI ky jo hUAw qU Apny BI jwnu]167] (pwrosI)guAWFI (ky)dy Gr rsquoc jo (hUAw)hoieAw hY auh mOq dw smW qU Apny isr pr BI (jwnu)jwnxw kr]167] XQw- ieik ibnsY iek AsiQru mwnY Acrju liKE n jweI]) kwlu ibAwlu ijau pirE folY muKu pswry mIq] Awju kwil Puin qoih gRis hY smiJ rwKau cIiq]) imrqu hsY isr aUpry psUAw nhI bUJY] bwd swd AhMkwr mih mrxw nhI sUJY]1]) kbIr sqI pukwrY ich cVI sunuho bIr mswn] logu sbwieAw cil gieE hm qum kwmu indwn]) bwidswh swh vwpwrI mrnw] jo dIsY so kwlih Krnw])
kbIr BlI mDUkrI nwnw ibiD ko nwju] dwvw kwhU ko nhI bfw dysu bf rwju]168] kI swirAW ƒ mMgx dI Kul idqI hY nhIN jI[ SRI kbIr swihb jI s`cy bcn ampurmwauNdy hn- prCwdw Ck ky bMdgI krn leI keIAW bUihAW rsquoqy jw ky (mDUkrI)fwlI rotI mMgxI (BlI)cMgI hY ijs rsquoc (nwnw)bhuq (ibiD)qrW (ko)dw (nwju)Anwj huMdw hY bhuiqAW GrW dw Bojn hoxy krky Ckx Ckwaux vwly rsquocoN (kwhU)iksy (ko)dw koeI dwvw nhI beI ieh Aswfw hY[ ikauNik Akwl purK vwihgurU jI dw bhuq bfw dysu Aqy bhuq (bf)v`fw (rwju)pRkwS hY[ ie`k bUhw bMd qW hzwrW bUhy Kuly hn Bwv inrdwvy rihx vwlw mDUkrI dw AiDkwrI hY jy Ub bMdgI krdy hox]168] ijvyN ampkIr sWeI bMdgI kry isramp pRCwdy nwl hI vwsqw hovy[ dyx vwlw sqI dwvw nw r`Ky ik myrw AMn hY mYN dy irhw hW dyx vwlw sqI ieh locy mhwrwj swihb jI dw b^iSAw pdwrQ hY Awp dwqw n bxy[ XQw- jy ko hoie bhY dwqwru] iqsu dynhwru jwnY gwvwru]) ddw dwqw eyku hY sB kau dyvnhwr] dyNdy qoit n AwveI Agnq Bry BMfwr]) mDUkrI mMgx vwlw sMqoKI hovy dyx vwlw sqI hovy kyvl Bjn dw hI pRXojn hovy[ XQw- ieAw suK qy iBKacutew BlI jau hir ismrq idn jwih]112] inrdwvy rih ky bMdgI krn vwlw r`b dw ampkIr sWeI ijs ƒ iksy pRkwr dw dwvw nhIN mDUkrI mMgdy nMU jy koeI burw khy qW BI SWq rhy[ jy iksy pRymI ny bMdgI krnI hovy qW aus dw p`K hY[ ies FMg nwl sMqoK nwl Ck ky Ub bMdgI ho skdI hY[
kbIr dwvY dwJnu hoqu hY inrdwvY rhY insMk] jo jnu inrdwvY rhY so gnY ieMdR so rMk]169] kbIr swihb jI AMimRq bcn ampurmwauNdy hn- ijhVw hMkwrI hMgqw sihq iksy ƒ kql krn iksy ƒ pkVn zor zulm dw (dwvY)dwvw krdw hY[ aus dw A`g AQvw AOguxW
wwwGursevakcom q`qkrw 214
ivkwrW jmpurI dI A`g rsquoc (dwJnu)sVnw (hoqu)huMdw hY[ ijvyN sulhI ny ApnI dwVI iK`cI dwvw kIqw ldquojy mYN ipau dw p`uq hoieAw qW siqgurU Arjn dyv mhwrwj jI ƒ PV ky kYd krWgwrdquo[ jdoN DMn gurU Arjn dyv jI ƒ pqw l`igAw qW mhwrwj ny ieh Sbd aucwirAw- grIbw aupir ij iKMjY dwVI] pwrbRhim sw Agin mih swVI] jdoN mhwrwj swihb rsquoqy cV ky AwieAw ipRQIcMd ƒ imilAw qW ipRQIcMd bhuq KuS hoieAw ipRQIcMd ikhw ldquomYN ie`tW dw Awvw pkwieAw hY c`l qYnUM idKwvWrdquo[ Srwb nwl r`ijAw B`j ky Awvy au~pr cVidAW hI iv`c jw if`gw gL rsquoc gMfwsw sI gMfwsy nwl gL k`itAw igAw A`g rsquoc pY ky sV igAw[ mhwrwj swihb jI ƒ PVn ShId krn dw dwAvw krdw sI[ ijhVy gurmuiK BjnwnMdI mhWpurS pdwrQ mwieAw Gr jwiedwd hMkwr AOguxW pwpW sB qrW dy (inrdwvY)dwvy rihq (rhY)rihMdy hn auh gurmuiK mhWpurS (insMk)SMky rihq inrBau inrlyp bRhm rsquoc lIx rihMdy hn[ XQw- dunIAw ivic prwhuxw dwvw Cif rhy lw dwvY]
jo jnu inrdwvY rhY so gnY ieMdR so rMk]169] (jo)ijhVw sRI gurU gRMQ swihb jI dw (jnu)ipAwrw Bgq AOgux hMkwr kql ivkwr pwp dy (inrdwvY)dwvy rihq (rhY)rihMdw hY[ (so)auh (gnY)igxdw hY ieMdR BI (so)auhI hY (rMk)kMgwl BI (so)auhI hY Bwv dohW ƒ ieko ijhw smJdw hY]169] XQw- qYsw rMku qYsw rwjwnu] AQvw (so)aus rMk ƒ BI (ieMdR)vwihgurU (so)jyhw (gnY)vIcwry[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw pyRm pRcwr- vwihgurU DMn gurU goibMd isMG swihb s`cy piqSwh jI jdoN sRI hzUr swihb jI ƒ jWidAW dwdU duAwru phuMcy[ BjnwnMdI mhWpurSW nwl bcn iblws kridAW jYqrwm jI ny mhwrwj jI ƒ pRym bynqI kIqI ldquodwdU dwvw dUr kr ibn dwvy idn k`t[ jy koeI c`ky iet FIm iqs ƒ h`Q nw c`k[ kyqI sOdw kr geI ies pswrI dI h`t[ Awp jI ƒ ikny kSt shwrny pey cwr swihbzwdy mwqw ipqw jI ShId ho geyrdquo[ siqgurU mhwrwj swihb jI ny ikhw ldquoBweI swDUAW dw inivrqI p`K TIk hY[ bIr rs DrmXu`D kurbwnIAW kIqy ibnw gurbwxI j`g qoN Alop ho jwvygI[ Drm nhIN c`lygw[ ies krky ijnW ny Drm r`Kxw gaU grIb dI riKAw krnI hY zwlmW ƒ soDxw aunW ƒ SSqRDwrI j`QybMd hoxw pvygw[ XQw- hm ieh kwj jgq mo Awey] Drm hyq gurdyv pTwey] jhW qhW qum Drm ibQwro] dust doKIXin pkir pCwro]42] XwhI kwj Drw hm jnmM] smJ lyhu swDU sB mnmM] Drm clwvn sMq aubwrn] dust sBn ko mUl aupwrin]43] Drm ivroDI sMswr rsquoqy Bwr bxy hoey hn[ XQw- kbIr DrqI swD kI qskr bYsih gwih] zulm dw dwvw krn vwly zwlmW ƒ soDx leI Drm dy dwvy dI loV hY[ ies leI mhwrwj swihb jI ny ikhw ldquodwdU dwvw r`K ky kil kw lIjY Bwie[ jy ko mwry eINt Fym p`Qr hnY rswie[ dwdU dwvw r`K ky zwlmW leIey lu`t[ ieko rhsI ^wlsw hor sB mrsI bu`t[ jo qusIN swihbzwidAW dI ShIdI bwry kihMdy hoN nwnk jnnI DMnI mwie] aunW dI mwqw DMn hY ijnW
wwwGursevakcom q`qkrw 215
dy lwlW ny AYfI v`fI kurbwnI idqI hY[ ijny BI is`K ShId hoey sdw leI Amr ivAwpk rsquoc lIx hn[ ies leI Drm dI r`iKAw leI SSqRDwrI hoxw Drm dw dwvw AqI hI zrUrI hY[ Bgq sRI nwmdyv swihb jI ƒ vwihgurU jI hwzr prgt sn[ vwihgurU jI ku`qy dy rUp rsquoc Bgq jI Gr gey rotIAW cu`k ky bwhr B`jy Bgq jI iGau dw kuu`jw lY ky mgr 2 B`jy kihMdy ldquohy bITl jI ru`Kw n Kwaurdquo[ Bgvwn jI A`gy jw ky KV gey ipAwr nwl kihMdy ldquoqUM dws ƒ bhuq bdnwm krdw hYN k`uiqAW rsquocoN pRgt krdw hYNrdquo[ jdoN slymSwh bwdSwh ny Bgq nwmdyv jI ƒ muslmwn bxwauxw cwihAw mW ikhw ldquopu`q koeI g`l nhIN klmW pV ky ApxI jwn bcwArdquo[ Bgq nwmdyv jI ikhw ldquon hau qyrw pUMgVw n qU myrI mwie] ipMfu pVY qau hir gun gwie] n qUM myrI mW n mY qyrw pu`q ShId ho jwaUN pr muslmwn nhIN bxnw[ ies pRkwr swihbzwidAW ƒ hMkwrI vzIdy ikhw ldquoquhwnUM bhuq au~cy ruqby sMudr bygmW hr pRkwr dy suK imlxgyrdquo[ bwbw ampqyh isMG swihb jI jvwb idqw ldquoAsIN qyry ies lwlc ƒ iC`qr mwrdy hW[ swfy prmpUjnIk dwdy jI ƒ BI pwpI AOrMgzyb ny ikhw sI ldquoquhwfy nwl mYN AwpxI lVkI dI SwdI kr idAWgwrdquo DMn gurU qygbhwdr swihb jI ny ikhw ldquoDIAW sB dIAW sWJIAW huMdIAW hn dwsn dws ieh g`l suxnI nhIN cwhuMdwrdquo[ dIn kbUl nhIN kIqw iqlk jMU rwKw pRB qw kw] kIno bfo klU mih swkw] AsIN BI aunW dy poqRy hW ieslwm kbUl nhIN krWgyrdquo[ so AMimRq gurbwxI sMswr ƒ b^Sx leI siqgurU swihb jI ny sRbMs kurbwn kIqw[ Drm kwiem r`Kx leI Drm dw dwvw krnw hI pYNdw hY JUTI mwieAw dy dwvy C`fxy hn[
kbIr pwil smuhw srvru Brw pI n skY koeI nIru] Bwg bfy qY pwieE qUM Bir Bir pIau kbIr]170] 1- prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- vwihgurU jI swfy AMdr bwhr hr smyN BrpUr ho rhy hn[ ijnW dI prmpivqR au~jl joiq nwl AsIN ijauN rhy hW[ XQw- AwKxu vyKxu sBu swihb qy hoie] AYsy vwihgurU (srvru)smMudR srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp inrgun bRhm jI (smuhw)sB AMdr gRIbI hlImI iKmw sihnSIlqw inmRqw SWqI siq sMqoK AsMK SuB gux AMimRq bRhmwnMd rs nwl BwvyN (pwil)v`tW q`k n`ko n`k (Brw)Bry hoey hn[ hr pRwxI dw irdw rUp (srvru)sRovr AQvw siqsMgiq rUp sRovr (smuhw)swrw AMimRq bRhmwnMd rs nwl (pwil)v`t q`k l`bw l`b (Brw)BirAw ipAw hY[ iPr BI koeI hMkwrI (nIru)bRhmwnMd rs ƒ sRI gurU gRMQ swihb jI dI ikRpw sbd AiBAws ibnw pI (n)nhIN (skY)skdw[ hy kbIr (qY)qUM DMn gurU nwnk swihb jI duAwrw bfy (Bwg)BwgW krky l`bw l`bw BrpUr bRhm rUp AMimRq sRovr gurpRswid (pwieE)pwauxw kIqy hn[ qUM pRym ipAwly Bir Bir ky AMimRq (pIau)pIxw kr] ]170] XQw- AMqir KUhtw AMimRiq BirAw sbdy kwiF pIAY pinhwrI]) Gr hI
wwwGursevakcom q`qkrw 216
mih AMimRqu BrpUru hY mnmuKw swdu n pwieAw] ijau ksqUrI imrgu n jwxY BRmdw Brim BulwieAw]
kbIr prBwqy qwry iKsih iqau iehu iKsY srIru] ey duie AKr nw iKsih so gih rihE kbIru]171] pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI AMimRq bcn ampurmwauNdy hn- (prBwqy)AMimRq vyly sUrj cVn qoN qwry (iKsih)Alop ho jWdy hn[ (iqau)iqvyN kwl rUpI sUrj cVn qoN iehu srIru (iKsY)Alop ho jWdw hY[ byAMq hI bRhmMfW rsquoc byAMq jIv hux mr rhy hn[ ikDry icKw rsquoc pw ky swVy jw rhy hn[ ikDry kbrW rsquoc pw ky d`by jw rhy hn[ brKis bwxI budbudw hyir] ijvyN vrKw hox qoN ie`k kxI nwl budbdw bxdw hY dUjI nwl tu`t jWdw hY[ ieauN sRIr Alop ho rhy hn[
ey duie AKr nw iKsih so gih rihE kbIru]171] inhclu scu Kudwie eyku Kudwie bMdw AibnwsI] Anuswr Akwl purK jI udw jI rsquoc lIx udw jI dw bMdw pUrn Bgq jI (ey)ieh (duie)do prm piv`qR AKr (iKsih)Alop (nw)nhIN huMdy[ (so)aunW ƒ dwsn dws kbIru (gih)pkV idRV pRp`k kr (rihE)rihAw hY Bwv Akwl purK jI udw jI rsquoc lIx udw jI dy bMdy pUrn Bgq jI nMU dwsn dws hr smyN rom rom krky jp iDAw irhw hY[ AQvw
inrgun srgun do A`Kr hn Alop nhIN huMdy[ aunW ƒ dwsn dws gRihx kr irhw hY Bwv inrgun srgun dI eykqw kr irhw hY[ mYN ienW qoN v`K nhIN ho skdw ieh myry nwloN v`K nhIN ho skdy[ AQvw (vwih+gurU) vwih gurU (ey)ieh (duie)do AKr (nw)nhIN (iKsih)Alop huMdy[ (so)aunW ƒ dwsn dws kbIru (gih)pkV idRV pRp`k kr (rihE)rihAw hY Bwv hr smyN Ajpw jwp vwihgurU vwihgurU vwihgurU jp irhw hY]171] XQw- khu kbIr AKr duie BwiK] hoiegw Ksmu q lyiegw rwiK]) hir hir AKr duie ieh mwlw] jpq jpq Bey dIn dieAwlw]1]
kbIr koTI kwT kI dh idis lwgI Awig] pMifq pMifq jil mUey mUrK aubry Bwig]172] 1- prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- eyhu sMswru iqsY kI koTI jo pYsY so grib jrY]) iehu jgu scY kI hY koTVI scy kw ivic vwsu] Anuswr s`cy vwihgurU jI dI kwT (kI)dI koTI nwSvMq sMswr hY au~qR d`Kx pUrb p`Cm qy au~qR pUrb ivcwly eIswn kox pUrb d`Kx ivcwly Agin kox d`Kx p`Cm ivcwly nYirqI kox p`Cm au~qR ivcwly vwievI kox[ zmIn qy Asmwn ieh (dh)ds (idis)idSW rsquoc iqRsnw eIrKw b`jr pwp kwm kRoD hMkwr PYSn Awig lwgI hY[ XQw- kljuig rQu Agin kw kUVu AgY rQvwhu]) Agin swgr bUfq sMswrw] nwnkbwh pkir siqguir insqwrw])
wwwGursevakcom q`qkrw 217
pMifq pMifq jil mUey mUrK aubry Bwig]172]1 so pMifqu jo iqhW guxw kI pMf auqwrY] Anidnu eyko nwmu vKwxY]) khu kbIr jo bRhmu bIcwrY] so bRwhmxu khIAqu hY hmwrY]) so pMifqu jo mnu prboDY] rwm nwmu Awqm mih soDY] rwm nwm swru rsu pIvY] ausu pMifq kY aupdyis jgu jIvY] hir kI kQw ihrdY bswvY] so pMifqu iPir join n AwvY] byd purwn isimRiq bUJY mUlu] sUKm mih jwnY AsQUlu] chu vrnw kau dy aupdysu] nwnk ausu pMifq kau sdw Adysu]4] AYsy nyk iv`dvwn gurmuiK pMifq pMifq ies A`g qoN (Bwig)B`j ky (aubry)bc gey[ AsMK mUrK AMD Gor] AsMK cor hrwmKor] Anuswr mUrK gur inMdk vYr rsquoc idRV ies A`g rsquoc jil ky (mUey)mr sV gey]172]
kbIr koTI kwT kI dh idis lwgI Awig]2- vw- ies dyh rUpI kwT dI koTI nUM dso idsw rsquoc ieh A`g l`gI hY jo dsy ieMdRy dso idsW ƒ Awpo Apxy ivSy ƒ Bu`Ky bwz vwg B`jdy hn[ A`KW rUp vYr eIrKw dvYq ivkwr idRstI Awid nwl dyKdIAW hn[ kMn hr vyly ivSy ivkwr dIAW g`lw sunx iv`c l`gy hoey hn[ n`k pr iesqRI dI durgMDI lYNdw hY[ rsnw pdwrQW dy rs ks rsquoc l`gI hY[ XQw- ijhbw suAwdI lIilq loh] zbwn gMdy gwxy gwaux rsquoc l`gI hY[ cmVI sprs rsquoc K`cq hY[ h`Q Zlq dsKq corI T`gI c l`gy hn[ pYr kusMgq c jWdy hn[ so dyh rUpI kwT dI koTI nUM dsW ieMidRAW dy ivSy rUp Awig (dh)ds (idis)qramp lwgI hY[
