ا ينك أو نعدهم الذي بعض نرينك م البلاغ عليك فإنما نتوف(۴۰ ۀآی رعد )سوره الحساب وعلينا

Whether We let thee see something of that which We have promised them or make thee die (before its happening) thine is but conveyance (of the message) Ours the reckoning

Quran13 40 mdash Yusuf Ali

DoctorCaro Owen Minasian

اسلام منابع به مسمی اسلام کتاب منابع به مسمی کتابSources of IslamSources of Islam

By

William St Clair Tisdall

1899

)Farsi([In Progress Nov 15 2004]

1

اسلام اسلام منابع منابعدیباچهدیباچه

الوحید الوحید هوالهادی هوالهادی لکی الناطقه خلقته خلق الذی الرحیم الرحمن الحمدلله

الله ماقال تحصیل الروحیه لذاته ترث و جلاله جل تعرفه سمعت اذن ولا رات مالاعین الصالحین لعبادی اخددت تعالی

بشر قلب لاخطرعلی وAbbreviation Reference

Yusuf Ali Ali Abdullah Yusuf The Quran Text Translation and Commentary Tahrike Tarsile Quran Inc Elmhurst New York US Edition 1987 pp 1862 ISBN 0-940368-32-3

Pickthall Pickthall Marmaduke The Meaning Of The Glorious Koran Everymans Library New York NY Edition 1992 pp 693

Inquiry into Sources Blair John C The Sources of Islam An Inquiry Into The Sources Of The Faith And Practice Of the Muhammadan Religion The Christian Literature Society For India Madras Allahabad Rangoon Colombo 1925 p

Sources of Islam Tisdall W St Clair (1859-1928) The Sources of Islam A Persian Treatise translated and abridged by Sir William Muir T amp T Clark Edinburgh Scotland 1901 pp 102

Sources of Qurrsquoan Tisdall W St Clair (1859-1928) The Original Sources of the Quran Society for Promoting Christian Knowledge (SPCK) London England 1911 pp 287

2

بعد نماناد mdash اما پوشیده و مخفی حقانی اسرار مدققان و الاباب ذوی برموجودات و سماویه کاینات آمیز حکمت انگیز حیرت زیبایی و زینت چنانکه که

قدیر دست از بلکه نیامده هرگز بوجود عدم از بی علت و بی سبب ارضیهصدور شرف تعالی و سبحانه مطلق قادر خدای الوجود واجب الاسباب مسبب

خواه قول خواه باشد فعل خواه نیز دیگر چیز هر طور همین به است یافته و پیوندد به وجود به که است نبوده ممکن آن بدون که دارد خاص سببی خیال

است موجود جهان متفرقه متنوعه ادیان و مختلفه متعدده مذاهب چونکههر که است هویدا و همانا اصل باطل خواه باشد حق خواه آنها از یکی

جاری خود چشمه سر از نهری مثل ینبوع آن از که است داشته سرچشمه اییافته انتشار کثیره ممالک در آخرالزمان در اسلام دین که آنرو از و است شدهعدتی و است شده مسیول و مسلط امم و طوایف بسا عقول و قلوب برآرزوی و امید اساس و بنیاد آنرا گشته مذهب آن معتقد بشر نوع بنی از بیشمار

بعونه که دانست مناسب چنان اوراق این اقل مصنف پس گردانیده اند خویش زیرا چیست مذهب این ینبوع و اصل آیا که نماید پیجویی را مطلب این تعالی

را الهی بینات و ادله ما که می گویند چونکه و نمی کنند قبول آنرا نصاری و یهود

3

سلف ایام در که آنانی از بسیاری و نیافته ایم کرده جستجو بدقت مذهب آن درالان بودند پذیرفته خود اجداد و آباء از تقلید روی از و بی تفتیش را مذهب آن

که زانرو می کنند قبول را دیگر مختلفه ادیان کرده ترک علانیة چه خفیتة چهبطور ایشان برای را اسلام دین بتواند که نکرده اند دریافت را کسی هنوز

- در چه چند کتابی البته اند کرده ثابت و هویدا آنرا حقیقت نموده اثبات عقلیآنها امثال و الشیعه حسام و الموازین میزان مثل ما درایام چه و سلف ایامزیرا بکند نمی تواند اکتفا بآنها فهیم عاقل شخص هیچ اما است یافته تحریرقلب شکوک و شبهات است مندرج درآنها که دلایلی آن که هویداست

هر مزبوره کتب مصنفان چونکه نمی دهد تسکین جویرا حق دوست مضطربغیرت نهایت معترفینش های حمله دفاع بامید و خود دین اثبات برای که چندداشتند که عملی که است حیف اما اند کرده صرف تمام وجهد جد و داشته

( ) چون ndash شد ذکر چنانکه اقل این اینجه از است نبوده حمیده غیرت آن برابراسلام دین ینبوع و بنیاد و اساس که دانست مصلحت از اینرا تمام بتحقیق را

ناقصش عقل بقدریکه عزوجل خدای باعانت نماید تفحص و تفتیش نو سرو ساخت مندرج کتاب این در کرده تتبع و آزموده را چیز هر است توانسته

مامول می کند تقدیم کریم کننده ملاحظه آنرابه الحال

4

مطالعه تام توجه و التفات به آنرا که هرکس ذوالجلال خدای فیض به اینکهبه که نهرعظیم این ینابیع و کجاست از اسلام دین که بداند یقین بتواند فرماید

وسیع ممالک مذهبی مزارع خود آب کدامها ۀeکثرت نموده آبیاری را عدیدهمی باشد

تنبیهتنبیهترجم که باد مصنف ۀeواضح از است مندرج کتاب این در که قرآنی های آیه

ترجم از بلکه زیر ۀeنیست در رحلی چاپی قرآنهای در که ایران معمولی فارسیاغلاط به مسئول مصنف پس است گردیده ماخوذ است شده نوشته سطر هر

آی مثل نمی باشد می شود یافت ترجمه آن در که از ۀeفراوانی نه و هشتاد ءترجم که عمران آل از ۀeسوره ونباشید است نوشته را المشرکین من کان وما

سور ودر آی ۀeمشرکان من ۀeترجم ۱۶۲ ۀeانعام کان وما که را الفاظ همینآی توبه سوره در و مشرکان از نبود و است نوشته درست باشد ءۀeالمشرکین

جنگ ۀeترجم ۲۹ باشد چنین باید که آنانرا بکشید است نوشته را االذین قاتلو - ترجم هر اما آنها با که ۀeکنید را موقع هائی آن و می باشد مصنف از دیگر

اقتباس

5

کنند مطالعه هر تا است آورده پیش اصلی بازبانهای آنها ۀeکرده جو حق منصفاگر و است زیاد و کم بی و صحیح ترجمه که بیند به خوانده اصلی بزبانهای را

معنیء از لغت هر اهل بمدد باشد نداشته آگاهی لغات آن از یعنی نتواند خودصحت بتواند و بیازماید بخوبی است نوشته مصنف آنچیزیراکه یافته اطلاع آنها

باشد داشته کتاب این مطالب رد بر چیزی کسی گاه هر و نماید دریافت آنرادرخواست امتنان با مصنف برساند بطبع نوشته دقت با کتابی که معنی باین

نسخ یک که تا ۀeمی کند بفرستد است شده چاپ کتاب این که بمحلی آنراکتاب آن بر است لازم که جوابی داشته ارسال مصنف نزد مطبع آن صاحب

التوفیق بالله و شود داده

اول اول فصل فصلمثنویمثنوی

دافعم قرآن راز کن کم و بیش رافعم معجزترا و کتاب منبیان اهم معمای این درحل اسلام معتبر علمای و بمجتهدین آنچه خصوص در

می کنند

6

عزوجل خدای ازجانب دینشان تمام که برآنند اسلام علمای که نیست مخفیرا ndash ۀeبوسیل اسلام دین واساس بنیاد پس است گشته مکشوف محمد حضرت

باشد وی رسالت و نبوت منکر آنکه هر و می گذارند آنجناب رسالت برحقیقتریش بر تیشه مطلب آن انکار که می دانند که رو زان می گویند کافر را ۀeاو

- اربع ارکان که می گویند آن بر علاوه و می نهد (ۀeمذهبشان حق ) ۱دین اولامجید ( احادیث) (۲قرآن اجماع) (۳ثانیا دربار) ndash ۴ثالثا و می باشد قیاس ۀeرابعا

است هویدا چونکه بنویسم چیزی اینجا در که نیست لازم چهارم و سوم رکنو قرآن اسلام دین بنیان الواقع فی زیرا باشد نباید احادیث و قرآن ضد آنها که

ndash دربار اسلام اهل جمیع که است حیف اما و است که ۀeاحادیث احادیثی آنشیعه اهل احادیثیکه مجامع آن چونکه نیستند الرای متفق می شمارند صحیح - است معلوم دارد تفاوتی اند کرده قبول رهابیان و سنیان آنهائیکه با می پذیرند

مندرج کتاب پنج دراین معتبره احادیث جمیع شیعه اهل تعلیم حسب بر که) یعنی (۱است سن) محمد ابوجعفر تالیف کافی (۳۲۹هجری ۀeدر ndash من) ۲) در

) سنه علی شیخ تالیف الفیه (۳۸۱لایستحرضه ابوجعفر) ۳)- شیخ تهذیب درسنه ( در) ۴)- (۴۶۶محمد

7

و ( مؤلف همان سنه) ( ۵استیصار رضی سید تالیف البلاغه نهج اما)- ۴۰۶در ویعنی ( ساخته اند منتخب را دیگر کتاب شش مزبوره صحف آن بعوض سنه اهل

ابن انس) (۱ مالک تالیف بخاری) ndash (۲موطاتا مسلم) ndash (۳صحیح سنن) ۴صحیحو ndash ndash ( ترمذی جامع سلیمان ماجه) ۶ابوداود ابن یزید ابن محمد السنن کتاب

و ndash متلو وحی قرآن که هستند الکلام متفق اسلام علیای بهرحال اما القزوینیکه حدیثی هر که است یافته قرار قانون این و می باشد متلو غیر وحی احادیث

خدا کلام را قرآن زیرا شود کرده رد باید باشد قرآن آیات از آیه ای بخلافموضوعهای و اشکالات بیان برای خصوصا احادیث حقیقتا پس می انگارند

مثلا است مفید می شود فهمیده قرآن از که آنچه توضیح برای و قرآن غامضسور در ( ۀeچون سوره raquo۱ ۀeآی ۱۷اسری است) مکتوب که سبحان می بینیم

الأقصى المسجد إلى الحرام المسجد من ليلا بعبده أسرى ذي )1laquoال ترجمه ( الخبسوی الحرام مسجد از شبی را بنده اش شب به برد که آنرا بودن پاک دانم

معنی که کنیم استفسار تا نماییم رجوع احادیث به باید پس الخ القصی مسجدمیان مشهور معراج آن تصریح و بیان در که را چه هر آنها از و چیست آیه این

که بداند که کیست همچنین و فهمید می توان است معملوم اسلام علمایمسمی که پنجاهم سوره لقب

1 Glory to (Allah) Who did take His servant for a Journey by night from the Sacred Mosque to the farthest Mosque Quran 17 1 mdash Yusuf Ali

8

قاف کوه بودن موجود به را ما که احادیثی آن جز دارد معنی چه هست ق به کتاب این در اسلام منابع به نسبت آنچه سر لهذا می نمایند اخبار و اعلام

که کرده ایم مصمم را این است اختصار به ما حاجت چونکه می کنیم تقدیمدر آنها بنیاد و اصل آنهاییکه جز نکنیم ذکر را اسلام اهل تعلیم هیچ و عقیده هیچ

جمیع میان که است مندرج احادیث در نیز آن شرح و می شود یافت قرآن خوداست این ما اراده زیرا دارد کلی رواج سنی خواه و باشند شیعه خواه مسلمان

باشد داشته فایده عموما اسلام اهل جمیع برای کتاب این کهاست جل و عز خدای کلام قرآن که برآنند اسلام علمای که است معلوم

چه اگر و فرمود مرقوم محفوظ لوح بر عالم آفرینش از قبل آنرا تعالی وی کهازلیت اش باره در سخت بسیار مباحثات آنهم از بعد و مامؤن خلافت ایما در

باره در اما بگوییم چیزی باب این در اینجا ما نیست لازم که است شده واقعبواسطه تعالی وی جانب از تماما بلکه نیست انسانی تصنیف قرآن اینکه

همیشه اسلام اهل جمیع شده نازل محمد حضرت بر فرشته جبرائیل حضرت ادعا این اثبات در خلدون ابن و هستند و بوده الرای متفق عقیده این بربرای عرب اهل که باشد آن موافق بعباریتکه و عربی بزبان قرآن که می گوید

خیالات کردن بیان

9

آیه و فقره از بعد فقره شد فرموده ارسال آسمان از می نمودند مستعمل خوداعلان بجهت یا و خدا وحدانیت عقیده اظهار برای بود لازم بطوریکه آیه از بعد

مکشوف باشد متحمل را آنها باید جهان این در انسان که تکالیفی آن تصریح وانتظام برای احکام دوم حالت در و دین عقاید اخبار اول حالت در پس گشت

صفحه ( دوم جلد داریم مردمان از) ۴۵۸اعمال که می گوید دیگر موضع در وو متن که همانست ربانی کتب همه میان از قرآن فقط که است ظاهر همه این

حوال مسموع آواز به آن فقره های و ۀeالفاظ حالت است شده کرده پیغمبریو الهام آواز به را اینها انبیاء که زیرا دیگر ربانی کتب مابقی و انجیل و تورات

بودند برگزیده انسانی عمومی بحالت وقتیکه و خودشان خیالت صورت در یافت معجزه ای هیچ صحایف این عبارت در جهت این از نمودند تحریر

صفحه ( اول جلد اسلام) ۱۹۵و ۱۹۴نمی شود علمای آنچه که نیست شکی وقرآنست خود قول حسب بر می گویند قرآن بودن الله جانب من باره در

) سوره یعنی بروج سوره در raquo ۲۲و ۲۱ ۀeآی ۸۵چنانکه است) هو مندرج بلمجيد محفوظ قرآن لوح ) 1laquoفي لوحی ( در بزرگوار قرآنیست او بلکه ترجمه

سوره ( در یعنی انعام سوره در نیز و مرقومست) ۱۹ ۀeآی ۶نگاهداشته

1 Day this is a Glorious Quran(Inscribed) in a Tablet Preserved Quran 85 21- 22 mdash Yusuf Ali

10

laquo گفت فرموده امر محمد حضرت به خدایتعالی شهادة که أكبر شيء أي قلبه لأنذركم القرآن هذا إلي وأوحي وبينكم بيني شهيد الله ) 1laquoقل بگو ( ترجمه

شما دهم بیم تا قرآن این بمن شد وحی و شما میان و من میان است گواه خدا که می کند ادعا خود باره در قرآن که می شود ثابت آیه ها چنین این و آن به رااز بلکه است نیافته تالیف انسانی کتابهای از و نیست محمد حضرت تصنیف

قدر شب در آسمان از و است شده نازل محمد حضرت بر بوده خدا جانب ) سوره در یعنی قدر سوره در مکتوبست چنانکه یافته raquo۱ ۀeآی ۹۷نزول ا) إن

القدر ليلة في ) 2laquoأنزلناه شب ( در را او فرستادیم فرو ما بدرستیکه ترجمهو قرآن وحید منبع که نماییم اقرار باید کنیم قبول بیانرا این اگر پس قدرو سبحانه العالمین رب جل و عز خدای خود اسلام دین تمامی سرچشمه که باشد ممکن اگر لهذا ندارد و نداشته دیگر چشمه سر هیچ و می باشد تعالی

اکثر که بگرداند ثابت الشمس من اظهر اینرا نموده تفحص و تفتیش شخصکه کتبی از و دیگر ادیان از شبهه و بیشک اسلام عقاید از بیاری و قرآن اجزای

پس است شده انتخاب هست نیز حالا و بوده موجود محمد حضرت ایام در معترضین از بعضی چونکه و می گردد منهدم کلیتا و تماما اسلام دین بنیاد

واجب پس کنند ثابت می توانند را این که می گویند حکما

1 Say What thing is most weighty in evidence Say Allah is witness between me and you This Quran hath been revealed to me by inspiration that I may warn you Quran 6 19 mdash Yusuf Ali2 Lo We revealed it on the Night of Predestination Quran 97 1 mdash Pickthall

11

باشد حقیقی مسلمان که هر خصوصا و جوی حق شخص هر که است ولازمبر و راست معترضین قول این آیا که بداند آزموده تمام دقت با هم را امر این

خود دین دشمنان کرده رد را ایشان اعتراضات بتواند اگر زیرا نه یا است حقثابت و هویدا اسلام دین بودن الله جانب من و حقیقت البته سازد مجاب را

آن از و دارد عیبی چه حق معرفت و راستی دانستن پس الا و گردید خواهد علیم خدای مدد به الان بنابراین رسید خواهد وی به ضرر چه حقیقی علم

از بسیاری که آنند بر که آنانی ادعای آزمودن به و اعتراضات شنیدن به حکیمشده گرفته قدیمی کتب و دیگر ادیان از اسلام دین عقاید اکثر و قرآن تعالیم

می پردازیم است

دوم فصل دوم فصلمسلمانان رسوم و عقاید از بعضی که می گویند آنانیکه ادعای تفتیش و بیان در

اول منبع همان و است شده پذیرفته جاهلیت ایام عرب اهل عادات و ادیان ازبر مصمم چون محمد حضرت که است این معترضین قول است اسلام دین

عبادت بسوی ساخته آزاد پرستی بت از را عرب اهل که شده این

12

حضرت ایام در ایشان که دانست اینرا چون نیز و بگرداند مایل تعالی خدایاز را خود رسوم و عادات از بسیاری و می بودند خدا وحدانیت بر معتقد ابراهیم

مجبور را ایشان که نخواست داشته اند نگاه ارث روی از خویش متقی اجدادهر و نماید اصلاح ایشانرا دین که کوشید بلکه کنند ترک را آنها جمیع که سازد در آنجهت از بدارد محفوظ می پنداشت مناسب نیکو که را قدیمی عادت

سوره ( یعنی نسا raquo۱۲۴ ۀeآی ۴سوره که) أسلم مکتوبست ممن دينا أحسن ومن خليلا إبراهيم الله خذ وات حنيفا إبراهيم ة مل بع وات ن محس وهو لله 1laquo وجهه

( او( و خدا برای را رویش کند خالص آنکه از دین در است بهتر آنکه و ترجمه دوست را ابراهیم خدا گرفت و را گرای حق ابراهیم دین کند پیروی و نیکوست

سوره ( یعنی عمرال آل سوره در نیز raquo۹۵ۀeآی ۳و است) الله مرقوم صدق قلالمشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل بعوا ) 2laquoفات گفت ( راست بگو ترجمه

همچنین مشرکان از نباشید و را گرای حق ابراهیم کیش شوید پیرو پس خداسوره ( یعنی انعام سوره raquo۱۶۲ ۀeآی ۶در است) إلى مندرج ي رب هداني ني إن قل

المشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل قيما دينا مستقيم )3laquoصراط ترجمه (درست دینی راست راه به خدایم کردم هدایت من که درستی به بگو

1 Who can be better in religion than one who submits his whole self to Allah does good and follows the way of Abraham the true in Faith For Allah did take Abraham for a friend Quran 4 1252 Say Allah speaketh the Truth follow the religion of Abraham the sane in faith he was not of the Pagans Quran 3 953 Say Verily my Lord hath guided me to a way that is straight- a religion of right- the path (trod) by Abraham the true in Faith and he (certainly) joined not gods with Allah Quran 6 161 mdash Yusuf Ali

13

کرد خیال محمد حضرت چون لهذا مشرکان از نبود و گرای حق ابراهیم کیشدخترانشان قتل و شرک و پرستی بت جز عرب اهل رسوم و عادات جمیع که

حفظ اعراب میان ابراهیم حضرت ایام از اینها مثل دیگر قبیح چیزهای بعضی ودین در را اخلاقی و دینی رسوم و عادات آن از بسیاری پس بود شده کرده

با عرب شرقی و جنوبی ولایتهای و طوایف از بعضی چه اگر داشت نگاه خودابن شهادت از هم و تورات از هم اما بودند شده مخلوط نوح ابن حام اولاد

سکن از بسیاری که است هویدا هم غیر و طبری و و ۀeهشام شمالی اطرافاز بعضی و بودند یافته تولد نوح ابن سام حضرت نسل از ممالک آن مغربی

( ) زوج قطوره فرزندان از بعضی و قحصان یقطان از حضرت ۀeایشان دوماینها میان که بودند آمده پدید ابراهیم ابن اسمعیل حضرت از بعضی و ابراهیم

جمیع اصلی مذهب البته و هستند مشهور سبب آن از قریش قوم خودرا پرستی بت و شرک و می بود سبحانه واحد خدای عبادت سام اولاد طوایف

بودند ایشان مجاور که دیگر طوایف از و شام مملکت اقوال از ازمنه مرور به جمیع تقریبا وقتیکه اما بودند ساخته خراب و آلوده را خود اجداد دین آموخته

فراموش بالکل را الهی پاک ذات وحدانیت یهود اهل جز دیگر طوایف و اقوامکردند

14

نهاه محکم را عقیده آن عرب جزیره مغربی و شمالی ولایتهای سکنه آنگاهخورشید و ستارگان عبادت ایوب حضرت ایام در که دارد کلی احتمال داشتند

از چونکه می شد داخل عرب ممالک اطراف آن طوایف میان اول بار ماه و) نبی همان ۲۸الی ۲۶ ۀeآی ۳۱کتاب مورخین) از یکی و است ظاهر

تاریخ از قبل سال چهارصد از بیشتر که نام هرودوتس یونان مشهورترینآن عرب اهل ایام آن در که است ساخته مطلع را ما می نمود زیست مسیحی

اللات و ارتاک را آنها اسامی که داشتند معبود دو فقط عموما اطراف ) باب هرودتس تاریخ آن) ۸فصل ۳می نویسد اسم که نیست شکی هیچ و

به را عربی زبان تلفظ و املا اجنبی سیاح آن که بود تعالی الله اول معبودایام از جل عزو خدای لقب این که این و است ننوشته درست ندانسته خوبی

سبع معلقات از بود منتشر و مشهور عرب اهل میان محمد آن ۀeحضرتزیست حضرت آن بعثت از قبل اقلا یا و وی تولد از قبل که عرب شعرای

ذکر را الله اسم اوقات اکثر ایشان که رو این از می آید پدید می نمودندlaquo است مندرج ابیات این نابغه دیوان در مثلا الله کرده اند يعطها لم شيمة لهم

فما قويم ودينهم الإله ذات تهم محل عوازب غير والأحلام الجود من غيرهمالعواقب غير ایضا raquo1laquoيرجون الله و أن تر ألم

1 عوازب غير الأحلام و الجود غيرهممن الله يعطها لم شيمة يرجون لهم فما دينهمقويم و الإله ذات تهم محل العواقب غيرThey have a character which Allah has given only themGenerosity and ready intellects Their residence is Jerusalem and their religionDoes true and they only fear the aftermaths mdash Diwan of An-Nabighah (- 602 AD) See Sources of Qurrsquoan p 35

15

إذا كواكب والملوك شمس فإنك يتذبذب دونها ملك كل ترى سورة أعطاككوكب منهن يبد لم لنا raquoأيضاو 1laquo طلعت يرد خلده الله نسأل لديه ونحن

