SƯ KHAC BIÊT TRONG VĂN HOA PHƯƠNG ĐÔNG VA VĂN HOA PHƯƠNG TÂY VA ANH

HƯƠNG CUA CHUNG ĐÊN HANH VI CON NGƯƠI TRONG TÔ CHƯC

-----***-----

LƠI MƠ ĐÂU

Trên con đường toan câu hoa va hội nhập hiên nay, con người tư khăp cac nươc co cơ hội giao lưu, tiêp xuc va hơp tac lam viêc vơi nhau nhiêu hơn. Tư đo, sư giao lưu văn hoa giưa hai nên văn hoa phương Đông- phương Tây ngay cang phô biên hơn, đoi hoi con người không ngưng tiêp thu, cai tiên nên văn hoa sao cho phu hơp vơi tinh hinh phat triên hiên nay nhưng không quên phân giư gin ban săc văn hoa dân tộc. Cung vơi đo, sư xuât hiên cac tô chưc noi chung va tô chưc xuyên quôc gia noi riêng la biêu hiên ro nhât cho thây đươc sư giao thoa văn hoa trên. Tuy nhiên, sư giao lưu văn hoa Đông- Tây thưc sư không hê đơn gian. Đôi khi, lai xay ra nhưng tinh huông dơ khoc, dơ cười; không như mong muôn chi vi nhưng anh hương sâu săc tư cac điêm khac biêt giưa hai nên văn hoa Đông- Tây lam anh hương đên kêt qua hoat động cua tô chưc. Vi vậy, nhom em xin phân tich đê tai “Sư khac biêt trong văn hoa phương Đông va văn hoa phương Tây va anh hương cua chung đên hanh vi con ngươi trong tô chưc” qua đo rut ra đươc nhưng anh hương cua cac điêm khac biêt nay đên hanh vi cua con người khi hoat động trong một tô chưc, đê tư đo co thê rut ra đươc nhưng kinh nghiêm trong quy tăc ưng xư, giao tiêp trong văn hoa tô chưc.

Măc du đa chuân bi rât ky lương tư nội dung đên hinh thưc nhưng chăc chăn se không tranh khoi nhung thiêu sot. Kinh mong nhận đươc sư thông cam va sư đong gop tư giang viên hương dẫn cung như quý đọc gia đê bai tiêu luận đươc hoan thiên hơn.

Chung em xin chân thanh cam ơn!

NÔI DUNG CHINH

I. KHAI QUAT VĂN HOA PHƯƠNG ĐÔNG- PHƯƠNG TÂY

1. Giơi thiêu khai quat vê văn hoa Phương Đông.

Văn hoa Phương Đông dưa trên cơ sơ quan điêm “đao Không”, “Phật giao” coi

trọng nhưng găn kêt truyên thông, cam xuc con người va duy tri nhưng môi quan hê dai

lâu trong cộng đồng, như nhưng gia tri vê gia đinh, sư khiêm nhường, tôn trọng le phai va

kinh trọng nhưng người lơn tuôi, sư hai hoa vê tinh thân, it ganh đua, tinh thân hơp tac.

Ngoai ra, họ quan niêm ban chât công viêc la đê phục vụ cho “thương đê”, không nhằm

mục đich vê kinh tê ca nhân ma đê tăng trương nhưng gia tri vê tinh thân. Trong môi

trường lam viêc, đê cao sư đồng cam, cam xuc hơn la năng suât công viêc. Đôi vơi họ,

tâm quan trọng cua tô chưc la đê đap ưng nhu câu xa hội va bay to sư tư tôn trọng giưa

cac ca nhân vơi nhau.

Văn hoa phương Đông dưa trên yêu tô tinh thân, nhưng phương diên thuộc vê

con người va găn vơi cộng đồng. Điêm manh cua no la sư phat triên đây đu cac khia canh

thuộc vê con người, bằng cach nuôi dương, chăm lo vê tâm hồn, cam xuc, tinh thân va sư

tư do cua mỗi ca nhân, tuy nhiên điêm yêu chinh la thiêu đi tinh ki luật, tư duy cụ thê,

lam dụng trưc giac va kinh nghiêm chu quan.

2. Giơi thiêu sơ lươc vê văn hoa phương Tây.

Văn hoa Phương Tây dưa trên nên tang cac gia tri “Châu Âu cô đai”, thê hiên ơ

cac măt cua đời sông bao gồm cac quy tăc xa hội, tục lê truyên thông, niêm tin tôn giao,

va hê thông chinh tri. Khai niêm truyên thông vê văn hoa châu Âu găn liên vơi cac đê chê

châu Âu cô đai vơi nhưng “tiên bộ công nghê va kinh tê vươt bậc” va hang loat nhưng

“cuộc xung đột quôc tê đẫm mau” ơ thê kỷ XX va trươc đo.

Phân nao đung khi noi rằng, văn hoa phương Tây co xu thê truyên ba va phô

biên văn hoa theo kiêu đinh hương nha nươc. Động lưc phat triên cua xa hội châu Âu la

kinh tê, đinh hương thi trường, va canh tranh khôc liêt. Con người chi đươc đôi xư va coi

như nhưng “cỗ may vui vẻ” hay “đơn vi kinh tê” đê đap ưng nhưng mục đich kinh tê va

chinh tri. Tuy vậy, nên văn hoa phương Tây vẫn chưa chu ý đên nhu câu khac bên trong

con người, cụ thê đo la nhưng nhu câu vê suy nghĩ, cam xuc, va tâm hồn cua họ.