pMifq pMifq jil mUey mUrK aubry Bwig]172] p`qRI Kol ky gix gix joqku kWfI kInI] pVY suxwvY qqu n cInI] kpwhU dyvqy dI inrwjgI hY rwhU kyqU dw ivGn hY[ ies qrW kpt Cl nwl dunIAW rsquoc T`gI mwrn vwly ijnW dw kMm kyvl pUjw dy Dwn inauNdy Koey pyVy AmIrW dy duAwry qy jw ky iB`iKAw mMgxw hI hY[ AYsy iv`idAw dw AiBmwn krn vwly pMifq pMifq Awpo ivcIN vwd- ivvwd JgVw krky iqRsnw eIrKw b`jr pwp kwm kRoD hMkwr PYSn dI A`g rsquoc (jil)sV ky (mUey)mr gey[ XQw- hm bf kib kulIn hm pMifq hm jogI sMinAwsI] igAwnI gunI sUr hm dwqy ieh buiD kbih n nwsI]2] hm mUrK mugD srxwgqI imlu goivMd rMgw rwm rwjy]) hau mUrKu kwrY lweIAw nwnk hir kMmy]) pMifqu hoie kY bydu bKwnY] mUrKu nwmdyau rwmih jwnY] Anuswr AYsy jo sMswr v`loN mUrK hn sMswr aunW ƒ mUrK kihMdw hY[ beI auh mwieAw gRihx nhIN krdy AOgux ivkwr iek`Ty nhIN krdy sMswr dI ingw rsquoc mUrK hn[ AYsy mUrK ies A`g qoN (Bwig)B`j ky (aubry)bc gey[
kbIr sMsw dUir kru kwgd dyh ibhwie] bwvn AKr soiD kY hir crnI icqu lwie]173] pUrn bRhm srUp pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI hux gurqw ibrwjmwn prmpUjnIk s`cy siqgurU grMQ swihb jI Amolk bcn ampurmwauNdy hn- bwvn A`KrI gauVI kbIr jI AMg 340 bwvn AKrI siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI 250 AMg rsquoc bvMjw A`KrW duAwrw jo SuB s`cw aupdyS hY ieh (bwvn)bvMjw AKr (soiD)ivcwr mMn idl roim roim rsquoc
wwwGursevakcom q`qkrw 218
vsw (kY)ky (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk Ajpw jwp pUrn vwihgurU jI dy gursbd jI rUpI (crnI)crn- kmlW rsquoc icqu lwie ky idl rsquocoN sMsw dUir kru dyvo[ XQw- krmI shju n aUpjY ivxu shjY shsw n jwie] nh jwie shsw ikqY sMjim rhy krm kmwey] shsY jIau mlIxu hY ikqu sMjim Doqw jwey] mMnu Dovhu sbid lwghu hir isau rhhu icqu lwie] khY nwnku gur prswdI shju aupjY iehu shsw iev jwie]18]) bDy ibkwr ilKy bhu kwgr] Anuswr ipCly pwp krm dy ilKy (kwgd)kwgz jl rsquoc (ibhwie)roV (dyh)dy[ XQw- Drmrwie dir kwgd Pwry jn nwnk lyKw smJw] ijvyN ipAwry mhW isMG swihb jI ny ibdwvw pVvwieAw[ AQvw gYNfw mwir hom jg kIey dyviqAw kI bwxy] dyviqAW dI bwxI Xujr vyd rsquoc gYNfw gaU GoVw rwjy AwidkW ƒ mwr ky ienW dy imhdy dw hvn krky j`g krny kQn kIqy hn[ jIAW ƒ mwrn Pokt pwp krm j`g Awid dI is`iKAw vwly kwgz jl rsquoc (ibhwie)roV (dyh)dy[
kbIr sMqu n CwfY sMqeI jau koitk imlih AsMq] milAwgru BuXMgm byiFE q sIqlqw n qjMq]174] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- dieAwl ikRpwl ikRpw iniD sMqu jI Awpxw (sMqeI)sMqpuxw iKmw gRIbI inmRqw dieAw SWqI sihnsIlqw dw suBwv (n)nhIN (CwfY)iqAwgdyy (jau)jykr (koitk)kRoVW hI AsMqu AnwVI kdy n bUJY] Anuswr (AsMq)nwmhIx nwsqk AikRqGx (imlih)imlx[ ijvyN (milAwgru)bwvncMdn (BuXMgm)spW nwl (byiFE)vilAw huMdw hY Bwv aus ƒ s`p ilpty huMdy hn ikauNik zihr qoN SWqI imldI hY[ (q)qW BI bwvncMdn AwpxI (sIqlqw)TMF (n)nhIN (qjMq)C`fdw]174] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw srUp ArQ- sRI kbIr swihb jI Anuswr (sMqu)vwihgurU srUp SWq Awqmw suAws 2 rom 2 krky AMimRq rUp nwm jpx jpwaux vwly hmro Brqw bfo ibbykI Awpy sMqu khwvY] Anuswr pUrn sMq s`cy siqgurU pUrn bRhm sRI gurU Arjn dyv swihb jI ny Awpxw (sMqeI)sMq suBwA (n)nhIN (CwfY)C`fdy (jau)BwvyN (koitk)kRoVW (AsMq)sMq doKI Awp jI nwl (imlih)iml ky vYr qy is`KI dw ivroD krdy[ ijs qrW (milAwgru)cMdn BwvyN (BuXMgm)s`pW nwl (byiFE)viLAw huMdw hY Bwv s`p aus duAwly ilpty huMdy hn ikauNik zihr dI qpS imtdI hY (q)pr cMdn Pyr BI AwpxI (sIqlqw)TMF (n)nhIN (qjMq)C`fdw ausy qrW hI TMFw rihMdw hY[ jw kY AMqir bsY pRBu Awip] nwnk qy jn shij smwiq]5] Anuswr bRhm srUp prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI dw ies sihj AvsQw vwlw mhwn praupkwrI prm au~cw su`cw s`cw suBwA hY[ Gor pwpI jIAW ƒ AMimRq gurbwxI qy AwpxI kurbwnI duAwrw qpiq mwih TwiF vrqweI]) TwiF pweI krqwry] Anuswr pUrn TMF SWqI iekwgRqw sihj AvsQw b^S ky pUrn s`cy vwihgurU jI rsquoc lInqw
wwwGursevakcom q`qkrw 219
b^SI hY]174] XQw- swD kusMgq mih rhY iqRsnw ivkwr n lgMq[ ijau cMdn srpn ivKy sIqlqw n qjMq[ ies qrW sMq mhWpurS ƒ kRoVW nwsqk nwmhIx purS imlx beI qyrw sMqpuxw cu`k hI dyxw hY ijvyN vwihgurU pMjvyN pwiqSwh jI ƒ cMdU ny bVw hI jor lwieAw q`qI loh qy KVy kIqy grm ryqy qy ibTwey grm ryqw sIs rsquoqy pwieAw aubldI dyg rsquoc ibTwey sMqpuxw nhIN C`ifAw Bwxw mMinAW[ XQw- qyrw kIAw mITw lwgY] hir nwmu pdwrQu nwnku mWgY]) nw ko myrw dusmnu rihAw nw hm iks ky bYrweI] bRhmu pswru pswirE BIqir siqgur qy soJI pweI]) nw ko bYrI nhI ibgwnw sgl sMig hm kau bin AweI] mhwrwj s`cy pwiqSwh jI ƒ cMdU dy kRoD dy durbcn grm nhIN kr sky[ ispwhI qlvwrW idKw ky frw nhIN sky[ iesy qrW jyT dI sKq grmI jmIn Asmwn qp rhy sn l`kVW qyj fwh ky loh qpweI geI dyg aubwlI geI ryqw q`qw kIqw igAw pr AYny BwrI kSt mhwrwj swihb jI ƒ grm nw kr sky[ Awpxy ipAwirAW ƒ kurbwnI dyx dw sbk isKwieAw ik AYsw jIvn bxwau[ ijvyN cMdn s`pW dw vilAw BI TMF nhIN C`fdw mhwrwj swihb jI ny kmw ky d`isAw[ mhwrwj swihb qoN vroswaux vwly mhWpurS BI ies AvsQw ƒ nhIN C`fdy BwvyN ikMny BI ivkwrI lok JgVy klyS krn pRmysr rsquoc lIx rihMdy hn[ smidRStI vwly q`q byqy mhWpurS prm sMq bwbw GneIAw swihb jI qIr goLy goLIAW dI vrKw huMdI qoN m`cdy jMg c vYrIAW dy mUMh rsquoc pwxI pwauNdy m`lm p`tI krdy sn[ hux q`k BI aunW dI sMpRdw rsquoc jdoN iksy ƒ syvw sMBwlxI hovy qdoN aus ƒ JwVU m`lm dI f`bI ie`k ktorw idMdy hn[ JwVU- gurU Gr rsquoc JwVU dyxw[ f`bI- m`lm p`tI dI muampq syvw krnI[ ktorw- sB ƒ jI AwieAW kih ky lMgr jl Ckwauxw sMswr v`loN ijauNdy mr ky s`cI syvw krnI[ XQw- murdw hoie murId n glI hovxw[ swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[ golw mul KrIdu kwry jovxw[ nw iqsu BuK n nId n Kwxw sovxw[ pIhix hoie jdId pwxI Fovxw[ pKy dI qwgId pg mil Dovxw[ syvk hoie sMjIdu n hsx rovxw[ dr drvys rsId iprm rs Bovxw[ cMd mumwrK eId pug Klovxw]18]
kbIr mnu sIqlu BieAw pwieAw bRhmigAwnu] ijin juAwlw jgu jwirAw su jn ky audk smwin]175] prmpUjnIk pUrn bRhm srUp pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI AMimRq bcn ampurmwauNdy hn- dwsn dws dw mnu (sIqlu)TMFw (BieAw)ho igAw hY[ suAwmI rwmwnMd jI vwihgurU gurU nwnk dyv jI duAwrw dwsn dws ny bRhmigAwnI sgl kI rInw] Anuswr sB dI crn- DUiV bnx rUp pUrn bRhmigAwnu Bwv AwqmigAwn pwieAw hY[ (ijin)ijs eIrKw iqRsnw mwieAw dI ie`Cw dusmxI dIacuteYq inMdw smUh pwpW AOguxW hMsu hyqu loBu kopu cwry ndIAw Aig] rUpI (juAwlw)Ag ny swry jgu ƒ (jwirAw)swV idqw hY[ XQw- Agin swgr bUfq sMswrw]) kwim kroiD jlY sBu koeI] (su)auh mwieAw AgnI (jn)syvk dwsn dws (ky)dy leI (audk)AMimRq (smwin)brwbr hY ijhVI mwieAw AgnI sMswr ƒ
wwwGursevakcom q`qkrw 220
swV rhI hY auh dwsI bxky dwsn dws dy kwrj svwrdI hY[ XQw- mwieAw dwsI Bgqw kI kwr kmwvY] ijvyN mhwrwj dy ipAwry jn gurduAwry hspqwl sVkW skUl gRIbW dI syvw krdy hn[ ijvyN pwxI suK idMdw ies qrW mwieAw suKmeI bxdI hY[ aunW rsquoqy koeI Asr nhIN krdI[ ijvyN gurmuiK ipAwry siqgurU nwnk dyv jI dy ^ws pRymI rwey bulwr jI ny AwpxI 7500 eykV zmIn Gr bwr sB ku`J DMn gurU nwnk dyv jI dy nwm luAw idqw[ mhwrwj dy ipAwry mwieAw ƒ AwpxI nhIN mMndy hIE mhrwj rI mwieE] mhwrwj dI mMn ky mhwrwj dI syvw lMgr rsquoc lwauNdy hn[ mwieAw aunW leI AMimRq bwkIAW leI nwgxI hY[ bRhmigAwnI sgl kI rInw]) bRhmigAwnI aUc qy aUcw] min ApnY hY sB qy nIcw]) bRhmigAwnI kY grIbI smwhw] bRhmigAwnI praupkwr aumwhw] jdoN siqgurW dw b^iSAw bRhmigAwn pRwpq kr ilAw qW ijs A`g ny sMswr ƒ swiVAw hY auh jnw ƒ AMimRq bRhmwnMd rs b^SdI hY[ ikauNik dwsI bx ky syvw kmwauNdI hY[ Bwv mwieAw hwvI nhIN pYNdI[ jIv ƒ hwvI ho ky BVkwauNdI du`K sMqwp idMdI hY[ XQw- mwieAw AYsI mohnI BweI] jyqy jIA qyqy fhkweI]
kbIr swrI isrjnhwr kI jwnY nwhI koie] kY jwnY Awpn DnI kY dwsu dIvwnI hoie]176] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (isrjnhwr)rcnhwr krqwr inrgun bRhm vwihgurU jI (kI)dI ieh swrI rcnw (swrI)bwjI hY[ ies Byd ƒ (koie)koeI dUjw bx ky nwhI (jwnY)jwxdw[ (kY)jW qW (DnI)mwlk vwihgurU isrjnhwr jI (Awpn)Awpxy Awp (jwnY)jwxdy hn (kY)jW aunW rsquoc lIn hoey dIvwnI msqwnI AvsQw rsquoc lIx hoie idvwny msqwny (jwnY)jwxdy hn[ XQw- qau dyvwnw jwxIAY jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru])] mgnu BieE ipRA pRym isau sUD n ismrq AMg] pRgit BieE sB loA mih nwnk ADm pqMg]) kbIr qUM qMU krqw qU hUAw muJ mih rhw n hUM] jb Awpw pr kw imit gieAw jq dyKau qq qU]) icq n BXo hmro Awvn kh] cuBI rhI sRuumlq pRBu crnn mih] (sRI dsm 55) mn bwxI rom 2 krky surqI ibrqI hr i^Awl rsquoc inrgun bRhm jI rsquoc lIn ho jwxw rom 2 krky Ajpw jwp hoxw swry ieMdRy jwp rsquoc l`g jwxy kMnW duAwrw hr vyly vwihgurU 2 suxnw[ XQw- nyqRI siqguru pyKxw sRvxI sunxw gur nwau]) rsnw rmq sunq suKu sRvnw icq cyqy suKu hoeI] khu BIKn duie nYn sMqoKy jh dyKW qh soeI]) ismrY DrqI Aru Awkwsw] ismrih cMd sUrj guxqwsw] paux pwxI bYsMqr ismrih ismrY sgl aupwrjnw]) hir ky sMg bsy hir lok] qnu mnu Arip srbsu sBu AripE And shj Duin Jok]1] rhwau] drsnu pyiK Bey inribKeI pwey hY sgly Qok] Awn bsqu isau kwju n kCUAY suMdr bdn Alok]1] isAwm suMdr qij Awn ju cwhq ijau kustI qin jok] sUrdws mnu pRiB hiQ lIno dIno iehu prlok]2]1]8]) dIvwnI AvsQw rsquoc dyh dw cyqw Bu`l jwxw
wwwGursevakcom q`qkrw 221
qy kyvl mhwrwj swihb jI lUM 2 rsquoc vs ky rsnw qy bYT ky rom 2 krky jwp krdy hn[ XQw- pRB jI bsih swD kI rsnw] nwnk jn kw dwsin dsnw] AYsI idvwnI AvsQw jy mhwrwj qy Gtw ky khIey mhwrwj aubldI dyg rsquoc bYTy q`qy ryqy qy bYTy q`qw ryqw sIs qy puAwieAw sVdI bldI m`cdI loh qy KVy[ nOvyN jwmy rsquoc lohy dy qMg ipMjry rsquoc iq`Ky ik`lW ivckwr bYTy gurbwxI aucwr rhy hn[ XQw- gun goibMd gwieE nhI jnmu AkwrQ kIn] dsvyN jwmy AMdr mhwrwj jI sRbMs kurbwn kr rhy hn[ swihbzwidAW ƒ ShId huMidAW dyK ky krqwr dw Sukr kr rhy hn[ hy Akwl purK vwihgurU Awp jI dI Amwnq sI Awp jI dy crn- kmlW rsquoc Aw geI hY[ XQw- kbIr myrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw] ies idvwnI AvsQw rsquoc dusmx im`qR brwbr hrK sog qoN inrlypqw rwjy rMk rsquoc brwbrI hY[ ijvyN dsvyN pwiqSwh jI ny ikhw mY ho prm purK ko dwsw] dyKin AwXo jgq qmwsw] so mhwrwj jI ny jgq qmwSw krky smiJAw Drm leI sB ku`J kurbwn kr idqw pRvwh nhIN kIqI[ ieh swrI jo isrjnhwr dI bwjI hY ies ƒ jW qW mhwrwj jI Awp jwxdy hn jW mhwrwj swihb jI dy dwsn dws ijnW dI idvwnI AvsQw auh jwxdy hn[ XQw- bwjIgir jYsy bwjI pweI] nwnw rUp ByK idKlweI] sWgu auqwir QMimE pwswrw] qb eyko eykMkwrw] ijvyN bwjIgr guQlI coN pUqlIAW ƒ k`Fdw hY pVdy auhly bYT ky qwr iK`c ky aunW ƒ tpwauNdw ncwauNdw iesy qrW Akwl purK bwjIgr inrgun bRhm jI Awpxy inrgun srUp rsquocoN AsMK bRhmMf sUrj cMd qwry mMfl DrqIAW AkwS AsMK KwxIAW bwxIAW koit bRhmMf dI rcnw ƒ pRgt krdy hn[ swrI rcnw rsquoc vsdy hn swrI rcnw aunW rsquoc vsdI hY[ swrw pRbMD aunW dy hukm rsquoc huMdw hY[ XQw- BY ivic sUrju BY ivic cMdu] koh kroVI clq n AMqu] swrI rcnw aunW dy hukm rsquoc cyStw krdI hY[ swrI rcnw ƒ Awpxy Awsry clw rhy hn jdoN aunW ƒ Bwvy iqsu BwvY qw kry ibsQwru] iqsu BwvY qw eykMkwru] Anuswr swrI rcnw ƒ Awpxy rsquoc lIx kr lYNdy hn[
kbIr BlI BeI jo Bau pirAw idsw geNI sB BUil] Erw gir pwnI BieAw jwie imilE Fil kUil]177] pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI bVI hI au~cI AvsQw kQn krdy hn[ (BlI)bVI cMgI g`l (BeI)hoeI jo mhwrwj swihb jI dw (Bau)fr idl rsquoc (pirAw)pY igAw[ mhwrwj swihb jI dw fr idl rsquoc vs igAw ies AvsQw rsquoc cMgy guxW dw DwrnI bx jWdw hY jy mYN A`KW nwl rUp dyKWgw kMnW nwl inMdw suxWgw zbwn nwl JUT Zlq bolWgw sRIr krky ivkwr kql zor zulm krWgw qW mhwrwj sihb myry isr rsquoqy mYnMU dyK rhy hn s^q szw dyxgy[ XQw- jy qY rbu ivswirAw q rib n ivsirEih] fr pYdw hox qoN caurwsI dy gyVy jmW dw fr cu`ikAw jWdw hY[ XQw- ffw fr aupjy fru jweI] qw fr mih fru rihAw smweI] infr hUAw fru aur hoie BwgY]) Bau byVw jIau cVwaU] khu nwnk dyvY kwhU]) idsw geˆOslashI sB BUil] mn jo kwm kRoD loB moh hMkwr Awpxy Kwx pIx
