smwijk asmwnqwvw aqy smwijk inaw dy prbwv ivsw – smwijk is`ikaw ivsw – smwijk is`ikaw klws -...
TRANSCRIPT
smwijk AsmwnqwvW Aqy smwijk AsmwnqwvW Aqy
smwijk inAW dy pRBwv smwijk inAW dy pRBwv
ivSw – smwijk is`iKAwivSw – smwijk is`iKAw
klws - A`TvINklws - A`TvIN
AiDAwpk dw nwm - rwjyS kumwr AroVwAiDAwpk dw nwm - rwjyS kumwr AroVw
AiDAwey nM - 29AiDAwey nM - 29
skUl dw nW – s. s. s. s buFlwfw skUl dw nW – s. s. s. s buFlwfw
(muMfy), mwnsw(muMfy), mwnsw
pUrv pUrv
igAwnigAwn
sMpRdwisMpRdwi
ekqwekqw► Bwrq iv`c Anyk Drm Bwrq iv`c Anyk Drm
hn[hn[► 1947 eI: iv`c Dwrimk 1947 eI: iv`c Dwrimk
kV`qx ny hI Bwrq dy kV`qx ny hI Bwrq dy
do toty kIqy[do toty kIqy[► ie`Qy Dwrimk k`tVqw ie`Qy Dwrimk k`tVqw
dw nqIjw mMdr, msijd dw nqIjw mMdr, msijd
JgVw hY[JgVw hY[► 1984 iv`c is`Kw nMU 1984 iv`c is`Kw nMU
ie`k Dwrimk ie`k Dwrimk
sMprdwiekqw dw sMprdwiekqw dw
swhmxw krnw ipAw[ swhmxw krnw ipAw[
sMprdwiekqw sMprdwiekqw
dw pRBwvdw pRBwv
► Drm qy AwDwirq rwjnIiqk dlW dw sMgTn[Drm qy AwDwirq rwjnIiqk dlW dw sMgTn[► Drm dy AwDwr qy hoNd ‘c Awey klI dbwau Drm dy AwDwr qy hoNd ‘c Awey klI dbwau
smUh vI BwrqI lokqMqr nMu pRBwivq kr rhy hn[smUh vI BwrqI lokqMqr nMu pRBwivq kr rhy hn[► BwrqI jn-jIvn ivc ihMsw dy vwDy leI BwrqI jn-jIvn ivc ihMsw dy vwDy leI
sMprdwiekqw kw&I h`d q`k izMmyvwr hY[sMprdwiekqw kw&I h`d q`k izMmyvwr hY[► mMqrI pirSdW dy inrmwx ‘qy Drm dw pRBwv[mMqrI pirSdW dy inrmwx ‘qy Drm dw pRBwv[► sMprdwiekqw lokW dy mqdwn ivhwr nMu kw&I sMprdwiekqw lokW dy mqdwn ivhwr nMu kw&I
izAwdw pRBwivq kr rhI hY[ izAwdw pRBwivq kr rhI hY[
jwqIvjwqIv
wdwd ► BwrqI smwj AnykW jwqIAW BwrqI smwj AnykW jwqIAW
iv`c vMifAw hoieAw hY[iv`c vMifAw hoieAw hY[► qkrIbn 300 qo v`D jwqIAW qkrIbn 300 qo v`D jwqIAW
hn[hn[► rwjnIiqk pwrtIAW jwqIAW dy rwjnIiqk pwrtIAW jwqIAW dy
AwDwr qy coxW lVdIAW hn AwDwr qy coxW lVdIAW hn
votW mMgIAW jwdIAW hn[votW mMgIAW jwdIAW hn[► jwqI dy AwDwr qy Bwvy jwqI dy AwDwr qy Bwvy
CUq-Cwq Kqm kIqI geI hY[CUq-Cwq Kqm kIqI geI hY[► pr mwnisk p`Dr qy Ajy vI pr mwnisk p`Dr qy Ajy vI
pRySwnIAW dw swhmxw pRySwnIAW dw swhmxw
AnusUicq jwqIAW vwilAW AnusUicq jwqIAW vwilAW
nUM sihxw pY irhw hY[nUM sihxw pY irhw hY[
jwqIvjwqIv
wdwd
jwqIvwd dw jwqIvwd dw
pRBwvpRBwv
► jwqI dy AwDwr qy rwjnIiqk pwrtIAW dw inrmwx ho jwqI dy AwDwr qy rwjnIiqk pwrtIAW dw inrmwx ho
irhw hY[irhw hY[► coxW smyN jwqI dy nW qy votW mMgIAW jWdIAW hn[coxW smyN jwqI dy nW qy votW mMgIAW jWdIAW hn[► jwqI dy AwDwr qy AnusUicq jwqIAW nMu ivSyS jwqI dy AwDwr qy AnusUicq jwqIAW nMu ivSyS