م إن الموت قدح ونرهب قدحنا فاز إن الخلد نرجى ونحن عامرا وللأرض لكا قامرا raquo2laquoجاء می شود یافت ابیات این نیز لبید دیوان در تدري و ما لعمرك

صانع الضوارب الله ما الطير زاجرات ولا معلوم 3laquoبالحصى اینهمه بر علاوه وچونکه بود عرب طوایف جمیع اقدس مسجد الایام قدیم از کعبه که است

از قبل سال شصت که سیسیلی دیودورس به مسمی دیگری یونانی مورخ ) باب می بود همچنین زمان آن در که است گفته بود زنده مسیحی و) ۳تاریخ ( است ( آشکار ال معرفه حرف آن از و بود الله بیت لقب به مشهور مقدس آن

عقید اینکه ۀeکه وجود با بود نشده فراموش هرگز عرب میان الهی وحدانیترا ایشان قرآن سبب آن از که داشتند نیز دیگر بسیار معبودهای ایشان

را آنها نموده عبادت متعال خدای بر علاوه را دیگر معابد زیرا می نامد مشرکین این ما که می گفتند را این اما می انگاشتند او واجب پرستش و احترام شریکبلکه نمی نماییم عبادت است تعالی الله که حی خدای مثل را ثانوی معبودهای

خدای ایشان شفاعت به که داریم امید و می شماریم خود شفیعان را ایشانواحد

1 يبد لم طلعت إذا كواكب الملوك و شمس ك يتذبذبفإن دونها ملك كل سورةترى أعطاك ه الل أن تر ألم

كوكب منهنHave not you seen that Allah had given you a statusYou see that all the Kings statuses are inferior to yoursYou are as the Sun and the kings are as planetsWhen you appear they disappear - Diwan of An-Nabighah2

الموت قدح نرهب و قدحنا فاز إن الخلد نرجى نحن عامراو وللأرض ملكا لنا يرد خلده ه الل نسأل لديه نحن و قامرا جاء إن

When we are before him (An-Nuaman) we implore Allah for his long lifeAs that restores us authority and develops the earthWe desire for him deathlessnessYet we fear the victory of death - Diwan of An-Nabighah3

صانع الله ما الطير زاجرات بالحصىولا الضوارب تدري ما لعمركBy your life The strikers of the pebblesOr the drivers out the birds do not know what Allah will do1 Labid Ibn Rabia ( - 661 AD) See also Sources of Quran p 35 Sources of Islam p 5

1 In Pre-Islamic period there were many sorts of augury This verse refers to two When the auger is asked about something he takes pebbles and strikes them and then tells them the answer The second one is that when the auger drives out a bird if it flies to the right it is considered to be a good omen if it flies to the left it is regarded as a bad omen

16

عقید این اثبات در و بفرماید اجابت را ما دعاهای تا بگردانیم مایل را ۀeحقیقیاقتباس الدینه مواهب کتاب از را ذیل حکایت که می کند کفایت پرستان بت آن

هوى نماییم raquo إذا النجم و السلام عليه قرأ حين الحبشة مهاجرة من نفر قدمأمنيته في الشيطان ألقى الأخرى الثالثة ومناة والعزى اللات أفرايتم بلغ حتى سجد السورة ختم فلما لترتجى شفاعتهن وأن العلى الغرانيق تلك تلاوته أي

وفش بخير ألهتهم ذكر أنه لتوهمهم المشركون معه وسجد ذلك ىصلعمالمسلمين من بها ومن الحبشة أرض بلغ حتى الشيطان وأظهره بالناس

معه صلوا و كلهم أسلموا قد مكة أهل أن وتحدثوا وأصحابه مظعون بن عثمانأ قد و فأقبلوا مصلعم بمكة المسلمون ن الحبشة سراعا ) 1laquo من تنی ( ترجمه

سور صلعم او که وقتی آمدند پیش حبش مهاجران از سور ( ۀeچند یعنی ۀeنجم۵۳ منات و عزی و لات از رهید خبر پس آیا رسید آیه این به تا می خواند را

آیات ( دیگر منی) ۲۰و ۱۹سومی در شیطان این ۀeآنگاه خواندنش در یعنی ویایشان شفاعت به که بدرستی و سرافرازند بدنان نازک اینها انداخت را الفاظ سجده صعلم او بود رسانیده انجام به را سوره آن چون و داشت امید باید

گمان زیرا کردند سجده وی همراه مشرکین و نمود

1 Some of the Abyssinian Refugees returned to Mecca when Surah liii was being read Coming to the verse What think ye of Allacirct and Al Uzza and Manacirct the other the third Satan cast these words into the readers lips These three noble ones whose intercession is to be hoped for When the Surah ended the whole company bowed down in adoration and the Idolators together with them thinking that their gods had been thus graciously acknowledged The strange episode was spread abroad by Satan and the Refugees ]among them were Uthman Ibn Mazun and his friends[ hastily returned to Mecca mdash Sources of Islam p 6 See also Sources of Qurrsquoan p 38-41 and Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 165-166

17

میان امر آن و است کرده ذکر خوبی به را ایشان معبودهای او که می بردندحبش مملکت به آن خبر که نوعی به نمود ظاهر آنرا شیطان و شد فاش مردم

دوستانش و مظصون ابن عثمان یعنی بودند آنجا که مسلمانانی آن بمسامع وسجده صعلم وی با شده مسلمان مکه اهل جمیع که گفتند نموده تکلم و رسید

ابن و آمدند باز حبش از زودی به پس شده اند ایمن مکه در مسلمانان و کردهرا حکایت این نیز دیگر بسیار مسلمان مورخین و طبری و هشام ابن و اسحق

سور تفسیر در نوشته اند بیضاوی و جلال الدین و یحیی آنچه و کرده اند ۀeبیان 1حج بار در شهرستانی و می گرداند ثابت قدیم ۀeآنرا عرب رسوم و مذاهب

laquo است نوشته والبعث چنین الخالق أنكروا فصنف أصناف الجاهلية والعرب إلا هي ما وقالوا التنزيل عنهم أخبر كما المفني والدهر المحيي بالطبع وقالوا

بالخالق اعترفوا وصنف الدهر إلا يهلكنا وما قوله و ونحيا نموت الدنيا حياتنا بل الأول بالخلق أفعيينا تعالى بقوله عنهم الله أخبر الذين وهم البعث وأنكروا

جديد خلق من لبس في مختصة هم أصنامهم وكانت الأصنام عبدوا وصنف لمذحج ويغوث لهذيل سواع الجندل بدومة وهو لكلب ود فكان بالقبائل

اللات و لهمدان يعوق حمير بأرض الكلاع لذي ونسر اليمن من ولقبائلبالطائف لثقيف

سور یعن 1 آی ۲۲ ۀeی e۵۱ ۀlaquo و سول ر من قبلك من أرسلنا وما لا إ نبي ألقى لا ى تمن إذا يطان چون 1 laquoالش مگر را پیغمبری نه و رسولی هیچ تو از پیش ما نفرستادیم و ترجمه

شیطان میاندازد را آنچه خدا کند زایل پس تلاوتش در شیطان انداخت کرد تلاوت1 Never did We send a messenger or a prophet before thee but when he framed a desire Satan threw some (vanity) into his desire Quran 22 52 mdash Yusuf Ali

18

وكان أصنامهم أعظم هبل والخزرج للأوس ومناة كنانة وبني لقريش والعزى إلى يميل من منهم وكان والمروة الصفا على ونائلة وأساف الكعبة ظهر علىفي ويعتقد الصابئة إلى يميل من ومنهم النصرانية إلى ميل من ومنهم اليهودية

الأنواء من بنوء إلا يتحرك لا حتى السيارات في المنجمين اعتقاد المنازل أنواء و الجن يعبد من ومنهم الملائكة يعبد من منهم وكان كذا بنو مطرنا ويقول

التواريخ و والأديان الأنساب علم علومهم بكر كانت لأبي وكان الرؤيا تعبير وجاءت أشياء تفعل الجاهلية وكانت طولى يد فيها عنه الله رضى الصديقعندهم شيء أقبح وكان البنات ولا الأمهات ينكحون لا فكانوا بها الإسلام شريعة

ويطوفون ويحرمون ويعتمرون البيت يحجون وكانوا الأختين بين الجمعأعوام ثالث كل يكبسون وكان الحجار ويرمون كلها المواقف ويقفون ويسعون

والاستنشاق المضمضة على يداومون وكان كانوا و الجنابة من ويغتسلون شهراالعانة حلق الإبط ونتف الأظافر وتقليم والاستنجاء والسواك الرأس وفرق

اليمنى السارق يد يقطعون وكانوا )1laquoالختان جاهلیتraquo ترجمه ( اعراب و که می گفتند و می کردند انکار را قیامت و خالق بعضی و بودند قسم چندین

خصوص در قرآن چنانکه است کننده هلاک دهر و بخش حیات طبع

1 ]During the times of ignorance the Arabs were divided into different classes or religious opinions[ some of them denied the existence of a Creator the sending of prophets and the final judgment asserting that Nature itself was the giver of life and that Time was the universal destroyer ]as the Quran states And they say What is there but our life in this world We shall die and we live and nothing but time can destroy us Quran 45 24[ Others again believed in a Creator but denied that He had ever revealed Himself by sending messengers commissioned to declare His will ]And Allah related about them Were we then weary with the first Creation that they should be in confused doubt about a new Creation Quran 50 15[ Others again worshipped idols of which each tribe had its own For example the tribe of Kalb worshipped Wudd and Suwa that of Madhhaj honoured Yaghuth as did some of the Yamanites The Dhulkila in Himyar worshipped Nasr the Hamdhan tribe adored Yauq that of Thaqif in Taif served Al-lat while Al-Uzza was the tutelary goddess of the Bani Kinanah and of the Quraish The tribes of Aus and Khazraj worshipped Manah and regarded Hubal as the chief of their deities His image was placed in a most conspicuous place on the roof of the Kabah Other deities were Asaf and Naila Some of the tribes had come under the influence of Jewish colonies settled near them and accepted more or less of the teaching of the latter people Others had become Christians while their neighbours were inclined to accept that faith Others again were under the influence of the Sabians and used to practise astrology and receive omens taken from the movements of the heavenly bodies as their guides in all actions of importance Some worshipped angels some the Jinns or evil spirits Abu Bakr himself who afterwards became the first Khalifah or Vicegerent of the Apostle of God was at one time distinguished for his proficiency in the art of interpreting dreams ]The religion of Islam confirms some of laws of the Arabs of the times of ignorance they did not get married with mothers or with daughters They considered the marriage of two women who were sisters as a shameful act They performed the Hajj and did all its ceremonies They did the Postponement of a sacred month every three years They did the ritual impurity They rinsed the mouth they snuffed they parted the hair they cleaned the teeth by stick they washed after defecating they clipped the nails they tore out the hair of armpit they cut the pubic hair and they did the rite of circumcising They also cut off the right hands of the thief ndash Ash-Shahristani The Religious and Philosophical Sects (حل Sources of Quran p 37-38 See also Sources of Islam p 6-7 mdash ]( المللوالن

19

و می میریم دنیا زندگانی بجز این نیست گفتند و می نماید اخبار را ما ایشان) سور زمانه بجز را ما نمی سازد هلاک و است گفته نیز و می شویم ۀeزنده

سور یعنی قیامت) ۲۳ ۀeآی ۴۵ ۀeجاشیه و می نمودند اعتراف خالق به بعضی وبار در خدا که هستند آنانی ایشان و می کردند انکار خبر ۀeرا تعالی بقوله ایشان

از شک اند در ایشان بلکه نخست آفرینش به که شدیم ناتوان آیا می دهد) سوی تازه سور ۀeآفرینش یعنی و) ۱۴ ۀeآی ۵۰ ۀeق بودند پرست بت بعضی

از سواع و جندل کلب اهل آن از ود پس ایشان قبیله های به مختص بتهایشانذوالکلاع اهل آن از نسر و یمن قبایل بعضی و مذحج آناهل از یغوث و هذیل آن

سکن در ۀeکه ثقیف اهل آن از لات و همذان اهل آن از یعوق و بودند حمیر زمینقبیل آن از عزی و خزرج ۀeطایف و اوس اهل آن از منات و کنانه بنی و قریش

بر نایلی و اساف و کعبه بام پشت بر هبل و بود بتهایشان بزگترین هبل و بود به بعضی و یهود دین سوی به ایشان از بعضی و بودند مروه و صفا کوههای

طلوع بر اینها و داشتند میل صابیین ملت بسوی بعضی و مسیحی مذهب سویمثل می داشتند اعتقاد می شود خوانده ماه منزلهای که نجومی غروب وطلوع به مگر نمی کردند حرکت بحدیکه دارند سیاره ها بر منجمان که اعتقادی

از غروبی و

20

است ستاره فلان غروب و طلوع در بارانمان می گفتند و غروب ها و طلوع آن و می نمودند عبادت را دیوها بعضی و را فرشتگان ایشان از بعضی و و بود خوابها تعبیر و تواریخ و نجام غروب و طلوع و نسب ها علم علومشان

( ) عربان و داشت کامل واقفیت علوم این از عنه الله رضی صدیق ابوبکرمادران زیرا ساخت جاری را آنها اسلام شریعت که می کردند چیزهایی جاهلیت

بسیار چیز خواهر دو کردن نکاح ایشان نزد و نمی گرفتند زنی به خود دختران وباشد کرده عروسی خود پدر زن با که را شخص آن و می شد شمرده زشتی ( عمره ( و نموده را کعبه یعنی بیت حج و می نامیدند ضیزن ویرا و داده دشنام

کوههای مابین و می نمودند طواف شده ملبتس احرام به و می آوردند جا بهسنگهای و می داشتند معمول را موقفی هر اعمال و می دویدند مروه و صفا

( و ( می ساختند داخل ماه یک سال سه هر در و می انداختند منا وادی در جمرهمویهای ساختن جدا و استنشاق و مضمضه بر و می کردند غسل جنابت از بعد

و زها ستردن و بغل زیر تراشیدن و ناخن گرفتن و استنجا و مسواک و سر ) النحل الملل می بردیدند را دزد راست دست و می نمودند مداومت ختنه

( که می گویند قول این موافق هشام ابن و اسحق این و شهرستانی تصنیفعباد اول در اسمعیل حضرت اولاد

21

نیز آن از بعد لکن و شدند مبتلا پرستی بت در الامر آخر اما و بودند واحد خدایهم را این و می داشتند نگاه را ابراهیم حضرت ایام رسوم و عادات از بسیاری

هم از تعالی خدای که نکردند فراموش آنها ۀeهرگز بر و افضل دیگر معبودهایlaquo که است مرقوم الرسول سیرت در و است ما مسلط ونسوا الخلوف خلف

إلى وصاروا الأوثان فعبدوا غيره وإسمعيل إبراهيم بدين واستبدلوا عليه كانواإبراهيم عهد من بقايا ذلك على فيهم و الضلالات من قبلهم الأمم عليه كانت ما

على والوقوف والعمرة والحج به والطواف البيت تعظيم من بها يتمسكونليس ما فيه إدخالهم مع والعمرة بالحج والإهلال البدن وهدى والمزدلفة عرفة

لك شريك لا ك لبي ك لبي اللهم ك لبي قالوا وا أهل إذا وقريش كنانة فكانت منه أصنامهم معه يدخلون ثم بالتلبية فيوحدنه ملك وما تملكه لك هو شريك إلا

بيده ملكها ) raquo 1laquo ويجعلون که ( را مذهبی آن و شدند بد ایشان اولاد ترجمهو نمودند تبدیل دیگری به را اسمعیل و ابراهیم دین کرده فراموش داشتند

شده مبتلا آنها در ایشان از قبل امتها که گمراهی آن به نموده بتها پرستشمانده ایشان میان ابراهیم عهد از چند بقایایی آن وجود با و برگشتند بودند

و عمره و حج و آن طواف و بیت تعظیم مثل متمسک اند آنها به که استقربانی و مزدلفه و عرفه بر ایستادن

1 Thus as generations passed they forgot their primitive faith and adopted another religion for that of Abraham and Ishmael They worshipped idols and adopted the same errors as the peoples before them Yet they retained and held fast practices going back to the time of Abraham such as honouring the temple and going round it the great and little pilgrimage and the standing on Arafa and Muzadlifa sacrificing the victims and the pilgrim cry at the great and little pilgrimage while introducing elements which had no place in the religion of Abraham Thus Kinana and Quraysh used the pilgrim cry At Thy service O Allah at Thy service At Thy service Thou without an associate but the associate Thou hast Thou ownest him and what he owns They used to acknowledge his unity in their cry and then include their idols with Allah putting the ownership of them in His hand mdash Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 35-36 Also compare Sources of Islam p 7 Sources of Qurrsquoan p 35-36 and Inquiry into Sources p 23-24 116 Seera of Ibn Hisham (السيرة

هشام لابن ( النبوية

22

داخل نبود او از که را چیزی آنها میان نیز چه اگر عمره و حج در اهلال و بدن laquo اللهم لبیک می گفتند می نمودند اهلال چون قریش و کنانه اهل و ساختند raquo مالک دارد آنچه هر و را او تو هول شریک جز نیست شریک هیچ ترا لبیک لبیکبتهای آن از بعد و می بردند اسم وحدانیت به لبیک گفتن به را او پس می باشد

در نیز و می نهادند وی دست در را آنها اختیار و می ساختند داخل وی با را خودlaquo مکتوبست ثم قرآن ام أي ة ست في والأرض ماوات الس خلق ذي ال الله كم رب إن

كم رب الله ذلكم إذنه بعد من إلا شفيع من ما الأمر ر يدب العرش على استوىرون تذك أفلا دوه سور ۀeسور (1laquoفاعب یعنی ) raquo۳ ۀeآی ۱۰ ۀeیونس به) ( ترجمه

روز شش در را زمین و آسمانها آفرید که خدائیست شما پروردگار که درستیبعد از مگر شفیعی هیچ نیست را کار می کند تدبیر عرش بر شد مسئول پس

raquo از و نمی گیرید پند پس آیا را او بترسید پس پروردگارتان خدا اینست اذنششفاعت به را متعال خدای جاهلیت ایام در عرب اهل که است ثابت امر این ) شفاعت به مسلمانان الحال چنانکه می نمودند عبادت لات و منات و عزی

قرآن سبب آن از و می کنند خواست در را خود گناهان آمرزش تعالی او اولیای ( ایام به تا را تعالی خدای عبادت عرب اهل پس است نامیده مشرکین را آنها

مفر نگاهداشته محمد حضرت

1 Lo your Lord is Allah Who created the heavens and the earth in six Days then He established Himself upon the Throne directing all things There is no intercessor (with Him) save after His permission That is Allah your Lord so worship Him Oh will ye not remind Quran 10 3 mdash Pickthall

23

بودند الهی اقدس ذات حضرت وحدانیت که است این معترضین قول لهذاپدرش اسامی از زیرا بود آموخته خویش اجداد و قوم از را عقیده آن محمد ) علامت که ال معرفه حرف با خدا اسم که عبیدالله زاده اش عمه و عبدالله

( عقید آن که است هویدا می شود یافت آنها در می باشد قبل ۀeوحدانیتش عمدهاحرام پوشیدن و اهلال و طوایف رسوم و بوده معروف محمد حضرت بعثت از

و است شده داخل اسلام دین در قدیمه طوایف آن دین از نیز غیره و غیره ورسال از و است قبیل آن از می گوید شهرستانی چنانکه نیز که ۀeختنه قدیمی

بلکه عربان فقط نه الایام قدیم از که می شود ثابت است برناباس به مسمیرساله آن مصنف چونکه بودند کرده قبول را رسم این نیز دیگر اقوام بسیار ( میگوید( صریحا است یافته تحریر مسیح میلاد از بعد سال دویست تخمینا که

mdash περιτέτμηται 1 πᾶς Σύρος καὶ Ἄραψ καὶ πάντες οἱ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων 2 laquo ( ) کهنmdash جمیع و عرب و شامی مرد هر اصنام ۀeترجمه

raquo می شوند و مختون داشتند را عدت این نیز قدیم مصریان که است ومعلومبه می شد پرستیده عرب اهل میان محمد حضرت ایام در بسیار بتهای چه اگر

ابن و اسحق ابن اما بود موجود صنم شصت و سیصد کعبه خود در حدیکهعمروبن که آنند بر هشام

1 περετέμνεται is the Greek word in the original Farsi text 2 ldquoEvery Syrian and Arab and all the idol-worshiping priests are also circumcisedrdquo mdash Holmes Michael W The Apostolic Fathers Greek Texts and English Translations Baker Book House Co Grand Rapids MI Edited and Revised 1999 Reprinted 2004 p 298-299 Epistle of Barnabas 95]6[

24

عبادت محمد حضرت ایام از قبل طبقه پانزده فقط مذرکه ابن هذیل و لحی حاجت شخص هیچ حال هر به بودند کرده مکه داخل شام مملکت از را اصنام

اما بفهمد را قبیح رسم آن بطلان و ناشایستگی تا نداشت الهام و وحی بهعبادت طور بدان آنرا قدیم پرستان بت که حجرالاسود بوسیدن عادت

اهل نزد عادت آن می انگاشتند بهشت سنگهای از یکی را آن چونکه می کردندرسم آن از را ایشان نتوانست محمد حضرت که بود آمده پسند چنان عرب

میبوسند را سنگ آن حال به تا حاجیان که است جهت آن از و نماید ممانعتعقاید و رسوم و عادات آن اسلام دین اول ینبوع که این کلام حاصل

خصوصا و عرب طوایف میان محمد حضرت ایام در که است بوده مذهبی نویسند معترضین کلام این رد در و می بود متداول و معمول قریش این ۀeمیان

که بگویند اینکه جز بدهند می توانند جواب چه اسلام اهل که نمی داند اوراقشده ۀeهم مکشوف ابراهیم حضرت بر ربانی الهام به اولا عادات و رسوم این

را آنها که کند حکم را مردمان دیگر بار تا گشت مامور محمد حضرت و بود عقید که می شود ثابت تورات راه از چه اگر لکن و دارند نگاه ۀeمحکم

در اما است بوده ابراهیم حضرت دین در ختنه رسم و تعالی خدای وحدانیتیافت احرام و حجرالاسود و طواف و کعبه و مکه ذکر مقدس کتاب

25

از است متعلق چیزها آن به که رسومی آن که نیست شکی و نمی شودو نداشته علاقه ای هیچ ابراهیم حضرت دین با و است پرستان بت اختراعات

ندارداز قرآن آیات از چند آیه هایی که می گویند معترضین همه این بر علاوه وبود شده منتشر قریش میان محمف حضرت بعثت از قبل که قصیده هایی آناین فقرات از بعضی که آنند بر خود قول این اثبات در و است گشته اقتباس

و می شود یافت نیز قرآن در است ماخوذ امرءالقیس قصائد از که ذیل ابیات است موجود می باشد پرست بت شاعر آن از که ذیل اشعار آنها در همانا

