spis treści - bip - urząd gminy oleśnica oraz negatywnych oddziaływań na środowisko...
TRANSCRIPT
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
Spis treści
1. WSTĘP.................................................................................................................................. 1
2. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ................................................................ 2
2.1. LOKALIZACJA I CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘWZIĘCIA ..................................................... 2
2.2. CHARAKTERYSTYKA TERENU I OTOCZENIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ............................................ 5
2.3. WARUNKI UŻYTKOWANIA TERENU W FAZIE UDOSTĘPNIANIA, EKSPLOATACJI
I REKULTYWACJI .............................................................................................................. 8
2.4. GŁÓWNE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH ....................... 11
2.5. PRZEWIDYWANE RODZAJE I ILOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ, WYNIKAJĄCE
Z FUNKCJONOWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA .................................................. 14
2.5.1. Odpady, ścieki ......................................................................................................... 14
2.5.2. Pyły, spaliny, hałas .................................................................................................. 17
3. OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA OBJĘTYCH
ZAKRESEM PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO
PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO, W TYM ELEMENTÓW
ŚRODOWISKA OBJĘTYCH OCHRONĄ NA PODSTAWIE USTAWY
Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY ...................................... 19
3.1. GEOLOGICZNE, HYDROLOGICZNE, HYDROGEOLOGICZNE UWARUNKOWANIA WYDOBYCIA
KOPALINY I ICH WPŁYW NA ZMIANY STANU WODY NA GRUNTACH SĄSIEDNICH, WODY
PODZIEMNE I POWIERZCHNIOWE ..................................................................................... 19
3.2. CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH ŚRODOWISKA ................................. 23
3.3. INWENTARYZACJA ROŚLINNOŚCI I ŚWIATA ZWIERZĘCEGO ................................................ 23
3.4. INWENTARYZACJA ORNITOLOGICZNA .............................................................................. 25
3.5. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ZAKAZÓW I USTALEŃ W ZAKRESIE CZYNNEJ
OCHRONY EKOSYSTEMÓW DLA SOLECKO-PACANOWSKIEGO OBSZARU CHRONIONEGO
KRAJOBRAZU ................................................................................................................. 27
4. OPIS ISTNIEJĄCYCH W SĄSIEDZTWIE LUB W BEZPOŚREDNIM ZASIĘGU
ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA ZABYTKÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE ZABYTKÓW
I OPIECE NAD ZABYTKAMI ......................................................................................... 31
5. OPIS PRZEWIDYWANYCH SKUTKÓW DLA ŚRODOWISKA W PRZYPADKU
NIEPODEJMOWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA - TZW. WARIANT ZEROWY ........... 32
6. OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW, W TYM: ................................................... 33
6.1. ROZDZIELNA EKSPLOATACJA ZŁÓŻ "OLEŚNICA 1" I "OLEŚNICA 2" (WARIANT I) ............... 33
6.2. POŁĄCZONA EKSPLOATACJA ZŁÓŻ "OLEŚNICA 1" I "OLEŚNICA 2" (WARIANT II) .............. 34
6.3. WARIANT NAJKORZYSTNIEJSZY DLA ŚRODOWISKA (REKOMENDOWANY)
Z UZASADNIENIEM WYBORU ........................................................................................... 34
7. OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
ANALIZOWANYCH WARIANTÓW, W TYM RÓWNIEŻ W PRZYPADKU
WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ, A TAKŻE
MOŻLIWEGO ODDZIAŁYWANIA TRANS GRANICZNEGO
NA ŚRODOWISKO ........................................................................................................... 35
7.1. WYSTĄPIENIE POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ ........................................................... 36
7.2. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ..................................................... 38
8. UZASADNIENIE PROPONOWANEGO PRZEZ WNIOSKODAWCĘ WARIANTU,
ZE WSKAZANIEM JEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ......................... 38
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
8.1. ODDZIAŁYWANIE NA LUDZI, ROŚLINY, ZWIERZĘTA, GRZYBY I SIEDLISKA PRZYRODNICZE,
WODĘ I POWIETRZE......................................................................................................... 39 8.1.1. Oddziaływanie na ludzi .........................................................................................................39
8.1.2. Oddziaływanie na rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze ...................................40
8.2. ODDZIAŁYWANIE NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI, Z UWZGLĘDNIENIEM RUCHÓW MASOWYCH
ZIEMI, KLIMAT I KRAJOBRAZ ........................................................................................... 41
8.3. ODDZIAŁYWANIE NA DOBRA MATERIALNE ...................................................................... 43
8.4. ODDZIAŁYWANIE NA ZABYTKI I KRAJOBRAZ KULTUROWY, OBJĘTE ISTNIEJĄCĄ
DOKUMENTACJĄ, W SZCZEGÓLNOŚCI REJESTREM LUB EWIDENCJĄ ZABYTKÓW ................. 43
8.5. ODDZIAŁYWANIE NA ZDROWIE I WARUNKI ŻYCIA LUDZI NA ETAPIE REALIZACJI,
EKSPLOATACJI I LIKWIDACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA................................................................ 44 8.5.1. Zanieczyszczenia chemiczne, pyłowe, hałasu i drgania, również poza obszarem, realizacji
przedsięwzięcia z uwzględnieniem terenów zabudowy mieszkaniowej i dróg dojazdowych ..44 8.5.2. Oddziaływanie na wody podziemne, powierzchniowe oraz glebę na etapie realizacji,
eksploatacji, z uwzględnieniem położenia w stosunku do Głównych Zbiorników Wód
Podziemnych, ujęć wody indywidualnych oraz zbiorowego zaopatrzenia w wodę. ................47
8.5.3. Wpływ planowanego przedsięwzięcia na ochronę przeciwpowodziową terenów przyległych w szczególności terenów zabudowy mieszkaniowej ...........................................56
8.5.4. Wskazania i szczegółowa charakterystyka zabezpieczeń eliminujących lub ograniczających
możliwość powstania sytuacji stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa, życia i zdrowia ludzi oraz negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze wraz z oceną skuteczności
ich działania, zagrożenie pożarowe .......................................................................................56
8.5.5. Analiza konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem .....................58
8.6. WZAJEMNE ODDZIAŁYWANIE MIĘDZY ELEMENTAMI, O KTÓRYCH MOWA W PKT. 8.1-8.5 .. 58
9. OPIS METOD PROGNOZOWANIA ZASTOSOWANYCH PRZEZ
WNIOSKODAWCĘ ORAZ OPIS PRZEWIDYWANYCH ZNACZĄCYCH
ODDZIAŁYWAŃ PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO,
OBEJMUJĄCY BEZPOŚREDNIE, POŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE,
KRÓTKO-, ŚREDNIO- I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ....................................................................... 59
9.1. OPIS ZASTOSOWANYCH METOD PROGNOZOWANIA ........................................................... 59
9.2. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
NA ŚRODOWISKO ............................................................................................................ 61
9.3. ODDZIAŁYWANIA SKUMULOWANE .................................................................................. 62
10. OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE,
OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH
ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE I
PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ
TEGO OBSZARU .............................................................................................................. 64
10.1. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI ..................................................................................... 64
10.2. OCHRONA PRZED HAŁASEM .......................................................................................... 65
10.3. OCHRONA PRZED ZANIECZYSZCZANIE POWIETRZA ......................................................... 66
10.4. OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH I POWIERZCHNIOWYCH .................................................. 67
10.5. OCHRONA ŚWIATA ROŚLINNEGO I ZWIERZĘCEGO ........................................................... 68
10.6. OCHRONA KRAJOBRAZU ............................................................................................... 69
10.7. OCHRONA OBSZARU NATURA 2000 ............................................................................... 69
11. PORÓWNANIE PROPONOWANEJ TECHNOLOGII Z TECHNOLOGIĄ
SPEŁNIAJĄCĄ WYMAGANIA, O KTÓRYCH MOWA W ART. 143 USTAWY Z
DNIA 27 KWIETNIA 2001 R. – PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA ....................... 70
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
12. WSKAZANIE, CZY DLA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA JEST
KONIECZNE USTANOWIENIE OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA
W ROZUMIENIU PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 27 KWIETNIA 2001 R. – PRAWO
OCHRONY ŚRODOWISKA, ORAZ OKREŚLENIE GRANIC TAKIEGO OBSZARU,
OGRANICZEŃ W ZAKRESIE PRZEZNACZENIA TERENU, WYMAGAŃ
TECHNICZNYCH DOTYCZĄCYCH OBIEKTÓW BUDOWLANYCH I SPOSOBÓW
KORZYSTANIA Z NICH ................................................................................................. 71
13. PRZEDSTAWIENIE ZAGADNIEŃ W FORMIE GRAFICZNEJ ................................ 71
14. PRZEDSTAWIENIE ZAGADNIEŃ W FORMIE KARTOGRAFICZNEJ W SKALI
ODPOWIADAJĄCEJ PRZEDMIOTOWI I SZCZEGÓŁOWOŚCI
ANALIZOWANYCH W RAPORCIE ZAGADNIEŃ ORAZ UMOŻLIWIAJĄCEJ
KOMPLEKSOWE PRZEDSTAWIENIE PRZEPROWADZONYCH ANALIZ
ODDZIAŁYWANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO .................................. 71
15. ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH ZWIĄZANYCH
Z PLANOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM .................................................................. 72
16. PRZEDSTAWIENIE PROPOZYCJI MONITORINGU ODDZIAŁYWANIA
PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ETAPIE JEGO BUDOWY I
EKSPLOATACJI LUB UŻYTKOWANIA, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE I
PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ
TEGO OBSZARU .............................................................................................................. 72
17. WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI
LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY, JAKIE NAPOTKANO,
OPRACOWUJĄC RAPORT ............................................................................................ 73
18. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM INFORMACJI
ZAWARTYCH W RAPORCIE, W ODNIESIENIU DO KAŻDEGO ELEMENTU
RAPORTU ......................................................................................................................... 74
19. NAZWISKO OSOBY LUB OSÓB SPORZĄDZAJĄCYCH RAPORT ......................... 76
20. ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO SPORZĄDZENIA
RAPORTU ......................................................................................................................... 77
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
Spis załączników
Załączniki tekstowe
Załącznik 1. Wypis i wyrys z ewidencji gruntów
Załącznik 2. Uchwała nr XLV/64/13 Rady powiatu w Staszowie
Opracowania własne wykonane dla potrzeb sporządzenia Raportu
Wróbel D., 2013: Inwentaryzacja przyrodnicza obszaru planowanej eksploatacji
surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
Załącznik tekstowy A
Folta T., 2013: Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
wraz z terenem przyległym Załącznik tekstowy B
Klimek A., 2013: Analiza oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w zakresie
emisji do powietrza i emisji hałasu Załącznik tekstowy C
Załączniki graficzne
Załącznik 1. Mapa sytuacyjno – wysokościowa, skala 1:2000
Załącznik 2. Przekroje geologiczno-górnicze, skala 1: 2000/500
Załącznik 3. Wycinek szczegółowej mapy geologiczno-gospodarczej Polski
- arkusz Pacanów, skala 1:50 000
Załącznik 4. Planowane zagospodarowanie złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
(Wariant realizacyjny), skala 1:2000
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 1
1. Wstęp
Niniejsze opracowanie stanowi element procedury postępowania w sprawie
uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia polegającego na
wydobywaniu torfu i piasku ze złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" położonych
w miejscowości Oleśnica, w gminie Oleśnica, w powiecie staszowskim, województwo
świętokrzyskie. Decyzja środowiskowa stanowi wymóg formalny postępowania
związanego z uzyskaniem koncesji na wydobywanie kopaliny.
Szczegółowy zakres raportu został określony w postanowieniu Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach (RDOŚ) znak: WOO-II.4241.1.2013.AS.2,
z dnia 29-05-2013 r.
Raport spełnia wymogi określone w art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r.
Nr 199 poz. 1227 z późniejszymi zmianami) oraz uwzględnia w/w opinię RDOŚ
w Rzeszowie.
Zakres tematyczny i problemowy opracowania dostosowany został do skali
i rodzaju planowanego przedsięwzięcia oraz uwarunkowań środowiskowych
i technicznych jego realizacji. Poddano analizie budowę geologiczną złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2", ukształtowanie terenu oraz jego obecne i planowane zagospodarowanie,
warunki gruntowe, wody powierzchniowe i podziemne, warunki klimatyczne, gleby,
faunę i florę, obszary prawnie chronione oraz stan poszczególnych komponentów
środowiska.
Szczegółowe analizy i prognozy oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
poszczególne komponenty środowiska (powietrze, hałas, przyroda, awifauna)
zamieszczono w oddzielnych opracowaniach, stanowiących załączniki A, B, C, do
Raportu… W celu uzyskania lepszej zwartości Raportu … w jego części podstawowej
zamieszczono syntetyczne wyniki i wnioski z tych opracowań.
Z uwagi na podobny charakter prac wykonywanych w fazach: udostępniania złoża,
eksploatacji kopaliny, likwidacji kopalni i rekultywacji wyrobisk (roboty ziemne
z zastosowaniem maszyn górniczych), nie wyodrębniano tych faz w ocenie wpływu
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 2
analizowanego przedsięwzięcia na środowisko. Prognozy oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko wykonano dla robót przygotowawczych i eksploatacji złoża,
charakteryzujących się największym natężeniem prac, największą ilością
zaangażowanego sprzętu, a tym samym maksymalnego oddziaływania na poszczególne
elementy środowiska.
2. Opis planowanego przedsięwzięcia
2.1. Lokalizacja i charakterystyka przedsięwzięcia
Planowane przedsięwzięcie polega na wydobywaniu kopaliny ze złóż surowców
ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2. Lokalizację złóż przedstawiono
na rysunku 1.
Rys. 1. Lokalizacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
Pod względem administracyjnym teren przedsięwzięcia położony jest na gruntach
miejscowości Oleśnica, w gminie Oleśnica, powiecie staszowskim i województwie
świętokrzyskim. Złoża znajdują się około 0,8 km na południe od tej miejscowości
(Rys. 2).
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 3
Rys. 2. Lokalizacja złóż "Oleśnica", "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
Według podziału fizycznogeograficznego J. Kondrackiego z 1998 r. w układzie
dziesiętnym opisywany teren położony jest w obrębie następujących jednostek:
prowincja: Wyżyny Polskie (34),
podprowincja: Wyżyna Małopolska (342),
makroregion: Niecka Nidziańska (342.2),
mezoregion: Niecka Połaniecka (342.28).
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 4
Niecka Połaniecka ma charakter rozległego zapadliska o rozciągłości z północnego
zachodu na południowy wschód. Leży pomiędzy Garbem Pińczowskim na południu,
a Pogórzem Szydłowskim na północy.
Obszar złóż położony jest w granicach Solecko - Pacanowskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu (S-POChK). Swoim zasięgiem obejmuje on gminy Oleśnica
i Pacanów oraz część gmin: Busko-Zdrój, Nowy Korczyn, Solec-Zdrój, Stopnica,
Tuczępy i Wiślica. Stanowi osłonę Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Od
północy graniczy z Chmielnicko - Szydłowskim Obszarem Chronionego Krajobrazu.
Złoże "Oleśnica 1" jest eksploatowane od 2004 r. przez firmę "WIENERBERGER"
Ceramika Budowlana Sp. z o.o. na podstawie koncesji znak: ŚR.V-7412/1/2002
udzielonej w dniu 14.08.2002 r. przez Wojewodę Świętokrzyskiego, zmienionej decyzją
Marszałka Województwa Świętokrzyskiego znak: OWS.V.7511-5/l0 z dnia 25.01.2010 r.
Na podstawie projektu prac geologicznych [4] prowadzone były prace
rozpoznawcze i dokumentacyjne przyległego złoża "Oleśnica 2" o powierzchni 57,36 ha
w obrębie geodezyjnym Oleśnica. Określone w dokumentacji geologicznej,
zatwierdzonej Decyzją Marszałka Województwa Świętokrzyskiego znak:
OWŚ.V.7427.16.2013 z dnia 11.10.2013 r., zasoby geologiczne złoża iłów przydatnych
dla ceramiki budowlanej wynoszą 21,6 mln m3.
Planowane przedsięwzięcie polega na łącznym zagospodarowaniu złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2", co omówiono w dalszej części opracowania - rozdział 6.2. Rozpoczęcie
eksploatacji złoża "Oleśnica 2" planowane jest po zmianie koncesji, najwcześniej
w drugiej połowie 2014 r. Wydobywanie kopaliny odbywać się będzie – jak na złożu
"Oleśnica 1" - metodą odkrywkową, sposobem mechanicznym, bez użycia materiałów
wybuchowych.
W zależności od zapotrzebowania, poziom wydobycia kopaliny wyniesie od 150 do
300 tys.m3/rok. Kopalina zostanie wykorzystana dla potrzeb ceramiki budowlanej
w sąsiadującym ze złożem zakładzie ceramicznym.
Eksploatacją zostaną objęte zasoby bilansowe pomniejszone o zasoby uwięzione
w pasach ochronnych (zasoby nieprzemysłowe) oraz skarpach i dnie odkrywki (straty
pozaeksploatacyjne i eksploatacyjne). Wielkość zasobów do wydobycia, czyli tzw.
zasoby operatywne, zostanie określona w projekcie zagospodarowania złoża.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 5
Po zakończeniu eksploatacji wyrobisko zostanie zrekultywowane w kierunku
wodnym. Do rekultywacji zostaną wykorzystane nadkładowe masy ziemne, które będą
przemieszczane do wyrobiska (zwałowanie wewnętrzne), zmniejszając jego końcową
powierzchnię i głębokość. Na jego obszarze powstanie zagłębienie ze zbiornikiem
wodnym oraz zrekultywowanym otoczeniem zbiornika.
2.2. Charakterystyka terenu i otoczenia przedsięwzięcia
Obszar planowanego przedsięwzięcia zajmuje powierzchnię ponad 103 ha
i obejmuje fragment neogeńskiego garbu (wzniesienia) o wysokości dochodzącej do
220 m n.p.m. Wysokości bezwzględne terenu wahają się od 194,5 m n.p.m. w jego
północno zachodniej części do 220 m n.p.m. na południu. Spadki terenu kształtują się na
poziomie 2°- 6°. Generalnie przedmiotowy obszar jest nachylony w kierunku północnym
i zachodnim pod kątem średnio 4° - 5°.
Na terenie objętym inwestycją przeważają grunty IV i V klasy bonitacyjnej. Przez
wiele lat teren nie był wykorzystywany rolniczo. Dopiero w ostatnim okresie porastające
go łąki są koszone i wykorzystywane do wypasu. Zarówno w granicach złóż, jak
i w ich bezpośrednim sąsiedztwie nie występują obszary leśne.
Złoża "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" położne są na terenie niezabudowanym. Nie
występują na nim obiekty infrastruktury technicznej (kolejowej, wodociągowej,
kanalizacyjnej, gazowej, a także linie energetyczne, telefoniczne itp.), stwarzającej
ograniczenia w planowaniu eksploatacji. W pobliżu nie ma budynków oraz instalacji
mogących mieć wpływ na realizację projektowanych prac i przyszłą eksploatację złoża.
Najbliższe pojedyncze obiekty zabudowy zagrodowej znajdują się w odległości 500 m na
kierunku południowo-wschodnim (Wólka Sroczkowska), 600 m na kierunku
południowo-zachodnim (Kolonia Szumarka) i około 800 m na kierunku północnym
(Oleśnica) – Rys. 2.
W odległości około 450 m od obszaru projektowanych prac, na działce o numerze
ewidencyjnym 1039/1, znajduje się zakład Ceramiki Budowlanej Wienerberger
w Oleśnicy. Do Zakładu tego, wzdłuż drogi Oleśnica – Pacanów doprowadzona jest linia
elektryczna, telefoniczna, a także instalacja wodociągowa i gazowa.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 6
Tereny zajmowane pod planowane przedsięwzięcie zostały określone w Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Oleśnica [5] jako
"tereny i obszary górnicze".
Teren przedsięwzięcia położony jest w sąsiedztwie zakładu ceramicznego
należącego do Inwestora, w granicach Solecko - Pacanowskiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu (S-POChK) – Rys. 3.
Rys. 3. Otoczenie inwestycji
Stan zagospodarowania terenu nie stwarza ograniczeń dla planowanego
przedsięwzięcia. Pewne ograniczenia wynikają z uwagi na położenie terenu w obszarze
S-POChK, co omówiono w rozdziale 3.5.
Na zachód od granic obszaru projektowanych prac znajduje się rów, do którego
odprowadzane są wody z odwadniania wyrobiska. Rów ten dalej łączy się z ciekiem
zwanym Kanałem, będącym dopływem rzeki Wschodniej. Na Kanale zostały wykonane
sztuczne zbiorniki wodne wykorzystywane jako stawy hodowlane (Rys. 4). Rzeka
Wschodnia jest ciekiem III-rzędu płynącym w odległości około 5,5 km na północ od
omawianego obszaru. Ma ona swój początek w Zreczu koło Chmielnika i ujście do
Czarnej Staszowskiej koło Połańca. Obszar planowanego przedsięwzięcia nie jest
terenem zagrożonym powodzią ani podtopieniami.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 7
Rys. 4. Cieki w sąsiedztwie
Na terenie planowanej inwestycji nie występują inne prawnie chronione elementy
środowiska. Najbliższy obszar "Natura 2000" znajduje się w rejonie Stopnicy,
w odległości około 10 km na zachód od granic przedsięwzięcia.
