„STRATEGIA ROZWOJU MIASTA I GMINY DOBRODZIEŃ

NA LATA 2011-2017”

Dobrodzień, 2011

ul. Niemodlińska 79 pok. 22-23 45-864 Opole tel./fax. 077/454-07-10

kom. 605-26-24-27, 783-995-101mail: albeko@poczta.fm, beatapodgorska@poczta .fm

Wykonawcą

„Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Dobrodzień”

był zespół firmy ALBEKO z siedzibą w Opolu

w składzie:

mgr inż. Beata Podgórska

mgr inż. Jarosław Górniak

mgr inż. Paweł Synowiec

mgr inż. Marta Dubiel

lic. Marta Stelmach

lic. Mariusz Orzechowski

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP...............................................................................................................................................52. OBSZAR I CZAS REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU MIASTA I GMINY DOBRODZIEŃ..............63. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO...............................................................................................7

3.1. ANALIZA UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH ROZWOJU GMINY.......................................73.2. ANALIZA UWARUNKOWAŃ WEWNĘTRZNYCH MIASTA I GMINY.........................................9

3.2.1. RYS HISTORYCZNY..........................................................................................................93.2.2. RYS KULTUROWY...........................................................................................................113.2.3. POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA.......................................................................................123.2.4. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA.......................143.2.5. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE....................................................................................15

3.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE............................................................................213.3.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA..................................................................................223.3.2. STRUKTURA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI..............................................................283.3.3. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO....................................................................28

3.4. DEMOGRAFIA..........................................................................................................................333.4.1. STRUKTURA BEZROBOCIA W GMINIE DOBRODZIEŃ..................................................34

3.5. GOSPODARKA.........................................................................................................................353.5.1. SEKTOR ROLNICZY.........................................................................................................363.5.2. SEKTOR POZAROLNICZY...............................................................................................363.5.3. ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI....................................................................................37

3.6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA...........................................................................................383.6.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI.....................................................................................393.6.2. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA.................................................................................403.6.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA....................................................................................413.6.4. INFRASTRUKTURA KULTURY........................................................................................423.6.4. INFRASTRUKTURA ZDROWOTNA I OPIEKI SPOŁECZNEJ..........................................43

4...IDENTYFIKACJA NAJWAŻNIEJSZYCH PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY..............................................................................................................................................................45

4.1. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE GOSPODARKI:................................................454.2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ:.............454.3. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE SYTUACJI SPOŁECZNEJ...............................46

5. ANALIZA SWOT...............................................................................................................................466. MISJA ORAZ CELE STRATEGII …………………………………………………………………………49

6.1. MISJA STRATEGII......................................................................................................................496.2. CELE STRATEGICZNE ORAZ OPERACYJNE – KRÓTKO I DŁUGOTERMINOWE..............52

7. POWIĄZANIE ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII Z INNYMI DZIAŁANIAMI....578. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI STRATEGII.................................................599. PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH......................................................................5910. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY..........................................................................................7311. WYKORZYSTANE MATERIAŁY....................................................................................................77

SPIS TABEL

Tabela nr 1. Ilość i wydajność ujęć wodnych na terenie gminy Dobrodzień.........................................26Tabela nr 2. Liczba ludności w gminie Dobrodzień..............................................................................33Tabela nr 3. Informacje dotyczące sołectw gminy Dobrodzień.............................................................33Tabela nr 4. Informacja sygnalna o sytuacji na rynku pracy w gminie Dobrodzień – stan na dzień 30.04.2010r...........................................................................................................................................35

3

Tabela nr 5. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie gminy Dobrodzień...............37Tabela nr 6. Analiza SWOT..................................................................................................................47Tabela nr 7. Wyznaczone cele strategiczne dla Gminy Dobrodzień....................................................51Tabela nr 8. Wieloletni plan inwestycyjny na lata 2010 – 2017............................................................73

SPIS RYSUNKÓW

Rysunek nr 1. Schemat planowania strategii rozwoju Gminy.................................................................5Rysunek nr 2. Położenie gminy Dobrodzień.........................................................................................14Rysunek nr 3. Mapa Natura 2000 Dolina Małej Panwi.........................................................................18Rysunek nr 4. Struktura użytkowania gruntów w gminie Dobrodzień...................................................21Rysunek nr 5. Jakość sfery społecznej.................................................................................................62Rysunek nr 6. Jakość i położenie środowiska przyrodniczego.............................................................63Rysunek nr 7. Gospodarka i rolnictwo..................................................................................................64Rysunek nr 8. Infrastruktura społeczna................................................................................................65Rysunek nr 9. Infrastruktura techniczna...............................................................................................66Rysunek nr 10. Najważniejsze problemy do rozwiązania w gminie......................................................67Rysunek nr 11. Czy na terenie gminy właściwie wykorzystywane są zasoby......................................68Rysunek nr 12. Możliwości rozwojowe gminy.......................................................................................69Rysunek nr 13. Problemy społeczne w gminie.....................................................................................70Rysunek nr 14. Preferowane kierunki kształcenia w szkołach na terenie gminy..................................71Rysunek nr 15. Preferowanie partnerzy krajowi i zagraniczni..............................................................72

4

1. WSTĘP Strategia rozwoju gminy jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest to dokument, którego celem jest wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju gminy. Strategia jest podstawowym instrumentem długofalowego zarządzania gminą. Pozwala na zapewnienie ciągłości i trwałości w poczynaniach władz gminy, niezależnie od zmieniających się uwarunkowań politycznych. Strategia umożliwia również efektywne gospodarowanie własnymi, zwykle ograniczonymi zasobami gminy, takimi jak: zasoby ludzkie, infrastruktura czy też środki finansowe.Dobrze zorganizowany proces opracowania strategii umożliwia zaangażowanie władz lokalnych oraz mieszkańców w planowanie swojej przyszłości. Uwzględnienie zgłaszanych opinii i pomysłów pozwala na wypracowanie strategii, z którą będzie się identyfikowała w dużym stopniu społeczność lokalna. Utożsamianie się władz i mieszkańców gminy z opracowaną strategią stanowi niezbędny warunek jej skutecznej realizacji.

Rysunek nr 1. Schemat planowania strategii rozwoju Gminy.

5

Analiza zasobów

Identyfikacja stanu obecnego

Struktura przestrzenna

Sytuacja gospodarcza i społeczna

Infrastruktura

Analiza SWOT

Mocne strony Słabe strony

Szanse Zagrożenia

Planowanie

Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego Gminy

Modernizacja i rozbudowa infrastruktury

Rozwój oświaty, kultury i rekreacji

Poprawa życia mieszkańców

Demografia

Konieczność posiadania aktualnej strategii rozwoju gminy podyktowana jest nie tylko względami praktycznymi „dobrego rządzenia”, ale również wynika z uregulowań prawnych, zawartych między innymi w ustawie o samorządzie gminnym czy też ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w której strategie gmin i powiatów zostały zaliczone – obok strategii rozwoju kraju, strategii sektorowych oraz strategii wojewódzkich – do kluczowych dokumentów planistycznych, na podstawie których powinna być prowadzona polityka rozwoju kraju (Art. 9 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227,poz. 1658). Strategia rozwoju gminy stanowi również formalną podstawę do przygotowania i oceny wniosków o finansowanie zadań ze źródeł unijnych. Na przykład jednym z warunków ubiegania się o środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013 jest posiadanie aktualnej strategii rozwoju lokalnego wraz wynikającym z niej wieloletnim planem inwestycyjnym.

Założono że strategia będzie dokumentem średniookresowym, a okres jej realizacji przypadnie na lata 2011-2017. Przyjęcie takiego horyzontu czasowego jest zgodne z zaleceniami planistycznymi oraz pozwala na dostosowanie strategii do wymogów wynikających z obowiązującej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2007-2013.Z uwagi na dość długi okres obowiązywania strategii, przyjęto, że musi to być dokument uniwersalny, koncentrujący się na rozwiązaniu najważniejszych problemów rozwojowych gminy i jej mieszkańców.

2. OBSZAR I CZAS REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU MIASTA I GMINY DOBRODZIEŃ

Opracowana Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Dobrodzień zostanie zrealizowana na terenie gminy Dobrodzień w latach 2011–2017.Strategię Rozwoju Gminy Dobrodzień wykonano zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2001 Nr 142 poz. 1591 – tekst jednolity + zmiany).

Zadania zapisane w Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Dobrodzień są zgodne z:- Programem Ochrony Środowiska oraz Planem Gospodarki Odpadami dla gminy Dobrodzień

na lata 2008 – 2011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012 - 2015 wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko (Uchwała Nr XXXIV/260/2010 Rady Miejskiej w Dobrodzieniu z dnia 22 lutego 2010 r.),

- Wieloletnim Planem Inwestycyjnym na lata 2010 – 2013 (Uchwała Nr III/19/2010 Rady Miejskiej w Dobrodzieniu z dnia 30 grudnia 2010 r.).

Ponadto Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Dobrodzień na lata 2011–2017 została opracowana zgodnie z zasadami przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013.W odniesieniu do Strategii Rozwoju przyjęto następujące założenia:

- realizacja Strategii ma służyć mieszkańcom gminy oraz instytucjom i organizacjom funkcjonującym na omawianym terenie.

- decyzję o przyjęciu Strategii oraz decyzję dotyczącą realizacji jej założeń podejmuje Rada Miejska w Dobrodzieniu.

- strategia została opracowana przy współudziale mieszkańców miasta i gminy, co wpływa na wartość tego dokumentu. W pracy nad strategią wykorzystana została wiedza ludzi najlepiej znających problemy i potrzeby gminy, a także nastąpiła integracja społeczności wokół istotnych problemów gminy.

- projekt strategii poddano społecznej konsultacji, której wyniki są podstawą hierarchizacji potrzeb i celów.

6

Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Dobrodzień będzie na bieżąco aktualizowana we współpracy z lokalnymi partnerami społeczno – gospodarczymi.

3. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO

Zaprezentowana poniżej diagnoza stanu wyjściowego obejmuje szczegółową analizę uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych rozwoju miasta i gminy. Do czynników zewnętrznych mogących w istotny sposób wpłynąć na rozwój miasta i gminy zaliczono postępujące procesy integracyjne i globalizacyjne w Europie, stosowanie polityk wspólnotowych (w tym polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich), a także takie zjawiska jak rozwój społeczeństwa informacyjnego, pojawianie się nowych form turystyki czy niekorzystnie kształtujące się trendy demograficzne.Natomiast oceny czynników wewnętrznych rozwoju miasta i gminy, dokonano w sześciu najważniejszych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego miasta i gminy, zwracając szczególną uwagę na powiązanie analizowanych obszarów z przyjętym w strategii systemem monitorowania. Zbiorcza analiza SWOT jest podsumowaniem przeprowadzonych badań analitycznych i stanowi podstawę do sformułowania właściwej diagnozy strategicznej, która z kolei służy do określenia właściwej wizji i strategii rozwoju gminy.

3.1. ANALIZA UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH ROZWOJU GMINY

Należy przypuszczać, że rozwój gminy Dobrodzień, podobnie jak i zdecydowanej większości gmin w Polsce, będzie mocno uzależniony od szeregu czynników zewnętrznych. Niektóre z nich będą miały pozytywny wpływ na rozwój miasta i gminy, natomiast inne mogą w sposób istotny przyczynić się do ograniczenia ich rozwoju.W niniejszej analizie ograniczono się do krótkiej charakterystyki kilku najważniejszych pozytywnych i negatywnych zjawisk, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na szanse rozwoju gminy. Od uświadomienia sobie znaczenia tych zjawisk zależy w dużej mierze poprawność sformułowania diagnozy i strategicznej wizji rozwoju gminy.Do głównych czynników zewnętrznych, mogących pozytywnie wpłynąć na rozwój gminy Dobrodzień, należy z pewnością zaliczyć:Postępujące procesy integracyjne w Unii Europejskiej, dokonujące się w wymiarze przestrzennym, społecznym i gospodarczym. Z licznych analiz oceniających możliwy wpływ procesów integracyjnych na rozwój Opolszczyzny wynika, że w dłuższej perspektywie czasu należy spodziewać się szeregu pozytywnych zjawisk związanych z modernizacją gospodarki i infrastruktury technicznej, napływem inwestycji i nowych technologii, rozwojem nowych form zatrudnienia, a także poprawą poziomu wykształcenia i jakości życia mieszkańców regionu. Należy mieć nadzieję, że również miasto i gmina Dobrodzień będzie objęta częścią pozytywnych procesów rozwojowych zachodzących na obszarze Polski i województwa opolskiego.Transfer do regionu znacznych środków finansowych, związanych z realizacją przez Polskę programów współfinansowanych z Unii Europejskiej. Szacuje się, że w latach 2007-2015 łączny napływ środków z UE do województwa opolskiego może wynieść nawet 5 mld euro. Około 60% tych środków (3 mld euro) będzie pochodzić z programów realizowanych w ramach unijnej polityki spójności, natomiast pozostała kwota (2 mld euro) będzie dostępna w ramach wdrażania w województwie opolskim instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej (w tym tych związanych z rozwojem obszarów wiejskich i płatnościami bezpośrednimi dla rolników). Od wielkości i efektywności wykorzystania tych środków będzie między innymi w dużej mierze zależał rozwój społeczności lokalnych, w tym również miasto i gmina Dobrodzień.Rozwój społeczeństwa informacyjnego i możliwości z tym związanych. Przewiduje się, że w ciągu najbliższych lat nastąpi szybki rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych, przyczyniający się do ich powszechnego wykorzystania przez coraz szersze kręgi społeczeństwa.

7

Łatwy dostęp do informacji i wiedzy stanowi obecnie fundament rozwoju i może stać się ważnym czynnikiem zmierzającym do wyrównywania szans rozwojowych i przeciwdziałania marginalizacji terenów wiejskich i małych miasteczek Opolszczyzny. Wraz z upowszechnianiem się infrastruktury komunikacji elektronicznej możliwy będzie stopniowy rozwój różnych form zatrudnienia oraz samokształcenia mieszkańców. Powszechny dostęp do technik informacyjnych będzie z pewnością przyczyniał się do zwiększenia atrakcyjności obszaru i ograniczał występujące w poszczególnych gminach problemy społeczne i gospodarcze, takie jak bezrobocie, ubóstwo, patologie społeczne, itd.Rosnące znaczenie walorów przyrodniczych i kulturowych w rozwoju różnych form turystyki. W ciągu najbliższych lat, turystyka będzie stanowiła jedną z najszybciej rozwijających się branż, zarówno w Europie jak i w Polsce. Rynek usług turystycznych, będzie w dużej mierze kształtowany przez kompleksowe produkty turystyczne, które w dużym stopniu oparte będą na lokalnych walorach przyrodniczych i kulturowych. Biorąc pod uwagę bogate dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe Opolszczyzny, wydaje się, że wiele gmin z regionu będzie miało duże możliwości włączenia się w ogólnokrajowy proces rozwoju i świadczenie usług turystycznych. Dotyczy to również miasta i gminy Dobrodzień, która z pewnością będzie miała realne szanse na rozwój różnych form turystyki i rekreacji.Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii. Założenia polityki energetycznej Wspólnoty Europejskiej zakładają wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem w krajach Unii Europejskiej do 12% w roku 2010 i 21% w roku 2020. Ponadto udział biopaliw w zużyciu paliw silnikowych w transporcie ma w roku 2020 wynieść nie mniej niż 5,75%. Przewiduje się, że sektor energetyki odnawialnej w Polsce będzie rozwijał się w oparciu o trzy podstawowe źródła: biomasę (pochodzącą głównie z upraw energetycznych oraz odpadów rolnych i komunalnych), energię wiatrową oraz wodną. Dodatkowym źródłem do wykorzystania, chociaż na mniejszą skalę, będzie również energia geotermalna i słoneczna. Rozwój energetyki odnawialnej będzie z pewnością stanowił mocny impuls rozwojowy dla kraju i regionów. W dłuższej perspektywie czasu należy spodziewać się napływu nowych inwestycji i technologii, a popyt na odnawialne surowce energetyczne stworzy dla wielu gmin wiejskich alternatywę dla modernizacji rolnictwa oraz dodatkowe szanse na różnicowanie działalności gospodarczej na wsi. Do negatywnych czynników zewnętrznych mogących ograniczyć możliwości rozwojowe miasta i gminy Dobrodzień, należy zaliczyć:Wspólna polityka rolna, która z jednej strony wymusza modernizację i efektywność polskich gospodarstw rolnych, zaś z drugiej może prowadzić do upadku znacznej części małych i nierentownych gospodarstw rolnych. Problem ten może w szczególności dotyczyć gospodarstw rolnych z województwa opolskiego, które w większości są rozdrobnione i w dłuższej perspektywie czasu mogą nie sprostać narastającej w tym sektorze konkurencji. Biorąc pod uwagę niekorzystną strukturę zatrudnienia w rolnictwie, upadek wielu gospodarstw rolnych mógłby powodować poważne problemy społeczne na poziomie lokalnym, ograniczając znacznie możliwości rozwojowe i inwestycyjne wielu gmin, w tym również miasta i gminy Dobrodzień.Narastająca emigracja ludzi młodych za granicę. Coraz szerszy dostęp do europejskiego rynku pracy, połączony z brakiem realnych możliwości zatrudnienia w miejscu zamieszkania, powoduje, że coraz więcej młodych i dobrze wykształconych ludzi decyduje się na szukanie pracy poza granicami kraju. Proces ten zaczyna już negatywnie wpływać na regionalny rynek pracy oraz sytuację gospodarczą w regionie, ograniczając szanse rozwojowe województwa i poszczególnych jednostek samorządowych. Ponadto, w wymiarze lokalnym, dalsze utrzymywanie się zjawisk emigracyjnych może prowadzić do wyludniania się obszarów wiejskich i zachwiania funkcjonowania podstawowych struktur społeczno-kulturowych w wielu gminach.Niedostosowanie środków unijnych do potrzeb inwestycyjnych większości samorządów lokalnych w regionie. Ryzyko takie jest coraz bardziej realne w związku z zobowiązaniem Polski do przeznaczenia co najmniej 60% środków z Unii Europejskiej na realizację celów tzw. Strategii Lizbońskiej, koncentrującej się przede wszystkim na rozwiązywaniu problemów ogólnoeuropejskich, zaś w niewielkim stopniu uwzględniającej potrzeby rozwojowe wielu samorządów lokalnych. Takie

8

podejście może doprowadzić do sytuacji, w której tylko niewielki odsetek samorządów lokalnych będzie mógł uzyskać wsparcie na modernizację swojej podstawowej infrastruktury, zaś zdecydowana większość będzie musiała rozłożyć w czasie zaplanowane inwestycje, co z pewnością ograniczy ich konkurencyjność i zdolność do inwestowania w innych obszarach rozwoju.

3.2. ANALIZA UWARUNKOWAŃ WEWNĘTRZNYCH MIASTA I GMINY

3.2.1. RYS HISTORYCZNY

Ziemia Dobrodzieńska sięga II - III okresu epoki brązu (1450 - 1000 lat p.n.e.), z których pochodzą najstarsze znaleziska m .in. przedmioty codziennego użytku. W końcu IV w. i w pierwszej połowie V w. na ziemiach rozwijała się „kultura dobrodzieńska", która wyróżniła się wyrobami ceramicznymi (dzbany, butle, wiadra, misy, amfory, umba) i metalowymi (topory, oszczepy, noże, radlice, okucia, brzytwy, sprzączki, igły, zapinki, bransolety wisiorki i inne wyroby żelazne i brązowe) o cechach germańskich (gocko-gepidzkich) i sarmackich. Ludność grupy dobrodzieńskiej mieszkała w krótkotrwałych domach prostokątnych, wznoszonych w konstrukcji słupowej.

Dobrodzień od samego początku wchodził w skład księstwa opolskiego, którego pierwszym księciem z linii Piastów był Mieszko Plątonogi. Miasto położone przy dawnym, śląsko-małopolskim szlaku handlowym, po raz pierwszy pojawiło się w dokumentach już w 1267 r., (kilkanaście lat przed nadaniem przez księcia opolskiego Bolesława I - przywilejów w 1279 r. miejscowemu sołtysowi Henrykowi; w 1279 r. - utrwala się nazwa miejscowości – Dobrocin, w 1300 r. Dobradin, w 1574 r. - Dobrodzin, w 1636 r. - Guttentag.

Z tego właśnie okresu pochodzi herb Dobrodzienia o charakterze złożonym (pół orła złotego w błękitnym polu pobocznicy lewej nawiązujący do heraldyki opolskiej linii Piastów Śląskich, a w czerwonym polu pobocznicy prawej znajdująca się połowa róży heraldycznej o płatkach białych z zielonymi wypustkami). Od 1422 r. w liczącej około 100 mieszkańców miejscowości istniał już dwór, natomiast w 1452r. wybudowano na jej terenie zamek warowny, otoczony wałami ziemnymi i ostrokołem. W tym samym roku Dobrodzień otrzymał Henryk Kraczkowski od księcia wielkostrzeleckiego Bernarda. Właściciel odebrał wsie Ligoty i narzucił mieszczanom obowiązki pańszczyźniane (w podobny sposób działali następni właściciele, co przyczyniło się do zastoju w rozwoju gospodarczym miasta). Pomimo panujących niekorzystnych warunków w mieście, rzemiosło ulegało stopniowemu rozwojowi, a zwłaszcza stolarstwo, które z czasem stało się synonimem miasta. W XV w. istniały również kulturalne związki z Koroną, wielu synów mieszczan studiowało w Akademii Krakowskiej, a niektórzy z nich pełnili poważne funkcje (np. Maciej syn Świętosława z Dobrodzienia był notariuszem i osobistym sekretarzem archidiakona krakowskiego).