II. PHÂN TICH SƯ KHAC NHAU GIƯA VĂN HOA VA HANH VI

1. Chủ nghĩa ca nhân và tập thể

a. Khai quat chủ nghĩa ca nhân và tập thể

Chủ nghĩa ca nhân coi ca nhân la quan trọng va la hat nhân cơ ban cua xa hội, mục

tiêu cua tập thê phai găn liên vơi mục tiêu cua ca nhân va co khi la lê thuộc. Con người ca

nhân đươc khich lê sông tư do, thẳng thăn, độc lập không chi trong suy nghĩ ma con trong

hanh động.

Chủ nghĩa tập thể trai ngươc hoan toan vơi chu nghĩa ca nhân khi coi tập thê mơi

la điêu quan trọng nhât, mọi ca nhân đêu phai chiu sư chi phôi cua mục tiêu tập thê. Sông

va hoa minh vao trong tập thê, co đưc tinh khiêm tôn, lich sư, cac ca nhân không đươc

tach rời khoi tập thê, không đươc bộc lộ sư độc lập cua ban thân.

b. So sanh sư khac nhau

Người Phương Tây: chu nghĩa ca nhân.

Lý tương, triêt lý, niêm tin: Theo Ronald Scollon, "ý tương căn ban cua chu

nghĩa nghĩa ca nhân " co thê tom tăt như sau: 1. Ca nhân la cơ sơ cua tât ca

cac thưc tai va tât ca cac xa hội. 2. Chu nghĩa ca nhân My nhân manh rằng ca

nhân la chu thê không phụ thuộc vao bât kỳ một sư tai phan nao cua phap

luật va la một chu thê không phụ thuộc tiên lê hay truyên thông.

Hê thông gia tri chung: Người phương Tây rât quan trọng cac khia canh:

Công bằng va chinh nghĩa, tư lập va tư tri, quyên lơi, binh đẳng. Hâu hêt, họ

đê cao cai Tôi, tinh ca nhân trong một sô khia canh cua đời sông như: công

viêc, ban be, gia đinh...

Chuân mưc: Họ đoi hoi nhưng người xung quanh phai tôn trọng nhưng gi

thuộc vê vân đê ca nhân, không can thiêp qua sâu vao đời sông riêng, nhưng

vân đê ca nhân thi đê ca nhân tư giai quyêt. Nhưng người phương Tây rât tôn

trọng quyên lơi ca nhân, cua minh cung như cua người khac. Họ tôn trọng sư

binh đẳng, công bằng va chinh nghĩa.

Đối với phương Tây, chủ nghĩa cá nhân luôn luôn được tôn vinh là giá trị tinh

thần cao nhất. No tao nên một nên văn hoa khac biêt vơi nhiêu nên văn hoa ơ cac

châu lục khac. Mỗi nươc tư ban co nhưng truyên thông riêng nên chu nghĩa ca

nhân ơ mỗi nươc cung co thêm một mau săc, nhưng hat nhân cua no vẫn la tinh

bên vưng cua ca nhân, cua nhân vi trong đời sông xa hội. Vi vậy, hiêu đươc chu

nghĩa ca nhân la co thê co đươc chia khoa quan trọng đê mơ cưa, bươc vao một

nên văn hoa vưa lâu đời vưa mơi mẻ cua loai người.

Nhưng đôi khi, chu nghĩa ca nhân bi hiêu nghĩa kha tiêu cưc trong một sô xa hội

va môi trường nhât đinh như ơ phương Đông, nhưng nơi thường nhin nhận chu

nghĩa ca nhân găn liên vơi chu nghĩa vi kỷ.

Người Phương Đông: chu nghĩa tập thê.

Lý tương, triêt lý, niêm tin:

Bôn trung tâm văn minh sơm nhât cua nhân loai đo la trung tâm văn minh Ai

Cập, Lương Ha, Ấn Độ, Trung Hoa. con người tập trung sinh sông ơ nhưng

nơi như ha lưu cac con sông lơn. Ai Cập nhờ co sông Nin (Nile), Lương Ha

nhờ co sông Ơphrat (Euphrates) Tigrơ (Tigris ), Ấn Độ nhờ co sông Ấn va

sông Hằng, Trung Hoa nhờ co Hoang Ha va Trường Giang. Ha lưu cua cac

con sông nay đât rât mau mơ, thuận lơi cho viêc phat triên nông nghiêp, tao

điêu kiên cho cư dân ơ đây sơm bươc vao xa hội văn minh. Nhưng quôc gia

phương Đông, tư nhu câu chông thiên tai, chông ngoai xâm va tri thuy, tâm

quan trọng cua sư quân cư đoan kêt cua cac nhom người, bộ tộc, cư dân ngay

cang đươc nhân manh; tư tương quy tụ va “đai nhât thông nhât” cua chu

nghĩa tập thê đa ăn sâu vao nên văn hoa phương Đông.

  Hê thông gia tri chung va một sô chuân mưc: Ưu tiên tôi cao cua văn hoa

Phương Đông la tập trung vao “toan bộ con người” như “suy nghĩ, cơ thê,

xuc cam va tinh thân” va cac môi quan hê cua con người vơi cộng đồng xung

quanh hơn la nhưng mục tiêu đơn thuân vê lơi nhuận kinh tê. Họ gọi tên

chung rât khac nhau, nhưng đêu xoay quanh nhưng gia tri côt loi cua con

người va ý nghĩa vê cai tôi, cai ban thê trong đời sông xa hội.

Đôi vơi phương Đông, chu nghĩa tập thê luôn đươc đanh gia cao. Họ đê cao lôi

sông tập thê, đưc tinh khiêm tôn, lich sư, cac ca nhân không đươc tach rời khoi tập

thê, không đươc bộc lộ sư độc lập cua ban thân.