Położenie komunikacyjne obszaru planowanego przedsięwzięcia jest bardzo
dogodne. Od strony zachodniej sąsiaduje z drogą powiatową nr 1225 Oleśnica – Pacanów
natomiast wzdłuż jego południowych granic biegnie droga gruntowa, łącząca
miejscowości Wólka Oleśnicka i Sroczków. W niewielkiej odległości od obszaru
projektowanej eksploatacji przebiegają drogi: w odległości około 3 km na południe –
droga krajowa nr 79 relacji Sandomierz – Kraków, w odległości około 3,5 km na
południowy zachód – droga krajowa nr 73 relacji Kielce – Tarnów oraz około 5 km na
północny zachód – droga wojewódzka nr 757 relacji Opatów – Stopnica (Rys. 1).
Wyjazd i wjazd na teren kopalni będzie następował z działki ew. nr 1039/1, na
której zlokalizowany jest zakład ceramiczny (Rys. 5). Transport kopaliny z kopalni do
zakładu ceramicznego odbywać się będzie wewnętrznymi tymczasowymi drogami
technologicznymi o nawierzchni gruntowej. Drogi te będą przebudowywane w miarę
przemieszczania się frontu eksploatacji złoża.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 8
Rys. 5. Drogi dojazdowe do zakładu ceramicznego i kopalni
2.3. Warunki użytkowania terenu w fazie udostępniania, eksploatacji
i rekultywacji
Złoża surowców ilastych "Oleśnica 1" "Oleśnica 2" położone są na obszarze siedmiu
działek ewidencyjnych oznaczonych numerami:1039/1, 1039/2, 1039/3, 897/3, 897/4,
897/5 i 917 w obrębie geodezyjnym Oleśnica (Załącznik tekstowy 1). Wszystkie
nieruchomości gruntowe, za wyjątkiem działki ewidencyjnej nr 917 (stanowiącej drogę)
są własnością Przedsiębiorcy – "Wienerberger Ceramika Budowlana" Sp. z o.o., zajmują
powierzchnię 103,5 ha. Realizacja planowanego przedsięwzięcia spowoduje zajęcie
terenu i związane z tym zmiany w użytkowaniu i ukształtowaniu terenu.
Tereny zajmowane pod planowane przedsięwzięcie zostały określone jako "tereny
i obszary górnicze" [5]. Grunty w granicach złóż klasyfikowane są jako grunty orne
średnich i niskich klas bonitacyjnych (IVa, IVb oraz V). Gleby wyższych klas
bonitacyjnych (objęte ochroną) na obszarze projektowanych prac nie występują. Rejon
planowanego przedsięwzięcia położony jest na terenie rolniczym, poza zwartą zabudową
miejscowości Oleśnica. Od kilku lat, grunty te nie są użytkowane rolniczo. Odległość do
najbliższych zabudowań położonych na południe od złoża wynosi około 800 metrów.
Na obszarze planowanego przedsięwzięcia nie występują obiekty infrastruktury
technicznej (kolejowej, wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, a także linie
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 9
energetyczne, telefoniczne itp.), stwarzającej ograniczenia w zagospodarowaniu złóż.
W odległości około 450 m od obszaru projektowanych prac, na działce ewidencyjnej
o numerze 1039/1, znajduje się zakład Ceramiki Budowlanej Wienerberger w Oleśnicy.
Do Zakładu wzdłuż drogi Oleśnica – Pacanów doprowadzona jest linia elektryczna,
telefoniczna, a także instalacja wodociągowa, i gazowa.
Powierzchnia obszaru górniczego "Oleśnica 1" wynosi 45,62 ha, zaś terenu
górniczego 61,72 ha. Teren złoża obejmuje działki nr ew. 1039/2, 1039/3 i część działki
nr ew. 1039/1. Złoże to jest eksploatowane od 2004 r. [2, 3] przez firmę
"WIENERBERGER" Ceramika Budowlana Sp. z o.o.
Złoże "Oleśnica 1" zostało udostępnione wkopem wykonanym w południowej
części. Eksploatacja jest prowadzona metodą odkrywkową, systemem ścianowym,
kilkoma piętrami eksploatacyjnymi (w zależności od ukształtowania stropu i spągu złoża)
o wysokości 5 m, z postępem frontu eksploatacyjnego w kierunku wschodnim.
Teren złoża "Oleśnica 2" położony jest na obszarze czterech działek ewidencyjnych
oznaczonych numerami: 897/3, 897/4, 897/5 i 917 w obrębie geodezyjnym Oleśnica.
W rekomendowanym wariancie przedsięwzięcia, zwanym wariantem
realizacyjnym, założono połączoną eksploatację złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" po
nabyciu prawa własności do działki nr ew. 917, po której przebiega droga nr 0116T
(sprawa w toku – załącznik tekstowy 2). W wariancie tym znika pas ochronny terenu
rozdzielający oba złoża, w związku z czym możliwa będzie kontynuacja
dotychczasowego, wschodniego kierunku eksploatacji złoża "Oleśnica 1" aż do
osiągnięcia wschodniej granicy złoża "Oleśnica 2". Po osiągnięciu tej granicy nastąpiłaby
zmiana kierunku eksploatacji złoża na kierunek północny, a po osiągnięciu północnej
granicy złoża na kierunek zachodni, który byłby kontynuowany aż do zachodniej granicy
złoża "Oleśnica 1" [6]. Schemat postępu eksploatacji złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
według wariantu realizacyjnego przedstawiono na rysunku 6.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 10
Rys. 6. Schemat zagospodarowania złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
według wariantu realizacyjnego
W fazie udostępnienia złóż do eksploatacji nastąpi zdjęcie warstwy nadkładu, który
zostanie umieszczony na tymczasowych zwałowiskach. Miąższość nadkładu jest zmienna
i waha się w granicach od 0,0 – 6,2 m, średnio wynosi 1,9 m. Zdejmowanie nadkładu
przebiegać będzie z wyprzedzeniem w stosunku do frontu eksploatacji złóż, przy czym
warstwa glebowa będzie zdejmowana i składowana selektywnie na tymczasowych
zwałowiskach. Prace te odbywać się będzie poza okresem lęgowym ptaków. Wraz
z postępem eksploatacji powiększać się będzie powierzchnia zajmowana przez
wyrobisko. Docelowo nadkładowe masy ziemne wraz z napotkanymi przerostami
płonnymi nie nadającymi się do produkcji, zostaną wykorzystane do rekultywacji.
W wyniku eksploatacji kopaliny powstanie niecka głębokości około 40 metrów,
o nieprzepuszczalnym lub słabo przepuszczalnym podłożu ilastym.
Najbardziej naturalnym kierunkiem zagospodarowania ostatecznego wyrobiska
poeksploatacyjnego będzie zbiornik wodny z zadrzewionym otoczeniem. Roboty
związane z rekultywacją terenu, polegające na odpowiednim kształtowaniu skarp
i zboczy wyrobiska oraz przemieszczaniu mas nadkładowych ze zwałowisk
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 11
tymczasowych na dno wyrobiska, prowadzone będą równocześnie z eksploatacja złoża.
Zwałowanie wewnętrzne rozpoczęte zostanie w południowej części wyrobiska, gdzie
najwcześniej osiągnięty zostanie spąg złoża. Szczegóły dotyczące kierunków i sposobu
rekultywacji zostaną określone w odrębnym opracowaniu.
2.4. Główne cechy charakterystyczne procesów technologicznych
Eksploatacja iłów odbywać się będzie z wyłączeniem sezonu zimowego i tylko
w porze dziennej (I, II zmiana) zależnie od zapotrzebowania na surowiec. Eksploatacja
prowadzona będzie metodą odkrywkową bez stosowania materiałów wybuchowych
i odwadniania złoża, z wykorzystaniem typowych maszyn górniczych i środków
transportu:
do urabiania złoża zastosowane będą koparki spalinowe na podwoziu
gąsienicowym,
do przepychania mas ziemnych w trakcie czyszczenia wyrobiska posłużą
spycharki spalinowe,
do wywozu kopaliny użyte będą wozidła typu VOLVO, MOXY, TAREX,
CATAPILLAR lub inne samochody samowyładowcze.
Dla maszyn górniczych określono minimalne szerokości pasów bezpieczeństwa:
1,5 m od dolnej i górnej krawędzi ściany eksploatacyjnej – dla koparek.
3,0 m od górnej i dolnej krawędzi ściany wyrobiska – dla pozostałych maszyn,
drogi kopalniane poprowadzone będą w odległości nie mniejszej niż 4,0 m
od krawędzi ściany eksploatacyjnej.
Obecnie na obszarze około 15 ha udostępniony jest poziom nadkładowy oraz
5 poziomów złożowych (do rzędnej 188,0 m n.p.m.). Sukcesywnie, w miarę rozwoju
eksploatacji będą otwierane następne 3 poziomy eksploatacyjne. Docelowo utworzonych
będzie 8 pięter eksploatacyjnych o wysokości do 5 m, z ewentualnym podziałem
w trakcie urabiania na dwa podpiętra. Planuje się wydobycie kopaliny w ilości do około
300 tys. m3 rocznie.
Następne poziomy eksploatacyjne o rzędnych: 183 m n.p.m., 178 m n.p.m.,
173 m n.p.m. zostaną udostępnione za pomocą wkopu o nachyleniu około 10%,
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 12
w kształcie prostokąta o wymiarach 20 x 60 m. Wkop ten posłuży jako pochylnia
zjazdowa na kolejny poziom. Poszczególne wkopy zostaną zlokalizowane od strony
zachodnich skarp obecnego wyrobiska, z zachowaniem wszelkich parametrów
eksploatacyjnych.
Po osiągnięciu spągu złoża (168 m n.p.m.) i wyprzedzeniu prac eksploatacyjnych na
minimalną bezpieczną odległość rozpoczęte zostanie zwałowanie wewnętrzne.
Zdejmowanie piętra nadkładowego prowadzone będzie z wyprzedzeniem przed
robotami eksploatacyjnymi. Skarpa nadkładowa o miąższości do 6,2 m będzie
eksploatowana pod kątem 70°, a następnie łagodzona. Wyniki ekspertyzy geotechnicznej
[9] wykazały, że skarpy stałe w nadkładzie powinny być prostoliniowe, nachylone pod
kątem nie większym niż 26,50° (nachylenie 1:2).
Nadkład jest deponowany na 5 tymczasowych zwałowiskach zewnętrznych: Z1 i Z2,
Z3, Z4 Z5. Parametry tych zwałowisk i planowaną pojemność podano w poniższej tabeli
[według 3].
Symbol
zwałowiska
Powierzchnia
[m2]
Poziom 1 Poziom 2 Kubatura całego
zwałowiska
[m3] Wysokość
[m]
Kubatura
[m3]
Wysokość
[m]
Kubatura
[m3]
Z1 44 300 5 198 900 5 132 500 331 400
Z2 16 860 5 69 755 5 27 345 97 100
Z3 6 300 5 24 600 - - 24 600
Z4 3 700 5 11 400 - - 11 400
Z5 120 573 5 573 195 5 482 832 1 056 027
Z6 67 300 5 311 355 5 236 345 547 700
Razem 2 068 227
W projekcie zagospodarowania złoża "Oleśnica 1" [2] ilość mas ziemnych do
ulokowania na zwałowiskach określono na 0,9 mln m3. Planowane zagospodarowanie
złoża "Oleśnica 2" powiększy tą ilość o 1,3 mln m3, jednakże uruchomienie zwałowania
wewnętrznego wyeliminuje potrzebę budowania dodatkowych zwałowisk zewnętrznych.
Nachylenie skarp zwałów mas ziemnych nie powinno być większe niż 30° a ich
odsunięcie od górnej krawędzi wyrobiska powinno wynosić minimum 8 – 10 m.
Minimalne wyprzedzenie skrywki w stosunku do górnej krawędzi ściany eksploatacyjnej
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 13
wynosić będzie około 20 m. Dla skarp nadkładu przyjęto kąt nachylenia około 40° [7].
Docelowo, po rozwinięciu eksploatacji 8 piętra nadkładowe masy ziemne będą
przemieszczone na spąg wyrobiska. Utrzymywane będzie przy tym minimum 20 m
wyprzedzenie robót eksploatacyjnych przed robotami przemieszczania nadkładu na
zwałowisku wewnętrznym (odległość miedzy stopą zwałowiska wewnętrznego a dolną
krawędzią ostatniego 8 piętra eksploatacyjnego). Zachowany będzie kąt usypu zwału
wynoszący 30°.
Złożowe skarpy robocze poszczególnych pięter będą miały nachylenie do 70°.
W przewidywanych okresach dłuższych postojów będą one łagodzone sezonowo do
wymaganego dla skarp stałych kąta 24° [3, 7, 8].
Podstawowe parametry urabiania złoża:
ilość pięter – 8
wysokość piętra – max 5,04 m w tym:
wysokość ściany podpiętra eksploatacyjnego – 2,5 m
maksymalny kąt nachylenia ścian (ocios roboczy i eksploatacyjnych) – 50-70°
szerokości półki pomiędzy skarpami końcowymi wyniesie min. – 5,0 m
kąt generalny zboczy stałych – (16-18)°
Spągi poszczególnych pięter eksploatacyjnych zostaną założone na rzędnych:
poziom 1 + 203 m n.p.m.,
poziom 2 + 198 m n.p.m.,
poziom 3 + 193 m n.p.m.,
poziom 4 + 188 m n.p.m.,
poziom 5 + 183 m n.p.m.,
poziom 6 + 178 m n.p.m.,
poziom 7 + 173 m n.p.m.,
poziom 8 + 168 m n.p.m. (spąg złoża).
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 14
Wydobyty ze złoża urobek ładowany będzie na środki transportu przy użyciu
koparek, a następnie przewożony na hałdę surowcową zlokalizowaną poza wyrobiskiem
i zakładem górniczym – na placu składowym przy zakładzie ceramicznym.
Drogi technologiczne wewnątrz kopalni poprowadzone będą po dnie wyrobiska i po
kolejnych poziomach roboczych. Przebieg dróg tymczasowych w obrębie wyrobiska
i poza wyrobiskiem – dla przewozu wydobytej kopaliny na plac składowy oraz nadkładu
na zwałowiska – będzie dostosowywany do potrzeb, w zależności od miejsca wybierania
złoża, zdejmowania nadkładu oraz jego składowania i będzie się zmieniał wraz
z postępem frontu eksploatacji. Droga dojazdowa do wyrobiska poprowadzona jest po
powierzchni terenu o nachyleniu nieprzekraczającym 10%.
Ruch drogowy na terenie kopalni odbywać się będzie w oparciu o regulamin ruchu
transportu kołowego zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
w którym to określone będą zasady użytkowania i utrzymania pojazdów i dróg.
2.5. Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania
planowanego przedsięwzięcia
Funkcjonowanie przedsięwzięcia powodować będzie powstawanie zanieczyszczeń
w postaci:
powstawaniem odpadów i ścieków.
zanieczyszczenie powietrza powodowanego emisją spalin z silników maszyn
górniczych i środków transportu,
emisji pyłów i hałasu powodowanego pracą maszyn i środków transportu.
Potencjalne zagrożenie skażenia wód podziemnych i gleby może stwarzać
wykorzystywanie substancji ropopochodnych do zasilania silników spalinowych maszyn
górniczych.
2.5.1. Odpady, ścieki
W związku z istniejącą oraz projektowaną dalszą eksploatacją iłów nie powstaną
odpady w rozumieniu Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. Nr 62
z 2001 r., poz. 628, z późn. zm.) ani w rozumieniu Ustawy z dnia 10 lipca 2008 roku
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 15
o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138 z 2008 r., poz.865 z późn. zm.).
Zgromadzony na zwałowiskach nadkład w całości będzie wykorzystywany na miejscu
dla potrzeb rekultywacji wyrobiska górniczego co oznacza, że nadkład nie jest
kwalifikowany jako odpad w rozumieniu wyżej cytowanych ustaw.
Klasyfikowanymi odpadami mogącymi powstać w związku z funkcjonowaniem
zakładu górniczego będą zużyte materiały eksploatacyjne z maszyn. Do nich zalicza się
zużyte oleje silnikowe, zużyte akumulatory, odpady gumowe. Odpady te nie będą
wytwarzane na terenie zakładu górniczego, gdyż eksploatacja i transport kopaliny są
wykonywane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo zewnętrzne, które prowadzi we
własnym zakresie gospodarkę tymi odpadami.
W zakładzie górniczym wytwarzane będą w ograniczonym zakresie takie odpady
jak tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone
substancjami niebezpiecznymi - kod 15 02 02. Ilość tych odpadów wyniesie około
100 kg/rok. Odpady te będą magazynowane w specjalnych, szczelnych pojemnikach
opisanych nazwą i kodem odpadu. Wytworzone odpady ewidencjonowane będą zgodnie
z obowiązującym prawem i przewożone do dalszego odzysku lub unieszkodliwiania
taborem firmy do tego upoważnionej na podstawie zawartej umowy.
Rodzaj oraz ilość wytwarzanych odpadów sprawia, że nie będzie
ponadnormatywnej uciążliwości dla środowiska w związku z gospodarką odpadami na
terenie kopalni "Oleśnica". Wyrobisko zostanie zabezpieczone przed nielegalnym
składowaniem odpadów i wylewaniem ścieków.
Tankowanie maszyn odbywać się będzie z pojemników z zastosowaniem
szczególnych środków ostrożności. Paliwo (olej napędowy) będzie dostarczane
w przystosowanych do tego celu pojemnikach i przetłaczane do zbiorników paliwa
maszyn górniczych. W wyrobisku nie będą składowane materiały pędne. W celu
dodatkowego zabezpieczenia środowiska przed zanieczyszczeniem substancjami
ropopochodnymi, maszyny wyposażone będą w sorbent lub maty sorbentowe.
W przypadku awarii sprzętu i ewentualnego zanieczyszczenia powierzchni środkami
ropopochodnymi, ziemia zanieczyszczona oraz zastosowany sorbent zostanie usunięta
i przekazana odbiorcom odpadów (posiadającym odpowiednie zezwolenia) do
unieszkodliwienia.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 16
Eksploatacja złóż surowca ilastego spowoduje nieodwracalne zmiany sposobu
użytkowania gruntów. Ze względu na fakt położenia złoża na gruntach rolnych,
z produkcji rolniczej zostanie wyłączony areał ponad 100 ha. Jednak ze względu na niską
jakość i zakwaszenie już obecnie znaczna część tych gruntów nie jest rolniczo
użytkowana. Z powierzchni złóż zdjęta zostanie warstwa glebowa. Gleba ta zostanie
zgromadzona na tymczasowych zwałowiskach a następnie wykorzystana do rekultywacji
wyrobiska.
Eksploatacja złoża nie spowoduje negatywnego oddziaływania na gleby terenów
otaczających. Poza wyrobiskiem, przy lokalizacji zwałowisk zostanie uwzględniony
odstęp od granic sąsiednich działek pozwalający na zachowanie właściwej gospodarki
wodami opadowymi spływającymi ze zwałowisk. W uzasadnionych przypadkach w celu
zabezpieczenia sąsiednich gruntów przed wodami opadowymi spływającymi z obecnych
i planowanych tymczasowych zwałowisk nadkładu wykonywane będą rowy
odprowadzające te wody do systemu odprowadzenia wód kopalnianych.
Do środowiska nie będą odprowadzane ścieki bytowe. Z uwagi na sezonową pracę
nie przewiduje się stałego zaplecza socjalnego. Załoga górnicza korzystać będzie
z zaplecza socjalno–bytowego zakładu ceramicznego. Wyrobisko zostanie zabezpieczone
przed nielegalnym składowaniem odpadów i wylewaniem ścieków poprzez umieszczenie
odpowiednich tablic.
Wody z odwadniania kopalni będą zbierane w rząpiu usytuowanym na dnie
wyrobiska, skąd przy pomocy pomp i rurociągu będą przetłaczane do rowu, a następnie
poprzez osadnik kierowane do cieku bez nazwy. Ilość odprowadzanych wód
kopalnianych zależy od wielkości opadów atmosferycznych oraz powierzchni wyrobiska,
która powiększać się będzie w miarę rozwoju eksploatacji.
W projekcie zagospodarowania złoża "Oleśnica 1" [2, 3] na podstawie obliczeń
teoretycznych przyjęto, że przy nawalnym deszczu trwającym 15 minut do rząpi może
dopłynąć 3,27 tys. m3 wody. Wielkość rząpi (30 m szerokości, 25 m długości i około
1,0 m głębokości) jest tak dobrana aby pomieścić wody roztopowe oraz wody
dopływające z opadów atmosferycznych. Rząpia są w stanie pomieścić około 7 tys. m3
wody. Taki zapas pojemności jest konieczny na wypadek wystąpienia nawalnych opadów
tuż po roztopach.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 17
Woda z dna wyrobiska jest podawana giętkim rurociągiem tłocznym do rowu
odwadniającego, a dalej do osadnika. Po wytrąceniu się osadu woda oczyszczona
poprzez zastawkę przelewową odpływa poza teren zakładu.
Dalszy rozwój planowanej eksploatacji polegający na połączonej eksploatacji złóż
"Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"(wariant realizacyjny) powodować będzie powiększanie
powierzchni wyrobiska, a tym samym zwiększenia ilości dopływających do niego wód
opadowych. Wstępnie można przyjąć, że podana wyżej ilość tych wód w końcowej fazie
eksploatacji ulegnie podwojeniu, przy czym sposób odwadniania wyrobiska
i oczyszczanie wód nie ulegną zmianie.
Ilość, parametry i rozmieszczenie rząpi oraz wydajność stanowisk pompowych
będzie dostosowywana do wielkości dopływów wód z uwzględnieniem wystąpienia
deszczy nawalnych. Wielkości te będą określane w aktualizowanych planach ruchu
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 8 kwietnia 2013 r. w sprawie
szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu
górniczego, (Dz. U. z 20132r., poz. 1008 z dnia 2 września 2013 r.