Jednym z posiadaczy Dobrodzienia, była Anna Jarocka z Jaroszyna, z domu von Gaschin (od 1612 do 1648), stale zwiększająca obciążenia feudalne. Postać zapisała się niechlubnie w legendach o Czarnej Damie z Dobrodzienia. Najstarszy zabytek miasta stanowi wybudowany z kamienia ciosanego most dworski. Dobrodzień w tym samym okresie został negatywnie doświadczony na skutek wojny trzydziestoletniej, (udające się w kierunku Opola wojska króla polskiego Zygmunta pod dowództwem Stanisława Stroinowskiego, styranizowały miasto) oraz pożar, który wybuchnął w 1625 r. i zniszczył miasto. 

Niekorzystnym okresem był również 1633 r., podczas którego na Śląsk wkroczyły i splądrowały miasto - wojska pod dowództwem saksońskiego generała Arnima Eden oraz najwyższego dowódcy szwedzkiego hrabiego Thurna.

9

W 1640 r. wybudowano kościół cmentarny p.w. Św. Walentego, jak również ufundowano dla budującego się kościoła Św. Marii Magdaleny monstrancję w stylu gotycko-renesansowym (1650).Pochodzące z 1644 r. wzmianki, mówią o istnieniu szpitala w sąsiedztwie „kościółka Walencinka”, który wspierany był przez Adama Dobrodzieńskiego, magistra sztuk wyzwolonych i filozofii, bakałarza teologii oraz fundatora stypendiów dla ubogiej, lecz zdolnej młodzieży z Dobrodzienia zdobywającej wiedzę we Wrocławiu.

W 1740 r. po wkroczeniu na Śląsk wojsk króla pruskiego Fryderyka II Hohenzollerna, wprowadzono na terenie miasta szereg istotnych zmian administracyjnych (miasto podlegało wówczas pod siódmy departament, którego radca wojenny i podatkowy miał siedzibę w Strzelcach Opolskich, a później w Tarnowskich Górach). Mieszkańcy miasta mieli nadzieję na powstanie „komuny miejskiej", kiedy to 5 sierpnia 1743 r. wykupili zamek i dobra dobrodzieńskie Franciszka Ludwika barona von Blankowski. Jako, że przejęcie własności przypadło na okres II wojny Śląskiej, mieszczanie nie zdołali właściwie zagospodarować swojej własności i z powodu braku środków finansowych w 1748 r. ponownie zostali poddanymi kolejnych właścicieli dobrodzieńskich dóbr – przedstawicieli rodów pruskich.

W drugiej połowie XVIII w. miasto Dobrodzień ilością mieszkańców, jak również poziomem życia wyprzedził wiele górnośląskich miast. Z tego okresu pochodzi znane powiedzenie „w Oleśnie pycha, w Lublińcu błoto, a w Dobrodzieniu złoto". Jego rozwój został zahamowany, kiedy rozwinął się przemysł na Górnym Śląsku, a Dobrodzień został pominięty podczas budowy kolei żelaznej łączącej okoliczne miasta, co wiązało się z utraceniem przez miasto pozycji w ruchu tranzytowym i transporcie handlowym. Ponadto w 1846 r. wybuchł ogromny pożar, który doszczętnie zniszczył centralną część miasta (ratusz z sądem, średniowieczny kościół katolicki na rynku, probostwo, pocztę, synagogę z 1781r., folwark dworski wraz z gorzelnią i wiele innych budynków: 136 domów i 145 zabudowań gospodarczych). Ocalał jedynie drewniany barokowy kościół Św. Walentego i kilka domów na obrzeżach. Pomoc w odbudowie zaproponowały okoliczne miasta oraz książę brunszwicki (właściciel dworu oraz król pruski Fryderyk Wilhelm IV).  W latach 1848 – 1849 wybudowano m.in. ratusz oraz pałac w stylu neoklasycystycznym, kościół ewangelicki, kościół katolicki w rynku w stylu eklektycznym (budowle wznoszono pod kierunkiem m.in. mistrza murarskiego Wawrzyńca Gonske), ponadto wspólnota żydowska w latach 1848-1863 r., wybudowano: nową synagogę, dużą łaźnię oraz dwuklasową szkołę.

W 1884 r. właścicielem Dobrodzienia, został następca tronu saskiego Albert, który po koronacji w 1904 roku przybrał imiona Fryderyk August III, na którego cześć wzniesiono w 1932 r. w Rzędowicach za leśniczówką duży kamień z wyrytymi literami „FAR” (Fridericus Augustus Rex) wraz z koroną i napisem w jęz. niemieckim „Ich niezapomnianemu Królewskiemu Panu urzędnicy leśni Nadleśnictwa Dobrodzień 1932”.

Z inicjatywy saksońskiej królowej Karoli wybudowano w Dobrodzieniu w 1898 r. nowy szpital, który na cześć „anioła ubogich” nazwano „Zakładem królowej Karoli”. W 1919 r. król Fryderyk August sprzedał część dóbr państwu i osobom prywatnym, a na podstawie prawa pruskiego z 27 grudnia 1927 r. majątek dobrodzieński został nabyty przez państwo niemieckie. Dla uczczenia mężczyzn, poległych w I wojnie światowej w latach 1914 – 1918, miasto ufundowało pomnik z brązu (zachowany jedynie na fotografiach).

Od 15 czerwca 1922 r. po podziale Górnego Śląska, Dobrodzień pozostał w granicach Niemiec i stał się miastem powiatowym (utworzono najmniejszy w Rzeszy powiat dobrodzieński, którego obszar

10

wynosił 322,52 km2). W tym okresie, dokonano szeregu zmian, m.in.: poprowadzono w mieście światło elektryczne, wybudowano budynki starostwa wraz z siedzibą urzędu skarbowego itp.

W okresie międzywojennym działało na terenie miasta kilka polskich organizacji: Koło Związku Polaków w Niemczech, Koło Młodych Polaków i Harcerzy w Niemczech, Oddział Polskiego Banku Ludowego (1935). W myśl międzynarodowych umów i postanowień poczdamskich Dobrodzień znalazł się w granicach Polski, w powiecie lublinieckim, w województwie katowickim. Dnia 15 kwietnia 1945r. komendantura Armii Czerwonej przekazała miasto polskim władzom administracyjnym.

Od 1953 r. rozpoczął działalność Państwowy Ośrodek Maszynowy w Dobrodzieniu, a od 1955 r. przez kolejne lata powstawały m.in.: Dobrodzieńskie Fabryki Mebli, obiekty handlowe itp. W 1983 r. z inicjatywy A. Franczoka powstało Dobrodzieńskie Towarzystwo Regionalne, którego celem zasadniczym było upowszechnianie wiedzy o regionie. W latach 1984 i 1987 wydane zostały dwa zeszyty historyczne, zawierające opracowania wybranych fragmentów przeszłości miasta. Od 1993 r. założenia te spełnia pismo samorządowe „Echo Dobrodzienia i okolic”. Na szczególną uwagę zasługują opracowania Edwarda Goszyka, który systematycznie odkrywa przed nami nieznane fakty historyczne. 

Dnia 1 stycznia 1999 r. w wyniku zmian w podziale administracyjnym kraju, Dobrodzień powrócił na Ziemię Opolską.  Obecnie w gminie w zakresie produkcji, usług i handlu prowadzi działalność około 500 podmiotów gospodarczych. W tym czasie, w ramach działalności Dobrodzieńskiego Ośrodka Kultury i Sportu kierowanego przez Stanisława Górskiego zorganizowano również wiele imprez kulturalnych o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim. Dobrodzień wchodzi w nowy wiek z nadzieją na szybszy rozwój w różnych dziedzinach działalności gospodarczej i społecznej.

3.2.2. RYS KULTUROWY

Miasto i Gmina Dobrodzień może pochwalić się również bogatym życiem kulturowym, albowiem na ich terenie, organizowanych jest w ciągu roku wiele interesujących imprez środowiskowych, m.in.:

imprezy organizowane na terenie miasta:

- Koncert z okazji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy,- Bieg długodystansowy i marsz Nordic Walking „Policz się z cukrzycą”,- Liga koszykówki seniorów,- Turniej zakładów pracy w piłce nożnej halowej o Puchar Stowarzyszenia „Dobrodzień

Potrzebującym”,- Międzygminny Konkurs Matematyczny „Laur Marii”,- Dobrodzieńskie Święto Poezji,- Eliminacje Miejskie Konkursu Recytatorskiego dla dzieci Szkół Podstawowych i 

gimnazjalnych- Eliminacje Miejskie Minifestiwalu Piosenki Przedszkolnej,- Konkurs recytatorski poezji w języku niemieckim: „Młodzież recytuje poezję- Jugend trägt

Gedichte vor “- Dobrodzieńska Liga Koszykówki,- Majowy Turniej Siatkówki,- Festiwal Piosenki Przedszkolnej,- Bieg Majowy,- Zawody Wędkarskie z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka,

11

- Dzień Strażaka. Zawody Sportowo-Pożarnicze o Puchar Burmistrza Dobrodzienia,- Dobrodzieńska Liga Koszykówki,- Spotkania Zespołów Artystycznych Mniejszości  Narodowych i Etnicznych „Źródło”,- Dobrodzieńska Liga Koszykówki,- Mecz pokazowy koszykówki „Północ-Południe” Dobrodzienia,- Turniej zakładów pracy w piłce nożnej 6-osobowej o Puchar Stowarzyszenia „Dobrodzień

Potrzebującym”,- „Tańczące przedszkolaki”,- Wakacyjna Liga Piłkarskich „6-tek”,- Dni Dobrodzienia,- „Dobrodzieńska Dycha”- bieg długodystansowy,- Dożynki Gminne,- Zawody  Wędkarskie, Zawody Modeli Pływających oraz Regaty Żaglówek „Pożegnanie

Lata”,- Zawody Pływackie o Puchar Burmistrza Dobrodzienia,- Festiwal Muzyki Rockowej  „PRO-ROCK”,- Marsz Nordic Walking o „Srebrny Sygnet z Orłem w Koronie”,- Bieg Długodystansowy o „Srebrny Sygnet z Orłem w Koronie”,- Uroczysty koncert z okazji Odzyskania Niepodległości,- Otwarte Mistrzostwa Dobrodzienia w Tenisa Stołowego w kategorii kadetów, juniorów,

seniorów, weteranów,- Gwiazdkowy Turniej Tenisa Stołowego o Puchar Stowarzyszenia „Dobrodzień

Potrzebującym”, - Turniej Brydża Sportowego Parami o Puchar Śnieżnego Płatka,- Mikołajkowy Turniej Tańca Towarzyskiego,- Przegląd Śląskiej Twórczości Artystycznej.

imprezy organizowane na terenie gminy:- Kocury: Wieczór Kolędowy, Spotkania z okazji Dnia Kobiet, Majówka, Ognisko

integracyjne,- Szemrowice: Zawody Sikawek Konnych na Górnym Śląsku - Dni Szemrowic, Autosacrum,- Pludry: Święto Miejscowości Pludry, Pieczenie Ziemniaka, Święto św. Marcina Pludry,- Główczyce: Zlot Pojazdów Pożarniczych,- Rzędowice: Festyn Wiejski „Wszystko Swojskie”.

W dniu 29 marca 2004 r. Rada Miejska podjęła Uchwałę Nr XVII/125/04, odnośnie przyznawania odznaki „Srebrna Róża Dobrodzieńska”, mieszkańcom, którzy przez co najmniej 5 lat zamieszkują na terenie gminy oraz z  racji swojej działalności przyczyniają się do rozwoju gminy i dają przykład zasługujący na propagowanie i naśladowanie w dziedzinie: kultury, sportu, przedsiębiorczości, samorządności i działalności społecznej. Odznaka przyznawana jest również osobom za całokształt swojej działalności w rozwoju społeczności lokalnej. Odznaczenie utworzono z uwagi na rocznicę 630 lat uzyskania praw miejskich przez miasto Dobrodzień.

3.2.3. POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA

Gmina Dobrodzień położona jest w północno-wschodniej części województwa opolskiego, w południowej części powiatu oleskiego. Dobrodzień jest siedzibą gminy miejsko – wiejskiej, który zamieszkuje 3 811 mieszkańców (Gmina bez miasta, liczy 6 238 osoby). Powierzchnia gminy Dobrodzień wynosi 16 284 ha (163 km2), przy czym jej gęstość zaludnienia wynosi 62 osoby/km2

(2009 r.). Gmina posiada charakter rolniczo-przemysłowy, a jej funkcje produkcyjne z roku na rok

12

zyskują na coraz większym znaczeniu. Stolica gminy stanowi interesujące zaplecze, zarówno dla turysty, jak i przedsiębiorcy. Liczne zabytki, atrakcje oraz tereny turystyczno-rekreacyjne, stwarzają doskonałe warunki zarówno dla inwestowania jak i dla całorocznego wypoczynku. Gmina Dobrodzień posiada korzystne położenie komunikacyjne pod względem połączeń lokalnych, regionalnych i międzynarodowych (niewielka odległość od miasta Opola, dogodna sieć drogowa).

Położenie geograficzne i administracyjne miasta i gminy Dobrodzień:

Rysunek nr 2. Położenie gminy Dobrodzień.

13

Gmina położona jest w północnej części Opolszczyzny, od wschodu sąsiadując z gminami: Ciasna i Pawonków, od południa z gminami Zawadzkie, Kolonowskie i Ozimek, od zachodu z gminą Zębowice i od północy z gminą Olesno.Gminę tworzą miasto Dobrodzień oraz 16 sołectw: Bzinica Stara - Bąki, Gosławice, Główczyce - Zwóz, Klekotna, Kocury - Malichów, Ligota Dobrodzieńska, Makowczyce, Myślina - Turza, Pietraszów, Pludry, Rzędowice, Szemrowice, Warłów, Bzinica Nowa, Kolejka, Błachów.

3.2.4. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA

Głównymi procesami, które ukształtowały tereny miasta Dobrodzień, związane były z działalnością lodowca odrzańskiego i jego wód, z działalnością erozyjną i akumulacyjną rzek, a także z akumulacyjną działalnością wiatru na przełomie plejstocenu i holocenu. Typ rzeźby wskazuje na pochodzenie lodowcowe i wodnolodowcowe, w mniejszym zakresie przestrzennym przy cieku rzecznym, a jej rodzaj jest równinny przy dolince rzecznej falisty. Wysokości względne wynoszą od 1 do 5 m, z kolei bezwzględne od 232 do 236 m.n.p.m, natomiast spadki terenu do 1% (teren nie wykazuje żadnych geomorfologicznych przeciwwskazań do zabudowy).

Budowa geologiczna, swoim zróżnicowaniem, odgrywa istotną rolę w: kształtowaniu walorów przyrodniczych tego obszaru, zapewniając tym samym możliwość występowania dużej mozaikowatości siedlisk (zwiększa potencjalność bioróżnorodności) oraz dla budowy pokrywy glebowej, co z kolei wpływa na efektywność rozwoju rolnictwa.

Równinny teren obszaru gminy, wpływa korzystnie na występowanie licznych ekosystemów naturalnych tworzących ciekawą mozaikę krajobrazową z terenami osadniczymi wsi. Walory przyrodnicze gminy stały się atutem terenu i podstawą do zaprojektowania na nim Parku Krajobrazowego Dolina Małej Panwi oraz Obszaru Chronionego Krajobrazu, a także niewielka część specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolina Małej Panwi” (PLH160008).

Lokalizacja gminy na pograniczu Niziny Śląskiej i Wyżyny Woźnicko – Wieluńskie, odpowiada za zróżnicowanie: rzeźby terenu, budowy geologicznej, walorów florystycznych i faunistycznych. W północnej części ukształtowania rzeźby gminy, wyraźnie zaznaczają się łagodne wzniesienia wyżynnego Garbu Woźnickiego o wysokości ok. 280 m n. p. m., zbudowane z charakterystycznych wiśniowych iłów i wapieni górnego triasu.

3.2.5. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZEDominujące zbiorowiska roślinne:Bogactwo roślinności badanego obszaru jest odzwierciedleniem dużej ilości siedlisk, jakie wykształciły się tu w wyniku zróżnicowanej rzeźby terenu, różnego typu gleb, warunków klimatycznych, w tym głównie wilgotnościowych. Duże zróżnicowanie warunków edaficznych umożliwiło rozwój wielu zbiorowiskom roślinnym, zarówno naturalnym (m.in. leśne, wodne, szuwarowe), jak i półnaturalnym i antropogenicznym (m.in. łąkowe, polne, ruderalne).Dominującymi typami zbiorowisk na badanym obszarze są zbiorowiska leśne i segetalne. Wczesne osiedlenie się człowieka na tym terenie zmniejszyło znacznie areał występowania lasów wskutek wyrębu drzew i wzięcia ziemi pod uprawę rolną. Ponadto współczesna gospodarka leśna, kierując się zasadą najwyższej rentowności, spowodowała nieodwracalne zmiany w środowisku przyrodniczym. Stąd też obecnie duże obszary naturalnych zbiorowisk leśnych należą już do rzadkości.

14

Na obszarze gminy Dobrodzień stwierdzono występowanie 73 zbiorowisk roślinnych. Część z nich znalazła się na regionalnej „Czerwonej liście zbiorowisk Górnego Śląska” (Celiński i in. red. 1997), których kategorie zagrożenia podano w nawiasach obok zbiorowiska.

Na obszarze Gminy Dobrodzień występuje bardzo małe zróżnicowanie zbiorowisk leśnych. W dolinie Myśliny oraz miejscami w dolinach mniejszych strumieni dominują lasy liściaste. Natomiast na pozostałym terenie dominują lasy iglaste, które są najczęściej sztucznie nasadzonymi monokulturami sosnowymi.Lasy o charakterze borów mieszanych i monokultury sosny zajmują na omawianym terenie największą powierzchnię. Mają one najczęściej niewielką wartość przyrodniczą, gdyż są to przeważnie zbiorowiska wtórne, ze sztucznie nasadzoną sosną na siedliskach grądowych. W bardzo ubogim pod względem florystycznym runie tych lasów dominują różne gatunki jeżyn Rubus sp. div. oraz trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigejos, szczególnie bujnie rozwijające się w partiach nadmiernie prześwietlonych. W niewielu miejscach, zwłaszcza w oddziałach leśnych ze starszym drzewostanem położonym na wydmach, występują dobrze wykształcone suboceaniczne bory świeże Leucobryo-Pinetum z licznymi gatunkami borowymi w runie (m.in. w okolicach Myśliny i Turzy). W zagłębieniach międzywydmowych lub wzdłuż cieków wodnych stwierdzono występowanie fitocenoz nawiązujących składem florystycznym do wilgotnego boru trzęślicowego Molinio-Pinetum i kontynentalnego boru bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum. Najlepiej wykształcone płaty tych zbiorowisk zaobserwowano w kompleksie leśnym w południowo-zachodniej części gminy (w okolicach Myśliny i Turzy).

Myślina, Myślinka, liczne stawy hodowlane oraz strumienie i rowy melioracyjne stanowią dogodne siedliska dla rozwoju zbiorowisk wodnych, reprezentowanych na omawianym terenie przez 11 fitocenoz z klas Lemnetea, Potamogetonetea i Littorelletea uniflorae.Zbiorowiska wodne w zależności od warunków siedliskowych przedstawiają różne postacie organizacji - od dobrze wykształconych fitocenoz, skupiających większość gatunków charakterystycznych, do agregacji jednogatunkowych, trudnych do identyfikacji.Najczęściej spotykanym zbiorowiskiem wodnym na terenie gminy Dobrodzień jest zespół rzęsy drobnej i spirodeli wielokorzeniowej Lemno-Spirodeletum polyrhizae, który występuje często w różnego rodzaju płytkich zbiornikach wodnych. W zbiorowisku tym najczęściej dominuje jeden gatunek charakterystyczny rzęsa drobna Lemna minor. Zespół moczarki kanadyjskiej Elodeetum canadensis spotykany jest na rozproszonych stanowiskach w różnego rodzaju ciekach i drobnych zbiornikach wodnych na obszarze całej gminy. Do najciekawszych zbiorowisk wodnych, które występują na terenie gminy należy zaliczyć: zespół „lilii wodnych” Nupharo-Nymphaetum albae z dominacją grążela żółtego Nuphar lutea i grzybieni białych Nyphaea alba stwierdzony na Stawach Pluderskich oraz zespół rzęśli hakowatej Ranunculo-Callitrichetum hamulatae występujący w Myślinie koło Turzy i Dobrodzienia.