Đôi khi viêc đê cao quyên tư do tập thê la thưc sư cân thiêt cho một xa hội hương

đên sư phat triên. Hiêu đươc tâm quan trọng cua quyên tư do tập thê, chung ta se

co cai nhin khoan dung hơn đôi vơi nhưng ý kiên va hanh vi khac biêt; tư đo se

châp nhận ý kiên phan biên va sư khac biêt vơi tư duy cơi mơ va thai độ ôn hoa.

1.1 Cai tôi ca nhân

1.2Môi quan hê trong xa hội

2. Rõ ràng và hàm ý

a. Cach thể hiên cảm xúc

Người Phương Tây luôn luôn thê hiên nhưng biêu hiên cam xuc, thai độ cua ban

thân một cach ro rang mỗi khi vui- buồn, giận hờn, yêu- ghet, họ tuyêt đôi không cho

phep noi dôi suy nghĩ cua ban thân.

Người Phương Đông, nhưng người kin đao, sông nội tâm, bên canh đo họ con lo

ngai, e de rằng “sư thật mât long” nên họ thường giâu kin va che đậy cam xuc cua ban

thân đê tranh gây phiên ha, co thê biêu hiên “trong heo ngoai tươi”, tưc la bên ngoai thi

tươi cười, vui vẻ nhưng bên trong lai đang ân chưa nhiêu nỗi buồn, tâm sư, hay sư bât

man, thât vọng.

2.1Cach thê hiên cam xuc

b. Cach thể hiên ý kiến ca nhân

Người Phương Tây bộc trưc, thẳng thăn, không dâu giêm, không vong vo khi thê

hiên suy nghĩ cua minh va se luôn đi vao thẳng vân đê, noi một cach thẳng thăn, ro rang,

ngăn gọn va không ngân ngai.

Trong khi người Phương Đông đê cao sư kheo leo, mêm mong, dẫn dăt đu thư hay

con gọi la lôi noi “vong vo tam quôc” sau mơi dẫn vao đê, vi theo họ khi mỗi một ý kiên

đươc đưa ra cân co nhưng câu “mơ đâu” thật lich sư, văn hoa, tranh mât long người nghe.

2.2Thê hiên ý kiên ca nhân

c. Cach giải quyết vân đê.

Người Phương Tây coi trọng kêt qua sau cung, vi vậy, họ luôn sẵn sang đương

đâu vơi nhưng vân đê can trơ, miên sao đê đat đươc mục tiêu nhanh nhât.

Người Phương Đông quan trọng qua trinh thưc hiên. Vôn không thich đôi đâu,

xung đột, nên người phương Đông co thê châp nhận đi vong một chut, tuy mât thời gian

hơn nhưng vẫn đat đươc kêt qua sau cung va không tôn hao qua nhiêu sưc lưc.

2.3Cach giai quyêt vân đê

d. Khac

Người Phương Tây thi tinh thân đong gop thiên nguyên rât cao. Con người

Phương Đông ưu tiên hang đâu la thân nhân, ba con họ hang cua minh trươc “Một giọt

máu đào hơn ao nước lã” hơn nưa la “Con ông cháu cha”.

Bên canh đo, ơ phương Tây nhưng điêu xâu xa cân đươc phơi bay cho công luận,

công chung biêt đê họ khăc phục, sưa chưa, tranh xa vao lỗi sai đo. Hoan toan ngươc lai,

tư tương cua người phương Đông la: “Tốt khoe, xấu che”, “Sự thật mất lòng” viêc tô

cao cai xâu cua ai trươc dư luận đôi khi bi coi la ac độc, nho nhen, cho nên đa sô đêu an

phận thu thường.

Ngoai ra Phương Tây, động một chut la kiên, viêc gi cung co thê lôi nhau ra toa đê

phân ro trăng đen, đê kẻ xâu không dam tai pham, đê lam đẹp xa hội, đê công lý sang to.

Con Phương Đông thi “Vô phúc đáo tụng đình” cho nên sơ, ngai kiên cao đê tranh tôn

kem, giư hoa khi, đơ nhưc đâu vi thu oan, cho nên cai xâu cư tồn tai mai, công lý không

sang to va đăc biêt ưu tiên giai quyêt vân đê dưa trên tinh cam.

Người Phương Tây la người thẳng thăn, bộc trưc, luôn thê hiên quan điêm ca nhân

một cach ro rang.

Người Phương Đông kheo leo, tinh tê va co nhiêu ham ý.

3. Nhận thức vê thời gian

Một trong nhưng khac biêt căn ban giưa văn hoa Phương Đông va Phương Tây theo

goc nhin cua kinh tê học la viêc coi trọng giờ giâc, đăc biêt la “sư đung giờ”.

Tai Phương Tây: “đung giờ” như la một đưc tinh cân thiêt cua mọi công dân.

Người Phương Tây ý thưc rât cao vê giờ giâc va quan lý thời gian. Người nay đung giờ

thi người kia cung cân băt kip va ca guồng may đêu vận hanh theo khung thời gian chuân

mưc. Người Phương Tây coi thời gian la vang la bac, họ tiêt kiêm thời gian tưng phut

tưng giây nên hẹn ho phai đung giờ, họp hanh cung phai đung giờ va kêt thuc đung giờ;

giờ nao nghi la nghi, giờ nao tai nhom la tai nhom, không co chuyên lộn xộn. Đôi vơi họ

viêc trê giờ, không tôn trọng giờ giâc la bay to cho người khac thây tinh không tin cậy

cua minh.