wwwGursevakcom q`qkrw 222
ieMidRAW dy iviSAW Awpxy mihmw Awpxy sbMDIAW prweIAW jnwnIAW fwky kql kusMgq Awpxy Awp ƒ iv`dvwn sMq Bgq j`Qydwr khwaux Awid mn dy B`jx dIAW (sB)swrIAW (idsw)idsW BUil (geˆOslashI)geIAW[ kyvl siqgurU mhwrwj swihb dy crn- kml AMdr bwhr ids rhy hn[ XQw- drsn dyKq hI suiD kI n suiD rhI buiD kI n buiD rhI miq mY n miq hY[ idsw koeI cyqy nhIN ampurnw iksy hor Klwry rsquoc nhIN jWdw[ mhwrwj dw fr pYx nwl mhwrwj rsquoc lInqw ho geI[ mhwrwj dy fr rsquoc AYsI iekwgRqw SWqI bxdI hY jo kbIr swihb jI ƒ pRwpq hY[ AsMK pRkwS srUp mhwrwj AMdr bwhr Awpxy ivsmwd rMg dy drSn iekwgRqw SWqI iqQY nwd ibnod kof Anmicrodu] Ajpw jwp ihrdy rsquocoN muK rsquoc AMimRq rMgW 2 dI ivsmwdqweI b^Sdy hn[ ieh BY pYx dI bhuq v`fI g`l hY[ XQw- ijnw Bau iqn nwih Bau mucu Bau inBivAwh] nwnk eyhu ptMqrw iqqu dIbwix gieAwh]1])
Erw gir pwnI BieAw jwie imilE Fil kUil]177] ijvyN bramp dw (Erw)gVw sUrj dI ikrn l`gx qoN (gir)gL ky pwnI (BieAw)hoieAw Fil ky (kUil)cSmy smuMdR c (jwie)jw (imilE)imldw hY]177] pRmwqmw jI dw fr ivswr ky ijhVw jIv gVy vWg hMkwr krky jV ho irhw sI auh siqgurU mhwrwj swihb rUpI sUrj dy siq sMqoK dieAw Drm vIcwr BY pYx krky pRym rsquoc FL ky inrgun bRhm rsquoc lIx ho igAw[ jy bMdw mhwrwj swihb dw fr nhIN Dwrdw iPr gunwh krn nwl duK Bogxy pYNdy hn[ fr hI fr Bwsdw hY[ XQw- sgl smgRI frih ibAwpI ibnu fr krxYhwrw]) Bau mucu Bwrw vfw qolu] mn miq haulI boly bolu] isir Dir clIAY shIAY Bwru] ndrI krmI gur bIcwru]1] BY ibnu koie n lmicroGis pwir] BY Bau rwiKAw Bwie svwir]) fr nhIN Dwrdw qW dso idsW ƒ B`jdw hY[ XQw- shs Kty lK kau auiT DwvY] iqRpiq n AwvY mwieAw pwCY pwvY]) koit jory lwK kRory mnu n hory] prY prY hI kau luJI hy]1]) kbhU jIAVw aUiB cVqu hY kbhU jwie pieAwly] loBI jIAVwiQru n rhqu hY cwry kuMfw Bwly]2]
kbIrw DUir skyil kY purIAw bWDI dyh] idvs cwir ko pyKnw AMiq Kyh kI Kyh]178] prmpUjnIk vwihgurU (kbIrw)pUrn Bgq kbIr swihb jI pUrn bYrwg kQn krdy hn- (purIAw)pUrn pRmysr jI ny pMjW q`qW rUpI (DUir)imtI (skyil)iek`TI (kY)krky ieh dyh (bWDI)bMnxw kIqI hY[ ieh dyh cwir (idvs)idn (ko)dy (pyKnw)idKwvw qmwSw vWg hY ijvyN qmwSw dyKx mwqR huMdw hY iPr auh ^qm ho jWdw hY iqvyN ieh dyh cwr idn dy qmwSy vWg hY AMiq ƒ (Kyh)imtI (kI)dI (Kyh)imtI ho jWdI hY]178] XQw- mwtI isau mwtI rlI nwgw auiT jweI]) mwtI mwtI hoeI eyk] rovnhwry kI kvn tyk]) qU kWie grbih bwvlI] jYsy Bwdau KUMb rwju qU iqs qy KrI auqwvlI]) idvs cwir kI krhu swihbI jYsy bn hr pwq]
wwwGursevakcom q`qkrw 223
kbIr sUrj cWd kY audY BeI sB dyh] gur goibMd ky ibnu imly plit BeI sB Kyh]179] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- ijvyN sUrj cMd cVn vyLy sohxy huMdy hn sUrj (cWd)cMdRmw (kY)dy (audY)cVn vWg AiqAMq hI sohxIAW (sB)swrIAW (dyh)dyhW (audY)pRgt (BeI)hoeIAW hn sohxIAW qW huMdIAW hn ikauNik audrrsquoc prw bwxI duAwrw b`cw ismrn krdw hY[
gur goibMd ky ibnu imly plit BeI sB Kyh]179] (gur)pUjnIk v`fy (goibMd)Akwl purK gurU pRmysr jI (ky)dy imly qoN ibnu (sB)swrIAW dyhW plit ky (Kyh)im`tI (BeI)ho jWdIAW hn]179] ijvyN sUrj cMd cV ky iCp jWdy hn[ sUrj cMd dy iCpx vWg dyhW BI Alop ho jWdIAW hn[ XQw- jo jnmY so jwnhu mUAw]) ismrn krn dw pUrn vYrwgmeI aupdyS hY mwqw jI dy audr rsquoc prw bwxI duAwrw b`cw ismrn krdw hY ies krky jMmx smyN b`cw bhuq hI sohxw huMdw hY[ ismrn ibnw dyhW Kyh ho jWdIAW hn[
jh AnBau qh BY nhI jh Bau qh hir nwih] kihE kbIr ibcwir kY sMq sunhu mn mwih]180] (jh) ij`Qy ijs gurmuiK mhwpurS siqgurU jI dy ihrdy rsquoc AMdr bwhr Acl mUriq AnBau pRkws Aimqoj kih`jY] (AnBau)BY qoN rihq srb klw BrpUr pRB jI vsdy hn[ (qh)iq`Qy mhwrwj swihb jI dy idl rsquoc jmW AOguxW pwpW ivkwrW rogW vYrIAW dw (BY)fr nhI hY[ XQw- inrBau jpY sgl Bau imtY] BwvyN aubLdI dyg rsquoc bYT rhy hn BwvyN q`qy ryqy rsquoqy bYT ky q`qw ryqw sIs rsquoqy puAw rhy hn[ BwvyN sVdI bldI m`cdI loh rsquoqy KV rhy hn[ pMj idn Bu`K aunINdRw qRyh shwr rhy hn BwvyN lohy dy qMg ipMjry rsquoc iq`Ky ik`lW ivckwr bYT rhy hn BwvyN sIs kurbwn kr rhy hn[ BwvyN dsmyN jwmyN AMdr Drm- XuD lV rhy hn BwvyN cmkOr gVI rsquoc l`KW vYrI mhwrwj s`cy pwiqSwh jI ƒ GyrI bYTy hn[ mhwrwj swihb jI au~cI AtwrI rsquocoN CyqI 2 qIr clw rhy hn[ (jh)ij`Qy duSmx kwL kwm koRD loB moh hMkwr inMdw cuZlI vYr doSW dw (Bau)fr hY (qh)iq`Qy (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI (nwih)nhIN hn[ XQw- BY kwhU kau dyq nih nih BY mwnq Awin] khu nwnk suin ry mnw igAwnI qwih bKwin]16]) Awip n frau n Avr frwvau] ijvyN BweI swlo jI dy poqRy dunIcMd dy idl rsquoc fr sI siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ikhw ldquomyry dUly Syr bhwdr dunIcMd jI jsvwrIAW dy hwQI dIAW qvIAW ivMnxgyrdquo frdy ƒ mYdwn l`g gey 200 juAwn lY ky rwq ƒ corI B`j AwieAw[
kihE kbIr ibcwir kY sMq sunhu mn mwih]180] dwsn dws kbIr ny ibcwir (kY)ky (kihE)ikhw hY hy suAws 2 nwm jpx vwly sMq mhWpurSo pRym bynqI mn (mwih)AMdr (sunhu)sunxw kro]180]
wwwGursevakcom q`qkrw 224
kbIr ijnhu ikCU jwinAw nhI iqn suK nId ibhwie] hmhu ju bUJw bUJnw pUrI prI blwie]181] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- Bgq rivdws swihb jI bwbw mnI isMG swihb jI vWg (ijnhu)ijnW gurmuiK ipAwirAW ny Awpxy Awp ƒ (ikCU)kuJ QoVy mwqR BI nhI jwinAw Bwv prwieAw rUp dyKxw corI XwrI pwp AOgux krnw (ikCU)ku`J QoVy mwqR BI nhI jwinAw AQvw (ijnhu)ijnW gurmuKW ivrwgI iqAwgI sMqW mhWpurSW ny zmIn jwiedwd Gr bwr b`cy b`cIAW rwj Bwg (ikCU)kuJ QoVy mwqR BI Awpxw nhI jwinAw[ sIs Arp ky ibnw isr dy syvw kIqI mn krky sB ku`J mhwrwj swihb jI ƒ Arp idqw[ XQw- qY swihb kI bwqij AwKY khu nwnkikAw dIjY] sIsu vFy kirbYsxu dIjY ivxu isrsyv krIjY]) ijs kI Awsw iqs hI sauip kY eyhu rihAw inrbwxu]) ijs kI bsqu iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw mwnY mwQY]) kbIr myrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw]) qU cau sjx mYifAw fyeI issu auqwir] (iqn)iqnW dI AwXU suK dI nId nwl (ibhwie)ibqIq huMdI hY[ AQvw (iqn)iqnW dI smwDI rUpI nId suK nwl (ibhwie)ibqIq hMudI hY[ ijhVy jIA zor zulm pwp kukrm krdy hn aunW dI nINd duK`lI huMdI hY ikauN jo kIqy mMd krm sRIr ƒ ibkrwl iBAwnk bxw idMdy hn suK dI nINd ibqIq nhIN huMdI swrI rwq kl`bW rsquoc jw ky n`cdy t`pdy hn mn bwxI sRIr rsquoc rog pIVw hox qoN hwie 2 krdy hn[ XQw- hwie hwie kry idnu rwiq mwieAw duiK moihAw jIau]) supnY suKu n dyKnI bhu icMqw prjwly]) (hmhu)AsW ju lu`t mwr zor zulm irSvq T`gI ivSy ivkwrW rUpI bLw ƒ (bUJw)bu`Jxw hI (bUJnw)bu`Jxw kIqw hY Bwv bLw ƒ s`d ilAw hY[ ieh swnUM AOguxW ivkwrW dI pUrI (blwie)bLw (prI)peI cuMbVI hoeI hY[ ijvyN ikhw hY jWdIey bLwey dupYhrw k`t jw[ bLw ƒ ieh bu`Jxw pu`Cxw kIqw hY hwl ikrwey rsquoqy lY ky ivAwh rcwauNdy hW Srwb mws KWdy uAwauNdy hW Dn lutwauNdy hW Drm guAwauNdy hW kMjrIAW n`cwauNdy hW kMjr khwaNudy hW gurU
jI ƒ mUl n BwauNdy hW[ kbIr mwry bhuqu pukwirAw pIr pukwrY Aaur] lwgI cot mrMm kI rihE kbIrw
Taur]182]) crn kml kI mauj mih rhau AMiq Aru Awid]) kbIr crn kml kI mauj ko kih kYsy aunmwn] kihby kau soBw nhI dyKw hI prvwnu] Anuswr Bgq kbIr swihb jI vihgurU Akwl purK jI dy crn- kmlW rsquoc hr smyN lIx hn[ pRymI jn Awp jI dy prmpiv`qR s`cy suMdr drSn krky kQw kIrqn gurbwxI ArQ bcn sux ky inhwl ho rhy hn[ Awp jI ƒ pRym bynqI kIqI ldquohy gurmuiK ipAwry mhWpurS jIE Awp jI dy dwsn dwsW dw mn AMqrmuK nhIN huMdw jI[ ijs krky bhuq pIV kSt bixAW hI rihMdw hYrdquo[ kbhU jIAVw aUiB cVqu hY kbhU jwie pieAwly] loBI jIAVw iQru n rhqu hY cwry kuMfw
wwwGursevakcom q`qkrw 225
Bwly]2] Anuswr mn dy bwhr B`jxy krky sRIr krky BI B`jy iPrdy hW[ ATy phr iekqY ilvY mMnyin hukmu Apwru]) AwT phr pRB bsih hjUry] khu nwnk syeI jn pUry]) bRhm mih jnu jn mih pwrbRhmu] ldquoAnuswr Awp jI cOvI GMty mhwrwj swihb jI dy s`cy crn kmlW rsquoc lIx rihMdy hoN jI ieh ivsmwd AvsQw ikvyN pRwpq hoeI hYrdquo hy pRymI jnoN AOg uxW ivkwrW haumY rogu kiTn qin pIrw] Anuswr haumY dI (pIr)pIV dy mwry (kbIr)dwsn dws gRIb ny prmpUjnIk suAwmI rwmwnMd jI DMn gurU nwnk dyv swihb jI dy snmuK bhuqu pukwirAw hY hux BI (Aaur)hor (pukwrY)pukwr irhw hY beI bhuq kSt hI kSt hn[ XQw- jim jim mrY mrY iPir jMmY] bhuqu sjwie pieAw dyis lMmY]) duKu ivCoVw ieku duKu BUK] ieku duKu skqvwr jmdUq] ieku duKu rogu lgY qin Dwie])
lwgI cot mrMm kI rihE kbIrw Taur]182] suxI pukwr dwqwr pRB Anuswr mhwrwj ny dwsn dws dI pukwr suxI[ mhwrwj siqgurU sUrmy jI ny Awpxy sRb ivAwpI s`cy Drm rUpI DnuK dy idRV inscy rUpI ic`ly rsquocoN gurSbd rUpI qIr dwsn dws dy idl rsquoqy mwirAw gurSbd qIr dI (kI)dI cot (mrMm)nrm AsQwn idl rsquoc (lwgI)l`gI Bwv idl rsquoc pRym dw Cyk pY igAw[ XQw- myrY min pRymu lgo hir qIr] dwsn dws kbIrw (Taur)itkwxy inrgun rsquoc (rihE)rih igAw Bwv ih`l hI nhIN sikAw mhW ivsmwd Ac`l Ajpw jwp inrgun bRhm jI rsquoc lIx ho ky sMklp ivklp rihq Aampur AvsQw rsquoc lIx ho igAw]182] XQw- kbIr siqgur sUrmy bwihAw bwnu ju eyku] lwgq hI Buie igir pirAw prw kryjy Cyku] pRym meI SuB is`iKAw- dUK iqsY pih AwKIAih sUK ijsY hI pwis] Anuswr pUry sUry p`ky s`cy siqgurU swihb jI pws pRym bynqI sihq du`K d`sx qoN prmpUjnIk smR`Q siqgurU mhwrwj swihb jI du`K inivrq krky suK b^Sdy hn[ du`K hn- bYr ibroD kwm koRD moh] JUT ibkwr mhw loB DoRh] ieAwhU jugiq ibhwny keI jnm] nwnk rwiK lyhu Awpn kir krm]
kbIr cot suhylI syl kI lwgq lyie ausws] cot shwrY sbd kI qwsu gurU mY dws]183] rsquoqy pRym pRcwr- vwihgurU mh`lw dUjw jI gursbd dI cot shwridAW DMn vwihgurU gurU nwnk dyv jI s`cy pwiqSwh jI dw hukm isr m`Qy rsquoqy mMnidAW bVI krVI prK rsquoc pUry auqry[ XQw- jo jo hukmu BieE swihb kw so mwQY ly mwinE] murdw Kwx q`k bcn mMny[ Br juAwnI dI AvsQw rsquoc sMswr v`loN jIvq Bwv qoN mr ky siqgurU nwnk swihb jI dy bcn kmwey[ vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI gursbd dI cot shwridAW kuil soFI gur rwmdws qnu Drm DujwArjunu hir Bgqw] jI au~bldI dyZ rsquoc bYT rhy hn[ q`qy ryqy rsquoqy bYT ky q`qw ryqw sIs rsquoqy puAw rhy hn sVdI bldI m`cdI loh rsquoqy KV rhy hn[ gursbd dI cot shwridAW siqgurU nOvyN pwiqSwh jI lohy dy qMg ipMjry rsquoc iq`Ky ik`lW ivckwr bYTy gurbwxI aucwr rhy hn[ Awpxw sIs kurbwn kr rhy hn[ siqgurU goibMd isMG swihb jI
wwwGursevakcom q`qkrw 226
mhwrwj gursbd dI cot ƒ shwridAW Awpxy A`KW dy swhmxy Awpxy idl jwn ipMf pRwn ^wlsw myro siqguru pUrw] ^wlsw myro sIacutejn sUrw]7] ^wlsy jI ƒ Aqy Awpxy swihbzwidAW ƒ kurbwnI idMidAW dyK ky ies Sbd dI cot shwr rhy hn- kbIr myrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw] Sbd dI cot shwrn bwry mhwrwj swihb jI dy is`K is`KxIAW lhOr ivKy mIr mMnU dy kStW ƒ shwridAW svw 2 mx dy pIsxy pIsy zwlmW ny b`icAW dy toty 2 krky gLw rsquoc hwr pwey nyijAW rsquoqy tMgy sbr dy ipAwly pIqy[ isMGW rsquoqy BI bVy kSt qS`dd hoey Sbd dI cot ƒ shwridAW Bwxy rzw rsquoc rihxw zwlm BweI mnI isMG swihb jI dy bMd 2 k`t rhy hn BweI dieAwlw swihb jI dyg rsquoc aubwLy jw rhy hn[ BweI sqIrwm swihb jI rMU rsquoc vlyt ky swVy jw rhy hn[ Sbd dI cot shwridAW bwbw zorwvr isMG swihb bwbw ampqyh isMG swihb jI srhMd dIAW nIhW AMdr KVy jYkwry gjw rhy hn[ Sbd dI cot ƒ shwrnw siqgurU swihb jI dI bhuq v`fI ndr hY[ ij`Qy mhwrwj swihb jI Awp hI vsdy hn au~Qy hI Sbd dI cot ƒ shwrn dI smr`Qw b^Sdy hn[ siqgurU gRMQ swihb jI gurqw g`dI ibrwjmwn ho ky Awpxy pRymIAW dy idl idmwg rsquoc hr vyly gurbwxI Byj ky swc nwm kI AMimRq vrKw] krdy hn[