Przedsiębiorca posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzenie wód
kopalnianych do ziemi, za pośrednictwem istniejącego rowu zlokalizowanego na terenie
zakładu, uchodzącego do cieku bez nazwy – Decyzja Wojewody Świętokrzyskiego znak:
ŚR.II.6811-11/07 z dnia 29.03.2007 r.
2.5.2. Pyły, spaliny, hałas
Podczas eksploatacji złoża może wystąpić okresowo wzrost stężeń pyłów
w powietrzu. Praca sprzętu biorącego udział w procesie eksploatacji (koparki, spycharki),
i transportu (wozidła, samochody ciężarowe) powodować będzie emisję spalin i hałasu.
Planowane zużycie oleju napędowego wyniesie średnio około 76,5 t/rok (około
93 tys. l/rok). Przy założeniu 200 dni pracy daje to około 500 litrów/dobę.
Maszyny utrzymywane będą w dobrym stanie technicznym, poddawane stałym
przeglądom i naprawom. Wzrost stężenia w powietrzu pyłów oraz produktów spalania
paliwa, a także pogorszenie klimatu akustycznego będzie miało charakter lokalny,
odwracalny.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 18
Na terenie planowanego przedsięwzięcia emisja zanieczyszczeń powietrza będzie
wynikała głównie bezpośrednio z procesów udostępniania i eksploatacji złoża.
Nieznaczne ilości pyłów powstaną jedynie podczas usuwania nadkładu, a zasięg ich
rozprzestrzenienia będzie ograniczony do kilkunastu metrów wokół pracujących
spycharek i koparek oraz samochodów transportujących nadkład na zwałowisko.
Kopalina jest ładowana na wozidła w stanie wilgotności naturalnej co eliminuje
powstawania zapylenia. Wzrost zapylenia może wystąpić jedynie w okresach
długotrwałej, bezdeszczowej pogody w trakcie transportu kopaliny wozidłami po
wewnętrznych drogach technologicznych na trasie kopalnia – hałda technologiczna przy
zakładzie ceramicznym. Drogi te przebiegają z dala od zabudowy mieszkaniowej. W celu
ograniczania zapylenia drogi te będą zraszane.
Złoża "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" położne są na terenie niezabudowanym.
Najbliższe pojedyncze obiekty zabudowy zagrodowej znajdują się w odległości 500 m na
kierunku południowo–wschodnim (Wólka Sroczkowska), 600 m na kierunku
południowo–zachodnim (Kolonia Szumarka) i około 800 m na kierunku północnym
(Oleśnica) – Rys. 5.
Prognozę wpływu zanieczyszczeń powietrza oraz podwyższonego poziomu hałasu
na jakość środowiska omówiono syntetycznie w rozdziale 8, a szczegółowe wyniki
zamieszono w załączniku tekstowym C.
Materiałochłonność i energochłonność prowadzonej działalności pozyskania
kopaliny nie będzie odbiegać od analogicznych przedsięwzięć o podobnym profilu
działalności. Zastosowane rozwiązania techniczne będą nowoczesne i nie stwarzają
trwałych zagrożeń dla środowiska.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 19
3. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem
przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia
na środowisko, w tym elementów środowiska objętych ochroną
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
3.1. Geologiczne, hydrologiczne, hydrogeologiczne uwarunkowania wydobycia
kopaliny i ich wpływ na zmiany stanu wody na gruntach sąsiednich, wody
podziemne i powierzchniowe
Sąsiadujące ze sobą złoża "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" pod względem geologicznym
położone są w północnej, brzeżnej części miceńskiego Zapadliska Przedkarpackiego,
w rowie Oleśnica – Chorzelów.
Najstarszymi utworami odsłaniającymi się na powierzchni są iły krakowieckie
(wiekowo przynależne do sarmatu). Ich miąższość szacuje się na kilkaset metrów.
W głębszym podłożu występują utwory prekambru oraz starszego paleozoiku. Iły
krakowieckie stanowią facją obejmującą osady morza dolnosarmackiego. Litologicznie
są one raczej mało zróżnicowane. Mają barwę szarozieloną, szarą i ciemnoszarą
o rozdzielności łupkowej, czasem bryłowej. Miejscami w spągu są margliste, zawierają
bardzo ubogi inwentarz faunistyczny.
Na iłach krakowieckich zalegają osady czwartorzędu, reprezentowane głównie
przez piaski eoliczne, fluwialne, fluwioglacjalne oraz gliny zwałowe starszych
zlodowaceń. Lokalnie na iłach krakowieckich znajdują się płaty glin zwałowych (rejon
Wólki Oleśnickiej). Osady holocenu występują w dolinach rzeki Wschodniej i jej
dopływów, a także na wysoczyźnie w postaci piasków wydmowych.
Osady miocenu w obrębie projektowanych prac reprezentowane są przez warstwy
baranowskie wykształcone jako wapienie litotamniowe. Budują one barierowo pasmo na
linii Chmielnik - Połaniec, a w głębszych partiach Zapadliska osady badenu
charakteryzują się monotonią litologiczną i wykształcone są jako osady mułowcowe
i ilaste.
Na warstwach baranowskich występują osady chemiczne zaczynające się
warstewką erwilową (przepełnioną fauną modiolowo – erwilową) reprezentowaną przez
wapniste piaskowce lub wapienie piaszczyste. Przewaga materiału węglanowego oraz
masowe nagromadzenie fauny wskazują na ewaporację wód w badeńskim zbiorniku.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 20
Intensywny rozwój sedymentacji chemicznej przypada na depozycję uwodnionych
siarczanów – gipsów.
Pod względem hydrogeologicznym obszar projektowanych prac zaliczany jest do
regionu Przedkarpackiego, w rejonie proszowicko – połanieckim. Na tym obszarze
użytkowe poziomy wodonośne występują tylko i włącznie w obrębie piętra
czwartorzędowego. Warstwy wodonośne stanowią osady rzeczne (piaski, czasem żwiry)
pokrywające ilasto - mułowcowe osady trzeciorzędu (iły krakowieckie).
W granicach omawianych złóż nie występują użytkowe poziomy wodonośne. Są
one ograniczone tylko do osadów czwartorzędowych zlokalizowanych w dolinie rzeki
Wschodniej i Wisły. Wodonośność osadów czwartorzędowych uzależniona jest od ich
miąższości, która zależy od morfologii stropu mioceńskiego podłoża. Poziomy te
wykorzystywane są lokalnie w studniach przydomowych.
Udokumentowane złoża zaliczono do załóż częściowo zawodnionych. Nawiercone
sączenia wody są związane z występowaniem lamin piaszczystych w obrębie serii ilastej.
Rejon złóż położony jest w zlewni rzeki Wschodniej, będącej dopływem Czarnej
Staszowskiej wpadającej do Wisły, na południe od obszaru przebiega dział wodny II
rzędu między zlewnią Wschodniej a Kanałem Strumień.
Złoże "Oleśnica 1"
Nadkład stanowi warstwa gleby, niekiedy osady piaszczyste często z domieszką
frakcji mułkowej. Grubość nadkładu wynosi od 0,0 do 6,2 m, średnio 1,9 m.
Złoże tworzą mioceńskie iły krakowieckie, przydatne dla ceramiki budowlanej.
Złoże ma budowę pokładową, litologicznie są to osady dość jednorodne i z tego względu
złoże "Oleśnica 1" zostało zaliczone do I grupy zmienności.
Miąższość serii ilastej wynosi od 13,8 m do 28,2 m, przy czym dolną granice złoża
przyjęto na granicy dokumentowania złoża [1].
Złoże zostało udokumentowane w roku 2001. Stanowi ono centralną część złoża
"Oleśnica", udokumentowanego w 1970 r. w kat. C2. (Rys. 2). Powierzchnia złoża
wynosi 43,03 ha a jego zasoby geologiczne 12,90 mln m3. Korzystne zagospodarowanie
terenów przyległych i granice własności terenów należących do Przedsiębiorcy
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 21
sprawiają, że nie zachodzi potrzeba tworzenia pasów ochronnych co pozwala w całości
zaliczyć zasoby bilansowe do zasobów przemysłowych.
W projekcie zagospodarowania złoża [2, 3] określono ilość zasobów operatywnych
(zasoby przemysłowe pomniejszone o straty w tych zasobach) na 8,96 mln m3.
Złoże "Oleśnica 2"
Złoże zostało udokumentowane w 2013 r. (dokumentacja zatwierdzona Decyzją
Marszałka Województwa Świętokrzyskiego znak: OWŚ.V.7427.16.2013 z dnia
11.10.2013 r.). Nadkład stanowią osady czwartorzędu, które są reprezentowane głównie
przez piaski drobne i średnie eoliczne, fluwialne, fluwioglacjalne oraz gliny zwałowe
starszych zlodowaceń. Nadkład ma miąższość od 0,3 m w części środkowej i północnej
złoża do 6,0 m w części południowej i południowo-wschodniej, średnio 2,4 m. Rzędne
powierzchni terenu nad złożem wynoszą od 195 m n.p.m. na północy do 220 m n.p.m. na
południowym wschodzie. Strop złoża leży na rzędnych od 192,2 m n.p.m. na północy
(rejon otworu OZ-2), do 217,9 m n.p.m. na południowym wschodzie (rejon otworu
N-48).
Górną część złoża tworzą hipergenicznie zmienione iły krakowieckie – barwy
brązowej, szaro-brązowej i brązowo-szarej bez margla, oraz najwyżej położonych,
przypowierzchniowych iłów barwy żółto-brązowej, brązowo-żółtej, szaro-żółtej i żółto-
szarej często zamarglonych, zwłaszcza do głębokości 3 – 4 m. Iły krakowieckie
o podwyższonej zawartości margla ziarnistego zostały wyłączone ze złoża i zaliczone do
nadkładu. Złoże ma budowę pokładową, litologicznie są to osady jednorodne, dlatego
złoże zaliczono do I grupy zmienności.
Żadnym otworem nie przewiercono serii iłów, które w tej lokalizacji mają
miąższość 500-800 m. Głębokość spągu złoża wyznaczono na rzędnej 168 m n.p.m.
(głębokości dokumentowania), czyli na tej samej rzędnej, co złoże "Oleśnica 1".
Miąższość złoża wynosi od 21,3 m na północy do 49,9 m w części południowo-
wschodniej, średnio 37,1 m. Głębokość spągu złoża zmienia się od 26,4m do 52,0 m,
średnio 39,7 m. Zasoby bilansowe wynoszą 21,6 mln tys. m3, kubatura nadkładu wynosi
1,4 mln m3. Zasoby przemysłowe i operatywne zostaną określone w projekcie
zagospodarowania złoża.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 22
Teren złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" jest pozbawiony naturalnych cieków i jest
położony poza obszarem bezpośredniego zagrożenia powodziowego. Wpływ eksploatacji
na wody powierzchniowe może być związany z odprowadzaniem wód kopalnianych
(główny strumień stanowią wody opadowe spływające do wyrobiska) o nieco
podwyższonej mętności.
Na zachód od granic obszaru projektowanych prac znajduje się rów, do którego
odprowadzane są wody z odwadniania wyrobiska (Rys. 4). Wody te przed
odprowadzeniem do rowu poddane zostaną oczyszczeniu z zawiesiny w klarowniku, stąd
nie będą one wnosić istotnego ładunku tego zanieczyszczenia do wód powierzchniowych.
Ponadto, w okresach deszczowych i w czasie deszczy nawalnych wody w ciekach
charakteryzują się naturalną, podwyższoną mętnością spowodowaną wzmożoną erozją
i spłukiwaniem zanieczyszczeń powierzchniowym z obszarów pól uprawnych. Szybko
jednak następuje w takich przypadkach samooczyszczanie się tych wód.
W celu zabezpieczenia sąsiednich gruntów użytkowanych rolniczo przed
spływającymi z tymczasowych zwałowisk wodami opadowymi wykonywane będą rowy
odprowadzające te wody do systemu odwadniania kopalni.
W związku z możliwością wystąpienia zanieczyszczeń podłoża od pracujących na
kopalni maszyn, a w konsekwencji wód powierzchniowych, w trakcie eksploatacji
zagrożenia te eliminowane będą poprzez utrzymywanie maszyn w dobrym stanie
technicznym i składowanie paliw poza rejonem eksploatacji.
Wszelkie uzupełnianie paliwa, smarowanie, przeglądy, naprawy i konserwacje
maszyn oraz pojazdów będą wykonywane w miejscu do tego specjalnie przygotowanym
i zabezpieczonym przed przedostaniem się substancji ropopochodnych do podłoża.
Eksploatacja nie będzie miała wpływu na zmianę stosunków wodnych w rejonie
złóż. Teren wyrobiska zostanie zabezpieczony przed składowaniem jakichkolwiek
odpadów i wylewaniem ścieków.
Po wyeksploatowaniu złóż w zrekultywowanym wyrobisku powstanie wyrobisko
o powierzchni około 100 ha. W ramach rekultywacji planuje się ukształtować skarpy
wyrobiska w sposób nie powodujący zagrożeń osuwiskowych. Dodatkowo stabilizacja
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 23
tych skarp będzie polegała na ich obsadzeniu roślinnością. W części dennej wyrobiska
powstanie zbiornik wodny zasilany głównie wodami opadowymi.
W bezpośrednim sąsiedztwie planowanego przedsięwzięcia nie występują ujęcia ani
zbiorniki wód podziemnych. Najbliższy Główny Zbiornik Wód Podziemnych Nr 423
"Subzbiornik Staszów" znajduje się w odległości około 10 km.
3.2. Charakterystyka elementów przyrodniczych środowiska
Charakterystykę przyrodniczą rejonu złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" sporządzono
na podstawie dokonanej inwentaryzacji. Inwentaryzacją objęto obszar planowanej
eksploatacji. Szczegółowy opis zastosowanych metod i zakresu badań przedstawiono
w załącznikach tekstowych:
Załącznik A Inwentaryzacja przyrodnicza obszaru planowanej eksploatacji złóż
"Oleśnica 1" i "Oleśnica 2."
Załącznik B Inwentaryzacja ornitologiczna złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" wraz
z terenem przyległym.
3.3. Inwentaryzacja roślinności i świata zwierzęcego
Analizie poddano występowanie chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów
oraz wpływ poszerzenia obszaru eksploatacji kopalni na środowisko przyrodnicze, w tym
na elementy środowiska objęte ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody. Badania florystyczne i fitosocjologiczne prowadzono od kwietnia
do lipca 2013 roku, natomiast badania faunistyczne rozpoczęto w marcu 2013 r. Opis
metod i szczegółowe wyniki inwentaryzacji przedstawiono w załączniku tekstowym A.
Występowanie chronionych gatunków roślin, zwierząt (z wyłączeniem ornitofauny)
i grzybów określano drogą bezpośrednich obserwacji w terenie opracowania. Ze względu
na przemysłowo-rolny charakter badanego obszaru stosowano głównie metodę
marszrutową, poruszając się z wykorzystaniem istniejących dróg, ścieżek oraz
transektami poprzecznymi przebiegającymi co około 50 m o przebiegu W–S, dokładny
przebieg transektów uzależniony był od ukształtowania terenu. Starsze części wyrobisk
oraz zwałowiska penetrowano istniejącymi drogami i ścieżkami.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 24
Dla potrzeb badań gatunków z grupy Micromammalia (gryzonie i owadożerne)
i bezkręgowców epigeicznych, wykorzystano istniejące zagłębienia terenowe i rowy,
rozmieszczone w wybranych punktach na całym terenie opracowania, jako doły
pułapkowe, które kontrolowano w ciągu doby, co najmniej czterokrotnie w odstępach
maksymalnie dwugodzinnych. Zwierzęta unieruchomione w tych miejscach, po
oznaczeniu niezwłocznie wypuszczano. Niezależnie notowano wszystkie zauważone
gatunki chronione, także latające, notowano także martwe osobniki.
Szczególną uwagę poświęcono występowaniu i zagrożeniom płazów. Ich badania
w miesiącach marzec-kwiecień prowadzono w odstępach ± 7 dniowych, przy czym
w okresie od 20 marca do 10 kwietnia w odstępach 5 dniowych; od maja do lipca
obserwacje faunistyczne prowadzono przy okazji innych prac. Obserwowano
występowanie w terenie, nasłuchiwano głosów godowych samców poszczególnych
gatunków, a także prowadzono penetracje dróg, brzegów zbiornika w dnie wyrobiska
oraz rowów melioracyjnych i wyszukiwanie płazów w świetle reflektorów.
W celu określenia możliwych szlaków migracji płazów, obserwowano ich
przemieszczanie się zarówno z zewnątrz jak i w obrębie kopalni. W okresie marzec–
kwiecień, notowano wszystkie stwierdzenia na drogach martwych płazów, zabitych
wskutek ruchu pojazdów i urządzeń kopalni. Materiały te zostały wykorzystane jako
jeden z elementów określania potencjalnych dróg migracji.
Wyniki inwentaryzacji zostały zilustrowane na mapie występowania i dróg migracji
zwierząt oraz mapie roślinności (Załącznik tekstowy A).
Przeprowadzone badania inwentaryzacyjne wykazały, że na terenie planowanej
inwestycji w Oleśnicy brakuje stanowisk atrakcyjnych jako miejsca rozrodu dla płazów.
Jedynie występujący miejscami szuwar trzcinowy stanowi potencjalnie korzystne dla
płazów miejsce, dlatego jego likwidacja powinna odbywać się poza terminem
rozrodczym większości płazów, najlepiej w miesiącach jesiennych lub zimowych
(październik – luty). Gdyby likwidacja trzcinowiska, ze względów organizacyjno–
technicznych musiała się odbyć w okresie aktywności płazów, należałoby ja poprzedzić
zebraniem wszystkich osobników i przeniesieniem we wskazane miejsce. Wykluczone
jest przeprowadzenie tego działania wcześniej niż od 01 lipca, gdy zakończony jest
rozwój larwalny większości osobników młodocianych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 25
Ze szczegółowej inwentaryzacji (Załącznik A) wynikają następujące wnioski:
Teren opracowania pozostaje w zagospodarowaniu antropogenicznym i pokryty
jest w całości roślinnością o takim charakterze.
Nie stwierdzono występowania chronionych siedlisk przyrodniczych.
Stwierdzono występowania 1 gatunku chronionego roślin naczyniowych – centurii
pospolitej, gatunku niezagrożonego zarówno lokalnie jak i w skali kraju.
Nie stwierdzono występowania chronionych gatunków grzybów.
Stwierdzono występowanie 4 pospolitych gatunków zwierząt kręgowych (ropucha
szara, żaba trawna, żaba śmieszka, jaszczurka zwinka) i 1 gatunku bezkręgowca
(biegacz wręgaty).
Nie wykazano możliwego, znaczącego i negatywnego oddziaływania inwestycji na
stwierdzone gatunki chronionych zwierząt.
Migracje płazów w obrębie terenu górniczego oraz z i na zewnątrz jego granic
mają charakter incydentalny.
3.4. Inwentaryzacja ornitologiczna
Inwentaryzację awifauny przeprowadzono w okresie od 22 kwietnia do 4 lipca 2013
roku. Wykonano 5 kontroli terenowych przeprowadzanych w odstępie czasowym nie
mniejszym niż 14 dni.
Inwentaryzacją objęto wszystkie gatunki ptaków chronionych zamieszczone
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie gatunków
dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. 2004 nr 220 poz. 2237).
Inwentaryzacja dotyczyła terenu złoża "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" oraz przestrzeni
okalającej ten obszar o buforze około 250m, położonych w gminie Oleśnica w granicach
Solecko - Pacanowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (S-POChK). Inwentaryzacja
wykazała występowanie 34 gatunków ptaków z czego 17 jest związanych z obszarem
złoża gnieżdżąc się lub żerując w jego obrębie (Rys. 7). Szczegółowy opis metod oraz
wyników inwentaryzacji zamieszczono w załączniku tekstowym B.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 26
Rys.7. Mapa występowania awifauny w rejonie złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
W obszarze oddziaływania przyszłej inwestycji oraz na terenie złoża nie
stwierdzono gatunków zagrożonych wyginięciem i wpisanych do Polskiej Czerwonej
Księgi Zwierząt ani też gatunków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Nie
zlokalizowano również gniazd gatunków ptaków objętych ochroną strefową.
Występujące na obszarze inwestycji gatunki należą do licznych lub średnio licznych na
terenie Polski.
Spośród najliczniej zasiedlających teren złóż ptaków, najniekorzystniejszy bilans
pod względem liczebności w naszym kraju notuje pliszka żółta, której liczba
umiarkowanie spada. Stan populacji skowronka i pokląskwy uznaje się jako stabilny
i obecnie niezagrożony.
Z uwagi na zasiedlenie terenu złóż przez gatunki budujące swoje gniazda
bezpośrednio na ziemi lub w niewysokiej roślinności, wymaga się działań
zapobiegających niszczeniu gniazd ptaków w okresie lęgowym. Prace polegające na
usunięciu wierzchniej warstwy humusowej oraz zajęciu nowych obszarów pod
składowanie mas ziemnych powinny być prowadzone w okresie od 1 września do
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 27
1 marca. Powyższe zalecenia wynikają bezpośrednio z Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt
(Dz. U. Nr 237, poz. 1419) oraz z fenologii miejscowej awifauny. Na tak
przygotowanym terenie ptaki nie będą podejmowały prób zagnieżdżenia się a prace
wydobywcze mogą być prowadzone przez okres całego roku bez ryzyka zniszczenia ich
lęgów.