Krajowy system obszarów przyrodniczo cennych ECONET-PLObszar gminy pełni ważną funkcję w ekologicznym systemie przestrzennym regionu i kraju. W koncepcji Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET-PL gmina z wyjątkiem centralnej wylesionej części położona jest na obszarze węzłowym o randze krajowej 10K Bory Stobrawskie.W systemie ostoi przyrody CORINE biotopes na badanym terenie wyróżniono następujące ostoje:

- 419 Bory Stobrawskie – ostoja o powierzchni powyżej 100 ha (82313 ha) – obejmuje całą zachodnią i południowo-zachodnią, zalesioną część gminy; typ ostoi – L – Lasy;

- 466 Kocia Góra – ostoja o powierzchni powyżej 100 ha (1698 ha) – obejmuje część południowego obszaru gminy; typ ostoi – L – Lasy, W – Wody powierzchniowe, M – Murawy i łąki;

- 466a Stawy koło Pluder – ostoja o powierzchni do 100 ha (72 ha) – obejmuje część ostoi 466 zlokalizowaną w dolinie Smoliny; typ ostoi – W – wody powierzchniowe, L – Lasy;

15

- 472 Dolina Małej Panwi – ostoja o powierzchni powyżej 100 ha (3909 ha) – obejmuje skrajną południową część gminy; typ ostoi W – wody powierzchniowe, L – lasy;

Formy ochrony przyrody na terenie Gminy Dobrodzień

Zespoły przyrodniczo-krajobrazoweZespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne.W południowej części gminy, w dolinie Smoliny znajduje się Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Kocia Góra”. Jest to obszar wzniesień morenowych porośniętych lasami o powierzchni 370,63 ha. ZPK „Kocia Góra” został powołany Rozporządzeniem Wojewody Opolskiego nr 0151/P/8/2003 z dnia 8 grudnia 2003 (Dz. U. W.O. z dnia 8 grudnia 2003, nr 109, poz. 2303. Zespół jest kontynuacją zlokalizowanego na zachodzie w gminie Kolonowskie ZPK Kocia Góra. Dolina Smoliny na tym odcinku nieznacznie się rozszerza i płytko rozcina obszary plejstoceńskich teras Małej Panwi z licznymi wydmami i polami piasków eolicznych. Przegrodzenie szerokiej na ok. 300 m doliny groblami spowodowało zwiększenie przewagi procesów akumulacji nad erozją, stąd cała dolina w otoczeniu stawów jest zabagniona licznymi namuliskami. Zróżnicowanie morfologiczne i geologiczne stref brzegowych stawów w powiązaniu z otaczającymi lasami decyduje o rozwinięciu się tu pełnego gradientu siedlisk wodno-błotnych. Stwarza to dogodne warunki dla występowania bardzo wysokiej bioróżnorodności florystycznej i faunistycznej. W stawach rozwijają się liczne fitocenozy zespołów roślinności wodnej i szuwarowej, m.in. zespół „lilii wodnych” Nupharo-Nymphaeetum albae, szuwar oczeretowy Scirpetum lacustris, szuwar trzcinowy Phragmitetum australis. Występują tu m.in.: grzybienie białe Nymphaea alba i grążel żółty Nuphar lutea. Wśród walorów faunistycznych na szczególną uwagę zasługują perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena, zimorodek Alcedo atthis, samotnik Tringa ochropus, świerszczak Locustella naevia, kląskawka Saxicola torquata, srokosz Lanius excubitor oraz liczne populacje płazów.Obszar charakteryzuje się bardzo wysokimi walorami krajobrazowymi.

Pomniki przyrodyNa terenie Gminy Dobrodzień zinwentaryzowano jedynie 2 pomniki przyrody powołane Rozporządzeniem Wojewody Opolskiego nr 0151/P/38/05 z dnia 26 października 2005 r. (Dz. U. W.O. z dnia 26.10.2005 r., nr 72, poz. 2231). Pomnikami przyrody ożywionej są:

- skupisko 3 szt. drzew z gatunku buk pospolity- pojedynczy okaz z gatunku dąb szypułkowy

Obszary NATURA 2000Obszar Natura 2000 to nowa forma ochrony przyrody (obok istniejących parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, czy innych) wprowadzana w naszym kraju od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Za obszary Natura 2000 uznaje się tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy.

Na obszarze wiejskim gminy znajduje się jedynie mała część specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolina Małej Panwi” (PLH160008), który zajmuje powierzchnię 69,669 ha. Dolina Małej Panwi charakteryzuje się zróżnicowaną morfologią tworzoną przez plejstoceńskie terasy oraz zdenudowane, peryglacjalne równiny lodowcowe i wodnolodowcowe. Ostoja obejmuje koryto rzeki o naturalnym silnie meandrującym przebiegu, jak i spektrum zróżnicowania siedliskowego zawartego w dolinie Małej Panwi. Mała Panew w granicach ostoi jest jedną z najbardziej naturalnych rzek nizinnych regionu. Ostoja obejmuje także kompleksy pól wydmowych z wydmami dochodzącymi

16

do 25m, w zagłębieniach międzywydmowych oraz w samej dolinie rzecznej zlokalizowane są niewielkie torfowiska.W granicach „Doliny Małej Panwi” dominują lasy, wśród których największą wartość przyrodniczą mają starodrzewia borów na wydmach i morenach. W obniżeniach terenu zlokalizowane są bory bagienne Vaccinio uliginosi - Pinetum i bagniska z roślinnością szuwarową. W ostoi obecne są torfowiska wysokie (żywe), przejściowe i niskie, w tym niezwykle cenne doskonale zachowane niskie torfowisko węglanowe. Na niewielkich fragmentach skarp i piaszczysk rozwinęły się zbiorowiska muraw i wrzosowisk. Dolina Małej Panwi w granicach ostoi jest rzeką o naturalnym przebiegu z licznymi starorzeczami, meandrami, wyspami. W Małej Panwi i jej dopływach występują zbiorowiska Ranunculetum fluitantis. Dolina przedstawia unikalne zróżnicowanie siedliskowe nieobecne w innych częściach województwa. Ostoja jest ważna dla ujęcia w sieci również ze względu na występujące gatunki herpetofauny z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej - Emys orbicularis, Triturus cristatus i Bombina bombina, a także ze względu na występowanie bezkręgowców z II załącznika Dyrektywy Siedliskowej Osmoderma eremita i Lucanus cervus. W obrębie całej doliny występują 32 zespoły zagrożone w skali regionalnej. Według Standardowego Formularza Danych, do podstawowych zagrożeń obszaru związanych z działalnością człowieka zaliczyć można przede wszystkim te, które są związane z działalnością gospodarczą i przemysłową w okolicach Zawadzkiego, Kolonowskiego i Ozimka. W ostatnich latach bezpośrednim zagrożeniem stała się zamiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele budowlane, często w bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzeki. Kolejnym zagrożeniem jest zmiana stosunków wodnych (melioracje) na terenach rolnych i leśnych co może prowadzić do degeneracji rzadkich zespołów roślinnych i zanikania cennych gatunków roślin i zwierząt.

17

Rysunek nr 3. Mapa Natura 2000 Dolina Małej Panwi

Południowa granica Gminy DobrodzieńŹródło: www.natura2000.eea.europa.eu

LasyLasy na terenie gminy są rozbite na szereg zróżnicowanych powierzchniowo enklaw. Największą powierzchnię na terenie gminy Dobrodzień zajmują lasy o charakterze borów sosnowych i mieszanych. W wielu miejscach wśród lasów liściastych spotykane są grądy subkontynentalne (najczęściej dominują w nich olsza szara, jesion wyniosły, grab zwyczajny i dąb szypułkowy) oraz w okolicy zbiorników i cieków wodnych łęgi jesionowo-olszowe.

18

Zieleń urządzonaZieleń urządzona, w tym parki, zieleńce oraz zieleń towarzysząca zabudowie mieszkaniowej, usługowej i przemysłowej, stanowi ważny składnik ekologicznego systemu obszarów chronionych gminy. Na obszarze gminy Dobrodzień znajdują się obiekty objęte ochroną konserwatorską na mocy ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie przyrody i muzeach, tj.:

- zespół dworski w Dobrodzieniu obejmujący pałac i park o powierzchni 3,8 ha,- zespół dworsko – parkowy o powierzchni około 3 ha w Bzionkowie przy ul. Oleskiej, - cmentarz ewangelicki wraz z porastającym go starodrzewiem w Bzinicy Nowej,- cmentarz ewangelicki i cmentarz żydowski w Dobrodzieniu.

FaunaNa terenie gminy Dobrodzień stwierdzono występowanie wielu przedstawicieli świata zwierząt objętych ochroną gatunkową. Do miejsc cennych przyrodniczo, uznanych za ostoje fauny zalicza się następujące tereny:

- stawy hodowlane, wraz z przylegającymi do nich podmokłymi łąkami,- dolina Małej Panwi,- wyrobiska położone w okolicach Dobrodzienia.

Faunę reprezentuje 150 gatunków chronionych kręgowców, w tym 12 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 123 gatunki ptaków, 10 gatunków ssaków. Do najcenniejszych należą ptaki ginących obszarów wodnobłotnych, takie jak: bielik, kania rdzawa, bocian czarny, perkoz, derkacz. Na przelotach regularnie stwierdzany jest rybołów oraz liczne koncentracje kaczek. W zróżnicowanych gatunkowo i siedliskowo lasach gminy występują niemal wszystkie znane z terenów kraju gatunki łowne, w tym największe: jelenie, sarny, dziki.Spośród cennych gatunków zwierząt na uwagę zasługują: trzmiel, biegacz ogrodowy, biegacz wręgowaty, traszka zwyczajna, żaba trawna, ropucha szara, ropucha zielona, jaszczurka zwinka, padalec, czajka, pliszka żółta, świergotek łąkowy, trznadel, skowronek.Wymienione powyżej gatunki znajdują się pod ochroną prawną. Do największych zagrożeń dla fauny występującej na terenie gminy Dobrodzień należą:

- likwidacja starych, dziuplastych i martwych drzew w lasach,- zmiany stosunków wodnych prowadzące do osuszania terenów podmokłych,- zalesianie oraz samorzutne zarastanie przez drzewa śródleśnych łąk i bagien,- usuwanie pojedynczych i rosnących w grupach starych drzew na terenach otwartych,- likwidacja zbiorników wodnych,- likwidacja śródpolnych alei.

Jako najbardziej zagrożone gatunki z uwagi na zanikanie odpowiednich siedlisk (przesuszanie terenów, melioracje, usuwanie śródpolnych zadrzewień i krzewów) należy uznać gatunki związane z terenami wodno-błotnymi i krajobrazem rolniczym - ptaki i płazy.

FloraObszar gminy Dobrodzień w związku ze znacznym zróżnicowaniem siedlisk, obfituje w chronione i rzadkie gatunki roślin. Występują tu taksony, których ochrona ma znaczenie ponadregionalne. Flora badanego obszaru poniosła jednak także znaczne straty w przeciągu ostatnich ok. 100 lat. Jest to związane z antropopresją, szczególnie rabunkową gospodarką leśną i intensywnym rolnictwem, które w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat doprowadziły do znacznego zubożenia flory. Prawdopodobnie z terenu gminy ustąpiły bezpowrotnie takie cenne w skali kraju gatunki jak gnidosz błotny Pedicularis palustris i gnidosz rozesłany Pedicularis sylvatica oraz ginące w skali regionalnej goryczka wąskolistna Gentiana pneumonanthe i goździeniec okółkowy Illecebrum verticillatum. Zwrócić warto uwagę, że niemal wszystkie wyżej wymienione gatunki są roślinami związanymi z siedliskami wilgotnymi, co wskazuje podstawową przyczynę obniżenia się różnorodności siedliskowej badanego obszaru. Jest nią zmiana stosunków wód gruntowych, a szczególnie odwadniające melioracje na

19

terenach łąkowych i leśnych. Na terenie badanego obszaru stwierdzono występowanie 19 gatunków roślin prawnie chronionych. Są to:chronione ściśle

- bluszcz pospolity Hedera helix- grążel żółty Nuphar lutea- grzybienie białe Nymphaea alba- kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine- kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis- lilia złotogłów Lilium martagon - rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia- wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum- widłaczek torfowy Lycopodiella inundata- widłak goździsty Lycopodium clavatum- widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum- widłak spłaszczony Diphasiastrum complanatum

chronione częściowo- bagno zwyczajne Ledum palustre- centuria pospolita Centaurium erythraea- kalina koralowa Viburnum opulus- konwalia majowa Convallaria majalis- kopytnik pospolity Asarum europaeum- kruszyna zwyczajna Frangula alnus - mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi

Na uwagę zasługują również gatunki rzadkie w skali województwa, regionu i kraju. Najciekawsze z nich to:

- chaber frygijski Centaurea phrygia- gruszyczka okrągłolistna Pyrola rotundifolia- jeżogłówka najmniejsza Sparganium minimum- lepiężnik biały Petasites album- liczydło górskie Streptopus amplexifolius- modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia- pajęcznica gałęzista Anthericum ramosum- pływacz drobny Utricularia minor- ponikło igłowate Eleocharis acicularis- ponikło jajowate Eleocharis ovata- rzęśl hakowata Callitriche hamulata- siedmiopalecznik błotny Comarum palustre- sit cienki Juncus filiformis- sit sztywny Juncus squarrosus- sitowie korzenioczepne Scirpus radicans- sitowiec nadmorski Bulboschoenus maritimus- turzyca ciborowata Carex bohemica- turzyca nibyciborowata Carex pseudocyperus- turzyca nitkowata Carex lasiocarpa

20

3.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

Powierzchnia gminy Dobrodzień wynosi 16 284 ha (163 km2). Struktura użytkowania gruntów w gminie Dobrodzień przedstawia się następująco (wg stanu na dzień 20.05.2002 r.):

- użytki rolne: 6 764 ha (41,54% powierzchni gminy), w tym: grunty orne - 5 088 ha (31,25% powierzchni gminy), sady - 5 ha (0,03% powierzchni gminy), łąki - 1 318 ha (8,09% powierzchni gminy), pastwiska - 353 ha (2,17% powierzchni gminy),

- lasy i grunty leśne: 7 665 ha (47,07% powierzchni gminy),- pozostałe grunty i nieużytki: 1 855 ha (11,39% powierzchni gminy).

Rysunek nr 4. Struktura użytkowania gruntów w gminie Dobrodzień.

Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu, APOŚ dla Gminy Dobrodzień.

Na terenie gminy nie występują gleby klasy bonitacyjnej I. Klasyfikacja gleb, występujących na terenie gminy, przedstawia się następująco:

- klasa II – 0,14 ha,- klasa IIIa – 1 ha,- klasa IIIb - 75 ha,- klasa IVa - 754 ha,- klasa IVb - 1 702 ha,- klasa V - 1 669 ha,- klasa VI - 758 ha.

Liczba gospodarstw rolnych, występujących na terenie gminy Dobrodzień:- do 1 ha – 1147 gospodarstwa, - od 1 do 2 ha – 322 gospodarstwa, - od 2 do 5 ha - 330 gospodarstw, - od 5 do 7 ha - 118 gospodarstwa, - od 7 do 10 ha - 130 gospodarstw, - od 10 do 15 ha - 96 gospodarstwa, - powyżej 15 ha - 105 gospodarstw.

21

41,54% użytki rolne

11,39% po-zostałe grunty

i nieużytki

47,07% lasy i grunty leśne

3.3.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Zaopatrzenie gminy w gaz ziemny

Miasto i gmina Dobrodzień nie są wyposażone w system gazu przewodowego. Istnieje jednakże możliwość zgazyfikowania miasta i gminy, w oparciu o przebiegający przy wschodniej granicy gminy gazociąg wysokociśnieniowy relacji Komorno - Tworzeń (dwie nitki gazowe =500 mm, P=6,4 MPa).W przyszłości podstawą do budowy sieci gazowej na terenie miasta i gminy Dobrodzień, będzie m.in.:• analiza zapotrzebowania na przyłącza gazowe przedsiębiorców oraz mieszkańców z terenu miasta i gminy,• opracowanie koncepcji sieci gazowej, określenie nakładów inwestycyjnych, obliczenie efektywności ekonomicznej,• zawarcie umów o podłączenie do sieci gazowej, • wykonanie projektu,• eksploatacja gazu.Dopuszcza się również możliwość rozszerzenia zasięgu sieci gazowej na pozostałe miejscowości gminy Dobrodzień, w miarę zgłaszanego zapotrzebowania.

Zaopatrzenie gminy w energię cieplną

Na terenie miasta i gminy Dobrodzień nie występuje scentralizowany system ciepłowniczy. Na omawianym obszarze znajduje się kilkanaście niewielkich kotłowni lokalnych, które dostarczają ciepło na potrzeby budynków. Jednymi z najważniejszych kotłowni jest: kotłownia należąca do Fortum Częstochowa S.A., zasilająca kilka budynków wielorodzinnych (w/w kotłownia bierze pod uwagę zaopatrzenie w ciepło - centrum miasta Dobrodzień) oraz kotłownia opalana biomasą należąca do zakładu KLER S.A., zasilająca budynek Szkoły Podstawowej i Przedszkola Samorządowego (kotłownia pracuje głównie na potrzeby własne KLER S.A.). Większość zakładów i gospodarstw domowych znajdujących się na terenie gminy, wytwarza ciepło w przydomowych kotłowniach i indywidualnych piecach, opalanych głównie węglem kamiennym.

Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej eksploatuje 10 kotłowni lokalnych: 6 kotłowni na terenie miasta Dobrodzień :

- ul. Piastowska 6, - ul. Piastowska 25,- ul. Piastowska 70 (planuje się również rozważyć możliwość połączenia budynku do kotłowni

na biomasę Firmy Kler SA.),- Plac Wolności 2,- ul. Moniuszki 2,- ul. Oleska 15,

4 kotłownie na terenie gminy Dobrodzień: - Bzinica Nowa ul. Szkolna 9,- Turza ul. Kolejowa 25,- Ligota Dobrodzieńska ul. Wojska Polskiego 70,- Pludry ul. Osiedle Robotnicze 17.

Planuje się rozważyć możliwość połączenia budynku przy ul. Piastowskiej 70 do kotłowni na biomasę Firmy Kler SA. Do kotłowni tej podłączono już budynek Szkoły Podstawowej i Przedszkola Samorządowego. W razie rozbudowy ciepłociągu firmy Kler S.A. do pomieszczeń zakładu na terenie byłej RSP wystąpi możliwość podłączenia do ciepłociągu Internatu ZS , budynku Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, Gimnazjum oraz Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Dobrodzieniu.

22

Na terenie wsi Pludry znajduje się kotłownia w budynku komunalnym Oś. Robotnicze 17 do której planuje się podłączyć budynki z ul. Oś. Robotniczego 1,2,3,5 i ul. Brzozowej 2.

Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo Energetyczne (Dz.U.Nr.54, poz. 348) gmina zobowiązana jest do opracowania projektu planu zaopatrzenia w ciepło. Dla realizacji tego zadania konieczne jest podjęcie starań o pozyskanie środków na realizację powyższego opracowania.

Zaopatrzenie gminy w energię elektryczną

Gminy Dobrodzień jest w całości zelektryfikowana. Linie wysokiego napięcia WN (110 kV) przebiegające przez teren gminy zbiegają się w Głównym Punkcie Zasilania GPZ ”Dobrodzień” (110/15 kV), przy ulicy Oleskiej w Dobrodzieniu:

- linia jednotorowa (110 kV) relacji Zawadzkie – Dobrodzień, - linia jednotorowa (110 kV) relacji Dobrodzień – Sowczyce.

Infrastruktura transportowa

Gmina Dobrodzień posiada korzystne położenie komunikacyjne pod względem połączeń lokalnych, regionalnych i międzynarodowych, ze względu na niewielką odległość od Opola i dogodne połączenia drogowe, również z pobliskimi gminami. Sieć drogową gminy tworzą drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe oraz lokalne i dojazdowe. Najważniejszymi i najczęściej uczęszczanymi drogami w gminie Dobrodzień są:

- droga krajowa Nr 46 o długości 13,5 km, relacji Kłodzko – Szczekociny, - droga wojewódzka Nr 901 o długości 19,5 km, relacji Olesno - Gliwice.

Głównym węzłem komunikacyjnym gminy jest miasto Dobrodzień, w którym zbiegają się, oprócz w/w dróg krajowych i wojewódzkich, drogi powiatowe relacji:

- Dobrodzień – Ciasna,- Dobrodzień – Sieraków Śląski,- Dobrodzień – Zębowice,- Dobrodzień – Myślina.

Długość dróg powiatowych w gminie wynosi 46,8 km. Sieć dróg powiatowych uzupełniają drogi gminne o długości 84 km (w tym utwardzone 39 km).

Przez miasto przebiegają trasy komunikacyjne PKS, obsługujące część miejscowości gminy Dobrodzień. Autobusy kursują m.in. do Opola, Lublińca, Ozimka, Strzelec Opolskich, Częstochowy, Katowic.

Przez teren gminy Dobrodzień przebiegają dwie linie kolejowe. W jej południowej części, przez wieś Pludry, przebiega linia kolejowa nr 61 relacji Opole – Częstochowa. Przez część zachodnią gminy biegnie linia kolejowa nr 175 relacji Fosowskie - Kluczbork. – w chwili obecnej brak kursów tą trasą Natężenie ruchu osobowego na linii nr 61 (6 pociągów/dobę),

Ponadto na terenie miasta i gminy planowane są następujące przedsięwzięcia:

- obwodnica:Zrealizowano budowę obwodnicy miasta Dobrodzień na Drodze Krajowej Nr 46. Ponadto planowana jest budowa obwodnicy Myśliny w ciągu Drogi Krajowej Nr 46. Planuje się także budowę obwodnicy Dobrodzienia w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 901 Gliwice - Poznań począwszy od łąk na południe od

23

centrum miasta za gospodarstwem p. Ziaja kierunek Habas i dalej aż do ul. Opolskiej w Błachowie, do połączenia z wykonaną obwodnicą w ciągu drogi krajowej Nr 46.