Tai Phương Đông: hâu hêt người châu Á (ngoai trư Nhật Ban) đêu không co thoi

quen “đung giờ” trong ca công viêc lẫn đời sông hằng ngay. Người Phương Đông coi

thời giờ thưa thai va co dan cho nên co danh tư “giờ cao-su”, họ thường tim mọi lý do đê

tranh thu lam viêc ca nhân, co thê không tiêc thời gian cho nhưng thư vô ich va nham

chan. Con người Phương Đông bi anh hương rât lơn bơi nhip điêu tư nhiên, điêu nay co

nguyên nhân anh hương tư đia lý, khi hậu, phương thưc san xuât cua nên kinh tê nông

nghiêp. Hang nghin năm qua, họ không cân “đồng hồ” ma lam viêc va sinh hoat dưa trên

nhưng thay đôi cua tư nhiên hay thời tiêt, cua măt trăng va măt trời.

3.Nhận thưc vê thời gian

Cach nhin tư kinh tê học nay lý giai vi sao người Phương Đông thường sư dụng cam

xuc, tư duy trưc giac va kinh nghiêm chu quan trong khi người Phương Tây thường sư

dụng tư duy logic, luận chưng va thưc nghiêm.

4. Nhận thức vê không gian

Tai Phương Tây.

Khi quan sat một khung canh nao đo, người ta thường tập trung quan sat đôi tương

ơ chinh giưa hơn la nhưng vung phụ cận phia ngoai. Khi tim kiêm một chu thê thi họ

thường chi chu tâm đên chu thê đo bât kê môi trường xung quanh như thê nao, họ thường

quan tâm va tập trung hương đên mục tiêu cua họ.

Người phương Tây thường muôn đi thẳng, tập trung vao nội dung chinh khi giai

quyêt 1 công viêc hay một vân đê nao đo. Yêu tô nay anh hương đên nhận thưc vê

không gian va hanh vi cua họ khi quan sat vê đôi tương, sư vật, vân đê.

Tai Phương Đông.

Khi quan sat một quang canh, họ thường hương chu ý đên bôi canh xung quanh,

nhưng tiêu tiêt nho chư không chi tập trung ơ đôi tương chinh. Vi dụ, họ se nhin ngăm

quang canh phia xa bao quanh chiêc xe BMW đậu trong công viên hơn la chi tập vao

chiêc xe.

Người phương Đông thường trinh bay vân đê 1 cach ham ý, tông quat. Yêu tô nay

la 1 phân đươc hinh thanh tư nhưng quan sat tư cuộc sông, cach nhin bao quat tư

quang canh, không gian xung quanh, nhưng tiêu tiêt nho. Điêu nay anh hương tơi

nhận thưc tông thê, nhưng chưa thưc sư tập trung đi sâu ngay vao vân đê chinh.

5. Tầm quan trọng vê đẳng câp

Tai Phương Tây:

Người Phương Tây không coi trọng đia vi, độ tuôi. Chẳng han, trẻ em ơ Hoa Kỳ,

minh găp no ma không chao no trươc thi no cung chẳng chao minh vi mọi người đêu binh

đẳng, con nit, người lơn, cụ gia đêu ngang nhau.cai ma họ quan tâm la hiêu qua công viêc

nên sư phân bậc vê đẳng câp, quyên lưc hâu như không co. Trong một tô chưc, người

“sêp” chi hơn nhân viên cua minh ơ câp bậc va lương bông một chut. Trong nhưng dip lê

lơn như năm mơi, thi câp chi huy, quan lý chẳng han như hiêu trương, giam đôc gưi thiêp

chuc, kem theo một mon qua nho nho cho thư ký, nhân viên toan trường…như một hinh

thưc cam ơn nhân viên dươi quyên đa giup đơ minh chu toan trach nhiêm trong năm.

Ngươc lai, ơ Phương Đông cư thê Người Viêt Nam minh, khi găp cô, di, chu, bac, cụ gia,

cac bậc trương thương thi lên tiêng chao hoi trươc đê chưng to minh la con nha co giao

dục.

Tai Phương Đông.

Vơi nhưng người thuộc văn hoa Phương Đông, họ thường nghiêng vê phia tôn trọng

tuôi tac thâm niên, đia vi va quyên chưc hơn.

Viêc thao luận ơ Phương Tây rât thẳng thăn, gia trẻ, lơn be đêu ngang nhau. Trong

khi Phương Đông phải biết kính trên, nhường dưới. Đăc biêt trong kinh doanh, thê giơi

Phương Tây, sêp cung la người đi lam kiêm sông như nhân viên, chi co điêu câp bậc, tâm

nhin va lương bông cua sêp cao hơn một chut. Ở Phương Đông, sếp được coi là “người

khổng lồ”.

5.Tâm quan trọng cua Sêp

Nguyên nhân cua sư khac biêt nay la do, người Phương Đông chiu anh hương

manh me cua triêt lý không tư va một sô nha triêt học Phương Đông khac, nhưng

người cho rằng người ta sinh ra vôn không binh đẳng “con vua thi vẫn lam vua”.

Trai lai người Phương Tây, do anh hương cua nhưng điêu kiên lich sư va kinh tê

xa hội chi phôi(cac học thuyêt khai sang va cac cuộc di dân tư Châu Âu sang Châu

My tư sau thời kỳ phục Hưng), họ quan niêm rằng: Mọi người sinh ra đêu co

quyên binh đẳng như nhau, va vi thê đia vi không con quan trọng trong giao tiêp.

III. ANH HƯƠNG CUA SƯ KHAC BIÊT GIƯA VĂN HOA PHƯƠNG ĐÔNG-

PHƯƠNG TÂY.