وأنشق دنت اعة الس القمر

قلبي صاد غزل عنونفر

في حرت قد أحورأوصافه

بعينيه الطرف ناعسحور

زينته في العيد يوم فعقر مر فتعاطى فرمانيفاتك لحاظ من بسهام كهشيم فتركني

المحتظرساعة ي عن غاب ما أدهى وإذا اعة الس كانت

وأمرعلى الحسن كتب

وجنته سطرا المسك بسحيق

مختصرفي يسري الأقمار عادة

الدجىيسري الليل فرأيت

بالقمرمن والليل بالضحى

ته طرشيء كم النور ذا فرقه

زهرالعذار شق إذ قلت

خدهوانشق الساعة دنت

1 القمر1 The quotation is from an ode of Imraul Qais The Arabic verses that are underlined have analogy with some Quranic verses In English translation we have written them in italic and have added the references to the verses of Quran For more details see Sources of Islam p 9-10 Tisdall changed his opinion on this matter after the publication of this book and saw no longer adequate evidence to support the assertion that Muhammad used the poetry of Imraul Qais in the Quran Therefore this assertion was withdrawn in a later more complete work by the same author See Sources of Quran p 47-49 and also see Did Muhammad Plagiarize Imraul Qais

The Hour is nigh and the moon is cleft asunder 1A Gazelle has hunt my heart and has fled He has eyes that contrast between white and black I am already perplexed by his descriptions His eyes are drowsy and intensely white and deep blackHe has passed in the feast day adorned oneselfHe cast and he took a sword in hand and hamstrung (her)2He has cast the arrows of fatal eyes He has left me like the dry stubble used by one who pens cattle3Whenever he disappears an hourThat Hour will be most grievous and most bitter4The beauty is written on his cheeksBy a powdered musk a short lineNormally the moons run in darknessBut I saw the night was circulated by the moonBy the morning Light and by the night From his forelock 5A parting of light how many things have shined When shyness departed from him I saidThe Hour is nigh and the moon is cleft asunder

26

اسلام اسلام منابع منابعدیباچهدیباچه

الوحید الوحید هوالهادی هوالهادی لکی الناطقه خلقته خلق الذی الرحیم الرحمن الحمدلله

الله ماقال تحصیل الروحیه لذاته ترث و جلاله جل تعرفه سمعت اذن ولا رات مالاعین الصالحین لعبادی اخددت تعالی

بشر قلب لاخطرعلی وAbbreviation Reference

Yusuf Ali Ali Abdullah Yusuf The Quran Text Translation and Commentary Tahrike Tarsile Quran Inc Elmhurst New York US Edition 1987 pp 1862 ISBN 0-940368-32-3

Pickthall Pickthall Marmaduke The Meaning Of The Glorious Koran Everymans Library New York NY Edition 1992 pp 693

Inquiry into Sources Blair John C The Sources of Islam An Inquiry Into The Sources Of The Faith And Practice Of the Muhammadan Religion The Christian Literature Society For India Madras Allahabad Rangoon Colombo 1925 p

Sources of Islam Tisdall W St Clair (1859-1928) The Sources of Islam A Persian Treatise translated and abridged by Sir William Muir T amp T Clark Edinburgh Scotland 1901 pp 102

Sources of Qurrsquoan Tisdall W St Clair (1859-1928) The Original Sources of the Quran Society for Promoting Christian Knowledge (SPCK) London England 1911 pp 287

2

بعد نماناد mdash اما پوشیده و مخفی حقانی اسرار مدققان و الاباب ذوی برموجودات و سماویه کاینات آمیز حکمت انگیز حیرت زیبایی و زینت چنانکه که

قدیر دست از بلکه نیامده هرگز بوجود عدم از بی علت و بی سبب ارضیهصدور شرف تعالی و سبحانه مطلق قادر خدای الوجود واجب الاسباب مسبب

خواه قول خواه باشد فعل خواه نیز دیگر چیز هر طور همین به است یافته و پیوندد به وجود به که است نبوده ممکن آن بدون که دارد خاص سببی خیال

است موجود جهان متفرقه متنوعه ادیان و مختلفه متعدده مذاهب چونکههر که است هویدا و همانا اصل باطل خواه باشد حق خواه آنها از یکی

جاری خود چشمه سر از نهری مثل ینبوع آن از که است داشته سرچشمه اییافته انتشار کثیره ممالک در آخرالزمان در اسلام دین که آنرو از و است شدهعدتی و است شده مسیول و مسلط امم و طوایف بسا عقول و قلوب برآرزوی و امید اساس و بنیاد آنرا گشته مذهب آن معتقد بشر نوع بنی از بیشمار

بعونه که دانست مناسب چنان اوراق این اقل مصنف پس گردانیده اند خویش زیرا چیست مذهب این ینبوع و اصل آیا که نماید پیجویی را مطلب این تعالی

را الهی بینات و ادله ما که می گویند چونکه و نمی کنند قبول آنرا نصاری و یهود

3

سلف ایام در که آنانی از بسیاری و نیافته ایم کرده جستجو بدقت مذهب آن درالان بودند پذیرفته خود اجداد و آباء از تقلید روی از و بی تفتیش را مذهب آن

که زانرو می کنند قبول را دیگر مختلفه ادیان کرده ترک علانیة چه خفیتة چهبطور ایشان برای را اسلام دین بتواند که نکرده اند دریافت را کسی هنوز

- در چه چند کتابی البته اند کرده ثابت و هویدا آنرا حقیقت نموده اثبات عقلیآنها امثال و الشیعه حسام و الموازین میزان مثل ما درایام چه و سلف ایامزیرا بکند نمی تواند اکتفا بآنها فهیم عاقل شخص هیچ اما است یافته تحریرقلب شکوک و شبهات است مندرج درآنها که دلایلی آن که هویداست

هر مزبوره کتب مصنفان چونکه نمی دهد تسکین جویرا حق دوست مضطربغیرت نهایت معترفینش های حمله دفاع بامید و خود دین اثبات برای که چندداشتند که عملی که است حیف اما اند کرده صرف تمام وجهد جد و داشته

( ) چون ndash شد ذکر چنانکه اقل این اینجه از است نبوده حمیده غیرت آن برابراسلام دین ینبوع و بنیاد و اساس که دانست مصلحت از اینرا تمام بتحقیق را

ناقصش عقل بقدریکه عزوجل خدای باعانت نماید تفحص و تفتیش نو سرو ساخت مندرج کتاب این در کرده تتبع و آزموده را چیز هر است توانسته

مامول می کند تقدیم کریم کننده ملاحظه آنرابه الحال

4

مطالعه تام توجه و التفات به آنرا که هرکس ذوالجلال خدای فیض به اینکهبه که نهرعظیم این ینابیع و کجاست از اسلام دین که بداند یقین بتواند فرماید

وسیع ممالک مذهبی مزارع خود آب کدامها ۀeکثرت نموده آبیاری را عدیدهمی باشد

تنبیهتنبیهترجم که باد مصنف ۀeواضح از است مندرج کتاب این در که قرآنی های آیه

ترجم از بلکه زیر ۀeنیست در رحلی چاپی قرآنهای در که ایران معمولی فارسیاغلاط به مسئول مصنف پس است گردیده ماخوذ است شده نوشته سطر هر

آی مثل نمی باشد می شود یافت ترجمه آن در که از ۀeفراوانی نه و هشتاد ءترجم که عمران آل از ۀeسوره ونباشید است نوشته را المشرکین من کان وما

سور ودر آی ۀeمشرکان من ۀeترجم ۱۶۲ ۀeانعام کان وما که را الفاظ همینآی توبه سوره در و مشرکان از نبود و است نوشته درست باشد ءۀeالمشرکین

جنگ ۀeترجم ۲۹ باشد چنین باید که آنانرا بکشید است نوشته را االذین قاتلو - ترجم هر اما آنها با که ۀeکنید را موقع هائی آن و می باشد مصنف از دیگر

اقتباس

5

کنند مطالعه هر تا است آورده پیش اصلی بازبانهای آنها ۀeکرده جو حق منصفاگر و است زیاد و کم بی و صحیح ترجمه که بیند به خوانده اصلی بزبانهای را

معنیء از لغت هر اهل بمدد باشد نداشته آگاهی لغات آن از یعنی نتواند خودصحت بتواند و بیازماید بخوبی است نوشته مصنف آنچیزیراکه یافته اطلاع آنها

باشد داشته کتاب این مطالب رد بر چیزی کسی گاه هر و نماید دریافت آنرادرخواست امتنان با مصنف برساند بطبع نوشته دقت با کتابی که معنی باین

نسخ یک که تا ۀeمی کند بفرستد است شده چاپ کتاب این که بمحلی آنراکتاب آن بر است لازم که جوابی داشته ارسال مصنف نزد مطبع آن صاحب

التوفیق بالله و شود داده

اول اول فصل فصلمثنویمثنوی

دافعم قرآن راز کن کم و بیش رافعم معجزترا و کتاب منبیان اهم معمای این درحل اسلام معتبر علمای و بمجتهدین آنچه خصوص در

می کنند

6

عزوجل خدای ازجانب دینشان تمام که برآنند اسلام علمای که نیست مخفیرا ndash ۀeبوسیل اسلام دین واساس بنیاد پس است گشته مکشوف محمد حضرت

باشد وی رسالت و نبوت منکر آنکه هر و می گذارند آنجناب رسالت برحقیقتریش بر تیشه مطلب آن انکار که می دانند که رو زان می گویند کافر را ۀeاو

- اربع ارکان که می گویند آن بر علاوه و می نهد (ۀeمذهبشان حق ) ۱دین اولامجید ( احادیث) (۲قرآن اجماع) (۳ثانیا دربار) ndash ۴ثالثا و می باشد قیاس ۀeرابعا

است هویدا چونکه بنویسم چیزی اینجا در که نیست لازم چهارم و سوم رکنو قرآن اسلام دین بنیان الواقع فی زیرا باشد نباید احادیث و قرآن ضد آنها که

ndash دربار اسلام اهل جمیع که است حیف اما و است که ۀeاحادیث احادیثی آنشیعه اهل احادیثیکه مجامع آن چونکه نیستند الرای متفق می شمارند صحیح - است معلوم دارد تفاوتی اند کرده قبول رهابیان و سنیان آنهائیکه با می پذیرند

مندرج کتاب پنج دراین معتبره احادیث جمیع شیعه اهل تعلیم حسب بر که) یعنی (۱است سن) محمد ابوجعفر تالیف کافی (۳۲۹هجری ۀeدر ndash من) ۲) در

) سنه علی شیخ تالیف الفیه (۳۸۱لایستحرضه ابوجعفر) ۳)- شیخ تهذیب درسنه ( در) ۴)- (۴۶۶محمد

7

و ( مؤلف همان سنه) ( ۵استیصار رضی سید تالیف البلاغه نهج اما)- ۴۰۶در ویعنی ( ساخته اند منتخب را دیگر کتاب شش مزبوره صحف آن بعوض سنه اهل

ابن انس) (۱ مالک تالیف بخاری) ndash (۲موطاتا مسلم) ndash (۳صحیح سنن) ۴صحیحو ndash ndash ( ترمذی جامع سلیمان ماجه) ۶ابوداود ابن یزید ابن محمد السنن کتاب

و ndash متلو وحی قرآن که هستند الکلام متفق اسلام علیای بهرحال اما القزوینیکه حدیثی هر که است یافته قرار قانون این و می باشد متلو غیر وحی احادیث

خدا کلام را قرآن زیرا شود کرده رد باید باشد قرآن آیات از آیه ای بخلافموضوعهای و اشکالات بیان برای خصوصا احادیث حقیقتا پس می انگارند

مثلا است مفید می شود فهمیده قرآن از که آنچه توضیح برای و قرآن غامضسور در ( ۀeچون سوره raquo۱ ۀeآی ۱۷اسری است) مکتوب که سبحان می بینیم

الأقصى المسجد إلى الحرام المسجد من ليلا بعبده أسرى ذي )1laquoال ترجمه ( الخبسوی الحرام مسجد از شبی را بنده اش شب به برد که آنرا بودن پاک دانم

معنی که کنیم استفسار تا نماییم رجوع احادیث به باید پس الخ القصی مسجدمیان مشهور معراج آن تصریح و بیان در که را چه هر آنها از و چیست آیه این

که بداند که کیست همچنین و فهمید می توان است معملوم اسلام علمایمسمی که پنجاهم سوره لقب

1 Glory to (Allah) Who did take His servant for a Journey by night from the Sacred Mosque to the farthest Mosque Quran 17 1 mdash Yusuf Ali

8

قاف کوه بودن موجود به را ما که احادیثی آن جز دارد معنی چه هست ق به کتاب این در اسلام منابع به نسبت آنچه سر لهذا می نمایند اخبار و اعلام

که کرده ایم مصمم را این است اختصار به ما حاجت چونکه می کنیم تقدیمدر آنها بنیاد و اصل آنهاییکه جز نکنیم ذکر را اسلام اهل تعلیم هیچ و عقیده هیچ

جمیع میان که است مندرج احادیث در نیز آن شرح و می شود یافت قرآن خوداست این ما اراده زیرا دارد کلی رواج سنی خواه و باشند شیعه خواه مسلمان

باشد داشته فایده عموما اسلام اهل جمیع برای کتاب این کهاست جل و عز خدای کلام قرآن که برآنند اسلام علمای که است معلوم

چه اگر و فرمود مرقوم محفوظ لوح بر عالم آفرینش از قبل آنرا تعالی وی کهازلیت اش باره در سخت بسیار مباحثات آنهم از بعد و مامؤن خلافت ایما در

باره در اما بگوییم چیزی باب این در اینجا ما نیست لازم که است شده واقعبواسطه تعالی وی جانب از تماما بلکه نیست انسانی تصنیف قرآن اینکه

همیشه اسلام اهل جمیع شده نازل محمد حضرت بر فرشته جبرائیل حضرت ادعا این اثبات در خلدون ابن و هستند و بوده الرای متفق عقیده این بربرای عرب اهل که باشد آن موافق بعباریتکه و عربی بزبان قرآن که می گوید

خیالات کردن بیان

9

آیه و فقره از بعد فقره شد فرموده ارسال آسمان از می نمودند مستعمل خوداعلان بجهت یا و خدا وحدانیت عقیده اظهار برای بود لازم بطوریکه آیه از بعد

مکشوف باشد متحمل را آنها باید جهان این در انسان که تکالیفی آن تصریح وانتظام برای احکام دوم حالت در و دین عقاید اخبار اول حالت در پس گشت

صفحه ( دوم جلد داریم مردمان از) ۴۵۸اعمال که می گوید دیگر موضع در وو متن که همانست ربانی کتب همه میان از قرآن فقط که است ظاهر همه این

حوال مسموع آواز به آن فقره های و ۀeالفاظ حالت است شده کرده پیغمبریو الهام آواز به را اینها انبیاء که زیرا دیگر ربانی کتب مابقی و انجیل و تورات

بودند برگزیده انسانی عمومی بحالت وقتیکه و خودشان خیالت صورت در یافت معجزه ای هیچ صحایف این عبارت در جهت این از نمودند تحریر

صفحه ( اول جلد اسلام) ۱۹۵و ۱۹۴نمی شود علمای آنچه که نیست شکی وقرآنست خود قول حسب بر می گویند قرآن بودن الله جانب من باره در

) سوره یعنی بروج سوره در raquo ۲۲و ۲۱ ۀeآی ۸۵چنانکه است) هو مندرج بلمجيد محفوظ قرآن لوح ) 1laquoفي لوحی ( در بزرگوار قرآنیست او بلکه ترجمه

سوره ( در یعنی انعام سوره در نیز و مرقومست) ۱۹ ۀeآی ۶نگاهداشته

1 Day this is a Glorious Quran(Inscribed) in a Tablet Preserved Quran 85 21- 22 mdash Yusuf Ali

10

laquo گفت فرموده امر محمد حضرت به خدایتعالی شهادة که أكبر شيء أي قلبه لأنذركم القرآن هذا إلي وأوحي وبينكم بيني شهيد الله ) 1laquoقل بگو ( ترجمه

شما دهم بیم تا قرآن این بمن شد وحی و شما میان و من میان است گواه خدا که می کند ادعا خود باره در قرآن که می شود ثابت آیه ها چنین این و آن به رااز بلکه است نیافته تالیف انسانی کتابهای از و نیست محمد حضرت تصنیف

قدر شب در آسمان از و است شده نازل محمد حضرت بر بوده خدا جانب ) سوره در یعنی قدر سوره در مکتوبست چنانکه یافته raquo۱ ۀeآی ۹۷نزول ا) إن

القدر ليلة في ) 2laquoأنزلناه شب ( در را او فرستادیم فرو ما بدرستیکه ترجمهو قرآن وحید منبع که نماییم اقرار باید کنیم قبول بیانرا این اگر پس قدرو سبحانه العالمین رب جل و عز خدای خود اسلام دین تمامی سرچشمه که باشد ممکن اگر لهذا ندارد و نداشته دیگر چشمه سر هیچ و می باشد تعالی

اکثر که بگرداند ثابت الشمس من اظهر اینرا نموده تفحص و تفتیش شخصکه کتبی از و دیگر ادیان از شبهه و بیشک اسلام عقاید از بیاری و قرآن اجزای

پس است شده انتخاب هست نیز حالا و بوده موجود محمد حضرت ایام در معترضین از بعضی چونکه و می گردد منهدم کلیتا و تماما اسلام دین بنیاد

واجب پس کنند ثابت می توانند را این که می گویند حکما

1 Say What thing is most weighty in evidence Say Allah is witness between me and you This Quran hath been revealed to me by inspiration that I may warn you Quran 6 19 mdash Yusuf Ali2 Lo We revealed it on the Night of Predestination Quran 97 1 mdash Pickthall

11

باشد حقیقی مسلمان که هر خصوصا و جوی حق شخص هر که است ولازمبر و راست معترضین قول این آیا که بداند آزموده تمام دقت با هم را امر این

خود دین دشمنان کرده رد را ایشان اعتراضات بتواند اگر زیرا نه یا است حقثابت و هویدا اسلام دین بودن الله جانب من و حقیقت البته سازد مجاب را

آن از و دارد عیبی چه حق معرفت و راستی دانستن پس الا و گردید خواهد علیم خدای مدد به الان بنابراین رسید خواهد وی به ضرر چه حقیقی علم

از بسیاری که آنند بر که آنانی ادعای آزمودن به و اعتراضات شنیدن به حکیمشده گرفته قدیمی کتب و دیگر ادیان از اسلام دین عقاید اکثر و قرآن تعالیم

می پردازیم است

دوم فصل دوم فصلمسلمانان رسوم و عقاید از بعضی که می گویند آنانیکه ادعای تفتیش و بیان در

اول منبع همان و است شده پذیرفته جاهلیت ایام عرب اهل عادات و ادیان ازبر مصمم چون محمد حضرت که است این معترضین قول است اسلام دین

عبادت بسوی ساخته آزاد پرستی بت از را عرب اهل که شده این

12

حضرت ایام در ایشان که دانست اینرا چون نیز و بگرداند مایل تعالی خدایاز را خود رسوم و عادات از بسیاری و می بودند خدا وحدانیت بر معتقد ابراهیم

مجبور را ایشان که نخواست داشته اند نگاه ارث روی از خویش متقی اجدادهر و نماید اصلاح ایشانرا دین که کوشید بلکه کنند ترک را آنها جمیع که سازد در آنجهت از بدارد محفوظ می پنداشت مناسب نیکو که را قدیمی عادت

سوره ( یعنی نسا raquo۱۲۴ ۀeآی ۴سوره که) أسلم مکتوبست ممن دينا أحسن ومن خليلا إبراهيم الله خذ وات حنيفا إبراهيم ة مل بع وات ن محس وهو لله 1laquo وجهه

( او( و خدا برای را رویش کند خالص آنکه از دین در است بهتر آنکه و ترجمه دوست را ابراهیم خدا گرفت و را گرای حق ابراهیم دین کند پیروی و نیکوست

سوره ( یعنی عمرال آل سوره در نیز raquo۹۵ۀeآی ۳و است) الله مرقوم صدق قلالمشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل بعوا ) 2laquoفات گفت ( راست بگو ترجمه

همچنین مشرکان از نباشید و را گرای حق ابراهیم کیش شوید پیرو پس خداسوره ( یعنی انعام سوره raquo۱۶۲ ۀeآی ۶در است) إلى مندرج ي رب هداني ني إن قل

المشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل قيما دينا مستقيم )3laquoصراط ترجمه (درست دینی راست راه به خدایم کردم هدایت من که درستی به بگو

1 Who can be better in religion than one who submits his whole self to Allah does good and follows the way of Abraham the true in Faith For Allah did take Abraham for a friend Quran 4 1252 Say Allah speaketh the Truth follow the religion of Abraham the sane in faith he was not of the Pagans Quran 3 953 Say Verily my Lord hath guided me to a way that is straight- a religion of right- the path (trod) by Abraham the true in Faith and he (certainly) joined not gods with Allah Quran 6 161 mdash Yusuf Ali

13

کرد خیال محمد حضرت چون لهذا مشرکان از نبود و گرای حق ابراهیم کیشدخترانشان قتل و شرک و پرستی بت جز عرب اهل رسوم و عادات جمیع که

حفظ اعراب میان ابراهیم حضرت ایام از اینها مثل دیگر قبیح چیزهای بعضی ودین در را اخلاقی و دینی رسوم و عادات آن از بسیاری پس بود شده کرده

با عرب شرقی و جنوبی ولایتهای و طوایف از بعضی چه اگر داشت نگاه خودابن شهادت از هم و تورات از هم اما بودند شده مخلوط نوح ابن حام اولاد

سکن از بسیاری که است هویدا هم غیر و طبری و و ۀeهشام شمالی اطرافاز بعضی و بودند یافته تولد نوح ابن سام حضرت نسل از ممالک آن مغربی

( ) زوج قطوره فرزندان از بعضی و قحصان یقطان از حضرت ۀeایشان دوماینها میان که بودند آمده پدید ابراهیم ابن اسمعیل حضرت از بعضی و ابراهیم

جمیع اصلی مذهب البته و هستند مشهور سبب آن از قریش قوم خودرا پرستی بت و شرک و می بود سبحانه واحد خدای عبادت سام اولاد طوایف

بودند ایشان مجاور که دیگر طوایف از و شام مملکت اقوال از ازمنه مرور به جمیع تقریبا وقتیکه اما بودند ساخته خراب و آلوده را خود اجداد دین آموخته

فراموش بالکل را الهی پاک ذات وحدانیت یهود اهل جز دیگر طوایف و اقوامکردند

14

نهاه محکم را عقیده آن عرب جزیره مغربی و شمالی ولایتهای سکنه آنگاهخورشید و ستارگان عبادت ایوب حضرت ایام در که دارد کلی احتمال داشتند

از چونکه می شد داخل عرب ممالک اطراف آن طوایف میان اول بار ماه و) نبی همان ۲۸الی ۲۶ ۀeآی ۳۱کتاب مورخین) از یکی و است ظاهر

تاریخ از قبل سال چهارصد از بیشتر که نام هرودوتس یونان مشهورترینآن عرب اهل ایام آن در که است ساخته مطلع را ما می نمود زیست مسیحی

اللات و ارتاک را آنها اسامی که داشتند معبود دو فقط عموما اطراف ) باب هرودتس تاریخ آن) ۸فصل ۳می نویسد اسم که نیست شکی هیچ و

به را عربی زبان تلفظ و املا اجنبی سیاح آن که بود تعالی الله اول معبودایام از جل عزو خدای لقب این که این و است ننوشته درست ندانسته خوبی

سبع معلقات از بود منتشر و مشهور عرب اهل میان محمد آن ۀeحضرتزیست حضرت آن بعثت از قبل اقلا یا و وی تولد از قبل که عرب شعرای

ذکر را الله اسم اوقات اکثر ایشان که رو این از می آید پدید می نمودندlaquo است مندرج ابیات این نابغه دیوان در مثلا الله کرده اند يعطها لم شيمة لهم