kbIr cot suhylI syl kI lwgq lyie ausws] cot shwrY sbd kI qwsu gurU mY dws]183] prmpUjnIk Bgq kbIr swihb jI gurSbd jI dI bhuq v`fI mhW mhW ivsmwd mihmw ampurmwauNdy hn- jy koeI bMdw (syl)brCw mwry aus (kI)dI cot shwrnI (suhylI)sOKI hY[ brCy dy (lwgq)l`gidAW hI (ausws)hOkw (lyie)lY skIdw hY[ ijhVw gurmuiK mhWpurS gurU swihb jI dy gur sbd jI rUpI syly (kI)dI cot (shwrY)shwrdw hY (mY)dwsn dws (qwsu)iqs gurU jI dw dwsn dws hY]183] gurU swihb jI ies dy gur sbd rUpI syly dI cot mwr ky jIvq Bwv qoN mwr idMdy hn[ shwrn dw mqlv jIvq Bwv qoN mr jwvy[ XQw- murdw hoie murId n glI hovxw[ swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[) jIvq mrY buJY pRB soie]) ijvyN mirAw jIv sMklp ivklp nhIN auTwauNdw mwieAw sMswr ivkwr moh mmqw vYr dw koeI sMklp n auTwvy[ Pyr mgroN koeI haukw n lvy Bwv mwqw ipqw BYx Brw b`cy b`cIAW Gr vwlI zmIn zwiedwd dOlq hor koeI BI sMswr dI cIz cyqy n kry[ ijvyN siqgurU Amrdws jI ny bwrW vry gurU Gr dw jl FoieAw[ bwrW vry bwAd mhwrwj jI ƒ gurqw dI dwiq pRwpq hoeI[ mhwrwj jI ny gurU AMgddyv mhwrwj jI dy gursbd dI cot shwrI[ guurSbd dI cot shwrn vwilAW ieh sRI muKvwk kmwey- kyiqAw dUK BUK sd mwr] eyih iB dwiq qyrI dwqwr]) jy jy sihq jwqn sMdyih] pRB ko sMig n Cofq nyh] qy qy prmpurI kh jwhI] iqn hir isau AMqru kCu nwhI]) Drm hyq swkw ijin kIAw] sIsu dIAw pru isrru n dIAw]
wwwGursevakcom q`qkrw 227
kbIr mulW munwry ikAw cFih sWeI n bhrw hoie] jw kwrin qUM bWg dyih idl hI BIqir joie]184]) Avil Alh nUru aupwieAw kudriq ky sB bMdy] eyk nUr qy sBu jgu aupijAw kaun Bly ko mMdy]) ihMdU qurk koaU rwPjI iemwmswPI mwns kI jwq sBY eykY phcwnbo] Anuswr prmpUjnIk s`cy Bgq kbIr sihb jI pRmwqmw udw srUp hox kwrn Drm dy mlwh mulW ƒ svwrn leI SuB s`cw aupdyS dy rhy hn Drm dy mlwh svrny krky sB prjw dw Blw ho jwvy[ hy mulW munwry rsquoqy (ikAw)kI au~cw (cFih)cVdw hYN au~cI 2 bWg idMdw hYN[ (sWeI)mwlk udw jI (bhrw)boLy (n)nhIN (hoie)hn[ AMdr bwhr AsMK SuB guxW dy dwqy AsMK pRkwS srHUp Ajpw jwp inrgun bRhm jI sB dy AMdr bwhr BrpUr ho ky sux dyK rhy hn[ XQw- AMqu n vyKix suxix n AMqu]) srb nYn Awip pyKnhwrw]) sBu ikCu suxdw vyKdw ikau mukir pieAw jwie]) qum pUrn pUir rhy sMpUrn hm BI sMig AGwey]) Gt Gt ky AMqr kI jwnq] Bly bury kI pIr pCwnq])
jw kwrin qUM bWg dyih idl hI BIqir joie]184] khUM ihMdU hoie kY gwieqRI ko gupq jipE khUM qurk hoie kY pukwry bWg dyq ho] (jw)ijnW dI pRwpqI (kwrin)leI (qUM)Awp jI bWg (dyih)dy rhy hoN aunW ƒ idl dy (BIqir)iv`c hI (joie)dyKxw kro jI]184] swfy swirAW leI SuB s`cw aupdyS hY prm ipAwry s`cy vwihgurU jI idl rsquoc hI hn[ XQw- idl mih Koij idlY idil Kojhu eyhI Taur mukwmw] idl rsquocoN hI vwihgurU jI ƒ pRgt krn dw SuB s`cw aupdyS hY[
syK sbUrI bwhrw ikAw hj kwby jwie] kbIr jw kI idl swbiq nhI qw kau khW Kudwie]185] bRhmx C`qRI vYs sUdr ieh cwr zwqW hn muslmwnW rsquoc sy^ pTwx mugl seIAd cwr zwqW hn[ syK au~cI zwqI hY[ muslmwn m`ky SrIamp dI h`j ƒ jWdy hn m`kw Sihr dw nwm kwbw mMdr dw nwm hY[ au~Qy p`Qr dy iSvilMg rsquoqy pwxI pwauNdy hn[ aus pwxI nwl aujU krdy hn[ au~QoN do ku mIl qy ie`k seIAd phwVI rsquoqy JMfI lihrwauNdw hY ijs ƒ JMfI ids pYNdI hY auh kihMdw myrw h`j pUrw ho igAw[ hy au~cI zwqI vwly syK qUM inrgun ivAwpk sMqoK sihq Awqm (sbUrI)iqRpqI (bwhrw)ibnw (ikAw)iks leI kwby dI (hj)izAwrq krn leI (jwie)jWdw hY ivAwpk sMqoK rsquoc lIxqw Awqm- iqRpqI hI kwby dI h`j hY[
kbIr jw kI idl swbiq nhI qw kau khW Kudwie]185] prmpUjnIk s`cy p`ky pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (jw)ijs syK dy idl (kI)dI Awqm (sbUrI)iqRpqI (swbiq)pUrI shI s`cI nhI mhwrwj jI dy snmuK idl swbiq nhIN[ kwm kRoD loB moh hMkwr inMdw eIrKw b^IlI vYr AOguxW nwl idl P`tV hY (qw)iqs (kau)nUM (khW)ik`Qy (Kudwie)vwihgurU jI pRwpq hoxy hn]185] pUrn sMqoK iqRpqI sihq sbr sbUrI ibnw h`j kwby jw ky kI krygw ijs dw idl vwihgurU jI dy snmuK pUrn idRV p`kw mzbUq
wwwGursevakcom q`qkrw 228
nhIN hY[ aus ƒ pRwpqI nhIN ho skdI[ aupdyS hY ik ijvyN BweI mqIdws jI BweI sqIdws jI BweI idAwlw jI dw idl prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI dy snmuK pUrn sbr sMqoK sihq sRb ivAwpI jI rsquoc lIx idRV pRp`k irhw[ ienW SuB s`cy guxW krky vwihgurU jI dI pRwpqI hY[
(A`lh) kbIr Alh kI kir bMdgI ijh ismrq duKu jwie] idl mih sWeI prgtY buJY blmicroqI nWie]186] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- bolY syK PrIdu ipAwry Alh lgy] Anuswr hy ipAwry jI (Alh) udw vwihgurU jI (kI)dI (bMdgI)BgqI kir ijvyN DRuml Bgq jI smUh BgqW ny kIqI[ (ijh)ijnW dw Amolk durl`B Bjn (ismrq)ismridAW Xwd kridAW AiBAws kridAW jMmx mrn sB qrW dw duKu cilAw (jwie)jWdw hY[ XQw- rwm jpau jIA AYsy AYsy] DRuml pRihlwd jipE hir jYsy]) rukmWgd krqUiq rwmu jMphu inq BweI]) hir kw nwmu jpq duKu jwie] nwnk bolY shij suBwie]) AigAwn Brmu ibnsY duK fyrw] jw kY ihRdY bsih gur pYrw]
idl mih sWeI prgtY buJY blmicroqI nWie]186]) idl mih Koij idlY idil Kojhu eyhI Taur mukwmw]) bMdy Koju idl hr roj nw iPru pryswnI mwih]) nau iniD AMimRqu pRB kw nwmu] dyhI mih ies kw ibsRwmu] Anuswr idl (mih)rsquoc (sWeI) udw mwlk sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI idl dI sampweI Boly Bwv nwl (prgtY)pRgt ho jWdy hn[ XQw- khu kbIr Bgiq kir pwieAw] Boly Bwie imly rGurwieAw]) Bolw Bwau goibMdu imlwvY]) irdY ieKlwsu inriK ly mIrw] Awpu Koij Koij imly kbIrw]4]7]) (nWie)nwm ismrn jl krky hMsu hyqu loBu kopu cwry ndIAw Aig] iqRSnw eIrKw dI (blmicroqI)bldI (nWie)A`g (buJY)buJ jwvygI]186] XQw- bldI jil invrY ikrpw qy Awpy jl iniD pwiedw]4] ismrn bMdgI bwry auqSwhq kr rhy hn ijs krky vwihgurU jI pRgt hox[
kbIr jorI kIey julmu hY khqw nwau hlwlu] dPqir lyKw mWgIAY qb hoiego kaunu hvwlu]187] prmpUjnIk s`cy Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (jorI)jor (kIey)krky D`ky nwl zbrdsqI iksy dw sq qoVnw dysW ƒ bMbW nwl ampUkxw b`kirAW gweIAW ƒ mwrnw bVw BwrI (julmu)pwp hY[ ies dw (nwau)nwm (hlwlu)h`k (khqw)kihMdw hYN[ pr ieh Xwd r`K ieh hlwl nhIN ieh srw- sr zulm hI zulm hY[ D`ky nwl FweI CurIAW Pyr ky mwrnw Pyr kihxw ik hlwl hY[ auh hlwl nhIN ho skdw[
dPqir lyKw mWgIAY qb hoiego kaunu hvwlu]187] jdoN vwihgurU jI dy dPqir rsquoc gaU gRIb ƒ kql kIqy zor zulm dw (lyKw)ihswb (mWgIAY)mMigAw jwvygw (qb)qdoN (kaunu)kI (hvwlu)hwl (hoiego)hovygw bVw hI AOKw duK`lw hwl hovygw]187] kurwxSrIamp jI
wwwGursevakcom q`qkrw 229
rsquoc BI iliKAw hY A`K k`Fx vwly ƒ A`K kFwauxI pNdI hYY ijs dy h`Q v`Fdw hY auh BI aus dy h`Q v`Fdw hY isr v`Fx vwlw isr v`FwauNdw hY[ XQw- zMbUr AMzIl qOryq qOryq Purkwn[ cwry kUkx zor hrwm[ jYsw zulm vYsI hI szw imlygI[ ijvyN FweI CurIAW Pyr ky mwirAw iqvyN hI b`kry dy kohx vwlI hwlq hovygI[ XQw- Aih kru kry su Aih kru pwey koeI n pkVIAY iksY Qwie]) pauVI] AwpInY Bog Boig kY hoie BsmiV Bauru isDwieAw] vfw hoAw dunIdwru gil sMglu Giq clwieAw] AgY krxI kIriq vwcIAY bih lyKw kir smJwieAw]) paudI- eI- Qwau n hovI paudIeI huix suxIAY ikAw rUAwieAw] min AMDY jnmu gvwieAw]3]
kbIr KUbu Kwnw KIcrI jw mih AMimRqu lonu] hyrw rotI kwrny glw ktwvY kaunu]188] Awp jI Awpxy ivsmwd rMg c Akwl purK jI nwl X`krMgy lIx bYTy hn[ mINh pY ky hitAw bVI TMFI hvw dy Julwry AwauNdy hn[ mSKry i^Awl rsquoc iSkwrIAW ikhw ldquoAwau jI iSkwr Kyfx c`lIeyrdquo[ prQwie swKI mhwpurK boldy swJI sgl jhwnY] Anuswr vwihgurU bRhm srUp prmpUjnIk SRomxI s`cy p`ky Bgq pUrn mhWpurS kbIr sihb jI ampurmwauNdy hn- hy BweI (KIcrI)iKcVI (Kwnw)pdwrQ (KUbu)bVw hI cMgw hY (jw)ijs (mih)rsquoc (AMimRqu)iGau (lonu)lUx mUMgI cOL pw ky m`TI 2 A`g rsquoqy bxweI jWdI hY[ XQw- ruKI suKI Kwie kY TMFw pwxI pIau] PrIdw dyiK prweI copVI nw qrswey jIau]) sMqn kw dwnw rUKw so srb inDwn] rogW qoN bcxbMdgI leI swdw Kwxw bhuq AMimRq srUp hY[
hyrw rotI kwrny glw ktwvY kaunu]188] hy BweI (hyrw)iSkwr krky mwry jIA dy mws dI rotI Kwx (kwrny)krky Awpxw glw kaunu (ktwvY)vFwvy]188] ikauNik ijs dw AsIN iSkwr KyfWgy auh swnUM BI ies qrW hI v`F ky Kwvygw[ XQw- Aih kru kry su Aih kru pwey koeI n pkVIAY iksY Qwie]) jyhw bIjY so luxY krmw sMdVw Kyqu]) jYsw koeI krm bIjdw hY aus ƒ auh v`Fxw pYNdw hY[ jy AsIN iSkwr dI rotI KwvWgy qW swnUM gL vFwauxw pvygw[ ieh mihMgw sOdw hY[ iSkwr Kyf ky jIA mwrny ieh mhW mhW sy mhW pwp hY[ mws Kwx nwl sRIr rsquoc ivkwr rog pYdw huMdy hn[ XQw- bwbw horu Kwxw KusI KuAwru] ijqu KwDY qnu pIVIAY mn mih clih ivkwr]) aun ibsiml aun Jtkw kIAw dieAw duhUM qy BwgI[ khq kbIr sunhu ry sMqhu Awg doaU Gir lwgI[ sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- gurpRswid swdw Ckxw bhuq hI guxkwrI qMdrusq hY[ mhwqmw jI jW hor iksy ƒ BI D`ky nwl pdwrQ nw Ckwau D`kw krnw ishq dy iblkul hI ault hY[ ie`k qW aumr vfyrI hovy dUjw Kwx pIx dw D`kw kIqw jwvy qIjw vrizS nw hovy[ so D`ky nwl Ckwaux dw pwp l`gdw hY[ prmpUjnIk DMn s`cy siqgurU qIjy pwiqSwh jI dy nUrI drSn sRI goieMdvwl swihb jI ivKy Akbr ny kIqy[ nUrI ichrw dyK ky bhuq hYrwnI hoeI beI AYnI lMmI aumr rsquoc ichrw AYnw lwl jmwl vwlw ikauN hY sMswrI socxI Anuswr
wwwGursevakcom q`qkrw 230
soicAw beI ieh cMgI qoN cMgI urwk KWdy hoxgy[ prmpUjnIk s`cy siqgurW pu`iCAwldquobwdSwh kI Ckxw hYrdquo h`Q joV ky ikhwldquojo qusIN Ckdy hoNrdquo[ kotwin koit bRhmMfW dy mwlk vwihgurU bRhm DMn inrMkwr s`cy siqgurU nwnk dyv jI dy qIjy Avqwr siqgurU swihb jI Awp jo AlUxw dLIAw Ckdy sn auh hI CkwieAw[ Akbr Ck ky inhwl hoieAw qy ikhw ldquomYN swrI izMdgI rsquoc AYnw suAwdlw Bojn nhIN CikAwrdquo[ ipClI aumr rsquoc d`uD iGau im`Tw qLI cIz bMd krnI cwhIdI hY[ gurbwxI dy AiBAws qoN ibnw rUh qrsdI iblpdI hY[ mUacute 3] ikAw gBrU ikAw ibriD hY mnmuK iqRsnw BuK n jwie] prmpUjnIk s`cy siqgurW ny Awp swdw Ck ky swdw Ckx dw DIrj idqw hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurW dw suAws 2 iDAwn Dwr ky rom 2 krky nmskwr krnI cwhIdI hY[ swdw Ckx bwry hyT ilKy iek`ly 2 pd dw ^ws pRym nwl bwr 2 AiBAws krdy rihxw cwhIdw hY[ sMqn kw dwnw rUKw so srb inDwn] igRih swkq CqIh pRkwr qy ibKU smwn]2]) PrIdw rotI myrI kwT kI lwvxu myrI BuK] ijnw KwDI copVI Gxy shingy duK]28] ruKI suKI Kwie kY TMFw pwxI pIau] PrIdw dyiK prweI copVI nw qrswey jIau]29]) ADu gulHw icVI kw cugxu gYix cVI ibllwie] KsmY BwvY Ehw cMgI ij kry Kudwie Kudwie]) hrxI hovw bin bsw kMd mUl cuix Kwau] gur prswdI myrw shu imlY vwir vwir hau jwau jIau]1] aupRokq pdW Anuswr swdw pdwrQ Ckx nwl sRIr irst pust qMdrusq rihMdw hY[ sRIr ƒ swdw sMqulq Bojn dy ky Ub vrizS krky mzbUq kIqw jwvy[ Awpxy bl dy hMkwr dI nivrqI leI gurbwxI dw Ub AiBAws kIqw jwvy[ hy pRymI jIE r`b jI dy rwh qy c`lx vwly ivrly hI bMdy hn[ ijvyN AwV pMCI Awpxw potw Br lYNdw hY Pyr au`f nhIN skdw aus ƒ iSkwrI jwL rsquoc Psw lYNdw hY jW sotw mwr ky mwr lYNdw hY[ qU kYsy AwiV PwQI jwil] ies qrW izAwdw Kwx nwl jIv rUpI pMCI bYrwg ivvyk rUpI KMBW nwl haumY dy iqAwg rUpI aufwrI nhIN mwr skdw[ aus ƒ kwL rUpI iSkwrI mwr lYNdw hY[ XQw- Kwxw pIxw pivqRuuml hY idqonu irjku sMbwih] Anuswr BweI milAwgr isMG jI vWg bhuq hI sMqoK nwl Cky[ so inauNdy jy sMqoK nwl nw Cky jwx qW hoS mwr lYNdy hn bRhm iv`idAw nhIN pVn idMdy[ kQw kIrqn Bjn rOL lwaux smyN nINd AwauNdI hY inauNdy CkidAW 2 AKIr sRIr rogI ho jWdy hn[ pUjw dy Dwn zihr nUM AMimRq bnwaux vwly prmpUjnIk mhWpurSW dw idRstWq- syvw dy sUrj ismrn dy Avqwr mwieAw dy iqAwgI pUrn mhWpurS sMq bwbw gurmuiK isMG jI pitAwly vwilAW pws jdoN koeI pRymI jWdw Pu`lIAW dw p RSwd dyx smyN kihMdy ldquolY swaU zihr[ rdquo aus rsquocoN BI A`Dw pRSwd vwips moV lYNdy[ gey pRymI ƒ ieh sMskwr p`k jWdw beI pUjw dw Dwn zihr hY auh hI pRymI kwmXwb ho jWdw[ ijhVy pUjw dy Dwn ƒ AwpxI AYS pRsqI rsquoc lwauNdy hn auh msMd bxdy hn[ iek vwrI bwbw gurmuiK isMG jI ny h`Q joV ky ikhw ldquopRymIE ieh ie`tW cu`k ky dUjy pwsy su`tordquo[ Agly idn Pyr ausy jgHw su`tvw id`qIAW[ pRymIAW dy pu`Cx qoN bwbw jI ny bVy singD pRym nwl au~qR id`qw ldquoBweI qusIN pUjw dw Dwn Kw ky ivhly