shUlqW dyx dI ivvsQw ny jwqIkrn kr id`qw hY[shUlqW dyx dI ivvsQw ny jwqIkrn kr id`qw hY[► jwqI dy AwDwr qy CUq-Cwq kIq jWdI hY[ jwqI dy AwDwr qy CUq-Cwq kIq jWdI hY[
Al`g-2 jwqIAW dw Al`g-2 jwqIAW dw
vrgIkrnvrgIkrn
CUq-CUq-
CwqCwq
► lokqMqr dI sPlqw leI lokw lokqMqr dI sPlqw leI lokw
ivc CuUq-Cwq nUM Kqm ivc CuUq-Cwq nUM Kqm
krn dy ivSys pRbMD kIqy krn dy ivSys pRbMD kIqy
gey hn[gey hn[► ikauNik CUq-Cwq hIx ikauNik CUq-Cwq hIx
Bwvnw ivc vwDw krdI hY[Bwvnw ivc vwDw krdI hY[► ihMsw nUM jnm idMdI ihMsw nUM jnm idMdI
hY[hY[
CUq-Cwq dw CUq-Cwq dw
pRBwvpRBwv
► CUq-Cwq hIx Bwvnw ivc vwDw krdI hY[CUq-Cwq hIx Bwvnw ivc vwDw krdI hY[► CUq-Cwq smwijk Asmwnqw nMU jnm idMdI hY[CUq-Cwq smwijk Asmwnqw nMU jnm idMdI hY[► Aijhy lokW dI G`t sihBwgqw (rwjnIqI ivc ih`sw)[Aijhy lokW dI G`t sihBwgqw (rwjnIqI ivc ih`sw)[
AnpVAnpV
Hqw Hqw ► AnpVHqw kwrn hI Dwrimk AnpVHqw kwrn hI Dwrimk
kt`Vqw, rUVIvwdI, AMD-kt`Vqw, rUVIvwdI, AMD-
ivSvwshIxqw Kyqrvwd, ivSvwshIxqw Kyqrvwd,
BwvnwvW auqpMn krdw hY[ BwvnwvW auqpMn krdw hY[ ► AnpVHqw kwrn hI iks vI nwgirk AnpVHqw kwrn hI iks vI nwgirk
dw in`jI srIrk ivkws srbp`KI nhI dw in`jI srIrk ivkws srbp`KI nhI
ho skdw[ho skdw[► srkwr ny AnpVHqw nMU Kqm krn srkwr ny AnpVHqw nMU Kqm krn
leI srv is`iKAw AiBAwn clwieAw leI srv is`iKAw AiBAwn clwieAw
hY[ hY[ ► is`iKAw dy AiDkwr nMU mOilk is`iKAw dy AiDkwr nMU mOilk
AiDkwr dy iv`c Swiml kIqw igAw AiDkwr dy iv`c Swiml kIqw igAw
hY qW jo AnpVHqw dw Kwqmw hY qW jo AnpVHqw dw Kwqmw
kIqw jw sky[ kIqw jw sky[
AnpVHqw dw AnpVHqw dw
pRBwvpRBwv
► AnpVHqw swrIAW smwijk AsmwnqwvW dI jVH hY[AnpVHqw swrIAW smwijk AsmwnqwvW dI jVH hY[► lokqMqr dI sPlqw dy rsqy iv`c rukwvt hY[lokqMqr dI sPlqw dy rsqy iv`c rukwvt hY[► AnpVH ivAkqI Drm, nsl, jwqI dy AwDwr qy guMmrwh AnpVH ivAkqI Drm, nsl, jwqI dy AwDwr qy guMmrwh
ho jWdy hn[ho jWdy hn[► AnpVH ivAkqI Awpxy mq-AiDkwr dI auicq vrqoN nhIN AnpVH ivAkqI Awpxy mq-AiDkwr dI auicq vrqoN nhIN
krdy[krdy[► AnpVHqw smwj leI lwhnq hY[AnpVHqw smwj leI lwhnq hY[
BwSwBwSw
vwdvwd
► Bwrq ‘c sYNkVy BwSwvW bolIAW jwdIAW hn[Bwrq ‘c sYNkVy BwSwvW bolIAW jwdIAW hn[► ihMdI nMU rwStrI BwSw mMinAw igAw hY[ihMdI nMU rwStrI BwSw mMinAw igAw hY[► BwSw dy AwDwr qy rwjW dw gTn kIqw igAw hY[ BwSw dy AwDwr qy rwjW dw gTn kIqw igAw hY[ ► hryk rwj dy lokW dI bolI nMU mwnqw id`qI hY[hryk rwj dy lokW dI bolI nMU mwnqw id`qI hY[► pr BwSw dy AwDwr qy nvy rwjW dI mMg idno-idn pr BwSw dy AwDwr qy nvy rwjW dI mMg idno-idn
vD rhI hY[ vD rhI hY[ ► BwSw dy AwDwirq rwjnIiqk dl bx rhy hn[BwSw dy AwDwirq rwjnIiqk dl bx rhy hn[► BwSw dy AwDwr qy AMdoln vD rhy hn[ BwSw dy AwDwr qy AMdoln vD rhy hn[
BwSwvwd BwSwvwd