فما قويم ودينهم الإله ذات تهم محل عوازب غير والأحلام الجود من غيرهمالعواقب غير ایضا raquo1laquoيرجون الله و أن تر ألم

1 عوازب غير الأحلام و الجود غيرهممن الله يعطها لم شيمة يرجون لهم فما دينهمقويم و الإله ذات تهم محل العواقب غيرThey have a character which Allah has given only themGenerosity and ready intellects Their residence is Jerusalem and their religionDoes true and they only fear the aftermaths mdash Diwan of An-Nabighah (- 602 AD) See Sources of Qurrsquoan p 35

15

إذا كواكب والملوك شمس فإنك يتذبذب دونها ملك كل ترى سورة أعطاككوكب منهن يبد لم لنا raquoأيضاو 1laquo طلعت يرد خلده الله نسأل لديه ونحن

م إن الموت قدح ونرهب قدحنا فاز إن الخلد نرجى ونحن عامرا وللأرض لكا قامرا raquo2laquoجاء می شود یافت ابیات این نیز لبید دیوان در تدري و ما لعمرك

صانع الضوارب الله ما الطير زاجرات ولا معلوم 3laquoبالحصى اینهمه بر علاوه وچونکه بود عرب طوایف جمیع اقدس مسجد الایام قدیم از کعبه که است

از قبل سال شصت که سیسیلی دیودورس به مسمی دیگری یونانی مورخ ) باب می بود همچنین زمان آن در که است گفته بود زنده مسیحی و) ۳تاریخ ( است ( آشکار ال معرفه حرف آن از و بود الله بیت لقب به مشهور مقدس آن

عقید اینکه ۀeکه وجود با بود نشده فراموش هرگز عرب میان الهی وحدانیترا ایشان قرآن سبب آن از که داشتند نیز دیگر بسیار معبودهای ایشان

را آنها نموده عبادت متعال خدای بر علاوه را دیگر معابد زیرا می نامد مشرکین این ما که می گفتند را این اما می انگاشتند او واجب پرستش و احترام شریکبلکه نمی نماییم عبادت است تعالی الله که حی خدای مثل را ثانوی معبودهای

خدای ایشان شفاعت به که داریم امید و می شماریم خود شفیعان را ایشانواحد

1 يبد لم طلعت إذا كواكب الملوك و شمس ك يتذبذبفإن دونها ملك كل سورةترى أعطاك ه الل أن تر ألم

كوكب منهنHave not you seen that Allah had given you a statusYou see that all the Kings statuses are inferior to yoursYou are as the Sun and the kings are as planetsWhen you appear they disappear - Diwan of An-Nabighah2

الموت قدح نرهب و قدحنا فاز إن الخلد نرجى نحن عامراو وللأرض ملكا لنا يرد خلده ه الل نسأل لديه نحن و قامرا جاء إن

When we are before him (An-Nuaman) we implore Allah for his long lifeAs that restores us authority and develops the earthWe desire for him deathlessnessYet we fear the victory of death - Diwan of An-Nabighah3

صانع الله ما الطير زاجرات بالحصىولا الضوارب تدري ما لعمركBy your life The strikers of the pebblesOr the drivers out the birds do not know what Allah will do1 Labid Ibn Rabia ( - 661 AD) See also Sources of Quran p 35 Sources of Islam p 5

1 In Pre-Islamic period there were many sorts of augury This verse refers to two When the auger is asked about something he takes pebbles and strikes them and then tells them the answer The second one is that when the auger drives out a bird if it flies to the right it is considered to be a good omen if it flies to the left it is regarded as a bad omen

16

عقید این اثبات در و بفرماید اجابت را ما دعاهای تا بگردانیم مایل را ۀeحقیقیاقتباس الدینه مواهب کتاب از را ذیل حکایت که می کند کفایت پرستان بت آن

هوى نماییم raquo إذا النجم و السلام عليه قرأ حين الحبشة مهاجرة من نفر قدمأمنيته في الشيطان ألقى الأخرى الثالثة ومناة والعزى اللات أفرايتم بلغ حتى سجد السورة ختم فلما لترتجى شفاعتهن وأن العلى الغرانيق تلك تلاوته أي

وفش بخير ألهتهم ذكر أنه لتوهمهم المشركون معه وسجد ذلك ىصلعمالمسلمين من بها ومن الحبشة أرض بلغ حتى الشيطان وأظهره بالناس

معه صلوا و كلهم أسلموا قد مكة أهل أن وتحدثوا وأصحابه مظعون بن عثمانأ قد و فأقبلوا مصلعم بمكة المسلمون ن الحبشة سراعا ) 1laquo من تنی ( ترجمه

سور صلعم او که وقتی آمدند پیش حبش مهاجران از سور ( ۀeچند یعنی ۀeنجم۵۳ منات و عزی و لات از رهید خبر پس آیا رسید آیه این به تا می خواند را

آیات ( دیگر منی) ۲۰و ۱۹سومی در شیطان این ۀeآنگاه خواندنش در یعنی ویایشان شفاعت به که بدرستی و سرافرازند بدنان نازک اینها انداخت را الفاظ سجده صعلم او بود رسانیده انجام به را سوره آن چون و داشت امید باید

گمان زیرا کردند سجده وی همراه مشرکین و نمود

1 Some of the Abyssinian Refugees returned to Mecca when Surah liii was being read Coming to the verse What think ye of Allacirct and Al Uzza and Manacirct the other the third Satan cast these words into the readers lips These three noble ones whose intercession is to be hoped for When the Surah ended the whole company bowed down in adoration and the Idolators together with them thinking that their gods had been thus graciously acknowledged The strange episode was spread abroad by Satan and the Refugees ]among them were Uthman Ibn Mazun and his friends[ hastily returned to Mecca mdash Sources of Islam p 6 See also Sources of Qurrsquoan p 38-41 and Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 165-166

17

میان امر آن و است کرده ذکر خوبی به را ایشان معبودهای او که می بردندحبش مملکت به آن خبر که نوعی به نمود ظاهر آنرا شیطان و شد فاش مردم

دوستانش و مظصون ابن عثمان یعنی بودند آنجا که مسلمانانی آن بمسامع وسجده صعلم وی با شده مسلمان مکه اهل جمیع که گفتند نموده تکلم و رسید

ابن و آمدند باز حبش از زودی به پس شده اند ایمن مکه در مسلمانان و کردهرا حکایت این نیز دیگر بسیار مسلمان مورخین و طبری و هشام ابن و اسحق

سور تفسیر در نوشته اند بیضاوی و جلال الدین و یحیی آنچه و کرده اند ۀeبیان 1حج بار در شهرستانی و می گرداند ثابت قدیم ۀeآنرا عرب رسوم و مذاهب

laquo است نوشته والبعث چنین الخالق أنكروا فصنف أصناف الجاهلية والعرب إلا هي ما وقالوا التنزيل عنهم أخبر كما المفني والدهر المحيي بالطبع وقالوا

بالخالق اعترفوا وصنف الدهر إلا يهلكنا وما قوله و ونحيا نموت الدنيا حياتنا بل الأول بالخلق أفعيينا تعالى بقوله عنهم الله أخبر الذين وهم البعث وأنكروا

جديد خلق من لبس في مختصة هم أصنامهم وكانت الأصنام عبدوا وصنف لمذحج ويغوث لهذيل سواع الجندل بدومة وهو لكلب ود فكان بالقبائل

اللات و لهمدان يعوق حمير بأرض الكلاع لذي ونسر اليمن من ولقبائلبالطائف لثقيف

سور یعن 1 آی ۲۲ ۀeی e۵۱ ۀlaquo و سول ر من قبلك من أرسلنا وما لا إ نبي ألقى لا ى تمن إذا يطان چون 1 laquoالش مگر را پیغمبری نه و رسولی هیچ تو از پیش ما نفرستادیم و ترجمه

شیطان میاندازد را آنچه خدا کند زایل پس تلاوتش در شیطان انداخت کرد تلاوت1 Never did We send a messenger or a prophet before thee but when he framed a desire Satan threw some (vanity) into his desire Quran 22 52 mdash Yusuf Ali

18

وكان أصنامهم أعظم هبل والخزرج للأوس ومناة كنانة وبني لقريش والعزى إلى يميل من منهم وكان والمروة الصفا على ونائلة وأساف الكعبة ظهر علىفي ويعتقد الصابئة إلى يميل من ومنهم النصرانية إلى ميل من ومنهم اليهودية

الأنواء من بنوء إلا يتحرك لا حتى السيارات في المنجمين اعتقاد المنازل أنواء و الجن يعبد من ومنهم الملائكة يعبد من منهم وكان كذا بنو مطرنا ويقول

التواريخ و والأديان الأنساب علم علومهم بكر كانت لأبي وكان الرؤيا تعبير وجاءت أشياء تفعل الجاهلية وكانت طولى يد فيها عنه الله رضى الصديقعندهم شيء أقبح وكان البنات ولا الأمهات ينكحون لا فكانوا بها الإسلام شريعة

ويطوفون ويحرمون ويعتمرون البيت يحجون وكانوا الأختين بين الجمعأعوام ثالث كل يكبسون وكان الحجار ويرمون كلها المواقف ويقفون ويسعون

والاستنشاق المضمضة على يداومون وكان كانوا و الجنابة من ويغتسلون شهراالعانة حلق الإبط ونتف الأظافر وتقليم والاستنجاء والسواك الرأس وفرق

اليمنى السارق يد يقطعون وكانوا )1laquoالختان جاهلیتraquo ترجمه ( اعراب و که می گفتند و می کردند انکار را قیامت و خالق بعضی و بودند قسم چندین

خصوص در قرآن چنانکه است کننده هلاک دهر و بخش حیات طبع

1 ]During the times of ignorance the Arabs were divided into different classes or religious opinions[ some of them denied the existence of a Creator the sending of prophets and the final judgment asserting that Nature itself was the giver of life and that Time was the universal destroyer ]as the Quran states And they say What is there but our life in this world We shall die and we live and nothing but time can destroy us Quran 45 24[ Others again believed in a Creator but denied that He had ever revealed Himself by sending messengers commissioned to declare His will ]And Allah related about them Were we then weary with the first Creation that they should be in confused doubt about a new Creation Quran 50 15[ Others again worshipped idols of which each tribe had its own For example the tribe of Kalb worshipped Wudd and Suwa that of Madhhaj honoured Yaghuth as did some of the Yamanites The Dhulkila in Himyar worshipped Nasr the Hamdhan tribe adored Yauq that of Thaqif in Taif served Al-lat while Al-Uzza was the tutelary goddess of the Bani Kinanah and of the Quraish The tribes of Aus and Khazraj worshipped Manah and regarded Hubal as the chief of their deities His image was placed in a most conspicuous place on the roof of the Kabah Other deities were Asaf and Naila Some of the tribes had come under the influence of Jewish colonies settled near them and accepted more or less of the teaching of the latter people Others had become Christians while their neighbours were inclined to accept that faith Others again were under the influence of the Sabians and used to practise astrology and receive omens taken from the movements of the heavenly bodies as their guides in all actions of importance Some worshipped angels some the Jinns or evil spirits Abu Bakr himself who afterwards became the first Khalifah or Vicegerent of the Apostle of God was at one time distinguished for his proficiency in the art of interpreting dreams ]The religion of Islam confirms some of laws of the Arabs of the times of ignorance they did not get married with mothers or with daughters They considered the marriage of two women who were sisters as a shameful act They performed the Hajj and did all its ceremonies They did the Postponement of a sacred month every three years They did the ritual impurity They rinsed the mouth they snuffed they parted the hair they cleaned the teeth by stick they washed after defecating they clipped the nails they tore out the hair of armpit they cut the pubic hair and they did the rite of circumcising They also cut off the right hands of the thief ndash Ash-Shahristani The Religious and Philosophical Sects (حل Sources of Quran p 37-38 See also Sources of Islam p 6-7 mdash ]( المللوالن

19

و می میریم دنیا زندگانی بجز این نیست گفتند و می نماید اخبار را ما ایشان) سور زمانه بجز را ما نمی سازد هلاک و است گفته نیز و می شویم ۀeزنده

سور یعنی قیامت) ۲۳ ۀeآی ۴۵ ۀeجاشیه و می نمودند اعتراف خالق به بعضی وبار در خدا که هستند آنانی ایشان و می کردند انکار خبر ۀeرا تعالی بقوله ایشان

از شک اند در ایشان بلکه نخست آفرینش به که شدیم ناتوان آیا می دهد) سوی تازه سور ۀeآفرینش یعنی و) ۱۴ ۀeآی ۵۰ ۀeق بودند پرست بت بعضی

از سواع و جندل کلب اهل آن از ود پس ایشان قبیله های به مختص بتهایشانذوالکلاع اهل آن از نسر و یمن قبایل بعضی و مذحج آناهل از یغوث و هذیل آن

سکن در ۀeکه ثقیف اهل آن از لات و همذان اهل آن از یعوق و بودند حمیر زمینقبیل آن از عزی و خزرج ۀeطایف و اوس اهل آن از منات و کنانه بنی و قریش

بر نایلی و اساف و کعبه بام پشت بر هبل و بود بتهایشان بزگترین هبل و بود به بعضی و یهود دین سوی به ایشان از بعضی و بودند مروه و صفا کوههای

طلوع بر اینها و داشتند میل صابیین ملت بسوی بعضی و مسیحی مذهب سویمثل می داشتند اعتقاد می شود خوانده ماه منزلهای که نجومی غروب وطلوع به مگر نمی کردند حرکت بحدیکه دارند سیاره ها بر منجمان که اعتقادی

از غروبی و

20

است ستاره فلان غروب و طلوع در بارانمان می گفتند و غروب ها و طلوع آن و می نمودند عبادت را دیوها بعضی و را فرشتگان ایشان از بعضی و و بود خوابها تعبیر و تواریخ و نجام غروب و طلوع و نسب ها علم علومشان

( ) عربان و داشت کامل واقفیت علوم این از عنه الله رضی صدیق ابوبکرمادران زیرا ساخت جاری را آنها اسلام شریعت که می کردند چیزهایی جاهلیت

بسیار چیز خواهر دو کردن نکاح ایشان نزد و نمی گرفتند زنی به خود دختران وباشد کرده عروسی خود پدر زن با که را شخص آن و می شد شمرده زشتی ( عمره ( و نموده را کعبه یعنی بیت حج و می نامیدند ضیزن ویرا و داده دشنام

کوههای مابین و می نمودند طواف شده ملبتس احرام به و می آوردند جا بهسنگهای و می داشتند معمول را موقفی هر اعمال و می دویدند مروه و صفا

( و ( می ساختند داخل ماه یک سال سه هر در و می انداختند منا وادی در جمرهمویهای ساختن جدا و استنشاق و مضمضه بر و می کردند غسل جنابت از بعد

و زها ستردن و بغل زیر تراشیدن و ناخن گرفتن و استنجا و مسواک و سر ) النحل الملل می بردیدند را دزد راست دست و می نمودند مداومت ختنه

( که می گویند قول این موافق هشام ابن و اسحق این و شهرستانی تصنیفعباد اول در اسمعیل حضرت اولاد

21

نیز آن از بعد لکن و شدند مبتلا پرستی بت در الامر آخر اما و بودند واحد خدایهم را این و می داشتند نگاه را ابراهیم حضرت ایام رسوم و عادات از بسیاری

هم از تعالی خدای که نکردند فراموش آنها ۀeهرگز بر و افضل دیگر معبودهایlaquo که است مرقوم الرسول سیرت در و است ما مسلط ونسوا الخلوف خلف

إلى وصاروا الأوثان فعبدوا غيره وإسمعيل إبراهيم بدين واستبدلوا عليه كانواإبراهيم عهد من بقايا ذلك على فيهم و الضلالات من قبلهم الأمم عليه كانت ما

على والوقوف والعمرة والحج به والطواف البيت تعظيم من بها يتمسكونليس ما فيه إدخالهم مع والعمرة بالحج والإهلال البدن وهدى والمزدلفة عرفة

لك شريك لا ك لبي ك لبي اللهم ك لبي قالوا وا أهل إذا وقريش كنانة فكانت منه أصنامهم معه يدخلون ثم بالتلبية فيوحدنه ملك وما تملكه لك هو شريك إلا

بيده ملكها ) raquo 1laquo ويجعلون که ( را مذهبی آن و شدند بد ایشان اولاد ترجمهو نمودند تبدیل دیگری به را اسمعیل و ابراهیم دین کرده فراموش داشتند

شده مبتلا آنها در ایشان از قبل امتها که گمراهی آن به نموده بتها پرستشمانده ایشان میان ابراهیم عهد از چند بقایایی آن وجود با و برگشتند بودند

و عمره و حج و آن طواف و بیت تعظیم مثل متمسک اند آنها به که استقربانی و مزدلفه و عرفه بر ایستادن

1 Thus as generations passed they forgot their primitive faith and adopted another religion for that of Abraham and Ishmael They worshipped idols and adopted the same errors as the peoples before them Yet they retained and held fast practices going back to the time of Abraham such as honouring the temple and going round it the great and little pilgrimage and the standing on Arafa and Muzadlifa sacrificing the victims and the pilgrim cry at the great and little pilgrimage while introducing elements which had no place in the religion of Abraham Thus Kinana and Quraysh used the pilgrim cry At Thy service O Allah at Thy service At Thy service Thou without an associate but the associate Thou hast Thou ownest him and what he owns They used to acknowledge his unity in their cry and then include their idols with Allah putting the ownership of them in His hand mdash Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 35-36 Also compare Sources of Islam p 7 Sources of Qurrsquoan p 35-36 and Inquiry into Sources p 23-24 116 Seera of Ibn Hisham (السيرة

هشام لابن ( النبوية

22

داخل نبود او از که را چیزی آنها میان نیز چه اگر عمره و حج در اهلال و بدن laquo اللهم لبیک می گفتند می نمودند اهلال چون قریش و کنانه اهل و ساختند raquo مالک دارد آنچه هر و را او تو هول شریک جز نیست شریک هیچ ترا لبیک لبیکبتهای آن از بعد و می بردند اسم وحدانیت به لبیک گفتن به را او پس می باشد

در نیز و می نهادند وی دست در را آنها اختیار و می ساختند داخل وی با را خودlaquo مکتوبست ثم قرآن ام أي ة ست في والأرض ماوات الس خلق ذي ال الله كم رب إن

كم رب الله ذلكم إذنه بعد من إلا شفيع من ما الأمر ر يدب العرش على استوىرون تذك أفلا دوه سور ۀeسور (1laquoفاعب یعنی ) raquo۳ ۀeآی ۱۰ ۀeیونس به) ( ترجمه

روز شش در را زمین و آسمانها آفرید که خدائیست شما پروردگار که درستیبعد از مگر شفیعی هیچ نیست را کار می کند تدبیر عرش بر شد مسئول پس

raquo از و نمی گیرید پند پس آیا را او بترسید پس پروردگارتان خدا اینست اذنششفاعت به را متعال خدای جاهلیت ایام در عرب اهل که است ثابت امر این ) شفاعت به مسلمانان الحال چنانکه می نمودند عبادت لات و منات و عزی

قرآن سبب آن از و می کنند خواست در را خود گناهان آمرزش تعالی او اولیای ( ایام به تا را تعالی خدای عبادت عرب اهل پس است نامیده مشرکین را آنها

مفر نگاهداشته محمد حضرت

1 Lo your Lord is Allah Who created the heavens and the earth in six Days then He established Himself upon the Throne directing all things There is no intercessor (with Him) save after His permission That is Allah your Lord so worship Him Oh will ye not remind Quran 10 3 mdash Pickthall

23

بودند الهی اقدس ذات حضرت وحدانیت که است این معترضین قول لهذاپدرش اسامی از زیرا بود آموخته خویش اجداد و قوم از را عقیده آن محمد ) علامت که ال معرفه حرف با خدا اسم که عبیدالله زاده اش عمه و عبدالله

( عقید آن که است هویدا می شود یافت آنها در می باشد قبل ۀeوحدانیتش عمدهاحرام پوشیدن و اهلال و طوایف رسوم و بوده معروف محمد حضرت بعثت از

و است شده داخل اسلام دین در قدیمه طوایف آن دین از نیز غیره و غیره ورسال از و است قبیل آن از می گوید شهرستانی چنانکه نیز که ۀeختنه قدیمی

بلکه عربان فقط نه الایام قدیم از که می شود ثابت است برناباس به مسمیرساله آن مصنف چونکه بودند کرده قبول را رسم این نیز دیگر اقوام بسیار ( میگوید( صریحا است یافته تحریر مسیح میلاد از بعد سال دویست تخمینا که

mdash περιτέτμηται 1 πᾶς Σύρος καὶ Ἄραψ καὶ πάντες οἱ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων 2 laquo ( ) کهنmdash جمیع و عرب و شامی مرد هر اصنام ۀeترجمه

raquo می شوند و مختون داشتند را عدت این نیز قدیم مصریان که است ومعلومبه می شد پرستیده عرب اهل میان محمد حضرت ایام در بسیار بتهای چه اگر

ابن و اسحق ابن اما بود موجود صنم شصت و سیصد کعبه خود در حدیکهعمروبن که آنند بر هشام

1 περετέμνεται is the Greek word in the original Farsi text 2 ldquoEvery Syrian and Arab and all the idol-worshiping priests are also circumcisedrdquo mdash Holmes Michael W The Apostolic Fathers Greek Texts and English Translations Baker Book House Co Grand Rapids MI Edited and Revised 1999 Reprinted 2004 p 298-299 Epistle of Barnabas 95]6[

24

عبادت محمد حضرت ایام از قبل طبقه پانزده فقط مذرکه ابن هذیل و لحی حاجت شخص هیچ حال هر به بودند کرده مکه داخل شام مملکت از را اصنام

اما بفهمد را قبیح رسم آن بطلان و ناشایستگی تا نداشت الهام و وحی بهعبادت طور بدان آنرا قدیم پرستان بت که حجرالاسود بوسیدن عادت

اهل نزد عادت آن می انگاشتند بهشت سنگهای از یکی را آن چونکه می کردندرسم آن از را ایشان نتوانست محمد حضرت که بود آمده پسند چنان عرب

میبوسند را سنگ آن حال به تا حاجیان که است جهت آن از و نماید ممانعتعقاید و رسوم و عادات آن اسلام دین اول ینبوع که این کلام حاصل

خصوصا و عرب طوایف میان محمد حضرت ایام در که است بوده مذهبی نویسند معترضین کلام این رد در و می بود متداول و معمول قریش این ۀeمیان

که بگویند اینکه جز بدهند می توانند جواب چه اسلام اهل که نمی داند اوراقشده ۀeهم مکشوف ابراهیم حضرت بر ربانی الهام به اولا عادات و رسوم این

را آنها که کند حکم را مردمان دیگر بار تا گشت مامور محمد حضرت و بود عقید که می شود ثابت تورات راه از چه اگر لکن و دارند نگاه ۀeمحکم

در اما است بوده ابراهیم حضرت دین در ختنه رسم و تعالی خدای وحدانیتیافت احرام و حجرالاسود و طواف و کعبه و مکه ذکر مقدس کتاب

25

از است متعلق چیزها آن به که رسومی آن که نیست شکی و نمی شودو نداشته علاقه ای هیچ ابراهیم حضرت دین با و است پرستان بت اختراعات

ندارداز قرآن آیات از چند آیه هایی که می گویند معترضین همه این بر علاوه وبود شده منتشر قریش میان محمف حضرت بعثت از قبل که قصیده هایی آناین فقرات از بعضی که آنند بر خود قول این اثبات در و است گشته اقتباس