1. Anh hương đến truyên thông, hành vi ứng xư, giao tiếp trong tô chức.

Văn hoa la đa tâng va không hê ro rang, vi dụ như tâm quan trọng cua thời gian

hay mô hinh giao tiêp phi ngôn ngư. Do đo, tai nơi lam viêc, sư khac biêt trong văn hoa

chinh la nguyên nhân gây ra trơ ngai thông tin liên lac va quan lý. Kho khăn thêm tai nơi

lam viêc se phat sinh tư sư thiêu kiên thưc, cơ ban lo sơ va nghi ngờ la binh thường khi

mọi người tư cac nên văn hoa khac nhau lam viêc cung nhau. Nhưng môi quan tâm co thê

nhanh chong leo thang va trơ thanh vân đê lơn hơn va nêu chưa đươc giai quyêt, một tac

động tiêu cưc đang kê đên năng suât va sư găn kêt cua tô chưc. Câu hoi đăt ra la “Lam

thê nao co thê tao ra một môi trường lam viêc vơi sư đa dang văn hoa ma vẫn thanh

công?”

Co rât nhiêu cach co thê tao ra một môi trường đa văn hoa lam viêc hiêu qua va

một trong nhưng cach tôt nhât chinh la ky năng giao tiêp tôt. Thông tin liên lac la côt loi

cua bât kỳ doanh nghiêp nao. No la cach chung ta chia sẻ thông tin, lam thê nao chung ta

thiêt lập đươc sư tin tương, lam thê nao chung ta phat triên cac môi quan hê va duy tri

môi quan hê đo. Vân đê la trong khi giao tiêp cơ ban rât dê dang thi đê giao tiêp hiêu qua

lai thưc sư kha kho khăn. Đăc biêt trong môi trường đa dang văn hoa, no trơ nên kho

khăn hơn rât nhiêu.

Sư khac biêt ngôn ngư hay sư giơi han ngôn ngư la yêu tô đâu tiên gây ra kho

khăn trong viêc chia sẻ thông tin trong một công ty. Giao tiêp bằng lời yêu câu ma hoa

thông tin trong biêu tương, gưi đi va sau đo tiêp nhận va giai ma cac ký tư. Một trong

nhưng vân đê đâu tiên trong giao tiêp la qua trinh sư dụng cac ký hiêu đai diên cho suy

nghĩ cua chung ta, cam xuc hoăc ý tương thường rât kho đê hiêu. Ngôn ngư sư dụng la

cach phô biên nhât cua giao tiêp, nhưng nhưng gi chung ta đang suy nghĩ thường la phưc

tap hơn so vơi cach chung ta dung ngôn ngư đê thê hiên no. Ban đa bao giờ phai vật lộn

đê tim nhưng tư thich hơp đê mô ta hoăc thê hiên một cai gi đo? Hiêu qua truyên thông

cua chung ta bi han chê bơi kha năng sư dụng ngôn ngư kem va bơi kha năng chung ta

giai ma nhưng suy nghĩ phưc tap thanh cac biêu tương. Tương tư như vậy, kha năng ngôn

ngư cua người ma chung ta đang giao tiêp cung giơi han dẫn đên thông tin liên lac không

hiêu qua. Ngoai ra, viêc giao tiêp giưa một người đên tư nên văn hoa phương Đông va

một người đên tư văn hoa phương Tây rât kho khăn, khi ma người phương Đông luôn

biêu hiên cam xuc bên ngoai va bên trong hoan toan trai ngươc nhau, rât kho đê hiêu tâm

trang va cam xuc thưc sư cua họ. Đơn cư như thật sư trong long họ rât buồn, nhiêu tâm sư

nhưng bên ngoai vẫn cười tươi như không co chuyên gi, ngươc lai buồn - vui trong tâm

trang người phương Tây rât ro rang. Sư kho khăn tăng lên gâp bội khi người phương

Đông co thoi quen rât hay sư dụng nhưng câu thanh ngư trong giao tiêp. Cho nên, đôi khi

ý nghĩa chưc năng cua một câu noi hoăc biêu hiên co thê không đươc suy ra tư dich theo

nghĩa đen cua no ma câu noi ây cua người phương Đông lai ân chưa nhưng ham ý sâu xa

va đây uyên thâm. Viêc giao tiêp binh thường đa kho thi đê hiêu đươc nhưng ham ý ân

chưa bên trong qua la một điêu qua kho đôi vơi một người đên tư nên văn hoa khac.

Không phai tât ca nhưng thach thưc trong truyên thông la giơi han ngôn ngư, khi

ma giao tiêp phi ngôn ngư hoăc ngôn ngư cơ thê cung đươc coi la một đong gop lơn cho

một sư cô thông tin liên lac. Cac hanh vi phi ngôn ngư dẫn đên hiêu lâm bơi vi hâu hêt

mọi người không biêt rằng mô hinh phi ngôn ngư đươc xac đinh bơi nên văn hoa, va

nhưng người tư cac nên văn hoa khac nhau co cach diên giai hanh vi khac nhau trong một

tinh huông nhât đinh. Vi vậy, nhận thưc vê giao tiêp phi ngôn ngư la vô gia. No giup

chung ta co phân nao ý thưc cua thông điêp ma chung ta gưi đi khi măt đôi măt đôi tac.