- drogi:miasto Dobrodzień:

- ul. K. Wieczorka – dokończenie utwardzenia nawierzchni placu, zagospodarowanie terenu na powierzchni 650 m2,- ul. Na Habas od ul. Opolskiej – ułożenie dywanika asfaltowego ok. 1 800 m2,- ul. Opolska (od rynku) - ułożenie nowego dywanika asfaltowego ok. 2 800 m2,- ulica dojazdowa do ujęcia wody (Dobrodzień – Hadasiki) od ul. Lublinieckiej – ok. 5 000 m2

- ul. K. Mańki - przebudowa nawierzchni ok. 2 400 m2,- ul. Miodowa (Hadasiki) - utwardzenie nawierzchni na długości 320 mb,- ul. Studzienna i ul. Zielona - utwardzenie tłuczniem na długości ok. 1220 mb,- droga dojazdowa od ul. Wojska Polskiego do p. Kaczmarczyka – utwardzenie nawierzchni.

gmina Dobrodzień:- Główczyce:

- ul. Dolna - ułożenie dywanika asfaltowego na długości 580 mb, - Rzędowice:

- ul. Dolna - utwardzenie nawierzchni na dł. 1800 mb,- Szemrowice:

- ul. Kręta i ul. Słoneczna - ułożenie dywanika asfaltowego na dł. 670 mb,- Kocury:

- ul. Szemrowicka - utwardzenie nawierzchni tłuczniem na długości 550 mb,- Myślina:

- ul. Sosnowa - utwardzenie i ułożenie nawierzchni bitumicznej na odcinku zabudowanym ok. 650 mb,

- Gosławice:- ul. Szkolna - utwardzenie nawierzchni tłuczniem,

- Ligota Dobrodzieńska:- ul. Zielona - budowa drogi z nawierzchnią bitumiczną na dł. 280 mb,- ul. Szkolna - budowa drogi z nawierzchnią bitumiczną na dł. 200 mb,- ul. Boczna - budowa drogi z nawierzchnią bitumiczną na dł. 820 mb,

- Bzinica Stara:- ul. Wąska , Bieńka, Rzeczna – utwardzenie nawierzchni tłuczniem,

- Zwóz:- ul. Bielowcowa do ul. Sierakowskiej – modernizacja nawierzchni na bitumiczna na dł. 760 mb,

- Klekotna:- ul. Boczna - ułożenie dywanika asfaltowego,

- chodniki: miasto Dobrodzień:

- ul. Piastowska (w ciągu drogi Woj. nr 901) - modernizacja o pow. ok. 2 100 m2,- ul. Piastowska (w ciągu drogi Woj. nr 901) - modernizacja z wyznaczenie pasa dla rowerów,- ul. Lubliniecka – budowa od ul. Zielonej do mostu na terenie zabudowanym o pow. ok. 500 m2,- ul. Oleska (w ciągu drogi woj. nr 901) – przebudowa o pow. ok. 2 100 m2,- ul. Wojska Polskiego – przebudowa o pow. ok. 1 200 m2,

gmina Dobrodzień:- Warłów:

24

- ul. Dobrodzieńska – budowa do szkoły podstawowej i budowa kanalizacji deszczowej (w ciągu drogi powiatowej nr 17050) na dł. ok. 1 000 mb,

- Szemrowice:- ul. Wiejska – budowa (w ciągu drogi powiatowej nr 17050) na dł. ok. 1 000 mb,

- Bzinica Stara:- ul. Główna - budowa (w ciągu drogi woj. nr 901) na dł. 1 200 mb oraz budowa kanalizacji deszczowej,

- Pludry:- Al. Wyzwolenia - ułożenie wzdłuż cmentarza w kierunku m. Pludry na odcinku 400 mb,

- oświetlenie:miasto Dobrodzień:

- ul. Chłopska - budowa punktów oświetleniowych,

gmina Dobrodzień:- Myślina:

- ul. Leśna - budowa na dł. ok. 800 mb (droga gminna),- ul. Opolska - modernizacja na dł. ok. 2 000 mb (w ciągu drogi krajowej nr 46),

- Makowczyce:- ul. Warłowska - budowa na dł. ok. 350 mb,

- Gosławice:- ul. Polna - budowa na dł. ok. 350 mb,- ul. Topolowa - budowa na dł. ok. 320 mb (dobudowa),

- Bzinica Stara:- ul. Leśna na dł. 300 mb,

- Klekotna:- ul. Cegielniana – budowa,

- Kolejka:- ul. Długa - budowa na odcinku 300 mb,

- Pludry:- ul. Szkolna - budowa na odcinku 100 mb,

- Rzędowice:- ul. Bzionkowska (skrzyżowanie z drogą woj. nr 901) - budowa,

- Bąki:- ukończenie rozpoczętej inwestycji na ul. Stawowej,

- mosty:gmina Dobrodzień:- Pludry:

- ul. Leśna - remont mostu nad potokiem Skrzydłowickim,- Ligota Dobrodzieńska:

- ul. Kuźnia - budowa mostu nad rzeką Myślinką,

- place:miasto Dobrodzień:

- modernizacja i przebudowa rynku, - brukowanie zachodniej strony placu targowego przy ul. Solnej.

25

Zaopatrzenie gminy w wodę

Sieć wodociągowa działająca na terenie gminy, obejmuje ok. 98% jej mieszkańców, natomiast pozostałe 2% stanowią mieszkańcy miejscowości Dąbrowica, oraz częściowo Rędzina znajdujących się poza zasięgiem systemu dystrybucji wody wodociągowej. Łączna długość sieci wodociągowej wynosi 124,4 km i wyposażona jest w 2090 przyłączy. Gmina Dobrodzień posiada 3 ujęcia wody, o łącznej wydajności 270 m3/h oraz dwie stacje uzdatniania wody.

Tabela nr 1. Ilość i wydajność ujęć wodnych na terenie gminy Dobrodzień.

Miejscowość Wydajność [m3/godz.] Zasilane miejscowości

Bzinica Stara, ul. Główna 66 Bzinica Stara, Bzinica Nowa, Kolejka, Pludry,

Kolonia Pluderska, Pietraszów, Liszczok, Obudowa

Dobrodzień, ul. Rzędowicka 99 Dobrodzień, Błachów

Dobrodzień, ul. Lubliniecka 70 Hadasiki, Gosławice, Zwóz, Główczyce,

Szemrowice, WarłówMakowczyce, ul. Dobrodzieńska

35Makowczyce, Ligota Dobrodzieńska, Turza, Myślina

Źródło: Opracowanie na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu.

Ponadto planowana jest sukcesywna wymiana sieci wodociągowej w Dobrodzieniu.

Odprowadzanie ścieków

Sieć kanalizacyjna gminy zajmuje ok. 35% jej powierzchni. Długość sieci w Dobrodzieniu liczy 12,3 km kanalizacji ogólnospławnej, 8,96 km kanalizacji sanitarnej z 208 przyłączami, 3,3 km kanalizacji deszczowej. Sołectwem posiadającym sieć kanalizacyjną są Pludry, w której sieć kanalizacyjna zajmuje długość 6,4 km i posiada 88 przyłączy. Pozostałe miejscowości gminy nie są skanalizowane. Ścieki pochodzące z miasta Dobrodzień odprowadzane są systemem kanalizacji do oczyszczalni ścieków typu „LEMNA” w Dobrodzieniu, o wydajności 1 686 m3/d. Ścieki z miejscowości Pludry kierowane są do oczyszczalni ścieków typu „Bioblok” w Pludrach, o wydajności 60 m3/d, jednak ze względu na zły stan techniczny, planuje się jej przebudowę.

Charakterystyka oczyszczalni ścieków w Dobrodzieniu przedstawia się następująco: średnia wydajność – 1 686 m3/dobę, wydajność maksymalna – 1 957 m3/dobę, ogólna charakterystyka elementów mechaniczno - biologicznej oczyszczalni ścieków typu

„Lemna”:- rurociąg doprowadzający - O 400 mm,- piaskownik poziomy (wymiary: 2,3 x 18 x 1,3 m),- poletko osadowe (wymiary: 4,0 x 2,5 x 0,8 m),- punkt zlewny (wymiary: 3,0 x 3,0 m),- staw napowietrzany (kubatura: 36 580 m3),- komora nitryfikacji (wymiary: 11,5 x 6,6 x 3,8 m),- komora koagulacji,- staw doczyszczający „Lemna” (kubatura: 36 370m3),- urządzenie odprowadzające,

26

- komora pomiarowa.

Plan rozbudowy budowy sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Dobrodzień zawiera: kanalizację zlewni „Dobrodzień”, przebiegającą przez obszar miasta oraz przez:

- Ligota Dobrodzieńska,- Błachów,- Warłów,- Szemrowice.

Powstające w w/w sołectwach ścieki bytowo – gospodarcze, odprowadzone będą poprzez układ kanalizacji sanitarnej do istniejącej oczyszczalni ścieków w Dobrodzieniu.

kanalizację zlewni „Pludry”, obejmować będzie obszar sołectwa Pludry,Ścieki powstające w zlewni „Pludry”, odprowadzane będą do istniejącej oczyszczalni ścieków sanitarnych typu mechaniczno-biologicznej, zlokalizowanej w południowej części wsi Pludry w okolicy Potoku Skrzydłowickiego – planowana przebudowa. Dla zabudowy rozproszonej w płaskim terenie planuje się budowę kanalizacji ciśnieniowej z lokalnymi pompowniami przydomowymi współpracującymi z rurociągami tłocznymi.

W przyszłości planuje się także budowę kanalizacji rozdzielczej wzdłuż następujących ulic: ul. Cmentarna, ul. Chłopska, ul. Dębowa, ul. E. Stein, ul. K. Mańki, ul. Kościuszki, ul. Lubliniecka, ul. Oleska, ul. Mickiewicza, ul. Miodowa, ul. Moniuszki, ul. Pocztowa, ul. Opolska, ul. Piastowska, Plac Wolności, ul. Polna, ul. Reymonta, ul. Parkowa, ul. Rzędowicka, ul. Solna, ul. Spółdzielcza, ul. Topolowa, ul. Ks. Gładysza, ul. Zielona.

Gospodarka odpadamiRegulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Dobrodzień, został przyjęty Uchwałą Rady Miejskiej w Dobrodzieniu Nr VI/39/2007 z dnia 29 marca 2007r. i zmieniona uchwałą Nr XXIV/186/2008 z dnia 30 grudnia 2008r. Ponadto 4 października 2006 r. Burmistrz Dobrodzienia zarządzeniem Nr 74/2006, poinformował o wymaganiach, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie gminy Dobrodzień, w zakresie niektórych usług komunalnych.

Na koniec 2010 r. zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych na terenie gminy Dobrodzień, objętych było ok. 90% mieszkańców. Zmieszane odpady komunalne, zbierane przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Dobrodzieniu, kierowane są na składowisko w Lipiu Śląskim, którego administratorem jest IT.O.Ś Sp. z o.o. ul. Wilcza 33 m.11, 00-544 Warszawa. Z kolei selektywnie zebrana część odpadów, kierowana jest do odbiorców odpadów prowadzących działalność w zakresie odzysku materiałowego i energetycznego.

Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Dobrodzień:

- Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Dobrodzieniu,- Remondis Opole Sp. z o.o. (Nr decyzji: B.RG/7664/1/2007 z dnia 5.02.2007 r.),- SITA Częstochowa (Nr decyzji: B.RG/7664/5/2006 z dnia 10.11.2006 r.),- A.S.A. Lubliniec (Nr decyzji: B.RG/7664/3/2006 z dnia 19.10.2006 r.).

Selektywna zbiórka odpadów komunalnych prowadzona jest w systemie workowym - opiera się na odbiorze wysegregowanych, przez mieszkańców posesji jednorodzinnych, odpadów z gospodarstw domowych.

Ponadto na terenie gminy Dobrodzień wprowadzona została selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych typu:

27

- wielkogabarytowe,- zużyte baterie,- lampy fluorescencyjne,- przeterminowane leki,- zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne.

Zamknięcie składowiska i rekultywacja

Do 31.12.2009r. działało Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Błachowie, które zostało zamknięte na podstawie decyzji Starosty Oleskiego z dnia 30.08.2010r. Nr OŚR.7648-32/10, która zawiera ustalenia warunków zamknięcia składowiska. W związku z tym w latach 2011-2012 zostanie przeprowadzona rekultywacja polegająca na ukształtowaniu wierzchowiny składowiska, wykonaniu okrywy rekultywacyjnej, rekultywacji biologicznej, wykonaniu instalacji odgazowania składowiska, wykonanie piezometrów i prowadzenia monitoringu Na terenie gminy dochodzi do powstawania tzw. „dzikich wysypisk” odpadów, czyli miejsc składowania bądź magazynowania m.in.: odpadów budowlanych (gruz budowlany), gałęzi, odpadów wielkogabarytowych, jak również odpadów komunalnych. Na terenie miasta likwidacja „dzikich wysypisk” prowadzona jest na bieżąco.Na terenie gminy Dobrodzień przedsiębiorstwa i firmy związane ze stolarstwem wykorzystują odpady o kodzie 030105 do celów energetycznych w lokalnych kotłowniach.

3.3.2. STRUKTURA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI

Podmioty gospodarcze, prowadzące działalność na terenie gminy Dobrodzień:

sektor publiczny – ogółem: 31- jednostki państwowe i samorządowe prawa budżetowego - 25,- spółki handlowe - 1,

sektor prywatny – ogółem: 718,- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 603,- spółki handlowe – 25,- spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego – 3,- spółdzielnie – 3,- stowarzyszenia i organizacje pozarządowe – 20.

Samorząd terytorialny obrót gruntami komunalnym, przedstawia się następująco:

powierzchnia gruntów skomunalizowanych:- gmina Dobrodzień: 72,3 ha,- województwo opolskie: 32 505,9 ha,

przyrost w ciągu roku: - gmina Dobrodzień: 8,6 ha,- województwo opolskie: 1 969,2 ha,

ubytek w ciągu roku: - gmina Dobrodzień: 1,3 ha,- województwo opolskie: 530,3 ha.

28

gospodarstwa domowe, ogółem:- gmina Dobrodzień: 3 800,- województwo opolskie: 369 772,

gospodarstwa domowe z użytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego:- gmina Dobrodzień: 687,- województwo opolskie: 40 404,

gospodarstwa indywidualne prowadzące wyłącznie działalność rolniczą:- gmina Dobrodzień: 671,- województwo opolskie: 49 886.

Systematyka gospodarstw rolnych: gospodarstwa rolne:

- gmina Dobrodzień: 1 101,- województwo opolskie: 74 511,

gospodarstwa indywidualne:- gmina Dobrodzień: 1 100,- województwo opolskie: 74 253,

gospodarstwa indywidualne powyżej 1 ha użytków rolnych: - gmina Dobrodzień: 714,- województwo opolskie: 41 851,

ilość gospodarstw rolnych, występujących na terenie gminy Dobrodzień:- do 1 ha – 1147 gospodarstwa, - od 1 do 2 ha – 322 gospodarstwa, - od 2 do 5 ha - 330 gospodarstw, - od 5 do 7 ha - 118 gospodarstwa, - od 7 do 10 ha - 130 gospodarstw, - od 10 do 15 ha - 96 gospodarstwa, - powyżej 15 ha - 105 gospodarstw.

3.3.3. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

Na terenie miasta i gminy Dobrodzień, znajduje się wiele rozmaitych oraz cennych pod względem historycznym i kulturowym zabytków:

29

Zabytkowy kościół drewniany p.w. św. Walentego z I połowy XVII w.,

Zabytkowy most z 1610 r.

Kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny - wybudowany w latach 1851-

1854, którego styl nawiązuje do stylu eklektycznego,

Ratusz Miejski z 1848 r. – wybudowany w stylu neoklasycystycznym w czasach Wiosny Ludów,

Zabytkowy Park Miejski - od średniowiecza do końca XIX w. miejsce dzisiejszego parku zajmował staw  określany mianem „zamkowego”, przy nim  pierwotnie zlokalizowany był młyn, a w latach 1769-1873 wielki piec oraz towarzyszące mu urządzenia hutnicze, w latach 1884 - 1914 staw został osuszony, a na jego miejscu założono park; park odnowiono w  2003 r.,

Zabytkowy cmentarz ewangelicko - augsburski - założony w  połowie XIX w. w pobliżu kościoła ewangelickiego wybudowanego w 1848 r.; w1893 r. w Dobrodzieniu została utworzona samodzielna parafia ewangelicko-augsburska licząca 347 parafian,

30

Zabytkowy cmentarz żydowski - cmentarz pochodzi z końca XVII w. o czym świadczą najstarsze zachowane do dziś macewy; na cmentarzu znajdują się m. in. macewy rodziny Stein – krewnych żydowskiej świętej kościoła katolickiego Edyty Stein,

Zespół pałacowo-parkowy – obecnie ”Park Hotel” - pałac wybudowany w latach 1848-1849, w stylu neoklasycystycznym (siedziba ówczesnych właścicieli Dobrodzienia),

Izba Regionalna - otwarta w maju 2004 r., założona przez Członków Międzygminnego Towarzystwa Regionalnego Dobrodzień-Zębowice; stanowi miejsce, w którym gromadzone są dokumenty i przedmioty o wartości historycznej.

Zespół dworsko-parkowy w Bzionkowie - założony w II połowie XIX w., składa się z zabudowań dworskich  oraz części porośniętej roślinnością drzewiastą; największym walorem przyrodniczo-kulturowym parku jest jego tworzywo dendrologiczne; podstawowy zrąb założeń ogrodowych reprezentowany jest przez najstarsze i najokazalsze drzewa; na jego obszarze spotkać można okazy dębów czerwonych  oraz choinę kanadyjską.

Stawy Pluderskie – cenny przyrodniczo i krajobrazowo kompleks stawów  hodowlanych, otaczający malownicze bory sosnowe; teren bogaty w wiele chronionych i rzadkich gatunków roślin, takich jak: widłak goździsty, mącznica lekarska, kruszyna pospolita oraz porosty- tarczownica islandzka i chrobotek leśny; na obszarze występuje również wiele chronionych gatunków świata zwierząt m.in.: jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna i padalec zwyczajny, natomiast w miejscach nasłonecznionych występuje paź królowej, jeden z najpiękniejszych i najefektowniej ubarwionych motyli krajowych,

Zalew w dawnej piaskowni – kompleks nieczynnych piaskowni w Myślinie na obszarze których spotkać można wiele interesujących gatunków roślin i zwierząt, w ich najbliższym otoczeniu występują również malownicze wydmy porośnięte borami sosnowymi, w których występują  liczne stanowiska widłaka jałowcowatego i goździstego; na zarastających brzegach piaskowni bogato występują rośliny objęte ochroną: rosiczka okrągłolistna oraz widliczek torfowy; do najbardziej interesujących ptaków lęgowych należy zaliczyć: sieweczkę rzeczną, łyskę i świerszczyka; w

dolinie rzeki Myśliny, płynącej w sąsiedztwie piaskowni proponuje się utworzenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego,

31

Kamień upamiętniający pobyt króla Fryderyka Augusta III w Rzędowicach - na kamieniu wyryty jest napis FAR (Fridericus Augustus Rex) z koroną i napisem w języku niemieckim „Ich niezapomnianemu Królewskiemu Panu urzędnicy leśni Nadleśnictwa Dobrodzień 1932”,

Kaplica św. Sebastiana w Szemrowicach - drewniana kaplica św. Sebastiana z XVIII w., ocalała po pożarze drewnianego kościoła pw. Św. Trójcy w 1965 r.; poddana renowacji stoi na placu przy cmentarzu nowo wybudowanego kościoła; przy drodze Szemrowice-Makowczyce zlokalizowana jest również wybudowana przez mieszkańców w 1946 r. kapliczka pw. Matki Boskiej nieustającej pomocy, jako wotum za ocalenie od zniszczenia w czasie wojny,

Kapliczka z 1880 r. z krzyżem datowanym na 1913 r. w Bzinicy Starej - krzyż postawiony po śmierci woźnicy, który zginął na początku XX w. zabity przez spłoszone konie,

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Bzinicy Nowej został założony w połowie XIX w. Jest to jedyny w powiecie oleskim cmentarz husycki. Swoistym magnesem przyciągającym na teren cmentarza licznych zainteresowanych jest znajdująca się tam mogiła Karoline Kleinert – bohaterki słynnej śląskiej piosenki o Karolince.

Kościół p.w. św. Antoniego w Pludrach - kościół filialny rzymsko-katolicki, budowla została ukończona w 1932 r.

Gmina Dobrodzień posiada opracowany ,,Gminny program opieki nad zabytkami na lata 2008 - 2012 dla gminy Dobrodzień’’, który został przyjęty Uchwałą Nr XIX/148/2008 Rady Miejskiej z dnia 21 lipca 2008 r. W/w program otrzymał pozytywną opinię (znak: WUOZ-I-ZW-460/8/2007) Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu z dnia 09 stycznia 2008 r.

3.4. DEMOGRAFIAWedług danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu – liczba mieszkańców w gminie na koniec 2010 r. wynosiła 10 049 osoby, z tego w mieście 3 811 osób tj. 37,9% a na terenach wiejskich 6 238 osób tj. 62,1%. W porównaniu z 2006 r. nastąpił spadek liczby mieszkańców ogółem o ok. 3,8% - w mieście liczba mieszkańców spadła łącznie o 184 osób, a na terenach wiejskich liczba mieszkańców spadła o 209 osób.

Obserwuje się migracje ludności z terenu gminy poza granicę państwa oraz ujemny przyrost naturalny. Średnia gęstość zaludnienia na koniec 2010 r. wyniosła ok. 62 osoby na 1 km2. Szacuje

32

się, że w kolejnych latach będzie następował dalszy spadek liczby ludności. Tabela poniżej przedstawia liczbę ludności w gminie Dobrodzień w latach 2006-2010 oraz prognozowaną liczbę ludności na 2012r. i 2016r.

Tabela nr 2. Liczba ludności w gminie Dobrodzień.

GminaLiczba ludności w roku:

2006 2007 2008 2009Szacunkowo

2012 2016Miasto Dobrodzień 3 995 3 916 3 851 3 826 3 712 3 566Sołectwa 6 447 6 382 6 324 6 267 6 081 5 841

RAZEM 10 442 10 298 10 175 10 093 9 793 9 407

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z ewidencji ludności z Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu

Tabela nr 3. Informacje dotyczące sołectw gminy Dobrodzień.