dw pRBwvdw pRBwv
► BwSw dy AwDwr qy nvyN rwjW dI mMg idn-pRqIidn BwSw dy AwDwr qy nvyN rwjW dI mMg idn-pRqIidn
v`D rhI hY[v`D rhI hY[► BwSw qy AwDwirq rwjnIiqk dl bx rhy hn[BwSw qy AwDwirq rwjnIiqk dl bx rhy hn[► BwSw dy AwDwr qy AMdoln vD rhy hn[BwSw dy AwDwr qy AMdoln vD rhy hn[
► BwSw Kyqrvwd Aqy sMprdwiekqw nMU auqSwihq BwSw Kyqrvwd Aqy sMprdwiekqw nMU auqSwihq
krdI hY[krdI hY[► BwSw dy AwDwr qy lokW iv`c ivqkry Aqy ihMsw dI BwSw dy AwDwr qy lokW iv`c ivqkry Aqy ihMsw dI
Bwvnw auqpMn hoo rhI hY[Bwvnw auqpMn hoo rhI hY[► BwSwvwd mqdwn nMU pRBwivq krdI hY[BwSwvwd mqdwn nMU pRBwivq krdI hY[
BwSwvwd BwSwvwd
dw pRBwvdw pRBwv
rwKvyNrwKvyN
krnkrn ► BwrqI sMivDwn iv`c sdIAW qo BwrqI sMivDwn iv`c sdIAW qo
gulwm pCVIAW jwqIAW leI gulwm pCVIAW jwqIAW leI
rwKvyyNkrn dI ivvsQw kIqI geI rwKvyyNkrn dI ivvsQw kIqI geI
hYY[hYY[► iehnW dI igxqI lgBg 3743 hY[iehnW dI igxqI lgBg 3743 hY[► iehnW leI lok sBw qy rwj sBw c iehnW leI lok sBw qy rwj sBw c
rwKvyNkrn vI kIqw igAw hY[rwKvyNkrn vI kIqw igAw hY[► srkwrI nOkrIAW iv`co rwKvyNkrn srkwrI nOkrIAW iv`co rwKvyNkrn
dI ivvsQw kIqI geI hY[dI ivvsQw kIqI geI hY[► rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy
sMivDwn iv`c pihlo pihl 10 swl leI sMivDwn iv`c pihlo pihl 10 swl leI
sI[sI[► pr hux ieh ivvsQw 2010 q`k vDw pr hux ieh ivvsQw 2010 q`k vDw
id`qI[id`qI[
is`tis`t
ww
► auprokq drsweIAW smwijk smwnqwvW swfy auprokq drsweIAW smwijk smwnqwvW swfy
lokMqqr nMU burI qrHW pRBwivq kr rhIAW hn[lokMqqr nMU burI qrHW pRBwivq kr rhIAW hn[► lokMqqrI srkwr ieh pVyH-ilKy dI srkwr hY[lokMqqrI srkwr ieh pVyH-ilKy dI srkwr hY[► auh idn dUr nhI jdo swfy swry nwgirk pVy-ilKRy qy auh idn dUr nhI jdo swfy swry nwgirk pVy-ilKRy qy
sMcwrU hoxgy[ sMcwrU hoxgy[ ► Xog nyqwvW dI qwlwS iv`c AwpxI vot dI auicq Xog nyqwvW dI qwlwS iv`c AwpxI vot dI auicq
vrqo krnw hI sB qo v`fw Drm hY[ vrqo krnw hI sB qo v`fw Drm hY[
AiBAwAiBAw
ss
KwlI KwlI
QwvW BroQwvW Bro
► __________ iv`c Dwrimk kV`qx ny hI Bwrq dy do __________ iv`c Dwrimk kV`qx ny hI Bwrq dy do
toty kIqy[toty kIqy[
► Bwrq iv`c qkrIbn __________ qo v`D jwqIAW hn[Bwrq iv`c qkrIbn __________ qo v`D jwqIAW hn[
► is`iKAw dy AiDkwr nMU __________ dy iv`c is`iKAw dy AiDkwr nMU __________ dy iv`c
Swiml kIqw igAw hY[Swiml kIqw igAw hY[
► __________ nMU rwStrI BwSw mMinAw igAw hY[__________ nMU rwStrI BwSw mMinAw igAw hY[► rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c pihlo rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c pihlo
pihl __________ leI sI[ pihl __________ leI sI[
au~au~
qrqr