3.5. Uwarunkowania wynikające z zakazów i ustaleń w zakresie czynnej ochrony
ekosystemów dla Solecko-Pacanowskiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu
Solecko-Pacanowski Obszar Chronionego Krajobrazu został wyznaczony
Rozporządzeniem Nr 89/2005 Wojewody Świętokrzyskiego z dnia 14 lipca 2005r.,
zmienionym Rozporządzeniem Nr 17/2009 Wojewody Świętokrzyskiego z dnia
28 stycznia 2009 r., ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych
ekosystemach, wartościowy ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych
z turystyką i wypoczynkiem lub pełnieniu funkcji korytarzy ekologicznych.
Solecko-Pacanowski Obszar Chronionego Krajobrazu (S-POChK) obejmuje obszar
45778 ha i położony jest w południowo-wschodniej części województwa
świętokrzyskiego. Graniczy przez dolinę Wisły z województwem małopolskim. Na
terenie województwa obejmuje następujące gminy: Oleśnica, Pacanów oraz części gmin:
Stopnica, Solec-Zdrój, Busko-Zdrój i Nowy Korczyn.
Na obszarze S-POChK dominują zbiorowiska nieleśne. W dolinach rzek
i w okolicach Stopnicy, Solca występują zbiorowiska torfowiskowe, łąkowe z udziałem
roślin halofilnych: komonicy skrzydlastostrąkowej, muchotrzewu solniskowego,
koniczyny rozdętej. Lasy o charakterze zbliżonym do naturalnego rozwinęły się na
siedliskach borów sosnowych, mieszanych w okolicach Tuczęp i Jastrzębca. Teren
S-POChK porastają również zbiorowiska bagiennego boru trzcinkowego,
subkontynentalnego boru świeżego i boru mieszanego, a także zarośla krzewiaste
z tarniną i leszczyną. W części północno-zachodniej oraz na krańcach południowych
spotykać można murawy kserotermiczne z dziewięćsiłem bezłodygowym, miłkiem
wiosennym, rojnikiem pospolitym, wisienką stepową, ostnicą włosowatą.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 28
Brzegi licznych stawów i doliny rzeczne wchodzą w skład biocenoz łąkowo-
bagiennych, które stanowią siedliska lęgowe dla licznego ptactwa w tym prawnie
chronionego i rzadkiego: bociana białego, czapli siwej, czajki, kurki wodnej i innych.
Wśród ssaków na tym obszarze występuje rzęsorek rzeczny i wiele gatunków nietoperzy.
Na terenie S-POChK znane są miejsca starego osadnictwa. W Stopnicy zachował
się zabytkowy układ średniowieczny starego miasta wraz z pozostałościami zamku
i gotyckim kościołem. Ciekawa jest XX-wieczna zabudowa uzdrowiska w Solcu Zdroju
z parkiem krajobrazowym. Interesujące przykłady małomiasteczkowej zabudowy
przedstawiają układy urbanistyczne Oleśnicy i Pacanowa. Drewnianą zabudowę wiejską
można obserwować na terenie Zagorzan i Dobrowody. Zespół pałacowo-parkowy
znajduje się w Zborowie.
Głównym kierunkiem działania na terenie Solecko-Pacanowskiego OChK jest
ochrona wód powierzchniowych rzeki Wschodniej i walorów przyrodniczych doliny
Wisły. Ważnym zadaniem jest również zabezpieczenie przed antropopresją wód
leczniczych i terenów uzdrowiskowych Solca Zdroju i Buska Zdroju.
W związku z licznymi sygnałami od podmiotów gospodarczych i mieszkańców
z terenu objętego Solecko-Pacanowskim Obszarem Chronionego Krajobrazu, a także
uchwałą nr 1/2012 podjętą przez Regionalną Radę Ochrony Przyrody w Kielcach
i stanowiskiem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach, zawartym
w piśmie z dnia 25 września 2012 r. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego podjął
inicjatywę złagodzenia zakazów obowiązujących na terenie w/w Obszaru, ustanowionych
Rozporządzeniem Nr 89/2005 Wojewody Świętokrzyskiego z dnia 14 lipca 2005r.
Uwzględniając powyższe sejmik województwa w dniu 26 czerwca 2013r. podjął
uchwałę Nr XXXII/570/13 w sprawie przyjęcia projektu Uchwały Sejmiku
Województwa Świętokrzyskiego dotyczącej wyznaczenia Solecko-Pacanowskiego
Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Uchwała ta wyznacza obszar chronionego krajobrazu o nazwie "Solecko-
Pacanowski Obszar Chronionego Krajobrazu" (S-POChK), o powierzchni 47 357 ha
(zmiana w stosunku do Rozporządzeniem Nr 89/2005), w skład którego wchodzą obszary
gmin: Oleśnica (5 338 ha) i Pacanów (12 458 ha) oraz części obszarów gmin: Busko-
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 29
Zdrój (4 165 ha), Nowy Korczyn (6 556 ha), Solec-Zdrój (6 217 ha), Stopnica (9 396 ha),
Tuczępy (2 960 ha), Wiślica (267 ha).
Zgodnie z § 4. na obszarze zakazuje się:
1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych
schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego
połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką
rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
2) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych,
jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia
bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy,
utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
3) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona
przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz
racjonalna gospodarka wodna lub rybacka;
4) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów
wodnobłotnych;
Powyższe zakazy nie dotyczą:
1) terenów objętych ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, dla których przeprowadzona ocena
oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco negatywnego wpływu na
ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu;
2) terenów objętych ustaleniami projektów planów zagospodarowania
przestrzennego lub projektów studiów uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego, dla których przeprowadzona strategiczna
ocena oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco negatywnego
wpływu na ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu;
3) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla
których procedura dotycząca oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak
znacząco negatywnego wpływu na ochronę przyrody obszaru chronionego
krajobrazu;
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 30
4) ustaleń warunków zabudowy dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i zabudowy zagrodowej oraz obiektów i urządzeń budowlanych niezbędnych do
jej użytkowania, pod warunkiem zapewnienia minimum 30% powierzchni
biologicznie czynnej na danym terenie.
Eksploatacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" prowadzona będzie na terenach, które
zostały określone w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Oleśnica jako "tereny i obszary górnicze".
Poniżej w tabeli przedstawiono ustosunkowanie się do zakazów na terenie Solecko-
Pacanowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Rodzaj zakazu na terenie Solecko-
Pacanowskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu
Odstępstwo od zakazu Wpływ inwestycji
Zabijanie dziko występujących
zwierząt, niszczenie ich nor,
legowisk, innych schronień i miejsc
rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry,
z wyjątkiem amatorskiego połowu
ryb oraz wykonywania czynności
związanych z racjonalną gospodarką
rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
Nie dotyczy:
- terenów objętych ustaleniami
studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin oraz
miejscowych planów
zagospodarowania
przestrzennego, dla których przeprowadzona ocena
oddziaływania na środowisko
wykazała brak znacząco
negatywnego wpływu na
ochronę przyrody obszaru
chronionego krajobrazu,
- realizacji przedsięwzięć
mogących znacząco
oddziaływać na środowisko,
dla których procedura
dotycząca oceny
oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco
negatywnego wpływu na
ochronę przyrody obszaru
chronionego krajobrazu.
Nie dojdzie do zabijania dziko
występujących zwierząt.
Na ternie planowanym pod
eksploatację obecnie są nieużytki.
Likwidowanie i niszczenie zadrzewień śródpolnych,
przydrożnych i nadwodnych, jeżeli
nie wynikają one z potrzeby
ochrony przeciwpowodziowej
i zapewnienia bezpieczeństwa
ruchu drogowego lub wodnego lub
budowy, odbudowy, utrzymania,
remontów lub naprawy urządzeń
wodnych;
Zakaz nie będzie łamany
Wykonywania prac ziemnych
trwale zniekształcających rzeźbę
terenu, z wyjątkiem prac
związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub budową,
odbudową, utrzymaniem, remontem
lub naprawą urządzeń wodnych;
Przedstawiona ocena wpływu na
środowisko przyrodnicze nie
wykazała wpływu negatywnego.
Teren po kopalni zostanie zrekultywowany w planowanym
kierunku wodno zadrzewieniowym.
Projekt Uchwały Sejmiku
Województwa Świętokrzyskiego
dotyczący wyznaczenia Solecko-
Pacanowskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu nie
przewiduje tego zakazu.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 31
Rodzaj zakazu na terenie
Solecko-Pacanowskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu
Odstępstwo od zakazu Wpływ inwestycji
Dokonywanie zmian stosunków
wodnych, jeżeli służą innym celom
niż ochrona przyrody lub
zrównoważone wykorzystanie
użytków rolnych i leśnych oraz
racjonalna gospodarka wodna lub
rybacka;
Eksploatacja nie wpłynie na
stosunki wodne okolicy.
Likwidowanie naturalnych
zbiorników wodnych, starorzeczy
i obszarów wodno-błotnych.
Zakaz nie będzie łamany. Nie będą
likwidowane zbiorniki wodne
starorzecza i obszary wodno-
błotne. W zasięgu oddziaływania inwestycji nie występują takie
obszary.
4. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych
na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Na terenie planowanego przedsięwzięcia nie występują zabytki chronione na
podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Brak jest również
pomników przyrody.
Do rejestru zabytków wpisane są następujące obiekty znajdujące się w Oleśnicy [5]:
Kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP, budowany po 1406 r., zamieniony na
zbór kalwiński w latach 1563 – 1619, zniszczony pożarem w 1865 r., odbudowany
i gruntownie przebudowany w 1866. Rozbudowany w 1888 r. - dobudowanie naw
bocznych, poszerzenie prezbiterium z dobudową apsydy i zakrystii (1895 r.),
Nr rej.574.
Ogrodzenie cmentarza grzebalnego mur., 2 poł. XIX w., Nr rej. 1141.
Teren cmentarza grzebalnego, Nr rej. 1141
W/w obiekty znajdują się poza zasięgiem oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia, w odległości 3–10 km – załącznik graficzny 3.
Na terenie złoża "Oleśnica 2" prowadzone były badania poszukiwawcze dotyczące
lokalizacji okopów z II wojny światowej. Przebadano obszar o powierzchni 2,7 ha
wybrany jako najbardziej prawdopodobny w oparciu o informacje mieszkańca tego
terenu oraz rozpoznanie sondażowe wykonane aparaturą georadarową. Wykonawcą
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 32
badań był Zakład Badań Nieniszczących KPG Sp. z o.o. z Krakowa. Po interpretacji
wyników nie wykryto śladów budowli ziemnych.
5. Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku
niepodejmowania przedsięwzięcia - tzw. wariant zerowy
Niepodejmowanie przedsięwzięcia polegającego na połączonej eksploatacji złóż
"Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" oznaczałoby kontynuację eksploatacji złoża "Oleśnica1" do
wyczerpania jego zasobów przemysłowych. Według projektu zagospodarowania złoża
"Oleśnica 1" [2, 3] szacowana ilość zasobów do wydobycia (zasoby operatywne) wynosi
około 8,9 mln m3, co przy poziomie wydobycia kopaliny 0,3 mln m
3/rok oznacza
żywotność kopalni na 30 lat.
W roku 2013 udokumentowano złoże "Oleśnica 2" o powierzchni 57,36 ha,
przylegające od wschodu do złoża "Oleśnica 1", co spowodowało powiększenie zasobów
bilansowych o 21,6 mln m3 [10].
Pozostawienie niezagospodarowanego a już udokumentowanego złoża "Oleśnica 2"
miałoby znamiona niegospodarności zarówno z punktu widzenia niewykorzystania
lokalnych bogactw naturalnych, jak też poniesionych nakładów finansowych na jego
udokumentowanie.
W przypadku zaniechania przedsięwzięcia teren planowanej inwestycji będzie
użytkowany jako grunty rolne, które z uwagi na niskie klasy bonitacyjne (IVa, IVb oraz
V), pozostaną w częściowym użytkowaniu. Wpływ użytkowania gruntów rolnych na
środowisko przejawia się poprzez cykliczne wykonywanie prac polowych: nawożenia,
orki, zasiewów, stosowania środków ochrony roślin, zbiorów oraz pozostałych zabiegów
pielęgnacyjnych. W wieloletniej perspektywie wpływ tych prac na środowisko
przyrodnicze jest bardziej niekorzystny od użytkowania zbiornika wodnego, jakie
powstanie w zrekultywowanym wyrobisku.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 33
6. Opis analizowanych wariantów, w tym:
a) wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego
wariantu alternatywnego
b) wariantu najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich
wyboru
Z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo i podobne warunki geologiczne
i hydrogeologiczne złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" analizie poddano dwa warianty ich
zagospodarowania [6]:
rozdzielna eksploatacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" (Wariant I),
połączona eksploatacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" (Wariant II).
6.1. Rozdzielna eksploatacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" (Wariant I)
Wariant ten oznacza rozdzielne zagospodarowanie złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2".
Dotychczasowa eksploatacja złoża "Oleśnica 1" byłaby kontynuowana według zasad
określonych w Projekcie zagospodarowania złoża [2, 3].
Wariant ten zakłada, że po osiągnięciu wschodniej granicy złoża "Oleśnica 1"
nastąpi zmiana dotychczasowego kierunku eksploatacji na kierunek północny, który
będzie kontynuowany aż do osiągnięcia granicy złoża po czym nastąpi kolejna zmiana
kierunku eksploatacji na zachodni.
Złoże "Oleśnica 2" byłoby zagospodarowane niezależnie z zachowaniem pasa
ochronnego działki o nr ew. 917 nie będącej własnością Inwestora. Wariant ten jest
niekorzystny, gdyż zwiększa straty kopaliny zalegającej w obustronnym pasie
ochronnym w/w działki i znacznie komplikuje zagospodarowanie złoża, ponieważ
wymusza wykonanie odrębnego wkopu udostępniającego, dróg transportu kopaliny itp.
Wariant I można rozważać jedynie w przypadku braku możliwości uzyskania praw
do terenu działki nr 917. Prowadzone uzgodnienia z Powiatowym Zarządem Dróg
w Staszowie, właścicielem w/w działki wskazują, że taka sytuacja nie będzie miała
miejsca (Załącznik tekstowy 2).
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 34
6.2. Połączona eksploatacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" (Wariant II)
Wariant ten, w dalszej treści zwany wariantem realizacyjnym zakłada połączoną
eksploatację złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" po nabyciu prawa własności do działki
nr ew. 917.
W wariancie tym oba złoża mają wspólną granicę, związku z czym możliwa będzie
kontynuacja dotychczasowego, wschodniego kierunku eksploatacji złoża "Oleśnica 1" aż
do osiągnięcia wschodniej granicy złoża "Oleśnica 2". Po osiągnięciu tej granicy
nastąpiłaby zmiana kierunku eksploatacji złoża na kierunek północny a po osiągnięciu
północnej granicy złoża na kierunek zachodni, który byłby kontynuowany aż do
zachodniej granicy złoża "Oleśnica 1".
Schemat zagospodarowania złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" według wariantu
realizacyjnego przedstawiono na rysunku 6.
6.3. Wariant najkorzystniejszy dla środowiska (rekomendowany)
z uzasadnieniem wyboru
Za korzystniejszy, zarówno dla środowiska jak i ze względów techniczno-
organizacyjnych i ekonomicznych uznano wariant połączonej eksploatacji obu złóż,
tj. Wariant II, zwany dalej wariantem realizacyjnym.
Korzystnym aspektem tego wariantu jest możliwość wykorzystania wspólnych
rozwiązań infrastrukturalnych jak: drogi, place, zaplecze socjalne i techniczne itp., co
zmniejsza koszty działalności.
Połączone zagospodarowanie obu złóż pozwoli ograniczyć straty zasobów
przemysłowych o zasoby uwięzione w pasie ochronnym działki nr 917, która zostanie
objęta eksploatacją. Mniejszy będzie również zakres robót udostępniających na złożu
"Oleśnica 2", gdyż nastąpi płynne przejście frontu eksploatacji ze złoża "Oleśnica 1".
Szczegółowe rozwiązania technologiczne i organizacyjne w zakresie eksploatacji
złóż zostaną określone w projekcie zagospodarowania, dokumentacji technicznej
i w Planie Ruchu Zakładu Górniczego.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 35
7. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko
analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia
poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego oddziaływania
trans granicznego na środowisko
Oba analizowane warianty charakteryzują się analogiczną technologią eksploatacji
złoża, jak również skalą i rodzajami oddziaływania na środowisko. Również po
zakończeniu eksploatacji i zrekultywowaniu wyrobisk skutki dla środowiska będą
podobne.
W wariancie I, po zakończeniu eksploatacji złóż, w wyrobiskach powstałyby dwa
zbiorniki wodne rozdzielone groblą, którą tworzyć będzie działka nr ew. 917
z obustronnym pasem ochronnym. Wyrobiska te miałyby powierzchnie około 43 ha
(Oleśnica 1) i 57 ha (Oleśnica 2). Zbiorniki byłyby zagospodarowane zgodnie
z ustalonym kierunkiem rekultywacji. W projekcie zagospodarowania złoża "Oleśnica 1"
[2, 3] założono, że w wyniku eksploatacji kopaliny powstanie wyrobisko o głębokości
ponad 30 metrów, o nieprzepuszczalnym lub słabo przepuszczalnym podłożu ilastym,
w której po zrekultywowaniu utworzony zostanie zbiornik wodny, z zadrzewionym
otoczeniem.
W wariancie realizacyjnym, po zakończeniu eksploatacji złóż powstanie jedno
wyrobisko o powierzchni około 100 ha, w którym, podobnie jak w wariancie I,
utworzony zostanie zbiornik wodny z zadrzewionym otoczeniem.
Jedyne zastrzeżenie w stosunku do założonego wodnego kierunku rekultywacji
może budzić brak odpowiednio wydajnych źródeł zasilania wodą utworzonych
zbiorników, co spowoduje wydłużenie czasu ich napełniania.
Oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na takie elementy jak florę, faunę,
atmosferę, środowisko akustyczne omówiono w dołączonych do opracowania
prognozach (Załączniki tekstowe A, B ,C). Ocen dokonano na podstawie
przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej i ornitologicznej rejonu przedsięwzięcia.
W zakresie oddziaływań na atmosferę i środowisko akustyczne posłużono się metodą
modelowania matematycznego.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 36
7.1. Wystąpienie poważnej awarii przemysłowej
Prosta i sprawdzona technologia odkrywkowej eksploatacji złóż surowca ilastego
sprawia, że w przypadku planowanego przedsięwzięcia ryzyko powstania poważnych
awarii przemysłowej jest małe. Przy eksploatacji maszyn górniczych i środków
transportu kruszywa stosowane będą sprawdzone, typowe środki zabezpieczające przed
niekorzystnym oddziaływaniem na środowisko.
Potencjalnym zagrożeniem mogą być osuwiska skarp i zboczy wyrobiska z uwagi
na dużą głębokość eksploatacji. Głębokość docelowego wyrobiska przekroczy 30 m.
Profilaktyka przeciw osuwiskowa polegać będzie na kształtowaniu stałych skarp
nadkładowych i złożowych [9]. Robocze skarpy nadkładowe będą eksploatowane pod
kątem 70° następnie łagodzone do kąta nie większego niż 40°. Uwzględniając jednak
warstwową budowę nadkładu o miąższości kilku metrów, przyszłe potrzeby
rekultywacyjne oraz doświadczenia wskazujące, że po kilku latach istnienia skarp
wyrastają na nich samosiewki (zarówno krzewy, jak i drzewa), zaleca się nadawanie
skarpom stałym nachylenia około 1:2, tj. 26,5°.
Robocze skarpy złożowe będą eksploatowane pod kątem 70°. Stałe skarpy złożowe
na poszczególnych piętrach będą kształtowane pod kątem 24°. Pomiędzy poziomami
eksploatacyjnymi pozostawione będą półki ochronne o szerokości 5 m, co pozwoli na
uzyskanie kąta generalnego nachylenia całego zbocza w granicach 16° - 18°. Pomiędzy
skarpą nadkładu, a skarpą 1 poziomu złożowego pozostawiona musi być półka ochronna
szerokości 5 m. U podnóża skarpy nadkładowej, w utworach ilastych należy wykonać
niewielki rów do odprowadzania wód opadowych.
Jak wykazała ekspertyza geotechniczna [9] takie ukształtowanie skarp i całego
zbocza wyrobiska pozwoli na zachowanie trwałej ich stateczności. Półki pomiędzy
piętrami eksploatacyjnymi będą profilowane w taki sposób, aby nie tworzyły się
bezodpływowe zagłębienia, ponieważ gromadząca się na nich woda może powodować
uplastycznianie się utworów ilastych, zmniejszając stateczność skarp. Szerokość półek
pomiędzy ścianami eksploatacyjnymi i półek roboczych wykorzystywanych do
transportu powinna zapewnić możliwość przejazdu sprzętu, z zachowaniem pasów
bezpieczeństwa, których szerokość określa dokumentacja ruchowa zatwierdzana przez
Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 37
Sposób zwałowania mas ziemnych i parametry zwałowisk są określane
w dokumentacji zwałowania zatwierdzanej przez Kierownika Ruchu Zakładu
Górniczego. Skarpy zwałowisk tymczasowych będą formowane pod kątem do 30° a ich
odsunięcie od górnej krawędzi wyrobiska powinno wynosić minimum 8–10 m.
Zwałowiska o mniejszej powierzchni (Z3 i Z4) posiadają wysokość 5 m oraz jeden
poziom zwałowania. Większe zwałowiska (Z1, Z2, Z5, Z6) mają zakładaną wysokość
około 10 m i dwa poziomy zwałowania (5 m+5 m). Pomiędzy tymi poziomami znajduje
się półka ochronna o szerokości 5 m.