Sołectwo Powierzchnia Liczba mieszkańców Sołtys Rada Sołecka Rada

Miejska

Błachów 367 222 Dworaczyk Damian

Dylong Sabina, Glinkowski

Mieczysław, Konik Zbigniew, Warzecha

Gabriela

MaxKatarzyna

Bzinica Nowa 294 246 Bieniek Tomasz

Mańczak Renata, Krawczyk Rajnold, Plewa Grzegorz, Karliczek Marian

Karpinski Damian

Bzinica Stara, Bąki 596 440 Przybyła

Norbert

Koza Rainhold, Goniwiecha Marek, Szwarc Waldemar,

Goj Bernard

Karpinski Damian

Główczyce, Zwóz 1221 305 Fonfara

Henryk

Kowolik Jolanta, Lempa Gerard,

Nawrat Zygmunt, Pruski Andrzej

Czapla Paweł

Gosławice 582 267 Krzyśko Ryszard

Jainta Bernard, Kabat Joachim, Czapla

Paweł, Macha Bernard

Czapla Paweł

Klekotna, Rędzina 1434 210 Mrugała Piotr

Małyska Janusz, Kaleja Dorota, Maks Joachim, Skorupa

Henryk

Ochman–Lizurek

Małgorzata

Kocury, 261 258 Maleska Otrzonsek Joachim, Ochman–

33

Malichów DorotaMiozga Edyta,

Półtorak Janusz, Steinhoff Aleksander

Lizurek Małgorzata, 

Kukowka Gabriel

Kolejka 135 112 Jańta Stefania

Jańta Waldemar, Pruski Bogdan,

Pryszcz Kornelia, Jaksa Beata

Karpinski Damian

Ligota Dobrodzieńska 413 370 Borecka

Krystyna

Renata Dyllong, Mazur Bernard, Wiącek Tomasz, Wąsik Sebastian

MaxKatarzyna

Makowczyce 260 229 KontnaAdelajda

Adler Leon, Gasch Irena, Ingryda Zierbock, Artur

Czichon

Gasch Erwin, Grabiński Edward

Myślina, Turza, Dąbrowica 1 763 949 Langer

Brygida

Kazior Piotr, Michalczyk Izabela,

Brzezina Alfons, Skorupa Norbert

Gasch Erwin, Grabiński Edward

Pietraszów 239 237 GwoźdźSabina

Tomala Józef,Chmiel Henryk,

Woźniak Arkadiusz, Czudaj Edmund

Miosga Irena, Potyka Norbert

Pludry 2368 1146 LichotaRajmund

Psyk Elżbieta, Kobus Robert, Kopyto

Aleksandra, Maroń Jerzy

Miosga Irena, Potyka Norbert

Rzędowice, Bzionków 2574 482 Wildau

Ewa

Sczygiol Bernard, Krafczyk Andrzej,

Sacha Arnold, Kandora Klaudiusz

Ochman–Lizurek

Małgorzata

Szemrowice 763 537 MaxNorbert

Wloczyk Joachim, Tkaczyk Lucjan,

Pluta Beata, Czaja Martyna

KukowkaGabriel

Warłów 835 228 Pruski Eryk

Klaer Krzysztof, Wojtynek Stefan, Cisiński Adam,

Bartocha Bernard

KukowkaGabriel

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu

3.4.1. STRUKTURA BEZROBOCIA W GMINIE DOBRODZIEŃ

W Polsce w sensie prawnym bezrobotnym jest osoba nie zatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:

- ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów,- kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,- nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej,- nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni powyżej 2 ha

przeliczeniowych,

34

- nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy

- nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności,- nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego

wynagrodzenia,- nie pobiera, zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego

lub renty socjalnej.

Podstawowym miernikiem wielkości bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli stosunek liczby bezrobotnych zarejestrowanych do liczby ludności aktywnej zawodowo (tj. pracującej i bezrobotnej łącznie) wyrażony w procentach.

Według Powiatowego Urzędu Pracy w Oleśnie, Powiat Olesno, odznacza się 8,2 % stopą bezrobocia (stan na 30.11.2010 r.). Wartość ta stanowi ponad połowę wartości stopy bezrobocia województwa opolskiego (13,7 %) i Polski (12,9%).

Tabela nr 4. Informacja sygnalna o sytuacji na rynku pracy w gminie Dobrodzień – stan na dzień 30.04.2010r.

Gmina Dobrodzień

ogółem kobiety

bezrobotni 274 160poszukujący pracy 5 2

z prawem do zasiłku 34 20zwolnieni z przyczyn dotyczących

pracodawcy10 5

do 25 roku życia 86 51powyżej 50 roku życia 74 30

długotrwale bezrobotni 110 73bez kwalifikacji zawodowych 56 36

niepełnosprawni 14 6osoby w okresie do 12-tu

miesięcy od ukończenia nauki 35 14

bez wykształcenia średniego 160 80liczba ofert pracy 17 3

współczynnik bezrobocia 4,12 %stopa bezrobocia na dzień

28.02.2010 r. w powiecie Olesno 8,2 %

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.pupolesno.pl

3.5. GOSPODARKA

Gmina Dobrodzień posiada charakter rolniczo-przemysłowy. Z uwagi na występujący na jej obszarze znaczny poziom lesistości, jak również średnią jakość gleb, przeważają na jej terenie drobne indywidualne gospodarstwa.

35

Cechą charakterystyczną miasta jest przeważający przemysł stolarski (działalność produkcyjna i usługowa prowadzona przez około 100 zakładów stolarskich).

Ponadto na obszarze Dobrodzienia funkcjonują przedsiębiorstwa z kategorii handel i naprawa (w większości przedsiębiorstwa zatrudniające kilka osób). Na jego terenie, zlokalizowane są również mniejsze zakłady przemysłowe (produkcja wyrobów, piekarnictwo, rzeźnictwo, produkcja części do silników), usługowe (produkcja pieców CO) jak również rzemieślnicze.

3.5.1. SEKTOR ROLNICZY

Liczba gospodarstw rolnych w gminie Dobrodzień wynosi ogółem 1 101, przy czym ponad połowę stanowią gospodarstwa o powierzchni poniżej 1 ha. Na gospodarstwach rolnych, uprawiane są przede wszystkim rośliny zbożowe (stanowiące 42% użytków rolnych), jęczmień (11,4%), pszenica (zajmująca 8% zasiewów), żyto (6,3%), ziemniaki (sadzone na ok. 7% gruntów) oraz w małym stopniu buraki. Cechą charakteryzującą gminę Dobrodzień jest produkcja zwierzęca, a przede wszystkim chów: drobiu, trzody chlewnej i bydła.

3.5.2. SEKTOR POZAROLNICZY

Na terenie miasta większość małych zakładów, zlokalizowana jest w przemieszaniu z zabudową mieszkaniową

Do największych podmiotów, działających na terenie miasta Dobrodzień, należą:- KLER SA,- Jarosław Jesionek – Zakład Stolarski,- „Mebel Rust”,- MEBLONOWAK,- Norbert Pyka,- Meble Jonczyk,- „ZP-H-U Marian Karliczek”,- PPHU „DES” Eryk Szczygiol- PAJ-Mebel Stolarstwo Meblowe,- JNP Meble Nowak,- Meble Grabinski,- Meble Kaczmarczyk ZPHU,- „Mechrol” – Stanisław Czernia,- „PROMET” Paweł Czapla,- Roboty Budowlane Józef Włodarz,- PPHU Lissy,- Zakład Ślusarsko-Kotlarski „Belan” – Aldona Brzytwa-Prochota,- ZHU – Norbert Adamski,- Zakład Stolarsko-Tapicerski Joachim Miler,- ZHU – „HER” – Henryk Reinert,- ZHU „HER I”- Zakład Stolarsko-Tapicerski „KEDER”,- Sklep „Biedronka”,- Sklep „ECO” Sp. z o.o.,- Centrum Meblowe „AGATA”,- „Hotel Park”

36

Tabela nr 5. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie gminy Dobrodzień.

Podmioty gospodarki

narodowej ogółemSektor publiczny Sektor prywatny

609

27 Ogółem 582 Ogółem

27Jednostki państwowe i samorządowe prawa budżetowego

513 Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą

0 Spółki handlowe

47 Spółki handlowe

0 Spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego

3 Spółdzielnie

19 Stowarzyszeniai organizacje pozarządowe

Źródło: Informacje pozyskane z GUS (stan aktualny na 2008 r.)

3.5.3. ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI

Okolice gminy Dobrodzień to przede wszystkim tereny rekreacyjne z dużymi obszarami leśnymi i pięknymi krajobrazami. Kompleksy leśne zajmują niemal połowę powierzchni gminy, co przyczynia się do jej niesamowitych walorów przyrodniczych. Dobrodzieńskie wody oraz lasy, stanowią nie tylko atrakcję turystyczną, ale również miejsce gdzie spotykane są rośliny chronione, z kolei rzeki, potoki oraz stawy to środowisko rzadkich ptaków. Pagórkowate tereny, leśne dukty, śródleśne stawy, oraz rzeczki są naturalnym potencjałem takich miejscowości jak: Myślina, Pludry, Liszczok, Kolejka, Pietraszów, Klekotna, dający możliwości rozwoju różnych form wypoczynku, rekreacji i realizowania hobby. Gmina Dobrodzień stanowi również cenny pod względem krajobrazowym obszar, ze względu na położenie jej na łagodnych wzniesieniach, a dodatkowo w dorzeczu Małej Panwi. Teren uzupełniają niewielkie, ale głębokie doliny rzek: Myśliny, Bziniczki, Smoliny. Niezbyt zwarta zabudowa wsi oraz położenie jej na obrzeżach lasów, stwarza dla usytuowanych w tych miejscach gospodarstw rolnych o małym areale - możliwości rozwoju agroturystyki w różnych jej formach. Na terenie miasta występują także miejsca, gdzie można pospacerować i odpocząć, a jest to mianowicie założony w latach 1884 – 1914, a później odnowiony w 2003 r. zabytkowy Park Miejski oraz zespół pałacowo-parkowy – obecnie ”Park Hotel”, wybudowany  w latach 1848-1849, w stylu neoklasycystycznym.Miasto Dobrodzień słynie przede wszystkim z produkcji pięknych i solidnych mebli, które znane są daleko poza granicami województwa opolskiego oraz poza granicami kraju.Gmina Dobrodzień posiada wytyczone i oznakowane ścieżki rowerowe, zachęcające do uprawiania czynnych form turystyki, jak również stwarzające możliwość poznawania walorów przyrodniczo-

37

historycznych doliny Małej Panwi. W granicach gminy znajdują się 4 trasy rowerowe o łącznej długości ok. 30 km, przebiegające od miejscowości: Kolonowskie przez Kolejkę (w miejscowości znajduje się gospodarstwo agroturystyczne ze stadniną koni), a także Bzinicę Starą (powstałe zabudowania folwarczne, kaplica) Bąki, Dobrodzień, Ligotę Dobrodzieńską, Myślinę (zalew w dawnej piaskowni, stacja PKP) do Staniszcz Małych.

3.6. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

Działalność kulturalna, rekreacyjna oraz sportowa na terenie gminy Dobrodzień, koordynowana jest przez Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu, który w swojej strukturze zawiera:

- Salę  Widowiskowo – Kinową, - Salę Kameralną – Galeria, - Świetlicę Internetową,- Salę języków obcych,- Salę Muzyczną, - Modelarnię, - Bibliotekę Miejską, - Kawiarnię.

Dodatkowymi placówkami, znajdującymi się na terenie miasta są:- Pływalnia „DELFIN”, przy ul. Solnej 5, - Stadion Miejski, przy ul. Piastowskiej.

Miejscem, w którym gromadzone są dokumenty i przedmioty o wartości historycznej, pochodzące z terenu gminy, jest otwarta w maju 2004 r. Izba Regionalna, założona przez Członków Międzygminnego Towarzystwa Regionalnego Dobrodzień-Zębowice.Turyści odwiedzający gminę Dobrodzień oraz jej okolicę, mają możliwość zatrzymania się w hotelu, bądź w zajeździe, znajdujących się na terenie gminy.Baza noclegowa miasta i gminy Dobrodzień:- miasto:

PARK HOTEL, ul. Parkowa 5, Motel, ul. Mickiewicza 5 (5 pokoi oraz sklep),

- gmina: Restauracja "U TOMANÓW", ul. Figla 20 Pietraszów, 46-375 Pludry (9 miejsc noclegowych;

pokoje 1,2 osobowe z łazienkami, 1 apartament), "Rancho Tamiza" Kolejka, ul. Długa 29, 46-375 Pludry.

Restauracje oraz kawiarnie, znajdujące się na terenie miasta i gminy Dobrodzień:- miasto:

"Zajazd Alex" J. i A. Szmigiel, ul. Piastowska 85, Cafe Kult, ul. Lubliniecka 14 "Mistella" na ul. Plac Wolności 23, "Murzynek" Restauracja H. Czapla, ul. ks. Gładysza 2, Pizzeria HEXA, ul. Oleskiej 2,

- gmina: "U Martina" Cafe Bar, ul. Skośna 2 a, 46-375 Pludry, Myśliwska. Restauracja, ul. Leśna 2, 46-375 Pludry "Bar pod Dębem", al. Wyzwolenia 3, 46-375 Pludry, Restauracja "U TOMANÓW", ul. Figla 20 Pietraszów, 46-375  Pludry, „Rarytas” Bar Myślina, ul. Opolska 25, 46-380 Dobrodzień, "Relax" S.C. Kręgielnia Teresa i Norbert Skorupa Myślina, ul. Nowa Kolonia 10, 46-380

Dobrodzień, Bar u Pyki Malichów, ul. Chłopska 10, 46-380 Dobrodzień,

38

Gospoda KOCURY Kocury, ul. Oleska 7, 46-380 Dobrodzień, BAR, ul. Wiejska 21 Szemrowice, 46-380 Dobrodzień.

3.6.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI

Na terenie miasta i gminy Dobrodzień, działają m.in.: podmioty:

- Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu, z siedzibą na Placu Wolności 24, - Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, z siedzibą na Placu Wolności 1,- Miejsko - Gminna Biblioteka Publiczna, z siedzibą na Placu Wolności 24, - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej mieszczący się przy ul. Piastowska 25,

OSP:- Ochotnicza Straż Pożarna w Dobrodzieniu,- Ochotnicza Straż Pożarna w Szemrowicach,- Ochotnicza Straż Pożarna w Główczycach,- Ochotnicza Straż Pożarna w Bzinicy Starej,- Ochotnicza Straż Pożarna w Klekotnej,- Ochotnicza Straż Pożarna w Rzędowicach,- Ochotnicza Straż Pożarna w Kocurach-Malichowie.

stowarzyszenia:- Stowarzyszenie Promocji Pływania „VEGA” Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu, Plac

Wolności 24, 46-380 Dobrodzień,- Stowarzyszenie „Dobrodzień Potrzebującym” Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu,

Plac Wolności 24, 46-380 Dobrodzień,- Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Szemrowice, ul. Strażacka 1, 46-380 Dobrodzień,- Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Kocury i Malichów „Brzozowa Dolina” Kocury, ul. Oleska 1,

46-380 Dobrodzień,- Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Rzędowickiej, Rzędowice, ul. Kwiatowa 5, 46-380

Dobrodzień,- Stowarzyszenie Rozwoju wsi Bzinica Stara, Bzinica Nowa, Bąki, Kolejka Bzinica Stara,

ul. Miarki 2, 46-375 Pludry,- Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Pludry i Pietraszów Pludry, ul. Szkolna 1, 46-375 Pludry,- Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Malichów, ul. Chłopska 8, 46-380 Dobrodzień

Stowarzyszenie Rozwoju wsi (Główczyce, Gosławice, Zwóz) Główczyce, ul. Dobrodzieńska 1, 46-380 Dobrodzień.

towarzystwa, związki:- Międzygminne Towarzystwo Regionalne Dobrodzień – Zębowice Dobrodzień, Plac

Wolności 1,- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Dobrodzień, ul. Oleska 7, 46-380 Dobrodzień,- Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim Dobrodzień, Plac

Wolności 7, 46-380 Dobrodzień - Międzyszkolne Koło Krajoznawczo –Turystyczne Polskiego Towarzystwa Schronisk

MłodzieżowychDobrodzień ul. Piastowska 17, 46-380 Dobrodzień

- Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Dobrodzień, ul. Wojska Polskiego 46, 46-380 Dobrodzień,

- Polski Związek Wędkarski Koło Dobrodzień, Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu, Plac Wolności 24, 46 - 380 Dobrodzień. 

kluby sportowe:

39

- Klub Sportowy „START” Dobrodzień Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu, Plac Wolności 24,

sekcje sportowe: - sekcja piłki nożnej: powstała 1 września 1958 r., - sekcja koszykówki: powstała w 1990 r.,- szkółka piłkarska „AS” oddział Dobrodzień - powstała na początku listopada 2007 r.

3.6.2. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA

Ponadto na terenie miasta i gminy Dobrodzień znajdują się m.in.:

- na terenie miasta:o Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Piastowska 49, 46 - 380 Dobrodzień,o Publiczne Gimnazjum, ul. Piastowska 17, 46 - 380 Dobrodzień,o Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Piastowska 64, 46 - 380 Dobrodzień,o Zespół Ekonomiczno - Administracyjny Szkół i Przedszkoli, mieszczący się przy Placu

Wolności 1, 46 - 380 Dobrodzień,o Zespół placówek edukacyjnych ul. Piastowska 35 oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych

ul. Oleska 7, których organem prowadzącym jest Powiat Oleski.

- na terenie gminy:o Zespół Szkolno - Przedszkolny w Pludrach Publiczna:

- Szkoła Podstawowa, ul. Wyzwolenia 4b, 46-375 Pludry, o Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pludrach,

- Przedszkole Samorządowe, ul. Szkolna 2, 46-375 Pludry,- Oddział zamiejscowy przedszkola Bzinica Stara, ul. Karola Miarki 2,

o Oddział Przedszkolny w Główczycach Publicznej Szkoły Podstawowej w Dobrodzieniu ul. Dobrodzieńska 1, 46-380 Główczyce,

o Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Kolejowa 27, Turza, 46-380 Dobrodzień,o Zamiejscowe oddziały przedszkolne, ul. Opolska 53, Myślina, 46-380 Dobrodzień,o Publiczna Szkoła Podstawowa, ul. Wiejska 2, Szemrowice, 46-380 Dobrodzień,o Oddziały przedszkolne, ul. Wiejska 30, Szemrowice, 46-380 Dobrodzień,o Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Bzinicy Starej, ul. Karola Miarki 2, 46-375 Pludry,o Niepubliczne Przedszkole w Błachowie.

W chwili obecnej wszystkie dzieci sześcioletnie objęte są wychowaniem przedszkolnym w ramach istniejącej sieci przedszkoli, zespołu szkolno – przedszkolnego i oddziału przedszkolnego przy szkole podstawowej. W miarę potrzeb tworzone będą oddziały przedszkolne, w tym sześciolatków, przy szkołach podstawowych. Planuje się również doposażenie istniejących świetlic szkolnych oraz tworzenie nowych - przy szkołach podstawowych, tam gdzie będą wymagały tego warunki i ilość dojeżdżających dzieci.

Zamierzone działania inwestycyjne na terenie miasta:

Publiczna Szkoła Podstawowa w Dobrodzieniu, ul. Piastowska 49:- wymiana stolarki budowlanej (okna, drzwi),- wymiana instalacji odgromowej, wymiana pokrycia dachowego,- elewacja zewnętrzna budynku.

Publiczne Gimnazjum w Dobrodzieniu, ul. Piastowska 17:

40

- budowa hali sportowej przy Publicznym Gimnazjum.

Zamierzone działania inwestycyjne na terenie gminy:

Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Marii Konopnickiej w Pludrach Al. Wyzwolenia 4:- Budynek szkoły:

- modernizacja pomieszczeń szkoły podstawowej wraz z instalacjami,- odwodnienie boiska szkolnego.

- Budynek przedszkola, ul. Szkolna 2:- modernizacja pomieszczeń przedszkola wraz z instalacjami.

Publiczna Szkoła Podstawowa w Turzy, ul. Kolejowa 27:- wymiana okien i drzwi wejściowych,- wyrównanie i utwardzenie, urządzenie boiska szkolnego,- modernizacja pomieszczeń szkoły podstawowej wraz z instalacjami.

Oddział Przedszkolny w Główczycach Publicznej Szkoły Podstawowej w Dobrodzieniu, ul. Dobrodzieńska 1:

- remont istniejącej kanalizacji w budynku,- wymiana stolarki budowlanej (okna, drzwi),- remont szamba szkolnego.

Publiczna Szkoła Podstawowa w Szemrowicach, ul. Wiejska 2:- odwodnienie terenu szkoły,- remont i wymiana instalacji elektrycznej,- budowa ogrodzenia.

Przedszkole Samorządowe w Myślinie, ul. Opolska 53:- budowa szamba,- modernizacja pomieszczeń przedszkola wraz z instalacjami,- elewacja zewnętrzna budynku,- wymiana ogrodzenia,- odprowadzenie wody z rur spustowych dachy budynku gospodarczego.

Przedszkole Samorządowe w Szemrowicach, ul. Wiejska 30:- renowacja ogrodzenia,- modernizacja pomieszczeń przedszkola wraz z instalacjami.

Wyżej wymienione zadania inwestycyjne stanowią tylko ogólny zarys prac niezbędnych do wykonania, poza nimi na bieżąco będą wykonywane prace remontowo – modernizacyjne, polegające na :

- malowaniu pomieszczeń w miarę potrzeby, - awaryjne naprawy wodno-kanalizacyjne,- inne naprawy remontowo-budowlane.

Ponadto dokonywane będą bieżące zakupy pomocy naukowych i sprzętu szkolnego. Planuje się zakup autobusu celem dostosowania organizacji dowożenia do aktualnych potrzeb. Priorytetem naszych działań będzie racjonalizacja sieci szkolnej.

