Sögueyjan – 1. hefti

Kafli 2Ísland byggist fólki, bls.13-25

Ísland byggist fólki

Af hverju byggðist Ísland seinna en önnur lönd?

Ísland tengist mikið sögu annarra landa

Siglingar víkinga skipta þar mestu máli

Landnám Íslands - 1Fornar heimildir segja

Ingólf Arnarson og konu hans, Hallveigu Fróðadóttur, fyrstu landnámsmenn Íslands

Talið er að þau hafi sest að á Íslandi um 870

Landnámabók segir frá hvernig vildi til að þau völdu sér búsetu í Reykjavík

Landnám Íslands - 2 Landnám hefst á

víkingaöld sem er talin hefjast 793 og lýkur 1050

Landnámsöld er innan víkingaaldar, frá 870 til 930

Ísland var numið á víkingaöld þegar norrænir menn sigldu um Evrópu

Til eru frásagnir af mönnum sem komu á undan Ingólfi og Hallveigu

Landnám Íslands - 3Elsta frásögnin sem gæti átt við Ísland er frá

4.öld fyrir Krist þegar Pýþeas sigldi frá Miðjarðarhafi til þess að kanna hversu langt heimurinn næði í norður!

Hann nefndi eyjuna sem hann kom að Thule og það nafn var oft notað yfir Ísland í landfræðiritum á fyrri öldum

Landnám Íslands - 4

• Nokkuð víst er að írskir munkar, sem kölluðustu papar, komu hingað um 100 árum fyrir landnám

• Paparnir vildu vera í einrúmi. Þess vegnaforðuðu þeir sér þegar norrænir menn hófu hér landnám

Landnám Íslands - 5Þekking manna á

heiminum var ekki mikil í þá daga

Fyrstu landnámsmennirnir höfðu engin kort og því var afrek þeirra mikið er þeir náðu landi á nýjum slóðum

VíkingaöldNorrænir menn tóku að

sigla víða um lönd og höfðu þær ferðir mikil áhrif á sögu Evrópu

Norrænu víkingarnir hjuggu strandhögg, rændu og myrtu, stunduðu verslun og námu lönd

Upphaf víkingatímans miðast við árás víkinga á klaustrið Lindisfarne á Englandi árið 793

Víkingaöld lýkur síðan 1050 en þá hafði dregið mikið úr ferðum norrænna manna

Víkingaöld - 2Víkingarnir áttu auðvelt

með að koma fólki á óvart, því þeir voru snillingar í skipasmíði og siglingum.

Íbúar þeirra landa sem víkingarnir herjuðu á voru mjög óttaslegnir vegna grimmdar þeirra.

Víkingarnir komu frá þrem löndum: Noregi, Danmörku og Svíþjóð.

Norðmenn sigldu til Englands, Færeyja og Íslands.

Siglt til Íslands Þrír norrænir menn komu til

Íslands fyrir landnám.

1. Naddoddur, sem rak hingað á leið sinni frá Noregi til Færeyja og kallaði landið Snæland

2. Garðar Svavarsson, sænskur maður sem sigldi fyrstur umhverfis landið, eftir það var landið kallað Garðarshólmi

3. Hrafna-Flóki, settist að í Vatnsfirði og hafði vetradvöl á landinu og kallaði það Ísland.

Ísland varð albyggt 870 – 930 samkvæmt Íslendingabók Ara fróða

Ferðaleiðir Naddodds, Garðars og Hrafna-Flóka

Siglt til Íslands - 2

Ísland var síðasta land Evrópu sem byggðist fólki.

Landnámsfólkið kom frá Evrópu, sem bar með sér siði, menningu og venjur að heiman.

Landnámsmenn höfðu keltneska þræla með sér frá Norður - Bretlandi.

Íslendingar eru fyrst og fremst afkomendur Norðmanna og Kelta.

Siglt til Íslands - 3Fornleifar gefa til kynna

að landnámsmenn hafi verið sæmilega stæðir bændur.

Landnemarnir notuðust við sólina og stjörnurnar til þess að sigla í rétta átt.

Skip landnemanna kölluðust knerrir og um borð var bústofninn, verkfæri ofl. Siglingin gat tekið nokkra daga upp í margar vikur eftir veðri.

Landnám ÍslandsLandnámsfólkið byrjaði að koma sér upp

öruggu skjóli. Fólkið var fyrst og fremst bændur og leitaði því eftir landi sem var hentugt fyrir landbúnað.

Lífið einkenndist af sjálfþurftarbúskap, sem þýddi að fólk framleiddi sjálft það sem það þurfti á að halda: mat, klæðnað og áhöld.

Landnám Íslands 2 Gróið land hefur minnkað

um helming frá landnámsöld, vegna ofbeitar búfjár og náttúruhamfara.

Fólkið í landinu ber mikla ábyrgð á því hvernig landgæði hefur breyst.

Það er mikilvægt að bera virðingu fyrir umhverfinu.

LífshættirRæktun lands er erfið

þar sem loftslag er svalt, landið hrjóstrugt og tíðar náttúruhamfarir.

Korn var mest ræktað sunnan- og vestanlands og bústofn bænda voru nautgripir, sauðfé, svín, geitur og hænur.

Lífshættir

• Sauðfé hafði mest áhrif á líf þjóðarinnar sem gaf af sér kjöt, mjólk og ull

• Hesturinn var ,,þarfasti þjónninn”, aðal samgöngutækið og vinnuþjarkurinn.

Lífshættir 2 Sumir bændur komu sér

upp selum, en þar sátu konur og börn yfir fénu sem var á beit á sumrin.

Túnin við bæina voru síðan slegin síðsumars til þess að hafa hey fyrir skepnurnar á veturna.

Sjósókn var lítil á fyrstu öldunum, bara stunduð sem auka búgrein og hlunnindi fyrir bændur

Hlunnindi voru öll gæðin sem náttúran gaf af sér, s.s. fiskur, fugl, egg, dúnn, rekaviður auk hefðbundinn landbúnaður

Lífshættir

Hús landnámsmanna voru einföld úr timbri, grjóti og torfi

Rekaviður var mikilvægt byggingarefni í hús og áhöld, því íslensk tré voru of smágerð

Flestir landnámsmenn komu með timbur frá Noregi til húsbygginga