Skarpy zwałowisk wewnętrznych będą kształtowane z przestrzeganiem zasady
utrzymania minimalnego wyprzedzenia robót eksploatacyjnych przed robotami
przemieszczania nadkładu na zwałowisku wewnętrznym w odległości minimalnej
20 metrów (odległość miedzy stopą zwałowiska wewnętrznego a dolną krawędzią
ostatniego 8 piętra eksploatacyjnego) oraz z zachowaniem kąta usypu wynoszącego 30°.
Wysokość zwałowiska wewnętrznego wyniesie około 33,0 metrów do rzędnej około
201,0 m n.p.m.
Typowymi zagrożeniami występującymi w odkrywkowych zakładach górniczych są
zagrożenia wodne powodowane wzmożonym dopływem wód podziemnych bądź
powierzchniowych, które mogą wystąpić w przypadku awarii systemu odwadniania.
W analizowanym przypadku górotwór budujący złoża iłów jest bardzo ubogi
w wody podziemne. Okresowo mogą wystąpić niewielkie sączenia w miejscu
występowania soczewek piaszczystych. Obszar przedsięwzięcia jest zlokalizowany poza
zasięgiem zalewu wodami powodziowymi. Do wyrobiska dopływać będą tylko wody
opadowe i roztopowe, co przy intensywnych opadach atmosferycznych może być
przyczyną podtopień wyrobiska.
W projekcie zagospodarowania złoża "Oleśnica 1" [2, 3] określono ilości wód
dopływających do wyrobiska i wymogi jakie winien spełniać system odwadniania. Przy
nawalnym deszczu trwającym 15 minut do rząpia może dopłynąć 3,27 tys. m3 wody.
Woda z dna wyrobiska będzie podawana giętkim rurociągiem tłocznym do rowu
odwadniającego, a dalej do osadnika. Rząpia są w stanie pomieścić około 7 tys. m3 wody.
Taki zapas pojemności jest konieczny na wypadek wystąpienia nawalnych opadów tuż po
roztopach.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 38
Wymogi dotyczące odwadniania wyrobiska dla łącznej eksploatacji obu złóż
zostaną określone w projekcie ich zagospodarowania według rekomendowanego
wariantu realizacyjnego z uwzględnieniem wymogów Rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 8 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących
prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu górniczego (Dz. U. z 2013 r., poz. 1008),
które stanowią, że dopływy wód opadowych, w obrębie zlewni wyrobiska górniczego
i zwałowiska, oblicza się na podstawie maksymalnego opadu dobowego
o prawdopodobieństwie 10% (opad występujący raz na 10 lat) a wydajność pomp
powinna zapewniać odprowadzenie, w ciągu 24 godzin, przewidywanego dobowego
dopływu wód podziemnych oraz w ciągu 36 godzin, przewidywanego dobowego
dopływu wód opadowych.
7.2. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Z uwagi na lokalizację nie będą występowały transgraniczne oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na środowisko w rozumieniu art. 58 ustawy Prawo
ochrony środowiska. Planowane przedsięwzięcie zlokalizowane jest w odległości ponad
110 km w linii prostej od południowej granicy państwa. Lokalny i odwracalny charakter
oddziaływania nie będzie miał skutków transgranicznych.
8. Uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu,
ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:
a) ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby, i siedliska przyrodnicze wodę i powietrze,
b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat
i krajobraz,
c) dobra materialne,
d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją,
w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków,
e) zdrowie i warunki życia ludzi,
f) wzajemne powiązania między elementami, o których mowa w lit. a-d.
Przeprowadzona analiza uwarunkowań geologiczno-górniczych, techniczno–
organizacyjnych i środowiskowych przemawia za rekomendacją wariantu II
przedsięwzięcia, polegającym na połączonej eksploatacji złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2". Uzasadnienie wyboru tego wariantu przedstawiono w rozdziale 6.3.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 39
W dalszej części opracowania przedstawiono szczegółowe prognozy oddziaływania
rekomendowanego wariantu na zdrowie i życie ludzi, zwierząt oraz środowisko
przyrodnicze.
8.1. Oddziaływanie na ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze,
wodę i powietrze
8.1.1. Oddziaływanie na ludzi
Oddziaływanie przedsięwzięcia na ludzi należy rozpatrywać pod kątem
uciążliwości na wszystkich etapach jego realizacji. Główne czynniki to zanieczyszczenie
powietrza, środowiska wodnego i emisja hałasu. Opis zastosowanej metodyki oraz
szczegółowe prognozy skali i zasięgu zanieczyszczeń przedstawiono w załączniku
tekstowym C.
Zgodnie z postanowieniem Wójta Gminy Oleśnica prognozę zanieczyszczeń
powietrza i hałasu dla planowanego przedsięwzięcia wykonano z uwzględnieniem
funkcjonowania sąsiedniego zakładu ceramicznego i zwiększonego ruchu pojazdów na
pobliskich drogach publicznych (oddziaływania skumulowane).
Obliczenia zanieczyszczeń powietrza wykonano wykorzystując do tego program
komputerowy Operat FB firmy PROEKO wykonany zgodnie z referencyjnymi
metodykami modelowania poziomów substancji w powietrzu zawartymi
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości
odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2010 r. Nr 16, poz. 87).
Wartości tła zanieczyszczeń dla gminy Oleśnica przyjęto zgodnie z pismem
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska z dnia 24.05.2013 r.
Przeprowadzona analiza oddziaływania skumulowanego wykazała dotrzymanie
obowiązujących przepisów w zakresie ochrony powietrza. Obliczenia rozkładu stężeń
1–godzinnych oraz stężeń średniorocznych zanieczyszczeń emitowanych w wyniku
dzielności kopalni potwierdziły dotrzymanie dopuszczalnych wartości odniesienia
w całym obszarze otaczającym teren kopalni. Dotrzymane są również dopuszczalne
normy opadu pyłu. Dla wszystkich emitowanych substancji wykonano pełny zakres
obliczeń. Wśród emitowanych zanieczyszczeń przekroczenia występują jedynie dla
tlenków azotu, jednak częstość przekroczeń gwarantuje dotrzymanie wartości
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 40
odniesienia. Najwyższa częstość przekroczeń dla stężeń jednogodzinowych występuje
w punkcie o współrzędnych X=2500 m Y=1400 m, wynosi 0,11% i nie przekracza
dopuszczalnej 0,2%.
Do wyznaczenia poziomu hałasu związanego z eksploatacją planowanego
przedsięwzięcia, zastosowano program Z.U.O. "EKO-SOFT" Łódź Określenie zasięgu
hałasu przemysłowego i drogowego emitowanego do środowiska – Program SON2
wersja 4- 2012 r. Program SON2 służy do określania zasięgu hałasu przemysłowego
emitowanego do środowiska naturalnego. Program uwzględnia źródła punktowe
wszechkierunkowe, kierunkowe, źródła liniowe, powierzchniowe, źródła – budynki oraz
ruch drogowy.
Analizę akustyczną przeprowadzono przy założeniu pracy wszystkich maszyn
jednocześnie oraz jednoczesnym funkcjonowaniu dróg publicznych. Obliczenia
wykonano dla wysokości 1,5 oraz 4 m dla terenu otaczającego i dla poszczególnych
punktów odbioru przy zabudowie mieszkaniowej. Wyniki obliczeń w punktach odbioru
(punkty kontrolne) dla zabudowy są zlokalizowane w odległości 2 m od ścian budynku.
Punkty odbioru stanowią budynki pobliskich miejscowości Oleśnica, Wólka
Sroczkowska, Kolonia Szumarka.
Przeprowadzona analiza akustyczna skumulowanego oddziaływania kopalni oraz
dróg publicznych wskazuje na dotrzymanie wartości dopuszczalnej 55dB(A) dla
obiektów chronionych w otoczeniu przedsięwzięcia. Najwyższa wartość wskaźnika LAeq
poza terenem zakładu dla pory dnia wynosi 57,5 dB(A) i występuje w najbliższym
otoczeniu zakładu. Oddziaływanie hałasu praktycznie mieści się w granicach złoża.
Wartości równoważnego poziomu dźwięku w punktach obserwacji zlokalizowanych przy
najbliższej zabudowie mieszkalnej są mniejsze od wartości normatywnej wynoszącej 55
dB(A) dla pory dziennej i właściwie ze względu na znaczną odległość obu złóż nie
przekraczają 50 dB(A).
8.1.2. Oddziaływanie na rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze
Oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na florę i faunę omówiono
szczegółowo w załączniku tekstowym A. Wyniki inwentaryzacji ornitologicznej wraz
z oceną oddziaływania przedsięwzięcia na awifaunę zawiera załącznik tekstowy B.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 41
8.2. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych
ziemi, klimat i krajobraz
Robotami górniczymi objęta zostanie powierzchnia około 100 ha. Według Projektu
zagospodarowania złoża "Oleśnica 1" [2] z jego powierzchni zdjęte zostanie około
948,62 tys. m3 nadkładu, który będzie deponowany na zwałowiskach tymczasowych.
Wraz z nadkładowymi masami ziemnymi na zwałowiskach będą deponowane mułki i iły
zamarglone, nie nadające się do produkcji. Cały nadkład i kopalina nie nadająca się do
produkcji ceramiki budowlanej (głównie iły i mułki zamarglone) będą początkowo
deponowane na tymczasowych zwałowiskach nadkładu (od Z1 do Z6). Lokalizację tych
zwałowisk pokazano na załączniku graficznym nr 4. Po osiągnięciu spągu złoża
(+167,96 m n.p.m.) masy ziemne ze zwałowisk zewnętrznych przemieszczane będą do
wyrobiska (zwałowisko wewnętrzne). Zwałowanie wewnętrzne odbywać się będzie
najwcześniej w południowej części wyrobiska od rejonu, gdzie rozpoczęto eksploatację.
W miarę postępu frontu eksploatacji, który przemieszczając się w kierunku wschodnim
obejmować będzie złoże "Oleśnica 2", na dno wyrobiska przemieszczane będą masy
nadkładowe zgromadzone na zwałowiskach tymczasowych pochodzące z obu złóż.
Szacowana na podstawie dokumentacji geologicznej [9] ilość nadkładu ze złoża
"Olesnica 2" wyniesie 1,4 mln m3. Podobnie jak w przypadku złoża "Oleśnica 1" ilość
mas ziemnych deponowanych na zwałowisku wewnętrznym może być powiększona
o napotkane w trakcie eksploatacji wkładki płonne oraz iły zamarglone, nie nadające się
do produkcji.
Warunki składowania nadkładu z uwzględnieniem sposobu i parametrów
formowanych hałd oraz minimalnej (bezpiecznej) ich odległości od górnej krawędzi
wyrobiska, gwarantujące zachowanie stateczności skarp i zboczy wyrobiska, zostaną
określone w Dokumentacji technicznej, zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu
górniczego.
Niekorzystne oddziaływanie na krajobraz okolicy będzie okresowe i wystąpi
podczas eksploatacji zakładu górniczego.
Eksploatacja złóż surowca ilastego spowoduje nieodwracalne zmiany sposobu
użytkowania gruntów. Z produkcji rolniczej zostanie wyłączony areał ponad 100 ha.
Jednak ze względu na niską jakość i zakwaszenie gleb w granicach złóż już obecnie
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 42
znaczna część tych gruntów nie jest użytkowana rolniczo. Z powierzchni złóż zdjęta
zostanie warstwa glebowa. Zostanie ona zgromadzona na tymczasowych zwałowiskach,
a następnie wykorzystana do rekultywacji wyrobiska.
Eksploatacja złoża nie spowoduje negatywnego oddziaływania na gleby terenów
otaczających. Poza wyrobiskami, przy lokalizacji zwałowisk zostanie uwzględniony
odstęp od granic sąsiednich działek oraz wykonywane rowy, co pozwoli na zachowanie
właściwej gospodarki wodami opadowymi spływającymi ze zwałowisk.
Po zakończeniu eksploatacji powstanie wyrobisko wgłębne o powierzchni około
100 ha i głębokości od około 30 m w części północno-zachodniej do ponad 50 m
w części południowo-wschodniej. Wyrobisko położone będzie na stoku o ekspozycji
południowo-zachodniej, dlatego tylko z tej strony będzie mogło być widoczne. Przy
odpowiednim osłonięciu roślinnością, wyrobisko nie powinno stanowić elementu
pogarszającego walory krajobrazowe. Po zadrzewieniu i zakrzewieniu otoczenia
w wyrobisku powstanie zbiornik wodny będzie atrakcyjnym elementem krajobrazu, być
może o walorach porównywalnych, lub nawet większych niż przed rozpoczęciem
eksploatacji.
Górne części skarp zbiornika będą kształtowane w gruntach nadkładowych (gliny
pylaste, gliny pylaste z przewarstwieniami piasku pylastego, gliny pylaste z domieszką
części organicznych). Są to grunty podatne na rozmywanie w warunkach występującego
spływu wód opadowych. Wymagać to będzie wykonania odpowiednich zabezpieczeń
przeciwerozyjnych
Pozostałe skarpy zbiornika będą kształtowane w iłach, które są mniej podatne na
rozmywanie. Generalny kąt nachylenia zboczy zbiornika wynosić będzie w granicach
16°- 18°, co zapewni trwałą ich stateczność również w warunkach zalania wodą.
Proces napełniania wodą zbiornika będzie długotrwały z uwagi na brak wydajnych
źródeł zasilania wodą.
Na przekroju geologiczno-górniczym (Załącznik graficzny nr 2) przedstawiono
profil terenu przed rozpoczęciem eksploatacji złoża i profile skarp wyrobiska po jej
zakończeniu. Lokalizację linii przekroju zaznaczono na mapie planowanego
zagospodarowania złoża ((Załącznik graficzny nr 4).
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 43
Utworzony w miejscu zrekultywowanego wyrobiska zbiornik będzie stanowił
urozmaicenie krajobrazowe. Wypełnienie wodą wyrobiska zmniejsza negatywne skutki
przekształcenia obszaru planowanego przedsięwzięcia, które to stanowią naturalne
obszary zatrzymywania i gromadzenia wód opadowych, co w konsekwencji przyczynia
się do łagodzenia skutków podtapiania terenu w okresie wzmożonych opadów i suszy.
Powstanie zbiornika wodnego korzystnie wpłynie na mikroklimat łagodząc różnice
termiczne wody i najbliższego otoczenia.
Powyższe sugestie dotyczące rekultywacji i zagospodarowania wyrobiska należy
traktować jako wytyczne. Szczegółowe rozwiązania, uwzględniające przyjęty kierunek
rekultywacji i sposób docelowego zagospodarowania zbiornika wodnego zostaną
określone w dokumentacji technicznej.
8.3. Oddziaływanie na dobra materialne
Przedsięwzięcie nie wywiera wpływu na dobra materialne. Teren złoża jest
pozbawiony zabudowy powierzchniowej i zadrzewienia. Obszar planowanej eksploatacji
sąsiaduje bezpośrednio z terenami rolnymi i leśnymi. Najbliższe pojedyncze obiekty
zabudowy zagrodowej znajdują się poza obszarem oddziaływania planowanej inwestycji
w odległościach: 500 m na kierunku południowo-wschodnim (Wólka Sroczkowska),
600 m na kierunku południowo-zachodnim (Kolonia Szumarka) i około 800 m na
kierunku północnym.
8.4. Oddziaływanie na zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą
dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków
Planowane przedsięwzięcie nie będzie miało wpływu na zabytki i krajobraz
kulturowy.
Na terenie planowanego przedsięwzięcia nie występują zabytki chronione na
podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Brak jest również
pomników przyrody. Wpisane do rejestru zabytki w Oleśnicy (rozdz. 4) znajdują się poza
zasięgiem oddziaływania planowanego przedsięwzięcia (3–10 km).
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 44
8.5. Oddziaływanie na zdrowie i warunki życia ludzi na etapie realizacji,
eksploatacji i likwidacji przedsięwzięcia
8.5.1. Zanieczyszczenia chemiczne, pyłowe, hałasu i drgania, również poza
obszarem, realizacji przedsięwzięcia z uwzględnieniem terenów zabudowy
mieszkaniowej i dróg dojazdowych
O skali i rodzaju wpływów przedsięwzięcia na zdrowie i warunki życia ludzi
decydują takie elementy jak: rodzaje i skala emisji zanieczyszczeń powietrza (spaliny,
pyły), hałas emitowany przez maszyny i urządzenia oraz środki transportu.
Eksploatacja kopaliny powodować będzie niezorganizowaną emisję pyłu
i substancji będących wynikiem uwalniania oparów paliwa w trakcie tankowania maszyn,
spalania oleju napędowego w silnikach maszyn urabiających i transportujących urobek.
Zanieczyszczenia pyłowe i w mniejszym stopniu gazowe powstawać będą w wyniku:
zdejmowania, transportu i składowania nadkładu;
urabiania i załadunku urobku na samochody;
transportu urobku do zakładu ceramicznego.
Emisja zanieczyszczeń z terenu kopalni powstawać będzie w wyniku pracy:
2 szt. koparek przez okres 10 h/dobę, 2000 h/rok,
1 szt. spycharki przez okres 10 h/dobę, 2000 h/rok,
samochody ciężarowe, wozidła 5 szt., (50 kursów/dobę).
Wpływ inwestycji powodowany tymi czynnikami na zdrowie i warunki życia ludzi
należy rozpatrywać z uwzględnieniem lokalizacji najbliżej położonej zabudowy
mieszkaniowej. W analizowanym przypadku mamy do czynienia z zabudową
mieszkaniową miejscowości Wólka Sroczkowska w odległości 500 m na kierunku
południowo-wschodnim, Kolonia Szumarka 600 m na kierunku południowo-zachodnim
i Oleśnica około 800 m na kierunku północnym- Rys. 5.
Skala pylenia w kopalni będzie znikoma, gdyż nadkładowe masy ziemne będą
urabiane i przemieszczane na zwałowiska w stanie wilgotności naturalnej. Podobnie przy
eksploatacji kopaliny (iły) nie powinno występować pylenie. W celu ograniczenia
pylenia podczas transportu kopaliny w porach suchych wewnętrzne drogi transportu będą
zraszane. Prace będą prowadzone w porach dziennych z wyłączeniem okresu zimowego.
Transport kopaliny, wydobywanej ze złoża "Oleśnica 1"oraz "Oleśnica 2", będzie
odbywał się po drodze dojazdowej (wyrobisko-zakład ceramiczny) o długości około
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 45
2,4 km, gdzie natężenie ruchu pojazdów samochodowych wynosić będzie średnio
5 kursów/godzinę. Długość trasy obejmuje jeden pełny kurs z wjazdem i wyjazdem.
Przewidywana ilość zużywanego paliwa w postaci oleju napędowego w kopalni
wynosić będzie średnio 76,5 tony/rok.
Wszystkie sprawne technicznie maszyny i pojazdy – a tylko takie mogą być
użytkowane w kopalniach - emitują spaliny w ilości niestanowiącej zagrożenia. Czas
pracy maszyn i nasilenie ruchu pojazdów nie sprawią, że emisja spalin osiągnie wielkość
groźną dla środowiska, a dodatkowo otwarty teren będzie sprzyjał szybkiemu
rozpraszaniu emitowanych przez maszyny gazów spalinowych.
W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza podejmowane będą
następujące działania:
stosowane będą wyłącznie sprawne technicznie maszyny górnicze i samochody
transportujące kopalinę,
wykonywane będą okresowe kontrole stanu technicznego maszyn i pojazdów
transportujących kopalinę. Niesprawne urządzenia, mogące powodować
podwyższony poziom emisji w ich otoczeniu będą wycofywane z ruchu.
silniki maszyn w czasie przerw pracy i samochodów w trakcie załadunku będą
wyłączane z ruchu.
Rodzaje i skala omawianych wyżej oddziaływań będzie podobna na etapie prac
udostępniających, eksploatacji i rekultywacji, gdyż będą to głównie prace związane
z urabianiem i przemieszczaniem dużych ilości mas ziemnych. Likwidacja
przedsięwzięcia polegać będzie na wykonaniu prac rekultywacyjnych, w których zakres
wchodzi przemieszczanie nadkładowych mas ziemnych do wyrobiska i kształtowanie
docelowych zboczy wyrobisk. Prace te będą prowadzone równolegle z postępującą
eksploatacją złóż.
Wyniki szczegółowych analiz i prognoz dotyczących rodzajów i wielkości
zanieczyszczeń pyłowych emitowanych do powietrza oraz zanieczyszczeń gazowych
będących wynikiem tankowania i pracy silników spalinowych maszyn górniczych
i samochodów transportujących kopalinę, zawiera załącznik tekstowy C.
Obliczenia wykonano wykorzystując do tego program komputerowy Operat FB
firmy PROEKO wykonany zgodnie z referencyjnymi metodykami modelowania
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 46
poziomów substancji w powietrzu zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska
z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji
w powietrzu (Dz. U. z 2010 r. Nr 16, poz. 87). Wartości tła zanieczyszczeń dla gminy
Oleśnica przyjęto zgodnie z pismem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska
z dnia 24.05.2013 r. Dla wszystkich emitowanych substancji poza tlenkiem węgla oraz
węglowodorami wykonano pełny zakres obliczeń.
Przeprowadzona analiza wykazała dotrzymanie obowiązujących przepisów
w zakresie ochrony powietrza. Obliczenia rozkładu stężeń 1–godzinnych oraz stężeń
średniorocznych zanieczyszczeń emitowanych w wyniku działalności kopalni
potwierdziły dotrzymanie dopuszczalnych wartości odniesienia w całym obszarze
otaczającym teren kopalni. Dotrzymane są również dopuszczalne normy opadu pyłu.