41

3.6.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA

Na terenie miasta i gminy Dobrodzień, działają m.in.: kluby sportowe:

- Klub Sportowy „START” Dobrodzień, Pl. Wolności 24, (powstał 1 września 1958r.) sekcje sportowe:

- sekcja koszykówki: powstała w 1990 r.,- szkółka piłkarska „AS” oddział Dobrodzień - powstała na początku listopada 2007 r.

3.6.4. INFRASTRUKTURA KULTURY

Dobrodzieński Ośrodek Kultury i Sportu powstał w roku 1971 jest placówką wielofunkcyjną, zajmującą się działalnością; artystyczną, rozrywkową, edukacyjną, sportową, rekreacyjną i turystyczną. W skład DOK i S wchodzą: - Dom Kultury - Stadion Miejski i Strzelnica Sportowa - Kryta Pływalnia „Delfin” w Dobrodzieniu oraz - Wiejski Klub Kultury „Jaskinia” w Myślinie.

Sekcje i kluby działające w DOKiSZespoły artystyczne:

- Zespół Pieśni Regionalnej,- Chór „Kantata”,- Dziecięcy Zespół Wokalny „Dropsy”,- Teatr „Mimowolny”,- Sekcja Plastyczna,- Kino „Rodło” i Klub „Konesera”.

Sekcje sportowe:

- Sekcja Brydża Sportowego,- Sekcja Skata Sportowego,- Sekcja Tenisa Stołowego,- Sekcja Pływacka „Vega”,- Sekcja Modelarska (modele wodne, redukcyjne klas NS),- Drużyna WOPR.

Kluby i Sekcje Turystyczne i Rekreacyjne:

- Klub Turystyki Rowerowej „Jednoślad”,- Klub Zdobywców Szczytów (turystyka górska),- Koło Wędkarskie „Habas”,- Klub „Nordic Walking”,- Klub Morsów „Sopel”.

Gościnnie w DOK i S odbywają się:

42

- Zajęcia taneczne w Klubie Tańca Towarzyskiego „Alvaro”,- Nauka gry na instrumentach muzycznych (pianino, keyboard, gitara). Mieszkańcy gminy Dobrodzień, jak również zwiedzający ją turyści, mają możliwość uczestniczenia w różnorodnych spektaklach, odbywających się w Dobrodzieńskim Ośrodku Kultury i Sportu, usytuowanym w Dobrodzieniu przy Placu Wolności 24. Budynek zawiera w swojej strukturze, m.in.:

- Salę  Widowiskowo – kinową, - Salę Kameralną – Galeria, - Świetlicę Internetową,- Salę języków obcych,- Salę Muzyczna, - Modelarnię, - Bibliotekę Miejską, - Kawiarnię ”Ambrozję”.

Baza kulturalna gminy wymaga jednak modernizacji i dostosowania do obowiązujących norm z zakresu BHP i ppoż. oraz do ogólnego podniesienia standardu i komfortu. W samym budynku Dobrodzieńskiego Ośrodka Kultury i Sportu należy wykonać następujące prace:

w ramach modernizacji Sali kinowo-widowiskowej, Sali kameralnej i holu:- remont kotłowni, - montaż wentylacji mechanicznej i klimatyzacji pomieszczeń użytkowych,- wymiana instalacji kanalizacji sanitarnej i deszczowej, sieci wodociągowej i ppoż,- demontaż i montaż nowego przyłącza elektrycznego,- wymiana instalacji elektrycznej z wykonaniem oświetlenia awaryjnego, ewakuacyjnego i przeszkodowego, wykonanie instalacji zdalnych sterowań i instalacji teletechnicznych,- wymiana okładzin ściennych, posadzkowych, foteli i stolarki drzwiowej Sali kinowo-widowiskowej,- wykonanie oświetlenia estradowego,- montaż systemu nagłośnienia frontowego, urządzeń odsłuchowych,- modernizacja urządzeń kinotechnicznych zapewniających dostosowanie kina do obowiązujących standardów i norm poprzez montaż projektora cyfrowego 3D, nagłośnienia w standardzie Dolby Stereo oraz zakup okularów do projekcji 3D wraz ze zmywarką, wykonanie nowych okienek projekcyjnych, instalacji elektrycznych zasilających i sterowniczych, dostawę i montaż kurtyny dekoracyjnej,- zmiana wystroju wewnętrznego holu w nawiązaniu do wystroju Sali widowiskowo-kinowej (nowe okładziny ścienne, sufit podwieszany, posadzka gresowa, wymiana ślusarki stalowej wewnętrznej i zewnętrznej na nową z profili izolowanych termicznie) z wyodrębnioną strefą wejściową, poczekalnią z miejscami siedzącymi, kasą biletową, bufetem oraz szatnią,- wymiana posadzki, wykonanie wentylacji mechanicznej Sali kameralnej,- wymiana posadzki w projektorni i w garderobach, wymiana stolarki drzwiowej, armatury i wyposażenia sanitarnego, wyłożenie płytkami ceramicznymi sanitariatów,w kolejnym etapie:- termomodernizację budynku (docieplenie budynku)

Obiekt Stadionu Miejskiego wybudowany w latach siedemdziesiątych wymaga także modernizacji:- wymiana nawierzchni bieżni na syntetyczną,- wymiana ławek na widowni na krzesła plastikowe,- modernizacja wałów wokół płyty boiskowej,- oczyszczenie stawu.

Dla poprawy efektywności eksploatacji krytej pływalni planuje się:- termomodernizacja budynku.

43

3.6.4. INFRASTRUKTURA ZDROWOTNA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

Na terenie miasta Dobrodzień, działają następujące instytucje zdrowia i opieki społecznej:

- Niepubliczny Zakład opieki Zdrowotnej „GAMED”, ul. Oleska 5, 46-380 Dobrodzień,- Niepubliczny Zakład opieki Zdrowotnej „ESCULAP”, ul. Moniuszki 2, 46-380 Dobrodzień,- Zakład Opiekuńczo Leczniczy im. Królowej Karoli, ul. Oleska 5, 46-380 Dobrodzień,

podlegający Starostwu Powiatowemu w Oleśnie.

Władze gminne zamierzają wspierać działania, zmierzające do utrzymania i polepszenia usług w zakresie opieki zdrowotnej na terenie gminy. Władze samorządowe przychylnie podchodzą do tworzenia nowych prywatnych gabinetów lekarskich, co wiąże się z polepszeniem usług medycznych dla mieszkańców gminy Dobrodzień.

Jednostką uzupełniającą jest:

Szpital Powiatowy znajdujący się w Oleśnie, przy ul. Klonowej 1, w którym znajdują się następujące oddziały:

- chirurgii ogólnej: oddział posiadający 44 łóżka; przy współpracy z Wojewódzkim Centrum Medycznym w Opolu, na oddziale prowadzona jest diagnostyka i leczenie chorób naczyń, a także przyjmuje się do leczeń operacyjnych dzieci od lat 3,- chirurgii urazowej: oddział dysponuje 31 łóżkami; w ramach diagnostyki wykonywane są różnorodne badania radiologiczne, TK, USG, MR, diagnostyka mikrobiologiczna, pełna diagnostyka laboratoryjna,- pediatrii: oddział liczy 35 łóżek; w skład oddziału wchodzi część niemowlęca, część dla dzieci starszych i odizolowana śluzą część biegunkowa, na oddziale prowadzona jest diagnostyka i leczenie u dzieci w wieku od 1 miesiąca do 18 lat; pacjenci mają zapewnioną całodobową opiekę lekarską i pielęgniarską hospitalizowanym dzieciom; oddział specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu chorób układu oddechowego u dzieci; planuje się poszerzenie diagnostyki chorób alergicznych o większe spektrum testów uczuleniowych, badania spirometryczne oraz leczenie odczulające,- wewnętrzny: oddział wewnętrzny dysponuje 72 łóżkami; asystenci oddziału obsługują specjalistyczne pracownie diagnostyczne m.in.: pracownię badań nieinwazyjnych serca; pracownię endoskopową; pracownię ultrasonograficzną,- położniczo – ginekologiczny, obejmuje leczeniem i opieką pacjentów, poczynając od narodzin aż do późnych lat życia,- noworodkowy: Oddział Noworodków i Wcześniaków Szpitala Rejonowego w Oleśnie od 1988 r. funkcjonuje w systemie Rooming – in; składa się z dwóch sal dla wcześniaków i chorych noworodków, dwóch sal obserwacyjnych dla noworodków po porodach zabiegowych i dla noworodków wymagających fototerapii oraz dziewięciu sal w systemie rooming – in (2 matki + 2 noworodki),- dializy: oddział powstały w 1997 r.; ośrodek jest nowoczesnym, specjalistycznym oddziałem obejmującym 7 stanowisk hemodializy oraz 12- to łóżkowy oddział , na którym hospitalizowani są chorzy wymagający diagnostyki i leczenia chorób nadciśnienia tętniczego i cukrzycy,- intensywnej terapii: oddział funkcjonuje od kwietnia 1986 r.; bazę oddziału stanowi 5 łóżek; oddział wyposażony jest w specjalistyczny sprzęt, stanowiska mają możliwość szerokiego monitorowania układu oddechowego i krążenia oraz wykonywania całodobowo niektórych badań laboratoryjnych.

Podstawowym zadaniem Zakładu Opiekuńczo Leczniczego jest intensywna pielęgnacja połączona z rehabilitacją osób przewlekle chorych. Pacjenci zainteresowani skorzystaniem z usług ZOL-u, są

44

zobowiązani do złożenia stosownego wniosku w Starostwie Powiatowym, w Wydziale Ochrony i Promocji Zdrowia. Do wniosku należy dołączyć oświadczenie o wyrażeniu zgody na potrącenie opłaty za pobyt pacjenta w zakładzie i przetwarzanie danych osobowych, kwestionariusz danych osobowych, zaświadczenie lekarskie, wywiad pielęgniarski oraz dokument stwierdzający wysokość dochodu osoby ubiegającej się o skierowanie do ZOL-u. Wnioski można uzyskać u wszystkich lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w ZOL-u oraz  w Starostwie Powiatowym w Wydziale Ochrony i Promocji Zdrowia w Oleśnie, przy ul. Pieloka 21. Następnie wniosek jest opiniowany przez wyznaczonego lekarza i na podstawie tej opinii wydawana jest decyzja administracyjna o umieszczeniu osoby w ZOL-u w Dobrodzieniu. Korzystający z usług ZOL-u, będą zobowiązani wraz z NFZ współfinansować swój pobyt w zakładzie (odpłatność ustalona, zgodnie z ustawą - 70% przyznanej renty lub emerytury, zasiłku stałego lub renty socjalnej).

4. IDENTYFIKACJA NAJWAŻNIEJSZYCH PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY

Analiza problemów to drugi, po analizie stanu istniejącego etap budowania strategii rozwoju Gminy Dobrodzień. Etap ten ma na celu identyfikacje problemów. Problemy dotyczą całej gminy Dobrodzień, mają wiec charakter globalny.

4.1. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE GOSPODARKI:

- mała różnorodność zakładów produkcyjnych (dominuje przemysł stolarski),

- słaba baza przetwórstwa dla rolników.

4.2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ:

- niezadawalający stan dróg gminnych, powiatowych i drogi wojewódzkiej,

- brak chodników przy drogach o dużym natężeniu ruchu,

- brak całkowitego skanalizowania gminy oraz przestarzały system kanalizacji i wodociągów w

centrum miasta Dobrodzienia,

- brak gazyfikacji gminy,

- braki w oświetleniu ulicznym,

- brak dostępu do alternatywnych źródeł ciepła.

4.3. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE SYTUACJI SPOŁECZNEJ - potrzeba rewitalizacji terenów miejskich,

- trend spadkowy salda migracji w tym odpływ młodych ludzi z gminy,

- niewystarczająca ilość miejsc pracy,

- niskie poczucie wspólnoty wśród mieszkańców w niektórych miejscowościach,

45

- brak dostępu do internetu szerokopasmowego.

5. ANALIZA SWOT

Przydatnym narzędziem badania ogólnej sytuacji gminy jest analiza SWOT. Jest to jednocześnie kompleksowa metoda planowania strategicznego, pozwalająca odpowiedzieć na pytanie: „gdzie jesteśmy”. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter słów angielskich: strenghts (mocne strony gminy), weaknesses (słabe strony gminy), opportunities (szanse występujące w otoczeniu), threats (zagrożenia występujące w otoczeniu). Analiza SWOT stała się nieodłącznym elementem procedur zarządzania strategicznego w różnych sferach życia społecznego i gospodarczego oraz w różnych skalach przestrzennych. Najczęściej stosowana jest jako synteza diagnozy wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań funkcjonowania i rozwoju jednostek terytorialnych.Gmina nie jest samoistnym tworem, lecz funkcjonuje w określonym otoczeniu, które tworzą inne jednostki samorządowe, administracja rządowa i służby administracji specjalnych oraz ich wzajemne powiązania o charakterze organizacyjnym, społecznym, ekonomicznym, czy środowiskowym. Uwarunkowania zewnętrzne, które pozostają niezależne od decyzji władz lokalnych, w istotny sposób determinują rozwój danej społeczności, a wpływ ten może być pozytywny bądź negatywny. Władze gminy mogą jedynie monitorować zmiany, które zachodzą w jej otoczeniu, co pozwala na identyfikację istniejących, a także przyszłych szans i zagrożeń rozwoju i zminimalizuje wpływ ewentualnych, negatywnych skutków. Znajomość uwarunkowań gminy pozwala na podjęcie działań sprzyjających rozwojowi potencjału lokalnego i wykorzystaniu nadarzających się okazji. Celem analizy SWOT jest określenie i analiza czynników pod kątem pozytywnego i negatywnego wpływu na rozwój Gminy. Pozwala to wyodrębnić następujące grupy czynników, zjawisk i procesów:

- szanse – pozytywne zewnętrzne (zjawiska i tendencje w otoczeniu, które odpowiednio wykorzystane staną się impulsem do rozwoju),

- zagrożenia – negatywne zewnętrzne (wszystkie czynniki zewnętrzne, które postrzegamy jako bariery, utrudnienia dla rozwoju),

- mocne strony – pozytywne wewnętrzne (atuty, walory gminy, które w sposób pozytywny wyróżniają ją w otoczeniu; gmina sama wpływa na te zjawiska),

- słabe strony – negatywne wewnętrzne ( zjawiska ograniczające możliwości rozwoju gminy, na które ona sama ma wpływ. Są one konsekwencją ograniczeń zasobów i niedostatecznych kwalifikacji).

Tabela nr 6. Analiza SWOT.

Mocne strony Słabe strony

1. Tranzytowe położenie miasta (drogowe) przy trasach prowadzących : Poznań-Gliwice, Kłodzko-Szczekociny.

2.Bliskość Opola, miasta wojewódzkiego o wielokulturowym znaczeniu.

3. Gmina o tradycji usług stolarskich.

1. Słaba sieć powiązań komunikacyjnych z siedzibą Powiatu.

2. Przestarzała sieć wodociągowa i kanalizacyjna w Dobrodzieniu.

3. Uzależnienie bazy ekonomicznej miasta od kondycji zakładów usługowych.

46

4. Dobra dostępność komunikacyjna.

5. Rozwinięta gospodarka odpadami.

6. Dobry stan środowiska naturalnego.

7. Wysoki poziom oświaty podstawowej i odznaczający się wysoki poziom oświaty gimnazjalnej.

8. Rozwinięta infrastruktura sportowa.

9. Istniejąca oczyszczalnia ścieków posiadająca rezerwę.

10. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Dobrodzień z określeniem przeznaczenia terenów pod inwestycje.

11. System zwolnień z podatku od nieruchomości.

12. Pracowitość mieszkańców.

13. Spore zasoby kapitału społecznego.

14. Przyjazna obsługa klientów Urzędu Miejskiego (gmina posiada certyfikat „Przejrzysta Gmina).

15. Dobrze rozwinięta współpraca zagraniczna miasta i gminy.

16. Rozbudowany sektor organizacji pozarządowych.

17. Rozwinięta współpraca zagraniczna społeczna i gospodarcza.

18. Rozwinięta siec bazy hotelowej.

4. Niekorzystna sytuacja demograficzna,ujemny przyrost naturalny i ujemnesaldo migracji.

5. Duże ograniczenia w kontynuowaniunauki na poziomie wyższym.

6. Niezadawalający stan techniczny części dróg.

7. Niewystarczająca ilość miejsc pracy.

8. Brak segregacji odpadów niebezpiecznych.

9. Brak system przesyłu gazu.

Szanse Zagrożenia

1.Istniejące rezerwy terenu przeznaczone w studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego pod

1. Bliskość Opola (odciąganie inwestorów, wykwalifikowanej siły roboczej).

47

inwestycje.

2. Bliskość Opola jako ośrodka akademickiego, miasta wojewódzkiego.

3. Poprawa kondycji ekonomicznej zakładów usługowych.

4. Możliwość przyciągnięcia inwestorów zewnętrznych - napływ kapitału.

5. Rozbudowa sieci drogowej – budowa obwodnicy miasta Dobrodzienia wraz z obejściem Myśliny, co będzie sprzyjać poszerzeniu terenów pod budownictwo mieszkaniowe.

6.Rozwój sektora MŚP w Parku Przemysłowym na terenie byłego POM-u.

7.Integracja Polski z Unią Europejską – możliwość pozyskania środków zewnętrznych na planowane inwestycje.

8.Sprawna i przyjazna administracja lokalna.

2. Emigracja młodych, wykształconych osób z terenu gminy.

3. Niewystarczające środki finansowe, będące do dyspozycji Gminy.

4. Słaby rozwój przedsiębiorczości.

5. Postępująca marginalizacja gminy (w tym trudności w dostępie do środków rozwojowych z UE).

6. Duże rozproszenie – mała ilość ludzi na 1 km2

7. Brak całkowitego skanalizowania i zgazyfikowania terenu gminy.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu

Dokładne uświadomienie sobie mocnych i słabych stron gminy, szans i zagrożeń rozwojowych decyduje o obraniu właściwego kierunku rozwoju społeczno – gospodarczego. Biorąc pod uwagę potrzeby społeczne, rozwój lokalnej gospodarki i kierunki przekształceń strukturalnych działania powinny zmierzać do:

- skutecznego rozwiązywania problemów o charakterze społecznym w celu poprawy jakości życia mieszkańców oraz zatrzymania procesu odpływu młodych ludzi z terenu gminy. Będzie to możliwe poprzez stworzenie atrakcyjnych warunków zatrudnienia oraz warunków bytowych takich jak: tereny budowlane, dobra dostępność i wysoka jakość placówek oświatowych, placówek służby zdrowia, bazy sportowej i rekreacyjnej. Duże znaczenie ma także nacisk na rozwój społeczeństwa informacyjnego (np. umożliwienie mieszkańcom dostępu do internetu), co w przyszłości będzie miało wpływ na likwidację barier i ograniczeń rozwojowych,

- aktywizacji terenów przewidzianych pod działalność inwestycyjną, co pozwoli na tworzenie nowych miejsc pracy, zwiększanie aktywności gospodarczej, a tym samym dochodów ludności.

- rozwoju agroturystyki jako jednego z alternatywnych źródeł dochodów rolników oraz zaplecza turystycznego i związanej z nim obsługi. Dla gminy posiadającej duże walory przyrodnicze prowadzenie gospodarstw agroturystycznych jest jedną z możliwych form rozwoju wsi.

Wykorzystując atuty i mocne strony gmina ma szanse w niedalekiej przyszłości na wzmocnienie swojej pozycji gospodarczej na mapie regionu. Dla prawidłowego przebiegu tego procesu pożądanym

48

jest stworzenie profesjonalnej bazy informacyjnej o całości gminy oraz jej poszczególnych sferach, tzn.: gospodarczej, infrastrukturalnej, społecznej, środowiskowej oraz finansowej, która winna być na bieżąco wykorzystywana w procesie zarządzania gminą.

6. MISJA ORAZ CELE STRATEGIIW strategii wyróżnia się następującą hierarchię celów:

misja strategii stanowi cel nadrzędny, do którego dąży gmina planując działania rozwojowe; cele strategiczne, wskazujące najważniejsze obszary, w których konieczne jest wsparcie w

celu przyśpieszenia rozwoju gminy; cele operacyjne, które uszczegółowiają cele strategiczne i zawierają propozycje kierunków

działań, koniecznych dla osiągnięcia poszczególnych celów operacyjnych.Konsekwentne dążenie do osiągania celów operacyjnych i strategicznych będzie przybliżało gminę do wyznaczonej misji.

6.1. MISJA STRATEGII

Jesteśmy gminą przemysłowo-rolniczą, która chce maksymalnie zaspokoić potrzeby swoich mieszkańców i stworzyć im warunki do godnego życia. Jako „Miasto stolarzy” pragniemy stać się atrakcyjnym obszarem dla osiedlenia się młodych rodzin oraz inwestorów mogących zaoferować miejsca pracy i mogących podnieść potencjał ekonomiczny Gminy z poszanowaniem środowiska naturalnego. Aby móc racjonalnie kształtować rozwój Gminy Dobrodzień jako pierwsze należy opracować katalog celów rozwojowych. Będzie się on składał z:

1.celów strategicznych: określają one najistotniejsze pola działania gminy i wytyczają kierunki prac na lata 2011-2017.

2.celów operacyjnych są one szczegółowym ujęciem wskazanych celów strategicznych.

49

WYSOKA JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY DOBRODZIEŃ

I CEL STRATEGICZNY – Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego gminy.II CEL STRATEGICZNY – Modernizacja i rozbudowa infrastruktury.III CEL STRATEGICZNY - Rozwój oświaty i rekreacji.IV CEL STRATEGICZNY – Poprawa życia mieszkańców.