و می شود یافت نیز قرآن در است ماخوذ امرءالقیس قصائد از که ذیل ابیات است موجود می باشد پرست بت شاعر آن از که ذیل اشعار آنها در همانا

وأنشق دنت اعة الس القمر

قلبي صاد غزل عنونفر

في حرت قد أحورأوصافه

بعينيه الطرف ناعسحور

زينته في العيد يوم فعقر مر فتعاطى فرمانيفاتك لحاظ من بسهام كهشيم فتركني

المحتظرساعة ي عن غاب ما أدهى وإذا اعة الس كانت

وأمرعلى الحسن كتب

وجنته سطرا المسك بسحيق

مختصرفي يسري الأقمار عادة

الدجىيسري الليل فرأيت

بالقمرمن والليل بالضحى

ته طرشيء كم النور ذا فرقه

زهرالعذار شق إذ قلت

خدهوانشق الساعة دنت

1 القمر1 The quotation is from an ode of Imraul Qais The Arabic verses that are underlined have analogy with some Quranic verses In English translation we have written them in italic and have added the references to the verses of Quran For more details see Sources of Islam p 9-10 Tisdall changed his opinion on this matter after the publication of this book and saw no longer adequate evidence to support the assertion that Muhammad used the poetry of Imraul Qais in the Quran Therefore this assertion was withdrawn in a later more complete work by the same author See Sources of Quran p 47-49 and also see Did Muhammad Plagiarize Imraul Qais

The Hour is nigh and the moon is cleft asunder 1A Gazelle has hunt my heart and has fled He has eyes that contrast between white and black I am already perplexed by his descriptions His eyes are drowsy and intensely white and deep blackHe has passed in the feast day adorned oneselfHe cast and he took a sword in hand and hamstrung (her)2He has cast the arrows of fatal eyes He has left me like the dry stubble used by one who pens cattle3Whenever he disappears an hourThat Hour will be most grievous and most bitter4The beauty is written on his cheeksBy a powdered musk a short lineNormally the moons run in darknessBut I saw the night was circulated by the moonBy the morning Light and by the night From his forelock 5A parting of light how many things have shined When shyness departed from him I saidThe Hour is nigh and the moon is cleft asunder

26

بعد نماناد mdash اما پوشیده و مخفی حقانی اسرار مدققان و الاباب ذوی برموجودات و سماویه کاینات آمیز حکمت انگیز حیرت زیبایی و زینت چنانکه که

قدیر دست از بلکه نیامده هرگز بوجود عدم از بی علت و بی سبب ارضیهصدور شرف تعالی و سبحانه مطلق قادر خدای الوجود واجب الاسباب مسبب

خواه قول خواه باشد فعل خواه نیز دیگر چیز هر طور همین به است یافته و پیوندد به وجود به که است نبوده ممکن آن بدون که دارد خاص سببی خیال

است موجود جهان متفرقه متنوعه ادیان و مختلفه متعدده مذاهب چونکههر که است هویدا و همانا اصل باطل خواه باشد حق خواه آنها از یکی

جاری خود چشمه سر از نهری مثل ینبوع آن از که است داشته سرچشمه اییافته انتشار کثیره ممالک در آخرالزمان در اسلام دین که آنرو از و است شدهعدتی و است شده مسیول و مسلط امم و طوایف بسا عقول و قلوب برآرزوی و امید اساس و بنیاد آنرا گشته مذهب آن معتقد بشر نوع بنی از بیشمار

بعونه که دانست مناسب چنان اوراق این اقل مصنف پس گردانیده اند خویش زیرا چیست مذهب این ینبوع و اصل آیا که نماید پیجویی را مطلب این تعالی

را الهی بینات و ادله ما که می گویند چونکه و نمی کنند قبول آنرا نصاری و یهود

3

سلف ایام در که آنانی از بسیاری و نیافته ایم کرده جستجو بدقت مذهب آن درالان بودند پذیرفته خود اجداد و آباء از تقلید روی از و بی تفتیش را مذهب آن

که زانرو می کنند قبول را دیگر مختلفه ادیان کرده ترک علانیة چه خفیتة چهبطور ایشان برای را اسلام دین بتواند که نکرده اند دریافت را کسی هنوز

- در چه چند کتابی البته اند کرده ثابت و هویدا آنرا حقیقت نموده اثبات عقلیآنها امثال و الشیعه حسام و الموازین میزان مثل ما درایام چه و سلف ایامزیرا بکند نمی تواند اکتفا بآنها فهیم عاقل شخص هیچ اما است یافته تحریرقلب شکوک و شبهات است مندرج درآنها که دلایلی آن که هویداست

هر مزبوره کتب مصنفان چونکه نمی دهد تسکین جویرا حق دوست مضطربغیرت نهایت معترفینش های حمله دفاع بامید و خود دین اثبات برای که چندداشتند که عملی که است حیف اما اند کرده صرف تمام وجهد جد و داشته

( ) چون ndash شد ذکر چنانکه اقل این اینجه از است نبوده حمیده غیرت آن برابراسلام دین ینبوع و بنیاد و اساس که دانست مصلحت از اینرا تمام بتحقیق را

ناقصش عقل بقدریکه عزوجل خدای باعانت نماید تفحص و تفتیش نو سرو ساخت مندرج کتاب این در کرده تتبع و آزموده را چیز هر است توانسته

مامول می کند تقدیم کریم کننده ملاحظه آنرابه الحال

4

مطالعه تام توجه و التفات به آنرا که هرکس ذوالجلال خدای فیض به اینکهبه که نهرعظیم این ینابیع و کجاست از اسلام دین که بداند یقین بتواند فرماید

وسیع ممالک مذهبی مزارع خود آب کدامها ۀeکثرت نموده آبیاری را عدیدهمی باشد

تنبیهتنبیهترجم که باد مصنف ۀeواضح از است مندرج کتاب این در که قرآنی های آیه

ترجم از بلکه زیر ۀeنیست در رحلی چاپی قرآنهای در که ایران معمولی فارسیاغلاط به مسئول مصنف پس است گردیده ماخوذ است شده نوشته سطر هر

آی مثل نمی باشد می شود یافت ترجمه آن در که از ۀeفراوانی نه و هشتاد ءترجم که عمران آل از ۀeسوره ونباشید است نوشته را المشرکین من کان وما

سور ودر آی ۀeمشرکان من ۀeترجم ۱۶۲ ۀeانعام کان وما که را الفاظ همینآی توبه سوره در و مشرکان از نبود و است نوشته درست باشد ءۀeالمشرکین

جنگ ۀeترجم ۲۹ باشد چنین باید که آنانرا بکشید است نوشته را االذین قاتلو - ترجم هر اما آنها با که ۀeکنید را موقع هائی آن و می باشد مصنف از دیگر

اقتباس

5

کنند مطالعه هر تا است آورده پیش اصلی بازبانهای آنها ۀeکرده جو حق منصفاگر و است زیاد و کم بی و صحیح ترجمه که بیند به خوانده اصلی بزبانهای را

معنیء از لغت هر اهل بمدد باشد نداشته آگاهی لغات آن از یعنی نتواند خودصحت بتواند و بیازماید بخوبی است نوشته مصنف آنچیزیراکه یافته اطلاع آنها

باشد داشته کتاب این مطالب رد بر چیزی کسی گاه هر و نماید دریافت آنرادرخواست امتنان با مصنف برساند بطبع نوشته دقت با کتابی که معنی باین

نسخ یک که تا ۀeمی کند بفرستد است شده چاپ کتاب این که بمحلی آنراکتاب آن بر است لازم که جوابی داشته ارسال مصنف نزد مطبع آن صاحب

التوفیق بالله و شود داده

اول اول فصل فصلمثنویمثنوی

دافعم قرآن راز کن کم و بیش رافعم معجزترا و کتاب منبیان اهم معمای این درحل اسلام معتبر علمای و بمجتهدین آنچه خصوص در

می کنند

6

عزوجل خدای ازجانب دینشان تمام که برآنند اسلام علمای که نیست مخفیرا ndash ۀeبوسیل اسلام دین واساس بنیاد پس است گشته مکشوف محمد حضرت

باشد وی رسالت و نبوت منکر آنکه هر و می گذارند آنجناب رسالت برحقیقتریش بر تیشه مطلب آن انکار که می دانند که رو زان می گویند کافر را ۀeاو

- اربع ارکان که می گویند آن بر علاوه و می نهد (ۀeمذهبشان حق ) ۱دین اولامجید ( احادیث) (۲قرآن اجماع) (۳ثانیا دربار) ndash ۴ثالثا و می باشد قیاس ۀeرابعا

است هویدا چونکه بنویسم چیزی اینجا در که نیست لازم چهارم و سوم رکنو قرآن اسلام دین بنیان الواقع فی زیرا باشد نباید احادیث و قرآن ضد آنها که

ndash دربار اسلام اهل جمیع که است حیف اما و است که ۀeاحادیث احادیثی آنشیعه اهل احادیثیکه مجامع آن چونکه نیستند الرای متفق می شمارند صحیح - است معلوم دارد تفاوتی اند کرده قبول رهابیان و سنیان آنهائیکه با می پذیرند

مندرج کتاب پنج دراین معتبره احادیث جمیع شیعه اهل تعلیم حسب بر که) یعنی (۱است سن) محمد ابوجعفر تالیف کافی (۳۲۹هجری ۀeدر ndash من) ۲) در

) سنه علی شیخ تالیف الفیه (۳۸۱لایستحرضه ابوجعفر) ۳)- شیخ تهذیب درسنه ( در) ۴)- (۴۶۶محمد

7

و ( مؤلف همان سنه) ( ۵استیصار رضی سید تالیف البلاغه نهج اما)- ۴۰۶در ویعنی ( ساخته اند منتخب را دیگر کتاب شش مزبوره صحف آن بعوض سنه اهل

ابن انس) (۱ مالک تالیف بخاری) ndash (۲موطاتا مسلم) ndash (۳صحیح سنن) ۴صحیحو ndash ndash ( ترمذی جامع سلیمان ماجه) ۶ابوداود ابن یزید ابن محمد السنن کتاب

و ndash متلو وحی قرآن که هستند الکلام متفق اسلام علیای بهرحال اما القزوینیکه حدیثی هر که است یافته قرار قانون این و می باشد متلو غیر وحی احادیث

خدا کلام را قرآن زیرا شود کرده رد باید باشد قرآن آیات از آیه ای بخلافموضوعهای و اشکالات بیان برای خصوصا احادیث حقیقتا پس می انگارند

مثلا است مفید می شود فهمیده قرآن از که آنچه توضیح برای و قرآن غامضسور در ( ۀeچون سوره raquo۱ ۀeآی ۱۷اسری است) مکتوب که سبحان می بینیم

الأقصى المسجد إلى الحرام المسجد من ليلا بعبده أسرى ذي )1laquoال ترجمه ( الخبسوی الحرام مسجد از شبی را بنده اش شب به برد که آنرا بودن پاک دانم

معنی که کنیم استفسار تا نماییم رجوع احادیث به باید پس الخ القصی مسجدمیان مشهور معراج آن تصریح و بیان در که را چه هر آنها از و چیست آیه این

که بداند که کیست همچنین و فهمید می توان است معملوم اسلام علمایمسمی که پنجاهم سوره لقب

1 Glory to (Allah) Who did take His servant for a Journey by night from the Sacred Mosque to the farthest Mosque Quran 17 1 mdash Yusuf Ali

8

قاف کوه بودن موجود به را ما که احادیثی آن جز دارد معنی چه هست ق به کتاب این در اسلام منابع به نسبت آنچه سر لهذا می نمایند اخبار و اعلام

که کرده ایم مصمم را این است اختصار به ما حاجت چونکه می کنیم تقدیمدر آنها بنیاد و اصل آنهاییکه جز نکنیم ذکر را اسلام اهل تعلیم هیچ و عقیده هیچ

جمیع میان که است مندرج احادیث در نیز آن شرح و می شود یافت قرآن خوداست این ما اراده زیرا دارد کلی رواج سنی خواه و باشند شیعه خواه مسلمان

باشد داشته فایده عموما اسلام اهل جمیع برای کتاب این کهاست جل و عز خدای کلام قرآن که برآنند اسلام علمای که است معلوم

چه اگر و فرمود مرقوم محفوظ لوح بر عالم آفرینش از قبل آنرا تعالی وی کهازلیت اش باره در سخت بسیار مباحثات آنهم از بعد و مامؤن خلافت ایما در

باره در اما بگوییم چیزی باب این در اینجا ما نیست لازم که است شده واقعبواسطه تعالی وی جانب از تماما بلکه نیست انسانی تصنیف قرآن اینکه

همیشه اسلام اهل جمیع شده نازل محمد حضرت بر فرشته جبرائیل حضرت ادعا این اثبات در خلدون ابن و هستند و بوده الرای متفق عقیده این بربرای عرب اهل که باشد آن موافق بعباریتکه و عربی بزبان قرآن که می گوید

خیالات کردن بیان

9

آیه و فقره از بعد فقره شد فرموده ارسال آسمان از می نمودند مستعمل خوداعلان بجهت یا و خدا وحدانیت عقیده اظهار برای بود لازم بطوریکه آیه از بعد

مکشوف باشد متحمل را آنها باید جهان این در انسان که تکالیفی آن تصریح وانتظام برای احکام دوم حالت در و دین عقاید اخبار اول حالت در پس گشت

صفحه ( دوم جلد داریم مردمان از) ۴۵۸اعمال که می گوید دیگر موضع در وو متن که همانست ربانی کتب همه میان از قرآن فقط که است ظاهر همه این

حوال مسموع آواز به آن فقره های و ۀeالفاظ حالت است شده کرده پیغمبریو الهام آواز به را اینها انبیاء که زیرا دیگر ربانی کتب مابقی و انجیل و تورات

بودند برگزیده انسانی عمومی بحالت وقتیکه و خودشان خیالت صورت در یافت معجزه ای هیچ صحایف این عبارت در جهت این از نمودند تحریر

صفحه ( اول جلد اسلام) ۱۹۵و ۱۹۴نمی شود علمای آنچه که نیست شکی وقرآنست خود قول حسب بر می گویند قرآن بودن الله جانب من باره در

) سوره یعنی بروج سوره در raquo ۲۲و ۲۱ ۀeآی ۸۵چنانکه است) هو مندرج بلمجيد محفوظ قرآن لوح ) 1laquoفي لوحی ( در بزرگوار قرآنیست او بلکه ترجمه

سوره ( در یعنی انعام سوره در نیز و مرقومست) ۱۹ ۀeآی ۶نگاهداشته

1 Day this is a Glorious Quran(Inscribed) in a Tablet Preserved Quran 85 21- 22 mdash Yusuf Ali

10

laquo گفت فرموده امر محمد حضرت به خدایتعالی شهادة که أكبر شيء أي قلبه لأنذركم القرآن هذا إلي وأوحي وبينكم بيني شهيد الله ) 1laquoقل بگو ( ترجمه

شما دهم بیم تا قرآن این بمن شد وحی و شما میان و من میان است گواه خدا که می کند ادعا خود باره در قرآن که می شود ثابت آیه ها چنین این و آن به رااز بلکه است نیافته تالیف انسانی کتابهای از و نیست محمد حضرت تصنیف

قدر شب در آسمان از و است شده نازل محمد حضرت بر بوده خدا جانب ) سوره در یعنی قدر سوره در مکتوبست چنانکه یافته raquo۱ ۀeآی ۹۷نزول ا) إن

القدر ليلة في ) 2laquoأنزلناه شب ( در را او فرستادیم فرو ما بدرستیکه ترجمهو قرآن وحید منبع که نماییم اقرار باید کنیم قبول بیانرا این اگر پس قدرو سبحانه العالمین رب جل و عز خدای خود اسلام دین تمامی سرچشمه که باشد ممکن اگر لهذا ندارد و نداشته دیگر چشمه سر هیچ و می باشد تعالی

اکثر که بگرداند ثابت الشمس من اظهر اینرا نموده تفحص و تفتیش شخصکه کتبی از و دیگر ادیان از شبهه و بیشک اسلام عقاید از بیاری و قرآن اجزای

پس است شده انتخاب هست نیز حالا و بوده موجود محمد حضرت ایام در معترضین از بعضی چونکه و می گردد منهدم کلیتا و تماما اسلام دین بنیاد

واجب پس کنند ثابت می توانند را این که می گویند حکما

1 Say What thing is most weighty in evidence Say Allah is witness between me and you This Quran hath been revealed to me by inspiration that I may warn you Quran 6 19 mdash Yusuf Ali2 Lo We revealed it on the Night of Predestination Quran 97 1 mdash Pickthall

11

باشد حقیقی مسلمان که هر خصوصا و جوی حق شخص هر که است ولازمبر و راست معترضین قول این آیا که بداند آزموده تمام دقت با هم را امر این

خود دین دشمنان کرده رد را ایشان اعتراضات بتواند اگر زیرا نه یا است حقثابت و هویدا اسلام دین بودن الله جانب من و حقیقت البته سازد مجاب را

آن از و دارد عیبی چه حق معرفت و راستی دانستن پس الا و گردید خواهد علیم خدای مدد به الان بنابراین رسید خواهد وی به ضرر چه حقیقی علم

از بسیاری که آنند بر که آنانی ادعای آزمودن به و اعتراضات شنیدن به حکیمشده گرفته قدیمی کتب و دیگر ادیان از اسلام دین عقاید اکثر و قرآن تعالیم

می پردازیم است

دوم فصل دوم فصلمسلمانان رسوم و عقاید از بعضی که می گویند آنانیکه ادعای تفتیش و بیان در

اول منبع همان و است شده پذیرفته جاهلیت ایام عرب اهل عادات و ادیان ازبر مصمم چون محمد حضرت که است این معترضین قول است اسلام دین

عبادت بسوی ساخته آزاد پرستی بت از را عرب اهل که شده این

12

حضرت ایام در ایشان که دانست اینرا چون نیز و بگرداند مایل تعالی خدایاز را خود رسوم و عادات از بسیاری و می بودند خدا وحدانیت بر معتقد ابراهیم

مجبور را ایشان که نخواست داشته اند نگاه ارث روی از خویش متقی اجدادهر و نماید اصلاح ایشانرا دین که کوشید بلکه کنند ترک را آنها جمیع که سازد در آنجهت از بدارد محفوظ می پنداشت مناسب نیکو که را قدیمی عادت

سوره ( یعنی نسا raquo۱۲۴ ۀeآی ۴سوره که) أسلم مکتوبست ممن دينا أحسن ومن خليلا إبراهيم الله خذ وات حنيفا إبراهيم ة مل بع وات ن محس وهو لله 1laquo وجهه

( او( و خدا برای را رویش کند خالص آنکه از دین در است بهتر آنکه و ترجمه دوست را ابراهیم خدا گرفت و را گرای حق ابراهیم دین کند پیروی و نیکوست

سوره ( یعنی عمرال آل سوره در نیز raquo۹۵ۀeآی ۳و است) الله مرقوم صدق قلالمشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل بعوا ) 2laquoفات گفت ( راست بگو ترجمه

همچنین مشرکان از نباشید و را گرای حق ابراهیم کیش شوید پیرو پس خداسوره ( یعنی انعام سوره raquo۱۶۲ ۀeآی ۶در است) إلى مندرج ي رب هداني ني إن قل

المشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل قيما دينا مستقيم )3laquoصراط ترجمه (درست دینی راست راه به خدایم کردم هدایت من که درستی به بگو

1 Who can be better in religion than one who submits his whole self to Allah does good and follows the way of Abraham the true in Faith For Allah did take Abraham for a friend Quran 4 1252 Say Allah speaketh the Truth follow the religion of Abraham the sane in faith he was not of the Pagans Quran 3 953 Say Verily my Lord hath guided me to a way that is straight- a religion of right- the path (trod) by Abraham the true in Faith and he (certainly) joined not gods with Allah Quran 6 161 mdash Yusuf Ali

13

کرد خیال محمد حضرت چون لهذا مشرکان از نبود و گرای حق ابراهیم کیشدخترانشان قتل و شرک و پرستی بت جز عرب اهل رسوم و عادات جمیع که

حفظ اعراب میان ابراهیم حضرت ایام از اینها مثل دیگر قبیح چیزهای بعضی ودین در را اخلاقی و دینی رسوم و عادات آن از بسیاری پس بود شده کرده

با عرب شرقی و جنوبی ولایتهای و طوایف از بعضی چه اگر داشت نگاه خودابن شهادت از هم و تورات از هم اما بودند شده مخلوط نوح ابن حام اولاد

سکن از بسیاری که است هویدا هم غیر و طبری و و ۀeهشام شمالی اطرافاز بعضی و بودند یافته تولد نوح ابن سام حضرت نسل از ممالک آن مغربی

( ) زوج قطوره فرزندان از بعضی و قحصان یقطان از حضرت ۀeایشان دوماینها میان که بودند آمده پدید ابراهیم ابن اسمعیل حضرت از بعضی و ابراهیم

جمیع اصلی مذهب البته و هستند مشهور سبب آن از قریش قوم خودرا پرستی بت و شرک و می بود سبحانه واحد خدای عبادت سام اولاد طوایف

بودند ایشان مجاور که دیگر طوایف از و شام مملکت اقوال از ازمنه مرور به جمیع تقریبا وقتیکه اما بودند ساخته خراب و آلوده را خود اجداد دین آموخته

فراموش بالکل را الهی پاک ذات وحدانیت یهود اهل جز دیگر طوایف و اقوامکردند

14

نهاه محکم را عقیده آن عرب جزیره مغربی و شمالی ولایتهای سکنه آنگاهخورشید و ستارگان عبادت ایوب حضرت ایام در که دارد کلی احتمال داشتند

از چونکه می شد داخل عرب ممالک اطراف آن طوایف میان اول بار ماه و) نبی همان ۲۸الی ۲۶ ۀeآی ۳۱کتاب مورخین) از یکی و است ظاهر

تاریخ از قبل سال چهارصد از بیشتر که نام هرودوتس یونان مشهورترینآن عرب اهل ایام آن در که است ساخته مطلع را ما می نمود زیست مسیحی

اللات و ارتاک را آنها اسامی که داشتند معبود دو فقط عموما اطراف ) باب هرودتس تاریخ آن) ۸فصل ۳می نویسد اسم که نیست شکی هیچ و

به را عربی زبان تلفظ و املا اجنبی سیاح آن که بود تعالی الله اول معبودایام از جل عزو خدای لقب این که این و است ننوشته درست ندانسته خوبی

سبع معلقات از بود منتشر و مشهور عرب اهل میان محمد آن ۀeحضرتزیست حضرت آن بعثت از قبل اقلا یا و وی تولد از قبل که عرب شعرای

ذکر را الله اسم اوقات اکثر ایشان که رو این از می آید پدید می نمودندlaquo است مندرج ابیات این نابغه دیوان در مثلا الله کرده اند يعطها لم شيمة لهم

فما قويم ودينهم الإله ذات تهم محل عوازب غير والأحلام الجود من غيرهمالعواقب غير ایضا raquo1laquoيرجون الله و أن تر ألم

1 عوازب غير الأحلام و الجود غيرهممن الله يعطها لم شيمة يرجون لهم فما دينهمقويم و الإله ذات تهم محل العواقب غيرThey have a character which Allah has given only themGenerosity and ready intellects Their residence is Jerusalem and their religionDoes true and they only fear the aftermaths mdash Diwan of An-Nabighah (- 602 AD) See Sources of Qurrsquoan p 35