Prognozę akustyczną dla planowanego przedsięwzięcia przedstawiono w części II
załącznika C. Do wyznaczenia poziomu hałasu związanego z eksploatacją planowanego
przedsięwzięcia, zastosowano program Z.U.O. "EKO-SOFT" Łódź Określenie zasięgu
hałasu przemysłowego i drogowego emitowanego do środowiska – Program SON2
wersja 4- 2012 r.. Program SON2 służy do określania zasięgu hałasu przemysłowego
emitowanego do środowiska naturalnego. Program uwzględnia źródła punktowe
wszechkierunkowe, kierunkowe, źródła liniowe, powierzchniowe, źródła – budynki oraz
ruch drogowy. Wyniki obliczeń przedstawiono w formie tabelarycznej i graficznej
(strefowy wykres izofon).
Przeprowadzona analiza akustyczna wskazuje na dotrzymanie wartości
dopuszczalnej 55dB(A), dla obiektów chronionych w otoczeniu przedsięwzięcia.
Najwyższa wartość wskaźnika LAeq poza terenem zakładu dla pory dnia wynosi
50,8 dB(A) dla wersji 1 przy eksploatacji złoża Oleśnica 2. Oddziaływanie hałasu
praktycznie mieści się w granicach złoża.
Reasumując należy stwierdzić, że emisja hałasu pochodząca od źródeł związanych
z funkcjonowaniem omawianej inwestycji, nie osiągnie wartości ponadnormatywnych na
terenach chronionych akustycznie, spełniając tym samym wymagania ochrony
środowiska w zakresie akustycznym.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 47
W części III załącznika tekstowego C zamieszczono szczegółowe wyniki analizy
skumulowanych zanieczyszczeń powietrza i hałasu z uwzględnieniem pobliskich dróg
publicznych i zakładu ceramicznego.
Przeprowadzona analiza oddziaływania skumulowanego wykazała dotrzymanie
obowiązujących przepisów w zakresie ochrony powietrza. Obliczenia rozkładu stężeń
1–godzinnych oraz stężeń średniorocznych zanieczyszczeń emitowanych w wyniku
dzielności kopalni potwierdziły dotrzymanie dopuszczalnych wartości odniesienia
w całym obszarze otaczającym teren kopalni. Dotrzymane są również dopuszczalne
normy opadu pyłu. Dla wszystkich emitowanych substancji wykonano pełny zakres
obliczeń. Wśród emitowanych zanieczyszczeń przekroczenia występują jedynie dla
tlenków azotu, jednak częstość przekroczeń gwarantuje dotrzymanie wartości
odniesienia. Najwyższa częstość przekroczeń dla stężeń jednogodzinowych występuje
w punkcie o współrzędnych X= 2500 m Y=1400 m, wynosi 0,11 % i nie przekracza
dopuszczalnej 0,2 %.
Wyniki analizy akustycznej skumulowanego oddziaływania kopalni oraz dróg
publicznych wskazuje na dotrzymanie wartości dopuszczalnej 55dB(A), dla obiektów
chronionych w otoczeniu przedsięwzięcia. Najwyższa wartość wskaźnika LAeq poza
terenem zakładu dla pory dnia wynosi 51 dB(A). Oddziaływanie hałasu praktycznie
mieści się w granicach złoża.
Wartości równoważnego poziomu dźwięku w punktach obserwacji
zlokalizowanych przy najbliższej zabudowie mieszkalnej są mniejsze od wartości
normatywnej wynoszącej 55 dB(A) dla pory dziennej i właściwie ze względu na znaczną
odległość obu złóż nie przekraczają 50 dB(A).
8.5.2. Oddziaływanie na wody podziemne, powierzchniowe oraz glebę na etapie
realizacji, eksploatacji, z uwzględnieniem położenia w stosunku do Głównych
Zbiorników Wód Podziemnych, ujęć wody indywidualnych oraz zbiorowego
zaopatrzenia w wodę.
8.5.2.1. Oddziaływanie na wody podziemne
W rejonie występowania złóż iłów przydatnych dla ceramiki budowlanej "Oleśnica
1" i "Oleśnica 2" użytkowe poziomy wodonośne występują jedynie w obrębie piętra
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 48
czwartorzędowego. Są one jednak ograniczone tylko do osadów czwartorzędowych
zlokalizowanych w dolinie rzeki Wschodniej i Wisły.
Omawiany teren, według Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000,
arkusz Pacanów, należy do obszarów bez użytkowego poziomu wodonośnego. Złoża
będące przedmiotem eksploatacji zalicza się do suchych.
W trakcie eksploatacji złoża "Oleśnica 1" oraz wierceń podczas dokumentowania
złoża "Oleśnica 2", stwierdzono niewielkie sączenia w obrębie iłów pylastych na
głębokości od 1,6 m p.p.t do 7,5 m p.p.t.
W wyrobisku eksploatacyjnym gromadzi się głównie woda opadowa, która
z godnie z pozwoleniem wodnoprawnym odprowadzana jest do ziemi, za pośrednictwem
istniejącego rowu zlokalizowanego na terenie zakładu, uchodzącego do cieku bez nazwy
– Decyzja Wojewody Świętokrzyskiego znak: ŚR.II.6811-11/07 z dnia 29.03.2007 r.
Analiza wpływu planowanego przedsięwzięcia na jednolitą część wód podziemnych (JCWPd)
Identyfikacja jednolitej części wód podziemnych narażonej na oddziaływanie planowanego
przedsięwzięcia
Złoża "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" położone są na terenie JCWPd nr 122 (Rys. 8).
Rys. 8. Lokalizacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" na mapie JCWPd 122
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 49
Jest to obszar występowania wód podziemnych w utworach wodonośnych
czwartorzędu i neogenu.
Rys. 9. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd 122
(Źródło: Plan Gospodarowania Wodami)
Piętro czwartorzędowe na terenie jednostki związane jest głównie z dolinami rzek:
Wisły, Kanału Strumień, Wschodniej oraz Czarnej Staszowskiej. Użytkowe poziomy
wodonośne występują w aluwiach w/w dolin rzecznych i często nie są izolowane.
Zasilanie odbywa się na drodze bezpośredniej infiltracji wód opadowych.
Piętro neogenu reprezentowane jest przez osady wodonośne miocenu, które
stanowią poziom o znaczeniu użytkowym w północnej części omawianej JCWPd.
Litologia mioceńskich utworów wodonośnych jest bardzo zróżnicowana. Są to: piaski
i żwiry, wapienie organodetrytyczne, piaskowce wapienno-kwarcowe, wapienie
piaszczyste oraz wapienie litotamniowe. Miąższość warstwy wodonośnej jest zmienna
i waha się od 7 do około 60 m.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 50
Zwierciadło wód podziemnych najczęściej jest swobodne i występuje na głębokości
od 1 do 26 m poniżej powierzchni terenu.
Ponad połowa obszaru omawianej Jednolitej Części Wód Podziemnych pozbawiona
jest użytkowego poziomu wodonośnego. Jest to spowodowane płytko zalegającymi
ilasto-mułowcowymi osadami miocenu (iły krakowieckie).
Identyfikacja stanu wód
W opracowaniu Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu
Badawczego w Warszawie z 2008 r. przedstawiono charakterystykę wydzielonych
JCWPd.
Dla JCWPd Nr 122 przedstawiono następujące informacje:
Powierzchnia: 1 740 km2
Region: Górnej Wisły
Województwo: świętokrzyskie
Powiaty: Kielce, Pińczów, Busko Zdrój, Kazimierza Wielka, Staszów
Arkusze MhP w skali 1:200 000: Kielce, Sandomierz, Tarnów, Mielec
Region hydrogeologiczny wg Atlasu hydrogeologicznego Polski 1995 r.: XIII przedkarpacki
Głębokość występowania wód słodkich: około 25-100 m
(na podstawie rozpoznania regionalnego)
W Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (Monitor Polski
z 2011 r. nr 49 poz. 549) przedstawiona jest charakterystyka JCWPd, a w niej ocena
ryzyka i derogacje. Omawiany JCWPd nr 122 jest niezagrożony niespełnieniem celów
Ramowej Dyrektywy Wodnej. Stan jest kwalifikowany jako dobry.
Identyfikacja celów środowiskowych
określonych dla analizowanej jednolitej części wód podziemnych
Zgodnie z definicją umieszczoną w RDW dobry stan wód podziemnych oznacza
stan osiągnięty przez część wód podziemnych, jeżeli zarówno jej stan ilościowy, jak
i chemiczny jest określony, jako co najmniej "dobry".
RDW w art. 4 przewiduje dla wód podziemnych następujące główne cele środowiskowe:
zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód
podziemnych,
zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych
(z zastrzeżeniami wymienionymi w RDW),
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 51
zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych,
wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się
rosnącego trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek
działalności człowieka.
Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących
w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie
utrzymanie tego stanu.
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych prowadzona jest głównie na podstawie
wartości progowych elementów fizykochemicznych określających stan chemiczny wód
podziemnych odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu
wg rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych.
Zgodnie z powyższym cele środowiskowe są reprezentowane przez wartości progowe,
określone dla klasy III jakości wód podziemnych, przy jednoczesnym uwzględnieniu
zapisów mówiących, że stan chemiczny uznaje się za dobry w przypadku, gdy
przekroczenia wartości progowych dla dobrego stanu chemicznego występują, ale są one
związane z naturalnie podwyższonym tłem niektórych jonów lub ich wskaźników.
Dodatkowymi parametrami, które uwzględniane są w wyznaczaniu celów
środowiskowych są:
brak efektów zasolenia występującego na skutek oddziaływania antropogenicznego
(nadmierna eksploatacja wód podziemnych, ascenzja wód zasolonych),
zmiany przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW), świadczącej o ogólnej
mineralizacji, na takim poziomie, że nie wykazują efektów zasolenia wód
podziemnych,
wskaźniki fizykochemiczne wód podziemnych są na takim poziomie, że nie
zagrażają osiągnięciu celów środowiskowych przez wody powierzchniowe.
Głównym wyznacznikiem dobrego stanu ilościowego dla jednolitych części wód
podziemnych jest zapewnienie zasobów wód podziemnych dostępnych do
zagospodarowania przy długoterminowej średniorocznej wartości poboru z ujęć wód
podziemnych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 52
Dodatkowymi parametrami, które uwzględniane są w wyznaczaniu celów
środowiskowych są:
poziom wód podziemnych nie podlega takim wahaniom, które mogłyby doprowadzić
do:
niespełnienia celów środowiskowych przez wody powierzchniowe,
wystąpienia znacznych obniżeń zwierciadła wód podziemnych,
wystąpienia szkód w ekosystemach lądowych zależnych od wód
podziemnych,
kierunki zmian krążenia wód podziemnych nie powodują intruzji wód słonych.
Zgodnie z art. 4 RDW cele środowiskowe powinny zostać osiągnięte do 2015 roku.
Dyrektywa przewiduje odstępstwa (derogacje) od założonych celów środowiskowych,
jeżeli ich osiągnięcie dla danej części wód w ustalonym terminie nie będzie możliwe
z określonych przyczyn.
W myśl art. 4 RDW, odstępstwa zdefiniowane są następująco:
odstępstwa czasowe – dobry stan wód może zostać osiągnięty do roku 2021
lub najpóźniej do 2027 (art. 4.4 RDW),
ustalenie celów mniej rygorystycznych (art. 4.5 RDW),
czasowe pogorszenie stanu wód (art. 4.6 RDW),
nieosiągnięcie celów ze względu na realizację nowych inwestycji (art. 4.7
RDW).
Odstępstwa czasowe, czyli przedłużenie terminu realizacji zadań RDW do 2021 lub
2027 roku, można wyznaczyć dla części wód ze względu na:
brak możliwości technicznych wdrażania działań,
dysproporcjonalne koszty wdrożenia działań,
warunki naturalne niepozwalające na poprawę stanu części wód.
Dążenie do osiągnięcia celów mniej rygorystycznych jest możliwe dla tych części
wód, które zostały zmienione w wyniku działalności człowieka w taki sposób, że
doprowadzenie ich do stanu (potencjału) dobrego jest niemożliwe ze względu na:
brak możliwości technicznych wdrożenia działań,
dysproporcjonalne koszty wdrożenia działań.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 53
RDW dopuszcza wyznaczenie derogacji dla jednolitych części wód również
w sytuacji, gdy osiągnięcie celów jest niemożliwe w wyniku:
nowych zmian w charakterystykach fizycznych jednolitych części wód,
nowych form zrównoważonej działalności gospodarczej człowieka.
Stosowanie powyższych odstępstw w osiągnięciu celów środowiskowych możliwe
jest w określonych warunkach, wymienionych w art. 4 RDW. RDW dopuszcza realizację
inwestycji mających wpływ na stan wód, powodujących zmiany w charakterystykach
fizycznych jednolitych części wód, jeżeli cele którym służą, stanowią nadrzędny interes
społeczny i/lub korzyści dla środowiska naturalnego i dla społeczeństwa.
Celem środowiskowym dla JCWP nr 122 jest zachowanie dobrego stanu
ilościowego i jakościowego. Według zasad przyjętych w Ramowej Dyrektywie Wodnej,
stan wód podziemnych omawianego rejonu złóż iłow przydatnych dla ceramiki
budowlanej oceniany jest jako dobry i nie wymaga podjęcia działań naprawczych.
Przedsięwzięcie polegające na wydobywaniu kopaliny ze złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2" nie wpłynie na dobry stan JCWPd nr 122 oraz nie spowoduje
zagrożenia niespełnienia celów Ramowej Dyrektywy Wodnej.
Informacje na temat potencjalnego oddziaływania na cele ochrony wód, działania
ukierunkowane na maksymalne złagodzenie skutków planowanego przedsięwzięcia
na stan wód podziemnych
Eksploatacja iłów nie będzie miała wpływu na zmianę stosunków wodnych
w rejonie złóż. Dbałość o sprawność techniczną maszyn i przestrzeganie zasad ich
eksploatacji stanowić będzie wystarczające zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem wód
podziemnych i powierzchniowych. W ramach profilaktyki stosowane będą środki
ochrony przed skażeniem wody produktami ropopochodnymi. Nie planuje się
wykorzystywać wyrobiska górniczego na składowiska odpadów itd. Przewiduje się
wodno – zadrzewieniowy kierunek rekultywacji.
Omawiane przedsięwzięcie nie stanowi zagrożenia dla realizacji celów ochrony
wód w obrębie jednolitej części wód, nie powoduje też zagrożenia dla celów ochrony
wód w innych częściach wód.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 54
Eksploatacja złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" nie spowoduje zagrożenia
nieosiągnięciem celów środowiskowych w jednolitej części wód podziemnych nr 122.
Nie istnieje konieczność ustanowienia derogacji z art. 4 ust 7 dla przedmiotowej JCWPd
oraz nie ma potrzeby podejmowania działań na złagodzenie skutków oddziaływania
przedsięwzięcia na stan wód podziemnych.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE (RDW) z dnia 23 października 2000 r.
ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej jest
wynikiem wieloletnich prac Wspólnot Europejskich zmierzających do lepszej ochrony
wód poprzez wprowadzenie wspólnej europejskiej polityki wodnej, opartej na
przejrzystych, efektywnych i spójnych ramach legislacyjnych. Zobowiązuje państwa
członkowskie do racjonalnego wykorzystywania i ochrony zasobów wodnych w myśl
zasady zrównoważonego rozwoju. Celem jest osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód
do 2015 roku.
Założony cel wynika z wprowadzenia do polityki zasady zrównoważonego rozwoju
i dotyczy:
zaspokojenia zapotrzebowania na wodę ludności, rolnictwa i przemysłu,
promowania zrównoważonego korzystania z wód,
ochrony wód i ekosystemów znajdujących się w dobrym stanie ekologicznym,
poprawy jakości wód i stanu ekosystemów zdegradowanych działalnością
człowieka,
zmniejszenia zanieczyszczenia wód podziemnych,
zmniejszenia skutków powodzi i suszy.
Zgodnie z przepisami RDW planowanie gospodarowaniem wodami odbywa się
w podziale na obszary dorzeczy. Zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo
wodne (Dz. U. z 2012 r. Nr 239, poz. 145, z późn. zm.) w chwili obecnej na obszarze
Polski wyznaczonych jest 10 obszarów dorzeczy: Wisły, Odry, Dniestru, Dunaju, Jarftu,
Łaby, Niemna, Pregoły, Świeżej i Ücker. Dla każdego obszaru dorzecza opracowuje się
plan gospodarowania wodami.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 55
Omawiany teren położony jest w dorzeczu Wisły, dla którego został opracowany
plan gospodarowania wodami na jego obszarze. Według załącznika nr 2 do planu
gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły złoża "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" położone
są w obrębie Jednolitej Części Wód Powierzchniowych GW0313.
Europejski kod JCWP: PLRW200062178869
nazwa JCWP: Pobocznica,
lokalizacja:
scalona cześć wód: GW0313,
region wodny: region wodny Górnej Wisły,
kod dorzecza: 2000,
nazwa dorzecza: obszar dorzecza Wisły,
RZGW: RZGW w Krakowie,
ekoregion według Kondrackiego: Równiny Centralne,
ekoregion według Illiesa: Równiny Centralne,
typ JCWP: Potok wyżynny,
status: naturalna część wód,
ocena stanu: zły,
ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych: niezagrożona,
derogacje: brak,
uzasadnianie derogacji: brak.
Zgodnie z "Planem gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły", dla naturalnych
części wód celem środowiskowym jest osiągniecie co najmniej dobrego stanu
ekologicznego oraz utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego.
Przedsięwzięcie polegające na wydobywaniu kopaliny ze złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2" nie wpłynie na aktualny stan czystości wód powierzchniowych oraz nie
spowoduje zagrożenia niespełnienia celów Ramowej Dyrektywy Wodnej.
Odprowadzanie wód opadowych dopływających do wyrobiska górniczego nie
wpłynie na wskaźniki fizyko-chemiczne, biologiczne i hydromorfologiczne oraz
chemiczne stanowiące o potencjale ekologicznym i stanie chemicznym jednolitych części
wód powierzchniowych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 56
Przedsiębiorca posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie wód
kopalnianych do ziemi, za pośrednictwem rowu zlokalizowanego na terenie zakładu
uchodzącego do cieku bez nazwy, w ilości Qmax – 0,01 m3/s, pod warunkiem nie
przekraczania następujących wartości:
pH - 6,5 – 9,
zawiesiny ogólnej - 35 mg/l,
siarczanów - 50 mg/l,
chlorków - 1000 mg/l.
Pozwolenie to zobowiązuje Przedsiębiorcę do:
utrzymywania w należytym stanie technicznym i bieżącej konserwacji wszystkich
urządzeń służących do odprowadzania i oczyszczania wód kopalnianych, w tym
wylotu istniejącego rowu oraz wymienionego rowu na odcinku od wylotu do
przepustu pod drogą powiatową relacji Oleśnica – Pacanów wraz z odmulaniem
wymienionego przepustu,
prowadzenia pomiarów ilości i jakości odprowadzanych wód w zakresie
wymienionym wyżej.
8.5.3. Wpływ planowanego przedsięwzięcia na ochronę przeciwpowodziową terenów
przyległych w szczególności terenów zabudowy mieszkaniowej
Teren złóż jest pozbawiony zabudowy mieszkaniowej i jest położony poza
obszarem bezpośredniego zagrożenia powodziowego.
8.5.4. Wskazania i szczegółowa charakterystyka zabezpieczeń eliminujących lub
ograniczających możliwość powstania sytuacji stwarzających zagrożenie dla
bezpieczeństwa, życia i zdrowia ludzi oraz negatywnych oddziaływań na
środowisko przyrodnicze wraz z oceną skuteczności ich działania, zagrożenie
pożarowe
Potencjalnym zagrożenia dla bezpieczeństwa, zdrowia i życia ludzi przedsięwzięcia
związanego z funkcjonowaniem kopalni odkrywkowej stanowi praca maszyn górniczych
i wzmożony ruch pojazdów transportujących urobek. Zagrożenia te będą
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 57
zminimalizowane poprzez zgodne z przepisami i normami oznakowanie terenu kopalni,
dróg dojazdowych, stosowanie sprawnych maszyn i środków transportu, przestrzeganie
instrukcji bezpiecznej obsługi przepisów bhp i stały nadzór nad wykonywaniem robót.
Pojazdy transportujące kopalinę będą poruszały się drogami wewnętrznymi. Urobek
będzie transportowany na place składowe znajdujące się na terenie zakładu ceramicznego
Zagrożenie dla środowiska może być spowodowane ewentualnymi wyciekami
substancji ropopochodnych z maszyn stosowanych do eksploatacji złoża do wód i gleby.
Działanie skierowane na zminimalizowanie ryzyka wycieku i zapobieganiu ewentualnym
negatywnym skutkom wycieków polegać będą na przestrzeganiu zasad tankowania
maszyn budowlanych, które odbywać się będzie z pojemników z zastosowaniem
szczególnych środków ostrożności. Paliwo (olej napędowy) będzie dostarczane
w przystosowanych do tego celu pojemnikach i przetłaczane do zbiorników paliwa
maszyn górniczych przy użyciu przenośnego dystrybutora lub plastikowych kanistrów
oraz wlewów, minimalizujących ryzyko samozapłonu paliwa lub jego oparów. W trakcie
tankownia pod wlew paliwa podstawiane będą specjalne pojemniki, by zminimalizować
ryzyko rozlania paliwa i przeniknięcia do gleby. Ponadto maszyny wyposażone będą
w sorbent lub maty sorbentowe. W przypadku awarii sprzętu i ewentualnego
zanieczyszczenia powierzchni środkami ropopochodnymi, ziemia zanieczyszczona oraz
zastosowany sorbent zostanie usunięta i przekazana odbiorcom odpadów (posiadającym
odpowiednie zezwolenia) do unieszkodliwienia. Samochody transportujące kopaliny
będą tankowane na zewnętrznych stacjach paliw.