Cel operacyjny –Promocja miasta i gminy.

2. Cel operacyjny –Tworzenie prawa przyjaznego rozwojowi.

3. Cel operacyjny –Podjęcie działań wspierających rozwój przedsiębiorstw.

1. Cel operacyjny –Poprawa stanu infrastruktury technicznej.

1. Cel operacyjny –Rozwój oświaty.

2. Cel operacyjny –Rozwój rekreacji.

1. Cel operacyjny –Rewitalizacja miasta i gminy.

2. Cel operacyjny –Wzrost bezpieczeństwa mieszkańców.

3. Cel operacyjny –Wzmacnianie więzi społecznych.

Tabela nr 7. Wyznaczone cele strategiczne dla Gminy Dobrodzień.

50

6.2. CELE STRATEGICZNE ORAZ OPERACYJNE – KRÓTKO I DŁUGOTERMINOWE

Trwały i dynamiczny rozwój gospodarczy jest podstawowym warunkiem zmniejszania rozmiarów bezrobocia i wzrostu zamożności mieszkańców. Przyczynia się on także do wzrostu dochodów budżetu miasta i gminy, co w konsekwencji umożliwia przeznaczanie coraz większych środków finansowych na zaspokojenie potrzeb społecznych w zakresie mieszkalnictwa, edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej, kultury i sztuki, sportu i rekreacji oraz bezpieczeństwa publicznego. Skala i tempo rozwoju gospodarki lokalnej uzależnione są od czynników i uwarunkowań, na które miasto i gmina nie ma żadnego bezpośredniego wpływu. Niemniej jednak, władze Gminy w sposób pośredni mogą oddziaływać na stan zagospodarowania Gminy.

Wszelkie walory, którymi miasto i gmina mogą się poszczycić, nie będą mieć wpływu na ich rozwój, o ile nie będą eksponowane i promowane. Działalność promocyjna jest niezbędna w celu pozyskania zarówno inwestorów, jak i turystów odwiedzających miasto i gminę Dobrodzień. W związku z tym konieczne jest ukierunkowanie działań promocyjnych podejmowanych przez władze Gminy. Podstawowym celem promocji jest wykreowanie powszechnego wizerunku miasta jako „MIASTA STOLARZY” oraz wypromowanie Gminy posiadającej tereny turystyczno-rekreacyjne, stwarzające doskonałe warunki zarówno dla inwestowania jak i dla całorocznego wypoczynku.

Zadania: - przygotowanie folderu, zawierającego informacje o walorach i zasobach gospodarczych

i przyrodniczych miasta i gminy, - współpraca z gminami, Stowarzyszeniami w zakresie organizowania wspólnych akcji

promocyjnych, - korzystanie z mediów w celu zamieszczania informacji o gminie, - ustawienie tablic informacyjnych w centrum miasta, oraz na terenie gminy,- stworzenie znaku szczególnego, promującego Dobrodzień jako „miasto stolarzy”.

Jednych z najważniejszych dokumentów w gminie, jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który stanowi dokument o randze prawa miejscowego. Jest podstawą planowania przestrzennego gminy, a krócej planowania zabudowy w mieście i gminie. Bez takiego planu kuleje budownictwo w mieście i w gminie, zamiera działalność inwestycyjna. Dla firm działających na terenie miasta i gminy oprócz oczywistych parametrów makroekonomicznych, takich jak np. cena siły roboczej, ważna staje się profesjonalna obsługa ze strony danego samorządu, w trakcie całego okresu działalności firmy na jego terenie. Tutaj pojawia się także kwestia udogodnień, w tym zniżek w podatku od nieruchomości, oferowanych

Dobrodzień 2011

51

I. CEL STRATEGICZNY – Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego Gminy.

1. Cel operacyjny – Promocja miasta i gminy.

2. Cel operacyjny – Tworzenie prawa przyjaznego rozwojowi.

za adaptację lub budowę nowych obiektów na cele działalności gospodarczej lub tworzenie nowych miejsc pracy.

Zadania: - przystąpienie do prac nad planem zagospodarowania przestrzennego, - na bieżąco aktualizowanie planów zagospodarowania przestrzennego,- tworzenie przepisów o pomocy publicznej, - opracowanie programów współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Rozwój przedsiębiorczości na terenie miasta i gminy jest szczególnie ważny. Doceniając rolę przedsiębiorczości, samorząd gminny stara się stworzyć warunki dla jej rozwoju, poprzez prowadzenie różnorodnych działań o charakterze organizacyjnym i edukacyjnym. Bardzo ważne jest stworzenie dla przedsiębiorców odpowiednich warunków (w tym także materialnych) do prowadzenia działalności. Funkcjonowanie firmy w wymiarze lokalnym zależy w dużej mierze od operatywności i przychylności urzędników samorządowych. Początkujący przedsiębiorca kierując pierwsze swoje kroki do urzędu gminy oczekuje pomocy w zarejestrowaniu działalności gospodarczej oraz kompetentnych porad urzędowych. Główne kierunki aktywizacji gospodarczej miasta i gminy to: zainteresowanie ofertami inwestorów, rozwój infrastruktury na potrzeby nowych przedsięwzięć gospodarczych, zagospodarowanie terenów poprzemysłowych (były POM, RSP „Jedność” Dobrodzień), wsparcie i promocja istniejącej przedsiębiorczości.Podejmowane działania tj. uchwalone przez Radę Miejską preferencje podatkowe dla inwestorów zwiększających potencjał gospodarczy i tworzących nowe miejsca pracy mają na celu rozwój miasta i gminy jako ośrodka gospodarczego oraz dywersyfikację działalności gospodarczej. Celem jest utrzymanie istniejących miejsc pracy i niskiego bezrobocia.

Zadania: - pozyskanie inwestorów zewnętrznych, - rozwój infrastruktury pod potrzeby nowych przedsięwzięć gospodarczych,- działania na rzecz rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego,- zagospodarowanie obiektów nieużytkowanych na terenie miasta i gminy, - pozyskanie funduszy pomocowych, - preferencje podatkowe.- rozwój współpracy międzygminnej oraz z organizacjami pozarządowymi w sferze

gospodarki, - stworzenie punktu konsultacyjno-doradczego dla osób podejmujących działalność

gospodarczą.

Aby zapewnić mieszkańcom dobre warunki życia, należy dostarczyć im możliwie najszerszy zakres mediów, zaliczanych do infrastruktury technicznej. Pełna infrastruktura techniczna

Dobrodzień 2011

52

3. Cel operacyjny – Podjęcie działań wspierających rozwój przedsiębiorstw.

II. CEL STRATEGICZNY – Modernizacja i rozbudowa infrastruktury.

1. Cel operacyjny – Poprawa standardu infrastruktury technicznej.

oznacza podłączenie gospodarstwa domowego do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, energetycznej, telekomunikacyjnej, zaopatrzenie w źródło energii cieplnej, czy też gęstą i o dobrej jakości sieć dróg. Pod tym pojęciem kryje się także całkowite rozwiązanie kwestii odpadów stałych (odbiór, segregacja, utylizacja), czy też dostęp do światowej sieci internetowej. Tylko pełne podłączenie mediów jest w stanie zapewnić mieszkańcom gminy życie i rozwój na odpowiednim poziomie.Pełne wyposażenie miasta w infrastrukturę techniczną to obecnie nie tylko jeden z podstawowych wymogów cywilizacyjnych, ale także kluczowy warunek prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe inwestycje gospodarcze na terenie miasta nie będą realne bez stworzenia dla nich odpowiednich warunków, przede wszystkim w sferze infrastruktury, dalej prawodawstwa i dobrej organizacji usług administracyjnych.

Zadania:- modernizacja wybranych elementów infrastruktury drogowej (gminnej oraz

powiatowej),- przebudowa i odbudowa układu komunikacyjnego w byłym POM ul. Piastowska 39b,- odbudowa układu komunikacyjnego na terenie byłej RSP w Dobrodzieniu,- wymiana starej sieci wodno-kanalizacyjnej na terenie miasta Dobrodzień,- budowa nowej sieci wodno-kanalizacyjnej,- informatyzacja gminy (rozbudowa infrastruktury dostępu do internetu oraz wspieranie

rozwoju usług elektronicznych),- renowacja centrum miasta Dobrodzień,- przygotowanie terenów inwestycyjnych (głównie na cele przemysłu stolarskiego),- budowa i modernizacja chodników,- budowa oświetlenia drogowego.

Głównym problemem, z którym obecnie boryka się dobrodzieńska oświata jest pogłębiający się niż demograficzny. Z analiz demograficznych wynika, że liczba urodzeń w mieście i gminie ciągle maleje. Powoduje to mniejszą liczbę zgłoszeń dzieci do przedszkoli, a w konsekwencji do szkół. Liczby uczniów i oddziałów w szkołach mają tendencję spadkową wśród dzieci w wieku objętym obowiązkiem szkolnym. Obserwowane zjawisko niżu demograficznego na terenie miasta i gminy, będzie stopniowo się pogłębiać.Niż demograficzny wymusza zmiany reorganizacyjne w sieci gminnych szkół podstawowych. W związku z tym, że Dobrodzień jest największą miejscowością w gminie w przyszłości reorganizacja sieci szkół na terenie gminy będzie polegała głównie na skupianiu uczniów z innych miejscowości w Publicznej Szkole Podstawowej w Dobrodzieniu i Publicznym Gimnazjum w Dobrodzieniu, dlatego również środki finansowe będą musiały być inwestowane w placówki oświatowe, mieszczące się w Dobrodzieniu.Budynki szkół i przedszkoli od momentu przejęcia ich przez gminę, przechodzą różne remonty w ramach dotacji przekazywanych przez gminę na działalność placówki jak również dzięki pomocy rodzicom.

Dobrodzień 2011

53

III. CEL STRATEGICZNY – Rozwój oświaty i rekreacji.

1. Cel operacyjny – Rozwój oświaty.

Jednakże, pomimo wydatkowanych na remonty szkół funduszy (z budżetu gminy, jak i ze środków wypracowanych przez same placówki) stan techniczny – większości z nich nadal jest niezadowalający. Stale wymagają dużych nakładów finansowych przeznaczanych m.in. na: wymianę okien, remont sanitariatów, pionów kanalizacyjnych, podłoża w klasach, salach gimnastycznych oraz remontów obiektów sportowych. Obiekty szkolne, przyszkolne i przedszkolne oraz związana z tym infrastruktura sportowa wymaga przeprowadzenia modernizacji. Duży koszt utrzymania budynków szkolnych i przedszkolnych spowodowany stratami ciepła skłania do podjęcia działań termomodernizacyjnych obejmujących między innymi wymianę okien i docieplenia ścian, odnowienia elewacji, modernizację infrastruktury technicznej (wymiana co, remont sanitariatów itp.) i pomieszczeń w budynkach.

Zadania:- dostosowanie infrastruktury edukacyjnej i sportowej gminy do zmieniających się

standardów i potrzeb (modernizacja budynków, dostosowanie boisk sportowych, reorganizacja sieci szkół i zapewnienie odpowiednich warunków kształcenia, itd.),

- podnoszenie jakości kształcenia w szkołach (doskonalenie kadr nauczycielskich, komputeryzacja i doposażenie szkół w niezbędny sprzęt, wymiana młodzieży i współpraca międzynarodowa szkół, itd.),

- wspieranie edukacji przedszkolnej (rozwój niezbędnej infrastruktury przedszkolnej, promocja edukacji przedszkolnej wśród mieszkańców, itd.),

- wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży (zajęcia wyrównawcze, zasiłki dla rodzin najuboższych, systemy stypendialne dla młodzieży gimnazjalnej, itd.),

- promocja różnych form edukacji pozaszkolnej (kształcenie ustawiczne osób starszych, edukacja na odległość, itd.).

Rozwój gminy Dobrodzień, wymaga ciągłego doskonalenia i uatrakcyjniania propozycji spędzania wolnego czasu zarówno dla mieszkańców. Stworzenie ciekawej oferty spędzania wolnego czasu dla społeczności lokalnej sprzyja rozwijaniu zainteresowań, podnosi poziom wiedzy, aktywizuje oraz minimalizuje powstawanie patologii społecznych. Jednocześnie tworzy pozytywny wizerunek miasta oraz buduje lokalną wspólnotę. Imprezy sportowo-rekreacyjne spełniają rolę zachęty i wyrabiają nawyk do czynnego uczestnictwa w rekreacji, mającej charakter działań prozdrowotnych. Realizacja tych przedsięwzięć ma na celu wzbogacenie szkolnego procesu dydaktyczno-wychowawczego o pozalekcyjne zajęcia edukacyjne oraz sportowe.

Zadania:- dbanie o estetyczny wygląd Gminy, - wykorzystanie walorów przyrodniczych do przyciągnięcia turystów, - dalsze wytyczanie ścieżek rowerowych, - właściwe oznakowanie miejsc atrakcyjnych turystycznie, - utworzenie systemu informacji turystycznej, w tym informacji internetowej, -

Dobrodzień 2011

54

1. Cel operacyjny – Rozwój rekreacji.

Program rewitalizacji miasta Dobrodzień zmierzający do uporządkowania „starej tkanki” urbanistycznej, renowacji budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym znajdujących się na rewitalizowanym terenie oraz ich adaptacja na cele: gospodarcze, społeczne i kulturalne a także poprawy funkcjonalności struktury ruchu kołowego, ruchu pieszego i estetyki przestrzeni publicznych.W Dobrodzieniu istnieją obszary zdegradowane, które powinny zostać poddane działaniom rewitalizacyjnym. Na terenie miasta, do działań rewitalizacyjnych przeznaczone są poszczególne obszary i obiekty, które uległy zniszczeniu, degradacji, czy też wygaśnięciu dotychczasowych funkcji.Biorąc pod uwagę zgłoszone również przez podmioty zainteresowane wnioski oraz założenia do Programu Rewitalizacji, określone zostały obszary i obiekty planowane do realizacji w ramach działań rewitalizacyjnych. Obszary te z punktu widzenia miasta odgrywają rolę kluczową pod względem gospodarczym i społecznym. Dlatego, jeżeli nie zostaną podjęte działania zmierzające do przywrócenia ich funkcji to w przyszłości można się spodziewać odpływu kapitału, miejsc pracy z Dobrodzienia, zubożenia społeczeństwa i wzrostu przestępczości. Jednocześnie problemy na nich występujące mogą w przyszłości doprowadzić do marginalizacji obszarów planowanych do rewitalizacji w ramach niniejszego programu.

Zadania: - modernizacja bloków w rynku położonych w strefie konserwatorskiej B1 przeznaczonych

na cele mieszkaniowe,

Patologie społeczne obniżają poziom życia ogółu ludności. Należy zauważyć, że tylko dobrze zorganizowane i skoordynowane działania prewencyjne dają widoczne efekty. Często przyczyną patologii jest brak możliwości zagospodarowania czasu wolnego. Do zadań Gminy należy także pomoc osobom bezrobotnym.

Zadania: - zamontowanie oświetlenia w zabytkowym Parku Miejskim,- wspieranie działań policji, zmierzających do wyeliminowania lub ograniczenia

przestępczości, - wprowadzenie systemu monitorowania miejsc szczególnie narażonych na akty

wandalizmu, - tworzenie warunków atrakcyjnego spędzania wolnego czasu przez dzieci, młodzież

i dorosłych, - przeciwdziałanie alkoholizmowi i przemocy w rodzinach, - pomoc ludziom długotrwale bezrobotnym w powrocie na rynek pracy (organizowanie

prac interwencyjnych i robót publicznych, współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami),- współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy (np. punkt obsługi bezrobotnych), - projekty dla osób, które przekroczyły 40 rok życia oraz z niepełnym przygotowaniem

zawodowym.

Dobrodzień 2011

55

IV. CEL STRATEGICZNY – Poprawa życia mieszkańców.

1. Cel operacyjny – Rewitalizacja miasta.

2. Cel operacyjny – Wzrost bezpieczeństwa mieszkańców.

Czynniki niematerialne, tj. np.: tradycja, kultura, wspólne normy zachowań, wzmacniają poczucie zaufania społecznego, w pozytywny sposób determinując poziom kapitału społecznego, tworząc fundamenty „małej ojczyzny”. Budowanie więzi społecznych kształtuje podstawy społeczeństwa obywatelskiego, wzmacniając aktywne zaangażowanie mieszkańców na rzecz rozwoju miasta i gminy. Za rozwój gminy, zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i społecznym, w zdecydowanej większości odpowiedzialni są jej mieszkańcy. Wspieranie aktywności mieszkańców gminy Dobrodzień, ich samorządności i prób samoorganizacji w celu rozwiązywania własnych problemów, jest konieczne dla budowy społeczeństwa obywatelskiego. Wszelkie inicjatywy wychodzące od ogółu, jednoczące go w dążeniu do osiągnięcia wybranego celu, powinny być przez władze Gminy wspierane organizacyjnie i finansowo w stopniu stosownym do planowanych korzyści.

Zadania: - odbudowa amfiteatru,- wykonanie oświetlenia w Parku Miejskim,- wspieranie samoorganizacji mieszkańców poprzez udostępnianie lokali i obiektów

gminnych na potrzeby związane z realizacją społecznych programów kulturowych, oświatowych i sportowych,

- kultywowanie tradycji i zwyczajów lokalnych.

7.POWIĄZANIE ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII Z INNYMI DZIAŁANIAMI

Przyjęty system wdrażania strategii bazuje przede wszystkim na zrealizowaniu szeregu działań i projektów przewidzianych do realizacji w ramach poszczególnych celów operacyjnych strategii. Część projektów została zidentyfikowana i ujęta w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym (WPI) na lata 2011-2017. Są to najważniejsze projekty inwestycyjne gminy, dla których zaplanowano dofinansowanie z budżetu gminy. Za wdrożenie tych projektów będzie odpowiadał głównie samorząd gminy, bądź jednostki mu podległe (np. placówki edukacyjne). Proces przygotowania i realizacji tych projektów będzie na bieżąco monitorowany przez Urząd Miejski, zarówno od strony finansowej, jak i technicznej.Zakłada się, że zdecydowana większość projektów pozostanie poza ramami Wieloletniego Planu Inwestycyjnego i będzie wdrażana przez uprawnione do tego instytucje i podmioty. Głównym zadaniem władz gminnych w tym zakresie będzie zidentyfikowanie i zmobilizowanie wszystkich potencjalnych projektodawców i wsparcie ich od strony szkoleniowo-informacyjnej w realizacji określonych typów projektów.

Poniżej zidentyfikowano najważniejsze instytucje i podmioty zaangażowane w proces wdrażania strategii gminy Dobrodzień.

Główną instytucją odpowiedzialną za wdrożenie strategii jest Burmistrz wraz z podległym mu Urzędem Miejskim. Burmistrz odpowiada za ogólną koordynację procesu wdrażania i monitorowania strategii. W szczególności odpowiedzialny jest za przygotowanie i wdrożenie projektów wynikających z Wieloletniego Planu Inwestycyjnego.

Dobrodzień 2011

56

3. Cel operacyjny – Wzmacnianie więzi społecznych.

Instytucjami wspomagającymi Urząd Miejski w procesie wdrażania strategii są: Rada Miejska, która razem z radami sołeckimi powinna zadbać o promocję i właściwe

zrozumienie strategii wśród społeczności lokalnej, placówki szkolno-wychowawcze (szczególna ważna rola nauczycieli jako liderów

lokalnych), Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, jednostki OSP i ich strażnice, Kościół, organizacje pozarządowe działające na terenie gminy, inne.

Instytucje partnerskie, zarządzające określonymi instrumentami i programami, w ramach których będą finansowane niektóre działania wynikające ze strategii, w tym:

Urząd Marszałkowski (jako instytucja zarządzająca RPO WO oraz częścią działań w ramach PROW),

Starostwo Powiatowe w Oleśnie (dysponent części środków w ramach PROW i PO Kapitał Ludzki),

Powiatowy Urząd Pracy w Oleśnie, Powiatowy Oddział Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, inne.

Do ważnych pomiotów, które w istotny sposób będą przyczyniać się do realizacji celów strategii, należy również zaliczyć docelowe grupy beneficjentów pomocy, w tym przede wszystkim:

przedsiębiorcy i ich związki, rolnicy i ich związki, organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe, bezrobotni, osoby podnoszące swoje kwalifikacje.

Niezmiernie trudno jest określić wielkość niezbędnych środków na realizację celów niniejszej strategii. Biorąc pod uwagę ogromne potrzeby gminy w zakresie wyposażenia w podstawową infrastrukturę techniczną i społeczną, zapotrzebowanie na realizację najważniejszych projektów inwestycyjnych w latach 2011-2017.Do tego dochodzi realizacja projektów nie związanych bezpośrednio z inwestycjami, ale ważnych z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich czy też budowania kapitału społecznego w gminie. Określenie zapotrzebowania finansowego na tego rodzaju projekty nie jest jednak możliwe, choćby z tego względu, że obecnie nie do końca wiadomo, kto i w jakim zakresie mógłby realizować projekty o charakterze nieinwestycyjnym na terenie gminy. Można natomiast wstępnie oszacować, jakiego rzędu środki będą dostępne dla gminy na realizację tego typu projektów. Fundusze te będą mogły być przeznaczone na projekty związane z działaniami rozwojowymi w zakresie poprawy jakości kapitału ludzkiego i społecznego.

Głównymi źródłami finansowania strategii będą: budżet gminy, zewnętrzne środki publiczne (dostępne przede wszystkim w ramach programów

finansowanych z Unii Europejskiej), środki z sektora prywatnego (np. w ramach projektów partnerstwa publiczno-

prywatnego).