15

إذا كواكب والملوك شمس فإنك يتذبذب دونها ملك كل ترى سورة أعطاككوكب منهن يبد لم لنا raquoأيضاو 1laquo طلعت يرد خلده الله نسأل لديه ونحن

م إن الموت قدح ونرهب قدحنا فاز إن الخلد نرجى ونحن عامرا وللأرض لكا قامرا raquo2laquoجاء می شود یافت ابیات این نیز لبید دیوان در تدري و ما لعمرك

صانع الضوارب الله ما الطير زاجرات ولا معلوم 3laquoبالحصى اینهمه بر علاوه وچونکه بود عرب طوایف جمیع اقدس مسجد الایام قدیم از کعبه که است

از قبل سال شصت که سیسیلی دیودورس به مسمی دیگری یونانی مورخ ) باب می بود همچنین زمان آن در که است گفته بود زنده مسیحی و) ۳تاریخ ( است ( آشکار ال معرفه حرف آن از و بود الله بیت لقب به مشهور مقدس آن

عقید اینکه ۀeکه وجود با بود نشده فراموش هرگز عرب میان الهی وحدانیترا ایشان قرآن سبب آن از که داشتند نیز دیگر بسیار معبودهای ایشان

را آنها نموده عبادت متعال خدای بر علاوه را دیگر معابد زیرا می نامد مشرکین این ما که می گفتند را این اما می انگاشتند او واجب پرستش و احترام شریکبلکه نمی نماییم عبادت است تعالی الله که حی خدای مثل را ثانوی معبودهای

خدای ایشان شفاعت به که داریم امید و می شماریم خود شفیعان را ایشانواحد

1 يبد لم طلعت إذا كواكب الملوك و شمس ك يتذبذبفإن دونها ملك كل سورةترى أعطاك ه الل أن تر ألم

كوكب منهنHave not you seen that Allah had given you a statusYou see that all the Kings statuses are inferior to yoursYou are as the Sun and the kings are as planetsWhen you appear they disappear - Diwan of An-Nabighah2

الموت قدح نرهب و قدحنا فاز إن الخلد نرجى نحن عامراو وللأرض ملكا لنا يرد خلده ه الل نسأل لديه نحن و قامرا جاء إن

When we are before him (An-Nuaman) we implore Allah for his long lifeAs that restores us authority and develops the earthWe desire for him deathlessnessYet we fear the victory of death - Diwan of An-Nabighah3

صانع الله ما الطير زاجرات بالحصىولا الضوارب تدري ما لعمركBy your life The strikers of the pebblesOr the drivers out the birds do not know what Allah will do1 Labid Ibn Rabia ( - 661 AD) See also Sources of Quran p 35 Sources of Islam p 5

1 In Pre-Islamic period there were many sorts of augury This verse refers to two When the auger is asked about something he takes pebbles and strikes them and then tells them the answer The second one is that when the auger drives out a bird if it flies to the right it is considered to be a good omen if it flies to the left it is regarded as a bad omen

16

عقید این اثبات در و بفرماید اجابت را ما دعاهای تا بگردانیم مایل را ۀeحقیقیاقتباس الدینه مواهب کتاب از را ذیل حکایت که می کند کفایت پرستان بت آن

هوى نماییم raquo إذا النجم و السلام عليه قرأ حين الحبشة مهاجرة من نفر قدمأمنيته في الشيطان ألقى الأخرى الثالثة ومناة والعزى اللات أفرايتم بلغ حتى سجد السورة ختم فلما لترتجى شفاعتهن وأن العلى الغرانيق تلك تلاوته أي

وفش بخير ألهتهم ذكر أنه لتوهمهم المشركون معه وسجد ذلك ىصلعمالمسلمين من بها ومن الحبشة أرض بلغ حتى الشيطان وأظهره بالناس

معه صلوا و كلهم أسلموا قد مكة أهل أن وتحدثوا وأصحابه مظعون بن عثمانأ قد و فأقبلوا مصلعم بمكة المسلمون ن الحبشة سراعا ) 1laquo من تنی ( ترجمه

سور صلعم او که وقتی آمدند پیش حبش مهاجران از سور ( ۀeچند یعنی ۀeنجم۵۳ منات و عزی و لات از رهید خبر پس آیا رسید آیه این به تا می خواند را

آیات ( دیگر منی) ۲۰و ۱۹سومی در شیطان این ۀeآنگاه خواندنش در یعنی ویایشان شفاعت به که بدرستی و سرافرازند بدنان نازک اینها انداخت را الفاظ سجده صعلم او بود رسانیده انجام به را سوره آن چون و داشت امید باید

گمان زیرا کردند سجده وی همراه مشرکین و نمود

1 Some of the Abyssinian Refugees returned to Mecca when Surah liii was being read Coming to the verse What think ye of Allacirct and Al Uzza and Manacirct the other the third Satan cast these words into the readers lips These three noble ones whose intercession is to be hoped for When the Surah ended the whole company bowed down in adoration and the Idolators together with them thinking that their gods had been thus graciously acknowledged The strange episode was spread abroad by Satan and the Refugees ]among them were Uthman Ibn Mazun and his friends[ hastily returned to Mecca mdash Sources of Islam p 6 See also Sources of Qurrsquoan p 38-41 and Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 165-166

17

میان امر آن و است کرده ذکر خوبی به را ایشان معبودهای او که می بردندحبش مملکت به آن خبر که نوعی به نمود ظاهر آنرا شیطان و شد فاش مردم

دوستانش و مظصون ابن عثمان یعنی بودند آنجا که مسلمانانی آن بمسامع وسجده صعلم وی با شده مسلمان مکه اهل جمیع که گفتند نموده تکلم و رسید

ابن و آمدند باز حبش از زودی به پس شده اند ایمن مکه در مسلمانان و کردهرا حکایت این نیز دیگر بسیار مسلمان مورخین و طبری و هشام ابن و اسحق

سور تفسیر در نوشته اند بیضاوی و جلال الدین و یحیی آنچه و کرده اند ۀeبیان 1حج بار در شهرستانی و می گرداند ثابت قدیم ۀeآنرا عرب رسوم و مذاهب

laquo است نوشته والبعث چنین الخالق أنكروا فصنف أصناف الجاهلية والعرب إلا هي ما وقالوا التنزيل عنهم أخبر كما المفني والدهر المحيي بالطبع وقالوا

بالخالق اعترفوا وصنف الدهر إلا يهلكنا وما قوله و ونحيا نموت الدنيا حياتنا بل الأول بالخلق أفعيينا تعالى بقوله عنهم الله أخبر الذين وهم البعث وأنكروا

جديد خلق من لبس في مختصة هم أصنامهم وكانت الأصنام عبدوا وصنف لمذحج ويغوث لهذيل سواع الجندل بدومة وهو لكلب ود فكان بالقبائل

اللات و لهمدان يعوق حمير بأرض الكلاع لذي ونسر اليمن من ولقبائلبالطائف لثقيف

سور یعن 1 آی ۲۲ ۀeی e۵۱ ۀlaquo و سول ر من قبلك من أرسلنا وما لا إ نبي ألقى لا ى تمن إذا يطان چون 1 laquoالش مگر را پیغمبری نه و رسولی هیچ تو از پیش ما نفرستادیم و ترجمه

شیطان میاندازد را آنچه خدا کند زایل پس تلاوتش در شیطان انداخت کرد تلاوت1 Never did We send a messenger or a prophet before thee but when he framed a desire Satan threw some (vanity) into his desire Quran 22 52 mdash Yusuf Ali

18

وكان أصنامهم أعظم هبل والخزرج للأوس ومناة كنانة وبني لقريش والعزى إلى يميل من منهم وكان والمروة الصفا على ونائلة وأساف الكعبة ظهر علىفي ويعتقد الصابئة إلى يميل من ومنهم النصرانية إلى ميل من ومنهم اليهودية

الأنواء من بنوء إلا يتحرك لا حتى السيارات في المنجمين اعتقاد المنازل أنواء و الجن يعبد من ومنهم الملائكة يعبد من منهم وكان كذا بنو مطرنا ويقول

التواريخ و والأديان الأنساب علم علومهم بكر كانت لأبي وكان الرؤيا تعبير وجاءت أشياء تفعل الجاهلية وكانت طولى يد فيها عنه الله رضى الصديقعندهم شيء أقبح وكان البنات ولا الأمهات ينكحون لا فكانوا بها الإسلام شريعة

ويطوفون ويحرمون ويعتمرون البيت يحجون وكانوا الأختين بين الجمعأعوام ثالث كل يكبسون وكان الحجار ويرمون كلها المواقف ويقفون ويسعون

والاستنشاق المضمضة على يداومون وكان كانوا و الجنابة من ويغتسلون شهراالعانة حلق الإبط ونتف الأظافر وتقليم والاستنجاء والسواك الرأس وفرق

اليمنى السارق يد يقطعون وكانوا )1laquoالختان جاهلیتraquo ترجمه ( اعراب و که می گفتند و می کردند انکار را قیامت و خالق بعضی و بودند قسم چندین

خصوص در قرآن چنانکه است کننده هلاک دهر و بخش حیات طبع

1 ]During the times of ignorance the Arabs were divided into different classes or religious opinions[ some of them denied the existence of a Creator the sending of prophets and the final judgment asserting that Nature itself was the giver of life and that Time was the universal destroyer ]as the Quran states And they say What is there but our life in this world We shall die and we live and nothing but time can destroy us Quran 45 24[ Others again believed in a Creator but denied that He had ever revealed Himself by sending messengers commissioned to declare His will ]And Allah related about them Were we then weary with the first Creation that they should be in confused doubt about a new Creation Quran 50 15[ Others again worshipped idols of which each tribe had its own For example the tribe of Kalb worshipped Wudd and Suwa that of Madhhaj honoured Yaghuth as did some of the Yamanites The Dhulkila in Himyar worshipped Nasr the Hamdhan tribe adored Yauq that of Thaqif in Taif served Al-lat while Al-Uzza was the tutelary goddess of the Bani Kinanah and of the Quraish The tribes of Aus and Khazraj worshipped Manah and regarded Hubal as the chief of their deities His image was placed in a most conspicuous place on the roof of the Kabah Other deities were Asaf and Naila Some of the tribes had come under the influence of Jewish colonies settled near them and accepted more or less of the teaching of the latter people Others had become Christians while their neighbours were inclined to accept that faith Others again were under the influence of the Sabians and used to practise astrology and receive omens taken from the movements of the heavenly bodies as their guides in all actions of importance Some worshipped angels some the Jinns or evil spirits Abu Bakr himself who afterwards became the first Khalifah or Vicegerent of the Apostle of God was at one time distinguished for his proficiency in the art of interpreting dreams ]The religion of Islam confirms some of laws of the Arabs of the times of ignorance they did not get married with mothers or with daughters They considered the marriage of two women who were sisters as a shameful act They performed the Hajj and did all its ceremonies They did the Postponement of a sacred month every three years They did the ritual impurity They rinsed the mouth they snuffed they parted the hair they cleaned the teeth by stick they washed after defecating they clipped the nails they tore out the hair of armpit they cut the pubic hair and they did the rite of circumcising They also cut off the right hands of the thief ndash Ash-Shahristani The Religious and Philosophical Sects (حل Sources of Quran p 37-38 See also Sources of Islam p 6-7 mdash ]( المللوالن

19

و می میریم دنیا زندگانی بجز این نیست گفتند و می نماید اخبار را ما ایشان) سور زمانه بجز را ما نمی سازد هلاک و است گفته نیز و می شویم ۀeزنده

سور یعنی قیامت) ۲۳ ۀeآی ۴۵ ۀeجاشیه و می نمودند اعتراف خالق به بعضی وبار در خدا که هستند آنانی ایشان و می کردند انکار خبر ۀeرا تعالی بقوله ایشان

از شک اند در ایشان بلکه نخست آفرینش به که شدیم ناتوان آیا می دهد) سوی تازه سور ۀeآفرینش یعنی و) ۱۴ ۀeآی ۵۰ ۀeق بودند پرست بت بعضی

از سواع و جندل کلب اهل آن از ود پس ایشان قبیله های به مختص بتهایشانذوالکلاع اهل آن از نسر و یمن قبایل بعضی و مذحج آناهل از یغوث و هذیل آن

سکن در ۀeکه ثقیف اهل آن از لات و همذان اهل آن از یعوق و بودند حمیر زمینقبیل آن از عزی و خزرج ۀeطایف و اوس اهل آن از منات و کنانه بنی و قریش

بر نایلی و اساف و کعبه بام پشت بر هبل و بود بتهایشان بزگترین هبل و بود به بعضی و یهود دین سوی به ایشان از بعضی و بودند مروه و صفا کوههای

طلوع بر اینها و داشتند میل صابیین ملت بسوی بعضی و مسیحی مذهب سویمثل می داشتند اعتقاد می شود خوانده ماه منزلهای که نجومی غروب وطلوع به مگر نمی کردند حرکت بحدیکه دارند سیاره ها بر منجمان که اعتقادی

از غروبی و

20

است ستاره فلان غروب و طلوع در بارانمان می گفتند و غروب ها و طلوع آن و می نمودند عبادت را دیوها بعضی و را فرشتگان ایشان از بعضی و و بود خوابها تعبیر و تواریخ و نجام غروب و طلوع و نسب ها علم علومشان

( ) عربان و داشت کامل واقفیت علوم این از عنه الله رضی صدیق ابوبکرمادران زیرا ساخت جاری را آنها اسلام شریعت که می کردند چیزهایی جاهلیت

بسیار چیز خواهر دو کردن نکاح ایشان نزد و نمی گرفتند زنی به خود دختران وباشد کرده عروسی خود پدر زن با که را شخص آن و می شد شمرده زشتی ( عمره ( و نموده را کعبه یعنی بیت حج و می نامیدند ضیزن ویرا و داده دشنام

کوههای مابین و می نمودند طواف شده ملبتس احرام به و می آوردند جا بهسنگهای و می داشتند معمول را موقفی هر اعمال و می دویدند مروه و صفا

( و ( می ساختند داخل ماه یک سال سه هر در و می انداختند منا وادی در جمرهمویهای ساختن جدا و استنشاق و مضمضه بر و می کردند غسل جنابت از بعد

و زها ستردن و بغل زیر تراشیدن و ناخن گرفتن و استنجا و مسواک و سر ) النحل الملل می بردیدند را دزد راست دست و می نمودند مداومت ختنه

( که می گویند قول این موافق هشام ابن و اسحق این و شهرستانی تصنیفعباد اول در اسمعیل حضرت اولاد

21

نیز آن از بعد لکن و شدند مبتلا پرستی بت در الامر آخر اما و بودند واحد خدایهم را این و می داشتند نگاه را ابراهیم حضرت ایام رسوم و عادات از بسیاری

هم از تعالی خدای که نکردند فراموش آنها ۀeهرگز بر و افضل دیگر معبودهایlaquo که است مرقوم الرسول سیرت در و است ما مسلط ونسوا الخلوف خلف

إلى وصاروا الأوثان فعبدوا غيره وإسمعيل إبراهيم بدين واستبدلوا عليه كانواإبراهيم عهد من بقايا ذلك على فيهم و الضلالات من قبلهم الأمم عليه كانت ما

على والوقوف والعمرة والحج به والطواف البيت تعظيم من بها يتمسكونليس ما فيه إدخالهم مع والعمرة بالحج والإهلال البدن وهدى والمزدلفة عرفة

لك شريك لا ك لبي ك لبي اللهم ك لبي قالوا وا أهل إذا وقريش كنانة فكانت منه أصنامهم معه يدخلون ثم بالتلبية فيوحدنه ملك وما تملكه لك هو شريك إلا

بيده ملكها ) raquo 1laquo ويجعلون که ( را مذهبی آن و شدند بد ایشان اولاد ترجمهو نمودند تبدیل دیگری به را اسمعیل و ابراهیم دین کرده فراموش داشتند

شده مبتلا آنها در ایشان از قبل امتها که گمراهی آن به نموده بتها پرستشمانده ایشان میان ابراهیم عهد از چند بقایایی آن وجود با و برگشتند بودند

و عمره و حج و آن طواف و بیت تعظیم مثل متمسک اند آنها به که استقربانی و مزدلفه و عرفه بر ایستادن

1 Thus as generations passed they forgot their primitive faith and adopted another religion for that of Abraham and Ishmael They worshipped idols and adopted the same errors as the peoples before them Yet they retained and held fast practices going back to the time of Abraham such as honouring the temple and going round it the great and little pilgrimage and the standing on Arafa and Muzadlifa sacrificing the victims and the pilgrim cry at the great and little pilgrimage while introducing elements which had no place in the religion of Abraham Thus Kinana and Quraysh used the pilgrim cry At Thy service O Allah at Thy service At Thy service Thou without an associate but the associate Thou hast Thou ownest him and what he owns They used to acknowledge his unity in their cry and then include their idols with Allah putting the ownership of them in His hand mdash Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 35-36 Also compare Sources of Islam p 7 Sources of Qurrsquoan p 35-36 and Inquiry into Sources p 23-24 116 Seera of Ibn Hisham (السيرة

هشام لابن ( النبوية

22

داخل نبود او از که را چیزی آنها میان نیز چه اگر عمره و حج در اهلال و بدن laquo اللهم لبیک می گفتند می نمودند اهلال چون قریش و کنانه اهل و ساختند raquo مالک دارد آنچه هر و را او تو هول شریک جز نیست شریک هیچ ترا لبیک لبیکبتهای آن از بعد و می بردند اسم وحدانیت به لبیک گفتن به را او پس می باشد

در نیز و می نهادند وی دست در را آنها اختیار و می ساختند داخل وی با را خودlaquo مکتوبست ثم قرآن ام أي ة ست في والأرض ماوات الس خلق ذي ال الله كم رب إن

كم رب الله ذلكم إذنه بعد من إلا شفيع من ما الأمر ر يدب العرش على استوىرون تذك أفلا دوه سور ۀeسور (1laquoفاعب یعنی ) raquo۳ ۀeآی ۱۰ ۀeیونس به) ( ترجمه

روز شش در را زمین و آسمانها آفرید که خدائیست شما پروردگار که درستیبعد از مگر شفیعی هیچ نیست را کار می کند تدبیر عرش بر شد مسئول پس

raquo از و نمی گیرید پند پس آیا را او بترسید پس پروردگارتان خدا اینست اذنششفاعت به را متعال خدای جاهلیت ایام در عرب اهل که است ثابت امر این ) شفاعت به مسلمانان الحال چنانکه می نمودند عبادت لات و منات و عزی

قرآن سبب آن از و می کنند خواست در را خود گناهان آمرزش تعالی او اولیای ( ایام به تا را تعالی خدای عبادت عرب اهل پس است نامیده مشرکین را آنها

مفر نگاهداشته محمد حضرت

1 Lo your Lord is Allah Who created the heavens and the earth in six Days then He established Himself upon the Throne directing all things There is no intercessor (with Him) save after His permission That is Allah your Lord so worship Him Oh will ye not remind Quran 10 3 mdash Pickthall

23

بودند الهی اقدس ذات حضرت وحدانیت که است این معترضین قول لهذاپدرش اسامی از زیرا بود آموخته خویش اجداد و قوم از را عقیده آن محمد ) علامت که ال معرفه حرف با خدا اسم که عبیدالله زاده اش عمه و عبدالله

( عقید آن که است هویدا می شود یافت آنها در می باشد قبل ۀeوحدانیتش عمدهاحرام پوشیدن و اهلال و طوایف رسوم و بوده معروف محمد حضرت بعثت از

و است شده داخل اسلام دین در قدیمه طوایف آن دین از نیز غیره و غیره ورسال از و است قبیل آن از می گوید شهرستانی چنانکه نیز که ۀeختنه قدیمی

بلکه عربان فقط نه الایام قدیم از که می شود ثابت است برناباس به مسمیرساله آن مصنف چونکه بودند کرده قبول را رسم این نیز دیگر اقوام بسیار ( میگوید( صریحا است یافته تحریر مسیح میلاد از بعد سال دویست تخمینا که

mdash περιτέτμηται 1 πᾶς Σύρος καὶ Ἄραψ καὶ πάντες οἱ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων 2 laquo ( ) کهنmdash جمیع و عرب و شامی مرد هر اصنام ۀeترجمه

raquo می شوند و مختون داشتند را عدت این نیز قدیم مصریان که است ومعلومبه می شد پرستیده عرب اهل میان محمد حضرت ایام در بسیار بتهای چه اگر

ابن و اسحق ابن اما بود موجود صنم شصت و سیصد کعبه خود در حدیکهعمروبن که آنند بر هشام

1 περετέμνεται is the Greek word in the original Farsi text 2 ldquoEvery Syrian and Arab and all the idol-worshiping priests are also circumcisedrdquo mdash Holmes Michael W The Apostolic Fathers Greek Texts and English Translations Baker Book House Co Grand Rapids MI Edited and Revised 1999 Reprinted 2004 p 298-299 Epistle of Barnabas 95]6[

24

عبادت محمد حضرت ایام از قبل طبقه پانزده فقط مذرکه ابن هذیل و لحی حاجت شخص هیچ حال هر به بودند کرده مکه داخل شام مملکت از را اصنام

اما بفهمد را قبیح رسم آن بطلان و ناشایستگی تا نداشت الهام و وحی بهعبادت طور بدان آنرا قدیم پرستان بت که حجرالاسود بوسیدن عادت

اهل نزد عادت آن می انگاشتند بهشت سنگهای از یکی را آن چونکه می کردندرسم آن از را ایشان نتوانست محمد حضرت که بود آمده پسند چنان عرب

میبوسند را سنگ آن حال به تا حاجیان که است جهت آن از و نماید ممانعتعقاید و رسوم و عادات آن اسلام دین اول ینبوع که این کلام حاصل

خصوصا و عرب طوایف میان محمد حضرت ایام در که است بوده مذهبی نویسند معترضین کلام این رد در و می بود متداول و معمول قریش این ۀeمیان

که بگویند اینکه جز بدهند می توانند جواب چه اسلام اهل که نمی داند اوراقشده ۀeهم مکشوف ابراهیم حضرت بر ربانی الهام به اولا عادات و رسوم این

را آنها که کند حکم را مردمان دیگر بار تا گشت مامور محمد حضرت و بود عقید که می شود ثابت تورات راه از چه اگر لکن و دارند نگاه ۀeمحکم

در اما است بوده ابراهیم حضرت دین در ختنه رسم و تعالی خدای وحدانیتیافت احرام و حجرالاسود و طواف و کعبه و مکه ذکر مقدس کتاب

25

از است متعلق چیزها آن به که رسومی آن که نیست شکی و نمی شودو نداشته علاقه ای هیچ ابراهیم حضرت دین با و است پرستان بت اختراعات

ندارداز قرآن آیات از چند آیه هایی که می گویند معترضین همه این بر علاوه وبود شده منتشر قریش میان محمف حضرت بعثت از قبل که قصیده هایی آناین فقرات از بعضی که آنند بر خود قول این اثبات در و است گشته اقتباس

و می شود یافت نیز قرآن در است ماخوذ امرءالقیس قصائد از که ذیل ابیات است موجود می باشد پرست بت شاعر آن از که ذیل اشعار آنها در همانا