Do środowiska nie będą odprowadzane ścieki bytowe. Z uwagi na sezonową pracę
nie przewiduje się stałego zaplecza socjalnego. Załoga górnicza korzystać będzie
z zaplecza socjalno-bytowego zakładu ceramicznego. Wyrobisko zostanie zabezpieczone
przed nielegalnym składowaniem odpadów i wylewaniem ścieków poprzez umieszczenie
odpowiednich tablic.
Obszar planowanego przedsięwzięcia znajduje się poza terenem narażonym na
zalanie przez wody powodziowe.
Skala pylenia w kopalni będzie znikoma, gdyż nadkładowe masy ziemne i kopalina
urabiane będą i przemieszczane w stanie wilgotności naturalnej. Przeprowadzona analiza
stanu zanieczyszczenia powietrza wykazała dotrzymanie dopuszczalnych wartości
odniesienia w całym obszarze otaczającym teren kopali. Dotrzymane są również
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 58
dopuszczalne normy opadu pyłu. W porach suchych, podczas transportu kopaliny, gdy
może wystąpić krótkotrwały wzrost stężeń pyłów, stosowane będzie zraszanie
wewnętrznych dróg transportu. Podczas postoju bądź załadunku mas ziemnych na
samochody będą one miały wyłączane silniki, co ograniczy emisję spalin.
Analiza akustyczna wykazała, że emisja hałasu pochodząca od źródeł związanych
z funkcjonowaniem omawianej inwestycji, nie osiągnie wartości ponadnormatywnych na
terenach chronionych akustycznie, spełniając tym samym wymagania ochrony
środowiska w zakresie akustycznym. Dodatkowym zabezpieczeniem będzie ograniczenie
robót do pory dziennej.
Na terenie planowanego przedsięwzięcia nie występują siedliska, ani stałe
żerowiska zwierząt. Są to w większości nieużytkowane grunty rolne pozbawione drzew
i krzewów.
Po zakończeniu eksploatacji złóż wyrobisko zostanie zrekultywowane, przy czym
preferowany jest kierunek rolny z docelowym zbiornikiem wodnym.
Eksploatacja kopaliny będzie wymagać odprowadzania wód z odwadniania
wyrobiska, głównie wód opadowych, co nie spowoduje zaburzenia stosunków wodnych
i nie stworzy zagrożeń dla wód powierzchniowych.
8.5.5. Analiza konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem
Ryzyko konfliktów społecznych ocenia się jako niewielkie. Brak zabudowy
mieszkaniowej w bliskim sąsiedztwie kopalni i utrzymanie wydobycia kopaliny na
dotychczasowym poziomie nie powinno być powodem konfliktów, a stworzy warunki do
wydłużenia funkcjonowania przedsięwzięcia i utrzymania miejsc pracy.
8.6. Wzajemne oddziaływanie między elementami, o których mowa
w pkt. 8.1-8.5
Eksploatacja złóż iłów, z uwagi na sprawdzoną technologię i omawiane wyżej
uwarunkowania przyrodnicze, nie będzie miała znaczącego oddziaływania na środowisko
naturalne. Dotyczy to zarówno oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska,
jak też wzajemne powiązanie tych oddziaływań.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 59
Ocena rozwiązań technicznych i technologicznych pozwala sformułować wniosek
o korzystnych warunkach miejscowych (niezagospodarowany teren złoża, brak
zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie) i możliwościach ograniczenia do bezpiecznego
poziomu korzystania ze środowiska w trakcie realizacji zamierzonych robót.
Omówione wyżej oddziaływania są integralnie związane z rodzajem i skalą
przedsięwzięcia i w zasadzie nie mogą być wyeliminowane.
Zasięg oddziaływania budowy, eksploatacji i likwidacji, tj. rekultywacji terenu
pogórniczego zamknie się w granicy terenu inwestycji, nie wystąpi transgraniczne
oddziaływanie na środowisko, a oddziaływanie na środowisko ma charakter odwracalny.
Zagospodarowanie zrekultywowanego wyrobiska wpłynie pozytywnie na przyrodę.
Przedsięwzięcie nie naruszy warunków ochrony Solecko - Pacanowskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu.
Zostaną stworzone korzystne warunki do powstawania nowych siedlisk, jak
również nastąpi znacząca poprawa wartości biologicznej obszaru objętego
przedsięwzięciem. Nie spowoduje to zmiany w składzie gatunkowym lokalnej flory
i fauny, jak również nie spowoduje wzrostu zagrożenia zasiedlenia obszaru przez
nowoprzybyłe gatunki inwazyjne. Teren kopalni po rekultywacji stanowić będzie cenną
ostoję i dodatkową niszę ekologiczną dla dziko żyjących gatunków. Powstanie częściowo
wypełnionego wodą zrekultywowanego wyrobiska stanowić będzie siedlisko wielu
gatunków roślin i zwierząt.
9. Opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz
opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego
przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie,
wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe
i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z: a) istnienia przedsięwzięcia,
b) wykorzystywania zasobów środowiska,
c) emisji.
9.1. Opis zastosowanych metod prognozowania
Wykorzystano informacje zawarte w dokumentacjach geologicznych złóż surowca
ilastego "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" [1, 9], projektu zagospodarowania złoża i planie
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 60
ruchu zakładu górniczego "Oleśnica 1" [2, 3, 7, 8], karcie informacyjnej przedsięwzięcia
[6], zapisach zawartych w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Oleśnica [5].
Dokonano wizji lokalnej, w trakcie której m.in. przeprowadzono inwentaryzację
przyrodniczą i ornitologiczną obszaru planowanej eksploatacji. Opis zastosowanej
metodyki i wyniki inwentaryzacji przedstawiono w załącznikach tekstowych A i B.
Dla potrzeb opracowania wykonano dodatkowe prognozy i ekspertyzy
specjalistyczne:
Inwentaryzacja przyrodnicza obszaru złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2"
- Załącznik tekstowy A.
Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" wraz
z terenem przyległym - Załącznik tekstowy B.
Analiza oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w zakresie emisji do powietrza
i emisji hałasu - Załącznik tekstowy C,
Prognozy poziomu i zasięgu zanieczyszczeń w powietrzu wykonano według
obowiązującej referencyjnej metodyki modelowania poziomów substancji w powietrzu,
stanowiącej załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia
2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U.
nr 16, poz.87). Wartości tła zanieczyszczeń dla gminy Oleśnica przyjęto zgodnie
z pismem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska z dnia 24.05.2013 r.
Do oceny hałasu w środowisku zewnętrznym ma zastosowanie Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 poz. 826 z 2007 r.), z uwzględnieniem późniejszych
zmian (zmiana w/w rozporządzenia ,8 października 2012 r.). Do wyznaczenia poziomu
hałasu związanego z eksploatacją planowanego przedsięwzięcia, zastosowano program
Z.U.O. "EKO-SOFT" Łódź Określenie zasięgu hałasu przemysłowego i drogowego
emitowanego do środowiska – Program SON2 wersja 4- 2012 r. Program ten oparty jest
na modelu obliczeniowym propagacji hałasu przemysłowego zgodnym z normą PN-ISO
9613-2.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 61
9.2. Przewidywane znaczące oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
środowisko
Prognozowane oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na poszczególne
komponenty środowiska, z uwzględnieniem ich rodzajów, skali omówiono
w dołączonych opracowaniach stanowiących załączniki tekstowe A, B, C do niniejszego
Raportu ….
Przewidywane oddziaływania eksploatacji surowca ilastego ze złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2" powodować będą:
a) Trwałe przekształcenia powierzchni terenu złoża objętego robotami górniczymi,
w wyniku którego zmieni się sposób użytkowania terenu. W miejscu użytków
zielonych powstanie zrekultywowane wyrobisko w postaci zazielenionej niecki
o powierzchni około 100 ha i zbiornikiem wodnym w jej dolnej części.
b) Oddziaływania akustyczne powodowane pracą maszyn górniczych i środków
transportu kopaliny. Jak wykazały analizy nie będą one przekraczały
dopuszczalnych poziomów.
c) Zanieczyszczenie powietrza powodowane przez pracę silników spalinowych
maszyn górniczych (koparki, spycharka) i środków transportu (samochody,
wozidła) oraz pyleniem podczas prowadzenia prac ziemnych, wydobycia kopaliny
oraz ruchu pojazdów. Jak wykazały analizy (Załącznik tekstowy C) nie przekroczą
dopuszczalnych norm przy planowanym reżimie pracy (ilość jednocześnie
pracujących maszyn i czas pracy).
d) Nie wystąpią znaczące oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko wodne.
e) Oddziaływanie na świat roślinny i zwierzęcy spowodowane będą przez:
zniszczenie pokrywy roślinnej (trawa) oraz uszkodzenie profilu glebowego,
zniszczenie mechaniczne roślin oraz gleby zdjętej z miejsca wydobycia
kruszywa,
zmianę warunków siedliskowych wskutek zajęcia terenu pod eksploatację
kopalin i spowodowane nią zmiany sposobu użytkowania terenu.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 62
f) Oddziaływanie na krajobraz spowodowane:
trwałą zmianą sposobu użytkowania około100 ha powierzchni terenu,
trwałą zmianą w kompozycji krajobrazu spowodowaną wprowadzeniem nowego
elementu w postaci niecki ze zbiornikiem wodnym w jej dolnej części.
Przyjęte rozwiązania techniczne i technologiczne uzasadniają wniosek
o możliwościach ograniczenia do bezpiecznego poziomu korzystania z zasobów
środowiska w trakcie planowanych robót na kolejnych etapach realizacji przedsięwzięcia
(prace przygotowawcze, eksploatacja kopaliny, rekultywacja wyrobiska). Nie zostaną
naruszone dopuszczalne poziomy emisji zanieczyszczeń środowiska.
9.3. Oddziaływania skumulowane
Oddziaływania skumulowane powodowane będą równoczesną eksploatacja złóż
oraz funkcjonowaniem zakładu ceramicznego.
Oddziaływania bezpośrednie planowanego uruchomienia wydobywania kopaliny ze
złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" wiązać się będzie z trwałym przekształceniem
powierzchni terenu objętego robotami górniczymi. Z uwagi na dotychczasowy
i planowany (po zakończeniu wydobywanie kopaliny) sposób zagospodarowania terenu
oddziaływania te nie spowodują niekorzystnych oddziaływań na środowisko.
Przy prowadzeniu prac przygotowawczych i wydobywaniu kopaliny dodatkowo
stosowane będą rozwiązania chroniące środowisko przyrodnicze:
prace przygotowawcze i eksploatacja kopalin odbywać się będzie tylko
w porze dziennej,
przy transporcie mas ziemnych samochodami, w porach suchych stosowane
będzie zraszanie dróg wewnętrznych ograniczające pylenie,
podczas postoju bądź załadunku kopalin na samochody będą one miały
wyłączane silniki, co ograniczy emisję spalin.
Po zakończeniu eksploatacji w wyrobisku powstanie niecka o powierzchni około
100 ha ze zbiornikiem wodnym w dennej części. Zrekultywowane wyrobisko (zbiornik
wraz z obsadzonymi roślinnością skarpami) stanowić będzie dogodne miejsce dla
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 63
rozwoju roślinności wodnej, bytowania ptactwa i zwierząt, a zarazem uatrakcyjni
otoczenie podnosząc jego walory przyrodnicze.
Oddziaływanie pośrednie związane jest ze wzmożonym ruchem samochodów
transportujących urobek z kopalni do zakładu ceramicznego. Zagrożenia wynikające
z tego typu oddziaływań to wzmożony hałas oraz potencjalne zapylenie.
Podstawowy dojazd do zakładu górniczego i transport kopalin odbywać się będzie
w granicach własności Inwestora.
Oddziaływania wtórne, związane są z wpływem zrekultywowanych wyrobisk.
Po wyeksploatowaniu złoża w wyrobisku powstanie niecka o powierzchni około 100 ha
ze zbiornikiem wodnym w dolnej części, które wzbogacą walory krajobrazowe
i przyrodnicze. Nie przewiduje się negatywnych oddziaływań wtórnych na chronione
siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt.
Oddziaływania krótkoterminowe. Zasięg oddziaływań krótkoterminowych zawiera
się w strefie skumulowanych oddziaływań bezpośrednich i pośrednich eksploatacji złóż
"Oleśnica 1" i "Oleśnica 2". Jak wykazały analizy (Załącznik tekstowy C) oddziaływania
te mieszczą się w dopuszczalnych granicach.
Zasięg oddziaływań średnioterminowych obejmuje czas rekultywacji wyrobisk
i ustabilizowania nowych warunków przyrodniczych w zrekultywowanym terenie.
W związku z przyjętym sposobem rekultywacji oddziaływania średnioterminowe będą
związane z uwolnieniem terenu od urządzeń i pojazdów wykorzystywanych do
eksploatacji złóż i w krótkim czasie zanikające. Planowane zagospodarowanie złóż iłów
zakłada systematyczne, w miarę postępu eksploatacji przemieszczanie nadkładowych
mas ziemnych na dno wyrobiska, kształtowanie i użyźnianie brzegów tworzonej niecki
z wykorzystaniem zabranej warstwy glebowej, wprowadzaniem roślinności i napełnianie
zbiornika wodnego. Charakter, ograniczony zakres i rozłożenie tych prac w długim
czasie sprawia, że ich uciążliwość pomimo kumulacji nie będzie miała istotnego wpływu
na środowisko.
Oddziaływania długoterminowe związane są z wpływem zrekultywowanego
wyrobiska na środowisko, a ich zasięg odpowiada oddziaływaniom wtórnym. Wpływ
zrekultywowanego wyrobiska ze zbiornikiem wodnym w jego dolnej części na biosferę
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 64
związany jest ze zmianami cech hydrometrycznych otoczenia. Proces napełniania
zbiornika będzie długotrwały z powodu braku wydajnych źródeł wody.
Z danych meteorologicznych wynika, że parowanie roczne z otwartej powierzchni
zbiornika wodnego będzie w przybliżeniu równe średniorocznej sumie opadów, co
oznacza, że utworzenie basenu poeksploatacyjnego nie spowoduje istotnych zakłóceń
w gospodarce wodnej terenów przyległych.
Oddziaływania stałe w okresie eksploatacji związane są ze zwiększonym hałasem
i przebywaniem osób i urządzeń w obszarze planowanej inwestycji oraz z zajęciem
terenu przeznaczonego do eksploatacji, lokalizacji zwałowisk i dróg dojazdowych. Strefa
tych oddziaływań pokrywa się z zasięgiem oddziaływań pośrednich i bezpośrednich
eksploatacji złoża.
Oddziaływania chwilowe wynikają z hałasu powodowanego pracą maszyn
górniczych i samochodów ciężarowych wykorzystywanych w ruchu zakładu górniczego.
Strefa tych oddziaływań pokrywa się z zasięgiem ich oddziaływań pośrednich
i bezpośrednich. Niewielka ilość maszyn, wyłączenie z eksploatacji pory nocnej i ich
oddalenie od obszarów chronionych sprawiają, że nie nastąpią przekroczenia
dopuszczalnych norm hałasu i emisji zanieczyszczeń powietrza, co zostało wykazane
w dodatkowo wykonanej analizie (Załącznik tekstowy C).
10. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie,
ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych
oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru
10.1. Ochrona powierzchni ziemi
Dla ochrony sąsiadujących ze złożem użytków rolnych nie będących własnością
wnioskodawcy planuje się pozostawienie pasów ochronnych o szerokości 6 m. W pasach
ochronnych nie planuje się wydobywania kruszywa. Podczas eksploatacji złóż iłów
zachowane będą kąty nachylenia skarp i zboczy, zarówno roboczych jak i stałych,
zabezpieczające przed powstawaniem osuwisk. Docelowe ukształtowanie
i zabezpieczenie skarp wyrobisk po zakończeniu eksploatacji złóż, określone zostanie
w projekcie rekultywacji.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 65
Robotami górniczymi zostanie objęty obszar złoża o powierzchni około 100 ha.
W trakcie prowadzenia robót górniczych powierzchnia ta ulegnie przekształceniom. Po
zakończeniu eksploatacji złóż w dennej części ukształtowanej niecki powstanie zbiornik
wodny zasilany głównie opadami atmosferycznymi.
Przy urabianiu nadkładu wierzchnia warstwa urodzajnej gleby i nadkładu będzie
selektywnie zdejmowana i pryzmowana na tymczasowych zwałowiskach lokalizowanych
na terenie nieobjętym eksploatacją kruszywa, a następnie wykorzystywana przy
rekultywacji terenów po działalności górniczej.
Maszyny górnicze i środki transportu utrzymywane będą w dobrym stanie
technicznym, poddawane stałym przeglądom i naprawom. Przeglądy i naprawy bieżące
tych maszyn będą wykonywane poza terenem zakładu górniczego.
10.2. Ochrona przed hałasem
Tereny położone w bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji stanowią grunty rolne
i użytki zielone, bez zabudowy, w związku z czym nie są chronione akustyczne.
Najbliższe pojedyncze obiekty zabudowy zagrodowej znajdują się w odległości 300 m na
kierunku południowo–wschodnim (Wólka Sroczkowska), 400 m na kierunku
południowo–zachodnim (Kolonia Szumarka) i około 600 m na kierunku północnym
(Oleśnica).
Do oceny hałasu w środowisku zewnętrznym ma zastosowanie Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 poz. 826 z 2007 r.) ze zmianą z dnia 1 października
2012 r. (Dz.U. Nr 0 po. 1109).
Tereny przyległe do kopalni należy zakwalifikować jako tereny zabudowy
zagrodowej wg punktu 3 b,c załącznika do w/w Rozporządzenia. Dla tego typu terenów
obowiązują następujące wartości dopuszczalne:
wskaźnik hałasu LAeq D określony jako równoważny poziom dźwięku
w godzinach: od 6:00 do 22:00 – 55 dB(A)
wskaźnik hałasu LAeq N określony jako równoważny poziom dźwięku
w godzinach: od 22:00 do 6:00 – 45 dB(A)
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 66
Funkcjonowanie obiektu odbywać się będzie wyłącznie w okresie pory dziennej,
dlatego też obliczenia przeprowadzone i zinterpretowano w stosunku do normatywu
dziennego, tj. LAeq dzień = 55 dB(A).
Przeprowadzona analiza akustyczna (Załącznik tekstowy C) wskazuje na
dotrzymanie wartości dopuszczalnej 55dB(A), dla obiektów chronionych w otoczeniu
przedsięwzięcia. Najwyższa wartość wskaźnika LAeq poza terenem zakładu dla pory
dnia wynosi 50,8 dB(A) dla wersji 1 przy eksploatacji złoża Oleśnica 2. Oddziaływanie
hałasu praktycznie mieści się w granicach złoża.
Wartości równoważnego poziomu dźwięku w punktach obserwacji
zlokalizowanych przy najbliższej zabudowie mieszkalnej są mniejsze od wartości
normatywnej wynoszącej 55 dB(A) dla pory dziennej i właściwie ze względu na znaczną
odległość obu złóż nie przekraczają 50 dB(A).
Reasumując należy stwierdzić, że emisja hałasu pochodząca od źródeł związanych
z funkcjonowaniem omawianej inwestycji, nie osiągnie wartości ponadnormatywnych na
terenach chronionych akustycznie, spełniając tym samym wymagania ochrony
środowiska w zakresie akustycznym.
10.3. Ochrona przed zanieczyszczanie powietrza
Źródła zagrożeń dla powietrza będą miały charakter emisji niezorganizowanej
(emisje z silników spalinowych niestacjonarnych maszyn górniczych i pojazdów
zasilanych olejem napędowym). Podczas postoju bądź załadunku urobku na samochody
będą one miały wyłączane silniki, co ograniczy emisję spalin. Na terenie projektowanego
przedsięwzięcia brak będzie zorganizowanych źródeł emisji do powietrza.
Masy ziemne będą transportowane w stanie wilgotności naturalnej, co wyeliminuje
pylenie. Wydobyty ze złoża urobek ładowany będzie na środki transportu przy użyciu
koparek, a następnie przewożony na hałdę surowcowa zlokalizowaną poza wyrobiskiem
i zakładem górniczym tj. na placu składowym przy zakładzie ceramicznym, znajdującym
się na zachód od parceli eksploatacyjnych. Transport kopaliny nie będzie korzystał z dróg
publicznych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 67
Wewnątrz kopalni drogi technologiczne poprowadzone będą po dnie wyrobiska i po
poziomach roboczych utworzonych dla kolejnych poziomów. Przebieg dróg
tymczasowych w obrębie wyrobiska i poza wyrobiskiem - dla przewozu wydobytej
kopaliny na plac składowy oraz nadkładu na zwałowiska - będzie dostosowywany do
potrzeb, w zależności od miejsca wybierania złoża, zdejmowania nadkładu oraz jego
składowania, będzie on zmieniać się wraz z postępem frontu eksploatacji.
W celu ograniczenia pylenia spowodowanego ruchem samochodów w okresach
suszy drogi te będą zraszane wodą. Ruch drogowy na terenie kopalni odbywać się będzie
w oparciu o regulamin ruchu transportu kołowego zatwierdzonego przez kierownika
ruchu zakładu górniczego.
Przeprowadzona analiza (Załącznik tekstowy C) wykazała dotrzymanie
obowiązujących przepisów w zakresie ochrony powietrza.
10.4. Ochrona wód podziemnych i powierzchniowych
Warunki hydrogeologiczne złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" są korzystne. Złoża
zaliczono do złóż suchych i częściowo zawodnionych. W górnych partiach iłów na
głębokości 4–5 m p.p.t. można się spodziewać sączeń wody związanych
z przewarstwieniami mułków piaszczystych. Wody te będą gromadzone w rząpiu,
znajdującym się w dnie wyrobiska, skąd systematyczne odprowadzane będą poza teren
wyrobiska do rowu. Wody tym rowem i ciekiem bez nazwy mogą trafić do cieku Kanał
łączącego się dalej z rzeką Wschodnią będącą lewobrzeżnym dopływem Wisły.