Dobrodzień 2011

57

Oprócz funduszy unijnych, będą również istniały inne możliwości finansowania rozwoju gminy, w tym między innymi środki w ramach:

Mechanizmów Finansowych (Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego),

Poakcesyjnego Programu Wspierania Obszarów Wiejskich, Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Banku Gospodarstwa Krajowego (Fundusz Poręczeń Unijnych, Fundusz Rozwoju

Inwestycji Komunalnych, itd.), inne.

8. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI STRATEGII

System monitorowania jest ważnym elementem w procesie wdrażania strategii. Dane z monitoringu służą do oceny skuteczności realizowanych działań i pozwalają na bardziej efektywne wydatkowanie środków publicznych.Zakłada się, że instytucją odpowiedzialną za ogólną koordynację i monitorowanie procesu realizacji strategii będzie Urząd Gminy w Dobrodzieniu. Zadanie to zostanie powierzone Sekretarzowi Gminy.Zadaniem będzie w szczególności:

zbieranie i przekazywanie partnerom społecznym i gospodarczym informacji o dostępnych źródłach finansowania zewnętrznego (kierowanie potencjalnych beneficjentów do odpowiednich instytucji),

wyrażanie opinii co do zgodności proponowanych zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego z zapisami strategii,

wydawanie opinii o zgodności planowanej inwestycji/zadania z zapisami strategii (w przypadku gdy taka opinia jest wymagana),

inicjowanie i koordynowanie opracowania średniookresowych dokumentów programowych (np. program rozwoju bazy oświatowej, program rozwoju usług społeczeństwa informacyjnego),

informowanie społeczności lokalnej o istnieniu strategii i obranych kierunkach rozwoju, a także o postępach i efektach jej wdrażania.

Ocena postępów we wdrażaniu strategii będzie dokonywana w cyklu rocznym i będzie oparta o zestaw bazowych wskaźników. Poniżej zaprezentowano wybrane rodzaje wskaźników, dostosowując ich charakter do rodzaju monitorowanego celu.

Dobrodzień 2011

58

Nazwa celu Rodzaj wskaźnikaI. Poprawa życia mieszkańców Liczba działających organizacji

pozarządowych Odsetek ludzi korzystający z pomocy

społecznejII Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego Gminy

Poziom dochodów własnych gminy Średnia wielkość areału gospodarstwa

rolnego, Odsetek gospodarstw produkujących na

rynek Liczba gospodarstw agroturystycznych

i ekologicznych Liczba podmiotów gospodarczych

zarejestrowanych na 1000 mieszkańców, Wielkość dochodów gminy z tytułu udziału

w podatku CIT Wielkość środków zewnętrznych

pozyskanych na realizację zadań własnych gminy

III. Modernizacja i rozbudowa infrastruktury

Powierzchnia dostępnych terenów inwestycyjnych

Stopień zwodociągowania i skanalizowania gminy

Odsetek osób korzystających z sieci gazowej

Ilość odpadów podlegających segregacji (lub procent ludności objętej selektywną zbiórką śmieci)

IV.Rozwój oświaty, kultury i rekreacji Struktura wykształcenia mieszkańców Odsetek osób z wyższym i średnim

wykształceniem w gminie Odsetek dzieci objętych wychowaniem

przedszkolnym Współczynniki scholaryzacji brutto dla

szkół podstawowych i gimnazjów Odsetek uczniów korzystających z zajęć

dodatkowych/pozalekcyjnych

Dane dotyczące zaproponowanych powyżej wskaźników dostępne są w ramach oficjalnej statystyki i będą pozyskiwane z Banku Danych Regionalnych. Wskaźniki te w większości zostały wykorzystane w części diagnostycznej, przy opisie sytuacji społeczno-gospodarczej gminy.

9. PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH

Konsultacje społeczne były ważnym etapem prac nad strategią. Odbywały się one na dwóch różnych poziomach tj.: spotkanie robocze oraz ankietyzacja. Ich głównym celem było zapoznanie władz i społeczności lokalnej z procesem aktualizacji strategii oraz zebranie opinii i uwag od mieszkańców na temat przyszłego rozwoju gminy. W trakcie konsultacji

Dobrodzień 2011

59

zorganizowano spotkania w których głównymi uczestnikami był Burmistrz, sołtysi oraz przedstawiciele społeczności lokalnej.W trakcie spotkania uczestnicy mogli zapoznać się z aktualną sytuacją społeczno-gospodarczą w gminie oraz poznać główne instrumenty finansowania rozwoju gminy w latach 2010-2017. Uczestnicy zostali również poproszeni o wypełnienie ankiety identyfikującej główne potrzeby i szanse rozwoju gminy. Ankieta składała się z pytań odnoszących się do

wymienienia poprzez wskazanie najważniejszych problemów do rozwiązania w gminie, określenia czy właściwie wykorzystywane są na terenie gminy: zasoby produkcyjne

(przemysł, usługi) i gruntów oraz położenie gminy, określenia możliwości rozwojowych gminy w zakresie:

rozwoju sektora rolno-spożywczego i przetwórstwa, rozwoju infrastruktury turystycznej, pozyskiwaniu inwestorów, rozwoju energetyki odnawialnej, bliskiej współpracy z sąsiednimi regionami,

przedstawieniu problemów społecznych w gminie wymagających najpilniejszego rozwiązania,

określenie preferowanych kierunków kształcenia w szkołach, wyznaczenie partnerów krajowych i zagranicznych z którymi powinno nawiązać się

współpracę.

Podczas konsultacji społecznych zaprezentowano również wstępną listę projektów inwestycyjnych, ujętych w Wieloletnim Planie Inwestycyjnych na lata 2010-2017. Zgłoszone w trakcie spotkania uwagi i opinie zostały w dużym stopniu uwzględnione w końcowej wersji strategii.Z przeprowadzonej analizy ankiety stwierdzono pięć najbardziej istotnych problemów występujących na terenie gminy:

- niewystarczająca baza przetwórstwa rolniczego,- niskie zatrudnienie w przemyśle,- słabo rozwinięta baza agroturystyki,- niskie dochody mieszkańców,- bezrobocie szczególnie wśród ludzi młodych.

Wyniki przeprowadzonej ankiety

W celu zdiagnozowania i zdefiniowania problemów nurtujących Gminę, niezbędne było poznanie opinii i oczekiwań jej mieszkańców. W tym celu wykorzystano wyniki ankiet wypełnionych przez uczestników spotkań – konsultacji społecznych.

Dobrodzień 2011

60

Rysunek nr 5. Jakość sfery społecznej.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Wysokie kw

alifikacje zawodow

e ludności

Wysoki poziom

wykształcenia ludności

Nieskie dochody m

ieszkańców

Dobra integracja gminy

Duża liczba osób zatrudniona w przem

yśle stolarskim

Mała ilość osób zatrudniona w

rolnictwie

Mała ilość osób zatrudnionych poza przem

ysłem stolarskim

i rolni...

Brak możliw

ości zatrudnienia poza przemysłem

stolarskim i rolnic...

Brak możliw

ości doskonalenia (przekwalifikow

ania) zawodow

ego

Dobry stan placówek ośw

iatowo-w

ychowaw

czych

Dobry dostęp do szkolnictwa ponadgm

innego

Mała ilość zasobów

mieszkaniow

ych

Wystarczająca ilość placów

ek służby zdrowia

Niew

ystarczający dostęp do podstawow

ych usług medycznych

Mała ilość zabytków

Niski stopień rozw

oju kultury i rekreacji

Wysoki poziom

bezpieczeństwa publicznego i porządku w

gminie

80

60

75

55

7075

80 8085

8075 75

60

7585

50

70

Chart Title

Dobrodzień 2011

61

Rysunek nr 6. Jakość i położenie środowiska przyrodniczego.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Możliw

ość rozbudowy obiektów

użyteczności publicznej

Rozwinięte budow

nictwo indyw

idualne

Słabe połączenie komunikacyjne w

ewnątrz gm

iny

Niew

ystarczające połączenie komunikacyjne z otoczeniem

zew...

Dobry stan środow

iska naturalnego

Duża dbałość o środow

isko naturalne

Wysokie w

alory turystyczno-krajobrazowe

60

80 75 75 75 75

55

Chart Title

Dobrodzień 2011

62

Rysunek nr 7. Gospodarka i rolnictwo.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Niewystarczająca ilość rynków

zbytu płodów rolnych

Niewystarczająca baza przetw

órstwa dla rolnictw

a

Niekorzystna lokalizacja zakładów przem

ysłowych

Dobry poziom i w

ystarczająca ilość placówek usługow

o-handlowych

Wystarczające zasoby siły roboczej

Korzystny wizerunek gm

iny

Dobra promocja gm

iny

Nieodpowiednie podejście do lokalnego rozw

oju gminy

Możliw

ości pozyskania kapitału zewnętrznego

Dobry dostęp do placówek bankow

ych i kredytów

Dobry dostęp do informacji o instytucjach w

spierających rozwój go...

75

90

60

80 7585

75

60 60

75

60

Chart Title

Dobrodzień 2011

63

Rysunek nr 8. Infrastruktura społeczna.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Dobrze rozwinięta strefa rekreacji

Rozwinięta dziłałalność kulturalna

Rozwinięta działalność sportow

a

Rozwinięta baza gastronom

iczna

Rozwinięta baza noclegow

a

60

75

65

55 55

Chart Title

Dobrodzień 2011

64

Rysunek nr 9. Infrastruktura techniczna.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Słabe zaopatrzenie gminy w

gaz ziemny

Słabe zaopatrzenie gminy w

energię ci...

Dobre zaopatrzenie gminy w

energię e...

Słabo rowinięta sieć dróg oraz ich zła j...

Dobre zaopatrzenie gminy w

wodę

Słabo rozwinięta sieć kanalizacyna

Dobra gospodarka odpadami

9585

95

70

90

7580

Chart Title

Dobrodzień 2011

65

Rysunek nr 10. Najważniejsze problemy do rozwiązania w gminie.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Rozwój turystyki i prom

ocji gminy

Działaność w

spierająca rozwój przedsiębiorstw

Modernizacja i renow

acja budynków przeznaczonych na d...

Modernizacja sieci w

odociągowej i kanalizacyjnej

Modernizacja ciągów

komunikacyjnych w

gminie

Wspieranie działań dążących do w

zrostu bezpieczeństw...

Rozwój zaplecza kulturalnego gm

iny

Polepszenie sytuacji opieki zdrowotnej m

ieszkańców

Uruchom

ienie systemu przesyłu gazu w

gminie

Rozwój rolnictw

a ekologicznego

Rozwój energii odnaw

ialnej

90100

90100 100

9080 80

45

70

95

Chart Title

Dobrodzień 2011

66

Rysunek nr 11. Czy na terenie gminy właściwie wykorzystywane są zasoby.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Zakłady pracy

Usługi zaspakajające codzienne po...

Zasoby przemysłow

e

Grunty rolne

Obszary lesne

Rynek zbytu dla płodów rolnych

Produkcja żywności ekologicznej

Infrastruktura turystyczna

80

90

60

80

95

30

20

35

Chart Title

Dobrodzień 2011

67

Rysunek nr 12. Możliwości rozwojowe gminy.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Rozwój sektora rolno-spożyw

czego...

Rozwój infrastruktury turystycznej

Pozyskiwanie inw

estorów

Rozwój energetyki odnaw

ialnej

Bliska odległość granicy południow...

80 8090

100

80

Chart Title

Dobrodzień 2011

68

Rysunek nr 13. Problemy społeczne w gminie.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Bezrobocie, szczególnie wśród l...

Zubożenie społeczeństwa

Sytuacja na rynku mieszkaniow

ym

Dostępność św

iadczeń medycz...

90 90 90

85

Chart Title

Dobrodzień 2011

69

Rysunek nr 14. Preferowane kierunki kształcenia w szkołach na terenie gminy.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

Informatyka

Turystyka, hotelarstwo

Ekologia

Języki obce

Zagadnienia dotyczące najnowszych technologii

95

40

85

100 100

Chart Title

Dobrodzień 2011

70

Rysunek nr 15. Preferowanie partnerzy krajowi i zagraniczni.

Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.

"Gm

iny partnerskie" - pomoc w

rozwiązyw

aniu podobnych problemów

...

Partnerzy zainteresowani inw

estowaniem

w branżę rolno-spożyw

czą

Partnerzy zainteresowani inw

estowaniem

w branżę w

ydobywczą

Partnerzy krajowi i zagraniczni którzy stw

orzą miejsca pracy

Partnerzy zainteresowania rozw

ojem turystyki

10090

5

100

80

Chart Title

Dobrodzień 2011

71

10. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNYTabela nr 8. Wieloletni plan inwestycyjny na lata 2010 – 2017.

 Lp

Zadanie programu Cel programu

Jednostkarealizująca

Okresrealizacji

Łącznenakłady

Nakładyponiesione 2003-2009

Wysokość wydatków w latach

2010 2011 2012 następnych

1.

  

Modernizacja oświetlenia na terenie Miasta i Gminy Dobrodzień

Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w wyniku wymiany oświetlenia na energo-oszczęd.

Gmina Dobrodzień 2006-2011

958.162,00 628.343,00 220.000,00 37.000,00 - -

Źródła finansowania Budżet gminy 958.162,00 628.343,00 220.000,00 37.000,00 - -

 2.    

Uporządkowanie gospodarki ściekowej w Dobrodzieniu- środki własne- dofinansowanie RPO

Ochrona środowiska 

Gmina Dobrodzień 2008-2010

6.546.145,34 9.039,59 6.537.105,75 - - -

 Źródła finansowaniaBudżet gminy 3.855.738,43 9.039,59 3.846.698,84 - - -

Dofinansowanie RPO 2.690.406,91 - 2.690.406,91 - - -

 3.     

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej z przyłączami na Osiedlu Wieczorka w tym:- środki własne- pożyczka WFOŚiGW

Ochrona środowiska

Gmina Dobrodzień 2003-2010

6.642.002,66 2.010.002,66 4.632.000,00 - - -

Źródła finansowania   

Budżet gminy 4.981.002,6 1.282.940,43 3.698.062,23 - - -

pożyczka WFOŚiGW 1.161.000,00 727.062,23 433.937,77 - - -

Dobrodzień 2011

72

 Lp

Zadanie programu Cel programu

Jednostkarealizująca

Okresrealizacji

Łącznenakłady

Nakładyponiesione 2003-2009

Wysokość wydatków w latach

2010 2011 2012 następnych

 4.   

Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Szemrowice, Warłów z tranzytem ścieków do oczyszczalni w Dobrodzieniu

Ochrona środowiska

Gmina Dobrodzień 2005-2012

8.582.940,00 32.040,00 86.000,00 4.264.900,00 4.200.000,00 -

- środki własne,- dotacja PROW

Budżet gminy 4.582.940,00 32.040,00 86.000,00 2.509.473,00 1.955.427,00 -

dotacja PROW 4.000.000,00 - - 1.755.427,00 2.244.573,00 - 5.    

Budowa Kompleksu Sportowego w ramach programu „Moje boisko -Orlik w tym- środki własne- dotacja z woj.- dot. z minist.

Kultura fizyczna i sport

Gmina Dobrodzień 2008-2010

1.340.922,23 40.922,23 1.300.000,00 - - -

Źródła finansowania  

Budżet gminy 674.922,23 40.922,23 634.000,00 - - -dotacja z woj. 333.000,00 - 333.000,00 - - -dot. z minist. 333.000,00 - 333.000,00 - - -

 6.   

Wykonanie instalacji solarnej dla podrzewu ciepłej wody dla krytej pływalni „Delfin" w Dobrodzieniu - realizacja, nadzór- środki własne- dotacja PROW

Ochrona środowiskaGmina Dobrodzień 2007-2010

494.826,51 33.455,51 461.371,00 - - -

Źródła finansowaniaBudżet gminy 192.447,51 33.455,51 158.992,00 - - -dotacja PROW 302.379,00 - 302.379,00 - - -

 7.    

Przebudowa dróg wewnętrznych i kanalizacji deszczowej na terenie byłego POM-u - dokumentacja, studium

Ochrona środowiskaGmina Dobrodzień 2009-2011

37.152,00 25.152,00 12.000,00 - - -

Źródła finansowania 

Budżet gminy 37.152,00 25.152,00 12.000,00 - - -

  8.  Projekt „Opolska e-Szkoła

szkołą ku przyszłości" Infrastruktura do wykorzystania

Gmina Dobrodzień 2011 75.000,00 - - 75.000,00 - -

Dobrodzień 2011

73

 Lp

Zadanie programu Cel programu

Jednostkarealizująca

Okresrealizacji

Łącznenakłady

Nakładyponiesione 2003-2009

Wysokość wydatków w latach

2010 2011 2012 następnych

    

(dotacja celowa do województwa)

narzędzi ICT platformy e-usługi

Źródła finansowania Budżet gminy 75.000,00 - - 75.000,00 - -

 9.       

Rządowy program „Radosna szkoła"-utworzenie szkolnego placu zabaw

Przygotowa-nie szkół do rozpoczęcia obowiązku szkolnego przez dzieci 6- letnie

Gmina Dobrodzień 2010-2013

510.800,00 - 127.700,00 127.700,00 127.700,00 127.700,00

- środki własne,- środki z programu Radosna szkoła

Budżet gminy 255.400,00 - 63.850,00 63.850,00 63.850,00 63.850,00

środki z programu Radosna szkoła 255.400,00 - 63.850,00 63.850,00 63.850,00 63.850,00

 10.     

Termomodernizacja budynku przy Pl. Wolności 20-23 i ul. Oleskiej 1a w Dobrodzieniu- środki GFOŚiGW- środki własne- pożyczka WFOŚiGW

Ochrona środowiska

Gmina Dobrodzień 2010-2011

2.858.340,00 57.340,00 - 2.801.000,00 - -

Źródła finansowania 

środki GFOŚiGW 57.340,00 - - - - -Budżet gminy 1.601.000,00 57.340,00 - 1.601.000,00 - -pożyczka WFOŚiGW 1.200.000,00 - - 1.200.000,00 - -

11.  

Dotacja dla Samorządu Województwa na dofinansowanie wykonania dokumentacji budowy obwodnicy drogi wojewódzkiej Nr 901 w miejscowości Dobrodzień

Bezpieczeństwo publiczne Gmina

Dobrodzień 2012150.000,00 - - - 150.000,00 -

Źródła finansowania Budżet gminy 150.000,00 - - - 150.000,00 -12.   

Dotacja dla samorządu województwa na dofinansowanie projektu budowlano- wykonawczego

Bezpieczeństwo publiczne

Gmina Dobrodzień

2011 150.000,00 - - 150.000,00 - -

Dobrodzień 2011

74

 Lp

Zadanie programu Cel programu

Jednostkarealizująca

Okresrealizacji

Łącznenakłady

Nakładyponiesione 2003-2009

Wysokość wydatków w latach

2010 2011 2012 następnych

na przebudowę drogi wojewódzkiej 901 w miejscowości Bzinica Stara

Źródła finansowania Budżet gminy 150.000,00 - - 150.000,00 - -

 13.      

Budowa sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej ul. K. Mańki w Dobrodzieniu

Ochrona środowiska

Gmina Dobrodzień 2010-2011

210.000,00 - 18.000,00 192.000,00 - -

Źródła finansowania Budżet gminy 210.000,00 - 18.000,00 192.000,00 - -

14.    

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej oraz sieci wodociągowej dla nowych działek przy ul. Leśnej w Dobrodzieniu- realizacja i nadzór

Ochrona środowiskaGmina Dobrodzień 2010-2011

279.882,00 9.882,00 - 270.000,00 - -

Źródła finansowania Budżet gminy 279.882,00 9.882,00 270.000,0015.    

Rekultywacja składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Błachowie oraz zwiększenie zasięgu oddziaływania istniejącego systemu segregacji odpadów na terenie Gminy Dobrodzień

Ochrona środowiskaGmina Dobrodzień 2011-2012

483.000,00 - - 393.000,00 90.000,00 -

Źródła finansowania Budżet gminy 483.000,00 - - 393.000,00 90.000,00 -Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Dobrodzieniu

Dobrodzień 2011

75

11. WYKORZYSTANE MATERIAŁY

1. Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. – o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. Nr 227, poz. 1658 z późniejszymi zmianami),2. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie krajowej sieci obszarów wiejskich (Dz.U. Nr 53, poz.

436)3. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz.

865 i Nr 154, poz. 958); wejście w życie z dniem 1 października 2001 r.,4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 i Nr 88, poz. 587 oraz z 2008 r. Nr 138, poz. 865);

wejście w życie z dniem 1 października 2001 r.,5. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie

niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085, z 2002 r. Nr 143, poz. 1196, z 2003 r. Nr 7, poz. 78 i Nr 190, poz. 1865, z 2004 r. Nr 49, poz. 464, z 2005 r. Nr 113, poz. 954 oraz z 2006 r. Nr 50, poz. 360 i Nr 133, poz. 935) - tzw. ustawa wprowadzająca; wejście w życie z dniem 1 października 2001 r.,

6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458 oraz z 2006 r. Nr 63, poz. 441); wejście w życie z dniem 13 października 2005 r.,

7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. Nr 175, poz. 1462 i Nr 267, poz. 2257, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 220, poz. 1601 i Nr 251, poz. 1848 oraz z 2007 r. Nr 88, poz. 587); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2006 r.,

8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na przedsięwzięcia będące inwestycjami służącymi dostosowaniu składowisk odpadów do wymagań ochrony środowiska (Dz. U. Nr 209, poz. 1516) – na podstawie art. 405 ust. 4; wejście w życie z dniem 13 listopada 2007 r.,

9. „Kierunki rozwoju obszarów wiejskich założenia do „Strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa”” – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa styczeń 2010 r.

Dobrodzień 2011

76