wwwGursevakcom q`qkrw 231
rih ky g`lW krnIAW sn[ ies krky quhwnUM ies syvw rsquoc lw ky vwihgurU mMqR dw AiBAws krwieAw hYrdquo[ AYsy dIn dieAwl mhWpurS hukm krdy ldquoBweI jdoN bsqR Pty twkI lwau bwr 2 lwauNdy jwau AweI mwieAw syvw rsquoc pwauNdy jwaurdquo[ bwbw jI dy pRymI nvyN bsqR ƒ BI twkI lwauNdy hn[ beI koeI bsqR twkI qoN ibnw nw rhy[ pUrn mhWpurSW dy ies gux qoN AlOikk ielwhI is`iKAw imldI hY ik gurU Gr dI koeI BI cIz ^rwb nhIN hox dyxI[ jy koeI pRymIN ieh khy ik siqsMgq jI dw su`cm nwl iqAwr kIqw pdwrQ hY au~qR- prm pUjnIk pUrn bRhm igAwnI sMq bwbw qwrw isMG jI srhwlI vwly prmpUjnIk sMq bwbw gurbcn isMG swihb jI ^wlsw jI ƒ jQy smyq Awpxy ipMf srhwlI ivKy mMgvwauNdy[ sMq bwbw qwrw isMG jI nwl rihx vwly isMG swdw lMgr Ckdy[ Awpxy pws rihx vwly isMGW ƒ bwhroN AwieAw du`D iGau nw Ckx idMdy[ lMgr BwvyN swdw hI sI pr swry isMGW dy ichry lwl sn[ ie`k vwrI j`Qy sMgq jI dy Ckx leI jlybIAW bxIAW isMGW ny prm ipAwr siqkwr auqSwh nwl sMqW mhWpurSW ƒ pRym bynqI kIqIldquobwbw jI A`j prmpUjnIk bwbw qwrw isMG jI ƒ BI CkweIeyrdquo[ sMqW ikhw ldquoaunW ny nhIN CkxIAWrdquo[ pr Pyr BI pMjW isMGW ny sMq bwbw qwrw isMG jI pws jw ky h`Q joV pUrn pRym sihq pRym bynqI kIqI ldquobwbw jI sMqW mhWpurSW v`loN pRym bynqI hY ik Awp jI jQy smyq jlybIAW Ckordquo[ qW A`goN h`Q joV isr Jukw pRym inmRqw nwl ikhw ldquokI hux dwsn dws BI pRym bynqI kr skdw hYrdquo ldquojI hukm krordquo ldquodwsn dws dI pRym bynqI sMqW mhWpurKW ƒ kr idau beI ipCy BI Awp jI dw idqw Ckdy sI hux BI Awp jI dw idqw KWdy hW A`gy ƒ BI Awp jI dw idqw hI KwvWgyrdquo[ ie`k vwrI prmpUjnIk sMq bwbw qwrw isMG jI ipMf mihqy lMgr rsquoc gey[ ie`k pUVy rsquoqy KIr pw ky pRSwd id`qw igAw sMqW mhWpurKW ny syvwdwr isMG ƒ dy idqw Awp nhIN KwDw ies dw nwm sMqoK hY[ vwihgurU jI dI pRwpqI leI pdwrQ Ckx dw lwlc iqAwg ky S`uD soiDAw pdwrQ sMqoK sMjm nwl vMf ky Ckxw cwhIdw hY[ ieh ^ws mMnx Xog pRym bynqI hY vMf ky CikAw pdwrQ AiqAMq hI suAwd l`gdw hY[
kbIr guru lwgw qb jwnIAY imtY mohu qn qwp] hrK sog dwJY nhI qb hir Awpih Awp]189] pRymI siqsMgI bRhm srUp Bgq jI dy drSn krky inhwl ho rhy hn[ pRmwqmw jI kbIr swihb jI dy srUp rsquoc Awpxy ipAwirAW dy nwl ipAwrI goSt kr rhy hn[ XQw- Bgq sMig pRBu gosit krq] pRymIAW pu`iCAw ldquohy mhWpurS jIE ikRpw kro gurU swihb jI dy aupdyS rsquoc gurU syvw rsquoc gurU jI dy crn- kmlW rsquoc l`gy gursyvk jI rsquoc kI gux huMdy hn vwihgurU jI dI pRwpqI dy sul`Cx kI hn ivsmwd rMg rsquoc ikRpw krky prmpUjnIk pUrn Bgq kbIr swihb jI gurU swihb jI dy s`cy crn- kmlW nwl l`g ky gurU swihb jI dI syvw bMdgI rsquoc l`g ky Awps kau Awpih Awdysu] iqhu gux kw nwhI prvysu] bhuq hI au~cI AvsQw pRwpq krn leI auqSwhq kr rhy hn- hy ipAwirE (guru)gur
wwwGursevakcom q`qkrw 232
nwnk dyv goivMd rUp] gurU swihb jI dy s`cy crn- kmlW nwl (lwgw)l`igAw AQvw pUrn gurU jI ƒ pRwpiq (qb)qW (jwnIAY)jwxIey jy kr pRymI gursyvk jI dw Awpxy Gr ivkwrW mwieAw sRIr sbMDIAW dw mohu (imtY)imt jwvy qn dy 1AwDI ibAwDI2 aupwDI3 qwp imt jwx[ ijvyN vwihgurU mh`ly qIjy jI ny mh`ly dUjy jI dy s`cy crn- kmlW nwl l`g ky SuB s`cI syvw roim roim dy ipAwr nwl kIqI Awpxy sRIr sbMDIAW dw moh nhIN kIqw[ Apny ipAwry is`KW dy AwDI ibAwDI aupwDI qwp inivrq kIqy[ (1AwDI)mn krky kwm koRD ampurny AwDI hY (2ibAwDI)vweI ipq grmI kamp blZm ruDR Un dy ivgwV krky sRIr dI i^lq ivgVn qoN rog ho jwxw ibAwDI hY (3aupwDI)hMkwr nwl kql kukrm krny aupwDI hY[ kOVw bolxw bwxI dw rog hY[ aupRokq rogW dI inivrqI vwlw smiJAw jWdw hY ik siqgurU mhwrwj swihb jI dI syvw BgqI crnW rsquoc l`igAw hY[
hrK sog dwJY nhI qb hir Awpih Awp]189] jdoN gursyvk jI nMU Gr rsquoc b`cw jMmx Awdr mwx siqkwr Dn kursI imlx qoN (hrK)KuSI Aqy snyhI mwieAw pdwrQ dy ivjog krky sRIr ƒ rog l`gx qoN sog nhI (dwJY)swVdy (qb)qdoN (hir)vwihgurU jI Awpih Awip hI AMdr bwhr vs rhy hn[ qdoN gursyvk jI hir Awpih Awip hI hrI jI dw srUp ho jWdy hn]189] XQw- hrK sog jw kY nhI bYrI mIq smwn] khu nwnk suin ry mnw mukiq qwih qY jwn]) hrK sog duhu mwih inrwlw krxYhwru pCwqw]) hrK AnMq sog nhI bIAw] so Gru guir nwnk kau dIAw]
kbIr rwm khn mih Bydu hY qw mih eyku ibcwru] soeI rwmu sBY khih soeI kauqkhwr]190] jI nwm ikvyN jpIey vwihgurU bRhm jI dy srgun Avqwr DMn Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- hy rwm ipAwryy pRymI siqsMgIE (rwm) vwihgurU 2 khn (mih)rsquoc bhuq hI (Bydu)amprk hY[ (qw)iqs (mih)rsquoc (eyku)ie`k AdIacuteYq srUp vwihgurU jI dy prm mnohr suMdr drSnW vwlI bRhm ibcwru hY[ soeI (rwmu)ivAwpk vwihgurU bRhm jI nUM ApxI vifAweI pUjw dy Dn pdwrQ kwmnw dI pRwpqI leI (sBY)swry (khih)kihMdy hn ijnW ƒ inscw Brosw drSnW dI pRwpqI nhIN[ XQw- rwm rwm sBu ko khY kihAY rwmu n hoie] gur prswdI rwmu min vsY qw Plu pwvY koie]) hir hir krih inq kptu kmwvih ihrdw suDu n hoeI]) hir hir jpnw prwieAw mwL Apnw[ (soeI)aus vwihgurU jI nUM koit bRhmMf dI rcnw rcn lY krn dw (kauqkhwr)qmwSw krn vwly sdw inrlyp jwx ky pUrn gurU jI AQvw gur syvk jI kihMdy Xwd krdy hn[ ijvyN vwihgurU hrI srUp mh`lw pMjvW jI hrI ismrnrsquoc ivsmwd lIxqw sihq ampurmw rhy hn dwsn dws gRIb nUM gurpRswid roim roim krky hir ismrin kridAW hir jI dy srgun srUp DMn sRI gurU rwmdws swihb jI dy AnMq srUp AMdr bwhr hr smyN drSn b^S rhy hn Bwv gurU ipqwjI AnykW srUp Dwr ky drSn b^S rhy hn[ aunW prm pwk suMdr srUpW dy rom 2 rsquoqy mnohr suMdr cyhry hn ijnW duAwrw
wwwGursevakcom q`qkrw 233
Awip vwihgurU inrgun ivAwpk pRkwSk AsMK nUr hI nUr Ajpw jwp vwihgurU ismrnrsquoc lIn hn[ XQw- jl Ql mwhy Awpih Awp] AwpY jphu Awpnw jwpu] jdoN gurpRswid bRhmjI dI swiKAwqqw huMdI hY qdoN pRkwS srUp inrgun bRhmjI Awpxy srgun srUp dy swry AkwrW sihq jwp krdy idsdy hn Bwv inrgun srgun jI hr smyN Awpxw jwp Awp hI krdy drSn b^Sdy hn[ XQw- srgun inrgun inrMkwr suMn smwDI Awip] Awpn kIAw nwnkw Awpy hI iPir jwip]1]) ie`k inrol pRwpqI leI rwm 2 kihMdy hn[ ies rsquoqy idRStWq- ie`k dukwndwr ny ipMjry rsquoc qoqw r`iKAw sI[ mhwqmw jI gey qoqw kihMdwldquorwm rwm rwm rwmrdquo[ qoqw kihMdw ldquomhwqmw jI dwsn dws rwm 2 kihMdw hY ipMjry dy bMDn ikauN nhIN k`ty jWdy mhwqmw jI kihMdy ldquoAwp jI cUrI leI rwm 2 kihMdy hoN inSkwm inSkpt ho ky rwm jI dw iDAwn Dwr ky rwm 2 jpo s`c- mu`c bMDn cu`ky jwxgy[ kihMdw ldquoqrIkw d`sordquo kihMdy ldquoA`KW mIc ky idl rsquoc rwm 2 khI jweI[ mwlk dyK ky khygw ldquoqoqw ibmwr ho igAwrdquo[ ldquoipMjry dw bUhw Kol dyvygw jdoN koLy koeI n hoieAw aufwrI mwr jweINrdquo[ ieauN iDAwn itkwky ku`J smW rwm 2 jipAw mwlk ny dyiKAw qoqw qW ibmwr ho igAw ipMjry dw bUhw Kol idqw qoqy dyiKAw kol koeI nhIN J`t hI au~f igAw[ dUjy idn mhwqmw jI au~Qy Awey nyVy dr`Kq rsquoqy bYTy qoqy ikhw ldquorwm nwm siq hY siq boly giq hY pr kuMjI mhwqmw jI h`Q hYrdquo[ XQw- Anhd bwxI pUMjI] sMqn hiQ rwKI kUMjI]
kbIr rwmY rwm khu kihby mwih ibbyk] eyku Anykih imil gieAw eyk smwnw eyk]191] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (rwmY) rwm rwm (rwm) rwm rwm bwr 2 (khu) kihxw kr ieh rwm 2 hr vyly (kihby) kihx (mwih) iv`c bVw hI pUrn bRhm (ibbyk) ivcwr hY[
eyku Anykih imil gieAw eyk smwnw eyk]191] (Anykih)AnykW pRymI rwm nwm kih ky (eyk eyku)ie`ko ie`k AdIacuteYq bRhm jI rsquoc imil (gieAw)geyy hn (eyk)ieko (eyk)ie`k bRhm jI rsquoc rom 2 krky (smwnw)lIx ho gey]191] XQw- mgnu BieEipRA pRym isausUD n ismrq AMg] pRgit BieEsB loA mihnwnkADm pqMg]) hir ky sMgbsy hir lok] qnu mnu Aripsrbsu sBu AripEAnd shj Duin Jok]
kbIr jw Gr swD n syvIAih hir kI syvw nwih] qy Gr mrht swrKy BUq bsih iqn mwih]192] 1- pRB jI bsih swD kI rsnw] nwnk jn kw dwsin dsnw] vwihgurU jI prmpUjnIk Bgq sRI kbIr swihb jI swD dI Amolk rsnw rom 2 ihrdy rsquoc vs ky dunIAW rsquoqy SuB gurmiq mrXwdw kwiem krn leI Gr 2 rsquoc mhwrj swihb jI dI bMdgI leI ivgVy sMswr ƒ svwrn leI Awp AwpxI gurbwxI aucrvw rhy hn- (swD) sRySt
wwwGursevakcom q`qkrw 234
siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj nwl juVn vwly joVn vwly gurU gMRQ swihb jI mhwrwj qoN hr vyly idl idmwZ surqI ibRqI socxI icqvxI rsquoc gurbwxI jI dI pRwpqI krn krwaux vwly gurbwxI jI dw Su`D aucwrn is`Kx isKwaux vwly kQw kIrqn is`Kx isKwaux vwly inrgun bRhm jI rsquoc lIx swD kI soBw swD bin AweI] nwnk swD pRB Bydu n BweI] pUrn bRhm AvsQw ƒ pRwpq swD bRhmigAwnI mhWpurS gurisK sMq Bgq gursyvk swD jI hn[ (jw)ijs Gr rsquoc swD bRhmigAwnI mhWpurS gurisK s Mq Bgq (n)nhIN (syvIAih)cyqyy mMny pUjy jWdy Bwv syvw nhIN kIqI jWdI (hir)hrI Akwl purK vwihgurU jI (kI)dI syvw BgqI nwih huMdI[ (qy)auh Gr (mrht)SmSwn BUmI (swrKy)vrgy hn[ (iqn)iqnW GrW (mwih)rsquoc BUq (bsih)vsdy hn[ ikauNik nUMh DIA shurw b`cy b`cIAW iek`Ty bYT ky tYlIvIznW rsquoc mwVy idRS dyKdy hn[ gMdy gwxy suxdy hn[ b`icAW ƒ gMdIAW AwdqW Awp pwauNdy hn[ XQw- kil mih pRyqijnI rwmu n pCwqw sqjuig prmhMs bIcwrI]) klI AMdir nwnkw ijMnW dw Aauqwru] puqu ijnUrw DIA ijMnUrI jorU ijMnw dw iskdwru]1]) hir ky nwm hIn byqwl]) so Gr rsquoc bwbw bu`Fw jI jYsy mhWpurSW dI syvw Aqy vwihgurU jI dI syvw pRymw- BgqI krnI cwhIdI hY[
kbIr jw Gr swD n syvIAih hir kI syvw nwih] qy Gr mrht swrKy BUq bsih iqn mwih]192] 2- prmpUjnIk s`cy Bgq SRI kbIr sihb jI ampurmwauNdy hn- (jw)ijs ihrdy rUpI Gr rsquoc (swD)inrgun bRhm jI (swD)siqgurU mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI (n)nhIN (syvIAih)syvw kIqI jWdI (syvIAih)Xwd nhIN kIqy jWdy (hir) vwihgurU Akwl purK jI (kI)dI syvw BgqI (nwih)nhIN kIqI jWdI (qy)auh ihrdy Gr (mrht)SmSwn BUmI (swrKy) vrgy hn[ (iqn)iqnW dy irdy GrW (mwih)rsquoc AOgux pwp kwm kRoD loB moh hMkwr kYNsr eyfz Awid iBAwnk bImwrIAW BYVy izrm kItwxU rUpI BUq (bsih)vsdy hn]192] XQw- iesu dyhI AMdir pMc cor vsih kwmu kregoDu loBu mohu AhMkwrw])
kbIr gUMgw hUAw bwvrw bhrw hUAw kwn] pwvhu qy ipMgul BieAw mwirAw siqgur bwn]193] kbIr siqgur sUrmy bwihAw bwnu ju eyku] lwgq hI Buie igir pirAw prw kryjy Cyku]) kbIr swcw siqguru mY imilAw sbdu ju bwihAw eyku] lwgq hI Buie imil gieAw pirAw klyjy Cyku]157] Anuswr bRhm srUp Bgq kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- siqgur pihly pwiqSwh jI siqgur rwmwnMd jI ny Dur ky bwxI jI rUpI kmwx rsquocoN pRym rUpI (bwn)qIr dwsn dws dy mwirAw dwsn dws hMgqw ivSy ivkwr inMdw cuglI sMswrI g`lW krn v`loN gUMgw (hUAw)ho igAw[ mwiekI isAwxpW T`gI DoKw ampryb v`loN (bwvrw)msqwnw ho igAw[ XQw- mY baurI myrw rwmu Bqwru] ric ric qw kau krau isMgwru]) qau dyvwnw jwxIAY jw swihb Dry ipAwru] mMdw jwxY Awp kau Avru Blw sMswru] (kwn)kMnW qoN (bhrw)boLw (hUAw)ho igAw hY kMnW nwl inMdw ivSy ivkwr dy gwxy sMswr dIAW eIrKw
wwwGursevakcom q`qkrw 235