وأنشق دنت اعة الس القمر

قلبي صاد غزل عنونفر

في حرت قد أحورأوصافه

بعينيه الطرف ناعسحور

زينته في العيد يوم فعقر مر فتعاطى فرمانيفاتك لحاظ من بسهام كهشيم فتركني

المحتظرساعة ي عن غاب ما أدهى وإذا اعة الس كانت

وأمرعلى الحسن كتب

وجنته سطرا المسك بسحيق

مختصرفي يسري الأقمار عادة

الدجىيسري الليل فرأيت

بالقمرمن والليل بالضحى

ته طرشيء كم النور ذا فرقه

زهرالعذار شق إذ قلت

خدهوانشق الساعة دنت

1 القمر1 The quotation is from an ode of Imraul Qais The Arabic verses that are underlined have analogy with some Quranic verses In English translation we have written them in italic and have added the references to the verses of Quran For more details see Sources of Islam p 9-10 Tisdall changed his opinion on this matter after the publication of this book and saw no longer adequate evidence to support the assertion that Muhammad used the poetry of Imraul Qais in the Quran Therefore this assertion was withdrawn in a later more complete work by the same author See Sources of Quran p 47-49 and also see Did Muhammad Plagiarize Imraul Qais

The Hour is nigh and the moon is cleft asunder 1A Gazelle has hunt my heart and has fled He has eyes that contrast between white and black I am already perplexed by his descriptions His eyes are drowsy and intensely white and deep blackHe has passed in the feast day adorned oneselfHe cast and he took a sword in hand and hamstrung (her)2He has cast the arrows of fatal eyes He has left me like the dry stubble used by one who pens cattle3Whenever he disappears an hourThat Hour will be most grievous and most bitter4The beauty is written on his cheeksBy a powdered musk a short lineNormally the moons run in darknessBut I saw the night was circulated by the moonBy the morning Light and by the night From his forelock 5A parting of light how many things have shined When shyness departed from him I saidThe Hour is nigh and the moon is cleft asunder

26

سلف ایام در که آنانی از بسیاری و نیافته ایم کرده جستجو بدقت مذهب آن درالان بودند پذیرفته خود اجداد و آباء از تقلید روی از و بی تفتیش را مذهب آن

که زانرو می کنند قبول را دیگر مختلفه ادیان کرده ترک علانیة چه خفیتة چهبطور ایشان برای را اسلام دین بتواند که نکرده اند دریافت را کسی هنوز

- در چه چند کتابی البته اند کرده ثابت و هویدا آنرا حقیقت نموده اثبات عقلیآنها امثال و الشیعه حسام و الموازین میزان مثل ما درایام چه و سلف ایامزیرا بکند نمی تواند اکتفا بآنها فهیم عاقل شخص هیچ اما است یافته تحریرقلب شکوک و شبهات است مندرج درآنها که دلایلی آن که هویداست

هر مزبوره کتب مصنفان چونکه نمی دهد تسکین جویرا حق دوست مضطربغیرت نهایت معترفینش های حمله دفاع بامید و خود دین اثبات برای که چندداشتند که عملی که است حیف اما اند کرده صرف تمام وجهد جد و داشته

( ) چون ndash شد ذکر چنانکه اقل این اینجه از است نبوده حمیده غیرت آن برابراسلام دین ینبوع و بنیاد و اساس که دانست مصلحت از اینرا تمام بتحقیق را

ناقصش عقل بقدریکه عزوجل خدای باعانت نماید تفحص و تفتیش نو سرو ساخت مندرج کتاب این در کرده تتبع و آزموده را چیز هر است توانسته

مامول می کند تقدیم کریم کننده ملاحظه آنرابه الحال

4

مطالعه تام توجه و التفات به آنرا که هرکس ذوالجلال خدای فیض به اینکهبه که نهرعظیم این ینابیع و کجاست از اسلام دین که بداند یقین بتواند فرماید

وسیع ممالک مذهبی مزارع خود آب کدامها ۀeکثرت نموده آبیاری را عدیدهمی باشد

تنبیهتنبیهترجم که باد مصنف ۀeواضح از است مندرج کتاب این در که قرآنی های آیه

ترجم از بلکه زیر ۀeنیست در رحلی چاپی قرآنهای در که ایران معمولی فارسیاغلاط به مسئول مصنف پس است گردیده ماخوذ است شده نوشته سطر هر

آی مثل نمی باشد می شود یافت ترجمه آن در که از ۀeفراوانی نه و هشتاد ءترجم که عمران آل از ۀeسوره ونباشید است نوشته را المشرکین من کان وما

سور ودر آی ۀeمشرکان من ۀeترجم ۱۶۲ ۀeانعام کان وما که را الفاظ همینآی توبه سوره در و مشرکان از نبود و است نوشته درست باشد ءۀeالمشرکین

جنگ ۀeترجم ۲۹ باشد چنین باید که آنانرا بکشید است نوشته را االذین قاتلو - ترجم هر اما آنها با که ۀeکنید را موقع هائی آن و می باشد مصنف از دیگر

اقتباس

5

کنند مطالعه هر تا است آورده پیش اصلی بازبانهای آنها ۀeکرده جو حق منصفاگر و است زیاد و کم بی و صحیح ترجمه که بیند به خوانده اصلی بزبانهای را

معنیء از لغت هر اهل بمدد باشد نداشته آگاهی لغات آن از یعنی نتواند خودصحت بتواند و بیازماید بخوبی است نوشته مصنف آنچیزیراکه یافته اطلاع آنها

باشد داشته کتاب این مطالب رد بر چیزی کسی گاه هر و نماید دریافت آنرادرخواست امتنان با مصنف برساند بطبع نوشته دقت با کتابی که معنی باین

نسخ یک که تا ۀeمی کند بفرستد است شده چاپ کتاب این که بمحلی آنراکتاب آن بر است لازم که جوابی داشته ارسال مصنف نزد مطبع آن صاحب

التوفیق بالله و شود داده

اول اول فصل فصلمثنویمثنوی

دافعم قرآن راز کن کم و بیش رافعم معجزترا و کتاب منبیان اهم معمای این درحل اسلام معتبر علمای و بمجتهدین آنچه خصوص در

می کنند

6

عزوجل خدای ازجانب دینشان تمام که برآنند اسلام علمای که نیست مخفیرا ndash ۀeبوسیل اسلام دین واساس بنیاد پس است گشته مکشوف محمد حضرت

باشد وی رسالت و نبوت منکر آنکه هر و می گذارند آنجناب رسالت برحقیقتریش بر تیشه مطلب آن انکار که می دانند که رو زان می گویند کافر را ۀeاو

- اربع ارکان که می گویند آن بر علاوه و می نهد (ۀeمذهبشان حق ) ۱دین اولامجید ( احادیث) (۲قرآن اجماع) (۳ثانیا دربار) ndash ۴ثالثا و می باشد قیاس ۀeرابعا

است هویدا چونکه بنویسم چیزی اینجا در که نیست لازم چهارم و سوم رکنو قرآن اسلام دین بنیان الواقع فی زیرا باشد نباید احادیث و قرآن ضد آنها که

ndash دربار اسلام اهل جمیع که است حیف اما و است که ۀeاحادیث احادیثی آنشیعه اهل احادیثیکه مجامع آن چونکه نیستند الرای متفق می شمارند صحیح - است معلوم دارد تفاوتی اند کرده قبول رهابیان و سنیان آنهائیکه با می پذیرند

مندرج کتاب پنج دراین معتبره احادیث جمیع شیعه اهل تعلیم حسب بر که) یعنی (۱است سن) محمد ابوجعفر تالیف کافی (۳۲۹هجری ۀeدر ndash من) ۲) در

) سنه علی شیخ تالیف الفیه (۳۸۱لایستحرضه ابوجعفر) ۳)- شیخ تهذیب درسنه ( در) ۴)- (۴۶۶محمد

7

و ( مؤلف همان سنه) ( ۵استیصار رضی سید تالیف البلاغه نهج اما)- ۴۰۶در ویعنی ( ساخته اند منتخب را دیگر کتاب شش مزبوره صحف آن بعوض سنه اهل

ابن انس) (۱ مالک تالیف بخاری) ndash (۲موطاتا مسلم) ndash (۳صحیح سنن) ۴صحیحو ndash ndash ( ترمذی جامع سلیمان ماجه) ۶ابوداود ابن یزید ابن محمد السنن کتاب

و ndash متلو وحی قرآن که هستند الکلام متفق اسلام علیای بهرحال اما القزوینیکه حدیثی هر که است یافته قرار قانون این و می باشد متلو غیر وحی احادیث

خدا کلام را قرآن زیرا شود کرده رد باید باشد قرآن آیات از آیه ای بخلافموضوعهای و اشکالات بیان برای خصوصا احادیث حقیقتا پس می انگارند

مثلا است مفید می شود فهمیده قرآن از که آنچه توضیح برای و قرآن غامضسور در ( ۀeچون سوره raquo۱ ۀeآی ۱۷اسری است) مکتوب که سبحان می بینیم

الأقصى المسجد إلى الحرام المسجد من ليلا بعبده أسرى ذي )1laquoال ترجمه ( الخبسوی الحرام مسجد از شبی را بنده اش شب به برد که آنرا بودن پاک دانم

معنی که کنیم استفسار تا نماییم رجوع احادیث به باید پس الخ القصی مسجدمیان مشهور معراج آن تصریح و بیان در که را چه هر آنها از و چیست آیه این

که بداند که کیست همچنین و فهمید می توان است معملوم اسلام علمایمسمی که پنجاهم سوره لقب

1 Glory to (Allah) Who did take His servant for a Journey by night from the Sacred Mosque to the farthest Mosque Quran 17 1 mdash Yusuf Ali

8

قاف کوه بودن موجود به را ما که احادیثی آن جز دارد معنی چه هست ق به کتاب این در اسلام منابع به نسبت آنچه سر لهذا می نمایند اخبار و اعلام

که کرده ایم مصمم را این است اختصار به ما حاجت چونکه می کنیم تقدیمدر آنها بنیاد و اصل آنهاییکه جز نکنیم ذکر را اسلام اهل تعلیم هیچ و عقیده هیچ

جمیع میان که است مندرج احادیث در نیز آن شرح و می شود یافت قرآن خوداست این ما اراده زیرا دارد کلی رواج سنی خواه و باشند شیعه خواه مسلمان

باشد داشته فایده عموما اسلام اهل جمیع برای کتاب این کهاست جل و عز خدای کلام قرآن که برآنند اسلام علمای که است معلوم

چه اگر و فرمود مرقوم محفوظ لوح بر عالم آفرینش از قبل آنرا تعالی وی کهازلیت اش باره در سخت بسیار مباحثات آنهم از بعد و مامؤن خلافت ایما در

باره در اما بگوییم چیزی باب این در اینجا ما نیست لازم که است شده واقعبواسطه تعالی وی جانب از تماما بلکه نیست انسانی تصنیف قرآن اینکه

همیشه اسلام اهل جمیع شده نازل محمد حضرت بر فرشته جبرائیل حضرت ادعا این اثبات در خلدون ابن و هستند و بوده الرای متفق عقیده این بربرای عرب اهل که باشد آن موافق بعباریتکه و عربی بزبان قرآن که می گوید

خیالات کردن بیان

9

آیه و فقره از بعد فقره شد فرموده ارسال آسمان از می نمودند مستعمل خوداعلان بجهت یا و خدا وحدانیت عقیده اظهار برای بود لازم بطوریکه آیه از بعد

مکشوف باشد متحمل را آنها باید جهان این در انسان که تکالیفی آن تصریح وانتظام برای احکام دوم حالت در و دین عقاید اخبار اول حالت در پس گشت

صفحه ( دوم جلد داریم مردمان از) ۴۵۸اعمال که می گوید دیگر موضع در وو متن که همانست ربانی کتب همه میان از قرآن فقط که است ظاهر همه این

حوال مسموع آواز به آن فقره های و ۀeالفاظ حالت است شده کرده پیغمبریو الهام آواز به را اینها انبیاء که زیرا دیگر ربانی کتب مابقی و انجیل و تورات

بودند برگزیده انسانی عمومی بحالت وقتیکه و خودشان خیالت صورت در یافت معجزه ای هیچ صحایف این عبارت در جهت این از نمودند تحریر

صفحه ( اول جلد اسلام) ۱۹۵و ۱۹۴نمی شود علمای آنچه که نیست شکی وقرآنست خود قول حسب بر می گویند قرآن بودن الله جانب من باره در

) سوره یعنی بروج سوره در raquo ۲۲و ۲۱ ۀeآی ۸۵چنانکه است) هو مندرج بلمجيد محفوظ قرآن لوح ) 1laquoفي لوحی ( در بزرگوار قرآنیست او بلکه ترجمه

سوره ( در یعنی انعام سوره در نیز و مرقومست) ۱۹ ۀeآی ۶نگاهداشته

1 Day this is a Glorious Quran(Inscribed) in a Tablet Preserved Quran 85 21- 22 mdash Yusuf Ali

10

laquo گفت فرموده امر محمد حضرت به خدایتعالی شهادة که أكبر شيء أي قلبه لأنذركم القرآن هذا إلي وأوحي وبينكم بيني شهيد الله ) 1laquoقل بگو ( ترجمه

شما دهم بیم تا قرآن این بمن شد وحی و شما میان و من میان است گواه خدا که می کند ادعا خود باره در قرآن که می شود ثابت آیه ها چنین این و آن به رااز بلکه است نیافته تالیف انسانی کتابهای از و نیست محمد حضرت تصنیف

قدر شب در آسمان از و است شده نازل محمد حضرت بر بوده خدا جانب ) سوره در یعنی قدر سوره در مکتوبست چنانکه یافته raquo۱ ۀeآی ۹۷نزول ا) إن

القدر ليلة في ) 2laquoأنزلناه شب ( در را او فرستادیم فرو ما بدرستیکه ترجمهو قرآن وحید منبع که نماییم اقرار باید کنیم قبول بیانرا این اگر پس قدرو سبحانه العالمین رب جل و عز خدای خود اسلام دین تمامی سرچشمه که باشد ممکن اگر لهذا ندارد و نداشته دیگر چشمه سر هیچ و می باشد تعالی

اکثر که بگرداند ثابت الشمس من اظهر اینرا نموده تفحص و تفتیش شخصکه کتبی از و دیگر ادیان از شبهه و بیشک اسلام عقاید از بیاری و قرآن اجزای

پس است شده انتخاب هست نیز حالا و بوده موجود محمد حضرت ایام در معترضین از بعضی چونکه و می گردد منهدم کلیتا و تماما اسلام دین بنیاد

واجب پس کنند ثابت می توانند را این که می گویند حکما

1 Say What thing is most weighty in evidence Say Allah is witness between me and you This Quran hath been revealed to me by inspiration that I may warn you Quran 6 19 mdash Yusuf Ali2 Lo We revealed it on the Night of Predestination Quran 97 1 mdash Pickthall

11

باشد حقیقی مسلمان که هر خصوصا و جوی حق شخص هر که است ولازمبر و راست معترضین قول این آیا که بداند آزموده تمام دقت با هم را امر این

خود دین دشمنان کرده رد را ایشان اعتراضات بتواند اگر زیرا نه یا است حقثابت و هویدا اسلام دین بودن الله جانب من و حقیقت البته سازد مجاب را

آن از و دارد عیبی چه حق معرفت و راستی دانستن پس الا و گردید خواهد علیم خدای مدد به الان بنابراین رسید خواهد وی به ضرر چه حقیقی علم

از بسیاری که آنند بر که آنانی ادعای آزمودن به و اعتراضات شنیدن به حکیمشده گرفته قدیمی کتب و دیگر ادیان از اسلام دین عقاید اکثر و قرآن تعالیم

می پردازیم است

دوم فصل دوم فصلمسلمانان رسوم و عقاید از بعضی که می گویند آنانیکه ادعای تفتیش و بیان در

اول منبع همان و است شده پذیرفته جاهلیت ایام عرب اهل عادات و ادیان ازبر مصمم چون محمد حضرت که است این معترضین قول است اسلام دین

عبادت بسوی ساخته آزاد پرستی بت از را عرب اهل که شده این

12

حضرت ایام در ایشان که دانست اینرا چون نیز و بگرداند مایل تعالی خدایاز را خود رسوم و عادات از بسیاری و می بودند خدا وحدانیت بر معتقد ابراهیم

مجبور را ایشان که نخواست داشته اند نگاه ارث روی از خویش متقی اجدادهر و نماید اصلاح ایشانرا دین که کوشید بلکه کنند ترک را آنها جمیع که سازد در آنجهت از بدارد محفوظ می پنداشت مناسب نیکو که را قدیمی عادت

سوره ( یعنی نسا raquo۱۲۴ ۀeآی ۴سوره که) أسلم مکتوبست ممن دينا أحسن ومن خليلا إبراهيم الله خذ وات حنيفا إبراهيم ة مل بع وات ن محس وهو لله 1laquo وجهه

( او( و خدا برای را رویش کند خالص آنکه از دین در است بهتر آنکه و ترجمه دوست را ابراهیم خدا گرفت و را گرای حق ابراهیم دین کند پیروی و نیکوست

سوره ( یعنی عمرال آل سوره در نیز raquo۹۵ۀeآی ۳و است) الله مرقوم صدق قلالمشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل بعوا ) 2laquoفات گفت ( راست بگو ترجمه

همچنین مشرکان از نباشید و را گرای حق ابراهیم کیش شوید پیرو پس خداسوره ( یعنی انعام سوره raquo۱۶۲ ۀeآی ۶در است) إلى مندرج ي رب هداني ني إن قل

المشركين من كان وما حنيفا إبراهيم ة مل قيما دينا مستقيم )3laquoصراط ترجمه (درست دینی راست راه به خدایم کردم هدایت من که درستی به بگو

1 Who can be better in religion than one who submits his whole self to Allah does good and follows the way of Abraham the true in Faith For Allah did take Abraham for a friend Quran 4 1252 Say Allah speaketh the Truth follow the religion of Abraham the sane in faith he was not of the Pagans Quran 3 953 Say Verily my Lord hath guided me to a way that is straight- a religion of right- the path (trod) by Abraham the true in Faith and he (certainly) joined not gods with Allah Quran 6 161 mdash Yusuf Ali

13

کرد خیال محمد حضرت چون لهذا مشرکان از نبود و گرای حق ابراهیم کیشدخترانشان قتل و شرک و پرستی بت جز عرب اهل رسوم و عادات جمیع که

حفظ اعراب میان ابراهیم حضرت ایام از اینها مثل دیگر قبیح چیزهای بعضی ودین در را اخلاقی و دینی رسوم و عادات آن از بسیاری پس بود شده کرده

با عرب شرقی و جنوبی ولایتهای و طوایف از بعضی چه اگر داشت نگاه خودابن شهادت از هم و تورات از هم اما بودند شده مخلوط نوح ابن حام اولاد

سکن از بسیاری که است هویدا هم غیر و طبری و و ۀeهشام شمالی اطرافاز بعضی و بودند یافته تولد نوح ابن سام حضرت نسل از ممالک آن مغربی

( ) زوج قطوره فرزندان از بعضی و قحصان یقطان از حضرت ۀeایشان دوماینها میان که بودند آمده پدید ابراهیم ابن اسمعیل حضرت از بعضی و ابراهیم

جمیع اصلی مذهب البته و هستند مشهور سبب آن از قریش قوم خودرا پرستی بت و شرک و می بود سبحانه واحد خدای عبادت سام اولاد طوایف

بودند ایشان مجاور که دیگر طوایف از و شام مملکت اقوال از ازمنه مرور به جمیع تقریبا وقتیکه اما بودند ساخته خراب و آلوده را خود اجداد دین آموخته

فراموش بالکل را الهی پاک ذات وحدانیت یهود اهل جز دیگر طوایف و اقوامکردند

14

نهاه محکم را عقیده آن عرب جزیره مغربی و شمالی ولایتهای سکنه آنگاهخورشید و ستارگان عبادت ایوب حضرت ایام در که دارد کلی احتمال داشتند

از چونکه می شد داخل عرب ممالک اطراف آن طوایف میان اول بار ماه و) نبی همان ۲۸الی ۲۶ ۀeآی ۳۱کتاب مورخین) از یکی و است ظاهر

تاریخ از قبل سال چهارصد از بیشتر که نام هرودوتس یونان مشهورترینآن عرب اهل ایام آن در که است ساخته مطلع را ما می نمود زیست مسیحی

اللات و ارتاک را آنها اسامی که داشتند معبود دو فقط عموما اطراف ) باب هرودتس تاریخ آن) ۸فصل ۳می نویسد اسم که نیست شکی هیچ و

به را عربی زبان تلفظ و املا اجنبی سیاح آن که بود تعالی الله اول معبودایام از جل عزو خدای لقب این که این و است ننوشته درست ندانسته خوبی

سبع معلقات از بود منتشر و مشهور عرب اهل میان محمد آن ۀeحضرتزیست حضرت آن بعثت از قبل اقلا یا و وی تولد از قبل که عرب شعرای

ذکر را الله اسم اوقات اکثر ایشان که رو این از می آید پدید می نمودندlaquo است مندرج ابیات این نابغه دیوان در مثلا الله کرده اند يعطها لم شيمة لهم

فما قويم ودينهم الإله ذات تهم محل عوازب غير والأحلام الجود من غيرهمالعواقب غير ایضا raquo1laquoيرجون الله و أن تر ألم

1 عوازب غير الأحلام و الجود غيرهممن الله يعطها لم شيمة يرجون لهم فما دينهمقويم و الإله ذات تهم محل العواقب غيرThey have a character which Allah has given only themGenerosity and ready intellects Their residence is Jerusalem and their religionDoes true and they only fear the aftermaths mdash Diwan of An-Nabighah (- 602 AD) See Sources of Qurrsquoan p 35

15

إذا كواكب والملوك شمس فإنك يتذبذب دونها ملك كل ترى سورة أعطاككوكب منهن يبد لم لنا raquoأيضاو 1laquo طلعت يرد خلده الله نسأل لديه ونحن

م إن الموت قدح ونرهب قدحنا فاز إن الخلد نرجى ونحن عامرا وللأرض لكا قامرا raquo2laquoجاء می شود یافت ابیات این نیز لبید دیوان در تدري و ما لعمرك

صانع الضوارب الله ما الطير زاجرات ولا معلوم 3laquoبالحصى اینهمه بر علاوه وچونکه بود عرب طوایف جمیع اقدس مسجد الایام قدیم از کعبه که است

از قبل سال شصت که سیسیلی دیودورس به مسمی دیگری یونانی مورخ ) باب می بود همچنین زمان آن در که است گفته بود زنده مسیحی و) ۳تاریخ ( است ( آشکار ال معرفه حرف آن از و بود الله بیت لقب به مشهور مقدس آن

عقید اینکه ۀeکه وجود با بود نشده فراموش هرگز عرب میان الهی وحدانیترا ایشان قرآن سبب آن از که داشتند نیز دیگر بسیار معبودهای ایشان

را آنها نموده عبادت متعال خدای بر علاوه را دیگر معابد زیرا می نامد مشرکین این ما که می گفتند را این اما می انگاشتند او واجب پرستش و احترام شریکبلکه نمی نماییم عبادت است تعالی الله که حی خدای مثل را ثانوی معبودهای

خدای ایشان شفاعت به که داریم امید و می شماریم خود شفیعان را ایشانواحد

1 يبد لم طلعت إذا كواكب الملوك و شمس ك يتذبذبفإن دونها ملك كل سورةترى أعطاك ه الل أن تر ألم

كوكب منهنHave not you seen that Allah had given you a statusYou see that all the Kings statuses are inferior to yoursYou are as the Sun and the kings are as planetsWhen you appear they disappear - Diwan of An-Nabighah2