Một thach thưc hiên nay la ơ thiêt lập tô chưc đa dang, ý nghĩa cua cac thông bao co thê

hoan toan thay đôi. Sau đây se mô ta bôn thanh phân cua giao tiêp phi ngôn ngư: kinesics

(sư vận động), proxemics (khoang cach), intonation (âm) va chronemics (thời gian):

- Kinesics: giai thich vận động cơ thê chẳng han như cư chi, giao tiêp bằng

măt…. Vi dụ, ơ một sô nơi, giao tiêp bằng măt đươc khuyên khich vi no la một ký cua

chu ý hay quan tâm. Trong cac môi trường khac, anh măt không đươc khuyên khich, vi

no la một dâu hiêu cua sư xâm lươc. Ngay ca nhưng cư chi đơn gian như chuyên động

đâu đê hiên thi thoa thuận hoăc bât đồng quan điêm co thê khac nhau. Vi dụ, lăc đâu ơ

Ấn Độ tư bên nay sang bên kia co nghĩa la co hay không hay tôi không biêt. Trong một vi

dụ khac, một cach đê thê hiên sư ung hoăc khuyên khich cho một đồng nghiêp co thê la

một cai vỗ nhẹ vao lưng. Tuy nhiên, trong nhiêu trường hơp thi hoan toan không phu

hơp.

- Proxemics: cach mọi người sư dụng không gian ca nhân hoăc yêu câu

không gian ca nhân cua họ. Ở một sô nơi, ban nên lich sư đưng cach người đôi diên it

nhât một bươc chân trong cuộc hội thoai. Đưng qua gân co thê gây hiêu nhâm la ban

đang tan tinh hoăc muôn tân công. Trong nên văn hoa khac co thê mọi người phô biên

đưng hoăc ngồi ngay bên canh nhau trong một cuộc tro chuyên.

- Intonation: Ngư điêu co thê chi la một câu hoi cua một nhom người chi ra

kich thich hay tưc giận đên một nhom khac. Sư khac biêt đơn gian nay co tiêm năng đê

tao ra rât lơn vân đê thông tin liên lac hoăc thach thưc đôi vơi một nhom đa dang.

- Cuôi cung, chronemics la nghiên cưu vê cach mọi người sư dụng thời gian.

Trong cuộc tro chuyên nêu ai đo hoi một câu hoi, sô lương thời gian cân một người nao

đo đê đap ưng co thê khac nhau rât nhiêu. Một sô nhom se tra lời cho một câu hoi gân

như ngay lập tưc (hoăc băt đâu tra lời trong khi câu hoi vẫn đang đươc đăt ra). Trong

nhưng tinh huông nay, người đo co thê mong đơi đê co đươc một câu tra lời gân ngay lập

tưc một câu hoi đươc đăt ra. Tuy nhiên, trong cac nên văn hoa khac, người dân phô biên

đê danh một khoang thời gian cua họ đê tra lời cho một câu hoi. Xung đột co thê phat

sinh khi một người co thê bi xuc pham nêu họ nhận đươc một tra lời ngay lập tưc tuyên

bô cua họ khi họ tin rằng thời gian hơn nên cho xem xet nhưng gi họ vưa noi. Ngươc lai,

nhưng người hy vọng một tra lời ngay lập tưc va không đươc ta co thê nghĩ cua minh

hoăc đôi tac đam thoai cua minh la không quan tâm đên chu đê hoăc không co gi đê

thêm. Điêu nay cung tao nên một vân đê khac, cân phai xem xet thời gian cân cho mọi

người xư lý thông tin bằng cac ngôn ngư không ban đia cua họ. Thậm chi nêu ai đo muôn

tra lời ngay lập tưc, người đo co thê không thê vi thời gian cân thiêt đê giai ma đăt câu

hoi va xây dưng một câu tra lời. Trong một sô môi trường, người ta thường lam gian đoan

hoăc noi chuyên qua người khac, tuy nhiên trong một nên văn hoa khac điêu nay đươc

coi la vô cung bât lich sư hay thô lỗ va se la nguồn cơn cua một cuộc xung đột.

Giao tiêp la một qua trinh phưc tap va đây thach thưc, đăc biêt trong một môi

trường đa văn hoa. Sau đây la một sô cach giup chung ta giao tiêp tôt trong môi trường

lam viêc đa văn hoa:

- Viêc thưa nhận sư khac biêt trong phong cach giao tiêp giưa ta va nhưng người

xung quanh ta la điêu cân thiêt. Tuy nhiên, qua trinh nhận dang nay không hê đơn gian va

diên ra trong sau giai đoan: tư chôi, đê phong, giam thiêu, châp nhận, thich ưng va hội

nhập. Trong đo, châp nhận sư khac biêt la bươc quan trọng nhât va quan trọng nhât đê

giao tiêp hiêu qua.

- Khẳng đinh rằng truyên thông không chi la nghe va noi ma la một qua trinh toan

diên bao gồm ca không lời. Nhận thưc vê thông tin liên lac không lời la rât quan trọng, vi

no se gưi tin nhăn đo se cung cô hoăc lam mât hiêu lưc nhưng gi ban noi bằng lời noi.

- Lam ro! Nêu chung ta không ro rang hoăc thậm chi nghĩ rằng chung ta co thê

không ro rang vê nhưng gi đang đươc thông bao, thi chung ta phai yêu câu lam ro.

- Hay kiên nhẫn, mọi thư se không chay trơn tru trong một môi trường đa văn hoa.

Cho phep mọi người thời gian đê xư lý thông tin va đap ưng. Danh thời gian cho qua

trinh giao tiêp đê hoan thiên hơn. Một chut kiên nhẫn co thê giam thiêu rât nhiêu căng

thẳng va nhưc đâu.

- Ghi chep va tranh nhưng tư không đươc noi trong tiêng mẹ đẻ cua họ. Sư dụng tư

ngư cân thận, cô găng tranh sư dụng nhưng tư kho hiêu va cô găng kiêm chê không sư

dụng thanh ngư.

2. Anh hương đến văn hoa tô chức.

a. Cơ câu tô chức.