bKIlI Anyk pRkwr dIAW hMgqW dIAW mMdIAW g`lW iblkul hI nhIN suxdw[ XQw- myry mohn sRvnI ieh n sunwey] swkq gIq nwd Duin gwvq bolq bol Ajwey]) krn n sunY kwhU kI inMdw] sB qy jwnY Awps kau mMdw]) (pwvhu)pYrW (qy)qoN (ipMgul)ipMglw (BieAw)ho igAw hY Bwv pYr kusMgq v`l pr igRh ivkwrI nhIN huMdy[ XQw- imiQAw crn pr ibkwr kau Dwvih] ieh doS nhIN hn[ hMgqw ivSy ivkwr inMdw cuglI sMswrI g`lW krn v`loN guMgy ho ky Awp jI snmuK hr smyN kIrqn hI kIrqn krdy hn[ XQw- hm kUkr qyry drbwir] Baukih AwgY bdnu pswir] hr vyly kMnW krky sMswrI g`lW suxn v`loN boLy hn pr rom 2 dy kMnW krky vwihgurU jI dw jwp hI suxdy hn[ XQw- jo bolq hY imRg mIn pMKyrU su ibnu hir jwpq hY nhI hor]) sBY Gt rwmu bolY rwmw bolY] rwm ibnw ko bolY ry]) koit krn dIjih pRB pRIqm hir gux suxIAih AibnwsI rwm]) Bwv sMswr rsquoc ivSy ivkwrW v`l c`lx qoN pYr ipMgly ho gey hn[ pr siqsMgq jI v`l ƒ qur ky jWdy hn[ cwA auqSwh nwl swDU sMqW dI B`j 2 ky syvw krdy hn[ siqgurU swihb jI dIAW pRkrmW krdy hn[
kbIr siqgur sUrmy bwihAw bwnu ju eyku] lwgq hI Buie igir pirAw prw kryjy Cyku]194] prmpUjnIk sRb ivAwpI mhW ivsmwd koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI) srb klw BrpUr pRB Ajpw jwp vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- jw kau hir rMgu lwgo iesu jug mih so khIAq hY sUrw]) vwihgurU jI dy rMg AnMd rsquoc lIx guris`K dy ivkwrW ƒ mwrn vwly siqgur sUrmy jI ny AwpxI gurbwxI rUpI kmwx rsquocooN (ju)ijhVw eyku pRym rUpI (bwnu)qIr dwsn dws dy (bwihAw)mwirAw[ (lwgq)l`gidAW hI inmRqw rUpI (Buie)DrqI rsquoqy (igir)if`g (pirAw)ipAw[ XQw- suKI bsY mskInIAw Awpu invwir qly]) (kryjy)kwLjy rsquoc pRym vYrwg dw Cyku (prw)pY igAw]194] Bwv nrm AsQwn ivMinAw igAw[ XQw- lwgI cot mrMm kI rihE kbIrw Taur]
kbIr inrml bUMd Akws kI pir geI BUim ibkwr] ibnu sMgiq ieau mWneI hoie geI BT Cwr]195]) hir ky nwm kbIr aujwgr] jnm jnm ky kwty kwgr] Anuswr pUrn bRhm srUp sRI kbIr swihb jI siqsMgq jI dI mhW mhW ivsmwd mihmw kih rhy hn- khu kbIr ieh khIAY kwih] swDsMgiq bYkuMTY Awih] hy ipAwirE siqsMgq jI dI AiDk mihmw hY ijvyN Akws (kI)dI (inrml)aujl bUMd ampsl n hoxy krky (ibkwr)inkMmI kwlrI (BUim)DrqI rsquoqy (pir)pY geI[
ibnu sMgiq ieau mWneI hoie geI BT Cwr]195] aupjwaU DrqI dI sMgiq qoN (ibnu)ibnw ieau (mWneI)mMnI geI BT iv`c pY ky (Cwr)suAwh hoie geI]195]
kbIr inrml bUMd Akws kI pir geI BUim ibkwr]2- r`b srUp pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- iesu pwnI qy ijin qU GirAw] mwtI kw ly dyhurw kirAw]
wwwGursevakcom q`qkrw 236
Anuswr ieh bMdw (Akws)ivAwpk bRhm jI (kI)dI (inrml)au~jl bUMd hY vwhu Ksm qU vwhu ijin ric rcnw hm kIey]) eyku ipqw eyks ky hm bwirk qU myrw gur hweI]) hir jI mwqw hir jI ipqw hir jIau pRiqpwlk] vwihgurU jI mwqw ipqw jI hn aunW ny Awpxy srUp rsquocoN swrI rcnw pRgt kIqI hY ieh jIv mwqw dy grB rsquoc pu~Tw lmkidAW ds mhIny prw bwxI duAwrw inrml au~jl jwp krdw hY[ aurD qpu AMqir kry vxjwirAw imqrw Ksm syqI Ardwis]) ivchu grBY inkil AwieAw] Ksmu ivswir dunI icqu lwieAw] AwvY jwie BvweIAY jonI rhxu n ikqhI Qwie BieAw]3]) pir geI BUim ibkwr] ieh inrml bUMd dy kwlrI DrqI rsquoc pYx vWg vwihgurU jI dI AMs rsquocoN pYdw hoeI jIv rUpI bMUd kusMgq (ibkwr)KotI kwr vwlI (ibkwr)ivgwV vwlI kusMgq rUp (BUim)kwlrI DrqI rsquoc pY geI Bwv zUey bwz swkq inMdk cor Xwr Koty purKW dI kusMgq ho geI[
ibnu sMgiq ieau mWneI hoie geI BT Cwr]195]2- (ibnu)ibnw gurU jI dI sMgiq jI qoN ieau (mWneI)mMnI geI mwno ieh ijhVI bUMd bMdw sI kusMgq rUpI BT rsquoc pY ky Bwv kwm koRD loB moh hMkwr eIrKw inMdw corI XwrI kql krky izMdgI (Cwr)suAwh hoie geI]195] Bwv hr vyly zUAw Srwb qMbwkU pINidAW bMb su`t 2 ky dunIAW ƒ PUkidAW ieh jIv Awp hI qbwh ho jWdw hY[ AsMK gl vF hiqAw kmwih] AsMK pwpI pwpu kir jwih] dunIAW ƒ swVdy ampUkdy AwKr ƒ Awp hI zihr jW golI mwr ky mr jWdy hn[ ijvyN nYpolIAn bonw pwrt ihtlr Awid[ so gurmuuiK ipAwrI siqsMgq jI dI mihmw AiDk qoN AiDk hY- sMgiq kw gunu bhuqu AiDkweI piV sUAw gnk auDwry]) swD sMgiq AsQwn jgmg nUr hY[ lK lK ssIAr Bwnu ikrn TrUr hY[ hy ipAwirE siqsMgq jI dI SuB s`cI syvw kro hr vyly siqsMgq rsquoc hI rho[ XQw- kwit islk ijsu mwrig pwey so ivic sMgiq vwsw pwiedw]12]) sdw siqsMgq jI rsquoc rihx vwlw ieh lok suKIey prlok suhyly] vwihgurU jI srUp hI ho jWdw hY[
kbIr inrml bUMd Akws kI lInI BUim imlwie] Aink isAwny pic gey nw inrvwrI jwie]196] prmpUjnIk Bgq sRI kbIr swihb jI siqsMgq jI dI AiDk qoN AiDk mihmw ampurmwauNdy hn- Kyiq imAwlw aucIAw Gru aucw inrxau] jdoN ijmINdwr (aucw)au~cy (Gru)AkwS dw inrnw krdw hY hux b`dL vrsx vwlw hY qW Awpxy Kyq dIAW v`tW au~cIAW kr lYNdw hY[ ijhVI au~proN AkwsI bUMd pYNdI hY aus ƒ bwhr nhIN inklx idMdw[ Akws (kI)dI (inrml)aujl bUMd (BUim)DrqI ny Awpxy rsquoc imlwie (lInI)leI[ jdoN DrqI rsquoc bMUd iml geI (Aink)AnykW isAwny (pic)sV gey auh (inrvwrI)htweI (nw)nhIN (jwie)jWdI KyqI ƒ hrI BrI pRampulq kr idMdI hY]196]
kbIr inrml bUMd Akws kI lInI BUim imlwie] Aink isAwny pic gey nw inrvwrI jwie]196]2- vwihgurU pUrn bRhm srUp Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy
wwwGursevakcom q`qkrw 237
hn- (Akws)pwrbRhm srUp DMn gurU pRmysr jI (kI)dI gurmiq aupdyS rUpI (inrml)au~jl bUMd gursyvk jI ny AwpxI AQwh SrDw rUpI (BUim)DrqI rsquoc imlwie (lInI)leI[ kYsI AQwh SrDw hY- sBu idnsu rYix dyKau guru Apunw ivic AKI gur pYr DrweI]) AMdir scw nyhu lwieAw pRIqm AwpxY] qnu mnu hoie inhwlu jw guru dyKw swmxy]) suiqAw guru swlwhIAY auTidAw BI guru Awlwau] koeI AYsw gurmuiK jy imlY hau qw ky Dovw pwau]) auh mhWpurS siqsMgq jI rsquoc gurU crn- kmlW rsquoc rom rom krky lIx ho gey aunW ƒ inKyVn leI (Aink)AnykW isAwny (pic)sV gey aunW dI jo mhwrwj nwl eykqw ABydqw sI bMUd dy v`Kry hox vWg v`Kry nhIN hoey ijvyN Coty swihbzwidAW ƒ bVy lwlc dy rhy ldquoquhwnUM jgIrW imlxgIAW sUby bxwieAw jwvygw bVy suK Arwm imlxgyrdquo[ swihbzwidAW au~qR idqw ldquoswfy prmpUjnIk bwby vwihgurU mh`ly nOvyN jI dy bwby siqgurU pMjvyN pwiqSwh jI au~bldI dyZ rsquoc bYTy hn swfy dwdy jI ny sIs kurbwn kIqwkurbwnI dI rIq swfy pihlW hI c`lI AweI hY ieh duinAwvI suKW dI swnUM loV nhIN[ aunW dI gurU crnW rsquoc lIxqw sI ies leI aunW ƒ siqsMgq gurU crnW rsquocoN v`Kry nhIN kr sky[ ijvyN bwbw bMdw isMG swihb jI bhwdr jI dw mws grm jMbUrW nwl qoV rhy hn aunW dy ipAwry b`cy dw kwljw k`F ky aunW dy mUMh rsquoc d y rhy hn[ pr ijhVI aunW ny AwpxI bu`DI rUpI DrqI rsquoc siqgurU goivMd isMG swihb s`cy pwiqSwh jI dI gurbwxI aupdyS rUpI inrml bMUd gurU swihb jI dy srUp dw iDAwn idl rsquoc vsw ilAw aunW dy idl rsquocoN k`F nhIN sky[ AYsy mhWpurSW ƒ rom 2 krky nmskwr hY[
kbIr hj kwby hau jwie Qw AwgY imilAw Kudwie] sWeI muJ isau lir pirAw quJYikin PurmweI gwie]197] mMdr dI kMD rsquoc jiVAw s`q ieMc kwlw p`Qr Asvd hY[ hwzI kwby mMdr dIAW s`q pRkrmW krdw p`Qr Asvd ƒ hr vwrI cMumdw hY[ dsvIN iQ`q nwhr ƒ kurbwnI dw idn mMnd y hn aus rsquoc mujj ilKw mukwm pur invwz pVH ky sYqwn dy QMm pws jw ky p`Qr mwry[ phuMc ky b`krw duMbw gaU AQvw aUT ƒ kwby v`l isr krky iltwvy pSU dy s`jy pwsy KVky A`lw hU Akbr kih ky gL qy CurI clwvy v`fw zulm khwvy ksweI bx jwvy[ rwm kbIrw eyk Bey hY koie n skY pCwnI] Anuswr kbIr swihb jI Awp A`lwh pwk udw srUp hn[ mMnY sgl Bvx kI suiD]) nau KMf ipRQmI iesu qn mih rivAw inmK inmK nmskwrw] Anuswr koit bRhmMf dw pswrw Bgq kbIr swihb jI ƒ Awpxy AMdr ids irhw hY[ idb idRstI nwl jo ku`J kwby huMdw hY aunW ƒ pqw hY[ idb idRstI nwl kih rhy hn[ (hau)dwsn dws kwby dw hj krn (jwie)jw irhw (Qw)sI (AwgY)A`gy rsqy rsquoc dwsn dws ƒ (Kudwie) udw A`lw pwk vwihgurU jI (imilAw)imly[ (sWeI) udw jI (muJ)dwsn dws (isau) nwl (lir)lV (pirAw)pey (quJY)qYnUM (ikin)iks ny ieh (gwie)jgw (PurmweI)d`sI hY ieh (ikin)iks ny d`isAw hY ik qUM m`ky jw ky kwby (gwie)gaU kql kryN[ ldquovwihgurU jI
wwwGursevakcom q`qkrw 238
v`loN bcn hn dwsn dws sRb ivAwpI hY swry jIA dwsn dws dy hI pYdw kIqy hn dwsn dws ienW dw pwlxhwr hYrdquo]197]
kbIr hj kwbY hoie hoie gieAw kyqI bwr kbIr] sWeI muJ mih ikAw Kqw muKhu n bolY pIr]198] prmpUjnIk vwihgurU srUp Bgq sRI kbIr swihb jI Amolk bcn PurmwauNdy hn- hy (kbIr)swirAW qoN v`fy udw A`lwpwk jI dwsn dws kbIr (kyqI)iknI bwr kwbY dw hj krn leI m`ky hoie hoie ky idb idRstI nwl gieAw hY[ hy (pIr)pUjnIk v`fy sWeI jI (muJ)dwsn dws (mih)iv`c (ikAw)kI (Kqw)gunwh hY jo Awp jI (muKhu)muKoN (n)nhIN (bolY)boldy]198] jIAW ƒ mwrn qoN prm ipAwry vwihgurU jI pRsMn nhIN huMdy[
kbIr jIA ju mwrih joru kir khqy hih ju hlwlu] dPqru deI jb kwiFhY hoiegw kaunu hvwlu]199] pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI kQn krdy hn udw jI ny ikhw ldquohy kbIr (ju)ijhVy jIB dy suAwdI gaU aUT duMby Awid (jIA)jIAW ƒ (joru)zulm (kir)krky (mwrih)mwrdy hn (ju)ijs ƒ hlwlu (khqy)kihMdy (hih)hn[ beI AsIN FweI CurIAW Pyr ky udw jI KuS kr ley hn[ sB jIAW dy mwqw ipqw pwlxhwr (deI) udw jI (jb)jdoN
(dPqru)drgwh rsquoc ihswb (kwiFhY)k`Fxgy audoN (kaunu)ikhVw (hvwlu)hwl hoiegw ]199] jYsw jIAW ƒ hlwl krdy hn vYsy aunW rsquoqy BI ausy qrW hI FweI CurIAW PyrIAW jwxgIAW[ XQw- Aih kru kry su Aih kru pwey koeI n pkVIAY iksY Qwie]) Twkuru lyKw mgnhwru]) lyKw lIjY iql ijau pIVI]) jmu jwgwqI dUjY Bwie kru lwey] nwvhu BUly dyie sjwey] GVI muhq kw lyKw lyvY rqIAhu mwsw qol kFwvixAw]5]) kbIr joru kIAw so julmu hY lyie jbwbu Kudwie] dPqr lyKw nIksY mwr muhY muih Kwie]) Anidnu bDy mwrIAin iPir vylw nw lhMin]1] Aink sjWeI gxq n AwvY grBY griB BRmwih]
kbIr joru kIAw so julmu hY lyie jbwbu Kudwie] dPqir lyKw nIksY mwr muhY muih Kwie]200] vwihgurU jI dy Avqwr sRI kbIr swihb jI ampuurmwauNdy hn- fMgrW ƒ byrihmI nwl kql krky Zlq socdy hn ik udw jI swfy rsquoqy KuS huMdy hn[ AYsw jo ih`k dw (joru)Dkw (kIAw)kIqw so mhW Gor iBAwnk julmu hY AYsy kIqy zulmu dw pUrn Kudwie jI jbwbu (lyie)lYxgy[ kIqy iBAwnk pwpW dw vwihgurU jI dy (dPqir)drgwh rsquoc jdoN lyKw (nIksY)inklygw qW jmw pwsoN (muhY)mUMh hI (muih)mUMh rsquoqy cotW (Kwie)Kwxgy]200] XQw- Awsw] rojw DrY mnwvY Alhu suAwdiq jIA sMGwrY] Awpw dyiK Avr nhI dyKY kwhy kau JK mwrY]1]) Cwif kqyb rwm Bju baury julm krq hY BwrI] kbIrY pkrI tyk rwm kI qurk rhy pic hwrI]4]8]) pRBwqI] byd kqyb khhu mq JUTy JUTw jo n ibcwrY] jau sB mih eyku Kudwie khq hau qau ikau murgI mwrY]1] mulW khhu inAwau KudweI] qyry mn kw Brmu n jweI]1] rhwau] pkir jIau AwinAw dyh ibnwsI mwtI kaU ibsimil kIAw] joiq srUp Anwhq lwgI khu hlwlu ikAw kIAw]2] ikAw aujU pwku kIAw muhu DoieAw ikAw msIiq
wwwGursevakcom q`qkrw 239