Wody przed odprowadzeniem do rowu poddane są oczyszczeniu z zawiesiny
w klarowniku, stąd nie będą wnosić istotnego ładunku tego zanieczyszczenia do wód
powierzchniowych. Dopuszczalne parametry odprowadzanej wody z odwodnienia
wyrobiska górniczego określone zostały w pozwoleniu wodno prawnym.
Według Szczegółowej Mapy hydrogeologicznej Polski ark. Pacanów (919) Obszar
złóż zlokalizowany jest w obrębie regionu przedkarpackiego, w rejonie proszowicko-
połanieckim, gdzie użytkowe poziomy wodonośne występują tylko w obrębie piętra
czwartorzędowego. Obszar złóż to teren, gdzie brak jest użytkowego piętra
wodonośnego. Użytkowe poziomy wodonośne ograniczone są do dolin rzeki Wschodniej
i Wisły. W bezpośrednim sąsiedztwie złoża nie występują ujęcia i zbiorniki wód
podziemnych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 68
Na terenie gminy Oleśnica brak jest producentów wody, gmina zaopatrywana jest
w wodę kupowaną od producentów z terenu innych gmin, tj. PGKiM Spółka Gminy
w Staszowie, Gminy Łubnice oraz Zakładu Usług Wodnych i Komunalnych
w Pacanowie.
Eksploatacja iłów nie będzie miała wpływu na zmianę stosunków wodnych
w rejonie złoża. W wyrobisku zabrania się również składowania jakichkolwiek odpadów
i wylewania ścieków
Teren wyrobiska poeksploatacyjnego należy chronić przed zwyczajowym
wysypywaniem i wylewaniem w nim odpadów, śmieci, ścieków itp.
Wszelkie uzupełnianie paliwa, smarowanie, przeglądy, naprawy i konserwacje
maszyn oraz pojazdów należy wykonywać w miejscu do tego specjalnie przygotowanym
i zabezpieczonym przed przedostaniem się substancji ropopochodnych do podłoża.
W celu przeciwdziałania powstaniu zanieczyszczenia wód podziemnych
substancjami ropopochodnymi pochodzącymi z awaryjnych wycieków olejów maszyny
te będą wyposażone w sorbent lub maty sorbentowe. W przypadku awarii sprzętu
i ewentualnego zanieczyszczenia powierzchni środkami ropopochodnymi, ziemia
zanieczyszczona oraz zastosowany sorbent zostanie usunięta i przekazana odbiorcom
odpadów (posiadającym odpowiednie zezwolenia) do unieszkodliwienia.
10.5. Ochrona świata roślinnego i zwierzęcego
W strukturze użytkowania przestrzennego, terenu przeznaczonego na poszerzenie
wyrobiska przeważają zdecydowanie siedliska porolne i ruderalne z niewielkim udziałem
zbiorowisk nitrofilnych okrajków oraz zarośli i zadrzewień przydrożnych. W części
środkowo–zachodniej znajduje się niewielkie zabagnienie porośnięte trzciną pospolitą.
Przeprowadzone badania inwentaryzacyjne wykazały, że na terenie planowanej
inwestycji w Oleśnicy brakuje stanowisk atrakcyjnych jako miejsca rozrodu dla płazów.
Jednakże szuwar trzcinowy zawsze stanowi potencjalnie korzystne dla płazów miejsce,
dlatego jego likwidacja powinna odbywać się poza terminem rozrodczym większości
płazów, najlepiej w miesiącach jesiennych lub zimowych (październik-luty). Gdyby
likwidacja trzcinowiska, ze względów organizacyjno–technicznych musiała się odbyć
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 69
w okresie aktywności płazów wtedy musiałaby być poprzedzona zebraniem wszystkich
osobników i przeniesieniem we wskazane miejsce. Wykluczone jest przeprowadzenie
tego działania wcześniej niż od 1 lipca, gdy zakończony jest rozwój larwalny większości
osobników młodocianych.
Z uwagi na zasiedlenie terenu złóż przez gatunki budujące swoje gniazda
bezpośrednio na ziemi lub w niewysokiej roślinności, wymagane będą działania
zapobiegające niszczeniu gniazd ptaków w okresie lęgowym. Prace polegające na
usunięciu wierzchniej warstwy humusowej oraz zajęciu nowych obszarów pod
składowanie mas ziemnych powinny być prowadzone w okresie od 1 września do
1 marca.
10.6. Ochrona krajobrazu
Eksploatacja złóż spowoduje trwałe zmiany w krajobrazie. Po wyeksploatowaniu
kopaliny i zrekultywowaniu wyrobiska na jego obszarze powstanie zagłębienie
o powierzchni około 100 ha oraz głębokości do 30 – 50 m, ze zbiornikiem wodnym
w dennej części oraz zadrzewionym otoczeniem. Teren złoża po jego właściwej
rekultywacji może mieć (poprzez stworzenie warunków dla rozwoju na sztucznych
i naturalnych formach rzeźby zróżnicowanych zespołów roślinnych - muraw, zbiorowisk
wilgotnych, podmokłych) wyższe walory przyrodnicze niż obecnie.
Wyrobisko położone będzie na stoku o ekspozycji południowo-zachodniej, dlatego
tylko z tej strony będzie mogło być widoczne. Zmiany w szerszej skali - linii
krajobrazowych - będą natomiast niewielkie, nie powodujące zaburzenia widoku
istniejących ciągów pagórów i obniżeń morfologicznych w najbliższej okolicy. Po
zadrzewieniu i zakrzewieniu otoczenia wyrobiska, powstały w nim zbiornik wodny
będzie atrakcyjnym elementem krajobrazu.
10.7. Ochrona obszaru Natura 2000
Teren przedsięwzięcia położony jest w granicach Solecko - Pacanowskiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu (S-POChK). Stanowi on osłonę Nadnidziańskich Parków
Krajobrazowych. Graniczy od północy z Chmielnicko Szydłowskim Obszarem
Chronionego Krajobrazu.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 70
Na terenie eksploatacji iłów przydatnych dla ceramiki budowlanej nie występują
inne prawnie chronione elementy środowiska. Najbliższy obszar "Natura 2000" znajduje
się w rejonie Stopnicy, w odległości około 10 km na zachód od granic przedsięwzięcia.
11. Porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą
wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r. – Prawo ochrony środowiska
Zgodnie art.143 w/w ustawy technologia stosowana w nowo uruchamianych lub
zmienianych w sposób istotny instalacjach i urządzeniach powinna spełniać wymagania,
przy których określaniu uwzględnia się w szczególności:
stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń;
efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii;
zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów
i paliw;
stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość
odzysku powstających odpadów;
rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji;
wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie
zastosowane w skali przemysłowej;
postęp naukowo-techniczny.
Planowane przedsięwzięcie spełnia w/w wymogi. Wydobywanie kopaliny nie
wymaga stosowania substancji zagrażających zdrowiu i życiu ludzi, zwierząt
i środowisku. Poza paliwem do napędu maszyn górniczych i samochodów ciężarowych
nie będą wykorzystywane inne surowce i materiały.
Technologia będzie bezodpadowa. Zasięg i wielkość emisji (zanieczyszczenie
powietrza spalinami i pyłami, hałas) będzie mały i okresowy (praca sezonowa w porach
dziennych) nie będzie powodowała zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz znaczącego
oddziaływania dla środowiska przyrodniczego.
Technologia eksploatacji iłów będzie typowa dla odkrywkowej metody.
Zastosowane zostaną nowoczesne maszyny (koparki, spycharki, samochody ciężarowe)
przystosowane do skali i warunków eksploatacji.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 71
Po zakończeniu wydobywania kopalin powstałe wyrobiska zostaną zrekultywowane
i zagospodarowane zgodnie z kierunkiem rekultywacji uzgodnionym ze starostą.
12. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne
ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
środowiska, oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń
w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących
obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich
Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco
oddziaływać na środowisko tworzy się w sytuacji, gdy pomimo zastosowania dostępnych
rozwiązań zabezpieczających nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska
poza granicami terenu własności.
Z dokonanych w niniejszym raporcie analiz wynika, że przedsięwzięcie nie będzie
uciążliwe dla środowiska a zasięg niekorzystnych oddziaływań nie przekroczy granic
własności terenu Inwestora.
13. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej
Na rysunkach zamieszczonych w tekście, w załącznikach tekstowych i na
załącznikach graficznych przedstawiono lokalizację złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2",
strukturę własnościową, charakterystykę przyrodniczą terenu przedsięwzięcia,
zagospodarowanie terenów przyległych, schematy eksploatacji i zagospodarowania złóż,
oraz wyniki inwentaryzacji przyrodniczej terenu inwestycji i wyniki analiz zasięgu
oddziaływania na środowisko.
14. Przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali
odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych
w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe
przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko
Na załącznikach graficznych przedstawiono stan obecny terenu przedsięwzięcia
i jego otoczenia, budowę geologiczną i planowane zagospodarowanie złoża.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 72
Granice i plan zagospodarowania złóż iłów przedstawiono na wspólnej mapie
w skali 1 : 2 000 (Załączniki graficzne 1 i 4). Na załączniku graficznym 2 przedstawiono
przekroje geologiczno-górnicze w skali 1: 2000/500.
15. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych
z planowanym przedsięwzięciem
Analiza wykazała, że przedsięwzięcie nie jest w znaczącym stopniu uciążliwe dla
ludzi i środowiska. Działalność prowadzona będzie na gruntach, do których Inwestor
posiada tytuł prawny, a zasięg jej oddziaływania na środowisko nie będzie wykraczał
poza ich granice.
Realizacja przedsięwzięcia według rekomendowanego wariantu polegającego na
łącznym zagospodarowaniu złóż "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" spowoduje poprawę stopnia
wykorzystania zasobów, gdyż ograniczy straty zasobów przemysłowych o zasoby
uwięzione w pasie ochronnym działki nr 917, która zostanie objęta eksploatacją.
Powiększenie zasobów obecnie eksploatowanego złoża "Oleśnica 1" o zasoby złoża
"Oleśnica 2" wydłuży okres funkcjonowania kopalni i bazującego na niej zakładu
ceramicznego.
Ze względu na fakt położenia złoża na gruntach rolnych, z produkcji rolniczej
zostanie wyłączony areał około 100 hektarów, co jednak nie wiąże się z odczuwalnym
ubytkiem. Obecnie znaczna część tych gruntów nie jest rolniczo użytkowana, przede
wszystkim ze względu na niską jakość i zakwaszenie gleby.
16. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub
użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru
Natura 2000 oraz integralność tego obszaru
Prosta i sprawdzona technologia eksploatacji złoża sprawia, że oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko są przewidywalne i będą miały odwracalny charakter.
Prognozowane poziomy zanieczyszczeń powietrza (pyły, spaliny) oraz
emitowanego hałasu, przy zastosowanych ograniczeniach (ilość jednocześnie
pracujących maszyn, ograniczenie pracy do pory dziennej) i stanie zagospodarowania
otoczenia kopalni, nie przekraczają norm dopuszczalnych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 73
Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym kontrolowana będzie ilość i jakość
odprowadzanych wód kopalnianych.
17. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk
we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport
Stan wiedzy w zakresie rozpoznania warunków technicznych był wystarczający dla
dokonania niniejszej oceny. Brakujące elementy w zakresie inwentaryzacji przyrodniczej
uzupełniono badaniami własnymi. W zakresie prognozowania oddziaływań
przedsięwzięcia na środowisko w takich elementach jak: powietrze i hałas wykonano
dodatkowe analizy specjalistyczne, które dołączono do Raportu… w formie załączników
tekstowych.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 74
18. Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych
w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu
Planowane przedsięwzięcia polega na powiększeniu obecnego obszaru
wydobywania kopaliny ze złoża surowca ilastego ceramiki budowlanej "Oleśnica 1"
o obszar przyległego złoża "Oleśnica 2" w miejscowości Oleśnica należącego
administracyjnie do gminy Oleśnica, wchodzącej w skład powiatu staszowskiego,
w województwie świętokrzyskim. Złoże "Oleśnica 1" jest eksploatowane od 2004 r.
przez firmę "WIENERBERGER" Ceramika Budowlana Sp. z o.o. W rekomendowanym
wariancie przedsięwzięcia, zwanym wariantem realizacyjnym, założono połączoną
eksploatację obu złóż. W zależności od zapotrzebowania planowany poziom wydobycia
kopaliny wyniesie od 150 do 300 tys.m3/rok.
Obszar złóż planowanych do eksploatacji obejmuje 103,5 ha niezabudowanego
terenu, należącego do Inwestora. Na terenie tym brak infrastruktury technicznej
(kolejowej, wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, a także linie energetyczne,
telefoniczne itp.). W granicach złóż przeważają grunty IV i V klasy bonitacyjnej,
wykorzystywane rolniczo w ograniczonym zakresie jako łąki i tereny do wypasu. Na
terenie planowanego przedsięwzięcia nie występują zabytki chronione, cieki naturalne
ani ujęcia wód. W granicach planowanego przedsięwzięcia nie stwierdzono
występowania podlegających ochronie siedlisk przyrodniczych, zwierząt i roślin.
Najbliższe pojedyncze obiekty zabudowy zagrodowej znajdują się w odległości 500
m na kierunku południowo–wschodnim (Wólka Sroczkowska), 600 m na kierunku
południowo–zachodnim (Kolonia Szumarka) i około 800 m na kierunku północnym
(Oleśnica). Teren przedsięwzięcia położony jest w sąsiedztwie zakładu ceramicznego
należącego do Inwestora, w granicach Solecko - Pacanowskiego Obszaru Chronionego
Krajobrazu (S-POChK).
Zasoby bilansowe złoża "Oleśnica 2" o powierzchni 57,36 ha wynoszą 21,6 mln m3
surowca ilastego. Jego eksploatacja stanowić będzie kontynuację eksploatowanego
obecnie złoża "Oleśnica 1". Wydobycie kopaliny jest i będzie prowadzone metodą
odkrywkową, koparkami, bez stosowania materiałów wybuchowych, wgłębnym
wyrobiskiem, który tworzyć będzie 8 pięter eksploatacyjnych o łącznej głębokości około
40 m.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 75
Ograniczony dopływ wód podziemnych do wyrobiska (pochodzący z opadów
atmosferycznych) powoduje, że jego odwadnianie będzie ograniczone do odprowadzania
wód ujmowanych w rząpiu usytuowanym na najniższym poziomie wydobywczym.
Z rząpia wody odprowadzane będą po uprzednim ich oczyszczeniu z zawiesiny
w klarowniku.
Planuje się, że nadkład początkowo gromadzony na tymczasowym składowiskach
usytuowanym na powierzchni złoża "Oleśnica 1", docelowo zostanie przemieszczony na
dno wyrobiska. Na oddzielnych hałdach zostanie zeskładowana warstwa glebowa, która
zostanie wykorzystana do rekultywacji wyrobiska.
Wywóz wydobytej kopaliny odbywać się będzie za pomocą transportu kołowego
(wozidła) po tymczasowych drogach wewnątrzzakładowych na hałdy surowca
usytuowane poza terenem górniczym, przy zakładzie ceramicznym.
Jak wykazały analizy eksploatacja złóż iłów, z uwagi na stosowaną technologię,
lokalizację i uwarunkowania środowiskowe nie będzie miała znaczącego oddziaływania
na ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze. Dotyczy
to zarówno oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska, jak też wzajemne
powiązanie tych oddziaływań.
Po wyeksploatowaniu kopaliny i zrekultywowaniu wyrobiska na jego obszarze
powstanie zagłębienie o powierzchni około 100 ha oraz głębokości 30 – 50 m, ze
zbiornikiem wodnym w dennej części oraz zadrzewionym otoczeniem.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 76
19. Nazwisko osoby lub osób sporządzających raport
dr inż. Józef Kirejczyk
dr Dominik Wróbel
dr inż. Agnieszka Klimek
mgr Tomasz Folta
mgr inż. Lidia Burchard
mgr inż. Justyna Burchard-Piekutowska
mgr inż. Tomasz Burchard
mgr inż. Maria Tabor
inż. Zbigniew Pantula
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 77
20. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu
1. Sędłak I., Sędłak E. 2001: Dokumentacja w kategorii C1 złoża surowca ilastego
ceramiki budowlanej "Oleśnica 1". ERA CONSULT, Gdańsk.
2. Jurys L., 2002: Projekt zagospodarowania złoża surowca ilastego ceramiki
budowlanej "Oleśnica 1". ERA CONSULT, Gdańsk.
3. Dodatek nr 1 do projektu zagospodarowania złoża surowców ilastych ceramiki
budowlanej "Oleśnica 1". GEOCONSULT Sp. z o.o. Kielce, 2008 r.
4. Projekt prac geologicznych na poszukiwanie i rozpoznanie złoża surowców
ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 2" w kat. C1. Zakład Nauk o Ziemi
GEOKOMPLEKS Kielce, 2011 r.
5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Oleśnica – Kierunki i polityka zagospodarowania przestrzennego. Załącznik nr 1
do Uchwały Nr 128/XVI/2001 Rady Gminy Oleśnica z dnia 28.12.2001 r.
6. Kirejczyk J., Burchard T., Burchard L., 2013: Karta informacyjna przedsięwzięcia
polegającego na wydobywaniu kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki
budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" w miejscowości: Oleśnica, gmina
Oleśnica, powiat staszowski, województwo świętokrzyskie. WIENERBERGER
Ceramika Budowlana Sp. z o.o., Warszawa.
7. PLAN RUCHU Zakładu Górniczego "Oleśnica 1" na okres 07.2009 r. – 06.2014 r.
WIENERBERGER Ceramika Budowlana Spółka z o.o., Warszawa.
8. Dodatek nr 2 do PLANU RUCHU Zakładu Górniczego "Oleśnica 1" na okres
07.2009 r. – 06.2014 r. WIENERBERGER Ceramika Budowlana Spółka z o.o.,
Warszawa.
9. Mazurek J., Flisiak J., 2009: Opinia geotechniczna w sprawie statecznego kształtu
profilu skarp i zboczy stałych w kopalni odkrywkowej OLEŚNICA. Wydział
Górnictwa i Geoinżynierii AGH, Kraków
10. Burchard T. i inni, 2013: Dokumentacja geologiczna złoża surowca ilastego
ceramiki budowlanej "Oleśnica 2" w kategorii C1. PUP "Sigma BP" Sp. z o.o.
Tarnobrzeg. Dokumentacja w zatwierdzeniu.
11. Herbich P., Paczyński B., 2007: Zasoby słodkich wód podziemnych Polski. PIG
Warszawa.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 78
12. Paczyński B., Sadurski A. (red.), 2007: Hydrogeologia regionalna Polski, tom I,
Wody słodkie, PIG Warszawa.
13. Hordejuk T. i in., 2008: Raport o stanie chemicznym i ilościowym jednolitych
części wód podziemnych dla obszarów dorzeczy zgodnie z wymaganiami RDW.
PIG Warszawa.
14. Herbich P., Przytuła E., 2012: Bilans wodnogospodarczy wód podziemnych
z uwzględnieniem oddziaływań z wodami powierzchniowymi w dorzeczu Wisły.
Informator PSH. PIG – PIB Warszawa
15. Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły. Monitor Polski nr 49
z 2011 r., poz. 549.
Opracowania własne wykonane dla potrzeb sporządzenia Raportu
16. Wróbel D., 2013: Inwentaryzacja przyrodnicza obszaru planowanej eksploatacji
surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2".
17. Folta T., 2013: Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru złóż "Oleśnica 1"
i "Oleśnica 2" wraz z terenem przyległym
18. Klimek A., 2013: Analiza oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
w zakresie emisji do powietrza i emisji hałasu.
Uregulowania prawne wynikające z:
Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. znowelizowana w 2001 r. Prawo geologiczne
i górnicze (Dz. U. Nr 27/1994 poz. 96 z późniejszymi zmianami. Dz. U.
Nr 110/2001 poz. 1190, Nr 115/2001, poz. 1229).
Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Dz. U. Nr 62/2001,
poz.627 z późniejszymi zmianami.
Ustawy z dnia 14 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz. U. Nr 92/2004,
poz. 880,
Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Dz. U. z 2003 r., Nr 80/2003, poz.717, z późniejszymi zmianami.
Ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Dz. U. z 2013 r., poz. 21.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
pt.: wydobywanie kopaliny ze złóż surowców ilastych ceramiki budowlanej "Oleśnica 1" i "Oleśnica 2" str. 79
Ustawy o odpadach wydobywczych z dnia 10 lipca 2008 r. Dz. U. z 2013,. poz
1136 z późniejszymi zmianami.
Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie rodzajów przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko z dnia 9 listopada 2010 roku. Dz. U. Nr 213,
poz. 1397.
Rozporządzenia Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko z dnia 25 czerwca
2013 roku. Dz. U. z dnia17 lipca 2013 r., poz. 817.
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dz. U. z 2007 r. Nr 120,
poz. 826. z póz. zm.
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 sierpnia 2001 r. w sprawie
określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie. Dz. U.
z 2001 r. Nr 92, poz. 1029.
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie
gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz. U. z 2004 r., Nr 168,
poz. 1764.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków
dziko występujących grzybów objętych ochroną. Dz. U. z 2004 r., Nr 168, poz.
1765.
Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 6 stycznia 1995 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z dnia 16
lutego 1995 r.
Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory.
Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko. Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227.