Cơ câu tô chưc, phong cach lanh đao va triêt lý người quan lý thi khac nhau ơ

phương Đông va phương Tây vi cac hê thông gia tri, văn hoa thi khac nhau.

Văn hoa phương Đông co xu hương co một câu truc rât phân câp va phong cach

lanh đao chu yêu la độc đoan. Vi chiu anh hương cua chu nghĩa tập thê, nên câu truc tô

chưc chu yêu mơ rộng theo chiêu dọc va co hinh kim tư thap. Thông tin đươc truyên

xuông theo tưng câp quan li vơi mục đich chinh la co sư phôi hơp cua ca tập thê tô chưc.

Trong cac công ty Nhật Ban chẳng han, nhân viên trẻ se lam viêc vơi nhưng người ơ cac

vi tri cao hơn va không bao giờ đưa ra ý kiên cua họ trưc tiêp vơi người quan lý. Ở cac

nươc phương Tây, do đi theo hương chu nghĩa ca nhân, không quan trọng câp bậc, phân

quyên, nên cac tô chưc co câu truc phẳng hơn, binh đẳng hơn, it co sư phân câp; cac nha

lanh đao va đăc biêt la nhân viên co xu hương dân chu hơn. Tô chưc thường sư dụng câu

truc ma trận la chu yêu. Nhưng người quan li chi trưc tiêp lam viêc vơi nhân viên câp

dươi trưc thuộc minh va viêc giai quyêt vân đê đươc thưc hiên một cac thẳng thăn va ro

rang.

Tai Phương Đông: quyên lưc phân lơn tập trung ơ nha lanh đao, co nghĩa la nha

lanh đao se quyêt đinh cân lam cai gi, lam như thê nao, va người thưc hiên. Trong khi đo

ơ Phương Tây, tô chưc thường ap dụng theo phong cach lam viêc co sư tham gia cua

mọi người, mọi người co quyên binh đẳng như nhau, co nghĩa la khi nha lanh đao đưa ra

một vân đê thi tât ca mọi người đêu phai đưa ra ý kiên đong gop đê giai quyêt vân đê đo;

đồng thời cac nhân viên đêu đươc trao quyên đê thưc hiên công viêc cua tô chưc va se tư

chiu trach nhiêm cho công viêc cua minh.

Ở phương Đông, co nên văn hoa tập thê đươc ưu tiên hơn ca nhân nên cac nhân

viên thường đươc tô chưc thanh cac đội, nhom tai nơi lam viêc. Phương Đông la nơi ma

nhưng cai “cua tôi” thường xuyên đươc thay thê bằng “cua chung tôi”, luôn co tư tương “

co phuc cung hương, co họa cung chia” nên tât ca mọi thư, mọi công viêc la viêc chung

la cua tập thê va phụ thuộc lẫn nhau. Vi nhưng ca nhân sẵn sang đăt mục tiêu đê co thê

trung thanh, đoan kêt va phu hơp vơi nhom nên nhưng ý tương thường đươc quyêt đinh

dưa trên sô đông va trach nhiêm tập thê trơ nên hoan toan tư nhiên. Do đo, mô hinh công

ty ơ cac nươc phương Đông chu yêu la theo xu hương “đối nhân” hoăc gia đinh tri. Chu

nghĩa ca nhân phương Tây đươc đăc trưng bơi quyên cua ca nhân đươc tư do giao ươc

cung cac ca nhân tư tri, quyêt đinh va chiu trach nhiêm cho hanh động cua minh. Chu

nghĩa ca nhân manh me nay đa đinh hương cac doanh nghiêp ơ châu Âu thường co xu

hương phat triên theo mô hinh công ty cô phân la chu yêu.

Trong cac công ty đa quôc gia, sư khac biêt trong phong cach lanh đao đươc thê

hiên rât ro rang, đăc biêt la khi nhân viên va người quan lý không phai la tư cung một văn

hoa. Một người quan lý Châu Á muôn cac nhân viên trung thanh vơi công ty va vơi anh

ta, ma không đưa ra sang kiên riêng, trong khi một quan li phương Tây muôn co nhân

viên biêt thê hiên cac ky năng cua minh va thưc hiên cac công viêc một cach độc lập.

b. Chương trinh đông lưc.

Cac nươc phương Tây va phương Đông khac nhau vê quan điêm cua họ vê động

lưc.

Trong khi cac nươc phương Tây co xu hương chu trọng nhiêu hơn vao phân

thương ca nhân va cac goi bồi dương va phat triên sư nghiêp ca nhân, thuc đây sư phat

triên, sang tao cua nhân viên; thi tai cac nươc phương Đông tập trung vao phân thương

tập thê va sư thăng tiên đêu đăn. Trong bôi canh phương Tây, người lao động ca nhân nôi

bật khi đưa ra cac sang kiên ca nhân va se đươc nhận phân thương hơp lê thông qua thu

lao va cac cơ hội phat triên một cach canh tranh. Ngươc lai, ơ cac nươc phương Đông, do

co sư anh hương khac nhau bao gồm ca Nho giao va Phật giao, nhân manh đinh hương

lâu dai, tiêt kiêm, tinh cộng đồng hai hoa va tôn trọng truyên thông; kêt qua la, người lao

động nhận đươc cơ hội phat triên va phân thương trên cơ sơ thâm niên hoăc cac thanh

tich đat đươc theo đội, nhom.

c. Môi quan hê làm ăn.