isru lwieAw] jau idl mih kptu invwj gujwrhu ikAw hj kwbY jwieAw]3] qUM nwpwku pwku nhI sUiJAw iqs kw mrmu n jwinAw] kih kbIr iBsiq qy cUkw dojk isau mnu mwinAw]4]4]) BYrau mhlw 5] vrq n rhau n mh rmdwnw] iqsu syvI jo rKY indwnw]1] eyku gusweI Alhu myrw] ihMdU qurk duhW nybyrw]1] rhwau] hj kwbY jwau n qIrQ pUjw] eyko syvI Avru nw dUjw]2] pUjw krau n invwj gujwrau] eyk inrMkwr ly irdY nmskwrau]3] nw hm ihMdU n muslmwn] Alh rwm ky ipMf prwn]4] khu kbIr iehu kIAw vKwnw] gur pIr imil Kuid Ksmu pCwnw]5]3]) syK sbUrI bwhrw ikAw hj kwbY jwie] kbIr jw kI idl swbiq nhI qw kau khW Kudwie]185]) kbIr jorI kIey julmu hY khqw nwau hlwlu] dPqir lyKw mWgIAY qb hoiego kaunu hvwlu]187]) kbIr jIA ju mwrih joru kir khqy hih ju hlwlu] dPqru deI jb kwiFhY hoiegw kaunu hvwlu]199]) jw kY eIid bkrIid kul gaU ry bDu krih mwnIAih syK shId pIrw])) so gihr gBIrw gauhru jIau] Bgq kbIr swihb jI dw AwSw bVw hI au~cw su`cw dIrG hY ik ijhVy bMdy jIA bDhu su Drmu kir Qwphu ADrmu khhu kq BweI] Awps kau muinvr kir Qwphu kw kau khhu ksweI] Anuswr jIAW ƒ mwr ky Drm krky mMndy hn ik AsIN ieh kurbwnI dy ky udw ƒ KuS kr ilAw hY[ ieh pwp kMm krn nwl udw jI KuS hox dI bjwey nrwz huMdy hn[ hW jI Apxw sB ku`J udw jI qoN kurbwn krky ApxI kurbwnI dyx qoN mhwrwj swihb jI KuS huMdy hn[ ijvyN mhwrwj swihb s`cy pwiqSwh jI Awp au~bldI dyg rsquoc bYTy q`qy ryqy rsquoqy bYT ky q`qw ryqw sIs rsquoqy puAwieAw kurbwnI idqI[ nOvyN pwiqSwh jI ny sIs kurbwn kIqw[ siqgurU dsvyN pwiqSwh jI ny mwqw ipqw cwry swihbzwdy isMG isMGxIAW udw dy nwm rsquoqy sB k`uJ kurbwn kIqw[ ieh gurbwxI jI ƒ kmwauxy krky udw jI sdw prm pRsMn huMdy hn- jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau] iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY]) ggn dmwmw bwijE pirE nIswnY Gwau] Kyqu ju mWifE sUrmw Ab jUJn ko dwau]1] sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq] purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu]) kbIr jau quih swD iprMm kI sIsu kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kir jo ikCu hoie q hoie]) nwnk syvku soeI AwKIAY jo isru Dry auqwir]) srb kI ryx hovIjY] Awpu imtwie imlIjY]) khu nwnk Awpu imtwieAw] sBu pwrbRhmu ndrI AwieAw]) shij sMqoiK sIgwrIAw imTw bolxI] ipru rIswlU qw imlY jw gur kw sbdu suxI]) AwT phr kir joiV rhu qau BytY hir rwie rI]) Awpu gvweIAY qw shu pweIAY Aauru kYsI cqurweI]) swcu khO sun lyhu sBY ijn pRymu kIE iqn hI pRBu pwieE]) murdw hoie murId n glI hovxw[ swbru isdik shIdu Brm Bau Kovxw[) jIvq mrY buJY pRB soie] jIvq Bwv qoN mry sRIr krky hMkwr inMdw cuglI iqAwgy A`KW nwl prwieAw rUp n dyKy zbwn nwl JUT nw boly nSy kusMgq iqAwgy siqsMgq praupkwr kry[ ieh pRwpqI dy gux d`sy hn[ ienW SuB guxW leI
wwwGursevakcom q`qkrw 240
ijauNdy sMswr v`loN mrny krky jW Drm ihq kurbwnI dyx qoN mhwrwj swihb jI pRsMn huMdy hn[ so udw jI dy prm pwk nwmu rsquoqy jIAW ƒ mwrn qoN mhwrwj jI ny pRsMn qW kI hoxw sgoN lyKw lYNdy fMf idMdy hn[ m`ky dI h`j gMgw kWSI mQrw hirduAwr jwx dI loV nhIN gMgw gieAw godwvrI sMswr dy kMm hn[ XQw- gMgw gieAw godwvrI sMswr ky kwmw] siqgurW dy miq Anuswr nwm hI qIrQ hY[ qIriQ nwvx jwau qIrQu nwmu hY] qIrQu sbd bIcwru AMqir igAwnu hY]) gurisKˆOslashI so Qwnu BwilAw lY DUir muiK lwvw] Anuswr pRymI guris`KW ny prmpUjnIk s`cy siqgurW dI prmpiv`qR Coh ƒ pRwpq qIrQW ƒ Bwl ky prmpiv`qR DUVI Awpxy m`Qy ƒ lwauxI hY[ prmpUjnIk s`cy siqgurW dy qIrQW rsquoqy lMgr kQw kIrqn Bjn ismrn dy pRvwh cldy hn[ gurU qIrQW rsquoqy sbd kIrqn gurU syvw BgqI gurbwxI kQw kIrqn is`Kx isKwaux leI jwxw hY[ XQw- byd purwn sB dyKy joie] aUhW qau jweIAY jau eIhW n hoie]2]) pRBwqI] Alhu eyku msIiq bsqu hY Avru mulKu iksu kyrw] ihMdU mUriq nwm invwsI duh mih qqu n hyrw]1] Alh rwm jIvau qyry nweI] qU kir imhrwmiq sweI]1] rhwau] dKn dyis hrI kw bwsw piCim Alh mukwmw] idl mih Koij idlY idil Kojhu eyhI Taur mukwmw]2] bRhmn igAws krih caubIsw kwjI mh rmjwnw] igAwrh mws pws kY rwKy eykY mwih inDwnw]3] khw aufIsy mjnu kIAw ikAw msIiq isru nWeyN] idl mih kptu invwj gujwrY ikAw hj kwbY jWeyN]4] eyqy Aaurq mrdw swjy ey sB rUp qumwry] kbIru pUMgrw rwm Alh kw sB gur pIr hmwry]5] khqu kbIru sunhu nr nrvY prhu eyk kI srnw] kyvl nwmu jphu ry pRwnI qb hI inhcY qrnw]6]2]
kbIr lyKw dynw suhylw jau idl sUcI hoie] ausu swcy dIbwn mih plw n pkrY koie]201] vwihgurU Awp kbIr swihb jI ampurmw rhy hn- hy pRymI siqsMgI jIE vwihgurU jI dI s`cI drgwh rsquoc lyKw ilAw jWdw hY[ XQw- lyKw lIjY iql ijau pIVI]) jmu jwgwqI dUjY Bwie kru lwey] nwvhu BUly dyie sjwey] GVI muhq kw lyKw lyvY rqIAhu mwsw qol kFwvixAw]5]) kbIr joru kIAw so julmu hY lyie jbwbu Kudwie] dPqr lyKw nIksY mwr muhY muih Kwie]) Anidnu bDy mwrIAin iPir vylw nw lhMin]1] jIv jIAW dw kql krdy hn mwr ky koh 2 ky KWdy hn[ nSy corI XwrI mMd krm krdy hn jIAW ƒ A`gW lw ky swVdy ampUkdy hn[ aunW ƒ vwihgurU jI dI drgwh rsquoc lyKw dyxw pYNdw hY[ vwihgurU jI dI drgwh rsquoc lyKw dynw (suhylw)sOKw huMdw hY (jau)jykr idl dI (sUcI)pivqRqweI sampweI (hoie)hovy[ idl rsquoc vwihgurU inrgun bRhm AsMK guxW dy AsMK pRkwS srUp jI dI (sUcI)su`cI joiq pRgt hoie jwvy[ XQw- gur swKI joiq prgtu hoie]) (ausu)prmpUjnIk vwihgurU jI dy (swcy)s`cy (dIbwn)kcihrI drgwh (mih)rsquoc (koie)koeI BI plw (n)nhIN (pkrY)PVdw Bwv p`lw PV ky ieauN nhIN kihMdw Ary nIc ik`Dr jwqy hoN ie`Dr Awau bhuq mwr pYNdI hY ieauN koeI p`lw nhIN pkVdw Bwv inrwdrI nwl koeI rokdw nhIN]201]
wwwGursevakcom q`qkrw 241
sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI ny ampurmwieAw hY dwsn dws idb idRStI nwl h`j kwby igAw mhwrwj swihb jI myry nwl lV pey mhwrwj swihb jI ny ikhw ldquoqYnUM ie`Qy Awauxw iks ny d`isAw dwsn dws nwl boly nhIN[ A`gy mhwrwj swihb jI bol ky d`sdy hn Awp jI ie`Qy AwauNdy hoN ie`Qy jIAW ƒ zor zulm krky mwirAw jWdw hY ijs ƒ hlwl ikhw jWdw hY[ zor krnw zulm hY s`cI drgwh rsquoc lyKw ilAw jwvygw[ hy Bgq kbIr swihb jI lyKw dyxw qW suhylw ho skdw hY jy jIAW ƒ nw mwryrdquo[ vwihgurU jI dy s`cy dIvwn rsquoc koeI p`lw nhIN pkVdw Ar y nIc ie`Dr Awau khW jw rhy hoN swry hI nmskwrW krdy hn[ XQw- ijQY Ehu jwie iqQY Ehu surKrU aus kY muih ifTY sB pwpI qirAw]) nwnk Drm AYsy cvih kIqo Bvnu punIq]10]) jmkwlu imlY dy Byt syvku inq hoeI] bVy hI pRym ipAwr siqkwr nwl vwihgurU jI dI bMdgI krn zor zulm krn qoN mnwhI kIqI hY[
kbIr DrqI Aru Awkws mih duie qUM brI AbD] Kt drsn sMsy pry Aru caurwsIh isD]202] nwmu rMg rsquoc hry Bry pRymI snmuK gurmuKW mhWpurSW ny Awp jI pws pRym bynqI kIqI ldquohy mhwrwj kbIr swihb jIE dIacuteYq mwieAw bhuq p Rbl hY Cy drSn caurwsI is`D nwnw ByK ies ny moihq kr ley hn[ XQw- mohnI mohq rhY n horI]) pUjw ckreg brq nym qpIAw aUhw gYil n CorI]1] prmpUjnIk pUrn Bgq sRI kbIr swihb jI au~qR ampurmwauNdy hn- DrqI (Aru)Aqy Awkws (mih)iv`c ivAwpk hy (AbD)nwS rihq AibnwsI vwihgurU jI (qUM )Awp jI ny (duie)dIacuteYq (brI)ivAwhI ADIn kIqI hoeI hY[
Kt drsn sMsy pry Aru caurwsIh isD]202] jogI jMgm sryvVy sMinAwsI qy drvyS ibpr[ ieh (Kt)Cy drsn (Aru)Aqy caurwsIh isD eys dIacuteYq mwieAw dy sMsy iv`c (pry)pey hoey hn[ au~cy Awsx rsquoqy bYTdy hn ik swnUM koeI Aw ky m`Qw tyky[ AwpxI mMnqw pUjw krwauxI mwieAw hY[ so ipAwirE TIk hY mwieAw pRbl hY pr jo s`cy ipqw pUrn pRmwqmw dI s`cI Srn pYNdy hn aunW rsquoqy mwieAw dw koeI zor nhIN pYNdw[ (AwKIN bolo) ikqih AsQwin qU itknu n pwvih ieh ibiD dyKI AwKI] sMqw ibnu qY koie n CwifAw sMq pry goibd kI pwKI]1] hux gurqw ibrwjmwn siqgurU gRMQ swihb jI dI s`cI crn Srn pYx qoN Awpy hI duibDw mwr ky piq r`Kdy hn[ XQw- guir duibDw jw kI hY mwrI] khu nwnk so bRhm bIcwrI]) sMq srin jo jnu prY so jnu auDrnhwr] ]) nwnk kI lj pwiq gurU hY isru byicE siqgur Awgy])
kbIrmyrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw]203] vwhu 2 vwihgurU jI dy Avqwr SRomxI Bgq sRI kbIr swihb jI dy AMdr Apx`q myr hMgqw dvYq dw ik`fw BwrI iqAwg hY hzUr ampurmw rhy hn- hy vwihgurU swihb jIE Dn pdwrQ im`qR nwm rUpI Dn vw SuB guxW rUpI Dn dwsn dws ƒ jo ikCu BI pRwpq hY (so)auh
wwwGursevakcom q`qkrw 242
sB (qyrw)Awp jI dw hI hY (muJ)dwsn dws dy idl (mih)rsquoc (myrw)dwsn dws dw ikCu BI nhI hY[
qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw]203] ieh sB ku`J (qyrw)Awp jI dw b^iSAw hoxy krky (quJ)Awp jI (kau)nUM (saupqy)Awp jI qoN kurbwn kridAW (myrw)dwsn dws dw ikAw mu`l (lwgY)l`gdw hY Bwv myrw ku`J BI mu`l nhIN l`gdw]203] XQw- mweI bwp puqR siB hir ky kIey] sBnw kau snbMDu hir kir dIey]1] hmrw joru sBu rihE myry bIr] hir kw qnu mnu sBu hir kY vis hY srIr]1]) quDu AwgY Ardwis hmwrI jIau ipMfu sBu qyrw] khu nwnksB qyrI vifAweI koeI nwau n jwxY myrw]) ijs kI bsqu iqsu AwgY rwKY] pRB kI AwigAw mwnY mwQY] aus qy caugun krY inhwlu] nwnk swihbu sdw dieAwlu]2]) ijvyN bwby mqIdws swihb jI dy prmpiv`qR SuB s`cy sIsrsquoqy Awrw vg irhw hY pwp puMn qoN inrlyp siqgurU sRI gurU qygbhwdr swihb jI dy prmpUjnIk im`Ty s`cy crnkmlW rsquoc lIx sumyr prbq vWg Ac`l kSt sih rhy hn[ (krv`qu) Awsw] krvqu Blw n krvt qyrI] lwgu gly sunu ibnqI myrI]1] hau vwrI muKu Pyir ipAwry] krvtu dy mokau kwhy kau mwry]1] rhwau] jau qnu cIrih AMig n morau] ipMfu prY qaupRIiq n qorau]2] hm qum bIcu BieE nhI koeI] qumih su kMq nwir hm soeI]3] khqu kbIru sunhu ry loeI] Ab qumrI prqIiq n hoeI] bRhm igAwnI bwbw mqIdws jI v`loN gurU ipAwr siqkwrrsquoc lIx bcn- rom rom iv`c mYNkVy vsy pRIqm Awp[ Awrw mYnUM BwauNdw Drm C`fxw pwp[ tukVy ies sRIr dy kro jy l`K kRoV[ qW BI Drm n C`f sW dIn qyrw nhIN loV[ Awrw ipAwrw lgq hY kwrw kro bnwie[ isr jwie qW jwie myrw is`KI isdk n jwie[ vwihgurU siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI mhwrwj jdoN sRI h`t swihb kr rhy sn aus vyly mhwrwj swihb jI ny qyrw qyrw kih ky inrXqn hI gRIbW dIAW JoLIAW BrIAW sRI h`t swihb jI dy cwry bUhy Kol ky sB ku`J gRIbW ƒ lutw idqw siqgurU dsvyN pwiqswh jI ny sRI cmkOr swihb jI ivKy Awpxy ipAwry idl jwn swihbzwidAW sUrbIr bhwdrW XoiDAW nUM nyqRW swhmxy ShId huMidAW dyK ky ieh mhW ivsmwd Sukr kIqw- kbIr myrw muJ mih ikCu nhI jo ikCu hY so qyrw] qyrw quJ kau saupqy ikAw lwgY myrw]203] ies qrW sUrbIr isrl`Q XoDy isMGW ny qn mn Dn isr siqgurU dsvyN pwiqswh jI ƒ ArpidAW siqgurW dy snmuK ieh qukW pVIAW kmweIAW pUrn gurU jI ihq ShIdIAW pweIAW DMn kmweIAW[ gurU ipAwrI swDsMgq jIE gurbwxI jYsw suKdwiek gurU jI gurbwxI jI hI hn[ g`l krnI bVI sOKI hY isr dyxw bVw hI AOKw hY[ isr dy ky hMkwr iqAwgxw hor BI bVw BwrI AOKw hY[ siqgurW ny gurbwxI jI duAwrw isr dyx dI prm au~cI su`cI kurbwnI vwlI AvsQw b^S ky isr idqy dI hMgqw dI inivrqI leI gurbwxI jI b^Sy hn[ jo siqgurW ibnw hor koeI BI nhIN b^S sikAw[ siqgurW ny Awp sRbMs dyx q`k mhwn kurbwnI hI kurbwnI idqI hY[ ijs krky sB dw mwx
wwwGursevakcom q`qkrw 243
inivrq huMdw hY[ isr dyx q`k kurbwnI dyx vwly sUrbIr XoDy lUM 2 krky siqgurW dI kurbwnI gurU gRMQ swihb jI gurbwxI jI ƒ sdw nmskwr krdy Awey hn krdy hn krdy rihxgy[ XQw- gurU gRMQ kljug BieE gurU rUp mhwn] ds pwiqswhIAW rUp iehu gurU gRMQ jI jwn]
kbIr qUM qUM krqw qU hUAw muJ mih rhw n hUM] jb Awpw pr kw imit gieAw jq dyKau qq qU]204] prmpUjnIk sRI kbIr swihb jI dy dg dg krdy msqk dy drSn krky pRymI siqsMgI bl 2 jw rhy hn[ XQw- pRgty gupwl mhWq kY mwQy] nwnk auDry iqn kY swQy]) ijih ibiKAw sglI qjI lIE ByK bYrwg] khu nwnk sun ry mnw iqh nr mwQY Bwg] ivsmwd rMg rsquoc dovyN h`Q joV isr Jukw ky p`uCdy hnldquohy pUrn Bgq mhWpurS jIE vwihgurU jI dy jpx dw Awp jI ƒ kYsw AnMd hY dwsn dwsW ƒ BI pRym imlwp b^So jIrdquo[ XQw- sMq shweI rwm ky kir ikrpw dIAw imlwie] vwihgurU kbIr swihb jI vwihgurU jI dy snmuK pRwpqI dy sul`Cx ampurmw rhy hn- hy Akwl purK vwihgurU jIau dwsn dws (qUM)Awp jI vwihgurU (qUM)Awp jI vwihgurU (krqw)krdw Bwv pUrn pRym sihq vwihgurU vwihgurU AiBAws krdw (qU)Awp jI dw srUp hI (hUAw)ho igAw (muJ)dwsn dws (mih)iv`c (hUM)hMkwr (n)nhIN (rhw)irhw[ Awp jI dI mhwn b^iSS duAwrw Awp hI jxw rhy hoN jI Awp jI dwsn dws AMdr Apnw jwp Awp hI kr rhy hoN jI[ XQw- AwpY jphu Awpnw jwpu]) gurmuiK roim roim hir iDAwvY]) ijhvw eyk hoie lK kotI lK kotI koit iDAwvYgo]) iek dU jIBO lK hoih lK hovih lK vIs] lKu lKu gyVw AwKIAih eyku nwmu jgdIs]) lwK ijhvw dyhu myry ipAwry muKu hir AwrwDy myrw rwm] ieh AsMK zbwnW duAwrw Awpxw jwp Awp hI dws dy irdy rom 2 rsquoc vs ky Awp hI kr rhy hoN jI[ XQw- quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI]19]69] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI]20]70] (sRI dsm 17) prmpUjnIk mh`lw dsvW jI gurmuiK ipAwry dieAw isMG swihb jI ipAwry Drm swihb isMG jI bwbw mwn isMG swihb jI bwbw Awlm isMG swihb jI ipAwry ihMmq isMG swihb jI ipAwry mohkm isMG swihb jI bwbw sMq isMG swihb jI bwbw mdn isMG swihb jI bwbw koTw isMG swihb jI Awid muKI muswihb pRymIAW ƒ drSn b^S rhy hn[ mhwrwj swihb jI ƒ ienW pRymIAW rsquoqy bVw BwrI mwx hY hr AOkV kSt ibpqw rsquoc ieh ^wlsy dwsn dws dw swQ dyxgy Apxy sIs kurbwn krngy[ qW hI pUrn pRym pUrn siqkwr pUrn gRIbI nwl ampurmw rhy hn- ienhI kI ikRpw ky sjy hm hY nhI mo sy grIb kror pry]2] (sRI dsm 716) ^wlsw myro ipMf pRwn] ^wlsw myrI jwn kI jwn]5]) ^wlsw myro siqguru pUrw] ^wlsw myro sIacutejn sUrw]7] vwihgurU vwihgurU mhwrwj swihb jI bYTy ivsmwd rMg rsquoc Awp muhwrw hI quhI quhI jpx l`gy ipAwry dieAw isMG jI dw mn bhuq iekwgR sI ipAwry dieAw isMG jI idl rsquoc quhI quhI khI jWdy hn nwly igxI jWdy hn