► 1947 eI:1947 eI: iv`c Dwrimk kV`qx ny hI Bwrq dy iv`c Dwrimk kV`qx ny hI Bwrq dy
do toty kIqy[do toty kIqy[► Bwrq iv`c qkrIbn Bwrq iv`c qkrIbn 300300 qo v`D jwqIAW hn[qo v`D jwqIAW hn[► is`iKAw dy AiDkwr nMU is`iKAw dy AiDkwr nMU mOilk AiDkwrmOilk AiDkwr dy dy
iv`c Swiml kIqw igAw hY[iv`c Swiml kIqw igAw hY[► ihMdIihMdI nMU rwStrI BwSw mMinAw igAw hY[nMU rwStrI BwSw mMinAw igAw hY[► rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c
pihlo pihl pihlo pihl 10 swl10 swl leI sI[ leI sI[
shI jW glqshI jW glq
► 1984 iv`c is`KW nMU ie`k Dwrimk sMprdwiekqw 1984 iv`c is`KW nMU ie`k Dwrimk sMprdwiekqw
dw swhmxw krnw ipAw[dw swhmxw krnw ipAw[► Bwrq srkwr ny srv is`iKAw AiBAwn clwieAw[Bwrq srkwr ny srv is`iKAw AiBAwn clwieAw[► Bwrq ‘c sYNkVy BwSwvW bolIAW jwdIAW hn[Bwrq ‘c sYNkVy BwSwvW bolIAW jwdIAW hn[► rwKvyNkrn dI ivvsQw 2011 q`k vDw id`qI[rwKvyNkrn dI ivvsQw 2011 q`k vDw id`qI[► rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c pihlo pihl rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c pihlo pihl
15 swl leI sI[15 swl leI sI[
► 1989 iv`c is`Kw nMU ie`k Dwrimk sMprdwiekqw dw 1989 iv`c is`Kw nMU ie`k Dwrimk sMprdwiekqw dw
swhmxw krnw ipAw[swhmxw krnw ipAw[
(glq)(glq)► Bwrq srkwr ny srv is`iKAw AiBAwn clwieAw hY[Bwrq srkwr ny srv is`iKAw AiBAwn clwieAw hY[ (shI)(shI) ► Bwrq ‘c sYNkVy BwSwvW bolIAW jwdIAW hn[Bwrq ‘c sYNkVy BwSwvW bolIAW jwdIAW hn[ (shI)(shI)► rwKvyNkrn dI ivvsQw 2011 q`k vDw id`qI[rwKvyNkrn dI ivvsQw 2011 q`k vDw id`qI[ (glq)(glq)► rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c pihlo pihl 15 swl rwKvyNkrn dI ivvsQw swfy sMivDwn iv`c pihlo pihl 15 swl
leI sI[leI sI[ (glq)(glq)
au~au~
qrqr
pRSnwpRSnw
vlIvlI
► smwijk Asmwnqw qoN qusI kI smJdy smwijk Asmwnqw qoN qusI kI smJdy
ho?ho?► jwqIvwd qy CUq-Cwq qoN kI Bwv hY ?jwqIvwd qy CUq-Cwq qoN kI Bwv hY ?► AnpVHqw iks nMU kihMdy hn[AnpVHqw iks nMU kihMdy hn[► rwKvyNkrn dw kI ArQ hY ?rwKvyNkrn dw kI ArQ hY ?► sMprdwiek Asmwnqw qoN kI Bwv hY?sMprdwiek Asmwnqw qoN kI Bwv hY?► BwSwvwd qoN kI Bwv hY?BwSwvwd qoN kI Bwv hY?
mu`K mu`K
sRoqsRoq
► pMjwb skUl is`iKAw borf dI A`TvIN klws dI pMjwb skUl is`iKAw borf dI A`TvIN klws dI
smwijk is`iKAw dI pwT pusqk iv`coN [smwijk is`iKAw dI pwT pusqk iv`coN [► www.bbcnewsupdate.com/wpwww.bbcnewsupdate.com/wp
-content/uploads /2011/05/index4.jpg-content/uploads /2011/05/index4.jpg► http://http://makesplash.com/wpmakesplash.com/wp
-content/uploads/ 2009/06/protest.jpg-content/uploads/ 2009/06/protest.jpg► http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/
b/bc/PopulationEstimations.jpgb/bc/PopulationEstimations.jpg