Trong một cộng đồng, người phương Tây thường co môi quan hê theo nhom nho

hơn. Trong khi đo, môi quan hê cua người phương Đông thi răc rôi va phưc tap hơn. Co

thê lây người Trung Quôc lam vi dụ, họ thường kinh doanh dưa trên môi quan hê va rât

xem trọng chuyên giơi thiêu, môi quan hê. Người phương Tây quan niêm: “Tôi lam ăn

vơi anh bât kê anh la ai va chung ta rât song phẳng va ro rang trong cac hơp đồng”. Con

đôi vơi người phương Đông, “chư tin” lai rât quan trọng. Co một câu noi đua la “Tôi chơi

vơi anh vi anh la ban cua ban người em rê tôi”, vi họ tin tương rằng nhưng môi quan hê

quen biêt se giup giam thiêu đươc rui ro trong lam ăn va đêu giup hai bên cung co lơi.

Vi du: “Giả sư, trong một cuộc họp của công ty, khi ban và đồng nghiệp phải cùng

ngồi để bàn về kế hoach sắp tới cho nhóm nhưng đồng nghiệp của ban lai là một

người nói vô cùng nhiều và thường các cuộc diễn thuyết về kế hoach mới của anh ta

dài lê thê vô tận mà không biết bao giờ mới kết thúc trong khi thời gian cho cuộc họp

là có han. Ban sẽ làm thế nào để cắt bớt bài thuyết trình của anh ta làm cho anh ta ý

thức được thời gian của cuộc họp để anh ta nhanh chóng đi đến vấn đề chính cần

nói.”

Nêu la người chiu ảnh hương của văn hoa phương Đông: vi người phương Đông

xem trọng nhưng môi quan hê cộng đồng xung quanh, nên họ không dam ngăt lời cua

đồng nghiêp va noi rằng họ noi qua nhiêu trươc măt cac đồng nghiêp khac vi họ sơ

đồng nghiêp cua minh se be măt, xâu hô trươc măt mọi người rồi đâm ra không muôn

phat biêu, đong gop ý kiên.

Tac động đên hanh vi: co thê se im lăng, hoăc la đê nghi nghi giai lao rồi sau đo

gọi riêng người ban đồng nghiêp ra đê nhăc nhơ một cach kheo leo vê vân đê đo đê

người ban đồng nghiêp han chê noi qua nhiêu trong cuộc thao luận.

Nêu la người chiu ảnh hương văn hoa phương Tây: bơi vi họ không câu nê nhiêu

vê nhưng môi quan hê như người Phương Đông, theo họ sai thi phai sưa, họ luôn đăt

mục tiêu hiêu qua công viêc lên hang đâu, va la người yêu quý, tôn trọng thời gian

cua ban thân.

Tac động đên hanh vi: sẵn sang đưng lên thẳng thăn, trao đôi ro rang vơi người

đồng nghiêp rằng người đồng nghiêp đa đi qua xa vân đê va yêu câu người đồng

nghiêp đi thẳng vao nhưng ý chinh, rut ngăn thời gian ma không quan tâm đên thai độ

cua người đồng nghiêp phan ưng như thê nao.

IV. KÊT LUÂN

Qua viêc phân tich sư khac nhau giưa văn hoa Đông – Tây đê chung ta co thê hiêu

đươc hêt sư khac biêt trong hê thông chuân mưc, hê thông gia tri ca nhân, cung như sư

anh hương cua điêm khac biêt đo đên hanh vi, lôi sông cua con người ơ hai nên văn hoa

Đông- Tây. Tư đo, tim hiêu đươc nhưng anh hương cua điêm khac biêt nay đên cơ câu,

câu truc, văn hoa cua tô chưc đê nha quan tri co thê đưa ra nhưng chinh sach, chiên lươc,

phương phap, quy đinh phu hơp đê cai thiên nhưng cai chưa đươc va phat huy nhưng

điêm tich cưc cua mỗi nên văn hoa; dung hoa văn hoa cua tô chưc trong môi trường toan

câu hoa, hội nhập, phat triên, tiên bộ; nhưng vẫn không lam mât đi ban chât riêng cua mỗi

nên văn hoa. Tư đo, tao sư ôn đinh nội bộ, phat triên co lơi cho ca nhân va ca tô chưc.

TAI LIÊU THAM KHAO

Giao trinh: Hanh vi tô chưc, tac gia Nguyên Hưu Lam, NXB Thông kê 2007

Tai liêu học phân, tac gia TS.GVC Phan Thi Minh Châu

http://dangbo.hcmute.edu.vn/news/Sinh-hoat-Tu-tuong/Su-khac-biet-trong-van-hoa-

Dong-Tay-va-nhung-suy-nghi-doi-voi-viec-phat-trien-van-hoa-Viet-Nam-hien-nay-154/

#.U1W6GPl_tvl

http://dantri.com.vn/van-hoa/bo-anh-thu-vi-ve-su-khac-biet-giua-phuong-dong-va-

phuong-tay-808370.htm

http://vi.wikipedia.org/wiki/Chu-nghia-ca-nhan

http://socolakem.wordpress.com/2012/02/22/s%E1%BB%B1-khac-bi%E1%BB

%87t-gi%E1%BB%AFa-van-hoa-ph%C6%B0%C6%A1ng-dong-va-ph

%C6%B0%C6%A1ng-tay/

http://www.danchimviet.info/archives/17433/ch%E1%BB%A7-nghia-t%E1%BA

%ADp-th%E1%BB%83-va-t%E1%BB%B1-do-ca-nhan/2010/09

http://www.tournghiduong.com/2013/09/su-khac-biet-giua-phuong-dong-va-

phuong-tay.html

http://www.vanhoahoc.vn/nghien-cuu/van-hoa-the-gioi/quan-he-van-hoa-dong-tay/

2294-dinh-cong-hoang-van-hoa-quan-ly-phuong-dong-va-phuong-tay.html