wwwGursevakcom q`qkrw 244
lgwqr mhwrwj swihb jI ivsmwd Apnw jwp Awp jpdy rhy[ XQw- AwpY jphu Awpnw jwpu] siqgurU mhwrwj swihb jI ny ipAwry dieAw isMG jI ƒ pu`iCAw ldquoBweI ikMnI vwrIN ho igAwrdquo[ ldquojI swihb jI ieh jwp soLW hzwr vwrIN ho igAwrdquo[ mhwrwj swihb jI ny ikhw ldquocMgw BweI soLW vwrI ilK lvordquo[ mhwrwj srbI rMgI rUpI qUM hY hn[ XQw- jls quhI] Qls quhI] nids quhI] nds quhI]13]63] ibRCs quhI] pqs quhI] iCqs quhI] aurDs quhI]14]64] Bjs quAM] Bjs quAM] rts quAM] Tts quAM]15]65] ijmI quhI] jmw quhI] mkI quhI] mkw quhI]16]66] ABU quhI] ABY quhI] ACU quhI] ACY quhI]17]67] jqs quhI] bRqs quhI] gqs quhI] mqs quhI]18]68] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI]19]69] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI] quhI quhI]20]70] (sRI dsm 16) rsnw jpqI qUhI qUhI] mwq grB qum hI pRiqpwlk imRq mMfl iek quhI]1]) qUM myrw ipqw qUMhY myrw mwqw] qUM myrw bMDpu qUM myrw BRwqw] qUM myrw rwKw sBnI QweI qw Bau kyhw kwVw jIau]1]) qU myrw ipqw qUhY myrw mwqw] qU myry jIA pRwn suKdwqw] qU myrw Twkuru hau dwsu qyrw] quJ ibnu Avru nhI ko myrw]) rsnw jpqI qUhI qUhI] mwq grB qum hI pRiqpwlk imRq mMfl iek quhI]
jb Awpw pr kw imit gieAw jq dyKau qq qU]204] ijs vyly Awp jI ny ikRpw kIqI guir duibDw jw kI hY mwrI] khu nwnk so bRhm bIcwrI] dwsn dws dy irdy rsquoc vs ky AwpY jphu Awpnw jwpu] kIqw (jb)jdoN (Awpw)hMkwr (pr)prwieAw idl idmwZ rom 2 (kw)dw imit gieAw (jq)ijDr (dyKau)dyKdw hW (qq)iq`Qy (qU)Awp jI hI hoN jI]204] XQw- quDu ibnu dUjw nwhI koie]) nw ko bYrI nhI ibgwnw sgl sMig hm kau bin AweI]) nw ko myrw dusmnu rihAw nw hm iks ky bYrweI] bRhmu pswru pswirE BIqir siqgur qy soJI pweI] prmpUjnIk sMq bwbw gurbcn isMG jI ^wlsw jI bRhmigAwnI ny ie`k vwrI dwsn dws ƒ bulwieAw rsquoqy isMGW dy nwm igxy rsquoqy ikhw ldquoieh pRymI muslmwn zwqI rsquocoN siqgurU swihb jI dy s`cy crn- kmlW rsquoc rih rhy hn[ Awpxy mn rsquoc ienW nwl koeI zwqI vMf ivqkrw nhIN[ ieh DMn gurU swihb s`cy pwiqSwh jI ny inrvYr A`Kr vriqAw hY[ inrwhwr inrvYr suKdweI] qw kI kImiq iknY n pweI]) qUM inrvYru sMq qyry inrml] ijn dyKy sB auqrih klml]) sB mih joiq joiq hY soie] iqs dY cwnix sB mih cwnxu hoie] ieh AvsQw jxweI hY ismrn kridAW iDAwqw iDAwn Dy dI iqRkutI imt cu`kI hY iDAwqw myrw AMqhkrn hY myrw iDAwn l`igAw hY ijnw rsquoc iDAwn l`igAw auh hux v`Kry nhIN rhy[ ijvyN pwxI dI bUMd smuMdR rsquoc su`tIey Aks mwqR hI smuMdR rUp hI ho jWdI hY aus ƒ koeI v`KrI nhIN kr skdw[ ieh kbIr swihb jI dI bVI ivsmwd AvsQw hY- ikAw jwnau ikCu hir kIAw BieE kbIru kbIru]62] Gr Gr kbIr swihb jI dw jwp ho irhw hY pr
wwwGursevakcom q`qkrw 245
Pyr BI jq dyKau qq qU] mhW mhW ivsmwd AvsQw rsquoc lIx hn[ XQw- min swcw muiK swcw soie] Avru n pyKY eyksu ibnu koie] nwnk ieh lCx bRhmigAwnI hoie]1]
kbIr ibkwrh icqvqy JUTy krqy Aws] mnorQu koie n pUirE cwly aUiT inrws]205] ivsmwd rMg rsquoc rMgy pUrn bRhm srUp prmpUjnIk Bgq sRI kbIr sihb jI ampurmw rhy hn- kUVu boil murdwru Kwie] Anuswr ijhVy JUTy ivkwrI (ibkwrh)ivkwrW (ibkwrh)KotIAW kwrW jIAW ƒ mwrnw kohxw Kohxw lu`txw Koty pwp (icqvqy)icqvdy sn auh JUTy sn Aws (krqy)krdy sn swnUM bRhm lok ieMdR pdvI dI pRwpqI hovygI swnUM bihSq rsquoc hUrW AMgUrW dI Srwb imlygI AmIr bx ky suK BogWgy[ aunW dw (mnorQu)mn dw sMklp (koie)koeI BI (pUirE)pUrw (n)nhIN hoieAw ies ampwnI sMswr qoN inrws aUiT ky (cwly) c`ly hn]205] XQw- cly juAwrI duie hQ Jwir] ivSy ivkwr rsquoc l`g ky K`cq ho gey[ XQw- ibiKAw mih ikn hI iqRpiq n pweI] ijau pwvku eIDin nhI DRwpY ibnu hir khw AGweI]) ibiKAw kY Din sdw duKu hoie] nw swiQ jwie n prwpiq hoie]) Aink Bog ibiKAw ky krY] nh iqRpqwvY Kip Kip mrY] sRb ivAwpI mhW ivsmwd SuB is`iKAw- ivkwrW dI icqvnI idl idmwZ ƒ swVdI hY[ swfy idl rsquoc AMimRq hY ieh icqvnI AMimRq ƒ swVdI hY AMimRq muK rsquoc nhIN Awaux idMdI ieh ivkwrW dI icqvnI qoN mnw krdy hn[ ivkwrW krky jIv dw koeI BI mnorQ pUrw nhIN huMdw sMswr qoN inrwsw au~T ky cilAw jWdw hY[
kbIr hir kw ismrnu jo krY so suKIAw sMswir] ieq auq kqih n foleI ijs rwKY isrjnhwr]206]) mwieAw moh prIiq iDRgu suKI n dIsY koie]) nwnk duKIAw sBu sMswru]) duKu ivCoVw ieku duKu BUK] ieku duKu skqvwr jmdUq] ieku duKu rogu lgY qin Dwie]) duK kIAw pMfw KulIAw suKu n inkilE koie] duK ivic jIau jlwieAw duKIAw cilAw roie]) ibnu hir ismrn suKu nhI pwieAw] Awn rMg PIky sB mwieAw] aupRokq pRmwxW Anuswr sMswr rsquoc sB koeI duKI hY[ hy prmpUjnIk Bgq swihb jIE kI sMswr rsquoc koeI suKI BI hY[ prmpUjnIk Bgq sRI kbIr swihb jI ampurmwauNdy hn- (hir)sRb ivAwpI sRb pRkwSk vwihgurU jI (kw)dw ismrnu jo pRymI jI (krY)krdy hn (so)auh sMswir rsquoc BwrI (suKIAw)suKI hn[ XQw- mwrU mhlw 5] pWc brK ko AnwQu DRuml bwirku hir ismrq Amr Atwry] puqR hyiq nwrwiexu kihE jmkMkr mwir ibdwry]1] myry Twkur kyqy Agnq auDwry] moih dIn Alp miq inrgux pirE srix duAwry]1] rhwau] bwlmIku supcwro qirE biDk qry ibcwry] eyk inmK mn mwih ArwiDE gjpiq pwir auqwry]2] kInI riKAw Bgq pRihlwdY hrnwKs nKih ibdwry] ibdru dwsI suqu BieE punIqw sgly kul aujwry]3] kvn prwD bqwvau Apuny imiQAw moh mgnwry] AwieE swm nwnk Et hir kI lIjY Bujw pswry]4]2]) pRB kY ismrin Anhd Junkwr] suKu pRB ismrn kw AMqu n pwr]) eyk
wwwGursevakcom q`qkrw 246
inmK jo ismrn mih jIAw] koit idns lwK sdw iQru QIAw]) suKw kI imiqikAw gxI jw ismrI goivMdu] ijn cwiKAwsy iqRpqwisAw auh rsu jwxY ijMdu] sMqw sMgiq min vsY pRBu pRIqmu bKisMdu] ijin syivAw pRBu Awpxw soeI rwj nirMdu]) so suKIAwso sdw suhylw jo gur imilgwie gunI]) mweI myry mn ko suKu] koit Anmicrod rwj suKu BugvY hir ismrqibnsY sB duKu]) ibnvMiq nwnkugur crx lwgy vwjy Anhd qUry] bwkI Agin swgr bUfq sMswrw] nwnk bwh pkir siqguir insqwrw] sMswr A`g dw smuMdR hY[ ies rsquoc swry hI duKI hn[ ismrn krn vwly ƒ suKI d`sdy hn[
ieq auq kqih n foleI ijs rwKY isrjnhwr]206] ijs ƒ (isrjnhwr)sB qy vfw siqguru nwnku dyv Akwl purK jI kusMgq ivSy vwSnw ivkwrW AOguxW b`jr pwpW doSW qoN (rwKY) r`Kdy hn[ auh (ieq)ies lok dy kl`bW rsquoc nwc gwxy nSy ivkwr inMidAw cuglI krn suxn rwj kursI corIAW fwky Bwv ijny BI mwVy AOgux hn pdwrQW mwieAw (auq)bRhm lok dy pdwrQW BogW surg dIAW Ap`CrW ieMdR pdvI ivSy vwSnw rsquoc (kqih)iksy pRkwr (n)nhIN (foleI)foldy]206] ijvyN rukmWgd rwjw jI bhuq Drmwqmw pRmwqmw srUp hI hoey hn ienW dw izkr mhwrwj swihb jI ny bwxI rsquoc kIqw hY- rukmWgd krqUiq rwmu jMphu inq BweI] isrl`Q XoDy bwbw dIp isMG swihb jI ShId ny cMby vwly rwjy dI nOjvwn b`cI ƒ dyK ky Afol rihxw- ijvyN AihmdSwh AbdwlI ny ihMd rsquocoN ATwrW hzwr bweI hzwr qIh hzwr bIbIAW lu`tIAW gznI rsquoc tky 2 ƒ vycIAW[ kYdxW bIbIAW ƒ Cfwaux leI ie`k vwrI ipMf b`loky dirAw dy p`qx rsquoqy jw ky s`qW idnW dy Bu`iKAW isMGW ny vYrI rsquoqy zbrdsq h`lw kIqw bhuq ktw v`FI kIqI[ iglizAW ƒ mwr ky ATwrW hzwr bIbIAW CufweIAW b`cIAW ikhwldquoijhVy mwpy swnUM bcwA nhIN sky AsIN aunW pws nhIN jwxw cwhuMdIAW[ AsIN dlW rsquoc rih ky syvw krWgIAWrdquo[ isMG swihbW jI ikhw ldquonhIN b`cIE Awpxy koL r`Kxw ^wlsy dw Drm nhINrdquo[ AwpxIAw DIAW BYxw smJ ky pUrn siqkwr nwl aunW ƒ aunW dy GrIN phuMcwieAw[ cMby vwly rwjy dI nOjuAwn AiqAMq sMudr b`cI ƒ dyK ky sB dw mn fol jWdw sI rwjy pws C`fx leI j`Qydwr swihb jI ny jqI sqI inrml pUrn Su`D ^wlsy bwby dIp isMG swihb jI sUrbIr bhwdr jI dI ifaUtI lweI[ ies bIbI jI ny bwby jI A`gy dovyN h`Q joV ky pRym bynqI kIqI ldquoswfw jIvn nrk nwloN BI BYVw lMGxW sI Awp jI ny bhuq BwrI praukwr kIqw hY mYnMU ApxI dwsn dwsI bxwau jIrdquo isrl`Q XoDy bwbw jI cMby C`f ky Awey ic`q Afol irhw[ bwbw jI jq sq rsquoc kwiem rhy[ XQw- kbIr surg nrk qy mY rihE siqgur ky prswid]) kvnu nrku ikAw surgu ibcwrw sMqn doaU rwdy]) imiQAw nwhI rsnw prs] mn mih pRIiq inrMjn drs] pr iqRA rUpu n pyKY nyqR] swD kI thl sMq sMig hyq] krn n sunY kwhU kI inMdw] sB qy jwnY Awps kau mMdw] gur pRswid ibiKAw prhrY] mn kI bwsnw mn qy trY] ieMdRI ijq pMc doK qy rhq] nwnk koit mDy ko
wwwGursevakcom q`qkrw 247
AYsw Aprs]1] ieh SuB gux aunW mhWpurSW rsquoc hn ivSy vwsnw leI kdy BI nhIN foldy[ sRIr krky qW aunW ny kI folxw mn rsquoc mhwrwj jI mn mih Awip mn Apuny mwih] gurU nwnk swihb jI dy crn vs jWdy hn mhwrwj swihb jI AYsI ikRpw krdy hn aunW ƒ iksy Zlq sMklp dw Bwr BI nhIN pYx idMdy siqgurU gRMQ swihb jI hr vyly isr rsquoqy hn[ hr vyly idl idmwg rsquoc gurbwxI jI Byj ky ihrdy rom 2 rsquoc vs ky inrgun jI rsquoc lIxqw b^S ky iqRpqI krdy rihMdy hn[ bRhm lok ko Bog jo kwg ibst sm jwx[ ijvyN kW ibstw KWdw hY aus dI ibT ibstw dw ibstw huMdI hY[ ies qrW mhWpurS ies lok dw qW kI bRhm lok dy pdwrQW rsquoqy BI nhIN foldy[ aunW ƒ kwg ibst sm smJdy hn]206]
kbIr GwxI pIVqy siqgur lIey Cfwie] prw pUrblI BwvnI prgtu hoeI Awie]207] vwihgurU Bgq sRI kbIr swihb jI siqgurU swihb jI dw AiqAMq hI pRqwp jxw rhy hn- AMdr bwhr siq sMqoK Awid AsMK SuB guxW dy pRkwS srUp siqgurU inrgun bRhm jI Awp jI ƒ suMdr drSn b^S ky Ajpw jwp gurbwxI aucwrn dw bl b^S rhy hn[ hMgqw inivrq ho cu`kI hY[ hy BweI dwsn dws hor Anyk jIv nrk mwqw dy grB kwm kRoD loB moh hMkwr inMdw cuZlI vYr eIrKw b^IlI ieMRidAW dy ivSy suAwd rUp kStW dI GwxI rsquoc (pIVqy)pIVIdy DMn siqgur nwnk dyv swihb jI ny ikRpw krky Cfwie lIey hn[ ijvyN siqgurU CyvyN pwiqSwh jI ny 52 aumr kYdI rwijAW ƒ gvwlIAr ikly rsquocoN CufwieAw[ XQw- siqgur kIno praupkwru] kwiF lIn swgr sMswr]) Agin swgr bUfq sMswrw] nwnk bwh pkir siqguir insqwrw]) Aink pwp myry prhirAw bMDn kwty mukq Bey] AMD kUp mhw Gor qy bwh pkir guir kwiF lIey]) mhlw 5] kbIr kUkru Bauknw krMg ipCY auiT Dwie] krmI siqguru pwieAw ijin hau lIAw Cfwie]209]) siqguru myrw sdw dieAwlw moih dIn kau rwiK lIAw] kwitAw rogu mhw suKu pwieAw hir AMimRqu muiK nwmu dIAw]1]) sMq bwbw AjIq isMGjI nQlpurIey pUrn bRhmigAwnI jI vwihgurU gurU jI dy AQwh pRym rsquoc mhW mhW ivsmwd lIx ho ky pUrn gurU jI dI mihmw praupkwr dI pVdy ieh vwr- siqguru guxI inDwnu hY gux kir bKsy AvguixAwry] siqguru pUrw vYdu hY pMjy rog AswD invwry] suK swgru gurudyau hY suK dy myil ley duiKAwry] gur pUrw inrvYru hY inmicrodk doKI bymuK qwry] guru pUrw inrBau sdw jnm mrx jm frY auqwry] siqguru purKu sujwxu hY vfy Ajwx mugD insqwry] siqguru AwgU jwxIAY bwh pkiV AMDly auDwry] mwxu inmwxy sd bilhwry]19] (vwr 26)
prw pUrblI BwvnI prgtu hoeI Awie]207] jdoN swnUM siqgurU mhwrwj swihb jI ny nrk AOguxw doSW ivkwrW dI GwxI rsquoc pIVINidAW ƒ CufwieAw mhwrwj jI ny Awpxy AsMK pRkwS srUp inrgun bRhm jI rsquoc lIxqw sihq suMdr drSn b^Sy[ XQw- drsnu dyKq doK nsy]) siqgur drsin Agin invwrI] siqgur Bytq haumY mwrI]) drsn dyKq hI suiD kI