الموت قدح نرهب و قدحنا فاز إن الخلد نرجى نحن عامراو وللأرض ملكا لنا يرد خلده ه الل نسأل لديه نحن و قامرا جاء إن

When we are before him (An-Nuaman) we implore Allah for his long lifeAs that restores us authority and develops the earthWe desire for him deathlessnessYet we fear the victory of death - Diwan of An-Nabighah3

صانع الله ما الطير زاجرات بالحصىولا الضوارب تدري ما لعمركBy your life The strikers of the pebblesOr the drivers out the birds do not know what Allah will do1 Labid Ibn Rabia ( - 661 AD) See also Sources of Quran p 35 Sources of Islam p 5

1 In Pre-Islamic period there were many sorts of augury This verse refers to two When the auger is asked about something he takes pebbles and strikes them and then tells them the answer The second one is that when the auger drives out a bird if it flies to the right it is considered to be a good omen if it flies to the left it is regarded as a bad omen

16

عقید این اثبات در و بفرماید اجابت را ما دعاهای تا بگردانیم مایل را ۀeحقیقیاقتباس الدینه مواهب کتاب از را ذیل حکایت که می کند کفایت پرستان بت آن

هوى نماییم raquo إذا النجم و السلام عليه قرأ حين الحبشة مهاجرة من نفر قدمأمنيته في الشيطان ألقى الأخرى الثالثة ومناة والعزى اللات أفرايتم بلغ حتى سجد السورة ختم فلما لترتجى شفاعتهن وأن العلى الغرانيق تلك تلاوته أي

وفش بخير ألهتهم ذكر أنه لتوهمهم المشركون معه وسجد ذلك ىصلعمالمسلمين من بها ومن الحبشة أرض بلغ حتى الشيطان وأظهره بالناس

معه صلوا و كلهم أسلموا قد مكة أهل أن وتحدثوا وأصحابه مظعون بن عثمانأ قد و فأقبلوا مصلعم بمكة المسلمون ن الحبشة سراعا ) 1laquo من تنی ( ترجمه

سور صلعم او که وقتی آمدند پیش حبش مهاجران از سور ( ۀeچند یعنی ۀeنجم۵۳ منات و عزی و لات از رهید خبر پس آیا رسید آیه این به تا می خواند را

آیات ( دیگر منی) ۲۰و ۱۹سومی در شیطان این ۀeآنگاه خواندنش در یعنی ویایشان شفاعت به که بدرستی و سرافرازند بدنان نازک اینها انداخت را الفاظ سجده صعلم او بود رسانیده انجام به را سوره آن چون و داشت امید باید

گمان زیرا کردند سجده وی همراه مشرکین و نمود

1 Some of the Abyssinian Refugees returned to Mecca when Surah liii was being read Coming to the verse What think ye of Allacirct and Al Uzza and Manacirct the other the third Satan cast these words into the readers lips These three noble ones whose intercession is to be hoped for When the Surah ended the whole company bowed down in adoration and the Idolators together with them thinking that their gods had been thus graciously acknowledged The strange episode was spread abroad by Satan and the Refugees ]among them were Uthman Ibn Mazun and his friends[ hastily returned to Mecca mdash Sources of Islam p 6 See also Sources of Qurrsquoan p 38-41 and Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 165-166

17

میان امر آن و است کرده ذکر خوبی به را ایشان معبودهای او که می بردندحبش مملکت به آن خبر که نوعی به نمود ظاهر آنرا شیطان و شد فاش مردم

دوستانش و مظصون ابن عثمان یعنی بودند آنجا که مسلمانانی آن بمسامع وسجده صعلم وی با شده مسلمان مکه اهل جمیع که گفتند نموده تکلم و رسید

ابن و آمدند باز حبش از زودی به پس شده اند ایمن مکه در مسلمانان و کردهرا حکایت این نیز دیگر بسیار مسلمان مورخین و طبری و هشام ابن و اسحق

سور تفسیر در نوشته اند بیضاوی و جلال الدین و یحیی آنچه و کرده اند ۀeبیان 1حج بار در شهرستانی و می گرداند ثابت قدیم ۀeآنرا عرب رسوم و مذاهب

laquo است نوشته والبعث چنین الخالق أنكروا فصنف أصناف الجاهلية والعرب إلا هي ما وقالوا التنزيل عنهم أخبر كما المفني والدهر المحيي بالطبع وقالوا

بالخالق اعترفوا وصنف الدهر إلا يهلكنا وما قوله و ونحيا نموت الدنيا حياتنا بل الأول بالخلق أفعيينا تعالى بقوله عنهم الله أخبر الذين وهم البعث وأنكروا

جديد خلق من لبس في مختصة هم أصنامهم وكانت الأصنام عبدوا وصنف لمذحج ويغوث لهذيل سواع الجندل بدومة وهو لكلب ود فكان بالقبائل

اللات و لهمدان يعوق حمير بأرض الكلاع لذي ونسر اليمن من ولقبائلبالطائف لثقيف

سور یعن 1 آی ۲۲ ۀeی e۵۱ ۀlaquo و سول ر من قبلك من أرسلنا وما لا إ نبي ألقى لا ى تمن إذا يطان چون 1 laquoالش مگر را پیغمبری نه و رسولی هیچ تو از پیش ما نفرستادیم و ترجمه

شیطان میاندازد را آنچه خدا کند زایل پس تلاوتش در شیطان انداخت کرد تلاوت1 Never did We send a messenger or a prophet before thee but when he framed a desire Satan threw some (vanity) into his desire Quran 22 52 mdash Yusuf Ali

18

وكان أصنامهم أعظم هبل والخزرج للأوس ومناة كنانة وبني لقريش والعزى إلى يميل من منهم وكان والمروة الصفا على ونائلة وأساف الكعبة ظهر علىفي ويعتقد الصابئة إلى يميل من ومنهم النصرانية إلى ميل من ومنهم اليهودية

الأنواء من بنوء إلا يتحرك لا حتى السيارات في المنجمين اعتقاد المنازل أنواء و الجن يعبد من ومنهم الملائكة يعبد من منهم وكان كذا بنو مطرنا ويقول

التواريخ و والأديان الأنساب علم علومهم بكر كانت لأبي وكان الرؤيا تعبير وجاءت أشياء تفعل الجاهلية وكانت طولى يد فيها عنه الله رضى الصديقعندهم شيء أقبح وكان البنات ولا الأمهات ينكحون لا فكانوا بها الإسلام شريعة

ويطوفون ويحرمون ويعتمرون البيت يحجون وكانوا الأختين بين الجمعأعوام ثالث كل يكبسون وكان الحجار ويرمون كلها المواقف ويقفون ويسعون

والاستنشاق المضمضة على يداومون وكان كانوا و الجنابة من ويغتسلون شهراالعانة حلق الإبط ونتف الأظافر وتقليم والاستنجاء والسواك الرأس وفرق

اليمنى السارق يد يقطعون وكانوا )1laquoالختان جاهلیتraquo ترجمه ( اعراب و که می گفتند و می کردند انکار را قیامت و خالق بعضی و بودند قسم چندین

خصوص در قرآن چنانکه است کننده هلاک دهر و بخش حیات طبع

1 ]During the times of ignorance the Arabs were divided into different classes or religious opinions[ some of them denied the existence of a Creator the sending of prophets and the final judgment asserting that Nature itself was the giver of life and that Time was the universal destroyer ]as the Quran states And they say What is there but our life in this world We shall die and we live and nothing but time can destroy us Quran 45 24[ Others again believed in a Creator but denied that He had ever revealed Himself by sending messengers commissioned to declare His will ]And Allah related about them Were we then weary with the first Creation that they should be in confused doubt about a new Creation Quran 50 15[ Others again worshipped idols of which each tribe had its own For example the tribe of Kalb worshipped Wudd and Suwa that of Madhhaj honoured Yaghuth as did some of the Yamanites The Dhulkila in Himyar worshipped Nasr the Hamdhan tribe adored Yauq that of Thaqif in Taif served Al-lat while Al-Uzza was the tutelary goddess of the Bani Kinanah and of the Quraish The tribes of Aus and Khazraj worshipped Manah and regarded Hubal as the chief of their deities His image was placed in a most conspicuous place on the roof of the Kabah Other deities were Asaf and Naila Some of the tribes had come under the influence of Jewish colonies settled near them and accepted more or less of the teaching of the latter people Others had become Christians while their neighbours were inclined to accept that faith Others again were under the influence of the Sabians and used to practise astrology and receive omens taken from the movements of the heavenly bodies as their guides in all actions of importance Some worshipped angels some the Jinns or evil spirits Abu Bakr himself who afterwards became the first Khalifah or Vicegerent of the Apostle of God was at one time distinguished for his proficiency in the art of interpreting dreams ]The religion of Islam confirms some of laws of the Arabs of the times of ignorance they did not get married with mothers or with daughters They considered the marriage of two women who were sisters as a shameful act They performed the Hajj and did all its ceremonies They did the Postponement of a sacred month every three years They did the ritual impurity They rinsed the mouth they snuffed they parted the hair they cleaned the teeth by stick they washed after defecating they clipped the nails they tore out the hair of armpit they cut the pubic hair and they did the rite of circumcising They also cut off the right hands of the thief ndash Ash-Shahristani The Religious and Philosophical Sects (حل Sources of Quran p 37-38 See also Sources of Islam p 6-7 mdash ]( المللوالن

19

و می میریم دنیا زندگانی بجز این نیست گفتند و می نماید اخبار را ما ایشان) سور زمانه بجز را ما نمی سازد هلاک و است گفته نیز و می شویم ۀeزنده

سور یعنی قیامت) ۲۳ ۀeآی ۴۵ ۀeجاشیه و می نمودند اعتراف خالق به بعضی وبار در خدا که هستند آنانی ایشان و می کردند انکار خبر ۀeرا تعالی بقوله ایشان

از شک اند در ایشان بلکه نخست آفرینش به که شدیم ناتوان آیا می دهد) سوی تازه سور ۀeآفرینش یعنی و) ۱۴ ۀeآی ۵۰ ۀeق بودند پرست بت بعضی

از سواع و جندل کلب اهل آن از ود پس ایشان قبیله های به مختص بتهایشانذوالکلاع اهل آن از نسر و یمن قبایل بعضی و مذحج آناهل از یغوث و هذیل آن

سکن در ۀeکه ثقیف اهل آن از لات و همذان اهل آن از یعوق و بودند حمیر زمینقبیل آن از عزی و خزرج ۀeطایف و اوس اهل آن از منات و کنانه بنی و قریش

بر نایلی و اساف و کعبه بام پشت بر هبل و بود بتهایشان بزگترین هبل و بود به بعضی و یهود دین سوی به ایشان از بعضی و بودند مروه و صفا کوههای

طلوع بر اینها و داشتند میل صابیین ملت بسوی بعضی و مسیحی مذهب سویمثل می داشتند اعتقاد می شود خوانده ماه منزلهای که نجومی غروب وطلوع به مگر نمی کردند حرکت بحدیکه دارند سیاره ها بر منجمان که اعتقادی

از غروبی و

20

است ستاره فلان غروب و طلوع در بارانمان می گفتند و غروب ها و طلوع آن و می نمودند عبادت را دیوها بعضی و را فرشتگان ایشان از بعضی و و بود خوابها تعبیر و تواریخ و نجام غروب و طلوع و نسب ها علم علومشان

( ) عربان و داشت کامل واقفیت علوم این از عنه الله رضی صدیق ابوبکرمادران زیرا ساخت جاری را آنها اسلام شریعت که می کردند چیزهایی جاهلیت

بسیار چیز خواهر دو کردن نکاح ایشان نزد و نمی گرفتند زنی به خود دختران وباشد کرده عروسی خود پدر زن با که را شخص آن و می شد شمرده زشتی ( عمره ( و نموده را کعبه یعنی بیت حج و می نامیدند ضیزن ویرا و داده دشنام

کوههای مابین و می نمودند طواف شده ملبتس احرام به و می آوردند جا بهسنگهای و می داشتند معمول را موقفی هر اعمال و می دویدند مروه و صفا

( و ( می ساختند داخل ماه یک سال سه هر در و می انداختند منا وادی در جمرهمویهای ساختن جدا و استنشاق و مضمضه بر و می کردند غسل جنابت از بعد

و زها ستردن و بغل زیر تراشیدن و ناخن گرفتن و استنجا و مسواک و سر ) النحل الملل می بردیدند را دزد راست دست و می نمودند مداومت ختنه

( که می گویند قول این موافق هشام ابن و اسحق این و شهرستانی تصنیفعباد اول در اسمعیل حضرت اولاد

21

نیز آن از بعد لکن و شدند مبتلا پرستی بت در الامر آخر اما و بودند واحد خدایهم را این و می داشتند نگاه را ابراهیم حضرت ایام رسوم و عادات از بسیاری

هم از تعالی خدای که نکردند فراموش آنها ۀeهرگز بر و افضل دیگر معبودهایlaquo که است مرقوم الرسول سیرت در و است ما مسلط ونسوا الخلوف خلف

إلى وصاروا الأوثان فعبدوا غيره وإسمعيل إبراهيم بدين واستبدلوا عليه كانواإبراهيم عهد من بقايا ذلك على فيهم و الضلالات من قبلهم الأمم عليه كانت ما

على والوقوف والعمرة والحج به والطواف البيت تعظيم من بها يتمسكونليس ما فيه إدخالهم مع والعمرة بالحج والإهلال البدن وهدى والمزدلفة عرفة

لك شريك لا ك لبي ك لبي اللهم ك لبي قالوا وا أهل إذا وقريش كنانة فكانت منه أصنامهم معه يدخلون ثم بالتلبية فيوحدنه ملك وما تملكه لك هو شريك إلا

بيده ملكها ) raquo 1laquo ويجعلون که ( را مذهبی آن و شدند بد ایشان اولاد ترجمهو نمودند تبدیل دیگری به را اسمعیل و ابراهیم دین کرده فراموش داشتند

شده مبتلا آنها در ایشان از قبل امتها که گمراهی آن به نموده بتها پرستشمانده ایشان میان ابراهیم عهد از چند بقایایی آن وجود با و برگشتند بودند

و عمره و حج و آن طواف و بیت تعظیم مثل متمسک اند آنها به که استقربانی و مزدلفه و عرفه بر ایستادن

1 Thus as generations passed they forgot their primitive faith and adopted another religion for that of Abraham and Ishmael They worshipped idols and adopted the same errors as the peoples before them Yet they retained and held fast practices going back to the time of Abraham such as honouring the temple and going round it the great and little pilgrimage and the standing on Arafa and Muzadlifa sacrificing the victims and the pilgrim cry at the great and little pilgrimage while introducing elements which had no place in the religion of Abraham Thus Kinana and Quraysh used the pilgrim cry At Thy service O Allah at Thy service At Thy service Thou without an associate but the associate Thou hast Thou ownest him and what he owns They used to acknowledge his unity in their cry and then include their idols with Allah putting the ownership of them in His hand mdash Ibn Ishaq The Life of Muhammad A Translation of Ishaqs Sirat Rasul Allah Translated by A Guillaume Oxford University Press Oxford England (Re-issued in Karachi Pakistan 1967 13th impression 1998) 1955 p 35-36 Also compare Sources of Islam p 7 Sources of Qurrsquoan p 35-36 and Inquiry into Sources p 23-24 116 Seera of Ibn Hisham (السيرة

هشام لابن ( النبوية

22

داخل نبود او از که را چیزی آنها میان نیز چه اگر عمره و حج در اهلال و بدن laquo اللهم لبیک می گفتند می نمودند اهلال چون قریش و کنانه اهل و ساختند raquo مالک دارد آنچه هر و را او تو هول شریک جز نیست شریک هیچ ترا لبیک لبیکبتهای آن از بعد و می بردند اسم وحدانیت به لبیک گفتن به را او پس می باشد

در نیز و می نهادند وی دست در را آنها اختیار و می ساختند داخل وی با را خودlaquo مکتوبست ثم قرآن ام أي ة ست في والأرض ماوات الس خلق ذي ال الله كم رب إن

كم رب الله ذلكم إذنه بعد من إلا شفيع من ما الأمر ر يدب العرش على استوىرون تذك أفلا دوه سور ۀeسور (1laquoفاعب یعنی ) raquo۳ ۀeآی ۱۰ ۀeیونس به) ( ترجمه

روز شش در را زمین و آسمانها آفرید که خدائیست شما پروردگار که درستیبعد از مگر شفیعی هیچ نیست را کار می کند تدبیر عرش بر شد مسئول پس

raquo از و نمی گیرید پند پس آیا را او بترسید پس پروردگارتان خدا اینست اذنششفاعت به را متعال خدای جاهلیت ایام در عرب اهل که است ثابت امر این ) شفاعت به مسلمانان الحال چنانکه می نمودند عبادت لات و منات و عزی

قرآن سبب آن از و می کنند خواست در را خود گناهان آمرزش تعالی او اولیای ( ایام به تا را تعالی خدای عبادت عرب اهل پس است نامیده مشرکین را آنها

مفر نگاهداشته محمد حضرت

1 Lo your Lord is Allah Who created the heavens and the earth in six Days then He established Himself upon the Throne directing all things There is no intercessor (with Him) save after His permission That is Allah your Lord so worship Him Oh will ye not remind Quran 10 3 mdash Pickthall

23

بودند الهی اقدس ذات حضرت وحدانیت که است این معترضین قول لهذاپدرش اسامی از زیرا بود آموخته خویش اجداد و قوم از را عقیده آن محمد ) علامت که ال معرفه حرف با خدا اسم که عبیدالله زاده اش عمه و عبدالله

( عقید آن که است هویدا می شود یافت آنها در می باشد قبل ۀeوحدانیتش عمدهاحرام پوشیدن و اهلال و طوایف رسوم و بوده معروف محمد حضرت بعثت از

و است شده داخل اسلام دین در قدیمه طوایف آن دین از نیز غیره و غیره ورسال از و است قبیل آن از می گوید شهرستانی چنانکه نیز که ۀeختنه قدیمی

بلکه عربان فقط نه الایام قدیم از که می شود ثابت است برناباس به مسمیرساله آن مصنف چونکه بودند کرده قبول را رسم این نیز دیگر اقوام بسیار ( میگوید( صریحا است یافته تحریر مسیح میلاد از بعد سال دویست تخمینا که

mdash περιτέτμηται 1 πᾶς Σύρος καὶ Ἄραψ καὶ πάντες οἱ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων 2 laquo ( ) کهنmdash جمیع و عرب و شامی مرد هر اصنام ۀeترجمه

raquo می شوند و مختون داشتند را عدت این نیز قدیم مصریان که است ومعلومبه می شد پرستیده عرب اهل میان محمد حضرت ایام در بسیار بتهای چه اگر

ابن و اسحق ابن اما بود موجود صنم شصت و سیصد کعبه خود در حدیکهعمروبن که آنند بر هشام

1 περετέμνεται is the Greek word in the original Farsi text 2 ldquoEvery Syrian and Arab and all the idol-worshiping priests are also circumcisedrdquo mdash Holmes Michael W The Apostolic Fathers Greek Texts and English Translations Baker Book House Co Grand Rapids MI Edited and Revised 1999 Reprinted 2004 p 298-299 Epistle of Barnabas 95]6[

24

عبادت محمد حضرت ایام از قبل طبقه پانزده فقط مذرکه ابن هذیل و لحی حاجت شخص هیچ حال هر به بودند کرده مکه داخل شام مملکت از را اصنام

اما بفهمد را قبیح رسم آن بطلان و ناشایستگی تا نداشت الهام و وحی بهعبادت طور بدان آنرا قدیم پرستان بت که حجرالاسود بوسیدن عادت

اهل نزد عادت آن می انگاشتند بهشت سنگهای از یکی را آن چونکه می کردندرسم آن از را ایشان نتوانست محمد حضرت که بود آمده پسند چنان عرب

میبوسند را سنگ آن حال به تا حاجیان که است جهت آن از و نماید ممانعتعقاید و رسوم و عادات آن اسلام دین اول ینبوع که این کلام حاصل

خصوصا و عرب طوایف میان محمد حضرت ایام در که است بوده مذهبی نویسند معترضین کلام این رد در و می بود متداول و معمول قریش این ۀeمیان

که بگویند اینکه جز بدهند می توانند جواب چه اسلام اهل که نمی داند اوراقشده ۀeهم مکشوف ابراهیم حضرت بر ربانی الهام به اولا عادات و رسوم این

را آنها که کند حکم را مردمان دیگر بار تا گشت مامور محمد حضرت و بود عقید که می شود ثابت تورات راه از چه اگر لکن و دارند نگاه ۀeمحکم

در اما است بوده ابراهیم حضرت دین در ختنه رسم و تعالی خدای وحدانیتیافت احرام و حجرالاسود و طواف و کعبه و مکه ذکر مقدس کتاب

25

از است متعلق چیزها آن به که رسومی آن که نیست شکی و نمی شودو نداشته علاقه ای هیچ ابراهیم حضرت دین با و است پرستان بت اختراعات

ندارداز قرآن آیات از چند آیه هایی که می گویند معترضین همه این بر علاوه وبود شده منتشر قریش میان محمف حضرت بعثت از قبل که قصیده هایی آناین فقرات از بعضی که آنند بر خود قول این اثبات در و است گشته اقتباس

و می شود یافت نیز قرآن در است ماخوذ امرءالقیس قصائد از که ذیل ابیات است موجود می باشد پرست بت شاعر آن از که ذیل اشعار آنها در همانا

وأنشق دنت اعة الس القمر

قلبي صاد غزل عنونفر

في حرت قد أحورأوصافه

بعينيه الطرف ناعسحور

زينته في العيد يوم فعقر مر فتعاطى فرمانيفاتك لحاظ من بسهام كهشيم فتركني

المحتظرساعة ي عن غاب ما أدهى وإذا اعة الس كانت

وأمرعلى الحسن كتب

وجنته سطرا المسك بسحيق

مختصرفي يسري الأقمار عادة

الدجىيسري الليل فرأيت

بالقمرمن والليل بالضحى

ته طرشيء كم النور ذا فرقه

زهرالعذار شق إذ قلت

خدهوانشق الساعة دنت

1 القمر1 The quotation is from an ode of Imraul Qais The Arabic verses that are underlined have analogy with some Quranic verses In English translation we have written them in italic and have added the references to the verses of Quran For more details see Sources of Islam p 9-10 Tisdall changed his opinion on this matter after the publication of this book and saw no longer adequate evidence to support the assertion that Muhammad used the poetry of Imraul Qais in the Quran Therefore this assertion was withdrawn in a later more complete work by the same author See Sources of Quran p 47-49 and also see Did Muhammad Plagiarize Imraul Qais

The Hour is nigh and the moon is cleft asunder 1A Gazelle has hunt my heart and has fled He has eyes that contrast between white and black I am already perplexed by his descriptions His eyes are drowsy and intensely white and deep blackHe has passed in the feast day adorned oneselfHe cast and he took a sword in hand and hamstrung (her)2He has cast the arrows of fatal eyes He has left me like the dry stubble used by one who pens cattle3Whenever he disappears an hourThat Hour will be most grievous and most bitter4The beauty is written on his cheeksBy a powdered musk a short lineNormally the moons run in darknessBut I saw the night was circulated by the moonBy the morning Light and by the night From his forelock 5A parting of light how many things have shined When shyness departed from him I saidThe Hour is nigh and the moon is cleft asunder

26